སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་པོད་བརྒྱ་སོ་བདུན་པ།མདོ་སྡེ། སི༽ཡོན་ཏན་འོད། སའི་རྩ་ལག ཡོན་ཏན་བློ་གྲོས།
Nitartha Publication
མཁོ་རྒུའི་ལོངས་སྤྱོད་འཛོམས་ཀྱང་མ་བསགས་ཤིང་། །འདོད་ཡོན་འཁོར་མང་ཚོགས་ཀྱང་མ་ཞེན་པར། །བསླབ་གསུམ་སྡེ་སྣོད་རིག་པའི་བང་མཛོད་དེ། །སྤོང་དང་ཀློག་པའི་སྙིང་གི་དབུས་སུ་བསྐྱིལ། །
—རྫོགས་ཆེན་དཔོན་སློབ།
ཕུང་པོ་ལྔའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ།
ཡོན་ཏན་འོད།
― DTG137_Page_0002 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། པཉྩ་སྐནྡྷ་བི་བ་ར་ཎ། བོད་སྐད་དུ། ཕུང་པོ་ལྔའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ། བམ་པོ་དང་པོ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཆོས་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་སོ། །བསྟན་བཅོས་འདི་ལ་ཐོག་མར་འབྲེལ་པ་དང༌། དགོས་པ་དང༌། རང་གི་སྟོན་པ་ལ་མཆོད་པར་བརྗོད་པ་དང་གསུམ་བསྙད་པར་བྱའོ། །མཆོད་པར་བརྗོད་པ་ནི་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལ་སོགས་པ་ལས་སྨོས་པ་དེ་ཉིད་འདིར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། བསམ་པ་དེས་ན་སློབ་དཔོན་གྱིས་འདིར་མཆོད་པར་བརྗོད་པ་མ་བྱས་སོ། །འདིའི་འབྲེལ་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་མངོན་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དེ་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པས་དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་བསྟན་བཅོས་ཉུང་དུས་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་མངོན་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་འདི་ནི་འབྲེལ་བའོ། །འདིའི་དགོས་པ་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་ནི་འདིར་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་དག་གོ །དེ་དག་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྤྱིའི་མཚན་
― DTG137_Page_0003 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་དུ་བྱེ་བྲག་ཏུ་འབྱེད་པ་ནི། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྟེ། འཕགས་པའི་ལམ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་མེད་པར་ཉོན་མོངས་རྣམས། །གང་ཕྱིར་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཐབས་མེད་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་གཅིག་མངོན་པར་མ་ཤེས་ཤིང་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་ན་ཡང་ཡང་དག་པར་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པར་འགྱུར་བར་ང་མི་སྨྲའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། མངོན་པར་མ་ཤེས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་མངོན་པར་མ་ཤེས་པའོ། །ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་དགོས་པར་འཐད་དོ། །དེ་ལ་ཆོས་མངོན་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བལྟ་སྟེ། ཐ་སྙད་པ་དང༌། དོན་དམ་པའོ། །དེ་ལ་དོན་དམ་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་པའི་ཕུང་པོའོ། །ཐ་སྙད་པ་ནི་ཤེས་རབ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ། ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་དང༌། བསྟན་བཅོས་ཏེ། དེ་ལྟར་འདི་ནི་
― DTG137_Page_0004 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱས་པར་བྱ་ན་རྣམ་པ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ལ་ཆོས་མངོན་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་བྱ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཆོས་དང༌། རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཆོས་ལ་ཆོས་མངོན་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འདིར་བསྟན་བཅོས་སུ་འདོད་པ་གང་ཞེ་ན། དེའི་དོན་གྱི་ཡི་གེའི་རྣམ་པ་དང༌། སྒྲའི་སྤྱི་སྟེ་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་དང་སྦྱར་རོ། །ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་དུ་ན་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་འཆོས་པ་དང༌། ངན་འགྲོ་དང༌། སྲིད་པའི་འཇིག་པ་ལས་སྐྱོབ་པའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ཏེ། དེ་ལྟ་ཡིན་བས་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང༌། ངེས་པར་ལེགས་པ་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བརྗོད་པར་འགྱུར་རོ། །ངན་འགྲོ་ལས་སྐྱོབ་པས་ནི། མངོན་པར་མཐོ་བ་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་འཆོས་པ་དང༌། སྲིད་པ་ལས་སྐྱོབ་པས་ནི་ངེས་པར་ལེགས་པ་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ལྷས་ཀྱང༌། ཉོན་མོངས་དགྲ་རྣམས་མ་ལུས་འཆོས་པ་དང༌། །ངན་འགྲོ་སྲིད་ལས་སྐྱོབ་པ་གང་ཡིན་ཏེ། །འཆོས་སྐྱོབ་ཡོན་ཏན་ཕྱིར་ཡང་བསྟན་བཅོས་ཏེ། །གཉིས་པོ་འདི་དག་གཞན་གྱི་ལུགས་ལ་མེད། །ཅེས་བརྗོད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཕུང་པོའི་གོ་རིམས་འདི་ལྟར་མཛད། སྨྲས་པ། གཟུགས་ནི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔའི་གནས་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་གི་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ནི་ཐམས་ཅད་པས་ཆེས་རགས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཐོག་མར་སྨོས་ཀྱི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཚོར་བ་ནི་རྒྱུ་བ་རགས་པའི་ཕྱིར་གསུམ་པས་ཆེས་རགས་ཏེ། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ང་གླད་པ་ནའོ། །ང་གླད་པ་ཕྱེད་ནའོ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བྱའོ། །འདུ་ཤེས་ནི་མཚན་མར་འཛིན་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པར་སླ་བའི་ཕྱིར་གཉིས་པས་ཆེས་རགས་པ་སྟེ། འཇུག་པ་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པར་སླ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་གསལ་
― DTG137_Page_0005 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བས་ཆེས་རགས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཕྱིར་ཐ་མར་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་སྣོད་ལ་སོགས་པས་ཕུང་པོའི་གོ་རིམས་བསྟན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་སྣོད་ལྟ་བུའོ། །ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ནི་ཟས་ལྟ་བུ་སྟེ། ཚོར་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་ལ་ཕན་པ་དང༌། གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཟས་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་ནི་མྱང་པར་བྱ་བའོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་ཚོད་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། དགྲ་དང་མཛའ་བཤེས་དང་ཐ་མལ་པ་ལ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པར་མཚན་མར་འཛིན་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་བྱན་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེའི་དབང་གིས་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཟ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་དག་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རིམ་པར་གཞག་སྟེ། འདི་ལྟར་ཐོག་མ་མེད་པ་ཅན་གྱི་འཁོར་བ་ན་སྐྱེས་པ་དང༌། བུད་མེད་རྣམས་ཕན་ཚུན་མངོན་པར་དགའ་སྟེ། ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་མངོན་པར་དགའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལས་ཐོག་མར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བས་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཐོག་མར་སྨོས་སོ། །དེའི་སྒོ་ནས་ཚོར་བ་ལ་ཆགས་ཏེ། དེ་ལ་ཆགས་པ་ནི་ཚོར་བའི་རོ་མྱང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མངོན་པར་དགའ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་ཆགས་པ་ནི་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་མངོན་པར་དགའ་པ་ཡིན་པས་དེའི་འོག་ཏུ་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་སྨོས་སོ། །ཚོར་བའི་སྒོ་ནས་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བྱུང་སྟེ་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བདེ་བ་ལ་སོགས་པར་མཚན་མར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་གནས་པ་དེའི་འོག་ཏུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་བསྟན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་བ་གཞན་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ཕྱིས་བསྟན་ཏོ། །གོ་རིམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལྔ་ཁོ་ན་སྟེ། མི་མང་མི་ཉུང་བ་འདི་བརྗོད་དགོས་སོ། །
― DTG137_Page_0006 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲས་པ། འདི་ལྟར་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་གི་བའི་དངོས་པོ་དང་བདག་གི་དངོས་པོ་བརྗོད་དེ། དེ་ལ་བདག་གི་བའི་དངོས་པོ་ནི་ཕུང་པོ་བཞིས་བརྗོད་དེ། གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོས་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་བཅས་པ་ལུས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་བརྗོད་དོ། །ཚོར་བའི་ཕུང་པོས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་བརྗོད་དོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོས་ནི་ཐ་སྙད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་བརྗོད་དོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོས་ནི་ཆོས་དང༌། ཆོས་མ་ཡིན་པའི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་བརྗོད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོས་ནི་དེ་དག་གི་གནས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་བརྗོད་དོ། །འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ཕལ་ཆེར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན། ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ནི་བདག་གིར་འཛིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལྔ་ཉིད་དུ་འཐད་དོ། །དེ་ལྟར་འདི་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཅན་གང་ཡིན་པའི་བདག་དེ་ཁས་ལེན་ན་གྲངས་ཅན་དག་རྟག་པ་དང༌། ཡན་ལག་མེད་པ་དང༌། བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་གྱི་ཟབ་པོ་ལ་སོགས་པར་སྨྲ་བ་དང༌། བྱེ་བྲག་པ་དག་བྱེད་པ་པོ་དང་ཟ་བ་པོ་ལ་སོགས་པར་སྨྲ་བ་དང༌། གཅེར་བུ་པ་དག་བུམ་པའི་མར་མེ་བཞིན་དུ་ཞུམ་པ་དང་རྒྱས་པར་སྨྲ་བ་ཇི་ལྟར་འཐད་དེ། དེ་སྐད་སྨྲ་བ་དག་གི་ལྟར་ན་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་རྟག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་དེ་དག་གིས་བདག་ལ་ཕན་པ་དང་གནོད་པ་ཞིག་བྱ་གྲང་ན་ཕན་པ་དང་གནོད་པ་གཉི་ག་ཡང་བདག་ལ་མི་འབྱུང་སྟེ། ནམ་མཁའ་ལྟར་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་རྟག་པར་འགྱུར་བ་མེད་པ་ལ་ཕན་པ་དང་གནོད་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་ལ་ཡང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དོན་མེད་པར་འདིར་འཐད་དོ། །ཡང་སྨྲས་པ། མཁའ་ལ་འཆར་ཉིས་ཅི་ཞིག་བྱ། །དེ་གཉིས་འབྲས་བུ་པག་ས་ལ་ཡོད། །གལ་ཏེ་པགས་འདྲ་དེ་མི་རྟག །གལ་ཏེ་མཁའ་འདྲ་འབྲས་བུ་མེད། །ཡང་ན་བྱ་རོག་གི་སོ་བརྟག་པ་ལྟ་བུ་འདིས་ཅི་ཞིག་བྱ། དཀྱུས་མ་ལ་འཇུག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་ཆོས་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་སོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ་ཐོག་མར་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བསྟན་པས་དེའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་འབའ་
― DTG137_Page_0007 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིག་ལ་བརྩམ་མོ། །དེ་ལ་སྨྲས་པ། གཟུགས་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་གང་ཡིན་པ་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པའོ། །འདི་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མདོར་བསྡུས་པའོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གང་ཡིན། ཅི་ཞིག་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ཞེ་ན། འབྱུང་བའི་སྒྲ་ནི་དོན་དུ་མར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འབྱུང་བའི་སྒྲ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་ཡང་ཡོད་དེ། ཟས་བཞིན་སེམས་ཅན་འབྱུང་པོ་རྣམས་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་ནོ། །བདེན་པ་ལ་ཡང་ཡོད་དེ། ཡང་དག་པར་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱ་བའི། ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པ་ལ་ཡང་ཡོད་དེ། བདག་ཇི་ལྟར་གྱུར་པ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པའོ། །སེམས་ཅན་ལ་ཡང་ཡོད་དེ། འབྱུང་པོ་རྣམས་ལ་དབྱིག་པ་སྤངས་ནས་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཡོད་དེ། སྔོན་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །མི་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་ཡོད་དེ། འདིར་ནི་འབྱུང་པོ་གང་དག་འོངས་གྱུར་ན། །ཞེས་བྱ་བ་དང་དེ་བཞིན་དུ་འབྱུང་པོས་ཟིན་ཏོ། །འབྱུང་པོ་ཡི་ཆད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཅུང་ཟད་མ་རྫོགས་པ་ལ་ཡང་ཡོད་དེ། ཕ་དང་འདྲ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདིར་འབྱུང་བའི་སྒྲ་གང་ལ་བྱ་ཞེ་ན། ས་ལ་སོགས་པ་ལ་བལྟ་སྟེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་གོ །བཞི་གང་ཞེ་ན། སའི་ཁམས་དང༌། ཆུའི་ཁམས་དང༌། མེའི་ཁམས་དང༌། རླུང་གི་ཁམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་དང་བདེན་དང་དེ་བཞིན་ཡོད། །སེམས་ཅན་འདས་དང་མི་མ་ཡིན། །ཅུང་ཟད་ལུས་དང་ས་ལ་སོགས། །འབྱུང་བའི་སྒྲར་ནི་མཁས་པས་རྟོགས། དེ་དག་ནི་འབྱུང་བ་ཡང་ཡིན་ལ་ཆེན་པོ་ཡང་ཡིན་བས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་གོ །དེ་དག་གི་ཆེ་བ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་གི་ཕུང་པོ་དེ་དག་གི་ཤས་ཆེ་བ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། སྡུད་པ་དང༌། སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། གཡོ་བའི་སྐབས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ས་ཆེན་པོར་གནས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ས་ཆེན་པོར་གནས་པར་སྣང་བ་ཉིད་དོ། །ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་ནི་འཇིག་པ་གསུམ་གྱི་ཚེ་ཆེན་པོར་གནས་པ་ཉིད་དུ་གསལ་ཏེ། འདི་ལྟར་མེས་འཇིག་པ་ན་བསམ་གཏན་དང་བོའི་བར་དུ་ཚིག་གོ །ཆུས་འཇིག་པ་ན་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་
― DTG137_Page_0008 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་དུ་གཡེངས་སོ། །རླུང་གིས་འཇིག་པ་ན་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་བར་དུ་འཇིག་གོ །འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གང་ཡིན། འབྱུང་བ་སྣ་ཚོགས་འགྲུབ་པ་ལ་དེ་དང་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་དག་གོ །ཡང་ན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་སྟེ། འབྱུང་བ་ཡོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་དག་པ་སྟེ། འབྱུང་བའི་ཡོད་པ་རྒྱ་ཆེར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཁམས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གང་ཞེ་ན། རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཁམས་སོ། །དེ་ལ་སའི་ཁམས་གང་ཞེ་ན། སྲ་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལུས་ལ་སྲ་བ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སའི་ཁམས་སོ། །ཆུའི་ཁམས་གང་ཞེ་ན། གཤེར་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལུས་ལ་གཤེར་བར་བྱེད་པའོ། །མེའི་ཁམས་གང་ཞེ་ན། ཚ་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལུས་ལ་དྲོ་བ་ཉིད་ཡོད་པའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟར་བལྟ་བར་བྱའོ། །རླུང་གི་ཁམས་གང་ཞེ་ན། ཡང་ཞིང་གཡོ་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོག་གི །གཡོ་བ་སྨོས་ཅི་དགོས། སྨྲས་པ། རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཀྱང་ཡང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་གཡོ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བས་ཆོག་མོད། དེ་ལྟར་ན་ཡང་སེམས་པ་ལ་ཡང་ཐལ་དུ་འོང་སྟེ། སེམས་པ་ཡང་གཡོ་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཉི་ག་གསལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་གང་ཡང་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་ཅིང་གཡོ་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པ་ནི་རླུང་གི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །གཡོ་བ་ནི་བསྐྱོད་པ་སྟེ། གང་ཡུལ་གཞན་དུ་ཕྱིན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འོ་ན་ལྔ་པ་ནམ་མཁའ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་པ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འབྱུང་བ་དག་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པ་དང༌། གནོད་པ་བྱེད་པ་ཡིན་ན་ནམ་མཁའ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། སྣོད་དང་ཞིག་པ་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་ནི་ས་བོན་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ལས་འགྱུར་བ་ནི་མྱུ་གུའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་དངོས་པོར་འགྱུར་ན། ནམ་མཁའ་ནི་རྟག་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་གཞན་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། དེའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་
― DTG137_Page_0009 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུས་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་ཉིད་དུ་འཐད་དོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་བལྟ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་ཤིང་དང༌། རྡོ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྡུད་པ་དང༌། མེ་འབྱུང་བ་དང༌། འཕེལ་བ་དང༌། ལྟུང་བ་ཡོད་པས་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་དང་ལྡན་པར་མངོན་ནོ། །ཆུ་ལ་ཡང་གྲུ་འཛིན་པ་དང༌། དྲོ་བ་དང༌། གཡོ་བ་དམིགས་པས་ས་དང་མེ་དང་རླུང་དང་ལྡན་པར་མངོན་ནོ། །མེ་ལྕེ་ལ་ཡང་འདེགས་པ་དང༌། སྡུད་པ་དང་གཡོ་བ་དམིགས་པས་ས་དང་ཆུ་དང༌། རླུང་དང་ལྡན་པར་མངོན་ནོ། །རླུང་ལ་ཡང་འདེགས་པ་དང༌། གྲང་བ་དང་ཚ་བའི་རེག་པ་དམིགས་པས་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་ལྡན་པར་མངོན་ནོ། །འདིར་དཔེ་ནི་ཕྱེ་དང་ལན་ཚྭ་དང༌། ཕྱེ་མ་དང༌། སྐོམ་སྦྱར་བ་ལྟ་བུར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ད་ནི་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དབང་པོ་ལྔ་དང༌། ཡུལ་ལྔ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ནི་གཟུགས་སྐྱེ་བ་ན་རྣམ་པ་ལྔས་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེད་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། བརྟེན་པ་དང༌། རྟོན་པ་དང། འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དོ། །དེ་དག་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་རྟེན་གྱི་རྒྱུ་ཉིད་དེ། འབྱུང་བ་དག་བོར་ན་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ཡུལ་ན་གནས་པའི་མཐུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་གྱི་རྒྱུ་ནི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དེ་འབྱུང་བདག་གྱུར་ན་དེ་ལ་བརྟེན་པ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཀྱང་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོན་པའི་རྒྱུ་ནི་གནས་པའི་རྒྱུ་སྟེ། འདྲ་བར་འབྱུང་བའི་དུས་ན་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུན་མི་ཆད་པའི་ཚུལ་ནི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་འཕེལ་བའི་དུས་ན་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་བརྟས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མིག་གི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། ཡུལ་ཁ་དོག་གཟུགས་དང་བའོ། །བལྟ་བས་
― DTG137_Page_0010 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་མིག་སྟེ། དབང་བྱེད་པའི་དོན་ནི་དབང་པོའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་གང་ཞིག་གང་ལ་དབང་བྱེད་ཅེ་ན་མིག་གི་དབང་པོ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་བ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་བཅས་པ་འབྱུང་བ་ན་དབང་བྱེད་དོ། །རྣ་བའི་དབང་པོ་ནི་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་བཅས་པ་འབྱུང་བ་ན་དབང་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱང་སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་བཅས་པ་འབྱུང་བ་ན་དབང་བྱེད་དོ། །ཡུལ་ཁ་དོག་གཟུགས་དང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་གཟུགས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་མིག་གི་དབང་པོ་སྟོན་ཏོ། །དབང་པོ་དེ་ནི་དང་བའི་བདག་ཉིད་དེ། གཟུགས་དང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་འབྲས་བུ་ཕྱོགས་གསལ་བ་སྟེ། ཞོ་ག་ཆུ་ལྟ་བུའོ། །གང་ཡོད་ན་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་གི་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་དེ་ནི་མིག་གི་དབང་པོ་གཟུགས་དང་བའི་བདག་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རྣ་བའི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། ཡུལ་སྒྲ་གཟུགས་དང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡུལ་སྒྲས་ཡུལ་ཅན་རྣ་བའི་དབང་པོ་སྟོན་ཏོ། །དབང་པོ་དེ་ནི་དང་བའི་བདག་ཉིད་དེ། གཟུགས་དང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣ་བའི་འབྲུག་གི་ཕྱོགས་གསལ་བ་དེ་ཞོག་ཆུ་དང་བ་ལྟ་བུའོ། །གང་ཡོད་ན་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་གི་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་དེ་ནི་རྣ་བའི་དབང་པོའི་གཟུགས་དང་བའི་བདག་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྣའི་དབང་པོ་ནི་སྣའི་ཚིགས་ཀྱི་ནང་རོལ་ནའོ། །ལྕེའི་དབང་པོ་ནི་ལྕེའི་དབུས་ན་སྐྲའི་རྩེ་མོ་ཙམ་མ་གཏོགས་སོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ཟླ་བ་ཁམ་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེའོ། །ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟན་གང་ལ་ལྕེའི་དབང་པོ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། གང་གི་ཡུལ་དྲག་པའོ། །མཉམ་པར་གྱུར་ན། ལྕེའི་དབང་པོ་ཡུལ་སྔར་འཛིན་ཏེ། ཟ་འདོད་པས་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ཟ་འདོད་པར་ཆུམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡུལ་ལྔ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྨྲས་པ། གཟུགས་གང་ཞེ་ན། མིག་གི་ཡུལ་ཏེ། ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་ཡུལ་ཅན་དབང་པོས་ཡུལ་སྟོན་ཏེ། མིག་གི་དབང་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་ཁ་དོག་ནི་རྣམ་པ་
― DTG137_Page_0011 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞི་སྟེ། སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། དམར་པོ་དང༌། དཀར་པོའོ། །དེའི་དབྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གྲིབ་མ་དང༌། ཉི་མ་དང༌། སྣང་བ་དང༌། མུན་པ་དང༌། སྤྲིན་དང༌། དུ་བ་དང༌། རྡུལ་དང༌། ཁུག་རྣ་དང༌། ནམ་མཁའོ། །དབྱིབས་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། ལྷམ་པ་དང། ཟླུམ་པོ་དང༌། མཐོ་བ་དང༌། དམའ་བ་དང༌། ཕྱ་ལེ་བ་དང༌། ཕྱ་ལེ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རིང་པོ་དང༌། ཐུང་དུའོ། །ལྷམ་པ་ནི་གྲུ་བཞི་པའོ། །ཀུན་ཏུ་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་ཟླུམ་པའོ། །རི་ལ་སོགས་པ་ནི་མཐོ་བའོ། །ཁྲོན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དམའ་བའོ། །དབྱིབས་མཉམ་པ་ནི་ཕྱ་ལེ་བའོ། །དབྱིབས་མི་མཉམ་པ་ནི་ཕྱ་ལེ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །རིང་པོ་དང་ཐུང་དུ་ནི་ལྟོས་པའོ། །གལ་ཏེ་ལྟོས་པས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མི་འགྲུབ་པོ་ཞེ་ན། ལྟོས་པས་ཐ་དད་པར་མི་རུང་བ་མེད་དེ། ཕ་དང་བུ་བཞིན་ནོ། །དཔེར་ན་ཕ་ལ་ལྟོས་ནས་ནམ་དུ་ཡང་བུ་ཕར་མི་འགྱུར། བུ་ལ་ལྟོས་ནས་ནམ་དུ་ཡང་ཕ་བུར་མི་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་གང་ལ་ལྟོས་ནས་གང་རིང་བ་དེ་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་ནམ་དུ་ཡང་ཐུང་ངུར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་ལ་ལྟོས་ནས་ཐུང་བ་དེ་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་ནམ་ཡང་རིང་པོར་མི་འགྱུར་ཏེ། རིང་པོ་དང་ཐུང་ངུར་འཐད་དོ། །གཟུགས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་སྒྲ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་སྨྲས་པ། སྒྲ་གང་ཞེ་ན། རྣ་བའི་ཡུལ་སྟེ་ཟིན་པ་དང༌། མ་ཟིན་པ་དང༌། གཉིས་ཀའི་སྟེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ། །ཟིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དོན་གང་ཞེ་ན། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྟེན་གྱི་དངོས་པོར་གཟུང་བ་སྟེ་ཕན་པ་དང་གནོད་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ན་གང་སེམས་ཡོད་པ་དེ་ཟིན་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་སྒྲ་དེ་ཟིན་པའི་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ལག་པ་དང་ངག་གི་སྒྲའོ། །མ་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ནི་རླུང་དང་ནགས་ཚལ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲའོ། །གཉི་གའི་སྒྲ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ལག་པ་དང་རྔ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲའོ། །དེ་ཡང་བཤད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་བཞིར་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དང༌། གྲུབ་པས་བསྟན་པ་དང༌། ཐ་སྙད་
― DTG137_Page_0012 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཏགས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་བརྗོད་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བུམ་པ་དང་སྣོམ་བུ་དང་ཤིང་རྟ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཙོ་བོ་ནི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གྲུབ་པས་བསྟན་པ་ནི་འཕགས་པས་བསྟན་པ་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཐ་སྙད་པ་ནི་འཕགས་པ་དང་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པའི་སྟེ། མཐོང་བ་དང་མ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་ནི། རྣ་བའི་ཡུལ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་གྲུབ་པའི་གཟུགས་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །སྒྲ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དྲི་གང་ཞེ་ན། སྣའི་ཡུལ་ཏེ་དྲི་ཞི་མ་པ་དང༌། དྲི་ང་བ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པའོ། །དྲི་ཞིམ་པ་ནི་གང་མན་མ་ན་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའོ། །དྲི་ང་བ་ནི་གང་བསྣམས་ན་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དྲི་མཉམ་པ་ནི་གང་དེ་གཉི་གར་མི་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཡང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང་སྦྱར་བ་དང་གྱུར་བའོ། །དྲི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རོ་གང་ཞེ་ན། ལྕེའི་ཡུལ་ཏེ། མངར་བ་དང༌། སྐྱུར་བ་དང༌། ལན་ཚྭ་དང༌། ཚ་བ་དང༌། ཁ་བ་དང༌། བསྐ་བ་ཞེས་བྱའོ། །མྱང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རོ་མྱང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་མངར་བ་ནི་བུ་རམ་དང༌། ཤ་ཁ་ར་ལ་སོགས་པའོ། །སྐྱུར་བ་ནི་ཚ་དང་སྐྱུར་རྩི་ལ་སོགས་པའོ། །ལན་ཚྭ་ནི་ལན་ཚྭ་ལྔའོ། །ཚ་བ་ནི་ཚ་བ་གསུམ་མོ། །ཁ་བ་ནི་པ་ཏོ་ལའི་ལོ་མ་ལ་སོགས་པའོ། །བསྐ་བ་ནི་ཤིང་འཛམ་བུའི་ཤུན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཡང་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དང༌། གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང༌། སྦྱར་བ་དང་གྱུར་པའོ། །རོ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རེག་བྱའི་ཕྱོགས་གཅིག་གང་ཞེ་ན། ལུས་ཀྱི་ཡུལ་ཏེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་བཞག་སྟེ། འཇམ་པ་དང༌། རྩུབ་པ་དང༌། ལྕི་བ་དང༌། ཡང་བ་དང༌། གྲང་བ་དང༌། བཀྲེས་པ་དང༌། སྐོམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཇམ་པ་ནི་གཉེན་ཞིང་མནན་པར་འོས་པ་སྟེ། པགས་པས་བཤུད་ནས་དེ་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩུབ་པ་ནི་རུང་རུད་པོ་སྟེ། རེག་བྱ་ཙམ་དུ་ཟད་ཅིང་བཟུང་བས་རེག་པའི་ཕྱིར་རོ། །
― DTG137_Page_0013 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྕིབ་དང་ཡང་བ་ནི་སྲང་གིས་བཅལ་བས་དེ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲང་བ་ནི་རླུང་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་དྲོ་བ་འདོད་པར་བྱེད་པའོ། །བཀྲེས་པ་ནི་ཟ་འདོད་པའོ། །སྐོམ་པ་ནི་འཐུང་འདོད་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་བཀྲེས་པ་དང༌། སྐོམ་པ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་སུ་མི་འགྲུབ་པོ། །སྨྲས་པ། རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་གདགས་ཕྱིར་ཏེ། །དཔེར་ན། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་འབྱུང་བ་བདེ། །ཆོས་བསྟན་པ་ཡང་བདེ་བའོ། །དགེ་འདུན་མཐུན་པ་བདེ་བ་ཡིན། །མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱི་དཀའ་ཐུབ་བདེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ལ་མེ་དང་རླུང་གི་ཤས་ཆེ་སྟེ། ཟས་དང་སྐོམ་པ་བཞུ་བའི་སྐབས་ནས་ལུས་ཉམས་དམའ་སྟེ། མེ་དང་རླུང་ཞེས་བྱ་བའི་རེག་བྱ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྲས་བུར་གྱུར་པ། གཉེན་པོ་འདོད་པས་བཀྲེས་པ་དང༌། སྐོམ་པ་འབྱུང་སྟེ། རྒྱུ་རེག་བྱ་དེ་ལ་བཀྲེས་པ་དང་སྒོམ་པ་གདགས་སོ། །དེ་ལྟར་རེག་བྱ་རྣམ་པ་བདུན་པོ་འདི་དང༌། གོང་དུ་སྨོས་པ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དང་འདི་དག་ནི་བཅུ་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ། ད་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་སྨྲས་པ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་བའི་གཟུགས་ཏེ། བསྟན་དུ་མེད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །གཟུགས་དང་བྱ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་རྣམ་པར་རིག་པར་མི་བྱེད་པས་ན། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་གཉིས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང༌། ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་སྟེ། དགེ་པ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། ཕྲ་མ་དང་ཚིག་འཁྱལ་པ་དང༌། དག་རྩུབ་མོ་སྤངས་པའི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཉིད་ལས་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དག་སེམས་པ་ནི་ལས་སུ་ང་སྨྲའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེས་བསྐྱེད་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ནི་དགེ་བ་དག་གོ །མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ནི་
― DTG137_Page_0014 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྲོག་གཅོད་པ་ནས་ཚིག་འཁྱལ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་སེམས་པ་སྟེ། དེས་བསྐྱེད་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ནི། མི་དགེ་བ་དག་གོ །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞིས་བསྐྱེད་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་འདི་ནི་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཡིན་ཏེ། ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྣམ་པ་དུ་མ་དེ་དག་ཀྱང་གཟུགས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གྱུར་ཏེ། བསྟན་དུ་ཡོད་ལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། བསྟན་དུ་མེད་ལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། བསྟན་དུ་མེད་ལ་ཐོགས་པ་ཡང་མེད་པའོ། །དེ་ལ་བསྟན་དུ་ཡོད་ལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དོ། །ཡུལ་བསྟན་པས་འདི་ནི་འདི་ནའོ། །ཕ་བི་ནི་ཕ་བི་ནའོ་ཞེས་བསྟན་དུ་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་དུ་མེད་ལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བསྟན་དུ་མེད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་བར་འདི་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན་གཟུགས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དག་གཟུགས་སུ་རུང་བ་གཟུགས་སུ་རུང་བས་དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིས་གཟུགས་སུ་རུང་ཞེ་ན། གཟུགས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་གཟུགས་ཏེ་རེག་པས་གཟུགས་སུ་རུང་བ་དང་ཡུལ་བརྟགས་པས་གཟུགས་སུ་རུང་བ་སྟེ་རེག་པས་གཟུགས་སུ་རུང་བ་གང་ཞེ་ན། ལག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པས་རེག་པ་དང༌། དབྱིགས་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང༌། གྲང་བ་དང༌། ཚ་བ་དང༌། བཀྲེས་པ་དང༌། སྐོམ་པ་དང༌། སྦྲང་བུ་དང༌། ཤ་སྦྲང་དང༌། རླུང་དང༌། ཉི་མ་དང༌། སྡིག་སྤྲུལ་རྣམས་ཀྱིས་རེག་ན་གནོད་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡུལ་བརྟགས་པས་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ནི་གཟུགས་འདི་དང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་འདི་ལྟ་བུ་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ།
― DTG137_Page_0015 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཡིད་དམ། མཉམ་བར་མ་བཞག་པའི་ཡིད་རྟོག་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་མངོན་རྟགས་སུ་འཛིན་པའོ། །ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱོགས་ལ་འདི་དང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཀེང་རུས་ལ་སོགས་པ་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་དང་འདྲ་བའི་གཟུགས་བརྙན་ལ་འདི་ལྟ་བུ་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་ཁ་དོག་དང༌། དབྱིབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གོ །མངོན་རྟགས་སུ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་དོན་གྱི་སྡེ་ཚན་ལས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་འདོད་པ་ཚོལ་བྱེད་ཅིང༌། །འདོད་པ་སྐྱེས་པའི་ལུས་ཅན་དེ། །འདོད་པ་དེ་དག་མ་འབྱོར་ན། །ཟུག་རྡུ་ཟུག་བཞིན་གནོད་པར་གྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། སེམས་དང་ལྡན་པ་ལ་ནི་གནོད་པར་རུང་ན་སེམས་མེད་པ་ལ་ནི་ཇི་ལྟར་གནོད་པར་རུང༌། སྨྲས་པ། གྱུར་པ་འབྱུང་བ་དག་ན་གཞན་དང་གཞན་དུ་གྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཚོར་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་སྨྲས་པ། ཚོར་བ་གང་ཞེ་ན། མྱོང་བ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྣམ་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་ན་མྱོང་བའོ། །ཡང་ན་མྱོང་བར་བྱེད་པས་ན་མྱོང་བའོ། །བདེ་བ་ནི་གང་འགག་ན་ཕྲད་པར་འདོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བདེ་བ་མྱོང་བ་འགག་པ་ནི་མེད་པར་འགྱུར་བའོ། །ཕྲད་པར་འདོད་པ་ནི་མྱོང་བ་འདོད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་གང་བྱུང་ན་བྲལ་བར་འདོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྲལ་བ་ནི་སོ་སོར་གྱེས་པའོ། །འདོད་པ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་དེ་གང་བྱུང་ན་གཉི་གར་འདོད་པར་མི་འགྱུར་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྲད་པར་ཡང་མི་འདོད་འབྲལ་བར་ཡང་མི་འདོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚོར་བ་ནི་གནས་དང་རང་བཞིན་དང༌། གནས་བསྡུ་བ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། དེ་ལ་གནས་ནི་མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བ་ནས། ཡིད་ཀྱི་
― DTG137_Page_0016 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བའི་བར་དུའོ། །རང་བཞིན་ནི་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ། །གནས་བསྡུ་བ་ནི་གཟུགས་ཅན་དང༌། གཟུགས་མེད་པར་གནས་བསྡུ་བ་སྟེ། གཟུགས་ཅན་དུ་གནས་བསྡུ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལུས་ཀྱི་ཚོར་བའོ། །གཟུགས་མེད་པར་གནས་བསྡུ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཚོར་བ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པའི་ཚོར་བ་དང༌། ཞེན་པ་ལ་གནས་པའོ། །ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པ་ནི་ལུས་ལ་སྲེད་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ཞེན་པ་ལ་གནས་པ་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལ་སྲེད་པ་དང་ལྡན་པའོ། །འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ནི་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདོད་པར་བྱེད་པས་འདོད་པས་ཏེ། དོན་དུ་གཉེར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་ཟང་ཟིང་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། ཟང་ཟིང་མེད་པ་ནི་བདག་ལ་སྲེད་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མངོན་པར་འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་བྱུང་བ་ནི་ཟག་པ་ཟད་པའི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཚོར་བ་ནི་མངོན་པར་བྱུང་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ཚོར་བའོ། །དེ་ཡང་མཚན་ཉིད་ཅི་ཞེ་ན། མྱོང་བའི་མཚན་ཉིད་དེ། མྱོང་བ་རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུས་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་སོ་སོར་མྱོང་བའོ། །ཇི་ལྟར་སོ་སོར་མྱོང་ཞེ་ན། ལས་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་བདེ་བ་མྱོང་བའོ། །མི་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བའོ། །གཉི་ག་རྣམས་ཀྱི་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཚོར་བའི་འོག་ཏུ་འདུ་ཤེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་སྨྲས་པར་འདུ་ཤེས་གང་ཞེ་ན་ཡུལ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དམིགས་པ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་གོལ་ཏེ། གལ་ཏེ་འདུ་ཤེས་རྒོལ་ས་ཆད་དམིགས་
― DTG137_Page_0017 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པ་ཡིན་ན། མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཆུང་དུའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རྒྱ་ཆེན་པོར་གྱུར་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཚད་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་དང་འགལ་ལོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་ཐ་སྙད་ལ་མི་མཁས་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་འདུ་ཤེས་གང་ཡིན་པའོ། །ཐ་སྙད་ལ་མི་མཁས་པ་ནི་མིང་མ་བསླབས་པས་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ནི་ཡོད་ཀྱི། གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་ནི་མི་ཤེས་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ནི། གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་དང༌། མིག་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་ལྔ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་མ་དང་བྲལ་བའོ། །མཚན་མ་མེད་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འདུ་ཤེས་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ནི་དམིགས་པ་ལ་མཚན་མར་མང་དུ་མི་བྱེད་པས་མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་གང་ཐ་སྙད་ལ་མཁས་པའོ། །ཆུང་དུའི་འདུ་ཤེས་གང་ཞེ་ན། ཆུང་དུའི་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཏེ་ངན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འདུ་ཤེས་པ་ནི་ཆུང་དུའི་འདུ་ཤེས་ཏེ། གང་གིས་འདོད་པའི་ཁམས་ཤེས་པའོ། །རྒྱ་ཆེན་པོར་གྱུར་པའི་འདུ་ཤེས་གང་ཞེ་ན། གང་གི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་པའོ། །འདི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནི་རྒྱ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་ནི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་གང་ཞེ་ན། གང་གིས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ཡང་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་གང་ཞེ་ན། གང་གིས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཤེས་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འགལ་བ་མེད་དེ། ཆོས་མངོན་པ་ལས་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་འཛིན་
― DTG137_Page_0018 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་འདི་གཉིས་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད། སྨྲས་པ། བྱེ་བྲག་ཕྱེ་སྟེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཙམ་འཛིན་ཏོ། །འདུ་ཤེས་ནི་ཡུལ་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་བཅད་ནས་ངེས་པར་འཛིན་པ་སྟེ། འདི་ནི་བྱེ་བྲག་གོ །འདིའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདུས་ཏེ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། མཚན་མར་འཛིན་པ་དང༌། མངོན་རྟགས་སུ་འཛིན་པ་ཅི་འདྲ་བ་བས་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དོན་ཐ་སྙད་འདོགས་པའོ། །མཐོང་བ་གང་མིག་གིས་མྱོང་བའོ། །ཐོས་པ་ནི་གང་རྣ་བས་མྱོང་བའོ། །བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་ནི་གང་བདག་གིས་འདི་ལྟ་བུ་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་དཔྱོད་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མྱོང་བའོ། །ཐ་སྙད་འདོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པ་དག་གིས་གོ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་འོག་ཏུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྗོད་པར་བྱེ་སྟེ། འདིར་སྨྲས་པ། འདུ་བྱེད་རྣམས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་ལས་གཞན་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོར་བ་ཡང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཡིན་ལ་འདུ་ཤེས་ཀྱང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཡིན་པས་དེ་གཉིས་བཏོན་ཏེ། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་གཞན་གང་དག་རེག་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཐོགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་གཉིས་སེམས་ལས་བྱུང་བར་འདྲ་བ་ལས་ཅིའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་རེ་རེས་བྱས་ལ། རེག་པ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་རེ་རེར་མ་བྱས། སྨྲས་པ། ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་གཉིས་ཕུང་པོ་རེ་རེར་སོ་སོར་བྱ་དགོས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྩོད་པའི་རྩ་བ་དང༌། འཁོར་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྩོད་པའི་རྩ་བ་གཉིས་ཏེ། འདོད་པ་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པའོ།།
― DTG137_Page_0019 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཇི་སྐད་དུ་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་པ་དང༌། ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཅིང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཞེན་པ་དང༌། ཀུན་ཏུ་འདོད་ཆགས་པའི་རྒྱུས་ཁྱིམ་པ་རྣམས་དང་ཁང་ཁྱིམ་པ་རྣམས་རྩོད་དོ། །ལྟ་བ་ལ་འདོད་ཆགས་པ་དང་ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཞེན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཅིང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཞེན་པ་དང༌། ཀུན་ཏུ་འདོད་ཆགས་པའི་རྒྱུས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་རྩོད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་ནི་ཚོར་བས་བསྐྱེད་པའོ། །ཅིག་ཤོས་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའོ། །ཚོར་བ་ལ་རོ་མྱོང་བའི་དབང་གིས་འདོད་པ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཆགས་སོ། །འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གི་དབང་གིས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་སྟེ། ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་ནི་ལྟ་བ་དེ་དང་དེ་དག་ལས་མངོན་པར་ཆགས་སོ། །ཚོར་བ་ལ་ཞེན་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དབང་གིས་འཁོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚོར་བ་ལ་ཞེན་པ་ནི་ཚོར་བའི་དབང་གིས་འཁོར་རོ། །ལྟ་བ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དབང་གིས་འཁོར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་སྲེད་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཚོར་བ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་སྤྱོད་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་འཁོར་བའི་རྒྱུས་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡང་ན་ཚོར་བ་ལ་ཞེན་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམ་པ་བཞིའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་འཁོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་གཉིས་སོ་སོར་ཕུང་པོར་བྱ་བར་འཐད་དེ། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་ལས་གཞན་པ། རེག་པ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་ན། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ནི་མདོ་དང་འགལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་སེམས་པའི་ཚོགས་དྲུག་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཏེ། མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བ་སེམས་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་པའི་བར་དུའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེར་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཙོ་བོར་སེམས་པ་ལ་འདུ་བྱེད་དུ་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གཙོ་བོ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་སྐད་དུ་དགེ་བ་ལ་ཡང་སེམས་གཏོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་བས་ན་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ནང་དུ་འདུས་
― DTG137_Page_0020 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འཐད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་གཙོ་བོ་བསྟན་པར་མཐོང་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་གཤེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྒྱལ་པོ་འབའ་ཞིག་འོང་བ་མ་ཡིན་གྱིས་དེ་དང་མ་བྲལ་བའི་གླང་པོ་ཆེ་དང༌། རྟ་དང་ཤིང་རྟ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འོང་སྟེ། ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། ཆོས་གང་དག་སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མཚུངས་པར་ལྡན་ཞེ་ན། མཚུངས་པ་རྣམ་པ་ལྡས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ཏེ། གནས་དང་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། དུས་དང་རྫས་མཚུངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །དབང་པོ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་ལ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ལ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མཚུངས་པར་ལྷན་ཅིག་དུས་གཅིག་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྫས་མཚུངས་པར་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྫས་རེ་རེའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུ་དེ་དག་གིས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ནི་སེམས་གཞན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་འཕྲད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་རེག་པ་ནས་དཔྱོད་པའི་བར་དུའོ། །དེ་རྣམས་ལས་ལྔ་ནི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའོ། །ལྔ་ནི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པའོ། །བཅུ་གཅིག་ནི་དགེ་བའོ། །དྲུག་ནི་ཉོན་མོངས་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའོ། །བཞི་ནི་གཞན་དུ་ཡང་འགྱུར་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ། ལྔ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ནི་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། སེམས་པ་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་སེམས་ཐམས་ཅད་དང༌། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལ་ཡང་འབྱུང་ངོ། །དེ་ལ་སེམས་དགེ་བ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའོ། །མི་དགེ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའོ། །དེ་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ལྔ་ནི་འདུན་པ་དང༌། མོས་པ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་སྟེ། མོས་པ་གང་དུ་འབྱུང་བ་དེར་གདོན་མི་ཟ་བར་འདུན་པ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱང་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བཅུ་གཅིག་དགེ་བ་ནི་དད་པ་ནས་རྣམ་པར་མི་འཚེ་བའི་བར་དུའོ། །
― DTG137_Page_0021 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དག་ནི་ཁྲོ་བ་ནས་ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་བར་དུའོ། །བཞི་ནི་གཞན་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྱོད་པ་ནས་དཔྱོད་པའི་བར་དུའོ། །གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གང༌། སྨྲས་པ། བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་ཏེ་ཅི་ཞེ་ན། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལ་ཡང་འབྱུང་ངོ༌། །འདི་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་བསྡུས་པ་སྟེ། མདོར་བསྡུ་ན་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་དང༌། ལས་ཀྱིས་བསྟན་པར་ལྟའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རེག་པ་གང་ཞེ་ན། གསུམ་འདུས་ནས་ཡོངས་སུ་གཅད་པའོ། །གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་དང་གཟུགས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སོ། །ད་དག་འདུས་ནས་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་གང་འབྱུང་བ་དེ་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དབང་པོའི་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའོ། །ཚོར་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་ནས་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚོར་བ་དང༌། མཐུན་པ་དབང་པོའི་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་རེག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་ཞེ་ན། གང་སེམས་ཀྱི་འཇུག་པའོ། །རྩོལ་བར་བྱེད་པས་འཇུག་པ་སྟེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གཏོད་ཅིང་མ་ལུས་པར་སེམས་པ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དམིགས་པ་ལ་སེམས་འཛིན་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །སེམས་པ་གང་ཞེ་ན་ཡོན་ཏན་དང༌། ཉེས་པ་དང་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ལ་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་སོ། །གང་ཡོད་ན་དམིགས་པ་ལ་སེམས་རྣམ་པར་ཤེས་པས་གཞོལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཁབ་ལོང་གི་དབང་གིས་ལྕགས་གཡོ་བ་བཞིན་ནོ། །གང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལ་ཡང་སེམས་གཏོང་བ་ནི་ལས་བསྟན་པའི་སྟེ། འདི་ལྟར་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སེམས་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ལྔ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འདུན་པ་གང་ཞེ་ན། བསམ་པའི་དངོས་པོ་ལ་འདོད་པའོ། །བསམ་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་འདོད་པའི་དངོས་པོ་དེ་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་འདོད་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩོན་
― DTG137_Page_0022 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །མོས་པ་གང་ཞེ་ན། ངེས་པའི་དངོས་པོ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་འཛིན་པའོ། །ངེས་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་ཚོགས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གཟུགས་ནི་དབུ་བརྡོས་པ་འདྲ། །ཚོར་བ་ཆུ་ཡི་ཆུ་བུར་འདྲ། །འདུ་ཤེས་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་སྟེ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་ཆུ་ཤིང་འདྲ། །རྣམ་ཤེས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཞེས། །ཉི་མའི་གཉེན་གྱིས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་ན་མོས་པ་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་མོས་པའོ། །ཡང་ན་དངོས་པོ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་དེ་བཞིན་དུ། དེ་དག་ལ་མོས་པ་ནི་མོས་པ་སྟེ། ངེས་པར་འཛིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚི་ག་གོ །མི་འཕྲོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལས་ཅན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་གཅེས་སུ་བྱེད་པ་ནི་གཞན་གྱིས་འཕྲོགས་པར་མི་ནུས་སོ། །དྲན་པ་གང་ཞེ་ན། འདྲིས་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་མ་བརྗེད་པ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཉིད་དོ། །འདྲིས་པའི་དངོས་པོ་ནི་སྔོན་མྱོང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་མི་གཡེང་བ་ཉིད་དུ་དྲན་པར་དམིགས་པ་གསལ་བར་གྱུར་ན་སེམས་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཞེ་ན། བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་ཚོགས་ཏེ། མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། བདག་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་གང་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤེས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །རྟེན་བྱེད་པ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་གང་ཞེ་ན། དེ་དག་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྟེ། རིགས་པ་དང་རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་སྐྱེད་པ་དང་གཞན་པའོ། །བརྟག་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་ཚོགས་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ལ་ཆོས་རྣམས་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །སོམ་ཉི་ཟློག་པའི་ལས་ཅན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ན། ངེས་པ་རྙེད་པས་སོམ་ཉི་ཟློག་གོ ། རིགས་པས་བསྐྱེད་པ་ནི་ཆོས་འདི་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པ་ནི་གྲངས་ཅན་དང་བྱེ་བྲག་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །གཞན་པ་ནི་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཤེས་པའོ། །ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དགེ་བ་བཅུ་གཅིག་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་སྨྲས་པ།
― DTG137_Page_0023 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དད་པ་གང་ཞེ་ན། ལས་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། བདེན་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་དང༌། སེམས་དང་པའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །བསོད་ནམས་ནི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་མོ། །བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ནི་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་སྟེ་སྦྱོར་བ་དང༌། དངོས་གཞི་དང་མཇུག་བསྡུ་བ་དང་བཅས་པའོ། །གཞན་ཡང་གང་འདི་དག་གིས་མ་བསྡུས་པ། གསོད་པ་དང༌། འཆིང་བ་དང༌། གོ་རར་འཇུག་པ་དང༌། རྡེག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མི་གཡོ་བའི་ལས་ནི་གང་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་སྟེ་ལས་འདི་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བའོ། །འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་གསུངས་ཏེ། རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུའོ། །འདིར་འབྲས་བུ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །ཡང་ན་ལས་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་འདོད་པའོ། །མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་མི་འདོད་པའོ། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་ནི་བཞི་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང་ལམ་མོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ནི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་སྟེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་ནི་རྒྱུ་སྟེ། སྲེད་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཡོངས་སུ་གཡོ་བའོ། །མདོར་བསྡུ་ན་ཡང་འབྱུང་བའི་ལས་དང་ལྡན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །འཁོར་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །འགོག་པའི་བདེན་པ་ནི་འབྲས་བུ་སྟེ། འགོག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་ནི་རྒྱུ་སྟེ། བྲལ་བ་དེ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གང་ཞེ་ན། འདི་དག་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་བདེན་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་འཕགས་པའི་བདེན་བ་ཞེས་མདོ་ཉིད་ལས་གསུངས་སོ། །ཅི་གཞན་རྣམས་ལ་འདི་དག་བརྫུན་ནམ་འདི་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་བདེན་པ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་
― DTG137_Page_0024 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟིགས་སོ། །གཞན་དག་གིས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་དག་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་བདེན་པ་ཞས་བྱའོ། །འཕགས་པ་མ་ཡིན་བ་རྣམས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པས་བདེ་བར་གང་གསུངས་པ། །དེ་ནི་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་རྟོགས། །གཞན་གྱིས་བདེ་བར་གང་སྨྲས་པ། །དེ་ནི་འཕགས་པས་སྡུག་བསྔལ་རྟོགས། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དང༌། འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང། དུད་འགྲོ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དོ། །གཟུགས་ཅན་གྱི་ལྷ་རྣམས་དང་མི་རྣམས་ལ་ནི་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དོ། །གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ལ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བར་གཟིགས་ཏེ། འདིར་སྨྲས་པ། ལག་མཐིལ་སྤུ་ཉག་གཅིག་གཞག་པ། །མི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མི་རྟོགས་ལ། །མིག་ཏུ་སོང་ན་དེ་ཉིད་ཀྱིས། །མི་དགའ་བ་དང་གནོད་བསྐྱེད་བཞིན། །བྱིས་པ་དག་ནི་ལག་མཐིལ་འདྲ། །འདུ་བྱེད་སྡུག་བསྔལ་སྤུ་མི་རྟོགས། །འཕགས་པ་རྣམས་ནི་མིག་པར་འདྲ། །དེ་ཡིས་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ཀྱང་འབྱུང༌། །ཇི་ལྟར་འཕགས་པ་རྣམས་ནི་སྲེད་པ་རྩེ་མོ་ལ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བློ་འཇུག་པ་སྟེ་དེ་ལྟར་བྱིས་པ་རྣམས་ནི་མཚམས་མེད་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བློ་ཡིས་མི་འཇུག་གོ །དཀོན་མཆོག་ནི་གསུམ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་དང༌། ཆོས་དཀོན་མཆོག་དང༌། དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གོ །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ནི་བག་ཆགས་དང༌། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་བདག་ཉིད་འབྱོར་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་གྱུར་པའོ། །དེ་ཡང་ཡོན་ཏན་ཇི་སྙེད་ཅིག་དང་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚད་མེད་པ་བཞི་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་དང༌། ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་དང༌།
― DTG137_Page_0025 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་ནས་ཤེས་པ་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང༌། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཞི་དང༌། སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང༌། བསྲུང་བ་མེད་པ་བཞི་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་དང༌། བག་ཆགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་དང༌། བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བའི་ཆོས་ཅན་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་གི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་བ་སྟེ། ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །མདོར་བསྡུ་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟེ། འདི་དག་ཀྱང་གནས་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཆོས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བསྟན་པའི་ཆོས་དང༌། ལམ་གྱི་ཆོས་དང༌། དོན་དམ་པའི་ཆོས་སོ། །དེ་ལ་བསྟན་པའི་ཆོས་ནི་མདོའི་སྡེ་དང༌། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེ་ལ་སོགས་པའོ། །ལམ་གྱི་ཆོས་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ངག་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དོན་དམ་པའི་ཆོས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ། ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་བྲལ་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །དགེ་འདུན་ནི་འཕགས་པའི་སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་ཡ་བརྒྱད་དོ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོད་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་
― DTG137_Page_0026 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞུགས་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ནི། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་བཅོ་ལྔ་ལ་བྱའོ། །བཅུ་དྲུག་པ་ལ་ནི་འབྲས་བུ་གནས་པ་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གང་ཞེ་ན། ལམ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུན་ཏེ། དེ་དེ་ནས་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དེར་ཞུགས་ཤིང་ཕྱིན་ལ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རེ་ལྟར་ཐོགས་ན་སྲིད་པ་ལན་བདུན་པ་དང༌། རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བའོ། །ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་བདུན་ལུས་ཏེ། ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་དང༌། གོང་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལྔ་ལུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལྷའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་ལྷའི་ནང་དུ་རིགས་ལན་གཉིས་སམ་གསུམ་བླངས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །མིའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་གང་མིའི་ནང་དེར་རམ། གླིང་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །དེ་ཉིད་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པ་ལྔའི་བར་བཅོམ་པ་ལ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པ་དག་ཟད་པ་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལྷའི་ནང་དུ་སོང་སྟེ་མིའི་འཇིག་རྟེན་དུ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་མི་འོང་ཕན་ཆད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཉིད་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའོ། །ཉེས་ཆ་བདུན་དང་བརྒྱད་ཟད་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་བར་ཆད་གཅིག་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཚེ་གཅིག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དགུ་པ་ཟད་པས་ཕྱིར་མི་འོང་བ་རྣམ་པ་དགུ་ཟད་པས་ཕྱིར་མི་འོང་བར་བ་ལྟའོ། །འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ཕྱིར་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སྲིད་རྩེའི་བར་ཆ་བརྒྱད་ཟད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་སྟེ། ཕྱིར་མི་འོང་བ་དེ་ཉིད་བསམ་གཏན་དང་པོའི་རྣམ་པ་གཅིག་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་བ་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་གྱི་བརྒྱད་སྤངས་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དགུ་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ལ་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ཉིད་ལ་བལྟའོ། །བར་
― DTG137_Page_0027 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆད་མེད་པའི་ལམ་དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། བག་ལ་ཉལ་བ་ཐམས་ཅད་ཤིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་འོག་ཏུ་ཕྱི་མ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཟད་པ་ཤེས་པའོ། །ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པ་ཐོབ་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དེ་ཟད་པའི་ཤེས་པ་སྟེ། ཐོག་མར་མི་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་གཞན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསླབ་པ་མེད་པས་མི་སློབ་པའོ། །བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་འོས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པར་འོས་པའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མདོར་བསྡུ་ན་སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ནི་དགེ་འདུན་ནོ། །ལས་དད་འབྲས་བུ་དང༌། བདེན་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་དེ་དག་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་དད་པ་སྟེ། དད་པ་དང་འདོད་པའོ། །འདུན་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །དད་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། བདག་གམ་ཆོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་འཛེམ་པའོ། །བདག་ཉིད་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི། བདག་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་སྡིག་པ་བྱ་སྙམ་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱེད་པ་ནི་ངན་འགྲོས་འཇིགས་པའི་རྒྱུས་བདག་ཉིད་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་འཛེམ་པའོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨད་པའི་ཕྱིར་སྡིག་པའོ། །འཛེམ་པ་ནི་སྡིག་པ་མི་བྱེད་པའོ། །ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལེགས་པར་སྡོམ་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཁྲེལ་ཡོད་པ་གང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་འཛེམ་པའོ། །མེད་པ་དང་ཕ་རོལ་གྱིས་བྱས་པས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ལ་སྡིག་པས་འཛེམ་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ལས་ཅན་ནོ། །མ་ཆགས་པ་གང་ཞེ་ན། ཆགས་པའི་གཉེན་པོ་སྟེ། །ཡིད་བྱུང་ཞིང་མི་ལེན་པའོ། །ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པ་དང་སྲིད་པའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་ལ་ཀུན་ཏུ་ཆགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ནི་མ་ཆགས་པ་སྟེ། སྲིད་པ་དང་སྲིད་པའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་ལ་ཀུན་ཏུ་ཆགས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡིད་བྱུང་བ་ནི་འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་རྟེན་དུ་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཞེ་སྡང་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། ཞེ་སྡང་གི་གཉེན་
― DTG137_Page_0028 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་སྟེ་བྱམས་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་བ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །གཏི་མུག་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། གཏི་མུག་གི་གཉེན་པོ་སྟེ། ཡང་དག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའོ། །གཏི་མུག་ནི་མི་ཤེས་པའོ། །ཡང་དག་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའོ། །རྒྱས་པར་བྱ་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པའོ། །དེ་རྟོགས་པ་ནི་ཤེས་པའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྟོགས་པ་ནི་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པའི་ཤེས་པའོ། །ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ལུང་ལས་སོ། །བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཐོབ་པ་ལས་སོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པར་ཡང་བལྟའོ། །ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །བརྩོན་འགྲུས་གང་ཞེ་ན། ལེ་ལོའི་གཉེན་པོ་སྟེ། དགེ་བ་ལ་སེམས་མངོན་པར་སྤྲོ་པའོ། །གོ་ཆ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། མ་ཞུམ་པ་ཉིད་དང༌། མི་ལྡོག་པ་དང༌། ཆོག་པར་མི་འཛིན་པའོ། །དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་གང་ཞེ་ན། གནས་ངན་ལེན་གྱི་གཉེན་པོ་སྟེ། ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དོ། །གནས་དན་ལེན་ནི་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་སྟེ། དེ་དག་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའོ། །སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བའི་ལས་ཅན་ནོ། །སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བ་ནི་དེའི་དབང་གིས་གནས་གྱུར་བར་བལྟ་བའོ། །བག་ཡོད་པ་གང་ཞེ་ན། བག་མེད་པའི་གཉེན་པོ་སྟེ། མ་ཆགས་པ་ནས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་བར་དེ་དག་ལ་གནས་ནས་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤོང་ཞིང་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་བསྒོམས་པའོ། །བག་མེད་པ་ནི་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། ལེ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ནི་བག་ཡོད་པ་སྟེ། མ་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་གནས་ཏེ། མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྤོང་བའོ། །དེ་དག་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། འདིར་ནི་ཟག་པ་རྣམས་དང༌། ཟག་པའི་གནས་ཡུལ་རྣམས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་གཉེན་པོ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་
― DTG137_Page_0029 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྒོམས་པ་ནི་མ་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེ་དག་ལ་བག་ཡོད་པ་གདགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །བཏང་སྙོམས་གང་ཞེ་ན། མ་ཆགས་པ་ནས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་བར་དེ་དག་ཉིད་ལ་གནས་ཤིང༌། སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་རྣལ་དུ་འདུག་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡང་ཐོབ་པ་སྟེ། གང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་རྣམས་བསལ་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མེད་པར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །མ་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་གཞན་ལ་བཏང་སྙོམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་བཏང་སྙོམས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ལ་བྱིད་བ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཉམ་པ་མེད་པས་འདིར་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་འཇུག་པས་རྣལ་དུ་འཇུག་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དོགས་པ་མེད་པས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐབས་མི་ཕྱེད་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་གང་ཞེན། རྣམ་པར་འཚེ་བའི་གཉེན་པོ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་བའོ། །རྣམ་པར་འཚེ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་རྣམ་པར་ཐོ་འཚམས་པ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཞེ་སྡང་མེད་པའི་ཆ་ཅན་སྙིང་རྗེ་བའི་སེམས་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་ཐོ་མི་འཚམས་པའི་ལས་ཅན་ནོ། རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་ཡང་ཞེ་སྡང་མེད་པ་ལས་གུད་ན་མེད་པས་བཏགས་པའི་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་བ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་སྨྲས་པ། འདོད་ཆགས་གང་ཞེན། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕྱུང་པོ་ལྔ་ལ་ཞེན་པ་དང༌། ལྷག་པར་ཆགས་པའོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཏེ། རྩྭ་དང་སོག་མའི་མེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་ཉེ་བར་ལེན་པ་རྣམས་འབྱུང་བས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཏེ། མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུའི་ཤིང་བ་ཞིན་ནོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་ལ་རག་ལས་པས་རྒྱལ་པོའི་མི་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱང་
― DTG137_Page_0030 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ལ། ཕུང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་མ་ཡིན་པར་འགྲུབ་པ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་ཟག་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཅན་དེ་དག་ལ་ཆགས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྡུག་བསྔལ་ཀུན་བསྐྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །སྲིད་པའི་དབང་གིས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁོང་ཁྲོ་བ་གང་ཞེན། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པའོ། །ཐོགས་པ་དང་འདྲ་བས་ཁོང་ཁྲོ་བའོ། །ཕུང་པོ་ལྔའི་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་སེམས་ཅན་ཞེས་བཏགས་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ་བདག་ལ་གནོད་པ་བྱས་སོ་བྱེད་དོ། །བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་འབྱུང་སྟེ། རབ་ཏུ་འཁྲུག་གོ །གང་བདག་གི་མཛའ་བོ་དེ་ལ་གནོད་པར་བྱས་སོ། །བྱེད་དོ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་འབྱུང་སྟེ། རབ་ཏུ་འཁྲུག་གོ །གང་བདག་གི་མི་མཛའ་བ་དེའི་དོན་བྱས་སོ། །དོན་བྱེད་དོ། །དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་འབྱུང་སྟེ། རབ་ཏུ་འཁྲུག་གོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །བདེ་བ་ལ་རེག་བར་མི་གནས་པ་དང་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །རེག་པར་མི་གནས་པ་ནི་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན། ང་རྒྱལ་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། ང་རྒྱལ་དང༌། ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་དང༌། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ཅུང་ཟད་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ང་རྒྱལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཁེངས་པར་ང་རྒྱལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བྱེ་བྲག་མེད་དོ། །མི་གུས་པ་འབྱུང་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །མི་གུས་པ་ནི་བླ་མ་རྣམས་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་རྣམས་ལ་འགྱིང་བའོ། །བྱེ་བྲག་གི་མཆན་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་སྨྲས་པ། ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན། ཆུང་བ་བས་ཀྱང་བདག་ཆེ་བའམ། མཚུངས་པ་དང་མཚུངས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་བའོ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་ཆེ་སྙམ་པའམ། མཚུངས་པ་ལ་མཚུངས་སོ་སྙམ་པ་གཉི་གར་སེམས་ཁེངས་པ་ཡང་ང་རྒྱལ་ལོ། །ཆེ་བའི་
― DTG137_Page_0031 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན། མཚུངས་པ་བས་བདག་ཆ་བའམ། ཆེ་བ་དང་མཚུངས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འདིར་ཡང་མཚུངས་པ་བས་བདག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའམ། མཚུངས་སོ་སྙམ་པ་གཉི་གར་སེམས་ཁེངས་པ་ཡང་ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན། ཆེ་བབས་ཀྱང་བདག་ཆེའོ་སྙམ་པའི་སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་བའོ། །དགེ་བསྙེན་པས་ནི་དགེ་ཚུལ་ཆེ་ན། དགེ་བསྙེན་དེ་འདི་སྙམ་དུ་དགེ་ཚུལ་བས་ཀྱང་བདག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཁེངས་བར་བྱེད་པ་འདི་ནི་ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱའོ། །ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ལ་བདག་གམ་བདག་གིར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་འདུན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་སྟེ། དེ་ལ་འདུན་པས་ནི་མ་འོངས་པའི་ལུས་འདོད་པའི་སྒོ་ནས་ལེན་ཏེ། དེས་མ་འོངས་པའི་ཕུང་པོ་འགྲུབ་པོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ནི་ད་ལྟར་གྱི་ལུས་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པའི་སྒོ་ནས་ལེན་ཏེ། དེས་ད་ལྟར་གྱི་ཕུང་པོ་མི་འདོར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་གཉིས་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཏེ། དེ་ལྟར་བདག་མེད་པའི་ཕུང་པོ་དེ་དག་ལ་བདག་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་རློམ་སེམས་པའམ། བདག་གི་ཕུང་པོའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་ནི་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན། གོང་མའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པར་བྱ་བ་མ་ཐོབ་པར་བདག་གིས་ཐོབ་བོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གོང་མའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་བར་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་མ་ཐོབ་པར་བདག་གིས་བརྩལ་འབད་དེ་ཐོབ་བོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མིའི་ཆོས་བླ་མ་ནི་ལྟུང་བར་འགྱུར་ཏེ། མངོན་བའི་ང་རྒྱལ་ནི་མ་གཏོགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཅུང་ཟད་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན། ཁྱད་ཆེས་འཕགས་པ་བས་བདག་ཅུང་ཟད་ཅིག་གིས་ཆུང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །མཚུངས་པའམ། ལྷག་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དུ་རུང་ན་གང་བདག་ཆུང་སྙམ་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ང་རྒྱལ་དུ་འགྱུར། སྨྲས་པ། འཇིག་
― DTG137_Page_0032 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟེན་ན་དངོས་པོ་ངན་པ་ལ་ཡང་ཁེངས་པ་མཐོང་སྟེ། ང་ནི་རྒྱལ་བོའི་མི་ཡིན་གྱི་ང་མི་ཕལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའོ། །ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན། ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་བདག་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྫུན་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་བ་དེ་ལ་མི་དགག་པའོ། །ཡོན་ཏན་ནི་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་བདག་ལ་མེད་བཞིན་དུ་བདག་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ནོ། །ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ནོ་སྙམ་དུ་གང་སེམས་ཁེངས་པ་ནི་ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །མ་རིག་པ་གང་ཞེ་ན། ལས་དང་འབྲས་བུ་དང་བདེན་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་རྣམས་མི་ཤེས་པ་སྟེ། ཁེང་དུ་མི་ཆུད་པ་དང༌། མངོན་པར་མི་རྟོགས་པ་དང༌། མུན་པ་དང༌། ཀུན་ཏུ་གཏི་མུག་པ་དང༌། མུན་ནག་ཅེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་མ་རིག་པའི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའོ། །ལས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བདེན་པ་ནི་བཞི་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའོ། །དཀོན་མཆོག་ནི་གསུམ་སྟེ། དེ་དག་མི་ཤེས་པ་ནི་མ་རིག་པའོ། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ནི་མ་འདྲེས་པའོ། །ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའོ། །ཡང་ན་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ན་བྱེ་བྲག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ལོག་པར་ངེས་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བའི་བརྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ལོག་པར་ངེས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཤེས་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་ནི་ནེམ་ནུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བ་ནི། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའོ། །དེའི་རྟེན་བྱེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་མ་རིག་པ་དེ་དག་ནི་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གསུམ་སྟེ། ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་མི་དགེ་བའི་རྩ་བའོ། །ལྟ་བ་གང་ཞེ་ན། ལྟ་བ་ལྔ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །
― DTG137_Page_0033 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་གང་ཞེ་ན། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་བདག་གམ་བདག་གིར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་པར་འགྱུར་བས་འཇིག་པའོ། །བསགས་པས་ཚོགས་ཏེ། འཇིག་ཚོགས་ནི་མང་པའོ། །དེ་ལ་ལྟ་བ་ནི་བདག་ཕུང་པོ་ལས་གུད་ན་ཡོད་པ་དང༌། ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་བདག་གི་ཡིན་པར་ལྟ་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་བཤད། སྨྲས་པ། འཇིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་པའི་འདུ་ཤེས་སྤང་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདིར་ནི་མི་རྟག་པ་འདུས་པ་ཡིན་པས་འདི་ལ་བདག་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ལྟ་བར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་གང་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྟག་པའམ་ཆད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གང་ཡིན་པའོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་པོར་བྱས་པའོ། །རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་སྟེ། བདག་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་དང༌། རྟག་པ་དང༌། གཙོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལུས་རྣམས་ནི་རྩྭ་དང་འཇིམ་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ནི་རྟག་པའི་མཐའ་ཅན་གྱི་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བའོ། །ཆད་པའི་བདག་ཉིད་ནི་ནང་ན་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་ཡོད་པ་དེ་ཤི་ཕན་ཆད་མེད་དེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་ཆག་ནས་ཡང་མི་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དབུ་མའི་ལམ་གྱིས་ངེས་པར་བྱུང་བའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་གང་ཞེ་ན། རྒྱུའམ་འབྲས་བུའམ་བྱེད་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་དང༌། ཡོད་པའི་དངོས་པོ་འཇིག་པའི་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གང་ཡིན་པའོ། །རྒྱུ་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཡན་ལག་ལྔར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ནི་མ་རིག་པ་དང༌། སྲིད་པ་དང་ལེན་པའོ། །ལས་ནི་འདུ་བྱེད་དང་སྲིད་པའོ། །ཡང་ན་འདིར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་པའི་བག་ཆགས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གང་མ་འོངས་པ་ན་འབྲས་བུ་འབྱིན་ནུས་པ་དེ་ཡང་སྲིད་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ནི་རྒྱུ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའོ། །འབྲས་བུ་ལ་ཡན་ལག་བདུན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། མིང་དང་
― DTG137_Page_0034 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་ཤི་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་སོ། །འདི་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའོ། །ཡང་ན་མདོར་བསྡུ་ན་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་ཡང་མེད་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རྒྱུ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའོ། །ལེགས་པར་སྤྱད་པ་དང་ཉེས་པར་སྤྱད་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་ནི་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་དོ། །ཕ་མེད་དོ། །མ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་འབྱུང་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། འོང་བའི་བྱེད་པ་དང༌། ས་བོན་འདེབས་པའི་བྱེད་པ་དང༌། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་བྱེད་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་འཇིག་པའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་རྒྱུན་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་དང༌། མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དམ་དུ་འཛིན་པའི་ལས་ཅན་དང༌། མི་དགེ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ལས་ཅན་དང༌། དགེ་བ་ལ་མི་འཇུག་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་གང་ཞེ་ན། ལྟ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་དང༌། དེའི་གནས་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་མཆོག་དང༌། གཙོ་བོ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། དམ་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྟ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་བཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བའོ། །དེའི་གནས་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བའི་གནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མཆོག་དང༌། གཙོ་བོ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། དམ་པར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལྟ་བ་ངན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེ་ན་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་དང༌། དེའི་གནས་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་འདག་པ་དང༌། གྲོལ་བ་དང༌། ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་ཤེས་རབ་ཉོན་
― DTG137_Page_0035 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོངས་བ་ཅན་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ནི་ལྟ་བ་ངན་བ་སྔོན་དུ་སོང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་བདུན་སྤངས་པའོ། །བརྟུལ་ཞུགས་ནི་ཁྱི་དང་བ་ལང་གི་བརྟུལ་ཞུགས་དང༌། དབྱུ་གུ་རྩེ་གསུམ་པ་དང་མགོ་འབྲེག་པ་ལ་སོགས་བ་དང། གྲངས་ཅན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི། ཐར་པའི་ལམ་གྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་དང༌། སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་དང༌། མེ་དང་ཆུར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཐོ་རིས་ཀྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ན་དེ་དག་ལ་རྒྱུར་ལྟ་བའོ། །དེའི་གནས་ཕུང་པོ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་གནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་སྨོས་པ་དེས་འདག་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐབས་འདིས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་བའོ། །ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ངལ་བ་འབྲས་བུ་མེད་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ཏེ། ངལ་བ་འབྲས་བུ་མེད་པ་ནི་ངེས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེ་ཚོམ་གང་ཞེ་ན། བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཡིད་གཉིས་ཟ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུ་དང༌། བདེན་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་རྣམས་ལ་སྦྱར་རོ། །དེ་དག་ལ་ཡོད་དམ་མེད་ཅེས་ཡིད་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་མི་འཇུག་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །དེས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་མི་འཇུག་པ་སྟེ། ངེས་པ་མ་རྙེད་པས་བར་སྐབས་ནས་མི་རྩོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་ལས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ནི་དུ། ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ནི་དུ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ལྟ་བ་འོག་མ་གསུམ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ནི་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ཉིད་དོ། །ལྷག་མ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང་མ་རིག་པ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང་སྦྱར་རོ། འདི་དག་གི་རྣམ་གྲངས་ནི་བག་ལ་ཉལ་བ་དང༌། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང༌།
― DTG137_Page_0036 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྙོག་པ་དང༌། ཆུ་བོ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། ཡོན་པོ་དང༌། བསྐུས་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་སྨྲས་པ། ཁྲོ་བ་གང་ཞེ་ན། །འཕྲལ་དུ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ལ་གནས་ཏེ། གང་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཕྲལ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བ་སྟེ། དེ་ལ་གནོད་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དེ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཆར་གཏོགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པའོ། །དབྱིག་པ་དང༌། རྡེག་པ་དང༌། མཚོན་གྱིས་འདེབས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེས་པ་རྩོམ་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཁོང་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་གུད་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་བརྟགས་པའོ། །ཁོན་དུ་འཛིན་པ་གང་ཞེ་ན། མདུད་པར་འཛིན་པའོ། ཁྲོས་པའི་འོག་ཏུ་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཆར་གཏོགས་པ་ཉིད་མདུད་པར་འཛིན་པ་མི་གཏོང་བའོ། །མི་བཟོད་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ཏེ། མི་བཟོད་པ་ནི་དང་དུ་མི་ལེན་པའོ། །འཆབ་པ་གང་ཞེ་ན། བདག་གི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མ་ཁྱུད་པའོ། །ཡང་དག་བར་བསྐུལ་བ་ན་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མཁྱུད་པའོ། །འགྱོད་པས་རེག་པར་མི་གནས་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་དེ་ཁ་ན་མ་ཐོབ་འཆབ་ན་འགྱོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་རེག་པར་མི་གནས་སོ། །འཚིག་པ་གང་ཞེ་ན། ཚིག་བརླང་པོས་ཞེར་འདེབས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྲོ་བ་དང་ཁོན་དུ་འཛིན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའོ། །སེམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པ་སྟེ། ཚིག་བརླང་བོ་ནི་གཏུམ་ཚིག་གོ །ངག་རྩུབ་མོའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་དང༌། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་སྐྱེས་པ་འབྱིན་པའི་ལས་ཅན་དང༌། རེག་བར་མི་གནས་པ་འབྱིན་བའི་ལས་ཅན་ནོ། །གཏུམ་ཚིག་དང༌། དག་རྩུབ་མོ་དེ་ནི་ཕན་ཚུན་མཚང་ལ་འདེབས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མངོན་སུམ་དུ་སྨྲ་བ་སྟེ། འདི་ཉིད་འཚིགས་པའོ། །ཕྲག་དོག་གང་ཞེ་ན། གཞན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་སེམས་ཁོང་ནས་འཁྲུགས་པའོ། །གཞན་དག་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་གཞན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། གཞན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ལ་རྙེད་པ་
― DTG137_Page_0037 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་དང༌། བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པས་མི་བཟོད་པར་བྱས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཁོང་ནས་འཁྲུགས་པའོ། །ཡིད་མི་བདེ་བས་རེག་པར་མི་གནས་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །སེར་སྣ་གང་ཞེ་ན། སྦྱིན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པའོ། །གང་གིས་རྒྱུད་ལས་མ་འགྲོ་ཞིག། ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེར་སྣ་སྟེ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཡོ་བྱད་རྣམས་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པའོ། །དེ་ཉིད་སྦྱིན་པ་དང་མི་མཐུན་པའོ། །ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པ་མ་ཡིན་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ཏེ། ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་སེར་སྣས་མི་ཁོམ་པའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་སོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྒྱུ་གང་ཞེ་ན། གཞན་ལ་སླུ་བའི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་སྟོན་པའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་སྟོན་པ་སྟེ། ལོག་པར་འཚོ་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །གཡོ་གང་ཞེ་ན། བདག་གི་ཉེས་པ་བཅབ་པའི་ལས་ཐབས་བཟུང་སྟེ། སེམས་གྱ་གྱུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རང་གི་ཉེས་པ་རྣམས་ནི་རང་གི་སྐྱོན་ཏེ། རྙེད་བ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་བས་དེ་དག་བཅབ་པར་འདོད་ནས་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པས་ཉེས་པ་བྱུང་བ་དེ་ངོས་མི་ཟིན་པར་གཞན་ནས་གཞན་དུ་བརྒྱུད་པར་རིག་བར་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་གདམས་གང་ཐོབ་པའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་བྱས་ཏེ། བདག་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་སྨྲས་པས་གདམས་དག་གི་འོས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱགས་པ་གང་ཞེ་ན། བདག་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཆགས་བའི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྟེ། སེམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་དུ་མ་སྟེ། རིགས་དང༌། སྟོབས་དང༌། གཟུགས་དང༌། ཡིད་གཞུངས་པ་དང༌། བློ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་དང༌། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བདག་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གང་ཡང་རུང་བའོ། །ཆགས་པའི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བའི་ཡིད་བདེ་བ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱ་དགའ་བའི་བྱེ་བྲག་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་པའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་སེལ་
― DTG137_Page_0038 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །རྣམ་པར་འཚེ་བ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐོ་འཚམས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཆར་གཏོགས་པ། སྙིང་བརྩེ་བ་མེད་པ་སྙིང་རྗེ་བ་མེད་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་ཐོ་འཚམས་པ་ནི་ཐལ་ལྕག་དང་ཁུར་ཚུར་གྱིས་བརྡེག་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་དེའི་ལས་ཅན་ནོ། །ངོ་ཚ་བ་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་བདག་ལ་མི་འཛེམ་པའོ། །ངོ་ཚ་བ་མི་ཤེས་བ་ནི་ངོ་ཚ་མེད་པ་སྟེ། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་སོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པའོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་བདག་ལ་མི་འཛེམས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བདག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་ལའོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ནི་སྡིག་པའོ། །དེས་མི་འཛོམ་པ་ནི་སྡིག་ལ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གྲོགས་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཁྲེལ་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་གཞན་ལ་མི་འཛེམ་པའོ། །ཁྲེལ་མེད་པས་ནི་ཁྲེལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཆོས་ནི་ཁྲེལ་མེད་བའོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་གཞན་ལ་མི་འཛེམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་ནམ་གཞན་རྣམས་ལ་མི་འཛེམ་པར་སྡིག་པ་བྱེད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གྲོགས་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །རྨུགས་པ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བ་སྟེ་བློང་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པས་སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བའོ། །རྨུགས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གྲོགས་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །རྒོད་པ་གང་ཞེ་ན། སེམས་རྣམ་པར་མ་ཞི་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་པའི་མཚན་མའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་པས་སེམས་རྣམ་པར་མ་ཞི་བའོ། །སྡུག་པའི་མཚན་མའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་མཐུན་བ་སྟེ། སྔོན་དགོད་པ་དང༌། རྩེ་རྩེ་བརྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཕྱིར་སེམས་རྣམ་པར་མ་ཞི་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཞི་གནས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །མ་དད་པ་གང་ཞེ་ན། ལས་དང་འབྲས་བུ་དང༌། བདེན་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་རྣམས་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པ་དང༌། སེམས་མ་དང་བ་སྟེ། དད་པའི་
― DTG137_Page_0039 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །གོང་དུ་སྨོས་པའི་ལས་དང་འབྲས་བུ་དང་བདེན་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པ་སྟེ། དེ་ནི་སེམས་མ་དང་བའོ། །ཡིད་མི་ཆེས་པ་ནི་མི་འདོད་པ་སྟེ། དད་བའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །ལེ་ལོའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །དང་པ་མེད་ན་སྦྱོར་བར་འདུན་པ་མེད་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལེ་ལོ་གང་ཞེ་ན། དགེ་བ་ལ་སེམས་མངོན་པར་སྤྲོ་བ་མེད་པ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དགེ་བ་ལ་སེམས་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དེ་ལ་སེམས་མི་སྤྲོ་བ་སྟེ། ཉལ་བ་དང༌། སྙེས་པ་དང༌། འཕྲེས་པའི་བསོད་ཉམས་ལ་བརྟེན་ནས། གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྦྱོར་བའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །བག་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང་ལེ་ལོ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སེམས་མི་བསྲུང་བ་དང༌། དགེ་བ་མི་བསྒོམ་པའོ། །བག་མེད་པ་ནི་འདིར་ཆོས་བཞི་སྟེ། ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། ལེ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་དག་གིས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ན་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལས་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་མི་བྱེད་པའོ། །དེ་དག་ལ་གནས་པ་ནི་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྒོམ་པར་མི་བྱེད་པའོ། །མི་དགེ་བ་འཕེལ་བ་དང༌། དགེ་བ་ཡོངས་སུ་འགྲིབ་པའི་རྟེན་བྱེད་བའི་ལས་ཅན་ནོ། །བརྗེད་ངས་བ་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཏེ། དགེ་བ་མི་གསལ་བའོ། །དྲན་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་མཚུངས་བར་ལྡན་པའོ། །དགེ་བ་མི་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་བརྗེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྣམ་པར་གཡེང་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་གང་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གི་ཤས་ཀྱིས་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་པོ་དག་ལ་གང་སེམས་རྣམ་པར་འཕྲོ་བའོ། །དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། ཕྱི་རོལ་དུ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། ནང་གི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། མཚན་མའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་གྱིས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྣམ་
― DTG137_Page_0040 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་གཡེང་བའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་སྟེ། དེ་དག་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ནང་དུ་མཉམ་པར་གཞོག་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་རོལ་དུ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ནི་དགེ་བ་ལ་ཞུགས་པ་ན་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལ་སེམས་རྣམ་པར་འཕྲོ་བ་སྟེ། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་ན། དམིགས་པ་དེ་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལ་སེམས་འགྲོ་བར་རིག་བར་བྱའོ། །ནང་གི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ནི་དགེ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་ཚེ་བྱིང་བ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཞུགས་པའི་ཚེ་བྱིང་བ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ལྟུང་བའི་ཕྱིར་ཉེས་པའོ། །མཚན་མའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་གང་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་སྟེ། གཞན་གྱིས་བདག་ལ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པའོ། །དེའི་མཚན་མ་ནི་དེའི་རྒྱུ་སྟེ། དགེ་བ་ལ་ཞུགས་པ་དགེ་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གནས་ངན་ལེན་གྱིས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་གང་ཞེ་ན། ངར་འཛིན་པ་དང༌། ང་ཡིར་འཛིན་པ་དང༌། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ལ་བརྟེན་ནས། དགེ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་ཚོར་བ་འབྱུང་ཞིང༌། བྱུང་བ་རྣམས་ལ་ང་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ང་ཡིར་ཞེས་བྱ་བར་འཛིན་ཏེ། འདྲེན་མར་འབྱུང་ཞིང་མཚན་མར་བྱེད་པའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་གང་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་ནམ། ཐེག་པ་གཞན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའམ། གནས་པར་བྱེད་པ་ན་རྣམ་པར་འཕྲོ་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། དེས་ལུས་དང༌། ངག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་མི་ཤེས་བཞིན་དུ་འཇུག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལུས་དང༌། དག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་མི་ཤེས་པ་ནི་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལེགས་པར་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པར་འཇུག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྟུང་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། དེ་ལྟར་བྱ་བ་དང༌། མི་བྱ་བ་མི་ཤེས་པས་ཉེས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
― DTG137_Page_0041 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞི་གཞན་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨོས་པ་ལ། འགྱོད་པ་གང་ཞེ་ན། ཡིད་ལ་གཅགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨད་པར་བྱས་པ་སྟེ། ངན་པ་བྱས་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ངན་པ་གང་བྱས་པའི་དེ་འདིར་སྦྱར་ཏེ། ཡིད་ལ་གཅགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ནི་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་ལ་འགྱོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་འབྲས་བུ་ལ་རྒྱུ་གདགས་པ་སྟེ། འདི་ལ་འགྱོད་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ཡིད་ལ་གཅགས་པའོ། །དེ་གཉི་ག་ཡང་གཉི་གའི་རྟེན་ཏེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་སོ་སོའི། གང་དགེ་བ་མ་བྱས་པས་འགྱོད་པ་དེ་ནི་དགེ་བའི་རྟེན་ནོ། །གང་མི་དགེ་བ་བྱས་པས་འགྱོད་པ་དེ་ཡང་དགེ་བའི་རྟེན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མི་དགེ་བ་གཉི་གའི་རྟེན་དེ་བཟློག་པའོ། །གང་མི་དགེ་བ་མ་བྱས་པས་འགྱོད་པ་དེ་ནི་མི་དགེ་བའི་རྟེན་ཏོ། །དགེ་བ་བྱས་པས་འགྱོད་པ་དེ་ཡང་མི་དགེ་བའི་རྟེན་ཏོ། སེམས་གནས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །གཉིད་གང་ཞེ་ན། འཇུག་པ་རང་དབང་མེད་པར་སེམས་སྡུད་པའོ། །གཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་བརྟེན་ནས་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་སེམས་རང་དབང་མེད་པ་སྐྱེད་དོ། །རང་དབང་མེད་པ་དེ་ནི་སེམས་མངོན་པར་སྡུད་པ་སྟེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། དུས་དང་དུམ་མ་ཡིན་པར་ཡང་རུང་སྟེ། སེམས་མངོན་པར་སྡུད་པའོ། །བྱ་བ་ཤོར་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །རྟོག་པ་གང་ཞེ་ན། ཀུན་ཏུ་ཆོལ་བའི་རྟེན་གྱི་བརྗོད་པ་སྟེ། སེམས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གང་སེམས་རྩིང་བའོ། །ཀུན་ཏུ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོར་བར་བྱེད་པའོ། །ཡིད་ཀྱི་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ནི་སེམས་བའམ། ཤེས་རབ་ལ་བརྟེན་ནས་གང་སེམས་རྩིང་བ་སྟེ། རགས་པ་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་དང་ཤིང་རྟ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཛིན་པའོ། །སྤྱོད་པ་གང་ཞེ་ན། སོ་སོར་རྟོགས་པའི་ཡིད་ཀྱི་བརྗོད་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་གང་སེམས་ཞིབ་པའོ། །གཞན་ནི་སྔར་སྨོས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །སེམས་ཞིབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་ལ་ཚེས་
― DTG137_Page_0042 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སམ་མ་ཚོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པའོ། །གཉི་ག་ཡང་རེག་པ་དང༌། རེག་པ་མ་ཡིན་པར་གནས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཡང་ན་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ལས་ནི་རང་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤོང་བའི་ལས་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་གི་གཉེན་པོའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ནོ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་སྨྲས་པ། སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་ནི་འདྲི་བ་སྟེ། འདིའི་ལན་བཏབ་པ་ནི། གང་ཟག་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་གནས་སྐབས་ལ་གདགས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང༌། སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་གནས་སྐབས་ལ་གདགས་ཀྱི། རྫས་སུ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ནི་མ་བཤད་ན་འདི་ཇི་ལྟར་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ་གདགས། སྨྲས་པ། མ་འོངས་པ་ལ་ལྟོས་པ་སྟེ། དེ་ལ་རིག་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཅིའི་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཉིད་མི་ལྡན་པ་རྣམས་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་གཞན་ལའམ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཞིག་གམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་མི་གདགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཁུ་ཚུར་བཞིན་ནོ། །དཔེར་ན་ཁུ་ཚུར་ནི་སོར་མོ་ལས་གཞན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སོར་མོ་རྣམས་ལས་གཞན་ཡིན་པར་འགྱུར་ན་ནི་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བཟུང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཅི་སྟེ་གཞན་མ་ཡིན་ན་ནི་སོར་མོ་བརྐྱང་བ་རྣམས་ལ་ཡང་བཟུང་བར་འགྱུར་རོ། །བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་མི་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཁུ་ཚུར་ཞེས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་མི་གདགས་བར་འཐད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། ཐོབ་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། སྲོག་གི་དབང་བོ་དང༌།
― DTG137_Page_0043 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིས་མཐུན་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། མིང་གི་ཚོགས་དང༌། ཚིག་གི་ཚོགས་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་དང༌། དེ་ལྟ་བུའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དག་ཅེས་སྨོས་པ་ནི་འཇུག་པ་དང༌། སོ་སོར་ངེས་པ་དང༌། འབྱོར་འབྲེལ་པ་དང༌། མགྱོགས་པ་དང༌། གོ་རིམས་དང༌། དུས་དང༌། ཡུལ་དང༌། གྲངས་དང༌། གྲངས་མེད་པ་དང༌། ཚོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་དེ་དག་ནི་སེམས་དང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་པའི་བྱེད་པ་ཅན་ཡིན་པས་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་དམིགས་པ་ལ་མི་འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་ཐོབ་པ་གང་ཞེ་ན། རྙེད་པ་དང་ལྡན་པའོ། །གང་སྔོན་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པ་དེ་ལ་རྙེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱེ་བྲག་བསྟན་ཏོ། །ཐོབ་པ་རྣམས་སྐད་ཅིག་ཕྱི་མ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མི་འབྲལ་བ་ནི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁྱད་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་ས་བོན་དང༌། དབང་དང༌། མངོན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་པའོ། །དབང་དང་སྔོན་དུ་གྱུར་པ་ནི་ལྡན་པའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གང་ཞེ་ན། དགེ་རྒྱས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་གོང་མའི་མ་ཡིན་བ་འབྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་འགོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་འདུ་ཤེས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྟེ། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་མངོན་ནོ། །ཡང་ན་བདག་ཉིད་འདུ་ཤེས་མེད་པ་སྟེ། ཀུན་ཏུ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དགེ་རྒྱས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་གནས་ཉི་ཤུ་ལ་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་འོག་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་དེ། མནར་མེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་ཚ་བ་དང༌། ཚ་བ་དང༌། ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་དང་ངུ་འབོད་དང༌། བསྡུས་འཇོམས་དང༌། ཐིག་ནག་དང༌། ཡང་སོས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གོ་
― DTG137_Page_0044 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིམས་བཞིན་དུ་གོང་ནས་གོང་དུ་གནས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་གྲང་བའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་བརྒྱད་དེ། ཆུ་བུར་ཅན་དང༌། ཆུ་བུར་རྡོལ་བ་དང༌། སོ་ཐམས་ཐམས་པ་དང༌། ཀྱི་ཧུད་ཟེར་བ་དང༌། ཨ་ཆུ་ཟེར་བ་དང༌། ཨུཏྤལ་ལྟར་གས་པ་དང༌། པདྨ་ལྟ་རགས་པ་དང། པདྨ་ལྟར་གས་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་གྲང་བ་དྲག་པོས་ཉེན་ནས་ལུས་དང་སྒྲའི་འགྱུར་བའི་ཚུལ་ལ་མིང་འདི་དག་བཏགས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་འཛམ་བུ་གླིང་གི་འོག་ཏུ་གྲུབ་བོ། །ཉི་ཚེའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་ནི་རང་རང་གི་ལས་ཀྱིས་གྲུབ་པ་དག་སྟེ། མང་པོའམ་གཉིས་སམ་གཅིག་གི་ལས་ཀྱིས་གྲུབ་བ་ཡིན་པས་གནས་མ་ངེས་ཏེ། ཆུ་དང་རི་དང་མྱ་ངན་གྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའོ། །དུད་འགྲོ་ནི། ཐང་དང་ཆུ་དང༌། ནམ་མཁའི་སྤྱོད་ཡུལ་བ་དེ་དག་གི་གནས་ནི་རྒྱ་མཚོ་སྟེ་དེ་ནས་སོ་སོར་གྱེས་སོ། །ཡི་དགས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ནི་གཤིན་རྗེ་སྟེ། འཛམ་བུའི་གླིང་འདིའི་འོག་ནས་དཔག་ཚད་ལྔ་བ་རྒྱས་ཆོད་པའི་འོག་ན་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ཡོད་དེ། དེ་དག་གི་རྩ་བའི་གནས་ཏེ། དེ་ནས་སོ་སོར་གྱེས་སོ། །གླིང་བཞིན་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་དང༌། ནུབ་ཀྱི་བ་ལང་སྤྱོད་དང༌། བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དང། ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པའི་ལྷ་དྲུག་ལ་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་རྣམས་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་རྣམས་དང༌། འཐབ་བྲལ་རྣམས་དང༌། དགའ་ལྡན་རྣམས་དང༌། འཕྲུལ་དགའ་རྣམས་དང༌། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་འདོད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་གཉིས་སྤྲོད་པ་དང༌། འཁྱུད་པ་དང༌། ལག་ཆང་དང༌། འཛུམ་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལས་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་འདོད་ཁམས་སོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཚངས་རིས་དང༌། ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདོན་དང༌། ཚངས་ཆེན་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོའོ། །འོད་ཆུད་དང༌། ཚད་མེད་འོད་དང༌། འོད་གསལ་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པའོ། །དགེ་ཆུང་དང༌། ཚད་མེད་དགེ་དང༌། དགེ་རྒྱས་ནི་བསམ་གཏན་གསུམ་པའོ། །སྤྲིན་མེད་དང་བསོད་ནམས་སྐྱེས་དང༌། འབྲས་བུ་ཆེ་དང༌། གནས་དེ་རྣམས་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གནས་སོ། །གནས་
― DTG137_Page_0045 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཙང་མ་ལྔ་པོ་མི་ཆེ་བ་དང༌། མི་གདུང་བ་དང༌། གྱ་ནོམ་སྣང་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་མཐོང་དང༌། འོག་མིན་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་སྟེ། འདི་དག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་འདི་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཏེ། འདི་དག་ནི་ཁམས་གསུམ་དུ་བལྟའོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་དགེ་རྒྱས་ཀྱི་ལྷའི་རིས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ལ། གོང་མའི་འདོད་ཆགས་དད་མ་བྲལ་བའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་གིས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་འདི་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། འབྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་གཏང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་བའོ་ཞེས་སྨོས་པའོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་འགོག་པའོ། །དེ་དག་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་བཅས་པ་དྲུག་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །བསྟན་པ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དོ། །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གང་ཞེ་ན། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་གྱེན་དུ་བསྐྱོད་པའི་གནས་པའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་དང༌། བསྟན་པ་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་འགོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འདི་ལ་འདི་ནི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ཏེ། གནས་པའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་འདི་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །བསྟན་པ་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་བཅས་པ་འགོག་པའོ། །སྔ་མ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །འགོག་
― DTG137_Page_0046 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་ཆོས་འདི་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །དེ་དག་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་རྒྱས་པའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁྲོད་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་འགོག་པའོ། །བསྟན་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དགའ་འགོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པ་འདི་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་འབྲས་བུའོ། །འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ཕྱོགས་གཅིག་གི་ཁྲོད་ན་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ལྷ་རྣམས་འཁོད་དེ། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང་མཚུངས་སོ། །སྲོག་གི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། རིས་མཐུན་པ་རྣམས་སུ་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་འཕངས་པས་གང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་གནས་པའི་དུས་ངེས་པའོ། །སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱིས་འཕངས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུན་གཞན་གྱི་མཐུ་ལ་སྲོག་གི་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་དབང་གིས་ཇི་སྲིད་ལས་ཡོད་ཀྱི་བར་དུ་རིས་འདྲ་བའི་རྒྱུན་འཆད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་འཆི་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རིས་མཐུན་པ་གང་ཞེ་ན། གང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་འདྲ་བའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་རིས་དེ་དང་དེ་དག་ན་སེམས་ཅན་དེ་དང་དེ་དག་གི་ལུས་དང་དབང་པོ་དང་དབྱིབས་དང་གཡོ་བ་དང་ཁ་ཟས་ལ་སོགས་པ་མཐུན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཕན་ཚུན་དུ་མངོན་པར་དགའ་བའི་འབྲེལ་པའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་འགྲོ་བ་འདྲ་བ་ནི་འདྲ་བ་སྟེ། ལུས་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདྲ་བ་ནི་འདྲ་བའོ། །སྐྱེ་བ་གང་ཞེ་ན། རིས་མཐུན་པར་གང་འདུ་བྱེད་རྣམས་མ་བྱུང་བ་ལས་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །རིས་འདྲ་བ་ནི་མཐུན་པའོ། །དེར་འདུ་བྱེད་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་བྱུང་བ་ལས་ནུར་ནུར་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ལ་སྐྱེ་བ་ཞེས་གདགས་སོ། །རྒ་བ་གང་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་དེ་དག་གི་རྒྱུན་གཞན་དུ་གྱུར་པའོ། །འདུ་བྱེད་བྱུང་བ་དེ་དག་གི་ནུར་ནུར་པོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་ལ་རྒ་བ་གདགས་སོ། །གནས་པ་གང་ཞེན། དེ་ལྟར་དེ་དག་རྒྱུན་རྒྱུད་ཆགས་པའོ། །འདུ་བྱེད་
― DTG137_Page_0047 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་བ་དེ་དག་གི་སྐད་ཅིག་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་མ་ཤིའི་བར་དུ་ངེས་པར་གནས་པ་ལ་གནས་པ་གདགས་སོ། །མི་རྟག་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་དེ་དག་གི་རྒྱུན་འཆད་པའོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་གང་ཤིན་ཏུ་རྒྱུད་ཆད་པ་དེ་ལ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་འཆི་བ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། རྒ་བ་དང་གནས་པའི་དུས་ན་སྐད་ཅིག་མ་འཆི་བ་དང༌། ཕུང་པོ་ཞིག་སྟེ་རྒྱུན་འཆད་པའི་འཆི་བའོ། །བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམས་སོ། །མིང་གི་ཚོགས་གང་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་མིག་གི་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚིག་གི་ཚོགས་གང་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ཚིག་བླ་དགས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཀྱེ་མ་འདུ་བྱེད་མི་རྟག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཇི་ཙམ་གྱིས་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྟེ། གང་གིས་ཕྱེད་པ་དང་ཡོན་ཏན་དང༌། དུས་ཀྱི་འབྲེལ་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལྟ་སྟེ་བུམ་པ་བྱས་ཞེས་བྱ་བའི་དག་འདིས་ནི་བྱེད་པའི་འབྲེལ་པའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །ལྷ་སྦྱིན་ནག་པོ་དཀར་པོ་སྡོ་བ་སངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་འབྲེལ་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །ལྷ་སྦྱིན་འཚེད་དོ་འཚེད་བར་འགྱུར་རོ། །བཙོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དུས་ཀྱི་འབྲེལ་བའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་རང་གི་མཚན་ཉིད་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱེད་པ་དང་ཡོན་ཏན་དང་དུས་ཀྱི་འབྲེལ་བའི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །ཡི་གེའི་ཚོགས་གང་ཞེ་ན། ཡི་གེ་རྣམས་ཏེ་དེ་གཉི་ག་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཉི་ག་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ཁྱད་པར་རོ། །གསལ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བརྗོད་པ་ཡང་དེ་དག་ཡིན་ཏེ། མིང་དང་ཚིག་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མིང་ནི་མིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚིག་ནི་མིག་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་གཉི་ག་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་གྱི་རང་བཞིན་དང༌། བྱེ་བྲག་ཅེས་བྱ་བ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པའོ། །
― DTG137_Page_0048 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡི་གེ་ཡང་རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཨ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱིས་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མ་ཐོབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཐག་རིང་དུ་ལོག་པ་དེ་དག་འཕགས་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་གི་ཆོས་རྣམས་མ་ཐོབ་པའོ། །འཕགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཡིན་ན། དེ་དག་གང་གིས་མ་ཐོབ། སྨྲས་པ། བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་ཕྱེ་བས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་ཐོབ་ཅེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །མ་ཐོབ་པ་ནི་འདིར་ཐོབ་པ་མེད་པར་བལྟའོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་སྨྲས་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དམིགས་པ་རྣམ་པར་རིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དམིགས་པ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། ཆོས་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་སྟེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གོ །དེ་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། མིག་ནི་རྟེན། གཟུགས་ནི་དམིགས་པ་སྟེ། སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པའོ། །རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། རྣ་བ་ནི་རྟེན། སྒྲ་ནི་དམིགས་པ་སྟེ། སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པའོ། །སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། སྣ་ནི་རྟེན། དྲི་ནི་དམིགས་པ་སྟེ། སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པའོ། །ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། ལྕེ་ནི་རྟེན། རོ་ནི་དམིགས་པ་སྟེ། སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པའོ། །ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། ལུས་ནི་རྟེན། རེག་བྱ་ནི་དམིགས་པ་སྟེ། སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པའོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། ཡིད་ནི་རྟེན། ཆོས་ནི་དམིགས་པ་སྟེ། སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པའོ། །རྣམ་གྲངས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་བརྗོད་དོ། །སེམས་དང་ཡིད་ཀྱང་དེ་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་གྲངས་ཀྱི་དོན་ནོ། །སྣ་ཚོགས་པ་དང་ཡིད་
― DTG137_Page_0049 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟེན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཏེ། སྣ་ཚོགས་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དུ་མའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་རྣམས་ལ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་དེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་ཕྱིར་དེའི་དབང་པོ་ལས་བྱུང་ནས་ཡུལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དབང་པོ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་རྟེན་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཡིན་ལ་གནས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དྲུག་པོ་འགག་མ་ཐག་པ་ཡི། །རྣམ་ཤེས་གང་ཡིན་དེ་ཡིད་དོ། །ཞེས་བཤད་པ་སྟེ། གང་དང་གང་འགགས་མ་ཐག་པ་དེ་ལ་ཡིད་ཅེས་བྱའོ། །དཔེར་ན་བུ་དེ་ཉིད་གཞན་གྱི་ཕ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་དེ་ཉིད་གཞན་གྱི་ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཉིད་འགགས་པ་ན་གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་བྱུང་བའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་རྟེན་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་སེམས་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དངོས་སུ་ན། སེམས་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བར་བལྟའོ། །དངོས་སུན་སེམས་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་མ་ཡིན་པར་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་འདི་ནི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་བསགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ནི་རྐྱེན་བཞིས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལ་རྒྱུའི་རྐྱེན་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་པའི་བག་ཆགས་རྣམས་སོ། །བདག་པོའི་ཀྱེན་ནི་དབང་པོ་དྲུག་པོ་རྣམས་སོ། །མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ནི་ཡོད་དོ། །དམིགས་པའི་རྐྱེན་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་འབྱུང་བའི་གོ་རིམས་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་བརྟེན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་བརྟེན་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །བྱུང་མ་ཐག་ཏུ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡུལ་རྣམས་ལ་རྟོག་གོ །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་
― DTG137_Page_0050 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོ། །དེ་ལ་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་མཚན་ཉིད་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །འདུ་བྱེད་ནི་འདིར་སེམས་པར་བལྟའོ། །སྐྱེས་པའི་ལས་དེ་འགགས་པ་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བག་ཆགས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་གཞི་རྣམ་བར་ཤེས་པ་ལ་བག་ཆགས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །བག་ཆགས་ཀྱི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་གོང་ནས་གོང་དུ་སོགས་པ་ས་སེམས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ཀྱང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་ཆགས་སོ། འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྟེ། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱིས་སྐྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལྟར་གཅིག་གི་རྒྱུ་ལས་གཅིག་འབྱུང་བར་བལྟའོ། །དཔེར་ན་མར་མེ་འབར་བ་དང༌། རས་ཚིག་པར་བྱེད་པ་འབྱུང་བ་ཕན་ཚུན་དུས་མཉམ་པ་དང༌། མདུང་ཁྱིམ་དུས་གཅིག་བ་གཅིག་གིས་གཅིག་བརྟེན་ཏེ་མི་འགྱེལ་བ་ལྟར་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དམིགས་པ་ནི་གང༌། རྣམ་པ་ནི་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དེ་ཡང་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ཡང་ཅི་དགེ་བའམ། མི་དགེ་བ་ཞིག་སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་གཅིག་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྐད་ཅིག་པའམ། སྐད་ཅིག་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུན་ཆགས་པར་འཇུག་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རང་བཞིན་གཅིག་པ་དེ་ཡོད་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། ལུང་དང་རིགས་པ་ལས་ཏེ། ལུང་གི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་མངོན་པའི་མདོ་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཀྱི་དབྱིངས། །ཆོས་རྣམས་
― DTG137_Page_0051 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན་གྱི་གནས་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཡོད་པས་ན་འགྲོ་ཀུན་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་པའང་ཐོབ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱའོ། །རིགས་པ་ནི། འདི་ལྟར་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པ་རྣམས་ལས་ལངས་ནས་ཡུལ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་དང་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ན། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་འགག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་ལས་ལངས་ནས་ཡང་ཡུལ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་དང་སྦྱར་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་པའི་བག་ཆགས་སོ། །དམིགས་པའི་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དམིགས་པ་ནི་ཡུལ་དྲུག་སྟེ། གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁས་མི་ལེན་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་རྒྱུ་གང་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །རྣམ་པ་གཞན་དུ་འཇུག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་བྱུང་བ་ན། གང་ལས་བྱུང་བ་དེ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆད་ནས་ཡང་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་དང༌། བརྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྒྱུན་ཆད་པ་རྣམས་གང་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །འཁོར་བར་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཁོར་བ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྟེ། དེ་དག་གི་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་ནི་འོང་བ་དང་འགྲོ་བའི་དངོས་པོའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ལུས་ཀྱི་རྒྱུའི་བྱེ་བྲག་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་
― DTG137_Page_0052 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ནི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཉིད་དང༌། ལུས་ཀྱི་ཀུན་གཞི་དང་རྒྱུ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དེ་ལ་གནས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་དེ་དེ་དག་ལ་རྒྱུའི་དངོས་པོར་གནས་པའོ།། ལུས་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལུས་ལ་གནས་པ་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པའི་མདོ་ལས། ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཟབ་ཅིང་ཕྲ། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཆུ་བོ་བཞིན་དུ་འབབ། །བདག་ཏུ་རྟོག་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ཞེས། །འདི་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ངས་མ་བསྟན། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཕྱིར་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལེན་པ་དང༌། ལུས་ཐམས་ཅད་ལེན་པའི་གནས་ཡིན་པ་དང༌། ལུས་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་དེས་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་དག་ཟིན་ན་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་མི་འཆི་བར་གནས་སོ། །ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ན། ཡང་དེ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། ལེན་པས་ལུས་ཟིན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། ལུས་ལེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྨོས་སོ། །དངོས་སུ་ན་ཡིད་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དམིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བདག་ཏུ་དམིགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནི་རྟག་ཏུ་རློམ་སེམས་བའི་བདག་ཉིད་དེ། རྟག་ཏུ་བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང༌། བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་བ་དང༌། བདག་ཏུ་འཆག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བཤད་དེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལ་ཡང་འབྱུང་ངོ༌། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། རིགས་གཅིག་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྒྱུན་ཆགས་པར་འཇུག་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་
― DTG137_Page_0053 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ཡང། དགྲ་བཅོམ་པ་དང་འཕགས་པའི་ལམ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དུས་མ་གཏོགས་སོ། །འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་དུས་དང་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དུས་ན་བག་ཆགས་སྐྱེད་ནས་འགག་གོ །ལངས་ནས་ཡང་ས་བོན་དེ་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །དགྲ་བཅོམ་པའི་དུས་ན་ཡོངས་སུ་འགག་གོ །དེ་ལྟར་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང༌། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཞེས་བྱ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྨྲས་པ། སྤུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྤུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདིར་སྨྲས་པ་དུས་དང༌། རྒྱུད་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། འགྲོ་བ་དང༌། ཡུལ་ཐ་དད་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མདོར་བསྡུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྤུངས་པའི་དོན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དུས་ཐ་དད་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདས་པའི་གཟུགས་ནི་འདས་པའི་དུས་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྤྱད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བའི་གཟུགས་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ཏེ། རྒྱུ་ནི་སྤྱད་ཟིན་ལ་འབྲས་བུ་ནི་སྤྱད་མ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་འོངས་པའི་གཟུགས་ནི། མ་འོངས་པའི་དུས་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྤྱད་མ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོའི་རྒྱུད་དེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་ལྔ་སྟེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང༌། ཡི་དྭགས་དང༌། དུད་འགྲོ་དང༌། མི་དང༌། ལྷའི་འགྲོ་བ་རྣམས་སོ། །ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་འགྲོ་བ་ནི། ལྷ་དང་ཡི་དྭགས་ཀྱི་འགྲོ་བར་འདུས་པའི་ཕྱིར་གུད་དུམ་སྨོས་སོ། །འགྲོ་བ་འདི་དག་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གང་དག་ཡོད་པ་དེ་
― DTG137_Page_0054 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ནི་འགྲོ་བ་ཐ་དད་པས་ཐ་དད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡུལ་ཐ་དད་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ནུབ་ཀྱི་བ་ལང་སྤྱོད་ལ་སོགས་པས་ཐ་དད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་མདོར་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཕུང་པོའི་དོན་དེ་སྐད་བརྗོད་ཅེ་ན། འཇིག་རྟེན་ན་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་གང་དུ་མ་ཟླུམ་པ་དེ་ལ་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འབྲུའི་ཕུང་པོ་བཞིན་ནོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་བཏགས་པའི་ཡོད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ནི་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ནས། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུའོ། །མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་སྐད་དུ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོར་གང་མིག་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་ལྔ་བསྟན་པ་དེ་དག་ཉིད་མིག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གང་དག་ཡུལ་ལྔ་བསྟན་པ་དེ་དག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནས། རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལྔར་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དར་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་གང་ཡིན་པ་དང༌། འཇམ་པ་ལ་སོགས་པ་རེག་བྱའི་ཕྱོགས་གཅིག་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་རེག་བྱ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་པོ་དེ་དག་ནི་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་གང་གོང་དུ་བཤད་པ་དེ་ཉིད་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་གང་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་སྐད་དུ། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་རྫས་བརྒྱད་པོ་སྟེ། ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕུང་པོ་གསུམ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འདུས་མ་བྱས་མ་བཤད་པས་འདིར་སྨྲས་
― DTG137_Page_0055 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ། འདུས་མ་བྱས་གང་ཞེ་ན། ནམ་མཁའ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གང་རྐྱེན་རྣམས་ལས་མ་བྱུང་བ་དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །བཟློག་པ་ནི་འདུས་བྱས་སོ། །དེ་ལ་ནམ་མཁའ་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་གོ་འབྱེད་པའོ། །འདིའི་ནང་དུ་དངོས་པོ་ཤིན་ཏུ་སྣང་བས་ནམ་མཁའ་སྟེ། དེ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་གོ་འབྱེད་པ་ཙམ་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་གང་ཞེ་ན། གང་འགོག་པ་བྲལ་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་གང་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་མེད་པར་ཕུང་པོ་རྣམས་གཏན་དུ་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སོ་སོར་བརྟགས་པ་མེད་པ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །གང་དེས་འགོག་པ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་འགོག་པ་སྟེ། བློ་སྔོན་དུ་མ་བཏང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལྟ་སྟེ། ཡུལ་གཅིག་ལ་བློ་གཏད་པ་ན་དེའི་ཚེ་དེ་ལས་གཞན་པ་ཡུལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འགགས་ན་རྟེན་དེ་དང་དམིགས་པ་ལ་རག་ལས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་འོངས་པ་རྣམས་རྒྱུ་དང་དམིགས་པ་དང་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཚོགས་སུ་ཟིན་ཀྱང་བཞི་པ་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་སྟེ། དེ་ནི་བྲལ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཕུང་པོ་རྣམས་གཏན་དུ་མི་སྐྱེ་བར་བལྟ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔའི་ཡུལ་ནི་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དག་འདས་པའི་ཡུལ་ལ་དམིགས་པར་མི་ནུས་སོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་གང་ཞེ་ན། གང་འགོག་པ་དེ་ནི་བྲལ་བ་སྟེ། དེ་ནི་གང་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོས་ཕུང་པོ་རྣམས་གཏན་དུ་མི་སྐྱེ་བའོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབད་པས་གྲུབ་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། དེས་བདེན་པ་བཞི་ལ་སོ་སོར་རྟོག་གོ །ཡང་ན་སོ་སོར་རང་གི་བདེན་པ་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་ནི། སོ་སོར་བརྟགས་པ་སྟེ། མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེས་ཐོབ་པའི་འགོག་པ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པའོ། །ཡང་ན་སོ་སོར་
― DTG137_Page_0056 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོགས་པ་ཉིད་སོ་སོར་བརྟགས་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གོ །དེས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་སྟེ། ཐོབ་པའི་སྒྲ་ནི་ཚིག་པར་མི་མངོན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་གླང་དང་ལྡན་པའི་ཤིང་རྟ་ལ་གླང་གི་ཤིང་རྟ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ཏེ། ལྡན་པའི་སྒྲ་མི་མངོན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་བྲལ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་གང་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོས་མི་སྐྱེ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཐོབ་ན་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་གཏན་དུ་མི་སྐྱེ་སྟེ། ངེས་པར་འགོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། གང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དང༌། ཆོས་བདག་མེད་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཆོས་བདག་མེད་པ་ཇི་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར། འདི་ལྟར་སྣམ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་སྤྱད་ན་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མི་གནས་སོ། །ཇི་ལྟར་སྣམ་བུ་སྣམ་བུའི་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་སྐུད་པ་ཡང་རྒྱུ་སྐུད་པའི་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆ་ཤས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆ་ཤས་རྣམས་ཀྱང་ཆ་ཤས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉག་མའི་ཆའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉག་མའི་ཆ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བལྟའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་སྒོའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་བཅས་པའི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་སྐྱེ་བའི་སྒོར་གྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱའོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་ན་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེ་བ་མཆེད་པར་བྱེད་པས་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །མཆེད་པ་ནི་རྒྱས་པ་སྟེ། རྒྱས་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་སྨྲས་པ། མིག་གི་ཁམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའོ། །མིག་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་དང་གཟུགས་ལ་
― DTG137_Page_0057 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་སྐད་དུ་གང་དག་མིག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལྔ་དང༌། གང་ཡང་ཡུལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བསྟན་པ་དེ་དག་ཉིད་མིག་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་སུ་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་རྣ་བ་དང་སྣ་དང༌། ལྕེ་དང་ལུས་ཞེས་བྱ་བ་བསྡུའོ། །ཡུལ་རྣམས་ལ་ཡང་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་བསྡུའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དྲུག་པོ་འདི་དག་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་བརྟེན་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་རྣམ་པར་རིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་སྐད་དུ་མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། ཡིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཁམས་རྣམས་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དྲུག་གི་རྟེན་ཡིན་ལ། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཁམས་དྲུག་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པར་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་དྲུག་པ་གཉིས་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དྲུག་འབྱུང་ངོ་ཞེས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་སྨོས་པ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལས་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་གུད་ན་ཡོད་དམ་སྨྲས་པ། གཞན་གང་ཡང་མེད་དེ། དེ་དག་ཉིད་འགག་མ་ཐག་པ་སྟེ། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དྲུག་གི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་སྐྱེད་པ་ལ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་ནི་གཅིག་གི་ནང་དུ་གཅིག་འདུས་པའི་ཕྱིར་ཁམས་བཅུ་བདུན་ནམ་ཁམས་བཅུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔའི་རྟེན་ནི་མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བའི་གནས་གང་ཡང་མེད་པས། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པའི་རྟེན་བསྟན་པ་དང༌། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དུ་བསྐང་བའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་འདོད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཁམས་བཅུ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་
― DTG137_Page_0058 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །དེ་ཉིད་སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པར་གཞགས་པ་ན་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་སྟེ། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་སོ། །དེ་དག་ཉིད་ཁམས་བཅུ་གཅིག་ཏུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མིག་གི་ཁམས་ནས་རེག་བྱའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུའོ། །དེ་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་དབྱེའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའོ། །དེ་ཉིད་སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ན་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ཡང༌། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཕུང་པོ་གསུམ་པོ་གང་ཡིན་པ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང། འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པ་བཞི་པོ་ནམ་མཁའ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་བའི་འགོག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། དེ་ལྟར་རྫས་བརྒྱད་པོ་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང༌། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཁམས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། བྱེད་པ་མེད་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའོ། །བྱེད་པ་མེད་པ་ནི་མིག་གི་ཁམས་གང་གི་ཚེ་མིག་གི་ཁམས་གཞན་སྐྱེད་པ་དེའི་ཚེ་དེ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་མིག་གི་ཁམས་
― DTG137_Page_0059 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྐྱེད་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་པའོ། །ཁམས་བཅུ་བདུན་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་བཤད་ཅེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཕུང་པོ་ལས་གུད་ན་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང༌། ཁམས་རྣམས་མེད་དོ། དེའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་བཤད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་བཤད་པར་མི་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལ་སྨྲས་པ། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་གཉེན་པོར་བྱ་བ་ཉིད་དེ། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་གཅིག་པུར་འཛིན་པ་དང༌། ཟ་བར་འཛིན་པ་དང་བྱེད་པར་འཛིན་པའོ། །གཅིག་པུར་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་རིལ་པོར་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་དོན་གང་ཡིན་པའོ། །ཟ་བར་འཛིན་པ་ནི་གང་ཡུལ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ལ་བདག་ཡིན་པར་འཛིན་པའོ། །བྱེད་པར་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་བྱེད་བ་དང་ལྡན་པས་བྱེད་པ་དེ་བདག་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ཕུང་པོ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཁམས་བཤད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལ་གཟུགས་ཅན་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་བའོ། །གང་དག་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་ཁམས་ནས་རེག་བྱའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུའོ། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དུ་ཞེ་ན། ལྷག་མ་རྣམས་སོ་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་དེ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནས་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གི་བར་དུའོ། །ཁམས་བཅྭ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ལ་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་བའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་གཅིག་སྟེ། ཡུལ་བསྟན་དུ་ཡོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་སྟེ། འདི་ནི་འདི་ནའོ། །ཕ་བི་ནི་ཕ་བི་ནའོ་ཞེས་བསྟན་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁམས་བཅུ་བདུན་ནི་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པ་དེ་དག་ལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དུ་ཞེ་ན། གཟུགས་ཅན་བཅུ་སྟེ། གང་ལ་གང་ཐོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་ལ་མི་འཇུག་པའོ། །གཟུགས་ནི་མིག་ལ་ཡང་ཐོགས་ཏེ། དབང་པོ་གཞན་གྱི་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོར་མི་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་
― DTG137_Page_0060 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་བརྒྱད་ལ་ཡང་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྣ་བ་ནས་རེག་བྱའི་བར་དུའོ། །གཞན་ནི་ཐོགས་པ་མེད་པ་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུའོ། །ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་བའོ། བཅོ་ལྔ་ནི་ཟག་བ་དང་བཅས་པའོ། །ཐ་མ་གསུམ་གྱི་ཆ་ནི་ཐ་མར་བསྟན་པས་ཐ་མ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སོ། །དེ་དག་གི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་སྟེ། འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱའོ། །ཁམས་བཅོ་ལྔ་ནི་མིག་གི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནས། དེ་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། རེག་བྱའི་ཁམས་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུའོ། །ཟག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་བྱུང་བས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའོ། །ཟག་པ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ཇི་ལྟར་ཟག་པ་རྣམས་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེ་དག་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བའི་མངོན་སུམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་བརྟེན། གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མྱོང་བའི་གཟུགས་རྣམས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྟོག་གོ །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་འབྱུང་ངོ༌། །ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཟག་པ་མེད་པ་དུ་ཞེ་ན། ཐ་མ་གསུམ་གྱི་ཆའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། དེ་གསུམ་གྱི་ཆ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སྟེ། འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་གང་གི་ཚེ་དེ་དག་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཟག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ལ་འདོད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་ལྡན་པ་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདྲི་བའོ། །འདོད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་ལྡན་པ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལྡན་པ་ནི་ཟིན་པ་སྟེ། རབ་ཏུ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐམས་ཅད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །གཟུགས་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་དུ་ཞེ་ན། བཅུ་བཞི་སྟེ། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེའི་རྣ་
― DTG137_Page_0061 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་སྐད་དུ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་དྲིའི་ཁམས་དང༌། རོའི་ཁམས་མེད་དེ། དེ་དག་ཁམ་གྱིས་ཟ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དྲི་དང་རོ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་འཛིན་པའི་སྣ་དང༌། ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཡང་མེད་དོ། །ལྷག་མ་བཅུ་བཞི་ནི་ཡོད་དོ། །གཟུགས་མེད་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་དུ་ཞེ་ན། ཐ་མ་གསུམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སོ། །མི་ལྡན་པ་དུ་ཞེ་ན་གསུམ་གྱི་ཆའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་ཟག་པ་མེད་པའོ། །འདིར་ཕུང་པོར་བསྡུས་པ་དུ་ཞེ་ན། འདུས་མ་བྱས་མ་གཏོགས་པའོ། །ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོར་བསྡུས་པ་དུ་ཞེ་ན། གང་དག་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་སོ། །དགེ་བ་དུ་མི་དགེ་བ་དུ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་བའོ། །བཅུ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཅུ་ནི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང་ཡང་ཡིན་ནོ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནས། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། སྒྲའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །ལྷག་མ་བརྒྱད་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ཏེ། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བར་ལུང་དུ་བསྟན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནང་གི་དུ་ཞེ་ན། བཅུ་གཉིས་ཏེ། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནས་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུའོ། །བདག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་ནང་དང་ཕྱི་ཞེས་ཇི་སྐད་དུ་བྱ། སོ་སོའི་ལུས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དེ་ལ་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་བསྐྱེད་པ་ནི་བདག་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ནང་ཞེས་བྱའོ། །དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ལ་དམིགས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔའི་ཁམས་ནི་ཡུལ་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་སྟེ། ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་ལ་བརྡ་མི་བྱེད་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། མིང་དང་ཡི་གེར་བྱེད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སུ་རིག་
― DTG137_Page_0062 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནས་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། གང་སེམས་ལས་བྱུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམས་སོ། །དམིགས་པ་མེད་པ་དུ་ཞེ་ན། ལྷག་མ་བཅུ་ནི་གཟུགས་ཅན་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཏེ། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའོ། །ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ལ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་བའོ། །ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ཟིན་པ་དུ་ཞེ་ན། ནང་གི་ལྔ་ནི་མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ཞེས་བྱ་བའོ། །བཞི་ནི་ཕྱོགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕྱོགས་ནི་གཟུགས་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་རྣམས་ཀྱིའོ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་དེ་དག་ཟིན་པའོ། །གང་དག་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་དག་ནི་ཟིན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །བསྟེན་པ་མཚུངས་པ་དུ་ཞེ་ན། ནང་གི་གཟུགས་ཅན་ལྔ་སྟེ། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་སོ། །རང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག་གིས་རང་གི་ཡུལ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བསྟན་པ་ནི་མཚུངས་པ་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆ་མཚུངས་པ་དང༌། རིག་པ་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་གང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་མིག་དེ་ལ་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་དང་མཚུངས་པ་དུ་ཞེ་ན། དེ་དག་ཉིད་རང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྟོང་པ་སྟེ། རང་གི་རིགས་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པའི་མིག་ལ་དེ་དང་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་བར་བྱའོ། །ཕུང་པོ་ལྔའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་ཡོན་ཏན་འོད་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛི་ན་མི་ཏྲ་དང༌། དཱ་ན་ཤཱི་ལ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་ཡེ་ཤེས་སྡེས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།། །།
ཕུང་པོ་ལྔའི་བཤད་པ།
སའི་རྩ་ལག།
― DTG137_Page_0063 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། པཉྩ་སྐན་དྷ་བྷཱ་ཥྱཾ། བོད་སྐད་དུ། བུང་པོ་ལྔའི་བཤད་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདི་བཤད་པ་ལ་དོན་རྣམ་པ་བཞི་དང་པོར་བསྟན་དགོས་ཏེ། དོན་རྣམ་པ་བཞི་ནི་མཆོད་པའི་ཆོ་ག་བརྗོད་པ་དང། འབྲེལ་པ་དང༌། དགོས་པ་དང༌། དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པའོ། །དེ་ལ་མཆོད་པའི་ཆོ་ག་བརྗོད་པ་ནི་བདག་གང་ལ་དད་པའི་ལྷའི་ཡོན་ཏན་བསྟོད་ཅིང་བརྗོད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུགས་དང་མཐུན་པར་བྱ་བ་དང༌། བགེགས་ཀྱིས་བར་ཆད་མ་བྱས་པར་གཙུག་ལག་བརྩམས་པ་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་པོར་མི་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ལ་གཙུག་ལག་འདི་ཡང་མངོན་པའི་ཆོས་མཛོད་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ་ལྟ་བུར་གྱུར་བ་དང་དེའི་ཡན་ལག་ཏུ་གཏོགས་པ། བསྟོད་པའི་ཆོ་ག་ནི་མངོན་པའི་ཆོས་མཛོད་ཀྱི་མགོར་གླེངས་ཟིན་པས། དེར་འདུས་པའི་ཕྱིར་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མ་བཤད་དོ། །འབྲེལ་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་མངོན་པའི་ཆོས་ལེའུ་འབུམ་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་གཞུང་མངས་པས་ཀུན་གྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་འགྱུར་ལ། ཡི་གེ་ཉུང་ངུ་གཙུག་ལག་ཆུང་ངུ་འདི་ཙམ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་མངོན་པའི་ཆོས་འབུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་མངོན་པའི་ཆོས་འབུམ་དང་གཙུག་ལག་འདིར་འབྲེལ་ཏོ། །དགོས་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཙུག་ལག་འདི་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པར་བྱ་བ་ཉིད་དགོས་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །དེ་ལ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའི་བར་དུ་ལྔའོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕུང་པོའོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་དཔེར་ན་
― DTG137_Page_0064 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྲ་བ་དང༌། ཆུའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་གཤེར་བ་དང༌། མེའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཚ་བ་དང༌། རླུང་གི་རང་གི་མཚན་ཉིད་གཡོ་བའོ། །སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་སྟེ། གཙུག་ལག་འདི་ཐོས་ན་ཆོས་དེ་དག་གི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པ་ནི་མངོན་པའི་ཆོས་མཛོད་དང་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཀྱང་དཔྱད་ཟིན་པས་ན་འདི་བརྩམས་པ་དོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། ལན་དུ་སློབ་མ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྤྲོས་པས་ཤེས་པ་དང༌། གླེངས་པས་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་སྤྲོས་པས་ཤེས་པ་ནི་གཞུང་ཞིབ་ཏུ་བཤད་ན། དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་དག་གི་དོན་དུ་ནི་མངོན་པའི་ཆོས་མཛོད་ལ་སོགས་པ་ཡང་དགོས་པར་འགྱུར་རོ། །གླེངས་པས་ཤེས་པ་ནི་མདོ་ཙམ་དུ་བསྟན་ན་དོན་མང་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་གཙུག་ལག་འདི་བརྩམས་པས་ན་བརྩམས་པ་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་ཁ་ཅིག་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་མཁས་པར་འདོད་ལ་ཞིང་དང་ཚོང་ལ་སོགས་པ་འཕྲལ་གྱི་བྱ་བ་ལ་ཐོགས་པས་གཞུང་མང་པོར་ཉན་པར་མི་ནུས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣལ་འབྱོར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཁ་ཅིག་གཞུང་མང་པོ་མཉན་ན། རྣལ་འབྱོར་གྱི་བར་ཆད་དུ་འང་འགྱུར་དུ་དོགས་ལ། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལའང་མཁས་པར་འདོད་པ་ཡོད་དེ། དེ་དག་གི་ཕྱིར་འདི་བརྩམས་པས་བརྩམས་པ་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པ་ན་ཡང་ཇི་དགོས་ཤེ་ན། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པར་མ་བྱས་ན། ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཐབས་མེད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་མ་སྤངས་ན་འཁོར་བའི་བརྩོན་ར་ལས་མི་ཐར་རོ། །འཁོར་བ་ལས་མཐར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གནས་མི་ཐོབ་བོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ན། འཁོར་བའི་བརྩོན་ར་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །འཁོར་བའི་བརྩོན་ར་ལས་བྱུང་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གནས་ཐོབ་སྟེ། དེ་ནི་དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པའོ། །ཡང་ན་གཙུག་ལག་འདིས་
― DTG137_Page_0065 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མགོ་ནས་མཇུག་ཏུ་དོན་རྣམ་པ་བཞི་སྟོན་ཏེ། གྲངས་དང༌། མིང་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བས་གྲངས་སྟོན་ཏོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བས་མིང་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མེའི་ཁམས་དང་རླུང་གི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་ཏོ། །སའི་ཁམས་གང་ཞེ་ན། སྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལའང་ཅི་རིགས་པར་བྱའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྨྲས་པ། ཕུང་པོ་དྲུག་ལ་སོགས་པར་མང་དུ་ཡང་མ་བཤད། བཞིར་ཉུང་དུ་ཡང་མ་བཤད་པར་ཅིའི་ཕྱིར་ལྔ་ཁོ་ནར་གྲངས་ངེས་པར་བསྟན། དེའི་ཡང་ལན་དུ་བདག་དང་བདག་གི་དངོས་པོ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ཁོ་ན་ལས་མང་དུ་ཡང་མ་བཤད་ཉུང་དུ་ཡང་མ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཞི་ནི་བདག་གི་བའི་དགོས་པ་དངོས་པོ་སྟེ། སེམས་ཅན་དག་ཕལ་ཆེར་དེ་ལ་བདག་གི་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཆགས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ནི་བདག་ཅེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་སྟེ། སེམས་ཅན་དག་དེ་ལ་བདག་ཅེས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སྣོད་དང༌། ཟས་དང༌། ཚག་ཙེག་དང༌། བྱེད་པ་པོ་དང༌། ཟབ་པོའི་དངོས་པོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལྔ་ཉིད་དུ་བཤད་ཀྱི་དྲུག་དང་བཞི་ལ་སོགས་པ་མ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་སྣོད་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟེ། སྣོད་ལ་ཁ་ཟས་བརྟེན་པ་དང་འདྲ་བར་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟས་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ནི་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་སྟེ། ཁ་ཟས་བཟའ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མྱོང་བར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚག་ཙེག་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟེ། ཁ་ཟས་ཚོད་མ་ལ་སོགས་པ་ཚག་ཙེག་དང་བསྲེས་ན་ལྷག་པར་བཟའ་བར་ནུས་པ་བཞིན་དུ་མི་གཙང་བ་ལ་གཙང་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བར་འཛིན་པའི་འདུ་
― DTG137_Page_0066 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡོད་ན་ལྷག་པར་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་ཆགས་པར་བྱེད་པས་སོ། །བྱེད་པ་པོ་ལྟ་བུར་གྱུར་བ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟེ། ལས་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟ་བ་བོར་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་སྟེ། ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མཇུག་ཏུ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་དང་པོར་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཤད། དེའི་འོག་ཏུ་ཚོར་བ། དེའི་འོག་ཏུ་འདུ་ཤེས། དེའི་འོག་ཏུ་འདུ་བྱེད། དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། རིམ་པ་འདི་ལྟར་ཅིའི་ཕྱིར་བཀོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་སྤོམ་རིམ་མམ་རགས་རིམ་གྱིས་རིམ་པ་འདི་ལྟར་བཀོད་དེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། མིག་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་དམིགས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་པས་རགས་ཤིང་སྦོམ་པས་ན་དང་པོར་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཤད་དོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཕུང་པོ་བཞི་ལས་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་བས་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་རགས་ཏེ། བདག་གི་མགོ་ན་བར་ཚོར་རོ། །རྐང་པ་ན་བར་ཚོར་རོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་པ་དག་གསལ་བར་ཐ་སྙད་དུ་འདོགས་པས་ན་དེའི་འོག་ཏུ་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་བཤད་དོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་བས་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རགས་ཏེ། འདི་ནི་བུད་མེད་འདི་ནི་སྐྱེས་པ་ཞེས་ཡུལ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པ་རྟོགས་པར་སླ་བས་ན་དེའི་འོག་ཏུ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཤད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་པས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་རགས་ཏེ། ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་སླ་ཞིང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་ཞིང་སྐྱེས་པ་ན་འདོད་ཆགས་ཤིག་སྐྱེས་སོ། །ཞེ་སྡང་ཞིག་སྐྱེས་སོ་ཞེས་ཞེ་སྡང་ཚོར་ཞིང་ཤེས་པར་སླ་བས་དེའི་འོག་ཏུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཤད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་པས་ཕྲ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇུག་ཏུ་སྨོས་སོ། །ཡང་ན་ཁམས་གསུམ་གྱི་
― DTG137_Page_0067 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིམ་པས་ཕུང་པོ་ལྔའི་རིམ་པ་དེ་ལྟར་བཀོད་དེ། ཁམས་གསུམ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་ན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཟུགས་ལ་བརྟེན་པས་དང་པོར་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཤད་དོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་བཞི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ལ་བརྟེན་པས་དེའི་འོག་ཏུ་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་ནི་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདུ་ཤེས་ལ་བརྟེན་པས་དེའི་འོག་ཏུ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བསྟན་ཏོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ཅུང་ཟད་མེད་ཅུང་ཟད་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཚོགས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་ལ་བརྟེན་པས་དེའི་འོག་ཏུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དེ་དག་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་མཇུག་ཏུ་སྨོས་སོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་སོ། །བརྒལ་བ་གོང་དུ་མིང་ཙམ་དུ་བསྟན་པའི་ཚེ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་བོ་ཞེས་སྨྲས་ལ། འདིར་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་མི་འདྲི་བར་ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་འདྲི། སྨྲས་པ། གཟུགས་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཕུང་པོ་ལོགས་ཤིག་ན་མེད་དེ། ནས་དང་འབྲས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་བཞིན་ནོ། །དཔེར་ན་ནས་དང་འབྲས་གྲུབ་ན་ཕུང་པོ་ཡང་ཟླ་ལ་གྲུབ་པ་དང་འདྲ་བར་གཟུགས་གྲུབ་ན་ཕུང་པོ་ཡང་ཟླ་ལ་གྲུབ་བས་གཟུགས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཀྱང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཡང་ན་གཟུགས་ཀྱི་དོན་སྔར་བསྟན་ནས་ཕུང་པོའི་དོན་ཕྱིས་འཆད་པས་གཟུགས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་མ་དྲིས་སོ། །ཅུང་ཟད་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཞག་པ་འདས་པའི་གཟུགས་དང༌། མ་འོངས་པའི་གཟུགས་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་གཟུགས་དང༌། གཟུགས་བཟང་པོ་དང༌། གཟུགས་ངན་པ་དང༌། གཟུགས་རིང་བ་དང༌། གཟུགས་ཐུང་བ་དང༌། གཟུགས་ཕྲ་བ་དང༌། གཟུགས་སྦོམ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་
― DTG137_Page_0068 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་གཟུགས་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་སུ་འདུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནས་གཟུགས་རྣམ་པ་གཉིས་པ་བསྟན་ཏེ། རྒྱུའི་གཟུགས་དང༌། འབྲས་བུའི་གཟུགས་སོ། །དེ་ལ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ཞེས་བྱ་བས་རྒྱུའི་གཟུགས་བསྟན་ཏེ། གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བས་འབྲས་བུའི་གཟུགས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་འབྱུང་བའི་དོན་ཅི་དཀར་པོ་དང༌། སེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཆེན་པོ་དེ་དག་དེ་ལས་འབྱུང་ཞིང་སྐྱེ་བས་ན་འབྱུང་བའོ། །རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་བཅུ་གཅིག་ལ་ཁྱབ་པས་ན་ཆེན་པོའོ། །ཡང་ན་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་བས་ན་འབྱུང་པའོ། །ཡང་ནས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་འདི་དག་སེམས་ཅན་གྱི་ལས་ཀྱིས་འབྱུང་བས་ན་འབྱུང་བའོ། །ཆེན་པོ་ནི་སའི་ཁམས་འདི་དག་གནས་པ་ཆེ་སྟེ། ཐོག་ཐག་ཏུ་ཁྱབ་པར་མངོན་སུམ་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུའི་ཁམས་ཀྱང་ཆེ་སྟེ། ནམ་སེམས་ཅན་རྣམས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཤས་ཆེ་བ་ན། ཆུའི་བསྐལ་པ་བྱུང་བས་བསམ་གཏན་དང་པོ་པ་མན་ཆད་འཇིག་པར་བྱེད་དོ། །མེའི་ཁམས་འདི་ཡང་ཆེ་སྟེ། ནམ་སེམས་ཅན་ཞེ་སྡང་གི་ཤས་ཆེ་བ་ན། མེའི་བསྐལ་པས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་མན་ཆད་སྲེག་པར་བྱེད་དོ། །རླུང་གི་ཁམས་ཀྱང་ཆེ་སྟེ། ནམ་སེམས་ཅན་གཏི་མུག་བདོ་བ་ན་རླུང་གི་བསྐལ་པས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་མན་ཆད་འཇིག་པར་བྱེད་དོ། །འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ཁོ་ནར་བཤད་ལ་ལྔ་དང་གསུམ་ལ་སོགས་པར་བཤད། སྨྲས་པ། ས་བོན་གྱི་རྟེན་དང༌། ས་བོན་བརླན་པ་དང༌། ས་བོན་སྨིན་པ་དང༌། འཕེལ་བར་འདི་བཞི་ཁོ་ནས་བྱེད་དེ། ལྔར་བཤད་དུ་ནི་དགོས་པ་མེད་གསུམ་དུ་བཤད་ན་མི་ནུས་པས་ཁྲིའི་རྐང་པ་བཞིན་ཏེ་བཞི་ཁོ་ནར་བཤད་དོ། །དེ་ལ་ས་བོན་གྱི་རྟེན་ནི་སའི་ཁམས་ཀྱིས་བྱེད་དོ། །ས་བོན་བརླན་བར་ནི་ཆུའི་ཁམས་ཀྱིས་བྱེད་དོ། །ས་བོན་སྨིན་པར་ནི་མེའི་ཁམས་ཀྱིས་བྱེད་དོ། །ས་བོན་འཕེལ་བར་ནི་རླུང་གི་ཁམས་ཀྱིས་བྱེད་དོ། །བསྐལ་པ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱང་ས་བོན་སྐྱེ་བ་
― DTG137_Page_0069 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་གོ་སྐབས་འབྱེད་བར་བྱེད་ན་དེས་བསྣན་ཏེ་ཅིའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལྔར་མེ་གཞག །སྨྲས་པ། གོ་སྐབས་འབྱེད་པར་བྱེད་པ་ནི་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་བྱེད་ལ་ནམ་མཁའ་ལ་ནི་གཟུགས་མེད་པས་གོ་སྐབས་འབྱེད་པ་མེད་པ་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ནི་སྐྱེ་བ་དང། འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ལ་ནམ་མཁའ་ལ་སྐྱེ་བ་དང༌། འཇིག་པ་མེད་པས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་མི་བྱའོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པའམ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་འདི་དག་ལས་མཐོང་བའི་གཟུགས་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའང་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གོ་ཞེས་འོག་ནས་འཆད་དོ། །དེ་ལས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་ལྔས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལས་གྱུར་པའི་གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་དེ། རྒྱུ་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་སྐྱེད་པ་དང། བརྟེན་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། རྟོན་པ་དང༌། འཕེལ་བའོ། །དེ་ལ་ས་བོན་མེད་ན་མྱུ་གུ་མི་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་མེད་ན་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་མི་སྐྱེ་བས་ན་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་བྱེད་དོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ལ་མ་བརྟེན་པར་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་དག་ལོགས་ཤིག་ཏུ་གནས་པའི་མཐུ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་བརྟེན་པའི་རྒྱུ་བྱེད་དོ། །ཤིང་བཅད་ན་གྲིབ་མ་མེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་ཉམས་སམ་སྣང་རྨས་ན་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་རྣམས་ཀྱང་ཉམས་པར་འགྱུར་བས་ན་གནས་པའི་རྒྱུ་བྱེད་དོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དཔེར་ན་རྒན་པོ་འཁར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འགྲོ་བ་དང་འདྲ་བར་སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་གྱིས་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་ཀྱང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སྐྱེ་བར་བྱེད་པས་ན་རྟོན་པའི་རྒྱུ་བྱེད་དོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་བརྟས་ཤིང་སྨིན་ན་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཀྱང་བརྟས་པར་འགྱུར་བས་ན་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་དོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་གྲངས་ཙམ་བསྟན་པ་དམིགས་ཀྱིས་ཕྱེ་སྟེ། བཤད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ནས། སའི་ཁམས་དང༌། ཆུའི་ཁམས་དང༌། མེའི་ཁམས་དང༌། རླུང་གི་ཁམས་སོ་ཞེས་
― DTG137_Page_0070 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཤད་དོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སའི་ཁམས་གང་ཞེ་ན་སྲ་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སའི་ཁམས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སའི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་སྲ་བ་དང༌། མཁྲང་བ་དང༌། ལྕི་བ་ནི་སའི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཆུའི་ཁམས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆུའི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །གཤེར་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གཤེར་བ་དང་སྣུམ་པ་དང་བརླན་པ་ནི་ཆུའི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །མེའི་ཁམས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མའི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའོ། །ཚ་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཚ་བ་དང༌། དྲོ་བ་དང་ཚིག་པར་བྱེད་པ་ནི་མེའི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །རླུང་གི་ཁམས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རླུང་གི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའོ། །ཡང་ཞིང་གཡོ་བ་ཉིད་ནི་རླུང་གི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ཡང་བ་ནི་འགུལ་བར་བྱེད་པའོ། །གཡོ་བ་ནི་དངོས་པོའི་རྒྱུན་ཡུལ་གཞན་དུ་ཕྱིན་ཅིང་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའོ། །བརྒལ་བས་ས་དང་ཆུ་དང་མེའི་གསུམ་ལ་མཚན་ཉིད་རེ་རེ་བསྟན་ལ། རླུང་གི་ཁམས་ལ་ནི་ཡང་བ་དང་གཡོ་བ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་གཉིས་སུ་བཤད། ལན་དུ་གལ་ཏེ་ཡང་བ་འབའ་ཞིག་སྨོས་ལ། གཡོ་བ་མ་སྨོས་ན་ནི་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ལུས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་བ་ལ་ཡང་འཇམ་པ་དང༌། རྩུབ་པ་དང༌། ལྕི་བ་དང༌། ཡང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཡོད་པ་སྟེ། རླུང་གི་ཁམས་སུ་འགྱུར་དུ་དོགས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་གཡོ་བ་འབའ་ཞིག་སྨོས་ཀྱི་ཡང་བ་མ་སྨོས་ན་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་སེམས་པ་གང་ཞེ་ན། གང་སེམས་གཡོ་བའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་སེམས་པ་དེ་རླུང་གི་ཁམས་སུ་འགྱུར་དུ་དོགས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་གང་ཡང་བ་དང་གཡོ་བའི་ཆོས་གཉིས་གང་ཡོད་པ་དེ་ནི་རླུང་གི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་མཚན་ཉིད་བཤད་ནས་ལས་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ལས་ནི་བརྟན་པ་དང༌། སྡུད་པ་དང༌། སྨིན་པ་དང༌། འཕེལ་བར་བྱེད་པའོ། །སའི་ཁམས་ཀྱི་ལས་ནི་བརྟན་པར་བྱེད་པའོ། །
― DTG137_Page_0071 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུའི་ཁམས་ཀྱི་ལས་ནི་སྡུད་པར་བྱེད་པའོ། །མེའི་ཁམས་ཀྱི་ལས་ནི་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །རླུང་གི་ཁམས་ཀྱི་ལས་ནི་འཕེལ་བར་བྱེད་པའོ། །འོ་ན་ཁམས་ཀྱི་དོན་ཅི། ཁམས་ཀྱི་དོན་ནི་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་དོན་ཏོ་སྟེ། རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་བཅུ་གཅིག་འཛིན་པས་ན། སའི་ཁམས་ཆུའི་ཁམས་མེའི་ཁམས་རླུང་གི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པས་ན་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །ས་སྲ་བའི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་དང་ཆུ་གཤེར་བའི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང། བདག་མེད་པ་སྟེ། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པས་སོ། །ཡང་ན་གང་ན་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་གཅིག་ཡོད་པ་དེ་ནི་གཅིག་གི་ནང་ན་ཡང་བཞི་ཆར་ཡང་ཡོད་དོ། །དཔེར་ན་ས་གང་ན་ཡོད་པ་ན་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་ཡང་ཡོད། ཆུ་གང་ན་ཡོད་པ་ན་ས་དང་མེ་དང་རླུང་ཡང་ཡོད་པ་ལས་དེ་ན་གང་མཐུ་ཆེ་ཞིང་ཤས་ཆེ་བ་དེ་ནི་ས་ཞེས་དངོས་སུ་མིང་གིས་སྨོས་ལ། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་ལྟ་བུ་ཤས་ཆུང་ཞིང་མཐུ་ཆུང་བར་གནས་པ་ལ་ནི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །དེའང་དཔེར་ན་ཕྱེ་ཕུལ་གང་དང་ལྡན་ཚྭ་ཕུལ་གང་བསྲེས་པ་ལས་ལན་ཚྭ་མཐུ་ཆེ་ཞིང་ཤས་ཆེ་བར་གྱུར་པས་ལན་ཚྭ་ཁ་ཞིང་དངོས་སུ་མིང་གིས་འབྱིན་ཀྱང་ཕྱེ་དེ་ན་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཡོད་དོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་གཅིག་ཡོད་པ་ན་ཀུན་ཡོད་པར་ཅི་མངོན། ལན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལུང་མདོ་ལས་ཀྱང་འབྱུང་ལ་རིགས་པས་བརྟགས་ན་ཡང་མངོན་ནོ། །ལུང་ལས་འབྱུང་བས་ནི་མངལ་དུ་འཕོ་བའི་མདོར་དགའ་བོ་ཕ་དང་མའི་མི་གཙང་པ་སྐ་བ་ལས་ལུས་སུ་གྱུར་པ་ལ་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་རྣམས་སྲ་བ་དང་སྡུད་པ་དང༌། སྨིན་པ་དང་འཕེལ་བའི་བྱ་བ་བྱེད་ཅིང་གནས་སོ། །གལ་ཏེ་དགའ་བོ་དེ་ན་སའི་ཁམས་ཡོད་ལ་ཆུའི་ཁམས་མེད་ན་ནི་ཕྱེའམ་ཐལ་བའི་ཆང་བུ་བཞིན་དུ་སྐམས་པའམ་འཐུལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཆུས་བསྡུས་པས་ན་མི་འཐུལ་ཞིང་མི་འཇིག་གོ །གལ་ཏེ་ཆུ་ཡོད་ལ་ས་མེད་ན་ནི་འབྲུ་མར་རམ་ཡུངས་མར་བཞིན་དུ་འཛག་ཅིང་འབོ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ས་དང་ཆུ་ཡོད་ལ་མེ་མེད་ན་ཤ་རུལ་བཞིན་དུ་མྱགས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་ཡོད་ལ་རླུང་མེད་ན་
― DTG137_Page_0072 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་ཇི་ཙམ་དུ་གནས་པ་ལས་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་པས་བརྟགས་ན་ཡང་གཅིག་གང་ན་ཡོད་པ་ན་ཀུན་ཡོད་པར་མངོན་ཏེ་རྡོ་བ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་འབྱར་ཞིང་སོ་སོར་མ་གྱེས་པས་ན་སའི་ཁམས་ལ་ཆུའི་ཁམས་ཡོད་པར་མངོན་ནོ། །རྡོ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་གཡོ་ཞིང་འགུལ་བས་ན་རླུང་གི་ཁམས་ཡོད་དོ། །རྡོ་གཉིས་ཕན་ཚུན་དུ་ཕྲད་པ་ལས་མེ་སྟག་འབྱུང་བས་ན་མེའི་ཁམས་ཡོད་དོ། །ཆུའི་ཁམས་ལ་ཡང་གྲུ་དང་འདབ་མ་ལ་སོགས་པ་འཛིན་ཅིང་རྟེན་བྱེད་པས་ན་ཆུའི་ཁམས་ལ་ཡང་སའི་ཁམས་ཡོད་པར་མངོན་ནོ། །ཆུའི་ནང་དུ་ཤིང་གི་འདབ་མ་དང་རྩྭ་ལྷུང་བ་འདྲུལ་ཞིང་ཆུ་དྲོན་པོ་དག་ཀྱང་དམིགས་པས་ན་ཆུའི་ནང་ན་མེ་ཡོད་པར་མངོན་ནོ། །ཐུར་དུ་འབབ་ཅིང་གཡོ་བས་ན་རླུང་ཡོད་པར་མངོན་ནོ། །རླུང་གི་ཁམས་ལ་ཡང་འདབ་མ་དང་རྩྭ་འཛིན་ཅིང་འདེགས་པས་ན་སའི་ཁམས་ཡོད་པར་མངོན་ནོ། །རླུང་དྲོ་བ་དག་ཀྱང་དམིགས་ལ་རྫས་བརླན་པ་རྣམས་རླུང་ལ་ཕྱར་ན་སྐམ་པར་འགྱུར་བས་མེའི་ཁམས་ཡོད་པར་མངོན་ནོ། །ཚུབ་མ་དང་རླུང་གཅིག་ཏུ་འདུས་ཤིང་འགྱུར་ཞིང་འབྱུང་བས་ན། ཆུའི་ཁམས་ཀྱང་ཡོད་པར་མངོན་ནོ། །མེའི་ཁམས་ལ་ཡང་མེ་ལྕེ་གཅིག་གིས་གཅིག་འཛིན་པ་དང༌། མེ་ལྕེས་འདབ་མ་དང་རྩྭ་ལ་སོགས་པ་འདེགས་ཤིང་འཛིན་པས་ན་སའི་ཁམས་ཡོད་པར་ཡང་མངོན་ནོ། །མེ་ལྕེ་རྣམས་ཀྱང་སོ་སོར་མི་འགྱེས་པར་གཅིག་ཏུ་འབར་བས་ན་ཆུའི་ཁམས་ཡོད་པར་མངོན་ནོ། །འགུལ་ཞིང་གཡོ་བས་ན་རླུང་གི་ཁམས་ཀྱང་ཡོད་པར་མངོན་ནོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་བཤད་ནས། རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ལ་ཕྱེ་ན་གྲངས་དུ་ཡོད་པ་དང་མིང་གིས་གང་དང་གང་ཡིན་པ་དང་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། དེའི་དོན་ནི་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ལ་གྲངས་ནི་དུ་ཞིག་ཡོད། མིང་གིས་ནི་གང་དང་གང་ཡིན། གཟུགས་ནས་རེག་བྱའི་ཕྱོགས་མཚན་ཉིད་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་དྲིས་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མིག་གི་དབང་པོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་གྲངས་ནི་མིག་གི་དབང་པོ་ནས་ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་བར་དུ་དབང་
― DTG137_Page_0073 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ལྔ་དང། གཟུགས་ནས་རེག་བྱའི་ཕྱོགས་གཅིག་གི་བར་དུ་ཡུལ་ལྔ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པས་བསྣན་ཏེ་བཅུ་གཅིག་གོ །དེ་དག་གི་མིང་ཡང༌། མིག་གི་དབང་པོ་དང༌། རྣ་བའི་དབང་པོ་དང༌། སྣའི་དབང་པོ་དང༌། ལྕེའི་དབང་པོ་དང༌། ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱའི་ཕྱོགས་གཅིག་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་མིང་གིས་སྨོས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མིག་གི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། དེ་ཡང་མིག་གི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡུལ་ཁ་དོག་གཟུགས་དང་བའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །མིག་གི་དབང་པོའི་ཡུལ་ནི་སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། དཀར་པོ་དང༌། དམར་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ། དཔེར་ན་མེ་ལོང་དང་ཤེལ་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་དང་ཞིང་གསལ་བས་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ། མིག་གི་དབང་པོ་ཡང་གཟུགས་དང་ཞིང་གསལ་སྟེ། གཟུགས་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་པ་ན། གཟུགས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བར་འགྱུར་ནས་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དེ་དང་མཐུན་པ་ཁོ་ནར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་དང་བ་ཞེས་བྱའོ། །མིག་གི་དབང་པོའི་ཡུལ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་མིག་གི་སྤྲིན་གྱི་ནང་ན་ཟར་མའི་མེ་ཏོག་ཁ་འབུས་ལྟར་གནས་སོ། །སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་ན་དང་བའི་སྒྲ་སྨོས་པས་ཆོག་མོད་གཟུགས་ཀྱི་སྒྲ་སྨོས་པ་ཇི་དགོས། སྨྲས་པ། གཟུགས་ཀྱི་སྒྲ་མ་སྨོས་པར་དང་བ་འབའ་ཞིག་སྨོས་པ་ན་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་དད་པ་གང་ཞེ་ན། སེམས་དང་བའོ་ཞེས་བཤད་པ་དེ་མིག་གི་དབང་པོ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཡིད་གོལ་བར་འགྱུར་བས་གཟུགས་ཀྱི་སྒྲ་སྨོས་ཏེ། དད་པ་དང་བ་ཡིན་ཡང་སེམས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ལ། མིག་གི་དབང་པོ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་ཡིན་ནོ། །དང་བའི་རང་བཞིན་ཡང་ཡིན་པས་སོ། །སྨྲས་པ། འོ་ན་གཟུགས་ཞེས་སྨོས་པས་ཆོག་མོད། དང་བའི་སྒྲ་སྨོས་ཇི་དགོས་ལན་དུ་གཟུགས་འབའ་ཞིག་སྨོས་ལ་དང་བ་མ་སྨོས་ན་རྡོ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་
― DTG137_Page_0074 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་ཀྱང་མིག་གི་དབང་པོ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཡིད་གོལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ལིང་ཏོག་གིས་ཁེབས་པ་དང་དམུས་ལོང་དག་ལ་ཡང་མིག་གི་དབང་པོ་ཡོད་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བས་ན་དང་བའི་སྒྲ་སྨོས་ཏེ། རྡོ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་དང་ལིང་རྟོག་གིས་ཁེབས་པ་དང་དམུས་ལོང་ལ་སོགས་པ་ལ་གཟུགས་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མིག་གི་དབང་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྨྲས་པ་དེ་ལྟར་ན། གཟུགས་དང་བ་ཞེས་སྨོས་པས་ཆོག་མོད་ཡུལ་ཁ་དོག་ཞེས་སྨོས་པའི་སྒྲ་ཇི་དགོས། ལན་དུ་དེ་ཡང་དགོས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་ཡུལ་ཁ་དོག་ཅེས་མི་བརྗོད་དུ་མི་རུང་སྟེ། གཟུགས་དང་བ་འབའ་ཞིག་སྨོས་ལ་ཡུལ་ཁ་དོག་མ་སྨོས་ན། རྣ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ཡང་གཟུགས་དང་བ་ཡིན་པས་དེ་མིག་གི་དབང་པོ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཡིད་གོལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། མེ་ལོང་དང༌། ཤེལ་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཟུགས་དང་བ་ཡིན་པས། དེ་དག་མིག་གི་དབང་པོ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཡིད་གོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་གཟུགས་དང་བ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཡུལ་ཁ་དོག་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་གང་ཡུལ་ཁ་དོག་ཀྱང་ཡིན་གཟུགས་ཀྱང་ཡིན་དང་བ་ཡང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མིག་གི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ལྷག་མ་ལ་ཡང་སོ་སོར་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་ཞིང་བཤད་དོ། །རྣ་བའི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣ་བའི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། རྣ་བའི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡུལ་སྒྲ་གཟུགས་དང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྣ་བའི་དབང་པོའི་ཡུལ་ནི་སྒྲ་སྙན་པ་དང༌། མི་སྙན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ་དེའི་གཟུགས་ཀྱང་ཤེལ་དང་མེ་ལོང་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བ་དང་ཞིང་གསལ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་གསལ་བའི་མཐུས་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་བྱེད་དོ། །དེའི་རྡུལ་ཕྲན་ནི་གྲོག་གཅུས་པའི་མདུད་པ་འདྲ་བར་རྣ་བའི་ནང་ན་གནས་སོ། །སྣའི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྣའི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། དེ་ཡང་སྣའི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་ཡུལ་དྲི་གཟུགས་དང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྣའི་དབང་པོའི་ཡུལ་ནི་དྲི་ཞིམ་པ་དང༌། མི་ཞིམ་
― DTG137_Page_0075 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ། དེའང་ཤེལ་དང་མེ་ལོང་ལ་སོགས་པ་ལྟར་གཟུགས་དང་ཞིང་གསལ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ན་སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་བྱེད་དོ། །དེའི་རྡུལ་ཕྲན་ནི་མིག་སྨན་བསྐུ་བའི་ལྕགས་ཐུར་ལྟར་མཚུལ་བའི་ནང་ཐོག་ཐག་གནས་སོ། །ལྕེའི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལྕེའི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ལྕེའི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་ཡུལ་རོ་གཟུགས་དང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ལྕེའི་དབང་པོའི་ཡུལ་ནི་རོ་མངར་བ་དང་སྐྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ། དེའང་མེ་ལོང་དང་ཤེལ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་གཟུགས་དང་ཞིང་གསལ་བ་སྟེ། དེའི་རྒྱུས་ན་ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་བྱེད་དོ། །ལྕེའི་དབང་པོའི་རྡུལ་ཕྲན་ནི་ཟླ་བ་ཕྱེད་པ་འདྲ་བར་ལྕེའི་དབུས་ཐོག་ཐག་སྐྲའི་ཁྱོན་ཙམ་ཞིག་དབང་པོས་མ་ཁྱབ་པར་གནས་ཏེ། དེའང་དབང་པོས་ཁྱབ་ན་ནི་གླད་རྒྱས་རྒྱུན་དུ་འཛག་པས་སྙིང་པོའི་ཕྱིར་ཡི་ག་འཆུས་པར་འགྱུར་རོ། །ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། ཡུལ་རེག་བྱ་གཟུགས་དང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་ཡུལ་ནི་འཇམ་པ་དང༌། རྩུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་རེག་བྱ་ཡིན་ལ། དེའང་ཤེལ་དང་མེ་ལོང་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་གཟུགས་དང་ཞིང་གསལ་བ་སྟེ། དེའི་རྒྱུས་ནི་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་བྱེད་དོ། །དེའི་རྡུལ་ཕྲན་ནི་པགས་པའམ་ཀོ་བ་བཞིན་དུ་ལུས་ཐོག་ཐག་ཁྱབ་པར་གནས་སོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་བཻ་ཌཱུ་ཪྻའི་ཁ་དོག་འདྲ་བར་ལུས་ཀྱི་དབུས་ནས་ཡར་གནས་ཏེ། གང་དུ་རེག་བྱ་བྱུང་བ་དེར་རྒྱུག་གོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དབང་པོའི་དོན་ཅི་བདག་པོ་བྱེད་པའམ་དབང་བྱེད་པའི་དོན་ནི་དབང་པོའི་དོན་ཏེ་ཅི་ལ་དབང་བྱེད་ཅེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོའི་ཡུལ་ལ་དབང་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་གཟུགས་ཀྱང་མིག་གི་དབང་པོས་མཐོང་གི་རྣ་བའི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱིས་མི་མཐོང་བ་དང༌། སྒྲ་ཡང་རྣ་བའི་དབང་པོས་ཐོས་ཀྱི་མིག་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱིས་མི་ཐོས་པས། སོ་སོའི་ཡུལ་ལ་དབང་བྱེད་དོ། །དབང་པོ་ལྔ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ཡང་ཡུལ་ལྔ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་
― DTG137_Page_0076 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ་མིག་གི་ཡུལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཟུགས་ནི་མིག་གི་དབང་པོ་དང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་གྱི་རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་གཞན་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །གཟུགས་ལ་ཕྱེ་ན་དུ་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མིག་གི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་གཟུགས་ལ་ཕྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དོ། །སྨྲས་པ། གཟུགས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད། ལན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། མི་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་གཟུགས་ལ་ཕྱེ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུམ་དུ་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་གཟུགས་ཡིན་ནམ་འོན་ཏེ་མ་ཡིན་ཞེས་ཡིད་གཉིས་ཟ་བའོ། །ལོག་པར་འཛིན་པ་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་གྱི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་ཞིག་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའོ། །མི་ཤེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་ཕྱེ་ན་དུ་ཡོད། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ལ་བྱ་མི་ཤེས་པའོ། །དེ་དག་ལ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་གཟུགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང༌། ལོག་པར་འཛིན་པ་དང༌། མི་ཤེས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་ཁ་དོག་ལ་ཕྱེ་ན་རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་ཡོད་དེ། སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། དམར་པོ་དང༌། དཀར་པོ་དང༌། སྤྲིན་དང༌། དུ་བ་དང༌། རྡུལ་དང༌། ཁུག་རྣ་དང༌། གྲིབ་མ་དང༌། ཉི་མའི་འོད་དང༌། སྣང་བ་དང། མུན་པ་དང༌། བླ་གབ་མེད་པ་དང༌། ནམ་མཁའོ། །དེ་ལ་ཁུག་རྣ་ནི་ལྷོ་འུར་མོའོ། །གྲིབ་མ་ནི་གང་ན་གཟུགས་སྣང་བའོ། །ཉི་མའི་འོད་ནི་ཉི་ཟེར་རོ། །སྣང་བ་ནི་ཟླ་བ་དང་སྐར་མ་དང་སྨན་དང་ནོར་བུའི་འོད་དོ། །མུན་པ་ནི་གང་ན་གཟུགས་མི་སྣང་བའོ། །བླ་གབ་མེད་པ་
― DTG137_Page_0077 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་གཟུགས་ཀྱི་བར་གང་ཅིའང་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །ནམ་མཁའ་ནི་གང་སྟོང་པའི་གོང་ན་གང་ཁ་དོག་སྔོན་པོར་སྣང་བའོ། །ལྷག་མ་སླ་བ་རྣམས་ནི་དངོས་སུ་བརྡ་ཕྲད་པར་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །དབྱིབས་ནི་བརྒྱད་དེ། རིང་བ་དང༌། ཐུང་བ་དང༌། ལྷམ་པ་དང༌། ཟླུམ་པོ་དང༌། སྒང་དང༌། གཤོང་དང༌། མཉམ་པ་དང༌། མི་མཉམ་པའོ། །དེ་ལ་རིང་བ་དང༌། ཐུང་བ་གཉིས་ནི་ལྟོས་པ་ལས་གདགས་ཏེ། དཔེར་ན། ཕ་ལ་ལྟོས་ནས་བུ་ཞེས་གདགས། བུ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཕ་ཞེས་གདགས་པ་བཞིན་དུ་རིང་པོ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཐུང་ངུ་ཞེས་གདགས། ཐུང་ངུ་ལ་ལྟོས་ཏེ་རིང་པོ་ཞེས་གདགས་སོ། །ལྷམ་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་དཀྱིལ་འཁོར་རམ་གྲུ་བཞི་པའོ། །ཟླུམ་པོ་ནི་རིལ་རིལ་པོའོ། །སྒང་ནི་རི་ལ་སོགས་པ་མཐོ་བའོ། །གཤོང་ནི་ཁྲོན་པ་ལ་སོགས་པ་དམའ་བའོ། །མཉམ་པ་ནི་ངོས་ཐག་ཐུག་མེད་པ་ལ་ཕྱ་ལེ་འདུག་པའོ། །མི་མཉམ་པ་ནི་དབྱིབས་མི་མཉམ་པ་སྟེ་ཐག་ཐུག་ཅན་ནོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ནི་ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་གོམས་པས་ཐལ་མོ་སྦྱོར་བ་དང༌། ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལུས་ཀྱི་ལས་དང༌། ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ་མི་དགེ་བ་ལ་གོམས་པས་ཁུ་ཚུར་བཅངས་པ་དང༌། རྡེག་པ་ལ་སོགས་པས་ལུས་ཀྱི་ལས་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཅེས་གདགས་ཤེ་ན། ཐལ་མོ་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དེའི་སེམས་དང་བ་ཞིག་སྐྱེས་སོ་ཞེས་གཞན་གྱིས་རིག་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཁུ་ཚུར་བཅངས་པ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་སྒོ་ནས། དེའི་སེམས་ཞེ་སྡང་བ་ཞིག་སྐྱེས་སོ་ཞེས་གཞན་གྱིས་རིག་པས་ན་རྣམ་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྒྲའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། སྒྲའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ་རྣ་བའི་ཡུལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྒྲ་ནི་རྣ་བའི་དབང་པོ་དང༌། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་གྱི་མིག་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་གཞན་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །སྒྲ་ལ་ཕྱེ་ན་རྣམ་པ་དུ་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཟིན་པ་དང་མ་ཟིན་པ་དང་གཉི་ག་སྟེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG137_Page_0078 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨོས་ཏེ། སྒྲ་ལ་ཕྱེ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཟིན་པ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། མ་ཟིན་པ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། གཉི་གའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་ཟིན་པ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་སྟེ། གང་ལུས་སུ་གཏོགས་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལག་པ་དང་ངག་གི་སྒྲ་ནི་ཟིན་པ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲ་ཞེས་བྱའོ། །མ་ཟིན་པ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བ་སྟེ། གང་རླུང་དང་ནགས་ཚལ་དང་ཆུའི་སྒྲ་ནི་མ་ཟིན་པ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲ་ཞེས་བྱའོ། །གཉི་ག་ནི་གང་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ཡང་ཡོད་ལ་མ་ཟིན་པ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་རྒྱུ་ཡང་ཡོད་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། དེ་ཡང་ལག་པ་དང༌། རྔ་ལ་སོགས་པ་ཕྲད་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲ་ནི་གཉི་གའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲ་ཞེས་བྱའོ། །དྲིའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དྲི་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། དྲིའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ་སྣའི་ཡུལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དྲི་ནི་སྣའི་དབང་པོ་དང༌། སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་གྱི་དབང་པོ་གཞན་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ།། དྲི་ལ་ཕྱེ་ན་དུ་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དྲི་ཞིམ་པ་དང༌། དྲི་མི་ཞིམ་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་ཕྱེ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གཞག་གོ །དེ་ལ་དྲི་ཞིམ་པ་ནི་དབང་པོ་དང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། གླ་རྩི་དང་ཙནྡན་དང་གུར་གུམ་ལ་སོགས་པའི་དྲིའོ། །དྲི་མི་ཞིམ་པ་ནི་དབང་པོ་དང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ངན་སྐྱུགས་ལ་སོགས་པའི་དྲིའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་དབང་པོ་ལྔ་དང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ལ་ཕན་པར་ཡང་མི་བྱེད་གནོད་པར་ཡང་མི་བྱེད་པ་སྟེ། དྲི་ཞིམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་དྲི་མི་ཞིམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ཡང་དུང་ཕོར་དང་ཉ་ཕྱིས་ལ་སོགས་པའི་དྲིའོ། །དྲི་ཞིམ་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང་སྦྱར་བ་དང་སྨིན་པའོ། །དེ་ལ་ཙནྡན་དང༌། གུར་གུམ་ལ་སོགས་པའི་དྲི་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའོ། །བདུག་པའི་རིལ་བུ་ལ་སོགས་པ་
― DTG137_Page_0079 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ནི་སྦྱར་པའོ། །ཨ་མྲའི་འབྲས་བུ་སྨིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དྲི་ནི་སྨིན་པའོ། །དྲི་མི་ཞིམ་པ་ལ་ཡང་ལྷན་ཅིག་ཏེ། རོའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་རོ། །རོའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། རོའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ་ལྕེའི་དབང་པོ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རོ་ནི་ལྕེའི་དབང་པོ་དང༌། ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་གྱི། དབང་པོ་གཞན་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །རོལ་ཕྱེ་ན་དུ་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མངར་བ་དང༌། སྐྱུར་བ་དང༌། ལན་ཚྭ་དང༌། ཁ་བ་དང༌། ཚ་བ་དང༌། བསྐ་བའོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རོལ་ཕྱེ་བ་རྣམ་པ་དྲུག་གོ །དེ་ལ་མངར་བ་ནི། ཀ་ར་དང༌། བུ་རམ་དང༌། སྦྲང་རྩི་ལ་སོགས་པའོ། །སྐྱུར་བ་ནི་ཚ་དང་སྐྱུར་རྩི་ལ་སོགས་པའོ། །ལན་ཚྭ་ནི་བྲོ་བ་སྟེ་ལན་ཚྭ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །ཁ་བ་ནི་མཁྲིས་པ་དང། ཏིག་ཏ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚ་བ་ནི་པི་པི་ལིང་དང༌། ན་ལེ་ཤམ་དང་སྒ་ལ་སོགས་པའོ། །བསྐ་བ་ནི་ཨ་རུ་ར་དང་བ་རུ་ར་ལ་སོགས་པའོ། །རེག་བྱའི་ཕྱོགས་གཅིག་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རེག་བྱའི་ཕྱོགས་གཅིག་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་ཚིག་སྟེ། རེག་བྱའི་ཕྱོགས་གཅིག་གི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ་ལུས་ཀྱི་ཡུལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རེག་བྱ་རྣམས་ནི་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་གྱི་དབང་པོ་གཞན་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །རེག་བྱ་ལ་ཕྱེ་ན་དུ་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་གཞག་སྟེ། འཇམ་པ་དང༌། རྩུབ་པ་དང༌། ལྕི་བ་དང༌། ཡང་བ་དང༌། གྲང་བ་དང༌། བྲུ་བ་དང༌། སྐོམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་ཡུལ་རེག་བྱ་ལ་ཕྱེ་ན་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་སྟེང་དུ་འཇམ་པ་ནས་སྐོམ་པའི་བར་དུ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་བདུན་གྱིས་བསྣན་ཏེ་བཅུ་གཅིག་ཡོད་དོ། །སྨྲས་པ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་གཞག་སྟེ། ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་སྟེ་ཅིར་དགོས། ལན་དུ་དེ་ལ་དགོས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་མཚན་ཉིད་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་པས་ད་འདིར་བཤད་མི་
― DTG137_Page_0080 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགོས་པའི་ཕྱིར་གཞག་པ་དང༌། འདིར་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་བཤད་པའི་སྐབས་ཡིན་གྱི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཤད་པའི་སྐབས་མ་ཡིན་པས་གཞག་གོ །སྨྲས་པ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་པས་ད་བཤད་མི་དགོས་ན་ཡང་མ་སྨོས་པས་མི་ཆོག་གམ། ལན་དུ་ཡང་མི་སྨོས་སུ་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ཡང་ལུས་ཀྱི་ཡུལ་རེག་བྱའི་ནང་དུ་གཏོགས་པར་བསྟན་དགོས་པས་མི་སྨོས་སུ་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ན་རེག་བྱ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པ་རྩུབ་པ་ལ་སོགས་པ་བདུན་ནོ། །དེ་ལ་འཇམ་པ་ནི་མཉེན་པ་མི་རྩུབ་པ་རེག་པར་བཟོད་པའོ། །རྩུབ་པ་ནི་མི་མཉེན་པ་རེག་པར་མི་བཟོད་པའོ། །ལྕི་བ་ནི་གང་གི་དབང་གིས་སྲང་གི་མགོ་མཐུར་དུ་དམའ་བར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་བ་ནི་བོང་ཆེར་ཟིན་ཀྱང་བོང་ཆུང་དུ་ལྕི་བ་ལ་ལྗིད་ཀྱིས་མི་ཐུབ་སྟེ། སྲང་གི་མགོ་མཐོ་ལ་མཇུག་དམའ་བར་འགྱུར་བའོ། །གྲང་བ་ནི་གང་གིས་ཉེན་ན་དྲོ་བར་འདོད་པའོ། །བྲུ་བ་ནི་གང་ཟ་བར་འདོད་པ་སྐྱེ་བའོ། །སྐོམ་པ་ནི་གང་འཐུང་འདོད་པ་སྐྱེ་བའོ། །བརྒལ་བ། ཟ་འདོད་པ་དང་འཐུང་འདོད་པ་ནི། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཡིན་ན། དེ་ཇི་ལྟར་ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་ཡུལ་རེག་བྱའི་ཕྱོགས་གཅིག་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་སྐྱེས་པའི་ཆོས་སུ་གཞག །ལན་དུ་འདི་ནི་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་བཏགས་པ་སྟེ། དཔེར་ན། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་བདེ་བ་དང༌། །ཆོས་བསྟན་པ་ཡང་བདེ་བའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །ཚིགས་བཅད་འདི་ཡང་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་ཞིང་སྐྱེ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་སྡུག་བསྔལ་བར་བཤད་པས་བདེ་བ་མ་ཡིན་མེད་ཀྱི། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བས་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པའི་རྒྱུ་ལས་སེམས་ཅན་རྣམས་བདེ་འགྲོ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་འགྲོ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དེ་རྒྱུ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ལ་བཏགས་ནས། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་བདེ་བ་དང༌། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་བཤད་པ་ཡང༌། འབད་པ་ཆེན་པོས་བྱ་དགོས་པས་བདེ་བ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། རྒྱུ་དེ་ལས་བདེ་འགྲོ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འབྲས་བུ་བདེ་བ་འཐོབ་པའི་བདེ་བ་འབྱུང་སྟེ། འབྲས་བུ་དེ་རྒྱུ་
― DTG137_Page_0081 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་བསྟན་པ་ལ་བཏགས་ནས། ཆོས་བསྟན་པ་ཡང་བདེ་བའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་དང་འདྲ་པར་རླུང་གི་ཁམས་ཀྱི་ཤས་ཆེ་བར་གྱུར་ན་ལྟོའི་ནང་དུ་ཕོ་བ་ཁ་འབྱར་བའི་རེག་བྱའི་ཁྱད་པར་ཞིག་འབྱུང་སྟེ། དེས་རྒྱུ་བྱས་ནས་ཟ་འདོད་པ་སྐྱེའོ། །ཕོ་བ་ཁ་འབྱར་བ་ནི་ཟ་འདོད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་ཟ་འདོད་པ་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། ཟ་འདོད་པའི་འབྲས་བུའི་མིང་དེ་རྒྱུ་ལ་བཏགས་ནས། ཕོ་བ་ཁ་འབྱར་བ་ལ་ཟ་འདོད་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་མེའི་ཁམས་ཀྱི་ཤས་ཆེ་བར་གྱུར་ན། ལྟོའི་ནང་དུ་ལྒང་པ་ཁ་འབྱར་བའི་རེག་བྱའི་ཁྱད་པར་སྐྱེ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་ལ་འཐུང་འདོད་པ་སྐྱེའོ། །དེ་ལ་ལྒང་པ་ཁ་འབྱར་བ་ནི་དེའི་རྒྱུའོ། །འཐུང་འདོད་པ་ནི་འབྲས་བུ་སྟེ། འབྲས་བུ་འཐུང་འདོད་པའི་མིང་ལྒང་པ་ཁ་འབྱར་བ་ལ་བཏགས་ནས་འཐུང་འདོད་པའོ་ཞེས་བཤད་དེ། རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་བཏགས་པས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལ་ཆུ་དང་མེའི་ཤས་ཆེ་བ་ནི་འཇམ་པའོ། །ས་དང་རླུང་གི་ཤས་ཆེ་པ་ནི་རྩུབ་པའོ། །ས་དང་ཆུའི་ཤས་ཆེ་པ་ནི་ལྕི་བའོ། །མེ་དང་རླུང་གི་ཤས་ཆེ་པ་ནི་ཡང་པའོ། །ཆུ་དང་རླུང་གི་ཤས་ཆེ་བ་ནི་གྲང་པའོ། །རླུང་གི་ཤས་ཆེ་བ་ནི་བྲུ་པའོ། །མེའི་ཤས་ཆེ་བ་ནི་སྒོམ་པའོ། །ཡུལ་ལྔ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དང་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་པ་དང། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་གཟུགས་ཏེ། བལྟར་མེད་པ་ཐོགས་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུའོ། །དེའི་རང་བཞིན་ནི་བལྟར་མེད་པ་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་རྣམ་བར་རིག་བྱེད་དང༌། ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དོ། །ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་སྲོག་མི་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་མི་ལེན་པ་དང༌། མི་ཚངས་བར་མི་སྤྱོད་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་
― DTG137_Page_0082 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དགེ་བའོ། །སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མི་དགེ་བའོ། །རི་མོ་འདྲི་བ་དང་བཙེམ་འདྲུབ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བཟོའི་ལས་རྣམས་ནི་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའོ། །ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་བརྫུན་དང༌། ཕྲ་མ་དང༌། ངག་འཁྱལ་པ་དང༌། ཚིག་རྩུབ་པོ་སྤངས་པ་ནི་ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དགེ་བའོ། །བརྫུན་དང༌། ཕྲ་མ་དང༌། ཚིག་རྩུབ་མོ་དང༌། ངག་འཁྱལ་པ་སྨྲ་བ་དག་ནི་ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མི་དགེ་བའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཕར་སོང་ཚུར་ཤོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་བ་ནི་ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ལས་འོག་མ་ལ་སྐྱོན་དུ་ལྟ་ཞིང་ས་གོང་མ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་བའི་འཇིག་རྟེན་པའི་བསམ་གཏན་མི་ལྕོགས་སུ་མི་རུང་བ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང༌། གསུམ་པ་དང༌། བཞི་པ་དང༌། དྲུག་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདོད་པར་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང༌། གཟུགས་སུ་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་པར་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་དང༌། སྡོམ་པ་མེད་པ་དང༌། སྡོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སྡོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་སྒོ་ནས་གཞན་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ལས་སླར་ལྡོག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དགེ་སློང་ཕ་དང༌། དགེ་སློང་མ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་ཕ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་མ་དང༌། དགེ་སློབ་མ་དང༌། དགེ་བསྙེན་ཕ་དང༌། དགེ་བསྙེན་མ་དང༌། དུས་ཁྲིམས་
― DTG137_Page_0083 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང་བརྒྱད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ནི་བདག་གི་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང་ཕངས་པ་མེད་པར་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པར་ཞུགས་པའོ། །སྡོམ་པ་མེད་པ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པར་ཞུགས་པ་སྟེ། དེའང་བྱ་བ་དང༌། ཉ་པ་དང༌། རྔོན་པ་དང༌། ཤན་པ་དང༌། བརྩོན་སྲུང་དང༌། གཤེད་མ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྡོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སྡོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་ཕན་པ་དང༌། གནོད་པ་ཕྱོགས་རེ་རེ་ལ་ཞུགས་པ་སྟེ་ཕན་པ་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཞུགས་པ་ནི་ཡང་ཉིན་རེ་ཞིང་དཀྱིལ་འཁོར་མ་བྱས་པར་ཟན་མི་བཟའོ་ཞེས་དམ་བཅས་པས་འཆའམ་ཟན་ཆང་གཅིག་ཙམ་ཡང་གཞན་ལ་མ་བྱིན་པར་ཟན་མི་བཟའོ་ཞེས་དམ་འཆའ་བའོ། །གནོད་པ་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཞུགས་པ་ནི་ཉིན་རེ་ཞིང་མི་འགའ་གཞན་ལ་མི་བརྡེག་པར་ཟན་མི་བཟའོ་ཞེས་དམ་བཅས་པ་འཆའ་བའོ། །དེ་ལ་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་དང༌། ཕན་པ་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཞུགས་པ་ནི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། བརྫུན་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དགེ་བ་དང༌། སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དགེ་བའི་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །སྡོམ་པ་མེད་པ་དང༌། གནོད་པ་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཞུགས་པ་ནི་བརྫུན་ཟེར་བ་ལ་སོགས་པ་ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མི་དགེ་བ་དང༌། སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མི་དགེ་བའི་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །གཟུགས་སུ་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། མི་ལྕོགས་སུ་མི་རུང་བ་དང༌། བསམ་གཏན་ཟག་པ་ཅན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་སྡོམ་པའི་གཟུགས་སྐྱེ་བ་སྟེ། དེ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ལས། གང་སྡོམ་པའི་གཟུགས་སྐྱེ་བ་སྟེ། དེ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་
― DTG137_Page_0084 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་སུ་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་གཉིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཟུགས་སུ་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་གཟུགས་སོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་གཟུགས་སོ། །སྨྲས་པ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མེད་པ་དང༌། སྡོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སྡོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་སྡོམ་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པ་འདི་དག་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཞེས་བྱ། སྨྲས་པ། དེ་དག་ཀྱང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས། འབྱུང་ཞིང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་མཐུ་མ་ཉམས་ཤིང་དེ་རྣམས་གཏོང་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མེད་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་འཁྲུགས་པ་དང༌། མ་འཁྲུགས་པ་དང་སེམས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་དུས་ན་ཡང་ཆུའི་རྒྱུན་བཞིན་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབྱུང་བས་ན་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་གཏོང་བའི་རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བསླབ་པ་ཕུལ་བ་དང༌། ཤི་འཕོས་པ་དང༌། མཚན་གཉིས་སྐྱེས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལོག་པ་ལ་ཞུགས་པའོ། །དུས་ཁྲིམས་པའི་སྡོམ་པ་གཏོང་བའི་རྒྱུ་ནི་གོང་མ་བཞིའི་སྟེང་དུ་ཉིན་ཞག་ཟད་པས་བསྣན་ཏེ་ལྔའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་གཏོང་བའི་རྒྱུ་ནི་གཉིས་ཏེ། སྡོམ་པ་ཕུལ་བ་དང༌། ལོག་པའི་ལྟ་བ་ལ་ཞུགས་པའོ། །སྡོམ་པ་མེད་པའི་གཏོང་བའི་རྒྱུ་ནི་བཞི་སྟེ། སྡོམ་པ་བླངས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་ཐོབ་པ་བདེན་པ་མཐོང་བ་དང༌། ཤི་འཕོས་པ་དང༌། མཚན་གཉིས་སྐྱེས་པའོ། །སྡོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སྡོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་གཏོང་བའི་རྒྱུ་གཅིག་སྟེ། དམ་བཅས་པ་བཏང་བའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྡོམ་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པ་གཏོང་བའི་རྒྱུ་གཅིག་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལངས་པའོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་བལྟར་མེད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་རྣམ་པར་རིག་
― DTG137_Page_0085 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་དག་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་གནས་འདི་ན་འདུག་ཅེས་བདག་གིས་ཀྱང་བལྟར་རུང་ལ། གཞན་ལ་ཡང་བསྟན་དུ་རུང་བལྟར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དེ་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་གནས་འདི་དག་ན་གནས་སོ་ཞེས་བདག་གིས་ཀྱང་བལྟར་མེད་གཞན་ལ་ཡང་བསྟན་དུ་མེད་པས་ན་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རང་གནས་པའི་ཕྱོགས་སུ་དངོས་པོ་གཞན་སྐྱེ་བ་སྐྱེར་མི་སྟེར་ཞིང་གེགས་བྱེད་པ་ནི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་ལ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་བ་དེ་ལ་རང་གི་གནས་སུ་གཞན་འབྱུང་བ་ལ་གེགས་བྱེད་མི་སྲིད་པས་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདུས་ཏེ། བལྟར་སྣང་ལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་དང༌། བལྟར་མི་སྣང་ལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་དང་བལྟར་ཡང་མི་སྣང་ལ་ཐོགས་པ་ཡང་མེད་པའི་གཟུགས་སོ། །དེ་ལ་བལྟར་སྣང་ལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་ནི་མིག་གི་དབང་པོའི་ཡུལ་དུ་གཞག་པ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དོ། །བལྟར་ཡང་མི་སྣང་ལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ལྔ་དང༌། སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་དང་ཡུལ་བཞི་སྟེ་དགུའོ། །བལྟར་ཡང་མི་སྣང་ལ་ཐོགས་པ་ཡང་མེད་པའི་གཟུགས་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་སོ། །སྡོམ་པའི་གཟུགས་ཏེ་དེ་དག་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཞེས་གདགས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། ཐལ་མོ་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་སྒོ་ནས། ནང་གི་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་རིག་པར་རུང་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་བ་དེ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཀྱང་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེའི་སྒོ་ནས་ནང་གི་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་རིག་པར་བྱར་མི་རུང་བས་ན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ནས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་བར་དེ་དག་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཞེས་བྱ། སྨྲས་པ། གཞིག་ཅིང་གནོད་པར་བྱེད་རུང་བས་ན་གཟུགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་དགེ་སློང་དག་གཞིག་ཅིང་གཞོམ་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སྨྲས་པ།
― DTG137_Page_0086 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འོ་ན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་བལྟར་མེད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པས་གཞིག་ཅིང་གནོད་པ་བྱར་མི་རུང་ན་དེ་ཇི་ལྟར་གཟུགས་སུ་འགྱུར། སྨྲས་པ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལ་གཞིག་ཅིང་གནོད་པ་བྱར་མི་རུང་ཡང་ཤིང་བཅད་ན་གྲིབ་མ་མེད་པར་འགྱུར་པ་དང་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བཅག་ན་འོད་མེད་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ཉམས་པར་བྱས་ན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ཀྱང་ཉམས་པར་འགྱུར་བས་གཟུགས་ཞེས་བྱས་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །།གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཤད་ཟིན་པའི་འོག་ཏུ་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་སྨོས་པས་དེ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་བབ་པའི་ཕྱིར། ཚོར་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཚོར་བའི་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །འདིར་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་མ་དྲིས་ཀྱི། ཚོར་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་འདྲི་ཞེ་ན། ཡང་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་སྐབས་སུ་ལན་བཏབ་པ་བཞིན་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། །དྲིས་པའི་ལན་དུ། མྱོང་བ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱོང་བ་ལ་བྱ་སྟེ། ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་སིམ་པ་དང༌། ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་གདུང་བ་དང༌། ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་སིམ་པ་ཡང་མ་ཡིན། གདུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་རྣམ་པ་གསུམ་མྱོང་ཞིང་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པས་ན་ཚོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ལས་དགེ་བ་དང་ལས་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་འབྲས་བུ་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གསུམ་མྱོང་བར་བྱེད་པས་ན་ཚོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཚོར་བ་ལ་ཡང་ཕྱེ་ན་དུ་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཚོར་བ་ལ་ཕྱེ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བདེ་བའི་ཚོར་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བའོ། །སྨྲས་པ། བདེ་བའི་ཚོར་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་གཉིས་ནི་སོ་སོར་རང་གི་རིག་པར་འབྱུང་བ་ཡོད་པར་མངོན་ནོ། །དེ་གཉིས་ལས་མ་གཏོགས་པར་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ཡོད་པར་ཅི་མངོན། ལན་དུ། དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་
― DTG137_Page_0087 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་ཀྱི་ལུང་ལས་ཀྱང་འབྱུང་ལ། རིགས་པས་བརྟགས་ན་ཡང་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ཡོད་པར་མངོན་ནོ། །ལུང་ལས་འབྱུང་བ་ནི་མོད་སྡེ་ལས་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བདེ་བའི་ཚོར་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དང༌། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཡང་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས་བདེ་བ་ཡང་སྤངས་སྡུག་བསྔལ་ཡང་སྤངས་ནས་དང་པོ་ཉིད་དུ་ཡིད་བདེ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་གཉིས་འགག་པར་འགྱུར་ཏེ། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་སོ་སོར་མྱོང་བ་བསམ་གཏན་བཞི་བ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་གནས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་པས་བརྟགས་ན་ཡང་ནམ་ཡང་ཚོར་བ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་འབྱུང་མི་སྲིད་ལ་བར་སྐབས་སུ་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ཡང་མི་འབྱུང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ཡང་མི་འབྱུང་བའི་སེམས་དམིགས་པས་ན། དེའི་སྐབས་སུ་ནི་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །བདེ་བའི་ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདེ་བ་ནི་གང་འགག་པ་ལས་གང་ཕྲད་པར་འདོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་གང་ཞིག་དང་ཕྲད་པ་ལས་བྲལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཡང་དེ་དང་སླར་ཕྲད་པར་འདོད་པ་ནི་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །འགག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྲལ་བ་ལ་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་ནི་བྱུང་བ་ལས་གང་བྲལ་བར་འདོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བྱུང་བ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དངོས་པོ་གང་དང་ཕྲད་པར་གྱུར་བ་ལས་དེ་དང་ཕྱིས་བྲལ་བར་འདོད་ཅིང་མི་ཕྲད་པར་འདོད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བའི་ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་གང་གཉི་གར་འདོད་བར་མི་འགྱུར་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་གང་དང་ཕྲད་ཀྱང་བྲལ་བར་འདོད་པ་ཡང་མི་སྐྱེ་དངོས་པོ་གང་དང་བྲལ་ཡང་སླར་ཕྲད་པར་འདོད་པ་ཡང་མི་སྐྱེ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་དངོས་པོ་གང་དང་
― DTG137_Page_0088 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྲད་པའི་ཚེ་ནི་འབྲལ་བར་མི་འདོད་ལ་བྲལ་བའི་ཚེ་ནི་སླར་ཕྲད་པར་འདོད་པ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་བདེ་བའི་ཚོར་བའོ། །དངོས་པོ་གན་དང་ཕྲད་པའི་ཚེ་ནི། བྲལ་བར་འདོད་ལ་བྲལ་བའི་ཚེ་ནི་སླར་ཕྲད་པར་མི་འདོད་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བའོ། །བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཚོར་བ་ནི་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ནི་ལུས་བརྟས་པ་དང་སེམས་བརྟན་པར་བྱེད་པ་དང་ཡིད་དང་མཐུན་པར་བྱེད་པས་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཕྱིར་དེ་འགགས་ན་ཡང་སླར་དེ་དང་ཕྲད་པར་འདོད་པ་སྐྱེའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ནི་ལུས་ཉམས་པར་བྱེད་པ་དང་སེམས་ཉམས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡིད་དུ་མི་འོང་བས་ཉམས་སུ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་ཕྲད་ན་ཡང་སླར་འབྲལ་བའི་འདོད་པ་སྐྱེའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་བཞིན་དུ་ལུས་དང་སེམས་ལ་གནོད་པར་བྱེད་ཅིང་ཡིད་དུ་མི་འོང་བར་བྱེད་པ་ཡང་མེད། བདེ་བའི་ཚོར་བ་བཞིན་དུ་ལུས་ལ་ཕན་པར་བྱེད་ཅིང་ཡིད་དུ་འོང་བར་བྱེད་པ་ཡང་མེད་པས་དེ་དང་ཕྲད་ན་ཡང་འབྲལ་བར་འདོད་པ་ནི་མི་སྐྱེ་ལ། བྲལ་ན་ཡང་ཕྲད་པར་འདོད་པ་མི་སྐྱེ་བའོ། །ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །།ཚོར་བའི་ཕུང་པོའི་འོག་ཏུ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྨོས་པ་དེ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་བབ་པའི་ཕྱིར། འདུ་ཤེས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡུལ་ལ་མཚན་མར་འཛི་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་ཡུལ་ནི་གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལྔའོ། །ཡུལ་དེའི་མཚན་ཉིད་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ལ་བྱ་སྟེ། སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་དང་དམར་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །འཛིན་པ་ནི་འདི་ནི་སྔོན་པོ་ཉིད་ཡིན་གྱི་སེར་པོ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྟོག་པའོ། །སྨྲས་པ། དེ་ལར་ན་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་འདུ་ཤེས་གཉིས་ལ་ཁད་པར་ཅི་ཡོད། སྨྲས་པ། སྤྱིར་གཟུགས་ཙམ་མོ་ཞེས་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །གཟུགས་ཀྱང་འདི་ནི་སྔོན་པོ་ཉིད་ཡིན་གྱི་སེར་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་འབྱེད་པ་ནི་འདུ་ཤེས་ཏེ་དེ་བས་ན་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་ཕྱེ་ན་དུ་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ།
― DTG137_Page_0089 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྲ་བ་དང་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་དང་ཚད་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདུ་ཤེས་ལ་ཕྱེ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ནི་ཕྲ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ཙམ་ལ་དམིགས་ཤིང་ཁམས་གཞན་ལ་ལྟོས་ན་ངན་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ནི་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་པས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡུལ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ནི་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ནམ་མཁའ་ནི་མཐའ་ཡས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཚད་མེད་པར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སློབ་དཔོན་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཡུངས་ཀར་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་བའི་འདུ་ཤེས་ནི་ཕྲ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རི་རབ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་ཚད་མེད་པ་ཞེས་འཆད་དོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །།འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་འོག་ཏུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྨོས་པས། དེ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་བབ་བའི་ཕྱིར། འདུ་བྱེད་རྣམས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཡིད་དང་རང་བཞིན་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་འདུས་ཤིག་ཚོགས་ནས་བྱས་ཤིག་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །སྨྲས་པ། གོང་དུ་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་སུ་ནི་གཟུགས་གང་ཞེ་ན། ཚོར་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཀྱི་གཟུགས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། ཚོར་བ་རྣམས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་མ་དྲིས་ལ། འདིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་འདུ་བྱེད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་མི་འདྲི་བར་ཅིའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་རྣམས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་འདྲི། སྨྲས་པ། གཟུགས་དང་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་བཤད་པའི་སྐབས་པས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་ཆོས་མང་དུ་བསྟན་ཅིང་འཆད་པས་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་སོ། །ལན་དུ་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་ལས་གཞན་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་དང་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཞན་
― DTG137_Page_0090 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏམ་བཀོལ་ལམ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། མདོར་ན་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་གཉིས་གཞག་གམ་བཀོལ་ཏེ་སེམས་ལས་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་ཆོས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་པའི་དོ་ཏོ། །སྨྲས་པ། ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་ལས་གཞན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་ཚིག་སྨོས་པ་དེ་ཅིར་དགོས། ལན་དུ་དེ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་འདིར་བཤད་མི་དགོས་པས་ན་གཞན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་སྨོས་ཏེ། དེ་གཉིས་འདིར་མི་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྨྲས་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལྟར་གུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འདིར་བཤད་མི་དོགས་ན་ཡོད་ཡེ་མ་སྨོས་པས་མི་ཆོག་གམ། ལན་དུ་དེ་གཉིས་ཀྱང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་སུ་གཏོགས་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་སུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་དགོས་པའི་ཕྱིར་འདིར་མིང་སྨོས་སུ་མི་རུང་ངོ༌། །སྨྲས་པ། སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལ་ང་བཅུ་རྩ་གཅིག་ཡོད་པ་ལས་གཞན་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་ཕུང་པོ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ལ་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་གཉིས་ཅིའི་ཕྱིར་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བཀར་ཏེ། ཕུང་པོ་རེ་རེར་ཅིའི་ཕྱིར་བཤད། སྨྲས་པ། ཚོར་བ་ནི་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ལ་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་བྱེད་པས་ན་བཀར་ཏེ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ཕུང་པོར་བཤད་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་ནི་ཐ་སྙད་དུ་འདོགས་པའི་དངོས་པོ་སྟེ། འདུ་ཤེས་ཀྱི་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་དང་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་རྣམས་ལ་མཚན་མར་བཟུང་ནས་མཐོང་ངོ་ཐོས་སོ་རྟོགས་སོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཐ་སྙད་དུ་འདོགས་པས་ན་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བཀར་ཏེ་ཕུང་པོ་རེ་རེར་བྱས་ཏེ་བཤད་དོ། །ཡང་མ་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་གཉིས་ནི་རྩོད་པའི་རྩ་བ་བྱེད་པ་དང་འཁོར་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པས། སེམས་ལས་བྱུང་བ་གཞན་པས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ལྷག་པར་བྱེད་པས་ན་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ཕུང་པོ་རེ་རེ་བྱ་སྟེ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་རྩོད་པའི་རྩ་བ་གཉིས་ཏེ། འདོད་པ་ལ་ཆགས་པ་དང་ལྟ་བ་ལ་ཆགས་པའོ། །རྩོད་པ་ཡང་ཕྱོགས་རྣམ་པར་
― DTG137_Page_0091 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་ཏེ། ཁྱིམ་ན་གནས་པའི་ཕྱོགས་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དེ་ལ་ཁྱིམ་ན་གནས་པའི་ཕྱོགས་ནི་འདོད་པ་ལ་ཆགས་པའི་རྒྱུས་རྩོད་དོ། །མདོ་ལས་ཀྱང་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་ཆགས་ཤིང་རྣམ་པར་བཅིངས་པ་དང་རབ་ཏུ་ཞེན་པའི་རྒྱུས་ཁྱིམ་པ་རྣམས་ཀྱང་ཁྱིམ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་རྩོད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་རྣམས་རྩོད་པའི་རྩ་བ་ནི་ཚོར་བས་བྱེད་དོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་ལྟ་བ་ལ་ཀུན་ཏུ་ཆགས་པའི་རྒྱུས་རྩོད་དེ། མདོ་ལས་ཀྱང་ལྟ་བ་ལ་ཀུན་ཏུ་ཆགས་ཤིང་རྣམ་པར་བཅིངས་པ་དང༌། ཀུན་ཏུ་ཞེན་པའི་རྒྱུས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང༌། ལྷན་ཅིག་རྩོད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ལྟ་བ་ལས་རྩོད་པའི་རྩ་བ་ཡང་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། རྟག་པར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་པས་དེ་གཉིས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ཕུང་པོ་རེ་རེར་གཞག་གོ། འཁོར་བའི་རྒྱུ་ནི་གང་ཟག་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྲེད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དང་ལྟ་བ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །སྲེད་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ནི་ཚོར་བ་ལ་ཆགས་པའི་རྒྱུས་འཁོར་བར་འཁོར་ལ། ལྟ་བ་ལ་ཆགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ནི་བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྒྱུས་འཁོར་བར་འཁོར་བས་ན། དེ་གཉིས་འཁོར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ཕུང་པོ་རེ་རེར་བཤད་དོ། །སྨྲས་པ། ཇི་སྟེ་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་གཉིས་ལས་གཞན་པ་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་འདིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོར་བཤད་ན་མདོ་དང་འགལ་ཏེ། མདོ་ལས་ཀྱང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཞེ་ན། སེམས་པའི་ཚོགས་དྲུག་སྟེ། མིག་གི་ཀུན་ཏུ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་པ་ནས། ཡིད་ཀྱི་ཀུན་ཏུ་རེག་པ་ནས་བྱུང་བའི་སེམས་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང་འགལ་ལོ། །ལན་དུ་མདོ་ལས་སེམས་པ་དྲུག་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོར་གསུངས་པ་ནི་གཙོ་བོའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། གསུངས་པས་འགལ་བ་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་གཙོ་བོ་ཞེ་ན། སེམས་པ་ནི་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཅིང་གཡོ་བར་བྱེད་པས་ན་གཙོ་བོ་སྟེ། སེམས་
― DTG137_Page_0092 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་དབང་གིས་དགེ་བ་ལ་ཡང་སེམས་འཇུག་པར་བྱེད། མི་དགེ་བ་ལ་ཡང་སེམས་འཇུག་པར་བྱེད་དེ། ལུང་དུ་མི་སྟོན་པ་ལ་ཡང་སེམས་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སེམས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་འབྱུང་བ་ཡིན་པས་མདོ་ལས་སེམས་པའི་ཚོགས་དྲུག་འབའ་ཞིག་སྨོས་པ་དེར་གཞན་ཡང་ཞར་གྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཙོ་བོའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་གཤགས་ཞེས་སྨྲས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། གཞན་ཞམ་འབྲིང་འོང་ངོ་ཞེས་མ་སྨྲས་ཀྱང་དེ་དག་ཀྱང་དེ་ན་མ་འོངས་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོར་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་དང་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམ་པ་གཉིས་བསྡུས་པ་ལས་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་སུ་གང་ལ་བྱ་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ནས་ལན་དུ་ཆོས་གང་སེམས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ། །སེམས་ལས་སྐྱེས་ཤིང་སེམས་ལས་འཐོན་པས་ན་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཆོས་གང་སེམས་དང་ལྡན་བ་རྣམས་ལ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སེམས་དང་ལྡན་པའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། རིག་པ་ནས་སྤྱོད་པའི་བར་དུ་ཆོས་འདི་དག་གནས་མཉམ་པ་དང་དམིགས་པ་མཉམ་པ་དང༌། རྣམ་པ་མཉམ་པ་དང༌། དུས་མཉམ་པ་དང༌། རྫས་མཉམ་པ་སྟེ། མཉམ་པ་ལྔས་མཉམ་དུ་སྐྱེ་ཞིང་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་ན་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་མཉམ་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་གནས་ཤིང་བརྟེན་ན། རེག་པ་ལ་སོགས་པ་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་མིག་གི་དབང་པོ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་ཀྱི་གཞན་རྣམས་ལ་མི་གནས་སོ། །དམིགས་པ་མཉམ་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཟུགས་ལ་དམིགས་ན་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་གི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་གཟུགས་ཉིད་ལ་དམིགས་ཀྱི་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ལ་མི་དམིགས་སོ། །རྣམ་པར་མཉམ་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔོན་པོའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུར་སྐྱེས་ན་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཡང་སྔོན་
― DTG137_Page_0093 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུར་སྐྱེའི་སེར་པོའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུར་མི་སྐྱེའོ། །དུས་མཉམ་པ་ནི་གང་གི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་དེའི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ལ་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འང་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་སྐྱེའི་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མ་ལ་མི་སྐྱེའོ། །རྫས་མཉམ་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྫས་གཅིག་བྱུང་ན་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་འང་རེག་པ་རྫས་གཉིས་མི་འབྱུང་གི་རེག་པའི་རྫས་གཅིག་འབྱུང་ངོ༌། །འདུ་བྱེད་སེམས་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ཀྱང་གང་དང་གང་ཡིན་པ་མི་ཤེས་པ་དང་གྲངས་སུ་ཡོད་པ་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་དག་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། དེའི་དོན་ནི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་དེ་དག་མིང་གིས་ནི་གང་དང་གང་ཡིན། གྲངས་ནི་དུ་ཞིག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ་རེག་པ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་གི་མིང་ནི་རེག་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ཚོར་བ་ཞེས་དངོས་སུ་མིང་གིས་སྨོས་པའོ། །གྲངས་ནི་རིག་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དཔྱོད་པའི་བར་དུ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་སྟེ། ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་པོ་ལ་འདུ་བྱེད་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ལས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ནི་དུ། ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ནི་དུ། དགེ་བ་ནི་དུ། ཉོན་མོངས་པ་ནི་དུ། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་དུ། གཞན་པ་ནི་དུ་ཡིན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་རྣམས་ལས་ལྔ་ནི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ལས་རེག་པ་ནས་སེམས་པའི་བར་དུ་ལྔ་ནི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་དོན་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་ན་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་བའི་བར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་ཅར་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་ན་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་དགེ་བའི་སེམས་དང་མི་དགེ་བའི་སེམས་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་བས་ན་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལྔ་ནི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པའོ་ཞེས་པ་ལ། འདུན་པ་ནས་ཤེས་
― DTG137_Page_0094 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་ཀྱི་བར་དུ་ལྔ་ནི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་དག་གི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་ཤིང་ཆད་པ་ཡིན་གྱི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དེ་དག་གི་ཡུལ་མ་ཡིན་ཞིང་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་དག་མི་འཇུག་པས་ན་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཡུལ་གང་དུ་ལྔ་པོ་ལས་གཅིག་འབྱུང་བ་དེར་ལྔ་ཅར་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་བས་ན་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པའོ་ཞེས་འཆད་དོ། །བཅུ་གཅིག་ནི་དགེ་བའོ་ཞེས་པ་ལ་དད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མི་འཚེ་བའི་བར་དག་ཏུ་བཅུ་གཅིག་ལ་ནི་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དགེ་བའི་དོན་ནི་མ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ནག་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་དང༌། འདོད་མི་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་མི་སྡང་བ་དང༌། གཏི་མི་མུག་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དྲུག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་པ་ལ་འདོད་ཆགས་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཐེ་ཚོམ་གྱི་བར་དུ་དྲུག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གིས་ལུས་དང་སེམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱེད་པས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཁྲོ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་བར་དུ་ལྷག་མ་ཉི་ཤུ་ནི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ངན་སྐྱུགས་དང་དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཁུ་བ་དང་འདྲ་བར་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སྐྱེས་ཤིང་བྱུང་བས་ན་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ངན་སྐྱུགས་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་གོ །དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཁུ་བ་ལྟ་བུ་ནི་ལྷག་མ་ཉི་ཤུའོ། །ཡང་ན་ཉི་ཤུ་པོ་དེ་དག་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་གི་ཡན་ལག་ཏུ་གཏོགས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་བཞིན་དུ་ལུས་དང་སེམས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་ཅིང་སེམས་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱེད་པས་ན་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཞི་ནི་གཞན་དུ་ཡང་ངོ་ཞེས་བ་ལ་འགྱོད་པ་ནས་དཔྱོད་པའི་བར་དུ་བཞི་ནི་གཞན་དུ་ཡང་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞི་ལ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་འབའ་ཞིག་གི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་མ་ཟད་ཀྱི། དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཡང་ཡོད། །མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཡང་ཡོད་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་ཡང་ཡོད་པས་ན་གཞན་དུ་ཡང་ངོ་ཞེས་བྱའོ། །ད་ནི་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་བཤད་པར་བྱའོ། །
― DTG137_Page_0095 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུམ་ཅུ་པའི་གཙུག་ལག་དང་མངོན་པའི་ཆོས་བསྡུས་པའི་གཙུག་ལག་ལས་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་ལས་གཉི་ག་བཤད་པ་ལྟར། ཕུང་པོ་ལྔའི་གཙུག་ལག་འདི་གླེངས་པས་ཤེས་པ་འདུལ་བའི་དོན་དུ་བྱས་ཏེ། མདོ་ཙམ་དུ་བསྟན་པས་ན་རང་བཞིན་འབའ་ཞིག་བཤད་ནས་ལས་མ་བསྟན་མོད་ཀྱི། སློབ་མ་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བ་དེ་དག་རང་བཞིན་བརྡ་ཕྲད་པར་སླ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་གིས་ནི་རང་བཞིན་དང་ལས་གཉི་ག་བསྟན་ནོ། །ལྔ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ལས་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་གཉིས་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་པས་ན་བཤད་མི་དགོས་ཏེ། ད་ནི་རེག་པ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་སེམས་པ་གསུམ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་རེག་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རེག་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། རེག་པའི་རང་བཞིན་ནམ་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ་གསུམ་འདུས་ནས་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གསུམ་ནི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་མོ། །དེ་དག་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཚོགས་པ་ནི་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡུལ་དང་དབང་པོ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་རེག་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། གསུམ་འདུས་པའི་རྒྱུ་ལས་གང་བྱུང་བའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དེ་ལ་རེག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡུལ་དང་དབང་པོ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་དུས་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་ལས། དེ་ཉིད་ཀྱི་དུས་ན་ཚོར་བ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གསུམ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའམ་ཚོར་བ་གསུམ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ལྟ་བུར་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཅི་ལྟར་དབང་པོ་ཚོར་བ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འགྱུར་བའམ། ཚོར་བ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བ་དེ་དང་འདྲ་བར་ཡུལ་དང་ཚོར་བ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའམ། ཚོར་བ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ནི་རེག་པ་ཞེས་བྱའོ། །
― DTG137_Page_0096 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་ལས་ནི་ཚོར་བའི་རྟེན་བྱེད་པ་སྟེ། ཚོར་བ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་བས་ན་དེ་མདོ་ལས་ཀྱང་རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ་འབྱུང་ཞེས་བཤད་པ་དང་མདོ་གཞན་དག་ལས་ཚོར་བ་མྱོང་བའི་རེག་པ་ལ་བརྟེན་ནས། བདེ་བའི་ཚོར་བ་སྐྱེའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡིད་ལ་བྱད་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ་སེམས་ཀྱི་འཇུག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཡུལ་ལ་འགྲོ་བར་བྱེད་པའམ་དེར་ལྟ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡུལ་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་སེམས་མངོན་དུ་ལྟ་ཞིང་དེར་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པས་ན་སེམས་ཀྱི་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་བྱེད་པ་དེ་ལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ལས་ནི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་འཛིན་པའོ། །དམིགས་པ་ལ་སེམས་འཛིན་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཀེང་རུས་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའི་ཡུལ་ལ་སེམས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ནི་སེམས་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་དམིགས་པའི་ཡུལ་ལ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་དུ་དམིགས་པ་དེ་ནི་དེའི་ལས་སུ་བཤད་ཀྱི། །སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་དེ་ལ་དམིགས་ནས། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚེ་སྐད་ཅིག་མ་གཞན་ལ་དམིགས་པ་དེ་ནི་དེའི་ལས་སུ་མི་གཞག་གོ །སེམས་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། སེམས་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ་ཡོན་ཏན་དང་ཉེས་པ་དང་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ལ་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཡིད་ཀྱི་ལས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཡོན་ཏན་ནོ། །མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཉེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ནི་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་གཡོ་བར་བྱེད་འགུལ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། སེམས་འདི་ཅི་འང་མི་བྱེད་ཅིང་མི་གཡོ་བ་ཡིན་ན་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་ལས་བྱུང་བས་བསྐྱོད་ནས། སེམས་དགེ་བ་
― DTG137_Page_0097 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ཡང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཅིང་དགེ་བ་བྱེད་པ་ལ་ཡང་འཇུག །སེམས་མི་དགེ་བ་ལ་ཡང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཅིང་མི་དགེ་བ་བྱེད་པ་ལ་ཡང་འཇུག །སེམས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལ་ཡང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཅིང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལ་ཡང་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ནི་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་ཁབ་མི་གཡོ་ཞིང་བྱེད་པ་མེད་མོད་ཀྱི། རྡོ་ཁབ་ལོང་གི་དབང་གིས་ཁབ་གཡོ་ཞིང་འགུལ་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ནི་སེམས་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་སེམས་ཤིང་ལྟ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ནི་ཉེས་པ་ཅན་དུ་སེམས་ཤིང་ལྟ་བ་དང་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ནི་ཡོན་ཏན་ཅན་དང་ཉེས་པ་ཅན་གཉི་གར་མི་སེམས་མི་ལྟ་བར་བྱེད་པ་ནི་སེམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཕན་འདོགས་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་ཞིང་སེམས། གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ནི་ཉེས་པར་ལྟ་ཞིང་སེམས། བར་མ་ལ་ནི་གཉི་གར་ཡང་མི་སེམས་མི་ལྟ་བར་བྱེད་པ་ནི་སེམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྨྲས་པ། ཡིད་ཀྱི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་སེམས་གཡོ་བར་བྱེད་པ་ལ་བྱ་བས་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཞེས་མ་བརྗོད་ཀྱང༌། སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཅེས་བརྗོད་པས་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཞར་གྱིས་ཐོབ་ན། ཡིད་ཀྱི་ལས་ཞེས་བརྗོད་པ་ཅིར་དགོས། ལན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང༌། སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། སེམས་གཡོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཡིད་ཀྱི་ལས་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ལས་གཡོ་བ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་ནི་སེམས་པས་བྱེད་ཀྱི་སེམས་ལས་བྱུང་པ་གཞན་གྱིས་མི་བྱེད་པས་ན་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གཞན་བཀར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཞེས་བྱ་བས་སེམས་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་ཏོ། །ཡོན་ཏན་དང་ཉེས་པ་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ལ་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ནི་དེའི་ལས་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ལྔ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ལྔ་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པར་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་འདོད་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདོད་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། འདོད་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་འདོད་པའི་དངོས་པོ་ལ་འདོད་པའོ་
― DTG137_Page_0098 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདོད་པ་ཡང་འདོད་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ལ་འདོད་པ་སྐྱེའོ། འདོད་པ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ལ་འདོད་པ་མི་སྐྱེ་བས་ཡུལ་ངེས་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་དངོས་པོ་ནི་བལྟ་བར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་གཟུགས་དང་མཉན་པར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་སྒྲ་ལ་སོགས་པའོ། །འདོད་པ་ནི་བལྟ་བར་བྱ་བའི་ཡུལ་དང་མཉན་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་བལྟ་ཇི་ལྟར་མཉན་སྙམ་སྟེ། བལྟ་བར་བྱ་བ་དང་མཉན་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ལ་མཐོང་ཞིང་ཐོས་ཀྱང་ཇི་མ་རུང་སྙམ་དུ་སྨོན་པ་ནི་འདོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྨྲས་པ། འདོད་པ་ནི་འདོད་པའི་དངོས་པོ་ལ་འདོད་པ་ཡིན་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་སྲིད་པ་ཡང་འདོད་པའི་དངོས་པོ་ལ་འདོད་པ་ཡིན་པས་སྲིད་པ་དང་དེ་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད། སྨྲས་པ། སྲེད་པ་ནི་འདོད་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། འདོད་པ་ནི་དངོས་པོ་ལ་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པ་མེད་ཀྱི། །སྨོན་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་ན་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ། །དེའི་ལས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པ་སྟེ། འདོད་པ་ཡོད་ན་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མོས་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མོས་པ་གང་ཞེན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། མོས་པའི་རང་བཞིན་དང༌། མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ་ངེས་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ལ་དེ་བཞིན་དུ་འཛིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མོས་པའི་ཡུལ་ནི་ངེས་པའི་དངོས་པོ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། མ་ངེས་པའི་དངོས་པོ་ལ་མོས་པ་མི་འཇུག་པས་ན་ཡུལ་ངེས་པར་བསྟན་ཏོ། །མི་སླུ་བའི་ལུང་དང་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་རིགས་པས་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་བདག་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱས་ཤིང་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་བྱས་པ་ནི་ངེས་པའི་དངོས་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སོགས་པར་གཏན་ལ་ཕབ་ཅིང་ཡིད་ཆེས་པར་བྱས་པ་དེ་ལ་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཁོ་ནར་བདེན་པའི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཛིན་པ་ནི་ངེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་གཟུགས་ནི་དབུ་བའི་གོང་བུ་ལྟ་བུ་ཚོར་བ་ནི་ཆུའི་ཆུ་བུར་དང་འདྲ་བ། འདུ་ཤེས་ནི་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ། འདུ་བྱེད་ནི་ཆུ་ཤིང་གི་སྙིང་པོ་དང་འདྲ་བ།
― DTG137_Page_0099 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་པར་བྱས་ནས་དེ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་བདེན་ནོ་ཞེས་འཛིན་པ་ནི་ངེས་པའི་དངོས་པོ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་འཛིན་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་མོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང༌། གཟུགས་ནི་དབུ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། །ཚོར་པ་ཆུ་ཡི་ཆུ་བུར་འདྲ། །སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་འདུ་ཤེས་ཏེ། །འདུ་བྱེད་ཆུ་ཤིང་འདྲ་བའོ། །རྣམ་ཤེས་སྒྱུ་མ་འདྲ་བར་ནི། །ཉི་མའི་གཉེན་གྱིས་རབ་ཏུ་གསུངས། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེའི་ལས་ནི་མི་འཕྲོགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དངོས་པོ་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ཡིད་ཆེས་པར་གྱུར་ན། རང་གི་ལྟ་བ་ལས་མུ་སྟེགས་ཅན་ལ་སོགས་པ་རྒོལ་བ་གཞན་གྱིས་ལྟ་བ་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲན་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དྲན་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། དྲན་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། འདྲིས་པའི་དངོས་པོ་མ་བརྗེད་པ་སྟེ། སེམས་ལ་གསལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དྲན་པ་ཡང་འདྲིས་པའི་དངོས་པོ་ལ་སེམས་མ་བརྗེད་པར་འབྱུང་གི་མ་འདྲིས་པའི་དངོས་པོ་ལ། སེམས་མ་བརྗེད་པ་མི་འབྱུང་བས་ཡུལ་ངེས་པར་བསྟན་ཏོ། །སྔོན་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་མྱོང་བར་བྱས་པའི་དངོས་པོ་ནི་འདྲིས་གཅིག་པ་པོ་ཞེས་བྱའོ། །མ་བརྗེད་པ་ནི་སྔོན་མྱོང་བའི་དངོས་པོ་སེམས་ལ་བཟུང་བ་དེ་མེད་པར་མ་གྱུར་ཅིང་བརྗེད་པ་དང་ཆུང་ཟ་བར་མ་གྱུར་པ་ནི་མ་བརྗེད་བ་ཞེས་བྱའོ། །མ་བརྗེད་པའི་དོན་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སེམས་ལ་གསལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྔོན་མྱོང་བའི་དངོས་པོ་དེ་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་གོམས་པར་བྱས་པས་སྨྲ་ལ་རག་པ་བཞིན་དུ་གསལ་བར་དྲན་པའི་ཕྱིར་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མ་བརྗེད་པ་དང་གསལ་བ་གཉིས་དོན་ཐ་དད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ལས་ནི་གཡེང་བ་མེད་པ་སྟེ། འདྲིས་པའི་དངོས་པོ་སེམས་ལ་གསལ་བར་གྱུར་ན། གཟུགས་ལ་དམིགས་པ་ལས་དམིགས་པ་གཞན་སྒྲ་ལ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། དཀར་པོའི་རྣམ་པ་ལ་དམིགས་པ་ལས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་གཞན་ལ་སེམས་གཡེང་བར་མི་འགྱུར་བས་ན་
― DTG137_Page_0100 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཡེང་བ་མེད་པའི་ལས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་བཞིན་དང༌། མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་གྱི་མ་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་མི་འགྱུར་བས་ན་ཡུལ་ངེས་པར་བསྟན་ཏོ། །བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་དངོས་པོ་དང་ཉེས་པའི་དངོས་པོ་གཉིས་ལ་བྱའོ། །དེ་འང་བདེན་པ་བཞི་ལས་འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་དངོས་པོ་ལ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་དངོས་པོར་བརྟགས། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་དངོས་པོ་ལ་ནི་ཉེས་པའི་དངོས་པོར་བརྟགས་སོ། །དེ་ལ་འགོག་པ་དང་ལམ་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་དངོས་པོར་རྟག་པ་ཡང་འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་ནི་ཞི་བ་དང་འགོག་པ་དང་གྱ་ནོམ་པ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཚུལ་ལྟ་བུར་ཡོན་ཏན་དུ་བརྟག་པ་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་ཡང་ལམ་དང་རིགས་པ་དང༌། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་ཚུལ་ལྟ་བུར་ཡོན་ཏན་དུ་བརྟག་གོ །སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ལ་ཉེས་པར་བརྟག་པ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་ཉེས་པས་བརྟག་གོ །ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་ལ་ཡང་རྒྱུ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་རྐྱེན་དང་རབ་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཚུལ་ལྟ་བུར་ཉེས་པར་བརྟགས་པས་ན་བདེན་པ་བཞི་ལ་བརྟག་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱའོ། །རྩེ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་གཅིག་པར་བྱས་པ་སྟེ། བདེན་པ་བཞི་འབའ་ཞིག་ལ་དམིགས་ཀྱི་གཞན་དུ་སེམས་མ་གཡེངས་པ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་ལས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པ་སྟེ་སེམས་མཉམ་པར་བཞག་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། དེ་དག་ཉིད་རང་བཞིན་དུ་འབྱེད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་
― DTG137_Page_0101 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བརྟག་བར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་བདེན་པ་བཞི་ཉིད་ལ་བྱའོ། །རབ་ཏུ་འབྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་ནོར་བར་འབྱེད་ཅིང་ཤེས་པའམ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འབྱེད་ཅིང་ཤེས་པ་སྟེ། བདེན་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་གི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མ་འདྲེས་ཀྱང་འདྲེས་པ་འདྲ་བར་གནས་པ་ལ་འདི་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་འདི་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་བའམ། ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལ་ཡང་ཡང་དག་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་ཤེས། ལོག་པའི་ཆོས་ལ་ཡང་ལོག་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡུལ་བརྟག་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཡིན་གྱི་གཞན་ལ་མ་ཡིན་པར་ཡུལ་ངེས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱང་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རབ་ཏུ་འབྱེད་ཀྱི་གཞན་མི་འབྱེད་པས་ན་ཡུལ་ངེས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ལ་ཕྱེ་ན་རྣམ་པ་དུ་ཡོད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རིགས་པ་དང་མི་རིགས་པས་བསྐྱེད་བ་དང་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཤེས་རབ་ལ་ཕྱེ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རིགས་པས་བསྐྱེད་པའི་ཤེས་རབ་དང་མི་རིགས་པས་བསྐྱེད་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། གཞན་ཡང་སྟེ་རིགས་པས་བསྐྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་རིགས་པས་བསྐྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་བའི་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་ལ་མི་སླུ་བའི་ལུང་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མ་དང༌། མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་གསུམ་ལ་རིགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རིགས་པ་དེ་གསུམ་མཉན་བསམས་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ནི་རིགས་པས་བསྐྱེད་བའི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་སྤངས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་དང་དེས་བཤད་པའི་ཚིག་ལ་གོམས་པར་བྱས་ན། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་བའི་སྐྱེས་བུའི་ཚིག་ནི་མི་སླུ་བའི་ལུང་ཞེས་བྱའོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ན་ཡོད་པ་དང་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ན་ཡོད་པ་དང༌། ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་པ་ན་མེད་པ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བའི་ཚད་མ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ན་ཡོད་པ་ནི་གང་ན་དུ་བ་འཐུ་ལ་བར་སྣང་པ་དེ་ན་མེ་ཡོད་པར་དཔག་པའོ། །ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་དེ་ན་ཡོད་པ་ནི་གང་ན་དུ་བ་འཐུལ་བ་དེ་ན་མེ་ཡོད་པར་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། དཔེར་ན་ཚང་མང་ཆེན་པོ་ན་དུ་བ་
― DTG137_Page_0102 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཐུལ་བར་མཐོང་བས་དེ་ན་མེ་ཡོད་པར་སྣང་བའོ། །ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་པ་ན་མེད་པ་ནི་མེ་དང་ཆུར་མི་མཐུན་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་གང་ན་མེ་ཡོད་པ་དེ་ན་དུ་བ་ཡོད་ཀྱི་གང་ན་ཆུ་ཡོད་པ་དེ་ན་དུ་པ་མི་འཐུལ་ལོ། །མངོན་སུམ་ནི་མིག་གི་དབང་པོས་བུམ་པ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་འང་རྣལ་འབྱོར་པའི་སེམས་དང་དབང་པོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་སོ་སོར་རང་གིས་རིག་པ་དང་བཞིའོ། །མི་རིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སླུ་བ་མ་ཡིན་པའི་ལུང་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པར་སྣང་བ་དང༌། ལོག་པར་བཤད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མི་རིགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་གསུམ་མཉན་པ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ནི་མི་རིགས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བརྫུན་གྱི་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མ་སྤངས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་མ་སྤངས་པ་དང༌། དེའི་ཚིག་བསྒོམས་ན་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། མུ་སྟེགས་པ་གྲངས་ཅན་དང་བྱེ་བྲག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ནི་མི་སླུ་བ་མ་ཡིན་པའི་ལུང་ཞེས་བྱའོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པར་སྣང་བ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དངོས་པོ་མ་ཡིན་གྱི་རྟགས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་ཚུལ་འདྲ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་ཨ་མྲའི་ཤིང་གི་ཡལ་ག་འདི་ལ་འབྲས་བུ་གཅིག་སྨིན་པས་ན་ཐམས་ཅད་སྨིན་ཏོ་ཞེས་དཔོག་པ་ལྟ་བུའོ། །ལོག་པར་བཤད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་བཤད་པའི་ཆོས་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འཇོག་པའོ། །རིགས་པས་བསྐྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་རིགས་པས་བསྐྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་རབ་ནི་གང་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ཐོབ་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། ཚེམ་དྲུབ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་ན་བཟོ་སྣ་ཚོགས་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །དེའི་ལས་ནི་ཐེ་ཚོམ་སེལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ནས། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་པར་བྱས་ནས་དེ་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་སྙམ་པའི་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ལྔ་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །བཅུ་གཅིག་དགེ་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དད་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་
― DTG137_Page_0103 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར། དད་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། དད་བའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ། ལས་དང་འབྲས་བུ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། དཀོན་མཆོག་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་ལས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་དང་མི་གཡོ་བའི་ལས་སོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་ནི་གང་འདོད་བའི་ཁམས་ཉིད་དུ་གཏོགས་པའི་དགེ་བའི་ལས་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་བཅུ་ལ་བྱའོ། །བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་ཀྱང་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པའི་མི་དགེ་བའི་ལས་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ལ་བྱའོ། །མི་གཡོ་བའི་ལས་ནི་གཟུགས་སུ་གཏོགས་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་པར་གཏོགས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞིའི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ལ་རྟག་ཏུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ལས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རླུང་གིས་གཡོ་བར་མི་ནུས་ཤིང་བསྐྱོད་པར་མི་ནུས་པས་མི་གཡོ་བའི་ལས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ནི་སྔར་ལས་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ་འབྲས་བུ་འཕངས་པ་ལས་ཕྱིས་ལས་གཞན་བྱས་ན་སྔ་མའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་བསྐྱོད་ནས་ལས་ཕྱིས་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བས་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་ལ་གཡོ་བ་ཡོད་པ་ལྟར། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པར་གཏོགས་པའི་ལས་སྔར་བྱས་ཏེ། འབྲས་བུ་འཕངས་ན་ཕྱིས་ལས་གང་བྱས་ཀྱང་སྔར་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ཉིད་སྨིན་པར་འགྱུར་གྱི་ལས་ཕྱི་མས་སྔ་མའི་འབྲས་བུ་བསྐྱོད་པར་མི་ནུས་པས་ན་མི་གཡོ་བའི་ལས་ཞེས་བྱའོ། །འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའོ། །ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང༌། ཡི་དགས་དང་བྱོལ་སོང་ངོ༌། །ཡིད་དུ་འོང་བ་ནི་ལྷ་དང་མིའོ། །དེ་ལ་འདོད་པར་གཏོགས་པ་ལས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་བྱས་ན་ནི་ངན་སོང་གསུམ་དུ་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །འདོད་པར་གཏོགས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་བྱས་པས་
― DTG137_Page_0104 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཉིད་དུ་ལྷ་དང་མིའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པར་གཏོགས་པའི་མི་གཡོ་བའི་ལས་དགེ་བའི་རང་བཞིན་བྱས་པ་ལས་ནི། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པར་གཏོགས་པའི་ལྷའི་ནད་དུ་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ལས་དགེ་བ་བྱས་ན་ནི་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ལས་མི་དགེ་བ་བྱས་ན་ནི་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་ཡིད་ཆེས་པས་ལས་ཀྱང་ཡོད་ལ་འབྲས་བུ་ཡང་ཡོད་ཅེས་དེ་གཉི་ག་ཡོད་པར་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་དད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདེན་པ་ནི་རྣམ་བ་བཞི་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་དང༌། འགོག་པའི་བདེན་པ་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་པའོ། །དེ་ལ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་བསྐྱེད་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ལས་ཀྱང་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མ་ནོར་ཅིང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཕྱིར་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་གཉིས་ལ་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་རྒྱུ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་རྐྱེན་དང་རབ་ཏུ་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་མ་ནོར་ཅིང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པས་ན་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་སྤངས་ཉ་བར་ལེན་པའི་ཕུད་པོ་ལྔ་ཡང་བཀག་པ་ལ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་འང་འགོག་པ་དང་ཞི་བ་དང་གྱ་ནོམ་པ་དད་ངེས་པར་འབྱུང་བར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་ཅིང་མ་ནོར་བས་ན་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་ལ་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་འང་ལམ་དང་རིགས་པ་དང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་དེས་པར་འབྱུང་བར་བྱེད་པར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་ཅིང་མ་ནོར་བས་ན་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་གཉིས་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དེ། ཀུན་འབྱུང་ཡོད་དོ་ཞེས་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པ་གཉིས་ལ་འགོག་པ་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བར་ནུས། ལམ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ནུས་སོ་ཞེས་མངོན་
― DTG137_Page_0105 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་དད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དཀོན་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ནོ། །དེ་གསུམ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དཀོན་མཆོག་ཅེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དཀོན་པ་དང་རིན་ཆེ་བ་དང༌། དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཕན་འདོགས་པ་དང་མི་མ་ཡིན་པའི་གནོད་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་གྱིས་ཀྱང་རྣམ་པ་དེ་ལྔ་བྱེད་པས་ན་དཀོན་མཆོག་ཅེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ནོར་བུ་རིན་བོ་ཆེ་དཀོན་ཏེ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང་མི་ཕོངས་པར་རྒྱུན་དུ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསྒྲུབ་ཀྱང་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བས་ན། དཀོན་པ་སྟེ་དེ་བས་ན་མདོ་ལས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ནི་ཨུ་དུམ་བཱ་རའི་མེ་ཏོག་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་དཀོན་པར་གྱུར་པས་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གཉིས་ཀྱང་དཀོན་པ་ཉིད་དོ། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ལ་རག་ལས་པས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་གཉིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་རིན་ཆེ་བ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་དེ་ཡང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་པས་འཐོབ་པས་ན་རིན་པོ་ཆེ་རིན་ཆེ་བའོ། །དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལས་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཟོད་པའི་པ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གསུམ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཉིས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གཉི་གའི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པའོ། །ཆོས་དཀོན་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཕངས་པར་བརྩི་བའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྤངས་པས་འཐོབ་པས་ན་རིན་ཆེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ཀྱང་འཁོར་བར་སྐྱེས་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འཁོར་བ་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསྒྲུབས་པས་འཐོབ་པས་ན་རིན་ཆེ་བའོ། །ཇི་ལྟར་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བདོག་ན་དགའ་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དཀོན་མཆོག་
― DTG137_Page_0106 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུམ་པོ་འདི་མཐོང་ཡང་རུང་ཐོས་ཀྱང་རུང༌། རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱས་ཀྱང་རུང་དགའ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་ན་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བདོག་ན་ནོར་བུ་གཞན་ཡང་འདུ་བས་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དཀོན་མཆོག་འདི་གསུམ་ལ་བསུ་བ་དང་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱས་ན། ལྷ་དང་མིའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པ་ནས། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་བར་དུ་འཐོབ་པར་བྱེད་པས་བདོག་པ་དོན་ཆེན་པོ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཕན་འདོགས་པའོ། །དཔེར་ན་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཡོད་ན་མི་མ་ཡིན་པའི་གནོད་པས་མི་ཚུགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱས་ན་ཡང་མི་མ་ཡིན་པའི་གནོད་པས་མི་ཚུགས་པས་ན་མི་མ་ཡིན་པའི་གནོད་པ་མེད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དངོས་སུ་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་ནས། ཕུང་པོ་ལྔ་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ཏེ། སྐུ་གསུམ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ནས་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་དེ་ནི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་བ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་པས་ཐོས་ཀྱང་རུང༌། །བདག་གིས་ཤེས་ཀྱང་རུང༌། དེའི་སྒོ་ནས་མཆི་མ་དཀུ་བ་དང་བ་སྤུ་ལྡང་བལ་སོགས་པའི་དད་བ་སེམས་ལས་གཡོས་པ་ནི་དད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བཤད་པའི་ཆོས་དང༌། བསྒྲུབ་པའི་ཆོས་དང༌། དོན་དམ་པའི་ཆོས་སོ། །དེ་ལ་གསུང་རང་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི་བཤད་པའི་ཆོས་སོ། །འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་སོ། །མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་ཆོས་སོ། །དེ་ལ་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ནི་ཀུན་འབྱུང་དང་སྡུག་བསྔལ་སྤངས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ནི་དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །བཤད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ནི་དེ་གཉིས་ཀྱི་དོན་གསལ་བར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སེམས་དང་བ་ནི་དང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་འདུན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དགེ་འདུན་ཡང་སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་བརྒྱད་ལ་བྱ་སྟེ། བདུད་ལ་སོགས་པས་མི་ཕྱེད་པ་དང༌། མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པས་
― DTG137_Page_0107 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་འདི་ལས་བཟློག་ནས། བིཥྞུ་ལ་སོགས་པའི་བསྟན་པ་གཞན་ལ་གཞག་པར་མི་ནུས་པས་ན་གང་ཟག་བརྒྱད་པོ་ལ་དགེ་འདུན་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་འདུན་དེ་དག་ཀྱང་འཁོར་བའི་རྫབ་ལས་བརྒལ་བ་དང་འཁོར་བའི་རྫབ་ལས་བརྒལ་བར་འགྱུར་བའི་ལམ་ལ་གནས་པ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དུ་གྱུར་བའོ་ཞེས་སེམས་དང་བ་ནི་དད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་དད་པ་འདི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འཇུག་སྟེ། ཡོད་པའི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པ་ཡིད་ཆེས་པའི་རྣམ་པར་འཇུག་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ལ་དང་པའི་སེམས་རྣམ་པར་འཇུག་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ཞིང་ཡོད་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སྐྱེད་པར་ནུས་པའི་དངོས་པོ་ལ་འདོད་པའི་རྣམ་པར་འཇུག་གོ །དེ་ལ་ལས་དང་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་བདེན་པ་བཞི་ནི་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡོད་པ་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པའི་རྣམ་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་སེམས་དགའ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ལ་སེམས་དང་བར་འཇུག་པའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ཞིང་ཐོབ་པར་བྱ་ནུས་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ལམ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ནུས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པར་བྱ། ལམ་ནི་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཞེས་འདོད་པ་སྐྱེས་པ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའི་རྣམ་པར་རིན་པོ་ཆེ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དད་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་དང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་ཆུ་དངས་པར་བྱེད་པའི་ནོར་བུ་ཆུ་རྙོག་པ་ཅན་གྱི་ནང་དུ་བཅུག་ན་ཆུ་རྙོག་པ་དངས་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་བྱུང་བ་ན་སེམས་ལ་ཡོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་རྙོག་པ་དངས་ཤིང་གསལ་བར་བྱེད་པས་ན་སེམས་དང་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྨྲས་པ། ཡིད་ཆེས་ཤིང་དང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པས་ཆོག་མོད་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྨོས་ཇི་དགོས། སྨྲས་པ། དངས་པ་ནི་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཆོས་ཤེལ་དང་མེ་ལོང་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡོད་པས།
― DTG137_Page_0108 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་མ་སྨོས་ན་དེ་དག་ལ་དང་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་འཛིན་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སེམས་དང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མེ་ལོང་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་གཟུགས་དང་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་གྱི། དད་པ་ནི་སེམས་དང་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེའི་ལས་ནི་འདོད་པའི་རྟེན་བྱེད་པ་སྟེ། དད་པ་ཡོད་ན་འདོད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ངོ་ཚ་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེན་ཞེས་དྲིས་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། བདག་གམ་ཆོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་ངོ་ཚ་བའོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བས་ན་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྡིག་པའི་ལས་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་མཁན་པོའམ། སློབ་དཔོན་ནམ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་མདུན་དུ་སྨྲ་བར་མི་འོས་ཤིང་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བའི་སྡིག་པའི་ལས་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྡིག་པའི་ལས་དེ་བྱས་ཀྱང་རུང་མ་བྱས་ཀྱང་རུང་བདག་གམ་ཆོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གང་སེམས་བག་འཁུམས་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བདག་གི་དབང་དུ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལ་ལྟོས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་བདག་ལ་ལྟོས་ཤེ་ན། སྡིག་པའི་དངོས་པོ་དེ་ལ་འདི་ལྟར་དཔྱོད་དོ། །ལས་ངན་པ་འདི་ནི་འཕགས་པ་དང་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨད་པ་ཡིན་ལ་བདག་ཀྱང་ཆོ་རིགས་འདི་ལྟ་བུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ལ། མཁས་ཤིང་ཤེས་པ་ཡིན་པས་འདི་བདག་གིས་བྱ་བའི་མི་རིགས་སོ་སྙམ་ནས་སྡིག་པའི་ལས་ལ་སེམས་བག་འཁུམས་པ་ནི་བདག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་ངོ་ཚ་བའོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་ངོ་ཚབ་ཡིན་ཞེ་ན། སྡིག་པའི་དངོས་པོ་འདི་བྱས་ན་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་སྨིན་པར་འགྱུར་བར་གསུང་རབ་དང་ཆོས་ཀྱི་ལུགས་ལས་ཀྱང་འབྱུང་སྟེ། འདི་སྤྱད་ན་ཆོས་ཀྱི་ལུགས་དང་འགལ་བས་མི་རིགས་སོ་སྙམ་ནས་སེམས་བག་ལ་ཁུམས་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་ངོ་ཚ་བའོ། །འདིའི་
― DTG137_Page_0109 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་ནི་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་ལས་སྡོམ་པའི་རྟེན་བྱེད་པ་སྟེ། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ཡོད་ན་སྡིག་པ་ལས་སྡོམ་ཞིང་སྡིག་པའི་ལས་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྲེལ་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཁྲེལ་ཡོད་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཁྲེལ་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། འཇིག་རྟེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་ངོ་ཚ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དབང་དུ་བྱ་བ་ལ་ལྟོས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ལ་ལྟོས་ཤེ་ན། ལས་འདི་བྱས་ན་འཇིག་རྟེན་པས་སྨད་པ་དང༌། བརྡེག་ན་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་སྡོམ་པའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །མ་ཆགས་པའི་ལས་འདི་བྱས་ན་བདག་ལ་འདི་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་སྨོད་པ་དང༌། བཅིང་བ་དང༌། བརྡེག་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་དུ་འོང་ངོ་སྙམ་ནས། གང་སེམས་བག་འཁུམས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་ངོ་ཚ་བའོ། །འདིའི་ལས་ཀྱང་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་ལ་སྡོམ་པའི་རྟེན་བྱེད་པ་སྟེ། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་སྡིག་པའི་ལས་མ་བྱས་ན་ནི་མི་བྱེད་ལ། བྱས་ན་ཡང་ཕྱིན་ཆད་ཀྱང་མི་བྱེད་པར་སྡོམ་པས་ན་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་སྡོམ་པའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །མ་ཆགས་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མ་ཆགས་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། མ་ཆགས་པའི་རང་བཞིན་དང༌། མཚན་ཉིད་དང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་མ་ཆགས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འཇུག་སྟེ། མེད་པ་དང༌། གཞན་དང་གཉེན་པོ་རྣམས་སོ། །མེད་པ་ནི་དཔེར་ན་གྲགས་པ་མེད་པ་ཙམ་ལ་མ་གྲགས་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་དུ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཙམ་ལ་མ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་གཞན་དུ་འཇུག་པ་ནི་འདི་ལྟར་ཆགས་པ་ལས་གཞན་པ་ནི་ཞེ་སྡང་སྟེ། ཞེ་སྡང་བ་ལ་ཡང་མ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཉེན་པོའི་དོན་དུ་འཇུག་པ་ནི་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ལ་མ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིར་ནི་གཉེན་པོའི་དོན་དུ་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ལན་དུ། ཆགས་པའི་གཉེན་པོ་སྟེ། སྐྱོ་ཞིང་མི་ལེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆགས་པ་སྔར་བཤད་ན། མ་ཆགས་པ་ཁོང་དུ་
― DTG137_Page_0110 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུད་སླ་བར་འགྱུར་བས་ན། ཆགས་པ་ཇ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྲིད་པ་དང་སྲིད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཞེན་པ་ནི་ཆགས་པའོ། །སྲིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བྱའོ། །སྲིད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ནི་བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱའོ། །མ་ཆགས་པ་ནི་སྲིད་པ་དང༌། སྲིད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཞེན་པ་མེད་པའོ། །དཔེར་ན་མེའི་གཉེན་པོ་ཆུ་ཡིན་བས་ཆུ་བྱུང་ན་མེ་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མུན་པའི་གཉེན་པོ་སྣང་བ་ཡིན་པས་སྣང་བ་བྱུང་ན་མུན་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་མ་ཆགས་པ་བྱུང་ན་ཆགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བས་ཆགས་པའི་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྐྱོ་ཞིང་མི་ལེན་པའི་ཚིག་སྨོས་ཏེ། སྲིད་པ་དང་སྲིད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་སྐྱོན་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པར་རིག་ནས་དེ་ལ་ཡིད་འབྱུང་བ་ནི་སྐྱོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡིད་བྱུང་བར་གྱུར་ནས་སྲིད་པ་དང་སྲིད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་མི་སྡུད་ཅིང་དེ་དང་བྲལ་བར་འདོད་ཀྱི་ཕྲད་པར་འདོད་པ་མི་འབྱུང་ཞིང་ཆགས་པ་དང་ཞེན་པ་མེད་པ་ནི་མི་ལེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདིའི་ལས་ཀྱང་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་རྟེན་བྱེད་པ་སྟེ། སྲིད་པ་དང་སྲིད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་མ་ཆགས་ན་དེའི་དོན་དུ་སྡིག་པའི་ལས་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེ་མི་སྡང་བའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཞེ་མི་སྡང་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ་ཞེ་མི་སྡང་བའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །འདིར་ཡང་ཞེ་སྡང་གི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ལ་ཞེ་མི་སྡང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དུ་བལྟའོ། །ལན་དུ་ཞེ་སྡང་གི་གཉེན་པོ་སྟེ་བྱམས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཞེ་སྡང་སྔར་བཤད་ན་ཞེ་མི་སྡང་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་སླ་བས་ཞེ་སྡང་ཇེ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་ལ་གནོད་པར་སེམས་པ་ནི་ཞེ་སྡང་ངོ༌། །སེམས་ཅན་ནི་དགྲ་ལ་སོགས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་ནི་མཚོན་ཆ་དང༌། དུག་དང༌། ཚེར་མ་ལ་སོགས་པའོ། །གནོད་པར་སེམས་པ་ནི་གསད་པར་བྱ་བར་སེམས་པའོ། །ཞེ་མི་སྡང་བ་ནི་སེམས་ཅན་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་ལ་གནོད་པར་མི་སེམས་པ་སྟེ། སྣང་བ་བྱུང་ན་མུན་པ་བྱུང་བ་མེད་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་ཞི་མི་སྡང་བ་བྱུང་ན་ཞེ་སྡང་མེད་པར་འགྱུར་བས་ན། ཞེ་སྡང་གི་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེའང་དངོས་སུ་བྱམས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་ལ་
― DTG137_Page_0111 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕན་འདོགས་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པའི་བྱམས་པ་ལ་ཞེ་མི་སྡང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཞེ་མི་སྡང་བ་ཡང་ཞེ་སྡང་གི་གཉེན་པོ་ཡིན་ལ། ཞེ་སྡང་གི་གཉེན་པོ་ནི་གཞན་ཡང་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱམས་པ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་ལ་གནོད་པར་མི་སེམས་པའི་ཞེ་མི་སྡང་བ་ཡང་ཞེ་སྡང་གི་གཉེན་པོ་ཡིན་ལ། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པའི་བྱམས་པ་ཡང་ཞེ་སྡང་གི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་ལས་ཀྱང་ངན་པར་སྤྱོད་ལ་མི་འཇུག་པའི་རྟེན་བྱེད་པ་སྟེ། ཞེ་མི་སྡང་བ་ཡོད་ན་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྡིག་པའི་ལས་ལ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏི་མི་མུག་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏི་མི་མུག་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། གཏི་མི་མུག་པའི་རང་བཞིན་དང༌། མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ། གཏི་མུག་གི་གཉེན་པོ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཏི་མུག་སྔར་བཤད་ན། གཏི་མི་མུག་པ་བརྡ་ཕྲད་པར་སླ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གཏི་མུག་ཇེ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བདེན་པ་བཞི་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་མི་ཤེས་པ་ནི་གཏི་མུག་ཅེས་བྱའོ། །བདེན་པ་བཞི་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་ནི་གཏི་མི་མུག་པ་སྟེ། སྣང་བ་བྱུང་ན་མུན་པ་མེད་པར་འགྲོ་བ་བཞིན་དུ་གཏི་མི་མུག་པ་སྐྱེས་ན་གཏི་མུག་མེད་པར་འགྲོ་བས་གཏི་མུག་གི་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཏི་མུག་གི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་དགེ་བའི་ཆོས་ཀུན་ལ་གཏི་མི་མུག་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་འཛིན་པ་དགག་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡང་དག་པ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་སོགས་པའི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་ནི་བདེན་པ་བཞིའི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་ཀུན་གཏི་མུག་གི་གཉེན་པོ་ཡིན་མོད་ཀྱི་དེ་དག་ལ་གཏི་མི་མུག་པ་ཞེས་མི་བྱའི། གང་བདེན་པ་བཞི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ལ་གཏི་མུག་གི་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་དང་སོ་སོར་རྟོག་པའོ། །
― DTG137_Page_0112 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། རྟོགས་པ་དང༌། བསམས་པ་དང༌། ཆུད་པའོ། །དེ་ལ་གང་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ཐོབ་པའི་ཤེས་རབ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ནི་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ནི་བསམས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ནི་ཆུང་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །སོ་སོར་རྟོག་པ་ཡང་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་བམ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ལ་བྱ་སྟེ། དེའི་མཐུས་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་རྩ་ནས་མ་བཏོན་མ་བཅོམ་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་སྐབས་མི་འབྱེད་པ་ནི་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དུ་ན་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་བཞི་དང༌། སོ་སོར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ལ་གཏི་མི་མུག་པ་ཞེས་གདགས་སོ། །སྨྲས་པ། ཤེས་རབ་ལ་གཏི་མི་མུག་པ་ཞེས་བྱ་ན། ཤེས་རབ་ནི་ལྔ་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པའི་སྐབས་སུ་བཤད་ཟིན་པས། ད་ཡང་བཟླས་ཏེ་བཤད་ཅི་དགོས། སྨྲས་པ། དེར་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྤྱིར་བཤད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་དེ་དགེ་བ་ཞིག་ཡིན་ནམ་མི་དགེ་བ་ཞིག་ཡིན་ནམ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དམིགས་ཀྱིས་ཕྱེ་སྟེ་མ་བསྟན་ཏོ། །ད་འདིར་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་རབ་དེ་དགེ་བའི་ནང་དུ་གཏོགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཏི་མི་མུག་པའི་སྒྲར་བཏགས་ནས་དགེ་བ་བཅུ་གཅིག་གི་ནང་དུ་བཤད་དོ། །དེའི་ལས་ཀྱང་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་རྟེན་བྱེད་པ་སྟེ། གཏི་མུག་མེད་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ལ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བརྩོན་འགྲུས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ་ལེ་ལོའི་གཉེན་པོ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདིར་ཡང་ལེ་ལོ་སྔར་བསྟན་ན་བརྩོན་འགྲུས་རྟོགས་པར་སླ་བར་འགྱུར་བས་ལེ་ལོ་ཇེ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལེ་ལོ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྨད་པའི་དངོས་པོ་ལ་སྤྲོ་བའི་
― DTG137_Page_0113 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལེ་ལོ་དང༌། སྙོམ་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལེ་ལོའོ། །དེ་ལ་སྨད་པའི་དངོས་པོ་ལ་བརྩོན་པའི་ལེ་ལོ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་དགེ་བའི་ལས་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་ལེ་ལོ་ཞེས་བྱའོ། །སྙོམ་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལེ་ལོ་ནི་འཕྲེས་པ་དང༌། ཉལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགའ་ཞིང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་གང་ལ་ཡང་སེམས་འཇུག་པར་མི་སྤྲོ་བ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་ལེ་ལོ་ཞེས་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཡོད་ན་ལེ་ལོ་རྣམ་པ་གཉིས་མེད་པར་འགྱུར་བས་བརྩོན་འགྲུས་ནི་ལེ་ལོའི་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །སྨད་པ་ལ་སྤྲོ་བའི་ལེ་ལོ་དང༌། སྙོམ་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལེ་ལོ་གཉི་ག་ཡང་ལེ་ལོ་ཉིད་ཡིན་གྱི་བརྩོན་འགྲུས་མ་ཡིན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བ་ལ་སེམས་མངོན་པར་སྤྲོ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་མཉན་པ་དང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ལས་བྱ་བ་ལ་ཞུགས་ནས་སེམས་ནུར་བ་དང་ལྡོག་པ་མེད་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་སེམས་སྤྲོ་བ་ནི་ངན་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པས་ལེ་ལོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་གསུང་རབ་འདི་ལས་གཞན་པ་གང་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ནི་ལེ་ལོ་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་ལས་ནི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་ཡོད་ན་དགེ་བའི་ཕྱོགས་འགྲུབ་པ་དང་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། གནས་ངན་ལེན་གྱི་གཉེན་པོ་སྟེ། ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་རུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་གནས་ངན་ལེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་ལ་བྱའོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་སྒྲིབ་པོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྒྲིབ་པོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ལ་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་དང་བྲལ་ན་ལུས་ལས་སུ་
― DTG137_Page_0114 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རུང་བ་དང་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་འབྱུང་བས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་བ་ནི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་སྟེ། ལུས་ལས་སུ་རུང་བ་ནི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་མྱུར་དུ་འགྲུབ་པར་བྱེད་ཅིང་ལུས་ཟོ་མདོག་བདེ་ཞིང། ལྕི་བ་མེད་བའོ། །སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཚེ། སེམས་མི་གསལ་བ་མེད་ཅིང་དམིགས་པའི་ཡུལ་ལ་སེམས་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པའོ། །སྨྲས་པ། ལུས་ལས་སུ་རུང་བ་ནི་རེག་བྱའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། རེག་བྱའི་ཁྱད་པར་ནི་ཡང་ན་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་རང་བཞིན་ཡིན། ཡང་ན་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། འདིར་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བཤད་པའི་སྐབས་ཡིན་ན། ལུས་ཀྱི་རེག་བྱའི་ཁྱད་པར་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཞེས་བྱ། སྨྲས་པ། ལུས་ཀྱི་རེག་བྱ་ལུས་ལས་སུ་རུང་བ་དེ་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ལུས་ལས་སུ་རུང་བ་དེས་རྒྱུ་བྱས་ནས་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་སྐྱེད་པས་ན། རྒྱུ་ལུས་ལ་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་མིང་བཏགས་ནས་ལུས་ལ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །འདིའི་ལས་ཀྱང་དེའི་དབང་གིས་གནས་འཕོས་པ་རྙེད་ཅིང་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པར་སྤྱོད་པའོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡོད་ན་སྔོན་ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བ་ལས། ཕྱིས་ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་གནས་འཕོས་པ་རྙེད་ནས། ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་རུང་བའི་གནས་འཕོས་ནས་ལས་སུ་རུང་བའི་མཐུས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་ཕ་མ་ལུས་པར་སྤོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བག་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བག་ཡོད་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། བག་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ། བག་མེད་པའི་གཉེན་པོ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདིར་ཡང་བག་མེད་པ་སྔར་བསྟན་ན་བག་ཡོད་པ་བརྡ་ཕྲད་པར་སླ་བར་འགྱུར་བས་བག་མེད་པ་ཇི་བསྟན་ཏོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། ལེ་ལོ་ལ་བརྟེན་ཏེ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སེམས་འཇུག་པ་སྲུང་ཞིང༌། དེའི་གཉེན་པོ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་བག་
― DTG137_Page_0115 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ལ་སེམས་འཇུག་པ་སྲུང་བར་བྱེད་ཅིང་དེའི་གཉེན་པོ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྒོམ་པ་ནི་བག་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བག་ཡོད་པ་སྐྱེས་ན་བག་མེད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བག་ཡོད་པ་ནི་བག་མེད་པའི་གཉེན་པོར་བཤད་དོ། །བག་ཡོད་པའི་གཞི་དང༌། རྒྱུ་དང༌། དེའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མ་ཆགས་པ་ནས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་བར་དུ་དེ་དག་ལ་གནས་ཏེ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤོང་ཞིང་དེའི་གཉེན་པོ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྒོམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མ་ཆགས་པ་ནས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཆགས་པ་དང། ཞེ་མི་སྡང་བ་དང༌། གཏི་མི་མུག་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང་བཞིའོ། །དེ་དག་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གོང་མ་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། མ་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་མི་སྡང་བ་དང༌། གཏི་མི་མུག་པ་གསུམ་ནི་བག་ཡོད་པའི་རྒྱུའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་བག་ཡོད་པའི་གཞིའོ། །མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་དང༌། ཟག་པའི་གནས་ཀྱི་ཡུལ་ལོ། །དེ་ལ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །ཟག་པའི་གནས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་གཟུགས་དང། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་ལ་སོགས་པའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་སེལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་འཇོམས་པ་དང་ས་བོན་ཡང་དག་པར་འདོན་པར་བྱེད་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་བཅིལ་བ་ནི་རྣམ་པར་སེལ་བའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ནི་རྣམ་པར་འཇོག་པའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་བག་ལ་ཉལ་ཚུན་ཆང་སྤངས་པ་ནི་ས་བོན་ཡང་དག་པར་འདོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཟག་པའི་གནས་ཀྱི་ཡུལ་རྣམས་ཀྱང་མི་བསྙེན་པར་ཐག་བསྲིངས་ཏེ་བཏང་བ་ནི་སྤོང་བའོ། །དེའི་གཉེན་པོ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ནི་དེའི་སྒྲ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་དང་སྦྱར་ཏེ། མི་དགེ་བའི་ཆོས་དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡང་དགེ་བ་སྟེ། དེའང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དགེ་བ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་དགེ་བ་སྟེ་རྣམ་པ་
― DTG137_Page_0116 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་སོ། །དེ་ལ་དད་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དགེ་བའོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་བོ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་དགེ་བའོ། །བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དེ་དག་ལ་འདྲིས་པར་བྱེད། ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཆོས་དེ་དག་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤོང་ཞིང་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་གོམས་པར་བྱེད་པ་ནི་བག་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེའི་ལས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ལྷ་དང་མིར་སྐྱེས་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི། ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའོ། །བཏང་སྙོམས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཏང་སྙོམས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་བཏང་སྙོམས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་དང༌། ཚད་མེད་པ་བཏང་སྙོམས་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་སོ། །ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་ཚོར་བ་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ཞེས་བྱའོ། །བྱམས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཞེས་སྨོས་པ་ལ་འཇུག་གི་བཏང་སྙོམས་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་ཚད་མེད་པའི་བཏང་སྙོམས་ཏེ། དེའང་གང་ལ་འང་ཆགས་པ་མེད་པ་སུ་ལ་ཡང་ཞེ་སྡང་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །རྣལ་འབྱོར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་ཞུམ་རྒོད་གཉིས་སྤངས་ན་སེམས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིར་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་བཤད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་ལན་དུ་མ་ཆགས་པ་ནས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་བར་དུ་དེ་དག་ཉིད་ལ་གནས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བག་ཡོད་པའི་རྒྱུ་དང། གཞི་མ་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་མི་སྡང་བ་དང༌། གཏི་མི་མུག་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང༌། གཞི་ཡང་མ་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་མི་སྡང་བ་དང༌། གཏི་མི་མུག་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཉིད་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དེ་
― DTG137_Page_0117 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞི་ལ་བརྟེན་ནས་བཏང་སྙོམས་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་དེ་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས་བཏང་སྙོམས་འབྱུང་ན་ཅི་ཞིག་འབྱུང༌། ཅི་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སེམས་མཉམ་པ་དང་སེམས་ཞི་བ་དང་རྣལ་དུ་བབ་པ་དང་སེམས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡང་འཐོབ་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཚིག་དེ་གསུམ་གྱིས་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དང་པོའི་གནས་དང་བར་གྱི་གནས་དང་ཐ་མའི་གནས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཞུམ་པ་དང་རྒོད་པ་ནི་སེམས་མཐོ་བའམ་དམའ་བར་བྱེད་པས་ན་མི་མཉམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་པོར་ཞུམ་པ་དང༌། རྒོད་པ་སྤངས་ནས་སེམས་མཐོན་དམན་མེད་པར་གྱུར་པ་ནི་སེམས་མཉམ་པ་སྟེ། དེས་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དང་པོའི་གནས་བསྟན་ཏོ། །དེར་ཞུམ་རྒོད་དང་པོར་སྤངས་ཏེ། སེམས་མཉམ་པར་གྱུར་པ་ལས། དེ་ནས་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་ཞིང་བསྒྲིམ་མི་དགོས་པར་སྔར་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་དེའི་ངང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བ་ནི། སེམས་རྣལ་དུ་འདུག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་བར་གྱི་གནས་བསྟན་ཏོ། །སེམས་རྣལ་དུ་འདུག་པ་དེའི་ཚེ་ཡང་བསྒོམས་ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་པའི་ཕྱིར་ཞུམ་པ་དང་རྒོད་པ་གཉིས་འབྱུང་དུ་དོགས་པའི་སེམས་སྐྱེའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྒོམ་པ་ལ་དུས་རིང་དུ་བྱས་པས་བསྒོམས་པ་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་ཏེ། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཞུམ་པ་དང༌། རྒོད་པ་ཡང་རིང་དུ་སྤངས་ན་ཡང་ཞུམ་རྒོད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་དོགས་པ་ཡང་མེད་པར་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་འབད་མི་དགོས་པར་གནས་པ་ནི། སེམས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཐ་མའི་གནས་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་ཐོབ་ནས་ཡང་ཅིར་འགྱུར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་རྣམས་བསལ་ནས། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐབས་སམ་རྒྱུར་གྱུར་པའི་བཏང་སྙོམས་ལ་བྱ་སྟེ། བཏང་སྙོམས་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་རྣམས་ལ་བྱའོ། །བསལ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་སེམས་ལ་མི་སྐྱེ་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་སེམས་ལ་མི་སྐྱེ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། བཏང་སྙོམས་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་
― DTG137_Page_0118 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་ལ་འགལ་བ་ཡིན་པས། བཏང་སྙོམས་སྐྱེས་པར་གྱུར་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་བགེགས་བྱེད་པར་འཇུག་པས་ན་བསལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་པའི་དུས་ན། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་འབྱུང་བའི་སྐབས་མེད་པས་བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་ཤིང་སྤྱོད་པ་ཡིན་པས་ན། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ལས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བའི་སྐབས་མེད་པར་བྱེད་པའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། རྣམ་པར་མི་འཚེ་བའི་རང་བཞིན་དང༌། མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ་རྣམ་པར་མི་འཚེ་བའི་གཉེན་པོ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདིར་ཡང་རྣམ་པར་འཚེ་བ་སྔར་བསྟན་ན་རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་རྟོགས་པར་སླ་བར་འགྱུར་བས་རྣམ་པར་འཚེ་བ་ཇེ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་ལ་བརྡེག་པ་དང༌། བཅིང་པ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་སྣ་ཚོགས་པ་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པར་འཚེ་བའོ། །སེམས་ཅན་ལ་བརྡེག་པ་དང་བཅིང་བ་ལ་སོགས་པ་གནོད་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་འཚེ་བའོ། །རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་སྐྱེས་ན་རྣམ་པར་འཚེ་བ་མེད་པར་འགྱུར་བས་རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཚེ་བའི་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་མི་འཚེ་བའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྙིང་རྗེའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་སྙིང་རྗེ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་ལ་རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་སྙིང་རྗེ་ལ་རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཀཱ་རུ་ཎ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལ་ཀཱའི་དོན་ནི་བདེ་བ་ལ་བྱ་ལ་རུ་ཎ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་འགོག་པ་ལ་བྱ་སྟེ། གཞན་སྡུག་བསྔལ་བ་མཐོང་ནས་བདག་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་སྟེ། གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བདག་ཉིད་འབད་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་ཉམས་སུ་ལེན་པར་བྱེད་པས་ན་བདག་གི་སྡིག་སྒྲིབ་ཅེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་འདོད་མ་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་མི་སྡང་བ་དང༌། གཏི་མི་མུག་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་བཞི་ལས་བག་ཡོད་པ་འབྱུང་བས་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི་བཏགས་པར་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་
― DTG137_Page_0119 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་མི་འཚེ་བ་ཡང་ཞེ་མི་སྡང་བའི་ཆ་ལས་འབྱུང་བས་ན་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི་བཏགས་པར་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ལས་ཀྱང་བཅིང་བ་དང་བརྡེག་པ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འཚེ་བས་སེམས་ཅན་ལ་མི་འཚེ་བས་ན་རྣམ་པར་མི་འཚེ་བའི་ལས་བྱེད་པའོ། །དགེ་བ་བཅུ་གཅིག་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །།ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྲེད་པའི་དབང་གིས་ཁམས་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བ་ལེན་པར་བྱེད་པས་སྲེད་པ་ལ་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་བའམ། སྲིད་པ་འདིས་ཁམས་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བའི་ལས་ལེན་ཅིང་ལས་སྐྱེ་བར་བྱེད་པས་ན་སྲེད་པ་ལ་མིང་དུ་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དཔེར་ན་རྩྭ་དང་ཕུབ་མ་ལས་བྱུང་བའི་མེ་ལ་རྩྭའི་མེ་ཕུབ་མའི་མེ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་དུ་སྲེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཤིང་གང་ལས་མེ་ཏོག་འབྱུང་བ་དང༌། འབྲས་བུ་འབྱུང་བའི་ཤིང་དེ་ལ་མེ་ཏོག་གི་ཤིང་འབྲས་བུའི་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་གང་ལས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་སྲེད་པ་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་ཕུང་པོ་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་རྒྱལ་པོས་བཀའ་གར་སྩལ་བའི་བཀའ་བཞིན་བྱེད་པའི་མི་དེ་ལ་རྒྱལ་པོའི་སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་སྲེད་པས་གང་དུ་བཏང་བ་བཞིན་དུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ཕུང་པོ་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་སྟེ་ལྔའོ། །ཞེན་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདོད་ཆགས་འདི་སྣུམ་དང་འདྲ་བར་ཞེན་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ན་ཞེན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་འབྲུ་མར་ལ་སོགས་པའི་སྣུམ་གྱིས་གོས་ལ་སོགས་པའི་གནས་སུ་ཞུགས་ནས་ཀུན་ཏུ་མཆེད་པར་འགྱུར་ཏེ། མཆེད་པར་གྱུར་པ་དེ་ལ་འབད་པ་དང༌། བརྩལ་བ་ཆེན་པོས་ཀྱང་དབྱུང་བར་བཀའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདོད་ཆགས་འདིས་ཀྱང་ཆགས་པར་བྱ་བའི་རང་གི་ཡུལ་ལ་ཞེན་ཏམ། ཕུང་པོ་འདི་ལ་ཞེན་ནས་ཆགས་པ་མཆེད་པར་གྱུར་ན།
― DTG137_Page_0120 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབད་པ་དང་བརྩལ་བ་ཆེན་པོས་ཀྱང་དབྲལ་བར་དཀའ་བས་ན་ཞེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེན་པ་ནི་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་སྣུམ་ལ་ཡང་ཞེན་པ་ཞེས་བྱ་བས་སྣུམ་ལ་འདོད་ཆགས་ཞེས་བྱའོ་སྙམ་དུ་ལོག་པར་འཛིན་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆགས་པ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཕོངས་པར་འཛིན་ཅིང་གང་ཡོངས་སུ་གཏོང་མི་ཕོད་པའོ། །དེ་བས་ན་སྣུམ་ནི་ཕྱིའི་གོས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྣུམ་ཞེན་པར་བྱེད་པར་ཟད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་གཏོང་མི་ཕོད་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པས་འདོད་ཆགས་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེའི་ལས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བྱའོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྐྱེད་དོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྐྱེད། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་མེད་ཀྱི་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་བཞི་ཡོད་པས་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཞི་བསྐྱེད་པས་ན། དེའི་ལས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །ཁོང་ཁྲོ་བའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཁོང་ཁྲོ་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཁོང་ཁྲོ་བའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གནོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གནོད་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་རྩུབ་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གསད་པ་དང༌། བརྡེག་པ་དང༌། བཅིང་བ་ལ་སོགས་པ་ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་བྱ་བར་སེམས་པ་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ལས་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་བྱེད་དེ། རེག་པ་མེད་པར་གནས་པ་དང༌། ལོག་པར་སྤྱོད་པའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་རེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་ལ་བྱ་སྟེ། བདེ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་པ་ནི་རེག་པར་གནས་པའོ། །བདེ་བ་མེད་པར་གནས་པ་ནི་རེག་པ་མེད་པར་གནས་པ་སྟེ། རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་ཤེ་ན། ཞེ་སྡང་ཅན་ནི་རྟག་ཏུ་སེམས་འཁྲུག་པས་རྒྱུན་དུ་ཡང་སེམས་ལ་གདུང་བ་དང་བཅས་སོ། །སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལུས་འབྲང་བའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱང་གདུང་བར་འགྱུར་ཏེ།
― DTG137_Page_0121 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བས་ན་སྤྱོད་ལམ་ཐམས་ཅད་དུ་ལུས་དང་སེམས་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེ་སྡང་ཅན་དག་ནི་གསད་པ་དང་བཅིང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་བྱེད་པས། དེའི་ལས་ལོག་པར་སྤྱོད་པའི་རྟེན་བྱེད་པར་ཡང་བཤད་དོ། །ང་རྒྱལ་གྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ང་རྒྱལ་གྱི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ང་རྒྱལ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་ཞིང་ཕུང་པོ་ལྔ་བདག་དང་བདག་གི་མེད་པ་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་སྒྲོ་བཏགས་ནས་གཞན་གྱི་ཕུང་པོ་བས་བདག་གི་ཕུང་པོ་ཁྱད་ཞུགས་པར་འཕགས་སོ་སྙམ་དུ་ལྷག་པར་རློམ་ཞིང་སེམས་ཁེངས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེའི་ལས་ཀྱང་གཉིས་བྱེད་དོ། །བསྟི་སྟང་མེད་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །བསྟི་སྟང་མེད་བ་ནི་མཁན་པོ་དང༌། སློབ་དཔོན་དང་མཁས་ཤིང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་ལུས་མ་གུས་པ་དང༌། ངག་མ་གུས་པ་དང༌། སེམས་མ་གུས་པའོ། །དེ་ལ་ལུས་མ་གུས་པ་ནི་ལུས་ཀྱིས་འདུད་ཅིང་ཕྱག་འཚལ་བར་མི་བྱེད་པའོ། །དག་མ་གུས་པ་ནི་དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་མི་བརྗོད་པའོ། །སེམས་མ་གུས་པ་ནི་དེ་དག་ལ་དགའ་བར་མི་སེམས་ཤིང་ཚོད་ཡོད་པར་སེམས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པའི་རྟེན་བྱེད་པ་ཡང་ང་རྒྱལ་གྱི་དབང་གིས་ཚེ་རབས་ཕྱི་མའི་ཕུང་པོ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ང་རྒྱལ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་ཁེངས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཐ་མི་དད་དུ་ཟིན་མོད་ཀྱི་ང་རྒྱལ་གྱིས་དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ཐ་དད་པའི་སྒོ་ནས་ང་རྒྱལ་རྣམ་པ་བདུན་དུ་འགྱུར་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ང་རྒྱལ་བདུན་ཏེ། ང་རྒྱལ་དང་ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་དང༌། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ཆུང་བའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ང་རྒྱལ་བདུན་ལས་ང་རྒྱལ་གྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ང་རྒྱལ་གྱི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། ལན་དུ་ཆུང་དུ་བས་བདག་ཆེ་བའམ་མཚུངས་པ་དང་མཚུངས་སོ་སྙམ་དུ་གང་སེམས་ཁེངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་ཟག་འགའ་ཞིག་རིགས་དང་ཤེས་ཉེན་དང་ནོར་ལ་སོགས་པ་བདག་
― DTG137_Page_0122 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་ཆུང་ལ། བདག་ནི་རིགས་དང་ཤེས་ཉེན་དང་ནོར་ལ་སོགས་པ་དེ་བས་ཆེ་བ་ལས་རིགས་དང་ཤེས་ཉེན་དང་ནོར་ལ་སོགས་པ་ཆུང་དུ་ལ་བལྟས་ནས། ང་ནི་རིགས་དང་ཤེས་ཉེན་དང་ནོར་ལ་སོགས་པས་འདི་བས་འཕགས་ཤིང་ཆེའོ་ཞེས་གང་སེམས་ཁེངས་པ་ནི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་གང་ཟག་འགའ་ཞིག་རིགས་དང་ཤེས་ཉེན་དང་ནོར་ལ་སོགས་པས་བདག་དང་མཚུངས་ཤིང་འདྲ་བ་ལས་འདྲ་བ་དེ་ལ་བལྟས་ནས། འདི་དང་བདག་རིགས་དང་ཤེས་ཉེན་དང་ནོར་ལ་སོགས་པས་འདྲ་སྟེ་མི་འདྲ་བ་མེད་དོ་སྙམ་ནས་གང་སེམས་ཁེངས་པར་གྱུར་པ་ནི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱའོ། །ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་གྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་གྱི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ་མཚུངས་པ་པས་བདག་ཆེ་བའམ་ཆེ་བ་དང་མཚུངས་སོ་སྙམ་དུ་གང་སེམས་ཁེངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་ཟག་ཁ་ཅིག་རིགས་དང་ཤེས་ཉེན་དང་ནོར་ལ་སོགས་པ་ཅིས་ཀྱང་མི་མཚུངས་པ་མེད་དེ་མཚུངས་ན་མཚུངས་སོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ཀྱི། འདི་དང་བདག་རིགས་དང་ཤེས་ཉེན་དང་ནོར་ལ་སོགས་པས་མཚུངས་ཀྱང༌། འདི་བས་བདག་གཏོང་བ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཉམས་རྩལ་གྱིས་འཕགས་ཏེ་བདག་ཆེའོ་སྙམ་ནས། གང་སེམས་ཁེངས་པ་ནི་ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་གང་ཟག་ཁ་ཅིག་རིགས་དང་ཤེས་ཉེན་དང་ནོར་ལ་སོགས་པ་བདག་པས་ཆེ་བ་ལ་ཆེའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ཀྱི། འདི་དང་བདག་རིགས་དང་ཤེས་ཉེན་དང་ནོར་ལ་སོགས་པ་མཚུངས་སོ་སྙམ་ནས་གང་སེམས་ཁེངས་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱའོ། །ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་གྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་གྱི་རང་བཞིན་དང༌། མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ། ཆེ་བ་བས་ཀྱང་བདག་ཆེའོ་སྙམ་དུ་གང་སེམས་ཁེངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་ཟག་ཁ་ཅིག་རིགས་དང༌། ཤེས་ཉེན་དང་ནོར་ལ་སོགས་པ་བདག་པས་ཁྱད་ཞུགས་པར་འཕགས་ཏེ་ཆེ་ན། བདག་པས་ཁྱད་ཞུགས་པར་འཕགས་ཏེ་ཆེ་བར་ནི་མི་སེམས་ཀྱི་རིགས་དང་ཤེས་ཉེན་དང་ནོར་ལ་སོགས་པས་འཕགས་ཏེ་ཆེ་བ་དེ་བས་ཀྱང་བདག་རིགས་དང་ཤེས་ཉེན་དང་ནོར་ལ་སོགས་པས་
― DTG137_Page_0123 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཕགས་ཏེ་ཆེའོ་སྙམ་ནས། གང་སེམས་ཁེངས་པར་གྱུར་པ་ནི་ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱའོ། །ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་རང་བཞིན་དང༌། མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ལ་བདག་གམ་བདག་གིར་ཡང་དག་པའི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གང་སེམས་ཁེངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཉེ་བར་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་དང་འདོད་ཆགས་གཉིས་ལ་བྱའོ། །དེ་ལ་མ་འོངས་པའི་ལུས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་ཆགས་པ་ནི་འདོད་པའོ། །དེ་ལྟར་གྱི་ལུས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་ཆགས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་སོ། །འདོད་པ་དང་འདོད་ཆགས་གཉིས་ལ། ཅིའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། འདོད་པས་མ་འོངས་པའི་ལུས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་ཆགས་པའི་རྒྱུས་མ་འོངས་པའི་ཕུང་པོ་ལེན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ད་ལྟར་གྱི་ཕུང་པོ་ལ་ཆགས་པའི་རྒྱུས་ད་ལྟར་གྱི་ཕུང་པོ་མི་གཏོང་ཞིང་འཛིན་པ་དང་ལེན་པ་དང་ལེན་པར་བྱེད་པས་ན། དེ་བས་ན་དེ་གཉིས་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའི་བར་དུའོ། །ཕུང་པོ་དེ་དག་བདག་དང་བདག་གི་མེད་པ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་ནི་བདག་ལྷག་མ་བཞི་ལ་ནི་བདག་གིས་ཞེས་མངོན་པར་ཆགས་ནས། བདག་དེ་བདག་གིས་ཤེས་པ་ལྟ་བུར་གཞན་གྱིས་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་གང་སེམས་ཁེངས་པ་ནི་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ་གོང་མའི་བྱེ་བྲག་མ་ཐོབ་པར་བདག་གིས་ཐོབ་པོ་སྙམ་དུ་གང་སེམས་ཁེངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གོང་མའི་བྱེ་བྲག་ནི་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་བྱ་བས་གོང་མའི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མིའི་ཆོས་ཇེ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་ཞིང་དེའི་རྒྱུས་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་གསུམ་གྱི་
― DTG137_Page_0124 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒོ་ནས་མི་དགེ་བ་སྤྱོད་པ་ནི་མིའི་ཆོས་སོ། །མིའི་ཆོས་དེའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་གོང་མའི་བྱེ་བྲག་ཅེས་བྱའོ། །མ་ཐོབ་པ་ནི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་མ་རྙེད་མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་དེ་དག་མ་ཐོབ་པར་ཡང་མཚན་མ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས། གང་ཐོབ་པོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་སེམས་ཁེངས་པ་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱའོ། །ཆུང་བའི་ང་རྒྱལ་གྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཆུང་བའི་ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཆུང་བའི་ང་རྒྱལ་གྱི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ་བྱེ་བྲག་མང་པོས་འཕགས་པ་བས་བདག་ཅུང་ཟད་ཅིག་གིས་ཆུང་ངོ་སྙམ་དུ་གང་སེམས་ཁེངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་ཟག་ཁ་ཅིག་རིགས་དང་ཤེས་ཉེན་དང༌། ནོར་ལ་སོགས་པ་བདག་པས་ཁྱད་ཞུགས་པར་འཕགས་ལ། བདག་རིགས་དང་ཤེས་ཉེན་དང་ནོར་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་ཞུགས་པར་དེ་བས་དམའ་བ་ཡིན་ན། དེ་ཁྱད་ཞུགས་པར་འཕགས་པར་ནི་མི་སེམས་ཀྱི་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདི་བས་རིགས་དང་ཤེས་ཉེན་དང་ནོར་ལ་སོགས་པ་ཅུང་ཟད་ཅིག་གིས་བདག་ཆུང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་གང་སེམས་ཁེངས་པ་ནི་ཆུང་བའི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱའོ། །ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ་ཡོན་ཏན་དང་མི་ལྡན་པར་བདག་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ནོ་སྙམ་དུ་གང་སེམས་ཁེངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་སུ་ལ་མེད་པ་དེ་ལ་ཡོན་ཏན་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞིག་ཅིང་སྡིག་པའི་ལས་གང་བྱེད་པ་དེ་ལ་ཡོན་ཏན་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡོན་ཏན་ནི་མེད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་མེད་པར་དེ་དག་ཡོད་དོ་ཞེས་ཁས་ལེན་པའམ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པ་ལ་སྐྱོན་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ཀྱི།
― DTG137_Page_0125 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་ཁས་ལེན་པ་ནི་ཁས་བླངས་ནས་བདག་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ནོ། །འཕགས་སོ་སྙམ་ནས། གང་སེམས་ཁེངས་པ་ནི་ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱའོ། །འདིར་ཡང་དངོས་པོ་ཡོན་ཏན་གྱི་དངོས་པོ་མེད་ཀྱི་ཉེས་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཡོན་ཏན་དུ་བཟུང་ནས། སེམས་ཁེངས་པས་ན་ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱའོ། །སྨྲས་པ། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་སྐབས་སུ་ཡང་གོང་མའི་བྱེ་བྲག་མ་ཐོབ་པར་ཐོབ་བོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཁེངས་པ་ཡིན་ལ། ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་འདི་ཡང་ཡོན་ཏན་དང་མི་ལྡན་པར་བདག་ལྡན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཁེངས་པ་ཡིན་ཏེ། གཉི་ག་ཡང་མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ན་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་སྨྲས་པ། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་སྐབས་སུ་ནི་གདེང་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས། བདག་གིས་ཀུན་ཐོབ་པོ་སྙམ་དུ་ང་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི། ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ནི་གདེང་ཆུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། སྐྱོན་དང་ལྡན་པ་ལ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ནོ་སྙམ་དུ་ང་རྒྱལ་བྱེད་པས་ན་བྱེ་བྲག་ཡོད་དོ། །མ་རིག་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། མ་རིག་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། ལས་དང་འབྲས་བུ་དང༌། བདེན་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་མི་ཤེས་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་ལས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་དང༌། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ལས་སོ། །འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡིད་དུ་འོད་བ་དང༌། ཡིད་དུ་མི་འོང་བའོ། །དེ་ལ་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་འགྲོར་སྐྱེས་པ་ནི་ཡིད་དུ་འོང་བའོ། །ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེས་པ་ནི་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའོ། །ཡང་ན་འབྲས་བུ་བཞི་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོད་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའོ། །བདེན་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་མོ། །དཀོན་མཆོག་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་ནོ། །མིང་གིས་སྨོས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཡོད་པར་མ་རྟོགས་ཤིང་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པའམ། ཆོས་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་མ་རྟོགས་ཤིང་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་དེ་ནི་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །མ་རིག་པ་ལ་ཕྱེ་ན་དུ་
― DTG137_Page_0126 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་འང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེའང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒ་ནི་མ་རིག་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། མ་རིག་པ་དེའང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་མ་རིག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་མ་རིག་པའོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་དང་མི་ལྡན་ཞིང་མ་འདྲེས་པའི་མ་རིག་པ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་འང་ལས་དང་འབྲས་བུ་དང་བདེན་པ་དང་དཀོན་མཆོག་རྣམས་ཡོད་པར་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ཅིང་མི་ཤེས་པ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐེ་ཚོམ་དང༌། ལོག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་དང་འདྲིས་ཤིང་འགྲོགས་པའི་མ་རིག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་དེ་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང་མི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་དམ་མེད་སྙམ་དུ་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་ནི་ཐེ་ཚོམ་དང་འདྲེས་པའི་མ་རིག་པ་སྟེ། དེའང་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ལས་རྣམས་མེད་དོ་ཞེས་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ནི་ལོག་པའི་ལྟ་བ་དང་འདྲེས་པའི་མ་རིག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་ཡིན་ན། སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་ཤིང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ཕྱུགས་བསད་ཅིང་སྦྱིན་སྲེག་བྱེད་པ་དང༌། མེའི་ནང་དུ་ལུས་འདོར་བ་ལ་སོགས་ལ་བསོད་ནམས་སུ་འདུ་ཤེས་ནས་ཕྱུགས་བསད་དེ་སྦྱིན་སྲེད་བྱས་པ་དང་ལུས་མེར་བོར་ནས་མཐོ་རིས་སུ་སྐྱེའོ་ཞེས་རྟོག་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བརྟེན་ནས་འཕགས་པའི་ལམ་བསྒོམས་པས་ཐར་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཉི་ཚེ་ཅན་གྱིས་ཐར་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལྟ་བ་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པ་དང་ལྡན་པའི་མ་རིག་པ་སྟེ། དེའང་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འགྲོ་བ་བཟང་པོ་ཚུལ་དུ་ཤིས་པ་ལ་བརྟགས་ནས་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བ་དང༌། དགྲ་ལ་བརྟགས་ནས་ཞེ་སྡང་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོངས་སུ་
― DTG137_Page_0127 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྟགས་པའི་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །མ་རིག་པའི་ལས་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་བྱེད་དེ། ལོག་པར་གཏན་ལ་འབེབས་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེད་པ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བའི་གནས་སྦྱིན་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་ལོག་པར་གཏན་ལ་འབེབས་བ་ནི་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པར་འཛིན་པ་དང་བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེ་ཚོམ་སྐྱེད་པ་ནི་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་ན་ལས་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ཞིག་གམ་མེད་པ་ཞིག་ཅེས་ཡིད་གཉིས་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བའི་རྟེན་བྱེད་པ་ནི་མ་རིག་པ་ཡོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གསུམ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཉིད་ན་ལྡན་གྱི། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དང་མི་ལྡན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་མ་རིག་པ་དེ་དག་ནི་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གསུམ་སྟེ། ཆགས་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདོད་པའི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པའི་འདོད་ཆགས་དང༌། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པའི་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པའི་མ་རིག་པ་དེ་དག་གསུམ་ལ་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གསུམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་ནི་ཆགས་པ་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཁོང་ཁྲོ་བ་ལ་ནི་ཞེ་སྡང་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་མ་རིག་པ་ལ་ནི་གཏི་མུག་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་འདོད་ཆགས་བ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་མ་རིག་པ་དེ་དག་རང་ཉིད་ཀྱང་མི་དགེ་བ་ཡིན་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དགེ་བ་གཞན་གྱི་ཡང་རྒྱུ་བྱེད་པས་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་ཁ་ཕྱིར་བལྟས་པ་མ་ཡིན་གྱི་ཁ་ནང་དུ་བལྟས་ཤིང་དེ་དག་གི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་སྲོག་གཅོད་བ་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བ་གཞན་གྱི་རྒྱུ་ཡང་མི་བྱེད་པས་ན་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཞེས་མི་བྱའི། གཟུགས་དང་གཟུགས་
― DTG137_Page_0128 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྟ་བའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལྟ་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ལྟ་བའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེས་རྣམ་པར་རྟོག་ཅིང་དཔྱོད་པའི་བདག་མཚན་ཉིད་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེའང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པའི་ལྟ་བའོ། །དེ་ལ་ཡང་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡོད། ཚེ་འདི་ཡོད། ཚེ་ཕྱི་མ་ཡོད་ཅེས་ལྟ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཕགས་པ་རྣམས་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་ལྟ་བ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་བདག་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིར་ཉོན་མོངས་པ་བཤད་པའི་སྐབས་ཡིན་པས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང། ཟག་པ་མེད་པའི་ལྟ་བ་ལ་ནི་མི་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པའི་ལྟ་བ་ལྔ་ལ་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལྟ་བ་ལྔ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་བསྙེམས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ལྟ་བ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་མེད་མོད་ཀྱི་ལྟ་བ་དེ་དག་གིས་དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ལ་རྣམ་པ་ཐ་དད་པར་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་ལྟ་བ་རྣམ་པ་ལྟར་གཞག་གོ །ལྟ་བ་དེ་དག་གིས་དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བས་ནི་བདག་དང་བདག་གིར་རྣམ་པར་ལྟ། ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བས་ནི་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་རྣམ་པར་ལྟ། ལོག་པའི་ལྟ་བས་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ལྟ། ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ལྟ་བ་བསྙེམས་པས་ནི་མཆོག་དང་དམ་པའི་རྣམ་པར་ལྟ། ཕུང་པོ་ལྟ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པས་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དག་པ་དང་གྲོལ་བའི་རྣམ་པར་ལྟའོ། །ལྟ་བ་ལྔ་ལས་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་
― DTG137_Page_0129 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་འཇིག་པར་འགྱུར་ཞིང་མི་རྟག་པའི་ཆོས་ཡིན་པས་ན་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་ནི་རྟག་པར་ལྟ་བ་ཟློག་གོ །ཆོས་སུ་མ་བརྩམས་པ་ལས་གྱུར་པས་ན་ཚོགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་ནི་གཅིག་པུའི་རང་བཞིན་དུ་ལྟ་བ་ཟློག་གོ །དོན་དུ་ན་མི་རྟག་པ་དུ་མིའི་རང་བཞིན་ལ་བདག་རྟག་པ་གཅིག་པུར་ལྟ་བ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དེ་དངོས་སུ་གང་ལ་ལྟ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ལ་བདག་གམ་བདག་གིར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་སྟེ། གང་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའི་བར་དུ་ལྔའོ། །རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་འཛིན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་མི་རྟག་པ་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་བདག་དང་བདག་གི་མེད་པ་ཡིན་ན། རང་གི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ནི་བདག་ཏུ་ངེས་པར་འཛིན་ཅིང་ལྟ། གཞན་གྱི་རྒྱུན་དུ་གཏོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ནི་བདག་གིར་ངེས་པར་འཛིན་ཅིང་ལྟ་བ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་ལ་ནི་བདག་གིར་ལྟ་སྟེ། དེ་ལྟར་ལྟ་བ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་མ་གཏོགས་པར་རྟག་པ་གཅིག་པུ་ཞིག་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་ལ། ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་བདག་དེའི་རྟེན་ནམ་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་བས་ཕུང་པོ་ནི་བདག་དེའི་ཕུང་པོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟར་རྨོངས་པ་ཉོན་མོངས་པའམ་གཏི་མུག་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་ནི་བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བ་འབྱུང་གི་གཏི་མུག་མེད་ཅིང་ཤེས་རབ་ཅན་རྣམས་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་མི་འབྱུང་བས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་འདི་གཏི་མུག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པས། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །སྨྲས་པ། བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བ་འདི། །བདག་དང་དངོས་པོ་ཡོད་པར་ལྟ་བ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་
― DTG137_Page_0130 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྔ་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བར་ཅི་མངོན། ལན་དུ། མདོ་ལས་འབྱུང་བས་ན་བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བ་འདི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཉིད་ལ་ལྟ་བར་མངོན་ནོ། །མདོ་ལས་ཀྱང་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེའམ་གང་སུ་དག་བདག་དང་བདག་གིར་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་རྗེས་སུ་མཐོང་བ་དེ་དག་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་ཉིད་ལ་ལྟའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིའི་ལས་ཀྱང་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་བྱེད་པ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་བྱུང་བར་གྱུར་ན། དེའི་རྒྱུས་མཐར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་གཞན་ཡང་འབྱུང་བས་ན་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་བྱེད་པའོ། །མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། མཐར་འཛིན་པའི་ལྟ་བའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྟག་པའམ་ཆད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་སྟེ། གང་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་སྦྱར་ཏེ། རྟག་པའམ་ཆད་པར་ལྟ་བ་ཡང་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་དམིགས་ནས་འབྱུང་བས་ན། དེ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་སྦྱར་ཏེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རྒྱུས་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་ལྟ་བ་འབྱུང་བས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་བལྟས་པ་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེར་ཟུག་ལ་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་སྦྲུལ་གྱི་གསོབ་བོར་བ་བཞིན་དུ་ལུས་བོར་ནས་བདག་དེ་ཡོད་པར་ལྟ་བའོ། །ཆད་པར་ལྟ་བ་ནི་ཚེ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་འཕོ་བ་ན་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་བོར་བར་ཟད་ཀྱི། བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་རྟག་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཞིག་པའམ་ཤི་བ་མེད་ཅིང་ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་སོ་ཞེས་ལྟ་བ་ནི་རྟག་པར་ལྟ་བའོ། །དཔེར་ན་ཤིང་མེས་ཚིག་ནས་ཐལ་བར་གྱུར་པ་སླར་ཤིང་དུ་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་འདིར་ཤི་ཕན་ཆད་རྒྱུན་ཆད་དེ་ཕུང་པོ་གཞན་ལེན་པ་མེད་དོ་ཞེས་ལྟ་བ་ནི་ཆད་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བ་ནི་དེ་ལྟར་ངེས་པར་འཛིན་ཅིང་དེ་ལྟར་རྟོག་ཅིང་དཔྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཏི་མུག་དང་ལྡན་ཞིང་
― DTG137_Page_0131 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྨོངས་པ་དང་བཅས་པ་ལ་ནི་རྟག་པ་དང་ཆད་པར་ལྟ་བ་འབྱུང་གི །གཏི་མུག་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཅན་རྣམས་ལ་རྟག་པ་དང་ཆད་པར་ལྟ་བ་མི་འབྱུང་བས་རྟག་པ་དང་ཆད་པར་ལྟ་བ་འདི་ཡང་གཏི་མུག་དང་ལྡན་པ་དང་རྟག་ཆད་མེད་པའི་ཆོས་ལ་རྟག་པ་དང་ཆད་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་པས་ན་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ལས་ཀྱང་དབུ་མའི་ལམ་ནས་འབྱུང་བ་ལ་བགེགས་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་དབུ་མའི་ལམ་ནི་རྟག་པ་དང་ཆད་པར་འཛིན་པ་རྣམས་སྤངས་ནས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་ཤེས་པ་སྟེ། དབུ་མའི་ལམ་ངེས་འཁོར་བ་ནས་བྱུང་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་དབུ་མའི་ལམ་ནས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྟག་པ་དང་ཆད་པར་བལྟས་ན་དབུ་མའི་ལམ་དེ་རྟོག་པར་མི་འགྱུར་བས་ན་དབུ་མའི་ལམ་ནས་འབྱུང་བ་ལ་བགེགས་བྱེད་པའོ། །ལོག་པའི་ལྟ་བའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལོག་པའི་ལྟ་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ལོག་པའི་ལྟ་བའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་རྒྱུའམ་འབྲས་བུའམ་བྱེད་པ་ལ་སྐུར་ནས་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་འཇིག་པ་སྟེ། གང་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྐུར་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་རྒྱུ་ལ་སྐུར་པའམ། འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་པའམ། བྱེད་པ་ལ་སྐུར་ཞེས་ཚིག་རེ་རེ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་མེད། སྦྱིན་སྲེག་མེད། ལས་ལེགས་པར་བྱས་པ་མེད། ལས་ཉེས་བར་བྱས་བ་མེད་ཅེས་སྨྲ་བ་ནི་རྒྱུ་ལ་སྐུར་བའོ། །ལས་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་མེད་ཅེས་སྨྲ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་མེད། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད། ཕ་མེད། མ་མེད། སེམས་ཅན་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་མེད་ཅེས་སྨྲ་བ་ནི་བྱེད་པ་ལ་སྐུར་པ་སྟེ། དེ་ལ་བྱེད་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །བྱེད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འཇིག་རྟེན་གཞན་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ས་བོན་འཇོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གཞན་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཚེ་འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ཚེས་ཕྱི་མར་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་འདི་མེད། འཇིག་རྟེན་ཕྱི་མ་མེད་ཅེས་སྨྲ་བས་འཇིག་རྟེན་གཞན་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་ལ་སྐུར་པའོ། །ས་བོན་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ནི་
― DTG137_Page_0132 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུས་ཀྱི་རྒྱུ་ཕའི་ཁུ་བ་དང་མའི་མི་གཙང་བ་འཇོག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཕ་མེད་མ་མེད་ཅེས་སྨྲ་བས་ནི་ས་བོན་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ལ་སྐུར་པའོ། །མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་བ་ནི་སེམས་ཅན་གང་དག་པདྨོ་ལ་སོགས་བའི་ནང་དུ་རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པའམ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མའི་མངལ་དུ་འཕོས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པ་མེད་ཅེས་སྨྲ་བས་ནི་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ལ་སྐུར་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་མེད་ཅེས་སྨྲ་བ་ནི་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་ཆུད་ཟ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ལས་དང་འབྲས་བུ་དང་བྱེད་པ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་ལྟ་བ་ལ་ལོག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་སྐུར་པ་སྟེ། ཀུན་འབྱུང་མེད་ཅེས་སྨྲ་བ་ནི་རྒྱུ་ལ་སྐུར་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་མེད་ཅེས་སྨྲ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་པའོ། །ལམ་མེད་ཅེས་ཟེར་བ་ནི་བྱེད་པ་ལ་སྐུར་པའོ། །འགོག་པ་མེད་ཅེས་ཟེར་བ་ནི་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་འཇིག་པའོ། །ཡང་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དུ་གཞག་གོ །དེ་ལ་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་གསུམ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་གཞག་སྟེ། དེ་མེད་ཅེས་སྨྲ་བ་ནི་རྒྱུ་ལ་སྐུར་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མིང་དང་གཟུགས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་རེག་པ་དང་ཚོར་བ་དང་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་དང་བདུན་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཡན་ལག་སྟེ། དེ་མེད་ཅེས་སྨྲ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་པའོ། །འདུ་བྱེད་དང་སྲིད་པ་གཉིས་ནི་ལས་ཀྱི་ཡན་ལག་སྟེ། དེ་མེད་ཅེས་སྨྲ་བ་ནི་བྱེད་པ་ལ་སྐུར་པའོ། །མ་རིག་པ་འགགས་ན་རིག་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན་དེ་དག་མེད་ཅེས་སྨྲ་བ་ནི་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་འཇིག་པར་བྱེད་པའོ། །མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག་པ་ནས། སྐྱེ་བ་འགགས་པས་རྒ་ཤི་འགགས་པའི་བར་དུ་མ་རིག་པ་འགགས་ན་རིག་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན། དེ་དག་མེད་ཅེས་སྨྲ་བ་ནི་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་འཇིག་པར་བྱེད་པའོ། །གཏི་མུག་དང་ལྡན་ཞིང་རྨོངས་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཐམས་ཅད་མེད་དོ་ཞེས་སྐུར་པ་འདེབས་པ་འབྱུང་གི །རྨོངས་པ་མེད་ཅིང་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ཐམས་ཅད་མེད་དོ་ཞེས་སྐུར་པ་འདེབས་པ་མི་འབྱུང་བས་ལོག་པའི་ལྟ་བ་འདི་གཏི་མུག་དང་ལྡན་པ་དང་ཡོད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མེད་དོ་ཞེས་ཕྱིན་ཅི་
― DTG137_Page_0133 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོག་ཏུ་བཟུང་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །སྨྲས་པ། འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་ཡང་བདག་དང་བདག་གི་མེད་པ་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པ་ཡང་རྟག་པ་དང་ཆད་པ་མེད་པ་ལ་རྟག་པ་དང་ཆད་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ལྟ་བས་ན་ལྟ་བ་ལྔ་ཆར་ཡང་ལོག་པའི་ལྟ་བ་ཡིན་པ་ལས་ཅིའི་ཕྱིར་མེད་པར་ལྟ་བ་འབའ་ཞིག་ལ་ལོག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བཏགས་པ་ལྟ་བ་གཞན་ལ་ལོག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་མི་བྱ། སྨྲས་པ། ཤིན་ཏུ་ལོག་པར་ལྟ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྡིག་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་འགའ་ཞིག་ལ་ལྟ་བ་འབའ་ཞིག་ལ་ལོག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྟ་བ་གཞན་ལ་ལོག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་མར་གྱི་དྲི་མི་ཞིམ་པ་དང་གདོལ་བུ་སྡིག་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །འདི་ལྟར་མར་ཀུན་ཀྱང་དྲི་མི་ཞིམ་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་གང་ལྷག་པར་དྲི་མི་ཞིམ་པ་དེ་ལ་མར་དྲི་མི་ཞིམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གདོལ་བུ་ཀུན་ཀྱང་སྡིག་པའི་ལས་ཅན་ཡིན་མོད་ཀྱི་གང་ལྷག་པར་གཞན་པས་གསད་གཅད་ལ་དགའ་བའི་གདོལ་བུ་ལ་གདོལ་བུ་སྡིག་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་དུ་ལྟ་བ་གཞན་ཡང་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི་དེ་དག་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་མེད་པར་སྐུར་པ་མི་འདེབས་ཤིང་དེ་ལས་ལྷག་པར་བདག་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཤིན་ཏུ་སྡིག་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་བས་ལྟ་བ་གཞན་ལ་ལོག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་མ་བཏགས་ཀྱི། ཐམས་ཅད་མེད་པར་ལྟ་བ་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་མེད་དོ་ཞེས་སྐུར་བའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པས་ཤིན་ཏུ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ལོག་པ་སྡིག་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བཏགས་སོ། །འདིའི་ལས་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་ཅིང་མི་དགེ་བའི་རྩ་བསྐྱེད་འཕེལ་བར་བྱེད་བའི་རྟེན་བྱེད་བ་སྟེ། ལོག་པར་ལྟ་བ་སྐྱེས་ན་སྔོན་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་ལ་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ལྟ་བ་བསྙེམས་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལྟ་བ་བསྙེམས་བ་གང་ཞེན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ལྟ་བ་བསྙེམས་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ། ལྟ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་དང༌། དེའི་གནས་ཕུང་པོ་
― DTG137_Page_0134 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ལ་མཆོག་དམ་པ་གཙོ་བོར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་སྟེ། གང་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ལྟ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གོང་གོང་དུ་བཤད་པའི་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྟེ་གསུམ་མོ། །དེའི་གནས་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་དམིགས་པ་ལས་འབྱུང་བས་ལྟ་བ་གསུམ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་དེའི་གནས་ཞེས་བྱའོ། །མཆོག་དང་དམ་པ་དང་གཙོ་བོའི་དོན་གསུམ་དོན་གཅིག་ཏུ་འདྲ་མོད་ཀྱི་གཅིག་གིས་གཅིག་བཤད་པ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མཆོག་ཅེ་ན། དམ་པའི་ཕྱིར་མཆོག་གོ །ཅི་ལྟར་དམ་པ་ཞེ་ན། གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དམ་པའོ་ཞེས་བཤད་པར་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ནི་འདི་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་འཛིན་པའོ། །དོན་དུ་ན་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་གསུམ་ལ་ལྟ་བ་འདི་དག་ནི་མཆོག་དམ་པའི་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སེམས་ངེས་པར་འཛིན་པ་དང༌། ལྟ་བ་དེ་དག་སྐྱེ་བའི་གནས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་མཆོག་དམ་པ་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ལ་ལྟ་བ་བསྙེམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྨོངས་པ་དང་བཅས་ཤིང་གཏི་མུག་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ནི་ལྟ་བ་ངན་པ་གསུམ་དང༌། དེའི་གནས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་མཆོག་དང་དམ་པར་འཛིན་པ་འབྱུང་གི །རྨོངས་པ་མེད་ཅིང་ཤེས་རབ་ཅན་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ངན་པ་དང༌། དེའི་གནས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་མཆོག་དང་དམ་པར་འཛིན་པ་མི་འབྱུང་བས་ལྟ་བ་བསྙེམས་པ་འདི་ཡང་གཏི་མུག་དང་ལྡན་པ་དང༌། མཆོག་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ལ་མཆོག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ལས་ཀྱང་ལྟ་བ་ངན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྟེན་བྱེད་པ་སྟེ། ལྟ་བ་ངན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང་ལོག་པའི་ལྟ་བ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་གཟུང་བས་དེ་མི་གཏོང་བར་བྱེད་པས་ན་ལྟ་བ་ངན་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པ་གང་
― DTG137_Page_0135 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་དང༌། དེའི་གནས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་དག་པ་དང་གྲོལ་བ་དང༌། འབྱུང་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་སྟེ། གང་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་བྱེད་པ་ལས་སླར་ལྡོག་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །མགོ་བྲེགས་པ་དང༌། སྒྲེན་མོར་འཕྱན་པ་ལ་སོགས་པའི་ལུས་ཀྱི་ཆ་ལུགས་འཛིན་པ་དང༌། ཁ་ཟས་གཅོད་པ་དང༌། བ་ལང་དང་ཁྱི་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ལམ་འཛིན་པ་ནི་བརྟུལ་ཞུགས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱང་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡིན་པས་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་དེའི་གནས་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་དང༌། དེའི་གནས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡིག་པ་བྱས་པའི་ལས་སྦྱོང་ཞིང་དག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འཛིན་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་དང་ཕུང་པོ་འདིས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་བཅིང་བ་ལས་གྲོལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་འཛིན་པ་ནི་གྲོལ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་དང་དེའི་གནས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདིས་འཁོར་བ་ལས་འབྱུང་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་འཛིན་པ་ནི་འབྱུང་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དུན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་དང༌། དེའི་གནས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་འཁོར་བ་ལས་འབྱུང་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐོབ་པོ་ཞེས་འཛིན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཏི་མུག་དང་ལྡན་ཞིང་རྨོངས་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཙམ་གྱིས་ཐར་བར་འགྱུར་ཞེས་འཛིན་པ་འབྱུང་གི་རྨོངས་པ་མེད་ཅིང་ཤེས་རབ་རྣམས་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཙམ་གྱིས་ཐར་པར་འགྱུར་ཞེས་འཛིན་པ་མི་འབྱུང་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པ་འདི་གཏི་མུག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །སྨྲས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་རབ་
― DTG137_Page_0136 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་གཞུང་ལས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བརྟེན་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་ཏེ་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པས། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ནི་དག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པ་ཞེས་བྱ། སྨྲས་པ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ནི་ཐར་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པ་ཞེས་མི་བྱའི། །འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བའམ། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བའམ་ལོག་པར་ལྟ་བས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ནི་ཐར་པའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་གྱི་བཅིངས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདིའི་ལས་ཀྱང་ལུས་ཤ་ཐང་ཆད་པའི་འབྲས་བུ་དོན་མེད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ལྟ་བ་ལོག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་བསྲུངས་ཀྱང་ཐར་པ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་བས་ན་ལུས་ཤ་ཐང་ཆད་པའི་འབྲས་བུ་དོན་མེད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྟ་བ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ལས་ལྟ་བ་དུ་ཞིག་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རང་བཞིན། ལྟ་བ་དུ་ཞིག་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་རང་བཞིན་ཞེ་ན། འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་དང་མཐར་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་ལས་རྟག་པར་ལྟ་བ་དང་ལྟ་བ་བསྙེམས་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པ་རྣམས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །ལོག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པ་ལས་ཆད་པར་ལྟ་བ་ནི་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །ཐེ་ཚོམ་གྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཐེ་ཚོམ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཐེ་ཚོམ་གྱི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ། བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གང་ཡིད་གཉིས་ཟ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདེན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའོ། །སོགས་བའི་སྒྲས་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུ་དང༌། དཀོན་མཆོག་ལ་སོགས་པ་བསྡུའོ། །ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་ནི་ལམ་ཁ་བྲག་དང་རྩྭའི་མི་ལ་བློ་གཉིས་སུ་འཇུག་པ་བཞིན་དུ་གང་བློ་གཉིས་སུ་འཇུག་པའོ། །དཔེར་ན་ལམ་ཁ་བྲག་ཏུ་འདུག་པ་ལས་མ་དུ་རའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པའི་ལམ་འདི་ཡིན་ནམ་འོན་ཏེ་འདི་མིན་ཞེས་བློ་ཡིད་གཉིས་སུ་འཇུག་པ་ཡིན་པ་དང༌། རྩྭའི་མི་ལ་འདི་ནི་རྩྭའི་མི་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མི་ཡང་དག་བ་ཡིན་ཞེས་
― DTG137_Page_0137 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིད་གཉིས་སུ་འཇུག་པ་བཞིན་དུ་ལས་དང་འབྲས་བུ་དང༌། བདེན་པ་དང་དཀོན་མཆོག་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་དག་ཡོད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བློ་གཉིས་སུ་འཇུག་པ་ཡིན་པ་དང༌། འོན་ཏེ་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་བློ་གཉིས་སུ་འཇུག་པ་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ལས་ཀྱང་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་མི་འཇུག་པའི་རྟེན་བྱེད་པ་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་ཡོད་ན་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་རྒྱུན་དུ་འཇུག་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་གི་རང་བཞིན་དང་ལས་བསྟན་ནས། ད་འདི་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་ལས་དུ་ཞིག་ནི་ཡོངས་སུ་བརྟག་བ་འབའ་ཞིག་ཡིན་ལ། དུ་ཞིག་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ཡང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་དག་གཞན་ལ་མཉན་ནས་འཕྲལ་དུ་བསམས་ཏེ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཁོར་བའི་ཐོག་མ་མེད་བ་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེས་ཡོད་པ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ལན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་ལས་ལྟ་བ་འོག་མ་གསུམ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ནི་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྟེ། དྲུག་པོ་དེ་དག་གི་ནང་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལྟ་བ་འོག་མ་གསུམ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལྟ་བ་ལྔ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་བསྙེམས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པ་དང་ལྔ་ལས་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་བསྙེམས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པ་གསུམ་ལ་ནི་ལྟ་བ་འོག་མ་གསུམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྟ་བ་དེ་གསུམ་ཡང་གཞན་ནས་གཙུག་ལག་མཉན་ནས་འཕྲལ་དུ་བསམས་པ་ལས་འབྱུང་བས་ན་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ལས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཐེ་ཚོམ་ཡང་གཞན་ལ་གཙུག་ལག་མཉན་ནས་འཕྲལ་དུ་བསམས་པ་ལས་འབྱུང་བས་ན་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྟ་བ་གསུམ་དང་ཐེ་ཚོམ་བཤད་པའི་ལྷག་མ་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་
― DTG137_Page_0138 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟ་བ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ལ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཡོད་ལ་ཡོངས་སུ་བརྟས་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པའི་འདོད་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། མ་རིགས་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། འཇིག་ཚེགས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་རྣམས་ནི། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ལས་གཙུག་ལག་ཐོས་ནས་འཕྲལ་དུ་བསམས་ནས་སྐྱེས་པའི་འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་རྣམས་ནི་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་པ་རྣམས་ནི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱང་རྫས་སུ་ཡོད་པར་འདོད་མོད་ཀྱི། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་སྨྲ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་ལྟ་བས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་གི་ཤས་ལས་འབྱུང་བས་ན་དེ་དག་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་ཡོད་ཀྱི་རྫས་སུ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཁྲོ་བའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཁྲོ་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཁྲོ་བའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་འཕྲལ་དུ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་གནས་ཏེ་གང་སེམས་ཀྱིས་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འཕྲལ་དུ་གནོད་པར་བྱེད་པ་བཟུང་བས་ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་གནོད་པ་བྱས་པ་དགག་པ་སྟེ། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཉིད་ན་གནོད་པར་བྱས་པ་ལ་བྱའོ། །གནོད་པར་བྱེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་བས་མི་དབེན་པ་དང་མི་བདེ་བ་ཞེས་བྱས་པའོ། །གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནོད་པར་བྱས་པ་དང༌། ཕྲད་པར་བྱས་པའོ། །གང་སེམས་ཀྱིས་གནོད་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པས་འཕྲལ་དུ་གནོད་པར་བྱས་པ་དང་ཕྲད་ནས་སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་བ་ལ་གང་སེམས་ཀྱིས་གནོད་པར་བྱ་བར་སེམས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཁྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཀྱིས་གནོད་པར་བྱེད་པ་སྨོས་པས་ལུས་ཀྱིས་གནོད་པར་བྱེད་པ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ཀྱིས་གནོད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཁྲོ་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་བས་ན་དེ་ལ་ཁྲོ་བ་ཞེས་མི་བྱའོ། །ཁྲོ་བ་འདི་ཡང་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཤས་
― DTG137_Page_0139 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་འབྱུང་བས་ན་བཏགས་པར་ཡོད་ཀྱི་རྫས་སུ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་ལས་ནི་དབྱིག་པས་རྡེག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ཏེ། ཁྲོ་བ་བྱུང་ནས་སེམས་ཅན་ལ་བརྡེག་པ་དང་བཅིང་བ་ལ་སོགས་པ་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ།། ཁོན་དུ་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཁོན་དུ་འཛིན་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཁོན་དུ་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་མདུད་པར་འཛིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དང་པོར་མི་དབེན་པའམ་གནོད་པར་བྱས་པ་དང་ཕྲད་དོ། །དེ་ནས་ཁྲོས་སོ། །དེ་ནས་ཁྲོ་བའི་འོག་ཏུ་འདིས་བདག་ལ་གནོད་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་བྱས་པས་ལན་མ་ལོན་བར་དུ་མི་གཏོང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་ཞེ་སྡང་གི་བསམ་པ་རྒྱུན་དུ་སེམས་ལ་འཇོག་ཅིང་མདུད་པར་འཛིན་པ་མི་གཏོང་བ་ནི་ཁོན་དུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་འདིས་བདག་ལ་གནོད་པ་སྔོན་བྱས། ད་ལྟར་བྱེད། ཕྱིས་བྱེད་པར་འགྱུར། འདིས་བདག་གི་མཛའ་བོ་ལ་གནོད་པ་སྔོན་བྱས། ད་ལྟར་བྱེད། ཕྱིས་བྱེད་པར་འགྱུར། འདིས་བདག་གི་དགྲ་ལ་སྔོན་ཕན་བཏགས། ད་ལྟར་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད། ཕྱིས་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པས་འདི་ལ་གནོད་པར་མི་བྱ་བར་མི་གཏོང་ངོ་སྙམ་དུ་ཞེ་སྡང་གི་བསམ་པ་རྒྱུན་དུ་མི་གཏོང་བ་ནི་ཁོན་དུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཡང་ཞེ་སྡང་གི་ཤས་ལས་བྱུང་བས་ན་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི་བཏགས་པར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདིའི་ལས་ཀྱང་མི་བཟོད་པར་བྱེད་བའི་རྟེན་བྱེད་པ་སྟེ། གནོད་པར་བྱེད་པས་ཇི་བྱས་ཀྱང་མི་བཟོད་ཅིང་ཕྱིས་དེ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པར་འདོད་པས་ན་དེའི་ལས་ནི་མི་བཟོད་པའི་རྟེན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཆབ་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཆབ་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། འཆབ་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་བདག་གི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་མཁྱུད་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཁ་ན་མཐོ་བ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡིག་པའི་ལས་བྱས་པའོ། །མཁན་པོའམ་སློབ་དཔོན་ལ་སོགས་པས་གླེང་བའོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལ་སོགས་པའི་དབང་དུ་མི་འགྲོ་ཞིང༌། འཇིགས་པའི་ཕྱིར་སྨྲ་བ་ཡིན་པ་ལ་འདིས་སྡིག་པ་མ་བཤགས་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་
― DTG137_Page_0140 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེ་ལ་ཕན་པར་འདོད་པ་དེས་མང་པོའི་མདུན་དུ་མི་གླེང་པར་སྐབས་སུ་བབ་པར་བྱས་ནས། ཁྱོད་ཀྱི་སྡིག་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་བྱས་ཀྱི་ཤོགས་ཤིག་ཅེས་བྱས་པ་དང་སྡིག་པ་མ་བཤགས་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བར་མི་ཤེས་པའི་གཏི་མུག་གི་དབང་དུ་སོང་ནས་བདག་གིས་སྡིག་པ་མ་བྱས་སོ་ཞེས་ནས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བྱས་པ་མ་ཁྱུད་ཅིང་བསྙོན་པ་ནི་འཆབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཡང་གཏི་མུག་གི་ཤས་ལས་བྱུང་བས་ན་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི་བཏགས་བར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདིའི་ལས་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་བྱེད་དེ། འགྱོད་པ་དང་མི་བདེ་བར་གནས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་གང་གིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མཁྱུད་པ་དེ་ལ་འགྱོད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །འགྱོད་པ་སྐྱེས་ནས་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མི་བདེ་བར་གནས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །འཚིག་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཚིག་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། འཚིག་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། ཚིག་བརླང་པོ་ཞེར་འདེབས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཚིག་བརླང་པོ་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་པའི་ཚིག་ལ་བྱ་སྟེ། ཚིག་གང་སྨྲས་ན་སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་གནད་དུ་འཕེན་ཅིང་ཡིད་མི་བདེ་བར་འགྱུར་བའི་ཚིག་རྩུབ་པོ་ལ་ཚིག་བརླང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དཔེར་ན་སྤྲུལ་གདུག་པས་ཟོས་ན་ལུས་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་དང་པོ་གཞན་གྱིས་གནོད་པ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་དོ། །དེ་ནས་ཁྲོས་སོ། །དེ་ནས་ཁོན་དུ་བཟུང་ངོ༌། །དེ་ནས་རིགས་དང་རུས་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པའི་ཚིག་རྩུབ་པོས་གཞན་གྱི་ཞེར་འདེབས་ཤིང་གཞན་གྱི་ཡིད་མི་བདེ་བ་སྐྱེད་པ་ནི་འཚིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཡང་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཤས་ལས་བྱུང་བས་ན་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི་བཏགས་པར་ཡོད་པར་ཟད་དོ། །འདིའི་ལས་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་བྱེད་དེ། ཚིག་ངན་པ་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། མི་བདེ་བར་གནས་པར་བྱེད་པའོ། །ཚིག་ངན་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་རུས་དང་རིགས་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པའི་ཚིག་རྩུབ་པོ་འབྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །མི་བདེ་བར་གནས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཚིག་གདུག་བར་སྨྲ་བའི་གང་ཟག་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་པའི་གང་ཟག་གཞན་དག་ཀྱང་མི་བདེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྲག་དོག་གི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཕྲག་དོག་
― DTG137_Page_0141 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཕྲག་དོག་གི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། ཕ་རོལ་པོའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་སེམས་ཁྱད་པར་འཁྲུགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཕ་རོལ་པོའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་གཞན་གྱི་འབྱོར་པ་ལ་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་གཞན་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པའི་རྙེད་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པའི་བཀུར་སྟི་དང་ལྡན་པ་དང༌། རིགས་མཐོ་བ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའོ། །སེམས་ཁྱད་པར་འཁྲུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེ་སྡང་གི་ཤས་ཀྱིས་སེམས་མི་བཟོད་པར་གྱུར་པ་སྟེ། ཕ་རོལ་པོ་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང༌། རིགས་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་མཐོང་བ་དང་དེ་ལ་མི་དགའ་ཞིང་སེམས་འཁྲུག་ལ་མི་བཟོད་པ་ནི་ཕྲག་དོག་ཅེས་བྱའོ། །འདི་ཡང་ཞེ་སྡང་གི་ཤས་ལས་བྱུང་བས་ན་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི་བཏགས་པར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་ལས་ནི་མི་བདེ་བར་གནས་པའི་རྟེན་བྱེད་པ་སྟེ། ཕྲག་དོག་དང་ལྡན་པ་ནི་གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་ཡོད་པར་མཐོང་བ་དང༌། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་བདག་གི་སེམས་མི་བདེ་ཞིང་འཁྲུག་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེར་སྣའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེར་སྣ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། སེར་སྣའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་སྦྱིན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདག་གིར་བྱས་པའི་དངོས་པོ་ཆོས་དང་ཟང་ཞིང་ལ་སོགས་པས་མཆོད་པ་དང༌། ཕན་གདགས་པར་འདོད་པས་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་ལ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་བྱེད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་གིར་བྱས་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དབང་བའམ་བདག་ལ་བྱ་བའི་དངོས་པོའོ། །ཆོས་ནི་གསུང་རབ་ཀྱི་དོན་དང་ཚིག་འཆད་པ་ལ་མཁས་པའོ། །ཟང་ཟིང་ནི་ལྷུང་བཟེད་དང་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་བྱད་དོ། །མཆོད་རྟེན་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་མཆོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གཏོང་ངོ༌། །ཕོངས་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཕན་འདོགས་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གཏོང་ངོ༌། །དགེ་འདུན་ལ་ནི་མཆོད་པ་དང་ཕན་གདགས་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གཏོང་ངོ༌། །ཡེ་ཕོངས་པ་དང་དགེ་
― DTG137_Page_0142 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདུན་ལ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ནི་འདོད་པ་ལ་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་འཕགས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ནི་མི་འདོད་པ་ལ་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེར་སྣ་ཡོད་ན་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གཞན་ལ་གཏོང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་མི་བྱེད་ཅིང་མེད་པར་འགྱུར་བས་ན་སེར་སྣ་ནི་སྦྱིན་པ་དང་མི་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཀྱི་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་པས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཤས་ཀྱིས་ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་ལ་སོགས་པ་འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་དང༌། དངོས་པོ་གང་མི་མཁོ་བ་དང་ངན་པ་ཡང་གཞན་ལ་གཏོང་མི་ཕོད་ཅིང་ཟང་ཟིང་རྣམས་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ལ་ནི་སེར་སྣ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཡང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཤས་ལས་འབྱུང་བས་ན་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི་བཏགས་པར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་ལན་ནི་ཆོག་མི་ཤེས་པའི་རྟེན་བྱེད་པ་སྟེ། སེར་སྣ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་ཟང་ཟིང་རྣམས་སྡུད་པ་ལ་ཆོག་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྱུའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །སྒྱུ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། སྒྱུའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། ཕ་རོལ་པོ་སླུ་བ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་སྟོན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདག་གང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་ལྡན་མཁས་པ་མ་ཡིན་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་འདྲ་བའམ་མཁས་པ་དང་འདྲ་བར་གཞན་ལ་སྟོན་ཅིང་སྒྲོགས་པ་ནི་གཞན་ལ་སླུ་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་ལྡན་པ་འདྲ་བར་བསྟན་ན་གཞན་གྱིས་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་མི་སྟེར་དུ་དོགས་ནས་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་པས་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་པའི་རྒྱུས་བདག་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་ལྡན་པར་གནས་པ་ཡིན་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་འདྲ་བར་གནས་པར་དོན་གཞན་དུ་སྟོན་ཅིང་སྒྲོགས་པ་དང༌། བདག་མཁས་པ་མ་ཡིན་ཡང་མཁས་པ་འདྲ་བར་ཡང་དག་པར་དོན་མ་ཡིན་བ་སྟོན་ཅིང་སྒྲོགས་པ་ནི་སྒྱུ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་གི་ཤས་ཀྱིས་ཡོན་ཏན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཀྱང་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་སྟོན་ཅིང་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པས་འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་གི་ཤས་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི་བཏགས་པར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདིའི་ལས་ནི་ལོག་པར་འཚོ་བའི་རྟེན་བྱེད་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་མེད་ཀྱང་ལུས་དང་ངག་གི་སྒོ་ནས་ཡོན་ཏན་ཅན་འདྲ་བར་
― DTG137_Page_0143 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚུལ་བཅོས་ནས་ཆོས་གོས་དང་མལ་སྟན་ལ་སོགས་པ་གཡོ་སྒྱུས་བཙལ་བ་ལ་སྤྱོད་པར་བྱེད་པས་ན་ལོག་པར་འཚོ་བའི་རྟེན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཡོའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཡོ་གང་ཞེན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། གཡོའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། བདག་གི་ཉེས་པ་འཆབ་པའི་ཐབས་གཟུང་བ་སྟེ། སེམས་གྱ་གྱུ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་བྱས་པ་ནི་བདག་གི་ཉེས་པའོ། །བདག་གི་ཉེས་པ་འཆབ་པ་ནི་བདག་གི་ཉེས་པ་མཁྱུད་པའམ་སྦེད་པའོ། །ཚུལ་ཅིས་ཉེས་པ་བཅབས་ཤེ་ན། ཐབས་གཟུང་བ་སྟེ། ཐབས་ཀྱིས་གཟུང་བས་ཉེས་པ་འཆབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐབས་གཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་མགོ་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེའང་གཞན་དག་གིས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཉེས་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་མ་བྱས་སམ་ཞེས་དྲིས་ན། བདག་མ་དུ་རའི་གྲོང་ཁྱེར་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏམ་གཞན་ནས་གཞན་དུ་སྐྱོང་ཞིང་གཏམ་རླུང་སྐུར་བར་བྱེད་པའམ། སྨྲ་ན་མི་གསལ་བར་ཉེས་པ་བྱས་སམ་མ་བྱས་གཏོལ་མེད་ཅིང་ཅི་སྨྲས་གཏོལ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ནི་གཡོ་ཞེས་བྱའོ། །གཡོ་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་རྣམས་དྲང་པོར་མི་སེམས་ཤིང་དྲང་པོར་མི་སྨྲ་བས་ན་སེམས་གྱ་གྱུ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཡང་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་པ་དང་ཉེས་པ་བཅབས་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བར་མི་ཤེས་པའི་གཏི་མུག་གི་དབང་གིས་འབྱུང་བས་ན་འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་གི་ཤས་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི་བཏགས་པར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་ལས་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་ལུང་བསྒོ་བ་འཐོབ་པའི་བགེགས་བྱེད་པ་སྟེ། སུ་ཉེས་པ་འཆབ་བའི་གཡོ་དང་ཆགས་པ་དེ་ལ་མཁན་པོ་དང་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཡང་དག་པའི་ལུང་བསྒོ་བར་མི་བྱེད་ཅིང་སྔར་ལུང་བསྒོ་བ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱང་གཡོ་ཡོད་པས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ལོག་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ལུང་བསྒོ་བ་ཐོབ་པའི་བགེགས་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྨྲས་པ། འཆབ་པ་ཡང་བདག་གི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་འཆབ་པ་ཡིན་ལ་གཡོ་ཡང་རང་གི་ཉེས་པ་འཆབ་པའི་ཐབས་འཛིན་པ་ཡིན་བས་དེ་གཉི་ག་ཉེས་པ་འཆབ་པ་བྱེད་པར་
― DTG137_Page_0144 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟད་ན་ཁྱད་པར་ཇི་ཡོད། སྨྲས་པ། འཆབ་པ་ནི་བདག་གིས་ཉེས་པ་མ་བྱས་སོ་ཞེས་དངོས་སུ་གསལ་བར་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མཁྱུད་པར་བྱེད་ཀྱི་གཡོ་ནི་དངོས་སུ་མ་བྱས་སོ་ཞེས་གསལ་བར་མི་སྨྲ་བའི་ཐབས་ཀྱིས་མ་བྱས་པ་འདྲ་བར་ཉེས་པ་མཁྱུད་པར་བྱེད་པས་ན་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ། །རྒྱགས་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱགས་པ་གང་ཞེན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། རྒྱགས་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། བདག་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཆགས་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདག་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་བདག་ལ་ཡོད་པ་འབྱོར་པ་ལ་བྱ་སྟེ། རིགས་ཆེན་པོ་དང༌། ལུས་ནད་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་མཛེས་པ་དང༌། ལང་ཚོ་དར་ལ་བབ་པ་དང༌། སྟོབས་ཆེ་བ་དང༌། དབང་དང༌། ཕྱུག་པ་དང༌། བློ་དང༌། ཡིད་རྣོ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་པས་ཁྱད་ཞུགས་པར་འཕགས་ཤིང་ཕུལ་དུ་བྱུང་པ་ལ་ནི་བདག་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མིང་གིས་སྨོས་པའི་བདག་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཞེན་ནས་གཏོང་མི་ཕོད་པ་ནི་ཆགས་པ་སྟེ། ཆགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆགས་པ་དེས་རྒྱུ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མགུ་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་སམ་རློམ་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་སམ་ཡིད་བདེ་བའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདག་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཆགས་ཤིང་རློམ་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཀྱིས་སེམས་རང་དབང་མེད་པར་བྱས་ནས། ལོངས་སྤྱོད་ཚོགས་པ་འབའ་ཞིག་ལ་སེམས་འཛིན་ཅིང་མི་གཏོང་གི་དགེ་བའི་སེམས་འཇུག་པའི་དབང་མེད་པར་བྱས་པ་ནི་རྒྱགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཡང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཤས་ལས་བྱུང་བས་ན་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི་བཏགས་པར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདིའི་ལས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ཏེ། རྒྱགས་པའི་རྒྱུས་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་འཚེ་བའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་འཚེ་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། རྣམ་པར་འཚེ་བའི་རང་
― DTG137_Page_0145 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་ཐོ་འཚམས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ལ་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བཅིང་བ་དང༌། བརྡེག་པ་དང༌། བསྡིགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གནོད་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཐོ་འཚམས་ཤིང་མི་བདེ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ལ་རྣམ་པར་འཚེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་འཚེ་བ་དེ་ཡང་མིང་དུ་ན་བརྩེ་བ་མེད་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་མེད་པ་དང་བཟོད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་གསུམ་ནི་རྣམ་པར་འཚེ་བའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སོ། །ཡང་ན་བདག་ཉིད་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བཅིང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་བྱེད་པ་ནི་བརྩེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་དག་ལ་སེམས་ཅན་དག་བཅིང་དུ་བཅུག་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་ནི་སྙིང་རྗེ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་དག་སེམས་ཅན་ལ་བཅིང་བའི་ལས་བྱེད་པ་མཐོང་ན་དགའ་ཞིང་དེ་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ནི་བཟོད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཡང་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཤས་ལས་བྱུང་བས་ན་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི་བཏགས་པར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདིའི་ལས་ནི་སེམས་ཅན་ལ་སེམས་རྩུབ་པར་བྱེད་ཅིང་བཅིང་བ་དང་རྡེག་པ་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་འཚེ་བའི་ལས་ཅན་ནོ། །ངོ་ཆ་མི་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ངོ་ཚ་མི་བྱེད་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ངོ་ཚ་མི་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་དང༌། མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་བདག་ལ་ངོ་མི་ཚའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨད་པ་ཡིན་པས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ངན་པ་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པ་བཤད་ན་ངོ་ཚ་མི་ཤེས་པས་མཇལ་བརྔ་ཕྲད་སླ་བར་འགྱུར་བས་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ཇེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་བདག་ནི་ཆོ་རིགས་འདི་ལྟ་བུ་ལས་བྱུང་སྟེ། ཤེས་རབ་དང་ཡོན་ཏན་འདི་ལྟ་བུ་དག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པས་ལས་ངན་པ་འདི་འདྲ་བ་བདག་གིས་བྱ་བར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བདག་ལ་བལྟས་ཏེ། སྡིག་པའི་ལས་ལ་བག་བྱེད་ཅིང་བདག་མེད་པར་མི་འཇུག་པ་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་ཆོ་རིགས་འདི་ལྟ་བུ་ལས་བྱུང་བ་ཤེས་པ་དང་ཡོན་ཏན་འདི་ལྟ་བུ་དང་
― DTG137_Page_0146 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་བས་ལས་ངན་པ་འདི་འདྲ་བ་བདག་གིས་སྤྱད་པའི་ཆ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་ཀྱང་བདག་གིས་བདག་ཁྲེལ་བ་མེད་དེ་སྡིག་པའི་ལས་ལ་འཛེམ་པ་མེད་པར་སྤྱད་པ་ནི་ངོ་ཚ་མི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་ཤས་ལས་བྱུང་བས་ན་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི་བཏགས་པར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གཉིས་དུས་གཅིག་ཏུ་འབྱུང་མི་སྲིད་པས་ཡང་ན་ནི་གཏི་མུག་དང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་ངོ་ཚ་མི་ཤེས་པ་འབྱུང་སྟེ། གང་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་འཛེམ་པ་མེད་པར་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ནའོ། །ཡང་ན་ནི་གཏི་མུག་དང་ཞེ་སྡང་གི་དབང་གིས་ངོ་ཚ་མི་ཤེས་པ་འབྱུང་སྟེ། ནམ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ལ་འཛེམ་པ་མེད་པར་ཞུགས་པའི་ཚེ་ནའོ། །འདིའི་ལས་ཀྱང་ཉོན་མངས་པ་དྲུག་དང་གཡོ་དང་སྒྱུ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའམ་གྲོགས་བྱེད་པའོ། །ཁྲེལ་མེད་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཁྲེལ་མེད་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཁྲེལ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དང༌། མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་གཞན་ལ་མི་འཛེམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཁྲེལ་ཡོད་པ་སྔར་བསྟན་ན་ཁྲེལ་མེད་པ་མཇལ་ཆུང་སླ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཁྲེལ་ཡོད་པ་ཇེ་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་ངན་པ་འདི་དག་བྱས་ན་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་འཕྱ་བ་དང་བརྡེག་པ་དང་བཅིང་བ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་པས་དཔྱས་པ་དང་བཅིང་བ་དང༌། གནོད་པ་བྱས་པར་དོགས་ནས་སྡིག་པའི་ལས་ལ་མི་འཇུག་ཅིང་འཛེམ་པ་ནི་ཁྲེལ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྡིག་པའི་ལས་འདི་དག་བྱས་ན་འཇིག་རྟེན་པས་དཔྱས་པ་དང་བཅིང་བ་དང་བརྡེག་པ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་བར་ཤེས་ཀྱང་གཞན་གྱིས་དཔྱས་པ་དང༌། གནོད་པ་བྱས་པ་ལ་འཛེམ་པ་མེད་པར་སྡིག་པའི་ལས་ལ་འཇུག་པ་ནི་ཁྲེལ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཡང་ངོ་ཚ་མི་ཤེས་པ་དང་འདྲ་བར་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་ཤས་ལས་བྱུང་བས་ན་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི་བཏགས་པར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདིའི་ལས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་གྲོགས་སམ་རྒྱུ་བྱེད་པའོ། །རྨུགས་པའི་རང་བཞིན་
― DTG137_Page_0147 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྨུགས་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། རྨུགས་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བ་སྟེ་བློང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ཚེ་དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་སེམས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་མི་ནུས་ཤིང་དམིགས་པར་བྱ་བ་སེམས་ལ་གསལ་བར་འཇོག་མི་ནུས་པ་ནི་སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བའི་དོན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བློང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། པགས་པ་བངས་ན་ལྔར་བར་འགྱུར་བ་དང་འདྲ་བར་སེམས་བླུན་པའམ་སེམས་སླུ་བའམ་སེམས་མི་གསལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་བློང་བ་སྟེ། སེམས་མི་གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ལ་རྨུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཡང་གཏི་མུག་གི་ཤས་ལས་བྱུང་བས་ན་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི་བཏགས་པར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདིའི་ལས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བའི་གྲོགས་བྱེད་པའོ། །རྒོད་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒོད་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། རྒོད་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། སེམས་མ་ཞི་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་སེམས་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞི་གནས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྩེ་གཅིག་པ་ལ་བྱ་སྟེ། གང་སེམས་གཡེངས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྩེ་གཅིག་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་སེམས་མ་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་རྒྱུ་བྱས་ནས་སྔོན་བགད་པ་དང༌། རྩེད་མོ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་ཏེ། དེར་སེམས་འཕྲོས་ནས་སེམས་ཡེང་ཡེང་པོར་མ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པ་ལ་རྒོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཡང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཤས་ལས་བྱུང་བས་ན་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི། བཏགས་པར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདིའི་ལས་ནི་ཞི་གནས་དང་མི་མཐུན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། སེམས་རྒོད་པ་མ་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་བྱུང་ནས་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མེད་པར་འགྱུར་བས་ན་ཞི་གནས་དང་མི་མཐུན་པའི་རྟེན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མ་དད་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མ་དད་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། མ་དད་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ་ལས་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། བདེན་པ་དང༌།
― DTG137_Page_0148 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཀོན་མཆོག་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་ཤིང་སེམས་མ་དད་པ་སྟེ། དད་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་ལས་ནི་བསོད་ནམས་དང༌། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་བ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་གསུམ་མོ། །འབྲས་བུ་ནི་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་སྟེ་གཉིས་སོ། །བདེན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་བཞིའོ། །དཀོན་མཆོག་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་ལས་དང་འབྲས་བུ་དང་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་ཡིད་མི་ཆེས་བ་དང༌། དཀོན་མཆོག་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་སེམས་དང་བ་མེད་པ་ནི་མ་དད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུ་དང་བདེན་པ་དཀོན་མཆོག་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་སེམས་དང་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བར་ནུས། འཕགས་པའི་ལམ་ནི་བསྒྲུབ་པར་ནུས་པ་ལ་གང་འདོད་པ་སྐྱེ་བ་ནི་དད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མ་དང་པ་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུ་དང༌། བདེན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་མེད་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་སེམས་དང་བ་མེད། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ལ་འདོད་པ་མེད་པས་ན་མ་དད་པ་ནི་དད་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཡང་གཏི་མུག་གི་ཤས་ལས་བྱུང་བས་ན་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི། བཏགས་པར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་ལས་ནི་ལེ་ལོའི་རྟེན་བྱེད་པ་སྟེ། མ་དད་པ་ཡོད་པ་ན་མ་དད་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་མཉན་པ་དང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་བྱེད་མི་འདོད་པས་ལེ་ལོའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །ལེ་ལོའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ལེ་ལོ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ལེ་ལོའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། དགེ་བ་ལ་སེམས་མི་སྤྲོ་བ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཉལ་བའི་བདེ་བ་དང་འཕྲེས་པའི་བདེ་བ་ལ་ཆགས་ནས་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་མཉན་པ་དང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བ་བྱ་བ་ལ་སེམས་མི་སྤྲོ་ཞིང་དགེ་བའི་ལས་ལ་སེམས་འཇུག་པར་མི་འདོད་པ་ནི་ལེ་ལོ་ཞེས་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དགེ་བའི་ལས་སྤྱད་པ་ལ་སེམས་སྤྲོ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་
― DTG137_Page_0149 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལེ་ལོ་ནི་དགེ་བའི་ལས་བྱ་བ་ལ་སེམས་སྤྲོ་བ་མེད་པས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །འདི་ཡང་གཏི་མུག་གི་ཤས་ལས་བྱུང་བས་ན་རྫས་སུ་བཏགས་སུ་མེད་ཀྱི་བཏགས་པར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདིའི་ལས་ཀྱང་དགེ་བའི་ཕྱོགས་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལ་བགེགས་བྱེད་པའོ། །བག་མེད་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བག་མེད་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། བག་མེད་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། ལེ་ལོ་གང་ཡིན་པ་དག་གིས་ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་མི་བསྲུང་བ་དང༌། དགེ་བ་ལ་མི་བསྒོམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། ལེ་ལོ་སྟེ། ཆོས་འདི་བཞིའི་དབང་དུ་བྱས་སམ་ཆོས་དེ་བཞི་ལ་གནས་ཤིང་བརྟེན་ནས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སེམས་ཞུགས་པ་ལས་ནི་མི་སྲུང་མི་གློན། དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ནི་སྒོམ་པར་མི་བྱེད་པ་ལ་བག་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དང་ལེ་ལོ་སྟེ། ཆོས་འདི་བཞིའི་ཤས་ལས་བྱུང་བས་ན་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི། བཏགས་པར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདིའི་ལས་ནི་མི་དགེ་བ་འཕེལ་བ་དང་དགེ་བ་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ཏེ། མི་དགེ་བ་ལ་སེམས་ཞུགས་པ་ལས་མ་བསྲུངས་པས་ནི་མི་དགེ་བ་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །དྲན་པ་ཉམས་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དྲན་པ་ཉམས་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། དྲན་པ་ཉམས་བའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། དྲན་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཏེ། དགེ་བ་ལ་སེམས་མི་གསལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དྲན་པ་གང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་པའི་དྲན་པ་ལ་ནི། དྲན་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་དགེ་བའི་སེམས་མི་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་སྦྲང་རྩི་དང་ཁར་ཟབ་ལས་གོམས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱང་ཏིག་ཏ་ལ་སོགས་པའི་ཁ་ཟས་རྫས་ཟ་བར་མི་ནུས་པ་དེ་བཞིན་དུ། དྲན་པ་གང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་པས་འདོད་
― DTG137_Page_0150 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་བུད་མེད་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་སེམས་ལ་དྲན་གྱི་དགེ་བ་སེམས་ལ་མི་གསལ་ཏེ། ཡང་དག་བའི་གདམས་ངག་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་སེམས་མི་དྲན་ཏེ། བརྗེད་པར་གྱུར་པ་ལ་ནི་དྲན་པ་ཉམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཡང་གཏི་མུག་གི་ཤས་ལས་བྱུང་བས་ན་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི་བཏགས་པར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདིའི་ལས་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ཏེ། དྲན་པ་ཉམས་པ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པའི་ཡུལ་བུད་མེད་ལ་སོགས་པ་འབའ་ཞིག་ལ་སེམས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་གཡེང་བ་གང་ཞེན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། རྣམ་པར་གཡེང་བའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་དབང་གི་ཤས་ཀྱི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་པོ་དགལ་གང་སེམས་ཡེང་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ནི་གཟུགས་དང་སྒྲ་དང༌། དྲི་དང་རོ་དང་རེག་གོ །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་ཤས་ཀྱིས་རྒྱུ་བྱས་ནས་གང་སེམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་དམིགས་པའི་ཚེའམ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་སེམས་ལ་སེམས་པའི་ཚེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདོད་པ་ལྔའི་ཡུལ་ལ་སེམས་འཕྲོས་པའམ་སེམས་ཡེང་བར་སོང་བ་ལ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེའང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་ཤས་ལས་བྱུང་བས་ན་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི་བཏགས་པར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དུས་གཅིག་ཏུ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཡང་ན་ནི་འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་གི་དབང་གིས་གཡེང་བ་འབྱུང༌། ཡང་ན་ནི་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གིས་གཡེང་བ་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །འདིའི་ལས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ཏེ། འདོད་པ་ལྔའི་ཡོན་ཏན་ལ་སེམས་ལ་སེམས་གཡེངས་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ཁམས་གསུམ་གྱི་འདོད་ཆགས་སྤང་བར་བྱ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་ཅིང་བགེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་དག་ལས་ནི་གཡེང་བ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་བཤད་དོ། །གཡེང་བ་རྣམ་པ་དྲུག་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་གཡེང་བ་དང༌། ཕྱི་རོལ་དུ་གཡེང་བ་དང༌། ནང་དུ་གཡེང་བ་དང༌། མཚན་མའི་གཡེང་བ་དང༌།
― DTG137_Page_0151 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་ངན་ལེན་གྱི་གཡེང་བ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་གཡེང་བ་དང༌། དེ་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔའི་ཚོགས་ལ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་གཡེང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ནང་དུ་རྩེ་གཅིག་པར་འཇོག་མི་ནུས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པའི་ཚེ་འདོད་པ་ལྔའི་ཡོན་ཏན་ལ་སེམས་འཕྲོས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་དུ་གཡེང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་པའི་ཚེ་སེམས་རྨུགས་པ་དང་རྒོད་པའི་དབང་དུ་བཏང་བ་ནི་ནང་དུ་གཡེང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་བསྒོམས་ན་གཞན་དག་གིས་བདག་ལ་ཡོན་ཏན་ཅན་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་འཛིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དགེ་བ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་མཚན་མའི་གཡེང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པའི་ཚེ་བདག་དང་བདག་གིར་རྟོག་པ་འབྱུང་བ་ནི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་གཡེང་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྔར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཅིག་བསྒོམས་བསྒོམས་པ་ལས་དེའི་འོག་ཏུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་གཡེང་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདིར་གཡེང་བ་དྲུག་ལས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཡེང་བ་འབའ་ཞིག་བཤད་མོད་ཀྱི། གཡེང་བ་གཞན་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བཞིན་མེད་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། ཉོན་མོངས་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་རྒྱུ་བ་རྣམས་ལ་དབང་མེད་པར་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཤེས་རབ་གང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་ཤིང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་ཅིང་ཉོན་མོངས་པ་དང་འདྲེས་པའི་ཤེས་རབ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་བས་ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་འགྲོ་འདུག་ལྡང་ཉལ་དང༌། ངག་གི་སྤྱོད་པ་སྨྲ་བ་དང་མི་སྨྲ་བར་བྱ་བ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བསམ་པ་དང་མི་བསམ་པར་བྱ་བ་རྣམས་ལ་བདག་ད་ལྟར་འདི་བྱེད་ཅིང་འདུག་གོ་ཞེས་མི་ཤེས་པ་དང༌། བྱ་བ་དང་མི་བྱ་བའི་དམིགས་མི་ཤེས་པན་ཤེས་བཞིན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཡང་གཏི་མུག་གི་ཤས་ལས་བྱུང་བས་ན་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི་བཏགས་པར་
― DTG137_Page_0152 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདིའི་ལས་ཀྱང་ཉེས་པ་འབྱུང་བའི་རྟེན་བྱེད་པ་སྟེ། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བྱ་བ་དང་མི་བྱ་བ་མི་ཤེས་བས་རྟག་ཏུ་སྐྱོན་དང་ལྟུང་བ་ཤ་སྟག་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །བཞི་ནི་གཞན་དུ་ཡང་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་འགྱོད་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འགྱོད་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། འགྱོད་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་ཡིད་ལ་གཅགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་དགེ་བ་བྱས་པ་མཚར་བྱས་ཤེའམ། མ་ལེགས་པ་ཞེས་བྱས་སོ་ཞེས་ཕྱིས་ཡིད་ལ་གདུང་ཞིང་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བ་བྱས་པ་མཚར་བྱས་སོ་ཞེའམ། མ་ལེགས་པ་ནི་བྱས་སོ་ཞེས་ཕྱིས་མི་དགའ་ཞིང་ཡིད་ལ་གཅགས་པའམ། བཙེམ་དྲུབ་ལ་སོགས་པའི་ལས་བྱས་པ་མཚར་བྱས་ཤེའམ་མ་བྱས་པ་མཚར་བྱས་སོ་ཞེས་ཕྱིས་ཡིད་ལ་གདུང་ཞིང་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་ལ་འགྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འགྱོད་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བ་བྱས་པ་ལ་དགེ་བ་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་ཞིག་བྱས་སོ་ཞེའམ། ཉེས་པ་ཞིག་བྱས་ཞེས་འགྱོད་པ་ནི་འགྱོད་པ་མི་དགེ་བའོ། །ཡང་ན་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་དགེ་བ་མ་བྱས་པར་མ་ལེགས་པ་ཞིག་བྱས་སོ་ཞེས་འགྱོད་པ་ནི་འགྱོད་པ་མི་དགེ་བའོ། །སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་བྱས་པ་ཉེས་པ་ཞིག་བྱས་སོ་ཞེའམ། མ་ལེགས་པ་ཞིག་བྱས་སོ་ཞེས་འགྱོད་པ་ནི་འགྱོད་པ་དགེ་བའོ། །ཡང་ན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་མ་བྱས་པ་མ་ལེགས་པ་ཞིག་བྱས་སོ་ཞེས་འགྱོད་པ་དེ་དག་ནི་འགྱོད་པ་དགེ་བའོ། །བཙེམ་དྲུབ་ལ་སོགས་པའི་ལས་མ་བྱས་པ་མཚར་བྱས་ཤེའམ་དེ་དག་བྱས་པ་ཉེས་པ་ཞིག་བྱས་སོ་ཞེས་འགྱོད་པ་ནི་འགྱོད་པ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །འགྱོད་པ་གསུམ་ལས་འགྱོད་པ་མི་དགེ་བ་དང༌། འགྱོད་པ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གཉིས་ནི་གཏི་མུག་གི་ཤས་ལས་བྱུང་བ་འགྱོད་པ་དེ་དག་ནི་གཏི་མུག་མེད་པའི་ཤས་ལས་བྱུང་བས་ན་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི་བཏགས་པར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་ལས་ནི་སེམས་བདེ་བར་གནས་པ་དང༌། མི་མཐུན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། སེམས་
― DTG137_Page_0153 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་འགྱོད་པའམ། གདུང་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་སེམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པའི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། གཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། རང་དབང་མེད་པར་འཇུག་པ་སེམས་མངོན་པར་སྡུད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འཇུག་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་སེམས་ཞུགས་ཤིང་དམིགས་པའོ། །གཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་སོང་ནས་སེམས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ལ་འཇུག་པའི་དབང་མེད་པས་ནི་རང་དབང་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཡུལ་ལ་འཇུག་པའི་རང་དབང་མེད་པ་དང་སེམས་ཀྱིས་ལུས་འཛིན་པར་མི་ནུས་པར་གྱུར་བས་ན་ལུས་ས་ལ་འགྱེལ་བར་འགྱུར་བ་ལ་གཉིད་ཅེས་བྱའོ། །སེམས་རང་དབང་མེད་པར་བྱེད་པ་ནི་གཉིད་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཡང་མ་ཟད་ཀྱི་གཞན་ཡང་ཡོད་དེ། དབྱིག་པ་ལ་སོགས་པས་ཕོག་སྟེ་བརྒྱལ་བ་ན་ཡང་སེམས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་འཇུག་པའི་དབང་མེད་ལ་ལུས་འཛིན་ཀྱང་མི་ནུས་པས་བརྒྱལ་བ་ལ་གཉིད་ཅེས་བྱའོ་སྙམ་དུ་འཛིན་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་སེམས་མངོན་པར་སྡུད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་སྨོས་ཏེ། སེམས་མངོན་པར་སྡུད་ཅེས་བྱ་བས་ནི་སེམས་མིག་ལ་སོགས་པ་དབང་པོའི་སྒོ་ནས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ལ་མི་འཇུག་གི་སེམས་ནང་དུ་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ནང་དུ་སྡུད་པ་ནི་གཉིད་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་འགོག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དུས་ན་ཡང་སེམས་ནང་དུ་སྡུད་པར་བྱེད་པས་འགོག་པ་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་ཡང་གཉིད་ཅེས་བྱའོ་སྙམ་དུ་འཛིན་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་རང་དབང་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་སྨོས་ཏེ། གང་སེམས་རང་དབང་མེད་པར་ཡང་བྱེད་ལ་སེམས་ནང་དུ་སྡུད་པར་ཡང་བྱེད་པ་དེ་ལ་གཉིད་ཅེས་བྱའོ། །གཉིད་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་རྨི་ལམ་དུ་རྨི་བ་ནི་གཉིད་དགེ་བའོ། །སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བ་རྨི་ལམ་དུ་རྨི་བ་ནི་གཉིད་མི་དགེ་བའོ། །བཙེམ་དྲུབ་ལ་སོགས་པའི་ལས་བྱེད་པར་རྨི་ལམ་དུ་རྨི་ན་ནི་གཉིད་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །ཡང་ན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་ནི་གཉིད་ལོག་པ་ནི་གཉིད་
― DTG137_Page_0154 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགེ་བའོ། །སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཡིད་ལ་བྱེད་བྱེད་པ་ལས་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་ན་ནི་གཉིད་མི་དགེ་བའོ། །བཙེམ་དྲུབ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་ནི་གཉིད་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །ཡང་ན་དགེ་བའི་ལས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་སེམས་དེ་གཉིད་ཀྱིས་ནོན་ན་གཉིད་མི་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །མི་དགེ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་སེམས་དེ་གཉིད་ཀྱིས་ནོན་ན་གཉིད་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ལས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་སེམས་དེ་གཉིད་ཀྱིས་ནོན་ན་གཉིད་དེ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་རིད་དེ་ཉམ་ཆུང་བ་དང༌། ལུས་ངལ་བར་གྱུར་པ་དང༌། དཔྱིད་ཀྱི་དུས་ལ་བབ་པ་དང༌། ཁ་ཟས་ཀྱིས་འགྲངས་ཏེ་ལུས་ལྕི་བར་གྱུར་བ་དང༌། མུན་པའི་འདུ་ཤེས་ཡིད་ལ་བྱས་པ་ལས་གཉིད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ཡང་གཏི་མུག་གི་ཤས་ལས་བྱུང་བས་ན་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི་བཏགས་པར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་མི་དགེ་བའི་གཉིད་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་གཉིད་ནི་གཏི་མུག་གི་ཤས་ལས་བྱུང་གི་དགེ་བའི་གཉིད་ནི་གཏི་མུག་གི་ཤས་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་དོ། །འདིའི་ལས་ནི་བྱ་བ་མི་འགྲུབ་པའི་རྟེན་བྱེད་པ་སྟེ། གཉིད་ཀྱིས་ལོག་ནས་ལས་སུ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་མི་འགྲུབ་ཅིང་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། རྟོག་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་ཚོལ་བ་ཡིད་ཀྱིས་བརྗོད་པ་སྟེ། སེམས་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གང་སེམས་རྩིང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་འདི་གོ་རྫ་མ་ཞིག་ཡིན་ནམ་སྣམ་བུ་ཞིག་ཡིན་ནམ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེས་སྤྱི་ཙམ་རྟོག་པའི་རྣམ་བར་ཞུགས་པ་ལ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཚོལ་བ་དེ་ཡང་ཡིད་ཀྱིས་བརྗོད་པ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་རྟོག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཡིད་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ལ་སྨྲ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དཔེར་ན་ཚིག་གིས་འདི་ནི་སྣམ་བུ་འདི་ནི་བུམ་པ་ཞེས་དོན་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་འདི་ནི་སྣམ་བུ་འདི་ནི་བུམ་པའོ་ཞེས་ཡིད་ལ་སྨྲ་ཞིང་ཡིད་ཀྱིས་རྟོག་པ་ནི་ཡིད་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདིས་ནི་རྟོག་པའི་ལས་བསྟན་ཏོ། །རྟོག་པ་དེ་ཡང་གང་གི་ཕ་ལས་བྱུང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སེམས་
― DTG137_Page_0155 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སེམས་པ་ནི་སེམས་གཡོ་ཞིང་འགུལ་བར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། ཤེས་རབ་ནི་འདི་ནི་ཡོན་ཏན་ཅན། འདི་ནི་ཉེས་པ་ཅན་ཞེས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་པས་སེམས་ཀྱི་རྟོག་པ་ཡང་དེ་གཉིས་ཀྱི་དབང་གིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། སེམས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་གཉིས་ཀྱིས་བྱེ་བྲག་ལས་རྟོག་པ་གདགས་པས་ན་རྟོག་པ་འདི་ཡང་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི་བཏགས་པར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བར་བར་ནི་སེམས་དང་སེམས་པ་གཉིས་ལ་རྟོག་པ་གདགས་ཏེ། ནམ་རྟོག་པ་དེ་མི་རྟོག་པའི་ཚུལ་དུ་གནས་པའི་དུས་ནའོ། །བར་བར་ནི་ཤེས་རབ་དང་སེམས་གཉིས་ལ་རྟོག་པ་གདགས་ཏེ། ནམ་རྟོག་པ་དེ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཚུལ་དུ་ཞུགས་པའི་དུས་ནའོ། །ཡང་ན་སེམས་པ་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་པོ་ཉིད་ལ་རྟོག་པ་ཞེས་གདགས་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་དབང་གིས་འདི་ནི་བུམ་པ་འདི་ནི་སྣམ་བུ་ཞེས་ཞིབ་ཏུ་རྟོག་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སེམས་འབའ་ཞིག་ལ་རྟོག་པ་གདགས་ཏེ། ནམ་རྟོག་པ་དེ་མི་རྟོག་པའི་ཚུལ་དུ་གནས་པའི་དུས་ནའོ། །ཡང་ན་ཤེས་རབ་འབའ་ཞིག་ལ་རྟོག་པ་གདགས་ཏེ། ནམ་རྟོག་པ་དེ་རྟོག་པའི་ཚུལ་དུ་ཞུགས་པའི་ཚེ་ནའོ། །གང་སེམས་རྩིང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུམ་པའི་ནང་ན་དམར་པོ་ཞེའམ་ལེགས་པ་ཞེའམ་མ་ལེགས་པ་ཞེས་ཞིབ་ཏུ་མི་འཇུག་པའི་འདི་ནི་བུམ་པ་འདི་ནི་སྣམ་བུ་ཞེས་སྤྱི་ཙམ་དུ་རྟོག་པས་ན་སེམས་རྩིང་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདིས་ནི་རྟོག་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་ཏོ། །རྟོག་པ་དེ་ལ་འང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་ཁམས་གསུམ་ནས་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་ལ་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ནི་རྟོག་པ་དགེ་བའོ། །འདོད་པ་ལྔའི་ཡོན་ཏན་ལ་རྟོག་པ་མི་དགེ་བའོ། །བཟོའི་གནས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་རྟོག་པ་ནི་རྟོག་པ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །ཡང་ན་འདིའི་ལས་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་བྱེད་དེ། བདེ་བ་དང་མི་བདེ་བར་གནས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཁམས་གསུམ་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ལ་རྟོག་པ་ནི་དགེ་བ་བདེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་ན་བདེ་བར་གནས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །འདོད་པ་ལྔའི་ཡོན་ཏན་ལ་རྟོག་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་ན་མི་བདེ་བར་གནས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །དཔྱོད་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་
― DTG137_Page_0156 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔྱོད་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། དཔྱོད་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའོ་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཡིད་ཀྱིས་བརྗོད་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་གང་སེམས་ཞིབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྔར་རྟོག་པས་འདི་ནི་བུམ་པ། འདི་ནི་སྣམ་བུ་ཞེས་བརྟགས་པ་ལས་ཕྱིས་བུམ་པའི་ནང་ན་ཡང་དམར་པོ་ཞིག་ཅེའམ། ནག་པོ་ཞིག་ཅེའམ། བུམ་པ་ངོས་འདི་ནི་དམར་རོ་ཞེའམ། བུམ་པ་འདི་ནི་ལེགས། འདི་ནི་མ་ལེགས་ཞེས་ཞིབ་ཏུ་དཔྱོད་པར་བྱེད་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སོ་སོར་རྟོག་པ་དེ་ཡང་ཡིད་ཀྱིས་བརྗོད་པ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཞིབ་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡིད་ཀྱིས་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ལ་ཞིབ་ཏུ་སྨྲ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དཔེར་ན་ཚིག་གིས་དོན་གྱི་དངོས་པོ་སྨྲ་བ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཀྱིས་ཀྱང་བུམ་པ་འདི་ནི་ལེགས། འདི་ནི་མ་ལེགས་ཞེས་ཞིབ་ཏུ་སྨྲ་ཞིང་རྟོག་པར་བྱེད་པས་ཡིད་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དེའི་ལས་བསྟན་ཏོ། །དཔྱོད་པ་དེ་ཡང་ཅི་ལ་གདགས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྟོག་པ་སེམས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་གདགས་པ་བཞིན་དུ་དཔྱོད་པ་འདི་ཡང་སེམས་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལས་གདགས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཤས་ལས་འབྱུང་བས་ན་འདི་ཡང་རྫས་སུ་མེད་ཀྱི་བཏགས་པར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བར་བར་ནི་སེམས་དང་སེམས་པ་ལ་དཔྱོད་པ་གདགས་ཏེ། ནམ་དཔྱོད་པ་དེ་མི་དཔྱོད་པའི་དུས་སུ་གནས་པའི་ཚེ་ནའོ། །བར་བར་ནི་སེམས་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་ལ་དཔྱོད་པ་གདགས་ཏེ། ནམ་དཔྱོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དཔྱོད་པའི་ཚུལ་དུ་ཞུགས་པའི་ཚེ་ནའོ།། ཡང་ན་སེམས་འབའ་ཞིག་ལ་དཔྱོད་པ་གདགས་ཏེ་ནམ་དཔྱོད་པ་དེ་མི་དཔྱོད་པའི་ཚུལ་དུ་ཞུགས་པའི་ཚེ་ནའོ། །ཡང་ན་ཤེས་རབ་འབའ་ཞིག་ལ་དཔྱོད་པ་གདགས་ཏེ། ནམ་དཔྱོད་པ་དེ་ཞིབ་ཏུ་དཔྱོད་པའི་ཚུལ་དུ་ཞུགས་པའི་ཚེ་ནའོ། །གང་སེམས་ཞིབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་རྟོག་པས་བུམ་པ་ཙམ་ཞིག་ཏུ་བརྟགས་པའི་འོག་ཏུ་དཔྱོད་པ་འདི་ནི་བུམ་པའི་ནང་ན་ལེགས་པ་ཞིག་ཡིན། འདི་ནི་མ་ལེགས་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་ཕྲར་རྟོག་པར་བྱེད་པས་ན་སེམས་ཞིབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དེས་ནི་རང་བཞིན་བསྟན་ཏོ། །དཔྱོད་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །
― DTG137_Page_0157 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་ཕན་གདགས་ན་ཐབས་འདི་དང་འདིས་ཕན་གདགས་སོ་ཞེས་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ནི་དཔྱོད་པ་དགེ་བའོ། །གཞན་ལ་གནོད་པར་བྱ་བའི་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ལ་རྟོག་པ་ནི་དཔྱོད་པ་མི་དགེ་བའོ། །བཙེམ་དྲུབ་ལ་སོགས་པ་བཟོའི་གནས་རྣམས་ཞིབ་ཏུ་རྟོག་པ་ནི་དཔྱོད་པ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །ཡང་ན་འདིའི་ལས་ཀྱང་བདེ་བ་དང་མི་བདེ་བར་གནས་པའི་རྟེན་བྱེད་པ་སྟེ། གཞན་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཐབས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་དཔྱོད་པ་ནི། བདེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་ན་བདེ་བར་གནས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །གཞན་ལ་གནོད་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ལ་དཔྱོད་པ་ནི་མི་བདེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་ན་མི་བདེ་བར་གནས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་གཉིས་སེམས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་གདགས་པར་འདྲ་ན་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད། སྨྲས་པ། དེ་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་དེ། དེ་གཉི་ག་སེམས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་གདགས་པར་འདྲ་ན་ཡང་རྟོག་པ་ནི་སེམས་རྩིང་བའི་རང་བཞིན་དཔྱོད་པ་ནི་སེམས་ཞིབ་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་གཞན་དུ་ཡང་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གོང་དུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་འདུ་བྱེད་རྣམས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ནས། ལན་དུ་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་ལས་གཞན་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དང༌། སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ་ཞེས་གླེངས་པ་ལས་འདུ་བྱེད་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་བཤད་དགོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་སོ། །གནས་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། དུས་དང༌། རྫས་མཉམ་པས་སེམས་དང་མཉམ་དུ་སྐྱེ་ཞིང་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་པ་རྣམས་ནི་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་རེ་རེ་ནས་རྫས་སུ་ཡོད་པར་འདོད་ཀྱང༌། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་ལྟ་བའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་དག་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཡོད་པར་ཟད་ཀྱི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཅིང༌། དེ་དག་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཡོད་པར་ཡང་ཇི་ལ་གདགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་དག་
― DTG137_Page_0158 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དུས་སུ་གདགས་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ཡིན་ནོ་ཞེས་མ་སྨོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་བཤད་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་གང་གཟུགས་ཀྱི་དུས་ལ་གདགས་པ་དང༌། སེམས་ཀྱི་དུས་ལ་གདགས་པ་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དུས་ལ་གདགས་པ་དེ་དག་ནི་འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་མང་དུ་ཡོད་པ་ལས་ཁ་ཅིག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་དུས་ལ་གདགས། ཁ་ཅིག་ནི་སེམས་ཀྱི་དུས་ལ་གདགས། ཁ་ཅིག་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དུས་ལ་གདགས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་དག་བཏགས་པར་ཡོད་ཀྱི་རྫས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་མཐུ་ལས་སྐྱེས་པའམ། དེ་གསུམ་གྱི་ཡན་ལག་ཏུ་གཏོགས་པ་ན་གཟུགས་དང༌། སེམས་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་པའི་དུས་ལ་གདགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་དེ་དག་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ངག་གིས་བསྐྱེད་ནས་ནམ་བདག་གི་ངོ་བོ་ཐོབ་པར་གྱུར་པའི་དུས་ན་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་མིང་དུ་བཏགས་ཏེ། དཔེར་ན་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡང་གཟུགས་དང༌། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་མཐུས་བསྐྱེད་པར་བརྩམས་ཏེ། ནམ་སེམས་འགགས་པའི་ཚེ་མཚན་ཉིད་ཐོབ་བར་གྱུར་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ཕན་ཆད་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་གདགས་བ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་གཞན་ཡང་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དེ་དག་གིས་ཐོབ་པར་བྱ་བར་བཙལ་ནས། ནམ་ཐོབ་པར་གྱུར་པའི་དུས་ཕན་ཆད་སོ་སོའི་མིང་དུ་གདགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་མཐུས་བསྐྱེད་པའི་འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་རྣམས་ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལ་མ་གཏོགས་པར་རྫས་སུ་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པར་རྟོག་སྟེ། དེ་ཉིད་རྫས་སུ་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཅིང་འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་རྣམས་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དུས་སུ་གདགས་སོ་ཞེས་བཤད་ན། ཁ་ཅིག་
― DTG137_Page_0159 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་ཉིད་དེ་ཡིན་པར་གདགས་སམ། འོན་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་གུད་ན་ཐ་དད་པ་ཡོད་སྙམ་དུ་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་མི་གདགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་བདག་གིས་བསྐྱེད་པའི་འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་དེ་དག་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་མི་གདགས། གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལས་གཞན་དུ་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་དོ་ཞེས་ཀྱང་མི་གདགས་ཏེ། རྟེན་དང་བརྟེན་པ་གཅིག་ན་ཡང་སྐྱོན་དུ་གྱུར་བའམ་ཐ་དད་ན་འང་སྐྱོན་དུ་གྱུར་པས་དཔེར་ན་བུམ་པ་དང་ས་གཅིག་པར་ཡང་མི་གདགས་ཐ་དད་པར་ཡང་མི་གདགས་པ་དང༌། ཁུ་ཚུར་དང་སོར་མོ་གཅིག་བར་ཡང་མི་གདགས་ཐ་དད་པར་ཡང་མི་གདགས་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་ལྟར་བུམ་པ་དང་ས་རང་བཞིན་གཅིག་བར་ཡང་གདགས་སུ་མི་རུང་སྟེ། དུམ་པ་ནི་ལྟོ་ཟླུམ་པོ་སྐྱེ་སྡེང་སྡེང་པོ་ལ་ཆུ་འཛིན་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་དབྱིབས་ཅན་ཡིན་ལ་སའི་དབྱིབས་ཀྱང་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འདུག་བས་ས་དང་གཅིག་པ་ཞེས་གདགས་སུ་ཡང་མི་རུང་བ་ལས་བུམ་པ་ཐ་དད་པ་ཞེས་ཀྱང་གདགས་སུ་མི་རུང་སྟེ། བུམ་པ་ས་ལས་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སོར་མོ་དང་ཁུ་ཚུར་གཅིག་པ་ཞེས་གདགས་སུ་ཡང་མི་རུང་སྟེ། སོར་མོ་དང་ཁུ་ཚུར་གཅིག་པར་གྱུར་ན་ནི་སོར་མོ་བརྐྱང་བའི་ཚེ་ན་ཡང་སོར་མོ་རེ་རེ་ལ་ཁུ་ཆུར་གྱི་དབྱིབས་འདྲ་བར་སྣང་བར་གྱུར་པའི་རིགས་ན། སོར་མོ་བརྐྱང་བའི་ཚེ་སོར་མོ་རེ་རེ་ལ་ཁུ་ཚུར་གྱི་དབྱིབས་འདྲ་བ་མི་སྣང་བས་གཅིག་པ་ཞེས་གདགས་སུ་ཡང་མི་རུང་ངོ༌། །སོར་མོ་དང་ཁུ་ཚུར་ཐ་དད་པ་ཞེས་ཀྱང་གདགས་སུ་ཡང་མི་རུང་སྟེ། ཁུ་ཚུར་ནི་སོར་མོ་བསྡུས་པ་ལས་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་འདྲ་བར་འདིར་ཡང་རྟེན་ནི་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའོ། །བརྟེན་པ་ནི་འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་སོ། །གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་གཅིག་ཅེས་གདགས་སུ་མི་རུང་སྟེ། བུམ་པ་དང་ཆུ་གཅིག་པར་མི་རུང་བ་བཞིན་དུ་རྟེན་དང་བརྟེན་བར་རང་བཞིན་གཅིག་པར་ཡང་མི་རུང་བར་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་དང་སེམས་
― DTG137_Page_0160 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་མི་རུང་སྟེ། གལ་ཏེ་དེ་དག་ཐ་དད་པར་གྱུར་ན་ནི་འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་རྣམས་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལ་བརྟེན་མི་དགོས་ཀྱི་དེ་དག་ལ་མ་བརྟེན་པར་ཡང་འབྱུང་བའི་རིགས་ན་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལ་མ་བརྟེན་པར་འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་མི་འབྱུང་བས་ན་དེ་དག་ཐ་དད་པ་ཞེས་གདགས་སུ་ཡང་མི་རུང་ངོ༌། །འདི་ལྟར་འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ནས། གང་དག་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དུས་སུ་གདགས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་མི་གདགས་སོ་ཞེས་སྤྱི་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་ན་མིང་གིས་གང་དང་གང་ཡིན་པ་མི་ཤེས་པས་ཁྱད་པར་ཤེས་པར་འདོད་ནས་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དུས་སུ་གདགས་པ་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་མི་གདགས་པའི་འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་དེ་དག་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །འདིའི་ལན་དུ་རྙེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་ཅན་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་ཅན་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་མིང་གིས་སྨོས་པའི་ཆོས་དེ་དག་དང་རང་བཞིན་འདྲ་བའམ། རིགས་འདྲ་བའམ། གཞན་ཡང་གཟུགས་དང༌། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དུས་སུ་གདགས་པ་ཡང་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ཡིན་པར་བསྡུའོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན་འདིར་མ་སྨོས་པ་འཇུག་པ་དང༌། སོ་སོར་ངེས་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། མགྱོགས་པ་དང༌། གོ་རིམས་དང༌། དུས་དང༌། ཡུལ་དང༌། གྲངས་དང༌། ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །རྙེད་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་རྙེད་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་དེ་དག་གི་ནང་ནས་རྙེད་པའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་ཐོབ་པ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ་དགེ་བའམ། མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྔོན་མ་རྙེད་ཅིང་བདག་ལ་མེད་པ་ལས་དང་པོ་ཉིད་དུ་རྙེད་པར་གྱུར་པ་ལ་ནི་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ལ་དགེ་བའམ། མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་རྙེད་པ་རྙེད་ནས་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ཕན་ཆད་ནས་ཆོས་དེ་དག་བདག་ལ་ཡོད་ཅིང་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ལ་ནི་ལྡན་
― DTG137_Page_0161 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཐོབ་པ་དང་ལྡན་པ་གཉིས་ལ་རྙེད་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྙེད་པ་དེ་ལ་ཕྱེ་ན་དུ་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་འང་ས་བོན་དང༌། དབང་དང༌། མངོན་དུ་གྱུར་པ་དང་ཅི་རིགས་པར་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྙེད་པ་དེ་ལའང་ཕྱེ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། ས་བོན་རྙེད་པ་དང༌། དབང་རྙེད་པ་དང༌། མངོན་དུ་གྱུར་པ་རྙེད་པའོ། །དེ་ལ་ས་བོན་རྙེད་པ་ནི་མ་འོངས་པ་ན་བདག་དང་འདྲ་བའི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ལ་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའི་ཆོས་ཀྱིས་བསྐྲུན་ཅིང་བག་ཆགས་གཞག་པ་ལ་ས་བོན་རྙེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་བསྐྲུན་པས་དེས་བརྟས་པར་གྱུར་ནས་བདག་གི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ལ་མཐུ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏེ། གཞན་གང་གིས་ཀྱང་བར་དུ་གཅད་མི་ནུས་པར་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་མཐའ་མའི་སྐད་ཅིག་མ་འབྲས་བུ་སྐྱེས་ནི་མ་སྐྱེས། འབྲས་བུ་སྐྱེད་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གནས་པ་དེ་ལ་ནི་དབང་རྙེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་དེ་ལས་རང་གི་འབྲས་བུ་གྲུབ་སྟེ། འབྲས་བུ་སྐྱེས་ཟིན་པར་གྱུར་པ་ལ་ནི་མངོན་དུ་གྱུར་བ་རྙེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་འདི་ལྟར་སྦྱར་བའི་རིགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྦྱར་བའི་རིགས་ཤེ་ན། བར་འགའ་ནི་ས་བོན་ལ་རྙེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བར་འགའ་ནི་དབང་ལ་རྙེད་པ་ཞེས་བྱ། བར་འགའ་ནི་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ལ་རྙེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་མ་རྙེད་པ་ལས་རྙེད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་མན་ཆད་ནས་དབང་གི་གནས་རྙེད་ཀྱི་བར་དག་ལ་ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་དང་ཐོབ་པར་ལྡན་པ་རྙེད་པ་གཉིས་ལ་བྱའི། །དབང་དང་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ལ་ནི་ལྡན་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་གདགས་པར་ཟད་ཀྱི་ས་བོན་རྙེད་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །ཡང་ན་ས་བོན་རྙེད་པ་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་རྣམས་དག་པ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་བསྟན་དུ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ས་བོན་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་རྙེད་པ་ལ་བྱའོ། །དབང་རྙེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནམ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་དབང་ཡོད་པར་གྱུར་པ་ལ་ནི་དབང་རྙེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །
― DTG137_Page_0162 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མིག་གི་དབང་པོ་ནས་ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་བར་དུ། དབང་པོ་ལྔ་ལས་སོ་སོའི་ཡུལ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་རྙེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅི་རིགས་པར་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་རིགས་ཏེ། ས་བོན་ནི་རྙེད་པ་དང་སྦྱར། དབང་ནི་ཐོབ་པ་དང་སྦྱར། མངོན་དུ་གྱུར་པ་ནི་ལྡན་པ་དང་སྦྱར་རོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའམ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་དགེ་རྒྱས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ལ་གོང་མའི་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་གནས་ནི་ཉི་ཤུ་སྟེ་འཛམ་བུ་གླིང་འདིའི་འོག་ན་ཚ་བའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་བརྒྱད་དང༌། གླིང་བཞི་དང༌། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་དྲུག་དང༌། བྱོལ་སོང་དང༌། ཡི་དགས་སོ། །དེ་ལ་ཚ་བའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་བརྒྱད་ནི་མནར་མེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་གདུང་བ་དང༌། གདུང་བ་དང༌། འོ་དོད་ཆེར་འབོད་པ་དང༌། འོ་དོད་འབོད་པ་དང༌། འདུས་འཇོམས་དང༌། ཐིག་ནག་དང༌། ཡང་སོས་སོ། །གླིང་བཞི་ནི་ལྷོའི་འཛམ་བུའི་གླིང་དང༌། ནུབ་ཀྱི་བ་ལང་སྤྱོད་དང༌། བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དང༌། ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་སོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་དྲུག་ནི་རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞིའི་རིགས་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་དང༌། འཐབ་བྲལ་ཐུན་སྤྱོམས་དང༌། དགའ་ལྡན་དང༌། འཕྲུལ་དགའ་དང༌། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་དོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་གནས་གསུམ་སྟེ། ཚངས་རིས་དང༌། ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདོན་དང༌། ཚངས་ཆེན་ནོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་གནས་གསུམ་སྟེ། འོད་ཆུང་དང༌། ཚད་མེད་འོད་དང༌། འོད་གསལ་ལོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་གནས་གསུམ་སྟེ། དགེ་ཆུང་དང༌། ཚད་མེད་དགེ་དང༌། དགེ་རྒྱས་སོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་གནས་བརྒྱད་དེ། སྤྲིན་མེད་དང༌། བསོད་ནམས་
― DTG137_Page_0163 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཕེལ་དང༌། འབྲས་བུ་ཆེ་བ་དང༌། མི་ཆེ་བ་དང༌། མི་གདུང་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་མཐོང་བ་དང༌། གྱ་ནོམ་སྣང་དང༌། འོག་མིན་ནོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་སྐྱེ་མཆེད་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང། ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཅུང་ཟད་མེད་ཅུང་ཟད་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་ལ་དགེ་རྒྱས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་གནས་གསུམ་སྟེ། དགེ་ཆུང་དང༌། ཚད་མེད་དགེ་དང༌། དགེ་རྒྱས་ལས། དགེ་རྒྱས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་མན་ཆད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ཀུན་སྤངས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གོང་མའི་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་གོང་མ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཏེ། དོན་དུ་ན་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་འདོད་ཆགས་ད་དུང་མ་སྤངས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་དང་པོའི་བསམས་པའམ། འདུ་ཤེས་གང་གིས་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འབྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་ཟག་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་འདོད་པ་དེས་དང་པོ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་ན་འདུ་ཤེས་སུན་འབྱིན་ཏེ། འདུ་ཤེས་འདི་ནི་ཟུག་རྡུ་ཡིན། འདུ་ཤེས་འདི་ནི་ནད་ཡིན། འདུ་ཤེས་འདི་ནི་ཤུ་བ་ཡིན། འདུ་ཤེས་མེད་བ་འདི་ནི་ཞི་བ་ཡིན། གྱ་ནོམ་པ་ཡིན། འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདུ་ཤེས་སུན་ཕྱུང་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་ན། འབྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བའམ། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་འདི་ནི་ཐར་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་ཡིན་ལ། དེའི་འབྲས་བུ་འབྲས་བུ་ཆེ་གནམ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དུ་སྐྱེས་པ་ནི་ཐར་པ་ཡིན་གྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡིད་ལ་བྱ་བ་སྔར་བྱས་ནས། འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་འགོག་པར་བྱེད་པས་ན། འབྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་
― DTG137_Page_0164 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མི་བརྟན་པ་དང་བརྟན་པའོ། །དེ་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ནི་མི་བརྟན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། སེམས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། སེམས་མེད་པའི་བརྒྱལ་བ་དང༌། གཉིད་སྟུག་པོས་ནོན་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་མེད་པའི་དུས་དེ་དག་ན་ཡང་རྒྱུན་ཆད་དེ་མེད་པ་དང༌། སེམས་དང་བཅས་པའི་དུས་ན་ཡང་ནམ་དགེ་བ་ལ་དམིགས་པའི་ཚེ་ན་མི་དགེ་བའི་སེམས་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་མི་གནས་ཏེ་མེད། ནམ་མི་དགེ་བ་ལ་དམིགས་པའི་ཚེ་ན་དགེ་བའི་སེམས་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་མི་གནས་ཏེ་མེད། ནམ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལ་དམིགས་པ་དེའི་ཚེ་ན་དགེ་བའི་སེམས་དང་མི་དགེ་བའི་སེམས་མི་གནས་ཏེ་མེད་པས་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ནི་མི་བརྟན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་གཉིས་ནི་བརྟན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀུན་གཞི་ཡང་ནམ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པའི་དུས་ན་མེད་དུ་ཟིན་གྱི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། སེམས་མེད་བའི་བརྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་སེམས་མེད་པའི་དུས་ཐམས་ཅད་ན་ཡང་ཡོད་ལ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་དང་བཅས་པའི་དུས་ན་ཡང་རྟག་པར་ཡོད་པས་ན་བརྟན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་ལ། ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཀྱང་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་དུས་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དུས་དང༌། མི་སློབ་པའི་དུས་རྣམས་ན་མེད་པར་ཟད་ཀྱི། དེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པས་ན་བརྟན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ།། དེ་ལྟར་ན་དོན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་འདི་འདྲ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་གྱི་དུས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་མེད་ཅེས་བཤད་ན་ཟག་པ་ཅན་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་དུས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དུས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་མེད་
― DTG137_Page_0165 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅེས་བཤད་ན་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མི་སློབ་པའི་དུས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་མེད་ཅེས་བཤད་ན་སློབ་པའི་དུས་ན་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གནས་པ་དང༌། མི་གནས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པ་ལ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་ན་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གང་འགགས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་མི་བརྟན་པ་རྣམས་གང་འགགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣལ་འབྱོར་པ་དེས་དང་པོ་འདུ་ཤེས་ནི་ཟུག་རྡུ། འདུ་ཤེས་ནི་ནད་ཅེས་འདུ་ཤེས་སུན་ཕྱུང་ནས། འདུ་ཤེས་སུན་འབྱིན་པའི་བསམ་པ་དེས་སེམས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་དང་མི་མཐུན་ཞིང་འགལ་བར་གྱུར་པའི་ལུས་སྐྱེད་དོ། །དེ་ལས་སེམས་གཞན་འབྱུང་བ་དང་མི་མཐུན་པའི་ལུས་དེས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་འཁོར་དང་བཅས་པར་འབྱུང་བའི་བགེགས་བྱས་ནས་རིལ་གྱིས་མི་འབྱུང་བས་བཀག་པས་ན། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་མི་གནས་པ་རྣམས་གང་འགོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ཚོགས་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་བཅས་ཏེ་རྒྱུ་བཀག་པས་ན་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་གདགས་ཀྱི་རྫས་སུ་མེད་དོ། །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རང་བཞིན་དང༌། མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ནས་གྱེན་དུ་བསྐྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྐྱེ་མཆེད་བཞི་ལ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཅུང་ཟད་མེད་ཅུང་ཟད་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལས་འཕགས་པ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེས་ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་མན་ཆད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་འདོད་
― DTG137_Page_0166 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་ཀུན་སྤངས་པ་ན་ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཕགས་པ་ཅུང་ཟད་མེད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དེ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ཅུང་ཟད་མེད་ཅུང་ཟད་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོངས་པའི་ཕྱིར་ཆས་ཤིང་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ནས་གྱེན་དུ་བསྐྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་ཡང་ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་པ་ཡོད་པས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་གྱེན་དུ་བསྐྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ནི་ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ཉོན་མོངས་པ་མཐོང་བས་སྤང་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་སྤངས་པས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་གྱེན་དུ་བསྐྱོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཀྱང་ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མ་སྤངས་ཏེ། དེའང་གང་ཞེ་ན། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དེ་དག་སྟེ། དེ་དག་གིས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་གྱེན་དུ་བསྐྱོད་ཀྱང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དང་ཡང་མ་བྲལ་བས་ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡང་མ་སྤངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། དོན་དུ་ན་འཕགས་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་རྙེད་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་ནུས་ཀྱི་འཕགས་པའི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་ནི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་འབྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་བྱས་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལ་སྙོམས་
― DTG137_Page_0167 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འཇུག་ན། འཕགས་པ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་དག་བསམ་པའམ་འདུ་ཤེས་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག །དང་པོར་བྱས་ནས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གནས་པའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འཕགས་པའི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་དག་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞིན་དུ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ལ་འབྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་ཡིད་ལ་བྱས་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མ་ཡིན་གྱི། གནས་པའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་ཡིད་ལ་བྱས་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་དག་འགོག་པ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་འབྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་སུ་སྔོན་དུ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་ཅེ་ན། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་སར་གཏོགས་པ་ཡིན་ལ་སྲིད་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་པར་གཏོགས་པ་ཡིན་པས་ཁམས་གསུམ་པ་ལ་འཕགས་པ་རྣམས་འབྱུང་བ་དང༌། མཐར་འབྱིན་པའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་འགོག་པ་དེ་ལ་ཅི་འདྲ་བའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འཕགས་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་དག་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཀྱིས་སྐྱོ་ནས་དང་པོ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་ནི་ནད་དོ། །སྐྲན་ནོ། །ཟུག་རྡུ་སྟེ། ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་འགོག་པ་འདི་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་འདྲ་བར་བདེ་བ་ཡིན་ཏེ། བདེ་བ་འདི་ལ་ཐང་ཅིག་གཅིག་གནས་པར་བྱའོ་སྙམ་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་འདུ་ཤེས་སྔར་བཏང་ནས། དེ་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་སེམས་ཕྲ་མོ་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་དེ་བས་ཀྱང་ཕྲ་བར་བྱས་སོ། །དེ་ནས་དེ་བས་ཀྱང་སེམས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་བསྐྱེད་ནས་སེམས་ཐམས་ཅད་འགག་པའི་མཚན་ཉིད་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པས་ན་གནས་པའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བརྟན་པ་དང་མི་བརྟན་པ་ལས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་ན་གང་འགགས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མི་བརྟེན་པ་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མི་བརྟན་པ་ནི། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་སེམས་ལས་
― DTG137_Page_0168 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱུང་བའི་འཁོར་དང་བཅས་པ་དྲུག་ལ་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་རྣལ་འབྱོར་པ་འཕགས་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བའམ་དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ལ་བརྟེན་ནས་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་བཞི་དང་གཅིག་རྣམས་རིམ་བཞིན་དུ་འགོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའམ་དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་གནས་ས་མ་ལུས་ལ་བརྟེན་ཏེ་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ན་ནི་མི་གནས་ཡིད་ཀྱི་བར་དུ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་འགག་གོ །རྣལ་འབྱོར་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བའམ་དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་གནས་ས་མ་ལུས་ལ་བརྟེན་ཏེ་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ན་ནི་མིག་དང་རྣ་བ་དང་ལུས་དང་ཡིད་དེ། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞི་འགག་སྟེ། དེ་ན་ཟས་ཁམ་གྱིས་ཟ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་སྣ་དང་ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་དག་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ལ་བརྟེན་ནས་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ན་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་འགག་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགགས་པས་ན་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མི་གནས་པ་རྣམས་གང་འགག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མི་བརྟན་པ་འབའ་ཞིག་འགག་གི་བརྟན་པ་མི་འགག་གམ་སྙམ་པ་ལ་བརྟན་པ་ཡང་འགག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བརྟན་པ་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་གང་འགོག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གནས་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་གཉིས་ལ་བརྟན་པ་གཅིག་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་འགགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིར་སེམས་བརྟན་པ་གཉིས་ལས་འགོག་པའི་ཚེ་འདི་ཁོ་ན་འགགས་སོ་ཞེས་དམིགས་ཀྱིས་མ་ཕྱིར་ཟིན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེའི་ཚེ་ན་འགགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་གནས་ཤིང་སྙོམས་པར་ཞུགས་ན་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གོང་མ་དྲུག་གི་སྟེང་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་བསྣན་ཏེ་བདུན་འགག་གོ །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ན་ནི་གོང་མ་བཞིའི་སྟེང་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་བསྣན་ནས་ལྔ་
― DTG137_Page_0169 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགག་གོ །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ན་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྟེང་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་བསྣན་ནས་གཉིས་འགག་གོ །དེ་ལ་འགོག་པ་འདི་ཡང་སེམས་ཀྱི་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་གདགས་པར་ཟད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དང་པོ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་གཉིས་སུ་ན་འབྱིན་ཏོ། །འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་གཉིས་སུན་ཕྱུང་ནས་སེམས་ཇེ་ཕྲ་ཇེ་ཕྲར་གཏང་བ་དང་སེམས་དེས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཀྱི་ས་བོན་ཡོད་པ་མཐུ་ཉམས་པར་བྱའོ། །ས་བོན་མཐུ་ཉམས་པར་བྱས་པས་ཀུན་གཞི་ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཀུན་གཞིའི་ས་བོན་ཉམས་པ་ལ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཟད་པས་ན་དེ་སེམས་ཀྱི་དུས་ལ་གདགས་པར་ཟད་ཀྱི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་གིས་དབྱེ་ཞེ་ན། ཁྱད་པར་ལྔས་ཕྱེ་སྟེ། ལྔ་ནི་གང་ཟག་དང༌། ས་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། རང་བཞིན་དང༌། གདགས་པའོ། །དེ་ལ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འཇུག་ལ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་འཕགས་པ་འཇུག་པས་ན་དེ་ལྟར་གང་ཟག་གིས་ཁྱད་ཞུགས་སོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་དགེ་རྒྱས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཞིང་གོང་མའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་པ། དེ་ལས་འཆི་འཕོས་ནས་ཀྱང་འབྲས་བུ་ཆེ་གནམ་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེ་ལ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཞིང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་ལ། ས་ཡང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ཉིད་དུ་གནས་པར་གཏོགས་པས་སས་ཁྱད་ཞུགས་སོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་དང་པོ་འབྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་གནས་པའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཁྱད་ཞུགས་སོ། །འདུ་ཤེས་མེད་
― DTG137_Page_0170 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་ན་ནི་མི་གནས་ཡིད་ཀྱི་བར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་འཁོར་དང་བཅས་པར་འགོག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་སྟེང་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་བསྣན་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདུན་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་འགོག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་རང་བཞིན་ཁྱད་ཞུགས་སོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་གདགས་ལ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་གདགས་པས་གདགས་པ་ཁྱད་ཞུགས་སོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདུ་ཤེས་མེད་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་ཟག་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་ཚེ་འཕོས་པ་དང་ལས་དེས་འཕངས་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བས་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །འབྲས་བུ་དེ་ཡང་དངོས་སུ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་གནས་བརྒྱད་ཡོད་པ་ལ་སྤྲིན་མེད་དང༌། བསོད་ནམས་འཕེལ་དང༌། འབྲས་བུ་ཆེ་གསུམ་ནི། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་ཡིན་ལ། མི་ཆེ་བ་དང༌། མི་གདུང་བ་དང༌། གྱ་ནོམ་སྣང་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་མཐོང་དང༌། འོག་མིན་དང་ལྔ་ནི་འཕགས་པའི་ས་ཡིན་པ་ལས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གནས་གསུམ་པའི་མཐའ་མ་འབྲས་བུ་ཆེ་གནམ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷ་རྣམས་གནས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ན་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ལྷ་རྣམས་གནས་ཏེ། ལྷ་དེའི་ནང་དུ་སྐྱེས་པ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འགགས་ན་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བརྟན་པ་དང་མི་བརྟན་པ་གཉིས་ལས་གང་འགོག་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་མི་གནས་པ་རྣམས་གང་འགོག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ལྷའི་ནང་དུ་སྐྱེས་པའི་དེ་དག་དང་པོ་སྐྱེས་པའི་ཚེ་
― DTG137_Page_0171 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདུ་ཤེས་ཞིག་བྱུང་ནས། དེ་ནས་མི་བརྟན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་རང་གི་ལུས་ལ་མི་བརྟན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རང་གི་རིགས་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བ་དང་འདྲ་བའི་མི་བརྟན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ས་བོན་ཡོད་པ་འཇོམས་པ་ན་དང་པོར་སེམས་ཕྲ་བ་སྐྱེའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སེམས་དེ་བས་ཀྱང་ཕྲ་བ་སྐྱེའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སེམས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་སྐྱེས་ནས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བར་གྱུར་པ་དང་སེམས་ཐ་མ་དེས་སེམས་གཞན་སྐྱེ་བར་མཚམས་སྦྱོར་བར་མི་ནུས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་གི་ལུས་ལ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ས་བོན་ཡོད་པ་མཐུ་ཉམས་པར་བྱས་པས་ན་སེམས་ཐ་མ་དེས་བདག་དང་འདྲ་བའི་སེམས་གཞན་བསྐྱེད་པར་མི་ནུས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་རྣམས་འགགས་པར་གྱུར་པས་ན་མི་བརྟན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འགག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་གདགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། དེ་བཏགས་པར་ཡོད་པར་ཟད་ཀྱི་རྫས་སུ་མེད་དོ། །ཅི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་གདགས་ཤེ་ན། ལུས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སེམས་དང་བཅས་པའི་ལུས་དང་སེམས་མེད་པའི་ལུས་སོ། །དེ་ལྟར་ལུས་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ནི། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ས་བོན་ཉམས་པའི་ལུད་ཀྱི་དུས་ལ་གདགས་པས་ན། གཟུགས་ཀྱི་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་གདགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པ་ནི་ས་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཉིས་གཞག་སྟེ། གང་ཟག་དང་རང་བཞིན་དང་བཏགས་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །ས་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཅིའི་ཕྱིར་གཞག་ཅེ་ན། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལ་དགེ་རྒྱས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ལ་གོང་མའི་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པས་ས་གཞག་གོ །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལ་འབྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཞག་གོ །ཕྱི་མ་གསུམ་གྱིས་བཤད་པ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གང་ཟག་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་གང་ཟག་གིས་བཤད་པ་དང༌། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་འགགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་རང་བཞིན་གྱིས་བཤད་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་དུས་ཀྱི་ཁྱད་
― DTG137_Page_0172 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ལ་གདགས་པས་བཤད་དོ། །སྲོག་གི་དབང་པོའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་སྲོག་གི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། སྲོག་གི་དབང་པོའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་སྲོག་ཅེས་ཀྱང་བྱ། འཚོ་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཇི་སྲིད་མ་ཤི་བར་གནས་ཀྱི་བར་དུ་འཚོ་བར་བྱེད་པས་ན་སྲོག་ཅེས་བྱ་ལ། དེ་ཉིད་སེམས་ཅན་རིས་འདྲ་བ་རྣམས་སུ་གནས་པ་ལ་དབང་བྱེད་པས་ན་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ལན་དུ་རིས་འདྲ་བ་རྣམས་སུ་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་འཕངས་པས་གང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་གནས་པའི་དུས་ངེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དང་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་མང་པོ་ལ་བྱའོ། །རིས་མཚུངས་པར་གྱུར་པ་ལ་རིས་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མཚུངས་ཤེ་ན། ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་བྱོལ་སོང་ལ་སོགས་པ་འགྲོ་བ་ཐ་དད་པ་དང༌། ལས་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་ཐ་དད་པའི་རྒྱུས་ཁ་ཅིག་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་འཕངས་ནས་རྒྱལ་པོར་བྱེད་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་འཕངས་ནས་སྤྲང་པོ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་སོ་སོར་སྐྱེས་པ་དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་ཚེ་རེ་རེ་ཡོད་པ་ལས་སོ་སོའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྒྱུན་འདྲ་བ་ལ་རིས་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རིས་འདྲ་བ་རྣམས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཕུང་པོ་འདྲ་བ་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་གནས་སུ་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའང་ཅིས་སྐྱེས་ཤེ་ན། ཚེ་རབས་སྔ་མའི་ལས་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་ན་ལས་ཀྱིས་འཕངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་ནི་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བར་བྱེད་དོ། །དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་ནི་མི་དང་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་དྲུག་གི་ནང་དུ་སྐྱེ་པར་བྱེད་དོ། །མི་གཡོ་བའི་ལས་ཀྱིས་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བར་བྱེད་དོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོ་སྐྱེ་བའི་སྐད་ཅིག་མ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཤི་བའི་བར་དུ་ཕུང་པོ་ལྔའི་རྒྱུན་རྒྱུན་མ་ཆད་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དུས་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིས་མཐུན་པ་རྣམས་སུ་སྔོན་གྱི་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རྒྱུས་ལོ་བརྒྱ་ཞིག་གནས་པར་འགྱུར་བའམ། ལོ་སྟོང་ཞིག་གནས་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་ཚེའི་ཚད་རིང་ཐུང་ལ་དུས་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁ་ཅིག་ཚེ་རིང་བར་དུས་ངེས་ཁ་ཅིག་ཚེ་ཐུང་བར་དུས་ངེས་པའོ། །དེ་ཡང་
― DTG137_Page_0173 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔེར་ན་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་གྱི་སེམས་ཅན་ཕུང་པོ་ལྔའི་རྒྱུན་ལོ་སྟོང་གི་བར་དུ་གནས་པར་དུས་འཆད་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྲོག་གི་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་གནས་པའི་དུས་ངེས་པ་ལ་སྲོག་གི་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བར་ཟད་པས་སྲོག་གི་དབང་པོ་ཡང་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གསུམ་གྱི་དུས་ལ་གདགས་པར་ཟད་ཀྱི་རྫས་སུ་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རིས་འདྲ་བའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རིས་འདྲ་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། རིས་འདྲ་བའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་གང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་འདྲ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ལྷ་དང་མི་དང་བྱོལ་སོང་དང་ཡི་དྭགས་དང༌། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་སྟེ། འགྲོ་བ་ལྔར་སྐྱེས་པ་ལ་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་དངོས་པོ་གང་ལ་བདག་གམ་བདག་གིར་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་དེ་ལ་ལུས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་ནི་ཕུང་པོ་བཞི་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པས་དོན་དུ་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ལུས་ཞེས་བྱའོ། །སོ་སོའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཆར་མཐུན་པ་ལ་ལུས་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མི་ཡང་མི་རྣམས་དང་ཕུང་པོ་ལྔ་འདྲ། ལྷ་ཡང་ལྷ་རྣམས་དང་ཕུང་པོ་ལྔ་འདྲ། བྱོལ་སོང་ཡང་བྱོལ་སོང་རྣམས་དང་ཕུང་པོ་ལྔ་མཐུན་པ་ལ་རིས་འདྲ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་དབྱེ་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་མཐུན་པ་འབའ་ཞིག་ལ་རིས་འདྲ་བ་ཞེས་གདགས་པར་མ་ཟད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སོ་སོའི་ཆ་ལུགས་དང་སྤྱོད་པ་མཐུན་པ་ལ་ཡང་རིས་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྐྱེས་པ་ཡང་སྐྱེས་པར་ཆ་ལུགས་མཐུན། བུད་མེད་ཀྱང་བུད་མེད་དང་ཆ་ལུགས་མཐུན། མ་ནིང་ཡང་མ་ནིང་དང་ཆ་ལུགས་མཐུན། དགེ་སློང་ཕ་ཡང་དགེ་སློང་ཕ་དང་ཆ་ལུགས་མཐུན། དགེ་སློང་མ་ཡང་དགེ་སློང་མར་ཆ་ལུགས་མཐུན། དགེ་བསྙེན་ཕ་ཡང་དགེ་བསྙེན་ཕར་ཆ་ལུགས་མཐུན། དགེ་བསྙེན་མ་ཡང་དགེ་བསྙེན་མར་ཆ་ལུགས་མཐུན་པ་དང༌། བྱོལ་སོང་ཡང་ནང་དབྱེ་ན་རྟ་ཡང་རྟར་ཆ་ལུགས་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་ཆ་ལུགས་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་མཐུན་པ་ལ་རིས་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བས་རིས་འདྲ་བ་ཡང་གཟུགས་དང༌། སེམས་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དུས་ལ་གདགས་པར་ཟད་ཀྱི་རྫས་སུ་མེད་དོ། །སྐྱེ་བའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་
― DTG137_Page_0174 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲིས་ཏེ། སྐྱེ་བའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། དེའི་ལན་དུ་རིས་མཐུན་པ་གང་འདུ་བྱེད་རྣམས་མ་བྱུང་བ་ལས་བྱུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རིས་མཐུན་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་སེམས་ཅན་སོ་སོའི་ཕུང་པོ་ལྔ་མཐུན་པའི་ནང་དུ་ཚེ་རབས་སྔ་མའི་ལས་ཀྱིས་འཕངས་ནས་ཕུང་པོ་ལྔ་སྐྱེས་པ་ལ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རི་མཐུན་པ་སྨོས་པས་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྩྭ་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ཕྱིའི་འདུ་བྱེད་དང༌། ཕུང་པོ་ལྔ་སྟེ་ནང་གི་འདུ་བྱེད་ལས། འདིར་ནང་གི་འདུ་བྱེད་སྐྱེས་པ་ལ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་ཀྱི། ཕྱིའི་འདུ་བྱེད་སྐྱེས་པ་རྣམས་འདིར་བཤད་པའི་སྐྱེ་བའི་ནང་དུ་མི་བསྡུའོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་པ་རྣམས་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྐྱེས་ཏེ་འགགས་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་ཏེ་མ་འོངས་པ་དང༌། མ་ཞིག་སྟེ་ད་ལྟར་གནས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པར་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རྫས་ཞིག་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པར་རྟོགས་ཏེ། ལྟ་བ་དེ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འདུ་བྱེད་རྣམས་མ་བྱུང་བ་ལས་བྱུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བྱའོ། །རིས་མཐུན་པ་རྣམས་སུ་ཕུང་པོ་ལྔ་སྔོན་མ་སྐྱེས་པ་ལས་ཕྱིས་སྐྱེས་པ་ལ་སྐྱེ་བ་ཞེས་གདགས་བར་ཟད་ཀྱི། དེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་སྐྱེ་བའི་རྫས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒ་བའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒ་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། རྒ་བའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། དེ་ལྟར་དེ་དག་གི་རྒྱུན་གཞན་དུ་གྱུར་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ཏེ། རིས་མཐུན་པ་རྣམས་སུ་ཕུང་པོ་ལྔ་སྐྱེས་པའོ། །དེ་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་དག་གིའོ། །རྒྱུན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དང་པོ་མའི་མངལ་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཚམས་སྦྱོར་ཏེ། བརྒྱལ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མེར་མེར་པོ་དང༌། ནུར་ནུར་པོ་དང་ལྟར་ལྟར་པོ་དང༌། སྐ་བ་དང༌། ཡན་ལག་དོད་པ་དང། བྱིས་པ་དང༌། གཞོན་ནུ་དང༌། ངར་ལ་བབ་པ་དང༌། རྒས་པ་ལ་སོགས་པ་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་ལས། ཐ་མར་འཆི་བའི་སྲིད་པ་ཕུང་པོ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་སྐད་ཅིག་མར་གནས་པ་ལ་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་སྔ་མ་ནི་རྒྱུ་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ནི་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་རྒྱུན་མ་ཆད་པ་ལ་རྒྱུན་
― DTG137_Page_0175 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅེས་བྱ་བའམ། མེར་མེར་པོ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་ལྟར་ལྟར་པོ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་གནས་པ་རྒྱུན་མ་ཆད་པ་ལ་རྒྱུན་ཞེས་བྱའོ། །སྔ་མའི་ངོ་བོ་ལས་ཕྱི་མིའི་ངོ་བོ་མི་འདྲ་བར་སྐྱེས་པ་ལ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མེར་མེར་པོའི་དུས་ལས་ནུར་ནུར་པོའི་ཚེ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། བྱིས་པའི་དུས་ལས་གཞོན་ནུའི་དུས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནས། དར་ལ་བབ་པའི་དུས་ལས་རྒ་བའི་དུས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལ་རྒ་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་མེར་མེར་པོ་ལས་ནུར་ནུར་པོ་དུས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལ་རྒ་བ་ཞེས་གདགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་མེར་མེར་པོ་ལ་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་མང་པོ་ཡོད་པ་ལས་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་དང་མི་འདྲ་བའི་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མ་གཞན་སྐྱེས་པ་ལ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་རྒ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕུང་པོ་ལྔའི་རྒྱུན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལ་རྒ་བ་ཞེས་གདགས་པས་རྒ་བ་འདི་ཡང་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དུས་ལ་གདགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་ལོགས་ཤིག་ན་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྒྱུན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལ་རྒ་བ་ཞེས་གདགས་པས་ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་པ་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། འཆི་བ་ཀུན་ཡོད་ལ། དེ་དག་ཀྱང་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་མ་གཏོགས་པར་ལོགས་ཤིག་ན་རྫས་སུ་ཡོད་དེ། །སྐྱེ་བའི་རྫས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པས་ནི་དངོས་པོ་སྐྱེད་པར་བྱེད། གནས་པའི་རྫས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པས་ནི་དངོས་པོ་གནས་པར་བྱེད། རྒ་བའི་རྫས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པས་ནི་དངོས་པོ་རྒ་བར་བྱེད། འཆི་བའི་རྫས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པས་ནི་དངོས་པོ་ཞིག་པར་བྱེད་དེ་ཞེས་རྟོག་པ་སེལ་ཏེ། ཕུང་པོ་ལྔའི་རྒྱུན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལ་རྒ་བ་ཞེས་གདགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་ཡང་རྒ་བ་ཞེས་མི་བྱ་ལ་རྒ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རྫས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་རིས་མཐུན་པ་རྣམས་སུ་ཕུང་པོ་ལྔ་སྐྱེས་ནས་སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་དུ་གནས་པ་ལས་སྐྲ་དཀར་དང༌། སྒུར་བ་དང༌། གཉེར་མ་ཅན་དང༌། འཁར་བ་ལ་བརྟེན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལ་རྒ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གནས་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། གནས་པའི་རང་བཞིན་
― DTG137_Page_0176 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་དེ་ལྟར་དེ་དག་གི་རྒྱུན་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ཏེ། རིས་མཐུན་པ་རྣམས་སུ་ཕུང་པོ་ལྔ་སྐྱེས་པའོ། །དེ་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ཀྱིའོ། །རྒྱུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོ་མའི་མངལ་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ནམ་མ་ཤིའི་བར་དུ་ཕུང་པོ་ལྔ་སྐད་ཅིག་མའི་མཚན་ཉིད་དུ་གནས་པ་ལ་རྒྱུན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྐད་ཅིག་མའི་མཚན་ཉིད་དེ་དག་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མའི་རྗེས་སུ་ཕྱི་མ་འབྲང་སྟེ། རྗེས་སུ་འབྲང་བ་རྒྱུན་མ་ཆད་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་རྒྱུན་མ་ཆད་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བས་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གཟུགས་དང༌། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དུས་སུ་གདགས་པར་ཟད་ཀྱི་ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་ཡང་གནས་པ་ཡོད་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྫས་དེ་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་མ་གཏོགས་པར་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྟགས་པ་ལྟ་བུར་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མི་རྟག་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། མི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་དང༌། མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་དེ་ལྟར་དེ་དག་གི་རྒྱུན་འཇིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ཏེ། རིས་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཕུང་པོ་ལྔ་སྐྱེས་པའོ། །དེ་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་དག་གིའོ། །རྒྱུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་སྐྱེས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མ་ཤི་བའི་བར་དུ་སྐད་ཅིག་མའི་མཚན་ཉིད་བྲེང་མ་ཆད་པ་ལ་རྒྱུན་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་པ་ནི་རིས་མཐུན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་ཆད་ནས་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མའི་རྗེས་སུ་ཕྱི་མ་མི་འབྲང་བ་བྱུང་སྟེ། རིས་མི་མཐུན་པའི་སྐད་ཅིག་མའི་གཞན་སྐྱེས་པ་ལ་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལ་མི་རྟག་པ་ཞེས་གདགས་སོ། །དོན་དུ་ནི་མི་ལ་སོགས་པ་རིས་མཐུན་པར་སྐྱེས་པའི་ཕུང་པོ་རྒྱུན་ཆད་དེ་ཤི་ནས་བྱོལ་སོང་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་བོ་རིས་མི་མཐུན་པའི་ཕུང་པོ་གཞན་བླངས་པ་ལ་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རིས་མི་མཐུན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྒྱུན་ཆད་པ་ལ་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གཟུགས་དང༌། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དུས་ལ་གདགས་པར་
― DTG137_Page_0177 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་བརྟགས་པ་ལྟར་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མི་རྟག་པར་བརྟགས་བ་ལྟ་བུ་ཡང་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་རིས་མཐུན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་རྒྱུན་འཇིག་པ་ལ་མ་གཏོགས་པར་མི་རྟག་པའི་རྫས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྨྲས་པ་ཕྱིའི་འདུ་བྱེད་རྩྭ་ཤིང་ལ་སོགས་པ་དང༌། ནང་གི་འདུ་བྱེད་ཕུང་པོ་ལྔ་སྟེ། གཉི་ག་ལ་ཡང་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། གནས་པ་དང་མི་རྟག་པ་ཡོད་པར་འདྲ་བར་སྨྲ་བ་ལས་ནང་གི་འདུ་བྱེད་འབའ་ཞིག་ལ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། གནས་པ་དང་མི་རྟག་པ་ཡོད་པར་བཤད་དེ། ཕྱིའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་ཡོད་པར་མ་བཤད། སྨྲས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། མི་རྟག་པར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་གྲངས་སུ་གཏོགས་པ་ནང་གི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་གསུངས་ཀྱི་རྩྭ་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ཕྱིའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་མ་གསུངས་པས། སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་འདུ་བྱེད་ལ་ཡོད་པར་བཤད་ཀྱི་ཕྱིའི་འདུ་བྱེད་ལ་ཡོད་པར་མ་བཤད་དོ། །སྨྲས་པ། ཕྱི་ནང་གི་འདུ་བྱེད་གཉི་ག་ལ་ཡང་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་འདྲ་བ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནང་གི་འདུ་བྱེད་འབའ་ཞིག་ལ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་ཡོད་པར་གསུངས་ཏེ། ཕྱིའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་ཡོད་པར་མ་གསུངས། སྨྲས་པ། འཇིག་རྟེན་པ་དང་མཐུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ནི་ཕྱིའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་ལ་སོགས་འབྱུང་བ་དང༌། འཇིག་པ་ཞེས་མ་གྲགས་ལ་ནང་གི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། མི་རྟག་པར་གྲགས་པས་འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པ་དང་མཐུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཕྱིའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་ལ་ནི་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པར་མ་གསུངས། ནང་གི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང༌། འཇིག་པ་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། མི་རྟག་པར་གསུངས་སོ། །མིང་གི་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ལ་མིང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར།
― DTG137_Page_0178 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མིང་གི་ཚོགས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། མིང་གི་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་མིང་གི་བུམ་པ་དང༌། སྣམ་བུ་དང༌། གཟུགས་དང༌། སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་མིང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞེ་ནན། དོན་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞོལ་ཞིང་འཇུག་པར་བྱེད་པའམ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དོན་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྗོད་པར་བྱེད་པ་ལ་མིང་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་དང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོའོ། །བརྗོད་པ་ནི་མེ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་དང་བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ལ་བྱ་སྟེ། མེ་དང་བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་དེ་བརྗོད་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མེ་དང་དུ་མ་པའི་དོན་དེ་རྟོགས་ཤིང་ཤེས་པར་འགྱུར་བས་ན་མེ་དང་བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ལ་མིང་ཞེས་གདགས་སོ། །དོན་དུ་ན་མེད་དང་བུ་མ་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་བརྡ་ཕྲད་པར་བྱེད་པའི་ཡི་གེ་ཨ་དང་ཀ་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་ཚོགས་པ་ལ་མིང་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་པའི་བང་དོན་ཏོ། །ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་ཡང་ཡི་གེ་ཨ་དང་ཀ་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་འདུས་པ་ལས་གྱུར་པས་ན་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བའམ། ཡང་ན་ལྷ་སྦྱིན་ཞེའམ། མཆོད་སྦྱིན་ཞེའམ། གཟུགས་ཤེའམ་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མིང་ཉིད་གྲངས་ཀྱིས་མང་བའི་ཕྱིར་ཚོགས་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ལན་དུ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཚིགས་བླ་དགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་སྣམ་བུ་དང༌། བུམ་པ་དང༌། གཟུགས་དང༌། སྒྲ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཡང་ས་དང་ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་ལ་སོགས་པ་ལ་ཚོགས་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཆོས་དེ་དག་གི་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་སའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྲ་བ་དང༌། ཆུའི་མཚན་ཉིད་ནི་གཤེར་བ་དང༌། མེའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཚ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཚིག་གིས་བསྟན་ཅིང་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཚིག་གིས་བརྗོད་པར་ནུས་ན་ནི་མི་འགྱུར་བས་ནི་མེ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཙམ་གྱིས་ལྕེ་ཚིག་པར་འགྱུར་ལ། ཆུ་ཞེ་བརྗོད་པས་སྐོམ་ངོམས་པར་འགྱུར་བའི་རིགས་ན། མེ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ལྕེ་ཚིག་པར་མི་འགྱུར་ལ། ཆུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་སྐོམ་ངོམས་པར་མི་འགྱུར་བས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མིང་ས་དང༌།
― DTG137_Page_0179 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུ་ལ་སོགས་པར་བླ་དགས་སུ་བཏགས་པ་ཡིན་པས་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་དུ་མེད་ཀྱང་འདི་ནི་ས་འདི་ནི་ཆུ་ཞེས་བརྗོད་པའི་ཚིག་དེ་ལ་མིང་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་མིང་གི་ཚོགས་འདི་ཡང་གཟུགས་དང༌། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དུས་ལ་གདགས་པས་བཏགས་པར་ཡོད་ཀྱི་རྫས་སུ་མེད་དོ། །ཚིག་གི་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིག་གི་ཚོགས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཚིག་གི་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ནི་བུམ་པ་དང༌། སྣམ་བུ་དང༌། གཟུགས་དང༌། སྒྲ་ལ་སོགས་པའོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་ཆོས་དེ་དག་གི་བྱེ་བྲག་སྟེ། མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཚིག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཀྱང་ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་དོན་དང་བཅས་པའི་ཁྱད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་ཅིང་སྟོན་པར་བྱེད་པས་ན་ཚིག་ཅེས་བྱ་བའམ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དོན་སྟོན་ཅིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པས་ན་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཚིག་གི་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པས་ན། མིང་དང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚིག་ལས་གཙུག་ལག་ཏུ་བྱས་པའི་ཚིག་བྱེ་བྲག་ཡོད་པར་སྟོན་ཏོ། །ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། མིང་གིས་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོན་ལ། ཚིག་གིས་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཉིད་སྟོན་ཏེ། མིང་གིས་མི་ཞེས་བརྗོད་པ་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་ལས་ཚིག་གིས་མེ་ཚ་བ་ཞེས་བརྗོད་ན། མེ་ཚ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཁྱད་པར་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང། མིང་གིས་འདུས་བྱས་ཞེས་བརྗོད་ན་ཚིག་གིས་འདུས་བྱས་མི་རྟག་པ་ཞེས་བརྗོད་པས་འདུས་བྱས་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པས་ན་མིང་དང་ཚིག་གཉིས་ལ་བྱེ་བྲག་ཡོད་དོ། །གཙུག་ལག་གི་ཚིག་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚིག་ལས་ཀྱང་བྱེ་བྲག་ཡོད་པར་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་ལྷ་སྦྱིན་འབྲས་ཚོས་ཞེས་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ལྷ་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡང་ཚིག་གཅིག་ཏུ་ལྟ། འབྲས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡང་ཚིག་གཅིག་ཏུ་ལྟ། ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཚིག་གཅིག་ཏུ་ལྟ་ལ། གཙུག་ལག་ལས་ནི་འདུ་བྱེད་ཀུན་མི་རྟག་ཅེས་པ་ལ་ཚིག་གཅིག་ཏུ་འཛིན་ཏེ། དེས་འདུས་བྱས་ཀུན་མི་རྟག་
― DTG137_Page_0180 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་ཞེས་ཁྱད་པར་གྱི་དོན་སྟོན་པར་བྱེད་པས་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚིག་དང་ཡང་བྱེ་བྲག་ཡོད་པར་སྟོན་ཏོ། །སྨྲས་པ། ལྷ་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཡང་ལ་དང་ཧ་ལ་སོགས་པའི་ཡི་གེ་ཚོགས་པ་ལས་གྱུར་པ་ཡིན། འདུས་བྱས་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཀྱང་དེ་དང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡི་གེ་ཚོགས་པ་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་ན། དེ་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད། སྨྲས་པ། མིང་དང་ཚིག་གཉིས་ཡི་གེ་འདུས་པ་ཡིན་པར་ཁྱད་པར་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། དོན་གྱི་ཁྱད་པར་ལས་ཁྱད་པར་དུ་དབྱེ་སྟེ། མིང་གིས་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཙམ་སྟོན་ལ། ཚིག་གིས་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཙམ་སྟོན་པ་ལ་མིང་ཞེས་བྱ་ལ། ཆོས་དེ་རྟག་པ་ཡིན་ནམ་མི་རྟག་པ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ལ་ཚིག་གི་ཚོགས་ཞེས་བྱའོ། །སྨྲས་པ། མིང་དང་ཚིག་གི་ཚོགས་གཉིས་ལས་ཚིག་གི་ཚོགས་པས་ཅིའི་ཕྱིར་མིང་གི་ཚོགས་སྔར་བཤད། སྨྲས་པ། ཆོས་རྣམས་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་གནས་ནི་མིང་ཡིན་ཏེ། བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྣམ་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ལ་བརྟེན་ནས་བུམ་པ་རྟག་པ་ཞེའམ་བུམ་པ་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འཇུག་པར་འགྱུར་བས་ན་ཚིག་པས་མིང་སྔར་བཤད་དོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁྱད་པར་གྱི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་ཡིན་ལ། བུམ་པ་ནི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་ཡིན་པའམ་བུམ་པ་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་དང༌། ཇི་སྙེད་ཀྱི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་ལ། དེ་དང་མི་མཐུན་པའི་འདུས་མ་བྱས་ནི་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པས་རྟག་པ་ཡིན་པར་སྟོན་པའི་ཚིག་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ཚིག་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཚིག་དེའང་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པའོ། །ཞི་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདུས་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་དོན་ཏེ་མིང་ཡིན་ལ། འདུས་བྱས་བསྡུས་ནས་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པར་བསྟན་པ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་དོན་ཏེ་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །
― DTG137_Page_0181 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་དོན་ཏེ་མིང་ཡིན་ལ། བསྡུས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི། །ཁྱད་པར་གྱི་དོན་ཏེ་ཚིག་ཡིན་ནོ། །མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་དོན་ཡང་ཚིག་གིས་བསྟན་ཅིང་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པ་ལས་འདུས་བྱས་མི་རྟག་ཅེས་བརྗོད་པ་འདི་བླ་དགས་སུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡིན་པས་ན་ཚིག་བླ་དགས་ཞེས་བྱའོ། །ཚིག་དེ་ལ་ཡང་གྲངས་ཀྱིས་མང་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཚིག་གི་ཚོགས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ཚིག་འདི་ནི་གཟུགས་དང༌། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དུས་སུ་གདགས་པས་བཏགས་པར་ཡོད་ཀྱི་རྫས་སུ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། ཡི་གེའི་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡི་གེའི་ཚོགས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཡི་གེའི་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། ཡི་གེའི་འབྲུ་རྣམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡི་གེ་ནི་ཨ་དང་ཀ་ལ་སོགས་པའོ། །ཨ་དང་ཀ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཀྵའི་བར་དུ་ཡི་གེའི་འབྲུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡི་གེའི་ཚོགས་ཞེས་བྱའོ། །ཡི་གེ་དེ་ལ་མིང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གྲགས་ཏེ་འབྱེད་པ་དང༌། བརྗོད་པ་དང༌། ཡི་གེའོ། །ཡི་གེའི་དོན་ད་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ལན་དུ་དེ་གཉི་ག་འདུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གོང་དུ་བཤད་མ་ཐག་པའི་ལྷ་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དང༌། གོང་དུ་བཤད་མ་ཐག་པའི་འདུས་བྱས་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉི་ག་ཡི་གེས་གསལ་བར་སྟོན་པར་བྱེད་པས་ན་ཡི་གེ་ལ་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཡི་གེས་མིང་དང་ཚིག་གསལ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། ནམ་ཡི་གེ་རྣམས་འདུས་ནས་བུམ་པ་དང༌། སྣམ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་སུ་གྱུར་པའི་ཚེ་ན་ནི་ཡི་གེ་ལ་མིང་གི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་ལ། ནམ་ཡི་གེ་རྣམས་འདུས་ནས་འདུས་བྱས་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཚིག་བླ་དགས་སུ་གྱུར་བའི་ཚེ་ན་ནི་ཡི་གེ་དེ་ཉིད་ལ་ཚིག་གི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བས་ན་ཡི་གེ་ནི་མིང་དང་ཚིག་གི་ཚོགས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སྨྲས་པ། དེ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྨོས་པས་ཆོག་མོད་གཉི་ག་ཞེས་སྨོས་པའི་སྒྲ་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། ལན་དུ་གལ་ཏེ་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འབའ་ཞིག་སྨོས་ཀྱི་གཉི་གའི་སྒྲ་མ་སྨོས་ན་ནི་ཡི་གེ་བཤད་མ་ཐག་པའི་ཚིག་གི་ཚོགས་འབའ་ཞིག་གསལ་བར་བྱེད་པ་
― DTG137_Page_0182 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟ་བུར་སྙེམས་ཀྱི་ཚིག་གི་ཚོགས་ཀྱི་གོང་དུ་བཤད་པ་མིང་གི་ཚོགས་ལ་གསལ་བར་བྱེད་པར་མི་སྙེམས་པར་འགྱུར་རོ། །སྨྲས་པ། དེ་ལྟ་ན་གཉི་ག་ཞེས་སྨོས་པས་ཆོག་མོད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྨོས་ཅི་དགོས་ཤེ་ན་ལན་དུ་གལ་ཏེ་གཉི་ག་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འབའ་ཞིག་སྨོས་ལ། དེ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་མ་སྨོས་ན་ནི་གཉི་ག་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གོང་དུ་བཤད་པའི་མིང་དང༌། ཚིག་གཉིས་ལ་བྱ་བའམ་འོན་ཏེ་དེ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་གཞན་ཞིག་གཉིས་ལ་བྱ་གང་ལ་བྱ་གཏོལ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་གོང་དུ་བཤད་པའི་མིང་དང་ཚིག་གཉིས་གསལ་བར་ཡི་གེས་འབྱེད་དེ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དང༌། གཉི་ག་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་སྨོས་སོ། །ཡི་གེའི་མིང་གཉིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བརྗོད་པ་ཡང་དེ་དག་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡི་གེ་དེ་དག་ལ་མིང་དུ་བརྗོད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡི་གེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་མིང་དང་ཚིག་དེ་ལ་གནས་ནས། དོན་ཡང་དག་པར་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡི་གེའི་འབྲུ་ལ་བརྟེན་ནས་ལྷ་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་བྱུང་སྟེ། ལྷ་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་གིས་ལྷ་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་དོན་བརྗོད་ཅིང་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡི་གེ་འདུས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འདུས་བྱས་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་འབྱུང་སྟེ། ཚིག་དེས་འདུས་བྱས་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྟོན་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་དོན་བརྗོད་ཅིང་སྟོན་པར་བྱེད་པས་ན་ཡི་གེ་ལ་མིང་དུ་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཡི་གེ་ལ་བརྟེན་ནས་མིང་དང་ཚིག་བྱུང་མིང་དང་ཚིག་གིས་ནི་དོན་མ་ནོར་བར་སྟོན་པར་བྱེད་པས་ན་ཡི་གེ་ལ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡི་གེ་མིང་གསུམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡི་གེ་ཡང་རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཨ་ལ་སོགས་པའི་ཡིག་འབྲུ་ལ། ཡི་གེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཇི་ལྟར་མིང་གི་ཚོགས་མིག་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། ལག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རྐང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མིང་གཞན་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་འགྱུར་ཏེ། མིག་ཅེས་ཀྱང་བྱ། སྤྱན་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ། མིག་ཅེས་ཀྱང་བྱ་བའི་དོན་རྣམ་གྲངས་གཞན་སྤྱན་ཞེས་བྱ་བས་ཤེས་པར་རུང་བ་ལྟར། ཡི་གེ་ཨ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཨ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཨའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་གཞན་མེད་ལ། ཨ་གོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་
― DTG137_Page_0183 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཨ་གོ་བར་བྱེད་པའི་ཨའི་རྣམ་གྲངས་གཞན་མེད་དེ། རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བས་ན་ཡི་གེ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དུས་ལ་གདགས་པས་བཏགས་པར་ཡོད་པར་ཟད་ཀྱི་རྫས་སུ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེ་རྣམས་བཤད་ཅེ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཐ་སྙད་མཁས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཁྱད་པར་ལ་ཐ་སྙད་མཁས་པར་བྱ་བ་དང༌། དེ་གཉི་ག་ལ་ཐ་སྙད་མཁས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་གསུམ་བཤད་དེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཐ་སྙད་མཁས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་མིང་གི་ཚོགས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་ཐ་སྙད་མཁས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་ཚིག་གི་ཚོགས་བསྟན་ཏོ། །དེ་གཉི་ག་ལ་ཐ་སྙད་མཁས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་ཡི་གེའི་ཚོགས་བསྟན་པའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མ་ཐོབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མ་རྙེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་རིང་དུ་སྤངས་པ་ལ་ནི་འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའང་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་སྟེ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་ཐེག་པ་ཆུང་ངུའི་ཚུལ་གྱིས་ནི་རྒྱུན་དུ་འཇུག་པ་དང༌། རྒྱུན་དུ་འཇུག་པའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལ་འཇུག་པ་དང་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་འཇུག་པའི་བར་དུ་བདུན་ནི་སློབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ནི་མི་སློབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་གྱིས་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ས་བཅུ་པ་མན་ཆད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སློབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཕགས་པ་དེ་དག་གི་ཆོས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་དང་མི་སློབ་པའི་ལམ་སྟེ། ཆོས་དེ་གསུམ་མ་ཐོབ་པ་ལས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཐེག་པ་ཆུང་ངུའི་ཚུལ་གྱིས་ནི་རྒྱུན་དུ་འཇུག་པ་ཐོབ་པའི་ཚེ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུན་དུ་འཇུག་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་
― DTG137_Page_0184 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་འཇུག་པའི་བར་དུ། དྲུག་གི་ཚེ་ན་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཚེ་ན་ནི་མི་སློབ་པའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་གྱིས་ནས་དང་པོའི་ཚེ་ན་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །ས་གཉིས་པ་ནས་ས་བཅུ་མན་ཆད་ཀྱི་ཚེ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་ཚེ་ན་ནི་མི་སློབ་པའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །མ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་དེ་རྣམས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དམ། ཕུང་པོའི་རྒྱུད་ལམ་སྐྱེས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་འཕགས་པའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དམ་ཕུང་པོའི་རྒྱུད་ལ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱ་ལ། ཕུང་པོའི་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་ལ་ནི་འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་བས། འཕགས་པའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དམ་ཕུང་པོའི་རྒྱུད་ལ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱ་ལ། འཕགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཕུང་པོའི་རྒྱུད་དམ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་ལ་ནི་འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང༌། གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དུས་ལ་གདགས་པར་ཟད་ཀྱི། ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་བཏགས་པ་ལྟ་བུར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱའི་རྫས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ། །ད་ནི་དེ་དང་འདྲ་བའི་ཚུལ་ཅན་གྱི་འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འཇུག་པ་གང་ཞེ་ན། ཕྱི་ནང་གི་འདུས་བྱས་རྣམས་སྐད་ཅིག་མའི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་ལ་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མ་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་སྐད་ཅིག་མ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་འབྱུང་བ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་འདི་ཡང་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དུས་ལ་གདགས་པར་ཟད་ཀྱི་རྫས་སུ་ནི་མེད་དོ། །སོ་སོར་ངེས་པ་གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ནི་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་གྲོག་མི་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་མི་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་མང་པོ་དང༌། འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་རྣམ་པ་མང་པོའོ། །སོ་སོར་ངེས་པ་འདི་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་གདགས་པས་གཟུགས་དང་སེམས་
― DTG137_Page_0185 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དུས་ལ་གདགས་པར་ཟད་ཀྱི་རྫས་སུ་མེད་དོ། །སྦྱོར་བ་གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ཞེས་གདགས་ཏེ། འདི་ལྟར་སྦྱིན་པ་ལས་ནི་འབྲས་བུ་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་སྦྱོར་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་ནི་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བར་སྦྱོར་བ་དང་བཟོད་པ་ལས་ནི་བྱད་གཟུགས་བཟང་པོར་འགྱུར་བར་སྦྱོར་བར་བྱེད་པས་ན་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བཏགས་པས་གཟུགས་དང༌། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དུས་ལ་གདགས་པར་ཟད་ཀྱི་རྫས་སུ་མེད་དོ། །མགྱོགས་པ་གང་ཞེ་ན། རྒྱུས་འབྲས་བུ་མྱུར་དུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའམ། སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་ལ་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མའི་རྗེས་སུ་བར་ཆད་མེད་པར་ཕྱི་མ་སྐྱེད་འབྱུང་བ་ལ་མགྱོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་གདགས་པས་གཟུགས་དང༌། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དུས་ལ་གདགས་པར་ཟད་ཀྱི་རྫས་སུ་མེད་དོ། །གོ་རིམས་གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རིམ་པར་འཇུག་པ་གོ་རིམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་སྔར་བྱུང་བ་འབྲས་བུ་ཕྱིས་འབྱུང་བའོ། །འདི་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བཏགས་པས། གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དུས་གདགས་པར་ཟད་ཀྱི་རྫས་སུ་མེད་དོ། །དུས་གང་ཞེ་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་བར་འཇུག་པ་ལ་དུས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་བྱུང་སྟེ་འགག་པ་དེ་ནི་འདས་པའི་དུས་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མ་བྱུང་མ་འགགས་པ་ལ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་བྱུང་ལམ་འགགས་པ་ལ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་འདི་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བཏགས་པས་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དུས་ལ་གདགས་པར་ཟད་ཀྱི་རྫས་སུ་མེད་དོ། །ཡུལ་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཤར་དང༌། ནུབ་དང༌། ལྷོ་དང༌། བྱང་དང༌། འོག་དང༌། སྟེང་ལ་སོགས་པ་ཕྱོགས་བཅུ་ན་གནས་པ་ལ་ཡུལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཤར་གྱི་ཕྱོགས་ན་གཟུགས་དང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་དུ་གནས་པ་ལ་ཤར་གྱི་ཡུལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་ལྷག་མ་དང་ཡང་སྦྱར་རོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་ནི་གཟུགས་མེད་པས་ཡུལ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་འདི་ཡང་
― DTG137_Page_0186 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་ཀྱི་དུས་ལ་གདགས་པར་ཟད་ཀྱི་རྫས་སུ་མེད་དོ། །གྲངས་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོ་ཐ་དད་པ་ལ་གཅིག་གཉིས་ཞེས་གྲངས་སུ་བཞག་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐ་དད་པ་ལ་གྲངས་སུ་གཞག་ཏུ་རུང་གི་ཐ་མི་དང་ཅིང་གཅིག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པ་ལ་གཉིས་སུ་བགྲང་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདི་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་གདགས་པས་གཟུགས་དང༌། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དུས་ལ་གདགས་པར་ཟད་ཀྱི་རྫས་སུ་མེད་དོ། །ཚོགས་པ་གང་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་འདུས་པ་ལ་ཚོགས་པ་ཞེས་གདགས་ཏེ། དེ་བས་ན་འདི་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་གདགས་པས་བཏགས་པའི་ཡོད་པར་ཟད་ཀྱི་རྫས་སུ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་འདི་དག་ནི་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དུས་ལ་གདགས་པས་བཏགས་པར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཤད་ནས། མཇུག་བསྡུ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འདི་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གོང་དུ་སྨོས་པའི་འདུ་བྱེད་སེམས་དང་ལྡན་པ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་དང༌། པཉྩ་སྐནྡྷའི་ནང་དུ་བྱུང་བ་འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་བ་བཅུ་བཞིའི་སྟེང་དུ། དེ་དང་ཚུལ་འདྲ་བ་འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་དགུས་བསྣན་ཏེ། འདི་དག་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་སྨོས་པས་དེ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་བབ་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་དམིགས་པ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དམིགས་པ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཡུལ་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་དྲུག་གོ །རྣམ་པར་རིག་པ་ནི། དམིགས་པ་དེ་དག་འཛིན་པའམ། རྟོགས་པའམ། ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དམིགས་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་རིག་ཅིང་ཤེས་པས་ན་རྣམ་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དམིགས་པ་རྣམ་པར་རིག་པའི་ཤེས་པ་དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་ཡོད་དེ།
― DTG137_Page_0187 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གོ །འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་དེས་ཇི་ལྟར་དམིགས་པར་རྣམ་པར་རིག་ཅེ་ན། དེ་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་ལ་གཟུགས་ཙམ་དུ་རིག་ཅིང་ཤེས་སོ། །རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣ་བའི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲ་ལ་སྒྲ་ཙམ་དུ་རིག་ཅིང་ཤེས་སོ། །སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སྣའི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་དྲི་ལ་དྲི་ཙམ་དུ་རིག་ཅིང་ཤེས་སོ། །ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ལྕེའི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་རོ་ལ་རོ་ཙམ་དུ་རིག་ཅིང་ཤེས་སོ། །ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས། རེག་བྱ་ལ་རེག་བྱ་ཙམ་དུ་རིག་ཅིང་ཤེས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་རྣམས་རིག་ཅིང་ཤེས་པས་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་དག་ལ་དམིགས་པ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་བཤད་ནས། དེ་དག་གི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སེམས་དང་ཡིད་དང་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། དམིགས་པས་རྣམ་པར་རིག་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་དེ་ལ་སེམས་ཞེས་ཀྱང་བྱེད་ལ་ཡིད་ཅེས་ཀྱང་བྱ། དཔེར་ན་དམིགས་པ་རྣམ་པར་རིག་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ། དེ་ལ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡིད་ཅེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྣ་ཚོགས་པ་དང་ཡིད་རྟེན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་དོན་ནི་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དོན་ཏེ། སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཞེས་བྱ་ལ་སེམས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཅེས་ཀྱང་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་སོ་སོའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཡང་སེར་པོ་དང༌། དཀར་པོ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། དེ་ལ་དམིགས་པའི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་
― DTG137_Page_0188 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡང་སྔར་སྔོན་པོ་ལ་དམིགས་ན་སྔོན་པོའི་རྣམ་པར་སྐྱེ། དེ་ནས་སེར་པོ་ལ་དམིགས་ན་སེར་པོའི་རྣམ་པར་སྐྱེ། དེ་ནས་དམར་པོ་ལ་དམིགས་ན་དམར་པོའི་རྣམ་པར་སྐྱེ། དེ་ནས་དཀར་པོ་ལ་དམིགས་ན་དཀར་པོའི་རྣམ་པར་སྐྱེ་སྟེ། ཡུལ་སྣ་ཚོགས་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་སྣ་ཚོགས་སུ་སྐྱེ་བས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་སེམས་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དམིགས་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་ཡིན་པས་ན་སེམས་ཞེས་བཤད་པ་ཡང་ཡུལ་སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྐད་ཅིག་མར་རིམ་གྱིས་འཛིན་པའི་རིགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱའི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་ནི་སྣ་ཚོགས་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་ནི་ཡུལ་ངེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མེད་དོ། །ཇ་ལྟར་ཡུལ་ངེས་ཤིང་རྣམ་པ་ངེས་ཤེ་ན། སྐད་ཅིག་མའི་ཚེ་ན་ནི་སྣ་ཚོགས་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། སྔོན་པོ་འབའ་ཞིག་ལ་དམིགས་ཀྱི་སེར་པོ་ལ་མ་དམིགས་པ་དང༌། སྔོན་པོ་ལ་དམིགས་པའི་ཚེ་སྔོན་པོའི་རྣམ་པ་ཉིད་དུ་སྐྱེས་ཀྱི་སེར་པོའི་རྣམ་པར་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་མེད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་སེམས་དེ་མ་ཐག་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་སྐྱེས་ནས་འགག་གོ །འགགས་མ་ཐག་ཏུ་དེའི་རྗེས་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་པའམ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་དྲུག་གཞན་སྐྱེས་པས། དྲུག་པོ་སྔ་མ་འགགས་མ་ཐག་པ་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་མ་ཐག་པ་ཕྱི་མ་གཞན་སྐྱེ་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་དྲུག་པོ་སྔ་མ་འགགས་པ་དེ་ཉིད་ལ་ཡིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་རང་བཞིན་དང་མིག་གི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་ནས། དངོས་སུའམ་གཙོ་ན་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ལ་བྱ་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གཙོ་བོ་གང་ཡིན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དངོས་སུ་ན་སེམས་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཕྱིར་སེམས་ཞེས་བཤད་པ་དེ་ནི་སེམས་གཙོ་བོ་ཞེས་མི་བྱའི་དངོས་སུ་མངོན་སུམ་ནའམ་གཙོ་བོ་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སེམས་ཞེས་བྱའོ་
― DTG137_Page_0189 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་སེམས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཙོ་བོ་ན་ཀུན་གཞི་ལ་སེམས་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་བྱ་བ་དང༌། ཀུན་གཞི་ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་རྣམས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་དེ་ནི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་བསགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འོག་ནས་འབྱུང་བའི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཀུན་གཞི་དང་སྦྱར་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་གྱིས་འབྱུང་བ་ལ་སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེ་ལ་ཡང་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་བསགས་ཤིང་བསླད་པས་ན་བསགས་པའི་དོན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གཙོ་བོའམ་དངོས་སུ་ན་ཀུན་གཞི་ལ་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་གཞིའི་སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེ་ལ་ཡང་འདུས་བྱས་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་བསགས་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་སོགས་ཤེ་ན། ཀུན་གཞི་དེ་ལ་སྔོན་ས་བོན་ཡོད་པ་རྣམས། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་བརྟས་པར་བྱས་པས་ན་དེ་དག་གི་ས་བོན་བསགས་པ་ཞེས་བྱ་བའམ་ཡང་ན་ཀུན་གཞི་དེ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ས་བོན་བརྟས་པ་དང་འབྲེལ་ཞིང་ལྡན་པས་ན་དེ་དག་གི་ས་བོན་བསགས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེའི་དོན་ཀྱང་ཞིབ་ཏུ་བཤད་པར་བྱའོ། །འདི་ཇི་ལྟར་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བྱས་པ་རྣམས་ལ་འདུས་བྱས་ཞེས་བྱ་བས་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཡང་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་བྱས་པའི་ཕྱིར། ཟག་པ་མེད་པའི་འདུས་བྱས་ཞེས་བྱ་ལ། རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་བྱས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་ཅན་གྱི་འདུས་བྱས་ཀྱང་ཡོད་ན་འདིར་འདུས་བྱས་གང་ལ་བྱ་ཞེ་ན། འདིའི་སྐབས་སུ་འདུས་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་འདུས་བྱས་རྣམས་ལ་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་བསགས་པ་ཞེས་འབྱུང་བས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་འདུས་བྱས་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་འདུས་བྱས་གཉི་ག་ལ་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །འདུས་བྱས་དེ་དག་སྐྱེ་བ་ཡང་རྐྱེན་བཞི་ལས་སྐྱེ་སྟེ། རྐྱེན་བཞི་ནི་རྒྱུའི་རྐྱེན་དང༌། བདག་པོའི་རྐྱེན་དང༌། དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དང༌། མིག་གི་དབང་པོའི་རྐྱེན་ཏོ། །དེ་ལ་རྒྱུའི་རྐྱེན་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བསྒོས་པའི་བག་ཆགས་ཏེ། འདིར་
― DTG137_Page_0190 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞི་དང་གནས་ལྟ་བུར་བག་ཆགས་དང་ཀུན་གཞི་བཤད་མོད་ཀྱི་བསྒོ་བར་བྱ་བ་དང༌། སྒོ་བར་བྱེད་པ་གཉིས་ཐ་མི་དད་པས་ཀུན་གཞི་ཉིད་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཏོ། །བདག་པོའི་རྐྱེན་ནི་མིག་གི་དབང་པོ་ནས། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོའི་བར་དུ་དབང་པོ་དྲུག་གོ །དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཀྱང་སྔ་མ་འགགས་པ་དེ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའམ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བའི་རྟེན་བྱེད་པས་ན་སྔ་མ་འགགས་པ་ཉིད་ནི། ཕྱི་མའི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཏོ། །དམིགས་པའི་རྐྱེན་ནི་གཟུགས་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་ཡུལ་དྲུག་གོ །འདི་ལྟ་བུར་འདུས་བྱས་རྣམས་རྐྱེན་བཞི་ལས་སྐྱེས་པར་ཇི་མངོན་ཞེ་ན། མདོ་ལས་གསུངས་པས་ན་མངོན་ཏེ། མདོ་སྡེ་ལས་ཀྱང་མིག་མ་ཉམས་པར་གྱུར་ལ་གཟུགས་རྣམས་ཀྱང་སྣང་བར་གྱུར་པ་དང༌། དེ་སྐྱེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ན་དེ་ལྟར་དེ་དག་ལས་སྐྱེས་པའི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པས་རྐྱེན་བཞི་ལ་འདུས་བྱས་འབྱུང་བར་མངོན་ནོ། །དེའི་དོན་ཀྱང་མིག་མ་ཉམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་དབང་པོ་ལིང་ཏོག་ལ་སོགས་པས་མ་ཁེབས་ཤིང་མ་གོད་པའོ། །གཟུགས་རྣམས་ཀྱང་སྣང་བར་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་ནི། མིག་གི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་གཟུགས་རྣམས་ཀྱང་རྩིག་པ་ལ་སོགས་པས་མཆོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་སྐྱེད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔ་མ་འགགས་མ་ཐག་པ་རྣམས་ཕྱི་མ་སྐྱེད་པའི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཡིན་པས་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཀྱང་ཉེ་བར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་ན་མིག་དང་གཟུགས་དང་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ལས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་དང༌། སྒྲ་དང༌། དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ལས་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱི་མ་རྣམས་ལ་ཡང་རིམ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ནི་རྐྱེན་བཞི་ལས་འདུས་བྱས་སྐྱེ་བར་བཤད་ལ་མདོ་ལས་ནི་རྐྱེན་གསུམ་ལས་འདུས་བྱས་སྐྱེ་བར་བཤད་ན། ཇི་ལྟར་མི་འགལ། སྨྲས་པ། རྒྱུའི་རྐྱེན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་ལ། དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་མི་གསལ་བར་གཅོད་པ་བས་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་མདོ་ལས་མ་གསུངས་
― DTG137_Page_0191 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། དེ་ལྟར་རྐྱེན་བཞི་ལས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་འོག་ཏུ་ཁྱིམ་འདི་ན་བུམ་པ་བརྒྱ་ཞིག་ཡོད་དམ། ཇི་ཙམ་ཞིག་ཡོད་ཅེས་ཚོལ་བའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །ཚོལ་བའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བྱུང་བའི་འོག་ཏུ་འདི་ནི་སྔོན་པོ་ཞིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འོག་ཏུ་འདི་ནི་སྔོན་པོ་ཉིད་ཡིན་གྱི་སེར་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡང་ཡུལ་ལ་དམིགས་ནས། ཡང་ན་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ། ཡང་ན་ནི་ཡུལ་ལ་དམིགས་ནས་འཁོར་བ་ལ་སྐྱོ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བ་འབྱུང་བའི་ཕྱོགས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེས་པའི་དུས་ན་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དེ་དག་གིས་མངོན་པར་འདུ་བྱས་ནས་འདུ་བྱེད་དེ་དག་འགགས་ན་ནི་མ་འགགས་པར་བྱེད་ན་ཀུན་གཞི་ལ་བག་ཆགས་གཉིས་བསྒོ་ཞིང་བརྟས་པར་བྱེད་དོ། །བག་ཆགས་གཉིས་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་བག་ཆགས་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བག་ཆགས་སོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་མཐུན་པའི་བག་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ཅི་འདྲ་བ་བྱས་པ་འབྲས་བུ་ཡང་དེ་འདྲ་བ་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དཔེར་ན་ཚེ་འདིར་སྦྱིན་པ་བྱས་ན་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཡང་འབྲས་བུ་སྦྱིན་པ་ལ་དགའ་བའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བག་ཆགས་ནི་སྦྱིན་པའི་རྒྱུས་ལྷ་དང་མིའི་ནང་དུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་ནས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་ཀུན་གཞི་ལ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་མི་གཡོ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་བག་ཆགས་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཡང་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་འདུ་བྱེད་ཉིད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བག་ཆགས་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པའི་རིགས་མཐུན་པ་གཞན་དག་ཏུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་སྐྱེ་ཞིང་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །སྤྱོད་ལམ་དང་སྤྲུལ་བ་དང༌།
― DTG137_Page_0192 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཟོའི་གནས་ལ་སོགས་པ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མ་འོངས་པ་ན་ཡང་བདག་དང་འདྲ་བའི་ཆོས་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རྒྱུ་མཐུན་པའི་བག་ཆགས་སོགས་ཤིང་བརྟས་པར་བྱེད་དེ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བག་ཆགས་ནི་མེད་དོ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ནི་མཐུ་ཆེ་བས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོད་ཀྱི། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་ཞིང་བ་ཚ་ཅན་དང་འདྲ་བས་མཐུ་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྐྱེད་པར་མི་ནུས་སོ། །རྒྱུ་མཐུན་པའི་བག་ཆགས་ལ་ཞིབ་ཏུ་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་མཐུན་པའི་བག་ཆགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཀུན་གཞིའི་འབྲས་བུ་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ཀུན་གཞིའི་རྒྱུའི་ངོ་བོ་སྟེ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གཞག་གོ །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདུ་བྱེད་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་བདག་དང་འདྲ་བའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ས་བོན་ཀུན་གཞི་ལ་འཇུག་པའི་ཚེ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ལྟ་བུར་འདུ་བྱེད་རྣམས་གནས་པས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་དུ་གནས་སོ། །འདི་ལྟར་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་རང་གི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ས་བོན་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀུན་གཞི་ལས་འདུ་བྱེད་དེ་དག་འབྱུང་བས་ན་ཀུན་གཞི་རྒྱུ་ལྟ་བུར་གནས་ལ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་འབྲས་བུ་ལྟ་བུར་གནས་སོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཀུན་གཞི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་གཞག་གོ །ཀུན་གཞི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཡི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུར་ནི་མི་གཞག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱུར་མི་གཞག་ཅེ་ན། ཀུན་གཞི་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བག་ཆགས་ཡོད་པ་དེ་ལས་མ་འོངས་པ་ན་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞན་བསྐྱེད་པ་མེད་པས་ན་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུར་ཀུན་གཞི་མི་གཞག་གོ །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་འབྲས་བུ་ལྟ་བུར་ཀུན་གཞི་གཞག་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བག་ཆགས་ལ་བརྟན་ནས་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པའི་རིས་མཐུན་པ་གཞན་དུ་ཀུན་གཞི་སྐྱེ་ཞིང་སྨིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲས་པ། དམིགས་པའི་ཡུལ་
― DTG137_Page_0193 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་རྣམ་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཡོད་མི་སྲིད་དེ། དཔེར་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པའི་ཡུལ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྐྱེ་ན། གལ་ཏེ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལས་མ་གཏོགས་པར་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་ན་དེ་དམིགས་པ་ནི་ཅི་ལ་དམིགས། ཡུལ་ལ་དམིགས་ན་ཡང༌། ཇི་ལྟར་དམིགས་ཞེས་པའི་ལན་དུ། དེ་ཡང་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཅོད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཀུན་གཞི་དང་སྦྱར་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་རྣམས་ནི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཟུགས་ལ་དམིགས་ཀྱི་སྒྲ་ལ་མི་དམིགས་པ་དང༌། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སྒྲ་ལ་དམིགས་ཀྱི་གཟུགས་ལ་མི་དམིགས་པ་ནས། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཆོས་ལ་དམིགས་པས་ན་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་དོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔོན་པོ་ལ་དམིགས་པའི་ཚེ་སྔོན་པོའི་རྣམ་པར་སྐྱེའི་སེར་པོའི་རྣམ་པར་མི་སྐྱེ་བ་དང། སེར་པོ་ལ་དམིགས་པའི་ཚེ་སེར་པོའི་རྣམ་པར་སྐྱེའི། སྔོན་པོའི་རྣམ་པར་མི་སྐྱེ་བས་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའོ། །ཡང་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པ་ན་ཡང་འདི་ནི་གཟུགས་སོ་ཞེས་དམིགས་པ་ལ་ཡང་གསལ་པར་གཅོད་པ་དང། འདི་ནི་སྔོན་པོ་ཞེས་རྣམ་པ་ལ་གསལ་བར་གཅོད་པ་ལྟ་བུར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཅོད་པ་སྟེ། དེས་དམིགས་པ་ལ་ཡང་གསལ་བར་གཅོད་མི་ནུས། རྣམ་པ་ལ་ཡང་གསལ་བར་གཅོད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་གསལ་བར་གཅོད་མི་ནུས་ཤེ་ན། འདི་ལྟར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པའི་ཡུལ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ནང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྣམ་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་སྣོད་ལ་རྣམ་པར་རིག་པའི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པའོ། །ནང་གི་ཉེ་བར་ལེན་
― DTG137_Page_0194 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་རྣམ་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་བག་ཆགས་དང༌། གནས་དང་བཅས་པའི་དབང་པོའི་གཟུགས་སོ། །ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་བག་ཆགས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདག་དང་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ལ་མངོན་པར་བརྟགས་པའི་བག་ཆགས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པར་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པར་ཆོས་ལ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་བག་ཆགས་སོ། །གནས་དང་བཅས་པའི་དབང་པོའི་གཟུགས་ནི་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ལ་བྱའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་སྣོད་ལ་རྣམ་པར་རིག་པའི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་བཅད་པ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་དམིགས་པ་ན་ནི་འདི་ཙམ་ཚུན་ཆད་ནི་དམིགས་ཀྱི་དེ་ཕན་ཆད་མི་དམིགས་ཞེས་ཚད་ཆད་པ་མེད་པར་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་རྣམ་པར་རིག་པའོ། །དཔེར་ན་ཉིན་པར་སྲིན་བུ་མེ་ཁྱེར་འཕུར་བ་ནི་དེ་ལ་འོང་མེད་པ་མ་ཡིན་གྱི་ཉི་མ་ལ་སོགས་པའི་འོད་བཞིན་དུ་དེའི་འོད་གསལ་བར་སྣང་བ་མ་ཡིན་པ་དང་འདྲ་པར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ནང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་དང༌། གནས་དང་བཅས་པའི་དབང་པོ་ལ་དམིགས་པའི་ཆེན་ཡང་མི་གསལ་བར་དམིགས་སམ། ཕྲ་བར་དམིགས་པའམ། ཞན་པར་དམིགས་པ་དང༌། ཕྱིའི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་དམིགས་པ་ན་ཡང་མི་གསལ་བར་དམིགས་པ་དང༌། ཕྲ་བར་དམིགས་པ་དང༌། ཞན་པར་དམིགས་པས་རང་སངས་རྒྱས་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། འཇིག་རྟེན་ན་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཀུན་གཞི་ཡུལ་ལ་ཇི་ལྟར་དམིགས་པ་རྟོགས་ཤིང་ཤེས་པར་དཀའ་བས་དེའི་ཕྱིར་ན་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཀུན་གཞི་ཡུལ་ལ་དམིགས་པ་མེད་པ་དང་ཡུལ་ལ་མི་དམིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་ནི་གསལ་བར་དམིགས་ཤིང་སྦོམ་པོར་དམིགས་པས་ན་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་དོ། །སྨྲས་པ། དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཅོད་པའི་རྣམ་
― DTG137_Page_0195 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཤེས་པ་ནི་ཡོད་པར་ནི་མི་རིགས་ཏེ། དཔེར་ན་མིག་ལ་སོགས་པ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་གསལ་བར་གཅོད་པ་བཞིན་དུ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་ན་དེ་ཡང་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་གསལ་བ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཅོད་ན་ནི། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པར་མི་རིགས་སོ། །སྨྲས་པ། དཔེར་ན་ཉན་ཐོས་མདོ་སྡེ་པ་དག་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། གཉིད་སྟུག་པོས་ནོན་པ་དང༌། ར་རོ་བ་དང༌། བརྒྱལ་བའི་དུས་ན་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་ཀྱང་ཡོད་ལ་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཅོད་པ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་དུ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་ཀྱང་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཅོད་དེ་དེ་འདྲའོ། །དེ་ལ་ཆོས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་དགེ་བ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་གཅིག་གོ །མི་དགེ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་དང༌། ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཉི་ཤུའོ། །ཡང་ན་དགེ་བ་ནི་སྲོག་མི་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་བཅུའོ། །མི་དགེ་བ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བ་བཅུའོ། །ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའི་ཆོས་ལ་རྣམ་བ་གཉིས་ཏེ། མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པ་དང༌། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའོ། །ང་དང་བདག་གིར་རྟོག་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ཞིང་དེའི་དྲི་མས་མ་བསྒོས་པ་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རང་བཞིན་མ་བསྒྲིབས་ལ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པས་ན་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའོ། །ང་དང་བདག་གིར་རྟོག་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ་དེའི་དྲི་མས་བསྒོས་པས་ན་བསྒྲིབས་པའོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་བས་ན་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་བཞི་ཡོད་པ་ལས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་
― DTG137_Page_0196 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགེ་བའི་རྣམ་པ་དང་རང་བཞིན་ཡིན་ནམ། མི་དགེ་བའི་རྣམ་པ་དང་རང་བཞིན་ཡིན་ནམ། མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའི་རྣམ་པ་དང་རང་བཞིན་ཡིན་ནམ། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའི་རྣམ་པ་དང༌། རང་བཞིན་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ། རིགས་གཅིག་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་རྣམས་ནི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་དང་རྣམ་པ་ཡང་ཡིན། མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་དང་རྣམ་པ་ཡང་ཡིན། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རྣམ་པ་དང་རང་བཞིན་ཡང་ཡིན་པས་རིགས་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་ནམ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དགེ་བ་བཅུ་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཚེ་ན་ནི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཞེས་ཀྱང་བྱ། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནམ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཚེ་ན་ནི། མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །ནམ་དཔྱོད་ལམ་དང་བཟོའི་གནས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཚེ་ན་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རིགས་གཅིག་པ་ཡིན་ཏེ་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་གྱི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ང་དང་བདག་གིར་རྟོག་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཀྱི་དྲི་མས་མ་བསྒོས་ཤིང་དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་བས་ན་མ་བསྒྲིབས་པའོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་བས་ན་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་མི་དགེ་བ་བྱེད་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དགེ་བ་བྱེད་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་ཡང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པས་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་དགེ་བ་བྱེད་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དགེ་བ་བྱེད་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་ཡང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པས། ཀུན་གཞི་རྣམ་
― DTG137_Page_0197 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཤེས་པ་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ང་དང་བདག་གིར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པས་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་དད་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་བཅུ་གཅིག་དང༌། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་ལྡན་མི་འགྲོགས་པས་ན་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་ལྡན་མི་འགྲོགས་པས་ན་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་འཁོར་གྱི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བདག་ཏུ་གཏི་མུག་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང༌། བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་དང༌། བདག་ལ་ཆགས་པ་སྟེ། སེམས་ལས་བྱུང་བ་བཞི་དང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་ལྡན་མི་འགྲོགས་པས་ན་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དགེ་བའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་ཡང་མི་ལྡན། མི་དགེ་བའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་ཡང་མི་ལྡན། ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་འཁོར་གྱི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་ཡང་མི་ལྡན་ན་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གང་དང་ལྡན་ཞེ་ན། དེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། སེམས་པ་སྟེ་ལྔ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡན་ནོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཚེ་རབས་སྔ་མའི་ལས་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པས་ན་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རིགས་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟར་ལྔ་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ཡང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དགེ་བ་དང་འགྲོགས་པའི་ཚེ་ན་ནི་ལྔ་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ཡང་དགེ་བ་ཞེས་བྱ། ནམ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་དགེ་བ་དང་འགྲོགས་པའི་ཚེ་ན་ནི་ལྔ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་རང་བཞིན་མི་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ནམ་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དང་འགྲོགས་པའི་ཚེ་ན་ནི་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །ནམ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་འགྲོགས་པའི་ཚེ་ན་ནི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །སྨྲས་པ། ཁྱེད་རྣམ་
― DTG137_Page_0198 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་སྨྲ་བས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པར་ཁས་བླངས་ནས་ཀུན་གཞི་དེ་རྟག་པ་ཐེར་ཟུག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟག་པར་ཡོད་དམ་སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་གྱི་རང་བཞིན་དུ་རྟག་པར་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་ལན་དུ་རྒྱུན་དུ་ཡང་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པའི་རིགས་མཐུན་པའི་གནས་སུ་དང་པོ་མཚམས་སྦྱར་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་གྱིས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་བར་བར་དུ་རྒྱུན་འཆད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས་ཀུན་གཞི་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་ཐེར་ཟུག་པའི་རང་བཞིན་དུ་རྟག་པར་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་མི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་དུ་རྟག་པར་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་བར་བར་དུ་རྒྱུན་འཆད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་སྔར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་ནས་དེའི་རྒྱུན་ཆད་དེ། དེའི་འོག་ཏུ་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་པའི་འོག་ཏུ་རྒྱུན་ཆད་དེ་དེའི་འོག་ཏུ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་སྣ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ནས་དགེ་བའི་རང་བཞིན་དུ་སྐྱེས་པ་ལས་བུད་མེད་དང་དགྲ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་གཟུགས་མཐོང་བ་དང་སྔ་མའི་རང་བཞིན་རྒྱུན་ཆད་དེ་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་དུ་སྐྱེའོ། །བུད་མེད་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ལ་དམིགས་ནས་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་དུ་སྐྱེས་པ་ལས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བཤད་པ་ཐོས་ཏེ། དད་པ་སྐྱེས་པ་དང་སྔ་མ་འགགས་ནས་དགེ་བའི་རང་བཞིན་དུ་སྐྱེའོ། །དགེ་བའི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལས་དེ་རྒྱུན་ཆད་ནས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་སྐྱེའོ། །གཞན་ཡང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་ཁམས་ཆུང་ངུ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་འོག་ཏུ་ཁམས་བར་མ་སྟེ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་འབྱུང་ངོ༌། །ཁམས་བར་མའི་སེམས་ཀྱི་འོག་ཏུ་ཁམས་རབ་སྟེ། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་འབྱུང་བས་བར་བར་དུ་ཆད་པའོ། །ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་ལས་བརྒལ་བ། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་
― DTG137_Page_0199 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པ་དྲུག་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པར་ཅི་མངོན། གཏན་ཚིགས་ཅི་ཡོད། དེའི་ལན་དུ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པར་ལུང་ལས་ཀྱང་འབྱུང་ལ་རིགས་པས་བརྟགས་ན་ཡང་མངོན་ཏེ་དེ་བས་ན་གཏན་ཚིགས་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་ལུང་གི་གཏན་ཚིགས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་མངོན་པའི་མདོ་ལས། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ལྡན་ཁམས། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་གནས་གྱུར་པ། །དེ་ཡོད་པས་ན་འགྲོ་ཀུན་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་པའང་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་བ་ཡོད་པར་མངོན་ནོ། །ལུང་གི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེའི་དོན་ཡང་འཁོར་བ་ལ་ཐོག་མའི་མཐའ་དང༌། །ཐ་མའི་མཐའ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། །ཐོག་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཁོར་བའི་ཐོག་མ་མེད་པ་དང༌། ཐ་མ་མེད་པའི་བར་དུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྟག་ཏུ་ཡོད་པས་ན་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ལྡན་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ན་ཁམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་ལ་བྱའོ། །དོན་དེ་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་གནས་གྱུར་པ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། རྒྱུར་གྱུར་པས་ན། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་གནས་གྱུར་པ། །ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡོད་པས་ན་འགྲོ་ཀུན་དང། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའང་འཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་གནས་གྱུར་པའི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡོད་པས་འགྲོ་བ་ལྔ་པོ་ཀུན་དུ་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་བ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་གཞི་བྱེད་བས་ན་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ལྡན་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་གཞི་དང་རྟེན་དུ་བྱེད་པས་ན། ཆོས་རྣམས་ཀུན་
― DTG137_Page_0200 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་གནས་གྱུར་པ། །ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་གཞི་དེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་པ་དེ་ཡོད་པས་ན། འགྲོ་བ་ལྔ་པོ་ཀུན་དུ་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གཞི་བྱེད་པས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དེས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལུང་གི་གཏན་ཚིགས་གཞན་གྱིས་ཀྱང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡོད་པར་བསྟན་ཏེ། འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་བའི་མདོ་ལས། ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཟབ་ཅིང་ཕྲ། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་བཞིན་འབབ། །བདག་ཏུ་རྟོག་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ཞེས། །དེ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ངས་མ་བསྟན། །ཞེས་གསུངས་པས་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པར་མངོན་ནོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདིས་ཚེ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་ལུས་ལེན་ཅིང་རང་གི་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་ཤེས་པར་བྱེད་པས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མིང་དུ་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་མི་རིགས་པས་ན་ཟབ་པའོ། །འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་མི་རིགས་པས་ན་ཕྲ་བའོ། །ཡང་ན་ཀུན་གཞི་དེ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པས་ན་ཟབ་པའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་ན་ཕྲ་བའོ། །ཀུན་གཞི་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་རྟེན་བྱེད་པས་ན་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འོ་ན་ཀུན་གཞི་དེ་རྟག་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ་མི་རྟག་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ་སྙམ་པ་ལ། ཆུ་བོ་བཞིན་དུ་འབབ་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་ཆུ་བོས་ཤིང་དང་རྡོལ་སོགས་པ་ཁྱེར་ནས་སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་གྱིས་འབབ་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ལྔ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་དང་འགྲོགས་ནས་སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འཁོར་བར་འཇུག་པས་ན་མི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆུ་བོ་བཞིན་དུ་འབབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ཅག་ལ་མ་བསྟན་མ་བཤད་སྙམ་པ་ལ། །དེ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ངས་མ་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་
― DTG137_Page_0201 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རང་སངས་རྒྱས་དང་དགྲ་བཅོམ་པའི་རིགས་ཅན་པ་རྣམས་ལ་བྱིས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཀུན་གཞི་དེ་ཡོད་ཀྱང་བྱིས་པ་དེ་དག་ལ་ངས་མ་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་གཞི་དེ་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་མི་བཤད་སྙམ་པ་ལ། བདག་ཏུ་རྟོག་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཀུན་གཞི་དེ་བཤད་ན་འཁོར་བའི་ཐ་མའི་མཐའི་བར་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབྱུང་བས་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཀུན་གཞི་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་གཞི་ལ་བདག་ཏུ་བཟུང་ན་མི་རུང་བས་བདག་ཏུ་འཛིན་པར་མི་གཞུག་པའི་ཕྱིར་ངས་མ་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རིགས་པའི་གཏན་ཚིགས་གཉིས་ཀྱིས་ཀུན་གཞི་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གང་གི་ཕྱིར་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་ལས་ལངས་ནས་ཡང་ཡུལ་རྣམ་པར་རིག་པ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྩ་བ་ལས་མ་བྱུང་མོད་ཀྱི་དེ་བས་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པར་མངོན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལྷག་མ་ལུས་པའོ། །འདི་ལྟར་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པ་པར་གྱུར་ནས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་རྣམས་མ་ལུས་པར་འགགས་ན་ཕྱིས་དེ་དག་ལས་ལངས་པའི་ཚེ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཅི་ལས་སྐྱེས་ཏེ་སྐྱེ་པར་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་ལས་ལངས་པའི་ཚེ་ན་ཡང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བས་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པར་མངོན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་བཤད་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། འདི་ལྟར་བདག་ཅག་ནི་འདས་པ་ཡང་རྫས་སུ་ཡོད་པར་འདོད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་ལ་དང་པོ་སྦྱོར་བའི་སེམས་འགོག་པ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ཡང་ཕྱིས་ལྡང་བའི་སེམས་ཀྱིས་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དུ་འདོད་དེ། དེ་བས་ན་སྦྱོར་བའི་སེམས་ཀྱི་དེ་མ་
― DTG137_Page_0202 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐག་པའི་རྐྱེན་དེ་ལས་ལངས་པའི་ཚེ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བས་ཀུན་གཞི་མི་དགོས་སོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་སྨྲ་བས་བརྒལ་བ། དང་པོ་སྦྱོར་བའི་སེམས་དེ་བྱུང་བས་འགགས་པའི་འོག་ཏུ་སྙོམས་བར་འཇུག་པའི་རྫས་མང་པོས་བར་དུ་ཆོད་དེ་སྔ་མ་འགགས་ནས་རིང་དུ་ལོན་ནས་ཕྱིས་ལྡང་བའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་ན་སྔ་མ་འགགས་པའི་སེམས་དེ་ལས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ། ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལན་སྨྲས་པ། བར་དུ་ཆོད་ཅེས་པའི་དོན་ནི་རིགས་འདྲ་བའི་རྫས་མང་པོས་བར་དུ་ཆོད་པ་ནི་བར་དུ་ཆོད་པའི་དོན་དུ་འདོད་པས་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དུ་མི་རུང་གི་རིགས་མི་འདྲ་བའི་རྫས་མང་པོས་བར་དུ་ཆོད་པ་ནི་བར་དུ་ཆོད་བ་མ་ཡིན་བས་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དུ་འདོད་དེ། དེ་བས་ན་དང་པོ་སྦྱོར་བའི་སེམས་དང་ཐ་མ་ལྡང་བའི་སེམས་གཉིས་ཀྱི་བར་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྫས་རིགས་མི་མཐུན་པས་མ་ཆོད་པའི་ཕྱིར། སྔ་མ་སྦྱོར་བའི་སེམས་ལས་ཕྱི་མ་ལྡང་བའི་ཚེ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བས་ན་འགལ་བ་མེད་དོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་སྨྲ་བས་སྨྲས་པ། དང་པོ་སྦྱོར་བའི་སེམས་དེ་ལས་ལངས་བའི་སེམས་སྐྱེ་བར་ནི་མི་རིགས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དང་པོའི་སྦྱོར་བའི་སེམས་འགགས་ནས་བར་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྫས་མང་པོས་ཆོད་དེ་ཡུན་རིང་དུ་ལོན་པ་ལས་གང་འགགས་པ་དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པས་ན་འགག་པ་མེད་པ་ལས་ལྡང་བའི་ཚེ་སེམས་འབྱུང་བར་མི་རིགས་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་དང་བདག་དང་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་དང༌། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་བརྟགས་པའི་བདག་དང་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་མེད་པའི་ཆོས་དེ་དག་ནི་ཆོས་གང་གི་རྒྱུ་ཡང་མི་བྱེད་ལ། དེ་དག་ལས་འབྲས་བུ་གང་ཡང་མི་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་དང་པོ་སྦྱོར་བའི་སེམས་ནི་འགགས་ཏེ་མེད་པ་ཡིན་པས་མེད་པ་དེ་ནི་ཆོས་གང་གི་རྒྱུ་ཡང་མི་བྱེད་ལ། དེ་ལས་འབྲས་བུ་གང་ཡང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་པ་རྣམས་སུན་བྱུང་བ་དང༌། མདོ་སྡེ་པས་སྨྲས་པ། རྣམ་པར་སྨྲ་བ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་སེམས་དེས་འགོག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་སེམས་འགགས་པའི་འོག་ཏུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྫས་མང་པོས་བར་དུ་ཆོད་ནས་སྦྱོར་བའི་
― DTG137_Page_0203 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ལས་ལྡང་བའི་ཚེ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་མི་རུང་ན་ཡང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ཚེ་ན་ལུས་ཡོད་པས་ལུས་ལས་ཕྱིས་ལྡང་བའི་ཚེ་སེམས་བསྐྱེད་པས་ན་ཀུན་གཞི་དགོས་པ་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་སེམས་ལུས་ལས་སྐྱེས་ཤེ་ན། འདི་ལྟར་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་དང་སེམས་གཉིས་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་ས་བོན་འཇོག་སྟེ། བར་འགའ་ནི་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་ལ་སེམས་ཀྱི་ས་བོན་འཇོག་པས་གཟུགས་ལས་སེམས་འབྱུང་སྟེ། གང་གི་ཚེ་ཞེ་ན། རྣལ་འབྱོར་པ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའམ། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའམ། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ཚེ་ན་གཟུགས་ལ་སེམས་ཀྱི་ས་བོན་གཞག་པས། ནམ་ལངས་པའི་དུས་ན་དབང་བོ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་ལས་སེམས་སྐྱེ་བས་ན་གཟུགས་ལ་སེམས་ཀྱི་ས་བོན་གནས་སོ། །བར་འགའ་ནི་སེམས་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ས་བོན་འཇོག་སྟེ། གང་གི་ཚེ་ཞེ་ན། རྣལ་འབྱོར་བ་འདོད་པའི་ཁམས་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་གཟུགས་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པས་ན་གཟུགས་འགགས་ཏེ་རིང་དུ་ལོན་མོད་ཀྱི་སེམས་ཉིད་ལས་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་འབྱུང་བས་ན་སེམས་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ས་བོན་གནས་སོ། །དེ་ལྟར་ལུས་དང་སེམས་གཉིས་གཅིག་གི་རྒྱུ་གཅིག་གིས་བྱེད་པས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ན་ཡང་ལྡང་བའི་ཚེ་ལུས་ལས་སྐྱེ་བས་ན་ཀུན་གཞི་མི་དགོས་སོ། །སྨྲས་པ། ཡོང་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་ཟད་ན། དེ་ལྟར་བཤད་ན་ནི་སེམས་ཅན་རེ་རེ་ལ་ཡང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཉིས་གཉིས་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཞེ་ན་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཅིག་ནི་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་ལས་འབྱུང་བ་སྟེ། ནམ་འགོག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ཚེ་ནའོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཉིས་པ་ནི་སེམས་གཞན་ལས་
― DTG137_Page_0204 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་བ་སྟེ། འདི་ཇི་ལྟར་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མའི་རྒྱུས་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མའི་སེམས་སྐྱ་བའོ། །ཡོང་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ནི་གཅིག་ཏུ་ཟད་དེ་སེམས་དེ་ཉིད་ལས་སེམས་ཉིད་སྐྱེ་བར་ཟད་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་སེམས་ཅན་རེ་རེ་ལ་ཡང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཉིས་གཉིས་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཅིག་ནི་ལུས་ཡིན་ཏེ། ནམ་འགོག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་ལངས་པའི་ཚེ་ནའོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཅིག་ནི་སེམས་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གང་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་འགགས་པ་ལས་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མའི་སེམས་སྐྱེ་བ་ནའོ། །གཞན་ཡང་ལུས་ལས་སེམས་སྐྱེ་ན་ནི་འདི་ལྟར་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་རྣལ་འབྱོར་བ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་ཚེ་ན་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ལས་སེམས་སྐྱེ་བར་རུང་ན། ནམ་རྣལ་འབྱོར་པ་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དེའི་ཚེ་གཟུགས་མེད་པས་ཕྱིས་ཇི་ལྟར་ལྡང་ཞིང་སེམས་སྐྱེ་སྟེ་ལྡང་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །མ་ལངས་པ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ལུས་ལས་སེམས་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་མི་རིགས་སོ། །ཡང་ལུང་གི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པར་བསྟན་ཏེ། མདོ་ལས་ཀྱང་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ལུས་དང་མ་བྲལ་ལོ་ཞེས་གསུངས་པས་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པར་མངོན་ནོ། དེ་སྐད་དུ་བཤད་པ་དང༌། སློབ་དཔོན་བ་སུ་མི་ཏྲས་སྨྲས་པ། འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་ཚེ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་གསལ་བ་དེའི་མཚན་ཉིད་དུ་དེ་ན་ཡོད་དེ་དེ་བས་ན་མདོ་ལས་ཀྱང་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ལུས་དང་མ་བྲལ་བའོ་ཞེས་གསུངས་ཀྱི་ཀུན་གཞི་ལ་ནི་མི་བྱའོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ལན་དུ་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་ཚེ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་གསལ་བར་གནས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལུས་ལས་མ་བྲལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་རིགས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་ཚེ་ལུས་ལས་མ་བྲལ་བར་རིགས་སོ། །སློབ་དཔོན་པ་སུ་མི་ཏྲས་སྨྲས་པ། འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་ཚེ་ཀུན་གཞི་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་
― DTG137_Page_0205 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པ་ལུས་དང་མ་བྲལ་བར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་རིགས། ལན་དུ་སྨྲས་པ། འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་ཚེ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པར་ཁས་བླངས་ན་ནི་ཉེས་པ་དང་པོ་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ན་ཡོད་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་མའི་ངང་ལ་གནས་པས་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཀྱང་ཡོད་ལ་འགོག་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ན་དབང་པོ་མ་ཉམས་པས་མིག་ལ་སོགས་བའི་དབང་པོ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཡུལ་མེད་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་མི་སྲིད་པས་ཡུལ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཡུལ་དང་དབང་པོ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་འདུས་པས་རེག་པ་སྐྱེའོ། །རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ་འབྱུང་ངོ༌། །ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་ཤེས་དང༌། སེམས་པ་འབྱུང་བས་ན་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་ཚེ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པར་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་གཞན་ན་རེ། འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་ཚེ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པས་རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ཡང་ཉེས་པ་ཅི་ཡོད། ལན་དུ་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་ཚེ་འདུ་ཤེས་དང༌། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་ཁས་བླངས་ན་ནི་འགོག་པ་ནི་འདུ་ཤེས་ཚོར་བ་འགོག་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བཤད་པ་ཉིད་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་ལ། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་ས་བོན་ཡང་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་ལས་ལངས་པའི་ཚེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ལས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་ཁས་བླང་དགོས་སོ། །རིགས་པའི་གཏན་ཚིགས་གཞན་གྱིས་ཀྱང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡང་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ནས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འཇུག་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འཇུག་ནས་འབྱུང་བ་འདི་ཡང་སྦྱར་ཏེ། ཡང་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ནས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་
― DTG137_Page_0206 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པ་ཡོད་པར་མངོན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་དམིགས་པའི་རྐྱེན་གྱི་དོན་ནི་རྐྱེན་བཞི་ལས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་གཟུགས་ནས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་རེག་བྱ་སྟེ་ལྔ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་དྲུག་ལ་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཞེས་བྱའོ། །དམིགས་པའི་རྐྱེན་དེ་དག་ཀྱང་རང་བཞིན་ཐ་དད་དེ་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་རྣམ་པ་ལས་སྒྲའི་རང་བཞིན་དང་རྣམ་པ་གཞན་ཡིན་པ་དང༌། སྒྲའི་རང་བཞིན་དང་རྣམ་པ་ལས་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་རྣམ་པ་གཞན་ཡིན་པས་རྣམ་པ་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་ཡང་སྣ་ཚོགས་ཐ་དད་དེ། སེར་པོའི་རང་བཞིན་དང་རྣམ་པ་ལས་སྔོན་པོའི་རང་བཞིན་དང་རྣམ་པ་གཞན་ཡིན་པ་དང༌། སྔོན་པོའི་རང་བཞིན་དང་རྣམ་པ་ལས་དཀར་པོའི་རང་བཞིན་དང་རྣམ་པ་གཞན་ཡིན་པས་རྣམ་པ་གཞན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མིག་གི་དབང་པོ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་རྣམ་པར་སྐྱེས་པ་ལས་སྒྲས་རྐྱེན་བྱས་ནས་སྒྲ་ལ་བརྟེན་ཏེ། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྒྲའི་རྣམ་པར་སྐྱེས་པ་ནི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ནས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའམ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དཀར་པོའི་རྣམ་པར་སྐྱེས་པ་ལས་སེར་པོས་རྐྱེན་བྱས་ནས་སེར་པོའི་རྣམ་པར་སྐྱེས་པ་ནི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ནས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔོན་པོའི་རྣམ་པར་སྐྱེས་པ་ལས་ཡུལ་སེར་པོས་རྐྱེན་བྱས་ནས་སེར་པོའི་རྣམ་པ་གཞན་སྐྱེ་བ་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྐྱེས་པ་ལས་དམིགས་པའི་རྐྱེན་སྒྲས་རྐྱེན་བྱས་ནས་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྒྲའི་རྣམ་པར་སྐྱེ་བ་དང༌། དམིགས་པའི་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ནས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་སྐྱེ་ཞིང་འཇུག་གོ །དམིགས་བའི་རྐྱེན་ལ་མ་ལྟོས་མ་བརྟེན་པར་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འཇུག་ཅིང་སྐྱེ་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་བས་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་དགོས་སོ། །དཔེར་ན་མྱུ་གུ་བསྐྱེད་པ་ལས་ཆུ་མེ་རླུང་ལ་སོགས་པའི་གྲོགས་བྱེད་པ་ཡོད་ཀྱང་རྒྱུའི་རྐྱེན་ས་བོན་མེད་ན་མྱུ་གུ་མི་སྐྱེ་སྟེ། ས་བོན་དགོས་པ་དེ་བཞིན་དུ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཡོད་ན་དེ་དག་རྒྱུའི་
― DTG137_Page_0207 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྐྱེན་ཀྱང་མེད་དུ་མི་རུང་སྟེ། གདོན་མི་ཟ་བར་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཀྱང་དགོས་སོ། །དེ་ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུའི་རྐྱེན་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་གཞིར་གྱུར་པ་ཞིག་ཡོད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་རྣམ་པ་དང་རང་བཞིན་གཞན་ཡིན་པ་དང༌། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པ་དང་རང་བཞིན་གཞན་ཡིན་ཏེ། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་ཡང་དེ་དག་གི་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པའི་རྐྱེན་ཐ་དད་པའི་སྒོ་ནས་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ཡང་ཐ་དད་པར་གཞག་གི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དང་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཐ་དད་པས་དེ་དག་ཐ་དད་པར་གཞག་པ་ནི་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཐ་དད་པའི་སྒོ་ནས་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ཐ་དད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ནས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འཇུག་པ་ཉིད་དོ། །དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཐ་དད་པའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐ་དད་པར་འགྱུར་བ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལས་སྒྲའི་རྣམ་པ་གཞན་ཡིན་པ་དང། སྒྲའི་རྣམ་པ་ལས་དྲིའི་རྣམ་པ་གཞན་ཡིན་པས་ན་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་གཟུགས་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དམིགས་ནས་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྐྱེ་བ་དང༌། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་སྒྲ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་ལ་དམིགས་ནས་སྒྲའི་རྣམ་པར་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་ཐ་དད་པར་གཞག་པ་ཡང་ཡུལ་ཐ་དད་པའི་སྒོ་ནས་ཐ་དད་པར་གཞག་དགོས་པར་ཟད་དོ། །དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཐ་དད་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཐ་དད་པར་གཞག་པ་ནི་མེད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་བ་སྔ་མ་འགག་པ་དེ་དག་འདི་ཁོ་ན་བསྐྱེད་པའི་རྐྱེན་རྒྱུ་ནི་བྱེད་པ་གཞན་སྐྱེད་པའི་རྐྱེན་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་ངེས་པ་མེད་དེ། དཔེར་ན། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔར་འགགས་ན་སྔར་འགགས་པ་དེ་གལ་ཏེ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བའི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་བྱེད། གལ་ཏེ་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་
― DTG137_Page_0208 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེད་པའི་རྐྱེན་བྱེད་པས་འདི་ཁོ་ན་བསྐྱེད་པའི་རྟེན་རྐྱེན་བྱེད་ཅེས་ངེས་པ་མེད་པས་ན་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ལས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐ་དད་པར་གཞག་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཐ་དད་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐ་དད་པར་གཞག་པ་ཡང་མེད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དཔེར་ན། མིག་གི་དབང་པོ་ལྟ་བུ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔོ་པོའི་རྣམ་པར་ལྟ་བུ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ཀྱང་བྱེད་ལ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སེར་པོའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ཀྱང་བྱེད་དེ། ཡུལ་མང་པོའི་སྒོ་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྐྱེ་བ་ཀུན་གྱི་རྐྱེན་བྱེད་པས་ན་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཐ་དད་པའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐ་དད་པར་གཞག་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡུལ་རྣམ་པ་ཐ་དད་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འཇུག་པ་དེ་ཡང་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ལ་མི་ལྟོས་པར་འཇུག་མི་སྲིད་དེ། དམིགས་པའི་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་དགོས་པ་དེ་བཞིན་དུ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་སྐྱེ་རྒྱུའི་རྐྱེན་ལ་མི་ལྟོས་པར་སྐྱེ་མི་སྲིད་པས་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཡང་དོགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་བ་རྣམས་ན་རེ། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་དམིགས་པའི་རྐྱེན་མེད་པར་མི་རིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ལ་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཡང་མེད་པར་མི་རིགས་པ་ནི་བདེན་མོད་ཀྱི་འཇུག་པའི་རྣམ་བར་ཤེས་པ་དེ་དག་གི་ནི་རྐྱེན་རེག་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ལྷན་ཅིག་འགྲོགས་པ་རྣམས་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་རྒྱུའི་རྐྱེན་གཞན་ཞིག་ཡོད་པར་དཔྱད་དགོས་སོ་ཞེ་ན་ལན་དུ། རྒྱུའི་རྐྱེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གང་ལ་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ས་བོན་ཡོད་ཅིང་དེའི་ས་བོན་གྱི་གཞི་ཡོད་པར་བྱེད་པ་ལ་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་མིག་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡོད་པས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་བཤད་པ་ལ། ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་ལ་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་སྣས། བདག་འགགས་པའི་དུས་ན་མ་འོངས་པ་ན་བདག་དང་འདྲ་བའི་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མིག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བ་ལས་ས་བོན་འཇོག་སྟེ། དེ་
― DTG137_Page_0209 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་གཅིག་ལ་གཅིག་ས་བོན་འཇོག་གི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དགོས་པ་མེད་དོ་ཞེས་ལན་དུ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་ས་བོན་འཇོག་པར་མི་རིགས་ཏེ། བག་ཆགས་སོག་བར་བྱེད་པ་དང་བསྒོ་བར་བྱ་བ་གཉིས་དུས་མཉམ་པར་ཡོད་པར་འདོད་དེ། གང་གི་ཚེ་སྒོ་བར་བྱེད་པ་ཡོད་པ་དེའི་ཚེ་བསོ་བར་བྱ་བ་ཡང་ཡོད་ན་གཅིག་གི་གཅིག་ལ་བསྒོ་བར་འདོད་པ་ལས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མི་སྟོན་པ་དང༌། ཁམས་ཐ་མ་དང་བར་མ་དང༌། རབ་རྣམས་དང། འཇིག་རྟེན་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང༌། ཟག་པ་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནང་གཅིག་ལ་གཅིག་བསྒོ་བར་མི་རུང་ངོ༌། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔ་མ་འགགས་པ་དེས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བ་ལ་བག་ཆགས་བསྒོ་ཞེས་བྱ་བར་གང་གི་ཚེ། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་སྐྱེས་ན་གང་ལ་ལ་བག་ཆགས་བསྒོ། གང་གི་སྟེ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་དེའི་ཚེ་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགགས་ན་ཕྱི་མ་ལ་སུས་སྒོ་བར་བྱེད་དེ་མི་རིགས་སོ། །གཞན་ཡང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཡང་ཡིན། མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཡང་ཡིན། ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའི་རང་བཞིན་ཡང་ཡིན་པ་ལས་ཆོས་དེ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་མེ་དང་ཆུ་བཞིན་དུ་འགལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དུས་གཅིག་ཏུ་མི་བདེ་བཞིན་དུ་མི་འབྱུང་སྟེ། གང་གི་ཚེ་དགེ་བ་བྱུང་བ་དེའི་ཚེ་མི་དགེ་བ་མི་འབྱུང༌། གང་གི་ཚེ་མི་དགེ་བ་བྱུང་བ་ན་དེའི་ཚེ་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ན་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་ལ་འཇུག་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཞིག་བྱུང་ནས། དགེ་བ་དེས་མ་འོངས་པ་ན་བདག་དང་འདྲ་བའི་དགེ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་བྱུང་བ་ལ་བག་ཆགས་བསྒོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་གང་གི་ཚེ་སྐད་ཅིག་མ་ལ་དག་བ་བྱུང་བ་དེའི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་གྱིས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་བྱུང་བས་ན་གང་གི་ཚེ་བག་ཆགས་བསྒོ། གང་གི་ཚེ་
― DTG137_Page_0210 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་དགེ་བ་སྐྱེས་པ་དེ་ན་དགེ་བ་སྔ་མ་འགགས་པས་གང་གིས་ཕྱི་མ་དེ་ལ་བག་ཆགས་བསྒོ་སྟེ་དེ་ལྟར་མི་རིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལུང་མ་བསྟན་པ་ལ་ཡང་ཕན་ཚུན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་ཁམས་ཐ་མ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་སོ། །ཁམས་འབྲིང་པོ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །ཁམས་རབ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སོ། །ཁམས་དེ་དག་གི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་གཅིག་ལ་གཅིག་བསྒོ་བར་མི་རིགས་ཏེ། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་སེམས་ཀྱིས་གཟུགས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྐྱེད་པའི་ལས་སྔ་མས་ཕྱི་མ་ལ་བསྒོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་གང་གི་ཚེ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་སེམས་བྱུང་བ་ན་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་སྐྱེས་ན་གང་ལ་བསྒོ། གང་གི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེས་པ་ན་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་སེམས་འགགས་ན་གང་གིས་ཕྱི་མ་ལ་བསྒོ་སྟེ་མི་རིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་ཀྱང་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བས་ན་གཅིག་ལ་གཅིག་བསྒོ་བར་མི་རིགས་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་སེམས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་མཆོག་ཏུ་འབྱུང་བའི་འོག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་འབྱུང་བས་ན་སྔ་མས་ཕྱི་མ་ལ་བསྒོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་གང་གི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་པའི་སེམས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་མཆོག་འབྱུང་བ་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འོངས་པའི་སེམས་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་མ་བྱུང་བས་ན་གང་ལ་བསྒོ། གང་གི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་བྱུང་བ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་གི་སེམས་འགགས་པས་ན་གང་གིས་ཕྱི་མ་ལ་བསྒོ་སྟེ་མི་རིགས་སོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་རྣམས་ཀྱང་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བས་ན་གཅིག་ལ་གཅིག་བག་ཆགས་བསྒོ་བར་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལས་ས་གོད་མ་ལ་ནི་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ། ས་འོག་མ་ལ་ནི་སྐྱོན་དུ་ལྟ་བ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལམ་མོ། །མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་ཟག་པ་ཅན་གྱི་ལམ་བྱུང་བ་དེའི་ཚེ་ཟག་པ་
― DTG137_Page_0211 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པའི་ལམ་མ་བྱུང་བས་གང་ལ་བསྒོ། གང་གི་ཚེ་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་བྱུང་བ་དེའི་ཚེ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལམ་འགགས་པས་ན་ཕྱི་མ་ལ་སུ་བསྒོ་སྟེ་མི་རིགས་སོ། །དེ་སྐད་དུ་བཤད་པ་དང༌། གལ་ཏེ་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་ན་སེམས་ཉིད་ཀྱིས་ཉིད་ལ་བསྒོ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་དགེ་བའི་སེམས་འབྱུང་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་དེ་ཉིད་ལ་བསྒོ་བས་ཀུན་གཞི་མི་དགོས་སོ་ཞེ་ན་ཡང་རལ་གྲི་སོ་ཇི་ལྟར་རྣོན་ཡང་སོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་དེ་མི་ཆོད་པ་བཞིན་དུ་བདག་ལ་བདག་བྱེད་པར་འགལ་བས་སེམས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཉིད་ལ་བསྒོ་བར་མི་རིགས་སོ་དེ་ལྟར་ནི་མི་རིགས་ཀྱི་འདི་ལྟར་རིགས་ཏེ། མེ་ཏོག་ཙམ་པ་ཀ་དང་ཏིལ་འབྲུ་གཉིས་སྐྱེས་ཀྱང་མཉམ་དུ་སྐྱེས་འགག་ཀྱང་མཉམ་དུ་འགགས་ལ། གང་གི་ཚེ་མེ་ཏོག་ཡོད་པ་དེའི་ཚེ་ཏིལ་འབྲུ་ཡང་ཡོད་དེ། མེ་ཏོག་གི་སྐད་ཅིག་མ་དེས་ཏིལ་འབྲུའི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་མེ་ཏོག་གི་དྲིས་སྒོ་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེས་པ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འགགས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པ་དེའི་ཚེ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་དེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དེ་ལ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བའི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མ་འོངས་པ་ན་བདག་དང་འདྲ་བའི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བག་ཆགས་སྒོ་བར་བྱེད་དེ། ཀུན་གཞི་བག་ཆགས་དང་ལྡན་པ་དེ་ལས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སྐྱེའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཁས་བླང་དགོས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་དང་ལྡན་པ་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པར་གྲུབ་པོ། །རིགས་པའི་གཏན་ཚིགས་གཞན་གྱིས་ཀྱང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཀུན་གཞི་ཡོད་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཆད་ནས་ཡང་འཇུག་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་མཇུག་ནས་འབྱུང་བ་འདིར་ཡང་སྦྱར་ཏེ། ཆད་ནས་ཡང་འཇུག་པའི་ཕྱིར་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཡོད་
― DTG137_Page_0212 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆད་པ་ནི་སེམས་མེད་པའི་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་དང༌། ར་རོབ་དང༌། བརྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ན་འཇུག་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་རྣམས་རྒྱུའི་རྒྱུན་ཆད་དེ་མི་འབྱུང་བས་ན་ཆད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སེམས་དང་བཅས་པའི་གཉིད་དང༌། སེམས་མེད་པའི་གཉིད་དོ། །སེམས་དང་བཅས་པའི་གཉིད་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་འགགས་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྨི་ལམ་དང་བཅས་པའོ། །སེམས་མེད་པའི་གཉིད་ནི་གཉིད་སྟུག་པོས་ནོན་པས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྨི་ལམ་མེད་པའོ། །སེམས་མེད་པའི་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་དང་བརྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་རྒྱུ་བ་རྒྱུན་ཆད་དེ་མེད་པ་ལས། གལ་ཏེ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་དུ་ཟིན་ན་སེམས་མེད་པའི་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་དང༌། བརྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལངས་པའི་ཚེ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཕྱིས་ཅི་ལས་སྐྱེ་སྟེ་སྐྱེ་བར་མི་རུང་ངོ༌། །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་བརྒལ་བ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་དང་པོ་གཉིད་ལྡོག་དུ་བྱེད་པའི་སེམས་དེའི་འོག་ཏུ་གཉིད་ཀྱི་རྫས་མི་འདྲ་བས་ཆོད་པས་དང་པོའི་སེམས་དེ་ལས་ལྡང་བའི་སེམས་སྐྱེའོ་ཞེན་ཡང་དང་པོའི་སེམས་དེ་ནི་འགགས་ཏེ་མེད་པ་ཡིན་ན་མེད་པ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་མི་རུང་བས་ན་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་མདོ་སྡེ་པ་ན་རེ་ལུས་དང་སེམས་གཉིས་གཅིག་ལ་གཅིག་ས་བོན་འཇོག་པས་དེའི་ཚེ་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ལུས་ལས་སེམས་སྐྱེའོ་ཞེ་ན་ཡང༌། དེ་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་གཅིག་ལ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཉིས་ཡོད་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། ལུས་ལས་སྐྱེ་བའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དང་སེམས་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དེ་གཉིས་ཡོད་པར་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཨ་ཙཱཪྻ་བ་སུ་མི་ཏྲ་ན་རེ་བརྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ན་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་གསལ་བར་གནས་པས་ལྡང་པའི་ཚེ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བས་ན་ཀུན་གཞི་དགོས་སོ་ཞེ་ན། །ཡང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པ་དང༌། གསུམ་འདུས་པ་ཡོད་པས་རེག་པ་འབྱུང་ངོ༌། །རེག་པ་འབྱུང་བ་དང༌། ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་སེམས་
― DTG137_Page_0213 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འབྱུང་བས་དེའི་ཚེ་སེམས་འགགས་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ༌། །ཡང་རིགས་པའི་གཏན་ཚིགས་གཞན་གྱིས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཁོར་བར་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་འཁོར་བར་འཇུག་པ་ཡོད་པ་དང་འཁོར་བ་ལས་ལྡོག་པ་ཡོད་པས་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པར་མངོན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་རིས་མཐུན་པའི་གནས་སུ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་དུ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་འབྱུང་ཞིང་སྐྱེ་བ་ནི་འཁོར་བའོ། །དེ་ཡང་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་རིས་མཐུན་པ་ལས་ཤི་འཕོས་ནས་རིས་མི་མཐུན་པ་གཞན་དུ་ཚེའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི་འཁོར་བར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ཐོབ་པ་དང་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ཐོབ་པ་ནི་འཁོར་བ་ལས་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འཁོར་བར་འཇུག་པ་ཡང་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་པ་ཡིན་ན། གལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་པ་ཁྱེད་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པར་ཁས་མི་ལེན་ན་ནི་ཀུན་གཞི་ལས་མ་གཏོགས་པར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་མེད་པས་འཁོར་བར་འཇུག་ཅིང་སྐྱེ་བར་མི་རུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་པ་རྣམས་ན་རེ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པར་ཁས་མ་བླངས་ན། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པས་འཁོར་བར་འཇུག་པ་མེད་དོ་ཞེས་དམ་བཅས་པ་དེ་ཀུན་གཞི་ཁས་མ་བླངས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པས་འཁོར་བར་འཇུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ལན་དུ་ཀུན་གཞི་ཁས་མི་ལེན་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བར་རྣམ་པ་གཉིས་ལྟར་བརྟག་གྲང་སྟེ། ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པའི་ཡིད་
― DTG137_Page_0214 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་གི་ཚེ་མའི་མངལ་དུ་མཚམས་སྦྱོར་བ་དེའི་ཚེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བརྟག་གྲང་ངམ། ཡང་ན་ནི་མདོ་སྡེ་པས་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་ལས་བྱུང་བས་བསྐྱོད་དེ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་མི་གཡོ་བའི་འདུ་བྱེད་བྱས་ནས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་འབྱུང་བ་ལ་བག་ཆགས་སྒོ་བར་བྱེད་དེ། དེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་བརྟགས་པ་ལྟར་བརྟག་གྲང་ན་ཕྱོགས་གཉི་ག་ལྟར་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མའི་མངལ་དུ་མཚམས་སྦྱོར་བ་དེ་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་ལྟ་བའི་ཕྱོགས་དེ་ཇི་ལྟར་མི་རིགས་པར་སུན་འབྱིན་ཏོ། །འདི་ལྟར་ཚེ་རབས་སྔ་མའམ་ད་ལྟར་གྱི་ཚེ་ལ་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་བྱེད་བྱས་པ་དེ་ནི་ཤི་ནས་ཚེ་ཕྱི་མར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མའི་མངལ་དུ་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་རྐྱེན་དུ་མི་རུང་སྟེ། དེ་བས་ན་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལ་ཡང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ༌། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཚེ་རབས་སྔ་མ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་ལས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་བྱེད་བྱས་པ་རྣམས་ནི་བྱས་ནས་དུས་རིང་ཞིག་ལོན་ཏེ་འདུ་བྱེད་དེ་དག་འགགས་པའི་འོག་ཏུ་གདོད་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མའི་མངལ་དུ་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པས་ན་གང་འགགས་ནས་དུས་རིང་མོ་ཞིག་ལོན་པའི་འདུ་བྱེད་དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་སྐྱེད་པའི་རྐྱེན་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་པ་རྣམས་ན་རེ། བདག་ཅག་ནི་འདས་པ་ཡང་རྫས་སུ་ཡོད་པར་འདོད་པས་སྔོན་བྱས་ཏེ་འགགས་པའི་འདུ་བྱེད་དེ་དག་ཀྱང་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མའི་མངལ་དུ་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྐྱེན་བྱེད་དོ་ཞེ་ན་ཡང་མི་རུང་སྟེ། དཔེར་ན་བྱ་སྔོན་ཤི་བ་དེ་ཕྱིས་སྒོ་ང་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་དུ་མི་རུང་བ་དང༌། རྫ་མ་ཆག་སྟེ་མེད་པར་གྱུར་པ་ཆུ་སྣོད་ཀྱི་རྐྱེན་དུ་མི་རུང་བ་བཞིན་དུ་སྔར་འགགས་པར་ནི་མེད་པ་ཡིན་པས་རྫས་སུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་མི་རུང་སྟེ། དེ་བས་ན་སྔོན་བསགས་ཏེ་འགགས་པའི་འདུ་བྱེད་དེ་དག་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕྱིས་མཚམས་སྦོར་བའི་རྐྱེན་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་སྐད་བཤད་པ་དང༌།
― DTG137_Page_0215 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་པས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཀྱི་ལྟར་བྱས་ཏེ་སྔོན་ལས་བྱས་ཏེ་འགགས་པ་རྣམས་རྐྱེན་དུ་མི་འདོད་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་ལས་བྱས་པ་རྣམས་དོན་མེད་ཅིང་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གི་ཚེ་ད་ལྟར་ལས་བྱས་པ་དེ་དག་ནི་འགགས་པས་ཚེ་རབས་གཞན་གྱི་དུས་ན་ལས་དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་ལས་བྱས་པ་སྟེ་ཚེ་ཕྱི་མའི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །ལན་དུ། དེ་ལྟར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མགོ་མཉམ་དུ་བྱུང་བ་ལས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་བྱས་ནས་ཀུན་གཞི་ལ་བག་ཆགས་བསགས་ཏེ། ཀུན་གཞིའི་བག་ཆགས་དེ་ཇེ་བརྟས་སུ་གྱུར་པ་དང༌། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་མ་འོངས་པ་ན་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བས་ན་འབྲས་བུ་མེད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་པ་ལྟར་སྔོན་འགགས་པའི་ལས་ཀྱང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འབྲས་བུ་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མའི་མངལ་དུ་མཚམས་སྦྱོར་བ་དེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་པའི་ཕྱོགས་འདི་ལ་ཉེས་པ་གཞན་ཡོད་དེ། འདི་ལྟར་མའི་མངལ་དུ་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། དེའི་ཚེ་ན་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱང་ཡོད་པས་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་མི་བྱ་བ་ལ་རིགས་པ་ཅི་ཡོད་དེ་རིགས་པ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་དེ་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱང་ཡོད་པས་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་ནི་མི་བྱའོ། །དེ་སྐད་དུ་བཤད་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཚེ་མའི་མངལ་དུ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཚམས་སྦྱོར་བ་དེ་ཉིད་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེ་ན། ལན་དུ་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལ་འདུ་
― DTG137_Page_0216 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་ན་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་མིང་དང་གཟུགས་གང་ཞིག་ཡོད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དང་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་སྨྲོས་ཤིག །དེ་སྐད་དུ་བཤད་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། འདི་ལྟར་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ལ་མའི་མངལ་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་མིང་དང་གཟུགས་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་དང༌། གསུམ་པ་ཕན་ཆད་ཀྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ལ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ལན་དུ། འདི་ལྟར་གང་གི་ཚེ་མའི་མངལ་དུ་མཚམས་སྦྱོར་བའི་མིང་དང་གཟུགས་དེ་ཡང་མིང་དང་གཟུགས་ཡིན་ལ། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་ཕན་ཆད་ཀྱི་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱང་མིང་དང་གཟུགས་ཡིན་ཏེ། མིང་དང་གཟུགས་འདྲ་བ་ལས་ཁྱད་ཅི་ཞིག་ཞུགས་ན་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མ་ལ་འབྱུང་བའི་མིང་དང་གཟུགས་ལ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་ལ། སྔ་མ་མཚམས་སྦྱོར་བའི་མིང་དང་གཟུགས་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བྱ། གཞན་ཡང་སྔ་ཕྱི་གཉི་ག་མིང་དང་གཟུགས་འདྲ་བ་ལས་མཚམས་སྦྱོར་བའི་མིང་དང་གཟུགས་ལ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ན། ཕྱི་མ་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་མིང་དང་གཟུགས་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། འདི་ལ་རིགས་པ་ཅི་ཡོད། དེ་ལྟར་སྔ་ཕྱི་ཀུན་ཀྱང་མིང་དང་གཟུགས་ཙམ་དུ་ཟད་པས་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བས་ཆོག་གི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡན་ལག་གཞན་བརྟག་མི་དགོས་སོ། །ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མའི་མངལ་དུ་མཚམས་སྦྱོར་བ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བར་མི་རིགས་ན། ཁྱེད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་
― DTG137_Page_0217 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲ་བ་པ་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྨྲོས་ཤིག །ལན་དུ་བདག་ཅག་གི་ལྟ་བ་ལྟར་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། འདི་ལྟར་ལས་དང་འབྲས་བུ་མི་ཤེས་པའི་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པ་ནི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །ལས་བྱེད་པའི་ཚེ་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརླན་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མའི་མངལ་དུ་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཚུལ་འདི་ལྟར་ནི་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཕྱོགས་སྔ་མ་སུན་ཕྱུང་བ་དང༌། མདོ་སྡེ་པས་སྨྲས་པ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མའི་མངལ་དུ་མཚམས་སྦྱོར་བ་དེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་མི་རུང་ན་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སེམས་པས་བསྐྱེད་ནས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང༌། མི་གཡོ་བ་བྱས་པའི་བག་ཆགས་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱུང་བའི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་སྒོ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དགོས་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། ལན་དུ་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལས་དགེ་བ་ལ་སོགས་བ་བྱས་པ་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མའི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བག་ཆགས་བསྒོས་པ་དེ་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་མི་རུང་སྟེ། ཕྱོགས་འདི་ཡང་བསྒྲུབ་ཏུ་མ་འགྲུབ་བོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བརྟག་དགོས་ཏེ། ཡང་ན་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་རང་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་བྱས་ནས་བདག་ཉིད་ལ་བག་ཆགས་སྒོ་བར་བྱེད་པས་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བརྟག་གྲང༌། ཡང་ན་ནི་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་ལ་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ལས་བྱས་ནས། སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བག་ཆགས་བསྒོས་པས་ན་དེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་
― DTG137_Page_0218 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་གྲང་ན། ཕྱོགས་གཉི་ག་ལྟར་ཡང་མི་འགྲུབ་པོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་བྱས་ནས། བདག་ཉིད་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བག་ཆགས་དང་རྒྱུ་མཐུན་པའི་བག་ཆགས་བསྒོ་བར་མི་ནུས་ཏེ། དཔེར་ན་བྲམ་ཟེའི་བུ་ཇི་ལྟར་མཉེན་ལ་གོམས་ཀྱང༌། རང་ཉིད་ཀྱི་ཕྲག་པ་ལ་ཡང་བཞོན་པར་མི་ནུས་པ་བཞིན་དུ་བདག་ལ་བདག་བྱེད་པར་མི་སྲིད་པས་བདག་ལ་བག་ཆགས་བསྒོ་བར་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་བཤད་པ་དང༌། གལ་ཏེ་གཞན་ན་རེ་བདག་ལ་བདག་བག་ཆགས་བསྒོ་བར་མི་རུང་ན་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མའི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མའི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་བག་ཆགས་བསྒོའོ་ཞེ་ན་ཡང་མི་རུང་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པའི་ཚེ་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མའི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ད་དུང་མ་སྐྱེས་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་ནི་མེད་པ་ཡིན་པས་ན་སྔ་མས་ཕྱི་མ་ལ་བསྒོ་བར་མི་རུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་གཞན་ན་རེ་དེ་ལྟ་ན་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མའི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་སྐྱེས་ནས་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་ཕྱིན་པ་དེ་ལ་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་ལས་བྱུང་བའི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བག་ཆགས་སྒོ་བར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན་ཡང་མི་རུང་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ནམ་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མའི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སྐྱེས་ནས་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་ཕྱིན་པ་ན་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མའི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སྐྱེས་ནས་འགགས་ཏེ། མེད་པས་ན་སུས་བག་ཆགས་བསྒོ་སྟེ་མི་རིགས་སོ། །དེ་བས་ན་ཕྱོགས་འདི་ལྟར་འཛིན་པ་ཡང་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་དེ་ལྟར་ཐང་ཅིག་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མའི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མའི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བག་ཆགས་བསྒོ་བར་མི་རུང་བ་དང༌། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་རང་ཉིད་ལ་རང་ཉིད་བག་ཆགས་བསྒོ་བར་མི་རུང་བར་སུན་ཕྱུང་ནས་ཕྱོགས་དེ་ཁས་བླངས་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མས་ཕྱི་མ་ལ་བསྒོ་བ་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཉིད་ལ་བསྒོར་ཆུག་ན་ཡང་འདི་ལྟར་ལྟ་བའི་ཕྱོགས་འདི་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་མི་འགྲུབ་བོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སེམས་མེད་པའི་
― DTG137_Page_0219 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིད་དང་བརྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ཚོགས་རྣམས་མ་ལུས་པར་འགགས་ཏེ་མེད་པར་གྱུར་པས་སྔོན་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་དེའི་ཚེ་འགགས་ཏེ། མེད་པ་དེའི་ཚེ་ན་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་འགགས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བག་ཆགས་བསྒོར་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་མེད་པའི་གཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཚེ་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པས་མིང་དང་གཟུགས་མེད་དོ། །མིང་དང་གཟུགས་མེད་པས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་མེད་པ་ནས། རྒ་ཤིའི་བར་དུ་ཡང་མེད་པར་གྱུར་པས་ན་འཁོར་བར་འཇུག་པ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་འཁོར་བར་འཇུག་ཅེས་སྨྲ་བ་དང་ཡང་འགལ་ལོ། །འདི་ལྟར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་ན་འཁོར་བ་ལས་ལྡོག་པར་ཡང་མི་རུང་མི་རིགས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་ལྔ་ཚེ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སྐྱེ་བ་ནི་འཁོར་བ་སྟེ། འཁོར་བ་དེའི་རྒྱུ་ནི་གཉིས་ཏེ། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའོ། །དེ་གཉིས་ལས་ཀྱང་འཁོར་བའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པས་གྲོགས་བྱས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་ན་གདོད་ཉོན་མོངས་པའི་མཐའ་ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་ཕྱི་མ་འཕེན་པར་ནུས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་ན་ལས་ཡོད་ཀྱང་ལས་དེས་སྲིད་པ་ཕྱི་མ་འཕེན་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་དེ་དག་ཚེ་བདུན་གྱི་སྐྱེ་བ་དེ་ལྟར་ན་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ལས་ཀྱིས་སྲིད་པ་ཕྱི་མ་འཕེན་པར་མི་ནུས་པས་ན་འཕགས་པའི་བདེན་པ་མཐོང་བ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ལ་སོགས་པ་ཚེ་འདུན་གྱི་བར་དུ་སྐྱེ་བའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་པས། འཕགས་པ་དེ་དག་ཚེ་བདུན་གྱི་བར་དུ་ནི་སྐྱེའི་ཚེ་བརྒྱད་དུ་སྐྱེ་བའི་ལས་མ་ངེས་པ་ཡོད་ཀྱང་ཚེ་བརྒྱད་དུ་སྐྱེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མཐོང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་ན་ཚེ་བརྒྱད་དུ་ནི་སྐྱེ་བས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འཁོར་བར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་འཕགས་པ་དེ་དག་ལ་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བའི་ལས་མ་ངེས་པ་ཡོད་ཀྱང་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་སྤངས་
― DTG137_Page_0220 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་ན་འཕགས་པ་དེ་དག་ལས་དེས་ངན་སོང་དུ་མི་སྐྱེ་སྟེ། དེ་བས་ན་མདོ་ལས་ཀྱང༌། བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ངན་སོང་མེད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་སུ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའོ། །དེ་བས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འཁོར་བར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཁམས་གསུམ་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཚེ་སྔ་མ་ལ་ལས་བྱས་པས་ཚེ་འདིར་སྐྱེས་ནས། ཚེ་འདིར་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་དང༌། ཚེ་ཕྱི་མར་སྐྱེ་བའི་ལས་ཚེ་འདིར་བྱས་ཀྱང་ལས་དེས་འཕགས་པ་དེ་དག་ཚེ་ཕྱི་མར་འཕེན་མི་ནུས་ཏེ། ཚེ་ཕྱི་མར་མི་སྐྱེ་བས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འཁོར་བར་སྐྱེ་བའི་རྩ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འཁོར་བར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་དང་འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་ལས་ལྡོག་པར་འགྱུར་གྱི། ཉོན་མོངས་པ་མ་སྤངས་པར་ནི་འཁོར་བ་ལས་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཡང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་ན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བར་མི་རུང་ངོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་པ་ཁྱེད་ཅག་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་འདོད་ན་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བརྟག་སྟེ། ཡང་ན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་ནས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་སྤང་གྲང༌། ཡང་ན་ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་ས་བོན་དུ་གནས་ཏེ་མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་པ་ཡང་སྤང་གྲང་ན། ཀུན་གཞི་ཁས་མ་བླངས་པས་ཕྱོགས་གཉི་ག་ལྟར་ཡང་མི་རིགས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་སྤོང་ཞེས་བྱ་བར་ཡང༌། གང་གི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ཏེ། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་ཉོན་མོངས་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་དེ་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་ཟག་པ་ཅན་དུ་གྱུར་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དུ་མ་གྱུར་པས་དེའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་ལམ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་སྐད་བཤད་པ་དང༌། གལ་ཏེ་གཞན་ན་རེ། ཉོན་མོངས་པ་མངོན་དུམ་བྱུང་གི་ས་བོན་གྱི་དུས་ན་གནས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན་ཡང༌། ལན་དུ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པར་ཁས་མི་ལེན་ན་ཉོན་མོངས་པ་ས་བོན་གྱི་དུས་ན་གནས་པ་ཡང་སྤང་དུ་
― DTG137_Page_0221 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་རུང་ངོ༌། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིག་ནས་ལུས་ཀྱི་བར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ལ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་དུ་འགྱུར་ང་མེད་ལ། འཕགས་པའི་ལམ་དུ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཕགས་པའི་ལམ་དུ་གྱུར་པ་དེ་ན་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ནི་འགགས་ཏེ་མེད་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་ཡོད་དོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཕགས་པའི་ལམ་དུ་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེས་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་སྦོང་ཞེས་བྱ་གྲང་ན། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་བ་ཟག་པ་མེད་པ་འཕགས་པའི་ལམ་གཉེན་པོའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དེ་ན་འཕགས་པའི་ལམ་དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཀུན་གཞི་ཞེའམ། ཆོས་གཞན་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་གྱི་རྟེན་དང་གཞིར་གྱུར་པ་ཡོད་པར་ཁྱེད་ཀྱིས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཁམས་མ་བླངས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་གྱི་གནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལམ་དུ་གྱུར་བས་སྤང་བར་བྱ་བར་ཁས་མ་བླངས་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་དུ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་ས་བོན་གྱི་གནས་ཀྱང་སྤང་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་སྐད་དུ་བཤད་པ་དང༌། གལ་ཏེ་གཞན་ན་རེ་གཉེན་པོའི་སེམས་ཡིད་དེ་ཉིད་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་གནས་པ་གཉེན་པོའི་སེམས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྤོང་ངོ་ཞེ་ན་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། དཔེར་ན་མེ་དང་ཆུ་གཉིས་འགལ་བས་གང་ན་མེ་གནས་པ་དེ་ན་ཆུ་མི་གནས་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཉེན་པོ་དང་ཉོན་མོངས་པ་གཉིས་ནི་མི་མཐུན་པ་ཡིན་པས། གང་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་ཞེ་ན་པ་དེ་ཉིད་གཉེན་པོའི་སེམས་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་པར་མི་རིགས་ལ། གང་གཉེན་པོའི་སེམས་ཟག་པ་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པར་ཡང་མི་རིགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་སྐད་བཤད་པ་དང༌། གལ་ཏེ་གཞན་ན་རེ། སེམས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་མི་སྤོང་སྟེ་སྤོང་བར་མི་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། ལན་དུ། དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་ལྟ་བའི་ཚུལ་ལྟར་བྱས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་མ་སྤངས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ལས་ལྡོག་པར་ཡང་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ལྟར་རིགས་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལ་ཀུན་གཞི་ལས་གཞན་པ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྷན་
― DTG137_Page_0222 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིག་ཏུ་འགྲོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་གཞི་ལ་ས་བོན་བསྒོས་ནས། ས་བོན་དེ་དག་བརྟས་པར་གྱུར་པ་དང་ཀུན་གཞི་ཉིད་ལས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་འབྱུང་ངོ༌། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་ཀུན་གཞི་ལ་གནས་པ་དེ་ཡང་ཀུན་གཞི་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཕགས་པའི་ལམ་དུ་གྱུར་པ་དེས་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པའི་བག་ཆགས་སྤོང་ཞིང་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཉེན་པོ་དང་ཉོན་མོངས་པ་གཉིས་གནས་སོ་སོ་ནས་འབྱུང་དགོས་ཏེ། ཀུན་གཞི་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་གནས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དེའི་ཚེ་ལམ་དུ་གྱུར་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལམ་དུ་གྱུར་པ་དེ་དག་ཀུན་གཞི་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་སྤོང་ཞིང་སེལ་ཏོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་གཞི་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་བསྩལ་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལས་ཕྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་བས་ཚེ་རབས་གཞན་གྱིས་འཕངས་པའི་ཚེ་འདི་ཉིད་ཀྱང་འགགས་ལ་ཕུང་པོ་ཡང་སྤངས་པ་དང༌། ཚེ་རབས་གཞན་དུ་སྐྱེ་བའི་མཚམས་མི་སྦྱོར་ཞིང་ཕུང་པོ་མི་ལེན་པས་ན་ཕུང་བོའི་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་གཞི་རྣམ་བར་ཤེས་པ་ཡོད་བས་འཁོར་བར་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པར་ཡང་རུང་གི །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་ན་འཁོར་བར་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པར་མི་རུང་བས་གདོན་མི་ཟ་བར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་བར་ཤེས་པ་ཡོད་བར་ལུང་དང༌། རིགས་པས་བསྒྲུབས་ནས་རྩོད་པ་མེད་པར་བྱས་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཀུན་གཞི་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རང་གི་ཡུལ་དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ཤེས་པས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ཡུལ་ཤེས་པ་ཡང་ཀུན་
― DTG137_Page_0223 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞི་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་པར་ཟད་ཀྱི་དེ་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་བྱེད་པ་པོ་དང༌། བྱེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་བདག་མེད་པས་ན་ཀུན་གཞི་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པའི་གནས་དང་རྟེན་བྱེད་པས་ན་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གནས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཅིག་སྟེ་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སུ་ཟད་དོ། །ཡང་ན་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པ་དང༌། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པ་དང༌། དགེ་བ་དང། མི་དགེ་བ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་གནས་དང༌། ཀུན་གཞི་བྱེད་པས་ན་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ལ་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་བྱེད་པས་ན་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་ནི་འདྲེ་བའམ་འབྲེལ་བའམ་འཇུག་པ་ལ་བྱ་སྟེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འབྲས་བུའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོར་འདྲེ་ཞིང་འབྲེལ་པས་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་བའམ་ཀུན་གཞི་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་འདྲེ་ཞིང་འབྲེལ་བས་ན་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འབྲས་བུའི་ངོ་བོར་འབྲེ་ཞིང་འབྲེལ་བ་ནི་ནམ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་གཞི་ལ་བག་ཆགས་སོགས་པ་ན། ཀུན་གཞི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་མཚན་ཉིད་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་བྱས་པ་ཡིན་པས་ཆོས་རྣམས་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་ཀུན་གཞི་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཀུན་གཞི་དེ་ཆོས་རྣམས་ལ་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་འདྲེ་ཞིང་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་གཞི་དེ་ཆོས་རྣམས་ལ་རྒྱུའི་དངོས་པོར་འདྲེ་ཞིང་འབྲེལ་པ་ནི་ནམ་ཀུན་གཞི་བག་ཆགས་དེ་ལས་ཆོས་རྣམས་བྱུང་བས་ན་ཀུན་གཞི་ནི་རྒྱུ་ལྟར་གནས་ལ་ཆོས་རྣམས་འབྲས་བུ་ལྟར་གནས་པས་ན་ཀུན་གཞི་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་འདྲེ་ཞིང་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་གཞན་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལུས་ཀྱི་ཀུན་གཞི་དང་རྒྱུ་དང་ལུས་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་
― DTG137_Page_0224 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། མིང་གི་ཕུང་པོ་བཞི་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟེ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ལུས་ཞེས་བྱའོ། །ལུས་དེ་ཡང་ཀུན་གཞི་ལ་གནས་ཤིང་ཀུན་གཞི་ལ་བརྟེན་ལ་ཀུན་གཞིའི་མཐུས་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་འབྱུང་སྟེ། ལུས་ཀྱི་གནས་དང་གཞི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱའོ། །ལུས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྟེན་བྱེད་པས་ན་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་ལྔའི་ས་བོན་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པ་བརྟས་པར་གྱུར་པ་དང༌། མའི་མངལ་དུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མཚམས་སྦྱར་ནས། ལུས་དེ་མིང་དང་གཟུགས་འབྱུང་ཞིང་འགྲུབ་པར་ཀུན་གཞིས་བྱེད་པས་ན་ལུས་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱའོ། །ལུས་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལུས་ཀྱི་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་ལ་བྱའོ། །འདི་ལྟར་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གིས་ནི་ལུས་མཐའ་དག་ལ་ཁྱབ་པར་གནས་པ་མ་ཡིན་གྱི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ལུས་མཐའ་དག་ལ་ཁྱབ་པར་གནས་ཏེ། ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ལུས་དང་ཀུན་གཞིར་འབྲེལ་པས་ན་ལུས་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལ་མིང་དུ་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་མ་ཟད་ཀྱི་མིང་གཞན་ཡང་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཀུན་གཞི་དེ་ལ་མིང་དུ་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་གཞི་དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་མིང་དུ་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་གཏན་ཚིགས་སུ། ལུས་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཀུན་གཞི་འདིས་ལུས་ལེན་པ་དང༌། འཛིན་པ་དང༌། ལུས་མི་གཏོང་བར་བྱེད་པས་ན་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་བ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་གཞན་ན་རེ། ལུས་ནི་སེམས་ཀྱིས་མ་བླངས་ཀྱི་མུ་སྟེགས་ཀྱིས་བརྟགས་པའི་བདག་གིས་ལུས་ལེན་ཏོ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ན་ལུས་ནི་སེམས་ཀྱིས་ལེན་པར་གྲགས་ཀྱི་བདག་གིས་ལེན་པར་མ་གྲགས་པ་དང༌། བདག་ནི་རྟག་པ་ཡིན་པས་རྟག་པ་ལ་ནི་ལུས་ལེན་པ་དང་མི་ལེན་པ་གཉིས་སུ་མི་རིགས་ལ། བདག་དེ་ལུས་ལེན་པ་དང་མི་ལེན་པ་གཉིས་བྱེད་ན་ནི་མི་ལེན་པ་ལས་ལེན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གཞན་དུ་གྱུར་པས་རྟག་པར་མི་རུང་སྟེ། དེ་བས་ན་བདག་གིས་
― DTG137_Page_0225 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུས་ལེན་པར་མི་རིགས་སོ། །སེམས་ཀྱིས་ལུས་ལེན་པ་ཡང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཚེ་རབས་སྔ་མའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བག་ཆགས་བསགས་པས་བག་ཆགས་དེའི་རྒྱུས་མའི་མངལ་དུ་ཁུ་བ་དང་ཁྲག་གི་ནང་དུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱལ་བའི་དུས་ན་སེམས་དེས་ལུས་བླངས་ཏེ། ཀུན་གཞིའི་མཐུས་མིང་དང་གཟུགས་ཡོད་པར་བྱས་ནས་སེམས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནམ་མ་ཤི་བའི་བར་དུ་ལེན་ཅིང་འཛིན་པར་བྱེད་པས་ན་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་དོ། །ཀུན་གཞིས་ལུས་ལེན་གྱི་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔས་ནི་ཁྲག་དང་ཁུ་བའི་ཚེ་ལུས་ལེན་པར་མི་བྱེད་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔའི་རྗེས་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཀྱང་མའི་མངལ་དུ་ཁྲག་དང་ཁུ་བའི་ཚེ་ལུས་ལེན་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི། མའི་མངལ་དུ་ཁྲག་དང་ཁུ་བའི་དུས་ན་མེད་ཀྱི་ཁྲག་དང་ཁུ་བའི་མའི་མངལ་གྱི་དུས་འདས་ནས་མངལ་ནས་བྱུང་བ་དང༌། གདོད་སོ་སོའི་རྐྱེན་དང་ཕྲད་ནས་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་འབྱུང་བས་ན་མངལ་གྱི་ཚེ་ན་དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་མི་ལེན་ཏོ། །དེའི་རྗེས་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་རྐྱེན་གྱི་མཐུ་ལས་སྐྱེ་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྗེས་ལས་བྱུང་བས་ན་མའི་མངལ་གྱི་ཚེ་ན་ནི་མེད་ཀྱི་ཕྱིས་གདོད་འབྱུང་བས་ན་ལུས་མི་ལེན་ཏོ། །གཞན་དག་གིས་བརྒལ་བ་ལ། བདེན་ཏེ་ཁྲག་དང་ཁུ་བའི་དུས་ན་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མེད་དེ། དེ་དག་སོ་སོའི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་པས་ན་ལུས་མི་ལེན་ཀྱང་དེ་དག་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རང་བཞིན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་བ་དེ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་བྱ་བས་དེས་ཁྲག་དང་ཁུ་བའི་དུས་ན་ལུས་ལེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ལན་དུ། འདི་ལྟར་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་དང༌། དེའི་རྗེས་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པར་གཞན་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་འབྱུང་བའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཁྲག་དང་ཁུ་བའི་དུས་ན་ལུས་ལེན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་མིག་ལ་སོགས་
― DTG137_Page_0226 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་རྗེས་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་ན། ཡང་ན་ནི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཞིག་ཡིན། ཡང་ན་ནི་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཞིག་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་གཞན་ན་རེ། ཡིད་དེ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་ནི་ཉེས་སྙམ་པ་དང༌། དེ་ལྟ་ན་ནི་མི་རུང་སྟེ། འདི་ལྟར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་གཅིག་ཏུ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཡིད་དེ་ནི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རང་བཞིན་དུ་མི་རུང་བས་དེ་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བར་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་དེས་ཁྲག་དང་ཁུ་བའི་དུས་ན་ལུས་ལེན་པར་ཡང་མི་རིགས་སོ། །གཞན་ཡང་ཁྱེད་ཀྱི་ལྟ་བ་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཅིག་སྟེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ཚོགས་ཀྱང་རིམ་གྱིས་འབྱུང་གི་ཅིག་ཅར་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ལྟའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གང་གི་ཚེ་དགེ་བའི་ངོ་བོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བྱུང་བ་དེའི་ཚེ་མི་དགེ་བའི་ངོ་བོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འབྱུང་བ་གང་གི་ཚེ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ངོ་བོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བྱུང་བ་དེའི་ཚེ་དགེ་བའི་ངོ་བོ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ངོ་བོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འབྱུང་སྟེ། དེ་དག་རིམ་གྱིས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་གང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རང་བཞིན་དེ་དག་ནི་ལན་ཅིག་ཆད་ནས་སླར་མཚམས་མི་སྦྱོར་ཏེ། དཔེར་ན་མིག་གི་དབང་པོ་འདི་དག་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ན་ལན་ཅིག་ཆད་པ་དང༌། ཕྱིས་མི་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རང་བཞིན་ཡོད་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རང་བཞིན་དེ་ཆད་ནས་འབྱུང་བའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་དུ་ཁས་བླངས་པས་ནམ་དགེ་བ་བྱུང་བའི་ཚེ་ན་མི་དགེ་བའི་སེམས་མ་བྱུང་ལ་མི་དགེ་བའི་ཚེ་ན་དགེ་བའི་སེམས་མ་བྱུང་སྟེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱང་མི་དགེ་བའི་སེམས་སྔར་འབྱུང་བ་འགགས་ཏེ་ཆད་ནས་གདོད་དགེ་བའི་སེམས་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཆད་པ་ཡོད་པའི་
― DTG137_Page_0227 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བས་མི་རིགས་སོ། །དེ་བས་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པར་སྨིན་བའི་རང་བཞིན་དང༌། གཅིག་ཏུ་ལུང་མ་བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་མེད་དོ། །དེ་ལ་ལན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པར་ལེན་པ་ལ་དེའང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ལུས་ལེན་པ་ལ་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་ན། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ཆོགས་རྣམས་ནི་གནས་སོ་སོར་ངེས་པར་འཇུག་སྟེ། ལུས་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པར་མི་འཇུག་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་ལུས་མི་ལེན་གྱི་རྒྱུན་འཆད་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཐམས་ཅད་ལ་ལེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་གནས་སོ་སོར་ངེས་པར་འཇུག་ཅེ་ན། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཀྱང་མིག་གི་དབང་པོའི་གནས་འབའ་ཞིག་བླངས་ཀྱི། གནས་གཞན་མ་བླངས་པ་ནས། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཀྱང་གང་དུ་རེག་བྱ་འབྱུང་བའི་ལུས་དེ་ཉིད་ཚེ་བླངས་ཀྱི། གཞན་མ་བླངས་པས་ན་ལུས་ཀུན་ལེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུན་ཆད་ནས་འཇུག་པ་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་ནས་དེའི་རྒྱུན་ཆད་དེ་གདོད་སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་དང༌། སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་ནས་ཆད་དེ་གདོད་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བས་ན་རྟག་ཏུ་ལུས་ལེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སེམས་མེད་པའི་གཉིད་དང༌། བརྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་རིལ་གྱིས་འགགས་པས་དེའི་ཚེ་ལུས་མ་བླངས་པས་རྟག་ཏུ་ལུས་ལེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མའི་མངལ་དུ་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལུས་བླངས་ནས་ནམ་མ་ཤིའི་བར་དུ་ལུས་ལེན་ཅིང་འཛིན་པར་བྱེད་པས་ན་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །།ད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་བཤད་པར་བརྩམས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཤད་དོ། །གལ་ཏེ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་ན་དམིགས་པའི་ཡུལ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ནི་མི་སྲིད་པས་ཉོན་མོངས་པས་ཡིད་དེ་ཅི་ལ་དམིགས་པ་བསྟན་པ་དང༌། གོང་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG137_Page_0228 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དངོས་སུ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་མི་བྱའི་དངོས་སུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ། འདིར་ཡང་དངོས་སུ་ཡིད་ཅེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔ་མ་འགགས་པ་དྲུག་པོ་ལ་མི་བྱའི་ཡིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་དངོས་སུ་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ལ་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དངོས་སུ་ན་ཡིད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དངོས་སམ་གཙོ་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ལ་ཡིད་ཅེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔ་མ་འགགས་པ་དྲུག་པོ་ལ་ནི་དངོས་སུ་ནི་ཡིད་ཅེས་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་ཅི་ལ་དམིགས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དམིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ནི་རྟག་ཏུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དམིགས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ཡུལ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཀུན་གཞི་ལ་ཇི་ལྟར་དམིགས་ཤེ་ན། ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀུན་གཞི་ལ་བདག་ཏུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་ཡུལ་གཞན་ན་ཡང་དམིགས་མོད་ཀྱི་ཡུལ་གཞན་པས་ཀུན་གཞི་ལ་གཅོར་བདག་ཏུ་དམིགས་པས་དངོས་སུ་ན་ཡིད་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དམིགས་ཏེ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བདག་ཏུ་དམིགས་པ་བསྟན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་སེམས་ཡིན་ན། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་དང་མི་ལྡན་པའི་སེམས་ཡོད་མི་སྲིད་པས་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དུ་དང་ལྡན་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྟག་ཏུ་བདག་ཏུ་གཏི་མུག་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང༌། བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་བ་དང༌། བདག་ལ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་རྟག་ཏུ་སེམས་ལས་བྱུང་བས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་བདག་ཏུ་གཏི་མུག་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང༌། བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་བ་དང༌། བདག་ལ་ཆགས་པ་སྟེ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བཞི་དང་ལྡན་པས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བདག་ནི་འདི་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དམིགས་སོ། །རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དུས་ལས་མ་གཏོགས་པ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་
― DTG137_Page_0229 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུང་དུ་མ་བསྟན་པར་བྱེད་པའི་དུས་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་དང༌། སེམས་མེད་པའི་གཉིད་དང༌། བརྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚེ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཀུན་གཞི་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ་ཞིང་དམིགས་པ་རྒྱུན་མཆད་པར་བྱེད་པས་ན་རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་རྟག་ཏུ་ང་དང་བདག་གོ་ཞེས་རློམ་སེམས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ན་དངོས་སུ་ན་དེ་ལ་ཡིད་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་དག་གིས་སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་དངོས་སུ་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ལ་ཡིད་ཅེས་བྱ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་འགགས་མ་ཐག་པ་དེ་ལ་དོན་གང་གིས་ན་ཡིད་ཅེས་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་ལན་དུ། གང་ཡང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་དྲུག་པོ་འགགས་མ་ཐག་པ་ལ་ཡིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་མིག་ནས་ལུས་ཀྱི་བར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔའི་རྟེན་ནི་མིག་གི་དབང་པོ་ནས་ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་བར་དུ་ལྔ་ཡིན་པར་གྲགས་ན། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྟེན་ཏམ་དབང་པོ་མ་གྲགས་པས་དེའི་རྟེན་གྲགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་སྔ་མ་འགགས་པ་ལ་ཡིད་ཅེས་བྱ་བར་བཏགས་པར་ཟད་དེ། གང་དག་དང་བདག་གིར་རློམ་སེམས་པ་དེ་ལ་དངོས་སུ་ཡིད་ཅེས་བྱ་བས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔ་མ་འགགས་པ་ནི་བདག་དང་བདག་གིར་རློམ་སེམས་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པས་དངོས་སུ་དེ་ལ་ཡིད་ཅེས་མི་བྱའོ། །དེ་ལ་ཀུན་གཞི་བདག་མེད་པ་ལ་བདག་མེད་པར་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་ནི་བདག་ཏུ་གཏི་མུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བདག་མེད་པར་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པས་ཀུན་གཞི་ལ་བརྟག་པ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་འཛིན་པ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་ཏུ་བལྟས་པའི་རྒྱུ་དེས་སེམས་མཐོ་བ་དང་ཁེངས་པར་གྱུར་པ་ནི་བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་ཏུ་གཏི་མུག་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང༌། བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་བ་གསུམ་ལས། བདག་དེ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཕངས་པར་འཛིན་པ་ནི་བདག་ལ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་བཞི་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བཞི་པོ་དེ་འབའ་ཞིག་འབྱུང་བར་མ་ཟད་ཀྱི་རིག་པ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ཀུན་ཏུ་
― DTG137_Page_0230 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲོ་བ་ཡང་ལྡན་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་བས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་སེམས་ལས་འབྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་བཞི་དང༌། ལྔ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བས་བསྣན་ཏེ་སེམས་ལས་བྱུང་བས་དགུ་དང་ལྡན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་ཡོད་པར་ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་པ་རྣམས་ལ་མ་གྲགས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་དག་ལ་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་ཡང་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཡིན་གྱི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞི་ན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་གྱི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་ལ་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལས་ཆོས་དེ་བཞི་གང་གི་རང་བཞིན་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རིགས་གཅིག་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་ལས་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་ནི་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་གྱི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན། མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན། མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་པས་རིགས་གཅིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་བདག་ཏུ་གཏི་མུག་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་བཞི་དང་ལྡན་པས་ན་བསྒྲིབས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་པས་ན་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཞིག་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་དགེ་བ་མེད་པས་ང་མི་དགེ་བ་བྱེད་དོ་སྙམ་དུ་ངར་འཛིན་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་རིགས་ན། མི་དགེ་བ་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ང་མི་དགེ་བ་བྱེད་དོ་སྙམ་དུ་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་ཡོད་པས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་ནི་དགེ་བ་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་མི་དགེ་བ་བྱེད་པས་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་མེད་པའི་ཕྱིར་བདག་དགེ་
― DTG137_Page_0231 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་སྤྱོད་དོ་སྙམ་དུ་བདག་ཏུ་སེམས་པ་མེད་པའི་རིགས་ན། དགེ་བ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱང་བདག་དགེ་བ་བྱེད་དོ་སྙམ་དུ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡོད་པས་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་མི་དག་བའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་ཉོན་མོངས་པར་རིགས་གཅིག་པར་ཡིན་གྱི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང༌། མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའི་རང་བཞིན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པར་རིགས་གཅིག་ཅེ་ན། རྟག་པར་བདག་ཏུ་གཏི་མུག་པ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་རིགས་གཅིག་གོ །སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་རྟག་གམ་མི་རྟག་པ་ཞིག་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། རྒྱུན་ཏུ་འཇུག་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་གྱིས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འཇུག་པས་རྒྱུན་དུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་མི་རྟག་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་འཇུག་པ་བསྟན་ནས། དེ་འགོག་པ་སྟོན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་གྱིས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འཇུག་ན། གང་གི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་མེད་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དུས་མ་གཏོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པས་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཀུན་མ་ལུས་པར་སྤངས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཀྱང་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པའི་དུས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་མེད་དོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་བསྒོམས་པ་སྟེ། དོན་དམ་པར་བསྒོམ་པ་དེ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་མི་མཐུན་པ་ཡིན་ལ། བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་མེད་དེ། ལམ་ལས་ལངས་ནས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཀྱང་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཕགས་པ་སློབ་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ལམ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་མ་ལུས་པར་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱང་བག་ཆགས་ད་དུང་མ་བྱང་བས་ལངས་པའི་ཚེ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་ཀྱང་འབྱུང་ངོ༌། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དུས་ན་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་
― DTG137_Page_0232 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིད་ཡོད་པས་ཞིབ་མ་ཡིན་གྱི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དུས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་མེད་པས་ཚེས་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ཆེས་ཞི་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དུས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་མེད་དོ། །དེ་གསུམ་གྱི་དུས་ལས་མ་གཏོགས་པར་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་དུས་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་དང༌། སེམས་མེད་པའི་གཉིད་དང༌། བརྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ན་རྟག་ཏུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མདོར་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་དོན་བཞི་ས་བསྟན་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་ངེས་པའི་ཚིག་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། ལྡན་པ་དང༌། དུས་ཇི་སྲིད་དུ་ཡོད་པའོ། །དེ་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ཡིད་ཀྱི་ངེས་པའི་ཚིག་བསྟན། ཀུན་གཞིལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་དམིགས་པ་བསྟན། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བཞི་དང༌། ལྔ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡན་པས་ཞེས་བྱ་བས་ལྡན་པ་བསྟན། དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་གསུམ་ལས་མ་གཏོགས་པར་དུས་གཞན་དུ་འཇུག་ཅེས་བྱ་བས་དུས་ཅི་སྲིད་དུ་གནས་པ་བསྟན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་བསྟན་པ་རྫོགས་སོ།། །། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕུང་པོ་ཞེས་བཏགས་པ་ལ་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་བསྟན་པ་ཡང༌། གོང་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཇེ་བཤད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་དོན་ཕྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་གླེངས་པ་དེ་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཅིའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ཞེས་གདགས་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། སྤུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་ཅུང་ཟད་གཟུགས་སུ་བགྲང་བ་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། ནང་གི་དང༌། ཕྱིའི་དང༌། ཆེན་པོ་དང༌། ཆུང་དུ་དང༌། ངན་པ་དང༌། བཟང་པོ་དང༌། ཉེ་བ་དང༌། རིང་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དངོས་པོར་བསྡུར་མི་རུང་ཡང་ཚིག་གིས་བསྡུས་ཏེ། ཆོས་མང་པོ་དེ་དག་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་སྤུངས་པ་ལ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གང་ཅུང་ཟད་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བགྲང་བ། འདས་པ་དང་མ་
― DTG137_Page_0233 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཉེ་བ་དང་རིང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དངོས་པོར་བསྡུར་མི་རུང་ཡང་ཚིག་གིས་བསྡུས་ཏེ་སྤུངས་བ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དོན་དེ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དུས་དང༌། རྒྱུད་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། འགྲོ་བ་དང༌། ཡུལ་ཐ་དད་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མདོར་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཀུན་དང་ཡང་སྦྱར་ཏེ། དུས་ཐ་དད་པ་དང༌། རྒྱུད་ཐ་དད་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐ་དད་བ་དང༌། འགྲོ་བ་ཐ་དད་པ་དང༌། ཡུལ་ཐ་དད་པའི་གཟུགས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་རྣམས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་སྤུངས་པ་ལ་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བས་དུས་ཐ་དད་པའི་གཟུགས་བསྟན་ཏོ། །ཕྱི་དང་ནང་གི་ཞེས་བྱ་བས་རྒྱུད་ཐ་དད་པའི་གཟུགས་བསྟན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོའི་རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་ལ་ནི་ནང་གི་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་རང་གི་རྒྱུད་ལས་གཞན་པ་རྩིག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་ཕྱིའི་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་རང་གི་ལུས་ལ་ཡོད་པ་མིག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་ནི་ནང་གི་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་ནི་ཕྱིའི་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ། །ཆེན་པོ་དང་ཆུང་ངུ་ཞེས་བྱ་བས་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་ཕྱེ་བའི་གཟུགས་བསྟན་ཏེ། ཆེན་པོ་དང་ཆུང་ངུའི་གཟུགས་ནི་ཕན་ཚུན་དུ་ལྟོས་ན་ཆེན་པོ་དང་ཆུང་ངུར་གཞག་སྟེ། ཆེན་པོ་ལ་ལྟོས་ན་ཆུང་ངུ་ཞེས་བྱ། ཆུང་ངུ་ལ་ལྟོས་ན་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ། ཡང་ན་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ནི་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ལ་ནི་ཆུང་ངུ་ཞེས་བྱའོ། །ངན་པ་དང་བཟང་པོ་དང་ཞེས་བྱ་བས་འགྲོ་བ་ཐ་དད་པས་ཕྱེ་བའི་གཟུགས་བསྟན་ཏེ། ངན་སོང་གསུམ་གྱི་འགྲོ་བར་སྐྱེས་པའི་གཟུགས་ལ་ནི་ངན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷ་དང་མིར་སྐྱེས་པའི་གཟུགས་ལ་ནི་བཟང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཉེ་བ་དང་རིང་བ་ཞེས་བྱ་བས་ཡུལ་ཐ་དད་པས་ཕྱེ་བའི་གཟུགས་བསྟན་ཏེ། གང་ལྟར་སྣང་བ་སྟེ། མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་ངུ་རུང་བའི་ཡུལ་ན་གནས་པའི་གཟུགས་ལ་ནི་ཉེ་བ་ཞེས་
― DTG137_Page_0234 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལྟར་མི་སྣང་བའི་ཡུལ་ན་གནས་པ་ལ་ནི་རིང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་ལ་ཡང་གང་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་ནི་དུས་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ནི་ནང་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་ལ་ནི་ཕྱི་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་རྒྱུད་ཐ་དད་པའོ། །མིག་གི་དབང་པོ་དང༌། ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་ཆུང་ངུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པའོ། །ངན་སོང་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ནི་ངན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷ་དང་མིའི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་ནི་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་རྒྱུད་ཐ་དད་པའོ། །ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཉེ་བ་དང་རིང་བར་གཞག་པ་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་ལུས་ལྟར་སྣང་མི་སྣང་ལས་ཉེ་རིང་དུ་གཞག་སྟེ། ལུས་ལྟར་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ཚོར་བ་ནི་ཉེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལུས་ལྟར་མི་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ཚོར་བ་ལ་ནི་རིང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཡུལ་ཐ་དད་པའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །།ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་ཕུང་པོ་ལྡར་འདུས། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔར་འདུས། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང༌། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དུ་འདུས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་དང༌། མདོ་སྡེ་ལས་ཕུང་པོའི་འོག་ཏུ་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་བཤད་དེ། དེ་བས་ན་མདོ་སྡེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་བཤད་པའི་འོག་ཏུ་སྐྱེ་མཆེད་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་གྲངས་སུ་ནི་དུ་ཞིག་ཡོད་པ་དང༌། དེ་དག་དངོས་སུ་ནི་གང་དང་གང་ཡིན་པ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་ཅི་ཡིན་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྐྱེ་མཆེད་ལ་གྲངས་ནི་བཅུ་གཉིས་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་དངོས་པོ་གང་དང་གང་
― DTG137_Page_0235 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པ་བསྟན་པར་བྱ་པའི་ཕྱིར། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྨོས་སོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་སྐབས་སུ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ལས་བཅུ་གཅིག་ཏུ་བཤད་དོ། །དབང་པོ་ལྔ་དང་ཡུལ་ལྔ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང་བཅུ་གཅིག་ཏུ་བཤད་པ་ལས། དབང་པོ་ལྔ་དང༌། ཡུལ་ལྔ་ལ་འདིར་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མིག་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱང་སྔ་མ་བཞིན་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་མིག་གི་དབང་པོ་དང༌། རྣ་བའི་དབང་པོ་དང༌། སྣའི་དབང་པོ་དང༌། ལྕེའི་དབང་པོ་དང༌། ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟར་བཤད་པ་ལྔ་པོ་དེ་ཉིད་ལ་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཡང་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། སྣའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ལྕེའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ལུས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་སྐྱེ་མཆེད་ལྡར་བཞག་ལ། སྐྱེ་མཆེད་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ཡང་དབང་པོའི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་བཞིན་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་གང་ཞེ་ན། ཡུལ་ཁ་དོག་གཟུགས་དང་བའོ། །རྣ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་གང་ཞེ་ན། ཡུལ་སྒྲ་གཟུགས་དང་བའོ། །སྣའི་སྐྱེ་མཆེད་གང་ཞེ་ན། ཡུལ་དྲི་གཟུགས་དང་བའོ། །ལྕེའི་སྐྱེ་མཆེད་གང་ཞེན། ཡུལ་རོ་གཟུགས་དང་བའོ། །ལུས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་གང་ཞེན། ཡུལ་རེག་བྱ་གཟུགས་དང་བའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་སྐབས་སུ་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། བཞི་བཤད་པ་ལ། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྐབས་སུ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། སྒྲའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། དྲིའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རོའི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་སྐྱེ་མཆེད་བཞིར་གཞག་ཅིང༌། དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་གང་ཞེ་ན། མིག་གི་ཡུལ་ཏེ། །བ་དོག་དང༌། དབྱིབས་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་པའོ། །སྒྲའི་སྐྱེ་མཆེད་གང་ཞེ་ན། རྣ་བའི་ཡུལ་ཏེ། ཟིན་པ་དང་མ་ཟིན་པ་དང༌། གཉི་གའི་སྟེ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ། །དྲིའི་སྐྱེ་མཆེད་གང་ཞེ་ན། སྣའི་ཡུལ་ཏེ། དྲི་ཞིམ་པ་དང༌། དྲི་མི་ཞིམ་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པའོ། །རོའི་སྐྱེ་མཆེད་གང་ཞེ་ན།
― DTG137_Page_0236 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྕེའི་ཡུལ་ཏེ། མངར་བ་དང༌། སྐྱུར་བ་དང། ལན་ཚྭ་བ་དང༌། ཁ་བ་དང༌། ཚ་བ་དང༌། བསྐ་བའོ་ཞེས་བཤད་པར་བྱའོ། །རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་རེག་བྱའི་བཤད་པ་ཉིད་ལ་ནི་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་དང༌། གང་རེག་བྱའི་ཕྱོགས་གཅིག་བཤད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གོང་དུ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་ལུས་ཀྱི་རེག་བྱའི་རྒྱུ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་སྟེང་དུ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་འཇམ་པ་དང༌། རྩུབ་པ་དང༌། ལྕི་བ་དང༌། ཡང་བ་དང༌། གྲང་བ་དང༌། བཀྲེས་པ་དང༌། སྐོམ་པ་དང་བདུན་གྱིས་བསྣན་ཏེ། བཅུ་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་ལ་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱའོ། །སྐྱེ་མཆེད་བཅུའི་མཚན་ཉིད་བཤད་ནས། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་གང་ལ་བྱ་བ་བཤད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་ལ་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་ཀྱང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་སྟེང་དུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་བསྣན་ཏེ་བརྒྱད་དོ། །དེ་བས་ན་སྐྱེ་མཆེད་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱའོ། །ཆོས་རྣམ་པ་བརྒྱད་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་གང་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡོད་དེ། །ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་བཞི་སྟེ་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ནི་གོང་དུ་ཕུང་པོ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་བཤད་ཟིན་པས་ད་མི་བཤད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་སྐབས་སུ་འདུས་མ་བྱས་མ་བཤད་པས་ད་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པར་བྱ་བ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་བཞི་པོ་གང་དང་གང་ཡིན་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འདུས་མ་བྱས་
― DTG137_Page_0237 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ནས། ནམ་མཁའ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་འགོག་པ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་མཐུ་ལས་སྐྱས་པའི་རང་བཞིན་ནི་འདུས་བྱས་ཞེས་བྱའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ལ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་བཞིའོ། །དེ་ལ་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་མི་ཤེས་ནས་དེའི་རང་བཞིན་ཤེས་པར་འདོད་ནས། ནམ་མཁའ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། གཟུགས་ཀྱི་གོ་འབྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་རྣམས་གནས་པ་དང༌། ཡུལ་གང་དུ་ཐོགས་པར་མི་བྱེད་པའི་གནས་དང༌། ཡུལ་དེ་ནི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་གཞན་གྱི་གོ་འབྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་རྣམས་ཕན་ཚུན་འགྲོ་བའི་གོ་འབྱེད་པ་ལ་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་གཟུགས་རྣམས་སྐྱེ་བ་ལ་བགེགས་མི་བྱེད་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ཞས་བྱའོ། །ཡང་ན་ནམ་མཁའ་འདིའི་བར་ན་དངོས་པོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་སྣང་བས་ན་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱའོ། །ནམ་མཁའི་འོག་ཏུ་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་འགོག་པ་སྨོས་ན་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་འགོག་པའི་རང་བཞིན་རྟོགས་པར་འདོད་ནས། སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་འགོག་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་འགོག་པའི་རང་བཞིན་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འཇལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་དག་ནི་ཚིག་གི་རྣམ་གྲངས་སུ་ཟད་ཀྱི་དོན་གཅིག་གོ །སོ་སོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་པ་བཞི་པོ་སོ་སོ་ལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྟགས་ཤིང་ཤེས་པར་བྱས། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ལ་ནི་རྒྱུ་དང༌། རྐྱེན་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ཞེས་བརྟགས་ཤིང་ཤེས་པར་བྱས། འགོག་པའི་
― DTG137_Page_0238 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདེན་པ་ལ་ནི་འགོག་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་དང༌། བྱུང་བ་ཞེས་བརྟགས་ཤིང་ཤེས་པར་བྱས། ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་ནི་ལམ་དང༌། རིགས་པ་དང༌། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་འབྱུང་བར་བྱེད་པར་བརྟགས་ཤིང་ཤེས་པར་བྱས་ཏེ། བདེན་པ་བཞི་པོ་སོ་སོ་ལ་བརྟགས་གཞལ་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ཏེ་ཕུང་པོ་མི་སྐྱེ་པར་འགག་པ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དུ་ན། བདེན་པ་བཞི་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པ་མེད་པར་འགག་པ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དུ་ན་ཤེས་རབ་མེད་པར་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་མི་སྐྱེ་བར་གྱུར་པ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་འགག་པ་ཞས་བྱའོ། །དེ་ཡང་རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པ་སྟེ། གང་མ་འོངས་པའི་ཆོས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་ཞིང་རྐྱེན་མེད་པས་མ་སྐྱེས་ཏེ་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་ལུས་ནས་ནམས་ཀྱང་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་འགག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ལན་དུ། གང་འགོག་པ་མི་འབྲལ་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡང་ཉོན་མོངས་པ་མ་སྐྱེས་ལ་མི་འབྲལ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེས་ལ་འབྲལ་བ་གཉིས་ཡོད་པ་ལས། སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་འགོག་པ་ནི་ཕུང་པོ་མི་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་ནི་ཡིན་གྱི་རྣམ་པར་བྲལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དོན་དུ་ན་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་འགོག་པ་དེ་ཕུང་པོ་ཤིན་ཏུ་མི་སྐྱེ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་རང་བཞིན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འགོག་པའི་སྒྲ་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་འགོག་པ་འབའ་ཞིག་ལ་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བར་མ་ཟད་ཀྱི་གསུང་རབ་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་འགོག་པ་ལ་ཡང་འགོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་ཡང་འགོག་པ་ཞེས་བྱ། འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལ་ཡང་འགོག་པ་ཞེས་བྱ། ཆོས་རྣམས་མི་རྟག་སྟེ་སྐྱེས་ནས་འགགས་པ་མི་རྟག་པ་ལ་ཡང་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལས་ཀྱང་འདིར་སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་འགོག་པ་མི་འཆད་དོ་ཞེས་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་འབྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་འགོག་པ་ནི་འབྲལ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ནི་མི་
― DTG137_Page_0239 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲལ་བ་ཡིན་པས་མི་འབྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་འགོག་པ་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མི་འབྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འབྲལ་བའི་དོན་ཇེ་བསྟན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་རྩ་བ་ནས་བཏོན་པས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཕུང་པོ་ཕྱིས་རབ་ཏུ་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་ཡོད་པ་དེ་དག་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མ་བཏོན་མ་བསལ་ཀྱང་ཆོས་དེ་དག་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་ཏེ། རྐྱེན་མེད་པས་མ་འོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་མི་སྐྱེ་སྟེ་དེ་རྣམས་ཀྱང་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་འགོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བཤད་པ་དང༌། བརྒལ་བ། འདི་ལྟར་འཕགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་དག་ལ་ལྷའམ་མིའམ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་རིས་མཐུན་པའི་གནས་སུ་ཕུང་པོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ལས་མ་ངེས་པའི་ས་བོན་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་འཕགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་དག་གི་ཕུང་པོ་དེ་མ་འོངས་པ་ནི་མི་སྐྱེ་སྟེ། ནམས་ཀྱང་མི་སྐྱེ་བ་ཐོབ་པ་དེ་ཡང་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་འགོག་པ་མ་ཡིན་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བར་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་གང་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་མེད་པར་ཕུང་པོ་རྣམས་རབ་ཏུ་མི་སྐྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འཕགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཕུང་པོ་མི་སྐྱེ་བ་དེ་ལས་དགེ་བ་བྱས་པས་ལས་དེས་མ་འོངས་པའི་ཕུང་པོ་འཕེན་པར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་ས་བོན་ཡོད་པ་དང༌། ལས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་བྱས་པས་མ་འོངས་པ་ན་བཟོ་ཤེས་པའི་ལུས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ལས་ཀྱི་ས་བོན་ཡོད་པ་འཕགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་དེས་ས་བོན་མ་སྤངས་ཏེ། ཡོད་ཀྱང་མ་འོངས་པ་ན་ཕུང་པོ་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བ་དེ་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་མེད་པར་མི་སྐྱེ་བ་མི་འགྲུབ་སྟེ། གཉེན་པོ་དགོས་པས་གང་ཕུང་པོའི་ས་བོན་ཡོད་ཀྱང་ས་བོན་ཡོད་པ་དེ་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོས་ཕུང་པོ་མི་སྐྱེ་བར་བྱས་པ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་འགོག་པ་དེ་ཉིད་དེ། དེ་བས་ན་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་དང༌། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ལས་གདོད་
― DTG137_Page_0240 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཉིས་ཐོབ་པས་ན་སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པར་གཞག་གོ །ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིའི་སྐབས་སུ་ཟག་པ་མེད་པ་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་ནི་མི་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོའི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ནས་ཕུང་པོ་མི་སྐྱེ་བར་བྱས་པ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་མེད་པར་མ་འོངས་པའི་ཆོས་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པས་ཕུང་པོ་དེ་རབ་ཏུ་མི་སྐྱེད་དེ། ནམས་ཀྱང་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་འགོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྨོས་པ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་འགོག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་འགོག་པ་ལས་དབྱེ་བར་བྱེད་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་དག་གི་ཚེ་དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་ཆོས་མི་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི་ཤིན་ཏུ་མི་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པ་པའི་ཚེ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འགགས་ནས་དེ་ལས་ལངས་པ་དང༌། ཡང་ཕྱིས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་འོངས་པའི་ཆོས་མི་སྐྱེད་ཅེས་བྱ་བས་མི་རྟག་པའི་འགོག་པ་ལས་འབྱེད་པར་བྱེད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་རྟག་པའི་འགོག་པ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་ཆོས་སྐྱེས་པ་ལ་འགོག་པར་བྱེད་ཀྱི་མ་འོངས་པའི་ཆོས་མི་སྐྱེད་ཅིང་འགོག་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དངོས་སུ་འདི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་གཅིག་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེན་ནས་ཡེངས་པ་ན་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་དཀར་པོ་དང་དམར་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དུས་གཅིག་ཏུ་བྱུང་བ་ལས་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་སྔོན་པོ་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེན་ནས་ཡེངས་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་དཀར་པོ་དང་དམར་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པས་འགགས་ཏེ་འདས་པའི་དུས་ས་སོང་ལ། དེ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་པོ་རྣམས་ནི་རྐྱེན་མེད་པས་མ་སྐྱེས་ཏེ། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་ལུས་ནས་ནམ་ཡང་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་འགག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐད་ཅིག་མ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དེ་ནི་རྣམ་པ་གཅིག་ལ་ཞེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་བྱས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་གྱི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་མ་
― DTG137_Page_0241 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱས་པས་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་མེད་པ་དང༌། དེ་དག་གི་དམིགས་པའི་ཡུལ་ལྔ་ཡང་འདས་པའི་དུས་སུ་སོང་བས་དམིགས་པའི་རྐྱེན་མེད་དེ་རྐྱེན་གཉིས་དང་མི་ལྡན་པས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པད་དག་མ་སྐྱེས་ཏེ་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་ལུས་སོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འོག་ཏུ་སོ་སོར་བརྟགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་བས་ན་སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པའི་རང་བཞིན་ཤེས་པར་འདོད་ནས། སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པའི་རང་བཞིན་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་པ་ཞེས་པ་ལ་བརྟགས་པ་དང་འབྱེད་པ་དང་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་དག་དོན་གཅིག་སྟེ། གང་དེ་མ་ཐག་པའི་ལམ་དུ་གཏོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་སྟེ། བདེན་པ་བཞི་ལ་ཤེས་རབ་དེས་སོ་སོར་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སོགས་པར་ཤེས་པར་བྱས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་ཐོབ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་ཕུང་པོ་མི་སྐྱེ་བར་འགག་པ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ལན་དུ། གང་འགོག་ལ་དེ་ནི་བྲལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་དེ་ཕུང་པོ་མི་སྐྱེ་བར་འགོག་པས་ན་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ནི་བྲལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འགོག་པའི་ཚིག་འབའ་ཞིག་སྨོས་ཀྱི་འབྲལ་བའི་ཚིག་མ་སྨོས་ན་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་འགོག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། མི་རྟག་པའི་འགོག་པ་ཡང་བྱ་བའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར། དེ་ནི་བྲལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་འགོག་པ་བཞི་ནི་འགོག་པ་ཡིན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་འབྲལ་བའི་ཚིག་གིས་འགོག་པ་ལྷག་མ་བཞི་བཀར་བ་ཡིན་ནོ། །གང་འགོག་ལ་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དེ་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་གང་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོས་ཕུང་པོ་རྣམས་རབ་ཏུ་མི་སྐྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཡང་ན་མཐོང་བའི་ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་མེད་པར་བཀག་པ་ནི་གང་འགོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྔར་འགགས་པས་ཕྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་
― DTG137_Page_0242 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཐོབ་པ་ནི་འབྲལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འབྲས་བུ་དང་བྲལ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་གང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་པས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལྔ་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོས་ཕུང་པོ་རྣམས་རབ་ཏུ་མི་སྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དུ་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་གཉིས་སྤངས་ཏེ། བཀག་པ་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་དོན་ཞིབ་ཏུ་དཔྱད་པར་བྱའོ། །ཡོང་ནི་ལུས་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་ཀྱི། ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང༌། གནས་ཀུན་ཀྱང་ཀུན་གཞི་ལ་སྣང་བས་ཀུན་གཞི་ལ་གནས་ཞེས་བྱ། དེ་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་གནས་འདི་ནི། ཁམས་གསུམ་གྱི་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་གནས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ནི་ཁམས་གཅིག་གི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་དང་ལྡན་ཏེ། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ས་བོན་དང་ལྡན་ནོ། །ཁམས་གསུམ་ལས་འདོད་པའི་ཁམས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་ཕུང་པོ་མི་སྐྱེད་པ་ཇེ་དཔྱད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་ན་བདེན་པ་བཞི་ལས་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བཅུ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བསྙེམས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་སྙེམས་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པའོ། །ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བདུན་ཏེ། སྔ་མ་བཅུ་ལས་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་སྙེམས་པ་གསུམ་བཀོལ་ནས། ལོག་བར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་སྙེམས་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་སྟེ་བདུན་ནོ། །འགོག་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བདུན་ཏེ། ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བདུན་པོ་ཉིད་དོ། །ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱད་དེ། སྔ་མ་བདུན་གྱི་སྟེང་
― DTG137_Page_0243 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་སྙེམས་པས་བསྣན་ནས་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལྟར་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་བསྡོམས་ན་ཉོན་མོངས་བ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་བཞི་ལ་ནི་དགུར་དབྱེ་སྟེ། ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་དང༌། ཆེན་པོའི་འབྲིང་པོ་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆུང་དུ་དང༌། འབྲིང་བོའི་ཆེན་པོ་དང༌། འབྲིང་བོའི་འབྲིང་པོ་དང༌། འབྲིང་བོའི་ཆུང་དུ་དང༌། ཆུང་དུའི་ཆེན་པོ་དང༌། ཆུང་དུའི་འབྲིང་བོ་དང༌། ཆུང་དུའི་ཆུང་དུའོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་ལ་ཡང་བཞི་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞིར་ཤེས་པ་ནི། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞིར་ཤེས་པའི་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འགོག་པ་ལ་འགོག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་བ་བཞིར་ཤེས་པ་ནི་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལམ་ལ་ལམ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞིར་ཤེས་པ་ནི་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་དགུར་ཕྱེ་བའི་གཉེན་པོར་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་དགུ་ཡོད་དེ། ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་ཡང་ཆེན་པོ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་འབྲིང་པོ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་ཆུང་དུ་དང༌། ཡེ་ཤེས་འབྲིང་པོའི་ཆེན་པོ་དང༌། ཡེ་ཤེས་འབྲིང་པོའི་འབྲིང་བོ་དང༌། ཡེ་ཤེས་འབྲིང་པོའི་ཆུང་དུ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཆུང་དུའི་ཆེན་པོ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཆུང་དུའི་འབྲིང་པོ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཆུང་དུའི་ཆུང་དུའོ། །དེ་ལ་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དེ་དག་ལ་མིང་དུ་དེ་མ་ཐག་པའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་གནས་ལ་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གང་དང་གང་ཡོད་པ་དེ་དག་དེའི་གཉེན་པོ་དེ་མ་ཐག་པའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་གང་དང་གང་སྐྱེས་ཤིང་བྱུང་བར་གྱུར་ན་གཉེན་པོ་དེས་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དང་དེ་
― DTG137_Page_0244 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་སྤང་ཞིང་དེ་དང་བྲལ་བར་བྱེད་དོ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེས་ནས་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བཅུ་སྤངས་ཤིང་དེ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེས་ནས་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བདུན་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེས་ནས་འགོག་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བདུན་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེས་ནས་ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱད་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དགུ་དང༌། ཡེ་ཤེས་དགུ་ཡང་དེ་མ་ཐག་པའི་ལམ་ཡེ་ཤེས་ཆུང་ངུའི་ཆུང་དུས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་སྤོང་བར་བྱེད་པས་ན་དེ་མ་ཐག་པའི་ལམ་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་ཡང་ཆེན་པོས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ཡང་ཆུང་ངུ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་ལམ་དང་བཅས་པའི་ལུས་སྐྱེས་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ནས་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མ་ཕན་ཆད་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པས་བོན་འབྲེལ་བའི་ལུས་གཞན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པར་མི་ནུས་ཏེ། གཉེན་པོ་དང་བཅས་པའི་ལུས་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མ་མི་སྐྱེད་ཅིང་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཕྱི་མའི་རྒྱུ་མི་བྱེད་པས་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོས་ཕུང་པོ་རྣམས་རབ་ཏུ་མི་སྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཕགས་པའི་ལམ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་སྔ་མ་དེས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཕྱི་མ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་སྐྱེད་ཅེ་ན། འཕགས་པའི་ལམ་དང་འགྲོགས་པའི་ལུས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ལུས་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་ལ་བྱུང་བ་དེ་ལུས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་ཕྱིས་འབྱུང་བ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ལུས་སྔ་མ་དེ་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མི་བྱེད་ཅིང་ཕྱི་མ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་དོ། །ལུས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་སྔ་མ་དེ་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཕྱི་མ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་མི་བྱེད་ན། ལུས་གང་གིས་རྐྱེན་བྱེད་ཅེ་ན། དེ་ནི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་དང་བྲལ་བའི་ལུས་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་མེད་དོ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ལུས་སྔ་མ་དེ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ལུས་ཕྱི་མ་དེ་སྐྱེད་པ་དང་མཐུན་པའི་རྐྱེན་ཡིན་པས་ན་ཉོན་
― DTG137_Page_0245 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོངས་པ་མེད་པའི་ལུས་ཕྱི་མ་ནི་སྐྱེད་པའོ། །དེ་བས་ན་གཉེན་པོས་ཉོན་མོངས་པ་བསལ་ན་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ལུས་ཕྱི་མ་ནི་སྐྱེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཕྱི་མ་ནི་མི་སྐྱེད་པས་ན་གཉེན་པོས་ཕུང་པོ་རབ་ཏུ་མི་སྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་ཞེས་གདགས་སོ། །ད་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ནས་ཕུང་པོ་མི་སྐྱེད་པར་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དགུ་སྟེ། སྔ་མ་བཅུ་ལས་ཁོང་ཁྲོ་བ་ཕྲི་ནས་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་སྙེམས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་སྙེམས་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པའོ། །ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དྲུག་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་སྙེམས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་བཞི་བཀོལ་ཏེ། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་སྙེམས་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པའོ། །འགོག་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་སྟེ་སྔར་བཤད་པའི་དྲུག་པོ་ཉིད་དོ། །ལམ་མཐོང་བས་སྤང་པར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བདུན་ཏེ། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་སྙེམས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་སྙེམས་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བསྡོམས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་ཡོད་དོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་ཆགས་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་གསུམ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དགུར་དབྱེའོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་ཡང་བདེན་པ་བཞི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང་འདྲ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་དོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང་འདྲ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌།
― DTG137_Page_0246 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་རིག་པ་གསུམ་ལས་རྣམ་པ་དགུར་དབྱེའོ། །ཁམས་གཉིས་ཀྱི་བསྒོམ་པས་སྤད་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤང་བའི་གཉེན་པོ་ཡང་བཞི་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །དེ་ལ་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིར་ཤེས་པ་ནི། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་རྣམ་པ་བཞི་ལྟར་ཤེས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་དགུ་འགོག་པ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་ལྟར་ཤེས་པ་ནི་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་ལམ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་ལྟ་བུར་ཤེས་པ་ནི་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་དགུ་དགུར་ཕྱེ་བའི་གཉེན་པོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་དགུ་དགུ་ཡོད་དོ། །ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ལམ་དེ་དག་ལ་མིང་དུ་དེ་མ་ཐག་པའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་གནས་སམ་ལུས་ལ་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གང་དང་གང་ཡོད་པ་དེ་དང་དེ་དག་དེའི་གཉེན་པོ་དེ་མ་ཐག་པའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་གང་དང་གང་སྐྱེས་ཤིང་བྱུང་བར་གྱུར་ན་གཉེན་པོ་དེས་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དང་དེ་དག་སྤོང་ཞིང་དེ་དག་བྲལ་བར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེས་ནས་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དགུ་དགུ་ཡོད་པ་སྤང་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེས་ནས་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་པར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་དྲུག་ཡོད་པ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེས་ནས་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་འགོག་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་དྲུག་ཡོད་པ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེས་ནས་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བདུན་བདུན་ཡོད་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་
― DTG137_Page_0247 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དགུ་ཡང་དེ་མ་ཐག་པའི་ལམ་ཡེ་ཤེས་ཆུང་ངུའི་ཡང་ཆུང་དུས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོའི་ཡང་ཆེན་པོ་སྤོང་བར་བྱེད་པས་ན་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་ཡང་ཆེན་པོས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་དུའི་ཡང་ཆུང་དུ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོའི་ལམ་དང་བཅས་པའི་ལུས་སྐྱེས་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ན་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མ་ཕན་ཆད་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་དང་འབྲེལ་པའི་ལུས་གཞན་སྐྱེད་པར་མི་ནུས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ལུས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་དེས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ལུས་ཕྱི་མའི་སྐད་ཅིག་མ་ནི་སྐྱེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཕྱི་མ་ནི་མི་སྐྱེད་པས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོས་ཕུང་པོ་རབ་ཏུ་མི་སྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པའི་འགོག་ཏུ་དེ་བཞིན་ཉིད་སྨོས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་རང་བཞིན་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །རྟག་ཏུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་བཞིན་དུ་གནས་ཏེ། རང་བཞིན་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བས་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་ལན་དུ། གང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་བྱའོ། །ཆོས་དེ་དག་གི་ཆོས་ཉིད་ནི་ཆོས་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ན་མ་ཆོས་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། ཆོས་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་ནི་གཞན་ཡང་ཡོད་དོ། མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་ཡང་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བས་མི་རྟག་པ་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་བྱའོ་སྙམ་དུ་འཛིན་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར། གང་ཆོས་བདག་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ཤིས་པ་དང་བརྗོད་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོར་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ལ་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །
― DTG137_Page_0248 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་བདག་མེད་པ་ནི་གཟུང་འཛིན་གྱི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བ་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པའི་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཆོས་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དུ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་པ་ལ་ཆོས་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཅེས་མི་བྱའོ། །ཡང་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་གཉིས་སུ་འདུས་ལ། དེ་དག་ཀྱང་མཚན་ཉིད་གསུམ་དུ་གཞག་སྟེ། ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་གཟུང་འཛིན་གྱི་དངོས་པོ་ཡོད་པར་བརྟགས་པ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གཞན་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཀུན་གཞི་གཟུང་འཛིན་གྱི་དྲི་མ་དག་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་གྲུབ་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གཟུང་འཛིན་གྱི་དྲི་མ་དག་སྟེ། མེད་པར་གྱུར་ནས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པ་ལ་ཆོས་བདག་མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་དེ་ལ་བྱ་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་ཀྱང་དེ་ལ་བྱའོ། །སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་གྲངས་དང་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་བསྟན་ནས། མིག་དང་རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལ་མིང་དུ་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བཏགས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་བ་མི་ཤེས་ནས། ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། མིག་དང་རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མིང་དུ་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བཏགས་པ་དོན་གང་གིས་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བཏགས་ཤེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་སྒོའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྒོ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང་གནས་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མིག་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང་གནས་སུ་གྱུར་བས་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་ལ་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། མདོ་ལས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་བཤད་པ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་
― DTG137_Page_0249 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་མིག་དང་གཟུགས་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་པའི་འཁོར་དང་བཅས་པ་སྐྱེ་བའི་སྒོ་དང༌། རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་བ་ནས། ཡིད་དང་ཆོས་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཁོར་དང་བཅས་པའི་སྐྱེ་བའི་སྒོ་དང་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །།མདོ་སྡེ་ལས་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་འོག་ཏུ་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་བཤད་དེ། དེ་བས་ན་མདོ་དང་མཐུན་པར་འདིར་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འོག་ཏུ་ཁམས་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཁམས་ལ་གྲངས་ནི་དུ་ཡོད། དེ་དག་དངོས་སུ་གང་དང་གང་ཡིན་པ་བསྟན་པ་དང༌། ཅིའི་ཕྱིར་ཁམས་ཞེས་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཁམས་ལ་གྲངས་ནི་བཅོ་བརྒྱད་ཡོད། །ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་དངོས་གད་ཡིན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མིག་གི་ཁམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་མིག་གི་ཁམས་དང༌། རྣ་བའི་ཁམས་དང༌། སྣའི་ཁམས་དང༌། ལྕེའི་ཁམས་དང༌། ལུས་ཀྱི་ཁམས་ལྔ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང། སྒྲའི་ཁམས་དང༌། དྲིའི་ཁམས་དང༌། རོའི་ཁམས་དང༌། རེག་བྱའི་ཁམས་ཏེ། ཁམས་བཅུ་པོ་དེ་དག་གང་ལ་བྱ་དངོས་གང་ཡིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མིག་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་ནི་སྐྱེ་མཆེད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཤད་བའི་སྐབས་སུ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་བཅུ་གཅིག་ལས་མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་རྣམས་ནི་དབང་པོ་ཡིན་པར་བཤད་ལ། གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་རྣམས་ནི་ཡུལ་ལྔ་ཡིན་པར་བཤད་པ་ལས་སྐྱེ་མཆེད་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ཉིད་ལ་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ནས་ལུས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་སྐྱེ་མཆེད་ལྡར་བཤད་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལྔ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྐབས་སུ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནས་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་སྐྱེ་མཆེད་ལྔ་བཤད་དོ། །ཁམས་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་པོ་ཉིད་ལ་ཁམས་བཅུ་ཞེས་བྱ་
― DTG137_Page_0250 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེ། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་མིག་གི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རྣ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་རྣ་བའི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྣའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྣའི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ལྕེའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ལྕེའི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ལུས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ལུས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྒྲའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྒྲའི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་རེག་བྱའི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བར་ཟད་པས་ན། མིག་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་ནི་སྐྱེ་མཆེད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དེ་ཕུང་པོ་གསུམ་གྱི་སྟེང་དུ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པས་བསྣན་ཏེ་བཞི་དང༌། འདུས་མ་བྱས་བཞི་དང་བརྒྱད་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་བ་བཤད་པའི་ཆོས་བརྒྱད་པོ་དེ་ཉིད་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེ་མཆེད་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་ལ་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བཤད་པ། ཁམས་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བསྡུས་པའི་ཆོས་བརྒྱད་ལ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་མི་བྱའི་ཁམས་བཤད་པའི་ཚེ་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེའི་དོན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ཁམས་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་རྣམ་པར་རིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་མིག་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནས། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ནི་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ནས་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་བརྟེན་ཏེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་བརྟེན་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་བརྟེན་པས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ཁམས་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞུག་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ཡུལ་ནི་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། ཆོས་རྣམས་སོ། །དམིགས་པ་
― DTG137_Page_0251 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བར་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་ཁམས་བཅུ་བདུན་བཤད་ནས། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་ཉིད་ལ་བྱའམ་འོན་ཏེ་དེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་གཞན་ཞིག་ཡོད་སྙམ་པ་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་ཉིད་ལ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བར་ཟད་ཀྱི་དེ་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དོ། །ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ནི་དེ་དག་འགགས་མ་ཐག་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ཁམས་དེ་དག་སྔར་འགགས་མ་ཐག་པ་ལ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བར་ཟད་ཀྱི་དེ་མ་གཏོགས་པར་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྒལ་བ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔ་མ་འགགས་པ་ལ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་ན་ཁམས་བཅུ་བདུན་དུ་འགྱུར། ཡང་ན་ཁམས་བཅུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་གྱི་དེ་ལྟ་ན་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་སྔ་ཕྱི་འགགས་བ་རྣམས་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔ་མ་དྲུག་པོ་ཡིད་དུ་བཏགས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དྲུག་གི་རང་བཞིན་ལས་ལྷག་པར་བྱེད་པས་དེའི་ནང་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་ཁམས་བཅུ་བདུན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དྲུག་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་སུ་བསྡུས་ན་ནི་ཁམས་བཅུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དུ་མེད་དོ་ཞེས་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། རྣམ་བར་ཤེས་པ་དྲུག་པའི་གནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བཅོ་བརྒྱད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔའི་རྟེན་ནམ་གནས་ནི་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ནས་ལུས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་སྐྱེ་མཆེད་ལྔ་ལ་བྱ་བར་གྲགས་ན་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་དང་རྟེན་གྲགས་བས་དེའི་ཕྱིར་གནས་དང་རྟེན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་བར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་འགགས་མ་ཐག་པ་ལ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བཤད་པ་དང་
― DTG137_Page_0252 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །གོང་དུ་ཕུང་པོ་ལྔར་བཤད་པའི་ཆོས་དེ་ཉིད་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་སུ་བཤད་པ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་སུ་བཤད་པའི་ཆོས་དེ་ཉིད་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དུ་བཤད་པའི་དོན་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཡིན་པ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཁམས་བཅུ་དང། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་རྫས་བཅུ་གཅིག་ཏུ་བཤད་དེ། མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ལྔ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལྔ་དང༌། རྣམ་བར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང༌། བཅུ་གཅིག་ལས་དབང་པོ་ལྔ་དང༌། ཡུལ་ལྔ་སྟེ་བཅུ་ལ་སྐྱེ་མཆེད་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་སྐྱེ་མཆེད་བཅུར་བཤད་དོ། །མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ནས་ལུས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་ལྔ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནས་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་ལྔ་སྟེ་བཅུའོ། །ཁམས་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་ཁམས་བཅུར་བཤད་དེ། མིག་གི་ཁམས་ནས་ལུས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་ལྔ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནས་རེག་བྱའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་ལྔ་སྟེ་བཅུའོ། །རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་སུ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་བཤད་པ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཅེས་བྱའོ། །ཁམས་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལ་རྫས་བརྒྱད་ཡོད་པ་ལས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་རྫས་གཅིག་ཡིན་པས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཅེས་བྱའོ། །གང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་ནོ་ཞེས་བྱ་ལ། ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བཤད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་བའི་ཕུང་པོ་ལ་སྐྱེ་མཆེད་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་རྣམ་པར་ཤེས་བ་བརྒྱད་ཅར་ལ་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་ལས་ཁམས་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་གཉིས་བཀོལ་ཏེ། ཕྱི་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་སེམས་ཀྱི་ཁམས་
― DTG137_Page_0253 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདུན་ཞེས་བྱ་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤས་པའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་དྲུག་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་སྔ་མ་འགགས་པ་ཉིད་ལ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བཏགས་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་ནོ། །གང་དག་ཕུང་པོ་གསུམ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་པོ་དེ་དག་དང་འདུས་མ་བྱས་དང་བཅས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕུང་པོའི་སྐབས་སུ་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་གསུམ་ཕུང་པོ་རེ་རེར་བཤད་པའི་ཕུང་པོ་དེ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པས་བསྣན་ཏེ་དེ་དང་བཞིའི་སྟེང་དུ་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པའི་འདུས་མ་བྱས་བཞི་དང་བརྒྱད་ལ་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་ལ། ཁམས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ནི་བརྒྱད་པོ་དེ་ཉིད་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མིག་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཁམས་ཞེས་བཏགས་པ་དོན་གང་དང་གང་གིས་ཁམས་ཞེས་བཏགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ། མི་བྱེད་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅི་ཡང་བྱེད་པ་མེད་པས་ན་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ཏེ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ཞིག་པས་ཅི་ཡང་བྱེད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་མི་བྱེད་ཀྱང་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཁམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ནས་སྲ་བའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པས་སའི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་དང་འདྲ་བར་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་སོ་སོ་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པས་ན་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟར་ཕུང་པོར་བཤད་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཡང་ཆོས་དེ་དག་བཤད་དེ། ཕུང་པོ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་བཤད་པས་སྐྱེ་མཆེད་འདས་ཏེ་བཤད་མི་དགོས་ལ། སྐྱེ་མཆེད་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་ཁམས་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་ཀྱང་བཤད་ཟིན་པས་ཁམས་ལོགས་ཤིག་བཤད་མི་དགོས་ན་ཆོས་དེ་དག་ཡང་ནས་ཡང་དུ་བཟླས་ཏེ་བཤད་པ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཡོད་པ་འདྲི་བའི་ཕྱིར། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་བཤད་ཅེ་ན་
― DTG137_Page_0254 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་དགོས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ན་ཕུང་བོར་བཤད་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ཡང་ནས་ཡང་དུ་མིང་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཁམས་ཞེས་གཞན་དང་གཞན་དུ་བརྗེས་ཏེ་བསྟན་པ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དགོས་པ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་གཉེན་པོར་རིམ་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མུ་སྟེགས་པ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྤང་བར་བྱ་བའི་གཉེན་པོ་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་རིམ་བཞིན་དུ་བཤད་དེ་དེ་ནི་དགོས་པའོ། །བདག་ཏུ་འཛིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ཡང་གང་ཡིན་མི་ཤེས་ནས་གསུམ་པོ་དེ་གང་ཡིན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཟ་བར་བྱེད་པ་དང་བྱེད་པར་འཛིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་གཉེན་པོར་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་བཤད་དེ། ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་བཤེས་ན་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །བྲ་བར་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་བཤད་དེ། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་ན་ཟ་བར་འཛིན་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །བྱེད་པར་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་བཤད་དེ། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་ན་བྱེད་པར་འཛིན་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་བྱེ་བྲག་པ་དང་གྲངས་ཅན་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆོས་མང་པོ་འདུས་པ་མི་རྟག་པའི་ཕུང་པོ་འདི་ལ་བདག་གཅིག་པུར་འཛིན་ཏོ། །ཡང་ན་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་དེ་དག་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་གཅིག་པུ་ཞིག་ལོགས་ཤིག་ན་གཟུགས་ཀྱང་བདག་དེས་མཐོང་བར་བྱེད་ལ། སྒྲ་ཡང་བདག་དེས་ཐོས་བར་བྱེད། དྲི་ཡང་བདག་དེས་སྣོམ། རོ་ཡང་བདག་དེས་མྱོང་བ་ནས། ཚོར་བ་ཡང་བདག་དེས་ཚོར་ཞིང་མྱོང་བར་བྱེད། ཡུལ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་བ་ཡང་བདག་དེས་འཛིན་ཅིང་ཤེས་བར་བྱེད། དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱང་བདག་དེས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་བདག་དེས་ཤེས་པར་
― DTG137_Page_0255 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་དེ། བདག་དེ་ནི་གཅིག་བུ་རྟག་པའོ་ཞེས་གཅིག་ཏུ་འཛིན་ཏོ། །དེའི་ལན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལྔ་ལས་མ་གཏོགས་པར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མཐོང་བར་བྱ་བའི་བདག་གཅིག་བུ་བའི་རང་བཞིན་ནི་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནི་མིག་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བར་བྱེད་པར་ཟད་ཀྱི་མིག་ལས་མ་གཏོགས་པར་མཐོང་བར་བྱེད་པའི་བདག་གཞན་ནི་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐོས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱོར་རོ། །གཞན་གྱིས་བརྒལ་བ། མིག་ལས་མ་གཏོགས་པའི་བདག་མཐོང་བར་བྱེད་བ་མེད་ཀྱི་མིག་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་ན་མིག་ནི་རྡུལ་ཕྲན་ལས་གྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། བླུན་པོའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་དེས་ཇི་ལྟར་གཟུགས་མཐོང་བར་བྱེད། ལན་དུ། གཟུགས་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མཐོང་བ་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་གཟུགས་མཐོང་བའི་རྒྱུ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་མིག་གི་དབང་པོས་བྱེད་པས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མཐོང་ཡང་མིག་གིས་མཐོང་ངོ་ཞེས་བཏགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ཉིད་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཚོར་ཞིང་མྱོང་བར་བྱེད་པར་ཟད་ཀྱི་ཚོར་བ་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་བདག་གཞན་མེད་དོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱང་ཡུལ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་ཡུལ་གྱི་མཚན་མ་ཡང་འདུ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་གྱི་བདག་གཅིག་པུ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱོར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་ཀྱང་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཡང་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་བྱེད་པར་ཟད་ཀྱི་བདག་གཅིག་པུ་དེས་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་གཟུགས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཤེས་བར་བྱེད་བས་ན་ཆོས་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་བར་ཤེས་བས་ཤེས་བར་བྱེད་ཀྱི་བདག་གཅིག་པུ་དེས་ཤེས་པར་བྱེད་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་
― DTG137_Page_0256 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ་དངོས་པོ་དུ་མའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་ཉིད་བྱེད་པར་ཟད་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམས་མ་གཏོགས་པར་བདག་གཅིག་པུ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དེ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་ན་བདག་གཅིག་པུར་འཛིན་པ་ལས་རྣམ་པར་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །གཅིག་པུར་འཛིན་པ་ལས་ལོག་པར་གྱུར་ན་གཅིག་པུར་འཛིན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལས་ཀྱང་ལོག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་གཅིག་པུར་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་ཕུང་པོ་ལྔ་བཤད་དོ། །ཟ་བར་འཛིན་པ་ཡང་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི་གང་ལས་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་བདེ་བ་དང༌། ལས་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུར་སྡུག་བསྔལ་ཡང་བདག་དེས་མྱོང་ཞིང་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་བདག་ཟ་བར་བྱེད་བ་དང༌། གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཡང་བདག་དེས་མྱོང་ཞིང་ཡུལ་ལ་བདག་ཅེས་ཟ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་འཛིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བདག་ལ་ཟ་བ་པོར་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུར་བདེ་བའམ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་རྣམས་ཟ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་ཡུལ་དུ་དམིགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ཡང་ལས་གང་གིས་བྱས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་དམིགས་པར་བྱེད་དེ། ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པས་བྱས་པས་དེའི་འབྲས་བུ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དག་གིས་མྱོང་ཞིང་དམིགས་པར་བྱེད་བར་ཟད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་སྤྱོད་པར་བྱེད་པའི་བདག་ནི་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་དམིགས་ཤིང་ཟ་བར་བྱེད་བ་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་ཉིད་ཀྱིས་ཟ་བར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་གཟུགས་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་མྱོང་ཞིང་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ནས། ཆོས་ཀྱང་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་མྱོང་ཞིང་དམིགས་པར་བྱེད་པར་ཟད་ཀྱིས་དེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང༌། ཡུལ་མྱོང་ཞིང་ཟ་བར་བྱེད་པའི་བདག་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་མྱོང་ཞིང་ཟ་བར་བྱེད་པ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་གྱི་དེ་ལས་
― DTG137_Page_0257 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་པའི་བདག་ཅེས་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། ཡུལ་ཟ་བར་བྱེད་པ་མེད་དོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་ན་ཟ་བར་འཛིན་པ་ལས་ལོག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཟ་བར་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱེད་པར་འཛིན་པ་ཡང་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཡང་བདག་དེས་བྱས་ལ་མཆོད་པ་དང་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱང་བདག་བྱེད་དོ། །བདག་དེ་ནི་ཕུང་པོ་ལས་མ་གཏོགས་པར་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པར་འཛིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བདག་དེ་ལ་བྱེད་པ་པོར་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཡང་མིག་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་ཀྱིས་བྱེད་པར་ཟད་ཀྱི་དེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ལས་བྱེད་པ་པོའི་བདག་མེད་ལ། ཁམས་ཉིད་ཀྱང་བྱེད་པ་པོའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བྱེད་པ་མེད་ཅིང་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཁམས་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བདག་བྱེད་པ་པོ་ཡང་མེད་ལ་ཁམས་ཉིད་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཅིག་ལ་གཅིག་སྐྱེ་བ་ནི་རྒྱུ་ཡོད་པ་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་པོ་དང༌། འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ཡང་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཙམ་ལ་ལྟོས་པར་ཟད་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུའི་རང་བཞིན་ལས་མ་གཏོགས་པར་བདག་བྱེད་པ་པོའོ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ལས་ཀྱང་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་བྱེད་པར་ཟད་ཀྱི་དེ་ལས་གཞན་པའི་བདག་བྱེད་པ་པོ་མེད་དོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུང་ན་བྱེད་པ་པོར་འཛིན་པ་ལས་ལོག་པར་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་བྱེད་པ་པོར་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་བཤད་ནས། ད་ནི་སློབ་མ་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཉིད་ནས་བརྩམས་ནས་ཕུང་པོ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཁམས་ཀྱི་སྐབས་སུ་བཤད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་གཟུགས་ཅན་དུ། གཟུགས་མེད་པ་དུ། བལྟར་ཡོད་པ་དུ། བལྟར་མེད་པ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བརྩམས་ཤིང་བསམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསམ་པ་ཡང་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་གཟུགས་ཅན་དུ། གཟུགས་མེད་པ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་དབྱེ་བ་བརྩམ་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་
― DTG137_Page_0258 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་ཆོས་ལས་བརྩམས་ཏེ་ནི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མི་བརྩམ་མོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཕུང་བོ་ལྔ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་ཕུང་པོ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ལ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པར་སེམས་རྣམ་པ་བཞིར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་ཀྱང་གཟུགས་ལ་སྤྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་གྱི་གཟུགས་རྣམ་པར་མ་ཕྱེ་བས་གཟུགས་ཅན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དཀའ་བ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་སུ་ཡང་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ནས་ལུས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་ལྔ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནས་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་ལྔ་སྟེ། གཟུགས་བཅུར་ཕྱེ་ཡང་སེམས་རྣམ་པར་མ་ཕྱེ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་ཅར་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་སུ་བསྡུས་པས་གཟུགས་ཅན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་རྟོགས་པར་དཀའི། ཁམས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ནི་གཟུགས་དང༌། སེམས་གཉིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ། གཟུགས་ལ་ཡང་མིག་གི་ཁམས་ནས་ལུས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་ལྔ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་རེག་བྱའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་བཅུར་ཕྱེ་ལ། སེམས་ལ་ཡང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་དྲུག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱིས་བསྣན་ཏེ་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དུ་ཕྱེ་བས་གཟུགས་ཅན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནས་བརྩམས་པ་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོག་པར་འགྱུར་བས་ན་ཁམས་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསམ་པར་བྱའི། ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལས་བརྩམས་ནས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསམ་པར་མི་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། གཞུང་ལས་ཀྱང་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལ་གཟུགས་ཅན་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ན་གཟུགས་དང་བཅས་པ་ནི་དུ་ཞིག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་གཞིག་ཏུ་རུང་བའམ། གནོད་པར་བྱར་རུང་བས་ན་གཟུགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། རང་གི་གནས་སུ་གཞན་སྐྱེ་བའི་བར་ཆད་དང་བགེགས་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གནོད་པར་བྱེད་པས་གཟུགས་
― DTG137_Page_0259 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་གནས་པ་དང་གནས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་གང་ལ་ཡོད་པས་བདག་གི་གནས་སུ་གཞན་སྐྱེ་བའི་བགེགས་བྱེད་པ་གཟུགས་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ། མིག་གི་ཁམས་ནས་ལུས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་ནི་གནས་པའོ། །བརྒལ་བ། གནས་དང་གནས་པའི་སྒོ་ནས་བདག་གི་གནས་སུ་གཞན་སྐྱེ་བའི་བགེགས་བྱེད་པ་ལ་གཟུགས་ཅན་ཞེས་བྱ་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མིག་གེ་དབང་པོ་ལ་གནས་ན་བདག་གི་གནས་སུ་གཞན་སྐྱེ་བའི་བགེགས་བྱེད་བས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་གཟུགས་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ལན་དུ། མིག་གི་རྣམ་བར་ཤེས་པ་གཟུགས་ཅན་གྱི་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་གཞོང་པའི་སྟེང་ན་ཤིང་ཐོག་གནས་ཏེ། རང་གི་གནས་སུ་གཞན་འོང་བའི་བགེགས་བྱེད་པ་ལྟ་བུར་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་ན་རང་གི་གནས་སུ་སྐྱེ་བའི་བགེགས་མི་བྱེད་པས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་གཟུགས་ཅན་གྱི་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །ལན་དུ། གང་དག་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོར་བཤད་པ་མིག་གི་ཁམས་ནས་ལུས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་ལྔ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནས་རེག་བྱའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་ལྔ་སྟེ། བཅུ་ནི་རང་གི་གནས་སུ་གཞན་སྐྱེ་བའི་བགེགས་བྱེད་པས་ན་གཟུགས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །བརྒལ་བ། གལ་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོར་གཏོགས་པ་ལ་གཟུགས་ཅན་ཞེས་བྱ་ན། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ན་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོར་གཏོགས་པ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གནས་ལྟ་བུ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སུ་བསྡུས་པས་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀུན་ཀྱང་གཟུགས་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ནང་ན་གཟུགས་ཅན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཡོད་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་གཟུགས་ཅན་གྱི་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་བ་དེ་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་སྒོ་ནས་རང་གི་གནས་སུ་གཞན་སྐྱེ་བའི་བགེགས་ཅན་གྱི་གཟུགས་མ་ཡིན་པས་ན་གཟུགས་ཅན་ཞེས་མི་བྱ་ལ། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཡང་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་སྒོ་ནས་རང་གི་གནས་སུ་གཞན་
― DTG137_Page_0260 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེ་བའི་བགེགས་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པས་གཟུགས་ཅན་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་གཟུགས་ཅན་གྱི་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་མེད་པ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་ན་ཁམས་བཅུ་གཟུགས་ཅན་ན་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་དུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལྷག་མ་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁམས་བཅུ་བཤད་པའི་ལྷག་མ་ནི་ཁམས་བརྒྱད་དུ་ལུས་པ་སྟེ། ཁམས་བརྒྱད་ལ་གཟུགས་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཁམས་བརྒྱད་པོ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ། དྲུག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཏེ་བདུན་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱིས་བསྣན་ནས་བརྒྱད་དེ། དེ་དག་ནི་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་སྒོ་ནས་རང་གི་གནས་སུ་གཞན་སྐྱེ་བའི་བགེགས་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པས་གཟུགས་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བལྟར་ཡོད་པ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་ན། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ནས་ཁམས་དུ་ཞིག་ནི་བལྟར་ཡོད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་བལྟར་ཡོད་པ་དུ་ཞིག་བྱ་བ་ནི་གནས་འདི་ན་གཟུགས་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡོད་དོ་ཞེས་མིག་གིས་བལྟར་ཡོད་པ་དང་བཅས་པ་ལ་ཡོད་དོ། །ལན་དུ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་གཅིག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནི་དབང་པོ་ལྔ་དང༌། ཡུལ་ལྔ་དང་བཅུ་ལས་ཁམས་གཅིག་སྟེ། མིག་གི་ཡུལ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་གཅིག་པུ་ནི་བལྟར་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བལྟར་ཡོད་པའི་དོན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡུལ་བལྟར་ཡོད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡུལ་ལམ་གནས་གང་ན་དངོས་པོ་གང་ཡིན་བ་མིག་གིས་བལྟར་རུང་བ་ནི་བལྟར་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མིག་གི་ཁམས་ཀྱི་ཡུལ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནི་གཟུགས་འདི་གནས་འདི་ན་གནས་སོ། །མིག་གིས་བལྟར་རུང་བས་ན་བལྟར་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བལྟར་མེད་པ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ནས་མིག་གིས་བལྟར་མི་རུང་བ་ནི་དུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལྷག་མ་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་ཡུལ་གཟུགས་གཅིག་པོ་བལྟར་ཡོད་པར་བཤད་པ་དང༌། ཕྱིན་ལྷག་མ་ཁམས་བཅུ་བདུན་ལུས་པ་ནི་བལྟར་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་སྟེ།
― DTG137_Page_0261 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅུ་བདུན་པོ་གང་ཞེ་ན། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དགུའི་སྟེང་དུ། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱིས་བསྣན་ཏེ་བཅུ་དང༌། སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་གྱིས་བསྣན་ཏེ་བཅུ་བདུན་ནོ། །དེ་དག་ནི་གནས་འདི་ན་གཟུགས་འདི་འདྲ་བ་ཞིག་གནས་ཞེས་མིག་གིས་བལྟར་མི་རུང་བས་བལྟར་མེད་པའོ་ཞེས་བྱའོ། །ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ནས་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་གང་ན་གནས་པའི་གནས་སུ་གཞན་གནས་པའི་གོ་གཅོད་ཅིང་བགེགས་བྱེད་པ་ལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དམིགས་པ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་བར་ཤེས་པ་གཟུགས་ལ་དམིགས་ཏེ་ཐོགས་པ་མེད་ཀྱང་སྒྲལ་མི་དམིགས་ཏེ་ཐོགས་པ་དང༌། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྒྲ་ལ་དམིགས་ཏེ་ཐོགས་པ་མེད་ཀྱང་གཟུགས་ལ་མི་དམིགས་ཏེ་ཐོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །བར་དུ་གཅོད་པའི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་རང་གནས་པའི་གནས་སུ་གཞན་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བའི་བགེགས་བྱེད་ཅིང་གོ་གཅོད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་འདིའི་སྐབས་སུ་ཡུལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། དམིགས་པ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ལ་ནི་མི་བྱའི། བར་དུ་གཅོད་པའི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ལ་ནི་བྱ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་ལ་གང་ཐོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བར་དུ་གཅོད་པའི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་རང་གི་ཕྱོགས་སུ་གཞན་འབྱུང་བ་ལ་བགེགས་བྱེད་པ་སྟེ། དངོས་པོ་གང་རང་གི་གནས་པ་ལས་རང་གི་ཕྱོགས་སུ་དངོས་པོ་གཞན་འབྱུང་བ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་གཞན་དེར་འོངས་པ་ཡང་དེ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་གཉི་ག་ལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མིག་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་བཅུ་པོ་ཡང་དེ་དག་གཅིག་ལ་གཅིག་རང་གི་ཕྱོགས་སུ་བྱུང་བ་ལ་བགེགས་བྱེད་ཅིང་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པས་ན་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁམས་བཅུ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་སོ་ཞེས་བཤད་ན་གཞུང་ལས་མ་བྱུང་ཡང་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱིས་བསྣན་ཏེ་བརྒྱད་
― DTG137_Page_0262 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནེ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཡིན་པར་ཞར་གྱིས་གྲུབ་བོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་དག་རང་གི་ཕྱོགས་སུ་གཞན་འོང་བའི་བགེགས་དང་བར་ཆད་དུ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པའི་སྐབས་ཡིན་བས་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ནས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཁམས་དུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཅོ་ལྔ་དང་ཐ་མ་གསུམ་གྱི་ཆའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མིག་གི་དབང་པོ་ནས་ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་བར་དུ་དབང་པོ་ལྔའི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་ནས་རེག་བྱའི་བར་དུ་ཡུལ་ལྔའི་ཁམས་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔའི་ཁམས་ཏེ། བཅོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་གཅིག་ཏུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ལ་ནམ་དུ་ཡང་ཟག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་མི་སྲིད་ཀྱི། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་འབའ་ཞིག་གི་རང་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཐ་མ་གསུམ་གྱི་ཆ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ། གསུམ་ཉི་ཚེའི་ཚིག་སྨོས་ཀྱི། ཐ་མའི་ཚིག་མ་སྨོས་ན་ནི་ཐོག་མ་གསུམ་ཡང་ཡོད་དེ། མིག་དང་གཟུགས་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཐོག་མ་གསུམ་ཡང་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཐ་མ་གསུམ་གྱི་ཚིག་སྨོས་སོ། །ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལ་མིག་ལ་སོགས་པ་རྟེན་དྲུག་གི་ཐ་མ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཡིན་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་དྲུག་གི་ཐ་མ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཡིན་པ་དང༌། བརྟེན་པ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ཐ་མ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་གསུམ་ལ་ཐ་མ་གསུམ་ཞེས་བྱའོ། །མིག་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་བཅོ་ལྔ་ཇི་ལྟར་གཅིག་ཏུ་ཟག་པ་ཅན་འབའ་ཞིག་ཡིན་གྱི། ཟག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནམ་ཡང་མི་སྲིད་པ་ལྟར་ཐ་མ་གསུམ་གྱི་ཆ་ལ་ཟག་པ་ཅན་འབའ་ཞིག་ཏུ་གཞག་པར་མ་ཟད་ཀྱི། ཟག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཤས་ཀྱི་ཐ་མ་གསུམ་ལ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་དམིགས་པའམ། འཕགས་པའི་ལམ་དུ་གཏོགས་པའི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་འདུས་མ་བྱས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་
― DTG137_Page_0263 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟག་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལ་འདུས་མ་བྱས་བཞི་བཀོལ་བའི་ཕྱིར་ན་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཆ་རྣམས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་དེ་དག་རྟག་ཏུ་ཟག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པས་ན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ལས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མིག་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་བཅོ་ལྔ་དང༌། ཐ་མ་གསུམ་གྱི་ཆ་ལས་རྟག་ཏུ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བརྒལ་བ། མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ལྔ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལྔ་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ལྔ་སྟེ། བཅོ་ལྔ་ནི་བླུན་པོའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་གཟུགས་བཟང་ངན་ལ་རྟོག་པར་མི་ནུས་ན་དེ་དག་གིས་གཟུགས་ལ་དམིགས་ནས་ཇི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་པའི་ལན་དུ། མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་མིག་གི་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པ་ཙམ་གྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་ཞེས་མི་སྨྲའི། གཞན་དུ་ན། མངོན་སུམ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མིག་གི་ཁམས་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་ལ་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་ཏེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཡུལ་མྱོང་བའི་རྗེས་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་ནས་གཟུགས་བཟང་ངན་དུ་བརྟགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་དག་ལ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཟག་པ་མེད་པ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཁམས་དུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐ་མ་གསུམ་གྱི་ཆའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐ་མ་གསུམ་ནི་ཡིད་དང་ཆོས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་གསུམ་སྟེ། གང་འཕགས་པ་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་འཕགས་པའི་ལམ་དུ་གཏོགས་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་བཞི་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་པ་དང་ལྡན་པ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པ་ཡིན་པས་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ནས་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་ནི་
― DTG137_Page_0264 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་ཞིག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་སྟེ། ཡུལ་ལ་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་ལ། འདོད་པ་དེ་ལ་གཙོ་བོར་འཛིན་ཅིང་སྤྱོད་པའི་ཁམས་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །ལན་དུ། ཐམས་ཅད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལ་མིག་གི་ཁམས་ནས། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་དབང་པོ་དྲུག་གི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནས་རེག་བྱའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་ཡུལ་དྲུག་གི་ཁམས་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དྲུག་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་ན་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀུན་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཟུགས་དང་ལྡན་བ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ནས་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པའམ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང་ལྡན་པའི་ཁམས་དུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཅུ་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ནི། མིག་གི་ཁམས་དང༌། རྣ་བའི་ཁམས་དང༌། སྣའི་ཁམས་དང༌། ལྕེའི་ཁམས་དང༌། ལུས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཏེ། དབང་པོ་དྲུག་གི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། རེག་དང༌། ཆོས་ཏེ་ཡུལ་བཞིའི་ཁམས་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཏེ་བཅུ་བཞི་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང་ཡང་ལྡན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ཡང་དེ་དག་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དྲི་དང་རོ་དང་སྣ་དང་ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་དྲིའི་ཁམས་དང༌། རོའི་ཁམས་ཏེ་ཡུལ་གྱི་ཁམས་གཉིས་དང༌། སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཉིས་ཏེ་ཁམས་བཞི་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ནི་དྲི་དང༌། རོ་གཉིས་དང༌། སྣ་དང་ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་གཉིས་མེད་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་དྲི་དང་རོ་གཉིས་ནི་ཟ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། རོ་ཡང་ཟས་དུམ་བུ་དུམ་བུར་བཅད་དེ་ཁམ་གྱིས་ཟ་བ་དང༌། དྲི་ཡང་ནང་ནས་དབུགས་ཀྱིས་དྲངས་ནས་ཁོང་དུ་དུམ་བུ་དུམ་བུར་བཅུག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས། ཁམ་གྱིས་ཟ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ་ཁམ་གྱིས་ཟ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བས་གང་གི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་གནས་གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེས་ཡུལ་དེ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་
― DTG137_Page_0265 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དེ་དག་གནས་དེ་ན་མེད་དོ། །དཔེར་ན་གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣམས་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་ན་མིག་གི་ཁམས་ནས་ལུས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་དབང་པོ་ལྔ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནས་རེག་བྱའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་ཡུལ་ལྔ་མེད་པས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལྔ་ཡང་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ཟས་ཁམ་གྱིས་ཟ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དྲི་དང་རོ་གཉིས་མེད་དེ། ཡུལ་གཉིས་མེད་པས་ན་དེ་ལ་དམིགས་པའི་སྣ་དང་ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་གཉིས་ཀྱང་མེད་དོ། །གཟུགས་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དང་ལྡན་པའི་ཁམས་དུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐ་མ་གསུམ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་གསུམ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣམས་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་མིག་ནས་ལུས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་ལྔ་དང༌། གཟུགས་ནས་རེག་བྱའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་ལྔ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཁམས་བཅུ་དང༌། དེ་དག་ལ་བརྟེན་ཅིང་དམིགས་པའི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལྔའི་བར་དུ་སྟེ། བཅོ་ལྔ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་མེད་དོ། །ཡིད་དང་ཆོས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་གསུམ་ལ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་རང་བཞིན་ཡང་ཡོད། ཟག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡང་ཡོད་པ་ལས་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་ཕུང་པོ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཡིད་དང་ལྡན་ན་ཟག་པ་མེད་པ་དང་ཡང་ལྡན་ནམ་སྙམ་པ་ལ་གང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་ནི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་གསུམ་པོ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མི་ལྡན་པ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁམས་གསུམ་དུ་མ་གཏོགས་པའམ། འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སྲེད་
― DTG137_Page_0266 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་མ་ཟིན་སྲེད་པས་མ་དམིགས་པ་ནི་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་ཁམས་གསུམ་གང་དང་ཡང་མི་ལྡན་པའི་ཁམས་དུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཟག་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཐ་མ་གསུམ་པོ་དག་ཉིད་གང་འཕགས་པའི་ལམ་དུ་གཏོགས་པའི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལས་འདུས་མ་བྱས་བཞི་ཟག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དེ་གསུམ་ནི་ཁམས་གསུམ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཕུང་པོར་བསྡུས་བ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ནས་ཕུང་པོ་ལྔར་ཁམས་དུ་བསྡུས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདུས་མ་བྱས་མ་གཏོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་བཞི་ཕུང་པོའི་ནང་དུ་མ་བཤད་པས་འདུས་མ་བྱས་བཞི་བཀོལ་ཏེ། མིག་གི་ཁམས་ནས་ཡིད་ཀྱི་བར་དུ་དྲུག་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་དྲུག་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནས་རེག་བྱའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་ལྔ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལ་འདུས་མ་བྱས་བཞི་གཞག་སྟེ། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང་བཞི་སྟེ། དེ་རྣམས་ནི་ཕུང་པོ་ལྔར་འདུས་སོ། །ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོར་བསྡུས་པ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ནས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོར་བསྡུས་པའི་ཁམས་སུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་དག་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་གང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཁམས་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོར་བསྡུས་སོ། །གང་ཞེ་ན། དབང་པོ་ལྔ་དང༌། ཡུལ་ལྔ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་དང༌། ཡིད་དང་ཆོས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཐ་མ་གསུམ་ལ་གང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་རང་བཞིན་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ལས་གང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་རང་བཞིན་གསུམ་སྟེ། དེ་རྣམས་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོར་བསྡུས་སོ། །དགེ་བ་དུ་མི་དགེ་བ་དུ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པའི་
― DTG137_Page_0267 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐབས་ཡིན་པས་ཁམས་དུ་ཞིག་ནི་དགེ་བ་ཡིན། ཁམས་དུ་ཞིག་ནི་མི་དགེ་བ་ཡིན། ཁམས་དུ་ཞིག་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ངན་པ་སྤངས་པ་ནི་དགེ་བའོ། །སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ངན་པ་མ་སྤངས་པ་ནི་མི་དགེ་བའོ།། །།དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་དགེ་བ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ། རང་བཞིན་གྱིས་དགེ་བ་དང༌། ལྡན་པའི་དགེ་བ་དང༌། བསྐྱེད་པའི་དགེ་བ་དང༌། དོན་དམ་པའི་དགེ་བའོ། །འདི་ལྟར་འདོད་མ་ཆགས་པ་དང། ཞེ་མི་སྡང་བ་དང༌། གཏི་མི་མུག་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང༌། ལྔ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དགེ་བའོ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་བ་དེ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་ལྡན་པའི་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བས་བསྐྱེད་པའི་ལུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་དང༌། ངག་གི་སྒོ་ནས་བསྟོད་པ་དང༌། ཁ་ཏོན་ཀློག་པ་ནི་བསྐྱེད་པའི་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པར་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། མི་དགེ་བ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ། རང་བཞིན་གྱིས་མི་དགེ་བ་དང༌། ལྡན་པས་མི་དགེ་བ་དང༌། བསྐྱེད་པས་མི་དགེ་བ་དང༌། དོན་དམ་པར་མི་དགེ་བའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་མི་དགེ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། ངོ་ཚ་མི་ཤེས་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པ་དང་ལྔའོ། །ཆོས་དེ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་རང་བཞིན་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་ལྡན་པའི་མི་དགེ་བའོ། །མི་དགེ་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བས་བསྐྱེད་པའི་ལུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་གཞན་ལ་བརྡེག་པ་དང༌། ངག་གི་སྒོ་ནས་ཚིག་རྩུབ་མོ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསྐྱེད་པའི་མི་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཁོར་བ་ནི་དོན་དམ་པར་མི་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ། རང་བཞིན་གྱིས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། ལྡན་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། བསྐྱེད་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་མིག་ནས་ལུས་ཀྱི་བར་དུ་དབང་པོ་ལྔ་དང༌། དྲི་དང༌།
― DTG137_Page_0268 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ་དང༌། རེག་བྱ་སྟེ། ཆོས་བརྒྱད་རྣམས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །སྤྱོད་ལམ་དང་བཟོའི་གནས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་ལྡན་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བས་བསྐྱེད་པའི་ལུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཚེམ་དྲུབ་བྱེད་པ་དང༌། ངག་གི་སྒོ་ནས་ཚེམ་དྲུབ་ཀྱི་གཏམ་སྨྲ་བ་ནི་བསྐྱེད་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་འགོག་པ་དང་ནམ་མཁའ་ནི་དོན་དམ་པར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཅུ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་ཁམས་བཅུ་ལ་ནི་གསུམ་ཆར་གྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། བཅུ་པོ་དེ་དག་ལ་དགེ་བ་ཡང་ཡོད། མི་དགེ་བ་ཡང་ཡོད། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ནས་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ལ་བྱ་མི་ཤེས་ནས། དེ་བས་ན་བཅུ་པོ་གང་ཡིན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དང༌། གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་སེམས་ཀྱི་ཁམས་དྲུག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱིས་བསྣན་ཏེ་བདུན་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཏེ་བརྒྱད་སྒྲའི་ཁམས་ཏེ་དགུ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱིས་བསྣན་ཏེ་བཅུ་ལ་ནི་དགེ་བ་ཡང་ཡོད་མི་དགེ་བ་ཡང་ཡོད་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཇེ་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བར་གཞག་གི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདོད་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་ལ་ནི་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་ནི་མི་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བཟོ་ལ་སོགས་པའི་ལས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། སྒྲའི་ཁམས་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གཞག་པ་ཡང་དགེ་བ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་
― DTG137_Page_0269 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བའི་ལུས་ཀྱི་ལས་ནི་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །མི་དགེ་བ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་གཞན་ལ་བརྡེག་པ་དང༌། སྲེག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལུས་ཀྱི་ལས་ནི་མི་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱོད་ལམ་དང་བཟོའི་གནས་བྱེད་པའི་ལུས་ཀྱི་ལས་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྒྲ་ཡང་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་ནས་སངས་རྒྱས་ལ་བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་བ་ནི་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །མི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་གཤེ་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གི་ལས་ལ་ནི་མི་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཐ་མལ་པའི་གཏམ་དང་བཟོའི་གཏམ་སྨྲ་བ་ལ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གཞག་པ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་བཞི་སྟེ་བརྒྱད་ཡོད་པ་ལས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་དགེ་བ་བཅུ་གཅིག་གི་ནང་ནས་འདོད་མ་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་མི་སྡང་བ་དང༌། གཏི་མི་མུག་པ་དང༌། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དགེ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བརྩོན་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་གཞན་ཡོད་པ་ནི་ལྡན་པའི་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་ནི་བསྐྱེད་པའི་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པའི་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། ངོ་ཚ་མི་ཤེས་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པ་དང་ལྔ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་མི་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་མི་དགེ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་པ་རྣམས་ནི་ལྡན་པའི་མི་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །མི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་བསྐྱེད་པའི་མི་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་བཞི་གཞན་དུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆར་བཤད་པ་
― DTG137_Page_0270 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ནི་ལྡན་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་འགོག་པ་དང་ནམ་མཁའ་ནི་དོན་དམ་པར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷག་མ་བརྒྱད་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ནས་བཅུ་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་ལྷག་མ་བརྒྱད་ལུས་ཏེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ཀྱི་ཁམས་ཏེ་བརྒྱད་དོ། །བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་དེ་དག་ལ། རང་བཞིན་དང་ལྡན་པ་དང༌། བསྐྱེད་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་དགེ་བ་ཡང་མེད་ལ། རང་བཞིན་དང་ལྡན་པ་དང༌། བསྐྱེད་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་མི་དགེ་བ་ཡང་མེད་པ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གཅིག་པུར་གཞག་གོ །ནང་གི་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ནས་ནང་གི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་དུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ནང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་ལུས་སུ་གཏོགས་པ་ལ་བྱའོ། །བཅུ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་ཁམས་བཅུ་གཉིས་ནི་ནང་གིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ནང་གིར་གཏོགས་པའི་ཁམས་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་ཡང་གང་ཡིན་མི་ཤེས་པས་དེའི་ཕྱིར། གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་མ་གཏོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། ཆོས་ཏེ་ཕྱིའི་ཡུལ་གྱི་ཆོས་བཀོལ་ནས། དེའི་ཕྱིར་ན། མིག་གི་ཁམས་ནས་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་དབང་པོ་དྲུག་གི་ཁམས་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ཁམས་བཅུ་གཉིས་ལ་ནང་གི་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལུས་ལས་མ་གཏོགས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གཏོགས་པའི་ཁམས་དུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་དག་མ་གཏོགས་པ་དྲུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་དུ་ནང་གིར་མ་གཏོགས་ཏེ་བཀོལ་བའི་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་
― DTG137_Page_0271 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། ཆོས་ཏེ་ཕྱིའི་ཡུལ་དྲུག་པོ་དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཞེས་བྱའོ། །དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པའི་སྐབས་ཡིན་པས། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ནས་བདུན་ནི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁམས་བདུན་པོ་དེ་ཡང་གང་ཡིན་པ་མི་ཤེས་ནས། དེ་གང་ཡིན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་ནི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྨྲས་པ། ཅི་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་ཉི་ཚེ་ལ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ། དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་གཞན་མེད་དམ་སྙམ་པ་ལ། དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དུ་མ་ཟད་ཀྱི། གཞན་ཡང་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་རྫས་བརྒྱད་ཡོད་པ་ལས་ཀུན་ནི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་གྱི། དེ་ལ་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་དུ་ན་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི། དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་དང་བཅས་སྤྱོད་ཡུལ་དང་བཅས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་པོ་དེ་ཡང་གང་ཡིན་མི་ཤེས་པས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་སེམས་ལས་བྱུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལ་ཆ་གཉིས་སུ་གཞག་སྟེ། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་འདུ་བྱེད་སེམས་དང་ལྡན་པ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་བཞི་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་
― DTG137_Page_0272 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རང་བཞིན་རྣམས་ནི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དུ་ན་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་ཀྱི་ཁམས་དྲུག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱིས་བསྣན་ཏེ་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་རྣམས་ནི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པར་བཤད་དོ། །དམིགས་པ་མེད་པ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཁམས་དུ་ཞིག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལྷག་མ་བཅུ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་དམིགས་པ་དང་བཅས་པར་བཤད་པའི་ལྷག་མ་མིག་གི་ཁམས་ནས་ལུས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་དབང་པོ་ལྔ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནས་རེག་བྱའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་ཡུལ་ལྔ་སྟེ་བཅུ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལས་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་གཉིས་ཡོད་པ་ལས་ནི་གང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་བཞི་ནི་དམིགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དུ་ན་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལ་ནི་དམིགས་པའི་ཡུལ་ཡོད་པར་བཤད་ཀྱི། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལ་ནི། དམིགས་པའི་ཡུལ་མེད་པར་བཤད་དོ། །རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ནས་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཁམས་དུ་ཡོང་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ནས་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལ་ཆ་གཉིས་ཏེ། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་
― DTG137_Page_0273 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། སེམས་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་གཉིས་ཡོད་པ་ལས། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་རྣམས་ནི་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ། རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། རང་བཞིན་གྱིས་རྟོག་པ་དང༌། རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྟོག་པ་དང༌། གཏན་ལ་འབེབས་པའི་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་རྟོག་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་གཟུགས་ལ་གཟུགས་ཙམ་དུ་ཤེས་པ་དང༌། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྒྲ་ལ་སྒྲ་ཙམ་དུ་ཤེས་པའོ། །རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྟོག་པ་ནི་སྔོན་མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིས་མ་བརྗེད་ཅིང༌། དྲན་པ་མ་ཉམས་པའོ། །གཏན་ལ་འབེབས་པའི་རྟོག་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་དང་དུས་གསུམ་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ལས་ཁ་ཅིག་མིག་གིས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་དང༌། ཁ་ཅིག་མིག་གིས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་ཡང་རྣ་བས་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཤེས་རབ་དང་སེམས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་འདི་ནི་ཡིན་འདི་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་རྟོག་པ་ནི་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་མངོན་པའི་ཆོས་བསྡུས་པའི་གཙུག་ལག་ལས་ཀྱང་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྟོག་པ་གང་ཞེ་ན། སྔོན་རྗེས་སུ་མྱོང་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གཏན་ལ་འབེབས་པའི་རྟོག་པ་གང་ཞེ་ན། འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཁྲི་རྐང་པ་གཅིག་ཡོད་ཀྱང་གསུམ་མེད་ན་ཁྲི་རྐང་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འདྲ་བར་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོད་ཀྱང་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྟོག་པ་དང༌། གཏན་ལ་འབེབས་པའི་རྟོག་པ་གཉིས་མེད་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་རྣམས་ནི་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་
― DTG137_Page_0274 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོག་པ་དང༌། གཏན་ལ་འབེབས་པའི་རྟོག་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པས་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞུང་ལས་མ་སྨོས་ཀྱང་ཁམས་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་གྲུབ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། མིག་གི་ཁམས་ནས་ལུས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་དབང་པོ་ལྔ་དང༌། གཟུགས་དང་རེག་བྱའི་བར་དུ་ཡུལ་ལྔ་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ལྔ་སྟེ། བཅོ་ལྔ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་གཞག་གོ།། ཟིན་པ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ནས་ཟིན་པའི་ཁམས་ནི་དུ་ཞིག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་འབྲེལ་པའམ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བས་ཟིན་པའི་གཟུགས་ལ་ཟིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནང་གི་ལྔ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ནང་གི་དབང་པོ་ལྔ་ནི་ཟིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། མིག་གི་ཁམས་དང༌། རྣ་བའི་ཁམས་དང༌། སྣའི་ཁམས་དང༌། ལྕེའི་ཁམས་དང༌། ལུས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མིག་ལ་སོགས་པའི་ལྔ་ཉི་ཚེ་ལ་ཟིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཟད་ཀྱི་ཟིན་པ་གཞན་ཡང་མེད་སྙམ་པ་ལ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཞིའི་ཕྱོགས་ཏེ། གཟུགས་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་རྣམས་ཀྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་གཟུགས་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་སྟེ་བཞི་པོ་དེ་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ་ཟིན་པ་དང་མ་ཟིན་པའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་ཟིན་པའི་ཕྱོགས་གང་ཡིན་པ་ནི་ཟིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། མིག་ལ་སོགས་བའི་དབང་པོ་དང༌། ཐ་མི་དད་ཅིང་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་དང༌། ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་པའི་གཟུགས་དང། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་རྣམས་དབང་པོ་སེམས་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཟིན་པ་བཞིན་དུ། དབང་པོ་ལ་ཡོད་པའི་བཞི་པོའི་ཕྱོགས་དེ་དག་ཀྱང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བས་གཟུང་བས་ན་ཟིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟར་ལུས་ལ་ཡོད་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་
― DTG137_Page_0275 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྲ་དང༌། སྤུ་དང༌། སེན་མོ་དང༌། སོའི་རྩ་བ་མ་གཏོགས་པ་གཞན་སྐྲ་དང༌། སྤུ་དང༌། སེན་མོ་དང༌། བཤད་བ་དང༌། གཅི་བ་དང༌། མཆིལ་མ་དང༌། སྣབས་དང༌། ཁྲག་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཟིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཟིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཇི་ལྟ་བུར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བས་འདི་ནི་བདག་གི་ཡུལ་ས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་དུ་བཟུང་ལ། ལུས་དང་སེམས་གཉིས་ཀྱང་གཅིག་ལ་གཅིག་ཕན་པ་དང༌། གནོད་པས་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བར་བྱེད་དེ། ལུས་ལ་ཕན་ན་ཡང་སེམས་ལ་ཕན་པ་དང༌། སེམས་ལ་ཕན་ན་ཡང་ལུས་ལ་ཕན་པ་དང༌། ལུས་ལ་གནོད་ན་ཡང་སེམས་ལ་གནོད་པ་དང༌། སེམས་ལ་གནོད་ན་ཡང་ལུས་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཟིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །མ་ཟིན་པ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ནས་མ་ཟིན་པའི་ཁམས་དུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལྷག་མ་དགུ་དང་བཞི་པོའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དབང་པོ་ལྔ་དང་ལྷན་ཅིག་འགྲོགས་པའི་གཟུགས་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་རྣམས་ཟིན་པར་བཤད་པའི་ལྷག་མ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། སྒྲའི་ཁམས་ཏེ་དགུ་ཡང་མ་ཟིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཞིའི་ཕྱོགས་ཏེ། མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ལྔ་དང༌། ཐ་མི་དད་པར་གནས་པ་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱའི་ཕྱོགས་ཀྱང་མ་ཟིན་ཞེས་བྱ་ལ། རྩ་བ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་སྐྲ་དང༌། སྤུ་དང༌། སེན་མོ་དང༌། སོ་དང༌། བཤད་བ་དང༌། གཅི་བ་དང༌། མཆིལ་མ་དང༌། སྣབས་དང༌། ཁྲག་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཟིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆ་མཚུངས་པ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་དབང་པོ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འགྲོགས་པ་ལས་དབང་པོ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པ་ལ་ནི་ཆ་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ནས་ཆ་མཚུངས་པའི་ཁམས་དུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ནང་གི་གཟུགས་ཅན་ལྔ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ནང་གི་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལྔ་ནི་ཆ་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ནང་གི་ཁམས་ནི་བཅུ་གཉིས་སུ་བཤད་དེ། མིག་
― DTG137_Page_0276 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་ཁམས་ནས་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་དྲུག་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་དྲུག་སྟེ། ནང་གི་ལྔ་པོ་གང་ལ་བྱ་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་བས་ན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་ནང་གི་དབང་པོ་ནི་མིག་དང། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ཀྱི་ཁམས་དང་ལྔ་སྟེ། དེ་ལྔ་ནི་ཆ་མཚུངས་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་གང་དང་ཆ་མཚུངས་པ་དང༌། ཆ་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་མི་ཤེས་ནས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག་ཡུལ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མིག་གི་ཁམས་ཀྱི་རང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། མིག་གི་དབང་པོའི་ཡུལ་གཟུགས་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡང་གཟུགས་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མིག་གི་དབང་པོ་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཟུགས་ལ་མཚུངས་པར་འཇུག་པ་ནི། ཆ་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་གཟུགས་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་དབང་པོའི་ཡུལ་ཡང་གཟུགས་ཡིན་པར་ཆ་མཚུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱིས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་མིག་གི་དབང་པོས་ཀྱང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་བྱེད་དེ། གཟུགས་དང་མིག་གི་དབང་པོ་གཉི་ག་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་གནས་པ་ནི་ཆ་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དུ་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་འགྲོགས་ཤིང་ལྡན་པའི་ཚེ་ན་ཆ་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དང་མཚུངས་པ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་དབང་པོ་རྣམས་ལ་དེ་དང་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ནས་དེ་དང་མཚུངས་པའི་ཁམས་དུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དང་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་དེ་དག་ཉིད་ནམ་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྟོང་སྟེ། དབང་པོ་དེ་དག་གིས་རང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་མི་བྱེད་ཅིང་བརྒྱལ་བ་དང་ཉལ་བ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ན་དབང་པོ་འབའ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་དང་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་
― DTG137_Page_0277 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་སྟོང་པའི་དབང་པོ་དེ་དག་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དང་མཚུངས་པ་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རང་གི་རིགས་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་རང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྟོང་པ་དེ་དག་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་རང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྟོང་པ་གཞན་དག་དང༌། རིགས་མཐུན་པས་དེ་དང་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་རང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྟོང་པའི་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་དེ་དག་རང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་དང་མིག་གི་དབང་པོར་གཉི་ག་རིགས་འདྲ་བས་ན་དེ་དང་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ནམ་ལྷ་སྦྱིན་གྱི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ནམ་ལྷ་སྦྱིན་གྱི་མིག་གི་དབང་པོས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་སྐྱེད་པའི་མིག་གཉི་ག་ཡང་མིག་གི་དབང་པོར་རིགས་འདྲ་བས་ན་དེ་དང་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མིག་གི་དབང་པོ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྟོང་སྟེ་དེ་དང་མཚུངས་པ་གཉི་ག་ཡང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན། ཆ་མཚུངས་པ་དང་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱའི། གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ནི་མཚུངས་པ་དང་དེ་དང་མཚུངས་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ནམ་གཟུགས་དེས་ལྷ་སྦྱིན་གྱི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ཆ་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱི་དུས་ན་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པས་དེ་དང་ཆ་མཚུངས་པར་འགྱུར་བས་ན། དུས་གཅིག་ཏུ་ཆ་མཚུངས་པ་དང༌། དེ་དང་མཚུངས་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཆ་མཚུངས་པ་ཞེའམ། དེ་དང་མཚུངས་པ་ཞེས་གཞག་ཏུ་མེད་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ལྷ་སྦྱིན་གྱི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་བཞིན་དུ་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་སྐྱེད་པས་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་དང་ཆ་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་བཤད་པ་སློབ་དཔོན་སའི་རྩ་ལག་གིས་མཛད་པ་རྫོགས་ཤོ།། །།རྒྱ་གར་མཁན་པོ་ཛི་ན་མི་ཏྲ་དང༌། དཱ་ན་ཤཱི་ལ་དང༌། བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་ཡེ་ཤེས་སྡེ་ལ་སོགས་པས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །།
རྣམ་པར་བཤད་པ་རིགས་པའི་བཤད་པ།
ཡོན་ཏན་བློ་གྲོས།
― DTG137_Page_0278 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བྱཱ་ཁྱཱ་ཡུཀྟི་ཊཱི་ཀ །བོད་སྐད་དུ། རྣམ་པར་བཤད་པ་རིགས་པའི་བཤད་པ། བམ་པོ་དང་པོ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གཏི་མུག་གཉིད་གཉིས་ཟད་ཕྱིར་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཏི་མུག་ཉིད་གཉིད་ཡིན་པས་གཏི་མུག་གཉིད་དོ། །དོན་རྟོགས་པའི་བགེགས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏི་མུག་གི་གཉིད་ནི་གཏི་མུག་གཉིད་གཉིས་སོ། །དེ་ཟད་པ་ནི་གཏི་མུག་གཉིད་གཉིས་ཟད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། གཏན་དུ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བློ་རྒྱས་ཕྱིར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འཕྲོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐུབ་ལ་སྤྱི་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་ན་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ཐུབ་པ་སྟེ། ཐུབ་པ་དེ་ལ་དད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་མགོ་བོས་བཏུད་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་ལ། དེ་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་མདོ་རྣམ་པར་འཆད་པར་འདོད་པ་དེ་དག་ལ་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་གང་དག་ཐོག་མར་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་མདོ་ལས་རྒྱ་ཆེར་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཆོས་གང་དག་ཐོག་མར་དགེ་བ། བར་དུ་དགེ་བ། ཐ་མར་དགེ་བ། དོན་བཟང་པོ། ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོ། མ་འདྲེས་པ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། ཡོངས་སུ་དག་པ། ཡོངས་སུ་བྱང་བ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ། མངོན་པར་བརྗོད་པས་མངོན་པར་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་མང་པོ་ཐོས་པ་དང༌། གཟུང་བ་དང༌། ཁ་ཏོན་བྱ་བ་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་བརྟགས་པ་དང༌། མཐོང་བས་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཚངས་པའི་ནི་མཆོག་ཏུ་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་དོན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཙོ་བོ་སྟེ། དཔེར་ན་ལམ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་མཆོག་ཏུ་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པར་གནས་པ་དང༌། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྔོམ་པས་བསྡམས་པ་དང༌། ཆོ་ག་དང་སྤྱོད་ཡུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཕྲ་རབ་ཙམ་དག་ལ་ཡང་འཇིགས་པར་ལྟ་བ་དང༌།
― DTG137_Page_0279 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསླབ་པའི་གཞི་དག་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་སློབ་པའོ། །འདོད་པ་དག་ལས་དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་དུ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདོད་པ་དག་ལས་དབེན་པ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས་དབེན་པ། རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ། དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཅན་བསམ་གཏན་དང་པོ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ། །དེ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བྲལ་ཞིང་ནང་ཡོངས་སུ་དང་སྟེ། སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པས་རྟོག་པ་མེད་པ་དཔྱོད་པ་མེད་པ་ཏིང་དེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་ཅན་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ། །དེ་དགའ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་ཤིང་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་ཅན་ཡིན་ཏེ། བདེ་བ་ལུས་ཀྱིས་མྱོང་ལ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གང་དེ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་བདེ་བ་ལ་གནས་པ་བཏང་སྙོམས་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་སྟེ། དགའ་བ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ། །དེ་བདེ་བ་ཡང་སྤངས་ཏེ་སྔ་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཡང་སྤངས་ཤིང་ཡིད་བདེ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཡང་ནུབ་པས་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་བཏང་སྙོམས་དང༌། དྲན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་བསམ་གཏན་བཞི་པ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ། །འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང༌། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བ། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། དེ་དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་དང༌། འདོད་པའི་ཟག་པ་ལས་སེམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འགྲོལ། སྲིད་པའི་ཟག་པ་དང༌། མ་རིག་པའི་ཟག་པ་ལས་སེམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འགྲོལ་ཞིང་དེ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ་སྙམ་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་ངོ༌། །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང༌། གོ་བར་བྱེད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕྱིན་ཅི་མ་
― DTG137_Page_0280 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གོ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བརྗོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ། །མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མ་འདྲེས་པ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོའི་ཕྱིར་ཏེ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་མི་སྤོང་བས་སོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་འདི་ལྟར་ཟག་པ་མེད་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་བྱང་བ་ནི་རྒྱུད་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཟག་པ་ཟད་པའི་རྒྱུད་ལ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་ཐོག་མར་དགེ་བ་ནི་དོན་བཟང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བར་དུ་དགེ་བ་ནི་ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་མར་དགེ་བ་ནི་མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འདྲེས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བྱང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་འདྲེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དང་ཐུན་མོང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་དེའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་ཐོད་པ་ཅན་ལ་སོགས་པ་གཞན་རྣམས་དང་མི་མཐུན་པ་ཡིན་པས་སོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཉི་ཚེའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ནི་ས་འོག་མ་ཉིད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་ལ། ཟག་པ་མེད་པ་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པས་བསྡུས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་ས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་དོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དམིགས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡོངས་སུ་བྱང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ལ་ཡོངས་སུ་བྱང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ས་གཞན་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་ས་བོན་གྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་
― DTG137_Page_0281 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ། །འདི་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་མ་ཐག་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལས་ནི་དོན་དང་བཅས་པ་དང༌། ཚིག་འབྲུ་དང་བཅས་པར་དགེ་བ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། དོན་དང་བཅས་པ་དང༌། ཚིག་འབྲུ་དང་བཅས་པར་ཐོག་མར་དགེ་བ། བར་དུ་དགེ་བ། ཐ་མར་དགེ་བའོ། །དེ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ལ། དེ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་སོ། །ངག་གི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་གིས་དོན་གོ་བར་བྱེད་མི་ནུས་ཀྱི་བརྒྱུད་པས་གོ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའི་ཆོས་གང་དག་གི་དོན་དེ་གོ་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་ཀུན་དུ་སློང་བར་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ལ། གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཞན་ནོ། །གང་དག་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྟེ་མངོན་པར་བརྗོད་པས་མངོན་པར་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི་ཡི་གེ་བསྒྱུར་ཏེ་རྣམ་པར་བཤད་པས་མངོན་པར་བརྗོད་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡི་གེ་རྣམས་བསྒྱུར་ནས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི་ཡི་གེ་བསྒྱུར་ཏེ་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟེ། ཡི་གེ་བསྒྱུར་ཏེ་རྣམ་པར་བཤད་པ་དེས་མངོན་པར་བརྗོད་པས་མངོན་པར་རྗོད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་གྱུར་ན་མི་རུང་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བདུད་ཀྱིས་སྨྲས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས། མི་རྣམས་ཚེ་ནི་རིང་བ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་ནི་འདི་ནི་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདུད་ཀྱིས་བསམས་པའི་དོན་མངོན་པར་བརྗོད་པས་མངོན་པར་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པ་ལས། སློབ་དཔོན་གྱིས་ཡི་གེ་བསྒྱུར་ཏེ་རྣམ་པར་བཤད་པས་མངོན་པར་བརྗོད་པས་དོན་དེ་ཁོ་ན་ལས་དོན་གཞན་དུ་མངོན་པར་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་བྱེ་བྲག་པའི་མདོ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་པ་ཁ་ཅིག་ཡི་གེ་བསྒྱུར་ཏེ་རྣམ་པར་བཤད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་གི་དོན་དུ་བཤད་པ་ལྟ་བུ་དེ་ལྟར་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་གྱུར་ན་མི་རུང་བས་སོ། །བདུད་ཀྱིས། མི་རྣམས་ཚེ་ནི་རིང་བ་སྟེ། །ཞེས་
― DTG137_Page_0282 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྒྱ་ཆེར་སྨྲས་པ་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དག་མི་རྣམས་ཚེ་ནི་ཐུང་བ་ཡིན་ཏེ་སྐྱེས་ན་མི་འཆི་བ་མེད་པས་ཚེ་ཕྱི་མར་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པའི་དགེ་བ་བྱ་ཞིང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་གཉེན་པོར་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་མི་རྣམས་ནི་ཚེ་ཐུང་བ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་གཉེན་པོར་ནི། མི་རྣམས་ཚེ་ནི་རིང་བ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་བ་སླུ་མི་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་དེ་ཉིད་སྐྱེས་བུ་བཟང་པོ་རྣམས་ལ་སླུ་བར་མི་བྱེད་དེ། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས་ལ་མི་བསླུའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་འོས་འོས་སུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཉན་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ལ། ཉན་པ་ལས་ནི་ཐོས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །འཛིན་པ་ལས་ནི་གཟུང་བ་འབྱུང་ངོ༌། །འཇུག་པར་བྱེད་པ་ལས་ནི་ཁ་ཏོན་བྱང་བ་འབྱུང་ངོ༌། །དོན་སེམས་པ་ལས་ནི་ཡིད་ཀྱིས་བརྟགས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་དམིགས་ཀྱིས་ཕྱེད་པ་ལས་ནི་མཐོང་བས་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ན་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །དེ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་དང༌། ཐོས་པའི་གཞི་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཉན་པ་ལས་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་འབྱུང་ལ། འཛིན་པ་ལས་ནི་ཐོས་པའི་གཞི་ཅན་འབྱུང་སྟེ། གང་ལ་གཞི་ཐོས་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཐོས་པའི་གཞི་ཅན་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཐོས་པ་བསྩགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བརྟན་པོར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལ་ཐོས་པ་བསྩགས་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཐོས་པ་བསྩགས་པ་ཡིན་ནོ། །བཤད་པ་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནིའོ། །གང་ལས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ལ། གང་ལས་ཇི་ལྟར་ན་མང་དུ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་གང་ལས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་མང་དུ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་པ་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གང་གིས་མང་དུ་ཐོས་པ་དང༌། ཐོས་པའི་གཞི་ཅན་དང༌། ཐོས་པ་བསྩགས་པ་ཡིན་པའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་སྟོན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་གཉི་ག་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་
― DTG137_Page_0283 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གོ །དགོས་པ་བསྡུས་པའི་དོན་བཅས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དགོས་པ་བསྡུས་པའི་དོན་དང་བཅས་པ་བསྙད་པར་བྱ་བ་སྟེ། བསྡུས་པའི་དོན་དང་བཅས་པ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་དང་བཅས་ཏེ། བརྒལ་ལན་བཅས་པར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་དགོས་པ་དེ་ཉིད་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། ཉན་པ་པོ་ནི་གུས་བྱེད་པས། །གང་ལ་ཞེ་ན། ཉན་པ་དང་ནི་འཛིན་པ་ལའོ། །ཉན་པ་པོ་ནི་གུས་བྱེད་པས། །ཐོག་མར་དགོས་པ་བརྗོད་པར་བྱ། །དེ་འགྲུབ་ནི་དགོས་པ་འགྲུབ་པའོ། །གང་ལས་ཤེ་ན། དེའི་བསྡུས་དོན་ལས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་བསྡུས་དོན་ལས་སོ། །བསྡུས་པའི་དོན་ནི་ཚིག་དོན་ལས་སོ། །འགྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་སོ། །གོ་རིམས་རིགས་པ་སྔ་ཕྱི་དག །མི་འགལ་བ་ནི་གོ་རིམས་མི་འགལ་བ་དང༌། རིགས་པ་མི་འགལ་བ་དང༌། སྔ་ཕྱི་མི་འགལ་ཏེ་གཉིས་ལས་སོ། །གོ་རིམས་མི་འགལ་བ་ནི་མཚམས་སྦྱོར་བ་ལས་སོ། །རིགས་པ་མི་འགལ་བ་དང༌། སྔ་ཕྱི་མི་འགལ་བ་ནི་བརྒལ་བ་དང་ལན་ལས་སོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ནོ། །དོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་འདིའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་འགྱུར་བའོ། །ཚིག་གི་དོན་བརྗོད་པ་ལས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་ཚིག་གི་དོན་བརྗོད་པ་ལས་བསྡུས་པའི་དོན་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། དགོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་དབང་བྱས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ལ་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་དབང་བྱས་སོ། །འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་དབང་བྱས་དང་ངོ༌། །དེ་ལ་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་དགོས་པ་བརྗོད་པ་ལས་ཡིན་ལ། དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་བརྗོད་པ་ལས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འཆད་དོ། །དེ་བཞིན་བསྡུས་དོན་ལ་སོགས་གསུམ། །ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། བསྡུས་པའི་དོན་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། དགོངས་པའི་མཚན་ཉིད་འདི་གསུམ་མོ། །གང་ལས་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཚིག་གི་དོན་ལས་སོ། །འབྲེལ་དང་མི་འགལ་ཤེས་པར་འགྱུར། །གང་ལས་ཤེ་ན། མཚམས་སྦྱར་བ་བརྗོད་པ་ལས་སོ། །རང་
― DTG137_Page_0284 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་བསྟན་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་སུ་རུང་བས་གཟུགས་ཡིན་ལ། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་དེ་བསྟན་པ་ནའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་མི་རྟག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཁྱབ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་རོ། །དགོངས་པས་མཚོན་པ་ནི་དགོངས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་འདིའི་གཞུང་ནི་རེ་ཞིག་དགེ་སློང་དག་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིས་ནི་མི་ཟད་པ་མཆོག་ཏུ་མི་ཟད་པ་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། མ་རྟོགས་པ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་བགེགས་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་དག་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིས་ནི་པགས་པ་འཆད་པར་བྱེད་དོ། །པགས་པ་ཆད་ནས་ཤ་འཆད་དོ། །ཤ་ཆད་ནས་རྒྱུས་པ་འཆད་དོ། །རྒྱུས་པ་ཆད་ནས་རུས་པ་འགྱེས་སོ། །རུས་པ་གྱེས་ནས་རྐང་ལ་ཐུག་སྟེ་འདུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ནོ། །མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་འདིར་དབང་པོ་ལྔ་པོ་དག་པགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོ་ལྔ་པོ་དག་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་དབང་པོ་དང། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། དྲན་པའི་དབང་པོ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་པགས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་འོག་མ་ནི་ནང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་པགས་པ་ལ་སོགས་པ་འོག་མ་འོག་མ་དག་ནང་ཡིན་པ་ནི་ཤ་ནི་པགས་པ་བས་ནང་ཡིན་པ་ནས་རྐང་གི་བར་དུ་རུས་པ་བས་ནང་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འོག་མ་འོག་མ་ནང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་ནི་དང་པ་བས་ནང་ཡིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་པས་ནང་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་འོག་མ་
― DTG137_Page_0285 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འོག་མར་ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་ལྔ་པོ་དག་ནི་པགས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིས་འཆད་དོ། །ཆེས་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་ལྔ་དག་ནི་པགས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་འོག་མར་ཆེས་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ལུང་ལས་ཀྱང་དད་པ་ཙམ་ནི་པགས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། སྲབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིས་འཆད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་ནི་ཤ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་རྟག་ཏུ་རྩོམ་པས་སྡུག་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ནི་རྐང་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་རྐང་ནི་རུས་པ་ལ་གནས་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱང་མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་ལ་གནས་སོ། །ཇི་ལྟར་རིགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འོས་པར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དང་དེ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་ལས་སོ། །ལེ་ལོ་དང༌། འདུན་པ་མེད་པ་དང༌། གཡེན་སྤྱོ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེ་ལོ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདུན་པ་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཡེན་སྤྱོ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་དུ་ཞུམ་པ་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་ཀུན་དུ་ཞུམ་པ་རྣམས་ནི་དམན་པ་ལ་མོས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། །བདག་ཉིད་མི་ནུས་པར་སེམས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བདག་ཉིད་ལ་ནུས་པ་མེད་པར་སེམས་ཞེས་བྱ་བར་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །འགྱོད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱ་བ་མང་པོས་འཇིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མཉམ་པའི་བརྩོན་འགྲུས་སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་མཉམ་པ་ཡང་ཧ་ཅང་རྩོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཧ་ཅང་ཞུམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆོག་མི་ཤེས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྡོག་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནག་པོའི་ཕྱོགས་ལྡོག་པ་ལའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་
― DTG137_Page_0286 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བའི་སྒྲས་ནི་སྒོམ་པའི་དོན་ཏམ། སོ་སོར་བཤད་པའི་དོན་ཏམ། སྨྲས་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་དོན་ཏམ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །ཅི་རིགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བར་འོས་པར་རིག་པར་བྱའི་གྲངས་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། འདི་ལྟར་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ནི་རེས་འགའ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་དོན་དང༌། རེས་འགའ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་དོན་དུ་སྟེ། མདོ་སྡེ་གང་ལས་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དག་བཤད་པའོ། །རེས་འགའ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་དོན་དུ་སྟེ། མདོ་སྡེ་གང་ལས་དགེ་པ་བཤད་པའོ། །རེས་འགའ་སྐྱོ་བའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་དོན་དུ་སྟེ། མདོ་སྡེ་གང་ལས་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བཤད་པའོ། །རེས་འགའ་དང་བའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་དོན་དུ་སྟེ། མདོ་སྡེ་གང་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་བཤད་པའོ། ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་དོན་རྣམས་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དག་ལ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་གཞུག་པ་ཡང་རེས་འགའ་ཡོངས་སུ་སྤོད་བར་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་དོན་དང༌། རེས་འགའ་སྐྱོ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་རྒྱ་ཆེར་སྦྱར་བར་བྱ་ཞིང་ཡང་དག་པར་དགའ་བའི་བར་དུ་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་ཁོ་ན་མདོ་སྡེའི་དགོངས་པ་དག་ཏུ་འགྱུར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུལ་བར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེའི་དགོངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ས་མ་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དང་པོར་བསྟན་པ་ལྟ་བུས་སོ། །ཚིག་གཅིག་ལ་དོན་དུ་མ་འབྱུང་བས་དོན་གཞན་དུ་རྟོག་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གཅིག་ལ་ཡང་དོན་དུ་མར་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་གྲངས་དང་པོ་གསལ་བར་བྱེད་པ་རྣམ་གྲངས་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་གྲངས་དང་པོའི་དོན་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞིག་གུ་ཞེས་དོན་གཞན་དུ་རྟོག་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་གྲངས་སུ་གསུངས་སོ། །ཉིད་ལ་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་བ་མངའ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་དེ་ལྟར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡིན།
― DTG137_Page_0287 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་ཀྱི་ཚིག་དང་ཡིག་འབྲུ་ཡང་དེ་ལྟར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡིན། ཤེས་རབ་དང་སྤོབས་པ་འཕགས་པ་ཡང་དེ་ལྟར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ལ་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་མངའ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ལ་དེའི་ས་བོན་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་པ་པོ་གཞན་དག་ལ་རྣམ་གྲངས་གསུངས་པའི་ས་བོན་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་མདོ་སྡེ་ལས་དགོས་བ་མང་པོ་མི་འབྱུང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུལ་བར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དགོས་པ་བདུན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདིར་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདུལ་བར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་ཉེ་བར་འདུན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་འདུལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། འཛུད་པར་བྱེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་འཇོག་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་ཉེ་བར་འདུན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། ཉེ་བར་འདུན་པར་བྱེད་པ་ཡང་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་སྨྲས་ཏེ། འོ་ན་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ཉེ་བར་འདུན་པར་བྱེད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱོར་བར་བྱ་བ་ནི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ་ཉེ་བར་འདུན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཚིག་ཉིད་ཀྱིས་མ་ཡིན་པར་སྦྱོར་བར་བྱ་བ་ནི་རིགས་སོ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་འདུན་པ་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ནི་ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་སློང་འདུ་འཛི་ལ་ཀུན་དགའ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། འདུན་པ་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ཡང་ཚིག་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མ་ཡིན་པར་ཀུན་དགའ་བོ་འདུ་འཛི་ལ་ཀུན་དགའ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཅི་དགོས་པ་བཞི་ལས་གཞན་དགོས་པ་ལྔ་པའམ་དྲུག་པ་གཞན་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཏུ་འདུས་སམ་ཞེ་ན། འདིར་དེ་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཉེ་བར་འདུན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འདུན་པ་ཟློག་པར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ངོ༌། །འདུལ་བ་བག་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུལ་བ་བག་མེད་པའི་རིགས་ཅན་གྱིའོ། །དབང་དུ་མཛད་ནས་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པ་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བར་བྱ་བའི་རིགས་སོ་ཞེས་
― DTG137_Page_0288 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ་ཉེ་བར་འདུན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་སློང་འདུ་འཛི་ལ་ཀུན་དགའ་བ་དང་ཞེས་པ་འདུན་པ་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ཡང་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འཇུག་པ་ལ་འདུན་པ་ཟློག་པའི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དུ་རྨོངས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ནི་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདུལ་བ་མི་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་དུ་རྨོངས་བའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ནི་ཉེ་བར་འདུན་པར་བྱེད་པ་ཡང་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། འདུན་པ་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། སྦྱོར་བར་བྱ་བ་ནི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བས་ཉེ་བར་འདུན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་སློང་འདུ་འཛི་ལ་ཀུན་དགའ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས་འདུན་པ་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདིར་རིགས་པ་དང་རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་གཉིས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །རིགས་པ་དང་རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་རིགས་པ་དང་རིགས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་རིགས་པ་དང་རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེ། དེ་གཉིས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་དང་པོས་ནི་རྨོངས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་རིགས་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། སྦྱོར་བར་བྱ་བ་ནི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་དོན་འདི་ནི་སྦྱོར་བར་བྱ་བ་ནི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ཡིན་པར་མངོན་ཏེ། སྦྱོར་བའི་སྒྲའི་དོན་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ་རིགས་པའི་སྒྲའི་དོན་ནི་རུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་འདི་སྐད་དུ་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སྦྱོར་བར་བྱ་བ་ནི་རུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བག་ཡོད་པར་བྱ་བ་ནི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་ཡོད་པར་བྱ་བ་ནི་རུང་བ་ཡིན་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱ་བ་ནི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་
― DTG137_Page_0289 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉེན་པོ་བསྟེན་པ་ནི་རུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་སློང་འདུ་འཛི་ལ་ཀུན་དགའ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་གཉིས་པས་ཀྱང་རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་སློང་འདུ་འཛི་ལ་ཀུན་དགའ་བ་ནི་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་འདུས་ཏེ་དགོས་པ་གཞན་གཉིས་སུ་མི་འགྱུར་རོ། །ཅི་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེ་ན། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ལའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོར་བར་བྱ་བ་ནི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཉེ་བར་འདུན་པར་བྱེད་དོ། །ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེ་ན། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་ཡོད་པར་བྱ་བ་ནི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཉེ་བར་ལེན་པར་བྱེད་ལ། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་བསྟེན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱ་བ་ནི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཉེ་བར་འདུན་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་གདུལ་བ་ལེ་ལོ་ཅན་གྱི་དབང་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་ངོ༌། །གདུལ་བ་ལེ་ལོ་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ཅན་ལས་བརྩམས་ནས་ཉེ་བར་འདུན་པར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སྦྱོར་བར་བྱ་བ་ནི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་རིག་པར་བྱའོ། །གདུལ་བ་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་དོན་དུ་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་ལ་བརྩོན་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ལས་བརྩམས་ནས་ཉེ་བར་འདུན་པར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བག་ཡོད་པར་བྱ་བ་ནི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་རིག་པར་བྱའོ། །གདུལ་བ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ལས་བརྩམས་ནས་ཉེ་བར་འདུན་པར་བྱེད་པ་འདི་ཡིན་ཏེ། སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱ་བ་ནི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཉེ་བར་འདུན་པར་བྱེད་པ་ནི་སྦྱོར་བར་བྱ་བ་ནི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་དང་པོ་འདིས་སོ། །དེ་ལ་རོ་མྱང་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རོ་མྱང་བ་མེད་པར་ཏེ། བག་ཡོད་པར་བྱ་བ་ནི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་པ་འདིས་
― DTG137_Page_0290 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་མི་ཤེས་པ་ནི་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱ་བ་ནི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གསུམ་པ་འདིས་འདུན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ལུང་ལས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བརྩམས་ནས་ནི་སྦྱོར་བར་བྱ་བ་ནི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དང་པོ་འདིས་ཉེ་བར་འདུན་པར་བྱེད་དོ། །ལྷག་པའི་སེམས་ལས་བརྩམས་ནས་ནི་ཚིག་གཉིས་པས་སོ། །ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ལས་བརྩམས་ནས་ནི་ཚིག་གསུམ་པས་སོ། །ཚིག་གསུམ་པོ་དེ་དག་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་འདུ་འཛི་ལས་བརྩམས་ནས་ནི་ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་སློང་འདུ་འཛི་ལ་ཀུན་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དང་པོ་འདི་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདས་པའི་འདུ་འཛི་ལས་བརྩམས་ནས་ནི་འདུ་འཛི་ལ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་པ་འདི་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མ་འོངས་པའི་འདུ་འཛི་ལས་བརྩམས་ནས་ནི་འདུ་འཛི་ལ་ཀུན་དགའ་བའི་སྦྱོར་བ་ལ་རྗེས་སུ་བརྩོན་ཞིང་གནས་པ་ནི་ལེགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གསུམ་པ་འདི་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དགའ་བ་དང༌། རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དང༌། མངོན་པར་དགའ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་འདུ་འཛི་ལ་ནི་དགའ། འདས་པ་ལ་ནི་རོ་མྱོང་བར་བྱེད། མ་འོངས་པ་ལ་ནི་མངོན་པར་དགའ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་འཛི་ལས་བརྩམས་ནས་ཚིག་གསུམ་དག་རིག་པར་བྱའོ། །སྤོང་བ་ལ་ཀུན་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་སྤོང་བ་ལས་བརྩམས་ནས་ཚིག་གསུམ་པོ་དག་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྤོང་བ་ལ་ཀུན་དགའ་བ་དང༌། སྤོང་བ་ལ་དགའ་བ་དང༌། སྤོང་པ་ལ་ཀུན་དགའ་བའི་སྦྱོར་བ་ལ་རྗེས་སུ་བརྩོན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་འདི་ཡིན་ནོ།། སྤོང་བ་ལ་ཀུན་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སྤོང་བ་ལས་བརྩམས་ནས་སོ། །སྤོང་བ་ལ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པ་ལས་སོ། །སྤོང་བ་ལ་ཀུན་དགའ་བའི་སྦྱོར་བ་ལ་རྗེས་སུ་བརྩོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པ་ལས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་
― DTG137_Page_0291 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་པར་ལྡན་པའི་ལུང་ལས་དགེ་སློང་དག་གཟུགས་ཡོད་པ་འདི་ལ་མི་རྟག་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དེ་ལ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དེ་འབྱུང་སྟེ། ཡང་དག་པར་མཐོང་ན་སྐྱོ་ཞིང་དགའ་བ་ཟད་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ཟད་པར་འགྱུར་ལ། དགའ་བ་དང་འདོད་ཆགས་ཟད་པ་ལས་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དགེ་སློང་དག་དགེ་སློང་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པ་འདི་ལ་མི་རྟག་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དེ་ལ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དེ་འབྱུང་སྟེ། ཡང་དག་པ་མཐོང་ན་སྐྱོ་ཞིང་དགའ་བ་ཟད་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ཟད་པར་འགྱུར་ལ། དགའ་བ་དང་འདོད་ཆགས་ཟད་པ་ལས་སེམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ལྟར་དགེ་སློང་སེམས་ཡང་དག་པར་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་ན། གལ་ཏེ་འདོད་ན་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ལ་བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད་དོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་དོ། །བྱ་བ་བྱས་སོ། །འདི་ལས་སྲིད་པ་གཞན་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་ལུང་སྟོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་སྟེ། ཅི་ཞིག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པས་བསྡུས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་སྟེ། ཚིག་གང་གིས་ཤེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདིས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན་མི་རྟག་པར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མི་རྟག་པར་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་བསྟན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའོ། །ཚིག་གང་གིས་བསྟན་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དེ་འབྱུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱོ་བ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྐྱོ་བ་ལ་སྩོགས་པའི་རིམ་གྱིས་ཤེ་ན། ཡང་དག་པར་མཐོང་ན་སྐྱོ་ཞིང་དགའ་བ་ཟད་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ཟད་པར་འགྱུར་ལ། དགའ་བ་ཅན་དང་འདོད་ཆགས་ཟད་པ་ལས་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་སྐྱོ་བ་ལ་སོགས་པ་རིམ་གྱིས་སོ། །ཚིག་འདི་དག་གིས་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་
― DTG137_Page_0292 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་ཏོ། །དེ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཀུན་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ལ་བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པར་ལུང་སྟོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །དེ་རྗོད་པར་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་ལུང་སྟོན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གོ །བསྡུ་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་བསྡུ་ན་མདོ་སྡེ་འདིར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་ཡིན་བར་བསྟན་ཏེ། ཚིག་གང་གིས་ཤེ་ན་དེ་ལས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དེ་འབྱུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །སྐྱོ་བ་བསྟན་པ་ནི་ཚིག་གང་གིས་ཤེ་ན། ཡང་དག་པ་མཐོང་ན་སྐྱོ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་བསྟན་པ་ནི་ཚིག་གང་གིས་ཤེ་ན། དགའ་བ་ཟད་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ཟད་པར་འགྱུར་ལ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བསྟན་པ་ནི་ཚིག་གང་གིས་ཤེ་ན་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་བསྟན་པ་ནི་ཚིག་གང་གིས་ཤེ་ན། བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་ངོ༌། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་ན་སྐྱོ་བར་འགྱུར། སྐྱོ་ན་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར། རྣམ་པར་གྲོལ་ན་བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་མཐོང་བ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་སྡེ་འདི་ཐམས་ཅད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རེ་ཞིག་གཅིག་ལ་དུ་མ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ་སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མངོན་པར་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ལས་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་ན་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་སོ་སྙམ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ན་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ལོ་སྙམ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པ་དང༌།
― DTG137_Page_0293 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བ་དང༌། གཏི་མུག་དང་བཅས་པ་དང༌། གཏི་མུག་དང་བྲལ་བ་དང༌། བསྡུས་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཡེངས་པ་དང༌། ཞུམ་པ་དང༌། རབ་ཏུ་གཟུང་བ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། རྒོད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཉེ་བར་མ་ཞི་བ་དང༌། ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་དང༌། མཉམ་པར་བཞག་པ་དང༌། མ་བསྒོམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་དང༌། སེམས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་ལ་སེམས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་ལོ་སྙམ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ་སྙམ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལས་ནི་ཚིག་དེ་དག་འབྱུང་ངོ༌། རེ་ཞིག་ཚིག་གཅིག་ལ་དོན་དུ་མ་བྱུང་བ་ནི། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བ་དང༌། གཏི་མུག་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་འདི་རྣམས་ལ་ནི་རེ་རེ་ལ་ཡང་དོན་དུ་མ་བྱུང་ངོ༌། །དེ་དག་དང་མི་ལྡན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དག་དང་མི་ལྡན་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། ཀུན་དུ་ཆགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བར་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། མ་ཟླ་བའི་བུ་མོའི་བུའི་མདོ་ལས་རྒྱས་པར་བཀའ་སྩལ་ནས་མ་ཟླ་བའི་བུ་མོའི་བུ་ལྷས་བྱིན་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་འདི་ལྟར་ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་དགེ་སློང་སེམས་ཀྱིས་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དེའི་སེམས་དེ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བ་དང༌། གཏི་མུག་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དུ་ཆགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཅན། ཀུན་དུ་ཞེ་སྡང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཅན། ཀུན་དུ་གཏི་མུག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཅན། འདོད་པའི་སྲིད་བ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྲིད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྲིད་པར་མི་ལྡོག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཆོས་དང་མི་ལྡན་པའི་གཏམ་དེ་ལྟ་བུ་མི་སྟོན་པའི་དགེ་སློང་དེ་བདག་གི་སྐྱེ་བཟད་དོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་དོ། །བྱ་བ་བྱས་སོ། །འདི་ལས་སྲིད་བ་གཞན་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པར་རུང་བ་ཡིན་ནམ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་
― DTG137_Page_0294 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན་དུ་ཆགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་པ་དང༌། ཕྱིར་ལྡོག་པ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕྱིར་ལྡོག་པ་མེད་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་སྐད་དུ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཀུན་དུ་འདོད་ཆགས་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཅན་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་དུ་ཞེ་སྡང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཅན་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་དུ་གཏི་མུག་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཅན་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་དང་མི་ལྡན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་མེད་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདོད་པའི་སྲིད་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྲིད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྲིད་པར་མི་ལྡོག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་དེ་དག་དང་མི་ལྡན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་ཆགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་ཞེས་དེ་ལྟར་རྒྱས་པར་བསྟན་ཞེ་ན། ཕྱི་རོལ་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་ཆོས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཕྱི་རོལ་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་དེའི་སའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལས་དེའི་ཚེ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར། ཡང་གདོན་མི་ཟ་བར་དེ་དག་ལས་ས་འོག་མར་ལྡོག་པར་ནི་འགྱུར་རོ། །དེ་དང་ཆོས་མི་མཐུན་པ་ནི་སློབ་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བསྟན་ཏོ། །མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པ་རྣམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དག་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སོ་སོར་ཐར་པའི་དབང་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡན་ལག་ལྔ་པའི་ཕྱྭ་མཁན་གྱི་མདོ་ལས་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། མི་དགེ་བའི་ངང་ཚུལ་དེ་དག་གང་དུ་
― DTG137_Page_0295 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྷག་མ་འགག་ཅིང་གང་དུ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གཏུགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཕྱྭ་མཁན་འདི་ལ་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པས་བསྡོམས་པ། སྤྱོད་ཡུལ་དང་ཆོ་ག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། ཁ་ན་མ་ཐོབ་ཕྲ་རབ་ཙམ་ལ་ཡང་འཇིགས་པར་ལྟ་བ། བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ནས་སློབ་པ་ཡིན་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་པས་དེ་ལྟར་ན་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པའི་དབང་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མངོན་དུ་མ་གྱུར་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གདོན་མི་ཟ་བར་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་ཡང་ལུང་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་བས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་རྩོམ་མོ། །དེ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བསྟན་པར་མི་འགྱུར་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ་སྙམ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་སེམས་དེ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བསྟན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་བྱི་བོ་དག་ཏུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་པོ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་བྱི་བོ་དག་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཏུ་ཡང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་སྨོས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དེར་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ་སྙམ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་སྨོས་བ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཡང་སྨོས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་པས་
― DTG137_Page_0296 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་དེ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་འཐོབ་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཡིན་གྱི་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའོ། །འདི་ནི་ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པའོ། །འདི་ནི་གཏི་མུག་དང་བཅས་པའོ་ཞེས་ཐ་དད་པར་སྨོས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཅིག་ལ་ཡང་གསུམ་ཆར་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་ལ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གསུམ་ཆར་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་ཡང་སེམས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་ལ་སེམས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བའོ་སྙམ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་ཡང་ལོགས་ཤིག་ཏུ་སྨོས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་བཅས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་མ་གྲལ་བ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ལྟར་བཀག་ན་ཇི་ལྟར་ན་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ལ་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་སོ་སྙམ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་རྒྱས་པར་གང་གསུངས་པ་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པར་སྨོས་པར་འགྱུར་ལ། སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ། སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ལོ་སྙམ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་རྒྱས་པར་གང་གསུངས་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་དང་མི་ལྡན་པར་འགྱུར། འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་ནག་པོའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་བར་ལྡན་པ་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དཀར་པོའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ནི་དེ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའམ། ཟག་པ་མེད་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཤད་པ་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན་
― DTG137_Page_0297 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་ལ། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ་སྙམ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་སྨོས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་སྨོས་པའི་སྐྱོན་འདི་ཡང་ཡོད་དེ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་འཐོབ་པ་མ་ཆད་པའོ། །ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཅེ་ན། དགེ་བ་ཟག་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྨོས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་ནག་པོའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཀར་པོའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་མི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པས་སོ། །རེ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། རེ་ཞིག་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་པ་ཐེ་ཚོམ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་དང༌། ངོ་ཚ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་སྨོས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེར་ནི་ཐེ་ཚོམ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ལ་ཐེ་ཚོམ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཞེས་རྒྱས་པར་མ་གསུངས་ལ། དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་སྨོས་པ་དེ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་གནས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་གསུངས་ཏེ། ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་གནས་པས་ན། ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་གནས་པའོ། །དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་གནས་པའི་སེམས་དེ་ངང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཉོན་མོངས་པའི་རྩ་བ་གསུམ་པོ་དག་སྨོས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གསུམ་པོ་དག་སྨོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་
― DTG137_Page_0298 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚིག་གོ །དེ་ལ་གནས་པའི་སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་གནས་པའི་སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་ན་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་གནས་པའི་སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སྟེ་དེའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པོ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ཡིན་ལ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་ཐམས་ཅད་ཡིན་པས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་སྨོས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་མ་སྨོས་པ་མ་ཡིན་ནོ།། འོན་ཏང་ཅི་ཞེ་ན་སྨོས་པ་ཁོ་ནའོ། །དེའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེའི་ཕྱོགས་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་སོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པ་དག་ནི་དེའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ནི་དེའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་རྣམས་སོ། །གང་གིས་ཅིའི་ཕྱིར་མི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་སྨོས་པ་དེ་ཉིད་ན་རེ་གལ་ཏེ་འོ་ན་འདོད་ཆགས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ན་ཞེ་སྡང་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་དང་མཚུངས་པྲ་ལྡན་པ་དེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་དེ་ལྟར་གཟུང་བ་གོ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཞེ་སྡང་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དེ་ལ་ནི་ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་གཟུང་སྟེ། ཇི་ལྟ་བུ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་དང་གང་གིས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དེ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པ་དང༌། གཏི་མུག་དང་བཅས་པའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་བསྟན་ཏོ། །སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཇི་ལྟར་འཛིན་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་གསུངས་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་གཞན་དང་ཡང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་སོ། །ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་གཟུང་སྟེ། འདོད་
― DTG137_Page_0299 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པ་ལས་སོ། །འདི་གཉིས་ལ་བྱེ་བྲག་ནི་འདི་ཡོད་དེ། སྔ་མ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱིས་བར་དུ་ཆོད་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྒྱུན་དང་མི་ལྡན་པ་བར་ཆད་དང་བཅས་པ་ཡིན་པར་གཟུང་ངོ༌།། ཕྱི་མ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྒྱུན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པར་གཟུང་ངོ༌། །དེས་དམིགས་པའམ། དེའི་ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་ཡིན་གྲང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དེས་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རམ། འདོད་ཆགས་དེའི་ཐོབ་པ་ལས་དེ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་གྲང་ན། དེ་གཉིས་ཀྱང་དེས་མི་འཛིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དེ་དང་ཐོབ་པ་དེ་གཉིས་ཀྱང་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པས་མི་འཛིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དམིགས་པ་ཅན་དང༌། སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་དེ་ལ་མི་དམིགས་པའོ། །དེ་འདོད་ཆགས་གང་ལ་ཡོད་པ་ནི་དེ་ལ་དམིགས་པ་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་དམིགས་པ་ཅན་དང༌། སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་དེ་ལ་དམིགས་པ་ཅན་དང་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་དག་སྟེ། དེ་གཉིས་ལ་དམིགས་པ་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་དེ་ལ་དམིགས་པ་ཅན་དང་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་ལ་དམིགས་པ་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ལ་བྱུང་ངོ༌། །ཡང་དཔེར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་ཚིག་གཅིག་ལ་དོན་དུ་མ་འབྱུང་བ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའི་དཔེར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེའོ། །འདིར་གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་དཔེར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐ་ཆད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨད་པ་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚིགས་ཀྱི་ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིགས་ཀྱི་ས་བོན་ནོ། །མང་པོ་ལ་ནི་ཁྲོམ་གྱི་རུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྲོམ་གྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་ནོ། །ཡིད་བྲེལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མགུ་བ་ཉིད་དུ་གྱུར། ཡི་རངས་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་བདེ་བར་གྱུར་ཅེས་བྱ་བར་མངོན་ཏེ། འདི་ཡང་འདིར་དཔེར་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཚེ་
― DTG137_Page_0300 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ལྡན་པ་འདུན་པ་མགུ་བ་ཉིད་དུ་གྱུར། ཡི་རངས་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཨུཏ་དང༌། སཾ་དང༌། པྲ་ཏི་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་ཉེ་བར་བསྒྱུར་བ་དག་གོ །ཆོས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པར་བྱེད་ཅིང་ངོ༌། །ཟང་ཟིང་གི་བགོ་སྐལ་ལ་སྦྱོང་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཟང་ཟིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྙེད་པ་ཡིན་ཏེ། རྙེད་པའི་བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བགོ་སྐལ་གྱི་སྒྲ་ནི་སྦྱིན་པའི་དོན་ཏོ། །བྱུང་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་བྱས་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བདག་ཉིད་ལ་ཇི་ལྟར་ཡོད་བ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ལ་ཇི་ལྟར་བདོག་པ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནི་ཡིད་ཁོ་ནའི་ཡུལ་ཡིན་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་ནས་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་ཐུག་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཐལ་བར་འགྱུར་ན་མི་རུང་བས་ཡུལ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་རྟེན་ན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་སྨོས་ཏེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྟེན་ཡང་ཡིན་པས་སོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ཚེ་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་འགྱུར་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྒ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་འདི་རྒ་བར་འགྱུར་བའོ་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་ནོ།། །།རྣམ་པར་བཤད་པའི་རིགས་པའི་བཤད་པ་བམ་པོ་གཉིས་པ། སྤངས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤངས་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡང་ཡོང་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདོད་པའི་འདུན་པ་སྤངས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེ་ཞིག་གི་དུས་སུ་རྣམ་པར་མནན་ནས་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་ནོ། །ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་སྤངས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་ན་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་མོ། །ཉན་ཐོས་ལ་བཤད་པའི་མདོ་སྡེ་གཉིས་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་ཕྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡེ་ཅན་ནོ། །མདོ་སྡེ་གཉིས་ལས་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་ཕྱེ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་མདོ་
― DTG137_Page_0301 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡེ་ཁ་ཅིག་ལས་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས་སྤངས་པས་སྤོང་བ་གང་ཞེ་ན། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། སྡོམ་པས་སྤོང་བ་གང་ཞེ་ན། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དང། རྗེས་སུ་བསྲུང་བས་སྤོང་བ་གང་ཞེ་ན། དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤོང་བ་གང་ཞེ་ན། དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་གནས་པ་དང༌། ཕྱིར་ཞིང་འབྱུང་བ་དང༌། ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་ལ། མདོ་སྡེ་ཅིག་ཤོས་ལས་ཀྱང་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས་སྤངས་པས་སྤོང་བ་གང་ཞེ་ན། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནས། དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་གནས་པ་དང༌། ཕྱིར་ཞིང་འབྱུང་བ་དང༌། ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་ལ། འདི་ནི་སྤངས་པས་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ཞིང༌། སྡོམ་པས་སྤོང་བ་གང་ཞེ་ན། མིག་གིས་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་ནས་མཚན་མར་མི་འཛིན་ཅིང་མངོན་རྟགས་སུ་མི་འཛིན་པ་ཡིན་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་ལ། རྗེས་སུ་བསྲུང་བས་སྤོང་བ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་འདི་ལ་དགེ་སློང་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཚན་མ་བཟང་པོ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་ཞིང༌། བསྒོམ་པས་སྤོང་བ་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་རྣམས་སྒོམ་པར་བྱེད་ཅེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །འཕགས་པའི་ཚུལ་གྱི་སྒྲ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། འཕགས་པའི་ཚུལ་གྱི་སྒྲ་ནི་བདེན་པ་རྣམས་ལ་ཡང་མཐོང་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་མདོ་སྡེ་ཁ་ཅིག་ལས་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། ཇི་ལྟར་ན་འདིས་འཕགས་པའི་ཚུལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཐོང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། མདོ་སྡེ་གཞན་ལས་ཀྱང་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། ཇི་ལྟར་ན་འདིས་འཕགས་པའི་ཚུལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཐོང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། མདོ་སྡེ་
― DTG137_Page_0302 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་དག་ལས་ཀྱང་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། ཇི་ལྟར་ན་འདིས་འཕགས་པའི་ཚུལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཐོང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། འདིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉི་ས་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་དང་ལུགས་ལས་བཟློག་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཐོང་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་འདི་ཡོད་པས་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །བྲམ་ཟེ་ང་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལ་འཕགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་ཉིད་ཚུལ་ཡིན་ཏེ། མི་སློབ་པའི་རིགས་པ་གསུམ་པ་དག་གོ །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་རྣམས་དང་མི་མཐུན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཕགས་པའི་ཚུལ་ལ་དེ་དག་གིས་མི་མཐུན་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་བར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚུལ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྦོམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡོང་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་དང་གཅིག་གི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་དང་གཅིག་གི་ཕྱོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་ནོ། །བསྡུ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་བཞིན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ལ་ནི་ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། མདོ་སྡེ་ལས་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས་འཕགས་པ་ཕུང་པོ་གསུམ་པོ་དག་ཅེས་ཀྱང་བགྱི་ལ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཅེས་ཀྱང་བགྱི་བ་འཕགས་པའི་ཕུང་པོ་གསུམ་པོ་དག་གིས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་བསྡུས་སམ། འོན་ཏེ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱིས་ཕུང་པོ་གསུམ་བསྡུས་ཤེ་ན། ཚེ་དང་ལྡན་པས་ག་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་ཕུང་པོ་གསུམ་པོ་དག་མ་བསྡུས་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཕུང་པོ་གསུམ་པོ་དག་གིས་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་བསྡུས་སོ། །འཕགས་པ་དཔེ་ཇི་ལྟར་ན་ཕུང་པོ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གིས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་བསྡུས་ཀྱི། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་ཕུང་པོ་གསུམ་པོ་དག་མ་བསྡུས་ཤེ་ན། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ས་གཡང་དག་པའི་ངག་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་གང་ཡིན་
― DTG137_Page_0303 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོར་གསུངས་སོ། །ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོར་གསུངས་སོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོར་གསུངས་སོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ས་ག་དེ་ལྟར་ན་ཕུང་པོ་གསུམ་པོ་དག་གིས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་བསྡུས་ཀྱི། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་ཕུང་པོ་གསུམ་པོ་དག་མ་བསྡུས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་གསུམ་དག་ལས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོས་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ལས་ཡང་དག་པའི་ངག་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། འཚོ་བ་རང་བཞིན་གྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རང་བཞིན་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོས་ནི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རང་བཞིན་གྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རང་བཞིན་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོས་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་རང་བཞིན་གྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རང་བཞིན་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རེ་ཞིག་དེ་ལྟར་ན་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རང་བཞིན་ལ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ལ་ཡང་ཡོད་དེ། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོས་བསྡུས་སོ། །ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོས་བསྡུས་སོ། །བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་པོ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་པོ་དག་ཅེས་བྱ་བར་མངོན་ཏེ་དེ་དག་ཀྱང་མདོ་སྡེ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ནི་དབང་པོ་ལྔ་པོ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དད་པའི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །སྡུད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་མངོན་ཏེ། དགའ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་པོ་འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོས་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཉམས་
― DTG137_Page_0304 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྲིད་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །དོན་བསྡུས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱི་མདོར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་པོ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་པས་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། ལས་དང་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གཉིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡན་ལག་གསུམ་པོ་མ་རིག་པ་དང༌། སྲིད་པ་དང་ལེན་པ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདུ་བྱེད་དང༌། སྲིད་པ་དང་ཡན་ལག་གཉིས་ནི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་འཆལ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མ་དད་པ་ནི་དད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག །འདུལ་བར་བྱེད། འཛུད་པར་བྱེད་རབ་ཏུ་འཇོག་པར་བྱེད་ཅིང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སེར་སྣ་ཅན་ནི་གཏོང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་འཆལ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག །འདུལ་བར་བྱེད། འཛུད་བར་བྱེད། རབ་ཏུ་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །མདོར་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མདོར་ན་འཇུག་པ་དང་བཅས་པའི་མངོན་པར་མཐོ་བའི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པ་བསྟན་ཅིང་མདོར་ན་འཇུག་པ་དང་བཅས་པའི་ངེས་པར་ལེགས་པའི་རྒྱུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལྟར་དད་པས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་དད་པས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། གཏོང་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་གཏོང་བ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་
― DTG137_Page_0305 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་བསྡུས་པའི་མངོན་པར་མཐོ་བ་ཐོབ་ལ། གཏོང་བས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་བསྡུས་པའི་མངོན་པར་མཐོ་བ་ཐོབ་ཅིང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ངེས་པར་ལེགས་པ་འཐོབ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ནི་དོན་ཐ་དད་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱི་དོན་བསྡུས་པ་ཡིན་པར་སྦྱར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་བཤད་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ལ་དགེ་སློང་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་ལ་དེ་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པ་ན་ལུས་ཀྱི་ཞུམ་པ་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རྨུགས་པ་འབྱུང་སྟེ། ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་སློང་དེས་དང་བར་འགྱུར་བ་སྡུག་པའི་མཚན་མ་འགའ་ཞིག་ཡིད་ལ་བྱའོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་སློང་དེས་དང་བར་འགྱུར་བ་སྡུག་པའི་མཚན་མ་འགའ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་ན་དགའ་བ་སྐྱེའོ། །ཡིད་དགའ་ན་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་འགྱུར་རོ། །ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་ན་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །བདེ་བ་མྱོང་ན་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་མཉམ་པར་བཞག་ན་ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ལྟར་སློབ་སྟེ། བདག་གང་གི་དོན་དུ་ཡིད་ཕྱི་རོལ་དུ་གཞག་པའི་བདག་གི་དོན་དེ་རྗེས་སུ་ཐོབ་ནས། མ་ལ་བདག་གིས་བསྡུ་བར་བྱའོ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའོ། །རང་བཞིན་དང༌། དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གཉིས་ཀྱིས་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཤིན་ཏུ་གཞོན་པ་ཉིད་རྫོགས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་གཞོན་པ་ཉིད་རྫོགས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཤིན་ཏུ་གཞོན་པ་ཉིད་ནི་བདེ་བས་བསྐྲུན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ང་དགའ་ཞིང་རྩེ་བའི་ཕྱིར་ངའི་ཡབ་ཤཱཀྱ་ཟས་གཙང་མ་དེས་ཕོ་བྲང་དུ་ཁས་བཟངས་བརྩིགས་སོ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས་བདེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་དག་པར་བསྔགས་པ་ནི་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་དག་ནི་ཁོམ་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །བཅུ་གཉིས་པོ་གང་ཞེ་ན། བདག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་གཞན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། མིར་གྱུར་པ་དང༌། ཡུལ་དབུས་སུ་
― DTG137_Page_0306 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེས་པ་དང་དབང་པོ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་གནས་ལ་དད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་འབྱུང་བ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་དང༌། བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་གནས་པ་དང༌། ཆོས་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དང༌། གཞན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཁོམ་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་དོན་བྱ་བའི་དུས་ཉེ་བར་གནས་པ་ཉིད་དོ། །བསྟན་པ་དང་བཤད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བཅུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བདག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །དེའི་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི་མིར་གྱུར་པ་དང༌། ཡུལ་དབུས་སུ་སྐྱེས་པ་དང༌། དབང་པོ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་གནས་ལ་དད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལྔ་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །དེའི་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་འབྱུང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའི་ཚིག་ལྔ་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །དེའི་དོན་གྱི་ནུས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་དོན་རྣམས་ཀྱི་ནུས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་རྣམ་གྲངས་གསུངས་པ་དག་གི་དགོས་པའི་དོན་ནི་སྔར་བཤད་པར་ཟད་པ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དགོས་པ་དག་ནི་བརྒྱད་དེ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས་སོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་རྣམས་གང་དག་ཡིན་ཞེ་ན། རྣམ་པར་སྤྲོས་ན་གོ་བ་ཚིག་ལ་འཆེལ་བ་གང་དག་ཡིན་པའོ། །དེ་རྣམས་ལ་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་མགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་བསགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་གོམས་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པ་དང་བཤད་པ་ལ་གོམས་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་ས་བོན་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པར་བཤད་པ་བསྟན་པའི་ས་བོན་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་ལ་ལའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གང་ལ་ལའི་སེམས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཉི་ཤུ་
― DTG137_Page_0307 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྩ་གཅིག་གིས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་ན། འདི་ལྟར་དེ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ནི་དག་ཅིང་མཆོག་ཏུ་དག་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཀྱི་ས་ངན་སོང་ངན་འགྲོར་ཡང་འགྲོ་ཞིང་དམན་པའི་ལུས་སུ་ཡང་སྐྱེའོ། །ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པོ་གང་དག་གིས་ཤེ་ན། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། མི་རིགས་པར་ཆགས་པ་དང༌། བརྣབ་སེམས་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གྱིས་སེམས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན། ཁྲོ་བ་དང་ཁོན་དུ་འཛིན་པ་དང༌། འཆབ་པ་དང༌། འཚིག་པ་དང༌། ཕྲག་དོག་དང༌། སེར་སྣ་དང༌། གཡོ་དང༌། སྒྱུ་དང༌། རྒྱགས་པ་དང༌། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་དང༌། བག་མེད་པས་སེམས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཆོས་གཅིག་ནི་གཅེས་སྦྲས་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཅུའི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་ཆོས་གཅིག་ནི་གཅེས་སྤྲས་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བག་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་བཅུ་དག་ནི་གཅེས་སྤྲས་བྱེད་པ། ཆོས་བཅུ་དག་ནི་མགོན་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་འདི་ལ་དགེ་སློང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དད་པ་དག་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པར་མདོ་སྡེ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་དག་ཆོས་གཅིག་སྤོངས་ཤིག་དང༌། ཁྱེད་ཕྱིར་མི་འོང་བར་འགྱུར་བར་ཁས་ལེན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆགས་པའོ། །དགེ་སློང་དག་ཆགས་པ་སྤོངས་ཤིག་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་མདོ་སྡེ་ལས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །འདི་དག་ནི་ལྔ་དག་ཏུ་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་ལྔ་དག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །གསུམ་དག་ཏུ་འགྱུར་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བའི་དབང་པོ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་པོ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོའོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། བདེ་བའི་དབང་པོ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཡིད་བདེ་བའི་དབང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདེ་བའི་ཚོར་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་པོ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བའི་དབང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གསུམ་དག་ཏུ་འགྱུར་ན། ལྔ་དག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། བདེ་བ་
― DTG137_Page_0308 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་པོ་གཉིས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཟང་པོའི་སྡེ་བ་དྲུག་ཅུ་དག་གི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དྲུག་ཅུ་པོ་ཁ་ཅིག་གི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བྱ་བ་དང༌། ཟས་དང༌། གཉེན་པོ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གཉིས་ཀྱི་བྱ་བ་དང༌། ཟས་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཉིན་པོ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་སྒྲིབ་པ་ལྔ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དང༌། རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་རྣམས་ལས་ཆོས་གཉིས་པོ་རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་གཉིས་ཀྱི་བྱ་བ་དང༌། ཟས་དང་གཉེན་པོ་ནི་མཚུངས་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་གཉིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། རེ་ཞིག་མདོ་སྡེ་ལས་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་གཉིས་ཀྱི་ཟས་དང་ཟས་མ་ཡིན་པ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་ཏེ། རྨུགས་པ་དང་གཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་ནི་ཆོས་ལྔ་དག་སྟེ། སྙོམ་པ་དང༌། སྐྱོ་བ་དང༌། གླལ་པ་དང༌། ཟས་ལ་ཚོད་མི་འཛིན་པ་དང༌། སེམས་ཞུམ་པ་ཉིད་དོ། །རྨུགས་པ་དང་གཉིད་ཀྱི་ཟས་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སྣང་བའི་འདུ་ཤེས་སོ། །འདི་གཉི་གའི་བྱ་བ་ཡང་གཅིག་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་གཉི་གས་སེམས་ཞུམ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་གཉིས་ཀྱི་ཟས་ཀྱང་ཆོས་བཞི་རྣམས་སོ་ཞེས་གཅིག་ཏུ་གསུངས་ཏེ། ཉེ་དུ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། མི་འཆི་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། སྔོན་དགོད་དགོད་པ་དང་རྩེ་རྩེ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡིན་ནོ། །རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པའི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཞི་གནས་སོ། །འདི་གཉིས་ཀྱི་བྱ་བ་ཡང་གཅིག་སྟེ། འདི་གཉི་གས་སེམས་རྣམ་པར་མ་ཞི་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཁ་ཅིག་ནི་དངོས་པོ་གཅིག་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གྲངས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། གྲངས་གསུངས་པ་ཁ་ཅིག་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ལ་སྔ་ནས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་བར་གྱུར་པའི་དོན་གསུངས་པ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་སྔ་ནས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་གྱུར་པའི་དོན་གསུངས་པའི་ངང་ཚུལ་མདའ་
― DTG137_Page_0309 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་འདི་ནི་སྔ་ནས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་གྱུར་པའི་དོན་གསུངས་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་སྔ་ནས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་གྱུར་པའི་དོན་གསུངས་པ་ཉིད་དེ། དེ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་གང་རིགས་པའམ། གཞན་ལས་ཀྱང་རུང་སྟེ། གང་རིགས་པ་ནི་རེ་ཞིག་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་དང༌། ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་རྣམས་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ནི་རིགས་པའོ། །གསུང་རབ་གཞན་ལས་བདེན་པ་བཞི་རྣམས་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་རྣམས་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་བཞི་རྣམས་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ནི་གང་རིགས་པའོ། །འགྲོལ་བ་ལ་སོགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་བསྙེན་བཀུར་དང་ཕྱག་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། ཐན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་མི་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །ནད་ཆགས་གནོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་སོ། །གདུལ་བས་ངའི་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། གདུལ་བས་ངའི་ཤེས་མི་ནུས་པ་ནི་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་དབང་པོ་མ་སྨིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་བསྟན་པ་མཉན་པ་ལ་གུས་པ་དང་བཅས་པའམ་མེད་པས་ན་རྒྱུ་དེས་ན་བསྟན་པར་མི་བྱ་བར་མཁྱེན་ཞིང་དེ་དག་སྐོམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཟླ་བ་ཕྱེད་དང་གསུམ་དག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །བྱས་གཟོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱས་པ་གཟོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དང་གཞན་ལ་སྙིང་བརྩེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་ནི་གང་དང་གང་གི་དྲུང་དུ་འགྲོ་བ་ལའོ། །གཞན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་ནི་དེ་དང་འབྲེལ་པ་ལའོ། །དེ་གཉིས་ལ་སྙིང་བརྩེ་བས་སོ། །རྣམ་པར་བཤད་པའི་རིགས་པའི་བཤད་པ་ལས་ལེའུར་བཅད་པ་དང་པོའོ།། །།ཚིག་གི་དོན་བཤད་པ་ལས་མཁས་པ་ཉིད་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚིག་གི་དོན་ནི་ཚིག་གི་དོན་ཏོ། །དེ་བཤད་པ་ནི་ཚིག་གི་དོན་བཤད་པའོ། །ཚིག་གི་དོན་བཤད་པ་ལ་མཁས་པ་ཅན་ནི་ཚིག་གི་དོན་བཤད་པ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་དོ། །ཚིག་གི་དོན་བཤད་པ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ནི་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚིག་གི་དོན་བཤད་པ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ནི་འདི་
― DTG137_Page_0310 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བགེགས་བཅོམ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་བགེགས་བཅོམ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །སྟོན་པ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །སྟོན་པའི་ཕྲིན་ལས་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །གང་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །བགེགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བགེགས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་བགེགས་སོ། །བདུད་སྡིག་ཅན་དུ་འདོད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བདུད་ཀྱི་མིང་འདི་ཡིན་ཏེ། ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་ན་སྡིག་བྱེད་པ་བདག་གིར་འདོད་པ་ནི་བདུད་སྡིག་འདོད་དོ། །ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་ན་དེ་བཅོམ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མ་ནོར་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསུངས་པ་ཉིད་དོ། །སྤངས་པ་དང་མཁྱེན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་ནི་སྒྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་མཁྱེན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ནི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་ངོ༌། །སྟོན་པ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་མ་ནོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། མ་ནོར་བར་གསུངས་པ་ཉིད་དང༌། ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པར་གསུངས་པ་ཉིད་དང༌། ཇི་ཙམ་དུ་གསུང་བར་བྱ་བ་གསུང་བ་ཉིད་ནི་སྟོན་པ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་གྲངས་གཉིས་པས་ནི་གསུང་བ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སྟོན་པ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་བར་
― DTG137_Page_0311 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་བ་ནི་སྟོན་པ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ནིའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདིས་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསུང་པ་ཉིད་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གཉི་ག་ཡང་ཡིན་པར་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། རེ་ཞིག་རྣམ་གྲངས་དང་པོས་ནི་སྟོན་པ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསུང་བ་ཉིད་མ་ནོར་བ་གསུང་བའི་ཕྱིར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་ཏེ། མ་ནོར་བར་གསུངས་པས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་ན་ཡི་གེ་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུང་པར་སྒྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་ལས་གསུངས་པ་ནི་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས་དགེ་སློང་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཚན་མོ་གང་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཚན་མོ་གང་ལ་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་བ་དེའི་བར་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གང་ཆུང་ཟད་བསྟན་པ་དང་གསུངས་པ་དང་བཤད་པ་དང་རབ་ཏུ་བཤད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མ་ནོར་བ་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་དང༌། བདེན་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང༌། མ་ལོག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞེས་པས་ཀྱང་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོན་པ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་གྲངས་གཉིས་པས་ཀྱང་མ་ནོར་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཇི་ཙམ་དུ་གསུང་པར་བྱ་བ་གསུང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསུངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོན་
― DTG137_Page_0312 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་ལ། གང་གིས་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་གང་གིས་གཤེགས་པ་སྟེ། རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ནི་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ལམ་གྱི་ཡན་ལག་ལྷག་མ་དག་ནི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་ཞབས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་དེའི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ན་བསླབ་པ་གསུམ་པོ་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་དང་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་གིས་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་འདིས་སོ། །ཤེས་རབ་སྔར་སྨོས་པ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རིག་པ་ཡང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་པའི་ཤེས་རབ་ཡིན་ནོ། །དེའི་དབང་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་རྩོམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྩོམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་མི་སློབ་པའི་རིག་པ་གསུམ་དག་ནི་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་བ་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་མི་སློབ་པའི་རིག་པ་གསུམ་དག་གོ །ཞབས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནས་བཟུང་ནས་མངོན་པར་ཤེས་པ་གསུམ་པོའི་བར་དག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ནས་བཟུང་ནས་ཤེ་ན། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དབང་པོའི་སྒོ་བསྡམས་
― DTG137_Page_0313 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཉིད་དང་ཤེས་བཞིན་དུ་གནས་པ་ཉིད་དང༌། གནས་མལ་དབེན་པར་གནས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་གསུམ་པོ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། ལྷའི་རྣ་བ་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ན་རིག་པ་གསུམ་པོའི་ཚོགས་ཚུལ་ཁྲིམས་ནས་བཟུང་ནས་མངོན་པར་ཤེས་པ་གསུམ་པོའི་བར་དག་གི་ཚོགས་དང་བཅས་པ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོན་པ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བརྙེས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །ཇི་ལྟར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། སྟོན་པ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་རྣམ་པ་གང་གིས་གཤེགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་གཤེགས་པ་སྟེ། གང་དུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གཤེགས་པ་དང༌། ཇི་ཙམ་དུ་གཤེགས་པར་བྱ་བར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་གཉིས་ལ་ནི་བགྲོད་པར་བྱ་བ་སྟེ། ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡང་ཡོད་དེ། ཉན་ཐོས་ལ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡོད་ལ། རང་སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡོད་ཀྱི། སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་གྱུར་ནས་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཇི་ཙམ་དུ་གཤེགས་པར་བྱ་བར་གཤེགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཇི་ཙམ་དུ་གཤེགས་པར་བྱ་བར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ཙམ་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་དང༌། ཐོབ་པར་བྱ་བར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ནི་ཇི་ཙམ་དུ་བགྲོད་པར་བྱ་བར་མ་སོན་ཅིང༌། ཇི་ཙམ་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཐོབ་པར་བྱ་བར་མ་སོན་ཏོ། །དེས་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དག་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདེ་པར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་རོལ་པའི་
― DTG137_Page_0314 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དེ་ལས་གཞན་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་དག་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་གལ་ཏེ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རབ་ཏུ་ཕུལ་མ་ཐོབ་ཅིང་ཇི་ཙམ་དུ་བགྲོད་པར་བྱ་བར་མ་སོན་པ་དག་ཡིན་ནོ། །གདུལ་བ་གདུལ་བ་ཡང་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་གཉིས་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དེས་ན་སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་སྐྱེས་བུ་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་སྟེ། ཆུ་ཀླུང་འོད་སྲུངས་ལ་སོགས་པ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་གདུལ་དཀའ་བ་དེ་དག་ཀྱང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འདུལ་བའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའོ། །གཞན་ཡང་གཏན་དུ་མ་ཡིན་པ་ཇི་སྲིད་ཀྱི་དུས་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་ཆེད་དུ་ཐབས་དཀའ་བ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་གདུལ་དཀའ་བ་རྣམས་འདུལ་པར་བྱེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཐབས་སླབ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་སྨོས་སོ། །དེ་ནི་ཞེས་གསུངས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྒྱས་པ་ནི་ཚིག་དགུ་པོ་དག་གིས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་ན་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་ན་སངས་རྒྱས་སོ། །བདུད་དང་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་འཇོམས་པའི་ཕྱིར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །སྨྲས་པ། ཚིག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ནི་བཤད་ན་འདི་ལྟར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་དོན་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལྟར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྒྱས་པར་ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། འདི་ལྟར་ཡང་སྟེ་འདི་ལྟར་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་གཉིས་པ་ལས་འབྱུང་བ་ནི་དེའི་ཚེ་ང་ནི་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་དང༌། བདུད་དང་བཅས་པ་དང༌། ཚངས་པ་དང་
― DTG137_Page_0315 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅས་པ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེར་བཅས་པའི་སྐྱེ་དགུ་དང༌། ལྷ་དང་མིར་བཅས་པའི་ཚོགས་ལས་གྲོལ་བ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། བྲལ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། སེམས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལན་མང་དུ་གནས་ཤིང༌། དེའི་ཚེ་བདག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་ཀྱང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་སོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲོལ་བ་ཉིད་ཀྱང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་དང༌། བྲལ་བ་ཉིད་དང༌། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་གཙོ་བོ་བདུད་དང་ཚངས་པ་རྣམས་དང་མི་གཙོ་བོ་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ལས་གཞན་པ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་དང་བཅས་པའི་སྐྱེ་དགུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྷ་དང་མིའི་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་སོ། །བག་ལ་ཉལ་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་མ་བཏོན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རབ་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དག་གི་ངེས་པའི་ཚིག་ནི་སླར་འོང་བ་དང་བྲལ་བར་འགྲོལ་བ་ནི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དག་ཡིན་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པའོ། །དེ་དག་དང་ཆོས་མི་མཐུན་པས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་གྲོལ་བ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་དེ་དག་དང་ཆོས་མི་མཐུན་པས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཉིད་ཀྱི་གྲོལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་སྟོན་པར་མཛད་པ་ནི་གྲོལ་བ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། བྲལ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། དགྲ་བཅོམ་བ་དང༌། ཆོས་མི་མཐུན་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐུན་མོང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་དེ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ས་དེ་དག་ལ་ཡོད་པའི་ས་དེ་དག་ནི་ས་དེ་པའོ། །དེ་དག་ནི་ས་དེ་པ་དག་ཀྱང་ཡིན་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དག་ཀྱང་ཡིན་པས་ས་དེ་པའི་ཉོན་མོངས་པའོ། །ས་དེ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་སྟེ་
― DTG137_Page_0316 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མངོན་དུ་གྱུར་པ་ནི་ས་དེ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའོ། །དེ་ཉིད་འཆིང་བ་ཡིན་པས་ས་དེ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་འཆིང་བའོ། །དེ་ཆད་པ་ནི་ས་དེ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་འཆིང་བ་ཆད་པ་སྟེ། དེ་ལས་ནི་ས་དེ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་འཆིང་བ་ཆད་པ་ལས་སོ། །ས་དེ་པའི་བཙོན་ར་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་དེའི་གནས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམ་པ་བཞི་སྟོན་པར་མཛད་པ་ནི་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ལས་ཀྱང་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་དག་ཡིན་པ་ནི་ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཡང་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་བཞེད་པའི་རྣམ་གྲངས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བག་ལ་ཉལ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་དེ་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྔ་མ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམ་པ་བཞི་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །དེ་དག་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པས་ལན་མང་དུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་སྒྲིབ་པ་ཡིན་པས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྟེ། དེ་ལས་སོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་ཁོ་ན་མཁྱེན་པས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་བསལ་བས་ཐུགས་དྲི་མ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱ་ལ་སྒྲིབ་པས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཡེ་ཤེས་དམ་པ་སྐྱེ་བའི་བགེགས་ཏེ། གནས་ངན་ལེན་དང་སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་མཁྱེན་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། རྟོག་གེ་པའི་ཤེས་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ་
― DTG137_Page_0317 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ལ་ཐོས་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་གསུམ་པ་ལས་འབྱུང་བ་ནི་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་མ་དུལ་བ་རྣམས་དུལ་བར་མཛད་པ། མ་ཞི་བ་རྣམས་ཞི་བར་མཛད་པ། དབུགས་མ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དབུགས་ཕྱིན་པར་མཛད་པ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཞི་བར་མཛད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བདེ་བར་གནས་པ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བདེ་བར་གནས་པའོ། །ཞི་བ་ཡང་ཡིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བདེ་བར་གནས་པ་ཡང་ཡིན་པས་ཞི་བའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བདེ་བར་གནས་པ་སྟེ། དེ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དག་ནི་བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དག་གོ །དེ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་དང༌། ཞི་བའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བདེ་བར་གནས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མདོ་སྡེ་གཞན་ལས་ཐུགས་དུལ་བ་དང་རྣམ་པར་ཞི་བ་དང་རྣམ་པར་ཞི་བ་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཐུགས་དུལ་བ་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། ཞི་བའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བདེ་བར་གནས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཞི་བ་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །མདོར་ན་ནི་དུལ་བ་དང་དུལ་བའི་ཕན་ཡོན་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པར་མཛད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་དུལ་བ་རྣམས་དུལ་བར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ནི་དུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པར་མཛད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ལ། ལྷག་མ་གསུམ་པོ་དག་གིས་ནི་དུལ་བའི་ཕན་ཡོན་ལ་སྟེ། དུལ་བའི་ཕན་ཡོན་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཞི་བའི་བདེ་བར་གནས་པ་སྟེ། མ་ཞི་བ་རྣམས་ཞི་བར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་བསྟན་ཏོ། །ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ངན་སོང་དང་ཡང་སྲིད་པ་མི་འབྱུང་བ་ནི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དབུགས་མ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དབུགས་ཕྱིན་པར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ནི་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་མི་འབྱུང་བ་བསྟན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་
― DTG137_Page_0318 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྲིད་པ་མི་འབྱུང་བ་བསྟན་ཏོ། །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བརྒྱས་པར་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལས་གྲོལ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་མ་དུལ་བ་རྣམས་དུལ་བར་མཛད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་མ་ཞི་བ་རྣམས་ཞི་བར་མཛད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་སྡུག་བསྔལ་ལས་གཏན་དུ་གྲོལ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་དབུགས་མ་འབྱིན་པ་རྣམས་དབུགས་ཕྱིན་པར་མཛད་པའོ། །དེ་རྣམས་ཉིད་ལས་མ་ལུས་པར་གྲོལ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མཛད་པའོ། །ཕྱི་རོལ་པ་དག་ནི་གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་སྡུག་བསྔལ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཡང་གཏན་དུ་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་དག་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་སླར་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ལུས་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་དེའི་གནས་སྐབས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ངག་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་དབང་པོ་དུལ་བ་ལ་འཇོག་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་འཇོག་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བསམ་གཏན་ལ་འཇོག་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདེན་པ་མཐོང་བ་ལ་འཇོག་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་མཐོང་བ་ལ་འཇོག་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཟད་པ་ལ་འཇོག་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འཇོག་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདུལ་མཛད་ལ་སོགས་ཉིད་རིག་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་དུལ་བ་རྣམས་དུལ་བར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་གང་གིས་རིག་བར་བྱ་ཞེ་ན། ནྱ་གྲོ་དྷའི་མདོ་བཞིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ནྱ་གྲོ་དྷའི་མདོ་ལས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་ལས་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པར་གནས་པ་དང༌། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པས་བསྡམས་པ་དང༌། ཆོ་ག་དང་སྤྱོད་ལམ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་
― DTG137_Page_0319 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས། དེ་འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདི་དང་ལྡན་པ་དང༌། དབང་པོའི་སྒོ་བསྡམས་པ་འདིས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་འབྱུང་བས་ལུས་དང་ངག་དང་དབང་པོ་དུལ་བ་ལ་འཇོག་པར་མཛད་པ་ཡིན་པར་རིག་བར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་མ་དུལ་བ་རྣམས་དུལ་བར་མཛད་པའོ། །འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་ལ་ཤེས་བཞིན་དུ་གནས་པ་ཡིན། མདུན་དུ་བལྟ་བ་དང༌། གཡས་གཡོན་དུ་བལྟ་བ་ནས་བཟུང་ནས། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཉེ་བར་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་འབྱུང་བས་བསམ་གཏན་ལ་འཇོག་པར་མཛད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་མ་ཞི་བ་རྣམས་ཞི་བར་མཛད་པའོ། །དེ་ལྟར་སེམས་མཉམ་པར་བཞག་ཅིང་ཡོངས་སུ་དག་སྟེ་ཡོངས་སུ་བྱང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་ནས། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ་སྙམ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ་སྙམ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་འབྱུང་བས་བདེན་པ་མཐོང་བ་ལ་འཇོག་པར་མཛད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་དབུགས་མ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དབུགས་ཕྱིན་པར་མཛད་པ་སྟེ། ངན་འགྲོའི་འཇིགས་པ་སེལ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་ན་འདོད་པའི་ཟག་པ་དང༌། སྲིད་པའི་ཟག་པ་དང་མ་རིག་པའི་ཟག་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་ནས། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉིད་དུ་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་འབྱུང་སྟེ། བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད་དོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་དོ། །བྱ་བ་བྱས་སོ། །འདི་ལས་སྲིད་པ་གཞན་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་འབྱུང་བས་སྤངས་པ་ལ་འཇོག་པར་མཛད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མཛད་པའོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་ནི་ཤེས་བཞིན་དུ་གནས་པ་ནས་བཟུང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བཞིན་པར་གནས་པ་ནི་ཤེས་བཞིན་དུ་གནས་པ་སྟེ། དེ་ནས་ཡིན་པས་ན་ཤེས་བཞིན་དུ་གནས་པ་ནས་བཟུང་ནས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དབང་པོའི་སྒོ་བསྡམས་པ་འདིས་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་ལས་ཤེས་
― DTG137_Page_0320 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་དུ་གནས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནས་བཟུང་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་དག་གི་བར་དག་ཡིན་པར་རིག་བར་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྦྱོར་བ་དང་བཅས་པས་བཟུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཤེས་བཞིན་དུ་གནས་པ་ཡིན་ཞིང་གཡས་གཡོན་དུ་ལྟ་བ་དང་རྣམ་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་དང་བཅས་པའི་བསམ་གཏན་ནི་བསམ་གཏན་དག་ཏུ་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །དབུགས་ཕྱིན་པ་དང༌། དབུགས་མཆོག་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཉིས་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ། དབུགས་ཕྱིན་པ་ནི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་པོ་དག་སྤངས་པ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དབུགས་མཆོག་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་སྟེ་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསིལ་བར་གྱུར་པ་དང༌། མཆོག་ཏུ་བསིལ་བར་གྱུར་པ་གཉིས་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསིལ་བར་གྱུར་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ། རབ་ཏུ་འཇོག་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མཆོག་ཏུ་བསིལ་བར་གྱུར་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་འདི་གཉི་ག་ཡང་བསིལ་བར་གྱུར་པ་དང༌། མཆོག་ཏུ་བསིལ་བར་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ནི་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་སྟེ། རྒྱུ་ནི་དབང་པོ་དུལ་བའོ། །བསླབ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བསླབ་པ་གསུམ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་རབ་ཏུ་རྫོགས་པར་མཛད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་བ་ཡིན་ནོ། །མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་བཞི་པ་ལས་འབྱུང་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ལམ་མཁྱེན་པ་ལམ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ལམ་སྟོན་པ། ལམ་གསུངས་པ་ལམ་ཡོངས་སུ་འདྲེན་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་བ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་དང་པོ་གཉིས་པོ་ལམ་མཁྱེན་པ་དང༌། ལམ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ལྷག་མ་གསུམ་དག་གིས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་
― DTG137_Page_0321 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་གཉིས་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལམ་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར། ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་གཉིས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་གྲངས་གཉིས་པར་ལམ་ཡོངས་སུ་འདྲེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིའི་དོན་འཆད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་གྲངས་གཉིས་པར་ཡང་འདི་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཁོ་ནར་འཆད་པས་རྣམ་པར་བཤད་པ་གཅིག་ཅིག་མཛད་དོ། །འཇིག་ཚོགས་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པར་འགྱུར་བ་གཉིས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ཀུན་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ལམ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་འཇིག་ཚོགས་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་མཚན་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་ཚོགས་དེ་ཀུན་འབྱུང་བ་ན་སྐྱེ་བ་ཡིན་པས་འཇིག་ཚོགས་ཀུན་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་འཇིག་ཚོགས་ཀུན་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ངང་ཚུལ་ཡོད་པས་འདི་ནི་འཇིག་ཚོགས་ཀུན་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའོ། །འདི་ནི་འཇིག་ཚོགས་ཀུན་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡིན་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡང་ཡིན་པས་འཇིག་ཚོགས་ཀུན་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་སྒྲུབ་པ་ལམ་ཡིན་ཏེ། སྲིད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་ཚོགས་འགོག་པར་གྱུར་པའི་སྒྲུབ་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། དེ་ཡང་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲུབ་པ་དེ་གཉིས་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ལམ་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འཇིག་ཚོགས་ཀུན་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ལམ་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་ལམ་མཁྱེན་པའོ། །འཇིག་ཚོགས་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་སྒྲུབ་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་ལམ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་སྟེ། ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ནི་བརྙེས་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲུབ་པ་དེ་གཉིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་
― DTG137_Page_0322 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཇིག་ཚོགས་ཀུན་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ལམ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ལམ་སྟོན་པའོ། །འཇིག་ཚོགས་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་སྒྲུབ་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ལམ་གསུང་བའོ། །ལམ་ཡོངས་སུ་འདྲེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐར་ཐུག་པར་འདྲེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ལམ་གྱི་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བས་ལམ་གྱི་མཐར་ཐུག་པར་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆད་དང་མཐུན་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ནས་བརྩམས་ནས་མི་སློབ་པའི་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་རོ། །ལམ་ཉིད་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ན་ལམ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལམ་མོ་སྙམ་པ་ནི་ལམ་ཉིད་དུ་སྟེ། དེ་བརྙེས་པས་ན་ལམ་འདི་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་སྟེ། དང་པོས་ནི་མཁྱེན་པ་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་ཀྱི་ལམ་མོ་སྙམ་དུ་མཁྱེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བསམ་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རྣམས་ལའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་འབྱུང་བའི་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་འབྱུང་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འཇོག་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནས་འགྲོ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པ་སེལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་ནས་འགྲོ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་སེལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་མདོ་སྡེ་དུམ་བུ་དང་པོ་ལས་འབྱུང་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པ། ཡང་དག་པར་མཐོང་བ། ནད་མེད་པ་དུས་ཆད་པ་མེད་པ། ཉེ་བར་གཏོད་པ། འདི་མཐོང་བ་ལ་དོན་ཡོད་པ། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རང་གིས་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ཏེ། དུས་ཆད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ངེས་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་མཐོང་བ་རྣམས་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་མཐོང་བ་ནི་ཆོས་འདི་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཆད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དོན་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཟློག་
― DTG137_Page_0323 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །ཇི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ནི་འགྲོ་བ་དང་འགྲེང་བ་དང་འདུག་པ་དང་ཉལ་བ་ན་ཡང་བྱ་སླ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་ལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཇི་སྐད་དུ། ངའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་སློང་གཡོ་མེད་པ་སྒྱུ་མེད་པ་དྲང་པོ་དྲང་པོའི་རང་བཞིན་ཅན་ཚུར་ཤོག་ཤིག་དང་ངས་དེ་ལ་གདམས་པར་བྱ། ངས་དེ་ལ་རྗེས་སུ་བསྟན་པར་བྱའོ། །ངས་དེ་ལ་ཆོས་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡང་དག་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་གསུངས་པའོ། །དོན་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་ཡིན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་དག་དོན་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། ཡང་དག་དོན་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པོ་སྟེ། ཕྱི་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡང་དག་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་ནི་མཐོང་བ་ཡང་འཕགས་བའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་པོ་སྟེ་དོན་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཉེན་པོ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏན་ཀྱང་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བག་ལ་ཉལ་མ་ལུས་པའི་ཡང་གཉེན་པོའོ། །འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་པོ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་པ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་ཉེ་བར་གཏོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐུན་མོང་མིན་དང་རྟོག་གེའི་ཡུལ་མིན་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཡང་འཕགས་པའི་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་པོ་ཡིན་ཏེ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་གེ་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །བརྟག་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ།། །།རྣམ་པར་བཤད་པའི་རིགས་པའི་བཤད་པ་བམ་པོ་གསུམ་པ། རྣམ་གྲངས་གཉིས་པ་ནི་གཞན་ཡང་དེ་ནི་དུས་ཆད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་དུས་ཆད་པ་མེད་པས་བྱ་སླ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པོ་ཡིན་ནོ། །ཚུར་ཤོག་ལྟོས་ཤིག་ཅེས། སློབ་དཔོན་དཔེ་མཁྱུད་བྲལ་བ་ཡང་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པོ་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་
― DTG137_Page_0324 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྔ་མ་སྟེ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡང་དག་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་གཉིས་པ་ལས་འབྱུང་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ནི་ལེགས་པར་བསྟན་པ། ངེས་པར་འབྱུང་བ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་ནི། མི་མཐུན་པ་མེད་ཅིང་འདུས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ། བརྟེན་པ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་སྟོན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་བ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཉེས་པར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེས་པར་གདགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བ་ནི་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་གསུམ་པོ་གང་ཡང་རུང་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་བའི་ཆོས་ཀྱིས་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མི་འགྲོ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །འདུས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་མཐུན་པ་ནི་མ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་པའོ། །མདོར་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། མདོར་ན་སྐྱོན་རྣམ་པ་འདི་བཞི་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། བསྟན་པའི་ཆོས་ལ་དོན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་ནི་བསྟན་པའི་ཆོས་ནི་དེ་དག་གི་ཆོས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་གྲངས་ཅན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བསྟན་པའི་ཆོས་དེ་ནི་ཉེས་པར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ལ་མྱ་ང་ལས་འདས་པར་མི་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་ནི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཀྱང་དེ་དག་གིས་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ཡིན་ཏེ་ངེས་སོ། །ཉན་པ་པོ་རྣམས་ལ་བློ་དུ་མ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་ནི་འདུས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་ལས་ཁ་ཅིག་ནི་ཐར་པའི་ཐབས་ལ་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་བསྟན་བཅོས་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་པས་སོ། །སྟོན་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་
― DTG137_Page_0325 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་གཅོད་མི་ནུས་པའི་སྐྱོན་ནི་སྟོན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ན། དེ་ལྟར་གཞན་གྱི་བསྟན་བཅོས་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་རྣམ་གྲངས་གཉིས་པོ་དེ་ལྟར་རོ། །འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་བ་གཞན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ནི་རྣམ་གྲངས་དང་པོ་ཉེས་པར་བཤད་པ་ཉིད་དང༌། ངེས་པར་མི་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །སློབ་མ་རྣམས་ནི་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོན་པ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ།། གཉིས་པས་ཀྱང་གཞན་གྱི་བསྟན་བཅོས་སྐྱོན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར། ཚིག་འབྲུ་བཟང་མིན་དོན་བཟང་མིན། །གྲོལ་དང་རིག་པའི་ཐབས་མ་ཡིན། །སྔ་མ་ཕྱི་མའི་འགལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སློབ་མ་ཡང་སྐྱོན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གཞན་གྱི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་དེ་དག་འདུལ་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་དེ་ནི་བསྡུ་བ་བཞིས་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་རྣམས་ཀྱིས་སྤངས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཀྱང་སྦྱིན་པ་དང༌། སྙན་པར་སྨྲ་བ་དང༌། དོན་སྤྱོད་པ་དང༌། དོན་མཐུན་པ་སྟེ་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ན་ངེས་མ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་ཆོས་འདུལ་བ་དེ་ནི་བརྟན་པ་བཞི་དག་གིས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དེ་དག་སྐྱོན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པར་བྱ་བ་ནས་བརྟན་པ་སྟེ་རྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་ལ་རྟོན་པ་ཡིན་གྱི་གང་ཟག་ལ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དོན་ལ་རྟོན་པ་ཡིན་གྱི་ཚིག་འབྲུལ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ལ་རྟོན་པ་ཡིན་གྱི་བཀྲི་བའི་དོན་ལ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ལ་རྟོན་པ་ཡིན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མ་ཡིན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་རྟོན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ་ལ་བརྟེན་པས་ན་སློབ་མ་དེ་དག་ནི་སྐྱོན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་རྟོན་པ་ཡང་སྐྱོན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྨྲ་བ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པས་སྐྱོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། རེ་ཞིག་རྣམ་གྲངས་དང་པོ་ལས་ཉེས་པར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེས་པར་བཤད་
― DTG137_Page_0326 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལས་བཟློག་པ་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པ་དང༌། ལེགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལས་བཟློག་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པའོ། །འདུས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་མཐུན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལས་བཟློག་པ་ནི་མི་མཐུན་པ་མེད་ཅིང་འདུས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྟོན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བརྟེན་པ་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལས་བཟློག་པ་ནི་བརྟེན་པ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འདི་སྟོན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ། །མདོར་ན་སྐྱོན་རྣམ་པ་འདི་བཞི་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལས་བཟློག་པ་ནི་མདོར་ན་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། བསྟན་པའི་ཆོས་ལ་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང༌། སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་བློ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་སྟོན་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་རེ་ཞིག་རྣམ་གྲངས་དང་པོ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལས་ཀྱང་ཚིག་འབྲུ་བཟང་མིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལས་བཟློག་པ་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པའོ། །དོན་བཟང་མིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལས་བཟློག་པ་ནི་ལེགས་པར་བསྟན་པའོ། །གྲོལ་དང་རིག་པའི་ཐབས་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལས་བཟློག་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོ་བའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་དེ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འདུས་མ་བྱས་སོ། །ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལ་དགོས་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དེ་ཡོད་པས་འདི་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་བཟློག་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཐབས་ཡིན་ནོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཟད་པ་མཁྱེན་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དེར་འགྲོ་བར་བྱེད་པས་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་བཟློག་ན་རིག་པའི་ཐབས་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །སྔ་མ་ཕྱི་མ་འགལ་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལས་བཟློག་པ་ནི་མི་མཐུན་པ་མེད་ཅིང་བློ་གཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྡུ་བ་བཞི་སྤངས་པ་འདི་ལས་
― DTG137_Page_0327 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཟློག་པ་ནི་འདུས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བརྟན་པ་བཞི་དག་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལས་བཟློག་པ་ནི་བརྟེན་པ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྟོན་པ་བཟློག་པ་ནི་འདི་སྟོན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ། །ཆོས་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་རིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཆོས་དང་འདུལ་བའི་དོན་བཤད་པ་དེ་ལྟར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་འདྲེན་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །སྤངས་པ་འདྲེན་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་འདུལ་བའི་ཕྱིར་འདུལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །མདོ་སྡེ་དུམ་བུ་གསུམ་པ་ལས་འབྱུང་བ་ནི་དགེ་སློང་དག་ངའི་ཆོས་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པ། གསལ་བ། ཕྱེར། རྒྱུ་བ་བཅད་པ། ལྷ་དང་མིའི་བར་དག་ལ་ཡང་དག་པར་ཤིན་ཏུ་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ཆོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་དྲུག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་འོས་པའི་འདུལ་བ་ལ་བསྟན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་ཇི་ལྟར་འོས་པའི་འདུལ་བ་རྣམས་ལ་བསྟན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་འོས་པའི་འདུལ་བ་ལ་བསྟན་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ཉིད་ནི་དེ་འདོད་ཆགས་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་མི་སྡུག་པ་ཁོ་ན་བསྟན་གྱི། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །བདེ་བར་འཇུག་པ་ཉིད་ནི་གསལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན་ཏེ་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཕྱེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བདེ་བར་འཇུག་པ་འདི་ཡིན་པ་ནི་ཕྱེ་བའོ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷག་མ་གསུམ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ་ལྷག་མ་གསུམ་གང་ཞེ་ན། ལྷ་དང་མིས་ཡང་དག་པར་བཟུང་བ་ཉིད་དང༌། ཇི་ལྟར་འོས་པ་ལ་གདུལ་བ་ལ་བསྟན་པ་ཉིད་དང༌། སློབ་དཔོན་གྱི་དཔེ་མཁྱུད་མེད་པར་རྒྱུན་དུ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། ལྷག་མ་འདི་གསུམ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ལྷ་དང་མིའི་བར་དག་ལ་ཡང་དག་པར་ཤིན་ཏུ་བསྟན་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་ལྷ་དང་མིས་ཡང་དག་པར་བཟུང་བ་ཉིད་ནི་ལྷ་དང་མིའི་བར་
― DTG137_Page_0328 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པར་ཤིན་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་འོས་པའི་གདུལ་བྱ་ལ་བསྟན་པ་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །སློབ་དཔོན་གྱི་དཔེ་མཁྱུད་མེད་པར་རྒྱུན་དུ་བསྟན་པ་ཉིད་ནི་ཤིན་ཏུ་བསྟན་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་དོན་ནི་ལེགས་གསུངས་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། དེ་ཉིད་དོན་ནི་ལེགས་གསུངས་ཕྱིར་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པའོ། །བདེ་བར་འཇུག་ཕྱིར་ནི་གསལ་བ་དང་ཕྱེ་བའོ། །བླ་མེད་ཕྱིར་ནི་རྒྱུ་བ་བཅད་པའོ། །རབ་ཏུ་བཟུང་ཕྱིར་ནི་ལྷ་དང་མིའི་བར་དག་ལའོ། །ཇི་ལྟར་འོས། མ་ལུས་པར་ནི་བསྟན་ཕྱིར་རོ་ནི་ཡང་དག་པར་ཤིན་ཏུ་བསྟན་པའོ། །འདི་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཟློག་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་བ་དག་གི་ཆོས་ནི་མི་གསལ་བ་དང༌། མ་ཕྱེ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་རིགས་པར་ཞུགས་པ། དྲང་པོར་ཞུགས་པ། མཐུན་པར་ཞུགས་པ། ཆོས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུའོ། །འདིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་འདིས་སོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་བསྟན་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །བརྩམས་ནས་ནི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དང༌། ཆེད་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རིགས་པའི་ཆོས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་ནའོ། །གནས་པར་བྱ་བ་ནི་རྟེན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པས་ན་ཡང་དག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ་མཐུན་པའོ། །བྱམས་པའི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལོངས་སྤྱོད་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྟ་བ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་མཐུན་པ་ཉིད་ནི་ཟང་ཟིང་ངོ༌། །ཚུལ་ཁྲིམས་མཐུན་པ་ཉིད་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །ལྟ་བ་མཐུན་པ་ཉིད་ནི་ལྟ་བའོ། །རྣམ་གྲངས་
― DTG137_Page_0329 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ཡང་དོན་གྱི་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་དོན་གྱི་མཆོག་སྒྲུབ་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ནི་རིགས་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ནི་དྲང་པོར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །ཐ་མི་དད་པར་སྒྲུབ་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ནི་མཐུན་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་བཞིན་སྒྲུབ་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ནི་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །དགེ་སློང་གང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་སྡིག་པའི་ཆོས་ཅན། ཁོང་མྱགས་པ། འཛག་པ། ཤིང་རུལ་ལྟ་བུ། བོང་དུ་ལྟར་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ། དགེ་སྦྱོང་མ་ཡིན་པར་དགེ་སྦྱོང་དུ་ཁས་འཆེ་བ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཅན་མ་ཡིན་པར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཅན་དུ་ཁས་འཆེ་བ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུའོ། །སྡིག་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པ་ཆུད་གཟོན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྲེལ་མེད་པ་ནི་སྡིག་པ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་མི་སྤོང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་མི་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤིང་རུལ་ནི་ཤིང་རུལ་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ་ལུང་བོང་གི་མདོ་ལས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ནི་དགེ་སློང་དག་དཔེར་ན་ལུང་བོང་ནི་བ་ལང་གི་ཚོགས་ཆེན་པོའི་ཕྱི་བཞིན་འབྲང་ཞིང་ང་ཡང་བ་ལང་ཡིན་ནོ། །ང་ཡང་བ་ལང་ཡིན་ནོ་སྙམ་མོད་ཀྱི། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་བ་ལང་ལྟ་བུའི་ཆུ་ཞེད་གབ་པ་མེད་ཅིང༌། ཇི་ལྟར་བ་ལང་ལྟ་བུའི་ཁ་དོག་བ་ཟང་པོ་ཡང་མེད་ལ། ཇི་ལྟར་བ་ལང་ལྟ་བུའི་སྐད་ཀྱི་ང་རོ་ཡང་མེད་དོ། །དགེ་སློང་དག་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ན་སྐྱེས་བུ་གཏི་མུག་ཅན་ཁ་ཅིག་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོའི་ཕྱི་བཞིན་འབྲང་ཞིང་ང་ཡང་དགེ་སློང་ངོ༌། །ང་ཡང་དགེ་སློང་ངོ་སྙམ་མོད་ཀྱི། དེ་ནི་དུས་དུས་སུ་མོས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡང་མེད་ཅིང༌། དུས་དུས་སུ་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་མི་སློབ་བོ། །དགེ་སློང་དག་གཞན་ཡང་སྐྱེས་བུ་གཏི་མུག་ཅན་དེ་
― DTG137_Page_0330 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོའི་ཕྱི་བཞིན་འབྲང་ཡང་འོན་ཀྱང་དེ་ནི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ལས་རིང་བ་ཡིན་ལ། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཡང་དེ་ལས་རིང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པའི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ཁས་འཆེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ཡིན་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ཏེ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དེ། དེ་ཁས་འཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་གང་ཡང་རུང་བ་ཡང་ཁས་འཆེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དགེ་སྦྱོང་མ་ཡིན་པར་དགེ་སྦྱོང་དུ་ཁས་འཆེ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་བོང་བུ་ལྟར་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའོ། །འཁྲིག་པ་སྤོང་པ་ཁས་འཆེ་བའི་ཕྱིར་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཅན་མ་ཡིན་པར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཅན་དུ་ཁས་འཆེ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་བོང་བུ་ལྟ་བུར་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའོ། །སྦྱོར་བ་ལོག་པའི་སྐྱོན་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །བསམ་པ་ལོག་བའི་སྐྱོན་ནི་སྡིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དེ་ལས་མི་ལྡང་བའི་སྐྱོན་ནི་ཁོང་མྱགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །ཐལ་བའི་སྐྱོན་ནི་འཛག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །རྟོགས་པའི་སྐལ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་ནི་ཤིང་རུལ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །ལོག་པར་འཚོ་བའི་སྐྱོན་ནི་བོང་བུ་ལྟར་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ནས། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཅན་མ་ཡི་པར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཅན་དུ་ཁས་འཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིའི་བར་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཁོང་མྱགས་པ་ནི་རྟོག་པ་མི་ཟད་པ་སྤྲང་རྐྱག་ལ་གནས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས་ཇི་ལྟར་ན། སྦྲང་རྐྱག་མི་སེལ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། འདོད་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བྱུང་བ་དང་དུ་ལེན་པར་བྱེད། མི་སྤོང་བར་བྱེད། སེལ་བར་མི་བྱེད། མཐར་མི་བྱེད། གནོད་སེམས་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བྱུང་བ་དང་དུ་ལེན་པར་བྱེད་པ་ནས། མཐར་མི་བྱེད་པའི་བར་དེ་ལྟ་བུ་ནི་སྦྲང་རྐྱག་སེལ་བར་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་གྲངས་འདིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཁོང་མྱགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དང༌། འཛག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་འདི་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིས་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་འདིའི་བསྡུས་པའི་དོན་གཞན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཞེ་ན། ལོག་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ།
― DTG137_Page_0331 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྦྱོར་བ་ལོག་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །བསམ་པ་ལོག་པ་ནི་སྡིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །གནས་པ་ལོག་པ་ནི་ཁོང་མྱགས་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། གནས་པ་ནི་ནམ་གྱི་ཆ་སྟོད་ལ་སོགས་པ་དག་ཏུ་སྤྱོད་ལམ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །རྒྱུ་བ་ལོག་པ་ནི་འཛག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། རྒྱུ་བ་ཡང་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཁྱིམ་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ། དེ་ལོག་པ་ནི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་མ་བསྡམས་པ་ཉིད་དོ། །སྐལ་བ་ལོག་པ་ནི་ཤིང་རུལ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །འཚོ་བ་ལོག་པ་ནི་བོང་བུ་ལྟར་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། སྡིག་པ་འདོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་དམ་པའི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ཁས་འཆེ་བའི་ཕྱིར་རམ། འཁྲིག་པ་སྤོང་བ་ཁས་འཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཙུན་པ་བདག་ཅག་རེས་འགའ་ནི་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་བསྙེན་གནས་ལ་ཉེ་བར་གནས་སོ། །རེས་འགའ་ནི་ཉེ་བར་མི་གནས་སོ། །རེས་འགའ་ནི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱི་ཕྱོགས་ལ་མི་ཉལ་བར་བརྩོན་ནོ། །རེས་འགའ་ནི་མི་ཉལ་བར་མི་བརྩོན་ནོ། །གཽ་ཏ་མ་དག་ཁྱེད་ནི་སྐྱེ་དགུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན། སྡུག་བསྔལ་ཅན། མྱ་ངན་ཅན། འཁྲུགས་པ་ཅན་ཡིན་ན། ཁྱེད་ཅག་ལ་རྙེད་པ་དག་ནི་ཅི་དག་ཡོད་དེ། ལེགས་པར་རྙེད་པ་དག་ནི་ཅི་དག་ཡོད་ན། རེས་འགའ་ནི་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་བསྙེན་གནས་ལ་ཉེ་བར་གནས། རེས་འགའ་ནི་ཉེ་བར་མི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུའོ། །མི་ལ་སོགས་པ་རྙེད་པའི་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ཡུལ་དབུས་སུ་སྐྱེས་པ་དང༌། དབང་པོ་རྣམས་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཅན་དང༌། མྱ་ངན་ཅན་དང༌། འཁྲུགས་པ་ཅན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཅན་ཉིད་དང༌། མྱ་ངན་ཅན་ཉིད་དང༌། འཁྲུགས་པ་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་དགུ་གནས་པར་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཕལ་ཆེར་ཐམས་ཅད་ཆོམ་རྐུན་དུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོམ་རྐུན་ཕལ་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འཁྲུགས་པ་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སྐྱེ་དགུ་དེ་ནི་དུས་གསུམ་དག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ།
― DTG137_Page_0332 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུས་གསུམ་པོ་གང་དག་ཏུ་ཞེ་ན། མི་སྡུག་པའི་དངོས་པོ་དང་ཕྲད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནི་དུས་དེ་དག་གསུམ་ཆར་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བ་སྟེ། མི་སྡུག་པའི་དངོས་པོ་དང་ཕྲད་པ་དང༌། སྡུག་པའི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བ་དང༌། སྡུག་པའི་དངོས་པོ་དང་མི་ལྡན་པའོ། །སྡུག་པའི་དངོས་པོ་དང་ཕྲད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་པས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཅན་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དབུལ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཅན་ནོ། །ཕྱུག་པ་ནི་མྱ་ངན་ཅན་ནོ། །འབྲིང་ནི་འཁྲུགས་པ་ཅན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། འཚོ་བས་ཕོངས་པས་ནི་དབུལ་བ་སྡུག་བསྔལ་ཅན་ནོ། །རྒུད་པ་དེས་དོགས་པས་ནི་འབྱོར་པ་མྱ་ངན་ཅན་ནོ་རྒུད་པ་དང་དོགས་པའོ། །དེས་ཀྱི་སྒྲས་ནི་རྒུད་པ་ཁོ་ན་དང་སྦྱར་རོ། །རྒུད་པ་དང་དེས་དོགས་པ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ན་རྒུད་པ་དང་དེས་དོགས་པས་སོ། །ཚེགས་ཆེན་པོས་འཚོ་བ་འབྱོར་པས་ནི་འབྲིང་འཁྲུགས་པ་ཅན་ནོ། །ཚེགས་ཆེན་པོས་འཚོ་བ་འབྱོར་པ་ནི་ཚེགས་ཆེན་པོས་འཚོ་བ་འབྱོར་པའོ། །ཚེགས་ཆེན་པོས་འཚོ་བ་འབྱོར་པས་ན་ཚེགས་ཆེན་པོས་འཚོ་བ་འབྱོར་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །དགེ་སློང་དག་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་གང་ལ་ལ་མིག་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་བདུད་སྡིག་འདོད་ཀྱི་དབང་དུ་ཤས་ཀྱིས་སོང་བ་དང༌། དབང་དུ་སོང་བ་དང༌། ལག་ཏུ་སོང་བ་དང༌། བདུད་ཀྱི་ཅི་འདོད་དགུར་བྱ་བ་དང༌། བདུད་ཀྱི་འཆིང་བ་དག་གིས་བཅིངས་པ་དང༌། བདུད་ཀྱི་ཞགས་པ་དག་ལས་ཡོངས་སུ་མ་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྣ་བ་དང་སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱི་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུའོ། །དེ་དང་དུ་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་དུ་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དབང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་སོ། །དེས་མི་འཛེམ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་དེས་མི་འཛེམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་སྐབས་དེ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བདུད་ཀྱིས་འཆིང་བ་དག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། དེ་དང་དུ་ལེན་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། དེའི་དབང་གིས་ལས་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་གནས་སུ་བཅིངས་པའོ། །མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་དག་གོ །
― DTG137_Page_0333 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་ཉོན་མོངས་པར་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་གྱི་མིག་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དག་ལ་དེ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བཅིངས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུས་འཁོར་བ་ལས་སྐྱོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མདོར་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མདོར་ན་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་འདིར་ཉོན་མོངས་པའི་རྟེན་གྱི་དབྱེ་བ་དང༌། དམིགས་པའི་དབྱེ་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱི་དབྱེ་བ་དང༌། གནས་སྐབས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལས་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པ་ནི་དགེ་སློང་དག་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་གང་ལ་ལ་མིག་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་དག་གིས་སོ། །གནས་སྐབས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལས་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་དེ་ལས་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པ་ནི་ཚིག་གང་གིས་ཤེ་ན། བདུད་སྡིག་འདོད་ཀྱི་དབང་དུ་ཤེས་ཀྱིས་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །དང་དུ་ལེན་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལས་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པ་ནི་ཚིག་གང་གིས་ཤེ་ན། དབང་དུ་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལས་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པ་ནི་ཚིག་གང་གིས་ཤེ་ན། ལག་ཏུ་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལས་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པ་ནི་ཚིག་གང་གིས་ཤེ་ན། བདུད་ཀྱི་ཅི་འདོད་དགུར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །མངོན་དུ་གྱུར་པའི་དབྱེ་བ་ལས་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པ་ནི་ཚིག་གང་གིས་ཤེ་ན། བདུད་ཀྱི་འཆིང་བ་དག་གིས་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །མ་སྤངས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལས་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པ་ནི་ཚིག་གང་གིས་ཤེ་ན། བདུད་ཀྱི་ཞགས་པ་དག་ལས་ཡོངས་སུ་མ་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་རྒྱུས་མཐོང་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཕོངས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། གནོད་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང་བཅས་པར་གནས་པ་དང༌། ལུས་ཞིག་ནས་ངན་འགྲོར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུའོ། །མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་
― DTG137_Page_0334 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ནི་མི་དགེ་བ་འདི་དག་གིས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་གནས་པར་བྱའོ་སྙམ་པའོ། །ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ཉིད་རྒྱུ་ཡིན་པས་དེའི་རྒྱུས་སོ། །ཇི་ལྟར་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས་ཤེ་ན། གྲང་བ་ན་ལྷགས་པས་སྦྲེབས་པ་དང༌། ཚ་བ་ན་ཚ་བས་གདུངས་པ་དང༌། བཀྲེས་སྐོམ་གྱིས་ཉེན་པ་དང༌། སྦྲང་བུ་དང༌། ཤ་སྦྲང་དང༌། རླུང་དང༌། ཉི་མ་དང༌། སྡིག་སྦྲུལ་གྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དག་གིས་གཟིར་བ་ཞེས་འབྱུང་བའོ། །མྱ་ངན་དང༌། མི་ཚིམ་པ་དང༌། ཡིད་ལ་གཅགས་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་གྱི་གདུང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མི་ཚིམ་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡིད་ལ་གཅགས་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་གང་དུ་ཞེ་ན། རྒུད་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང༌། འཆི་བའི་དུས་དག་ཏུ་སྟེ། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྒུད་པའི་དུས་ནི་མྱ་ངན་གྱི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དུས་ན་ནི་མི་ཚིམ་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཆིང་བའི་དུས་ན་ནི་ཡིད་ལ་གཅགས་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲོག་གཅོད་པ་ཀུན་དུ་བསྟེན་ཅིང་བསྒོམས་ལ་ལན་མང་དུ་བྱས་པས། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུའོ། །བསྒོམས་པ་ལན་མང་དུ་བྱས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྩགས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། དེ་ལ་བརྩོན་པ་དང་ཕྱིར་ཞིང་བྱེད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསམ་པ་དང་སྦྱོར་བས་དེ་རྒྱས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་བརྩོན་པའི་བྱེད་པས་ནི་བསམ་པས་ཏེ་འདུན་པས་དེ་བརྟས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལས་དེ་བརྟས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བསྒོམས་ལ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བསྩགས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །ཕྱིར་ཞིང་བྱེད་པས་ནི་སྦྱོར་བས་དེ་བརྟས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་མང་དུ་བྱས་པས་ཞེས་བྱ་བ་བསྩགས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལ་བསྒོམ་པ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་གཅོད་པའི་ལས་འདི་ལ་བསྒོམ་པ་སྟེ། བསམ་པ་བྱས་པས་ན་བསྒོམ་པའམ་འདི་ལ་བསྒོམ་པ་བྱུང་བས་ན་ཡང་བསྒོམ་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་དེ་ལ་སྐར་མ་བྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་སྐར་མ་ཤར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་རེ་ཞིག་བརྡ་སྤྲོད་པ་པའི་
― DTG137_Page_0335 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚུལ་གྱིས་ཚིག་གི་དོན་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམ་པར་གྱུར་པས་ན་སྟེ། གྱུར་པ་ནི་སོན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། བསམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་བྱེད་པ་དང་འདུན་པར་བྱེད་པས་ནི་བསྩགས་པ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་གནས་སོ། །ཇི་ལྟར་སྟོན་ཅེ་ན། ཀུན་དུ་བསྩགས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ཡིན་ཏེ། སྡིག་པ་ཀུན་བསྩགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །ཁ་ཅིག་ལ་ནི་བྱས་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། སྐལ་བ་ཆུང་བའི་ཕྱིར་ལས་དེ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ངེས་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དེ་བསོད་ནམས་དག་གིས་ཡོངས་སུ་མ་བསྒོས་པའི་ལས་དེ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ངེས་པ་དང་མཐུན་པར་གནས་པས་སོ། །ཞིང་དང་སེམས་པའི་ཁྱད་བར་ལས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་ལས་བྱས་པ་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་ངེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་རུང་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་མི་རུང༌། ལས་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱས་པ་དང་བསྩགས་པའི་སྒྲར་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། ལས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱས་པ་དང་བསགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འཕེལ་བ་དང་ལྡན་པར་ཡང་སྟོན་ཏོ། །མི་སྡུག་པ་དེ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པར་སྟོན་པ་ནི་མི་སྡུག་པ་ཀུན་དུ་བསྟེན་ཅིང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །གནས་པ་དང་ལྡན་པར་སྟོན་པ་བསྒོམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཏེ། གནས་པ་ཡང་རྒྱུན་ནོ། །འཕེལ་བ་དང་ལྡན་པར་སྟོན་པ་ནི་ལན་མང་དུ་བྱས་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །གཞན་ཡང་སྦྱོར་བ་དང༌། རྙེད་པ་དང༌། གྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱང་ཡིན་པར་སྟོན་ཏེ། ཀུན་དུ་བསྟེན་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སྟོབས་འབྱུང་བ་དང༌། སྐབས་དང་བཅས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། སྐབས་མེད་པ་འབྱུང་བ་དང༌། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་འབྱུང་བའོ། །མི་སྡུག་པ་ཀུན་དུ་བསྟེན་ཅིང་བསྒོམས་ལ་ལན་མང་དུ་བྱས་པས་ནི་འབྲས་བུ་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་དུ་བསྟེན་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་གསུམ་དག་གིས་སྟོབས་དང༌། སྐབས་དང་བཅས་པ་དང༌། སྐབས་མེད་པ་འབྱུང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་གནས་སྐབས་སྟོན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ཐོབ་པ་དང༌། ཐོབ་པ་དང༌། གོམས་པ་ན་སྟེ། གོ་རིམས་
― DTG137_Page_0336 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་ནོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བྱ་བ་ན་ཡིན་པས་སོ། །གཞན་ཡང་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཡིན་པར་སྟོན་ཏེ། ཀུན་དུ་བསྟེན་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གསུམ་དག་གིས་ཏེ། ཀུན་ཏུ་བསྟེན་པ་ནི་ལས་དང་པོ་པའི་གནས་སྐབས་ནའོ། །བསྒོམས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པའི་གནས་སྐབས་ནའོ། །ལན་མང་དུ་བྱས་པ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་འདས་པའི་གནས་སྐབས་ནའོ། །མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་དང་མི་སྡུག་པ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ལ་དེའི་ས་བོན་བརྟས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་ས་བོན་ནི་དེའི་ས་བོན་ཏོ། །སེམས་ལ་དེ་བརྟས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟས་པ་ཡང་ཆེན་པོ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བརྟས་པ་དེའི་ཕྱིར་ཞིང་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་ས་བོན་བརྟས་པ་དེའི་ཕྱིར་ཞིང་སྟེ། ཡང་དང་ཡང་དུ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་བསྟེན་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ནི་ཀུན་དུ་བསྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ལ་དེའི་ས་བོན་བརྟས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ནི་བསྒོམས་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟས་པ་དེའི་ཕྱིར་ཞིང་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་ལན་མང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །བརྗོད་པར་བྱ་བ་རྣམ་པ་དུ་མ་ཡིན་ཀྱང་བརྗོད་པ་ནི་གཅིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་ཕུང་དང༌། །ཁ་དོག་བསམ་གཏན་རྣམ་པར་འདྲེན། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བས་ན་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་དང་པོར་ཀུན་དུ་བསྟེན་པ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པ་དག་གིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡང་གཞན་ཉིད་ཡིན་ལ། མི་སྡུག་པ་ཀུན་དུ་བསྟེན་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་ཡང་གཞན་ཉིད་ཡིན་པས་དེར་གལ་ཏེ་ཀུན་དུ་བསྟེན་པ་ལ་སོགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་རོ། །སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་སེམས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པ་དག་ནི་འདོད་པ་ལ་འདུན་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྒྲིབ་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ལ་ལྔ་ཁོ་ནའི་དགོས་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བའི་བགེགས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སེམས་ནང་དུ་
― DTG137_Page_0337 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡུད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ནང་དུ་སྡུད་པའི་ཕྱིར་ན་སེམས་ནང་དུ་སྡུད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྨུགས་པ་དང་གཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པའོ། །ཕྱི་རོལ་དུ་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་ཕྱིར་ནི་རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པའི་སྒྲིབ་པའོ། །ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ལ་ངེས་པ་མི་རྙེད་པའི་ཕྱིར་ནི་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ནི་སྡུད་པ་དང་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང་ཞུམ་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བདེ་ལ་ངེས་པ་མི་རྙེད་པའི་ཕྱིར་ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཞི་གནས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཁྱད་པར་ཁོན་ཡིན་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མངོན་སུམ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མཐོང་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །ཞི་གནས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ནི་གཅིག་ཡིན་ཏེ། རྨུགས་པ་དང་གཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པའོ། །ལྷག་མཐོང་ལ་ཞུགས་པའི་ནི་རྣམ་པར་མ་ཞིག་པ་དང༌། མ་ངེས་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ནི་རྣམ་པར་མ་ཞི་བའི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མ་ངེས་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མཐོང་གི་སྒྲིབ་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྟེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ནི་སྒྲིབ་པ་གཅིག་ཡིན་ཏེ། འདོད་པ་ལ་འདུན་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གདམས་ངག་གི་སྒྲིབ་པ་ཡང་གཅིག་ཡིན་ཏེ། གནོད་སེམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེས་ཚིག་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་ལ་བཟོད་པ་ནི་ཚིག་བཟོད་པའོ། །ཚིག་ལ་མི་བཟོད་པ་ནི་ཚིག་མི་བཟོད་པ་སྟེ། དེའི་དངོས་པོ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །ཞི་གནས་དང༌། རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དུས་དག་ཏུ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་དུས་དང༌། རབ་ཏུ་འཛིན་པའི་དུས་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དུས་སོ། །རབ་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་དབང་པོ་སྦྱོང་བ་སྟེ། །དབང་པོ་དེ་དག་ལྷུང་བ་རྣམས་རབ་ཏུ་འཛིན་པར་བྱེད་པས་ན་རབ་ཏུ་འཛིན་པའོ། །དེ་འགྲུབ་པའི་སྒྲིབ་པ་ནི་ཞི་གནས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་འགྲུབ་པའི་སྒྲིབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། སྒྲིབ་པ་གསུམ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཞི་གནས་ཀྱི་རྒྱུ་དང༌། རབ་ཏུ་འཛིན་པའི་རྒྱུ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་རྒྱུ་དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་འདི་ནི་ཞི་གནས་སོ། །འདི་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་རྒྱུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་བཞིན་དུ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྒྱུ་རྩལ་ཤེས་དག་གསུམ་
― DTG137_Page_0338 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་གཞི་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དག་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྒྱུ་རྩལ་ཤེས་དག་གསུམ་པོ་གང་ཞེ་ན། ཆགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་གཞི་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྒྱུ་རྩལ་ཤེས་དག་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་གཞི་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་བ་སྟེ། སྒྱུ་རྩལ་ཤེས་དག་ཆགས་པ་ཅན་དང༌། ཆགས་པས་ཟིན་གྱིས་གནོད་པ་དག་ནི་ལུས་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་དང༌། ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅིང༌། དེས་ལུས་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ལ། ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ན་རྒྱུ་དེ་དང༌། རྐྱེན་དེས་ལུས་ཞི་གནས་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ངན་སོང་ངན་འགྲོ་ལོག་པར་ལྟུང་བ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེ་སྡང་ཅན་དང༌། ཞེ་སྡང་གིས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པ་དང༌། གཏི་མུག་ཅན་དང༌། གཏི་མུག་གིས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུའོ། །སྒྱུ་རྩལ་ཤེས་དག་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་གཞི་ཟད་པར་བྱེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྒྱུ་རྩལ་ཤེས་དག་གསུམ་པོ་གང་ཞེ་ན། མ་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་གཞི་ཟད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྒྱུ་རྩལ་ཤེས་དག་ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཆགས་པས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ནི་ལུས་ཀྱིས་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད། ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅིང༌། དེས་ལུས་ཀྱིས་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ལ། ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ན། རྒྱུ་དེ་དང་རྐྱེན་དེས་ལུས་ཞིག་ནས་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་བདེ་འགྲོ་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལྷ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་གིས་ཟིལ་གྱིས་མ་ནོན་པ་དང༌། རྨོངས་པ་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་གིས་ཟིལ་གྱིས་མ་ནོན་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ལས་ཀྱི་གཞི་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་གཞི་དག་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དག་སྟེ། ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་གཞི་དག་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་སྟོན་ཏོ། །ལས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་བ་དག་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་
― DTG137_Page_0339 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་སྟོན་ཏོ། །ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་དང་དུ་ལེན་པ་ན་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་ནི་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུས་སོ། །ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་གིས་མི་འཛེམ་པ་ན་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་མི་ལྡོག་པ་ནི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ན་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་དེས་བྱས་པ་དང་བསགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པར་སྟོན་པ་ནི་ལས་ཀྱི་གཞི་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱང་ཡིན་པར་སྟོན་པ་ནི་ལས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །གཞན་ཡང་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་དང༌། མཐར་ཐུག་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱང་ཡིན་པར་སྟོན་ཏེ། ལས་ཀྱི་གཞི་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ཏེ། ལས་ཀྱི་གཞི་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པར་སྟོན་ལ། ཀུན་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཐར་ཐུག་པའི་གནས་སྐབས་ཏེ། འདི་ཡང་རྣམ་གྲངས་འདིར་ནི་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པར་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཙམ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་གིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ལ། ལས་དེ་ལ་སྦྱོར་ཞིང་ཕྱིས་ལས་དེ་མཐར་ཐུག་བར་བྱེད་པས་སོ། །སྨྲས་པ། ལུས་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ངག་གིས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ནི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་དང༌། མཐར་ཐུག་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱང་ཡོད་པས་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་དང༌། མཐར་ཐུག་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པར་རིགས་ན། ཡིད་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་བརྣབ་སེམས་ལ་སོགས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཙམ་ལས་འབྱུང་བ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་ན་དེ་ལ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་དང༌། མཐར་ཐུག་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པར་བསྟན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་དུ་ཡིད་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་
― DTG137_Page_0340 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མུག་གོ །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་བྱེད་པ་དང་སྨྲ་བ་དང་རྟོག་པའི་གཞི་སེམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ན་ལུས་ཀྱི་ལས་བྱེད་པའི་གཞི་སེམས་དང༌། ངག་གི་ལས་སྨྲ་བའི་གཞི་སེམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ལས་རྟོག་པའི་གཞི་སེམས་ཀྱིའོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་དག་ནི་འདི་ལས་ཀུན་འབྱུང་བས་ན་ཀུན་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་གྲངས་དང་པོ་དག་ཏུ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ནི་གཞི་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ལ་ཀུན་འབྱུང་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་གཞི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་དེ་ལྟ་ནའོ། །དེ་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་ཀུན་འབྱུང་བ་སྨོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྒྱུ་རྩལ་ཤེས་དག་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གཞི་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་ཟད་པར་བྱེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བར་རོ། །རྣམ་གྲངས་དང་པོ་དག་ཏུ་སྟེ། དེ་ལ་ལས་ཀྱི་གཞི་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དང་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དག་ཏུ་ནི་གཞི་ཟད་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་འབྱུང་བ་ཟད་པ་ཡང་རབ་ཏུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་དཀར་བའི་ཕྱོགས་ལ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བ་སྨོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་སྨྲས་པ་ལྟར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེར་ནི་གཞི་ཡང་རྒྱུ་ཡིན་ཀུན་འབྱུང་བ་ཡང་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལས་ཀུན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲས་པ། དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ལས་བརྩམས་ཏེ་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལས་ཀྱི་གཞི་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དག་ཅེས་ཅིའི་ཕྱིར་མི་སྨོས། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྒྱུ་རྩལ་ཤེས་དག་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་ལས་ཀྱི་གཞི་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བར་ཏེ། ལས་དཀར་པོའི་གཞི་རྣམས་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་རྣམས་ཏེ། ཟད་པ་ཞེས་མ་སྨོས་ན་ནིའོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་དག་ནི་མི་དགེ་བ་རྣམས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་དང༌། འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་དང༌། དོན་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། འགལ་བ་ཅན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་པོ་རྣམས་ཏེ། འདི་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བར་བྱེད་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགལ་བ་ནི་དེ་སྐྱེ་བའི་བགེགས་བྱེད་པའོ། །འགལ་བ་ལ་ཡོད་པས་
― DTG137_Page_0341 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགལ་བ་ཅན་ནོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་འགལ་བ་ཅན་ཉིད་དེའི་ཕྱིར་ན་འགལ་བ་ཅན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་གང་གིས་འགལ་བ་ཅན་ཡིན་ཞེ་ན། དགེ་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །མི་དག་གི་འདོད་པ་རྣམས་ནི་མི་གཙང་བ་རྣམས་དང༌། དྲི་མི་ཞིམ་པ་རྣམས་དང༌། དྲིང་བ་རྣམས་དང༌། མི་མཐུན་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །ལྷ་དག་གི་འདོད་པ་རྣམས་ནི་ལྷག་པར་ཆེས་འཕགས་པ་དང༌། ཆེས་གྱ་ནོམ་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །འཁྲིག་པའི་གཞིའི་འདོད་པ་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཁྲིག་པ་ནི་གཉིས་ཀྱིས་གཉིས་སྤྲོད་པའོ། །དེའི་གཞི་ནི་ཡུལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་དག་གོ །དེ་དག་ནི་འདོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་འདོད་བ་རྣམས་སོ། །བཀྲུ་བར་འོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་གང་གིས་བཀྲུ་བར་འོས་ཤེ་ན། ལུས་དྲི་མ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། དྲི་མར་འགྱུར་བ་ནི་རྟེན་གྱི་དོན་དུ་འགྲོ་བས་ན། དྲི་མ་ཅན་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །རྫས་རེ་རེ་ཡང་སྐྱུག་བྲོ་བའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་འཁྲིག་པ་བསྟེན་པའི་མཇུག་ཏུ་མི་མཐུན་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ན་མི་མཐུན་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཚིག་གཅིག་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ན་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྲེལ་པའི་སྐྱོན་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ནི་ཚིག་གཅིག་པུ་མི་གཙང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། འབྲེལ་པ་ནི་དྲི་མ་དང་ངོ༌། །འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་འཛག་པའི་སྐྱོན་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡང་ཚིག་གཅིག་བུ་དྲི་མི་ཞིམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ནི་ཚིག་གཉིས་སོ། །དྲིང་བ་རྣམས་དང་མི་མཐུན་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་སོ། །འདི་ལྟར་འདོད་པ་མི་གཙང་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས་ནི་དོན་འདི་ཉིད་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་མི་གཙང་བ་ཉིད་ནི་ཇི་སྐད་དུ་མི་ག་ཆུང་གང་དག་དང་ལྡན་ན་འདི་ན་ཁ་ཅིག་ལུས་ཞིག་ནས་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ངན་སོང་ངན་འགྲོ་ལོག་པར་ལྟུང་བ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་གནག་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གནག་པ་མི་གཙང་བ་བྱེད་པ། ལྕི་བ་འོག་མའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་དོ། །མི་ག་ཆུང་གང་དག་དང་ལྡན་ན་འདི་ནི་ཁ་ཅིག་ལུས་ཞིག་ནས་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་བདེ་འགྲོ་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་
― DTG137_Page_0342 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟེན་ལྷ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་དཀར་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དཀར་བ་གཙང་བར་བྱེད་པ། ཡང་བ་གོང་མའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་དོ། །མི་ག་ཆུང་གང་དག་དང་ལྡན་ན་འདི་ན་ཁ་ཅིག་ལུས་ཞིག་ནས་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ངན་སོང་ངན་འགྲོ་ལོག་པར་ལྟུང་བ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་གནག་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གནག་པ། མི་གཙང་བ་མི་གཙང་བ་བྱེད་པ། ལྕི་བ་འོག་མའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་རྣམས་གང་ཞེ་ན། འདི་ན་སྲོག་གཅོད་བར་བྱེད་བ་ཁ་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་བར་ལྟ་བ་ལོག་པར་ཞེས་བྱ་བའི་པར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ་འདི་ལ་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་མི་གཙང་བ་རྣམས་ཁོ་ནའོ། །སེམས་ཀྱི་དྲི་མ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་པོ་དེ་རྣམས་ལས་གཟུགས་ཅན་བདུན་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་མི་གཙང་བས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་དབང་གིས་མི་གཙང་བ་རྣམས་སོ། །གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །མི་མཐུན་པ་རྣམས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྫས་རེ་རེ་ཡང་སྐྱུག་བྲོ་བའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཁྲིག་པ་བསྟེན་པའི་མཇུག་ཏུ་མི་མཐུན་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བའོ། །མི་དག་གི་འདོད་པ་རྣམས་ནི་མི་གཙང་བ་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བའོ། །མི་གཙང་བ་མ་བརྗོད་ན་ནི་སྟེ། ཇི་ལྟར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། མི་དག་གི་འདོད་པ་རྣམས་ནི་དྲི་མི་ཞིམ་པ་རྣམས་དང༌། དྲི་ང་བ་རྣམས་དང༌། མི་མཐུན་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བར་རོ། །འདི་ནི་རྣམས་གྲང་གཉིས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མི་དག་གི་འདོད་པ་རྣམས་ནི་མི་གཙང་བ་རྣམས་དང༌། དྲི་མི་ཞིམ་པ་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བའི་དྲི་མི་ཞིམ་པ་མ་བརྗོད་ན་ནི་སྟེ། ཇི་ལྟར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། མི་དག་གི་འདོད་པ་རྣམས་ནི་མི་གཙང་བ་རྣམས་དང༌། དྲི་ང་བ་རྣམས་དང༌། མི་མཐུན་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བར་རོ། །ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་མི་མཐུན་པ་རྣམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འཁྲིག་པ་བསྟེན་པའི་མཇུག་ཏུའོ། །འདོད་པའི་རྒྱུ་དང༌། འདོད་པའི་གཞི་དང༌། འདོད་བའི་དབང་དུ་བྱ་བ་དང༌། འདོད་པ་རྣམས་ཁོ་ནའི་རྒྱུས་མ་དང་བུ་དང༌། བུ་དང་མ་དང༌། ཕ་དང་བུ་དང༌། བུ་དང་ཕ་དང༌། མིང་པོ་དང་སྲིང་མོ་དང༌། སྲིང་མོ་དང་མིང་པོ་དང༌། གྲོགས་པོ་དང༌།
― DTG137_Page_0343 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྲོགས་པོར་རྩོད་པར་བྱེད་ན། སྐྱེ་བོ་དང་སྐྱེ་བོར་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པར་བྱེད་པས་འདོད་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་འདོད་པ་ཡིན་པས་ཉོན་མོངས་པའི་འདོད་པའོ། །འདུན་པ་དང་འདོད་ཆགས་སོ། །དེ་ལ་འདུན་པ་ནི་ཡུལ་མ་རྙེད་པ་ལའོ། །འདོད་ཆགས་ནི་རྙེད་པ་ལའོ། །གཞིའི་འདོད་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞི་ནི་ཡུལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དག་གོ །གཞི་ཉིད་འདོད་པ་ཡིན་པས་གཞིའི་འདོད་པ་སྟེ། འདོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི། དེ་ལ་འདོད་པའི་རྒྱུ་ནི་ཡུལ་མ་ཐོབ་པ་ལ་འདུན་པའི་རྒྱུའོ། །འདོད་པའི་གཞི་ནི་ཡུལ་ཐོབ་པ་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཞི་ཡིན་ཏེ། མ་དང་བུར་རྩོད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བར་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་ཉོན་མོངས་པའི་འདོད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་མ་དང་བུ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྐྱེ་བོ་དང་སྐྱེ་བོར་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །འདོད་པའི་དབང་དུ་བྱ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ་འདོད་པའི་དབང་དུ་བྱ་བ་ནི་གཞིའི་འདོད་པ་མ་ཐོབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སོ། །འདོད་པ་རྣམས་ཁོ་ནའི་རྒྱུས་ནི་གཞིའི་འདོད་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་སྟེ། མ་དང་བུ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་རྒྱུ་གང་གིས་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ན་ཉོན་མོངས་པའི་འདོད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་གང་གིས་རྩོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། གང་གི་དོན་དུ་སྟེ། གཞིའི་འདོད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་དོན་དུའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ནི་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་དག་ངས་ཇི་ལྟར་སྐྱེས་པ་བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རྒྱགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། འདོད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། སྡུག་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དགའ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཆགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། བརྒྱལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། འཆིང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བར་འགྱུར་བ་ལྟ་བུའི་གཟུགས་ནི་གཅིག་ཀྱང་མ་མཐོང་སྟེ། སྐྱེས་པ་ནི་བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ཞེན་པ་དང༌། འཆུམས་པ་དང༌། མདུད་པ་བོར་བ་དང༌། བརྒྱལ་བ་དང༌། ལྷག་པར་ཆགས་པ་དང༌། ལྷག་པར་ཞེན་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱི་
― DTG137_Page_0344 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ནི་ཆགས་པའོ། །སྐྱེས་པ་དང་དུ་ལེན་པའི་ཕྱིར་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་སྐྱེས་པ་དང་དུ་ལེན་པའི་ཕྱིར་ནི་ཞེན་པའོ། །ཐོབ་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་འདོད་པའི་ཕྱིར་ནི་བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་དེ་ཐོབ་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐོབ་ནས་ཀྱང་ལོངས་སྤྱོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ནི་འཆུམས་པའོ། །དེའི་ཐབས་ལ་ལན་མང་དུ་རྗེས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ནི་ཐོབ་པའི་ཐབས་ལ་ལན་མང་དུ་རྗེས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ནི་མདུད་པ་བོར་བའོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཉེས་དམིགས་མི་མཐོང་པའི་ཕྱིར་ནི་བརྒྱལ་བའོ། །ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ལ་ཀུན་དུ་འཛིན་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ནི་བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ལ་ཀུན་དུ་འཛིན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ལ་ཀུན་དུ་འཛིན་པའོ། །དེ་སྐྱེ་བ་དེའི་ཕྱིར་ལྷག་པར་ཆགས་པའོ། །དེ་བསྟེན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་དེ་བསྟེན་པ་ལ་སེམས་གཞོལ་བས་ལན་མང་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར། ལྷག་པར་ཞེན་པར་གྱུར་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་མི་ཚིམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་སྟེ། མི་ཚིམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཀྱེ་ཀཱ་ཏྱཱའི་བུ་གང་གིས་ན་རྒྱལ་པོ་རྣམས་དང༌། རྒྱལ་པོ་རྣམས་སུ་རྩོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། བྲམ་ཟེ་རྣམས་དང་བྲམ་ཟེ་རྣམས་སུ་རྩོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཁྱིམ་བདག་རྣམས་དང༌། ཁྱིམ་བདག་རྣམས་སུ་རྩོད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་གང༌། རྐྱེན་ནི་གང༌། བྲམ་ཟེ་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང༌། ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཅིངས་པ་དང་ཡོངས་སུ་ཞེན་པ་དང༌། ཀུན་དུ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུས་རྒྱལ་པོ་རྣམས་དང་རྒྱལ་པོ་རྣམས་སུ་རྩོད་པར་བྱེད། བྲམ་ཟེ་རྣམས་དང༌། བྲམ་ཟེ་རྣམས་སུ་རྩོད་པར་བྱེད། ཁྱིམ་བདག་རྣམས་དང༌། ཁྱིམ་བདག་རྣམས་སུ་རྩོད་པར་བྱེད་དོ། །ཀྱེ་ཀཱ་ཏྱཱའི་བུ་གང་གིས་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་སུ་རྩོད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་གང༌། རྐྱེན་ནི་གང༌། བྲམ་ཟེ་ལྟ་བ་ལ་འདོད་ཆགས་དང༌། ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཅིངས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཞེན་པ་དང༌། ཀུན་དུ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་དང༌། རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་རྣམས་སུ་རྩོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །གོ་རིམས་བཞིན་ནི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་སོ། །དང་དུ་ལེན་པ་ནི་ལྷག་པར་ཞེན་པའོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་
― DTG137_Page_0345 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི་རྣམ་པར་བཅིངས་པའོ། །དེས་མི་འཛེམ་པ་ནི་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དེས་མི་འཛེམ་པ་སྟེ། ཡོང་སུ་ཞེན་པའོ། །དེ་ལ་ཀུན་དུ་དགའ་བ་ཉིད་ནི་ཀུན་ནས་དགའ་བས་ཀུན་དུ་དགའ་བའོ། །འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དེ་ལ་ཀུན་དུ་དགའ་བ་ནི་དེ་ལ་ཀུན་དུ་དགའ་བའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་དེ་ལ་ཀུན་དུ་དགའ་བ་ཉིད་དེ་ཀུན་དུ་འདོད་ཆགས་སོ། །རྒྱུས་ཀྱི་སྒྲས་ནི་ཚིག་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུས་རྒྱལ་པོ་རྣམས་དང་རྒྱལ་པོ་རྣམས་སུ་རྩོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་རྒྱས་པར་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པའི་རྒྱུས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཀུན་དུ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །རང་གི་འདོད་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་འདོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་འདོད་པ་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་འདོད་པ་ནི། རང་གི་འདོད་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་འདོད་པའོ། །གཞན་གྱི་འདོད་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཀུན་དུ་འདོད་ཆགས་པ་གཉིས་ནི་གཞན་གྱི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཀུན་དུ་འདོད་ཆགས་ནི་གཞན་གྱི་འདོད་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཀུན་དུ་འདོད་ཆགས་པ་གཉིས་སོ། །འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང༌། ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཅིངས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཞེན་པ་དང༌། ཀུན་དུ་འདོད་ཆགས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རང་གི་འདོད་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ནི་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་སོ། །རང་གི་འདོད་པ་ལ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ནི་ལྷག་པར་ཞེན་བའོ། །རང་གི་འདོད་པ་ལ་མི་འབྲལ་བར་འདོད་པ་ནི་རྣམ་པར་བཅིངས་པའོ། །གཞན་གྱི་འདོད་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཞེན་པ་སྟེ། འདོད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཞེན་པའོ། །གཞན་གྱི་འདོད་པ་ལ་ཀུན་དུ་འདོད་ཆགས་པ་ནི་ཀུན་དུ་འདོད་ཆགས་པ་ཁོ་ནའོ། །ལྟ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་ཞེས་རྒྱས་བར་འབྱུང་བ་དེ་ལ་ལྟ་བ་རྣམས་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྔའོ། །དེ་རྣམས་ལ་ཡང་ལྟ་བ་ལ་འདོད་ཆགས་པ་དང༌། ལྷག་
― DTG137_Page_0346 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཞེན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཅིངས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རྣམ་གྲངས་གཉིས་པ་ལས་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རང་གི་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་འདོད་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་འདོད་ཆགས་དང༌། ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཅིངས་པ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ལྟ་བ་མི་མཐུན་པ་རྣམས་ཡིན་ན་ནི་རང་གི་ལྟ་བར་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་ཞེན་པ་ནི་འདི་དག་ཇི་ལྟར་ན་བདག་གི་ལྟ་བར་འགྱུར་ཞིག་གུ་སྙམ་པའོ། །ལྟ་བ་མཐུན་པ་དག་ཡིན་ན་ནི་དེའི་ལྟ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ནི་ལྟ་བ་མཐུན་པ་དེ་དག་གི་ལྟ་བ་ནི་དེའི་ལྟ་བའོ། །དེའི་ལྟ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ནི་དེའི་ལྟ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་སྟེ། ཀུན་དུ་འདོད་ཆགས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདིར་ཡང་ལྟ་བ་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལྟ་བ་ཀུན་དུ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་སུ་རྩོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་རེ་རེ་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡང་ན་ལྟ་བ་ལ་འདོད་ཆགས་དང༌། ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཅིངས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རྣམ་གྲངས་དང་པོ་ལས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་དང༌། དང་དུ་ལེན་པ་དང༌། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །སྔར་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ལྟ་བུ་ནི་དགོས་པ་དག་ནི་བརྒྱད་དེ། རྣམ་གྲངས་གསུངས་པ་ནི་འདུལ་བ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཚེ་དང་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཁ་ཅིག་ལ་ལ་ལས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །དགེ་སློང་དག་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་ནི་དོན་སྤྱོད་པ་མེད། ཆོས་སྤྱོད་བ་མེད། བསོད་ནམས་སྤྱོད་པ་མེད། དགེ་བ་སྤྱོད་པ་མེད། དགེ་ལེགས་སྤྱོད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་གཉིས་ཀ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དང་ཆོས་སྤྱོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་བྱེད་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་བྱེད་པའོ། །མི་གཡོ་བའི་ལས་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལས་ནི་མི་གཡོ་བའོ། །དེ་བྱེད་པ་ནི་བྱེད་པ་པོའོ། །དགེ་བ་སྤྱོད་པ་སྟེ། མི་དགེ་བ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་དེས་མི་དགེ་བ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེས་མི་དགེ་བ་སྤངས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པར་ལེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ངེས་པར་ལེགས་པའི་ཆེད་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་
― DTG137_Page_0347 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་པོ་དག་སྒོམ་པ་ནི་དགེ་ལེགས་སྤྱོད་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གསེར་བཞིན་དུ་དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱི་དྲི་མ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་ཅི་ཞིག་ཡིན། འགྱུར་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དྲི་མ་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འགྱུར་བ་མེད་པ་ཉིད་ནི་དེ་རྣམས་ལས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ལ་མི་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ནི་གཞན་དག་ལ་གནོད་པ་མི་བྱེད་དེ། སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྤོང་བ་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་སྤྱོད་པ་དང༌། ཆོས་སྤྱོད་པ་ནི་སྔ་མ་ཁོ་ན་བཞིན་ནོ།། །།རྣམ་པར་བཤད་པ་རིགས་པའི་བཤད་པ། བམ་པོ་བཞི་པ། དགེ་སློང་དག་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐོས་བ་དང་མི་ལྡན་པ་དག་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་བར་བྱེད་དོ། །འཕགས་བའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་ནི་དེ་རྒྱ་མཚོ་དང༌། དགེ་སློང་དག་དེ་ནི་ཆུ་གཏེར་ཆེན་པོ་དང༌། ཆུའི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་དང༌། ཆུའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དང༌། ཆུའི་ཆུ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་གྱི། དགེ་སློང་དག་སྐྱེས་བུའི་མིག་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་བར་འབྱུང་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །རྟག་ཏུ་ཆུར་འདུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པར་ཆུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆུ་ཆེན་པོ་སྡུད་པའི་དོན་གྱིས་ན་ཆུ་གཏེར་ཆེན་པོ་སྟེ། སྐད་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་འཛིན་པའི་དོན་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་སྐྱེ་བའི་དོན་གྱིས་ན་ཆུའི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཆུའི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་ཁོ་ནར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བར་མི་མངོན་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བའི་དོན་གྱིས་ན་ཆུའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་སྟེ། ཀུན་ནས་འབབ་པའི་ཆུ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བས་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་ཟད་པའི་དོན་གྱིས་ན་ཆུའི་ཆུ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཆུ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་ནམ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཟད་བར་མི་འགྱུར་བས་སོ། །དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་ལ་གང་གིས་ན་སྐྱེ་དགུ་འདི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཆོད་པ་དང༌། གཡོགས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་གཡོགས་པ་དང༌། བཀག་བ་དང༌། ཡོག་པ་དང༌། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང༌། ཐགས་འཁྲུགས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། དྲུ་བུ་འཛིངས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། རྩྭ་མུན་ཛ་དང་བ་ལ་བ་ཛ་ལྟ་བུར་འོང་བ་དང་འགྲོ་བར་གྱུར་ཅིང་འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དང་འཇིག་རྟེན་
― DTG137_Page_0348 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕ་རོལ་ནས་འཇིག་རྟེན་འདིར་ཀུན་དུ་རྒྱུག་པར་བྱེད་འཁོར་བར་བྱེད། འཁོར་བ་ལས་མི་འདའ་བར་བྱེད་པའི་སྲེད་པ་བཤད་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་དང་འབྲེལ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མང་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནོར་དང༌། ཁྱིམ་དང༌། བུ་དང༌། ཆུང་མ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མང་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཁོར་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་དགུ་འདི་ནི་དྲུ་བུ་འཛིངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དྲུ་བུ་འཛིངས་པ་ནི་དྲུབ་འགུལ་འཁྲུགས་པའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ལ་ཀུན་དུ་འཛིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ནོར་དང༌། ཁྱིམ་དང༌། བུ་དང༌། ཆུང་མ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ནི་དེ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ལ་ཀུན་དུ་འཛིན་པ་ནི་བདག་གིར་འཛིན་པ་ཡིན་པས་དེ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ལ་ཀུན་དུ་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ལ་ཀུན་དུ་འཛིན་པ་དེས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་མང་བོས་གཟིར་བའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་དག་གིས་གཟིར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མང་པོས་གཟིར་བའོ། །དེའི་རྟེན་ནི་གཞི་ཡིན་པས་སྡུག་བསྔལ་མང་པོས་གཟིར་བའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། དེའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྩྭ་མུན་ཛ་དང་བལ་བ་ཛ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ནི་རྩྭ་མུན་ཛ་ལྟ་བུར་གྱུར་བ་དང༌། བལ་བ་ཛ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྩྭ་མུན་ཛ་དང་བལ་བ་ཛ་གདུག་པའི་གཞི་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །ལྟ་བུ་དང་གྱུར་པའི་སྒྲ་གཉིས་ནི་རྣམ་པའི་དོན་དུ་ཡང་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཐགས་འཁྲུགས་པ་ལྟ་བུ་ནི་ཐགས་འཁྲུགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དྲུ་བུ་འཛིངས་པ་ལྟ་བུ་ཡང་དྲུ་བུ་འཛིངས་བའི་རྣམ་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་དང་གྱུར་པའི་སྒྲ་གཉིས་ནི་དཔེའི་དོན་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཐགས་བཞིན་དུ་འཁྲུགས་པས་ཐགས་འཁྲུགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དྲུ་བུ་འཛིངས་པ་འདྲ་བས་དྲུ་བུ་འཛིངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དཔེར་ན་མ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མ་དང་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་དཔེའི་དོན་དུ་གོའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ན་འདུན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཐགས་འཁྲུགས་པ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དྲུ་བུ་འཛིངས་པ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ན་རྩྭ་མུན་ཛ་དང་བལ་བ་ཛ་ལྟ་བུར་གྱུར་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་
― DTG137_Page_0349 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཕྲད་པ་ལ་སྲེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཐགས་འཁྲུགས་པ་ལྟ་བུའོ། །མི་འབྲལ་བ་ལ་སྲེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དྲུ་བུ་འཛིངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཉེས་དམིགས་ཀྱི་གནོད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ན་རྩྭ་མུན་ཛ་དང་བལ་བ་ཛ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་སྟེ། ཉེས་དམིགས་དག་གིས་གནོད་པ་ནི་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་གནོད་པ་སྟེ། དེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་སློང་དག་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་ལུས་ལ་རེག་བའི་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་བ། མི་ཟད་པ། རྩུབ་པ། ཚ་བ། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ། སྲོག་འཕྲོག་བ་དག་གིས་མྱ་ངན་བྱེད། དུམ་བུར་བྱེད། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པར་བྱེད། བྲང་རྡུང་བར་བྱེད། དུ་བར་བྱེད། ཀུན་དུ་རྨོངས་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །རྟག་ཏུ་རྩེ་མི་འཇིལ་བའི་རྒྱུན་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྩེ་མི་འཇིལ་བ་སྟེ། རྟག་ཏུ་མི་འབྲལ་བའི་རྒྱུན་ཡིན་པས་རྟག་ཏུ་རྩེ་མི་འཇིལ་བའི་རྒྱུན་ཡིན་ནོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན་ནོ། །ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ནི་དྲན་པའི་དུས་ན་བརྗེད་དུ་མི་སྟོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ལ་དམིགས་པ་དྲན་པའི་དུས་ན་དེ་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མདོར་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་བསྡུ་ན་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཚོར་བའི་ཁྱད་བར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །རྣམ་པར་ཁྱད་བར་གྱིས་ཚོར་བའི་ཁྱད་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་མི་བཟད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །གནས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཚོར་བའི་ཁྱད་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་རྩུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཚོར་བའི་ཁྱད་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཚིག་ལྷག་མ་ལུས་པ་གསུམ་དག་གིས་སོ། །དེ་ལ་ཚོར་བ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་ལུས་དང་སེམས་དང་སྲོག་ལ་གནོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཚ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ལ་གནོད་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སེམས་ལ་གནོད་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །སྲོག་འཕྲོག་བ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྲོག་ལ་གནོད་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གང་ལས་དྲག་པ། སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་གང་ལས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་བདེ་ལྡན་ཅི་ཁྱོད་ལ་ཟད་བར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ། ཅི་ཁྱོད་ལ་དྲག་པ། སྡུག་བསྔལ་བ། མི་བཟད་པ། རྩུབ་
― DTG137_Page_0350 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ། ཚ་བ། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ། སྲོག་འཕྲོག་པ་སྐྱེས་པ་ལུས་ལས་འབྲལ་ཞིང་མི་སྐྱེ་ལ་དེ་བྲལ་ཞིང་མི་སྐྱེ་བར་མངོན་པ་ཡིན་ནམ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་བར་འབྱུང་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་དེར་ནི་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཏེ། རང་བཞིན་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་དྲག་པ་ཉིད་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་དྲག་པ་ཉིད་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །མི་བཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སོ། །རྩུབ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་སོ། །ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་དྲག་པ་ཉིད་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཚོར་བ་དེ་བྲལ་བའམ་མི་ལྡན་བར་འདྲི་བ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །སྐབས་སྐབས་སུ་དེ་ཡོད་པར་འདྲི་བའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐབས་སྐབས་སུ་བྲལ་བ་ཡོད་པར་འདྲི་བ་ནི་དེ་འབྲལ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །སྐབས་སྐབས་སུ་དེ་མི་ལྡན་པ་ཡོད་པ་ཡིན་པར་འདྲི་བ་ནི་མི་སྐྱེ་བར་མངོན་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ཉིད་གསུམ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དང༌། འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པས་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། བསྐ་བའི་སྐ་བ་བཞིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་མི་མཐུན་པ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པས་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དེ། འགྱུར་བ་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པས་ན་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཚོར་བའི་ཁྱད་པར་གང་
― DTG137_Page_0351 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིག་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བ་དང༌། བདེ་བ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་གྱི། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མ་ཡིན་པའོ། །དེའི་དགོངས་པ་སྟོན་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱས་པར་བསྟན་མ་ཐག་པ་ལྟ་བུའོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རང་བཞིན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བའི་དབང་དུ་མཛད་དེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་གསུངས་པ་ཡིན་ལ། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རང་བཞིན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བའི་དབང་དུ་མཛད་དེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་གསུངས་ལ། འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ནི་འདུ་བྱེད་ཡིད་དུ་འོང་བ་རྣམས་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དང་དེ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་དང་དེ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །བདེ་བའི་ཚོར་བ་དང་དེ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། དྲག་ཤུལ་ཅན་དང༌། ལག་པ་ཁྲག་དམར་བ་དང༌། གསོད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་གསོད་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་སྲོག་ཆགས་སུ་གྱུར་པ་ལ་ངོ་ཚ་མེད་ཅིང༌། སྙིང་མི་བརྩེ་བ་ལ་ཞུགས་བ་ཡིན་ལ། ཐ་ན་སྲོག་ཆགས་སྲིན་བུ་དང༌། སྤྲེའུ་དང༌། གྲོག་སྦུར་ཡན་ཆད་ཀྱི་སྲོག་གཅོད་པ་མི་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་དེ་ལ་གསད་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྲོག་གཅོད་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ནི་དྲག་ཤུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །གསད་པར་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ལག་པ་ཁྲག་དམར་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །དེ་གཉི་ག་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཉིད་ནི་བསམ་པ་དང་སྦྱོར་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། གསོད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་གསོད་བ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །དེའི་གཞི་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སེམས་ཅན་སྲོག་ཆགས་སུ་གྱུར་ཕ་ལ་ངོ་ཚ་མེད་ཅིང༌། སྙིང་མི་བརྩེ་བ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །དེ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཐན་
― DTG137_Page_0352 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས་ལྷག་མས་སྲོག་གཅོད་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་སྲོག་གཅོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲག་ཤུལ་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཤན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྲོག་གཅོད་པ་ཉིད་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ཏེ། དྲག་ཤུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །དྲག་ཤུལ་ཅན་ཉིད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་དྲག་ཤུལ་ཅན་ཉིད་ཀྱང་ལུས་དྲག་ཤུལ་ཅན་ཉིད་དང༌། སེམས་དྲག་ཤུལ་ཅན་ཉིད་དང༌། དེར་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ཉིད་དང༌། དེར་གཏན་དུ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། ངོ་ཚ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྙིང་མི་བརྩེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། ངོ་ཚ་མེད་ཅིང་སྙིང་མི་བརྩེ་བ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དེར་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། སྙིང་མི་བརྩེ་བ་མེད་པ་ནི་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་སྙིང་མི་བརྩེ་བའོ། །དེ་དག་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། སྙིང་མི་བརྩེ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། སྙིང་མི་བརྩེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དེ། དེས་ན་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། སྙིང་མི་བརྩེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །མི་སྤོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། སྲོག་གཅོད་པ་མི་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ནི་དེར་གཏན་དུ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལུས་དྲག་ཤུལ་ཅན་ཉིད་ནི་ལག་པ་ཁྲག་དམར་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་དྲག་ཤུལ་ཅན་ཉིད་ནི་གསོད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་གསོད་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །དགེ་སློང་དག་སྲོག་རྣམས་ལས་གཉིད་ལོག་པ་ནི་སྟོང་པ་དང༌། གསོག་དང༌། འབྲས་བུ་མེད་པ་དང༌། དོན་མེད་པ་དང༌། ཕན་ཡོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་ལ་གཉིད་མི་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསོན་པའི་བྱ་བ་གང་དག་ལ་གཉིད་མི་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། དེ་དག་ནི་བརྩོན་འགྲུས་དང་བརྩོན་འགྲུས་དེ་ལས་འབྲས་བུ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་དོན་ཏེ། དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ནི་དྲི་མ་མེད་པའི་ལམ་སྟེ། དེའི་འབྲས་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དང༌། ཚེ་འདིའི་བདེ་བ་དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་སྲོག་ནི་གསོག་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཕལ་ཆེར་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་འབྲས་
― DTG137_Page_0353 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིད་ལོག་པ་ན་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ན་ཆེ་གཞན་གྱི་ལས་དང༌། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་འགྲུབ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཕལ་ཆེར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གཞན་ཡང་སྟོང་པའི་སྒྲའི་དོན་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ནི་སྲོག་རྣམས་ལས་གཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་སེམས་མེད་པའི་གཉིད་ལོག་པ་ནི་སྟོང་པ་ཡིན་ལ། གཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་སེམས་དང་བཅས་པའི་ནི་ལྷག་མ་སྟེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གསོག་དང་འབྲས་བུ་མེད་པ་དང༌། དོན་མེད་པ་དང༌། ཕན་ཡོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་བཞི་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཀྱང་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །མི་ཤེས་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། ལོག་པའི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ནི་མི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རྨོངས་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མི་གསལ་བའོ། །ལོག་པའི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མི་མཁས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན་ལོག་པའི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མི་མཁས་པ་ཡིན་ལ། མི་ཤེས་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་མི་མཁས་པ་སྟེ། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བྱིས་པ་ནི་ཉེས་པར་བསམས་པ་སེམས་པ་ལ་སོགས་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་སློང་དག་བྱིས་པ་ནི་ཉེས་པར་བསམས་པ་སེམས་པ་ཡིན། ཉེས་པར་སྨྲ་བ་སྨྲ་བ་ཡིན། ཉེས་པར་བྱེད་པའི་ལས་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མདོ་སྡེ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲས་པ། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མི་མཁས་པ་ཡིན་གྱི་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་གཉིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་དགེ་བའི་གཉེན་པོ་ནི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཡིན་གྱི། ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་དེ་གཉིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དང་མི་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་སོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཤེས་རབ་མ་བྱང་བ་ཉིད་ཀྱིས་བྱིས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཞེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྨོངས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ། །ཤེས་རབ་ལོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤས་རབ་འཆལ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ། །ཐོས་
― DTG137_Page_0354 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་ལེགས་པར་གསུངས་པ་དང་ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཤེས་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་རྨོངས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་རྣམས་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་འཆལ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་ནོ། །གྲོ་བཞིན་སྐྱེས་དགེ་སློང་ངམ་བྲམ་ཟེ་གང་ལ་ལ་དག་གཟུགས་མི་རྟག་པ། མི་བརྟན་པ། ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བ། འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་གྱིས་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རློམ་པར་བྱེད། མི་འདྲའོ་སྙམ་དུ་རློམ་པར་བྱེད། དམན་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རློམ་པར་བྱེད་དེ། གྲོ་བཞིན་སྐྱེས་དགེ་སློང་ངམ་བྲམ་ཟེ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གྲོ་བཞིན་སྐྱེས་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་ཚོར་བ་མི་རྟག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མི་རྟག་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་མི་རྟག་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་རྟག་པ། མི་བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །གནས་སྐབས་མི་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་འཇིག་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གནས་སྐབས་མི་འདོད་པ་གཞན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་འདུག་པ་དང་དེ་ལས་གཞན་གནས་སྐབས་མི་འདོད་པ་གཞན་དུ་འགྲོ་སྟེ། སྤྱོད་ལམ་གཞན་བསྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཡང་ལང་ཚོ་ལ་བབ་པའི་གནས་སྐབས་ནས་ཀྱང་རྒ་བའི་གནས་སྐབས་གཞན་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །གཅིག་གིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་གྱི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཅིག་གིས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་འབྱུང་བ་ནི་ལུས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གཉིས་དང་ལྡན་པར་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྐྱེ་བ་དང༌། འཇིག་པ་དང་ངོ༌། །གཉིས་ཀྱི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མི་བརྟན་པ་དང༌། ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ཏེ། གཟུགས་མི་བརྟན་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་བརྟན་པའི་བར་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བ་ཞེས་འབྱུང་བས་ནི་གནས་པའི་ཁྱད་པར་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྒྱུན་ནི་ཡུན་མི་རིང་བ་དང༌། དུས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུན་གྱིས་གནས་པ་ནི་དུས་ཡུན་མི་རིང་བའི་ཕྱིར་མི་བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །དུས་
― DTG137_Page_0355 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །བཞི་བས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་བཞི་པ་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་གྱིས་ཏེ། འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་གནས་པའི་རྒྱུན་གྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ཉིད་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། མི་འདོད་པའི་གནས་སྐབས་གཞན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་གཅིག་གིས་ནི་ལུས་མི་འཇིག་པ་འགོག་པར་བྱེད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་དང་པོ་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཅིག་པོ་འདིས་ལུས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་མཚན་ཉིད་མི་འཇིག་པའི་འགོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པས་ཏེ་མི་བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་འཇིག་པ་འགོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པས་ཏེ་ཡིད་བརྟེན་དུ་མི་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དུས་ངེས་པར་འཇིག་པ་འགོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པས་ཏེ་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པར་འཇིག་པ་འགོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གཞན་ཡང་གཅིག་གིས་ནི་སྟེ་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་མི་རྟག་པ་འདིས་སོ། །གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྟེ་མི་བརྟན་པ། ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ཏེ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིགས་མཐུན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུན་རིང་དུ་མི་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ན་མི་བརྟན་པ། ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུན་འཇིག་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །བཞི་པས་ནི་སྟེ་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །དང་པོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་སྐད་ཅིག་མར་འཇིག་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དོ། །རང་གི་སྒྲས་བསྟན་པ་ནི་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན་གྱི་རྒྱུན་འཇིག་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། འགྱུར་བའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ནི་རང་གི་སྒྲས་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་མར་འཇིག་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་རྒྱུན་དང་འགྱུར་བ་མེད་པས་དེ་གཉིས་ནི་རང་གི་སྒྲས་མ་བསྟན་ཏོ། །འདིར་སྨྲས་པ་ནི་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་དོན་མི་འཇིག་པ་
― DTG137_Page_0356 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡུན་རིང་ཞེས་བྱ་བརྒྱས་པར་འབྱུང་བའི་ཚིགས་སུ་སྦྱར་བ་སྟེ། མི་འཇིག་པ་བཀག་པ་དང༌། ཡུན་རིང་པོར་འཇིག་པ་བཀག་པ་དང༌། དུས་སུ་འཇིག་པ་བཀག་པ་དང༌། འགྱུར་བ་མེད་པ་འཇིག་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ། སྐད་ཅིག་དང་ནི་ཚེ་དང་ནི། །འགྱུར་ཟད་རྣམ་པ་གསུམ་ཡང་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་མར་ཟད་པས་ནི་སྐད་ཅིག་མར་འཇིག་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཚེ་ཟད་པས་ནི་རྒྱུན་འཇིག་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འགྱུར་བ་ཟད་པས་ནི་འགྱུར་བའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་ཞིག་གཅིག་པུ་དབེན་པར་སོང་སྟེ་ནང་དུ་ཡང་དག་གཞག་པ་དང༌། འདི་ལྟ་བུར་སེམས་ལ་གཟུགས་གང་རྟག་པ་དང༌། བརྟན་པ་དང༌། ཐེར་ཟུག་དང༌། མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་དང༌། ཡང་དག་པར་དེ་བཞིན་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བའི་གཟུགས་དེ་ལྟ་བུ་འགའ་ཡོད་དམ། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དེ་ལྟ་བུ་འགའ་ཡོད་དམ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་རྟག་པ་དང༌། བརྟན་པ་དང༌། ཐེར་བྲུག་དང༌། མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་དང༌། ཡང་དག་པར་དེ་བཞིན་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་དམ་ཞེས་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་སྔ་མ་མི་སྲིད་ན་ཕྱི་མ་འདྲི་བ་ཡིན་པ་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་སྔ་མ་མི་སྲིད་ན་བརྟན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་མ་འདྲི་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་གཟུགས་རྟག་པ་འགའ་ཡང་མེད་ན་སྐད་ཅིག་མར་འཇིག་པ་མེད་བའི་ཕྱིར་དུས་གཞན་དུ་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བརྟན་པ་ཡོད་དམ། འོན་ཏེ་དུས་གཞན་དུ་གནས་པ་བརྟན་པ་མེད་ན་རྒྱུན་འཇིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐེར་ཟུག་ཡོད་དེ། ཚེ་རབས་ཚེ་རབས་སུ་མི་ལ་སོགས་པའི་རིགས་གང་ཡིན་པ་ཁོ་ནའི་རྒྱུད་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འོན་ཏེ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཐེར་ཟུག་མེད་ན་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ལ་ཡང་གཞན་ཞིག་སྐྱེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པར་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཞིག་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མར་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་སྐད་ཅིག་མར་འཇིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་གཟུགས་རྟག་པ་
― DTG137_Page_0357 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགའ་ཡོད་དམ་ཞེས་བསྟན་པས་རྟག་པ་ཉིད་འདྲི་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དང་པོའི་སྐད་ཅིག་མར་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཉིས་པ་བརྟན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ཐེར་ཟུག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་རྒྱུད་འཇིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐེར་ཟུག་ཉིད་དུ་རྟག་པ་ཉིད་འདྲི་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། འགྱུར་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟག་པ་ཉིད་འདྲི་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་མི་རྟག་པ་ཉིད་གསུམ་པོ་སྐད་ཅིག་མར་འཇིག་པ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། རྒྱུད་འཇིག་པ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང་འགྱུར་པ་མི་རྟག་པ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་བརྟན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གསུམ་དག་གིས་གཟུགས་གང་རྟག་པ་དེ་ལྟ་བུ་འགའ་ཡོད་དམ་ཞེས་ཡང་དག་པར་དེ་བཞིན་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བས་དྲིས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་རྟག་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་འདིར་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་པའི་ཚིག་གཉིས་ནི་བཤད་པའི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་ཉིས་ནི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡིན་པར་ཡང་འོག་ནས་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རེས་འགའ་ཚིག་གཉིས་ནི་ཚིག་གཞན་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་འཆད་དེ། དཔེར་ན་སེམས་མགུ་བ་དང༌། སེམས་ཉམས་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དགའ་བ་དང༌། སེམས་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཤེས་ནས་དད་པ་བཞི་དག་དང་ལྡན་པ་ནི། འཚོ་བ་དག་གིས་དབུལ་བ་མ་ཡིན། བཀྲེན་པ་མ་ཡིན། ཕོངས་པ་མ་ཡིན་པར་འཚོ་ཞིང་ཕྱུག་པ་དང་ནོར་མང་བས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པའི་ནོར་བདུན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཕགས་པའི་ནོར་བདུན་པོ་དག་ནི་དད་པའི་ནོར་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ནོར་དང༌། ངོ་ཚ་ཤེས་པའི་ནོར་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པའི་ནོར་དང༌། ཐོས་པའི་ནོར་དང༌། གཏོང་བའི་ནོར་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ནོར་རོ། །འཇིགས་པ་ལྔ་དག་སྟེ། འཚོ་བ་མེད་པའི་འཇིགས་པ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མེད་པའི་འཇིགས་པ་དང༌། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་བག་ཚ་བའི་འཇིགས་པ་དང༌། འཆི་བའི་འཇིགས་པ་དང༌། ངན་འགྲོའི་
― DTG137_Page_0358 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིགས་པའོ། །འཇིགས་པ་ལྔ་པོ་དག་ལས་འཚོ་བ་མེད་པའི་འཇིགས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་བཀྲེན་པ་མ་ཡིན་པར་འཚོ་བའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མེད་པའི་འཇིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙན་པ་མེད་པའི་འཇིགས་པའོ། །འཁོར་གྱི་ནང་དུ་བག་ཚ་བའི་འཇིགས་པ་ནི་འཁོར་གྱི་ནང་ན་བག་ཚ་བས་བག་འཁུམས་པ་སྟེ། དེས་འཇིགས་པའོ། །ནོར་དང༌། སེམས་དང༌། འཚོ་བ་ངན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ནི་ནོར་ངན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ངན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཚོ་བ་ངན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དབུལ་བ་དང༌། བཀྲེན་པ་དང༌། ཕོངས་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་བྱེད་པས་ཟིན་ཅིང་ཆུ་བཞིན་དུ་འཆོར་བ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཟིན་ཅིང༌། ཞི་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལམ་བག་ཡངས་སུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སེམས་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཟག་པ་རྣམས་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ལེགས་པར་མཉམ་པར་མི་འཇོག་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདུ་བྱེད་པས་ཟིན་ཅིང༌། ཆུ་བཞིན་དུ་འཆོར་བ་མ་ཡིན་ལ། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཟིན་ཅིང༌། ཞི་བ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་དང༌། ལམ་བག་ཡངས་སུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པ་དང༌། སེམས་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་རྟོགས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་བྲག་པ་རྣམས་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ལེགས་པར་མཉམ་པར་འཇོག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །འདུ་བྱེད་པས་ཟིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབད་པ་དང་བཅས་པས་ཟིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། ཡུན་རིང་པོ་ན་མངོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཟིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་ཉིད་ནི་བག་ཡོད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཤིན་ཏུ་མ་ཐུལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐག་བསྲིང་བའི་གཉེན་པོས་ཐག་མ་བསྲིངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རང་གི་ས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་འདྲེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་སྐབས་སྐབས་སུ་རོ་མྱང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་དག་པ་ལ་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པས་སོ། །ལམ་བག་ཡངས་སུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་བག་ཡངས་སུ་གྱུར་པ་སྟེ། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འབྱུང་བ་ཡང་ཡིན་ལ། ཐོབ་པ་ཡང་ཡིན་པས་བག་ཡངས་སུ་
― DTG137_Page_0359 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱུར་པ་ཐོབ་པའོ། །དེ་ཉིད་ལམ་ཡིན་པས་ལམ་བག་ཡངས་སུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལམ་བག་ཡངས་སུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། རང་གི་དང་གིས་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་རང་གི་ངང་གིས་མི་འབྱུང་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་མ་གོམས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་མ་གོམས་པ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱུད་གཅིག་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་པས་རྒྱུད་གཅིག་གོ །དེར་གྱུར་པ་ནི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །དེ་རྟོགས་པ་ནི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་རྟོགས་པ་སྟེ། སེམས་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་མ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཡོ་བ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། སྐྱོན་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་གཡོ་བ་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་ནི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ཡིན་གཉིས་པ་ན་ནི་དགའ་བ་ཡིན། གསུམ་བན་ནི་བདེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་མེད་པའི་ཕྱིར་བཞི་པ་ནི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ། མི་གཡོ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མ་ཞི་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཞི་བ་ཉིད་ནས་སེམས་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པའི་བར་གྱིས་སོ། །དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པས་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདུ་བྱེད་པས་མ་ཟིན་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུའོ། །འདུ་བྱེད་པས་མ་ཟིན་པ་ནི་མྱུར་དུ་མངོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུ་བཞིན་དུ་འཆོར་བ་ཡིན་པ་ནི་མྱུར་བར་མི་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་མ་ཟིན་པ་ནི་རྟག་ཏུ་བག་ཡོད་པས་བསྲུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞི་བ་ནི་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ས་འོག་མ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཤིན་ཏུ་ཐུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གྱ་ནོམ་པ་ནི་རང་གིས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་མ་འདྲེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་བག་ཡངས་སུ་གྱུར་བ་ཐོབ་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་གོམས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུས་རང་གི་ངང་གིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་རྒྱུད་གཅིག་པར་གྱུར་པ་རྟོགས་པ་ནི་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྟག་ཏུ་བག་ཡོད་པས་བསྲུང་བར་བྱ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ནི་ཞི་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུས་རིག་པར་བྱའོ། འདིར་སྨྲས་པ་ནི་བཟློག་པའི་དཀར་པོའི་
― DTG137_Page_0360 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱོགས་དེའི་བསྡུ་བ་ཡིན་ནོ། །མྱུར་དུ་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། འདུ་བྱེད་ཟིན་པ་ལ་སོགས་པ་མིན་གྱི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། མྱུར་དུ་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟན་པའི་རྒྱུ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདུ་བྱེད་པས་མངོན་པར་ཟིན་ཕ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་མྱུར་དུ་མངོན་དུ་འགྱུར་བའོ། །སྩོགས་པའི་སྒྲས་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཆུ་བཞིན་དུ་འཆོར་བ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་མྱུར་བར་འབྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཟིན་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་བག་ཡོད་པས་བསྲུང་བར་བྱ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །ཞི་བ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྱ་ནོམ་པ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་གི་ཉོན་མོངས་པ་དང་མ་འདྲེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་བག་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་གོམས་པས་བསྒྲིམ་པ་མེད་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུད་གཅིག་པ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཚིགས་སུ་སྦྱར་བས་ལུང་སྨྲས་པ་ནི། མྱུར་བར་མངོན་འགྱུར་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི། མྱུར་བར་མངོན་འགྱུར་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །འདུ་བྱེད་པས་མ་ཟིན་བ་ཡིན་ནོ། །མི་ཉམས་ཕྱིར་ཆུ་བཞིན་འཆོར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །རྟག་བསྲུང་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཟིན་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་མིན་ཕྱིར་ཞི་བ་ཡིན་ནོ། །དགེ་ཉིད་ཕྱིར་གྱ་ནོམ་པ་ཡིན་ནོ། །ངང་གིས་འབྱུང་ཕྱིར་ལམ་བག་ཡངས་སུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་རྫོགས་ཕྱིར་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་བ་རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་བཞི་པའི་བར་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དངོས་གཞི་དང་དག་པ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ལུང་ལས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་པས་མ་ཟིན་པ་ནས་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་རྟོགས་པའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ད་ལྟར་ན་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བྱང་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། དྲང་པོར་གྱུར་པ་དང༌། ལས་སུ་རུང་བ་དང༌། གནས་པ་དང་མི་གཡོ་བ་ཐོབ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་
― DTG137_Page_0361 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་དེ་ལྟར་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་དགེ་བ་ཉིད་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་བཅས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་ནི་དགེ་བ་ཉིད་ཡིན་ལ། ཡོངས་སུ་བྱང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་དགེ་བ་ཉིད་ཡིན་པ་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་བཅས་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་གཉིས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །དབང་དུ་བྱས་པ་ཉིད་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་བཅས་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ་དྲང་པོར་གྱུར་བ་དང༌། ལས་སུ་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་གཉིས་དག་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཉིད་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་བཅས་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གནས་པ་དང༌། མི་གཡོ་བ་ཐོབ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བྱང་བའི་དོན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གཞན་གཅིག་གིས་རྣམ་པར་བཤད་པ་བྱས་ནས། རེས་འགའ་ཚིག་གཉིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས་འདི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་སེམས་མགུ་བ་དང༌། སེམས་ཉམས་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དགའ་བ་དང༌། སེམས་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ནི་སེམས་ཉམས་བདེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་སེམས་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་ནི་སེམས་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་སྟེ། སེམས་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་དེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རེས་འགའ་ཚིག་གཅིག་ཚིག་གཞན་གཅིག་གིས་ཡིན་པ་ནི་སྐལ་པ་ཡོད་ཅིང་ནུས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སྐལ་པ་ཡོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་ནི་ནུས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཞན་གྱིས་རྣམ་པར་འཆད་དོ། །སྐལ་པ་ཡོད་ཅིང་ནུས་པ་འདི་དོན་གང་ལས་འབྱུང་ཞེ་ན། ཡང་དག་ཕུལ་གྱི་ཆོས་བསྟན་པ་ཀུན་དུ་ཤེས་པར་རོ། །དོན་དེ་ཉིད་ཚིགས་སུ་སྦྱར་བས་འདིར་སྨྲས་པ། མི་མཐུན་ཕྱོགས་དྲི་གྲོལ་ཕྱིར་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དྲི་མ་དང་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བྱང་བ་ཞེས་
― DTG137_Page_0362 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཚིག་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །སྒྲིབ་པ་མེད་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་དྲང་པོ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དྲང་པོར་གྱུར་པ་དང༌། ལས་སུ་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །གཡོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་གནས་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གནས་པ་དང༌། མི་གཡོ་བ་ཐོབ་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་དགེ་བ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཚིགས་སུ་སྦྱར་བས་བསྡུས་པ་ནི་གཉིས་དང་གཉིས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དགེ་བ་ཉིད་མཚན་ཉིད་དང་བཅས་པ་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བྱང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དགེ་བ་ཉིད་དེ། དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་མཚན་ཉིད་དང་བཅས་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་དུ་བྱ་བ་ཉིད་མཚན་ཉིད་དང་བཅས་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། དྲང་པོར་གྱུར་པ་དང༌། ལས་སུ་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྲུབ་པ་ཉིད་མཚན་ཉིད་དང་བཅས་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གནས་པ་དང༌། མི་གཡོ་བ་ཐོབ་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་ལྡན་པའི་འདོད་པ་རྒྱུ་བ་དག་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ནི་རྙེད་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་ལྡན་པའི་འདོད་པ་རྒྱུ་བདག་སྟེ། འདོད་པ་འབྱུང་བ་དག་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ཏེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དགའ་བྱེད་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སྡིག་པ་འདོད་པ་རྣམ་བ་དུ་མ་རྒྱུ་བ་དག་གི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་མདོ་
― DTG137_Page_0363 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡེ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྲེད་པ་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དག་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ན་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཁོ་ནའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་དག་ཁོ་ནར་ཡང་མ་ཟད་མོད་ཀྱི། བསམ་གཏན་པ་སྲེད་པ་ཤས་ཆེ་བ་དག་དང༌། བསམ་གཏན་པ་ལྟ་བ་ཤས་ཆེ་བ་དག་དང༌། བསམ་གཏན་པ་ཐེ་ཚོམ་ཤས་ཆེ་བ་ཁ་ཅིག་ཡོད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་འདི་དག་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དེའི་སེམས་དེ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་བྱ་བར་ནི་དྲང་པོར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། དྲང་པོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། མི་གཡོ་བ་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བྱང་བ་ཡིན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་ཐུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཤིན་ཏུ་ཐུལ་ཅེ་ན། འབད་པ་མེད་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །གཡོ་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱོན་བརྒྱད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྐྱོན་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ཀྱང་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་གཉིས་དང༌། དབུགས་འབྱུང་བ་དང་རྔུབ་པ་གཉིས་དང༌། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིའོ། །དོན་དེ་ཉིད་འདིར་སྨྲས་པ། གཉིས་ཀྱིས་ཡོངས་དག་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཚིག་གཞན་དག་གིས་ནི་དྲང་པོར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་སོ། །དོན་དྲུག་དག་གིས་གོ་རིམས་བཞིན། །ཉོན་མོངས་མེད་སྩོགས་ཉིད་ཤེས་བྱ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། རྙེད་འདོད་ལ་སོགས་སྲེད་ལ་སོགས། །བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྙེད་པ་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཤིན་ཏུ་ཐུལ་བའི་ཕྱིར་དྲང་པོར་གྱུར་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མངོན་ཤེས་ཡོན་ཏན་རུང་ཉིད་ཕྱིར། །ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དུ་ཤེས་བར་བྱའོ། །ཉམས་མེད་ཕྱིར་གནས་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །
― DTG137_Page_0364 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཡོ་ཟད་པའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བ་རྙེད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བ་ཐག་རིང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་རྣམས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བ་ཐག་རིང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འབད་པ་མེད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་འདོད་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབད་པ་མེད་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཇི་ལྟར་འདོད་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མི་གཡོ་བ་ཐོབ་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ནི་གཡོ་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྡོམ་གྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གནས་དང་ལྡང༌། །ཉམས་བདེ་བ་དང་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། །མངོན་པར་སྒྲུབ་དང་འཕྲོད་པ་དང༌། །མི་འཕྲོད་དེ་བཞིན་གཉི་ག་དང༌། །སྐྱེ་དང་འབྲིང་དང་དེ་བཞིན་ཐབས། །ཞི་གནས་པར་འཛིན་བཏང་སྙོམས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གནས་པ་དང༌། །ལྡང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་འདི་ཉིད་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ནི་མདོ་སྡེ་ལས་འབྱུང་བ་སྟེ། བསམ་གཏན་པ་དག་ནི་བཞི་སྟེ། བསམ་གཏན་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པ་ལ་མཁས་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་ཅེས་པ་ནས། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། ཡང་བཀའ་སྩལ་པ། བསམ་གཏན་བ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་གནས་པ་མཁས་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་མི་མཁས་པ་ཡང་ཡོད། བསམ་གཏན་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་མཁས་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་གནས་པ་མི་མཁས་པ་ཡང་ཡོད། བསམ་གཏན་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ཡང་མཁས་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་གནས་པ་མཁས་པ་ཡང་ཡོད། བསམ་གཏན་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ཡང་མི་མཁས་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་གནས་པ་མི་མཁས་པ་ཡང་ཡོད་ཅེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནས། བསམ་གཏན་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཁས་པ་ཡང་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་རྒྱས་པར་མུ་བཞིར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ས་གཞན་བའི་ནི་སེམས་མངོན་དུ་གྱུར་པའོ། །འཕྲོད་པ་ནི་རྙེད་པ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་དང་མཐུན་པ་དེ་ནི་འཕྲོད་པ་སྟེ། འདིས་འཕྲོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འཕྲོད་པ་ནི་དེ་དང་མི་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་པ་དང་མི་
― DTG137_Page_0365 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་པ་ཡང་སྲེད་པ་འབྱུང་བར་བྱེད་བ་དགའ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པ་དེ་དང་དེ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དེ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་དང༌། བོར་བ་དང༌། བསལ་བ་དང༌། ཟད་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཞི་བ་དང༌། ནུབ་པ་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལྷག་མ་ནི་བཤད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤོང་བ་ཀུན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སེལ་བའི་གནས་སྐབས་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ཡང་བོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་འདིས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། སེལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་བ་སྐྱེས་པ་ལ་ཕྱིར་ཕྱོགས་པའི་དངོས་པོས་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་གནོན་པའི་གནས་སྐབས་སྤོང་བ་ནི་བསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སྤོང་བ་ནི་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སྤོང་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །མི་སློབ་པའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སྤོང་བ་ནི་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་བྲལ་བའི་གནས་སྐབས་སྤོང་བ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་བ་དང་བྲལ་བའི་གནས་སྐབས་སྤོང་བ་ནི་སྲེད་པ་ལངས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས་གོ་བར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཀྱང་མ་བརྗོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བོར་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གཅིག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིག་རྣམས་ནི་རྣམ་གྲངས་སུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གལ་ཏེ་བོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དེ་དག་རྣམ་གྲངས་སུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ཡང་སྐྱོན་མེད་པར་སྔར་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་ཞེ་ན་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་གྲངས་གསུངས་པ་དགོས་པ་མེད་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་སྐྱོན་དེར་འགྱུར་རོ། །འདིར་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དགོས་པ་དག་ནི་བརྒྱད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས་སོ། །རྟོག་གེ་པ་ཡིན། དཔྱོད་པ་པ་དང༌། རྟོག་གེ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། རང་གི་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། དཔྱོད་པའི་རྗེས་སུ་དཔྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་མི་འདའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་རྟོག་གེ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་
― DTG137_Page_0366 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེས་ན་དཔྱོད་བ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་རྒྱུ་གང་གིས་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་མ་འདས་པ་དེས་ན་དཔྱོད་པ་པ་དང༌། རྟོག་གེ་ལ་ཞུགས་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་ས་ཞེས་འོག་ནས་འཆད་དེ། རང་གི་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་གོ་བར་བྱེད་དོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཡང་ས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ཡང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ལྡན་པ་སྟེ་དེ་དང་ངོ༌། །ས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་ཡང་དཔྱད་པའི་རྗེས་སུ་དཔྱོད་པའི་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཁོ་ནའི་ལུང་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་དེ་ཁོ་ནའིའམ་དེ་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པའི་ལུང་ནི་དེ་ཁོ་ནའི་ལུང་ངོ༌། །དེ་ཁོ་ནའི་ལུང་དེ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་དེ་ཁོ་ནའི་ལུང་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཚིག་གཅིག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་བཤད་པ་དེ་ལྟར་ན་ཚིག་གཅིག་ནི་བསྟན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། རྟོག་གེ་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་ནི་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔྱོད་པ་དང་རྟོག་གེ་ལ་ཞུགས་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་གསུམ་པ་ནི་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རྟོག་གེ་བ་ལ་ཞུགས་བའི་ས་ལ་གནས་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་བཤད་པ་ནི་གསུམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གསུམ་པོ་གང་དག་ཅིག་ཅེ་ན། རང་གི་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དཔྱོད་པའི་རྗེས་སུ་དཔྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་རྟོག་གེ་ལ་ཞུགས་པའི་ས་དེ་ཡང་ཚེ་རབས་སྔ་མ་རྟོག་གེ་ལ་གོམས་པས་བསྒོས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ནི་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཁོ་ན་མཐོང་བ་དང་འབྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་ཁོ་ན་མཐོང་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་མ་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་དང་བྲལ་བའོ། །ས་དེ་ནི་རྒྱུད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ས་དེ་ནི་རྟོག་གེ་ལ་འདྲེས་པར་བྱས་པ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཞུགས་པ་སྟེ། དབང་པོ་མེད་པ་ནས་ཞུགས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དཔྱོད་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ས་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སྟོན་
― DTG137_Page_0367 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་ལུང་ལས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ་རྟོག་གེ་པ་ནི་དེའི་ངང་ཚུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྟོག་གེའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ནི་རྟོག་གེ་བ་སྟེ། དཔྱོད་པ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་རིག་པར་བྱའོ། །བརྟག་རྟོག་ཕྱིར་ཡང་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གང་ལ་རྟོག་གེའི་ཡུལ་མེད་པ་ཉིད་ནི་བརྟག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྟོག་གེ་ལ་ཞུགས་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །སྔོན་གོམས་ཕྱིར་ཡང་རྟོག་གེ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རང་གི་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་ཕྱིར་ཡང་རྟོག་གེ་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པས་སོ། །ལུང་ལ་མི་བརྟེན་ཉིད་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལུང་ལ་མི་བརྟེན་པ་ནི་ལུང་ལ་མི་བརྟེན་པ་སྟེ། དེའི་དངོས་པོ་དེའི་ཕྱིར་རྟོག་གེ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དཔྱོད་པ་དང་འབྲེལ་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་རིག་པར་བྱའོ། །བརྩོན་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་བརྩོན་པའི་ཕྱིར་རྟོག་གེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་པ་ནས་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་བྱས་པའི་ཕྱིར་གྱི་བར་གྱིས་རྟོག་གེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་རྟོག་གེ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོག་གེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་རྟོག་གེ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྟོག་གེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དེ་ཡང་དཔྱོད་པ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་ལྔ་རྣམས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཚད་མའི་རིགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་མངོན་སུམ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་ལུང་ངོ༌། །ཚད་མ་རྣམ་པ་གསུམ་དེ་ཉིད་རིགས་པ་ཡིན་པས་ཚད་མའི་རིགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ས་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་གང་ལ་ཚད་མའི་རིགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ཡོད་པའོ། །དགེ་སློང་དག་སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་ཅན་གྱི་འཆི་བ་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན། དུས་བྱེད་པ་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན། ཚེ་ཕྱི་མ་ནི་བཟང་པོ་
― DTG137_Page_0368 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་སེམས་ཉམས་པས་འཆི་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྨོངས་པས་འཆི་བའི་ཕྱིར་འཆི་བ་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཆི་བ་ནི་འཆི་བའི་སྐད་ཅིག་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་མི་བྱའོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། འཆི་བར་ངེས་པའི་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་སེམས་ཉམས་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །བསོད་ནམས་མ་བྱས་པར་འཆི་འཕོ་བའི་ཕྱིར་ན་དུས་བྱེད་པ་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དུས་བྱེད་པ་ཡང་འཆི་བའི་སྲིད་པའི་ཕུང་པོ་དང་བྲལ་བ་སྟེ་འཆི་འཕོ་བ་ཡིན་ནོ། །འགྲོ་བ་མི་འདོད་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ན་ཚེ་ཕྱི་མ་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཚེ་ཕྱི་མ་ཡང་སྲིད་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་མ་ཟད་པ་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །བཟང་པོ་གསུམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆི་བ་དང༌། དུས་བྱེད་པ་དང༌། ཚེ་ཕྱི་མ་ཡིན་ཏེ། འདིར་ཡང་ཤིང་ཤུན་ཅན་ཁྱོད་ལ་འདུན་པའམ། འདོད་ཆགས་མེད་པས་ཁྱོད་ཀྱི་འཆི་བ་ནི་བཟང་པོ་ཡིན། དུས་བྱེད་པ་ནི་བཟང་པོ་ཡིན། ཚེ་ཕྱི་མ་ནི་བཟང་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མདོ་སྡེ་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕུང་པོ་རྣམས་དང་བྲལ་བ་ཙམ་ནི་དུས་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཕུང་པོ་གཞན་དུ་ཉིང་མཚམས་མི་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཚེ་ཕྱི་མ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །དགེ་སློང་དག་དེའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཀྱིས་ཚེར་མ་ཕྱུང་བ་རྣམས་དང༌། ཚེར་མ་དཀྲུགས་པ་རྣམས་དང༌། ཚེར་མ་དང་བྲལ་བ་རྣམས་དང༌། ཚེར་མ་མེད་པ་རྣམས་གང་ཡིན་པར་འགྱུར་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེན། དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཚེར་མ་མེད་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོར་རྟོག་པའི་སྟོབས་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་སྟོང་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སོ། །བསྒོམ་པའི་སྟོབས་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་སྟོབས་ལ་བརྟེན་ནས་སོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་ཕྱོགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་ཕྲ་རྒྱས་བརྒྱད་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་
― DTG137_Page_0369 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚེར་མ་དང་བྲལ་བ་རྣམས་སོ། །འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལའོ། །གཉིས་པ་ལ་ཡང་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བར་གནས་པ་ཡིན། དེ་ཡང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་སྟེ། དེ་མཐའ་དག་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །།རྣམ་པར་བཤད་པ་རིགས་པའི་བཤད་པ། བམ་པོ་ལྔ་པ། དང་བ་སྐྱེས་ནས་འགྲོ་བར་བྱེད། །སོང་ནས་ཆོས་ཉན་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ཆོས་དེ་ཐོས་ནས་སེམས་པར་བྱེད་དོ། །བསམས་ནས་འཇལ་བར་བྱེད་དོ། །བཅལ་ནས་ཉེ་བར་རྟོག་པར་བྱེད་ལ། བདེན་པ་དེ་ཡང་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ཅིང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ་སོར་འབིགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །འཇལ་བར་བྱེད་པ་ནི་རིགས་པས་ཏེ། ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དམིགས་ཀྱིས་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རིགས་པ་ཚད་མ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཡིན་པས་ན་རིགས་པས་ཏེའོ། །ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཉིད་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་དེ། དེའི་ཁྱད་པར་དམིགས་ཀྱིས་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱད་པར་ཡང་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང་མཐུན་པ་བསྟན་པའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ནི་དཔེར་ན་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དེའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་ནི་ཇི་སྐད་སྨོས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཉིད་ནི་གཞན་དག་གི་ཆོས་རྣམས་ལས་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་རྣམ་པས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པའི་རྣམ་པས་ཏེའོ། །བདེན་པ་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པའོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སེམས་པས་ནི་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །འཇལ་བ་དང་ཉེ་བར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་བ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་འཇལ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG137_Page_0370 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའོ། །དེ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའོ། །སྒྲོ་འདོགས་པ་མེད་པ་དང་སྐུར་པ་འདེབས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། བདག་གམ་བདག་གིའོ་ཞེས་སྒྲོ་འདོགས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་མེད་དོ་ཞེས་སྐུར་བ་མི་འདེབས་པས་མཉམ་པ་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ན་འཇལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གནས་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་གྱུར་པས་ན་གནས་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་གནས་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེ་ན། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡང་སེམས་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་གནས་ངན་ལེན་དང་བྲལ་བའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ལྟ་ནའོ། །དད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དད་པ་སྐྱེས་ནས་འགྲོ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཚོགས་དང་བཅས་པའི་ལམ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཉན་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ཆོས་དེ་ཐོས་ནས་སེམས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཚོགས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །བསམས་ནས་འཇལ་བར་བྱེད་དོ། །བཅལ་ནས་ཉེ་བར་རྟོག་པར་བྱེད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ལམ་གཉི་ག་ཀུན་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཀུན་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་བདེན་པ་དེ་ཡང་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ་སོར་འབིགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་དགེ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱིས་གང་གི་བསོད་སྙོམས་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་ནས་སེམས་ལ་ཚད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་ན་གཞི་དེ་ལས་སྦྱིན་པ་པོ་དང་སྦྱིན་བདག་གི་བསོད་ནམས་རྒྱུན་རྒྱས་པ་དང༌། དགེ་བ་
― DTG137_Page_0371 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུན་རྒྱས་པ་དང༌། བདེ་བ་འདྲེན་པ་ཚད་མེད་པ་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་བག་ཡོད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་བཏང་སྙོམས་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་མང་པོ་པ་རྣམས་སོ། །དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་བདག་གིའོ། །དེ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་བག་ཆགས་གཉིས་སོ། །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་འགྲུབ་བར་བྱེད་པའི་བག་ཆགས་བརྟས་པའི་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་དག་ནི་བསོད་ནམས་རྒྱུན་བྱས་པ་ཚད་མེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་བག་ཆགས་བརྟས་པའི་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་དག་ནི་དགེ་བ་རྒྱུན་རྒྱས་པ་ཚད་མེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱུན་རྒྱས་པ་ཡང་རྒྱུན་འཕེལ་བའོ། །དེ་རྒྱུན་རྒྱས་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་ཆགས་དེ་གཉིས་ཉིད་དོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་ཁམས་བརྟས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་དང༌། དེ་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་དགེ་བ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ས་བོན་བརྟས་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་དགེ་བ་ཡིན་ན་དགེ་བ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་དགེ་བ་སྨོས་པ་ནི་དགེ་བ་རྒྱུན་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེའི་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཁམས་བརྟས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཡོན་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་བསོད་ནམས་རྒྱུན་རྒྱས་པ་དང༌། དགེ་བ་རྒྱུན་རྒྱས་པ་གཉིས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་ས་བོན་བརྟས་པ་ནི་བདེ་བ་འདྲེན་པ་ཡིན་ཏེ། འདིས་འདྲེན་པར་བྱེད་པས་འདྲེན་པ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་རྒྱུན་རྒྱས་པ་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་སོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་རྣམ་པ་མང་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་དེ། གཅིག་ཏུ་གྱུར་ནས་མང་པོར་འགྱུར། མང་པོར་གྱུར་ནས་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ལ། སྣང་བར་གྱུར་ཅིང་མི་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དང༌། རྩིག་པ་ལ་ཡང་ཐད་ཀར་འགྲོ། །རི་ལ་ཡང་
― DTG137_Page_0372 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐད་དཀར་འགྲོ། རབ་ལ་ཡང་ཐད་ཀར་འགྲོ་སྟེ། ལུས་ཀྱིས་མི་ཐོགས་པར་འགྲོ་ལ། །ས་ལ་ཡང་སྟེང་དུ་འབྱུང་བ་དང་བྱིའུ་ཟུལ་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་ཆུ་ལ་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །ཆུ་ལ་ཡང་མི་ནུབ་པའི་རྒྱུན་གྱིས་འགྲོ་སྟེ། དཔེར་ནས་ལ་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །ནམ་མཁའ་ལ་ཡང་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་གིས་འགྲོ་སྟེ། དཔེར་ན་འདབ་ཆགས་བྱ་བཞིན་ནོ། །ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་འདི་གཉིས་ནི་འདི་ལྟར་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་བ་འདི་ལྟར་མཐུ་ཆེ་བ་འདི་ལྟར་གཟི་བརྗིད་ཆེ་བ་ལ་ཡང་ལག་པས་འཛིན་ཅིང་ཉུག་པར་བྱེད། ཀུན་དུ་ཉུག་པར་བྱེད་དོ། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལུས་ཀྱིས་དབང་བསྒྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་སྟོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་རྣམ་པ་མང་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་དང་སྡུད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་དང་སྡུད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། གཅིག་ཏུ་གྱུར་དུས་མང་པོར་འགྱུར་མང་པོར་གྱུར་ནས་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ལ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བསྟན་ཏོ། །རེ་ཞིག་འདི་ནི་དབང་རྣམ་པ་དང་པོའོ། །སྟོན་པ་དང་མི་སྟོན་པ་ལ་དབང་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ལུས་སྣང་བར་བྱེད་པ་དང༌། སྣང་བར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྣང་བར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་གང་གིས་བསྟན་ཞེ་ན། སྣང་བར་གྱུར་ཅིང་མི་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །དེ་ལ་ལུས་སྣང་བར་བྱེད་པ་ནི་སྣང་བར་གྱུར་པའོ། །སྣང་བར་མི་བྱེད་པ་ནི་མི་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པའོ། །བདག་སྣང་བར་གྱུར་བ་ནི་གཞན་གྱི་ཤེས་པས་དང་མཐོང་བས་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤེས་པ་སྨོས་པ་ནི་གཙོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །འདི་ནི་དབང་རྣམ་བ་གཉིས་པའོ། །ཐད་ཀར་དང་བླ་དང་འོག་ཐོགས་པ་ཅན་ལ་ཡང་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐད་ཀར་འགྲོ་བ་ནི་རྩིག་པ་ལ་ཡང་ཐད་ཀར་འགྲོ། རིལ་ཡང་ཐ་དཀར་འགྲོ། རབ་ལ་ཡང་ཐ་དཀར་འགྲོ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བླ་དང་འོག་ལ་ནི་ས་
― DTG137_Page_0373 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ཡང་སྟེང་དུ་འབྱུང་བ་དང་བྱིའུ་ཟུལ་བྱེད་དེ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་དབང་རྣམ་པ་གསུམ་པའོ། །གནས་པ་ལ་དབང་བ་ནི་ཐོགས་པ་མེད་པ་ལས་ཀྱང་མི་ལྟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུ་ལ་ཡང་མི་ནུབ་པའི་རྒྱུན་གྱིས་འགྲོ་སྟེ། དཔེར་ནས་ལ་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །ནམ་མཁའ་ལ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་གིས་འགྲོ་སྟེ། དཔེར་ན་འདབ་ཆགས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དབང་རྣམ་པ་བཞི་པའོ། །འགྲོ་བ་དང་ཁམས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་གནས་གཉིས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་འགྲོ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་གནས་སུ་རང་གི་ལུས་འཇུག་པ་ལ་དབང་བ་དང༌། ཁམས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་གནས་སུ་རང་གི་ལུས་འཇུག་པ་ལ་དབང་བ་སྟེ། འདི་གཉི་ག་བསྡུས་ནས་དབང་རྣམ་པ་ལྔ་བའོ། །ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་འདི་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས་ནི་འགྲོ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་གནས་སུ་རང་གི་ལུས་འཇུག་བ་ལ་དབང་བསྟན་ཏོ། ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལུས་ཀྱིས་དབང་བསྒྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པས་ནི་ཁམས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་གནས་སུ་རང་གི་ལུས་འཇུག་པ་ལ་དབང་བ་བསྟན་ཏོ། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་ནི་ལྷའི་འགྲོ་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཁམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་དབྱེ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་གཉིས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩིག་པ་དང་རི་དང་རབ་དག་སྨོས་པ་སྟེ། རྩིག་པ་ལ་ཡང་ཐད་ཀར་འགྲོ། རི་ལ་ཡང་ཐད་ཀར་འགྲོ། རབ་ལ་ཡང་ཐད་ཀར་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཙུག་ལག་ཁང་དང་རི་དང་གྲོང་ན་གནས་པ་ན་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྩིག་པ་ལ་ཡང་ཐད་ཀར་འགྲོ་སྟེ། ལུས་ཀྱིས་མི་ཐོགས་པར་འགྲོ་བ་ནི་གཙུག་ལག་ཁང་ན་གནས་པའོ། །གྲོང་ན་གནས་པའི་བར་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །འཇིག་ཚོགས་འགོག་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སེམས་འཇུག་པར་བྱེད། དད་པར་བྱེད། ཀུན་དུ་གནས་པར་བྱེད། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡིན་པར་དགོངས་སོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ལ་མི་སྐྲག་པའི་ཕྱིར་ན་སེམས་འཇུག་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་
― DTG137_Page_0374 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཕྱིར་ན་དད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །རྩེ་གཅིག་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་ཀུན་དུ་གནས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མ་ཆགས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བཟློག་པའི་ཕྱིར་ནི་བཟློག་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སྐྲག་པའི་ཕྱིར་འཇུག་པར་མི་བྱེད་པ་ནས། མ་ཆགས་པར་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་རྒྱུ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། ཇི་ལྟར་རྣམ་གྲངས་དང་པོས་འཇུག་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱེ་དོན་མི་སྐྲག་ཕྱིར་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ལྟར་དོན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་འདུན་པས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། འོན་ཀྱང་བདག་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་གནས་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་དང༌། སྲེད་པ་ཟད་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སེམས་འཇུག་པར་མི་བྱེད། དད་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་པའོ། །དེ་ལ་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱང་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། འདི་ལྟར་གནས་བརྟན་བདག་ཀྱང་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གསུངས་པ་དེ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་མང་དུ་ཐོས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མང་དུ་ཐོས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་བོ། །རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་གཉིས་ཀ་ཡང་ཡོད་དེ། ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་མེད་པར་ནི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས་ནི་མཇུག་སྡུད་པར་མཛད་དོ། །བར་ཆད་དང་བཅས་པ་དང་བར་ཆད་མེད་པར་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བར་ཆད་དང་བཅས་པ་ནི་རྒྱུན་རིང་དུ་བར་ཆད་པའོ། །བར་ཆད་མེད་བ་ནི་ཡུན་ཐུང་ངུར་བར་ཆད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡིད་ཕྱིར་
― DTG137_Page_0375 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡོག་སྟེ། འདི་ལྟར་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་རགས་པ་བར་ཆད་དང་བཅས་པ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པ་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་ཡིད་ཕྱིར་ལྡོག་གོ །ཡིད་ཉིད་ཡིད་དོ། །ཡོངས་སུ་ཡི་ཆད་པའི་རྒྱུས་ཏེ་ཡོངས་སུ་ཡི་འཆད་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ལ་ཡིད་བདེ་བའི་རྣམ་པ་འབྱུང་གི །ཡིད་མི་བདེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་ཡི་ཆད་པའི་རྒྱུས་ནི་བརྟེན་ནས་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ཡིད་ཕྱིར་ལྡོག་ཅེ་ན། འོ་ན་ད་ངའི་བདག་གང་ཡིན་སྙམ་དུའོ། །དེ་ལ་མི་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གྱི་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་དང༌། མ་ཆགས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་སློང་དག་འདི་ལ་མིག་གི་དབང་པོ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྦ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དུལ་བར་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ཀྱི་དབང་པོའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཞེ་ན། དྲན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་དབང་པོ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་སྦ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ལ་བརྟེན་ནས་དུལ་བར་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དུལ་བ་ཉིད་དུལ་བར་གནས་པ་སྟེ་ཞི་གནས་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བརྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཡུལ་གང་ལ་མིག་གི་དབང་པོ་དེ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་དེ་ལ་བསྲུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ་དྲན་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་གང་ལ་མིག་གི་དབང་པོ་དེ་འཇུག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་སྦ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་དབང་པོ་དེ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ་དྲན་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་སྒོ་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བའི་ནི་མིག་གི་སྒོ་དེ་ནས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བ་སྟེ། དེའི་སྒོ་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བ་དེ་ནི་དེའི་སྒོ་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བའི་བག་ལ་ཉལ་ཡང་དག་པར་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་སྨོས་སོ། །དགེ་སློང་
― DTG137_Page_0376 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་དབང་པོ་དྲུག་པོ་འདི་དག་ཤིན་ཏུ་དུལ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྤས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་བསྲུངས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་བསྡམས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པ་ནི་ཕྱི་མ་ལ་བདེ་བ་འདྲེན་པ་ཡིན་ནོ། དྲུག་པོ་གང་དག་ཅེ་ན། མིག་གི་དབང་པོ་ནས་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོའི་བར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། ཤེས་བཞིན་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ན་ཤིན་ཏུ་དུལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སེམས་དུལ་བ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིག་གི་དབང་པོ་སེམས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བ་དུལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་ཤིན་ཏུ་དུལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་སྤས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དེ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སེམས་དུལ་བའི་ཐབས་ཡོངས་སུ་བསྟན་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཡང་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་དྲན་པས་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ན་སྤས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་བཞིན་གྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་སྐྱེས་པ་ལས་ཏེ་བྱུང་བ་ལས་བསྲུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གནོན་དང་རྩ་བ་བཅོམ་གཉིས་ཀྱིས། །བསྡམས་དང་བསྒོམས་པ་ཡིན་པར་འདོད། །རྣམ་པར་གནོན་པས་ནི་ཤིན་ཏུ་བསྡམས་པ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །རྣམ་པར་གནོན་པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སོ། །རྩ་བ་བཅོམ་པས་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །རྩ་བ་ནི་བག་ལ་ཉལ་ལོ། །རྩ་བ་བཅོམ་པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་སོ། །ལུང་ལས་ནི་འཇུག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཇུག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་གང་ལ་མིག་གི་དབང་པོ་དེ་འཇུག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་མི་འཇུག་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་སྤས་པ་ཡིན་ནོ། །འཇུག་པར་བྱ་བ་ལ་དྲན་པ་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བར་གཞག་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཇུག་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལ་དྲན་པ་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བར་གཞག་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དེ་ཤིན་ཏུ་བསྲུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རང་ཉིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གྱི་དབང་གིས་མིག་གི་དབང་པོ་དེ་ཞུགས་ན་ཡང་ཆགས་པར་འགྱུར་བའམ། ཞེ་སྡང་བར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་ལ་རང་ཉིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སོ་སོར་
― DTG137_Page_0377 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཁོ་ནས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཤིན་ཏུ་དུལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ན་འཇུག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་དུལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བྱམས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཁོན་མེད་པ། འགྲན་ཟླ་མེད་པ། གནོད་པ་མེད་པ། ཡངས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ། ཚད་མེད་པ། ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་སྨོས་ཏེ་ཁྱབ་པར་བྱས་ནས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་བསམ་པ་ནི་བྱམས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་པའི་བསམ་པ་དང་བདེ་བའི་བསམ་པ་ནི་བྱམས་པའོ་བསམ་པ་ནི་སེམས་པ་སྟེ། ཞེ་སྡང་མེད་པའི་ངོ་བོའོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱམས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁོན་མེད་པ་དང༌། འགྲན་ཟླ་མེད་པ་དང༌། གནོད་པ་མེད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། ཁོན་དུ་འཛིན་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁོན་མེད་པའོ། །ཕྲག་དོག་གི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འགྲན་ཟླ་མེད་པའོ། །ཞེ་སྡང་གི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གནོད་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གནོད་པ་བྱེད་པ་དག་ལ་ཁོན་དུ་འཛིན་པ་ཞེས་པ་ནི་གནོད་པ་བྱེད་པ་དག་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལན་མང་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གནོད་པ་མི་བྱེད་པ་དག་ལ་ཕྲག་དོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་མཉམ་པ་དང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་གནོད་པ་མི་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་སེམས་ཁོང་ནས་འཁྲུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཉིད་དང་ལྡན་བའི་དམན་པ་དག་ལ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་སེམས་ཅན་གནོད་པ་བྱེད་པ་དང་གནོད་པ་མི་བྱེད་པ་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་དམན་པ་དག་ལ་ཞེ་སྡང་གང་གིས་ན་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་དམན་པ་དེ་དག་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བའི་ཞེ་སྡང་ཡིན་ནོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཤིན་ཏུ་ཐུལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་ནི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ན་བྱམས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དེ་
― DTG137_Page_0378 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། ཚིག་གསུམ་པོ་ཁོན་མེད་པ་འགྲན་ཟླ་མེད་པ་གནོད་པ་མེད་པས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་དེ་འབྲས་བུ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། ཡངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཏེ། རྒྱ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་དེ་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་དེ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གནས་ཀྱིས་གནས་པ་པོ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དཔེར་ན་ཁྲི་དགའ་བོད་དོ། །རི་དག་ཚིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྲིའི་སྟེང་ན་འདུག་པའི་མི་དག་འབོད་པ་དང༌། རིའི་སྟེང་ན་འདུག་པ་དག་མེས་ཚིག་པ་ཡིན་ནོ། །མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉིད་སྟོན་པ་ཡིན་གྱི། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིག་ཅར་དུ་མཐའ་དག་ལ་མོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉམ་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱམས་པ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དུས་གཞན་དུ་ཡང་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུན་ཐུང་ངུར་མ་ཡིན་གྱི་དུས་ཡུན་རིང་པོར་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་ན་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཞིང་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཡིན། ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་ཤིང་ཉེས་པར་བརྩམས་པ་མེད་པ་ཡིན། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་ཅིང་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་མེད་པ་ཡིན། སེམས་མཉམ་པར་གཞག་ཅིང་རྩེ་གཅིག་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་ཕྱི་མས་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་ཕྱི་མ་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཚིག་བཞི་པོ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཚིག་ཕྱི་མས་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང་བཅས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཡིན་ཞེ་ན། སེམས་ཧ་ཅང་ཞུམ་པའི་གཉེན་པོར་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཤིང་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་ཕྱི་མས་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང་བཅས་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །ཧ་ཅང་རབ་ཏུ་བཟུང་
― DTG137_Page_0379 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་གཉེན་པོར་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་ཤིང་ཉེས་པར་བརྩམས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ནོ། །ཉེས་པར་བརྩམས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་ལུས་མ་ཉེན་ཞིང་ལུས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ནང་དུ་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་དྲིན་པ་ཉེ་བར་གཞག་ཅིང་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་རོལ་དུ་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་ཅིང་རྩེ་གཅིག་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཕྱི་མས་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང་བཅས་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །ཧ་ཅང་ཞུམ་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མདོ་ལས་ཇི་ལྟར་སེམས་ཧ་ཅང་ཞུམ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སེམས་ལེ་ལོ་དང་ལྡན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་སེམས་ཧ་ཅང་རབ་ཏུ་བཟུང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། སེམས་རྒོད་པ་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་སེམས་ནང་དུ་བསྡུས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སེམས་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སེམས་ནང་དུ་འགོག་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་གྱི། ལྷག་མཐོང་དང་ལྡན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སེམས་ནང་དུ་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་སེམས་ཕྱི་རོལ་དུ་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་དང་རྗེས་སུ་འཕྲོས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ། དེ་ལྟར་ན་སེམས་ཕྱི་རོལ་དུ་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ནའི་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་སེམས་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་ཁོ་ནའི་གཉེན་པོ་སོང་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམ་པ་གཉིས་གཉིས་ཡིན་ཏེ། རེ་རེ་ལ་ཡང་གཉིས་གཉིས་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་ན་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། མདོ་ལས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས་འདུན་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྩོལ་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དྲན་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དང༌། སེམས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་དག་སྤོང་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཧ་ཅང་ཞུམ་པའི་གཉེན་པོར་ནི་འདུན་པ་དང་རྩོལ་བ་གཉིས་ཏེ། ལེ་ལོའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཧ་ཅང་རབ་ཏུ་བཟུང་བའི་ནི་དད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡིན་ཏེ་དད་པ་ཡོད་ན་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་གཉེན་བོར་འགྱུར་བས་སོ། །ནང་དུ་
― DTG137_Page_0380 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྡུས་པའི་ནི་དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་གཉིས་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། ལྷག་མཐོང་ཡང་ཉེ་བར་གནས་པར་བྱེད་དོ། །ཕྱི་རོལ་དུ་རྣམ་པར་གཡེངས་པའི་གཉེན་པོར་ནི་སེམས་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། སེམས་པ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ལུས་འདི་ཉིད་རྐང་མཐིལ་ནས་སྤྱི་བོ་དང༌། སྐྲ་དང༌། ཀླད་པ་ནས་འོག་ཏུ་པགས་པ་ལ་ཐུག་པར་མི་གཙང་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གང་བར་སོ་སོར་རྟོག་སྟེ། ལུས་འདི་ལ་སྐྲ་དང༌། སྤུ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་འདུ་བྱེད་དེ་དག་ལ་བཏང་སྙོམས་ཀྱིས་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་ཞིང་རྣམ་པར་མ་ཞི་ལ་རྒོད་པར་གྱུར་པ་ན་དམིགས་པ་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཞི་བར་འགྱུར་བ་ཉིད་དང༌། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཞི་གནས་སོ། །རབ་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་ཞུམ་པར་འགྲོ་བ་ན་མཆོག་ཏུ་དགའ་བའི་གཞི་ལ་དམིགས་པས་དེ་ལ་སྦྱངས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་ཚིག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཤིང་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཡིན། ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་ཤིང་ཉེས་པར་བརྩམས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་གཉིས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཞུམ་པ་དང་རྒོད་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ་ཞུམ་པ་དང་རྒོད་པ་དེ་གཉིས་ཀྱང་ཞི་གནས་དང་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་ཁོ་ནའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པས་སོ། །ཞུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་ན་ཚོགས་དེ་ཧ་ཅང་ཞན་པར་འགྱུར་བའི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆས་འགའ་ཞིག་ཡོད་པ་ཡིན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒོད་པ་ཡང་གང་གིས་ན་རྒོད་པར་གྱུར་པའོ། །བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་ཡང་ཚིག་གཉིས་ཡིན་ཏེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་ཅིང་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་མེད་པ་ཡིན། སེམས་མཉམ་པར་གཞག་ཅིང་རྩེ་གཅིག་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གོ །བཏང་སྙོམས་ཀྱང་གལ་ཏེ་སེམས་ཞུམ་པ་ཡང་མ་ཡིན། རྒོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་མཉམ་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དེ་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་པས་བཏང་སྙོམས་སོ། །ཚིག་བཞི་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཕྱི་མས་རྣམ་
― DTG137_Page_0381 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བཤད་པ་དང་བཅས་པའི་ཚིག་དེ་དག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་གང་གིས་ན་ལུས་ཉེས་པར་བརྩམས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་མ་བརྩམས་ན་སེམས་ཞུ་མ་པར་འགྱུར་བ་ནས་སེམས་ཉམས་པའི་བར་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ནི་སེམས་ཞུམ་པ་དང༌། ལུས་དུབ་པ་དང༌། བརྗེད་ངས་པ་དང༌། སེམས་ཉམས་པ་དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཚིག་ཕྱི་མས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། ཚིག་ཕྱི་མ་ཕྱི་མས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་བ་ཅན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཤིང་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སེམས་མཉམ་པར་གཞག་ཅིང་རྩེ་གཅིག་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་རོ། །དགེ་སློང་དག་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་སྔར་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་མིག་སྐྱེས་ཤིང༌། ཤེས་པ་དང༌། རིག་པ་དང༌། བློ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུས་ན་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་ཡིག་གེ་བསྒྱུར་ན་བློ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུས་སོ། །མིག་ལ་ཞན་པ་དང༌། ནོར་བ་དང་རྙོག་པ་ཉིད་མེད་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་དེ་ལ་ཞན་པ་ཉིད་མེད་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་དེ། ཤའི་མིག་ནི་ཐེ་ཚོམ་དུ་གཟུགས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཞན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གཏན་ལ་ཕེབས་པའི་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནོར་བ་ཉིད་མེད་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་དོ། །ཤའི་མིག་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ནོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྙོག་པ་ཉིད་མེད་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བློ་ཞེས་བྱ་བས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་དེ། ཤའི་མིག་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རྙོག་པ་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཤའི་མིག་དང་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེན་པ་རྣམས་
― DTG137_Page_0382 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ངན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། མ་རིག་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། མ་རིག་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་མིག་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བ་དེ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་མིག་དང༌། ཤེས་པ་དང༌། རིག་པ་དང༌། བློ་སྨོས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་མིག་སྐྱེས་ཤིང༌། ཤེས་པ་དང༌། རིག་པ་དང༌། བློ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་དེ་ནི་དོན་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ལོག་པར་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཐེ་ཚོམ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་གྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཡང་དག་པར་དོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རིག་པ་སྟེ། མ་རིག་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །བཟླས་པ་གསུམ་དག་ལ་ཐོག་མར་མཐོང་བ་ནི་མིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཐོག་མར་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དེ་མངོན་པར་ཤེས་པས་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཐོག་མར་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། མི་སློབ་པའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དེ་བདག་གིས་མངོན་པར་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དེ་དག་གིས་མངོན་པར་ཤེས་པས་བསྒོམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཐོག་མར་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། བསླབ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ལ་ཐོག་མར་མཐོང་བ་འདི་ནི་མིག་གོ །ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་ལ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་ནི་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། རྣམ་པར་མི་འཇོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པར་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་
― DTG137_Page_0383 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་སྟེ། སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཟག་པ་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བས་སོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ལམ་གསུམ་ཆར་ལ་ཡང་ཐོག་མར་རྣམ་པར་མི་འཇོག་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྐྱེ་ལ། དེ་ནས་དེའི་རྗེས་ལ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་སྐྱེའོ། །རྣམ་པ་མི་འཇོག་པ་དང་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་གཉིས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྒྱས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་སར་བལྟ་བར་བྱའོ། །གཉིས་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མིག་དང་ཤེས་པ་གཉིས་པོ་དེ་ཉིད་དོ། །དེ་སྙེད་ཡོད་པ་ཅན་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ཏེ། དངོས་པོ་ཇི་སྙེད་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་འདི་ལ་ཡོད་པས་དེ་ནི་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཅན་ནོ། །དེའི་དངོས་པོ་དེ་ནི་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཅན་ཉིད་དེ། དེ་ལ་ནི་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཅན་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ཏེ། བརྟན་པ་ནས་དེ་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ན་གཉིས་པོ་དེ་རིག་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ལ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་འདས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། དེ་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། དེ་འགོག་པ་དང༌། དེའི་ལམ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་འཛིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཀ་རིག་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ཅན་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་བློ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡོད་པའོ། །དེ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ཅན་ནོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ཅན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ཅན་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ཏེ། དེ་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ན་དེ་གཉིས་ཀ་བློའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེན། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཆོས་མ་ཐོས་པ་རྣམས་ལ་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་མེད་པས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཅན་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་དེ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཅན་མ་ཡིན་པས། དེ་དགག་པའི་ཕྱིར་མིག་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན། རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་ན་མོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་
― DTG137_Page_0384 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐོང་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་མི་སྡུག་པ་བསྒོམས་པ་ན་རུས་པ་དང་རུས་གོང་དུ་མོས་པའི་ཕྱིར་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་རུས་པ་དང་རུས་གོང་རྣམས་ཀྱིས་ས་གང་བར་མཐོང་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་དེའི་ཕྱིར་མོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་མཐོང་བ་དགག་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ།། གལ་ཏེ་དེ་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན། རྟོག་གེ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ན་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཡིན་ཏེ། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་རྣམས་ནི་བདག་གིས་མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་དེའི་ཕྱིར་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དགག་པའི་ཕྱིར་རིག་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་རྣམས་མ་ཡིན་ཡང་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་དེའི་ཕྱིར་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དགག་པའི་ཕྱིར་བློ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་དག་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ནི་དྲི་མ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་བཟོད་པ་ནི་མཐོང་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མིག་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནིའོ། །བཟླས་པ་གསུམ་དག་ལ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིག་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་དང༌། མི་སློབ་པའི་ལམ་ལ་ཡང་བཟོད་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་པས་སོ། །དགེ་སློང་དག་འདི་ནི་ཁྱོད་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདི་ནི་བདེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། འདི་ནི་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པའི་བསོད་ཉམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ནི་འདོད་པའི་བདེ་བ་ལ་རོ་མྱོང་བའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ། །བདག་ཉིད་དུབ་པར་གནས་པའི་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ནི་དུབ་པ་ཉིད་དུབ་པར་གནས་པ་ཡིན་པས་བདག་ཉིད་དུབ་པར་གནས་པའོ། །གདུང་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གདུང་བར་བྱེད་པ་དང༌། སྐྲ་འབལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་བདག་ཉིད་དུབ་པར་གནས་པའོ། །བདག་ཉིད་དུབ་པར་གནས་པ་ལ་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་སྟེ། རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ནི་བདག་ཉིད་དུབ་པར་གནས་པའི་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའོ། །གཉི་གའི་མཐའ་སྤངས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་བསོད་ཉམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་མཐའ་
― DTG137_Page_0385 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། བདག་ཉིད་དུབ་པར་གནས་པའི་རྗེས་སུ་སྦྱོར་པའི་མཐའ་སྤངས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དབུ་མའི་ལམ་བསྒོམས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྟེ། དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཕན་པའི་ཕྱིར་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་བསྟེན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འདོད་ཆགས་ཤས་ཆེ་བ་རྣམས་སོ་སོར་བརྟགས་ཤིང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བསྟེན་པ་ལྟ་བུའོ། །བདེ་བའི་ཕྱིར་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་མེད་པར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཉེན་པོ་བསྟེན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། བརྣབ་སེམས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བདག་ཉིད་ལ་གནོད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། ཆོས་ཀྱིས་རྙེད་པའི་བདེ་བ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ནི་བདེ་བ་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་བསྟེན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་འདོད་ཆགས་ཆུང་བ་རྣམས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བསྟེན་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གཞན་ཡང་ཕན་པའི་ཕྱིར་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་རྣམས་མ་གཏོགས་པ་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པའི་ལམ་མོ། །དེ་དག་ཀྱང་བསམ་གཏན་བཞི་རྣམས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པའི་ལམ་མ་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤོང་བའི་ལམ་མ་གཏོགས་པའོ། །ལྷག་པའི་སེམས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་རྣམས་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་ཟག་པ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་བ་དེའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ཟད་པའི་ལམ་དེ་དག་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གཞན་ཡང་ཕན་པའི་ཕྱིར་ནི་སློབ་པ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བ་རྣམས་ཀྱི་དཀའ་བའི་ལམ་སྟེ། དེ་ཡང་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དང་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང་གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པའི་ལམ་སྟེ། ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །དཀའ་བ་ཡང་ཡན་ལག་གིས་ཡོངས་སུ་མ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞི་གནས་མ་ཚང་བ་ནི་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་
― DTG137_Page_0386 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་སོ། །ལྷག་མཐོང་མཚང་བ་ནི་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་སོ། །བདེ་བའི་ཕྱིར་ནི་མི་སློབ་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱི་སླ་བའི་ལམ་སྟེ། དངོས་གཞིའི་བསམ་གཏན་གྱིས་བསྡུས་པའི་ལམ་མོ། །སླ་བ་ཡང་ཡན་ལག་གིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དང༌། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་ལྡན་པ་གཉིས་ཀྱིས་འབད་པ་མེད་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་དེ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ནི་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་སླ་བའི་ལམ་སྟེ། ཕན་པའི་ཕྱིར་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བའི་ཕྱིར་ནི་དངོས་གཞི་ཟག་པ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིང་ཐགས་བཙུགས་པ་ནི་ཟབ་རིང་བ། ལེགས་པར་བཙུགས་པ། སྲ་བ། བརྟན་པ། མཁྲེགས་པ་དང་ལྡན་པ། མི་གཡོ་བ་མི་འཆག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུ་མ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཤུན་པ་མེད་པ་དང༌། ཁོང་ན་ལུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤུན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁོང་ན་ལུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུ་ནི་མི་སྲ་བའོ། །མི་འཆག་པ་ནི་མི་ཆོག་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅག་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞི་དང་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་དེ་གཉིས་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་དེ་གཉིས་དང་སྟེ། གཞིའི་ཁྱད་པར་གྱིས་མི་གཡོ་བ་ཡིན་ལ་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་མི་འཆག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་གོ་རིམས་བཞིན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་དེ་ལྟར་ན་ཤིང་ཐགས་དེ་དག་གོ །རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཚུལ་གཉིས་ཀྱིས་ཏེ། ཟབ་རིང་བ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། ལེགས་པར་བཙུགས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་ཏེ། ཟབ་རིང་བ། ལེགས་པར་བཙུགས་པ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་གཞི་ཉིད་དེ། གཞིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་གྲོང་ཁྱེར་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་དེས་དེ་ལས་རྒལ་བར་འདོད་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་གནས་མི་ཚུགས་པས་ན་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནས་མི་ཐོད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གསུམ་ནི་སྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་ཏེ། སྲ་བ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བརྟན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་ཏེ། བརྟན་པ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། མཁྲེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་ཏེ། མཁྲེགས་པ་དང་ལྡན་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་བཞིན་
― DTG137_Page_0387 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཀྱིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནས་མི་ཐོད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་བ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མི་གཡོ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། མི་འཆག་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་བས་ཏེ། མི་གཡོ་བ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། མི་འཆག་བ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དེས་བྱས་པའི་ཕན་ཡོན་གྱིས་ཏེ། གཞི་དང་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་དེ་གཉིས་ཀྱིས་བྱས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་དེས་བྱས་པའི་ཕན་ཡོན་ཏེ། དེས་བྱས་པའི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཕྱིར་ན་དེས་བྱས་པའི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཕྱིར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནས་མི་ཐོད་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། དེས་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཐོབ་བ། ལག་མཐུས་བསྒྲུབས་པ། རྡུལ་ཞིང་དྲི་མ་ཆགས་ཆགས་སུ་བསྒྲུབས་པ། ཆོས་དང་ལྡན་ཞིང་ཆོས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་དེ་དག་གིས་བདག་ཉིད་དང༌། ཕ་མ་དང༌། བུ་དང༌། ཆུང་མ་དང༌། བྲན་ཕོ་དང༌། བྲན་མོ་དང༌། ལས་བྱེད་པ་དང༌། ཞོ་ཤས་འཚོ་བ་དང༌། གྲོགས་པོ་དང༌། བློན་པོ་དང༌། ཉེ་དུ་དང༌། སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་དག་ལེགས་པར་བདེ་བར་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང་དུས་དུས་སུ་དགེ་སྤྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ལ་ཡོན་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་འགྲོ་བ་གོང་མར་འགྱུར་བ་དང༌། བསྐལ་བ་བཟང་པོར་འགྱུར་བ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་བདེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། མཐོ་རིས་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་འབུལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་དེ་ལ་སྤྱོད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཐོབ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་པས་ཐོབ་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་སྟེ། གཉི་གས་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་བསྒྲུབས་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཀྱི་རྩལ་གྱི་བརྩོན་འགྲུས་ནི་སེམས་ཀྱི་རྩལ་ཏེ། དེས་བསྒྲུབས་པ་དེའི་དངོས་པོའོ། །དེ་ཡང་སྔར་ནི་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་བྱའོ་ཞེས་ཉེ་བར་སྤྱོད་པར་བྱེད་ལ། ཕྱིས་བྱེད་པའི་ཚེ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ། །བདེ་བ་ནི་གསུམ་སྟེ། གཉིད་ཀྱི་བདེ་བ་དང༌། གློས་འབེབས་པའི་བདེ་བ་དང༌། ཉལ་བའི་བདེ་བའོ། །དེ་ལ་གཉིད་ཀྱི་བདེ་བ་ནི་གཉིད་ཀྱི་བདེ་བའོ། །གློས་འབེབས་པས་བདེ་བ་ནི་གློས་འབེབས་པའི་བདེ་བའོ། །ཉལ་བས་བདེ་བ་ནི་ཉལ་བའི་བདེ་བའོ། །གཉིད་ཀྱི་བདེ་བའི་གཉེན་པོར་སྤྱོད་པ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །གློས་འབེབས་པ་དང༌། ཉལ་
― DTG137_Page_0388 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་བདེ་བ་གཉིས་ཀྱི་གཉེན་པོར་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཐེག་པ་ལ་སོགས་བ་རྣམས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དག་ལུས་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ཡང་ཤིན་ཏུ་ངལ་བས་བསྒྲུབས་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྡུལ་ཅིང་དྲི་མ་ཆགས་ཆགས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ་གོས་གོས་སུ་དང༌། འདྲེས་འདྲེས་སུ་དང༌། ཕོག་ཕོག་ཏུའོ། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པར་གཏོགས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མ་ཡིན་པ་དང༌། དགེ་འདུན་གྱི་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། བསྐལ་པ་བཟང་པོར་འགྱུར་བ་ནི་ཡོན་གང་ལ་འབྲས་བུ་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་ཡོད་པ་དེ་ནི་བསྐལ་པ་བཟང་པོར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་འགྲོ་བ་གོང་མར་འགྱུར་བ་དེ་ཉིད་ལྷག་མས་ཏེ་བསྐལ་བ་བཟང་པོར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་སོགས་པས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་དག་ངས་ཁྱེད་ལ་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་དག་དང༌། ལེན་པ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བཤད་པར་བྱའོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་དག་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དག་འདི་ལ་དགེ་སློང་ནི་འདི་ལྟར་བདག་མ་བྱུང་ཡང་རུང་བདག་གི་མ་བྱུང་ཡང་རུང༌། བདག་མི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །བདག་གི་མི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དེ་ལྟར་ན་གང་ཡོད་པ་དང༌། གང་འབྱུང་བ་དེ་སྤང་ངོ་སྙམ་དུ་བཏང་སྙོམས་འཐོབ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །བདུན་ཉིད་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་དུས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལས་སོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་གསུམ་དུ་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་རེ་ཞིག་དཔེ་གསུམ་གྱིས་མྱུར་བ་དང༌། མྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡུན་རིང་བས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདའ་བ་ལ་ཡང་དཔེ་གསུམ་གྱིས་སྐྱེས་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དེ་དག་དྲུག་དང་བདུན་དང་གོང་དུ་འཕོ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐོབ་པའི་དུས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལས་བདུན་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དཔེ་དེ་
― DTG137_Page_0389 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ཀྱང་མོད་སྡེ་འདི་ཁོ་ན་ལས་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་པོ་འདི་དག་ཁོ་ནར་ཟད་ཀྱི་སློབ་པའི་འགྲོ་བ་གཞན་དག་མ་ཡིན། གཞན་དེ་དག་ཀྱང་སྐྱེས་བུ་དམ་བ་ནི་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དང༌། སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་དག་བཤད་པར་བྱའོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་བ་གང་ཞེ་ན། སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པ་དང་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། དེའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱང་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། །འདིར་བཤད་པ། འཕགས་བ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་སྲིད་པ་བདུན་དག་གིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་གནས་པ་བཀག་པའོ། །ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པས་འདིར་ལན་ཅིག་འོངས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་ལ་གནས་པ་བཀག་གོ །ཇི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལྟར་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཡང་མ་ཡིན། སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཡང་མ་ཡིན། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཡང་མ་ཡིན། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཡང་མ་ཡིན། གོང་དུ་འཕོ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་ཁོ་ན་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་དག་ཡིན་གྱི། སློབ་པའི་འགྲོ་བ་གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྦྱོར་བའོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འགོག་པའི་རྣམ་པ་བཞིན་ནོ། །སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྦྱོར་བ་དེ་ཡིན་ནོ། །སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་རྟག་པ་ལས་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་སྨོན་པ་དང་ངེས་པའི་དུས་གཉིས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨོན་པའི་དུས་སུ་དང༌། ངེས་པའི་དུས་སུའོ། །དེ་ལ་སྨོན་པ་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བའོ། །སྨོན་པའི་དུས་ནི་བདག་མ་བྱུང་ཡང་རུང༌། བདག་གི་ཡང་སྲིད་པ་མ་བྱུང་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པའི་དུས་ནི་བདག་མི་འབྱུང་
― DTG137_Page_0390 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་འགྱུར། །བདག་གི་ལུས་འདི་མི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དུས་འདི་གཉིས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སེམས་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་རབ་ཏུ་གཏོད་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །འདུས་བྱས་མི་རྟག་པ་ཙམ་འགོག་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ནི་འདུས་བྱས་མི་རྟག་པ་ཙམ་ཞིག་འགོག་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དགེ་སློང་དག་ངས་ཁྱེད་ལ་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་དང༌། ལེན་པ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་བ་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ལ། ལེན་པ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མདོ་ཁ་ཅིག་ལས་ནི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པར་ཡིན་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། དཔེར་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྒྱུས་ལེན་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །ལེན་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདི་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྒྱུས་ཏེ་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྒྱུས་ལེན་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ལས་ནི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནས་འདིར་ནི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པ་ལ་བྱ་བར་མངོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་འདིར་ནི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པ་ལ་ལེན་པ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་ཏེ། ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཟད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་བྱ་བར་མངོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་མངོན་ཞེ་ན། ཚེ་ཕྱི་མའི་འགྲོ་བའི་དབང་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་དང་ཚེ་ཕྱི་མ་སྟེ། ཚེ་རབས་གཞན་གྱི་འགྲོ་བའི་དབང་དུ་མཛད་པ་དེའི་ཕྱིར། ཚེ་ཕྱི་མའི་འགྲོ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལེན་པ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། །གཞན་ཡང་མདོ་སྡེ་འདི་ལས་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བར་མི་སྨྲ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་འབྱུང་ཞེ་ན། ཤར་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བར་མི་སྨྲ་ཞིང༌། ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་མ་ཡིན། ནུབ་ཕྱོགས་སུ་མ་ཡིན། བྱང་ཕྱོགས་སུ་མ་ཡིན། སྟེང་དུ་མ་ཡིན། འོག་ཏུ་མ་ཡིན། ཕྱོགས་མཚམས་རྣམས་སུ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་དྲི་མ་མེད་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། བསིལ་བར་གྱུར་
― DTG137_Page_0391 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང༌། ཚངས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟ་བུར་རྒྱས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་འདིར་ནི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པ་ལ་བྱ་བར་མངོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། །ངའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་སློང་གཡོ་མེད་པ། སྒྱུ་མེད་པ། དྲང་པོ། དྲང་པོའི་རང་བཞིན་ཅན་ཚུར་ཤོག་དང༌། དེ་ནི་ངས་ནང་པར་གདམས་ངག་ཕོག་ན་ནི་ནུབ་མོ་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་ལ། ནུབ་མོ་གདམས་ངག་ཕོག་ན་ནི་ནང་པར་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར། ཡོད་པ་ལ་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། མེད་པ་ལ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དང༌། བླ་མ་དང་བཅས་པ་ལ་ཡང་བླ་མ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ལ་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པ་ལ་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོད་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མེད་པ་ལ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་ནི་བདག་གི་རྫས་ཏེ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཏེ། བདག་གི་མཚན་ཉིད་དུ་མེད་པས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་གང་གིས་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སོ། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཤེས་ནས་ཡང་བླ་མ་དང་བཅས་པ་ལ་ཡང་བླ་མ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་སྟེ། བླ་མ་དང་བཅས་པ་དེ་ནི་འདུས་བྱས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བླ་མ་གཙོ་བོས་བླ་མ་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་པར་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བླ་ན་མེད་པ་ལ་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་པར་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཤེས་པར་འགྱུར་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་གདགས་ཏེ། དེ་རྣམས་གཙོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
― DTG137_Page_0392 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་དེ་ལྟར་ཤེས་ནས་སྨོན་པ་མེད་པས་ནི་བླ་མ་དང་བཅས་པ་ལ་ཡིད་སྨོན་པར་མི་བྱེད་དོ། །མཚན་མ་མེད་པས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ལ་སྨོན་པར་བྱེད་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་ནི་དེ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་འདི་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཉེ་བར་སྦྱར་བ་ནི། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡོད་པ་ལ་ནི་ཡོད་པར་ཤེས་ལ། མེད་པ་ལ་ནི་མེད་པར་ཤེས་སོ། །གང་གིས་ཤེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། དེ་གཉི་ག་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནས་དེ་ལྟར་ཤེས་ནས། གཉིས་ཀྱི་བླ་བཅས་བླ་མེད་རིག །སྨོན་པ་མེད་པ་དང་མཚན་མ་མེད་པ་གཉིས་ཀྱི་བླ་མ་དང་བཅས་པ་དང་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་གང་ཡོད་ལ་སྟེ། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་པའོ། །འདུས་བྱས་ནི་བླ་མ་དང་བཅས་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་སྔར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་དང༌། མེད་པ་ལ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་མཇུག་ཐོགས་སུ་གཉིས་ཀྱིས་ཡོད་པ་ལ་བླ་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དེ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྨོན་པ་མེད་པ་དང་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སྨྲས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ན་གཉེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་ན་གསུམ་ཡིན་པ་དང་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པའོ། །མདོ་སྡེའི་དུམ་བུའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གསུམ་པོ་དེའི་གཉེན་པོར་ནི། །སྟོང་ཉིད་ལ་སོགས་ཏིང་འཛིན་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་བ་དང༌། སྲིད་པ་ལ་སྲེད་པ་དང༌། སྲེད་པ་ཟད་པ་མི་འདོད་པ་དེ་གསུམ་གྱི་གཉེན་པོར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་སོ། །གཞན་ཡང་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུའི་ཚིག་དེ་རྣམས་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་གིས་གང་ཞིག་ཇི་ལྟར་རིག་པར་བྱ་བ་དང༌། དེ་རྣམས་གསུམ་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། །གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དེ་སྨྲས་པ། །གཅིག་གིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སོ། །ཡོད་དང་མེད་པ་རིག་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྨོན་པ་མེད་པ་
― DTG137_Page_0393 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། མཚན་མ་མེད་པས་སོ། །ཡོད་ལ་སྐྱོན་ཡོད་རིག་པ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་མ་ཐག་པ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཕྱིར་ནི་རྒྱུའི་ཕྱིར་གསུམ་མོ། །དེ་དག་གི་རིམ་པ་ནི་སྔར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནས་སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། དེ་ནས་མཚན་མ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མས་ཕྱི་མ་དྲངས་ཏེ། འདི་ལྟར་གོ་རིམས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྔ་མས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཕྱི་མས་ཕྱི་མས་ཕྱི་མ་དྲངས་པས་སོ། །ལུང་ལས་ནི་མེད་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས་ནི་མེད་པའི་དངོས་པོ་ལ་ནི་བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་མེད་པའི་དངོས་པོ་དེ་ལའོ། །དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་ཕྲད་དོ། །སྐྱོན་ལྡན་གྱི་དངོས་པོ་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །ཡོན་ཏན་ལྡན་དངོས་ལ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དངོས་པོ་རྣམ་པ་དེ་གསུམ་ལ། ཡོད་འཛིན་ཡོན་ཏན་ལྡན་འཛིན་དང༌། །ཡོན་ཏན་མི་ལྡན་འཛིན་གཞོམ་ཕྱིར། །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་མེད་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཡོད་པར་འཛིན་པ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །སྐྱོན་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་འཛིན་པ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པར་འཛིན་པ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ།། །།རྣམ་པར་བཤད་པ་རིགས་པའི་བཤད་པ། བམ་པོ་དྲུག་པ། དགེ་སློང་དག་གང་གི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་འགོག་པ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་འདི་ལྟར་ལེགས་པར་མཐོང་བ་དང༌། ལེགས་པར་རིག་པ་དང༌། ལེགས་པར་ཡིད་ལ་བྱས་པ་དང༌། ལོགས་པར་བསྟེན་པ་དང༌། ལེགས་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་དུ་ཡིན་ནོ། །དགའ་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་དགའ་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་བསྟེན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བསྟེན་པའི་སྐད་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པ་ལ་འཇུག་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པ་བདག་མེད་པ་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་མདོ་ལས། འཇིག་
― DTG137_Page_0394 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟེན་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་འགོག་པ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་བསྟན་པས་སོ། །དགེ་སློང་དག་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་དག་གོ །བཞི་གང་དག་ཅེ་ན། འདི་ལ་དགེ་སློང་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད། རྩོལ་བར་བྱེད། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་བྱེད། སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་པར་བྱེད། རབ་ཏུ་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་གནས་པ་དང༌། ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། ཕྱིར་ཞིང་འབྱུང་བ་དང༌། འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་པོའོ། །སྤང་བ་ལ་སོགས་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤང་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་སྐྱེད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྐྱེད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །སྐྱེས་པ་རྣམས་གནས་པར་འདོད་པས་འདུན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཐབས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཐབས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རྩོལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལན་མང་དུ་བྱ་བ་དང༌། བརྟན་པོར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཐབས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དེ་ལན་མང་དུ་བྱ་བ་དང༌། བརྟན་པོར་བྱ་བ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་དེ་ལན་མང་དུ་བྱ་བ་དང༌། བརྟན་པོར་བྱ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ལན་མང་དུ་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །བརྟན་པོར་བྱ་བ་ནི་གུས་པར་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །ཞུམ་པ་དང་རྒོད་པའི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞུམ་པའི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །རྒོད་པའི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་སེམས་རབ་ཏུ་འཇོག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །གཞན་ཡང་སྤང་བ་ལ་སོགས་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་
― DTG137_Page_0395 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྲངས་དང་པོ་དང་དོན་མཐུན་ནོ། །དེ་དག་ལ་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤང་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རྩོལ་བར་བྱེད་དོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་འདི་ཡང་རྣམ་གྲངས་སྔ་མ་དང་དོན་མཐུན་ནོ། །དེ་ལ་བརྩོན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་སྤང་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་བརྩོན་པའི་ལུས་དང་སེམས་དུབ་པར་བྱེད་ན་སྟེ། ལུས་དུབ་པར་གྱུར་པ་དང༌། སེམས་དུབ་པར་གྱུར་པ་ན་བརྩོན་འགྲུས་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ། །ཞི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། ཞི་གནས་ཀྱིས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །ལྷག་མཐོང་གིས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་གང་ཞེ་ན། ཞུམ་པ་དང་རྒོད་པ་གཉིས་སོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་རྩོལ་བར་བྱེད་པ་ནི་སོ་སོར་རྟོགས་པའི་དུས་ན་སྟེ། སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། གཉེན་པོ་གཉིས་དང༌། ཉེས་དམིགས་དང༌། ཕན་ཡོན་ལ་ལྟ་བ་ཡིན་པར་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དགེ་སློང་དག་ལེ་ལོ་ཅན་ནི་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་ཤིང་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡང་འབྱུང་བར་རིམས་ནད་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་པ་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་རྣམས་དང་འདྲེས་པ་ཡིན་ལ། དེའི་དོན་ཆེན་པོ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ནི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་རྣམས་དང་མ་འདྲེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །སྒོམ་པའི་དུས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་དུས་འདི་གཉིས་སུ་འདི་གཉིས་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རྩོལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སེམས་ཞུམ་པ་རབ་ཏུ་བཟུང་ནས་ནང་དུ་རབ་ཏུ་འཇོག་པའི་ཕྱིར་ན་དགེ་སློང་མའི་མདོ་སྡེ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དགེ་སློང་མའི་མདོ་སྡེ་ལས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། དེ་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པ་ན་ལུས་ཀྱི་རྨུགས་པ་དང༌། སེམས་ཀྱི་ཞུམ་པ་ཉིད་དུ་འབྱུང་ན་ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་སློང་དེས་དང་བར་འགྱུར་བའི་སྡུག་པའི་མཚན་མ་འགའ་ཞིག་ཡིད་ལ་བྱའོ། །དེ་དང་བར་འགྱུར་བའི་སྡུག་པའི་མཚན་མ་འགའ་
― DTG137_Page_0396 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིག་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ཉིད་སྐྱེའོ། །མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ལས་དགའ་བ་སྐྱེའོ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བ་རབ་ཏུ་མང་པོ་རྟོག་ཁང་དུ་འདུས་ཏེ་འཁོད་པ་དག་གཏམ་འདི་ལྟ་བུ་དག་ཀུན་དུ་རྗོད་པར་གྱུར་ཏོ། །ཤེས་ལྡན་དག་འོད་སྲུངས་རྫོགས་བྱེད་འདི་ནི་འདུས་པ་དང་ལྡན་པ། ཚོགས་དང་ལྡན་པ་ཚོགས་ཀྱི་སློབ་དཔོན་སྐྱེ་བོ་མང་པོས་དགེ་བའི་རང་བཞིན་དུ་ཀུན་དུ་ཤེས་པ། ཚོགས་ཆེན་པོས་མདུན་གྱིས་བདར་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །གོ་རིམས་བཞིན་ནི་ཉན་པ་པོའི་ཚོགས་འདུས་པ་ནི་འདུས་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། འདི་ལ་འདུས་པ་ཡོད་པས་སོ། །འཁོད་པ་སྟེ། ཡུལ་གཞན་ལ་འཁོད་པ་ནི་ཚོགས་དང་ལྡན་པ་སྟེ། འདི་ལ་ཚོགས་ཡོད་པས་སོ། །དེ་རྣམས་ལ་རང་གི་བསྟན་བཅོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་པ་པོ་དེ་རྣམས་ལ་རང་གི་བསྟན་བཅོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདུལ་བའི་ཕྱིར་ཚོགས་ཀྱི་སློབ་དཔོན་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ཆེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཀུན་དུ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པ་མང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་ན་བཟོའི་ལས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོད་སྲུངས་རྫོགས་བྱེད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཀུན་དུ་རྒྱུ་གནག་ལྷས་ཀྱི་བུ་དང༌། སྨྲ་འདོད་ཀྱི་བུ་མོའི་བུ་ཡང་དག་རྒྱལ་བ་ཅན་དང༌། མི་ཕམ་སྐྲའི་ལ་བ་ཅན་དང༌། ཀ་ཏྱའི་བུ་ནོག་ཅན་དང༌། གཅེར་བུ་པ་གཉེན་གྱི་བུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འདུས་པ་དང་ལྡན་པ། ཆོགས་དང་ལྡན་པ། ཚོགས་ཀྱི་སློབ་དཔོན་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དམག་ལྡན་ཆོས་འདི་ནི་ཟབ་པ། ཟབ་པར་སྣང་བ། མཐོང་བར་དཀའ་བ། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་དཀའ་བ། བརྟག་མི་ནུས་པ། རྟོག་གེའི་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པ། ཞིབ་མོ་བརྟག་པ་མཁས་པ་དང༌། མཛངས་པས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བདག་མེད་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་དབང་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམག་ལྡན་གྱི་མདོ་དེ་ལས་ཆོས་བདག་མེད་པ་དེའི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྐབས་དང་སྦྱར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་ལས་དེའི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རྒྱས་པར་གསུངས་ནས་དམག་ལྡན་དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཉིད་ལ་དྲིས། ཁྱོད་
― DTG137_Page_0397 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བཟོད་པ་དེ་ལྟར་ལན་ཐོབ་ཤིག །དམག་ལྡན་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཁྱོད་གཟུགས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟའམ། ཀྱེ་གཽ་ཏ་མ་མ་ལགས་སོ། །ཁྱོད་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟའམ། ཀྱེ་གཽ་ཏ་མ་མ་ལགས་སོ། །དམག་ལྡན་ཁྱོད་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཁྱོད་གཟུགས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟའམ། ཀྱེ་གཽ་ཏ་མ་མ་ལགས་སོ། །ཁྱོད་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟའམ། ཀྱཻ་གཽ་ཏ་མ་མ་ལགས་སོ། །ཁྱོད་གཟུགས་ལས་གཞན་དང༌། ཚོར་བ་ལས་གཞན་དང༌། འདུ་ཤེས་ལས་གཞན་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་ལས་གཞན་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གཞན་པ་ཞིག་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟའམ། ཀྱེ་གཽ་ཏ་མ་མ་ལགས་སོ། །ཁྱོད་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟའམ། ཀྱེ་གཽ་ཏ་མ་མ་ལགས་སོ། །འོ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་འདི་ལྟར་ཡིན་ནམ། ཁྱོད་གཟུགས་མེད་པ། ཚོར་བ་མེད་པ། འདུ་ཤེས་མེད་པ། འདུ་བྱེད་མེད་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པ་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟའམ། ཀྱེ་གཽ་ཏ་མ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བས་སོ། །སྟོན་པ་ན་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་བདག་མེད་པ་དེ་སྟོན་པ་ན་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྟོག་གེའི་ལ་མ་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་དེ་ནི་རྟོག་གེའི་བསྟན་བཅོས་འགའ་ལ་ཡང་མ་གྲགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་བདག་མེད་པ་དེ་མ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དོན་དམ་པར་མཐོང་བར་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཟབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་དོན་ཏེ། ཡུལ་ཡིན་པས་དོན་དམ་པའོ། །དེར་མཐོང་བར་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཟབ་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་
― DTG137_Page_0398 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་སྟེ། བསྟན་པའི་དོན་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དོན་ཏེ། དོན་གང་ཞིག་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་མཐུན་པ་དེ་ལྟ་བུར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཟབ་བར་སྣང་བའོ། །དོན་དམ་པར་བརྟག་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཐོང་བར་དཀའ་བ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེར་བརྟག་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཐོང་བར་དཀའ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དོན་དུ་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་དཀའ་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་མེད་པ་བསྟན་པའི་ཆོས་དེ་ནི་རྟོག་གེ་ལ་རྒྱུ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྟོག་གེ་ལ་རྒྱུ་བ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དོན་དམ་པའི་དབང་དུ་མཛད་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་འདི་ལས་དོན་དམ་པའི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། དམག་ལྡན་དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཉིད་ལ་དྲིས་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཇི་ལྟར་ན་ཟབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ན། ཇི་ལྟར་ན་ཟབ་པ་སྟེ། རྣམ་པ་གང་ལྟར་ཆོས་བདག་མེད་པ་དེ་ཟབ་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་ན་ཟབ་པར་སྣང་བ་དེ་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ནི་མཐོང་བར་དཀའ་བ་དང༌། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །རྒྱུ་གང་གིས་མཐོང་བར་དཀའ་བ་དང༌། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་དཀའ་བ་དེ་ཡང་བརྟག་པར་མི་ནུས་པ་དང༌། རྟོག་གེའི་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ལ་འཇུག་པ་ཉིད་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་མཐའ་དག་ལ་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དང༌། ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཉིད་ཅན་གྱི་རྒྱུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡོད་པ་ཉིད་ཅན་གྱི་རྒྱུས་དང༌། ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཉིད་ཅན་གྱི་རྒྱུས་ཏེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །དེ་གཉིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཞིབ་མོ་དང༌། བརྟག་པ་དེ་གཉིས་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མཁས་པ་རྣམས་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་གང་དག་སྔོན་བློ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་པ་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་དོན་དེ་གཉི་ག་ལ་འཇུག་ནུས་པ་སྟེ། དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ལ་འཇུག་ནུས་པ་དང༌། དོན་མཐའ་དག་ལ་འཇུག་ནུས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཞིབ་མོ་དང༌། བརྟག་པ་དེ་གཉིས་ནི་མཛངས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་མཐོང་བ་རྣམས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་དག་མཛངས་པ་
― DTG137_Page_0399 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་སྨོས་ཏེ། བདེན་པ་མཐོང་བ་དེ་རྣམས་ནི་དེ་གཉི་གའི་དོན་ལ་ཞུགས་པའི་ཤེས་པ་ཅན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀའི་དོན་ཕྲ་བ་དང་མཐའ་དག་ལ་ཞུགས་པའི་ཤེས་པ་ཅན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཛངས་པ་རྣམས་སོ།། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཕན་ཡོན་བཅུ་གཟིགས་ནས་འདུལ་བ་ལ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞི་འཆའ་བར་མཛད་དོ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་འདུན་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དགེ་འདུན་ལེགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དགེ་འདུན་བདེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མངོན་པར་མ་དད་པ་རྣམས་དད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མངོན་པར་དད་པ་རྣམས་ཕྱིར་ཞིང་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གང་ཟག་གནོད་མི་བཀུར་བ་རྣམས་ཚར་གཅོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་རྣམས་བདེ་བར་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཟག་པ་རྣམས་བསྡམ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚེ་རབས་ཕྱི་མའི་ཟག་པ་རྣམས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང་རྒྱས་པ་དང་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་བར་དག་ལ་ཡང་དག་པར་ལེགས་བར་རབ་ཏུ་བསྟན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་བླང་བ་དང༌། རྗེས་སུ་བསྲུང་བ་དང༌། སོར་གཞུག་པ་རྣམས་ནི་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོབ་དང་བཅས་པ་སྲོག་གཅོད་པ་སྤང་བ་ལ་སོགས་པ་བླང་བའོ། །ཡང་དག་པར་བླང་བ་རྣམས་ནི་རྗེས་སུ་བསྲུང་བའོ། །རལ་པ་རྣམས་སོར་གཞུག་པ་ནི་མཐོལ་བའོ། །བསླབ་པས་ན་བསླབ་པ་སྟེ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བྱ་བ་ཡང་དག་པར་བླང་བར་བྱ་བ་ནི་བསླབ་པའི་གཞི་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོབ་བ་དང་བཅས་པ་རྣམས་དང་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་རྣམས་སོ། །བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་སྤྱད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་གོས་གསུམ་བགོ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །བྱ་བ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་རྗེས་སུ་བསྲུང་བར་བྱ་བ་ཡང་
― DTG137_Page_0400 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསླབ་པའི་གཞིའོ། །བྱ་བ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་སོར་གཞུག་པར་བྱ་བ་ཡང་བསླབ་པའི་གཞི་ཡིན་ནོ། །བསླབ་པ་དག་གི་གཞི་ནི་བསླབ་པའི་གཞི་སྟེ། བསླབ་པའི་རྟེན་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་སྤང་བ་དང༌། བླང་བ་དང༌། སོ་སོར་བཤགས་པ་དང་ཉིན་མཚན་དུ་སློབ་པ་ནི་སྤང་བ་དང༌། བླང་བ་དང༌། སོ་སོར་བཤགས་པ་དང༌། ཉིན་མཚན་དུ་སློབ་པ་ནི་བསླབ་པ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་གཅན་ཟིན་གྱི་མདོ་སྡེ་ལས་བྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །ཇི་སྐད་འབྱུང་ཞེ་ན། རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། སྒྲ་གཅན་ཟིན་གལ་ཏེ་ཁྱོད་དེ་ལྟར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་འདི་བདག་དང་གཞན་ལ་གནོད་པ་དང་ལྡན་པ་མི་དགེ་བ་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ། སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཅན་ཡིན་པར་ཤེས་ན། སྒྲ་གཅན་ཟིན་ཁྱོད་ཀྱིས་ལུས་འདི་ལས་དེ་སྤངས་ཤིག །སྒྲ་གཅན་ཟིན་གལ་ཏེ་ཁྱོད་དེ་ལྟར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ན་བདག་གིས་ལུས་ཀྱི་ལས་བྱ་བར་གང་བསམས་པའི་ལུས་ཀྱི་ལས་དེ་བདག་དང་གཞན་ལ་མི་གནོད་པ་ཅན་ཡིན་ན་ལོང་ཤིག་ཅེས་འབྱུང་བ་ནི་སྤང་བ་དང་བླང་བའོ། །སོ་སོར་བཤགས་པ་ཡང་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས་སྒྲ་གཅན་ཟིན་ཁྱོད་ཀྱིས་ལུས་ཀྱི་ལས་དེ་སྟོན་པ་དང༌། ཚངས་བ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་མཁས་པ་རྣམས་ལ་སོ་སོར་བཤགས་པར་བྱ་ཞིང་ཕྱིན་ཆད་བསྡམ་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། ཉིན་མཚན་དུ་སློབ་པ་ཡང་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས་སྒྲ་གཅན་ཟིན་གལ་ཏེ། ཁྱོད་དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་གྱིས་དགའ་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་དེ་ཁོ་ནས་ཉིན་མཚན་དུ་སློབ་པ་ལ་ལན་མང་དུ་གནས་བར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཏེ། །སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་བསླབ་པའི་གཞི་ཡིན་ནོ། །བསླབ་པ་ཉིད་གཞི་ཡིན་ཏེ། བསླབ་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བསླབ་པ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞི་འཆའ་བར་མཛད་དོ། །དགེ་འདུན་ལེགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་དགེ་འདུན་ལེགས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུའོ། །དོན་གང་གིས་ཤེ་ན། མཛེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དགེ་འདུན་
― DTG137_Page_0401 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་དགེ་འདུན་བདེ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུའོ། །དོན་གང་གིས་ཤེ་ན། ཡང་དག་པར་བླང་བ་སྒྲུབ་པས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་མང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཡང་དག་བར་བླང་བ་སྒྲུབ་པ་དེས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་བླང་བ་སྒྲུབ་པས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་སྟེ། དེ་མང་བ་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པར་བླང་བ་སྒྲུབ་པས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་མང་བ་ཉིད་དེ། །ཕྱིར་ཞིང་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིར་ཞིང་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཡིན་པས་ཕྱིར་ཞིང་འབྱུང་བ་སྟེ། འཕེལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ན་ཕྱིར་ཞིང་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་འཕེལ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཛེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། དད་པ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །གང་ཟག་གནོང་མི་བཀུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གང་ཟག་གནོད་མི་བཀུར་བ་སྟེ། ངོ་ཚ་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ཚར་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་གང་གིས་ཤེ་ན། བསླབ་པ་ལས་འདའ་བས་མི་འཛེམ་པ་རྣམས་ཏེ། བསླབ་པ་མི་འདོད་པ་རྣམས་གནས་ནས་དབྱུང་བ་དང་བསྐྲད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །གང་དག་བསླབ་པ་ལས་འདའ་བས་འཛེམ་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་རྣམས་ནི་བསླབ་པ་ལས་འདའ་བས་མི་འཛེམ་པ་རྣམས་ཏེ། བསླབ་པ་མི་འདོད་པ་རྣམས་གནས་ནས་དབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། བསྐྲད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཉེས་པར་བྱེད་པ་དེ་ཁ་ཅིག་ནི་དགེ་འདུན་གྱི་ནང་ནས་གནས་ནས་དབྱུང་ངོ༌། །ཁ་ཅིག་ནི་བསྐྲད་པར་བྱའོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པ་རྣམས་བདེ་བར་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་རྣམས་བདེ་བར་གནས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུའོ། །དོན་གང་གིས་ཤེ་ན། བསླབ་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཚུལ་ཁྲིམས་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བསྐྱོད་པ་མེད་པར་འགྲོགས་ན་བདེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །བསྐྱོད་པ་མེད་པ་རྣམས་འགྲོགས་ན་བདེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞི་འཆའ་བར་མཛད་དེ་ཞེས་བྱ་བར་སྐབས་དང་སྦྱར་རོ། །བསྡམ་པའི་ཕྱིར་ནི་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་རྣམས་སོ། །ཚེ་རབས་ཕྱི་མའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པ་སྟེ། ཚེ་རབས་གཞན་གྱི་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་
― DTG137_Page_0402 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གོ །གང་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ཕན་ཡོན་བཅུའི་ཚིག་གཉིས་པོ་འདིའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི་ངའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བརྡ་ཅན་དང༌། དོན་དམ་པ་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པས་སོ། །དེ་ལ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བརྡ་ཅན་ནི་འཁྲིག་པའི་ཆོས་ལས་ལྡོག་པའོ། །བརྡ་ཅན་ནི་ཐ་སྙད་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པས་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དོན་དམ་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པས་སོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དོན་དམ་པར་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང༌། རྟོགས་པ་བརྒྱུད་པ་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་བརྒྱུད་པ་དང༌། རྟོགས་པ་བརྒྱུད་པས་སོ། །དེ་རྣམས་ལས་གཅིག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཕན་ཡོན་བཅུ་པོ་དེ་རྣམས་ལས་དགེ་འདུན་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཕན་ཡོན་གཅིག་པོ་འདི་ནི་བསྟན་པ་མི་བྱེད་པར་བྱ་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཡིན་ནོ། །དགེ་འདུན་ལེགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་པོ་འདི་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོབ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་སོ། །དགེ་འདུན་བདེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་པོ་འདི་ནི་རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཏེ། རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཆེད་དུ་མཛད་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། མདོ་ལས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ནི་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་མེད་པས་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ལ་གཅགས་པ་མེད་ན་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེའོ། །མཆོག་ཏུ་དགའ་ན་དགའ་བ་སྐྱེའོ། །ཡིད་དགའ་ན་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་འགྱུར་རོ། །ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་ན་བདེ་བ་མྱོང་ངོ༌། །སེམས་བདེ་ན་མཉམ་པར་འཇོག་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་མཉམ་པར་བཞག་ནས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་ནི་ཟང་ཟིང་གི་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་སོ། །གཉིས་པོ་གང་དག་ཅེ་ན། མངོན་པར་མ་དད་པ་རྣམས་དད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་མངོན་པར་དད་པ་རྣམས་ཕྱིར་
― DTG137_Page_0403 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིང་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཏེ། ཁྱིམ་པ་དེ་དག་ནི་དེ་རྣམས་ལ་སེམས་དང་བས་དེ་རྣམས་ལ་བཀུར་སྟི་བྱེད་དོ། །གཉིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་སོ། །གཉིས་པོ་གང་དག་ཅེ་ན། །གང་ཟག་གནོང་མི་བཀུར་བ་རྣམས་ཚར་གཅད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་རྣམས་བདེ་བར་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་སོ། །དེ་རྣམས་ནི་བསླབ་པ་ལས་འདས་པས་མི་འཛེམ་པ་རྣམས་ཏེ། བསླབ་པ་མི་འདོད་པ་རྣམས་གནས་ནས་དབྱུང་བ་དང༌། བསྐྲད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན་ལ། བསླབ་པ་འདོད་པ་རྣམས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྐྱོད་པ་མེད་པར་འགྲོགས་ན་བདེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཕྱིན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཉིས་པོ་གང་དག་ཅེ་ན། མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཟག་པ་རྣམས་བསྡམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཚེ་རབས་ཕྱི་མའི་ཟག་པ་རྣམས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་སོ། །དེ་རྣམས་ནི་དེའི་གཉེན་པོར་གནས་པ་ན་མྱུར་དུ་ཡོངས་སུ་མྱང་ན་ལས་འདའ་བར་བྱེད་དོ། ཕན་ཡོན་གཅིག་ནི་བསྟན་པའི་དོན་ཆེ་བ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་སོ། །གང་ཞེ་ན། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཏེ། བསྟན་པའི་དོན་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དུ་མཛད་ནས་བཅའ་བ་མཛད་དོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེའི་དོན་ཆེ་བ་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང༌། རྟོགས་པ་བརྒྱུད་པ་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་ནི་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བརྟེན་པས་སོ། །རྒྱས་པ་ནི་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་བར་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྣམས་འབའ་ཞིག་ལ་མ་ཡིན་པའོ། །དགེ་སློང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གང་ཡིན་པ་དེ་འགགས་པ་དང༌། དེ་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། དེ་བསིལ་བར་གྱུར་པ་དང༌། དེ་ནུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཡང་འབྱུང་བ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་འབྱུང་བ་ལ་ཡོད་པས་ཡང་འབྱུང་བ་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་འགོག་པ་ལས་
― DTG137_Page_0404 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་ཞི་བ་སྨོས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ལ་ནི་ཡང་འབྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་ཡོད་པ་དང༌། དེ་གཏན་དུ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་ཞིབ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་དེ་འགགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་འགོག་པ་སྨོས་པར་མི་བྱའོ་ཞེ་ན། བསྲབས་པའི་དངོས་པོ་ཉེ་བར་ཞི་བ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་འགོག་པ་སྨོས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བསྲབས་པར་གྱུར་པ་ལ་ཡང་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་དྲོད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཉིད་དྲོད་ཡིན་པས། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་དྲོད་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་དྲོད་དང་བྲལ་བ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་ནའོ། །བུམ་པའི་གྱོ་མོ་ཚ་བ་བསིལ་བར་གྱུར་པ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བུམ་པའི་གྱོ་མོ་ཚ་བ་དྲོད་དང་བྲལ་ན་བསིལ་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་ནོ།། བག་ལ་ཉལ་ལུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་ལུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དགྲ་བཅོམ་པའི་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསིལ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། བག་ལ་ཉལ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ས་གོང་མ་པའི་སྡུག་བསྔལ་འགགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྣམ་པ་དང་མཐུན་པར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་དེའི་རྣམ་པ་ཞི་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེའི་རྣམ་པ་རྣམས་སོ། །དེའི་རྣམ་པ་དང་མཐུན་པ་སྟེ། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དེར་ནི་དེའི་རྣམ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་འགགས་པ་དང༌། ནུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ནི་དེ་ལ་འགགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགོག་པའི་རྣམ་པའོ། །ཉེ་བར་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞི་བའི་རྣམ་པའོ། །བསིལ་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྱ་ནོམ་པའི་རྣམ་པའོ། །ནུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བསྟན་ཏོ། །བྲམ་ཟེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སོམ་ཉི་མེད་ཅིང༌། འགྱོད་པ་ཆད་པ་དང༌། འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་ལ་སྲེད་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཆགས་པ་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་
― DTG137_Page_0405 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནོ། །ཡེ་ཤེས་དང་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་བསྟན་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དོན་དམ་པའི་བྲམ་ཟེའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ནི་དོན་དམ་པ་དང༌། རང་གིས་ཐོབ་པ་ལ་སོམ་ཉི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་ལ་ཐེ་ཚོམ་དང་བའི་ཕྱིར་དང་རང་གིས་ཐོབ་པ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཅི་བདག་གིས་འབྲས་བུ་དེ་ཐོབ་པ་མ་འཐོབ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་ཐེ་ཚོམ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མས་ནི་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། ལྷག་མ་གང་གིས་ཤེ་ན། འགྱོད་པ་འཆད་པ་དང༌། འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་སྲེད་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཆགས་པ་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དེ་བསྟན་ཏོ། །སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་ངན་སོང་བ་དང༌། ཡང་འབྱུང་བ་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ངན་སོང་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་འབྱུང་བ་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ངན་སོང་དུ་འགྱུར་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ངན་སོང་བའོ། །ཡང་འབྱུང་པ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་གཉིས་སྤངས་པ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་ངན་སོང་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འགྱོད་པ་ཆད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ་འགྱོད་པ་ཆད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་འདིས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་འགྱོད་པ་ཆད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེ་ན། ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བའི་ལས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བའི་ལས་ནི་ལུས་དང་ངག་གིས་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྟེ། དེ་བྱས་ན་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བས་སོ། །ལྷག་མས་ནི་ཡང་འབྱུང་བ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ནི་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་ལ་སྲིད་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཆགས་པ་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ལྷག་མ་འདིས་སོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། འདུན་པ་དང་འདོད་ཆགས་སྤང་བར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུན་པ་སྤང་བར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ནི་འབྱུང་བ་དང༌། འཇིག་པ་ལ་སྲེད་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །འདོད་ཆགས་སྤང་བར་ཡོངས་སུ་བསྟན་
― DTG137_Page_0406 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་ནི་ཆགས་པ་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །འདུན་པ་ནི་གང་ཡིན། འདོད་ཆགས་ནི་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆགས་པ་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་སམ། ས་བོན་གྱི་སྒོ་ནས་འཆིང་བར་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྲེད་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བའི་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དང་ཡང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྲེད་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་སྤངས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་བ་དང༌། འཇིག་པ་ལ་སྲེད་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཟད་ཕྱིར་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྱོད་པ་ཆད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དང་ངོ༌། །ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་ཤེས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་ཕུང་པོ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལྔའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། དེ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཡང་སོམ་ཉི་མེད་པ་ཉིད་དང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། དོན་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་བྱའོ། །གོ་རིམས་ཐ་དད་པ་ཙམ་ཞིག་ཁྱད་པར་ཡོད་དེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་ལས་ཀྱང་མདོར་ན་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །ལས་དང་སྲེད་དང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དང་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ལས་དང་སྲེད་པ་དང་མ་རིག་པ་གསུམ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེའི་གཉེན་པོར་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་འགྱོད་པ་ཆད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་གཉེན་པོར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་ལ་སྲེད་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲེད་པའི་གཉེན་པོར་རོ། །སོམ་ཉི་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་རིག་པའི་གཉེན་པོར་རོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པ་འདི་ལ་ཡང་གོ་རིམས་ཐ་དད་པ་ཙམ་ཞིག་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་སོམ་ཉི་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཤེས་ནས་དད་པ་གསུམ་ཐོབ་པར་སྟོན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་ཐོབ་པར་སྟོན་ཏོ། །གང་གི་ཚེ་དང་དེ་ཐོབ་ཅེ་ན། བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཚེ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་ནས་ལངས་པ་ན་འདི་ལྟར་ཀྱེ་མ་
― DTG137_Page_0407 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ། །དེའི་ཆོས་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །ཤེས་ནས་དད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞེན་བདེན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་ནས་དད་པ་ནི་ཤེས་ནས་དད་པའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ཁོ་ན་ལ་འགྱོད་པ་ཆད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐོབ་བོ། །འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་དག་ཀྱང་ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་དགྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་དགྱེས་པ་སྟེ། ཐུགས་སུ་འཐད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་དགྱེས་པ་དག་གོ །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ན་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་བྲམ་ཟེའི་ཚུལ་གྱིས་ཏེ། སོམ་ཉི་མེད་པ་ཉིད་དང་འགྱོད་པ་ཆད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཤེས་ནས་དད་པ་དང༌། འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་གཉིས་ཀྱིས་སློབ་པའི་བྲམ་ཟེའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ལྷག་མས་དེ་འབྱུང་བ་དང༌། འཇིག་པ་ལ་སྲེད་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཆགས་པ་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི། མི་སློབ་པའི་བྲམ་ཟེའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདུན་པ་དང་འདོད་ཆགས་སྤངས་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུན་པ་སྤངས་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདོད་ཆགས་སྤངས་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་ལ་སྲེད་པ་དང་བྲལ་བ་བཞིན་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ནི་གསོན་པ་དང་འཆི་བ་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འདུན་པ་སྤངས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། འབྱུང་བ་ལ་སྲེད་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་གསོན་པ་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་པ་ལ་སྲེད་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་འཆི་བ་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་གནས་བརྟན་མ་འགགས་པས། འཆི་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་ལ། །གསོན་ལའང་མངོན་པར་མི་དགའོ། །ཤེས་བཞིན་དང་ནི་དྲན་པ་ཡིས། །ལུས་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་པར་བྱ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །
― DTG137_Page_0408 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ནི་ཟབ་མོ་ལ་སྟེ། ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ལ་ཞེ་ན། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་བརྗོད་པ་ན་སོམ་ཉི་ཟ་སྟེ། ཡིད་གཉིས་འབྱུང་ངོ༌། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྐྱེན་འདི་བ་ཉིད་དང་མཐུན་པའོ། །མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་ལ་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་འདི་ལ་རྐྱེན་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་འདི་ཡོད་པས་དེ་ནི་རྐྱེན་འདི་པ་སྟེ། དེའི་དངོས་པོ་ནི་རྐྱེན་འདི་པ་ཉིད་དོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་རྐྱེན་འདི་པ་ཉིད་ཡིན་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྐྱེན་འདི་པ་ཉིད་དོ། །དེ་དང་མཐུན་པ་སྟེ། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྐྱེན་འདི་པ་ཉིད་དང་མཐུན་པའོ། །ཕྱིས་ཀྱང་ཡིད་ལ་གཅགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་ལྷའི་མདོ་ལས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས་མ་ཐོབ་པར་ཐོབ་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དང༌། མ་རྟོགས་པར་རྟོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་པར་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དེ་ནི་དེ་ལས་ཕྱིས་རྣམ་པར་ཉམས་ཤིང་ཕོངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དེ་ལུས་སམ་སྙམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྲེད་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་ལ། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དེ་ཉིད་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་ཡང་རྟག་ཏུ་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་གྱི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་བྲམ་ཟེ་ཉིད་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དེ་ཉིད་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། སོམ་ཉིའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་སོམ་ཉི་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདིས་ཀྱང་བྲམ་ཟེ་ཉིད་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཡིད་ལ་གཅགས་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་འགྱོད་པ་ཆད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདིས་ཀྱང་བྲམ་ཟེ་ཉིད་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །སྲེད་པ་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་འབྱུང་བ་
― DTG137_Page_0409 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་འཇིག་པ་ལ་སྲེད་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདིས་ཀྱང་བྲམ་ཟེ་ཉིད་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་ཆགས་པ་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདིས་ཀྱང་བྲམ་ཟེ་ཉིད་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དགེ་སློང་དག་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་སྒོམས་ཤིག །དགེ་སློང་དག་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀུན་དུ་བསྟེན་ཅིང་བསྒོམས་ལ་ལན་མང་དུ་བྱས། བགྲོད་པར་བྱས། རྟན་དུ་བྱས། ནན་ཏན་དུ་བྱས། ཤིན་ཏུ་རྫོགས་པར་བྱས་ཤིང་ལེགས་པར་བརྩམས་པ་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་འཇོམས་ཤིང༌། གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ཐམས་ཅད་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་འདོད་ཆགས་ཐམས་ཅད་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་ཐམས་ཅད་མང་དག་པར་འཇོམས་ཏེ། དཔེར་ན་ཁྱིམ་བདག་ཞིང་པ་དབྱར་འདས་ནས་སྟོན་གྱི་དུས་ཀྱི་ཚེ་གཤོལ་ཆེན་པོས་ཞིང་རྣམས་རྨེད་པ་ན་རམ་པའི་རྩ་རྒྱུས་ཐམས་ཅད་གཅོད་པར་བྱེད། ཀུན་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་མངོན་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་དག་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྟན་ཞིང་བསྒོམས་ལ་ལན་མང་དུ་བྱས་བགྲོད་བར་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དགེ་སློང་དག་དཔེར་ན་མི་རྩྭ་བ་ལ་བ་ཛ་རྔ་བ་ཞིག་གིས་རྩྭ་བ་ལ་བ་ཇ་ཆུང་ཞིང་ཉུང་ལ་མི་མང་བ་ཤས་ཅིག་མཆོག་ནས་བཟུང་སྟེ། སྤུག་ཅིང་བར་བུར་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་མིར་ཏག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀུན་དུ་བསྟེན་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ང་རྒྱལ་དང་མ་རིག་པའི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་སོ། །དཔེར་ན་ཤིང་ཐོག་ཨ་མྲའི་དོག་པ་ལ་ཨ་མྲ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་རྩ་རྒྱུས་དང་ལྡན་པ། རྩ་རྒྱུས་ལ་བརྟེན་པ། རྩ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་པ། རྩ་རྒྱུས་དང་འདུ་བ། རྩ་རྒྱུས་དང་མ་བྲལ་བ་དག་ཡིན་ཞིང༌། དེ་དག་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀུན་དུ་བསྟེན་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དཔེར་ན་གཙང་ཁང་བྱུར་བུའི་ཕྱམ་དགུ་བོ་གང་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་སྤྱི་རྟེན་ལ་གནས། སྤྱི་རྟེན་ལ་བརྟེན། སྤྱི་རྟེན་ལ་རག་ལས། སྤྱི་རྟེན་ལ་གཞོལ་བས། སྤྱི་རྟེན་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་དུ་འཛིན་པའི་
― DTG137_Page_0410 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དཔེར་ན་སྲོག་ཆགས་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་གཏོགས་པའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་གང་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་གླང་པོ་ཆེའི་རྗེས་སུ་འདུས་ཤིང་ཁོངས་སུ་ཆུད་པས་གླང་པོ་ཆེའི་རྗེས་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དཔེར་ན་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་འབབ་ཆུ་གང་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱ་མཚོར་གཞོལ་བ། རྒྱ་མཚོར་འབབ་པ། རྒྱ་མཚོར་བབ་པ་ཡིན་པས་རྒྱ་མཚོ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་དུ་སྡུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དཔེར་ན་གནམ་ལས་ཉི་མ་ཤར་བ་ནི་གནམ་ལ་ཡོག་མའི་མུན་པ་ཐམས་ཅད་འོད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས། ལྷམ་མེ་ལྷན་ནེ་ལྷག་གེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ནི་ཁམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་གང་ཇི་སྙེད་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དབང་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀུན་དུ་བསྟེན་ཞིང་བསྒོམས་ལ་ལན་མང་དུ་བྱས། བགྲོད་པར་བྱས། རྟེན་དུ་བྱས། ནན་ཏན་དུ་བྱས། ཤིན་ཏུ་རྫོགས་པར་བྱས་ཤིང་ལེགས་པར་བརྩམས་པ་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་འཇོམས་ཤིང༌། གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ཐམས་ཅད་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་འདོད་ཆགས་ཐམས་ཅད་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང་མ་རིག་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་འཇོམས་སོ། །ཞིང་པ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞི་བ་དང༌། རྩྭ་བ་ལ་བ་ཛ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་དང་བཅས་པ་སྟེ། ལྡན་པ་ནི་ཞིང་པ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་དང་བཅས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་མ་བྱུང་བ་དང༌། བྱུང་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞིང་པའི་དཔེས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མ་བྱུང་བ་བག་ལ་ཉལ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །རྩྭ་བ་ལ་བ་ཛའི་དཔེས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་བྱུང་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་དུའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་དེ་ལས་གཞན་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་དེ་ལས་གཞན་
― DTG137_Page_0411 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་སྨོན་པ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྐྱེན་དང༌། ལམ་དང༌། རིག་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱིན་པའི་རྣམ་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། བདག་མེད་པའི་རྣམ་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་འགོག་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པའི་འདུ་ཤེས་དེ་དག་སྟེ། ཨ་མྲའི་དོག་པའི་དཔེས་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་འདུ་ཤེས་དག་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ལས་གཞན་ནི་དེ་ལས་གཞན་པ་སྟེ་དེ་དག་གོ །མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་དག་ནི་མི་སྡུག་པ་དང༌། ནད་དང༌། འབྲས་དང༌། ཟུག་རྡུ་དང༌། བྱམས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་དག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་དག་ཀུན་དུ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་དེ་དག་ལས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པར་འགྱུར་བས་སོ། །དེ་དག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་དེ་དག་ཉིད་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ནང་དུ་ཆུད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་སྐབས་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ་དམིགས་པ་ནི་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ནང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པས་ན་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ནང་དུ་ཆུད་པའོ། །མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ནང་དུ་ཆུད་པ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་མི་རྟག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ནང་དུ་ཆུད་པ་ཉིད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟག་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་དེ་དག་ནི་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་རྟག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་སུན་འབྱིན་པའི་རྣམ་པ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་དེ་ལས་སོ། །གཞན་པ་སུན་འབྱིན་པའི་རྣམ་པ་
― DTG137_Page_0412 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ནད་ཉིད་དང༌། འབྲས་ཉིད་དང༌། ཟུག་རྡུ་ཉིད་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དག་གོ །དེར་ཐུག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་སུ་ཐུག་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་འཇུག་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་མི་རྟག་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་མོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་གྱི། རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་དེར་ཐུག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བས་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། དེའི་དངོས་པོ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དོ། །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་མས་ནི་མི་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་ན་མི་སློབ་པའི་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་མི་བརྗེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཁམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་གཞན་གྱིས་ནི་མི་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་ན་མི་སློབ་པའི་འདུ་ཤེས་ནི། འཇིག་རྟེན་པའི་འདུ་ཤེས་གཞན་ལས་དབང་སྒྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་འདུ་ཤེས་དེ་དག་ཀྱང་མི་སྡུག་པ་དང༌། དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་པ་དང༌། ནད་དང༌། འབྲས་དང༌། ཟུག་རྡུ་ལ་སོགས་པ་དག་གོ །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ན་དེ་ལྟར་ཞིང་པའི་དཔེ་དང༌། རྩྭ་བལ་བ་ཛའི་དཔེས་ནི་ཇི་ལྟར་ན། མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་མཐའ་དག་ནི་གཉེན་པོ་ཡིན་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། བག་ལ་ཉལ་བ་དང༌། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། ཨ་མྲའི་དོག་པའི་དཔེས་ནི་ཇི་ལྟར་ན་གཉེན་པོའི་རྩ་བ་ཡིན་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། གཉེན་པོ་གཞན་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ན་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་གཉེན་པོ་གཞན་ཏེ། མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ལས་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་གསུམ་དག་གིས་ཁྱད་
― DTG137_Page_0413 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །གང་དག་གིས་ཤེ་ན། སྤྱི་རྟེན་གྱིས་ནི་དེ་ལས་གཞན་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། གླང་པོ་ཆེའི་རྗེས་ཀྱིས་ནི་དེ་དག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། འབབ་ཆུ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ནི་ལས་གཞན་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། ཁྱད་པར་འདི་དག་གིས་དེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ན་གཉེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ནི་མ་རིག་པ་དང༌། རིག་པ་གཞན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་རིག་པ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རིག་པ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཕྱིར་ཉི་མ་དང་ཁམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་དགེ་སློང་ཆོས་སྒྲོགས་པས་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་བྱེད་པ་ན་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་དང་ལྡན་པས་གཏམ་བྱ་སྟེ། དུས་སུ་དང༌། བསྒྲིམས་པ་དང༌། གོ་རིམས་དང༌། མཚམས་སྦྱར་བ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང༌། དགའ་བར་བྱ་བ་དང༌། འདོད་པར་བྱ་བ་དང༌། མགུ་བར་བྱ་བ་དང༌། སྤྲོ་བ་མི་སྐྱེད་པ་དང༌། མི་སྨད་པ་དང༌། རིག་པ་དང༌། འབྲེལ་པ་དང༌། མ་འདྲེས་པ་དང༌། ཆོས་དང་ལྡན་པ་དང༌། འཁོར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དང༌། བྱམས་པའི་སེམས་དང༌། ཕན་པའི་སེམས་དང༌། སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་དང༌། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལ་མི་བརྟེན་པ་དང༌། གཏམ་དེ་དག་བརྗོད་པ་ནས་བདག་ལ་བསྟོད་པར་མི་བྱ་ཞིང་གཞན་ལ་སྨད་པར་མི་བྱ་བར་གཏམ་བྱ་བ་སྟེ། རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་པོ་འདི་དག་དང་ལྡན་པས་གཏམ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཀ་ཏྱའི་བུ་མོ་སྨྱུག་མ་ཅན་བཞིན་ནོ། ཇི་ལྟར་ཀ་ཏྱའི་བུ་མོ་སྨྱག་མ་ཅན་ཞེས་གནས་བརྟན་འཆར་ཀས་ཕྱིས་ཉན་འདོད་པ་ཉིད་དང༌། བཤད་པའི་འོས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་དུ་མཁྱེན་ནས་ཆོས་བསྟན་པ་མཛད་ཀྱི་སྔར་ནི་མ་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཇི་ལྟར་སྔར་བཤད་པའི་འོས་སུ་མ་གྱུར་ལ། ཕྱིས་བཤད་པའི་འོས་སུ་གྱུར་པ་ནི་ཀ་ཏྱའི་བུ་མོའི་མདོ་དེ་ཉིད་ལས་རྒྱས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །སེང་གེ་མཆོང་བ་བཞིན་དགེ་སློང་དག་གལ་ཏེ་རི་དགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སེང་གེ་རི་བོང་ལ་མཆོང་ན་བསྒྲིམས་ནས་མཆོང་གི་མ་བསྒྲིམས་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བྱི་ལ་དང་གླང་པོ་ཆེ་ལ་མཆོང་ན་ནི་བསྒྲིམས་ནས་མཆོང་གི་མ་བསྒྲིམས་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་
― DTG137_Page_0414 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ་དེ་དང་འདྲའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་གཏམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པའི་གཏམ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཏམ་དང༌། མཐོ་རིས་ཀྱི་གཏམ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ།། །།རྣམ་པར་བཤད་པ་རིགས་པའི་བཤད་པ། བམ་པོ་བདུན་པ། ཡང་དག་ཕུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པའི་གཏམ་མོ། །བརྩམས་ནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏམ་རྣམ་པ་འདི་གཉིས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བྱས་ནས་སོ། །གོ་རིམས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མན་ངག་ཡིན་ནོ། །མཚམས་སྦྱར་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ་མཚམས་སྦྱར་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མན་ངག་ཡིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ནི་མདོ་སྡེ་རྣམས་རྣམ་པར་བཤད་པའི་ཆེད་དུ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མཚམས་སྦྱར་བ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དོན་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མར་སྦྱར་བའི་མཚམས་སྦྱར་བ་དང་རིམ་པ་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་མཚམས་སྦྱར་བ་སྟེ། འདི་གཉིས་ཀྱང་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཕྱིས་རྣམ་པར་འཆད་དོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མན་ངག་གོ །འདྲི་བ་ལུང་སྟོན་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཏེ། མགོ་གཅིག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་མགོ་གཅིག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་དང་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། དྲིས་ནས་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། གཞག་པར་ལུང་བསྟན་པ་ནི་འདྲི་བ་སྟེ། འདི་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་དུ་ལུང་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་ལ་ཇི་ལྟར་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ལུང་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། ཅི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཆི་བར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། འཆི་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་མགོ་གཅིག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཅི་ཤི་བ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་ལུང་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཅི་མི་དམན་པའམ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འདྲི་ཞེས་དྲིས་ནས་ལུང་བསྟན་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ལྷ་ལས་སོ་ཞེ་ན། དམན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པར་བྱའོ། །འོན་ཏེ་ངན་སོང་ལས་སོ་ཞེ་ན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཅི་སེམས་ཅན་ཕུང་པོ་རྣམས་ལས་གཞན་ནམ་གཞན་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གཞག་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་རྫས་མེད་པའི་ཕྱིར་མོ་
― DTG137_Page_0415 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཤམ་གྱི་བུ་སྔོ་བསངས་དང་དཀར་ཤམ་གཉིས་བཞིན་ནོ། །འདི་ཇི་ལྟར་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ནི་ལུང་བསྟན་དུ་མེད་དོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་སུ་དག་འདི་འདྲ་བ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གང་སུ་དག་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ལ་གནས་པ་དང་ནག་པོའི་ཕྱོགས་ལ་གནས་བ་འདི་འདྲ་བ་འདི་ཐམས་ཅད་ནི་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སམ་ལོག་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཁོར་དེ་དག་ལ་སྤྲོ་བ་མི་སྐྱེད་ལ་སྨད་པར་མི་བྱའོ། །ཇི་སྐད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་བའི་མདོ་ལས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་ཤེ་ན། རྒྱས་པར་གསུངས་ནས་སྤྲོ་བ་སྐྱེད་པ་དང༌། སྨད་པ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྤྲོ་བ་སྐྱེད་པ་དང༌། སྨད་པ་ཡང་ཤེས་ནས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པར་ཡང་མི་བྱ་ལ། སྨད་པར་ཡང་མི་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཁོ་ན་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གདུལ་བའི་ཁྱད་པར་མངོན་པར་མི་ཤེས་པ་དེ་ལྟར་བྱེད་པ་སྟེ། སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་དང་སྨད་པར་བྱའོ། །དེས་གདུལ་བ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཏེ། སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་དང་སྨད་པ་དེ་གཉིས་ཀྱིས། གདུལ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ནི་དེས་གདུལ་བ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཏེ། སྙིང་ན་བསྐྱེད་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་པ་ནི་ཚད་མ་དང་མི་འགལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མངོན་སུམ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་གི་ཚད་མ་རྣམས་དང་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་བྱམས་པའི་སེམས་དང༌། ཕན་པའི་སེམས་དང༌། སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་རྣམས་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་ལ་ཕྱོགས་པ་དང༌། ཐ་མལ་པ་དག་ལ་སྟེ། དགེ་བ་ལ་ཕྱོགས་པ་དང༌། མི་དགེ་བ་ལ་ཕྱོགས་པ་དང༌། ཐ་མལ་པ་ལ་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དགེ་བ་ལ་ཕྱོགས་པ་ལ་ནི་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་གཏམ་བྱ། མི་དགེ་བ་ལ་ཕྱོགས་པ་ལ་ནི་ཕན་པའི་སེམས་ཀྱིས་གཏམ་བྱ་ཞིང༌། ཐ་མལ་པ་ལ་ནི་སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སོ། །རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལ་མི་བརྟེན་པ་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་གཉིས་ཏེ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དེ་གཉིས་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྟེ། གྲགས་པ་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་
― DTG137_Page_0416 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་བཅད་པ་སྟེ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལ་མི་བརྟེན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་ལ་མི་བརྟེན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་འདོད་པ་ཉིད་སྤངས་པས་སོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདོད་པ་ཉིད་སྤངས་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བདག་ལ་བསྟོད་པར་མི་བྱ་ཞིང་གཞན་ལ་སྨད་པར་མི་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། སྨྲ་བ་པོ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ལ་ལྷག་པར་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་འདོད་པ་ཉིད་སྤངས་པས་ཏེ། དེས་ན་དེའི་ཕྱིར་བདག་ལ་སྟོད་ཅིང་གཞན་ལ་སྨོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཇི་ལྟ་བུར་དང༌། གང་གི་དོན་དུ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ནའོ། །ཇི་ལྟ་བུར་ནི་རྣམ་པ་གང་གིས་གཏམ་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་ཚིག་ལྔ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ལྔ་པོ་གང་དག་གིས་ཤེ་ན། དུས་སུ་དང༌། བསྒྲིམས་པ་དང༌། གོ་རིམས་དང༌། མཚམས་སྦྱར་བ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །གང་གི་དོན་དུ་ནི་གང་གི་ཆེད་དུ་གཏམ་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཡང་ཚིག་ལྔ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ལྔ་པོ་གང་དག་གིས་ཤེ་ན། དགའ་བར་བྱ་བ་དང༌། འདོད་པར་བྱ་བ་དང༌། མགུ་བར་བྱ་བ་དང༌། སྤྲོ་བ་མི་སྐྱེད་པ་དང༌། མི་སྨད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །གཏམ་གང་འདྲ་བས་གཏམ་བྱ་བ་དེ་ཡང་ཚིག་ལྔ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། གང་དག་གིས་ཤེ་ན། རིགས་པ་དང༌། འབྲེལ་པ་དང༌། མ་འདྲེས་པ་དང༌། ཆོས་དང་ལྡན་པ་དང༌། འཁོར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །གང་འདྲ་བས་གཏམ་བྱ་བ་དེ་དག་ཚིག་ལྔ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །གང་དག་གིས་ཤེ་ན། བྱམས་པའི་སེམས་དང༌། ཕན་པའི་སེམས་དང༌། སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་དང༌། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལ་མི་བརྟེན་པ་དང༌། གཏམ་དེ་དག་བརྗོད་པ་ན་བདག་ལ་བསྟོད་པར་མི་བྱ་ཞིང་གཞན་ལ་སྨད་པར་མི་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ཏུ་བྱས་ནས་འདི་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཉི་ཤུ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྣོད་མ་ཡིན་པ་ལ་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། སྣོད་མ་ཡིན་པ་ལ་བརྗོད་པ་ནི་སྣོད་མ་ཡིན་པ་ལ་བརྗོད་པ་སྟེ་དེ་ཉིད་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །བརྗོད་པ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ནི་བརྗོད་པ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་སྟེ་དེ་ཉིད་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །བརྗོད་པ་
― DTG137_Page_0417 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་ཆད་པ་ནི་བརྗོད་པ་བར་ཆད་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །བརྗོད་པ་གོ་བར་མི་བྱེད་པ་ནི་བརྗོད་པ་གོ་བར་མི་བྱེད་པ་སྟེ་དེ་ཉིད་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །གཙུག་ལ་གཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྡ་སྤྲོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དེ་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་མཆོད་པར་འགྱུར་བ་མེད་པས་ན་འདི་ནི་མཆོད་པར་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་སྦྱར་རོ། །འདི་ལ་དོན་འཐད་པ་མེད་པས་འདི་ནི་དོན་འཐད་པ་མེད་པའོ། །དོན་འཐད་པ་མེད་པ་བརྗོད་པ་ནི་དོན་འཐད་པ་མེད་པ་བརྗོད་པ་སྟེ་དེ་ཉིད་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ལ་བརྗོད་པ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ལ་བརྗོད་པ་དེ་ཉིད་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་གཡེངས་ཏེ་བརྗོད་པ་ནི་རྣམ་པར་གཡེངས་ནས་བརྗོད་པ་སྟེ་དེ་ཉིད་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །དོན་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་འབྲེལ་པ་ནི་དོན་མེད་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དོན་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་བརྗོད་པ་ནི་དོན་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་བརྗོད་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །མི་འཚམ་པར་བརྗོད་པ་ནི་མི་འཚམ་པར་བརྗོད་པ་སྟེ་དེ་ཉིད་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་བསམ་པ་སྟེ། སེམས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་བསམ་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་བསམ་པས་བརྗོད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བསམ་པ་ཅན་གྱིས་བརྗོད་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་སྐྱོན་ཡིན་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་བསམ་པས་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །སྣོད་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་ཞེས་གང་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྣོད་མ་ཡིན་པ་ནི་སྤྱོད་ལམ་མི་སྡུག་པར་འདུག་པ་སྟེ། ཀ་ཏྱའི་བུ་མོ་སྨྱུག་མ་ཅན་གྱི་མདོ་ལས་ཇི་ལྟར་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་དུས་སུ་གཏམ་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །བརྗོད་པ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་བསྒྲིམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །བརྗོད་པ་བར་མ་ཆད་པའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་ནི་གོ་རིམས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གོ་རིམས་དང༌། མཚམས་སྦྱར་བ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་འདི་དག་ཅིའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཤེ་ན། བསྟན་པ་དང༌། རྒོལ་བའི་ཚིག་དང༌། ལན་གྱི་ཚིག་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཏེ། དེ་ལ་བསྟན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ནི་གོ་རིམས་ཀྱི་རྣམ་པའོ། །བསྟན་པ་ནི་དཔེར་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ནས་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །རྒོལ་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ནི་མཚམས་
― DTG137_Page_0418 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྦྱར་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །རྒོལ་བའི་ཚིག་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་དང་པོར་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལམ་གྱི་བདེན་པ་ནི་ཕྱིས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་རོ། །ལན་གྱི་ཚིག་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །ལན་གྱི་ཚིག་ཀྱང་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་བརྗོད་པ་གོ་བར་མི་བྱེད་པའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་དྲུག་པ་དང༌། བདུན་པ་དང༌། བརྒྱད་པ་དག་སྟེ། རྣམ་པ་དག་ཅེས་བྱ་བའི་དཀྱུས་དང་སྦྱར་རོ། །རྣམ་པ་དྲུག་པ་དང༌། བདུན་པ་དང༌། བརྒྱད་པ་དེ་དག་ཀྱང་དགའ་བར་བྱ་བ་དང༌། འདོད་པར་བྱ་བ་དང༌། མགུ་བར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ཡིན་ནོ་རྣམ་པ་འདི་དག་གང་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཤེ་ན། དད་པ་ཅན་དང༌། ཞེ་འགྲས་པ་དང༌། བར་ན་གནས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཏེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །བརྗོད་པ་མཆོད་པར་མི་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་རྣམ་པ་དགུ་པ་དང༌། བཅུ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྡིག་པའི་ལས་ཅན་ལ་ནི་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པར་འོས་པ་མ་ཡིན་ལ། སྨད་ན་ཡང་མཆོད་པར་མི་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སྤྲོ་བ་མི་སྐྱེད་པ་དང༌། མི་སྨད་པར་གཏམ་བྱའོ། །དོན་འཐད་པ་མེད་པར་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་རིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་འབྲེལ་བ་ཞེས། བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ནི་དོན་ཟབ་མོ་སྟེ་དབང་པོ་ཐ་མ་ལའོ། །གསལ་བ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་བྱས་ན་འབྲེལ་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་གཡེངས་ནས་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་མ་འདྲེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། གཏམ་གཞན་དང་འདྲེས་པ་ནི་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ཡིན་པས་སོ། །དོན་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །མི་འཚམ་པར་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་འཁོར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་བསམ་པས་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་བྱམས་པའི་སེམས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ལྷག་མ་ལུས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་བསམ་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བའི་བསམ་པ་དང༌། དད་ནས་བཀུར་སྟི་བྱེད་པའི་བསམ་པ་དང༌། ཕྲག་དོག་གི་བསམ་པས་སོ། །དང་པོ་སྟེ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བའི་བསམ་
― DTG137_Page_0419 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་གཉེན་པོར་བྱམས་པ་དང༌། ཕན་པ་དང༌། སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་དག་ཡིན་ཏེ། བྱམས་པའི་སེམས་དང༌། ཕན་པའི་སེམས་དང༌། སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གོ །རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་བསམ་པ་གང་གིས་བྱ་ཞེ་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། དེའི་ལམ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་བསམ་པ་ཉིད་དང༌། བཤད་པའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་བསམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། བྱམས་པའི་སེམས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་བསམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱའོ། ཕན་པའི་སེམས་ནི་དེའི་ལམ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་བསམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ནི་བཤད་པའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་བསམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དད་ནས་བཀུར་སྟི་བྱེད་པའི་བསམ་པའི་གཉེན་པོར་རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལ་མི་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། དད་པ་ཅན་དེ་དག་དད་ནས་ཆོས་གོས་དང་བསོད་སྙོམས་ལ་སོགས་པས་བཀུར་སྟི་བྱེད་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའོ། །ཕྲག་དོག་གི་བསམ་པའི་གཉེན་པོར་བདག་ལ་བསྟོད་པར་མི་བྱ་ཞིང་གཞན་ལ་སྨད་པར་མི་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་མདོར་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གཞན་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་མདོ་སྡེ་ལས་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལས་བསམས་ནས་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དུས་སུ་གཏམ་བྱ་བ་ནས། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདི་དག་ཡིན་ནོ། །གཏམ་གྱི་ལས་བརྩམས་ནས་ཀྱང་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱ་སྟི། དགའ་བར་བྱ་བ་ནས་མི་སྨད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདི་དག་གོ ། གཏམ་གྱི་ཡོན་ཏན་ལས་བརྩམས་ནས་ཀྱང་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་པ་ནས་འཁོར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདི་དག་ཡིན་ནོ། །སྨྲ་བ་པོའི་ཡོན་ཏན་ལས་བརྩམས་ནས་ཀྱང་འདིར་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བྱམས་པའི་སེམས་ནས་གཞན་ལ་སྨད་པར་མི་བྱ་བའི་བར་འདི་དག་ཡིན་ནོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་ཆོས་ཉན་པར་འདོད་པས་ནི། རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་དག་དང་ལྡན་པས་ཆོས་མཉན་པར་བྱ་སྟེ། དུས་སུ་ཆོས་མཉན་པར་བྱ་བ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང་ཉན་པར་གུས་པ་དང༌། མ་རངས་པ་མེད་པ་དང༌། བསྒོ་བ་བཞིན་བྱེད་པ་དང༌། ཀླན་ཀ་མི་ཚོལ་བ་དང༌། ཆོས་ལ་གུས་
― DTG137_Page_0420 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། གང་ཟག་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་གུས་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཆོས་ལ་བརྙས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། གང་ཟག་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་བརྙས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། བདག་ཉིད་ལ་བརྙས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཀུན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་སེམས་དང༌། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱ་བ་དང་རྣ་བླགས་པ་དང༌། སེམས་ཀུན་དུ་བཏུད་པ་དང༌། སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསམས་ནས་ཆོས་མཉན་པར་བྱ་སྟེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་རྣམ་བ་བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་དག་དང་ལྡན་པས་ཆོས་མཉན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །སྨྲ་བ་པོ་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བསྐྱོད་པ་དང་སྤྱོད་ལམ་གྱི་སྐྱོན་གྱི་གཉན་པོར་དུས་སུ་ཆོས་མཉན་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་འདི་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འགྱིང་བའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་བཀུར་སྟིའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དུ་མི་གཉེར་བ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་ཉན་པར་གུས་པས་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །ཉན་པར་གུས་པ་ནི་ཉན་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་གྱི་ཕྱོགས་བྱེད་པས་སྙིང་ན་བའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་མ་རངས་པ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །མཆོད་པར་མི་འགྱུར་བས་སྨྲ་བ་པོ་རབ་ཏུ་མི་འཛིན་པའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་བསྒོམ་པ་བཞིན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །སུན་ཅི་ཕྱིན་དུ་བརྒལ་བའི་བསམ་པའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་ཀན་ཀ་མི་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །ཆོས་དང་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་ཡོན་ཏན་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རིམ་གྲོ་མེད་པའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཆོས་ལ་གུས་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། གང་ཟག་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་གུས་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་འདི་གཉིས་ཡིན་ནོ། །སྐྱོན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བརྙས་པའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་ཆོས་ལ་བརྙས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། གང་ཟག་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་བརྙས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་འདི་གཉིས་ཡིན་ནོ། །སྨོད་པའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་བདག་ཉིད་ལ་བརྙས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་ཀུན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ནི་ཀུན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་སྟེ། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་སེམས་འབྱུང་གི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་འདོད་པ་ཉིད་ནི་མི་འབྱུང་ངོ༌། །རྣམ་པར་གཡེངས་པ་དང༌། བསྡུས་པ་གཉིས་ཀྱིས་མི་ཉན་
― DTG137_Page_0421 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱ་བ་དང༌། རྣ་བླགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་འདི་གཉིས་ཡིན་ནོ། །ལེགས་པར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་སེམས་ཀུན་དུ་བཏུད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཀུན་དུ་བཏུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དང་བར་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སེམས་ཉིད་སེམས་སོ། །རབ་ཏུ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསམས་ནས་ཆོས་མཉན་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་དེ་ལ་སྐྱོན་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་རྣམས་ལས་སྐྱོན་གྱི་ཚིག་ཁ་ཅིག་སློབ་དཔོན་གྱིས་རྣམ་པར་བཤད་པ་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །སྨྲ་བ་པོ་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་པའི་ཚེ་ཉན་པ་པོ་ཉན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉན་པ་པོ་སྤྱོད་ལམ་མི་སྡུག་པས་ཉན་པའི་ཕྱིར་ཀཏྱའི་བུ་མོ་སྨྱུག་མ་ཅན་གྱི་མདོ་ལས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ནི་སྐྱོན་དང་པོ་ཡིན་ཏེ། སྨྲ་བ་པོ་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བསྐྱོད་པ་དང༌། སྤྱོད་ལམ་གྱི་སྐྱོན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ནོ། །རིགས་མཐོན་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་ང་རྒྱལ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སྐྱོན་ནོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་རིགས་པ་དང༌། རུས་དང༌། ན་ཚོད་དང༌། བྱད་གཟུགས་དང༌། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྡུས་སོ། །ཆོས་དང་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི། ཆོས་ལ་ནི་ཡོན་ཏན་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཉིད་དུ་དང༌། འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་སྟེ། ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཉིད་དུ་དང༌། འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ཉིད་དུའོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་ནི་ཡོན་ཏན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཉིད་ཡིན་པར་རོ། །སྐྱོན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བརྙས་པའི་སྐྱོན་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡང༌། ཆོས་ལ་སྐྱོན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་གཡེངས་པ་དང༌། བསྡུས་པ་གཉིས་ཀྱིས་མི་ཉན་པའི་སྐྱོན་ཞེས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་འདིའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡང༌། རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ནི་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ལེགས་པར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་སྐྱོན་ཞེས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་འདིའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡང་དགོངས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ལེགས་པར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དགོངས་
― DTG137_Page_0422 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། དགོངས་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་དགོངས་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཉིད་ནི་ཚོར་བ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་དེ་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཕ་དང་མ་ནི་བསད་བྱས་ཤིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་འཛིན་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཉིད་ནི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ནི་རང་བཞིན་དང༌། སྐྱེས་བུ་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པར་རྒྱུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །རབ་ཏུ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་སྐྱོན་ཞེས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་འདིའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡང་རབ་ཏུ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་འདུན་པ་དང༌། འཇུག་པ་ཞན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། འདུན་པ་ཞན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། འཇུག་པ་ཞན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །འདུན་པ་ནི་བྱེད་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །འཇུག་པ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །ལས་ཀྱི་སྐྱོན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ལས་ཉིད་སྐྱོན་ཡིན་པས་སོ། །ལས་ཀྱི་སྐྱོན་ཡིན་པ་ནས། འཛིན་པའི་བར་ཉིད་སྐྱོན་ཡིན་པས་འཛིན་པའི་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །ལུས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་སྐྱོན་ནི་སྤྱོད་ལམ་མི་སྡུག་པར་འདུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱོན་དེའི་གཉེན་པོར་དུས་སུ་ཆོས་མཉན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཀྱི་སྐྱོན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་གཉིས་ཀྱིས་སྐུལ་བར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལུས་ཀྱིས་སྐུལ་བར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ངག་གིས་སྐུལ་བར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་གཉེན་པོར་བཀུར་སྟི་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་སྐྱོན་ནི་ཉན་པར་མི་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེའི་གཉེན་པོར་ཉན་པར་གུས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །མོས་པ་མེད་པའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་མ་རངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །མཆོད་བར་མི་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོར་བསྒོ་བ་བཞིན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒོ་བ་བཞིན་བྱེད་བ་ནི་མིག་རྩ་དང་བཞིན་ལ་སོགས་པས་དང་བར་སྟོན་པའོ། །བསམ་པའི་སྐྱོན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གཞན་ལ་ཀླན་ཀ་བཙལ་བ་དང༌། འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་རྒོལ་བ་ལས་ཐར་བར་བྱ་བའི་བསམ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། གཞན་ལ་ཀླན་ཀ་བཙལ་བའི་བསམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་རྒོལ་བ་ལས་
― DTG137_Page_0423 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐར་བར་བྱ་བའི་བསམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་རྒོལ་བ་ལས་ཐར་བར་བྱ་བའི་བསམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་རྒོལ་བ་ལས་ཐར་བར་བྱ་བའི་བསམ་པ་སྟེ། དེའི་དངོས་པོ་ནི་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །འདི་སྐད་དུ་གང་ཞིག་གྲངས་ཅན་ལ་སོགས་པའི་རྒོལ་བ་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་རྒོལ་བ་ལས་ཐར་བར་བྱའོ་སྙམ་པའི་བསམ་པ་འདིས་ཉན་གྱི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྒོལ་བ་དེའི་གཉེན་པོར་ཀླན་ཀ་བཙལ་བའི་བསམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་དག་སྟེ། དེ་ལ་ཆོས་ལ་ནི་ངེས་པར་འབྱིན་པ་མ་ཡིན་པར་གོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གུས་པ་མི་སྐྱེད་པ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་ཆོས་ལ་གུས་པ་ཉེ་བར་གཞག་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་པའི་ཆོས་དེ་ཉིད་ལ་ཚིག་དང་ཡི་གེ་མ་འབྲེལ་པ་ཉིད་ཀྱིས་བརྙས་པ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་ཆོས་ལ་བརྙས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་ཆོས་ལ་མ་གུས་པ་དང༌། བརྙས་པའི་སྐྱོན་གཉིས་ཀྱི་གཉེན་པོར་ཚིག་གཉིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་ལ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཚིག་དང་ཚིག་འབྱིན་པའི་སྐྱོན་གྱིས་གུས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྐྱོན་གྱིས་དང༌། ཚིག་དང་ཚིག་འབྱིན་པའི་སྐྱོན་གྱིས་སོ། །དེའི་གཉེན་པོར་གང་ཟག་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་གུས་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་སྐྱོན་གྱིས་བརྙས་པ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་གང་ཟག་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་བརྙས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང༌། སྒྲུབ་པའི་ནུས་པ་མི་འབྱུང་ངོ་སྙམ་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ལ་བརྙས་པ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ནུས་པ་མི་འབྱུང་ངོ་སྙམ་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྒྲུབ་པའི་ནུས་པ་མི་འབྱུང་ངོ་སྙམ་པའི་ཕྱིར་བདག་ལ་བརྙས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་གཉེན་པོར་བདག་ཉིད་ལ་བརྙས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །འཛིན་པའི་སྐྱོན་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ལོག་པར་འཛིན་པ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་ཀུན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་མི་འཛིན་པ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་འབྲུ་མི་འཛིན་པ་སྟེ། དེའི་གཉེན་
― DTG137_Page_0424 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བོར་རྣ་བླགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །བརྡ་མ་ཕྲད་པར་འཛིན་པ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་སེམས་ཀུན་དུ་བཏུང་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །མ་ལུས་པར་མི་འཛིན་པ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསམས་ནས་ཆོས་མཉན་པར་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མ་ཕྱེའོ། །ལྷག་མ་གང་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་སྐྱོན་བཅུ་གསུམ་དང་པོར་བསྟན་པ་རྣམས་ལས་དོན་དུ་མི་གཉེར་བ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་དང༌། གཞན་གྱི་ཕྱོགས་བྱེད་པས་སྙིང་ན་བའི་སྐྱོན་དང༌། མཆོད་པར་མི་འགྱུར་བས་སྨྲ་བ་པོ་རབ་ཏུ་མི་འཛིན་པའི་སྐྱོན་དང༌། སུན་ཅི་ཕྱིན་དུ་བརྒལ་བའི་བསམ་པའི་སྐྱོན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ལྷག་མ་སྟེ་གོ་སླ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མ་ཕྱེའོ། །སྐྱོན་དྲུག་པོ་རྣམས་ལས་ཀྱང་ལྷག་མ་མོས་པ་མེད་པའི་སྐྱོན་དང༌། མཆོད་པར་མི་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་གོ་སླ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མ་ཕྱེའོ། །གསུང་གྲོང་ཁྱེར་པ་དང་གསུང་གསལ་བ་དང༌། སྙན་ཅིང་འཇེབས་པ་དང༌། རྣམ་པར་གསལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། མཉན་པར་འོས་པ་དང༌། མི་བརྟེན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པ་མེད་པ་དང་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་མེད་པས་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལས། དེ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཏེ། ཁྱད་པར་གཉིས་ཀྱིས་གསུང་སྙན་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གསུང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ་འཁོར་ལ་ཆུབ་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་དང་སྟེ། འདི་ལྟར་གསུང་དེས་འཁོར་ལ་ཆུབ་པར་མཛད་པ་དང༌། གསུང་འཇམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་གསུང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གསུང་ཡོན་ཏན་དང་པོ་སྟེ། གསུང་སྙན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པར་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུང་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །གསུང་འཇམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་གསུང་ཡོན་ཏན་དང་པོ་ཉིད་དེ། གསུང་སྙན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པར་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྙན་ཅིང་འཇེབས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ན་ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཚིག་འབྲུ་ངེས་པའི་ཚིག་ལེགས་པ་ཉིད་དང༌། བརྗོད་པ་གོ་བར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཚིག་འབྲུ་ངེས་པའི་ཚིག་
― DTG137_Page_0425 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གསུང་ཡོན་ཏན་གཉིས་པ་ཉིད་དེ། ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོ་ཉིད་དང་ལྡན་པར་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བརྗོད་པ་གོ་བར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་གསུང་ཡོན་ཏན་གཉིས་པ་ཉིད་དེ། ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོ་ཉིད་དང་ལྡན་པར་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། ལྷག་མ་རྣམས་ནི་རེ་རེས་ཏེ། ཡོན་ཏན་ལྷག་མ་དོན་བཟང་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བཞི་ནི་རྣམ་པ་རེ་རེས་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། རིགས་པའི་དོན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ་མཉན་པར་འོས་པའི་ཕྱིར་ན་དོན་བཟང་པོ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་གསུང་ཡོན་ཏན་གསུམ་པ་སྟེ། དོན་བཟང་པོ་ཉིད་དང་ལྡན་པར་མཉན་པར་འོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྙེད་པ་ལ་སོགས་པའི་བཞེད་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་བཞེད་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཟང་ཟིང་མེད་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་གསུང་ཡོན་ཏན་བཞི་པ་སྟེ། ཟང་ཟིང་མེད་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པར་མི་བརྟེན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཇི་ལྟར་འོས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདིས་ནི་གསུང་ཡོན་ཏན་ལྔ་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འོས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཀྱང་གང་ཞིག་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་གཏམ་རྣམས་ལས་གཏམ་གང་གིས་གདུལ་བར་བྱ་བ་དེ་གཏམ་དེའི་སྦྱོར་བས་གདུལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྤོབས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདིས་ཀྱང་གསུང་ཡོན་ཏན་དྲུག་པ་སྟེ། རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་དང་ལྡན་པར་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་བའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་གྲོང་ཁྱེར་ཡིན་པས་གསུང་འདི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཡིན་པས་འདི་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་
― DTG137_Page_0426 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དབང་དུ་མཛད་པ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་དངོས་པོ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཉིད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དབང་དུ་མཛད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུས་གྲོང་ཁྱེར་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། གྲོང་ཁྱེར་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་དབང་དུ་མཛད་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །གསུང་འཇམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུས་ནི་སྙན་ཅིང་འཇེབས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་འབྲུའི་ངེས་པའི་ཚིག་ལེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུས་ན་རྣམ་པར་གསལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དག་ཚིག་དང་ཡིག་འབྲུའི་ངེས་པའི་ཚིག་མ་ལེགས་པ་ནི་དོན་ཡང་དྲང་བར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །གོ་བར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་དང་དོན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུས་ན་མཉན་པར་འོས་པ་ཡིན་ནོ། །དད་ནས་བཀུར་སྟི་བྱེད་པ་ལ་མི་བརྟེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུས་ན་མི་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །རན་པར་གསུངས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུས་ན་མི་མཐུན་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱ་ཆེ་ཞིང་ཐབས་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུས་ན་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་དང༌། ཐབས་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུས་ཏེ། ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་ནི་གསུང་མང་བ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་མཁས་པ་ནི་གསུང་ཚིག་དང་ཡིག་འབྲུ་འབྲེལ་པ་ཡིན་ནོ། །གསུང་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཡོངས་སུ་ཟད་མི་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུང་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་འདི་ནིའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དབང་དུ་མཛད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་མདོར་ན་སྟེ་བསྡུ་ན་ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། དབང་དུ་མཛད་པ་ཉིད་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དབང་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་ཏེ། གསུང་གྲོང་ཁྱེར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ནི་ཡོན་ཏན་དང་པོ་དང་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རང་བཞིན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཏེ། སྙན་ཅིང་འཇེབས་པ་དང༌། རྣམ་པར་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཡོན་ཏན་གཉིས་བ་དང་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདིའི་རང་བཞིན་ཡང་གང་ཞེ་ན། འཇམ་པ་ཉིད་དོ། །སྦྱོར་བ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་ལ་
― DTG137_Page_0427 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །སྦྱོར་བ་པོ་དེས་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། མཉན་པར་འོས་པ་དང་རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདོད་བ་ལ་མི་བརྟེན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པ་མེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་མེད་པར་དེ་སྦྱོར་བ་དེ་ལྟ་བུར་ནི་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པས་ག་དགེ་སློང་རབ་ཏུ་མང་པོ་དག་རིམ་གྲོའི་གནས་སུ་ཚོགས་ཤིང་འདུས་པར་གྱུར་པ་དག་ལ་སྐད་གསལ་བ་དང༌། སྙན་ཅིང་འཇེབས་པ་དང༌། རྣམ་པར་གསལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། མཉན་པར་འོས་པ་དང༌། མི་བརྟེན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པ་མེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་མེད་པས་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ལ་དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཀུར་སྟིར་བྱས། བླ་མར་བྱས། གཅེས་པར་བྱས། ཡིད་ལ་བྱས། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ། རྣ་བླགས་ཤིང་སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསམས་ནས་ཆོས་ཉན་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་བཤད་པ་འདིས་ནི་བཀུར་སྟིར་བྱས་ནས་ཆོས་ཉན་པ་སྐྱོན་དྲུག་དང་བྲལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། དེ་ལ་བླ་མར་བྱས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ནི་བཀུར་སྟིར་བྱས་ནས་ཉན་པ་ང་རྒྱལ་གྱི་སྐྱོན་དང་བྲལ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསམས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་ཚིག་འདིས་ནི་བཀུར་སྟིར་བྱས་ནས་ཉན་པ་སྐྱོ་བའི་སྐྱོན་དང་བྲལ་བར་བསྟན་ཏོ། །དྲི་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱོན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་མངོན་པ་དང་འདུལ་བ་མངོན་བ་ལས་དྲི་བ་དྲིས་པ་ཡང་ཤེས་ཤིང༌། ཚིག་དང་ཡིག་འབྲུ་རིགས་པ་དང༌། འབྲེལ་བ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང༌། འབྱོར་པ་དང༌། ཐབས་དང་ལྡན་པ་དང༌། འཚམ་པ་དང༌། མཐུན་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་འགྲུས་སྐྱོང་གི་ཡན་ལག་གི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་ལན་ལྡོན་པར་ཡང་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་ལ་ལན་ལྡོན་པར་ཡང་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲི་བ་དེ་དག་ཤེས་པ་སྟེ། །ཁོང་དུ་ཆུད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། ལན་ལྡོན་པར་ཡང་བྱེད་དོ། །ལུང་སྟོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་
― DTG137_Page_0428 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་འདི་ལས་ནི་འདྲི་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་ལན་གདབ་པ་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཚིག་དང་ཡིག་འབྲུ་རིགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་དག་དང་ལྡན་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དང་མཚམས་སྦྱར་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དང༌། མཚམས་སྦྱར་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སོ། །མི་ཤེས་ཏེ་འདྲི་བ་དེ་ལ་ནི་མི་ཤེས་ནས་འདྲི་བ་ལ་ནི་སྟེ། དེའི་ལན་གདབ་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། དོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ནི་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། ཚིག་དང་ཡིག་འབྲུ་རིགས་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །མཚམས་སྦྱར་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ནི་མཚམས་སྦྱར་བ་འབྲེལ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་མི་ཤེས་ནས་འདྲི་བ་དང་པོ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་དེའི་ལན་གདབ་པ་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་དང་སྔ་ཕྱིའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ནི་གཉིས་པས་ཏེ། དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། དཔེར་ན་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱི་དངོས་པོ་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འགལ་བ་འདྲི་བ་འབྱུང་ངོ༌། །འགལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འདྲི་བའམ། འགལ་བས་འདྲི་བ་ནི་འགལ་བ་འདྲི་བ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །སྔ་ཕྱིའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འགལ་བ་འདྲི་བ་འབྱུང་བ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ན། ཚོར་བ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་དེ་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་བའོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ལ། ཚོར་བ་ནི་གསུམ་སྟེ། བདེ་བའི་ཚོར་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དང༌། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བའོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །འགལ་བ་འདྲི་བ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་འདི་ལས་རེ་ཞིག་དང་པོའི་ལེན་གདབ་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །གཉིས་པ་ནི་དགོངས་པ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། འབྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །འབྱོར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོངས་པ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འདྲི་བ་གཉི་ག་ལ་ཡང་སྟེ། མི་ཤེས་ནས་འདྲི་བ་དང༌།
― DTG137_Page_0429 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགལ་བ་འདྲི་བ་ལ་ཡང་གོ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། ཐབས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ལན་གདབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་འགྲུབ་པས་ན་ཐབས་སོ། །ཐབས་ཉིད་ཐབས་དང་ལྡན་པ་སྟེ། གདུལ་བ་དང་ལྡན་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །འདྲི་བ་གཉི་ག་ལ་ཡང་གདུལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཆད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། འཚམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ལན་གདབ་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ནི་གདམས་ངག་འདྲི་བ་སྟེ། གསུམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྟོགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཐོབ་པའོ། །དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ནི་ཆེད་དུ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གདམས་ངག་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདྲི་བ་ནི་གདམས་ངག་འདྲི་བ་སྟེ། གདམས་ངག་འདྲི་བ་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། །འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ནི་བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་སོ། །མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སྐྱེས་པ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ལན་གདབ་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་རྣམས་མངོན་བར་སྒྲུབ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། རྟག་འགྲུས་སྐྱོང་གི་ཡན་ལག་གི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ལན་གདབ་པ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་མངོན་བར་སྒྲུབ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། རྟག་འགྲུས་སྐྱོང་གི་ཡན་ལག་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་གི་ཚོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རྟོག་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདྲི་བ་ལ་ནི་རྟག་འགྲུས་སྐྱོང་སྟེ། སློབ་པའི་ཡན་ལག་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་གི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་ལན་གདབ་པ་ཡིན་པས་སོ། །རྟག་ཏུ་ནས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་རྟག་པ་སྟེ་རྟག་ཏུ་དང་འགྲུས་པ་སྟེ། བསྒྲིམས་པས་ཟག་པ་རྣམས་ལས་
― DTG137_Page_0430 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལས་སེམས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་རིགས་པ་ཉིད་ནི་འབྲེལ་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ཚིག་དང་ཡིག་འབྲུ་རིགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟར་འབྲེལ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སྔ་ཕྱི་མ་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ནི་འབྱོར་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང༌། འབྱོར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །དོན་གང་གིས་ཤེ་ན། ཆོས་ཉིད་དང་མི་མཐུན་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཐབས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ནི་འཚམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཐབས་དང་ལྡན་པ་དང༌། འཚམ་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གདུལ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འཆད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །མཐུན་པ་ཉིད་ནི་རྟག་འགྲུས་སྐྱོང་གི་ཡན་ལག་གི་ཚོགས་ཉིད་ཀྱིས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། མཐུན་པ་དང༌། རྟག་འགྲུས་སྐྱོང་གི་ཡན་ལག་གི་ཚོགས་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལྟར་གསུང་དབྱངས་ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་བཤད་པ་ལས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཚིག་སྔ་མ་ཕྱི་མས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་འབྱུང་ཞེ་ན། ཀྱེ་མཁན་པོ་གཽ་ཏ་མ་ཤེས་ལྡན་དེ་ནི་འཁོར་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་ན་གསུང་དབྱངས་ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ཞལ་ནས་འབྱུང་བ་སྟེ། བརྗིད་པ་དང༌། འབྲུག་ལྟར་སྒྲོགས་པ་དང༌། སྙན་ཅིང་འཇེབས་པ་དང༌། རྣར་སྙན་པ་དང༌། སྙིང་དུ་འཐད་པ་དང༌། དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། གསལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། མཉན་པར་འོས་པ་དང༌། མི་མཐུན་པ་མེད་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་སྟེ། ཚིག་སྔ་མ་ཕྱི་མས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་ཕྱི་མས་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཚིག་ཕྱི་མ་ཕྱི་མས་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང་བཅས་པ་ཚིག་དང་ཡིག་འབྲུ་རིགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་འདི་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །ཚིག་ཕྱི་མས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི་ཚིག་ཕྱི་མས་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །ཚིག་གང་དག་ཚིག་ཕྱི་མས་རྣམ་པར་བཤད་པའང་ལྷན་ཅིག་པ་ནི་ཚིག་ཕྱི་མས་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །འདྲི་བ་ཐམས་ཅད་ལ་སྟེ་མི་ཤེས་ནས་འདྲི་བ་དང་འགལ་བ་
― DTG137_Page_0431 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདྲི་བ་དང༌། གདམས་ངག་འདྲི་བ་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་དུ་མ་ལ་ལན་གདབ་པ་ཡོན་ཏན་བཞི་དང་ལྡན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། སྔ་ཕྱི་མི་འགལ་བར་ལན་གདབ་པ་ནི་ཚིག་འབྲུ་རིགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཕྱི་མས་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང་བཅས་པའི་ཚིག་འདིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་དང་མཐུན་པར་ལན་གདབ་བ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཕྱི་མས་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང་བཅས་པའི་ཚིག་འདིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གདུལ་བ་དང་མཐུན་པ་སྟེ། གདུལ་བ་དང་མཐུན་པར་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ལན་གདབ་པ་ནི་ཐབས་དང་ལྡན་པ་དང་འཚམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཕྱི་མས་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང་བཅས་པའི་ཚིག་འདིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་གྱི་མཆོག་དང་མཐུན་པར་ལན་གདབ་པ་ནི་མཐུན་པ་དང་རྟག་འགྲུས་སྐྱོང་གི་ཡན་ལག་གི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཕྱི་མས་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང་བཅས་པའི་ཚིག་འདིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་བརྒྱད་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། དོན་ལ་འཇུག་པ་ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཉིད་ནི་ཚིག་དང་ཡིག་འབྲུ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། རྟོགས་པ་ནི་དོན་ལ་འཇུག་པའོ། །འདིས་ངེས་པར་འབྱིན་པས་ན་ངེས་པར་འབྱིན་པ་སྟེ། དེའི་དངོས་པོ་ནི་ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཉིད་དོ། །དོན་ལ་འཇུག་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དོན་ལ་འཇུག་པ་ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཉིད་དོ། །ལན་གདབ་པ་ནི་དོན་ལ་འཇུག་པ་ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་པོ་འདི་དང་ཡང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་དང་ཡིག་འབྲུ་རིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་དང་པོ་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་ཚིག་དང་ཡིག་འབྲུ་དང་འབྲེལ་པ་ཉིད་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་ཚིག་དང་ཡིག་འབྲུ་རྣམས་དང་འབྲེལ་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ལན་གདབ་པ་ནི་ཡོན་ཏན་གཉིས་པ་འདི་དང་ཡང་དག་པ་ཡིན་ཏེ། འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་པ་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྒོལ་བ་འགལ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ནི་རྒོལ་བས་འགལ་བ་ནི་རྒོལ་བ་འགལ་བའམ། རྒོལ་བ་ཉིད་འགལ་བ་ཡིན་པས་རྒོལ་བ་འགལ་བ་སྟེ། དེའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ནི་རྒོལ་བ་འགལ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ལན་གདབ་པ་ནི་ཡོན་ཏན་གསུམ་པ་འདི་དང་ཡང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ།
― DTG137_Page_0432 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གསུམ་པ་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་ཟབ་མོའི་དོན་ངེས་པར་བྱས་པ་ཉིད་ནི་ཚིག་ཟབ་མོ་རྣམས་ཀྱི་དོན་གསལ་བར་བྱས་པ་ཉིད་ནི་ཚིག་ཟབ་མོའི་དོན་ངེས་པར་བྱས་པ་ཉིད་དོ། །ལན་གདབ་པ་ནི་ཚིག་ཟབ་མོའི་དོན་ངེས་པར་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བཞི་པ་འདི་དང་ཡང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། འབྱོར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བཞི་པ་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཉན་པ་པོ་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཚིག་དང་ཡིག་འབྲུ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པའི་གཞིར་གནས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པའི་གཞིར་གནས་པ་ཉིད་ནི་རྟེན་ཡིན་ནོ། །ལན་བཏབ་པ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚིག་ལྔ་པ་འདི་དང་ཡང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ཐབས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལྔ་པ་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གདུལ་བའི་བསམ་བ་དང་མོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཉིད་ནི་གདུལ་བའི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཏེ། སེམས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དང་མོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དག་ལ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཉིད་ནི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་བྱས་པ་ཉིད་དེ། ཡོན་ཏན་དྲུག་པ་ཡིན་ནོ། །ལན་གདབ་པ་ནི་ཡོན་ཏན་དྲུག་པ་འདི་དང་ཡང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། འཚམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དྲུག་པ་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་དུ་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དང༌། མོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཚིག་དང་ཡིག་འབྲུ་འཚམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་དྲི་བའི་ལན་འདེབས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལུང་འབོགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། ལུང་འབོགས་པ་དང༌། ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དང༌། མོས་པ་དང༌། སེམས་པ་དང༌། སྒོམ་པ་ནི་ལུང་འབོགས་པ་དང༌། ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དང༌། མོས་པ་དང༌། སེམས་པ་དང༌། སྒོམ་པ་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་དང་མཐུན་པ་ཉིད་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་དེ། ལུང་འབོགས་པ་དང༌། ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དང༌། མོས་པ་དང༌། སེམས་པ་དང༌། སྒོམ་པ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་དོ། །ལན་གདབ་པ་ནི་ཡོན་ཏན་བདུན་པ་འདི་དང་ཡང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། མཐུན་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བདུན་པ་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་མི་ཞེན་པར་བསྟན་པ་ཉིད་ནི་སྒྲ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ལ་མངོན་པར་མི་ཞེན་པའོ། །སྒྲ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་མི་ཞེན་པར་གཏན་ལ་དབབ་པར་བསྟན་པ་ནི་སྒྲ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་མི་ཞེན་པར་
― DTG137_Page_0433 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏན་ལ་དབབ་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་སྒྲ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་མི་ཞེན་པར་གཏན་ལ་དབབ་པར་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །ལན་གདབ་པ་ནི་སྒྲ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་མི་ཞེན་པར་གཏན་ལ་དབབ་པར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་པ་འདི་དང་ཡང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། །རྟག་འགྲུས་སྐྱོང་གི་ཡན་ལག་གི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བརྒྱད་པ་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་དག་གཏམ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་ན་འདུན་བ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། འཆབ་བ་དང༌། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་དང༌། མི་བཟོད་པ་དང༌། ཡིད་མི་ཆེས་པ་ཡང་སྤངས་ལ། སེམས་ཀྱི་ཐ་བ་དང༌། འཆབ་པའི་གཞི་ཡང་བོར་ཏེ། ལྟ་བའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཡང་བསལ་ནས། ཧ་ཅང་སྨྲ་བར་ཡང་མི་བྱ་ཞིང༌། འགལ་བར་ཡང་མི་བྱ་ལ། ཚིག་རྩུབ་མོ་སྨྲ་བར་ཡང་མི་བྱ་སྟེ། དོན་དང་ཆོས་སྟོན་པར་བྱ། ཀུན་དུ་ཤེས་པར་བྱ། ཡང་དག་པར་ཤེས་པར་བྱ། ངེས་པར་སེམས་སུ་གཞུག་པར་བྱ་ཞིང་མགུ་བར་བྱ། ཡང་དག་པར་མགུ་བར་བྱ། ཡོངས་སུ་མགུ་བར་བྱ་ལ། དང་བར་བྱ་ཞིང་དད་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། འཕགས་པ་རྣམས་ནི་དེ་ལྟར་བརྗོད་ན་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བརྗོད་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་བཀོད་པ་ལའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་གཏམ་གྱི་གཞི་ནི་རྒྱུ་སྟེ། རྣམ་པ་དགུའོ། །རང་གི་ཕྱོགས་རྒྱལ་བར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་གཏམ་གྱི་གཞི་འདི་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་ནི་འདུན་པ་ཡང་སྤངས་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིར་རྒོལ་བ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཞེ་སྡང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །རང་གི་ཕྱོགས་གྲུབ་པ་ན་སེམས་ཁེངས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ང་རྒྱལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །ཕྱིར་རྒོལ་བས་སྐྱོན་བྱུང་བ་གླེངས་ན་དེ་བཅབ་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འཆབ་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །སྐྱོན་མ་བྱུང་བ་གླེངས་ན་ཁྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །ཁྲོས་ན་ཤ་གླན་པའི་ཕྱིར་ཁོན་དུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མི་བཟོད་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །ཁོན་དུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་མདུད་པར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །ཕམ་ན་ཡིད་མི་བདེ་བའི་མཚན་ཉིད་སེམས་མི་གསལ་བ་ཉིད་
― DTG137_Page_0434 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅེས་བྱ་བ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་གཏམ་གྱི་གཞི་འདིས་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་ནི་ཡིད་མི་ཆེད་པ་ཡང་སྤངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་གཏམ་གྱི་གཞི་བདུན་དག་ནི་ཚིག་བདུན་པོ་དག་ཁོ་ནས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་ལུས་པ་ལས་བརྩམས་ནས་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩོད་པའི་རྩ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་སྨོས་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བདུན་པོ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩོད་པའི་རྩ་བའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཐོག་མའི་རྒྱུ་ནི་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཡང་སེམས་ཀྱི་ཐ་བ་དང་འཆབ་པའི་གཞི་ནི་ཟག་པའི་གནས་དང་མཐུན་པ་རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང་ལྡན་པའི་ཡུལ་རྣམས་ཏེ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་འབྲེལ་པའི་ཡུལ་རྣམས་སོ། །སེམས་ཀྱི་ཐ་བ་དང་འཆབ་པའི་གཞི་ནི་སེམས་ཀྱི་ཐ་བའི་གཞི་དང༌། འཆབ་བའི་གཞི་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། དེ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ལྡན་པའི་ཡུལ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་དེའི་དགྲ་བོར་གྱུར་པ་དག་ལ་སྟེ། ཡུལ་དེའི་ཕྱིར་རྒོལ་བར་གྱུར་པ་དག་ལ་ཞེ་སྡང་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་འཆབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་ཡུལ་དེ་དག་ནི་སེམས་ཀྱི་ཐབ་དང་འཆབ་པའི་གཞི་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཐ་བ་ནི་ཞེ་སྡང་ཡིན་ནོ། །ཁ་ན་མ་ཐོབ་འཆབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་འཆབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཞི་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྟེ། ཡུལ་དེ་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དེ་སྤངས་པས་ན་སྟེ། སེམས་ཀྱི་ཐ་བ་དང་འཆབ་པའི་གཞི་སྤངས་བས་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྩོད་པའི་རྩ་བ་དང་པོ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་གཏམ་གྱི་གཞི་བརྒྱད་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྩོད་པའི་རྩ་བ་གཉིས་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་གཏམ་གྱི་གཞི་དགུ་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ནི་ལྟ་བའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ལྟ་བའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཡང་བསལ་ནས་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟ་བ་ངན་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་སེམས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་དག་ནི་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཡང་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་འདི་ཚིགས་སུ་བཅད་པར་སྦྱར་
― DTG137_Page_0435 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་སོ། །རྒྱལ་དང་ཕམ་བྱེད་འདོད་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་རྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ལ་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་བདུན་སྤངས་ཏེ། གཏམ་དེ་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་བས་ཤེ་ན། རྒྱལ་བར་འདུན་པ་སྤངས་ནས་དང༌། ཕམ་བྱེད་འདོད་དེ་ཕམ་པར་བྱེད་འདོད་པ་ལ་ཞེ་སྡང་དང༌། གྲུབ་ན་ང་རྒྱལ་དང༌། སྐྱོན་འབྱུང་བ་ལ་གླེངས་ན་འཆབ་པ་དང་མ་བྱུང་བ་གླེངས་ན་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་དང༌། ཕམ་ན་མི་བཟོད་པ་སྤངས་སོ། །རྩོད་པའི་གཞི་གཉིས་ནི་སྔ་མ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་གཉིས་སོ། །གང་ལས་སྐྱོན་འདི་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩོད་པའི་རྩ་བའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང་ལྡན་པའི་ཡུལ་དང༌། ལྟ་བ་ངན་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ལས་འདུན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་འདི་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་གཏམ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མ་ཞི་ཞིང་ཚོད་མི་འཛིན་པར་སྨྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་སྟེ། མ་ཞི་བར་སྨྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། ཚོད་མི་འཛིན་པར་སྨྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཧ་ཅང་སྨྲ་བར་ཡང་མི་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ནི་དེའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་གཏམ་དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མ་ཞི་བར་སྨྲ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཧ་ཅང་སྨྲ་བ་ཡིན་ཏེ། གཟུ་ལུམས་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཚོད་མི་འཛིན་པ་ནི་ཧ་ཅང་མང་བ་ཡིན་ནོ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་འདས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་འགལ་བར་ཡང་མི་བྱ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཀྱང་དེའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་གཏམ་དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ལ་སྨོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་ཚིག་རྩུབ་མོ་སྨྲ་བར་ཡང་མི་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཀྱང་གཉེན་པོར་གྱུར་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་གཏམ་དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྨོད་པ་ནི་ཚིག་རྩུབ་པོའོ། །དོན་དང་ཆོས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་དོན་དང༌། ཆོས་བསྟན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དོན་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ནི་མདོའི་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་དོན་དུ་གཉེར་བའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ནམ་ཆོས་སོ། །གང་གི་ཆོས་ལ་བབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ནམ་ཆོས་ཀྱིའོ། །གཞན་དག་ལ་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་
― DTG137_Page_0436 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཀུན་དུ་ཤེས་པར་བྱ། ཡང་དག་པར་ཤེས་པར་བྱ། ངེས་པར་སེམས་སུ་གཞུག་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གསུམ་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་པས་བཟོད་པ་ཆུང་དུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མགུ་བར་བྱ། ཡང་དག་པར་མགུ་བར་བྱ། ཡོངས་སུ་མགུ་བར་བྱའོ། །བདག་དང་གཞན་གཉིས་ལ་དད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དད་པར་བྱ་ཞིང༌། དད་པ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ནི་དེ་ལྟར་རྗོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གང་ཟག་ངེས་པར་གཟུང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་བ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྗོད་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་བུའི་དོན་དུ་ཡིན་ཏེ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཟག་པ་རྣམས་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མདོ་སྡེ་དེ་ལས་སོ། །མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་འདིས་དགེ་སློང་གི་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ངག་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དགེ་སློང་དག་གཏམ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་ན། འདུན་པ་དང་ཞེ་སྡང་དང་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་སྟེ། མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། ཕྱིར་རྒོལ་བ་ནི་རྒོལ་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་ཕམ་པར་འདུན་པ་སྤངས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་པ་ཕམ་པར་འདུན་པ་སྤངས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཕྱིར་རྒོལ་བ་དེ་ཉིད་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་སྦྱོར་བ་བྱུང་ན་ཡང་ངོ༌།། །།རྣམ་པར་བཤད་པ་རིགས་པའི་བཤད་པ། བམ་པོ་བརྒྱད་པ། མ་བྱུང་བ་དང་བྱུང་བའི་སྐུར་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་བྱུང་བའི་སྐུར་པ་དང༌། བྱུང་བའི་སྐུར་པས་སོ། །ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཏེ། སེམས་འཁྲུགས་པ་སྤངས་ལའོ། །མི་བཟོད་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་ཅི་ཞེ་ན། སླར་གཤེ་པ་དང༌། །བྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་འདོད་པ་ཉིད་དེ། སྤངས་ལ་ཞེས་འོག་ནས་འཆད་དོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་རྡེག་པ་དང་མཚང་འདྲུ་འདོད་པ་ཉིད་སྤངས་ལའོ། །ཡིད་མི་ཆེས་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་ཅི་ཞེ་ན། རང་གི་སེམས་ཀྱི་ཡང་དག་པར་སྡོམ་པ་མ་ངེས་པ་ཡང་སྤངས་ལའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སློབ་དཔོན་
― DTG137_Page_0437 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་དཔེ་མཁྱུད་ལས་བྱུང་བ་བར་ཆད་དང་བཅས་པར་བསྟན་པའི་བསམ་པ་དང༌། དད་ནས་བཀུར་སྟི་བྱེད་འདོད་པ་ཡང་བོར་ཏེའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱི་ཐ་བ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་ཐ་བ་དང༌། འཆབ་པའི་གཞི་སྟེ། རྒྱུ་ནི་འདིར་སློབ་དཔོན་གྱི་དཔེ་མཁྱུད་ལས་བྱུང་བ་བར་ཆད་དང་བཅས་པར་བསྟན་པའི་བསམ་པ་དང༌། དད་ནས་བཀུར་སྟི་བྱེད་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རང་གི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ལྟ་བ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ཀྱི་ལྟ་བ་རྣམས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མཆོག་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་ནི་རང་གི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་སྟེ། རང་གི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དེ་བསལ་བ་བྱས་ནས་སོ། །ཧ་ཅང་བརྗོད་པར་ཡང་མི་བྱ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཁ་ཅིག་ཧ་ཅང་བརྗོད་པར་ཡང་མི་བྱ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བར་འདོན་གྱི་ཧ་ཅང་སྨྲ་བར་ཡང་མི་བྱ་ཞེས་བྱ་བར་མི་འདོད་པས་སོ། །ཧ་ཅང་བརྗོད་པར་ཡང་མི་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་གཏམ་ལ་ཞུགས་པ་ན་ཉེས་རྩོམ་གྱི་ཚིག་ལས་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འགལ་བར་ཡང་མི་བྱ་ལ། ཚིག་ཐེ་ཚོམ་ཅན་དང༌། བྱེ་བྲག་མི་ཕྱེད་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཏེ། ཐེ་ཚོམ་ཅན་ལས་བརྩམས་ནས་ནི་དོན་བསྟན་པར་བྱ་ལ། བྱེ་བྲག་མི་ཕྱེད་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ནི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་ལ་སེམས་པ་ལ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་དག་ནི་བཞི་དག་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་སྡེ་ལས། དགེ་སློང་དག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་བཞི་པོ་འདི་དག་ལ་སེམས་པ་ནི་སྨྱོ་བ་དང༌། ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བར་འགྱུར་རོ། །བཞི་པོ་གང་དག་ཅེ་ན། བདག་ལ་སེམས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་དང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་སེམས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་པ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་པའི་ཡུལ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་བདག་ལ་སེམས་པ་ནི་ཅི་བདག་འདས་པའི་དུས་ན་བྱུང་ངམ། འོན་ཏེ་མ་བྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བདག་མེད་པ་ཉིད་ནི་བསམ་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞིག་ནས་ཐ་དད་པ་ཞིག་གམ། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བསམ་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་
― DTG137_Page_0438 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སེམས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ནི་རྟག་པ་ཡིན། འཇིག་རྟེན་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན། འཇིག་རྟེན་ནི་རྟག་ཀྱང་རྟག་ལ། མི་རྟག་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་གཞན་ནི། བསམ་གཏན་བ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་གྱི་ཡུལ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བསམ་པར་མི་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པར་བྱ་བ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཀུན་དུ་ཤེས་པར་བྱ། ཡང་དག་པར་ཤེས་པར་བྱ། ངེས་པར་སེམས་སུ་གཞུག་པར་བྱ་བ་དེ་དག་ཁོ་ནས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མགུ་བར་བྱ། ཡང་དག་པར་མགུ་བར་བྱ། ཡོངས་སུ་མགུ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སེམས་གཡེངས་པ་སྤོང་བའི་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་སྲེད་པའི་ཕྱིར་ནི་མགུ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པའི་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ནི་ཡང་དག་པར་མགུ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ནི་ཡོངས་སུ་མགུ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་ལྔ་འཕེན་པའོ། །འབྲས་བུ་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་དང༌། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། དབང་པོ་འཕོ་བའོ། །འདིར་ཡང་སྨྲས་པ། ཉོན་མོངས་ཟད་དང་སྐྱེ་བ་དང༌། །བདེར་གནས་ཡོན་ཏན་མངོན་བར་སྒྲུབ། །དབང་པོ་འཕོ་བ་བཅས་པ་ནི། །བསམ་གཏན་དགོས་རྣམ་ལྔ་པ་ཡིན། །ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་དྲི་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་ནི་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་འདྲི་བས་དེའི་ཕྱིར་འདིའི་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །ལེགས་པར་ལུང་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལོགས་པར་ལུང་སྟོན་པས་སོ། །དགེ་སློང་དག་བདག་ཉིད་གླིང་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། བདག་ཉིད་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་གླིང་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། གླིང་གཞན་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྐྱབས་གཞན་མ་ཡིན་པར་གནས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །ནང་གི་སེམས་ཀྱི་ཞི་གནས་ལ་བརྩོན་
― DTG137_Page_0439 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་གི་ཡིན་གྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་མ་ཡིན་པའོ། །སེམས་ཀྱི་སྟེ་སེམས་ཀྱི་ཞི་གནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་བརྩོན་བའི་ཕྱིར་ཏེ་རྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲས་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནམ་ཞིག་གི་ཚེ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། གང་གི་ཚེ་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་སྟེ་སེམས་ནང་དུ་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ནའོ། །ལྷག་མཐོང་ནི་ཤེས་རབ་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དེ་གཉིས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གཉིས་ནི་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འདོད་པའི་བསོད་ཉམས་དང༌། བདག་ཉིད་དུབ་པར་གནས་པར་བརྩོན་པ་དེ་གཉིས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཞི་གནས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འདོད་པའི་བསོད་ཉམས་ལ་བརྩོན་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བདག་ཉིད་དུབ་པར་གནས་པ་ལ་བརྩོན་པ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་བསོད་ཉམས་ནི་འདོད་པའི་བདེ་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་འདོད་པ་ཉིད་དོ། །བརྩོན་པའི་བསྒྲུབ་པ་དང་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པ་དང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཉིད་དུབ་པར་གནས་པ་ནི་བདག་ཉིད་དུབ་པ་ཉིད་དེ། ཀུན་དུ་གདུངས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གདུངས་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ན་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཏེ། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མཐའ་གཉིས་ཏེ། འདོད་པའི་བསོད་ཉམས་ལ་བརྩོན་པའི་མཐའ་དང༌། བདག་ཉིད་དུབ་པར་གནས་པ་ལ་བརྩོན་པའི་མཐའ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གླིང་དང་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་སྟེ། བདག་ཉིད་གླིང་དང༌། སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བ་ཉིད་དང༌། ཆོས་གླིང་དང༌། སྐྱབས་དང་གྱུར་པ་དང༌། གླིང་དང་སྐྱབས་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གཞན་ཡང་རང་གི་སྐྱེས་བུའི་རྩལ་དཔུང་གཉེན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་ལ་མི་སྨོད་པའི་ཕྱིར་ནི་བདག་ཉིད་གླིང་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་སྟེ་དགེ་སློང་དག་བདག་ཉིད་གླིང་དུ་འགྱུར་བར་གནས་པར་
― DTG137_Page_0440 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ཉིད་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ལུང་དང་རྟོགས་པའི་ཆོས་དཔུང་གཉེན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནི་ཆོས་གླིང་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། ལུང་གི་ཆོས་དཔུང་གཉེན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟོགས་པའི་ཆོས་དཔུང་གཉེན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་ཆོས་གླིང་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལུང་གི་ཆོས་ནི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་ལུང་ཕོག་པའོ། །རྟོགས་པའི་ཆོས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །འདིས་ནི་སྟེ། དགེ་སློང་དག་ཆོས་གླིང་དུ་འགྱུར་བར་གནས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ནི་ཐབས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལ་སྦྱོར་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ་པ་ཉིད་དང༌། ཐབས་ཤེས་པར་བྱ་བ་དེ་གཉིས་ལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་སྟེ། གླིང་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་དང༌། ཐབས་ཤེས་པ་དེ་གཉིས་ལ་སྐྱོན་མི་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམས་པས་དེ་ལྟར་གནས་པ་སྟེ། བདག་ཉིད་གླིང་དུ་འགྱུར་བར་གནས་པ་དང༌། བདག་ཉིད་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བར་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་དགེ་སློང་ན་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་མདོ་སྡེ་དེ་ཉིད་ལས་རྒྱས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་ཞེ་ན། རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། འདི་ལ་དགེ་སློང་ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་བརྟུན་པ་ཤེས་བཞིན་ཅན་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྣབ་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་རྣམ་པར་བསལ་ནས་གནས་སོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ལུས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང་ཆོས་ལ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་མ་བཞིན་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། ཐབས་གཉིས་ལ་གནས་པའོ། །བདག་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གླིང་འགྱུར་ནི། བདག་གླིང་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། ཆོས་གླིང་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། གླིང་གཞན་མ་ཡིན་པའོ། །རང་གི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་བྱེད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་རང་གི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། བདག་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་
― DTG137_Page_0441 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་གྱི་སྒྲ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་གཞན་གྱིས་བསྟན་པའི་ཆོས་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བསྒོམ་པ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྐྱོན་མི་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ནི་བདག་སོགས་གླིང་འགྱུར་ཏེ། །བདག་གླིང་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། ཆོས་གླིང་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། གླིང་གཞན་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང༌། ཆོས་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པའོ། །ཆུ་བོ་བཞིས་དེད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པའི་དོན་གྱིས་ན་གླིང་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། ཆུ་བོ་བཞི་དག་ནི་འདོད་པའི་ཆུ་བོ་དང༌། སྲིད་པའི་ཆུ་བོ་དང༌། མ་རིག་པའི་ཆུ་བོ་དང༌། ལྟ་བའི་ཆུ་བོའོ། །སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་རྒ་ཤི་ལ་ཐུག་པའོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ་གཞན་ཡང་སྟེ། རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེས་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནི་བདག་ཉིད་གླིང་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་མ་སྐྱེས་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནི་བདག་ཉིད་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཆུ་དང་ཐང་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་གླིང་དང་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་དག་ནི་ཇི་ལྟར་ཆུའི་རྒྱུན་གྱིས་བདས་པ་ལ་གླིང་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་ཡིན་པ་དང༌། ཐང་ལ་ཡང་སྐྱབས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་འདྲའོ། །ཡང་གཞན་དག་ན་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་བརྟན་སྒྲ་གཅན་ཟིན་དག་ན་རེའོ། །བདག་ཉིད་སྐྱབས་མི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་བརྟེན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་ནང་གི་སེམས་ཀྱི་ཞི་གནས་ལ་མི་བརྩོན་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཉིད་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདོད་པ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་རྣམས་པ་བརྟེན་ཏོ། །ཆོས་སྐྱབས་འགྱུར་མིན་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ལ་སྟེ། །ཆོས་ནི་བསྟན་པའི་ཆོས་སོ། །འདི་ལ་བསྟན་པའི་ཆོས་དེ་ཡོད་པས་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱབས་ཅན་ནོ། །ཆོས་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བར་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཆོས་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་མིན་ཏེ། ཆོས་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བ་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པས་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ལ་སྟེ། ཀུན་དུ་གདུང་བར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ལ་རག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། ནང་གི་སེམས་ཀྱི་
― DTG137_Page_0442 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེ་གནས་ལ་བརྩོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཁས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ལ་བརྩོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ཀ་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བར་བྱེད་པ་ནི་སྐྱབས་གཞན་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མི་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞི་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་རོ།། དེ་དག་ནི་མཐའ་གཉིས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་འཆད་པ་དེ་དག་ནི་མཐའ་གཉིས་པོ་འདོད་པའི་བསོད་ཉམས་ལ་བརྟེན་པའི་མཐའ་དང༌། བདག་ཉིད་དུབ་པར་གནས་པ་ལ་བརྩོན་པའི་མཐའི་གཉེན་བོ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྲིད་པ་གཞན་ཉེ་བར་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྲིད་པ་གཞན་ཉེ་བར་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གླིང་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཉིད་གླིང་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་དང༌། ཆོས་གླིང་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་དང༌། གླིང་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ལུང་ལས་ནི་གྲོགས་ལ་སྲེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གྲོགས་ལ་སྲེད་པའི་གཉེན་པོར་ནི་བདག་ཉིད་གླིང་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །རྙེད་པ་ལ་སྲེད་པའི་གཉེན་པོར་ནི་ཆོས་གླིང་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །ཡང་སྲིད་པ་ལ་སྲེད་པའི་གཉེན་པོར་ནི་གླིང་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགེ་སློང་དག་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤོངས་ཤིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དག་ལོག་པར་ལྟ་བའི་སྤངས་པ་ནི་རུང་བས་སོ། །དགེ་སློང་དག་གལ་ཏེ་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤང་བར་མི་རུང་ན་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤོངས་ཤིག་ཅེས་ང་མི་ཟེར་བ་ཞིག་ན། གང་གི་ཕྱིར་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤང་དུ་རུང་བ་དེའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་དག་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤོངས་ཤིག་ཅེས་ང་དེ་སྐད་ཟེར་རོ། །དགེ་སློང་དག་གལ་ཏེ་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤངས་པས་དུས་རིང་པོར་དོན་མེད་པ་དང་མི་ཕན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ན་ནི་ལོག་བར་ལྟ་བ་སྤོངས་ཤིག་ཅེས་ང་དེ་སྐད་མི་ཟེར་བ་ཞིག་ན། གང་གི་ཕྱིར་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤང་དུ་རུང་བས་དུས་རིང་པོར་དོན་དང༌། ཕན་པ་དང༌། བདེ་བ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་དག་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤོངས་ཤིག་ཅེས་ང་དེ་སྐད་ཟེར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ལྷག་མ་དགེ་སློང་དག་ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་སྤང་བར་རུང་བས་སོ་ཞེས་བྱ་
― DTG137_Page_0443 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བཀའ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ནུས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ནི་དགེ་སློང་དག་ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་སྤང་བར་རུང་བས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནས་དེའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་དག་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤོངས་ཤིག་ཅེས་ང་དེ་སྐད་ཟེར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སོ། །སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ནི་དོན་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འགྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དག་གལ་ཏེ་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤངས་པས་དུས་ཡུན་རིང་པོར་དོན་མེད་པ་དང༌། མི་ཕན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ན་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤོངས་ཤིག་ཅེས་ང་དེ་སྐད་མི་ཟེར་བ་ཞིག་ན་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །ཡོན་ཏན་མང་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ནི་དོན་ལ་སོགས་པ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤངས་པས་དུས་ཡུན་རིང་པོར་དོན་དང༌། ཕན་པ་དང༌། བདེ་བ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར། དགེ་སློང་དག་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤོངས་ཤིག་ཅེས་ང་དེ་སྐད་ཟེར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །བཀའ་བཞིན་མི་སྒྲུབ་ན་ཡང་སྟེ། མི་སྤོང་ན་ཡང་སྐྱོན་མང་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་གླེངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། མ་སྤངས་ན་དོན་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་འགྲུབ་པར་གླེངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་མ་སྤངས་ན་དོན་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་འགྲུབ་པར་གླེངས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤངས་པས་དུས་ཡུན་རིང་པོར་དོན་དང༌། ཕན་པ་དང༌། བདེ་བ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་པ་དེའི་ཕྱིར་བཟློག་ན་ལོག་པར་ལྟ་བ་མ་སྤངས་པས་དུས་ཡུན་རིང་པོར་དོན་མེད་པ་དང༌། མི་ཕན་པ་དང༌། མི་བདེ་བར་འགྱུར་བར་གླེངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་ཕྱི་མ་གཉིས་ལྟ་བུས་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་དོ། །འབད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དང༌། སྐྱེས་པ་རྣམས་གནས་པ་དང་མི་ཉམས་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། ཕྱིར་ཞིང་འབྱུང་བ་དང༌། འཕེལ་བ་དང༌། རྒྱས་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་པ་ནས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇོག་པའི་བར་འདིས་ཏེ་ཚིག་ཕྱི་མ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་འབྱུང་བ་དེ། སྐྱེ་བ་
― DTG137_Page_0444 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་གནས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཆན་ཉིད་ནི་དོན་ཡིན་ནོ། །རྒྱན་ཅན་གྱི་བུའི་མདོ་སྡེ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། གང་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་དུམ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་སྔ་མ་གཉིས་ལྟ་བུའོ། །སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་དོ། །འབད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དང༌། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་དོ། །འབད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་སྔ་མ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་དང་འབྲེལ་པ་ཡིན་པར་མངོན་ཏེ། སྐྱེས་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་སྤོང་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཕན་པ་ཡིན་ནོ། །བདེ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ལ་བདེ་བར་གནས་པའོ། །དེ་ཡང་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པའམ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ནི་བདེ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྐབས་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ནི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བས་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བའོ། །དེ་མྱོང་བ་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་མྱོང་བ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་དོན་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་དོན་ཏེ། དོན་གྱི་ཚུལ་དེ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ་མདོ་སྡེ་ལས་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་དོན་གང་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་གཏན་ནས་སྤངས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཏན་ནས་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་
― DTG137_Page_0445 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་འདྲེན་པར་བྱེད་པའོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བདེ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་གཉིས་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་དག་གང་ཟག་གིས་གང་ཟག་ལ་ཚོད་ན་བཟུང་ཞིག །གང་ཟག་ལ་ཚད་མ་འཛིན་ཅིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཟག་གིས་གང་ཟག་ལ་ཚོད་འཛིན་པ་དང༌། གང་ཟག་ལ་ཚད་འཛིན་པ་ནི་གནོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ངའམ་ང་འདྲ་བ་གང་ཡིན་པས་གང་ཟག་ལ་ཚོད་གཟུང་བའམ། ཚད་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གང་ཟག་ལ་ཚོད་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཉིད་དུ་གང་ཟག་ལ་ཚོད་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡོན་ཏན་གྱི་ཚད་འཛིན་པས་ནི་གང་ཟག་ལ་ཚོད་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚད་འཛིན་པས་གང་ཟག་ལ་ཚད་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གཞན་ཡང་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་ཏེ། གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་གང་ཟག་ལ་ཚོད་འཛིན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདི་ནི་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པས་འདི་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་རོ། །གཞན་ལ་མི་བརྟེན་པར་ཏེ། གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པར་གང་ཟག་ལ་ཚོད་འཛིན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདི་ལ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་འདི་སྙེད་ཅིག་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་རོ། །དེ་འདི་སྙམ་དུ་ཀྱེ་མ་བདག་གིས་འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་སྡིག་པ་བྱས་ཤིང༌། ཀྱེ་མ་བདག་གིས་འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་བསོད་ནམས་མ་བྱས་པས་སྡིག་པ་བྱེད་བྱེད་པ་རྣམས་དང༌། དྲག་ཤུལ་བྱེད་བྱེད་པ་རྣམས་དང༌། གདུག་པ་བྱེད་བྱེད་པ་རྣམས་དང༌། བསོད་ནམས་མ་བྱས་པ་རྣམས་དང༌། དགེ་བ་མ་བྱས་པ་རྣམས་དང༌། འཇིགས་པས་བག་ཚ་བ་རྣམས་ལ་སྐྱོབ་པ་མ་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་བ་གང་ཡིན་པའི་འགྲོ་བ་དེ་དག་ཏུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ནས་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་འབྱུང་སྟེ། དགེ་སློང་དག་གང་ཟག་ཡིད་ལ་གཅགས་པའི་འཆི་བ་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ལ་དུས་བྱེད་པ་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ཞིང༌། ཚེ་ཕྱི་
― DTG137_Page_0446 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མར་འགྲོ་བ་ཡང་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །སྨྲས་པ། སྡིག་པ་སྟེ་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྡིག་པ་དེ་ཡང་ཐ་ཆད་ཀྱི་དོན་གྱིས་ཡིན་པར་གོ་ཟིན་མོད་ཀྱི། རབ་ཏུ་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའི་ཁུངས་གཉིས་པ་བཤད་ཟིན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་སྡེ་ལས། ལུས་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྡིག་པ་ཞེས་གསུངས་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བར་མངོན་ནོ། །ཐ་ཆད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྨད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཁུངས་ཅིག་ཤོས་ནི་ཆེ་གེ་མོ་ང་ནི་ཁྱོད་ལ་མི་འཇིགས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་དྲི་ནི་བསོད་ནམས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་ནི་བཀྲ་ཤིས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་ནོ། །དོན་ཐ་དད་པས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་སྡིག་པ་འདི་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་དང༌། གདུག་པ་ཞེས་དེ་སྐད་གསུངས་པ་ཡང་དོན་ཐ་དད་པས་ཡིན་ལ། བསོད་ནམས་འདི་ལ་དགེ་བ་དང་འཇིགས་པས་བག་ཚ་བ་ལས་སྐྱོབ་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡང་དོན་ཐ་དད་པས་དེ་སྐད་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི། གཞི་ཐ་དད་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན་སྟེ་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཐོག་མར་སྡིག་པ་དང་བསོད་ནམས་གཉིས་ཁོ་ནས་སྨོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་ཞེ་ན། ཀྱེ་མ་བདག་གིས་འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་སྡིག་པ་བྱས་ཤིང༌། ཀྱེ་མ་བདག་གིས་འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་བསོད་ནམས་མ་བྱས་པས་ཞེས་འབྱུང་གི་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་རྣམས་ནི་ཐོག་མར་མ་སྨོས་པས་སོ། །དགེ་སློང་དག་གསོན་པོ་རྣམས་ལས་གཉིད་ལོག་པ་ནི་སྦུན་པ་དང༌། ཤིན་ཏེ་མ་དང༌། འབྲས་བུ་མེད་པ་དང༌། དོན་མེད་པ་དང༌། ཕན་ཡོན་མེད་པ་ཡིན་གྱིས་ཀྱང་དགེ་སློང་དག་གཉིད་ལོག་པ་བླའི་འཐབ་མོ་དང༌། མཚང་འདྲུ་བ་དང༌། རྩོད་པ་དང༌། འགྱེད་པ་གང་དག་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་མི་ཕན་པ་དང༌། དོན་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ལ་མི་ཕན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཆགས་པ་དང༌། འཐབ་མོ་དང༌། མཚང་འདྲུ་བ་དང༌། རྩོད་པ་དང༌། འགྱེད་པ་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བརྟགས་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་མི་བཟོད་པ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚང་འདྲུ་བ་མི་བཟོད་པ་ཡིན་
― DTG137_Page_0447 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནོ། །ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་བར་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དགེ་སྦྱོང་དུ་བྱེད་པའི་ཆོས་བཞིན་ནི་གཤེ་ཡང་སླར་མི་གཤེ་།ཁྲོས་ཀྱང་སླར་མི་ཁྲོ། །བརྡེགས་ཀྱང་སླར་མི་རྡེག །མཚང་འདྲུས་ཀྱང་སླར་མི་འདྲུ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །ངག་དང་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངག་དང་བྱེད་པ་སྟེ། བྱེད་པ་ནི་ངག་དང་ལུས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་ངག་དང་བྱེད་པའོ། །ངག་དང་བྱེད་པ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ནི་ངག་དང་བྱེད་པ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའོ། །མཚང་འདྲུ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གཅིག་ལ་གཅིག་སྐྱོན་སྨྲ་བ་ནི་མཚང་འདྲུ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་འཕགས་པའི་ཉན་ཐོས་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་འདི་དག་ནི་མ་ཉམས་པ་སྐྱོན་མེད་པའོ། །འདྲེན་མར་མ་གྱུར་པ། ཐུན་ཚགས་མ་ཡིན་པ། རང་དབང་ཅན་ནོག་ནོག་པོར་མ་གྱུར་པ། ལེགས་པར་ཆུབ་པ། ལེགས་པར་བརྩམས་པ། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་པ། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་སྨད་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་དྲན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །བསླབས་པ་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་བདུན་པོ་དག་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མི་ཉམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་དབང་ཅན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། རང་དབང་ཅན་ནི་དེའི་གཉེན་པོ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པའི་གཉེན་པོ་སྟེ། སོ་སོར་རྟོག་པའི་སྟོབས་དང༌། བསྒོམ་པའི་སྟོབས་ནི་དེའི་གཉེན་པོ་སྟེ། དེ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་དེའི་གཉེན་པོ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས། བདག་གི་དབང་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་བདག་གི་དབང་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན་རྐྱེན་གྱིས་མི་འཕྲོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུས་ཏེ། རྐྱེན་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་དང་ཡུལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་དང་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སྦོ་བར་བྱེད་པའི་སྤྲོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་འཕྲོགས་པ་ཉིད་དེ། འཕྲོགས་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུས་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲས་པ་རང་དབང་ཅན་དག་གི་དབང་ཉིད་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། ཁྱེའུ་དེང་ཕྱིན་ཆད་ངའི་བྲན་མ་ཡིན་ཞིང༌། མངག་གཞུག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་དབང་ཅན་དང༌། གང་དགའ་དགུར་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མདོ་སྡེ་ལས་གསུངས་
― DTG137_Page_0448 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རང་དབང་ཅན་ནི་བདག་གི་དབང་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་པར་གྲུབ་བོ། །ནོག་ནོག་པོར་མ་གྱུར་པ་ནི་ལྟ་བ་ངན་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་ཏེ། ལྟ་བ་ངན་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལས་གང་ཡང་རུང་བས་སོ། །སྨོན་ལམ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སམ། བརྟུལ་ཞུགས་སམ། དཀའ་ཐུབ་བམ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་འདིས་བདག་ལྷའམ། ལྷ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་གང་ཞིག་གི་ཕྱིར་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནོག་ནོག་པོར་མ་གྱུར་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པ་ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུས་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་ནི་ཐར་པ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་པས་སོ། །འདིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མ་ཉམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་འདིས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོན་ཏན་བཞི་དང་ལྡན་པར་སྟོན་ཏེ། འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དེའི་རྒྱུས་མི་ཐུབ་པ་དང༌། དེའི་གཉེན་པོ་དང་ཞི་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མ་ཉམས་པ་དང་སྐྱོན་མེད་པ་དང༌། འདྲེན་མར་མ་གྱུར་པ་དང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་གསུམ་དག་གིས་ནི་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་མི་ཐུབ་པ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །ཚིག་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དེའི་རྒྱུས་མི་ཐུབ་པ་ལ་སོགས་པ་རེ་རེ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེའི་རྒྱུས་མི་ཐུབ་པ་ཡིན་ཏེ། འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྒྱུས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཐུབ་པ་ནི་ཐུན་ཚགས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སྟོན་ཏོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་རང་དབང་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་རྟེན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བརྟེན་ཅིང་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ལ་མི་བརྟེན་པ་ནི་ནོག་ནོག་པོར་མ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སྟོན་ཏོ། །མ་ཉམས་པ་དང༌། སྐྱོན་མེད་པ་དང༌། འདྲེན་མར་མ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་དང་པོ་འདི་གསུམ་དག་གིས་ནི་ལེགས་པར་ཆུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པོ་གཞན་ཏེ། ཐུན་ཚགས་མ་ཡིན་པ་དང༌། རང་དབང་ཅན་དང༌། ནོག་ནོག་པོར་མ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་ལེགས་པར་བརྩམས་པ་ཡིན་ཏེ། ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་སྨད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མཁས་པ་དགྲ་བཅོམ་
― DTG137_Page_0449 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་སྨད་པ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་སྨད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་སྨད་པ་ལྟར་འདི་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུས་སོ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དག་གང་ཟག་བདེན་པ་མཐོང་བ། འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་རྫིང་བུ་ལ་བརྟེན་པའི་མུ་ཇི་ཙམ་ཡོད་པ་དེ་སྙེད་སྤངས་པ་དང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལས་ནི་དམིགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་འདི་ལས་ནི་དམིགས་པས་སོ། །འབྲས་བུ་བསྟན་བས་ནི་ལས་ཀྱིས་སོ། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཏེ། ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བདེན་པ་མཐོང་བ། འབྲས་བུ་ཐོབ་པ། མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གསུམ་པོ་འདི་དག་གིས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པས་ཏེ། བདེན་བ་བཞི་ལ་དམིགས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ལྟ་བ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཟག་པ་མེད་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། འདིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་ལ་རག་མ་ལས་པར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དོན་ཡིད་ཆེས་པ་ལས་འབྱུང་བ་ནི་ཤེས་བྱ་ཤེས་པ་ཕྲད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱིས་སུ་སྟེ། རྒྱུ་དེས་ན་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འདོད་ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགེ་སློང་དག་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་ནང་གི་དྲི་མ་ཡིན། ནང་གི་འགྲན་ཟླ་དང་བཅས་པ་ཡིན། ནང་གི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཡིན། ནང་གི་དགྲ་བོ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པོ་གང་དག་ཅེ་ན། དགེ་སློང་དག་འདོད་ཆགས་ནི་ནང་གི་དྲི་མ་ཡིན་ནོ། །ནང་གི་འགྲན་ཟླ་དང་བཅས་པ་ཡིན། ནང་གི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཡིན། ནང་གི་དགྲ་བོ་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞེ་སྡང་དང་
― DTG137_Page_0450 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏི་མུག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདྲ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ། །ཇི་ལྟར་ན་གོ་རིམས་བཞིན་ཞེ་ན། ནང་གི་དྲི་མ་ནི་འདི་ལྟར་སེམས་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནང་གི་འགྲན་ཟླ་དང་བཅས་པ་ནི་འདི་ལྟར་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་བགེགས་བྱེད་པས་སོ། །ནང་གི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ནི་འདི་ལྟར་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་བྱེད་པས་སོ། །ནང་གི་དགྲ་བོ་ནི་འདི་ལྟར་གང་གིས་ངན་སོང་རྣམས་སུ་ཡུན་རིང་པོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་དེ་འདྲ་བའི་ལས་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པས་སོ། །དགེ་སློང་དག་མིག་ནི་སྐྱེས་བུའི་རྒྱ་མཚོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་གཟུགས་ལས་བྱུང་བའི་ཤུགས་དག་འབྱུང་ངོ༌། །གང་ཞིག་གཟུགས་ལས་བྱུང་བའི་ཤུགས་དེ་བཟོད་པ་དེ་ནི་མིག་གི་རྒྱ་མཚོ་དབའ་རླབས་དང་བཅས་པ་ཀློང་དང་བཅས་པ་འཛིན་ཁྲི་དང་བཅས་པ། སྲིན་པོ་དང་བཅས་པ་ལས་རྒལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལས་བྱུང་བའི་ཤུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཤུགས་སོ། །གང་ཞིག་གཟུགས་ལས་བྱུང་བའི་ཤུགས་དེ་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་ཡུལ་གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་གིས་ཟིལ་གྱིས་མི་གནོན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མིག་གི་བདག་པོས་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་བདག་པོས་རྐྱེན་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆུད་ཟ་བ་བཞི་དང་བཅས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། བསླབ་པ་གཏོང་བ་ཆུད་ཟ་བ་བཞི་དང་བཅས་པ་གཅིག་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། ཉམས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཆུད་ཟ་བ་བཞི་དང་བཅས་པ་གཉིས་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དབའ་རླབས་དང་བཅས་པ་ཀློང་དང་བཅས་པ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དང་པོ་ཡང་དག་པར་བསྟན་ཏོ། །འདིར་ཆུད་ཟ་བ་བསླབས་པ་གཏོང་བའི་གཞི་ནི་ཇི་སྐད་དུ་རྣམ་པར་བཤད་པའི་དབའ་རླབས་དང༌། ཇི་སྐད་དུ་རྣམ་པར་བཤད་པའི་ཀློང་ཡིན་ནོ། །འཛིན་ཁྲི་དང་བཅས་པ་སྲིན་པོ་དང་བཅས་པ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ན་གཉིས་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཡང་གཞི་ནི་ཇི་སྐད་དུ་རྣམ་པར་བཤད་པའི་འཛིན་ཁྲི་དང༌། ཇི་སྐད་དུ་རྣམ་པར་བཤད་པའི་སྲིན་པོ་ཡིན་ནོ། །ཆུད་ཟ་བས་
― DTG137_Page_0451 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ཉམས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་མྱུར་བ། ཤེས་རབ་མགྱོགས་པ། ཤེས་རབ་རྣོ་བ། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཅན། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཅན། ཤེས་རབ་ཆེ་བ། ཤེས་རབ་ཡངས་པ། ཤེས་རབ་ཟབ་པ། ཤེས་རབ་མཉམ་པ་མེད་པ། ཤེས་རབ་རིན་པོ་ཆེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་གོ་རིམས་བཞིན་ཞེ་ན། དོན་ལ་མྱུར་བར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་མྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དོན་མང་པོ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་མགྱོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་རྣོ་བ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་བ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། འཁོར་བ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །འདི་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དེའི་ཤེས་རབ་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་ངེས་བར་འབྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཅན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་ངེས་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཁོ་ན་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་མཚན་ཉིད་ངེས་པར་འབྱེད་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱེད་པས་ན་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཡོད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཅན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་གོ་རིམས་བཞིན་ཞེ་ན། འདི་ལ་ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་ཡོད་དེ། འདྲི་བ་དང་ལན་གདབ་པ་དག་ལ་ཕུགས་ཐུག་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་བ་རྣམས་དང་ལན་འདེབས་པ་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤེས་རབ་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཆེ་བ་ནི་ཡངས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེན། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ཆར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཡངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་དེ་དག་གི་ཡུལ་ཐག་རིང་བ་དང༌། ཕྲ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཉིད་ནི་གཅིག་མ་ཡིན་ལ་བཞིའི་བར་མ་ཡིན་གྱིའོ་ན་ཅི་ཞེ་ན་ལྔ་ཆར་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་དེ་ནི་ཟབ་པ་དང་ཡངས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དག་གིས་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཟབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་དེ་ནི་མཉམ་པ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་
― DTG137_Page_0452 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་མཉམ་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་དེ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ཏེ། རྙེད་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དོན་ཆེ་བ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། དགའ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ་བ་དང༌། དོན་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། དགའ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དོན་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། དགའ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་ནི་རང་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་དག་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། དགའ་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྒྲུབ་བར་བྱེད་དོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་དོན་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་དགའ་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཤེས་རབ་རིན་པོ་ཆེ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུའོ། །འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གསུམ་དག་ཏུ་སྟེ། ཤེས་རབ་མྱུར་བ་ཉིད་དང༌། ཤེས་རབ་མགྱོགས་པ་ཉིད་དང༌། ཤེས་རབ་རྣོ་བ་ཉིད་ནི་གཉི་གའི་དོན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་ལས་བརྩམས་ནས་རིག་པར་བྱའོ། །གཉི་ག་ནི་བདག་དང་གཞན་གཉིས་ཡིན་ལ། དོན་ནི་ཆེད་ཡིན་པས། གཉིས་ཀའི་དོན་ཏོ། །དབང་དུ་བྱ་བ་ཆོས་ཀྱི་དོན་འདི་ལ་ཡོད་པ་ནི་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་གཉི་གའི་དོན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་པའི། །གཉིས་ཀའི་དོན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་དེ་ལས་བརྩམས་ནས་ཏེ། ཆེད་དུ་བྱས་ནས་ཡོན་ཏན་གསུམ་པོ་འདི་དག་རིག་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གཉིས་ཏེ། ངེས་པར་འབྱུང་པའི་ཤེས་རབ་ཅན་ཉིད་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཅན་ནོ། །རང་གི་དོན་ལས་བརྩམས་ནས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་གཉིས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལྷག་མ་རྣམས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ནི་མི་གཞན་གྱི་དོན་ལས་བརྩམས་ནས་རིག་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གཞན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཡངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གཞན་དག་འདུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཟབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གཞན་
― DTG137_Page_0453 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་རི་མོའི་ཁྱད་པར་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་རིན་པོ་ཆེ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དོན་གྱི་མཆོག་ཐོབ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཚིག་འདི་དག་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཚེ་དང་ལྡན་པ་བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ། འདོད་པ་ཆུང་བ། ཆོག་ཤེས་པ། རབ་ཏུ་དབེན་པ། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ། ཤེས་རབ་མཉམ་པར་གཞག་པ། ཤེས་རབ་མྱུར་བ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །ལན་ཅིག་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཐོས་པས་དོན་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་གང་རྒྱུས་བྱུང་དེ་དག་གི །རྒྱུ་དང་དེ་འགོག་གང་ཡིན་པ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། །དགེ་སྦྱོང་ཆེན་པོས་དེ་སྐད་གསུངས། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་ལན་ཅིག་ཐོས་པས་དོན་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ལས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཐོས་པ་དེ་ཉིད་ལས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཅན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ངེས་བར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཅན་ནོ། །རྣམ་པར་ཐར་བ་བརྒྱད་ལས་བསམ་གཏན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་པར་ཐར་བ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ཀྱང་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་པོའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་ཤིང་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ནི་གཉིས་པའོ། །སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །གཟུགས་མེད་པ་བཞི་དང༌། བརྒྱད་པ་འདུ་ཤེས་དང༌། ཚོར་བ་འགོག་པའོ། །ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་རྒྱུག་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མདོ་དེར་ཡང་ངོ༌། །བསམ་གཏན་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་རྣམ་པར་ཐར་པ་རྟེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་རྟེན་པ་ཉིད་དང་རྣམ་པར་ཐར་པ་རྟེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་
― DTG137_Page_0454 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་རྒྱུས་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་སྐད་དུ་སྔར་བསམ་གཏན་བསྐྱེད་ནས་དེ་ལས་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ཏེ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་བསྐྱེད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་ཅང་མཁྱེན་ནི་སྐྱེས་བུ་ཅང་ཤེས་ཏེ། གང་ཞིག་སེམས་ལ་དབང་བྱེད་པ་ཐོབ་ཅིང་སེམས་ཀྱིས་མི་འཕྲོགས་པའོ། །ཤེས་རབ་རིན་པོ་ཆེ་དང་ལྡན་པ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རིན་པོ་ཆེ་ལྟར་རྙེད་བར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དོན་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། དགའ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བདག་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་དག་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། དགའ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་ཤེས་རབ་རིན་པོ་ཆེ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་བདག་ནི་སྐྱེ་དགུ་སེར་སྣའི་དྲི་མས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྣམས་ལས་སེམས་དྲི་མའི་སེར་སྣ་དང་བྲལ་བས་ལྷུག་པར་གཏོང་བ་དང༌། ལག་བརྐྱང་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཏོང་བ་ལ་དགའ་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་གཏོང་བ་བུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་བགེད་པར་དགའ་བས་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་ནི་བདག་གི་རྙེད་པ་ལེགས་པར་རྙེད་དོ་ཞེས་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་དྲན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེར་སྣའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འབྲས་བུའི་ཤིང་ལྟ་བུ་ནི་ཇི་ལྟར་ཤིང་གང་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་དེ་ནི་འབྲས་བུའི་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་དང་འདྲའོ། །སེར་བའི་སྤྲིན་ལྟ་བུ་ཡང་ཇི་ལྟར་སྤྲིན་གང་ལས་སེར་བ་འབབ་པ་དེ་ནི་སེར་བའི་སྤྲིན་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཆགས་པའི་རྣམ་པ་དེ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ན་སེར་སྣའི་དྲི་མ་ཞེས་སེར་སྣ་སྔར་སྨོས་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འབྲས་བུའི་ཤིང་ལྟ་བུ་དང༌། སེར་བའི་སྤྲིན་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་ན་དྲི་མའི་ཁྱད་པར་ཆགས་པའི་རྣམ་པ་འགའ་ཞིག་རྒྱུ་ཡིན་གྱི་དྲི་མ་གང་ཡང་རུང་ངོ་ཅོག་ནི་སེར་སྣའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དྲི་མའི་སེར་སྣ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་སེར་སྣ་ཕྱིས་སྨོས་པ་ནི་ལྷོག་པའི་གོ་རིམས་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷོག་པའི་གོ་རིམས་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཡང་སེར་སྣའི་
― DTG137_Page_0455 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲི་མ་ཆགས་པ་དང་སྔར་བྲལ་ནས་ཕྱིས་སེར་སྣ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་སེམས་དྲི་མའི་སེར་སྣ་དང་བྲལ་བས་ཁྱིམ་དུ་གནས་ཤེ་ན། ལྷུག་པར་གཏོང་བ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ལྷུག་པར་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་མི་གནས་པར་སྦྱིན་པ་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་སྟོན་ལ། སྦྱིན་པ་ལ་བགེད་པར་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཕྱོགས་མེད་པར་སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་བར་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་ལྷུག་པར་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་གནས་པར་སྦྱིན་པ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ལག་བརྐྱང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱ་ཆེར་སྦྱིན་པ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལ་མ་འཁུམས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་གཏོང་བ་ལ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་དག་ལ་གསེར་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཏོང་བར་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པར་གཏོང་བ་སྟེ། དེ་ལ་དགའ་བའོ། །སྦྱིན་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའི་དང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་ནོ། །དགེ་སྦྱོང་རྣམས་ནས་སློང་མོ་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་སྦྱོང་རྣམས་དང༌། བྲམ་ཟེ་རྣམས་དང༌། སློང་མོ་པ་བཀྲེན་པ་རྣམས་དང༌། སྡུག་ཕོངས་པ་རྣམས་དང༌། ལམ་ནས་འགྲོ་བ་རྣམས་ལའོ། །དེ་ལ་རིགས་ཀྱི་བུ་དགའ་བོའི་ཟས་ལ་ཚོད་འཛིན་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དགེ་སློང་དག་རིགས་ཀྱི་བུ་དག་དགའ་བོ་ནི་ལོངས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། རྒྱགས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ཆ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། བརྒྱན་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་གྱི། ལུས་འདི་ཁོ་ན་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གསོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བཀྲེས་པ་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ད་ལྟ་བུས་ཚོར་བ་རྙིང་ནི་གཞིལ་བར་བྱ་ལ། ཚོར་བ་གསར་ནི་མི་སྐྱེ་བར་བྱས་ན་བདག་འཚོ་བ་དང་སྟོབས་དང་བདེ་བ་དང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང༌། རིགས་པར་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཟས་ཟའོ། །དགེ་སློང་དག་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ཤིང་རྟ་བས། མར་རམ་འབྲུ་མར་གྱིས་ཤིང་རྟའི་སྲོག་ཤིང་ལ་སྐུད་པར་བྱེད་པ་ན་ལོངས་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན། རྒྱགས་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན། ཆ་བའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན། བརྒྱན་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ཁལ་ཁོ་ན་ཐེག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན། སྐྱེས་བུ་རྨས་པ་སེར་བ་ཡང་མར་རམ་འབྲུ་མར་གྱིས་རྨ་ལ་སྐུད་པ་ན་ལོངས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། རྒྱགས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ཆ་བའི་
― DTG137_Page_0456 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་མ་ཡིན། བརྒྱན་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་གྱི། རྨ་ཁོ་ན་གསོ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རིགས་ཀྱི་བུ་དགའ་པོ་ཡང་ལོངས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། རྒྱགས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ཆ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། བརྒྱན་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་གྱི། ལུས་འདི་ཁོ་ན་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གསོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བཀྲེས་པ་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུས་ཚོར་བ་རྙིང་ནི་གཞིལ་བར་བྱ་ལ། ཚོར་བ་གསར་ནི་མི་སྐྱེ་བར་བྱས་ནས་བདག་འཚོ་བ་དང༌། སྟོབས་དང་བདེ་བ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང༌། རེག་པར་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཟས་ཟའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ནི་འདོད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཁོ་ན་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱི་ལུགས་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཐམས་ཅད་དེ་ལོངས་པའི་ཕྱིར་ཡིན་པ་ནི་གཞོན་ནུ་རྣམས་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་རྣམས་ནི་དགོད་པ་དང་རྩེད་མོའི་བསམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལོངས་པའི་ཕྱིར་ཟའོ་ཞེས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ནི་འདོད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཁོ་ན་དག་ལ་འབྱུང་བས་དགོད་པ་དང་རྩེད་མོ་ལ་སོགས་པའི་བསམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་བསམ་པས་ཟས་ཀྱི་བྱ་བ་འགོག་པར་བྱེད་དོ། །ལུས་འདི་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། ལུས་འདི་ཁོ་ན་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་འདི་འབའ་ཞིག་གོ །གནས་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་ཡོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གསོ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོབས་ཡོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཤིང་རྟའི་སྲོག་ཤིང་བསྐུ་བ་བཞིན་ཏེ། ལོངས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་བཀྲེས་པ་དང་འབྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཟས་འདོད་པ་ནི་བཀྲེས་པའོ། །དེ་དང་བྲལ་བ་ནི་བཀྲེས་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་ན། བཀྲེས་པ་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་གནས་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་སྟོབས་དང༌། ལུས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་ལུས་གནས་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་སྟོབས་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་མ་ཐག་པའོ། །ལུས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི་ཟས་འདོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ལུང་ཕོག་པ་འདིས་སོ། །
― DTG137_Page_0457 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟས་ཆུང་དུ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ནི་བཀྲེས་པས་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ཚོར་བ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །ཟས་ལྷག་པར་ཟ་བར་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་པར་བྱེད་པ་ནི་ཧ་ཅང་བཟའ་བ་དྲགས་པ་ལས་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །དེ་ལྟ་བུས་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུས་ཚོར་བ་རྙིང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་འཚོ་བ་དང་སྟོབས་དང་བདེ་བ་དེ་དག་ཀྱང་ལུས་ལ་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ལུས་གནས་པ་དང༌། སྟོབས་དང༌། བཀྲེས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རེག་པར་གནས་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རྗེས་སུ་བཟུང་བ་སྔར་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འཕགས་པའི་ལས་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་སྐྱོན་ནི་ལྔ་དག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་ཧ་ཅང་བཟའ་དྲགས་པ་ལས་སྐྱོན་ལྔ་དེ་དག་སྟེ། སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྙོམ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་སྙོམ་པ་ནི་ཧ་ཅང་བཟའ་དྲགས་པ་ལས་གཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་འགའ་ཞིག་འབྱུང་བའོ། །མི་དགའ་བ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྟན་ལ་སོགས་པ་དག་ལའོ། །གླལ་བ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་གང་ཞིག་ཡོད་ན་ཧ་ཅང་བཟའ་དྲགས་པ་ལས་ལུས་རྣམ་པར་ཤིག་ཤིག་བོར་གྱིས་པའོ། །ཟས་ཀྱིས་གསུད་པ་ཉིད་ནི་གང་ཞིག་ཡོད་ན་ཧ་ཅང་བཟའ་དྲགས་པ་ལས་སྤོས་ཏེ་འདུག་པའོ། །སེམས་ཞུམ་པ་ཉིད་ནི་གང་ཞིག་ཡོད་ནས་ཧ་ཅང་བཟའ་དྲགས་པ་ལས་སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་ཞིང་སེམས་བླུན་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་བསམ་པ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ན་བསམ་པ་གང་གིས་ཏེ། ལོངས་པ་ཉིད་ཀྱི་བསམ་པ་ནས་བརྒྱན་པའི་བསམ་པའི་བར་གྱིས་མི་བཟའ་བ་སྟེ། དེ་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཟས་ཟ་བའི་ཕྱིར་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཟས་ཟ་བ་ཡིན་ནོ། །བསམ་པ་གང་གིས་ཡིན་པ་ནི་ལུས་འདི་ཁོ་ན་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གསོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བཀྲིས་པ་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རྗེས་སུ་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཟས་ཟ་བའི་ཕྱིར་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཟས་ཟ་བ་ཡིན་ནོ། །ཚོད་ཇི་ཙམ་དུ་བཟའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུས་ཚོར་བ་རྙིང་ནི་གཞིལ་བར་བྱ་ལ། ཚོར་བ་གསར་ནི་མི་སྐྱེ་བར་
― DTG137_Page_0458 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཟས་ཟ་བའི་ཕྱིར་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཟ་བའོ། །ཟས་ལ་ཚོད་ཟིན་པའི་ཕན་ཡོན་གང་ཡིན་པ་སྟེ་བདག་འཚོ་བ་སྟེ། སྟོབས་དང༌། བདེ་བ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང༌། རེག་པ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཟས་ཟ་བའི་ཕྱིར་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཟས་ཟ་བའོ། །གཞན་དག་ན་རེ་སོ་སོར་བརྟགས་པ་བཞི་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་བརྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གཞན་དག་ན་རེ་སོ་སོར་བརྟགས་པ་བཞི་དག་གིས་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཟས་ཟ་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཟས་ཟ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། སོ་སོར་བརྟགས་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཀྱང་སྤོང་བར་བྱ་བ་སོ་སོར་བརྟགས་པ་ནི་འདི་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་སོ་སོར་བརྟགས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ལོངས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པ་དང༌། བརྒྱན་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཚིག་བཞི་དག་གིས་སོ། །ཆེད་སོ་སོར་བརྟགས་པ་ནི་བྱ་བའི་དོན་སོ་སོར་བརྟགས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ལུས་འདི་ཁོ་ན་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཚིག་བཞི་དག་གིས་སོ། །ཚོད་གཟུང་བ་སོ་སོར་བརྟགས་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུས་ཚོར་བ་རྙིད་པ་ནི་གཞིལ་བར་བྱ་ལ། ཚོར་བ་གསར་བ་ནི་མི་སྐྱེ་བར་བྱས་ན་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །ཚོད་ཟིན་པའི་ཕན་ཡོན་སོ་སོར་བརྟགས་པ་ནི་བདག་འཚོ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རེག་པར་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཚིག་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །ཡོང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱི་དགོངས་པའི་དོན་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་བཞི་དག་གིས་ནི་ལོངས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པ་ནས་བརྒྱན་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདི་དག་གིས་སོ། །གསུམ་དག་གིས་ནི་ལུས་འདི་ཁོ་ན་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གསོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བཀྲེས་པ་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་སོ། །ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་ཚངས་བར་སྤྱོད་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །ཚིག་ལྔ་དག་གིས་ནི་དེ་ལྟ་བུས་ཚོར་བ་རྙིང་ནི་གཞིལ་བར་བྱ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བདེ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདི་དག་གིས་སོ། །གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཚིག་གཉིས་པོ་ཁ་ན་མཐོ་བ་མེད་པ་དང༌། རེག་པ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ཏེ། དབུ་མའི་ལམ་གྱིས་སྒྲུབ་པའི་
― DTG137_Page_0459 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕན་ཡོན་ནོ། །ཤིང་རྟའི་སྲོག་ཤིང་དང་རྨའི་དཔེ་གཉིས་ནི་སྔར་སྦྱར་བ་ཁོ་ན་ནི་ཆོས་མཐུན་པར་སྔར་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་རིགས་ཀྱི་བུ་དགའ་བོ་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་མ་ཆོག་དང་ལྡན་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དགེ་སློང་དག་རིགས་ཀྱི་བུ་དགའ་བོ་ནི། གལ་ཏེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་རྣམ་པར་ལྟ་ན། དེ་སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསམས་ནས་རྣམ་པར་ལྟའོ། །དེ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ལྟ་བ་ན་བརྣབ་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སེམས་ལ་རྗེས་སུ་མི་འཛག་པར་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་ལྷོ་དང་ནུབ་དང་བྱང་ཕྱོགས་སུ་རྣམ་པར་ལྟ་ན་ཡང་སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསམས་ནས་རྣམ་པར་ལྟའོ། །དེ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ལྟ་བ་ན་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སེམས་ལ་རྗེས་སུ་མི་འཛག་པའི་བར་དུ་འགྱུར་ཏེ། དགེ་སློང་དག་རིགས་ཀྱི་བུ་དགའ་བོའི་ཚོར་བ་ཡང་ཤེས་བཞིན་དུ་སྐྱེ། ཤེས་བཞིན་དུ་གནས། ཤེས་བཞིན་དུ་ནུབ་པ་དང༌། ཟད་པ་དང་གཏུགས་པར་འགྱུར་ལ། འདུ་ཤེས་ཀྱང་ཤེས་བཞིན་དུ་སྐྱེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་ཤེས་བཞིན་དུ་སྐྱེ། ཤེས་བཞིན་དུ་གནས། ཤེས་བཞིན་དུ་ནུབ་བ་དང༌། ཟད་པ་དང༌། གཟུགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགའ་བོ་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་མཆོད་དང་ལྡན་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པ་མཆོག་དང་ལྡན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་མཆོག་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་དྲན་པ་ནི་དྲན་པ་ཉིད་དོ། །ཤེས་བཞིན་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསམས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བྱས་ཏེའོ། །རྒྱུ་བ་ན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་བྱ་བ་ནི་བསོད་སྙོམས་ལ་རྒྱུ་བན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། དེ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ལྟ་བ་ན་བྲན་བ་སེམས་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སེམས་ལ་རྗེས་སུ་མི་འཛག་པར་འགྱུར་བ་ནི་དམིགས་པ་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ན་ཆོས་དེ་དག་སེམས་ལ་རྗེ་སུ་མི་འཛག་བར་འགྱུར། རྗེ་སུ་མི་འབྲང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གོ་རིམས་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་ལ་གནས་པན་ནི་ཚོར་བ་ཤེས་བཞིན་པ་ཡིན་ལ། གཟུགས་མེད་པ་ལ་གནས་པ་ན་ནི་འདུ་ཤེས་ཤེས་བཞིན་པ་ཡིན་ཏེ། བསམ་གཏན་རྣམས་ནི་ཚོར་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ལ། གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་
― DTG137_Page_0460 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་དག་ཤེས་བཞིན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དེ་དག་གིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ནའོ། །གསུམ་འདུས་པ་ལས་རེག་པ་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། སེམས་པ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་འདུས་པ་ལས་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། སེམས་པ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །སེམས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། སེམས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་དེ་ཁོན་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པའོ། །སེམས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཚོར་བ་དང༌། འདི་ཤེས་དང་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྣམས་ལས་སེམས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསམ་ནས་རྣམ་པར་ལྟ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་ལྟ་བ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་མཆོག་དན་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། ཤེས་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚོར་བ་དང༌། འདི་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཤེས་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ། །སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། ཟག་པ་རྣམས་ཏེ། འདི་ལ་དེ་ཡོད་པས་ན་ཤེས་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་ཤེས་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དོ། ཤེས་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་བར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་བཞི་དག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་གཟུགས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང་ཚོར་བར་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། འདུ་བྱེད་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དག་ལ་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་མཆོག་དང་ལྡན་པ་
― DTG137_Page_0461 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་དག་རྒྱལ་པོ་ལེགས་མཐོང་ཆེན་པོ་ནི་ཧ་ཅང་མི་གྲང་ཞིང༌། ཧ་ཅང་མི་དྲོ་བ་དང༌། དུས་ཚིགས་བདེ་བ་དང༌། གནོད་པ་མེད་པ་དང༌། གང་གིས་ན་དེས་ཟོས་པ་དང༌། འཐུངས་པ་དང༌། འཆོས་པ་དང༌། མྱངས་པ་རྣམས་ལེགས་པར་བདེ་བར་འཇུ་སྟེ། ཕོ་བའི་དྲོད་སྙོམས་ཤིང་འཇུ་བར་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པས་གནོད་པ་ཉུང་བ་དང༌། ནད་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་དེའི་ཕྱིར་གནོད་པ་ཉུང་བ་དང༌། ནད་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གཉི་ག་བརྗོད་དོ། །གཅིག་གིས་གཅིག་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་ཕན་ཚུན་དུ་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གནོད་པ་ཉུང་བ་ནི་ནད་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། ནད་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡང་གནོད་པ་ཉུང་བའོ། །གནོད་པ་ཉུང་བ་ཉིད་དང༌། ནད་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཉིད་དེ་ལ་ཡང་རྒྱུ་ནི་ཕོ་བའི་དྲོད་སྙོམས་ཤིང་འཇུག་བར་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བས་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཏེ། ཕོ་བའི་ལས་དང་བཅས་པའི་སྙོམས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་ལས་ནི་འཇུ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཕོ་བ་ནི་ཁོག་བའི་ནང་ན་མེའི་རྟེན་ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཤིག་གི་ཁྱད་པར་རོ། །འདིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཧ་ཅང་མི་གྲང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །མ་སྙོམས་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་མེ་མ་སྙོམས་པ་ཉིད་དང༌། ཟས་མ་སྙོམས་པ་ཉིད་དང༌། དུས་ཚིགས་མ་སྙོམས་པ་ཉིད་དོ། །མ་སྙོམས་པ་གསུམ་དག་གིས་སྐྱོན་གང་དག་འབྱུང་བ་དེ་དག་གི་མེ་མ་སྙོམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས་བསྟན་ཏོ། །གང་གིས་ན་འཇུག་བར་བྱེད་པས་སོ། །འདིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གང་གིས་ན་དེས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའི་ཚིག་འདིས་སོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་དེ་ལ་ཟོས་པ་ནི་བཟང་བའོ། །འཐུངས་བ་ནི་བཏུང་བའོ། །འཆོས་པ་ནི་བཅའ་བའོ། མྱངས་པ་ནི་བལྡག་པ་དང་གཞིབས་པའོ། །དགེ་སློང་དག་དགེ་སློང་འདི་ལ་བརྙས་པའི་སེམས་མ་སྐྱེད་ཅིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དག་དགེ་སློང་འདི་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་དང་ལྡན་པ་བཞི་རྣམས་ཅི་འདོད་པ་བཞིན་ཐོབ་པ། ཚེགས་མེད་པར་ཐོབ་པ། ངན་ངོན་མ་
― DTG137_Page_0462 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པར་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ལ་ཡོད་པས། ལྷག་པའི་སེམས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་རྣམས་ཏེ། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་རྣམས་སོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་རྣམས་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་རྣམས་སོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་དེ་རྣམས་ཇི་སྲིད་པ་འདོད་པ་དང༌། ནམ་འདོད་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བུ་འདོད་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་དབང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་ལྷག་པའི་སེམས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་དང་ལྡན་པ་བཞི་རྣམས་ཅི་འདོད་པ་བཞིན་ཐོབ་པ་ཚེགས་མེད་པར་ཐོབ་པ་དང་ངན་ངོན་མ་ཡིན་པར་ཐོབ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་སྲིད་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་ཡུན་རིང་པོར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས་སྟོན་ཏེ། ཇི་སྲིད་འདོད་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཡུན་རིང་པོར་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་དབང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་འདོད་པ་ནི་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་དབང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་བུ་འདོད་པ་ནི་དེ་རྣམས་ལས་མཆོག་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་དབང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་ཆད་ནི་ངན་སོང་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་ངན་ངོན་མ་ཡིན་པ་ནི་སྔོན་མཆོག་ཏུ་བྱུང་བ་ཞེས་སོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ནི་ཚེགས་དང་མཉམ་པ་མེད་པ་ཉིད་ངན་ངོན་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་རྣམས་ཚེགས་མེད་པར་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིའི་རྣམ་གྲངས་ནི་ངན་ངོན་མ་ཡིན་པར་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཅི་འདོད་བཞིན། སོགས་ཐོབ་ཡིན་པར་བཞེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་དེ་རྣམས་ལ་རྫོགས་པར་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དེ་ནི་ཅི་འདོད་པ་བཞིན་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་དེ་རྣམས་ལ་མྱུར་བར་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དེ་ནི་ཚེགས་མེད་པར་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་དེ་རྣམས་ལ་བརྟན་པར་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དེ་ནི་ངན་ངོན་མ་ཡིན་པར་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་འདིར་ནི་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་གཏོང་བར་བྱེད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་ངན་ངོན་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་སྐད་དུ་སྒྲ་དང་རེག་བྱ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་ཞིག་གིས་བསམ་གཏན་དེ་གཏོང་པར་བྱེད། འདོར་བར་བྱེད་པས་དེའི་ཕྱིར་ངན་ངོན་ཞེས་བྱ་ལ། བཟློག་པ་ནི་བརྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་
― DTG137_Page_0463 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ནོ།། །།རྣམ་པར་བཤད་པ་རིགས་པའི་བཤད་པ། བམ་པོ་དགུ་པ། དགེ་སློང་དག་དཔེར་ན། མེ་ཏོག་ཨུཏྤལའི་ཕྲེང་བའམ། ཙམ་པ་ཀའི་ཕྲེང་བའམ། བར་ཤི་ཀའི་ཕྲེང་བའམ། ཨ་ཏི་མུཀྟ་ཀའི་ཕྲེང་བ་ཕྲག་པ་ལ་ཐོགས་པའམ། སྣོད་དུ་གཞག་པ་ནི་མཚན་མོ་དང་ཉིན་མོ་དེ་དང་དེ་དག་འདས། སྐད་ཅིག་དང༌། ཐང་ཅིག་དང༌། ཡུད་ཙམ་ཅིག་དེ་དང་དེ་དག་འདས་པ་དང་ཟེགས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། རྙིངས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། སྐམས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དགེ་སློང་དག་མེ་ཏོག་ཨུཏྤལའི་ཕྲེང་བའམ། ཙམ་པ་ཀའི་ཕྲེང་བའམ། བར་ཤི་ཀའི་ཕྲེང་བའམ། ཨ་ཏི་མུཀྟ་ཀའི་ཕྲེང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཟེགས་པ་དང༌། རྙིངས་པ་དང༌། སྐམས་པ་དང༌། ཕྱག་དར་གྱི་ཕུང་པོ་ལ་ཐུག་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དུས་ལ་བབ་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་དག་དེ་བཞིན་དུ་ལུས་གཟུགས་ཅན་རགས་པ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་གྱུར་པ། བ་དང་མའི་ཁུ་བ་ནུར་ནུར་པོ་ལས་བྱུང་བ། ཆན་དང་ནོམ་པུས་གསོ་གསོ་བ། རྟག་ཏུ་བསྐུ་བ་དང༌། བཀྲུ་བ་དང༌། མཉེ་བ་བྱས་པ། འགྱེས་པ་དང༌། འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་འདི་ཡང་རྒ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར། འཆི་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དགེ་སློང་དག་ལུས་གཟུགས་ཅན་རགས་པ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་གྱུར་པ། ཕ་དང་མའི་ཁུ་བ་ནུར་ནུར་པོ་ལས་བྱུང་བ། ཆན་དང་ནོམ་བུས་གསོ་གསོ་བའི། རྟག་ཏུ་བསྐུ་བ་དང༌། བཀྲུ་བ་དང༌། མཉེ་བ་བྱས་པ། འགྱེས་པ་དང༌། འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་གང་ཡིན་པ་འདི་མཚན་མོ་དང་ཉིན་མོ་དེ་དང་དེ་དག་འདས། སྐད་ཅིག་དང༌། ཐང་ཅིག་དང༌། ཡུད་ཙམ་དེ་དང་དེ་དག་འདས་ན། རྒས་པ་དང༌། ནད་བུ་ཅན་དང༌། ཤི་བ་དང༌། དུར་ཁྲོད་དུ་ཐུག་པར་འགྱུར་བདེ་ནི་དུས་ལ་བབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་གཅིག་ནི་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཟེགས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་གཉིས་ནི་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། རྙིངས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། སྐམས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་སོ། །རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་དོན་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས་སྟོན་ཏོ། །འདོད་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བྱུང་བ་དང་དུ་མི་ལེན་ཅིང༌། སྤོང་བར་བྱེད་ལ་སེལ་བར་བྱེད་ཅིང་བྱང་བར་བྱེད་དོ། །གནོད་སེམས་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བྱུང་བ་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་པ་
― DTG137_Page_0464 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བྱུང་བ་དང་དུ་མི་ལེན་ཅིང༌། སྤོང་པར་བྱེད་ལ་སེལ་བར་བྱེད་ཅིང་བྱང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདོད་པའི་གཞི་ནི་འདོད་པ་རྣམས་ཏེ། གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ནི་འདོད་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། འདོད་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེའི་དམིགས་པའི་མཚན་མ་སེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེའི་དམིགས་པ་ནི་དེའི་དམིགས་པའོ། །མཚན་མ་ནི་དོན་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཅད་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེའི་དམིགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་མཚན་མ་ནི་དེའི་དམིགས་པའི་མཚན་མ་སྟེ། དེ་སེལ་བ་ནི་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའོ། །དེའི་གཉེན་བོ་བསྒོམས་པས་དེའི་དམིགས་པའི་མཚན་མ་སེལ་བ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ན་དེའི་དམིགས་པའི་མཚན་མ་སེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཟློག་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་རྒྱུ་བསགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱུ་ནི་དེའི་བག་ཆགས་ཡིན་པས་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སེལ་བར་བྱེད། འདོར་བར་བྱེད་དེ། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྒྱུན་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་འདི་ཉིད་འདི་དག་གཞི་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པར་སྡེབས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་གཞི་ནི་དང་དུ་མི་ལེན་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་ནིའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་མི་མཐུན་པར་བྱེད་པས་ན་དང་དུ་ལེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྒྱུ་རྣམ་པར་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ན་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུན་གཅོད་པའི་ཕྱིར་ན་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་འཆིང་བ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་ན་བྱུང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱོན་ཉིད་དུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ན་དང་དུ་མི་ལེན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྐྱོན་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བདག་འདོད་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་བ་ནི་བདག་ལ་གནོད་པ་དང༌། གཞན་ལ་གནོད་པ་དང༌། གཉི་ག་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་འཕེལ་བ་ཡིན་ཞིང༌། ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་འཕེལ་བ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་དང་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་འཕེལ་བ་ཡིན་ལ་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྡུག་བསྔལ་དང༌།
― DTG137_Page_0465 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིད་མི་བདེ་བ་ཡང་སོ་སོར་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ལས་བདག་གིར་བྱ་བ། ལས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པ། ལས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་པ། ལས་ལ་སྟོན་པ། ལས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མཐོན་པོ་དང༌། དམའ་བ་དང༌། ངན་པ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་འགེད་པར་བྱེད་པ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །བགོ་སྐལ་ཏེ་ལོངས་སྤྱོད་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་བགོ་སྐལ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་སྟོན་བར་བྱེད་དོ། །བདག་གི་སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་དོན་དུ་ངེར་བར་བྱེད་པ་ནི་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུའོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། དེ་ལྟར་བྱེད་པ་ན་སྟེ། ལྷ་རྣམས་ལ་བགོ་སྐལ་ཏེ་ལོངས་སྤྱོད་དང་བདག་གི་སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་ཅིང༌། བདག་རྒུད་པར་གྱུར་ན་ལྷ་རྣམས་ལ་སྟོན་པ་ཡིན་པར་རྟེན་པར་བྱེད་པ་ན་ལྷ་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ལ་རྒྱུར་ལྟ་བས་བསླུས་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཁོན་བདག་གིར་བྱ་བ་ཡིན་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ན། ལས་ཁོ་ན་སྟོན་པ་ཡིན་གྱི་ལྷ་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གང་གསུངས་པ་འདི་ལ་རིགས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ལས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། ལས་ནི་རྒྱལ་པོ་དང༌། ཆོམ་རྐུན་དང༌། ལྷ་དང༌། མི་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། ཐུན་མོངས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལས་ནི་ཤི་བའི་ཚེ་ཡང་མི་གཏོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཁོ་ན་བདག་གིར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་ནོར་དང༌། ཁྱིམ་དང༌། བུ་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་ནི་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཤི་བའི་ཚེ་ཡང་གཏོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷ་ལ་གུས་པ་རྣམས་ལོངས་སྤྱོད་རྒུད་པར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལྷ་ལ་མ་གུས་པ་རྣམས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་ཟ་བ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་ལ་གུས་པ་དང་མ་གུས་པ་རྣམས་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་དམན་པ་དང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ནི་ལས་ཁོ་ནའི་སྐྱེ་གནས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་ལ་གུས་པ་དང་མ་གུས་པ་རྣམས་ལ་ཡམས་ཀྱི་ནད་དང་གནོད་པ་ཉེ་བར་མ་ཞི་བ་དང་ཞི་བ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷ་ལ་གུས་པ་
― DTG137_Page_0466 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ལ་ཡམས་ཀྱི་ནད་དང༌། གནོད་པ་ཉེ་བར་མ་ཞི་བ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལྷ་ལ་མ་གུས་པ་རྣམས་ལ་ཡམས་ཀྱི་ནད་དང་གནོད་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རྒུད་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ལས་ཁོ་ན་སྟོན་པ་ཡིན་གྱི་ལྷ་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཡིད་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། འགོག་པར་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟུགས་རྣམས་ཀྱི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཅན་གྱི་མདོ་སྡེ་དང་པོ་ལས་འདོད་པ་རྣམས་དང༌། གཟུགས་རྣམས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་ཞེ་ན། རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དག་འདོད་པ་རྣམས་ལ་རོ་མྱང་བ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དག་འདི་དག་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་དག་གོ །ལྔ་གང་ཞེ་ན། མིག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་སྡུག་པ་མཛེས་པ་དགའ་བ་ཡིད་དུ་འོང་བ་འདོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཆགས་པར་བྱ་བ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནས། ལུས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་སྡུག་པ་མཛེས་པ་དགའ་བ་ཡིད་དུ་འོང་བ་འདོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཆགས་པར་བྱ་བའི་བར་དུ་འབྱུང་བ་སྟེ། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་པོ་འདི་དག་ལ་བརྟེན་ནས་བདེ་བའམ་ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་རོ་མྱང་བ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་འདི་ལ་ཉེས་དམིགས་ནི་ཆེས་མང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། དགེ་སློང་དག་གཟུགས་ལ་རོ་མྱང་བ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དག་འདི་ལྟ་སྟེ། བྲམ་ཟེའི་བུ་མོའམ། རྒྱལ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོའམ། ཁྱིམ་བདག་གི་བུ་མོ་ལོ་བཅོ་ལྔ་ལོན་པའམ། ལོ་བཅུ་དྲུག་ལོན་པ་ཞིག་གང་གི་ཚེ་ལེགས་པར་ཁྲུས་བྱས། ལེགས་པར་བྱུགས། སྐྲ་དང་སེན་མོ་བྱི་དོར་བྱས། གོས་དཀར་པོ་བགོས་པ་དེའི་ཚེ་དེ་ཁ་དོག་བཟང་པོ་རྒྱས་པ་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ཁ་དོག་བཟང་པོ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བདེ་བའམ་ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་རྣམས་ལ་རོ་མྱང་བ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་འདི་ལ་ཉེས་དམིགས་ནི་ཆེས་མང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་གོ་རིམས་བཞིན་ཞེ་ན། ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འདོད་པ་རྣམས་དང༌། གཟུགས་དེ་རྣམས་ལ་ཡིད་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་
― DTG137_Page_0467 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཡིད་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་ཀུན་འབྱུང་བ་སྤོང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཀུན་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཟད་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པར་གྱུར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་འགོག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒྲུབ་པས་ནི་ལམ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་བདེན་པ་བཞི་མཐོང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་གཉིས་ན་ཡོད་དེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྡས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་བཞིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་སྲེད་པས་སྤུངས་པའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ནི་སྲེད་པས་སྦྱར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་གཞན་དག་ཏུ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི། ཡང་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་ཆགས་པ་དང་སྲེད་པ་གཉིས་ནི་འདོད་པ་དང༌། སྲེད་པའི་འདོད་ཆགས་གཉིས་ཡིན་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཆགས་པ་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཏེ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་འདོད་ཆགས་སོ། །སྲེད་པ་ནི་སྲེད་པའི་འདོད་ཆགས་ཏེ། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ལས་སྐྱེས་པའི་འདོད་ཆགས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དག་ལས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཁོ་ན་ཡོད་ཀྱི་གཞན་ན་མེད་དོ། །ཕུང་པོ་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་གཉིས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་འདིས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱས་པར་གསུངས་ནས་གྲོ་བཞིན་སྐྱེས་དེ་ལྟར་ན་ཧ་ཅང་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་དྲགས་ན་ནི་
― DTG137_Page_0468 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། ཧ་ཅང་ཞུམ་ཆེས་ན་ནི་ལེ་ལོ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །གྲོ་བཞིན་སྐྱེས་དེ་བས་ན་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་ཡང་མཚན་མར་ཟུང་ཤིག །དེས་རློམ་སེམས་ཀྱང་མ་བྱེད་ལ། དེ་ལ་བག་མེད་པར་ཡང་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི། གདམས་ངག་འདིས་ནི་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལ་སྦྱར་བར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱས་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱང་སེམས་དམིགས་པ་ལ་ཧ་ཅང་རྒོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཧ་ཅང་ཞུམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་མཚན་མར་ཟུང་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་མི་བརྗེད་པའི་རྒྱུ་ལ་སྦྱོར་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ཀྱང་རློམ་སེམས་ཀྱང་མ་བྱེད་ལ། དེ་ལ་བག་མེད་པར་ཡང་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་རྒྱུ་ལ་སྦྱོར་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །མི་བརྗེད་པའི་རྒྱུ་ནི་མཚན་མར་འཛིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དེའི་མི་བརྗེད་པའི་རྒྱུ་ནི་མཚན་མར་འཛིན་པའོ། །མཚན་མ་དེ་ཡང་བསམ་གཏན་པ་རྣམས་ཁོ་ནའི་མངོན་སུམ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་རྒྱུ་ནི་ང་རྒྱལ་མེད་པ་སྟེ། མཉམ་པ་ཉིད་དེས་ཁེངས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་བག་ཡོད་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། རོ་མྱོང་བར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་རློམ་སེམས་ཀྱང་མ་བྱེད་ལ། དེ་ལ་བག་མེད་པར་ཡང་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་ལུང་ཕོག་པ་འདི་ནི་ང་རྒྱལ་སྲེད་པ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པའི་གཉེན་པོར་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ང་རྒྱལ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པའི་མཉེན་པོར་དེས་རློམ་སེམས་ཀྱང་མ་བྱེད་ལ་ཞེས་བྱ་བར་ལུང་པོག་ཕ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་པའི་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏམ་པའི་གཉེན་པོར་ནི་དེ་ལ་བག་མེད་པར་ཡང་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བར་ལུང་ཕོག་མ་ཡིན་ནོ། །སྨྲས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པའི་གཉེན་པོ་དང་ཐེ་ཚོམ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པའི་གཉེན་པོར་ལུང་ཕོག་པ་མཛད་ཆེ་ན། བདེན་པ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བ་དང་ཐེ་ཚོམ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་ང་རྒྱལ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པ་ནི་བསམ་གཏན་དེས་ཁེངས་པར་
― DTG137_Page_0469 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྲེད་པ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པ་ནི་བསམ་གཏན་དག་ལ་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟ་བ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པ་ནི་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ནས་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པ་ནི་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ནས་ཅི་འདི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་སྙམ་པ་དང༌། ཅི་བདག་འདས་པའི་དུས་ན་བྱུང་བའམ། འོན་ཏེ་མ་བྱུང་སྙམ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་འདི་དག་ཀྱང་བསམ་གཏན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་འདི་དག་ཁོ་ན་ལ་འབྱུང་ངོ༌། །ང་རྒྱལ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཐེ་ཚོམ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། སྲེད་པ་ཤས་ཆེ་བ་ནི་འདི་ལ་བསམ་གཏན་སྲེད་པ་ལྷག་པ་ཅན་དུ་བསམ་གཏན་བྱེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཡོད་པས་འདི་ནི་སྲེད་པ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པའོ། །ཡང་ན་དེ་ནི་སྲེད་པ་ཤས་ཆེ་བ་ཡང་ཡིན་བསམ་གཏན་ཡང་ཡིན་པས་སྲེད་པ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུས་བྱར་བར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱང་རིང་པོ་ནས་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་ཆེན་པོ་ཞིག་འབར་ཞིང་རབ་ཏུ་འབར་ལ་ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་མཆེད་ཅིང་མེ་ལྕེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། ལམ་མེར་འབར་བ་གཟིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་བ་ནི་ལམ་མེར་འབར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་གཡོ་བའོ། །དགེ་སློང་དག་བྱིས་བ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐོས་བ་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ལ་རྟག་པ་ཉིད་དང་བརྟན་པ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ། བདེ་བ་ཉིད་དང༌། ནད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། བདག་དང་བདག་གི་ཉིད་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་གཉིས་དང་མི་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ནས། རང་ཡང་བདག་མ་ཡིན་ལ། བདག་གཞན་གྱིས་ཀྱང་སྟོང་པའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་
― DTG137_Page_0470 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་ལྟ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ན་དེ་ལྟར་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ནི་དེ་དག་ལ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་ལ། བདག་གཞན་གྱིས་སྟོང་པའི་བར་དུ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ནི་བདག་གི་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང༌། བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་རྣམས་ཏེ། ལྟ་བ་གཉིས་དང་གཉིས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། རྟག་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་དང༌། བརྟེན་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བས་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ལ་རྟག་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བདེ་བ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་དང༌། ནད་མེད་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བས་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ལ་བདེ་བར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང༌། བདག་གིར་ལྟ་བས་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ལ་བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཚུལ་འཆོས་པ་དང༌། ཁགས་གདང༌། གཞོགས་སློང་དང༌། ཐོབ་ཀྱིས་འཇལ་བ་དང༌། རྙེད་པས་རྙེད་པར་བྱེད་འདོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་ཅེ་ན། རྙེད་པ་ཁྱད་པར་ཅན་མི་ལེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། ངན་པ་དང་གྱ་ནོམ་པ་བསྟེན་པ་དང་མི་བསྟེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། ཁ་ཟས་ལ་སོགས་པ་ངན་པ་བསྟེན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་མི་བསྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་སྟོན་པའོ། །གནོད་པའི་གཞི་ཀུན་དུ་སྟོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ནི་གནོད་པའོ། །དེའི་གཞི་ནི་གནོད་པའི་གཞི་སྟེ་ལུས་ཀྱི་འགྱུར་བའོ། །གནོད་པ་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཡིན་པས་གཞན་དུ་བསྟན་པར་མི་ནུས་པས་ན་རླུང་ལ་སོགས་པས་ལུས་འགྱུར་བ་བྱས་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །ཕོངས་པའི་གཞི་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ནི་མཆི་ལ་ལྷམ་ལ་སོགས་པ་རྙིངས་པར་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་གིས་བསམ་པའི་གཞི་བསྔགས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཚིག་གིས་བསམ་པའི་གཞི་གོས་དང་གླེགས་བམ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་ལས་བསྔགས་པ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་པ་ལ་སྨོད་པ་ནི་དེ་ལ་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་པ་ལ་སྨོད་པའོ། །གཞན་ལ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ལ་
― DTG137_Page_0471 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨོད་པ་ནི་གཞན་ལ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ལ་སྨོད་པའོ། །བྱེད་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཅིག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ་གཅིག་ནི་ལུས་ཀྱིས་ཡིན་ཏེ་ཚུལ་འཆོས་བའོ། །གཉིས་པ་ནི་དག་གིས་ཡིན་ཏེ་ཁ་གསག་གོ ། ལྷག་མ་གཞོགས་སློང་ལ་སོགས་པ་འཆོ་བ་ལོག་པ་རྣམས་ནི་ལུས་དང་ངག་གིས་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། རེ་ཞིག་ལུས་ཀྱིས་ནི་གཞོགས་སློང་ཉིད་དེ། རྙེད་པར་བྱ་བའི་བསམ་པས་ལུས་ཀྱིས་གནོད་པའི་གཞི་ཀུན་དུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕོངས་པའི་གཞི་ཀུན་དུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངག་གིས་ནི་བསམ་པའི་གཞི་བསྔགས་པར་བྱེད་པའོ། །ཐོབ་ཀྱིས་འཇལ་བ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། ངག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལུས་ཀྱིས་ཀྱང་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་བསླང་བ་བྱས་ནས་ཕྱིས་ཡང་དང་ཡང་དུ་མི་སྨྲ་བར་མདུན་དུ་འདུག་པའོ། །འཚོ་བ་ལོག་པར་རྙེད་པས་རྙེད་པར་བྱེད་འདོད་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ལུས་ཀྱིས་ནི་གཅིག་པོ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཡིན་ལ་ངག་གིས་ནི་གཉིས་ཡིན་ནོ། །སྨྲས་པ། གཞོགས་སློང་ལ་སོགས་པ་འཚོ་བ་ལོག་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ལས་ཆིག་གང་ཡིན་པ་ལ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་ན་ཁ་གསག་མ་ཡིན་ཏེ། ཁ་གསག་ཀྱང་ངག་གི་ལས་ཡིན་པས་སོ། །བཤད་པ། གཞན་མགུ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨྲ་བ་འཚོ་བ་ལག་པ་གཉིས་པ་ནི་འདིར་ཁ་གསག་ཡིན་པར་དགོངས་ཀྱི། བསམ་པའི་གཞི་བསྔགས་པ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆིག་ཐམས་ཅད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཟླ་བ་ཕྱེད་ཅིང་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ལ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རང་ཉིད་ཀྱིས་མིའི་འཇིག་རྟེན་ན་མར་འཛིན་པ་དང༌། ཕར་འཛིན་པ་དང༌། དགེ་སློང་དུ་འཛིན་པ་དང༌། བྲམ་ཟེར་འཛིན་པ་དང༌། རིགས་ཀྱི་ནང་ན་རྒན་རབས་ལ་རི་མོ་བྱེད་པ་དང༌། དོན་བྱེད་པ་དང༌། བྱ་བ་བྱེད་པ་དང༌། བསོད་ནམས་བྱེད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་འདི་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་རྣམས་ལ་འཇིགས་པར་ལྟ་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་བྱེད་པ་དང༌། བསོད་ནམས་བྱེད་པ་དང༌། བསྙེན་གནས་ལ་ཉེ་བར་གནས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ནས་གནས་པའི་མི་དག་མང་ངམ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ལ་རྣམ་པར་ལྟ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལྟ་བུས་མར་ཤེས་པ་ནི་མར་
― DTG137_Page_0472 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཛིན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དེ་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ལ་གུས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་གུས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལྡང་བ་དང་ཐལ་མོ་སྦྱོར་བ་དང༌། ཕྱག་བྱ་བ་དང༌། ཆོས་གོས་དང་བསོད་སྙོམས་ལ་སོགས་པ་ནི་མལ་སྟན་ལ་སོགས་པའོ། །སྙན་པར་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་རི་མོ་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་དེ་ལྟར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དེ་དག་མར་འཛིན་པ་ནས་བསོད་ནམས་བྱེད་པའི་བར་དུའོ། །རྣམ་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པའོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཁང་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ལམ་འཕྱག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཟས་དང༌། སྐོམ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཀུན་དགའ་རབ་ལ་སོགས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་གང་ཡིན་པ་འདི་གཉི་ག་ཡང་སྦྱིན་བ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་གཞི་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཐ་དད་པར་སྨོས་པ་ནི་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་མེད་པར་སྦྱིན་པའི་དབྱེ་བ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཁྱད་པར་གྱི་དབྱེ་བ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁྱད་པར་མེད་པའི་དབྱེ་བ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། བླ་མ་དང་ཡོན་གནས་པ་ནི་ཚིག་གཉིས་དང་གཉིས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རེ་ཞིག་བླ་མ་རྣམས་ལ་ནི་མར་འཛིན་པ་དང༌། ཕར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །ཡོན་གནས་རྣམས་ལ་ནི་དགེ་སྦྱོང་དུ་འཛིན་པ་དང༌། བྲམ་ཟེར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །གཞི་རྣམས་ཀྱི་རེ་རེས་ནི་རྒན་པོ་རྣམས་དང༌། རྒུད་པ་རྣམས་དང༌། རང་གི་ལས་དང༌། བསོད་ནམས་བྱེད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་རེ་རེས་ནི་རེ་རེས་སོ། །སྨྲས་པ་ཚིག་དུ་དག་གིས་ཤེ་ན། གཞི་རྣམས་ཀྱི་རེ་རེས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་རྒན་པོ་རྣམས་ལ་ནི་རིགས་ཀྱི་ནང་ན་རྒན་རབས་ལ་རི་མོ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གོ །རྒུད་པ་རྣམས་ལ་ནི་དོན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཅིག་གིས་སོ། །རང་གི་ལས་ལ་ནི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཅིག་གིས་སོ། །བསོད་ནམས་བྱེད་པ་ལ་ནི་བསོད་ནམས་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཅིག་གིས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་འཇིག་རྟེན་
― DTG137_Page_0473 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་དང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་སོགས་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་འདི་དང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོབ་རྣམས་ལ་འཇིགས་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་དག་གིས་ནི་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་པ་བྱེད་པ་ནས། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ནས་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱས་པར་གསུངས་ནས་ཀྱེ་ཤཱ་རིའི་བུ་འཇིག་རྟེན་ན་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་སུ་དག་ཡིན། ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ནི་སུ་དག་ཡིན། བདེ་བར་གཤེགས་པ་ནི་སུ་དག་ཡིན། འཛམ་བུའི་གྲིབ་མ་ཅན་གང་སུ་དག་འདོད་ཆགས་གདུལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཞེ་སྡང་གདུལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཏི་མུག་གདུལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ཆོས་སྨྲ་བ་དག་ཅེས་བྱ་བའོ། །གང་སུ་དག་འདོད་ཆགས་གདུལ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་གདུལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཏི་མུག་གདུལ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་འདི་ནི་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་དག་ཅེས་བྱའོ། །གང་སུ་དག་འདོད་ཆགས་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་དག་ཅེས་བྱ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་འདིར་ནི་ངེས་པར་ལེགས་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཏེ་ཆེད་དུ་བྱས་ནས་སེམས་ཅན་གཉིས་ཏེ་རྣམ་པ་གཉིས་དྲིས་པ་དང༌། ལན་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །དྲིས་པ་ནི་ཀུན་དུ་རྒྱུ་འཛམ་བུའི་གྲིབ་མ་ཅན་གྱིས་སོ། །ལན་གདབ་པ་ནི་གནས་བརྟན་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་སོ། །དྲིས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བ་དང༌། བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ནོ། །བྱེད་པ་པོ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ།། ལན་བཏབ་པ་གང་དག་ཅེ་ན། ཡང་དག་པར་སྨྲ་བ་དང༌། བྱེད་པ་པོ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་ཡང་འདི་དག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་དྲིས་ཤེ་ན། ཤཱ་རིའི་བུ་འཇིག་རྟེན་ན་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་སུ་དག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ནི་སུ་དག་ཡིན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ནི་སུ་དག་ཡིན་ཞེས་
― DTG137_Page_0474 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་པོ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་དག་ཡིན་ནོ། །གནས་བརྟན་གྱིས་ཇི་ལྟར་ལན་བཏབ་ཅེ་ན། འཛམ་བུའི་གྲིབ་མ་ཅན་གང་སུ་དག་འདོད་ཆགས་གདུལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཞེ་སྡང་གདུལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཏི་མུག་གདུལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ཆོས་སྨྲ་བ་དག་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཡང་དག་པར་སྨྲ་པ་ལན་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་བྱེད་པ་པོ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ལན་བཏབ་ཅེ་ན། གང་སུ་དག་འདོད་ཆགས་གདུལ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་གདུལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཏི་མུག་གདུལ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་འདི་ནི་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་དག་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་པ་ནི་ཡང་དག་པར་བྱེད་པ་པོ་སྟེ། བརྩོན་པ་རྣམས་ལན་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །གང་སུ་དག་འདོད་ཆགས་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་དག་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བས་ཀྱང་བྱེད་པ་པོ་སྟེ། གྲོལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལན་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །འཛམ་བུའི་གྲིབ་མ་ཅན་གང་སུ་དག་འདོད་ཆགས་གདུལ་བའི་ཕྱིར་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་རྣམས་ཁོ་ན་སྨོས་ཀྱི། ལྟ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་རྣམས་མ་ཡིན་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་གསུམ་ལ་བཅིངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། །ཇི་ལྟར་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ནི་བདེ་པའི་ཚོར་བ་ལ་བཅིངས་སོ། །འདི་ལྟར་ཞེ་སྡང་གིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ལ་བཅིངས་སོ། །འདི་ལྟར་གཏི་མུག་གིས་ནི་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལ་བཅིངས་སོ། །སྨྲས་པ། ཚོར་བ་གསུམ་པོ་དེ་ལ་བཅིངས་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། གང་གི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དམིགས་པ་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། བདེ་བའི་ཚོར་བ་ལ་ནི་འདོད་ཆགས་རྒྱས་པར་འགྱུར། སྡུག་བསྔལ་ལ་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བ། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལ་ནི་མ་རིག་པའོ་ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་རིགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འོས་པར་ཏེ། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་གོང་མ་རྣམས་སུ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་མ་རིག་པ་གཉིས་སྤངས་
― DTG137_Page_0475 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོབ་པ་བག་ལ་ཉལ་གྱི་མཚན་ཉིད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་དེ་ཉིད་མ་བཏོན་ཅིང་ཉམས་པར་མ་བྱས་པ་ནི་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། བག་ལ་ཉལ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་དགུ་པོ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོའི་རྣམ་པ་ནས་བརྩམས་ནས། ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུའི་རྣམ་པའི་བར་དུ་སྤངས་པས་སོ། །གང་སུ་དག་འདོད་ཆགས་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པའི་སྤངས་པས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་བ་བསལ་བའི་སེམས་དྲི་མ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་དང་སྦྱར་ཏེ། སྤངས་པ་དང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་འདིས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཉིད་མཐོང་བ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། དེ་ལྟར་ན་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ནི། མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་ནི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཞན་ལ་རག་ལས་པ་དང༌། སོམ་ཉི་དང་ལྡན་པ་རྣམས་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དག་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ལ་གཞན་ལ་རག་ལས་པ་དང༌། སོམ་ཉི་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང་ལྡན་པ་ནི་གཞན་ལ་རག་ལས་པ་དང་ལྡན་པ་དང་སོམ་ཉི་དང་ལྡན་པ་དེ་རྣམས་ཏེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ནི་དགའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིན་ནད་དང༌། འབྱུང་པོའི་གདོན་སྨོས་པ་ནི་དེ་གཉིས་ནི་བྱང་དུ་ཟིན་ཀྱང་དུས་གཞན་འགའ་ཞིག་ན་ཡང་ལྡང་བས་སོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དག་ལས་བཟློག་ནས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བཟློག་ཅེ་ན། འཇིག་རྟེན་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དག་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་བགྲོད་པར་བྱ་བར་མི་འདོད་དེ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། འགྲོ་བ་བཟང་པོ་མ་ཡིན་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སླར་ཡང་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གཤེགས་པ་དག་ནི་དེ་ལྟར་གཤེགས་པ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་བགྲོད་པར་བྱ་བར་གཤེགས་པ་དག་ཡིན། འགྲོ་བ་ལ་
― DTG137_Page_0476 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཟང་པོར་གཤེགས་པ་དག་ཡིན། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གཤེགས་པ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གཤེགས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་ཕ་རོལ་ན་གཤེགས་པར་བྱ་བ་མེད་པས་སོ། །དགེ་བ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། བཟང་པོར་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་སློང་དག་འདི་ལྟར་ས་བོན་ཡང་ཡོད་ལ། མ་གྲུགས་པ་དང༌། མ་རུལ་བ་དང༌། རླུང་དང༌། ཉི་མས་མ་གདུངས་པ་དང༌། གསར་པ་དང༌། སྙིང་པོ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ལེགས་པར་གནས་པ་ཡང་ཡིན་ལ། སའི་སྨག་དང་ཆུ་ཡང་ཡོད་ན། དེ་ལྟ་བུའི་ས་བོན་དེ་དག་ནི་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་ལ་ཡངས་པར་འགྱུར་བའོ། །དགེ་སློང་དག་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལྟར་ལས་ཀྱང་ཡོད་ལ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང༌། སྲེད་པ་དང་ལྟ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་ཡང་ཡོད་ན། དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །ལས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་གྲོགས་སུ་འགྱུར་བས་སྐྱེ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་ལ་ཡང་ནུས་པ་ཡོད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་མ་ཟད་ན་ལས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་ཀྱང་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲེད་པ་དང་ལྟ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་རྣམས་སོ། །ལྟ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་དེ་ནི་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་དག་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲེད་པ་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་དག་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་སྒོ་ནས་བདག་མེད་པ་ཉིད་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ན་དེ་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བ་དང་མི་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྲེད་པ་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྲེད་པ་མི་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་
― DTG137_Page_0477 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གོ །ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་ཁོ་ནས་སྨོས་ཀྱི་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གཉིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་སྲེད་པ་ཉིད་ནི་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས། ལྟ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་ནི་དེ་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་དག་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་མདོ་ལས་འདི་དག་ཁོ་ན་སྨོས་ཀྱི་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་ཐེ་ཚོམ་གཉིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་གྲོགས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ལས་ཀྱང་ཡོད་ལ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཏོ། །མདོ་སྡེའི་དུམ་བུའི་དོན་ཕྱི་མས་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་ནི་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པའི་གྲོགས་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ནི་སྲེད་པ་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་རྣམས་ལས་ཀྱི་གྲོགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཏོ། །ཁམས་གཉིས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་གྲོགས་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། སྲེད་པ་དང་ལྟ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་གྱི་བག་ལ་ཉལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དེ་ན་ནི་སྲེད་པ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་སྲེད་པ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བས་ན། ཐེ་ཚོམ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་གྱི་བར་ཡིན་ན་ནི་ཐེ་ཚོམ་མོ། །དེའི་ཕྱིར་དེའི་ལས་ཀྱི་གྲོགས་ནི་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། །སྨྲས་པ། མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་འདི་ལས་སྲེད་པ་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་ཞེས་མ་རིག་པ་གསུངས་ན། འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སྲེད་པ་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང་ཐེ་ཚོམ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་གྱི་བག་ལ་ཉལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་བསྟན་ཅེ་ན། འདིར་བཤད་པ། ཐེ་ཚོམ་ནི་མ་རིག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། འདིར་མ་རིག་པ་སྨོས་པས་ཐེ་ཚོམ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གྲོགས་ཐེ་ཚོམ་ཡང་ཡོད་པ་དང༌། ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རྒྱུར་འགྱུར་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་གང་དག་བཞི་བ་ཆོས་མ་རིག་པ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པར་འདོན་གྱི། ཐེ་ཚོམ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པར་མི་འདོན་པ་དེ་དག་གི་ལྟར་ན་ནི་བརྩད་དུ་ཡང་མེད་ལ། ལན་གང་བ་ཏུ་ཡང་མེད་
― DTG137_Page_0478 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོ། །དགེ་སློང་དག་དགེ་སློང་གསར་བུ་འདི་དག་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་གནོད་པས་གཙེས་པ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་འདམ་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པ། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡང་སྲིད་པ་ལ། རིམས་ནད་དང་བཅས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཅན། ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། འཆི་བར་འགྱུར་བ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །སྡིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཡང་སྲིད་བ་བ་ནས་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། འཆི་བར་འགྱུར་བའི་བར་རོ། །སྨྲས་པ། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཅན་དེ་དག་གང་ཡང་ཡིན། འདིར་བཤད་པ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་རྒྱུ་རྣམས་ཏེ། རྙེད་པའི་རྒྱུ་དང་བཀུར་སྟིའི་རྒྱུ་གང་དག་ཡིན་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་དག་ཅེ་ན། བརྣབ་སེམས་ཅན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བརྣབ་སེམས་ཅན་དང་གནོད་སེམས་ཅན་དང༌། ཁྲོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཁོན་དུ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འཆབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། འཇིག་པ་དང༌། ཕྲག་དོག་ཅན་དང༌། སེར་སྣ་ཅན་དང༌། གཡོན་ཅན་དང༌། སྒྱུ་ཅན་དང༌། ངོ་ཚ་མི་ཤེས་ཅན་དང་ཁྲེལ་མེད་པ་ཅན་དང༌། སྡིག་པ་འདོད་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལོག་པ་ཅན་ནོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་རྒྱུ་ནི་བརྣབ་སེམས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལས། བརྣབ་སེམས་ཅན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་བརྣབ་སེམས་ཅན་དང༌། གནོད་སེམས་ཅན་དང་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནས། ལོག་པར་ལྟ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་འབྱུང་བའི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་འདི་དགོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲས་པ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་བརྣབ་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བརྗོད་ན་ཆོས་རྣམས་སུ་ཇི་ལྟར་སྦྱར་བར་བྱ་ཞེ་ན། བརྣབ་སེམས་ཅན་ཉིད་དང༌། གནོད་སེམས་ཅན་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་རྒྱས་པར་སྦྱར་བར་བྱ་བ་ནས། ལོག་པར་ལྟ་བ་ཅན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་དེ་ལྟར་དངོས་པོ་བརྗོད་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་འདིས་ནི་ཉེས་དམིགས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པར་སྟོན་ཏོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བསླབ་པ་གཏོང་བ་ནི་ཉེས་དམིགས་དང་པོ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །
― DTG137_Page_0479 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགེ་སྐྱོང་གི་གནོད་པས་གཙེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་འགྲོ་བ་ནི་ཉེས་དམིགས་གཉིས་པ་ཡིན་པར་སྟོན་པ་སྟེ། ཚང་པར་སྤྱོད་པའི་འདམ་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་ནི་ཉེས་དམིགས་རྣམ་པ་གསུམ་པ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏེ། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ན་སྟེ། དེ་ལ་སྡིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་གཞན་གྱིས་དང༌། རང་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱོན་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རེ་ཞིག་གཞན་གྱིས་སྐྱོན་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ནི་སྡིག་པ་ནི་འཕགས་པའི་སྐྱེ་བོས་སྨད་པའི་དོན་གྱིས་སོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མི་དགེ་བ་ནི་མི་བདེ་བའི་དོན་གྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡང་སྲིད་པ་པ་ཉིད་ཉེས་དམིགས་དང་བཅས་པས་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཉིད་ཉེས་དམིགས་དང་བཅས་པ་དང༌། ཡང་སྲིད་པ་པ་ཉེས་དམིགས་དང་བཅས་པས་ནི་སྨད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཉིས་ཀས་མི་བདེ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་ཡང་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རིམས་ནད་དང་བཅས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། མཐོང་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་རྣམས་ཀྱི་རིམས་ནད་དང་བཅས་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཚེ་རབས་ལ་ཉོན་མོངས་པས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཡིན་ཏེ། ལུས་དང་སེམས་ཡོངས་སུ་གདུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ཡོངས་སུ་གདུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཡོངས་སུ་གདུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཅན་ཡིན་ཞེ་ན། ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། འཆི་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། འཆི་བར་འགྱུར་བ་ནི། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། འཆི་བ་དང་མཐུན་པ་སྟེ། ཡུལ་རིང་པོར་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། འཆི་བ་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་སློང་ངམ། དགེ་སློང་མ་གང་ལ་ལ་ཅུང་ཟད་ཅུང་ཟད་དང༌།
― DTG137_Page_0480 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ཙམ་ཡུད་ཙམ་དང༌། ཐ་ན་སེ་གོལ་གཏོགས་པ་ཙམ་ཡང་སེམས་ཅན་སྲོག་ཆགས་སུ་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པའི་སེམས་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་དགེ་སློང་ངམ། དགེ་སློང་མ་འདི་ནི་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་བཞིན་བྱེད་པ། མི་གཏོང་བར་སྒོམ་པ། ལྷག་མཐོང་དང་ལྡན་པ། ཁྱིམ་སྟོང་པ་རྣམས་རྒྱས་པར་བྱེད་པ། རང་གི་དོན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་རྗེས་སུ་བརྩོན་པ། ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་སྨད་པ། ཡུལ་འཁོར་གྱི་བསོད་སྙོམས་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་ཟ་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །སྟོན་པའི་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བརྩོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་དེ་ལྟར་བརྩོན་ཞེ་ན། བརྩོན་འགྲུས་མི་གཏོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཚང་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚང་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་དེ་ཁོ་ན་རྟོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་པོ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་སྙོམས་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོན་པ་ལ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེའི་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྟོན་པའི་བསྟན་པ་བཞིན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །བསྟན་པ་ལས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ནི་རྟག་ཏུ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ལས་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་དང་སྟེ། མི་གཏོང་བར་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་དང་སྟེ། ལྷག་མཐོང་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །རྣམ་པར་མ་གཡེངས་པར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་དང་སྟེ། ཁྱིམ་སྟོང་པ་རྣམས་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །ཆོག་མི་ཤེས་པར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་གི་དོན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་རྗེས་སུ་བརྩོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །དགེ་སློང་གི་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི་བསམ་གཏན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་གང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བསྟན་པ་ལ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སྟེ། རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་བསྟན་པ་ལ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་བསྒོམ་
― DTG137_Page_0481 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཕྱིར་དང་སྟེ། མི་གཏོང་བར་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པར་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་དང་སྟེ། ལྷག་མཐོང་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །བར་ཆད་མེད་པར་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་དང་སྟེ། ཁྱིམ་སྟོང་པ་རྣམས་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །ཆོག་མི་ཤེས་པང་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་གི་དོན་དང་སྦྱོར་བ་ལ་རྗེས་སུ་བརྩོན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པར་བསྟན་པ་ནི་དོན་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་སྨད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ནི་དེའི་སྦྱིན་པ་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡུལ་འཁོར་གྱི་བསོད་སྙོམས་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་བཟའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །ཀྱེ་གཽ་ཏ་མ་གང་གིས་ན་ད་ལྟར་མི་རྣམས་སྟོབས་ཆུང་བ་དང༌། གནོད་པ་མང་བ་དང༌། མཐུ་ཆུང་བ་དང༌། ཚེ་ཐུང་བའི་རྒྱུ་ནི་གང་ལགས། རྐྱེན་ནི་གང་ལགས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྲམ་ཟེ་གྲོ་བཞིན་སྐྱེས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བྲམ་ཟེ་ད་ལྟར་མི་རྣམས་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་པར་ཆགས་པས་ཆགས་པ་དང༌། མི་རིགས་པར་ཆགས་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པ་དང༌། ཆོས་ལོག་པས་དཀྲིས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཆོམ་རྐུན་དང༌། མཐུ་སྟོབས་དང༌། བྲིད་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོམ་རྐུན་གྱིས་དང༌། མཐུ་སྟོབས་ཀྱིས་དང༌། བྲིད་པས་སོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ལོག་པར་ལུང་འབོགས་པ་དང༌། འཇིགས་པར་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པས་ཕ་རོལ་གྱི་ནོར་དོན་དུ་གཉེར་བ་གང་ཡིན་པའོ། །ཕ་རོལ་ལ་འཚེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་འཚེ་བ་དང་འབྲེལ་པ་སྟེ། ཕ་རོལ་ལ་འཚེ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྒྱལ་བོའི་ཆོས་སམ། བྲམ་ཟེའི་ཆོས་ནི་རེ་ཞིག་རྒྱལ་པོའི་ཆོས་སུ་བྱས་པ་ནི་རྐང་པའི་ཕྱེད་གཅད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །བྲམ་ཟེའི་ཆོས་ཀྱང་བ་ལང་གི་མཆོད་སྦྱིན་བྱས་ལ་ལོར་བ་ལང་གི་བརྟུལ་ཞུགས་བྱས་ན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །དེས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། དེས་ནི་ཡུལ་
― DTG137_Page_0482 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་སྤྱད་པ་ལས་བརྩམས་ནས་མི་རྣམས་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ཡོད་པར་བསྟན་པ་ནི་ད་ལྟར་མི་རྣམས་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་པར་ཆགས་པས་ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལས་བརྩམས་ནས་ནི་མི་རིགས་པར་ཆགས་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །བདེ་འགྲོ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལས་བརྩམས་ནས་ནི་ལོག་པའི་ཆོས་ཀྱིས་དཀྲིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་གཏམ་དུས་སྔར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་གཏམ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཏམ་དང༌། མཐོ་རིས་ཀྱི་གཏམ་དང༌། འདོད་པ་རྣམས་ལ་རོ་མྱོང་བ་དང༌། ཉེས་དམིགས་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་དབེན་པ་དང༌། ཕན་ཡོན་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་སེམས་རངས་པ་དང༌། སེམས་ཉམས་བདེ་བ་དང༌། སེམས་དགའ་བ་དང༌། སེམས་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་དང༌། ཡང་དག་ཕུལ་ཅན་གྱི་ཆོས་བསྟན་པ་ཀུན་ཤེས་པར་བྱ་བ་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ནུས་པར་ཀུན་དུ་མཁྱེན་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་ཕུལ་ཅན་གྱི་ཆོས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་མོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་དག་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གཏམ་སྔར་བྱ་བ་ནི་མདོར་ན་སྟེ། མདོར་བསྡུ་ན་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་ལས་བརྩམས་ནས་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པའི་གཏམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་ལས་བརྩམས་ནས་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཏམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་བ་དེ་གཉི་གའི་ཁྱད་པར་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་བརྩམས་ནས་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་མཐོ་རིས་ཀྱི་གཏམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །དེ་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པའི་གཞི་ལས་བརྩམས་ནས་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་
― DTG137_Page_0483 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ལ་རོ་མྱང་བ་དང༌། ཉེས་དམིགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །དེ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཐབས་ལས་བརྩམས་ནས་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་དབེན་པ་དང༌། ཕན་ཡོན་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་དང༌། མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རིག་པ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་རོ་མྱང་བ་དང༌། དེའི་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འདི་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པས་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཐབས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་ནི་དེ་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པའི་གཞི་ནི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་རོ་ཆུང་བ་ཉིད་དང༌། ཉེས་དམིགས་མང་བ་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཕགས་པར་ཏེ་ཁྱད་པར་དུ་ཆེས་ལྷག་པ་དང༌། ཆེས་གྱ་ནོམ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ལྷ་རྫས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཆེས་ལྷག་པ་ཡིན་ལ། ཁ་དོག་ལ་སོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཆེས་གྱ་ནོམ་པ་དག་ཡིན་ནོ། །གཏམ་འདིའི་ཕན་ཡོན་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏམ་དུས་སྔར་བྱས་པ་འདིའི་ཕན་ཡོན་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སེམས་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རངས་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡིན་ལ། སེམས་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉམས་བདེ་བའི་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཆོག་ཏུ་བདེ་བ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྒྲིབ་པ་ལྔ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །སྒྲིབ་པ་ལྔ་ནི་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་མོ། །སེམས་དེའི་ཕན་ཡོན་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ནི་སེམས་དགའ་བ་དང༌། སེམས་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཕན་ཡོན་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་སེམས་དགའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུའི་རིམ་པས་སོ། །དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་སྟེ། རྒྱུ་ཡིན་པས་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུའོ། །དགའ་བ་ལ་སོགས་བའི་
― DTG137_Page_0484 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུའི་རིམ་པས་ནི་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུའི་རིམ་པས་སོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རབ་ཏུ་དགའ་བས་དགའ་བ་སྐྱེའོ། །ཡིད་དགའ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྦྱང་བར་འགྱུར་རོ། །ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་ན་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །བདེ་ན་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་གོ །སེམས་མཉམ་པར་གཞག་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཀུན་དུ་མཁྱེན་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་མཁྱེན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ནུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ་ན་དེ་ལ་གཉི་ག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་གཏམ་དུ་སྔར་བྱ་བས་རྒྱུད་སྣོད་དུ་བྱས་པ་ན་སེམས་རངས་པ་དང༌། ཉམས་བདེ་བར་གྱུར་པ་ལ་རིགས་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་རྣམས་ལས་གང་ཡང་རུང་བའོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ནི་རྒྱུད་ལ་འབྲས་བུ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །སྔ་ནས་ཡོད་པ་གཏམ་དུ་སྔར་བྱ་བའི་ཚེ་ནས་རིགས་ཁོ་ནར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་མ་སྨོས་ན་སྟེ། གལ་ཏེ་ནུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཙམ་ཞིག་སྨོས་ཀྱི། སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མ་སྨོས་ན། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་ཕུལ་ཅན་གྱི་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་རིགས་དང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཉིད་ག་ལ་ལྟོས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་ཕུལ་ཅན་གྱི་གཏམ་འདི་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་བདེན་པའི་གཏམ་ནི་ཡང་དག་ཕུལ་ཅན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་ངན་འགྲོ་དང་འཁོར་བ་ལས་ཡང་དག་ཕུལ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་ནི་ངན་འགྲོ་ལས་ཡང་དག་ཕུལ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ངན་འགྲོ་སེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་ནི་འཁོར་བ་ལས་ཡང་དག་ཕུལ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་འབྱུང་བ་པའི་སྲེད་པ་བཞིན་ཏེ། འབྲས་བུ་ཡང་སྲིད་པ་
― DTG137_Page_0485 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།། །།རྣམ་པར་བཤད་པ་རིགས་པའི་བཤད་པ། བམ་པོ་བཅུ་པ། དགེ་སློང་དག་གཟུགས་ནི་མི་རྟག་པ་སྟེ། གང་མི་རྟག་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །གང་སྡུག་བསྔལ་བ་དེ་ནི་བདག་མེད་པའོ། །གང་དག་མེད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་གི་མ་ཡིན། དེ་ནི་བདག་མ་ཡིན། དེ་ནི་བདག་གི་བདག་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེས་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་ལེགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བལྟ་བར་བྱའོ། །གཟུགས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་ལ་ཡང་ལེགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བལྟ་བར་བྱའོ། །འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པས་དེ་ལྟར་མཐོང་ན་གཟུགས་ལ་ཡིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡིད་འབྱུང་ན་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཡིད་བྱུང་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་བྱུང་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་སྟེ། རྒྱུར་གྱུར་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཡིད་འབྱུང་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཐོབ་པ་ཆད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ཆད་པའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་དོན་འདི་ཉིད་དོ། །དགའ་བ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་འདོད་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་བདེ་བ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་འདོད་ཆགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་འདི་ལྟར་དགའ་བ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་འདོད་ཆགས་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་འདོད་ཆགས་སྔོན་དུ་སོང་བའི་སེམས་རང་དབང་མེད་པར་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱི་འཆིང་བ་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དེའི་གཉེན་པོ་དགའ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། འཆིང་བ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིད་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་ཡིད་འབྱུང་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་
― DTG137_Page_0486 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམས་སོ། །ཡིད་འབྱུང་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམས་དུས་ཐ་དད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གོ་རིམས་ཀྱི་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཡིད་བྱུང་བའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་དགའ་བ་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་འདོད་ཆགས་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་འཆིང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གོ་རིམས་ཀྱི་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག་ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། མ་རིག་པ་འགག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དུས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་གོ་རིམས་ཀྱི་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། འདི་ལ་ཇི་ལྟར་དགེ་སློང་རྣམ་པ་གང་དག་དང༌། རྟགས་གང་དག་དང༌། མཚན་མ་གང་དག་གིས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས་དཔེན་པ་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཅན་གྱི་བསམ་གཏན་དང་པོ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་ལ། དེ་རྣམ་པ་དེ་དག་དང༌། རྟགས་དེ་དག་དང༌། མཚན་མ་དེ་དག་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་ཅིང༌། འོན་ཀྱང་དོན་ཡོད་པའི་གཟུགས་སུ་གཏོགས་པ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པར་གཏོགས་པའི་བར་གང་ཡིན་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ཞེས་དེ་ལྟར་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། དེ་ཆོས་དེ་དག་ལ་ནད་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །འདིར་ནི་རྣམ་པར་བཤད་པ་འདི་ཇི་ལྟར་ན་སྟེ་རྣམ་པ་གང་གིས་ན་འཆི་བ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་སེམས་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བ་ལ། ཕྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བསམ་པ་བརྗོད་དགོས་སོ། །གལ་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ཆད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སྔར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། དེ་དང་མི་ལྡན་པར་གནས་གྱུར་པ་ནི་ཕྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་ན་ནི་སྔ་མ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །འོན་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཁོ་ནས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན།
― DTG137_Page_0487 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལྟ་ན་ནི་ཐོབ་པ་ཡོད་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་ན་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ལ། ཇི་ལྟར་ན་ཕྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བསམ་པ་བརྗོད་དགོས་སོ། །རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། སེམས་ཞེས་བྱ་བའམ། ཡིད་ཅེས་བྱ་བའམ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་རུང་སྟེ། གང་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་བྱི་དོར་བྱས་ཤིང་སྦས་ལ་བདག་གིར་བྱས་པ་དང༌། འདི་ནི་བདག་གི་ཡིན། འདི་ནི་ང་བདག་ཡིན། འདི་ནི་བདག་གི་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཁས་བླངས་ལ་གཟུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བྱི་དོར་བྱས་ཤིང་སྦས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པ། འདི་ལྟར་དེ་བདག་གིར་བྱས་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་དེ་བདག་གིར་བྱས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པ་འདི་ལྟར་ཁས་བླང་བ་ལ་གཟུང་བས་སོ། །དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་བ་དང༌། བདག་གིར་རྣམ་པར་ལྟ་བ་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ། །ཁས་བླངས་པ་ནི་ལྟ་བས་ཏེ། རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་བསྟན་པའི་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་དེ་ནི་འདི་ནི་བདག་གི་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའི་ཚིག་གསུམ་པོ་དག་གིས་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པ་གཉིས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང༌། ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང་ནི་འདི་ནི་ང་བདག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རི་དགས་དང་བྱ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡོད་པའོ། །ཀུན་དུ་བརྟགས་བ་དང་ནི་འདི་ནི་བདག་གི་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ལ་གང་ཡོད་པའོ། །ཁས་བླངས་པ་ནི་ཞེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་ཡང་སྟེ། རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་ཐ་མི་དད་པ་དང༌། གཞི་ཐ་དད་པ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་གཞི་ཐ་མི་དད་པ་ནི་གཞི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཐ་མི་དད་པར་བཟུང་ནས་འདི་ནི་བདག་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་གཞི་ཐ་དད་པ་དང་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ལས་གང་
― DTG137_Page_0488 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་རུང་བ་ཞིག་བཟུང་ནས། འདི་ནི་བདག་གི་བདག་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའོ། །དེའི་རྗེས་ལ་མཐུན་པའི་སྲེད་པ་གཉིས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་བའི་རྣམ་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྲེད་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྲེད་པ་སྟེ་གཟུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྲེད་པ་ཡང་བདག་དང༌། བདག་གི་བའི་རྣམ་པར་ལྟ་བའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དེར་ལྟ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་ཆགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་གཉིས་ཀྱིས་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་ནི་འདི་ནི་བདག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བས་ནི་འདི་ནི་བདག་གི་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འདི་ནི་བདག་གི་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་བདག་གི་བའི་རྣམ་པའི་རྣམ་གྲངས་དང་པོར་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་མངོན་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྲེད་པ་གཉིས་ཀྱི་ནི་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང༌། རྣམ་གྲངས་དང་པོ་བདག་གི་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཆགས་པའི་ཕྱིར་གཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་འདི་ནི་བདག་གི་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཁས་བླང་ས་ལ་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་བདག་གིར་བྱས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་རྣམ་པ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེའི་རྣམ་པ་ནི་བདག་གི་བའི་རྣམ་པ་སྟེ། འདི་ནི་བདག་གི་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །དེའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། བདག་གི་བའི་རྣམ་པའི་རྒྱུས་ཏེ། འདི་ནི་ང་བདག་ཡིན། འདི་ནི་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་ན་དེའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། འདི་གཉིས་ཀྱིས་དེ་བདག་གིར་བྱས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བདག་གི་རྣམ་པ་ཡོད་ན་བདག་གི་བའི་རྣམ་པ་ཡང་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་བས་སོ། །མདོར་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མདོར་ན་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་འདིས་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་དང༌། སྲེད་པ་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་ལས་དང་བཅས་པ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལས་ནི་བྱི་དོར་བྱས་ཤིང་སྦས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་
― DTG137_Page_0489 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་ཀྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ཉིད་བཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་བོར་ཏེ། བདག་གིར་བྱས་པ་དང༌། འདི་ནི་བདག་གི་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་ལྔ་དག་གིས་རིག་པར་བྱའོ། །སྲེད་པ་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡང་བཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་རིག་པར་བྱའོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཉིད་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་པས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྲེད་པ་ཉིད་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་པས་སྲེད་པ་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པའོ། །རེ་ཞིག་རྣམ་གྲངས་དང་པོའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པའི་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། སྲེད་པ་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། རེ་ཞིག་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་ལས་དང་བཅས་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བཟུང་བ་དང༌། འདི་ནི་ང་བདག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་གཉིས་བོར་ཏེའོ། །ང་རྒྱལ་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་ལས་དང་བཅས་པ་ཡང་འདི་ནི་ང་བདག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །སྲེད་པ་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་ལས་དང་བཅས་པ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དཔེར་ན་གྲོང་ངམ་གྲོང་རྡལ་དང་ཧ་ཅང་མི་རིང་བ་ཞིག་ན། མདག་མ་མེ་ལྕེ་མེད་པ་དུ་བ་མེད་པའི་མདག་མས་གང་བའི་ཀླུང་ཞིག་ཡོད་ལ་དེ་ནས་མི་བྱིས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་མ་ཡིན་པ། རྨོངས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་མ་ཡིན་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་བདེ་བ་འདོད་པ། སྡུག་བསྔལ་ལ་མི་དགའ་བ། གསོན་པར་འདོད་པ། འཆི་བར་མི་འདོད་པ། འཆི་བ་ལ་མི་དགའ་བ་ཞིག་འོངས་པ་དང༌། དེ་འདི་སྙམ་དུ་མདག་མ་མེ་ལྕེ་མེད་པ་དུ་བ་མེད་པའི་མདག་མས་གང་བའི་ཀླུང་འདིར་བདག་ལྷུང་ན་བདག་འཆི་བའམ། འཆི་བ་ལ་ཐུག་པ་ཙམ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས། དེ་དེ་ལས་བསྲིང་བར་སེམས་པ་དང༌། སྲིང་བ་སྔོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་ཅིང༌། བསྲིང་བ་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་སེམས་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །མདག་མའི་ཀླུང་དང་འདྲ་བར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོར་བརྟགས་ནས་སེམས་འཇོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དཔྱད་ནས་
― DTG137_Page_0490 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་གཏོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་ཡོན་ཏན་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས་སྟོན་ཏོ། །དཔེར་ན་སྨན་རོ་ཞིམ་པའམ་ཚ་བ་ལ་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨན་རོ་ཞིམ་པ་ལ་ནི་རང་གི་ངང་གིས་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་ལ། ཚ་བ་ལ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་དེ་ལ་སེམས་འཇོག་པར་བྱེད། གཏོད་པར་བྱེད་དོ། །དགེ་སློང་དག་དགེ་སློང་ཆོས་ཤེས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལ་དགེ་སློང་གིས་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མདོའི་སྡེ་དང༌། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེ་དང༌། ལུང་དུ་བསྟན་པའི་སྡེ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྡེ་དང༌། ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་སྡེ་དང༌། གླེང་གཞིའི་སྡེ་དང༌། རྟོགས་པ་རྗོད་པའི་སྡེ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བའི་སྡེ་དང༌། སྐྱེས་པའི་རབས་ཀྱི་སྡེ་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་སྡེ་དང༌། རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྡེ་དང༌། གཏན་ལ་བབ་པར་བསྟན་པའི་སྡེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེའི་དོན་མདོར་གླེང་བའི་དོན་གྱིས་ན་མདོའི་སྡེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སམ། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་དོན་རྣམ་པར་ཕྱེ་ཡང་རུང༌། དོན་རྣམ་པར་མ་ཕྱེ་ཡང་རུང་སྟེ། ཕྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་མདོར་གླེང་བའི་དོན་གྱིས་ན་མདོའི་སྡེའོ། །མདོར་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཕྱིས་དབྱངས་སུ་བསྙད་པ་ནི་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེ་སྟེ་མདོ་སྡེ་དེ་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་ཀྱི་དབྱངས་སུ་བསྙད་པ་ནི་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ལེགས་སྐྱེས་ཀྱི་མདོ་ལས་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། ཀྱེ་མ་དགེ་སློང་དག་རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་སྐྲ་དང་ཁ་སྦུ་བྲེགས་ཏེ་གོས་ངུར་སྨྲིག་བགོས་ནས་ཡང་དག་པར་དད་པ་ཁོ་ནས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། མཐོང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཟག་པ་རྣམས་ཟད་ནས་ཟག་པ་མེད་པར་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རང་གི་མངོན་པར་ཤེས་པས་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ། རྫོགས་པར་བྱས་ནས་བདག་གི་སྐྱེ་བ་ནི་ཟད་དོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་དོ། །བྱ་བ་བྱས་སོ། །འདི་ལས་སྲིད་པ་གཞན་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་དེ་གཉི་ག་ནས་མཛེས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས་འདི་སྐད་གསུངས་ཏེ། དེ་ནས་སྟོན་པས་གཞན་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་
― DTG137_Page_0491 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྩལ་ཏོ། །ཀྱེ་མ་དགེ་སློང་ཉེར་ཞི་ཞིང༌། །ཟག་མེད་ཆགས་བྲལ་མི་ལྡན་དང༌། །ལེགས་པ་མེད་པར་མྱ་ངན་འདས། །བདུད་ཀྱི་སྡེ་ནི་ཕམ་བྱས་ནས། །ལུས་ཀྱི་ཐ་མ་འཛིན་འདི་མཛེས། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །བཀྲི་བའི་དོན་གང་ཡིན་པའི་མདོ་སྡེ་དེ་ཡང་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེའོ། །དེ་ཡང་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པས་བསྙད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་གླེང་གཞི་ནི་མཉན་ཡོད་ན་སྟེ། དགེ་སློང་དག་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་ཚོར་བ་ཡིན་ཏེ། གསུམ་པོ་གང་དག་ཅེ་ན། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །གང་དག་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལུང་སྟོན་པར་མཛད་པ་ནི་མདོ་སྡེ་གང་ལས་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་ཉན་ཐོས་དང༌། དགེ་བསྙེན་དང་དགེ་བསྙེན་མ་དང་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལུང་སྟོན་པ་སྟེ། ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ནི་ག་གེ་མོ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེས་སོ། །ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལུང་བསྟན་པའོ། །དཔེར་ན་བཙུན་པ་ཁྱིམ་བདག་སྨྲ་མཁས་ཞེས་བགྱི་བ་གང་ལགས་པ་དེ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནས། དེ་འགུམ་པའི་དུས་ཀྱི་ཚེ། དབང་པོ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་དང༌། །བཞིན་གྱི་མདངས་ནི་ཡོངས་སུ་དག །པགས་པའི་མདོག་ནི་དཀར་བར་གྱུར་ན། བཙུན་པ་དེའི་འགྲོ་བ་ནི་གང་ལགས། སྐྱེ་བ་ནི་གང་ལགས། ཚེ་ཕྱི་མ་ནི་གང་ལགས། དགེ་སློང་དག་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པའི་རིགས་ཅན་ཡིན་ཞིང༌། ངའི་ཆོས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ཤེས་པ་ཡིན་ལ། ངལ་མཐོ་བཙམས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པས་སོ། །དགེ་སློང་དག་རིགས་ཀྱི་དུ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་གྱི། དེའི་རུས་བུ་ལ་མཆོད་པ་བྱོས་ཤིག་ཅེས་དེ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཁྱིམ་བདག་སྨྲ་མཁས་མཆོག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པའི་བར་དུ་དེ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ངེས་པའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ལུང་དུ་བསྟན་པའི་སྡེ་ཡིན་ཏེ། ལུང་དུ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་མིའི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཚིགས་
― DTG137_Page_0492 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་བཅད་པའི་སྡེ་ནི་ཚིག་གཉིས་དང༌། གསུམ་དང༌། བཞི་དང༌། ལྔ་དང༌། དྲུག་ཏུ་ཚིགས་སུ་སྦྱར་བས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གང་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕྱི་འཕྲེད་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལས་བཞེངས་ནས། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱི་གུང་ལ་གདན་བཤམས་པ་ལ་བཞུགས་སོ། །བཞུགས་ནས་བདག་མ་བྱུང་ཀྱང་རུང་བདག་གི་མ་བྱུང་ཡང་རུང༌། བདག་མི་འབྱུང་ངོ༌། །བདག་གི་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་དེ་ལྟར་མོས་པ་ན། དགེ་སློང་གི་ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་ཆེད་དུ་བརྗོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །གང་ལས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མདོ་སྡེ་གང་ལས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དཔེ་གཞན་རྒྱས་པར་བརྗོད་པ་ནི་བསྟན་པ་སྟེ། དཔེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དེ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་ན་རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིང་པོ་ལེན་གྱི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་སློང་དག་སྔོན་བྱུང་བ་ན་ཡུལ་ཀོ་ས་ལའི་རྒྱལ་པོ་རིང་པོ་ལེན་དང༌། ཡུལ་ཀ་ཤིའི་རྒྱལ་པོ་ཚངས་པས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནས། དགེ་སློང་དག་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བ། ལྗོངས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་བྱེད་པ། རྟུལ་ཕོད་པར་གྱུར་པ་སའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་མངོན་པར་ཕེབས་ཏེ་འཁོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་བཟོད་པ་དང་བཟོད་པའི་བསྔགས་པ་སྨྲ་བར་གྱུར་ན། དགེ་སློང་དག་ཡང་དག་པར་དད་པ་ཁོ་ནས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་མེད་ཀྱང་བཟོད་པ་དང་བཟོད་པའི་བསྔགས་པ་སྨྲ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཆ་ཡིན་གྱི། དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་སློབས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་འབྱུང་བའི་སྡེ་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱུད་དང་འབྲེལ་པ་སྟེ། སྔོན་གྱི་རྒྱུད་ནི་འདུལ་བའི་ཕྱོགས་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་འདུལ་བ་འཛིན་པ་རྣམས་འདོན་ཏོ། །སྐྱེས་པའི་རབས་ཀྱི་སྡེ་ནི་གང་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྔོན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱེས་པའི་རབས་བསྟན་པ་འབྱུང་བ་སྟེ། གོང་མ་སྲེག་གི་སྐྱས་པའི་རབས་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་དག་གིས་ས་བཅུ་དག་ཏུ་ནི་དེ་ལ་ཕ་
― DTG137_Page_0493 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་དག་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་དང༌། གཞན་ཡང་བཞི་སྟེ་ཐབས་མཁས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ས་བཅུ་དག་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། དྲི་མ་མེད་པ་དང༌། འོད་བྱེད་པ་དང༌། འོད་འཕྲོ་བ་ཅན་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱང་དཀའ་བ་དང༌། མངོན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། རིང་དུ་སོང་བ་དང༌། མི་གཡོ་བ་དང༌། ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ནོ། །རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྡེ་ནི་གང་ལས་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་བསྟན་པ་ནི། རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གཞན་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ནི་མདོ་སྡེ་དང་མཐུན་པར་རོ། །དེའི་དོན་རྣམ་པར་འཆད་པས་ནི་མདོ་སྡེའི་དོན་རྣམ་པར་འཆད་པས་མ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མདོ་སྡེའི་དོན་བཤད་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་སྡེའི་དོན་གཞན་བཤད་པའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་ནི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། རེ་ཞིག་ཆོས་མངོན་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གླེང་གཞིའི་སྡེ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བའི་སྡེ་དེ་ནི་འདུལ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེར་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་མདོ་དེ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ་དོན་རྣམས་ཀྱི་ནི་གླེང་གཞིའི་སྡེ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདུལ་བ་ཡིན་ནོ། །གཏན་ལ་ཕེབས་པར་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་མངོན་པ་ཡིན་ལ། ལྷག་མ་ནི་མདོ་སྡེ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། གཏན་ལ་ཕེབས་པར་བསྟན་པ་ནི་གཏན་ལ་བབ་པར་བསྟན་པའི་སྡེའོ། །ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་ཏེ། ངེས་པའི་ཚིག་གི་རྣམ་པས་ན་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་སྐྱེ་བ་དང་འགྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་
― DTG137_Page_0494 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐུག་པའི་གནས་ནི་ཡོན་ཏན་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་གནས་དང༌། སྐྱོན་འགྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་གནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནའོ། །ཆོས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་མོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་ལ་མོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་མོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་དོན་གྱིས་ན་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་ཡིན་ལ། མཐུས་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ནི་བསམ་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་དང་གཞན་གཉིས་སུ་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་བདག་ཇི་ལྟར་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་འདོད་པ་ལྟར་གཞན་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྟེ། དེ་ལྟར་བདག་དང་གཞན་གཉིས་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་དེ། དེའི་བསམ་པ་ནི་སེམས་པ་དང་འདོད་པ་སྟེ། བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་པའོ། །དེ་ཐོབ་པ་དེའི་ཕྱིར་བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བསམ་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པའི་ས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པའི་ས་ནི་ས་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་མི་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་མི་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མཚུངས་པ་མེད་པའི་སྡེ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་ནི་མཚུངས་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། རྒྱས་པའི་ཕྱིར་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་གོ་བ་ཡིན་ནོ། །དོན་བཤད་པ་ནི་ཚིག་གི་དོན་བཤད་པའི་ཕྱོགས་ཤིག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚིག་གི་དོན་བཤད་པའི་ཕྱོགས་ནི་ཚིག་གི་དོན་བཤད་པའི་ཕྱོགས་སོ། །ཚིག་གི་དོན་བཤད་པའི་ཕྱོགས་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ནི་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆེད་དུ་ཚིག་གི་དོན་བཤད་པའི་ཕྱོགས་ཤིག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་འདིས་ནི་སྟེ། དོན་གྱི་ཕྱོགས་འདིས་ནི་བློ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཚིག་གཞན་མ་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཡང་བརྟག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་བཤད་པ་རིགས་པའི་བཤད་པ་ལས་ལེའུར་བཅད་པ་
― DTG137_Page_0495 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་སོ།། །།དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་ཚིག་གི་དོན་ནི་བརྗོད་པ་གང་གིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་དང༌། ཚིག་གི་དོན་བཤད་པའི་ཕྱོགས་ཤིག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུའི་ཚིག་བརྒྱ་དག་གི་དོན་ཡང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་དག་གིས་ཚིག་གི་དོན་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དང༌། བསྟན་དུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་ལྡན་པ་དང༌། མི་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཉེ་རྒྱུ་ཡང་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་པོ་དག་གི་ཉེ་རྒྱུ་སྟེ། རྒྱུ་ཡང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཚིག་གི་དོན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ནི་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཉེ་རྒྱུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དོན་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཡིན། ངེས་པའི་ཚིག་གིས་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཡིན། རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ནི་སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་བཞི་དག་གིས་ཚིག་གི་དོན་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ངེས་པ་མེད་དོ། །གདུལ་བའི་ཁྱད་པར་ལ་ལྟོས་ནས་ལེན་འགའ་ནི་ཁ་ཅིག་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་བཟའ་བལྟ་བུའི་མདོ་ལས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དོན་སྔ་ཕྱི་འབྲེལ་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མར་འབྲེལ་པ་ནི་དོན་སྔ་ཕྱི་འབྲེལ་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་མཚམས་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་དག་འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་རྟོགས་པ་དང༌། མཐོང་བ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ནས་དེའི་རྟོགས་པ་གསུངས་པར་མཇུག་ཐོགས་ཁོ་ནར་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དག་གང་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་བདག་གིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཅུང་ཟད་མེད་པ་ཉིད་མ་ཐོབ་པར་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཚིག་ཙམ་སྟེ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་འདི་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི་འབྲེལ་པ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་
― DTG137_Page_0496 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཅུང་ཟད་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བདག་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གཉིས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་གཉིས་ཅན་ཡིན་ནོ། །མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་ནི་འགོག་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་བཞི་ཅན་ཡིན་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མཚན་མ་བཅུ་དང་འབྲལ་བའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཅུང་ཟད་མེད་པ་ཉིད་ལ་ཅུང་ཟད་ནི་འདོད་ཆགས་ཅུང་ཟད་དང༌། ཞེ་སྡང་ཅུང་ཟད་དང་གཏི་མུག་ཅུང་ཟད་དེ། འདི་ལ་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཅུང་ཟད་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་ཅུང་ཟད་མེད་པ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །གཞི་མཐོང་བ་མ་གཏོགས་པར་སུ་ཞིག་དད་པར་འགྱུར། སུ་ཞིག་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་ནས། ཉི་མ་བདུན་འཆར་བའི་མདོ་སྡེ་དེ་ཉིད་ལས། དགེ་སློང་དག་སྔོན་བྱུང་བ་ན་སྟོན་པ་པོ་སྤྱན་ལེགས་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་མཚམས་སྦྱར་བ་ཡང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སྤྱན་ལེགས་ཀྱི་སྐྱེས་པའི་རབས་བརྗོད་པ་ལས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་སྔ་ཕྱིའི་འབྲེལ་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་སྟེ་དང་པོའོ། །དེ་ལས་ཏེ། ཉི་མ་བདུན་འཆར་བའི་མདོ་སྡེ་ཉིད་ལས་གཞི་མཐོང་བ་མ་གཏོགས་པར་སུ་ཞིག་དད་པར་འགྱུར། སུ་ཞིག་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་ནས་ཏེ། བདེན་པ་མཐོང་བ་མ་གཏོགས་པར་ཞེས་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དག་སྔོན་བྱུང་བ་ན་སྟོན་པ་པོ་སྤྱན་ལེགས་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་བྱུང་བར་གྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་པ་པོ་སྤྱན་ལེགས་ཀྱི་སྐྱེས་པའི་རབས་བརྗོད་པའི་མཚམས་སྦྱར་བ་ཡང་གང་ཡིན། དོན་སྔ་ཕྱིར་འབྲེལ་པའི་མཚམས་སྦྱར་བ་སྟེ། དང་པོ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྔ་ཕྱི་ཉིད་ཀྱི་གོ་རིམས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྔ་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ནི་སྔ་ཕྱི་ཉིད་དོ། །སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་ཉིད་ཀྱི་གོ་རིམས་ན་སྔ་ཕྱི་ཉིད་ཀྱི་གོ་རིམས་སོ། །དེ་ཉིད་མཚམས་སྦྱར་བ་ཡིན་པས་སྔ་ཕྱི་ཉིད་ཀྱི་གོ་རིམས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསླབ་པ་གསུམ་རྣམས་ལས་ཀྱང་ལྷག་མའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང༌། ལྷག་
― DTG137_Page_0497 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་རྣམས་ལས་ཅིའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འོག་ཏུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་བསྟན་པ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འོག་ཏུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྟན་པ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་འོག་ཏུ་ཤེས་རབ་བསྟན་པ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །སྔ་ཕྱི་ཉིད་ཀྱི་གོ་རིམས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱར་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་བརྗོད་པའི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་འདི་རྣམས་ཏེ། དགེ་སློང་དག་འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་རྟོགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་མཚམས་སྦྱར་བ་ཇི་ལྟར་རིག་པར་བྱའོ། །དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དོན་ཆེ་བ་ཉིད་དང༌། རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཆེ་བ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་དེ་དོན་ཆེ་བ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་ལས་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དག་ངས་ད་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་མཐར་ཐུག་པའི་ཆོས་ཤིན་ཏུ་དྲི་མ་མེད་པ་ཤིན་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་མཐར་གཏུགས་པ་བཤད་པར་བྱའོ། །རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ནི་གང་སྔོན་མ་བཤད་པ་ད་བཤད་པས་སོ། །སྔ་མ་སྔ་མ་ལ་རྣམ་པར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ནི་སྔ་མ་སྔ་མ་ལ་ཡང་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡོངས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་རྣམ་པ་བཅུ་དག་གིས་བསླབ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དག་བསྟན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་འོག་ཏུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པའི་གོ་རིམས་ནི་འདི་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ན་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དེ་ཉིད་བཟང་པོ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་རྣམ་
― DTG137_Page_0498 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བཅུ་རྣམས་ལས་སྡོམ་བརྩོན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་དངོས་པོ་ཡིན་པ་ནས། གཉིས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དང༌། མཉམ་པར་འཇོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་པས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་རྒྱུ་བཅུ་པ་ཡིན་ནོ། །འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་སྡོམ་པའི་ཕྱིར་ནི་སྡོམ་བརྩོན་དང་པོའོ། །དེའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡུལ་ལ་ཡང་དག་པར་སྡོམ་པའི་ཕྱིར་ནི་གཉིས་པ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་ཉིད་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཡང་དག་པར་སྡོམ་པའི་ཕྱིར་ནི་གསུམ་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་ཉིད་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པའོ། །སྤོང་བ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ནི་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤོང་བ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་ཉིད་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པའོ། །དེ་བར་སྐབས་སུ་སྤོང་བ་ནི་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དེ་བར་སྐབས་ཏེ་དེ་དུས་ཆུང་ཟད་སྤོང་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་གཏན་དུ་སྤོང་བ་ནི་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དེ་གཏན་དུ་སྤོང་བའོ། །དེའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་གཉེན་པོས་ཀྱང་བསླབ་པ་གསུམ་པོ་དག་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡིན་ནོ། །ངན་འགྲོ་དང་བདེ་འགྲོ་གནོད་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། གནོད་པ་མེད་པའི་གཉེན་པོས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུད་འགྲོ་བའི་གཉེན་པོ་དང༌། བདེ་འགྲོ་གནོད་པ་དང་བཅས་པའི་གཉེན་པོ་དང༌། བདེ་འགྲོ་གནོད་པ་མེད་པའི་གཉེན་པོས་ཀྱང་བསླབ་པ་གསུམ་པོ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡིན་ནོ། །ནག་པོ་དང༌། འདྲེན་མ་དང༌། དཀར་པོའི་གཉེན་པོས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ནག་པོའི་གཉེན་པོ་དང༌། ལས་འདྲེན་མའི་གཉེན་པོ་དང༌། ལས་དཀར་པོའི་གཉེན་པོས་ཀྱང་བསླབ་པ་གསུམ་པོ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དེ་ལས་གཞན་པའི་འདོད་པའི་ཁམས་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་འདོད་པའི་ཁམས་ཏེ། དེར་རྣམ་པར་སྨིན་པར་བྱེད་པས་ན་དེ་ལས་གཞན་པའི་འདོད་པའི་
― DTG137_Page_0499 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁམས་སུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཉིད་ནི་བསླབ་པ་གསུམ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དུག་གི་ལྗོན་ཤིང་རབས་བསྐོར་བ་དང༌། བཅད་པ་དང་དབྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིན་ཏེ། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་གནས་སྐབས་དང་པོའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བ་ནི་དུག་གི་ལྗོན་ཤིང་རབས་བསྐོར་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཀུན་དུ་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་གཉིས་པའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བ་ནི་བཅད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །བག་ལ་ཉལ་བའི་གནས་སྐབས་གསུམ་པའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བ་ནི་དབྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །སྡིག་པ་དང་འདོད་པ་དང༌། དྲག་པོ་སྤྱོད་པའི་གཉེན་པོས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་སྡིག་པ་སྤྱོད་པ་དང༌། འདོད་པ་སྤྱོད་པ་དང༌། དྲག་པོ་སྤྱོད་པའོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བས་མཐའ་གཉིས་བརྟེན་པར་མི་བྱ། སྤྱད་པར་མི་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བརྟེན་པར་མི་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་འདོད་པའི་བསོད་ཉམས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བདག་ཉིད་དུབ་པར་གནས་པའི་སྦྱོར་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་སྡིག་པ་སྤྱོད་པའི་གཉེན་པོར་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པའི་བསོད་ཉམས་ལ་སྦྱོར་བའི་མཐའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། འདོད་པ་སྤྱོད་པའི་གཉེན་པོར་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཉིད་དུབ་པར་གནས་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་དྲག་པོ་སྤྱོད་པའི་གཉེན་པོར་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡིན་ནོ། །བདེ་འགྲོ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་གཉིས་སུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསླབ་པ་གསུམ་རྣམས་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བདེ་འགྲོའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྟེན་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བསླབ་པ་གསུམ་རྣམས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ནི་
― DTG137_Page_0500 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྟེན་དུ་འགྱུར་བས་གཞག་པ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བས་སོ། །གཉིས་འབྱུང་བ་ནི་རྒྱུ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གཉིས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་དང༌། མཉམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་པས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསླབ་པ་གསུམ་དུ་གཞག་གོ །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། གཅིག་གིས་ཏེ། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པས་ནི་གཉིས་སྐྱེ་བ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་ལ། གཉིས་པས་ཏེ་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པས་ནི་སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་མཉམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞིང༌། གསུམ་པས་ཏེ། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པས་ནི་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བསྡུས་པའི་ཚིག་སུ་བཅད་པ་ནི་རྒྱུ་བཅུ་པོ་དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །སྡོམ་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། སྡོམ་བརྩོན་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། འགྲོ་བ་དང༌། ལས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི། སྡོམ་བརྩོན་ཚངས་སྤྱོད་ཀུན་ཉོན་མོངས། །འགྲོ་དང་ལས་རྣམ་གསུམ་ཕྱིར་ཏེ། །དེ་དག་གི་ཕྱིར་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་སྐབས་དང་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། རྣམ་པར་དང༌། རྟེན་དང༌། བྱེད་པ་རྣམ་གསུམ་ནི། ཉོན་མོངས་སྐབས་དང་སྤྱོད་དང་དག །རྟེན་དང་བྱེད་རྣམ་གསུམ་ཕྱིར་ཏེ། །དེ་དག་གི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །སྦྱོར་བ་འདི་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བ་བཞིན་དུ་འདས་པའི་དུས་ལ་བྱ་བ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་མ་མཐོང་ལ། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ནི་ད་ལྟར་ཉིད་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དངོས་པོ་ཙམ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བ་ཙམ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལས་དང་བཅས་པའི་བྱེད་པ་པོར་བཤད་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ། ལས་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ཏེ། ལས་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་ནི་ལས་དང་བཅས་པ་སྟེ། རབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་བྱེད་པ་པོར་བཤད་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དཔེར་ན་འགྲོ་
― DTG137_Page_0501 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་གྲོང་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་དེ་ལྟར་སྦྱོར་བ་ན་འཇིག་རྟེན་ན་མཐོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་འདི་ལ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཚད་མར་བྱས་ཀྱང་སྦྱོར་བ་འདི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ལ། བྱེད་པ་པོ་གཅིག་པུ་དག་ལ་དུས་སྔ་མ་ཤོས་ཀྱི་དང༌། གཞན་དང་གཞན་ཕྲད་པ་ལ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་བས་བྱཱ་ཀ་ར་ཎའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །གང་ཞིག་གིས་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་གིས་རྙེད་ནས་སོ། །འདི་ལ་མིག་དང་གཟུགས་ལས་རྒལ་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུར་གཞན་དང་གཞན་ཕྲད་པ་ཡང་མེད་པར་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚོར་བ་གང་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་ཐམས་ཅད་ནི་ཚོར་བའི་ཚོགས་དྲུག་གོ་ཞེས་ནི་མ་གསུངས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་སྐད་གསུངས་ཤེ་ན། མདོ་སྡེ་དེ་ཉིད་ལས་ཚོར་བ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་གང་ཞེ་ན། ཚོར་བའི་ཚོགས་དྲུག་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་འདི་རྣམས་ལས་བཅུ་ཆར་དང༌། བཅུ་གཅིག་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ཀྱང་གཟུགས་ཡིན་བཞིན་དུ་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་གཅིག་པུ་ཞིག་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་གསུངས་པ་ཡང་མཚན་ཉིད་འདྲ་བ་ལ་དགོངས་པ་མེད་པར་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ཡང་མཚན་ཉིད་འདྲ་བའི་སྐབས་སུ་བབ་ལ། མིག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་རྣམས་དང༌། བཅུ་གཅིག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་འདྲ་བ་བཞིན་དུ། ཇི་སྐད་དུ་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ལྟ་བུར་དགོས་པ་མེད་པར་བྱེད་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ལས། བྲམ་ཟེའི་བདེན་པ་གསུམ་དག་ཅེས་གསུངས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བྲམ་ཟེ་དང་ཀུན་དུ་རྒྱུ་དག་ངས་རང་གིས་མངོན་པར་ཤེས་ཏེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་བསྟན་
― DTG137_Page_0502 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གང་ཡིན་པ་འདི་དག་ནི་བྲམ་ཟེའི་བདེན་པ་གསུམ་དག་གོ །བྲམ་ཟེ་དང་ཀུན་དུ་རྒྱུ་དག་གསུམ་གང་དག་ཅེ་ན། བྲམ་ཟེ་དང་ཀུན་དུ་རྒྱུ་དག་ན་རེ་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་གསད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཞིང༌། སྨྲ་ན་བདེན་པར་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། བརྫུན་པ་མ་ཡིན་ལ། དེས་དེ་དག་མཆོག་གོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས། འདྲའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས། དམན་པའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས། དགེ་སྦྱོང་ངོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས། བྲམ་ཟེའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ། །དེ་ལྟར་འདིར་བདེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་གནས་ནས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པའི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་འདི་ནི་བྲམ་ཟེའི་བདེན་པ་དང་པོ་སྟེ། ངས་རང་གིས་མངོན་པར་ཤེས་ཏེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གཞན་ཡང་བྲམ་ཟེ་དང༌། ཀུན་དུ་རྒྱུ་དག་ན་རེ་འདི་སྐད་དུ་ཀུན་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཅན་གང་ཡིན་པ་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་ཐམས་ཅད་ནི་འགོག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཞིང་སྨྲ་ན་བདེན་པར་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། བརྫུན་པ་མ་ཡིན་ལ། དེས་དེ་དག་མཆོག་གོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའི་བར་དུ་སྟེ། དེ་ལྟར་འདིར་བདེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་གནས་ནས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པ་འདི་ནི་བྲམ་ཟེའི་བདེན་པ་གཉིས་པ་ཡིན་ཏེ། ངས་རང་གིས་མངོན་པར་ཤེས་ཏེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གཞན་ཡང་བྲམ་ཟེ་དང་ཀུན་དུ་རྒྱུ་དག་ན་རེ་འདི་སྐད་དུ་ངའི་བྱ་བ་ནི་གང་ན་ཡང་མེད། ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ལ། ང་ཡང་གང་ན་ཡང་མེད། གང་གི་ཡང་མ་ཡིན། ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་ཞིང་སྨྲ་ན་བདེན་པ་ཁོ་ནར་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ་བརྫུན་པ་མ་ཡིན་ལ། དེས་དེ་དག་མཆོག་གོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའི་བར་དུ་སྟེ། དེ་ལྟར་འདིར་ནི་བདེན་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ལ་གནས་ནས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་ང་ཡིར་འཛིན་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་འདི་ནི་བྲམ་ཟེའི་བདེན་པ་གསུམ་པ་ཡིན་ཏེ། ངས་རང་གིས་མངོན་པར་ཤེས་ཏེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ལས་བདེན་པ་ནི་གཅིག་ཁོ་ན་སྟེ་གཉིས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་འདི་ན་བསོད་
― DTG137_Page_0503 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནམས་དང༌། སྡིག་པ་གང་ཡིན་པ་གཉི་ག་བྱེད་པ་དེ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་བྱེད་པ་པོ་བཤད་ནས། །བྱེད་པ་པོ་ནི་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་སྔ་ཕྱི་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཅི་འདི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། ཅི་འདི་རྫས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་དེ་གསུངས་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྫས་བརྒྱད་དང་དགུ་ལ་སོགས་པ་ཚོགས་པ་རྣམས་ལས་སའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་རྫས་རེ་རེའི་དབང་དུ་མཛད་དེ་ཆེད་དུ་མཛད་དེ་གསུངས་སམ། འོན་ཏེ་གོང་བུ་སྟེ། གཟུགས་ཅན་འདུལ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཁྱད་པར་དུ་མ་ཕྱེ་པ་ལས་སམ། འོན་ཏེ་རིགས་ལས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་རིགས་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་འདི་སྙེད་ཅིག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་གང་ཡིན་པ་ཅི་ཡང་རུང༌། དེ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་སམ། འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོའི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་སའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་རྣམས་དང༌། གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། སའི་ཁམས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་སྲ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རེ་རེ་ཡང་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ན་མཚན་ཉིད་གང་གིས་ན་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་དེ་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱ། གཞན་ཡང་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཛིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་རྣམས་ལུས་ཀྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་བཞིན་དུ་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་བའམ། ཇི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་དག་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་ཅི་ཡང་རུང་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གོང་བུའི་དབང་དུ་མཛད་དེ་
― DTG137_Page_0504 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུངས་སོ་ཞེ་ན། གཟུགས་འདུས་པ་འོད་ལ་སོགས་པ་དང༌། ས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་འབྱུང་བ་བཞི་ཆར་དམིགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ན་འོད་དག་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ནོར་བུའི་འོད་ལ་གཤེར་བ་དང་ཚ་བ་གཉིས་ཀ་མེད་ཅིང༌། རྡོ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡང་དེ་གཉི་ག་མེད་དོ། །བརྟན་པ་རྡོ་རྗེ་དང་རྡོ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡང་ཞིང་གཡོ་བ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །འབྱུང་བ་གཞན་ཤས་ཆེ་བས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། ཤས་ཆེ་བས་ནི་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་སམ་མཚན་ཉིད་བརྟས་པས་སོ། །འབྱུང་བ་གཞན་གྱིས་འབྱུང་བ་གཞན་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ན་མི་དམིགས་ཏེ། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདིར་སློབ་དཔོན་གྱིས་གསུངས་པ། ཡོད་པར་རབ་ཏུ་གྲུབ་ན་ནི་འོད་ལ་སོགས་པ་ལ་སྲ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འབྱུང་བ་གཞན་ཤས་ཆེ་བས་འབྱུང་བ་གཞན་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ན་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཤེས་པར་ཡང་ནུས་ན། ཡོད་པར་རབ་ཏུ་མ་གྲུབ་ན་འོད་ལ་སོགས་པ་ལ་སྲ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་འདི་ཤེས་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཁ་དོག་གི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སེར་པོ་དང་དམར་པོ་ལ་སོགས་པ་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་ཐལ་བར་གྱུར་ན་མི་རུང་བས་སོ། །འོད་ལ་སོགས་པ་གང་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་སྐྱུར་བའི་རོས་ཆུ་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ན་མི་དམིགས་པ་ལྟ་བུ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིར་སློབ་དཔོན་གྱིས་གསུངས་པ། ཆུར་སྐྱུར་བ་བཏབ་ཀྱང་ཆུ་དེའི་རོ་ནི་དམིགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཛིན་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྐྱུར་བ་བསྲེས་པའི་ཆུ་དང༌། མ་བསྲེས་པའི་ཆུ་དང༌། གཞན་དང་མ་བསྲེས་པའི་སྐྱུར་བའི་རོ་འཛིན་པ་ཐ་དད་པ་མཐོང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་དེར་སྐྱུར་བ་བཏབ་ཀྱང་དེའི་རོ་དམིགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་གིས་སྨྲས་པ། འོ་ན་ནི་ཆུ་དང་རྡོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། སའི་དྲི་བཞིན་ནོ། ལྟར་ས་ལ་དྲི་ཡོད་བཞིན་དུ་ཡང་རྐྱེན་གྱི་ཁྱད་པར་དང་ཕྲད་ན་སྟེ། ཆུའི་ཁྱད་པར་དང་ཕྲད་ན་མཚན་ཉིད་བརྟས་པས་ཕྱིས་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། སློབ་དཔོན་གྱིས་གསུངས་པ། མཚན་ཉིད་བརྟས་པའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི། སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་
― DTG137_Page_0505 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་པ་འདི་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ། རྐྱེན་གྱི་ཁྱད་པར་དང་ཕྲད་པས་མཚན་ཉིད་བརྟས་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་ཡིན་གྱི། སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་ཧ་ཅང་ཐལ་ཆེས་བར་གྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། རེག་བྱ་གཞན་བཞིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ཀྱིས་སྲ་བ་ཉིད་དང༌། གཤེར་བ་ཉིད་དང༌། ཚ་བ་ཉིད་འདོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་གཟུགས་དང་དྲི་དང་རོ་གཞན་རྣམས་དང༌། སྒྲ་ཡང་རྐྱེན་རྙེད་པས་དམིགས་པའི་ཕྱི་རོལ་ནས་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་མཚན་ཉིད་བརྟས་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་ཡིན་གྱི་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཧ་ཅང་ཐལ་ཆེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་ཡིན་གྱི། མཚན་ཉིད་བརྟས་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་པས་བསྒྲུབས་ནས་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུར་བྱེད་པ་ནི་མདོ་སྡེ་གཞན་ལས་ཀྱང་དགེ་སློང་བསམ་གཏན་བྱེད་པ་དག་ཡིན་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་དེ་ལ་ཁམས་སྣ་ཚོགས་དག་ལས་ཁམས་གཞན་དེ་དག་འབྱུང་བ་དེ་ལྟར་ན་རྐྱེན་གྱི་ཁྱད་པར་དང་ཕྲད་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཁམས་དག་དུམ་བུ་དག་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། ཤིང་གི་སྡོང་པོ་དེ་ལ་ས་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་དག་ཡོད་པ་དུམ་བུ་དག་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །དུམ་བུ་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་ཀྱི་དུམ་བུ་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆ་ཤས་གཅིག་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་དེའི་ཆ་ཤས་གཅིག་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་མོས་པ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་ཆ་ཤས་གཅིག་པོ་དེ་ལ་ཡང་དུམ་བུ་མཐའ་ཡས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་ཀྱི་དུམ་བུ་མཐའ་ཡས་པ་དག་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁམས་ཀྱི་དུམ་བུ་དག་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །ཁམས་སྣ་ཚོགས་ནི་ས་བོན་སྣ་ཚོགས་སོ། །ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་ན་ཁམས་སོ། །སའི་དྲི་བཞིན་ནོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་ཡང༌། སའི་དྲི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །འདུས་པ་ཁ་ཅིག་ལ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ཁ་ཅིག་གང་ཡོད་པར་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་ལ་
― DTG137_Page_0506 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་འདུས་པ་ཁ་ཅིག་ལ་ཆུ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ཁ་ཅིག་ཡོད་པར་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ནི་མདོ་སྡེ་དང་འགལ་ཏེ། སྐྱེ་མཆེད་སོ་སོར་ཕྱེ་བའི་མདོ་སྡེ་དང་འགལ་ཏེ། སྐྱེ་མཆེད་སོ་སོའི་མདོ་སྡེ་ལས་སྐྱེ་མཆེད་དགུ་པོ་རྣམས་ནི་རེ་རེ་ཡང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པའོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་ཞེ་ན་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས་བཙུན་པ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དམིགས་གང་ལགས། དགེ་སློང་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་མིག་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པ་ཡིན་ཞིང་གཟུགས་ཅན་བསྟན་དུ་མེད་ལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་གཟུགས་ཅན་དག་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་གཟུགས་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་དག་རྒྱུར་བྱས་པ་ཡིན་ཞིང་གཟུགས་ཅན་བསྟན་དུ་ཡོད་ལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་གཟུགས་ཅན་དག་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་གཟུགས་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པ་ཡིན་ཞིང་གཟུགས་ཅན་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་རེག་བྱ་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པ་ཡིན་ཞིང་གཟུགས་ཅན་བསྟན་དུ་མེད་ལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་རྣམས་ལས་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་རེག་བྱ་བཞག་སྟེ། སྐྱེ་མཆེད་དགུ་དག་ཏུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་དང༌། འཇམ་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ཡང་ཡིན་ལ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་རྒྱུར་བྱས་པ་མ་ཡིན་པས་སོ། །ལག་པ་རྡོབ་པ་ལྟ་བུ་ལས་ཀྱང༌། མིག་གི་ཤའི་གོང་བུ་ལ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་ཡོད་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་ཞེ་ན། མིག་གི་ཤའི་གོང་བུ་ལ་ནང་ན་ཡོད་ཅིང་རང་ལ་ཡོད་པས་སྲ་བ་མཁྲེགས་པར་གྱུར་པ་ཉེ་བར་བླངས་ཤིང་ཟིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མིག་གི་ཤའི་གོང་བུ་ལ་ཡོད་པ་ནང་གི་སའི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མིག་གི་ཤའི་གོང་བུ་ལ་ཡོད་པ་ནང་གི་རླུང་གི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ནི་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་མངོན་སུམ་པ་ཡིན་པས་འདི་
― DTG137_Page_0507 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲུབ་མི་དགོས་ཏེ། དཔེར་ན་རུས་སྦལ་གྱི་སྦུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །མངོན་སུམ་དང་འགལ་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་དེ། འདས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་སྔ་ཕྱི་འགལ་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡོད་ན་དེ་ཇི་ལྟར་འདས་པ་དང༌། འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ཟད་པ། འགག་པ། ཞིག་པ། རྣམ་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་ན་དེ་ཇི་ལྟར་མ་འོངས་པ་ཡིན་ཏེ། མ་འོངས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ་དེ་དང་འདིར་འགལ་བ་ནི་དགེ་སློང་དག་གཟུགས་འདས་པ་ཡོད་དོ། །གཟུགས་མ་འོངས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང༌། མིག་སྐྱེ་བ་ན་གང་ནས་ཀྱང་མི་འོང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་ལས། གཟུགས་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གཟུགས་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཇི་སྐད་ཅེ་ན། རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གཟུགས་དག་ཡིན་ལ། གཟུགས་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གཟུགས་མེད་པའོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱས་ཤིང་མངོན་པར་བསགས་པ་གང་ཡིན་པ་ཅི་ཡང་རུང་དེའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་འགོག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གཟུགས་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་རག་ལས་ཏེ་སྐྱེ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་རག་ལས་ཏེ་སྐྱེ་བར་མཐོང་གི་གཟུགས་མེད་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་ན་ཁ་ཅིག་ལ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་ནི་མ་ཡིན་པར་དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་གོ །མདོ་སྡེ་ལས་ནི། གཟུགས་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི། གཟུགས་མེད་པར་གསུངས་ལ། གཟུགས་མེད་བ་དེ་དག་ཏུ་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་ཁས་བླངས་པས་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་ཞིག་སྐྱེ་བའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་སྤངས་ལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་མ་སྤངས་པའི་གང་ཟག་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། སྐྱེ་བར་
― DTG137_Page_0508 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་སྟེ། སྲིད་པ་པར་མདོའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྗེས་སུ་དཔག་སྟེ། དེ་ལས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་སྐྱེ་བའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་སྤངས་ལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་མ་སྤངས་ཞེས་བྱ་བ་སྙན་པ་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་བ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ།། །།རྣམ་པར་བཤད་པ་རིགས་པའི་བཤད་པ། བམ་པོ་བཅུ་གཅིག་པ། དགེ་བསྙེན་གྱི་བསླབ་པའི་གཞི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་དགེ་བསྙེན་གྱི་བསླབ་པའི་གཞི་ལྔ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པ་ལས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། འབྲུའི་ཆང་དང་སྦྱར་བའི་ཆར་མྱོས་པར་འགྱུར་བ་བག་མེད་པའི་གནས་ལས་ལྡོག་པའོ། །འདུལ་བའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུགས་ཀྱིས་བསླབ་པའི་གཞི་སོ་སོའི་ཚིག་རེ་རེའི་དོན་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བཤད་པ་དེ་ལས་ཏེ། ཚིག་གི་དོན་རྣམ་གྲངས་དང༌། མཚན་ཉིད་དང་ངེས་པའི་ཚིག་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཞི་པོ་ལས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བཤད་པ་ན། ཆང་འཐུང་བ་བཅས་པའི་ཁ་ན་མཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ན་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡང་ལུང་དང་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། ལུང་གང་དང་ཞེ་ན། ལུས་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་འདི་དང་ངོ༌། །ལུས་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པས་ལོག་པར་གཡམ་པ་དང༌། འབྲུའི་ཆང་དང་སྦྱར་བའི་ཆང་མྱོས་པར་འགྱུར་བ་འཐུང་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཅས་པའི་ཁ་ན་མཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ལ་ནི་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མི་བརྗོད་དེ། རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ལ་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་བ་ལས། རབ་འབྱོར་གཟུགས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །རབ་འབྱོར་ཚེར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ནས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མ་རིག་
― DTG137_Page_0509 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་གང་ཞེ་ན། གང་དེ་དང༌། སྔོན་གྱི་མཐའ་མི་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་བསྟན་པས། དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཞེས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་ལུང་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཡོད་པས་འདི་འབྱུང༌། འདི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་འདི་སྐྱེ། མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བསྟན་པས། དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་ལུང་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །འདུ་བྱེད་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་འདས་པ། ཟད་པ། འགགས་པ། བྲལ་བ། ཡོངས་སུ་གྱུར་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་འགགས་པ་ཡང་བསྟན་པས། དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་འགགས་བཞེས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་ལུང་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ལུང་དང་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར། ཀྱེ་མ་འདུ་བྱེད་རྣམས་མི་རྟག །སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འདི་ཀུན་རྒྱུ་དང་བཅས་ལས་བྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པས་སོ། །རབ་འབྱོར་གཟུགས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་དེ་ཡང་ལུང་དང་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ནི་མི་རྟག་པ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པས་སོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ལས་ཀྱང་ཡོད་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་ཡོད་ལ། བྱེད་པ་པོ་ནི་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྡུའོ། །མ་ཟིན་པ་ཉིད་ལ་ནི་རི་ལྡེ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཁོ་ནའི་དུས་སོ། །དེའི་ཆོས་ཉིད་ལ་སྟེ། དེའི་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་དེའི་ཆོས་ཉིད་དེ་དེ་ལའོ། །དངོས་པོ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དུ་བཤད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ན་འབྱུང་བར་གྱི་བྱ་བ་ལ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བྱེད་པ་པོར་བཤད། དཔེར་ན་སྐྱེ་བར་བྱེད་པས་ན་སྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུར་འབྱུང་བར་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་འབྱུང་བར་བྱ་བ་ཞིག་བྱེད་དམ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་བྱེད་དོ་ཞེས་སྨོས་ཤེ་ན། བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ། གལ་ཏེ་ནང་ཡོད་གསལ་བྱེད་ཡིན་ན་སྟེ། གལ་ཏེ་རང་གི་ཡོད་པ་གསལ་བར་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་བྱེད་དོ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ཉིད་
― DTG137_Page_0510 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དངོས་རང་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་དངོས་པོ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ལ་གསལ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །རེ་ཞིག་འབྱུང་བར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་མེད་ན་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཡོད་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། རྟོག་པ་འདི་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཡོད་པ་གང་ཡིན་བ་དེ་ཡང་བདོག་གོ་ཞེས་ཀྱང་ཇི་སྐད་བྱ། ཡོད་པ་དེ་ནི་བདོག་གོ །ཡོད་པ་ནི་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། ཡོད་པ་དེས་འབྱུང་བའི་བྱ་བ་ཞིག་བྱེད་དམ། ཅི་ནས་གང་གི་ཕྱིར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ། ཇི་ལྟར་རང་ལ་གསལ་བྱེད་དེ། ཅི་སྟེ་རང་ལ་གསལ་བར་བྱེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་འབྱུང་བ་ལས་བཅས་འགྱུར། དཔེར་ན་ཨ་ན་ཛུའི་སྐད་ཀྱི་དབྱིངས་འདི་རང་ལ་གསལ་བར་བྱེད་པ་དང་འདྲ་སྟེ། ཨ་ན་ཛུ་ནི་གསལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཉུགས་པ་དང༌། འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་འདྲེན་ཏེ། འདི་ནི་ལས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པ་དེ་ཡང་གསལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ལས་སུ་འགྱུར་ཏེ། འབྱུང་བའི་སྐད་ཀྱི་དབྱིངས་འདི་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་ནི་ཡོད་པ་ལ་བྱ་བ་ཡིན་པས་གསལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་དོན་དུ་སྟོན་པ་ལས་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ན། འདི་ནི་ལས་དང་བཅས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས་གྲུབ་པའི་མཐའ་མ་རུང་བར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ལས་དང་བྱེད་པ་པོ་མ་ངེས་ཏེ། དེ་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡང་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བ་ཡང་ཡིན་པས་སོ། །ཅི་སྟེ་ཡོད་པ་ནི་བདོག་གོ །ཡོད་པ་ནི་བྱེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། བདག་གི་ཡོད་པ་ལ་འཛིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དོན་འདི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། རང་འཛིན་སྐྱོན་དེར་འགྱུར། ཇི་ལྟ་བུར་འགྱུར་ཞེ་ན། འབྱུང་བ་ལས་བཅས་འགྱུར། ལས་དང་བྱེད་པ་པོར་མ་ངེས་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འཇིག་ཡིན་པར་འཇིག་རྟེན་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འཛིན་པའི་དོན་འདི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ།། དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་དངོས་པོ་ཙམ་ལ་ལས་དང་བཅས་པའི་བྱེད་པའི་པོར་བཤད་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འཁྲུལ་པ་ཡོད་པར་རྒྱ་ཆེར་བཀག་གོ །ཡུལ་གཞན་དུ་གྲིབ་མ་འགྲོལ་བར་བྱེད་དོ། །མེ་འབར་ཞིང་འགྲོ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བས་ན་
― DTG137_Page_0511 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔེར་ན་བྱ་བ་དང་རང་དབང་ཡོད་པ་མེད་པར་ཡང་བྱེད་པ་པོར་བཤད་པ་མ་མཐོང་བ་དེ་ལྟ་བུར་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །བྱ་བ་དང་རང་དབང་ཡོད་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་མེད་ཅེ་ན། དེའི་རྒྱུ་འདུག་པ་བཞིན་དུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ལྷས་བྱིན་ལ་སོགས་པ་འདུག་བཞིན་དུ་ཡང་ཉི་མ་འཁོར་བ་དང༌། རྒྱང་རིང་བ་དང༌། ཉ་བ་ལས་ཏེ། ཉི་མ་འཁོར་བ་དང༌། རྒྱང་རིང་བ་དང༌། ཉེ་བ་ལས་དེའི་འཁོར་བ་དང༌། ཆེ་བ་དང༌། ཆུང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གྲིབ་མ་འཁོར་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཆེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཆུང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་བས་ཤེ་ན། ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་སོང་ན་དེ་འཁོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྒྱང་རིང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། ཉི་མ་གུང་ནས་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་སོང་ན་ནི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་དེ་ཆེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉི་མ་ཤར་བ་ལས་གུང་ལ་བབ་སྟེ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་དེ་ཆུང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྒྱུ་འདུག་སྟེ་འཁོར་བ་ལ་སོགས་པ་མི་བྱེད་བཞིན་དུ་ཡང་གྲིབ་མ་དེ་འཁོར་བ་ལ་སོགས་བ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཉི་མ་ལས་འགྱུར་གྱི་འགྲོ་བ་ནི་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་འགྲུབ་བོ། །དེའི་རྒྱུ་འདུག་བཞིན་དུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རང་དབང་ཡོད་པ་ནི་མེད་པའོ། །མེ་འབར་བ་ཡང་མི་འཕོ་སྟེ། བུད་ཤིང་གི་རང་གི་ཕྱོགས་བསྲེགས་ནས་དེ་ཉིད་དུ་འཆི་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་དུ་འཆི་བར་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། བུད་ཤིང་གི་ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་ལས་མཆེད་པ་དང༌། འབྲི་བ་དང༌། རྣོ་བ་དང༌། ཞན་པ་དག་གིས་དེ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མེ་འབར་བ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཐ་དད་པ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མཆེད་པ་དང༌། འབྲི་བ་དང༌། རྣོ་བ་དང༌། ཞན་པ་དག་གིས་སོ། །གལ་ཏེ་མེ་འབར་བ་དེ་ཉིད་འཕོ་ན་ནི་ཐ་དད་པ་དེར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། དེ་ཡང་མཐོང་བས་ན་དེ་ནི་མི་འཕོའོ། །དེ་རྣམས་ནི་སྟེ། དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་དེ་ལ་རང་དབང་ཡོད་པ་ཉིད་ག་ལ་ཡོད་པ་ཡིན། དེའི་རྣམ་པར་སྐྱེས་པ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་སྐྱེས་པས་ནའོ། །སྨས་པ། གལ་ཏེ་དེ་གཉིས་ལ་སྟེ། གྲིབ་མ་དང་མེར་འབར་བ་གཉིས་ལའོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས་བཤད་པ། ཁོང་དུ་ཆུད་པ་རྣམས་ཀྱིས་
― DTG137_Page_0512 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་དུ་ཟིན་གྱིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གལ་ཏེ་བསམ་པའི་བྱ་བ་སྟེ། འདོད་པའི་བྱ་བ་མེད་པར་ཡང་དཔེར་ན་གྲིབ་མ་དང་མེ་འབར་ཞིང་འགྲོ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་བར་ཤེས་པར་བྱེད་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་སྨྲ་བའི་ཚུལ་དེ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས། སློབ་དཔོན་གྱིས་བཤད་པ། མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་བྱཱ་ཀ་ར་ཎ་ལས་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་བཞིན་ཏེ། དངོས་པོ་དང༌། བྱེད་པ་དང་གཞི་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་འབྱུང་བ་སྟེ། རེ་ཞིག་དངོས་པོ་ལ་ནི་ཤེས་པ་ཁོ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །བྱེད་པ་ལ་ནི་འདིས་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །གཞི་ལ་ནི་འདི་ཡོད་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་བར་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་དང་འདྲ་བར་ནི་བྱཱ་ཀར་ཎ་ལས། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཙམ་ལ་བྱེད་པ་པོའི་བྱ་བ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ན་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །རིག་བྱེད་ཉིད་ཀྱང་ཉེས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལས་ནི་འཚེ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་དང་ནི་སྐྱོན་དག་རྟོགས་པར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྟོགས་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་བྱ་བ་མེད་པར་ཡང་བྱེད་པ་པོར་བཤད་པ་འདི་མཐོང་ངོ༌། །རྨོངས་པ་མེད་པར་གང་གིས་ཡིད་ལ་བདེ་བར་མི་བྱེད་པ་དེ་བདེ་ཞེས་ཇི་སྐད་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་ལ། གང་གི་བློ་ནི་མང་དུ་ཐོས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་ཤེས་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བ་དང༌། གང་གི་ཚིག་གིས་སྙིང་ནི་སྡུད་ནུས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ན་བྱ་བ་མེད་པར་ཡང་དེ་ལྟ་བུར་བྱེད་པ་པོར་བཤད་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །བྱཱ་ཀ་ར་ཎ་ལས་ཀྱང་འདི་མ་ངེས་པར་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། མང་དུ་འདྲེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཀྲི་ཏྱའི་དོན་དང༌། ལུ་ཊ་གཉིས་མང་དུ་འདྲེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དེ། ཀྲི་ཏྱ་དང༌། ལུ་ཊ་གཉིས་དོན་གང་དག་ཏུ་བཤད་པ་དེ་དག་ལས་གཞན་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བས་སོ། །ཡང་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། རབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་འདིའིའོ། །
― DTG137_Page_0513 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲོགས་གཞན་མེད་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་གྲུ་རྟེན་དུ་གྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལྟོས་པ་མེད་པར་རང་གི་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་དེ་བཞིན་དུ། ལྗོན་ཤིང་ཡང་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྟོས་པ་མེད་པར་རང་གི་འགུལ་བའི་བྱ་བ་ལ་འཇུག་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ནི་དེ་ལ་རང་དབང་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མེ་ཡང་རྟེན་དུ་གྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལྟོས་པ་མེད་པར་རང་གི་འབྱུང་བའི་བྱ་བ་ལ་འཇུག་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ནི་དེ་ལ་རང་དབང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆུ་ཡང་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྟོས་པ་མེད་པར་རང་གི་གནས་པའི་བྱ་བའི་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ནི་དེ་ལ་རང་དབང་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། སློབ་དཔོན་གྱིས་བཤད་པ། དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ན་རྟེན་གྱུར་པའི། །དེ་ཡང་དེ་དང་གཞན་དང་འབྲེལ་ཕྱིར་རོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་པོ་འདི་ནི་སྔར། །རང་དགར་འཇུག་པ་རང་དབང་ཡོད་ཡིན་ན། །སེམས་པ་མེད་པ་བྱེད་པོར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སྨོས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །བྱེད་པོ་ཕྱི་མ་འདིའི་དོན་ནི་འདི་ལྟར་དེ་དེ་ལ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པའི་གྲུ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །སྨྲས་པ། བྱ་བ་དེ་ལ་གྲུ་དེ་ཇི་ལྟར་དེ་ལ་རང་དབང་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་གང་བསྟན་པ་དེ་ལ་སྨྲ་བར་བྱ་སྟེ། བྱ་བ་གང་འབྱུང་བ་དེ་ནི་དེ་ལ་གནས་ལ། དེ་ལ་གནས་པ་ན་རང་དབང་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་ན། གང་ལ་དེ་རང་དབང་ཡོད་པས་རྒྱུ་གཞན་དང་འབྲེལ་བ་ལས་འབྱུང་བའི་བྱ་བ་དེ་འབྱུང་ན། དེའི་ཚེ་དེ་ལ་ཅི་ཞིག་བྱར་ཡོད། དེ་ལྟ་བས་ན་ད་ནི་གྱི་ནའོ། །འདིར་རེ་ཞིག་གྲུ་དང་བྱ་བ་དོན་གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་དེའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའམ། དེ་ལ་རང་དབང་ཡོད་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རྟོག་ལ་རག་གོ །སྐྱེ་བ་ཡང་སྐྱེ་བ་སོ་སོའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་བ་ཡིན་ན། སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་པོ་དེའི་ཡིན་ན། སྐྱེ་བ་པོ་དེའི་རྟེན་དུ་ཇི་ལྟར་རིགས། བདག་ཉིད་དུ་མ་གྱུར་པ་དང་སྟེ། སྐྱེ་བ་པོ་དེ་ལས་གཞན་པ་ཡང་སྐྱེ་བ་པོ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་འབྱུང༌། གཞན་ཡང་སྐྱེ་བ་ལ་ཡང་སྐྱེ་བ་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་བས་ཧ་ཅང་ཐལ་ཆེས་བར་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེ་བ་ཡང་སྐྱེ་
― DTG137_Page_0514 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་གྱུར་པས་སོ། །སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་རང་དབང་ཡོད་པ་ཉིད་བྱེད་པ་པོར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་བྱེད་པ་པོའི་བྱེད་པ་པོ་མི་རུང་ན། འོ་ན་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས། གལ་ཏེ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ལས་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་དང༌། བརྡ་སྤྲད་པ་པས་སྨྲས་པ་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས། དེ་ལྟར་མཚན་ཉིད་གཉིས་མེད་བཞིན་དུ་ཡང༌། །ཞེས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་དེ། དེ་ལྟར་དུས་གཅིག་ཏུ་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་དམ་རང་དབང་ཡོད་པ་ཉིད་མེད་བཞིན་དུ་ཡང་མཚན་ཉིད་དེ་སྒྲའི་རིག་པ་ལས་མཁས་པས་ཅི་དགར་བྱེད་པ་པོ་རྣམས་སྦྱར་བར་རུང་ངམ། སྨྲས་པ་རུང་སྟེ། འདི་ལྟར་གང་གི་ཕྱིར་ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པས་ན། ཆོས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་བྱེད་པ་པོ་དང༌། ལས་དང་བྱ་བའི་བྱེད་པ་ཡང་མེད་དོ། །འདི་ལྟར་དེ་ཁོ་ནའི་ཚེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཉིད་འཛིན་པ་སྟེ་བྱ་བའི་བྱེད་པ་པོར་གང་འགྱུར་བའི་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དང༌། ལས་དང་བྱ་བ་དབྱེར་མེད་དོ། །ལས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཀྱང་དབྱེར་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ན་རང་གི་མཚན་ཉིད་བྱེད་པ་པོར་གྱུར་ནས། དེ་ཉིད་གཟུང་བར་བྱ་བ་ལས་སུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར། བྱ་བའི་དབྱེ་བས་ཀྱང་དབྱེར་མེད་དེ་འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་དེ་ཉིད་འཛིན་པ་སྟེ་བྱ་བར་མི་འཐད་དོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡང་འཛིན་པའི་བྱ་བ་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ལས་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པས་ན་ཆོས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་སྦྱོར་བར་འགྱུར་རོ། །སྒྲ་ལ་མཁས་པས་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་སྨྲས་པ་དང༌། སློབ་དཔོན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་དོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དག་གིས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱེད་པས་ན་ཤེས་རབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་རིགས་པར་བཤད་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཙམ་ལ་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དུ་སྙད་གདགས་ཀྱི་བདག་ཏུ་ལྟ་བས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་བྱེད་པ་པོ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་བྱེད་པ་པོ་འགའ་ཡང་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲྭ་དང༌། སྒོ་དང༌། ལམ་དེ་དག་ལ་སྨྲ་བ་
― DTG137_Page_0515 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོའི་བརྗོད་པར་འདོད་པ་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ཅི་ཞིག་ཡོད་ན། གང་གི་ཕྱིར་ཁྱིམ་གྱི་གྲྭ་ཞུམ་པ་དང༌། གྲྭ་གློས་པ་དང༌། སྒོ་འདི་ཡུལ་བཅོམ་བརླག་ཏུ་འབྱུང་ངོ༌། །ལམ་འདི་ཡུལ་བཅོམ་བརླག་ཏུ་འགྲོའོ་ཞེས་འདི་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དུ་བཤད། དེ་ལྟ་བུའི་སྦྱོར་བ་ནི་བྱེད་པ་པོ་ཐ་དད་པ་ལ་ཡང་མཐོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནས་ཞེས་བྱ་བ་བརྗོད་པའི་རྣམ་པའི་སྦྱོར་བ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དཔེར་ན་མར་འཐུངས་ནས་སྟོབས་འབྱུང་ངོ༌། །སེང་གེ་མཐོང་ནས་འཇིགས་པ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་འཐུང་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱ་བ་མར་འཐུང་བའི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ནོ། །སྟོབས་ནི་བྱ་བ་སྟོབས་འབྱུང་བའི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ནོ། །ལྟ་བ་པོ་ནི་བྱ་བ་ལྟ་བའི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ནོ། །འཇིགས་པ་ནི་བྱ་བ་འཇིགས་པ་འབྱུང་བའི་བྱེད་བ་པོ་ཡིན་པས་བྱེད་པ་པོ་ཐ་དད་པ་ལ་ཡང་ནས་ཞེས་བརྗོད་པ་འབྱུང་ངོ༌། །འོན་ཏེ་མར་འཐུང་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་སྟོབས་འབྱུང་བ་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ། །སེང་གེ་མཐོང་བ་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་འཇིགས་པ་འབྱུང་བ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་འདྲེན་ན། དེ་བཞིན་དུ་སྐར་རྒྱལ་སྐྱེས་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དུས་སྔ་མ་ཤོས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་མཐོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་མཉམ་པ་ལ་ཡང་ནས་ཞེས་བརྗོད་པ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བརྡ་སྤྲོད་བ་པས་སྨྲས་པ། ཅི་ཁ་གདངས་ནས་དུས་ཕྱི་མ་ལ་ཉལ་བ་མ་ཡིན་ནམ། མིག་བཙུམས་ནས་དུས་ཕྱི་མ་ལ་ཉལ་བ་མ་ཡིན་ནམ། གང་གི་ཕྱིར་ཁ་གདངས་ནས་ཉལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་སྨོས་ཤེ་ན། འདིར་སློབ་དཔོན་གྱིས་བཤད་པ་མི་རུང་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྔར་ཁྲུས་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁ་གདངས་པའམ། མིག་འཛུམས་པ་ནི་ཉལ་བ་དང་དུས་མཉམ་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་མངོན་ནོ། །ཇི་ལྟར་མངོན་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་སྨོས་པ་དང༌། དེ་ནི་སྔར་འགེངས་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འོད་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་འོད་ཀྱིས་སྔར་འཇིག་རྟེན་འགེངས་པའམ། ཆ་ཤས་ཀྱིས་སྔར་ཞུགས་ནས་ཕྱིས་འཆར་བའམ། མུན་པ་སེལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁར་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་སྨོས་པ་དེ་ནི་དུས་ཕྱི་མའི་བྱ་བ་ལ་ཡང་ནས་ཞེས་བརྗོད་པ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་སྐད་སྨོས་པ་བཞིན་དུ་འབྱུང་
― DTG137_Page_0516 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུད་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུས་མེ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དོན་དེ་ཉིད་གསལ་བར་མཛད་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའི་དོན་ཡིན་ནོ། །འདིར་མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྦྱོར་བ་འདི་ནི་ཅི་ནས་ཀྱང་རྒྱུའི་དོན་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དུས་སྔ་མ་ཤོས་ཀྱིས་བྱ་བའི་དོན་དུ་ནི་ཤེས་པར་མི་བྱའོ། །འབྱུང་བ་ནི་སྐྱེས་པ་ཡིན་གྱི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འོན་ཏེ། འབྱུང་བ་འདས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྐྱེས་པ་ཡིན་གྱི། ཡོད་པ་སྟེ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་ནི་མ་ཡིན་པར་འདོད་ཅིང༌། ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་གལ་ཏེ་ཡོད་ན་དེའི་ཚེ་དེ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ཞེས་དུས་འགལ་བར་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་སེམས་ན་རྟོག་པ་དེ་ལ་ཡང་གང་གི་ཚེ་དེ་ཞིག་པ་དེའི་ཚེ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཞིག་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་འདིར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ངེས་པའི་ཚིག་ལས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་ཡོད་ལ་མ་སྐྱེས་པ་ཞིག་ཡིན་ན། སྐྱེ་བའི་སྔ་རོལ་དེ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གྲུབ་པོ། །རྒྱུ་དེས་ན་སྐྱེ་བའི་སྔ་རོལ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེས་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། གྲུབ་པ་ཡིན་པས་དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གང་ཞིག་གིས་བརྟེན་ནས་ཕྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་སྔ་རོལ་ན་ཡང་མེད་ཅིང་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་མི་རུང་ངོ༌། །ཡོད་པ་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་ན། ཡང་ན་སྐྱེ་བའི་ཚེ་ཡང་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་སྐྱོན་གཞན་འདི་ཡང་ཡོད་དེ། སྐྱེ་བའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན་ལ། སྐྱེས་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐར་ཐུག་པའི་དུས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་སྐྱེ་བའི་ཚེ་ཡང་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པས་སྐྱེ་བའི་འོག་དེའི་ཚེ་ཞིག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་གང་གི་ཚེ་ཞིག་པ་དེའི་ཚེ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་བས་དེ་ཡང་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ན། གལ་ཏེ་དེ་ཡོད་ན་དེའི་ཕྱིར་སྐྱོན་དེ་དག་ཡོད་དོ། །འོན་ཏེ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐལ་ཆེས་པའི་ཚིག་མང་པོ་བོར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ཐལ་ཆེས་པའི་ཚིག་
― DTG137_Page_0517 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་མང་པོ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཡོད་ན་དེའི་ཚེ་སྐྱེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ལ་དེའི་ཚིག་དེ་ཐལ་ཆེས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡོད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་སྨོས་པའི་ཡོད་པ་ན་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ཡིན་ལ། སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ནོ།། ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་འབྱུང་བ་ནི་སྐྱེས་བ་ཡིན་གྱི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་ཞིག་པ་དེའི་ཚེ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཐལ་ཆེས་པའི་ཚིག་མང་པོ་བོར་ཏེ། གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ནི་ཅི་དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཏུ་བཅས་པ་ཡིན་ནམ། བདག་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་དཔྱད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཏུ་བཅས་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་དེ་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཡིན་པས་ཡང་སྐྱེ་བས་ཅི་ཞིག་བྱ། འོན་ཏེ་ཞེས་འོན་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་མེད་པ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་དེ་བདག་མེད་པར་བྱ་བ་སྐྱེ་བ་དག་ལ་སྐྱེ་བའི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་བརྟེན་པའི་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་དོན་གང་གིས་ན་དེ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱེད་པ་ལ་རང་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དོན་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དེ། འདི་ལྟར་བདེ་བ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་སྨོས་པ་ལ། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟ་བས་ན་སྐྱེ་བའི་བྱེད་པ་པོའི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་མང་དུ་སྙེགས་པ་དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བའི་བྱེད་པ་པོའི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་སོ། །ཡང་ན་དེ་ལ་སྐྱེ་བའི་རག་ལུས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ན་གང་གི་ཕྱིར་སྐྱེ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ། གལ་ཏེ་འབྱུང་བར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེ་བ་དེ་འབྱུང་བ་ལ་ནི་འབྱུང་བ་མེད་པས་དེ་ནི་གྱི་ནའོ། །རྐྱེན་རྙེད་པ་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་རྣམས་རྙེད་པ་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་བྱ་བ་འགའ་ཡང་མེད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་གཟུགས་དེ་ལ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་ཞེས་བཤད་པ་ནི། གཟུགས་ཀྱི་དོན་དུ་མར་
― DTG137_Page_0518 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་དོན་ཡིན་པས་གཟུགས་ཀྱི་དོན་ཏོ། །གཟུགས་ཀྱི་དོན་དུ་མ་དེ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོར་བ་ལ་ནི་ཚོར་བའི་དོན་དུ་མ་ཉིད་མེད་དེ། འདི་ལྟར་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་ནི་མྱོང་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཚོར་བ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཡུལ་བརྟག་ཏུ་རུང་བའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡུལ་བརྟག་ཏུ་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་དུ་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་བརྟག་ཏུ་རུང་བ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཡིན་པས་ཡུལ་བརྟག་ཏུ་རུང་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ལག་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དག་གིས་འགྱུར་བ་བསྐྱེད་པ་གཟུགས་སུ་རུང་བའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འགྱུར་བ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་འགྱུར་བ་སྐྱེད་པ་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ཡིན་ནོ། །ལག་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དག་གིས་འགྱུར་བ་བསྐྱེད་པ་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ཉིད་ནི་ལག་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དག་གིས་འགྱུར་བ་བསྐྱེད་པ་གདགས་སུ་རུང་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱིས་དེ་གདགས་པས་གཟུགས་སུ་རུང་བའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལུས་དང་ངག་གི་གཟུགས་ཀྱིས་སོ། །གདགས་པ་ཉིད་གཟུགས་སུ་རུང་བ་སྟེ། རྣམ་པར་བཞག་ཏུ་རུང་བ་ཡིན་པས་གདགས་པ་གཟུགས་སུ་རུང་བའོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་དེར་གདགས་པ་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དོན་ཡིན་པས་དེ་གདགས་པ་གཟུགས་སུ་རུང་བའི་དོན་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་སྨོས་པས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ཡང་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་མ་ཕྱེ་བས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་དུ་ཡོད་པའི་གཟུགས་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ནི་བསྟན་དུ་ཡོད་ཅིང་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་ནི་རྣ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་སྒྲ་དང་དྲི་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ནི་བསྟན་དུ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསྟན་དུ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་གཟུགས་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱིས་དེ་གདགས་པའི་ཕྱིར་
― DTG137_Page_0519 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུས་དང་ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྨྲས་པ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དེ་གདགས་པ་ཡིན་ན་ལུས་དང་ངག་གཉིས་ཀྱིས་ཁས་བླངས་ནས་མི་བྱེད་པ་ཙམ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ལུས་དང་ངག་གི་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་བར་དེ་གདགས་པ་གཟུགས་སུ་རུང་བ་རྣམ་པར་གཞག་ཏུ་རུང་བ་ལུས་ཀྱི་སྤོང་བ་དང༌། ངག་གི་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱིས་གདགས་པ་གཟུགས་སུ་རུང་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་དེ་ནི་ལུས་དང་ངག་གཉིས་མེད་ན་གདགས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་མེད་པ་ན་དེ་གདགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་པ་ན་ལུས་དང་ངག་གཉིས་མེད་པས་འདི་ལྟར་དེ་གདགས་པ་མེད་དོ། །གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་གསུངས་པ་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་མ་གཟིགས་ན་ཅིར་དགོས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཡོད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་བསྟན་ནས་ཡིད་དང་ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ལ་ཆོས་གཟུགས་ཅན་ཡིད་ལས་བྱུང་བ་གང་དག་ཡིན་པ་འདི་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཅན་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཅེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་སྨོས་པ་ནི་སྨྲས་པ་ཆོས་གཟུགས་ཅན་མིག་ལ་སོགས་པ་ནས་རེག་བྱ་ལ་ཐུག་པ་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དེར་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདོད་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་དེའི་ཚེ་སྐྱེ་ཞིང་མཆེད་པར་མི་བྱེད་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ནི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཉིད་དུ་རིག་པས་དེ་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་བོར་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འགྱུར་བ་ཆོས་གཟུགས་ཅན་གཞན་གང་དག་ཡོད་ཅེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མི་རུང་ངོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ་སྐྱེ་མཆེད་སོ་སོ་བའི་མདོ་དང་འགལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་
― DTG137_Page_0520 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དེ་ལས་ནི་བཅུན་པ་ཆོས་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་དག་གང་ལགས། དགེ་སློང་དག་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཅིག་བོ་དག་གིས་མ་བསྡུས་པ་བསྟན་དུ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བཅུ་གཅིག་གང་དག་གིས་མ་བསྡུས་ཤེ་ན། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་མ་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ན། །ཇི་ལྟར་དེ་དང་འགལ་ཞེ་ན། མིག་ལ་སོགས་པ་འདས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་མིག་དང་རྣ་བ་ལ་སོགས་བ་དང༌། གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དག་ལས་གཟུགས་གཅིག་པུ་ནི་བསྟན་དུ་ཡོད་ཅིང་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་དེ་དག་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཅིག་གིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཇི་ལྟར་རིགས་བར་བསྟན་དུ་ཡོད་ཅིང་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་མདོ་དེ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་དེ་དག་ནི་དེའི་ཚེ་དེ་འདི་ནའོ། །པའི་ནའོ་ཞེས་བཤད་དུ་མེད་པ་ཐོབ་པར་བྱར་ཡང་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་བསྟན་དུ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེན། དེའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་དུ་ཡང་ན་གཟུགས་ཉིད་དུ་ཡང་འདོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་དེའི་ཚེ་གཟུགས་སུ་མེད་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་རིགས་བཅུ་པོ་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ཅན་དག་ཀྱང་དུས་སུ་མི་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིག་ལ་སོགས་པ་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་པས་སོ། །གཉིས་གཉིས་འབྲེལ་བར་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནས་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་གཉིས་གཉིས་འབྲེལ་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་འབྲེལ་ཅེ་ན། ཡུལ་ཅན་དང་ཡུལ་ཉིད་དུ་སྟེ། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཡུལ་ཅན་ཡིན། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཡུལ་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཡུལ་ཅན་ཡིན། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཡུལ་ཡིན་པའི་བར་དུའོ། །ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་སྨོས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཡུལ་ཡང་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ནས། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་ཐམས་ཅད་ཡིན་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སྟེ་
― DTG137_Page_0521 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཡུལ་ཡང་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནོ། །གཉིས་སུ་ངེས་པ་ཉམས་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཉམས་པའི་ཕྱིར་བཅུ་གཉིས་ཁོ་ནར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་ན་སྒྲ་ལ་བརྒལ་བར་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་རྣམས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་སོ་ན་འདུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དེ་ལ་ལན་དུ་མི་རུང་ན། འོ་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་སྨོས་ཏེ། འོ་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་གཟུགས་མང་པོ་ལས་གཅིག་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བསྟན་པ་ནི་འབྲེལ་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་འབྲེལ་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ཞེ་ན། དབང་པོ་དྲུག་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཏེ། མིག་ལ་སོགས་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་ཐུག་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། མིག་ལ་སོགས་པ་ནས་ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་བར་དབང་པོ་འདིའི་ཡུལ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས། རེག་བྱའི་བར་འདི་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡུལ་ཅན་དང་ཡུལ་དུ་འབྲེལ་པ་ངེས་པ་འདི་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་ཚན་ལྔ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མིག་དང་གཟུགས་ནི་གཉིས་ཚན་གཅིག་ཡིན་པ་ནས་ལུས་དང་རེག་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཉིས་ཚན་ལྔ་པ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོ་འདི་ཁོ་ནའི་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོའིའོ། །ཡུལ་ནི་འདི་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཏེ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་བདུན་ནོ། །གཞན་གྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའིའོ། །གཉིས་ཚན་དྲུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་དང་ཆོས་སོ། །དབང་པོ་ལྔ་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་ནས་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་ཐུག་པ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོ་དྲུག་ཁོ་ནའི་ཞེས་བྱ་བ་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོའི་ཡུལ་ཡིན་གྱི་གཞན་གྱི་ནི་མ་ཡིན་པས་གཉིས་ཚན་དྲུག་པར་ངེས་པ་ཡང་ཉམས་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ཡང་མི་རུང་ངོ་ཞེ་ན། འོ་ན་ནི་དབང་པོ་གང་ཁོ་ནའི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་སྨོས་པའི་ལན་གཞན་འདི་ཡོད་དོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དབང་པོ་གང་ཁོ་ནའི་ཡུལ་ཁོ་ན་གང་ཡིན་པ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་རྟེན་མ་ཡིན་པའོ། །ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ནི་སེམས་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་གཉིས་ཚན་དྲུག་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་
― DTG137_Page_0522 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱའོ། །འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་གྱི་རྟེན་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཡིད་ཀྱི་རྟེན་ཡང་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཡིད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་གི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་པོ་གང་དག་ཡིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ཡིན་ནོ། །བསྡུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི་དོན་འདི་ཉིད་ཀྱི་དབང་པོ་གང་གི་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོའིའོ། །དོན་གང་ཉིད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ལོ། །དེ་ལྟར་ན་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་ཚན་ལྔ་དག་ཡིན་ནོ། །གང་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོའིའོ། །དོན་ཉིད་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཉིས་ཚན་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྒྱུན་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་དེའི་རྒྱུན་ནི་རྒྱུད་ཡིན་པས་དེའི་རྒྱུན་ནོ། །དེའི་རྒྱུན་ལ་དགོངས་ནས་ཏེ། ཐུགས་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་ནི་དེའི་རྒྱུན་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རོ། །གྲིབ་མ་དང་མེ་འབར་ཞིང་འགྲོ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་གྲིབ་མ་འགྲོའོ། །མེ་འབར་ཞིང་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་རྒྱུན་གྱིས་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་པར་བསྟན་པ་དེ་དང་འདྲའོ། །དེར་ཡང་དགོངས་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། དགོངས་པ་ཐ་དད་པ་ནི་དགོངས་པ་ཐ་དད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དགོངས་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་མདོར་བསྡུས་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་ཡིན་པར་དགོངས་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ནི་འབྲས་བུ་དེའི་རྒྱུ་མིན་ནོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་འགོག་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ནི་འབྲས་བུ་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་ཡིན་པར་དགོངས་ནས་བདེན་པ་བཞི་དག་ཏུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མིང་གི་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། མིང་གི་བྲམ་ཟེ་
― DTG137_Page_0523 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ནི་མཆོད་སྦྱིན་སྲེག་ལ་སོགས་པའོ། །མངོན་པར་མཐོ་བའི་རྒྱུའི་སྐབས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་མཐོ་བའི་རྒྱུའི་སྐབས་སུའོ། །ལས་དང་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང༌། བདག་ནི་དེའི་བདག་པོ་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆེད་དུ་བྱས་ནས་དང༌། འབྲས་བུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དང༌། བདག་ནི་དེའི་བདག་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འབྲས་བུའི་བདག་པོ་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བྲམ་ཟེའི་བདེན་པ་གསུམ་དག་ཏུ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །གསུམ་གང་དག་ཅེ་ན། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མཆོད་སྦྱིན་རྣམས་ལ་ཕྱུགས་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་དེ་དང་དེ་དག་ནི་གསད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བྲམ་ཟེའི་བདེན་པ་དང་པོ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། འཇིག་རྟེན་རྟག་པ་དག་འཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བྲམ་ཟེའི་བདེན་པ་གཉིས་པ་རྣམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འབྲས་བུ་བདག་ལ་འབྱུང་བས་བདག་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་ལ་ཟ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྲམ་ཟེའི་བདེན་པ་གསུམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དོན་ཡང་དག་པའི་བྲམ་ཟེ་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་བ་རྣམས་ལ་བརྫུན་པ་ཡིན་ནོ། །བཟློག་པ་ནི་བདེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་དགོངས་ནས་བྲམ་ཟེའི་བདེན་པ་གསུམ་དག་ཏུ་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྒྱས་པར་གསུངས་ནས་བྲམ་ཟེ་དང༌། ཀུན་དུ་རྒྱུ་དག་བྲམ་ཟེ་རྣམས་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་གསད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན་བདེན་པ་ཁོ་ན་ཟེར་བ་ཡིན་ཏེ། བརྫུན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །མ་ནོར་བ་ནི་མ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་རྐང་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྒལ་བར་བྱེད་པའི་འབབ་སྟེགས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ནས་རྒལ་བར་བྱེད་པས་ན་འབབ་སྟེགས་སོ། །བརྒལ་བར་བྱ་བའི་སྒྲ་མི་མངོན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀོ་གྲུས་བརྒལ་བར་བྱ་བའི་འབབ་སྟེགས་ལ་ཀོ་གྲུའི་འབབ་སྟེགས་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་དེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་སྟེ། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་སྒྲ་མི་མངོན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་སྟོན་པ་སེར་སྐྱ་དང་འུག་པ་ལ་སོགས་པ་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུགས་ཐ་དད་པ་སྟེ། དེའི་གྲུབ་པའི་
― DTG137_Page_0524 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐའ་ཐ་དད་པ་ལ་དགོངས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐུགས་ལ་དགོངས་ནས་བདེན་པ་ནི་གཅིག་ཁོ་ན་སྟེ། གཉིས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་བདེན་པ་གཉིས་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་དག་ནི་འདི་ཁོ་ན་བདེན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་མི་ནུས་པས་སོ། །དེ་ལ་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་དེ་ལ་དེ་གཉིས་ཀྱི་སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་དོ། །རྒྱུ་ཚོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་པ་པོ་ལས་དགོངས་ནས་བྱེད་པ་པོ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མདོ་དེ་ཉིད་ལས་གང་ཞིག་ཕུང་པོ་འདི་དག་འདོར་ཞིང་ཕུང་པོ་གཞན་དག་ཏུ་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱད་པ་པོ་ནི་མདོ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཁྱད་པར་དུ་མཛད་པ་དག་ཡིན་ནོ། །ལས་རྣམས་ནུབ་ཀྱང་དེའི་འབྲས་བུ། །སྐྱེ་བ་དེ་ཡི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ལས་རྣམས་ནུབ་པར་གྱུར་དུ་ཟིན་ཀྱང་ལས་དེས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་རིམ་གྱིས་རྒྱུད་དེ་ཉིད་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་ལྟར་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདུས་པ་ཁ་ཅིག་ལ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ཁ་ཅིག་ཡོད་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་མདོ་སྡེ་དང་ཡང་མི་འགལ་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། སྐྱེ་མཆེད་སོ་སོའི་མདོ་སྡེ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་མཆེད་སོ་སོའི་མདོ་སྡེ་ལས་སྐྱེ་མཆེད་དགུ་པོ་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་ནས། ལུས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ཐུག་པ་རྣམས་ནི་རེ་རེ་ཡང་རིགས་སྨོས་པས་ཏེ་སྐྱེ་མཆེད་དང་སྐྱེ་མཆེད་རེ་རེ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་སྨོས་པས་ཇི་ལྟར་སྲིད་པར་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པའོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་འདུས་པ་རེ་རེ་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པའོ་ཞེས་བཤད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་གནས་བཞི་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ན། སེམས་ཅན་རེ་རེ་ཡང་སྐྱེ་གནས་བཞི་ལས་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་ནི་ཤེས་པར་མི་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་གང་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེ་གནས་བཞི་ལས་སྐྱེས་པ་ཉིད་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་མི་གནས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་དང་འདྲའོ། །ལག་པ་རྡོབ་བ་ལྟ་བུ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལས་ཇི་སྐད་
― DTG137_Page_0525 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུངས་ཤེ་ན། མིག་གི་ཤའི་གོང་བུ་ལ་རང་གི་ནང་ན་ཡོད་པ་སྲ་བ་དང་མཁྲང་བར་གྱུར་ལ་ཁས་བླངས་ཤིང་ཟིན་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་མིག་གི་ཤའི་གོང་བུ་ལ་ཡོད་པ་ནང་གི་སའི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མིག་གི་ཤའི་གོང་བུ་ལ་ཡོད་པ་ནང་གི་རླུང་གི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་མིག་གི་ཤའི་གོང་བུ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་སྨོས་པས་དེ་ལྟར་ཡང་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་སྔོན་འབྱུང་བ་དང༌། གཟུགས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བར་སྣང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲས་པ། གཞན་ཡང་གཟུགས་གང་ཞིག་མེད་པར་ཡང་དེ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདས་པ། འགགས་པ། བྲལ་བ། ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་དེ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་སམ། དོན་དེ་རྟོགས་པ་ལས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ནི་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དེ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་འབྲས་བུ་འབྱིན་པའི་ནུས་པ་སྐྱེད་པར་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གཟུགས་བར་བྱའོ། །དེ་ལས་སྐྱེས་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལས་སྐྱེས་བས་ན། དེ་ལས་སྐྱེས་པས་ཏེ་དེ་ལའོ། །གྲོང་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གྲོང་དེ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། གྲོང་ནས་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པའོ། །འོན་ཀྱང་དེ་ལ་གདགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་པ་ན་བཟའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་པ་ན་དེ་ཉིད་ཟ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། དེ་དག་ལས་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པའོ། །འོན་ཀྱང་དེ་ལ་གདགས་སོ། །སྔོན་གྱི་ལས་ཡིན་པར་ཡང་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། གྲོང་ནས་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པའོ། །འོན་ཀྱང་དེ་ལ་གདགས་སོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་དེ་ལ་གདགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིར་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དགོངས་པ་འདིས་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་ཤེ་ན། སྔོན་བྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་དེ་ཡོད་པ་ཡིན་གྱི། གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འབྱུང་བར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་དེ་ཡོད་པ་ཡིན་གྱི། གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མིག་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ལས་སྐྱེ་ཞིང་སྐྱེས་ནས་ཀྱང་འཇིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་རིགས་པ་
― DTG137_Page_0526 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གཞན་དུ་ན་རྫས་ལས་ཡིན་ན་ནི་གཟུགས་མ་འོངས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་ན། མིག་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ལས་སྐྱེ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་འདས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་ན། སྐྱེས་ནས་ཀྱང་འཇིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་གཞན་ལས་མིག་སྐྱེ་བ་ན་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་དེ་འགལ་བ་ཞེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ལེན་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདིར་ཡང་མངོན་སུམ་དང་འགལ་བ་མེད་ཅིང་སྔ་ཕྱི་འགལ་བ་ཡང་མེད་དོ། །ཇི་སྐད་བཤད་པ་ལྟ་བུས་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་གཟུགས་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དེ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། དེ་ཡང་དེ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ལ་རག་ལས་ཏེ་སྐྱེ་བ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དང༌། མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ལ་རག་ལས་ཏེ་སྐྱེ་བ་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་སུ་དག་ལ་ཞེ་ན། གང་དག་གཟུགས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་རྣམས་ཏེ། གཟུགས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་དེ་དག་གཟུགས་དང་ལྟན་ཅིག་ཏུ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ན་དེ་ལྟར་མ་མཐོང་ངོ༌། །གཟུགས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ནི་གཟུགས་མེད་བཞིན་དུ་ལུས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཡིན་པས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དེ་མི་འཐད་དེ། འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་གཉིས་སུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ལ་རག་ལས་ཏེ་མཐོང་ཞེས་ཏེ། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་ཡང་གཟུགས་མེད་པར་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེའོ། །འོན་ཏེ་དེ་ལྟར་མི་འདོད་ན་ནི་ཡང་ན་གཟུགས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཁས་བླང་བར་མི་བྱའོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། ཁམས་གསུམ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་གཟུགས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་ཡིན་ལ། གཟུགས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དེ་ལ་ཡང་ཕྱིས་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་གཟུགས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཁས་བླང་བར་
― DTG137_Page_0527 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་གྲང་ན། དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་ནི་འདི་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་ནི་གཟུགས་ཁོ་ན་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་གྱི། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་ནི་མ་ཡིན་པར་འདོད་པའི་ཁམས་སམ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་འདི་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་མི་རིགས་སོ། །འདིའི་ཕྱིར་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། འདོད་པ་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ན་འདོད་པ་རྣམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ལ། གཟུགས་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ན་ནི་གཟུགས་རྣམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་གཟུགས་རྣམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལས་ཀྱང་ཕྱིས་གཟུགས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་འདོད་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་འཕགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཡང་ཕུང་པོ་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ཡོངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཐར་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མི་རིགས་སོ། །འབྲས་བུ་འབྱིན་པ་ལ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་ལས་སྟོབས་དང་སྟོབས་མེད་པ་ཡིན་པར་བརྟག་པར་བྱའི། །དེ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་མི་རིགས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་འབྲས་བུ་འབྱིན་པ་ལ་སེར་སྣ་ཅན་གཏོང་བ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ལས་སྟོབས་དང་སྟོབས་མེད་པ་ཡིན་པར་བརྟག་པར་བྱ་ཞེ་ན། སེར་སྣ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེར་སྣས་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་ཕོངས་པར་འགྱུར་བའི་ལས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལན་ཅིག་སྣོད་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་ཕུལ་བ་ལས་སྐྱེས་པའི་ལས་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་གེགས་བྱས་པས་དེ་མ་ཐག་པའི་ཚེ་རབས་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེས་མ་བྱས་ན་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ཉམས་སུ་མྱོང་ནས་ནི་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཏོང་བ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཉིད་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་གཞན་དག་ལོངས་སྤྱོད་དང་བྲལ་བ་ལས་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་གེགས་བྱས་པའི་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་པའི་ཚེ་རབས་ལ་ཕྱུག་པོ་ཉིད་དུ་མི་འཐོབ་བོ། །གལ་ཏེ་མེད་ན་ནི་དེ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་འདིར་ལྷ་རྣམས་དགའ་བས་ནི་སྤངས་པའི་དོན་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་ནི་སྤངས་པའི་དོན་དེ་སྐད་ཅེས་མི་ཟེར་རོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན།
― DTG137_Page_0528 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདིར་དོན་ནི་གང་ཞིག་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ལ་སྲིད་པ་བར་མ་དོ་ལས་ནི་མ་ཡིན་པའི་གང་ཟག་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཡིན་ཏེ། འདིར་དོན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་ནི་མྱུར་དུ་མངོན་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པས་ན། མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་སྟེ། དེ་ཡང་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པར་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ནི་ལམ་བསྒོམས་པས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་སྟེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་ན་རེ་སྐྱེ་བའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་སྤངས་ལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་མ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པར་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པས་ཐོབ་པ་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བར་མ་དོར་ནི་ཟད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་མདོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དེའོ། སོ་སོར་བརྟགས་མིན་པའི། འགགས་པས་འགགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པས་འགགས་པའོ། །དེས་ན་ནི་དེའི་དེ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད། རྒྱུ་དེས་ན་སྐྱེ་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དེ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་དོ། །གཉིས་པོ་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ། ཅིག་ཅར་ཡིན་པར་འདོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་སྟེ། ཅིག་ཅར་དུ་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཆང་གང་ཞིག་མི་འདོད་བཞིན་དུ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྨན་པའི་ལུང་ལས་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་འཐུང་བ་སྲིད་པ་ཡོད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཇི་ལྟར་ཉེས་པར་སྤྱད་པར་འཐད། འོན་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་འཐུང་བ་སྲིད་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཏེ་སྨན་པའི་ལུང་གིས་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་འཐུང་བ་ལ་ཇི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་སུ་འཐད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། དེ་གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་ཚོད་ཟིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱི་ཞལ་ནས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཤེས་ནས་འཐུང་
― DTG137_Page_0529 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་འདི་ཙམ་གྱིས་བདག་མྱོས་པར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་ཤེས་ནས་འཐུང་བའོ། །དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་ཆང་འཐུང་བ་དེ་ཡང་གང་ཞིག་ཆང་འཐུང་བར་བྱེད་པ་ཆང་འཐུང་བ་ལས་མི་ལྡོག་པ་རྣམས་དགའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དང་བདག་ཉིད་མྱོས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་འཐུང་བ་དེ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། དགག་པ་བཅས་པ་མེད་ཀྱང་སྲོག་གཅོད་པ་དང་འདྲའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་འཐུང་བ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་བཤད་པ་རིགས་པའི་བཤད་པ་ལ། ལེའུར་བཅད་པ་གསུམ་པའོ།། །།རྣམ་པར་བཤད་པ་རིགས་པའི་བཤད་པ། བམ་པོ་བཅུ་གཉིས་པ། སྔར་བརྒལ་བ་བསྟན་པར་འགལ་བ་སྟེ་སྔ་ཕྱི་འགལ་བ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པའི་འགལ་བ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་ཡོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་དག་ན་རེ་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕའོ། །གཞན་དུ་ན་ནི་མདོ་སྡེ་སྔ་མ་དོན་མེད་པར་བྱ་བ་ནི་ཕའོ། །གཞན་དུ་ན་ནི་མདོ་སྡེ་སྔ་མ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚོར་བ་ནི་གསུམ་སྟེ་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་མདོ་སྡེ་སྔ་མ་གལ་ཏེ་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ན་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མདོ་སྡེ་འདི་དག་དང་འགལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་དགོངས་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་པ་སུས་ཀྱང་མ་བྱས་པས་གཞན་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ལོ་ཉི་ཤུ་ལྷག་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལོ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྡེ་པ་གཞན་ལས་ལོ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པོ་ཞེས་འདོན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་ལྷག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གཉིས་ལྷག་པའོ། །གཉིས་ནི་དགེ་སློང་དག་ལས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གཉིས་སོ། །དེ་ནི་དགེ་སློང་རྣམས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་དེ་ནི་དགེ་སློང་རྣམས་ལས་གཟུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ནར་ཟད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བར་རིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་
― DTG137_Page_0530 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེ་ན། དུས་དེ་སྲིད་དུ་སྟེ་ལོ་ཉི་ཤུར་བཞི་བཅུ་ཆ་བས་ཀྱང་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་བཅུའི་ཆ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཉིས་སྟོང་ངོ༌། །བཞི་བཅུའི་ཆ་དེ་བས་ཀྱང་ཉུང་བའི་ཆོས་བཤད་པ་ནི་མི་རུང་བས་སོ། །མདོ་སྡེ་དེ་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྟ་ཅང་ཤེས་བཞོན་བཟངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་བཤད་པའོ། །མདོ་སྡེ་དེ་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཅེར་བུ་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གདམས་ངག་མཛད་པའོ། །མདོ་སྡེ་དེ་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་མུ་སྟེགས་ཅན་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བ་རབ་ཏུ་མང་པོ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་ལྷགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའོ། །མདོ་སྡེ་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་ཚོར་བ་བཞི་བཤད་པའོ། །མདོ་སྡེ་དེ་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ང་ནི་ད་ལྟར་སྟོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལན་མང་དུ་གནས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་སྡེ་དེ་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བདག་གིས་ནི་དགེ་སློང་ངམ། བྲམ་ཟེ་གང་ལ་ལས་ལན་ཅིག་ཤེས་པར་འགྱུར་བའམ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའོ། །མདོ་སྡེ་དེ་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་སྔོན་འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོ་གསར་བུར་གྱུར་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཟབ་ཅིང་ཟབ་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ།། མདོ་སྡེ་དེ་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་བསམ་གཏན་ཐམས་ཅད་བསྔགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །མདོ་སྡེ་དེ་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེས་ན་ངས་དགེ་སློང་སྟེན་ལྔ་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྟེན་ལྔ་དག་བ་སྔོན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའོ། །མདོ་སྡེ་དེ་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྤྱན་དང་ལྡན་པ་དག་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའོ། །མདོ་སྡེ་དེ་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་ལམ་བསྟན་པ་བཞི་པོ་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །མདོ་སྡེ་དེ་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཀུན་དགའ་རབ་ཕུལ་བའི་རྒྱུས་ལུས་ཞིག་ནས་བདེ་འགྲོ་མཐོ་རིས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའོ། །མདོ་སྡེ་དེ་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔར་གསུངས་པས་བསྟན་པ་ན། མཽད་གལ་གྱི་བུ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་དང༌།
― DTG137_Page_0531 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་དུ་འདི་ནི་འཕགས་པའི་གནས་པ་ཡིན་པས་འདི་ལ་བག་མེད་པར་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །མདོ་སྡེ་དེ་དག་ནི་མདོ་སྡེ་དེ་དག་ཁོ་ནའི་ནང་ནས་འབྱུང་བས་དེའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་དེ་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་གི་ནང་ནས་བྱུང་བའི་མདོ་སྡེ་མང་པོ་རྣམས་ནི་འདོད་པ་ཐ་དད་པར་སྣང་སྟེ་དཔེར་ན། དབྱར་ཚུལ་དང༌། ཉེ་བ་འཁོར་དང༌། ལེགས་མཐོང་ཆེན་པོ་དང༌། མིག་ཆུང་གི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་དག་དང༌། མདོ་སྡེའི་ཁུངས་གཞན་མང་པོ་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའི་བཞི་པོ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཛད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ད་ལྟར་ཉམས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། སྡེ་བ་གཞན་དག་ལས་ལུང་དང༌། ལེའུ་དང་མདོ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སྡེ་པ་གཞན་དག་ལས་ཏེ། སློབ་དཔོན་གྱི་རིགས་གཞན་དག་ལས་ལུང་རྣམ་པར་གཞན་པ་ཐ་དད་པ་དེ་དག་ཁ་ཅིག་ལས་ནི་ལུང་བཞིའོ། །ཁ་ཅིག་ལས་ནི་ལྔའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལུང་དང་ལེའུ་ལས་ལེའུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཐ་དད་ཅིང༌། མདོ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཐ་དད་དོ། །གཞན་ཡང་ལུང་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་དང༌། གཞན་ཡང་སིལ་བུ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ། མ་བྱུང་བ། མ་འགགས་པ། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པས་འཇུག་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱོན་མེད་པ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བར་འདོད་པའོ། །དོར་བར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏོང་བར་འདོད་པའོ། འཆལ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སེམས་མི་སྒྲོ་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆལ་པའི་ཤེས་རབ་ནི་སྤྲོ་བ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཤའི་སྤྱན་ནི་བདག་ཅག་ལྟ་བུ་ལ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ལྷའི་སྤྱན་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྤྱན་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་
― DTG137_Page_0532 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པའི་ས་བའོ། །འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། གང་གིས་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ནི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསྟན་མ་ཐག་པ་སྟེ། ཡང་དེ་ཉིད་ལས་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །གཞན་ཡང་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་བཤགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བསྟན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་འཆགས་སོ། །བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ༌། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་སོ། །བདག་གི་ཡེ་ཤེས་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པའི་དོན་བཤད་པ་མེད་པར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའམ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་གཉིས་ནི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་དོན་དུ་ངེས་པར་གཟུང་བར་མི་བྱ་སྟེ། མདོ་སྡེ་གཞན་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་འདི་ལ་ཁ་ཅིག་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ལས་གང་དག་ཡིན་པ་བྱས་ཤིང་བསྩགས་པས་ལུས་ཞིག་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་སྡེ་འདི་དང་འགལ་ལོ། །མདོ་གཞན་འདི་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར། ཕ་དང་མ་ནི་གསད་བྱ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་དོན་དུ་ངེས་པར་གཟུང་བར་མི་བྱའོ། །འདི་ལྟར་བཙུན་པ་གང་སུ་ཡང་རུང་བ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་དད་པ་མ་མཆིས་པ་དེ་ནི་གང་ཟག་མ་དད་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་དག་གང་དག་བྱས་པ་ཤེས་པ། བྱས་པ་ཚོར་བ་དེ་དག་ནི་ངའི་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་མདོ་འདི་དང་ཡང་འགལ་ལོ། །མདོ་འདི་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར། །མ་དད་བྱས་པ་མི་ཤེས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་དོན་དུ་ངེས་པར་གཟུང་བར་མི་བྱའོ། །འདི་འགལ་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དག་ན་རེའོ། །དེ་ནི་དེ་དག་གི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཉེས་པ་ཡིན་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱི་ཞལ་ནས་སོ། །གོང་དུ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་མངོན་པར་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟར་འགལ་ཞེ་ན། མདོ་གཞན་ལས་གང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་
― DTG137_Page_0533 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་དོན་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས་སོ། །དགོངས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་རྟག་པ་གསུངས་པ་ཡིན་པར་ཉིད་ཞལ་གྱིས་འཆེ་བར་མཛད་ཅེས་བྱ་བའི་རྟག་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གསུང་བ་ཡིན་པར་ཉིད་ཞལ་གྱིས་འཆེ་བར་མཛད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་པ་ཡིན་པར་ཉིད་ཞལ་གྱིས་འཆེ་བར་མཛད་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འཆར་བར་མཛད་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གསུང་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གསུང་བ་དེ་ཡིན་པར་ཉིད་ཞལ་གྱིས་འཆེ་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །སྡིག་པའི་ཆོས་རྣམས་ཆད་པ་གསུང་བ་ཡིན་པར་ཉིད་ཞལ་གྱིས་འཆེ་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་མི་བྱ་བ་ཡིན་པ། མི་བྱ་བར་གསུང་བས་ན་མི་བྱ་བར་གསུང་པ་སྟེ། མི་བྱ་བར་གསུང་བ་ཡིན་པར་ཉིད་ཞལ་གྱིས་འཆེ་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་སྐད་གསུངས་པས་ན་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཅན་ཡིན་པར་གསུངས་བའོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ཅན་ཡིན་པ་ཉིད་ཞལ་གྱིས་འཆེ་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ལ་དད་པར་མི་མཛད་པས་ན་མ་དད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་མ་དད་པ་ཡིན་པར་ཉིད་ཞལ་གྱིས་འཆེ་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱས་པ་མི་ཤེས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ནི་མ་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་བྱས་པ་མི་ཤེས་པ་ཡིན་པར་ཉིད་ཞལ་གྱིས་འཆེ་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྲིད་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་འཇོམས་པར་མཛད་བས་ན་ཁྱིམ་འབུགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཁྱིམ་འབུགས་པ་ཡིན་པར་ཉིད་ཞལ་གྱིས་འཆེ་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་སྐྱུགས་པ་བཟའ་བ་སྟེ་སྲིད་པ་ན་སྐྱུགས་པ་སྟེ། དེ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྐྱུགས་པ་ཟ་བ་ཡིན་པར་ཉིད་ཞལ་གྱིས་འཆེ་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་ཁམས་གསུམ་པ་འདིར་གོ་སྐབས་བཅོམ་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་གོ་སྐབས་བཅོམ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་གོ་སྐབས་བཅོམ་པ་ཡིན་པར་ཉིད་ཞལ་གྱིས་འཆེ་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བསྟན་པ་དེ་དག་ལ་སྟེ། རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་དེ་དག་ལ་མེད་ཅིང་མེ་སྣང་ངོ༌། །ད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་
― DTG137_Page_0534 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགོངས་པ་དེ་གང་གིས་ཏེ། ཐུགས་ལ་དགོངས་པ་གང་གིས་བཤད་པ་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་དགོངས་པ་དེ་རྟོགས་ནས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གཏོང་བའི་དགངས་པ་དེ་དག་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་འདོད་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་དོན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུའོ། །ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་བའང་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་སྤངས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཆོས་འདི་ཀུན་རྒྱུ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུ་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་བདག་མེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །མི་མོས་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཉེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དད་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཉེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བརྩལ་བ་ཉམས་པའི་ཉེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་གནས་པ་ཉམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རང་དགའ་དག་གིས་བློ་ནི་ཉམས་སུ་འགྱུར་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་དགའ་ནི་རང་གི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་ཅིང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་བཀྲིར་མི་བཏུབ་པ་སྟེ། བློ་ཉམས་པར་འགྱུར། ཆོས་ལ་ཁོང་ཁྲོ་སྒྲིབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ལ་ཡང་ཁོང་ཁྲོ་བར་འགྱུར་ཞིང་དེ་ལ་ཡང་སྒྲིབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་རྣམས་སོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་དགེ་བ་རྣམས་སོ། །མེད་པ་ཉིད་དུ་མཚན་མར་བཟུང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་མེད་པ་ཉིད་དུ་མཚན་མར་བཟུང་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལྟ་བ་མ་ཡིན་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བ་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་མི་ལྟའོ་ཞེས་ལྟ་བ་ལ་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པར་ལྟའོ། །སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་གསུམ་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་སྟེ། དེར་ལྟ་བ་ནི་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལྟ་བའོ། །བདག་གམ་གཞན་གྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གམ་གཞན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་
― DTG137_Page_0535 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནི་བདག་གམ་གཞན་གྱི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་ཐེག་པ་དམན་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བས་ནི་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ལྟ་བའི་ཚུལ་ངེས་པར་འབྱིན་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་གཉི་ག་ཡང་འདི་ལ་ཡོད་པ་འདི་ནི་ངེས་པར་འབྱིན་པ་མ་ཡིན་པའི་ལྟ་བའོ། །ཐག་རིང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱང་རིང་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསལ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཀུར་སྟི་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞིག་མེད་པར་ལྟ་བ་དེ་ལ་བརྟེན་པའོ། །ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པར་འགྱུར་བའི་ལས་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་དུས་ཚད་མེད་པར་སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དུས་ཚད་མེད་པར་སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པས་ན་དུས་ཚད་མེད་པར་སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །དུས་ཚད་མེད་པར་སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་ལས་དང་འཇིག་རྟེན་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་འཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ནི་བརྒྱད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཁོར་བ་གཟོད་མ་ནས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ནི་འཁོར་བར་སྔོན་སྐྱེས་སྐྱེས་པ་གང་དག་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཁོ་ན་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། འཁོར་བར་སྔོན་གང་དག་མ་སྐྱེས་པ་ངའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་སྔོན་མ་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་རང་གིས་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དངོས་པོ་གཞན་དུ་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཕྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྣམས་ལ་ཁྱད་པར་དུ་མི་སྐྱེ་བ་སྟེ། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ལ་བཟོད་པ་འཐོབ་བོ། །བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཉིད་ནི་རང་གི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྒྱུ་ཅི་ཞིག་གིས་ན་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། ལྟ་བ་སྤངས་པས་ཏེ། བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་ཅི་ཞིག་གིས་ན་དེ་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བས་ཏེ། འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་
― DTG137_Page_0536 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཟོད་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ནི་རྒྱུ་གང་གིས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟོད་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་ལ་འཇུག་པས་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ཉིད་ནི་རྒྱུ་གང་གིས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དབེན་བའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལ་མོས་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ནི་དེ་ལ་མོས་པས་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་སྟོབས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་བཞི་པོ་གཞན་དག་དང་ཡང་ལྡན་ནོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་སྟེ། རྒྱུ་གང་གིས་ན་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་བདག་གིས་སེམས་ཅན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་གང་གིས་ན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཞེ་ན། འཁོར་བ་ལས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་འཁོར་བ་ལས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོའོ། །རྒྱུ་གང་གིས་ན་དགའ་བ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་ལ་དགའ་བ་དང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། ཆོས་ལ་དགའ་བ་ཡང་ཡིན་ལ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཡང་ཡིན་པས་དགའ་བ་དང་རབ་ཏུ་དགའ་བའོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་དགའ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བས་ན་ཆོས་ལ་དགའ་བ་དང་རབ་ཏུ་དགའ་བས་ཏེ་དེས་སོ། །འདིར་ཡང་འདི་ལྟར་ཡང་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་དགའ་བ་དང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཡིན་ལ། བདེ་བ་ཡིན་ཡང་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡིད་བདེ་བའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ཁོ་ན་ལ་བྱའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཡིད་བདེ་བའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལས་དགའ་བ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་གང་གིས་ནི་བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་ཡིན་ཞེ་ན། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་སྤངས་པས་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀ་སྤངས་པས་བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་གཞན་གྱི་ཁྱད་པར་གཞན་མང་པོ་དག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་གི་མདོ་སྡེའི་
― DTG137_Page_0537 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱད་པར་དེ་དག་ལས་མདོ་སྡེའི་ཚིག་གང་དག་འབྱུང་བ་དེ་དག་ནི་མདོ་སྡེ་གཞན་གྱི་ཁྱད་པར་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དགོངས་པ་མེད་པར་མཁས་པ་སུ་ཞིག་སྨྲ་བར་བྱེད་དོ། །འདིར་དགོངས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད། སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོན་དམ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་ངས་བཤད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོའོ། །སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གིའོ། །དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའིའོ། །མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནས། དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་ཡི་གེའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། རང་གི་དངོས་པོ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །འདི་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། དེའི་དངོས་པོ་ནི་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གིའོ། །གཞན་གྱི་དབང་གང་ལས་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། དེའི་དངོས་པོ་ནི་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དག་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དང་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཆོས་རྣམས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དེ་དག་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་མ་སྐྱེས་པ་དེ་དག་ནི་མ་འགགས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་མ་འགགས་པ་དེ་དག་ནི་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དེ་དག་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་བརྟགས་པ་བཞིན་དུ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དེ་དག་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བརྟགས་པ་དེ་ལྟར་མེད་དོ། །དེ་དག་མེད་པ་འོང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ངོ་བོར་རོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་གྱུར་ན། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དག་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བའི་སྐྱོན་འདིར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་བྱས་རྣམས་སོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་
― DTG137_Page_0538 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེས་པ་ཡིན་ན་ཅི་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེ་ཞེ་ན། གཞན་གྱི་དབང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ་དེར་རྣམ་པར་རིག་པ་སྐྱེའོ། །ནམ་ཞིག་གཞན་གྱི་དབང་དག་སྟེ། ཅི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་དང་བྲལ་བ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བའོ། །ཤིན་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་གྱུར་པ་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་རོལ་དོན་མཐོང་བརྟགས་ན་ནི། །ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་ན་སྟེ་དམིགས་ན་བརྟགས་པ་ནི་སྟེ། བརྟགས་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །གཞན་གྱི་དབང་ནི། རྟོགས་པ་གང་གིས་རྟོག་བྱེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་རོལ་དོན་མཐོང་ལོག་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་ནི་ལོག་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ལོག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་དོན་མེད་ཀྱི། དེ་ནི་སེམས་འབའ་ཞིག་སྟེ། གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར། རིགས་པས་རྣམ་པར་གཞིགས་ན་ནི། །གཟུང་བ་དང་ནི་འཛིན་བ་འགག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཉི་ག་སྤངས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་བྱིས་པས་བརྟགས་པ་ལྟར། །ཕྱི་རོལ་གྱི་ནི་དོན་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་ན་ཇི་ལྟར་དེར་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་ཞེ་ན། བག་ཆགས་ཀྱིས་ནི་དཀྲུགས་པའི་སེམས། །དོན་དུ་སྣང་བ་ཤིན་ཏུ་འབྱུང༌། །རྣམ་པར་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་དཀྲུགས་པ་སྟེ། བསྒོས་པའི་སེམས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རབ་ཏུ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དེ་ལྟར་བསྒོས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་འཛིན་པའི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །བཤད་པ་འདི་དག་ཐམས་
― DTG137_Page_0539 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་ཀྱི་དོན་གྱི་མཚམས་སྦྱར་བ་ནི་མི་རུང་སྟེ། ཁ་ཅིག་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ཁ་ཅིག་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་བསུ་བ་དང༌། མིའི་མདོ་ལ་སོགས་པའོ། །སྲིད་པ་བར་མདོ་དང་ལྡན་པའི་མདོ་སྡེ་གང་དག་ཅེ་ན། སྲིད་པ་བདུན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྲིད་པ་བདུན་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་མདོ་དང༌། འགྲོ་བའི་མདོ་དང་མངལ་དུ་འཇུག་པའི་མདོ་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ནི་ས་སྟོན་པའི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁས་མི་ལེན་ཏེ། ས་སྟོན་པའི་སྡེ་དང༌། ཆོས་སྲུང་བའི་སྡེ་དང༌། འོད་སྲུངས་ཀྱི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཁས་མི་ལེན་པས་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །སྡེ་ཕ་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པའི་མདོ་སྡེ་གང་དག་ཡིན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་མདོ་དང༌། འགྲོ་བའི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་མཐའ་དག་ནི་དེང་སོང་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཀྱང་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་གང་མི་སྣང་བ་དེ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱི་རིགས་འགས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བས་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཡིན་ཞེ་ན། ཆེན་པོ་བསྟན་པ་ཚད་མ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་མདོ་ལས་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་ཚད་མ་ཡིན་གྱི། ནག་པོ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ནས། འདི་ལ་ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་སློང་ཞིག་འོངས་ནས་དེ་འདི་སྐད་ཅེས། འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ནི་ཆོས་ཡིན། འདི་ནི་འདུལ་བ་ཡིན། འདི་ནི་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་མངོན་སུམ་དུ་ཐོས་ཤིང་མངོན་སུམ་དུ་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། དགེ་སློང་དེའི་བཤད་པ་དེ་ལ་སྤྲོ་བར་ཡང་མི་བྱ་ཞིང་སྨད་པར་ཡང་མི་བྱའོ། །སྤྲོ་བར་ཡང་མ་བྱས་ཤིང་སྨད་པར་ཡང་མ་བྱས་པར་མདོ་སྡེ་ལ་འཇུག་པར་བྱ། འདུལ་བ་ལ་སྣང་བར་བྱའོ། །ཆོས་ཉིད་དང་མཐུན་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་མདོ་སྡེ་ལ་འཇུག་པར་བྱས། འདུལ་བ་ལ་སྣང་བར་བྱས་པ་ལས། མདོ་སྡེ་ལ་མི་འཇུག །འདུལ་བ་ལ་མི་སྣང༌། ཆོས་ཉིད་དང་མི་མཐུན་པར། དགེ་སློང་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་གོར་མ་ཆག་པར་ཆོས་འདི་དག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་བ་མ་
― DTG137_Page_0540 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ཞིང་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེ་བར་བཟུང་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆོས་འདི་དག་ནི་མདོ་སྡེ་ལ་འཇུག་པར་བྱས། འདུལ་བ་ལ་སྣང་བར་བྱས་པ་ལས། མདོ་སྡེ་ལ་མི་འཇུག །འདུལ་བ་ལ་མི་སྣང༌། ཆོས་ཉིད་དང་མི་མཐུན་པས་འདི་ནི་ཆོས་མ་ཡིན། འདི་ནི་འདུལ་བ་མ་ཡིན། འདི་ནི་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་དོར་བར་བྱའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འོ་ན་འཕགས་པའི་བདེན་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དག་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དག་གོ །བཞི་པོ་གང་དག་ཅེ་ན། སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་འདུལ་བ་ལ་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་འདུལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་གང་ཡིན་པའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་དང་མི་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ཡོད་པས་འདི་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཉིད་དང་མི་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །གལ་ཏེ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ཉེས་པ་དེ་ནི་སྔར་བསལ་ཟིན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་མ་ཡིན་ན་ཁྱེད་ལ་གྲགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་གང་ཡིན་པ་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིག་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པའི་ཚིག་རྣམས་སོ། །རང་བཞིན་གྱིས་མིག་སྐྱོན་ཅན་དུ་གྱུར་པ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མིག་སྐྱོན་ཅན་དུ་གྱུར་པ་དག་ལའོ། །དེ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དང་འདྲ་བར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དེ་དག་ལ་དེར་འཛིན་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་དེ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པ་དེ་དང་འདྲའོ། །མགོ་སྨོས་པ་མི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་གང་དག་དོན་རྣམ་པར་མ་ཕྱེ་བ་མི་རྟོགས་པ་དེ་དག་ནི་མགོ་སྨོས་པ་མི་ཤེས་པ་སྟེ། མགོ་སྨོས་པ་མི་ཤེས་པ་དེ་རྣམས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་སྟེ། བརྗོད་དུ་མེད་
― DTG137_Page_0541 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ངོ་བོའི་ཆོས་དེ་མེད་པར་འཛིན་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཁ་ཅིག་གི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ན་ཁ་ཅིག་གི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཉིད་མཐའ་ཡིན་པས་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་སྟེ། ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་གི་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་ནི་སྐུར་པ་ཉིད་མཐའ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྨོས་པའི་རྣམ་པ་བསྟན་པ་ནི་དོན་རྣམ་པར་མ་ཕྱེ་བར་བསྟན་པའོ། །མདོར་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་གང་ཟག་ཅིག་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྡུས་པའོ། །དེའི་དོན་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ནི་མི་མཐུན་པ་མེད་པའི་དོན་དུ་དེ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགོངས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཐབས་ཏེ། དགོངས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཐབས་དེ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་མགོ་སྨོས་པའི་རྣམ་པ་བསྟན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བསྒྲིམ་པ་དྲག་པོས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པ་ནི་བསྒྲིམ་པ་དྲག་པོས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་རྟོགས་པ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་སྨོས་པའི་རྣམ་པ་བསྟན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་དོན་ལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལས་ཏེ་སྨོས་པའི་རྣམ་པ་བསྟན་པའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལས་དགའ་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་བདེ་བར་གནས་པ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་དེ་བསྟན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འབེལ་པའི་གཏམ་ཉིད་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི་འདུས་ནས་གང་བརྗོད་པར་བྱ་བདེ་ནི་འབྲེལ་བའི་གཏམ་མོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་འབེལ་བའི་གཏམ་ཉིད་དོ། །འབེལ་བའི་གཏམ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི་འཕེལ་བའི་གཏམ་ཉིད་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་སྟེ། དེས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དཔྱོད་པ་ནི་འབེལ་བའི་གཏན་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པས་ཤེས་རབ་དཔྱོད་པའོ། །དེའི་ཐབས་དང་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བྱིས་པས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ། མ་སྐྱེས་པ། མ་འགགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དེ་སྐད་གདོན་མི་ཟ་བར་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཡང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ། མ་སྐྱེས་པ། མ་འགགས་
― DTG137_Page_0542 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དེ་སྐད་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱོ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་དེ་དག་ནི་འཁོར་བ་ལས་སྐྱོ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཉིད་ལ་མོས་ན་ནི་འཁོར་བ་ལས་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཉིད་ལ་ནི་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་དབང་གིས་ལུས་ལ་སྲིད་པས་སྡུག་བསྔལ་ལས་རྣམ་པར་མི་འགྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་གཟུགས་དང་ཚེར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དེ་རྣམས་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་དབང་གིས་ལུས་ལ་སྲེད་པས་སྡུག་བསྔལ་ལས་རྣམ་པར་མི་འགྲོལ་ལོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལས་གྲོལ་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་དག་ལ་གང་ཟག་མེད་པ་ཁོ་ན་བསྟན་གྱི་ཆོས་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཕྱེད་ནི་བདེན་པ་བསྟན། ཕྱེད་ནི་བརྫུན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཇི་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི། འདི་ན་བདག་གམ་སེམས་ཅན་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པའོ། །ཆོས་ནི་རྒྱུ་དང་བཅས་ལས་འབྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྫུན་པའོ། །ལས་ཡོད་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོད། །ཅེས་བྱ་བ་ཡང་བརྫུན་པའི་དོན་ནོ། །བྱེད་པ་པོ་ནི་མི་དམིགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཇི་ལྟར་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་བཞིན་དུ་འཛིན་ན་བསླུས་པར་མི་འགྱུར། སྨྲས་པ། དེ་རྣམས་ཀྱི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་དུ་ལྟ་བ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ལ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་དེ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡང་དེ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཀུན་དུ་རྟོག་ན་ནི་ཇི་ལྟར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཆོས་སུ་ལྟ་བ་དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པར་མི་བྱེད། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འཁོར་བ་ལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དམ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ནི་ཞི་བ་ཉིད་དུའོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་འདི་ལ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པ་བསྟན་པའི་རྟེན་ཡོད་པས་འདི་ནི་དཔགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པ་བསྟན་པའི་རྟེན་ཅན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་
― DTG137_Page_0543 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེའི་རྟེན་ཙན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་དེ་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་པ། གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་ཁ་ཅིག་མ་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པ་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་གཞི་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པ་བསྟན་པའི་གཞི་རྟེན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དམིགས་པའི་ཆོས་དེ་ལྟ་བུར་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་དང་པོ་པ་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་མི་དག་ཅི་རིགས་སུ་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་ནས་རྟོག་པར་བྱེད། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་ནས་རྟོག་པར་བྱེད་ན། ཅི་དེ་བཞིན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ཡིན་ནམ། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་རྟོག་པ་དེ་དེ་ལ་བརྩོན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། དེ་ཐོབ་པའི་ཐབས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྩོན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེའི་ལུས་དང༌། གནས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་བཞིན་དུ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དག་གིས་ཆོས་རྣམས་ལ་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྒྱུ་མའི་དྲ་བ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ནི་བདེན་པ་ཡིན་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་ཅེ་ན། རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ནས། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་གཟུགས་ཡིད་བདེ་བ་དང་མཐུན་པ་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་དག་སྟེ། བདག་ནི་འདི་ལ་རྟག་པ་ཉིད་དམ། བརྟེན་པ་ཉིད་དམ། ཐེར་ཟུག་ཉིད་དམ། ཡང་དག་པ་ཉིད་དམ། བདེན་པ་ཉིད་དམ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དམ། ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་དམ། མ་ལོག་པ་ཉིད་དམ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་
― DTG137_Page_0544 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་པ་ནི་བདེན་པ་ཡིན་པར་གསུངས་ཀྱི་འདི་ནི་གསོག་ཀྱང་ཡིན་གསོབ་ཀྱང་ཡིན། འདི་ནི་སླུ་བའི་ཆོས་ཀྱང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་དག་གི་བར་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ཡང་ཁ་ཅིག་ཐར་པ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བསྟན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་མིན་པ་ཡང་དག་མིན་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཐར་པ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། རེ་ཞིག་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། ཡང་དག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྟོགས་པ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྗོད་དུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་གང་ཞེ་ན། གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྟོག་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་དེ་གཉི་ག་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མེད་པས་སོ། །རྟོག་མིན་མི་རྟོག་མ་ཡིན་པ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པ་དག་པ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའི། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཅི་ཡང་རུང་བ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཡང་དག་མིན་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །འཁོར་བ་ལས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་ཞིང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་ལས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཉིད་ལ་མོས་པས་སྦྱོར་བ་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཉིད་ལ་མོས་
― DTG137_Page_0545 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལ་གོམས་པ་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཉིད་ལ་མོས་པའི་སྦྱོར་པ་ལ་གོམས་པའོ། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཉིད་ལ་མོས་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་གོམས་པ་དེས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ན་སྟེ་འཕེལ་བ་ནའོ། །ཐོས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་གཟུངས། དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་སྟོང་ཕྲག་ཟད་མི་ཤེས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་ནི་ཞི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ཐོས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་གཟུགས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་སྟོང་ཕྲག་ཟད་མི་ཤེས་པའི་སྙིང་པོ་ཡོད་པས་འདི་ནི་ཐོས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་གཟུངས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་སྟོང་ཕྲག་ཟད་མི་ཤེས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཐོས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་གཟུངས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་སྟོང་ཕྲག་ཟད་མི་ཤེས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་རོ་གཅིག་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེར་རོ་གཅིག་པ་སྟེ། དེར་ཐ་མི་དད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་རོ་གཅིག་བ་ཞི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་འབའ་ཞིག་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་འབའ་ཞིག་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལ་གོམས་པ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་འབའ་ཞིག་ཡིད་ལ་བྱེད་བའི་སྦྱོར་བ་ལ་གོམས་པ་སྟེ་དེ་ལས་སོ། །རྒྱུད་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་འདུ་ཤེས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མའོ། །ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་འདུ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་འདུ་ཤེས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་འདུ་ཤེས་པ་དེས་གཟིར་བ་ནི་ཕྱོགས་ལ་གནས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། རྒྱུད་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་འདུ་ཤེས་པས་གནོད་པར་བྱས་པ་དེས་སོ། །འདི་སྐད་དུ་རྒྱུད་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་འདུ་ཤེས་པས་གཟིར་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་ནི། །ཞེས་བྱ་
― DTG137_Page_0546 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི་བཤད་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཁམས་མང་པ་བ་དང་དགྲ་བཅོམ་པའི་མདོ་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེ་ཞིག་ཁམས་མང་པོ་པ་ལས་ནི་དགེ་སློང་དག་སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་སེམས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པ། ཤེས་རབ་ཉམ་ཆུང་བར་བྱེད་པ། ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་པ་འགྲུབ་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་མ་སྤངས་པར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་པོ་དག་ལ་སེམས་ལེགས་པར་ཉེ་བར་གཞག་སྟེ་གནས་པར་འགྱུར་པ་འདི་ནི་གནས་མེད་ཅིང་སྐབས་མེད་དེ་འདི་ནི་གནས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་གནས་ཡོད་དེ། སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་གང་དག་ཡིན་པ་སྤངས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་པོ་དག་ལ་སེམས་ལེགས་པར་ཉེ་བར་བཞག་སྟེ། གནས་བར་འགྱུར་བའི་བར་འདི་ནི་གནས་ཡོད་དོ། །སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་གང་དག་ཡིན་པ་མ་སྤངས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་པོ་དག་ལ་སེམས་ཉེ་བར་མ་བཞག་པར་གནས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་བར་འདི་ནི་གནས་མེད་ཅིང་སྐབས་མེད་དེ། འདི་ནི་གནས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་གནས་ཡོད་དེ། སྒྲིབ་བ་ལྔ་པོ་གང་དག་ཡིན་པ་མ་སྤངས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་པོ་དག་ལ་སེམས་ཉེ་བར་བཞག་སྟེ་གནས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་བར་འདི་ནི་གནས་ཡོད་དོ། །སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་གང་དག་ཡིན་པ་ཡང་མ་སྤངས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་པོ་དག་ལས་སེམས་ཉེ་བར་མ་བཞག་པར་གནས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ཡང་མ་བསྒོམས་པར་ཡང་དག་པ་ཁོ་ནར་ཟག་པ་ཟད་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་བར་འདི་ནི་གནས་མེད་ཅིང་སྐབས་མེད་དེ། འདི་ནི་གནས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་གནས་ཡོད་དེ། སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་གང་དག་ཡིན་པ་ཡང་སྤངས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་ཡང་སེམས་ཉེ་བར་གཞག་སྟེ་གནས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ཡང་བསྒོམས་ནས་ཡང་དག་པ་ཁོ་ནར་ཟག་པ་ཟད་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་བར་འདི་ནི་གནས་ཡོད་དོ། །སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་གང་དག་ཡིན་པ་ཡང་སྤངས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནས། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་པོ་དག་ལ་ཡང་སེམས་ལེགས་པར་བཞག་སྟེ་
― DTG137_Page_0547 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ཡང་བསྒོམས་ནས་ཡང་དག་པ་ཁོ་ནར་ཟག་པ་ཟད་པར་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་བའི་བར་འདི་ནི་གནས་ཡོད་དོ། །སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་གང་དག་ཡིན་པ་ཡང་སྤངས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནས། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་ཡང་སེམས་ཉེ་བར་གཞག་པར་གནས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་ཡན་ལག་བདུན་ཡང་བསྒོམས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཆང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་གནས་ཡོད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཉན་ཐོས་རྣམས་སུ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཐབས་མཚུངས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དག་གཟུགས་ལ་ཡིད་འབྱུང་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལེན་པ་མེད་པར་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་སློང་དག་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྐྱོ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལེན་པ་མེད་པར་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་སློང་དག་དགེ་སློང་ཡང་གཟུགས་ལ་སྐྱོ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལེན་པ་མེད་པར་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་སློང་དག །ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྐྱོ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལེན་པ་མེད་པར་རྣམ་པར་ཐར་བ་ལས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམས་སུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཐབས་མཚུངས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ།། །། རྣམ་པར་བཤད་པ་རིགས་པའི་བཤད་པ། བམ་པོ་བཅུ་གསུམ་པ་།སང་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཁྱད་པར་ཡོད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་
― DTG137_Page_0548 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་རྣམས་སྤངས་པ་ཡིན་གྱི། དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གནས་བརྟན་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་པི་ལིན་ད་བཏྶས་ཆུ་བོ་གང་གཱ་ལ་དམངས་མོ་སྡོད་ཅིག་ཅེས་གསུངས་ནས། ཡང་དམངས་མོ་བཟོད་པ་གྱིས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་ལས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡང་ཡོད་དེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་བ་དང༌། དབང་བོ་དང༌། སྟོབས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནི་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ལ། མཚུངས་པ་ཉིད་ནི་ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཕྲ་རྒྱས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པ་ཡིན་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་པ་སྤངས་པ་དང༌། འགོག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་དང༌། ལམ་བསྒོམས་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཚུངས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྐལ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གཤེགས་པས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་གཤེགས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་རྨད་དུ་བྱུང་བ་དང་པོའི་མདོ་ལས་བྱུང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་ཞེ་ན། རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ནས། ཀུན་དགའ་བོ་ངས་རྒྱལ་རིགས་ཀྱི་འཁོར་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་ཤེས་ཏེ། ད་ཕྱིན་པ་ན་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆུ་ཞེང་ཅི་འདྲ་བ་ཡིན་པ་ངའི་ཆུ་ཞེང་ཡང་དེ་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཁ་དོག་རྒྱས་པ་ཅི་འདྲ་བ་ཡིན་པ་ངའི་ཁ་དོག་རྒྱས་པ་ཡང་དེ་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲ་འབྱིན་པ་ཅི་འདྲ་བ་ཡིན་པ་ངའི་སྒྲ་འབྱིན་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་དོན་གང་བརྗོད་པ་ང་ཡང་དོན་དེ་ཉིད་བརྗོད་དོ། །དེ་དག་གི་དོན་གང་མི་བརྗོད་པ་དེ་ང་ཡང་མི་བརྗོད་དོ། །ཕྱིས་དེ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་བསྟན། ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག །ཡང་དག་པར་གཟེངས་
― DTG137_Page_0549 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟོད། ཡང་དག་པར་མགུ་བར་བྱས་ནས་མི་སྣང་བར་བྱས་སོ། །ང་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཀྱང་མི་སྣང་བར་གྱུར་པ་དེ་ལྷའམ། མི་སུ་ཡིན་སྙམ་དུ་མི་ཤེས་སོ། །རྒྱལ་རིགས་ཀྱི་འཁོར་དུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བྲམ་ཟེའི་འཁོར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱ་ཆེར་སྦྱར་རོ། །གང་ཟག་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་ཀྱི་རྫས་སུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་དེའི་མིང་གདགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་གང་ཟག་ཅེས་མིང་དུ་གདགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་དེའི་ཡུལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེའི་ཡུལ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མིག་དང་རྣ་བ་སྣ་ཡང་ཚད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཚད་མ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གནས་ཀྱིས་གནས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་ནི་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་གྱི། ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ཆར་ཡང་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཚིག་རྣམས་ལ་སོགས་པ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཡིན་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲ་བ་དེ་དག་ལ་ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་བརྩད་པ་འདི་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། ཇི་སྐད་བསྟན་པ་གང་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ལས་ཀྱང་ཡོད། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་ཡོད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་མ་ཐག་པའོ། །གཞན་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ་སྟེ་ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་མཐུན་པ་ནི་ཉེས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པས་ལོག་བར་གཡེམ་པ་སྟོན་པའི་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་མཐུན་པ་ནི་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལས་ལྡོག་པར་སྟོན་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་
― DTG137_Page_0550 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཆེན་པོའི་དཔོན་ཡང་འཁོར་བའི་འབྲོག་དགོན་པ་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་སྒྲོལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། གང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པས་སམ་བསྒོམ་པའི་རྣམ་པས་ཀྱང་རུངས་དང་པོ་ལ་འཇུག་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཉིད་འཇུག་པ་ནི་འཐོབ་པ་སྟེ། །གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པ་ལྟ་བུའོ། །ཞུགས་ནས་ཀྱང་འབྲས་བུ་ཆེན་པོའི་ཕན་ཡོན་འགྲུབ་ཅིང་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་ཡོངས་སུ་སྦྱོར་བའི་ཆོས་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འགྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཉིད་འཇུག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་མང་པོ་བ་ལྟར་སྣང་བར་འགྱུར་ཏེ། ལྟ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ་ཞེས་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་དོན་བསྟན་པ་ནི་གནས་པ་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྣང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བལྟར་སྣང་བར་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །སེམས་ཀྱིས་མོས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཐོས་པ་མེད་ཀྱང་དེ་ལྟ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བཞུགས་སོ་ཞེས་རང་ཉིད་མོས་པར་བྱེད་པའོ། །རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དད་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདོད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བའོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པ་དག་པ་དེའི་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་བསྐྲུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་རྒྱ་ཆེ་བས་བསྡུས་པའི་རྒྱུ་དང་པོ་བསྟན་ནས། སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཡང་སེམས་ཀྱིས་སྨོན་པར་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་དུ་འབྱུང་བ་དེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་དེར་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང༌།
― DTG137_Page_0551 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཚིག་ཡིན་ཏེ། སྟོན་པས་བཏགས་པའི་ཚིག་གང་ཡིན་བ་དེ་ནི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བ་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བ་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་པ་གཏན་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ཅི་འདྲ་བར་རོ། །སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་ནི། ཆོས་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཆོས་རྣམས་མ་སྐྱེས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་བླ་མ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་བར་དུ་སྤྲུལ་པ་ཙམ་ཞིག་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་སྲུངས་ཀྱི་དྲུང་ན་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་བླ་མ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་སྤྲུལ་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་དགའ་ལྡན་དུ་ལྷའི་བུ་ཏོག་དཀར་པོར་སྐྱེ་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེར་ཡང་ལྷའི་རིགས་དྲུག་པོ་དག་ལ་བཀའ་སྩལ་ནས་འདིར་བྱོན་ཏེ། ཟས་གཙང་མའི་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །བལྟམས་པ་དང༌། སྐྱོ་བ་དང༌། ཁབ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་ནས་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ལས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཚོལ་བ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །རིམ་གྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་ཞིང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་བཱ་རཱ་ཎ་སཱིར་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་སྟེན་ལྔ་དག་ལ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་རིམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་བར་དུ་སྤྲུལ་པ་ཙམ་ཞིག་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྩོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ལྡང་བ་དང་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་དབང་བསྐུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་འདིས་ཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། རྒྱལ་པོའི་དབང་བསྐུར་ཐོབ་པ་དང་འདྲའོ། །གཞལ་ཡས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ལ། གཞལ་ཡས་ནི་བགྲང་བ་མཆོག་ཏུ་བྱུང་བས་སོ། །གྲངས་མེད་པ་ནི་ཡོན་ཏན་མང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །བསམ་ཡས་ནི་ཡོན་
― DTG137_Page_0552 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོ་ལས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྐལ་པ་དུ་མ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་འབུམ་གྱི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ས་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བར་བྱ་བའི་དུས་ཆེན་པོ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དཔེ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་ཁུངས་ནས་བྱུང་བའོ། །གསེར་མགར་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ལ་མཁས་པའོ། །དེ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕལ་ཆེར་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་བདག་པོར་འགྱུར་ཞིང་ཞེས་བྱ་བའི་མདོའི་ཚིག་གི་དོན་བསྟན་པ་ནི་དེ་ལ་གནས་པ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ལ་དབང་རབ་ཏུ་འཐོབ་པ་ལ་ཆོས་རྗེས་སུ་སྲུང་ཞིང་གཏོང་ཞིང་གཏོང་བ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་རྣམས་སྡུད་པའི་ཞེས་བྱ་བའི་། མདོའི་ཚིག་གི་དོན་བསྟན་པ་ནི་སེར་སྣའི་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་དད་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེར་སྣའི་དྲི་མ་ཟློག་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་མདོའི་དོན་བསྟན་པ་ནི་སེར་སྣའི་དྲི་མ་སེལ་བའི་བདག་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞིའི་སྒོ་ནས་བསགས་པའི་དགེ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མདོ་ནས་གསུངས་པ་བསྟན་པ་ནི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་གཞི་གང་ཅི་རྩོམ་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བའོ། །སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་པ་ནི་དཀོན་མཆོག་དང་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྟོགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འདི་དག་གི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བདག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདི་ནི་དོན་དམ་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་ཤེས་རབ་བྱ་སྟེ། གང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་གང་ཡང་བདག་གིས་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །འདི་ལ་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །འདི་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །འདིའི་དོན་དུ་སྦྱིན་པར་བྱའོ་ཞེས་རློམ་སེམས་མེད་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་
― DTG137_Page_0553 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་ཉམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིགས་གོ །དཀའ་བ་སྤྱད་པས་དག་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་དེའི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ལ་ལྟ་བར་འགྱུར་རོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ནས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དག་ནི་དཀའ་བ་སྤྱད་པས་དག་པར་མི་རྟོགས་ཏེ། དེའི་ས་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་ལ་དག་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་དེ་ནི་དེ་རྣམས་ལ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའོ། །འགྱུར་བ་ནི་འགྱུར་བའི་ངང་ཚུལ་ལོ། །མི་སྟོན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསལ་བར་མི་མཛད་ཀྱང་ངོ༌། །ལས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པའོ། །གདུལ་བ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་སྤྲུལ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་གདུལ་བ་རྣམས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་སྤྲུལ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རིགས་ལ་སོགས་པ་དམ་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདུལ་བ་རྣམས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རིགས་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རིགས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དམ་བཅས་པ་ནི་དེ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རིགས་ལ་སོགས་པ་དམ་བཅས་པའོ། །གཞན་དུ་ན་འཆར་ཀ་དང༌། ཅི་ཞིག་གསུང་བའི་མདོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །རེ་ཞིག་འཆར་ཀའི་མདོ་ལས་ནི་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ནས་སྐྱེས་བུ་བླུན་པོ་ལོངས་བ་མིག་མེད་པ་ཁྱོད་ཀྱང་དགེ་སློང་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་ལྷན་ཅིག་ཆོས་མངོན་པ་དང་འདུལ་བ་མངོན་པར་བརྗོད་པར་སེམས་སམ་ཞེས་ཚིག་རྩུབ་པོ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ཞིག་གསུངས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་མཛའ་བོ་དང་དབྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཚིག་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། སྔོན་གཅེར་བུ་པ་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྐྱེ་བོ་ལག་ན་རལ་གྲི་ཐོགས་པ་དེས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བཙུན་པ་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་དར་བ་དོན་དུ་གཉེར་བ། དར་བ་ཚོལ་བ་ཞིག་རྟ་དམུ་རྒོད་གསོ་བར་བགྱིད་ཀྱང་དེར་དར་བ་དེ་ཡང་མི་འཐོབ་པ། སླད་ཀྱིས་ཕོངས་པ་ཆེན་པོའི་སྐལ་བ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། བཙུན་པ་དར་བ་དོན་དུ་གཉེར་བ། དར་བ་ཚོར་བ་བདག་གིས་གཅེར་བུ་བྱིས་པ། རྨོངས་པ། མི་གསལ་བ། མི་མཁས་པ་ལ་དོན་མ་མཆིས་པར་དང༌། དོན་མ་མཆིས་པར་བསྙེན་བཀུར་བགྱིས་པ་ལས་བདག་གིས་དར་བ་དེ་ཡང་མ་ཐོབ་ལ། སླད་ཀྱིས་ཕོངས་པ་ཆེན་པོའི་སྐལ་བ་ཅན་དུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་བ་
― DTG137_Page_0554 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མདོ་སྡེ་གཞན་ལས་ཀྱང་ཚིག་རྩུབ་ཕོ་ལ་སོགས་པ་བཤད་དོ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ནས། ཤཱ་རིའི་བུ་དང་མདོ་གལ་གྱི་བུ་དེས་པ་གཉིས་ལ་ཡང་ང་རེ་ཞིག་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་མི་གཏོང་ན་རོ་མཆིལ་མ་མིད་པ་ཁྱོད་ལ་ལྟ་མོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པའི་མདོ་སྡེ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལེའུ་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་ཇི་ལྟར་འོས་པར་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། དེའི་དགོས་པ་ནི་ངེད་ཀྱིས་གཞུང་མངས་ཀྱིས་དོགས་པས་མ་བྲིས་སོ། །ཅིའོ་ཐུག་དང་ཁྭར་འདྲ་བ་ཉིད་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་དང༌། ནག་པོའི་ཕྱོགས་སུ་འདྲ་བ་ཉིད་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །མཆོད་སྦྱིན་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཆི་བར་བྱེད་པའམ། བསད་པས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་མཆོད་སྦྱིན་ཡོད་པ་ནི་མཆོད་སྦྱིན་ཅན་ཏེ་དེས་སོ། །མཆོད་སྦྱིན་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཆི་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཆི་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མཐོ་རིས་སམ་ཐར་པ་འཐོབ་པོ་སྙམ་པ་ནི་གཏི་མུག་ཡིན་ནོ། །ལས་དང་འབྲས་བུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ལས་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ལས་དང་འབྲས་བུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་དེས་གསོད་པར་བྱེད་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་གཏི་མུག་ཡིན་ནོ། །བདག་ལས་འདིས་མ་ཐོ་རིས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ནི་གཏི་མུག་དང་ཆགས་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བའམ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་བྱས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་བྱས་ཏེའམ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་བྱས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་མདོ་སྡེ་ཡང་འཆར་ཀའི་མདོ་ལ་སོགས་པའོ། །དེར་ངེས་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་བྱེད་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ལུས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དེར་ངེས་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་དེ་བྱེད་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ནི་དེར་ངེས་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་བྱེད་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ངེས་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་
― DTG137_Page_0555 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་བྱེད་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་བ་དེ་བས་སོ། །གང་ཞེ་ན་ལུས་སོ། །སྦྱོར་བ་དེ་ནི་སྐྱོན་ཅན་ན་མཚོན་འདེབས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཚོན་ཀྱང་འཆི་བའི་ཕྱིར་མགྲིན་པར་འདེབས་པར་བྱེད་དོ། །དགེ་སློང་གིས་དགེ་སློང་གསོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་སློང་གིས་དགེ་སློང་གསོད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པ་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་ལ་སྤྲུལ་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། མཐུའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་ཁྱད་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མཐུའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐྱེ་བ་བསྟན་པའི་མདོ་སྡེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐྱེ་བ་བསྟན་པའི་མདོ་དེ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། མཐུའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་དུ་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་གཞན་དུ་ན་དེ་ལྟར་མ་བསྟན་ན་ནི་དེ་རྣམས་དེ་ལྟར་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། བདག་ཅག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། མཐུའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མི་རིགས་པར་འགྱུར་བ་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པའི་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་འདི་ཐམས་ཅད་སྤྲུལ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མ་བསྟན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པ་དེ་དག་གིས་ཇི་ལྟར་ལེན་འདེབས་པར་འགྱུར། ཉན་ཐོས་གང་དག་དེ་ལྟ་བུ་ལ་མོས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་དེ་དག་ནི་དེ་ཉིད་ལས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་དག་སྐལ་བ་མེད་པ་དེ་རྣམས་ལ་ནི་བསྟན་པ་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། རྣམ་པར་བཤད་པ་རིགས་པའི་བཤད་པ་ལས་ལེ་འུར་བཅད་པ་བཞི་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །།དགོས་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་ནི་དགོས་པ་དང༌། བསྡུས་པའི་དོན་དང༌། ཚིག་གི་དོན་དང༌། མཚམས་སྦྱར་བ་དང༌། བརྒལ་
― DTG137_Page_0556 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང༌། ལན་ཏེ་རིམ་པ་དེ་ལྟ་བུས་སོ། །རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དང༌། ལོག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཞུམ་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཡེངས་བ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཞུམ་པ་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་དག་གིས་གུས་པར་མཉན་པ་དང་ལྡན་པ་བཤད་པར་བྱའོ། །ཡ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་ཡ་མཚན་གྱི་གཏམ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་ཉིད་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བའི་གཏམ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱོ་བའི་གཏམ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཡ་མཚན་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། སྐྱོ་བའི་གཏམ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་དང་རྣམ་པ་གསུམ་དག་གིས་གུས་པར་མཉན་པ་དང་ལྡན་པ་བཤད་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཉིད་དང་རྨུགས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ཡ་མཚན་སྐྱེད་པའམ། རབ་ཏུ་དགའ་བར་བྱ་བའམ། སྐྱོ་བའི་གཏམ་བྱས་ཏེ། གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འོག་ནས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་རྣམས་ལ་སྐྱོ་བའི་གཏམ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་བཤད་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་གཡེངས་པ་རྣམས་ལ་སྐྱོ་བའི་གཏམ་བྱ་སྟེ། སྐྱོ་བ་རྣམས་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡང་དག་པར་འཛུད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྡུད་པར་བྱེད་པའམ་འཇིག་རྟེན་པའི་དོན་གཞན་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་འདིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབྱངས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལྔ་པོ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་ནི་འབྲུག་སྒྲ་ལྟར་ཟབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །སྙན་པ་ཉིད་ནི་སྙན་ཅིང་འཇེབས་ལ་རྣར་སྙན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །རིགས་པའི་དོན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ནི་ཡིད་དུ་འོང་ཞིང་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །གཟུང་སླ་བ་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་གསལ་ཞིང་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །སྣ་ཚོགས་ཅི་འདོད་པ་ཉིད་ནི་མཉན་པར་འོས་ཤིང་མི་མཐུན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །ཅི་འདོད་པ་ཉིད་ནི་མང་བ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་ན་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་ནི་མཉན་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་འགྱུར་བ་ནས། སྣ་ཚོགས་ཅི་འདོད་པ་ཉིད་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་འགྱུར་བའི་བར་དུའོ། །དུས་སུ་གཏམ་བྱ་བ་དང༌།
― DTG137_Page_0557 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གུས་པ་དང་གོ་རིམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྲི་ཞུ་དང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པ་འདི་གང་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་ཅེ་ན། ཚིག་བདུན་དག་གིས་ཏེ། གང་དག་གིས་ཤེ་ན། མ་ཆགས་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས། རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བདུན་པོ་འདི་དག་གིས་ནི་སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ལ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་ལྔ་ནི་འདོད་པ་ལ་བདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྟེ་སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་སྤོང་བ་འདི་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་པ་ཡིན་ནོ། །རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བྱས་ཏེའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཀྱང་ཚིག་བདུན་དག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་མ་ཆགས་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ནི་འདོད་པ་ལ་འདུན་པའི་སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་ནས། རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པའི་བར་ཡིན་ནོ། །ཚིག་བཞི་དག་གིས་ཏེ། དགེ་བའི་སེམས་དང༌། བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པའི་སེམས་དང༌། གུས་པའི་སེམས་དང༌། མོས་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཁྱི་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་བཞི་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དག་སྟེ། བཞི་གང་དག་ཅེ་ན། ཁྱི་བཞི་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ནས་དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་ཡང་རྔོན་པའི་ཁྱི་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་བཞི་པོ་འདི་དག་ཡོད་ཅིང་བདོག་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་གང་དག་ཅེ་ན། རྔོན་པའི་ཁྱི་དུས་མ་ཡིན་པར་རྟུག་པ་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་དང༌། རྔོན་པའི་ཁྱི་སེ་གོལ་ལ་ལྟ་བ་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་དང༌། རྔོན་པའི་ཁྱི་འཁོར་བ་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་དང༌། རྔོན་པའི་ཁྱི་དམ་དུ་འཛིན་པ་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་གོ །རྔོན་པའི་ཁྱི་དུས་མ་ཡིན་པར་རྟུག་པ་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དག་འདི་ན་དགེ་སློང་གི་མདུན་དུ་གང་ཟག་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་འདུག་ལ། དགེ་སློང་གིས་དེ་ལ་ཆོས་ཐོག་མར་དགེ་བ། བར་དུ་དགེ་བ། ཐ་མར་དགེ་བ། དོན་བཟང་པོ། ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོ། མ་འདྲེས་པ།
― DTG137_Page_0558 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། ཡོངས་སུ་དག་པ། ཡོངས་སུ་བྱང་བ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་སྟོན་པ། དེ་ནི་དེའི་ཚེ་འདོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་རྟོག་པར་བྱེད། གནོད་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པས་དེ་གང་གི་དོན་དུ་དགེ་སློང་གི་མདུན་དུ་འདུག་པའི་དོན་དེ་མི་འཐོབ་སྟེ། དཔེར་ན་རྔོན་པའི་ཁྱི་དུས་མ་ཡིན་པར་རྟུག་པ་ནི་གང་གི་ཚེ་རྔོན་པས་ཕག་གམ་རི་དགས་ལ་བཏང་བ་ན། དེ་དེའི་ཚེ་བཤད་པར་བྱེད། གཅི་བར་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ང་གང་ཟག་དེ་ལ་དེ་དང་འདྲ་བར་སྨྲའོ། །འདི་ནི་རྔོན་པའི་ཁྱི་དུས་མ་ཡིན་པར་རྟུག་པའི་གང་ཟག་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱའོ། །རྔོན་པའི་ཁྱི་སེ་གོལ་ལ་ལྟ་བ་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དག་འདི་ན་དགེ་སློང་གི་མདུན་དུ་གང་ཟག་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་འདུག་ལ། དགེ་སློང་གིས་དེ་ལ་ཆོས་ཐོག་མར་དགེ་བ་ནམ། དེ་ནི་དེའི་ཚེ་གང་ཟག་ཆོས་སྨྲ་བའི་གདོང་དུ་ལྟ་བ་དང༌། སེ་གོལ་ལ་ལྟ་བར་བྱེད་པས་དེ་གང་གི་དོན་དུ་དགེ་སློང་གི་མདུན་དུ་འདུག་པའི་དོན་དེ་མི་ཐོབ་སྟེ། དཔེར་ན་རྔོན་པའི་ཁྱི་སེ་གོལ་ལ་ལྟ་བ་དེ་གང་གི་ཚེ་རྔོན་པས་ཕག་གམ་རི་དགས་ལ་བཏང་ན། དེ་དེའི་ཚེ་རྔོན་པའི་གདོང་དུ་ལྟ་བ་དང༌། སེ་གོལ་ལ་ལྟ་བར་བྱེད་དེ། དེ་གང་གི་དོན་དུ་རྔོན་པས་ཕག་གམ། རི་དྭགས་ལ་བཏང་བའི་དོན་དེ་དག་མི་ཐོབ་པ་རང་འདྲ་བར། ང་གང་ཟག་དེ་ལ་དེ་དང་འདྲ་བར་སྨྲའོ། །འདི་ནི་རྔོན་པའི་ཁྱི་སེ་གོལ་ལ་ལྟ་བ་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་ཅེས་བྱའོ། །རྔོན་པའི་ཁྱི་འཁོར་བ་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དག་འདི་ན་དགེ་སློང་གི་མདུན་དུ་གང་ཟག་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་འདུག་ལ། དགེ་སློང་གིས་དེ་ལ་ཆོས་ཐོག་མར་དགེ་བ་ནས། དེས་ཆོས་དེ་དམ་དུ་མི་འཛིན། བརྟན་པར་མི་འཛིན། ལེགས་པར་གཟུང་བར་མི་འཛིན། བཟུང་བ་ཡང་ཆུད་ཟ་བར་བྱེད་པས་དེ་གང་གི་དོན་དུ་དགེ་སློང་གི་མདུན་དུ་འདུག་པའི་དོན་དེ་དེས་མ་ཐོབ་སྟེ། དཔེར་ན་རྔོན་པའི་ཁྱི་འཁོར་བ་དེ་ནི་གང་གི་ཚེ་རྔོན་པས་ཕག་གམ་རི་དགས་ལ་བཏང་བ་ན། དེ་དེའི་ཚེ་ཕག་གམ་རི་དྭགས་ཀྱི་ཉེ་འཁོར་ན་འཁོར་ཞིང་དམ་དུ་མི་འཛིན། བརྟན་པོར་མི་འཛིན། ལེགས་པར་གཟུང་བར་མི་འཛིན། བཟུང་བ་ཡང་གཏོང་བར་བྱེད་པ་དང་འདྲ་བར་ང་གང་ཟག་དེ་ལ་དེ་དང་འདྲ་བར་སྨའོ། །འདི་ནི་རྔོན་པའི་ཁྱི་འཁོར་བ་
― DTG137_Page_0559 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟ་བུའི་གང་ཟག་ཅེས་བྱའོ། །རྔོན་པའི་ཁྱི་དམ་དུ་འཛིན་པ་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དག་འདི་ན་དགེ་སློང་གི་མདུན་དུ་གང་ཟག་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་འདུག་ལ། དགེ་སློང་གིས་དེ་ལ་ཆོས་ཐོག་མར་དགེ་བ་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་བར་དུ་སྟོན་ན། དེ་ཆོས་དེ་དམ་དུ་འཛིན། བརྟན་པོར་འཛིན། ལེགས་པར་གཟུང་བར་འཛིན། བཟུང་བ་ཡང་ཆུད་མི་ཟ་བར་བྱེད་པས་དེས་གང་གི་དོན་དུ་དགེ་སློང་གི་མདུན་དུ་འདུག་པའི་དོན་དེ་ཐོབ་སྟེ། དཔེར་ན་རྔོན་པའི་ཁྱི་དམ་དུ་འཛིན་པ་ནི་གང་གི་ཚེ་མངོན་པས་ཕག་གམ་རི་དགས་ལ་བཏང་བ་ན་དེས་དེའི་ཚེ་ཕག་གམ་རི་དགས་ཀྱི་ཉེ་འཁོར་བསྐོར་ནས་དམ་དུ་འཛིན། བརྟན་པོར་འཛིན། ལེགས་པར་གཟུང་བར་འཛིན། བཟུང་བ་དང་མི་གཏོང་བ་དང་འདྲ་བར་ང་གང་ཟག་དེ་ལ་དེ་དང་འདྲ་བར་སྨྲའོ། །འདི་ནི་རྔོན་པའི་ཁྱི་དམ་དུ་འཛིན་པ་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་ཅེས་བྱའོ། །གསུམ་ནི་ནག་པོའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ནི་སྔ་མ་རྣམས་སོ། །གཅིག་ནི་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་སྟེ་ཐ་མའོ། །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་ལྷག་མ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་ཚིག་ལྷག་མ་བཅུ་དྲུག་པོ་གང་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེགས་པར་རྣམ་པར་གནས་པའི་སེམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དྲག་པོའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཚིག་བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་དག་གིས་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་པོ་དག་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །བཅུ་དྲུག་པོ་གང་དག་ལ་ཞེ་ན། དོན་རྒྱས་པ་ལས་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་པོ་གང་དག་གིས་ཆོས་མཉན་པར་བྱ་བར་གསུངས་པ་དུས་སུ་ཆོས་མཉན་པར་བྱ་བར་བ་དང༌། གུས་པ་དང༌། ཉན་པར་གུས་པ་དང༌། མ་རངས་པ་མེད་པ་དང༌། བསྒོ་བ་བཞིན་བྱེད་པ་དང༌། ཀླན་ཀ་མི་ཚོལ་བ་དང༌། ཆོས་ལ་གུས་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། གང་ཟག་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་གུས་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཆོས་ལ་བརྙས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། གང་ཟག་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་བརྙས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། བདག་ཉིད་ལ་བརྙས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཀུན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་སེམས་དང༌། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱ་བ་ཉིད་དང༌། རྣ་བླགས་པ་དང༌། སེམས་ཀུན་དུ་
― DTG137_Page_0560 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཏུད་པ་དང༌། སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསམས་ནས་ཆོས་མཉན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་མཉན་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཆོས་མཉན་པ་དང་མཐུན་པའི་སྤྱོད་ལམ་ལ་རྣམ་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་རྣམ་པར་གནས་པའི་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་རྣམས་ཀྱི་དེ་དག་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླ་བའི་ཕྱིར་མ་བཤད་དོ། །ལྷག་མ་ནི་གང་ཞེ་ན། ཞུམ་པ་མེད་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དྲག་པོའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་རོ། །དེ་ལ་ཞུམ་པ་མེད་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ནི་བདག་ཉིད་ལ་བརྙས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་འདི་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་པ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་ན་དྲག་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདིས་ནི་སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསམས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོན་ནོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེའི་སྐྱོན་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་སྐྱོན་གསུམ་པོ་དེ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཕྱིར་ཉོན་ལ་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱོས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ལས་བར་མ་ནི་ཐམས་ཅད་ལས་ཐ་ཆད་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་ཉེ་བར་བཟུང་བའོ། །དེའི་གཉེན་པོར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་དེའི་གཉེན་པོ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་ཟག་དེ་ལྟ་བུ་གསུམ་པོའི་གཉེན་པོར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དེའི་ཕྱིར་ཉོན་ལ་ཞེས་བྱ་བས་མཉན་པ་ལ་ཡང་དག་པར་འཛུད་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱོས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནས་ལེགས་པར་དང༌། རབ་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱ་བ་ལ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཛུད་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ལ། རྣམ་པར་གཞག་པ་འདི་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་རེ་རེ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། ཁམས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནས། དད་པའི་སེམས་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟེ།
― DTG137_Page_0561 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ནི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་དག་གི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཇི་ལྟར་རིགས་བར་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྟོན་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །བདག་ཉིད་དུ་སྨྲ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་སྤོང་བ་ཡོངས་སུ་སྟོན་པ་དེ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ཏེ། མ་ཐོས་པར་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །འདོད་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ལྟ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་ཉེ་བར་ལེན་པ་སྤོང་བ་གང་ཡོངས་སུ་སྟོན་པར་ནི་མི་མཛད་དེ། འདི་ལྟར་མུ་སྟེགས་ཅན་དག་ཀྱང་དེ་སྤོང་བར་སྨྲའོ། །འདི་ལྟར་མདོ་སྡེ་ལས་ཀྱང་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་གང་ལ་ལ་དག་འདོད་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ལྟ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་ཉེ་བར་ལེན་པ་སྤོང་བ་དང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་འདོགས་པར་བྱེད་ཀྱི་བདག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་སློབ་བ་དང༌། མི་སློབ་པ་ནས་སྨོན་ནས་མི་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡོངས་སུ་བྱང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་མ་མེད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་གུས་པར་ཆོས་མཉན་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་སོ། །ཇི་ལྟར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་རྙེད་པ་ནི། ཐོས་པས་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་བརྟེན་པས་སྡིག་པ་ལས་ཡང་དག་པར་རྒལ་བ་ནི་ཐོས་པས་སྡིག་ལས་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་པས་འདོད་པ་ཡང་དག་བར་རྒོལ་བ་ནི། ཐོས་པས་དོན་མེད་སྤོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་པས་ཡང་སྲིད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་བརྒལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་གནོད་པའི་རྒྱུས་
― DTG137_Page_0562 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་གྱི་འདོད་པའི་གནོད་པའི་རྒྱུས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ནི་ཁ་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནས། འདོད་པ་དོན་མེད་པར་གྱུར་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་མ་ཐག་པས་སོ། །ཚིག་བཞི་དག་གིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་རྙེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའི་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། ཚིག་དང་པོས་ནི་དད་པ་རྙེད་པའོ། །ཚིག་གཉིས་པས་ནི་རབ་ཏུ་འབྱུང་བའོ། །ཚིག་གསུམ་པས་ནི་དབང་པོའི་སྒོ་བསྲུང་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་པའོ། །ཚིག་བཞི་པས་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའོ། །ནྱ་གྲོ་དྷ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །ཇི་སྐད་དུ་ཞེ་ན། ནྱ་གྲོ་དྷ་འཇིག་རྟེན་འདིར་སྟོན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་འདིར་འབྱུང་ཞིང་དེའི་ཆོས་ཐོག་མར་དགེ་བ། བར་དུ་དགེ་བ། ཐ་མར་དགེ་བ། དོན་བཟང་པོ། །ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོ། །མ་འདྲེས་པ། ཡོངས་སུ་དག་པ། ཡོངས་སུ་བྱང་བ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་སྟོན་ལ་ཁྱིམ་བདག་གམ། ཁྱིམ་བདག་གི་བུ་གང་ཞིག་ཆོས་དེ་ཉན་པ་དེས་ཆོས་དེ་ཐོས་ནས་དད་པ་རྙེད་དོ། །དེ་དད་པ་རྙེད་པ་དེ་དང་ལྡན་པས་འདི་ལྟར་སློབ་སྟེ། ཁྱིམ་ན་གནས་པ་ནི་ཉམ་ང་བ་རྡུལ་གྱི་གནས་ཡིན་གྱི། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནི་སྐབས་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱིམ་པ་ཁྱིམ་ན་གནས་པས་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་མ་འདྲེས་པ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡོངས་སུ་བྱང་བ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པར་བྱ་བ་འདི་སླ་བ་མ་ཡིན་གྱི་མ་ལ་བདག་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཕུང་པོ་མང་ཡང་རུང་ཉུང་ཡང་རུང་བ་སྤངས། ཉེ་དུའི་འཁོར་མང་ཡང་རུང་ཉུང་ཡང་རུང་བ་ཡང་སྤངས་ནས། སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས་ཏེ་གོས་དུར་སྨྲིག་བགོས་ནས་ཡང་དག་པ་ཁོ་ནར་དད་པས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་དེས་དེ་ལྟར་སོ་སོར་རྟོག་ནས་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཕུང་པོ་མང་ཡང་རུང་ཉུང་ཡང་རུང་བ་ནས། ཡང་དག་པ་ཁོ་ནར་དད་པས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་
― DTG137_Page_0563 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་ལུས་དང་ངག་གིས་བསྡམས་ཤིང་གནས་ལ་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་ལ་ཡོངས་སུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །དེ་སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་ནས། སྲོག་གཅོད་པ་ལས་སླར་ལྡོག་སྟེ། དབྱུག་བ་སྤངས་ཤིང་མཚོན་ཆ་སྤངས་ལ་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་ཞིང་སེམས་ཅན་འབྱུང་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཐན་སྲོག་ཆགས་གྲོག་སྦུར་ཡན་ཆད་ལ་ཡང་སྲོག་གཅོད་པ་ལས་སླར་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་སྤངས་ནས་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལས་སླར་ལྡོག་སྟེ། བྱིན་པ་ལེན་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་དགའ་བ་དང༌། བྱིན་པ་དང་བོར་བ་འདོད་པ་དང༌། མི་རྐུ་བ་དང༌། བདག་ཉིད་བརྐམ་ཆགས་མི་བྱེད་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པར་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལས་སླར་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤངས་ནས། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་སླར་ལྡོག་སྟེ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། མི་ཆགས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། དག་པ་དང་གྲོང་བའི་ཆོས་ལས་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་སྤངས་ནས་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལས་སླར་ལྡོག་སྟེ། ཡིད་བརྟན་པར་བྱ་བ་དང༌། ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བ་དང་ཡིད་གཅུགས་པའི་གནས་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་མི་སླུ་ཞིང་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལས་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །ཕྲ་མ་སྤངས་ནས་ཕྲ་མ་ལས་ལྡོག་སྟེ། དེ་འདི་དག་ལས་ཐོས་ནས་འདི་དག་དང་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་མི་སྨྲ། དེ་དག་ལས་ཐོས་ནས་དེ་དག་དང་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་འདི་དག་ལ་མི་སྨྲ་ཞིང་བྱེ་བ་རྣམས་ཀྱང་སྡུམས་བྱེད། མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱེད། མཐུན་པ་ལ་ཀུན་དུ་དགའ། མཐུན་པ་ལ་དགའ། མཐུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚིག་སྨྲ་ཞིང་ཕྲ་མ་ལས་སླར་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །ཚིག་རྩུབ་པོ་སྤངས་ནས་ཚིག་རྩུབ་པོ་ལས་སླར་ལྡོག་སྟེ། ཚིག་ཞེར་འདེབས་པ་དང༌། རྩུབ་པ་དང༌། དྲག་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ནང་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་མི་འདོད་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་མི་སྡུག་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་མི་དགའ་བ་དང༌། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དང༌། མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ཡིན་པ་འགྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོའི་ཚིག་སྤངས་ནས། ཚིག་མི་རྩུབ་པ་དང༌། རྣར་སྙན་པ་དང༌། ཡིད་དུ་འཐད་པ་དང༌། དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་བ་དང༌། སྙན་ཅིང་འཇེབས་པ་དང༌། རྣམ་པར་
― DTG137_Page_0564 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་བ་དང༌། མཉན་པར་འོས་པ་དང༌། མི་བརྟེན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པ་མེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་གཏུགས་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་འདོད་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་ཡིད་དུ་འཐད་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་དགའ་བ་དང༌། སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། མཉམ་པར་གཞག་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་འགྲུབ་པར་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོའི་ཚིག་སྨྲ་ཞིང་ཚིག་རྩུབ་མོ་ལས་སླར་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །ཚིག་ཀྱལ་པ་སྤངས་ནས་ཚིག་ཀྱལ་པ་ལས་སླར་ལྡོག་པར། དུས་སུ་སྨྲ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྨྲ་བ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། དོན་སྨྲ་བ་དང༌། ཆོས་སྨྲ་བ་དང༌། བརྟགས་ཏེ་སྨྲ་བ་དང༌། བརྟགས་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དུས་སུ་དང༌། མ་འཆོལ་བ་དང༌། མཐང་ཆགས་པ་དང༌། མན་ངག་དང་བཅས་པ་དང༌། ཆོས་དང་ལྡན་པ་དང་དོན་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་སྨྲ་ཞིང་ཚིག་ཀྱལ་པ་ལས་སླར་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །ཉོ་ཚོང་སྤངས་ནས་ཉོ་ཚོང་ལས་སླར་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །བྲེ་ལ་གཡོ་བྱེད་པ་དང༌། སྲང་ལ་གཡོ་བྱེད་པ་དང༌། གཞལ་བླུགས་ལ་གཡོ་བྱེད་པ་སྤངས་ནས་བྲེ་ལ་གཡོ་བྱེད་པ་དང༌། སྲང་ལ་གཡོ་བྱེད་པ་དང༌། གཞལ་བླུགས་ལ་གཡོ་བྱེད་པ་ལས་སླར་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །གསུག་དང་འདྲིད་པ་དང༌། འཚེ་བ་བདག་གིར་བྱེད་པ་སྤངས་ནས་གསུག་དང༌། འདྲིད་པ་དང༌། འཚེ་བ་བདག་གིར་བྱེད་པ་ལས་སླར་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །གསོད་པ་དང༌། འཆིང་བ་དང༌། གཅོད་པ་དང༌། རྡེག་པ་ལ་ནོམ་པ་སྤངས་ནས། གསོད་པ་དང༌། འཆིང་བ་དང༌། གཅོད་པ་དང༌། རྡེག་པ་ལས་སླར་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །སྒྲོན་མ་དང་བཅས་པའི་ཁྱིམ་སྤངས་ནས་སྒྲོན་མ་དང་བཅས་པའི་ཁྱིམ་ལས་སླར་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །ཞིང་གི་གཞི་དང༌། ཁྱིམ་གྱི་གཞི་དང༌། ཚོང་རྡལ་གྱི་གཞི་འཛིན་པ་སྤངས་ནས་ཞིང་གི་གཞི་དང༌། ཁྱིམ་གྱི་གཞི་དང༌། ཚོང་རྡལ་གྱི་གཞི་འཛིན་པ་ལས་སླར་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །གླང་པོ་ཆེ་དང༌། རྟ་དང༌། བ་གླང་དང༌། ལུག་དང༌། བྱ་གག་དང༌། ཕག་བསྲེལ་བ་སྤངས་ནས། གླང་པོ་ཆེ་དང༌། རྟ་དང༌། བ་ལང་དང༌། ལུག་དང༌། བྱ་གག་དང༌། ཕག་བསྲེལ་བ་ལས་སླར་ལྡོག་བར་བྱེད་དོ། །བྲན་དང༌། བྲན་མོ་དང༌། ལས་བྱེད་པ་དང༌། ཞོ་ཤས་འཚོ་བ་བསྲེལ་བ་སྤངས་ནས། བྲན་དང༌། བྲན་མོ་དང༌། ལས་བྱེད་པ་དང༌། ཞོ་ཤས་འཚོ་བ་བསྲེལ་བ་ལས་སླར་
― DTG137_Page_0565 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། བུད་མེད་དང༌། སྐྱེས་པ་དང༌། ཁྱེའུ་དང༌། བུ་མོ་བསྲེལ་བ་སྤངས་ནས། བུད་མེད་དང༌། སྐྱེས་པ་དང༌། ཁྱེའུ་དང༌། བུ་མ་བསྲེལ་བ་ལས་སླར་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །གསེར་དང༌། དངུལ་ལེན་པ་སྤངས་ནས་གསེར་དང་དངུལ་ལེན་པ་ལས་སླར་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །འབྲས་རྗེན་ལེན་པ་སྤངས་ནས་འབྲས་རྗེན་ལེན་པ་ལས་སླར་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །ཟ་གཅིག་པ་ཡིན་ཏེ། ནུབ་མོ་སྤངས་ནས་དུས་སུ་འགྲོ་བར་སྦྱོར་བ་ལ་རྗེས་སུ་བརྩོན་པ་ཡིན་ནོ། །དུས་མ་ཡིན་པར་ཟ་བ་སྤངས་ནས་དུས་མ་ཡིན་པར་ཟ་བ་ལས་སླར་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །ལུས་གཡོགས་པའི་གོས་ཀྱིས་མགུ་ཞིང་ཆོག་ཤེས་བར་བྱེད་དོ། །ཟས་ལྟོ་འགྲངས་པ་ཙམ་གྱིས་མགུ་ཞིང་ཆོག་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་གང་དང་གང་དུ་འགྲོ་བར་ལྷུང་བཟེད་དང་བཅས་པ་ཆོས་གོས་དང་བཅས་ཏེ། དཔེར་ན་འདབ་ཆགས་བྱ་ནི་གང་དང་གང་དུ་འཕུར་བར་འདབ་མ་དང་བཅས་པ། གཤོག་པ་དང་བཅས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གོས་ལུས་ཁེབས་པས་མགུ་ཞིང་ཆོག་ཤེས། ཟས་ལྟོ་འགྲངས་པས་མགུ་ཞིང་ཆོག་ཤེས་ལ། གང་དང་གང་དུ་འགྲོ་བར་ལྷུང་བཟེད་དང་བཅས་ཆོས་གོས་དང་བཅས་སོ། །དེ་འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདི་དང་ལྡན་པས་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་བསྲུངས་ཤིང་གནས་ཏེ། དེ་མིག་གིས་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་ན་མཚན་མར་མི་འཛིན་ཅིང་མངོན་རྟགས་སུ་མི་འཛིན་ལ་མིག་གི་དབང་པོ་རྣམས་སྡོམ་པས་བསྡམས་ཏེ་གནས་པ་ནི་གཞི་གང་ཁོན་ལས་བརྣབ་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བའི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སེམས་ལ་ཟག་པ་དེ་རྣམས་བསྡམས་པའི་ཕྱིར་མིག་གི་དབང་པོ་སྡོམ་པར་བྱེད་དོ། །མིག་གི་དབང་པོ་ཇི་ལྟར་སྡོམ་པར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ། རྣ་བ་ནས་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྡོམ་པར་བྱེད་དོ། །འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དབང་པོའི་སྒོ་བསྲུངས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དུ་གནས་པར་བྱེད། འགྲོ་བ་དང༌། འགྲེང་བ་དང༌། འདུག་པ་དང༌། ཉལ་བ་དང༌། མི་ཉལ་བ་དང༌། སྨྲ་བ་དང༌། མི་སྨྲ་བ་དང༌། གཉིད་དང༌། དུབ་པ་བསངས་པ་ན་ཤེས་བཞིན་དུ་གནས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དབང་པོའི་སྒོ་བསྲུངས་པ་འདི་ཉིད་དང་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དང་ལྡན་པས་དགོན་པ་དང༌།
― DTG137_Page_0566 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནགས་ཚལ་དང༌། རི་ཁྲོད་དང༌། བས་མཐའི་གནས་མལ་དག་ཏུ་གནས་པར་བྱེད་ཅིང་དེ་དགོན་པར་ཕྱིན་ཀྱང་རུང་ཤིང་དྲུང་དུ་ཕྱིན་ཀྱང་རུང་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ནས་ལུས་དྲང་པོར་བསྲང་སྟེ། དྲན་པ་མངོན་དུ་བཞག་ནས་འདུག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་འཇིག་རྟེན་ལ་བརྣབ་སེམས་སྤངས་ནས་བརྣབ་སེམས་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ལན་མང་དུ་གནས་ཤིང་བརྣབ་སེམས་ལ་སེམས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ལ་གནོད་སེམས་དང༌། རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྤངས་ནས་སོམ་ཉི་ལས་རྒལ་ཞིང་ཐེ་ཚོམ་ལས་རྒལ་བ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་སེམས་ལ་ཡིད་གཉིས་མེད་ཅིང་ཐེ་ཚོམ་ལས་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་བར་བྱེད་དོ། །སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་སེམས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པ། ཕོངས་པས་ཉམ་ཆུང་བར་བྱེད་པ། ཕོངས་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་སྤངས་ནས་འདོད་པ་ལས་དབེན་པ། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལས་དབེན་པ་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ། དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ། དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཅན་བསམ་གཏན་དང་པོ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ། །དེ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བྲལ་ཞིང་ནང་ཡོངས་སུ་དང་སྟེ། སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པས་རྟོག་པ་མེད་པ། དཔྱོད་པ་མེད་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཅན་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ། །དེ་དགའ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་ཤིང་དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་ཅན་ཡིན་ཏེ། བདེ་བ་ལུས་ཀྱིས་མྱོང་བ། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གང་དེ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ། བདེ་བ་ལ་གནས་པ་བཏང་སྙོམས་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་སྟེ། དགའ་བ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ། །དེ་བདེ་བ་ཡང་སྤངས་ཏེ། སྔ་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཡང་སྤངས་ཤིང་ཡིད་བདེ་བ་དང༌། མི་བདེ་བ་ཡང་ནུབ་པས་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པ། བཏང་སྙོམས་དང་དྲན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་བསམ་གཏན་བཞི་པ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ། །དེས་དེ་ལྟར་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་ཅིང་ཡོངས་སུ་དག་པ། ཡོངས་སུ་བྱང་བ་དང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། དྲང་པོར་གྱུར་པ་
― DTG137_Page_0567 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། ལས་སུ་རུང་བར་གནས་པ་དང༌། མི་གཡོ་བ་ཐོབ་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སེམས་མངོན་པར་གཏོད་ཅིང༌། དེས་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བའོ། །འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དེ་དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་ན་འདོད་པའི་ཟག་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། སྲིད་པའི་ཟག་པ་དང༌། མ་རིག་པའི་ཟག་པ་ལས། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། བདག་གི་སྐྱེ་བ་ནི་ཟད་དོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་སྤྱད་དོ། །འདི་ལས་སྲིད་པ་གཞན་ནི་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ན་ནྱ་གྲོ་དྷའི་མདོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་དད་པ་རྙེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནས་ཟག་པ་ཟད་པའི་བར་དུ་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་མདོ་གཞན་རྩིས་མཁན་ལ་སོགས་པའི་མདོས་ཀྱང་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་མང་པོ་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། གང་ཞེ་ན། ཐོས་པས་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། གུས་པར་ཆོས་ཉན་པར་བྱའོ།། །།རྣམ་པར་བཤད་པ་རིགས་པའི་བཤད་པ། བམ་པོ་བཅུ་བཞི་པ། ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ལ། ཡང་ནི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ལས་ཀྱང་གུས་པར་ཆོས་མཉན་པར་བྱའོ།། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་འདུལ་བ་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་པས་སོ། །སློབ་དཔོན་གྱི་དཔེ་མཁྱུད་ཀྱིས་འགའ་ལ་ཡང་བར་ཆད་མ་བྱས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱི་དཔེ་མཁྱུད་ཀྱིས་ཆོས་འདུལ་བ་འགའ་ལ་ཡང་བར་དུ་བཅད་པར་མ་བྱས་པར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་རྟེན་ཉིད་ཀྱིས་ཤེ་ན། དབྱངས་ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ཅན་ཡང་དག་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་དབྱངས་ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ནི་མིང་དང༌། ཚིག་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་གསུང་བ་དེའི་རྟེན་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་རྟེན་ཉིད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
― DTG137_Page_0568 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་འདུལ་བ་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་གོ་བར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེ་ན། དབྱངས་གཅིག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པར་གོ་བར་མཛད་པ་ཡང་དག་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་དབྱངས་གཅིག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པར་གོ་པར་མཛད་པ་དེ་ཡང་དག་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཇི་སྙེད་པ་ལ་ཐུག་པར་གོ་བར་མཛད་པ་ཡང་དག་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཇི་སྙེད་པ་ལ་ཐུག་པར་གོ་བར་མཛད་པ་དེ་ཡང་དག་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་གོ་བར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་འདུལ་བ་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་གདགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤོན། མཐའ་གཉིས་སྤངས་པའི་ལམ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རྟག་པ་དང་ཆད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་སྤངས་པའི་འཕགས་པའི་ལམ་གསུངས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་གདགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་འདུལ་བ་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་བརྟན་པོར་བྱེད་པ་སྟེ། འཕེལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་གོང་ན་མེད་པའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གོང་ན་མེད་པ་དང་གོང་མ་དང་བཅས་པའོ། །དེ་ལ་གོང་ན་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྟོབས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་ན་སྙེན་ཅིང་འཇེབས་པའོ། །སྒྲུབ་པས་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ལྟར་གསུངས་པ་དེ་སྒྲུབ་པས་ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། ཐར་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བསླབ་པ་བཅའ་བའི་ཐབས་བདེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང༌། ཁྱིམ་པའི་བསླབ་པ་བཅའ་བ་དེ་དག་གིས་བདེ་བའི་ཕྱིར་མི་རྩུབ་པ་ཡིན་ནོ། །མི་བརླང་བ་ནི་དེ་ལས་འདས་ན་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཐབས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་བསླབ་པ་དེ་ལས་འདས་ནས་སོ་སོར་བཤགས་པ་ལ་སོགས་པའི་
― DTG137_Page_0569 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐབས་དག་གིས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ཡིན་པས་སོ། །ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པ་ནི་སྒྲུབ་པ་ལ་འགྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་དེའི་དོན་དུ་སྒྲུབ་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་འགྱོད་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྟེན་ཡིན་པས་སོ། །རང་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་སོ། །ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ནི་འདིས་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པས་ནི་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་བཞི་པོ་འདི་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པས་སོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་བཞི་པོ་འདི་དག་སེམས་ན་མྱོས་པར་ཡང་འགྱུར། རྨོངས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་དག་ཆེ་ན། བདག་ལ་སེམས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་སེམས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལ་སེམས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །མདོ་སྡེའི་དུམ་བུ་གཉིས་པ་ལས་བཞི་པོ་འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་བརྩམས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། བསམ་གཏན་པ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་གྱི་ཡུལ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་ལོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་ནི་འདིས་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པས་ན་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་དེ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཀ་ལ་པིང་ཀའི་སྒྲ་དབྱངས་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང༌། འཇིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀ་ལ་པིང་ཀ་ནི་བྱ་ཡིན་ཏེ། དེའི་སྒྲ་དབྱངས་ནི་རྟག་པར་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང༌། འཇིག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྙན་པའི་
― DTG137_Page_0570 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འགྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་བཀྲ་ཤིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཤང་ཤང་ཏེའུའི་སྒྲ་དབྱངས་འགྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བཀྲ་ཤིས་པར་འགྱུར་བ་དང་འདྲ་བར་གྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བཀྲ་ཤིས་པ་ཡིན་ནོ། །རྔའི་སྒྲ་ནི་བདུད་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་བདུད་ཐམས་ཅད་དང༌། ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བར་བྱེད་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་རྔའི་སྒྲའོ། །སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ནི་བརྡ་སྤྲོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་དབང་པོས་བྱས་པ་ལ་སོགས་པའི་བརྡ་སྤྲོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་སྟེ། དེའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་ཟུར་ཆག་མེད་པ་ནི་བསྙེལ་ཏེ་དེ་མི་གསུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་བསྙེལ་བས་ཚིག་ཟུར་ཆག་དེ་མི་གསུང་བས་སོ། །མ་ཚང་བ་མེད་པ་ནི་གདུལ་བར་བྱ་བ་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་གདུལ་བའི་བྱ་བ་ལ་སྟེ། གླེང་བ་དང༌། དྲན་པར་བྱ་བ་དང༌། རྗེས་སུ་བསྟན་པ་དང༌། གདམས་པའི་ཆོས་བསྟན་པའི་བྱ་བ་དག་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཉེ་བར་གནས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ལས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །བསྙེངས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆུབ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་གི་དོན་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་དེས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་མཐའ་དག་སྒྲུབ་པས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ངེས་པའི་ཚིག་གིས་ན་ཆུབ་པ་ཡིན་ནོ། །འབེལ་བ་ནི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་རྣམ་པ་དག་ཏུ་ཉེ་བར་གནས་པས་སོ། །སྒྲ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པས་ནི་གསུང་གཅིག་ལས་སྒྲའི་རྣམ་པ་དུ་མ་རྣམ་པར་རིག་པར་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་སྒྲ་དུ་མ་རྣམ་པར་རིག་པར་ཉེ་བར་གནས་པས་སོ། །དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ནི་གཅིག་ལས་དོན་དུ་མའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཉེ་བར་གནས་
― DTG137_Page_0571 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་གཅིག་ལས་དོན་དུ་མའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཉེ་བར་གནས་པས་སོ། །མ་སྨད་པ་ནི་དམ་བཅས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ། ཡོན་ཏན་གང་གསུངས་པ་དེ་ཡང་གསུངས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་དེ། དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་བསྒྲུབས་པས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དོན་ཐམས་ཅད་དཔེའི་ཆོས་སུ་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་དཔེའི་ཆོས་སུ་སྒྱུར་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐྱེ་བ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། རྒྱ་མཚོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསྔགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། ཆོས་མཆོག་ཕུལ་དེ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བསྟན་པའི་རྣམ་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་འདུལ་བ་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་གུས་པར་ཆོས་མཉན་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འཁོར་ལོ་ལེགས་པར་སྦྱར་བ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བས་སོ། །དོན་དམ་པའི་ཆོས་དང་མ་བྲལ་བ་ནི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་ཆོས་སྐྱེ་བ་དང་མཐུན་པ་ནི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་པ་ཡང་ཆོས་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རིགས་པའི་ཆོས་དང་མ་བྲལ་བ་ནི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་ལོ་དང་ཆོས་མཐུན་པས་འཁོར་ལོ་ཡིན་ནོ། ཆོས་མཐུན་པ་དེ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། ས་གཞན་དུ་འདྲིལ་བའོ། །ཆོས་དང་ལྡན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་པའི་ཆོས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཐར་པའི་ཐབས་བསྟན་པ་དེ་ནི་རང་བཞིན་དང༌། སྐྱེས་བུ་དང༌། ནང་གི་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་སྟེ། རིགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་དུས་སུ་དང༌། གུས་པར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །ཉན་པའི་དུས་ན་གཞན་དང་བདག་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འཆད་པ་པོའི་བསམ་པ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །བྱ་བ་གཉིས་དུས་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་བསམས་པ་སྟེ། སྨྲ་བའི་བྱ་བ་དང༌། འགྲོ་བའི་བྱ་བའོ། །དཔེར་ན་མར་
― DTG137_Page_0572 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟོས་ན་བརྟ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཟོས་པ་ཉིད་ན་བརྟ་བར་མི་བྱེད་པར་བསམས་པའོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། མར་ཟོས་པའི་རྒྱུས་བརྟ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། སྐལ་བ་མེད་པར་ལྟ་བ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་དང༌། རྣ་མ་བླགས་པ་ཡང་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་གུས་པར་ཉན་པ་མེད་ན་མཚུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ལོང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཕན་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་ཡང་དད་པ་རྙེད་པ་དང༌། ལས་དང་བཅས་པའི་བསླབ་པ་གསུམ་ལས་བརྩམས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དད་པ་རྙེད་པ་ལས་བརྩམས་པར་རིག་པར་བྱ་ཞིང་ལས་དང་བཅས་པའི་བསླབ་པ་གསུམ་ལས་བརྩམས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། དེ་ལ་དད་པ་རྙེད་པ་ལས་བརྩམས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ལ་དད་པ་བསྐྱེད་པས་གདུལ་བའི་རྒྱུད་བངས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཕན་པ་དང་སོ་སོར་རིག་པར་བྱའོ། །ལས་དང་བཅས་པའི་བསླབ་པ་དང་པོ་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལས་བརྩམས་ནས། འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དྲི་མ་སེལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཕན་པ་གཉིས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་ལས་ནི་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དྲི་མ་སེལ་བ་ཡིན་ནོ། །ལས་དང་བཅས་པའི་བསླབ་པ་གཉིས་པ་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལས་བརྩམས་ནས། འདོད་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་སེལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཕན་པ་གསུམ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་ལས་ནི་འདོད་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་སེལ་བ་སྟེ། མེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ལས་དང་བྱེད་པའི་བསླབ་པ་གསུམ་པ་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ལས་བརྩམས་ནས། ཡང་འབྱུང་བ་པའི་སྲེད་པ་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཕན་པ་བཞི་པ་དང༌། ལྔ་པ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་དེའི་ལས་ནི་ཡང་འབྱུང་བ་པའི་སྲེད་པ་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་སྐྱེད་པ་དང༌། འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་པ་ནི་དེ་རྣམས་འབྱུང་བར་བྱེད་པའོ། །འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་སྐྱེས་པ་རྣམས་རྒྱས་པར་བྱེད་པའོ། །སྐྱོ་བར་བྱེད་པ་
― DTG137_Page_0573 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཟོས་པ་དང༌། ལམ་ངན་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱོན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་ཟོས་པའི་ལམ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་དང༌། ལམ་ངན་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རས་འགུལ་བ་དང༌། དྲི་མ་ཅན་དང༌། ཐག་ཐུག་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་གྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགུལ་བ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་གྱི་ཕྱིར་དང༌། དྲི་མ་ཅན་གྱི་སྐྱོན་གྱི་ཕྱིར་དང༌། ཐག་ཐུག་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང་སྒྲིབ་པ་དང་སྔོན་གྱི་སྒྲིབ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བས་འགུལ་བའི་སྐྱོན་དང༌། སྒྲིབ་པས་དྲི་མ་ཅན་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་དང༌། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པས་མི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་ནོ། །བླུན་པོ་ནི་སྟེ། གླེན་པ་ནི་སྟོན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཀྱང་ཆོས་བསྟན་པའི་ལམ་མི་རྙེད་དོ། །འགའ་ཞིག་ལམ་ལོག་པར་ཞུགས་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནས། དག་གྱུར་འདི་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འདོད་པ་འང་སྲིད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་ནི་གནས་བརྟན་མཁོལ་གྱིས་འཇིག་རྟེན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀྱང་དེའི་སྙན་དང་གས་འགའ་ཞིག་ལམ་ལོག་པར་ནི་ཞུགས་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྙན་དངགས། ཡོན་ཏན་དེ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་བཅུས་ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་གསུང་གི་ཆེད་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡོན་ཏན་གསུམ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་དམན་ཏེ། ལྡོག་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང༌། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དཔྱོད་པ་དང༌། འདོད་པ་ཙམ་ཡང་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་ལས་འབྱུང་བའི་ཡོན་ཏན་གང་ཟག་གསུམ་པོ་དག་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པའི་གང་ཟག་གསུམ་པོ་དག་ནི་ངེས་པར་ལེགས་པ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་སྟེ། དེའི་ཆེད་དུ་འགའ་ཞིག་ལམ་ལོག་པར་ནི་ཞུགས་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒྲུབ་པར་འདོད་པ་མངོན་པར་མི་ཤེས་པ་སྟེ། དེའི་ཆེད་དུ། དགེ་དང་མི་དགེ་གཉིས་ཀ་དཔྱད་ནས་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། བསྒྲུབ་པར་མི་འདོད་པ་གཅིག་ཏུ་བག་མེད་པར་གྱུར་པ་དྲི་མ་ཅན་གྱི་ལས་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཆེད་དུ་འགའ་ཞིག་འཁྲུལ་བ་བསྩལ་ནས་
― DTG137_Page_0574 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གདུལ་བ་བག་མེད་པ་རྣམས་ནི་སྐྱོ་བར་བྱེད་པས་གདུང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྡོ་ཐལ་གྱི་རྡོ་མེས་བསྲེགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རྡོ་ཐལ་གྱི་རྡོ་མེས་བསྲེགས་པ་ཆོས་འཇིག་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་རྡོ་ཞེས་བྱ་བ་ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མེལ་ཚེ་བ་སོ་སོར་མི་རྟོག་པ་དང༌། རོལ་མོ་མཁན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །འཆོས་པ་ནི་ཚར་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྲིད་པ་ལས་སྐྱོབ་པ་ནི་ཐར་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཆོས་སྐྱོ་བ་ཡོན་ཏན་ཕྱིར་ན་ནི་འཆོས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕྱིར་དང༌། སྐྱོབ་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལམ་ངན་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ལོག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ལོག་པའི་ངག་དང༌། ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ལོག་པའི་འཚོ་བ་རྣམས་སོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཀུན་དུ་འཚོལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ཀུན་དུ་ཚོལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གནོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་རྡེག་པ་དང་གཅོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལ་འདི་དག་ཉེས་བྱས་ཀྱི་ལས་བྱེད་པ་ཡིན་པར་དོགས་པ་དེའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེའི་སྨན་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིར་བྱ་བའི་སྨན་གང་ཡིན་པ་དེ་དོན་དུ་གཉེར་བས་སོ། །ལུས་དང་འདྲ་བའི་ནད་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིས་ནི་ལུས་ཀྱི་ནད་འདི་ལ་སྐྱོན་དྲུག་པོ་ན་བ་དང་འབྲེལ་པ་ཉིད་ནི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །ལུས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་ཉིད་ནི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །བར་ཆད་མེད་པར་འཇུག་པ་ཉིད་ནི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །གསོར་མི་རུང་བ་ཉིད་ནི་ཐབས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །གནོད་པ་མང་བ་ཉིད་ནི་གནོད་པ་མང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །སྲོག་འཕྲོག་པ་ཉིད་ནི་འཇོམས་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །གཏན་དུ་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་དུ་ཕྱིས་མི་སྐྱོ་བར་བྱེད་པས་ན་གཏན་དུ་འབྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །ཡན་ལག་བརྒྱད་ལྡན་པ། རྫས་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་རྫས་ཀྱི་ཚོགས་སོ།།
― DTG137_Page_0575 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནམ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་སོ། །ལན་འགའ་ཡང་བསྒྲུབ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཡང་གང་ལས་འབྱུང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡང་དང་བག་མེད་རྨོངས་ན་གོ་རིམས་བཞིན་དུ། དད་དང་སྐྱེ་དང་རྟོགས་པས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེའོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་ཐོས་ན་མཉན་པའི་རྒྱུ་སྐྱོ་བ་འབྱུང་ངོ༌། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཆོས་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །སྐྱོན་ནི་སྡིག་འདོད་སྲིད་རྟེན་ཅན། །སྐྱོན་གང་ལ་རྟེན་སྡིག་པ་དང༌། །འདོད་པ་དང་སྲིད་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྡིག་པ་དང༌། འདོད་པ་དང༌། སྲིད་པའི་རྟེན་ཅན་ཏེ། དེ་ཐོས་ན་མཉན་པའི་དངོས་པོའི་རྒྱུ་སྐྱོ་བ་འབྱུང་ངོ༌། །སྡིག་པ་དང་འདོད་པ་རྣམས་དང་སྲིད་པའི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་སྡིག་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་སྐྱོན་ནི་གསོད་པ་དང་འཆིང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདོད་པ་ནི་དངོས་པོའི་འདོད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་འདོད་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱོན་ནི་ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། འདོད་པའི་རྒྱུ་དང༌། འདོད་པའི་གཞི་དང༌། འདོད་པ་དབང་དུ་བྱ་བས་མ་དང་བུ་ལྟ་བུ་ལྷན་ཅིག་རྩོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །སྲིད་པ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །དེའི་སྐྱོན་ནི། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། འཆི་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྐྱོན་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་ནི་སྡིག་པ་དང༌། འདོད་པ་དང༌། སྲིད་པའི་རྟེན་ཅན་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་རྣམ་གཉིས་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དག་གི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ཀྱི་རེ་རེའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་སུ་རུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། མྱོང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མིག་ལ་སོགས་པ་དག་གི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་གཟུགས་དང་བའོ། །སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །མིག་གི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་དག་གི་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་དོན་དེའི་ངེས་པ་ཐོབ་ནས་སོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འབྲེལ་བའི་
― DTG137_Page_0576 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་མ་རིག་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་དག་གི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འབྲེལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱི་ངེས་པ་ཐོབ་ནས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་དག་གི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འབྲེལ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱི་ངེས་པ་ཐོབ་ནས་གཉེན་པོའི་དངོས་པོའི་རྒྱུ་རྟོགས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་ཡོན་ཏན་འདི་དག་ནི་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་ན་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་གུས་པར་བྱའོ། །ཉན་པའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་ཕལ་ཆེར་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་དང༌། ཉན་པའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་ཕལ་ཆེར་ཏེ་མང་དུ་ལེགས་པར་བཤད་པ་འདི་དག་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་དེ་དག་ནི་ཉན་པའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་ཕལ་ཆེར་ཕྱིར་ཕྱོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཕལ་ཆེར་འདས་པ་དང༌། ལེགས་པར་བཤད་པ་འདི་དག་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཕལ་ཆེར་འདས་པ་དེ་དག་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཕལ་ཆེར་འདས་པའོ། །ཉེ་བར་རྣམ་པར་བཤད་པ་དག་གིས་མཐུ་བཅོམ་ཞིང༌། ལེགས་པར་བཤད་པ་འདི་དག་གིས་མཐུ་སྟེ་ནུས་པ་བཅོམ་པ་དེ་དག་ནི་མཐུ་བཅོམ་པའོ། །གང་དག་གིས་ཤེ་ན། ཉེས་པ་རྣམ་པར་བཤད་པ་དག་གིས་ཏེ། ལོག་པར་རྣམ་པར་བཤད་པ་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ནི་དེང་སང་ཞེས་སྨོས་པའི་ཕྱིར་དེང་སང་ཕྱོགས་གཉིས་ལ་སྟེ། ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལས་ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་ལ་ནི་གཅིག །རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ལ་ནི་གསུམ་དུ་སྟོན་ཏོ། ནུབ་ལ་ཐུག་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། ཉན་པའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་ཕལ་ཆེར་ཕྱིར་ཕྱོགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བས་སོ། །དེ་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ལའོ། །དེ་ནུས་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་རྟོག་པ་དེ་ལེགས་པར་བཤད་པ་དེ་རྣམས་ལས་མཐུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་འདི་ནི་མདོར་བསྡུས་ན་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ཚིག་དང་
― DTG137_Page_0577 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་གཉིས་ཀྱི་ལུང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་ཚིག་གསུམ་དག་གིས་སོ། །རྟོགས་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ནི་ཚིག་བཞི་པས་སོ། །ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་རོ། །སེམས་ལ་ཞོག་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྟོན་པའི་ཞལ་ནས་བསྔགས་པའི་སེམས་ལ་གནས་པར་གྱིས་ཤིག །མིག་ཞི་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བོའི་མིག་ནི་ཞི་བར་མཛད་པ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་བཟང་བ་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཉོན་མོངས་པའི་དུག་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་མཛད་པའི་དོན་གྱིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དུག་ཐམས་ཅད་སེལ་བའི་དོན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་འདི་ལ་ཡོད་པས་འདི་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དུག་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་མཛད་པའི་དོན་ཏོ། །འཕགས་པའི་ནོར་བདུན་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ནོར་དང་ལྡན་པ་ནི་ནོར་བདུན་ནི་དད་པའི་ནོར་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ནོར་དང༌། ངོ་ཚ་ཤེས་པའི་ནོར་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པའི་ནོར་དང༌། ཐོས་པའི་ནོར་དང༌། གཏོང་བའི་ནོར་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ནོར་རོ། །སྐྱོན་བདུན་འཁྲུ་བའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ནི་སྐྱོན་བདུན་ནི་ཕྲ་རྒྱས་བདུན་ཏེ། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཕྲ་རྒྱས་དང༌། སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཕྲ་རྒྱས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཕྲ་རྒྱས་དང༌། ང་རྒྱལ་གྱི་ཕྲ་རྒྱས་དང༌། མ་རིག་པའི་ཕྲ་རྒྱས་དང༌། ལྟ་བའི་ཕྲ་རྒྱས་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཕྲ་རྒྱས་སོ། །ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་བཀྲ་ཤིས་པ་ཉིད་ནི་འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པ་དེ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ་སྔ་ལྟས་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་བཀྲ་ཤིས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཏན་གྱི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་དབང་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཚེ་ལ་ཕན་པ་ནི་འདི་ལྟར་འདིར་གཏན་གྱི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་ཐོག་མར་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཚེ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཚེ་ལ་ཕན་པའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དགོངས་པ་འཇམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པའོ། །དོན་དང་མཐུན་
― DTG137_Page_0578 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི་ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །འདུལ་བ་དང་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དུས་ལ་བབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །རན་པར་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་གདུལ་བའི་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུའོ། །འདུ་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ནི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་གཉིས་འབད་པ་དང་མི་འབད་པ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་དགེ་བ་ནི་འབད་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ཡིན་ལ། མི་དགེ་བ་ནི་མ་འབད་པར་རོ། །རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དག་གིས་དམིགས་པར་བྱེད་ལ། མི་དགེ་བ་ནི་གཙང་བ་དང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་སོ། །མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གསུམ་པོ་མ་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པ་རྣམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །མི་དགེ་བ་ནི་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཉིས་པོ་མ་རིག་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་གཉིས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་དང་ངམ། མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅིག་ཏུ་མ་རིག་པ་དང་ཡང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །སའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ནི་ས་ཐམས་ཅད་དང་ས་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བ་ནི་སྐྱེ་བའི་ས་དགུ་ཆར་དུ་ཡང་ཡིན་ཏེ། འདོད་པའི་ཁམས་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དུའོ། །མི་དགེ་བ་ནི་ས་གཅིག་པ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་ཁོ་ནར་རོ།། འབྲས་བུའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་བཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། བདག་པོའི་འབྲས་བུ་དང༌། བྲལ་བའི་འབྲས་བུའོ།། མི་དགེ་བའི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་སོ། །དུས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང་ངན་པར་འབྲས་བུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཆུང་དུས་མང་པོ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་ཆུང་
― DTG137_Page_0579 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུས་མི་དགེ་བ་མང་པོ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྤོང་བའི་ལས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཞུགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པ་མང་པོ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པས་སོ། །དཔེར་ན་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པས་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཞུགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པ་མང་པོ་སྟེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཕྲ་རྒྱས་བཅུའི་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པ་ལྟ་བུའོ། །དཔེ་རྣམས་མང་པོ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་འདི་དག་ནི་མི་དགེ་བ་བས་དགེ་བ་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་དཔེ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཙམ་དང་ཆོས་མཐུན་པ་ཡིན་གྱི་གྲངས་བཞིན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྨྲས་པ། མི་དགེ་བ་ལས་ས་གཞན་གྱི་དགེ་བ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ས་པ་ནི་དེའི་ས་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་རིགས་སོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། དགེ་བ་དེ་དང་ས་གཅིག་པ་ཡིན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བ་དེ་དང་ས་གཅིག་པ་ཡིན་ཡང་དང་པོའི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་མི་དགེ་བའི་ས་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང༌། རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སོ།། གཞན་ཡང་མི་དགེ་བ་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་འདི་ལྟར་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བའི་ས་པས་མི་དགེ་བ་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་དེའི་གཉེན་པོས་མི་དགེ་བའི་གཉེན་པོ་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བ་གཞན་འདྲེན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་ཡང་དགེ་བ་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བསྡུས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི་ཁྱད་པར་བཅུ་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱིའོ།། འདུ་བྱེད་རྣམ་པ་མཚུངས་པར་ལྡན། །ས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་འདུ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང༌། རྣམ་པ་ཉིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། ས་ཉིད་དང༌། འབྲས་བུ་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་འབྲས་བུ་གྲངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་དང༌། ཇི་སྐད་དུ་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་དང༌། འཆད་པ་ཉིད་དང༌། ཆུང་དུས་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པ་ཉིད་དང༌། སྤོང་བ་ཉིད་དང་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའི་ཁྱད་པར་ཉིད་དོ། །གཉིས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་གི་རང་བཞིན་གཉིས་པོ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལེགས་འཐོབ་ནི་ལེགས་
― DTG137_Page_0580 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་རྙེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བསྒྲུབ་དཀའ་ནི་སྦྱོར་བ་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ནད་དྲག་ཡུན་རིངས་སུ་མི་སྟེན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་ནད་དྲག་པ་དང་ཡུན་རིང་བ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ནད་དྲག་ཡུན་རིང་ངོ༌། །འདི་ནི་འདི་སྐད་དུ་ནད་དྲག་ལ་ཡུན་རིང་པོ་ཅན་སུ་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་སྨན་དང༌། གྲུབ་པ་དང༌། གཏན་དུ་བ་དང༌། ནད་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པ་དང༌། གཉིས་སུ་མེད་པ་དང༌། ལེགས་པར་འཐོབ་པ་དང༌། ལེགས་པར་བསྟེན་པ་དང༌། བསྒྲུབ་དཀའ་བ་ལ་རྟེན་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྙེད་སོགས་འདོད་ཅེས་བྱ་བའི་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་གྲགས་པ་དང༌། བསྔགས་པ་དང༌། ནོར་འདོད་པ་དང༌། ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་སྐྱོན་ནི་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཟབ་མོ་ནི་འཇུག་པར་དཀའ་བའི་དོན་གྱིས་སོ། །འདི་ལ་བརྟེན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་འདི་ལ་གནས་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཁ་ན་མ་ཐོ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མ་སྨད་པའོ། །ཕུལ་བྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མང་པོའོ། །དེས་པ་ནི་ཐེ་ཚོམ་མེད་པའོ། །འབྲས་བུ་མི་ཟད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ཟད་མི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྙེད་པའོ། །ཐབས་གཞན་མད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐབས་གཞན་ན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བྱའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྒྲུབ་པ་པོ་ཡངས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་དོན་དུ་སྒྲུབ་པ་པོ་གཞན་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འོ་ན་དེ་བྱ་མོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འོ་ན་དེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་མོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་གཉིས་ཀྱི་དུས་སུ་ཡང་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་གཉིས་ལྡན་ནི་གོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་ལེགས་པ་འདི་གཉིས་དང་ངོ༌། ཅི་འོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །རྟོགས་གྱུར་པ་ནི་བདེན་པ་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་སོ། །དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པ་ལ་ཕན་ཡོན་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་མདོ་ལས་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པའི་ཕན་ཡོན་ལྔ་པོ་གསུངས་པ་གང་དག་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་བྱེད་པ་དང༌། སོམ་ཉི་སྤོང་བ་དང༌། ལྟ་བ་དྲང་པོར་བྱེད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་དོན་དང་ཚིག་ཟབ་མོ་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་པོ་དག་ནི་མི་ཤེས་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང་ལོག་པའི་ཤེས་པ་དང༌། བདེན་པ་རྣམས་རྟོགས་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱས་
― DTG137_Page_0581 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་ཤེ་ན། གཉིས་ཀྱིས་མི་ཤེས་པ་ལྡོག་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མ་ཐོས་པ་ཐོས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་མི་ཤེས་པ་ལྡོག་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོན་ཏན་འདི་གཉིས་ནི་མི་ཤེས་པ་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ནང་དུ་འདུས་སོ། །སོམ་ཉི་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོན་ཏན་འདི་ནི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཤེས་པ་ལྡོག་པའི་ནང་དུ་འདུས་སོ། །ལྟ་བ་དྲང་པོར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ལོག་པའི་ཤེས་པ་ལྡོག་པའི་ནང་དུ་འདུས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་དོན་དང་ཚིག་ཟབ་མོ་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོན་ཏན་འདི་ནི་བདེན་པ་རྣམས་རྟོགས་པའི་ནང་དུ་འདུས་སོ། །གཏན་དུ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་དུ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། མཐོ་རིས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སྦྱོར་བ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྤྱོར་བ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་ཆོས་ལ་ནི་སྦྱོར་བ་གཞན་མེད་པས་སོ། །དེས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སོ། །ཉོན་མོངས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྤང་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ནི་བདག་ལ་ཆགས་པ་ཟད་པར་བྱའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ནི་གཞན་ལ་ཆགས་པ་འཕེལ་བར་བྱ་སྟེ་སྙིང་རྗེ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་གཉིས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལ་ཆགས་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་སོ། །ཤེས་རབ་སྙིང་བརྩེ་དེ་ཟང་འཕེལ་རྒྱུ་ཡིན། །ཤེས་རབ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། སྙིང་བརྩེ་སྟེ་སྙིང་རྗེ་ནི་གཞན་ལ་ཆགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་རྩ་བ་གཉིས་སུ་གསུངས། །དེའི་འཕེལ་རྒྱུ་ནི་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་བརྩེ་བ་དེ་གཉིས་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་ནི་དེ་འཕེལ་རྒྱུའོ། །འབྲས་བུར་བཅས་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པས་སོ། །དམན་པ་དག །ཡོངས་སུ་གཟུང་ལ་འཛིན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམན་པ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ལ་འཛིན་པ་སྟེ། ཆགས་པ་ནི་དམན་པ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ལ་འཛིན་པའོ། །དེ་གང་
― DTG137_Page_0582 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ལ་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་དམན་པ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ལ་འཛིན་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དམན་པ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ལ་འཛིན་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་གིའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དག་པོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པ་དང༌། ཕྲག་དོག་དང༌། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་དག་གོ །དེ་ལས་བྱུང་བའི་ལས་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལས་རྣམས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་གསུམ་པོ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དང༌། འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དོ། །མྱ་ངན་ལ་སོགས་པ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་དང༌། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། འཁུག་པ་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ན་བ་དང༌། རྒ་ཤི་ལ་སོགས་པ་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མཉན་པ་དང༌། འཇོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉན་པ་དང༌། འཇོག་པའོ། །དེ་ལ་མཉན་པ་ནི་བསྟན་པའི་ཆོས་སོ། །འཇོག་པ་ནི་དེའི་དོན་ཏེ། བདག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་སྐྱེད་པའོ། རྟེན་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། འདོད་པ་ཆུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ཆོག་ཤེས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དབེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །བྱེད་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱེད་པ་པོར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ནི་རྒྱུས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་དེ་ལ་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ནི་བྱ་བའི་དུས་སུ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །འགྲོ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཕན་འདོགས་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པས་དང༌། ཕན་འདོགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པས་དང༌། ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་ཆོས་མངོན་པའི་མཛོད་ལས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །མཇུག་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །རབ་ཏུ་དགའ་
― DTG137_Page_0583 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པས་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་སུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་ལ་རྣམ་པར་ལྟ་བ་ཡིད་བདེ་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་བདག་གི་ཚོགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སོ་ཞེས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེས་སོ། །མཉམ་པར་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཡིད་བདེ་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལས་དགའ་བ་སྐྱེའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཉིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་རྣམས་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱས་པ་ནི་དེ་བསྒོམ་པ་བརྟས་པའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པས་རྒྱས་པ་དེའི་ཕྱིར་ན་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པས་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་མཇུག་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། མཇུག་གིས་དགེ་བ་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལས་བརྩམས་ནས་གཞན་དག་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་ཅིང་བསྔགས་པ་བརྗོད་ལ། ཆོས་མཐུན་པ་ལ་ཡང་ཤིན་ཏུ་དགའ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བླ་ན་མེད་བ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་དགེ་བ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་རྟེན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྟེན་ལ་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཐོས་པ་མེད་པ་དང༌། འདོད་ཆེན་ཆེ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་ཕྱིར་རོ། དང་པོ་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྒྱུས་ཀུན་ནས་བསླང་བས་བྱེད་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཆེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྩོན་པ་དྲག་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གུས་པར་བརྩོན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་དང་ཡང་དུ་བརྩོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟག་ཏུ་བརྩོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞིང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཞིང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འགྲོ་བ་དང༌། སྡུག་
― DTG137_Page_0584 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྔལ་བ་དང༌། ཕན་འདོགས་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པས་སོ། །གཞི་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་སྤོང་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཕྱིར་རོ། །བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གནོད་པ་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཕྱིར་རོ། །མཇུག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བྱས་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གཞན་དག་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་ཅིང་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། ཆོས་མཐུན་པས་མཐོང་ན་ཤིན་ཏུ་ཡིད་དགའ་བ་ཉིད་དག་གིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ལ་འཛིན་པ་ན་ལེགས་པར་གསུངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་སོ། །ཇི་ལྟར་འཛིན་ཞེ་ན་བ་ལང་རྫིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ལེགས་ལྡན་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེགས་པ་དང་ལྡན་པ་འདི་ནིའོ། །ལེགས་ལྡན་འདི་སུ་ཡིན་ཞེ་ན། ཚུལ་བཟང་ཆུ་བོ་ཚོལ་བ་ཅན། །མཆོག་དང་མཆོག་ཚོལ་མཆོག་མིན་ཤེས་པའི་ཡིན། །དེ་ལ་ཚུལ་བཟང་ཆུ་བོ་ཚོལ་བ་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་པ་ཚུལ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་དགེ་བ་སྟོན་པ་ནི་ཚུལ་བཟང་ངོ༌། །འདི་ལ་ཚུལ་བཟང་པོའི་ཆུ་བོ་ཚོལ་བའི་ངང་ཚུལ་ཡོད་པས་འདི་ནི་ཚུལ་བཟང་པོའི་ཆུ་བོ་ཚོལ་བ་ཅན་ཏེ། ཚུལ་བཟང་པོའི་ཆུ་བོ་ཚོལ་བ་ཅན་དེའིའོ། །མཆོག་དང་མཆོག་ཚོལ་ནི་མཆོག་དང་མཆོག་ཚོལ་བར་བྱེད་པས་ན་མཆོག་དང་མཆོག་ཚོལ་ཏེ། མཆོག་དང་མཆོག་ཚོལ་བ་དེའིའོ། །མཆོག་དང་མཆོག་མིན་ཤེས་པའི་ནི་གཙོ་བོ་དང་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལེགས་ལྡན་འདི་གང་གི་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ལེགས་ལྡན་དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ཡི་སྙིང་པོ་ཉིད་ནི་རབ་ཏུ་རྣམས་ཕྱེ་ན། །རང་གི་སྲོག་གི་རིན་གྱིས་ལེགས་གསུངས་ཉོ་བ་མཛད། །ཅེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའོ། །མཛད་པ་ནི་མཛད་པར་གྱུར་པའོ། །སྙིང་པོ་ཉིད་ནི་རབ་ཏུ་རྣམ་ཕྱེ་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པ་དང་རང་གི་སྲོག་གཉིས་ལ་སྙིང་པོ་དང་སྙིང་པོ་མ་ཡིན་པ་གཉིས་ལ་རྣམ་པར་དཔྱད་ནས་རང་གི་སྲོག་གིས་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཉོ་བ་མཛད་དོ། །བསམ་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དག་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དག་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མི་མཉེས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཉེས་པར་ཞེས་བྱ་
― DTG137_Page_0585 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་རྣམ་པ་བཞིར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། ཡོ་བྱད་རྣམས་ལ་ཟང་ཟིང་ལྷུར་ལེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ནི་སྦྱངས་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་བྱམས་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ནི་ད་ལྟར་ནི། དགེ་སློང་ཚོགས་ཀྱང་བྱམས་པས་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ནི། སྔོམ་བརྩོན་སྐྱེ་བོ་དགེ་འདུན་ནང་དག་ཏུ། །དོགས་མེད་སྟག་མཚན་ཅན་དང་བྱ་ཐོགས་རྒྱུ། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །རང་གི་དོན་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ནི། །སྔོན་གྱི་བསམ་གཏན་ས་ནི་གང་ཡིན་པ། །ཀྱེ་མ་ཇི་ལྟར་འབྲས་བུའི་ས་དག་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །དེ་ལ་མཉན་པ་དང༌། གཟུང་པ་དང༌། བཅང་པ་དང་དོན་དང་མཐུན་པར་སྒྲུབ་པ་དག་གིས་འབད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉན་པ་དང༌། གཟུང་བ་དང༌། བཅང་བ་དང་དོན་དང་མཐུན་པར་སྒྲུབ་པས་འབད་པར་བྱའོ། །མྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་པའོ། །བསྟན་པ་ཇི་ལྟ་བུར་ན་མི་བྱ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་ཇི་ལྟར་ན་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ཅི་ཞིག་བསྟན་ཅེ་ན། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་རྣམ་འཇིག་ཅིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། གནས་སྐབས་སུ་འགྱུར་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཏེ། འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་རང་གི་ངང་གིས་སྐད་ཅིག་ཏུ་འཇིག་པ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། གནས་པར་མི་མངོན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །གཏན་དུ་འཇིག་བར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། སོང་ཞིང་སོང་བ་མི་འོང་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །གཏན་དུ་འཇིག་པ་ཡིན་ཡང་ཆད་མིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །གསར་དུ་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །འདུས་བྱས་འཇིག་པ་དེ་དག་ལ། །མི་ཤེས་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན། །མི་ཤེས་པས་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་གནས་སྐབས་འགྱུར་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གང་གསུངས་པ་ནིའོ། །མི་འཇིག་ལྟ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་རྟག་པར་ལྟའོ། །ཡུན་རིང་འཇིག་པར་ལྟ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་འདི་དག་མི་རྟག་
― DTG137_Page_0586 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་ཡང་ཡུན་རིང་ཞིག་ན་འཇིག་གོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ལྟ་བའོ། །གཞན་དག་ནི་འདུ་བྱེད་དེ་དག་ཞིག་ན་མྱ་ངན་བྱེད་དོ། །གཞན་དག་ནི་དེ་དག་ཞིག་ལྟ་སྟེ་ཆད་པར་ལྟའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་ཞིག་འདུ་བྱེད་ལ་དེ་ལྟར་ལྟ་བ་དེའི་ཆེད་དུ། དེའི་རྩ་བཞི་ཡིས་མི་རྟག་འདི་ཉིད་བསྟན། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེའི་རྩ་བ་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་ཏེ། གནས་སྐབས་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་དང་པོས་དང༌། གནས་པར་མི་མངོན་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་པས་དང་སོང་ཞིང་སོང་བ་མི་འོང་ཞེས་བྱ་བ་གསུམ་པས་དང༌། གསར་དུ་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་པས་སོ། །དེ་ལ་རྩ་བ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འདུས་བྱས་རྣམས་ལ་བདག་མེད་པ་དང་བདག་གི་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། གང་དག་གིས་ཤེ་ན། གནས་སྐབས་འགྱུར་ཞིང་གནས་པར་མི་མངོན་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་དང༌། སོང་ཞིང་སོང་བ་མི་འོང་གསར་དུ་སྐྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཏེ། མདོ་ལས་གང་མི་རྟག་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །གང་སྡུག་བསྔལ་བ་དེ་ནི་བདག་མེད་པ་དང༌། དེ་ནི་བདག་གི་མེད་པ་དང༌། དེ་ལ་ང་མེད་པ་དང་བདག་དེའི་ངའི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་གིས་ནི་དེ་དག་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བ་སྟེ། འོན་ཀྱང་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །གཅིག་གིས་ནི་དེའི་རྒྱུ་མ་རིག་པས་ཟིན་པ་ཉིད་དང༌། འགྲོ་བ་འདི་ནི་མ་རིག་པ་ཡིས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་གཞི་དང༌། རང་བཞིན་དང་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་གཞི་ནི་རྩ་བ་སྔ་མ་གཉིས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །རང་བཞིན་ནི་རྩ་བ་གསུམ་པས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །རྒྱུ་ནི་རྩ་བ་བཞི་པས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་གཉིས་ཀྱི་དོན་ཡང་སྔ་མ་དང་མཐུན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོ་ལས་བྱས་པ་ཀུན་མི་བྱ་བ་ནི་ཕྱིས་གང་མི་བྱ་བ་དེ་ནི་མི་བྱ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་གསུམ་ལས་བརྩམས་ནས་ཐོས་པ་དང༌། །བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བས་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་བདེ་མི་བྱའོ། །ཡུན་རིང་ན་ཡང་ཞི་བ་འཐོབ། །བྱས་པ་མི་བྱ་བ་དེས་དུས་རིང་པོར་གང་གི་ཚེ་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ཐར་པ་གདོན་མི་ཐ་བར་འཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་བྱས་པ་ཡིན་ནི་གང་བྱས་པ་ཡང་བྱ་བ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་
― DTG137_Page_0587 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚིག་གོ །ཡང་བྱ་བ་དེ་ཡིས་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་ཞི་མི་འཐོབ། ཤིན་ཏུ་དུས་ཡུན་རིང་པོར་ཡང་ཐར་པ་མི་འཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དག་ལྟ་བུའོ།། །།རྣམ་པར་བཤད་པ་རིགས་པའི་བཤད་པ། བམ་པོ་བཅོ་ལྔ་པ་སྟེ་ཐ་མའོ། །གཉིས་པ་ལས་ཀྱང་གང་བྱས་པ་ནི་མི་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ཆེད་ཀྱི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་གང་ཡིན་པ་ཡང་མི་བྱའོ། །གང་བྱས་པ་སྟེ་བསྒྲུབས་པས་དེ་མི་བྱའོ། །བྱས་པ་མི་བྱ་བ་དེས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་སྲིད་པ་ཡོད། དེས་གདོན་མི་ཟ་བར་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་བྱས་པ་སྟེ་བསྒྲུབས་པ་བྱ་བ་སྟེ། གང་ཞིག་ཡང་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བྱས་པ་ཡང་བྱ་བ་དེ་ཡིས་ནི་ཐར་པ་ཡང་སྲིད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མི་འཐོབ་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལྟ་ཅི་སྨོས་བདག་ལ་ཁྲོས་ཏེ་བསད་ན་མི་རུང་ངོ༌། །བསད་པར་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། དེའི་ཚིག་བཟློག་པར་ཡང་མི་ནུས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཚིག་བཞིན་མི་བྱ་བར་ཡང་མི་ནུས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤེས་ཏེ་ནི་ཤེས་པར་གྱུར་ཏེའོ། །ཐབས་མ་ཡིན་པ་བྱེད་པས་བུད་མེད་དོན་དུ་གཉེར་བ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་འདོད་པས་བུད་མེད་དོན་དུ་གཉེར་བ་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། དད་པའི་རྟགས་རྣམས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དད་པའི་རྟགས་དེ་དག་འབྱུང་བ་ཡང་དགེ་སློང་དག་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་དད་པའི་རྟགས་དང༌། མཚན་མ་དང༌། དད་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པོ་གང་དག་ཅེ་ན། དགེ་སློང་དག་དད་པ་ཅན་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་མཐོང་བར་འདོད་པ་ཡིན། དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པར་འདོད་པ་ཡིན། སྐྱེ་དགུ་སེར་སྣའི་དྲི་མས་དཀྲིས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་སེར་སྣའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཁྱིམ་ན་གནས་ཤིང་ལྷུག་པར་གཏོང་བ་དང༌། ལག་བརྐྱང་བ་དང༌། རྣམ་པར་གཏོང་བ་ལ་དགའ་བ་དང༌། མཆོད་སྤྱིན་ཁོར་མོར་བྱེད་པ་དང༌། གཏོང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྤྱིན་པ་ལ་ཀུན་འགེད་པར་དགའ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒན་ཞུགས་བསྙེན་པར་རྫོགས་སུ་གཞུག་པར་མ་ནུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁྱོད་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་བྱེད་དུ་འཇུག་པས་མ་བཟླས་པས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁྱོད་ཉན་དུ་གཞུག་མ་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །
― DTG137_Page_0588 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསོན་འདྲར་ནི་གསོན་བ་ལྟ་བུར་རོ། །གང་ཞིག་ཐོབ་པས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་འབྲས་བུ་གང་ཞིག་ཐོབ་པས་ངན་སོང་བ་སྟེ་ངན་སོང་གི་འབྲས་བུ་ཅན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་སྐྱེ་བ་དང༌། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ཟད་པ་ཡིན་ནོ། །རེ་ཞིག་དེ་ལྟ་བུ་ནི་བསླབ་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་འབྱུང་བ་པ་སྟེ། ཡང་འབྱུང་བ་པའི་འབྲས་བུ་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་གཉིས་སྤངས་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡིན་ནོ། །ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་མི་སྨོས་སོ་།ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ངན་སོང་བའི་ལས་སྤངས་པ་ལ་ནི་ཡང་འབྱུང་བ་བའི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་མི་གཞག་སྟེ། ཡང་འབྱུང་བ་ནི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་འབྱུང་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་ནས་བསགས་པའི་ལས་དགེ་བ་ལས་དགེ་བ་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སློབ་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་འབྱུང་བ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཟད་པར་དགའ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་བགེགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་ལས་བགེགས་ཞེས་བསྟན་པས་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ནི་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམས་ལ་བགེགས་སུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ཁོ་ནའི་འཐོབ་པ་དག་གཅོད་ཀྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ལ་ཡང་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དེའི་ནུས་པ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བར་དུ་དེ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་སྐྱེ་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བགེགས་ནི་ཅི་དག་སྤངས། ངན་འགྲོ་རྣམས་ལས་རྒལ་ཏམ་ཅི་ཡིན་མི་བྱའི་ངེས་པའི་ལས་ནི་ཅི་ཞིག་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ངན་སོང་བའི་སྐྱེ་བ་དང༌། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གཉིས་བདག་དང་གཞན་ལ་གནོད་པའི་དབང་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཡང་བར་དུ་དེ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བདག་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ནི་སྐྱེ་
― DTG137_Page_0589 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །བདག་དང་གཞན་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ནི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །ངན་སོང་དང་ནི་ཡང་འབྱུང་འགྱུར་བ་གང༌། །ཉོན་མོངས་ཡང་ལག་གསུམ་གཉིས་ཟད་བྱའི་ཕྱིར། །ཉོན་མོངས་པའི་ཡན་ལག་གསུམ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ངན་སོང་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་རྟོགས་པ་མེད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཡན་ལག་གཉིས་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་རྟོགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། ཕྲ་རྒྱས་མེ་རྣམས་ཀྱིས་བསྲེགས་སྲིད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བས་སོ། །སློབ་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བཤད་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྒྱུ་གཉིས་དག་གིས་སྲོག་དབུགས་མ་ཕྱིན་པ་ལས་སྲོག་དབུགས་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པ་ནི་གསོན་པ་དང་འདྲ་བར་ཉལ་བར་རུང་གི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་གཉིས་པོ་གང་དག་གིས་ཤེ་ན། ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུ་འདི་མ་གཏོགས་པའོ། །གཞན་ཡང་བཤད་པ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་པར་སྤྱོར་བའི་ལམ་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ན་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་པར་སྦྱོར་བའི་ལམ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཐོབ་པས་ཡང་ངན་སོང་དུ་མི་འགྲོའོ། །འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གང་ཞིག་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གང་ཞིག་ཐོབ་པས་ངན་སོང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ཞིག་རྙེད་པ་ལས་ནི་དབུགས་ཕྱིན་ན། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་པར་སྦྱོར་བའི་ལམ་མ་ཐོབ་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ཞིག་རྟོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པ་ཉིད་དུའོ། །སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྲོག་དབུགས་མ་ཕྱིན་པ་ལས་དབུགས་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པ་ནི་གསོན་པ་དང་འདྲ་བར་ཉལ་བར་རུང་གི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པོ་གང་དག་གིས་ཤེ་ན། ལུང་སྟོན་པ་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཐོབ་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་སྟེ། བཤད་པ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། སྤངས་པའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སྤངས་པའི་
― DTG137_Page_0590 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱད་པར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཅི་ཞིག་རྙེད་པ་ལས་ནི་དབུགས་ཕྱིན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་བསྟན་པ་མ་ཐོབ་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ཞིག་རྟོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མ་ཐོབ་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །བདེ་བར་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གཞི་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་བདེ་བའོ་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང་བཅས་པའི་བདེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་པ་བཞིན་ནོ། །བདེ་བར་འདུ་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ནོ། །དེའི་གཞི་ནི་བདེ་བར་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གཞི་སྟེ་དེའི་དངོས་པོའོ། །དེའི་ཕྱིར་བདེ་བར་འདུ་ཤེས་པ་སྟེ། བདེ་བ་ཉིད་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གཞི་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་ཕྱི་མའི་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་འདི་ལྟར་དེ་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བས་ཇི་ལྟར་དེ་དག་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །སྨོན་པ་ན་ཡང་མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་སེམས། །རྨོངས་ན་བདག་ཉིད་ཕྲད་ན་སྨོས་ཅི་དགོས། །ཞེས་བྱ་བས་དེ་རྣམས་ནི་མ་ཕྲད་ཀྱང་སྲེད་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་བདེ་བར་འདུ་ཤེས་པས་རྨོངས་པར་བྱེད་ནས་ཕྲད་ན་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ། །སྨོན་པ་ན་ནི་འདོད་པ་ན་སྟེ། དོན་དུ་གཉེར་བ་ནའོ། །བསྡུས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཏེ་དོན་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའིའོ། །དཔུང་ཐུབ་དཀའ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་གི་དཔུང་ཐུབ་པར་དཀའ་བ་དེ་དག་ནི་དཔུང་ཐུབ་པར་དཀའ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདོད་པ་འདི་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་འདོད་པ་འདི་དག་ནི་མནོག་ཆུང་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་མང་བ་ཡིན་ཏེ། ཉེས་དམིགས་མང་བ་ཡིན་ནོ། །འདིར་མནོག་ཆུང་བ་ནི་ཉེས་དམིགས་ཤིན་ཏུ་མང་བས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་སྦྱར་རོ། །གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གསལ་བའི་སྤངས་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བཟློག་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་གནོན་པའི་སྤང་བར་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དཔུང་ཐུབ་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །བག་ལ་ཉལ་ཡང་དག་པར་གཞོམ་པ་ནི་ཡང་དག་པར་སྤང་བར་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྒྱུ་བ་རྣམས་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གསལ་བའི་སྤང་བ་ནི་གསལ་བ་ཉིད་སྤང་བ་ཡིན་པས་གསལ་བའི་སྤོང་བ་སྟེ། སོ་སོར་རྟོག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་འདོད་པ་འདི་དག་ནི་མནོག་ཆུང་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་མང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །
― DTG137_Page_0591 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་གནོན་པའི་སྤང་བ་ནི་རྣམ་པར་གནོན་པ་ཉིད་སྤོང་བ་ཡིན་པས་རྣམ་པར་གནོན་པའི་སྤོང་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བག་ལ་ཉལ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པ་ཉིད་སྤོང་བ་ཡིན་པས་བག་ལ་ཉལ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པའི་སྤོང་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་ཏེ། འདོད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའོ། །སྔོན་རྡུལ་བསགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་བསགས་པའོ། །འདིར་ནི་དེ་ལྟར་གྱི་ཚེ་ལའོ། །ཡིད་འཁྲུལ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་མོས་པའི་དགྲ་རྣམས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་བློ་གྲོས་ཀྱི་དགྲ་རྣམས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཟད་པར་བྱེད་པ་དག་ཡིན་ནོ། །འདི་དང་ཕྱི་མར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་ཚེ་ལ་བདེ་བའི་རྒྱུ་གཉིས་ཡིན་པས་ནོར་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རྫས་དང་འདྲ་བའི་དགེ་བ་ཡིན་ཏེ། གྲགས་པའི་རྫས་དང་ཆོས་མཐུན་པས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་མར་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པས་ནོར་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རྫས་དང་འདྲ་བའི་དགེ་བ་སྟེ། གྲགས་པའི་རྫས་དང་ཆོས་མཐུན་པས་སོ། །དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས་ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས་ཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་དག་ཉིད་ལས་མ་ཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་མདོར་བསྡུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ནི་འདོད་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་དགའ་བ་ཉིད་ནི་ཚིག་གཅིག་གིས་ཡངས་སུ་བསྟན་ཏེ། ཤེས་དཀའ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །སྤང་བར་དཀའ་བ་ཉིད་ནི་ཚིག་གསུམ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། བཟློག་དཀའ་དཔུང་ཐུབ་དཀའ་བ་ཅན་རྒྱུ་བ། རྟོགས་དཀའ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་ཤིང་མ་སྤངས་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་གང་ཞིག་ནི་གང་དག་ལ་གནོད་
― DTG137_Page_0592 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཚིག་གསུམ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་བཟང་པོའི་ལམ་རྣམས་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་རེ་ཞིག་ཇི་ལྟར་བྱེད་པ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །མོས་དང་བློ་ཡི་དགྲ་ཡིན་དང༌། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཟད་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་གནོད་པ་མང་ཞིག་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྷག་མས་ནི་གང་དག་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །གང་གིས་ཤེ་ན། འདོད་ཆགས་རང་དགའི་དབང་པོ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བས་སོ། །བརྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འཕྲིགས་ན་ཡང་མི་ལྡོག་པས་སོ། །ཐག་རིང་ཞིང་ཐིབས་པོར་རྒྱུ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཐིབས་པོར་རྒྱུ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། མི་མངོན་པ་དང་བགྲོད་དཀའ་བའི་གནས་སུ་སྟེ། ཤེས་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོན་ཏེ། ཤེས་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་སྲིད་པའི་སྒོ་ནས་སྦྱར་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྙིང་བརྩེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ནི་བཟང་པོའི་ལམ་འཇོམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་གང་དག་གི་དང་པོ་བཟང་པོའི་ལམ་འཇོམས་པ་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་བཟང་པོའི་ལམ་འཇོམས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་བཟང་པོའི་ལམ་འཇོམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དེ། བཟང་པོའི་ལམ་འཇོམས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །མོས་དང་བློ་ཡི་དགྲ་ཡིན་དང༌། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཟད་བྱེད་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་ལུས་པར་མེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེ་གསུམ་དག་གིས་བསྟན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མར་མེད་མེ་དང༌། ལྗོན་ཤིང་དང༌། ཆུ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །འདི་ནི་ཚེའི་དབང་གིས་མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བརྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་དེ་ལས་མིང་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་བཞི་སྟེ། དེར་གཞོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་དང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པ་སྟེ། གཟུགས་སུ་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚེ་ནི་དོད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཉིས་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སྲོག་ཅེས་བྱ་བའི་རྣམ་གྲངས་སོ། །དེའི་དབང་གིས་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་དེ་མེད་པར་མིང་དང་གཟུགས་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གསུམ་པོ་དེ་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་བུར། །མི་བརྟན་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་དང་མིང་དང་གཟུགས་དེ་དག་དཔེ་གསུམ་པོ་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གང་གིས་མི་བརྟན་པ་སྟེ། འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པ་དེ་འཆི་འགྱེལ་ཟད་པ་ལས་ཕྱོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། དེ་མི་བརྟན་པ་ཉིད་ནི་འཆི་བ་ལ་ཕྱོགས་པ་དང༌།
― DTG137_Page_0593 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱེལ་བ་ལ་ཕྱོགས་པ་དང༌། ཟད་པ་ལ་ཕྱོགས་པའི་མར་མེ་ལྗོན་ཤིང་ཆུ་ཡིས་བསྟན། མར་མེས་ནི་མིང་འཆི་བ་ལ་ཕྱོགས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏེ། ནང་པར་མར་མེ་རླུང་གིས་བསྐྱོད་པ་འདྲ་བར་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །ལྗོན་ཤིང་གིས་ནི་གཟུགས་འགྱེལ་བ་ལ་ཕྱོགས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏེ། ཆུ་བོའི་འགྲམ་གྱི་ལྗོན་ཤིང་རྩ་བ་འགུལ་འདྲ་བར། །ཞེས་བྱ་བས་སོ། །ཆུས་ནི་ཚེ་ཟད་པ་ལ་ཕྱོགས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏེ། སྣོད་ཆག་ཡོད་པའི་ཆུ་ནི་འཛག་པར་བྱེད་པ་ལྟར། །ཞེས་བྱ་བས་སོ། །རྒྱུ་བརྒྱད་དག་གིས་ཆོས་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་བརྩལ་བར་མི་བྱ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་ཆོས་མི་མཐུན་པ་ནི། དོན་གཉེར་ནུས་དང་མ་བྱས་པར། །ཞེས་བྱ་བརྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནས། དེ་ནི་ངེས་པར་སྡིག་ལས་ཀྱིས། །བསྒྲིབས་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་མང་སྟོན་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སྐྱོ་བར་བྱེད་པ་ནི། །ངན་སོང་ཐོས་ལ་ཡིད་ཆེས་ཤིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ངན་སོང་ཐོས་པ་ནི་ཆོས་སྒྲོགས་པ་རྣམས་སོ། །ཡིད་ཆེས་པ་ནི་ངན་སོང་ཡོད་དོ། །མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་དེར་སྐྱེའོ་སྙམ་དུའོ། །དེ་ཡི་གཉེན་པོར་མི་བྱེད་པ། །དེའི་གཉེན་པོར་དགེ་བའི་ལས་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བའི་བགེགས་བྱེད་པ་དང༌། བདེ་འགྲོ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མི་བྱེད་དོ། །འཇིགས་པ་ནི་ངན་སོང་རྣམས་ལའོ། །ནུས་དང་ལྡན་པ་ནི་དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་ལའོ། །ཚེ་ཐུང་བ་ནི་རེ་ལྟར་ཐོགས་ན་ཚེ་ལོ་བརྒྱའོ། །དེ་ཡང་མ་ངེས་པ་ནི་ཚེ་དེ་ཡང་མ་ངེས་ཏེ། རེས་འགའ་ནི་མངལ་ཉིད་དུ་འཆིའོ། །རེས་འགའ་ནི་བྱིས་པར་རོ། །རེས་འགའ་ནི་དར་ལ་བབ་པ་ནའོ། །མི་བྱ་བ་ནི་བྱ་མིན། དགེ་བ་མི་དགེ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བྱེད་པ་པོ་གཞན་མེད། དེ་ལ་བྱེད་པ་པོ་གཞན་མེད་པའོ། །མ་བྱས་པར་བདེ་ལེགས་མེད། དགེ་བ་མ་བྱས་པར་སྡུག་བསྔལ་མེད་པ་མེད་པའོ། །བྱས་པ་ཡང་མི་འཇིག་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་བསགས་པ་ཡང་འབྲས་བུར་མ་སྨིན་པར་ཆུད་མི་ཟའོ། །དེ་བྱེད་མི་ཤེས་མིན། བདག་གིས་ཇི་ལྟར་དགེ་བ་བྱ་སྙམ་པ་དང༌། གང་གིས་ན་ངན་སོང་དུ་མི་འགྲོ་ཞིང་བདེ་འགྲོ་ཐོབ་པར་བྱ་སྙམ་དུ་ཐབས་མི་ཤེས་པ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་བཞིན་དུའོ། །གལ་ཏེ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག །ཅེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་འདོད་པ་ཉིད་ནི་ཟང་ཟིང་གི་ཕུབ་མ་ཡིན་པས་འདོད་པའི་ནི་ཟང་ཟིང་གི་ཕུབ་མ་སྨོས་པས་ནི་དེ་ལ་
― DTG137_Page_0594 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙིང་པོ་ཉིད་འགོག་པར་བྱེད་དོ། །འདི་སྐད་དུ་འདི་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་ན། །ཅིའི་ཕྱིར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འདི་འདོད་པའི་ཟང་ཟིང་གི་ཕུབ་མ་ལ་འཇུས་ནས་ཀྱེ་མ་རབ་ཏུ་མྱོས་པའི་གླང་པོ་ཆེའི་ཉལ་བ་བྱེད་དམ་ཅི་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བོ་གང་བདེན་པ་མཐོང་བ་རྣམས་ལས་སོ་སོར་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཀྱེ་མ་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་སྙིང་བརྩེ་བར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །རབ་མྱོས་པའི་གླང་ཆེན་ཉལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་མྱོས་པ་ཉིད་ཀྱི་གླང་ཆེན་ཉལ་བ་ཡིན་པས་ན་རབ་ཏུ་མྱོས་པའི་གླང་ཆེན་ཉལ་བ་དེའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་སྐྱོ་བར་བྱེད་པ་ནི། བྱིས་པ་ཀུན་ནི་རྟེན་ཡོད་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །བྱིས་པ་ཀུན་ནི་རྟེན་ཡོད་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་རྟེན་པ་ཡོད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིར་བྱས་ལེགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀྱི་ཧུད་ཚིག་གོ །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཀྱེ་མ་མི་བཟད་ཀྱེ་མ་དཀའ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་སྐྱོན་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་མི་ཉན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་འཆད་དེ། ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་དེ་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཞན་གསུམ་དག་གིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བས་སོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཞན་གསུམ་དག་གིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་གསུང་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་སྟེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་གིས་སོ། །དེ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་མི་ཉན་པ་དང༌། མི་འཛིན་པ་ལས་བརྩམས་ནས་རིག་པར་བྱའོ། །རེ་ཞིག་མི་ཉན་པ་ལས་བརྩམས་ནས་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་གང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་མི་ཉན་པའི་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་གསུང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས་བརླག་པའི་རྒྱུ། གྲོང་པའི་སྒྲ་ལ་མངོན་པར་དགའ། །ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་གང་རྙེད་པར་དཀའ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་སངས་རྒྱས་གསུང་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་སུ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མི་འཛིན་པ་ལས་
― DTG137_Page_0595 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྩམས་ནས་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་ཐོས་ནས་ཡང་ཕན་པར་བཞེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་འཛིན་པའི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ནི། བདག་ལ་ཕན་པར་བརྩོན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དགྲ་ཡིན་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཡང་ཚིག་ཏུའམ་དོན་དུ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ནི་མི་བཟད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་དེ་ནི་མི་བཟད་པ་དང༌། དཀའ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་བསྟན་ཏོ། ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱིས་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་དེ་མཐོང་ནས། ཀྱེ་མ་མི་བཟད་ཀྱེ་མ་དཀའ། །ཀྱེ་མའོ་སྡུག་བསྔལ་ཀྱེ་མའོ་འཇིགས། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །གནོད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལུས་ལ་གནོད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ལ་གནོད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གསོད་པ་དང༌། འཆིང་བ་དང༌། རྡེག་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱི་གནོད་པ་དང༌། མྱ་ངན་གྱི་གནས་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། གསོད་པ་དང༌། འཆིང་བ་དང༌། རྡེག་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་གཞན་གྱི་གནོད་པ་ཡིན་པས་གསོད་པ་དང༌། འཆིང་བ་དང༌། རྡེག་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱི་གནོད་པ་དང༌། སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་རྩོད་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །གསོད་པ་དང༌། འཆིང་བ་དང༌། རྡེག་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱི་གནོད་པ་དེའི་གནས་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྟེན་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་ལུས་ལ་གནོད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ལ་གནོད་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཡིན་ཏེ། མྱ་ངན་གྱི་གནས་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བའི་རྟེན་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མྱ་ངན་བྱས་པ་ནི་གནས་འཇོག་གི་བུ་སའི་བཅུད་ནུབ་པ་དང་སེམས་ཅན་དེ་དག་འདུས་ཤིང་ཕྲད་ནས་ཀྱེ་མའོ་སའི་བཅུད་ཅེས་མྱ་ངན་གྱིས་དུབ་པར་བྱེད། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁྱེད་ཀྱིས་མི་ཁོམ་པའི་རབ་བརྒྱད་ཕུག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མི་ཁོམ་བརྒྱད་པོ་གང་དག་གི་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དག་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ནི་གང་ཟག་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་ཁོམ་པ་དང་དུས་མེད་པ་དག་ཡིན་ནོ། །བརྒྱད་པོ་དག་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དག་སྟོན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་བདེ་བར་
― DTG137_Page_0596 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་འདིར་བྱུང་སྟེ། ཆོས་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཅན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཅན་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོ་བ་བདེ་བར་གཤགས་པས་གསུངས་པ་སྟོན་པར་མཛད་ལ་སེམས་ཅན་དེ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་གང་ཟག་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་ཁོམ་པ་དང༌། དུས་མེད་པ་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དུད་འགྲོ་རྣམས་སུ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་གཉིས་པ་སྟེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡི་དགས་རྣམས་སུ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་གསུམ་པ་སྟེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནས། སེམས་ཅན་དེ་ནི་ལྷ་ཚེ་རིང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། འདི་ནི་བཞི་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བདེ་བར་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་སྟོན་པར་མཛད་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་པར་དང༌། སེམས་ཅན་དེ་ནི་ཡུལ་མཐའ་འཁོབ་ཏུ་གང་ན་འཁོར་བཞི་པོ་དགེ་སློང་དང༌། དགེ་སློང་མ་དང༌། དགེ་བསྙེན་དང༌། དགེ་བསྙེན་མ་རྣམས་མི་སྣང་བའི་མཐའ་འཁོབ་ཀླ་ཀློ་རྣམས་སུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་མི་ཁོམ་པ་ལྔ་པ་ཡིན་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནས། བདེ་བར་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་སྟོན་པར་མཛད་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང༌། སེམས་ཅན་དེ་ཡང་ཡུལ་དབུས་སུ་སྐྱེས་ནས། དེ་གླེན་པ་དང༌། ལུག་ལྟར་ལྐུགས་པ་དང༌། ལག་བརྡ་ཅན་དང༌། ལེགས་པར་བཤད་པ་དང་ཉེས་པར་སྨྲས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཤེས་པར་མི་ནུས་པ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་མི་ཁོམ་པ་དང༌། དུས་མེད་པ་དྲུག་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ན། བདེ་བར་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་སྟོན་པར་མཛད་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང༌། སེམས་ཅན་དེ་ཡང་ཡུལ་དབུས་སུ་སྐྱེས་ཤིང་མི་གླེན་པ་དང༌། ལུག་ལྟར་ལྐུགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལག་བརྡ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལེགས་པར་བཤད་པ་དང༌། ཉེས་པར་སྨྲས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཤེས་པར་ནུས་པ་ཡིན་ན། དེ་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཅན་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཅན་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ལྟ་བ་ཅན་ཡིན་པས་འདི་ལྟར་ལྟ་ཞིང་འདི་སྐད་དུ་སྦྱིན་པ་མེད་དོ། །མཆོད་སྦྱིན་མེད་དོ། །སྦྱིན་
― DTG137_Page_0597 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྲེག་མེད་དོ། །ལེགས་པར་སྤྱད་པ་མེད་དོ། །ཉེས་པར་སྤྱད་པ་མེད་དོ། །ལེགས་པར་སྤྱད་པ་དང་ཉེས་པར་སྤྱད་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་དོ། །ཕ་མེད་དོ། །མ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་མེད་དོ། །ཡང་དག་པར་སོང་བ་མེད་དོ། །ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་དང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་རང་གི་མངོན་པར་ཤེས་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ་བསྒྲུབས་ནས་བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད་དོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བསྟེན་ཏོ། །བྱ་བ་བྱས་སོ། །འདི་ལས་སྲིད་པ་གཞན་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་གོ་བར་བྱེད་པ་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་འདི་ནི་གང་ཟག་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་ཁོམ་པ་སྟེ། དུས་མེད་པ་བདུན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་དེ་ནི་ཡུལ་དབུས་སུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་མི་གླེན་པ་དང༌། ལྐུགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལག་བརྡ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལེགས་པར་བཤད་པ་དང་ཉེས་པར་སྨྲས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཤེས་པར་ནུས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཅན་ནས་བྱ་བ་བྱས་པའོ། །འདི་ལས་སྲིད་པ་གཞན་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་གོ་བར་བྱེད་པའི་བར་ཡང་ཡིན་ན། སྟོན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་དང་ཞགས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་དུ་མ་བྱུང་ཞིང་ཆོས་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཅན། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཅན། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོ་བ་བདེ་བར་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་སྟོན་པར་མི་མཛད་པ་འདི་ནི་གང་ཟག་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་ཁོམ་པ་དང་དུས་མེད་པ་བརྒྱད་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་དག་གང་ཟག་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁོམ་པ་དེ་ནི་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་དང༌། དུས་གཅིག་པུ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་དག་གང་ཟག་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁོམ་པ་དེ་གཅིག་པུ་དང༌། དུས་གཅིག་པུ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དག་སྟོན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་
― DTG137_Page_0598 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་འདིར་བྱུང་ཞིང་ཆོས་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཅན། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཅན་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོ་བ་བདེ་བར་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་སྟོན་པར་མཛད་ལ། སེམས་ཅན་དེ་ཡང་ཡུལ་གྱི་དབུས་སུ་སྐྱེས་ཤིང༌། དེ་མི་གླེན་པ་དང༌། ལུག་ལྟར་ལྐུགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལག་བརྡ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལེགས་པར་སྤྱད་པ་དང༌། ཉེས་པར་སྨྲས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཤེས་པར་ནུས་པ་ཡང་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཅན་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ལྟ་བ་ཅན་ཡིན་པས་འདི་ལྟར་ལྟ་ཞིང་འདི་སྐད་དུ་སྦྱིན་པ་ཡོད་དོ། །མཆོད་སྦྱིན་ཡོད་དོ། །སྦྱིན་སྲེག་ཡོད་དོ། །ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོད་དོ། །ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོད་དོ། །ལེགས་པར་སྤྱད་པ་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱད་པ་གཉིས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་ཡོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཡོད་དོ། །ཕ་ཡོད་དོ། །མ་ཡོད་དོ། །སེམས་ཅན་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་ཡོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སོང་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་འདི་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་རང་གི་མངོན་པར་ཤེས་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ་བསྒྲུབས་ནས་བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད་དོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བསྟེན་ཏོ། །བྱ་བ་བྱས་སོ། །འདི་ལས་སྲིད་པ་གཞན་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་གོ་བར་བྱེད་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་འདི་ནི་དགེ་སློང་དག་གང་ཟག་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁོམ་པ་དེ་གཅིག་པུ་ཡིན་ཞིང་དུས་གཅིག་པུ་ཡིན་ནོ། །ཕག་མོ་ཐི་བའི་ཕྲེང་ལྡན་མའི་སྔོན་གྱི་ཚུལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་དམ་པའི་ཆོས་མཉེན་པས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གླེང་གཞི་ནི་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕག་མོ་ཕྲུ་གུ་མང་པོ་དག་གིས་ནུ་བ་ཞིག་གཟིགས་སོ། །གཟིགས་ནས་ཀྱང་འཛུམ་པ་མཛད་པ་དང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཛུམ་པ་མཛད་པ་མཐོང་ངོ༌། །མཐོང་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་རྒྱུ་མ་མཆིས་རྐྱེན་མ་མཆིས་པར་འཛུམ་པ་མི་མཛད་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཛུམ་པ་མཛད་པའི་རྒྱུ་ནི་གང་ལགས། རྐྱེན་ནི་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་
― DTG137_Page_0599 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་སྔོན་བྱུང་བ་ན་རྒྱལ་པོ་དབང་ཆེན་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་བྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། དེ་ལ་བུ་མོ་ཐི་བའི་ཕྲེང་ལྡན་མ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། བུ་མོ་དེས་ཕ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། གང་ནས་འགྲོ་བ་ལྡོག་པར་འགྱུར། །ལམ་ནི་གང་དུ་ལྡོག་པར་འགྱུར། །འཇིག་རྟེན་ན་ནི་བདེ་བ་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་གང་དུ་འགག །ཅེས་བྱ་བ་འདི་སྨྲས་པ་དང༌། དེ་ནས་ཕས་བྲམ་ཟེ་རྣམས་བསྡུས་ཏེ་འདི་ཅི་ཞིག་ཅེས་སྨྲས་ན། དེ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ནས་བ་གྲོས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཅིས་ཡང་མ་ལགས་སོ། །ཅི་ཡང་མ་ལགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། བུ་མོ་དེས་མང་པོ་དག་གི་སྒྲ་དེ་ཐོས་ནས་སྔོན་དེའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚོགས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རིམ་གྱིས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །རྒྱུ་དེས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དག་ཏུ་སྐྱེས་སོ། །དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་དེ་ལྟར་ཕག་མོར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བུ་མོ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ལས། མིག་དང་རྣམ་བ་དེ་བཞིན་སྣ། །ལྕེ་དང་ལུས་དང་དེ་བཞིན་ཡིད། །མིང་དང་གཟུགས་ནི་གང་དག་ཏུ། །མ་ལུས་པར་ནི་འགག་འགྱུར་བ། །དེ་ནས་འགྲོ་བ་ལྡོག་གྱུར་པ། །ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའི་ལན་ཐོབ་ན་དེ་གནས་སྐབས་དེར་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་མངོན་པར་མཐོ་བའི་འགྲོ་བར་སྐྱེས་ནས་ཤུགས་ཟད་པ་ནི་འཕེན་པ་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། མདའ་གནམ་དུ་འཕངས་པ་སླར་སལ་ལྟུང་བ་བཞིན་དུ་ཡང་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །འདྲི་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གང་ནས་འགྲོ་བ་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་འདི་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེའི་ལན། མིག་དང་རྣ་བ་དེ་བཞིན་སྣ། །ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གཞུང་མངས་ཀྱིས་དོགས་པས་བདག་གིས་མ་བྲིས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང༌། གཏམ་དང་སྔོན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་ཏེ། ཇི་སྐད་སྟོན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་དང༌། གཏམ་དག་དང༌། སྔོན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་སོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་རང་གིས་ལེགས་པར་བཤད་པ་སྦྱར་བདག་གིས་སྐྱོ་བའི་གཏམ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །གཅེས་པ་དང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ལ། མདོ་སྡེའི་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་གཅེས་
― DTG137_Page_0600 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་སྟེ་དགོས་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མདོ་སྡེའི་དགོངས་པ་ཅན་གྱི་གསུང་དེ་དག་རྣམ་པ་མང་དུ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་གྱི་གསུང་ནི་དགོངས་པ་ཅན་གྱི་གསུང་ངོ༌། །རྣམ་པ་མང་དུ་སྟེ་རྣམ་པ་དུ་མར་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚིག་གོ་དོན་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བརྗོད་པ་གང་གིས་བརྗོད་པར་བྱས་བ་གང་ཡིན་པ་ཡང་སྨོས་པར་བྱ་ཞིང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མཚམས་སྦྱར་བསྡེབས་པ་འདྲ་བར་ནི་མཚམས་སྦྱར་བ་ནི་ཚིག་སྔ་ཕྱི་གཉིས་འབྲེལ་བར་བྱའོ། །མཚམས་སྦྱར་བ་དེའི་བསྡེབས་པ་ནི་འབྲེལ་བར་བྱའོ། །འདྲ་བར་ནི་རིག་པའི་ངོ་བོ་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འགལ་བ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་བརྒལ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྒྲ་ལ་བརྒལ་བ་དང༌། དོན་ལ་བརྒལ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལན་གདབ་ཐབས་ཀྱང་ནི་ལན་གདབ་ནི་བརྒལ་བ་དེའི་ལན་ནོ། །ལན་གདབ་པ་དེ་ཡང་ཐབས་ཏེ། ཐབས་དེ་ཉིད་མང་དུ་སྟེ་མང་པོར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་འདི་དག་རྣམས་དང་ལྡན་པས། གལ་ཏེ་སྨྲ་ན་ལེགས་སྨྲ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གཅེས་པ་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །དགོངས་པ་ཟད་པ་ཉིད་ནི། དགོངས་པ་ཅན་གྱི་གསུང་དག་རྣམ་པ་མང་དུ་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །མཚན་ཉིད་ཟབ་པ་ཉིད་ནི་ཚིག་གི་དོན་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །སྔ་ཕྱི་འབྲེལ་པ་ཉིད་ནི་མཚམས་སྦྱར་བསྡེབས་པ་འདྲ་བར་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །རིགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པ་ནི་འགལ་བ་དག་དང༌། ལན་གདབ་ཐབས་ཀྱང་མང་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །གང་ཞིག་གསལ་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་གང་ཞིག་དོན་གསལ་བར་སྨྲ་བ་ནས་གང་ཞིག་དོན་གོ་བར་བྱེད་པ་སྨྲ་བའི་བར་རོ། །རང་གི་ཕྱོགས་འཛུགས་པ་དང་ཆོས་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་རང་གི་ཕྱོགས་འཛུགས་པ་ནི་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཚར་བ་ཅན་ནས་རང་གི་ཕྱོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་འཛུགས་པ་བྱེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་སྟོན་པ་ནི་གང་ཞིག་ཆོས་ཁོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་ཅིང་ལེགས་པར་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་ནས་མཁས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་ངག་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་རང་གི་ཕྱོགས་འཛུགས་པ་ཡིན་ལ། གཞན་གྱིས་བརྒལ་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྙན་པར་སྨྲ་བ་ཉིད་དང༌། མི་སྙན་པ་མི་སྨྲ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ལ་སྙན་པར་སྨྲ་
― DTG137_Page_0601 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང༌། མི་སྙན་པར་མི་སྨྲ་བས་ངག་ཡོངས་སུ་དག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གིས་ཤེ་ན་རྩ་བ་དང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་གཞན་གྱིས་ཏེ། དེ་ལ་བསྔགས་པ་དང་རྒྱལ་བ་ཐོབ་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྔགས་པ་ཐོབ་ཅིང་རྒྱལ་བ་ཐོབ་ཀྱང་དེའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བས་སོ། །འདིར་བསྔགས་པ་ཐོབ་ཅིང་རྒྱལ་བ་ཐོབ་ཀྱང་རྒྱགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བ་ནི་དེའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བའོ། །དེའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དེའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བ་སྟེ། སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རྩ་བ་གཉིས་པས་སོ། །གཉིས་པའི་ངག་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་མི་ཟློས་པ་དང༌། ཚད་མ་དང་མི་འགལ་བ་དང༌། དོན་གསལ་བའི་ཚིག་བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངག་ཡོངས་སུ་དག་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རྩ་བ་གསུམ་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བརྗོད་པས་ངག་ཡོངས་སུ་དག་པ་བསྟན་པ་ནི་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །མི་ཟློས་པར་བརྗོད་པས་མི་ཟློས་པ་བརྗོད་པ་སྟེ། སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །ཚད་མ་དང་མི་འགལ་བའི་དོན་གྱིས་ན་ཚད་མ་དང་མི་འགལ་བའི་དོན་གྱིས་ཏེ། འབྲེལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །གསལ་བའི་ཚིག་གིས་དོན་བརྗོད་པས་ན་གསལ་བའི་ཚིག་བརྗོད་པ་སྟེ། གོ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་སོ། །དེའི་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའི་བསམ་པའི་སེམས་ཟང་ཟིང་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རྩ་བ་བཞི་པས་སོ། །མདོ་སྡེའི་བཤད་པའི་ཤན་འདི་ནི་མདོ་སྡེའི་བཤད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི་མདོ་སྡེའི་བཤད་པའོ། །མདོ་སྡེའི་བཤད་པའི་ཤན་ཏེ། ཕྱོགས་གཅིག་དང་ཆ་ཤས་ནི་མདོ་སྡེའི་བཤད་པའི་ཤན་ཏོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་མངོན་སུམ་མཉན་བྱས་ནས། །དད་དང་ལྡན་པ་བློ་ཞན་པ། །དེ་རྣམས་ལ་ནི་ཕན་འདོད་པས། །རྣམ་བཤད་རིགས་པའི་འགྲེལ་བཤད་ཡིན། །རྣམ་པར་བཤད་པ་རིགས་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་བི་ཤུ་དྡྷ་སིང་ཧ་དང༌། ཤཱཀྱ་སིང་ཧ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་དེ་ཝེནྡྲ་རཀྵི་ཏས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།། །།འདི་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི་བཞི་སྟོང་ཆིག་བརྒྱ་ཡོད།། །།
| 
