སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་པོད་བརྒྱ་སོ་གཉིས་པ།མདོ་སྡེ། འི༽ཐོགས་མེད། ཡོན་ཏན་འོད། རྒྱལ་བའི་སྲས།
Nitartha Publication
མཁོ་རྒུའི་ལོངས་སྤྱོད་འཛོམས་ཀྱང་མ་བསགས་ཤིང་། །འདོད་ཡོན་འཁོར་མང་ཚོགས་ཀྱང་མ་ཞེན་པར། །བསླབ་གསུམ་སྡེ་སྣོད་རིག་པའི་བང་མཛོད་དེ། །སྤོང་དང་ཀློག་པའི་སྙིང་གི་དབུས་སུ་བསྐྱིལ། །
—རྫོགས་ཆེན་དཔོན་སློབ།
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་འདུལ་བ་བསྡུ་བ།
ཐོགས་མེད།
― DTG132_Page_0002 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་འདུལ་བ་བསྡུ་བ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདུལ་བ་མ་མོའི་སྡོམ་ནི། ཕན་ཡོན་སྡེ་ཚན་སྡུད་པ་དང༌། །རྗེས་སྤྱོད་མི་མཐུན་མཐུན་པ་དང༌། །ཉེར་ཞི་ཡོངས་ཤེས་རྣམ་ལྔ་དང༌། །དད་འགྱུར་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། །སྟོབས་ལྔ་པོ་ནི་ཐ་མ་ཡིན། །འདི་མན་ཆད་ནི་འདུལ་བ་བསྡུ་བའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་སྟེ། རིགས་ནི་བསྡུ་བར་བྱ་བ་དང༌། །གཞི་བཅས་ལ་སོགས་ཡོད་པ་ཡིས། །དགེ་འདུན་བསྡུ་དང་ལེགས་པར་འགྱུར། །དེ་ཡི་བདེར་གནས་རྣམ་ལྔ་སྟེ། །ཆོས་གོས་ལ་སོགས་ཡོད་པ་དང༌། །མི་མཐུན་པ་ནི་བསྐྲད་པ་དང༌། །འགྱོད་པ་སེལ་དང་ཉོན་མོངས་གནོན། །བག་ལ་ཉལ་ཡང་སྤོང་བ་ཡིན། །མ་འོངས་འཇུག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། །ཡུན་རིང་གནས་པ་ཉིད་དུ་བཞེད། །དང་པོ་བསྡུ་དང་ལེགས་པར་དང༌། །བསྡུས་པ་ཅི་བདེར་བྱ་བ་དང༌། །གཞན་དག་བདེ་བར་འཇུག་འགྱུར་བ། །ཀུན་གྱིས་
― DTG132_Page_0003 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྒྲགས་པ་ཤེས་བྱ་སྟེ། །དེ་ནི་ཕན་ཡོན་རྣམ་དག་གི །ཅི་རིགས་པར་ནི་བསྡུ་བ་ཡིན། །ལྟུང་བ་སྡེ་ཚན་རྣམ་ལྔ་སྟེ། །དེ་ལས་བསླབ་བྱ་རྣམ་པ་བཞི། །ཉེས་པ་རྣམ་པ་བཅོ་ལྔ་ཡིས། །ལྟུང་བ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་གཞག །དངོས་ཅི་ཀུན་དཀྲིས་དྲག་པོ་དང༌། །འབྲལ་དང་ཆོག་མི་ཤེས་པ་དང༌། །གནས་སྐབས་དག་ནི་བྱེད་པ་དང༌། །མ་དད་དད་པ་གཞན་འགྱུར་དང༌། །བྱ་བ་མང་པོའི་ཉེས་པ་དང། །ལྷག་པར་ཆགས་དང་གཞན་ལ་ཡང༌། །ཐོ་འཚམས་གནོད་པ་ཀུན་སློང་དང༌། །བདེ་འགྲོ་དགེ་སྦྱོང་ཚུལ་བགེགས་དང༌། །སྤང་དང་གནས་དང་བསྙེན་བཀུར་དང༌། །དེ་ལས་བཟློག་ལ་རིག་པ་དང༌། །གསང་ལ་སོགས་དང་འཆབ་པ་དང༌། །རྟེན་དང་བསྟེན་བྱ་མ་ཡིན་པའོ། །འདུལ་བ་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ཡི། །ཆོས་ནི་མདོར་ན་རྣམ་ལྔ་སྟེ། །རང་བཞིན་ཁ་ན་མ་ཐོ་དང༌། །བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོར་བཅས། །དགག་པ་དང་ནི་གནང་བ་དང༌། །སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ་དང་པོར་ནི། །རང་བཞིན་མི་དགེ་རྣམ་པ་བཞིར། །རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཐུབ་པ་ཡིས། །རྟགས་མི་མཐུན་པ་ཉིད་དང་ནི། །དམ་པའི་ཆོས་ལ་གུས་བྱ་དང༌། །རང་བཞིན་མ་ཐོ་
― DTG132_Page_0004 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅས་མཐུན་དང༌། །གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱང་བསྲུང་བ་དང༌། །བདེ་འགྲོ་སྲོག་དང་དགེ་སྦྱོང་གི །ཚུལ་གྱི་བར་ཆད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །སྤངས་པ་དེ་ལ་སྤྱོད་པ་གང༌། །དེ་ནི་བཅས་པའི་མ་ཐོ་བཅས། །ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། །བདེ་འགྲོ་ཆོས་ཀྱི་རྙེད་པ་དང༌། །སྲོག་དང་དགེ་སྦྱོང་ཚུལ་གྱི་ནི། །བར་དུ་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་འགོག་པར་མཛད། །གནང་བ་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན། །བསྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། །ལྟུང་དང་ལྟུང་བ་མེད་པ་དང༌། །བསླང་བ་ཡིན་ཏེ་རྣམ་པ་གཉིས། །བྱ་བ་མི་བྱེད་པ་དང་ནི། །མི་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། །མི་སྦྱོར་བ་དང་སྦྱོར་བཅས་ལས། །ལྟུང་བའི་ཉེས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར། །དེ་ཡི་རྒྱུ་ཡང་རྣམ་བཞི་སྟེ། །མི་ཤེས་པ་དང་བག་མེད་དང༌། །ཉོན་མོངས་མང་དང་མ་གུས་པའོ། །ལྟུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆུང་ལ་སོགས། །རྣམ་པ་ལྔས་ནི་རིག་པར་བྱའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྱེད་པ་དང༌། །བསམ་དང་གཞི་དང་ཚོགས་པའོ། །ཚོགས་བྱ་རྣམ་དག་བྱ་བ་དང༌། །གྲོང་བྱ་དགེ་ཕྱོགས་བྱ་བ་དང༌། །གཙུག་ལག་ཁང་དུ་འཕྲལ་གྱི་ནི། །བྱ་བ་དག་ནི་རྣམ་པ་ལྔ། །བསྡམས་སོགས་བལྟ་སོགས་བྱ་ཉུང་དང༌། །འདྲེས་པར་གནས་པ་མེད་སོགས་དང༌། །ལས་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡིས། །ལྟུང་བ་འབྱུང་བ་མེད་པ་ཡིན། །འགྱོད་པ་རྣམ་པ་ལྔ་བསྐྱེད་དང༌། །བག་ཡོད་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ནི། །རྣམ་ལྔས་འགྱོད་པ་བསལ་བ་ལ། །བརྟེན་ནས་ལྟུང་ལས་ལྡང་བར་འགྱུར། །དེ་ལ་བདག་ཉིད་ལ་སོགས་པས། །སྨད་ལ་སོགས་པ་མཐོང་ནས་ནི། །དེ་ནི་འགྱོད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད། །བག་ཡོད་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན། །ངེས་འབྱུང་བཅས་པ་བཤད་པ་དང༌། །གཞི་དང་བྲལ་ཞིང་མི་བྱ་བར། །ལྷག་པའི་བསམ་བས་སེམས་བསྐྱེད་དང༌། །བཤགས་པ་བྱ་དང་འགྱོད་པ་ཡི། །རྒྱུན་ནི་སྒྲིབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །འགྱོད་པ་སྐྱེས་པ་སེལ་བར་བྱེད། །འདུལ་བའི་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་ཡི། །ཆོས་ལྔ་དགེ་སློང་འདུལ་བརྩོན་པ། །དེ་དག་ལ་ནི་སྤྱོད་བྱེད་དེ། །གནས་པ་གནས་དང་རྟེན་དང་ནི། །ལོངས་སྤྱོད་དང་ནི་ལས་ཡིན་ཏེ། །དགེ་སློང་འདུལ་བའི་བསླབ་པ་ལ། །བརྩོན་པ་དེ་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས། །གནས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡིན་ཏེ། །གྲོང་དུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་
― DTG132_Page_0005 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན། །བཙོན་རར་འཇུག་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། །གཙུག་ལག་ཁང་ན་མདོ་སྡེ་བཞིན། །རྟག་ཏུ་དགེ་སྦྱོང་འདུ་ཤེས་དང༌། །ཟས་ལ་རྟག་པར་ནད་ཀྱི་ནི། །གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་འདུ་ཤེས་དང༌། །རབ་དབེན་ཤེས་བྱ་རྣམ་གཉིས་ལ། །ལོང་བ་འོན་ལྐུགས་འདུ་ཤེས་དང༌། །ཉལ་ན་དགོན་པའི་རི་དགས་ལྟར། །ཐུམ་ཕྲས་ཀྱི་ནི་འདུ་ཤེས་དང༌། །དེ་ལྟར་གནས་པའི་དགེ་སྦྱོང་ནི། །རྒྱལ་ལ་འོས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ། །གནས་ཀྱང་འདོད་པ་བསོད་ཉམས་ཀྱི། །རྗེས་སུ་སྦྱོར་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གནས་ལྔར་བཞེད་དེ་དགེ་སློང་དང༌། །དགེ་སློང་མ་དང་མུ་སྟེགས་གནས། །ཉོན་མོངས་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་མེད། །གནས་བྱ་དང་པོ་ཐ་མ་ཡིན། །དེ་ལྟར་དོགས་མེད་གནས་རྣམས་སུ། །གནས་པ་ལ་ནི་དོགས་མེད་འགྱུར། །རྟེན་ཡང་ལྔ་སྟེ་གྲོང་མཚམས་དང༌། །གནས་དང་གང་ཟག་རྣམས་དང་ནི། །ཡོ་བྱད་གསུམ་དང་སྤྱོད་ལམ་སྟེ། །རྟེན་དེ་དག་ལ་བརྟེན་པ་ནི། །བདག་ལ་བདག་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་བ། །དོན་མེད་ལྡན་པས་གནོད་མི་འགྱུར། །ལོངས་སྤྱོད་མི་རུང་རྣམ་ལྔ་སྟེ། །མཆོད་རྟེན་གྱི་ནི་གལ་ཏེ་ན། །ནད་ཚབས་ཆེ་བ་མ་ཡིན་ཞིང༌། །རྟེན་གཞན་ཡོད་ན་མི་རུང་ངོ༌། །དགེ་འདུན་གྱིས་ནི་མ་བསྒོ་དང༌། །ལྷུང་བཟེད་མ་ཆུད་མ་རྟོགས་ཡིན། །གང་ཟག་གཞན་གྱི་མ་བྱིན་དང༌། །རྗེས་སུ་མ་གནང་མི་བཅུག་པའོ། །རང་གི་བཤད་སོགས་འདྲེས་པ་སྟེ། །བརྟེན་པའི་དགེ་བ་ཉམས་འགྱུར་ཞིང༌། །མི་དགེ་མངོན་པར་འཕེལ་བ་དང༌། །བརྟེན་ན་འཇིག་རྟེན་འཁྲུགས་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལས་བཟློག་ལྔ་རུང་བ་སྟེ། །དེ་དག་རྣམ་པར་སྤོང་བ་དང༌། །རྗེས་སུ་རྟེན་པར་བྱེད་པ་ནི། །དད་པས་སྦྱིན་པ་སྦྱོང་བར་འགྱུར། །གསོལ་བའི་ལས་དང་གསོལ་བ་དང༌། །གཉིས་དང་གསོལ་དང་བཞི་དང་ནི། །ལས་གསུམ་བརྗོད་ཡིན་དེ་དག་གི །རྟེན་གྱི་གཞི་ནི་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །སེམས་ཅན་སེམས་ཅན་མིན་སྟོན་ཡིན། །དེ་ནི་བྱ་ཡིན་ལས་ཡིན་ཏེ། །ཚོགས་གཉིས་བཞི་ལྔ་ཚོགས་བཅུ་དང༌། །ཉི་ཤུ་དང་ནི་བཞི་བཅུ་དང༌། །དགེ་འདུན་མཐུན་པས་བྱ་བ་སྟེ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པ་ལས་རྣམས་ལ། །སྤྱོད་པ་ལྟུང་དང་བསླང་བ་ཡང༌། །མཁས་ཤིང་ཁ་ན་མ་ཐོ་
― DTG132_Page_0006 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད། །འདུལ་བའི་བསླབ་དང་མི་མཐུན་པའི། །ཆོས་ནི་རྣམ་ལྔར་རིག་པར་བྱ། །བར་དུ་གཅོད་དང་དམ་ཆོས་ལྟར། །བཅོས་དང་ལྡོག་པའི་གྲོགས་པོ་དང༌། །གླེན་ཞིང་ཉོན་མོངས་མང་བ་དང༌། །སྔོན་གྱི་ཚོགས་སྟོབས་ཆུང་བ་ཡིན། །བར་ཆད་ལྔ་སྟེ་བསླབ་རྣམས་དང༌། །བདེ་འགྲོ་རྙེད་ལ་སོགས་པའོ། །དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ནི། །བཤད་དང་བསྒྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན། །མདོ་སོགས་ལྷད་འཇུག་སྤང་བ་དང༌། །མཐའ་གཉིས་གང་ཟག་སྟོན་པ་དང༌། །ཀུན་རྫོབ་ཡོད་པ་རྫས་སྟོན་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་ལ་ཡོད་མེད་དང༌། །མི་ལྟ་བ་ནི་བླ་བ་དང༌། །བསྔགས་དང་མི་བསྔགས་བརྗོད་པ་དང༌། །མི་སྨྲའི་བརྟུལ་ཞུགས་ལེན་པ་དང༌། །ཟས་མེད་ལ་སོགས་ལེགས་པ་དང༌། །བས་མཐར་རྩོམ་པ་མེད་པ་དང༌། །རྣམ་ཤེས་དེ་ཉིད་འཁོར་བ་དང༌། །དེ་དག་མི་གཅོད་དགྲ་བཅོམ་མེད། །དེ་བཞིན་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང༌། །མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིས། །ཞི་གནས་ལ་སོགས་སྟོན་པ་དང༌། །གནས་མ་ཡིན་ལ་འགྱོད་བྱེད་ཅིང༌། །དེས་ནི་དེ་ཉིད་རློམས་པ་དང༌། །གོང་མའི་མཐུ་ནི་ཡོད་བཞིན་དུ། །ཞལ་ཏ་དགའ་ཞིང་སྟོན་པ་དང༌། །ལྟུང་བས་ཉམས་ཤིང་སྦྱིན་པ་དང༌། །ཐོས་པས་རྩོད་ཅིང་རྙེད་བཅས་ལ། །བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ཅིང་གཏམ་འདྲེ་དང༌། །གསང་ཚིག་མང་པོས་མཁས་སྙེམས་དང༌། །དྲག་ཤུལ་ལ་སོགས་གནོད་བྱེད་དང༌། །ཚུལ་འཆོས་སྤྱོད་ལམ་གང་ཡིན་དང༌། །རྒྱང་འཕེན་ཚིག་གིས་ཤེས་ཁེངས་དང༌། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བཅས་དགེ་བྱེད། །དེ་དག་སྟོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། །བསླབ་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ལྔ་ནི། །དེ་ལས་བཟློག་པར་ཤེས་པར་བྱ། །དེ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ལྔ་ནི། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུང་པོ་སྲུང་འགྱུར་ཏེ། །ལེགས་པར་ངེས་འབྱུང་གང་ཡིན་དང༌། །འདྲི་དང་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང༌། །གཉེན་པོ་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། །དད་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་ལ་ཡང༌། །དང་པོ་ལ་བརྟེན་གཞན་དག་བྱེད། །དེ་དག་ལྟུང་བ་མི་འབྱུང་སྟེ། །མི་ཤེས་ལ་སོགས་གོ་རིམས་བཞིན། །འདུལ་བ་ཉེར་ཞི་ཆོས་ལྔ་སྟེ། །དེས་པ་དང་ནི་སྤང་བ་དང༌། །སྤོང་བའི་ཡན་ལག་བསྙེན་བཀུར་དང༌། །རྩོད་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཡིན། །ལུས་སོགས་མི་འདོད་སྤྱོད་པ་དང༌། །དགེ་
― DTG132_Page_0007 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདུན་མི་མཉམ་སྤྱོད་པ་དང༌། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལྟ་བ་མི་མཐུན་ཕྱིར། །སྡུག་བསྔལ་གནས་པས་དེ་བཟློག་དྲུག །གནས་དང་གདམས་ངག་སྒྲུབ་པ་དང༌། །ཚོགས་རྣམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལས། །བརྩམས་ནས་འཁོར་ལོ་བཞི་གསུངས་ཏེ། །ཡང་དག་སྨོན་ལམ་རྣམ་པ་ལྔ། །མཐུན་པར་འཛིན་པ་ཉིད་དང་ནི། །མི་མཐུན་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་དང༌། །བདག་ཉིད་སྨྲ་དང་ཆོག་ཤེས་དང༌། །སྤོང་ལ་སོགས་པ་དགའ་སྒོམ་ཡིན། །སྔོན་དུ་བསོད་ནམས་བྱས་པ་དང༌། །འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་རྣམ་ལྔ་སྟེ། །རྣམ་སྨིན་གཉིས་ལ་གནས་པ་དང༌། །དེ་ཡང་རྣམ་བརྒྱད་རྣམ་པ་གཅིག །གདུགས་སོགས་བར་ཆད་མི་བྱེད་དང༌། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་དགེ་རྣམས་ལ། །སེམས་ནི་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དང༌། །སྡིག་ལས་འཛེམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། །ལས་མཐའ་ལེགས་པར་གྲུབ་པ་སྟེ། །ཞི་གནས་དང་ནི་ལྷག་མཐོང་གི །ཤིང་རྟའི་འཁོར་ལོ་བཞི་ཡིན་ཏེ། །དེ་དག་མེད་ན་བསྲུང་མི་འགྱུར། །སྤོང་བའི་ཡན་ལག་རྣམ་ལྔ་སྟེ། །ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡིད་ཆེས་དང༌། །བདག་ཉིད་སྨྲ་ལ་སྤྲོ་གཉིས་དང༌། །དོན་ཤེས་ནུས་པ་ཉིད་རྣམས་སོ། །ཡོན་ཏན་ཕན་ཡོན་ཡིད་ཆེས་དང༌། །རྗེས་སུ་མཐུན་པས་བསྒྲུབ་པ་དང༌། །རྒྱལ་མཚན་བ་དན་གདུགས་སོགས་ཀྱིས། །བསྙེན་བཀུར་རྣམ་གསུམ་རིག་པར་བྱ། །རྩོད་པ་དེ་ཡང་རྣམ་བཞི་སྟེ། །གཞན་གྱིས་གླེང་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། །ཕན་ཚུན་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང༌། །བདག་དང་ཕན་ཚུན་གླེང་བའོ། །དེ་དག་ཉེར་ཞི་རྣམ་བཞི་སྟེ། །དགེ་འདུན་རྟེན་དང་དག་སྦྱིན་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་མང་ཚོལ་བ་དང༌། །ཡང་དག་བཤགས་པ་འཆགས་པ་ཡིན། །འདུལ་བའི་བསླབ་པ་བརྩོན་པ་ཡིས། །གནས་ལྔ་ཡོངས་སུ་ཤེས་བྱ་སྟེ། །དངོས་པོ་དང་ནི་ལྟུང་བ་དང༌། །གང་ཟག་རྫས་བླང་གནོད་པའོ། །དངོས་པོ་ཕུང་སོགས་ཤེས་པར་བྱ། །ལྟུང་བ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོད་དེ། །གཞི་དང་ཀུན་ནས་སློང་བ་དང༌། །དངོས་དང་སྦྱོར་དང་མཐའ་ལས་སོ། །ལྟུང་བ་ལྷག་བཅས་ལ་སོགས་པ། །རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཤེས་པར་བྱ། །གང་ཟག་རྣམ་ལྔར་ཤེས་བྱ་སྟེ། །དེ་ནི་དཔྱད་པའི་དབྱེ་བ་དང༌། །རིགས་ཀྱི་དེ་ནི་དབྱེ་བ་དང༌། །སྡེ་པ་མཐོ་དམན་དབྱེ་བ་དང༌། །འཐོབ་པ་དང་ནི་རྟག་པ་ཡིན། །རྫས་བླང་བ་
― DTG132_Page_0008 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་རྣམ་གསུམ་སྟེ། །རྙེད་དང་བསླང་དང་བསྐྲད་པའོ། །སྨྱོན་པའི་སྤྱོད་དང་འདྲ་བ་ཡི། །གནོད་པ་རྣམ་ལྔར་ཤེས་བྱ་སྟེ། །ཤི་བའི་རྗེས་སུ་མྱ་ངན་དང༌། །སེར་སྣས་བདག་ཉིད་གདུང་བྱེད་ཅིང༌། །སེར་སྣའི་དྲི་མ་རྣམ་བརྒྱད་དང༌། །ཡན་ལག་འཆག་པས་གདུང་བ་དང༌། །མཐོ་རིས་རྣམ་དག་འདོད་པ་ཡིས། །ལུས་གདུང་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དད་འགྱུར་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཡི། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཆོས་ལྔ་སྟེ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་རྣམ་བཞི་དང༌། །ཕུན་ཚུན་རྩོད་པ་མེད་པ་ཡིན། །ལྟ་བ་ཕུན་ཚོགས་སྒྲོ་འདོགས་དང༌། །སྐུར་འདེབས་མཆོག་འཛིན་རྣམ་གཉིས་དང༌། །དགེ་མཚན་བདེན་དང་གཙང་སོགས་པའི། །ལྟ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པའོ། །རྩོད་མེད་རྩ་དྲུག་སྤངས་པ་ཡིན། །རྩོད་པའི་གཞི་ཡང་རྣམ་དྲུག་སྟེ། །གནོད་པ་བྱེད་དུ་དོགས་པའི་ཕྱིར། །རང་གི་ཉེས་པ་འཆབ་བྱེད་ཅིང༌། །ང་རྒྱལ་གྱིས་ནི་ཚར་བཅད་ནས། །རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་རྒྱུ་བག་སྤྱོད། །ལྷག་ཁྲིམས་ལྷག་པའི་སེམས་ལ་སོགས། །རྒུད་ཅིང་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན། །སྦྱོར་བ་དང་ནི་བསམ་པ་དང༌། །རྟོགས་པ་དང་ནི་ཤེས་པ་དང༌། །གནས་པར་གྱུར་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི། །ཡང་དག་སྦྱོར་བ་ཕུན་ཚོགས་འགྱུར། །གཞི་བསྡུ་བ་ལས་འདུས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་མདོ་རྫོགས་སོ།། ད་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་བཤད་པ་བརྩམ་པར་བྱ་སྟེ། །སྡོམ་ནི། །ཕན་ཡོན་སྡེ་ཚན་སྡུད་པ་དང༌། །རྗེས་སྤྱོད་མི་མཐུན་མཐུན་པ་དང༌། །ཉེར་ཞི་ཡོངས་ཤེས་རྣམ་ལྔ་དང༌། །དད་འགྱུར་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། །སྟོབས་ལྔ་པོ་ནི་ཐ་མ་ཡིན། །འདུལ་བ་གང་ཞེ་ན། མདོ་སྡེ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཉིད་ལས་སོ་སོ་ཐར་པའི་མདོའི་མ་མོར་རྒྱ་ཆེར་བརྒྱུད་དེ་འོངས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ། བསྔགས་པ་བསྟོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་མཚན་ཉིད་ཙམ་བསྡུས་ཏེ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཕན་ཡོན་བཅུ་ཡང་དག་པར་གཟིགས་ནས་འདུལ་བ་ལ་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞི་འཆའ་བར་མཛད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་འདུན་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དགེ་འདུན་ལེགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དགེ་འདུན་བདེ་བར་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གནོད་མི་བཀུར་
― DTG132_Page_0009 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་གང་ཟག་རྣམས་ཚར་གཅད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་རྣམས་བདེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་དང༌། མངོན་པར་མ་དད་པ་རྣམས་དད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མངོན་པར་དད་པ་རྣམས་ཕྱིར་ཞིང་དད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཚེ་འདིའི་ཟག་པ་རྣམས་བསྡམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། །ཚེ་རབས་ཕྱི་མའི་ཟག་པ་རྣམས་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ངའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྣམ་པར་བཤད་པ་བསྡུ་བ་ལས་རྒྱ་ཆེར་འཆད་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དགེ་འདུན་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་བཞི་པོ་དད་པས་ལེགས་པ་ཁོ་ནར་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་རྣམས་བསྡུ་བ་ལས་བརྩམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་གཞི་དང་བཅས། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་བཅས། ཕ་རོལ་གནོན་པ་དང་བཅས། ཆོ་འཕྲུལ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་བསྟན་པས་རྗེས་སུ་འཇུག་པས་དགེ་འདུན་ལེགས་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞི་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་འདུན་བདེ་བར་གནས་པ་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཡོ་བྱད་རྐྱེན་དུ་འབབ་པ་དག་ཡོད་པ་དང༌། ཆོས་མི་མཐུན་པའི་གང་ཟག་རྣམ་པར་བསྐྲད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་སྐྱེས་པ་སེལ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྣམ་པར་གནོན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་སྤོང་བས་སོ། །དེ་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་བྱ་བ་དང་པོའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ནི། མངོན་པར་མ་དད་པ་རྣམས་མངོན་པར་དད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མངོན་པར་དད་པ་རྣམས་ཕྱིར་ཞིང་དད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གཉིས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ནི་གནོད་མི་བཀུར་བའི་གང་ཟག་རྣམས་ཚར་གཅད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱའོ། །གསུམ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ནི། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་རྣམས་བདེ་བ་ལ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱའོ། །བཞི་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ནི་ཚེ་འདིའི་ཟག་པ་རྣམས་བསྡམ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱའོ། །ལྔ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ནི་ཚེ་རབས་ཕྱི་མའི་ཟག་པ་རྣམས་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱའོ། །ཐོབ་པ་རྣམས་བདེ་བར་
― DTG132_Page_0010 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མ་ཐོབ་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་བདེ་བར་འཇུག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ངའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྐྱེ་བ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང༌། ཡངས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་བར་ལ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་མདོར་བསྡུ་ན། དང་པོ་བསྡུ་བ་དང༌། ལེགས་པར་བསྡུ་བ་དང༌། བསྡུས་པ་རྣམས་བདེ་བར་གནས་པར་བྱ་བ་དང༌། མ་འོངས་པ་མ་བསྡུས་པ་རྣམས་བདེ་བར་འཇུག་པར་འགྱུར་བའི་འགྱུར་བའི་ཐབས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡིན་ནོ། །ལྟུང་བའི་སྡེ་ཚན་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཕམ་པ་དང༌། དགེ་འདུན་ལྷག་མ་དང༌། ལྟུང་བྱེད་དང༌། སོ་སོར་བཤགས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཉེས་བྱས་སོ། །ཉེས་པ་སྤོམ་པོ་གང་ཡིན་པ་དང༌། མ་ངེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དག་ཉིད་དུ་འདུས་པར་ཅི་རིགས་པར་བྱའོ། །ལྟུང་བ་ལས་བསླང་བའི་སྡེ་ཚན་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཕམ་པ་མ་གཏོགས་པ་དེ་ལས་གཞན་པའི་ལྟུང་བ་བཞི་པོ་དག་ལས་བསླང་བ་དེ་དག་ནི་བསླང་བའི་སྡེ་ཚན་བཞི་པོ་དག་ཡིན་ནོ། །ལྟུང་བའི་སྡེ་ཚན་དང་པོ་ལས་ཀྱང་བསླང་བ་ཡོད་མོད་ཀྱི་དེ་ནི་གང་ཟག་གི་བྱེ་བྲག་ཙམ་ཉིད་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་གྱི་ཐམས་ཅད་ཁྱད་པར་མེད་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་བསླང་བའི་སྡེ་ཚན་ནི་མགོ་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་མི་གཞག་གོ །དེ་ལ་ལྟུང་བའི་སྡེ་ཚན་ཐམས་ཅད་ལ་མདོར་བསྡུ་ན། ཉེས་པ་བཅོ་ལྔས་ལྟུང་བ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅུ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། དངོས་པོ་ལྕི་བའི་ཉེས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དང་ཆོག་མི་ཤེས་པའི་ཉེས་པ་དང༌། གཞན་དག་དང་གནས་སྐབས་བྱེད་པའི་ཉེས་པ་དང༌། མ་དད་པ་དད་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་དད་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་ཉེས་པ་དང༌། དོན་མང་ཞིང་བྱ་བ་མང་བའི་ཉེས་པ་དང༌། ལྷག་པར་ཆགས་པའི་ཉེས་པ་དང༌། གཞན་ལ་ཐོ་འཚམས་པའི་ཉེས་པ་དང༌། གནོད་པ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ཉེས་པ་དང༌། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཉེས་པ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཉེས་པ་དང༌། སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལེགས་པར་མི་སྤོང་བ་དང༌། སྤོང་བའི་
― DTG132_Page_0011 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉེས་པ་དང༌། གནས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། གནས་པར་བྱ་བ་དང་གནས་པ་དང་མི་གནས་པར་བྱེད་པའི་ཉེས་པ་དང༌། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་དང་བསྙེན་བཀུར་མི་བྱ་བ་ལ་བསྙེན་བཀུར་མི་བྱེད་པ་དང༌། བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པའི་ཉེས་པ་དང༌། གསང་བར་བྱ་བ་དང་གསང་བར་མི་བྱ་བ་སྒྲོགས་པ་དང་འཆབ་པའི་ཉེས་པ་དང༌། བསྟེན་པར་བྱ་བ་དང་བསྟེན་པར་མི་བྱ་བ་མི་བསྟེན་པ་དང་བསྟེན་པས་སོ། །དེ་ལ་ལས་དང་པོ་པ་ནི་ཕམ་པ་བཞི་པོ་དག་ལ་དངོས་པོ་ལྕི་བའི་ཉེས་པ་ཡོད་ཀྱང་ལས་དང་པོ་པས་གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་ཆོས་འདི་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཁོ་ན་ཤེས་པར་གྱུར་ན། སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་འགལ་བར་མི་བྱེད་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ལ་མི་ལྟ་བ་ཉིད་ལ་བརྟེན་པའི་བསམ་པ་སྐྱོན་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དྲག་པོའི་ཉེས་པ་ནི་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་བསམ་པ་ཆེས་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ལ་དངོས་པོ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེ་ལ་ནི་ལྟུང་བ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་བསམ་པ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་ལྟུང་བ་དང་བཅས་པ་ལ་ཉེས་པ་བྱུང་ཡང་འཆབ་པའི་སེམས་ཅིག་ཀྱང་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་ན་དེ་ཡང་ལྡང་ཞིང་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་རྣམས་ཀྱི་སྐལ་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། དེ་ལས་གཞན་བ་ནི་ཉེས་པ་ལྕི་བ་དང༌། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དྲག་པོའི་ཉེས་པ་དང་ལྡན་ཁྲེལ་མེད་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དྲག་པོའི་ཉེས་པ་དང་ལྡན་བར་མི་རུང་བའི་ཆོས་ཅན་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གནང་བའི་ཆོས་གོས་དང༌། ལྷུང་བཟེད་ལ་སོགས་པ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དང༌། བརྟགས་ཏེ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱད་པར་བྱ་བ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་དང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་འབྲལ་བ་དང༌། བརྟག་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་ལས་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་ལྟུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་ལྡན་པ་དང་ཆོག་མི་ཤེས་པའི་ཉེས་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ། བཅའ་བ་མཛད་དོ། །ཉེ་དུ་མ་ཡིན་པའི་དགེ་སློང་ལ་ལས་ཆོས་གོས་ལེན་པ་དང་སྦྱིན་པ་དང་གཅིག་དང་ལྷན་ཅིག་འདུག་པ་དང༌། དུས་མ་ཡིན་པ་དང༌། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱིས་མ་བསྐོས་
― DTG132_Page_0012 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་སྟོན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ལམ་གྲོགས་མེད་པར་བུད་མེད་དང་ལྷན་ཅིག་གཞན་དུ་ལམ་དུ་འཇུག་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་དག་ལ་ནི་གཞན་དག་དང་གནས་སྐབས་བྱེད་པའི་ཉེས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གྲོང་གི་ཉེ་འཁོར་དུ་ཆོ་ག་ཚུལ་དང་མི་མཐུན་པས་བསོད་སྙོམས་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། འདུག་པ་དང༌། ལག་པ་དང༌། ལྷུང་བཟེད་བཀྲུ་བ་དང༌། མགྲོན་དུ་བོས་ནས་ཟས་ཀྱི་སྔ་རོལ་དང༌། ཟས་ཟོས་ཀྱི་འོག་ཏུ་ཁྱིམ་པ་འདུག་པ་ལ་མ་བསྒོ་བར་ཁྱིམ་རྣམས་སུ་རྒྱུ་བར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་དག་ལ་ནི་མི་དད་པ་དད་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་དད་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་ཉེས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གསེར་དངུལ་ལ་འཛིན་པ་དང༌། ཉོ་ཚོང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དང༌། ཟོང་སྒྱུར་གྱི་ཚོང་པ་དང༌། མོན་དར་སར་པའི་སྟན་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་དོན་མང་ཞིང་བྱ་བ་མང་བའི་ཉེས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཉམས་ཤིང་གྱུར་པའི་སེམས་ཀྱིས་བསམས་བཞིན་དུ་ཁུ་བ་འབྱིན་པ་དང༌། བུད་མེད་ཀྱི་ལག་པ་དང་དཔུང་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་འཛིན་པ་དང༌། སྨྱན་བྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བཟང་པོ་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཉེ་དུ་མ་ཡིན་པ་དག་ལས་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་ལྷག་པ་དང༌། བཟང་པོ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་ལྷག་པར་ཆགས་པའི་ཉེས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྩ་བ་མེད་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་བ་བག་ཙམ་གྱི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱིས་གཞན་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་དང༌། དགེ་སློང་ཕྲ་མ་ཟེར་བ་དང༌། མི་ལ་སྨོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་གཞན་ལ་ཐོ་འཚམས་པའི་ཉེས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དཔག་ཚད་གསུམ་ལས་ལྷག་པར་ལུག་གི་བལ་དག་ཁུར་དུ་ཁྱེར་བ་དང༌། ཁུར་ཧ་ཅང་ལྕི་བ་ཁྱེར་བ་དང༌། ཤིང་ལ་མི་གང་ཙམ་ལས་མཐོར་འཛེག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་གནོད་པས་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ཉེས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་འདུན་མཐུན་པ་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་རྟུལ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཉེས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བདག་ལ་ཚིག་མ་སྨྲ་ཤིག་ཅེས་ཟེར་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཉེས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་འདུན་གྱི་མལ་སྟན་བླ་གབ་མེད་པར་བཏིང་ནས་ཡལ་བར་བོར་ཏེ་འགྲོ་བ་ལ་
― DTG132_Page_0013 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་དང༌། ལོག་པས་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལེགས་པར་མི་སྤོང་བ་དང༌། སྤོང་བའི་ཉེས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་སློང་དང་དགེ་ཚུལ་ལྟ་བ་ལོག་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་གནས་པ་དང་གནས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་གནས་པར་མི་བྱ་བ་དང་གནས་པར་བྱ་བ་དང་གནས་པ་དང་མི་གནས་པར་བྱེད་པའི་ཉེས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བསྒོ་བ་བཅག་པ་དང༌། འཕྱ་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། བསྙེན་བཀུར་མི་བྱེད་པས་སོ་སོར་ཐར་པ་ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་དང༌། བསྙེན་བཀུར་མི་བྱ་བ་ལ་སོགས་བསྙེན་བཀུར་མི་བྱེད་པ་དང་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པའི་ཉེས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་ཟག་བསྙེན་པར་མ་རྫོགས་པ་ལ་མིའི་ཆོས་བླ་མ་ཡང་དག་པར་སྒྲོགས་པ་དང༌། དགེ་སློང་གི་གནས་ངན་ལེན་དང་ལྟུང་བ་འཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་གསང་བར་བྱ་བ་དང༌། གསང་བར་མི་བྱ་བ་སྒྲོགས་པ་དང༌། འཆབ་པའི་ཉེས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་མ་བརྟགས་པར་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་བསྟེན་པར་བྱ་བ་དང་བསྟེན་པར་མི་བྱ་བ་མི་བསྟེན་པ་དང་བསྟེན་པའི་ཉེས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཉེས་པ་བཅོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ལྟུང་བ་ཁ་ཅིག་ལ་ནི་རབ་ཏུ་མང་ལ། ཁ་ཅིག་ལ་ནི་གཉིས་ཡོད། ཁ་ཅིག་ལ་ནི་གཅིག་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདུལ་བ་སྡུད་པ་བྱེད་པའི་ཆོས་ནི་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང། དགག་པ་དང༌། གནང་བ་དང༌། སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་གང་ཞེ་ན། རང་བཞིན་གྱིས་མི་དགེ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། བདག་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཤིང་གཞན་ལ་ཉམ་ང་བ་དང༌། གཞན་ཀུན་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། གཞན་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། བདག་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་གནོད་པར་འགྱུར་བ་བདག་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཤིང་གནོད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། བདག་དང་གཞན་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཤིང་གནོད་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། མ་བཅད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། བཅད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དགེ་
― DTG132_Page_0014 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་བར་དུ་གཅོད་པར་འགྱུར་བའོ། །བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་གང་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྟགས་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ལ་གུས་པར་བྱས་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང་མཐུན་པ་དང༌། གཞན་གྱི་སེམས་བསྲུང་བ་དང༌། བདེ་འགྲོ་དང༌། སྲོག་དང༌། དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགག་པ་གང་ཞེ་ན། ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྙེད་པའི་བར་དུ་གཅོད་པ་དང༌། སྲོག་གི་བར་དུ་གཅོད་པ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགག་པ་མཛད་པའོ། །གནང་བ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྒྲུབ་པ་གང་ཞེ་ན། སྒྲུབ་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ལྟུང་བ་དང་ལྟུང་བ་མེད་པ་དང༌། ལྟུང་བ་ལས་བསླང་བའོ། །དེ་དག་ཀྱང་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་ལྟུང་བ་ནི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ལ། ལྟུང་བ་མེད་པ་དང་ལྟུང་བ་ལས་བསླང་བ་ནི་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལྟུང་བ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞེ་ན། བྱ་བ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མི་སྦྱོར་བ་དང༌། མི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་དང་བཅས་པའི་ལྟུང་བ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་དག་ཀྱང་རྒྱུ་རྣམ་པ་བཞིས་འབྱུང་སྟེ། མི་ཤེས་པ་དང༌། བག་མེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མང་བ་དང༌། མ་གུས་པ་ལས་སོ། །ཇི་ལྟར་མི་ཤེས་པ་ལས་འབྱུང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདི་ན་ལ་ལས་ལྟུང་བ་མ་ཐོས་ཤིང་མ་རྟོགས་པས་དེ་བློ་མ་བྱང་བའི་ཕྱིར་མི་ཤེས་པ་ལས་ལྟུང་བ་ལ་ལྟུང་བ་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ལྟུང་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་མི་ཤེས་པས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་བག་མེད་པར་འབྱུང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདི་ན་ལ་ལ་ལྟུང་བ་ལ་བློ་བྱེད་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཡང་བརྗེད་ངས་པར་གནས་ཤིང་ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པར་གནས་པས་དེ་དྲན་པ་ཉེ་བར་མི་གནས་པས་ལྟུང་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བག་མེད་པས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཉོན་མོངས་པས་འབྱུང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདི་ན་ལ་ལ་ལྟུང་བ་ལ་བློ་བྱང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཡང༌། དེ་ནི་འདོད་
― DTG132_Page_0015 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ཤས་ཆེ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་པས། དེ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ཤས་ཆེན་པོ་དེས་འདི་ནི་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་ཀྱང་རང་དབང་མེད་པས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྟུང་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཉོན་མོངས་པ་མང་བས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་མ་གུས་པས་འབྱུང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདི་ན་ལ་ལ་ལྟུང་བ་ལ་བློ་བྱང་བ་ཡིན་ཡང་དམན་པ་ལ་མོས་ཤིང་སྔོན་རྒྱུ་མ་སྤྱད་པ་ཡིན་པས་དེ་དམན་པ་ལ་མོས་པའི་ཕྱིར་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ལ་མི་ལྟ་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་གུས་པ་མེད་པ་དང༌། རྗེས་མེད་པ་དང༌། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། བསླབ་པ་མི་འདོད་པ་དང༌། མ་གུས་པས་ཅི་འདོད་དགུར་ལྟུང་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་མི་ཤེས་པ་དང་བག་མེད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་ལ། ཉོན་མོངས་པ་མང་བ་དང་མ་གུས་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ལྟུང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྟུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། བྱེད་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། གཞི་དང༌། ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཕམ་པ་ནི་ལྟུང་བ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དགེ་འདུན་ལྷག་མ་ནི་འབྲིང་ངོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་ལྟུང་བ་ཆུང་ངུ་ཡིན་ནོ། རྣམ་གྲང་གཞན་ཡང་ཕམ་པ་དང༌། དགེ་འདུན་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ལྕི་བའོ། །ལྟུང་བྱེད་དང་སོ་སོར་བཤགས་པར་བྱ་བ་ནི་འབྲིང་ངོ༌། །ཉེས་བྱས་ནི་ཡང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་མི་ཤེས་པས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བག་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྟུང་བ་ཆུད་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་མང་བས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྟུང་བ་འབྲིང་ཡིན་ནོ། །མ་གུས་པས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྟུང་བ་ཆེན་པོར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་བྱེད་པ་ལས་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆུང་ངུས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆུང་ངུར་རིག་པར་བྱའོ། །འབྲིང་གིས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲིང་ངོ༌། །ཆེན་པོས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆེན་པོ་
― DTG132_Page_0016 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བསམ་པ་ལས་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བསམ་པ་མཚུངས་པས་གཞི་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ལ་བྱས་ཀྱང་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཞེ་སྡང་གིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་མཚུངས་པས་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེས་པའི་སྲོག་ཆགས་བསམས་བཞིན་དུ་བསད་ན་ནི་ལྟུང་བྱེད་ཡིན་ལ། མིའམ་མིར་ཆགས་པ་ཕ་ཡང་མ་ཡིན་མ་ཡང་མ་ཡིན་པ་བསད་ན་ནི་ཕམ་པ་ཡིན་ལ། མཚམས་མེད་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེ་སྡང་གིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་མཚུངས་པ་ཕའམ་མ་བསད་ན་ནི་ཕམ་པ་ཡང་ཡིན་ལ་མཚམས་མེད་པར་འགྱུར་བར་ཡང་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་གཞིའི་རྣམ་པ་ལས་ལྟུང་བ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་ལས་ནི་འདི་ལྟར་འདི་ན་ལ་ལ་ལྟུང་བ་གཅིག་དང་གཉིས་དང་གསུམ་ནས་ལྔའི་བར་དུ་བྱུང་ཡང་ཆོས་བཞིན་དུ་ཕྱིར་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཚོགས་པ་ལས་ལྟུང་བ་ཆུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡན་ཆད་ལྟུང་བ་བཅུའམ། ཉི་ཤུའམ། སུམ་ཅུའམ། ཤེས་པར་བྱ་བར་ནུས་པའི་བར་དུ་བྱང་བ་ལ་ཆོས་བཞིན་དུ་ཕྱིར་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཚོགས་པ་ལས་ལྟུང་བ་འབྲིང་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྟུང་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བྱུང་བ་བདག་ལ་ལྟུང་བ་འདི་སྙེད་ཅིག་བྱུང་ངོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བར་མི་ནུས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚོགས་པ་ལས་ལྟུང་བ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། གང་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མི་སྦྱོར་བ་ལས་ལྟུང་བ་འབྱུང་བ་སྟེ། མདོར་བསྡུ་ན་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ཚོགས་ཀྱི་བྱ་བ་དང། རྣམ་པར་དག་པའི་བྱ་བ་དང༌། གྲོང་གི་བྱ་བ་དང༌། དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱ་བ་དང༌། འཕྲལ་གྱི་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ཚོགས་ཀྱི་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སར་ཚོགས་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་བྱ་བ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ཉིད་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྒོམ་པའི་སྐབས་སུ་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གྲོང་གི་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་གྲོང་དུ་འཇུག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་དང༌། ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རམ། མ་དད་པ་རྣམས་དད་པར་བྱ་བ་དང༌། དད་པ་རྣམས་
― DTG132_Page_0017 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་ཞིང་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གྲོང་དུ་འཇུག་པའོ། །དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱ་བ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་བྱ་བའམ། རྣམ་པར་དག་པའི་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ནས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པ་ལ་ཡང་དག་པར་འཇུག་པའོ། །འཕྲལ་གྱི་བྱ་བ་ནི་ལྷུང་བཟད་དང་ཆོས་གོས་ཀྱི་ལས་དང༌། མཁན་པོ་དང༌། སློབ་དཔོན་དང༌། ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། ནད་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་དག་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ལས་བཟློག་པར་བྱ་བ་ལྔ་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མི་མཐུན་པ་རྣམ་པ་ལྔས་ནི་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལྔ་པོ་དག་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྟུང་བ་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་ལྔ་ཁོ་ནས་ལྟུང་བ་མི་འབྱུང་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་བསྡམས་ཏེ་གནས་པ་དང༌། ཟས་ཀྱི་ཚོད་རིག་པ་དང༌། ནམ་གྱི་ཆ་སྟོད་དང་ཆ་སྨད་ལ་མི་ཉལ་བར་སྦྱོར་བའི་རྗེས་སུ་བརྩོན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་གཅིག་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ལ་ཤས་ཆེར་ལྟ་བ་དང༌། སྟོན་པ་དང༌། ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་དད་པ་དང་གུས་པ་ཆེན་པོ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཤས་ཆེར་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བྱ་བ་ཉུང་བ་དང༌། དོན་ཉུང་བ་དང༌། ལས་ཀྱི་མཐའ་ཉུང་བ་དང༌། འདུ་འཛི་ཉུང་བ་དེ་ནི་རྒྱུ་གསུམ་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་དང་མི་འདྲེ་བར་གནས་པ་དང༌། བག་ཡོད་པས་ལྟུང་བ་དང༌། ལྟུང་བ་མེད་པ་ལ་མཁས་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་བཞི་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ལས་དང་པོ་པ་དང༌། སྨྱོས་པ་དང༌། སེམས་འཁྲུགས་པ་དང༌། ཚོར་བས་ཉེན་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་ལྔ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་ལྔ་པོ་དེ་དག་གི་དང་པོ་ཉིད་ལ་ལྟུང་བ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །ལྟུང་བ་ལས་བསླང་བ་གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ལྡང་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། འགྱོད་པ་ལྔ་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཡན་ལག་ལྔས་བསྡུས་པའི་བག་ཡོད་པ་དང༌། རྣམ་པ་ལྔས་འགྱོད་པ་བསལ་བའོ། །འདི་ལྟར་འདི་ན་ལ་ལ་ལྟུང་བ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་བྱུང་ན་རྒྱུ་ལྔས་འགྱོད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། བདག་ཉིད་ལ་གཞི་འདིས་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་གིས་སྨད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་
― DTG132_Page_0018 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱོད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་དང་ལྷ་དག་གིས་སྨད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་འགྱོད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྟོན་པ་དང༌། ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་འགྱོད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་རྣམས་སུ་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་མི་བསྔགས་པའི་གྲགས་པ་དང༌། སྒྲ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མངོན་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་འགྱོད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། གཞི་འདིས་བདག་ལུས་ཞིག་ནས་ངན་སོང་རྣམས་སུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་ནས་འགྱོད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །ཡན་ལག་ལྔས་བསྡུས་པའི་བག་ཡོད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སར་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དབུས་ཀྱི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དུས་ལྔ་ནས་བྱ་བ་དང༌། ལྷན་ཅིག་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དག་གིས་འགྱོད་པ་སེལ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཞི་དང་བཅས། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་བསྟན་པས་ལྟུང་བ་ལས་ལྡང་བའི་སྐབས་ཡོད་དོ་སྙམ་ནས་འགྱོད་པ་སྐྱེས་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། མི་ཤེས་པ་དང༌། བག་མེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མང་བ་དང༌། མ་གུས་པ་གང་གིས་ལྟུང་བ་འབྱུང་བ་མི་ཤེས་པ་དང༌། མ་གུས་པའི་བར་དེ་ནི་སྤངས་ཤིང་ཤེས་པ་དང༌། གུས་པའི་བར་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་སྐྱེས་སོ་སྙམ་ནས་འགྱོད་པ་སྐྱེས་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ལྟུང་བ་ལ་ཡང་ལྟུང་བ་མི་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཐག་པ་ནས་སེམས་སྐྱེས་སོ་སྙམ་ནས་འགྱོད་པ་སྐྱེས་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་མདུན་དུ་སོ་སོར་བཤགས་ཟིན་ཏོ་སྙམ་ནས་འགྱོད་པ་སྐྱེས་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། བདག་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་བསླབ་པ་དང་འགལ་ན་འགྱོད་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་ལ་དགེ་བ་དང་ལེགས་པ་ཡིན་གྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འགྱོད་པའི་རྒྱུན་སྒྲིབ་པའི་གནས་ལྟ་བུ་རྣམ་གྲངས་དུ་མར་སྨད་པ། བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་མང་དུ་གནས་ཤིང་དང་དུ་ལེན་པར་བྱེད་པ་སེལ་བར་མི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་ལ་དགེ་བ་དང་ལེགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་
― DTG132_Page_0019 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིག་ནས་འགྱོད་པ་སྐྱེས་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ལྟུང་བ་ལས་ལྡང་བར་བྱེད་དོ། །འདུལ་བའི་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པའི་ཆོས་ནི་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། །དགེ་སློང་འདུལ་བ་ལ་བརྩོན་པ་ནི་དེ་དག་ལ་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། གནས་པ་དང། གནས་དང༌། རྟེན་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་དང༌། ལས་ནི་ལྔ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གནས་པ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་འདུལ་བའི་བསླབ་པ་ལ་བརྩོན་པ་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་གནས་པ་ལྔས་གནས་པར་བྱེད་དོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། གྲོང་དུ་འཇུག་པ་ན་བཙོན་རར་འཇུག་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། གཙུག་ལག་ཁང་ན་རྟག་ཏུ་དགེ་སྦྱོང་གི་འདུ་ཤེས་དང་ལྡན། དེ་ལ་དགེ་སྦྱོང་གི་འདུ་ཤེས་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བདག་ནི་ཁྱིམ་པའི་ཆ་ལུགས་སྤངས་ཤིང་ཁ་དོག་ངན་པ་ཁས་བླངས་པས་གཟུགས་མི་སྡུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་མདོ་ལས་གནས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་དག་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ། །ཟས་ལ་རྟག་པར་ནད་ཀྱི་གཉེན་པོའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རབ་ཏུ་དབེན་པ་ན་མིག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་གཟུགས་དང༌། རྣ་བས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་སྒྲ་རྣམས་ལས་བརྩམས་ཏེ། ལོང་བ་དང༌། འོན་པ་དང༌། ལྐུགས་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། ཉལ་བ་ན་དགོན་པའི་རི་དགས་ལྟར་ཐུམ་ཕྲས་སུ་ཉལ་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཏེ། དགེ་སློང་འདུལ་བའི་བསླབ་པ་ལ་བརྩོན་པ་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་གནས་ལྔ་པོ་དེ་དག་གིས་གནས་པར་བྱེད་དོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱི་གནས་པ་དེ་དག་གིས་གནས་པ་ནི་རྒྱལ་པོ་ལ་འོས་པའི་གོས་དང་ཟས་དང་མལ་སྟན་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་གནས་པར་གནང་ཡང་འདོད་པའི་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གནས་གང་ཞེ་ན། གནས་ལྔ་སྟེ། དགེ་སློང་གི་གནས་དང༌། དགེ་སློང་མའི་གནས་དང༌། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་གནས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་གནས་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་གནས་སོ། །དེ་ལ་དགེ་སློང་གི་གནས་ནི་གང་ན་དགེ་སློང་གསར་བུ་དང༌། བར་མ་དང་གནས་བརྟན་དག་གནས་པའོ། །དགེ་སློང་མའི་གནས་ཀྱང་གང་ན་དགེ་སློང་མ་སྔ་མ་ལྟ་བུ་དང༌། རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དག་གནས་པའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་གནས་ནི་གང་ན་མུ་སྟེགས་ཅན་གཅེར་བུ་དང༌།
― DTG132_Page_0020 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཚོབ་པ་དང༌། ཕྱུགས་བདག་པ་དང༌། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དག་གནས་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་གནས་ནི་གང་ན་ལས་ཐམས་ཅད་མེད་པའམ། དེ་དག་ལས་ཁ་ཅིག་མེད་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་གནས་ནི་གང་ན་ལས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པའོ། །དེ་ལ་དགེ་སློང་གི་གནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི་འཁོར་སྙིང་པོ་ཅན་གནས་ལ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནི་འཁོར་སྙིགས་མ་ཅན་གནས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དགེ་སློང་དགེ་སློང་ཉིད་འདོད་པས་ནི་དགེ་སློང་གི་གནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་བརྟགས་ཏེ། བཀུར་སྟི་རབ་ཏུ་སྤངས་ནས་གནས་པར་མི་བྱེད་དོ། །གནོད་པར་བྱུང་ན་རེ་ཞིག་པའི་ཚུལ་དང་འགྲོན་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་ན་རེ་ཞིག་པའི་ཚུལ་དང༌། དགེ་སློང་དེ་དག་ཉིད་མི་དགེ་བའི་གནས་ནས་བསླངས་ཏེ། དགེ་བའི་གནས་སུ་དགོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གནས་པ་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །དགེ་སློང་མའི་གནས་སུ་ནི་གནས་པར་མི་བྱ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། སྔར་སྨོས་པའི་རྐྱེན་རྣམས་མ་གཏོགས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་གནས་སུ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དགེ་སློང་གི་གནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པར་ནི་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་བརྟགས་ཏེ་ཐ་ན་འཚོ་བ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་ཡང་གནས་པར་བྱའོ། དེ་ལྟར་དོགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རྟོག་པར་འགྱུར་བ་མེད་པའི་གནས་པ་དག་ཏུ་ནི་དགེ་སློང་དེ་གནས་ན་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་མཁས་པ་རྣམས་དོགས་པ་དང་རྟོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རྟེན་གང་ཞེ་ན། རྟེན་ཀྱང་ལྔ་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། གྲོང་སོགས་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། གནས་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། གང་ཟག་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་ཡོ་བྱད་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། སྤྱོད་ལམ་ལ་བརྟེན་པའོ། །དེ་ལ་གྲོང་ངམ་གྲོང་ཁྱེར་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཡུལ་གྱི་ཕྱོགས་གང་ན་གནས་པ་དེ་ནི་དེའི་གྲོང་ཚིགས་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་འདུན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བའམ་གཙུག་ལག་ཁང་ངམ་ཁང་ཁྱིམ་མམ། འཆགས་ལས་ཉེ་བར་བརྟེན་ཅིང་གནས་པ་དེ་ནི་དེའི་གནས་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་བདག་གམ། སློབ་དཔོན་ནམ་མཁའ་པོའམ། གླེང་བ་པོའམ། དྲན་པར་བྱེད་པའམ། འདོམས་པར་བྱེད་པའམ། རྗེས་སུ་སྟོན་པར་བྱེད་པའམ། ཆོས་སྟོན་པ་ལ་ཉེ་བར་
― DTG132_Page_0021 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྟེན་ཅིང་གནས་པ་དེ་ནི་དེའི་གང་ཟག་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་བྱད་ངན་པའམ། བཟང་པོ་ཇི་ལྟ་བུ་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་པ་དེ་ནི་དེའི་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་བྱད་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དེ་ན་དུས་དུས་སུ་སྤྱོད་ལམ་རྣམ་པ་བཞིས་ཅི་བདེ་བར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གནས་པ་དེ་ནི་དེའི་སྤྱོད་ལམ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ཏེ། རྟེན་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་ན་བདག་ལ་བདག་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་བ་དོན་མེད་པ་དང་ལྡན་པས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་གང་ཞེ་ན། ལོངས་སྤྱོད་མི་རུང་བ་ལྔ་དང༌། རུང་བ་ལྔར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་མི་རུང་བ་ལྔ་ནི་མཆོད་རྟེན་གྱི་ནི་ནད་ཚབས་ཆེ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྟོན་པ་གཞན་ཡོད་པ་ལ་མི་རུང་ངོ༌། །དགེ་འདུན་ནི་མ་བསྒོ་བ་དང༌། ལྷུང་བཟེད་དུ་མ་ཆུད་པ་དང༌། མ་གཏོགས་པ་ལ་མི་རུང་ངོ༌། །གང་ཟག་གཞན་གྱི་ནི་མ་བྱིན་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མ་གནང་པ་དང༌། ཡིད་མི་གཅུགས་པ་ལ་མི་རུང་ངོ༌། །རང་གི་གང་ཟག་ནི་བཤད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་བྱས་པའམ། དེ་དང་འདྲེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ལོངས་སྤྱོད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །བསྟེན་ན་དེའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞིང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མངོན་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བསྟེན་ན་འཇིག་རྟེན་འཁྲུག་པར་འགྱུར་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱིས་སྨད་པའམ། མ་དད་པ་རྣམས་དད་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་དད་པ་རྣམས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་མི་རུང་སྟེ། ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་ལོངས་སྤྱོད་མི་རུང་བ་ཡིན་པས་དགེ་སྦྱོང་འདུལ་བའི་བསླབ་པ་ལ་བརྩོན་པས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤང་པར་བྱའོ། །ལོངས་སྤྱོད་རུང་བ་ལྔ་ནི་དེ་དག་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དགེ་སློང་འདུལ་བའི་བསླབ་པ་ལ་བརྩོན་པས་དེ་དག་ནི་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ལོངས་སྤྱོད་མི་རུང་བ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་དགེ་སློང་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རུང་བ་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་དགེ་སློང་ནི་དད་པས་བྱིན་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །ལས་གང་ཞེ་ན། ལས་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་བཞི་སྟེ། གསོལ་བའི་ལས་དང༌། གསོལ་བ་དང་གཉིས་ཀྱི་ལས་དང༌། གསོལ་བ་དང་བཞིའི་ལས་དང༌། ལན་གསུམ་བརྗོད་པའི་ལས་སོ། །ལས་བཞིའི་དེ་དག་ཀྱང་གཞི་གཉིས་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བ་
― DTG132_Page_0022 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བའི་གཞི་ལས་ནི་རབ་ཏུ་དབྱུང་བ་དང༌། བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་དང༌། གང་ཟག་ཡིད་མཐུན་པར་བྱ་བ་དང༌། ལྟུང་བ་ལས་བསླང་བ་དང༌། དགར་བ་དང༌། བསྐྲད་པ་དང༌། དབྱར་གནས་པར་ཁས་བླངས་པ་དང༌། ཞག་བདུན་དང༌། ཉི་ཤུ་དང༌། བཞི་བཅུར་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པ་དང༌། ཆད་པས་བཅད་པའི་ལས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བའི་གཞིའི་ལས་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བ་མ་ཡིན་པའི་གཞི་ལས་ནི་ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དང༌། སྲ་བརྐྱང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དང༌། ཆོས་གོས་རྣམས་དང་མི་འབྲལ་བར་བསྡམ་པ་དང༌། མཚམས་བཅད་པ་དང༌། ཁྱིམ་རུང་བར་ཡིད་མཐུན་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པའི་གཞི་ལས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བ་མ་ཡིན་པའི་གཞི་ལས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལས་དེ་དག་ཀྱང་ཚོགས་གཉིས་ཀྱིས་བྱ་བ་དང༌། ཚོགས་བཞིས་བྱ་བ་དང༌། ཚོགས་ལྔས་བྱ་བ་དང༌། ཚོགས་བཅུས་བྱ་བ་དང༌། ཚོགས་ཉི་ཤུས་བྱ་བ་དང༌། ཚོགས་བཞི་བཅུས་བྱ་བ་དང༌། དགེ་འདུན་མཐུན་པས་བྱ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཚོགས་གཉིས་ཀྱིས་བྱ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་སློང་གིས་དགེ་སློང་གི་མདུན་དུ་ལན་གསུམ་བརྗོད་ཅིང་བཤགས་པའོ། །ལས་ཀྱི་ལྟུང་བྱེད་དམ་ཉེས་བྱས་ཀྱི་ཉེས་པ་འཆགས་པར་བྱེད་པའོ། །ཚོགས་བཞིས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་འདི་ན་ལ་ལ་ཉེས་པ་སྦོམ་པོ་བྱུང་བ་བཞིའི་མདུན་དུ་འཆགས་པར་བྱེད་པའོ། །ཚོགས་ལྔས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་འཁོབ་ཏུ་བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ལས་སོ། །ཚོགས་བཅུས་བྱ་བ་ཡུལ་དབུས་སུ་བསྙེན་བར་རྫོགས་པའི་ལས་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཚོགས་ཉི་ཤུས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་འདུན་ལྷག་མ་ལས་དབྱུང་བའི་ལས་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཚོགས་བཞི་བཅུས་བྱ་བ་ནི་དགེ་སློང་མ་བསྙེན་པར་རྫོགས་པའི་ལས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་འདུན་མཐུན་པས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མཚམས་ཀྱི་ལས་དང༌། གསོ་སྦྱོང་གི་ལས་དང༌། དགག་དབྱེའི་ལས་དང༌། གཞན་ཡང་དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ལས་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཀྱང་གཞིའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་དུ་མ་ཡོད་པར་རིག་པར་
― DTG132_Page_0023 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། འདུལ་བའི་མ་མོ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དགེ་སློང་འདུལ་བའི་བསླབ་པ་ལ་བརྩོན་པ་དེ་ལྟར་ལས་ཤེས་པ་ནི་ལས་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་ནི། ལྟུང་བ་ལ་ཡང་མཁས་པ་ཡིན། ལྟུང་བ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་ཡང་མཁས་པ་ཡིན་ལ། བདག་ཉིད་ཀྱང་དག་པ་ངང་གཙང་བར་ཡོངས་སུ་སྲུང་ཞིང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་འདུལ་བའི་བསླབ་པ་ལ་བརྩོན་པའི་བསླབ་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་ནི་ལྔར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ། །བསླབ་པ་དང་མཐུན་པ་ཡང་ལྔ་སྟེ། དེ་དག་གི་བསླབ་པ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །བསླབ་པ་དང་མི་མཐུན་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། བར་དུ་གཅོད་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་དང༌། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་དང༌། གླེན་ཞིང་ཉོན་མོངས་པ་མང་བ་དང༌། སྔོན་གྱི་ཚོགས་སྟོབས་ཆུང་བ་ནི་ལྔ་པ་ཡིན་ནོ། །བར་དུ་གཅོད་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་དང༌། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པ་དང༌། རྙེད་པ་དང་སྲོག་དང་འཕྲལ་གྱི་བྱ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པའོ། །ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདི་ན་ལ་ལ་དྲན་ནམ། རྙེད་བཙོན་ནམ། བརྗོད་པ་ཡོད་པའམ། རྒྱས་པར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་གང་ཞེ་ན། བར་ཆད་བཅུ་གཅིག་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་ཚོགས་འདུལ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཡུལ་ངན་པར་གནས་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དག་གོ །ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་གང་ཞེ་ན། ཆོས་དང་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་མི་གུས་པ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཆོས་སྨྲ་བ་དག་ལ་ཁྱད་དུ་གསོད་པ་ཉིད་དང༌། བདག་ཉིད་ལ་ཁྱད་དུ་གསོད་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། གཞན་དག་གི་ཆོས་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ལས་འདུན་པ་བཟློག་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དང༌། དེ་ལྟར་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་
― DTG132_Page_0024 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་གཅོད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདི་ན་ལ་ལ་སྡིག་པ་འདོད་པ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཁྲོ་བ་དང༌། ཁོན་དུ་འཛིན་པ་དང༌། རྒྱས་པར་དེ་ལྟ་བུའི་ངན་སོང་གི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་འཇུག་པ་དེ་ནི་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྙེད་པའི་བར་དུ་གཅོད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་དད་པ་རྣམས་དད་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། དད་པ་རྣམས་གཞན་དུ་འགྱུར་ཞིང་དད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། བསོད་ནམས་མི་འདོད་པ་དང༌། དུས་དང་དུས་སུ་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོས་གཞན་དག་ལ་ཕན་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ལྟར་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྲོག་གི་བར་དུ་གཅོད་པ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་གཏུམ་པོ་ཐག་རིང་དུ་སྤོང་བར་མི་བྱེད་པ་དང༌། རྒྱས་པར་ཡམས་ཀྱི་ནད་དང་བཅས་པ་དང༌། གནོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཡུལ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་མི་བྱེད་པ་དང༌། རྒྱུ་གང་དག་དང་རྐྱེན་གང་དག་གིས་ཚེ་མ་ཟད་པར་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་མི་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ལྟར་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འཕྲལ་གྱི་བྱ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པ་ནི་ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་ལ་སོགས་པའི་ལས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་བརྩོན་པར་མི་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་དག་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ནི་རྙེད་པ་དང་སྲོག་དང་འཕྲལ་གྱི་བྱ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་གང་ཞེ་ན། དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དགོངས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཤད་པ་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་ཐོས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པའོ། །ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་ཤིང༌། ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཆོས་སུ་སྟོན་པ་དང༌། གཞན་དག་ཀྱང་དེ་ལ་ཆོས་བསྟན་ཏོ་སྙམ་དུ་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ཡང་ཡང་དག་པ་དང་བདེན་པར་ཆོས་མ་ཡིན་ཞིང་ཆོས་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་གཞན་དག་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་འཆད་ཅིང་འཛིན་དུ་འཇུག་པར་བྱེད་ལ། བདག་ཉིད་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཞུགས་ཤིང་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ལོག་པ་ཁོ་ནར་ཞུགས་བཞིན་དུ་བདག་ནི་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་
― DTG132_Page_0025 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི་བསྒྲུབ་པ་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་བརྒྱད་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་སྡོམ་ནི། །ཆོས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་ལྔ་དང༌། །དབང་པོ་ལ་སོགས་རྣམ་ལྔ་དང༌། །གནས་མ་ཡིན་པས་འགྱོད་སོགས་དང༌། །དྲག་ཤུལ་ཁྲིམས་འཆལ་ཐ་མ་ཡིན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་ཚིག་འབྲུ་བཅོས་པ་དག་གིས་མདོ་སྡེ་ལ་ལྷད་འཇུག་པའི་སྤོང་བ་དང༌། འདུལ་བ་ལ་ལྷད་འཇུག་ཅིང་སྤོང་བ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲོ་འདོགས་པའི་ལྟ་བས་མེད་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལྟ་བས་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་འཇིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གཞན་དག་ལ་སྟོན་པ་དང༌། འཆད་པ་དང་བདག་ཉིད་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་དང་ལྡན་པ་བཤད་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་ལོག་པར་འཛིན་པའི་གང་ཟག་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟགས་སུ་ཡོད་པའི་ཆོས་རྣམས་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་པ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ལ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཡོད་པ་དང་མེད་པར་སྟོན་པ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་ལ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་བསྡམ་པ་ཉིད་བ་སྟོད་ཅིང་བསྔགས་ཏེ། རབ་ཏུ་བསྟོད་པས་ན་གཟུགས་རྣམས་ལ་མི་ལྟ་བ་ནི་བླའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་སྟེ་ལྟ་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ལ་ཡིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་འདི་སྐད་ཅེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྙིང་ལས་ཆུང་ངུར་གནས་པ་ཉིད་བསྟོད་ཅིང་བསྔགས་པས་ན་རྣམ་པར་བསྔགས་པར་འོས་པ་ལ་རྗེས་སུ་མི་བརྟག་ཀུན་དུ་མི་དཔྱད་པར་མི་བསྔགས་པ་མི་བརྗོད་པ་ཉིད་བླའི། བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང་མི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་ན་དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་འདི་སྐད་ཅེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིག་རན་པར་བསྟོད་ཅིང་བསྔགས་པས་ན་ཀྱེ་མ་གང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མི་སྨྲ་བའི་
― DTG132_Page_0026 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྟུལ་ཞུགས་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་དེ་ནི་ལེགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན་དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་འདི་སྐད་ཅེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཟས་ཉུང་བ་ཉིད་དང༌། ཆོས་གོས་ཉུང་བ་ཉིད་བསྟོད་ཅིང་བསྔགས་པས་ན་ཀྱེ་མ་གང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཟས་མི་ཟ་བར་གནས་པ་དང༌། གཅེར་བུ་འཕྱན་པ་དེ་ནི་ལེགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་འདི་སྐད་ཅེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདུ་འཛི་མེད་པ་དང༌། ཐ་སྙད་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་པ་བསྟོད་ཅིང་བསྔགས་པས་ན། ཀྱེ་མ་གང་བས་མཐའི་གནས་མལ་དུ་གནས་བར་རྩོམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ་ནི་ལེགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །ལ་ལ་འཇིག་རྟེན་འདི་ནི་སེམས་ཀྱིས་ཁྲིད་ཅིང་དྲངས་པས་སེམས་སྐྱེས་སོ་ཅོག་གི་དབང་གིས་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པའི་མདོ་སྡེ་དག་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མི་ཤེས་པས་ངེས་པར་གཟུང་བ་ཡིན་པས། འདི་སྐད་ཅེས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་འཁོར་བར་བྱེད་ལ་བདག་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །ལ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ལ་ཁ་ཟས་རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པ་དང༌། གོས་བརྒྱ་སྟོང་རྗེས་སུ་གནང་བ་ལས་ན། བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་འདོད་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་ངེས་ན་ཉེས་པར་སྤྱད་ཀྱང་བར་དུ་གཅོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་ངེས་པར་གཟུང་བ་འཛིན་པས་འདི་སྐད་ཅེས་ཀྱེ་མ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདོད་པ་གང་དག་གིས་བར་དུ་གཅོད་པར་གསུངས་པ་དེ་ནི་བསྟེན་ཀྱང་བར་དུ་གཅོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །ལ་ལ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཟས་དང་ཐ་སྙད་དང་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དག་ལ་ཁས་ལེན་པ་དང༌། ཁས་མི་ལེན་པ་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་ཅེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་བདག་གིས་འདི་ལྟར་ཤེས་ཏེ། འདི་ལྟར་དགེ་སློང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཤི་ཕན་ཆད་ཁས་མི་ལེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །ལ་ལ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བ་དན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་
― DTG132_Page_0027 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་དུ་མི་ཤེས་པས་ཚུལ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་ཤིང༌། འདི་སྐད་ཅེས་བདག་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ཡོད་ན་བདག་མེད་པས་བྱས་པའི་ལས་བདག་ལ་ཇི་ལྟར་རེག་པར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པས་འདོམས་པར་བྱེད་དེ། དེ་ནང་གི་སེམས་གནས་པ་གང་རྣམ་པ་དགུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མི་ཤེས་ལ་བདེན་པ་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟར་བཞིན་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་དེ་ལྟར་མི་ཤེས་པས་མོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཁོ་ན་ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང་མོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཁོ་ནས་ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། མོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཁོ་ནས་མཐར་ཐུག་པ་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང་བདག་ཉིད་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཞུགས་པར་གྱུར་ན། དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །ལ་ལ་གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་འགྱོད་བར་བྱེད་ཅིང་དེས་རློམ་པར་བྱེད་ན། དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །ལ་ལ་ལུང་ནོད་པ་དང༌། ཁ་ཏོན་བྱ་བ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་ཡིད་ལ་བྱ་བའི་མཐུ་ཡོད་བཞིན་དུ་ཞལ་ཏ་བྱ་བ་ལ་མོས་པར་བྱེད་ན་དེ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་ཞིང་གཞན་དག་ལ་ཡང་སྟོན་པར་བྱེད་ན། དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །ལ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སྤྱོད་པའི་མཐུ་ཡོད་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་ཞིང་ཡུལ་རྒྱུ་བས་ལྟུང་བའི་གནས་མང་པོ་དག་གིས་བདག་ཉིད་སྨས་ཤིང་ཉམས་པར་བྱས་ནས་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་ལ་འབུལ་བར་བྱེད་ན། དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཐོས་པས་ཕན་ཚུན་དུ་རྩོད་པར་བྱེད་ན། དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་འདོད་པ་ཆུང་བ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་ནས་དགེ་སློང་གང་དག་བསོད་ནམས་ཆེ་བར་ཤེས་པ་ནས་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་རྙེད་པ་དེ་དག་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ཅིང་གཏམ་འདྲེ་བར་བྱེད། ཕེབས་པར་སྨྲ་བར་
― DTG132_Page_0028 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད། སོ་སོར་ཀུན་དགའ་བར་བྱེད་བག་འབེབས་པར་བྱེད་ཅིང་དགེ་སློང་ལག་གི་བླ་དག་ལ་སེམས་ལོག་པར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པར་འགྱུར་ན། དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་མདོ་སྡེ་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་སྤངས་ནས། འཇིག་རྟེན་རྒྱང་འཕེན་པའི་གསང་ཚིག་དཀའ་བ་དག་གིས་མཁས་པར་རློམ་ཞིང་གཞན་དག་ལ་ཡང་མཁས་པ་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་ན། དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །དྲག་ཤུལ་ཅན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་དག་ཚར་བཅད་པར་མི་བྱ་བ་ཡིན་ན། དྲག་ཤུལ་ཅན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་དག་ལ་གནོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་པར་བྱེད་ན། དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་འཆོས་པའི་སྤྱོད་ལམ་རྣམ་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན། དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་རྒྱང་འཕེན་པའི་གསང་ཚིག་དག་གིས་ཤེས་ཀྱི་ཁེ་རྒྱ་ཆེན་པོ་འཐོབ་པར་བྱེད་ན། དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ལ་གནོད་པར་བྱས་ཏེ་ཆོས་མ་ཡིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་དག་བསྒྲུབས་ནས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པའི་དགེ་བ་བྱེད་ན། དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་དེ་དག་ཉིད་བསྟན་པའི་རྒྱུ་དང་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དོན་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་གང་གིས་འཇོག་པར་བྱེད་ན། དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བསླབ་པ་དང་མི་མཐུན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ནི་རྒྱ་ཆེར་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །མདོར་བསྡུ་ན་བག་མེད་པ་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། དགེ་བ་དང་ཡོན་ཏན་དམན་པ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དམན་ཞིང་རྨོངས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གླེན་ཞིང་ཉོན་མོངས་པ་མང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྔོན་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མ་བསྒོམས་པ་ཚེ་འདི་ལ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དམན་པ་ཉིད་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་དུ་ཟིན་ཀྱང་བསྒོམ་མི་ནུས་པ་གང་
― DTG132_Page_0029 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པ་དེ་ནི་སྔོན་གྱི་ཚོགས་མེད་པས་ཚེ་འདི་ལ་སྟོབས་ཆུང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་བསླབ་པ་དང་མི་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཆོས་ལྔ་ནི་བསླབ་པ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་དགེ་སློང་འདུལ་བ་ལ་བརྩོན། པ་ནི་བསླབ་པ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་དེའི་ཆོས་ལྔ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྲུང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ལེགས་པར་མངོན་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་འདྲི་བ་དང༌། སོ་སོར་རྟོག་པ་དང༌། གཉེན་པོ་སྒོམ་པ་དང༌། དད་པའོ། །དེ་ལ་བུ་ལོན་གྱིས་ཉམས་ཐག་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྒྱས་པར་དེ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བསམ་པ་དང༌། བསླབ་པ་འདོད་པས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དེ་ནི་ལེགས་པར་མངོན་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དེ་ལྟར་མངོན་པར་བྱུང་ནས་ལྟུང་བ་དང་ལྟུང་བ་མེད་པ་དང་ལྟུང་བ་ལས་བསླངས་པ་ལས་བརྩམས་ནས་དགེ་སློང་མདོ་སྡེ་དང་འདུལ་བ་དང་མ་མོ་འཛིན་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་ཡོངས་སུ་འདྲི་བར་བྱེད་ཅིང་དེ་དག་ཀྱང་དེ་ལ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་འདྲི་བ་ཞེས་བྱའོ། །དུས་གསུམ་དུ་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་ལས་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་ཅིང་གལ་ཏེ་སྔ་དྲོའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ཉེས་པ་མེད་པར་མཐོང་ན་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཉིན་མཚན་དུ་རྗེས་སུ་སློབ་ཅིང་གནས་པ་དང༌། གལ་ཏེ་ཉེས་པ་མཐོང་ན་ཡང་ཆོས་བཞིན་ཕྱིར་བྱེད་པ་དེ་ནི་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དུས་དུས་སུ་ནི་ནམ་གྱི་ཆ་སྟོད་དང༌། ནམ་གྱི་ཆ་སྨད་དག་ལ་ཉིན་མོ་ཡང་རུང་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་སྒོམ་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སྨྲ་བ་དང༌། སྒྲ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པ་དེ་ནི་གཉེན་པོ་སྒོམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟུང་བའི་འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་ལ་མི་འདོད་པ་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་དད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལེགས་པར་མངོན་པར་འབྱུང་བ་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་དེ་ལས་གཞན་བཞི་པོ་དག་གི་བྱ་བ་བྱེད་དོ། །ཡོངས་སུ་འདྲི་བས་ནི་མི་ཤེས་པས་ལྟུང་བ་འབྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །སོ་སོར་རྟོག་པས་ནི་བག་མེད་པས་ལྟུང་བ་འབྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །གཉེན་པོ་བསྒོམས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མང་བས་ལྟུང་བ་
― DTG132_Page_0030 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །དད་པས་ནི་མ་གུས་པས་ལྟུང་བ་འབྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཀུན་ཏུ་བསྲུངས་པ་དང༌། ལེགས་པར་བསྲུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་འདུལ་བའི་བསླབ་པ་ལ་བརྩོན་པའི་ཆོས་ལྔ་ནི་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། དུལ་བ་དང༌། ཞི་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། དེས་ཤིང་འགྲོགས་ན་བདེ་བ་ཉིད་དང༌། སྤོང་བ་དང༌། སྤོང་བའི་ཡན་ལག་དང༌། བསྙེན་བཀུར་དང༌། རྩོད་པ་ཉེ་བར་ཞི་བའོ། །དེས་ཤིང་འགྲོགས་ན་བདེ་བ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པར་མགུ་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་དྲུག་སྟེ། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །སྤོང་པ་གང་ཞེ་ན། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བཞིའོ། །སྤོང་བའི་ཡན་ལག་ནི་སྤོང་བའི་ཡན་ལག་ལྔའོ། །བསྙེན་བཀུར་ནི་སྟོན་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ན་རྒྱས་པར་བག་ཡོད་པའི་བར་རོ། །རྩོད་པ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་པ་ནི་རྩོད་པ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་བདུན་ནོ། །དེ་ལ་ལུས་ལ་སོགས་པས་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་མི་འདོད་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ལས་བརྩམས་པ་དང༌། དེ་ལ་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལས་མི་མཉམ་པར་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལས་བརྩམས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྟ་བ་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་ལས་བརྩམས་ནས་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་ཤིང་ཕན་ཚུན་འཁུ་བའི་སེམས་ནི་ཡང་དག་པར་མགུ་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ནི་ཡང་དག་པར་མགུ་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་དྲུག་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དང་པོས་ནི་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །གཉིས་པས་ནི་བཞི་པའོ། །གསུམ་པས་ནི་ལྔ་པ་དང་དྲུག་པའོ། །དེ་ལ་གཞན་དག་ལ་འདོད་པ་དང་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བ་དང་ཉེ་བར་གནས་པའི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཅི་ཡང་རུང་བ་དེ་བྱམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྙེད་པ་ལ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་དུ་རུང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་རྙེད་པ་ལ་ནི་ལོག་པས་འཚོ་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་ལ་བརྟེན་ཏེ་བསྒྲུབས་པ་མ་ཡིན་པ་གང་དག་ཡིན་པའོ། །ལྷུང་བཟེད་དུ་ཆུད་པ་ནི་ལྷུང་བཟེད་དུ་བླུགས་པ་གང་དག་ཡིན་པའོ། །ལྷུང་བཟེད་དུ་གཏོགས་པ་ནི་མ་བླུགས་ཀྱང་བླུགས་པར་ཕྱོགས་པ་གང་དག་ཡིན་པའོ། །ཆོས་བཟང་བ་དང་ལྷག་པར་མི་ཟ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་
― DTG132_Page_0031 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐུན་མོང་དུ་ཟ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །མི་སྤེད་པར་ཟ་བ་ནི་མངོན་པར་ཟ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཐ་ན་ལྟོ་འགྲངས་ཙམ་གྱི་ཟས་དེ་ལས་ཀྱང་བགོ་བཤའ་བྱེད་དོ། འདི་ལས་གཞན་ལ་ཅུང་ཟད་སྦྱིན་དགོས་པར་གྱུར་ན་གནོད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་ཆེད་དུ་སྒོ་བཅད་དེ་དཔེན་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཟ་བར་མི་བྱེད་པའོ། །འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དག་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལྟ་བའི་རྣམ་གྲངས་དག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཞི་བསྡུ་བ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དགའ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཡོན་ཏན་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་བླ་མ་ཉིད་དང༌། ཕན་འདོགས་པས་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དགའ་བ་ཉིད་དེའི་འཕེལ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང་སྐྱེས་པ་ཕྱིར་འབྱུང་བ་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་བླ་མ་ཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་ནི་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པའོ། །ཡིད་དུ་འོང་བའི་དབང་གིས་ནི་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་དག་གིས་སྡུད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་གཉིས་ཀའི་དབང་གིས་ན་མཐུན་པར་འགྱུར་རོ། །མཐུན་པའི་དབང་གིས་ན་སེམས་ཀུན་དུ་མི་འཁྲུག་པ་དང་ངག་ཀུན་དུ་མི་འཁྲུག་བ་ནི་འཐབ་པ་མེད་པ་དང༌། རྩོད་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་གཅིག་གི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆུ་དང་འོ་མ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པར་གྱུར་པ་ལྟ་བུ་ནི་རྒྱུ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་ལོ་བཞི་ནི་གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། གདམས་ངག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཚོགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མཐུན་པའི་ཡུལ་དུ་གནས་པ་ནི་གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྔས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་ནི་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་ལ་མཐུན་པར་འཛིན་ཅིང་མ་ནོར་བར་འཛིན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པ་ལ་མཐུན་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། བླ་མའི་གདམས་
― DTG132_Page_0032 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངག་ལ་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། ཆོས་གོས་དང༌། བསོད་སྙོམས་དང༌། མལ་ཆ་དང༌། སྟན་ངན་པ་བཟང་པོ་གང་ཡང་རུང་བ་དག་གིས་ཆོག་ཤེས་པ་དང༌། རྒྱུན་དུ་བྱེད་པ་དང༌། གུས་པར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བས་འདི་ལྟ་སྟེ། བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་སྤོང་བ་ལ་དགའ་བ་དང༌། སྒོམ་བ་ལ་དགའ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་སྔོན་བསོད་ནམས་བྱས་ཤིང་དགེ་བ་བྱས་པའི་འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་གྱི་རྟགས་ནི་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྔོན་བསོད་ནམས་བྱས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་འདོད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། ནང་གི་དང་ཕྱི་རོལ་གྱིའོ། །དེ་ལ་ནང་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་འདོད་པ་ནི་ཚེ་རིང་ཞིང་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་དང༌། གཟུགས་བཟང་ཞིང་བལྟ་ན་སྡུག་པ་དང༌། གནོད་པ་ཉུང་ཞིང་ནད་ཉུང་བའི་རང་བཞིན་ཅན་དང། བྲན་མ་ཡིན་བ་དང༌། བུད་མེད་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཟ་མ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཚིག་བཙུན་པ་དང༌། དབང་ཆེ་བར་གྲགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་འདོད་པ་ནི། དགེ་བའི་རྩ་བ་གཞན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་མདོ་ལས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བ་དང༌། རྩ་འཇིང་ཆེ་བ་དང༌། གཡོག་འཁོར་མང་བཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྔོན་བསོད་ནམས་བྱས་པའི་འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་གྱི་རྟགས་དང་པོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་སྔོན་བསོད་ནམས་བྱས་པ་ནི་རབ་ཏུ་བག་མེད་པར་གྱུར་ཀྱང་གནོད་སྦྱིན་དང་མི་མ་ཡིན་པ་གདུག་པ་གཉུག་མར་གནས་པ་དག་གིས་འདི་ལྟ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་བར་ཆད་དམ་སྲོག་གི་བར་ཆད་བྱ་བར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་ནི་འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་གྱི་རྟགས་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སྔོན་བསོད་ནམས་བྱས་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་སེམས་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་གྱི་རྟགས་གསུམ་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སྔོན་བསོད་ནམས་བྱས་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྡིག་པའི་སྤྱོད་པས་གདུང་ཞིང་འཛེམ་ལ། སྡིག་པ་བྱས་ན་ཡང་དུས་དུས་སུ་འགྱོད་པའི་སེམས་དྲག་པོ་འཐོབ་ཅིང་འགྱོད་པ་བྱས་པ་དེས་སྡིག་པ་སྲབ་མོར་
― DTG132_Page_0033 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པ་ཕྱིས་ཀྱང་སྡིག་པ་སྤོང་བར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་གྱི་རྟགས་བཞི་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སྔོན་བསོད་ནམས་བྱས་པ་ལ་ནི་ལས་ཀྱི་མཐའི་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་དང་བསམ་པའི་སྐྱེས་བུའི་བྱེ་བྲག་ཐམས་ཅད་མང་ཞིང་མཐུན་པ་དང་ཚེགས་ཆུང་ངུས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་གང་ཟག་སྔོན་བསོད་ནམས་བྱས་པའི་འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་གྱི་རྟགས་ལྔ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་ལྷར་གྱུར་པ་རྣམས་དང༌། མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་མིར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་ཤིང་རྟའི་འཁོར་ལོ་བཞི་སྟེ། གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མེད་ན་ནི་ཤིང་རྟ་དེ་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །སྤོང་བའི་ཡན་ལག་ལྔ་ནི་ཐོབ་བར་བྱ་བའི་དོན་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་དང༌། བླ་མ་རྣམས་ལ་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སྨྲ་བ་དང༌། ལུས་སྤྲོ་བ་དང༌། སེམས་སྤྲོ་བ་དང༌། ལེགས་པར་གསུངས་པ་དང༌། ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཤེས་པར་ནུས་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་མ་ཚང་ན་སྤོང་བ་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྙེན་བཀུར་ལས་བརྩམས་ཏེ་དང་པོ་ཁོ་ནར་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བརྩམས་པ་དང། ལྷག་པའི་སེམས་དང་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ལ་བརྩམས་ནས་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པ་གང་ཡིན་པའི་སྟོན་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གང་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་ལ་ཡང་བསྙེན་བཀུར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པས་ཆོས་འགྲུབ་པའི་དུས་ན་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བརྩམས་ཏེ། འདུལ་བ་དང་ལྡན་པའི་བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ལྷག་པའི་སེམས་དང་ཤེས་རབ་ལས་བརྩམས་ཏེ་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དུས་དུས་སུ་ཆོས་ཀྱི་བགོ་བཤའ་དང༌། ཟང་ཟིང་གི་བགོ་བཤའ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱའོ། །དེ་ལ་བགོ་བཤའ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་དག་ལ་ཐུན་མོང་དུ་གནས་པ་ཉིད་དང་ཐུན་མོང་དུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བསམ་གཏན་རྣམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་རྣམ་པར་ཐར་པ་དག་ལ་
― DTG132_Page_0034 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྙེན་བཀུར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རོ་མྱང་བ་མེད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་བདེན་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པར་བྱ་བ་དང༌། བག་ཡོད་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ནི་བསྙེན་བཀུར་རྣམ་པ་བདུན་གྱི་གོ་རིམས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། །དེ་ལ་བསྙེན་བཀུར་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་དང་ཕན་ཡོན་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་བླ་མར་བྱ་བ་དང་ཡིད་ཆེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཐུན་མོང་དུ་ལེགས་པར་བསྒྲུབས་པས་རི་མོར་བྱ་བ་དང༌། གདུགས་དང༌། རྒྱལ་མཚན་དང་བ་དན་དག་གིས་མཆོད་པར་བྱའོ། །རྩོད་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་ལ་བརྩམས་ནས་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ལྟུང་བ་བྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་ན་མིག་བཞིས་མངོན་སུམ་དུ་བདེན་པས་ལྟུང་བ་གླེང་བར་བྱེད་ཅིང་མི་བདེན་བས་མ་ཡིན་ཞེས་རྒྱས་པར་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་མ་རྟོགས་པ་ལས་རྟོགས་པ་དང་དུས་མཉམ་པ་ཁོ་ནར་ལྟུང་བ་འབྱིན་པར་མི་བྱེད་ཅིང་ལྟུང་བ་མ་བྱུང་པ་ལས་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱི་གཞི་དེས་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་དང་དོགས་པས་གླེང་བར་མི་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་དེའི་རྩོད་པ་དེ་ཉེ་བར་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །དགེ་སློང་ལྟུང་བ་བྱེད་པར་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་ལ། ལྟུང་བ་བྱུང་བ་གང་ཡིན་བ་དེས་ནི་ལྟུང་བ་བརྗེད་པར་འགྱུར། གང་དག་གིས་མཐོང་བ་དེ་དག་གིས་ནི་མ་བརྗེད་ན་དེ་ལ་ལྟུང་བ་དྲན་ནམ་ཞེས་གཞི་དེས་གླེང་བར་བྱེད་པ་ན་མི་དྲན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་མི་དྲན་པ་དེས་དྲན་གྱིས་བཤགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་མི་བདེ་ལ་གཞན་གྱིས་གླེངས་པ་སོ་སོར་མ་བཤགས་ན་འགྱོད་པ་མེད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་དེས་གཞན་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དེས་དགེ་སློང་ལ་དྲན་པས་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་བས་ཡོངས་སུ་དག་པ་གསོལ་བར་བྱ་ཞིང་དགེ་འདུན་གྱིས་ཀྱང་དགེ་སློང་དེ་དག་ཉིད་དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་ཡོངས་སུ་དག་པར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་ན་དེའི་རྩོད་པ་ཉེ་བར་ཞི་བར་འགྱུར་ཞིང་དེ་ཡང་འགྱོད་པ་མེད་པར་འགྱུར་ལ་དགེ་འདུན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གཞི་དེས་གླེང་པར་མི་བྱེད་དོ། །དགེ་སློང་སེམས་འཁྲུགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྨོངས་པ་བྱུང་ན་དགེ་སློང་གི་ཚུལ་དང་མི་མཐུན་པ་མང་པོ་ཀུན་དུ་སྤྱད་པར་གྱུར་ན་དེ་ལ་ནི་གཞི་དེས་ལྟུང་བ་མེད་ཀྱང་ཁ་ཅིག་གིས་དེ་ལ་ལྟུང་བ་མེད་པར་མི་ཤེས་ནས་འདི་ལྟར་གནས་མ་ཡིན་པར་
― DTG132_Page_0035 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གླེང་བར་མི་བྱེད་དེ་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལ་མ་འོངས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རང་གི་སེམས་ལ་རག་ལས་པ་དགེ་འདུན་ལ་མ་སྨྱོས་པས་འདུལ་བ་གསོལ་བར་གྱིས་ཞེས་སློབ་པར་བྱེད་དྲན་པར་བྱེད་ན། དེས་ཀྱང་དེ་དག་ལ་ཐོས་ནས་གསོལ་བར་བྱའོ། །དགེ་འདུན་གྱིས་ཀྱང་གང་ཟག་འདི་ནི་ལྟུང་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དགེ་འདུན་མཐུན་པར་གནས་པས་དེ་དག་ལ་རྣམ་པར་དག་པར་སྨོས་པར་བྱེད་དེ་ཐོས་ནས་དགེ་སློང་མ་གཏོགས་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་གཞི་དེས་དེ་ལ་ཡང་གླེང་བར་མི་བྱེད་དེ་དེ་ལྟར་ན་དེའི་རྩོད་པ་དེ་ཉེ་བར་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དགེ་འདུན་གྱི་ནང་དུ་དགེ་སློང་གིས་དགེ་སློང་ལ་ལྟུང་བ་གླེང་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་ནི་ལྟུང་བ་ཡོད་པར་འདུ་ཤེས་ལ་གླེང་བར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྟུང་བ་མེད་པར་འདུ་ཤེས་ཤིང་བདག་ལ་ལྟུང་བ་བྱུང་ན་མེད་དོ་ཞེས་རློམ་པར་བྱེད་ལ་གླེང་བ་པོ་ཡང་ཚེ་དང་ལྡན་པས་འདི་དང་འདི་ལྟར་མ་བྱས་སམ་ཞེས་སྨྲ་ཞིང་དེས་ཀྱང་བྱས་སོ་ཞེས་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱེད་ལ་གླེང་བ་པོ་ཡང་དེ་ནི་ལྟུང་བ་ཡིན་ན་གླེངས་བའི་ཚེ་ལྟུང་བ་མེད་དོ་ཞེས་རློམ་པར་བྱེད་ཅེས་ཟེར་ན་དེ་ལ་དགེ་འདུན་གྱིས་ཅི་ལྟུང་བ་ཡོད་དམ་འོན་ཏེ་མེད་ཅེས་གཞི་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་བརྩལ་བར་བྱ་ཞིང་དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་ལན་གདབ་པར་ཡང་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེའི་རྩོད་པ་དེ་ཉེ་བར་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །གནས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ན་དགེ་སློང་རབ་ཏུ་མང་པོ་དག་ལྟུང་བ་བྱུང་དུ་དོགས་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ལྟུང་བ་ཡོད་དོ། །ལྟུང་བ་མེད་དོ། །ལྕི་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྩོད་པར་འགྱུར་ན་དེ་ལ་གནས་གཞན་ལ་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་མང་བ་གང་དག་ཡིན་པ་དག་དང༌། དེ་དག་བས་ཆེས་བྱང་བ་མདོ་སྡེ་དང༌། འདུལ་བ་དང༌། མ་མོ་འཛིན་པ་གང་ཡིན་བ་དེ་དག་ལ་དེ་དག་གིས་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་དེའི་རྩོད་པ་དེ་མཇུག་ཏུ་ཉེ་བར་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །དགེ་སློང་ལྟུང་བ་བྱུང་ན་རང་གིས་འགྱོད་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་གླེང་བར་བྱེད་སེལ་བར་བྱེད་ཅིང་གཞན་དག་གིས་གླེང་གི་དོགས་པས་ཆོས་བཞིན་དུ་ཕྱིར་བྱེད་དེ་དེས་ན་རྩོད་པ་དེ་ཉིད་ཉེ་བར་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །དགེ་སློང་རབ་ཏུ་མང་པོ་དག་ཕན་ཚུན་ལྟུང་བས་གླེང་བར་བྱེད་ཅིང་དེ་དག་ཀྱང་ང་རྒྱལ་གྱིས་མངོན་པར་ཚར་བཅད་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་ལ་ཕན་ཚུན་དེ་དག་འཆགས་པར་མི་འདོད་ཅིང་བྱེ་བ་དང་ཐ་
― DTG132_Page_0036 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དད་དུ་གྱུར་པ་དང༌། གཉིས་སུ་གྱུར་ཅིང་གནས་ལ། གཅིག་གི་ཕྱོགས་ཀྱང་འདི་སྙམ་དུ་འདི་དག་བདག་ཅག་ལ་འཆགས་པར་མི་བྱེད་ལ། བདག་ཅག་གིས་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་དག་ལ་བཤགས་པར་བྱ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་ཕྱོགས་ཅིག་ཤོས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་ཕྱོགས་ཅིག་ཤོས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ན་དེ་ལ་ཕྱོགས་གཉིས་ཀར་གཏོགས་པའི་གང་ཟག་གཙོ་བོའི་ཚིག་གཟུང་བ་གཉིས་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་དོང་ལ། དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་གནས་པས་ལྟུང་བ་དེ་དག་བཤགས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེའི་རྩོད་པ་ཉེ་བར་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་མདོར་བསྡུ་ན་རྩོད་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། དེ་ཉེ་བར་ཞི་པ་རྣམ་པ་བཞིར་འགྱུར་ཏེ། རྩོད་པ་རྣམ་བཞི་གང་ཞེ་ན། གཞན་གྱིས་གླེངས་པས་རྩོད་པ་དང༌། ཕན་ཚུན་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བས་རྩོད་པ་དང༌། བདག་ཉིད་གླེངས་པས་རྩོད་པ་དང༌། ཕན་ཚུན་གླེངས་པས་རྩོད་པས་སོ། །ཉེ་བར་ཞི་བ་རྣམ་པ་བཞི་གང་ཞེ་ན། བསམས་པའི་ལྟུང་བ་དགེ་འདུན་ལ་སྟོན་པས་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་དག་པས་སྦྱིན་པས་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་གང་མང་བ་ཚོལ་བ་དང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་འགྲོ་བས་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། བཤགས་པས་ཉེ་བར་ཞི་བའོ། །དགེ་སློང་འདུལ་བའི་བསླབ་པ་ལ་བརྩོན་པས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་གནས་ནི་ལྔ་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། ལྟུང་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། གང་ཟག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། རྫས་བླང་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། གནོད་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། ཕུང་པོའི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་དངོས་པོ་གཉིས་ཏེ། སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་དུ་མི་སྟོན་པའོ། །ལྟུང་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་འདུལ་བའི་བསླབ་པ་ལ་བརྩོན་པས་རྣམ་པ་ལྔས་ལྟུང་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གཞི་དང༌། ཀུན་ནས་སློང་བ་དང༌། དངོས་པོ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། མཐའ་ཡས་སོ། །དེ་ལ་གཞི་ལས་ལྟུང་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཞིའམ། ཞེ་སྡང་གི་གཞི་ལས་སོ། །ཀུན་ནས་སློང་བ་ལས་ནི་ལྟུང་པ་གང་ལུས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་ལ་དག་
― DTG132_Page_0037 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གིས་ཀྱང་མ་ཡིན། སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །ངག་གིས་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་ལ་ལུས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་ཡིན་སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །སེམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་ལ་ལུས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་ཡིན། ངག་གིས་ཀྱང་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །ལུས་དང་ངག་དག་གིས་ཀྱང་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་ལ་སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །ངག་དང་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་ལ་ལུས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །ལུས་དང་ངག་གིས་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་ལ། སེམས་ཀྱིས་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །ངག་དང་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་ལ་ལུས་ཀྱིས་མ་ཡིན་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་སློང་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །སེམས་འབའ་ཞིག་གིས་གང་ཟག་གཞན་དག་གི་མདུན་དུ་བཤགས་པར་བྱ་དགོས་པའི་ལྟུང་བ་ཀུན་ནས་སློང་བ་མེད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བསྡམ་པར་བྱ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། དགེ་སློང་འདོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །དངོས་པོ་ལས་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་དངོས་པོ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བ་མ་ཡིན་པའོ། །སྦྱོར་བ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། བྱ་བ་མི་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བའོ། །མཐའ་ནི་གང་ལས་བརྩམས་པར་གྱུར་པ་དེ་ལ་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་ཞིང་བར་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་སྟེ། དེས་ན་དེའི་ལྟུང་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཉེས་པ་སྦོམ་པོའི་ལྟུང་བ་ནི་ཕམ་པ་དང་དགེ་འདུན་ལྷག་མའི་སྦྱོར་བ་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །ལྟུང་བྱེད་དང་ཉེས་བྱས་ནི་དེ་དག་གི་སྦྱོར་བ་དང་རང་གི་སྡེ་ཚན་མཐར་ཐུག་པ་ལས་སོ། །ཉེས་བྱས་ནི་ལྟུང་བྱེད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་ལྟུང་བ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ནི་ལྟུང་བའི་སྡེ་ཚན་བཞི་པོ་དག་གོ །ལྷག་མ་མེད་པ་ནི་ཕམ་པ་རྣམས་སོ། །སྤྱད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་བྱས་པའོ། །མ་སྤྱད་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་ནོ། །སྨྲས་པ་ནི་གཞན་དག་གི་མདུན་དུ་བཤགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་བཞིན་ཕྱིར་བྱས་པའོ། །མ་སྨྲས་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་ནོ། །བསམས་པ་ནི་བཤགས་པར་
― DTG132_Page_0038 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱས་པའི་ཉེས་བྱས་ཕྱིར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །མ་བསམས་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་ནོ། །བཅས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སོ་སོར་ཐར་བ་དང༌། འདུལ་བར་ལྟུང་བ་ལས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །མ་བཅས་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིར་བཞག་པ་ནི་གང་ཟག་གཅིག་གམ། དུས་ལས་བརྩམས་པ་མགོ་གཅིག་ཏུ་མ་བྱས་པར་སྔོན་ཁྱད་པར་མེད་པར་བཅས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྤྱིར་བཞག་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དཔྱད་པའི་དབྱེ་བ་དང༌། རིས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང༌། མཐོ་དམན་གྱི་དབྱེ་བ་དང༌། འཐོབ་པའི་དབྱེ་བ་དང༌། བརྟག་པའི་དབྱེ་བས་སོ། །དེ་ལ་དཔྱད་པའི་དབྱེ་བ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རིས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཡང་དགེ་སློང་དང་དགེ་སློང་མ་ལ་སོགས་པ་རིས་བདུན་གྱི་དབྱེ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མཐོ་དམན་གྱི་དབྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གང་ཟག་ལ་ལ་རིགས་མཐོན་པོ་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང༌། ཕྱུག་པོའི་ཁྱིམ་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང༌། གཟུགས་བཟང་བ་ཡིན་ལ། ལ་ལ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཐོ་དམན་གྱི་དབྱེ་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཐོབ་པའི་དབྱེ་བ་ནི་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། གཉིས་ཀའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དུ་བཅུ་བདུན་དང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དག་སྟེ། གང་ཟག་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །བརྟག་པའི་དབྱེ་བ་ནི་གང་ཟག་གླེང་བ་པོས་འདི་ལྟར་གང་ཟག་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས་གླེང་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་གང་ཟག་འདི་བདག་ལ་བྱམས་པ་གུས་པ་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གང་ཟག་གང་གླེང་བར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་ལས་ཀྱང་གང་ཟག་གླེང་བ་པོ་ལ་འདི་ལྟར་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། ཀྱེ་མ་གང་ཟག་འདི་བྱིས་པ་རྨོངས་པ་ཆོས་མ་ཡིན་པས་གླེང་ཞིང་བདག་ཉིད་སྨས་པ་དང༌། ཉམས་པར་བྱེད་པ་ཞིག་གམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
― DTG132_Page_0039 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་རྒྱས་པར་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ཁོ་ན་བཞིན་ནོ། །འོན་ཏེ་མཁས་པ་གསལ་བ་ཆོས་བཞིན་དུ་གླེང་ཞིང་བདག་ཉིད་སྨྲས་པ་དང་ཉམས་པར་མི་བྱེད་པ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱང་རྒྱས་པར་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེས་གང་ཟག་གླེང་བར་འོས་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན། ལེགས་པ་ཁོ་ནར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ན་སྐབས་དབྱེ་བར་བྱ་བྱ་བའམ་མི་དབྱེ་བར་བྱ་བ་དེ་ནི་བརྟགས་པའི་དབྱེ་བས་གང་ཟག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྫས་བླང་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། རྫས་བླང་བ་ནི་མདོར་བསྟུན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བདག་ཉིད་དང་གཞན་དག་གི་རྙེད་པའི་རྫས་བླང་བ་དང༌། ལྟུང་བ་ལས་བསླང་བའི་རྫས་བླང་བ་དང༌། དགེ་འདུན་བདེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་བསྐྲད་པའི་རྫས་བླང་བའོ། །དེ་ལ་རྙེད་པའི་རྫས་རུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་ཡིན་ནོ། །རུང་བ་དགོས་པ་དང་བཅས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྣོད་སྤྱད་དང་ཡོ་བྱད་མང་པོའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་མཚམས་ལས་འདས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དུས་སུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་རྙེད་པའི་རྫས་བླང་བ་ཡང་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་དང་བཅས་པ་དེས་དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡན་ལག་ལྔ་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་རྙེད་པའི་རྫས་དེ་ཡང་དག་པར་བླངས་ནས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེའི་རྫས་བླང་བ་དེ་ཁ་ན་མཐོང་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ལྟུང་བ་ལས་བསླང་བའི་རྫས་བླང་བ་ལ་དེ་དང་དན་པའི་ལྟུང་བ་ལྷག་པར་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་གིས་འདི་མི་དགེ་བའི་གནས་ནས་བླང་སྟེ། དགེ་བའི་གནས་སུ་གནས་པར་ནུས་སོ་སྙམ་དུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ཆོས་སྨྲས་བའམ། བླ་མ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པའམ། ནད་གཡོག་ལ་སོགས་
― DTG132_Page_0040 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལས་སྦྱོར་བའི་དུས་དག་ཏུ་གླེང་བར་མི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དུས་དུས་སུ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གླེང་བ་དེ་ལ་དེ་ལས་གཞན་པའི་དགེ་སློང་དག་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕྱོགས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞི་དེས་དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་དུ་མི་འགྱུར་བ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལྔ་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་དེ་ལྟར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཚེ་འདི་ལ་གནོད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཉིད་དང༌། ངང་འཇམ་པས་རྫས་དེ་བླང་བར་བྱའོ། །ལྟུང་བ་ལས་བསླང་བའི་རྫས་བླངས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བདེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་བསྐྲད་པའི་རྫས་བླང་བ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ནི་འདི་ཡོད་དེ། གལ་ཏེ་བསྐྲད་པ་དེས་སྐྲོད་པར་བྱེད་པ་དེའི་སྲོག་གི་བར་ཆད་དམ། དགེ་འདུན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ལ་གནོད་པའམ། མཆོད་རྟེན་ལ་གནོད་པའམ། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་དག་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདིར་དོན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་དོན་དང་མི་ལྡན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གནོད་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་ཚེ་འདི་ལ་གནོད་པ་བྱས་པས་བགྲོད་པར་བྱ་བ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་སྤངས་པ། མ་སྨྱོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྱོས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་འདྲ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། སླུ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ་དོན་འགའ་ཡང་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བ་དག་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཤི་བའི་རྗེས་སུ་མྱ་ངན་བྱེད་པ་དག་ནི་ཤི་བའི་རྗེས་སུ་མྱ་ངན་བྱེད་པ་ན་བདག་ཉིད་རྣམ་གྲངས་དུ་མ་ནས་ཀུན་དུ་གདུང་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཚེ་འདི་ལ་གནོད་པ་རྒྱས་པ་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བརྐམ་ཆགས་དང་ལྡན་པ་སེར་སྣ་ཅན་སེར་སྣའི་དྲི་མས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པ་དག་འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་དག་ཡོད་བཞིན་དུ་ཚོགས་ཆེན་པོས་འཚོ་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཚེ་འདི་ལ་གནོད་པ་རྒྱས་པ་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སེར་སྣའི་དྲི་མ་གང་ཞེ་ན། སེར་སྣའི་དྲི་མ་བརྒྱད་དེ། སྔོན་སེར་སྣ་ལ་གོམས་ཤིང་གཏོང་བ་ལ་མ་གོམས་པར་སེར་སྣའི་དྲི་མ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཤས་ཆེར་བལྟ་བ་དང་དེ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་མཛའ་བཤེས་རྣམས་དང་འགྲོགས་
― DTG132_Page_0041 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤིང་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་མ་གོམས་ཤིང་སྙིང་རྗེ་ཆུང་བ་དང༌། ཞིང་མི་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པར་སྒྲུབ་པ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པ་དང༌། ཚེགས་ཆེན་པོས་ལོངས་སྤྱོད་འཐོབ་ཅིང་ཚེགས་ཆེན་པོས་འཐོབ་པར་གོམས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། དུས་གསུམ་དུ་ཡིད་མི་བདེ་ཞིང་འགྱོད་པ་དང༌། གཅིག་ཏུ་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་ཞིང་ཉེས་དམིགས་སུ་མི་ལྟ་ལ། ལོག་པར་ལེན་ཅིང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་སྟེ། བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ནི་སེར་སྣའི་དྲི་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཡན་ལག་འཚེག་པ་དག་འཚོ་བའི་ཐབས་གཞན་ཡོད་བཞིན་དུ་ཡན་ལག་འཚེག་པའི་རིགས་པས་འཚོ་བར་བྱེད་པའི་ཐབས་གཞན་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཚེ་འདི་ལ་གནོད་པ་རྒྱས་པ་གསུམ་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་མཐོ་རིས་འདོད་པ་ཁ་ཅིག་མཐོ་རིས་དོན་དུ་གཉེར་བ་ན་མཐོ་རིས་མི་ཤེས་པས་ཟས་མི་ཟ་བ་དང། མེར་འཇུག་པ་དང༌། ལྷུན་པོ་ལས་གཡང་དུ་མཆོང་བ་ལ་སོགས་པས་བདག་ཉིད་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཚེ་འདི་ལ་གནོད་པ་རྒྱས་པ་བཞི་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པར་དག་པ་འདོད་པ་ཁ་ཅིག་རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་མི་ཤེས་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆོས་ཀྱི་གནོད་པས་རྣམ་པར་དག་པར་རྟོགས་པས་རྣམ་གྲངས་དུ་མས་བདག་ཉིད་ལ་ཀུན་ཏུ་གདུང་བར་བྱེད། ཡང་དག་པར་གདུང་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཚེ་འདི་ལ་གནོད་པ་རྒྱས་པས་བྱིས་པས་བགྲོད་པར་བྱ་བ་ཞེས་རྒྱས་པར་བྱ་བ་ལྔ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་གནོད་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་དགེ་སློང་འདུལ་བའི་བསླབ་པ་ལ་བརྩོན་པས་ཡོངས་སུ་སྤང་པར་བྱའོ། །དགེ་སློང་འདུལ་བའི་བསླབ་པ་ལ་བརྩོན་པའི་ཆོས་ལྔ་ནི་མ་དད་པ་རྣམས་དད་པ་དང་དད་པ་རྣམས་ཕྱིར་ཞིང་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཆོ་ག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། འཚོ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཕན་ཚུན་འཐབ་པ་དང་རྩོད་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་དང་པོ་ནས་ལེགས་པར་བླངས་པ་དང༌། ཧ་ཅང་ཞུམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཧ་ཅང་ཐལ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་
― DTG132_Page_0042 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་ནོ། །ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། སྒྲོ་འདོགས་པ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་མཐར་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་སྤངས་པ་དང༌། སྐུར་པ་འདེབས་པ་ལོག་པའི་ལྟ་བ་སྤངས་པ་དང༌། དེ་དང་འབྲེལ་བ་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་སྤངས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་སྤངས་པ་དང༌། དགེ་མཚན་དང༌། བདེན་པ་དང༌། གཙང་སྦྲ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོ་ག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འཕྲལ་གྱི་བྱ་བ་དང༌། དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱ་བའམ། སྤྱོད་ལམ་གྱི་བྱ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་རྟེན་དང་འདུལ་བ་དང་མི་འགལ་བའི་ཆོ་ག་གང་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །འཚོ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ཚུལ་འཆོས་པ་ལ་སོགས་པས་འཚོ་བའི་ཆོས་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཕན་ཚུན་འཐབ་པ་དང༌། རྩོད་པ་མེད་པའི་རྩ་བ་དྲུག་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་རྩོད་པའི་རྩ་བ་དྲུག་ནི་ཁྲོ་བ་དང་འཁོན་དུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །རྩོད་པའི་རྩ་བ་དྲུག་ཀྱང་གནས་དྲུག་ལ་བརྟེན་ཏེ། རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དྲུག་གང་ཞེ་ན། གནོད་པ་བྱེད་དུ་དོགས་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ཉེས་པ་འཆབ་པར་འདོད་པ་ང་རྒྱལ་གྱིས་མངོན་པར་ཚར་བཅད་པའི་གང་ཟག་དེ་ལ་དུས་གཞན་ཞིག་ན་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཞི་དེས་གཅིག་གམ་གཉིས་སམ་རབ་ཏུ་མང་པོའི་མདུན་དུ་གླེང་བར་བྱེད་ཅིང༌། དེ་ལ་ཡང་དེ་གཅིག་ཏུ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གདུང་བར་བྱེད། སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གདུང་བར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ང་རྒྱལ་གྱིས་མངོན་པར་ཚར་བཅད་པའི་ཕྱིར་གཞན་དག་གི་མདུན་དུ་བདག་ལ་སྨོད་པར་བྱེད་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཡིན་ལ་ལྟུང་བ་སྔ་མ་འཆབ་པ་ནི་འཆབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ང་རྒྱལ་གྱིས་མངོན་པར་ཚར་བཅད་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ཉེས་པ་དེ་འཆབ་པར་འདོད་པ་དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་རྩོད་པའི་རྩ་བ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་སྒྱུ་བག་ཏུ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་ཅིང་གཞན་དག་ལ་ཡང་བརྟེན་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ།
― DTG132_Page_0043 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསོད་ནམས་ཆེ་བར་ཤེས་པ་ལ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་གུས་པར་བྱས་ཏེ། བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ལ་བྱམས་པས་མ་ཡིན། གུས་པས་མ་ཡིན། ཆོས་འདོད་པས་མ་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གནས་སྦྱིན་པའི་སློབ་དཔོན་དྲང་བ་བཟད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ལ་ཅི་འདོད་པ་བཞིན་གནས་པར་བྱ་ཞིང། དེ་ཉིད་བདག་གིར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་བདག་གིས་ནི་འགའ་ཡང་བྱ་མི་དགོས་སོ་སྙམ་དུ་བརྟགས་ནས་ལེན་པར་བྱེད་པ་དེ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་མཁས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་བསོད་ནམས་ཆེ་ལ། དམ་པའི་ཆོས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་དག་འཕྲལ་གྱི་བྱ་བ་གཞན་དག་ལ་བདག་ཉིད་སྙིང་ལས་ཆུང་ངུར་གནས་ཤིང༌། དེ་ཐམས་ཅད་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བརྟགས་ནས་གྲོགས་སུ་ལེན་པར་བྱེད་པ་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྟུང་བ་བྱུང་ཡང་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་དག་གིས་བསྐུལ་ཞིང་དྲིས་ན་གཞན་དང་གཞན་དུ་བསྒྱུར་ཞིང་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། སྒྱུ་བག་ཏུ་སྤྱོད་པ་སྒྱུ་དང་གཡོ་ལ་གནས་པ་ནི་གཞི་དེས་རྩོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ལྷག་མ་ནི་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཆོས་ལྔ་ནི་མ་དད་པ་རྣམས་དད་པ་དང༌། དད་པ་རྣམས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་སློང་འདུལ་བའི་བསླབ་པ་ལ་བརྩོན་པའི་སྟོབས་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། སྦྱོར་བའི་སྟོབས་དང༌། བསམ་པའི་སྟོབས་དང༌། རྟོགས་པའི་སྟོབས་དང༌། ཤེས་པའི་སྟོབས་དང༌། གནས་པའི་སྟོབས་སོ། །བསླབ་པ་འདོད་པ་ཁོ་ནས་སྙིང་ཐག་པ་ནས་བསླབ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོག་ཏུ་གུས་པས་བདག་ཉིད་དུལ་བར་བྱ་བ་དང༌། བདག་ཉིད་ཞི་བར་བྱ་བ་དང༌། བདག་ཉིད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སློབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་ཡིན་ནོ། །ལྟུང་བ་བྱུང་བ་ན་བསམ་པ་ཐག་པས་སློང་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་བསམ་པའི་སྟོབས་ཡིན་ནོ། །སྟོབས་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདུལ་བ་མ་མོ་རྫོགས་ཏེ། འདུལ་བ་བསྡུ་བ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པྲ་ཛྙཱ་ཝར་མ་དང༌། ཛི་ན་མི་ཏྲ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་ཡེ་ཤེས་སྡེ་ལ་སོགས་པས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།། །།
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ།
ཐོགས་མེད།
― DTG132_Page_0044 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ་བཞུགས། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ། སྤྱི་སྡོམ་ནི། དཀར་པོའི་ཕྱོགས་དང་ནག་པོའི་ཕྱོགས། །རྣམ་གྲངས་དག་ནི་ཡང་དག་བཤད། །དོན་གྱིས་བློ་རབ་རྟོགས་བྱའི་ཕྱིར། །སྤྱི་ཡི་སྡོམ་ནི་བསྡུས་པ་ཡིན། །སྡོམ་ནི། སྟོན་དང་མཆོག་ཉིད་ཤེས་རབ་བཞི། །དེ་བཞིན་ལེགས་པར་གསུངས་པ་དང༌། །གླེང་གཞི་ཡོད་དང་སྦྱིན་པ་དང༌། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལམ་རབ་རྒྱས་པ་ཡིན། །དེ་ལ་སྟོན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ནི་དེའི་སློབ་མའི་མཆོག་རྣམས་ཏེ་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །རྗེས་སུ་སྟོན་པ་ནི་སློབ་དཔོན་དང༌། མཁན་པོ་དང༌། ཆོས་མཐུན་པ་བ་རྣམས་དང༌། སྐུལ་བར་བྱེད་པ་རྣམས་དང༌། དྲན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་སྟོན་པ་ནི་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ནི་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །རྗེས་སུ་སྟོན་པ་ནི་རྗེས་སུ་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །བྱ་བ་རྗེས་སུ་གནང་བ་དང༌། བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་འགོག་པ་དང༌། དུས་དུས་སུ་གདམས་ངག་དང༌། རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་ཉིད་གསུང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་གསུང་པ་དང༌། རྗེས་སུ་གསུང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདྲེན་པ་ནི་བྱ་བ་མ་ཡིན་བ་ལ་བརྩོན་པ་རྣམས་ཚར་གཅོད་པར་བྱེད་པའོ། །རྣམ་པར་འདྲེན་པ་ནི་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་མགུ་བར་བྱེད་པའོ། །རབ་ཏུ་འདྲེན་པ་ནི་དེ་གཉི་ག་ཡང་དག་པར་སྐུལ་བར་བྱེད་པའོ། །འདྲེན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་ཤིང་བྱུང་བ་ཡང་དང་ཡང་དུ་རྣམ་པར་སེལ་བར་བྱེད་པའོ། །རྣམ་པར་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་ནི་འགྱོད་པ་རྣམས་ཡང་དང་ཡང་དུ་རྣམ་པར་སེལ་བར་བྱེད་པའོ། །རབ་ཏུ་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཡང་དང་ཡང་དུ་རྣམ་པར་སེལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཡང་ཐེ་ཚོམ་རྣམས་གཅོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་མ་ཕྱེ་བ་རྣམས་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། དོན་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་རྣམས་གསལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། དོན་དང་ཚིག་ཟབ་མོ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡང་དང་ཡང་དུ་རྟོགས་པར་བྱས་ཏེ། རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར། འདྲེན་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་གོ་རིམས་
― DTG132_Page_0045 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་ནི་བླ་མའི་གནས་སུ་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ནི་གྲོགས་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་དང་མཐུན་པར་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཛའ་བཤེས་ནི་ཁྱིམ་པའི་ཚེའི་གྲོགས་པོ་རྙིང་པའོ། །སྙིང་དུ་སྡུག་པ་ནི་ཕ་དང་མ་དང་དེ་དང་འབྲེལ་བའོ། །སྙིང་བརྩེ་བ་ནི་འབྲེལ་བ་མེད་པར་ཕན་འདོགས་པའོ། །དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་དོན་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་འདོད་པ་ནི་དོན་འདོད་པའོ། །ཕན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་སྤྱོད་པའོ། །དེ་འདོད་པ་ནི་ཕན་པ་འདོད་པའོ། །རེག་པར་གནས་པ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་དོན་གྱིས་བདེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་འདོད་པ་ནི་བདེ་བ་འདོད་པའོ། །རེག་པར་འདོད་པ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་བདེ་བ་ལས་བརྩམས་པའོ། །གྲུབ་པ་དང་བདེ་བར་འདོད་པ་ནི་ཚེ་ཕྱི་མའི་བདེ་བ་ལས་བརྩམས་པའོ། །མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པའོ། །དེ་ཉིད་དེས་ཡོན་ཏན་དང་མཐུ་དང་ཤེས་རབ་མཆོག་ཏུ་འབྱུང་བ་ཐོས་ནས། གང་ཟག་གི་རྟེན་གྱི་སྒོ་ནས་དང་པོའོ། །དེ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་གཞི་དང་རིག་པའི་སྒོ་དང་མཐུན་པ་ནི་དང་པ་སྟེ། གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་སྤུ་ཟིང་ཞེས་བྱེད་པ་དང༌། མཆི་མ་དཀྲུག་ཅེས་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བའི་རྟགས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་རྟོགས་པས་ནི་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་མ་ཐོས་པ་སྤྱོད་ལམ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། གནས་པ་དག་ལས་དེ་ལ་ཡོན་ཏན་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་པའོ། །འདུན་པ་ནི་དེ་བྱེད་འདོད་པ་དང༌། ཐོབ་པར་འདོད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པའི་སེམས་མངོན་པར་སྤྲོ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །རྩོལ་བ་ནི་སྤྲོ་བ་བྱས་པ་སྦྱོར་བ་དེ་ལ་རྩོལ་བའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་མི་གཏོང་ཞིང་རྒྱུན་དུ་བྱེད་པ་སྟེ་ཕྱིར་མི་བཟློག་པའོ། །བརྟུལ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་གུས་པར་བརྩོན་པའོ། །མཐུ་ནི་མཚན་མོའམ་ཐུན་འདས་ནས་བརྩོན་འགྲུས་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་བརྩམ་མོ་ཞེས་སྔ་ནས་སེམས་པའི་གོ་ཆ་གང་ཡིན་པའོ། །རྩོལ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་གོ་ཆ་བགོས་པའམ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའོ། །སྤྲོ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་དེའི་འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་མཐོང་བའོ། །བཟོད་སྤྲོ་ནི་དེ་དང་ལྡན་པ་གྲང་བ་
― DTG132_Page_0046 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་དང་དུ་ལེན་པའོ། །མངོན་པར་སྤྲོ་བ་ནི་སྔ་ཕྱིའི་ཁྱད་པར་ཤེས་ནས་གོང་མའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་སྐྱེས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་གང་ཡིན་པའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་ཆུང་ཟད་ཙམ་མམ། ངན་ངོན་ཙམ་ཞིག་རྟོགས་ནས་བར་མ་དོར་སྒྱིད་མི་ལུག་པ་སྟེ་དགེ་བ་བསྒོམས་པས་ཆོག་མི་ཤེས་པའོ། །སེམས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གགས་སུ་གྱུར་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བདུད་ཀྱི་ལས་རྣམས་ལས་བློ་སེམས་ཡང་དག་པར་སྒོམ་པའོ། །རྒྱུན་དུ་བྱེད་པ་ནི་སྦྱོར་བ་དེ་ཉིད་ལ་རྒྱུན་དུ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་བ་སྟེ་བརྩོན་པ་མི་གཏོང་བའོ། །དད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེས་སྟོན་པས་ཆོས་སྟོན་པའི་ཆོས་དེ་ཐོས་ནས་དད་པ་རྙེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་དད་པ་ཐོབ་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འདོད་པའི་གགས་སུ་གྱུར་པའི་ཆོས་དག་ལས་སེམས་ཀུན་དུ་སྲུང་བ་གང་ཡིན་པ་དང་རྒྱུན་དུ་དགེ་བའི་ཆོས་སྒོམ་པར་བརྩོན་པའོ། །སྦྱོར་བ་ནི་ལུང་དང༌། ཁ་ཏོན་དང༌། ཡོངས་སུ་འདྲི་བ་དང༌། འབྲེལ་བའི་གཏམ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །སེམས་པ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དང་མནོས་པའི་ཆོས་དང་དོན་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པའོ། །དྲན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་དོན་མི་བརྗེད་པ་དང༌། ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ན་བྱས་པ་དང་བཤད་པ་ཡང་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཆོས་དང་དོན་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ཏེ། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པའོ། །ཤེས་རབ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་པོ། །ཤེས་རབ་ཐོབ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལས་ཐོབ་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དཔྱོད་པ་ནི་དཔྱོད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སྤངས་པ་དང༌། མ་སྤངས་པ་དང༌། ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། ལྷག་མ་མ་ལུས་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པ་འཁྲིག་པའི་ཆོས་སྤངས་པའོ། །ལྷག་མ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཀུན་ཏུ་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་
― DTG132_Page_0047 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། དེའི་ཕྱོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང༌། ལུས་སུ་གཏོགས་པའི་དྲན་པ་དང༌། གནས་གསུམ་དག་གིས་ཅི་རིགས་པར་བསྡུས་སོ། །དེ་ལ་དད་པ་དང་དྲན་པ་ནི་གཉིས་ཀའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྟོན་པ་དེ་ཉིད་རང་གི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་མཆོག་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཙོ་བོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་གཉི་ག་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཕྱིར་བླ་མ་ཞེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཕྱིར་མི་མཉམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཕྱིར་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་དགེ་བའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་བའི་ཕྱིར་མཆོག་གོ །ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་བའི་ཕྱིར་གཙོ་བོའོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་བའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་བླ་མའོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་མཆོག་གོ །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་གཙོ་བོའོ། །གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །ཁམས་གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དགེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་བླ་མའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་དགེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའོ། །སེམས་ཅན་རྐང་མེད་རྣམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་སྦྲུལ་ལ་སོགས་པའོ། །སེམས་ཅན་རྐང་གཉིས་རྣམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་མི་ལ་སོགས་པའོ། །སེམས་ཅན་རྐང་བཞི་རྣམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པའོ། །སེམས་ཅན་རྐང་མང་རྣམས་ནི་འདི་
― DTG132_Page_0048 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟ་སྟེ་སྲིན་གྱི་མེ་ལ་སོགས་པའོ། །སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་རྣམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་འདོད་པའི་ཁམས་ནས་བཟུང་སྟེ། བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་དག་གོ །སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ནས་བཟུང་སྟེ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དག་གོ །སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་ཅན་རྣམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་མ་གཏོགས་པ་འདོད་པའི་ཁམས་ནས་བཟུང་སྟེ། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དག་གོ །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ལྷ་རྣམས་སོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་ལྷ་རྣམས་སོ། །མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་དེ་དག་གིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་གཡོ་བ་དང༌། སྐུ་དང་ཐུགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མཆོག་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་རྙེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་མེད་པར་དགེ་བ་དང༌། དོན་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པའོ། །ཤེས་རབ་རྒྱས་པ་དང༌། འཕེལ་བ་དང༌། ཡངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །ཤེས་རབ་རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་སྔོན་གོམས་པར་བྱས་པའི་ཤེས་རབ་དུས་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའོ། །ཤེས་རབ་འབྱོར་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྤོང་བའི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པའོ། །ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་སྐོང་བ་ནི་དེ་ཉིད་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའོ། །ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་ཚར་ཕྱིན་པའོ། །ཤེས་རབ་མྱུར་བ་ཉིད་ནི་སྐྱེན་པར་རབ་ཏུ་ཤེས་པའོ། །ཤེས་རབ་མགྱོགས་པ་ཉིད་ནི་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་མི་གཏུགས་པའོ། །ཤེས་རབ་རྣོ་བ་ཉིད་ནི་ཇི་སྙེད་པ་དང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཉིད་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་པའོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཉིད་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའོ། །ཤེས་རབ་
― DTG132_Page_0049 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟབ་པ་ནི་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང༌། དོན་དང་ཚིག་ཟབ་མོ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དེ་དག་གདགས་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ནི་གདགས་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་དེ་ཉིད་དུས་ཉིད་དུ་ཡུན་རིང་པོ་ནས་ཡོངས་སུ་གོམས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཡང་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཚད་མེད་པ་དང་མཐའ་ཡས་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ཤེས་རབ་མཉམ་པ་མེད་པ་ནི་གཞན་དག་དང་མི་མཚུངས་པའི་ཤེས་རབ་པོ། །ཤེས་རབ་རིན་པོ་ཆེ་ནི་ཤེས་རབ་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པ་སྟེ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་ནོར་བུ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་བཻ་ཌཱུ་ཪྻ་ལྟར་འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཤེས་རབ་རིན་པོ་ཆེ་དང་ལྡན་པའོ། །ཤེས་རབ་མིག་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་པོ། །ཤེས་རབ་སྣང་བ་ནི་གཞན་ལས་བསྒྲུབས་ཤིང་གཞན་གྱིས་སྐྱེད་པ་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པའོ། །ཤེས་རབ་འོད་ནི་ཤེས་རབ་དེ་ཉིད་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །ཤེས་རབ་གསལ་བ་ནི་ཤེས་རབ་དེ་ཉིད་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །ཤེས་རབ་མར་མེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་མདོ་སྡེ་ཟབ་མོ་རྣམས་རྣམ་པར་འཇོག་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཤེས་རབ་སྐར་མདའ་ནི་ཆོས་སྟོན་པའི་དུས་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ། །ཤེས་རབ་སྒྲོན་མ་ནི་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་བརྟགས་ཤིང་དུས་ཕྱིས་ཀྱང་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་སྟེ། ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱས་པས་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །ཤེས་རབ་མུན་པ་མེད་པ་ནི་ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱས་པའོ། །ཤེས་རབ་དབང་པོ་ནི་གཞན་དག་གི་རྟོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པའོ། །ཤེས་རབ་སྟོབས་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྔ་ཕྱིའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པ་ལེགས་པར་རྟོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་རིགས་པ་དང་ཆོས་ལ་བརྫི་བ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །ཤེས་རབ་ནོར་ནི་དབང་ཕྱུག་ཐམས་ཀྱི་ན་ངན་དབང་ཕྱུག་གི་མཆོག་རབ་སྐྱེད་པ་དང༌། རང་གི་སྨེས་ལ་དབང་སྒྱུར་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དང་ནོར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོ་བོ་དང༌།
― DTG132_Page_0050 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་རྟེན་པའི་ནོར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པའོ། །ཤེས་རབ་རིན་པོ་ཆེ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའོ། །ཤེས་རབ་རལ་གྲི་དང་ཤེས་རབ་མཚོན་ཆ་ནི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པར་བྱེད་པའོ། །ཤེས་རབ་མཚོན་ཆ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལྷའི་བུའི་བདུད་རིང་དུ་སྤོང་བའོ། །ཤེས་རབ་འདེབས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོའི་རྟ་དགེ་བ་སྤྱོད་པར་འདེབས་པའོ། །ཤེས་རབ་ལྟུང་བར་བྱེད་པ་ནི་ལུས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་པའོ། །ཤེས་རབ་རབ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་དུ་མ་འགོག་པར་ཞུགས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཐེམ་སྐས་ནི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ལམ་མོ། །ཤེས་རབ་ཁང་བཟངས་ནི་མཐར་ཕྱིན་པར་སོང་བའོ། །ཡང་ར་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་གཏན་ལ་དབབ་པའི་ཕྱིར་འདི་གསུམ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཁམས་ཤེས་པ་དང༌། ཁམས་སྣ་ཚོགས་ཤེས་པ་དང༌། ཁམས་དུ་མ་ཤེས་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ལ་སློབ་པའི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པའོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་གོང་མ་སྟེ། སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུས་བསྡུས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུས་བསྡུས་པའོ། །མི་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུས་བསྡུས་པའོ། །རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་དམ་པས་བསྡུས་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཁམས་ཤེས་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཁམས་དུ་མ་དང༌། ཁམས་སྣ་ཚོགས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་དུ་མ་ཤེས་པའོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་པ་ཚོགས་ཤེས་པ་ནི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ཤེས་པའོ། །ཡང་དེ་དག་གི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་ཁམས་དང༌། འགྲོ་བ་དང་ས་དང་གང་ཟག་དང་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་ཤེས་པའོ། །ཞིབ་མོ་ནི་དེ་ཁོ་ན་དང་ཟབ་མོའི་དོན་ལ་འཇུག་པའོ། །བརྟག་པ་ནི་དོན་མཐའ་དག་ལ་འཇུག་པའོ། །མཁས་པ་ནི་སྐྱེད་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པའོ། །མཛངས་པ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པའོ། །ཡང་ན་བཟློག་
― DTG132_Page_0051 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །མིག་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་དངོས་པོ་འཛིན་པའོ། །ཤེས་པ་ནི་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་རིགས་འཛིན་པའོ། །རིགས་པ་ནི་དངོས་པོ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །བློ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའོ། །དོན་སྤྱོད་པ་ནི་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའོ། །ཆོས་སྤྱོད་པ་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའོ། །དགེ་བ་སྤྱོད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའོ། །དགེ་ལེགས་སྤྱོད་པ་ནི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའོ། །ལེགས་པར་གསུངས་པ་ནི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ལེགས་པར་བསྟན་པ་ནི་དོན་དང་ཤིན་ཏུ་མངོན་པར་འབྲེལ་པའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་སྤོང་བས་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའོ། །མི་མཐུན་པ་མེད་པ་ནི་སྟོན་པ་དང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་པ་དོན་དང་དོན་དུ་ཚིག་དང་ཚིག་ཏུ་ཕན་ཚུན་མཐུན་པ་སྟེ་གཅིག་ལ་གཅིག་མི་འགལ་བའོ། །འདུལ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་དང་བདུད་དང་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྣམ་པར་མི་བསྐྱོད་པའོ། །རྟེན་པ་ཡོད་པ་ནི་སྟོན་པ་བཞི་ཆུད་མི་གསོན་པའོ། །འདི་སྟོན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེ་ལ་མདོར་བསྡུ་ན་ཚིག་འདི་དག་གིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ནི་ལེགས་པར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་བཞིར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཡི་གེ་དང་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་ཀྱིས་ནི་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བསྟན་ཏོ། །གསུམ་གྱིས་ནི་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བསྟན་ཏོ། །གཅིག་གིས་ནི་སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་གླེང་གཞི་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་སློང་བ་དང་བཅས་པར་བསླབ་པའི་གཞི་བཅས་
― DTG132_Page_0052 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡོད་པ་ནི་རྣམ་པར་འདས་ན་ཆོས་བཞིན་དུ་ཕྱིར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཅས་པའོ། །སྟོན་པ་ཡོད་པ་ནི་སྟོན་པ་བཞིས་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཅས་པའོ། །རྩོལ་བ་ཡོད་པ་ནི་འདོད་པའི་བསོད་ནམས་དང༌། ལུས་དུབ་པའི་མཐའ་སྤོང་སྟེ་སྐྱེས་བུའི་རྩལ་གྱིས་འགྲུབ་པ་དང་མཐུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཅས་པའོ། །ཆོས་འཕྲུལ་ཡོད་པ་ནི་ཆོས་འཕྲུལ་གསུམ་གྱིས་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གདམས་ངག་གོང་ན་མེད་པ་བཅས་པའོ། །ལྷུག་པར་གཏོང་པ་ནི་སྦྱིན་པ་དང་འབྲས་བུར་མ་འབྲེལ་བ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཡོངས་སུ་བསྡོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལག་བརྐྱང་བ་ནི་གུས་པ་དང་རྒྱ་ཆེར་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པའོ། །རྣམ་པར་གཏོང་བ་ལ་དགའ་བ་ནི་སྦྱིན་པའི་སྔོན་རོལ་དང༌། སྦྱིན་པའི་ཚེ་དང༌། བྱིན་ཟིན་ནས་ཡི་རངས་པ་དང༌། དང་བ་དང༌། འགྱོད་པ་མེད་པའོ། །སྦྱིན་པ་མི་འཆད་པར་བྱེད་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་ཆོས་དང་བབ་ཅོལ་མ་ཡིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་བསྒྲུབས་ཏེ་དུས་སུ་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའོ། །གཏོང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་སྦྱིན་གནས་དག་ལ་དབུལ་བའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་འགེད་པར་དགའ་བ་ནི་དུས་དུས་སུ་ཕ་དང་མ་དང་བུ་དང་བྲན་ལ་སོགས་པ་ལ་ཀུན་འགེད་པའོ། །ཡང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མདོར་བསྡུ་ན་སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ཡིན་ཏེ། མི་རྟེན་པའི་སྦྱིན་པ་དང༌། རྒྱ་ཆེན་པོའི་སྦྱིན་པ་དང༌། དགའ་བའི་སྦྱིན་པ་དང༌། ཡང་དང་ཡང་དུ་སྦྱིན་པ་དང༌། སྣོད་དུ་གྱུར་པ་ལ་སྦྱིན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྦྱིན་པ་དང༌། འཁོར་ལ་སྦྱིན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྦྱིན་པ་དང༌། གང་ལ་སྦྱིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རབ་ཏུ་རྒྱས་པའི་བར་གྱི་སྡོམ་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཆོས་དང་སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་རོ། །དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་ཀུན་དུ་གདུངས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང༌། ངང་ཚུལ་དུ་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྡོམ་པ་ནི་སྤོང་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་འགྱོད་པ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །དགེ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ཡིད་
― DTG132_Page_0053 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངུ་འོང་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ནི་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །གནོད་པ་མེད་པ་ནི་མཚོན་ཆ་ལེན་པ་དང༌། དབྱུག་པ་ལེན་པ་དང༌། འཐབ་མོ་དང༌། མཚང་འབྲུ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་མི་མཐུན་པར་གནས་པའོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་དང་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་འཐོབ་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །རྗེས་སུ་འཕྲོད་པ་ནི་དགེ་བ་མི་སྤྱོམས་པའོ། །ཐབས་ནི་སྡིག་པ་འཆགས་པའོ། །འཚམ་པ་ནི་འདོད་པ་ཆུང་བ་ལ་སོགས་པ་དགེ་སྦྱོང་གི་རྒྱན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །མཐུན་པ་ནི་ལྟ་བ་དང་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང་འཚོ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །གདུང་བ་མེད་པ་ནི་ལུས་ངལ་བའི་མཐའ་སྤོང་བའོ། །ཉེ་བར་གདུང་བ་མེད་པ་ནི་འདོད་པའི་བསོད་ནམས་ལྷུར་ལེན་པའི་མཐའ་སྤོང་བའོ། །འགྱོད་པ་མེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་ནས་སྲེད་པར་གྱུར་པ་སྤོང་བའོ། །ཆོས་ནི་རིགས་པར་གཏོགས་པ་སྟེ་ལེགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གདུལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་འདུལ་བ་དང་མཐུན་པའོ། །འཕགས་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ལས་རིང་དུ་ཞུགས་པའོ། །དགེ་བ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའོ། །བསྟེན་པར་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་བསྟེན་པར་བྱ་བར་འོས་པའོ། །ལེགས་པ་ནི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བསྔགས་པའི་དངོས་པོའོ། །སྲོག་གཅོད་པ་ནི་འདི་ན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རྒྱས་པར་ནི་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་དང་ནག་པོའི་ཕྱོགས་དང་བཅས་པར་འདི་ལྟ་སྟེ་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པར་གནས་པ་དང་སོ་སོར་ཐར་པས་བསྡམས་བཞེས་བྱ་བརྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། དབང་པོ་དག་གི་སྒོ་བསྡམས་ཏེ་གནས་པ་དང་དྲན་པ་ཀུན་ཏུ་བསྲུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ཟས་ཀྱི་ཚོད་རིག་པ་སོ་སོར་བརྟགས་ཤིང་ཟས་ཟ་བར་བྱེད་ཀྱི་རྒོད་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྒྱགས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བརྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་ནི་ཤེས་བཞིན་དུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བརྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྒྱས་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་
― DTG132_Page_0054 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ལམ་རབ་ཏུ་རྒྱས་པའི་བར་གྱི་སྡོམ་ནི། །དྲན་དང་སྤོང་དང་རྫུ་འཕྲུལ་དང༌། །དབང་པོ་རྣམས་དང་སྟོབས་རྣམས་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་ལམ་ཡན་ལག །ཚད་མེད་པ་ནི་ཐ་མ་ཡིན། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་དྲག་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་ཉེས་པ་སྤོང་བའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་རྩོལ་བ་ལྷོད་པར་གྱུར་པའི་ཉེས་པ་སྤོང་བའོ། །རྩོལ་བ་ནི་རྒོད་པ་དང་བྱིང་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་སྐྱོན་སྤོང་བའོ། །སྤྲོ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ལ་བརྙས་པར་མི་བྱེད་པའོ། །བཟོད་སྤྲོ་ནི་བརྙས་པ་ལ་བཟོད་པའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ནི་ཆུང་ཟད་དང་ངན་ངོན་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པའོ། །དྲན་པ་ནི་གདམས་ངག་མི་བརྗེད་པའོ། །ཤེས་བཞིན་ནི་ལྟུང་བ་མི་བྱེད་པའོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་བརྩོན་པ་མི་གཏོང་བའོ། །བརྟུན་པ་དང་ལྡན་པར་གནས་པ་ནི་ལེ་ལོའི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའོ། །ཤེས་བཞིན་དང་ལྡན་པ་ནི་ལྟུང་བའི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའོ། །དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་བསྒོམ་པ་བརྗེད་ངས་པའི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལ་བརྣབ་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་རྣམ་པར་སྤོང་བཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བའི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པའི་དགེ་སློང་གིས་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བཞི་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་དག་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དག་གི་རྣམ་གྲངས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་རྒྱས་པར་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དད་པ་ཞེན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པར་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །མཐུ་དང་ལྡན་པར་གནས། བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན། སྤྲོ་བ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པར་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ། །རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ། །ཡོངས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་
― DTG132_Page_0055 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཐོབ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། བདེན་པ་ལ་དམིགས་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་འཛིན་པའོ། །རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་འདི་ལྟར་སྐྱེ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ། རྒ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་འཛིན་པའོ། །ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་དེའི་གཞི་མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྔ་མ་གཉིས་འབྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ངེས་པར་འཛིན་པ་ནི་རྟོག་པའོ། །རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ངེས་པར་འཛིན་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྟོག་པའོ། །ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ངེས་པར་འཛིན་པ་ནི་ཉེ་བར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་ནི་ཀུན་ཏུ་ཚོལ་བའི་ལམ་མོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་ངེས་པའི་ལམ་མོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་རྟོག་པ་ནི་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་ལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཏོད་པའོ། །ཡང་དག་པར་རྟོག་པ་ནི་གཏད་པའི་འོག་ཏུ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའོ། །ཉེ་བར་རྟོག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བཙལ་བའི་འོག་ཏུ་གཏན་ལ་འབེབས་པའོ། །བསྟེན་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ལུས་ཤེས་པའོ། །ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་ཤེས་པའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའོ། །སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའོ། །ཡོད་འཛིན་ནི་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་བཞིན་འཛིན་པའོ། །རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། །འཕེལ་བ་དང༌། ཡངས་པ་ནི་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་ལས་སོ། །ཡིད་གཞུངས་པ་ནི་དེའི་དོན་སྔ་ཕྱི་མི་བརྗེད་པའོ། །བློ་ནི་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་ནུས་པའི་ཤེས་རབ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །མཁས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པའོ། །ཤེས་རབ་རྒྱུ་བ་ནི་ལུང་དང་ཁ་ཏོན་དང༌། ཡོངས་སུ་འདྲི་བ་དང༌། འབེལ་བའི་གཏམ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་གོང་ནས་གོང་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པའོ། །ལྷག་མཐོང་ནི་སྔར་རྣམ་པར་ཤེས་ཟིན་པའི་དོན་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའོ། །གཏོད་པ་
― DTG132_Page_0056 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་རྟོག་པ་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་དམིགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེར་སེམས་གཏོད་པར་བྱེད་པའོ། །རྣམ་པར་གཏོད་པ་ནི་གང་གིས་མཇུག་རྟུལ་བར་བྱེད་པའོ། །རྟོག་པ་ནི་མཚན་མར་འཛིན་པའོ། །རབ་ཏུ་རྟོག་པ་ནི་མངོན་རྟགས་སུ་འཛིན་པའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་རྟོག་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་ཚོལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་རྟོག་པའོ། །རབ་ཏུ་རྟོག་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་ལྟ་བས་སོ་སོར་རྟོག་པའོ། །མངོན་པར་རྟོག་པ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་ལ་རྟོག་པའོ། །དེ་དག་ཉིད་ལུང་ལ་བརྟེན་ནས་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྟོག་པ་དང་བྱེ་བྲག་ཏུ་བགྲང་བའོ། །མངོན་སུམ་ལ་བརྟེན་ནས་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡང་དག་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྟོག་པ་ཉིད་དོ། །ཀུན་ཏུ་སྤོང་བ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པས་སྤོང་བ་ངེས་པར་སྐྱེ་བའོ། །རྣམ་པར་སྤོང་བ་ནི་གཞན་ལས་ཡང་དག་པར་ལེན་པའོ། །ཉེ་བར་སྤོང་བ་ནི་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་འོག་ཏུ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་སྲུང་བའོ། །སོ་སོར་སྤོང་བ་ནི་ལྟུང་བ་འབྱུང་བ་ཆོས་བཞིན་དུ་ཡང་ཕྱིར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་སྡོམ་པ་དང༌། སྡོམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་སྲུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་སྡོམ་པ་ནི་བཟོད་པ་དང༌། དེས་པ་དང༌། འདོད་པ་ཆུང་བ་དང༌། བྱམས་པའི་སེམས་ལ་སོགས་པའོ། །སྡོམ་པ་ནི་དབང་པོའི་སྒོ་བསྡམས་པའོ། །མི་བྱ་བ་ནི་བདག་ཀྱང་མི་བྱེད་ལ། གཞན་ལ་ཡང་བྱེད་དུ་མི་གཞུག་པའོ། །མི་སྤྱད་པ་ནི་ཤེས་བཞིན་དུ་མི་བྱེད་པའོ། །སྤྱད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་དྲན་བཞིན་དུ་མི་སྤྱོད་པའོ། །ཆུ་ལོན་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྡིག་པའི་ཆོས་ལས་རྒལ་བའོ། །དུས་ཚོད་ནི་དེ་དང་འགལ་བར་གནས་པ་དང༌། དེའི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཆོས་སྐྱེས་སོ་ཅོག་གཉེན་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་དང་དུ་མི་ལེན་ཅིང་སྤོང་བའོ། །སྤོང་ལྡན་ནི་སྤོང་བ་དེ་དག་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །མི་འདའ་བ་ནི་བསླབ་པའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་མི་བྱེད་ཅིང་མི་སྤོང་བའོ། །རྣམ་པར་མི་འདའ་བ་ནི་ཕྱོགས་འགའ་ཡང་འཕན་མི་འབྱིན་ཞིང་མི་སྤོང་བའོ། །གནས་པ་ནི་སེམས་འཇོག་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་ནི་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། རྒྱས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་སེམས་
― DTG132_Page_0057 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་པ་རྣམ་པ་དགུ་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །སྡོམ་ནི། ཤེས་དང་སྟོན་དང་དགེ་བ་དང༌། །འདུན་དང་བརྟུན་དང་གཅིག་པུ་དང༌། །རྡུལ་བྲལ་ནད་དང་སྣང་བ་དང༌། །བདག་དང་སྲེད་བཅད་སྐྱེ་བ་ཟད། །ལྷར་བཅས་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་དང༌། །ཕུང་པོ་དང་ནི་ངར་འཛིན་པའོ། །ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པའི་ཐ་སྙད་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཤེས་རབ་པོ། །མཐོང་བ་ནི་མཐོང་བའི་ཐ་སྙད་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཤེས་རབ་པོ། །རིག་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པའི་ཐ་སྙད་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཤེས་རབ་པོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཐ་སྙད་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཤེས་རབ་པོ། །ཡེ་ཤེས་ནི་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཤེས་པའོ། །མཐོང་བ་ནི་མངོན་དུ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བ་མཐོང་བའོ། །རིག་པ་ནི་མ་རིག་པ་ལས་བཟློག་པའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྟོགས་པའོ། །བློ་ནི་ཡང་དག་པར་ཡོད་པའི་དོན་ཤེས་པའོ། །རྟོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པའོ། །ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པ་སྟེ་སྐྱེས་ནས་ཐོབ་པའོ། །སྣང་བའི་སྦྱོར་བ་ལས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཆོས་རྣམས་ལ་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་ཅིང༌། ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་ནང་གི་སོ་སོའི་ནང་གི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པའོ། །སྟོན་པ་ནི་དྲིས་པ་ལུང་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འདོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་ལུང་སྟོན་པར་འདོད་པའི་མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་མཐར་གྱིས་ལེགས་པར་སྡེབ་པར་བྱེད་པའོ། །རབ་ཏུ་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ནི་མཐར་གྱིས་ལེགས་པར་བསྡེབས་པ་རྣམས་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་འགྲེལ་པ་ནི་བསྟན་པ་རྣམས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང་དོན་འཆད་པའོ། །རྣམ་པར་འགྲེལ་བ་ནི་གཞན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་སོ་ཅོག་སེལ་བར་བྱེད་པའོ། །གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་དོན་དང་ཚིག་དང་ཟབ་མོ་ཡང་དང་ཡང་དུ་རྟོགས་པར་བྱས་ནས་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་སྙིང་བརྩེ་བས་མ་དྲིས་མ་བཅོལ་བར་ཆོས་འཆད་བར་བྱེད་ཅིང་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པའོ། །ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ནི་བར་ཆད་མེད་པར་སྟོན་པའོ། །སློབ་དཔོན་གྱི་དཔེ་མཁྱུད་མི་བྱེད་པ་ནི་འཆབ་པ་མི་བྱེད་པའོ། །ཐོག་མར་དགེ་བ་ནི་ཉན་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་
― DTG132_Page_0058 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེད་པའོ། །བར་དུ་དགེ་བ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཚེགས་ཆུང་ངུས་མཐའ་གཉིས་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དབུ་མའི་ལམ་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་པའོ། །ཐ་མར་དགེ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་དྲི་མ་མེད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐམས་ཅད་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་མཐར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་བཟང་པོ་ནི་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོ་ནི་མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་ལེགས་པར་སྦྱར་བ་དང༌། ཚིག་ཏུ་འདོན་པ་ཟུར་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །མ་འདྲེས་པ་ནི་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་བྱུང་བའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་རང་བཞིན་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །ཡོངས་སུ་བྱང་བ་ནི་རྒྱུད་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དེ། དེ་ནི་མ་འདྲེས་པའི་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པས་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཞིར་བསྟན་ཏོ། །ཉོན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ལ་རྣ་གཏོད་པར་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང༌། རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང༌། གུས་པར་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །འདུན་པ་དྲག་པོ་ནི་ནམ་ཞིག་ན་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའོ། །དགའ་བ་དྲག་པོ་ནི་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ལ་དགའ་བའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་དྲག་པོ་ནི་སྟོན་པར་བྱེད་པ་སྟོན་པའམ་བླ་མའི་གནས་ལྟ་བུ་ལ་རབ་ཏུ་དགའ་བའོ། །དང་བ་དྲག་པོ་ནི་ཆོས་སྟོན་པ་དང་གདམས་ངག་རྗེས་སུ་སྟོན་པ་ལ་དང་བའོ། །བརྟུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སང་བྱའོ་སང་བྱའོ་ཞེས་མི་སྡོད་པར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའོ། །རྗེས་སུ་བརྩོན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་ལྟར་བསླབ་པ་དང༌། མཉམ་པའམ། ལྷག་པར་རབ་ཏུ་སྦྱོར་གྱི། ཆུང་ངུར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྤང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའོ། །ནང་དུ་ཡང་དག་གཞག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བས་མཐའི་གནས་མལ་དག་ཏུ་མ་འདྲེས་པར་གནས་ཤིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་
― DTG132_Page_0059 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་བརྟེན་ནས་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའོ། །གཅིག་པུ་ནི་དབེན་པའི་གནས་མལ་དུ་སོང་བ་གཉིས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མི་གནས་པའོ། །མ་འདྲེས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པའོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་འདོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་ལས་སེམས་སྲུང་བ་དང༌། དགེ་བ་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའོ། །བསྟན་པ་ཅན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བདག་ཉིད་གཏོད་པ་ནི་སྒྲིབ་པ་ལྔ་སྤངས་ནས་སེམས་ནང་དུ་རབ་ཏུ་གཏོད་པ་དང་འདས་བླ་ན་མེད་པའི་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་ལ་སེམས་གཏོད་པ་ཡིན་ནོ། །རྡུལ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐར་མ་ཐུག་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་བར་ཆད་བྱེད་པ་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་བར་ཆད་དང་བཅས་པ་དང་བར་ཆད་མེད་པར་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྡུལ་ཞེས་བྱའོ། །དྲི་མ་ནི་དེའི་ཕྱོགས་དང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ཏོ། །དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་རྡུལ་དང་བྲལ་བ་དང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའོ། །ཡང་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དེ་དང༌། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་རྡུལ་ལོ། །ཕྱོགས་གཉིས་ཀའི་གནས་ངན་ལེན་ནི་དྲི་མའོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་གནས་པ་དག་ལའོ། །ཆོས་ཀྱི་མིག་ནི་ཆོས་ཙམ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མངོན་སུམ་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་པོ། །ཆོས་མཐོང་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའོ། །ཆོས་ཐོབ་པ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་མཐུན་པར་ཐོབ་པའོ། །ཆོས་རྟོགས་པ་དེ་ཐོབ་པ་ན་བདག་གིས་ཐོབ་པའོ། །བདག་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་སྟེ་ལྟུང་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་གཏིང་སླེབ་པ་ནི་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཤེས་ནས་དད་པ་རྙེད་པའི་ཕྱིར། སྟོན་པ་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་དང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམས་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཏིང་རྟོགས་པའོ། །སོམ་ཉི་ལས་རྒལ་བ་ནི་རང་གི་རྟོགས་པ་ལའོ། །ཐེ་ཚོམ་ལས་རྒལ་བ་ནི་གཞན་དག་གི་རྟོགས་པ་དག་ལའོ། །གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པ་ནི་ཆོས་དེ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྟོགས་ཀྱི་གཞན་
― DTG132_Page_0060 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་མཉན་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །གཞན་གྱིས་བཀྲིར་མི་བཏུབ་པ་ནི་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ལ་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་འཕྲོགས་པའོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པ་ནི་རྟོག་པ་དེ་ལ་གཞན་གྱིས་དྲིས་ཀྱང་སྤ་འགོང་བ་མེད་པའོ། །མངོན་བར་རྒལ་བ་མངོན་པར་རྒལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་ཕྱོགས་ལས་བཟློག་པའི་ལམ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའོ། །ལན་གཉིས་སུ་བརྗོད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་མངོན་པར་རྒལ་བ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་བརྡར་བཏགས་པ་དང་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཁས་བླངས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ནད་དུ་སྣང་ངོ་ཞེས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་ཇི་ལྟར་ན་ནད་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། འདིའི་ནད་ནི་འདི་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། འོན་ཀྱང་དེ་དང་པོ་དེ་ཉིད་དུ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་སུན་ཕྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། །གང་ཞིག་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་འགྲོགས་པར་མི་འདོད་པས་ནད་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་མི་མཐུན་པར་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཇུག་ཐོགས་སུ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ནི་དེར་ཡོངས་སུ་རྟག་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེའི་སྐད་ཅིག་བརྒྱུད་པ་མཐོང་པ་སྟེ། སྐད་ཅིག་བརྒྱུད་པ་ན་དཔེར་ན་མངོན་སུམ་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པའི་ཤེས་པས་རེག་པ་དེ་དང་དེ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་དང་ནུབ་པའི་སྒོ་ནས་ཚོར་བ་དེ་དང་དེ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་དང་ནུབ་པའི་རྒྱུན་མཐོང་བ་ལྟ་བུའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། གང་ཅི་ཚོར་ཡང་རུང་བ་དེ་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་བྱའོ། །ཚེའི་སྐད་ཅིག་བརྒྱུད་པ་མཐོང་བའི་སྒོ་ནས་ཅི་རིགས་པར་དེ་ཉིད་ལ་འཇུག་སྟེ། ཤི་བའི་འོག་ཏུ་སྐྱེའོ། །སྐྱེས་ནས་ཀྱང་རྒ་བ་ལ་སོགས་པས་སྡུག་བསྔལ་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་གང་མི་རྟག་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་སྐྱེ་བ་བརྒྱུད་པའི་སྒོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་ལ་འཇུག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་གང་ཅི་ཚོར་ཡང་རུང་དེ་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་བའོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། བདེ་བའི་ཚོར་བ་ནི་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་
― DTG132_Page_0061 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་མི་རྟག་པ་དང་འགོག་པའི་ཆོས་ཅན་པས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་ལ་བདེ་བ་ནི་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་སྐྱེའོ། །རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་གནས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཡང་འགག་པ་ནི་མི་རྟག་པ་སྐྱེས་པ་ནི་འགགས་པའི་ཆོས་ཅན་ཏེ། དེ་འགགས་ཀྱང་དེ་གཉིས་དང་མ་བྲལ་བ་ནི་དེ་གཉིས་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་བདེ་བའི་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དུ་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་ལ་འདོད་ཆགས་རྒྱས་པར་འགྱུར་ལ། །དེ་ལ་ཡང་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཡང་དེས་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཟུག་རྔུ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱ་ཞེ་ན། མངོན་དུ་གྱུར་ན་ཟུག་རྔུ་བཞིན་དུ་གནོད་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་རྟག་པ་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགགས་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་མི་རྟག་པའོ། །མ་འགགས་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་འགོག་པའི་ཆོས་ཅན་ཏེ། མི་རྟག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་ནི་བདེ་བའམ་སྡུག་བསྔལ་མི་སྐྱེའོ། །འགོག་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་དེས་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དག་ལས་ཡོངས་སུ་མ་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པ་དང་བརྟན་པ་དང་མི་འགྱུར་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་བདག་དང་བྲལ་པའོ། །བདག་མེད་པ་ཉིད་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང་རང་དབང་མེད་པའོ། །སྣང་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སོ། །རབ་ཏུ་སྣང་བ་ནི་དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། སྤང་བར་བྱ་བའོ། །ངན་པར་སྣང་བ་ནི་དེ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་ཤིང་མ་སྤངས་ན། སྐྱོན་འདི་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཀུན་ཤེས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སོ། །རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ནི་རབ་ཏུ་དབེན་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པས་སོ། །ཡང་དག་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་སོ། །ཉེ་བར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་སོ། །བསྟེན་
― DTG132_Page_0062 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱེད་པ་ནི་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ལས་སོ། །སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ལས་སོ། །རེག་པར་བྱེད་པ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཚངས་པར་སྤྱོད་པས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའོ། །མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་འབྲས་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །བདག་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའོ། །སེམས་ཅན་ནི་ཡོད་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ཤེས་པ་དང་དེ་དག་ལ་ཆགས་པའོ། །ཤེད་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པའོ། །ཤེད་བུ་ནི་ང་རྒྱལ་ལ་བརྟེན་ནས་མཐོ་དམན་དུ་འགྱུར་བའོ། །གསོ་བ་ནི་ཡང་འབྱུང་བ་པའི་སྲིད་པའི་ལམ་གྱིས་རྒྱས་པར་བྱས་པའོ། །སྐྱེས་བུ་ནི་སྐྱེས་བུའི་རྩལ་བྱེད་པའོ། །གང་ཟག་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་འགྲོ་བ་ལ་ངོམས་པར་དང་ཆོག་མི་ཤེས་པའོ། །སྲོག་ནི་ཚེ་དང་ལྷན་ཅིག་གསོན་ཞིང་གནས་པའོ། །སྐྱེ་བ་པོ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སོ། །ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་རྣམ་པར་བཟློག་ནས་སྲེད་པ་བཅད་པ་དང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཡང་སྲིད་པའི་སྲེད་པ་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པའོ། །དེས་དུས་གཞན་ན་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་རྗེས་སུ་མཐོང་ནས་ང་རྒྱལ་མ་ལུས་པར་རབ་ཏུ་སྤོང་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་ང་རྒྱལ་ཡང་དག་པར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་སྲེད་པའི་བག་ལ་ཉལ་འདི་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་ཕྱི་མ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་རྙེད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་མཐར་བྱས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་གི་སྐྱེ་བཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་སྲིད་པ་བརྒྱད་པ་ཕན་ཆད་དོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བསྟེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའོ། །བྱ་བ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་དང་ལམ་མཐའ་དག་ཐོབ་པའོ། །འདི་ལས་སྲིད་པ་གཞན་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པ་བདུན་ཡང་ཟད་པའོ། །ཡང་བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ནི་གཉིས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་སྐྱེ་བ་སྟེ་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་གཉིས་བསྲབས་བ་ནི་ཟད་པ་སྟེ། འབྲས་བུ་དང་པོ་གཉིས་སྟོན་ཏོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བསྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བས་མི་
― DTG132_Page_0063 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་འདོད་ཆགས་སྤང་པའོ། །བྱ་བ་བྱས་སོ། །འདི་ལས་སྲིད་པ་གཞན་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་དོ། །དེ་དག་ནི་ཀུན་ཤེས་པ་བརྡ་སྤྲོད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་བསྟན་པའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་བདུད་དང་བཅས་པ་དང༌། ཚངས་པ་དང་བཅས་པའོ། །དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེར་བཅས་པའི་སྐྱེ་དགུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་གང་དག་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་པ་ཚངས་པའམ་བདུད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞུགས་པའོ། །ལྷ་དང་མིར་བཅས་པའི་སྐྱེ་དགུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་དག་གི་ནང་ན་ནི་ཚངས་པ་དང་བདུད་དག་མ་གཏོགས་སོ། །མི་དག་གི་ནང་ན་ནི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་མ་གཏོགས་སོ། །གྲོལ་བ་ནི་འཆིང་བ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་འདུལ་བ་དང༌། སྤོང་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་འདའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདུལ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །སྤོང་བ་ནི་རབ་ཏུ་དབེན་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པས་སོ། །ཡང་དག་པར་འདའ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་མཐར་ཕྱིན་པའི་འབྲས་བུའོ། །རྣམ་པར་མི་ལྡན་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དགུ་དང་རྣམ་པར་བྲལ་བའོ། །རབ་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་སོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སོ། །མང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་ལན་དུ་བྱས་པའོ། །སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཕན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་སྤྱོད་པའོ། །བདེ་བ་ནི་གནོད་པ་མེད་པའོ། །སྙིང་བརྩེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཁ་ཅིག་དགེ་བ་དང་གནོད་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པས་གཞན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའོ། །དོན་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། འདོད་པ་དང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་རིགས་ལ་སོགས་པ་མི་གང་དག་དགེ་བ་དང་གནོད་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་མང་པོ་ཕལ་ཆེར་ལ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་དང༌། ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་ལེགས་པར་བསྒྲུབས་པས་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ཡིན་པ་དེ་དག་བདག་ཉིད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་མང་པོ་བྱས་ནས་འཇིག་རྟེན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བར་བྱེད་དེ། དེ་དག་འདི་སྙམ་
― DTG132_Page_0064 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་ཇི་ལྟར་ན་གཞན་དག་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་ལ། གཞན་དག་ཀྱང་འདི་སྙམ་དུ་ཇི་ལྟར་ན་བདག་ཅག་ལ་ཕན་པ་བྱེད་སྙམ་དུ་སེམས་པར་འགྱུར་བ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་དོན་དང་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ལྷ་དང་མི་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་དོན་ཀུན་ཤེས་པ་དང་བསྒྲུབ་པར་ནུས་པའོ། །རྫས་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། ཕ་དང་མ་དང་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་རྫས་བདུན་ནོ། །བྱེ་བྲག་དུ་མ་བཤད་ན་ནི་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱང་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་ན་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་བཞི་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཀྱི་རྟེན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་བཞི་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་གང་དག་གིས་ཕུང་པོ་འཛིན་པ་དེ་དག་གིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའོ། །དེའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ནི་བག་ལ་ཉལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་རྫས་དང་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། སེམས་ཀྱི་རྟེན་དང་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་བའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་འདི་དང་ཕྱིའི་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངར་འཛིན་པ་དང༌། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དུ་མ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ལ་ཉལ་རྣམས་ཀྱི་གཞི་དང་དམིགས་པའི་རྒྱུ་དག་པ་སྟེ། དེ་ལ་ངར་འཛིན་པ་དང་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དག་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའོ། །ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ནི་དེ་དག་ཉིད་དོ། །དེ་དག་གིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །གནས་ངན་ལེན་ནི་བག་ལ་ཉལ་ལོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཕྱི་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །བག་ལ་ཉལ་ནི་གཉིས་ཀའིའོ། །སྡོམ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་དང་མི་རྟག་པའི། །འདུ་ཤེས་གསུམ་འཇིགས་འདུས་མ་བྱས། །བདག་ཏུ་མ་གྱུར་མཚམས་སྦྱོར་མེད། །སྟོང་ཉིད་མི་རྟག་མ་ལུས་སྤོང༌། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་མདོ་ལས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་བཞིན་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆོད་པར་འོས་པའོ། །རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རིག་པ་ནི་གསུམ་མོ། །ཞབས་ནི་སྤྱོད་པ་དང་བཟོག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བཞི་པོ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའོ། །དང་པོ་ནི་རྒྱུ་པའི་ཞབས་སོ། །ཐ་
― DTG132_Page_0065 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ནི་གནས་པའི་ཞབས་ཏེ། དེ་ལ་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་སྤྱོད་པའོ། །དབང་པོའི་སྒོ་བསྲུངས་པ་ནི་བཟློག་པའོ། །དེ་གཉིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྲུང་བ་མེད་པ་གསུམ་དང་བསྙེལ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་དག་གིས་སྤྱོད་པ་དྲག་པོ་བཀག་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལ་ཉེས་པ་མི་སྤྱོད་པའོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པར་དགྱེས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ་ནི་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྟེ། དེ་ལ་སེམས་ཅན་ནི་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལས་བརྩམས་ཏེ། སྔོན་གྱི་གནས་དང༌། འཆི་འཕོ་དང༌། སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའོ། །དུས་ཐམས་ཅད་ལས་བརྩམས་ཏེ་སྤྱོད་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ལ་འཇུག་པའོ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་ཤར་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་འཇིག་པ་དང་འཆགས་པ་མཐའ་དག་མཁྱེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། གླེང་གཞི་དང༌། སྲེད་པ་དང༌། ཉེས་དམིགས་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། འགྲོ་བའི་ལམ་ཡང་མཁྱེན་པའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ནི་མཉམ་པ་མེད་པ་མཁྱེན་པ་དང་དེ་ལས་ཆེས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་མེད་པ་དང་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མཉམ་པ་མེད་པའོ། །སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ནི་འདི་སྐྱེས་བུ་ཡང་ཡིན་ལ་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་འདུལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆོག་དང་གཙོ་བོའོ། །ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་དོན་རྟོགས་པ་དང་སྒྲུབ་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ནི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་སྟེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་དང༌། བདུད་ཀྱི་གཡུལ་གྱི་སྟོབས་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །དེ་ཡང་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སྟེ།
― DTG132_Page_0066 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རེ་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐུན་མོང་བ་བསྟན་ཏོ། །རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ཏུ་བསྟེན་པ་དང༌། གོམས་པར་བྱས་པས་སངས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའོ། །བསྒོམ་པའི་འབྲས་བུ་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའོ། །བསྒོམ་པའི་རྣམ་པ་ནི་དཔེའི་དབྱེ་བ་དག་གིས་སོ། །བསྒོམ་པའི་ཐབས་ནི་དགོན་པར་སོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའམ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་བསྟེན་པ་ནི་མཚན་ཉིད་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སོ། །གོམས་པར་བྱས་པ་ནི་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱས་པས་སོ། །ལན་མང་དུ་བྱས་པས་ནི་མ་ལུས་པ་དག་གིས་སོ། །ཡང་ཀུན་དུ་བསྟེན་པ་ནི་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་ལ་ཀུན་ཏུ་གཏོད་པའོ། །གོམས་པར་བྱས་པ་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་གུས་པར་བྱས་ཏེ་སྦྱོར་བའོ། །ལན་མང་དུ་བྱས་པ་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་འདྲིས་པར་བྱས་པའོ། །ཐེག་པར་བྱས་པ་ནི་རྟེན་གྱི་སྒོ་ནས་སོ། །དངོས་པོར་བྱས་པ་ནི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །ནན་ཏན་དུ་བྱས་པ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །ཡོངས་སུ་འདྲིས་པ་ནི་ཅི་འདོད་པ་དང་ཚེགས་མེད་པར་འཐོབ་པའོ། །ལེགས་པར་མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་ཆོས་མཉན་པའོ། །ལེགས་པར་བརྩམས་པ་ནི་ནང་དུ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །ཡང་ལེགས་པར་མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་གུས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །ལེགས་པར་བརྩམས་པ་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །ཡང་ལེགས་པར་རྫོགས་པ་ནི་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྲོ་བའོ། །ལེགས་པར་བརྩམས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའོ། །འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རྒོད་པ་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ང་རྒྱལ་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་མེད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་བསྟན་ཏོ། །རྩ་བའི་འཆིང་བ་གཅོད་པ་ནི་བག་ལ་ཉལ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པའོ། །རྩེ་མོ་ཡང་དག་པར་གཡོ་བར་བྱེད་པ་ནི་ས་འོག་མའི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤོང་བའོ། །རྩྭ་དག་སེལ་བ་ནི་མི་རྟག་པར་འདུ་
― DTG132_Page_0067 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པ་ལ་དམིགས་པ་ལ་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་སུ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་སྟེ། རང་གི་ཡིད་ལ་བྱེད་བྱེད་པ་ལ་མི་རྟག་པར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྩེགས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྒྱུ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་མི་རྟག་པར་འདུ་ཤེས་པའོ། །ཕྱི་མ་དགུ་པོ་དག་ནི་དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་རྣམས་སོ། །གླང་པོ་ཆེའི་རྗེས་ནི་མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་དམིགས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོའི་ངོ་བོས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །འབབ་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྒྱུ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་མི་རྟག་པར་འདུ་ཤེས་པ་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འབབ་པའོ། །ཉི་མ་ཤར་བ་ནི་མ་རིག་པའི་མུན་པའི་གཉེན་པོའོ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ལྟ་བུ་ནི་མི་བསླབ་པའི་མི་རྟག་པར་འདུ་ཤེས་པའོ། །ཁམས་ཀྱི་རྒྱལ་ཕྲན་ལྟ་བུ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་སོ། །དགོན་པ་དང༌། ཤིང་དྲུང་དང༌། ཁང་སྟོང་དག་གི་བླ་གབ་མེད་པ་དང༌། ཤིང་དྲུང་དང༌། སྒྲིབ་གཡོགས་སྨོས་པ་ནི་གནས་མལ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཏེ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ། །གཟུགས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཙམ་ཡིན་གྱི་བདག་ནི་མེད་དོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །ལམ་དུ་འགྲོ་བ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པ་བཞི་ནི་ལམ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ནི་འགྲོ་བར་མི་རྩོལ་བ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་དང་ལོག་པའི་ཡན་ལག་གིས་ནི་བརྩལ་ཀྱང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་ལྟ་བ་སྤྱོད་པ་དག་གཞན་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་མེད་ཀྱང་གདམས་ངག་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ལ་མི་བཟོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཁྲོ་བ་ནི་གཞན་དག་སྨྲ་བ་ལ་འཁྲུག་པའོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་ཡང་རང་དབང་མེད་པ་དང་གཞན་ལ་རག་ལུས་པ་དང༌། མི་བཟད་པ་དང་ངན་པའི་སྤྱོད་པ་དག་གིས་དགའ་བ་མ་ཡིན་པ་དག་དང་འདྲིས་པ་སྟེ། གནོད་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ནི་གཡང་ས་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་འགྲོ་བ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་དོ། །དེ་དག་མེད་ཀྱང་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་ནགས་ཁྲོད་དུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་བར་ཆད་བྱེད་པ་ནི་མི་བཟོད་པའི་ཐིབས་པོའི་ནང་དུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་བཏང་ཡང་སྤང་བར་མི་ནུས་པའོ། །འཇིགས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཆོམ་རྐུན་དང་གཡོ་སྒྱུ་ཅན་གྱི་འཇིགས་པ་ཡོད་པའོ། །མི་མངོན་པའི་འཇིགས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཉེ་
― DTG132_Page_0068 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཁོར་ཐིབས་པོ་ཡིན་པ་དང་གཅན་གཟན་དང་མི་མ་ཡིན་པའི་འཇིགས་པ་ཡོད་པའོ། །ཚེར་མ་དང་བཅས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ནས་ཚེར་མས་གང་བའོ། །ལམ་གོལ་བ་ནི་གཞན་དུ་འགྲོ་བའོ། །ལམ་ངན་པ་ནི་མི་མཉམ་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་ལམ་གྱི་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །འགྲོ་བ་ངན་པ་སྡང་བའི་འགྲོ་བ་ནི་འགྲོ་བའི་སྐྱོན་ནོ། །ལམ་གོལ་བ་དང་ལམ་ངན་པར་འགྲོ་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་ཏུ་བསྟེན་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་པོའི་གང་ཟག་གི་ཉེས་པ་སྟེ། ཆོམ་རྐུན་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་དག་ཀུན་ཏུ་བསྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་གཡོ་བ་ནི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའོ། །མཐའ་ཡས་པ་ནི་སྲེད་པ་ཟད་པ་དང་ཡུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་རོ། །མཐོང་བར་དཀའ་བ་ནི་ཟབ་པའོ། །འཆི་བ་མེད་པ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་ན་བ་དང་འཆི་བ་ཡང་དག་པར་ཟད་པའོ། །བདེ་བ་ནི་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པས་གཙེ་བའི་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའོ། །ཞི་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་མཆོག་ཏུ་བསིལ་བར་གྱུར་པའོ། །དངོས་པོ་བཟང་པོ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །བདེ་ལེགས་སུ་འགྱུར་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤང་བར་བྱ་བའི་དམིགས་པའོ། །མྱ་ངན་མེད་པ་ནི་དགའ་བ་དང་མི་དགའ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང་ཐོབ་པ་ཆུད་མི་ཟ་བའོ། །འཆི་འཕོ་མེད་པ་ནི་རྟག་པ་དང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའོ། །རིམས་ནད་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའོ། །ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པ་ནི་འདོད་པས་ཕོངས་པ་མེད་པའོ། །ནད་མེད་པ་ནི་ནད་དང་འབྲས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་ཞི་བའོ། །མི་གཡོ་བ་ནི་གཡོ་བ་དང་རློམ་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་བཟློག་པའོ། །བདག་ཏུ་མ་གྱུར་ཅིག །བདག་གིར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ལས་བརྩམས་ཏེ། བདག་དང་བདག་གི་ངོ་བོར་ཉེ་བར་སོང་བ་ནང་དང་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་བདག་གི་ལུས་དང་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་དངོས་པོ་མི་སྐྱེ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བའོ། །ཡང་ལུས་མི་སྐྱེ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཚོར་བ་མི་སྐྱེ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །བདག་ཏུ་མ་གྱུར་ཅིག་བདག་གིར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་
― DTG132_Page_0069 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་བརྩམས་ཏེ། འདི་ནི་མི་རྟག་པའི་འགོག་པ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་སྟེ་སྔར་ལེགས་སུ་སྨོན་པ་བྱས་ནས། ཕྱིས་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་རྒྱུ་ལ་མི་རྟག་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་གོ །ཉིང་མཚམས་མི་སྦྱོར་བ་ནི་ཤི་འཕོས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་སྐྱེ་བའོ། །ལེན་པ་མེད་པ་ནི་མི་གནས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མིང་དང་གཟུགས་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ལུས་མི་སྐྱེ་བའོ། །མི་སྐྱེ་བ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་འཕེལ་བ་དང་རྒྱས་པ་མེད་པའོ། །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཞི་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཞིག་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའོ། །མི་དམིགས་པ་ནི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའོ། །སྲེད་པ་ཟད་པ་ནི་མ་འོངས་པ་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བ་མེད་པའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་དགའ་བ་མེད་པའོ། །འགོག་པ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའོ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའོ། །མི་རྟག་པ་ནི་ཞིག་པ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །འདུས་བྱས་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལས་བརྩམས་ཏེ་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བསམ་པ་ནི་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལས་བརྩམས་ཏེ་དོན་དུ་གཉེར་བ་གང་ཡིན་པའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །ཟད་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ཟད་པའོ། །འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་ཐམས་ཅད་འགག་པའོ། །ཡང་ཟད་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་ཐམས་ཅད་འགག་པའོ། །འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་རྒྱུན་རྣམ་པར་འགྱུར་བའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ཅན་ནི་ཉེས་དམིགས་དང་ལྡན་པའོ། །འགོག་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །མ་ལུས་པར་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྟན་པའོ། །ཕྱིས་སྤང་བ་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་སྤངས་པའོ། །བྱང་བར་གྱུར་པ་ནི་བག་ལ་ཉལ་སྤངས་པའོ། །ཟད་པ་ནི་འདས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །འགོག་པ་ནི་མ་འོངས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །རྣམ་པར་ཞི་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སོ། །ནུབ་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་ཏེ།
― DTG132_Page_0070 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ནི་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་མ་ལུས་པར་སྤོང་བར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །སྡོམ་ནི། འདོད་པ་གཉིས་དང་བདེ་བྱ་དང༌། །ཆོས་དང་དགེ་འདུན་གཞི་དང་ནི། །ཡིད་བྱུང་བྲམ་ཟེ་མི་རྟག་ཉིད། །དབུ་བ་རྡོས་པ་ཐ་མ་ཡིན། །མི་རྟག་པ་དང་གསོབ་དང་གསོག་དང་སླུ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་དག་གི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་གསོབ་ཀྱིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །གསོག་གིས་ནི་མི་སྡུག་པ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །སླུ་བས་ནི་བདེན་པར་ན་བདེ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སླུ་བའི་ཆོས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་སླུ་བའི་ཆོས་ཡིན་པ་ནི་དཔེས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་སྟེ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ནི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྣང་བས་ཆོས་མཐུན་པའོ། །བྱིས་པ་འདྲིད་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་སླུ་བ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ལ་སྐྱེས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་རེག་པའོ། །མཁས་པ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །རུས་པའི་ཀེང་རུས་ལྟ་བུ་ནི་ངོམས་མི་ཤེས་པའོ། །ཤའི་ཁམ་ཚད་ལྟ་བུ་ནི་མང་པོ་དང་ཐུན་མོང་བའོ། །རྩྭའི་སྒྲོན་མ་ལྟ་བུ་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྤྱོད་པ་དང་མི་མཐུན་པར་སྤྱོད་པའི་རྒྱུའོ། །མེའི་དོང་ལྟ་བུ་ནི་འདོད་པའི་སྲེད་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་འཕེལ་བར་བྱེད་པའོ། །སྦྲུལ་གདུག་པ་ལྟ་བུ་ནི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ནི་མྱུར་དུ་འཇིག་པར་འགྱུར་བའོ། །བརྙན་པོའི་རྒྱན་ལྟ་བུ་ནི་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པའོ། །ཤིང་ཏོག་ལྟ་བུ་ནི་བག་མེད་པའི་སའོ། །མི་གཙང་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྟན་པའོ། །དྲི་མི་ཞིམ་པ་ནི་ཟས་དང་སྐོམ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ལ་བཤང་པ་དང་གཅི་བ་ལ་སོགས་པ་མི་གཙང་བར་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ནི་དྲི་མི་ཞིམ་པའོ། །དྲི་ང་བ་ནི་ཤ་དང་ཁྲག་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའོ། །མི་མཐུན་པ་ནི་འཁྲིག་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཡོངས་སུ་གྱུར་ན་མི་མཐུན་པའོ། །གུས་པར་བདེ་བར་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཟང་ཟིང་
― DTG132_Page_0071 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་གཏང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བོད་པའོ། །རབ་ཏུ་བོད་པར་བྱ་བ་ནི་སྲེད་པ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བོད་པའོ། །འབྲས་བུ་འདོད་པ་དག་གིས་ནི་གུས་པར་བོད་པར་བྱ་བའོ། །ཐར་པ་འདོད་པ་དག་གིས་ནི་རབ་ཏུ་བོད་པར་བྱ་བའོ། །ཐལ་མོ་སྦྱར་བར་བྱ་བ་ནི་དོན་དེ་ཉིད་དེ་དག་གིས་སློང་བའི་དུས་ནའོ། །འདུད་པར་བྱ་བ་ནི་ཕྱག་ལ་སོགས་པ་བྱ་བར་འོས་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྟ་བ་མཐུན་པར་ཁས་བླང་བར་འོས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་བླ་ན་མེད་པ་དང་སྦྱིན་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་ཡོན་ཕུལ་བའི་འབྲས་བུ་གཞལ་དུ་མེད་པའོ། །ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་བཟང་པོ་དང་ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོའོ། །ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་རྟོགས་པར་བྱ་བའོ། །རིམས་ནད་མེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའོ། །དུས་ཆད་པ་མེད་པ་ནི་དུས་གསུམ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །ཉེ་བར་གཏོད་པ་ནི་རྒ་བ་དང་ན་བ་དང་འཆི་བ་ལ་སོགས་པས་ཉེ་བར་མི་བཀྲི་བའོ། །འདི་མཐོང་བ་ལ་ཡོད་པ་ནི་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བ་དག་ལ་ཡང་སྣང་བའོ། །སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་གཞན་ལ་དད་པ་ལ་སོགས་པས་ཡང་དག་པར་རིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །མཁས་པ་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་དག་གིས་སོ། །གནས་དང་གླིང་དང༌། མགོན་དང༌། སྐྱབས་དང༌། དཔུང་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་ངེས་པར་བྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ཤེས་ནས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེའོ་ཞེས་སྐབས་དབྱེ་བར་མཛད་པ་ནི་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང་མ་འོངས་པའི་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེས་པ་དང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའོ། །ད་ལྟར་སྐྱེས་པ་ནི་གང་དག་གིས་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་ཐོབ་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའོ། །དུས་ཕྱིས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ནི་གང་དག་གིས་མ་ཐོབ་པ་ལ་རབ་ཏུ་བརྩོན་པ་རྣམས་སོ། །ཀུན་ཏུ་བསྟེན་པར་བྱ། གོམས་པར་བྱ་ལན་མང་དུ་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་རིགས་པར་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །མཐུན་པར་བསྲུང་བར་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་པ་ནི་ཆོས་རྣམ་པར་སྤང་པའོ། །རེག་པར་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་བསྟེན་པའམ། ལུས་ཀྱིས་རེག་པར་བྱ་བའོ། །
― DTG132_Page_0072 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུའམ། ཤེས་པ་ཕྱི་མའམ། རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའོ། །དུས་སུ་གཏམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་པོ་སྟན་དམའ་བ་ལ་འདུག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཉན་པ་དང་འདོད་པ་དང་ཉན་པར་འོས་པར་ཤེས་ཤིང་འདི་ནི་སྔར་གཏམ་བྱ་བའི་དུས་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཡང་དག་པར་འཕགས་པའི་དུས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་ནས་གཏམ་བྱ་བའོ། །གུས་པར་བྱས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ནུས་པར་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་སྟོན་པ་སྟེ། རྣམ་གྲངས་དེ་དང་དེ་དག་གིས་མི་འཁྲུག་ཅིང་དོན་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་འདོད་ཀྱི། སྟོན་པ་ཙམ་དུ་འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །མཐར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །མཚམས་སྦྱར་བ་ནི་རྒོལ་བར་བྱེད་ནས་སོ། །མཐུན་པར་འབྲེལ་པ་ནི་དེའི་ལན་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །རངས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་འདུག་པ་རྣམས་ལའོ། །དགའ་བར་བྱེད་པ་ནི་བར་མར་གནས་པ་རྣམས་ལའོ། །མགུ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཞེ་འགྲས་པ་རྣམས་ལའོ། །སྤྲོ་བར་མི་བྱེད་པ་ནི་བསྟེན་པ་དང་མགུ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་པོའི་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་སྤྲོ་བར་བྱེད་ཀྱི། རང་གི་མིང་གིས་མི་སྟོན་པའོ། །སྤ་འགོང་བར་མི་བྱེད་པ་ནི་ཞེ་སྡང་གིས་ཕ་རོལ་པོའི་ཡང་དག་པའི་སྐྱོན་རང་གི་མིང་གིས་མི་སྟོན་པའོ། །རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་རིགས་པ་བཞི་པོ་ལྟོས་པའི་རིགས་པ་དང༌། གཏན་ཚིགས་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་དང༌། བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའོ། །འབྲེལ་པ་ནི་སྐབས་མི་འདོར་བའོ། །མ་འདྲེས་པ་ནི་མ་འཁྲུག་པ་དང་འབྲེལ་པའོ། །ཆོས་དང་མཐུན་པ་ནི་དོན་དང་ལྡན་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་རབ་ཏུ་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཆོས་རྣམ་པ་དུ་མ་ལས་བརྩམ་པའོ། །འཁོར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་རིགས་ལ་སོགས་པ་འཁོར་བཞི་ལ་རུང་བའོ། །བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དེ་རྟོགས་པ་དང་ཕན་པར་འདོད་པའོ། །ཕན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ནས་ཀྱང་དེ་གུས་པར་ཆོས་ཉན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དེས་ན་དེ་དག་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའོ། །སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་
― DTG132_Page_0073 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པར་འདོད་པས་སོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་ལ་མི་རྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་མ་ཡིན་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་གི་ཕྱིར་མ་ཡིན་གྱི། གཞན་དག་གཡེན་སྤྱོའོ་སྙམ་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་སེམས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའོ། །བདག་ལ་བསྟོད་པར་མི་བྱེད་ཅིང་གཞན་ལ་སྨོད་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་འདོད་པས་བདག་ནི་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ཀུན་ཤེས་སོ། །ཁྱོད་ནི་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་བདག་གི་ཡོན་ཏན་མི་བརྗོད་ཅིང་གཞན་གྱི་སྐྱོན་ནས་མི་བརྗོད་པའོ། །དུས་སུ་ཆོས་མཉན་པར་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་གཏམ་འདི་ནི་དེ་ཕན་པ་མང་པོ་བྱེད་དོ་སྙམ་དུ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གཏམ་བྱ་བ་གང་ཡིན་པའི་དུས་ལ་བབ་པར་མཐོང་ཞིང༌། གཞན་གྱི་ཡང་འདིའི་བར་ཆད་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྟོན་པའི་དུས་ཤེས་ནས་གཏམ་བྱ་བའོ། །གུས་པར་བྱ་བ་ནི་སེམས་དམའ་བས་སྟན་དམའ་བ་ལ་འདུག་སྟེ། སྤྱོད་ལམ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བས་ཅི་ནུས་སུ་ཆོས་མཉན་པའོ། །གུས་པར་མཉན་པ་ནི་དོན་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་རྟོགས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་པོ་ཉིད་དུ་དྲི་བ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་རྟོགས་པ་ཐེ་ཚོམ་ཅན་ཡང་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བར་བྱ་བའོ། །སྤང་བར་མི་བྱ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་ཆེས་འཕགས་པའོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱ་བ་ནི་མཉམ་པ་དང་དམན་པ་གཉིས་སོ། །ཆོས་ལ་བསྙེན་བཀུར་ཉེ་བར་བཞག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དང་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་རྟོགས་ནས་དེ་ལ་བཀུར་སྟི་བསྐྱེད་ནས་ཉན་པའོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་སྟོན་པ་ནི་འདིའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆོས་ལ་མི་བརྙས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ནི་ཡི་གེ་དང་ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོ་མ་ཡིན་གྱི། འདི་ནི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཡང་བ་དང་མངོན་པའོ་ཞེས་བརྙས་པར་མི་བྱེད་པའོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ནི་བདག་པས་རིགས་དམའ་ཞིང་ཆོས་ངན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྙས་པར་མི་བྱེད་པའོ། །བདག་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ལ་ནི་ཆོས་འདི་ཀུན་ཤེས་པར་བྱ་བའི་མཐུ་མེད་དོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་སྤ་མི་འགོང་བའོ། །ཀུན་ཤེས་པར་འདོད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོ་མི་འཚམས་པའི་བསམ་པས་ཤེས་པར་འདོད་པའོ། །རྩེ་གཅིག་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་
― DTG132_Page_0074 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ནི་ཡི་གེའི་བྱེ་བྲག་རྟོགས་པར་བྱ་བའོ། །རྣ་གཏད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་རྟོགས་པར་བྱ་བའོ། །ཡིད་ཡང་དག་པར་གཏད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དང་མཐུན་པར་འཇུག་པར་བྱ་བའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ནས་ཀྱང་འགའ་ཡང་ཡང་དག་པར་མི་རིགས་པ་དང་ཡང་དག་པར་མི་རྟོག་པར་མི་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་བར་ཆད་མེད་པར་ཡི་གེ་དང་སྒྲའི་བྱེ་བྲག་རྟོགས་པར་བྱ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྟན་པའོ། །རིགས་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་པ་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་རྣམས་སོ། །དྲང་པོར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞུགས་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་རྣམས་སོ། །མཐུན་པར་ཞུགས་པ་ནི་མི་སློབ་པ་རྣམས་ཏེ་དེ་དག་ནི་སྟོན་པ་དང་ཆོས་དང་བསླབ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གུས་པར་བྱེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །མཐུན་པའི་ཆོས་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་ལ་གནས་པ་རྣམས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པ་ནི་གང་དག་ཕ་རོལ་གྱི་སྒྲའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བས་ནང་དུ་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །ཡང་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ནི་དེའི་ལམ་དང་དེའི་འབྲས་བུ་འགོག་པ་ལ་ཞུགས་པའོ། །དྲང་པོར་ཞུགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པ་སྟེ་གཡོ་དང་སྒྱུ་མེད་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཆགས་པའོ། །མཐུན་པར་ཞུགས་པ་ནི་མགུ་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་དྲུག་དང་ལྡན་པའོ། །མཐུན་པའི་ཆོས་སྤྱོད་པ་ནི་ཆོས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སྤྱོད་པའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་དང་ཟག་པ་ཟད་པ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། གཏན་པ་མེད་པ་དང༌། འོབས་བོར་བ་དང༌། འོབས་ལས་ཡང་དག་པར་རྒལ་བ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ཡན་ལག་ལྔ་སྤངས་པ་དང༌། ཡན་ལག་དྲུག་དང་ལྡན་པ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་རྣམ་པར་མི་ལྟུང་བའི་ཆོས་ཅན་དང་ངེས་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོ་བ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་གཞི་བསྡུ་བར་རང་གི་གནས་ནས་བཤད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྟོན་པའི་སྲས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྟན་པའི་ཚིག་གོ །ཐུགས་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲས་ཀྱི་ནང་ན་དམན་པས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གསུང་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཆོས་བསྟན་
― DTG132_Page_0075 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སྒྲ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །ཆོས་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ཆོས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང་ཆོས་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཆོས་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་ནི་སྐྱེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཡབ་དང་ཆོས་མཐུན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་དང་པོས་ནི་སྐྱེ་བ་བཟང་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྣོད་ཀྱི་སྐྱོན་དགག་པ་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པས་ནི་ཁུ་བ་དང་ཁྲག་མི་གཙང་བ་ལས་སྐྱེ་བ་དགག་པ་བསྟན་ཏོ། །གསུམ་པས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ལས་སྐྱེ་བ་དགག་པ་བསྟན་ཏེ། ཚིག་གསུམ་པོ་དེ་དག་གིས་སྐྱེ་བ་བཟང་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་བཞི་པས་ནི་བདག་དང་ཆོས་མཐུན་པ་བསྟན་ཏོ། །ལྔ་པས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཆོས་མཐུན་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཆོས་མཐུན་པ་ལ་སྐྱེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །གཞི་ནི་རྐྱེན་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་རྒྱུའོ། །རྐྱེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་ལས་སྐྱེ་བའོ། །རྒྱུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་ལས་རབ་ཏུ་སྐྱེས་པའོ། །རྒྱུ་ལས་རབ་ཏུ་སྐྱེ་ཡང་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་ནི་སྐྱེའི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡང་ན་ཚིག་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་བཤད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལེགས་པར་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྟན་པའོ། །ལེགས་པར་རིག་པ་ནི་ཆོས་དང་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །ལེགས་པར་ཡིད་ལ་བྱས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །ལེགས་པར་བསྟན་པ་ནི་ཀུན་ནས་སོ། །ལེགས་པར་རྟོག་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་སྒོ་ནས་ཏེ། དེ་གཉིས་ནི་ལེགས་པར་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །སྔ་མ་གཉིས་ནི་དེའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་དང་འཕགས་པའི་རྒྱུ་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །ངེས་པར་རྟོག་པ་ཅན་ནི་ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་ཕྱིར་མི་ཟློག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་འདྲེན་
― DTG132_Page_0076 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་ལྷ་དང་མིའི་བར་ལ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དང་ཡང་དུ་སེལ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་སྒྲུབ་པའོ། །ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་སྒྲུབ་པའོ། །མངོན་དུ་གྱུར་པ་ནི་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་སྒྲུབ་པའོ། །ཆོས་སུ་གྱུར་པ་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་སྒྲུབ་པའོ། །དོན་གསལ་བར་གཏན་ལ་འབེབས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པར་བྱེད་པའོ། །དོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པའོ། །ཡིད་བྱུང་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དག་ལའོ། །འགོག་པ་ནི་ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་འགོག་པའོ། །ཡིད་བྱུང་བ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་དེ་གཉིས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ནི་མི་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་བདེན་པ་མཐོང་བས་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ལས་མི་མཐུན་པར་འཛིན་པའོ། །དེ་ནས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་འདོད་ཆགས་སྤོང་བའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ནས་འདོད་ཆགས་དང་དེ་དང་དེ་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་གཅིག་ལ་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །ཡོངས་སུ་གྲོལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་བའོ། །དེ་ནི་བྲམ་ཟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་དང་སྡིག་པ་བསལ་བའོ། །དེའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རང་གི་རྟོགས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པའོ། །འགྱོད་པ་བཅད་པ་ནི་བྱ་བ་མི་བྱེད་པ་མེད་པ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་བྱེད་པ་མེད་པའོ། །སྲེད་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་སྲེད་པ་མེད་པའོ། །འབྱུང་བ་དང་ཞིག་པ་ལ་ཆགས་པ་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་ལ་ཉལ་སྤངས་པའོ། །དེ་ལ་ད་ལྟར་དང་མ་འོངས་པའི་དུས་ནི་འབྱུང་བའོ། །འདས་པ་
― DTG132_Page_0077 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་ཞིག་པ་སྟེ་དེ་དག་གིས་ནི་བྲམ་ཟེ་དེ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཐོས་པ་མང་པོ་དང་ཤེས་བཞིན་དང་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་བརྩོན་པ་ལ་ཡང་གོང་མ་གསུམ་སྲིད་པས་དེའི་ཕྱིར་ལུང་སྟོན་པས་ན་བཞི་པས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆགས་པ་བརྒྱད་དེ། ཞིག་པ་ལས་མྱ་ངན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱིས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་འབྱུང་བ་ལ་ལྔ་སྟེ། བྱི་དོར་བྱས་པ་དང༌། སྦས་པ་དང༌། བདག་གིར་བྱས་པ་དང༌། གྱེན་དུ་བསྒྲེང་བ་དང༌། ཆུང་ངུ་བསྒྲེང་བའོ། །མ་འོངས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པར་སྤྱད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བསྐྱོད་པའོ། །གསུམ་ཀ་ལ་ནི་སྟུག་པོར་བྱས་པ་དང༌། རོ་བྲོ་བར་བྱས་པའོ། །དེ་ལ་མྱ་ངན་དུ་གྱུར་པ་ནི་སྡུག་པ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའོ། །བྱི་དོར་བྱས་པ་ནི་གསོས་པ་དང་ཡོངས་སུ་བསྐྱངས་པའོ། །སྦས་པ་ནི་འཚེ་བའི་གནས་ལས་བསྐྱབས་པའོ། །བདག་གིར་བྱས་པ་ནི་བདག་གིར་བྱ་བས་རང་གིར་བྱས་པའོ། །གྱེན་དུ་བསྒྲེང་བ་ནི་བདག་མཆོག་གོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐྱེ་དགུ་ནི་ང་རྒྱལ་གྱི་རྒྱལ་མཚན་ཅན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆུང་ངུ་བསྒྲེང་བ་ནི་བདག་ཆུང་ངོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །རྣམ་པར་སྤྱད་པ་ནི་མ་འོངས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་སྲེད་པའོ། །རྣམ་པར་བསྐྱོད་པ་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའོ། །སྟུག་པོར་བྱས་པ་ནི་གང་ཞིག་འདོད་པ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གསེར་རམ་ཟོང་གཞན་དག་གོ །རོ་བྲོ་བར་བྱས་པ་ནི་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱད་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་ཚིག་ལྔས་ལམ་རྟོགས་པ་དང༌། ལམ་རྟོགས་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་དེ་ནི་བྲམ་ཟེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ལམ་རྟོགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་ཆད་པ་དང༌། སྲེད་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། འབྱུང་བ་དང་ཞིག་པ་ལ་ཆགས་པ་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་དག་གིས་ནི་ལམ་རྟོགས་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། ཀུན་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། ལུང་སྟོན་པའི་ཐེ་ཚོམ་སྤོང་བ་དང༌། རྒྱུ་བ་ན་སྤྱོད་པ་བརྗེད་པའི་ཆོས་ཉིད་སྤོང་བ་དང༌། མ་འོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་སྤོང་བ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་གནས་ངན་ལེན་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་
― DTG132_Page_0078 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་གྱི་སྐབས་འདིར་ནི་འབྱུང་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་པར་གཏོགས་པའི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཞིག་པར་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །ཆགས་པ་ཡང་དོན་གྱི་སྐབས་འདིར་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་ཇི་ལྟར་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་སློབ་པ་ལ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། སྤྲོས་པ་དང༌། ཆགས་པ་དང༌། །འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སྔ་མ་གཉིས་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །གཉིས་ནི་ཁྱིམ་པ་ཕྱི་མའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡིན་ཏེ། ཆགས་པ་རྒྱས་ན་དེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལས་ནི་རྗེས་སུ་རྟོག་པ་ཙམ་ཡིན་ལ་གཡོ་བ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ལས་ནི་སྤྲོས་པ་ཡིན་གྱི། ཁྱིམ་པ་རྣམས་ནི་ཡུལ་ཉེ་བར་གནས་པ་ལས་ཆགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆགས་པ་དང་དེའི་མཚན་མ་ལ་འཛིན་པ་ལས་དེའི་འདུ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། དེའི་གནས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། རྒྱུ་གང་ལས་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །མི་རྟག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། གང་གིས་ན་མི་རྟག་པ་དང་རིས་མཐུན་པ་དེས་ན་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བ་དང༌། གང་གིས་ན་རེག་པ་ལ་རག་ལུས་ཏེ་ཚོར་བ་དེས་ན་རྣམ་པར་འགྱུར་ལ། སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གང་ཡང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆོས་ཅན་དང༌། གང་ཡང་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆོས་ཅན་དེ་དག་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་མེད་པས་བདག་མེད་པའམ། །དེ་ལ་བདག་མི་གནས་པས་ན་བདག་མེད་པ་སྟེ། དེས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་དང་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཏེ། ཤེས་པ་གསུངས་པ་འདི་སྐད་དུ་གསུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡང་དག་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ནི་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །ངེས་པར་རྟོག་པ་ནི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྟེ། ཤེས་རབ་རྣམ་པ་
― DTG132_Page_0079 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུམ་རྒྱུ་བ་དེ་ཉིད་ལ་བཟོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མགུ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་མགུ་བ་དང༌། ཡངས་སུ་མགུ་བའོ། །མི་རྟག་པར་རྗེས་སུ་བལྟ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་རྗེས་སུ་བལྟ། འགོག་པར་རྗེས་སུ་བལྟ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །མི་རྟག་པ་དང༌། གཡོ་བ་དང༌། འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གཅིག་ལས་འཕྲོས་པ་མཐུན་པར་སྦྱར་བ་ལས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་ནས་སྡིག་པའི་རྣམ་གྲངས་ལ་ཐུག་པའི་བར་དུ་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ནི་དེ་དང་པོ་ནས་མ་ཐོབ་པའམ་སྔ་མ་ལས་ཉམས་པའོ། །རྟོག་པར་བྱ་བ་ནི་གོང་མའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པའོ། །མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ནི་སྤངས་པའོ། །ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཤེས་རབ་བསྟན་ཏོ། །ངེས་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྟན་ཏོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡོངས་སུ་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཇུག་པར་བསྟན་ཏོ། །མེད་ཀྱང་སྟང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་བདེ་བ་མེད་པའོ། །གསོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གིས་སྟོང་པའོ། །གསོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་གཙང་བའོ། །སྙིང་པོ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་གིས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་མེད་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ན་གཟུགས་དབུ་བ་རྡོས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན་བསགས་པ་དང༌། འཇིག་པ་མྱུར་བ་དང༌། ཆུའི་ཁམས་ལས་བྱུང་བ་ལྟར་ཟས་དང་སྐོམ་གྱི་རོ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཆུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅང་བར་མི་བཟོད་པ་ཉིད་ནི། བཅང་བར་མི་བཟོད་པ་དང་འཇི་བའི་གོང་བུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སྒྱུར་བར་མི་ནུས་པའོ། །སེམས་ཅན་གཅིག་ཏུ་མོས་པའི་ཕྱིར་གོང་བུ་མ་ཡིན་ཡང་གོང་བུར་སྣང་བའོ། །ཚོར་བ་ཆུའི་ཆུ་བུར་ལྟ་བུ་ནི་གསུམ་འདུས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དང་མི་གནས་པར་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལས་ལྟ་བུ་ནི་དབང་པོ་སྟེ། དེ་སྐྱེ་བའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་ལྟ་བུ་ནི་སྤྲིན་ནོ། །ཆུ་ལྟ་བུ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ཆར་པས་བཏབ་པ་ལྟ་བུ་ནི་རེག་པའོ། །ཆུའི་ཆུ་བུར་ལྟ་བུ་ནི་ཚོར་བ་སྟེ། མྱུར་དུ་འགག་པ་དང་མི་གནས་པའོ། །འདུ་ཤེས་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་ནི་གཡོ་བའི་བདག་ཉིད་དང༌། རྣམ་པ་
― DTG132_Page_0080 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་མ་འབྱུང་བ་དང༌། དམིགས་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བྱེད་པ་དང༌། སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡུལ་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཆུ་ཤིང་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་མིག་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་སོ། སྟ་རེ་རྣོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚོན་ཆའོ། །ཚལ་དུ་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་ལྔར་གཏོགས་པའོ། །ཆུ་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ལུས་ཤིང་དང་ཆོས་མཐུན་པའོ། །སར་པ་དྲང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་བྱེད་པ་པོ་དང་ཟ་བ་པོར་ལྟ་བའོ། །དེས་དེ་དྲུང་ནས་བཅད་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་སྤོང་བའོ། །ལོ་མའི་གླེགས་བུ་རྣམ་པར་བཤིག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་པ་དུ་མའི་འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཙམ་དུ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །དེས་དེའི་སྙིང་པོ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མི་རྙེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་དུས་གཞན་དུ་མི་གནས་པའོ། །སྙིང་པོ་ལྟ་ཞིག་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྟག་པ་དང་བརྟན་པའི་བདག་དང་བྱེད་པ་པོ་དང་ཟ་བ་པོ་ག་ལ་སྣང་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། སྒྱུ་མ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང་མི་གཡོ་བར་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ། །ལམ་པོ་ཆེའི་བཞི་མདོར་འདུག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་པའོ། །སྒྱུ་མ་རྣམ་པ་བཞི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དེ་དག་ཏུ་གླང་པོ་ཆེའི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་སྣང་པའོ། །གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང་མི་གཡོ་བ་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་ཅིང་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལུས་སྟོན་པ་དེ་ཡང་མི་སྣང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་ལུས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་དེ། སྒྱུ་མའི་གཟུགས་བཞིན་ནོ། །དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྫོགས་སོ།། །།སྡོམ་ནི། སྐྱེ་དང་རྒ་དང་འཆི་བ་དང༌། །ཆགས་དང་འདོད་དང་ཉོན་མོངས་དང༌། །འདོད་ཆགས་རབ་རྒྱས་ཞེ་སྡང་དང༌། །གཅི་མུག་ཆུང་དང་ཁྱད་པར་ཉིད། །སྐྱེ་བ་ནི་དང་པོ་ཉིད་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་འབྲེལ་པ་སྟེ། མིང་དང་གཟུགས་
― DTG132_Page_0081 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་གནས་སྐབས་སོ། །ཀུན་ཏུ་སྐྱེ་བ་ནི་ལུས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །བྱུང་བ་ནི་རུམ་ནས་བྱུང་བའོ། །མངོན་པར་གྲུབ་པ་ནི་ལང་ཚོའི་གནས་སྐབས་ནས་བཟུང་སྟེ། དར་ལ་བབ་པ་དང་དར་ཡོལ་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བར་གང་ཡིན་པའོ། །ཆེས་འགྲས་ནི་རྒས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བར་གང་ཡིན་པའོ། །ཕུང་པོ་རྙེད་པ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་གནས་སྐབས་སོ། །ཁམས་རྙེད་པ་ནི་དེ་ཉིད་དུ་དེའི་ས་བོན་རྙེད་པའོ། །སྐྱེ་མཆེད་རྙེད་པ་ནི་མིང་དང་གཟུངས་འཕལ་བས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །ཕུང་པོ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ནི་འབྱུང་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་རྒས་པའི་བར་རོ། །སྲོག་གི་དབང་པོ་བྱུང་བ་ནི་རིས་མཐུན་པ་སྔ་མ་ཡོངས་སུ་བཏང་སྟེ་རིས་མཐུན་པ་གསར་གྱི་ཚེ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །རྒ་བ་ནི་ན་ཚོད་ཡོངས་སུ་གྱུར་པས་འགྲོ་བ་ན་རྡེག་འཆའ་ཞིང་འགྱེལ་བའོ། །མགོ་སྐྱ་ནི་སྐྲ་དང་བ་སྦུ་མ་ཚང་ཞིང་མདོག་དཀར་བ་དང་སེར་བའོ། །གཉེར་མས་གང་བ་ནི་པགས་པ་འཁུམས་པའོ། །རྙིང་པ་ནི་ན་ཚོད་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་མདངས་མེད་ཅིང་སྐྱ་བོར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གཞོམ་པ་ནི་མཐུ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་སྟོབས་དང་རྩལ་མེད་བའོ། །སྒུར་པོ་ཕྱམ་སྒུར་པོ་ལྟར་ཡོ་བ་ནི་ལུས་མདུན་དུ་སྒུ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཁར་བལ་བརྟེན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ལུས་སྨེ་བ་ནག་པོས་གང་བ་ནི་སྨེ་བ་ནག་པོ་དག་གིས་ལུས་བཀྲ་བར་བྱས་པའོ། །ཐེག་ཆེ་བ་ནི་འཕྲལ་གྱི་བྱ་བ་འགྲེང་བ་དང་འཆགས་པ་དག་མི་མང་བའོ། །ཉམ་དམའ་བ་ནི་ཡུལ་དག་ལ་དབང་པོ་རྣམས་རྒྱུ་བ་མི་མང་བའོ། །ཉམས་པ་ནི་དྲན་པ་དང་བློ་མི་མང་བའོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ནི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་སྐད་ཅིག་དང་ཐང་ཅིག་དེ་དང་དེ་དག་ཉིད་འདས་ཤིང་འབྲི་བའོ། །དབང་པོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གོ །འདུས་བྱས་རྣམས་རྙིངས་པར་གྱུར་པ་ནི་དབང་པོའི་གནས་རྣམས་དུས་གཞན་དུ་གནས་པའོ། །རྙིངས་པ་ནི་དེ་དག་ཉིད་གཞན་དུ་འགྱུར་བའོ། །ཤི་འཕོས་པ་ནི་ལུས་ཡོངས་སུ་པོར་བའོ། །འཆི་འཕོ་བ་ནི་འཆི་ཀ་ཉིད་དོ། །ཞིག་པ་ནི་གང་ཞིག་ན་ལུས་རོར་འདུག་པའོ། །ནུབ་པ་ནི་གང་ན་མི་གནས་པའོ། །ཡང་ཞིག་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ལུས་སོ། །ནུབ་པ་ནི་མིང་གི་ལུས་སོ། །ཚེ་ཉམས་ཤིང་དྲོད་ཉམས་
― DTG132_Page_0082 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆི་ཀར་དེའི་དུས་སུ་སྙིང་གར་གནས་པའོ། །སྲོག་གི་དབང་པོ་འགག་པ་ནི་ཚེ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པའོ། །འཆི་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྙིང་གར་ཡོངས་སུ་འདོར་བའོ། །དུས་བྱས་པ་ནི་དེ་ཕྱིན་ཆད་དེ། ཤི་ནས་ཞག་གཅིག་གམ་གཉིས་སམ། ཞག་གསུམ་མམ། ཞག་བདུན་ལོན་པའོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་བདག་ཏུ་འཛིན་པས་ནི་ཆགས་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་གིར་འཛིན་པས་ནི་ཉེ་བར་ཆགས་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ནི་རྩ་བ་ཅན་འཇིག་རྟེན་སོ་སོའི་ལྟ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་དང་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་དབང་ཅན་སྲེད་པ་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ལྷག་པར་ཆགས་སོ། །བདེ་བའི་ཚོར་བའི་གནས་ལྟ་བུའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པས་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བའི་གནས་ལྟ་བུ་ལ་ནི་ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པས་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བའི་གནས་ལྟ་བུ་ལ་ནི་གཏི་མུག་དང་བཅས་པས་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །འདས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་ནི་བལྟས་པ་དང་བཅས་པས་རྒྱས་པར་བྱེད་དོ། །མ་འོངས་པ་ལ་ནི་མངོན་པར་དགའ་བ་དང་བཅས་པས་གནས་སོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་ནི་ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང་བཅས་པས་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ། །རང་གི་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་གྱུར་པ་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་ནི་བདག་གིར་བྱེད་དོ། །རང་གི་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་མ་གྱུར་པ་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་ཐ་མ་དང་འབྲིང་དང་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་ནི་ང་རྒྱལ་གྱི་རྣམ་པ་ལ་བརྟེན་པས་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་དོ། །མཉམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་པའི་ས་པ་འདོད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལ་ནི་གོང་ནས་གོང་དུ་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་དོ། །མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་པ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་སྲིད་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་གྱ་ནོམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྟེན་པར་བྱེད་དོ། །ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པ་གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་ནི་རོའི་སྒོ་ནས་འཁོར་གྱི་རྗེས་སུ་སོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་ནི་ལེ་ལོ་དང་བག་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འདོར་རོ། །འདོད་པ་དང་སྡུག་པ་དང་དགའ་བ་
― DTG132_Page_0083 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ཡིད་དུ་འཐད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་མདོར་བསྡུ་ན། འདོད་པའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདོད་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བཙལ་བར་བྱ་བ་དང༌། བརྟག་པར་བྱ་བ་དང༌། ལྷག་པར་ཞེན་བར་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་མ་འོངས་པ་ནི་བཙལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པ་འདས་པ་ནི་འདོད་པ་བྱས་པ་དང་དགའ་བར་བྱས་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡུག་པ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པའི་དངོས་པོ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ་དང་མྱོང་བའི་དངོས་པོའོ། །དེ་ལ་ཇི་སྙེད་དུ་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ་ལ་འདོད་པ་དེ་ནི་དགའ་བ་ཡིན་ནོ། །མྱོང་ཟིན་པའི་དངོས་པོ་ལ་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡིད་དུ་འཐད་པའོ། །འདོད་པའི་དངོས་པོ་འདས་པའམ། མ་འོངས་པའམ། ད་ལྟར་བྱུང་བའམ། ཡུལ་ལམ་མྱོང་བ་ནི་འདི་དག་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། འདིའི་བཙལ་བར་བྱ་བའམ། བརྟག་པར་བྱ་བའམ། ལྷག་པར་ཆགས་པར་བྱ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཚིག་འདི་དག་གིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ལ་བརྟེན་ནས་བཙལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་པ་ནི་ད་ལྟའི་དུས་ལ་བརྟེན་ནས་ངོམས་མི་མྱོང་བས་འདོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་དུ་འཐད་པ་ནི་འདས་པའི་དུས་ལ་བརྟེན་ནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་སྒོ་ནས་ཡིད་དུའང་བས་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་བའི་ངོ་བོ་ནི་སྡུག་པ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་དུས་གསུམ་ལ་འདོད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། འདོད་པ་དང་ཡིད་དུ་འོང་བས་མངོན་པར་བརྗོད་པའོ། །འདོད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་འདོད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རམ་ཟེར་བའམ། ལོངས་སྤྱོད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འདོད་པའི་གནས་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆགས་པར་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་ལྔ་ལ་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་སོ། །དངོས་པོ་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་ཀུན་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་བ་དང༌། །ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་དངོས་པོ་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་དང༌། འགྲོ་བའི་དངོས་པོའོ། །དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་
― DTG132_Page_0084 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པས་སོ་སོའི་མཚན་མའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ནང་ཡང་ཕན་ཚུན་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བའི་གཞི་མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ལས་སྐྱེས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བའི་བར་དུ་ཡང་སོ་སོར་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ལ་ཡང་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །མ་འོངས་པ་ན་འདོད་ཆགས་དྲག་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལ་ཡང་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །འགྲོ་བ་ལྔ་ལེན་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །དེའི་རྒྱུ་ལས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་བདག་ལ་གཞན་གྱིས་དབྱུང་པ་དང༌། བསད་པ་དང༌། བཅིང་བ་དང༌། བརྡེག་པ་དང༌། སྤྱོ་བ་དང༌། སྤྱུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བདག་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བའོ། །བདག་ལ་མ་ཡིན་ཡང་གཞན་ལ་སྐྱེད་པས་གཞན་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བའོ། །གཉིས་ཀ་ལ་སྐྱེད་པས་ན་གཉིས་ཀ་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བའོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་སྨོས་པ་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེས་གདོན་མི་ཟ་བར་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ནི་གང་གཞན་དག་གིས་འདི་ལ་མི་ཤེས་ཀྱང་དེའི་རྒྱུ་ཅན་གྱིས་ནི་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བའོ། །གང་གཞན་དག་གིས་འདི་ལ་ཤེས་ཀྱང་ངན་སོང་དུ་ཡང་འགྲོ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་དང་ཚེ་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ནི་ཆགས་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་འབྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཙོ་ཆེར་ནི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དགུ་ཁོ་ནའོ། །འདོད་དགུར་མི་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ན་ཆིང་བ་གསུམ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམས་སོ། །ཚོར་བ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དག་གིས་ནི་དེ་དག་ལས་ཐར་པར་འདོད་ཀྱང་མི་འགྲོལ་ལོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ས་བོན་དང་མཐུན་པར་གྱུར་པ་ནི་བག་ལ་ཉལ་ཏེ། རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ཕྲ་བའི་དོན་གྱིས་སོ། །རྩ་བ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་ན་བདུན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དང༌།
― DTG132_Page_0085 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཏེ། བག་ལ་ཉལ་མ་གཏོགས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་རྣམས་སོ། །སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་མི་ཆད་པའི་དོན་གྱིས་ན་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྣམས་ཏེ་ངོ་ཚ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བརྒྱད་དོ། །དེ་དག་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱུན་ཆགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཐ་བ་རྣམས་ཏེ། ལས་སུ་མི་རུང་བའི་ཞིང་རྩུབ་པོ་བཞིན་ནོ། །རྟེན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་བྱེ་བྲག་སེམས་ཀྱི་ཐ་བ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་མི་གཙང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་དྲི་མ་རྣམས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྟག་ཏུ་འཛག་པའི་ཕྱིར་དང་དྲག་ཏུ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་རྟག་འཛག་རྣམས་སོ། །མ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་ཟུག་རྔུ་རྣམས་ཏེ་ཟུག་རྔུ་མ་ཕྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །བཏང་སྙོམས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་ཅི་ཡང་རྣམས་སོ། །ཆོས་མ་ཡིན་བ་དང་མི་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་ན་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་རྩ་བ་རྣམས་སོ། །ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་ཟག་པ་རྣམས་སོ། །སྐྱེས་པ་ལ་རྒ་བ་དང་འཆི་བ་ལ་སོགས་པས་གནོད་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་གནོད་པ་རྣམས་སོ། །མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པ་དང༌། སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། འདོད་པ་མི་རྙེད་པ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་གདུངས་པའི་ཕྱིར་ན་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་རྣམས་སོ། །མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། འཁྲུག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་འཁྲུག་པ་རྣམས་སོ། །རྒྱུན་ཕྱོགས་སུ་ཁྱེར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་ཆུ་བོ་རྣམས་སོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་ནས་བཟུང་སྟེ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འཁོར་བའི་ཐབས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ན་སྦྱོར་བ་རྣམས་སོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་མ་འོངས་པའི་ཐབས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ན་ཉེ་བར་ལེན་པ་རྣམས་སོ། །དགྲོལ་བར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ན་མདུད་པ་རྣམས་སོ། །ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་ལ་ཤེས་པའི་སྒྲིབ་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ན་སྒྲིབ་པ་རྣམས་སོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཚུན་ཆད་ཀྱི་ཆ་ནི་
― DTG132_Page_0086 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་པའི་ཁམས་སོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ཚུན་ཆད་ཀྱི་ཆ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །དེ་གཉིས་ནི་ཐ་མ་ཡང་ཡིན་ལ་ཆ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཅི་རིགས་པར་ཚུན་ཆད་ཀྱི་ཆ་དང་མཐུན་པའམ་ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་སྒྲིབ་པ་ལྔ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་གོང་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་སོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་སྐྱེ་བའི་བ་གེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་འཆིང་བ་རྣམས་ཏེ་ལུས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །ཆུང་དུའི་ཆར་གཏོགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་རབ་ཏུ་རྒྱ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་མེ་རྣམས་སོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་སོང་བ་རྣམས་ལ་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་རིང་དུ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་དང་སེམས་ཀུན་ཏུ་གདུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་རིམས་ནད་རྣམས་སོ། །འཇིག་ཚོགས་ལེན་པའི་ཕྱིར་ན་ཀུན་ཏུ་ལེན་པ་རྣམས་སོ། །ནགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ལུས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའོ། །ནགས་སྦྱོར་ནི་དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཆགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འཐབ་མོ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་རྩོམ་པའི་ཕྱིར་ན་འཐབ་པ་རྣམས་སོ། །རིག་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ན་ནག་པོའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ན་ཕུང་པོའོ། །དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་དམན་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པའོ། །བཙལ་བར་གཤའ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་ནི་མནོས་པ་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡིག་པའི་ཆོས་ནི་ངོ་ཚ་མི་ཤེས་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པ་དྲག་པོས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་དད་པ་དང༌། འཕགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ལ་སོགས་པ་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །ཡང་ན་སྡིག་པའི་ཆོས་སྣ་ཚོགས་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བརྣབ་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན། གནོད་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་དང་མཐུན་པར་སྦྱར་རོ། །ཁོང་མྱགས་པ་ནི་ཕྱི་དགེ་སློང་གི་རྟགས་འཆང་བའི་ཕྱིར་བ་དང༌། ནང་ན་དགེ་སྦྱོང་དུ་བྱེད་པའི་ཆོས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་ཤིང་ཕྱི་རོལ་མདོག་བཟང་པོ་ཡིན་ལ། ནང་ནི་སྲིན་བུ་ལ་སོགས་པས་ཟོས་ཤིང་ཁོང་སྟོང་དུ་བྱས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཉེས་འཛག་ནི་ཇི་ལྟར་ཉེས་འཛག་དང་ཉེས་
― DTG132_Page_0087 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཛག་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལས་བྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །ཤིང་རུལ་གྱིས་བརྙོགས་པའི་ཆུ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་ཐོས་པ་གཟུང་བར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྲེད་པ་སེལ་བའི་ཕྱིར་ཆུ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། དེའི་དེ་ནི་འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཤིང་རུལ་གྱིས་བརྙོགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤིང་རུལ་གྱིས་བརྙོགས་པའི་ཆུ་བཞིན་དུ་འཚོ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། གཞན་དག་གིས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་བོང་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི་དགེ་སྦྱོང་འདུས་པ་དག་ཏུ་རྙེད་པ་དང་ཚུལ་ཤིང་ནོད་པ་དང༌། མལ་ཆ་དང་སྟན་འགེད་པ་དག་ལ་ལོའི་དང་པོའི་དུས་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་སྦྱོང་མ་ཡིན་པར་དགེ་སྦྱོང་དུ་ཁས་འཆེ་བ་ནི་དགེ་སློང་གི་ངོ་བོ་ལས་ཉམས་པ་དགེ་སློང་གི་ངོ་བོར་ཁས་འཆེ་བའི་ཕྱིར་བའམ། འདོད་ཆེན་གྱིས་དོན་དམ་པའི་དགེ་སློང་དུ་ཁས་འཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁྲིག་པ་མ་སྤངས་པར་སྤངས་པར་ཁས་འཆེ་བའོ། །ཡང་དགེ་སློང་གི་ངོ་བོ་ལས་ཉམས་པ་ཉིད་དུ་ཁས་འཆེ་བའི་ཕྱིར་ན་ཚངས་པར་སྤྱོད་པར་ཁས་འཆེ་བའོ། །དོན་དམ་པའི་དགེ་སྦྱོང་དུ་ཁས་འཆེ་བའི་ཕྱིར་ན་དགེ་སློང་དུ་ཁས་འཆེ་བའོ། །ཡང་དག་པར་བླངས་པ་གཏང་བའི་ཕྱིར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བའོ། །སྡིག་པའི་ཆོས་མངོན་པར་བཏང་བ་ཡང་ལེན་པའི་ཕྱིར་ན་སྡིག་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །རྟགས་ཀྱི་བསམ་པ་བསླུ་བའི་ཕྱིར་ན་ནང་མྱངས་པའོ། །དགའ་མགུར་སྤྱོད་ཅིང་གནས་པའི་ཕྱིར་ན་ཉེས་འཛག་གོ །ཐོས་པ་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ན་ཤིང་རུལ་གྱིས་བརྙོགས་པའི་ཆུ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའོ། །དད་པས་བྱིན་པ་ལོག་པར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ན་ལུང་བོང་ལྟར་སྤྱོད་པའོ། །ལོག་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་ན་དགེ་སྦྱོང་དང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པར་ཁས་འཆེ་བའོ། །ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དང༌། ཁྲོ་བ་དང༌། འཁོན་དུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པར་གཞི་བསྡུ་བའི་ནང་དུ་གཞི་ཕྲན་ཚེགས་བཤད་པར་བྱའོ། །མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཆོས་དང༌། རྒ་བའི་ཆོས་དང༌། གདུང་བར་བྱེད་པ་དང༌། མེ་མུར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་ནང་ན་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། །ཆགས་
― DTG132_Page_0088 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལོངས་སྤྱོད་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་སོ། །ཆགས་པ་ནི་དེ་ཉིད་ལ་མི་ལྟ་བ་མེད་པས་སོ། །འཆུམས་པས་ནི་མ་འོངས་པ་ན་འཐོབ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །མདུད་པ་བོར་བ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཕྲོགས་པར་བྱེད་པ་མདུད་པ་འདོར་བའོ། །བརྒྱལ་བ་ནི་འོག་ནས་བཤད་པར་བྱའོ། །ལྷག་པར་ཆགས་པ་ནི་ཐོབ་པ་དག་ལ་མི་རྩོམ་བ་མེད་པའོ། །ལྷག་པར་ཆགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཐོབ་པ་དག་ལ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་སྦྱོར་བའོ། །འདུན་པ་ནི་མ་ཐོབ་པ་དང་ཐོབ་པ་དག་ལ་ཐོབ་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་པར་འདོད་པ་ཉིད་དོ། །འདོད་ཆགས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་ལྷག་པར་ཆགས་པའོ། །འདོད་པ་དང་དགའ་བ་ནི་འདོད་པར་འགྱུར་བ་དང་དགའ་བར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་ཏུ་ཞེན་པ་ནི་ནང་གི་ལུས་སུ་གཏོགས་པ་རྣམས་ལ་སྲེད་པའོ། །འཆུམས་པ་ནི་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་རྣམས་ལའོ། །ལྷག་པར་ཆགས་པ་ནི་བདག་གི་ཡུལ་དག་ལ་སྲེད་པའོ། །སྐོམ་པ་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་འདོད་པའོ། །ཆགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གནས་ཡིན་པའོ། །རྒྱགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་རྒྱགས་པ་རྣམ་པ་བདུན་གྱི་གནས་ཡིན་པའོ། །བྱམས་པར་འགྱུར་བ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་འདོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུར་གྱུར་པའོ། །འདོད་པར་འགྱུར་བ་ནི་འདས་པ་ལ་ལྟ་བའི་གནས་ལྟ་བུ་ལ་སྲེད་པ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའོ། །དགའ་བར་འགྱུར་བ་ནི་ད་ལྟའི་དུས་ལ་བརྟེན་ནས་ཏེ་དགའ་བའི་ཡིད་བདེ་བའི་གནས་ལྟ་བུར་གྱུར་པའོ། །ཡང་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་གོམས་པས་སྲེད་པར་བྱས་པ་ནི་བྱམས་པའོ། །སྔོན་གོམས་པར་བྱས་པ་ནི་དགའ་བའོ། །བརྒྱལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་དཔྱད་པ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའོ། །ཆགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་སེམས་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པའོ། །འཆིང་བར་འགྱུར་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་གནས་སུ་གྱུར་པའོ། །དོན་དུ་གཉེར་བར་འགྱུར་བ་ནི་སྲེད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་དང་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །དགའ་བ་དང་མངོན་པར་དགའ་བ་ནི་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་དོན་དུ་གཉེར་བའོ། །སྨྲ་བ་དང་མངོན་པར་སྨྲ་བ་ནི་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚིག་ཡོངས་
― DTG132_Page_0089 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་ཚོར་བའོ། །ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྩོལ་བས་ན་ལྷག་པར་ཆགས་པར་འགྱུར་བ་སྟེ་ལུས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་པར་ཆགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །ཆགས་པ་ནི་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ལ་འདོད་ཆགས་པ་སྟེ་དེ་ཉིད་ཀུན་ཏུ་ཆགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ལ་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ནི་གསུམ་ཀ་ལ་གཏི་མུག་གིས་སོ། །འདས་པ་ལ་ནི་ལྟ་བ་དང་ལྡན་ནོ། །མ་འོངས་པ་ལ་ནི་སེམས་འབྲེལ་ཏོ། །དལ་བ་ནི་དེའི་གཞི་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་བཞུགས་པའོ། །རིམས་ནད་ནི་འདོད་པ་འབྱོར་བ་དག་ལ་སེམས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ། །ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ནི་འདོད་པ་མི་འབྱོར་པ་དག་ལའོ། །འཁྲུག་པ་ནི་ཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ཏུ་སློང་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟད་མོ་དང་བཀྲ་ཤིས་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་སྲེད་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དགའ་བས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་སྲེད་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དོན་དུ་གཉེར་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པའི་རྙེད་པ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་སྲེད་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །མངོན་པར་དགའ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་དུ་འཐད་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་རྟོག་པ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་སྲིད་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ཉིད་ལ་སེམས་འཇུག་གོ །རབ་ཏུ་འགྱིང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པར་འདི་ལྟ་སྟེ། མཉམ་པར་གཞག་པའི་སར་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཁམས་ལྔ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །མྱོས་པ་ནི་རྒྱགས་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པའོ། །རབ་ཏུ་མྱོས་པ་ནི་རྒྱགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས་སེམས་ཀུན་ཏུ་མི་བསྲུང་བའོ། །རབ་ཏུ་རྒྱགས་པར་གྱུར་པ་ནི་སྡིག་པ་ཀུན་ཏུ་རྩོམ་པར་སྦྱོར་བའོ། །རྒྱགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་རྒྱགས་པའི་རྒྱུ་ཀུན་ཏུ་བསླངས་ནས་འདུག་པའོ། །འདོད་པ་དག་ལ་ཀུན་ཏུ་རྒྱགས་པར་གྱུར་པ་ནི་ཉེས་དམིགས་སུ་མི་ལྟ་བར་འདོད་པ་ལ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པའོ། །སིམ་པ་ནི་བདེ་བ་ཚོར་བའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་སོ། །མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་སོ། །ཚོར་བར་གྱུར་པ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཚོར་བར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་སོ། །འདོད་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ལྷག་པར་
― DTG132_Page_0090 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཆིང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཞེན་པ་དང༌། ཀུན་ཏུ་འདོད་ཆགས་པ་རྣམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ས་ལས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ནང་གི་དྲི་མ་ནི་ཁོན་དུ་འཛིན་པའི་བསམ་པ་འཛིན་པའོ། །ནང་གི་འགྲན་ཟླ་ནི་འདོད་པ་ལ་བགེགས་བྱེད་པའོ། །ནང་གི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ནི་མི་འདོད་པ་ལ་གཏོད་པའོ། །ནང་གི་དགྲ་བོ་ནི་མི་མཐུན་པ་ལ་གཏོད་པའོ། །མི་སྡུག་པ་ནི་འདོད་པ་དང་ཡིད་དུ་མི་འཐད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་བཟློག་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནའོ། །གནོད་པ་ནི་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ནའོ། །མི་མཐུན་པ་ནི་དུས་གསུམ་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནའོ། །ཡིད་དང་འགལ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། གནོད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པ། རྩུབ་པ། དྲག་པ། ཡིད་དུ་མི་འཐད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སེ། གཞི་བསྡུ་བ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གཏུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །ཀུན་ཏུ་ཟབ་པ་ནི་རྣོ་བ་དང་གཏུམ་པོར་སྨྲ་བའོ། །གཟུགས་པོར་སྨྲ་བའི་ཡི་གེར་བཏོན་ནས་འཛེམ་པ་མེད་པར་ཚིག་རྩུབ་པོར་སྨྲ་བའོ། །ནང་པ་ནི་བསམ་པ་ཁྲོས་པའོ། །འཁྲུག་པ་ནི་ངག་གི་བྱེ་བྲག་གིས་བསམ་པ་ཁྲོས་པ་སྟོན་པའོ། །གནོད་སེམས་སུ་བྱེད་པ་ནི་ལག་པ་ལ་སོགས་པས་འཚོག་པའོ། །ནང་སྟེ་།འདུག་པ་ནི་འཁྲུགས་པའི་མཇུག་ཏུ་གདོང་ཁྲོ་གཉེར་དང་བཅས་པར་གནས་ཤིང་ཚིག་ཏུ་མི་སྨྲ་བའོ། །འཁྲུག་པ་ཀུན་ཏུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ནི་གནོད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་ཡང་དང་ཡར་དུ་ཁོན་དུ་འཛིན་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་བྱུང་ན་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པས་དེའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དགེ་སློང་དག་སྡིག་པ་དང་འདྲེས་པ་དག་གིས་ནི་ལེ་ལོ་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །མ་འོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལེན་པས་དེའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་པའོ། །དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལས་རིང་དུ་བྱེད་པས་དེའི་ཕྱིར་གནོད་པ་དང་བཅས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་གཞན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་འཚེ་བ་དང་བཅས་པའོ། །འགྱོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང་བཅས་པའོ། །ཡང་སྨྲས་པ། སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་
― DTG132_Page_0091 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །གནོད་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བའི་ཚོར་བ་རྣམ་པར་འགྱུར་བའོ། །འཚེ་བ་དང་བཅས་པ་ནི་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ལ་དེ་གཉི་ག་ལས་མ་ཐར་པའོ། །ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཅི་རིགས་པར་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་མེས་སོ། །ཡང་འདས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་པའོ། །མ་འོངས་པ་ལ་ནི་གནོད་པ་དང་བཅས་པའོ། །གསོད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆེར་འཁོན་དུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཕྱིར་རྒོལ་བ་དང་དགྲ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཕམ་པ་ནི་སྐྱེས་བུའི་རྩལ་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བ་དང་འགལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཞོམ་པ་ནི་སྐྱེས་པ་དང་གནས་པ་དང་འགལ་བར་བྱེད་པའོ། །འཇིགས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའོ། །གཞན་རྒྱལ་བ་ནི་རྩལ་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བ་དང་འགལ་བར་བྱེད་པའོ། །རྒྱབ་ཀྱིས་བསྟན་པ་ནི་རྩལ་སྐྱེས་པ་གནས་པ་དང་འགལ་བར་བྱེད་པའོ། །ངན་པར་ཞོམ་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཞོམ་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་བཅོམ་པ་དང༌། གནོད་པ་དང༌། བསྒྱེལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་དག་གི་དོན་ནི་ཚིག་འདི་དག་གིས་རིག་པར་བྱའོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་མི་ཤེས་པ་ནི་འདས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་མི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཕྱི་མའི་མཐའ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་ཟད་པའི་ཆོས་ཉིད་དུ་མི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ནི་མ་འོངས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་དང་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཟད་པའི་ཆོས་ཉིད་དུ་མི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་དེ་ལྟར་མ་ཤེས་པས་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཅི་བདག་འདས་པའི་དུས་ནས་བྱུང་བར་གྱུར་རམ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟར་འདུག །ཇི་ལྟ་བུར་འགྱུར། སེམས་ཅན་འདི་དག་ག་ལས་འོངས། འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལས་བརྩམས་ནས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དེ་དེ་ལྟར་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་ཅིང་ནང་དང་ཕྱི་དང་གཉི་ག་དག་ལ་ཆོས་ཙམ་
― DTG132_Page_0092 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་མི་ཤེས་ཏེ། ནང་ནི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལའོ། །ཕྱི་ནི་ཕྱིའི་ལྔ་པོ་དག་ལའོ། །ཕྱི་དང་ནང་ནི་དབང་པོའི་རྟེན་དེ་དག་ཉིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྟེ། ཆོས་དེ་དག་ནི་ནང་གི་ཡིན་པར་ཡང་དམིགས་ཤིང་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དག་གིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །ལས་མི་ཤེས་པ་ལས་འདུ་བྱེད་ཙམ་དུ་མི་ཤེས་པ་བདག་དང་བྱེད་པ་པོར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་ཤེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་དག་དང་ཡུལ་གཞན་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་རྣམས་ལ་དབང་ཕྱུག་དང་བྱེད་པ་པོ་དང་འབྱིན་པ་པོར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་ཤེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་རྨོངས་པ་ལས་དང་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པར་བྱེད་པའི་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ནི་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱི་མི་ཤེས་པ་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །ཆོས་འདི་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་སངས་རྒྱས་མི་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རྣམ་པ་དག་གི་སྒོ་ནས་སོ། །ཆོས་མི་ཤེས་པ་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །དགེ་འདུན་མི་ཤེས་པ་ནི་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་མི་ཤེས་པ་ནི་མདོ་སྡེ་དག་ལས་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའམ། རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གི་སྒོ་ནས་སོ། །རྒྱུ་དག་མི་ཤེས་པ་ནི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་མི་ཤེས་པའོ། །རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་དུ་མི་ཤེས་སོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ནི་མི་དགེ་བ་རྣམས་དང་དགེ་བ་རྣམས་སོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ནི་ཉེས་དམིགས་དང་ཕན་ཡོན་དང་ལྡན་པའོ། །ནག་པོ་དང་དཀར་པོ་རྣམས་ནི་མ་རིག་པ་དང་རིག་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའོ། །གནག་ཅིང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གནག་པ་རྣམས་དང་དཀར་ཞིང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དཀར་བ་རྣམས་སོ་སོར་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་དཀར་བ་དང༌། གནག་པ་གང་དག་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དཀར་བ་དང་གནག་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བར་དེ་དག་མི་ཤེས་པའོ། །རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་རྟོགས་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་
― DTG132_Page_0093 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒོ་ནས་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་རེག་པ་སྐྱེས་པ་རྣམས་དང་དེ་འགགས་པ་དང་ཉེ་བར་ཞི་བ་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མི་ཤེས་པའོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཤེས་པས་ཞེས་བྱ་བའི་སྦྱོར་བ་འདི་ནི་ཆོས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པར་བྱ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་དང་མཐོང་བ་དང་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དེ་དང་དེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའམ་མ་བཤད་པར་རོ། །མི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །མ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་མངོན་དུ་མ་གྱུར་པའོ། །མངོན་པར་མ་རྟོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པ་ལའོ། །མུན་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དངོས་པོ་མི་ཤེས་པའོ། །ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་སྒྲོ་འདོགས་པའོ། །མ་རིག་པ་ནི་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་ལ་མི་མཁས་པ་དེ་དང་དེ་དག་ལ་མ་བྱུང་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་བཤད་པ་དེ་དང་དེའི་དོན་དང་མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་མི་ཤེས་པའོ། །མུན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །སྒྲིབ་པ་དང་ཆོད་པ་དང་ལོང་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པར་འདི་ལྟ་སྟེ། གཞི་བསྡུ་བ་ལས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཀུན་ཏུ་བསྒྲིབས་པ་དང་ཆོད་པ་དང་མཐོ་བ་དང་ཡོངས་སུ་མཐོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པར་འདི་ལྟ་སྟེ། སྲེད་པ་ཅན་གྱི་མདོ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཞེ་ས་མི་བྱེད་པ་ནི་ཞེས་མི་བྱེད་པར་སྦྱོར་བའོ། །བླ་མར་མི་བྱེད་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པས་སོ། །མཉེས་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་འདོད་པས་ཕོངས་པར་སྦྱོར་བའོ། །མཆོད་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་ཐོབ་པ་མེད་པར་སྦྱོར་བའོ། །ཡང་ཞེ་ས་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་མཆོད་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ཚིག་འོག་མ་འོག་མ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གུས་པར་མ་བྱས་པས་ཆོས་ཉན་བླ་མར་མ་བྱས་ཡིད་ཆེས་པར་མ་བྱས་པར་ཞེས་བྱ་ནི་རྒྱས་པར་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །གུས་པར་མི་ཉན་པ་ནི་ཉན་པར་མི་འདོད་པའོ། །རྣ་མི་གཏོད་པ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་པའོ། །ཀུན་ཤེས་པར་འདོད་པའི་སེམས་ཉེ་བར་འཇོག་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་སྒྲུབ་པར་མི་འདོད་པ་ཉིད་དོ། །སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡང་དག་པར་མི་རྟག་
― DTG132_Page_0094 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །ཡང་དག་པར་བླང་སྟེ་མི་གནས་པ་ནི་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པའོ། །གསོན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་གཉིད་ལོག་པ་ནི་དོན་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའི་ཚིག་གོ །འབྲས་བུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་བསླུ་བའོ། །འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་བསླུ་བའོ། །དོན་མེད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་བསླུ་བའོ། །ཕན་ཡོན་མེད་པ་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པ་བསླུ་བའོ། །གནོད་པ་ཆུང་ངམ་ཞེས་དྲི་བ་ནི་ཁམས་མ་སྙོམས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སོ། །ཉམ་ང་བ་ཆུང་ངམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་མཐའི་སྦྱོར་བ་མི་མཉམ་པ་མེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སོ། །བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟས་ཡི་གར་འོང་བ་དང་ཟོས་པ་བདེ་བླག་ཏུ་འཇུ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་སོ། །འཚོ་བ་དང༌། སྟོབས་དང༌། བདེ་བ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་རྣམས་ནི་འདི་ལྟར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སའི་ནང་དུ་ཁ་ཟས་ཀྱི་ཚོད་རིག་པ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་མི་འབྱེད་སོ་སོར་རྣམ་པར་མི་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པར་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་པར་མི་བྱེད་འཇལ་བར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པར་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །ཉུང་བ་ནི་རབ་ཙམ་ཞིག་མེད་པའོ། །ཆུང་ངུ་ནི་དམན་པ་ཙམ་ཞིག་དང་ལྡན་པའོ། །ཉུང་ཤེས་ནི་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བ་ཙམ་ཞིག་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའོ། །ཁྱད་པར་རམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །བསམ་པའམ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གོ །ཐ་དད་དུ་བྱ་བའམ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཏེ། འདི་ནི་རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་དག་ནི་བདག་གི་ཐ་སྙད་མང་པོ་གདགས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཆེ་ལོང་མདོ་སྡེ་ལས་བཏུས་ནས། དོན་གྱི་སྒོ་ནས་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་གྲངས་སྟོན་པ་ནི་ཚད་མེད་དོ། ཕྱོགས་འདི་དང་བསླབ་པ་འདི་དང་བསྟན་པ་འདིས་ཀྱང་འདི་དག་དང་རྣམ་གྲངས་གཞན་རྣམས་དང་དོན་གྱི་རྣམས་གྲངས་གཞན་དག་ལ་ཡང་བརྟག་ཅིང་ཡོངས་སུ་བསྟན་པར་བྱ། རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ་རྫོགས་སོ།། །།འདི་ལ་ཤློ་ཀ་བདུན་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ཡོད་དོ།།
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་རྣམ་པར་བཤད་པ་བསྡུ་བ།
ཐོགས་མེད།
― DTG132_Page_0094 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༈། །རྣམ་བཤད་བསྡུ་བ་བཞུགས། །
― DTG132_Page_0095 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་རྣམ་པར་བཤད་པ་བསྡུ་བ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྣམ་པར་བཤད་པ་བསྡུ་བ་གང་ཞེ་ན། སྤྱི་སྡོམ་ནི། ལུས་དང་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། །ཚིག་འབྲུ་དང་ནི་དོན་ཉིད་དང༌། །ཆོས་དང་ཀུན་ནས་སློང་བ་དང༌། །དོན་དང་རྒོལ་བའི་ལན་དང་ནི། །མཚམས་སྦྱར་བ་དང་སྨྲ་བ་དང༌། །བཤད་དང་འཁོར་དང་ཉན་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་བསྔགས་པ་བསྡུས་པ་དང༌། །རྒྱས་དང་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་ཡིན། །དེ་ལ་མདོ་སྡེའི་ལུས་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཚིག་འབྲུ་དང་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཚིག་འབྲུ་ནི་གནས་ཡིན་ལ་དོན་ནི་དེ་ལ་གནས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་གཉིས་ཀ་བསྡུས་པ་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་བཤད་པ་གང་ཞེ་ན། མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པར་ལྔར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ཆོས་དང༌། ཀུན་ནས་སློང་བ་དང༌། དོན་དང༌། རྒོལ་བའི་ལན་དང༌། མཚམས་སྦྱར་བའོ། །དེ་ལ་ཚིག་འབྲུ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། མིང་གི་ཚོགས་རྣམས་དང༌། ཚིག་གི་ཚོགས་རྣམས་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་དང༌། ངག་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་མིང་གི་ཚོགས་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཏེ། ཉེ་བར་བཏགས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དངོས་པོ་དང༌། རིགས་པ་དང་འབྲེལ་བ་དང༌། སོ་སོ་དང་འབྲེལ་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཐ་སྙད་ལས་བྱུང་བ་དང༌། གྲགས་པ་དང༌། མ་གྲགས་པ་དང༌། གསལ་བ་དང༌། མི་གསལ་བ་དང༌། བསྡུས་པ་དང༌། རྒྱས་པའོ། །དེ་ལ་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་མིང་ནི་རེ་ཞིག་ནང་གི་ངག་ལ་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་དག་ལ་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་དག་པའི་དངོས་པོའི་མིང་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་ལ་སོགས་པ་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་དང་དོན་རྣམས་ཀྱིའོ། །རིགས་དང་འབྲེལ་བའི་མིང་ནི་སེམས་ཅན་དང་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སོ་སོ་དང་འབྲེལ་པའི་མིང་ནི་སངས་རྒྱས་བྱིན་དང་ཡོན་ཏན་བཤེས་གཉེན་དང་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡོན་ཏན་ལས་བྱུང་བའི་མིང་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་སུ་རུང་བས་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བར་བྱེད་པས་
― DTG132_Page_0096 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚོར་བ་དང༌། ཉིན་མོར་བྱེད་པས་ཉི་མ་དང༌། སྲེག་པར་བྱེད་པས་མེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཐ་སྙད་ལས་བྱུང་བའི་མིང་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དབུལ་པོ་ལ་ཕྱུག་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་དང༌། གཞན་ཡང་དོན་ལ་མི་ལྟོས་པར་མིང་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གྲགས་པའི་མིང་ནི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་མིང་གང་ཡིན་པའོ། །མ་གྲགས་པའི་མིང་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་ནོ། །གསལ་བའི་མིང་ནི་གང་གི་དོན་ཤེས་པའོ། །མི་གསལ་བའི་མིང་ནི་གང་གི་དོན་མི་ཤེས་པ་སྟེ། འགྲོ་ལྡིང་བའི་རིག་སྔགས་ལྟ་བུའོ། །བསྡུས་པའི་མིང་ནི་ཡི་གེ་གཅིག་གང་ཡིན་པའོ། །རྒྱས་པའི་མིང་ནི་ཡི་གེ་མང་པོ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཚིག་གི་ཚོགས་རྣམས་ནི་མིང་དང་ཡི་གེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའི་ཚིག་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཚིག་དང༌། བསྒྲུབ་པའི་ཚིག་དང༌། སྒྲུབ་པའི་ཚིག་དང༌། བསྟན་པའི་ཚིག་དང༌། བཤད་པའི་ཚིག་གོ །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའི་ཚིག་ནི་ཚིག་འབྲུ་མ་རྫོགས་པ་དང༌། དོན་མ་རྫོགས་པ་ལས་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཚིག་ནི་ཚིག་གཉིས་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་འབྲུ་ནི་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་ལ། སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་པས་མི་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་བུའོ། །བསྒྲུབ་པའི་ཚིག་ནི་གོང་མའི་འོག་མས་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། ཀྱེ་མ་འདུ་བྱེད་མི་རྟག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་དེ། སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་སྔ་ཕྱིའི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསྒྲུབ་པའི་ཚིག་ཡིན་ལ་གང་གིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་སྒྲུབ་པའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བསྟན་པའི་ཚིག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། དམ་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །བཤད་པའི་ཚིག་ནི་ཡང་དག་པར་སོང་བ་རྣམས་དང་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའི་མིང་ནི་ཚིག་ཡིན་ཏེ། གང་ལ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་མཐར་ཐུག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་ནི་ཡི་གེ་བཞི་བཅུ་རྩ་དགུ་པོ་དག་གོ །དེ་ལ་འདུན་པ་སྔོན་དུ་བཏང་བ་ནི་མིང་ངོ༌། །མིང་སྔོན་དུ་བཏང་བ་ནི་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་
― DTG132_Page_0097 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་སོ། །ཚིག་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མིང་ཡང་ཡིན་ལ་ཡི་གེ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཡི་གེ་གཅིག་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚིག་མ་ཡིན་ནོ། །མིང་གིས་མ་བསྡུས་པའི་ཡི་གེ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡི་གེ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་མིང་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་འདོགས་པར་མཛད་ཅེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚིག་བླ་དགས་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་སོ་སོར་མྱོང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གང་ཞེ་ན། མིང་སྣ་ཚོགས་སུ་ལེགས་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མིང་ངོ༌། །ཡང་ཡིད་ཀྱིས་མཚན་མར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མིང་ངོ༌། །ཡང་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིག་གིས་བརྗོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མིང་ངོ༌། །མིང་གིས་མཐའ་བླངས་པའི་ཕྱིར་ཚིག་གོ །མིང་དང་ཚིག་རྗེས་སུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིག་བླ་དགས་དང་ཚིག་བླ་དགས་ཀྱི་ལམ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གང་གསུངས་པ་དེ་ལ་ཚིག་བླ་དགས་ནི་སྡེ་པ་མཐའ་དག་ལས་བྱུང་བ་དང་རིགས་དང་འབྲེལ་པའི་མིང་ངོ༌། །ཚིག་བླ་དགས་ཀྱི་ལམ་ནི་སྡེ་པ་དེ་དང་རིགས་དེ་དང་འདུན་པ་སྟེ་དེ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ནི་བསྟན་པ་དང་བཤད་པ་དེ་དང་དེ་དག་རེ་རེ་ལ་དེ་བསྒྲུབ་པའི་ཚིག་གང་ཡིན་པའོ། །དེའི་རྟེན་དེ་ནི་ལམ་མོ། །འདོགས་པ་ནི་རེ་རེ་ནས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་འདོགས་པར་བྱེད་པའོ། །དེའི་རྟེན་དེ་ནི་ལམ་མོ། །འདུན་པ་ནི་ངེས་པར་བཤད་ཟིན་ཏེ་འདུན་པ་གུད་མེད་དོ། །དེའི་ཚིག་བླ་དགས་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་ལམ་མོ། །མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་རྟེན་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་དང༌། དོན་དང༌། གང་ཟག་དང༌། དུས་དང༌། གྲངས་དང་སྐབས་སོ། །དེ་དག་གི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ངག་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་གྲོང་ཁྱེར་བ་དང་སྙན་ཅིང་འཇེབས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཚིག་དང་ཡི་གེ་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འགྲུས་སྐྱོང་གི་ཡན་ལག་གི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ངག་གྲོང་ཁྱེར་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙན་ཅིང་འཇེབས་པ་ནི་སྒྲ་མཉེན་ཞིང་སྙན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་གསལ་བ་ནི་ཚིག་དང་
― DTG132_Page_0098 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡི་གེ་ལེགས་པར་འབྱོར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མཉན་པར་འོས་པ་ནི་ཆོས་དང་དོན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མི་རྟེན་པ་ནི་དད་པའི་བྱ་བ་ལ་མི་རྟེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མི་མཐུན་པ་མེད་པ་ནི་རན་པར་སྨྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། མི་གཏུགས་པ་ནི་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ངག་རྣམ་པ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དབང་དུ་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་སོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །སྦྱོར་བ་ནི་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་འབྱོར་པ་ནི་མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་ལེགས་པར་འབྱོར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་རིགས་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་འབྱོར་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲེལ་པ་ནི་སྒྲུབ་པ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་འཕྲོད་པ་ནི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་གསལ་བ་རྣམས་དང་དང་བ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །ཐབས་དང་ལྡན་པ་ནི་སྙིང་ལ་འབབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། འཆམ་པ་ནི་འཁོར་དང་འཚམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐུན་པ་ནི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་དང་དོན་དང་ལྡན་པ་དང་དུས་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲུས་སྐྱོང་གི་ཡན་ལག་གི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འགྲུས་སྐྱོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གུས་པར་བྱེད་པ་དང་རྟག་ཏུ་བྱེད་པའོ། །དེའི་ཡན་ལག་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་ཚོགས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དང་ཁམས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དང༌། གནས་དང༌། །གནས་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དང༌། དྲན་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་བཤད་པའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བཤད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བསྟན་པ་ནི་གང་ལ་བརྟེན་ནས་གཏམ་ཟེར་བའོ། །དེ་ཡང་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་གང་ཟག་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དབང་པོའི་དབྱེ་བས་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དང༌། དབང་པོ་རྣོན་པོའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སར་འདོད་ཆགས་སྤྱད་པ་ལ་
― DTG132_Page_0099 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཕྱོགས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ནི་ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བའོ། །སྨོན་ལམ་གྱི་དབྱེ་བས་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །བསྒྲུབ་ཏུ་རུང་བ་དང་བསྒྲུབ་ཏུ་མི་རུང་བ་དབྱེ་བས་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །སྦྱོར་བའི་དབྱེ་བས་ནི་མ་ཞུགས་པ་དང་ཞུགས་པ་དང༌། བསྒྲིབས་པ་དང་མ་བསྒྲིབས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་དང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། འཆིང་བ་མཐའ་དག་ཡོད་པ་དང༌། འཆིང་བ་མ་ཚང་བ་དང༌། འཆིང་བ་མེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ནི་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པའོ། །ཚིག་འབྲུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ན་རྣམ་པ་བཞིས་ཚིག་འབྲུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་སྟོན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མིང་ལ་སོགས་པ་ནས་རྣམ་པར་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དག་གོ །གང་ལ་སྟོན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གང་ཟག་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ལ་སྟོན་པས་བསྡུས་སོ། །གང་གིས་སྟོན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ངག་གིས་སོ། །སུ་སྟོན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཚིག་འབྲུ་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མ་ཚང་ན་དོན་མངོན་པར་གསལ་བར་མི་འགྱུར་ལ་དེ་དག་གིས་དོན་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཚིག་འབྲུ་ནི་གསལ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །དོན་གང་ཞེ་ན། མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བཅུར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་སའི་དོན་དང༌། མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་དོན་དང༌། དབང་དུ་བྱ་བའི་དོན་དང༌། ཕན་ཡོན་གྱི་དོན་དང༌། ཉེས་དམིགས་ཀྱི་དོན་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དོན་དང༌། གཉེན་པོའི་དོན་དང༌། བསྡུས་པའི་དོན་དང༌། རྒྱས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་སའི་དོན་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་ས་ལྔ་སྟེ། ཚོགས་ཀྱི་ས་དང༌། སྦྱོར་བའི་ས་དང༌། མཐོང་བའི་ས་དང༌། བསྒོམ་པའི་ས་དང༌། མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་སའོ། །རྒྱས་པར་བྱས་ནས་བཅུ་བདུན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཚོགས་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་མེད་པའི་སའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དག་གོ །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི་རྣམ་པར་ལྔ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དང༌། བརྡའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་དང༌། འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སར་
― DTG132_Page_0100 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པ་ལ་ཡང་སྔ་མ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སར་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་དོན་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བྱེད་པ་བདུན་ཏེ། མཚན་ཉིད་སོ་སོར་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སར་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཤེས་པ་བཅུ་ནི། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་ཤེས་པ་དང༌། འགོག་པ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཤེས་པ་དང༌། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང༌། ཟད་པ་ཤེས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་སར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་སར་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་དགུ་སྟེ། འདོད་པ་དང་ལྡན་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་སྤངས་པ་ན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གཅིག་གོ །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་སྤངས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གཉིས་པའོ། །འདོད་པ་དང་ལྡན་པའི་འགོག་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་སྤངས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གསུམ་པའོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་འགོག་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་སྤངས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་བཞི་པའོ། །འདོད་པ་དང་ལྡན་པའི་ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་སྤངས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལྔ་པའོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་སྤངས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དྲུག་པའོ། །ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་སྤངས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་བདུན་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་མཛད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་བརྒྱད་པའོ། །གཟུགས་མེད་པའི་འདོད་ཆགས་ཟད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དགུ་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མཉམ་པར་གཞག་པའི་སར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཡང་འདི་
― DTG132_Page_0101 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟ་སྟེ། མཉམ་པར་གཞག་པའི་སར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དུ་དག་གིས་ཡིད་ལ་བྱ་བ་དང་ཤེས་པ་དག་གིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དུ་དག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དུ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་དུ་དག་གིས་རྣམ་པར་ཐར་པར་བྱ་བ་དེ་ལྟར་ཆོས་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་བརྩམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དབང་དུ་བྱ་བའི་དོན་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དངོས་པོའི་དབང་དུ་བྱ་བ་དང༌། དུས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱ་བ་དང༌། གང་ཟག་གི་དབང་དུ་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་དངོས་པོའི་དབང་དུ་བྱ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དངོས་གཞིའི་དངོས་པོའི་དབང་དུ་བྱ་བ་དང༌། དེའི་ཐོབ་པའི་ཐབས་ཀྱི་དངོས་པོའི་དབང་དུ་བྱ་བ་དང༌། གཞན་གྱིས་རྗེས་སུ་སྙིང་བརྩེ་བའི་དངོས་པོའི་དབང་དུ་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་དངོས་གཞིའི་དངོས་པོའི་དབང་དུ་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བདེ་འགྲོ་དང༌། ངན་འགྲོ་དང༌། ཉམས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དང༌། འཁོར་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེའི་ཐོབ་པའི་ཐབས་ཀྱི་དངོས་པོའི་དབང་དུ་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྤྱོད་པ་བཅུ་གཉིས་པོ་འདོད་པའི་སྤྱོད་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྤྱོད་པ་དང༌། དགེ་བའི་སྤྱོད་པ་དང༌། མི་དགེ་བའི་སྤྱོད་པ་དང༌། དྲག་པོའི་སྤྱོད་པ་དང༌། དྲག་པོ་མ་ཡིན་པའི་སྤྱོད་པ་དང༌། ཉམས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་དང༌། ཁྱད་པར་གྱི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་སྤྱོད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་སྤྱོད་པ་དང༌། བདག་གི་དོན་གྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་གྱི་སྤྱོད་པའོ། །གཞན་གྱིས་རྗེས་སུ་སྙིང་བརྩེ་བའི་དངོས་པོའི་དབང་དུ་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདུན་པ་བཟློག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་གཟེངས་པ་བསྟོད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་བདེ་འགྲོ་ནི་མི་རྣམས་དང་ལྷ་རྣམས་སོ། །ངན་འགྲོ་ནི་ངན་སོང་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཉམས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཞན་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། གཞན་ལ་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་ཉམས་པའོ། །ཚེ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཁ་དོག་དང༌། སྟོབས་དང༌།
― DTG132_Page_0102 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོངས་སྤྱོད་དང༌། སྙན་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྤོབས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ནི་དགེ་བ་ཉམས་པ་དང་དབང་ཕྱུག་གི་བདག་པོ་ཉམས་པ་དང་དབང་ཆུང་བར་གྲགས་པ་ཉིད་དང༌། ཚིག་མི་བཙུན་པ་ཉིད་དང༌། ཤེས་རབ་འཆལ་བ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་རྒྱ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་པ་འཐོབ་པ་དང༌། དེ་དག་ལོངས་སྤྱོད་རྒྱ་ཆེན་པོ་དག་ལ་སེམས་མི་འཇུག་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་དག་ཉམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཁྱད་པར་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ལས་ཅི་རིགས་པ་ཁོ་ནར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འཁོར་བ་ནི་བདེ་འགྲོ་དང་ཉམས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དེ་དག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནས་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པས་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་སྤྱོད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་བཅུ་པོ་དག་སྟེ་བར་མ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྤྱོད་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་དེ་དག་ཉིད་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ཤེས་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་དབང་པོ་སྡོམ་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དགེ་བའི་སྤྱོད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བསྒོམ་པ་དག་གིས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དགེ་བ་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །མི་དགེ་བའི་སྤྱོད་པ་ནི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྤྱོད་པའོ། །དྲག་པོའི་སྤྱོད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཅེར་བུ་དང་གོས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གོ །དྲག་པོ་མ་ཡིན་པའི་སྤྱོད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་བདེ་བ་ཡོངས་སུ་མི་སྤོང་ཞིང༌། མཐའ་གཉིས་པོ་འདོད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་མཐའ་དང་བདག་ཉིད་ངལ་བའི་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་མཐའ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་དབུ་མའི་ལམ་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཆོས་ཀྱིས་གོས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ཞིང་ལོངས་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཉམས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་སྤྱོད་པའོ། །ཁྱད་པར་གྱི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ནེ་ཙོའི་མདོ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་དེ་ལས་བཟློག་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་སྤྱོད་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། འཇུག་པའི་ཀུན་ནས་
― DTG132_Page_0103 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉོན་མོངས་པའོ། །དེ་དག་གི་རྩ་བའི་གཞི་ནི་རྣམ་པ་དགུར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ནི་ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམས་སོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིའོ། །འཇུག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ནི་མ་རིག་པ་དང་སྲིད་པའི་སྲེད་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གསུམ་པོ་དག་གིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེས་ན་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་མ་རིག་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ་ཁྱིམ་པ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་སྲིད་པའི་སྲེད་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་སྤྱོད་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་བསླབ་པ་གསུམ་དང༌། ས་ལྔ་སྟེ་ཚོགས་ཀྱི་ས་ནས་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་སའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བསླབ་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་རྩ་བའི་གཞི་ཡང་རྣམ་པ་དགུར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱིས་ནི་ཆགས་པ་མེད་པ་དང་ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པ་རྣམས་སོ། །ཚོགས་ཀྱི་ས་དང་སྦྱོར་བའི་ས་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་བཞིའོ། །ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་དང༌། མཐོང་བའི་ས་དང༌། བསྒོམ་པའི་ས་དང༌། མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་ས་ནི་རིག་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །དེ་ལ་བདག་གི་དོན་གྱི་སྤྱོད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དག་གིའོ། །འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་ལན་འགའ་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་ལ་ཡང་བྱེད་མོད་ཀྱི་གཞན་གྱི་དོན་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་བདག་གི་དོན་གྱི་སྤྱོད་པ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་སྤྱོད་པ་ནི་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་གཞན་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དེ་ལ་འདུན་པ་ཟློག་པ་ནི་ནག་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དྲུག་གི་མི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། ཉེས་དམིགས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ནི་དཀར་པོའི་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་
― DTG132_Page_0104 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཛིན་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་རིགས་པ་བཞི་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པ་ནི་ཡང་དག་པར་བསྟན་ཅིང་མོས་པར་གྱུར་པ་རྣམས་བསླབ་པའི་གཞི་གཟུང་བ་བསྒྲུབ་པ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། གདོན་མི་ཟ་བར་བྱས་ནས་བདག་གིས་ད་ཅི་ཞིག་བགྱི་ཞེས་ཟེར་བ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟ་འདི་ལྟར་སྒྲུབས་ཤིག་ཅེས་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་གཟེངས་བསྟོད་པ་ནི་ཀུན་ཤེས་པའམ་བསྒྲུབ་པའམ། ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་སེམས་ཞུམ་པའི་ཚེ་ན་སྐལ་བ་དང་ལྡན་ཞིང་མཐུ་ཡོད་པས་སེམས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་དགའ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པ་ལ་ཡང་དག་པའི་བསྔགས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འདུན་པ་བཟློག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་འདི་སྐད་ཟེར་གྱིས་འདི་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་གཞན་གྱི་ཚིག་གིས་འདུན་པ་ཟློག་པར་བྱེད་པའམ། གལ་ཏེ་བྱེད་ན་འདི་དང་འདི་ལྟར་བྱའོ་ཞེས་བསྡིགས་པར་བྱེད་པའམ། ཁོ་བོ་ལ་བྱམས་པའི་ཕྱིར་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་གསོལ་བ་འདེབས་པར་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ལ། འདུན་པ་ཟློག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་ཐ་མལ་པ་ལ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་བྱེད་ལ་དེ་སྐྱོན་ལས་བཟློག་ཏུ་མི་རུང་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་བྱེད་འདུན་པ་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱོན་ལ་གནས་པ་ལ་ཡང་དག་པར་བསྟན་ནས་འདུན་པ་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་ཡང་འཇུག་ལ་ཡང་དག་པར་གཟེངས་སྟོད་པར་བྱེད་པ་ནི་དང་པོ་ཉིད་དུ་བསླབ་པ་ཡང་དག་པར་མ་བླངས་པ་དང༌། གོང་མའི་ཁྱད་པར་ལ་ཞུམ་པ་ན་ཁྱད་པར་རྩོམ་པ་ལའོ། །ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་ཕན་ཡོན་ལྔ་ཡོད་དེ། ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ན་རང་གི་རྟོགས་པ་ལ་ངེས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་དག་དེའི་ཡོན་ཏན་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་དགའ་བ་སྐྱེ་བ་དང༌། ཞེ་འགྲས་པ་རྣམས་དེ་ལ་དད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མ་དད་པ་རྣམས་ཐ་མལ་པར་གནས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དད་པ་རྣམས་ཕྱིར་ཞིང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་པའི་གང་
― DTG132_Page_0105 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟག་ནི་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ལྷའི་རིས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ལས་བྱེད་ཅིང་སོགས་ཏེ། དེ་ནི་གང་དང་གང་དུ་སྐྱེ་བ་དེ་དང་དེར་ཡིད་དུ་འོང་བ་འབའ་ཞིག་ཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་སྤྱོད་པས་ནི་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕྱི་མའི་འདོད་པའི་རྒྱུར་འདི་ལ་དགེ་བ་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་མ་ཡིན་པས་འདོད་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྤྱོད་པ་ནི་ཉམས་པར་བྱས་པས་ནི་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་ལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱས་པས་ནི་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཚོགས་སུ་འགྱུར་རོ། །དགེ་བའི་སྤྱོད་པས་ཀྱང་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཚིགས་སུ་འགྱུར་རོ། །མི་དགེ་བའི་སྤྱོད་པས་ནི་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །དྲག་པོའི་སྤྱོད་པས་ཀྱང་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཏེ། ལོག་པར་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་པས་བདག་ཉིད་ཀུན་ཏུ་གདུང་བ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དྲག་པོ་མ་ཡིན་པའི་སྤྱོད་པས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཚོགས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཉམས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་ཁྱད་པར་གྱི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པས་ནི་ཅི་རིགས་པར་ཉམས་པ་དང་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་སྤྱོད་པས་ནི་འཁོར་བར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་སྤྱོད་པས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །བདག་གི་དོན་གྱི་སྤྱོད་པས་ནི་བདག་ཉིད་བདེར་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བའོ། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་སྤྱོད་པས་ནི་བདག་དང་གཞན་དག་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ནི་དངོས་པོ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། །དངོས་གཞིའི་དངོས་པོ་ནི་བདེ་འགྲོ་ལ་སོགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དུ་རྣམ་པ་དྲུག་གོ ། དེ་འཐོབ་པའི་ཐབས་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་སྤྱོད་པ་བཅུ་གཉིས་སོ། །གཞན་གྱིས་རྗེས་སུ་སྙིང་བརྩེ་བའི་དངོས་པོ་ནི་གང་གིས་གཞན་གྱིས་རྗེས་སུ་སྙིང་བརྩེ་བ་ན་དངོས་གཞིའི་དངོས་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྤྱོད་པ་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ལ་ཅི་རིགས་པར་འདུན་པ་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ནས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་དགའ་
― DTG132_Page_0106 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་བྱེད་པའི་བར་རོ། །དེ་ལ་དུས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་གཏམ་གྱི་དངོས་པོ་གསུམ་སྟེ། འདས་པའི་གཏམ་གྱི་དངོས་པོ་དང་མ་འོངས་པའི་གཏམ་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་གཏམ་གྱི་དངོས་པོ་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ཁོ་ན་བཞིན་ནོ། །དེ་གང་ཟག་གི་དབང་དུ་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ལ་སོགས་པ་གང་ཟག་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པོ་དག་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་དང༌། དུས་དང༌། གང་ཟག་དེ་དག་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་གཏམ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་དབང་དུ་བྱ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཕན་ཡོན་གྱི་དོན་མདོར་བསྡུ་ན་ཆོས་སམ་གང་ཟག་བསྔགས་པའི་དོན་བསྟོད་པའོ། །དེ་ལ་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་དོན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་སམ་གང་ཟག་མི་བསྔགས་པའི་དོན་སྨད་པའོ། །དེ་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དོན་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་ལ་གཉེན་པོའི་དོན་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། འདོད་ཆགས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ལ། དེའི་གཉེན་པོ་ནི་མི་སྡུག་པ་ཡིན་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ལ་དེའི་གཉེན་པོ་ནི་བྱམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། རིགས་དང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་བསྟན་པ་ལས་སོ། །དེ་ལ་རྒྱས་པའི་དོན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སོ་སོ་དང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་བསྟན་པ་ལས་སོ། །ཡང་དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་བསྟན་པ་དང༌། ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་བསྟན་པ་ལས་སོ། །ཡང་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མིང་བསྡུས་པ་དང༌། དོན་བསྡུས་པ་ལས་སོ། །བསྡུས་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པའི་དོན་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མིང་རྒྱས་པ་དང༌། དོན་རྒྱས་པ་ལས་སོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ཤཱ་རིའི་བུ་ནི་མདོར་བསྡུས་ཏེ་ཆོས་སྟོན་པ་ཡང་བྱེད་རྒྱས་པར་སྟོན་པ་ཡང་བྱེད་མོད་ཀྱི་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཤིན་ཏུ་དཀོན་ནོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོའི་སྡེ་ལ་ནི་ཚིག་འབྲུ་རྒྱས་པ་ཡིན་ལ་དོན་བསྡུས་པ་ཡིན་པ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྡེ་ལ་ནི་དོན་རྒྱས་པ་ཡིན་ལ་ཚིག་འདི་བསྡུས་པ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །བར་སྡོམ་ནི། ས་དང་མཚན་ཉིད་ཡིད་བྱེད་དང༌། དབང་བྱ་ཕན་ཉེས་དམིགས་དང༌། མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་
― DTG132_Page_0107 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉེན་པོ་དང༌། །བསྡུས་པ་དང་ནི་རྒྱས་པ་ཡིན། །དེ་ནི་རེ་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའི་ལུས་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གསུང་རབ་ལ་དོན་བཅུ་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དམ་གང་ཡང་རུང་བ་ཡོངས་སུ་བཙལ་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བདག་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་ཡོངས་སུ་བཙལ་ནས་གཞན་དག་ལ་བསྟན་པར་བྱའོ། དེ་ལྟར་ཚིག་འབྲུའི་ལུས་ཅན་དང༌། དོན་གྱི་ལུས་ཅན་གྱི་མདོ་སྡེ་ལ་ཆོས་སྨྲ་བས་རྣམ་པ་ལྔས་རྣམ་པར་བཤད་པས་འཇུག་པར་བྱ་སྟེ། དང་པོར་ཆོས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཀུན་ནས་སློང་བ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དོན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རྒོལ་བའི་ལན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་མཚམས་སྦྱར་བ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་གསུང་རབ་ཏུ་གཏོགས་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་མདོའི་སྡེ་ནི་སྨོས་པའི་དོན་གྱིས་ཏེ་རྐྱང་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཕལ་ཆེར་དགོངས་པ་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙེད་པའི་སྡེ་ནི་ཐ་མར་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱི་བསྙད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། མདོར་བསྟན་པར་གཞག་པ་ངེས་པའི་དོན་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ལུང་བསྟན་པའི་སྡེ་ནི་མདོར་བསྟན་ནས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་ལུང་སྟོན་པར་མཛད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་དུས་ལས་འདས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ལུང་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྡེ་ནི་ཚིགས་བཅད་དུ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་རྩ་བ་གཉིས་པའམ་རྩ་བ་གསུམ་པའམ་རྩ་བ་བཞི་པའམ་རྩ་བ་ལྔ་པའམ་རྩ་བ་དྲུག་པའོ། །དེ་ལ་ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་སྡེ་ནི་གང་ལས་ཀྱང་མ་བརྟེན་པར་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་རྣམས་བྱང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དང་སྐྱེ་བོ་ཕྱི་མ་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བ་ཉེ་བར་གཞག་ནས་ཚུལ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆེད་དུ་བརྗོད་པར་མཛད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་གླེང་གཞིའི་སྡེ་ནི་བརྟེན་ནས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་རི་དྭགས་འཛིན་གྱི་བུ་ནག་པོ་ལས་བརྩམས་ཏེ་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་གསུང་ངོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། སོ་སོར་ཐར་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་བྱུང་བའི་ལམ་འདུལ་བར་བསྡུས་པ་གང་ཡིན་པ་དང་གང་
― DTG132_Page_0108 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གླེང་གཞི་འདི་དང་སྐབས་འདི་ལ་འདི་སྐད་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་རྟོགས་པ་བརྗོད་པའི་སྡེ་ནི་དཔེ་དང་བཅས་པའི་མདོ་སྡེ་གང་ཡིན་པ་སྟེ་དེས་དོན་དེ་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བའི་སྡེ་ནི་སྐྱེས་པའི་རབས་ཀྱི་སྔ་མ་གཏོགས་པ་སྔོན་གྱི་ཚུལ་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་སྐྱེས་པའི་རབས་ཀྱི་སྡེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ། བདག་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་སྐྱེ་བར་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་སྡེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་བདུན་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་བཞི་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཞི་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་མཆོག་མཁྱེན་པའི་བར་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སར་བསྟན་པ་དག་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ་སྟེ་ཆོས་དེ་དེ་དག་ནི་མང་བ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་ཡུན་རིང་པོ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རྒྱ་ཆེ་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཉན་ཐོས་རྣམས་དང་ཁྱིམ་པ་རྣམས་ཀྱི་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྨད་དུ་བྱུང་བའི་རྒྱུའི་མདོ་ལས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་གཏན་ལ་དབབ་པར་བསྟན་པའི་སྡེ་དག་ནི་མདོ་སྡེ་ལས་ངེས་པར་དྲངས་པའི་མ་མོ་གང་དག་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ནི་མ་མོ་ཞེས་བྱའོ། །གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང་གང་དུ་ཉན་ཐོས་གཞི་མཐོང་བས་རྟོགས་པ་ལ་གནས་པས་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མ་ནོར་བར་བསྟན་པ་དེ་ཡང་མ་མོ་ཡིན་ཏེ་ཆོས་མངོན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཡིག་འབྲུ་དང་བཟོའི་བསྟན་བཅོས་རྣམས་ཀྱི་དང་པོ་ཡི་གེའི་ཕྱི་མོ་ཡིན་པ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཡི་གེའི་ཕྱི་མོ་མེད་པའི་ཡི་གེ་མངོན་པར་མི་གསལ་བ་དེ་བཞིན་དུ་མདོའི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་མ་བཞག་ན་མངོན་པར་མི་གསལ་བ་ཡིན་གྱི་རྣམ་པར་བཞག་ན་མངོན་པར་གསལ་བར་འགྱུར་རོ། །
― DTG132_Page_0109 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་ཉིད་ཐ་མི་དད་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་མ་མོ་དེ་ཉིད་ཆོས་མངོན་པར་ཞེས་བྱ་སྟེ། མ་མོ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་རྣམ་པར་བཤད་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཏན་ལ་དབབ་པར་བསྟན་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཀུན་ནས་སློང་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དངོས་པོ་དང་དུས་དང་གང་ཟག་གི་དབང་དུ་བྱ་བ་ལས་ཅི་རིགས་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གང་ཟག་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་སྤྱོད་པ་མང་གེ་མོ་ཞིག་འདུན་པ་བཟློག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཀུན་ནས་སློང་བ་བརྗོད་ནས་དོན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དོན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བསྡུས་པའི་དོན་དང༌། ཚིག་གི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་བཞིས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་དང༌། དངོས་པོའི་མཐའ་བསྟན་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། འབྲས་བུས་སོ། །དེ་ལ་སྒྲུབ་པ་ད་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། ལོག་པར་བསྒྲུབས་པའི་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་ཚིག་གི་དོན་ཀྱང་རྣམ་པ་བཞིས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། མིང་གི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ལུས་བསྟན་པ་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་སོ། །དེ་ལ་ངེས་པའི་ཚིག་བསྟན་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྟགས་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ལས་དང༌། ཆོས་དང༌། རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུས་སོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔས་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། ཁམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། དུས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། གནས་སྐབས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། གང་ཟག་གི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་སོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུའོ། །ཚོར་བ་ནི་རྣ་པ་གསུམ་མོ། །འདི་ཤེས་ནི་འདུ་ཤེས་དྲུག་གོ ། འདུ་བྱེད་ནི་འདུ་བྱེད་གསུམ་མོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་དག་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཁམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་ཀྱ་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སོ། །དེ་ལ་
― DTG132_Page_0110 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་གནས་སྐབས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆུང་ངུའི་གནས་སྐབས་དང༌། འབྲིང་གི་གནས་དང༌། ཆེན་པོའི་གནས་དང༌། བདེ་བའི་གནས་སྐབས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་སྐབས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། དགེ་བའི་གནས་སྐབས་དང༌། མི་དགེ་བའི་གནས་སྐབས་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། ཐོས་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། བསམས་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། བསྒོམས་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང༌། ནང་གི་གནས་སྐབས་དང༌། ཕྱི་རིལ་གྱི་གནས་སྐབས་དང༌། གཟུང་བའི་གནས་སྐབས་དང༌། འཛིན་པའི་གནས་སྐབས་དང། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང༌། གཉེན་པོའི་གནས་སྐབས་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། རྒྱུའི་གནས་སྐབས་དང༌། འབྲས་བུ་གནས་སྐབས་སོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་གི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་གང་ཟག་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་གྱིས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རང་གིས་གླེངས་པའམ་གཞན་གྱིས་བརྒལ་བ་ནི་རྒོལ་བའི་ལན་གདབ་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་ལྔས་རྒོལ་ཏེ། དོན་མ་རྟོགས་པ་ནི་མ་རྟོགས་པས་ཚིག་འབྲུ་འདིའི་དོན་ཅི་ཡིན་ཞེས་རྒོལ་ལོ། །ཚིག་འགལ་བས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔར་ནི་གཞན་དུ་གསུངས་ལ་འདིར་ནི་གཞན་དུ་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུས་སོ། །རིགས་པ་དང་འགལ་བས་ནི་གང་ལ་རིགས་པ་བཞི་དང་འགལ་བ་ཀུན་དུ་སྣང་བས་སོ། །ཆ་དུ་མ་ཀུན་དུ་སྣང་བས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་དང་དེར་རྣམ་གྲངས་དུ་མས་དོན་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ལྟ་བུས་སོ། །ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ནང་གི་བདག་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྟག་པ་དང་བརྟན་པ་དང་ཐེར་ཟུག་དང་ཡང་དག་པ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །དེ་དག་གི་ལན་ཡང་རྣམ་པ་ལྔར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་
― DTG132_Page_0111 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིག་པར་བྱ་སྟེ་མ་རྟོགས་པ་ལ་ནི་རྟོགས་པར་བྱ་བའོ། །ཚིག་འགལ་བ་ལ་ནི་དགོངས་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པས་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱ་བའོ། །ཚིག་འགལ་བ་ལ་དགོངས་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པས་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བར་ཆ་དུ་མར་སྣང་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་པ་དང་འགལ་བ་ནི་ནག་པོ་བསྟན་པ་དང་རིགས་པ་བཞི་བསྟན་པ་དང་ཆེ་གེ་ཞིག་གི་འབྲས་བུ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་པ་བསྟན་པས་ལན་གདབ་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་མགོ་གཅིག་ཏུ་ལན་གདབ་པ་ནི་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་འདྲི་བ་ལ་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་ལན་གདབ་པ་ནི་ཚུལ་དང་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་འདྲི་བ་རྣམས་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་དྲིས་ཏེ་ལན་གདབ་པ་ནི་ཀླན་ཀ་ཚོལ་བ་ལ་ཕྱོགས་ཁས་བླང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞག་པར་ལན་གདབ་པ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། །ཟབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་བཞིས་ལན་གདབ་པར་བྱ་བ་གཞག་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤི་ཕན་ཆད་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཀྱང་ལན་གདབ་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ལ། དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཀྱང་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་ཀྱང་དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་གཞག་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་དང་ལམ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་དང་དེའི་འབྲས་བུ་སྤངས་པ་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤི་ཕན་ཆད་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་དྲང་བར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལ་མཚམས་སྦྱར་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མཚམས་སྦྱར་བ་དང༌། རྣམ་པར་བཤད་པའི་མཚམས་སྦྱར་བ་དང༌། བསྒྲུབ་པའི་མཚམས་སྦྱར་བའོ། །རྣམ་པ་དེ་གསུམ་གྱི་མཚམས་སྦྱར་བའི་དཔེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ང་ནི་ཤིན་ཏུ་གཞོན་ནུ་དང་མཆོག་ཏུ་ཤིན་ཏུ་གཞོན་ནུ་དང༌། རབ་ཏུ་ཤིན་ཏུ་གཞོན་ནུར་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་དེས་ནི་ཤིན་ཏུ་གཞོན་ནུར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡབ་ཟས་
― DTG132_Page_0112 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཙང་གིས་ངའི་གནས་ཁང་བཟངས་རྩིག་ཏུ་བཅུག་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་རྒྱ་ཆར་གསུངས་པ་དེས་ནི་ཤིན་ཏུ་གཞོན་ནུར་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་གཞོན་ནུར་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞེ་ན། ན་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པའི་མཚམས་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །གང་དུ་བསྡུས་ཏེ་མདོར་བསྟན་པ་ཙམ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚོར་བ་གསུམ་པོ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དེར་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མཚམས་སྦྱར་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཚོར་བ་དེ་ཉིད་ཚིག་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཚོར་བ་ཇི་ལྟ་བར་བདེན་པ་བཞི་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་ཚིག་དང་པོ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཚིག་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་བཤད་པའི་གོ་རིམས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བསྒྲུབ་པའི་མཚམས་སྦྱར་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལན་འགའ་ནི་ཚིག་སྔ་མ་ཚིག་ཕྱི་མའི་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ལ་ལན་འགའ་ནི་ཚིག་ཕྱི་མ་ཚིག་སྔ་མའི་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་བཤད་པའི་མཚམས་སྦྱར་བ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆོས་བཅུ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་ཆོས་དང་དོན་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཆོས་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་གོ །དོན་ནི་རྣམ་པ་བཅུའོ། །གཏམ་ལ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་མང་དུ་ཐོས་པ་དང་ཐོས་པ་འཛིན་པ་དང་ཐོས་པ་བསགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་གྱི་ནང་དུ་མི་འཇིགས་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་རིགས་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་ན་ཞུམ་པ་མེད་ཅིང་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་སྐད་འདར་བ་དང་མཆན་ཁུང་རྡུལ་བ་དང༌། དྲན་པས་བརྗེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་དགེ་ཞིང་ཚིག་གི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་དང་ལྡན་ཞིང་འཁོར་ལ་ཚིག་དང་ཡི་གེ་འབྱོར་པ་དང་འབྲེལ་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པས་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་ནི་གྲོང་ཁྱེར་པ་དང་སྙན་ཞིང་འཇེབས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་སུ་དད་གུས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུས་གཏམ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐོས་པ་
― DTG132_Page_0113 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ཚིག་ལྷུར་མི་ལེན་ཅིང་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱོད་ལམ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཏམ་ཟེར་བ་ན་ལག་པ་སྒུལ་བར་མི་བྱེད་དེ། རྐང་པ་སྒུལ་བར་མི་བྱེད། སྨིན་མ་སྐྱོད་པར་མི་བྱེད། མགོ་སྒྱུར་བར་མི་བྱེད། བཞིན་སྒྱུར་བར་མི་བྱེད་ལུས་སྒྱུར་བར་མི་བྱེད་བ་ཡིན་ནོ། །མཛེས་པ་ཡིན་ཏེ། འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཛེས་པ་ཡིན་ནོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཉན་པར་བྱེད། ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་བྱེད་ལ། རྣལ་འབྱོར་མི་གཏོང་བ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མི་གཏོང་བ་དང༌། ནང་གི་སེམས་ཀྱི་ཞི་གནས་མི་གཏོང་བ་ཡིན་ནོ། །ངལ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བཞི་པོ་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་པས་ཡིད་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཁྲོས་ཀྱང་ཕྱིར་མི་ཁྲོ་བ་དང༌། མཚང་བྲུས་ཀྱང་ཕྱིར་མཚང་འབྲུ་བར་མི་བྱེད་པ་དང༌། བརྒལ་ཏམ་ཕྱིར་བརྒལ་ཏམ་ཁྱད་དུ་གསད་ན་ཡང་ནོངས་པར་མི་འགྱུར་འཁྲུག་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བཤད་པ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། བརྗིད་པ་དང༌། རྣམ་པར་འགྲེལ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། རྒོལ་བའི་ལན་དང་ལྡན་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དེ་དང་འབྲེལ་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པ་ལས་དྲངས་པ་དང༌། སྤོབས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། གྲུབ་པའི་མཐའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །དེ་ལ་འཁོར་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ཁྱིམ་ན་གནས་པའི་འཁོར་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་འཁོར་དང༌། དད་པ་དང་ལྡན་པའི་འཁོར་དང༌། ཞེ་འགྲས་པའི་འཁོར་དང༌། ཐ་མལ་པར་གནས་པའི་འཁོར་ཏོ། །དེ་ལ་བརྗིད་པའི་གཏམ་ནི་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གཏན་ཚིགས་དང་ལྡན་པ་དང༌། དཔེ་དང་ལྡན་པ་དང་ཚིག་གི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཚིག་དང༌། ཡིག་འབྲུ་སྣ་ཚོགས་པ་དང༌། གོ་སླ་བའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་ནི་ཟབ་མོ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གསལ་བ་ཡང་ཟབ་མོ་དང་ལྡན་བར་རྣམ་པར་སྒྲོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྒོལ་པའི་ལན་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྒོལ་བ་རྣམ་པ་ལྔ་སྤང་པ་དང་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་ནི་ཆོས་རེ་རེ་ལ་ཡང་གཅིག་ལས་འཕྲོས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པ་བཅུའི་བར་ལམ་དེའི་གོང་མ་རབ་
― DTG132_Page_0114 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམ་པར་སྒྲོག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་གསུམ་ལས་བརྩམས་ནས་དེ་སྐད་གསུངས་པས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་བྱ་བ་དག་གོ །དེ་ལ་དེ་དང་འབྲེལ་པའི་གཏམ་ནི་མདོའི་སྡེ་དང་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ལས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅིང་གཞན་དག་ལས་མཇུག་སྡུད་པར་མི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་དེ་ལས་གཞན་པ་ལས་དྲངས་པའི་གཏམ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་མདོ་སྡེས་དེ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་སྤོབས་པ་ལས་བྱུང་བའི་གཏམ་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་དོན་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་གྲུབ་པའི་མཐའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་གཏམ་ནི་མ་མོ་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་པའམ་དེ་ལས་གཞན་པ་གཏན་ལ་བབ་པར་སྟོན་པའི་སྡེ་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཁྱིམ་ན་གནས་པའི་འཁོར་ལ་ནི་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྨད་པ་དང་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་སྟོང་བ་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཆོས་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལས་ལྡོག་པ་དང་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་འཁོར་ལ་ནི་བསླབ་པ་ལ་ཉེ་བར་གནས་པ་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་བསླབ་པ་གསུམ་ལས་བརྩམས་ཏེ་མྱུར་བ་མྱུར་བ་ཁོ་ནར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་བསྟན་པར་བྱའོ། །དད་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་རྣམས་ལ་ནི་ཕྱིར་ཞིང་འབྱུང་བ་དང༌། ཐ་མལ་བར་གནས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་པའི་ཆེ་བ་ཉིད་དང་མཐུ་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྨྲ་བས་ཆོས་སྟོན་པ་ན་གཞན་དག་གུས་པར་ཉན་པ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྦྱར་བར་བྱ་ཞེ་ན། རྣམ་པ་གཅིག་གིས་ཀྱང་ཡོད་ལ་རྣམ་པ་བཅུའི་བར་གྱིས་ཀྱང་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་ཀྱང་ཆོས་ནི་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡང་དེ་ལ་ཕན་པ་ཡིན་ལ་བདེ་བ་མ་ཡིན་པའི་མུ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སར་ཆོས་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡོད་དེ། དམ་པའི་ཆོས་ནི་གྱ་ནོམ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གྱ་ནོམ་པ་དེ་ཡང་སྐྱོན་མེད་པ་དང་དོན་ཆེ་བས་རིག་པར་བྱ་བ་དང༌། སྨྲ་བ་དང་ཉན་པའི་ངལ་བ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་དུ་ན་རང་གི་བྱ་བ་གཞན་སྤངས་ཏེ་སྨྲ་བ་དང་
― DTG132_Page_0115 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉན་པའི་ངལ་བ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་གྱིས་ཀྱང་ཡོད་དེ། ཆོས་ནི་ངན་སོང་ལས་ལྡོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདེ་འགྲོ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གསུམ་པོ་དེ་ནི་གུས་པར་བྱས་ཏེ་མཉན་པས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བཞིས་ཀྱང་ཡོད་དེ་གུས་པར་བྱས་ཏེ་ཆོས་མཉན་པས་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཆོས་དེ་ཡང་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་དུ་མ་སྤོང་བ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་དུ་མ་ཡང་དག་པར་ལེན་པར་སྨྲ་བ་དང༌། དེ་དག་མཉན་པས་ཐོས་ན་སྤོང་བ་དང་ལེན་པར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་སྤངས་པ་དང༌། བླངས་པའི་ཕྱིར་སྡིག་པ་དེའི་རྒྱུས་ཕྱི་མར་སྡུག་བསྔལ་བ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་སྤོང་བའི་རྒྱུ་དང༌། དགེ་བ་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་རྒྱུས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ལྔས་ཀྱང་ཡོད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་དེ་ནི་གཞི་དང་བཅས་པ་དང། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། སྟོན་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཕ་རོལ་གནོན་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཆོ་འཕྲུལ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཚིག་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་རྒྱས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ལྡས་ཏེ། མ་ཐོས་པ་མཉན་པར་བྱའོ། ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཐོས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སོམ་ཉི་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ལྟ་བ་དྲང་པོར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དོན་དང་ཚིག་ཟབ་མོ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྟགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་པ་དེ་དག་གིས་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཐབས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིའོ། །གཉིས་ཀྱིས་ནི་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིའོ། །ཐ་མས་ནི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཐབས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དྲུག་གིས་ཀྱང་ཡོད་དེ། སྟོན་པ་ལ་བྱས་པ་གཟོ་ཞིང་རྗེས་སུ་སྲུང་བ་དེས་ཆོས་འདི་དམ་པ་གཅིག་གི་དོན་དུ་ཚེགས་ཆེན་པོས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་སོ་སྙམ་པ་རྣམས་དང༌། རང་གི་དོན་དུ་ཡང་དག་པར་མ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཆོས་འདི་ནི་ཡང་དག་པར་
― DTG132_Page_0116 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐོང་བ་དང༌། ནད་མེད་པ་དང༌། དུས་ཆད་པ་མེད་པ་དང༌། ཉེ་བར་གཏོད་པ་དང༌། འདི་མཐོང་བ་ལ་དོན་ཡོད་པ་དང༌། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཤེས་པའོ། །བདུན་གྱིས་ཀྱང་ཡོད་དེ། རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་ཆོས་བདུན་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །སྙམ་པ་སྟེ་ཆོས་ཤེས་པར་བྱའོ་སྙམ་པ་དང༌། དོན་ཤེས་པར་བྱའོ་སྙམ་པ་ནས་གང་ཟག་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པར་བྱའོ་སྙམ་པའི་བར་དག་གོ །བརྒྱད་ཀྱིས་ཀྱང་ཡོད་དེ། ཆོས་ནི་རྙེད་སླ་བ་ཡིན་ཏེ་གདོལ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ཆད་ལ་ཡང་བཤད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སླ་བ་ཡིན་ཏེ་འགྲོ་ཡང་རུང་སྡོད་ཀྱང་རུང་འདུག་ཀྱང་རུང་ཉལ་ཡང་རུང་སྟེ། སླ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དོན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པའི་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐོག་མར་དགེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བར་དུ་དགེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཐ་མར་དགེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མོད་ལ་འབྲས་བུ་བདེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཕྱི་མ་ལ་འབྲས་བུ་བདེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགུས་ཀྱང་ཡོད་དེ། གནོད་པ་རྣམ་པ་དགུ་ལས་ཐར་པའི་དབང་དུ་བྱ་བ་ལས་ཏེ་འཁོར་བའི་བཙོན་ར་ནས་ཐར་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་འཆིང་བ་བཅད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ནོར་བདུན་གྱི་དབུལ་བ་བཟློག་པ་སྟེ། ནོར་བདུན་གྱི་དབང་ཕྱུག་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དགེ་བའི་སྤྱོད་པ་དང་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པའི་མུ་གེ་ལས་རྒལ་ཏེ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ལོ་ལེགས་པ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མ་རིག་པའི་མུན་པ་ཟློག་པ་སྟེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆུ་བོ་བཞི་ལས་སྒྲོལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཐང་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ནད་གཏན་དུ་གསོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྲེད་པའི་བྲན་ལས་ཐར་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཁོར་བའི་འབྲོག་དགོན་པ་ཐོག་མ་མེད་པ་ལས་ཐར་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་བཙོན་ར་དམ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། འཁོར་བའི་བཙོན་ར་འདི་ནི་མཆོག་ཡིན་པས་དང་པོ་ཁོ་ནར་དགོད་པར་བྱའོ། །བཅུས་ཀྱང་ཡོད་དེ་གུས་པར་བྱས་ཏེ་ཆོས་མཉན་པས་ནི་སོ་སོར་རྟོག་པའི་སྟོབས་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང་དེས་ཐོབ་པའི་ཕན་ཡོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་ལོངས་སྤྱོད་ཡང་དག་པར་
― DTG132_Page_0117 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅིང་བབ་ཅོལ་གྱིས་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཉེས་དམིགས་སུ་ལྟ་ཞིང་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྒུད་པས་མྱ་ངན་མི་བྱེད་སྒྱིད་ལུག་པར་མི་བྱེད། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པར་མི་བྱེད་ཅེས་རྒྱས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཉེ་དུ་རྒུད་པས་མྱ་ངན་མི་བྱེད་སྒྱིད་ལུག་པར་མི་བྱེད་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པར་མི་བྱེད་ཅེས་རྒྱས་པར་བྱ་བ་དང༌། ནད་མེད་པ་དང༌། ལང་ཚོ་དང༌། གསོན་པ་རྒུད་པས་མྱ་ངན་མི་བྱེད། སྒྱིད་ལུག་པར་མི་བྱེད་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པར་མི་བྱེད་ཅེས་རྒྱས་པར་བྱ་བ་དང༌། འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཉེས་དམིགས་སུ་མཐོང་ཞིང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་ཕན་ཡོན་དུ་མཐོང་ནས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་དང༌། བས་མཐའི་གནས་མལ་དབེན་པར་གནས་ཤིང་བསམ་གཏན་རྣམས་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བར་དང་གུས་པར་བྱས་ཏེ་ཆོས་མཉན་ཅིང་ཟབ་མོ་ཟབ་པར་སྣང་བ་ཅན་འདི་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། དགའ་བ་དང་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་རྒྱ་ཆན་པོ་དགེ་བ་དེས་པར་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་རྣ་བ་བླགས་ཏེ་ཆོས་ཉན་པ་ནི་ཆོས་ལྔ་སྤོང་ཞིང་ཆོས་བདུན་གྱི་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་གུས་པར་བྱས་ཏེ་ཆོས་ཉན་པས་ནི་ཀུན་འབྱུང་བའི་ཆོས་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འགོག་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་རིག་ནས་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅིང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཚོགས་རབ་ཏུ་འཛིན་པའམ། དེ་བཞིན་དུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་འཐོབ་པའམ། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུའི་ཚོགས་རབ་ཏུ་འཛིན་པའམ། དེ་བཞིན་དུ་རང་བྱང་ཆུབ་བམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་རབ་ཏུ་འཛིན་པའམ། དེ་བཞིན་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་རབ་ཏུ་འཛིན་པའམ། དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བསམ་གཏན་དང་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ།། །།བམ་པོ་གཉིས་པ། དེ་ལ་སྨྲ་བ་
― DTG132_Page_0118 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གླེང་སློང་བའི་དུས་ན་དང་པོ་ཁོ་ནར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་བསྡུས་པ་དང༌། རྒྱས་པ་སྟེ། དེ་ལ་བསྡུས་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གཟུགས་བཟང་བ་དང༌། ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། མཁྱེན་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། མཐུས་སོ། །དེ་ལ་གཟུགས་བཟང་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་བཟང་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཉེ་བར་ཞི་བ་ནི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་བསྡམས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང༌། བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མཁྱེན་པ་ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་རྣམས་དང་དུས་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མཁྱེན་པ་ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་ཆགས་པ་མེད་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྒྲུབ་པ་ནི་རང་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྒྲུབ་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མཐུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྔགས་བ་བསྡུས་ཏེ་བརྗོད་པ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཡོན་ཏན་རྣམས་མཐའ་དག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཡོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མཚུངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདག་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྲིན་ལས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་དང༌། ལས་དེ་ལ་མཐུ་མངའ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་རྒྱས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྔགས་པ་རྒྱས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་བསྔགས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་མཛད་པའི་ཕྱིར་སྣང་བ་སྩོལ་བ་དང༌། མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་འཇོམས་པའི་ཕྱིར་མུས་པ་སེལ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྤྱན་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སྤྱན་དང་ལྡན་པ་དང༌། མི་མཉམ་པའི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་གཟིགས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་འབྱོར་བའི་ཕྱིར་བརྟུལ་ཞུགས་གྲུབ་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྐང་གཉིས་ཀྱི་མཆོག་དང་དེད་དཔོན་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་དམ་པ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་དགེ་སྦྱོང་ཤིན་ཏུ་
― DTG132_Page_0119 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞོན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ན་རིན་པོ་ཆེ་དཀོན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་ཐུགས་བརྩེ་བ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དོན་དུ་བཞེད་པ་དང༌། ཕན་པར་བཞེད་པ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་བར་མཛད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྤྱན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་པ་དང༌། དོན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། ཆོས་སུ་གྱུར་པ་དང༌། དོན་གསལ་བ་སྟོན་པ་དང༌། དོན་ལ་རྟོན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་དང་པོར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དང་རང་གིས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་མ་རྟོགས་པའི་དོན་རྟོགས་པ་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་མ་བཞག་པ་འཇོག་པའི་ཕྱིར་ལམ་རིག་པ་དང༌། ལམ་སྟོན་པ་དང༌། ལམ་གསུང་བ་དང༌། ལམ་འདྲེན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསྙེངས་པ་དང་བསྙེངས་སུ་རུང་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་སེང་གེ་དང༌། ཚོགས་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་ཁྱུ་མཆོག་དང༌། ཚོགས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་གཙོ་བོ་དང༌། སྐྱོན་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་གླང་པོ་ཆེ་དང༌། ཐུགས་ཤིན་ཏུ་དུལ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་ཅང་ཤེས་དང༌། རིགས་དང་བརྒྱུད་དང་གདུང་ལ་སོགས་པས་མི་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སྒྲུབ་པ་དང་མཁྱེན་པ་དང་མཐུ་ལ་སོགས་པས་མི་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་རབ་མཆོག་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་མ་གོས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་པད་མ་དཀར་པོ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཉམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་མཉམ་པ་དང༌། འདས་པ་དང་མ་བྱོན་པ་མི་མཉམ་པའི་ཕྱིར་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཆོག་དང། ཚུལ་ཁྲིམས་འབྱོར་བའི་ཕྱིར་དང་ཡུན་རིང་པོ་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་དང་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་རྙིང་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ལམ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་དང༌། མུ་སྟེགས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་ལ་སོགས་པ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་དང༌། གཡོ་བ་དང་རློམ་སེམས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་དང་ཐུབ་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཐུབ་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་དང་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་འཕྲོགས་པའི་ཕྱིར་མི་བཀྲི་བ་དང༌། སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་
― DTG132_Page_0120 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཀྲུས་པའི་ཕྱིར་ཁྲུས་ཅན་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ལས་རྒལ་བའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་བྱོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བ་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། བླ་ན་མེད་པ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དམ་པའི་ཆོས་ལེགས་པར་རྫོགས་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེ་དང༌། བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བའི་ཆོས་ཅན་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་སྙིང་པོ་དང༌། ཐུ་བོ་དང༌། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་ཐུགས་ཡོངས་སུ་མ་གཏུགས་པ་དང༌། དབང་པོའི་སྒོ་བསྡམས་པ་དང༌། ལེགས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དུལ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང་ལེགས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཞི་བ་དང༌། ངེས་པའི་ས་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་དབུགས་འབྱིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། སྲེད་པའི་ཟུག་རྡུ་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་ཟུག་རྡུ་འབྱིན་པ་དང༌། མ་དུལ་བ་ལ་སོགས་པ་དུལ་བར་མཛད་པ་དང༌། ཞི་བར་མཛད་པ་སྔ་མ་ལྟ་བུ་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་པའི་ཕྱིར་དབུགས་མ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་དབུགས་ཕྱུང་བ་དང༌། འབྲས་བུ་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མཛད་པ་དང༌། གཏན་པ་མེད་པ་དང། འོབས་དྲལ་བ་དང༌། འོབས་ལས་རྒལ་བ་དང༌། ཚོལ་བ་སྤངས་པ་དང༌། འཕགས་པ་དང༌། རྒྱལ་མཚན་བསྙལ་བ་དང༌། རྟག་ཏུ་ཆེར་གནས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགྲ་བཅོམ་པ། ཟག་པ་ཟང་པ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ། དབང་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ། སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། ཅང་ཤེས་པ། གླང་པོ་ཆེན་པོ། །བྱ་བ་བྱས་པ། བྱེད་པ་བྱས་པ། ཁུར་བོར་བ། བདག་གི་དོན་རྗེས་སུ་བརྙེས་པ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པས་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། སེམས་ཀྱི་དབང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དམ་པའི་ཕ་རོལ་དུ་བྱོན་པ། སྲིད་པར་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་
― DTG132_Page_0121 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡན་ལག་ལྔ་སྤངས་པ་དང༌། ཡན་ལག་དྲུག་དང་ལྡན་པ་དང༌། རྒྱས་པར་མ་འདྲེས་པ་དང༌། བསྟེན་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྐྱེས་བུ་ལྟག་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་མཁྱེན་པ་དང༌། གང་ཟག་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སྦྱོང་དང༌། བྲམ་ཟེ་དང༌། དྲི་མ་མེད་པ་དང༌། དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་དང༌། སྨན་པ་དང༌། དེད་དཔོན་དང༌། རྣམ་པར་གཟིགས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་མགོན་པོ་དང་འགྲོ་བའི་མཆོག་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དྲི་མ་མེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དྲི་མ་མེད་པ་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྩེ་བཅིལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ནི་བག་ཆགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་གཟིགས་པ་ནི་ཉིན་མཚན་ལན་དྲུག་འཇིག་རྟེན་ལ་སོ་སོར་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པས་སྐུ་མཚན་ཅིང་གསལ་བར་བྱ་བ་དང༌། སྟོབས་བཅུའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་བཞིས་མི་བསྙེངས་པ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་ལ་དྲན་པ་ལེགས་པར་ཉ་པར་གཞག་པ་དང༌། བསྲུང་བ་མེད་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བའི་ཆོས་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་མཆོག་མཁྱེན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་ཤིང་དུས་ཡུན་རིང་པོར་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བྱས་པའི་གནོད་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ཕྲད་པས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཆོས་སྨྲ་བས་མདོ་སྡེ་རྣམ་པར་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་དང་པོ་ཁོ་ནར་ཚིག་འབྲུ་དང་དོན་ཡོངས་སུ་བཙལ་བར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་བྱ་བས་ཆོས་
― DTG132_Page_0122 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟོན་པ་ན་གཞན་དག་ལ་རྣམ་པར་བཤད་པ་རྣམ་པ་ལྔས་འཇུག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ནས་བདག་ཉིད་ཆོས་སྨྲ་བའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་དང་ལྡན་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དག་ལ་ཆོས་དང་དོན་ལ་མཁས་པ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བདག་ཉིད་རྣམ་པར་བཞག་ནས་འཁོར་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དག་ལ་སྔ་མ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་བརྗིད་པའི་གཏམ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་པོ་དག་གིས་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་གཏམ་བྱའོ། །གཏམ་དེ་དག་ཟེར་བ་ན་གཞན་དག་རྣ་གཏོད་པ་ལ་སྦྱར་བར་བྱ་ཞིང་དང་པོར་སྟོན་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་སིལ་སྙན་དང་འདྲ་བར་བདག་དང༌། གཞན་དག་ལ་དགའ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། བདག་དང་གཞན་དག་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་འཇུག་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་མཁས་པར་འགྱུར་བ་ལ་ནི་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོད་དེ། ཚེགས་ཆུང་ངུས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའི་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་གཏམ་དག་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་པ་དང༌། བདག་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་དག་ལ་དགའ་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་དགེ་བ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་པ་དང། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་བར་དག་ལས་སྙན་པར་དང་གྲགས་པ་དགེ་བ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པར་རྒྱས་པར་འགྱུར་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ཚང་མེད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའོ། །དགེ་སློང་དག་བསླབ་པ་ལ་ཕན་ཡོན་དུ་གནས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་པ་ནི་མདོའོ། །དེའི་ལུས་ནི་ཚིག་འབྲུ་དང་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་དགེ་སློང་དག་བསླབ་པ་ལ་ཕན་ཡོན་དུ་གནས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་པ་ནི་ཡེ་གེ་བཅུ་གཉིས་དང༌། མིང་བཞི་དང༌། ཚིག་གཅིག་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་རེ་ཞིག་མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་ཡིན་ནོ། །བསླབ་པའི་གཞི་རྣམ་པར་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་བཀའ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངག་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ནི་ཚིག་འབྲུ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་
― DTG132_Page_0123 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དོན་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་བསྟན་པ་འདིའམ་ས་ལྔ་པོ་ཐམས་ཅད་དེ། དེ་ལ་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་སའོ། །ཤེས་རབ་དམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བའི་སའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྙིང་པོ་དང་དྲན་པའི་དབང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ས་དང་བསྒོམ་པའི་ས་དང་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་སའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཤེས་རབ་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེའི་རྟེན་དང་གྲོགས་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཙམ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཤེས་རབ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་གནས་ངན་ལེན་དང་བྲལ་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྙིང་པོར་རང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །དྲན་པའི་དབང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་དེ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འགའ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྟེན་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་རབ་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་སོ་སོར་རིག་པ་དང་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་དབེན་པ་དང༌། དགའ་བ་སྡུད་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་མཐར་ཐུག་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་མཐར་ཐུག་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དྲན་པའི་དབང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔྱོད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་ལྟར་དེ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་དེས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དབང་དུ་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསླབ་པའི་གཞིས་བསྡུས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཅི་རིགས་པར་བྱང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པ་ནས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་དགའ་བར་བྱ་བའི་བར་དང་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་དག་ཀྱང་འདི་ལ་ཡོད་མོད་ཀྱི་གཙོ་ཆེར་རྣམ་པར་བྱང་བའི་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་གི་དབང་དུ་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་ཁྱིམ་མེད་པའོ། །དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ལ་སོགས་པ་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ནི་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱའོ། །འདས་པ་དང་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་དགའ་བར་བྱ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླངས་
― DTG132_Page_0124 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྣམས་ལ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་དང༌། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་གཟེངས་བསྟོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་དེ་ནི་དབང་དུ་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཕན་ཡོན་ནི་བསླབ་པ་གསུམ་པོ་དག་གིས་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་པའོ། །ཉེས་དམིགས་ནི་དེ་ལྟར་མ་བྱས་ན་མི་འགྱུར་བ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་པ་དོན་དང་ལྡན་པ་མི་འགྱུར་པའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་དང་མི་ཤེས་པ་དང་བརྗེད་ངས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་དག་གོ །དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །གཉེན་པོ་ནི་བསླབ་པ་གསུམ་པོ་དག་གོ །བསྡུས་པའི་དོན་ནི་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་ལ་གནས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནས་དྲན་པའི་དབང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དག་སྟེ། དེ་ནི་མདོར་བསྟན་པ་ལས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱས་པ་ནི་དེ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དེ་ནི་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པའི་དོན་ཡིན་ཏེ་དེ་ལས་གོང་ན་ཡང་མེད་པ་དེ་ལས་ལྷག་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་བཤད་པའི་ཆོས་ནི་གསུང་རབ་ཏུ་གཏོགས་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ལས་རེ་ཞིག་དེ་ནི་མདོའི་སྡེས་བསྡུས་པ་དང་ལུང་དུ་བསྟན་པའི་སྡེ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ་ངེས་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ནས་སློང་བ་ནི་དབང་དུ་བྱ་བ་ལས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་ཤེས་པའི་སྟོབས་སྟོན་པར་འདོད་པས་མདོ་སྡེ་རྩོམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་གདུལ་བ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་སྤྱོད་པ་ལ་བརྩོན་པ་ཟང་ཟིང་ལ་གདུ་ཞིང་དེ་ལ་མོས་པ་རྣམས་བསླབས་པའི་ཕན་ཡོན་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པ་ལ་བསླབ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་པའི་ཕན་ཡོན་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་དགེ་སློང་གི་དངོས་པོ་བཞི་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་དོག་དང་རྟགས་དང་དབྱིབས་ཀྱི་དགེ་སློང་ཉིད་དང༌། ཆོ་ག་བསྲུང་ཞིང་ཚུལ་འཆོས་པའི་དགེ་སློང་ཉིད་ལས་འདུན་པ་ཟློག་པར་བྱེད་པའོ། །ཤེས་རབ་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲགས་པ་དང་སྒྲ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དགེ་སློང་ཉིད་ལ་འདུན་པ་ཟློག་པར་བྱེད་པའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྙིང་པོ་དང་དྲན་པའི་དབང་ཞེས་བྱ་
― DTG132_Page_0125 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དེས་ནི་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་དགེ་སློང་ཉིད་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་གྲགས་པ་ལ་སོགས་པ་འདོད་པ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཐོས་པ་འཛིན་པར་བྱེད་ཀྱི། ཤེས་རབ་འཕེལ་བར་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཉེས་པ་སྔར་མ་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པས་བསྡུས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དམན་པས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་གོང་མ་བས་ཀྱང་ཆེས་གོང་མ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་རྒྱང་འཕེན་པའི་གསང་ཚིག་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ཞིང་ལྷོད་པ་རྣམས་ལ་ནི་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཐོས་པ་ལ་མི་ལྟོས་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཤེས་རབ་དམ་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་རྣམས་ལ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྙིང་པོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཤེས་རབ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ནི་དྲན་པའི་དབང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་གིས་ཀུན་ནས་སློང་བ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་འདིར་ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་དང་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པོ་དེ་ཙམ་གྱིས་ནི་བསླབ་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གནས་པར་གྱིས་ཞེས་གསུངས་པས་ནི་ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བ་རྣལ་འབྱོར་རྣམ་པ་བཞིས་བསྡུས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པ་གསུམ་ཞེས་གསུངས་པས་ནི་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དད་པ་དང་འདུན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླང་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །ཐོས་པ་འཛིན་པའི་དུས་ན་ནི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐབས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཚིག་གི་དོན་ནི་བསླབ་པ་དང༌། རྗེས་སུ་བརྩོན་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་གདམས་པ་བཞིན་སྒྲུབ་པ་དང༌། གོམས་པ་དང༌། སྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །སྒྲུབ་པ་དེ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པར་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དང་བཟོད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་བསླབ་བཞེས་བྱའོ། །ཡང་ཞི་བའི་ཕྱིར་འགྲོ་བས་བསླབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་དག་
― DTG132_Page_0126 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་ངེས་པའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །རྟགས་དང་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ལས་དང་ཆོས་དང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་བདུན་དང་བསླབ་པའི་གཞི་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཁམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པའོ། །དུས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ནི་འདས་པའི་དུས་སུ་ཡང་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་འདི་ལྟ་བུ་ཁོ་ནར་གྱུར་ལ་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་ཡང་འདི་ལྟ་བུ་ཁོ་ནར་འགྱུར་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ན་ཡང་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་འདི་ལྟ་བུ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གནས་སྐབས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ནི་གང་ཟག་ཞུགས་པ་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་ཆུང་དུའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་འབྲིང་གི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཆེན་པོའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །སོ་སོར་བརྟགས་ནས་མངོན་པར་མི་དགའ་བཞིན་དུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་དགའ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནི་བདེ་བའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་དགའ་བ་ཡང་མ་ཡིན་མངོན་པར་མི་དགའ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དགེ་བའི་གནས་སྐབས་ཡིན་གྱི། མི་དགེ་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །ཐོས་པ་གཟུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཐོས་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །བསམས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་བསམས་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །བསྒོམས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་བསྒོམས་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །ལྷག་པའི་སེམས་དང་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་མ་ཐོག་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་དེ་དག་གི་གནས་སྐབས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་དག་ནི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་གི་
― DTG132_Page_0127 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་འདིར་གང་ཟག་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡིན་པར་དགོངས་སོ། །དེ་ཡང་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཡང་ཡོད། དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཡང་ཡོད་དོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྤྱད་པ་ཡང་ཡོད། ཆ་མཉམ་པར་སྤྱད་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཉན་ཐོས་ཁོ་ནའི་ཡིན་གྱི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡང་མ་ཡིན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རང་སངས་རྒྱས་ནི་རང་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྙིང་པོ་འདི་ལ་གནས་པར་མི་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་ཁོ་ནའི་ཡིན་ཏེ། ཞུགས་པ་དང་མ་བསྒྲིབས་པ་དང་འཆིང་བ་མཐའ་དག་ཡོད་པ་དང་འཆིང་བ་མ་ཚང་བ་ཡང་ཡིན་གྱི། འཆིང་བ་མེད་པའི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མིར་གྱུར་པ་ཡིན་གྱི། ལྷར་གྱུར་པའི་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་དེ་ནི་གང་ཟག་གི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ཡིན་ནོ། །བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་ལ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་དམ་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྙིང་པོ་དང་དྲན་པའི་དབང་ལ་ཡང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དག་ཅི་རིགས་པ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཕན་ཡོན་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། མཐོ་བ་དང༌། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །ཕན་ཡོན་བཅུ་ཡང་དག་པར་གཟིགས་ནས་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལ་ཆོས་འདི་ནི་ལུས་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་དང་བསྟོད་པར་འོས་བས་ན་ཕན་ཡོན་ཡིན་ནོ། །ཡང་མཐུན་པར་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འདིའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བས་ཕན་ཡོན་ནོ། །ཡང་ལེགས་སུ་སྨོན་པར་བྱ་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཕན་ཡོན་ནོ། །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་རྣམ་པ་བཅུར་དབྱེ་བས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དགེ་འདུན་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དགེ་འདུན་ལེགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་དགེ་སློང་རྣམས་དང༌། དགེ་སློང་རྣམས་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་དང༌། ཁྱིམ་མེད་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། དེའི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བདག་ཉིད་ངན་སོང་ལས་སྲུང་ཞིང་མ་སྨས་པར་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་ངོ༌། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་རྒྱལ་རིགས་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་དང༌། རིགས་མཐོན་པོ་དང༌། དམའ་
― DTG132_Page_0128 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་དབྱེ་བ་དང༌། གསར་བུ་དང༌། བར་མ་དང༌། གནས་བརྟན་གྱི་དབྱེ་བས་རིག་པར་བྱའོ། །གནས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། དུས་ཡོལ་བར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། སྒོམས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། གོམས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །དེའི་ལུས་ནི་བསླབ་པ་ལེགས་པར་བཤད་པ་ལས་གུད་ན་མེད་དོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ནི་སྤྱོད་ལམ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དུས་ཡོལ་བར་གནས་སོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་སྤྱོད་ལམ་གྱི་དབྱེ་བ་དང༌། སྔ་དྲོད་དང་གུང་ཚིགས་དང་ཕྱི་དྲོ་དང༌། མཚན་མོ་གནས་པས་དབྱེ་བས་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་དང༌། ཡེ་ཤེས་དང༌། མཐོང་བ་དང༌། སྣང་བ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །དེ་ཡང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཡིན་ནོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ནི་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མི་ཤེས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་པོ། །ཡང་རྣམ་པ་ལས་ཤེས་པས་ན་ཤེས་རབ་ཡིན་ནོ། །ཡང་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཁས་པ་ནི་ངེས་པར་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་པོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་སྤངས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དང་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ཟད་པ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གནས་ངན་ལེན་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་འཆིང་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལས་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐུབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་དངོས་པོའི་ཕྱིར་གསུངས་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་དུས་དང་སྦྱོར་བ་དང༌། མི་གཡོ་བ་དང༌། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། དེ་ལྟར་དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་སྔ་མ་ལྟ་བུ་དག་ནི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དྲན་པ་དང་སེམས་ཀྱིས་མི་བརྗེད་པ་དང་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཡིན་ནོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ནི་ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཕྱིར་དྲན་པའོ། །ཡང་
― DTG132_Page_0129 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཇི་ལྟར་འདྲིས་པའི་ངོས་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འདིས་མངོན་པར་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དྲན་པའོ། །དྲན་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལ་སོགས་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དྲུག་པོ་དག་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་དབྱེ་བས་ཀྱང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱས་པར་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གང་ཡིན་ཞེས་རྒོལ་ན་དེ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡོན་ཏན་དུ་བལྟ་ཞིང་གནས་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་པའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་མཆོག་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་པའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གང་ཞེ་ན། དེ་ནི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ཡོངས་སུ་སྟོན་པའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ནོ། །དྲན་པའི་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གང་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཆུང་དུ་དང་ངན་ངོན་ཙམ་གྱིས་ཆོག་མི་ཤེས་པར་ཡོངས་སྟོན་པའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ཏུ་བསླབ་པ་གསུམ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་ན། འདིར་ཅིའི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་མ་གསུངས་པར་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་བསྟན་ཅེ་ན། ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པ་བསྟན་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་འགྱོད་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་བསྟན་པས་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་གི་ནང་ནས་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ཡིན། །འདུས་པར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པའི་དགེ་སློང་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོའི་བར་དུ་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོའི་བར་དང་ཡང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་བས་
― DTG132_Page_0130 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་མདོ་སྡེ་དེར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདྲེན་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་འདྲེན་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ལྷག་པའི་སེམས་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ཁོ་ན་དང་ལྷན་ཅིག་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་བསླབ་པ་གསུམ་གྱི་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་བསྒོམ་པ་མ་བསྟན་ཅེ་ན། འདིར་ཡང་ཚུལ་སྔ་མ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་ལ་གནས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕན་ཡོན་ལ་གནས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་ཀྱང་མ་གསུངས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕན་ཡོན་ལ་གནས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་ཀྱང་མ་གསུངས་ཤེ་ན། དམན་པ་ལ་ཕན་ཡོན་སྨོས་པས་གདུལ་བ་རྣམས་གྱ་ནོམ་པ་ལ་ཡང་ཕན་ཡོན་འཛིན་དུ་བཅུག་པར་འགྱུར་པ་དང༌། ཕན་ཡོན་བཅུ་པོ་དགེ་འདུན་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དགེ་འདུན་ལེགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཕན་ཡོན་དེ་དག་ལ་འཇུག་པར་བསླབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་པས་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཡིན་ནོ། ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་དམ་པ་ལ་གནས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དམ་པ་ལ་གནས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་མ་གསུངས་ཤེ་ན། དམན་པ་ལ་དམ་པ་སྨོས་པས་གདུལ་བ་རྣམས་གྱ་ནོམ་པ་ལ་ཡང་འཛིན་དུ་བཅུག་པར་འགྱུར་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཁྱད་པར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བླ་ན་མེད་པའི་ཤེས་རབ་མི་རྟག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་རྟག་པས་སྙིང་པོ་ཉིད་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་ལ་གནས་པ་གང་ཞེ་ན། བསླབ་པའི་གཞི་ཇི་ལྟར་བཅས་པ་དག་ལ་ཕན་ཡོན་བཅུ་ཡང་དག་པར་མཐོང་པའི་ངེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིད་དང༌། བསྟན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིད་དང༌། རྟག་ཏུ་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། རྟག་ཏུ་འཇུག་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དགེ་འདུན་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱི་དོན་གང་ཞེ་ན། དགེ་འདུན་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྟན་པའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །དགེ་འདུན་ལེགས་པར་
― DTG132_Page_0131 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་བརྩོན་པའི་མཐའ་རྣམ་པར་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་འདུན་བདེ་བར་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ངལ་བའི་རྗེས་སུ་བརྩོན་པའི་མཐའ་རྣམ་པར་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་མ་དད་པ་རྣམས་མངོན་པར་དད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་དད་པ་རྣམས་ཕྱིར་ཞིང་དད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞུགས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གནོད་མི་བཀུར་བའི་གང་ཟག་རྣམས་ཚར་གཅད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་རྣམས་ལ་ནན་ཏུར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པ་རྣམས་བདེ་བར་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་འགྱོད་པ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚེ་འདིའི་ཟག་པ་རྣམས་བསྡམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྣམ་པར་གནོན་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚེ་རབས་ཕྱི་མའི་ཟག་པ་རྣམས་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨོན་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་སྤང་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ངའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་ཡངས་པར་གྱུར་པ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་བར་ལ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་ཡོན་བཅུ་པོ་དེ་དག་གིས་མདོར་བསྡུ་ན་ཕན་ཡོན་གསུམ་བསྡུས་པ་ཡིན་ལ་གསུམ་གྱིས་ཀྱང་བཅུ་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། དགེ་འདུན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པར་གནས་པ་ཉིད་དང༌། བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པ་ཉིད་དང༌། དུས་ཡུན་རིང་དུ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་རྗེས་སུ་སྲུང་བ་རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པར་གནས་པ་ཉིད་དང༌། བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་རྗེས་སུ་སྲུང་བ་དང༌། དཀའ་ཐུབ་དྲག་པོས་གདུང་བ་རྗེས་སུ་སྲུང་བ་དང༌། ཡོ་བྱད་ཀྱིས་ཕོངས་པ་རྗེས་སུ་སྲུང་བ་དང༌། ཕན་ཚུན་གནོད་པ་རྗེས་སུ་སྲུང་བ་དང༌། སེམས་ལ་འགྱོད་པ་རྗེས་སུ་སྲུང་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྗེས་སྲུང་བ་དང༌། ལོག་
― DTG132_Page_0132 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་སྨོན་པ་རྗེས་སུ་སྲུང་བས་སོ། །ཚིག་ཐ་མས་ནི་བསྟན་པ་ཡུན་རིང་དུ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ངེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་ཡིན་ཞེ་ན། བསླབ་པའི་གཞི་མི་འབུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་བརྟན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་ཡིན་ཞེ་ན། བསླབ་པའི་གཞི་ཉམས་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་རྟག་ཏུ་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བསླབ་པའི་གཞི་འདྲལ་བར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་རྟག་ཏུ་འཇུག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རལ་ན་ཡང་ཕྱིར་གསོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་སློབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བསླབ་པ་མཐའ་དག་རྗེས་སུ་སྲུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ངེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་དང༌། བརྟན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་དེ་ཆོས་ཐོས་ནས་གཅིག་པུ་དབེན་པར་སོང་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷག་པའི་སེམས་དང་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ལས་བརྩམས་ནས་སེམས་པར་བྱེད། འཇལ་བར་བྱེད། ཉེ་བར་རྟོག་པར་བྱེད་ཅིང༌། དེ་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ལ་བརྟན་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་རེག་པར་བྱེད་དེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་མི་མཉམ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་ད་དྲན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བདག་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་སམ་འོན་ཏེ་མ་རྫོགས། བདག་གི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆོས་འདི་དག་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་རྟོགས་སམ་འོན་ཏེ་མ་རྟོགས། བདག་གི་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་རེག་གམ་འོན་ཏེ་མ་རེག་ཅེས་དེ་ལྟར་དྲན་པའི་སྟོབས་སྐྱེད་པ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་དང༌། ཤེས་རབ་དམ་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྙིང་པོར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་དྲན་པའི་དབང་པོ་ཡིན་ནོ། །དྲན་པ་དེ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ཆོས་བསྟན་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། གདམས་ངག་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། བྱས་པ་དང་མ་བྱས་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ལ་བརྟེན་པའོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་དགེ་བསྙེན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དགེ་སློང་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བསྙེན་གནས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་
― DTG132_Page_0133 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་དུ་མ་གསུངས་ན། དེ་ལ་འདིར་ཚུལ་ཁྲིམས་གང་ལས་བརྩམས་ནས་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་ལ་གནས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་ཤེ་ན། གཙོ་ཆེར་དགེ་སློང་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱང་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་གསུངས་ན། དེ་ལ་འདིར་ཤེས་རབ་གང་ལས་བརྩམས་ནས་ཤེས་རབ་དམ་པ་ལ་གནས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་ཤེ་ན། རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ལས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང༌། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་དང་གཡོ་བ་དང་མི་གཡོ་བའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་གསུངས་ན། དེ་ལ་འདིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གང་ལས་བརྩམས་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྙིང་པོ་ལ་གནས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་ཤེ་ན། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང་མི་གཡོ་བ་ལས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དྲན་པ་ཡང་ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་ཆོས་རྣམས་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། བྱས་ནས་ཡུན་རིང་དུ་ལོན་པ་དང༌། སྨྲས་ནས་ཡུན་རིང་དུ་ལོན་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་བསྟན་པ་རྣམས་དྲན་པ་དང་གདམས་ངག་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། བྱས་པ་དང་མ་བྱས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་དྲན་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་གསུངས་ན། དེ་ལ་འདིར་དྲན་པ་གང་ལས་བརྩམས་ནས་དྲན་པའི་དབང་ཞེས་གསུངས་ཤེ་ན། གཙོ་ཆེར་བྱས་པ་དང་མ་བྱས་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོགས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལས་སོ། །དེ་ལ་མཚམས་སྦྱར་བ་ནི་འདི་ན་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བརྟེན་ནས་ཐོས་པ་འཛིན་པར་བྱེད་ཅིང་དེ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་དེ་ལ་ནི་འགྱོད་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། འགྱོད་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་ཐབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ་དེ་ལྟར་དེ་དག་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མཚམས་སྦྱར་བ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གོང་ནས་གོང་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་ཤེས་རབ་དམ་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ལ་ཤེས་
― DTG132_Page_0134 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་དམ་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྙིང་པོའི་ཕྱིར་ཡིན་པའོ། །ཇི་ལྟར་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་ཡིན་པ་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྙིང་པོའི་བར་དུ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དྲན་པའི་དབང་གིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་བསྒྲུབ་པའི་མཚམས་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གནས་པའི་བསླབ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་བསྒྲུབ་པའི་མཚམས་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་བྱ་བ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་བསྒྲུབ་པ་རྗེས་སུ་སྟོན་པར་མཛད་པར་སྟོན་པའོ། །ཡང་སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྟོན་པར་མཛད་པས་སྟོན་པའོ། །ཡང་མུ་སྟེགས་ཅན་རོ་དང་འདྲ་བར་ནུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདི་ཤར་བས་སྟོན་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་ལས་ཉན་ཅིང་རྗེས་སུ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པས་ཉན་ཐོས་རྣམས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཁོ་ན་ལས་བརྩམས་ཤེ་ན། འདི་ལྟར་ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྲས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་པས་བསླབ་པ་རྣམས་ལས་བརྩམས་ནས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་ནི་མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་བསླབ་པའི་གཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་ལྟུང་བ་སྡེ་ལྔ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྗེས་སུ་ཐུགས་བརྩེ་བ་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཚད་མེད་པས་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐུགས་རྗེ་དང་ལྡན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆོས་མང་པོ་རྣམས་སེ་ལ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དུ་བཞེད་པ་ནི་བདེ་བའི་ཆོས་མང་པོ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་པར་བཞེད་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་དུ་མ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐུགས་རྗེ་བར་མཛད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་དུ་མ་སེལ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་རིགས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་དང་རུས་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡངས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་དེ་དག་ཉིད་གོང་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ལས་བརྩམས་ནས་སོ། །ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་བར་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ལ་མཐུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་ཉི་ཚེ་བར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་སྟོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུང་རབ་ཏུ་གཏོགས་པ་ཡན་
― DTG132_Page_0135 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལག་བཅུ་གཉིས་སོ། །བཟུང་ཞིང་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱས་ནས་བཅང་བར་བྱ། མན་ངག་ཏུ་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་དང་དབེན་པར་སོང་ནས་སོ། །ངེས་པར་བརྟག་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་སོ། །འདི་ནི་ཁྱེད་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འདི་ནི་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་དང་མི་དགའ་བ་རང་ལ་རག་ལུས་པའི་སྤྱོད་པའོ། །འདི་ནི་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་པའི་སེམས་དང་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ཡང་དགེ་བའི་ཕྱིར་ནི་ཕན་པ་ཡིན་ལ་ཕན་འདོགས་ཕྱིར་ནི་བདེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་འདི་ནི་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་བསྔགས་པའོ། །འདི་ནི་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པའི་ཟས་དང་གོས་འབུམ་རི་བ་རྗེས་སུ་གནང་བར་མཛད་པའོ། །འདི་ནི་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་བསླབ་པ་གསུམ་བཅས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་དང་དེར་ཆོས་དེ་དག་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ལེགས་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་པའི་ཕྱིར་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་གང་དག་ཡིན་པ་དང༌། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ལྷག་པའི་སེམས་དང་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པའོ། །དེས་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ན་ལེགས་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡུན་རིང་པོ་ནས་གོམས་པ་དང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པས་སོ། །དེ་དང་དེར་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་རེག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་དང་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ལས་བརྩམས་ནས་སོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་རེག་པ་ཡིན་ཏེ། མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ཉིད་ལ་ཕྱོགས་གཅིག་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རམ། དེས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བརྟེན་ནས་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མ་གྱུར་པའོ། །བདག་གིས་ཆོས་འདི་དག་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་མ་རྟོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་མ་རེག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་
― DTG132_Page_0136 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ངས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སོ་སོར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ནི་དེ་ལྟར་མདོར་བསྟན་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་མཇུག་བསྡུ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་མདོ་སྡེ་རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་འདི་དག་གིས་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བ་དང༌། ལེགས་པར་སྤྱད་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་དང༌། ནད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དག་གིས་ཤེས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་དང༌། བདག་ཉིད་དང༌། གཞན་དག་གིས་དེའི་འབྲས་བུ་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་དེ་དག་དང༌། སྔར་ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་གཞག་པ་དག་གིས་མདོ་སྡེ་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་རྣམས་དང༌། ཁམས་རྣམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་དང། །ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་རྣམས་དང༌། དེ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱོ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲོལ་བའོ། །དེ་ལ་བདག་ཉིད་དང་གཞན་དག་གིས་དེའི་འབྲས་བུ་རྟོགས་པ་ནི་བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་དེ་ནི་རྣམ་པར་བཤད་པ་བསྡུ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་རྣམ་པར་བཤད་པ་བསྡུ་བ་རྫོགས་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ཐམས་ཅད་རྫོགས་སོ།། །།རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་འདི་ནི་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་བདག་དང་གཞན་གྱི་གྲུབ་པའི་མཐའ་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་ཏུ་བྱོན་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་བར་བརྙེས་པ་འཕགས་པ་མི་ཕམ་པའི་ཞབས་ཀྱི་པད་མ་རྙོག་པ་མེད་པའི་ཟེའུའི་འབྲུ་སྤྱི་བོས་ལེན་པར་མཛད་པ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་པ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དང་དུ་བླང་བར་བྱའོ།། །། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པྲ་ཛྙཱ་ཝ་རྨ་དང༌། སུ་རེནྡྲ་བོ་དྷི་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་ཡེ་ཤེས་སྡེས་ཞུས་ཏེ་གཏན་པ་ཕབ་པ། འདི་ལ་ཤློ་ཀ་ལྔ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་ལྔ་ཡོད་དོ་།སྤྱིར་ཤ་ལོ་ཀ་བཞི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་ཡོད་དོ། །བམ་པོ་ནི་བརྒྱ་དང་ལྔ་བཅུ་ཡོད་དོ།། །།
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་རྣམ་པར་བཤད་པ།
― DTG132_Page_0137 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཡོ་ག་ཙཪྻ་བྷུའུ་མི་བྱཱ་ཁྱ། བོད་སྐད་དུ། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་རྣམ་པར་བཤད་པ། ཚིག་གི་མངའ་བདག་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་ཕན་ཕྱིར་ཐོགས་མེད་ཅེས་བྱ་བས། ཆོས་རྒྱུན་ཏིང་འཛིན་སྟོབས་ཀྱིས་དྲངས་པ་བདུད་རྩིའི་ཆོས། །འཕགས་པ་མི་ཕམ་ཞལ་གྱི་བུམ་པ་ནས་བླུགས་པ། །གསན་པའི་སྙིམ་པས་གསོལ་བ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཐུབ་པ་དཔག་བསམ་ཤིང་གྱུར་ལས། །ཚིག་གི་ཡལ་ག་འཁྲུངས་པ་ཡི་གེའི་མེ་ཏོག་གི །ཆར་བས་རྣ་བརྒྱན་བློ་གཏེར་གྱུར་པ་དཔལ་ཡོན་ཅན། །དེ་ཡི་གཅུང་པོ་དཔལ་ལྡན་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐེག་པ་གསུམ་པོ་མཐའ་དག་སྟོན་པས་དོན་ཆེ་ལ་རྣམ་པར་མ་བཤད་པས་ཐ་བར་གྱུར་པ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་འདི་བདག་པས་ཀྱང་བློ་ངན་པ་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་སྐབས་སྐབས་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཐིགས་པ་རྣམས་བསྡུ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་བསྟན་པ་འདི་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་མཁས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དག་ཀྱང་འདི་ཉིད་ལ་བསླབས་ནས་རང་གི་ཐེག་པས་རང་ངེས་པར་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཉམས་པ་དབྱེ་བར་བྱ་བ་དང༌། མ་ཉམས་པ་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཆེ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང༌། མི་ཤེས་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པས་མ་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། དེ་དག་ལ་ཆོས་མཚན་ཉིད་མ་ནོར་བ་བསྟན་པས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་རྟོགས་པར་བྱ་ཞིང་ཚར་བཅད་ནས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཁ་ཅིག་ཞུགས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དགོངས་པ་སྣ་ཚོགས་ཅན་གྱི་མདོ་སྡེ་སྡེ་མཉན་ན་བློ་རྣམ་པར་རྨོངས་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། དེ་དག་ལ་ཡང་ཕན་བཏགས་པར་བྱས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་མདོ་སྡེའི་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་བྱིས་པའི་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྟོང་
― DTG132_Page_0138 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྲག་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། བསྡུས་པ་ལ་དགའ་བ་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་དག་ལས་མཚན་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ་བསྡུ་བར་བྱ་བ་དང༌། རྒྱས་པར་དགའ་བ་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྒྲོགས་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱོགས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དགོངས་པ་དེ་དག་ལ་སོགས་པ་མདོ་སྡེ་དང་དེ་དག་ལས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་ལས། ཡང་དང་ཡང་དུ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །འཕགས་པ་ཟླ་བ་སྒྲོན་མའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་སྒོམ་པའི་སའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཚངས་པས་ཞུས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་སྐྱེ་བའམ་འགག་པར་མི་བགྱིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཡང་ན་བསྟན་བཅོས་མཛད་པས། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ལུས་སུ་འགྱུར་བ་གཞན་ལྔ་སེམས་ལ་གཞག་པ་རྣམས་བསྟན་པར་འདོད་པ་དང༌། དེ་བསྟན་བཅོས་ཐོས་པའི་སློབ་མ་ལ་དེ་རྣམ་པར་དབྱེ་ཞིང་ལན་གདགས་པའི་ཚིག་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་དྲི་བ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་གཞི་ལྔ་ནི་དག་ཡིན་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་དང༌། སྡེ་སྣོད་གསུམ་བསྡུས་པའི་གཞི་དང༌། དེ་རྣམ་པར་བཤད་པའི་སྒོའི་གཞི་དང༌། རྣམ་གྲངས་ལ་མཁས་པའི་གཞིའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་སྔར་མ་བསྟན་པར་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་བའི་ཚིག་དེ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བར་འཇུག་པའི་ལམ་སྟེ། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་ལས། དེའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་མཉམ་པར་ཟུང་དུ་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
― DTG132_Page_0139 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་སྟེ། མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་ལས་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་དྲན་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མཐུན་པར་སྡུད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་དད་པ་དང༌། འདུན་པ་པ་དང༌། ཐབས་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ལ་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གི་སྦྱོར་བ་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ས་ལས་རྣལ་འབྱོར་གང་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དད་པ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་ཇི་སྐད་སྨོས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་ཐབས་ཉིད་ལ་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་རིགས་པ་བཞིའོ། །དེ་གཉིས་ནི་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དག་བཤད་པའི་སྐབས་ནས་འབྱུང་ངོ༌། །ཡང་ན་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དགོངས་པ་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས། རྣལ་འབྱོར་གང་གིས་བསླབ་པ་དེ་དག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་དབྱེ་བ་འཇིག་རྟེན་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཁྱད་པར་དང༌། ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་ལམ་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ས་ལས་རྣལ་འབྱོར་གང་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ་ཇི་སྐད་རྒྱ་ཆེར་སྨོས་པ་ལྟ་བུའོ། །བསྡུ་ན་གཉེན་པོའི་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་སྟེ། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ས་ལས་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམ་པ་ཡིན་པར་བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་སོགས་པ་ཇི་སྐད་སྨོས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་ཐུན་མོང་བའི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེའི་ཁྱད་པར་དུ་འབྲེལ་བར་འཇུག་པ་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །ཡང་ན་གཉིས་ཀྱི་མི་གཡོས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སས་བསྡུས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། རིགས་པའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ལ་བྱ་སྟེ། ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་ཀྱི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་ལས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ཇི་ལྟར་ལགས་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌།
― DTG132_Page_0140 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཚངས་པ་ཆེན་པོས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ཆོས་གང་ཡང་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་འགོག་པར་མི་བྱེད་ཅིང༌། ཆོས་གང་ཡང་གྲུབ་པར་མི་འདོད་ལ། མངོན་པར་རྟོགས་པར་མི་འདོད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་སྐྱེ་བའམ་འགག་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་ཐོབ་པར་མི་འདོད་ཅིང་མངོན་པར་རྟོགས་པར་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཡོངས་སུ་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོ་ལས། ཡང་དག་ཚོལ་བ་མི་གཏོང་ཞིང༌། །སྣང་བ་མེད་པ་གང་གི་ཚེ། །གཟུང་བ་དང་ནི་འཛིན་པ་དང༌། །གྲོལ་དད་བཅིངས་པ་མི་མཐོང་བ། །དེ་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་སྙོམས་ཞུགས་པ། །ང་མཐོང་འགྱུར་བ་དོགས་པ་མེད། །ཅེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། །འདི་ལྟ་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་སར་མི་ལྟུང་ཞེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པའི་བར་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་རྣལ་འབྱོར་གྱི་མཆོག་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཤཱ་རིའི་བུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་གནག་ཇི་རྙེད་པ་དེ་དག་གི་ནང་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་ནི་མཆོག་ཅེས་བྱའོ། །གཙོ་བོ་དང་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་བར་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་འདི་ནི་གོང་ན་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་དེས་བསྡུས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བྱ་སྟེ། བསྟན་པ་ལ་ཁྱབ་པ་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བསྒོམ་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཇི་སྐད་
― DTG132_Page_0141 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་གསུང་རབ་མཐའ་དག་སྡུད་པར་ནུས་ན། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ཞེས་བྱ་བས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་གོ །དེ་ལ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །ཉན་པ་དང་སེམས་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་དེ་དག་གི་སྤྱོད་པ་མཚུངས་པ་ནི་འདུལ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་སྒྲུབ་པའི་རིམ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་བ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་རོ། །དེ་དག་གིས་དེ་ནི་རྟའི་དཀྱུས་ལྟ་བུ་སྟེ་འགྲོ་བའི་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ལ་མེད་དོ། །ཡང་ན་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་དག་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་རང་གིས་ཆོས་བརྟས་པས་མངོན་པར་འཕེལ་བ་སྟེ། ལོ་ཏོག་གིས་དང་འདྲ་བ་དེ་ནི་དེ་དག་གི་ས་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་བར་བསྡུས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དེ་སྐྱེད་པའི་གནས་དང་མཐུན་པ་སྟེ། ས་དང་འདྲ་བས་ན་སའོ། །ཡང་ན་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་དག་ས་འདི་ལ་སྤྱོད་པར་བྱེད་ཅིང་རང་གི་ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པས་བ་ལང་གི་ས་དང་འདྲ་བར་དེ་ནི་དེ་དག་གི་ས་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཏེ་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་ཡུལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་སའོ། །དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཡང་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་མངོན་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་རྣལ་འབྱོར་བའི་གནས་སྐབས་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་དེ་ལ་ཡང་ས་ཞེས་བྱ་བ་ས་བཅུ་དང་འདྲ་སྟེ་ཕྱོགས་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ། །ས་རེ་རེ་ལ་ཡང་དོན་མང་དུ་ཡོད་པས། ས་རྣམ་པར་གཞག་པ་མཐའ་ཡས་པར་འགྱུར་བའི་ཉེས་པ་མཐོང་ནས། མདོར་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །ས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི། རང་བཞིན་གང་དང་ཇི་ལྟར་འཇུག །དེ་ལ་དེ་ཡི་གནས་སྐབས་དང༌། །གོ་རིམས་གང་དང་གང་འཐོབ་དང༌། །ཐ་མར་དེ་ཡི་འགྲོ་བ་སྟེ། །གཉིས་དང་གསུམ་དང་བཞི་པོ་དང༌། །གསུམ་པོ་དག་དང་གསུམ་དག་དང༌། །གཉིས་པོ་དག་གི་ས་རྣམས་ཀྱི། །བསྡུ་བ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན། །དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཁོར་དང་བཅས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་གང་ཟག་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ལ་
― DTG132_Page_0142 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པའི་རྣམ་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཚེ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཐོས་པ་དང༌། སེམས་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་རིམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་གསུམ་པོ་གང་ཡང་རུང་བ་འཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པ་དེའི་འགྲོ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་ན་འཇུག་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྡུད་པ་དང༌། དེ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། དེའི་གནས་སྐབས་སྟོན་པ་ནི་ས་གཉིས་དང༌། གསུམ་དང༌། བཞི་པོ་དག་གིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྡོག་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ས་གསུམ་དང༌། གསུམ་དང༌། གཉིས་དང༌། བསྡུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི། འཇུག་པ་དང་ནི་ལྡོག་པ་ཡིས། །བསྡུ་དང་དེ་ཡི་དབྱེ་བ་དང༌། །དེ་ཡི་གནས་སྐབས་བཤད་པ་ནི། །ས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་སུ་བསྟན། །དེ་ཡང་རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་ན། འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ས་དང་ནི། །དེ་བཞིན་འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་ས། །གནས་དང་ལམ་དང་གནས་སྐབས་ནི། །དགུ་དང་བརྒྱད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྟན། །ཡང་རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་ན། །སེམས་ཅན་ཇི་ལྟར་འཇུག་པ་དང༌། །དེ་ལ་དེ་ཡི་གནས་སྐབས་དང༌། །དེ་དག་དེ་ལྟར་ལྡོག་པ་དང༌། །དེ་ལ་དེ་ཡི་གནས་སྐབས་སོ། །རྣམ་གྲངས་དང་པོ་གཉིས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། ས་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་ཀྱང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་རྟོགས་པར་འདོད་པའི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པས་ནི་དང་པོ་ཁོ་ནར་འཁོར་བར་འཇུག་པ་དང༌། དེ་ལས་ལྡོག་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་འཇུག་པ་དང༌། འཇུག་པའི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ལྡོག་པ་དང༌། ལྡོག་པའི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་ཞེས་དེའི་གཞིའི་དངོས་པོ་སེམས་ཅན་གྱི་རྫས་བཙལ་བར་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྤོག་བ་དང་མི་སྤོང་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཡིད་ཆེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་གནས་སྐབས་ཀྱང་བཙལ་བར་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་ལས་བརྩམས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འདུལ་བ་ལས་རྒྱལ་པོ་དང་རྐུན་པོ་ལས་བརྩམས་པ་ནི་རྒྱལ་པོ་དང་ལྡན་པ་དང༌།
― DTG132_Page_0143 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྐུན་པོ་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་ཡིན་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་པོ་དག་ས་གཅིག་ཏུ་བསྟན་ཅིང་དེ་ཡང་ཡིད་ཀྱིས་པས་སྔར་བསྟན་ཞེ་ན། དམིགས་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ་གནས་འབྱུང་བའི་ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལྟ་བུ་མེད་ཅིང་རིགས་གཅིག་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་བྱས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉུང་བས་ན་སྔར་བསྟན་ཏོ། །ཡིད་ཀྱི་ས་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་པས་ན་ལོག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་ཏོ། །ངོ་བོ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཅིའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་མི་སྨོས་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དོན་ལྔ་པོ་དག་ཉིད་བརྗོད་ཅེ་ན། དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་དག་གིས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་དེའི་རང་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། དེ་གང་ལས་འབྱུང་བ་དང༌། དོན་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། གྲོགས་དང༌། ལས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་དོན་ལྔ་པོ་དེ་དག་བསྟན་པས་གཞན་ཡང་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱང་གྲོགས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡང་འདི་ཉིད་དུ་འདུས་པས་ན་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མ་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གིས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ལོག་ནས་ཀྱང་ཆོས་ལྔ་པོ་འདི་དག་གིས་ནི་ཕུང་པོ་ལ་མཁས་པ་ཡང་བསྡུས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའི་དངོས་པོ་དགུའི་བར་དུ་ཡང་བསྡུས་སོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལ་མིག་ནི་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཏེ། ནམ་མཁའ་ཕྱོགས་གཅིག་པས་ན་རྫས་དྲུག་པོ་ལུས་དང༌། ས་དང་གཟུགས་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་རྣམས་དང་ཐ་དད་པར་མི་གནས་སོ། །ཡང་ན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པར་མ་བཞག་ཀྱང་ས་བོན་བཅུ་གཅིག་དང་ལྡན་ཏེ། ཡུལ་ལྔ་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དང༌། ལུས་དང༌། མིག་གིའོ། །ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི། མ་ཟད་པར་དུ་གཟུགས་སྤྱོད་དང༌། །གཡོ་ཞིང་སྐད་ཅིག་པ་ཉིད་དང༌། །རྣམ་པ་བཞི་པོར་གྲགས་པ་དང༌། །མཛེས་པའི་ལས་ལས་གྱུར་པ་ཡིན། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དངོས་པོ་དང༌། བྱེད་པ་དང༌། གཞི་ཞེས་བྱ་བར་གྲགས་སོ། །
― DTG132_Page_0144 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ནི་བྱེད་པ་པོར་ཡང་སྣང་སྟེ། ཟས་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་ལས། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་ཅིང་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅི་ཞིག་རྣམ་པར་ཤེས་ཤེ་ན། གཟུགས་རྣམས་དང་སྒྲ་རྣམས་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་པས་ན་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་གིས་མིག་ལ་ཕན་འདོགས་པ་དང་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཚོར་བས་དབང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང་གནོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགྱུར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མིག་སེར་གྱི་ནད་ལ་སོགས་པས་བཏབ་པ་རྣམས་ཀྱི་མིག་གི་དབང་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་ཡང་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་གང་མིག་གི་ཕྱིར་མཐུན་པ་ལ་བྱ་སྟེ། མིག་ཉམས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ས་བོན་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་དེའི་དབང་གིས་མིག་ལས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བཅད་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་མིག་གི་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཡང་ན་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མིག་ལ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཁོ་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ལ་དེ་ལས་གཞན་པ་མིག་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་དག་ནི་མ་བསྟན་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པ་དུ་མས་བྱེད་པས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཐ་དད་པ་སྤང་བར་མི་བར་མི་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་སྤྲེའུ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་ལས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་དེ་དག་ཀྱང་གང་གིས་བྱས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར་གནས་དང་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་དང་པོར་སྐྱེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་སླ་བས་ན་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ངེས་པར་བསྟན་མི་དགོས་སོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་སེམས་ནི་རྩེ་བའི་བདག་གི་རྫས་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པས་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག་གིས་ནི་མ་བསྟན་གྱི་མིག་ལ་སོགས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་མིག་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་
― DTG132_Page_0145 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་མིག་ལ་བརྟེན་ནས་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བས་ཀྱང་གྲུབ་མོད་ཀྱི་གཟུགས་སྨོས་པ་ནི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་དམིགས་པ་ལ་ཡང་སྙེགས་པས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚན་ཉིད་འདྲེས་པར་འགྱུར་བ་རྣམ་པར་བཅད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་འོག་ནས་རྐྱེན་གྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་པའི་སྐབས་ནས་ཁ་དོག་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་རྣམས་ནི་འཛིན་པ་ཙམ་དུ་གྲགས་པའི་ཤེས་པའི་རྟེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ངེས་པར་འབྱིན་པའི་སྐབས་ནས་ཀྱང་ཡུལ་རྣམས་དམིགས་པར་འདོད་པ་ཞེས་སྨྲས་ནས། རྟེན་དེས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཚོར་བ་ཀུན་དུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་དག་ལ་མེད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་གཞི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་མེད་ཀྱང་དྲི་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་མིག་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ལེན་པར་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་མ་སྐྱེས་ན་ལུས་གསོན་པོ་ཡང་རོ་བཞིན་དུ་རུལ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་ཡོད་ཀྱང་རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་ཟིན་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པར་བསྡུས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཁྱད་པར་བཤད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་གཞན་དགག་པ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་སྐད་སྨོས་པར་ཟད་དམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ལུང་དང་རིགས་པ་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་ནི་འོག་ནས་ཡིད་ཀྱི་ས་བཤད་པའི་སྐབས་ནས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་གསུམ་གྱིས་ནི་མདོར་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ལ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི། ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཞེས་གང་སྨོས་པའོ། །གནས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ནི། ལུས་ལེན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་སྨོས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེས་
― DTG132_Page_0146 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟིན་ན་ལུས་རུལ་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བསྡུས་པ་ཞེས་གང་སྨོས་པའོ། །ཡང་གཅིག་ཏུ་ན་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། སྐུར་པའི་མཐའི་གཉེན་པོར་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་སྐུར་པ་ནི་འདི་དག་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་བྱུང་ངོ་ཞེས་ཟེར་བ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདག་ཏུ་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དེའི་གཉེན་པོར་ནི། ལུས་ལེན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ལ་རྟག་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དེའི་གཉེན་པོར་ནི། རྣམ་པར་སྨིན་པ་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དུས་ན་མ་བྱུང་བ་ལས་ཕྱིས་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མིག་གི་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། ཚིག་རེ་རེ་དང་གཉིས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །རྒྱུར་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་དོན་ཏོ། །མདོ་སྡེ་ལས་གཟུགས་རྒྱུར་བྱས་ནས་ངའོ་སྙམ་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་རྒྱུ་ནི་གཟུགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བསྟན་དུ་མེད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཅིག་ལ་གཅིག་མི་རེག་པར་ཡུལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་དོན་ནི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་དོན་ཡིན་ན། མིག་ནི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་དྲི་ལ་སོགས་པ་དང་ཡུལ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་མིག་ལ་ནི་དེ་གཉིས་ཀ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་མིག་གི་རང་གི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དེ་དག་གི་ནམ་མཁའ་ཡུལ་གཅིག་པ་ལ་ཁྱབ་པས་ན་དེ་དག་གིས་བྱས་པའི་ཐོགས་པ་ཡང་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་རྣམས་ལ་བསྟན་ཏོ། །གང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྔར་རོལ་དུ་འདས་མ་ཐག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། འོག་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔའི་སྐད་ཅིག་གཉིས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡང་མེད་ལ་ཕན་ཚུན་གྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཕན་ཚུན་འབྱུང་བར་འགྱུར་
― DTG132_Page_0147 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་ཡང་ལྔ་པོ་གཞན་དང་གཞན་འགགས་མ་ཐག་པ་ལས་གཅིག་འབྱུང་བ་ཁོ་ནར་མ་ངེས་སོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །སྔོན་གྱི་སྤྲོས་པ་དགའ་བ་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་བཅས་པ་དེ་དག་ནི་གཅིག་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །སྔོན་གྱི་སྤྲོས་པ་དགའ་བ་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དེ་དག་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གཞན་དག་གི་རྒྱུ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆོས་འདི་པ་དག་གི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཁོར་དང་བཅས་པ་དག་མ་གཏོགས་པ་གཞན་དག་ནི་སྤྲོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ཉིད་དགའ་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཉིད་རྒྱུ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་དབང་གིས་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དོན་གཞན་དུ་སྤྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་གི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་འོག་ནས་ཀྱང་སྤྲོས་པ་དང་འཇིག་ཚོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་དོན་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་དགའ་བ་ནི་བདག་ལ་ཆགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བདག་བདེ་བར་འགྱུར་བར་བྱའོ་ཞེས་ལས་བྱེད་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སྐྱེ་བའི་ཚེ་བདག་ལ་ཆགས་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ནི་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་སྤྲོས་པ་ལ་དགའ་བ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འོག་ནས་ཐམས་ཅད་འཆི་བའི་ཚེ་མི་གསལ་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་མ་གྱུར་པས་ན་ཡུན་རིང་པོ་ནས་གོམས་པས་བདག་ལ་ཆགས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་དབང་གིས་བདག་འཆི་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་ལུས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་དེའི་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་གཞི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །ཡང་གཅིག་ཏུ་མ་སྤྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བོན་ལ་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་འོག་ནས་ས་བོན་གྱི་རྣམ་གྲངས་བཤད་པའི་སྐབས་ནས་ཀྱང་ས་བོན་དང༌། བག་ཆགས་དང༌། སྤྲོས་པ་དང༌། རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ས་བོན་གྱི་
― DTG132_Page_0148 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་གྲངས་སུ་བཏགས་སོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྲེད་པས་བསྡུས་པའི་ས་བོན་ནི་སྲིད་པ་ཡིན་ལ། སྲེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དོན་གཞན་དུ་སྤྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་རྨོངས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་གཞི་སྟེ་ངར་འཛིན་པའོ། །འདི་ལྟར་འོག་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམ་པར་བཤད་པའི་སྐབས་ནས། འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ་མི་འགྱུར་ཞེས། །དེའི་ཕྱིར་སྤྲོས་པ་ཁས་ལེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་དགའ་བ་ནི་བདག་ལ་བདེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དེ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་སྔོན་དུ་བཏང་བས་སྤྲོས་པ་ལ་མང་དུ་གནས་པའོ། །དེ་ལྟར་ལས་གནས་པའི་ལས་གང་ཡིན་པ་བ་དེས་བསྐྱེད་པའི་བག་ཆགས་ནི་སྤྲོས་པ་ལ་དགའ་བ་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ས་བོན་གྱི་རྣམ་གྲངས་སུ་རྟོགས་སོ་ཞེས་སྔར་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་གཞིར་གྱུར་པ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཚེ་རབས་གཞན་ན་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ནང་རྨོངས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ངར་འཛིན་པའི་བར་དེས་ནི་མ་རིག་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དགའ་བའི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། ཡན་ལག་བཞིའི་ས་བོན་གྱི་གནས་ཡིན་ནོ། །བག་ཆགས་དེས་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་ལ་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ཀྱི་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདི་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟར་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལས་བར་གྱི་མཐའི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མངོན་པར་གྲུབ་པས་ཇི་ལྟར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་དོན་གཞན་དུ་ན་སྤྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲོས་པའི་བག་ཆགས་ལ་བྱ་སྟེ་དེ་ཉིད་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དགའ་བ་ནི་སྲེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲིད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། སྤྲོས་པ་དང་དགའ་བ་དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །བག་ཆགས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གི་བག་ཆགས་ནི་ལས་ཀྱི་ས་བོན་གང་གིས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་དངོས་པོ་གཞན་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའོ། །སྤྲོས་པའི་བག་ཆགས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ས་བོན་ནོ། །འདིར་
― DTG132_Page_0149 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་གཉིས་ཀ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བསྟན་པས་ནི་རྐྱེན་གྱི་ཚོགས་མཐའ་དག་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་ས་བོན་དང་ལས་ལས་བྱུང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་དེ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པས་ན་དེ་བག་ཆགས་དེ་དག་ལ་ཡོད། སྔོན་མེད་པའི་བག་ཆགས་བསྒོམ་པ་ཡང་མེད་དོ། །རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་ས་བོན་རྣམས་བརྟགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལས་སྲིད་པ་འབྱུང་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཐོག་མ་མེད་པ་ཅན་གྱི་འཁོར་བ་ན་ཁ་ཅིག་སེམས་ཅན་གྱི་དངོས་པོར་བགྲང་བ་དང༌། ཁ་ཅིག་དེ་ལ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ལ་ཡང་ཁ་ཅིག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིས་ཁོ་ནར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ས་བོན་འདི་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་སྟེ། འོག་ནས་བྱུང་བའི་ཚད་མ་དག་གིས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་དུ་མ་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་ཅིག་ན་རེ་བཻ་ཌཱུ་ཪྻ་ལྟར་སྣང་བ་མ་གཏོགས་པ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་གཞན་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱང་གཏོགས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་དོག་གཅིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་ཅིག་ན་རེ་སྣ་ཚོགས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ལ་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁ་དོག་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ལྟར་ནམ་མཁའ་དེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེ་ལ་ཁ་དོག་གཅིག་པུར་ཟད་དེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གཟུགས་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་དོག་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཁ་དོག་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གཏན་ལ་འབེབས་ཏེ། སྔར་ནི་གྲངས་ཙམ་ཞིག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གཟུགས་དང་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབྱིབས་ལ་མ་ལྟོས་པའི་དངོས་པོ་ཙམ་ལ་བྱའོ། །དབྱིབས་པ་གང་ཞེ་ན། གང་གཟུགས་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་དོག་གི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་བསགས་པ་ཁོ་ནའི་གནས་སྐབས་ལ་དབྱིབས་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་བཏགས་པའི་ཡོད་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་དེ་ཡང་རྫས་ཉིད་དུ་སྣང་བ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་འགལ་བ་དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་སྣང་སྟེ། འདི་ལྟར་འཁྲུལ་པ་མེད་པས་སྔོན་པོ་
― DTG132_Page_0150 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཁ་དོག་ལས་དོན་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། རིང་པོ་དང་ཐུང་ངུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡང་མེད་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགལ་བར་འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པ་ཁ་དོག་མེད་པའི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཏགས་པའི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དེ་དག་ལས་གུད་ན་བུམ་པ་ཅི་ཡང་དེ་དེ། དེའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ཡང་རྩིང་ཟིང་སླ་སྟེ་ཁོ་བོས་ཀྱང་བརྗོད་ནུས་སོ། །ཁ་དོག་ནི་དབྱིབས་ལས་གུད་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་དཔེ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། །གང་གཞི་མེད་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པོ། །དེ་བཞིན་དུ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྐྱོན་གསུམ་སྦྱང་བར་བྱའོ། །གཟུགས་རྒྱས་པ་རིང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་རྣམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རིང་པོར་འཛིན་པའི་བློ་ནི་རིང་པོར་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའོ། །དེས་གཟུང་བར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རིང་པོའོ། །དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱང་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །རྒྱུར་བྱས་པ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱང་བུམ་པ་བཞིན་དུ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། དེ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་སེམས་པའི་དབང་གིས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །ཡང་གཅིག་ཏུ་ན་གདགས་པ་རྣམས་ནི་བཏགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་མ་ངེས་པས་ན་དེ་ནི་གྱི་ནའོ། །གང་གི་ཚེ་བཏགས་པ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ་འཕེན་པར་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལས་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། ཇི་སྐད་དུ་རྒྱུ་དང་བཅས་རྐྱེན་དང་བཅས་གཞི་དང་བཅས་པའི་མདོ་ནི་ལུང་ལས་མིང་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་རྙོག་པ་ཅན་གཏི་མུག་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྐྱེའོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཏི་མུག་གོ །རྨོངས་པའི་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྲེད་པའོ། །སྲེད་པ་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལས་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ཉིད་ལས་སུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་འདི་ཉིད་རིག་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ་སེམས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ནི་ཚུལ་ཡིན་
― DTG132_Page_0151 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་པ་འགགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི་ཆོས་འདི་པ་ཁ་ཅིག་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་གནས་གཟུགས་ནི་དུས་གཞན་དུ་ཡང་གནས་པར་འཛིན་ཅིང་དེ་ལྟར་རྟོག་པ་དག་ཡོད་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་མཐུན་པའི་རྒྱུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པར་ངེས་པའི་སེམས་པ་གཅིག་ལས་གཅིག་བྱུང་བ་ལས་ཀུན་ནས་སློང་བའི་སེམས་ལས་བསླང་བའི་རྩོལ་བས་བསྐྱེད་ནས་ཕྱོགས་དེ་ཉིད་དུ་གཟུགས་འབྱུང་བ་དང་མི་མཐུན་པའི་རླུང་གིས་སོ། །བར་དུ་མཆོད་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དབྱིབས་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་མ་འཁྲུགས་པར་ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་བའོ། །བར་དུ་ཆོད་པ་དང་བཅས་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པས་སོ། །འབྱུང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །ཕྱོགས་དེ་ཉིད་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་བ་འབྱུང་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་གཡོ་བ་མེད་ཀྱང་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་སྤྱི་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་རྒྱས་པ་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་ལས་དང་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དག་གོ །བྱེ་བྲག་ནི་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བྱུང་བའི་ཁ་དོག་གསོལ་བའོ། །བསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་སོ། །རིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབྱིབས་རྒྱས་པ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ཤས་ཆེར་འབྱུང་བའོ། །ཐུང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བས་ཐུང་བའོ། །སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་པའི་དོན་རྣམས་ལ་ཉེས་བར་སྤྱོད་པའི་ལུས་ཀྱི་ལས་གང་ཡིན་པའོ། །གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཐོབ་པ་རྣམས་ལ་རྩོལ་ཞིང་གཡོ་བར་བྱེད་པའི་ལུས་ཀྱི་ལས་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རི་མོ་ལས་བཞིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་གཉིས་ཀ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེར་རྩོམ་པའི་ལུས་ཀྱི་ལས་སོ། །སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། ཡུལ་དང༌། དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་བྱེ་བྲག་ནི་གང་གི་བྱ་བ་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་དེ་ནི་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ཡང་གང་གི་བློ་གང་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འཆིང་བར་བྱེད་པའི་དོན་ནི་ཡུལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འཆིང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་བྱ་བ་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་སྟེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བདག་ཏུ་སྣང་བའི་འཛིན་པ་བསྐྱེད་པའི་དོན་ནི་དམིགས་པའི་དོན་ཏོ། །ཁ་དོག་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG132_Page_0152 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་དུ་བ་དང་ཁུག་རྣ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་དམིགས་པ་དེ་ནི་བསྟན་པ་དང༌། བཤད་པ་དང༌། བཤད་པའི་བར་དུ་དབྱེ་བ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། རྣམ་གྲངས་དང༌། བསྡུ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། གཟུགས་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མདོར་ན་ཁ་དོག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྔོན་པོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཡང་ཁ་དོག་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་ལ་ཁ་དོག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཡང་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དབྱིབས་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ནི་ཁ་དོག་ལས་གུད་ན་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡང་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཁ་དོག་ཉིད་ཀྱི་བསྡུ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་ཞིང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུངས་བ་ཁོ་ནས་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་བྱུང་བ་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲ་བརྗོད་པས་སེམས་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པས་སེམས་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཚིག་གཞན་ཡང་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་གྲོགས་ཀྱི་དོན་དུ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གི་སྒྲ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དང་མི་འཁྲུལ་བའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །རེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་སྡུག་པ་དང༌། མི་སྡུག་པ་དང༌། གཉིས་ཀ་ལས་བཟློག་པ་ཉིད་དུ་གཟུང་བའི་རྣམ་པ་སྟེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བའི་རྟེན་པོ་ཡིན་ལ། དབང་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུའོ། །འདི་ལྟར་སེམས་ལས་འབྱུང་བར་བརྗོད་པར་སྣང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་མེད་ན་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་དོ། །ཡང་གཅིག་ཏུ་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཚད་མ་གསུམ་གྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ལུས་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་བསྟན་པ་དེ་དང་དེ་དག་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ན་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་སྟེ། གསུམ་འདུས་པ་ནི་རེག་པའོ། །རེག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ནི་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་སེམས་པའོ་ཞེས་ཇི་སྐད་
― DTG132_Page_0153 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བ་རྣམས་ནི་མངོན་སུམ་སྟེ། རང་གིས་རིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་ལྟར་ན་ཡུལ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པ་དང༌། ལས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གཞན་ཡིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་པ་ཁ་ཅིག་གི་ཕྱིར་ཚོར་བ་བཞིན་དུ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་ཡོད་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རེག་པ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་གཞན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་དེ་ལས་ཕུང་པོ་གཞན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་བཞིན་ཏེ། རིགས་པ་ནི་དེ་དག་ལ་སོགས་པའོ། །ལྔ་པོ་དེ་དག་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལྔ་ཁོ་ན་ཞེ་ན། དེ་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མེད་ན་ཡུལ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཉུང་བར་ཡང་མ་ཡིན་ལ་དྲན་པ་དང༌། འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འབྱུང་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། ཚོགས་པ་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉེ་བར་གནས་ན་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་གཅིག་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་པ་མེད་ན་མ་བསྒྲུབས་ཤིང་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར། འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་མེད་ན་ཡུལ་མཚན་མར་འཛིན་པ་དང༌། མྱོང་བ་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་ནི་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །རེག་པ་མེད་ན་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང༌། སེམས་པ་དག་ཀྱང་མི་འབྱུང་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། རྟེན་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། རེག་པ་བྱུང་ན་ཚོར་བ་འབྱུང་ལ། ཚོར་བ་བྱུང་ན་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རེག་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུའི་མདོ་ལས་ཀྱང་རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ་འབྱུང་སྟེ། རེག་པ་མེད་ན་ཚོར་བ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །འདུན་པ་ནི་འདོད་པའི་དངོས་པོ་ཁོ་ན་ལ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ།
― DTG132_Page_0154 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ལ་མ་ཡིན་ནོ། །དྲན་པ་ཡང་དྲིས་པའི་དངོས་པོ་ཁོ་ན་ལ་སྟེ། གཞན་ལ་མ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཡང་འཁྲུལ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པས་དེའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ནི་ལྔ་ཁོ་ནར་ཟད་དོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་གཞན་གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པ་དང༌། དད་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པ་དུ་མ་ཡོད་པར་རྟོགས་པ་དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་བཞིན་དུ་དེ་དག་དམིགས་པ་ཡང་ཐ་དད་པར་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། དམིགས་པ་གཅིག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་དམིགས་པ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དམིགས་པའི་དངོས་པོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རྣམ་པ་དུ་མ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པས་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རང་གི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་འོག་ནས་ཀྱང་ཡུལ་དེ་ཉིད་ལ་སྡུག་པ་དང༌། མི་སྡུག་པ་དང༌། གཉིས་ཀ་ལས་བཟློག་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རེག་པས་རིག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཉིད་ལས་ཐ་སྙད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་རིག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །རེ་རེ་འབྱུང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡེ་ཚན་གཅིག་ལས་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡང་གཅིག་ཁོ་ན་འབྱུང་གི་གཉིས་པ་མི་འབྱུང་སྟེ། དོན་བྱས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གི་ཚེ་མིག་གི་ཡུལ་ཡང་གཟུགས་ཡིན་པའི་ཚེ་དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཁོ་ནར་རྣམ་པར་གཞག་པ། མིག་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། གང་དམིགས་པ་དང་བཅས་ན་བྱུང་ལ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་དེ་ནི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དེ་མེད་ཀྱང་འབྱུང་བ་དེ་ནི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་འདི་ལ་ཡུལ་ནི་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅི་ཞེ་ན། འཛིན་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པས་ན་བརྩད་དུ་མེད་དོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་དག་གི་ལས་ནི་མང་དུ་ཡོད་མོད་ཀྱི་ལས་རྣམ་པ་དྲུག་ཁོ་ནར་བརྗོད་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རང་གི་ལུས་དང༌། གཞན་གྱི་ཡུལ་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྤྱི་དང་འབྲེལ་བ་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང༌། དུས་གསུམ་དང༌། རྒྱུན་ལ་ཡང་དམིགས་པས་ན་དེ་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིག་བཞི་པོ་དེ་དག་
― DTG132_Page_0155 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨོས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རང་དབང་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་གིས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་ལྔ་པོ་དག་ནི་གཞན་གྱི་དབང་ཁོ་ནར་ཟད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ལས་ཀུན་ནས་སློང་བ་དང༌། སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །སྒྲ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཟིན་པས་བསྐྱོད་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲ་དང༌། མ་ཟིན་པས་བསྐྱོད་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲ་དང་དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཟིན་པས་བསྐྱོད་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཟིན་པ་དང་མ་ཟིན་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཟིན་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། ཚིག་གསུམ་དང༌། བཞི་དང༌། གཉིས་དང་སྦྱར་རོ། །མ་ཟིན་པས་བསྐྱོད་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་རླུང་དང་ཤིང་གི་སྒྲ་གཅིག་པུ་དང་སྦྱར་རོ། །དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ཐ་སྙད་མ་ཡིན་པ་དང༌། གསལ་བ་དང་མི་གསལ་བ་དང༌། གཅིག་དང་དུ་མ་སྟ་ཚིག་བཞི་དང༌། གསུམ་དང༌། གཉིས་དང་སྦྱར་རོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ལས་བརྩམས་ནས་ཐོག་མ་དང༌། བར་དང༌། ཐ་མ་རྣམས་སུ་ལུང་མ་ནོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྲ་ལ་སྨོས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་གར་བྱེད་པའི་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གར་མཁན་གྱི་ལུས་དང་རྒྱན་གྱི་སྒྲའོ། །སྒྲ་བོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟིན་པ་དང་མ་ཟིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲ་སྣ་ཚོགས་འདྲེས་པ་ལས་རློམ་པ་དང་བཅས་པའི་སྒྲ་འབྱུང་ངོ༌། །ཕུང་པོ་བསྡུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དེ་རབ་དབྱེ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་གསུམ་གསུམ་སྟེ། །སྒྲ་ཚིག་བཅུ་དང་དགུ་དག་དང༌། །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྟན། །ཡང་རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་ན་དེ་ཉིད་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་ལས་བརྩམས་པ་སྟེ། དེ་ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་པ་ནི་བཞི་སྟེ། མ་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཟིན་པ་དང་མ་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཚིག་གསུམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་ཚིག་བཅུ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡང་བྱེ་བྲག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རྟེན་དུ་གཏོགས་པ་དང༌། རྗོད་པ་དང༌། བརྗོད་
― DTG132_Page_0156 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱ་བར་གཏོགས་པ་དང༌། ཚད་དུ་གཏོགས་པ་དང༌། རང་བཞིན་དང༌། འགྱུར་བར་གཏོགས་པའོ། །དེ་ལ་རྟེན་ནི་སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བ་དང་སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བ་མ་ཡིན་པའོ། །སེམས་ཅན་ཡང་རྣམ་པར་བྱང་བར་རུང་བ་དང་མི་རུང་བའོ། །མི་རུང་བ་ནི་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བ་སྟེ། དེ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་ལྟ་བུ་སྟེ། གླང་པོ་ཆེ་དྲེགས་པ་པ་དགའ་བའི་སྒྲ་འུ་རུ་རུ་ནི་སྒྲ་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱའོ། །རུང་བ་ནི་བུད་མེད་དང་སྐྱེས་པའོ། །སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་རླུང་དང་ནགས་ཚལ་གྱི་སྒྲ་ལྟ་བུའོ། །རྗོད་པར་གཏོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་གསལ་བ་དང་མི་གསལ་བ་ཉིད་དོ། །བརྗོད་པར་བྱ་བར་གཏོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་དོན་དང་ལྡན་པ་དང་དོན་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཚད་ནི་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་པོ་དང་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །རང་བཞིན་ནི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པར་མ་འཁྲུགས་པ་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་བརྟེན་པའི་སྒྲ་སྟེ། ཆུ་ཀླུང་གི་སྒྲ་ལྟ་བུའོ། །འགྱུར་བ་ནི་ཆོས་གཞན་གྱིས་ཤིན་ཏུ་གཡེངས་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་འབྱུང་བའི་གནས་དེ་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། ཅ་ཅོའི་སྒྲ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འབྱེད་པར་བྱད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་གིས་ཆུ་དག་བསྐྱོད་པ་ལས་སྒྲ་འབྱུང་བ་དེ་ལ་བྱའོ། །ལྡོག་པ་ཡང་དུས་བཞིའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ལེན་པའི་དུས་དང༌། དེ་ནས་འདོན་པའི་དུས་དང༌། དེ་ནས་འཆང་བའི་དུས་དང༌། དེ་ནས་བདག་དང་གཞན་གྱི་རྒོལ་བ་ལ་ཚར་བཅད་པ་དང་ཕན་གདགས་པའི་དུས་སོ། །བསྡུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི། འཇུག་དང་དེ་ཡི་རབ་དབྱེ་དང༌། །ལྡོག་པ་ཡང་ན་རྣམ་པ་བཞི། །དུང་དང་སྒྲ་ཆེན་ལུང་ནོད་པའི། །སྒྲ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་བསྟན། །གང་ནང་དང་ཕྱི་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་དང་ཕྱིའི་འབྱུང་བདག་ནི་སྒྲ་འབྱུང་བའི་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་གྱི་གནས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྒྲའི་གནས་ནི་རང་གི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་ཁོ་ན་སྟེ། སྒྲ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་གནས་སོ། །གང་དབང་པོ་དང་ཐ་དད་དུ་མི་གནས་པའི་སྒྲ་དེ་ནི་དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་ཁོ་ན་ལ་གནས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཟིན་པ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །སྒྲ་འབྱུང་བ་ན་ཡུལ་ཇི་སྲིད་དུ་གྲག་པའི་ཡུལ་དེ་ཉིད་དུ་འཕྲལ་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་ཅིང་ཅིག་ཅར་འབྱུང་སྟེ། མར་མེའི་འོད་དང་འདྲའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆེ་ཆུང་དུ་འབྱུང་ཞིང་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དྲི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བརྡའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྣམ་པ་བསྡུ་བའི་མཚན་
― DTG132_Page_0157 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་དང༌། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཕན་འདོགས་པ་དང༌། གནོད་པ་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རང་གི་ངོ་བོར་གཏོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་ངོ་བོར་གཏོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏེ། གཅིག་དང་གཅིག་དང་གཉིས་དག་དང༌། །གསུམ་པོ་དག་དང་གཅིག་དང་ནི། །ལྔ་པོ་དག་དང་བཞི་རྣམས་དང༌། །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྟན། །རོ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །རེག་བྱའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་གདགས་པར་བྱ་བའི་གཞི་དང༌། གདགས་པར་བྱ་བའོ། །གདགས་པར་བྱ་བའི་གཞི་ནི་འབྱུང་བ་རྣམས་སོ། །གདགས་པར་བྱ་བ་དག་ནི་ཡང་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་དག་ཁོ་ན་ལ་གདགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ལྕི་བ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་དང༌། ལྕི་བ་རྣམས་དང༌། དང་བ་རྣམས་དང༌། དང་བ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་དང༌། ཆུ་དང་རླུང་འདྲེས་པ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཡང་བ་ལ་སོགས་པ་འདོགས་པར་བྱེད་དོ། །སྟོན་པ་མ་ཚང་བ་རྣམས་ལ་ནི་བཀྲེས་པ་དང༌། སྐོམ་པ་དང༌། ཉམ་ཆུང་བ་དག་གོ །དེ་མ་ཚང་བ་མེད་ཅིང་མི་མཉམ་པ་མེད་པ་རྣམས་ལ་ནི་ངོམས་པ་དང་ཉམས་སྟོབས་སོ། །མི་མཉམ་པར་གྱུར་པས་འཁྲུལ་བ་འབྱུང་བ་རྣམས་དང༌། ན་ཚོད་རྣམ་པར་གྱུར་པ་བྱུང་བ་རྣམས་དང༌། སྲོག་གི་དབང་པོ་འགགས་པ་རྣམས་དང༌། ཁྲག་གི་ཉེས་པ་བྱུང་བ་རྣམས་དང༌། ཟས་ངན་པ་ཟོས་པས་ངལ་བ་བྱུང་བ་རྣམས་དང༌། ས་དང་ཆུ་འདྲེས་པ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང༌། འབད་པ་དང་ཤ་ཐང་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དང༌། འབད་པ་དང་ཤ་ཐང་བ་མེད་པ་རྣམས་དང༌། མཉན་ཞིང་སྙི་བ་རྣམས་དང༌། དྲི་མས་ཡོངས་སུ་གོས་པ་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ལ་ནི་ནད་ལ་སོགས་པ་འདོགས་པར་བྱེད་དོ། །གདགས་པར་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། མི་འབྱིང་བ་དང་འབྱིང་བ་ལས་ནི་ཡང་བ་ཉིད་དང་ལྕི་བ་ཉིད་དོ། །མན་བས་ན་ཕན་པ་དང་གནོད་པ་ལས་ནི་འཇམ་པ་ཉིད་དང་རྩུབ་པ་ཉིད་དོ། །རྐང་པ་ཕྱིལ་བ་ལས་ནི་འདྲེད་པ་ཉིད་དོ། །ངེས་པར་བཙིར་དུ་རུང་བ་ལས་ནི་ནེམ་ནེམ་པོ་ཉིད་དོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ལུས་འགྱུར་བ་ལས་གདགས་པར་བྱའོ། །མིག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་པ་ལས་མིག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་ལ་ཞེས་སྨོས་པ་
― DTG132_Page_0158 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་གཅིག་མ་ཚང་ན་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། མིག་གི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ལྷག་མ་མ་ལུས་པ་དང༌། ཉམས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང༌། ལས་ལས་གྱུར་པ་དང༌། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱིས་གནོད་པར་འགྱུར་པའོ། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམུས་ལོང་ལྟ་བུའོ། །གཟུགས་ཀྱང་སྣང་བར་གྱུར་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་གང་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དང༌། ཧ་ཅང་ཕྲ་མོ་མ་ཡིན་པ་དང༌། མ་རེག་པ་དང༌། མ་བསྒྲིབས་པ་དང༌། སྣང་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཧ་ཅང་བསྐལ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རང་དང་འོག་མའི་ས་པ་དག་གོ །ལྷའི་མིག་དང་ལྡན་པ་ཁ་ཅིག་གིས་ནི་མུན་ཁུང་ན་ཡང་མཐོང་སྟེ་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་རོ། །དེ་དང་འབྱུང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡང་ཉེ་བར་ངས་པར་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདོད་པ་དང༌། གོམས་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་མཚོན་པ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཡུལ་རགས་པས་སོ། །དེ་དང་འབྱུང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་རང་གི་བག་ཆགས་སད་པས་གནས་ཡོངས་སུ་མ་ཉམས་པ་དེ་དང༌། གཟུགས་སྣང་བར་གྱུར་པ་དེ་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའོ། །སེམས་རྣམ་པ་གསུམ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་བརྗོད་པའི་རིགས་པ་ལས་དམིགས་པར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་དེ་ནི་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཙམ་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་པས་ཉེ་བར་གནས་པ་ལས་བྱུང་བར་འདོད་དོ། །འོག་ནས་ཀྱང་དེ་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྩོལ་བ་མེད་ལ་རྣམ་པར་གཡེངས་ཤིང་མ་འདྲིས་པ་ལ་དམིགས་པ་ན། འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་འཇུག་པའི་མེད་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡང་ཉེ་བར་གནས་པ་ལས་བྱུང་བར་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །འོན་གང་འདོད་པ་ཁོ་ན་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ་ཞེ་ན། དང་པོ་ཉིད་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་གནས་པ་ལས་བྱུང་བ་
― DTG132_Page_0159 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་ནོ། །ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མཐོང་བའི་ལུས་འདས་པ་དེ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་བྱའོ། །གསལ་བ་དེ་ཉིད་འདི་ནི་སྔོན་པོའི་ཞེས་བྱ་བའི་འདུ་ཤེས་དང་འབྲེལ་བའི་དྲན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་དེ་ནི་ངེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཉེ་བར་གནས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་དོན་ཙམ་ལ་དམིགས་པ་སྟེ། ཡུལ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །ཚོལ་བ་པ་ནི་དོན་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ། གཟུགས་བརྙན་གྱི་མཚན་མ་ལ་རྗེས་སུ་དཔྱོད་པ་དང་མཐུན་པའོ། །ངེས་པ་ནི་དོན་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། དེའི་མིང་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པའོ། །ངེས་པའི་སེམས་ཕན་ཆད་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། རང་གི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དེ་མ་ཐག་ཏུ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་འཕེལ་བར་བྱེད་པས་དེའི་ཕྱིར་དེའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །འདིར་ཚོལ་བ་བ་ནི་འཁོར་ལོ་དང་པོ་ཁོ་ན་ལ་འབྱུང་གི་ངེས་པའི་འོག་ཏུ་འབྱུང་བ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འཁོར་ལོ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ནི་མི་འབྱུང་སྟེ། ཡུལ་གསལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཚོལ་བ་པ་ནི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེ་ན། འཁོར་ལོ་དང་པོ་ལ་འབྱུང་བ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་ལས་བྱུང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ལྷན་ཅིག་རྒྱུ་བ་རྣམ་པར་མ་བཞག་ན་ཚོལ་བ་པ་ཡིན་པར་ལྟའོ། །རྣམ་པར་བཞག་ན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ལྷན་ཅིག་རྒྱུ་བ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱས་ཟིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ནི་ལྷན་ཅིག་རྒྱུ་བ་མེད་ཀྱང་རྣམ་པར་བཞག་ལ། གཞན་ནས་ནི་ལྷན་ཅིག་རྒྱུ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་གོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། འདིར་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བག་ཆགས་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པར་བཤད་ལ། གཞན་ནས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ་བསྟན་བཅོས་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་བ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ནི་ཚུལ་རྣམ་པ་བཞིས་ཟབ་པ་ཡིན་གྱི་མ་རྟོགས་བཞིན་དུ་སྤོང་བར་མ་བྱེད་པར་སྡོད་ཅིག །རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཚུལ་ནི་འགྱུར་བྱེད་ཀྱི་ཆུ་ཀླུང་གི་མདོ་ལས།
― DTG132_Page_0160 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས་ཀྱང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གི་སེམས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་གཞི་ཡིན་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པར་མ་བཞག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །མཚན་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ནའི་ཚུལ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས་ལྷན་ཅིག་རྒྱུ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞུག་པའི་ཚུལ་ནི་ཁ་ཅིག་དོན་ཞིབ་མོ་དག་ལ་ཁད་ཀྱིས་གཞུག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་པ་འདི་ཉིད་དུ་འདི་ལྟར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྨོས་ཀྱང་དེའི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མ་བྱས་ཏེ། དམིགས་པ་ཕྲ་བ་དང༌། གྱ་ཚོམ་དུ་འཇུག་པར་དགའ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷན་ཅིག་རྒྱུ་བར་ཡང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མ་བྱས་པ་ལྟ་བུའོ། །མདོ་སྡེའི་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པའི་ཚུལ་ནི་འོག་ནས་བསྒོམས་པ་ལས་འབྱུང་བའི་ལས་མཐའ་དག་ནི་བྱམས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་སྐབས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཡིན་ཞེས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དགོངས་པ་མ་རྟོགས་པར་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་སའི་བཤད་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་རྣམ་པར་བཤད་པ། ཡིད་ཀྱི་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་དང་ཡིད་ཅེས་ཀྱང་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །འདིར་ནི་གོང་དུ་བཤད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་པོ་མ་རྟོགས་པ་དག་གཟུང་བར་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་བྱེ་བྲག་གི་རྣམ་གྲངས་སུ་བྱ་བ་དེའི་ཚེ་ནི་འདས་མ་ཐག་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཁོ་ན་ལ་བྱའོ། །ཡང་ན་ཡིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བྱའོ། །གནས་ཀྱང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ས་བོན་གྱི་གནས་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །འབྱུང་བའི་གོ་འབྱེད་པའི་གནས་ནི་འདས་
― DTG132_Page_0161 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཐག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །མཚན་མ་ལ་འཆིང་བའི་གནས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས་ཀྱང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡང་ཡིད་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡིད་མ་འགགས་ན་རྣམ་པར་རིག་པ་རྣམས་ཀྱང་མཚན་མ་ལ་བཅིངས་པ་ལས་མི་འགྲོལ་ལ། །འགགས་ན་དེ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་གནས་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། དད་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བཞི་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ན་ས་བོན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གནས་ཀྱི་དངོས་པོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་གནས་ཀྱི་དངོས་པོར་གནས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ལེན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཚིག་སྔ་མ་ཕྱི་མས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དོན་གཞན་དུ་ན་ཕུང་པོ་ལྔས་བསྡུས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེས་ཟིན་པ་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་དེ་གནས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ས་བོན་གྱི་དངོས་པོར་རོ། །དེ་ལ་གནས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་དེས་ཟིན་པའི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་འབྱུང་ལ། མ་ཟིན་པ་རྣམས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མིང་དང་གཟུགས་དག་མདུང་ཁྱིམ་གྱི་ཚུལ་དུ་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་ཅིང་གནས་ཀྱི་དངོས་པོར་གནས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེས་ཟིན་ན་གཟུགས་ཀྱང་སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དོན་གཞན་དུ་ན་མཐོང་བ་དང་གནས་པ་དང་འཕེལ་བ་དང་ཆུད་མི་ཟ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྒྱུ་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་ཚིག་བཞི་པོ་དག་གིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་དོན་གཞན་དུ་ན་ཀུན་གཞིའི་དོན་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་དེ་ལ་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའམ། དེ་དག་ལ་དེ་རྒྱུའི་དངོས་པོར་
― DTG132_Page_0162 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་ལ་བདག་ཏུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་དང་པོ་ཁོ་ནར་མེར་མེར་པོར་ཞུགས་པ་ན་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེས་ལུས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལེན་པར་བྱེད་པའི་དོན་ནི་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱའོ། །དོན་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་ཚིག་བཞི་པོ་རྣམས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱོར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཚིག་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་ཀུན་གཞིའི་དོན་གསལ་བ་ཁོ་ནར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པར་བསྡུས་པ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཅི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་ཚིག་ཙམ་གྱིས་གྲུབ་པར་ཟད་དམ། འོན་ཏེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐབས་འགའ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་ཅེ་ན། ཏེ་པོར་ཡོད་དེ། རེ་ཞིག་ལུང་ནི་ཐེག་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་འདུལ་བ་སྒྲོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདུལ་བ་ཟབ་མོ་ལ་མོས་པ་ཞེས་བྱ་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་རིག་པའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ལགས་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། རིགས་ཀྱི་བུ་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་སྔོན་གྱི་མཐའ་མངོན་པའི་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ས་བོན་དུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ལས་རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་གནས་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་མངོན་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཤེས་བྱའི་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་གསུངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་ཤེས་བྱའི་གནས་ཉིད་ཡིན་པར་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་ཏོ། །འཕགས་པ་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ས་བོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་རིན་པོ་ཆེ་བཀོད་པ་ལས་ཀྱང༌། བློ་གྲོས་ཡངས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེས་དེ་ལྟར་ལུས་འདི་ཉེ་བར་བཟུང་ཞིང་བླངས་པ་ན་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དེ་ནི་ལུས་འདི་ལ་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་འབྲེལ་པ་དང་རབ་ཏུ་འབྲེལ་པས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཡངས་པ་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་པོ་དག་འབྱུང་
― DTG132_Page_0163 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་མིག་དང་གཟུགས་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་སྡེ་ཡངས་པའི་ཚུལ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཁོ་ནའི་མཚན་ཉིད་གང་ལགས་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། རིགས་ཀྱི་བུ་བསྒོམ་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པ་ན་མིང་དང་གཟུགས་འགྲུབ་པའི་རྐྱེན་གྱི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ཉིད་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་ཉིད་དུ་གདགས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྒྱུ་བཞི་དག་གིས་འབྱུང་ངོ༌། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ལ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་དང༌། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་སྤྲོས་པའི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་གཟུགས་ཀྱི་བག་ཆགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་ངོ་མཚར་དུ་འཛིན་པ་ཡིན་ཏེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་རྒྱུ་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཆུའི་ཀླུང་ལྟ་བུ་ལས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རླབས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ལས་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ནི་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ཅག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་བཀག་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཀྱང་དེ་དག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་འགགས་བཞིན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། བག་ཆགས་ཀྱི་ས་བོན་མ་འགགས་པའི་ཕྱིར་མ་འགགས་པའོ། །ཡུལ་ལ་འཇུག་ཅིང་འཛིན་པ་མེད་པས་ནི་འགགས་སོ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྒྱུ་ཞིང་འཇུག་པ་དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། ས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མ་གཏོགས་པར་གཞན་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་སླ་བ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། ཟླ་བ་སྐར་མའི་ཚོགས་དང་ལྷན་ཅིག་མཁའ་ལ་གནས་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ལུས་ལ་གནས། །རང་གི་ལས་ཀྱིས་འཕང་པས་དབང་པོ་རླུང་
― DTG132_Page_0164 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གིས་ཁྱབ་ནས་ལྟར། །རྣམ་པར་ཤེས་པའང་རླབས་བདུན་དག་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ལས། དེ་བཞིན་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་བདུན་གྱི་བག་ཆགས་དང༌། །རྟག་ཏུ་ལྷན་ཅིག་གནས་ཤིང་འབྱུང་ཡང་ཉོན་མོངས་འགྱུར་བ་མེད། །ཅེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ལས་འཕྲོས་པའི་ལུང་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སྟོན་པ་དང༌། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་སྟོན་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་ཐབས་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་གསུས་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་གསུངས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མདུང་ཁྱིམ་གཉིས་ནམ་མཁའ་ལ་བསྒྲེངས་ཏེ་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་ཅིང་འདུག་གི་ཇི་སྟེ་གཅིག་ཕྱུང་ན་ནི་ཅིག་ཤོས་ཀྱང་འགྱེལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་གཉིས་པོ་འདི་དག་ཀྱང་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་ཅིང་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་ནས་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་སོ། །མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་མདོ་སྡེ་དག་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མིང་དང་གཟུགས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ལས་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་གོ་ཞེས་གསུངས་ཤིང༌། གང་དུ་ཡང་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མིང་དང་གཟུགས་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་བཞིར་འགྱུར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་པར་འདོད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དང་པོའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། བཙུན་པ་འདི་ལྟར་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་པོ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་དང་འབྱུང་ལགས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བགྱི་ལགས། དགེ་སློང་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་པོ་བསོད་ནམས་དང༌། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང། མི་གཡོ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་ཞིང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་འགགས་པ་རྣམས་ནི་ཚེ་རབས་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གར་སྐྱེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བག་ཆགས་འཇོག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པའི་དགེ་
― DTG132_Page_0165 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདུན་ཕལ་ཆེན་སྡེ་དང༌། གནས་བརྟན་པའི་སྡེ་དང༌། ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་སྡེ་དང༌། གོས་དམར་སྡེ་དང༌། ས་སྟོན་སྡེ་དང༌། ས་སྟོན་སྡེ་དང༌། རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་སྨྲ་བའི་སྡེ་དག་ལས་ཀྱང༌། རྩ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། སྲིད་པའི་ཡན་ལག་དང༌། ཀུན་གཞི་དང༌། འཁོར་བ་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བར་དུ་རང་གི་སྒྲ་དང་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ཅི་རིགས་སུ་བསྟན་པ་དག་གིས་ལམ་པོ་ཆེ་བཏོད་པས་དེ་ལ་སོགས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་སིལ་བུ་རྣམས་ཀྱང་སྡར་བཤད་པའི་གཏན་ཚིགས་དག་ཁོ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཉིད་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། རེ་ཞིག་ལུང་ནི་དེ་དག་ཡིན་ནོ། །རིགས་པ་ཡང་ངེས་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་འཇུག་པར་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། རབ་ཏུ་གསལ་བའི་རྣམ་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པ་ནི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སེམས་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་གཟུགས་ཙམ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཚོར་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ལྡོག་པ་ནི་རི་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡང་རེ་རེ་ནས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་པོ་དག་གི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྒྱུ་གཅིག་ཅིང་དུས་གཅིག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ་བག་ཆགས་སྒོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ལྡོག་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྟན་པའི་ཚིག་ནི་བདེན་པའི་དོན་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པའི་ཚིག་བཞིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ནི་དང་པོ་ཁོ་ནར་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁོ་བོས་གཞན་གྱི་ངོར་བྱས་ཏེ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་བརྗོད་པར་ཟད་ཀྱི་ཞིབ་མོ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ནི་རྟོག་གིས་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་སྡེ་ལས་ཀྱང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་
― DTG132_Page_0166 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་གྲོགས་པོ་དག་ངས་ནི་ཟབ་མོ་མཐོང་བར་དཀའ་བ་བརྟག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཐུགས་སུ་ཆུད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ངག་དང་ཚིག་གི་ཆེད་དུ་བྱས་པ་ལས་ཀྱང༌། ལུང་མ་གཏོགས་པར་རྟོག་གེ་ཡིས། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་གནས་མ་ཡིན། །དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་གང༌། །དེ་ཡང་ལུང་ནི་སྔོན་དུ་བཏང༌། །ལོང་བ་རྐང་པས་ནོམ་བྱེད་ཅིང༌། །ཉམ་ངའི་ལམ་དུ་བརྒྱུག་རྣམས་ལྟར། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་གཙོར་འཛིན་རྣམས། །རྣམ་པར་ལྟུང་བ་དཀའ་མ་ཡིན། །ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་དག་ཁ་ཅིག་གསུང་རབ་མཐའ་དག་ལས་འབྱུང་བའི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རྟོག་གེ་སྐོམ་པོ་ཙམ་གྱིས་གནོད་པ་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་ཤིན་ཏུ་གཟུ་ལུམས་བྱེད་པ་ཡིན་པས་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས། དེ་དག་གིས་རྟོག་གེ་སུན་དབྱུང་བར་བྱས། སྐབས་དེ་རེ་ཞིག་གཞག་གོ །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དམིགས་ཤིང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་ལ་རྟག་ཏུ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་སྟེ་གཞན་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཉོན་མོངས་པ་བཞི་པོ་ཁོ་ན་དག་དང་རྟག་ཏུ་མཚུངས་པ་ལྟར་གཞག་ཅེ་ན། དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ན་ལུས་ལ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ངར་འཛིན་པ་ཕྲ་མོ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་བདག་དང་བདག་གི་ཞེས་བྱ་བར་བལྟའོ། །དེ་མེད་པར་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་བདག་ལ་སྲེད་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །རྨོངས་པ་མེད་ན་གཞན་དག་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཉུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་མང་དུ་ཡང་མེད་དེ། རྒྱ་ཆེར་ནི་འོག་ནས་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པར་བསྡུ་བར་བཤད་པར་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་ལུང་དང་རིགས་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ལུང་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ལ་དཀར་གཤེགས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་ཤེས་ནི། །མཚན་ཉིད་དོན་དུ་རབ་ཏུ་བརྟགས། །བརྒྱད་པོ་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་མིན། །མཚན་གཞི་མེད་ཅིང་
― DTG132_Page_0167 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་ཉིད་མེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ལས། དེ་བཞིན་རྣམ་ཤེས་བདུན་པོ་ནི། །སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་ལྡན་པའོ། །ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྔར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པའི་སྐབས་སུ་འཕགས་པ་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལས་བྱུང་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་སྨོས་པ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་སྡེ་སིལ་བུ་དག་ལས་ཀྱང༌། ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིད་རྟག་ཏུ་ཡང༌། །ཉོན་མོངས་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ཡང༌། ཉོན་མོངས་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་ཞིང་འགག །དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དག་ལས། །གྲོལ་བར་མ་གྱུར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །རིགས་པ་ཡང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ས་བོན་གྱི་གནས་ལས་གཞན་པའི་གནས་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་ཏེ། ཆོས་མི་མཐུན་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་གཅིག་དུ་དེ་མ་ཐག་པའི་ཡིད་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྔ་མ་ཁོ་ན་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཤེས་རབ་བཞིན་ཏེ་ཕྱོགས་ནི་དེ་ལྟའོ། །གཞི་གཟུགས་ཅན་ཡིན་པར་གྱུར་པས་གཏན་ཚིགས་འགལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མེད་དེ། ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་དང༌། འཕགས་པ་གནས་བརྟན་པ་དག་གིས་ཀྱང་གནོད་པ་བྱས་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གནས་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བའམ། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་གནས་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བཞིན་པས་དེ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དག་གིས་ཀྱང་གནོད་པ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཡིད་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཟག་པ་དང་བཅས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡན་ལག་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་བས་དེའི་ཕྱིར་ཡིད་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་པ་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པས་ཉེ་བར་གནས་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་འབྱུང་བ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་
― DTG132_Page_0168 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདུན་པོ་དག་གི་བྱེ་བྲག་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བཀར་བས་ན་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁོ་ན་གཟུང་བར་བྱའོ། །བསྟན་དུ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྫས་སུ་ཡོད་པ་དང༌། བཏགས་པའི་ཡོད་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཁྱད་པར་གྲུབ་པའི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་རྣམ་པར་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་དེ་ལ་དྲི་ལ་སོགས་པ་ཡང་མེད་ལ་ས་ལ་སོགས་པ་ཡང་མེད་དེ། འབྱུང་བའི་བྱེད་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། །དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་འོག་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ནའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་རྒྱུར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེར་ནི་བརྟེན་པའི་འབྲས་བུ་རྟེན་གྱིས་བརྗོད་པར་ཟད་དེ། བདག་གི་དོན་དེ་རྣམ་པ་འདི་དག་གིས་ཐོས་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ས་གང་དང་ལྡན་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་འབྱུང་བ་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལ་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་རྣམ་པར་གཏན་པ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས་ཀྱང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་འབྲས་བུའི་གཟུགས་གང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་གཏོགས་པ་དེ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་འདྲ་བའི་གཟུགས་བརྙན་ལ་དམིགས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་རྒྱུར་བྱས་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་ཟད་ཀྱི། དེ་ལ་བརྟེན་ཏེ་འབྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ་།རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྤོང་བའི་སེམས་པ་ལ་གདགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་སུ་བརྗོད་པ་ནི་སེམས་པ་དེའི་བྱེ་བྲག་གི་དབང་གིས་འབྱུང་བའི་རླུང་གི་ཁམས་ཀྱིས་ལུས་དང་ངག་བསྐྱོད་པ་ལ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོར་མ་གཏོགས་པས་ས་བོན་རྣམས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་
― DTG132_Page_0169 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །སྔ་ན་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་མ་སྨོས་ཤེ་ན། དེ་དག་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་ལས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་གི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་མཚན་མ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་དེ་དག་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་བཞིན་དུ་ཡུལ་རྣམས་ལས་དོན་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་པོ་དག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་སའི་སྐབས་སུ་འཆད་པར་བྱས་ཟིན་ཏོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དང་རྟགས་ཀྱང་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ལུང་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འདུན་པའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་གི་སེམས་ནི་ཅི་ནས་ཀྱང་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་འདི་དག་ལ་བདག་མེད་པར་མོས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དྲན་པ་དང༌། རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དྲན་པ་དང༌། ཉེ་བར་དྲན་པ་དང༌། དྲན་པ་ཉིད་དང༌། མི་བརྗེད་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། སེམས་པའི་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་གནས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་གནས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་གནས་པ་དང༌། ཉེ་བར་གནས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་གནས་པ་དང༌། མི་གཡེང་བ་དང༌། མི་འཕྱར་བ་དང། བསྡུས་པ་དང༌། ཞི་གནས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཉེ་བར་རྟོག་པ་དང༌། སྟོན་པ་དང༌། རབ་ཏུ་རྟོག་པ་དང༌། ཡོད་པར་འཛིན་པ་དང༌། ཡིད་གཞུངས་པ་དང༌། བློ་དང༌། མཁས་པ་དང༌། རྟོག་པ་དང༌། ལྷག་མཐོང་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དད་པས་ཞེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་གཉིས་པོ་ནི་འཇིག་རྟེན་སྐྱང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པའོ། །ཡང་ངོ་ཚ་བར་བྱ་བས་ན་ངོ་ཚ་བར་བྱེད་ལ། ཁྲེལ་བར་བྱ་བས་ཁྲེལ་ཡོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་མ་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་
― DTG132_Page_0170 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྩམས་པ་ལ་གནས་པ་ནི་མཐུ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཡིད་དགའ་བས་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བའི་ཆོས་གང་དག་ཇི་སྙེད་འབྱུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བག་ཡོད་པའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བརྣབ་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར་སེམས་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་དོ་།བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་པ་ནི་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཁས་པ་ཉེ་བར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་འཚེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆགས་པས་ཆོས་རྣམས་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཞེ་སྡང་ཅན་ནི་ཞེ་སྡང་གིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཡིན་ནོ། །རྨོངས་པ་ནི་གཏི་མུག་གིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་ང་རྒྱལ་གྱི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཆེའོ་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དེས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་གསུམ་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀཱ་ཏྱའི་བུ་འཇིག་རྟེན་འདི་ནི་གནས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། མེད་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་དང༌། ཡང་དེ་ནི་ཆད་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། ཚངས་པའི་དྲ་བ་ལས་ཀྱང་རྟོག་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མཐོང་བ་སྟེ་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཆལ་བར་འཛི་པ་ནི་རང་གི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་ཅིང་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཁྲོ་བ་དང༌། ཁོན་དུ་འཛིན་པ་དང༌། སྒྱུ་དང༌། གཡོའི་བར་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་ཅི་ནད་མེད་པའི་རྒྱགས་པས་མྱོས་པ་དང༌། ལང་ཚོའི་རྒྱགས་པས་མྱོས་པ་དང༌། གསོན་པའི་རྒྱགས་པས་མྱོས་པ་ཡིན་ནོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཐོ་འཚམས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དེ་ནི་རྣམ་པར་འཚེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ངོ་ཚ་བར་བྱ་བས་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེས་པས་ངོ་ཚ་བར་མི་བྱེད་དོ། །ཁྲེལ་བར་བྱ་བ་ཁྲེལ་མེད་པ་དང༌། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེས་པས་ཁྲེལ་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེའི་ལུས་ཀྱི་རྨུགས་པ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་རྨུགས་པ་དང་གཉིས་ཆེ་བ་ནི་ལུས་ལྕི་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་པ་ནི་རྒོད་པ་ཡིན་ནོ། །
― DTG132_Page_0171 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ཁ་ཅིག་ཇི་སྲིད་དུ་མ་དད་པས་སེམས་ལ་ཁྱད་པར་བྱས་ཏེ་མི་གནས་པ་དེ་སྲིད་དུ་དེས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྤོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་ཞན་པ་ནི་ལེ་ལོ་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། བག་ཡོད་བདུད་རྩིའི་གནས་ཡིན་ཏེ། །བག་མེད་འཆི་བའི་གནས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པར་གནས་པ་ནི་བརྗེད་ངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཞུགས་པ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་བསྟན་པ་དང༌། འགྱོད་པས་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པ་དེ་ནི་ལུས་ཞིག་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་མང་དུ་ཟ་བ་དེ་ནི་གཉིད་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང༌། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཚིག་སྨྲ་པར་བྱེད་ཀྱི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བས་མ་སྨྲས་སོ། །ཉོན་མོངས་པའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་འོག་ནས་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པའི་ས་དག་ལ་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་སྐབས་ནས་འབྱུང་ངོ༌། །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཁྲོ་བ་ནི་གཟུ་ལུམས་སུ་སྨྲ་བ་སྟེ། ཁོང་ཁྲོ་བས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའོ། །འཁོན་དུ་འཛིན་པ་ནི་དེ་ཉིད་ལས་ནང་གི་བསམ་པས་དགྲའི་དངོས་པོར་འཛིན་པའོ། །འཆབ་པ་ནི་སྡིག་པ་མཁྱུད་པའོ། །འཚིག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཏེ་ཡོངས་སུ་གདུང་བའོ། །ཕྲག་དོག་ནི་ཕ་རོལ་འབྱོར་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཏེ་མི་བཟོད་པའོ། །སེར་སྣ་ནི་ཡོ་བྱད་རྣམས་ལ་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པའོ། །སྒྱུ་ནི་སླུ་བའི་བསམ་པས་གཞན་དུ་གནས་ལ་གཞན་དུ་སྟོན་པའོ། །གཡོ་ནི་སེམས་དྲང་པོ་མ་ཡིན་པས་མི་གསལ་ཞིང་གསལ་བ་མ་ཡིན་པར་སྒྲུབ་པའོ། །རྒྱགས་པ་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གང་ཡང་རུང་བས་ཁེངས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་འཚེ་བ་ནི་སེམས་ཅན་བྲེད་ངས་པ་ལ་ཐོ་འཚམས་པར་རྩོམ་པ་སྟེ་སྙིང་རྗེ་མེད་པའོ། །ངོ་ཚ་མེད་པ་ནི་བདག་ལ་མི་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་མི་འཛེམ་པའོ། །ཁྲེལ་མེད་པ་ནི་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པས་སོ། །རྨུགས་པ་ནི་ལུས་དང་སེམས་བློང་པའོ། །རྒོད་པ་ནི་ཉེ་ངུའི་རྣམ་
― DTG132_Page_0172 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཉེ་བར་མ་ཞི་ཞིང་འཕྱང་བའོ། །མ་དད་པ་ནི་དད་པ་དང་མི་མཐུན་པ་སྟེ། དགེ་བ་ལ་སེམས་མངོན་པར་ཡིད་མི་ཆེས་པའོ། །ལེ་ལོ་ནི་འདོད་པའི་བསོད་ཉམས་ལ་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་ཞིང་དགེ་བ་ལ་སེམས་མངོན་བར་མི་སྤྲོ་བའོ། །བག་མེད་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སེམས་མི་སྲུང་བ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མི་བསྒོམ་པའོ། །བརྗེད་ངས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་པའི་དྲན་པའོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་སྤྱོད་པ་མི་རྟོག་པའི་རྒྱུ་སྟེ། སེམས་རྣམ་པར་འཕྲོ་བའོ། །ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །འགྱོད་པ་ནི་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་མ་བྱས་པ་ལ་སེམས་ཀྱིས་དམིགས་ནས་ཡིད་ལ་གཅགས་པའོ། །གཉིད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་མངོན་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པའོ། །རྟོག་པ་ནི་ཤེས་པ་དང་སེམས་པའི་རང་བཞིན་ཏེ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་ན་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་དང་སེམས་ལ་བརྟེན་ནས་གོ་བར་བྱ་བ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་གོ་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པས་རགས་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་ཡིད་ལ་བརྗོད་པའོ། །དཔྱོད་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། ཞི་བ་མོར་རྗེས་སུ་དཔྱོད་པའི་ཡིད་ལ་བརྗོད་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རུ་གདུག་དང་འཕྱ་སྨོད་ལ་སོགས་པ་དག་སྟེ། དེ་དག་མཚན་ཉིད་ཀྱང་གཞན་ལ་གནོད་པའི་ངང་ཚུལ་ནི་རུ་གདུག་གོ །འཕྱ་བའི་ངང་ཚུལ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཕྱ་སྨོད་ཅེས་བྱ་སྟེ། གཞི་བསྡུ་བའི་སྐབས་ནས་གཟུང་བར་བྱའོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་དེ་དག་ཀྱང་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་དང༌། སོ་སོར་ངེས་པར་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་དང༌། དགེ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་སའི་སྐབས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་བྱས་ཟིན་ཏོ། །སོ་སོར་ངེས་པར་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ནི་འདོད་པ་དང༌། ངེས་པ་དང༌། འདྲིས་པ་དང༌། བརྟག་པ་དང༌། དམིགས་པ་ལ་སོ་སོར་ངེས་པར་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ། །དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་དུས་དྲུག་པོ་ངེས་པའི་དུས་དང༌། སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་པའི་དུས་དང༌། དགེ་བའི་ཕྱོགས་བྱ་བའི་དུས་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་པའི་དུས་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དུས་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་
― DTG132_Page_0173 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུས་སུ་འཇུག་པ་ལས་བརྩམས་ནས། གཅིག་དང༌། གཉིས་དང༌། བཞི་དང༌། གཅིག་དང༌། གཉིས་དང༌། གཅིག་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པས་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པས་སྔར་སྨོས་ཤིང་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བསྟན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་བཟའ་བར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཟབ་མོ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ལ་བཟའ་བར་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་རྣམས་ཏེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཟ་བ་པོ་ནི་སེམས་ཅན་ཏེ། དེ་ལ་བདག་ཏུ་རབ་ཏུ་འཛིན་ཅིང་ལོག་བར་སྒྲུབ་པ་ནི་ང་རྒྱལ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ངེས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་ལོག་པར་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱང་ལྟ་བ་རྣམས་དང་ཐེ་ཚོམ་སྟེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་གཞི་རྣམ་པ་དྲུག་གི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། ཐབ་མོ་དང་རྩོད་པ་ལ་སོགས་པའི་གཞི་དང༌། རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་གཞི་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནོད་པའི་གཞི་དང༌། ཞི་གནས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཞི་དང༌། དབང་པོ་ལྔ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པའི་གཞི་དང༌། བསླབ་པ་གསུམ་གྱི་དྲི་མའི་གཞི་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་བཞི་དང༌། དྲུག་དང༌། གཉིས་དང༌། གཉིས་དང༌། དྲུག་དང༌། བཞི་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་ལྔ་པོ་དག་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་མ་དད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་ནི་བག་མེད་པ་སྟེ། དེ་དག་གིས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྒོམ་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དྲི་མ་ནི་འགྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་འགྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་མ་དག་པར་ཤེས་པ་ན་རྒྱུན་དུ་འགྱོད་པའི་དྲི་མས་གོང་དུ་མི་རྩོལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་འདིར་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །གང་ཉེས་པ་བྱུང་ན་སྐད་ཅིག་ཉིད་དུ་འགྱོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་དགེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཉིད་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དྲི་
― DTG132_Page_0174 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་པས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་དྲི་མ་ནི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་པོར་ངེས་པར་རྟོག་པ་དྲན་པ་རྨོངས་པ་དང་བློ་འཁྲུགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས་ཀྱང༌། དེ་གཉིས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དགེ་བ་ལ་སོགས་པར་དགེ་བའི་ཆོས་མ་ཕྱེ་བས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་རྟོགས་དཀའ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་ན་དེ་དག་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམ་པ་བཞིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། རེ་རེ་ཡང་མི་དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་སྟེ། གང་དུ་གཅིག་འབྱུང་བ་དེར་གཉིས་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་དགེ་བའི་སེམས་ཐམས་ཅད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་པ་གཉིས་སོ། །ཁམས་གསུམ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རྨུགས་པ་ལ་སོགས་པ་བརྒྱད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འགྱོད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འཇུག་པ་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་དང་དེའི་སྐད་ཅིག་མས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་དག་གིས་སོ། །དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཡིན་ཏེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དག་གོ །དེའི་ཀུན་ནས་སློང་བ་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཉིད་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །ཁྱད་པར་གྱུར་པའི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་སྔ་མ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་པོ་དག་དང་ཐུན་མོངས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ར་རོ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆང་འཐུངས་ཏེ་འཁྲུགས་པར་བྱས་པས་འབྱུང་བ་འཁྲུགས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ལུས་འགྱུར་བ་དང་སེམས་འགྱུར་བར་གྱུར་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་བདུན་པོ་དག་རྣམ་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། གཉིས་དང༌། གསུམ་དང༌། གཉིས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །འདས་པ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་འདས་པ་གསལ་བར་མྱོང་བའི་མཚན་མ་ཡུལ་དུ་བྱས་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་མཚན་མ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །མ་འོངས་པའི་ཡུལ་མཚན་མ་བཀྲ་བར་ཡོད་
― DTG132_Page_0175 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་དམིགས་པ་མ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་མཚན་མ་ཅན་ཡིན་པ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་གསལ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་ངང་གིས་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉེ་བར་གནས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །གཞན་དག་ནི་གཞན་དུ་རྣམ་པར་འཆད་དེ། སྔོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་དོན་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་དང་འདྲ་བ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཁོ་ན་དག་ལ་སྔོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་སྒྲོ་བཏགས་ཏེ་མཚན་མར་བཟུང་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་མཚན་མ་ཅན་ཡིན་ཏེ། འདིར་ནི་གང་ཡོད་པ་ཉིད་དང་མངོན་པར་ཕྲད་པ་ནི་མཚན་མ་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་མ་འོངས་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་མཚན་མ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། མཚན་མར་བྱ་བ་ཡོད་ཀྱང་ཡོད་པ་ཉིད་དང་མངོན་པར་ཕྲད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདས་པ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ལྟོས་པས་གཉིས་ཀར་ཡང་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། མཚན་མར་བྱ་བ་མི་གསལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཡོད་པ་ཉིད་དང་མངོན་པར་ཕྲད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་འདིར་མ་བརྗོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་ནི་དམིགས་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་ཡིན་པས་ཐམས་ཅད་འདུས་པར་མི་རུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་གྱི་སྟོབས་ཁོ་ནས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་ཀྱང་ཡུལ་ཉེ་བར་གྱུར་ཅིང་ཉེ་བར་གནས་པ་ཙམ་ལས་སོ། །ངེས་པ་ཕན་ཆད་ནས་ཡང་དང་ཡང་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་བསྟན་ཟིན་པའི་ཕྱིར་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལ་བྱའོ། །མེད་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡང་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན། རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན། རིགས་པ་མ་ཡིན་པར་བསྡུས་པ་ཡིན་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཡང་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། དགག་པ་ཙམ་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་མཐའ་དེ་གཉིས་ཀའི་གཉེན་པོར་དབུ་མར་བསྒྲུབས་པ་གཟུང་བས་ན་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡང་བདག་གིས་སྤྱོད་ལམ་དང་བཟོ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྒྲོ་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ཁོ་ན་
― DTG132_Page_0176 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ཏེ། བདག་རྟག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱེད་དོ། །རིགས་པས་བསྐྱེད་པ་རྣམ་པར་བཤད་པའི་རྣམ་གྲངས་དག་གིས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རང་གི་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ལུང་ལས་བྱུང་བ་དང༌། རྟོགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་གནས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་རང་རང་གི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་གནས་པ་ལ་བྱའོ། །རྟོག་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པས་སོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལས་ངེས་པར་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །ར་རོ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ལས་ཀྱི་ཉེས་པ་བསྟན་ཏོ། །སྐྲག་ཅིང་འཇིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཆོག་ཏུ་སྐྲག་པ་ནི་སྐྲག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁྱད་པར་སྨྲ་བར་མི་འདོད་པ་ནི་འཇིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འབྱུང་པོས་བརླབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མ་ཡིན་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་སྟེ། སྐྲག་པ་མེད་ཀྱང་དེ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མུན་པའི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣང་བ་ཡོད་དམ་མེད་ཀྱང་རུང་སྟེ། མུན་པའི་མཚན་མ་ལ་ཡིད་འཇུག་པར་བྱེད་པའོ། །དེའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་མི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིད་ལ་བྱའོ། །གཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའོ། །ཆུང་ངུས་ནི་དམིགས་པ་རྣམས་ལ་མི་གསལ་བར་འཇུག་གོ །འབྲིང་གིས་ནི་སེམས་དང་བཅས་བཞིན་དུ་གཉིད་ལོག་གོ །ཆེན་པོས་ནི་རང་གི་སེམས་རྒྱུན་ཆད་པའམ་ཤུགས་ཀྱིས་སད་པར་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་མི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རླུང་དང་མཁྲིས་པས་དཀྲུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཁྲིས་པ་ནི་རྒྱུའི་གཙོ་བོའི་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ། །རླུང་ནི་གྲོགས་པོ་ཙམ་ཉིད་དུ་ཟད་དོ། །བརྒྱལ་བའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་བརྒྱལ་བས་ཟིན་གྱིས་ནོན་པ་ཡང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་གཞན་དང་འདྲ་བར་སྟོན་ཏོ། །བརྒྱལ་བའི་དུས་ཀྱི་འོག་ཏུ་རང་གི་ལུས་སོ་སོར་རིག་པའི་ངོ་བོའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་བརྒྱལ་བ་ལས་ལྡང་བར་བྱེད་པའི་ལས་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་
― DTG132_Page_0177 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ནི་སྤྱོད་ལམ་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་བྱའོ། །ཚིག་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་བརྗོད་དོ་ཞེས་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་འདུན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །གནས་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་རྒྱུ་ཡིན་པར་བརྗོད་པ་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྣམ་པ་དང་རྟགས་དང་མཚན་མ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་དང་རྟགས་དང་མཚན་མ་གང་ཡིན་པ་དག་ཡིད་ལ་མ་བྱས་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་འདོད་པའི་ཁམས་སུན་འབྱིན་པའི་རིགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་གཞི་ལ་སོགས་པའོ། །རྟགས་རྣམས་ནི་གང་དག་གིས་བདག་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་བསམས་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བའམ། སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའམ། ལྡང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། གྲོང་དུ་འཇུག་པའི་རྟགས་ཡིན་ནོ། །མཚན་མ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དམིགས་པ་དང་གཞིའོ། །ཡང་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ལ་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་འདོད་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་སྐྱེད་མཆེད་དྲུག་གི་མདོ་ལས་ཀྱང་དགེ་སློང་དག་ངས་ཁྱེད་ཅག་ལ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་རྣམས་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མིག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་གཟུགས་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་འདོད་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་རྣམས་དང༌། སྦྱོར་བར་འགྱུར་བ་རྣམས་དང༌། ཆགས་པར་གྱུར་པ་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དགེ་སློང་དག་གལ་ཏེ་དེ་དག་ལ་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་ན་དགེ་བ་དག་ལ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བར་དུ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཉོན་མོངས་པས་བསྒྲིབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པའོ། །སྡིག་པའི་བསམ་པ་ཤས་ཆེན་པོ་ལྷག་པར་སྤྱོད་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པའི་བསམ་པ་དང་སྡིག་པ་ལ་ལྷག་པར་སྤྱོད་པའི་ཆོས་དེ་གཉིས་ཀ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེས་ནི་བསམ་པ་དང་སྦྱོར་བ་རྒུད་པར་སྟོན་
― DTG132_Page_0178 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏོ། །ལྷུན་སྟུག་པར་བྱེད་པས་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྷུན་སྟུག་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། དེས་ཆད་པའི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགྱོད་པར་མི་བྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་རྗེ་མེད་པར་གྱུར་པས་ཕྱིར་བླང་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡིད་ལ་གཙིགས་པའི་གནས་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་ཞིང་ངེས་པར་རྟོགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་ངེས་པར་བཅོམ་ནས་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བའམ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚེའི་ཚད་ཡོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་ཀ་ཡང་འཆི་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་བསམས་ནས་ཚད་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གང་དག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཁོ་ནས་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་ནི་མདོ་སྡེ་ལས་ཚེ་ཟད་པས་འཆི་བར་འགྱུར་གྱི་བསོད་ནམས་ཟད་པས་ནི་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་དང་འགལ་ལོ། །མ་ཞུ་བ་རྩ་བ་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འབྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསད་པའི་དོན་དེ་དགྲ་བསད་པ་དང་འདྲའོ། །མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་བསྟེན་པས་ཁམས་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་སུ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ན་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ས་གོང་མའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་དགེ་བཞིན་དུ་འཆི་བ་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བའི་ཡང་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཟུགས་མཐོང་བ་འཁྲུལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཛའ་བཤེས་དང་ཉེ་དུ་ལ་སོགས་པ་ངོ་མི་ཤེས་པས་ལོག་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་མ་བྱས་ཀྱང་རུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་མཆོག་མ་བྱས་པའམ་མང་དུ་མ་བྱས་པའོ། །གང་ལན་མང་དུ་གོམས་པར་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་བྱ་རོག་དག་ལས་ཞོ་བསྲུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་དོན་ཏོ། །ཤིན་ཏུ་ལྕི་བ་དང་ཉེ་བ་ནི་དེའི་ཚེ་ན་ཆེས་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་སྤྱད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕལ་ཆེར་སྤྱད་པ་ལ་བྱའོ། །འདིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་ལྟས་རྣམས་མྱོང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དང་སྦྱར་གྱི་སྔར་བྱས་པ་འདི་དང་སྦྱར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་མ་རེད་ཀྱི་དུས་སྨོས་པ་ནི་ཕྱི་མ་རེད་ཀྱི་
― DTG132_Page_0179 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུས་ན་གྲིབ་མ་ཆེ་བ་བཞིན་དུ་དེས་འདས་པའི་ལས་སྔོན་རབ་ཏུ་ཉལ་བ་ཡང་དེའི་ཚེ་ན་ལྟས་འབྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བས་རྣམ་པར་མཆེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབབ་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་ཕྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཆུང་བ་དང༌། ལྷག་པ་དང༌། མངོན་དུ་ཤས་ཆེ་བའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདོལ་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ཉིད་མུན་པ་ཡིན་ཏེ། ཆེས་ནག་པོ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ནི་མེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཆད་པར་འགྱུར་རམ་འོན་ཏེ་ཆད་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་མ་འོངས་པའི་ལུས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །མངོན་པར་སྤོང་བར་བྱེད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བག་མེད་པར་སྤྱོད་པ་ཉམ་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ནི་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དེ་གང་ཡིན། །རེ་ཞིག་ཀུན་བརྟགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་འགལ་ཏེ་འདི་ལྟར་དེ་ནི་རྟག་ཏུ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ལ་བརྟེན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཅན་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་གཞན་ཞིག་ཡིན་ཏེ། འོག་ནས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་རྣམས་ནི་དེའི་ཚེ་བདག་ལ་ཆགས་པ་དེ་ཀུན་སྤྱོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་པ་དང༌། གྲོགས་ཕལ་ཆེར་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་པ་རྣམས་ནི་འཆི་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཕྱིར་མ་གཏོགས་སོ་ཞེས་སྨོས་སོ། །དབང་པོ་ཉམས་པ་རྣམས་ནི་རིམ་གྱིས་ཤིང་ཡིན་ནོ། །ལུས་འདོད་པ་ནི་ལུས་གྲུབ་པའི་རྟེན་ཡིན་ཏེ། གནས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེའི་ཕྱིར་ད་ལུས་ལ་ཆགས་པ་སྐྱེས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རྒྱུ་དེ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨྲས་མ་ཐག་པའོ། །རང་གི་ས་བོན་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་སྟེ། ཡང་
― DTG132_Page_0180 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ཡང་དུ་རང་གི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་འཐོབ་པའི་སྟོབས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ས་བོན་ལས་སོ། །ཕྱར་བ་ནག་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ར་བལ་ལས་བྱས་པ་སྟེ་མི་ཕལ་བའི་གོས་ཡིན་ནོ། །དེ་རིགས་ནི་མཐུན་པའི་མིག་ཇི་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ལྷའི་མིག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྨོས་སོ། །བདག་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་པས་སྐྱེས་པའི་ལྟ་བུའོ། །མིག་ནི་ཐུར་དུ་གསལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་པ་དག་གི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དུད་འགྲོ་རྣམས་ནི་གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་དང་མཐུན་པར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འོག་མར་རོ། །བསོད་ནམས་བརྟེན་པ་ནི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་འགྲོ་བ་གོང་མའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་འགྲོའོ། །ངེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཞག་བདུན་དུ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་དེ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདུན་ཕྲག་བདུན་གྱི་བར་དུ་ཡང་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཙམ་གྱིས་ན་བར་མ་དོའི་སྲིད་པའི་ལས་ཀྱི་ཤུགས་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེའི་ཚེ་ན་ལས་གཞན་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པས་ན་རིགས་མི་མཐུན་པ་གཞན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ལས་གཞན་གྱི་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་སྔོན་བྱས་པའི་ལས་གཞན་མངོན་དུ་གྱུར་པས་བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་ལ་གནས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་གང་བྱས་པ་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་དགྲ་བཅོམ་པ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བ་འཆི་བའི་སྲིད་པ་ལ་གནས་པ་ཁོ་ན་ནི་སྐྱེ་བའི་མཚན་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ལོག་པར་ལྟ་བས་དེར་སྐྱེ་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེ་ལས་འདས་པ་ཕན་ཆད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཚེ་ན་ལས་རྣམས་ཀྱི་ཆོགས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འོ་ན་བདུན་པ་དང་པོ་ཉིད་ནས་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བྱེད་ཅེ་ན། དེ་ཙམ་གྱིས་ན་ལས་ཀྱི་ནུས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རབ་མཐར་ཕྱིན་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དེས་གཟུང་བར་དཀའ་བའི་སྟོབས་ཀྱི་རྐྱེན་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞག་བདུན་གྱིས་ཤི་འཕོས་པ་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞག་བདུན་ཕྲག་བདུན་པོ་གང་ཡང་རུང་བ་དག་གིས་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་གཞན་དུ་སྐྱེ་
― DTG132_Page_0181 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་འགྱུར་བ་སྟེ། འདིར་བར་མདོའི་སྲིད་པ་དེ་ཉིད་དུ་བྱས་པའི་ལས་ཀྱིས་སམ་གཞན་གྱིས་ཡིན་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་སོ། །བར་མ་དོའི་སྲིད་པའི་ལས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཁོ་ན་དང༌། ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་འདི་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་གི་མ་ཡིན་ནོ། །སྔར་བཤད་པ་རྣམས་ནི་ཕལ་ཆེར་ཡོད་པར་སྨྲ་བར་ཆོས་མངོན་པ་ལ་འདྲིས་པ་ལས་འོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དྲིའི་ཕྱིར་འགྲོ་བས་ན་དྲི་ཟ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཨརྷཱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲིས་བརྟས་པར་འགྱུར་བཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་དེའི་ཟས་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །ལུས་ཀྱི་འགྲོ་བས་འགྲོའི་དམིགས་པའི་འགྲོ་བས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་གཞན་དུ་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པའང་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་ཡིན་གྱི། གཟུགས་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་ནི་ཡུལ་རྒྱུ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་ལ་འཛིན་པ་ལྟ་བུས་འགྲོ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ནི་རྒྱུན་ཆད་ཅིང་མི་རིགས་ཏེ། འབྲུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདིས་ནི་སྐྱེ་བའི་གནས་སུ་འབྱུང་བ་ནི་དམིགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཕོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལས། བཟང་སྐྱོང་གང་ཁྱོད་འདི་སྐད་དུ་ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདིས་ལུས་བོར་ནས་འཕོ་ཞིང་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་མེ་ལོང་གི་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་དང༌། རྒྱའི་འབུར་ལྟ་བུར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བསྟན་པ་དེ་ནི་བྱིས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་འཕོའི་ཞེས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བདག་ཉིད་དང༌། རྟག་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པར་གོམས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་ཡོད་པས། དེ་དགག་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་འདི་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ཕུང་པོ་གཞན་དག་རྒྱའི་འབུར་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་པས་ན་དེ་ལ་འགལ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། མདོ་སྡེ་དེའི་དོན་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མི་བཞེད་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། དོན་གཞན་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ག་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡི་གེ་བསྒྱུར་བ་ཙམ་གྱིས་མདོ་སྡེ་རྣམས་
― DTG132_Page_0182 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་དུ་དྲང་དུ་རུང་ན་ནི་མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་འཆོལ་བས་ན་ཡིད་བརྟན་དུ་ནི་མི་རུང་ངོ་ཞེ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། ལུང་དང་རིགས་པ་ཡོད་པས་ན་དེ་དག་གིས་བར་མ་དོའི་སྲིད་པའི་ལུས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་དེའི་དོན་དེ་ལྟར་དྲང་དུ་རུང་ངོ༌། །དེ་ལ་རིགས་པ་ནི་སྨྲས་ཟིན་ཏོ། །ལུང་ཡང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ནི་འོག་ནས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འཕགས་པ་དམ་པའི་ཆོས་དྲན་པ་ཉ་བར་གཞག་པའི་མདོ་ལས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་མནར་མེད་པ་ལས་བརྩམས་ནས་དེ་ཡང་མཐོང་བ་རྣམ་པར་འཁྲུལ་ཅིང་སྣུམ་ཟད་པའི་མར་མེ་བཞིན་དུ་དེའི་བར་མ་དོའི་སྲིད་པའི་གཟུགས་ཐོགས་པ་མེད་པའི་བྱིས་པ་ལོ་བརྒྱད་ལོན་པ་ཙམ་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མངལ་དུ་འཇུག་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་དགའ་བོ་འདི་ལ་ཕ་དང་མ་ཆགས་པར་གྱུར་པ་དང་དྲི་ཟ་ཉེ་བར་གནས་པའི་བར་དུ་གྱུར་ན། དགའ་བོ་དེ་ལྟར་འཇུག་པར་འདོད་པའི་དྲི་ཟ་ནི་བར་མདོའི་སྲིད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་ངོ༌། །རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ལུང་དག་ལས་ཀྱང་བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་ཞེས་བྱ་འབྱུང་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་སྲིད་པ་བདུན་པ་ཞེས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་སྲིད་པ་བདུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྲིད་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་དང༌། བར་མ་དོའི་སྲིད་པའི་བར་དག་སྟེ། དྲི་ཟ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཇི་སྐད་དུ་གནས་གསུམ་མངོན་དུ་གྱུར་ན་མངལ་དུ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། མ་ཉམས་བདེ་ཞིང་ཟླ་མཚན་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཕ་དང་མ་ཆགས་པར་གྱུར་ཅིང་ཕྲད་པ་དང༌། དྲི་ཟ་ཡང་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་པའོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྐྱེ་བ་དང་འགག་པའི་ཚུལ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲང་གི་མགོ་མཇུག་མཐོན་དམན་དུ་འགྱུར་པའི་ཚུལ་བཞིན་དུའོ། །དེ་དེར་ལོག་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རི་དགས་བཤོར་བར་བྱའོ། །རྩེད་མོ་བྱའོ་སྙམ་པ་ལས་དེའི་འོག་ཏུ་བརྡེག་པ་དང་དུ་བར་འགྱུར་བའོ། །ཡོངས་སུ་ཚ་བ་ཆེན་པོས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་མེས་སོ། །དེ་ནས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་དེར་དགའ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གོམས་པ་བཞིན་དུའོ། །མ་ཉམས་བདེ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངལ་གྱིས་འཛིན་ནུས་པའི་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་པ་སྟེ། ཅི་འདྲ་ཞེ་
― DTG132_Page_0183 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན། ཟླ་མཚན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཕ་ཉམས་པ་དེ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་སྨོས་སོ། །དེ་ཇི་སྐད་དུ་མངལ་དུ་འཇུག་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་དགའ་བོ་ཟླ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་དང་དུས་ཚོད་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་བུད་མེད་ཁ་ཅིག་ནི་ཞག་གསུམ་ནའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་གནས་ཀྱི་ཉེས་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐྱེ་གནས་ཀྱི་ཉེས་པ་ནི་གློ་བུར་དང༌། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའོ། །གློ་བུར་ནི་རླུང་གིས་མ་རུང་བར་བྱས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དག་ནི་དབྱིབས་གྱུར་པ་དང༌། དབྱིབས་མ་གྱུར་ན་ཡང་པགས་ཤུན་ལ་སྐྱོན་ཡོད་པའོ། །དེ་ལ་དབྱིབས་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་གནས་ཀྱིས་ཁུ་ཆུ་གཞི་བས་ནས་ཕྱིར་འཛག་པའམ་མི་འཇིབ་པའོ། །པགས་ཤུན་གྱི་སྐྱོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྨའི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་དོན་ཏེ། དེ་ན་རྣམ་དང་ཆུ་སེར་ལ་སོགས་པ་འདྲེས་པ་ཡོད་ན་ཁུ་ཆུ་དེ་རུལ་བར་འགྱུར་རོ། །སྐ་བ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་སྐ་བར་གྱུར་ན་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྐམ་པར་འགྱུར་བས་ནལ་ནལ་པོར་མི་འཇུག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེར་ཁུ་ཆུ་དང་ཁྲག་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ན་ཕ་མ་གཉིས་པོ་ཉལ་པོ་བྱེད་པ་ཡང་མེད་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པར་སྟོན་པའོ། །གལ་ཏེ་བུད་མེད་དུ་འགྱུར་བར་འདོད་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངལ་དུ་དབང་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེས་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་དོ། །ཉལ་བར་འདོད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་སྤྱོད་པར་འདོད་པའོ། །བུད་མེད་དང་བྲལ་བར་འདོད་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་བུད་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་ལ་བྱའོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་དེ་མི་སྣང་བར་འགྱུར་ཞིང་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའོ། །འཇུག་པའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བའི་སེམས་ལ་མི་བྱའི་བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་ན་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་དེ་ལ་བྱ་སྟེ། དེའི་ཚེ་ན་དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་གསལ་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁུ་ཆུ་དང་ཁྲག་སྐྱེ་གནས་ན་གནས་པ་ཁོ་ནའི་ཁུ་ཆུ་དང་ཁྲག་གི་ཐིགས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དབང་གིས་མངལ་གྱི་གནས་སུ་འཇུག་པ་ལ་བྱའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ཆ་ཕྲ་བ་དང་འདྲེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་མེད་པའི་གོང་བུ་སྔ་མ་དེ་ལ་འབྱུང་བ་
― DTG132_Page_0184 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆེན་པོ་གང་དག་ཡོད་པ་དེ་ལས་གཞན་པ་དབང་པོའི་གནས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ཆ་ཕྲ་བ་དག་དང་འདྲེས་པ་ལ་བྱའོ། །དེ་དང་མཐུན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱང་དེའི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་པོ་སྟེ། ཐ་མི་དད་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དག་གོ །དབང་པོའི་རྟེན་གྱི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་མིག་གི་འབྲས་བུ་དཀར་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་རོ། །ལུས་ཀྱི་ནི་གཞན་དག་གི་རྟེན་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་མ་གཏོགས་པར་རྟེན་གྱི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་གུད་ན་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བས་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ན་གསུས་པོ་ཆེའི་མདོ་ལས་མདུང་ཁྱིམ་གྱི་དཔེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །ས་བོན་ཡོངས་སུ་ཚང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནུས་པ་ཡོད་པ་ལ་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ས་བོན་མེད་དེ། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་རྐྱེན་གྱི་ས་བོན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་གྱི། དེའི་བག་ཆགས་བསགས་པའི་ས་བོན་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་བཅོས་ལས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་སྔ་མ་སྨྲ་བ་དག་གིས་ལན་བཏབ་པ། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་བརྟས་པར་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་གི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་བག་ཆགས་བསགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་ནི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཟག་པ་མེད་པའི་ས་བོན་མེད་ན་ནི་དང་པོ་ཉིད་ནས་འདི་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་ཅན་དང༌། དེ་དག་གི་རིགས་མེད་པའོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཁོ་ན་ཡང་མི་རིགས་པར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བའི་རྒྱུས་ས་བོན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་རིགས་ཡོད་དོ། །འབྲས་བུའི་
― DTG132_Page_0185 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེ་བྲག་བྱང་ཆུབ་རྣམ་གསུམ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དམིགས་པ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འདོད་པ་བཞིན་བྱེད་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ན་འདི་ལྟར་གཅིག་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གནས་ལ། གཅིག་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྒྱུད་ལ་གནས་པའི་རྒྱུ་ཡོད་པར་འདོད་པར་བྱའོ། །ཕྱོགས་གཉིས་པ་སྨྲ་བ་དག་གིས་སྨྲས་པ། བསྟན་བཅོས་ནི་གཞན་དུ་དྲང་བར་མི་ནུས་ཏེ། གལ་ཏེ་གནས་ངན་ལེན་གྱི་བག་ཆགས་དེས་ས་བོན་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ཡིན་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ས་བོན་གང་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་རྒྱུ་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ས་བོན་ཡིན་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་རབ་ཏུ་བསྒྲིབས་ཏེ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་ཏེ། གང་དག་གི་རྒྱུད་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་དམིགས་པ་རྟོག་པར་མི་འགྱུར་བ་གཏན་དུ་བའི་སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་རིགས་རྒྱུད་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་ནི་མེད་ལ། གཏན་དུ་བའི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་ཁ་ཅིག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ཡིན་པ་དང༌། །ཁ་ཅིག་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ཡིན་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །གང་དག་ལ་དེ་གཉིས་ཀ་མེད་པ་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་སྟེ། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །གཞན་དག་གིས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ས་བོན་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གསུམ་པོ་གང་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ས་བོན་གང་མེད་ཅིང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས་ནི་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ་ནུས་པ་དང་རིགས་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་མཇུག་ཐོགས་ཁོ་ནར་གནས་ངན་ལེན་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ཀྱང་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་ནི་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་ལ་རིགས་པ་ནི་ཡོད་དེ། ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་པའི་ས་བོན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པའི་
― DTG132_Page_0186 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་རོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་བཞིན་ཏེ། ཆོས་མི་མཐུན་པ་ནི་ནམ་མཁའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ས་བོན་ཡིན་ཏེ། ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་བཞིན་ཏེ། ཆོས་མི་མཐུན་པ་ནི་ནམ་མཁའོ། །ཇི་ལྟར་བཀོད་པའི་བསྟན་བཅོས་ནི་དྲང་བར་མི་ནུས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གཉིས་ཀ་ཡང་རྣམ་པར་གཞག་ཏུ་རུང་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་བདེན་པ་བཞི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་བཞིན་ནོ། །འགལ་བ་ཡང་མེད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་མཇུག་ཏུ་གཏན་ཚིགས་སྨྲས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་གིས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་གཉིས་ཀ་རྣམ་པར་གཞག་ན་དེ་གཉིས་ལས་གཅིག་ནི་དྲང་བ་ཡིན་ལ་གཅིག་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་བསྟན་པ་འདི་ཉིད་ལ་བདེན་པ་བཞི་དག་རབ་ཏུ་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་རྣམ་པར་གཞག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་བདེན་པའོ་ཞེས་གསུངས་པས་ན། དེ་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ཡང་གང་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་གང་ནས་གསུངས་ཏེ། ལུང་དང་རིགས་པ་དག་གི་སྐབས་ཀྱང་ཡོད་པས་འདི་ལ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཐབས་མེད་དོ། །ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་བརྗོད་པའི་དི་ནི་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས་ངེས་པར་བྱ་བའོ། །ལུས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསམས་པའོ། །དེ་གཉིས་ཀ་ཆེས་རྒྱ་ཆེ་བར་འགྱུར་བས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མིང་གི་རྒྱ་ཆེར་འགྱུར་བ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་སྒོ་ནས་མང་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་གྱི་བར་དུ་སྐྱེ་བར་ལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་བསམས་པའོ། །དེ་ལ་སའི་ཁམས་རྒྱུར་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཡུལ་གནོན་ཅིང་སྐྱེ་སྟེ། དེ་དང་ནམ་མཁའི་ཡུལ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་ཡུལ་གནོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེའོ། །འཛག་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་བརྟན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིའི་ཁམས་ཀྱང་འཛག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་ཏོ། །སྤྲོས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཉིད་གཙོ་བོའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་ལྟའོ་ཞེས་
― DTG132_Page_0187 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ནི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དེས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ས་བོན་ཉིད་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཡིན་པས་ན་ལས་ནི་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་འཛིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངལ་དུ་ཞུགས་པ་དག་གོ ། མངལ་དུ་གནས་པ་ལ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་གྱི་རྐྱེན་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་གྱི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཡུལ་གྱི་སྟོབས་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གང་ཡུལ་གྱི་རྐྱེན་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཅི་ཡུལ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དག་ནི་ཆེད་འགའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གསོས་པའི་གནས་སྐབས་གཞན་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་སྤྱད་ཟིན་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་གྱི་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ཁོ་ན་ལ་སྟེ། དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་གྱུར་པའི་ས་བོན་ལས་དེ་འབྱུང་ངོ༌། །ལུས་རང་གི་ས་བོན་ལས་འབྱུང་བར་སྨྲས་ནས། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡང་རང་གི་ས་བོན་ལས་འབྱུང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པར། རང་གི་ས་བོན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །འབྲས་བུ་གཞན་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྟེ། ལུས་ལས་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེ་ཟད་པ་ནི་འདིར་ས་བོན་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེའོ། །གང་དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དེས་ནི་དེའི་སྔ་རོལ་དུ་འབྱུང་བའི་ཚེ་ན་འབྲས་བུ་སྤྱད་ཟིན་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པར་གྱུར་པའི་ས་བོན་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ས་བོན་དེ་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ས་བོན་འདུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་ནུས་པ་ནའོ། །གཅིག་ལ་ཆགས་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་རང་གི་ལུས་ལ་ཆགས་
― DTG132_Page_0188 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ན་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལུས་སྤངས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་ཆགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལུས་ནི་འདོད་པའི་ལུས་ཀྱི་ས་བོན་ཡིན་ཏེ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའོ། །དེ་ཆགས་པ་ན་དོན་གྱིས་དེའི་འབྲས་བུ་འདོད་པའི་ལུས་ལ་ཡང་ཆགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ལུས་ལ་མངོན་སུམ་དུ་ཆགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གལ་ཏེ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རང་གི་ལུས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ཁམས་གསུམ་པའི་ལས་ལ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྩོམ་པར་བྱེད་ཅེ་ན། རྒྱུར་གྱུར་པའི་ལུས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡང་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་སྤང་བའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་ན་སྨྲས་མ་ཐག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ལོ་ཞེས་བྱའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཇི་ལྟར་འདིའི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཁོ་ན་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ས་བོན་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་འཁོར་དང་བཅས་པ་དག་གི་ས་བོན་ཡིན་ནོ། །གནས་ངན་ལེན་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་སུ་མི་རུང་བའི་དོན་གྱི་གནས་ངན་ལེན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ས་བོན་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས། ས་བོན་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡོད་པའི་གནས་ངན་ལེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ས་བོན་ནི་གནས་ངན་ལེན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་གཞན་པ་དག་ནི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་ཤེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་ལ་བྱ་སྟེ། བག་ཟན་གྱི་རྟག་བཞིན་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འདི་སྐད་དུ་གང་གི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ལུས་མཐའ་དག་ལ་གནས་ངན་ལེན་མེད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་མི་འབྱུང་བས། དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་དུ་
― DTG132_Page_0189 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོགས་པར་མཛད་དོ། །ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་ནི་ནམ་ཡང་དེའི་རྗེས་སུ་མི་འགྲོ་བས་དེ་དག་ལ་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་གྱིས་བསྐྱེད་པའམ། རང་དང་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་འཛིན་པས་ན་ཁམས་སོ། །དེ་ལས་བྱུང་བས་དོན་གྱིས་རིགས་གཞན་དང་འདྲ་བས་ན་རིགས་སོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ན་རང་བཞིན་ནོ། །བྱེད་རྒྱུའི་དངོས་པོར་འཇུག་ཅིང་འགྲོ་བས་ན་རྒྱུའོ། །འཇིག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚོགས་ཡིན་པས་ན་འཇིག་ཚོགས་སོ། །འཇིག་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་དེ་དག་ནི་ས་བོན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས་ཀྱང་ས་བོན་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་སོ་སོ་སོ་སོར་དབྱེ་ཞིང་གཞན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་མི་ནུས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་ལྟར་བྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་དེ་དག་ཁོ་ན་ལ་ས་བོན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །སྤྲོ་བར་བྱ་བ་དང་སྤྲོ་བར་བྱེད་པས་ན་སྤྲོས་པ་སྟེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་གྱུར་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཁམས་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ཉིད་ས་བོན་ཡིན་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །རྒྱུད་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་འདི་ལྟར་དེ་ནི་ལུས་དེ་ལ་འབྲེལ་ཞིང་རབ་ཏུ་འབྲེལ་བ་ན་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །ས་བོན་དུ་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་འབྲས་བུ་ལེན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལེན་པའོ། །འབྲས་བུར་གྱུར་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་གནས་ཡིན་ནོ། །རྣམ་གྲངས་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་བསྟན་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། ལས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །བྱེ་བྲག་ནི་བླང་བར་བྱ་བ་དང༌། ལེན་པར་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བླང་བར་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སོ། །ལེན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་དང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྟེ། རྣམ་གྲངས་གཅིག་དང་གཅིག་དང་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་ཆགས་དང་བྱེད་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་དག་གོ །
― DTG132_Page_0190 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྐྱེན་རྣམས་དང་མི་ལྡན་པར་བྱེད་ཅིང་ཞེས་གྲོགས་ཉམས་པས་ན་ཡོད་ཀྱང་མཐུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་མར་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་འགྱུར་བའི་ནུས་པ་མེད་པ་ལ་བྱའོ། །ནང་གི་རྐྱེན་ལ་དབང་བ་ཡང་འཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་རྐྱེན་རྣམས་དང༌། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡུལ་རྣམས་ཀྱིས་མི་འཕྲོགས་པ་ལ་བྱའོ། །མངལ་དུ་འཇུག་པའི་མདོ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བོ་དེ་ལ་བུ་དེ་ནི་ཞག་བདུན་པ་དང་པོ་ལ་མའི་མངལ་དུ་མེར་མེར་པོར་འགྱུར་ཏེ། མེར་མེར་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་འབྲས་ཁུའམ་ཞོ་ག་ཆུ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མདོ་སྡེ་ལས་རབ་ཏུ་མང་དུ་གསུངས་པ་རྣམས་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཞག་བདུན་པ་རྣམས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མེར་མེར་པོ་དང་ནུར་ནུར་པོ་དང་ལྟར་ལྟར་པོ་དང་མཁྲང་གྱུར་དང་ཡན་ལག་འབུར་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཞིས་ནི་རྐང་ལག་འགྱུས་པ་དང༌། མཁྲེགས་པ་དང༌། བུ་གུ་དགུ་དང༌། ནང་གྲོལ་རྣམས་དང༌། བཀྲེས་པ་དང༌། སྐོམ་པ་དང༌། ཆུ་རྒྱུས་རྣམས་དང༌། མིག་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་དྲུག་གིས་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་གནས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། དང་བ་དང༌། གསལ་བ་དང༌། མིག་ལ་སོགས་པ་བཞི་པོ་དག་རིམ་གྱིས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བཞིས་ནི་རུས་པ་དང༌། རུས་པ་སྦོམ་པོ་དང༌། ཁྲག་དང༌། པགས་པ་དང༌། པགས་པ་གསལ་བ་དང༌། ཁྲག་གསལ་བ་དང༌། སྐྲ་དང་དེ་གསལ་བར་འགྱུར་རོ། །བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་བརྒྱད་དང༌། ཕག་ཤུན་དང༌། མདོག་རྣམས་འབྱུང་ངོ༌། །གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །དྲུག་གིས་ནི་མི་གཙང་བ་དང༌། དྲིང་པ་དང༌། མུན་པ་ལ་མི་དགའ་བའི་འདུ་ཤེས་གསུམ་འབྱུང་ངོ༌། །གསུམ་གྱིས་ནི་རླུང་གི་དབང་གིས་སྐྱེ་གནས་ཀྱི་སྒོ་ལོངས་སུ་བསྒྱུར་ཏེ་འདུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ་བྱའོ། །དེ་ནས་ཞག་བཞི་ལོན་ན་བཅའ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེར་ཟླ་བ་དགུ་ཚང་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཕལ་ཆེ་བས་དེ་སྐད་བསྟན་ཏོ། །དངས་མ་སྐ་བ་དེས་བརྟ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་ཟས་ཞུ་བ་ན་དེ་ལྟ་བས་ན་འཇུག་པའོ། །མེར་མེར་པོ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཚེ་ན་ནི་སྲ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཏོར་བས་བརྟས་པར་འགྱུར་
― DTG132_Page_0191 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ། །ཡང་བ་མ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མས་སོ། །བྲང་ལོགས་སུ་མདུན་གྱིས་ཕྱོགས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་དང་བསྟེན་པར་འདོད་པས་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་གན་རྐྱལ་དུ་འཇུག་པ་ལ་བྱའོ། །སྒལ་ཚིགས་ཕྱོགས་སུ་མདུན་གྱིས་ཕྱོགས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་དང་བསྟེན་པར་འདོད་པས་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་དེ་དང་རྗེས་མཐུན་པར་འདུག་པ་ལ་བྱའོ། །སྐྱེ་བའི་ཆར་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཙས་པའི་གནས་སྐབས་ལ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟོ་ན་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུག་པའོ། །སྐྱེ་བའི་ཆར་གཏོགས་པའི་རེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཙས་པའི་གནས་སྐབས་ན་འབྱུང་བ་ལ་བྱའོ། །འདོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྡའོ། །སྐྱེས་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་སྐྱེས་པ་ནི་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལ་བྱའོ། །གཞན་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་དང་མ་དག་ལས་གཞན་པ་དག་གོ །སྨྲ་བའི་ཐ་སྙད་དག་སློབ་ཏུ་འཇུག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཅིའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་ལས་བོར་ཏེ་ངག་གི་ལས་ཁོ་ན་བསྟན་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ལུས་ཀྱི་ལས་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་བསླབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཐ་སྙད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་སྤྱི་ལ་སྙེགས་པས་བརྩད་དུ་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་བས་ན་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྒོ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་གདགས་ཏེ་བསྟན་ཏེ། གང་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་རྣམས་དང་ཡུལ་དང་དུས་ནའོ། །སུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་དང་དེ་ལས་གཞན་པའོ། །ཅི་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུའམ་ཕུ་ནུའོ། །བདག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པར་དཀའ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྟེ། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་པ་དང་འཆགས་པར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱིས་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞིག་པའི་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དཔེར་ན་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལས་ལོངས་སྤྱོད་མེད་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་དེ་དང་མི་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ནང་གི་
― DTG132_Page_0192 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ས་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དཔེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚེ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་བུས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་ཉིད་མེད་པས་ན་ཟད་པ་ཡང་མེད་དེ། དེ་ནི་དམ་བཅའ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་ལ་སྲོག་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་དག་གི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་ཚེ་ཟད་པས་འཆི་བ་མེད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཆོས་སུ་གྲགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པ་ནི་མི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་དེ་དག་གི་སྒྲུབ་པ་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཆོས་སུ་གྲགས་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཕྱིར། ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་གཟུགས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཟུགས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་ལས་སྣ་ཚོགས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ལྟར་སྣོད་ཀྱང་དེ་དག་གི་ལས་ཁོ་ནས་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་དེ་ལ་རིགས་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་དེ་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ལ་ནི་བསྐལ་བ་ལས་ལྷག་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རིས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་གྱི་དེ་དག་གི་སྣོད་ཀྱི་གནས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་གྲངས་ཀྱི་གདགས་པས་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཀྱི་ཆ་དེ་ཙམ་ལ་གྲངས་གཅིག་ཏུ་ཐ་སྙད་གདགས་པའི་ཕྱིར་གཞག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་མར་འཇིག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེས་འཇིག་པ་ལས་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་འཆི་འཕོས་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་སེམས་ཅན་གཅིག་ཀྱང་མེད་པ་ལ་བྱའོ། །དུད་འགྲོ་འཇིག་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོ་རིམས་སྨྲ་བར་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཡི་དགས་འཇིག་པ་བས་སྔར་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་འདི་དུད་འགྲོ་རྣམས་ལ་བསམས་པའོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་ལས་གསུངས་པ་མདོར་བསྡུས་པའོ། །ཐན་པ་བྱུང་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆར་འབབ་ན་ཚ་བ་ཆེན་པོ་མེད་དེ་ཆུ་འབྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་གྱིས་སྟོང་པ་ཁོ་ནས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ལྷའི་བུ་མི་གནས་ཤིང་
― DTG132_Page_0193 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེས་སྟོང་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ་རླུང་གི་དབང་གིས་འཁོར་བར་འགྱུར་རོ། །ལུང་ལས་ཀྱང་ལྷའི་བུ་ཉི་མ་ནི་རི་རབ་ཀྱི་ལྷོའམ་བྱང་གི་ངོས་གང་དུ་དེ་མཐོང་བ་དེར་སོང་ནས་འཇུག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དྲུག་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་སྐེམས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པོ་དག་གིས་བསྐམས་པའི་ལྷག་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དྲུག་པ་ཤར་བ་ན་ཉིན་མོ་ཁ་ཅིག་གིས་ཟད་པར་བྱེད་དོ། །མདོ་ཉིད་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་སློང་དག་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མར་རམ་འབྲུ་མར་ནམ་མཁའ་ལ་བསྲེགས་ཤིང་ཚིག་པ་ན་དུ་བ་ཡང་མེད་པ་བཞིན་དུ་ས་ཆེན་པོ་འདི་དང་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ཀྱང་བསྲེགས་ཤིང་ཚིག་པ་ན་དུ་བ་ཡང་མེད་ལ་ཐལ་བའི་ལྷག་མ་ཡང་མེད་དེ། དགེ་སློང་དག་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་ལྟར་མི་རྟག་པ་མི་བརྟན་པ་སྟེ། ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཞན་དག་ནི་འདི་ཉིད་དུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བས་ན་མ་བྲིས་སོ། །ཐལ་བའི་ལྷག་མ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་ཅིག་ན་རེ་དཔེར་ན་ཐལ་བ་ས་ལ་གནས་པ་ནམ་མཁའ་ལ་རླུང་གིས་གཏོར་བ་ན་ས་ལ་གནས་པའི་ལྷག་མ་དེ་ནི་རྡུལ་གྱི་བག་གམ་རྟགས་ཙམ་ཡང་མེད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གང་ཚུན་ཆད་ཆུས་འཇིག་བ་ལན་བདུན་འདས་པར་གྱུར་བ་དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་མེས་འཇིག་པ་ལན་ཅིག་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེས་འཇིག་པ་ལན་བདུན་འདས་ཤིང་ཆུས་འཇིག་པ་ལ་ན་རེ་རེ་འབྱུང་བ་ལན་བདུན་དུ་བགྲངས་པའི་འོག་ཏུའོ། །འདི་ལྟར་འགའ་ཞིག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རླུང་གིས་གཟིགས་མར་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་སུ་ཡང་མ་རྟོགས་ཤིག་ཅེས་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་སྣོད་འཆགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམ་པར་གཅད་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་པ་གསུམ་པའི་རྩེ་མོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ནས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འོག་མ་རྣམས་སུའོ། །མི་དགའ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྐྱོ་བའི་རྣམ་གྲངས་ལ་བྱའི། ཡིད་མི་བདེ་བ་ཡིན་པར་མི་བརྗོད་དོ། །དེའི་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚངས་པར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་རིས་བཞི་པོ་དག་གི་གཞལ་མེད་ཁང་ནམ་མཁའ་ལ་འབྱུང་བར་འགྱུར་
― DTG132_Page_0194 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གསུམ་ནས་འཐབ་བྲལ་གྱི་བར་གྱི་གཞལ་མེད་ཁང་རྣམས་ལ་བྱའོ། །ནམ་མཁའ་ལ་སྤྲུལ་པ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བར་ལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩལ་བའི་རྒྱུན་གང་དུ་ཡང་མི་གནས་ཤིང་བྱ་བ་གཞན་གྱིས་རྣམ་པར་བཀོད་པ་མེད་པ་བཀོད་པ་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའ་ཁོ་ན་ལས་འབྱུང་བའོ། །དེ་དག་ཏུ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཀུན་ཏུ་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བསྲུབས་པ་ལ་བྱའོ། །སྟེང་གི་ཆུའི་འཁྲུག་པ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུས་ལྕགས་ལ་སོགས་པ་ནི་འཇིག་པར་འགྱུར་གྱི་གསེར་ནི་མི་འཇིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོག་ཆུའི་འཁྲུག་པ་ཐུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསེར་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཆུས་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྟེང་ན་གྲུ་བཞིར་བསྐོར་བ་གང་ཡིན་པའོ། །རི་དེ་དག་གི་མིང་རྣམས་ནི་དེ་དག་གི་རྩེ་མོའི་རྣམ་པ་འདྲ་བའི་བྱེ་བྲག་ལས་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩེ་མོ་ཉི་མའི་ཤིང་རྟའི་གཉའ་ཤིང་འཛིན་ནུས་པ་དང༌། རྩེ་མོའི་དབུས་བཏུད་པ་དང༌། རྩེ་མོ་རྟའི་རྣ་བ་འདྲ་བ་དང༌། རྩེ་མོ་བལྟ་ན་སྡུག་པ་དང༌། རྩེ་མོའི་ཤིང་སེང་ལྡེང་གི་འདྲ་བ་དང༌། རྩེ་མོ་ཤིང་རྟའི་མངལ་ལྟ་བུའི་རྟའི་རྒྱ་ཡོད་པ་དང༌། རྩེ་མོ་ནི་མི་དབྱིབས་ཞེས་བྱ་བའི་དབྱིབས་འདྲ་བའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མིང་གཉའ་ཤིང་འཛིན་ལ་སོགས་པར་བཏགས་སོ། །རི་རབ་ཆུའི་ནང་དུ་ནུབ་པའི་ནང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟར་སྣང་བ་ནས་ཆུ་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲི་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རི་རབ་ཀྱི་མཐའ་ཡོད་པ་ནའོ། །དེའི་འོག་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གངས་ཀྱིའོ། །ཉི་ཚེ་བའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ནས་ཕལ་ཆེ་བར་ཟད་ཀྱི་དེ་དག་ནི་གཞན་ཡང་ཡོད་དོ། །ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །བསིལ་དང་ཡང་དང་འཇམ་པ་དང༌། །ཞིམ་དང་གསལ་དང་དྲི་ང་མེད། །འཐུངས་སམ་འཐུངས་པར་བྱེད་པ་ན། །ལྟོ་དང་མགུལ་ནང་མི་འབྱུང་བའོ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འབྱུང་བའོ། །རི་རབ་དེའི་དྲུང་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣང་བའི་ཆ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཁོ་ར་ཁོ་ར་ཡུག་གི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཁོ་ནའོ། །རྫིང་བུ་དེའི་ནས་པདྨའི་རྩ་བ་དང་རྩ་ལག་བླངས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲངས་པ་ལ་བྱའོ། །བཟང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆོག་ཏུ་མཛེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
― DTG132_Page_0195 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མིག་ཏུ་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཛེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་ཆུ་རླུང་བཞི་གྱེས་ཏེ་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ངོས་བཞི་ནས་འབྱུང་བ་ལ་བྱའོ། །རི་རབ་དེའི་སྟེང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྟེང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་ལ་བྱའོ། །རི་རབ་དེའི་ཕྱོགས་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ལ་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་འདི་ནི་ཕྱོགས་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ། འདི་ནི་ཕྱོགས་ཙམ་མོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལྟ་བུའོ། །གཅིག་ནི་སྲིན་མོའི་གླིང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྔ་ཡབ་གླིང་ལ་བྱའོ། །སྔ་མ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲངས་པ་ལ་བྱའོ། །ཟད་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་གྲགས་པ་ཁོ་ན་བརྗོད་པའོ། །འོད་གསལ་གྱི་ལྷའི་རིས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པར་ཏེ། གསར་བུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་དུའོ། །གཞན་ན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་བཟང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་མཆོག་ཏུ་མཛེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་ལྷས་བྱིན་ནི་གཟུགས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཙམ་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་མདོ་ཉིད་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཚང་བ་མེད་པ་དང་དབང་པོ་དམན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་མཛེས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གོ །མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་འཇོག་པའི་སྟེང་ཆུས་གཅིག་ཏུ་ཁྱབ་པར་གྱུར་པ་ལ་རླུང་གིས་སྤྲིས་མར་བྱས་པ་དེ་ནི་སའི་བཅུད་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁ་དོག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མར་སར་ལྟ་བུའོ། །རོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྦྲང་མའི་སྦྲང་རྩི་མ་བསྐོལ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ནས་དུས་གཞན་ཞིག་ན་སེམས་ཅན་བརྐམ་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཞིག་གིས་དེ་སོར་མོའི་རྩེ་མོས་མྱངས་ཏེ་ཟོས་ནས་གཞན་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་དེ་དག་གི་ལུས་སྲ་པ་དང་ཕྱི་བར་གྱུར་ནས་ཁ་དོག་ཀྱང་ཡལ་ལོ། །སའི་བཅུད་དེ་ཡང་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་སའི་ཞག་ལ་སོགས་པ་ཡང་བྱུང་ནས་མེད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་
― DTG132_Page_0196 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དག་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཕན་ཚུན་མིག་གིས་མིག་ཚུགས་སུ་བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་མངོན་སུམ་དུ་རྟོག་ཅིང་མཚན་མར་འཛིན་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གཉིས་ཀྱི་ས་གཉིས་སྤྲོད་པས་ཉལ་བོ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་གཉིས་ཀྱི་དབང་པོ་གཉིས་སྤྲོད་ཅིང་གཅིག་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །གཞན་ཡང་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་བྲམ་ཟེ་དང་རྗེའི་རིགས་དང་དམངས་རིགས་ཀྱི་རྒྱུ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་འཇིག་དེ་ནས་སེམས་ཅན་ད་དག་ཁ་ཅིག་གིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དེ་ནི་ནད་དོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་འབྲས་སོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཟུག་རྔུའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྩ་བའོ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་ནས་དགོན་པའི་གནས་སུ་དོང་ཞིང༌། །སྤྱིལ་པོ་དང་ལོ་མའི་སྤྱིལ་བུ་དག་བྱས་ཏེ་འཁོད་ནས། དེ་དག་ནུབ་མོའི་ཟན་འདོད་ན་ནི་དགོངས་ཀར་ཟས་ཀྱི་ཕྱིར་གྲོང་དུ་འཇུག་གོ །དྲོ་ཀའི་ཟན་འདོད་ན་ནི་སྔ་དྲོ་ཟས་ཀྱི་ཕྱིར་གྲོང་དུ་འཇུག་གོ །དེ་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཁ་ཅིག་གིས་བསམ་གཏན་དེ་དང་རབ་ཏུ་དབེན་པ་དེ་དག་མངོན་པར་མ་རྟོགས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་དོང་སྟེ། སྤྱིལ་པོ་དང་ལོ་མའི་སྤྱིལ་བུ་དག་ཏུ་འཁོད་ནས་འདིར་བདག་ཅག་གིས་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཞུང་དག་བྱའོ། །རིག་བྱེད་དག་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་དེ་དག་དེ་ནས་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཞུང་དག་བྱེད་ཅིང་རིག་བྱེད་དག་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཁ་ཅིག་གིས་བསམ་གཏན་དེ་དང༌། རབ་ཏུ་དབེན་པ་དེ་དང༌། གསང་སྔགས་ཀྱི་གཞུང་དེ་དང༌། རིག་བྱེད་སྦྱར་བ་དེ་དག་མངོན་པར་མ་རྟོགས་ནས་ཡང་དགོན་པ་ནས་ཕྱིར་གྲོང་དུ་ཞུགས་ཏེ་ཁྱིམ་སྒོ་བཞི་པ་དག་བྱས་ཏེ་འཁོད་ནས་འདིར་བདག་ཅག་གིས་སྦྱིན་བདག་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆར་བྱའོ། །དེ་ན་འདི་དག་ནི་གྲོང་ནས་དགོན་པར་བརྟེན་པས་ན་ཕྱི་རོལ་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པས་བྲམ་ཟེ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་བྱུང་ངོ༌། །ཡང་འདི་དག་ནི་བསམ་གཏན་མི་བྱེད་པས་ནི་ཚིག་འདོན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གྲོང་ལ་བརྟེན་པས་ན་གྲོང་མི་ཞེས་བྱ་བར་གྲགས་ཏེ། གནས་འཇོག་སྔོན་བྲམ་ཟེའི་རིགས་ནི་དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། གཞན་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་གཉིས་ལས་ཀྱང་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་
― DTG132_Page_0197 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཁོར་ནི་ཆེས་མགྱོགས་པར་འགྲོ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་མ་ནི་ཟླ་བ་གཅིག་གས་ཁྱིམ་ལས་འདའ། ཟླ་བ་ནི་ཉིན་ཞག་གཉིས་དང་ཉིན་ཞག་གི་བཞི་ཆ་གཅིག་གིས་ཁྱིམ་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འགྲོས་བསྣན་པ་ལས་བསམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། འགྲོས་ཕྲིན་ཡང་ཉི་མ་བས་མགྱོགས་པར་འགྲོ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་དེའི་བསམ་པ་ནི་དོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱིས་ནི་གླིང་གཉིས་ཅིག་ཅར་སྣང་བར་བྱེད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་དུ་ཡང་སྣང་མོད་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་སྨོས་སོ། །ཡང་ན་མཐར་གྱིས་ནུབ་པའི་ཆ་གང་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཡང་ཤར་བར་ཟད་ཀྱི་ཆ་ཉིད་གསུམ་ཆར་སྣང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་གཅིག་ཏུ་ཉི་མ་ཕྱེད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་ཉིན་ཞག་མཉམ་པ་དེའི་ཚེ་དེ་ལྟར་བགྲང་གི་གཞན་ན་ནི་ཆ་གཞན་ཡོད་པར་ལྟའོ། །དེ་དག་གང་གི་ཚེ་རི་རབ་ལས་ཐག་རིང་དུ་རྒྱུ་བ་དེའི་ཚེ་ནི་དགུན་དུ་མངོན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་ནས་ལྷོ་ཕྱོགས་ལོགས་སུ་རིང་དུ་སོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་རྒྱང་རིང་བའི་ཕྱིར་ཚ་བ་ཡང་མེད་ལ་གྲིབ་མ་ཡང་བྱང་ཕྱོགས་ལོགས་སུ་གཞོལ་ཞིང་མ་བསྒྲིབས་ཀྱང་མྱུར་དུ་མི་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་ཉི་བར་རྒྱུ་བ་དེའི་ཚེ་ནི་ཚ་བའི་དུས་སུ་མངོན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གླིང་འདིར་ཉེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཚ་ཞིང་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡང་ཡུན་རིང་དུ་སྣང་ངོ༌། །ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་ཡིད་ཙམ་གྱིས་སྟེང་དུ་འཛུར་བས་ན་ཟླ་གམ་དུ་སྣང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གལ་ཏེ་ཟླ་བའི་འགྱུར་བའི་སྦྱོར་བ་དེ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འཕྲོ་སྟེང་རོལ་ན་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེའི་གྲིབ་མས་བསྒྲིབས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཟེར་རོ། །གལ་ཏེ་ཟླ་བ་ཤས་ཆུང་བའི་ཚེ་ན་གྲིབ་མས་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་འཕྲོ་སྟེང་རོལ་ནས་སྣང་བ་ཡིན་ན་ཚེས་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་སྣང་སྟེ། འདི་ལ་སྣང་བའི་གཟུགས་ཀྱི་རྫས་རྣམས་ནི་ཇི་ལྟ་བུའི་དབྱིབས་ཀྱིས་ཀྱང་གནས་པར་སྣང་སྟེ། དཔེར་ན་ཁྱིམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལ་ཡང་ཡོད་དོ། །རུས་སྦལ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་མདོ་སྡེ་ལས་རི་བོང་གི་གཟུགས་བརྙན་དང་དེ་ལས་གཞན་པ་དག་ཡོད་དོ་
― DTG132_Page_0198 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་གསུངས་པ་ཡང་བསྡུ་བར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སེམས་ཅན་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཐུན་པར་འཇུག་པའི་ཚུལ་ལས་དགོངས་པའོ། །མདོ་སྡེ་དག་ལས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ལྷ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྲུང་མ་རྣམས་ནི་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པར་སེམས་ཅན་དག་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ལ་བྱའོ། །ཆུའི་རྒྱུན་ལ་རྒྱུན་འཆད་པ་མེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པའོ། །བར་མཚམས་མེད་པར་འབར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་གཞན་དང་ཡུལ་གྱི་གོ་སྐབས་རིང་པོ་མེད་དེ་རྒྱུན་གཅིག་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་བར་འཚམས་མེད་པ་ལ་བྱའོ། །དེ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཅིག་ཅེས་བྱ་སྟེ་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་མཉམ་དུ་འབྱུང་ཞིང་འཇིག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བྱ་བ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཅིག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཉི་ཚེར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པར་མ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱུང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྨོས་སོ། །འདོད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་བཅུ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་ལུང་བར་མ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་ལས་བརྩམས་ནས་ཁྱིམ་པ་དག་འདོད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་བཅུ་པོ་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། བཅུ་གང་ཞེ་ན། ཁྱིམ་བདག་འདི་ན་འདོད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཁ་ཅིག་ཆོས་མ་ཡིན་པས་བབ་ཅོལ་དུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། དེ་ཆོས་མ་ཡིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་པ་དག་བསྒྲུབས་ནས་ཀྱང་བདག་ཀྱང་ལེགས་པར་བདེ་བར་ཚིམ་པར་མི་བྱེད་ལ། ཕ་མ་ལ་ཡང་མ་ཡིན། བུ་དང་ཆུང་མ་དང་བྲན་དང་བྲན་མོ་དང་ལས་བྱེད་པ་དང་ཞོ་ཤས་འཚོ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་མ་ཡིན། མཛའ་བཤེས་དང་ཉེ་དུ་དང་བློན་པོ་དང༌། སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་ལ་ཡང་མ་ཡིན། དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ལ་ཡང་གོང་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། སྐལ་བ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་བདེ་བ་དང༌། ཕྱི་མ་ལ་མཐོ་རིས་སུ་འགྱུར་བའི་སྦྱིན་པ་དག་དུས་དུས་སུ་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱིམ་བདག་དེ་ནི་འདོད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་པོ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་འདི་ན་འདོད་
― DTG132_Page_0199 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཁ་ཅིག་ཆོས་མ་ཡིན་པས་བབ་ཅོལ་དུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ཆོས་མ་ཡིན་པས་བབ་ཅོལ་དུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དག་བསྒྲུབས་ནས་ཀྱང་བདག་དང་ཉེ་དུ་དང་སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་ཀྱི་བར་དག་ཀྱང་ལེགས་པར་བདེ་བར་ཚིམ་པར་བྱེད་ལ། །དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་དག་ལ་ཡང་དུས་དུས་སུ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ་དེ་ནི་གཉིས་པའོ། །གཞན་ཡང་འདི་ན་འདོད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཁ་ཅིག་ཆོས་མ་ཡིན་པས་བབ་ཅོལ་དུ་ལོངས་སྤྱོད་དག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། དེས་ཆོས་མ་ཡིན་པས་བབ་ཅོལ་དུ་ལོངས་སྤྱོད་དག་བསྒྲུབས་ནས་ཀྱང་བདག་ཀྱང་ཉེ་དུ་དང་སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་ཀྱི་བར་དག་ཀྱང་ལེགས་པར་བདེ་བས་ཚིམ་པར་བྱེད་ལ། དེ་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་དག་ལ་ཡང་དུས་དུས་སུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ་དེ་ནི་གསུམ་པའོ། །ཆོས་མ་ཡིན་པས་གསུམ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པས་བབ་ཅོལ་དང་བབ་ཅོལ་མ་ཡིན་པས་ཀྱང་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ་གཞན་ཡང་འདི་ན་འདོད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཁ་ཅིག་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པས་བབ་ཅོལ་དང་བབ་ཅོལ་མ་ཡིན་པར་ལོངས་སྤྱོད་པ་དག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། དེ་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པས་བབ་ཅོལ་དང་བབ་ཅོལ་མ་ཡིན་པར་ལོངས་སྤྱོད་དག་བསྒྲུབས་ནས་ཀྱང་བདག་ཀྱང་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱིས་བབ་ཅོལ་མ་ཡིན་པར་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་དགུ་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་མ་ལ་མཐོ་རིས་སུ་འགྱུར་བའི་བར་དུ་བརྗོད་ནས། ལོངས་སྤྱོད་དེ་དག་ལ་ཆགས་པ་དང་ཞེན་པ་དང༌། མདུད་པ་བོར་བ་དང༌། བརྒྱལ་བ་དང༌། ལྷག་པར་ཆགས་པ་དང༌། ལྷག་པར་ཆགས་པར་གྱུར་བ་དང༌། ཉེས་དམིགས་སུ་མི་ལྟ་བ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་མི་ཤེས་པར་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའོ། །བཅུ་པ་ཡང་དགུ་པ་དང་འདྲའོ། །བྱེ་བྲག་ནི་ལོངས་སྤྱོད་དེ་དག་ལ་ཡང་མ་ཆགས་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཤེས་པའི་བར་གྱི་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ཕུང་པོ་དང་ས་བོན་དང་འབྲས་བུ་བསྡུས་པ་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ་བའི་ལས་ཀྱི་ས་བོན་
― DTG132_Page_0200 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཡང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་འགྲོ་བ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་འགྲོ་བ་འདྲེས་བར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། མི་འགྲོ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ན་དང༌། དེའི་ལས་ཐ་མི་དད་དོ་ཞེས་སུས་སྨྲས། ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ཙམ་གྱིས་འདྲེས་པ་ནི་མི་འདོད་དེ། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། དེའི་ས་བོན་ཡང་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་འགྲོ་བ་འདྲེས་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །ཤ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུའི་དཀྲིས་པའོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་དག་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངན་སོང་རྣམས་ནི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་སམ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ལ་བྱའོ། །ཐུར་དུ་མི་ལྟུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱུའི་དོན་ནི་གཞིའི་དོན་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །འཛག་སྣོད་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཤ་སྦྲང་དང་སྦྲང་བུ་མཆུ་རིངས་ལ་སོགས་པ་དག་གོ །ཆེད་དུ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེད་དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་གྲངས་འོག་མ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སོ། །ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་རྒྱུའི་རྣམ་པ་བཞིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། ལས་ཀྱིས་འཆིང་བའི་རྒྱུ་ནི་བདག་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་གསོ་བའི་རྒྱུ་ནི་ཞིང་གི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕ་རོལ་དུ་བདེ་བའི་རྒྱུ་ནི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོའོ། །འདི་ལ་བདེ་བའི་རྒྱུ་ནི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ལ་སྦྱོར་བའི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡོ་བྱད་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མཐར་གྱིས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། གནས་པའི་ཡོ་བྱད་དང་ལྟ་བའི་ཡོ་བྱད་དེ། གཉིས་དང་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །ཡང་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་ཏེ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང༌། འགྲོ་བ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། འདོད་པས་ཕོངས་པའོ། །དེ་ལ་འགྲོ་བ་ལས་བྱུང་བ་ནི་གཞོན་པའོ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ནི་ནང་བར་ནས་བརྩམས་ཏེ་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་རང་གིས་བྱ་བ་དང་གཞན་དག་ལ་ཡང་སྦྱོར་དུ་གཞུག་པར་བྱ་བས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །པ་ཅ་ར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་ཚ་བའི་གནས་གཡོགས་པའོ། །དེ་དང་ལྡན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་པ་ཅ་ར་ལ་སོགས་པ་དང་ངོ༌། །སྨྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོང་ནས་དང་པོ་ཁོ་ནར་འཛུམ་པའི་
― DTG132_Page_0201 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་གྱིས་བརྒྱན་པའི་ཚིག་བརྗོད་པའོ། །གཏམ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བབ་ཅོལ་དུ་སྨྲ་བའོ། །སོ་སོར་མགུ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེགས་པར་བྱོན་ཏམ་ཞེས་སྨྲ་ཞིང་རི་མོར་བྱ་བ་དང་བཅས་པའི་ཚིག་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བས་སྤྲོ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །བག་མ་གཏོང་བ་དང་བག་མ་ལེན་པ་ནི་ཉི་མ་བཟང་པོ་རྟོགས་ནས་ཡོ་བྱང་སྡུད་པའོ། །ལྷག་པར་ཟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོ་ན་ཆེར་ཟ་བའོ། །འདུས་ཤིང་ཟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ཏུ་ཚོགས་ནས་ཟ་བའོ། །འཕགས་པ་ཡེ་བྱད་བསྙུངས་བ་ཅན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པའི་དགོས་པ་དང་ལྡན་པའིའོ། །སེམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་བསལ་བར་བྱ་བའི་གཏམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པའི་ལས་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གནས་པའིའོ། །རྒྱས་བར་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཏམ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་གཏམ་དང༌། འདོད་པ་ཆུང་བའི་གཏམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཉེས་རྩོམ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་སྨད་པ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་གྱུར་པ་དང༌། རྒྱུར་གྱུར་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་གྱུར་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མ་ཐོབ་པའི་ཡུལ་རྣམས་བསྒྲུབས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསྒྲུབས་པ་རྣམས་བསྲུངས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསྲུང་བ་ཉམས་པ་དང༌། ཕྲོགས་པ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཏེ། ཚིག་བཞི་དང༌། བཞི་དང༌། བཅུས་བསྟན་ཏོ། །རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡང་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་ཡིད་ཀྱི་ཉེས་རྩོམ་ནི་གཡོ་བྱེད་པ་དང་སྒྱུ་གང་ཡིན་པ་ཡང་འདྲིད་པའི་སྒྲས་བསྟན་ཏོ། །ལུས་ཀྱི་སྒྱུ་དང་གཡོ་ལས་བྱུང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ལུས་ཀྱི་ལས་གང་ཡིན་པ་ན་དྲག་ཤུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ངག་གི་ནི་བརྫུན་ཟེར་བའོ། །གཞལ་བླུགས་ལ་སྒྱུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཀཱཪྵཱ་པ་ཎ་ལ་སྒྱུ་བྱེད་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་གཞལ་བ་ནི་བྲེ་ཡིན་ཏེ། གཞན་བྲིད་པའི་ཕྱིར་དེའི་དབྱིབས་འཆོས་པ་ལ་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་
― DTG132_Page_0202 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་རིས་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དག་ཏུ་རུང་བ་རྣམས་དང༌། དེ་དག་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་པའི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་འགྲོ་བ་དང་རིགས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། སེམས་ཅན་དུ་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སྟེ་ཚིག་བཅོ་ལྔས་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་གཞི་དང༌། བྱ་བ་དང་ཡང་དག་པར་བླང་བ་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། བསྡུ་བར་གཏོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིག་གཉིས་དང༌། གཉིས་དང༌། གསུམ་དང༌། གཉིས་དང༌། གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །གསུམ་པ་ནི་སྡོམ་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་ཏེ། སྡོམ་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་ཚིག་བདུན་གྱིས་སོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྡོམ་པ་ཅན་མཆོག་གི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟོན་ཏོ། །སྡོམ་པ་ཅན་མཆོག་གི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཅན་ཡང་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་ལྔའི་ཕྱིར་ཏེ། དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དང༌། སྡུད་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་གྱི་བྱེ་བྲག་དང༌། བསྟན་པ་ལ་གནོད་པ་དང་ཕན་བའི་བྱེ་བྲག་དང༌། ལུང་དང་རྟོགས་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། མིའི་ལུས་ཐོབ་ནས་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མཆོག་བརྙེས་པའི་བྱེ་བྲག་སྟེ། ཚིག་གསུམ་དང༌། དགུ་དང༌། དྲུག་དང༌། བཅུ་དང༌། གཉིས་ཀྱི་ས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ལུང་དང་རྟོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དང༌། འཕགས་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། རྟོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་བདེན་པ་མཐོང་བ་རྣམས་ལ་སོགས་པའོ། །འཚོ་བ་རྣམས་ནི་ཤ་ཐང་བ་ཆེན་པོ་དང་འབྲིང་དང་ཆུང་ངུས་འཚོ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཡི་གེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིག་འབྲུ་རྣམས་སོ། །གྲངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་རེ་རེ་ནས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཤོད་དགོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བགྲང་བ་དེ་ཉིད་ས་ལ་འགོད་པར་བྱེད་པའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཤོད་དགོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡོམ་གོང་དུ་སྤང་བ་ལ་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྩིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྡོམ་པའོ། །ཀུན་ནས་བསྲུང་བ་རྣམས་ནི་གང་གིས་གང་བསྲུང་བ་དང༌། གྲོགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་བརྩམས་ཏེ་རྣམ་པར་གཞག་
― DTG132_Page_0203 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གོ །དཔུང་བུ་ཆུང་གི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམག་མིའོ། །ནོར་གྱི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཛོད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ནི་རང་ལས་བྱུང་བ་དང༌། གཞན་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཆོག་མི་ཤེས་པ་ལས་བྱུང་བ་སྡུག་བསྔལ་ལས་བརྩམས་ཏེ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ང་རྒྱལ་རྣམ་པ་བདུན་ནི་ཕ་རོལ་དམན་པ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ལྷག་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང་བླ་མ་དང་ངན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལས་བརྩམས་ཏེ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཆུང་ཟད་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ནི་ལྷག་པ་ལ་བཞུགས་པའོ། །རྒྱགས་པ་རྣམ་པ་བདུན་ལ་བཞི་ནི་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་ན་བ་དང་འཆི་བ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱིས་བསྒྲུབས་པའི་ཆོས་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །ནང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་ལ་ལྟོས་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པའོ། །རང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་དག་གི་རྒྱུད་གཞན་དག་རྣམ་པར་གཅོད་པའོ། །ཡང་ན་འཇིག་རྟེན་གྱིས་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་གཟུང་བར་མི་ནུས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། ཉམས་སུ་མ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་དང༌། རང་གི་རྟོག་པས་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོར་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སོ་སོར་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བཞི་ནི་ཉེས་པ་རྣམ་པ་བཞིའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ཏེ། ཉེས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་ལོག་པར་རྟོག་པའི་ཉེས་པ་དང༌། ཤེས་པ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཉེས་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ནའི་ངོ་བོའི་བར་དུ་ཆོད་པའི་ཉེས་པ་དང༌། ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཉེས་པའོ། །ཐ་སྙད་ཀྱི་གཞི་མང་པོ་དག་གང་ཞེ་ན། དེ་དག་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་གི་གཞི་རྣམས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །ངེས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དང་མཐུན་པས་མིང་དུ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲོས་པའི་གཞི་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་རབ་འབྱམ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་བསྡུས་པའི་གཞི་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ཡིན། །དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་གིས་ནི་གཉིས་གཉིས་སོ། །གཞིའི་ཚོགས་དེ་དག་ཀྱང་བསྟན་པ་ནི་གཅིག་གིས་སོ། །བཤད་པ་ནི་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། དེ་ཡང་
― DTG132_Page_0204 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདུལ་བ་དག་ལ་འཇུག་པ་ལས་བརྩམས་པ་ཡིན་ནོ། །འདུལ་བ་དེ་དག་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པ་དག་གོ །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བྱ་བ་དང༌། བདག་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་གང་ལ་རྣམ་པར་ངེས་པར་བྱ་བ་དང༌། གནང་བ་ལ་སོགས་པ་གང་ཐོབ་པ་དང༌། སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བདུན་པོ་གང་གིས་ཚིག་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་དང༌། གདགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གིས་དོན་ངེས་པར་བྱ་བ་དེ་སྟོན་ཏོ། །གདགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་དུ་གདགས་པ་ལ་བྱའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ཡང་ཁྱིམ་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་ཁྱིམ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གིས་དོན་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཕ་དང་མ་ལ་སོགས་པ་དག་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་གང་གི་དོན་དུ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། དེ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཉེས་པ་འཁོར་བ་ཡུན་རིང་དུ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། རྒུད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དེ་དག་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་དེ་ལ་སྐྱོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བས་ཡང་ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་དོན་རྣམས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་དོན་ནི་བསླབ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མངོན་དུ་འོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། སྤྲོས་པ་མེད་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དག་གིས་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གོ་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ན་ཉམས་སྟོ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འདྲེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བསྒྲགས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ཁྱིམ་བ་དེའི་དོན་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་དགོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་སྟེ། དེ་ལྟར་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྩོད་པ་བྱུང་བ་ལ་འཇིགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཚེ་འདིའི་ཉེས་དམིགས་བསད་པ་དང་བཅིང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། རྙོག་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་
― DTG132_Page_0205 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་གང་ཡིན་པ་དག་འབྱུང་བས་ན་དེ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་སྟེ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པ་ཅན་ལ་སོགས་པའི་ཁྱིམ་ལ་བྱའོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གང་གི་མཐུས་རྣམ་པར་གཏན་ལ་འབེབས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱང་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཡིད་ཆེས་བའི་ལུང་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དེ་དག་ནི་མཇུག་ཏུ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་དང་གང་གི་མཐུས་བྱ་བ་དེ་དག་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་ཏོ། །བསྡུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི། མུ་སྟེགས་ཁྱིམ་པ་དགེ་སློང་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཤད་པ་ནི། །ཇི་ལྟར་གང་གི་མཐུ་ཡིན་པ། །དེ་ངག་བསྟན་བཅོས་ཚིག་གིས་བཤད། །ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལས་བར་གྱི་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་གནས་དང་དམིགས་པ་དང་གྲོགས་རྣམས་བསྡུའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་བཏགས་པའི་ཡོད་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་ཡིན་པ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མ་གཏོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱུང་བའོ། །དེ་དག་དབྱུང་བ་ནི་གཟུགས་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ལས་སྐབས་དེའི་རྩོམ་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། འདིར་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་དང་པོ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ས་བོན་ལས་མངོན་པར་འགྲུབ་སྟེ། གཟུགས་མེད་པ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འདོད་པའི་ལྷ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ་ན། གཟུགས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཉིད་ས་བོན་གྱི་གཞི་ཡིན་པར་དེ་གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས། འབྱུང་བའི་གཟུགས་ནི་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ལ། རང་གི་ས་བོན་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ལ། རང་གི་ས་བོན་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་གིས་འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་དང་པོ་ཉིད་ནས་གཉི་གའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཚུལ་ལས་བསམས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པར་མ་བཞག་པ་ལ་སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པའི་དབྱེ་བ་བསྟན་པའོ། །
― DTG132_Page_0206 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་དག་གིས་སྨྲས་པ། སྐད་ཅིག་པའི་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་གཞིའི་ས་བོན་ལས་བྱུང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུར་སྣང་བའི་སེམས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དག་སེམས་ནི་འབྲུ་ལ་སོགས་པ་དག་གི་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་རྒྱུའི་རྐྱེན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་གིས་ནི་དེ་ལས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་འགྲུབ་པའི་རྩ་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ། རྟེན་དང་བཅས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་དང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སྐྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འགྲུབ་པའི་རྩ་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་དེ་མ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐྱེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་བ་ཆེད་པོ་རྣམས་འབྱུང་བ་ནི་དེ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡོད་ན་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་རྣམས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་འདུས་པ་ནི་སྔ་ཕྱི་མེད་མོད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་ནི་སྔ་ཕྱི་ཡོད་དོ། །ཡང་ན་དུས་ལ་ཡང་སྔ་ཡོད་དེ། འདིར་འབྱུང་བ་ནི་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་མེད་ན་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་སྐྱེས་པ་དེ་འབྱུང་བའི་ཕྱོགས་དང་ཐ་དད་མེད་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་བ་རྣམས་དང་ནམ་མཁའ་ཡུལ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དག་ཇི་ལྟར་ལྷན་ཅིག་ན་གནས་པར་རུང་ཞེ་ན། འོ་ན་ལྷ་བར་མ་དོའི་སྲིད་པའི་གཟུགས་དང་སེམས་མཚུངས་པའི་ལྷ་རྣམས་དང༌། ལྷའི་བུ་ལག་བརྒྱད་ཀྱི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ལྷན་ཅིག་གནས་པར་རུང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སྐྱེས་པའི་ཕྲ་བ་ཡིན་པར་འདོད་པར་བྱའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས། ཕྲ་བ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གསལ་བས་ཕྲ་བ་ཉིད་དང༌། སྐྱེས་པ་ཕྲ་བ་ཉིད་དང༌། དབང་སྒྱུར་བ་ཕྲ་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བས་དེ་ནས་གཟུང་བར་བྱའོ། །གཟུགས་འདུས་པ་ལ་ཡང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་ནམས་ཀྱང་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་རེ་རེ་ནས་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བྱུང་བས་ན་སྦྱོར་བ་བྱེད་ན་ནི་ཆ་ཤས་ཅན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་བློས་ཚད་ཀྱི་མཐའ་ཡོངས་
― DTG132_Page_0207 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་བཅད་པ་ལས་འདོགས་པར་ཟད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་པ་ལ་འབྱེད་པར་བྱེད་པ་ན་དེ་དཔོགས་པར་འགྱུར་ཏེ་བཤིག་ནས་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་ཏེ་བཅད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། བློས་ཡོངས་སུ་བཅད་ནས་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱང་ཕྱོགས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། །ཕྱོགས་ནི་དཔག་ཏུ་རུང་བ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཟད་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་བཅས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདུས་པ་རྣམས་འདུལ་བའི་ཕྱིར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱང་ཕྱོགས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་སྨོས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཆ་ཤས་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་ནུས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་ལྷན་ཅིག་པ་ནི་ཡུལ་འདབ་ཆགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་བཟུང་ན། ལྷག་མ་ཡང་དེའི་རང་བཞིན་ལྟ་བུར་གནས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཀྱིས་འདུས་པ་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་འདུས་པ་ལ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་གང་དག་གནས་པ་ལ་བྱའོ། །རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་གང་འབྱུང་བ་དང་ཐ་དད་པར་འཇུག་པ་ཡང་ལ་ལ་ཡོད་དོ། །དཔེར་ན་མན་མེ་དང་རིན་པོ་ཆེ་སྣང་བ་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་དེ་དག་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་གིས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། མར་མེ་དང་རིན་པོ་ཆེ་ཡང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་གནས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཟེར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་འདུས་པ་དེ་དག་ཀྱང་མདོར་བསྡུ་ན་རྫས་རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཀར་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དག་ཇི་ལྟར་རྫས་སུ་ཡོད་ཅེ་ན། དེའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཐོབ་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ཉིད་ལྷག་མར་གྱུར་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བགྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་ཉིད་མ་གཏོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་འདུས་
― DTG132_Page_0208 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་གནས་པ་མ་ཡིན་པས་འདིར་མི་བགྲང་ངོ༌། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྫས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁམས་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་ལ་སོགས་པའི་རྫས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་རྣམས་དེ་ལ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ནི་ཅི་རིགས་སུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་བར་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་གྱི་གནས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོས་བསྡུས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དབང་པོ་དང་སྤྱི་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་གནས་དང་བཅས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཉིས་ནི་མདོར་ནས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལས་གཞན་པའི་འདུས་པ་ནི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་རྣམས་མ་གཏོགས་པར་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཁམས་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ནི་རང་གིས་བོན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་གྱི་འབྱུང་བའི་གཟུགས་ནི་རང་དང་རྒྱུར་བྱས་པའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་མཐུན་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་བས་ན་འོག་ནས་ཀྱང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་གཟུགས་ནི་ས་བོན་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་ས་བོན་དང་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་ས་བོན་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས། རྫས་བཅུ་བཞི་བོ་དེ་དག་ཏུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་མཚན་ལས་འདུས་པ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་མིག་གི་འདུས་པ་ལ་རྫས་བཅུ་བཞི་པོ་དག་མེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། འདི་ནི་འདུས་པ་སྤྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དབྱེ་ན་མིག་ལ་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ལུས་དང༌། མིག་གི་དབང་པོ་དང༌། ཡུལ་ཡང་ཅི་རིགས་པ་དག་ཡོད་པར་སྦྱར་རོ། །གཞན་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །ལུས་ལ་ནི་ཁ་ཅིག་ཏུ་མིག་ལ་སོགས་པ་དབྲི་བར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་རྡོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བ་ལ། གལ་ཏེ་རྡོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆུ་མེད་ན་འདུས་པ་བྱས་ཤེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཆུའི་ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་བྱས་ཏེ་འགགས་པ་ན་ཤུགས་གནས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་སྐབས་སུ་འདུག་གོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལས་ཆུ་མེད་ཀྱང་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་ཤིང་ངེ་བཞིན་དུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །ཡང་ན་གང་ལ་ཆུ་མེད་པ་དེ་ལས་བསགས་ཤིང་འདུས་པ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་
― DTG132_Page_0209 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ཅིའི་ཕྱིར། རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་རྡུལ་དང་བཅས་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་ན་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་འདུས་པ་གཅིག་པུ་ཡིན་ཞེ་ན། རྡུལ་ནི་དེ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ཡུལ་གཅིག་ན་ཐ་མི་དད་པས་ན་དེ་ནི་འདུས་པ་ཡིན་པར་མི་བགྲང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ན་གང་ལ་གང་དམིགས་པ་དེ་ནི་དེའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་ལ། བྱ་བ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སྒྲ་ནི་གཟུགས་འདུས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁམས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱང་འདུས་བྱས་ཡིན་ནོ། །མུན་པའི་གཟུགས་དང༌། སྣང་བའི་གཟུགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ། སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། །དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་མདོ་སྡེ་ཉིད་ལས་གང་གི་ཚེ་འདིའི་སེམས་ཁམས་ལྔ་པོ་དག་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཞིང་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ན་འདིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་འབའ་ཞིག་ལུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཁང་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣང་བ་དང་མུན་པའི་གཟུགས་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་མདོ་ལས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་སྣང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྦུབས་གང་ཡིན་པ་ལ་བྱའོ། །གང་དག་སྣ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་ནི་ཁང་སྟོང་ཁོ་ནར་འདོད་ལ། གྲིབ་མ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ནི་ནམ་མཁའ་ཡིན་པར་འདོད་པ་དེ་དག་ནི་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ། །སྣང་བ་དང་མུན་པ་དེ་ཡང་ཁ་དོག་ཤས་ཆེའི་འདུས་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མར་མེ་དང་ཉེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མེའི་ཁམས་ཡོད་ཀྱི། རིང་བ་དེ་ན་ནི་དེའི་སྣང་བ་ཙམ་ཁོ་ནར་ཟད་དོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཟླ་བ་ཉི་མ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡང་ཆུའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་དག་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེ་ལ་ཡོད་ཀྱང་བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་པ་ཕྲ་བའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་དང་འདྲ་བའི་རྐྱེན་ཡོད་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་པ་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་དེ་དང་དེ་འབྱུང་བར་ནུས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྲ་བ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། སའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྐབས་སུ་བབ་པས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་གཞན་བརྗོད་པ་ནི་དོན་དེ་ཁོ་ན་གཏན་ལ་དབབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲ་བར་གྱུར་པ་གང་ཞེ་ན། དེའི་ས་བོན་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
― DTG132_Page_0210 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སའི་ཁམས་ཀྱི་སྲ་བ་ཉིད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་བའོ། རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འདྲ་བ་བ་ནི་སྐྲ་ལ་སོགས་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྱུར་པའི་སྐྲའི་བྱེ་བྲག་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྐྲ་ལ་སོགས་པ་ནི་སའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟིན་པར་འགྱུར་བ་གང་ཞེ་ན། ཟིན་པ་ནང་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་གཅིག་ཏུ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་ཟིན་པར་གྱུར་པ་ནི་མཚན་ཉིད་ཟིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་ཟིན་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་ས་བོན་གྱི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཏུ་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ནི་བདག་གོ །འདི་ནི་ངའི་བདག་གོ་ཞེས་ལུས་བདག་གིར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཅི་རིགས་པར་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུ་དང་གཤེར་བར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གོ ། དེ་ལ་བསགས་པ་ལས་བྱང་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚིག་གཉིས་ནི་རྫས་མང་པོ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ནི་གཉིས་སོ། །དེ་ལས་གཞན་ལ་འོག་ནས་འབྱུང་བ་དག་ནི་འོག་ནས་སོ། །འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འདྲ་བ་ལས་བྱུང་བའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲ་བ་ལས་བྱུང་བའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པར་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་སོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གོ །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་དངོས་པོ་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་གནས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་དེ་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །སེམས་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའིའོ། །ཐམས་ཅད་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་དེའི་དོན་ནི་གང་གི་ཚེ་འདོད་པ་ཙམ་ལ་འབྱུང་བ་དེའི་ཚེ་གཞན་དག་མི་འབྱུང་ལ། རེས་འགའ་ནི་གཉིས། རེས་འགའ་ནི་གསུམ་འབྱུང་གི །ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ས་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་
― DTG132_Page_0211 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། གཟུགས་མེད་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དག་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཚེ་ན་དད་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་བ་དང༌། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་སོ་སོར་ངེས་བའི་ཕྱིར་རོ། །ས་ཐམས་ཅད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ནི་གང་ཟག་པ་མེད་པའི་ས་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་ས་ཐམས་ཅད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འབྱུང་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ལའོ། །ཡུལ་སྣང་བར་གྱུར་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དམིགས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། དང་པོ་ནི་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་འཇིག་རྟེན་པའི་གཟུགས་སོ། །གཉིས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་དང༌། བྱ་བ་དང༌། གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དག་ལ་སོགས་པ་དག་གོ ། བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་དག་གི་བྱེ་བྲག་གིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ཏེ། ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ལ་སོགས་པ་དག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡང་ཅི་རིགས་སུ་སྦར་བར་བྱའོ། །གསུམ་པ་ནི་ཤར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་སོ། །བཞི་པ་ནི་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གོ །ལྔ་པ་ནི་ཡང་དག་པ་དང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་གཟུང་བའི་བྱེ་བྲག་གོ །དྲུག་པ་ནི་དངོས་པོ་མཐའ་དག་གི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་གཟུང་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ། །སྒྲིབ་གཡོགས་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོས་ལ་སོགས་པས་སོ། །མི་སྣང་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསང་སྔགས་དང་སྨན་ལ་སོགས་པས་སོ། །ཟིལ་གྱིས་ནོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་རྣམས་ཀྱིས་སྐར་མ་དག་བཞིན་ནོ། །མིག་སླུ་བར་བྱེད་པས་མ་བསྒྲིབས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་གསང་སྔགས་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་སོ། །ཆུང་དུས་བསྐལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་བསྒྲིབས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་པོ་ཕྲ་མོ་ལ་སོགས་པ་དག་ལྟ་བུའོ། །གང་དུ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་མང་པོ་འདུས་པ་ཡོད་ཀྱང་གང་འདོད་པར་རོ། །གང་དུ་ཤིན་ཏུ་མཚན་མར་བཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་འཛིན་
― DTG132_Page_0212 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཤས་ཆེར་འཇུག་པ་ལ་བྱའོ། །ཤིན་ཏུ་རབ་ཏུ་བཀྲ་བར་བཟུང་བ་དེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་མང་པོས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེར་ཡིད་དུ་འོང་བའམ་ཞེས་བྱ་བའམ། ལམ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ན་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་བཟུང་ངོ༌། །ཤིན་ཏུ་འདྲིས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྡས་གོམས་ཤིང་འདྲིས་པར་གྱུར་པའོ། །ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པའི་སྒོ་ནས་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པའོ། །ཡང་ན་བརྡས་འཛིན་པ་ལ་གོམས་པའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་རྒྱུ་བཞི་པོ་དེ་དག་མེད་པར་གྱུར་ནའོ། །དམིགས་པ་གཅིག་ལ། རྟག་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམ་པ་གཅིག་པུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་ལ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་དང་པོ་ཁོ་ན་རྒྱུ་ཉེ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔའི་སྐད་ཅིག་གཉིས་ལན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡང་མེད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་མེད་པ་ལ་བྱའོ། །ཕན་ཚུན་གྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཕན་ཚུན་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་མེད་པ་ལ་བྱའོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེ་དག་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡང་མེད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་གཉི་ག་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ལྔ་པོ་དག་ཅིག་ཅར་ཅིག་ཅར་དུ་འཇུག་པ་མེད་པའི་དོན་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཕན་ཚུན་གྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཕན་ཚུན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་སྨྲས་པ་དེས་ནི་རིགས་མཐུན་པ་རྣམས་མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱུང་བ་དགག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པ་ནི་དུས་གཞན་ན་ཡང་མི་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་ནི་བརྡ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ནི་རྒྱུ་གཉི་གས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གཉིད་ལོག་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་དག་ན་ནི་སྔོན་གྱི་འཕེན་
― DTG132_Page_0213 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་དག་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའམ། ཚུལ་བཞིན་གྱི་མཚན་མ་བཟུང་ན་འདོད་ཆགས་དང༌། དད་པ་ལ་སོགས་པ་དག་འབྱུང་སྟེ། ལུང་ལས་ཀྱང༌། །དྲུག་པ་བདག་པོ་རྒྱལ་པོ་སྟེ། །ཆགས་པར་གྱུར་ན་ཆགས་ཅན་ཡིན། །མ་ཆགས་ཆགས་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། །ཆགས་ན་བྱིས་པར་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གང་སེམས་གཅིག་གམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་དག་ལས་སེམས་གཅིག་བསྐྱེད་པས་བདེ་འགྲོར་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ལ་བྱའོ། །དེའི་ཕྱི་མ་རྣམ་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས་སེམས་གཉིས་སམ་གསུམ་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་སོ་ཞེས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ལ་བྱའོ། །ཚིག་གཅིག་ལ་བརྟེན་ནས་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་དུས་ཇི་ཙམ་གྱིས་རྣམ་པར་རིག་པ་འབྱུང་བ་དེ་ཙམ་ལ་སེམས་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ནི་སྟོན་པའོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ནི་སྟོན་པའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ནི་སྟོན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཚིག་གཅིག་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་ངེས་པ་དེའི་ཚིག་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་དུས་ཇི་ཙམ་གྱིས་འབྱུང་བ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་གཅིག་ཡིན་ཏེ་དོན་གཅིག་བརྗོད་པ་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་འདྲ་བར་རྒྱུ་བ་དེ་ལ་ཡང་གཅིག་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་དེ་ཁོ་ན་ལ་ངེས་པར་གང་ཡིན་པའི་འོག་ཏུ་རིགས་མཐུན་པ་ཁོ་ན་འབྱུང་བ་ལ་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་གཞན་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྩོལ་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་གཡེངས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་གཞན་ལ་གློ་བུར་དུ་འཇུག་པ་སྟེ། དེས་ན་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་སྟོན་ཏེ། རྩོལ་བའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ནི་འདུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་འདྲིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དྲན་པ་དང་གོམས་པ་དག་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་འདས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའམ། ལན་ཅིག་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མ་འདྲིས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་འཇུག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོར་ངེས་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་འབྱུང་བར་ངེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཉེ་
― DTG132_Page_0214 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་གནས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ལ་རེག་པ་ཙམ་ལས་གཞན་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཉེ་བར་གནས་པ་ལས་བྱུང་བ་དེ་ཉིད་ནི་མ་འོངས་པ་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཐོས་པ་ལ་འདྲིས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ན་དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་ཡང་དམིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས། སོ་སོར་རང་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་ལ་རྩོལ་བ་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་གཞན་གྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་གློ་བུར་དུ་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་ལ་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་ཡང་དེ་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ནས་ཉེ་བར་གནས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡོད་པས། དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ་དེ་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་འོག་མ་དང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། འདས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ཡང༌། ད་ལྟར་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་གཞན་གྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་པོ་དག་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་བྱུང་བའི་ཡིད་ཚོལ་བ་པ་མ་ངེས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཚོལ་བ་ནི་འཁོར་ལོ་དང་པོ་ལའོ། །ངེས་པ་ནི་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེ་ལྟ་ན་ངེས་པས་འཁོར་ལོ་དང་པོ་སྤངས་པར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར། མཇུག་ཐོགས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཉེ་བའི་དོན་ལ་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་མཇུག་ཐོགས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཚོལ་བ་པ་ཁོ་ནའི་དོན་དུ་བྱས་པ་ཡིན་གྱི་ངེས་པ་དང་འབྲེལ་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་བྱེ་བྲག་གི་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་བྱེ་བྲག་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆུ་སྐྱར་དཀར་མོ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་གང་ཡང་རུང་བའི་འཁྲུལ་པ་ཡོད་པས་བྱེ་བྲག་གི་སྦྱོར་བ་བྱས་སོ། །དེ་ལྟར་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཁོ་ནར་ཞེས་བྱ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དང་འདྲ་བ་ལ་དེ་ཉིད་དོ་ཞེས་རྒྱུན་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པས་དེ་ལྟར་གྱི་ཉིད་དོ། །ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་གལ་ཏེ་དེ་ནི་འདས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ནི་དངོས་པོ་མཐའ་དག་གི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆར་དབྱེ་བ་མ་བྱས་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པས་
― DTG132_Page_0215 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཡུལ་མཐའ་དག་གི་གཟུགས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་པར་མ་གྱུར་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཇུག་པ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བྱེ་བྲག་གང་གིས་ཡུལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དེ་གཟུང་ནས་དངོས་པོ་རུང་བ་ལ་སེམས་གཏོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་བརྗོད་པ་འདི་ནི་རྟོགས་སླ་པར་འགྱུར་བས་དེ་ལྟར་བརྟགས་པ་ཡིན་ནོ། །དུས་མཉམ་ན་ཡང་དེ་ནི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཁོ་ནར་བལྟ་བར་བྱའོ། །བཙུན་པ་རེངས་བྱེད་ལ་སོགས་པ་དག་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་གཞན་ལ་གཏོད་པའི་ཚེ་ན་དེའི་ནུས་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ་ཚོགས་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བདེན་ཏེ་ཆོགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པར་ནི་མེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་དང་འབྱུང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉེ་བར་གནས་པར་མ་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པས་འདིར་ལན་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་ས་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་རྫས་གཞན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ལ་རེག་པས་རིག་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་དང་གཉི་ག་ལས་བཟློག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡུལ་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་ནི་རེག་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྡུག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་བྱེ་བྲག་གཞན་དུ་བཟུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚོར་བའི་གཟུང་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཟ་བ་པོས་ཡུལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་རེག་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་དེ་ཉིད་ཡིད་དུ་འོང་བས་དྲངས་ནས་ཡུལ་དེ་མྱངས་པར་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །བཙུན་པ་དཔལ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་དག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་རེག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ཡང་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་གང་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བར་
― DTG132_Page_0216 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུངས་པ་དེ་ནི་དེ་ལས་དོན་གཞན་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཁོ་ན་ལས་ཚོར་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཟས་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་འདིའི་ཡང་ཕྱིར་ཏེ། ཡིད་ལ་སེམས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་རག་པ་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་ཏུ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་འདུ་ཤེས་བཞིན་ནོ། །ལྡོག་པ་ནི་བག་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གོ །ཡང་ཚོར་བ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་སེམས་པ་བཞིན་ནོ། །ལྡོག་པ་ནི་ནམ་མཁའོ། །འདི་ལ་ལུང་ཡང་ཡོད་དེ། མིག་དང་གཟུགས་རྣམ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་སུ། །སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །རྣམ་ཤེས་རེག་པ་སེམས་པ་འདུ་ཤེས་དང༌། །འདུ་བྱེད་གཏོགས་རྣམས་རྒྱུར་བཅས་ལྷན་ཅིག་ཏུའོ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་གསུངས་སོ། །བཙུན་པ་དཔལ་འཛིན་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ། དེར་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བའམ། མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་མིག་དང་གཟུགས་དག་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རེག་པ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ནས་སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་མི་རུང་སྟེ། དེར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་གསལ་བར་གསུངས་ཀྱི་གསུམ་ཞེས་མ་གསུངས་པས། དེའི་ཕྱིར་འདིར་སྒྲོ་བཏགས་ཏེ་རེག་པར་བཤད་པ་ནི་ཅིར་ཡང་མི་རུང་ངོ༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྟན་པ་དང༌། མེད་ན་མི་འབྱུང་ཉིད་ཀྱང་གནོད་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཁོ་བོ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་ན་རེག་པ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ་དེ་ལ་ཅི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར། ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ལུང་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་དག་གི་རིགས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་སྐབས་སུ་སྨྲས་ཟིན་ཏོ། །འཕགས་པ་མང་པོས་བཀུར་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པ་དག་ས་ཆེན་པོ་པ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་དག་གི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། སེམས་དམིགས་པ་ལ་བུལ་བར་འཇུག་པ་ན་ལས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དད་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཤེས་
― DTG132_Page_0217 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་ནི་ས་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཐེ་ཚོམ་དང་ལྡན་ན་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དྲན་པ་ནི་འདྲིས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པར་གཉི་ག་ལ་ཡང་གྲུབ་པ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་དམིགས་པ་ལ་ནི་ལུང་ཡང་མེད་ལ་རིགས་པ་ཡང་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་དྲན་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་ག་ལ་ཡོད། མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་ལ་འདོད་པ་ཡང་ག་ལ་ཡོད། མ་ངེས་པའི་དོན་ལ་མོས་པ་ཡང་ག་ལ་ཡོད། བཙུན་པ་འདུས་བཟང་ནི་ངེས་པའི་དོན་ལ་མོས་པར་མི་འདོད་དེ། དེ་ནི་མདོ་སྡེ་དང་བསྟན་བཅོས་དང་འགལ་ལོ། །མདོ་སྡེ་ལས་ནི་བདག་གིས་སེམས་ནི་ཅི་ནས་ཀྱང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་འདི་དག་ལ་བདག་མེད་པར་མོས་སོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གྲོ་བཞིན་སྐྱེས་ཀྱི་མདོ་ལས་ཀྱང་ངེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་གསུངས་ཀྱི་འདོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཀག་གོ །བསྟན་བཅོས་ལས་ཀྱང་མོས་པ་ནི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་དེ་གཉི་ག་ཡང་དྲན་པའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འོ་ན་ནི་དོན་རང་གི་འདུན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་ལྔ་ཁོ་ནའོ། །ཚོར་བས་ལས་ཅི་བྱེད་ཅེ་ན། སྲིད་པ་སྐྱེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་པའི་ལས་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདེ་བའི་ཚོར་བ་ནི་ཕྲད་པར་སྲེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ནི་འབྲལ་བར་སྲིད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ནི་གཉི་ག་མེད་ཅིང་བར་མདོར་གནས་པའི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དེ། བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སོམ་ཉི་ཟ་བ་འདི་ལྟར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པ་ནི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ནི་སིམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། སྡུག་བསྔལ་ནི་གདུང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ན། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པར་བཟུང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་མེད་པ་ཙམ་ཡིན་པར་རྟོགས་པས་དེ་ལྟ་བས་ན་གཉི་ག་བཀག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀྱེ་རེག་པ་དང་སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ཇི་ལྟར་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དང༌། ཅི་དེ་དག་ཀྱང་མེད་པ་ཡིན་ནམ་ཇེ་སྨྲོས་ཤིག་དེའི་ལས་ནི་སྔར་ཡང་ཅུང་
― DTG132_Page_0218 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟད་སྨྲས་མོས་ཀྱི་གསལ་བར་འོག་ནས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གཉི་ག་བཀག་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་མི་གནག་མི་དཀར་བའི་ལས་གཞན་དུ་དེ་ཡང་མེད་པ་ཙམ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་འདི་ལ་མང་པོ་དག་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་བཏང་སྙོམས་འདི་ནི་ལུང་དང༌། རིགས་པ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། གནས་སྐབས་དང༌། བག་ལ་ཉལ་བ་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དག་གིས་གོ་སླ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལུང་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་མྱོང་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་མྱོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་རེག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དེ་བདེ་བ་ཡང་སྤངས་སྡུག་བསྔལ་ཡང་སྤངས་ཏེ། སྔ་ནས་ཡིད་བདེ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཡང་ནུབ་པས་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བ་བཏང་སྙོམས་དང༌། དྲན་པ་ཡོངས་སུ་དག་བ་བསམ་གཏན་བཞི་པ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །རིགས་པ་གང་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སེམས་ནི་ཚོར་བའི་རྫས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་བཞིན་ནོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པ་ནི་གཟུགས་སོ། །ཡང་ན་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། གསུམ་དུ་བགྲང་བ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཡིད་ཀྱི་སའི་སྐབས་སུ་ཡང་ཚོར་བ་མེད་ན་སེམས་འབྱུང་བ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་བཏང་སྙོམས་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། ལུང་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་ཙམ་དུ་བསྟན་པས་མཐུ་ཟད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཚིག་ཡོད་པས་ན། དེའི་རྒྱུ་ནི་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མོང་བར་འགྱུར་བའི་རེག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལས་བྱུང་བར་གསུངས་པས་ན་དེའི་རྫས་ཉིད་
― DTG132_Page_0219 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ལས་བདེ་བ་ཡོད་པར་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །འབྲས་བུ་ནི་མི་འབྲལ་བར་སྲེད་པ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་པ་ནི་ཕན་འདོགས་པ་དང་གནོད་པ་ལས་བཟློག་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་དེ། དམིགས་པའི་དངོས་པོའི་ཆ་འགའ་ཞིག་ཡིན་ནོ། །གནས་སྐབས་ནི་དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལ་ཕན་པ་དང་གནོད་པ་ལས་བཟློག་པའི་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དག་གོ །བག་ལ་ཉལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ལ་ནི་གཏི་མུག་བག་ལ་ཉལ་ལོ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །རྣམ་པ་ནི་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་དངོས་པོའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་རྣམ་པ་འབྱུང་བའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་བདེ་བ་དང་མི་བདེ་བའི་མཐའི་ཕྱོགས་སུ་ལྟུང་བ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། །བར་མ་དོར་གནས་པའི་སོ་སོར་རིག་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ། །།རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་བྱེ་བྲག་མེད་པར་བསྟན་ཀྱང་བཏང་སྙོམས་ནི་བར་མ་དོར་གནས་པའི་དོན་གྱིས་རྣམ་པ་གཅིག་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་དང༌། ཚེར་བའི་བཏང་སྙོམས་དང། ཡན་ལག་དྲུག་གི་བཏང་སྙོམས་དང༌། ཚངས་པར་གནས་པའི་བཏང་སྙོམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་བཏང་སྙོམས་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་བཏང་སྙོམས་དང༌། བར་མ་དོར་གནས་པའི་བཏང་སྙོམས་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་བཏང་སྙོམས་དང༌། ཡོངས་སུ་དག་པའི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་བར་དག་གིས་རྣམ་པ་བཅུའོ། །དེ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་ནི་ཧ་ཅང་ཡང་མི་འགྲུས། ཧ་ཅང་ཡང་མི་ལྷོད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་སུ་བགྲང་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། དེ་དུས་དུས་སུ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་མ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ནི་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། གང་གི་ཚེ་དེའི་སེམས་འདོད་པ་ན་བཏང་སྙོམས་དང་ལྡན་པར་འབྱུང་བར་གྱུར་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡན་ལག་དྲུག་གི་བཏང་སྙོམས་ནི་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་
― DTG132_Page_0220 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤངས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པའི་ཡུལ་དྲུག་དང་ཉེ་བར་གྱུར་ཅིང༌། ཡོངས་སུ་དག་པའི་རང་བཞིན་གྱི་དངོས་པོ་ཡང་དེའི་རྣམ་པ་ཡོད་པ་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་འདི་ལ་དགེ་སློང་ཟག་པ་ཟད་པ་ནི་མིག་གིས་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་ན་ཡིད་བདེ་བར་ཡང་མི་འགྱུར། ཡིད་མི་བདེ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ཞིང་བཏང་སྙོམས་སུ་གནས་ཏེ་དྲན་པ་དང་ཤེས་པ་བཞིན་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཚངས་པའི་གནས་པའི་བཏང་སྙོམས་ནི་གནོད་སེམས་དང་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་མཐའ་ལས་དབེན་ཞིང་བར་མ་དོར་གནས་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། བཏང་སྙོམས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་མོས་ཏེ། ཁྱབ་པར་བྱས་ནས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་བཏང་སྙོམས་ནི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་མ་དོར་གནས་པའི་རྣམ་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་ནི་སྒྲིབ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་ཅིང་དབྱིབས་སུ་མི་འཛིན་པར་བར་མ་དོར་གནས་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། དེ་དང་དེ་དག་ལས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་ནི་བཏང་སྙོམས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། །དེའི་རྣམ་པར་མང་དུ་ཡོད་ཀྱང་འདིར་བྱེ་བྲག་མེད་པར་བྱས་ཏེ་བཞག་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མཐོང་གི་བཏང་སྙོམས་ནི་སྤོང་བའི་ལས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་བར་མདོའི་ལས་ལ་གནས་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། གང་ཡོད་པ་དང། གང་བྱུང་བ་དེ་སྤོང་བར་བྱེད་ཅིང་བཏང་སྙོམས་བར་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་བར་མ་དོར་གནས་པའི་བཏང་སྙོམས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཆོས་རྣམས་མཉམ་དུ་འཇུག་པ་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་བར་མ་དོར་གནས་པར་གྱུར་པ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་བར་མ་དོར་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བསམ་གཏན་གྱི་བཏང་སྙོམས་ནི་བདེ་བའི་སྙིང་པོ་ལ་ཡང་ཕྱོགས་སུ་ལྟུང་བ་མི་སྐྱེད་པ་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་དྲན་པ་དང་ལྡན་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་དག་པའི་
― DTG132_Page_0221 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཏང་སྙོམས་ནི་མཐུན་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་མི་མཐུན་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་ལ་སྤྱད་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། བཏང་སྙོམས་དང་དྲན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་རབ་དང་ཚོར་བ་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་ལ་དུས་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེས་ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་འབྱུང་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་དུས་རྣམས་དང་སྦྱར་རོ། །ཡང་གཞན་དག་ན་རེ་དེ་ལས་གཞན་པ་བཏགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་མ་གཏོགས་སོ་ཞེས་སྨོས་པ་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་ཕྱིར་འདིར་དུས་ལ་སོགས་པ་དག་བརྩམས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། དེ་ལྟ་ན་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཚིག་ཀྱང་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཡིན་ལ། བཏགས་པའི་ཡོད་པ་གཞན་དག་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་མ་སྨོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མང་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །ས་བོན་རྣམས་ནི་ཆོས་དེ་ལས་ཐ་མི་དད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ས་བོན་གྱི་རྟེན་རྣམ་པར་ཤེས་པའམ་གཟུགས་འདས་པ་དེ་ལ་ནི་ས་བོན་ཡང་འདས་པ་ཡིན་པར་གཞག་གི་རང་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་འབྲས་བུ་མ་བྱིན་པའི་ས་བོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། འབྲས་བུ་མ་བྱིན་ལས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འབྲས་བུ་བྱིན་པའི་སྔོན་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུར་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་དེ། དེ་མེད་ཀྱང་རྟེན་ནི་ད་ལྟར་གྱི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྐྱེས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེ་ན་ས་བོན་ནི་འདས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེ་ལྟ་ན་འབྲས་བུ་མ་བྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱ་བར་ཟད་ན་དེའི་ཕྱིར། འབྲས་བུ་བྱིན་མ་བྱིན་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ས་བོན་རྣམས་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཅིག་ཤོས་འདི་བསྟན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་འམ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་པས། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཐམས་ཅད་ལྟར་ཡང་ཉེས་པ་མེད་དེ། རེ་ཞིག་ཕྱོགས་སྔ་མས་ཀྱང་འབྲས་བུ་མ་བྱིན་པ་ལས་ཞེས་རེས་པར་བརྗོད་དགོས་ཏེ། དེའི་འདས་པ་ཉིད་ནི་འབྲས་
― DTG132_Page_0222 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུ་མ་བྱིན་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཤེས་བར་བྱ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པའི་ཡང་འམ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་མེད་ཀྱང་སྦྱོར་བ་ཡོད་དེ། དཔེར་ན། །འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་འགྲོ་འོང་སྒྱེལ་འདུག་པ། །ཇི་ལྟར་འདོད་བཞིན་བྱོས་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྒྱུ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་གཅོད་པ་སྟེ། དུས་དེ་དག་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་སྟོན་ཏེ། འདིར་ཡང་སྔ་མ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ས་བོན་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སེམས་དང་མཚུངས་པར་སྟོན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་གང་ལས་སྐྱེ་བ་དེ་ས་བོན་ཡིན་པར་སྟོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དེས་ན། དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཡོད་ལ་ཞེས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྐྱན་ཡོད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བོན་མ་ཉམས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེས་ནི་རྒྱུའི་རྐྱེན་བསྟན་ཏོ། རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྐྱེན་གཞན་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དང་པོ་ཆོས་གང་འབྱུང་བ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་དང་པོ་འབྱུང་བ་ལ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱུད་སྔ་མ་འབྱུང་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །སྐྱེས་མ་ཐག་པའི་སྐྱེ་བ་ཙམ་གྱི་སྐད་ཅིག་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ནི་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་གནས་པ་ལས་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་སྐད་ཅིག་གནས་པ་མི་འདོད་པས་ཚིག་འདི་རྒྱུན་གྱི་གནས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་སྒྱུར་པར་བྱེད་དོ། །དེ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ཙམ་གྱི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འཇུག་པ་ལ་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་སྐྱེ་བ་ཙམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལྷག་པར་གྱུར་པས་དེའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་གནས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་འདོད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་དང་དེ་དག་ལས་ཀྱང་དེའི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །འདིར་རྒྱུན་གྱི་གནས་པ་ནི་གནས་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་སྐད་ཅིག་གནས་པ་དང༌། རྒྱུན་གྱི་གནས་པ་དང༌། རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པའི་གནས་པ་དང༌། མི་གཡེང་བའི་གནས་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཞག་པའི་གནས་པ་དག་ནི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་གསུངས་པར་ཟད་དོ། །རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས་ནི་སྔ་ན་མེད་པའི་འབྱུང་བ་ནི་དངོས་པོ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་
― DTG132_Page_0223 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཤད་ལ། འདིར་ནི་ཆོས་གང་འབྱུང་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བཤད་པ་དེ་ཇི་ལྟར་འགལ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོགས་གཅིག་པ་ནི་ཐམས་ཅད་རེ་རེ་ནས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མཉམ་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་འདྲ་བ་བར་དུ་མ་ཆོད་པ་རྣམས་ཀྱི་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བར་དུ་མ་ཆོད་པའི་རྐྱེན་ཉིད་དོ། །ཡང་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་དེ་དག་ཁོ་ན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མཉམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ནི་ཚོགས་ཀྱི་རྐྱེན་ཡིན་པར་མཉམ་པ་ལ་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་དག་འབྱུང་བར་ངེས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པོ་རྣམས་ཁོ་ན་ལ་བྱའི་ཀུན་གཞི་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཡིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྨོས་པས་གཅིག་གིས་དུས་མཉམ་པར་འཁྲུལ་པ་མེད་པ་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་པོའི་རྐྱེན་ནི་ས་བོན་མ་གཏོགས་པའི་རྐྱེན་གང་ཡིན་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་གྲོགས་སུ་གཏོགས་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གོ །དད་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གི་དབང་གིས་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དོན་ལྔ་པོ་གང་དག་སྨོས་པ་དེ་དག་གིས་རྐྱེན་རྣམས་བསྡུས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེའི་ལས་ས་བོན་ལས་ནི་རྒྱུའི་རྐྱེན་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་སྨོས་སོ། །ས་བོན་གྱིས་རྒྱུའི་རྐྱེན་མ་བསྡུས་སོ་ཞེ་ན། བསྡུས་ཏེ་ས་བོན་གྱི་གནས་ནི་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ལས་ནི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕལ་ཆེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གྲོགས་ཀྱང་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲོགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ནི་བདག་པོའི་རྐྱེན་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ནི་ལས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་པོའི་རྐྱེན་ནི་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
― DTG132_Page_0224 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་ལས་ནི་སྨྲས་ཟིན་ཏོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དེ་ཡང་རྐྱེན་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱི་རྒྱུའི་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྐྱེས་ནས་ཐོབ་པ་དང་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ནི་ཉུང་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ལུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས། འདིར་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་དེ་ནི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །ཡང་ན་མདོ་སྡེ་ལས་གསུངས་པའི་རྗེས་སུ་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་མངོན་པར་མཐོ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །བསོད་ནམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་པ་དགེ་བའོ། །དེ་ཉིད་ཆ་ཡིན་ཏེ། ཚོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོགས་མཐའ་དག་ནི་དེ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དེ་དག་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་གིས་དེ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསོད་ནམས་ལས་སྐྱེ་བ་དང་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་ལས་འདི་ན་ཁ་ཅིག་དགེ་སྦྱོང་རྣམས་དང་བྲམ་ཟེ་རྣམས་དང༌། བཀྲེན་པ་རྣམས་དང༌། སྡུག་ཕོངས་པ་རྣམས་དང༌། ལམ་དུ་ཞུགས་པ་རྣམས་དང༌། སློང་མོ་པ་རྣམས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཟས་དང༌། སྐོམ་དང༌། བཟའ་བ་དང༌། བཅའ་བ་དང༌། བཞོན་པ་དང༌། གོས་དང༌། ཕྲེང་བ་དང༌། སྤོས་དང༌། བྱུག་པ་དང༌། རྒྱབ་རྟེན་དང༌། མར་མེའི་སྦྱིན་པ་དག་སྦྱིན་པར་བྱེད་ཅིང་དེས་མི་སྐྱེད་པ་དག་མཐོང་ན་འདི་སྙམ་དུ་ཀྱེ་མ་བདག་མིའི་སྐྱིད་པ་རྣམས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་དེ་ལ་སེམས་རྟེན་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནས། ལན་མང་དུ་བྱེད་པའི་བར་དུ་སྟེ། དེ་ནི་མིའི་སྐྱིད་པ་རྣམས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེ་བའི་གནས་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མིའི་སྐྱིད་པ་ནི་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་རྒྱལ་རིགས་ཤིང་སཱ་ལ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུའི་རིགས་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱི་སྨོན་པ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་རྣམས་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དྲུག་གི་ལྷ་རྣམས་དང༌། ཚངས་རིས་རྣམས་སུ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །
― DTG132_Page_0225 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ནི་འདི་ཡོད་དེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱི་སྨོན་པ་འགྲུབ་པ་དེ་ཡང་འདོད་པ་དག་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་བསོད་ནམས་ལས་སྐྱེ་བ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ཡིན་ནོ། །སྡུག་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པ་དེ་འབྲས་བུའི་དོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དངོས་པོ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་མཁས་པ་ནི་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་མདོར་བསྡུ་ན་དགེ་བ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་དངོས་པོ་དེ་ནི་བདེན་པ་རྣམས་སོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ལམ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། དེ་ནི་བདེན་པ་བཞི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །སྔ་མ་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པའིའོ། །དགེ་བའི་ཆོས་ལ་བགེགས་བྱེད་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིའི་མཚན་ཉིད་ནི་དགེ་བའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་ཇི་སྐད་སྨོས་པ་དག་ལས་བཟློག་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་མི་སྡུག་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་བསྟན་པ་དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་སྒྲིབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མཚན་ཉིད་ལྷག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདིར་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ལ་བྱའོ། །དེ་ལ་བགེགས་བྱེད་པར་གྱུར་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དག་གོ །གང་དག་དེ་ལ་བགེགས་བྱེད་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ལ་ནི་ལམ་གྱི་བགེགས་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །མ་རིག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མི་དགེ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ལས་ཅན་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་བགེགས་བྱེད་པར་གྱུར་པ་དག་གི་ནང་དུ་འདུས་སོ། །ཅིག་ཤོས་ནི་སྒྲིབ་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་ཚིག་དག་ལས་བཟློག་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་ཚིག་རྣམས་ཡིན་པར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མི་སྡུག་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་
― DTG132_Page_0226 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་བགེགས་བྱེད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། དངོས་པོ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ནི་བསྒྲིབས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་མལ་པའི་འཇུག་ཅིང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་ལམ་བྱེད་པས་འབྲེལ་པའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་སྟེ། གཞན་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པའི་སྤྱོད་ལམ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། གུས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་འདྲི་བ་བཟོའི་གནས་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་ནི་འདིར་མ་སྨོས་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་འབའ་ཞིག་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྗོད་པར་འདོད་པ་དེ་ཡང་རང་གི་ཕྱོགས་དག་གཞན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲུལ་པ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་སྐུ་སྤྲུལ་པར་བྱེད་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐོ་འཚམས་པ་ནི་ཕྱིར་སྲིན་པོ་ལ་སོགས་པ་འཇིགས་སུ་རུང་བའི་གཟུགས་སྤྲུལ་པར་བྱེད་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དེ་ཡང་ཡོད་ན་ཇི་ལྟར་ཞིག་ཡོད་དེ། དེ་ནི་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དོ་ཞེས་མི་བརྗོད་ཅེ་ན། དངོས་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དངོས་པོ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། འདིར་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཁོ་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་འདོད་དེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པར་གཞན་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཡང་ནི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ན་ཡང་སུ་ཞིག་འགོག་པར་བྱེད། ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྤྱིར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པའི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར།
― DTG132_Page_0227 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་དུ་འགྱུར་བ་ལ་བྱའོ། །གནས་ཀྱི་མིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་འབྲས་བུ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྡ་ལས་ཀྱང༌། ཁྱོད་ཀྱི་མིག་ནི་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོའི་འདབ་མ་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲུལ་པའི་མིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་རྟེན་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་སོ། །ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་གྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །མ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཡང་ན་ཐོབ་པ་དང་ཐོབ་པ་མེད་པ་ལས་སོ། །སྔོན་མ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་མ་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་སྔོན་ཐོབ་པའོ། །རྣམ་པ་བཅུ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་དག་ལས་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མདོ་སྡེ་གང་ནས་གསུངས་ཏེ། དེ་བསྡུ་བ་བྱས་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་བཅུ་ཡང་བྱར་རུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་ཟེར་ན། དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་མཛད་པ་དེ་ཉིད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་རབ་མཐའ་དག་རིག་པ་ཡིན་པས་འདིར་ནི་དེ་ཚད་མ་ཡིན་ནོ། །མིག་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་མདོ་ལས། མིག་གང་ཅི་ཡང་རུང་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། དེ་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་ཀྱང་མེད་ལ་བདག་གི་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་སོ་སོར་བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་གི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡང་མཐོང་བ་ཡིན་གྱི་བདག་ཉིད་ཐོས་པ་ཉུང་བ་ཡིན་པས་སྐྱོན་འདོགས་པ་ཐོང་ཤིག །གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །རོ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། ཤི་ནས་རོ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་མིག་ལ་སོགས་པ་དང་ལྷག་མ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སེམས་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་ཡིད་ཁོ་ན་ཞེས་བྱའོ། །རང་གི་རྟེན་དང་བཅས་པར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནོར་བུ་ལས་བྱུང་བའི་འོད་གང་ཡིན་པའོ། །བདེ་བར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་དགའ་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གསལ་བར་གནས་པའོ་
― DTG132_Page_0228 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ནི་འོད་ལ་མ་ལྟོས་པར་དབྱིབས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །གནས་སུ་བསྡུ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁང་ཁྱིམ་དང་ཡང་ཏོག་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་རྣམ་པ་བདུན་པོ་དག་གི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་ཕ་མ་ལ་སོགས་པ་གོང་དུ་སྨོས་པ་དག་གིའོ། །རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། ཡོ་བྱད་བཅུ་པོ་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟས་ལ་སོགས་པ་གོང་དུ་སྨོས་པ་དག་གོ །བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྟེ། དེ་ནི་མི་དགེ་བར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སིལ་སྙན་གྱི་རྣམ་པ་ལྔ་བསྡུས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་བསྒྲེངས་དང༌། རྣམ་པར་བརྒྱུད་པ་དང། ཀུན་ཏུ་བསྒྲེངས་ཤིང་རྣམ་པར་བརྒྱུས་པ་དང༌། སྡུག་པོ་དང༌། སྦུབས་ཅན་ནོ། །སིལ་སྙན་གྱི་སྒྲ་དེ་ཡང་གང་དག་གིས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་འཇམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཆོད་པ་དང་ལྟུང་བའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལྕི་བ་ཉིད་དང་ཡང་བ་ཉིད་ལའོ། །བྱུག་ནོམ་གྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ནི་འཇམ་པ་ཉིད་དང་རྩུབ་པ་ཉིད་ལའོ། །ལུས་འགྱུར་བའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ནི་གྲང་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། མདངས་བཟང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དག་ལའོ། །འཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བོན་མ་ཉམས་པ་དང་ཡོངས་སུ་བརྟས་པའོ། །སྲོག་གི་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ངེས་པར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གནས་པའི་དུས་ཀྱི་འཕེན་པའོ། །རིགས་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རིགས་དང་རང་བཞིན་དང་སྐྱེ་གནས་ལ་སོགས་པ་འདྲ་བའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ས་བོན་ཡང་དག་པར་མ་བཅོམ་པའོ། །མིང་གི་ཚོགས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བཏགས་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཇི་ལྟར་བརྡར་བྱས་པའི་སྒྲ་རྣམས་ཏེ། གཟུགས་དང་བུམ་པ་ལྟ་བུ་དག་གོ །ཚིག་གི་ཚོགས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་བཏགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱད་པའི་སྒྲ་རྣམས་སོ། །ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་བརྗོད་པ་རྣམས་སོ། །འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རྒྱུན་ནོ། །སོ་སོར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མ་ཚོལ་བའོ། །འབྱོར་པ་འབྲེལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐབས་སོ། །མགྱོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱུར་བའི་
― DTG132_Page_0229 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པའོ། །གོ་རིམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་རིམ་གྱིས་འཇུག་པའོ། །དུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མཚམས་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའོ། །ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚམས་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་གཟུགས་གནས་པའོ། །གྲངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་བགྲང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཇི་སྙེད་ཡོད་པའོ། །ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྐྱེན་མཐའ་དག་ཕྲད་པའོ། །ཚོགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་འབྱུང་བ་དང་མཚན་ཉིད་འདྲའོ། །བྱེ་བྲག་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དེ། འདི་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པར་གཞག་ན་ནི་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ན་ཡང་ཡོད་དོ། །གལ་ཏེ་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། མདོ་སྡེ་དག་ལས་དེ་དག་ཀུན་ཏུ་ཐ་སྙད་བཏགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་སྡེ་ལས་གང་ཟག་འདི་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ས་བོན་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཅི་མངོན་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་ལས་དགེ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ལ་ས་བོན་མེད་ན་ཇི་ལྟར་མི་དགེ་བ་རྣམས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་འོག་ནས་རྒྱ་ཆེར་དགོད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་མདོ་སྡེ་དག་ལས་ཀུན་ཏུ་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་དེ་དག་རྣམ་པར་གཞག་ན་འདུ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་མ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་མདོ་སྡེ་ལས་གཞན་དུ་བའི་འདུ་བ་ལ་དང་འབྲལ་བ་ཡང་ནི་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ་ཞེ་ན། གསུངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་འགལ་བ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ཙམ་ཞིག་གསུངས་ཤིང་ཅིའི་ཕྱིར་བཏགས་པ་ཡོད་པ་ཡིན་པར་འདོད་ཅེ་ན། དེ་གཉིས་ནི་ཡིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་འགག་པའོ། །འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་
― DTG132_Page_0230 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པ་འགོག་པའོ། །དེ་དག་ནི་བརྒྱད་ལས་ཀྱང་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་གསུམ་པོ་དག་མ་ཕྱེ་ནའོ། །གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དགག་པའི་ཆོས་སུ་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཉིད་ཙམ་དགག་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཟད་ཀྱི། འདི་ལྟར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་དག་ལ་མཚན་ཉིད་གཉི་གར་ཡང་མི་དགག་གོ །རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་དང་ཕྱི་གཉི་ག་མ་གཏོགས་པ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །རྣམ་པ་བཅུ་ནི་རྣམ་པ་བཅུའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་རྣམ་པ་བཅུ་ནི་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། སེམས་པ་རྣམས་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་དང༌། ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཚིག་རྣམས་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་གསུམ་དང༌། མི་གཡོ་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། ཚོར་བ་འགོག་པ་རྣམས་ཏེ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །མི་རྟག་པ་དང་མ་བྲལ་བའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གང་རྐྱེན་མ་ཚང་བས་མ་བྱུང་བ་དེ་དང་འདྲ་བའི་ཚོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་དང་མ་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་ཡིན་ནོ། །ཚོར་བ་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་གྲག་པ་རྣམས་དམིགས་ཤིང་འདི་ལ་གྲག་པ་རྣམས་དམིགས་པས་ན་རྣ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གྲག་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བོ་བརྗོད་པའོ། །ལུས་འདི་ནི་དབང་པོ་ཟད་པར་གྱི་རྗེས་སུ་སོང་བས་ན་ལུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསགས་པའོ། །ཡུན་རིང་པོ་ནས་འདི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཅོས་ཤིང་བསྲུངས་ལ་བདག་གིར་གཟུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་རྣམས་ནི་བྱི་དོར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བ་དང། གནོད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་བ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་དེ་དང་དེར་བརྟག་པར་བྱ་བར་རུང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ལ་སོགས་པར་བརྟག་ཏུ་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་མནན་ནས་འབྱུང་བའོ། །འདི་ལ་སྨྲ་བ་སྣ་
― DTG132_Page_0231 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚོགས་གནས་པས་དེའི་ཕྱིར་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོར་གནས་པའོ། །ཕུང་པོ་ལ་མཁས་པ་ཡང་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོར་བསྡུས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་རབ་ངེས་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཕུང་པོ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །མཁས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱང་ལོག་པར་འཛིན་པ་དྲུག་པོ་རིལ་པོར་འཛིན་པ་དང༌། འབྱིན་པ་པོར་འཛིན་པ་དང༌། ཆོས་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལས་ལྷག་པར་འཛིན་པ་དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྲམ་ཟེ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་རྣམས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། གང་ཟག་འཇིག་རྟེན་གཉིས་སུ་འཕོ་བར་འཛིན་པ་དང༌། ཆོས་རྣམ་པར་གནས་པ་མེད་པར་འཛིན་པ་དང༌། ཡུལ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་དབང་བྱེད་པ་བདག་ཡིན་པར་འཛིན་པ་རྣམས་རྣམ་པར་གཞིག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཡང་གཅིག་ཏུ་ན་ལྟ་བ་དྲུག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། གཙོ་བོར་ལྟ་བ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་དག་ཡིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བར་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་པར་ལྟ་བ་དང་བདག་རང་དབང་ཡིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཆོས་བདག་པོ་མེད་པར་འཇུག་པར་ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་བཀའ་དངོས་པོ་དགུ་ཡང་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་དངོས་པོ་དགུ་ནི་ཕུང་པོའི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་ལས་ཕུང་པོ་གཅིག་གོ །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལས་ཀྱང་གཅིག་གོ །བཞི་དང་ལྡན་པ་ལས་ནི་དངོས་པོ་བཞིའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་བཤད་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལས་ཀྱང་གཅིག་གོ །ལམ་གྱི་སྡེ་ཆེན་ལས་ནི་དངོས་པོ་གཉིས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །འཁོར་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ནི་འཁོར་བརྒྱད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཁོར་བརྒྱད་པོ་དག་ནི་གཙོ་བོ་རྣམ་པ་ལྔའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། རིགས་པ་དང༌། ནོར་དང༌། དཀའ་ཐུབ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་དང༌། དེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རིགས་ནི་རེས་འགའ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་རྒྱལ་རིགས་བཙུན་པར་བྱེད། རེས་འགའ་ནི་བྲམ་ཟེ་བཙུན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །ནོར་ནི་ཁྱིམ་བདག་གོ །དཀའ་ཐུབ་ནི་དགེ་སྦྱོང་ངོ༌། །ལོངས་སྤྱོད་ནི་སའི་སྟེང་དང༌། རྩེ་མོ་དང༌། གཞལ་མེད་ཁང་དག་ན་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པའི་
― DTG132_Page_0232 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་ཚངས་པའོ། །འདུས་པ་དང་ནི་ཚོགས་རྣམས་དང༌། །དུས་དང་མཚན་ཉིད་རྐྱེན་རྣམས་དང༌། །དགེ་བ་ལ་སོགས་རབ་དབྱེ་དང༌། །མཁས་པ་དངོས་པོ་ཐ་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡོམ་གྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཡིན་ཏེ། གཞུང་ལས་དེ་ལ་རེ་ཞིག་གཟུགས་འདུས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་ལ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཚོགས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་ལ་དུས་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་གནས་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་ཉིད་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྐྱེན་ནི་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞེས་གང་བསྟན་པ་ལ་དེ་དག་གི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་གི་ཆོས་ལྔ་པོ་ངོ་བོ་ཉིད་དང་གནས་དང་དམིགས་པ་དང་གྲོགས་དང་ལས་འདི་དག་གིས་ནི་ཕུང་པོ་ལ་མཁས་པ་ཡང་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་རྣམས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཡིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་ས་ནི་གང། རྟོག་པ་མེད་ལ་དཔྱོད་པ་ཙམ་གྱིས་ནི་གང༌། རྟོག་པ་ཡང་མེད་ལ་དཔྱོད་པ་ཡང་མེད་པའི་ས་ནི་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཅིའི་ཕྱིར་གསུམ་པོ་དག་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཤེ་ན། ཁམས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་ཁམས་གཅིག་ན་ཡང་འདྲེན་མར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡང་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱེ་བྲག་དབྱེ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁམས་ནི་གསུམ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་པ་ནི་འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་སོ། །དེ་དང་ལྡན་པའི་ཁམས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཡིན་ཏེ། ན་ལེ་ཤམ་གྱི་བཏུང་བ་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་དེ་འདྲའོ། །རྟག་ཏུ་མེད་པར་གཟུགས་མེད་པའོ། །དེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་འདོད་པ་ནི་ཞིང་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་དོན་གྱི་སྡེ་ཚན་དང་མཐུན་
― DTG132_Page_0233 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དག་ལས། །ཞིང་དངོས་དབྱིག་དང་བ་ལང་དང༌། །རྟ་དང་ནོར་བུ་གདུབ་ཀོར་དང༌། །བུད་མེད་བྲན་གྱི་མདངས་ངན་ལ། །སྟོབས་མེད་པའམ་སྟོབས་ལྡན་པའི། །མི་གང་མངོན་པར་ཆགས་བྱེད་པ། །དེ་ནི་ཡོངས་སུ་ཟག་པས་ནོན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ། གལ་ཏེ་ཟས་དང་སྐོམ་དང་དེ་བཞིན་རོ་དག་གི །འདོད་པ་དེ་ལ་ཁྱོད་ཡིད་དགའ་བར་མི་བྱེད་པ། །ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །གཟུགས་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཁམས་ཡིན་པ་ལས་བར་གྱི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ན་གཟུགས་མེད་པས་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ཏེ། ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཐབས་དང་བཅས་པས་འཇིག་ཚོགས་འགོག་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཁམས་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བྱའོ། །འབའ་ཞིག་གིས་དེ་བསྒོམས་ན་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་འཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་སྒོམ་པ་ནི་མང་མོད་ཀྱི་དེ་བདག་པོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་བཞིན་དུ་དེར་གཉིས་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་སྐྱེ་བ་ནི་མང་མོད་ཀྱི་དེ་དག་གི་ནང་གི་འགའ་ཞིག་གིས་ཕུལ་དུ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཁྲུན་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མན་ངག་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་མན་ངག་གི་སྟོབས་ལས་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་འབྱིན་པ་ལ་འཇུག་ཅིང་དོན་ཙམ་ལ་དམིགས་པ་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཚིག་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །ཡང་དོན་གཞན་མན་ངག་གི་ཁྱད་པར་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ལས་ཏེ། མན་ངག་གི་ཁྱད་པར་ནི་ཉེས་པར་གནས་པ་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་ལ་དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ལ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་འཕགས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་ཡོད་དོ། །འདི་ལྟར་འོག་ནས་ཀྱང་གལ་ཏེ་རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ན་ས་དེ་ཇི་ལྟར་རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་མེད་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། །དེར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
― DTG132_Page_0234 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་ནའོ། །ཁ་ཅིག་གིས་སྨྲས་པ། དེ་ནི་ས་འོག་མ་པ་ཡིན་པར་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། དེ་དགེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་ས་པའི་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ས་འོག་མ་པའི་དགེ་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་རིགས་པ་ཅི་ཡོད། གལ་ཏེ་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དགོས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །རང་གི་ས་པའི་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ལ་ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སུས་སྨྲས་ཏེ། འོན་ཀྱང་དེ་ནི་སྦྱོར་བས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱིས་ནི་རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་ཡང་རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་དུ་རང་གི་ས་པ་ཉིད་ཡིན་ཡང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི་ཁ་ཅིག་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ས་འོག་མ་པའི་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་སྤངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཟེར་རོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོག་པ་མེད་ལ་དཔྱོད་པ་ཙམ་གྱི་ས་ལ་སོགས་པ་དག་གོ །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོའི་གནས་བརྒྱད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨད་པའི་མི་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་གང་དུ་གནས་པར་བྱ་བ་དེ་ཡང་དེའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །དཔེར་ན་ཟླ་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་དེར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་བདེ་བ་མི་སྦྱིན་མི་སྟེར་བས་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་གནས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་གནས་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །དུད་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུད་དེ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡི་དགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཀྲེས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་དེ་ན་སིམ་པས་ཚིམ་པར་བྱེད་པའི་དོན་མེད་པ་ལ་བྱའོ། །ལྷག་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨད་པའི་ལྷ་རྣམས་ཏེ། དཔེར་ན་ཆུང་མ་ངན་མ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འདྲའོ། །འོག་ནས་དེ་དག་ནི་ལྷ་ཉིད་ཡིན་ན་ལྷའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་གནས་
― DTG132_Page_0235 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མ་ཡིན་པས་ལྷ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རབ་མཆོག་དག་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྩེ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་རྩེད་མོས་རྩེ་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་ཅི་རིགས་སུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མི་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེད་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་དངོས་པོ་འདོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་དེ་དག་གིས་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་ལ་རྗོད་པར་བྱེད་པས་ན་མི་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དག་གི་རིས་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དེ་དག་གི་ལྷ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་ན་གནས་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་དམ་པའི་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་མིང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱ་བའི་དེ་དག་གི་སྡེ་ཚན་གྱི་གྲངས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་ན་རེ་ནོར་ལྷ་བརྒྱད་དང༌། ཉི་མ་བཅུ་གཉིས་དང༌། དྲག་པོ་བཅུ་གཅིག་དང༌། ཐ་སྐར་གྱི་བུ་གཉིས་ཀྱི་སྡེ་ཚན་ཡོད་པ་ལ་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འཐབ་བྲལ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་ལས་དེ་དག་ལ་མེལ་ཚེའི་ཐུན་རེ་རེ་ཞིང་བྱའི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་མི་རྟོག་པ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་ལྡན་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བའི་དགའ་བདེ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕྲུལ་དགའ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་སྤྲུལ་ནས་དགའ་བ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དག་གིས་སྤྲུལ་པའི་ཡུལ་རྣམས་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་བརྟན་མཽད་གལ་གྱི་བུས་ཇི་སྐད་ངས་སེམས་ཅན་འབར་ཞིང་རབ་ཏུ་འབར་ལ་ཀུན་ཏུ་རབ་ཏུ་མཆེད་ཅིང་འབར་ཏེ་མེ་ལྕེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ལ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཁུངས་བསྟན་པའོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གལ་ཏེ་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་ཡང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ན་འོ་ན་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་འབྲས་བུ་གནས་གཞན་ཡོན་ཏན་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ན་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་སུ་གཏོགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། གྲོང་དང་ལས་དགོན་པའི་གནས་
― DTG132_Page_0236 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་དུ་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་པས་གང་དུ་དེ་བསྒོམས་ན་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའོ། །འོ་ན་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་གྱུར་པས་དེའི་འབྲས་བུས་གཞན་ཁོ་ན་ཞིག་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་ལྟ་ངུར་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། །བསམ་གཏན་བཞིའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོར་འདུས་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཚེ་དང་ལུས་དང་སྤངས་པ་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལས་གཞན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ལྟར་ན་ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདོན་རྣམས་ཀྱང་ཚངས་རིས་རྣམས་ལས་ཚེ་དང་ལུས་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་དང་པོའི་འབྲས་བུར་མི་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་སྡིག་པའི་ཆོས་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཚངས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་སྡིག་པའི་ཆོས་སྤོང་བ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོད་ཆུང་ལ་སོགས་པ་གོང་མ་ནི་མེད་དེ། སྤངས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་ནི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་འཕེལ་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ནི་དགེ་ཞེས་བྱ་བ་བདེ་བའི་སྙིང་པོས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་ཞེས་བྱའོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་ནི་གཟུགས་ཅན་རྣམས་ལས་ཡོན་ཏན་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ལས་བརྩམས་ནས་གསུམ་མོ། །ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ལས་བརྩམས་ནས་ལྔའོ། །གཉི་ག་ལ་མི་གནས་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ནི་གཅིག་གོ །ཡང་ན་མ་དག་པ་དང་དག་པ་དང་འདྲེས་པ་དང་དག་པ་ལས་བརྩམས་ནས་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ཚངས་རིས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རིས་ནི་ཚོགས་ལ་བྱ་སྟེ་ཚངས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིས་ནི། ཚངས་པའི་འཁོར་རོ། །དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཚངས་རིས་རྣམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་དབྱུག་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་དང་འདྲའོ། །ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདོན་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདོན་པར་གྱུར་པས་ན་ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདོན་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །ཚངས་ཆེན་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚངས་པ་ཕལ་དག་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །འོད་
― DTG132_Page_0237 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུང་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འོད་ཀྱི་ཁྱོན་དང་གསལ་བ་དག་ཆུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཁྱོན་ཙམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། ཀུན་ནས་གསལ་བའི་དོན་གྱིས་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དགེ་ཆུང་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །སྤྲིན་མེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་གི་གནས་གཞན་བསམ་གཏན་ལས་བྱུང་བ་སྤྲིན་ལྟ་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསོད་ནམས་སྐྱེས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་བྱམས་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བས་བསོད་ནམས་མཆོག་གི་སྐྱེས་པ་ལ་བྱའོ། །འབྲས་བུ་ཆེ་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུའི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་ཆེ་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་སྤེལ་བ་བསྒོམ་པ་ཆུང་བའི་ཕྱིར་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བསམ་གཏན་ཆུང་ཞིང་མི་བརྟན་པ་ལ་བྱའོ། །མི་གདུང་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྱ་ནོམ་སྣང་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ལ་སྣང་བར་བྱའོ། །ཤིན་ཏུ་མཐོང་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བ་ཤིན་ཏུ་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོག་མིན་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཆུ་ཞེང་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱིས་གང་གི་འོག་ཏུའང་གྱུར་བའི་ཕྱིར་འོག་མིན་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་བཅུ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་ནས་གང་དུ་སྐྱེ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པས་སོ། །ཡང་ན་གནས་གཞན་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཡུལ་ན་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་དེ་དག་གི་གོང་མ་དང་འོག་མ་ཡང་ཇི་ལྟར་རུང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཁྱད་པར་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཁྱད་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ནི་གནས་གཞན་བཞི་པོ་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ནི་སྣོད་ན་ཡོད་དེ། སྣོད་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་མཐའ་དག་གི་ཐུན་མོང་གི་ལས་ཀྱིས་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་གཟུགས་མེད་དེ། གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་ན་
― DTG132_Page_0238 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་གཞན་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་གནས་བརྟན་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་སྡེའི་དྲིན་ཡིན་ཏེ། གནས་གཞན་རྣམ་པར་གཞག་པའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་ན་གནས་གཞན་ཅི་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་མགུར་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་བརྩད་པར་མི་ནུས་སོ། །མདོའི་ཁུངས་ཀྱང་གསལ་བར་བསྟན་པ་འདི་ལ་ཡང་གསལ་བའི་ཕྱིར་གཞན་དྲང་བ་ཡིན་གྲང༌། མི་རྣམས་ཀྱི་ལོ་ལྔ་བཅུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩི་སླ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉི་མའི་འགྲོས་ལས་ཡོངས་སུ་བགྲང་བའོ། །ཚངས་རིས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ཚད་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་བ་ཉི་ཤུ་ལ་བསྐལ་པ་གཅིག་ཏུ་བགྲང་བའི་བསྐལ་པ་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉམ་པར་བགྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསྐལ་པ་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི་མདོ་སྡེ་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མི་རྣམས་དང་དུད་འགྲོ་དང་ཡི་དགས་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ནི་རོར་གྱུར་ཏེ་འདུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། །རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷ་རྣམས་ནི་འཆི་འཕོ་དང་ལྟུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་སོ། །ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སྐྱེས་པའི་མཚོན་ཆ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་དག་གིས་གཅིག་ལ་གཅིག་སྣུན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱང་རིང་བ་ལ་ནི་མདའ་གཞུ་རྣམས་སོ། །དེ་ལས་ཐག་ཉེ་བ་ལ་ནི་མདུང་ཐུང་རྣམས་སོ། །ཤིན་ཏུ་ཐག་ཉེ་བའི་བར་དག་ལ་ནི་ཆུ་གྲི་རྣམས་སོ། །དེས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལྕགས་ཀྱི་ས་གཞི་ལ་ཀུན་ཏུ་གཅོད་ཅིང་ཀུན་ཏུ་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡན་ལག་གཉིས་སུ་མེད་པ་དང༌། གཤེགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ་གཉིས་སུ་བྱེད་པ་སྟེ་གཉིས་ཀྱང་ཁམ་བུ་དང་དུམ་བུ་དང་དུམ་བུ་དུམ་བུར་བྱེད་པ་ལ་བྱའོ། །ལྕགས་ཀྱི་ཐོ་བ་ཚ་ཞིང་ཀུན་ཏུ་རབ་ཏུ་འབར་བ་དག་གིས་རྡུང་ཞིང་ཀུན་ཏུ་རྡུང་ལ་དམྱལ་ཞིང་ཀུན་ཏུ་དམྱལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དམྱལ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ལུས་འཐག་པ་ལ་བྱའོ། །དེ་དག་དེ་ན་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་སྐབས་ཀྱང་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བར་སྐབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་འདུལ་བ་ལས་སྤང་བ་བྱས་ནས་ཆོས་གོས་སྦྱིན་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་
― DTG132_Page_0239 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟ་བུའོ། །འོན་ཀྱང་བདག་ཅག་ནི་བཀྲེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི་འདིའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ། །ལྷག་མ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྕགས་ཀྱི་རབ་ཏུ་འདྲ་བ་ཡིན་པར་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་མདོ་ལས་དཔལ་ལྡན་གྱིས་དྲིས་པ་ན་མཽད་གལ་གྱི་བུས་རྒྱས་པར་བརྗོད་པ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔལ་ལྡན་གྱིས་བཙུན་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་དང་སྔ་དྲོ་བདག་ཤམ་ཐབས་དང་ཆོས་གོས་བགོས་ཏེ་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ལས་བབས་པ་དང༌། དེ་ནས་བཙུན་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་ཕྱོགས་ཤིག་ན་འཛུམ་པ་མཛད་པར་གྱུར་ན། བཙུན་པ་འཛུམ་པ་མཛད་པ་དེའི་རྒྱུ་ནི་གང་ལགས། རྐྱེན་ནི་གང་ལགས་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དཔལ་ལྡན་ཁོ་བོས་སེམས་ཅན་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་ཙམ་ཞིག་ཉམ་ཐག་པའི་ང་རོས་ངུ་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པ་དྲག་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་ཞིང་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལས་འོང་བ་མཐོང་ངོ༌། །མཐོང་ནས་ཀྱང་ཁོ་བོ་འདི་སྙམ་དུ། དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཅན། དེ་ལྟ་བུའི་གནོད་སྦྱིན། དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་ཐོབ་པ། དེ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་སེམས་སོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དག་ངའི་ཉན་ཐོས་མིག་ཏུ་གྱུར་པ་གནས་པ་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དགེ་སློང་དག་སེམས་ཅན་དེ་ནི་སྔོན་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འདི་ཉིད་ན་བ་ལང་གསོད་པར་གྱུར་ཏེ། དེའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་ལོ་མང་པོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དང༌། མདོ་སྡེ་དེ་ཉིད་ལས་གསུངས་པའི་ཁྱད་པར་འདི་ཡིན་ཏེ། རུས་གོང་དྲི་མ་དག་ལ་བྱ་རོག་ལ་སོགས་པས་འཐོག་པ་དག་མཐོང་སྟེ། མི་དེ་ནི་བ་ལང་གསོད་པའི་སློབ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཐལ་གོང་གི་སྟེང་དང༌། ཁ་དང་སྣ་དག་ལ་བྱ་རོག་ལ་སོགས་པས་འཐོག་པ་དེ་ནི་གསོད་པའི་གཤེད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ལྕགས་ཀྱི་དྲ་བ་འབར་བས་དཀྲིས་པ་དེ་ནི་ཉ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རླིག་པ་རྫ་མ་ཙམ་དེ་ནི་གཞལ་བླུགས་སྒྱུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ་བྱའོ། །ལྕེས་ལྡག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྕེས་ཡང་དང་ཡང་དུ་མཆུ་གཉིས་ལ་བལྡག་པར་
― DTG132_Page_0240 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པའོ། །དྲི་ང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤ་རློན་ལ་སོགས་པའི་དྲིའོ། །དེ་ལ་མིར་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ཕོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་འདི་ལྟ་བུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཟས་དང་སྐོམ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ལས་བཟློག་པ་རྣམས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །ལྷའི་བུ་མོ་རྣམས་པས་ལྷ་མ་མ་ཡིན་གྱི་བུ་མོ་རྣམས་མཆོག་ཡིན་པ་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ལ་ཡང་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་བདུད་རྩི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་བུ་མོ་དེ་དག་གི་ཕྱིར་ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་དང་འགྲོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ནི་བདུད་རྩི་རྣམ་པ་བཞིའི་ཕྱིར་ལྷ་རྣམས་དང་འགྲོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །བདུད་རྩི་རྣམ་པ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་དོག་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །དེའི་ཕྱིར། ཆེད་འགའ་མདོ་གཞན་ཁ་ཅིག་ལས་འགྲོ་བ་ཐ་དད་པའི་བསྟན་པས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་སོ། །དེ་དག་ནི་ལྷ་ཉིད་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་བཙུན་པ་འདུས་བཟངས་ནི་དེ་དག་ལ་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མི་འབྱུང་བ་དང༌། མི་མ་ཡིན་པའི་འགྲོ་བར་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཡི་དགས་ཡིན་པར་ངེས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་ཕལ་ཆེར་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་དེ་དག་གི་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་དག་དང༌། བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དག་ན་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མེད་ཀྱང་ཡི་དགས་ཉིད་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་མི་ལས་གཞན་པ་མི་མ་ཡིན་པ་ལ་དགག་པ་བརྗོད་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འགལ་བ་ལ་ནི་དེའི་ཚེ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་སྡེ་གང་ལས་ཀྱང་ལྷ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ནི་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་སྡེ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་དབང་པོ་བཙུན་པ་འདི་དག་ནི་སྔོན་ནས་ལྷ་ལགས་སོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་དྲང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མདོ་སྡེ་གང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་དྲང་བར་གྱུར། གལ་ཏེ་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ་ཞེ་ན། འདི་ཉིད་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལོ་ལེགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐགས་ཟངས་རིས་ནི་ཡི་དགས་མ་ཡིན་ཏེ། བདུད་རྩི་ཟིལ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལྷ་མོ་རྣམས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་གི་བུ་མོ་དག་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷའི་བུ་ལ་སོགས་པ་ཁ་ཅིག་ཟིལ་གྱིས་
― DTG132_Page_0241 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནོན་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། དེ་དག་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། དེ་དག་གི་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པ་བདག་གིར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། དེ་དང་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་བ་དང༌། དེར་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་བདེ་བ་མང་པོ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་བ་དང། དེ་དང་རིས་མཐུན་པའི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཉིས་ཀ་ལ་གྲགས་པའི་ལྷའི་བུ་རྣམས་དང་མདོག་དང༌། དབང་ཕྱུག་དང༌། ཆུ་ཞེང་དང༌། དགའ་བ་དང༌། རྩེད་མོ་དང༌། མཐུ་དང༌། ཁ་ཟས་ལ་སོགས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ཏེ་ཕྱོགས་ནི་དེ་ལྟའོ། །ཇི་ལྟར་ཐགས་ཟངས་རིས་གནོད་སྦྱིན་ཡིན་པ་ལྟ་བར་དགོངས་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །བཙུན་པ་འདུས་བཟངས་ངེས་པའི་ཚིག་ཙམ་གྱིས་ལྷ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལྷ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འགོག་པར་བྱེད་ཅིང༌། འདི་ལྟར་དེ་དག་གི་ངེས་པའི་ཚིག་ཀྱང་ལྷ་ཉིད་ལས་ཟློག་པར་བྱེད་དེ། སུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་ཕྱུག་ཡིན་པས་སུ་ར་ནི་ལྷ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །དེ་བཀག་པའི་ཕྱིར་ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་དབང་ཕྱུག་མེད་པའི་ཐ་ཚིག་གོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་དམུན་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་གནས་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨད་པ་ལ་དགག་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་བུ་ཉིད་ཡིན་ཡང་སྨད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ངའི་བུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་བཞིན་དུ་ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །སྒྲིབ་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྒྲིབ་པ་དག་དང་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདི་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བརྩལ་ཀྱང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་པ་ལ་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམ་པ་བཞི་ཆར་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚ་བ་དང༌། གྲང་བ་དང༌། ལྷག་པ་དང༌། ཉི་ཚེའི་དམྱལ་བའི་བྱེ་བྲག་དག་ནའོ། །བདེ་བ་མྱོང་བ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་ཅིག་ན་རེ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་བདེ་བའི་དབང་དུ་བྱ་བས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་དགེ་སློང་དག་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དག་ཡོད་དེ། གང་དག་དེར་སྐྱེ་བ་དེ་དག་ནི་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཁོ་ན་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་
― DTG132_Page_0242 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཕྱི་རོལ་དུ་བལྟས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཡོ་བྱད་ཀྱི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་འདྲེས་པས་འདྲེས་མར་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲེན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤེལ་མ་ཞེས་བྱའོ། །རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་པོ་དག་འབྱུང་བ་ནི་མདོ་ཉིད་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གླེང་གཞི་མཉན་ཡོད་ན་སྟེ། དགེ་སློང་དག་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་བྱུང་ན་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། སྣ་བདུན་པོ་དེ་དག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མདོ་སྡེ་དག་ལས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་རྣམས་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དགེ་སློང་དག་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཚེས་བཅོ་ལྔའི་གསོ་སྦྱོང་གི་ཉི་མ་དེ་ཉིད་ལ་མགོ་དང་བཅས་པ་བཀྲུས་ཏེ་གསོ་སྦྱོང་བྱས་ནས། བློན་པོའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཞིང་འདུག་པ་ན་ཤར་ཕྱོགས་ནས་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་རྩིབས་སྟོང་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ཚིག་གིས་ལས་ཐམས་ཅད་པས་བྱས་ནས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཕྱོགས་ལོགས་ན་བྱ་སྐྱིབས་ལྷམ་གྱི་ངོས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ན་གླང་པོ་ཆེ་རབ་བརྟན་ཞེས་བྱ་བ་མེ་ཏོག་ཀུ་མུ་དའི་མདོག་འདྲ་ལ། དེའི་མགོ་བཟང་ཞིང་སྔོ་ལ་གཙུག་ལྷམ་བུ་ཆུ་གཤེར་གྱི་མདོག་ལྟར་དམར་བ་ཞིག་གནས་ཏེ། དེ་ལ་འཁོར་གླང་པོ་ཆེ་བརྒྱ་སྟོང་ཡོད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཤ་སྟག་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ཚིག་གིས་གླང་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་པོ་རབ་བརྟན་བུ་ཐ་ཆུངས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་དོན་དུ་གཏོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནུབ་ཕྱོགས་ལོགས་ན་རྟའི་རྒྱལ་པོ་སྤྲིན་གྱི་ཤུགས་ཅན་ལ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཐ་ཆུངས་ཐམས་ཅད་སྔོན་ལ་མགོ་ནག་པ་ཡང་གཏོད་པར་བྱེད་དོ། །ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ནི་ཀླུ་རྣམས་སམ་རྒྱལ་པོ་བཞིས་སྟེར་བར་བྱེད་དོ། །དགེ་སློང་དག་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་བྱུང་ན་བུད་མེད་རིན་པོ་ཆེ་གཟུགས་བཟང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་འབྱུང་བར་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ་བྱའོ། །ཡལ་ག་དང་ལོ་མ་དང་ལོ་མ་གཞོན་ནུ་ནི་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཅུར་ཁྱད་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྡོང་པོའི་སྦོམས་སུ་ཡང་དཔག་ཚད་ཉི་ཤུ་ཡོད་པ་དེའི་ཕྱིར་ད་ནི་ཐད་ཀར་དཔག་ཚད་བརྒྱ་ཡོད་དོ། །ལོགས་ན་ནི་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུར་
― DTG132_Page_0243 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངད་ལྡང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལ་ལ་དག་ཇི་ལྟར་ན་དྲི་རྫི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་ན། ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྲོ་།འདི་ན་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ཅི་ཁྱོད་ཀྱིས་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱང་མཐོང་ངམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཚད་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དཔེར་ན་དེ་ན་མ་བརྡུངས་པར་ཡང་སྒྲ་འབྱུང་བ་ལ་འདི་ནི་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དེ་དང་འདིའི་རྣམ་པར་འབྱོར་པའི་ཁྱད་པར་མི་འདྲ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དྲི་ཡང་སྲིད་དོ། །འོ་ན་མདོ་སྡེ་ལས་མེ་ཏོག་གི་དྲི་ནི་རྫི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པར་མི་འགྲོའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ན་གྲགས་པའི་དྲི་ལས་དགོངས་ཏེ། གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དབྱར་ཟླ་བ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཚེ་དེ་མེ་ཏོག་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དག་ན་ནི་ཤིང་ལྗོན་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ལ་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བདུད་རྩི་ནི་མེད་དོ། །རྟག་ཏུ་མེ་ཏོག་མན་དཱ་ར་བས་པུས་ནུབ་ཙམ་དུ་ཁེབས་པར་འདུག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་པའི་པུས་མོ་ལ་བྱའོ། །ཞི་བའི་བདེ་བ་ཅན་མི་གཡོ་བ་མྱོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་དེ་ནི་ཞི་བའི་བདེ་བ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་གཉི་ག་འགགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ལུས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྣོད་དུ་ཤིན་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་རྒྱུ་གོང་མ་རྣམས་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ལས་རྣམས་ཁོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལུས་བསྐྱེད་པ་ལ་བྱའོ། །དགང་བ་ལ་རྩོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དགང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རུང་བར་བྱེད་པའི་གཞུ་ལ་བྱའོ། །དེ་ལ་འཕགས་པའི་ནོར་ལས་བྱུང་བའི་བདེ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ནོར་བདུན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ནོར་བདུན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་བཅས་པ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལས་བརྩམས་ནས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། འབྲས་བུ་ནི་རྟོགས་ནས་དད་པ་རྣམས་དང༌། འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམས་དང༌། དེ་ལས་བྱུང་བ་མ་ངེས་པ་རྣམས་སོ། །རྒྱུ་ནི་ཐོས་པ་དང་གོང་མ་དག་གོ །མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ན་ཡང་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ལ་འཕགས་པའི་ནོར་ལས་བྱུང་བའི་
― DTG132_Page_0244 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདེ་བ་ལས་རྣམ་པ་བཅོ་ལྔས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ནོར་ལས་བྱུང་བའི་བདེ་བ་ལས་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ནོར་ལས་བྱུང་བའི་བདེ་བ་ཤིན་ཏུ་དམའ་བ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱོན་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲུབ་པའི་དུས་ན་ཡང་ཕྱི་མ་ལ་མི་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཀུན་ནས་སློང་བ་ལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚེ་འདི་ལ་ཡང་མི་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ལ་དགའ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འགའ་ཞིག་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ལ་དགའ་བ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་ཆུང་བ་དང༌། དུས་ཐམས་ཅད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ས་ཐམས་ཅད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དམན་པ་རྣམ་པ་དེ་གསུམ་གྱིས་ཤིན་ཏུ་དམན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ན་ཕྱིས་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ནོར་གཉི་ག་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ན་ཡོངས་སུ་ཟིན་ཅིང་མཐར་ཐུག་པར་འགྱུར་བའོ། །སྲུང་བ་ན་ཚེ་འདི་ལ་རྒྱལ་པོ་རྣམས་སམ་ཆོམ་རྐུན་རྣམས་ལ་སོགས་པས་གཅད་དུ་རུང་བ་དང༌། ཚེ་ཕྱི་མར་ཡང་འདི་ནས་བླངས་ནས་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པའོ། །ཡོངས་སུ་སྤྱད་ན་ཚེ་འདི་ལ་བསྟེན་ན་ཆོག་མི་ཤེས་པ་ཡིན་པ་དང༌། འཐབ་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ན་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་འོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེར་དོགས་པའི་གཞིའི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །བསྲུངས་ན་ཡང་ཚེ་འདི་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དག་གིས་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་སྤོང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པའོ། །བསྡུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི། སྒྲུབ་དང་ལོངས་སྤྱོད་སྲུང་བ་དང༌། །སྤྱད་དང་བསྲུང་བའི་བྱེ་བྲག་ལས། །དུས་ལྔ་འདི་དང་ཕྱི་མ་ལ། །དབྱེ་བས་དེ་དག་གཉིས་གཉིས་སོ། །འཕགས་པའི་ནོར་ལས་བྱུང་བ་ནི་དེ་དག་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འཕགས་པའི་ནོར་ལས་བྱུང་བ་ནི་ནང་གི་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་དུས་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་འབྱུང་བའི་སྐད་ཅིག་ནི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་བདེ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ནི། བདུད་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ངེས་པར་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་
― DTG132_Page_0245 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་ནི་ཚིག་གཅིག་ཏུ་བསྡུའོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པའི་བདེ་བ་ཡིད་ལ་བདེ་བའི་གནས་ལྟ་བུ་ནི་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྨྲས་མ་ཐག་པ་ལྔ་པོ་དག་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱིའོ། །བདེན་པའི་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདུད་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་དྲུག་པོ་དག་གིས་སྟོན་ཏེ། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་མདོ་ལས། བདུད་ཀྱང་དེ་ཡིན་ལ་བདུད་སྡིག་ཅན་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལེགས་འབྱོར་གྱི་མདོ་ལས་སེམས་ཅན་ཇི་ལྟ་བར་བདུད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོ་ཉིད་ལས་ཇི་སྐད་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་སློང་གང་ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པའི་དགའ་བ་ཡང་ཡོད། ཟང་ཟིང་མེད་པའི་དགའ་བ་ཡང་ཡོད། ཟང་ཟིང་མེད་པས་ཀྱང་ཆེས་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་དགའ་བ་ཡང་མེད་དོ། །བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལ་བརྟེན་ཏེ་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་རྫོགས་པར་བྱ་སྟེ་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཟང་ཟིང་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཟང་ཟིང་མེད་པ་བས་ཆེས་ཟང་ཟིང་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདེ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པའིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཏང་སྙོམས་ཀྱང་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པའིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཡང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་དག་དང༌། འདི་ལ་དགེ་སློང་འདོད་ཆགས་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པའོ། །གནས་པའི་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་པ་དེ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཟས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་བདེ་
― DTG132_Page_0246 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་དང་ཟས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང་ཞེས་གང་སྨོས་པ་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱིས་ནི་ཕ་དང་མའི་ཕྲག་པའམ་པང་པར་བྱིས་པ་ལོ་ལྔ་ལོན་པ་ལྟ་བུ་རྫུས་ཏེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲ་བའི་དོན་ཏེ་ཇི་སྐད་དུ། མིག་སྨན་ཐུར་མ་གསར་བྲིས་ལྟར། །རུས་པའི་རྒྱན་རྣམས་བརྒྱན་བྱས་ཤིང༌། །ཕ་རོལ་ཚོར་བར་མི་བྱེད་པའི། །བྱིས་པ་རྣམས་ལ་རྨོངས་པས་ཁྱབ། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བར་དོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གདགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དྲུག་ཡིན་པར་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟར་འདོད་པ་སྐྱེ་བ་གསུམ་དང༌། བདེ་བ་སྐྱེ་བ་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་གསུམ་ཁོ་ནར་ཟད་ལ་མང་དུ་རྣམ་པར་མི་གཞག་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་འདྲིའོ། །དེ་དག་དེ་ལྟར་གནས་པས་དྲན་པ་བརྗེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་ཟས་ཀྱི་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བཀྲེས་པས་འཆིའོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་མིག་གིས་མིག་ཚུགས་སུ་རྟོག་པར་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་ཕྲག་དོག་གིས་སོ། །དབང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་སྙད་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་བཅོས་ལ་བཏགས་པའི་ཡོང་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་ཡོད་པའི་རྒྱུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་རྒྱུ་རྣམ་པ་བཅུ་སྟོན་པར་འགྱུར་བས་ན། དེ་ལ་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། སྔ་ན་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །རང་གི་ས་བོན་ནི་སྔ་ན་ཡོད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བོན་ནི་འབྲས་བུ་བས་སྔ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཙོ་བོའི་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་ནས་སོ། །ཕྲད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྲད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པ་ལ་བྱའི་ཡང་དང་ཡང་དུ་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གནས་གཟུགས་ཅན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་དག་གི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཏེ། མིག་ལ་སོགས་པ་དང་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ན་གང་གི་ཕྱིར་དེའི་རྒྱུ་བརྗོད་ཅེ་ན། ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པས་ན་ཉེས་པ་ཅི་ཡོད། རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བོན་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་
― DTG132_Page_0247 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་ཀྱི་མཐའ་མ་ལོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚམས་མེད་པའི་ལས་རྣམས་མི་བྱེད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་ལྔ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་ལས། ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་གང་ཞེ་ན། མཚམས་མེད་པ་ལྔའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཤིང་འདོད་པ་ནི་སྔ་ན་ཡོད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱ་གང་ཡིན་པ་ལ་ངེས་ཤིང་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པ་ཡང་ཡོད་པ་ན་དེ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དོན་གང་རང་ལ་ངེས་ན་གཞན་ལ་ཡང་གོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོ་ཤེས་པ་ནི་སྔ་ན་ཡོད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཟོའི་གནས་ནི་སྔོན་བྱུང་བ་སྦྱོར་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་སྔོན་མ་བྱུང་བ་སྐྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་འགྲུབ་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲར་བསྟན་གྱི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་འདིར་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འགྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་བྱེ་བྲག་ནི་དེ་ཡོད་དོ། །ཟས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ཕྲད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྔོན་བྱུང་བ་ཉིད་གནས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་གྲུབ་པ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་སྐྱེས་པའི་རྒྱུད་ཡོད་ན་བསགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་རྒྱུད་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གནས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་མ་སྨོས་ན། ནུས་པ་མེད་པ་ནུས་པ་ཡོད་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ན་བརྟ་བ་ཡང་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གནས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འཚོ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བརྟ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་ནི་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འཚོ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནོད་པ་མེད་པ་ཉེ་བར་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་འདོགས་པ་ཉེ་བར་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཅི་ཞིག་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། རང་གི་ས་བོན་ནི་སྔ་ན་ཡོད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱེད་པའི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པར་ཆོས་དེའི་ས་བོན་ནི་བྱེད་པའི་ས་བོན་ནོ། །ཆོས་དེ་ཉིད་གནས་ཏེ་གང་གི་ཚེ་བྱེད་པའི་ཆོས་གཞན་འབྱུང་བ་ན་བྱེད་པའི་ས་བོན་ནི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རང་གི་བྱེད་པ་ཡོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ལས་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བས་རྣམ་པར་བཤད་པར་བྱེད་དོ། །མིག་གི་ལས་ནི་ལྟ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བའི་ཚེ་ན་མིག་ནི་རབ་ཏུ་གསལ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་སྟེ། རབ་ཏུ་གསལ་བ་དེ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་སྤྱོད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བྱེད་པ་དང་ལྟ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་མཚུངས་པའི་མིག་དེ་ཉིད་ལྟ་བ་
― DTG132_Page_0248 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་བྱེད་པ་ཡང་ཡིན་གྱི། དེ་དག་དང་མཚུངས་པའི་མིག་ནི་དེ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་དེ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི་བྱེད་པ་ཡིན་ལ་གང་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་དེའི་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་དང་གཞི་གཉིས་འདྲེས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་རྒྱུའི་གནས་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྐྱེན་དང་འབྲས་བུ་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གཅིག་ཁོ་ནས་དེ་དག་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ནི་གོང་ཁོ་ནར་བརྗོད་པ་ཡིན་པས་མ་སྨོས་སོ། །རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ལ་བྱ་སྟེ། རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དེ་ཡང་ཐ་སྙད་གདགས་པའི་དོན་གྱི་ཡུལ་དེ་ལ་བརྡའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་སྒྲ་དག་གིས་ཀུན་ནས་བསླང་ཞིང་འཇུག་པ་སྟེ། སྒྲ་དེ་དག་ཉིད་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྟེ་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་ཉིད་རྒྱུ་ཁོ་ན་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་ནི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་སྒྲ་དག་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚིག་ནི་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རྩུབ་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དག་གི་གནས་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཐ་མི་དད་པ་ཡིན་ཡང་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཁྱད་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚིག་ཀྱང་སྒྲ་དག་གི་གནས་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཚིག་ཐམས་ཅད་ནི་སྒྲ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུའི་གྲག་པ་ཙམ་ཡང་ཚིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་གིས་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཚིག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྡའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་སྒྲ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དེ་ལ་རྒྱུའི་གནས་མྱོང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ལྟོས་པའི་རྒྱུ་འདོགས་པར་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བའི་དོན་དུ་འཇུག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་དོན་དུ་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་ནི་མངོན་སུམ་མམ་བརྒྱུད་པ་ཡིན་པས་ན་དེ་གཉིས་ཁོ་ན་ལ་ལྟོས་པའི་རྒྱུ་འདོགས་པར་བྱེད་དོ། །ལྟོས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ལྟོས་པའོ། །དེ་ཉིད་རྒྱུ་ཡིན་བས་ན་ལྟོས་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་འབྲས་བུ་ཉིད་རྒྱུ་ཡིན་ཞེ་ན། རབ་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདུན་པ་སྐྱེས་ནས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་སྤྱོད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེའི་རྒྱུའི་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྒྱུའི་གནས་བག་ཆགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བག་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གི་བག་ཆགས་ཏེ་བདག་
― DTG132_Page_0249 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོའི་རྐྱེན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འཕེན་པའི་རྒྱུ་འདོགས་པར་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཕེན་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་སྐལ་བ་ཅན་དུ་འཇོག་པ་སྟེ། དེའི་བག་ཆགས་བསྒོ་བའི་གནས་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་འབྱུང་བ་ཡིན་པས་ན་བག་ཆགས་ནི་གནས་ཡིན་ནོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བྱའོ། །མང་པོ་ཚིག་ཏུ་བྱས་པ་ནི་ཁ་ཅིག་ན་རེ་རྒྱུད་བཞིན་དུ་མང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་བག་ཆགས་རྣམས་འཛིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡོངས་སུ་བསྒོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་ཆགས་གསོས་པ་ལ་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཕུན་ཚོགས་པ་དན་རྒུད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་གི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དོན་དུ་ཕྱི་རོལ་རྣམས་མངོན་པར་འགྱུར་བས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་རྒུད་པར་འགྱུར་རོ། །རླན་དང་བཅས་པའི་ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པས་དེ་མ་ཐག་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་ནུས་པ་སྐྱེད་པ་སྟེ། མངོན་པར་བརྗོད་པའི་བག་ཆགས་ནི་ས་བོན་ནོ། །མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ནི་སྲེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཁུངས་ཡིན་ཏེ། མངོན་པར་བརྙན་པའི་ས་བོན་དེ་ནི་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྲད་ནས་འགགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ལ་བྱ་སྟེ། ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རམ། འགགས་པའི་ཚེ་ཞེས་ཁ་ཅིག་གི་ལུགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ཕྲད་ནས་འགགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་དེ་དང་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་དག་ཏུ་བྱས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་གོ་དཀའ་བར་འགྱུར་རོ། །བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིག་ལ་སོགས་པ་དག་གི་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། མིག་གི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གཡོ་བར་བྱེད་པའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་ན་རང་གི་ས་བོན་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་དག་ཉིད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཉིད་གནས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཁོ་ན་ལ་ལྟ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ། དེས་
― DTG132_Page_0250 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ནི་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སྟེ་དེའི་དབང་གིས་དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ཀྱང་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉམ་པ་དང༌། དམན་པ་དག་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་ན་ནི་རྒྱུ་ཁྱད་པར་ཅན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་དང་ལྡན་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་གཟུགས་དང་ལྡན་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་འདྲེན་ཏེ། དེ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་ཅིག་ན་རེ་བརྒྱུད་པ་ལས་བསམས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སུ་ལ་འཇིགས་པ་ན་བསམ་པ་དེ་ལྟར་རྟོག་པར་བྱེད། གལ་ཏེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་གིས་རིང་བ་རྣམ་པ་བཞི་བརྟགས་པས་འཇིགས་སོ་ཞེ་ན། འོ་ན་འཕགས་པ་གནས་བརྟན་པ་དག་གིས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་དྲངས་མ་ཐག་ཏུ་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བརྟགས་པའི་འཇིགས་པས་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་བརྒྱུད་པའི་བསམ་པ་གཏོང་བར་མི་བྱེད། དེ་ལྟ་བས་ན་སྡེ་པ་གཞན་དག་གིས་བསྒོས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མཐོང་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མ་མོ་ལ་ལྟོས་ཤིག་དང༌། དེ་ལས་ནི་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པར་བྱས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་གཟུགས་མེད་པ་དག་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །འདུས་མ་བྱས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ཡང་འདྲེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཐོབ་པ་ལ་བྱ་སྟེ། སྔར་ནི་འདུས་བྱས་སྐྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་རྒྱུའི་གནས་མཐུ་སྣ་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་སོ་སོར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མ་ཚོལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་རྫས་གཞན་དུ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་མཐུ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བྱས་པའི་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་མིག་ལས་ཀྱང་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་རྒྱུའི་གནས་ཚོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྐྱེན་རྣམས་ཁོ་ན་ལ་བྱའི་རྒྱུ་ལ་ནི་མི་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བྱ་བ་བྱེད་པས་དེའི་ཕྱིར། ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱའོ། །ད་ལྟར་ན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་
― DTG132_Page_0251 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་དང་འདིའི་བྱེ་བྲག་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་རྒྱུ་མཐའ་དག་འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ལ་གཅིག་གིས་སྟོབས་ཀྱིས་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་འདི་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བའི་ཚོགས་པ་དང་འཐོབ་པའི་ཚོགས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་སྟོན་ཏོ། །འདིར་སྨོས་པ་གཞན་དག་ཏུའང་ཇི་ལྟར་སྲིད་པའི་དོན་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞག་དག་ན་རེ་སྔ་མ་རྣམས་ནི་ཕལ་ཆེར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་འདི་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བ་དང་འཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་དག་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་དེ་ལྟ་བུ་སྲིད་མོད་ཀྱི་དེ་དག་ལ་འདུས་པ་མེད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་མ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བརྗོད་པར་རིགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་རྒྱུའི་གནས་བར་དུ་གཅོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་འདོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་ན་མེད་པ་གཞན་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བུའི་ཐ་སྙད་ཡོད་པས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འདིར་རྒྱུས་ཇི་ལྟར་དེ་ལ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་རྒོལ་བ་དེ་ནི་དེའི་རྐྱེན་མ་ཚང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བར་དུ་གཅོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མར་མེ་ལ་སོགས་པས་བར་དུ་གཅོད་པ་བསལ་བ་ལ་བྱའོ། །འོ་ན་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དང་འདི་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་རྫས་ནི་གཅིག་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་བྱེ་བྲག་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་སྔ་མའི་རྐྱེན་མཐའ་དག་དང་འགྲོགས་པ་ཡིན་གྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་ནི་རྒྱུ་གཅིག་པུ་ཡིན་པར་ཟད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་རྒྱུ་དང་ནི་ས་བོན་ལས་བྱེ་བྲག་ཡོད་དོ། །ཡང་ན་བར་དུ་གཅོད་པ་མེད་པ་ཙམ་ཉིད་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཡང་ཉེ་བ་ཙམ་གྱིས་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འགའ་ཞིག་མེད་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་ཡང་ཉེ་བར་གྱུར་པས་ན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་དེ་ནི་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྐྱེན་གྱི་གནས་ས་བོན་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱུའི་རྐྱེན་འདོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ས་བོན་ལ་བྱ་སྟེ། གཞན་དག་ཏུ་ནི་བག་ཆགས་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྒྱུའི་གནས་དང་རྐྱེན་གྱི་གནས་བག་ཆགས་དང་མཐུན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་
― DTG132_Page_0252 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་འདོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱུའི་གནས་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་འདོགས་པར་བྱེད་ཀྱི་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་བག་ཆགས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་དམན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་རྣམས་དང་མཐུན་པ་ཡིན་པར་སྔར་ཡང་རྣམ་པར་མ་བཞག་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་མཐུན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་ནི་ཕན་པའི་དོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་ཡིན་གྱི་དེ་མཚན་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཐབས་ཀྱི་རྒྱུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གོ །འདི་ལྟ་སྟེ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་སྡེ་པ་དག་གིས་སྨྲས་པ། རྒྱུ་ནི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། མིག་དང་གཟུགས་ནི་སྔ་ལ་དེ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཡང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་བྱུང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། དེ་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་འདོད་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་མར་མེ་རྟེན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་སྔ་མ་དག་གིས་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མིག་དང་གཟུགས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་གནས་དང་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །སྐྱེད་པ་པོ་ནི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་ཡང་འདོད་ལ་རག་གོ །གཞན་ཡང་སྨྲ་བར་ནུས་ཏེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་འདས་པ་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་སྒྲ་བཞིན་ནོ། །གང་འདས་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་དྲ་བ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་འདས་མ་ཐག་པའི་གཟུགས་ནི་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ། འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགགས་ནས་ལོ་བརྒྱ་ལོན་པའི་གཟུགས་བཞིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་དེ་ལ་འགགས་པ་དང་འགགས་ནས་ལོ་བརྒྱ་ལོན་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པར་བྱེ་བྲག་མེད་དོ། །ལོག་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའོ། །གཞན་དག་རྗེས་སུ་
― DTG132_Page_0253 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔག་པ་དེ་ལྟ་བུས་འཇིགས་ནས་སྨྲས་པ། དེ་ནི་དམིགས་པ་མ་ཡིན་གྱི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱི་མཇུག་ཐོགས་ཁོ་ནར་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་འབྱུང་བ་ན་དེ་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེ་ན། དེའི་དམིགས་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པར་ཁས་མི་ལེན་ན་དེའི་རྐྱེན་གྱི་དངོས་པོ་གཞན་གང་ཡིན་ཏེ། ཁྱེད་ཅག་ནི་དམིགས་པའི་དངོས་པོ་རང་གི་རྣམ་པར་འབྱུང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་སྨྲའོ། །རྒྱུ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་བསྡུ་བ་དང༌། དུས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་གོ །བསྡུ་བ་ཡང་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་དང༌། བརྡར་བཏགས་པ་ཡོད་པའི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །འགགས་མ་ཐག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་ཐོགས་སུ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། བྱེ་བྲག་དེས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །འགགས་ནས་རིང་དུ་ལོན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཕེན་པའི་རྒྱུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་འཇུག་པས་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །སྡུག་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་བག་ཆགས་དང་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་ནོ། །མི་སྡུག་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དགེ་བའི་བག་ཆགས་དང་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་ནོ། །བརྟ་བའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་སྟེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་དང་དེ་ཁོ་ན་ལ་ལྟ་བའི་རྒྱུ་མ་གཏོགས་པ་དེ་ལས་གཞན་པའོ། །ལྡོག་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་གཏོགས་པ་གང་ཡིན་པ་གཉིས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་མི་རྟག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པར་དགག་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རྟག་པའི་ཆོས་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ལ་སོགས་པས་གང་གི་རྒྱུར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་འགྲེལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་སྐྱེས་ལ་འགགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་སྐྱེས་ལ་འགགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འགགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་དོ། །འདས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུའི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མི་རྟག་པའི་ཆོས་མི་རྟག་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་པར་དགག་པར་འགྱུར་ཏེ། མི་རྟག་པ་ཉིད་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྔ་མ་ཉིད་གཏན་ལ་འབེབས་པར་བྱེད་དོ། །སྐྱེས་ལ་འགགས་པ་ཞེས་གང་འབྱུང་བ་དེས་ནི་འདས་པ་ཉིད་བརྗོད་
― DTG132_Page_0254 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུའི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཇི་ལྟར་འདས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ཡང་བག་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྟག་པ་ནི་གང་གི་རྒྱུར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་རྒྱུའི་དོན་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་དག་ཏུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འོ་ན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་རྒྱུ་ནི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་མ་སྨོས་སོ་ཞེ་ན། དེའི་ཡུལ་ནི་འདུས་བྱས་ཡིན་པར་འདོད་དེ། ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དོན་ཡིན་པར་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་གཞན་ཡང་རྒྱུ་ནི་རྣམ་པར་བདུན་དུ་གཞག་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དེ་ནི་འདྲེན་པ་དང༌། འཕེན་པ་དང༌། མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ལས་བསམས་པ་ཡིན་ཏེ་འདི་ལྟར་ཕྱི་མའི་རྒྱུར་གྱུར་གྱི་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ཀྱི་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ལས་གཞན་པའི་རྒྱུ་དག་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་སྐྱེད་པའི་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་མི་རྟག་པའི་ཆོས་མི་རྟག་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྐྱེས་ལ་འགགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེས་ནི་མ་འོངས་པ་འགོག་པར་བྱེད་དོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་སྐྱེས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་བྱའོ། །འགགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པ་ལ་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེ་ནི་འདས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་སྐྱེས་ལ་མ་འགགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་དེ། དེ་དག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་གཉིས་ཏེ། ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང་འདས་པ་དག་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན་པར་རྟོག་གོ །མི་རྟག་པའི་ཆོས་མི་རྟག་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་ན་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་མི་རྟག་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དངོས་པོ་གཞན་གྱི་ནི་དུས་མཉམ་པའམ་དུས་ཕྱི་མའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་ངོ་བོ་ཕྱི་མའི་རྒྱུར་འགྱུར་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ནི་ཕྱི་མའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་མིག་ནི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱུང་བའི་མིག་གི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ནི་སྔར་འབྱུང་བར་སེམས་པར་སྨྲ་བ་དག་གིས་
― DTG132_Page_0255 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉེས་པའི་ལན་ཡང་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཁོ་ན་དང་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །སྔ་མ་ལས་གྱུར་ན་བྱེད་ཀྱི་མ་གྱུར་བར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྐྱེན་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བར་བྱེད་པ་ན་འབྲས་བུའི་རྐྱེན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ལ་བྱའོ། །མཐུན་ཞིང་འཕྲོད་པ་ལས་འབྱུང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཡང་མཐུ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་མཐུན་པར་གྱུར་ན་ནི་རང་དང་མཐུན་པར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཕྲོད་པར་འགྱུར་ན་ནི་གཞན་གྱིས་སྐྱེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་དངོས་པོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་གདགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་དང་མཚན་ཉིད་ཚུལ་བཞིན་དང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་མཚན་ཉིད་གདགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་གང་ཞེ་ན། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་རྣམས་དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་མི་རྟོགས་པ་ནི་སེམས་པའི་ལུས་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དམིགས་པ་མངོན་པར་མི་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་བརྟག་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལ་ངེས་པར་མི་རྟོག་པ་སྟེ། དེའི་ཚེ་ན་ཤེས་རབ་མེད་པའི་སེམས་པ་འབའ་ཞིག་ལ་གདགས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་རྣམས་དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཤེས་པའི་ལུས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཚེ་ན་སེམས་པ་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཚེ་ན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྐབས་རྙེད་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེའི་ཚེ་ན་སེམས་པ་དེ་ལ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པར་གདགས་པ་མེད་དོ། །འདི་ལྟར་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་འོག་ནས་ཀྱང་འབྱུང་ངོ༌། །འདི་ལ་ལུང་ནི་བསམ་གཏན་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་ལས་བཙུན་པ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་གང་ལགས། དགེ་སློང་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་སེམས་པ་དང་ཤེས་རབ་ཡིན་ནོ། །བཙུན་པ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་གདགས་པ་གང་ལགས། དགེ་སློང་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་གདགས་པ་ནི་ཡིད་ལ་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པའི་སེམས་པ་དང་ཤེས་རབ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །ཅི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དག་སེམས་གཅིག་ལ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་སྐད་ཅིག་ལས་བརྩམས་ཏེ་སྨྲ་ན་ནི་མེད་དེ། གཅིག་ནི་ཡོངས་
― DTG132_Page_0256 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་ཚོལ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། ཅིག་ཤོས་ནི་སོ་སོར་རྟོག་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་བཞིན་དུ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་གཉིས་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པར་རིགས་ཏེ། རྫས་ཐ་དད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། དུས་མི་མཐུན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་གཉིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྫས་གཅིག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། དོན་ཡོངས་སུ་བཙལ་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུན་ལས་བསམས་ཏེ་སྨྲ་ན་ནི་དེའི་ཕྱིར་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་ཡང་མདོ་དེ་ཉིད་ལས་བཙུན་པ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དག་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་འགྱུར། དགེ་སློང་རྒྱུན་གྱིས་ནི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དག་ན་སེམས་གཅིག་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་འགྱུར་གྱི། སྐྱེ་བས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་གང་ཞེ་ན། མིང་གི་ཚོགས་དང་ཚིག་གི་ཚོགས་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་ལ་བརྟེན་པའི་དོན་ནི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚོགས་ལ་བརྟེན་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་གིས་བརྗོད་པར་བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་དག་གིས་དམིགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྣམ་པ་དང་འབྲེལ་བས་ཡུལ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཡིད་ལ་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཇི་ལྟར་རུང་ཞེ་ན། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་འཕངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཉེ་བར་གནས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལས་ནི་དེ་དག་མི་སྲིད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཉེ་བར་གནས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མངོན་པར་བརྗོད་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཁོ་ནས་དོན་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེའི་དོན་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྔོན་པོའོ་ཞེས་ངེས་པར་བྱ་ཞིང་སྒྲོ་འདོགས་པར་ཡང་མི་རིགས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དཔེར་ན་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ངས་འདི་ལྟ་བུ་དང་མངོན་བར་རྫོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ་ཞེས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མངོན་པར་འཇོག་པར་བྱེད་ཀྱང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ཡང་རུང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ། འདི་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་པའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཁོ་ནར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་ཐབས་བྱུང་བ་དེ་དག་གིས་
― DTG132_Page_0257 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སྔ་མ་ཡང་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཁོ་ནར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་མྱོང་བ་དང་བརྡའི་ཐབས་ཀྱིས་དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མི་རུང་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྔོན་པོར་སྣང་བའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་བྱུང་བ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེའི་རྣམ་པ་དང་འདྲ་བར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་སྔ་མ་ལ་ཡང་མངོན་བར་བརྗོད་པ་ཡོད་པར་རྗེས་སུ་དཔག་ཏུ་རུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ལ་ནི་འདྲ་བ་ཆུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། གཅིག་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། ཅིག་ཤོས་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ལ་གཏོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་མ་ལ་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་སྟེ། ངེས་པར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་གཏོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་རྟོག་ཅིང་མཇུག་སྡུད་པར་བྱེད་པའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་ན་ནི་ཡོངས་སུ་བརྩལ་བ་ལས་ངེས་པར་རྟོག་གོ །མངོན་པར་མི་རྟོགས་པ་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་བརྩལ་བ་ལས་ངེས་པར་རྟོག་པ་མེད་དེ་ཀུན་ནས་སློང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་གཉིས་ནི་ཤེས་རབ་དང་སེམས་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ངག་ཀུན་ནས་སློང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་ལ་བྱའོ། །ཡང་ན་དེ་དག་ལས་ངག་ཀུན་ནས་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་དག་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། མཚན་མ་ཅན་དང་མཚན་མ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནས། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་མ་ཅན་དང༌། མཚན་མ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པ་དང༌། ཚོལ་བ་པ་དང༌། སོ་སོར་རྟོག་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལ་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཁ་ཅིག་ལ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཁམས་གསུམ་པའི་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ལ། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་མེད་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡང་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཀྱང་རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་
― DTG132_Page_0258 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་ཞེ་ན། ལངས་པ་ན་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ་ཡང་མཉམ་པར་གཞག་པ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དག་ལས་གཞན་པ་དག་ལ་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གནོད་པར་གྱུར་པ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་བྱའོ། །ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཅིའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཤེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཡུལ་མི་འདོད་པ་ལ་སྣ་ཚོགས་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤུགས་ཀྱིས་འཇུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་མོད་ཀྱི་བརྗོད་པའི་གནོད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཤུགས་ཀྱིས་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དག་ནི་མེད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་མི་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡི་དགས་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུད་འགྲོ་ཁ་ཅིག་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དང་འདྲ་བས་ན་སྔར་ཡང་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ནང་གི་སྡུག་པའི་ཡུལ་གྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ནང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་བདེ་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་ཐོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གདགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཁམས་དང་མཚན་ཉིད་ཚུལ་བཞིན་དང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་འདིར་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གདགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གནས་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ངེས་པའི་དུས་དང༌། ལྡོག་པའི་དུས་དང༌། ལས་ཀྱི་དུས་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དུས་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དུས་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་དུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དང་པོ་ནི་དད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །གཉིས་པ་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །གསུམ་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་དང་བཅས་ཤིང་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །བཞི་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ལྔ་པ་ནི་བག་ཡོད་པ་
― DTG132_Page_0259 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་བཏང་སྙོམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དྲུག་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ངེས་པའི་དུས་དང་དད་པའི་གནས་ཡིན་ཞེ་ན། དད་པས་ནི་མོས་པར་དཀའ་བ་ལ་ཡང་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མོས་པར་བྱེད་ལ་མོས་པ་ནི་ངེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་གང་ཞེ་ན། དངོས་པོ་བརྒྱད་དེ། སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པའི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ལས་བྱུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དང་པོ་དད་པས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པའི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོའོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པས་བསྒྲུབས་པ་དང༌། མ་ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་མེད་པས་བསྒྲུབས་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པས་བསྒྲུབས་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པས་བསྒྲུབས་པ་དང༌། བག་ཡོད་པ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་འཚེ་བས་བསྒྲུབས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཏེ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་བསྒོམས་པ་ལས་ཞེས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་མ་གཏོགས་པའིའོ། །དངོས་པོ་བརྒྱད་དག་ཀྱང་མི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་གཉེན་པོ་དང༌། ཤིན་ཏུ་དག་པས་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་དག་པ་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་ཚིག་གཉིས་དང༌། གསུམ་དང༌། གཅིག་དང༌། གཅིག་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚལ་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི་དཔེར་ན་བརྗོད་པ་ཙམ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལ་བྱའོ། །ཞེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུར་འབྲེལ་པ་ལ་བྱའོ། །མཚུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་པར་ཡོངས་
― DTG132_Page_0260 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་འཛིན་པ་ལ་བྱའོ། །མདུད་པ་བོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུར་འབྲེལ་པ་ལ་བྱའོ། །བརྒྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆེས་ལྷག་པ་ལ་བྱའོ། །ལྷག་པར་ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱལ་ནས་དེའི་བླ་མའི་ཚིག་མི་ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱའོ། །ལྷག་པར་ཆགས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུན་དང་འབྲེལ་བ་ལ་བྱའོ། །ཉེས་དམིགས་སུ་མི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་མཚན་དུ་ངོམས་མི་མྱོང་བར་ཞིང་དེ་ལ་གཞོལ་བར་བྱེད་པ་ལ་བྱའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་མི་ཤེས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཆགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་མར་འཛིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ནི་བླ་མའི་གནས་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པའི་གནས་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བ་ལས་བརྩམས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བླ་མ་རྣམས་ནི་ཕན་འདོགས་པས་གཙོ་བོ་རྣམས་དང༌། ཡོན་ཏན་གྱིས་གཙོ་བོ་རྣམས་དང༌། རིགས་ཀྱིས་གཙོ་བོ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ལ་བསམ་པ་ཐག་པ་ནས་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ཚིག་ལྔས་བསྟན་ཏོ། །སྦྱོར་བ་ནི་ཚིག་གཅིག་གིས་སོ། །དེ་མར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་ཡིད་དུ་འོང་བ་བཞིན་ནོ། །ཕར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དགེ་སྦྱོང་དུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་སྦྱོང་རྣམས་ལེགས་པར་བྱེད་དོ། །བྲམ་ཟེར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ལ་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རིགས་ཀྱི་གཙོ་བོ་རྣམས་ནི་ཕུ་བོ་ལ་སོགས་པ་དག་སྟེ། དེ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ནི་དེ་དག་ལ་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱ་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལ་བྱའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐབས་གང་གིས་བྱེད་པ་དང༌། ཅི་ཞིག་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཐབས་ནི་རིགས་པས་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ལྟོས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གཉིས་ཀར་ཡང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་རྣམས་ལ་འཇིགས་པར་ལྟ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་འདི་དང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་རྣམས་ལ་འཇིགས་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཅི་ཞིག་བྱེད་ཅེ་ན། སྦྱིན་པ་དག་
― DTG132_Page_0261 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྦྱིན་ཞིང་བསོད་ནམས་དག་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་གོ །ཡང་སྦྱིན་བདག་གི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་ལས་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་དགེ་སྦྱོང་རྣམས་དང༌། བྲམ་ཟེ་རྣམས་དང༌། བཀྲེན་པ་རྣམས་དང༌། སྡུག་ཕོངས་པ་རྣམས་དང༌། འདྲེན་པ་རྣམས་དང༌། སློང་མོ་རྣམས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཟས་དང༌། སྐོམ་དང༌། བཅའ་བ་དང༌། བཟའ་བ་དང༌། བཞོན་པ་དང༌། གོས་དང༌། ཕྲེང་བ་དང༌། སྤོས་དང༌། བྱུག་པ་དང༌། གནས་དང༌། མར་མེ་སྦྱིན་པ་དག་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། དེའི་འབྲས་བུ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པའི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་དེའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་པོ་ཞེས་བྱ་བའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལ་བྱའོ། །ཕྱོགས་མི་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དགེ་སློང་དང་བྲམ་ཟེ་རྣམས་དང་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ལ་བྱའོ། །ཕོངས་པ་སེལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟས་དང་སྐོམ་ལ་སོགས་པས་ཕོངས་པ་དག་ལ་ཟས་དང་སྐོམ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ལ་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ལོངས་སྤྱོད་ཡིན་པར་ཤེས་པ་ལ་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོར་གཏོགས་པའི་མདོ་ལས། ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བརྗོད་པར་བྱ་ན། འདི་ལ་སྟོན་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ཞིང་དམ་པའི་ཆོས་ཐོག་མར་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བར་དག་སྟོན་པར་མཛད་ན་ཁྱིམ་བདག་གམ། ཁྱིམ་བདག་གི་བུ་ཆོས་དེ་ཉན་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ཆོས་དེ་ཐོས་ནས་ཀྱང་དད་པ་རབ་ཏུ་འཐོབ་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་བར་དང༌། སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བར་དང༌། དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་དང་ལྡན་པས་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་གཅོད་དེ་དྲན་པ་ཀུན་ཏུ་སྲུང་ཞིང་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དེའི་འབྲས་བུ་ནི་མཐོ་རིས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པའི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དད་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ལ་བྱའོ། །ཆུ་ལོན་
― DTG132_Page_0262 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་གློན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ་བྱའོ། །ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་བཅད་དེ་དྲན་པ་ཀུན་ཏུ་སྲུང་ཞིང་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེའི་འགྲོ་བ་དང་འདུག་པའི་གནས་སྐབས་དག་ལ་འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མཐོ་རིས་ཡིན་པར་ཤེས་པ་ལ་བྱའོ། །སྒོམ་པ་པོའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང༌། འདི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་བྱམས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཁོ་ན་མེད་པ། འགྲན་ཟླ་མེད་པ། གནོད་པ་མེད་པ། ཡངས་པ། རྒྱ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ། མི་གཉིས་པ། ཚད་མེད་པ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་མོས་པར་བྱས་ཏེ་ཁྱབ་པར་བྱས་ནས་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཉིས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གསུམ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བཞི་པ་དང༌། བླ་དང༌། འོག་དང༌། ཐད་ཀར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་འཇིག་རྟེན་འདི་བྱམས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཁོ་ན་མེད་པ། འགྲན་ཟླ་མེད་པ། གནོད་པ་མེད་པ། ཡངས་པ། རྒྱ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ། མི་གཉིས་པ། ཚད་མེད་པ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པས་མོས་ཏེ་ཁྱབ་པར་བྱས་ནས་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ། །དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱམས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཁོ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ་བྱའོ། །ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་འཇིག་རྟེན་འདི་ཁྱབ་པར་བྱས་ནས་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གང་གསུངས་པ་ལ་བྱའོ། །ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡིན་པར་ཤེས་པ་ལ་བྱའོ། །ད་ནི་ཟས་སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་མདོ་སྡེ་ལས་གསུངས་པའི་ཚིག་རྣམས་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་དེ། འདིར་ཟས་སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་དག་ནི་དགེ་སྦྱོང་རྣམས་དང༌། བྲམ་ཟེ་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དྲུག་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །གནོད་
― DTG132_Page_0263 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱང་ཟས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། བཅའ་པ་དང་བཟའ་བ་གཉིས་ནི་ཁ་ཟས་ངན་པ་ཟ་བས་གནོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཡང་གནོད་པ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་ཡང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་ཟས་སྐོམ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པས་ཕོངས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་བཅའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མདོ་སྡེ་ལས་གསུངས་པའི་ཚིག་གཉིས་པ་དང༌། རེ་རེ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཕན་གདགས་པ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་དང་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་ཏེ། དེ་ཡང་ཟས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མདོ་སྡེ་ལས་གསུངས་པའི་ཚིག་བཞི་དང་རེ་རེ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །མི་མཛའ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་དག་ནི་ཁོ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བཞི་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་འཁྲུག་པའི་བསམ་པ་མི་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁོ་ན་མེད་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལས་གོ་བཟློག་པ་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །སྡུག་པ་ལ་རྣམ་པར་བགེགས་བྱེད་པའི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲན་ཟླ་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་ནོ། །མི་སྡུག་པ་བསྒྲུབ་པ་དང་ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་སྒྲུབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཁ་ཅིག་ན་རེ་གནོད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་གནོད་པ་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས་ཚད་མེད་པ་བཞི་ནི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པས་ན་དེ་དག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་མཛའ་བའི་མཚན་ཉིད་བཞི་པོ་སྨོས་པ་དག་ཡིན་ནོ། །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡོ་བྱད་ཀྱི་བདེ་བ་བསྒྲུབ་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ནའོ། །དགའ་བ་དང་བཅས་པའི་བདེ་བ་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་མན་ཆད་དུ་དགའ་བ་དང་བཅས་པའི་བདེ་བ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་ལ་བྱའོ། །དགའ་བ་མེད་པའི་བདེ་བ་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་གོང་མ་ལ་སྟེ། འདིར་མདོ་སྡེའི་ཚིག་ཀྱང་བྱམས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཕྱོགས་གཅིག་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བཞི་དང༌། བླ་དང༌། འོག་དང༌། ཐད་ཀར་བར་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་
― DTG132_Page_0264 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་འཇིག་རྟེན་འདི་ཁྱབ་པར་བྱས་ནས་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་མཁས་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་མདོ་འདིའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི། ཡང་མཐུན་པར་འཇུག་པར་ཁས་བླངས་པ་ནི་བཞི་པོ་འདི་དག་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོའི་ཞར་ལ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིར་མདོ་སྡེ་ལས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་དང༌། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་དང༌། སྐྱེས་བུ་ངན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་དང༌། མཛངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་པ་དང༌། ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་སྨད་པ་དག་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། སྦྱིན་པ་ནི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་དང༌། ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་སྨད་པའི་བར་དག་ཡིན་ནོ། །སྲོག་ཆགས་འབྱུང་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་མི་འཚེ་བ་དང༌། ཕ་དང་མ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་དང་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་དགེ་སློང་གི་དངོས་པོ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་དང༌། ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་སྨད་པའི་བར་དག་ཡིན་ཏེ། སྦྱིན་དང་མི་འཚེ་ཡང་དག་སྡོམ། །དུལ་དང་ཕ་མ་བསྙེན་བཀུར་དང༌། །ཞི་བ་ཉིད་དང་ཚངས་སྤྱོད་ནི། །དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་སྟེ། །གང་དག་མཁས་པས་བསྟན་བྱའི་གནས། །དེ་དག་ཡང་དག་མཐོང་ན་ནི། །མཐོང་བ་རྫོགས་པའི་འཕགས་པར་འགྱུར། །དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། མཁས་པས་བསྟན་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་མཐུན་པར་འཇུག་པར་ཁས་བླང་བ་བཞི་པོ་རྣམས་སུ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བོ་ཡོངས་ལ་མཐུན་པར་འཇུག་པ་ཁས་བླང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐྱེ་བོ་ཡོངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱ་སྟེ། ཡོངས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཀུན་གྱི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོགས་པར་འདུ་འོས་ལ་མཐུན་པར་འཇུག་པར་ཁས་བླང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚོགས་པར་འདུ་འོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུ་རྣམས་ནི་ཕན་གདགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །སྐལ་བ་མཉམ་པ་དང་མཐུན་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐ་མའི་འབྲས་བུ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐོབ་པ་དང༌། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མདོ་སྡེ་ལས་གསུངས་པའི་ཚིག་མཐོང་བ་རྫོགས་པའི་འཕགས་
― DTG132_Page_0265 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་འགྱུར། དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། དེ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པས་མཐོང་བ་རྫོགས་པའི་འཕགས་པ་ཡིན་ལ། ལྷག་མ་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ཞི་བ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཁས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་ལས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་ན་སྟེ་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དམ་པ་དེ་དང་ལྡན་ཞིང༌། ཤིང་དྲུང་དག་གམ་གྲོང་སྟོང་དག་གི་གནས་མལ་དབེན་པ་དག་ཏུ་གནས་པར་བྱེད་དེ། དེར་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ནས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་བར་དུ་བྱས་ཏེ་འདུག་ནས། དེས་འཇིག་རྟེན་ལ་བརྣབ་སེམས་སྤངས་ཤིང་བརྣབ་སེམས་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ལེན་མང་དུ་གནས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་དག་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་མ་ནུར་ལས་རྒལ་ཞིང་ཐེ་ཚོམ་ལས་རྒལ་ནས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་ཅིང་ཐེ་ཚོམ་ལས་སེམས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །དེས་སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་དག་སྤངས་ནས་འདོད་པ་རྣམས་ལས་དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་དག་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ། །དེས་དེ་ལྟར་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་བར་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ཟག་པ་ཟད་པ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པོ་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་ལ་དགེ་བ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལ་བྱའོ། །དགེ་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་དག་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་གང་གསུངས་པའི་བར་དག་ལ་བྱའོ། །དགེ་བ་ལ་བསྟན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་དགེ་བ་དག་ལས་ཡོངས་སུ་མི་མཉམ་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་གསུམ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མདོ་སྡེ་དེ་ཉིད་ལས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་དང༌། བསམ་གཏན་རྣམས་དང་ཟག་པ་ཟད་པའི་བར་དག་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནི་གསུམ་པོ་དག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཙམ་གྱི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་མདོ་ལས། དེ་ཉིད་བསམ་གཏན་དང་བཅས་པ་དང་དེ་ཉིད་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་
― DTG132_Page_0266 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅས་པར་འབྱུང་བ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལར་འདི་ན་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་ཁ་ཅིག་རྟག་པའི་དུས་དང་ཐེར་ཟུག་ཐེར་ཟུག་གི་དུས་སུ་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཞེས་དེ་ལྟར་ལྟ་ཞིང་དེ་སྐད་སྨྲ་བ་དག་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་རྟག་པར་ཟས་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། ཐེར་ཟུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བར་ཆད་མེད་པ་སྟེ། འདབ་ཆགས་ལས་སོ། །ཡང་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། གནས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེར་ཟུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་བྱའོ། །རྟག་པའི་དུས་དང་ཐེར་ཟུག་གི་དུས་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་ནི་གོང་མ་གཉིས་རྣམ་པར་བཤད་པའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བཞི་ནི་བྲལ་བ་དང༌། རྒྱུན་དང་སྐད་ཅིག་ལ་འཇིག་པ་དང་འགྱུར་བའི་མི་རྟག་པ་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་ལྟ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་དོན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་བརྗོད་པས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཁྱུ་མཆོག་པའི་ཚོགས་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་ལས་དེ་ནས་བྲམ་ཟེ་དམར་པོའི་བུ་ལུས་མི་སྡུག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཉེ་བར་སོང་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །ཀྱེ་གཽ་ཏ་མ་འདི་ལ་བདག་གི་སློབ་མ་ཁྱུ་མཆོག་གི་ཚོགས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དེ་འཁོར་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གང་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ། །གང་མེད་པ་དེ་ནི་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །མེད་པ་ལ་ནི་འབྱུང་བ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་མཆིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་ལྟ་ཞིང་རྣམ་པར་འཇོག་ལ་ཡོངས་སུ་སྟོན་པར་བྱེད་ཅེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྟ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པས་སོ། །རྣམ་པར་འཇོག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་སྙད་དང་མི་འགལ་བར་བསྟན་བཅོས་བཞག་པས་སོ། །ཡོངས་སུ་སྟོན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་གཞན་དག་ལ་རྗོད་པར་བྱེད་པས་སོ། །འདི་ལྟར་ལུང་དང་རིགས་པས་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལུང་ནི་ཐོས་པ་དང་དྲན་པའོ། །དེ་ལ་དྲན་པ་ནི་ཐོས་པ་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཐོས་པ་ནི་སློབ་མ་རྣམས་ལ་བསྟན་བཅོས་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་
― DTG132_Page_0267 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་སྟེ། སྡེ་སྣོད་བྱིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ནོ། །རིགས་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་རྟོག་གེ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་དང་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་རྣམ་གྲངས་ནི་དཔྱོད་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་འདི་ལྟར་གང་སློང་བར་བྱེད་པ་དེ་ཡང་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེའི་གནས་སྐབས་ལྟ་བུར་མ་གྱུར་པ་ལ་བྱའོ། །རྟོག་གེ་ལ་རྟོག་པའི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་གནས་སྐབས་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ལུང་མེད་པའི་ཕྱིར་རང་གི་སྤོབས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་པ་ཞེས་བྱའོ།། མངོན་པར་བརྟགས་ཤིང་འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་དཔྱོད་པའི་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དངོས་པོ་གང་དག་ལས་དངོས་པོ་གང་དག་འབྱུང་བ་དེ་དག་ནི་ངག་གི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གྲགས་ཤིང་འདོགས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་རྣམས་པར་འགྲེལ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྡོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་འབྲས་བུ་དེ་དེ་ལ་ཡོད་དོ་ཞེས་མཇུག་བསྡུས་པ་ནི་དམ་བཅས་པའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི་ས་བོན་ལ་མྱུ་གུ་ཡོད་དེ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལ་མྱུ་གུ་མེད་པ་དེ་ནི་མྱུ་གུ་འབྱུང་བའི་རྒྱུར་མི་གཞག་སྟེ། དཔེར་ན་ཤེས་པ་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དེའི་དོན་དུ་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱ་བ་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་དེ་དག་ཉིད་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་དེ་ཡང་དེ་དག་ལས་འབྱུང་གི་དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ལས་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལྡོག་པ་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་དེ་ལ་གལ་ཏེ་ནུས་པའི་སྒོ་ནས་ས་བོན་ལས་མྱུ་གུ་ཡོད་པར་འདོད་ན་ནི་བརྩད་དུ་མེད་པས་ཆུང་ཟད་ཀྱང་མི་བརྗོད་དེ། །གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྟེ་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོད་པར་འདོད་ན་ནི་དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དཔྱད་པར་བྱའོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་པའི་སྐྱོན་ནི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པའི་ཆོས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་རྩིང་བའི་ཕྱིར་མ་སྨྲས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །རྒྱུར་ངེས་པ་དང་འབྲས་བུ་ངེས་པ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ནི་རྒྱུའོ་འདི་ནི་འབྲས་བུའོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་
― DTG132_Page_0268 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དམ་བཅས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་ཡོད་དོ། །ཅི་མ་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མ་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མ་ཐོབ་པ་ལ་བྱ་སྟེ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དེས་ནི་དམ་བཅས་པ་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་དེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་རང་བཞིན་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ས་བོན་ལ་མྱུ་གུ་མེད་དོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པ་ནི་ས་བོན་དག་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པའོ། །དེ་ཡང་ཕ་རོལ་གྱིས་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་གཉིས་ཀ་ལ་གྲུབ་པོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གལ་ཏེ་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ནུས་པ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ལ་ཡང་སྐྱོན་དེ་ཁོ་ན་ཡོད་དེ། ནུས་པ་ནི་འབྲས་བུ་ལས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེས་ཟིན་པའི་མཚན་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་ཡང་དམ་བཅས་པའི་སྐྱོན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་སྐྱེས་པའི་གསལ་བ་གཞན་རྣམས་ནི་ས་བོན་ལས་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་ཡོད་ན་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ཏེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱུ་ཡོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉེ་བར་གནས་སམ་ས་བོན་ཡང་དག་པར་མ་བཅོམ་ཞིང་མ་སྤངས་པ་ལ་བྱའོ། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དཔེས་ནི་དགག་པ་ཁོ་ན་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྟེན་ལ་དམིགས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་མིག་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་ཡང་དེ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་པ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞིང༌། རང་གི་ལས་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་རྒྱུ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་མེད་པ་དེའི་ཚེ་འབྲས་བུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་ཞིང་འབྲས་བུས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ལས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་རྒྱུ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་འདི་ལྟར་བྱ་སྟེ། ས་བོན་སྐམ་པོ་ལ་ནི་མྱུ་གུ་མེད་དེ། བར་དུ་གཅོད་པ་མེད་ཀྱང་མྱུ་གུ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་སེམས་སམ་ཤེས་པ་ཡོད་པ་བཞིན་ཏེ། ཆོས་མི་མཐུན་པ་ནི་ས་བོན་ལས་མྱུ་གུ་མངོན་པར་གྲུབ་པའོ། །ལས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །རྒྱུར་འགྱུར་བའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་ཐུག་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་མྱུ་གུ་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར་
― DTG132_Page_0269 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་བསམས་པའོ། །ཡང་ན་འགྱུར་བའི་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་འགྱུར་བར་འོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་རྐྱེན་རྣམས་མ་གཏོགས་པར་ཡང་ངོ༌། །དེ་དག་འདི་ཉིད་དུ་སེམས་ཏེ། རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་མེད་ན་སྐྱེ་བར་མི་རུང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ལ་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་དེ་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །འབྲས་བུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འབད་པར་མི་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་སོགས་པ་དང་འགལ་བ་ཡོངས་སུ་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལྷག་མའོ། །ཅི་སྒྲིབ་པའི་རྒྱུ་མེད་པའམ་སྲིབ་པ་ཡོད་པར་འདོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པར་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་པ་ན་ནི་ཡོད་པར་ཡང་འདྲ་ན་འབྲས་བུ་དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱུ་ལ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པར་མི་བྱེད་དེ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འབྲས་བུ་དང་འབྲེལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྟེ་ཕ་རོལ་གྱིས་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པར་རིག་ནས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། ས་བོན་ལ་མྱུ་གུས་བསྒྲིབས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་ན་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་དེ་ཉིད་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན་འདི་ལྟར་འདི་ན་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེའམ་ཆོས་འདི་པ་ཁ་ཅི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལས་ཞེས་སྨྲ་བར་མི་འདོད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་ཅི་ཡོད་པ་ཉིད་སྒྲིབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་འབྲས་བུ་ཉིད་སྒྲིབ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྒོལ་ཞིང་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་པ་ཉིད་སྒྲིབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་རྒྱུ་ཡང་ཡོད་པ་ཡིན་པས་ཡོད་པ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་གསལ་བ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བས་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྒྱུ་ཡང་ཡོད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེ་ཡང་བསྒྲིབས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མ་ངེས་པ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་མི་སྒྲིབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ལན་གདབ་པར་མི་ནུས་སོ། །ཅི་ཆོས་དེ་ལས་མངོན་པར་གསལ་བ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའམ་འོན་ཏེ་ཐ་དད་པར་འདོད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དམ་བཅས་པ་སྔ་མ་ལ་རང་གི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་གནོད་པ་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་རྒྱུ་མེད་པ་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱ་བའི་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྐྱེན་ཉེ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང་པོ་ཉིད་ནས་མངོན་པར་གསལ་བའི་
― DTG132_Page_0270 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཡིན་ན་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་གསལ་བ་ལ་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱ་དགོས་པར་འགྱུར་བས། དེ་ལ་ཡང་གཞན་གྱི་བྱ་བ་དགོས་པས་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་མངོན་པར་གསལ་བ་མ་ཡིན་པ་ལས་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཡང་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་མི་འདོད་དེ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དེས་ཀྱང་གནོད་པ་ཁོ་ནར་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །མེད་པའི་མེད་པ་ཉིད་ནི་མངོན་པར་གསལ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའི་དུས་ན་འབྲས་བུ་མེད་ན་ནི་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པའི་ཡོད་པ་ཉིད་ནི་མངོན་པར་གསལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་བྱུང་བའིའོ། །སྒྲའི་མཚན་ནི་ཇི་སྐད་འདོགས་པ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱབས་དང་འཇིག་པ་དང་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པར་ལྟ་བའོ། །ཡང་ན་དོན་དང་འགྲེལ་བ་ཐ་སྙད་གང་ཡིན་པ་ནི་མི་རྟག་པའོ། །ཡང་ན་བརྗོད་པས་ནི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་ལ་བྱའོ། །རྣམ་པར་གནས་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་ཡང་སྒྲའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གནས་པ་ཁོ་ནར་ལྟའོ། །འདིར་མངོན་པར་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་ནི་བརྗོད་པར་བྱས་པའི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་སྟེ། བྱེ་བྲག་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་གང་ཞེ་ན། །འདི་ལྟར་འདི་ན་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེའམ་ཆོས་འདི་པ་ཁ་ཅིག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་འདི་པ་ཁ་ཅིག་ཀྱང་ཀུན་གྱིས་བཀུར་བ་དང་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདས་པ་ཡང་ཡོད་དེ། མ་འོངས་པ་ཡང་ཡོད། ད་ལྟར་བྱུང་བ་བཞིན་དུ་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཡིན་གྱིས་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་ཞིང་དེ་སྐད་སྨྲ་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བའམ། དུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་བཞིན་ནོ། །ཆོས་མཐུན་པ་ནི་བུད་བུའི་རས་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཆོས་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་གང་གི་རྣམ་པར་
― DTG132_Page_0271 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་པ་དེ་ནི་དེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཏན་ཚིགས་དང་པོའི་མ་གྲུབ་པ་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་མ་འོངས་པ་དེ་མེད་དུ་ཟིན་ན་དེས་ན་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ནའོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་མ་ཟིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ན་དེས་སྐྱོན་ཐོགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གལ་ཏེ་མ་འོངས་པའི་གནས་སྐབས་ན་དེའི་མཚན་ཉིད་མེད་དུ་ཟིན་ན་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་གནས་སྐབས་སུ་དེའི་མཚན་ཉིད་གློ་བུར་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། མཚན་ཉིད་གློ་བུར་དུ་འབྱུང་བས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཟུགས་ཅན་ཉིད་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། མ་འོངས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཡང་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པར་བརྗོད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །གལ་ཏེ་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ན་ནི་མཚན་ཉིད་དུས་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་ཏུ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དུས་རྣམས་སུ་འཕོ་བ་ན་སྐྱེ་བའམ། འབྲི་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་བཞིན་ཏེ། མ་འོངས་པ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གིས་གཟུང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པས་དེ་ལྟས་ལྷག་མའི་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་སྟེ། དེས་ནི་མ་གྲུབ་པ་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཡང་འགལ་བར་འཁྲུལ་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། མ་འོངས་པ་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བུམ་པ་བཞིན་ཏེ་ཆོས་མཐུན་པ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའོ། །གལ་ཏེ་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅིག་ཡིན་ན་ནི་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གལ་ཏེ་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཁས་ལེན་པ་ཆོས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལོག་པར་འགྱུར་ཏེ། མ་འོངས་པ་ཉིད་ཉམས་པའི་གཏན་ཚིགས་གཉིས་པ་ནི་རང་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་དུས་གསུམ་དུ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་ཉམས་པ་ཁོ་
― DTG132_Page_0272 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་དང་པོ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འོང་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་ཡུལ་ན་གནས་པར་ཡང་འགྱུར་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡུལ་ན་གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱར་ནི་མ་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཡུལ་ན་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང་འགལ་ལོ། །ད་ལྟར་དང་ཡང་བྱེ་བྲག་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པ་ཉིད་ཉམས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་འཕོས་ནས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་ནི་དེས་ན་མ་འོངས་པ་ཡང་མ་སྐྱེས་པར་འགྱུར་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མ་འོངས་པ་ཡང་མ་སྐྱེས་པར་འགྱུར་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཞིག་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་མ་བྱུང་བ་ཡང་སྐྱེས་པར་འགྱུར་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་ཉེས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ལུང་ལས་དུས་རྣམས་ནི་བྱ་བས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ། །གལ་ཏེ་ལས་མི་བྱེད་པ་ཡིན་པ་ལ་ལས་བྱེད་པར་འགྱུར་ན་ནི་དེས་ན་མ་བྱུང་བ་བྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་མ་བྱུང་བ་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའོ། །སྐྱོན་སྔ་མ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འགྱུར་བས་དེ་ཡང་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐྱོན་སྔ་མ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པ་ཡང་སྐྱེས་པར་འགྱུར་ལ། སྔོན་མ་བྱུང་བ་ཡང་སྐྱེས་པར་འགྱུར་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་སྨོས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་འདྲེས་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་བཞིན་འདྲེས་པའི་སྐྱོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་མ་འོངས་པ་དེ་ལྟར་བྱུང་བའི་དངོས་པོ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་མ་འོངས་པ་དེ་ཉིད་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཁས་བླངས་པའི་སྒོ་ནས་དམ་བཅས་པའི་སྐྱོན་དག་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་མ་རྫོགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་རང་བཞིན་འདྲེས་པའི་སྐྱོན་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ལས་དང་བཅས་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེ་བ་ན་དེ་ལ་ནི་འབྲེལ་པའི་བྱེ་བྲག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་བརྗོད་པར་ནུས་པས་ན་སྐྱོན་འདི་མ་ངེས་པར་མ་སྨོས་སོ། །དེར་ནི་འཁྲུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་ལ་ནི་ལས་དང་ཐ་དད་པ་མེད་པར་བསྟན་གྱི་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་ཟེར་ཏེ། གལ་ཏེ་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་མེད་དུ་ཟིན་ན་དམིགས་
― DTG132_Page_0273 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་ཇི་ལྟར་བློ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒོལ་ཞིང་རྟོག་པས་ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ནི་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། བློའི་གཟུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ད་ལྟར་བྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱང་དུས་གསུམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཁུངས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ། །མེད་པ་ལ་ཡང་མེད་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་དམིགས་པ་མེད་པ་ལ་བློ་འཇུག་པའི་དཔེ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་དོ་སྙམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་མེད་པར་འཛིན་པའི་བློ་ཡོད་དོ་སྙམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་འགྱུར་དུ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡུལ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་དོན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ན་ཡུལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་ཡོད་པ་ལ་མེད་དོ་ཞེས་མིང་ལ་དམིགས་པ་ན་འཁྲུལ་བའི་ཤེས་པའི་ངོ་བོའི་བློ་འཇུག་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་མིང་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དེའི་དོན་ལ་དམིགས་པའི་བློ་གཉིས་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཁྲུལ་བའི་ཤེས་པ་དེ་ནི་དེའི་དོན་ལ་དམིགས་པར་མི་ནུས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །མེད་པ་ལ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་ན་ཡོད་པས་དབེན་པ་ལ་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པར་རིགས་ཤེ་ན། དེ་ཡོད་པས་དབེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སུས་སྨྲས་ཏེ། དེ་ལ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཟད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བར་འདོད་ཀྱི་བདག་གི་དངོས་པོ་ལ་ལྟོས་ནས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཡང་གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་འདྲི་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་སྔོན་པོ་ལ་སེར་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལྟ་བུ་ཡིན་ཡང་ཅི་སྔོན་པོ་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བའམ། མེད་པར་ཤེས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་བསྟན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་མ་ནོར་བའི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཕྱིར་བས་ཀྱང་ངོ། །ལན་དེ་དག་གིས་ནི་མ་ངེས་པ་ཉིད་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་ཅིག་ན་རེ་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྐྱེས་པ་དང་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ངོ་བོ་ལྟ་བུ་ཡིན་གྱི་སྔོན་མ་བྱུང་བ་
― DTG132_Page_0274 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལམ་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཕྱིར་སྐྱེས་པར་འགྱུར་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སྔོན་མ་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །རྟག་ཏུ་རུང་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། །འབྲས་བུ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ན་རྐྱེན་ཁ་ཅིག་འདས་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ན་རྐྱེན་གྱི་དངོས་པོར་གཞག་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཚེ་ན་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེས་པ་དང་འདྲ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དཔེར་ན་མཁས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་སྐྱེས་པ་དང་འདྲ་བ་ལ་བྱའོ། །མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བ་ལ་བྱའོ། །འབྲས་བུ་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་འདས་པ་ལ་བྱའོ། །མི་ལྟོས་པའི་གནས་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བྱའོ། །བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཚིག་རེ་རེ་ལ་སྒྲུབ་པ་དང་སུན་དབྱུང་བ་བརྗོད་ནི་མངས་པར་འགྱུར་བས་དོན་གྱི་ཚིག་རྣམས་ཁོ་ན་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བློ་སྔོན་དུ་བཏང་བ་མ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་གིས་ཀྱང་སྔོན་མ་བརྟགས་པ་སྟེ། དེ་དག་ལ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་བློ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་བློ་འཇུག་པའི་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་དེ་དང་འབྲེལ་པའི་བདག་མེད་པར་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བར་བསམ་པའོ། །མིང་དང་ལྡན་པ་མིང་དང་འབྲེལ་བའི་འདུ་བྱེད་མཐོང་ན་འདུ་ཤེས་ཀྱི་བློ་ཁོ་ན་འཇུག་པའི་རིགས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་ན་དེ་ལ་འདུ་ཤེས་དམིགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་འབྲས་བུ་མཐོང་བ་ལས་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་དམིགས་པ་དང་མཐོང་བ་ལས་ཚོར་བ་བཞིན་ནོ་།འདི་ལྟར་དེ་སངས་རྒྱས་བྱིན་ཞེས་བོས་ན་འོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེའི་མིང་ཡོངས་སུ་ཆུད་པའི་འདུ་ཤེས་ཡོད་པར་མངོན་ནོ། །བདག་གི་མིག་གིས་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་དཔྱོད་པའོ། །མཐོང་ཟིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་ད་ལྟར་བདག་གིས་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའམ། སྔོན་མཐོང་ཟིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་བློ་སྔོན་དུ་བཏང་བ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་བློ་དེ་སྔོན་དུ་བཏང་བ་ཡིན་ནོ། །
― DTG132_Page_0275 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་འགྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་པ་དེ་ཡང་བློ་སྔོན་དུ་བཏང་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གཞན་ལ་འདོད་ན་ནི་དེས་ན་དབྱིབས་དང་ལྡན་པ་ལ་བདག་ཅེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་པོ་བློ་དེ་ནི་གཞན་པ་ཡིན་ནོ་ཁས་ལེན་ལ་བློ་སྔོན་དུ་བཏང་བ་མ་ཡིན་པས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དབྱིབས་དང་ལྡན་པ་དེ་ཡང་མི་རུང་སྟེ། དབྱིབས་དང་ནི་གཟུགས་ལས་གཞན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལས་འདོད་ན་ནི་དེས་ན་གང་མཐོང་བ་དེ་ཉིད་ལ་བློ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བདག་གི་བློ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །དེས་ན་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བློའི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་སོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཅན་བགྲང་བ་ལ་དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བའི་བློ་འབྱུང་བར་འདོད་དམ་མི་འདོད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ཅི་ཞིག་བརྩད་ཅེ་ན། སྔར་སེམས་ཅན་གྱི་བློར་ལྷུང་བ་ནི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་ཏེ། བློ་སྔོན་དུ་མ་བཏང་བར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ཁོ་ན་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་མོད་ཀྱི་ཚིག་མངས་པར་འགྱུར་བས་མི་བརྗོད་དོ་ཞེས་སྔར་ཡང་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མི་འབྱུང་ན་ནི་དེས་ན་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ལ་ཡང་སྐུར་པ་བཏབ་པར་གྱུར་པར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མངོན་སུམ་ནི་ནོར་པ་ཉིད་ཡིན་ཡང་རང་རིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བློའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ན་ནི་བདག་གི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བློའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བསམས་པའོ། །གལ་ཏེ་མི་རྟག་ན་ནི་འགྱུར་བ་ཡོད་པས་བདག་གི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་རྟག་པར་མི་རུང་སྟེ་གསལ་བ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྩོལ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་རྟག་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པས་ཡང་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྟག་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ནི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྟག་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ནི་ཡང་སྤྱོད་བར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་ཁྱེད་ཅག་གིས་བརྟགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་མི་རྩོལ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་མི་རྩོལ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་པ་ནི་རྩོལ་བར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་ཡོད་ན་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་ལ་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་གཞན་ཞིག་ན་ཡོད་པར་འགྱུར་བས་
― DTG132_Page_0276 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་རང་དབང་ཡོད་ན་ནི་བདག་ཉིད་ན་བ་དང་རྒ་བ་དང་འཆི་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤྱོད་པའི་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་དབང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཡང་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་ན་རྒྱུ་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་དབང་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་བརྩམས་སོ། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་དབང་གིས་སྤྱོད་ན་ནི་བདག་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་ན་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་རུང་ངོ༌། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་སྤྱོད་པ་བདག་ལ་ནི་གཞན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དེ་དག་ཁོ་ནའི་སྤྱོད་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་དབང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་སྒྲའི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བདེན་སྨྲའི་བུའི་མདོ་ལས་ཀྱང་མེར་འཇུག་གི་བུ་ཁྱོད་གཟུགས་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའམ། ཚོར་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའམ། ཁྱོད་གཟུགས་ལ་འདི་ནི་བདག་གི་གཟུགས་ཏེ་འདི་ལྟར་ནི་གྱུར་ཅིག །འདི་ལྟར་ནི་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་དབང་ཡོད་དམ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་ལ་ཡང་འདི་ནི་བདག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ནི་གྱུར་ཅིག་འདི་ལྟར་ནི་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་དབང་ཡོད་དམ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་གི་མདོ་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གལ་ཏེ་རྟག་ན་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕན་པ་དང་གནོད་པར་འགྱུར་བའི་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་ཀྱིས་ནི་ཐམས་ཅད་ལྟར་གྱུར་ན་ཡང་ཉེ་བར་གནས་པར་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་མི་རྟག་ན་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་འཇིག་པ་དང་སྐྱེ་བ་དང་རྒྱུན་དང་འཇུག་པ་ཡང་མི་དམིགས་པས་མི་རུང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་འཇིག་པ་དང་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིར་ཞིག་པར་གྱུར་པ་གཞན་དུ་མ་བྱས་པར་ཐོབ་པའི་སྐྱོན་དུ་ཡང་འགྱུར་བས་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་བྱེད་པ་པོ་ནི་གཅིག་ཏུ་ཟད་ལ། དེ་ནི་འདི་ཉིད་དུ་ཞིགས་ཏེ་རྟག་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་པས་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་པས་ཟོས་པའི་ཕྱིར་མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །གང་རྒྱུན་ལ་བྱེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པར་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་དེ་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་དང་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་དང་མ་འདྲེས་པ་ཉིད་དུ་ལོགས་ཤིག་ན་གནས་ཤིང་ཕུང་པོ་
― DTG132_Page_0277 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའོ། །སེམས་ཅན་འདུས་མ་བྱས་སུ་འདོད་པ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་ཀྱི་བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་དང༌། ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་བྱེད་པས་ན་དེ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕུང་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་སྤྱད་པར་བྱ་བའི་ཕུང་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྟག་ཏུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་ལ་ལུས་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པས་བདག་ཅེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བདག་ན་ནི་དེས་ན་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ལྟ་བ་པོར་འགྱུར་གྱི་བདག་གི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་བྱེ་བྲག་མེད་པས་ལྟ་བ་པོར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བ་པོ་གཅིག་ཁོ་ནར་ཟད་ན་གཉིས་པས་ཅི་ཞིག་བྱར་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའོ། །གལ་ཏེ་ལས་ཡིན་ན་ནི་དེ་ཡང་ས་བོན་དང་འདྲ་བས་དེས་ནི་རྟག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་བཞི་པོ་རྣམས་ནི་སྐྱེད་པ་དང༌། འགྱུར་བ་དང༌། གཞི་དང༌། སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་གི་ཕྱིར་རོ། །ལ་ལ་ནི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ལ་ལ་ནི་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་ཀྱི་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བར་བྱེད་པ་དང༌། གཅིག་ནི་གཉིས་ཀ་ཡང་མི་བྱེད་མོད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་འགྱུར་བ་ནི་ཕྱིར་འཇིལ་ཞིང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཅུང་ཟད་བྱེད་པ་དང༌། གཅིག་ནི་གསུམ་ཆར་ཡང་མི་བྱེད་མོད་ཀྱི་བགེགས་མི་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་གནས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་དེ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་བཞི་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་བྱེད་པ་ཡིན་ན་ནི་དེས་ནི་གལ་ཏེ་ཟོར་བ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་ན་དེས་ན་ཇི་ལྟར་ཟོར་བ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པ་གཞན་མི་དམིགས་པས་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་གཅད་པའི་བྱ་བ་ནི་ཟོར་བ་ལས་གཞན་ཏེ་ལས་ལ་གནས་པར་དམིགས་པ་ལྟར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མེད་དེ། དེ་ཉིད་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཉིད་བྱེད་པ་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུའང་འགྱུར་བས་ན་དེ་ནི་མི་འདྲའོ། །གལ་ཏེ་མེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་བདག་ཏུ་རྟོག་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བས་མི་རུང་སྟེ། འདི་ལྟར་མེ་ནི་སྲེག་པ་པོ་མེད་པར་ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྲེག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཟོར་བ་དང་མེའི་དཔེ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བྱེ་བྲག་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ནི་བྱ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་དང་ཡང་བྱེད་པ་ན་བྱེད་པ་པོ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ལ་ཅིག་ཤོས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ལྟ་བ་པོ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ལས་གཞན་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་ཚད་མ་
― DTG132_Page_0278 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བདག་ཅེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚད་མ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་གང་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་དེ་འཇུག་ཀྱང་འཇུག་ལ་ལྡོག་ཀྱང་ལྡོག་པར་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་དེའི་མཚན་ཉིད་དང་མི་ལྡན་པ་དེ་ལྟར་འགྱུར་བར་འདོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་མ་སྨོས་ཤེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་འཇུག་པ་ལས་ཉམས་པ་ཉིད་ལྡོག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་སྨྲས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ལྡོག་ཀྱང་ལྡོག་པར་འགྱུར་རམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཐ་མར། བསྟན་པས་ན་ཐམས་ཅད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གལ་ཏེ་གང་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་དེ་དེ་ལྟར་འགྱུར་ན་ནི་དེས་ན་འདུ་བྱེད་ལ་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་དམིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་ལ་ནི་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་མ་གྲུབ་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་སྒྲུབ་པས་གདགས་པར་བྱ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་འཇུག་པར་བྱེད་པ་མེད་ཀྱང་འདུ་བྱེད་ལ་ལ་དག་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་རྒྱུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་ཕྱིར་ཏེ། ལུས་དང་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་གྲགས་པ་རྣམས་ནི་མཐུན་པའི་དཔེ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པའི་བོང་བུའི་རྭའམ། འཇུག་པའི་ལས་གཞན་པའོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ་འདུ་བྱེད་ལུས་དང༌། མྱུ་གུ་དང༌། ཆུ་ཀླུང་དང༌། མར་མེ་དང༌། བྱ་བ་དང༌། བཞོན་པའི་རྒྱུན་རྣམས་ལ་དམིགས་ཏེ། དེས་ན་བདག་མེད་པར་ཡང་བྱེད་པ་རྣམས་ཉིད་འཇུག་ཅིང་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ལུས་ལ་སོགས་པ་དཔེ་མང་པོ་དག་སྨོས་པ་ནི་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ནི་བྱ་བའི་དེ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་དྲུག་ཁོ་ན་སྨོས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདི་ལྟར་བདག་གི་བློས་ནི་དཔེ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོད་མོད་ཀྱི་གཞན་དག་ལས་གང་དུ་ཅུང་ཟད་གྲགས་པ་རྣམས་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་འུག་པ་པ་དག་མར་མེ་ནི་གཞན་དང་གཞན་དུ་འཇུག་པར་འགྱུར་གྱི། ལུས་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་དཔེ་མང་དུ་སྨོས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གལ་ཏེ་ལུས་ནི་དཔེ་ཡིན་ན་བསྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། མིང་ནི་བསྒྲུབས་པའོ། །གཟུགས་ནི་དཔེའོ། །ཡང་ན་ཇི་
― DTG132_Page_0279 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་ལོག་པར་རྟོག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་ཡུལ་གྱིས་སྐྱེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བས་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གསུམ་ན་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གསུམ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །གལ་ཏེ་བདག་ཉིད་ལ་འདོགས་ན་ནི་མེ་སྲེག་པར་བྱེད་དོ། །འོད་སྣང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མེ་ནི་གཡོ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཡང་སྲེག་པའི་རྐྱེན་གྱི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བདག་ཉིད་ལ་འདོགས་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་སྒྲར་སྦྱོར་བ་ལ་བྱའོ། །དེས་ན་ཐ་སྙད་དུ་གདགས་པའི་མི་ལུས་ལ་ཡོན་ཏན་བཤེས་གཉེན་དང༌། སངས་རྒྱས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གདགས་སུ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་ན་འདི་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོགས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། ངར་འཛིན་པ་དང་གཞི་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གཞན་ལ་འདོགས་ན་ནི་དེས་ན་འདུ་བྱེད་ཙམ་ལ་བདག་ཏུ་འདོགས་པར་ཟད་དེ། བདག་ཏུ་རྟོག་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བས་མི་རུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པ་དག་ལའོ། །ཉེས་པ་གསོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པའི་རྩ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མི་དགེ་བ་ཡིན་ན་དེས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་གསུངས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིད་ལ་གཞག་ནས་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིར་ཚིག་གི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ནོ། །བདག་མེད་པར་ལྟ་བ་ནི་མི་དགེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་དགེ་བ་ཡིན་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་བྱམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པ་ནི་ཁྲོ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཕགས་པ་ཟླ་བ་སྒྲོན་མའི་མདོ་ལས། གཞོན་ནུ་ང་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཅིང་ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡོད་པར་རྗེས་སུ་དཔག་ཏུ་རུང་སྟེ། ཚིག་དེ་ཡང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་ཁོ་ན་བཞིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྡེམ་པོར་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་གསོད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བཞིན་ཏེ། ཆོས་མི་མཐུན་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཐར་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཇི་ལྟར་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། མདོ་གཞན་དག་ལས་ཀྱང་བཤད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་པ་བཞིན་ནོ། །ཉེས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
― DTG132_Page_0280 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་ལ་ཆགས་པ་དམ་པོར་འཛིན་པའི་ལམ་འགོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བདག་ཁོ་ནའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་ནི་དེ་ན་ནམས་ཀྱང་བདག་མེད་དོ་སྙམ་པའི་བློ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བས་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཡིན་ན་ནི་བདག་མེད་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་ཙམ་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་དབང་གིས་བདག་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་མི་རུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་དབང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་གོམས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པས་བསྒྲུབ་པར་ཁས་ལེན་པར་ཟད་ཀྱི་དོན་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་བདག་འདོགས་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པར་འགྱུར་དུ་འོང་བའི་ཕྱིར། དེ་དག་ལས་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་ཉེས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཚོགས་དང་རྒྱུད་དག་ལ་དེ་ཉེ་བར་འདོགས་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། དེ་དག་ཀྱང་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་མི་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། མི་བརྟན་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་བཞི་ནི་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་བཞིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བཤད་དོ། །ཆོས་ཙམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཙམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལྷག་མ་གཉིས་ནི་བྱེད་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྤང་བར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ཏུ་ན་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་བདུན་ལས་བརྩམས་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུན་གྱིས་འཇིག་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། གློ་བུར་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བདེ་བ་ཉམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། རང་གི་ངང་གིས་བྱུང་བ་དང༌། རང་དབང་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་བདུན་ལས་བརྩམས་ཏེ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རང་གི་ངང་གིས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཚིག་བཞི་དང་སྦྱར་རོ། །ཡང་གཅིག་ཏུ་ན་ཕ་རོལ་བདག་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་རྟོག་པ་དེ་དགག་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་བརྒྱད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ།། །།
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་འགྲེལ་པ།
ཡོན་ཏན་འོད།
― DTG132_Page_0281 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བོ་དྷི་སཏྭ་བྷཱུ་མི་བྲྀ་ཏྟི། བོད་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་འགྲེལ་བ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་བ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཕན་འདོད་པས། །མ་མོ་གང་ཞིག་ཤེས་པ་དེ། །ཤེས་བྱའི་ཕ་རོལ་མཐར་འགྲོ་བ། །དེ་ཡི་བཤད་པ་བརྩམས་པར་བྱ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་བརྩམས་པའི་དགོས་པ་གང་ཞེ་ན། དགོས་པ་མཐོང་བའོ། །དགོས་པའི་དོན་གང་དོན་ཆེན་པོའི་དོན་མཐོང་བ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་དོན་ཆེན་མཐོང་ནས་ནི། །མཉན་པ་དང་ནི་གཟུང་བའི་ཕྱིར། །ཐོས་འདོད་གུས་པར་གྱུར་བ་ནི། །དང་པོ་ཚིག་གིས་དགོས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །མ་མོའི་དོན་ཆེན་པོ་མཐོང་བས། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་ཡང་དོན་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས། ཡང་འདི་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཆེ་བའི་ངོ་བོ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཐོབ་པའོ། །ཡང་ན་རྟོགས་པ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་དོན་དུ་འགྲོ་བས་སོ། །ཚིག་གཅིག་ལ་ཡང་ངེས་པར་བཟུང་བ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཆུ་འཐུང་དང་རླུང་ཟ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུས་ན། འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ངེས་པར་གཟུང་བའི་དོན་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་ཚིག་ལ་ནུས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འགྲོ་བ་ནི་སོང་བར་གྱུར་པ་དང༌། འོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། འགྲོ་བ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རི་ནི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཤེས་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བའོ། །དེའི་མཐའ་ནི་ཤེས་བྱའི་མཐའོ། །འདིར་པ་རིའི་རི་ཉེ་བར་བསྒྱུར་བ་ནི་ཁྱབ་པ་དང་ཀུན་ངུའི་དོན་ཏེ། ཀུན་དང་ཁྱབ་པའི་མཐའ་ནི་པ་རི་ཨན་ཏ་སྟེ། མཐར་འགྲོ་བའོ། །གང་ཞིག་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དེ་ཤེས་པས་ཡིན་གྱི། གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ལ་ཤེས་པ་ཡིན་གྱི་མི་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་ཤེས་པས་ཤེས་བྱའི་ཕ་རོལ་མཐར་འགྲོ་བ་དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་རྒྱས་པ་སྟེ། ཤེས་བྱའི་ཕ་རོལ་མཐར་འགྲོ་བ་གཞན་དག་ལ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་མ་མོས་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་མ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མ་མོ་དང་འདྲ་བས་ན་མ་མོའོ། །ཇི་ལྟར་ཡི་གེའི་མ་མོ་མ་གཏོགས་པའི་བསྟན་བཅོས་མི་དམིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སར་བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་སྡེ་སྣོད་མ་
― DTG132_Page_0282 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་མོའིའོ། །གང་གིས་ཅི་ཙམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཕན་འདོད་པས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པར་འདོད་པ་ནི་ལེགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཕན་པར་འདོད་པའོ། །ཇི་ལྟ་བུའི་ཕན་པ་ཞིག་ཅེ་ན། བཤད་པ་མ་མོའི་དོན་བསྟན་པའོ། །དེ་བསྟན་པས་ཀྱང་རྒྱ་ཆེན་པོའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱང་བསྟན་པར་འགྱུར་བས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་སྡེ་འདིའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། རྣལ་འབྱོར་གྱི་གཞིའི་གནས་དང༌། རྣལ་འབྱོར་གྱི་གཞིའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་གནས་དང༌། རྣལ་འབྱོར་གྱི་གཞིའི་མཐའི་གནས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་གྱི་གཞིའི་གནས་ནི་ལེའུ་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །རྣལ་འབྱོར་གྱི་གཞིའི་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ནི་ལེའུ་བཞིའོ། །རྣལ་འབྱོར་གྱི་གཞིའི་མཐའ་ནི་ལེའུ་ལྔ་སྟེ། གང་དེ་ནི་ཆོས་བཅུ་པོ་འདི་དག་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། གཞི་དང༌། རྟགས་དང༌། ཕྱོགས་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། ས་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གྲངས་བཅུར་བསྡུས་པ་ནི་གྲངས་ངེས་པར་གཟུང་བའི་དོན་ཏེ། བཅུ་ལས་མི་མང་ཞིང་མི་ཉུང་ངོ༌། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕྱིན་པར་བྱེད་པས་ན་ཐེག་པའོ། །དེ་ནི་ཐེག་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཆེན་པོ་ཡང་ཡིན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། འཆད་བར་འགྱུར་བའི་ཆེན་པོ་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །རབ་ཏུ་གནས་པའི་ལེའུ་ནི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་པས་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོར་མ་བསྡུས་པས་དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འདིས་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་ན་ལམ་མམ་ཐོབ་པར་བྱ་བས་ན་ལམ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཡེ་ཤེས་དང་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་ལམ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོས་ནི་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ལེའུ་ཡང་འདི་ལྟར་བསྡུས་པར་འགྱུར་རོ། །འདིས་འཛིན་པར་བྱེད་པས་ན་རྟེན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བརྟེན་པ་ལ་ལྟོས་ནས་རྟེན་ཉིད་ཡིན་ན། གང་གི་རྟེན་ཡིན་ཞེས་བརྟེན་པ་འདྲི་བས། དེ་ལྟ་བས་ན་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་
― DTG132_Page_0283 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་བརྗོད། འདི་ལྟར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་ཅེས་མི་བརྗོད་ཅེ་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་གནས་གྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཡིན་ལ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཙམ་གྱིས་ནི་མི་ཐོབ་བོ། །འོན་ཀྱང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་གང་གློ་བུར་བའི་དྲི་མ་བསལ་ནས། མཐར་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་པའི་ལམ་ནི་བྱང་ཆུབ་བོ། །གང་ཟག་རིགས་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་གཞུང་གིས་ཅི་ཞིག་བསྟན། རིགས་ལ་གནས་པའི་རྟེན་རྣམས་ཡོད་ན་ཡང་རིགས་ཉིད་གཙོར་བརྟེན་ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏེ། རིགས་མེད་ན་གཞན་ཡོད་ན་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། རིགས་ཡོད་ན་ནི་དུས་གཞན་ན་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཅི་ལྟར་རིགས་ལ་གཞི་ཞེས་བརྗོད་ཅིང་ཉེ་བར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པ་ལྟར། དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་ཡང་གཞི་དང་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པར་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་ཡང་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པའི་རིགས་སོ། །འབྲས་བུ་མེད་པས་ཆ་ཕྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །འབྲས་བུ་མི་དམིགས་པའི་དོན་ཏོ། །འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་ནས་རིགས་ཡོད་པར་ཤེས་ཀྱི་གཞན་དག་ཏུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དགེ་བ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཕན་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །བདེ་བ་ནི་གནོད་པ་མ་ཡིན་བའོ། །སྙིང་བརྩེ་བ་ནི་འདི་ན་ལ་ལ་མི་གནོད་པའི་དགེ་བ་ལ་སྤྱོད་པས་གཞན་དག་ལ་བརྩེ་བའོ། །འདོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དང་དོན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་ཡིན་ལ་གང་འདོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕན་པ་དང་བདེ་བའོ། །གང་དག་དགེ་བ་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་རྣམས་ནི་མི་སྟེ། རྒྱལ་རིགས་ལ་སོགས་པའོ། །གང་དག་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་དང༌། ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་དང༌།
― DTG132_Page_0284 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལེགས་པར་སྤྱོད་པའི་དགེ་འདུན་ལ་མང་དུ་ཞུགས་པས་ཕན་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར། བདེ་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་དེ་ནི་བདག་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བྱས་ནས་འཇིག་རྟེན་ལ་སྙིང་བརྩེ་པས། འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་གཞན་དག་ལ་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། ལྡན་པར་བྱ་སྙམ་མོ། །གཞན་དག་ཀྱང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བདག་ཀྱང་འདི་ལྟར་འགྱུར་སྙམ་མོ། །དེས་ན་དོན་དང་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དོན་ཤེས་པ་དང༌། བསྒྲུབ་པ་ལ་ནུས་པ་དང་ལྡན་པས་ལྷ་དང་མིའོ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རིགས་ཀྱི་རྟགས་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དང༌། མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པའོ། །སྦྱིན་པའི་རྟགས་གསུམ་པོ་དེ་རྣམས་ལས། དེ་ལ་རེ་ཞིག་དང་པོར་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པའི་རྟགས་ནི་ཡོད་ཅིང་བདོག་པ་ནི་རྟགས་གསུམ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་དང༌། སྦྱིན་འདོད་པའི་བསམ་པ་ཉིད་དང༌། རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བགོ་བཤའ་བྱེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་དང༌། སྦྱིན་པའི་དུས་སུ་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སྟེར་བའོ། །མེད་ཅིང་མི་བདོག་ན་ཡང་ཆུང་ན་ཡང་བགོ་བཤའ་བྱེད་པ་དང༌། བསམ་པ་ནི་སྦྱིན་པར་བྱ་བའམ་མི་སྦྱིན་ཞེས་སེམས་དང་འཐབ་མོ་བྱས་ན་སྦྱིན་པ་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་སེར་སྣའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་དང༌། རྒུད་པའི་གཉེན་པོས་སྦྱིན་པ་ནི་ངོ་ཚའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་སྦྱིན་པ་ལ་བདག་ཉིད་སྒྲུབ་པའོ། །གཞན་ལ་སྒྲུབ་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཞན་སྦྱིན་པ་ལ་མ་ཞུགས་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་ཞུགས་པ་ལ་སྒྲུབ་པའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་མ་ཞུགས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྦྱིན་པའི་ཕན་ཡོན་མི་ཤེས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྨོངས་པ་དང༌། བག་མེད་ཅིང་ཞུམ་པ་སྟེ། རྨོངས་པ་རྣམས་ལ་བསྟན་པ་དང༌། བག་མེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་རྣམས་ཉེ་བར་འདུན་པར་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ཡིད་དགའ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་སྟེ། སྦྱིན་པ་པ་ལ་ནི་ཡིད་དགའ་ལ། སྦྱིན་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ནི་ཡིད་བདེ་བའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལས་བརྩམས་ནས་བསྟན་པ་བླ་མ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ། ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་སྦྱིན་པའམ། ཆོས་སྦྱིན་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་སྦྱིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བླ་མ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དེ་ལ།
― DTG132_Page_0285 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཁན་པོ་དང་སློབ་དཔོན་ནི་ཕ་མའོ། །རྒན་རབས་ནི་གང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པའམ་ལོས་རྒན་པའོ། །ཡོན་གནས་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའོ། །བཀུར་སྟི་བྱ་བར་འོས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་བྱེ་བྲག་གམ། ཡང་ན་གཞན་ཡང་བཀུར་སྟི་བྱ་བར་འོས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དྲིས་ཀྱང་རུང་མ་དྲིས་ཀྱང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །མི་འཇིགས་པ་སྦྱིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་པ་ནི། རྒྱལ་པོ་དང་དགྲ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། མི་འཇིགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་སྦྱིན་པ་ལུས་སམ་ངག་གིས་བདག་གི་དངོས་པོ་ཉམས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་བསྲུང་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཉམས་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་སྦྱིན་པ་ནི། གཏམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འཇིགས་ནས་ཕ་རོལ་རང་གིས་གཞག་པའམ་བདག་གིས་སྐྱིན་པོར་བླངས་པ་ལ་སླུ་བར་མི་བྱེད་དེ། དེ་ཇི་ལྟར་ཆད་པའི་སྐྱེད་དང་བཅས་པར་སྦྱིན་གྱི་དོར་ཡང་མི་བྱེད་ལ། འབྲོས་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །རང་གི་རིགས་རྒྱུད་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་ཀྱི་ཕན་ཚུན་ནོ། །ནོར་བུ་དང་མུ་ཏིག་དང་བཻ་ཌཱུ་ཪྻ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཚོང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བའོ། །ལོངས་སྤྱོད་དང་ཞུགས་པ་དང་སྦྱིན་པའི་སེམས་གསུམ་དུ་གྱུར་བའི་སྦྱིན་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྦྱིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བརྗོད་པ་ནི། རང་བཞིན་གྱིས་ལོངས་སྤྱོད་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །ལོངས་སྤྱོད་དེ་ཡང་དོན་དང་ལྡན་པའི་ལོངས་སྤྱོད་དང༌། དོན་དང་མི་ལྡན་པའི་ལོངས་སྤྱོད་དོ། །དོན་དང་ལྡན་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི། ལོངས་སྤྱོད་དེ་ལུས་བདེ་བར་བྱེད་པའོ། །ཡིད་མགུ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་སྟེ། ལས་ཀྱི་མཐའ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དག་ལ་མོས་པས་སྒྲུབ་པའོ། །གང་འཇིག་རྟེན་ན་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལོངས་སྤྱོད་དགག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་པའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཞུགས་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ལས་ངོ་ཚ་དང་ཁྲོལ་ཡོད་པ་བསྟན་པའོ། །མ་འོངས་པའི་ནི། ལོངས་སྤྱོད་རྒྱ་ཆེན་པོ་དག་རྙེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྔར་གྱི་ནི་གཏང་བར་བྱ་བ་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། འདི་ནི་སྦྱིན་པར་བྱ་
― DTG132_Page_0286 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་རྫས་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རིགས་ཀྱི་རྟགས་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་རྟགས་རྣམས་ཏེ། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིའོ། །དེ་ལ་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལས་བརྩམས་པའོ། །མི་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ནི་རང་ལ་མི་ཕན་པ་བྱེད་པའོ། །ཤིན་ཏུ་དྲག་པོའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤོང་བའོ། །སེམས་ཅན་ལ་ཤིན་ཏུ་གནོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་པ་སྟེ། སྦྱོར་བའི་དུས་ཀྱིའོ། །བྱས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་པའོ། །དེ་ཡང་འཛེམ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་བཞིའི་དུས་སུའོ། །དགའ་བཞིན་པས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤོང་བའོ། །འདི་ལྟ་བུ་ནི་རེ་ཞིག་སྲོག་གཅོད་པའི་ལས་ཀྱི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ལག་པ་དང་བོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། ལས་ཀྱི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་མཉེས་གཤིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་ཡང་ངོ༌། །དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རང་བཞིན་གྱིས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ལ་དགའ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཤད་པ། སེམས་ཅན་ཕན་འདོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནས། མ་བྱིན་པ་ལེན་པ་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྟགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཇི་ལྟར་རྟགས་དང་མཚན་མ་ལ་ལྟོས་ལ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། བདག་གིས་ནི་ཕྱོགས་ཙམ་བསྟན་ཏོ། །གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་མི་མཇེད་པའི་བཟོད་བའི་རྟགས་ནི་འདིར་རྟགས་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་མི་བཟོད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྨད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནོད་པ་བྱས་ཀྱང་མི་བཟོད་པ་མི་བྱེད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལུས་དང་ངག་དག་གིས་མི་བྱེད་པའོ། །གྲོས་བཏབ་ན་ཡང་མྱུར་དུ་ཉན་པར་བྱེད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་གིས་སོ། །ཞེ་ལ་མི་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱིས་སོ། །ཡུན་རིང་དུ་ཁོན་དུ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། སྨྲའམ་མི་སྨྲའང་རུང་
― DTG132_Page_0287 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རིགས་ཀྱི་རྟགས་རྣམས་ཀྱི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་པ་གང་དང་ལྡན་པས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་དང༌། བརྟན་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྤྲོ་བ་དང༌། ཕ་རོལ་གནོད་པ་དང༌། བླངས་པ་མི་འདོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་འདི་དག་ནི་རྟགས་ཞེས་བསྟན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱས་ནས་ཤེ་ན། དུས་རྟག་ཏུ་སྦྱོར་པ་ཉིད་དང༌། རྟག་ཏུ་བརྩོན་པ་ཉིད་ནི་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེའི་རྟགས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འབད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ནང་པར་སྔར་ལྡང་ཞིང་དགོངས་ཁ་ཉལ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའོ། །སྦྱོར་བ་མི་ཞན་པ་རྟག་ཏུ་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པ་ནི་བརྟན་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེའི་རྟགས་ནི་གཉིད་ཀྱི་བདེ་བ་དང༌། ཉལ་བའི་བདེ་བ་དང༌། གློས་དབབ་པའི་བདེ་བ་ཧ་ཅང་ཉམས་སུ་ལེན་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའོ། །སྔོན་གྱི་རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྐོས་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཅན་ནི་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེའི་རྟགས་ནི་བྱ་བ་ཞིག་བྱུང་ན་དོན་དེ་འགྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱེད་མི་འདོད་པ་དང༌། ལེ་ལོ་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ། སོ་སོར་བརྟགས་ནས་བརྩོན་པ་དེའི་བྱ་བ་དེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའོ། །སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་སྦྱོར་བ་ཉིད་ནི་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་རྟགས་ནི་བྱ་བ་ཞིག་བྱུང་ན་དོན་དེ་འགྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱེད་མི་འདོད་པ་དང༌། ལེ་ལོ་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ། །སོ་སོར་བརྟགས་ནས་བརྩོན་པ་དེའི་བྱ་བ་དེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་དམ་བཅས་པའི་དངོས་པོ་ལས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ནི་ཕ་རོལ་གནོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་རྟགས་ནི་མ་བྱས་སམ་མ་ཟིན་གྱི་བར་དུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་བརྩོན་པ་མི་འདོར་ཞིང༌། བར་མ་དོར་ཡང་སྒྱིད་ལུག་པར་མི་བྱེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆོག་མི་ཤེས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་ཆུང་ངུ་རྟོགས་པས་ཆོག་མི་ཤེས་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་བླངས་པ་མི་འདོར་བ་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེའི་རྟགས་ནི། དོན་གྱི་མཆོག་རྒྱ་ཆེན་པོ་དག་ལ་ཡང་སེམས་ཞུམ་པར་མི་བྱེད་ཅིང༌། བདག་ལ་ཁྱད་དུ་གསོད་པར་མི་བྱེད་པ་དང༌། བདག་གིས་ནི་འདི་དག་རྟོགས་པར་ནུས་ཏེ། ཞོ་ཤ་དང་ལྡན་
― DTG132_Page_0288 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ་ཞེས་སྤྲོ་བ་སྐྱེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་རེ་ཞིག་གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རྟགས་བསྟན་པའོ། །ད་ནི་དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་པ་ནི། ཚོགས་ཆེན་པོའི་ནང་དུ་འགྲོ་བའམ། གཞན་དག་དང་འགྱེད་པའམ། ཕྱིར་བརྒལ་བའམ། དེ་ལས་གཞན་པའི་ལས་དཀའ་བ་དག་ལ་ཡང་བརྟན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རྟགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་པ་ནི། དོན་དང་ལྡན་པའི་བརྩལ་བ་ཆེན་པོ་དག་ལ་ཡང་སྐྱོ་བར་མི་བྱེད་ན་ཆུང་ངུ་དག་ལ་ཅི་སྨོས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རིགས་ཀྱི་རྟགས་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདོད་པའི་སློབ་མ་གནས་ལྔ་ལ་ངེས་པར་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་དང༌། རབ་ཏུ་དབེན་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གོམས་པར་བྱ་བ་དང༌། སྡོམ་པ་སྲུང་ཞིང་སྤེལ་བར་བྱ་བ་སྟེ། དེ་དག་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རིགས་ཀྱི་རྟགས་ཏེ། འདི་ལ་ཆོས་ཀྱི་དོན་ལ་ངེས་པར་སེམས་པ་ནི། རང་བཞིན་གྱིས་གཡེང་བ་མི་མང་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་རྟགས་སོ། །དགོན་པ་དང་ནགས་ཚལ་གྱི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རབ་ཏུ་དབེན་པའི་རྟགས་སོ། །རང་བཞིན་གྱིས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆུང་ཞིང་སྒྲིབ་པ་ཤས་ཆུང་ལ། གནས་ངན་ལེན་ཤས་ཆུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བའི་རྟགས་སོ། །རབ་ཏུ་དབེན་པ་ལ་གནས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གོམས་པར་བྱེད་པའི་རྟགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །མི་དགའ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྡོམ་པ་སྲུང་ཞིང་སྤེལ་བའི་རྟགས་ཏེ། དེ་དག་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་རིགས་ཀྱི་རྟགས་སོ། །དེ་ལ་ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མ་བསྟན་ཏེ་དེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྡོམ་པ་བསྲུང་བ་དང༌། སྤེལ་པ་དང་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་སྦྱང་བ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གོམས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་དོན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རིགས་ཀྱི་རྟགས་རྣམས་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་
― DTG132_Page_0289 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལེའུ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པའོ། །ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དང༌། གང་ཆོས་རྣམས་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་སྟེ། རིག་པའི་གནས་ལྔ་ལ་དམིགས་ནས་འཇུག་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་རྟགས་ནི་རིག་པའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་ཤེས་པ་འཇུག་པས། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཡིད་མི་རྟུལ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་དེའི་ཁྱད་པར་རྣམས་སོ། །རང་བཞིན་གྱིས་དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སེམས་མ་དག་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བཟང་ལ་སྟེ། ཅང་ཤེས་ལྟ་བུར་བཟང་བའོ། །དགེ་བ་ནི་གསེར་བཟང་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དགེ་བ་ཞེ་ན། དཀར་པོའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བསྐྱེད་པར་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་པར་དཀའ་བའོ། །གཙོ་བོར་གྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོར་རང་གིས་རིག་པའོ། །མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་པའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལས་གཞན་པའི་གོང་མར་གྱུར་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཅན་ངན་སོང་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལས་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་སྟེ། མི་དགེ་བའི་ལས་མང་དུ་མ་བྱས་པ་དེས་ན་མྱུར་དུ་ལྡོག་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཚོར་བ་དྲག་པོ་བདག་གིས་མི་བསྐྱེད་ལ། གཞན་གྱིས་བྱས་པའི་ཚོར་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་བ་མཐོང་ན་སྐྱོ་བ་སྐྱེད་པ་དང༌། སྙིང་རྗེའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རིགས་ཀྱིས་བྱས་པ་ཉིད་དོ། །དཀར་པོའི་ཆོས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བཞི་པོའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། རྒྱུ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། རྐྱེན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། རྒྱུ་ལས་གྱུར་པ་ནི་གཅིག་གོ །གསུམ་ནི་རྐྱེན་ལས་གྱུར་པའོ། །རྐྱེན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཕྱིའི་དང༌། ནང་གིའོ། །ཕྱི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པ་ལ་མི་ཕན་པ་དང༌། དེ་འཐོབ་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའོ། །ནང་གི་
― DTG132_Page_0290 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་འཚོ་བ་ལ་ལྟོས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ན་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པར་མི་ནུས་པའོ། །རྒྱུ་ཞིའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། རྒྱུ་རྣམས་ལས་དང་པོ་གསུམ་ནི་རྐྱེན་ནོ། །ཐ་མའི་བཞི་པ་ནི་རྒྱུ་སྟེ། དད་པ་དང་འདུན་པ་དང་སྐྱེད་པའི་རྐྱེན་དང་བྲལ་བ་དང༌། བདག་ཉིད་ཐབས་མ་ཡིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་གཡེལ་བའོ། །རིགས་ཀྱི་ལེའུའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། རིགས་ནི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པ་དང༌། རིགས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དང༌། རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང༌། རིགས་གཞན་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་དང༌། དེའི་རྟགས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། ངན་སོང་དུ་སྐྱེས་པར་མཚུངས་ན་ཡང་དེ་ལས་གཞན་པའི་རིགས་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། དཀར་པོའི་ཆོས་དང་འགལ་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དང་པོ་བཞི་ནི་རིགས་གསུམ་གྱི་ཐུན་མོང་ཡིན་ནོ། །གཞན་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྟོན་པའོ། །དང་པོ་བཞི་ནི་རིགས་གཞན་ལ་ཡང་ཡོད་པས་ཐུན་མོང་གི་དོན་ཏོ། །གཉིས་པ་ནི་བསྟན་པ་འདི་ལ་དེ་ཡོད་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་དོན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །རིགས་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལས་གྱུར་བ་དང༌། ཐོག་མ་དང་བར་མ་དང་ཐ་མ་ལས་གྱུར་བ་དང༌། བདེ་འགྲོར་སྐྱེས་པ་དང། ངན་འགྲོར་སྐྱེས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལས་གྱུར་བ་ནི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རིགས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །ཐོག་མ་དང༌། བར་མ་དང་ཐ་མ་ལས་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དབང་པོ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། བསྒྲུབ་པ་ལས་
― DTG132_Page_0291 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱུར་པ་དང༌། མཁས་པ་ལས་གྱུར་བ་དང༌། འབྲས་བུ་ལས་གྱུར་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་དབང་པོའིའོ། །བར་མ་ནི་བསྒྲུབ་པའིའོ། །མཁས་པ་དང་འབྲས་བུ་ནི་ཐ་མའིའོ། །བདེ་འགྲོར་སྐྱེས་པ་ལས་གྱུར་པ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་རྟགས་སོ། །ངན་འགྲོར་སྐྱེས་པ་ལས་གྱུར་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ཞིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་ཡིན་ནོ། །དཀར་པོའི་ཆོས་དང་མི་མཐུན་པ་དང་མི་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ལ་རྒོལ་བ་དང༌། ལན་གདབ་པ་ལས་བརྩམས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ཞིང་དཀར་པོའི་ཆོས་དང་ལྡན་ན་གང་གིས་ན་དུས་རྟག་ཏུ་དཀར་པོའི་ཆོས་དང་མི་ལྡན་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བུའི་རྒོལ་བའི་ལན་གདབ་པར་གསུངས་པ། ཇི་སྲིད་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང་མི་མཐུན་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བཞི་ལས་མ་ལུས་པའམ་འགས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པར་མ་གྱུར་ན་སྐྱེད་པར་དཀའ་བ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་མི་གཡོ་བ་བླ་ན་མེད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པ་ཉིད་དེ། རྒྱུའི་ངོ་བོ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཡིན་གྱི། གཞན་དང་ལྡན་ན་ནི་མ་ཡིན་པས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་གང་གིས་བླ་ན་མེད་པའི་གོ་འཕང་འཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། རྒོལ་བ་འདིའི་ལན་གདབ་པའི་དོན་ནི། རྒྱུ་བཞིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་གཞིའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་གནས་ལས། དང་པོའི་རིམ་པར་ཕྱེ་བའོ།། །།དེ་ལས་གཞན་པའི་ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་རྣམས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རྟེན་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ཡང་བྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རིགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་མཐར་ཐུག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འགོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་དགེ་
― DTG132_Page_0292 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་སྟེ། ཅི་ལྟར་བྱས་ནས་ཤེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་རྣམས་སྡུད་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའོ། །ཇི་ལྟར་སྡུད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། དེ་རྣམས་ཀྱི་ཐོག་མར་འགྲོ་བའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །མཆོག་ཏུ་ལེགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའམ། ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ལྡན་པས་ཀྱང་སྙིང་རྗེ་ནི་ཞེ་སྡང་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་གཉིས་དག་གིས་དགེ་བ་ཁོ་ན་སྟེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོན་ཏན་དུ་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའོ། །གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བརྟེན་པའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའི་ཀུན་ནས་སློང་བ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དགེ་བའོ། །ཡང་ན་མཆོག་ཏུ་དགེ་བའི་ཡོན་ཏན་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་བ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བའོ། །འདི་ལྟར་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་དེ་དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཐོག་མར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དགེ་བའོ། །བཟང་བ་ནི་གཞན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཉིད་དོ། །མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ལེགས་པའོ། །འདི་ལྟར་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། ལྔ་པོ་འདི་དག་གི་ངོ་བོ་ནི་གང༌། སེམས་བསྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་གང༌། རྣམ་པ་ནི་གང༌། དམིགས་པ་ནི་གང་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན། ཁྱད་པར་གང་གིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཆོས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པར་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་དང་འཇུག་པ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེས་ན་སའི་རིགས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལ་འཇུག་པས་བསྡུས་པ་བསྟན་པ་ནི། སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྩ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སྙིང་རྗེའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆོ་འཕྲུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི། ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རྫུ་འཕྲུལ་དང༌། ཀུན་བརྗོད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ལོ། །གཞན་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་མདོ་ལས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པ་ན་
― DTG132_Page_0293 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་མིག་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཐུའོ། །མཐུ་དེ་གང་ལས་ཐོས་པ་དང་མཐོང་བ་སྟེ། ཡིད་ཆེས་པ་དང༌། མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མས་ཉེ་བར་དམིགས་པ་དང༌། མི་སླུ་བའི་ལུང་གིས་བསྟན་པའོ། །གང་ལ་གནས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །ཞུགས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ལ་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་བརྩམས་ནས་ཉན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བཅུའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། འཇུག་པའི་བར་དུ་གཅོད་པ་དང༌། འཇུག་པའི་ཤིན་ཏུ་བར་དུ་གཅོད་པ་དང༌། སྒྲུབ་པའི་བར་དུ་གཅོད་པའོ། །དེ་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ནི་གསུམ་སྟེ། ཤེས་རབ་ལྷག་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་འཛེམ་པ་དང། བདག་ལ་ལྟོས་ནས་སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་རྗེ་བའོ། །གསུམ་པོ་འདིའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་བ་གསུམ་ནི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། གཏི་མུག་ཤས་ཆེ་བ་དང༌། ངོ་ཚ་མེད་ཅིང་ཁྲེལ་མེད་པ་ཤས་ཆེ་བ་དང༌། ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་ཤས་ཆེ་བ་སྟེ། དེ་དག་ནི་འཇུག་པར་དཀའ་བ་ཉིད་དོ། །སྒྲིབ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྒྲིབས་པས་གཉིས་ཀར་ཡང་སྒྲིབ་པ་ཉིད་དེ། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བསྡུས་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྒྲིབ་པར་བསྡུས་སོ། །གནས་ངན་ལེན་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེ་བ་ནི། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའོ། །ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཤས་ཆེ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པའོ། །ཡང་ན་སྡུག་བསྔལ་དང་གནས་ངན་ལེན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྒྲིབ་པའོ། །སྒྲིབ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་གིས་འཇུག་པར་དཀའ་བ་ཉིད་དེ། དེའི་བར་དུ་གཅོད་པས་སོ། །བག་མེད་པ་དང༌། ལེ་ལོ་དང༌། མ་དད་པ་ཤས་ཆེ་བ་རྣམས་ནི་སྒྲུབ་པའི་བར་དུ་གཅོད་པའོ། །བྱ་བ་ངན་པ་ལ་ཆགས་པ་ཉིད་དང༌། བར་དུ་ཉམས་པ་དང༌། ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ལ་དད་པ་མེད་པ་དང༌། བག་མེད་པས་མི་སྒྲུབ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ལེ་ལོས་ཞུགས་སུ་ཟིན་ན་ཡང་བར་ནས་མངོན་པར་ལྡོག་པ་སྟེ། མ་དད་པའི་ཤས་ཆེ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ་གཡེལ་བའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྐྱེན་
― DTG132_Page_0294 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ངེས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྐྱེན་གཉིས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཏུ་གྱུར་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྐྱེན་གཉིས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ངེས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་མོས་པ་དང༌། ཟབ་པ་ལ་མོས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བཞི་པོ་དེ་རྣམས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྐྱེན་ཉིད་པས། བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྐྱེན་དུ། སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཅི་ལྟར་འཚམ་པར་སྦྱར་རོ། །རྒྱུ་བཞིའི་བསྡུས་པའི་དོན་ལ། རྒྱུ་གསུམ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་གཞན་གྱི་སྒྲའི་མཚན་མ་ལས་དང༌། ནང་གི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བསྡུས་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཞན་སྡུག་བསྔལ་ལས་བསྒྲལ་བར་འདོད་པ་དང༌། བདག་གི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མི་འཇིགས་པ་ཉིད་དེ། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དཀའ་བ་སྤྱོད་པས་སྡུག་བསྔལ་ན་ཡང་ཚོགས་གཉིས་ཀུན་ནས་སོགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ས་ཐོབ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབྱེ་བ་ཡོད་པའི་རྒྱུ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་དོན་དུ་གསུངས་སོ། །བླུན་པོ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པའོ། །ཡིད་རྟུལ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མྱུར་དུ་འཛིན་པར་ནུས་པའོ། །མཁས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པའོ། །མཛངས་པ་ནི་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དོ། །བཤེས་གཉེན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་བཞིའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་སྤྱོད་པ་ལས་ལྡོག་པར་སྦྱོར་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལྡོག་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། དགེ་བའི་ལས་ལ་ནུས་པ་དང་ལྡན་པ་གོང་མ་གོང་མའི་ཁྱད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་སྟེ། བག་མེད་པའི་གནས་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་རྣམ་པར་སྦྱོར་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་དམན་པ་ལ་དད་པ་དང༌། འདུན་པ་དང༌། དམ་འཆའ་བ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་
― DTG132_Page_0295 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐབས་དང༌། ཡོན་ཏན་དུ་ཁས་ལེན་པ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོར་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱུ་བཞིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྙིང་རྗེ་བའི་ཤས་ཆེ་བར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་བཞིའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། གང་དུ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། གང་གིས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། གང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་ལ་ཉེ་བར་དམིགས་ནས་སྙིང་རྗེ་ཤས་ཆེ་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ལ་གང་གིས་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་རྣམས་བདག་གམ་གཉི་གའམ་གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །རང་བཞིན་གྱིས་སྙིང་སྟོབས་ཆེ་ཞིང་བརྟན་པ་དང་ལྡན་པས་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསྟན་པ་ནི་དམན་པའི་སེམས་ཉོན་མོངས་པ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་སྤོང་བ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་རྗེས་སུ་མི་འབྱུང་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་སེམས་མང་ཞིང་རབ་ཏུ་དྲག་པས་མི་འཇིགས་པའི་ངང་ཚུལ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ལས་མི་བསྐྱོད་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྙིང་སྟོབས་ཆེ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི། སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པས་མཁས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པའོ། །ཡང་དག་པར་སེམས་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པའོ། །གང་ལ་སོ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་སྟོབས་ཡོད་པ་དེ་ནི་སོ་སོར་རྟོག་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་མི་འཇིགས་པའོ། །གཞིའི་རྒྱུའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་གང་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༌། རྒྱུ་གང་གིས་མི་འཇིགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྙིང་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་དང༌། སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། རྒྱུ་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་གཡོ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བར་འདོད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་བཞིའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། སྡུག་བསྔལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ནི་ཡུན་རིང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡོད་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དང༌། དྲག་པ་ཉིད་དང༌། བར་ཆད་མེད་པ་ཉིད་དོ། །སྟོབས་བཞིའི་བསྡུས་དོན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་གོམས་པ་དང༌། རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའོ། །རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདག་དང་གཞན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ། །དགེ་བའི་ཆོས་
― DTG132_Page_0296 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་གོམས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདས་པའི་དུས་ཀྱི་དང༌། མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་དུས་ཀྱི་དབྱེ་བས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བསྟན་པའི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་འཇིག་རྟེན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཆུང་མ་ལྟར་ཡོངས་སུ་འཛིན་ན་ཡང་ཉོན་མོངས་པས་མི་གོས་པ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ནས་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་བསམ་པ་དང་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱས་ནས་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེད་ཅིང་སྤེལ་ལོ། །དེ་ནས་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ནས་མཐོང་བའི་ཆོས་དང་ཚེ་ཕྱི་མའི་ཕན་ཡོན་ཏེ། ཚེ་ཕྱི་མའི་ནི། ངན་སོང་དུ་སྐྱེས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། དང་པོ་སེམས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ལེའུ་འདིའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྐྱེན་བཞི་དང༌། རྒྱུ་བཞི་དང༌། རྒྱུ་དང་སྟོབས་གང་དག་གིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་བསྟན་པས་དེའི་མི་མཐུན་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པར་བསྟེན་པའི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་དང༌། དེའི་ཕན་ཡོན་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང་སྟོབས་དང༌། དེ་ལ་རྨོངས་པ་རྣམས་ལ་བསྟན་པ་དང༌། ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ལ་སོགས་པས་རིགས་མ་ངེས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་བཟློག་ནས་གཞུག་པའི་དོན་དང༌། མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་དགོད་ཅིང་ངེས་པར་བཟུང་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་བག་མེད་པ་དང༌། ཞུམ་པ་དང་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་བཟུང་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་གཟེངས་བསྟོད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་མགུ་བར་བྱ་བའོ། །འབྲས་བུ་དང་བཅས་པའི་བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕན་ཡོན་མདོར་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདག་གི་ལུས་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་དང༌། འཁོར་
― DTG132_Page_0297 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོས་སྒྱུར་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ནི། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་ཐོབ་པའི་སྐྱེ་བ་ལ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་ནུས་པའི་ལུས་རབ་ཏུ་འཐོབ་པ་སྟེ། ཚེ་བརྗེས་པའི་འོག་ཏུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་བདག་ལ་གནོད་པའི་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང་ཉམས་སྨད་པའི་ཕྱིར་བདག་ལ་གནོད་པའི་ངོ་བོ་མེད་དོ། །དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་དབང་གིས་གཞན་གྱིས་བྱས་པའི་སྔགས་ལ་སོགས་པས་གཞན་ལ་གནོད་པ་ཡང་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ལ་གནས་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །བདག་དང་གཞན་ལ་གནོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། དམན་པ་དང་མྱུར་དུ་མེད་པ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་འདི་ལ་ཡང་ལྷག་པར་ཡང་བཟོད་པ་དང་དེས་པ་དང་ལྡན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་ལས་བརྩམས་ནས་ནི་གྲོང་གི་གནས་གང་ན་གནས་པ་དེར་ཡང་འཇིགས་པ་དང་འཇིགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མུ་གེའི་ཉེས་པ་རྣམས་དང༌། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པས་བྱས་པའི་གནོད་པ་མ་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར། བྱུང་བ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་ཞི་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །མ་འོངས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་ངན་འགྲོར་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་རིགས་སུ་བསྟན་པའི་ཕན་ཡོན་དེ་དག་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཕན་ཡོན་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ལེའུ་རིམ་པར་ཕྱེ་བ་སྟེ་གཉིས་པའོ།། །།དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་བསྐྱེད་པའི་ལེའུ་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའོ། །ཇི་ལྟར་བསྟན་ཞེ་ན། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཡང༌། བྱང་ཆུབ་དེ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་དམིགས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྦྱོར་བ་གང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྤྱད་པར་བྱ་བ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྤྱོད་པའོ། །སློབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དོན་གཅིག་པས་
― DTG132_Page_0298 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསླབ་བར་བྱ་བ་རྣམས་ལ་སློབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སློབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་སྒྲས་ངོ་བོ་ཉིད་བསྒྲུབ་པའོ། །དེའི་རྟེན་རྣམས་ཀྱིས་སྒོམ་པར་བྱེད་པས་གང་དག་སློབ་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བྱེད་པ་པོའི་ལས་རྣམས་བྱ་བ་ཡིན་པས་གང་ལ་སློབ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེས་ལས་རྣམས་བྱེད་པ་ན་ཇི་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་གོམས་པར་བྱེད་ཅེས། ཇི་ལྟར་སློབ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། གསུམ་པོ་འདི་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བདག་གི་དོན་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་གི་དོན་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བའོ། །བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་སློབ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཐབས་དང༌། སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཐབས་ཀྱིས་མཐུ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་སྐྱོ་བ་མེད་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའོ། །དེ་དག་གཉི་ག་ཡོངས་སུ་སྨིན་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་བསྡུས་པའི་དོན་དང་གོ་རིམས་ནི་དེ་ལྟར་རོ། །དེ་ལ་འབའ་ཞིག་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདག་གི་དོན་གཞན་གྱི་དོན་དང་འབྲེལ་བ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་བདག་གི་དོན་དང་འབྲེལ་བའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱས་ལ་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་གཏོང་བ་ཉིད་ནི་རེ་རེའི་དོན་དུ་འགྱུར་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རང་གི་དོན་འབའ་ཞིག་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱ་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཞུགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་ལ། དེ་ལས་རབ་ཏུ་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དོན་འབའ་ཞིག་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་བདག་ཉིད་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པ་དང་འགལ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པས་སོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི།
― DTG132_Page_0299 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབའ་ཞིག་ལས་གང་གཞན་པའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གཉི་གའི་དོན་ཏེ་དེ་ལ་ནི་བསླབ་པར་བྱ་བའོ། །ཉེས་པར་སྤྱད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བདག་གི་བདེ་བ་འདོད་པས་སོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལེགས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་གཟུང་བ་སྟེ། རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་དོན་ཏོ། །གཞན་གྱིས་བཤད་པ་རྣམས་ནི་ཚོལ་བ་ལ་སོགས་པས་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་བར་བསྟན་པའི་དོན་ཏོ། དེ་ནི་ཉེས་པར་བཤད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེར་སྣ་མེད་ན་ཡང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་བས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་རང་གི་དོན་ལས་ཡང་བཟོད་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་ནས་གནས་པ་ཞེས་མི་གཟུང་ཞེ་ན། བདག་ཉིད་མཐོ་རིས་འདོད་པ་ཡིན་ན་ཡང་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཡང་གཉི་གའི་དོན་བྱེད་ལ། ཕ་རོལ་དུ་ཡང་བྱེད་པས་སོ། །དེས་ན་རེ་ཞིག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་འབའ་ཞིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རང་གི་དོན་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཟང་ཟིང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཟང་ཟིང་གི་འབྲས་བུ་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཞན་པ་ཕ་རོལ་དུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཟང་ཟིང་འཐོབ་པའི་རྒྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མཐོང་བའི་ཆོས་ལའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཆོད་རྟེན་མཆོད་པ་ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱི་དོན་འབའ་ཞིག་ཡིན་ལ་གཞན་གྱི་དོན་མེད་ཅེ་ན། མཆོད་རྟེན་མཆོད་པས་ཀྱང་རེས་འགའ་གཉི་གའི་དོན་དུ་ཡང་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཟང་ཟིང་གི་འབྲས་བུ་འདོད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཟང་ཟིང་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་ཡང་དག་པར་གནས་པ་ནི་གཉི་གའི་དོན་ཉིད་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །རྙེད་པ་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དག་ལས་མཆོག་ཏུ་རྙེད་པ་འདོད་པའོ། །རྙེད་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མཐོང་བ་ལ་དོན་མེད་པའི་རྙེད་པ་སྒྲུབ་པའོ། །གཞན་དག་གི་སྤྲོ་བ་སྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཡོན་ཏན་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་མེད་པར་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་གཞན་རྣམས་ཡང་དག་པར་མགུ་བར་འགྱུར་ན་གཞན་གྱི་དོན་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་
― DTG132_Page_0300 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །བདག་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་བདག་གིར་བྱ་བ་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་བདག་གིར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྦྱོར་བ་དང་གཉི་ག་དག་ལ་རང་གི་དོན་ཏོ། །ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འབའ་ཞིག་གིས་སོ། །ཚོགས་སྡུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་པ་བྱ་བ་མེད་པའོ། །ཚེ་འདིའི་བདེ་བ་ལ་གནས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཐོ་རིས་ཀྱི་དོན་གྱི་བསམ་གཏན་ནི་འབའ་ཞིག་པ་སྟེ། སྔར་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟར་ཡང་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཐོ་རིས་ཀྱི་དོན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་རྣམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ནས་གནས་པ་ནི་འབའ་ཞིག་པར་སྔར་བསྟན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་དང༌། བཟོད་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་གནས་པའི་མ་བསྟན་པའི་རྒྱུ་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། སྙིང་རྗེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྙིང་རྗེ་མེད་པར་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་མ་བསྔོས་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་དང་བཟོད་པ་འདི་དག་ནི་འབའ་ཞིག་པ་ཡིན་ན་ཡང་རང་གི་དོན་གྱི་ངོ་བོར་ནི་མི་འགྱུར་ཏེ། ངེས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་དང་གཞན་པའི་རང་གི་དོན་དུ་ཡང་འགྱུར་བས། བྱང་ཆུབ་ཀྱང་འཐོབ་ལ། མཐོ་རིས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡང་ཡིན་ཏེ། མཐོ་རིས་ཀྱི་ཕྱིར་དང་རང་གི་མཐོ་རིས་ཀྱི་ཕྱིར་ཡིན་པས་སྦྱིན་པ་དང་བཟོད་པ་འབའ་ཞིག་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་གཞན་གྱི་དོན་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མཐོ་རིས་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་འབའ་ཞིག་པ་ཉིད་དུ། ལྟ་བ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་བྱས་ནས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། འོང་བ་མ་མཐོང་བ་དང༌། འབྲས་བུ་མ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་དོ་ཞེའམ། ལེགས་པར་སྤྱད་པ་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱད་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བའོ། །སྒྲུབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ནན་ཏན་མི་བྱེད་པའོ། །ས་འོག་མ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་
― DTG132_Page_0301 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་བའམ། ཁམས་ཉིད་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །བསམ་གཏན་ལས་གྱུར་པ་ལ་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བསམ་གཏན་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འདིར་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་གཞན་གྱི་དོན་འབའ་ཞིག་ཡིན་ན་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་སྔ་མ་གཉིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པས་ཆོས་སྟོན་པའོ། །དེ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་འོག་མ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་དགེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། དགེ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དགེ་བ་སྤེལ་བའོ། །དགེ་བ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི། དགེ་བ་ཉེ་བར་སོག་ཏུ་འཇུག་པའོ། །འདུལ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་དང་འཇུག་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། འགོད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱིས་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་རྒྱུ་ཉིད་དང༌། དུས་ཉིད་དང༌། ཉེ་བར་ཞི་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། ཕན་པ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ནི་ཕན་པ་ཉིད་དོ། །རྒྱུ་བཞིའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདེ་བ་འཕེལ་བ་དང་སྐྱེད་པའོ། སྐྱེད་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རྟེན་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྐྱེན་གྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །འཕེན་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་མཐོང་བའི་ཆོས་ཅན་དང༌། ཕ་རོལ་བའི་དབྱེ་བས་སོ། །བདེ་བའི་རྒྱུ་ལ་བདེ་བར་ཉེ་བར་བརྟགས་པར་བྱས་ནས། རྒྱུ་བདེ་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དཔེར་ན་མེ་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །རྒྱུ་བདེ་བར་བསྡུས་པའི་རྒྱུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི། དབང་པོ་དང༌། ཡུལ་དང༌། བདེ་བ་ཚོར་བར་འགྱུར་བའི་རེག་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་དབང་པོ་ལྔ་སྡུད་པར་བྱེད་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཚོར་བའོ། །སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་ལམ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའོ། །གྲང་བ་དང་ཚ་བས་བསྡུས་པ་ནི་དུས་ལས་འབྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བསྡུས་པའོ། །བཀྲེས་པ་དང༌། སྐོམ་པས་བསྡུས་པ་ནི། ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱིས་
― DTG132_Page_0302 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྡུས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ངལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། གློ་བུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དག་གོ །སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤངས་ཏེ་དབེན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྤངས་པ་ཉིད་དབེན་པའོ། །ཡང་ན་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པ་ཉིད་དེ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་བདེ་བའོ། །ཡང་དག་པར་སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དག་གིས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་གནོད་པ་མེད་པའི་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མངོན་པར་འབྱུང་བའི་བདེ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་དབེན་པའི་བདེ་བ་དང༌། ཉེ་བར་ཞི་བའི་བདེ་བའོ། །ཐ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་བདེ་བའོ། །མངོན་པར་འབྱུང་བའི་བདེ་བ་ནི་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཡིན། རབ་ཏུ་དབེན་པའི་བདེ་བ་ནི་དེའི་ཕྱོགས་པ་ཉིད་ཡིན། ཉེ་བར་ཞི་བའི་བདེ་བ་ནི་དེ་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པའི་ནི་ཐ་མ་ཉིད་དེ། གནོད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བ་འདོད་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བསམ་པས་སོ། །ཕན་པའི་སྦྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བདེ་བ་སྦྱིན་པ་ཡང་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཕན་པའི་རྒྱུའི་གནས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་འདི་དག་ལས་འདི་ལྟར་དེའི་རྗེས་སུ་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་བདེ་བའི་གནས་བྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བདག་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པའམ། བདག་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ནི། བདེ་བ་ཡང་མི་ཕན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དོན་མ་ཡིན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མི་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མི་ཕན་པའི་ཕྱིར་མ་འོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་མི་ཕན་པ་ཉིད་པས་ཐམས་ཅད་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནམ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་རོ། །དབང་པོ་དང༌། ཡུལ་དང༌། རེག་པས་བསྡུས་པ་ནི་བདེ་བའི་རྒྱུའོ། །ཡང་ན་གང་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རེག་པས་བསྡུས་པའི་རྒྱུ་བདེ་བ་དང་ཚོར་བ་བདེ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང་མི་འཕྲོད་པ་སྟེ། མི་ཕན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
― DTG132_Page_0303 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ནི་བསྟན་པ་ལས་བཟློག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཅི་ནུས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནུས་པ་དང་མཐུན་པར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅི་ལྕོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་ཅན་གང་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་དེ་དག་ལ་སྟོབས་ཅི་ལྟ་བ་དང་མཐུན་པར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་སྤྱད་པར་བྱ། བསླབ་པར་བྱ། ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཚོར་བ་བདེ་བ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། ཡུལ་དང༌། རེག་པས་བསྡུས་པ་གང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའམ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། མི་ཕན་པ་དང༌། མི་འཕྲོད་པ་ལ་མི་བསླབ་པ་ཉིད་དོ། །གང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང༌། ཕན་པ་དང༌། འཕྲོད་པའི་ཚོར་བ་བདེ་བ་ནི། ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚེ་རིང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལས་གང་གིས་ཁུ་བ་དང་ཁྲག་གི་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་བརྒྱལ་བའི་དུས་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་དུས་ནས་འདི་སྙེད་ཅིག་འཚོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ནི་ཚེ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་ལ། སྲོག་ཅེས་ཀྱང་བྱའོ། །གང་ལ་ཚེ་དེ་རིང་བ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཚེ་རིང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་དངོས་པོ་ནི་ཚེ་རིང་བ་ཉིད་དོ། །ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ལས་གང་གིས་དེའི་ཚེ་འཕངས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། བར་ཆད་དང་བཅས་པ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པའོ། །བར་ཆད་དང་བཅས་པ་ནི་ལས་གང་གིས་ཚེ་འཕངས་པ་དེ་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་རབ་ཏུ་འཆི་བ་སྲིད་པ་སྟེ། འཆི་བ་དེ་ནི་དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བ་ཞེས་བྱའོ། །བར་ཆད་མེད་པ་ནི་གང་ལས་ཀྱིས་འཕངས་པའི་ཚེ་དེ་བར་མ་དོར་མི་འཆི་བ་སྟེ། ལས་གང་གིས་འཕངས་པ་དེ་དེས་ཇི་ལྟར་འཕངས་པ་བཞིན་གནས་པ་ཉིད་དེ། ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་ཉིད་དོ། །གཟུགས་བཟང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་བཟང་བའི་སྒྲ་ནི་མཆོད་པའི་དོན་གྱི་ཚིག་གི་ཕྲད་དེ། དཔེར་ན་མངོན་པར་དགའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །གང་གིས་གཟུགས་ལ་མཆོད་པ་ཡོད་པ་དེ་གཟུགས་བཟང་བ་སྟེ། དེའི་གཟུགས་ལ་མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོད་པས་མཆོད་པ་ཉིད་དེ། དེའི་གཟུགས་དེ་ལ་མཆོད་པར་འགྱུར་བས། དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གཟུགས་བཟང་བ་ཉིད་དོ། །བལྟ་
― DTG132_Page_0304 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་སྡུག་པ་ནི་མཐོང་ན་ཕན་པ་སྟེ། མིག་དང་མཐུན་པའོ། །ཡང་ན་མཐོང་བར་བཟོད་པ་ནི་བལྟ་ན་སྡུག་པ་སྟེ། ཡང་དང་ཡང་དུ་བལྟ་བར་འདོད་པ་ཉིད་དོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང་འདྲེན་པ་ནི་མཛེས་པ་ཉིད་དེ། སེམས་དགའ་ཞིང་དྲི་མ་མེད་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་མཛེས་པ་ཉིད་དོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྤྱད་པར་བྱ་བས་ན་ལོངས་སྤྱོད་ལ། དེ་ཆེན་པོ་ཡང་ཡིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བ་ཉིད་དེ། སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྩ་འཇིང་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བཤེས་ཀྱི་ཕྱོགས་མང་ཞིང་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཁོར་ཕལ་ཆེ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བུ་དང་ཆུང་མ་དང་བྲན་ཕོ་དང་བྲན་མོ་དང༌། ལས་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་རོ། །ཡིད་བརྟན་དུ་རུང་ཞིང་ཡིད་ཆེས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་ཡིད་བརྟན་དུ་རུང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྩོད་པ་འབྱུང་ངོ༌། །མཆོག་ཏུ་ཚད་མར་གཞག་པར་འོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡིད་ཆེས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཞལ་བླུགས་ལ་གཡོ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཞལ་བླུགས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲང་ལའོ། །འཇལ་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྲེ་ཕུལ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྲང་དང་བྲེ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཉེ་བར་སྤྱད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསླུ་བའོ། །གཡོ་དང་སྒྱུ་ནི་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་ཏེ། དེ་དག་གིས་སླུ་བ་མེད་པའོ། །ནོར་གཏམས་པ་ལ་དོར་མི་བྱེད་པ་ནི། ནོར་གཏམས་པ་ལ་མི་བསྙོན་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཡིད་ཆེས་པའོ། །གཞི་དེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡིད་བརྟན་དུ་རུང་བ་ཉིད་དང༌། ཡིད་ཆེས་པ་ཉིད་ཀྱི་གཞི་དེས་ཚིག་གཟུང་བར་འོས་པར་འགྱུར་རོ། །གྲགས་པ་ཆེན་པོ་ནི་གྲགས་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། ཅི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དཔའ་བ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་གོ །སྙན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་འདིར་གྲགས་པར་འགྱུར་བའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བཟོ་དང་ལས་ཀྱི་གནས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལྷག་པར་རབ་དང་ཕུལ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་པའོ། །གཞི་དེས་བྱ་བ་ནི་གྲགས་པ་ཆེན་པོ་དང་སྙན་པས་འཇིག་རྟེན་དུ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་གཞིའོ། །ཕོའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་དང་ལྡན་པས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བརྗོད་པའོ། །དེ་ཡང་གང་གིས་འགྱུར་ཞེ་ན། ཕོའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པས་ཏེ། དེ་ནི་མི་ཉིད་དོ། །
― DTG132_Page_0305 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནོད་པ་ཆུང་བ་ནི་གློ་བུར་བའི་ནད་ཉུང་བའོ། །ནད་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ནི། ལུས་ལ་གནས་པའི་ནད་མེད་པ་སྟེ། འདི་དག་གིས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པར་བསྟན་ཏོ། །སྤྲོ་བ་ཆེ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱ་བ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ནུས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། འདིས་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །མི་འཚེ་བའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མི་འཚེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མི་འཚེ་བའི་བསམ་པ་ནི། རྗེས་སུ་བརྩེ་བའི་བསམ་པའམ། དེ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེ་བའི་བསམ་པའོ། །སྣང་བའི་སྦྱིན་པ་ཇི་ལྟར་ཁ་དོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཞེ་ན་ཁ་དོག་གསལ་བར་བྱེད་པ་ལ་གཙོ་བོ་སྣང་བ་ཡིན་པས་སོ། །གོས་གཙང་མ་སྦྱིན་པ་ནི་ཁ་དོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཏེ། གོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནི་དེའི་ཁ་དོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་རོ། །ང་རྒྱལ་ངེས་པར་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ང་རྒྱལ་ངེས་པར་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་ཕྱག་ལ་སོགས་པ་བྱ་བར་འོས་པ་རྣམས་ལ། ཕྱག་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པས་དེ་ལ་འོས་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བའོ། །སློང་བ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བདག་ཉིད་གང་སློང་བའོ། །ཡོ་བྱེད་མི་བདོག་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སློང་ན་ཡང་དེ་ལ་བདག་ཉིད་སོང་ནས་སྟེར་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་སློང་བ་དང་མི་སློང་ན་ཡང་སྦྱིན་པ་ནི་དབང་ཕྱུག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུའོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་མཆོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གྲགས་པ་ཆེན་པོ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །བླ་མ་མཆོད་པས་ཀྱང་སྙན་པར་གྲགས་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་མི་དགའ་བ་དང༌། གཞན་དག་ལ་སྐྱེས་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་གིས་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་མི་དགའ་བ་ནི་འདུན་པ་བཟློག་པའོ། །གང་ལས་འདུན་པ་བཟློག་ཅེ་ན། བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཉིད་ལས་སོ། །གང་དག་འདུན་པ་བཟློག་ཅེ་ན། བུད་མེད་རྣམས་སོ། །མཚན་ཉིད་གང་ལས་ཤེ་ན། བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་དགའ་བ་རྣམས་ལས་སོ། །གཞན་དག་ལ་སྐྱེས་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ངེས་པར་རྣམ་པར་ཐར་པར་བྱེད་པའོ། །གང་
― DTG132_Page_0306 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ངེས་པར་རྣམ་པར་ཐར་པར་བྱེད་ཅེ་ན། སྐྱེས་པ་རྣམས་སོ། །ཇི་ལྟ་བུའི་གནས་སྐབས་དག་གི་ཞེ་ན། བཟུང་སྟེ་ཁྲིད་པ་རྣམས་ཏེ། གཉིས་ཀྱིས་ནི་ངེས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་དོན་དུ་ཞེ་ན། ཕོའི་དབང་པོ་གཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཐར་པར་བྱེད་ཅེ་ན། ཆོས་ཀྱིས་ཏེ། དེ་ལ་ཆོས་ནི་གང་སྤྱད་པར་བྱ་བ་སྐྱེས་པ་ཕོའི་དབང་པོ་གཅད་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པ་དང་བརྗེ་བའི་རྫས་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་སྦྱིན་པ་སྟེ། དེས་ཉེ་བར་འཚོ་བའམ་གཞན་པ་ཡང་རུང་བ་ལ། དེའི་འདོད་པས་བྱེད་ཀྱི་གནོད་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བྱ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ངོ་བོ་ནི་ཞལ་ཏ་བྱེད་པ་སྟེ། དེའི་བྱེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། བྱ་བའི་གྲོགས་བྱེད་ཅིང་བྱ་བ་བྱེད་པར་འདོད་པས་བརྩམས་པ་དེའི་དེ་ལྟ་བུའི་བྱ་བ་དེ་ལ་གྲོགས་བྱེད་པའོ། །ཅི་ནུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ནུས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རོ། །ཅི་ལྕོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེའི་བྱ་བ་ལ་ནུས་པ་དང་སྟོབས་ལ་ལྟོས་པས་སོ། །ཆོས་དང་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱ་བ་དེ་ཆོས་དང་མཐུན་པ་ཉིད་ལ་ལྟོས་ནས་ཞལ་ཏ་བྱེད་པ་སྟེ། གྲོགས་བྱེད་པ་མེད་པ་ལ་གྲོགས་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་རེ་ཞིག་གནོད་པ་ཉུང་བ་དང༌། ནད་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུའོ། །ལྟ་བར་འགྱུར་བའི་ཟས་དང་སྐོམ་བསྒྲུབ་པ་ནི་སྤྲོ་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུའོ། །སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་བཞིའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། གང་ལ་བསམ་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བུར་བསམ་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཅི་ལྟ་བུས་བསམ་པའོ། །གང་ལ་བསམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཆོས་མཐུན་པ་དང་མཚུངས་པར་རོ། །ཇི་ལྟ་བུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དྲག་ཏུའོ། །རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཉིན་གཅིག་བཞིན་དུ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་དེ་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ཁོ་ན་ལ་ལན་མང་དུ་རྟོག་ཅིང་དཔྱོད་པས་སོ། །དང་པོ་གསུམ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡོད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཐ་མ་ནི་ཇི་སྙེད་ཡོད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཡུན་རིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྦྱོར་བ་དེ་ཇི་སྙེད་པས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་གྲིམས་པར་བྱེད་པ་དག་གོ །ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་སྦྱོར་བས་ནི་བག་མེད་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་དག་པར་བླངས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དང༌།
― DTG132_Page_0307 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞུམ་པ་རྣམས་ངེས་པར་གཞུག་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དགོད་པའོ། །སྦྱོར་བ་འདིའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུས་དང༌། གང་ལ་སྦྱོར་བས་སོ། །ཡང་རྟག་པའི་སྦྱོར་བ་དེའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ནི་ཞིང་དག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཞིང་དང་འདྲ་བས་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་འདྲ་བར་ཆོས་ནི་དེ་དག་པ་སྟེ། འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའོ། །བདག་གི་དོན་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལས་བརྩམས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་གི་དོན་ལས་བརྩམས་པ་ནི་ཡུན་རིང་པོར་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཞན་གྱི་དོན་ལས་བརྩམས་པ་ནི། དགེ་བའི་རྩ་བ་མང་པོ་སོགས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡང་ན་རང་གི་དོན་ལ་ཡང་ཡུན་རིང་པོར་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་སོགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཡང་སྦྱོར་བར་བྱ་སྟེ། སྦྱོར་བར་བྱས་ནས་མཇུག་གི་དུས་སུ་སོགས་པར་བྱེད་པའོ། །ཁ་དོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྔར་བསྟན་པའི་ཁ་དོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་བཟང་བ་ཉིད་དང༌། བལྟ་ན་སྡུག་པ་ཉིད་དང༌། མཛེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་བཟང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཁ་དོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོའི་སྙིང་དུ་སྡུག་པར་འགྱུར་རོ། །སྙིང་དུ་སྡུག་པར་གྱུར་ན་དྲུང་དུ་འདུ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་རབ་ཏུ་མཛེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་ཕྲད་དུ་འོང་བར་འགྱུར་བས་བལྟ་ན་སྡུག་པ་ཉིད་དོ། །སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དག་དེའི་ཚིག་མཉན་པ་དང་བྱ་བར་སེམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མངོན་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའོ། །སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཀུན་གྱིས་བཀུར་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡིད་ཀྱིས་སོ། །མཆོད་པ་ནི་ལུས་ཀྱིས་སོ། །བསྔགས་པ་ནི་ངག་གིས་ཏེ། ང་རྒྱལ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དང༌། བླ་མ་ལ་ལུས་དང་ཡིད་དང་ངག་གི་ལས་ཀྱིས་དེ་བྱ་བའི་དུས་སུ་མཆོད་པ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །འདོད་པ་ལ་བྱིན་པས་གང་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གྱུར་པས་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་སྡུད་པར་བྱེད་དོ། །ཡོ་བྱད་ཀྱིས་ཕོངས་པ་ལ་བྱིན་པས་གང་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གྱུར་ན། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །ཚིག་རྩུབ་པོ་མེད་པའི་རྒྱུས་
― DTG132_Page_0308 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚིག་བཙུན་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་སྙན་པར་སྨྲ་བ་ཉིད་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་སྡུད་དོ། །བདེན་པར་སྨྲ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་དོན་སྤྱོད་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་རྗེས་སུ་འཛིན་ཏོ། །ཕྲ་མ་མེད་པ་དང༌། འཁྱལ་པ་མེད་པར་སྨྲ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་སྡུད་ཅིང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་ན་སྙན་པར་སྨྲ་བས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྡུད་པར་བྱེད་ལ། དོན་སྤྱོད་པ་དང་དོན་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །གུས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་གིས་འདི་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པར་འགྱུར་པའོ། །བྱས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་འཇིག་རྟེན་ན་སྙན་པར་གྲགས་པར་འགྱུར་བའོ། །བཀུར་སྟི་དང་གུས་པ་དང་བཅས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐྱེས་པའི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་དགའ་ཞིང་བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་མི་དགའ་བ་དག་གིས་སོ། །ཕོའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་དག་ལ་སྐྱེས་པ་ཉིད་བསྒྲུབས་པས་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང༌། བཙལ་བ་ཐམས་ཅད་དང༌། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དག་གི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་ལྟར་བུད་མེད་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་པའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འཇིགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང་འཇུག་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཞལ་ཏ་བྱེད་པའི་རྒྱུས་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་སྐྱོ་བ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་སྒྲུབ་པའི་བྱ་བ་ལ་གྲོགས་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པའི་སྦྱོར་བས་མི་སྐྱོ་བར་འགྱུར་རོ། །ལས་དོན་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མང་བའོ། །མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཚམ་ཞིང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །བདག་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡོངས་སུ་སྨིན་ན་བདག་ཉིད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་དོ། །བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཚད་མེད་པ་རྣམས་བསྒོམས་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པའི་ཕྱོགས་
― DTG132_Page_0309 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །རབ་ཏུ་འབྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱིའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་དེ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཡང་ན་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཡེ་ཤེས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང་བསམ་གཏན་ཞེས་བྱ་བའོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་ཅི་རིགས་པར་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་གནོད་པ་མེད་པར་འཁོར་བ་ན་འཁོར་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་པ་དག་གིས་ཤིན་ཏུ་གཟིར་བ་མེད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་དགའ་བར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང་ཕན་འདོགས་པར་ནུས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་ཡེ་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡང་དག་པར་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང། མཁས་པར་བྱ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་གིས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་བར་དུའོ། །གང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ལ་བརྟེན་པའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པ་ནི་བསོད་ནམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །བསོད་ནམས་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ལ་བརྟེན་ཅེས་བྱ་བ་ནི། ཡེ་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བའོ། །ཡེ་ཤེས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡེ་ཤེས་ཉིད་ལས་འབྱུང་བའོ། །རིག་པའི་བཟོ་དང་ལས་ཀྱི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རིག་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་བཟོ་དང་ལས་ཀྱི་གནས་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་སྟེ། གང་དེ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕ་རོལ་གྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལོངས་སྤྱོད་བསྒྲུབས་པ་སྟེ། བཟའ་བ་དང༌། བཏུང་བ་དང་བགོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལོངས་སྤྱད་པར་བྱ་བ་བཟུང་བ་རྣམས་སོ། །ཚོད་མ་ཟིན་པར་ལོངས་སྤྱོད་པས་ནི་ཕ་རོལ་དུ་ཡང་འབྲས་བུ་མི་འདོད་པར་འགྱུར་ལ། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཡང་ཚོད་མ་ཟིན་པར་ལོངས་སྤྱོད་པས་ནད་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་དང་མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར་བའོ། །སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འབྲས་བུ་འདོད་པའི་ལས་བཟུང་བས་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །འབྲས་བུ་
― DTG132_Page_0310 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚེ་འདི་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྦྱིན་པ་མི་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་གྱི་དོན་མེད་པར་འདིའི་དོན་དུ་སྟེ། གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་དོན་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་དོན་ཡིན་པས་དེའི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་དོན་དུའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ཉིད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་བརྩལ་བའི་དོན་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱིས་ཕ་རོལ་དུ་ཡང་གོང་ནས་གོང་དུ་སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པའོ། །ཆོས་འདུས་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལམ་ཡང་གཟིངས་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གཏང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ལ། འདུས་མ་བྱས་ནི་ཕ་རོལ་དུ་ཡང་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་ཡང་ཡིན་ལ། ཇི་ལྟར་བཤད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱིས་མཐོང་བའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་ནི་རང་གི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བཏུལ་བ་རྣམས་གཞན་གྱི་དོན་ཡང་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཅི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ལྟར་རམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གང་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བཏུལ་བ་སྟེ། གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བཏུལ་བ་དེ་རྣམས་ཉིད་དེ། དེ་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་དག་ཉིད་ལས་གཞན་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཕྱི་མ་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྨོས་པ་ནི། འདོད་པའི་ཁམས་ལས་གཞན་པ་ན། ཕྱི་མ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མེད་དོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པས་སོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཚིག་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གཞན་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེ། ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་བར་དུའོ། །ཕྱི་མ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི། འདི་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་འདི་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། གཞན་པ་དག་ཁྱད་པར་མེད་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱི་མ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་དང་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སྔར་བསྟན་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཚེ་འདི་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་བཅས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་དང་མཚུངས་
― DTG132_Page_0311 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ལྡན་པའི་རྒྱུ་མ་ཐོང་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་བརྟེན་པའོ། །སོ་སོར་བརྟགས་ཤིང་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི། གང་གིས་སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་པ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་བཅས་པ་དེས་མ་འོངས་པ་ནི་འབྲས་བུ་འདོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་ལ་བརྟེན་པར་སོ་སོར་བརྟགས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གང་ཡང་ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བ་དང་བཅས་པ་དང་ཡིད་བདེ་བ་དང་བཅས་པས་ལོངས་སྤྱོད་དང་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ། འདོད་པའི་ཁམས་ལས་གཞན་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ཁམས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གང་འདིར་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ། འདིར་ཞེས་སྨོས་པའི་འདོད་པའི་ཁམས་བཟུང་བའི་དོན་ཏེ། གཞན་དག་ན་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཕྱི་མ་ལ་མེད་པས་སོ། །ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པ་སྨོས་པ་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་མ་འོངས་པའི་ཉིད་དེ། དེས་དེ་ལ་འབྲས་བུ་སྟེར་བས་སོ། །བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྨོས་པ་ནི། དེ་ལས་གཞན་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་ལ་ཕྱི་མ་ལ་ཕན་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ་སྲིད་པ་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་པའི་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་སྨོས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དག་པ་ནི་གཏན་དུ་བ་ཉིད་དེ། བདེན་པ་མཐོང་བ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དག་གིས་ཡིན་པས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཏན་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་ཐམས་ཅད་གཏན་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མགོ་མནན་པ་ཙམ་དུ་སྤོང་གི་གཏན་དུ་ནི་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་དེས་སྤངས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ་སྤངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྤོང་བས་ཉོན་མོངས་པ་གཏན་སྤངས་པ་མ་
― DTG132_Page_0312 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ཏེ། བག་ལ་ཉལ་མ་སྤངས་པས་སོ། །བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་རིམ་པར་ཕྱེ་བ་འདིའི་བསྡུས་པའི་དོན་གྱི་རིམ་པ་མ་བསྟན་པ་ནི། བསྟན་པའི་དོན་གྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ནི་གཏན་དུ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས་སོ། །བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་རྣམ་པ་བཅུའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། རྒྱུན་ཉིད་དང༌། རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ཉིད་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་དང༌། མཐོང་བའི་ཆོས་དང༌། ཕ་རོལ་གྱི་བྱེ་བྲག་ཉིད་དང༌། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། གཏན་དུ་བ་དང་གཏན་དུ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། ཅིག་ཤོས་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་བཅུ་པོ་གོང་དུ་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་དེ་ལྟར་འབྱུང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་གཞིའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་གནས་ལས། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་རིམ་པར་ཕྱེ་བ་སྟེ་གསུམ་པའོ།། །།དེའི་ངོ་བོ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡོད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་དེ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡོད་པས་ཇི་ལྟར་ཡོད་པས་སོ། །དེའི་ངོ་བོ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ལ་ཡང་རིག་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ཁོ་ནའི་དོན་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་ན་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པ་གཉིས་པོ་དེ་ཉིད་ལས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པའོ། །བརྡ་དང་ཀུན་རྫོབ་ལ་འདྲིས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་ཞུགས་པའི་བློས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བརྡ་ནི་མིང་ངོ༌། །ཀུན་རྫོབ་ནི་ཐ་སྙད་དོ། །འདྲིས་པ་ནི་དངོས་པོ་འདིའི་མིང་ནི་འདིའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བརྡ་དང་ཀུན་རྫོབ་ལ་འདྲིས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བརྡ་དང་ཀུན་རྫོབ་ལ་འདྲིག་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་འོངས་པའི་བློས་མཐོང་བ་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་གང་ལ་ཞེ་ན། བསྟན་པར་བྱ་བ་ཉིད་དེ། སའི་དངོས་པོ་ལ་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་མཉམ་པ་ཡིན་ན། ས་ལ་འདི་ནི་ས་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་མ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་
― DTG132_Page_0313 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་ཡོ་བྱད་བཅུ་དང༌། ཞིང་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་དངོས་པོ་དང༌། ཚོར་བ་སྟེ་ལུས་ཀྱི་ཡོ་བྱད་བཅུ་པོ་ཞིང་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་ལ། དེ་དག་ཀུན་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ནི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའོ། །དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་ཚོར་བའི་དོན་ཏེ། དེ་ལས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། བཟང་འགྲོ་དང་ངན་འགྲོ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་ཁོ་ནར་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ཉིད་དོ། །སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི། དེ་ལས་གཞན་པ་ཡང་གཟུང་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་མདོར་བསྡུས་ན་འདི་ནི་ཡིན་གྱི་འདི་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བ་མཉམ་པའོ། །ངེས་པར་མོས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དངོས་པོ་ལ་ངེས་པར་མོས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་དངོས་པོ་ལ་ངེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། མོས་པས་དངོས་པོ་འདིའི་མཚན་ཉིད་ནི་ངེས་པར་འདི་ལྟར་རོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ངེས་པར་འཛིན་པའོ། །དེ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གང་འཇིག་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་འོང་བའི་མིང་གིས་ཞེས་བྱ་བས་ནི། བརྡའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གོང་དུ་བསྟན་པའི་དོན་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་འོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དོན་བསྟན་པ་ནི་མ་བསམས་མ་དཔྱད་མ་བརྟགས་པར་བཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རིགས་པས་གྲགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྟོག་གེ་པ་དཔྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་རྟོག་གེར་གཏོགས་པའི་ས་ལ་གནས་པ་རང་གི་སྤོབས་པ་ལས་བྱུང་བ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་པ་དཔྱོད་པའི་རྗེས་སུ་དཔྱོད་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཚིག་འདི་དག་གི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། རྟོག་གེ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའི་ཚིག་གོ །དཔྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། རྟོག་གེར་གཏོགས་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་ནི་བཤད་པའོ། །རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཉིད་ནི་དཔྱོད་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ལ། དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་མ་འདས་པ་ཉིད་ནི་རྟོག་གེར་གཏོགས་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་རྟོག་གེར་གཏོགས་པའི་ས་གང་ཡིན་ཞེ་ན། རང་གི་སྤོབས་པ་ལས་བྱུང་བ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དཔྱོད་པའི་རྗེས་སུ་དཔྱོད་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡིན་གྱི། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་ས་པའི་ཡུལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཚིག་གཅིག་ནི་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། ཚིག་
― DTG132_Page_0314 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་ནི་བཤད་པ་ཡིན་པས། ཚིག་གསུམ་པ་ནི་བསྟན་པ་ཡིན། ཚིག་གསུམ་ནི་བཤད་པ་ཞེས་དེ་ལྟར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང༌། རྟོག་གེ་རྣམ་ལྔར་རིག་བྱ་སྟེ། བརྟག་བྱ་རྟོག་དེའི་ངང་ཚུལ་དང༌། །སྔོན་གོམས་མངོན་སུམ་མ་བྱས་ཉིད། །ལུང་ལ་མི་བརྟེན་པ་ཉིད་དང༌། །འབད་པས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། །སྔ་མའི་འཕེན་པས་ཡོངས་བཟུང་ནས། །རྟོག་གེ་ལ་ནི་འདྲིས་པ་སྟེ། །རྣམ་ལྔས་རྫོགས་པར་འདོད་པའོ། །དེ་དག་དང་ལྡན་རྟོག་གེ་པ། །དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ནི་རྟོག་གེ་པ་སྟེ་ལུང་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བརྟག་པའི་གནས་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རིགས་པའི་ཚད་མ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་སྟེ། དེ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་ན་གནས་པའོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའིའོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱིས་སོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའོ། །ཤེས་པས་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པ་དེས་གང་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ཏེ། དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་བརྗོད་ཅེ་ན། དེའི་རྒྱུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་དམིགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་པ་སྟེ། དེ་ལ་དམིགས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་ཟག་མེད་པའི་ཤེས་པ་དེ་འདིར་ཤེས་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་ལ་བསྡུ་བ་བྱས་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་གང་ལ་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ཡོད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་གཞན་དག་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་ཤེས་པ་གོང་དུ་བསྟན་པ་དག་གིས་བསྡུས་པའི་དོན་འདི་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཤེས་པ་སྟེ། དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །འདི་ལྟར་བསྡུ་བར་བྱ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་མེད་པར་གྱུར་ན་ཕྱིས་ཡང་དག་པར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་
― DTG132_Page_0315 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བའོ། །དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྒྱུ་དེས་ནའོ། །གཉིས་དག་གམ་ཤེས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡང་རུང་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་གོང་དུ་བསྟན་པ་དེས་སོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་སྟེ། གང་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཤེས་པའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་ཟག་པ་མེད་པའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་ཤེས་པའོ། །ཤེས་བྱ་ལ་ཤེས་པའི་གེགས་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་བྱ་ལ་ཤེས་པའི་གེགས་བྱེད་ཅིང་གང་དང་ལྡན་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་མི་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་བདག་མེད་པའི་རྗེས་ལ་འཇུག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་བདག་མེད་པ་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། བརྟགས་པ་བརྗོད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་དེ་ལ་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བརྟགས་པ་བརྗོད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་གཉིས་པོ་དེས་ཤེས་བྱ་དང༌། ཤེས་པ་ནི་མཉམ་པས་མཉམ་པའི་ཡེ་ཤེས་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། ཡེ་ཤེས་དེའི་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། རབ་ཏུ་ལྡོག་པར་འགྱུར་བའོ། །འདའ་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་འདའ་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མངོན་པར་ཞེན་པས་བཟུང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། རྟོག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གི་རྣམ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་ཐ་སྙད་དོ། །སྤྲོས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། དབང་པོ་དྲུག་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལས་བྱུང་བའི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཁྱད་པར་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་
― DTG132_Page_0316 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱད་པར་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་ཉིད་དོ། །འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དུས་ཉིད་དུའོ། །འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་དང་མ་བྱུང་བ་ཉིད་དོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་དང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མཐོང་བའི་ཆོས་དང་ཕྱི་མའི་བྱེ་བྲག་གོ །ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་འདི་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མཚན་མོ་དང་ཉིན་པར་གྱི་བྱེ་བྲག་གི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ཉིད་དེ། ཐ་སྙད་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཉིད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉིད་དོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ན་ཡང་ངོ༌། །དངོས་པོ་ཙམ་མམ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བཏགས་པ་བརྗོད་པའི་རྫས་མེད་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་དག་འགེགས་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟ་བུར་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྫས་ཙམ་མམ་འདི་ལྟ་བུའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་ཞེས་བྱ་བའི་ངོ་བོར་གང་བཏགས་པ་བརྗོད་པའི་རང་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་འགོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་དང་མཚུངས་པ་མཉམ་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཐོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ངོ་བོར་ཁྱད་པར་མེད་དེ། ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །སེམས་སྙོམས་པས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་རབ་ཏུ་འཐོབ་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཁྱད་པར་ཡོད་ན་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་མི་མཉམ་པར་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཕན་པ་མང་པོ་དང་ལྡན་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། གཞན་དག་ཀྱང་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ཆོས་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི། ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་བརྩམས་པ་སྟེ། བདག་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྐྱོན་དང་ལྡན་པ་དང༌། བདག་ལ་གནོད་
― DTG132_Page_0317 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བྱེད་པ་དང༌། ཕན་པ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་དག་ལ་ཇི་ལྟར་འོས་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དངོས་པོ་གཅིག་པུ་ལ་མང་པོ་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་བརྗོད་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་གཞན་པའོ། །ཆོས་གང་དག་དང་དངོས་པོ་གང་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ནི་གཟུགས་མེད་པ། དངོས་པོ་ནི་གཟུགས་ཅན་ནོ། །ཡང་ན་ཆོས་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ནི་མང་པོ་འདུས་པའི་བརྗོད་པ་དང་སྦྱར་རོ། །དངོས་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་གོ །མང་པོར་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་བརྗོད་པ་དང་སྦྱར་རོ། །བཏགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་བརྗོད་པ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་ལྟར་གཞན་དང་གཞན་པའི་ཐ་སྙད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་བཏགས་པའི་ཚིག་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མང་པོ་དག་རྣམས་དང་སྦྱར་རོ། །གལ་ཏེ་ངེས་པ་ཉེ་བར་བར་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཆོས་དེ་དག་རྣམས་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན་ནི་དམིགས་པ་ཡང་མེད་དོ། །གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ལ་བཏགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཟུགས་ཞེས་བཏགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་བཏགས་ནས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། བཏགས་པའི་ཚིག་གིས་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྔ་མ་བཞིན་དུ་བཏགས་པའི་བརྗོད་པས་ཉེ་བར་བཏགས་པས་གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་ནའོ། །གཟུགས་ཀྱི་བློ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་དུ་བཏགས་པ་ལས་སོ། །བཏགས་པའི་ཚིག་མེད་པར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་དམིགས་པའོ། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ཉེས་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ནི་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་དཔྱད་ཅིང་གསལ་བར་བྱས་ལ་དཀྲོལ་ཞིང་བསྟན་ཟིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དུ་མའི་བདག་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། བརྗོད་པའི་སྔ་རོལ་ན་ནི་བདག་མེད་ནའོ། །དེ་ལས་བརྗོད་པར་ཇི་ལྟར་འབྱུང་སྟེ། རེ་ཞིག་སྔ་རོལ་ན་ནི་བློ་མེད་དེ། བཏགས་པ་ལ་གནས་པའི་དངོས་པོ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་
― DTG132_Page_0318 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པས་བཏགས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་ན། བཏགས་པ་ཡང་ཡོད་དམ་མེད་པ་ཞིག་ཅེ་ན། བཏགས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་ན་ནི་བཏགས་པ་ཙམ་གྱི་དངོས་པོར་ཡོད་དོ་ཞེས་སྦྱར་བར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་བཏགས་པར་ཡོད་པ་དེ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་ཟེར་ན་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང་བཏགས་པ་ཙམ་ལ་ཡང་སྐུར་པ་བཏབ་པར་འགྱུར་རོ། །བཏགས་པ་དང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དེ་ནི། མེད་པ་པའི་གཙོ་བོར་རིག་པར་བྱའོ། །ཕུང་བར་མི་བྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ངན་སོང་དག་ཏུ་ལྟུང་བར་མི་བྱེད་པའོ། །སླུ་བར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་ལས་སོ། །ཆོས་ལ་འགོད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །བདེན་པ་ལ་ཡང་འགོད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའམ། ཡང་ན་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་ཡང་སྟེ་རིམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དོན་ཏོ། །བསླབ་པའི་གཞི་དག་ལ་ཡང་གཡེལ་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལས་དང་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཉམས་པར་མི་བྱེད་པའོ། །གང་གིས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་བརྟགས་པ་ཙམ་མོ། །གང་གིས་གང་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་དེ་ཡང་མི་བདེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཡང་བསལ་ལ། གང་སྟོང་པའི་ངོ་བོ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་ཉིད་དེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །ཐམས་ཅད་མེད་ན་ནི་གང་དུ་ཅི་ཞིག་གང་གིས་སྟོང་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་རོ། །ཅི་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ། །གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོས་སོ། །དེས་དེ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་དུ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་དེས་སོ། །དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་དེ་ཉིད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་གང་ལ་གང་མེད་པ་དེ་ནི་དེས་སྟོང་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་སྒྲོ་མི་འདོགས་ལ། ཡང་དག་པ་ལ་སྐུར་བ་མི་འདེབས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བཏགས་པའི་ཚིག་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་ལ་སྐུར་པ་མི་འདེབས་པའོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་བཏགས་པ་ཙམ་པས་དེས་ན་འདི་ལྟར་ལྷག་པར་ཡང་མི་བྱེད་ལ་ཉུང་བར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །འདོར་བར་ཡང་མི་བྱེད་ལ་སྣོན་
― DTG132_Page_0319 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་དབང་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ཤེས་བྱ་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡོད་པའི་དངོས་པོ་འབྱུང་བ་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་དང་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་ལས་གཞན་པ་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའོ། །ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཇི་སྲིད་དུ་འདོད་པ་དེ་སྲིད་གནས་པ་དང་གནོད་པ་མེད་པར་དགའ་མགུར་འཆི་འཕོ་བ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བའོ། །བྱ་བ་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱི་བསྡུས་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། རེ་ཞིག་དང་པོ་ནི་བདག་གི་བདེ་བ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་བྱ་བ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བྱེད་པ་ནི་བྱ་བའོ། །བདག་གི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། གཞན་གྱི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་གཟུང་བ་དང༌། དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་རྣམ་པར་ཚར་གཅོད་པའོ། །དེ་ཁོ་ནའི་དོན་རིམ་པར་ཕྱེ་ན་བསྡུས་པ་དང༌། དགོས་པ་དང༌། གོ་རིམས་སོ། །བདེ་བ་བསྡུས་པ་ནི་འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་ལེའུ་འདིས་བསྡུས་པ་ནི། འདི་ཞེས་བྱ་བའམ། དོན་བསྡུས་པ་ནི་འདི་དག་གོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དོན་བསྡུས་པ་འདི་དག་གོ་ཞེས་བསྟན་ཞེ་ན། དགོས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བའོ། །གོ་རིམས་གང་ཞེས་བྱ་བས་ནི། གོ་རིམས་བརྗོད་པར་བྱ་བའོ། །དང་པོ་རེ་ཞིག་ཁོ་ནའི་དོན་གྱིས་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་དེའི་དོན་ནི་གང༌། གང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡང་དག་པར་མཐོང་བའི་དོན་ཏེ། གང་གི་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཇི་སྙེད་ཡོད་པའིའོ། །དེ་ཁོ་ན་དེའི་དོན་ནི། གང་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དེ་དག་རྟོགས་ཤེ་ན། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཐབས་ཀྱིས་ཚིག་དེ་དག་གིས་རྟོགས་ཏེ། ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་དག་གིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ནི་ཐོས་པས་རྟོགས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་དག་གིས་དངོས་པོ་གང་ལ་བརྡ་དང་ཀུན་རྫོབ་དང་འདྲིས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་ཞུགས་པའི་བློས། ལྟ་བ་མཚུངས་པར་
― DTG132_Page_0320 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་ཏེ། མདོར་བསྡུས་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འདི་ནི་འདི་ཡིན་གྱི། འདི་ལྟར་འདི་ནི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་མོས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་འཇིག་རྟེན་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་འོངས་པའི་མིང་གིས་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་གྲགས་པ་མ་ཡིན་པས། མ་དཔྱད་མ་བརྟགས་པར་བཟུང་བའི་མོས་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་གྲགས་པ་ལས་དེ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་འོངས་པའི་མིང་ཐོབ་པ་ཉིད་ནི་ཐོས་པས་འཐོབ་པའོ། །རིགས་པའི་གྲགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ནི། དམ་པ་རིགས་པའི་དོན་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ནས། མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་གི་ཚད་མ་ལ་བརྟེན་ནས། ལེགས་པར་དཔྱད་ཅིང་ངེས་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པས་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་ཤིང་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་བརྗོད་དེ། རིགས་པས་གྲགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་སོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དེ་ཁོ་ན་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཤེས་བྱའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ནི་བསྒོམས་པས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་སྟེ། གཉི་ག་ཡང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཉེ་བར་བསྟན་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་གང་ཟག་མེད་པར་ལྟ་བ་གོམས་པ་ལས་བྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་སོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དེ་ཁོ་ན་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་དེ་བསྒྲུབ་པ་ནི་གཉིས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། བསྒོམས་པས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དེ་ཁོ་ན་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་དེ་བསྒྲུབ་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པ་རྣམ་པར་གཞག་པས་སོ། །དབུ་མའི་ལམ་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གསུང་རབ་ཀྱི་དོན་གྱི་དབུ་མའི་ལམ་བསྟན་པས་དོན་ཆེན་པོ་ཉིད་གསལ་བར་བྱས་པའི་གོང་ན་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཉི་ག་དག་གི་རྒྱུ་སྟེ། གང་
― DTG132_Page_0321 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བརྗོད་པས་དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་རྣམས་ཀྱི་གོང་ན་མེད་པ་ཉིད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཡང་སློབ་པའི་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ནི་གོང་ན་མེད་པ་གཉིས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ཡང་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཤེས་རབ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིའི་སློབ་པའི་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་ནི་དེའི་ཐབས་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པ་ནི་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་གིས་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་ལ། འདི་ལྟར་ཐབས་འདིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་དེས་ན་གང་གི་ཕྱིར་གཞན་དུ་མ་ཡིན་པས་མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོའི་དངོས་པོ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་དོན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་མཆོག་ལ་མོས་པ་བསྒོམ་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སློབ་པའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཐབས་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་དེ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཐབས་དེའི་ཕན་ཡོན་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་དང༌། གོ་རིམས་ནི་གཞུང་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་རིང་ནས་ཆོས་བདག་མེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཕན་ཡོན་མང་དུ་ཡོད་དེ། བདག་ཉིད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་དག་ཀྱང་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ཆོས་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ནི་དེ་དག་གཉི་གའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་ཞུགས་པར་འགྱུར་ཞེས་དེའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པའི་ཐབས་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ནི། འདི་ལྟར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས། སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ལ་ཞུགས་ཤིང་དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཤེས་པ་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །
― DTG132_Page_0322 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་དེ་ཁོ་ན་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ལ་འཇུག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སློབ་པའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཐབས་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །འདིའི་ཕན་ཡོན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བ་ཡང་དག་པར་བསྟན་ནས། དེ་ནི་རིགས་པ་དང་ལུང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད་པར་བསྒྲུབ་པ་ནི། མ་ཞུགས་པ་རྣམས་གཞུག་པའི་དོན་དང༌། ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ཐེ་ཚོམ་གྱི་བློ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་དེ་སྤང་བའི་དོན་དུའོ། །དེ་ལ་རིགས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས། ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་ཆོས་ཐ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་རབ་ཏུ་དགག་པར་ཉེས་པ་གསུམ་གྱིས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ལ་ཡང་མང་པོའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སྐྱོན་བཏགས་པའི་དངོས་པོས་མིང་གི་སྔ་ལོགས་ན་བློའི་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཉེས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐུར་པ་འདེབས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པས་བཏགས་པའི་དངོས་པོ་ཡང་མེད་པའི་སྐྱོན་རབ་ཏུ་དགག་པས་དབུ་མ་པའི་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པ་རིགས་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་རིགས་པའོ། །འདི་གཉིས་ནི་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལས་རབ་ཏུ་ཉམས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་པ་འདི་ནི་འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་གང་གིས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་འདི་ནི་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་བ་རྣམས་ལ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་རིགས་པས་སྒྲུབ་པའོ། །ཆོས་འདི་བ་རྣམས་ལ་མི་སླུ་བའི་ལུང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྲིད་པ་འཕོ་བའི་མདོའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང༌། མདོ་སྡེའི་ལྷུག་པ་ལས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་ཚད་མ་གང་གིས་སྙམ་པ་ལ། རབ་ཏུ་བསྟན་པ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཞན་དང༌། མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་སྡུད་པས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡང་རབ་ཏུ་བསྟན་ལ། བརྗོད་པར་སྦྱོར་བའི་རྒྱུ་ཡང་བསྟན་ནས། རང་གི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐྱོན་བསལ་བའི་དོན་དང༌། རྒོལ་བའི་སྐབས་མེད་པར་
― DTG132_Page_0323 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་ཏུ་བསྟན་པས། འདི་ལྟ་བུའི་དེ་ཁོ་ནའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གང་མི་ཤེས་པས་འཇུག་པ་དང༌། གང་ཤེས་པས་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་དེ་མི་ཤེས་པས་འཇུག་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་དེ་ཤེས་པས་ལྡོག་པ་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་རབ་ཏུ་བསྟན་ནས། དེའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་གཞི་དེ་ལས་བྱིས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྤྲོས་པའི་འགོག་པ་དེ་དེ་ལྟ་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། འདི་ལྟ་བུས་ནི་སྔར་རབ་ཏུ་བསྒོམས་པའི་སློབ་པའི་ལམ་དེའི་ཤེས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་དེའི་དེ་ཁོ་ན་མཆོག་གི་དོན་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དེའི་ཕན་ཡོན་ནི་ལྔ་སྟེ། དེས་ནི་དེ་དང་གཞན་གྱི་ཐུན་མོང་བ་དང༌། དེ་དང་གཞན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་དོན་ཏེ། ཕན་ཡོན་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པའི་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དོན་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་ལས་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྟན་ཏོ། །དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དག་ནི་དམན་པ་སྟེ། ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ཙམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི་འབྲིང་པོ་ཉིད་དེ། བདག་གི་དོན་འབའ་ཞིག་ཙམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་ནི་མཆོག་ཉིད་དེ། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རིམ་པར་ཕྱེ་བ་མཐའ་དག་གིས་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་གཞིའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་གནས་ལས་བཞི་པ་དེ་ཁོ་ན་རིམ་པར་ཕྱེ་བའོ།། །།ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཐབས་ཀྱི་རྗེས་ཐོགས་ལ་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཐབས་ཀྱི་རྒྱུ་འདི་ལྟར་མཐུ་བརྩམ་པར་བྱ་བ་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་བ་འདི་ལ་ཡོད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་བ་སྟེ་དེའི་ངོ་བོ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་བ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ཐོབ་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་ཐོབ་པ་སྟེ། དེ་ལ་འཕགས་པའི་མཐུ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཇི་ལྟར་དབང་ཐོབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། སེམས་ལས་སུ་རུང་བ། སེམས་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་
― DTG132_Page_0324 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔའི་ལམ་འཕགས་པའི་མཐུ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡང་ན་གང་གི་མཐུ་ཡིན་ན། སེམས་ལས་སུ་རུང་བའི་སྟེ། སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དེ། སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་ནི། །དེའི་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་ནི་སེམས་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་མཐུ་ནི་འཕགས་པའི་མཐུ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ཉིད་དེ་ཕན་ཡོན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་བསགས་པ་ལས་བྱུང་བ་དེ་ཡང་ངོ༌། །མདོར་བསྡུ་ན་རྫུ་འཕྲུལ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་དང་སྤྲུལ་བའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་ནི་ཡོད་པ་ལས་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བ་སྟེ། ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བས་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་ནས། སྤྱོད་པར་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ནི་འདི་དག་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་ཏེ། འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ནི། སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་དང༌། བདག་དང་གཞན་ཞེས་བྱ་བའི་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གནས་ཏེ་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པ་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་འདུས་ནས་གནས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་དུ་བརྗོད་པ་འདུས་ནས་གནས་པ་དང༌། འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ཐ་དད་དུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གོ །དེ་ལ་སེམས་ཅན་དུ་བརྗོད་པའི་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་འདུས་ནས་གནས་པའི་རླུང་གི་ཁམས་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་ནི་གཡོ་བར་བྱེད་པའོ། །མེའི་ཁམས་ཀྱི་ནི་རང་གི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་དག་འཕེལ་བ་ཐོབ་པས་འབར་བ་དང༌། ཆར་འབེབས་པ་དང༌། རང་གི་རྒྱུད་ཀྱི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་མདངས་འཕེལ་བར་གྱུར་པའི་སྤྲོས་པའི་དངོས་པོ་སྟོན་པ་དང༌། མིག་ལ་གནས་པའི་མེའི་ཁམས་ཀྱིས་སྣང་བར་བྱས་པས་མུན་པ་དང་སྒྲིབ་གཡོགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་སྣང་བ་ཡང་དག་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་གཅིག་གཞན་དུ་བྱེད་ལ་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་གཟུགས་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་རྣམས་ལ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་སྒྲ་མ་བརྗོད་པ་ནི་ལྷའི་
― DTG132_Page_0325 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣ་བའི་ཡུལ་ཉིད་དུ་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཐ་དད་དུ་རྣམ་པར་གནས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སྒྲ་ནི་གཞན་དུ་བྱ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཡོ་བའི་ཕྱིར་རོ། འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་ནི་ཡང་བདག་ཉིད་ལ་གནས་པའི་རླུང་གི་ཁམས་མཐུ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་སྐྱེས་པས། བར་གྱི་སྒྲིབ་པ་རྩིག་པ་དང་རི་དང་བྲག་དང་ར་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནམ་མཁའི་ངོ་བོར་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་ནས། རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ལུས་ཀྱིས་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོ་བ་སྟེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་བྱུང་བའི་ལུས་རགས་པས་སམ། མོས་པས་ཏེ། རྒྱང་རིང་པོ་ལ་ཉེ་བར་མོས་ནས་སེམས་ཡིད་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱིས་ཏེ། ཡིད་དང་འདྲ་བར་མགྱོགས་པར་འགྲོ་བའོ། །འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་འདུས་པ་དེ་སྡུད་པ་དང་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་ནི། གཟུགས་ཀྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཕན་ཚུན་སྡུད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པ། འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་འདུས་པ་ཐམས་ཅད་རང་གི་ལུས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའོ། །ད་ནི་སེམས་ཅན་དུ་བརྗོད་པ་ལས་གཞན་དུ་བྱ་བ་ལས་བརྩམས་ནས་སེམས་ཅན་ནམ་བདག་ཉིད་ལ་ཕན་པ་ཉེ་བར་སྤྱད་པར་བྱ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་བསལ་བ་དང༌། བདེ་བ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་ཕན་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་གན་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་བརྩམས་ནས་བདེ་བ་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །བྱ་བ་གང་གིས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཅིང་སྣང་བར་གྱུར་ནས་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་གན་དུ་འགྲོ་ཞེ་ན། གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་པའི་དོན་དང༌། དེ་དག་ཉིད་རབ་ཏུ་བྱང་བར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །ཆོས་བསྟན་པས་ཀྱང་སྤྱོད་ལམ་ངན་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་དབང་དུ་བྱེད་དོ། །གཞན་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་ན་བར་ཆད་བྱེད་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པ་གཞན་གྱི་རྫུ་འཕྲུལ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཅིང༌། ཆོས་ཉན་པའི་དོན་དུ་སེམས་དང་ལུས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དང༌། སྤོབས་པ་དང་དྲན་པ་སྦྱིན་པ་དང༌། བདེ་བ་སྦྱིན་པ་དང༌། འོད་ཟེར་སྤྲོས་པ་ལས་ཀྱང་ཕན་པའི་དོན་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བསལ་བར་བྱ་བའི་དོན་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མིང་དང་གཟུགས་གཞན་དུ་བྱེད་པའི་གཞན་དུ་སྒྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དབང་པོ་
― DTG132_Page_0326 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་བརྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་གཙོ་བོ་ཉིད་དུ་ལུས་སྤྲུལ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ངེས་པའི་ཚིག་ཉིད་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །སྤྲུལ་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་གང་ཞེ་ན། མདོར་བསྡུ་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྤྲུལ་པ་སྟེ། སྤྲུལ་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་ནས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བས། འདི་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བརྗོད་པ་འགྲུབ་པའོ། །ངག་གི་སྤྲུལ་པའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྟེན་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་གི་དོན་དུ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། གདངས་སྙན་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྐད་གསལ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །རྟེན་གང་ཞེ་ན། བདག་དང་གཞན་དང་འབྲེལ་པ་ལའོ། །གང་གི་དོན་དུ་ཞེ་ན། ཆོས་སྟོན་པར་གཏོགས་པ་དང༌། བག་མེད་པ་ལས་སྐུལ་བར་གཏོགས་པའོ། །མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་བསྟན་པ་ནི། ཟབ་པ་དང༌། འབྲུག་གི་སྒྲ་དང༌། ཀ་ལ་པིང་ཀའི་སྐད་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། དགའ་བར་བྱེད་པས་སྙིང་དུ་འཐད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་འདི་དག་གི་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཟབ་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། འབྲུག་སྒྲ་ལྟ་བུ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཀ་ལ་པིང་ཀའི་སྐད་ཡིད་དུ་འོང་བ་འདྲ་བ་ནི་རྣར་བདེ་བ་ཉིད་དོ། །སྙིང་དུ་འཐད་པ་ནི་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །ངག་དེ་རྫོགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ངུར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྙན་ཅིང་འཇེབས་པ་དང༌། རྣར་སྙན་ཅིང་ཟུར་ཕྱིན་པ་དང༌། བརྡ་ཕྲད་ཅིང་སྙན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པ་མེད་པ་དང༌། མི་བརྟེན་པ་དང༌། མི་ཟད་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་དྲུག་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པར་སྡུད་པ་པོས་གསལ་བར་བསྟན་ཏེ། གདངས་སྙན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། ཚིག་འབྲུ་བཟང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། རང་གི་དོན་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། ཇི་ལྟར་འཚམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། ཟང་ཟིང་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། གསལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་གདངས་སྟན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྐད་གསང་བས་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགེངས་པ་དང༌། དབྱངས་སྙན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པའི་ཚིག་འབྲུ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། བརྡ་ཕྲད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ལྷག་མ་ནི་དོན་
― DTG132_Page_0327 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རེ་རེ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དེ། མཉན་པར་འོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། འཁོར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཏོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཉིད་དང༌། དབྱངས་སྙན་པ་ཉིད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ལུང་ལས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཏོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཉིད་དང༌། དབྱངས་སྙན་པ་ཉིད་དང༌། ཤིན་ཏུ་ངེས་པའི་ཚིག་འབྲུ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དོན་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། རབ་ཏུ་དང་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་དང༌། གསལ་བ་ལ་མཁས་པ་རྣམས་སོ། །སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། གང་གིས་དྲན་པ་དང་གང་དྲན་པ་དང༌། རྣམ་པ་གང་གིས་དྲན་པའོ། །དེ་ལ་གང་གིས་དྲན་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་ངོ༌། །གང་དྲན་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་དང་གཞན་དག་གིའམ། གཞན་གྱིས་ཀྱང་བདག་ཉིད་དང་གཞན་རྣམས་ཀྱི་དྲན་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པ་གང་དག་གིས་ཤེ་ན། ཆ་ཕྲ་བའམ། ཆུང་བའམ། མང་པོ་འམ། བར་ཆད་མེད་པའམ། ཚད་བྱ་བར་ནུས་པའམ། ཚད་བྱ་བར་མི་ནུས་པའམ། གཞལ་དུ་མེད་པའོ། །དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། གང་བཞེད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་དང༌། ཇི་ཙམ་བཞེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལ་གང་བཞེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་དུ་བདག་གི་མིང་ནི་འདི་ཞེས་སྔོན་གྱི་ཚུལ་དང་ལྡན་པའི་དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བ་དག་ཀྱང་ལྟར་བཞེད་ཅེ་ན། ཆ་ཕྲ་བའམ། བར་ཆད་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཇི་ཙམ་བཞེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། གྲངས་བྱ་བར་མི་ནུས་པའི་ཚད་ཀྱིས་སམ། གྲངས་མེད་པར་ཡོད་དོ། །གང་གི་དོན་དུ་ཞེ་ན། སྐྱེས་པའི་རབས་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རབས་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་རབ་ཏུ་དང་བ་སྐྱེད་པའི་དོན་དུ་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་མཆོག་གི་སྤྱོད་པ་ལ་གུས་པ་སྐྱེད་པའི་དོན་དུ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །སྤྲོ་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ནི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དུ་མ་སྟོན་ཏེ། སྔོན་གྱི་ཚུལ་དང་ལྡན་པའི་དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བ་དག་ཀྱང་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལས་བྱས་པ་རྣམས་དང༌།
― DTG132_Page_0328 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱས་པ་བསགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ནི་ངེས་པར་འབྲས་བུར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལྷའི་རྣ་བའི་མཁྱེན་པའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། གང་གི་སྒྲ་དང༌། ཆོས་གང་གི་རྣམ་པ་དང༌། གང་གི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མདོ་དེ་ལས་ནི་བདག་གནས་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེས། མིང་ནི་འདི་ཞེས་བྱ། རིགས་ནི་འདི་ཞེས་བྱ། རུས་ནི་འདི་ཞེས་བྱ། ཁ་ཟས་ནི་འདི་ལྟ་བུ། ཚེའི་ཚད་ནི་འདི་ཙམ་ཞིག །ཡུན་རིང་པོ་འདི་སྲིད་དུ་གནས། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་འདི་ལྟ་བུ་མྱོང་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་གང་ཞེ་ན། ལེགས་པར་སྨྲ་བ་དང༌། ཉེས་པར་སྨྲ་བ་ཉིད་དེ། མཆོག་དམ་པའི་ཡོན་ཏན་ནམ། ཡོན་ཏན་མེད་པའམ། ཆུང་ངུ་དང༌། ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། དོན་དང་ལྡན་པ་དང་དོན་དང་མི་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། མཐུའི་ཁྱད་པར་ཅན་ཉིད་ཀྱི་དང༌། ཡུན་རིང་བའི་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེའི་ལྷའི་རྣ་བའི་ཁམས་རྣམ་པར་དག་པ་མིའི་ལས་འདས་པས་སྒྲ་དེ་དང་དེ་དག་ཐས་སོ། ལྷའི་དང་མིའི་དང། རིང་བ་དང་ཉེ་བའི་སྟེ། ཐ་ན་སྦྲང་བའི་དང༌། ཤ་སྦྲང་གི་དང༌། སྒྲུལ་གྱི་སྒྲ་ཡང་ཐོས་སོ། །མདོ་ལས་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལྷའི་མིག་རྣམ་པར་དག་པ་མིའི་ལས་འདས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་འཆི་བའི་ཚེ་དང༌། ཤི་འཕོས་པ་ན་ཡང་གཟིགས་ཏེ། མདོག་སྡུག་པ་དང༌། མདོག་མི་སྡུག་པ་དང༌། ངན་པ་དང༌། བཟང་པོ་དང་དམན་པ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་དང་ལས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་ལུས་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དང༌། དག་གིས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དང༌། འཕགས་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་རྣམས་དང༌། ལྟ་བ་ལོག་པ་ཅན་ལྟ་བ་ལོག་པའི་ཆོས་ཀྱི་ལས་ཁས་བླངས་པའི་རྒྱུས་ལུས་པོར་ནས་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ངན་སོང་ངན་འགྲོ་ལོག་པར་ལྟུང་བའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་ངོ༌། །ལྷའི་མིག་གི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། འཆི་འཕོ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། སྐྱེས་བ་དང༌། ལུས་ཀྱིས་ལས་སྣ་ཚོགས་ལ་གནས་པར་མངོན་པ་དང༌། གཟུགས་ཕྲ་བ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་
― DTG132_Page_0329 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་གིས་མཐོང༌། གང་ཐོང༌། གང་ཞིག་མཚན་ཉིད་གང་གིས། གང་གི་དུས་སུ་གནས་སྐབས་གང་དུ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ཁོ་ན་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། གཞན་ཡང་གཞན་དག་གི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་མཐོང་ངོ༌། །ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། སྣང་བ་ཡང་རུང། ཆ་ཕྲ་བ་ཡང་རུང༌། སྤྲུལ་པ་ཡང་རུང༌། ལྷའི་དང༌། དང་བའི་དང༌། སྟེང་དང༌། འོག་དང༌། ཐད་ཀར་ཡང་ཇི་ཙམ་བཞེད་པར་གཟིགས་པ་སྟེ། གང་གི་དོན་དུ་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདིའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། །སེམས་ཅན་གཞན་རྣམས་དང༌། གང་ཟག་གཞན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་སེམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་ཏེ། སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱང༌། འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱང༌། སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །སེམས་ཞེ་སྡང་དང་པ་ཡང་གཏི་མུག་དང་བཅས་པར། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་པ་ཡང་གཏི་མུག་དང་བཅས་པར། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། ཆུང་ངུ་དང༌། རྒྱ་ཆེན་པོ་དང༌། ཆེན་པོར་གྱུར་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་དྲུག་གི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་འདིའི་སེམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་མཁྱེན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་བག་ཆགས་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་རྗེས་སུ་མ་འབྲེལ་ཅིང་བག་ཆགས་མེད་པ་དག་ཀྱང་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དག་གི་ཚིག་གི་དོན་གྱི་མདོ་ནི། །སྨོན་ལམ་ལོག་པར་བཏབ་པའི་སེམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ལ། གང་འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་དང༌། གང་ཅུང་ཞིག་ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པའི་བསམ་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། གང་ཉོན་མོངས་པས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་སེམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ལ། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་སེམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་
― DTG132_Page_0330 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཁྱེན། དེ་ལས་བཟློག་པའི་སྨོན་ལམ་ལེགས་པར་བཏབ་པའི་སེམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་དང་མ་འབྲེལ་ཞིང་བག་ལ་ཉལ་མེད་པ་དང༌། གང་ཅུང་ཞིག་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་བསམ་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པས་ཡང་དག་པར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང༌། དམན་པའི་སེམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་སོ། །རྒྱ་ཆེན་པོ་དང༌། ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་བར་མར་གྱུར་པའི་སེམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིའོ། །ཚད་མེད་པའི་སེམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏེ། གྱ་ནོམ་པའི་སེམས་མཁྱེན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིའོ། །གསུམ་པོ་འདི་དག་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའམ། སྡུག་བསྔལ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའམ། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱང་མཁྱེན་ཏོ། །ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་མཁྱེན་པ་གཅིག་གིས་སེམས་ཅན་གཅིག་གང་གི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བུ་དང༌། ཇི་འདྲ་བ་དང༌། ཇི་སྙེད་ཉེ་བར་གནས་པ་དེ་ཡང་ཅིག་ཅར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །གང་དག་གི་ཡིན་པ་ན་ནི་སེམས་ཅན་གཞན་གྱིའོ། །གང་ཡིན་ན་ནི་སེམས་སོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་བག་ལ་ཉལ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་མ་འབྲེལ་ཞིང་བག་ལ་ཉལ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཉོན་མོངས་པས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཉིད་དང༌། ཉོན་མོངས་པས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དོ། །ཇི་འདྲ་བ་ཞིག་ན་ནི། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའོ། །ཇི་སྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། དམན་པའམ། གྱ་ནོམ་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་མཁྱེན་པ་གཅིག་ཁོ་ནས། སེམས་ཅན་མང་པོ་གང་དག་གི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བུ་དང༌། ཇི་འདྲ་བ་དང༌། ཇི་སྙེད་ཉེ་བར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདི་ཡང་འདི་ལྟར་དོན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པ་བདུན་པའི་དོན་ནི། ཟག་
― DTG132_Page_0331 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཟད་པ་ལ་མཁྱེན་པ་ནི་ཟག་པ་ཟད་པ་ལ་མཁྱེན་པ་འམ། ཟག་པ་ཟད་པའི་ཕྱིར་མཁྱེན་པ་ནི་ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ལ། ཟག་པ་ཟད་པ་ལ་མཁྱེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཟད་པ་ཐོབ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་བདག་གིས་སམ། གཞན་དག་གིས་ཐོབ་པའམ་མ་ཐོབ་པ་ཡང་རུང༌། ཟག་པ་ཟད་པའི་ཐབས་བདག་དང་གཞན་གྱི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །ཐབས་ཇི་ལྟ་བ་ཡང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པ་འདིའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི། གཞན་དག་གིས་ཟག་པ་ཟད་པ་ཐོབ་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཡང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཅེས་བྱ་བའོ། །གང་གི་དོན་དུ་མཁྱེན་ཅེ་ན། དེ་ལ་སོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི། ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པ་དེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འདི་རྣམས་ཀྱི་མཐུའི་དོན་གྱི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འབྲས་བུ་ལས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་གང་ཞེ་ན། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པ་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། བདག་དང་གཞན་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་བདག་པོའི་འབྲས་བུ་དང༌། འདི་ལྟར་མ་འོངས་པ་ནི་འབྲས་བུ་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུའོ། །སྦྱིན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སེར་སྣ་ཡང་སྤོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྲལ་བའི་འབྲས་བུའོ། །བདག་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་སུ་གྱུར་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ། །གང་གི་སྟོབས་ལས་གང་སྐྱེས་པ། དེ་ཡི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་ལས་བྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་སོ། །བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་སྦྱིན་པས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དབང་གི་འབྲས་བུའོ། །ཕ་རོལ་དུ་ཡང་གང་དང་གང་དུ་སྐྱེས་པར་ཕྱུག་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་ཡང་མོས་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གཞན་དག་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཚིག་དང་རྟོག་པ་ནི་ཚིག་གི་རྟོག་པ་
― DTG132_Page_0332 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེ། དེ་ཉིད་ཉོན་མོངས་པའོ། །ཡང་ན་ཚིག་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་རྟོག་པ་ནི་ཚིག་གི་རྟོག་པ་སྟེ། ཚིག་གི་རྟོག་པ་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་རྟོག་པའི་རྟོག་པའོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ན་ནི་དགའ་བའོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ན་ནི་བདེ་བ་དང༌། བཞི་པ་ན་ནི་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ནམ་མཁའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཅི་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་འདུ་ཤེས་སོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷར་སྐྱེས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་བྱེད་པས་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ། རྒྱུ་མཐུན་རྒྱུ་དང་འདྲ་བའོ་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །མ་འོངས་པ་ན་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་གཉི་ག་ཡང་མངོན་དུ་འབྲེལ་པར་བྱེད་པས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྟེན་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་འདི་ཙམ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་ཚེ་རབས་དགོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཞན་དག་གི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ཚེ་རབས་དགོངས་པའོ། །རང་བཞིན་སྨོས་པ་ནི་གཞན་ལ་ཕན་པའི་སྨོན་ལམ་བཏབ་པར་དེ་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་ལས་བྱས་པས་བྱུང་བ་སྟེ། འདི་ནི་ཡང་སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་འབྱུང་བའོ། །ཡུན་རིང་པོ་ལ་སོགས་པར་སྡུག་བསྔལ་ལ་མི་མཇེད་པ་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་མ་བསྒྲུབ་པར་ཏེ། གང་གི་ཚེ་གཞན་གྱི་དོན་ཡང་དག་པར་བ་སྒྲུབ་པར་གྱུར་པ་དེས་དགའ་བའམ། ཡང་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་ནས། ཡུན་རིང་པོ་ལ་སོགས་པར་འཁོར་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་མི་མཇེད་པའོ། །ད་ནི་འདི་ལྟར་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་དམིགས་ནས་བརྩམས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གང་ཡིན་པ་དེས་དགའ་བའོ། །བལྟམ་ཁ་དང་བལྟམས་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བལྟམ་ཁ་དང་
― DTG132_Page_0333 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བལྟམས་པ་ལས་གཞན་མཁྱེན་བཞིན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཡང་དག་པར་མཁྱེན་བཞིན་དུ་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་སུ་གཤེགས་པ་དང༌། བལྟམ་པ་དང་དེ་ནི་རྗེས་ཀྱི་བྱིས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་ངོ༌། །དམ་པ་རབ་མཆོག་ཅེས་སྨོས་པ་ནི། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་མཚན་གྱི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་རྒྱན་ནོ། །བྱས་པ་སྦྱངས་པ་མ་མཛད་པའི་ངང་ཚུལ་འདི་ལ་ཡོད་པས་བྱས་པ་སྦྱངས་པ་མ་མཛད་པ་སྟེ། སྦྱངས་པ་མ་མཛད་པར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བྱ་བ་རྣམས་ལ་མཁས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་གཞིའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་གནས་ལས། མཐུའི་ལེའུ་རིམ་པར་ཕྱེ་བ་སྟེ་ལྔ་པའོ།། །།ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ནི། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ནི་ཅི། གང་གིས། གང་དུ། ཅི་ཞིག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར། གང་གི་གང་ཞིག་གིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད། ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཇི་ལྟ་བུར་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་ངེས་པར་ཅི་ཞིག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའམ། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་སྙམ་ནས། དེ་ལ་འདི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བས་ནི། ཡོངས་སུ་སྨིན་པའམ། འདི་དག་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་ངེས་པར་ཅི་ཞིག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའོ། །ཇི་ལྟ་བུའི་རིམ་གྱིས་ཤེ་ན། ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པས་སོ། །འདིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པས་ན། ཐབས་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའོ། །ངེས་པར་འདིར་བྱེད་པ་པོ་འབྱུང་བས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གང་གིས་བྱེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའོ། །འདི་ལྟར་ཇི་ལྟར་ཤེས་སྙམ་པས་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་གང་ཟག་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །རྨ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི། བརྟོལ་ལ་རག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་ལ་རག་པ་པའི་རྒྱུད་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །བུམ་པ་དང༌། རྗེའུ་དང༌། ཁམ་ཕོར་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་དང༌། ཨ་མྲ་དད་པ་ན་ས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་འོས་གཉིས་སྨོས་པས་ནི་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་འོས་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་གཉིས་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་དོན་ཏེ། རྟེན་ནི་ལུས་སོ། །བརྟེན་
― DTG132_Page_0334 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་སོ། །གོ་རིམས་ནི་དང་པོར་བརྟོལ་བ་ཡིན་ལ། ཕྱི་ནས་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་གང་ཟག་རིགས་ལ་གནས་པ་དང༌། རིགས་ལ་མི་གནས་པའི་བྱེ་བྲག་གམ། བླ་ན་ཡོད་པའམ་བླ་ན་མེད་པའི་ཁྱད་པར་རམ། ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་ཁྱད་པར་རོ། །གང་གང་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་དྲུག་གི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དེའི་ཁྱད་པར་གསུམ་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའོ། །དེ་དག་ལས་གཞན་པའི་གོ་རིམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གསུམ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་སྟེ། ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པར་སྨིན་པ་བརྒྱད་དེ། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ལེའུར་བསྟན་པའོ། །སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སེམས་མི་འཇུག་ཅིང་སྒྲིབ་པ་ཆུང་བ་དང༌། རྟོག་པ་ཉུང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བས་ནི། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཆུང་བར་གྱུར་པ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དྲང་བ་ནི་རང་གི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟོན་པ་ཉིད་དོ། །མཐུན་པར་འཛིན་པ་ནི་གདམས་ངག་རྗེས་སུ་བསྒྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་སྔར་བྱས་པ་དང༌། སྔར་སྨྲས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཆུང་བར་གྱུར་པ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དྲང་བ་ནི་རང་གི་བསམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། དོན་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། སེམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དོན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཉིད་དོ། །ཐམས་ཅད་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་སེམས་པ་གཏན་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐམས་ཅད་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ནས་སོ། །གཏན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་ཆགས་རབ་ཏུ་སྤངས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤངས་པའི་ཉོན་མོངས་པའོ། །ཡུན་རིང་པོ་ནས་གོམས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི། དེའི་སྦྱོར་བ་མེད་པ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དབང་པོ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རྒྱུ་ནི་སྔོན་གྱི་སྐྱེ་བ་ལའོ། །རྒྱུད་ཡོངས་སུ་མ་བརྟགས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལའོ། །རྒྱུ་ཆུང་ངུ་ལ་གོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་
― DTG132_Page_0335 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་དང་བྲལ་བ་ས་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ཐབས་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པོ་རྣམས་ཀྱི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། བསྟན་པ་དང༌། བཤད་པ་སྟེ། འདི་དག་གི་གནས་སྐབས་སོ། །བསྟན་པ་ནི་ཁམས་བརྟས་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་རྐྱེན་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་དག་ལས་གཞན་པའི་ཐབས་རྣམས་ནི་བཤད་པའོ། །ཁམས་བརྟས་པའི་བཤད་པ་ནི་དྲུག་གོ །ཁམས་བརྟས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཆུང་ངུ་དང་ཆེན་པོའོ། །ཆུང་ངུས་ནི་འཇུག་པར་འགྱུར་ལ། ཆེན་པོས་དགའ་བར་འཛིན་པའོ། །གང་དེ་ལྟར་འཇུག་པ་དེ་ཉིད་དང་པོར་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །ཡང་འདི་དག་གི་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་ཞེ་ན། འཇུག་པ་ནི་ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་གནས་སྐབས་གཉིས་དག་གི་བསླབ་པའི་གནས་ཡང་དག་པར་ལེན་པའོ། །དང་པོར་འཇུག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རིག་པའི་དོན་ལ་ཕན་ཡོན་མཐོང་ནས་འཇུག་པ་འདི་ཉིད་ལ་དང་པོར་འཇུག་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དང་པོར་འཇུག་པ་མ་ཡིན་པ་ནི། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བཏང་སྙོམས་མི་མཛད་པ་ལ་རྟེན་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཁམས་བརྟས་པའི་བཤད་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་དག་པ་ཐག་རིང་བ་ནི། ལེ་ལོའམ། རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པ་སྟེ། སྔར་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པའི་ཁམས་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་དང༌། ལེ་ལོ་དང་རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པའོ། །དེ་ནས་འདི་ལྟར་དེ་དང་མི་ལྡན་པ་སྟེ། རྣམ་པར་དག་པ་ཐག་རིང་བའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་དག་པ་ཐག་ཉེ་བ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྦྱོར་བ་ནི་མི་རྩོམ་པའི་ཉེས་དམིགས་མཐོང་བའོ། །ཡང་དག་པར་རྟོག་པའི་བཟོད་པ་ལ་བརྟེན་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ལ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལས་སོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་དད་པ་མི་གཡོ་བའི་གཏེར་མི་འཕྲོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བཟོད་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་དོ། །གཞན་དག་གིས་རྟོགས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་འབྱུང་བ་རྟོགས་པ་ནས་རང་གི་དོན་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་མི་དད་པས་གཡོ་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་འབྱུང་ངོ༌། །སྦྱོར་བ་དང་བསམ་པ་ནི་འདི་དག་གོ །ད་ལྟར་གྱི་རྐྱེན་བཤད་པ་ནི། དེ་ལ་ད་ལྟར་གྱི་རྐྱེན་
― DTG132_Page_0336 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཆོས་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཆོས་འཆད་པ་དང༌། དེ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པར་འཛིན་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཛིན་པ་ཉིད་དོ། །བསམ་པའི་ཐབས་ཀྱིས་བཤད་པ་ནི་ཆོས་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པའོ། །སྦྱོར་བའི་ཐབས་ཀྱིས་བཤད་པ་ནི། ཟང་ཟིང་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཐབས་དྲུག་གོ །ད་ལྟར་གྱི་རྐྱེན་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་འདི་ལ་མཐོང་བའི་ཆོས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པ་ནི་བཤད་པའོ། །ཆོས་སྟོན་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཡང་མ་ཟད་དེ། འདི་ལྟར་འོན་ཀྱང་གཞན་གྱི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐབས་མ་ལུས་པའི་བཤད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཟང་ཟིང་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་དང་ཆོས་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་ནི་བསྡུ་བའི་ཐབས་ཡིན་ནོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་འདུན་པར་བྱེད་པ་ནི། འདུན་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ཡིན་ཏེ། མ་དད་པ་དད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བསམ་པ་དག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྦྱོར་བ་དག་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །འདི་ལྟར་འདུན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དགོས་པ་ཡང་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏེ། རང་གིས་བདག་གི་དོན་ཐོབ་པར་མི་ནུས་པ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དང༌། དབང་པོ་རྣོན་པོ་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་དག་གིའོ། །གསང་སྟེ་ཆོས་བརྗོད་པ་ནི། སེམས་ཅན་བྱིས་པའི་སྤྱོད་པ་ཅན་གྱི་དབང་དུ་བྱིས་པའོ། །རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་ཆོས་བརྗོད་པ་ནི། ཤེས་རབ་རྒྱ་ཆེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ད་ལྟར་གྱི་སྐྱོན་སྦྱོར་བ་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ལས་བརྩམས་ནས། ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པོ་རྟག་ཏུ་སྦྱོར་བ་མེད་པ་དང༌། གུས་བར་སྦྱོར་བ་མེད་པ་དང༌། དེ་གཉི་ག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་མེད་པ་དང༌། དེ་གཉི་ག་དག་དང་ལྡན་པ་སྟེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི། སྔར་གྱི་ཟང་ཟིང་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་དག་གོ །ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གྱུར་ཏེ། ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལོག་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་དག་པར་མ་ཞུགས་པ་ནི་ཚར་བཅད་པའོ། །དེ་ལ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་གཞན་ལ་བརྟེན་པའི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རང་གིས་བྱས་པ་ཉིད་དང༌། གཞན་དག་གིས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་ཉིད་དང༌། དེ་དག་གཉི་ག་
― DTG132_Page_0337 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཅེས་བྱ་བའོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲུག་གི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པ་དང༌། ངེས་པ་བ་དང༌། ངེས་པའི་ས་ལ་གནས་པ་གསུམ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གི་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་གནས་པ་གསུམ་སྟེ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ནི། བསམ་པ་དག་པའི་ས་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་གནས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རང་སངས་རྒྱས་དང་ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ལུས་ཐ་མ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ན་སློབ་དཔོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་ཐོབ་པར་བྱེད། མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དེས་ན་རང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདུན་པ་ཆུང་བར་གྱུར་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་ཆུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བསམ་པ་དང་སྦྱོར་བ་གཉི་ག་ཆུང་བའི་ཕྱིར་ཆུང་བ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་ངོ༌། །ལེའུ་འདིའི་བསྡུས་པའི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་ནི་མ་བྲིས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་འདིར་ཡང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་གཞིའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་གནས་ལས་རིམ་པར་ཕྱེ་བ་དྲུག་པ་རྫོགས་སོ།། །།མདོར་བསྡུ་ན་སྤངས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་དང༌། ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་སྤངས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སྨོས་པ་ནི། ཡེ་ཤེས་ཉིད་ལ་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་གཉིས་ཐོབ་པ་ནི། སྤངས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་བྱས་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུར་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་ཁྱད་པར་ནི་སྔ་མའི་རྣམ་གྲངས་ལས་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་དང༌། གང་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ནི། རྣམ་གྲངས་ཏེ་མ་ལས་མ་ཕྱེ་བར་ཡེ་ཤེས་བསྟན་ཏོ། །འདིར་ནི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཚད་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་བྱས་ནས་འདི་ལྟར་ཙམ་ཞེ་ན། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལེགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ན།
― DTG132_Page_0338 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདུས་མ་བྱས་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ད་དག་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པའི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འདིར་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོས་བྱས་པ་ཉིད་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་པའི་དོན་དུ་རྣམ་གྲངས་གཞན་བརྩམས་པའོ། །དམ་པ་བདུན་གྱི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། གང་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། གང་གི་དོན་དུ་བསྒྲུབ་པ་དང༌། གང་ལ་གནས་པ་དང༌། ཐབས་གང་གིས་དང༌། འབྲས་བུ་གང་ཐོབ་པ་དང༌། གནས་པ་གང་གིས་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དམ་པ་འདི་དག་ཉིད་ནི་དམ་པ་བདུན་ཏེ། སྦྱོར་བ་གང་གིས་དམ་པ་ཡིན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་གང་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ན་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་སོ། །ཐབས་གང་གིས་ཤེ་ན། ཡེ་ཤེས་དམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཐབས་དང་མཐུ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཐབས་ཀྱིས་སོ། །འབྲས་བུ་གང་འཐོབ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་འབྲས་བུའོ། །གང་གི་གནས་ན་གནས་པ་གསུམ་གྱིས་སོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གསུངས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འདིར་འདི་ལྟར་ཡི་གེ་ཏར་བསྒྱུར་བ་བྱས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་ཐམས་ཅད་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། གང་འཇིག་རྟེན་གྱི་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མཆོད་པར་འོས་པས་ཀྱང་བརྗོད་དེ། དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རམ། བླ་ན་མེད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ཡིན་པ་ཉིད་དེ་གཉི་གས་ཀྱང་མཆོད་པར་འོས་པའི་ཕྱིར་ཡང་ངོ༌། །ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ཞེས་བྱ་བས་ནི། ཡང་དག་པར་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲའི་དོན་བསྟན་ཏོ། །དོན་དམ་པར་ཆོས་རྣམས་ཐུགས་སུ་
― DTG132_Page_0339 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུད་པས་ཞེས་བྱ་བས་ནི། རྫོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲའི་དོན་བསྟན་ཏོ། །རིག་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མཁྱེན་པའི་རིག་པ་དང༌། འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་རིག་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་རིག་པའོ། །རིག་པ་དེ་དག་ནི་སྔོན་དང་ཕྱི་མ་ལ་སོགས་པ་མི་རིག་པ་ཟློག་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཏེ། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བརྩམས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་ནི་ཞབས་ཏེ་དེས་འགྲོ་བར་བྱེད་པས་སོ། །ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་ནི་རིག་པའོ། །ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེ་གཉི་གའི་ཕྱོགས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ་མཆོག་ཏུ་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱིན་པས་སོ། །ཇི་སྲིད་འགོད་པར་བྱ་བར་བྱོན་པའི་དོན་གྱིས་དང༌། ཡང་མི་ལྡོག་པར་གཤེགས་པས་བདེ་བར་གཤེགས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་བླ་ན་མེད་པ་སྐྱེས་བུ་འདུལ་བ་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་འདུལ་བའི་ཐབས་དམ་པ་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྐྱེས་བུ་དམ་པས་འདུལ་བ་ནི་འདུལ་བར་བྱ་བ་སྟེ། ཅི་ཞེ་ན་སེམས་སོ། །དེ་འདུལ་བའི་ཐབས་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བ་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་འདུལ་བའི་ཐབས་ཤེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ན་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་འདུལ་བའི་ཐབས་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལེགས་པར་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་སྟོན་པ་སྟེ། དོན་འདི་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། ཡང་དག་པར་ཞེས་བྱ་བས་སྟོན་པའི་དོན་བཤད་དེ། ཅི་ཞིག་བཤད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །གང་གི་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཇི་ལྟར་བསྟན་ཞེ་ན། འདིའི་དོན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། མིག་ཏུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང༌། དོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་མིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དོན་གསལ་བ་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་གསལ་བ་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ནི། ཇི་ལྟར་སློབ་དཔོན་མ་ཁོལ་གྱིས་བསྟོད་པ་བཞི་བརྒྱ་པ་ལས། ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་ལ་
― DTG132_Page_0340 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་བརྟེན་པར། །དེ་ཉིད་མཐོང་བ་འགའ་ཡང་མེད། །ལོང་བ་ལྟ་བུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི། །མིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །ཅེས་བསྟན་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གསལ་བར་བརྗོད་པས་དེ་སྟོན་པས་སམ། ཡང་ན་དོན་གསལ་བར་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མིག་ཏུ་གྱུར་པ་སྟེ། རང་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་དོན་ངེས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར། ངེས་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་སྣང་བས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་གཟུགས་ནི་རབ་ཏུ་མཐོང་བར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁོ་ན་སྣང་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་གསལ་བར་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སྣང་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་སློབ་དཔོན་མ་ཁོལ་གྱིས་བསྟོད་པ་བཞི་བརྒྱ་པ་དེ་ཉིད་ལས། མེ་དང་མར་མེའི་འོད་ཡོད་ཅིང༌། །ཟླ་སྐར་ནོར་བུ་ཡོད་གྱུར་ཀྱང༌། །ཉི་མ་མེད་ན་ས་སྟེང་འདི། །གསལ་བས་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་ལ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་སྣང་བའམ། །དེ་ལས་ཁྱད་འཕགས་གཞན་དག་ནི། །ཡོད་ཀྱང་ཁྱོད་མེད་འགྲོ་བ་འདི། །སྣང་བ་མེད་པར་གྱུར་པ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་མ་རིག་མུན་པ་ཡི། །སྒྲིབ་པས་སེམས་ནི་ཡོངས་བཀག་པས། །མུན་པར་གྱུར་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི། །སྣང་བར་གྱུར་པ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །ཅེས་བསྟན་པས་དེ་ལྟ་བས་ན་སྣང་བར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྣང་བར་གྱུར་བ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་དོན་དུ་གྱུར་བ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དོན་ཐམས་ཅད་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དོན་ཐམས་ཅད་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ལྟར་རོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་སྟོན་པ་སྟེ། ཤེས་པར་འདོད་པས་སྟོན་པ་དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མ་བརྟེན་པར་དེ་རྟོགས་པ་མེད་པས་སོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་སློབ་དཔོན་མ་ཁོལ་གྱིས་བསྟོད་པ་དེ་ཉིད་ལས། དོན་ནི་དོན་དུ་མ་རིག་ཅིང༌། །དོན་མ་ཡིན་ཡང་དོན་མིན་དུ། །བློ་ཡིས་ཆོས་ནི་མ་རྟོགས་པ། །ཁྱོད་ལ་བརྟེན་ནས་རྟོགས་པ་ཡིན། །ཕལ་ཆེར་དོན་མིན་སྤོང་འདོད་ཀྱང། །རྨོངས་པས་དོན་ནི་སྤོང་འགྱུར་ཏེ། །མི་ཤེས་པ་ནི་དོན་འདོད་ཀྱང༌། །དོན་མ་ཡིན་པ་གྲུབ་པར་འགྱུར། །ཁྱོད་ལ་བརྟེན་ནས་ཅི་རིགས་པར། གཉི་ག་དག་ནི་རྟོགས་འགྱུར་ཏེ། །དེ་དག་གཉི་ག་ཉེར་བསྟན་པའི། །དོན་དུ་གྱུར་པ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །ཅེས་བསྟན་པས། དེས་
― DTG132_Page_0341 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་དོན་ཐམས་ཅད་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་དོན་འདི་ནི་དོན་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་རྟོགས་པར་འདོད་པ་དག་གིས་ཁྱོད་ལ་བརྟེན་པ་མེད་པར་རྟོགས་པ་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མི་རྟོགས་པའི་ཞས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མི་རྟོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་ཤེས་པའོ། །རྟོགས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོ་བར་བྱེད་པས་སོ། །འདིས་མི་ཤེས་པའི་གཉེན་པོར་བསྟན་ཏོ། །རྟོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་པ་གཅོད་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པའི་གཉེན་པོ་འདི་ཡིན་ཏེ། ངེས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་སོ། །ཟབ་མོའི་གནས་རྣམས་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཤེས་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པས་སོ། །གྲོལ་བ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བསྟན་པར་མཛད་པའི་དོན་དུ་སྦྱོང་བར་མཛད་པའི་དོན་ཏོ། །འདིར་སློབ་དཔོན་མ་ཁོལ་གྱིས་བསྟོད་པ་དེ་ཉིད་ལས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་མཁྱེན་པས། །མཁྱེན་བྱ་ཐམས་ཅད་ཀུན་སྣང་བ། །ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་མཛད་པ་ཡི། །ཡེ་ཤེས་གྱུར་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདིས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མི་ཤེས་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཤེས་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་དང༌། ངེས་པའི་ཤེས་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་སྦྱོང་བ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཆོས་ནི་མདོའི་སྡེ་དང༌། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་དང༌། ལུང་བསྟན་པ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང༌། ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་དང༌། གླེང་གཞི་དང༌། རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བ་དང༌། སྐྱེས་པའི་རབ་ས་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དང༌། ཆོས་རྨད་དུ་བྱུང་བ་དང༌། གཏན་ལ་ཕབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སུ་གཏོགས་པའི་ཆོས་དེ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དང་པོར་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྩ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་འདྲེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་དེ་དག་རྣམས་དེས་འདྲེན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་འདྲེན་པ་ཡིན་པ་ནི། དེ་འདྲེན་པའི་ངོ་བོ་
― DTG132_Page_0342 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གང་གི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁོ་ན་ཆོས་དེ་འདྲེན་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཆོས་སུ་གྱུར་པའོ། །འོན་ཀྱང་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་སྟོན་པ་ཡིན་པས་ན་སྟོན་པ་ཡིན་པ་སྟེ། ཆོས་གང་རྣམས་དེའི་ཆོས་ཡིན་པ་དེ་ལ་སྟན་པ་ཡིན་པའོ། །དེ་བས་ན་དེའི་ངོ་བོ་ནི་སྟོན་པ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །རྒྱུ་འདིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཆོས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཚོགས་མཐའ་དག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཐའ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའོ། །དེ་དག་རྣམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་སྟེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའོ། །བདུད་དཔུང་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཡུལ་ཆེན་པོ་བཅོམ་པས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉག་གཅིག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྡེ་པ་གཞན་ཁ་ཅིག་གི་འདོད་པའོ། །དེའི་ལན་དུ་བརྩམས་པ་ནི། དེ་ལ་བསྐལ་པ་དུ་མར་ཡང་སངས་རྒྱས་གཅིག་ཀྱང་མི་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་མང་བའི་རྒྱུད་དང༌། ཤེས་རབ་འཆལ་པའི་རྒྱུད་ཀྱིས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མི་ནུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལེའུའི་བསྡུས་པའི་དོན་དང་གོ་རིམས་དག་ནི་འདི་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་བསྟན་ཟིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཉེ་བར་བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས་དེས་ན་མ་བྲིས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སའི་གཞིའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་གནས་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིམ་པར་ཕྱེ་བ་སྟེ་བདུན་པ་རྫོགས་སོ།། །།སྡོམ་ནི། མོས་པ་མང་པོ་ཉིད་དང་ནི། །ཆོས་ཚོལ་བ་དང་སྟོན་པ་དང༌། །སྒྲུབ་པ་དང་ནི་དེ་བཞིན་དུ། །ལེགས་པར་གདམས་ངག་རྗེས་བསྟན་དང༌། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས། །ཐབས་དང་བཅས་པ་ཕྱི་མ་
― DTG132_Page_0343 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་ལྟར་བསླབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བ་ནི་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །བསྡུས་པའི་དོན་སྟོན་པ་བདུན་པོ་འདི་དག་གི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། བདག་ཉིད་ཇི་ལྟར་སློབ་པ་དང༌། གཞན་དག་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་བདག་ཉིད་སློབ་པར་བྱེད་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་སློབ་སྟེ། མོས་པ་མང་པོ་ཉིད་ཀྱི་བསམ་པའི་རྒྱུན་ཉིད་དང༌། སྦྱོར་བ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཚོལ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་ཉིད་ལའོ། །དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་བསླབ་པའི་སྔར་ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལ་བསྟན་པའི་བསླབ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། བཞི་པ་གདམས་ངག་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་འཛིན་པའོ། །གཞན་བསླབ་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཞན་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་ཞུགས་པ་དང་མ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་གཞན་ཞུགས་པ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ལ་བསྟན་པ་དང༌། དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལ་བསྟན་ཅིང་གདམས་ངག་རྗེས་སུ་བསྟན་པའོ། །མ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ནི། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དང༌། ཐབས་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོར་བདག་ཉིད་མོས་པ་ལ་སློབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་ནི་ཆོས་ཚོལ་ལོ། །དེ་ནས་ནི་བསྒྲུབ་སྟེ། ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་དེ་ལྟར་བདག་ཉིད་གང་དང་གང་ལ་སློབ་པ་དེ་ལ་གཞན་དག་ཀྱང་འཛུད་པར་བྱེད་དེ། བདག་ཉིད་ཀྱང་མོས་པ་ལ་སློབ་པར་བྱེད། ཆོས་ཚོལ་བར་བྱེད་ལ། གཞན་ཕ་རོལ་དག་ལ་ཡང་མོས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །བདག་ཉིད་ཀྱི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅིང་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་སྦྱིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཡང་མ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ནི་བདག་ཉིད་བསྒྲུབ་པ་ལ་སློབ་པ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཐབས་དང་བཅས་པ་ལ་སློབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །གོ་རིམས་དེ་དག་གི་བསྡུས་པའི་དོན་དེ་ལ། ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མོས་པ་མང་བ་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་གང་ལ་མོས་པ་སྤྱད་པ་དང་གང་གིས་མོས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དད་པ་དང་དང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཏེ། དད་པའི་མཚན་ཉིད་
― DTG132_Page_0344 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་དད་བའོ། །ངེས་པ་གང་ལ་དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པ་ནི་རྒྱུ་དེས་ན་འདོད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ། དེ་དང་ལྡན་པའི་མོས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ངེས་པའི་དངོས་པོ་ལ་དེ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །མོས་པའི་གནས་རྣམ་པ་བརྒྱད་ནི། དཀོན་མཆོག་དང༌། ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པའི། །མོས་པའི་གནས་བརྒྱད་པོ་མདོར་བསྡུས་པ་ནི། མཆོག་ལ་མོས་པ་དང༌། ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་མོས་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཚོགས་ལ་མོས་པ་དང༌། ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་མོས་པའོ། །སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་གི་ཡོན་ཏན་ལ་མོས་པ་ནི། ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་མོས་པའོ། །སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ནི་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཐོབ་བའི་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་བསྟན་པའི་ཆོས་སོ། །རྣམ་གྲངས་དེ་ལས་གཞན་ཡང་གནས་ལ་མོས་པ་བསྟན་པ་དང༌། དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་མོས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་མདོར་བསྡུས་པ་གཞན་གནས་ལ་མོས་པས་བསྟེན་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་བརྟེན་པའོ། །འདི་ལྟར་མདོར་བསྡུས་པ་གཞན་ཡང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་དང༌། དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་བརྟེན་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་ཡང་བསྟན་པ་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱས་ནས་ཤེ་ན་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་གྱི་ཡོན་ཏན་ལ་མོས་པ་བྱས་པ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐུ་ལ་མོས་པ་དང། ཆོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་མོས་པ་བྱས་པ། དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ལ་མོས་པ་སྟེ། དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ཏོ། །དགེ་འདུན་གྱི་ཡོན་ཏན་ལ་མོས་པའི་སྟོབས་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་མོས་པ་སྟེ། རྒྱུ་འདི་ལས་འབྲས་བུ་འདི་འཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལམ་རབ་ཏུ་བསྒོམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་མོས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་གི་ཡོན་ཏན་ལ་མོས་པ་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བའོ། ཆོས་དཀོན་མཆོག་གི་ཡོན་ཏན་ལ་མོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ལ་མོས་པའོ། །འདིར་ཐོབ་པའི་ཐབས་ནི་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །ལེགས་པར་གསུངས་པ་ལ་མོས་པ་ནི། ཆོས་དཀོན་མཆོག་གི་ཡོན་ཏན་ལ་མོས་པ་བྱས་པ་ཉིད་དེ། བསྟན་པའི་ཆོས་ལ་ཆོས་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །མོས་པ་ལ་གོམས་པ་ལན་མང་དུ་བྱེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་སྲིད་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་མ་བསྐྱེད་ཀྱི་བར་དུའོ། །བཟོད་
― DTG132_Page_0345 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དྲག་པོ་ཡོད་པ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པ་ཉེ་བར་གནས་པའི་གནས་སྐབས་སུ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡང་དག་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱས་པ་ཆུད་མི་ཟ་ཞིང་བསལ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། བྱས་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་པར་འབྲས་བུ་སྦྱིན་པའོ། །མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པར་མི་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མ་བྱས་པའི་ལས་རྣམས་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །ཕ་རོལ་ཀླན་ཀ་ཚོལ་བ་བརྗོད་པའི་ཡོན་ཏན་སྟོན་པའི་རྣམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཀླན་ཀ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་ཉེ་བར་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཉེ་བར་བསྒྱུར་བའམ་བརྙས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཉེས་པ་བརྗོད་ཅིང་རྒོལ་བ་དང༌། སྐྱོན་ནས་བརྗོད་ཅིང་ཉེ་བར་བརྗོད་པའམ། གཞན་དག་ལ་བརྙས་པའི་ཚིག་གིས་སྐྱོན་བརྗོད་ཅིང་སྨྲས་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་ཕན་ཡོན་ཏེ། དེས་སྟོན་པའི་རྣམ་པའོ། །འདི་ལྟ་བུ་སྨྲ་བ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་ལས་འོས་པ་ནི་འདི་ལྟ་བུ་སྨྲས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལས་ཐར་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་སྨྲ་བ་ལས་ཐར་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་ཕན་ཡོན་ཏེ། གཞན་དག་གི་སྨྲས་པ་ནི་སྐྱོན་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐད་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟོན་པའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟེ། དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་འདི་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་སྟོན་པའི་རྣམ་པའོ། །ཚིག་ལེགས་པར་སྦྱར་བ་ནི་ལེགས་པར་སྦྱར་བའི་བརྗོད་པ་སྟེ། ཕན་ཡོན་ནོ། །དབྱངས་སམ་ཡི་གེ་ཉམས་པ་དང་ལྡན་པའི་སྔགས་ཀྱིས་ནི། ཉམས་པས་དོན་མི་འགྲུབ་སྟེ། ངག་གི་རྡོ་རྗེ་དེས་སྒྲུབ་པ་པོ་ཉིད་ཉམས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་སྟོན་པའི་རྣམ་པ་ནི་ལེགས་པར་སྦྱར་བའི་ཐབས་ཀྱིས་ཏེ། འདི་ལྟ་བུའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་པའི་རྣམ་པའོ། །ནད་ལ་མཁས་པ་སྟོན་པའི་རྣམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ནད་འདིའི་མིང་ནི་འདིའོ་ཞེས་བྱ་བར་ནད་དེ་ལ་མཁས་པའོ། །ནད་ཅི་ལས་བྱུང་བ་ལ་མཁས་པ་སྟོན་པའི་རྣམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ལས་ཀུན་དུ་བྱུང་བས་ན་ནད་ཀུན་དུ་སློང་བ་ནི་ནད་ཅི་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་མཁས་པ་སྟེ། མི་འཕྲོད་པ་འདི་ལས་
― DTG132_Page_0346 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནད་འདི་བྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པའོ། །ནད་བྱུང་བ་བསལ་བ་ལ་མཁས་པ་སྟོན་པའི་རྣམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་སེལ་བར་བྱེད་པས་ན་བསལ་བ་སྟེ། ནད་བསལ་བའོ། །དེ་ལ་མཁས་པ་ནི་སྨན་འདིས་སོས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པའོ། །ཡང་ན་བསལ་བར་བྱ་བ་ནི་བསལ་བ་སྟེ། ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ནད་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས། ནད་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཉིད་དོ། །རང་རང་གི་བཟོ་དང་ལས་ཀྱི་གནས་གྲུབ་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟོན་པའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་རང་གི་བཟོ་དང་ལས་ཀྱི་གནས་སྒྲུབ་པ་སྟེ། འབྲས་བུ་འདི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་འདི་ལས་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པའོ། །ཞེས་སྟོན་པའི་རྣམ་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རྒྱུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། རྒྱུ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱུ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཉིད་དེ་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ལས་བརྩམས་ནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའམ་རྣམ་པར་བྱང་བ་དག་གོ །འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དེ་དག་ཏུ་ལོ་ཐོག་ལ་སོགས་པ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ལྷན་ཅིག་བྱེད་པས་དེ་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་རྩི་ལ་སོགས་པ་དག་གོ །མིང་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྐྱེས་པ་དང་རྟ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མིང་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ནི་སྐྱེས་པ། འདི་ནི་རྟ་ཞེས་བྱ་བའི་གཞན་གོ་བར་བྱེད་པའི་ཐ་སྙད་དོ། །ཆོས་དེ་དང་དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པའི་རྒྱུ་སྟེ། རྗེས་སུ་ནི་ཉེ་བར་སྒྱུར་བའམ། གོམས་པ་ལས་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་སྟེ། གོམས་པ་ཉིད་ལས་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པའོ། །ལག་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ནི་ལེན་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །བཀྲེས་པ་དང་སྐོམས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ནི་ཟས་དང་སྐོམ་ལེན་ཏོ། །རང་གི་འབྲས་བུ་ཐ་མའི་བར་ཏེ། རང་གི་འབྲས་བུ་ཐ་མའི་བར་དུའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་རྐྱེན་ནི་ཆུ་དང་ས་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་ནོ། །རང་གི་འབྲས་བུ་ནི་མྱུ་གུའོ། གང་གི་རྗེས་ཐོགས་ལ་གང་བྱུང་བ་ནི་འབྲས་བུ་སྟེ། དེ་ནི་ཡང་ས་བོན་ལས་འགྲུབ་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ། མྱུ་གུ་ནི་ས་བོན་གྱིས་འཕངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འཕངས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྣ་
― DTG132_Page_0347 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚོགས་ནི་ཐ་དད་པར་རིས་མི་མཐུན་པ་རིང་བའི་རིགས་ཉིད་དོ། །ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཐ་དད་ཅིང་རིགས་ཐ་དད་པ་ཉིད་དོ། །སོ་སོར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུན་རིང་བ་ཉིད་དམ། ལྟོས་པ་མེད་པའོ། །ལྟོས་པ་ཡིན་པས་ལྟོས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་རྒྱུའོ། །འདིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་ན་ཡོངས་སུ་འཛིན་ལ། དེ་ཉིད་ནི་རྒྱུའོ། །འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། །འདི་མངོན་པར་གྲུབ་པར་བྱ་བས་ན་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ནི་རྒྱུའོ། །ཡང་ན་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི། མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཡིན་ལ། དེའི་རྒྱུའོ། །འདྲེན་པར་བྱེད་པས་ནི་འདྲེན་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ནི་རྒྱུའོ། །ལྷག་པར་བསྡམས་ཤིང་མཆོག་ཏུ་དགའ་བས་བསྡམས་པས་སོ་སོར་ངེས་པ་སྟེ། སོ་སོར་ངེས་པའི་རྒྱུ་ནི་སོ་སོར་ངེས་པའི་རྒྱུའོ། །ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་ངང་ཚུལ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་སྟེ། ལྷན་ཅིག་ཏུ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུའོ། །འདིས་མི་མཐུན་པར་བྱེད་པས་ན་མི་མཐུན་པ་སྟེ། མི་མཐུན་པ་དེ་ཉིད་ནི་རྒྱུ་སྟེ། མི་མཐུན་པའི་རྒྱུའོ། །ཚིག་གི་མི་མཐུན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རིགས་པ་དང་མི་མཐུན་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་ཏུ་མི་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་མི་མཐུན་པ་དང༌། མི་འཕྲོད་པའི་མི་མཐུན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རབ་ཏུ་མི་མཐུན་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་རབ་ཏུ་མི་མཐུན་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཆེར་མི་མཐུན་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་མཐུན་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་མཐུན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་འགལ་བ་ནི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་མི་མཐུན་པའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་སྨད་པས་ངན་པའི་ཕྱོགས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་རབ་ཏུ་མངོན་པར་ཕྱོགས་ནས་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བའམ། ཡང་དག་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཕྱོགས་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་སོ། །གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཏེ། དེའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་མི་མཐུན་པ་ནི་མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའོ། །སྐབས་འབྱེད་པ་ནི་ཡུལ་གྱི་ཆ་ནི་སྐབས་ཡིན་ལ། དེ་སྦྱིན་པ་སྟེ། སྔ་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐབས་སྦྱིན་པ་ནི་སྔ་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐབས་འབྱེད་པ་སྟེ། དེས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའོ། །འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་རིགས་མི་གཅིག་པའི་སེམས་
― DTG132_Page_0348 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྐྱེད་པའོ། །འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ནི་རྒྱུན་དང་འདྲ་བའི་སེམས་འབྱུང་བའོ། །གང་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་ན་འབྲུ་ཁོ་ན་ངེས་པར་གཟུང་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ན་ཡང་ཉེ་བར་མཚོན་པར་བསྟན་པའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཡུལ་གྱི་རོ་མྱང་བ་ལ་ལྟོས་ནས་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་བའི་བར་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རོ་མྱང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚེ་འདི་ལ་སྐྱེས་ཤིང་བྱུང་བའི་ཞེས་བྱ་བ་དང། མཐོང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་གཞན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བའམ། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རང་རང་གི་ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་དང༌། མ་རིག་པའི་ས་བོན་ལས་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བའི་ཆོས་བསྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་སྲིད་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་སོ། །རང་གི་ས་བོན་རྣམས་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བོན་གང་ཡིན་པ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གང་ཡིན་པ་དང༌། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའོ། །མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་མ་ཚང་བའོ། །བྲལ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ནས་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་དེ་ལྟར་བསྟན་ནས། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ཏེ། འགོག་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག་ཅེས་བྱ་བ་ནས། སྐྱེ་བ་འགགས་པས་རྒ་ཤི་འགག་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཉེས་དམིགས་ལ་ལྟོས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉེས་དམིགས་མཐོང་བ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་རིགས་ལ་གནས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རིགས་ལ་གནས་པ་ནི་རིགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
― DTG132_Page_0349 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེ། རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ས་བོན་དེས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། ས་བོན་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་རྒྱུད་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ས་བོན་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །སྔོན་གྱི་ལས་དང་མཐུན་པར་ཕྱིས་འབྲས་བུའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ལྟ་སྟེ་སྲོག་གཅོད་པ་ཀུན་དུ་བསྟེན་པ་དང༌། མང་དུ་གོམས་པས་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ། དེ་གལ་ཏེ་མིར་སྐྱེས་ན་ཡང་ཚེ་ཐུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་དབང་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སོ་སོའི་དབང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་པོ་ཚོར་བའི་དབང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་བདག་པོ་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་བདག་པོ་མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པོ་དག་གོ །ཁེངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཁྱད་དུ་གསོད་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཞུམ་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གསུམ་པོ་འདི་དག་མདོར་བསྡུས་ན་བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་མང་བས་བྱས་པ་ནི་ཁེངས་པའོ། །གཞན་དག་ལ་ཡང་ཡོད་པར་མི་འཛིན་པས་བྱས་པ་ནི་ཁྱད་དུ་གསོད་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །བདག་ཉིད་ལ་བརྙས་པས་བྱས་པ་ནི་ཞུམ་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །དུས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྗེས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་བཀུར་སྟི་བྱེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཐམས་ཅད་ལ་སྟོན་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཐམས་ཅད་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཚིག་དང་ཡི་གེ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་དོན་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་བསྟན་པར་བྱ་བ་ལ་བསྟན་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་འདོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དགོད་པར་བྱ་བ་རྣམས་སྐུལ་ཞིང་བཀོད་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་མགུ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། གཟེངས་བསྟོད་པར་བྱ་བ་རྣམས་གཟེངས་བསྟོད་ནས་སོ། །ཇི་ལྟར་སྤྲོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། སྨ་མི་འབེབས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱ་བ་རྣམས་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་
― DTG132_Page_0350 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་རིག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་འཚམ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །ཇི་ལྟར་མ་འདྲེས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མ་འདྲེས་པར་གྱུར་ནས་ཀྱང་གོ་མི་དཀའ་ཞིང་མྱུར་དུ་འཇུག་པར་སླ་བའོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་འཁོར་བ་ཇི་ལྟ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ལ་འཚམ་པའོ། །ཇི་ལྟར་བྱམས་པའི་སེམས་ཡིན་ཞེ་ན། གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་ཕན་པའི་སེམས་ཡིན་ཞེ་ན། ཉེས་པར་བྱེད་པ་སྤྱོད་པ་ལའོ། །ཇི་ལྟར་སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ཡིན་ཞེ་ན། བདེ་བ་ཉིད་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །ཇི་ལྟར་བདག་ལ་མི་བསྟོད་ཅིང་གཞན་ལ་མི་སྨོད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཕྲག་དོག་ལ་མི་གནས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་མི་གནས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ལ་སོགས་པའོ། །ཆོས་གང་དག་ལུས་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་བཀག་པ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་སྟེ། གང་དག་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་གནང་པ་རབ་ཏུ་བཀག་པ་དེ་དག་གོ །རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པ་ནི་སྔར་ཐོབ་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུའོ། །གཅིག་པུ་དབེན་པར་སོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབེན་པའི་གནས་སུ་སོང་བའོ། །ཐོག་མ་ཁོ་ནར་བསམ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་གནས་རྣམས་སྤངས་ནས། ཆོས་རྣམས་བསམ་པ་བརྩོན་པར་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་མཐོང་ཞིང་ཆུབ་པར་བྱས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་སྟེ། བསམ་པར་ནུས་པ་དང༌། བསམ་པར་འོས་པ་ནི་བསམ་པར་བྱ་བའོ། །བསམ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་མི་བསམ་པ་སྟེ། དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་བ་བསམ་པར་མི་ནུས་པ་དང༌། བསམ་པར་མི་འོས་པའོ། །གནས་གང་ལ་ཡིན་ན་ཆོས་རྣམས་བསམ་པ་ལས་རྩོམ་པར་བྱེད་དེ། རྒྱས་པར་བསམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྟག་ཏུ་གུས་པར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་སེམས་པས་རྟག་ཏུ་གུས་པར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་ལྷོད་ལ། དེའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ནི་ལྷོད་པར་མི་བྱེད་དོ། །སྤྱོད་པར་བྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་རིགས་ལ་འདི་ལྟར་ནི་མི་རིགས་པའོ་ཞེས་རྗེས་སུ་ཞུགས་ཤིང་དེ་ལྟར་སྦྱོར་བའོ། །ནག་པོ་བསྟན་པ་དང་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་
― DTG132_Page_0351 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་མདོ་སྡེ་ལ་འཇུག་ཅིང་འདུལ་བ་ལ་སྣང་ལ། ཆོས་ཉིད་དང་མི་འགལ་བ་དེ་ནི་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ནག་པོ་བསྟན་པའོ། །ཐོག་མ་འཇུག་པ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་མ་ཞུགས་པར་སེམས་པ་ལས་འཇུག་པ་ནི་ཐོག་མ་འཇུག་པའོ། །རྨོངས་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པར་མི་ནུས་པའི་སེམས་པའོ། །སེམས་གཡེང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པར་མི་འོས་པ་མི་སེམས་པའོ། །སྔོན་མ་རྟོགས་པའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའམ། ཐོས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་རྟོགས་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པའམ། སྔར་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པས་ན་དེ་དག་གཉི་ག་རྟོགས་ཤིང་ཐོབ་པ་སྟེ། རིམ་པ་བཞིན་དུ་དེས་ཤེས་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཆུད་ཟ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ་བརྗེད་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཉི་ག་ཉིད་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མ་སྨས་ཤིང་མི་ཉམས་པར་ཏེ། མ་འོངས་པ་དང་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་འཛིན་པ་ལ་མཁས་པ་ན་ནག་པོ་བསྟན་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྐྱོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཞུགས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒུལ་བར་ཡང་མི་ནུས་ཏེ། ཆེན་པོ་བསྟན་པ་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་ལས་བཟློག་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ནི་སུས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཐོས་པ་མང་པོ་དག་གིས་སམ། འཇིག་རྟེན་ན་ཤེས་རབ་ཆེ་བར་འདོད་པ་དག་གིས་སམ། རྒན་རབས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་དག་གིས་སམ། རིགས་པ་དག་གིས་སོ། །བསམ་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་གང་བསམ་པ་དང༌། དེ་ཇི་ལྟར་བསམ་པར་བྱ་བ་དང༌། གང་གི་དོན་དུ་བསམ་པ་སྟེ། བསམ་པ་ནི་ཆོས་སོ། །ཇི་ལྟར་བསམ་ན་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ལྔས་སོ། །གང་གི་དོན་དུ་ཞེ་ན། སེམས་པས་འཇུག་པར་བྱ་བའི་དོན་དང༌། བཟོད་པ་ཐོབ་པ་དེ་ཉིད་སྙིང་པོར་བྱ་བའི་དོན་དང་བསྒོམ་པ་ལ་ཞུགས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོར་བསྡུས་པ་ནི་རྣམ་པ་གང་གིས་ཅི་ལ་བརྟེན་ཞིང་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཅི་ཞིག་ཤེས་པའོ། །ཅི་ལ་བརྟེན་ནས་རིགས་པའམ་ལུང་གིས་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ཞུགས་པས། གང་ལས་ལོག་པའི་ངང་ཚུལ་དང༌། ཞུགས་པའི་ངང་ཚུལ་གྱིས་རྗེས་སུ་ཞུགས་
― DTG132_Page_0352 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བརྟེན་པ་དེ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་སམ། བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་འདིའི་གོ་རིམས་སོ། །སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྤྲོས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་གཡེང་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའོ། །འདུ་ཤེས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་འདུ་ཤེས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་མཚན་མ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སེམས་འཇོག་ཅིང་ཤིན་ཏུ་འཇོག་པ་ནས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་ཅིང་མཉམ་པར་འཇོག་པའི་བར་འདི་ནི་ཞི་གནས་ཞེས་བྱ་བའོ། །མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་འབྱེད་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ལ། དེ་ལ་འབྱེད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་པར་བསྡོམས་ནས་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོར་བྱ་བའི་ཆ་འཛིན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེ་བ་སྡུག་བསྔལ་རྒ་བ་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྔ་མ་གཉིས་འབྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་འབྱེད་པ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ངེས་པར་གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་ཉེ་བའི་མཚན་ཉིད་ངེས་པར་བཟུང་བའོ། །དེ་ལ་སྔ་མས་ནི་ལམ་ཚོལ་བ་ཡིན་ལ་འདི་ནི་ལམ་རྣམ་པར་ངེས་པའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་མཚན་ཉིད་ནི་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མ་སྤངས་པའོ། །ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཀུན་དུ་གཏད་ནས་ཚོལ་བའོ། །ཉེ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་བཙལ་བ་རྣམ་པར་ངེས་པར་འབྱེད་པའོ། །བསྙེན་པ་ནི་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ལུས་ཀྱི་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་བསྙེན་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རིག་པའོ། །རིག་པའི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཛིན་པའོ། །སྔོན་དང་ཕྱི་མ་དག་ཏུ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པ་ནི་རྟོགས་པ་སྟེ། སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་དོན་མི་བརྗོད་པའོ། །བློ་ནི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་ནུས་པའི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །མཁས་པ་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པའོ། །
― DTG132_Page_0353 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཇུག་པ་ནི་བསྟེན་པ་དང༌། བརྗོད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་དྲི་བ་དང༌། འཕེལ་བའི་གཏམ་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལས་ཀུན་དུ་ཤེས་པའི་དོན་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཤེས་རབ་པོ། །ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ནི་ལུས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དོ། །སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ནི་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དོ། །གནས་ངན་ལེན་བསལ་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གནས་ངན་ལེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་ལ་ཡོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ནི་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་རྗེས་སུ་འཛིན་པའོ། །མཐོང་བ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་རྫས་འཛིན་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་རྗོད་པར་བྱེད་པས་སྙན་པར་སྨྲ་བའམ། ཡང་ན་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་ཉིད་ནི་སྙན་པར་སྨྲ་བ་སྟེ། དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་ནི་མཉན་པར་བྱ་བ་དང༌། གཟུང་བར་བྱ་བ་སྟེ། ཐོས་པར་འདོད་པ་དང༌། བསྒྲུབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བའོ། །བརྒྱད་པ་རིགས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་རྫོགས་སོ།། །།ངོ་བོ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྡོམ་གྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་བསྡུས་པའི་དོན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བཤད་པས་དེས་ནི་བདག་གིས་ཡང་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་དང་རང་གི་ལུས་ལ་མི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པའི་ངོ་བོ་འདོད་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་རྫས་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དག་གིས་སྦྱོར་བ་བསྟན་ཏོ། །གསུམ་པོ་འདི་ནི་ངེས་པའི་སྦྱོར་བ་སྟེ། གཞན་དུ་གྱུར་ན་མ་ཚང་བ་ཡིན་ནོ། །ལུས་དང་ངག་གི་ལས་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་སློང་བ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པས་ཀུན་ནས་སློང་བ་ཉིད་ཀྱི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ནི་ངེས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ཡིན་ན་ཡང་སྦྱིན་པ་ཉིད་དེ། ཡང་དག་པར་གསོལ་བ་མ་བཏབ་ན་ནི་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དེ། ཡང་དག་པར་གསོལ་བ་བཏབ་པ་ནི་སྦྱིན་པར་འདོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་མེད་ཅིང་ཡིད་བདེ་བ་དང་འདུན་པས་ཁྲོ་བ་མེད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བུ་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པས་མི་བཟློགས་པར་ནི་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །ཕ་དང་མ་ལ་མི་གནོད་པ་ཉིད་དུ་བསམ་པ་ཐག་པས་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའོ། །སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །འོང་བ་མཐོང་ཞིང་འབྲས་བུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་
― DTG132_Page_0354 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་གང་ལ་གང་སྦྱིན་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་སྦྱིན་པའོ། །ཇི་དགའ་དགུར་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏེའུ་དང་འཚོ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་དུ་འཇུག་པའོ། །དབང་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་འབའ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པས་གཞན་གྱི་ཚིག་གིས་དབང་སྒྱུར་ཞིང་གཞན་གྱིས་འདི་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ཀྱི་བྱ་བའོ་ཞེས་གཏེའུ་འཇུག་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་མཆོག་འདོད་པས་ནུས་པ་ལ་ངེས་པར་སྦྱོར་བ་དེའི་ཕྱིར་རང་གི་ལུས་ཅི་དགའ་དགུར་བྱེད་དུ་འཇུག་པར་རྗེས་སུ་སྦྱིན་པར་གཞན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་འདོད་པས་བྱེད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་གཞན་ལ་དབང་ཡོད་པར་རྗེས་སུ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྫོགས་པར་འདོད་པས་དེའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དབང་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཅི་དགའ་དགུར་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པས་སོ། །གང་གི་དོན་དུ་ཞེ་ན། དེ་ལ་སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་དམ་པ་འདོད་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ལ་བདེ་བར་འདོད་པས་དང་པོར་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དུས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་དུས་སུའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འདོད་པས་ལག་པ་དང་རྐང་པ་ལ་སོགས་པ་ན་ཐ་ན་ལུས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལས་བརྩམས་པའོ། །མཆོད་སྦྱིན་ངན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཚེ་བ་དང་བཞད་གད་ལ་རྩོམ་པ་ཆེན་པོ་རྩོམ་པ་སྟེ། རྣམ་པར་འཚེ་བ་དང༌། རྩོམ་པ་ཆེན་པོ་གང་ལ་ཡོད་པའི་མཆོད་སྦྱིན་ནོ། །ནུ་མ་སྣུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནུ་མ་ལྡུད་པའོ། །གསོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པར་བྱེད་པའོ། །སྐྱེད་པ་ནི་འཕེལ་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་སེམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྦྱིན་པར་ལྟ་ག་ལ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་གིས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཉིད་དོ། །རྒྱལ་པོའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པར་འགྱུར་བའོ། །སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཉིད་ཀྱི་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཉིད་དོ། །བདག་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་ཕྱུག་དང་ལྡན་པ་དབང་ཕྱུག་མ་ཉམས་པ་སྟེ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་བྱིན་པ་མ་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྗེད་ང་བ་ནི་བསོད་པའི་ལས་སོ། །སྙོམས་པར་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སེམས་སྙོམས་པ་ཉིད་ནི་ཡོན་གནས་ཀྱི་བློའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་
― DTG132_Page_0355 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །གང་ལ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ། མཛའ་བཤེས་དང༌། དགྲ་བོ་དང༌། ཐ་མལ་པ་ལ་ཕན་པ་བྱེད་པ་དང༌། དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། དེ་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཕན་འདོགས་པའི་ཞིང་ལ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱོགས་དག་དང། འགྲོ་བའི་ཞིང་གི་ཕྱོགས་ལ་ནི་དམའ་བ་དང༌། མཚུངས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དག་ལའོ། །སྙིང་རྗེའི་ཞིང་གི་ཕྱོགས་ལ་སྐྱིད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་མཛའ་བཤེས་པ་དང༌། མཛའ་བཤེས་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཐ་མལ་པ་དག་ལ་ཡོན་གནས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བློ་ཉེ་བར་གཞག་གོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དམན་པ་དང་མཚུངས་པ་དག་ལ་ཡང་ངོ༌། །བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་དྲང་ལྡན་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བྱེད་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསོལ་བ་འདེབས་པ་ལ་ཁས་བླངས་པའོ། །ཇི་ལྟར་དམ་བཅས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེ་ཞིག་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་དམ་བཅས་པའོ། །བསྐྱུངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སམ་ཚད་ལས་སོ། །བཟང་པོ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་གྱ་ནོམ་པ་ཡིན་ཏེ། རིགས་ཀྱིས་སམ། རིན་ཐང་གིས་སོ། །དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་ངན་པ་ཐ་ཆད་དོ། །ཡིད་མི་དགའ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་པའོ། །ཁྲོས་པ་ནི་ཁྲོས་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པའོ། །ཡིད་འཁྲུགས་པས་རྗེས་སུ་བཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་དྲི་མ་ཅན་གྱིས་སོ། །ཕན་བཏགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའོ། །སྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕེལ་བ་ཐོབ་པར་བྱས་པའོ། །དྲངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒུད་པའམ། གཞན་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་སོ། །སྨྲས་པ་ནི་འགྱུར་བ་དང་བཅས་པ་སྨོད་པའོ། །སྒྲུབ་པ་དམན་པ་ནི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་གནས་པ་ནི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་གནས་པ་དེ་དག་ལ་སྦྱིན་པའོ། །རྒོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབུགས་མ་ཕྱིན་པའོ། །བདག་ཉིད་མ་བསྡམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་གནས་པའོ། །མ་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་པོས་
― DTG132_Page_0356 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་རྟེན་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། ཁམས་གཉིས་སམ། ཁམས་གསུམ་ལས་སོ། །རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་ཏེ། མ་དག་པ་ལས་སོ། །ལྷག་པར་གྱུར་པ་ནི་གཏང་བར་འོས་པའི་ཆོས་སུ་བྱས་པའོ། །གྲགས་པ་དང་སྒྲ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། མངོན་སུམ་དུ་བསྟོད་པ་ནི་གྲགས་པའོ། །སྒྲ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི་ལྐོག་ནས་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་སྟེ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཉིད་ལ་བརྟེན་པའམ། དབང་ཕྱུག་ལ་བརྟེན་པའོ། །བདུད་ཅེས་སྨོས་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཉིད་དོ། །ས་ལ་བརྟེན་པའི་ཡུལ་གྱི་དབང་ཕྱུག་ཉིད་ཡིན་པས་བརྒྱ་བྱིན་ཞེས་སྨོས་སོ། །གླིང་བཞི་དབང་ཕྱུག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཞེས་སྨོས་སོ། །དབང་ཕྱུག་ནི་དེ་དག་མ་ཡིན་པའི་ས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བདག་པོའོ། །ཉུང་ངུ་ལས་ཀྱང་སྤབས་ཆེར་སྦྱིན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མྱུར་བར་སྦྱིན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལོངས་སྤྱོད་མང་པོ་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་མང་པོ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཡང་བའམ། ཡུལ་མང་པོ་ན་གནས་པའོ། །ཚིམ་པར་བྱ་བ་ནི་ནང་ཡོངས་སུ་གང་བར་བྱེད་པའོ། །འདོད་པ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་བཀང་བ་ནི་ཡིད་ལ་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་རོ། །རྣམ་གྲངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་དང༌། དོན་རྣམ་པར་གཏོང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་དང༌། དོན་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སྦྱིན་པའི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྟན་པའོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ཀྱང་ཕོངས་པ་སེལ་བར་བྱེད་པས་ནི་སྤྱན་པའོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི། བཟང་བ་བྱིན་པས་སྟོབས་དང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དང༌། ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་སྟེ། ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་ནི་ནང་གི་བདག་ཉིད་སྦྱིན་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་སྦྱིན་པ་སྟེ། ནང་གི་བདག་ཉིད་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པ་འདིའི་བསྡུས་པའི་དོན་དང་གོ་རིམས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལས་
― DTG132_Page_0357 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྩམས་ནས་ཇི་ལྟར་ངན་སོང་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ལ་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཡོད་ཅིང་བདོག་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཡོད་ཅིང་བདོག་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འདི་དང་གཞན་རྒྱས་པར་དབྱེ་བར་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས་ཡང་དག་པར་སྦྱིན་པའི་ཆོས་དག་ཡོད་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ཅན་གྱི་སྦྱིན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །མེད་ཅིང་མི་བདོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་ཆོས་མེད་ཅིང་མི་བདོག་ནའོ། །བསམ་པ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ་ལོངས་སྤྱོད་ཟད་མི་ཤེས་པ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དེས་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཉེ་བར་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ན་མུ་སྟེགས་ཅན་གླགས་ཚོལ་བ་ལ་མི་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་བའི་སྦྱིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པའི་ཆོས་དང༌། ཟང་ཟིང་དང་མི་འཇིགས་པ་ལས་བརྩམས་ནས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡང་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། ལྷག་པའི་བསམ་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནོད་པ་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས་གྲོགས་བཤེས་རྣམས་ཀྱི་བར་ལ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་བསམ་པ་བྱེད་པའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་ཉེ་བར་བརྟེན་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་གེགས་ཡོད་ན་ཡང་ངོ༌། །སྦྱིན་པ་ལ་གེགས་བྱེད་པའི་གཉེན་པོ་ལས་ཀྱང་བརྩམས་ནས་གཉེན་པོའི་ཤེས་པ་ཐ་མ་འདིས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པས་མོས་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་གི་བདག་ཉིད་དོ། །དབེན་བར་སོང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལས་བརྩམས་ནས་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་སྦྱིན་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དཀའ་བའི་སྦྱིན་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ཏེ། དགའ་བའི་སྦྱིན་པ་ཉིད་དང༌། བདག་ལ་ཆགས་པས་སམ། སྦྱིན་པའི་རྫས་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པས་སམ། སྔར་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་གོམས་པར་མ་བྱས་པའོ། །
― DTG132_Page_0358 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་ཉིད་ལ་གནོད་པ་བྱས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་རྫས་ཆུང་ངུ་ལས་ཀྱང་བགོ་བཤའ་བྱས་ནས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་བདག་ཉིད་གོམས་པར་བྱེད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་བླངས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་རྫས་ཆུང་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་བླངས་པར་གྱུར་པའོ། །སྡུག་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་སེམས་ཅན་དུ་གྲགས་པ་སྡུག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་བརྩེ་བར་བྱས་པའམ། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཡུན་རིང་དུ་ཡང་དག་པར་འདྲིས་པའམ། དེ་དག་མེད་ན་ཡང་ཤས་ཆེར་ཕན་པ་བྱས་པ་ཉིད་དོ། །སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོའི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཛིན་པ་དམ་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའོ། །ཇི་ལྟར་ན་མཆོག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སྐྱོན་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རབ་མཆོག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམ་པ་དེ་གཉི་ག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་བསལ་ནས་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །ཆགས་ཆེན་པོས་བསྒྲུབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་སྦྱིན་པ་ལ་གོམས་པར་མ་བྱས་པས་ཚེགས་ཆེན་པོས་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྦྱིན་པའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སྦྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་ལ་སྦྱིན་པ་དང༌། གང་དུ་གང་གིས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ་རང་གི་འམ་གཞན་གྱི་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་ནས་བསྐུལ་བའོ། །དེ་ལ་རང་གི་ལ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གང་གིས་ཇི་ལྟར་གཞན་གྱི་བསྐུལ་བ་མེད་པར་ཆོས་དང་མཐུན་པར་རྙེད་པའོ། །ཕ་དང་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འབྲེལ་པ་དང༌། ཕན་པ་བྱེད་པར་འདོད་པ་དེ་དག་ལའོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་ལྔའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་གཏོང་བ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྦྱིན་པའི་རྫས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གསུངས་ཏེ། དད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཉིད་དེ། གཏོང་བ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་པོ་ནི་རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ནི་ལེན་པ་པོ་ལ་བཀུར་སྟི་བྱས་ནས་འདི་ལྟར་ཡིད་ཀྱིས་དགའ་བ་སྐྱེས་པར་བྱེད་པའོ། །རང་གི་ལག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་ནི་བདག་མི་ཁེངས་པར་སྦྱིན་པའོ། །
― DTG132_Page_0359 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུས་སུ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ནི་འདོད་པའི་དངོས་པོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །གཞན་ལ་མི་གནོད་པར་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ལྷག་པའི་རྫས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏེ། ལུང་ལས་དག་པར་བསྟན་པ་དག་གོ །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་མི་བརྟེན་པར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་མདོའི་དུམ་བུའི་དོན་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། གྲོལ་བར་གཏོང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་ལག་བརྐྱང་བ་དང༌། ལྷག་པར་མཐོང་བ་ལ་དགའ་བ་དང༌། ལྷག་པར་མཆོད་སྦྱིན་ལ་དགའ་བ་དང༌། གཏོང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། བགོ་བཤའ་བྱེད་པ་ལ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མི་བརྟེན་པར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་རེ་བ་རྣམས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཏོང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣོད་ལ་སྦྱིན་པའོ། །བགོ་བཤའ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣོད་མ་ཡིན་པ་ལ་སྦྱིན་པ་སྟེ། འདི་དག་གིས་ནི་རྣམ་པ་གང་གིས་སྦྱིན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་པའི་སྦྱིན་བདག་གི་ཡོན་ཏན་རྣམས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་ཀུན་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པ་བཞི་ནི་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གོ །ཕོངས་ཤིང་འདོད་པ་ལ་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དོན་གྱིས་ཕོངས་པ་ནི་ཕོངས་པའོ། །གང་ལ་དོན་གྱིས་ཕོངས་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཕོངས་ཤིང་འདོད་པ་སྟེ། ཕོངས་ཤིང་འདོད་པ་ཉིད་ནི་ཕོངས་ཤིང་འདོད་པའོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ནི་ཕོངས་ཤིང་འདོད་པ་ལ་སྦྱིན་པའོ། །གང་གིས་ཕོངས་ཤིང་འདོད་ཅེ་ན། ཟས་ལ་སོགས་པས་ཏེ། རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཕོངས་ཤིང་འདོད་པ་ལ་སྦྱིན་པ་ནི་མདོར་བསྡུས་པའི་དོན་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལུས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་འདི་དག་ཉིད་འདོད་པ་ཡིན་གྱི། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་མི་འདོད་པས་ལུས་ལ་ལྟོས་ནས་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སྡུག་བསྔལ་བཟློག་པར་འདོད་པ་དང༌། ལུས་ལ་ཕན་པ་འདུ་བྱེད་པའི་ཡོ་བྱད་འདོད་པ་དང༌། སྤྱོད་ལམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མི་འབྱུང་བར་འདོད་པ་དང༌། ལུས་ལ་ཕན་པ་བྱེད་པའི་ཡོ་བྱད་འདོད་པ་དང༌། ལུས་ལ་གནོད་པ་སྐྱོབ་པར་བྱེད་པ་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཟློག་པར་
― DTG132_Page_0360 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པ་ལ་ཕན་པ་འདོད་པ་དེ་དག་ཟས་དང་སྐོམ་གྱིས་ཕོངས་ཤིང་འདོད་པར་གྱུར་པ་ལ་ཟས་དང་སྐོམ་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །ལུས་ཀྱིས་འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བར་འདོད་པའི་དོན་དུ་བཞོན་པ་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །ལུས་ལ་ཕན་པ་བྱེད་པའི་ཡོ་བྱད་ཀྱང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གསང་བའི་གནས་དགབ་པའི་ཡོ་བྱད་དང༌། རྒྱུན་དུ་བྱ་བའི་ཡོ་བྱད་དང༌། ཟས་ལ་ཉེ་བར་སྤྱད་པ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྣོད་སྤྱད་དང༌། མལ་སྟན་ལ་སོགས་པ་ཡོ་བྱད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང༌། དྲི་དང་ཕྲེང་བ་དང་བསྐུ་བ་དང་བྱུག་པའི་ཡོ་བྱད་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་འདོད་པ་རྣམས་དེ་དག་མ་ཐོབ་པས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་པ་དེ་རྣམས་ལ་ཡོ་བྱད་དེ་དག་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། གྲང་བ་དང༌། དྲོ་བ་དང༌། རླུང་དང༌། ཚ་བ་དང༌། ཆར་འབབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་འདོད་པ་དང༌། མིག་གིས་མཐོང་བར་འདོད་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནོད་པ་མི་མཉམ་པ་དག་ཉེ་བར་བསལ་བར་འདོད་པ་དེ་དག་ལ་རྟེན་དང་སྣང་བ་དག་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །གང་དག་མིག་གིས་མཐོང་བར་བྱས་ནས་གནོད་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་འདོད་པ་རྣམས་སྣང་བ་མེད་པས་གནོད་པར་གྱུར་པ་དག་ལ་སྣང་བ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གྱིས་མཐོན་དམན་ལ་སོགས་པ་སྤོང་བ་ལ་ཇི་ལྟར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བས་བྱེད་པ་ལྟར། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་འབྱུང་བ་ལ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གཞན་ནི་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྣང་བ་ཞེས་སྨོས་པས་ནི་མཐོན་དམན་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པས་ལུས་ལ་གནོད་པ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དུ་འཛིན་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་ཀྱིས་འཛིན་པ་གང་གིས་སེམས་ཀུན་དུ་བཟུང་བར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་བྱས་ནས་སེམས་ཀྱི་ཀུན་དུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེར་སྣ་དང་གསོག་འཇོག་གི་དྲི་མ་བསལ་ནས་བཟང་པོ་དང་གཙང་མ་དང༌། རུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་གང་སྦྱིན་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་སྦྱིན་པའོ། །གང་སྦྱིན་ཞེ་ན། བཟང་པོ་དང༌། གཙང་མ་དང༌། རུང་བའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བཟང་པོས་ལུས་ཚེམ་པར་བྱེད་ཅིང༌། གཙང་བ་དང༌། རུང་བས་སེམས་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། སེར་སྣའི་དྲི་མ་བསལ་བས་ནི་སྦྱིན་བདག་གིས་འདི་དང་གཞན་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་འཐོབ་
― DTG132_Page_0361 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བོ། །གསོག་འཇོག་གི་དྲི་མ་བསལ་བས་ནི་འདི་དང་གཞན་དུ་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ལ་འཛིན་པ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་ཟང་ཟིང་དང་མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་ཉིད་ནི་འདིར་དབྱེ་བ་དང་བསླབ་པ་ཡིན་གྱི། མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་ནི་འདིར་དབྱེ་བ་མེད་དོ། །མི་སྐྱོ་བར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིའི་རྒྱུ་ལས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟར་སྦྱིན་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་རྐྱེན་དུ་བྱེད་པ་དེ་ལྟར་སློང་བ་པོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཤེས་པར་བྱའོ། །མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྦྱིན་པ་འདིའི་འབྲས་བུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ལོག་པར་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། འཚེ་བའི་སྦྱིན་པས་ཆོས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའམ། ཚུལ་ཁྲིམས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ཤིན་ཏུ་རྫོགས་པ་ཙམ་གྱིས་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་བསགས་ཤིང་ཕྱིས་དུས་གཅིག་ཏུ་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་པ་སྐྱོན་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དག་ཡོད་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་པ་སྟེ། སོགས་པར་བྱེད་པའི་ཉེས་པ་ལས་བརྩམས་ནས་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དག་ཡོད་བཞིན་དུ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །སོགས་པར་བྱེད་པས་སློང་མོ་པ་ཕྱིར་བཟློག་པའི་རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་ཆོས་མེད་པའམ་སློང་མོ་པ་ཡང་དག་པར་སློང་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་གཉི་གཡང་མེད་པ་བཞིན་དུ་ཕྱིར་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ལ་སྐྱོན་གཉིས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཡོད་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པར་མི་སྤྲོ་བས་སློང་བ་ཕྱིར་ཟློག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སློང་བར་བྱེད་པ་ཉེ་བར་ལྷགས་པར་གྱུར་ཀྱང་ཡང་དག་པར་སློང་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་ཕྱིར་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ནི་རིགས་པ་མ་མཐོང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡོད་བཞིན་དུ་སློང་མོ་པ་ཉེ་བར་ལྷགས་པ་སྤོང་བར་བཟོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཕྱིར་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དེ་ཅི་ལྟར་སོགས་པར་འགྱུར། སློང་བ་ཕྱིར་བཟློག་པ་མ་བྱས་པ་ལ་ནི་སོགས་པ་མེད་
― DTG132_Page_0362 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཕྱིས་དུས་གཅིག་ཏུ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ལ་ཡོན་ཏན་མ་མཐོང་བས་སོགས་པའི་སྦྱིན་པ་ལས་བསོད་ནམས་འདུ་བའི་སྒོ་ལྷག་པར་མ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡང་མཚུངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་རྫས་ཡོད་ཀྱང་མཚུངས་ལ། སློང་བ་པོ་ཡང་མཚུངས་པ་རྣམས་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་མཐོང་བས་བསགས་ཤིང་སྦྱིན་པར་མི་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སློང་བ་པོ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དམའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ང་རྒྱལ་བཅག་པ་སྟོན་ཏོ། །མི་བརྟེན་པའི་སྦྱིན་པའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་ཚེ་འདིའི་གྲགས་པ་ལ་མི་བརྟེན་པ་སྟེ། དེ་ནི་རྟོག་པ་ཙམ་གྱིས་བདག་ཉིད་སྨད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞུམ་པ་མེད་པ་དུས་གསུམ་དུ་སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པའོ། །ངན་པ་མ་ཡིན་པའི་སྦྱིན་པ་ནི་བདག་ལ་ཡོད་པའི་མཆོག་སྟེར་བའོ། །རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་མེད་པའི་སྦྱིན་པ་ནི་མཛའ་བོ་དང་དགྲ་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་སྦྱིན་པ་གཏོང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ལ་མི་ལྟ་བའི་སྦྱིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་གྱིས་སླར་བདག་ལ་ལན་བྱས་སུ་མི་རེ་བ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྙིང་བརྩེ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་འདོགས་སུ་རེ་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་གདགས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་མཐོང་བ་སྟེ། བདེ་བ་འདོད་པ་སྲེད་པའི་མེས་བསྲེགས་པར་གྱུར་པ་རྣམས་མཐུ་མེད་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བའི་རྒྱུ་འདོད་པས་འཇུག་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཕན་པ་དང༌། སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་དེའི་ཆེད་དུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ནི། སྐྱེ་བོ་རང་བཞིན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་དག་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཕྱི་མ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའམ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རེ་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ལ། དེའི་རྒྱུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་སྙིང་པོ་མེད་པར་ལྟ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བ་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རེ་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་དེའི་རྒྱུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡང་ན་ཉེས་པ་གཉི་ག་ཡང་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཐམས་
― DTG132_Page_0363 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་སྙིང་པོ་མེད་པར་ལྟ་བ་དང༌། དེའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ལ་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱིན་པ་རིམ་པར་ཕྱེ་བ་སྟེ་དགུ་པ་རྫོགས་སོ།། །།ཚུལ་ཁྲིམས་རིམ་པར་ཕྱེ་བ་ནི་གོང་དུ་ཕྱུང་བ་ཡིན། སློབ་དཔོན་ཡོན་ཏན་འོད་ཀྱིས་མཛད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་འགྲེལ་བ་ལས་ཇི་སྙེད་འགྱུར་བ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་དཱི་པཾ་ཀ་ར་ཤྲཱི་ཛྙཱ་ན་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་བས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།།
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལེའུའི་འགྲེལ་པ།
ཡོན་ཏན་འོད།
― DTG132_Page_0363 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལེའུའི་འགྲེལ་པ་བཞུགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལེའུ་བཤད་པ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོན་ཏན་བཞི་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་དགེ་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ལས་བརྩམས་ཏེ། བདག་ལ་ཕན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་ཕན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་སྤྱོད་པའོ། །བདེ་བ་ནི་གནོད་པ་མེད་པའོ། །སྙིང་བརྩེ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ལ་ལ་སྤྱོད་པ་དགེ་བ་དང་གནོད་པ་མེད་པས་ཕ་རོལ་རྣམས་ལ་སྙིང་བརྩེ་བར་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །དོན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་དོན་དང་ལྡན་པ་སྟེ། འདོད་པ་དང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་པ་དགེ་བ་དང༌། གནོད་པ་མེད་པ་ལ་གནས་པའོ། །མི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་རིགས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་ཕལ་ཆེར་ལ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་དང༌། ཆོས་ལེགས་པར་གསུངས་པ་དང༌། དགེ་འདུན་ལེགས་པར་སྒྲུབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤས་ཆེར་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བར་འགྱུར་ལ། དེ་དག་ཀྱང་བདག་ཉིད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་བྱས་ནས། འཇིག་རྟེན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་སྟེ། དེ་དག་གཞན་དག་ལ་འདི་སྙམ་དུ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཀྱང་ཅི་མ་རུང་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །གཞན་དག་ཀྱང་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ཅག་ཀྱང་དེ་ལྟར་གྱུར་ཀྱང་ཅི་མ་རུང་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དོན་དང་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་གི་དོན་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བདག་ལ་ཕན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG132_Page_0364 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་དེ་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ལ་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་ནི་དགེ་བ་སྙེན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དགེ་བསྙེན་མའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །གཞན་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པའོ། །འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བརྟེན་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་བསྒྲུབ་པ་དང་སྲུང་བ་དང་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་གསུམ་ཆར་དང༌། གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་བྱེད་དེ་ཅི་རིགས་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ནི་མདོར་དོན་དུ་ན་སེམས་ཅན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཐ་མལ་བར་གནས་པ་རྣམས་དང༌། ཞུགས་པ་རྣམས་དང༌། ཞེ་འགྲས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཐ་མལ་པ་གནས་པ་རྣམས་ལས་བརྩམས་ཏེ་རང་གི་དོན་བྱེད་པ་རྣམ་པ་བདུན་ཡོད་པ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པར་འདོད་པ་རྣམས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ལུས་འཇིག་ཏུ་དོགས་པས་འཇིགས་པ་རྣམས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་གནས་པ་རྣམས་དང༌། ཡོ་བྱད་མེད་པ་རྣམས་སོ། །ཞུགས་པ་དག་ནི་བརྟེན་ཏེ་གནས་པ་རྣམས་དང༌། ཆོས་མཐུན་པ་གཞན་རྣམས་དང༌། ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་དང་ལོག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་སོ། །ཞེ་འགྲས་པ་དག་ནི་ཐ་མ་རྣམས་སོ། །དཔེར་ན་རྩྭའམ་མི་གཙང་བ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། དངོས་པོའི་འདོད་པ་རྣམས་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་འདོད་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་དངོས་པོའི་འདོད་པ་རྣམས་ནི་འདོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པའི་འདོད་པ་རྣམས་ནི་འདོད་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིར་ནི་དངོས་པོའི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཁྲིག་པའི་དངོས་པོའི་འདོད་པ་རྣམས་དང༌། དེ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོའི་འདོད་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོའི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ནི་དཔེར་ན་རྩྭ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །དངོས་པོའི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ནི་དཔེར་ན་མི་གཙང་བ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །ཐ་ཆད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །མིའི་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་འཁོར་
― DTG132_Page_0365 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོས་སྒྱུར་བའི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་མི་ལྟ་བ་ནི་ཚེ་འདི་ལའོ། །མངོན་པར་དགའ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་མ་འོངས་པ་རྣམས་ལ་སྟེ། མ་འོངས་པ་ནི་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ། མ་འོངས་པ་དག་ན་ཡང་བདུད་ཀྱི་གནས་སུ་གཏོགས་པའི་འདོད་པ་རྣམས་ལའོ། །དེ་དག་གི་དོན་དུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་ནས་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པར་མི་བྱེད་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆེན་པོ་སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཁ་ཟས་ཀྱི་སྐྱུགས་པ་འདྲ་བར་ཡང་དག་པར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཐོང་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་ཟས་ཀྱི་སྐྱུགས་པ་དང་འདོད་པ་གཉིས་སྔར་ཡོངས་སུ་སྤངས་པར་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བསྡམས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་ལེགས་པར་བསྡམས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བསྡམས་སུ་ཟིན་ཀྱང་རྒྱུ་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ལེགས་པར་བསྡམས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་དང༌། ཀུན་ནས་སློང་པ་དང་བཅས་པའི་ངག་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་དང་བདག་ལ་ཁྱད་དུ་གསོད་པ་དང༌། འཁོར་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པ་དང༌། ཉེས་པ་བྱུང་བ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་བཞིན་དུ་ཕྱིར་འཆོས་པ་མེད་པ་དང༌། ཆོ་ག་དང་འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ན་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ངག་དང་ལུས་གཉིས་བསྡམས་པ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དུས་གསུམ་གྱིས་འདོད་པ་རྣམས་ལ་སེམས་མ་བསྡམས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་བསྡམས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒྲུབ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ནས་སློང་བ་དང་བཅས་པའི་ངག་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ངག་ཀུན་ནས་སློང་བ་ནི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དག་ཡིན་ཏེ། བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་ནས་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངག་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་ངག་གི་ཉེས་པའི་གཉེན་པོ་བདེན་པ་ལ་སོགས་པའི་ངག་གི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། དེ་མེད་པས་ན་ངག་བསྡམས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ལེགས་པར་བསྡམས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྟོག་པ་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཞེ་ན། འདོད་པའི་
― DTG132_Page_0366 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོ་མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟོག་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་མེད་པས་ན་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །བདག་ལ་ཁྱད་དུ་གསོད་པ་ལས་ནི་བརྟུན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་ལ་ལེགས་པར་ནན་ཏན་མི་བྱེད་དེ། དེའི་གཉེན་པོ་བདག་ལ་ཁྱད་དུ་མི་གསོད་པ་ལས་ནི་ས་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པའི་གཞི་དཀའ་བ་ཐོབ་པས་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་དོ། །བརྟུན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནན་ཏན་བྱེད་དོ། །འཁོར་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འཁོར་ནི་བཟོད་པ་སྟེ། དེ་མེད་ན་བསྡམས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ལེགས་པར་བསྡམས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཉེས་པའི་གནས་རྒྱང་མ་བསྲིངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེས་པ་བྱུང་བ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་བཞིན་དུ་ཕྱིར་འཆོས་པ་མེད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྔ་ནས་བྱ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པའི་བག་ཡོད་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དབུས་ཀྱི་མཐའ་དང་ལྡན་པའི་བག་ཡོད་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བསྡམས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ལེགས་པར་བསྡམས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོ་ག་དང་འཚོ་བ་མ་དག་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དག་གི་རྣམ་པ་རིལ་གྱིས་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་བསྡམས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ལེགས་པར་བསྡམས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ལུས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ལ་ལྟ་བ་ནི་སྦྱིན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཆུང་ངུ་ཡང་དང་ཡང་དུ་ལེན་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཉེར་གནས་ཡིན་ཏེ། ཉེར་གནས་ནི་རྒྱུའི་དོན་ཏོ། །སློང་བ་ལ་ལྟ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཕན་ཡོན་མཐོང་བ་ནི་བདེ་བའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཕན་ཡོན་མཐོང་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཉིད་དོ། །གནས་ལྔ་དག་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡང་ཤེས་རབ་ཉིད་དོ། །གྲོགས་སུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་བྱ་བའི་གྲོགས་སོ། །དེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་བྱ་བའི་གྲོགས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དང༌། འཕེལ་བར་བྱ་བའི་དོན་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་བསྲུང་བའི་དོན་དང༌། ཡོན་གནས་སུ་གྱུར་པ་ལ་དབུལ་
― DTG132_Page_0367 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་སྒྲུབ་པ་ནི་རྣམ་པ་གཅིག་པུར་ཟད་དེ། བྱེ་བ་ལས་བསྡུམ་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལ་བྱ་བ་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ཇི་ལྟར་བྱ་སྙོམ་པའོ། །བྱ་བ་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ནི་འདི་བྱའོ་ཞེའམ། འདི་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལམ་དུ་འགྲོ་ཞིང་འོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བར་བྱ་བ་དང་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིར་འོང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ལ་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲུའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ཞིང་ལས་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ལ་སྦྱོར་བ་སྟེ། རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཀྱང་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཐོབ་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་གྲོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་པོ་གཉིས་ནི་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་ཀྱི་མཐའ་ལ་སྦྱོར་བ་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་སྤེལ་བ་དང་སྲུང་བ་ནི་རང་གི་སྒྲས་བསྟན་ཏོ། །འཕེལ་ཟིན་པ་ལ་ནི་ཡོན་གནས་ལ་དབུལ་བའི་ཕྱིར་དང་དགའ་སྟོན་དང་བསོད་ནམས་བྱ་བ་ལ་གྲོགས་སུ་འགྲོའོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ཀྱི་གྲོགས་སུ་དོན་གྱི་མདོ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་ལས་དང་སེམས་ཀྱིའོ། །ལུས་ཀྱི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ནད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། དབང་པོ་མ་ཚང་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཡན་ལག་མ་ཚང་བའི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །ཡིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྒྲིབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་རྟོག་པའི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །གསུམ་པ་ནི་ངལ་བ་ལས་གྱུར་པའི་སྡུག་བསྔལ་བ་སྟེ། དེར་གྲོགས་སུ་འགྲོ་བའོ། །ཚིག་འབྲུ་འབྱོར་པ་རྣམས་དང༌། འབྲེལ་བ་རྣམས་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་རྣམས་དང༌། རྗེས་སུ་འཕྲོད་པ་རྣམས་དང༌། ཐབས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དང༌། མཚན་མ་རྣམས་དང༌། མཐུན་པ་རྣམས་དང༌། འགྲུས་སྐྱོང་གི་ཡན་ལག་གི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་ཚིག་འདི་དག་གིས་དྲི་བ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ལན་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་བསྟན་ཏེ། དོན་དང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མི་ཤེས་ཏེ་འདྲི་བ་ལ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་དང༌། མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚིག་གིས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཉིད་དང་སྔ་ཕྱིའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འགལ་བ་འདྲི་བ་ལ་ནི་ཆོས་ཉིད་དང་མཐུན་པ་དང་དགོངས་པ་བརྗོད་པའི་ཚིག་གིས་བསྟན་ཏོ། །འདྲི་བ་གཉིས་ཀ་ལ་ནི་བརྡ་ཕྲད་དུ་རུང་བ་དང༌། འདུལ་
― DTG132_Page_0368 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྟན་པས་སྟོན་ཏོ། །རྟོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གདམས་ངག་འདྲི་བ་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡོན་ཏན་སྒྲུབ་པ་དང་མཐུན་པས་སྟོན་ཏོ། །འགྲུས་སྐྱོང་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་གི་ཚོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲུས་སྐྱོང་ནི་རྟག་པ་བ་དང་སྒྲིམ་པར་སྐྱོང་བ་སྟེ། རྒྱུན་དུ་གུས་པར་ཟག་པ་རྣམས་ལས་སེམས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་འབྱོར་པ་ནི་འབྲེལ་པས་བཤད་དེ། སྔ་ཕྱི་མ་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་རྗེས་སུ་འཕྲོད་པས་བཤད་དེ། ཆོས་ཉིད་དང་མི་མཐུན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐབས་དང་ལྡན་པ་ནི་འཚམ་པས་བཤད་དེ། འདུལ་བ་དང་འཚམ་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐུན་པ་ནི་འགྲུས་སྐྱོང་གི་ཚོགས་ཀྱིས་བཤད་དེ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་གསུང་གི་ཡན་ལག་ལྔ་བསྟན་པ་ལ་སྔ་མ་ཕྱི་མས་བསྟན་ཏེ། ཟབ་པ་འབྲུག་སྒྲས་བཤད་པ་དང༌། སྙན་ཅིང་འཇེབས་པ་རྣམ་པར་སྙན་པས་བཤད་པ་དང༌། ཡིད་དུ་འོང་བ་དགའ་བར་བྱེད་པས་བཤད་པ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་བ་རྣམ་པར་གསལ་བས་བཤད་པ་དང༌། མཉན་པར་འོས་པ་མི་མཐུན་པ་མེད་པས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ཚིག་བཞི་པོ་ཚིག་ཕྱི་མས་བཤད་པ་དང་བཅས་པ་འདི་དག་གིས་ནི་དྲི་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོན་ཏན་བཞི་དང་ལྡན་པའི་ལན་གདབ་པར་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། སྔ་ཕྱི་མི་འགལ་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་དང་མི་འགལ་བ་དང༌། འདུལ་བ་དང་མི་འགལ་བ་དང༌། དོན་གྱི་མཆོག་དང་འབྲེལ་བའོ། །ལུང་ལས་ནི་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ལན་གདབ་པར་ནི་ཚིག་བརྒྱད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཡོན་ཏན་བརྒྱད་ནི་དོན་ལ་སྦྱོར་བས་འབྱུང་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་ཚིག་འབྲུ་དང་འབྲེལ་བ་དང༌། རྒོལ་བ་དང་འགལ་བ་དང་མཐུན་པ་དང༌། ཟབ་མོའི་ཚིག་ངེས་པའི་དོན་དང་ཉན་པ་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཚིག་འབྲུ་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་གཞིའི་གནས་དང༌། འདུལ་བའི་བསམ་པ་དང་མོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། ལུང་ནོད་པ་དང༌། ཁ་ཏོན་དང༌། འཛིན་པ་དང༌། སེམས་པ་དང༌། སྒོམ་པ་མི་གཏོང་བ་དང༌། སྒྲ་ཅི་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་
― DTG132_Page_0369 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པར་སྟོན་པའོ། །བྱ་བ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འཇིགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་མདོ་ནི་འཇིགས་པ་དྲུག་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། མདོར་བསྡུ་ན་ཐང་ལ་གནས་པའི་དུད་འགྲོའི་འཇིགས་པ་དང༌། ཆུའི་འཇིགས་པ་དང༌། ཆུ་ན་གནས་པའི་དུད་འགྲོའི་འཇིགས་པ་དང༌། མིའི་འཇིགས་པ་དང༌། ལུས་དང་ངག་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་མྱོང་པའི་གནས་གསུམ་དང༌། མི་མ་ཡིན་པ་ལས་གྱུར་པ་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་མིའི་འཇིགས་པ་ནི་ཐུན་མོང་དང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཐུན་མོང་བ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཚར་གཅད་པ་དང༌། ཕན་གདགས་པའི་ལས་ཐམས་ཅད་ལ་མཐུ་ཡོད་པའི་རྒྱལ་པོ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐུན་མོང་དུ་དེས་འཇིགས་པ་དང༌། ནོར་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཆོམ་རྐུན་གྱིས་འཇིགས་པ་ཐུན་མོང་བའོ། །གནོད་པའི་རྒྱུའི་འཇིགས་པ་ཕྱིར་རྒོལ་བ་རྣམས་དང༌། ཕ་རོལ་པོ་དག་དང༌། མཐུ་མེད་པ་དག་དང༌། མཐུ་ཡོད་པ་དག་དང༌། རྗེ་བོ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །མི་མ་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རིག་སྔགས་ཀྱིས་བསླང་བ་རྣམས་དང༌། དེ་མ་ཡིན་པས་བསླང་བ་རྣམས་སོ། །མྱ་ངན་སེལ་བའི་མྱ་ངན་གྱི་བསྡུས་པའ་དོན་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཉེན་བཤེས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྱུར་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྱུར་པའོ། །དེ་ལ་གཉེན་བཤེས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། གཉེན་བཤེས་རྒུད་པ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། སྐྱེད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་གཉེན་ཕ་མ་རྣམས་དང༌། ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང༌། འབྲས་བུ་གུ་དང་ཆུང་མ་རྣམས་དང་ངག་ཉན་པའི་བྲན་དང༌། བྲན་མོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཕན་འདོགས་པ་དང་བྱམས་པའི་གཉེན་མཛའ་བོ་དང༌། གྲོགས་པོ་རྣམས་དང་ཕན་པ་སྟོན་པའི་གཉེན་སློབ་དཔོན་ལ་སོགས་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མདོ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ལས་གྱུར་པའི་སྡུག་བསྔལ་གང་ཡིན་པ་དེའི་བྱེ་བྲག་ལས་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བྱེ་བྲག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་སྤུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་རྣམས་དང༌། ཁ་
― DTG132_Page_0370 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིག་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་རྣམས་སོ། །ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་བ་ནི་མིའི་ཆོམ་རྐུན་རྣམས་དང་མེ་དང་ཆུའོ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདག་གིས་ཚུལ་མ་ཡིན་པ་དང་གཞན་ལས་གྱུར་པའོ། །བདག་གིས་ཚུལ་མ་ཡིན་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལོངས་སྤྱོད་སྲུང་བ་དང། སྒྲུབ་པའོ། །གཞན་ལས་གྱུར་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པ་རྣམས་དང༌། རང་གི་ཁྱིམ་ནས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཅན་རྣམས་སོ། །ཡོ་བྱད་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་དོན་གྱི་མདོ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་གནས་སྦྱིན་པའི་དོན་གྱི་མདོ་ནི་བསམ་པ་གང་གིས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་གང་གིས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པའོ། །དེ་ལ་བསམ་པ་གང་གིས་ཡོངས་སུ་སྡུད་ཅེ་ན། ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་སོ། །སྦྱོར་བ་གང་གིས་ཡོངས་སུ་སྡུད་ཅེ་ན། ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་ཟང་ཟིང་གིས་ཡོངས་སུ་བསྡུ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཕ་རོལ་ལས་བཙལ་བ་དང༌། བདག་གི་ཡོ་བྱད་ཐུན་མོང་དུ་བྱེད་པའོ། །ཆོས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྡུ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གདམས་ངག་སྦྱིན་པ་དང༌། རྗེས་སུ་བསྟན་པའོ། །གཞན་གྱི་སེམས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱི་མདོ་ལས་སེམས་དང་མཐུན་པར་བྱེད་པ་ནི་རྒྱས་པ་དང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །དེ་ལ་དོན་གྱི་མདོ་ལས་ནི་བསམ་པ་དང༌། རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་སེམས་ཅན་གང་དག་གིས་ཇི་ལྟར་ལྷན་ཅིག་གནས་པར་བྱ་བ་དེ་ལྟར་དེ་དག་དང་གནས་སོ། །སེམས་ཅན་གང་དག་ལ་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་ལྟར་དེ་དག་ལ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ། བསམ་པ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་སེམས་སོ། །རང་བཞིན་ནི་ཚེ་སྔ་མའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཡང་ན་བསམ་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་སོ་སོའི་རང་བཞིན་ཐ་དད་པའོ། །རང་བཞིན་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་འཇུག་པ་ཐུན་མོང་བ་སྟེ། བསམ་པ་དང་རང་བཞིན་ཤེས་ནས་ལྷན་ཅིག་འགྲོགས་པར་བྱ་ཞིང༌། བསམ་པ་དང་རང་བཞིན་ཤེས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བསམ་པ་ཤེས་ནས་གནས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སེམས་ཅན་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
― DTG132_Page_0371 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་གཞུང་བརྩམས་སོ། །གཞུང་གི་དོན་གྱི་མདོ་ནི། ཕན་མིན་བསླབ་པ་མ་གཏོགས་པར། །གང་གིས་ཕ་རོལ་སྡུག་བསྔལ་བ། དེ་དང་གཞན་དང་བདག་ལ་ཡང༌། དངོས་པོ་དེ་ནི་དེ་མི་སྤྱོད། །ཅེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གང་དག་ལ་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནས་བཟུང་སྟེ། གཞན་ཁྲོ་བའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་ནི་རང་བཞིན་ཤེས་ནས་སེམས་ཅན་གང་དག་དང་ཇི་ལྟར་ལྷན་ཅིག་གནས་པར་བྱ་བ་དང་སེམས་ཅན་གང་དག་ལ་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞུང་འདིའི་དོན་གྱི་མདོ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་བསྒྲུབ་པ་དང༌། ངག་གི་ལས་བསྒྲུབ་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་ལས་བསྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་ཡིད་ཀྱི་ལས་སྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཁྲོ་བའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བདག་ཉིད་མཐོང་བར་མི་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྨོས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་ལས་བསྒྲུབ་པ་ཡང་གཉི་ག་དང་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེ་ན། ཁྲོ་བའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་སྒྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་འདུལ་བ་དེ་ལ་རང་གི་སེམས་སྒྲུབ་ཅིང་འཁྲུག་ཀྱང་མི་འཁྲུག་ལ་སྨ་ཡང་འབེབས་པར་བྱེད་དེ། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །ལུས་ཀྱི་ལས་སྒྲུབ་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་གཞན་དག་ལ་མི་རྟེན་པར་ཡང་མི་བྱེད་ཧ་ཅང་རྟེན་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །ངག་གི་ལས་སྒྲུབ་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་མདུན་དུ་མཛའ་བོ་ལས་སྨོད་པར་ཡང་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་ཆོས་དང་མཐུན་པར་བཤད་ཀྱི་བྱང་བར་བྱེད་དོ། །ཡང་དག་པར་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་པའི་དོན་གྱི་མདོ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཁོ་ནར་ཟད་དེ། དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་པོ་ཁོ་ན་སྡུད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་འོག་ནས་སྟོན་ཏོ། །ཚར་བཅད་པའི་དོན་གྱི་མདོ་ནི་ཉེས་པ་དང༌། འགལ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པ་ལས་ཉེས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྨ་དབབ་པ་དང་ཆད་བ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །སྤང་བ་ལ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་དག་ཉིད་ཕྱིར་དགུག་པར་བྱ་བ་དང༌། འགྲོགས་པར་མི་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ཉེས་པ་ནི་བྱ་བའི་རིགས་པ་མི་བྱེད་པའོ། །འགལ་བ་ནི་བྱ་བ་མི་རིགས་
― DTG132_Page_0372 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་བྱེད་པའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་དོན་གྱི་མདོ་ནི་སྐྲག་པར་བྱ་བ་དང༌། འདུན་པར་བྱ་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་མང་བར་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་གང་ལ་སློབ་པ་དེ་བསྟན་ཏོ། །གང་གིས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་དོན་འཛིན་པ་དང༌། གོ་བར་ནུས་པ་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་ཅུང་ཟད་ཅིག་གསན་ཅིང་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་སྩལ་བའི་རིགས་སོ་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་དང་མཐུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་ལྡན་པར་བསྟན་ཏོ། །མཆོད་པ་བྱས་པ་ནི་མེ་ཏོག་དང༌། བདུག་པ་དང་སྤོས་ལ་སོགས་པ་དང༌། བསྟོད་པ་བརྗོད་པ་དང༌། ཕྱག་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མཆོད་པའོ། །ཅི་ནུས་པ་དང་རྒྱུའི་སྟོབས་ཅི་ཡོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སྐྱེས་བུའི་རྩལ་དང༌། འདས་པའི་ཚེ་རབས་ན་བྱས་པའི་རྒྱུའི་འབྲས་བུར་བསྟན་པའོ། །གལ་ཏེ་འབོགས་པ་ནི་ཆོས་མཚུངས་པ་ཁྱིམ་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡང་ན་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ན་ཡང་གལ་ཏེ་གཞོན་ནུ་ཞིག་ཡིན་ན་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཅི་སྟེ་རྒན་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་བཙུན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ཅི་བསྟན་ཞེ་ན། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་འབའ་ཞིག་དང༌། རྒན་པ་ཉི་ཚེ་ལས་གནོད་པར་བྱ་བར་ངེས་པ་མེད་པར་བསྟན་པའི་དོན་ཏོ། །བསླབ་པའི་གཞི་གང་ཡིན་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་རེ་རེ་ལ་བསླབ་པའི་གཞི་སོ་སོ་བ་གང་དག་ཡོད་པ་དེ་དག་གོ །ཚུལ་ཁྲིམས་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡེ་ཤེས་ནི་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་འཛིན་པའོ། །གཟིགས་པ་ནི་དངོས་པོ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་འཛིན་པའོ། །ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཅི་བསྟན་ཞེ་ན། འདི་ལ་གནས་པས་ན་གནས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕམ་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ནི་ཕམ་པའི་གནས་སོ། །ཕམ་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་དེ་གང་ཞེ་ན། གང་ལ་བརྟེན་ན་ཕམ་པའི་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའོ། །གང་ལ་བརྟེན་ཏེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདོད་
― DTG132_Page_0373 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལ་བརྟེན་ཏེ་འབྱུང་ངོ༌། །ཆོས་བཞི་ཇི་ལྟར་གསུམ་ལ་བརྟེན་ཏེ་འབྱུང་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདོད་ཆགས་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འཁྲིག་པའི་དངོས་པོ་ལ་འདོད་ཆགས་དང༌། དངོས་པོ་གཞན་ལ་འདོད་ཆགས་སོ། །དེ་ལ་འཁྲིག་པའི་དངོས་པོ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་བརྟེན་པ་ལས་ནི་ཕམ་པའི་བསླབ་པའི་གཞི་དང་པོའོ། །དངོས་པོ་གཞན་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་བརྟེན་པ་ལས་ནི་གཉིས་པའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་ཕམ་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཡིན་ཏེ། ཕམ་པའི་ཆོས་གང་ལ་གནས་པ་བསླབ་པའི་གཞི་བཅས་པ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་སོ། །དེ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ནི་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་གི་གནས་ལྟ་བུ་ཉིད་ཆེན་པོའི་གནས་ནི་འདི་དག་གི་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཆེན་པོའི་ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདི་དག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་སྟེ། དེ་ནི་འོག་ནས་བསྟན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་བ་བསྙེན་པར་རྫོགས་པས་བསླབ་པ་མ་ཕུལ་བར་འཁྲིག་པའི་ཆོས་བསྟེན་པས་ཉེས་པ་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་ཏེ། བདག་ལ་སྟོད་པ་དང་གཞན་ལ་སྨོད་པས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་རྗེའི་གཞིར་བསྟན་ཏོ། །བཀྲེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གཞན་རྣམས་ནི་དེའི་བྱེ་བྲག་དང་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་བྱེ་བྲག་ཡིན་ནོ། །ཟང་ཟིང་མི་གཏོང་བ་ནི་རྒྱུ་གསུམ་ལས་འགྱུར་ཏེ། སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་མེད་པའམ། སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སློང་བ་པོ་མ་འོངས་པའམ། སློང་བ་པོ་འོངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ལེགས་པར་འོངས་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། བྱེ་བྲག་གསུམ་པོ་དག་གིས་དེ་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །ལེགས་པར་འོངས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ལེའུ་ལས་དུག་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ཏེ། དེ་མེད་པ་ནི་ལེགས་པར་འོངས་པ་མ་
― DTG132_Page_0374 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་ཡང་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཅི་རིགས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལེགས་པར་འོངས་པ་ནི་གླགས་ཚོལ་བ་ལ་གླེགས་བམ་སྦྱིན་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྦྱིན་པར་མི་བྱ་བའི་རྒྱུ་མེད་པའོ། །ལག་པའམ་བོང་བའམ་དབྱུག་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལག་པ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་འཚེ་བ་ནི་སྲོག་གཅོད་པའི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་མ་གཏོགས་པར་བསྟན་ཏོ། །ལག་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་སྨོས་པ་ནི་ལག་པའམ། ལག་པས་འཕངས་པའམ། ལག་པ་དང་འབྲེལ་བས་འཚེ་བ་བསྟན་པས་དེ་དང་མཐུན་པས་འཚེ་བའི་རྫས་གཞན་ཡང་བསྡུ་བའི་དོན་ཏོ། །རྡེག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་རྡེག་པ་ཙམ་དུ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་འཚེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཅུང་ཟད་རྣམ་པར་འཚེ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཚེ་བའོ། །རྣམ་པར་ཐོ་འཚམས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཤིན་ཏུ་ཐོ་འཚམས་པར་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པར་ཐོ་འཚམས་པའོ། །རྡེག་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་བསྟན་ཏོ། །ཁྲོ་བའི་བསམ་པ་ཁོ་ན་ཞེ་ལ་བཟུང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཐོ་འཚམས་པར་དེའི་ཕན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཐབས་ཀྱི་དངོས་པོ་བསྟན་ཏོ། །ཤད་ཀྱིས་སྦྱངས་ཀྱང་མི་ཉན་པ་དང༌། ཉན་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྦྱོར་པས་མི་བཟོད་པ་དང༌། ཉན་ཅིང་བཟོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་བསམ་པས་མི་གཏོང་ངོ༌། །དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་རྣམས་ལ་མོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ། མོས་པ་ནི་འདུན་པ་སྐྱེད་པ་དང༌། འདོད་པ་སྐྱེད་པའོ། །སྟོན་པ་ནི་འཆད་པའོ། །འཇོག་པ་ནི་འགོད་པའོ། །སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་དེས་མགུ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པ་ཐག་པ་ནས་དགའ་བ་སྐྱེད་དོ། །དགའ་བ་ནི་སྦྱོར་བའི་སྒོ་ནས་གནས་པའོ། །ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་བ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ལ་འདི་དག་ནི་ཡོན་ཏན་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་བ་ཅན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཕམ་པའི་ཆོས་རྣམས་བྱས་པས་དགེ་སློང་གིས་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་གཏང་བར་གྱུར་པ་
― DTG132_Page_0375 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་གཏོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཚེ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་ཕྱིར་ནོད་པའི་སྐལ་བ་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་དེ་གཉིས་ཡོད་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱའི་དེ་མ་ཡིན་པར་གལ་ཏེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འདྲ་བར་འདོད་ན་ནི་ཕམ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བརྗོད་པའི་རིགས་སོ། །གཞན་ཡང་ཕམ་པའི་ཆོས་གཞན་དག་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་གསུམ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཚེ་བརྗེས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྩམས་སོ། །མཆོད་པའི་དམ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པ་ཡང་བསྡུའོ། །ཇི་སྐད་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པའི་གཞི་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འདུལ་བ་དང་འགལ་བ་ཉེས་བྱས་ཀྱི་ནོངས་པ་བྱུང་སྟེ་ཞེས་བརྗོད་ལ་ལྷག་མ་ནི་དགེ་སློང་ཉེས་བྱས་འཆགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེས་བྱས་ཀྱི་ནོངས་པ་བྱུང་བ་དེ་བདག་གིས་བཙུན་པའི་སྤྱན་སྔར་ནོངས་པ་ལ་ནོངས་པར་མཐོལ་ལོ། །བཤགས་སོ། །བསྒྲགས་སོ། །མི་འཆབ་པོ། །མཐོལ་ཞིང་བཤགས་ཏེ་བསྒྲགས་ན་བདག་བདེ་བར་འགྱུར་གྱི་མ་མཐོལ་མ་བཤགས་མ་བསྒྲགས་ན་ནི་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཉེས་པ་དེ་དག་མཐོང་ངམ། དེས་ཀྱང་མཐོང་ངོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཕྱིན་ཆད་སྡོམ་པར་བྱེད་དམ། ལེགས་པར་བསྡམས་པར་འཚལ་ལོ་ཞེས་དེ་སྐད་ལན་གཉིས་ལན་གསུམ་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉེས་པ་རྣམས་ནི་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་གཞི་བསྡུ་བ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་ཉེས་པ་རྣམས་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། བྱེད་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། གཞི་དང༌། བསྩོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཕམ་པ་ནི་ཉེས་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དགེ་འདུན་ལྷག་མ་ནི་འབྲིང་ངོ༌། །དེ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཉེས་པ་ཆུང་ངུའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་ཕམ་པ་དང་དགེ་འདུན་ལྷག་མ་
― DTG132_Page_0376 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ནི་ལྕི་བའོ། །སོ་སོར་བཤགས་པར་བྱ་བ་ནི་འབྲིང་ངོ༌། །ཉེས་བྱས་ནི་ཡང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མི་ཤེས་པས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དང་བག་མེད་པས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉེས་པ་ཆུང་ངུ་ཡིན་ནོ། །མ་གུས་པས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉེས་པ་འབྲིང་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེན་པོས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉེས་པ་ཆེན་པོར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་བྱེད་པ་ལས་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆུང་ངུས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆུང་ངུར་རིག་པར་བྱའོ། །འབྲིང་གིས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲིང་ངོ༌། །ཆེན་པོས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉེས་པ་ཆེན་པོར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་བསམ་པ་ལས་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང་ཆེན་པོར་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །བསམ་པ་མཚུངས་པས་གཞི་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ལ་བྱས་ཀྱང་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་མཚུངས་པས་བསམས་བཞིན་དུ་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་གྱུར་པའི་སྲོག་ཆགས་བསད་པ་དང༌། གསོད་དུ་བཅུག་པ་ནི་ལྟུང་བྱེད་དོ། །མིའམ་མིར་ཆགས་པ་བསད་པ་དང་གསོད་དུ་བཅུག་པ་ནི་ཕའམ་མ་མ་ཡིན་ན་ཕམ་པར་ནི་འགྱུར་ལ། མཚམས་མེད་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་ཕའམ་མ་བསད་པ་དང་གསོད་དུ་བཅུག་པ་ནི་ཕམ་པར་ཡང་འགྱུར་ལ། མཚམས་མེད་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་ཡང་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུར་གཞི་ལས་ཉེས་པ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འཕེལ་བ་ནི་འདི་ལྟར་འདི་ནི་ལ་ལ་ཉེས་པ་གཅིག་ནས་གཉིས་དང་གསུམ་དང་ལྔའི་བར་དུ་བྱས་ཀྱང་ཆོས་བཞིན་དུ་ཕྱིར་འཆོས་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་སོགས་པ་ལས་ཉེས་པ་ཆུང་ངུར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡན་ཆད་ཉེས་པ་བཅུའམ། ཉི་ཤུའམ། སུམ་ཅུ་འམ། ཡང་ཤེས་པར་བྱ་ནུས་པའི་བར་དུ་བྱས་ལ་ཆོས་བཞིན་དུ་ཕྱིར་འཚོས་
― DTG132_Page_0377 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཡང་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་སོགས་པ་ལས་ཉེས་པ་འབྲིང་དུ་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཉེས་པ་ཚད་མེད་པ་འབྱུང་ལ་ཉེས་པ་འདི་ཙམ་ཞིག་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ཤེས་པར་མི་ནུས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སོགས་པ་ལས་ཉེས་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཡང་འབྱུང་བ་པ་དང༌། རིམས་ནད་དང་བཅས་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤིར་འགྱུར་བའི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། མ་འདྲེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་ཚེ་འདི་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྲིད་པ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡང་འབྱུང་བ་རྣམས་སོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཡོད་པས་ན་རིམས་ནད་དང་བཅས་པའོ། །ཡང་འབྱུང་བ་རྣམས་ཡོད་པས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཉེས་དམིགས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ཚེ་འདི་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ལུས་དང་སེམས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང༌། ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འབྱུང་བ་པ་རྣམས་ཡོད་པས་ན་ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་འཆི་བའི་ཉེས་དམིགས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ཡུན་རིང་པོར་རྒ་ཤི་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཀའ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་གྱི་མདོ་ནི་ཐོག་མ་ལེན་པ་དང་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་དཀའ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་སྲུང་བ་ནི་ཉམས་ཐག་པར་གྱུར་ཀྱང་སྲུང་བ་དང་གཏན་དུ་སྲུང་བའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་གྱི་མདོ་ནི་ཚེ་འདིའི་སྦྱོར་བ་དང༌། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཀྱི་ས་བོན་དང༌། འདས་པའི་ཚེ་རབས་དག་ཏུ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཀྱི་ས་བོན་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོར་བསྟན་ཏོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་གྱི་མདོ་ནི་བདག་དང་གཞན་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཉེས་པ་བྱུང་ན་ཆོས་བཞིན་དུ་ཕྱིར་འཆོས་པའོ། །དེ་ལ་བདག་དང་གཞན་སྒྲུབ་པ་ནི་ཐོག་མར་བདག་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་དང༌། གཞན་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པའོ། །གཞན་དག་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དག་ལ་སྒྲུབ་པ་
― DTG132_Page_0378 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་གཉིས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པས་ཚིག་གིས་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་མཐོང་ན་ཡང་སེམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །བདག་གིས་བསླབ་པའི་གཞི་ཡང་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དག་ལས་ཉེས་པ་བྱུང་ན་ཡང་ཆོས་བཞིན་དུ་ཕྱིར་འཆོས་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་གྱི་མདོ་ནི་ཡོན་ཏན་ནི་དུ་དང་ལྡན། རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་དུ་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་དང་ལྡན་པ་ཞེ་ན། ཡོན་ཏན་དྲུག་དང་ལྡན་ཏེ། ཡོན་ཏན་དྲུག་པོ་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་མདོ་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང། གུས་པར་སྦྱོར་བ་དང༌། རྒྱན་དང་ལྡན་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་ཕྱིར་རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བའི་གནས་དང་མཐུན་པ་དང༌། རྟག་པ་དང༌། བརྟན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྒྱན་དང་ལྡན་པ་དང་དྲུག་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །འདོད་པའི་བསོད་ཉམས་ཀྱི་མཐའ་སྤོངས་པའི་ཕྱིར་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའོ། །བདག་ཉིད་དུབ་པར་བྱེད་པའི་མཐའ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཏབ་ཏུ་དགའ་བ་ལྟ་བུའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ཅིང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་འཕྲོགས་པའི་ཕྱིར་བརྟན་པའོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་རྒྱན་ནི་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། དགེ་སྦྱོང་དག་གི་རྒྱན་རྣམས་ནི། །དད་པ་དང་ནི་གཡོ་མེད་དང༌། །དེ་བཞིན་གནོད་པ་ཆུང་བ་དང༌། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་དང་ཤེས་རབ་དང༌། །འདོད་པ་ཆུང་དང་ཆོག་ཤེས་དང༌། །གསོ་སླ་བ་དང་དགང་སླ་སྟེ། །ཡོན་ཏན་དེ་དག་ལྡན་པ་ཡིན། །དང་བ་ཉིད་དང་ཚོད་ཤེས་དང༌། །སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། །མཁས་པའི་རྟགས་དང་ལྡན་པ་དང༌། །བཟོད་དང་ལྡན་ཞིང་ངེས་པ་དང༌། །དེ་ལ་ཡངས་པ་ཉིད་དང་ལྡན། །དེ་ལ་རྣམ་པ་དུ་ཡོད་ཅེ་ན། །རྣམ་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི། །ལྡོག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་འཇུག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་གཉི་ག་རྗེས་སུ་སྲུང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་རྣམ་པར་སྨིན་པར་
― DTG132_Page_0379 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འབྲས་བུ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་རྣམ་པར་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནི་དགེ་བ་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །ལྷག་པའི་སེམས་རྣམ་པར་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྡུག་པའི་འགྲོ་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྣམ་པར་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །ཕོངས་ཤིང་འདོ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་གྱི་མདོ་ནི་བདག་གི་ཉམས་ལས་དཔག་ནས་གཞན་དག་ལ། སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལུས་དང་ངག་གི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་བདུན་པོ་དག་དང༌། མི་དགེ་བའི་ལུས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ལམ་དུ་གཏོགས་པ་དང་ལག་པ་དང་བོང་པས་བསྣུན་པ་མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་འཚེ་བའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དག་ལས་ལྡོག་པའོ། །འདི་དང་གཞན་དུ་བདེ་བར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་གྱི་མདོ་ནི་འདི་དང་གཞན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་འཇུག་པ་དགག་པ་དང༌། བདེ་བའི་རྒྱུ་ལ་འཇུག་པ་གནང་པ་དང༌། དེ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་བསྡུ་བ་དང༌། དེ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་ཚར་བཅད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་དང་བདག་ལ་འདི་དང་གཞན་དུ་བདེ་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་ལ་འཛུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་བདག་ཉིད་དང་གཞན་དེས་བསྡུས་པ་རྣམས་ལ་འདི་དང་གཞན་དུ་བདེ་བར་འགྱུར་བ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་བཅུའི་དོན་གྱི་མདོ་ནི་ཉེས་པ་དྲུག་རྣམ་པར་སྤངས་པས་དེའི་གཉེན་པོའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཉེས་པ་དྲུག་པོ་དག་གང་ཞེ་ན། བསམ་པའི་ཉེས་པ་དང༌། སྦྱོར་བའི་ཉེས་པ་དང༌། སྨོན་པའི་ཉེས་པ་དང༌། གཞན་མ་དད་པའི་ཉེས་པ་དང༌། བདག་ལ་ཕན་མི་འདོགས་པའི་ཉེས་པ་དང། འདོད་པའི་དོན་མི་འཐོབ་པའི་ཉེས་པའོ། །དེ་ལ་བསམ་པའི་ཉེས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལེན་པའི་དུས་ན་ཉེས་པར་བླངས་པ་དང༌། སྲུང་བའི་དུས་ན་ཧ་ཅང་ཞུམ་པ་དང༌། ཧ་ཅང་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བའི་དུས་ན་དེ་ལ་སྦྱོར་བ་མི་བྱེད་པ་དང༌། བྱ་བ་ངན་པ་གཞན་ལ་
― DTG132_Page_0380 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་པས་ནི་སྦྱོར་བའི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཚེ་འདི་ལ་ཚེ་ཕྱི་མར་ལོག་པར་སྨོན་པའི་ཉེས་པ་ནི་སྨོན་པའི་ཉེས་པའོ། །དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་དུས་ན་གཞན་མ་དད་པར་འགྱུར་བའི་ཉེས་པ་ནི་གཞན་དག་གིས་སྨད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་བདག་ལ་ཕན་མི་འདོགས་པའི་ཉེས་པའོ། །འདོད་པའི་དོན་མི་འཐོབ་པའི་ཉེས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པར་འབྱིན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བརྟེན་པོར་མི་བྱེད་པ་དང་མེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་མི་བྱེད་པའི་ཉེས་པ་ནི་འདོད་པའི་དོན་མི་འཐོབ་པའི་ཉེས་པ་སྟེ། ཉེས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་འདི་དག་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་ཡའོ། །ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་ལྔའི་དོན་གྱི་མདོ་ནི་འབྲས་བུ་ལྔའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཕན་ཡོན་ལྔ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དགོངས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་པོའི་འབྲས་བུའོ། །མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་བཞིན་དུ་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་སྟེ། རྩེ་བཅིལ་བ་དང་ལེགས་སུ་སྨོན་པས་འཆི་བའི་དུས་ན་ཡིད་མི་བདེ་བ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་སྐབས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཚད་མེད་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ནོ། །རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་རང་འཁྲུངས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དེའི་བདག་ཉིད་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་འདི་དག་ཏུ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྣམ་པ་དགུ་པོ་རྣམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་ཡང་དེ་དག་ཏུ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་ཡོན་ལྔ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་
― DTG132_Page_0381 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་བྱ་བ་ཡང་དེ་དག་ཏུ་ཟད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་གནས་པ་དང༌། བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལེའུ་བཤད་པ་སློབ་དཔོན་ཡོན་ཏན་འོད་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པྲ་ཛྙཱ་ཝ་རྨ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བེནྡེ་ཡེ་ཤེས་སྡེ་ལ་སོགས་པས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།།
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལེའུའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ།
རྒྱལ་བའི་སྲས།
― DTG132_Page_0381 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལེའུ་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ་བཞུགས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལེའུ་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཅར་རྣམ་པ་འདྲ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྡོམ་གྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཁོ་ནས་བསྟན་ཏོ། རྣམ་པ་དགུ་ཁོ་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་དགུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ཁོ་ན་བཞིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པ་ནས་རྣམ་པར་དག་པ་བསྟན་པའི་བར་རྣམས་སོ། །ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་བཞིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞི་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། སྦྱིན་པ་ནི་འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པའོ། །འཛིན་པ་ནི་ཚིག་ལྷག་མ་རྣམས་སོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བསམ་པ་དང་སྦྱོར་བས་ཚིག་གཅིག་དང༌། ཚིག་གསུམ་གྱིས་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའི་འབྲས་བུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཁྲེལ་ཡོད་པ་ནི་གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་སྲུང་བའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར། ཕ་རོལ་ལས་ལེགས་པར་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ནི་བདག་ཉིད་ལ་ལྟོས་ནས་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་སྲུང་བའི་ཕྱིར་
― DTG132_Page_0382 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལྟར་བསམ་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའི་འབྲས་བུ་ནི་འགྱོད་པ་མེད་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། །ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏེ། བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། རྣམ་པ་གསུམ་གང་ཞེ་ན། བསམ་པ་དག་པའི་སྒོ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་གནས་སྐབས་སུ་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་བཙུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་ལེན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་བདག་ཉིད་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་ལེན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དབང་ཕྱུག་གི་བདག་པོ་ཐོབ་པ་ན་སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པ་མི་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟོད་པ་བྱེད་པས་ཀྱང། ཇི་ལྟར་ཚིག་ནི་བཙུན་པ་དང༌། །ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཞིང༌། །གཞན་ལ་གནོད་བྱེད་མི་འགྱུར་ཞེས། །སྙིང་བརྩེའི་བདག་ཉིད་ཁྱོད་ལ་བརྟེན། །ཞེས་སྨོས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཡང་དག་པར་བླང་བར་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི། གང་གི་ཕྱིར་ལེགས་པར་ཡང་དག་པར་བླང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པའོ། །ཕྱིར་གསོ་བར་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་གང་གི་ཕྱིར། ཉམས་པར་གྱུར་ན་སོར་ཆུད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་སྨོས་པའོ། །རྗེས་སུ་བསྲུང་བར་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི། གང་གི་ཕྱིར་མི་ཉམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཞེས་སྨོས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་བསླབ་པ་ཡིན་ལ། བསླབ་པ་ཡང་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་བྱ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞིའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཕ་རོལ་ལས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །བསླབ་པ་ལས་ཉམས་པར་བྱེད་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ཚེ་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་རྐྱེན་རྣམས་ཡོད་ན་ཡང༌། ཕ་རོལ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཉམས་པར་མི་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་པ་ཤིན་
― DTG132_Page_0383 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་རྐྱེན་ཡོད་དུ་ཟིན་ཡང༌། བདག་ཉིད་ལ་ལྟོས་ནས་ཉམས་པར་མི་བྱེད་དོ། །བརྒྱལ་བག་མེད་པའམ། བརྗེད་ངས་པའམ། མ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཉམས་པར་བྱས་ན་ཡང་སོར་ཆུད་པར་བྱེད་པ་དང༌། གུས་པ་སྐྱེས་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཉམས་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉམས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་འགྱོད་པ་མེད་ཅིང༌། ཡིད་ལ་གཅགས་པ་མེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་ཡོན་ཏན་སྔ་མ་གཉིས་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་སྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་སྲུང་བ་ལྷུར་ལེན་པས་འགྱོད་པ་མེད་པར་འགྱུར་བར་བསྟན་ཏོ། །ཡོན་ཏན་སྔ་མ་གཉིས་ནི་ཕྱི་མ་འདྲེན་པ་ཡིན་ཏེ། ཉེ་བའི་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཕ་རོལ་ལས་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་གང་ཡིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ནི་མ་ཞིག་མ་ཉམས་པར་བྱེད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་བླངས་པ་མི་ཉམས་པར་སྟོན་ཏོ། །གཅིག་གིས་ནི་ཉམས་ན་ཡང་ཕྱིར་གསོ་བར་བྱེད་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཆེ་བ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོན་ཏན་བཞི་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དགེ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དག་སྨོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ནི་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དགེ་བ་ཉིད་ནི་མི་སླུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་སླུ་བ་ཉིད་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་བདག་ལ་ཕན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཚིག་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དབྱེ་བ་ནི་སྔར་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དག་གི་བདག་ལ་ཕན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཤིང་གཏན་དུ་སྤངས་པ་དང༌། དེ་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་བདེན་པ་བཞི་པོ་དག་གི་ནང་ནས་ལམ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་གཏན་དུ་སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཡིན་
― DTG132_Page_0384 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། དེ་དག་ནི་ཐེག་པ་དེ་དང་དེ་ལ་འཇུག་པའི་དུས་ན་བྱ་བ་ཉུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། དོན་ཉུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། བདག་གསོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བདག་དུལ་བར་བྱེད་བ་དང༌། བདག་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང༌། བདག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱེད་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ལ་ཕན་པ་ནི་སྤངས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་དང༌། ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ནང་གི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་རིགས་མེད་པ་ལ་གནས་པ་དག་དང༌། རིགས་ལ་གནས་པ་དག་སྟེ། དེ་དག་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ནི་གཞན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཞུགས་པའི་གཉི་ག་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དུས་ན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ལ་ཕན་པར་སྒྲུབ་པ་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་འཆད་དོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་རིགས་མེད་པ་ལ་གནས་པ་དག་ནི་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་དོ། །དེ་དག་ལ་ཕན་པ་ནི་རེ་ཞིག་ངན་འགྲོ་ལས་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་གོང་མ་གཉིས་ཀྱིས་རེ་ཞིག་པའི་ཚུལ་དུ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤོང་ཞིག་པའི་ཚུལ་དུ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤོང་བའོ། །བདེ་བ་ནི་བདེ་འགྲོ་ལ་དགོད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་འོག་མ་གཉིས་ཀྱིས་དགེ་བའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ནང་ནས་ཞེ་འགྲས་པ་དང༌། སྐལ་བ་མེད་པ་དང༌། སྣོད་དུ་གྱུར་ཀྱང་ལོག་པར་ལྟུང་བར་སོང་བ་འགྲོན་པོ་ལྟ་བུ་དག་ལ་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའི་ཕྱིར་དུས་ལ་བབ་པ་ལ་སྡོད་པས་སྙིང་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཅན་རྟོགས་པའི་སྐལ་བ་ཡོད་པའི་ལྷ་དང་མི་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དོན་ནི་འདིར་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་དོན་ལ་བྱ་བར་འདོད་དོ། །ཕན་པ་ནི་དེ་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་ལམ་མོ། །བདེ་བ་ནི་ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པས་ལུས་དང་སེམས་ལ་སིམ་པའི་ཕྱིར་རམ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་བདེ་བ་ཀུན་དུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལྷ་དང་མི་སྨོས་
― DTG132_Page_0385 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། དེ་དག་ལ་རྟོགས་པའི་སྐལ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་སྨོན་ལམ་བཏབ་པའི་འོག་ཏུ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་དག་ལ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གནས་ལྔ་པོ་དག་གམ་དངོས་པོ་ལ་མཁས་པ་ནའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ལ་ཤེས་པ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་དང་རིག་པའི་གནས་ལྔ་པོ་དག་ལ་ཡང་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དག་གི་མཁས་པ་ནི་གཅིག་ཁོ་ན་སྟེ། དངོས་པོ་ལ་མཁས་པའོ། །ཡང་ན་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཁས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སམ་རྣམ་པ་བཅུར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་མཁས་པ་མང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཁས་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ད་ནི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་བཤད་དེ་གཞན་ལ་ཕན་པའི་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཕན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་སྤྱོད་པའོ། །བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནོད་པ་མེད་པའོ། །སྙིང་བརྩེ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ན་འདི་ན་ལ་ལ་དགེ་བ་དང་གནོད་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པས་གཞན་དག་ལ་སྙིང་བརྩེ་བར་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །དོན་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དོན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་འདོད་པར་བྱ་བ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཕན་པ་དང་བདེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མི་རྣམས་ནི་དགེ་བ་དང་གནོད་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པའི་རྒྱལ་རིགས་ལ་སོགས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་སྟེ། གང་དག་ལ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་དང༌། ཆོས་ལེགས་པར་གསུངས་པ་དང༌། དགེ་འདུན་ལེགས་པར་སྒྲུབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་དག་ལ་ཤས་ཆེར་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་འགྱུར་རོ། །མི་དེ་དག་ནི་བདག་ཉིད་ལ་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བ་བྱས་ནས་འཇིག་རྟེན་ལ་སྙིང་བརྩེ་ཞིང་དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱས་ན་གཞན་
― DTG132_Page_0386 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བར་འགྱུར་ཞིག་གུ་སྙམ་མོ། །གཞན་དག་ཀྱང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱས་ན་བདག་ཀྱང་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བར་འགྱུར་ཞིག་གུ་སྙམ་མོ། །དེའི་ཕྱིར་དོན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ལྷ་དང་མི་སྨོས་པ་ནི་དེ་དག་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང༌། ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་ལ་སྐལ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞི་དང་བསླབ་པའི་གནས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དཔག་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པའི་གཞི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འཇུག་པ་དང་འབྲས་བུའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གནས་པས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གནས་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་འབྲས་བུ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པས་ན་ཕན་ཡོན་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་བསྟན་པས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་པས་དགེ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་མཆོག་ཏུ་དགེ་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཐོག་མ་དང་བར་དང་ཐ་མར་དགེ་བ་བསྟན་ཏེ། འོད་སྲུངས་པའི་སྡེའི་མདོ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་དགེ་སློང་དགངས་ཁྱེད་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཁོ་ན་ལ་ཡང་ཐོག་མ་དང་བར་དང་ཐ་མར་དགེ་བ་ཡོད་དེ། ཐོག་མར་དགེ་བ་ནི་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་ནས་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་དོན་དང་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་འགྱུར་བའི་བར་གྱི་ཕྱིར་རོ། །བར་དུ་དགེ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་མར་དགེ་བ་ནི་འབྲས་བུ་དང་ཕན་ཡོན་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཅེས་པར་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྟོན་ཏོ། །འགྲོ་བ་གསུམ་ན་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་
― DTG132_Page_0387 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་འདི་ལས་གོང་ན་ཡང་མེད་དོ། །འདི་ལས་ལྷག་པ་ཡང་མེད་དོ། །ངན་སོང་གི་འགྲོ་བ་དང་ལྷའི་འགྲོ་བ་ན་གནས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ནི་ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །མིའི་འགྲོ་བ་ན་གནས་པའི་ནི་གནས་སྐབས་མཐུན་མཐུན་དུ་གཉི་གའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་གཉི་གའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་གཞག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དཔེར་ན་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྤོང་བ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་སྟེ། སོ་སོར་ཐར་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པར་གཏོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡོམ་པས་ནི་རྩེ་འཇིལ་བས་སྤོང་ངོ༌། །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པས་ནི་རྣམ་པར་གནོན་པས་སྤོང་སྟེ། རྐྱེན་རྣམས་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་རེ་ཞིག་ཀུན་དུ་མི་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟག་པ་མེད་པས་ནི་རྒྱུན་གཅོད་པས་སྤངས་ཏེ། དེ་ཐོབ་ན་གཏན་དུ་ཀུན་དུ་མི་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་དག་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་ཁས་བླང་བར་བྱ་བ་དེ་ཁོ་ན་དང་འདྲ་བར་གྲངས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །བསྟན་པ་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་གང་དུ་གང་ལ་གནས་ཀྱང་རུང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བཅས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རིས་བདུན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ་རིས་བདུན་པོ་ལ་བརྟེན་ནས། རིས་བདུན་གྱིས་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པས་རྣམ་པ་ཐ་དད་པས་ནི་བསྙེན་ཏེ་གནས་པའི་སྡོམ་པ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ལ་ཅི་རིགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དགེ་བསྙེན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དགེ་བསྙེན་མའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་ཏེ། ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་དབེན་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
― DTG132_Page_0388 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པ་ལས་དབེན་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་ཆོས་གང་དག་ཅི་ཡང་རུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་ནས་ཞེས་མདོ་ལས་གསུངས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པ་ཁོ་ནའི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང་འཕེལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་འོག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་རང་གི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དགེ་བ་སྡུད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་ལྟར་འདི་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ཡིན་ན། །ཁྱད་པར་གཞན་ནི་བསམ་པ་དང་བྱེད་པ་ཐ་དད་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །ཡིད་མ་སྨོས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་འཇུག་པའི་དགེ་བ་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྐབས་སུ་བབ་པའི་ཕྱིར་དེ་རྣམ་པར་མི་གཞག་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ལུས་དང་ངག་ཁོ་ནའི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་འདུས་པ་དང་སོ་སོར་བྱེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་ལ་ལ་ནི་ལུས་ཀྱིས་སྩོགས་པར་བྱེད་དོ། །ལ་ལ་ནི་ངག་གིས་སོ། །ལ་ལ་ནི་གཉི་གས་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་གཞིའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ནི་ཐོས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ལས་སྐྱེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་སྟོན་ཏེ། ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །ཆོས་གཉིས་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གིས་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །བསྒོམ་པ་དེ་ཡང་ལུས་དང་སེམས་དབེན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་གཅིག་པུར་དགའ་བ་ཡིན་ནོ། །བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་ཀྱིས་བྱས་པ་ཡིན་ཡང་ཐོས་པ་ཉིད་ལ་གདགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཐོས་པའི་ཆོས་ལ་སེམས་པ་དང་སྒྲུབ་པར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྦྱོར་བ་རྩོམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བླ་མ་ལ་མཆོད་པའི་ལས་ནི་ལུས་ཀྱི་བྱས་པས་སྟོན་ཏོ། །བདག་གིས་
― DTG132_Page_0389 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསོད་ནམས་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱས་པའི་དགེ་བ་སྡུད་པ་ནི། གཞན་དག་ལ་ཕན་གདགས་པ་སྒྲུབ་པའི་བསམ་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཕན་འདོགས་པའི་ཞིང་ལ་གནས་པ་དང༌། བླ་མའི་ཞིང་ལ་གནས་པ་བསྟན་ཏོ། །སྡུག་བསྔལ་བའི་ཞིང་ལ་གནས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ནད་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ལེགས་པར་སྨྲས་པ་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ངག་གི་དགེ་བའི་ཆོས་བསགས་པ་སྟོན་ཏེ། མདོར་བསྡུ་ན་ལེགས་པར་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་མཐུན་པའི་ཚིག་གོ །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་དང༌། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་ལ་བརྟེན་པའི་ཚིག་ལ་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྨྲ་ན་འདི་ཉིད་སྨྲ་བར་བྱ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །རྗོད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཡིད་ལ་འཛིན་པའོ། །ཚིག་ཏུ་འབྱིན་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དགའ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཡོ་མེད་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང༌། མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བདག་གིས་བྱས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་དགའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱིས་བྱས་པ་ལ་ཡང་དགའ་བར་བྱེད་དོ། །བཟོད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་གིས་ཕྱིར་གནོད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བ་བྱས་པ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པས་བསོད་ནམས་ཐ་དད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་སྨོས་སོ། །སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་རྣམས་འདེབས་པ་ཡིན་ནོ། །དཀོན་མཆོག་མཆོད་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་ཟང་ཟིང་གི་མཆོད་པ་དང༌། སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་སྨོས་སོ། །མཆོད་པ་ངན་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པ་ངན་པ་གཏན་མི་བྱའོ། །བརྩོན་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་སྦྱོར་བས་བསྡུས་པའི་དགེ་བ་སྟོན་ཏོ། །བག་ཡོད་པར་གནས་པ་ཡིན་ཞེས་
― DTG132_Page_0390 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བས་ནི་བརྩོན་པ་ཁོ་ན་སྟོན་ཏོ། །ཚོགས་ཀྱི་ལམ་གྱི་གནས་དགེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དྲན་པས་སྤྱོད་པར་མི་བྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྲུང་བར་བྱེད། ཤེས་བཞིན་གྱིས་ནི་སྦྱིན་པར་གྱུར་ཀྱང་ཕྱིར་གསོ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཀུན་ནས་སྲུང་པར་བྱེད་དེ། འདི་གཉིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མ་བྱུང་བ་དང་བྱུང་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཉིད་ལ་བདག་བྱམས་པ་མེད་པས་ན། བདག་གི་རྒྱུད་ཀྱི་འཁྲུལ་པ་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ཉེས་པ་ཁོ་ནར་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེ་ཡང་ཚེ་འདི་དང་ཚེ་ཕྱི་མའི་ཉེས་དམིགས་མཐོང་བས་ན་ཉེས་པས་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་ཤིང་ཉེས་དམིགས་མཐོང་ནས་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་གཏོང་བར་བྱེད་དོ། །འཁྲུལ་པ་བྱུང་ན་ཡང་ཉེས་པ་ལ་ཉེས་པ་ཡིན་པར་འཆགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཉེས་པ་འཆགས་པའི་གནས་ཏེ། སྒྲུབ་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེད་པའོ། །སྲུང་བ་ནི་སྐྱེས་ཟིན་པ་བརྗེད་མི་ངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་བྱེད་པའོ། །རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་གནས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་ཚུལ་གྱིས་རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། འཕེལ་བ་དང་ཡང་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཕོངས་པ་རྣམས་དང༌། ཞུགས་པ་རྣམས་དང༌། ཞེ་འགྲས་པ་རྣམས་སོ། །ཕོངས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཕན་འདོགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཕན་འདོགས་འདོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་གཡེན་སྤྱོ་བ་རྣམས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་གྲོགས་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཡེན་སྤྱོ་བ་དེ་དག་ལ་གྲོགས་བྱེད་པ་དང༌། ནད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཡེན་སྤྱོ་བ་རྣམས་ལ་ནད་གཡོག་གི་སྒོ་ནས་གྲོགས་བྱེད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དོན་རྣམས་ལ་ཐབས་མི་ཤེས་པས་རྨོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཡེན་སྤྱོ་བ་རྣམས་ལ་སྤྱིར་ཆོས་བསྟན་པ་སྔོན་དུ་གཏོང་བའི་རིགས་པ་སྟོན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་སོ་སོ་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་
― DTG132_Page_0391 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐབས་བསྟན་པ་སྔོན་དུ་གཏོང་བར་རིགས་པ་སྟོན་པའོ། །ཕན་འདོགས་འདོགས་པའི་སེམས་ཅན་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ལན་དུ་ཕན་འདོགས་སུ་རེ་བ་དེ་དག་ལ་ནི། བྱ་བ་གཟོ་བ་རྗེས་སུ་སྲུང་བའི་སྒོ་ནས་མཉམ་པའམ་ལྷག་པར་ལེན་དུ་ཕན་འདོགས་པས་ཉེ་བར་གནས་པ་དང༌། འཇིགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྐྲག་པ་དེ་དག་འཇིགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལས་སྐྱོབ་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་གི་མྱ་ངན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བ་དང་ཡོ་བྱད་ཀྱིས་ཕོངས་པ་དེ་དག་ལ་ཡང་རིགས་པས་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའོ། །ཞུགས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྟེན་ལ་རག་ལས་པ་དེ་དག་ལ་ནི་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་རྟེན་སྦྱིན་པས་ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པ་དང༌། ཆོས་མཐུན་པ་པ་གཞན་མི་རྟེན་པ་དེ་དག་ལ་ནི། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱ་བས་དུས་དུས་སུ་ཐད་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། ཟང་ཟིང་ལེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་པའི་དོན་དང་མཐུན་པར་སྤྱད་པ་དང༌། འོང་ཞིང་འགྲོ་བ་ལ་དབང་དུ་བྱེད་དུ་གཞུག་པ་དང༌། དོན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་མ་གཏོགས་པར་སེམས་དང་མཐུན་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྟེན་ཡོད་པ་དག་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དེ་དག་གི་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལྐོག་གམ་མངོན་སུམ་དུ་གླེང་བའོ། །ལོག་པར་ཞུགས་པ་དེ་དག་ལ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པས་ཚར་གཅད་པར་བྱ་བ་སྟེ། ཉེས་པ་ཆུང་ངུ་ལ་ནི་སྨད་བབ་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། འབྲིང་ལ་ནི་ཆད་པའི་ལས་བྱེད་དུ་གཞུག་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཆེན་པོ་ལ་ནི་བསྐྲད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བྱེད་དོ། །ཚར་གཅད་པར་བྱ་བའི་དོན་དང་ལྡན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེ་འགྲས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་དེ་དག་ནི་གནོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་འབྲེལ་པའི་འགྲོ་བ་མངོན་སུམ་དུ་བསྟན་པས་མི་དགེ་བ་ལས་སྐྱོབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། ལེགས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་དེ་དག་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་འདུན་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་དགའ་བ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་སྐྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་
― DTG132_Page_0392 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་གནས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་བསྟན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པ་བཅུས་ན་ལེགས་པར་བསྡམས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། འདོད་པ་སྤངས་པ་རྣམས་ལ་ལྟ་བའི་སྲེད་པ་ཀུན་དུ་མི་སྤྱོད་པས་མི་ལྟ་བ་དང༌། མ་འོངས་པ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་སྲེད་པ་ཀུན་དུ་མི་སྤྱོད་པས་མི་ལྟ་བ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དང༌། ལུས་དང་སེམས་དབེན་པ་དང༌། ངག་དང་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། བདག་ལ་ཁྱད་དུ་མི་གསོད་པ་དང་ཤས་ཆེར་ངེས་པ་དང༌། ཤས་ཆེར་བཟོད་པ་དང་བག་ཡོད་པར་གནས་པ་དང༌། ཆོག་དང་འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཕྱག་དར་གྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་རྩྭ་དང་མི་གཙང་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱི་ས་ལ་ཇི་ལྟར་ཐམས་ཅད་མི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྩྭ་དང་འདྲ་བའི་འདོད་པ་རྣམས་ལ། སྙིང་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་ལྟ་བ་དང༌། ཕྱི་ས་དང་འདྲ་བའི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཕྱི་ས་རུལ་བ་ལྟ་བུ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་མི་ལྟ་བའོ། །འཚོ་བའི་བསམ་པས་རབ་ཏུ་བྱུང་བས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་ཐ་ཆད་སྤངས་པ་རྣམས་ལ་མི་ལྟ་བ་དེ་བས་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མིའི་འདོད་པའི་མཆོག་རྣམས་ལ་མི་ལྟ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་མི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ལྷ་རྫས་མཆོག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བདུད་ཀྱི་གནས་སུ་གཏོགས་པའི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གང་ཞིག་གཟིང་གཟིང་བར་འཇུག་པ་ནི་གནོད་པའི་རྩ་བ་ཡིན་ཏེ། ཐར་བར་བྱ་མི་ནུས་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་མཐོང་ན་མངོན་པར་དགའ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་རྣམས་ལ་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཁ་ཟས་ཀྱི་སྐྱུགས་པ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་མཐོང་ན་ལྷག་པར་ཞེན་པ་མེད་
― DTG132_Page_0393 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིང་རོ་མྱོང་བར་མི་བྱེད་དོ། །རབ་ཏུ་དབེན་པར་མངོན་པར་དགའ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དབེན་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་བས་ན་གཅིག་པུ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཚོགས་ཀྱི་ནང་ན་འདུས་ཀྱང་སེམས་དབེན་པར་འགྱུར་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་གྱི་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། དབང་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པར་བྱེད་དོ། །ངན་པའི་གཏམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་གཏམ་མོ། །ངན་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའོ། །དང་དུ་ལེན་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་སྨྲ་བ་སྟེ། མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བརྒྱ་ལ་བརྒྱ་ལམ་ན་ཡང་བརྗེད་ངས་པས་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟོག་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་སྐྱེད་དོ། །སྐྱེས་པར་གྱུར་ན་འགྱོད་པ་དང་ཉེས་དམིགས་སུ་ལྟ་སྟེ། དེ་གཉི་ག་ཀུན་དུ་མི་སྤྱད་པར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་སོ། །མི་བྱ་བའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་བྱ་བའི་བློ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སེམས་གང་གིས་སྐྱེས་པ་དེ་འདོད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདོད་པ་ལ་གོམས་ན་ཀུན་དུ་མི་སྤྱོད་པ་དགའ་བ་དང༌། ཀུན་ཏུ་སྤྱད་པ་དང་མི་མཐུན་པར་གནས་སོ། །དགེ་བ་སྡུད་པ་རྣམས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམས་ནི་ཡངས་ཤིང་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་རྒྱས་པའོ། །གཞིའི་སྒོ་ནས་ཚད་གཟུང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ། །རྟོག་པའི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །ཡུན་མི་ཐུང་བར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཡུན་རིང་དུ་ལེན་པའོ། །གཞན་དག་གིས་བྱ་བ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་མཆོག་ཏུ་དཀའ་བའོ། །སྐྲག་པ་ནི་འཇིགས་པའོ། །ཞུམ་པ་ནི་བག་ཚ་བའོ། །འགོང་བ་ནི་བདག་གིས་མི་ནུས་ཀྱང་སྲིད་དོ་སྙམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲོ་བ་ཁོ་ན་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཀྱང་མིར་གྱུར་པ་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །བདག་གི་ཉེས་པ་གཞན་དང་འཁྲུལ་པ་ལ་རྟོག་པར་བྱེད་ཀྱི་གཞན་དག་ལ་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་ངེས་པ་བསྟན་པའོ། །གཞན་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་སེམས་མི་འཁྲུག་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་གནོད་པ་བྱས་པ་ལ་ཕྱིར་གནོད་པ་མི་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བ་མེད་པས་ན་བཟོད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཕྱིར་རྡེག་པ་ནི་ལུས་ཀྱིས་
― DTG132_Page_0394 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། གནོད་པ་བྱ་བ་དག་གི་སེམས་ཀྱིས་སྡང་བར་མི་བྱེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །འདས་པའི་ཉེས་པ་སོ་སོར་འཆགས་པའི་ཕྱིར་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ལྡན་པའོ། །མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་མ་འོངས་པའི་ཉེས་པ་ལ་དེ་ལྟར་ནན་ཏན་བྱེད་པས་ནི་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་ལྡན་པའོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཉེས་པ་མི་བརྗེད་པའི་ཕྱིར་ན་དབུས་ཀྱི་མཐའ་དང་ལྡན་པའོ། །སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ནི་སྔ་ནས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ན་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་རྟོག་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ན་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པའོ། །ཆོ་ག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དགེ་བ་མི་སྤྱོམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གྲང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དཔྱད་བཟོད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའོ། །མ་རྙེད་པས་ཡིད་མི་བདེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དབང་པོ་དུལ་ཞིང་ཞི་བའི་ཕྱིར་རྒོད་པ་མེད་པ་དང༌། ཡེང་ཡེང་པོ་མ་ཡིན་པའོ། །འཚོ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཚུལ་འཆོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་ནི། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤོང་བས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་དུ་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔའི་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དཔྱད་གཉེན་པོ་ལྔ་ཁོ་ནར་ངེས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་གི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ས་དེ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མྱུར་དུ་སྡུད་པར་འགྱུར་རོ། །ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་ན་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ལྟ་བར་འགྱུར་རོ། །ལྟ་བ་ཡོད་ན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་དུ་ལེན་པར་མི་བྱེད་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཞི་དང་དུ་མ་བླངས་པས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེད་པས་ནི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །གཉིད་
― DTG132_Page_0395 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པའི་བདེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ལེ་ལོ་མི་བསྟེན་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །བསམ་གཏན་གྱིས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེད་པས་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་འཆལ་བའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྒྱུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གཉེན་པོ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་པའོ། །དེ་དག་གི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་གནས་ལྔ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་དགེ་བ་སྡུད་པར་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ནི་སེམས་ཅན་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ཡོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་བསྡུས་ན་ཡོངས་སུ་གཅད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གིས་རྣམ་པར་བཞག་ནས་དེ་དང་འཚམ་པའི་དོན་བྱ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། རྣམ་པ་རེ་རེ་ལ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་པོ་དག་གང་ཞེ་ན། བྱ་བ་དེ་དང་དེ་དག་ལ་གྲོགས་བྱེད་དེ་དེ་འདོད་པ་རྣམས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཞིང་རིགས་པ་ལ་རྨོངས་ཏེ་དེ་འདོད་པ་རྣམས་དང་ཕན་འདོགས་འདོགས་ཕྱིར་ལེན་དུ་ཕན་འདོགས་པར་འདོད་པ་རྣམས་དང༌། འཇིགས་ཏེ་སྐྱབས་འདོད་པ་རྣམས་དང། ཕོངས་པར་གྱུར་པ་དང༌། མྱ་ངན་གྱིས་གཟིར་བ་དང༌། ཡོ་བྱད་མེད་དེ་དེ་འདོད་པ་རྣམས་དང༌། མཁན་པོ་དང་སློབ་དཔོན་དང་བླ་མ་ལ་རྟེན་འཆའ་བར་འདོད་པ་རྣམས་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་གནས་པ་རྣམས་དང༌། མཐུན་པར་བྱེད་པ་སེམས་དང་མཐུན་པར་བྱ་བས་འདུལ་བ་རྣམས་དང༌། ཡང་དག་པ་དང་ལོག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་བསྡུ་བ་དང༌། ཚར་གཅད་པར་འོས་པ་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་ཞེ་འགྲས་པ་རྣམས་སོ། །གྲོགས་བྱེད་པ་ནི་སོ་སོར་ཕྱེ་ན་བྱ་བ་དང་མི་བྱ་བ་རྣམས་ལ་གྲོགས་བྱ་བ་རྣམས་པ་བརྒྱད་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་
― DTG132_Page_0396 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེ། བྱ་བ་དང་མི་བྱ་བ་བརྟག་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར། བྱ་བ་སེམས་པ་ཞེས་སྨོས་པ་སྟེ། གང་དུ་བྱས་པ་དང་མ་བྱས་པ་ལས་འབྱོར་བ་དང་རྒུད་པར་འགྱུར་བར་མཐོང་ནས་དེ་ལ་སེམས་པའོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ནས་བཟུང་སྟེ། བྱ་བ་གདོན་མི་ཟ་བར་ངེས་པར་འཛིན་པ་ནི་བྱ་བ་གཏན་ལ་འབེབས་པའོ། །དེ་དག་གཉི་ག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེར་གྲོགས་སུ་འགྲོའོ། །ལམ་དུ་འགྲོ་བ་འདྲེན་པ་མེད་པའོ། །ཕྱི་བཞིན་དུ་འབྲང་བ་མེད་པ་རྣམས་ལ་གྲོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། རིགས་པས་བརྩམས་པའི་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཀྱི་མཐའི་བྱ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་དག་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་བསྒྲུབ་པ་སྲུང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ཕན་ཚུན་བྱེ་བ་སྡུམ་པ་དང༌། ཉི་མ་ངེས་པར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་དུས་དང༌། བསོད་ནམས་བརྩོན་པའི་དུས་ནའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ནད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། དབང་པོ་ཉམས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཡན་ལག་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ངལ་བ་དང་དུབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྒྲིབ་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། རྟོག་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་བར་ཆད་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། གཞན་གྱིས་སྨ་ཕབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་ལ་ནད་ཀྱིས་ཐེབས་པ་ལ་ནི་གཡོག་བྱ་བ་དང་སྨན་སྦྱིན་པས་རིམ་གྲོ་བྱེད་དོ། །འོང་བ་རྣམས་ལ་ནི་འདོད་པའི་གནས་སུ་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའམ། ལམ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །འོན་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། བསྟེན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་བརྡ་སྤྲོད་པ་དང༌། ཡན་ལག་གི་མཚན་མ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཡན་ལག་མེད་པ་རྐང་པ་མེད་པ་རྣམས་ལ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ལུས་སམ་བཞོན་པས་འདོད་པའི་གནས་སུ་ཕྱིན་པར་བྱེད་དོ། །གདམས་པ་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པས་ནི། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །རྟོག་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །གཞན་དག་གིས་སྨ་ཕབ་པ་ལ་ནི་དེ་དང་དབྲལ་བའི་ཐབས་ལ་རྗེས་སུ་རྟོག་པ་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །ཁྱད་དུ་གསོད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་གསོས་སྦྱིན་པའི་ཁྱིམ་མམ་ཉེ་དུའི་ཁྱིམ་
― DTG132_Page_0397 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་འགྱུར་བའོ། །འབྱོར་པའི་རྗེས་སུ་རྟོག་པ་ནི་ཁྱིམ་གྱི་འབྱོར་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ཆོས་ཉིད་བསྟན་པའམ། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་དང་འབྲེལ་བ་བསྟན་པས་ནི་ཕམ་པར་བྱས་པའི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཆོས་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་དེ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་གཞུག་པའི་ཚུལ་གྱིས་བྱེད་དོ། །ཚིག་འབྲུ་འབྱོར་བས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི། དྲི་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ། ཡོན་ཏན་བཞི་དང་ལྡན་པའི་ལན་བཏབ་པར་བསྟན་ཏེ། མི་ཤེས་པའི་དྲི་བ་ལ་ནི་དོན་དང༌། མཚམས་སྦྱོར་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་དང༌། མཚམས་སྦྱོར་བས་ལན་འདེབས་སོ། །འགལ་བའི་དྲི་བ་ལ་ནི་ཆོས་ཉིད་དང་སྔ་ཕྱིའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཆོས་ཉིད་དང་མཐུན་པ་དང༌། དགོངས་པ་བསྟན་པས་ལན་འདེབས་སོ། །གཉི་ག་དྲི་བ་ལ་ནི་གོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། འདུལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟོན་པས་ལན་འདེབས་སོ། །ཐོབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་དང་མཐུན་པ་དང༌། འགྲུས་སྐྱོང་གི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱིར་ལན་འདེབས་སོ། །རྟག་ཏུ་བྱེད་པ་དང་བྱང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་འགྲུས་སྐྱོང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རྟག་ཏུ་གུས་པར་བྱེད་པས་ཟག་པ་རྣམས་ལས་སེམས་སྲུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཚིག་འབྲུ་འབྱོར་པ་ནི་འབྲེལ་པས་བསྟན་ཏེ། སྔ་ཕྱི་མི་མཐུན་པ་མེད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་རྗེས་སུ་འཕྲོད་པས་བསྟན་ཏེ། །ཆོས་ཉིད་དང་མི་མཐུན་པ་མེད་པ་དང༌། ཐབས་དང་ལྡན་པ་ནི་འཚམ་པས་བསྟན་ཏེ། འདུལ་བའི་རྐྱེན་དུ་བབ་པ་དང༌། མཐུན་པ་ནི་འགྲུས་སྐྱོང་གི་ཡན་ལག་གི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་མཐུན་པས་གསལ་པར་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་གསུང་བསྟན་པ་ན་སྔ་མ་ཕྱི་མས་གསལ་བར་བྱེད་དེ། ཟབ་པ་ནི་འབྲུག་སྒྲ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཚིག་བཞི་པོ་འདི་དག་གིས་ཕྱི་མ་དང་བཅས་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ལན་བཏབ་པར་བསྟན་ཏེ། །དྲི་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྔ་ཕྱི་མ་འགལ་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་དང་མི་འགལ་བ་དང་འདུལ་བ་དང་མི་འགལ་བ་
― DTG132_Page_0398 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་དམ་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་མཁས་པས་སྟོན་པ་ནི་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་སྟོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྤངས་པའི་ཕྱིར། རིགས་པས་སྟོན་པ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་ཡང་སེར་སྣ་སྤང་བའི་ཕྱིར་བསྟན་ཏོ། །ལོངས་སྤྱོད་གྲུབ་པ་ལ་བཟོ་དང་ལས་ཀྱི་གནས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་ཏོ། །བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ནི་ཚེགས་ཆུང་ངུས་ནོར་དང༌། འབྲུ་བསྡུ་བའི་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །བསྟན་པ་ལ་མ་ཞུགས་པ་རྣམས་ནི་དད་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །ཞུགས་པ་རྣམས་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་སྒོ་ནས་ངན་སོང་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་ཕུལ་གྱི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ལམ་ཐོབ་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལྷག་མ་སྤོང་བའི་སྒོ་ནས་ཡང་སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་འདའ་བར་བྱག་ཕྱིར་ཐབས་མཁས་པས་སྟོན་ཏོ། །ཕན་འདོགས་པ་ལ་ལན་དུ་ཕན་གདགས་པར་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཡང་དག་པར་དགའ། བར་བྱེད་པ་སྔོན་དུ་གཏོང་བའི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པ་མཉམ་པའམ་ལྷག་པས་ཉེ་བར་གནས་པས་དོན་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་གྲོགས་མེད་པ་དེ་དག་ཉིད་འདི་ལ་ནི་གྲོགས་བྱེད་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་དོ། །འཇིགས་པ་རྣམས་ལ་ནི་འཇིགས་པ་ལས་སྐྱོབ་པར་བྱེད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་པ་རྣམས་ལ་ནི་མྱ་ངན་བསང་བར་བྱེད་དོ། །ཡོ་བྱད་མེད་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །གནས་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ནི་གནས་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །མཐུན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ནི་སེམས་དང་མཐུན་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་དག་པར་བསྐྱང་བ་རྣམས་ལ་ནི་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་དོ། །ལོག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཚར་གཅོད་པར་བྱེད་དོ། །ཞེ་འགྲས་པ་རྣམས་ལ་ནི་བསྟན་པ་ལ་འདུན་པར་བྱེད་པས་གྲོགས་བྱེད་དེ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གིས་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་དོ། །འཇིགས་པའི་བསྐྱབ་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། དུད་འགྲོར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིགས་པ་ལས་སྐྱོབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐང་ལ་གནས་པ་དང་ཆུ་ན་གནས་པའོ། །མི་འཇིགས་པ་ལས་སྐྱོབ་པར་བྱེད་དེ། མི་རྣམས་ཀྱི་
― DTG132_Page_0399 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིགས་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་ནུས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དོ། བདག་གི་ཡུལ་ན་ཆད་པས་གཅད་པ་དང༌། ནན་ཐུར་དུ་བྱ་བའི་མཐུ་ཡོད་པའི་ཡུལ་གྱི་བདག་པོ་དང༌། མཐུའམ་འཇབ་བུས་ནོར་འཕྲོག་པའི་རྐུན་འཇོམས་རྣམས་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པའི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་དགྲ་རྣམས་དང༌། དངོས་པོ་ཚད་མེད་པའི་བདག་པོ་ཐོབ་པའི་རྗེ་གཞན་དག་ལ་ཡང་ཕྲོགས་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པའི་རྐྱེན་བྱུང་བས་འཇིག་པའི་མི་རྟག་པས་གྱུར་པ་ནི། གང་གི་བྱད་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འཚོ་བ་མེད་པའི་འཇིགས་པ་དང༌། ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མི་སྙན་པའི་འཇིགས་པ་དང་སྨྲ་བའི་བྱ་བ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་དུ་བག་ཚ་བའི་འཇིགས་པའོ། །མི་མ་ཡིན་པ་ལས་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་བསྐྱེད་པ་དང༌། རིག་སྔགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་བསྐྱེད་པའོ།།སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཉེན་བཤེས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །དེ་ལ་གནས་སྐབས་ཀྱི་ལོག་པར་བརྗོད་པའི་རྒྱུའི་རྟོག་པ་ནི་མྱ་ངན་ནོ། །སྐྱེ་གནས་དང་དགོས་པ་དང་འབྲེལ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གཉེན་བཤེས་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོད་དེ། དེ་དག་ཤི་བ་ལས་གྱུར་པའི་མྱ་ངན་ལ་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རིས་མཐུན་པའི་མི་རྟག་པར་བསྟན་པས་དེ་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་བླ་མ་ཤི་བ་ལས་གྱུར་པ་དེ་དག་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སློབ་དཔོན་དང་མཁན་པོ་དང་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་སོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཞིག་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །ཞིག་པ་ཡང་མི་རྟག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་འགྱུར་ཏེ། དབང་གིས་འཇིག་པའི་མི་རྟག་པས་གྱུར་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར། རྒྱལ་པོས་ཕྲོགས་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་རྐྱེན་བྱུང་བས་འཇིག་པའི་མི་རྟག་པས་གྱུར་པ་ནི། གང་གི་ཕྱིར་མེས་ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་ས་གསོ་བ་དང༌། གནས་མི་མཐུན་པ་ལས་ནི་བྲལ་བའི་མི་རྟག་པས་འཇིག་པའོ། །སྦྱོར་བ་མི་མཐུན་པ་ལས་ནི་མ་གྲུབ་པ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། སྐལ་བས་ཉེས་པ་ལས་གྱུར་པ་ནི་རང་གི་དང་གིས་འཇིག་པ་སྟེ། དེའི་མྱ་ངན་ལས་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་མི་རྟག་པར་བསྟན་པས་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་མྱ་ངན་ལ་ཡང་ཕ་མ་ཤི་བ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། བུ་དང་ཆུང་
― DTG132_Page_0400 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཤི་བ་ལས་གྱུར་པ་རྣམས་ནི་ཆེ་བའོ། །བྲན་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི། དགོས་ཤིང་གཅེས་པའི་སྒོ་ནས་ཅི་རིགས་པར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །རྫས་རྣམས་ལ་ཡང་ཡོ་བྱད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྔོན་དུ་བཏང་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་བཞིའི་གཉེན་པོར་བསྟན་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཡོངས་སུ་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ཟང་ཟིང་སྒྲུབ་པས་བསྟན་ཏོ། །བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་གཏོང་བས་བསྟན་ཏོ། །ཟང་ཟིང་གི་ལོངས་སྤྱོད་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཞན་ལས་བསླང་བ་དང༌། ཐུན་མོངས་དུ་ལོངས་སྤྱོད་པའོ། །སེམས་དང་མཐུན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི། བསྟན་པ་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བསྟན་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མོས་པ་དང༌། ཁམས་ཀྱི་དབང་གིས་དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་བུར་སྒྲུབ་པར་བསྟན་པ་སྟེ། གཞུང་ལས་བྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་བསམ་པ་ནི་སེམས་པའོ། །རང་བཞིན་ནི་མོས་པའོ། །ཁམས་ནི་བག་ལ་ཉལ་བའོ། །ལུས་དང་ངག་གི་སྦྱོར་བ་གང་གིས་གཞན་དག་གིས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་སྐྱེ་ཡང་གལ་ཏེ་དེ་དག་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་མི་འགྱུར་ན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ། བདག་ཉིད་དང་གཞན་དག་ལ་ཡང་ཕན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་འཇུག་པར་མི་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་ནི་མཐུན་པར་འཇུག་པར་ཡང་མི་བྱེད་དེ། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཚེ་དེ་དག་ཉིད་ལ་བདེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ནི་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་ཡང༌། གཞན་གྱི་སེམས་དང་མཐུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་མཐུན་པར་འཇུག་པར་ཡང་མི་བྱེད་ལ། མཐུན་པར་འཇུག་པར་ཡང་བྱེད་དེ། མདོར་བསྡུ་ན་བདག་ཉིད་དང་གཞན་ལ་ལྟོས་ཏེ་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ །བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བཅས་པའི་བསླབ་པའི་གཞིར་གཏོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ན་ནི་གཞན་གྱི་སེམས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་གཏོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་གཏོང་བར་མི་བྱེད་དོ། །བདག་ལ་ལྟོས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཇི་
― DTG132_Page_0401 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་དེ་ཕ་རོལ་གྱི་བསམ་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་གཏོང་ཞིང་གཞན་དག་གི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བའི་སྒོ་ནས་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་ཅིང་མི་གཏོང་ལ། དེ་ལས་བཟློག་པ་ལ་ནི་གཏོང་བར་བྱེད་ཅེ་ན། གཅིག་ལ་རྣམ་པར་འཁྲུགས་ན་ཐམས་ཅད་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དགའ་བར་བྱ་བ་ཡང་མི་བརྗོད་དོ། །ཤད་ཀྱིས་སྦྱངས་བ་ནི་བཟོད་པར་གསོལ་བའོ། །མི་སྨྲ་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོམ་ཟུང་ཅན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚུལ་མི་ཤེས་པ་ལ་ཡང་བདག་ཉིད་གསོང་པོར་སྨྲ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་ན་དེ་ལས་བཟློག་པ་ལྟ་བུ་ལ་མ་ལོག་ཀྱང་བྱེད་མོད། འཁྲུག་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། ཕ་རོལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བ་སྤངས་པས་དེ་དག་ཉིད་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཚར་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཟད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བསྟན་ཏོ། །འཕྱ་བར་ཡང་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་ནང་དུ་སྨ་འབབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་མ་ཡིན་པར་འགྱོད་པ་སྐྱེད་པར་ཡང་མི་བྱེད་དེ། ཡིད་མི་བདེ་བའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཆད་པའི་གནས་ཀྱིས་ཀྱང་གླེང་བར་མི་བྱེད་དེ་ངོ་ཚ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་བའི་ཤས་ཆུང་བ་རྣམས་ལ་ཡང་བདག་ལ་སྟོད་པར་མི་བྱེད་དེ། ཞུམ་པའི་རྣམ་པ་རྒྱུའི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟེན་པའི་ཉེས་པ་སྤངས་པ་ནི་འབྲེལ་པ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཛའ་བོ་ལ་སྨོད་པར་ཡང་མི་བྱེད་མི་མཛའ་བའི་བསྔགས་པ་ཡང་མི་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། དེ་དག་མི་དགའ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷན་ཅིག་གནས་པ་བཞིན་དུ་ཡིད་རྟོན་པར་ཡང་མི་བྱེད་དེ། དེ་དག་གིས་སེམས་ཀྱི་མཚན་མ་གཞན་དག་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུན་དུ་སློང་བར་བྱེད་པ་ཡང་མི་བྱེད་དེ། སྐྱོ་བའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གིས་བྱིན་ན་ཡང་ཚོད་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། འབྱིན་པའི་འོག་ཏུ་ཡང་ཁྱད་དུ་གསོད་པའི་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མགྲོན་དུ་བོས་ན་ཡང་སྤོང་བར་མི་བྱེད་དེ་འདོད་པས་ཕོངས་པར་གྱུར་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཅི་ནས་འདོད་པས་ཕོངས་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུར་ཡང་ཤད་ཀྱིས་བྱང་བར་བྱེད་དོ། །ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་འཇུག་པ་དང་བཅས་པའི་མངོན་པར་མཐོ་པའི་རྒྱུ་དང༌། ཡང་
― DTG132_Page_0402 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་པར་བླངས་པ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པའི་རྒྱུ་སྟེ། ཡང་དག་པར་བླང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་ལ་དང་བས་འཇུག་པའོ། །མངོན་པར་མཐོ་བའི་རྒྱུ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་གཏོང་བ་སྟེ། བདེ་འགྲོའི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོས་པ་ནི་ཤེས་རབ་འདྲེན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱང་ངེས་པར་ལེགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཚར་གཅད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་དགའ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་ཚར་གཅད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་སོ་སོར་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རིགས་པར་དད་པས་བྱིན་པ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང། ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་ཕྱག་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བདག་གིར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེ་འགྲས་པ་རྣམས་ལ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་ནི་དེ་དག་ལ་སྐྱོ་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པར་སྦྱོར་བའི་འབྲས་བུ་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཏོ། །འཁོར་ཆེན་པོའི་ནང་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གནོད་པར་བྱ་བའི་བསམ་པས་མི་སྨྲ་བ་ལ་ཕྱིར་དྲིས་པའི་ལན་ལྡོན་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་གཟུགས་འཇིགས་པ་བསྟན་པས་སྐྲག་པར་བྱས་ནས། དྲི་བ་ལན་འདེབས་སུ་གཞུག་པ་དང༌། དེའི་སྒོ་ནས་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་འདུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྫུ་འཕྲུལ་བྱ་བས་ཀྱང་འདུན་པར་བྱེད་དེ། ཐུན་མོང་བ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པས་འདུན་པར་བྱས་ནས་སྒྲུབ་པ་ལ་དགོད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། བསླབ་པའི་དངོས་པོའི་ཚོགས་མཐའ་ཡས་པ་བསྡུས་པས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཚོགས་བསྡུས་པས་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་རྒྱས་པར་བསྟན་ནས། ད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་ཆོ་ག་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཕྱོགས་གཉིས་སུ་གཏོགས་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དཔེར་ན་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་ཉི་ཚེ་ལ་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་
― DTG132_Page_0403 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དག་པར་བླང་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། སྨོན་ལམ་བཏབ་པས་ཞེས་སྨོས་སོ། །དཔེར་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་གང་སྨད་དུ་མེད་པ་ལ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་མཐུན་པ་ཞེས་སྨོས་སོ། །དེ་ཡང་ཤེས་པ་ལས་གནོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་དོན་ནི་ཚིག་འབྲུའི་སྒོ་ནས་འཛིན་ནུས་པའོ། །དོན་གྱི་སྒོ་ནས་ནི་གོ་བར་ནུས་པའོ། །གུས་པ་ཡོད་པ་ལ་སྡོམ་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་གྱི། གུས་པ་མེད་པ་ལ་ནི་མི་སྐྱེ་བས་ན། གུས་པའི་བསྙེན་བཀུར་གྱི་རིམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྐང་པ་གཉིས་ལ་ཐོག་མར་ཕྱག་བྱས་ནས་ཞེས་སྨོས་སོ། །འདོད་པ་ལ་སྡོམ་པ་སྐྱེའི་མི་འདོད་པ་ལ་མ་ཡིན་པས་ན་གསོལ་བ་གདབ་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་སྨོས་སོ། །གསན་ཅིང་སྩལ་བའི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གིས་གསོལ་བ་གསོན་ལ་སྩོལ་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་ཚོགས་རྣམས་འདུས་པ་ཙམ་ལ་གུས་པར་བྱ་བས་ཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི། སྡོམ་པ་འདི་ནི་དེ་ལས་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བ་སྔོན་དུ་བཏང་བས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་དང་མཐུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །མཆོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ནུས་ཀྱིས་མེ་ཏོག་དང་སྤོས་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་པ་དང༌། ལུས་ཀྱིས་ཀྱང་ཕྱག་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྡོམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱས་ནས། དེ་ལྟར་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་མཆོད་པ་བྱ་བར་བསྟན་ཏོ། །སྡོམ་པ་དེ་མཆོག་ཏུ་དགེ་བའི་བསམ་པས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྙིང་ནས་ཞེས་སྨོས་སོ། །ཆུང་ངུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པ་མེད་པར་བསྟན་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་ནུས་པ་དང་རྒྱུའི་སྟོབས་ཡོད་ན་ནི་སྙིང་ནས་བྱ་བའམ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནི་ཆུང་ངུས་བྱ་བའོ། །གལ་ཏེ་ཁྱིམ་པ་
― DTG132_Page_0404 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ན་ནི་རིགས་ཀྱི་དུ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གལ་ཏེ་གཞོན་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གལ་ཏེ་རྒན་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་བཙུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་རིམ་པ་ཡིན་ནོ། །སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་དེ་རྙེད་པ་ཆེ་བ་ཡིན་པར་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བར་སེམས་བཞིན་དུ་ཅང་མི་སྨྲ་བར་བྱའོ། །དཔེར་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལ་སྐྱབས་སུ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་སྨོན་ལམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བརྟན་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྨོན་ལམ་འདྲི་བར་བྱེད་དོ། །དོན་དམ་ཞེས་ཀྱང་འདྲིའོ། །བསླབ་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པས་ན་བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་ཏེ། དེ་ལྟར་གནས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དུས་གསུམ་དུ་ཡང་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ལ་བདག་དབང་དུ་གྱུར་པར་མཁྱེན་པར་གསོལ་ལོ། །ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྨོན་ལམ་ལ་དགོངས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ལྟས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདན་ཀུན་དུ་གཡོ་བའི་ལྟས་སོ། །ལྟས་དེས་བསྐུལ་ན་ངེས་པར་འདི་སྙམ་དུ་དགོངས་པར་འགྱུར་ཏེ། སྐད་ཅིག་འདི་ལ་གཅིག་ཅིག་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་དུ་སུ་ཞིག་གིས་བླངས་སྙམ་དུ་དགོངས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཟིགས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་ཏུ་ན་ཡེ་ཤེས་ཉིད་གཟིགས་པ་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བུ་དང་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིའོ། །སྤུན་དང་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིའོ། །བར་ཆད་མེད་པར་དོན་གྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དགོངས་པ་བཟང་པོས་སོ་སོ་ནས་ཐུགས་བརྩེ་བར་མཛད་དོ། །དེ་དག་གིས་བཏང་སྙོམས་སུ་མ་མཛད་པས་ན། འཕེལ་པ་ཉིད་དོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཁྱེན་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་
― DTG132_Page_0405 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བླང་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཆེས་བླ་མར་གྱུར་བ་དང༌། ཆེས་གྱ་ནོམ་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པ་བཞིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལས་ཆེས་གོང་མར་གྱུར་པ་མེད་པས་ན་བླ་ན་མེད་པའོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་བསྡུས་པས་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བའི་ལྷག་པའི་བསམ་པས་བསྐྱེད་པས་ན། སེམས་ཀྱི་བསམ་པ་མཆོག་ཏུ་དགེ་བས་བསྐྱེད་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལ་ནི་ཉེས་པ་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་སྡོམ་པ་དང་ལྡན་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་མི་སྤྱོད་དེ་འཇུག་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཉིད་ནི། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བས་སྟོན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་བླང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྗེས་སུ་བསྲུང་བའི་ཐབས་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །བདག་གི་བློའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱ་བ་དང་མི་བྱ་བ་ཉེས་པར་བརྟག་ཅིང་ལུས་ལ་སོགས་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པ་ཉིད་ནི་བསླབ་པའོ། །རྒྱས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་དམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་མ་མོ་བསྟན་པ་ལས་མཉན་པ་དེ་ལྟ་བུར་རྗེས་སུ་སྲུང་བ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་འབོགས་པར་བྱེད་པ་ལས་གནོད་པར་བྱ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འབོགས་པར་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ཉེས་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་སྒོ་ནས་དད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །དད་པ་ཉིད་ནི་སྡོམ་པ་འདི་ལ་མོས་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་ནི་དད་པ་མེད་པ་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །མ་མོས་པ་ནི་དད་པ་ཆེན་པོས་སོ། །མི་འཇུག་པ་ནི་འབྲིང་གིས་སོ། །མི་རྟོག་པ་ནི་ཆུང་ངུས་སོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་པས་ཉེས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་ལས་ཀྱང་གནོད་པར་མི་བྱ་བར་
― DTG132_Page_0406 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པ་ལ་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ལྟ་བ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་ན་བརྐམ་ཆགས་ཅན་ནོ། །དེའི་དབང་དུ་གྱུར་པས་ན་ཆགས་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་དུ་ལེན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། རྩ་བའི་ཉེས་པ་བྱེད་དེ་མ་ལུས་པར་ཆད་པའི་ཕྱིར་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་ཞེས་སྨོས་སོ། །ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་ཉེས་པ་སྤྱོད་དེ་ཉམས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ནི། བསླབ་པ་དག་ལ་གུས་པར་མི་བྱེད་ཅེས་སྨོས་སོ། །གུས་པར་མི་བྱེད་པ་ཉིད་ནི་ལྷོད་པའོ། །མི་བཟོད་པ་ནི་བསམ་པ་དང་སྤྱོད་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་ཏེ། གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཚེ་སེམས་འཁྲུགས་པས་ན་ཁྲོ་བའོ། །དེ་ཕྱིན་ཆད་གནོད་པ་དྲན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡང་དང་ཡང་དུ་སེམས་འཁྲུགས་པས་ན་ཁོན་དུ་འཛིན་པའོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོས་རྣམ་པ་བཞིའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཚུལ་གྱིས་ནི་ཉེས་པ་མི་བཟོད་པའོ། །དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སེམས་སྤྲོ་བ་མེད་པས་ན་སྙོམ་ལས་ཅན་ནོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་དགའ་བས་ན་ལེ་ལོ་ཅན་ནོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་དགའ་བ་ཉིད་ནི་ཤས་ཆེར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ནི་ཞི་གནས་ལ་སོགས་པ་བསྒོམ་པ་ལ་སེམས་གནས་སུ་མི་བཏུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཆལ་བའི་ཤེས་རབ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཀུན་ཏུ་སྤྱད་པ་ལས་ནི་ཡིད་རྟུལ་བ་དང་རྨོངས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ལེགས་པར་བཤད་པ་ལ་སོགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་མི་ནུས་པས་ན་ཡིད་རྟུལ་བའོ། །གཞན་ལས་ཐོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱེད་མི་ནུས་པས་ན་རྨོངས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ལས་བསྟན་ཏོ། །རང་བཞིན་གྱིས་རྨོངས་པར་འདུག་པ་ཉིད་ནི་ཞུམ་པ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་འཆལ་པའི་ཤེས་རབ་སྟོན་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་པས་ནི་ཚེ་རབས་གཞན་རྣམས་སུ་ཡང་ཤེས་རབ་འཆལ་བར་
― DTG132_Page_0407 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་རོ། །ཀུན་ཆུབ་པར་བྱས་པ་ནི་ཚིག་གིས་བརྗོད་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ལ་ཡང་སྐུར་པ་འདེབས་པར་འགྱུར་ལ། གང་ཟག་ལ་ཡང་སྨོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་རྒྱུས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་སྡུད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བསྙད་པའི་ཉེས་དམིགས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཡིད་ཀྱིས་མངོན་པར་ཞེན་པས་ན་ལྟ་བའོ། །དེའི་འདུ་ཤེས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་ན་ཀུན་དུ་རྟོག་པའོ། །སྔོན་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པའི་གཞི་བསྒྲགས་པ་ནི་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསླབ་པའི་གཞི་དེ་དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལ་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་མ་མོ་ལས་ཞེས་སྨོས་སོ། །སྙིང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མོས་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནུས་སམ་མི་ནུས་པ་དེ་ཉེ་བར་བརྟགས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཕ་རོལ་གྱིས་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏེ། ལ་ལ་སྙིང་ནས་མོས་པ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་གཞན་གྱི་དྲིང་འཇོག་པའམ། གཞན་དང་འགྲན་པའི་ཕྱིར་ལེན་པ་ཡང་ཡོད་པས་ན་དེ་གཉི་ག་འགོག་པར་བྱེད་དོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལས་རྩ་བའི་ཉེས་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་དང༌། བསླབ་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་བཞི་ཡོད་དེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཉན་ཐོས་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ལ་གནས་ནས་འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་གཉིས་ཀྱིས་གཉིས་སྤྲོད་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། ཡོ་བྱད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་ནོར་རྐུ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་མི་བསད་པ་དང་གཏི་མུག་གི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་བདག་ལ་མེད་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་སྒྲོགས་པའི་ཆོས་བཞི་བྱས་ན་སྐལ་བ་མེད་པར་འགྱུར་པ་དེ་དང་འདྲ་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་གཞན་བཞི་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་བྱུང་བ་ཀུན་དུ་མྱོང་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐལ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བཀུར་སྟི་སྟོན་ཏོ། །ཉན་
― DTG132_Page_0408 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐོས་ཇི་ལྟར་འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་བདག་དང་གཞན་སུན་ཕྱུང་བས་སྐལ་བ་མེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་བརྐམ་པས་བདག་དང་གཞན་སུན་ཕྱུང་ན་ཕམ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་འདི་ཆེས་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་ནི་བརྐམ་ཆགས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་ནོར་བརྐུས་ན་ཕམ་པར་འགྱུར་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བདག་ལ་ནོར་ཡོད་བཞིན་དུ་ཟང་ཟིང་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་པས་སློང་བ་པོ་ཉམ་ཐག་པ་ལ་མ་བྱིན་ནམ་ཆོས་ཀྱི་བགོ་བཤའ་མ་བྱས་ན་ཕམ་པར་འགྱུར་རོ། །ཉན་ཐོས་ནི་མི་བསད་བས་ཕམ་པར་འགྱུར་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ལག་པའམ་བོང་བ་ལ་སོགས་པས་གནོད་པ་བསྐྱེད་ནས་གནོད་པ་བྱེད་བྱེད་པས་གནོད་པའི་ཉེས་པ་ཤད་ཀྱིས་སྦྱངས་ཤིང་ཉེས་པ་བཤགས་པ་ལས་ཀྱང་མི་ཉན་ན་ཕམ་པར་འགྱུར་རོ། །ཉན་ཐོས་ནི་མེད་བཞིན་དུ་ཐོབ་པའི་ཆོས་བསྒྲགས་པས་ཕམ་པར་འགྱུར་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཡོད་པ་མི་སྟོན་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྟོན་པས་ཕམ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དགའ་བ་ནི་བདག་ཉིད་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་འཆད་པས་ན་སྟོན་པའོ། །འཇོག་པ་ནི་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་འཛུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་སྟོབས་གཉིས་ལས་འགྱུར་བར་སྟོན་ཏོ། །གང་ཡང་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཚང་བ་ཡང་རུང༌། མ་ཚང་བ་ཡང་རུང་བས་སྐལ་བ་མེད་པར་འགྱུར་བར་སྟོན་ཏོ། །ཕམ་པ་བྱུང་བའི་དགེ་སློང་ལ་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་འཕགས་པའི་ལམ་འཐོབ་པ་དང༌། དེའི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐོབ་པའི་སྐལ་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་རྟོགས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཚོགས་བསགས་པ་དང་ས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དཔེར་ན་ཉན་ཐོས་ནི་རྩ་བའི་ཉེས་པ་བྱས་པས་དགེ་སློང་མ་ཡིན།
― DTG132_Page_0409 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགེ་སྦྱོང་མ་ཡིན། ཤཱཀྱའི་སྲས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆ་ལུགས་ཙམ་གྱི་སྒོ་ནས་དགེ་སློང་ཞེས་བྱ་བར་ཟད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་བྱས་པས་ཁས་འཆེ་བ་ཙམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་ཟད་དོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་གིས་ནི་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་འགལ་བ་བྱས་ན་ཡང་སྡོམ་པ་བཏང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་འདི་ནི་ཉན་ཐོས་དང་མི་འདྲའོ། །ཆེན་པོས་ནི་གཏོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་རྣམས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་ནི་དེ་ལྟར་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཉམས་པར་བྱས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཆུང་ངུ་ཙམ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ངོ་ཚ་མེད་པ་ངེས་ཀྱང་མ་གུ་བར་བྱེད་དོ། །དེས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་མི་སྤང་བས་ན་དགའོ། །དེ་ལ་ཡང་ཉེས་དམིགས་སུ་མི་ལྟ་བས་ན་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་བ་ཅན་ཏེ། རྣམ་པ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ན་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རྩ་བའི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཆད་པར་གྱུར་ན་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་པ་དྲག་པོ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་ཉམས་པར་བྱས་པས། ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་སྐལ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཚེ་འདི་ལ་ཕྱིར་མ་ནོད་པའི་སྐལ་བ་ཡོད་དོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་ཉམས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏན་དུ་གཏོང་བའི་རྒྱུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྨོན་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པས་གཏོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་ཚེའི་མཐའ་དང་ཉིན་ཞག་གཅིག་གི་མཐའི་བར་དུ་གནས་པར་ཟད་དོ། །ཤི་བའི་འོག་ཏུ་དེ་དག་གི་དྲན་པ་མེད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་མི་མཐུན་པའི་ལུས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཚེ་རབས་ཕྱི་མ་ལ་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་བས་ན་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་བཅས་སོ། །བྱང་ཆུབ་
― DTG132_Page_0410 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དྲན་པ་དང་བློ་གྲོས་དང་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་ཐོབ་པ་དང༌། རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་ཐུག་པའི་བར་གྱི་སྡོམ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཚེ་བ་བརྗེས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །འོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངན་སོང་རྣམས་ཏེ། སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་དང༌། དབང་གི་སྦྱོར་བས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ངན་སོང་དུ་སྐྱེས་ན་ཡང་སྡོམ་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་མེད་དེ། གཏོང་བའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་གཏོང་བའི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་གཏོང་བའི་རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་ལྔར་བསྟན་ཏེ། བྱེ་བྲག་མེད་པའི་བསླབ་པ་ཕུལ་བ་དང་ཤི་འཕོས་པ་དང༌། མཚན་གཉིས་ཅིག་ཅར་སྐྱེས་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆད་པ་དང༌། ཉིན་ཞག་འདས་པའོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དུས་ངེས་པ་དང༌། གཏོང་བའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཚེ་བརྗེས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སྡོམ་པ་གཏོང་བ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །སྟེང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུའོ། །ཐད་ཀ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུའོ། །གཏོང་བའི་རྒྱུ་མེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །མི་དྲན་དུ་ཟིན་ན་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་འཚམ་པ་མ་ཡིན་པ་བྱེད་པ་མེད་པས་ན་དེ་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། དྲན་པ་གསོ་བའི་ཕྱིར་ཡང་མནོས་ན་ཡང་ཉེས་པ་མེད་པ་ནི། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །དཔེར་ན་ཉན་ཐོས་ལ་ལ་ཞིག་ལ་རེས་འགའ་ཙམ་དངོས་པོའི་འགལ་བ་བྱུང་ན་ཡང་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དེ་འདྲ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཉེས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དཔེར་ན་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་དེ་བྱས་ན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ལ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་བྱས་ན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་
― DTG132_Page_0411 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་ཆུང་དུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོར་འགྱུར་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཉེས་པ་བྱེད་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། དངོས་པོ་དང༌། བསགས་པའོ། །དེ་ལ་ཕམ་པ་རྣམས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེས་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དགེ་འདུན་གྱི་ལྷག་མ་ནི་འབྲིང་ངོ༌། །དེ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་ཆུང་ངུའོ། །ཡང་ན་ཕམ་པ་རྣམས་དང༌། དགེ་འདུན་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཆེན་པོ་སྟེ། ཉེས་པ་ལྕི་བས་ཕྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟུང་བ་ནི་འབྲིང་ངོ༌། །ཉེས་བྱས་ནི་ཡང་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ། །ཉེས་པ་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མི་ཤེས་པའམ། བག་མེད་པས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཆུང་ངུའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེ་བས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་འབྲིང་ངོ༌། །མ་གུས་པས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཆེན་པོའོ། །བསམ་པའི་སྒོ་ནས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆུང་ངུས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཆུང་ངུའོ། །འབྲིང་དང་ཆེན་པོས་བྱས་པ་ནི་འབྲིང་དང་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ། །དངོས་པོའི་སྒོ་ནས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བསམ་པའི་སྒོ་ནས་མཚུངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་མཚུངས་པས་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་གྱུར་པའི་སྲོག་ཆགས་བསད་དམ་གསོད་དུ་བཅུག་ན་ལྟུང་བར་འགྱུར་གྱི་མི་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། མིར་གྱུར་པ་ལས་ཀྱང་ཕ་མ་བསད་དམ་གསོད་དུ་བཅུག་ན་ནི་ཕམ་པར་ཡང་འགྱུར་ལ། མཚམས་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་འགྱུར་རོ། །བསགས་པའི་སྒོ་ནས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་ཉེས་པ་གཅིག་གམ་གཉིས་སམ། གསུམ་མམ་ལྔའི་བར་དུ་བྱས་ན་ཡང་ཆོས་བཞིན་དུ་ཕྱིར་འཆོས་པར་མི་བྱེད་པ་འདི་ནི་བསགས་པའི་སྒོ་ནས་ཆུང་ངུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡན་ཆད་ཉེས་པ་བཅུའམ་ཉི་ཤུ་ནས་རྟོགས་པར་ནུས་པ་བརྒྱའི་བར་དུ་བྱས་ཀྱང་ཕྱིར་འཆོས་པར་མི་བྱེད་པ་འདི་ནི་འབྲིང་ངོ༌། །ཉེས་པ་ཚད་མེད་པ་བྱུང་ཡང་ཕྱིར་འཆོས་པར་མི་བྱེད་པ་འདི་ནི་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་
― DTG132_Page_0412 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་དང༌། ལྷག་པར་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པས་ནི་ཉིན་གཅིག་བཞིན་དུ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་རིམ་གྲོ་མི་བྱར་མི་རུང་བས་ན། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་མཆོད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཉེས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཕྱོགས་གང་ན་བཞུགས་པའི་ཕྱོགས་དེ་ལོགས་སུ་བལྟས་ནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྣམ་པས་ཕྱག་བྱའོ། །དེའི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་སྒོ་ནས་མཆོད་རྟེན་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བྱའོ། །ཆོས་དང་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་གླེགས་བམ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བྱ་སྟེ། འདིར་ནི་བླ་ན་མེད་པར་གཏོགས་པ་ཁོ་ནའི་བསྟན་པའི་ཆོས་ལ་བྱ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །འདིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགེ་འདུན་ལ་བྱ་བའི་ཕྱིར། དགེ་འདུན་ལ་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བར་གྱིས་སྟོན་ཏོ། །མཆོད་པ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་བྱ་བ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་ནི་ཐ་ན་ཕྱག་བྱ་བ་ཡན་ཆད་དེ། གཅིག་ཙམ་ཞེས་བྱ་བས་སྟོན་ཏོ། །ངག་གི་ནི་ཐ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བར་གྱིས་སྟོན་ཏོ། །ཡིད་ཀྱི་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་དྲན་པས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཡང་མཐའ་ནི་དང་བ་གཅིག་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཉེས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགལ་བ་དང་བཅས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཉིད་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་པ་དག་པའི་སར་ཆུད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བསམ་པ་དག་པའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་མཆོད་པ་ལ་རྟག་ཏུ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ནི་སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པ་དང་བྲལ་བའི་དུས་མེད་དེ། དཔེར་ན་བདེན་པ་མཐོང་བའི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ལྟ་བས་འདོད་པ་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་དང་དུ་ལེན་པར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཉིད་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་
― DTG132_Page_0413 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ན་དེ་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་མེད་དོ། །སྤང་བའི་འདུན་པ་བསྐྱེད་ན་ནི་ཉེས་པ་མེད་དེ་དེའི་གཉེན་པོ་ལ་ལེགས་པར་བརྟེན་པས་འབད་པར་རྩོལ་ལ། དེའི་གགས་ལ་གནས་ཤིང་ཟློག་པར་བྱེད་བཞིན་པས་ན་རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་ན་ཡང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བཀུར་སྟི་བྱ་བར་འོས་པ་རྣམས་ལ་བཀུར་སྟི་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཆེས་རྒན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ནི་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བའོ། །བཀུར་སྟི་བྱ་བར་འོས་པ་ནི་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་གསོང་པོར་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་འོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་བྱས་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་པའི་རྒྱུ་ནི་ང་རྒྱལ་གྱིས་ནོན་ཅེས་བྱ་བས་སྟོན་ཏོ། །ང་རྒྱལ་གྱིས་ཁེངས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྙོམ་ལས་དང་ལེ་ལོས་མ་བྱས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཀྱི་ཉེས་པ་ཤས་ཆེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲ་བ་ནི་གློ་ཐོར་གྱི་ཚིག་གོ །ཀུན་དུ་སྨྲ་བ་ནི་ཐུགས་བདེ་བའམ། ཞེས་དྲིས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གོ །ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་ནི་དོན་གཞན་འདྲི་བའོ། །རིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་གྱི་རྙེད་པའི་བསམ་པ་སྤངས་པའོ། །གཉིད་ལོག་པ་ན་ཡང་ཐང་དུ་འོང་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་འབྱུང་བ་ནི་སད་པའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བས་སྟོན་ཏོ། །འབེལ་བའི་གཏམ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ནི་ཆོས་མངོན་པ་དང་འདུལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཕན་ཚུན་རྟོགས་པར་བྱེད་པའོ། །འདྲི་བའི་ཚུལ་གྱིས་གཞན་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་ནི་ངག་ཅིག་ཅར་འབྱུང་དུ་མི་རུང་བས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཆོས་ཉན་པའི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་སྙམ་པའི་བསམ་པ་ཅན་ལ་ཡང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །རྣམ་པར་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ལ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ཆོས་ཉན་པ་རྣམས་ཀྱི་གཡེང་བ་བསྲུང་བའི་བསམ་པ་ཅན་དང། ཆོས་སྨྲ་བའི་སེམས་པ་སྲུངས་ན་ཡང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་དེ་དག་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་ཡང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དགེ་འདུན་གྱི་དེར་ཕྱག་བྱ་བའི་ལས་དེ་མི་བྱ་བའམ། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གཏམ་མི་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ནང་ཁྲིམས་བཅས་པའམ། །དེ་དང་ལྷན་ཅིག་
― DTG132_Page_0414 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏུ་དེ་ལྟར་བྱས་ན་གཞན་ཆེས་མང་བ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཟང་ཟིང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་བ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་བྱ་བ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མ་ཐོས་པའི་ཆོས་ཉན་པ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་དུ་དོགས་པ་ལ་ཡང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འབེལ་བའི་གཏམ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ལ་དགའ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དེ་ལ་བདག་ཉིད་ཀུན་དུ་འཛིན་པར་འགྱུར་བར་མཐོང་བའོ། །སྦྱིན་པ་པོ་འགྱོད་པར་འགྱུར་བའམ། གཏི་མུག་གི་དབང་གིས་སྦྱིན་པ་འཁྲུག་པའམ། ཀུན་དུ་འཛིན་པ་བཏང་སྟེ། ནོར་ཐམས་ཅད་བཏང་བས་དབུལ་བོར་གྱུར་དུ་དོགས་པ་ཡང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཆོས་མ་ཡིན་པའི་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་ཆོས་མ་བླངས་ན་ཡང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །མི་རིགས་པ་ལས་འོངས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མི་རིགས་པ་ལས་འོངས་པ་བླངས་པའི་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་དེས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་བགོ་བཤའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། གཞན་ཆོས་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཉན་པ་པོ་སྣོད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ཞེ་འགྲས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ་ཞེས་མེད་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་གུས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དབང་པོ་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་ལ་ཟབ་མོ་བསྟན་པ་བསྲུང་བའི་བསམ་པ་ཅན་ལ་ཉེས་པ་མེད་དེ། དེའི་ཉེས་དམིགས་ནི་སྐྲག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། སྐྲག་པ་ནི་དཀའ་བར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་ཡིད་མི་ཆེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་གཞན་དག་གིས་ལེགས་པར་བརྡ་སྤྲད་ཀྱང་མི་ཉན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྒྱུ་ལས་ཀྱང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་འཕེལ་བ་དང༌། ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་གནོད་པ་དང་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་སྣོད་དུ་མ་གྱུར་པ་ལ་སྟོན་པར་འགྱུར་བར་མཐོང་ན་ཡང་བཏས་པ་མེད་དོ། །ཚུལ་
― DTG132_Page_0415 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྲིམས་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་རྣམས་ལ་སེམས་འཁྲུགས་པས་ཡལ་བར་འདོར་བ་དང་བརྙས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཁྱད་དུ་གསོད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཉེ་བར་འཇོག་པས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་སྟོན་ཏེ། དེ་དག་ནི་བདག་ཉིད་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བྱར་མེད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་དང་འདྲེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྐུར་པ་འདེབས་པ་བསྲུང་བ་དང༌། དགེ་འདུན་གྱི་ནང་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ལ་ཉན་ཐོས་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་བ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བསླབ་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སོ་སོར་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། །སོ་སོར་ཐར་པ་ནི་མ་མོའི་མདོ་ཡིན་ནོ། །འདུལ་བ་ནི་དེའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བའོ། །བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ནི་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་མི་དགེ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་མི་བྱ་བ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་སྟེ། དེ་བྱས་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་ཆང་འཐུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཆང་འཐུང་བ་ཇི་ལྟར་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཡིན་པར་མངོན། འོ་ན་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་མངོན། སྨྲས་པ། སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ངན་སོང་གི་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བག་མེད་པའི་གནས་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་མ་གནང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ཙམ་གྱིས་རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བ་འདི་དཔྱད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཁོ་ནས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྤྱད་པར་ནུས་ལ། ཉེས་པ་གཞན་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཅས་
― DTG132_Page_0416 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཡང་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་མི་འདོད་བཞིན་དུ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྨན་པའི་མན་ངག་ལས་སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་ཆང་འཐུང་བར་འགྱུར་བ་ལྟ་ཡོད་དམ་འོན་ཏེ་མེད། འདི་ལས་ཅིར་འགྱུར། གལ་ཏེ་ཡོད་ན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཉེས་པར་སྤྱོད་པར་རུང༌། འོན་ཏེ་མེད་ན་ནི་དེ་བཞིན་དུ་འཐུང་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་སུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ངེས་ཆང་གི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་བཞིན་དུ་ངོ་ཚ་མི་ཤེས་པས་འཐུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པའི་ཆང་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མ་ཡིན་པར་འཛིན་པ་དེ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། རན་པར་འཐུངས་པས་ར་རོ་བར་མི་ནུས་ལ། དེ་ལྟར་ཡང་ཤེས་བཞིན་དུ་འཐུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན། དུག་ཚོད་ཟིན་པར་སྦྱར་ཏེ་ཟོས་ན་དུག་གི་ཉེས་པ་སྐྱེད་པའི་མཐུ་མེད་དེ། ཉེས་པར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཆང་འཐུངས་སོ་ཅོག་ཀྱང་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆང་འཐུང་བ་རྣམས་ནི་ཕལ་ཆེ་བར་ར་རོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆང་འཐུང་བར་བྱེད་དེ། ཅི་ནས་དགའ་བར་བྱའོ་སྙམ་པ་དང༌། ཡང་ན་ར་རོ་བར་འགྱུར་བར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་བཞིན་པ་དེ་དག་གི་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བར་འདིར་དགོངས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཉེས་དམིགས་མང་བས་ན་བག་མེད་པའི་གནས་ཀྱི་གཞི་ཡིན་ནོ། །འཐུང་བ་ན་ཚོད་རིག་པར་མི་ནུས་པ་ནས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་མ་གནང་དོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་དགེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆང་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ཀྱང་འཐུང་སྟེ། དེ་བས་ན་རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་དུས་མ་ཡིན་པའི་ཁ་ཟས་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །གཞན་དག་གི་སེམས་སྲུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཞན་དག་གི་སེམས་བསྲུང་བས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མ་དད་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ཉིད་
― DTG132_Page_0417 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་འགྲེལ་ཏེ། གང་ཟག་མ་དག་པ་རྣམས་སློབ་མ་སྒྲུབ་པ་རྣམས་ཉིད་ལ་དད་པ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྔ་ནས་དད་པ་རྣམས་ཀྱི་དད་པ་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མ་གནང་བའི་དངོས་པོ་ཅི་ཡང་རུང་བའོ། །མཚུངས་པར་སློབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་བྱ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་མི་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མཚུངས་པར་འགྱུར་ཏེ། མཚུངས་པར་འགྱུར་བའི་གཏན་ཚིགས་ནི། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །བདག་གི་དོན་ལྷུར་བྱེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་འདུལ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་དོན་ལ་མི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་ནི་གཞན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེ་དག་ཀྱང་གལ་ཏེ་ན་གཞན་དད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པར་བྱེད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་རྣམས་ལྟ་ལོས་ཀྱང་བྱེད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དོན་ཉུང་བ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་ཆུང་བའི་སྒོ་ནས་སོ། །བྱ་བ་ཉུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོ་བྱད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མང་ན་བྱ་བ་མང་བར་འགྱུར་ཏེ་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་ལས་ཆུང་ངུར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་རིགས་ལ་གནས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་གཞན་གྱི་དོན་ལ་བྱ་བ་ཉུང་བ་སྙིང་ལས་ཆུང་ངུར་གནས་པ་ནི་མཛེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་གཞན་གྱི་དོན་ཉིད་བདག་གི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཅི་ནས་ཀྱང་གཞན་གྱི་དོན་རྣམས་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་ཉེ་ངུར་མི་འོང་བའི་བྲམ་ཟེ་དང་ཁྱིམ་བདག་རྣམས་ལས་མི་བསླང་བར་མི་བྱ་ཞེས་བྱ་བས་སྟོན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ནི་མི་གནང་བར་བཅས་ཏེ། གོས་མང་པོ་དག་ལས་སྐབས་ཕྱེ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་གོས་ཡ་གཉིས་ཙམ་བླང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཅས་སོ། །ལྷུང་བཟེད་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུ་སྐུད་པ་བསླངས་པ་འཐག་པ་ལ་འཐག་ཏུ་མི་གཞུག་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །མལ་སྟན་སྲིན་བལ་ཅན་དང་གདིང་བ་དང་སྟན་ནང་ཚངས་ཅན་བཅང་པར་མི་བྱ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །གསེར་
― DTG132_Page_0418 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་དངུལ་བླང་བར་མི་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉན་ཐོས་རྣམས་དང་བསླབ་པ་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་ལྟར་སློབ་ན་ནི་ཉེས་པ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ། །གནས་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་གནང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་བ་དང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བསླབ་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལས་ལྟོས་ནས་གྲགས་པའི་སྒོ་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ནི་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐབས་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་མཚམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་བྱ་བར་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་མཐོང་ན་ལས་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡུན་རིང་པོར་མི་བཟད་པར་འགྱུར་བར་རིག་ནས་སྙིང་རྗེ་སྟེ། དེ་བསད་པས་བདག་ཉིད་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར་ཁས་བླངས་ནས་དེ་ཡོངས་སུ་བསླབ་པའི་ཕྱིར། དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་ལ་གནས་ནས་བདག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ནི་བླའི། འདི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་དང་ཕྲད་པས་ནི་མི་རུང་ངོ་སྙམ་ནས་སྲོག་དང་བྲལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་མཆོད་སྦྱིན་བྱེད་པ་རྣམས་དང་འཁོར་བ་ལས་ཐར་བར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕན་པར་འདོད་པ་དང༌། དེ་དག་ལ་མཐོ་རིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕྱུགས་རྣམས་དང་དུད་འགྲོ་སྣ་ཚོགས་གསོད་པ་གང་ཡིན་པ་དག་ཅིའི་ཕྱིར་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པར་མི་འགྱུར། ཅིའོ་ཐུག་དང་ཚྭ་མཚུངས་སམ་དེ་དག་གི་སྲོག་གཅོད་པ་དེ་ནི་གཏི་མུག་ལས་འབྱུང་བ་དང༌། ཆགས་པ་ལས་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཕྱུགས་སམ་སྲོག་ཆགས་གཞན་མཆོད་སྦྱིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་བའི་བསད་པས་
― DTG132_Page_0419 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསད་ན་མཐོ་རིས་སམ་ཐར་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ནི་གཏི་མུག་ཡིན་ཏ། ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལན་དུ་བཙུན་པ་བདག་ཕྱིར་རོ། །ལས་འདིས་བདག་མཐོ་རིས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་འཛིན་ན་ནི་གཏི་མུག་དང་ཆགས་པ་ཡིན་ནོ། །མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་དགེ་སློང་དག་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཆགས་པ་ལས་འབྱུང་བ་དང༌། གཏི་མུག་ལས་འབྱུང་བ་དང༌། ཞེ་སྡང་ལས་འབྱུང་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལོག་པར་ལྟ་བའི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་དེ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་པར་འགྱུར། ཐབས་མཁས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཆགས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྲོག་གཅོད་པ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པར་བསྟན་ན་དེ་དང་དེ་དག་ཇི་ལྟར་མཚུངས། དེ་བས་ན་དགེ་བའི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ཡིན་ཏེ། སེམས་དེ་ནི་ཆགས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དར་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་སུ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་གིས་རྣམ་པར་གཞག་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། ཡིད་ནི་ཆོས་རྣམས་སྔོན་དུ་འགྲོ། གཙོ་བོ་ཡིད་ཡིན་ཡིད་ལས་བྱུང༌། །དགའ་བའི་ཡིད་དུ་གྱུར་ན་ནི། །སྨྲའམ་ཡང་ན་བྱེད་པར་འགྱུར། །སྡང་བའི་ཡིད་དུ་གྱུར་ན་ནི། །སྨྲའམ་ཡང་ན་བྱེད་པར་འགྱུར། །ཡང་གསུངས་པ། འཇིག་རྟེན་དག་ནི་སེམས་ཀྱིས་ཁྲིད། །སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་འདྲེན་པར་བྱེད། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་ནི་སེམས་གཅིག་གི །ཆོས་ཀྱི་ཕྱི་བཞིན་འབྲང་བར་འགྱུར། །ཞེའོ། །དེ་ལྟར་ན་བསམ་པའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པས་སྦྱོར་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་བསམ་པ་དག་པས་སྲོག་གཅོད་པ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྟེ་ཆགས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་འབྱུང་བའི་སྲོག་གཅོད་པ་ཡང་སྐྱོན་ཆགས་པར་འགྱུར་ན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཚིག་རྩུབ་པོ་གསུང་བ་དང༌། བརྫུན་དུ་གསུང་བ་དང༌། མཛའ་བོ་འབྱེད་པ་ཡང་སྐྱོན་ཆགས་པར་འགྱུར་ཏེ། མ་ལ་གནས་ཁྱོད་ནི་བྲན་མོའི་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། འཆར་ཀའི་མདོ་ལས་ཀྱང་མི་བླུན་པོ་ལོང་བ་ཁོ་ན་དང་མཚུངས་པ་ཁྱོད་ལྟ་བུ་ཡང་མིག་དང་ལྡན་
― DTG132_Page_0420 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་དགེ་སློང་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཆོས་མངོན་པ་དང༌། འདུལ་བ་མངོན་པ་ལས་ཀུན་བརྗོད་བར་སེམས་སམ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ནི་ཚིག་རྩུབ་པོ་ཡིན་ནོ། །ཅི་གསུང་གི་མདོ་ལས་ཀྱང་མཛའ་བོ་འབྱེད་པའི་ཚིག་ཕལ་ཆེར་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་མདོ་དེ་ཉིད་ལས་སྔོན་གཅེར་བུ་པའི་དགེ་བསྙེན་དུ་གྱུར་པ་གྲོང་དཔོན་རལ་གྲི་ཐོགས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་བཙུན་པ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་འབྱོར་པ་འཚལ་ཞིང་འབྱོར་བ་འཚོལ་ལ། སྟག་དམུ་རྒོད་གསོས་ན་དེས་འབྱོར་པ་དེ་ཡང་མ་ཐོབ་ཀྱི་སྟེང་དུ་གནོད་པ་ཆེན་པོ་ཡང་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་མེད་བཞིན་དུ་བཙུན་པ་བདག་གིས་ནི་འབྱོར་པར་འཚལ་ཞིང་འབྱོར་པ་ཚོལ་བ་ལས་གཅེར་བུ་པ་བྱིས་པ་ལྟ་བུ་རྨོངས་ཤིང་མི་གསལ་ལ་མི་མཁས་པ་དོན་མ་མཆིས་པར་བརྟེན་ཏོ། །དོན་མ་མཆིས་པར་བསྐོར་ཏོ། །དོན་མ་མཆིས་པར་བསྙེན་བཀུར་བགྱིས་སོ། །བདག་གིས་ནི་དེ་དག་ལས་འབྱོར་པ་དེ་ཡང་མ་ཐོབ་ཀྱི་སྟེང་དུ་གནོད་པ་ཆེན་པོ་ཡང་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་སྨོས་སོ། །མདོ་གཞན་ལས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། རྒྱས་པར་བསྟན་ནས་ཤཱ་རིའི་བུ་དང༌། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ལྟ་བུ་རུང་བ་གཉིས་ལ་ཡང་ངས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་མ་གཏད་ན་རོ་དང་འདྲ་པ་དར་སྣབས་ཟ་བ་ཁྱོད་ལྟ་ལ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཕྲ་མ་དང༌། ཚིག་རྩུབ་པོ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ཡང་དོན་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་སློང་དག་ཚུར་ཤིག །ཁྱོད་ཀྱིས་མའི་ན་ཚོད་ཙམ་མཐོང་ན་ནི་མའི་འདུ་ཤེས་ཉེ་བར་ཞོག་ཤིག །སྲིང་མོའི་ན་ཚོད་ཙམ་མཐོང་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་རོ། །འོ་ན་དེ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་སེམས་དེ་ཉིད་འདིར་ཞེ་སྡང་མ་ཡིན་ནམ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་ལས་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པར་འདོད་དེ་བདག་ལ་བྱམས་པ་བས་ལྷག་པའི་བྱམས་པས་དེས་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་བྱ་བ་ལ་དགེ་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་གནས་ལས་ཡང་དག་པའི་རྟེན་བཟང་པོ་མཐོང་བར་བྱས་ན་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བཏང་བར་འགྱུར། གཞན་ཡང༌། སྦྱོར་བ་གང་གིས་གཞན་གྱི་འཆི་བ་ཕན་པར་མཐོང༌། །དེ་ནི་སྙིང་བརྩེའི་བདག་ཉིད་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན། །གང་ཕྱིར་དགེ་སློང་དྲུག་ཅུ་ལ་སོགས་ཤི་བར་གྱུར། །མདོ་སྡེ་གཉིས་ལས་དེ་ནི་ཐུབ་པས་མ་
― DTG132_Page_0421 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུངས་སམ། །མདོ་སྡེ་གཉིས་ལ་ཤིང་གི་ཕུང་པོ་ལྟ་བུའི་མདོ་ལས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཤད་པ་ན་དགེ་སློང་དྲུག་ཅུ་ནི་ལེན་པ་མེད་པར་ཟག་པ་རྣམས་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །དགེ་སློང་དྲུག་ཅུ་ནི་ཁ་ནས་ཁྲག་དྲོན་མོ་སྐྱུགས་སོ། །དགེ་སློང་དྲུག་ཅུ་ནི་བསླབ་པ་ཕུལ་ནས་ཉམས་པར་གྱུར་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བགྱི་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དཀའ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དཀའ་ལགས་སོ་ཞེས་ཀྱང་འཛེར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་སྟེ། མདོ་དེ་ལས་དེ་སྐད་ཅེས་བཤད་པའི་རྒྱུས་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་ཏེ། བསྟན་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་ནི་མངོན་པར་མཐོ་བ་ཐོབ་པ་དང་ཁ་ཅིག་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་མང་པོ་ལས་ཉམས་ཏེ། གནས་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་ནི་སེམས་ཐ་དད་པ་རྣམས་སོ། །དབྱུག་པས་རི་དགས་འཚོར་གྱི་མདོ་ལས་ཀྱང་དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་ལ་མི་སྡུག་པ་བཤད་ཅིང་མི་སྡུག་པ་བསྒོམ་པའི་བསྔགས་པ་ཡང་བརྗོད་དེ། དགེ་སློང་དག་མི་སྡུག་པ་བསྒོམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཕན་ཡོན་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང༌། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་རྣམས་མི་སྡུག་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། མི་སྡུག་པ་བསྒོམས་ནས་ལུས་རུལ་པ་འདིས་ངོ་ཚ་ཞིང་འཕྱ་སྨད་དེ། དེས་སྨོད་པའི་བར་དུ་བྱེད་ཅིང་མཚོན་གྱིས་ཀྱང་ལྕེབ་པར་བྱེད། དུག་ཀྱང་ཟ་བར་བྱེད་གཡང་སར་ཡང་མཆོང་བར་བྱེད། ཐག་པས་ཀྱང་འགེགས་ཏེ་འཆི་བར་བྱེད་པ་ནས། དགེ་སློང་གིས་དགེ་སློང་གསོད་པར་བྱེད་པའི་བར་བྱེད་དེ། སྲོག་གཅོད་པ་དེ་དང་སྔ་མའི་ཚིག་རྩུབ་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཞུགས་པ་ཡིན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཡང་ཚུལ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་བྱ་བ་བྱས་པ་བྱེད་པ་བྱས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འདུལ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་ཐ་ན་དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དང༌། ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱིས་པ་ནི་ཚེ་འདི་ཆེད་ཆེར་འཛིན་ཏོ། །མཁས་པ་
― DTG132_Page_0422 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི་ཚེ་ཕྱི་མ་ཆེད་ཆེར་འཛིན་ཏོ་ཞེས་མདོ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མིག་རྒྱང་རིང་བར་ཚེ་ཕྱི་མ་ཆེད་ཆེར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་འདིའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པའི་བདེ་བ་ཆུང་ངུ་ཕྲན་ཚེགས་ཙམ་ལ་ནི་མི་ལྟའི། ཡུན་རིང་པོ་ཚེ་ཕྱི་མའི་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་མང་པོ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཁོ་ན་ལ་ལྟ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཁ་ཅིག་ལ་ནི་དགེ་བ་གཞིག་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཁ་ཅིག་ལ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་གཞིག་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག་ལ་ནི་བདེ་བ་གཞིག་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག་ལ་ནི་གཡོག་འཁོར་གཞིག་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཁ་ཅིག་ལ་ནི་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བས་སྦྱོར་བར་མཛད་དོ། །ཁ་ཅིག་ལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བས་སྦྱོར་བར་མཛད་དོ། །ཁ་ཅིག་ལ་ནི་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་པ་གནོད་སྦྱིན་དྲག་པོ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པས་འཆི་བའི་འཇིགས་པ་སྐྱེད་ནས་འདུལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་མཛད་པའི་བག་མེད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ལ་ནི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡེ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་འདུལ་བ་ལས་ཀྱང་ཆོམ་རྐུན་གྱིས་ཁྱེར་བའི་རྫས་དགྲ་བཅོམ་པས་ཕྱིར་བཀུག་གོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལ་མ་བྱིན་པར་ལེན་པའི་ཉེས་པ་ཡང་མེད་དེ། བསམ་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་ཏིལ་གྱི་འབྲུ་ཙམ་ནང་དུ་བཅུག་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་བསམ་པ་མེད་དེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མེད་ཅིང་ཚོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་འཁྲིག་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་བསམ་པ་ཅན་དབང་ཐོབ་ཅིང་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་པས་ནི་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པས་མི་དགེ་བ་ལས་ཀྱི་ལམ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཁོ་ནར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་མཆོག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། དེ་ལ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་
― DTG132_Page_0423 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཆུང་བ་དང༌། ཤེས་རབ་རྟུལ་བ་དང༌། བདག་གི་ཕྱོགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་དོན་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱི་བློ་ཡང་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་སྤྱོད་པ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་མཁྱེན་པར་ཟད་དེ། དེ་བས་ན་གཞན་དག་གིས་ནི་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་མང་པོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཐབས་ཡེ་སྤང་བར་བྱའོ། །དགེ་བའི་སེམས་སམ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་སུ་རིག་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བསམ་པ་དག་པར་རྟོགས་ནས་བྱེད་པའོ། །འཛེམ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐབས་གཞན་མེད་དེ་ཕོངས་ཆོས་སུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་མ་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ཁོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ལ་ཕྱི་མ་ལ་ཕན་པའི་བསམ་པ་ཁོ་ན་བསྐྱེད་ན་ལས་དེ་ལྟ་བུ་བྱེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཉེས་པ་མེད་དེ། ཡང་དག་པའི་དོན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བྱ་བ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་པ་རྣམས་ཁོ་ན་འཇུག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས་དེ་དག་ཁོ་ནའི་ཡིན་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་བྱིན་པར་ལེན་པའི་སྐབས་སུ་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱང་དབྲོག་པ་ནི་སེམས་ཅན་མང་པོ་ལ་ནོར་མང་པོ་སྦྱིན་པའི་བསམ་པ་ཡོད་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྨོས་སོ། །གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཕ་རོལ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའོ། །ནོར་དེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པས་ཡུན་རིང་པོར་གནོད་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་ནོར་དེ་སླར་འཕྲོགས་ཏེ་གནས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འབུལ་བར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པས་གཟིར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འཕྲད་ན་འཆི་བར་འགྱུར་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་ཁོན་གྱི་བསམ་པ་འཛིན་ཏེ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་རིག་ནས་བྱེད་དོ། །མགོ་གཙང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་ལ་ལོག་པར་གཡེམ་པའི་ཉེས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་བུད་མེད་དབང་དུ་གྱུར་ན་ནི་དགའ་མགུར་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་ཡང་སྦྱར་དུ་ཡོད་ལ། མི་དགེ་བ་ལ་ཡང་སྤང་དུ་གཞུག་ཏུ་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་
― DTG132_Page_0424 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་མང་པོ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དག་མཐོང་ན་བདག་ལ་མི་ལྟ་ཞིང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་ལྟ་སྟེ་བྱེད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་གནས་སྐབས་ལ་བབ་པའི་ཚེ་ཐབས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕྲ་མས་མཛའ་བོའི་དབྱེན་བྱས་ནས་བསྟན་པ་ལ་འཛུད་པར་བྱེད་ན་ཡང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཚིག་རྩུབ་པོ་དྲག་པོའི་སྦྱོར་བ་དྲག་པོས་མི་དགེ་བའི་གནས་ནས་བསླངས་ཏེ། དགེ་བའི་གནས་སུ་དགོད་པའི་ཕྱིར་སྨ་འབེབས་པར་བྱེད་ན་ཚིག་རྩུབ་པོ་སྨྲས་ཀྱང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཚིག་ཀྱལ་པས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དེའི་སྒོ་ནས་འདུལ་བ་ལ་ཡང་ཉེས་པ་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱང་ལོག་པར་འཚོ་བའི་སྦྱོར་བས་ཉེས་པ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ལོག་པར་འཚོ་བར་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཉེས་བར་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་ན་ཉེས་པར་འགྱུར་བར་སྟོན་ཏོ། །རྒོད་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་རྣམ་པར་མ་ཞི་བ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། རྣམ་པར་མ་ཞི་བ་ཞེས་སྨོས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྟ་གད་དུ་དགོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཆེར་དགོད་པའོ། །ཀུན་ཏུ་རྩེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྦྱོར་བའོ། །ཀུན་དུ་ཅ་ཅོ་འདོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་སྒོ་ནས་སོ། །དགའ་བཞིན་གྱིས་ནི་གང་གི་བསམ་པ་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་ངས་རྟོགས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འཁོར་བ་ཉིད་དུ་གནས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མདོ་ལས་བྱུང་བ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འཁོར་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བར་གནས་ན་ཡང་ཉེས་པར་འགྱུར་བར་བསྟན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཤེས་རབ་རྟུལ་བས་ཀྱང་འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་ཞིང་འཁོར་བ་ལ་སྐྱོ་བར་བྱ་དགོངས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལྟ་ཧ་ཅང་ཡང་བྱ་དགོས་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་དང༌། མཐུ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་སློང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་
― DTG132_Page_0425 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནོ། །སྙན་པ་དང་མི་སྙན་པ་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པ་དེ་ཉིད་ནི། དྲི་ངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བཤད་དོ། །མི་སྲུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མི་སྤོང་བ་སྟེ། མི་བདེན་པས་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། བདེན་པའི་དངོས་པོ་དང་བདེན་པའི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པ་དང་གོ་རིམས་སུ་སྦྱར་རོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་ནི་ཤིན་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་ཏེ། དགའ་བར་བྱར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མ་ཡིན་པའི་སྒོ་ནས་གཞག་པའི་དྲི་ངས་ལ་དྲི་ངས་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་མི་བྱེད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཐབས་དྲག་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་སྤྱོད་པ་མི་སྡུག་པས་ཆད་པས་གདུལ་བ་རྣམས་ལ་བྱའོ། །ཡིད་མི་དགའ་བར་གྱུར་པ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་སེམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་དག་གི་དོན་ཆུང་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚེགས་ཆེན་པོར་གྱུར་ན་མ་བྱས་ཀྱང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དགེ་སློང་གི་ཆོས་བཞི་དང༌། བྲལ་བའི་ཉེས་པ་བསྟན་ཏེ། གཤེ་བ་ནི་ཁྲོས་ནས་སྤྱོ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཁྲོ་བ་ནི་ཁྲོར་གཞུག་པའི་བསམ་པ་ཅན་གྱི་དག་གི་སྤྱོད་པ་མི་སྡུག་པའོ། །རྡེག་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པའི་བསམ་པས་སྣུན་པར་བྱེད་པའོ། །མཚང་འབྲུ་བ་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་ཉེས་པ་གླེང་བའོ། །ཉེས་པ་བྱས་པ་ཤད་ཀྱིས་བྱང་བར་མི་བྱེད་པའི་ཉེས་པ་བསྟན་ཏེ། ཉེས་པ་བྱས་སམ་མ་བྱས་པར་ཡང་ང་རྒྱལ་ན་བྱས་སུ་དོགས་པ་ནི་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྲག་དོག་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ང་རྒྱལ་གྱིས་ནོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ངོ་ཚ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེས་པ་བྱས་ན་ཡང་ཤད་ཀྱིས་བྱང་བར་མི་བྱེད་པ་དང༌། དགོས་པ་ལ་ཡལ་བར་འདོར་བའོ། །འཐབ་ཀྲོལ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤད་ཀྱིས་བྱང་བར་བྱས་ན་ཡང་འཁྲུག་པར་འགྱུར་བའོ། །རྩོད་པར་བྱེད་པ་ནི་དེའི་སྒོ་ནས་རྩོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོད་པའི་དང་ཚུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པར་ཤེས་པ་སྟེ། ཤད་ཀྱིས་བྱང་བར་བྱས་ཀྱང་རུང་མ་བྱས་ཀྱང་རུང་དེའི་སེམས་འགྱུར་བ་མེད་པར་རིག་པའམ། ཤད་ཀྱིས་བྱང་བར་བྱེད་མི་འདོད་པའམ། ངོ་ཚ་བར་བྱེད་དེ་མི་མཐུན་པར་འདུ་ཤེས་པར་རིག་
― DTG132_Page_0426 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ན་ཤད་ཀྱིས་མ་སྦྱངས་ཀྱང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །རྩོད་པ་ལ་ཉེས་བ་བྱུང་བ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྩོད་པ་བྱུང་བ་རྣམས་དང༌། རྩོད་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ། ཤད་ཀྱིས་བྱང་བར་བྱེད་པའོ། །མི་ཉན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་མི་དགའ་བའམ། མི་བཟོད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རིགས་པའོ། །ཁྲོ་བའི་བསམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྲོ་བའི་སེམས་ཏེ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབྱུང་བའོ། །འཛིན་པ་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །ཚོགས་སྡུད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་སྨས་པ་ནི། རིམ་གྲོ་བྱ་བ་དང་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་དང་ལྡན་པས་རིམ་གྲོ་བྱ་བ་དང༌། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་བདག་གིར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་མེད་དེ། སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་བསམ་པ་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྲེ་མོ་གཏམ་ལ་ཀུན་དུ་ཆགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ནི་བྲེ་མོ་གཏམ་ལ་འདུས་པའི་ནང་དུ་རྒྱལ་པོ་དང་ཆོམ་རྐུན་ལ་སོགས་པའི་གཏམ་ངན་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །བརྗེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་པའོ། །དྲན་པ་ལ་གནས་ཀྱང་ཕ་རོལ་གྱི་ངོར་ཉན་པ་དང༌། ཡ་མཚན་དུ་འཛིན་པ་དང་དྲིས་པའི་ལན་འདེབས་པ་ཙམ་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དེ། །སློབ་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། འོག་ནས་འབྱུང་བ་ལ་ནི་དེ་ཡང་ཉེས་པའི་གནས་ཡིན་ནོ། །སེམས་གནས་པ་ཉིད་ནི་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པར་འདོད་ལ་ཞེས་བྱ་བས་སྟོན་ཏོ། །བསམ་གཏན་ལ་བརྩོན་པ་ཁོ་ནའི་སྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། །འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ན་ཡང་བསམ་གཏན་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་ཉེས་པར་འགྱུར་བ་ནི། ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་ཞེས་བྱ་བས་སྟོན་ཏོ། །ཤེས་རབ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་ཉེས་པར་འགྱུར་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་བསླབ་པར་ཡང་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནན་ཏན་དུ་བསྒྲུབ་པར་མི་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དོན་མེད་པ་ནི་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བརྩོན་པར་བྱ་བ་ནི། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་དེ་ལ་བརྩོན་པའི་འདུན་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ན་
― DTG132_Page_0427 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉེས་པ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཕལ་པོ་ཆེའི་ལམ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ནི་དེ་ཉིད་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསླབ་པར་བྱ་དགོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཡུན་ཐུང་དུས་ཀྱང་དྲན་པར་ནུས་པ་དང༌། སེམས་རྣོ་ཞིང་ཤེས་རབ་གསལ་བས་དོན་སེམས་པ་དང་རྟོགས་པར་བྱེད་ནུས་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་རྟོགས་པར་ནུས་ཏེ། རྟོགས་པའི་ཤས་ཆེ་བ་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལས་ཉེས་འགྱུར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱུར་བ་ཁོ་ནར་རྒྱུན་དུ་ཆུད་པ་དང༌། གུས་པར་བརྩོན་ཞིང་གོམས་པར་བྱེད་དེ། རང་གི་གཞུང་ལ་བརྩོན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དང་ཡང་མ་འགལ་བར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་ལ་བརྩོན་པར་བྱས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ལ་གནས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་གྱི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ལ་སྦྱོར་བ་མ་གནང་སྟེ། དཔེར་ན་དགོས་པའི་དབང་གིས་སྨན་ཚ་བ་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ལ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་བྱའོ། །མཆོག་ཏུ་ཟབ་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བློ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དོན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ཞིང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་རྟེན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་རྟེན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ཏུ་ན་དོན་བཟང་པོ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོ་ཡང་མ་ཡིན་པ་སྟེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཞེས་སྨོས་སོ། །སྐུར་བ་འདེབས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་བྱེད་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་ཏེ། རང་གི་སྟོབས་དང་རྒྱུའི་སྟོབས་སམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞེན་གྱི་སྟོབས་དང་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་སོ། །གལ་ཏེ་ཟབ་མོ་ལས་སེམས་མི་འཇུག་པར་འགྱུར་ན། དེ་ལས་སྒྲུབ་པ་ནི་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །ལོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་མིག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་གི་ཚད་མས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དགོངས་ཏེ་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཞན་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པའི་ཚིག་ཡིན་པའི་
― DTG132_Page_0428 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་རོ། །མོས་པའི་དབང་ཁོ་ནས་སྤོང་བར་མི་བྱེད་ན་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ལ་ལ་ནི་མོས་པ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཞེས་བརྗོད་དེ་དེ་དང་སྦྱར་ན་ནི་མ་མོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སྤོང་བར་མི་བྱེད་ན་ཉེས་པ་མེད་ཅེས་བྱའོ། །སྔར་ནི་རྙེད་པ་དང༌། །བཀུར་སྟི་ལ་བརྐམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བདག་བསྟོད་པའི་ཕམ་པ་ལྟ་བུའི་གནས་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་བདག་ལ་གཅེས་པར་འཛིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་བདག་ལ་སྟོད་པར་བྱེད་པའི་ཉེས་པའི་གནས་གཞན་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཟང་ཟིང་བཅས་པའི་སེམས་ཞེས་སྨོས་སོ། །བསྟན་པའི་དགྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མུ་སྟེགས་ཅན་ལ་སྨོད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་དགོས་པ་ནི་བསྟན་པ་གནས་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །བདག་ཉིད་གཅེས་པར་བྱ་བ་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་གཞན་དག་གིས་དད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བདག་བསྟོད་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །མ་ཚོར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་སྒྲོགས་པ་ཡོད་པར་མི་ཤེས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་འགྲོ་ན་ཆོས་སྨྲ་བ་མི་དགའ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ལན་དུ་མ་ཐོས་པ་དང་སྔོན་ཤེས་ཟིན་པའི་དོན་གྱི་གཏམ་ཡིན་པར་ཤེས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཐོས་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །རྒྱུན་མི་ཆད་པར་བསམ་གཏན་ལ་བརྩོན་པ་ནི་རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་རབ་རྟུལ་བ་དང༌། ལུང་ནོད་པ་ལ་སོགས་པ་སློབ་པ་ལ་བརྩོན་པ་ལ་ཡང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཁྱད་དུ་གསོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་ནས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་མི་བསྐྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཀུར་སྟི་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པའོ། །འཕྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨ་འབེབས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྟིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་བརླང་པོ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་མ་གུས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ལ་མ་གུས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཚིག་འབྲུ་ལ་རྟོན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ལ་མི་བརྩོན་པའི་ཉེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་རྣམ་པར་དབྱེ་བས་ལས་བརྩམས་ཏེ་གྲོགས་བྱ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྟེན་ཡོད་པ་ནི་བྱེད་པ་གཞན་ཡོད་པའོ། །ཆོས་མ་ཡིན་པའི་བྱ་བ་དག་ལ་ཉེས་པ་མེད་པ་ནི་གནོད་པ་
― DTG132_Page_0429 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ལ་བཅོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་བྱེད་དུ་གཞུག་པའོ། །དེ་བས་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཤེས་རབ་མེད་པ་དང༌། སློབ་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཆེས་མང་བ་དག་གི་སེམས་སྲུང་བ་དང༌། དགེ་འདུན་གྱིས་བཅས་བ་སྲུང་བ་ལ་ཡང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །མགོན་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་ནུས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡང་རྟེན་ཡོད་པ་སྟེ། རྣམ་པ་གཞན་དུ་ཡང་ཚོལ་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནད་རྒྱུན་རིངས་ནི་ཡུན་རིང་དུ་ན་བ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བསམ་གཏན་དང་ཁ་ཏོན་ལ་བརྩོན་པ་ནི་སྔ་མ་ཁོ་ན་བཞིན་ནོ། །རིགས་པའི་གདམས་ངག་མི་སྟོན་པའི་ཉེས་པ་བསྟན་ཏེ། རིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱོན་མེད་པའོ། །མི་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་སྟོན་མི་ཤེས་པའོ། །དེ་ཉིད་མཁས་སམ་སྟོན་པ་གཞན་ཡོད་པ་དང༌། གལ་ཏེ་མི་དགའ་བས་ཉན་པར་མི་འགྱུར་བའམ། བཀའ་བློ་མི་བདེ་བས་ལོག་པར་འཛིན་པ་དང༌། དགའ་ཞིང་གུས་པ་མེད་པས་གདུལ་དཀའ་བའི་ཕྱིར་དམུ་རྒོད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་དང༌། ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱས་ཀྱང་མི་འདོད་ན་མ་བྱས་ཀྱང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཡང་དག་པར་སློང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་སློད་བ་པོ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་བསྡུས་སོ། །རུང་བ་མ་ཡིན་པའི་བསམ་པས་མ་བྱིན་པ་དང༌། མི་འཕྲོད་པ་སློང་བ་དང༌། རྒྱལ་པོ་ལ་གནོད་པར་སེམས་ཤིང་རྒྱལ་པོ་ལ་གློ་བ་རིང་བ་ལ་རྒྱལ་པོའི་སེམས་སྲུང་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འཁོར་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་བཟུང་ལ་བདག་ཉིད་གྲགས་ཤིང་བསོད་ནམས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་གོས་ལ་སོགས་པ་རྙེད་པའམ། ཡང་ན་བདག་ཉིད་ཚོལ་ནུས་ཀྱང་རུང་སྟེ་མ་བྱིན་པའོ། །མི་རིགས་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་འདུལ་བའི་སྐལ་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་མ་བྱིན་ན་ཡང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་ནི་བསྟན་པའི་དགྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚར་བཅད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་ཉིད་ནི་བསྔགས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདོད་པ་ཆུང་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་གཞན་ཡང་བརྗོད་དུ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་གླེང་བའི་རྒྱུས་གང་ཟག་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་
― DTG132_Page_0430 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བར་མཐོང་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བསྐྲད་པ་དང་གཏན་དུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོས་སུ་མི་རུང་བའི་སྐབས་ཉིད་ནི་བཀའ་བློ་མི་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བཤད་དོ། །དུས་ལ་སྡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གཞན་ལ་སྡོད་པ་དང༌། འཐབ་པ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་ལ་ལྟ་བའོ། །དགེ་འདུན་འཁྲུག་ཅིང་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་འདུན་ཁྲག་ཁྲུག་ཏུ་འགྱུར་བའམ། ཐ་དགུར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་ཉིད་གཡོ་མེད་པ་དང༌། ཤས་ཆེར་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་ལྡན་པས་སྒྲུབ་སྟེ་ཉེས་པ་འཆགས་པར་བྱེད་པ་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བསྟན་པ་ལ་ཞེ་འགྲས་པ་རྣམས་ཀྱི་དད་པས་བྱིན་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བས་ན། སྤོང་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔགས་སམ་སྨན་ནམ་ཆོ་འཕྲུལ་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྒྲོགས་པའོ། །གནས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཉེས་པ་མེད་པ་ནི་སེམས་འཁྲུགས་པ་དང་ཚོར་བས་ཉེན་པ་ལ་ལྷག་པར་ཡང་ཉེས་པ་མེད་དེ། ཚོར་བས་ཉེན་པ་ནི་ཚོར་བ་དྲག་པོས་བརྒྱལ་བར་འགྱུར་བའོ། །སྡོམ་པ་མ་མནོས་པ་ནི་སྡོམ་པ་མ་བཟུང་བའོ། །དངོས་སུ་བྱུང་བ་ཤ་སྟག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དེ་དང་དེར་དངོས་སུ་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །ཐོར་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཐོར་བ་རྣམས་སོ། །ཚང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །སློབ་པར་འདོད་པའི་བསམ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལའོ། །བྱང་ཆུབ་འདོད་པའི་བསམ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་བསམ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལའོ། །ཉེས་བྱས་སུ་བསྡུ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་པ་ནི་ཐ་དད་པ་མེད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱ་བ་ལས་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཁོ་ནར་ཟད་དོ། །གང་སུ་ཡང་རུང་སྟེ། ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་པ་ནི་སྐལ་བ་མེད་པ་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་སྡོམ་པའི་ཁྱད་པར་ལ་གནས་པ་ནི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལ་སྐལ་བ་མེད་པར་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་
― DTG132_Page_0431 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉེས་པ་འབྲིད་ནི་ཚོགས་སམ་ཡང་ན་དགེ་འདུན་ལ་བཤགས་པར་བྱའོ་ཞེས་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་གནས་ཀྱིས་ལྕི་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོག་མར་བརྗོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་བདག་ཅག་ནི་དངོས་པོ་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ལས་ཉེས་བྱས་ཀྱི་ནོངས་བ་བྱུང་བ་སྟེ་ཞེས་བཤགས་པའི་རིམ་པ་སྟོན་ཏོ། །ལྷག་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེས་བྱས་ཀྱི་ནོངས་པ་བྱུང་བ་དེ་དག་བཤགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལེན་པ་པོས་ཀྱང་ཉེས་པ་དེ་དག་མཐོང་ངམ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེས་ཀྱང་མཐོང་ངོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཕྱི་ཆད་སྡོམ་པར་བྱེད་དམ། ལེགས་པར་སྡེམ་པར་བགྱིད་དོ་ཞེས་དེ་ལྟར་གསུམ་གྱི་བར་དུ་བྱའོ། །ལེན་པ་པོ་མེད་ན་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ཉེས་པ་བཤགས་པར་བསྟན་ཏོ། །སྡོམ་པ་བླང་བའི་ཆོ་ག་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །འདོད་ཆགས་ནི་འདིར་སེམས་ཅན་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་ལ་བྱམས་པ་དེའི་སྒོ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཅི་སྤྱོད་ཀྱང་རུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་བྱས་ན་ཡང་ཉེས་བྱས་སུ་ནི་མི་འགྱུར་གྱི། ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ལེགས་པར་བྱས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་འདོད་ཆགས་ལས་འབྱུང་བ་ནི་ཉེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ལ་སྡང་བ་ནི་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པར་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་ཡང་མི་འགྱུར་བས་དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་བྱེད་པ་ནི་ཉེས་བྱས་ཀྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཞེ་སྡང་ལས་བྱུང་བའི་ཉེས་པའི་གནས་ལ་ཕལ་ཆེར་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །འདི་ལྟ་སྟེ་གཞི་བསྡུ་བ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ་ཆུང་ངུ་དང་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཉམས་པ་བཞི་བཞིར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཆོ་ག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། འཚོ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
― DTG132_Page_0432 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ཀྱི་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རང་གི་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་པོའོ། ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་བསྒྲུབ་པའི་བསམ་པས་ལེགས་པར་བརྗོད་པའི་གནས་པ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་ཀྱིས་ཕོངས་པ་མེད་པའི་མཆོག་ལ་བརྟེན་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །འདྲལ་བར་མི་བྱེད་པ་ནི་བསླབ་པའི་བཞི་ལས་འགལ་བར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསླབ་པར་གཏོགས་པའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་གོ །བསླབ་པ་དག་ལ་གུས་པ་དང༌། བག་ཡོད་པར་ཤས་ཆེར་གནས་པས་ན་ཉེས་པ་རྒྱུན་དུ་མི་བྱེད་དོ། །བརྒྱ་ལ་ཉེས་པ་ཞིག་བྱས་ན་ཡང་མཐོལ་བས་སྡིག་པ་འ་ཆགས་པར་བྱེད་དེ། །རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་གིས་ཐོག་མ་དང་བར་དང་ཐ་མ་རྣམས་སུ་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བྱང་བར་སྦྱོར་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བསམ་པས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་བདག་འདུལ་བར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཞེས་སྨོས་སོ། །དོན་དུ་མི་གཉེར་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་གཅིག་པུར་ངེས་པར་བསྟན་པ་སྟེ། དེའི་དོན་ཁོ་ནར་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པའི་སྦྱོར་བའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ནི་ས་བཅུ་པོ་དག་ལ་བསླབ་པ་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བར་གཏོགས་པའི་ལམ་མོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་འཇུག་པའི་བསམ་པའི་དབང་གིས་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་
― DTG132_Page_0433 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི་ལེ་ལོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །ལེ་ལོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་རྣམས་ལ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་འདྲེས་པ་ནི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་བར་ཆད་པ་ཡོད་པ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པ་ཀུན་དུ་མི་སྤྱོད་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྡིག་པ་ནི་སྨད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་དགེ་བ་རྣམས་ནི་དགེ་བ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱིར་ཞིང་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འབྱུང་བས་ནི་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་འབྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིམས་ནད་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཉེས་དམིགས་ནི་ཚེ་འདི་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་ལུས་དང་སེམས་ཡོངས་སུ་གདུང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ངན་འགྲོ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཡང་འབྱུང་བ་རྣམས་སོ།། །།དེ་བས་ན་ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤིར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་ཉེས་དམིགས་ཡིན་ཏེ། ཡུན་རིང་པོར་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསོད་ནམས་བྱས་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཀུན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བ་བྱས་པས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོའི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་བསོད་ནམས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །ཕོངས་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་དག་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་པོ་ཉིན་མཚན་དུ་དགའ་ཞིང་མཆོག་ཏུ་དགའ་བའི་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་སོ། །གཉིས་པ་སྟེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་ཡང་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་སོ། །གསུམ་པ་སྟེ་ཕོངས་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཡང་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་སོ། །བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མདོ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་དང་དགེ་བ་སྡུད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །རྒྱས་པར་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་
― DTG132_Page_0434 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་འདིའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སྟེ། དཀའ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་བསྟན་པས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །བཤད་པས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་བསྟན་ཏོ། །བཤད་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ནི་དཀའ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དཀའ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། གཏང་དཀའ་བའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལེན་པས་ན་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་དཀའ་བ་ལ་བརྟེན་ཏོ། །བླངས་ན་ཉམ་ཐག་པར་གྱུར་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བས་ན་རྗེས་སུ་བསྲུང་བ་དཀའ་བ་ལ་བརྟེན་ཏོ། །རྒྱུ་བ་དང་གནས་པ་དག་ལ་ཤིན་ཏུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་པས་ན་ཡོངས་སུ་དག་པ་དཀའ་པ་ལ་བརྟེན་ཏོ། །གཞན་དག་ནི་གཞན་དུ་ཡང་འཆད་དེ། ལེན་པ་དང་སྲུང་བའི་སྒོ་ནས་དཀའ་བར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་སྲུང་བ་ནི་ཉམས་ལ་བབ་པར་གྱུར་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བ་དང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྔས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱ་བའི་ལུས་ཀྱིས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་འབྱོར་པར་འགྱུར་བས་ན་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བའོ། །གང་དག་དང་ལྷན་ཅིག་པ་སྟེ། གཉེན་འདབ་དང་རྩ་ལག་སྡུག་ཅིང་བྱམས་པ་ནས་ཡིད་དུ་འོང་བའི་བར་དག་དང་ངོ༌། །དེ་དག་ཀྱང་མང་བ་དང་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ན་ཆེ་བའོ། །གང་དག་གིས་བསྒྲུབ་པ་ནི་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་མང་བ་དང༌། ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཆེ་བའོ། །གང་ལོངས་སྤྱོད་ནི་ཟས་དང་སྐོམ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཕྱོགས་ཆེན་པོ་དང་འཁོར་ཆེན་པོ་དང༌། ནོར་དང་ཡོ་བྱད་ཕལ་པོ་ཆེར་གྱུར་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བར་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་ལྔས་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་ལུས་གང་གིས་ཅིའི་ཕྱིར་ལོངས་སྤྱོད་པ་སྟེ། འཚོ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ལ་དེ་གཉིས་ཀྱང་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཆེ་བའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་དང་འདྲའོ། །ནོར་དང་འབྲུ་དང་མཛོད་དང་བང་བའི་ཚོགས་ཕལ་པོ་ཆེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་དཀའ་བའོ། །ནོར་དང་འབྲུ་མང་བས་ན་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའོ། །དཀའ་བཙན་པས་དེ་དག་ལ་ཅི་དགའ་དགུར་
― DTG132_Page_0435 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབང་བྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ན་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ལ་དབང་བྱེད་པ་སྟེ། གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་གཏང་བར་མི་ནུས་པ་ཡིན་ལ། དེ་བཏང་བས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་དཀའ་བ་ཡིན་ཏེ། མདོ་གཞན་ལས་ཀྱང་འདི་སྐད་དུ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་གླིང་བཞིའི་དབང་ཕྱུག་ལ་དབང་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་འདོད་ན། སྐད་ཅིག་གཅིག་ཁོ་ནས་བཙུན་མོ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །ཉམས་ལ་བབ་པར་གྱུར་པ་ནི་སྲོག་ལ་ཐུག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏེ། འཆི་བ་ལ་ཐུག་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཐེབས་ན་ཡང་སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྒྱུ་བ་དང་གནས་པ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་བག་ཡོད་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བསམ་པ་དང་སྦྱོར་བ་དག་པས་ན་བརྒྱ་ལམ་ན་གནས་སྐབས་འགའ་ཙམ་ལ་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་སྐད་ཅིག་ཕྱིན་ཆད་ནས་མ་ཤི་བའི་བར་དུ་ཡང་ཉེས་པ་མི་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་རྗེས་སུ་བསྲུང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་བཞིའི་སྒོ་ནས་ཞུགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོའོ།། །།སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་བསྒྲུབས་པས་ན་ཡང་དག་པར་བླང་བ་བྱས་པའོ། །སེམས་དང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་ལ་མི་ལྟ་བས་ན་རང་བཞིན་གྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །ཡུན་རིང་པོ་དང་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་དུས་ནས་ཞུགས་པས་ན་གོམས་པའོ། །བསྡུ་བའི་དངོས་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པས་ན་ཐབས་དང་ལྡན་པའོ། །རིགས་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པའི་རྟགས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱིའོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཏེ། དེ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འཐོབ་པའོ། །གོམས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་སྦྱོར་བས་གོང་མ་བས་ཀྱང་ཆེས་གོང་མ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་བས་ཀྱང་ཆེས་གྱ་ནོམ་པར་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གོམས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་སྔོན་གྱི་ཚེ་
― DTG132_Page_0436 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབས་གཞན་དག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་རང་བཞིན་གྱིས་གཙང་ཞིང་ཁྲུས་བྱས་ལ་ལུས་བྱུགས་པ་ནི་མི་གཙང་བ་དང་མི་མཐུན་ཞིང་མི་འདོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་སྡིག་པ་རྣམས་ལ་ཞེ་སྡང་ལ་དེའི་གཉེན་པོ་དགེ་བ་རྣམས་ལ་དགའ་ཞིང་དགེ་བ་འདོད་དོ། །བསླབ་པ་ལ་བརྩོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཞུགས་པའི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་ནི་ཐབས་དང་ལྡན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞིའི་ཐབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་དང་གཞན་ལ་མི་གནོད་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཡིན་ཏེ། སྒྲུབ་པ་དེ་ཡང་བདག་ཉིད་དང་གཞན་དག་ཕན་འདོགས་པའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྲུང་བའི་ཡན་ལག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཐོག་མ་དང་ཐ་མས་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་ནི་ཐ་མལ་བ་དང་ཞེ་འགྲས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག་གོ །ཞེ་འགྲས་པ་རྣམས་ལ་ནི་བསྔགས་པ་བརྗོད་དོ། །དེ་དག་གིས་བསྔགས་པ་དང་ཕན་ཡོན་ཐོས་ན་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་རྩེ་ཞིལ་བར་འགྱུར་དུ་རེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་མཐོང་ན་ནི་ཡིད་དགའ་བར་འགྱུར་ལ་འགྲན་པར་ཡང་མི་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གཞན་དག་ལ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་གྲངས་གཅིག་གིས་རྣམ་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བས་ན་རྣམ་པ་དྲུག་གོ །རྣམ་གྲངས་ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་རྣམ་པ་བདུན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བས་ན་རྣམ་པ་བདུན་ནོ། །གཉི་ག་བསྡོམས་པས་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བས་ན་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་མོ། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་ནི་འབྲས་བུ་དང་ཕན་ཡོན་ཆེ་བ་སྟེ་དེ་བས་ན་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་བསླབ་
― DTG132_Page_0437 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་གཞི་རྒྱས་པར་བླང་བའི་ཕྱིར་གནས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་རྒྱ་ཆེན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འདོད་པའི་བསོད་ཉམས་ཀྱི་མཐའ་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་བདེ་བ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའོ། །བདག་ཉིད་དུབ་པར་བྱེད་པའི་མཐའ་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དོན་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པར་སྤངས་ཏེ། དེ་བས་ན་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་གནས་དང་མཐུན་པའོ། །བར་དུ་གཅོད་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་བས་དེ་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་གྱི་བསླབ་པ་དང་ལྡན་པས་ན་རྒྱུན་དུ་ཆུད་པའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་མི་བརྟེན་ཏེ། དེའི་སྒོ་ནས་ཉམས་པར་མི་བྱེད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བཅས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུལ་ནས་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་གནས་རྣམས་སུ་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ལ་སོགས་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་མེད་པས་ན་དེ་དག་གིས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་སར་པ་སར་པ་རྣམས་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་གནོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཙེས་སོ་ཞེས་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དེ་ལྟ་བུས་བསླབ་པ་ཕུལ་ནས་ཉམས་ཤིང་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་དང༌། བསླབ་པ་འདྲལ་བས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པར་འགྱུར་ལ། །རྣམ་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་མི་འཕྲོགས་པའི་ཕྱིར་བརྟན་པའོ། །རྒྱན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པས་ན། རྒྱན་དང་བཅས་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དད་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། གཡོ་བ་མེད་པ་དང་ནད་ཉུང་བ་དང། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ཉིད་དང༌། ཤེས་རབ་ཅན་དང་འདོད་པ་ཆུང་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་ཐུག་པ་རྣམས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྒྱན་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལས་བསྟན་ཏོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཏན་མི་བྱ་བ་ཁོ་ནས་ཉེས་པར་མ་སྤྱོད་པ་སྤོང་བ་ཡང་དག་པར་ལེན་པའི་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་བྱ་བ་ཁོ་ནས་བསླབ་པ་སྟེ། འཇུག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དེ་གཉིས་རྟག་ཏུ་བག་ཡོད་པར་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་བསྲུང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ་
― DTG132_Page_0438 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལྟར་རྣམ་པ་གསུམ་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བས་ན། རྣམ་པར་སྨིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ས་རེ་རེ་ལ། ཇི་ལྟར་འཚམ་པའི་མཚན་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལྷ་དང་མིའི་འགྲོ་བ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མང་པོའི་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་བདུན་དུ་འགྱུར་རོ། །བདག་དང་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ཉིད་དང༌། ཕོངས་པ་ཉིད་ལ་ལྟ་ཞིང་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་བླངས་པ་ནི། ཕོངས་ཤིང་འདོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་གཉེན་པོའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི། འཚོ་བ་འདོད་ཀྱི་འཆི་བ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར། འཚོ་སྲོག་འདོད་པ་རྣམས་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་འདོད་པ་རྣམས་དང༌། ཁ་མི་ཕྱིན་པའི་ཆུང་མ་འདོད་པ་རྣམས་དང༌། མི་སླུ་བ་འདོད་པ་རྣམས་དང༌། མི་ཕྱེད་པའི་གཡོག་འཁོར་འདོད་པ་རྣམས་དང༌། སྒྲ་སྙན་པར་ཐོས་པར་འདོད་པ་རྣམས་དང༌། དོན་དང་ལྡན་པའི་འབེལ་བའི་གཏམ་འདོད་པ་རྣམས་དང༌། སྡུག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་འདོད་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི། སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། ཕོངས་པར་བྱེད་པ་དང༌། མི་སྡུག་པ་དང༌། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དེ་ལས་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས། ཕོངས་ཤིང་འདོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་འཇུག་པའི་དགའ་བའི་སྒོ་ནས་འདི་དང༌། ཕྱི་མ་ལ་བདག་དང་གཞན་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ན། འགོག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །འདི་དང་ཕྱི་མ་ལ་བདེ་བ་སྟེ། བདེ་བའི་རྒྱུ་ལ་འཇུག་པ་གནང་བས་ན། གནང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཉི་གར་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་གཉིས་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་སྡུད་པས་
― DTG132_Page_0439 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན། སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །གཞན་དག་གི་འདི་དང་ཕྱི་མའི་བདེ་བ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་ཚར་གཅོད་པར་བྱེད་པས་ན། ཚར་གཅོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །སྦྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ནས། ཕྱི་མ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། བཟོད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི། འདི་དང་ཕྱི་མ་ལ་བདག་དང༌། གཞན་དག་གི་བདེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཕྱི་མ་ལ་བདག་ཉིད་ལ་གཡོག་འཁོར་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། འདི་དང་ཕྱི་མ་ལ་བདེ་བ་དང། བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་ནི། ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། མི་འདྲེས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཕྱི་མ་ལ་སྤྲོ་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཕྱི་མ་ལ་བདེ་བ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་ལྡན་པ་ནི། འདི་ཉིད་ལ་བདེ་བ་ལ་རེག་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཕྱི་མ་ལ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གཉི་ག་བདེ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་ནི། ཚེ་འདི་ལ་དེ་དང་དེ་དག་ལ་མཁས་པ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕྱི་མ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གཉི་གར་བདེ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་བཞི་ནི། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་བསྡུས་ཏེ། ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །བདག་དང་ཕ་རོལ་རྣམས་ལ་གཉི་གར་ཕན་འདོགས་པས་ན། འདི་དང་ཕྱི་མ་ལ་བདེ་བའོ། །ཉེས་པ་རྣམ་པ་བཅུའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པས་ན། རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། རྣམ་པ་བཅུ་ནི་ཉེས་པ་རྣམ་པ་བཅུའོ། བསམ་པ་ཉམས་པས་ན། ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ཉམས་པའི་ཉེས་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོར་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་འདོད་པ་ནས། ཐ་མ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་ལ་ཐུག་པ་རྣམས་སྨོས་སོ། །བསླབ་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཉེས་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསླབ་པའི་གཞི་བཅས་པ་རྣམས་ལ་གུས་པར་མི་བྱེད་པས་ན། དེའི་ཕྱིར་ཧ་ཅང་ཞུམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ཉིད་ནི་
― DTG132_Page_0440 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགལ་བར་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་འགྲེལ་ཏོ། །བསླབ་པ་ནི་གཞི་མ་བཅས་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཉེས་པ་ཡིན་པས་ན། ཧ་ཅང་ཐལ་བ་ཉིད་དོ། །ཉེས་པ་དེ་གཉི་གའི་གཉེན་པོར། ཇི་ལྟར་བཅས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་སློབ་པས་ན་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ལེ་ལོའི་ཉེས་པས་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་དེའི་གཉེན་པོ་ལེ་ལོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལེ་ལོ་དང་བྲལ་བ་ནི། ཉིན་མཚན་དུ་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །བག་མེད་པའི་ཉེས་པའི་གཉེན་པོར་ནི། བག་ཡོད་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །བསྟན་པའི་ཉེས་པ་ནི། རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་གཉེན་པོར་སྨོན་ལ་མ་ལེགས་པར་བཏབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གཞན་དག་འདུན་པར་མི་བྱེད་པའི་ཉེས་པ་དེའི་གཉེན་པོར་ནི། ཆོ་ག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ལོག་པར་འཚོ་བའི་ཉེས་པ་དེའི་གཉེན་པོར་ནི། འཚོ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །མཐའ་གཉིས་སུ་ལྟུང་བའི་ཉེས་པ་དེའི་གཉེན་པོར་ནི། མཐའ་གཉིས་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཉེས་པ་དེའི་གཉེན་པོར་ནི། ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཉམས་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཉེས་པ་ནི། བསླབ་པ་ལས་འགལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་ནི། མ་ཉམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ནི། ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་ལ་བསོད་ནམས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་ནི། འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་གཉིས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་འགྲེལ་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སློབ་པའི་ཕན་ཡོན། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་བསྟན་ཏེ།
― DTG132_Page_0441 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་སློབ་པས་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དགོངས་པར་འགྱུར་གྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལ་སློབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འཆི་བའི་ཚེ་འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་ཕྲད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་འཆི་བའི་འཇིགས་པ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ཆེན་པོ་འཐོབ་པོ། །ཕྱི་མ་ལ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་པ་ནི་ཕན་ཡོན་གསུམ་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྡུས་པའི་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་བཞི་པའོ། །གཏན་དུ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་ལྔ་པའོ། །རྣམ་པ་རེ་རེ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྡུ་བ་ནི། དེ་ཐམས་ཅད་ནི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་མི་ཉུང་མི་མང་ཞེས་རྒོལ་བའི་ལན་གྱི་སྒོ་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གཞག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་སེམས་གནས་པ་བསྟན་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདེ་བ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དགེ་བ་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་སྒོ་ནས་བདག་ལ་ཕན་པ་བསྒྲུབ་བོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་ནི་གཞན་ལ་ཕན་བསོད་ནམས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་སེམས་དཔའི་བྱ་བ་ནི་འདི་དག་ཏུ་ཟད་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་ཉིད་ཀྱི་སྣོད་དུ་གྱུར་པར་བྱ་བ་དང་གཉི་ག་ལ་ཕན་པར་བསྒྲུབ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱེ་ལེའུ་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛི་ན་མི་ཏྲ་དང༌། པྲ་ཛྙཱ་ཝ་རྨ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་ཡེ་ཤེས་སྡེ་ལ་སོགས་པས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།། །།
| 
