སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་པོད་བརྒྱ་ཞེ་གཅིག་པ།མངོན་པ། ཁུ༽དབྱིག་གཉེན། འདུས་བཟང་།
Nitartha Publication
མཁོ་རྒུའི་ལོངས་སྤྱོད་འཛོམས་ཀྱང་མ་བསགས་ཤིང་། །འདོད་ཡོན་འཁོར་མང་ཚོགས་ཀྱང་མ་ཞེན་པར། །བསླབ་གསུམ་སྡེ་སྣོད་རིག་པའི་བང་མཛོད་དེ། །སྤོང་དང་ཀློག་པའི་སྙིང་གི་དབུས་སུ་བསྐྱིལ། །
—རྫོགས་ཆེན་དཔོན་སློབ།
ཆོས་མངོན་པའི་མཛོད་ཀྱི་བཤད་པ།
དབྱིག་གཉེན།
― DTG141_Page_0002 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཇི་སྐད་དུ་སྤངས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་མིང་འཐོབ་པོ་ཞེས་བཤད་པ་དེ་ཡང༌། བདེན་པ་མཐོང་དང་བསྒོམ་པ་ལས། །ཉོན་མོངས་སྤངས་པ་ཞེས་བཤད་པ། །ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒྱས་པར་བཤད་པ། ད་ནི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དེ་དག་ཅི་ཟག་པ་མེད་པའམ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་བརྗོད་དེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་ཟག་པ་མེད། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམ་པ་དགུ་ཅིག་ཅར་དུ་སྤྲང་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་མཐུ་མེད་དོ། །བདེན་པ་མཐོང་བ་ལས་ཞེས་བཤད་པ། བདེན་པ་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞིག་ཏུ། བདེན་པ་དག་ནི་བཞིར་བཤད་དོ། །གང་དུ་བཤད་ཅེ་ན། ཆོས་
― DTG141_Page_0003 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་བསྟན་པར་ཟག་མེད་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང་ཞེས་ལམ་གྱི་བདེན་བ་རང་གི་མིང་གིས་བསྟན་ཏོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་གང༌། །བྲལ་བའོ་ཞེས་འགོག་པའི་བདེན་བ་བསྟན་ཏོ། །སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་འཇིག་རྟེན་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་དེར་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་བདག་བསྟན་ཏོ། །ཅི་འདི་དག་གི་རིམ་པ་འདི་ཁོ་ན་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་དེ་བཞིན་དུ། །འགོག་དང་ལམ་སྟེ་དེ་ལྟར་ན། །དེ་དག་གི་རིམ་བ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་སྔར་ཇི་སྐད་བཤད་བ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་ནོ་ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི། དེ་དག་ཇི་ལྟར་མངོན་རྟོགས་རིམ། །བདེན་པ་གང་ཞིག་སྔར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དེ་སྔར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་རྒྱུ་ནི་སྔར་བསྟན་ལ་འབྲས་བུ་ནི་ཕྱིས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནི་སྐྱེ་བ་དང་མཐུན་པ་བསྟན་ཏེ། དཔེར་ན་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང། བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་རབ་ཏུ་བརྟག་པ་དང་མཐུན་པར་བསྟན་ཏེ། དཔེར་ན་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་རྣམས་ལྟ་བུ་སྟེ། གང་སྔར་ནི་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་ལ། ཕྱིས་ནི་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་
― DTG141_Page_0004 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་སྐྱེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདུན་བསྐྱེད་པའི་ངེས་པ་འདི་ནི་མེད་དོ། །བདེན་པ་རྣམས་ནི་མངོན་བར་རྟོགས་པ་དང་མཐུན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བདེན་པ་རྣམས་དེ་ལྟར་མངོན་པར་རྟོགས་ཤེ་ན། གང་ལ་ཆགས་པ་དང༌། གང་གིས་གནོད་པ་བྱེད་པ་དང༌། གང་ལས་ཐར་པ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་བདེ་ཉིད་ལ་དང་པོར་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡོངས་སུ་རྟོག་ལ། ཕྱིས་འདིའི་རྒྱུ་ནི་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེས་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་གོ །འདིའི་འགོག་པ་ནི་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེས་འགོག་པའི་བདེན་བ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་གོ །འདིའི་ལམ་ནི་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེས་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་སྟེ། ནད་མཐོང་བས་དེའི་གཞི་དང་ཟད་པ་དང་སྨན་ཚོལ་བ་བཞིན་ནོ། །བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་དཔེ་འདི་ནི་མདོ་ལས་ཀྱང་བཤད་དོ། །མདོ་གང་ལས་ཤེ་ན། ཡན་ལག་བཞི་དང་ལྡན་པའི་སྨན་པས་ཟུག་རྡུ་འབྱིན་པ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ལས་བསྟན་ཏོ། །སྔར་འཕངས་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་གནས་སྐབས་ན་བདེན་བ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་ཏེ། དཀྱུས་ས་བསྟན་པའི་རྟ་ཐགས་ཐོགས་མེད་པར་རྒྱུག་པ་བཞིན་ནོ། །མངོན་བར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་ཅི་ཞེ་ན། མངོན་པར་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཟག་བ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་ཡང་དག་པར་རྟོག་པ་སྟེ། ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུའོ། །དེ་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ།། རྒྱུར་གྱུར་པ་རྣམས་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལས་ཀུན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་གཉིས་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་གྱུར་པས་མིང་གི་སྒོ་ནས་བྱེ་བྲག་ཡོད་ཀྱི་རྫས་སུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་དང་ལམ་ནི་རྫས་སུ་ཡང་བྱེ་བྲག་ཡོད་དོ། །མདོ་ལས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་ཞེས་འབྱུང་བ་དེའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། འདི་དག་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་བདེན་པས། དེ་ལྟ་བས་ན་མདོ་ཁོ་ན་ལས། འཕགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་ཞེས་བཤད་དོ། །ཅི་འདི་དག་གཞན་རྣམས་ལ་བརྫུན་ནམ་ཞེ་ན། འདི་དག་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ལ་བདེན་ན་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་འདི་དག་ཇི་ལྟ་བདེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་
― DTG141_Page_0005 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟིགས་ཀྱི་གཞན་དག་གིས་ནི་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས། འཕགས་པས་བདེ་བར་གང་གསུངས་པ། །དེ་ནི་གཞན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་རིག །གཞན་གྱིས་བདེ་བར་གང་སྨྲས་པ། །དེ་ནི་འཕགས་པས་སྡུག་བསྔལ་རིག །ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་དག་ན་རེ་གཉིས་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བདེན་པ་ཡིན་ལ། གཉིས་ནི་འཕགས་པ་ཡང་ཡིན་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བདེན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གང་གི་ཚེ་ཚོར་བའི་ཕྱོགས་གཅིག་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་ན་འདུ་བྱེད་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བརྗོད་ཅེ་ན། ཡིད་འོང་ཡིད་དུ་མི་འོང་དང༌། །དེ་ལས་གཞན་ཟག་བཅས་རྣམས་ཉིད། །སྡུག་བསྔལ་ཉིད་གསུམ་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །ཅི་རིགས་མ་ལུས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ནི་གསུམ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དང༌། འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དོ། །དེ་དག་གིས་ཅི་རིགས་པར་འདུ་བྱེད་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་རྣམས་ནི་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དོ། །ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་དག་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དོ། །ཡིད་དུ་འོང་བ་ནི་གང་དག་ཡིན། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ནི་གང་དག་ཡིན། གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ནི་གང་དག་ཡིན་ཞེ་ན། ཚོར་བ་གསུམ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ཏེ། དེའི་དབང་གིས་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་སོགས་པའི་མིང་འཐོབ་པོ། །བདེ་བའི་ཚོར་བ་ནི་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དེ། མདོ་ལས། བདེ་བའི་ཚོར་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ན་ཡང་བདེ། གནས་པ་ན་ཡང་བདེ་ལ། འགྱུར་བ་ན་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཁོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དེ། མདོ་ལས། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལ། གནས་པ་ན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བདེ་བ་ཡང་མ་
― DTG141_Page_0006 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བའི་ཚོར་བ་ནི་རྐྱེན་གྱིས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཁོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དེ། གང་མི་རྟག་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་ཚོར་བ་དང་འདྲ་བར་བརྗོད་དོ། །གཞན་དག་ན་རེ་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཡིན་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཡིན་ལ། འདུ་བྱེད་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འགྱུར་བ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དག་ནི་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཤད་དོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་ལ་དེ་དག་ཀྱང་འཕགས་པ་རྣམས་ཁོ་ནས་གཟིགས་སོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ལག་མཐིལ་སྦུ་ཉག་གཅིག་འདུག་པ། །མི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མི་རྟོགས་ལ། །དེ་ཉིད་མིག་ཏུ་སོང་ན་ནི། །མི་བདེ་བ་དང་གནོད་སྐྱེད་ལྟར། །བྱིས་པ་ལག་མཐིལ་འདབ་ཡིས། །འདུ་བྱེད་སྡུག་བསྔལ་སྤུ་མི་རྟོགས། །འཕགས་པ་མིག་དང་འདྲ་བ་ནི། །དེ་ཡིས་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ཀྱང་འབྱུང༌། །ཇི་ལྟར་འཕགས་པ་རྣམས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་པ་དག་ལ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བློ་འཇུག་པ་ལྟར་བྱིས་པ་རྣམས་ནི་མནར་མེད་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བློ་མི་འཇུག་གོ ། དེ་ལྟ་ན་འོ་ན་ནི་ལམ་ཡང་འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་མཐུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལམ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྐྱེ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཟད་པ་འདྲེན་པའི་འཕགས་པ་རྣམས་དང་མི་མཐུན་པ་མེད་དོ།། གང་གི་ཚེ་དེ་དག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཞི་བར་ལྟ་བ་དེའི་ཚེ་ཡང༌། སྡུག་བསྔལ་དུ་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ནའི་འགོག་པ་ལ་ཞི་བར་ལྟའོ། །གང་གི་ཚེ་འདི་དག་ལ་བདེ་བ་ཡང་ཡོད་པ་དེའི་ཚེ་ཅིའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་བདེ་བ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མོན་སྲན་སྡེའུ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་བཞིན་དུ་མོན་སྲན་གྲེའུའི་ཕུང་བོ་ཞེས་སྟོན་པ་བཞིན་ཏེ། མཁས་པ་སུ་ཞིག་ཆུས་བཏབ་པའི་བདེ་བ་ཆུང་དུས་འབྲས་བུ་བདེ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་འགྱུར། ཡང་སྨྲས་པ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ནི་རྒྱུ་ཕྱིར་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་མང་པོས་བསྐྱེད་ཕྱིར་དང༌། སྡུག་བསྔལ་
― DTG141_Page_0007 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་ན་བདེ་འདོད་ཕྱིར། །བདེ་བ་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་རྟོག་གོ །སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་བདེ་བ་དང་བཅས་ཏེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དུ་རོ་གཅིག་བའི་འཕགས་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་དུ་གཟིགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་འཕགས་པའི་བདེན་བར་རྣམ་པར་གཞག་གི་བདེན་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཇི་ལྟར་བདེ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་དུ་ལྟ་ཞེ་ན། མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་གཟུགས་དང་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་དུ་ལྟ་མོད་ཀྱི། དེ་དག་ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །གང་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེའི་དེ་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་རྣམ་པ་ཡིན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེས་པ་དག་གིས་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འདུ་ཤེས་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་གི་ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་གསུངས་པར་གྱུར། གལ་ཏེ་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་ལྟ་ན་འོ་ན་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་དག་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད། སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པར་ལྟ་ལ། མི་མཐུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་དུ་ལྟ་སྟེ། མི་རྟག་པར་མཐོང་ན་མི་མཐུན་པར་འགྱུར་བས་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་འདྲེན་པར་བྱེད་དོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་ཉིད་དེ། ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །འདི་ཇི་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེ་ན། མདོ་དང༌། རིགས་པ་ལས་ཏེ། རེ་ཞིག་མདོ་ལས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་ཅི་ཚོར་ཡང་རུང་དེ་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདེ་བའི་ཚོར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བའོ་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རེ་ཞིག་མདོ་ལས་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ། །རིགས་པ་ལས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བདེ་བའི་རྒྱུ་རྣམ་པར་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཁ་ཅིག་བདེ་བའི་རྒྱུ་བཏུང་བ་དང་བཟའ་བ་དང་གྲང་བ་དང་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པར་འདོད་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཁོ་ན་ཧ་ཅང་སྤྱད་པ་དང༌། དུས་མ་ཡིན་པར་སྤྱད་པ་རྣམས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་དག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །
― DTG141_Page_0008 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདེ་བའི་རྒྱུ་འཕེལ་བའམ་མཉམ་པས་ནི་དུས་གཞན་ན་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་དག་ནི་དང་པོ་ཁོ་ན་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་དག་ཡིན་ཞིང་བདེ་བའི་རྒྱུ་ནི་མ་ཡིན་ལ། མཇུག་ཏུ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དེ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བས་བསལ་བར་འགྱུར་བར་ཟད་དེ། སྤྱོད་ལམ་གྱི་བྱེ་བྲག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཉེན་པོ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བྱེ་བྲག་ལ་བདེ་བའི་བློ་སྐྱེ་བའི་ཡང་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྲིད་དུ་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་དང་གྲང་བ་དང་ཚ་བ་དང་ངལ་བ་དང་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ལས་སྐྱེས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གཞན་གྱིས་གཙེས་པར་མ་གྱུར་བ་དེ་སྲིད་དུ་བདེ་བའོ་སྙམ་དུ་ཚོར་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མི་མཁས་པ་རྣམས་ནི་གཉེན་པོ་ཁོ་ན་ལ་བདེ་བའི་བློ་འཇུག་གི་བདེ་བ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། བྱིས་པ་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བྱེ་བྲག་ལ་ཡང་བདེ་བའི་བློ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་ཕྲག་པ་ནས་ཕྲག་པར་ཁུར་ཡོད་པར་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བདེ་བ་ནི་མེད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཆོས་མངོན་པ་པ་རྣམས་ན་རེ། ཡོད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། འདི་ཉིད་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། རེ་ཞིག་བདེ་བ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་དེ་ལ་འདི་དྲི་བར་བྱ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞིག་ཡིན། གལ་ཏེ་གནོད་པའི་བདག་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་ཟེར་ན་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན་ནི་ཕན་པར་བྱེད་པ་བདེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པོ། །གལ་ཏེ་མི་འདོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན་ནི་འདོད་པ་བདེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པོ། །གལ་ཏེ་འདོད་པ་དེ་ཉིད་འཕགས་པ་རྣམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཚེ་མི་བཞེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་འདོད་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མི་འདོད་པ་ནི་གཞན་དུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོར་བ་གང་ཞིག་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འདོད་པ་དེ་ནི་ནམ་ཡང་དེ་ཁོ་ནས་མི་འདོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་འཕགས་པ་རྣམས་ནི་འདི་གང་གིས་ན་མི་བཞེད་པར་འགྱུར་བ་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་ཅིང༌། འདི་ལ་བག་མེད་པའི་གནས་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ཆེན་པོས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ཅན་དང༌། མི་རྟག་པར་ལྟའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མི་འདོད་པ་
― DTG141_Page_0009 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིག་ཡིན་བར་གྱུར་ན་ནི་དེ་ལ་སུ་ཡང་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། །གང་གི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཆེད་དུ་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་སྐྱོན་ཅན་དུ་ལྟ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་ཅི་ཚོར་ཡང་རུང་དེ་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁོ་ནས་ཀུན་དགའ་བོ་གང་ཅི་ཚོར་ཡང་རུང་དེ་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངས་འདུ་བྱེད་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་སོ་ཞེས་དོན་ངེས་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཞིག་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདེ་བ་ཡང་མ་ལགས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ལགས་བ་དང་ཚོར་བ་འདི་གསུམ་ཡང་གསུངས་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་ཅི་ཚོར་ཡང་རུང་དེ་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཅི་ལས་དགོངས་ནས་གང་ཅི་ཚོར་ཡང་རུང་དེ་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཞེས་ཞུས་པར་གྱུར་ཏེ། དེས་ཀྱང་འདི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཅི་ལས་དགོངས་ནས་ཚོར་བ་གསུམ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཞེས་ཞུས་པར་འགྱུར་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་འདི་སྐད་དུ་ཚོར་བ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ངས་དགོངས་ནས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་དེ་སྐད་ཀྱང་བཀའ་སྩལ་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཚོར་བ་གསུམ་ནི་རང་གི་ངོ་བོས་ཡོད་ལ། གང་ཅི་ཚོར་ཡང་རུང་དེ་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ངས་དགོངས་ནས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚིག་འདི་ནི་དགོངས་པ་ཅན་དུ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡང་དེ་ལ་གཉི་ག་ཡོད་དོ། །རང་གི་ངོ་བོས་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཕྱིར་ནི་བདེ་བ་ཉིད་ཡིན་ལ་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་དང་མི་རྟག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་
― DTG141_Page_0010 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདེ་བར་མཐོང་ན་ནི་འདོད་ཆགས་ཅན་རྣམས་དེའི་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འཆིང་བར་འགྱུར་ལ། སྡུག་བསྔལ་དུ་མཐོང་ན་ནི་དེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཐར་བར་འགྱུར་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་ཇི་ལྟར་མཐོང་ན་ཐར་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བཀའ་སྩལ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རང་གི་ངོ་བོས་བདེ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཇི་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེ་ན། འདི་ལྟར། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རབ་མཁྱེན་གྱིས། །འདུ་བྱེད་མི་རྟག་ཉིད་དང་ནི། །རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་མཁྱེན་ནས། །ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་བར་གསུངས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གང་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བའོ་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡང་བསྟན་བ་འདི་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ནི་ཚོར་བ་དང༌། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་དང༌། སྐྱེ་བ་ལ་བདེ་བར་འདུ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ལ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་ཡང་ཡོད་ན་གཅིག་ཏུ་བདེ་བར་ལྟ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ལ། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་ཡང་བདེ་བ་ནི་ཆུང་ལ་སྡུག་བསྔལ་ནི་མང་བ་ཡིན་ན་གཅིག་ཏུ་བདེ་བར་ལྟ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་ལ་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བདེ་བའི་ཚོར་བ་མེད་པར་མི་འགྲུབ་པོ། །གལ་ཏེ་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་རང་གི་ངོ་བོ་ཁོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན་ཚོར་བ་གསུམ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ་ཡོན་ཏན་ཅི་ཞིག་ཡོད་པར་འགྱུར། གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་ནི་ངས་དགོངས་ནས་གསུངས་སོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཞེས་གསུངས་པའི་ཡང་ཕྱིར་ཏེ། བདེ་བའི་དབང་པོ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཡིད་བདེ་བའི་དབང་པོ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས་གང་གིས་དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཐོང་ཞིང༌། དེའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་ཡང་སྦངས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ཡང་ཇི་ལྟར་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རྟོག་པར་འགྱུར་གལ་ཏེ་ཆུང་ངུ་དང་ཆེན་པོ་དང་འབྲིང་དག་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བློ་སྐྱེའོ་ཞེ་ན་ནི་བདེ་བ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པས་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་
― DTG141_Page_0011 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པ་ལ་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་བློ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱའི་ཁྱད་པར་ལས་སྐྱེས་པའི་བདེ་བ་སང་བ་དེའི་ཚེ་གང་ལ་འདི་བདེ་བའི་བློར་འགྱུར་བ་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུར་གྱུར་པ་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན། སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་དེ་མ་སྐྱེས་པ་དང་འགགས་པ་ན་སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བདེ་བའི་བློ་ཤིན་ཏུ་ཆེས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདོད་པའི་བདེ་བ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཚོར་བ་ཆུང་དུ་ལ་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་དང་ཤས་ཆེན་པོར་འཛིན་ལ། འབྲིང་ལ་ནི་མི་གསལ་བར་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་བ་འདི་ཡང་ཇི་ལྟར་རུང༌། བསམ་གཏན་གསུམ་ན་བདེ་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བས་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་དུར་ཡང་འགྱུར་ལ། གང་ན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བས་སྡུག་བསྔལ་འབྲིང་དུ་ཡང་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་ལ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚོར་བ་རྣམ་པར་གཞག་ཏུ་མི་རུང་ངོ༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་མིང་ཆེན་གལ་ཏེ་གཟུགས་གཅིག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཞིག་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི་བདེ་བ་ཡང་མེད། བདེ་བ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས་དེའི་ཕྱིར་ཡང་བདེ་བ་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཡོད་དེ། རེ་ཞིག་དེ་ལྟ་ན་མདོ་ལས་བདེ་བའི་ཚོར་བ་མེད་པར་མི་འགྲུབ་བོ། །གང་ཡང་བདེ་བའི་རྒྱུ་རྣམ་པར་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྨྲས་པ། དེ་ཡང་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་སྨྲ་བར་ཟད་དེ། རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར་ལ་ལྟོས་པའི་ཡུལ་བདེ་བའི་རྒྱུ་འམ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི་ཡུལ་འབའ་ཞིག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་གང་ཞིག་དང་ཕྲད་ན་བདེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དང་ཕྲད་ན་མ་ཡིན་པ་ནི་ནམ་ཡང་མ་ཡིན་པས་བདེ་བའི་རྒྱུ་རྣམ་པར་གནས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བཙོ་བར་བྱ་བའི་འབྱུང་བའི་ཁྱད་པར་ལ་ལྟོས་པའི་མེ་དེ་ཉིད་ཞིམ་པར་ཚོས་པའི་རྒྱུ་ཡང་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ཉིད་མི་ཞིམ་པར་ཚོས་པའི་རྒྱུ་ཡང་ཡིན་ལ་བཙོ་བར་བྱ་བའི་འབྱུང་བའི་གནས་སྐབས་གང་དང་ཕྲད་ནས་ཞིམ་པར་ཚོས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་དང་ཕྲད་ནས་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ནི་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ཏེ་འདི་ནི་དཔེ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་དག་ན་ཡང་བདེ་བའི་རྒྱུ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་མི་གནས་པ་ཡིན། གང་ཡང་
― DTG141_Page_0012 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉེན་པོ་ལ་བདེ་བའི་བློ་སྐྱེ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ་ཡང་གང་གི་ཚེ་དྲིལ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་སྐྱེས་པའི་བདེ་བ་མྱོང་བ་དེའི་ཚེ་གང་གིས་གཉེན་པོ་ལ་བདེ་བའི་བློར་འགྱུར། སྡུག་བསྔལ་དེ་མ་སྐྱེས་པ་དང་འགགས་ནས་བདེ་བའི་བློ་ཤིན་ཏུ་ཆེས་སྐྱེ་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །བསམ་གཏན་ལས་སྐྱེས་པའི་བདེ་བ་ལ་ཡང་གང་གི་གཉེན་པོ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ལན་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཁུར་སྦེད་པ་ལ་ཡང་ཇི་སྲིད་དུ་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དེ་ལྟ་བུ་མེད་པར་མ་གྱུར་གྱི་བར་དུ་གནས་སྐབས་གཞན་ལས་སྐྱེས་པའི་བདེ་བ་ཁོན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཕྱིས་བདེ་བའི་བློ་རྗེ་མང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ངལ་བའི་སྤྱོད་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དང་པོ་ནས་རྩོམ་པ་ཞིག་མེད་ན་མཇུག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བློར་ག་ལ་འགྱུར་ཞེ་ན། ལུས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་པའི་ཁྱད་པར་ལས་ཏེ། ཆང་ལ་སོགས་པ་མངར་བ་ལ་མཇུག་ཏུ་སྐྱུར་པོར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གྲུབ་ལ། སྡུག་བསྔལ་ཉིད་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མདོ་ལས་ཐལ་བ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས་ནི་སྲེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །དེ་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མདོ་ལས་བཤད་ཀྱི་གཞན་དག་ཀྱང་ཀུན་འབྱུང་ནི་ཡིན་ནོ། །འདི་ཇི་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་ཞེ་ན། གཞན་ལས་གཞན་ཡང་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ལས་དང་སྲིད་པ་དང་ནི་མ་རིག་པ། །ཕྱི་མའི་ཚེ་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ། །ཞེས་གསུངས་ལ་ཡང་ས་བོན་གྱི་རྣམ་པ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ། འདི་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ནོ། །སའི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་བཞིའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་མདོ་ལས་བསྟན་པ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ལ། ཆོས་མངོན་པ་ལས་བསྟན་པ་ནི་མཚན་ཉིད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་བཀའ་སྩོལ་པ་ན་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་སྲེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་གསུངས་ལ། སྐྱེ་བ་དང་མངོན་བར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ།
― DTG141_Page_0013 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་དང་བཅས་པར་བཀའ་སྩོལ་པ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས། ལས་དང་སྲེད་པ་དང་མ་རིག་པ་ཡིན་པར་གསུངས་ཏེ། མདོ་ལས། ལས་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། སྲིད་པ་ནི་མངོན་བར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་མདོ་ལས་རྒྱུ་དང་བཅས། རྐྱེན་དང་བཅས། གཞི་དང་བཅས་ཞེས་འབྱུང་བའི་རིམ་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ས་བོན་དང་ཞིང་གི་དངོས་པོར་སྟོན་པར་མཛད་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་གསུངས་སོ། །སྐྱེ་བ་ནི་གང་ཡིན། མངོན་པར་འགྲུབ་བ་ནི་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཁམས་དང་འགྲོ་བ་དང་སྐྱེ་གནས་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ལུས་སྐྱེ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ། བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཡང་སྲིད་པར་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ལས་དང་སྲེད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ས་བོན་སཱ་ལུ་དང་ནས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། ཆུ་ནི་བྱེ་བྲག་མེད་པར་མྱུ་གུ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་ཙམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་བ་ལྟ་བུ་སྟེ་འདི་ནི་དཔེ་ཡིན་ནོ། །མངོན་བར་གྲུབ་པའི་རྒྱུ་སྲེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་རིགས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། སྲེད་པ་དང་བྲལ་བ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྲེད་པ་དང་བཅས་པ་དང་སྲེད་པ་དང་བྲལ་བ་གཉི་ག་ཡང་འཆི་བ་ལས་སྲེད་པ་དག་ཁོ་ན་སྐྱེ་བར་སྣང་གི་སྲེད་པ་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་པས་སྲེད་པ་མེད་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྲེད་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་སྲེད་པ་རྒྱུ་ཡིན་པར་ཤེས་སོ། །རྒྱུད་གཞོལ་བའི་ཡང་ཕྱིར་ཏེ། གང་ལ་སྲེད་པ་དང་བཅས་པ་དེར་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཡང་དང་ཡང་དུ་གཞོལ་བར་མཐོང་བས། དེ་ལྟ་བས་ན་ཡང་སྲེད་པ་ལ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་སོ། །ཇི་ལྟར་སྲེད་པས་འདག་པའི་ཆལ་སྲན་ཆུང་གི་ཕྱེ་མའི་ལྡེ་གུ་བསྐམས་པས་ལུས་བཟུང་བ་བཞིན་དུ་ལུས། ཀུན་དུ་བཟུང་བ་དེ་ལྟར་ནི་གང་གིས་ཀྱང་ལུས་ཀུན་དུ་མ་བཟུང་སྟེ། རྒྱུ་གཞན་ནི་ཇི་ལྟར་བདག་ལ་ཆགས་པ་དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདེན་པ་བཞི་ཞེས་ཀྱང་གསུངས། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་དང་བདེན་བ་གཉིས་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ལ། དེ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅི་ཞེ་ན། །གང་ལ་བཅོམ་དང་བློ་ཡིས་གཞན། །
― DTG141_Page_0014 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསལ་ན་དེ་བློ་མི་འཇུག་པ། །བུམ་ཆུ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ། །ཡོད་དེ་དོན་དམ་ཡོད་གཞན་ནོ། །གང་ལ་ཆ་ཤས་སུ་བཅོམ་ན་དེའི་བློ་མི་འཇུག་པ་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ནི་གྱོ་མོར་བཅོམ་ན་བུམ་པའི་བློ་མི་འཇུག་གོ །གང་ལ་བློས་ཆོས་གཞན་བསལ་ན་དེའི་བློ་མི་འཇུག་པ་དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་ཆུ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ནི་བློས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བསལ་ན། ཆུའི་བློ་མི་འཇུག་གོ །དེ་དག་ཁོ་ན་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེའི་མིང་དུ་བཏགས་པ་ཡིན་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དབང་གིས་བུམ་པ་དང་ཆུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་བདེན་པ་ཁོ་ན་སྨྲས་པ་ཡིན་གྱི། བརྫུན་པ་ནི་མ་ཡིན་པས་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་སྟེ། གང་ལ་བཅོམ་ཡང་དེའི་བློ་འཇུག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། བློས་ཆོས་གཞན་བསལ་ཡང་དེའི་བློ་འཇུག་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་གཟུགས་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་རྡུལ་ཕྲ་བར་ཏུ་བཅོམ་ཡང་རུང༌། བློས་རོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བསལ་ཀྱང་རུང་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་བློ་འཇུག་པ་ཉིད་དེ། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ན་རེ། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་པའམ། དེའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་འཇིག་རྟེན་པས་འཛིན་པ་དེ་ལྟར་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་གཞན་གྱིས་འཛིན་པ་དེ་ལྟར་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བདེན་པ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་དག་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དང་པོ་འཇུག་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཚུལ་གནས་ཐོས་དང་བསམ་གཏན་པ། །བསྒོམ་པ་ལ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར། །བདེན་པ་རྣམས་མཐོང་བར་འདོད་པ་ནི་དང་པོ་ཁོ་ནར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་བྱེད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བདེན་པ་མཐོང་བ་དང་མཐུན་པའི་ཐོས་པ་འཛིན་པའམ། དོན་ཉན་པར་བྱེད་དོ། །ཐོས་ནས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སེམས་པར་བྱེད་དོ། །བསམས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ལ་བརྟེན་ནས་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བ་སྐྱེའོ། །བསམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་
― DTG141_Page_0015 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྟེན་ནས་བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བ་སྐྱེའོ། །ཤེས་རབ་འདི་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཅི་ཞེ་ན། ཐོས་སོགས་ལས་བྱུང་བློ་རྣམས་ནི། །མིང་དང་གཉི་ག་དོན་ཡུལ་ཙན། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ནི་མིང་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ལ། བསམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མིང་དང་དོན་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། རེས་འགའ་ནི་ཡི་གེས་དོན་འདྲེན་པར་བྱེད་དོ། །བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་དོན་ལ་དམིགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཡི་གེ་ལ་མི་ལྟོས་པར་དོན་ལ་འཇུག་གོ །དཔེར་ན་སྟོང་རྐྱལ་ལེགས་པར་མ་ལོབས་པ་ཆུའི་ནང་དུ་འཇུ་བར་བྱ་བ་མི་གཏོང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། ཅུང་ཟད་ལོ་བས་པ་ནི་རེས་འགའ་ནི་གཏོང་རེས་འགའ་ནི་འཇུ་བར་བྱེད་དོ། །ལེགས་པར་ལོབས་པ་ནི་འཇུ་པར་བྱ་བ་ལ་མི་ལྟོས་བར་རྒལ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ་འདི་ནི་དཔེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ་ཞེས་གྲག་གོ །གཞན་དག་ན་རེ་རྟོག་པ་འདི་ལ་ནི་མིང་ལ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་འགྱུར་ལ། དོན་ལ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་འགྱུར་བས་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་གྱི། ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ནི་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་ཚད་མ་ཉིད་ལས་སྐྱེས་པའི་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་རིགས་པས་ངེས་པར་བརྟགས་པ་ལ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འདི་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཁ་ན་མཐོ་བ་མེད་པར་སྣང་ངོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་བསྒོམ་པ་ལ་རབ་ཏུ་བརྩོན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ན་སྒོམ་པ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། བསྲིངས་གཉིས་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་འདུ་འཛི་དང་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐག་བསྲིངས་པའི་ཕྱིར་ལུས་དང་སེམས་དག་གིས་བསྲིངས་པ་ཡིན་ན་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་བསྲིངས་པ་དེ་གཉིས་སུ་ལ་སླ་ཞེ་ན། འདོད་པ་ཆུང་བ་དང༌། ཆོག་ཤེས་པ་ལ་སླའི། ཆོག་མི་ཤེས་པ་དང༌། འདོད་ཆེན་ཅན་ལ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོག་མི་ཤེས་པ་འདི་ནི་གང་ཞིག་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆེན་ཅན་ནི་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། རྙེད་ལ་ཡང་སྲེད་ཆོག་མི་ཤེས། །མ་རྙེད་ལ་འདོད་འདོད་ཆེན་ཅན། །ཆོས་མངོན་པ་པ་རྣམས་ན་རེ་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་གྱ་ནོམ་པ་རྙེད་པ་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འདོད་པ་ནི་ཆོག་མི་ཤེས་པ་
― DTG141_Page_0016 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ལ། མ་རྙེད་པ་དག་ལ་དེ་འདོད་པ་ནི་འདོད་ཆེན་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ་ཞེས་གྲག་གོ །ཡང་དང་ཡང་དུ་འདོད་པ་དེ་ཡང་མ་རྙེད་པ་ཁོ་ན་ལ་ཡིན་གྱི་རྙེད་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནམ། འདི་གཉིས་ལ་ཁྱད་བར་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ་འདི་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་སོ། །འདི་ལྟར་ནི་རུང་སྟེ། གྱ་ནོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། མང་པོ་མ་ཡིན་པ་རྙེད་པས་ཡིད་མི་བདེ་བ་ནི་ཆོག་མི་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །གྱ་ནོམ་པ་དང་མང་པོ་མ་རྙེད་པས་འདོད་པ་ནི་འདོད་ཆེན་ཅན་ཡིན་ནོ། །བཟློག་པ་དེ་ཡི་གཉེན་པོ་དག །ཆོག་མི་ཤེས་པ་དང༌། འདོད་ཆེན་ཅན་ལས་བཟློག་པ་ནི་དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་ཆོག་ཤེས་པ་དང༌། འདོད་ཆེན་ཆུང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་གཉིས་ཁམས་གསུམ་གཏོགས་དྲི་མེད། །དེའི་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། ཁམས་གསུམ་པ་དག་དང༌། མི་ལྡན་པ་དག་ཀྱང་ཡིན་ནོ། ཆོག་མི་ཤེས་པ་དང༌། འདོད་ཆེན་ཅན་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དག་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆེན་ཆུང་བ་དང་ཆོག་ཤེས་པ་འདི་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅི་ཞེ་ན། མ་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་དག་ནི་མ་ཆགས་པའི་རང་བཞིན་དག་ཡིན་ནོ། །འཕགས་རིགས་མ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། འདི་དག་ལས་འཕགས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བས་ན་འཕགས་པའི་རིགས་བཞི་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་མ་ཆགས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་གསུམ་ནི་ཆོག་ཤེས་བདག་ཉིད་དོ། །དང་པོ་གསུམ་པོ་ཆོས་གོས་དང༌། བསོད་སྙོམས་དང༌། མལ་ཆ་དང་སྟན་གྱིས་ཆོག་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་ཆོག་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་དག་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པའི་རིགས་བཞི་པ་ནི་སྤོང་བ་དང་བསྒོམ་པ་དག་ལ་དགའ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་མ་ཆགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཞེ་ན། སྲིད་པ་དང་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཕགས་པའི་རིགས་བཞིས་ཅི་ཞིག་བསྟན་ཅེ་ན། གསུམ་གྱིས་ཚུལ་བསྟན་ཐམས་ཅད་ལས། །ཆོས་ཀྱི་རྗེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། རང་གི་ཚུལ་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཤིང་ཐར་པ་དོན་དུ་གཉེར་བར་ཁས་འཆེ་བའི་སློབ་མ་རྣམས་ལ་ཚུལ་དང་ལས་གཉིས་བཅས་ཏེ། འཕགས་པའི་རིགས་གསུམ་གྱིས་ནི་ཚུལ་བཅས་སོ། །བཞི་པས་ནི་ལས་བཅས་ཏེ། ཁྱེད་ཚུལ་འདིས་ལས་འདི་བྱེད་ན་རིང་པོར་
― DTG141_Page_0017 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་ཐོགས་པར་ཐར་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུ་དང༌། ལས་འདི་ལྟ་བུ་བཅས་ཤེ་ན། སྲེད་པ་སྐྱེ་བའི་གཉེན་པོའི་ཕྱིར། མདོ་ལས་སྲེད་པ་སྐྱེ་བ་བཞི་གསུངས་ཏེ། དགེ་སློང་སྲེད་པ་སྐྱེ་བ་ན་ཆོས་གོས་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་དང། མལ་ཆ་དང་སྟན་གྱི་ཕྱིར་སྐྱེའོ། །གནས་པ་ན་གནས་སོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་ན་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ། །དགེ་སློང་སྲེད་པ་སྐྱེ་བ་ན་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་སྐྱེའོ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་གི་གཉེན་པོར་འཕགས་པའི་རིགས་བཞི་བསྟན་ཏོ། །བདག་གི་བདག་འཛིན་དངོས་འདོད་པ། །དེ་ཡི་དུས་དང་གཏན་ཞི་ཕྱིར། །དོན་དེ་ཉིད་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་སྟོན་པ་སྟེ། བདག་གིར་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པའོ། །བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་ནི་ལུས་སོ། །དེ་དག་ལ་འདོད་པ་ནི་སྲེད་པའོ། །དེ་ལ་འཕགས་པའི་རིགས་གསུམ་ནི་བདག་གིར་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་འདོད་པ་དེའི་དུས་སུ་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ནི་གཉི་ག་འདོད་པ་གཏན་དུ་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་བུའི་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ན་བསྒོམ་པ་དེ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལ་འཇུག་པ་མི་སྡུག་དང༌། །དབུགས་རྔུབ་འབྱུང་བ་དྲན་པ་ཡིས། །དྲན་པ་ཉིད་དྲན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་ནི་མི་སྡུག་པས་འཇུག །གང་དག་ནི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་པས་འཇུག་ཅེ་ན། གོ་རིམས་བཞིན་དུ། འདོད་ཆགས་རྣམ་རྟོག་ལྷག་རྣམས་སོ། །འདི་དག་ལ་འདོད་ཆགས་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྷག་པ་ཡོད་པས། འདི་དག་ནི་འདོད་ཆགས་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྷག་པ་དག་སྟེ། གང་ཞིག་འདོད་ཆགས་ཉེ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་སྤྱད་པ་དེ་ནི་མི་སྡུག་པས་འཇུག་གོ །གང་ཞིག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤྱད་པ་དེ་ནི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་པས་འཇུག་གོ ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདི་ནི་སྣ་ཚོགས་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། མི་སྡུག་པ་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདྲེན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ཁ་ཕྱིར་མ་བལྟས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མི་སྡུག་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་
― DTG141_Page_0018 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་ཁ་ཕྱིར་བལྟས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཁ་དོག་གི་འདོད་ཆགས་དང༌། དབྱིབས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང༌། རེག་བའི་འདོད་ཆགས་དང༌། བསྙེན་བཀུར་གྱི་འདོད་ཆགས་སོ། །དང་པོའི་གཉེན་པོར་ནི་རྣམ་པར་བསྔོས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་མི་སྡུག་པ་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །གཉིས་པའི་ནི་རྣམ་པར་ཟོས་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཐོར་བ་ལ་དམིགས་པའོ། །གསུམ་པའི་ནི་རྣམ་པར་འབུས་གཞིགས་པ་དང༌། རྒྱུས་པས་བྲང་བྲེང་དུ་སྦྲེལ་བའི་ཀེང་རུས་ལ་དམིགས་པའོ། །བཞི་པའི་ནི་ཤི་བའི་རོ་གཡོ་བ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའོ། །བྱེ་བྲག་མེད་པར་ནི། ཀེང་རུས་ཆགས་བཅས་ཐམས་ཅད་ལ། །ཤིས་ཏེ། རུས་པའི་ཀེང་རུས་ལ་ནི་ཆགས་པའི་གཞི་རྣམ་བ་བཞི་པོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་མེད་དོ། །མོས་པ་དང་ཉི་ཚེ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་སྡུག་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་རྣམ་པར་གནོན་པ་ནི་ཡིན་ནོ། །མི་སྡུག་བ་བསྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བརྗོད་དེ། ལས་དང་པོ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྫོགས་པའོ། །དེ་ལ་རུས་པ་རྒྱ་མཚོའི་བར་དུ་ནི། །སྤྲོ་ཞིང་སྡུད་པ་ལས་དང་པོ། །མི་སྡུག་པ་བསྒོམ་པར་འདོད་པའི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ནི་དང་པོ་ཉིད་དུ་རང་གི་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྐང་པའི་མཐེ་བོའམ། དཔྲལ་བའི་དབྱེས་སམ། ཡང་ན་དེ་གར་དགའ་བར་སེམས་གཏོད་པར་བྱེད་ཅིང༌། དེས་དེར་ཤ་མྱགས་ཤིང་ཟག་པར་མོས་པས་རིམ་གྱིས་རུས་པ་རྣམ་པར་སྤྱོད་བར་བྱེད་བ་ན་ཐམས་ཅད་རུས་པའི་ཀེང་རུས་སུ་ལྟ་ཞིང༌། དེ་བཞིན་དུ་མོས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་གཉིས་བ་ལ་མོས་པར་བྱེད་པ་ནས་གཙུག་ལག་ཁང་དང༌། ཀུན་དགའི་རབ་དང༌། གྲོང་དང༌། ཞིང་དང་རིམ་གྱིས་རྒྱ་མཚོའི་མཐས་ཀླས་པའི་བར་གྱིས་གཞི་རུས་པའི་ཀེང་རུས་ཀྱིས་གང་བར་མོས་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་སྡུད་པ་ན་སེམས་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་བདག་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་ལ་རུས་པའི་ཀེང་རུས་སུ་མོས་པའི་བར་དུ་སྡུད་དེ། འདི་ཙམ་གྱིས་ན་མི་སྡུག་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྲག་སྟེ། འདི་ནི་ལས་དང་པོ་པའི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །རྐང་རུས་ནས་ནི་ཐོད་ཕྱེད་པར། །བཏང་བས་སྦྱང་བ་བྱས་པར་བཤད། །དེ་
― DTG141_Page_0019 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་བསྡུ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རུས་པའི་ཀེང་རུས་དེ་ལས་རྐང་པའི་རུས་བ་རྣམས་བོར་ནས་ལྷག་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཐོད་པའི་བྱེད་བོར་ནས་ཐོད་བ་ཕྱེད་ཀྱི་བར་ཡིད་ལ་བྱེད་བ་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །སྨིན་མའི་བར་དུ་སེམས་འཛིན་པས། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྫོགས་པ་ཡིན། དེ་ཐོད་པའི་ཕྱེད་ཀྱང་བོར་ནས་སྨིན་མ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་འཛིན་པར་བྱེད་བ་འདི་ནི་མི་སྡུག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྫོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྲག་གོ །དམིགས་པ་ཆུང་བས་ཆུང་ལ་དབང་ཆུང་བས་མ་ཡིན་པས་ཡང་མི་སྡུག་པ་ཡང་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་མུ་བཞི་སྟེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྦྱང་པ་བྱས་པ་དང༌། སྦྱང་བ་མ་བྱས་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྦྱང་བ་མ་བྱས་པ་དང༌། སྦྱང་བ་བྱས་པ་དག་རང་གི་ལུས་དང་རྒྱ་མཚོའི་མཐའ་ཀླས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་མི་སྡུག་པ་འདིའི་རང་བཞིན་ཅི་ཞིག་ཡིན། ས་ནི་དུ་ཞིག་ཡིན། དམིགས་པ་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན། གང་དུ་སྐྱེད་བར་བྱེད་ཅེ་ན། གོ་རིམས་བཞིན་དུ། མི་སྡུག་མ་ཆགས་ས་བཅུ་དང༌། དམིགས་བ་འདོད་སྣང་མིས་སྐྱེད་དོ། །རང་བཞིན་ནི་མ་ཆགས་པའོ། །ས་ནི་བཅུ་པ་སྟེ། བསམ་གཏན་བཞི་ཉེར་བསྡོགས་དང་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང་བཅས་པ་དང༌། འདོད་པའི་ཁམས་ན་ཡོད་དོ། །དམིགས་པ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཞེ་ན། ཁ་དོག་དང༌། དབྱིབས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དོན་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ཁོ་ནར་སྐྱེད་ཀྱི་འགྲོ་བ་གཞན་དུ་ཡང་མ་ཡིན་ན་ཁམས་གཞན་དུ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དེར་ཡང་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མི་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྡུག་པའི་རྣམ་བ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། དུས་གང་ཡིན་པ་དེའི་དུས་ལ་དམིགས་སོ། །མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་ཡུལ་ནི་དུས་གསུམ་ཡིན་ནོ། །མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟག་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །འདྲིས་པ་དང་མ་འདྲིས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ཐོབ་བ་དང་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །མི་སྡུག་པའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་བཅས་ཏེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དབུགས་རྔུབ་དབུགས་འབྱུང་དྲན་པ་ནི། །ཤེས་རབ་ས་ལྔ་སྤྱོད་ཡུལ་རླུང༌། །འདོད་རྟེན། དབུགས་རྔུབ་པ་ནི་དབུགས་རྔུབ་པ་སྟེ་རླུང་
― DTG141_Page_0020 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇུག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དབུགས་འབྱུང་བ་ནི་དབུགས་འབྱིན་པ་སྟེ་རླུང་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་གཉིས་དྲན་པ་ནི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །དྲན་པ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་སྟེ། དེའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་ལྔ་པོ་ཉེར་བ་སྔོགས་གསུམ་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། འདོད་པའི་ཁམས་ན་ཡོད་དོ། །བཏང་སྙོམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དག་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དེའི་གཉེན་པོ་ནི་དེ་དག་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་ནོ། །བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བདག་ཀྱང་གཏོད་པ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལ། དེ་ཡང་གཏད་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གྲག་གོ །གང་དག་བསམ་གཏན་དངོས་གཞི་དག་ན་ཡང་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་ཡོད་པར་འདོད་པ་དེ་དག་གི་ལྟར་ནས་བརྒྱད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡན་ཆད་ནི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བའི་ས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དམིགས་པ་ནི་རླུང་ཡིན་ནོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཡིན་ནོ། །ལྷ་དང་མི་དག་གི་ནང་ནས་སྐྱེད་དོ། །སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་འདི་པ་རྣམས་ཁོ་ནའི་ཡིན་གྱི། ཕྱི་བའི་མ་ཡིན་ནོ། །ལུང་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཟབ་མོ་མངོན་པར་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་བགྲང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དྲུག །དེ་ནི་བགྲང་བ་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། འཇོག་པ་དང༌། ཉེ་བར་རྟོགས་པ་དང༌། བསྒྱུར་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། རྒྱུ་དྲུག་དང་ལྡན་ན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བགྲང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དག་ལ་སེམས་གཏད་ནས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་ལུས་དང་སེམས་རྣལ་དུ་གཞག་སྟེ་དྲན་པ་ཙམ་གྱིས་གཅིག་དང་གཉིས་ནས་བཅུའི་བར་དུ་བགྲང་བར་བྱེད་པའོ། །སེམས་མངོན་པར་སྡུད་པ་དང་རྣམ་པར་གཡེང་བར་དོགས་པས་ཧ་ཅང་མང་བ་དང་ཉུང་ངུར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྐྱོན་ནི་གསུམ་ཡོད་དེ། གལ་ཏེ་གཉིས་ལ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་ནམ་ཚང་བར་བགྲང་
― DTG141_Page_0021 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་སྐྱོན་ནོ། །གལ་ཏེ་གཅིག་ལ་གཉིས་སུ་འཛིན་ན་ལྷག་པར་བགྲང་བའི་སྐྱོན་ནོ། །གལ་ཏེ་དབུགས་རྔུབ་པ་ལ་དབུགས་འབྱིན་པར་འཛིན་ཏམ། དབུགས་འབྱིན་པ་ལ་དབུགས་རྔུབ་པར་འཛིན་ན་འཆོལ་བར་བགྲང་བའི་སྐྱོན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་བགྲང་བ་ཡིན་ནོ། །བར་སྐབས་སུ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་ན་ཡང་མགོ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་བགྲང་བར་བྱའོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་དག་ཐག་ནི་ཇི་སྲིད་གཅིག་ཏུ་འབྱུང་ཞིང་འཇུག །ཅི་འདི་དག་ལུས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་དག་ཅིག་གམ། ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ན་རྒྱུ་བ་དག་ཡིན་ཞེས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བའི་འགྲོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་སྟེ། དེ་འཇུག་པ་ན་ལྐོག་མ་དང༌། སྙིང་ག་དང༌། ལྟེ་བ་དང༌། རྐེད་པ་དང༌། བརླ་དང༌། བྱིན་པར་འཇུག་པའི་རིམ་གྱིས་རྐང་པ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལ། འབྱུང་བ་ན་མཐོ་གང་དང་འདོམ་གང་གི་བར་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་དག་ན་རེ་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་རྣམ་པར་འཐོར་བྱེད་ཀྱི་རླུང་གི་བར་དུའོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། འདི་ནི་ཁོ་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འཇོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནོར་བུའི་ཐག་པ་བཞིན་དུ་སྣའི་རྩེ་མོ་ནས་རྐང་པའི་མཐེ་བོང་གི་བར་དུ་གནས་པར་ལྟ་ཞིང༌། ཅི་འདི་དག་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ཞིག་གམ། གནོད་པར་བྱེད་པ་ཞིག་གམ། གྲང་ངམ། དྲོ་བ་དག་ཅིག་ཅེས་རྟོག་པའོ། །ཉེ་བར་རྟོག་པ་ནི་འདི་དག་ནི་རླུང་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་གྱི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་དང་འབྱུང་བ་དག་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་པ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་དང༌། དེ་དག་ལ་བརྟེན་པ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཉེ་བར་རྟོག་པར་བྱེད་པའོ། །བསྒྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རླུང་ལ་དམིགས་པའི་བློ་བསྒྱུར་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་བར་དུ་གོང་ནས་གོང་དུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །གཞན་དག་ན་རེ་བསྒྱུར་བ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དབུགས་རྔུབ་དབུགས་འབྱུང་དྲན་པ་ནི།།
― DTG141_Page_0022 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བགྲང་དང་རྗེས་འགྲོ་འཇོག་པ་དང༌། །རྟོག་པ་དང་ནི་བསྒྱུར་བ་དང༌། །ཡང་དག་རྣམ་བ་དྲུག་ཏུ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ། དབུགས་རྔུབ་དབུགས་འབྱུང་གང་ལས་ལུས། །འདི་གཉིས་ནི་ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལུས་ས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ས་པ་དག་ཡིན་པར་རིག་བར་བྱའོ། །དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་ནི་གཟུགས་མེད་པ་དང༌། ནུར་ནུར་པོ་ལ་སོགས་པར་གྱུར་པ་རྣམས་དང༌། སེམས་མེད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་དང་སེམས་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ལུས་ཀྱང་སྦུབས་ཡོད་པ་ཡིན་ལ་དབུགས་རྔུབ་པ་དང༌། དབུགས་འབྱུང་པའི་ས་པའི་སེམས་ཀྱང་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ན་དེ་ལྟ་ན་འཇུག་གོ །སྐྱེ་བ་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལས་ལྡང་བ་ལ་ནི་འཇུག་ལ། འཆི་བ་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་ནི་འབྱུང་ངོ༌། །དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་འདི་གཉིས་ནི། སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ། སེམས་ཅན་དུ་མི་བགྲང་བ་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མ་ཟིན་པའོ། །དབང་པོ་དང་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་མཐུན་ལས་བྱུང༌། ལུས་རྒྱས་པས་འགྲིབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཆད་ནས་ཡང་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རྒྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་གཟུགས་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མེད་དོ། །འོག་མ་ཡི། ཡིད་ཀྱིས་དེ་གཉིས་མི་རྟོགས་སོ། །དེ་གཉིས་ནི་རང་གི་ས་པ་དང་ས་གོང་མ་པའི་སེམས་ཀྱིས་རྟོགས་ཀྱི། འོག་མ་པ་སྤྱོད་ལམ་པ་དང་སྦྲུལ་པའི་སེམས་ཀྱིས་མི་རྟོགས་སོ། །འཇུག་པའི་སྒོ་གཉིས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ནས། ལྷག་མཐོང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །ཞི་གནས་གྲུབ་པར་གྱུར་པ་ཡིས། །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་བསྒོམ་པར་བྱ། །ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེ་ན། ལུས་ཚོར་སེམས་དང་ཆོས་རྣམས་ལ། །མཚན་ཉིད་གཉིས་སུ་ཡོངས་བརྟགས་པས། །ལུས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང་ཆོས་རྣམས་ལ་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་རང་གི་ངོ་བོའོ། །སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདུས་བྱས་
― DTG141_Page_0023 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་ཉིད་དག་གོ །ལུས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཅི་ཞེ་ན། འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ཉིད་དོ། །གསུམ་ལས་གཞན་པ་དག་ནི་ཆོས་སོ། །མཉམ་པར་གཞག་པས་ལུས་ལ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་སྐད་ཅིག་མར་མཐོང་བས་ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། ཞེས་གྲག་གོ །ཡང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅི་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རང་བཞིན་དང༌། འབྲེལ་པ་དང༌། དམིགས་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནི། ཤེས་རབ་བོ། །ཤེས་རབ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། ཐོས་སོགས་ལས་བྱུང་བའོ། །ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསམ་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དག་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བ་དག་གོ །གཞན་ནི་འབྲེལ་དང་དམིགས་པ་ལས། །གཞན་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་འབྲེལ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་དམིགས་པ་ནི་དམིགས་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །རང་བཞིན་གྱི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཤེས་རབ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ག་ལས་ཤེ་ན། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་སྟེ། དེས་དེ་དང་ལྡན་པ་རྗེས་སུ་ལྟ་བར་བྱེད་དོ། །འདི་ལྟར་ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་སོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། འདི་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་སྟེ་ལྟ་བ་ཡོད་པས་ན་རྗེས་སུ་ལྟ་བའོ། །ལུས་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བཤད་ཅེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ་དྲན་པ་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཤིང་གཤེགས་པའི་ཁྱེའུ་དག་གིས་འཛིན་པ་ལྟར་དྲན་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་ལྟར་ནི་རུང་སྟེ། འདིས་དྲན་པ་ཉེ་བར་འཇོག་པས་ན་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་
― DTG141_Page_0024 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚེ་དང་ལྡན་པ་མ་འགགས་པས་ཀྱང༌། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པ་དེའི་ལུས་ལ་དམིགས་པའི་དྲན་པ་གནས་པ་ཡང་དག་པར་གནས་ཞེས་རྒྱས་པར་བཤད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པ་དེའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་ཤིང་ཀུན་ཏུ་མི་རྨོངས་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་ལས་དགེ་སློང་དག་ཇི་ལྟར་ན་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། ནུབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཟས་ཀུན་འབྱུང་བས་ནི་ལུས་ཀུན་འབྱུང་པ་ཡིན་ལ། ཟས་འགགས་པས་ནི་ལུས་ནུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ལས་ནི་དམིགས་པ་ཁོན་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་གི་མིང་ནི་དམིགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །འདི་དག་རང་དང་གཞན་དང་གཉི་གའི་རྒྱུད་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རེ་རེ་ཞིང་རྣམ་པ་གསུམ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །རིམ་ནི་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་བཞིན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྐྱེ་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ། སྔར་རགས་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་འདི་ལྟར་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་པའི་རྟེན་ནི་ལུས་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཚོར་བ་མངོན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་སེམས་མ་ཞི་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གཉེན་པོར་བཞི། །གཙང་བ་དང་བདེ་བ་དང་རྟག་པ་དང་བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམ་པ་བཞིའི་གཉེན་པོར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏེ་མི་མང་མི་ཉུང་ངོ༌། །དེ་དག་ལས་གསུམ་ནི་མ་འདྲེས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ནི་གཉི་ག་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཁོ་ན་ལ་ལྟ་ན་མ་འདྲེས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་ལུས་ལ་སོགས་པ་གཉིས་སམ་གསུམ་མམ་བཞི་པོ་སྤྱི་ལ་ལྟ་ན་འདྲེས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་གོམས་པར་བྱས་ནས། དེ་ནི་ཆོས་དྲན་ཉེ་གཞག་པ། །སྤྱི་ལ་དམིགས་པ་ལ་གནས་ཏེ། །དེ་དག་ལ་ནི་མི་རྟག་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་སྟོང་བདག་མེད་པར་ལྟ། །ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པར་འདྲེས་པ་ལ་དམིགས་པ་ལ་གནས་ཏེ། ལུས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྤྱིར་བསྡུས་ཏེ། མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་
― DTG141_Page_0025 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང༌། སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པ་བཞིར་ལྟའོ། །དེ་ལས་དྲོ་བར་གྱུར་པ་འབྱུང༌། །ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་དེ་ལྟར་གོམས་པ་ལས་རིམ་གྱིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་དོ་བར་གྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེའོ། །དྲོ་བར་གྱུར་པ་དང་འདྲ་བས་ན་དྲོ་བར་གྱུར་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་བུད་ཤིང་སྲེག་པར་བྱེད་པ་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་མེའི་སྔ་ལྟས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་བདེན་བཞི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །དྲོ་བར་གྱུར་པ་དེ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག །སྡུག་བསྔལ་ལ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པ་བཞིར་ལྟའོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་རྒྱུ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྐྱེན་དང་རྣམ་པ་བཞིར་ལྟའོ། །འགོག་པ་ལ་འགོག་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་རྣམ་པ་བཞིར་ལྟའོ། །ལམ་ལ་ལམ་དང༌། རིགས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱིན་པ་དང་རྣམ་པ་བཞིར་ལྟ་སྟེ་འདི་དག་གི་བྱེ་བྲག་ནི། འོག་ནས་བཤད་པར་བྱའོ། །དྲོ་བ་ལས། རྩེ་མོ། །དྲོ་བ་ཆུང་ངུ་དང་འཕྲིང་དང་ཆེན་པོའི་རིམ་གྱིས་མངོན་པར་འཕེལ་བ་ལས་རྩེ་མོ་དག་ཀྱང་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ། ཇི་ལྟར་དྲོ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཡིན་པ་བཞིན་ཏེ། ཆེས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ན་མིང་གཞན་དུ་བཏགས་སོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་གཡོ་བའི་རྩེ་མོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྩེ་མོ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ལས་ལྟུང་བའམ་འདའ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉི་ག་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པ་གཏོད། །དྲོ་བར་གྱུར་པ་དང་རྩེ་མོ་གཉིས་ཀ་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པས་རྣམ་པ་གཏོད་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པ་གཏོད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞེ་ན། དང་པོ་ཉིད་དུ་བདེན་པ་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་དག་འགོད་པའོ། །གཞན་དག་གིས་ཀྱང་འཕེལ་བར་བྱེད། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཆར་གྱིས་ཀྱང་དེ་དག་འཕེལ་བར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ན་སྔོན་ཐོབ་པ་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དེ། དགའ་བ་ཆེན་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟོད་པ་ཡང་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲེང་དང་ཆེན་པོའི་རིམ་གྱིས་མངོན་པར་འཕེལ་བ་དག་ལས་ཡང༌། བཟོད་པ་སྐྱེ་སྟེ། ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་སྒོ་
― DTG141_Page_0026 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་བདེན་པ་ལ་ཆེར་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་དེ་བཞིན། །རྩེ་མོ་རྣམས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ལྟར་བཟོད་པ་ཆུང་དུ་དང་འབྲིང་དག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་གཏོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ལ་ནི་ཁྱད་པར་འདི་ཡོད་དེ། བཟོད་པ་ནི། ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱིས་འཕེལ་བར་བྱེད་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་བ་ཁོ་ནས་འཕེལ་བར་བྱེད་ཀྱི་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཆེན་པོ་འདོད་གཏོགས་སྡུག་བསྔལ་ཡུལ། །བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་དང་ཉེ་བའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་དམིགས་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པའི་ངེས་པ་མ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་ཁམས་གསུམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པོ། །གང་གི་ཚེ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་གཉེན་པོ་ལ་སོགས་པ་བདེན་པའི་རྣམ་པ་དམིགས་པ་རེ་རེ་ནས་ཕྲི་ནས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་ལ་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་སུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བར་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་བཟོད་པ་འབྲིང་ཡིན་ལ། གང་གི་ཚེ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཁོན་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་ན་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྲག་གོ །དེ་ནི་སྐད་ཅིག་གཅིག །དེ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཡིན་གྱི་རྒྱུན་ཆགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་མཆོག །དེ་དག་ཀྱང་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དམིགས་པ་དང་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པ་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཀྱང་ཡིན་ཞིང༌། འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་རྣམས་ཏེ། སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་མེད་པར་དེའི་རྩལ་གྱིས་ལམ་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲོ་བར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའོ། །ཐམས་ཅད་ཕུང་པོ་ལྔ། འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོབ་པ་མ་གཏོགས། ཐོབ་བ་རྣམས་ནི་དྲོ་བར་གྱུར་བ་ལ་སོགས་པས་མ་བསྡུས་ཏེ། འཕགས་པ་ལ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པས་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་དུ་འོངས་པས་སོ། །དེ་ལ་བདེན་པ་གསུམ་
― DTG141_Page_0027 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་དམིགས་པའི་དྲོ་བར་གྱུར་པ་རྣམ་པ་གཏོད་པ་ལ་ནི་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན་ལ་མ་འོངས་པ་ནི་བཞི་ཆར་འཐོབ་བོ། །འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པ་ལ་ནི་དེ་ཁོ་ན་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ལ་ནི་བཞི་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཡིན་ལ་མ་འོངས་པ་ནི་བཞི་ཆར་རོ། །འགོག་པ་ལ་དམིགས་པ་དེ་ཁོ་ན་ལ་ནི་ཐ་མ་ཡིན་ལ་མ་འོངས་པ་ནི་བཞི་ཆར་རོ། །རྣམ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དོ། །རིགས་རྣམས་ཐོ་བ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩེ་མོ་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པ་རྣམ་པ་གཏོད་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་དམིགས་པ་འཕེལ་བ་ལ་ནི་ཐ་མ་ཡིན་ལ་མ་འོངས་པ་ནི་བཞི་ཆར་རོ། །རྣམ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དོ། །བདེན་པ་གསུམ་ལ་དམིགས་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ལ་ནི་བཞི་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཡིན་ལ་མ་འོངས་པ་ནི་བཞི་ཆར་རོ། །རྣམ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དོ། །བཟོད་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཐ་མ་ཡིན་ལ་མ་འོངས་པ་ནི་བཞི་ཆར་རོ། །རྣམ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་དག་ལ་ནི་ཐ་མ་ཡིན་ལ་མ་འོངས་པ་ནི་བཞི་ཆར་རོ། །རྣམ་པ་ནི་བཞི་ཁོ་ན་སྟེ། གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་རྣམ་པ་བཞི་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དག་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དྲོ་བར་གྱུར་པ་དང༌། རྩེ་མོ་རྣམས་དང༌། བཟོད་པ་རྣམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ལས་གཉིས་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་སྒོ་ནས་གཡོ་བའི་ཕྱིར་ཆུང་ངུ་དག་ཡིན་ནོ། །བཟོད་པ་རྣམས་ནི་འབྲིང་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་རྣམས་ནི་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། ངེས་པར་འབྱེད་པས་ན་ངེས་པར་འབྱེད་པ་སྟེ། འཕགས་པའི་ལམ་མོ། །དེས་ཐེ་ཚོམ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་དང༌། བདེན་པ་རྣམས་ལ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འདི་ནི་ལམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཆ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་ཏེ། དེ་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་སོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་
― DTG141_Page_0028 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐུན་པ་ནི་རྣམ་པ་འདི་བཞི་ཆར་ཡང༌། བསྒོམས་བྱུང༌། ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མི་ལྕོགས་མེད་པ་དང༌། ཁྱད་པར་བསམ་གཏན་ས་པའོ། །འདིའི་ས་པ་ནི་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་འཁོར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གོང་ན་མེད་དོ། །དེ་མེད་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་སྔར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་ཞིང་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དག་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་འཕེན་པར་བྱེད་པ་དག་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྲིད་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་ནི་འོག་ནའང་ཡོད་པའམ། འམ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ལུགས་ཐ་དད་པའི་དོན་ཏེ། བཙུན་པ་དབྱངས་སྒྲོགས་ཀྱི་ལྟར་ན་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་པོ་གཉིས་ས་བདུན་པ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པའི་ཁམས་ན་ཡང་ཡོད་དོ། །བཞི་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། འདོད་རྟེན་གསུམ་ནི་མི་དག་གི་ནང་ཁོ་ན་དང༌། གླིང་གསུམ་དུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །སྔོན་བསྐྱེད་པ་རྣམས་ནི་ལྷ་དག་གི་ནང་དུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །བཞི་པ་ནི་ལྷ་དག་གི་ནང་དུ་ཡང་སྐྱེད་བར་བྱེད་དོ། །གསུམ་ནི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ཀྱི་གཉི་གའི་རྟེན་ཅན་དག་འཐོབ་བོ། །ཆོས་མཆོག་བུད་མེད་ཀྱིས་གཉི་གའི་རྟེན་ཅན་འཐོབ་པར་འགྱུར། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ནི་བུད་མེད་ཁོ་ནས་གཉི་གའི་རྟེན་ཅན་འཐོབ་བོ། །སྐྱེས་པ་ནི་སྐྱེས་པའི་རྟེན་ཅན་འབའ་ཞིག་འཐོབ་སྟེ། བུད་མེད་ཉིད་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་འགོག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་སྟོང་ཞེ་ན། འཕགས་པས་དེ་དག་ས་བོར་ནས། །སྟོང་ངོ༌། །འཕགས་པ་ནི་ས་གང་དག་ཐོབ་པར་གྱུར་པའི་ས་དེ་དག་འདོར་བ་ན་དེ་དག་ཀྱང་གཏོང་གི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ས་འདོར་བ་ནི་ས་འཕོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་མིན་འཆི་བས་སོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་ས་འཕོ་ཡང་རུང་མི་འཕོ་ཡང་རུང་སྟེ་རིས་མཐུན་པ་བཏང་བ་ཁོ་ནས་གཏོང་ངོ༌། །དང་པོ་གཉིས་ཡོངས་ཉམས་པས་ཀྱང༌། །གཏོང་ལ་འཆི་བས་ཀྱང་གཏོང་སྟེ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་འཕགས་པ་ནི་དེ་གཉིས་ལས་ཡོངས་
― DTG141_Page_0029 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་ཉམས་པ་མེད་དོ། །བཟོད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་དག་ལས་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་དོ། །དངོས་གཞིས་དེ་ཉིད་ལ་བདེན་མཐོང༌། །གང་ཞིག་བསམ་གཏན་དངོས་གཞིའི་ས་བའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེས་ནི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་གདོན་མི་ཟ་བར་བདེན་པ་རྣམས་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཡིད་འབྱུང་བ་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཉམས་ན་དངོས་མེད་འཐོབ། །གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་ཉམས་པ་དག་གིས་ཡང་ཐོབ་པ་དེའི་ཚེ་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་བཞིན་དུ་སྔོན་མེད་པ་དག་ཁོ་ན་འཐོབ་ཀྱི་སྔོན་བཏང་བ་དག་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་མ་འདྲིས་པ་དང་འབད་དེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚམས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཞིག་ཡོད་ན་ནི་གོང་མ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །མེད་ན་ནི་གཞི་ཁོ་ནས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་ཉམས་པ་དང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་འདི་དག་གི་རང་བཞིན་ཅི་ཞེ་ན། ཉམས་པ་གཉིས་ནི་མི་ལྡན་པ། །ཉམས་པ་གཉི་གཡང་མི་ལྡན་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ནི་ཉེས་པས་བྱས་པ་ཡིན་གྱི་རྣམ་པར་ཉམས་པ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བ་ཡིན་ནོ། །དྲོ་བར་གྱུར་པ་ཐོབ་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་ཀྱང་ངེས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་ཁྱད་པར་ཅི་ཡང་ཅེ་ན། བར་ཆད་བྱེད་པ་མེད་ན་བདེན་བ་མཐོང་བ་ལ་ཆེས་ཉེ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རྩེ་མོ་ཐོབ་པ་རྩ་མི་འཆད། །རྩེ་མོ་ཐོབ་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་ཀྱང་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀུན་ཏུ་མི་འཆད་ཀྱི་ངན་སོང་དུ་ཡང་འགྲོ་ལ་མཚམས་མེད་པ་དག་ཀྱང་བྱེད་དོ། །བཟོད་ཐོབ་ངན་སོང་མི་འགྲོའོ། །བཟོད་པ་ལས་ནི་རྣམ་པར་ཉམས་ཀྱང་ངན་སོང་དུ་མི་འགྲོ་སྟེ། དེར་འགྲོ་བའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཐག་བསྲིངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ཁོ་ནས་འགྲོ་བ་དང༌། སྐྱེ་གནས་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། ལུས་དང༌། སྲིད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལས་ཁ་ཅིག་གིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་སྟེ། ངན་སོང་གི་འགྲོ་བ་རྣམས་དང༌། སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེས་པའི་སྐྱེ་གནས་དག་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དག་དང༌། བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དང༌། ཚངས་པ་ཆེན་པོར་སྐྱེ་བ་རྣམས་དང༌། ཟམ་དང༌། མ་ནིང་དང་མཚན་གཉིས་པའི་ལུས་རྣམས་དང་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྲིད་པ་རྣམས་དང༌། མཐོང་བས་སྤང་བར་
― DTG141_Page_0030 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་འཐོབ་བོ། །དེ་དག་ནི་ཅི་རིགས་པར་ཏེ། ཆུང་ངུས་ནི་ངན་སོང་གི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་མི་སྐྱེ་བ་འཐོབ་ལ། ཆེན་པོས་ནི་གཞན་དག་གིའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་རིགས་གསུམ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ། གཉིས་སློབ་རིགས་ལས་བཟློག་ནས་ནི། །སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར། དྲོ་བར་གྱུར་པ་དང༌། རྩེ་མོར་སྐྱེས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ལས་བཟློག་ནས་ཡང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བ་ནི་སྲིད་ཀྱི་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མི་སྲིད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ངན་སོང་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་གཞན་གྱི་དབང་གིས་ངན་སོང་དུ་ཡང་འགྲོའོ་ཞེས་གྲག་གོ །རིགས་དེ་ཉིད་བཟློག་ཏུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་མི་སྲིད་དོ། །གཞན་གསུམ་ཡང༌། བཟློག་ནས་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གསུམ་ཡང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ལས་ལྡོག་ནས་སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་པར་འགྱུར་ཏེ་རང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་རྣམས་ནི་བཟློག་པར་མི་ནུས་ཏེ། འདི་ལྟར། སྟོན་དང་བསེ་རུ་བྱང་ཆུབ་པར། །བསམ་གཏན་མཐའ་རྟེན་གཅིག་ལ་ཀུན། །སྟོན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་སོ། །བསེ་རུ་ལྟ་བུ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཏེ། དེ་གཉིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མི་གཡོ་བ་དང༌། གསལ་བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་བཞི་བ་ཁོ་ན་ལ་ཁ་རྟེན་ཏེ་སྟན་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ནས་བཟུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ནོ་ཞེས་འོག་ནས་བཤད་པར་བྱའོ། །གཞན་དག་ན་རེ་མི་སྡུག་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གང་དག་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་ལས་གཞན་པའི་རང་སངས་རྒྱས་ཡོད་པར་འདོད་པ་དེའི་རིགས་རྣམས་ནི་བཟློག་པར་དགག་པ་མེད་དོ། །ཅི་ཚེ་དང་པོ་ཁོ་ན་ལ་སྦྱོར་བ་བྱས་ཏེ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བུ་ནི་མེད་ཀྱི་ངེས་པར་དེའི་སྔོན་དུ་ཐར་པའི་ཆ་མཐུན་བསྐྱེད་པར་བྱ་དགོས་སོ། །ཐམས་ཅད་པས་ཤིན་ཏུ། མྱུར་བའི་སྲིད་པ་གསུམ་གྱིས་ཐར། །ས་བོན་འདེབས་པ་དང༌། འབྲུ་སྐྱེ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་ཆགས་པ་བཞིན་དུ་ཚེ་གཅིག་ལ་ནི་ཐར་པའི་ཆ་དང་
― DTG141_Page_0031 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། ཆོས་ཉིད་འདི་ལ་ནི་རྒྱུད་རིམ་གྱིས་འཇུག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དེ་ཡང་ཐོས་བསམ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་བརྗོད་དེ། བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལས་དུ་དག་ཅིག་ཅེ་ན། ལས་གསུམ་མོ། །གཙོ་བོར་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡིན་ནོ། །དེའི་སྨོན་ལམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཀྱང་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ཏེ། ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཟས་འགའ་ཙམ་བྱིན་ནས་སམ་བསླབ་པ་འགའ་ཙམ་ཡང་མནོས་ནས་ཐར་པ་འདོད་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་འཕེན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང༌། མི་ཡི་ནང་ནས་འཕེན་པར་བྱེད། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ཁོ་ན་དང༌། གླིང་གསུམ་ནས་འཕེན་གྱི་གཞན་ནས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཅི་རིགས་པར་ཤེས་རབ་དང་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཞར་ལས་འོངས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རིམ་བ་བཤད་པར་བརྩམས་པ་དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་བར་རྣམས་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ལྷག་མ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ཆོས་མཆོག་ལས། །ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པ་ཟག་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་འདི་སྨོས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཟག་པ་མེད་པ་སྐྱེའོ། །དམིགས་པ་གང་ལ་ཞེ་ན། འདོད་སྡུག་བསྔལ་ལ། དེའི་དམིགས་པ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མཐུན་པས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་ཏེ། ཆོས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྟེ་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུའི་ཤིང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ངེས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པ་ཉིད་ནི་མདོ་ལས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །དེར་ངེས་པ་ནི་ངེས་པ་སྟེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །དེར་འཇུག་པ་ནི་མངོན་
― DTG141_Page_0032 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འགྲོ་བ་སྟེ། དེ་སྐྱེས་ན་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཅེས་བྱའོ། །མ་འོངས་པས་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་ཟློག་པར་བྱེད་དོ། །མ་འོངས་པ་དེའི་བྱ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་ཁས་ལེན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མར་མེ་དང་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་རྣམས་ཀྱིས་བཟློག་གོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་འགལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད་དེ། དགྲ་བོའི་ཕྲག་པ་ལ་ཞོན་ནས་དེ་ལ་འཚོག་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ་གཉི་གས་བཟློག་སྟེ། བར་ཆད་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནས་ནི་དེ་ཉིད་ལ་ཆོས་ཤེ་ན། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་བ་དེ་ཁོ་ན་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ཟག་པ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་ཆོས་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ། སྡུག་བསྔལ་ལྷག་ལ་རྗེས་བཟོད་ཤེས། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྤྱི་ལ་དམིགས་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དང་པོ་ཉིད་དུ་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་གོང་མའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་སྐྱེ་བ་ལྟར། བདེན་པ་གསུམ་ལ་དེ་བཞིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འདོད་པ་ནི་སྤྱོད་པའི་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེ་ཞིང༌། དེ་ནས་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་སྐྱེ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་མཇུག་ཐོགས་སུ་སྐྱེ་བའི་རིམ་གྱིས་ཀུན་འབྱུང་ལྷག་མ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །འདོད་པ་
― DTG141_Page_0033 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །འགོག་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཉེན་པོ་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །ལམ་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ལྟར་བདེན་པ་མངོན་རྟོགས་འདི། །སེམས་བཅུ་དྲུག་གོ །དེ་ལྟར་ན་རིམ་པ་འདིས་ན་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་འདི་ནི་སེམས་བཅུ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །སྡེ་བ་གཞན་གང་དག་བདེན་པ་རྣམས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་འདི་ནི་གཅིག་གོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་དག་གི་བསམ་པ་ལྟར་བྱ་སྟེ། བྱེ་བྲག་མེད་པར་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་རྣམ་གསུམ་སྟེ། མཐོང་དམིགས་བྱ་བ་ཞེས་བྱའོ། །མཐོང་བའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བདེན་པ་རྣམས་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །དམིགས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །བྱ་བའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་མཐོང་ན་དེའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་གསུམ་མོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱ་བའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ། སྤོང་བ་དང་མངོན་གསུམ་དུ་བྱེད་པ་དང་སྒོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གལ་ཏེ་བདེན་པ་རྣམས་མཐོང་བའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཅིག་གོ་ཞེས་སྨྲ་ནི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་མི་རིགས་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པར་མཐོང་ངོ་ཞེས་ཟེར་ན་ནི། འོ་ན་ནི་བདེན་པ་རྣམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པར་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་བས་དེ་ལྟ་བས་ན། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའམ། ཀུན་འབྱུང་ལ་ཀུན་འབྱུང་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའམ། ལམ་ལ་ལམ་གྱི་བར་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་
― DTG141_Page_0034 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་གསུངས་པའི་མདོ་དང་འགལ་ལོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་བཞིན་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་གཅིག་མཐོང་བས་ལྷག་མ་རྣམས་ལྔ་དབང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཅིག་ཁོ་ན་ཞེས་ཟེར་ན་ནི་ཉེས་པ་མེད་དེ་བར་སྐབས་སུ་ལྡན་པ་ཡོད་དམ་མེད་ཅེས་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་ཡོངས་སུ་ཤེས་ན་ཀུན་འབྱུང་ཡང་སྤོངས་ལ་འགོག་པ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ཅིང་ལམ་ཡང་སྒོམ་པར་བྱེད་པས་དེའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཅིག་གོ་ཞེས་ཟེར་ན་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཉེས་པ་མེད་དེ། གཅིག་མཐོང་ན་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་བྱ་བའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས་མཐོང་བའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་བདེན་པ་རྣམས་རིམ་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་གསུངས་པར་མངོན་ཏེ། ཁྱིམ་བདག་བདེན་པ་རྣམས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཅིག་པ་ནི་མེད་པ་ཉིད་དེ། འོན་ཀྱང་མཐར་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་སོ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་དཔེ་དང་བཅས་པའི་མདོ་གསུམ་ཁུངས་སུ་ཡོད་དོ། །གལ་ཏེ་མདོ་ལས། གང་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་ལ་ནེ་མ་ནུར་མེད་ཅིང་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་ཞེས་གསུངས་པས་མངོན་བར་རྟོགས་པ་གཅིག་གོ་ཞེས་ཟེར་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་བ་དང༌། གདོན་མི་ཟ་བར་སྤོང་བ་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་སེམས་བཅུ་དྲུག་པར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་མཆོག་དང་ས་གཅིག །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ས་གང་ཡིན་བ་སེམས་བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་དག་ཀྱང་དེའི་ས་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ས་དྲུག་པའོ་ཞེས་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གདོན་མི་ཟ་བར་བཟོད་པ་དག་དང༌། ཤེས་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། བཟོད་དང་ཤེས་པ་གོ་རིམས་བཞིན། །བར་ཆད་མེད་དང་རྣམ་གྲོལ་ལམ། །བཟོད་པ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཐོབ་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ལ་བར་ཆད་བྱ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དག་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཐོབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམས་ལ་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དག་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གཉི་ག་ཡང་
― DTG141_Page_0035 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། གཉིས་ཀྱིས་རྐུན་པོ་འབྱིན་པ་དང་སྦོ་གཅོད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གཉིས་པ་ཁོ་ན་བྲལ་བའི་ཐོབ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བར་གྱུར་ན་ནི་དམིགས་པ་དེ་ཁོ་ན་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྤངས་བའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་བརྗོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བའི་རིས་དགུ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། བཟོད་པ་རྣམས་ནི་ཤེས་པའི་འཁོར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བོའི་འཁོར་གྱིས་བྱས་པ་ལས་རྒྱལ་པོས་བྱས་སོ་ཞེས་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཅི་སེམས་བཅུ་དྲུག་པོ་ཐམས་ཅད་བདེན་པ་མ་མཐོང་བ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ལས་སྐད་ཅིག་བཅོ་ལྔ་ནི། །མ་མཐོང་མཐོང་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་བར་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཅོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདེན་པ་མ་མཐོང་བ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་དྲུག་པ་ལ་ནི་སྔོན་མ་མཐོང་བ་བལྟ་བར་བྱ་བ་མེད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་ནི་གོམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེས་ཀྱང་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་མ་མཐོང་བ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བདེན་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་མ་མཐོང་བས་ནི་བདེན་བ་མ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཉག་མ་གཅིག་མ་བརྔས་པས་ཞིང་མ་བརྔས་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཤེས་པ་བརྒྱད་དང་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལམ་སྔ་མ་རྣམ་པར་ཉམས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུན་ཆགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་མ་ཉམས་པ་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་སྤངས་པ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་བདུན་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ཞེ་ན། མཐོང་བ་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བདེན་པ་མཐོང་བ་ཐམས་ཅད་མ་རྫོགས་པས་དེའི་བར་མར་གྱུར་
― DTG141_Page_0036 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཀྱང་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བའི་ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་ཇི་ལྟར་ན་འཕགས་པའི་ལམ་སྐྱེས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་བཞིན་དུ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཅོ་ལྔར་བཤད་པ་གང་དག་ཡིན་པ། དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་དེ་དག་ཏུ། །དད་དང་ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་འབྲང་བ། །ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དེ་དག་ལ་གནས་པ་ནི་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དབང་པོ་རྣོན་པོ་ནི་ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དད་བས་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་ན་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །དེ་འདི་ལ་ཡོད་པས་སམ། འདི་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་དང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པས་ན་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་སྟེ། སྔོན་གཞན་གྱི་དྲིང་གིས་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སྔོན་བདག་ཉིད་ཁོ་ནས་མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ནི། བསྒོམ་པས་སྤང་བྱ་མ་སྤངས་ན། །འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་ཞུགས་པ། །འབྲས་བུ་རྣམས་ཀྱི་དང་པོ་ནི་འབྲས་བུ་དང་པོ་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའོ། །དེ་ནི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དད་པ་དང་ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དེ་དག་ཉིད་གལ་ཏེ་སྔོན་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་སྤངས་པ་འཆིང་བ་མཐའ་དག་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་དེ་གཉིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་ལྔའི་བར་བཅོམ། གལ་ཏེ་སྔོན་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་བསྒོམས་ཏེ་སྤང་བར་བྱ་བ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལས་རྣམ་པ་ལྔའི་བར་དུ་སྤངས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་དང་པོའི་འབྲས་བུལ་ཞུགས་པ་དག་ཅེས་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལ། དགུ་པ་ཚུན་ཆད་ཟད་པ་ཡིན། །གཉིས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་དེ་ཡན་ཆད་རྣམ་པ་དྲུག་གམ། བདུན་ནམ་བརྒྱད་དག་ཅིག་སྔོན་སྤངས་བ་ཡིན་ན་ནི་དེ་གཉིས་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཉིས་པ་གང་ཞེ་ན། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུའོ།།
― DTG141_Page_0037 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་པའམ་ཡང་ན་གོང་མ་ལས། །ཆགས་བྲལ་གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་པ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པ་དགུ་བ་ཡང་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ཁམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་ནམ། གོང་མ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་དེ་གཉིས་འབྲས་བུ་གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུའོ། །གང་ཞིག་གང་ལ་ཞུགས་པ་ནི། །བཅུ་དྲུག་པ་ལ་དེ་འབྲས་གནས། །སེམས་བཅུ་དྲུག་པ་སྐྱེས་ན་དེ་གཉིས་དད་པ་དང་ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱ་ལ། ཞུགས་པ་ཞེས་ཀྱང་ནི་བྱའོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་དག་ཡིན་ཏེ། གང་ཞིག་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་འམ། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་འམ། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཡང་རུང་འབྲས་བུ་གང་ལ་ཞུགས་པར་གྱུར་བ་དེ་ནི་དེའི་ཚེ་འབྲས་བུ་དེ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ།། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ནི་དང་པོ་ཉིད་དུ་ཐོབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་མི་སྤོང་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྔར་ཡང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེ་དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་དག །དད་བས་མོས་དང་མཐོང་བས་ཐོབ། །དེའི་ཚེ་དབང་པོ་རྟུལ་བོ་སྔོན་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དད་པས་མོས་བ་ཞེས་བྱའོ། །དབང་པོ་རྣོན་པོ་སྔོན་ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་གང་ཡིན་བ་དེ་ནི་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དད་པ་དང་ཤེས་རབ་ལྷག་བས་མོས་པ་དང་མཐོང་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ལྔ་སྤངས་ཀྱང་སེམས་བཅུ་དྲུག་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་ལ། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་མི་བྱ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར། འབྲས་ཐོབ་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་གྱིས། །ལམ་ཐོབ་མེད་པས་དེ་ཡི་ཕྱིར། །འབྲས་གནས་ཁྱད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །མི་བརྩོན་པ་ནི་ཞུགས་མ་ཡིན། །འབྲས་བུ་ཐོབ་ན་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་མི་འཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ངེས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་ཇི་སྲིད་དུ་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་གཞན་ཐོབ་པར་བྱ་པ་ལ་མི་བརྩོན་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་
― DTG141_Page_0038 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུ་གཞན་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གང་ཞིག་བསམ་གཏན་གསུམ་བ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ལ། ས་འོག་མ་ལ་བརྟེན་ཏེ་ངེས་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེའི་གོང་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་བདེ་བའི་དཔང་པོ་དང་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །རེ་ཞིག་ཕལ་ཆེར་ལས་དང་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་པར་འཇུག་པའི་གང་ཟག་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །མཐར་གྱིས་འཇུག་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་འདི་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་དགུ་པོ་དེ་དག་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ། ས་དང་ས་ན་ཉེས་རྣམ་དགུ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དུའོ། །ཉེས་པ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བདེ་བཞིན་དུ་ཡང་ཡོན་ཏན་རྣམས་ས་དང་ས་ན་དེའི་གཉེན་བོ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོན་ཏན་ཡང་རྣམ་པ་དགུ་དགུ་ཁོ་ན་ཡོད་དོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེ་རྣམས་ཀྱི། །ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་ཐ་དད་ཕྱིར། །རྩ་བའི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའོ། །དེ་དག་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་ཆུང་དུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགུར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུའི་རྣམ་པ་དང༌། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་དང༌། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་དང༌། འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་གི་འབྲིང་དང༌། འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་དང༌། ཆེན་པོའི་འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆེན་པོའོ། །དེ་ལ་ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་དུས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་སྦོང་ལ། དེ་བཞིན་དུ་མ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུའི་བར་དུ་སྤོང་སྟེ། དང་པོ་ཁོ་ནར་ལམ་ཆེན་པོ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལམ་ཆེན་བོ་སྐྱེས་པ་ལ་ཉོན་མོངས་བ་ཆེན་པོ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོས་ལ་དྲི་མ་ཆེ་ལོང་ནི་སྔར་འཁྲུལ་ཕྲ་མོ་ནི་ཕྱིས་འཁྲུ་བ་དང༌། མུན་པ་ཆེ་ལོང་ནི་སྣང་བ་ཆུང་ངུས་འཇོམས་ལ་ཕྲ་མོ་ནི་ཆེན་པོས་སེལ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་དཔེའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པའི་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་ཆུང་ངུས་ཀྱང་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་བརྒྱུད་པས་སྤེལ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་
― DTG141_Page_0039 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྩ་བ་ནས་མེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་དཀར་པོ་རྣམས་ནི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། ནག་པོ་རྣམས་ནི་སྟོབས་ཆུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཡུན་རིང་པོ་ནས་བསགས་པའི་སྐྱོན་རྣམས་སྨན་ཏྲི་བྱིད་ཐུན་གཅིག་གིས་འབྱིན་པ་ལྟ་བུ་དང༌། མར་མེ་སྐད་ཅིག་མ་ཆུང་ངུས་མུན་པ་ཆེན་པོ་འཇོམས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་པ་དགུ་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དུ། འབྲས་གནས་བསྒོམ་སྤང་བྱ་མ་ཟད། །རེ་ལྟར་ཐོགས་ན་ལན་བདུན་པ། །འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་གང་ཞིག་གིས། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གཅིག་ཀྱང་མ་སྤངས་པ་དེ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ལ། ཚེ་བདུན་གྱི་བར་དུ་སྐྱེ་བས་ན་རེ་ལྟར་ཐོགས་ན་ལན་བདུན་པའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་ལན་བདུན་པ་མ་ཡིན་པས་རེ་ལྟར་ཐོགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་ཤལ་བའོ། །མདོ་ལས། མཆོག་ཏུ་ཐོགས་ན་ལན་བདུན་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་དེ་མཆོག་ཏུ་ཐོགས་ན་སྐྱེ་བ་ལན་བདུན་པ་ཞེས་བྱ་པའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། མཆོག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་རབ་ཏུའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུན་ནི་ལམ་སྟེ། དེས་ན་དེར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་དེར་ཞུགས་ཤིང་ཕྱིན་ལ་སོན་པས་ན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཞུགས་པ་ཡིན། གལ་ཏེ་ལམ་དང་ཕོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན་ནི་བརྒྱད་པ་ཡང་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་དང་པོ་ཐོབ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན་ནི་ཕལ་ཚོར་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་པ་ཡང་ཡིན་པར་འགྱུར་ལ། འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡང་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འབྲས་བུ་དང་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ་བརྒྱད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ལ་ནི་ཞུགས་པ་དང་འབྲས་བུའི་ལམ་ཐོབ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུན་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ་དེ་ནི་དེ་ལས་གཞན་བ་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་བདུན་དང་སྲིད་པ་བར་མ་བདུན་དུ་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་ལ་དེ་བོ་ཞིན་དུ་ལྷ་དག་གི་ནང་དུ་ཡང་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་
― DTG141_Page_0040 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྩ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །སྲིད་པ་བདུན་ཚན་དུ་འདྲ་བའི་ཕྱིར་མཆོག་ཏུ་ཐོགས་ན་ལན་བདུན་པ་ཞེས་བཤད་དེ། གནས་བདུན་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འདབ་མ་བདུན་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འོ་ན་གང་མདོ་ལས། གང་ཟག་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྲིད་པ་བརྒྱད་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ཞིང་གོ་སྐབས་མེད་དེ་འདི་ནི་གནས་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འགྲོ་བ་གཅིག་ཏུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་བརྟགས་ན་ནི་སྲིད་པ་བར་མ་ཡང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དུ་གོང་དུ་འཕོ་བ་འགྲོ་བ་གཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་བརྒྱད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདོད་པའི་ཁམས་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འདི་ལ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་མདོའམ་རིགས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། ལྷ་དང་མི་དག་གི་ནང་ནས་སོར་ལན་བདུན་སྐྱེའི་གཉི་གའི་ནང་དུ་ལན་བདུན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཡང་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ། འདི་སྐད་དུ་ལྷ་རྣམས་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ལན་བདུན་ཞེས་འབྱུང་ངོ་ཞེ་ན། འོད་སྲུངས་པ་རྣམས་ལྷ་རྣམས་སུ་ལན་བདུན། མི་རྣམས་སུ་ལན་བདུན་ཞེས་སོ་སོར་ཡང་འདོན་པས་འདི་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ། །གང་ཞིག་མི་དག་གི་ནང་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་དེ་ཁོ་ནར་འོངས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ལ། གང་ཞིག་ལྷ་དག་གི་ནང་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་དེ་ཁོ་ནར་འོངས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྲིད་པ་བརྒྱད་པ་མངོན་པར་མི་འགྲུབ་ཅེ་ན། དུས་དེ་སྲིད་ཀྱིས་གདོན་མི་ཟ་བར་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་དེ་ནི་དེ་འདྲ་སྟེ། སྤྲུལ་གོམ་པ་བདུན་པས་ཟིན་པ་ལྟ་བུ་དང༌། རིམས་ཉིན་བཞི་བ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་བདུན་པོ་ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གཉིས་དང༌། གོང་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལྔ་ལུས་པའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །བར་སྐབས་སུ་ཡང་འཕགས་པའི་ལམ་མངོན་དུ་བྱེད་ཅིང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་སྟེ། དེ་སྲིད་དུ་སྲིད་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་འབྱུང་པ་མེད་ན་ཁྱིམ་པ་ཁོ་ནར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་འཐོབ་
― DTG141_Page_0041 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ཁྱིམ་ན་ནི་མི་གནས་སོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་འཐོབ་པའི་དགེ་སློང་གི་མཚན་མ་ཡང་འཐོབ་བོ། །གཞན་དག་ན་རེ། །དགེ་སྤྱོང་གཞན་གྱིས་མཚན་མས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལོག་བར་ལྟུང་པའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་ཞེ་ན། །དེར་འགྲོ་བའི་ལས་མི་སོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བསགས་པ་ཡང་སྦྱོར་བ་དང་བསམ་པ་དག་བའི་སྒོ་ནས་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་བསྒོས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུད་རྣམ་པར་སྨིན་བ་དང༌། མི་མཐུན་པ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངན་སོང་དུ་ངེས་བའི་ལས་ཡོད་ན་ནི་དེས་བཟོད་པ་ཡང་བསྐྱེད་བར་མི་འགྱུར་རོ། །འདིར་སྨྲ་ས་པ། མི་མཁས་པས་ནི་སྡིག་པ་ཆུང་དུ་བྱས་ཀྱང་འོག་ཏུ་འགྲོ། །མཁས་པས་ཆེན་པོ་བྱས་ཀྱང་གནོད་བ་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་འགྱུར། །ལྕགས་ཀྱི་གོང་བུ་ཆུང་ཡང་ཆུ་ཡི་གཏིང་དུ་འབྱིང་འགྱུར་ལ། །དེ་ཉིད་སྣོད་དུ་བྱས་ན་ཆེ་ཡང་སྟེང་དུ་འཕྱོ་བར་འགྱུར། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐའ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། གང་ཕན་ཆད་སྡུག་བསྔལ་མེད་བ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཉིང་མཚམས་མི་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ན་མཐའ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཇི་ལྟར་བྱེད་ཅེ་ན། དེ་འཐོབ་པའི་བགེགས་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་དཔེར་ན་སྨྲ་བ་པོ་འདུན་ཁང་རྡིབ་ལ་ནམ་མཁའ་གྱིས་ཞེས་འཛེར་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །མཆོག་ཏུ་ཐོགས་ན་ལན་བདུན་པ་གཞན་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི་མ་ངེས་པས་མི་བརྗོད་དོ། །རེ་ཞིག་འབྲས་བུ་ལ་གནས་བ་བསྒོས་པས་སྤང་པར་བྱ་བ་མ་ཟད་པ་མཆོག་ཏུ་ཐོགས་ན་ལན་བདུན་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་གསུམ་རྣམ་བཞི་ལས་གྲོལ་བ། །ཚེ་གཉིས་གསུམ་དུ་རིགས་ནས་རིགས། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དེ་ཉིད་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ན་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བ་ལས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་མམ་བཞི་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་ལྔས་ནི་དེའི་གཉེན་པོ་ཟག་པ་མེད་པའི་དབང་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་ལས་ནི་ཚེ་གཉིས་སམ་གསུམ་ལུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་ནང་དུ་གཉིས་ཤིག་སྨོས་པ་ནི། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཕྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་ན་དེའི་གཉེན་པོ་ཟག་བ་མེད་པའི་དབང་བོ་ཐོབ་པ་ནི་མ་སྨོས་
― DTG141_Page_0042 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་ནི་གལ་ཏེ་གོང་མའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཆེས་ཉུང་དུར་ཡང་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་འདི་སྨོས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ལྔ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་སྤངས་ན་དྲུག་པ་ཡང་གདོན་མི་ཟ་བར་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་རྣམ་བ་གཅིག་གིས་ནི་བར་ཆད་གཅིག་པའི་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་ལ་བགེགས་བྱ་བར་མི་ནུས་ཏེ། ཁམས་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བདེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལྷའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་ལྷ་དག་གི་ནང་དུ་རིགས་གཉིས་སམ་གསུམ་དུ་འཁོར་ནས་ལྷའི་རིགས་དེའམ་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །མིའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་མི་དག་གི་ནང་དུ་རིགས་གཉིས་སམ་གསུམ་དུ་འཁོར་ནས་གླིང་དེའམ་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །འབྲས་བུ་ལ་གནས་བ་དེ་ཉིད། །རྣམ་པ་ལྔ་ཡི་བར་བཅོམ་པ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་ཞུགས་པ་ཡིན། །འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་གང་གིས་རྣམ་པ་གཅིག་ནས་ལྔའི་བར་དུ་སྤངས་བ་ཡིན་ན་དེའི་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་དྲུག་པ་ཟད་གྱུར་པ། །དེ་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ། །དེ་ནི་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། ལྷ་དག་གི་ནང་དུ་སོང་ནས་མིའི་འཇིག་རྟེན་དུ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོད་བའི་ཕྱིར་འོང་བ་སྟེ། ཕན་ཆད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམས་བསྲབས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འབྱུང་པ་ནི་ཆུང་དུའི་རྣམ་པ་ལུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་དེ་ཉིད། །ཉིས་ཆ་བདུན་དང་བརྒྱད་ཟད་པ། །ཚེ་གཅིག་བར་ཆད་གཅིག་པ་དང༌། །གསུམ་པ་ལ་ནི་ཞུགས་པའང་ཡིན། །ཡང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དེ་ཉིད་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་བར་ཆད་གཅིག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་བ་བདུན་ནམ་བརྒྱད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་གཉེན་པོ་ཟག་པ་མེད་པའི་དབང་བོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚེ་གཅིག་ལུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་འདིའི་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་འབྲས་བུ་ལ་བགེགས་བྱེད་བར་ནུས་ཤེ་ན། ཁམས་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གོང་དུ་ལས་རྣམས་ནི་གནས་སྐབས་གསུམ་དུ་བགེགས་བྱེད་པའི་
― DTG141_Page_0043 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་ཉེ་བར་གནས་སོ་ཞེས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ལས་རྣམས་ཇི་ལྟ་བར་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུའི་ས་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བར་ཆད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བར་ཆད་བྱེད་པའོ། །དེའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་ཚེ་གཅིག་གིས་ཆོད་པའི་ཕྱིར་རམ། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་ཆོད་པའི་ཕྱིར་འདི་ལ་བར་ཆད་གཅིག་ཡོད་པས་ན་བར་ཆད་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་བདུན་དང་བརྒྱད་སྤངས་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ།། སྔོན་རྣམ་པ་གསུམ་དང་བཞི་སྤངས་པའམ། བདུན་པ་དང་བརྒྱད་པ་སྤངས་པ་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་མངོན་དུ་མ་བྱས་པ་དེ་སྲིད་དུ་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བའམ་བར་ཆད་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དགུ་ཟད་པས་ཕྱིར་མི་འོང༌། །འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་དེ་ཉིད་རྣམ་པ་དགུ་སྤངས་པས་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་མི་འོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམ་པ་ལྔ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་སྤངས་པ་སྔོམ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གདོན་མི་ཟ་བར་སྔོན་གཉིས་སམ་གསུམ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་བར་སྐྱེས་འདུ་བྱེད་དང༌། །འདུ་བྱེད་མེད་སྤངས་མྱ་ངན་འདའ། །གོང་དུ་འཕོ་བ་རྣམས་འདི་བར་མདོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བས་ན་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་ནས་དང༌། འདུ་བྱེད་པ་དང་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་དེ་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་ཡིན་ཏེ། བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་སྲིད་པ་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་སྐྱེས་པ་ཙམ་ལས་མི་འཆི་བར་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ། མངོན་པར་བརྩོན་པ་དང༌། ལམ་ངང་གིས་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་དེ་ཡང་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མ་ཡིན་ཏེ། ཚེ་འདོར་བ་ལ་དབང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པས་ཡོངས་སུ་
― DTG141_Page_0044 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་སྐྱེས་ནས་སྦྱོར་བ་མ་བཏང་ཞིང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། མངོན་པར་བརྩོན་པ་དང་ལམ་ངང་གིས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ། མངོན་པར་མི་བརྩོན་པ་དང་ལམ་ངང་གིས་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གྲག་གོ །གཞན་དག་ན་རེ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ལམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་མི་རུང་སྟེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས་ནི་མངོན་བར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྔར་འབྱུང་བས་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་རུང་སྟེ། ལམ་ངང་གིས་འབྱུང་བ་དང་ངང་གིས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དག་ནི་འབད་པ་མེད་པ་དང་འབད་པས་འཐོབ་བའི་སྒོ་ནས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་དང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་ལམ་ཆེས་ངང་གིས་འབྱུང་བ་དང༌། ཆེས་ཆེ་བ་དང༌། ཕྲ་རྒྱས་ཆེས་ཆུང་བ་ཡིན་ནོ། །གོང་དུ་འཕོ་བ་ནི་གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་གོང་དུ་འགྲོ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འཕོ་བ་དང་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཅིག་གོ །དེ་ནི་བསམ་གཏན་སྤེལ་ནས་འོག་མིན་འགྲོ། །གོང་དུ་འཕོ་བ་དེ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུའི་སྒོ་ནས་ནི་བསམ་གཏན་སྤེལ་བ་དང༌། སྤེལ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་ནི་འོག་མིན་དང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལ་ཐུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གང་གིས་བསམ་གཏན་སྤེལ་བ་དེ་ནི་འོག་མིན་དུ་སོང་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་འཕར་ཕྱེད་འཕར་ཐམས་ཅད་དུ། །འཆི་འཕོ་གོང་དུ་འཕོ་བ་འོག་མིན་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་དེ་ཡང་འཕར་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་འཕར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་བསམ་གཏན་རྣམ་པར་སྤེལ་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོའི་རོ་མྱངས་ཏེ་བསམ་གཏན་གསུམ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཚངས་རིས་པ་དག་གི་ནང་དུ་སྐྱེས་ནས་
― DTG141_Page_0045 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྔོན་གོམས་བའི་དབང་གིས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་སྤེལ་ཏེ། དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འོག་མིན་པ་དག་གི་ནང་དུ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་བར་དུ་མི་འགྲོ་བས་ན་འཕར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱེད་དུ་འཕར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ནས་གནས་གཙང་མ་རྣམས་སུ་སྐྱེས་ལ་བར་ནས་གནས་གཞན་འགའ་ཙམ་ཡང་རྒལ་ཏེ་འོག་མིན་དུ་འཕོས་ནས་འོག་མིན་དུ་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འཕགས་པ་ནི་ཚངས་ཆེན་པ་དག་གི་ནང་དུ་མི་སྐྱེ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྟ་བའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཙོ་བོ་གཅིག་ཏུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གནས་ཐམས་ཅད་དུ་འཆི་འཕོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་གཞན་ཐམས་ཅད་དུ་འཕོས་ནས་འོག་མིན་དུ་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི་ནམ་ཡང་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་ཉིད་དུ་ཚེ་གཉིས་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་མི་བྱེད་དེ། ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ན་འདིའི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་འོག་དང་དེར་གཏན་དུ་མི་འོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རེ་ཞིག་བསམ་གཏན་སྤེལ་ནས་འོག་མིན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་གཞན་སྲིད་རྩེ་མོར་འགྲོ། །གོང་དུ་འཕོ་བ་བསམ་གཏན་མ་སྤེལ་བ་ནི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཞན་རྣམས་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་ཅིང་གནས་གཞན་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་ལ། གནས་གཙང་མ་རྣམས་སུ་མི་འཇུག་པ་ཁོ་ན་ར་གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེ་བའི་རིམ་གྱིས་སྲིད་པའི་རྩ་མོར་སོང་སྟེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །འདི་ནི་ཞི་གནས་སྤྱད་པ་ཡིན་ནོ། །སྔ་མ་ནི་ལྷག་མཐོང་སྤྱད་པ་ཡིན་ནོ། །གོང་དུ་འཕོ་བ་བར་སྐབས་སུ་ཡང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་རུང་བར་བལྟའོ། །འོག་མིན་དང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་མཐར་ཐུག་པ་ཉིད་ནི་ཕན་ཆད་དུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་མཆོག་ཏུ་ཐོགས་ན་ལན་བདུན་པ་ཉིད་བཞིན་ནོ། །རེ་ཞིག་དེ་དག་ནི་གཟུགས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལྔ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ནི་གཟུགས་མེད་འགྲོ་རྣམ་བཞི། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་གཞན་ནི་གཟུགས་མེད་པར་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་གཟུགས་མེད་
― DTG141_Page_0046 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དག་གི་ནང་དུ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཡང་སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་རྣམ་པ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །གཞན་ནི་འདི་ལ་མྱ་ངན་འདའ། །གཞན་ནི་ཚེ་འདི་ཁོ་ན་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་སྟེ། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དེ་ནི་བདུན་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་ལ་རྣམ་གསུམ་ཕྱི་ནས་སུ། །གཟུགས་སུ་ཉེར་འགྲོ་དགུར་བཤད་དོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་གསུམ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བས་གཟུགས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དགུ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པོ་གང་དག། ཅེ་ན། བར་མ་དོ་དང་སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དག་དང༌། གོང་དུ་འཕོ་བའོ། །རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་དཔེ་གསུམ་གྱིས་མྱུར་བ་དང༌། མྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་སྐྱེས་ནས་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དག་ཡིན་ནོ། །གོང་དུ་འཕོ་བ་ནི་འཕར་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ། །ཡང་ན་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་མྱུར་བ་དང་མྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་ནི་ཁྱད་པར་རྣམས། །ལས་དབང་ཉོན་མོངས་བྱེ་བྲག་ལས། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་གསུམ་དང་དགུ་པོ་དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་ནི་ལས་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་ལས་ཏེ། རེ་ཞིག་གསུམ་པོ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མངོན་པར་འགྲུབ་བ་དང༌། སྐྱེས་པ་དང༌། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་བསགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཆུང་བ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་ཕྱིར་དང༌། དབང་པོ་ཆེན་པོ་དང་འབྲིང་དང་ཆུང་ངུའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་དག་སོ་སོའི་ཁྱད་པར་ཡང་ཅི་རིགས་པར་གསུམ་ཚན་དང་པོ་གཉིས་ནི་གོང་མ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དབང་པོའི་
― DTG141_Page_0047 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེ་བྲག་ལས་སོ། །གསུམ་ཚན་ཐ་མ་ནི་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་བལྟ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་དབང་པོའི་རྣམ་པ་དགུའི་ཕྱིར་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དགུ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་མདོ་ལས་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་བསྟན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གོང་དུ་འཕོ་བ་མ་ཕྱེ་བར། །དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་དུ་འདོད། །གོང་དུ་འགྲོ་བའི་ཆོས་ནི་གོང་དུ་འགྲོ་བའོ། །མདོ་ལས་ནི་དེ་མ་ཕྱེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མདོ་ལས་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འདི་དག་ཁོ་ན་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་ཡིན་ལ། སློབ་པའི་འགྲོ་བ་གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་དག་ལ་འགྲོ་བ་འདི་དག་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་ལས་དམ་པ་དགེ་བ་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་ཅིང་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་མི་དགེ་བ་ལ་མི་འཇུག་པ་དང༌། འགྲོ་བ་འདི་དག་ཏུ་སོན་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཕྱིར་འོང་བ་མེད་པ་ཡིན་ལ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་འདི་དག་གཞན་ལ་ནི་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར། དམ་པ་དམ་མིན་འཇུག་མི་འཇུག །སོན་པ་ཕྱིར་མི་འོང་ཕྱིར་ཏེ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་དག་ཡིན་གྱི་གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་མདོ་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་གང་ཞེ་ན། སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་རང་ལྡན་པའོ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གཞན་དག་ལ་ཡང་སྡིག་པ་རྣམ་པ་ལྔ་གཏན་མི་བྱེད་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མི་དགེ་བ་ཕལ་ཆེར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་གྲངས་པའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཉིད་ཡིད་མོད་ཀྱི། འདིར་ནི་གང་དག་ལ་རྣམ་གྲངས་མེད་པར་ཡོད་པ་དེ་དག་གི་སྐབས་ཡིན་ནོ། །ཅི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཚེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ལ་ཡང་དབྱེ་བ་འདི་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། མེད་དེ། འདི་ལྟར། འདོད་པར་ཚེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་འཕགས། །ཁམས་གཞན་དུ་ནི་འགྲོ་བ་མེད། །འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ཚེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་འཕགས་པ་ནི་ཁམས་གཞན་དུ་མི་འགྲོ་སྟེ། ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་ཚེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་བ་ནི་གལ་ཏེ་ན་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་ཏུ་ཡང་འཇུག་སྟེ། གོང་དུ་འཕོ་བ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་
― DTG141_Page_0048 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་གང་ཡིན་པའོ། །འོ་ན་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས། བདག་ནི་ཐམ་ཉམས་ན་ལྷ་གང་འོག་མིན་ཞེས། །རྣམ་པར་གྲགས་བ་དེ་ནི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བར་ཤོག །ཅེས་གང་སྨྲས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ་ཆོས་མངོན་བ་མངོན་པར་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱ་བ་ཡིན་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་བཀག་གོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་དང་གོང་མར་སྐྱེས་པ་ནི། །ཡོངས་ཉམས་དབང་པོ་འཕོ་མི་བསྟེན། །འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ཚེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་འཕགས་པ་དེ་དང༌། ཁམས་གོང་མར་སྐྱེས་བའི་འཕགས་པ་ནི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱང་འདི་མི་འཕོ་ལ་ཇི་ལྟར་ཡང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཚེ་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པར་འཇུག་པ་དང༌། དབང་པོ་འཕོ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དག་ཏུ་མི་འདོད་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མེད་ཅེ་ན། ཚེ་རབས་གཞན་ནས་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པས་དབང་པོར་ནམས་ཆེས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟེན་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་སློབ་པ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། ལམ་མ་འདྲིས་པས་མངོན་སུམ་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ཆུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ་འདོད་པའི་ཁམས་ལས་འདའ་བར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདིས་ཉོན་མོངས་པ་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་སྤངས་པ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་གཉིས་སམ་གསུམ་ཐོབ་པ་དང༌། ཁམས་གསུམ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་དང་མང་པོ་ཞིག་བྱ་དགོས་ལ། དེ་ཡང་སྲིད་པ་བར་མ་ལ་གནས་པས་བྱ་བར་མི་ནུས་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་བསམ་གཏན་སྤེལ་ནས་འོག་མིན་འགྲོ། །ཞེས་བཤད་པ། ཡང་དང་པོ་ཉིད་དུ་བསམ་གཏན་གང་སྤེལ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། དང་པོར་བཞི་བ་སྤེལ་བར་བྱེད། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཐམས་ཅད་པས་ལས་སུ་རུང་བ་དང༌། ལམ་སླ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སྤེལ་བར་བྱེད་དེ། དགྲ་བཅོམ་པ་འམ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཡང་རུང་སྟེ་ཟག་པ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་
― DTG141_Page_0049 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞི་པ་རྒྱུན་དང་ལྡན་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང༌། དེ་ལས་ལངས་ནས་དེ་ཉིད་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྒྱུན་དང་ལྡན་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ། ཡང་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུན་ཕྲི་ནས། གང་གི་ཚེ་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ལ་སྙོམས་བར་འཇུག་ལ་ཡང་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་གྲག་སྟེ། འདི་ནི་སྤེལ་བའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་བསྲེས་པས་འགྲུབ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ་གང་གི་ཚེ་ཟག་པ་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ཅིང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཡང་ཟག་པ་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ལ། དེ་ལྟར་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་དག་ཏུ་བསྲེས་པས་སྤེལ་བ་འགྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། གསུམ་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་བསམ་གཏན་བཞི་པ་སྤེལ་ནས། དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཞན་དང་གཞན་དག་ཀྱང་སྤེལ་བར་བྱེད་དེ། དང་པོར་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་གླིང་གསུམ་དག་ཏུ་སྤེལ་བར་བྱེད་ལ། ཕྱིས་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པས་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྤེལ་བར་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་མ་གཏོགས་པས་སྐད་ཅིག་མ་སྤེལ་བར་མི་ནུས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྒྱུན་ཆགས་གསུམ་ལ་ཇི་སྲིད་དུ་འདོད་པར་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒོ་ནས་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བལྟའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་སྤེལ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། སྐྱེ་དང་གནས་པར་བྱ་ཕྱིར་དང༌། །ཉོན་མོངས་པས་ནི་འཇིག་ཕྱིར་ཡང༌། །རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ན་བསམ་གཏན་སྤེལ་བར་བྱེད་དེ། ཕྱིར་མི་འོང་བ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྣམས་ནི་གནས་གཙང་མ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པས་འཇིགས་པའི་ཡང་ཕྱིར་ཏེ། རོ་མྱང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐག་བསྲིངས་པའི་སྒོ་ནས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྣམས་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་
― DTG141_Page_0050 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པས་འཇིགས་པའི་ཡང་ཕྱིར་ཏེ། ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་གནས་གཙང་མར་སྐྱེ་བ་ལྔ་ཁོ་ན་ཡིན་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་བཞི་པ་སྤེལ་མར་བསྒོམས་པར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ལྔའི་ཕྱིར། གནས་གཙང་སྐྱེ་བ་ལྔ་ཁོ་ན། །སྤེལ་མར་བསྒོམ་པ་དེ་ནི་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཆེས་ཆེ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་ལྔ་ཡིན་ཏེ། དང་པོ་ལ་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་དང་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་པོ་དང་སེམས་གསུམ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་དྲུག་གོ །གསུམ་པ་ལ་ནི་དགུའོ། །བཞི་པ་ལ་བཅུ་གཉིས་སོ། །ལྔ་པ་ལ་ནི་བཅོ་ལྔ་སྟེ། དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་ནི་གྲངས་བཞིན་དུ་གནས་གཙང་མ་ལྔ་ཡིན་ལ་དེ་ལ་ཟག་པ་དང་བས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་དབང་གས་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེའོ། །གཞན་དག་ན་རེ་དད་པའི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལྷག་པའི་ཕྱིར་ལྔ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འགོག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་མི་འོང༌། །ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པར་འདོད། །འདི་ལ་འགོག་པའི་ཐོབ་པ་ཡོད་པས་ན་འགོག་པ་ཐོབ་པ་སྟེ། ཕྱིར་མི་འོང་བ་གང་ལ་ལ་འགོག་པ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་འདྲ་བའི་ཆོས་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ལུགས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ཅེ་ན། སེམས་མེད་པས་ལུས་ལ་བརྟེན་ཏེ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་འགོག་པ་དེ་ལས་ལངས་ནས་གང་ལས་དེ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་ཀྱེ་མ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་འདྲ་བར་ཞི་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་འགྱུར་བ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཞི་བ་སྔོན་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་འདིས་དེའི་ཞི་བ་ཉིད་དུ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐོབ་པ་དང་ཤེས་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དག་གིས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ནི་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས་སློབ་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་གསུངས་པ་དེར་ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཅིའི་ཕྱིར་མ་གསུངས་ཤེ་ན། རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཟག་པ་མེད་པའི་སློབ་པ་གསུམ་དང་དེའི་འབྲས་བུ་སྟེ། དེའི་
― DTG141_Page_0051 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱད་པར་གྱིས་སློབ་པ་རྣམས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་སློབ་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དང་ལྡན་པས་སློབ་པའི་ཁྱད་པར་དུ་མ་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་རེ་ཞིག་ཕྱིར་མི་འོང་བ་རྣམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཆེ་ལོང་ཡིན་ནོ། །ཞིབ་ཏུ་དབྱེ་ན་ནི་སྟོང་ཕྲག་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡོད་དེ། བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དང་འབྲིང་པོ་དང་རྣོན་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་གསུམ་མོ། །དེ་དག་ཉིད་སའི་བྱེ་བྲག་གིས་བཞིའོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་དྲུག་གོ །གནས་གཞན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་བཅུ་དྲུག་གོ །ས་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་འཆིང་བ་མཐའ་དག་དང་ལྡན་པ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་བར་རོ། །གནས་གཞན་དང་རིགས་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཉིས་སྟོང་ལྔ་བརྒྱད་གུ་བཅུ་རྩ་གཉིས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། གནས་གཅིག་ན་རིགས་དྲུག་གོ །རིགས་རེ་རེ་ལ་འཆིང་བ་མཐའ་དག་དང་ལྡན་པ་ནས་རང་གི་གནས་ཀྱི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་བར་གང་ཟག་དགུ་དགུ་སྟེ། དགུ་དྲུག་ནི་ལྔ་བཅུ་བཞིའོ། །ལྔ་བཅུ་རྩ་བཞི་ཕྲག་བཅུ་དྲུག་ནི་བརྒྱད་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞིའོ། །ཡང་དབང་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་སུམ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་བྱས་པས་སོ། །འདྲ་བར་རྩེ་བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་འོག་མའི་རྣམ་པ་དགུ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གོང་མའི་འཆིང་བ་མཐའ་དག་དང་ལྡན་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཇི་ལྟ་བར་གོང་དུ་འཕོ་བའི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ན་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་ཡིན་ནོ། །སྲིད་རྩེའི་བར་ཆ་བརྒྱད་ཟད་པ། །དགྲ་བཅོམ་ཉིད་ལ་ཞུགས་བ་ཡིན། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཡང་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དེ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་རྣམ་པ་གཅིག་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་རྣམ་པར་བརྒྱད་ཀྱི་བར་སྤངས་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དགུ་ཡི་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཡང༌། །
― DTG141_Page_0052 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་རྣམ་པ་དགུ་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་ན། ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ཡིན། །བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དེ་ནི་ཕྲ་རྒྱས་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །བཅོམ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་འདིས་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ནས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་འཇོམས་བར་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་རྣམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་རྣམ་བ་མང་པོ་ཞིག་ཏུ་བརྗོད་དེ། མི་ལྕོགས་པ་མེད་པས་བསྡུས་པ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་ལ་དམིགས་པས་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་བརྒྱད་དང༌། འགོག་པ་དང་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་བའི་རྣམ་པ་དག་དང་མཚུངས་པ་ལྡན་པ་བརྒྱད་དང༌། འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་འགོག་པ་ལ་དམིགས་པ་བཞི་ནས་དེ་བཞིན་དུ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་འགོག་པ་ལ་དམིགས་པའི་བར་དུ་བཞི་དང༌། ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་བཞི་སྟེ། རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ཟད་པར་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །མི་ལྕོགས་པ་མེད་པས་བསྡུས་པ་ཇི་ལྟ་བར་བསམ་གཏན་བཞི་པས་བསྡུས་པའི་བར་དག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །ནམ་མཁའ་དང་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་དང་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་རྣམས་ནི་གྲངས་བཞིན་དུ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་དང་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་དང་ཉི་ཤུ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཆོས་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པས་ས་འོག་མའི་འགོག་པ་ལ་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་འོག་མིའི་གཉེན་པོ་ལ་དམིགས་པ་ནི་ཡོད་དེ། དེ་ནི་ཕན་ཚུན་དུ་རྒྱུ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དག་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཡང་ས་རེ་རེའི་གཉེན་པོ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པར་འདོད་པ་དེ་དག་གི་ལྟར་ན་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་ལྷག་པར་བསྣན་ནམས་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པས་བསྡུས་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ནི་བརྒྱད་ཅུ་ཡིན་ཏེ། བསམ་གཏན་བཞི་པས་བསྡུས་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །
― DTG141_Page_0053 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བཞི་བཅུ་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ཡིན་ནོ། །ཡང་རིགས་དང་དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་ཆེས་མང་བ་ཡིན་ནོ། །གང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་རྣམ་པ་དགུ་པར་བཤད་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུས་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ། དེ་ཟད་ཐོབ་དང་ཟད་པ་ཤེས། །རྣམ་པ་དགུ་པ་དེ་ཟད་པའི་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཟད་པ་ཤེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ཐམ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ནི་དང་པོ་ཉིད་དུ་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཚེ་དེ་མི་སློབ་དགྲ་བཅོམ། །ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ཟད་པ་ཤེས་པ་སྐྱེ་ནས་མི་སློབ་པ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་གཞན་གྱི་ཕྱིར་སློབ་པར་བྱ་བ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་འོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པར་འོས་པའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་སྔར་བཤད་པ་གཞན་བདུན་ནི་སློབ་པ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་སློབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཟག་པ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསླབ་པ་གསུམ་པོ་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྷག་པའི་སེམས་དང་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ལ་རྟག་ཏུ་སློབ་པའི་དང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏོ། དེ་དག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་དག་ཡིན་ནོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡང་སློབ་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་སློབ་བ་གཏོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཅི་ནས་ཀྱང་གང་ཞིག་སློབ་པ་དེ་ཁོ་ན་སློབ་པ་ཡིན་གྱི་སློབ་པ་འདོར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དམིགས་ཀྱིས་བསལ་བ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མདོ་ལས། ཞི་བྱེད་བསླབ་པ་ལ་སློབ་ཅིང༌། །བསླབ་པ་ལ་སློབ་པས་ནི་དེའི་ཕྱིར་སློབ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་ལན་གཉིས་སུ་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་ཇི་ལྟར་སློབ་པའི་དང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་ཞེ་ན། བསམ་པའི་སྒོ་ནས་ཏེ། ལམ་དུ་འགྲོ་བ་གནས་པ་བཞིན་ནོ། །ཐོབ་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་
― DTG141_Page_0054 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སློབ་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། སློབ་པའི་ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་སོ། །མི་སློབ་པ་རྣམས་གང་ཞེ་ན། མི་སློབ་པའི་ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སློབ་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། མི་སློབ་པ་དང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་གཉི་ག་ཡང་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་སློབ་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སློབ་པ་དང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་གཉི་ག་ཡང་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཞུགས་པ་བཞི་དང་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་བཞི་དང༌། འཕགས་པའི་གང་ཟག་བརྒྱད་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་དེ་བཞིན་དུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་བར་ཡིན་ནོ། །མིང་གི་སྒོ་ནས་ནི་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །རྫས་སུ་ནི་ལྔ་ཡིན་ཏེ། ཞུགས་པ་དང་པོ་དང་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་བཞིའོ། །ཞུགས་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་གསུམ་ལས་ཐ་མི་དད་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཐར་གྱིས་འཐོབ་བའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བཤད་ཀྱི། ཕལ་ཆེར་དང་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དག་ཅིག་ཡིན་ན་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་དག་ཡིན་གྱི། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཤད་པ་ལ། སློབ་པ་འདི་གང་གིས་གང་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་འཐོབ་ཅེ་ན། འཇིག་རྟེན་འདས་ཀྱིས་སྲིད་རྩེ་ལས། །ཆགས་བྲལ་འཇིག་རྟེན་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་གོང་ན་འཇིག་རྟེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་གིས་པའི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཉོན་མོངས་པ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་གང་ཞིག་དངོས་པོ་གང་ལ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དངོས་པོ་དེས་སྤོང་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ལ། གང་གི་གཉེན་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་རྒྱས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ལས་རྣམ་པ་གཉིས། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་གཞན་པའི་ས་ཐམས་ཅད་ལས་
― DTG141_Page_0055 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ལ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ལོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡིས་ཆགས་བྲལ་བའི། །འཕགས་ལ་བྲལ་བའི་ཐོབ་རྣམས་གཉིས། །འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་ལ་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང་རྣམ་པ་གཉིས་སྐྱེའོ། །ཁ་ཅིག་འཇིག་རྟེན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང༌། །གཞན་དག་ན་རེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཏང་ལ་ཉོན་མོངས་མི་ལྡན་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་འཐོབ་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་མི་སྐྱེ་ན། དེ་ལྟ་ན་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ཏེ་དབང་པོ་རྣམས་འཕོ་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལམ་སྔ་མ་ཟད་པར་བཏང་པའི་ཕྱིར་དང༌། འབྲས་བུའི་ལམ་འབའ་ཞིག་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ས་གོང་མ་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་བྲལ་བ་དང་མི་ལྡན་པར་ཡང་འགྱུར་ལ། དེ་བཏང་ན་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་དང་ལྡན་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །སྲིད་རྩེའི་ཕྱེད་ལས་རྣམ་གྲོལ་དང༌། །གོང་དུ་སྐྱེས་པ་བཞིན་མི་ལྡན། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་དག་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་རྣམ་པ་ཕྱེད་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་དེའི་བྲལ་བའི་འཐོབ་པ་འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་མེད་ལ། དབང་པོ་འཕོ་བས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡང་བཏང་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། ཡང་དཔེར་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཡན་ཆད་དུ་སྐྱེས་པ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་བཏང་བས་ཡང་དེ་དག་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་བས་འདི་ནི་ཤེས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ས་གང་ཞིག་གིས་གང་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཟག་མེད་མི་ལྕོགས་མེད་པ་ཡིས། །ཐམས་ཅད་ལས་ནི་འདོད་ཆགས་བྲལ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་ལས་སོ། །ཡང་གང་ཞིག་ཉེར་བསྡོགས་ལ་བརྟེན་ཏེ་ས་འོག་མ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་འཐོབ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་
― DTG141_Page_0056 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་བཞིན་དུ་ཉེར་བསྡོགས་ལས་སྐྱེའམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ས་གསུམ་རྒྱལ་ལ་བསམ་གཏན་ནམ། །ཉེར་བསྡོགས་ལས་མཐའི་རྣམ་གྲོལ་ལམ། །སྐྱེ་བའི་ས་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་དགུ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་གཉིས་ཀྱི་བར་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ས་གསུམ་ལས་རྒྱལ་བ་དེ་ལ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ཐ་མ་ཉེར་བསྡོགས་སམ་བསམ་གཏན་དངོས་གཞི་ལས་སྐྱེའོ། །གོང་མའི་ཉེ་བར་བསྡོགས་ལས་མིན། །ས་གསུམ་ལས་རྒྱལ་བ་ཡན་ཆད་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་གཞི་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེའི་ཉེར་བསྡོགས་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་ན་ནི་ཉེར་བསྡོགས་དང་དངོས་གཞི་གཉིས་ཀྱི་དབང་པོ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ལ་ལ་བསམ་གཏན་དང་དངོས་གཞི་ལ་འཇུག་མི་ནུས་ཏེ། དབང་པོའི་འཕོ་བ་ནི་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ནས་གསུམ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ཐ་མ་ཉེར་བསྡོགས་ལས་ཀྱང་སྐྱེའོ། །ཟག་མེད་མི་ལྕོགས་མེད་པ་ཡིས། །ཐམས་ཅད་ལས་ནི་འདོད་ཆགས་བྲལ། །ཞེས་བཤད་ཀྱི་གཞན་དག་གིས་ནི་མ་བཤད་པས་དེའི་ཕྱིར། འཕགས། བརྒྱད་ཀྱིས་རང་གོང་ས་ལས་རྒྱལ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་དང་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང་གཟུགས་མེད་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་རང་གི་ས་དང་ས་གོང་མ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །འོག་མ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བར་ཆད་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་རྣམས་ནི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བདེན་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་རྣམ་གྲོལ་དང༌། །བར་ཆད་མེད་ལམ་གོ་རིམས་བཞིན། །ཞི་སོགས་རགས་སོགས་རྣམ་པ་ཅན། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་རྣམས་ནི་ཞི་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་དག་ཡིན་ལ། བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རྣམས་ནི་རགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ།
― DTG141_Page_0057 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གོང་དང་འགོ་མའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་རྣམས་ནི་ཅི་རིགས་པར་ས་གོང་མ་ལ་ཞི་བ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་བལྟའོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རྣམས་ནི་ས་འགོ་མ་ལ་རགས་པ་དང༌། ཐ་མ་ངན་པ་དང༌། རྩིག་པ་སྟུག་པོ་ལྟ་བུར་བལྟ་སྟེ། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་མ་ཞི་བའི་ཕྱིར་རགས་པ་བལྟའོ། །གྱ་ནོམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐ་བ་ངན་པར་བལྟ་སྟེ། གནས་ངན་ལེན་རབ་ཏུ་མང་བ་ཉིད་ཀྱིས་མི་མཐུན་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩིག་པ་ལས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ས་དེ་ལས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རྩིག་པ་སྟེག་པོ་ལྟ་བུར་བལྟའོ། །དེ་དག་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཞི་བ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་ཅན་དག་ཡིན་ནོ། །ཞར་ལ་འོངས་པ་རྫོགས་སོ།། །།དཀྱུས་མ་ཁོ་ན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཡང་ཟད་པ་ཤེས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཅི་ཞིག་སྐྱེ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་མི་གཡོ་ཟད་ཤེས་ལས། །མི་སྐྱེའི་བློ་གྲོས། གལ་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པ་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་དེ་ལ་ཟད་པ་ཤེས་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་མི་སྐྱེ་བའི་ཤེས་བ་སྐྱེའོ། །གལ་ཏེ་མིན། །ཟད་པ་ཤེས་སམ་མི་སློབ་ལྟ། གལ་ཏེ་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་ན་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པ་ལས་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཁོ་ནའམ། མི་སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེའོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་བཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་དེ་མི་སྐྱེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་དགྲ་བཅོམ་ཐམས་ཅད་ལ། །མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་ཡང་རེས་འགའ་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ལས་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ཁོ་ན་སྐྱེ་ལ། རེས་འགའ་ནི་མི་སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེའོ། །གང་དག་འབྲས་བུ་བཞིར་བཤད་པ་དེ་དག་གང་གི་འབྲས་བུ་དག་ཡིན་ཞེ་ན་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། དགེ་སྦྱོང་ཚུལ་ནི་དྲི་མེད་ལམ། །དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །དེས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་དག་པར་ཞི་བར་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་དགེ་སྦྱོང་དུ་འགྱུར་ཏེ། མདོ་ལས། འདིས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་རྒ་ཤིར་འགྱུར་བའི་བར་རྣམ་པ་དུ་མ་ཞི་བར་
― DTG141_Page_0058 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱས་པ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་གཏན་དུ་ཞི་བར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་དགེ་སྦྱོང་མ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་དེའི་འབྲས་བུ་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས། དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམས་ཡིན་ནོ། དེ་དག་ཀྱང་མདོ་ལས་རྣམ་པ་བཞིར་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་དེ་དག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་དགུའོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། །གྲོལ་ལམ་ཟད་པ་རྣམས་དང་བཅས། །མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་བརྒྱད་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་བརྒྱད་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ས་དགུ་པོ་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་དགུ་དགུ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དེ་སྙེད་ཁོ་ནའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དག་གོ །དེ་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རྣམས་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་རྣམས་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་འདུས་བྱས་དག་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་དང༌། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་གི་སྤངས་པ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་འདུས་མ་བྱས་དག་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་དགུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་འོ་ན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཁ་བསྐང་བར་བྱ་དགོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བྱ་མི་དགོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡང་འབྲས་བུ་རྣམས་མང་མོད་ཀྱི། འབྲས་བུ་བཞི་རྣམ་གཞག་པ་ནི། །རྒྱུ་ལྔ་དག་ནི་སྲིད་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྤོང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་གང་ལ་རྒྱུ་ལྔ་སྲིད་པ་དེ་ལ་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་གྲག་གོ །ལྔ་གང་ཞེ་ན། །འབྲས་ལ་སྔོན་ལམ་བཏང་བ་དང༌། །གཞན་ཐོབ་པ་དང་ཟད་བསྡོམས་དང༌། ཤེས་པ་བརྒྱད་ཚན་ཐོབ་པ་དང༌། །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཐོབ་པའོ། །ལམ་སྔ་མ་བཏང་བ་དང་སྔོན་མེད་པའི་ལམ་ཐོབ་པ་ནི་ཞུགས་པ་དང་འབྲས་བུའི་ལམ་བཏང་བ་དང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤངས་པ་བསྡོམས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ཅིག་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པ་བརྒྱད་ཅིག་ཅར་དུ་འཐོབ་པ་ནི་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཐོབ་པ་ནི་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྒྱུ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་འབྲས་བུ་རེ་རེ་ལ་ཡོད་དོ། །གལ་ཏེ་ཟག་པ་མེད་
― DTG141_Page_0059 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ལམ་ཁོ་ན་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ཡིན་ན་འཇིག་རྟེན་བའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་གཉིས་ཇི་ལྟར་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུར་རུང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པ་ཡིས་ཐོབ་འབྲས་ནི། །བསྲེས་དང་ཟག་མེད་ཐོབ་འཛིན་ཕྱིར། །དེ་ལ་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་འམ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་འབྲས་བུ་སྤངས་པ་ཁོ་ན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་འབྲས་བུ་སྤངས་པ་ཡང་དེར་བསྲེ་བར་བྱ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོབ་པ་དེའི་འབྲས་བུར་བསྡུས་པ་ཅིག་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མདོ་ལས། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་གང་ཞེ་ན། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་སྤངས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམས་བསྲབས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ན། །ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་གང་ཞེ་ན། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལྔ་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་འཆི་བའི་ཕྱིར་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་ཟག་པ་མེད་པས་སྤངས་པ་དེ་འཛིན་པར་ཡང་བྱེད་དེ། འདིའི་ཕྱིར་ཡང་འདི་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་རིགས་སོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་དུ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ། དེ་ཉིད་ཚངས་ཚུལ་ཚངས་པ་ཡི། །འཁོར་ལོ། །ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ཚངས་པའི་ཚུལ་ལོ། །ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་ནི། ཚངས་པས་བསྐོར་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཚངས་པའི་ཚུལ་བླ་ན་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཚངས་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་ཚངས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཞི་བ་དང་བསིལ་བར་གྱུར་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་ལོ་འདི་ནི་དེའི་ཡིན་པས་ན་ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་སྟེ། དེས་བསྐོར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་མཐོང་བའི་ལམ། རྒྱུ་བས་ན་འཁོར་ལོའོ། །དེ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་ཆོས་མཐུན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མྱུར་བར་འགྲོ་སོགས་རྩིབས་སོགས་ཀྱིས། མྱུར་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། འདོར་བ་དང་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང༌། མ་རྒྱལ་བ་རྒྱལ་བར་བྱེད་པ་དང་རྒྱལ་བ་རྣལ་དུ་དགོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཕར་བ་དང་འབབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མྱུར་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །བཙུན་པ་
― DTG141_Page_0060 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབྱངས་སྒྲོགས་ན་རེ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་ནི་རྩིབས་ལ་སོགས་པ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་ལོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་རྟོག་པ་དང་རྩོལ་བ་དང་དྲན་པ་རྣམས་ནི་རྩིབས་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ངག་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་འཚོ་བ་རྣམས་ནི་ལྟེ་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མུ་ཁྱུད་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ག་ལས་ཤེ་ན་འཕགས་པ་ཀཽཎྜི་ནྱ་ལ་དེ་སྐྱེས་པ་ན་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པ་དང་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཡིན་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པ་ཡིན་ནོ། །བཟླས་པ་རེ་རེ་ལ་མིག་སྐྱེས་སོ། །ཤེས་པ་དང་རིགས་པ་དང་བློ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་རེ་རེ་ལ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །གསུམ་ཚན་དང་བཅུ་གཉིས་སུ་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་ཏེ། རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཞེས་བཤད་དེ། གཉིས་དང༌། གནས་བདུན་ལ་མཁས་པ་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །བཟླས་པ་འདི་དག་གིས་ནི་གྲངས་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་ལམ་རྣམས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་འོ་ན་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཁོ་ན་ལ་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་ན་མཐོང་བའི་ལམ་འདི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོར་རྣམ་པར་གཞག །དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དེ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡང་ཡིན་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པ་དང་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་ཡིན་པར་རུང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་ན་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བདེན་པ་རྣམས་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཡིན་ཞེ་ན། བདེན་པ་རྣམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང༌། འགོག་པ། ལམ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ། སྤང་བར་བྱ། མངོན་སུམ་དུ་བྱ། བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། །ཡོངས་སུ་ཤེས་སྤངས། མངོན་སུམ་དུ་བྱས། བསྒོམས་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བསྐོར་བ་ནི་གཞན་གྱིས་རྒྱུད་ལ་
― DTG141_Page_0061 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གོ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དོན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་འཕགས་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བསྐོར་བར་བརྩམས་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་བསྐོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ཁམས་གང་དུ་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་དུ་དག་ཅིག་འཐོབ་ཅེ་ན། འདོད་པར་གསུམ་ཐོབ། གསུམ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཁོ་ནར་འཐོབ་ཀྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཐ་མ་ནི། གསུམ་དུ། དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་ཐ་མ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་ཁམས་གསུམ་དུ་འཐོབ་པོ། །རེ་ཞིག་འབྲས་བུ་གཉིས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བས་ཐོབ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གོང་མར་མི་འཐོབ་པར་ཡང་རིགས་ན་གསུམ་པ་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་མི་འཐོབ་ཅེ་ན། གོང་ན་མཐོང་ལམ་མེད། འདོད་པའི་ཁམས་ལས་གང་ན་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་མེད་ལ། །དེ་མེད་པར་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ན་མཐོང་བའི་ལམ་མེད་ཅེ་ན། རེ་ཞིག་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་ནི་ཉན་པ་མེད་པ་དང༌། ཁམས་འོག་མ་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ནི། མི་སྐྱེ་ལུང་ལས་འདིར་རྩོམ་ཞིང༌། །དེར་མཐར་ཕྱིན་ཞེས་འབྱུང་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བདེ་བ་ལ་ཆགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར་ལ། སྐྱོ་བ་མེད་བར་ཡང་འཕགས་པའི་ལམ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་རེ་ཞིག་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ལུང་ཡང༌། བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བས་ན་གོང་དུ་འཕོ་བའི་བར་གང་ཟག་ལྔ་ནི་འདིར་རྩོམ་ཞིང་དེར་མཐར་ཕྱིན་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །རྩོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་རྩོམ་པ་ཡིན་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྐད་དུ། གལ་ཏེ་མི་གཡོའི་ཟད་ཤེས་ལ། །མི་སྐྱེ་བློ་གྲོས་ཞེས་བཤད་དེ། །ཅི་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཡང་དབྱེ་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན་སྨྲས་པ་ཡོད་དེ། དགྲ་བཅོམ་དྲུག་འདོད། མདོ་ལས་དགྲ་བཅོམ་པ་
― DTG141_Page_0062 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲུག་གསུངས་ཏེ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་དང༌། འཆི་བར་སེམས་པའི་ཆོས་ཅན་དང༌། རྗེས་སུ་སྲུང་བའི་ཆོས་ཅན་དང༌། གནས་པ་ལས་མི་བསྐྱོད་པ་དང༌། རྟོགས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་དག་ལས། ལྔ་ནི་དད་པས་མོས་ལས་སྐྱེས། །མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་མ་གཏོགས་པ་གཞན་ལྔ་ནི་དད་པས་མོས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་རྣམ་གྲོལ་དུས་དང་སྦྱོར། །ལྔ་པོ་འདི་དག་གི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་དུས་དང་སྦྱོར་བས་འཕངས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྟག་ཏུ་རྗེས་སུ་སྲུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་དག་ནི་དུས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་དག་ནི་དུས་ལ་ལྟོས་པ་ཡང་ཡིན་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡང་ཡིན་པས་དུས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དག་སྟེ། བར་གྱི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་མར་གྱི་བུམ་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་དག་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཡོ་བྱད་དང་ནད་མེད་པ་དང་ཡུལ་གྱི་བྱེ་བྲག་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་དུས་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ནོ། །མི་གཡོའི་ཆོས་ཅན་མི་གཡོ་བ། །མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་སྒོ་ནས་གཡོ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དུས་མི་སྦྱོར་གྲོལ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ནི་དུས་དང་མི་སྦྱོར་བར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ནི་འདོད་དགུར་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་དུས་ལ་མི་ལྟོས་པར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་སྲིད་པ་དང༌། མི་སྲིད་པའི་སྒོ་ནས་དུས་གཞན་གྱི་བར་དང༌། གཏན་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་དུས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། དུས་དང་མི་སྦྱོར་བར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་མཐོང་ཐོབ་རྒྱུ་ལས་བྱུང༌། །མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་ནི་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཅི་དགྲ་བཅོམ་པ་དྲུག་པོ་འདི་དག་དང་པོ་ཁོ་ན་ནས་དེའི་རིགས་ཅན་ཁོ་ན་དག་ཅིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ཕྱིས་ཡིན་ཞེ་ན། །ཁ་ཅིག་དང་པོ་ནས་དེའི་རིགས། །ཁ་ཅིག་སྦྱངས་པ་ལས་གྱུར་ཏོ། །ཁ་ཅིག་ནི་དང་པོ་ཉིད་ནས་འཆི་བར་སེམས་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་རིགས་ཅན་ཡིན་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ལས་དབང་
― DTG141_Page_0063 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་རྣམས་སྦྱངས་པས་འཆི་བར་སེམས་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་གྱུར་བའི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་གྱི་འཆི་བར་སེམས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འཆི་བར་སེམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་འཆི་བར་སེམས་པར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་ཅན་གང་ཡིན་པའོ། །རྗེས་སུ་སྲུང་བའི་ཆོས་ཅན་ནི་རྗེས་སུ་སྲུང་བར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་ཅན་གང་ཡིན་པའོ། །གནས་པ་ལས་མི་བསྐྱོད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་རྐྱེན་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་མེད་ན་རྗེས་སུ་མ་བསྲུངས་ཀྱང་གནས་པར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་ཅན་ཡིན་ཞིང་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་མངོན་པར་བརྩོན་པ་མེད་ན་འཕེལ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་ཅན་གང་ཡིན་པའོ། །རྟོགས་པའི་སྐལ་པ་ཅན་ནི་མི་གཡོ་བ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་སྐལ་པ་ཅན་གང་ཡིན་པའོ། །མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ནའོ། །དང་པོ་གཉིས་ནི་སྔོན་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་ཁོ་ན་ན་རྒྱུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང་གུས་པར་སྦྱོར་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ནི་གུས་པར་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །ལྔ་པ་ནི་གཉི་གར་སྦྱོར་བ་པ་ནི་ཡིན་ལ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཡིན་ནོ། །དྲུག་པ་ནི་གཉི་གར་སྦྱོར་བ་དང་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ཡང་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ལ། རྟོགས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་གྱི་བར་དུ་ཡང་རྟོགས་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་གྱི་སྲིད་བའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཁམས་གསུམ་ཆར་ན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་དྲུག་ཡོད་པར་རུང་ངོ༌། །གང་དག་གི་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་བར་དུ་འགྱུར་བ་དེ་དག་གི་ལྟར་ན་འདོད་པའི་ཁམས་ན་ནི་དྲུག་གོ །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་ན་ནི་གནས་པ་ལས་མི་བསྐྱོད་བ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་དང་གཉིས་ཏེ། དེ་གཉིས་ན་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དང༌། འཆི་བར་
― DTG141_Page_0064 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་པ་དང༌། དབང་པོ་འཕོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་ལས་གང་ཞིག་འབྲས་བུ་འམ་རིགས་གང་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བཞི་ནི་རིགས་ལས་ལྔ་འབྲས་ལས། །ཉམས་འགྱུར། འཆི་བར་སེམས་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་སོགས་པ་བཞི་ནི་རིགས་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་རང་གི་རིགས་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ནི་འབྲས་བུ་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང༌། དང་པོ་ལས་མ་ཡིན། གང་གི་རིགས་དང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་ནི་དེ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་ལམ་དག་གིས་བརྟན་པོར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སློབ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དག་གིས་བརྟན་པོར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིས་སྦྱངས་པས་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་འབྲས་བུ་དང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ལྷག་མ་ལས་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། དེའི་སོ་ན་གནས་པ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། དབང་པོ་འཕོ་བའམ། ཡོངས་སུ་ཉམས་ནས་སློབ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །འཆི་བར་སེམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་བཞི་སྟེ། གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་རིགས་སུ་སླར་འོང་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གསུམ་ལ་ཡང་རེ་རེ་བསྐྱེད་དེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་དྲུག་དང་བདུན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་སློབ་པར་གྱུར་ན་གང་གི་རིགས་དང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ན་ལ་གནས་ཀྱི་གཞན་དག་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་རིགས་ཁྱད་པར་ཅན་རྙེད་པའི་ཕྱིར་དེ་འཕེལ་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་གྱི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་དང་པོ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་ཅེ་ན། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་གཞི་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དག་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་
― DTG141_Page_0065 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྩ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་གི་གཞི་ལ་འཇུག་པ་ཅན་ཡིན་ན་བདག་དེ་ཡང་མེད་དོ། །འོ་ན་མེད་པ་ལ་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བདེན་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏེ་དམིགས་པ་དག་ནི་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཁྱད་པར་ཡོད་དེ། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་བདག་མེད་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་བྱེད་པ་པོ་དང་ཚོར་བ་པོ་དང་དབང་བསྒྱུར་བ་ཉིད་དུ་བདག་ཡང་དག་བ་མ་ཡིན་པ་སྒྲོ་འདོགས་པར་བྱེད་ལ། མཐར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེའི་གཞི་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་པས་གཞི་མེད་པ་དག་ཅེས་བྱའོ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་རྣམ་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་དང༌། ཁེངས་པ་དང༌། མི་གསལ་བའི་ངོ་བོར་ཞུགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་པས་གཞི་དང་བཅས་པ་དག་ཅེས་བྱ་སྟེ། གང་ལ་དེ་དག་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པ་ཙམ་དེ་ནི་ཡོད་ཀྱི། བདག་ལ་སོགས་པ་ནི་བདག་ཀྱང་མེད་དོ། །གཞན་དག་ནི་འདི་སྐད་ཅེས་ཟེར་ཏེ། འདི་ལྟར་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ལ་ནི་གཞི་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་མཚན་ཉིད་སོ་སོར་ངེས་པ་ཡོད་ཀྱི། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ལ་ནི་བདག་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་གཞི་སོ་སོར་ངེས་པ་མེད་པ་དག་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་དེས་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་དྲན་པ་ཉམས་པས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་གྱི་ངེས་པར་རྟོག་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཐག་པ་ལ་སྤྲུལ་གྱི་འདུ་ཤེས་བཞིན་ནོ། །ངེས་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བར་མི་རུང་སྟེ། ཀུན་དུ་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྤངས་པས་ས་དང་པོ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་དོ། །མདོ་སྡེ་བ་རྣམས་ན་རེ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ཉིད་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཇི་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེ་ན། ལུང་དང་རིགས་པ་ལས་སོ། །ལུང་ལས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དག་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་
― DTG141_Page_0066 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། སློབ་པ་ལ་བག་ཡོད་པ་ལ་བག་ཡོད་པར་བྱའོ་ཞེས་དང་སྨྲའོ་གསུངས་ཀྱི་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཡང་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིས་བར་ཆད་བྱེད་པ་ཡིན་པར་ང་སྨྲའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་མདོ་དེ་ལས་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ཙམ་ཁོ་ན་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བར་གསུངས་པར་ཟད་དེ། འདིས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མི་གཡོ་བ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་ནི་རྣམ་གྲངས་གང་གིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བར་ང་མི་སྨྲའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དུས་དང་སྦྱོར་བ་ལ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་དེ་སྐད་ཅེས་ནི་ཟེར་རོ། །ཅི་དེ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་བསམ་གཏན་པ་རྣམས་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དཔྱད་པར་བྱས་ཏེ། བསམ་གཏན་དངོས་གཞིའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་དུས་སུ་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དུས་དང་སྦྱོར་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དང་ཡང་དུ་བཙལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །གཞན་དག་ན་རེ་རོ་མྱང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་དུས་དང་སྦྱོར་བ་ཡིན་པར་ཡང་མི་རུང་ལ། ཡང་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་སྲིད་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ན། ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་ལྷག་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་ཁོ་ན་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བར་གསུངས་པར་གྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་མི་གཡོ་བ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་དག་ལས་ནི་ལ་ལ་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིས་གཡེན་སྦྱོ་བའི་ཉེས་པས་དབང་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་གང་ཡིན་པའོ། །ལ་ལ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དབང་པོ་རྣོན་པོ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་གང་ཞིག་
― DTG141_Page_0067 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ལ། གང་ཞིག་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་འཆི་བར་སེམས་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་དང༌། གནས་པ་ལས་མི་བསྐྱོད་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་སྦྱངས་པ་ལས་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་ལ། མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ནི་སྦྱངས་པ་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཁྱད་པར་གང་ཁོ་ན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གནས་པ་ལས་མི་བསྐྱོད་པ་ནི་ཡོན་ཏན་གང་ཁོ་ནལ་གནས་པ་དེ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་ཀྱི། གཞན་ཡང་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པའམ། སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་ཡང་དེ་ལས་གཡོ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་འདི་ནི་ཁྱད་པར་ཡིན་པར་མངོན་ནོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་གནག་ཚོགས་ཅན་སློབ་པར་གྱུར་པ་ཧ་ཅང་རོ་མྱང་བའི་ཕྱིར་དང༌། དབང་བོ་རྟུལ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དུས་དང་སྦྱོར་བ་པ་ལས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དང༌། ཡི་ཆད་ནས་ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་ལྟ་བར་མཚོན་གྱིས་འདེབས་པར་བྱེད་ལ། འཆི་བའི་དུས་ཁོ་ནར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་ཅིང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཡང་གྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བཅུ་ལས་འཕྲོས་པ་ལས་ཀྱང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ནི་གཅིག་སྟེ། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དུས་དང་སྦྱོར་བ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཡིན་ནོ། །མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཆོས་ནི་གཅིག་སྟེ། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མི་གཡོ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དུས་དང་སྦྱོར་བ་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་པར་གྱུར་ན། ཅིའི་ཕྱིར་བཅུ་ཚན་དེ་ཁོ་ན་ལས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལན་གཉིས་སུ་སྨོས་པར་འགྱུར། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་ནི་གང་དུ་ཡང་མ་གསུངས་སོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོ་རྟུལ་པོས་བསྡུས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་བསྐྱེད་པར་
― DTG141_Page_0068 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཡང་འདིས་ཅི་ཞིག་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན། རེ་ཞིག་གལ་ཏེ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བར་ནུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི། གཞན་ཡང་ནུས་སོ། །འོན་ཏེ་བསྐྱེད་པར་འོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི་གཞན་ཆེས་ཤིན་ཏུ་འོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དུས་དང་སྦྱོར་བ་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དུས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་ཇི་སྐད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། གང་ཞིག་དབང་པོ་རྟུལ་པོའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བ་དུས་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ནོ། །བཟློག་པ་ནི་དུས་དང་མི་སྦྱོར་བར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་མངོན་པ་ལས་ཀྱང༌། གནས་གསུམ་གྱིས་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཕྲ་རྒྱས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཕྲ་རྒྱས་མ་སྤངས་ཤིང་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པ་ཡིན། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པར་གྱུར་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སྣང་བར་གྱུར་པ་ཡིན། དེ་ལ་ཡང་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་ཚང་བ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། རྒྱུ་ཡོངས་སུ་མ་ཚང་བར་གོ་གང་ཞིག་སྐྱེ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་ལུང་ལས་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །རིགས་པ་ལས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་གལ་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་གང་གིས་ན་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་གཏན་ཏུ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་བུའི་གཉེན་པོ་ཞིག་སྐྱེས་ན་ནི་ཇི་ལྟར་ན་ཡང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར། འོན་ཏེ་མ་སྐྱེས་ཏེ་དེའི་ས་བོན་གྱི་ཆོས་ཉིད་གཏན་དུ་རྩ་ནས་མ་བཏོན་ན་ནི་ཇི་ལྟར་ཟག་པ་ཟད་པ་ཡིན། ཟག་པ་མ་ཟད་ན་ཡང་ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རིགས་པ་ལས་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ནི་གང་ལས་འདི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་དེ་ལྟར་གནས་པ་དེ་བརྒྱ་ལ་རེས་འགའ་ཞིག་དྲན་པ་ཉམས་པ་ལས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་སོལ་བའི་ཕུང་པོ་ལྟ་བུའི་མདོའི་ལན་གདབ་དགོས་སོ། །དེ་ནི་དེ་ལས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། ཡུན་རིང་པོ་ནས་སེམས་དབེན་བ་ལ་གཞོལ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བབ་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་
― DTG141_Page_0069 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ལས་དེ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་སྟོབས་ཡིན་པར་ཡང་གསུངས་ལ། ཟག་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ནི་བསིལ་བར་གྱུར་ཅིང་བསིལ་བར་གྱུར་པ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་འབྱུང་བ་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི་ཇི་སྲིད་དུ་སྤྱོད་པ་ལེགས་པར་མ་རྟོགས་པ་དེ་སྲིད་དུ་སློབ་པ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ལ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བ་སྲིད་པ་ཡོད་པས་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བར་བརྗོད་དོ། །ཅི་དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་དག་ཁོ་ན་རིགས་དྲུག་དང་ལྡན་ནམ། འོན་ཏེ་གཞན་དག་ཀྱང་རིགས་དྲུག་དང་ལྡན་ཞེ་ན། སློབ་དང་འཕགས་མིན་རིགས་དྲུག་ལྡན། །སློབ་པ་དང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རིགས་དྲུག་དང་ལྡན་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པའི་རིགས་རྣམས་ནི་དེ་དག་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། མཐོང་བ་ལ་ནི་འཕོ་བ་མེད། །མཐོང་བའི་ལམ་ལས་གཞན་པ་ལ་དབང་པོ་འཕོ་བ་ཡོད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལ་ལ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་ན་དབང་པོ་རྣམས་འཕོའོ། །ལ་ལ་ནི་དད་པས་མོས་པའི་གནས་སྐབས་ནའོ། །མདོ་ལས་འདི་སྐད་དུ། འདིས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ལྷག་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བཞི་ཐོབ་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ལས་འདི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བར་ནི་ང་སྨྲའི་འདི་གཅིག་པུས་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མི་གཡོ་བའི་བར་དུ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་ནི་འདིའི་རྣམ་གྲངས་གང་གིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བར་ན་མི་སྨྲའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་ན་མ་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་དག་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཐོབ་དང་མ་ཐོབ་ཉེར་སྤྱད་ལས། །ཡོངས་ཉམས་རྣམ་པ་གསུམ་ཤེས་བྱ། །གལ་ཏེ་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་ན་ཐོབ་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་བྱ་བ་མ་ཐོབ་ན་མ་ཐོབ་པ་ལས་ཡོངས་སུ་
― DTG141_Page_0070 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉམས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་ན་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་འདི་རྣམས་ལས། །སྟོན་པ་ཐ་མ་མི་གཡོ་ལ། །བར་མ་འང་གཞན་ལ་རྣམ་གསུམ་མོ། །སངས་རྒྱས་ལན་ཉེ་བར་སྤྱད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཁོ་ན་མངའི་གཞན་ནི་མི་མངའོ། །མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་ནི་དེ་དང་མ་ཐོབ་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཡང་ཡོད་དེ། གང་ཟག་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཆོས་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་གཞན་ལ་ནི་ཐོབ་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ཉེ་བར་སྤྱད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མདོ་དང་མི་འགལ་ལོ། །ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པར་སྨྲ་བ་ན་རེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཟག་པ་མེད་པ་ནི་མི་གཡོ་བ་ཡིན་ལ། མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་བཤད་ཟིན་པ་དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཀླན་ཀར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་གང་ཞིག་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་ན་ཅི་དེ་ཡང་སྐྱེ་འམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བུ་ནི་མེད་དེ། འདི་ལྟར། འབྲས་ལས་ཉམས་པ་འཆི་བ་མེད། །འབྲས་བུ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ནི་འགའ་ཡང་འཆི་བ་མེད་དེ། མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་དྲན་པ་ཉམས་པ་ཆུང་དུ་འབྱུང་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ཡང་མྱུར་བ་ཁོ་ནར་ནུབ་པ་དང་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དང་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བར་འགྱུར་རོ། །འབྲས་བུ་གང་ཞིག་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ནི་འབྲས་བུ་དེ་ལ་གནས་པས་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པའི། བྱ་བ་མ་ཡིན་དེ་མི་བྱེད། །ཡོངས་སུ་ཉམས་ཀྱང་འབྲས་བུ་དེ་དང་འགལ་བའི་བྱ་བ་མི་བྱེད་དེ། རྩལ་པོ་ཆེ་བྲེད་པ་རྡེག་མི་འཆའ་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་དབང་པོ་རྣམས་འཕོ་བ་ལ་བར་ཆད་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དུ་དག་ཅིག་སྐྱེ་ཞེ་ན། མི་གཡོ་རྣམ་གྲོལ་བར་ཆད་མེད། །ལམ་དགུའོ། །རྟོགས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་ཞིག་མི་གཡོ་བའི་རིགས་ཅན་རྟོགས་པར་བྱེད་ན་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དགུ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དགུ་སྐྱེ་སྟེ། དཔེར་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་བཞིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན།
― DTG141_Page_0071 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབང་པོ་རྟུལ་པོའི་རིགས་དེ་ཤིན་ཏུ་བརྟེན་ཕྱིར་རོ། །དེས་དབང་པོ་རྟུལ་པོའི་རིགས་དེ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་པ་ཡིན་པས་འབད་པ་ཆུང་དུས་བཟློག་པར་མི་ནུས་ཏེ། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་ལམ་དག་གིས་བརྟན་པོར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བས་ཐོབ་ལ་རེ་རེའོ། །མཐོང་བས་ཐོབ་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་ན་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གཅིག་ཁོ་ན་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གཅིག་ཁོ་ན་སྐྱེའོ། །སྦྱོར་བའི་ལམ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །བར་ཆད་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི། ཟག་མེད། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལམ་གྱིས་འཕོ་བ་མེད་དོ། །དབང་པོ་རྣམས་གང་དུ་འཕོ་ཞེ་ན། མི་ཡི་ནང་དུ་འཕོ། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ཁོ་ནར་དབང་པོ་འཕོའི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་ས་གང་ལ་བརྟེན་ནས་དབང་པོ་རྣམས་འཕོ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། མི་སློབ་པ་དགུ་ལ་བརྟེན་ཏེ། མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་གསུམ་པ་ལའོ། །སློབ་པ་དྲུག་ལ། གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་མ་གཏོགས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར། འཕེལ་བ་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན། །བཏང་སྟེ་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །དབང་པོ་རྣམས་འཕོ་བ་ན་དབང་བོ་རྟུལ་པོའི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་དང་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་བཏང་སྟེ་དབང་པོ་རྣོན་པོའི་རིགས་ཀྱི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཁོ་ན་འཐོབ་པར་འགྱུར་ན། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་ལས་དགུ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤི་ན། སངས་རྒྱས་གཉིས་དང་ཉན་ཐོས་བདུན། །དེ་དགུ་དབང་པོ་རྣམ་དགུ་ཅན། །ཉན་ཐོས་བདུན་གང་ཞེ་ན། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་སོགས་པ་ལྔ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྦྱངས་པ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། དང་པོ་ནས་དེའི་རིགས་ཅན་ནོ། །སངས་རྒྱས་གཉིས་ནི་མི་གཡོ་བའི་བྱེ་བྲག་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། སངས་རྒྱས་སོ། །དེ་
― DTG141_Page_0072 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་རྣམ་བ་དགུའི་བྱེ་བྲག་གིས་གང་ཟག་དགུ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་བདུན་ཡིན་ཏེ། དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། དད་པས་མོས་པ་དང༌། མཐོང་བས་ཐོབ་པ་དང༌། ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །གང་ཟག་བདུན་པོ་དེ་དག་ཀྱང་སྦྱོར་བ་དང༌། དབང་པོ་སྙོམས་འཇུག་རྣམ་གྲོལ་དང༌། །གཉི་གས་བྱས་པའོ། །སྦྱོར་བ་ལས་ནི་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དག་སྟེ། དང་པོ་ཉིད་ནས་གཞན་གྱི་དྲིང་འཇོག་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དག་གིས་དོན་རྣམས་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་ལས་ནི་དད་པས་མོས་པ་དང༌། མཐོང་བས་ཐོབ་པ་དག་སྟེ། དད་པས་མོས་པ་དང་ཤེས་རབ་ལྷག་པའི་སྒོ་ནས་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དང་རྣོན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ནི་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལས་ནི་གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །མིང་གི་སྒོ་ནས་ནི་གང་ཟག་དེ་བདུན་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་དྲུག །རྫས་སུ་ནི་དེ་དག་དྲུག་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ལམ་གསུམ་ལ་གཉིས་གཉིས། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གང་ཟག་གཉིས་ཏེ། དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དག་གོ །དེ་དག་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གཉིས་ཏེ། དད་པས་མོས་པ་དང༌། མཐོང་བས་ཐོབ་པ་དག་གོ །དེ་གཉིས་ཀྱང་མི་སློབ་པའི་ལམ་ལ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། དུས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། །དུས་དང་མི་སྦྱོར་བར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དག་གོ །དེ་ལ་དད་པས་རྗེས་འབྲང་བ་དབང་པོའི་སྒོ་ནས་ནི་གསུམ་མོ། །རིགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་ལྔའོ། །ལམ་གྱི་སྒོ་ནས་བཅོ་ལྔ་སྟེ། བཟོད་པ་བརྒྱད་དང་ཤེས་པ་བདུན་ལ་གནས་པའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སྒོ་ནས་ནི་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་སྟེ། འཆིང་བ་
― DTG141_Page_0073 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐའ་དག་དང་ལྡན་པ་དང་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དགུ་ནས་དེ་བཞིན་དུ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གྱི་བར་དུའོ། །རྟེན་གྱི་སྒོ་ནས་ནི་དགུ་སྟེ། གླིང་གསུམ་དང་ལྷའི་རིས་དྲུག་ཏུ་སྐྱེས་པའོ། །དབང་པོ་དང་རིགས་དང་ལམ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་རྟེན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྡོམས་ན་ནི། འབུམ་བཞི་ཁྲི་བདུན་སྟོང་བརྒྱད་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔར་འགྱུར་ཏེ། གང་ཟག་གཞན་དག་ཀྱང་ཅི་རིགས་པར་དེ་བཞིན་དུ་བརྩི་བར་བྱའོ། །གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་གང་ཞེ་ན། འགོག་ཐོབ་གཉི་ག་ལས་རྣམ་གྲོལ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཅིག་ཤོས་སོ། །གང་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་དག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིག་ཤོས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་འབའ་ཞིག་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། འདི་ལ་གང་ཞིག་ཉོན་མོངས་ལྔ་སྤངས་ཏེ། །མི་འཕྲོགས་ཆོས་ལྡན་སློབ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས། །ཞེས་གང་གསུངས་པ། ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་སློབ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སྙོམས་འཇུག་དབང་པོ་འབྲས་རྣམས་ཀྱིས། །སློབ་པ་ཡོངས་རྫོགས་ཞེས་བྱའོ། །སློབ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འབྲས་བུ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་སོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་དད་པས་མོས་པ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཁོ་ན་ལས་སོ། །མཐོང་བས་ཐོབ་པ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ནི་དབང་པོ་ཁོ་ན་ལས་སོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་འབྲས་བུ་དང་དབང་པོ་ལས་སོ། །དད་པས་མོས་པ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་འབྲས་བུ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཁོ་ན་ལས་སོ། །མཐོང་བས་ཐོབ་པ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་འབྲས་བུ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་
― DTG141_Page_0074 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་སོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཁོ་ན་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། དབང་པོ་ལས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཉིད་ནི་མད་དོ། །གཉིས་ཀྱིས་མི་སློབ་ཡོངས་སུ་རྫོགས། །དབང་པོ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་སོ། །འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ལ་ནི་མི་སློབ་པ་ཉིད་ཀྱང་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་འདིའི་འབྲས་བུ་རྫོགས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་མ་བཞག་གོ །ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དུས་དང་མི་སྦྱོར་བར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་དབང་པོ་ཁོ་ན་ལས་སོ། །གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དུས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཁོ་ན་ལས་སོ། །གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དུས་དང་མི་སྦྱོར་བར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་དབང་པོ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དག་ལས་སོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང༌། མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་ལམ་རྣམས་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལམ་གྱི་བྱེ་བྲག་མང་པོ་ཞིག་བཤད་པ་དེ་དག་མདོར་བསྡུ་ན་ལམ་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། མདོར་ན་ལམ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཁྱད་པར་ཅན་དང་རྣམ་གྲོལ་དང༌། །བར་ཆད་མེད་དང་སྦྱོར་ཞེས་བྱ། །སྦྱོར་བའི་ལམ་ནི་གང་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་སྐྱེ་བའོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ནི་གང་གིས་སྒྲིབ་པ་རབ་ཏུ་སྤོང་བའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ནི་དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་སྒྲིབ་པ་ལས་ངེས་པར་གྲོལ་པ་དང་པོ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་ནི་དེ་དག་ལས་གཞན་པའི་ལམ་གང་ཡིན་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལམ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ནས་དེར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རམ། འདིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་འདི་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་དག་ཇི་ལྟར་ན་ལམ་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་དང་འདྲ་བ་དང༌། ཆེས་ཆེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གོང་ནས་གོང་དུ་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རམ། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ལམ་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ལམ་ནི་བཞི་སྟེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་བུལ་ལ་དཀའ་བའི་
― DTG141_Page_0075 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལམ་ཡང་ཡོད། མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་ལ་དཀའ་བའི་ལམ་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་བཞིན་དུ་སླ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ། བསམ་གཏན་དག་གི་ལམ་རྣམས་སླ། །བསམ་གཏན་བཞིའི་ལམ་ནི་སླ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡན་ལག་གིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དང༌། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་མཉམ་པ་དག་གིས་འབད་མི་དགོས་པར་རང་གི་དང་གིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ས་གཞན་དག་གི་དཀའ་བ་ཡིན། །མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་ནི། ཡན་ལག་གིས་ཡོངས་སུ་མ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཆུང་བའི་ཕྱིར་ལམ་དཀའ་བ་ཡིན་ཏེ། མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དང་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ན་ནི་ཞི་གནས་ཆུང་ངོ༌། །གཟུགས་མེད་པ་དག་ན་ནི་ལྷག་མཐོང་ཆུང་ངོ༌། །ལམ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བློ་རྟུལ་མངོན་ཤེས་བུལ་བ་སྟེ། །ཅིག་ཤོས་ཀྱི་ནི་མངོན་ཤེས་མྱུར། །དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ནི་ལམ་སླ་བ་འམ་དཀའ་བ་ཡང་རུང་སྟེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་བུལ་བ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོ་རྣོན་པོ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་བུལ་བ་ཡོད་པས་ན་འདི་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་བུལ་བ་སྟེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཡང་ན་འདི་གང་ཟག་དབང་པོ་རྟུལ་པོའི་ཡིན་པས་མངོན་པར་ཤེས་པ་བུལ་བ་ཡིན་ལ། ཡིད་རྣོན་པོའི་ཡིན་པས་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བའོ། །ལམ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་འཐོབ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་དང༌། ཡང་དག་པར་སྦོང་བ་ཞི་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང༌། དབང་པོ་ལྔ་དང༌། སྟོབས་ལྔ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལ་ཟད་དང་མི་སྐྱེ་ཤེས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ན་གང་ཟག་གི་བྱེ་བྲག་གིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང༌། བྱང་ཆུབ་གསུམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀྱིས་མ་རིག་པ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་གི་དོན་བྱས་པ་དང༌། ཡང་
― DTG141_Page_0076 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱར་མེད་པ་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་མཐུན་ཉིད་ཕྱིར། སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དེའི་ཕྱོགས་མཐུན། །བྱང་ཆུབ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་གི་སྒོ་ནས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཞེས་བྱའོ། །རྫས་སུ་བཅུ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རྫས་སུ་བཅུ་སྟེ། བཅུ་གང་ཞེ་ན། དད་དང་བརྩོན་འགྲུས་དྲན་པ་དང༌། །ཤེས་རབ་ཏིང་འཛིན་བཏང་སྙོམས་དགའ། །རྟོག་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་དེ་དག་ནི་རྫས་སུ་བཅུའོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤན། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཤེས་རབ་སྟེ། །བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་འཇོག་ཅེས་བྱ། །རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་པ་ཏིང་འཛིན་ཏོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇོག་པ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་ནི་ཤེས་རབ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་བཞིན་དག་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་དབང་པོ་དང་སྟོབས་རྣམས་ནི་མིང་གིས་སྨོས་པ་དད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྫས་ལྔ་ཡིན་ཏེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་དང༌། ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇོག་པ་རྣམས་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁ་ན་ཡིན་ནོ། །དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ནི་དྲན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཅི་ཞིག་ལུས་ཤེ་ན། དགའ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་དང་རྫས་དེ་ལྔ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་དེ་དག་ནི་རྫས་བཅུ་ཡིན་ནོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལྟར་ན་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་དག་ཐ་དད་ཅིང་རིགས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་རྫས་གཉིས་ཡིན་པས་རྫས་བཅུ་གཅིག་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་དུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་
― DTG141_Page_0077 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། ཏིང་འཛིན་གྱི་རང་བཞིན་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེར་ནི། གཙོ་བོ་སྨོས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ནི། སྦྱོར་བྱུང་ཡོན་ཏན་ཀུན་ཀྱང་ཡིན། །གཙོ་བོ་སྨོས་པས་དེ་སྐད་བཤད་ཀྱི། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇོག་པ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་ནི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་ལ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇོག་པ་ཞེས་བཤད་ཅེ་ན། དེས་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཡང་དག་པར་འཇོག་པས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ཞེས་བཤད་ཅེ་ན། དེ་ནི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་སྦྱོར་བའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དག་རྫུ་འཕྲུལ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྐང་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་གི་ལྟར་ན་ནི་འདུན་པ་དང་སེམས་དག་ལྷག་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་རྫས་བཅུ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ལ། དགེ་སློང་དག་རྫུ་འཕྲུལ་ཡང་བཤད་པ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་ཀྱང་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྫུ་འཕྲུལ་གང་ཞེ་ན། འདི་ན་དགེ་སློང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་རྣམ་པ་དུ་མ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་ཅིང༌། གཅིག་ཏུ་གྱུར་ནས་མང་པོར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་རྒྱས་པར་གསུངས་པའི་མདོ་དང་ཡང་འགལ་ལོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དབང་པོ་རྣམས་ཁོ་ན་ཡང་སྟོབས་རྣམས་སུ་བཤད་ཅེ་ན། ཆུང་ངུ་དང་ཆེན་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྫི་བ་དང་རྫི་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་ཅིས་བྱས་ཤེ་ན། དད་པར་གྱུར་པ་ནི་འབྲས་བུའི་དོན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ན་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་ན་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་ཕྱིར་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་གོ །སེམས་མཉམ་པར་གཞག་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །གནས་སྐབས་གང་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་གང་ཞིག་རབ་ཏུ་འབྱེད་ཅན་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ། སྡེ་ཚན་བདུན་ནི་གོ་རིགས་བཞིན། །ལས་ནི་དང་པོ་པ་དག་དང༌། །ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་རྣམས་དང་ནི། །བསྒོམ་དང་མཐོང་ལ་རབ་ཏུ་ཕྱེ། །ལས་
― DTG141_Page_0078 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་པོ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཉེ་བར་བརྟག་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་སོ། །ཁྱད་པར་ཐོབ་པས་བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་པར་སྤེལ་བའི་ཕྱིར་དྲོ་བར་གྱུར་པ་དག་ལ་ནི་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇོག་པ་རྣམས་སོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རྩེ་མོ་དག་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་སོ། །ཡང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བའི་སྒོ་ནས་དབང་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་དག་ལ་ནི་དབང་པོ་རྣམས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་བརྫི་བའི་ཕྱིར་རམ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཅན་གཞན་དག་གིས་མི་བརྫི་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་དག་ལ་ནི་སྟོབས་རྣམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་སོ། །འགྲོ་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ནི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཏེ། དེ་ནི་མྱུར་བར་འགྲོ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲངས་ཀྱི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྔར་བདུན་བཤད་ལ་ཕྱིས་བརྒྱད་བཤད་དོ། །དེ་ལ་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཡིན་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་ལམ་ཡང་ཡིན་ལ་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་གོ་རིམས་མ་ཉམས་པ་ཁོ་ནར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་རྣམས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བརྗོད་དོ། །རེ་ཞིག་དང་པོ་ཁོ་ནར་ཡུལ་རྣམ་པ་མང་པོ་ལ་གཡེང་བར་འཕྲོ་བའི་བློ་རྣམས་ཚར་བཅད་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་སོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་དེའི་སེམས་ཀྱི་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཞེན་པ་ལ་བརྟེན་པའི་དྲན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་རྣམས་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་པར་འཕེལ་བས་དགོས་པ་རྣམ་པ་བཞི་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇོག་པས་ན་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇོག་པ་རྣམས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པར་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་ནས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བདག་
― DTG141_Page_0079 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དབང་པོ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ལས་ངེས་པར་རྒྱལ་བ་ནི་སྟོབས་རྣམས་སོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཏེ། དང་པོ་ཉིད་དུ་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉི་ག་ལ་ནི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཏེ། འདི་ལྟར་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ན། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་གྱི་བར་དུ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་དགེ་སློང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་ཚིག་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པའི་ལམ་གྱིས་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཉི་ག་ལ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་འདོད་པར་བྱ་དགོས་པས་གོ་རིམས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་དུ་ཞིག་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་དག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་ལམ་ཡན་ལག །ཟག་པ་མེད། དེ་གཉིས་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་དང་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི། དེ་དག་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་མི་འཐོབ་པོ། །གཞན་རྣམ་གཉིས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་གཞན་དག་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ས་གང་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་དུ་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན་བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་ཐམས་ཅད། བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོད་དོ། །མི་ལྕོགས་མེད་ན་དགའ་མ་གཏོགས། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་ན་དགའ་བ་མེད་ཅེ་ན། ཉེར་བསྡོགས་རྣམས་ནི་སྟོབས་ཀྱིས་དྲང་དགོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ས་འོག་མའི་དོགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ན་ནི་རྟོག་མ་གཏོགས། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ན་ནི་ཡང་དག་
― DTG141_Page_0080 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་རྟོག་པ་མ་གཏོགས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཁོ་ན་ཡོད་དེ། དེ་ན་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་ན་དེ་གཉིས་མ་གཏོགས་པ། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་དག་ན་ནི་དགའ་བ་དང་རྟོག་པ་དག་མ་གཏོགས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔ་ཡོད་དོ། །བསམ་གཏན་བར་ནའང༌། དེ་གཉིས་ཉིད་མ་གཏོགས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔ་ཁོ་ན་ཡོད་དོ། །གཟུགས་མེད་པ། གསུམ་ནའང་དེ་དང་མཚུངས་ཡན་ལག །མ་གཏོགས་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། གཟུགས་མེད་པ་དག་ན་ནི་ཡང་དག་པའི་ངག་དང༌། ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། འཚོ་བ་རྣམས་དང༌། དགའ་བ་དང༌། རྟོག་པ་དག་མ་གཏོགས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཡོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་དང་ནི་ལམ་ཡན་ལག །མ་གཏོགས་འདོད་ཁམས་སྲིད་རྩེ་ན། །དེ་གཉིས་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཡོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ལ་གནས་པ་གནས་སྐབས་གང་དུ་ཤེས་ནས་དད་པ་འཐོབ་པར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། བདེན་གསུམ་མཐོང་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། །ཆོས་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་འཐོབ། །ལམ་མངོན་རྟོགས་ན་སངས་རྒྱས་དང༌། །དེ་ཡི་དགེ་འདུན་དག་ལ་ཡང༌། །སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་འགོག་པའི་བདེན་པ་རྣམས་མངོན་པར་རྟོགས་ན་ཆོས་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་དང༌། འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམས་འཐོབ་བོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་ན་སངས་རྒྱས་དང༌། དེའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་འཐོབ་སྟེ། གང་ཞིག་དེ་གཉིས་ལ་དད་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པའི་ཆོས་མི་སློབ་པ་རྣམས་དང༌། དགེ་འདུན་དུ་བྱེད་པའི་ཆོས་སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པ་རྣམས་ལ་དད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཆོས་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་དག་ཀྱང་འཐོབ་པར་སྟོན་ཏོ། །འདིར་གང་ལ་ཆོས་སུ་དགོངས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་བདེན་གསུམ་དང་རང་སངས་རྒྱས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བདེན་པ་བཞི་ཆར་ཡང་མངོན་པར་རྟོགས་ན་ཆོས་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་འཐོབ་པོ། །དེ་དག་ནི་དད་པའི་གཞིའི་བྱེ་བྲག་ལས་མིང་གི་སྒོ་ནས་ཤེས་ནས་དད་པ་བཞི་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྫས་སུ་གཉིས་
― DTG141_Page_0081 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ་དད་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་རྣམས་ནི་དད་པའི་རང་བཞིན་དག་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པས་རྫས་གཉིས་སོ། །ཅི་འདི་དག་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དག་ཅིག་གམ་ཟག་པ་མེད་པ་དག་ཅིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཤེས་ནས་དད་པ་རྣམས་ནི་གཅིག་ཏུ། དྲི་མ་མེད་པ་ཡིན། ཤེས་ནས་དད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། བདེན་པ་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་ནས་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་ཤེས་ནས་དད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་གི་རིམ་པ་ནི་ལངས་ནས་ཇི་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བཀོད་དོ། །ལངས་ནས་ཇི་ལྟར་མངོན་སུམ་བྱེད་ཅེ་ན། ཀྱེ་མ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཆོས་འདུལ་བ་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དེ། སྨན་པ་དང་སྨན་དང་ནད་གཡོག་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་རབ་ཏུ་དང་བས་བྱས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་དང་བ་ཡིན་པས་ཐ་མར་བཞི་པ་བཤད་དེ། འདི་ནི་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་དང་བར་གྱུར་པའི་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ནད་མེད་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ལམ་དང༌། ལམ་གྲོགས་དང༌། བཞོན་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས་སློབ་པ་ནི་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་ནོ། །མི་སློབ་པ་ནི་ཡན་ལག་བཅུ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་སློབ་པ་ལ་ཡང་དག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་མ་བཤད་ཅེ་ན། བཅིངས་ཕྱིར་སློབ་པའི་ཡན་ལག་ཏུ། །རྣམ་གྲོལ་མ་བཤད། སློབ་པ་ནི་ད་དུང་ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བ་རྣམས་ཀྱིས་བཅིངས་པ་ཡིན་པས་བཅིངས་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ་འཆིང་བའི་ཕྱོགས་གཅིག་ལས་གྲོལ་བས་ནི་གྲོལ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མེད་པར་ཡང་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་གཞག །མི་སློབ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བ་ཐམས་ཅད་ལས་གཏན་དུ་ངེས་པར་ཐར་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། དེ་སོ་སོ་རང་གི་ཤེས་
― DTG141_Page_0082 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དག་གིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པས་དེ་ཁོ་ན་ལ་དེ་སྨོས་པ་རིག་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞེ་ན། དེ་རྣམ་གཉིས། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་སོ། །དེ་ལ། ཉོན་མོངས་བཅོམ་པ་འདུས་མ་བྱས། །མོས་པ་འདུས་བྱས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་ནོ། །མི་སློབ་པའི་མོས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འདུས་བྱས་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་ནི་དེ་ཡིན། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འདུས་བྱས་དེ་ནི་མི་སློབ་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་བཤད་དེ། ཡན་ལག་རྣམས་ནི་འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་གྲོལ་གཉིས། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འདུས་བྱས་དེ་ཉིད་མདོ་ལས། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གཉིས་སུ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་ཡིན་པར་ཡང་བལྟའོ། །གཞན་དག་ན་རེ་མདོ་ལས། སྟག་གི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བུ་དག་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གཙོ་བོ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ན་དགེ་སློང་འདོད་ཆགས་ལས་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཞིང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན། ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལས་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཞིང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་འམ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་རྗེས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་འདུན་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་གང་ཡིན་པ་ཞེས་རྒྱས་པར་གང་གསུངས་པ་ཇི་ལྟ་བུ། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་མོས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་མ་ཟད་དོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། དེ་ཁོ་ན་ཤེས་པས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྤངས་ནས་སེམས་དྲི་མ་མེད་པ་ཉིད་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་དག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལས་མ་གཏོགས་པ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཇི་སྐད་བཤད་ཤེས་པ། སྔར་བྱང་ཆུབ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་འདིར་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཟད་པ་ཤེས་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའོ། །སེམས་གང་ཞིག་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར། ཅི་འདས་པ་འམ་མ་འོངས་པ་འམ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། མི་སློབ་སེམས་ནི་སྐྱེ་འགྱུར་བ། །སྒྲིབ་པ་ལས་ནི་རྣམ་གྲོལ་འགྱུར། །
― DTG141_Page_0083 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་བཅོས་ལས་མི་སློབ་པའི་སེམས་མ་འོངས་པ་སྒྲིབ་པ་རྣམ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་སྒྲིབ་པ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པའི་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྐྱེ་བ་ལ་བགེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཚེ་དེ་ཡང་སློང་བར་འགྱུར་ལ་མི་སློབ་པའི་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྤངས་ནས་ནི་མི་སློབ་པའི་སེམས་དེ་ཡང་སྐྱེས་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་གང་ཡིན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་མོད་ཀྱི་སྐྱེ་བར་ངེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ན་བཤད་དོ། །གང་ལས་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྐྱེ་བའི་སྒྲིབ་པ་དེ་ཉིད་ལས་སོ། །མ་གྲོལ་བ་ལ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་དེ་དང་མི་འདྲའོ། །དེ་ཅི་འདྲ་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པའི་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པའི་ལམ་གྱིས་དེ་སྐྱེ་བའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་ཞེ་ན། འགག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །དེ་ཡི་སྒྲིབ་པ་རབ་ཏུ་སྤོང༌། །དེ་ལྟར་གྱི་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འདུས་མ་བྱས་སུ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཁམས་གསུམ་པོ་སྤངས་པའི་ཁམས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཁམས་དང༌། འགོག་པའི་ཁམས་ཞེས་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་དེ་དག་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། འདུས་མ་བྱས་ཉིད་ཁམས་ཞེས་བྱ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འདུས་མ་བྱས་དེ་ཉིད་ཁམས་གསུམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ། འདོད་ཆགས་ཀུན་ཟད་འདོད་ཆགས་བྲལ། །འདོད་ཆགས་སྤངས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཁམས་ཡིན་ནོ། །སྤངས་པའི་ཁམས་ནི་གཞན་དག་གོ །ཡང་དག་པར་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལས་གཞན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་པ་ནི་སྤངས་པའི་ཁམས་ཡིན་ནོ། །འགོག་པའི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་གཞི། །ཡང་དག་པར་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཁོ་ནར་སྦྱར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པ་བཞི་སྤངས་པ་ནི་འགོག་པའི་ཁམས་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་གང་གིས་ཡིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་
― DTG141_Page_0084 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་ཡང་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། མུ་བཞིའོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་བཟོད་ཤེས་རྣམས་ཀྱིས། །ཡིད་འབྱུང་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་ལ་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་རྣམས་ཁོ་ནས་ཡིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་སྤོང་འགྱུར་བ། ཀུན་གྱིས་འདོད་ཆགས་བྲལ་བར་འགྱུར། །སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་ལ་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་གང་དག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་མུ་བཞི་སྲིད། དེ་ལྟ་ན་མུ་བཞིར་གྲུབ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་ལ་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དག་མི་སྤོང་ན་ཡིད་འབྱུང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཡིད་འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་ཁོ་ན་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགོག་པ་དང་ལམ་ལ་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དག་སྤོང་ན་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། མཆོག་ཏུ་དགའ་བའི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔ་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དག་སྤོང་ན་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་བདག་མི་སྤོང་ན་གཉི་ག་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞིག་བདེན་པ་རྣམས་ལ་ལྟ་ན་ཆོས་ཤེས་པ་དང་བཟོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དག་མི་སྤོང་ངོ༌། །ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྦྱོར་བ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་སྤོང་ངོ༌། །ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་བཤད་པ་ལས་ལམ་དང་གང་ཟག་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མཛོད་ཀྱི་གནས་དྲུག་པའོ།། །།བཟོད་པ་རྣམས་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང༌། ཤེས་པ་རྣམས་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང༌། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང༌། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་ན་ཅི་བཟོད་པ་དག་ཡིན་ལ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དྲི་མེད་བཟོད་རྣམས་ཤེས་པ་ཡིན། །དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྲ་རྒྱས་ཐེ་ཚོམ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཡང་དག་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་དག་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བཟོད་པ་རྣམས་ལྟ་བ་ཡིན་གྱི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་
― DTG141_Page_0085 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དེ་བཞིན་དུ། ཟད་དང་མི་སྐྱེའི་བློ་ལྟ་མིན། །ཟད་པ་ཤེས་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་མེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཚོལ་བའི་བསམ་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་འཕགས་བློ་གཉི་ག །བཟོད་པ་དང་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དག་ལས་གཞན་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ནི་ལྟ་བ་དང་ཤེས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཤེས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་རབ་ཐམས་ཅད་ནི་ཤེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དྲུག་ནི་ལྟ་བའང་ཡིན། །ལྟ་བ་ལྔ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་ལྟ་བ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ནི་ལྟ་བ་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་དང་གཞན་དག་ཀྱང་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྙེད་ཅིག་གིས་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཤེ་ན། ཤེས་པ་བཅུས་བསྡུས་སོ། །མདོར་བསྡུ་ན་ནི་གཉིས་ཏེ། ཤེས་པ་ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད། །དེ་གཉིས་ལས་ཀྱང༌། དང་པོ་ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕལ་ཆེར་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་དང་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ལ་སོགས་པ་ཀུན་རྫོབ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཟག་མེད་རྣམ་གཉིས་ཆོས་དང་ནི། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཤེས་པ་འདི་གཉིས་ནི་གསུམ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཡུལ་ནི་ཐམས་ཅད་དོ། །ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ནི་ཅི་རིགས་པར་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཤེས་བྱ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི། །འདོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ། །ཆོས་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། དེ་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང་ལམ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི། །གོང་མའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་ཡིན། །རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། དེ་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང་ལམ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ཉིད་བདེན་
― DTG141_Page_0086 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེ་བྲག་གིས། །བཞི་སྟེ། ཆོས་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དེ་དག་ཉིད་བདེན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་རྣམས་དང་ཤེས་པ་བཞི་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་བཞི་དེ་དག་ནི། མི་སྐྱེ་བ་དང་ཟད་པ་ཤེས། །ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ལྟ་བའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཁོ་ནར་ཟད་པ་ཤེས་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་གཉིས་དང་པོ་སྐྱེས་པ་ནི། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་རྗེས་ཤེས་པ་ཡིན། །ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང་པོ་སྐྱེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ཕུང་པོ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཅི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་དེ་གཉིས་དང་དམིགས་པ་གཅིག་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་ལ་དམིགས་ན་ནི་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་འགོག་པ་དང་ལམ་ལ་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་དམིགས་པ་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བཞི་ལས་ཕ་རོལ་སེམས་རིག་པ། །རིག་པར་བྱེད་པས་ན་རིག་པ་སྟེ་ཤེས་པའོ། །ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་པ་བཞི་ལས་སྐྱེ་བར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང་ལམ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་རྣམས་ལས་སོ། །དེའི་ངེས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། །དེས་ནི་ས་དབང་གང་ཟག་འདས། །ཞིག་དང་མ་སྐྱེས་མི་རིག་གོ །ས་འདས་པ་མི་ཤེས་པ་ནི་བསམ་གཏན་འོག་མའི་ས་པས་བསམ་གཏན་གོང་མའི་ས་པ་མི་ཤེས་པའོ། །དབང་པོ་འདས་པ་མི་ཤེས་པ་ནི་དད་པས་མོས་པ་དང་དུས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱིས་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་དང་དུས་དང་མི་སྦྱོར་བར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་མི་ཤེས་པའོ། །གང་ཟག་འདས་པ་མི་ཤེས་པ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་འོག་མས་གོང་མ་མི་ཤེས་པའོ། །ཞིག་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་མི་ཤེས་པ་ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་མི་ཤེས་པ་སྟེ། ད་ལྟར་གྱི་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་རྗེས་བློ་ཕྱོགས་ཕན་ཚུན་མིན། །
― DTG141_Page_0087 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཆོས་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པས་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་སེམས་མི་ཤེས་ལ། རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པས་ཀྱང་ཆོས་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་སེམས་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་གཉིས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང་ཁམས་གོང་མའི་གཉེན་པོ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་མེད་དོ། །དེའི་དམིགས་པ་ནི་ཡོད་དེ། དེ་ལ་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པས་མཐོང་བའི་ལམ་ཤེས་པར་འདོད་པས་སྦྱོར་བ་བྱས་ན། ཉན་ཐོས་མཐོང་བའི་སྐད་ཅིག་གཉིས། །རིག་སྟེ་བསེ་རུ་ལྟ་བུས་གསུམ། །སངས་རྒྱས་སྦྱོར་བ་མེད་པར་ཀུན། །ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པས་མཐོང་བའི་ལམ་ལས་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་ཤེས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ཤེས་པའོ། །རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་སྦྱོར་བ་གཞན་གྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཇི་སྲིད་ཀྱིས་སྦྱོར་བ་རྩོམ་པ་དེ་སྲིད་གྱིས་དེས་སེམས་བཅུ་དྲུག་རྗེས་སུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བས་བར་དུ་ནི་མི་ཤེས་སོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་དང་པོ་གཉིས་དང་བརྒྱད་པ་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། གསུམ་ཤེས་ཏེ། སྦྱོར་བ་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དང་བཅོ་ལྔ་པ་རྣམས་ཤེས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་སྦྱོར་བ་མེད་པར་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཏོ། །ཡང་ཟད་པ་ཤེས་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དག་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཟད་པ་ཤེས་པ་བདེན་རྣམས་ལ། །ཡོངས་ཤེས་ལ་སོགས་ངེས་པའོ། །ཡོངས་ཤེས་བྱར་མེད་ཅེས་ལ་སོགས། །མི་སྐྱེ་བ་ཡི་བློར་འདོད་དོ། །བསྟན་བཅོས་ལས། ཟད་པ་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། བདག་གིས་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་སྤངས་སོ། །འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱས་སོ། །ལམ་བསྒོམས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་དང་རིག་བ་དང་བློ་དང་རྟོགས་པ་དང་ཤེས་རབ་དང་སྣང་བ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། བདག་གིས་
― DTG141_Page_0088 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཏེ། ཡང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པ་ནས་བདག་གིས་ལམ་བསྒོམས་ཏེ་ཡང་བསྒོམ་དུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཤེས་པ་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པས་དེ་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། ཁ་ཆེ་བ་རྣམས་ན་རེ་བསྟན་བཅོས་ལས། དེའི་རྗེས་ལ་ལངས་བས་དེ་ལྟར་ཤེས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེའི་བྱེ་བྲག་གིས་དེ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ཟག་པ་མེད་པས་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཤེས་ཏེ། མཐོང་བ་སྨོས་པ་ནི་བཤད་པ་འཕངས་པའི་ཕྱིར་རམ། ཡང་ན་མངོན་སུམ་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཐོང་བ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་ཤེས་པ་བཅུ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཆོས་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང༌། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ཤེས་པ་དང༌། འགོག་པ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་དང༌། ཟད་པ་ཤེས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་པ་གཅིག་ཡིན་ལ་གཅིག་གི་ཆ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་པ་གཅིག་ཡིན་ལ་བདུན་གྱི་ཆ་ཡང་ཡིན་ཏེ། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་པ་གཅིག་ཡིན་ལ་བཞིའི་ཆ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཀུན་འབྱུང་བ་དང་འགོག་པ་ཤེས་པ་དེ་དང་འདྲའོ། །ལམ་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་པ་གཅིག་ཡིན་ལ་ལྔའི་ཆ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་པ་གཅིག་ཡིན་ལ་བཞིའི་ཆ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཟད་པ་ནི་ཤེས་པ་གཅིག་ཡིན་ལ། དྲུག་གི་ཆ་ཡང་ཡིན་ཏེ། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་གསུམ་ཡོད་ལ་བཅུར་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། རང་བཞིན་དང་ནི་གཉེན་པོ་དང༌། །རྣམ་པ་རྣམ་པ་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། །སྦྱོར་དང་བྱ་བ་བྱས་ཉིད་དང༌། །རྒྱུ་རྒྱས་པ་ལས་བཅུ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་བདུན་གྱིས་ཤེས་པ་བཅུར་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་གྲག་སྟེ། རང་བཞིན་ལས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་སྟེ། དོན་དམ་པ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉེན་པོ་ལས་ནི་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དག་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་དང་ཁམས་གོང་མའི་
― DTG141_Page_0089 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ལས་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་ཤེས་པ་དག་སྟེ། དམིགས་པ་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་དང་དམིགས་པ་ལས་ནི་འགོག་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་དག་སྟེ། རྣམ་པ་དང་དམིགས་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་ལས་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་སྟེ། དེས་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་མི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་སེམས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་བྱས་པ་ལས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །བྱ་བ་བྱས་པ་ལས་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པ་སྟེ། བྱ་བ་བྱས་པའི་རྒྱུད་ལ་དང་པོ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་རྒྱས་པ་ལས་ནི་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཐམས་ཅད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཤེས་པ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཞེས་བཤད་པར་ཟད་ཀྱི་གཞན་ཡང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་འགོག་པའམ། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་གང་ཡིན་པ། །ཁམས་གསུམ་གྱི་ནི་གཉེན་པོ་ཡིན། །འགོག་པ་དང་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་དག་ནི་ཁམས་གསུམ་ཆར་གྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་རྗེས་མ་ཡིན། །འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་དོ། །ཤེས་པ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ལས། །ཆོས་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས། །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག །དེ་དག་ནི་འོག་ནས་བཤད་པར་བྱའོ། །ཀུན་རྫོབ་ནི། དེ་བཞིན་གཞན་དུའང༌། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཅན་ཡང་ཡིན་ལ་གཞན་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་རང་གི་བདེན་པའི་རྣམ་པས་བཞི་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དང༌། འགོག་པ་དང་ལམ་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་རང་རང་གི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་དག་ཏུ་འཇུག་པས་རེ་རེ་ཞིང་རྣམ་པ་བཞི་བཞི་ཡིན་ནོ། །ཕ་རོལ་ཡིད་ཤེས་དྲི་མེད་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ཁོ་ནར་རང་གི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་བཞི་ཅན་ཡིན་ཏེ། ལམ་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲི་མ་དང་བཅས་ནི། ཤེས་བྱའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྣམས།
― DTG141_Page_0090 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཤེས་བྱ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེའི་རྣམ་པ་འཛིན་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉི་ག་ཡང༌། རྫས་རེ་རེ་ཞིག་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །གང་གི་ཚེ་སེམས་འཛིན་པ་དེའི་ཚེ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་མི་འཛིན་ལ། གང་གི་ཚེ་ཚོར་བ་འཛིན་པ་དེའི་ཚེ་འདུ་ཤེས་མི་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །འོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་ལ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་གཉིས་ཅིག་ཅར་དུ་འཛིན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གོས་དང་དྲི་མ་ཅིག་ཅར་དུ་མི་འཛིན་པ་བཞིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདྲེས་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཉིད་དང༌། ལྡན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་ནི་གཉིས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ལྡན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པས་ན་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་མདོ་འདིར་ནི་འདོད་ཆགས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་དེ་ལྟ་ན་ནི་འོ་ན་དེའི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བས། དེ་ལྟ་བས་ན་མདོ་འདིར་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་སུ་འདོད་པར་བྱ་སྟེ། གཏི་མུག་དང་བཅས་པ་དང་གཏི་མུག་དང་བྲལ་བའི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་
― DTG141_Page_0091 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་ནི་དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་སྡུད་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ནུབ་ཕྱོགས་པ་རྣམས་ན་རེ་ཀུན་ཏུ་བསྡུས་པ་ནི་གཉིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གཞན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་མི་བརྗོད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་གཉིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སེམས་དེ་ཉིད་བསྡུས་པ་ཡང་ཡིན་ལ་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ཡང་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །བསྟན་བཅོས་ལས། སེམས་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དེ་ཤེས་པའི་ཤེས་པ་ནི་བཞི་སྟེ། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང་ཡང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཞུམ་པ་ནི་ལེ་ལོ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཏུ་བཟུང་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆུང་ངུ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཆུང་དུ་དག་གིས་བསྟེན་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ཡིན་ནོ། །རྩ་བ་དང༌། རིན་དང༌། འཁོར་དང༌། རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། སྟོབས་ཆེ་ཆུང་གི་ཡང་ཕྱིར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནི་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཉིས་ཀྱིས་རྩ་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གསུམ་གྱིས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནི་འབད་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རིན་ཆུང་བ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བ་ནི་ཚོགས་ཆེན་པོས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རིན་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནི་དེ་དང་འདྲ་བ་མ་འོངས་པ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་འཁོར་མང་བ་མ་ཡིན་ལ་ཕུང་པོ་གསུམ་གྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བ་ནི་འཁོར་མང་བ་ཡིན་ལ་ཕུང་པོ་བཞིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནི་སྟོབས་ཆུང་བ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བ་ནི་སྟོབས་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་གཅིག་གིས་ཀྱང་ཕྲ་རྒྱས་བཅུ་གཏན་དུ་འཇོམས་པར་བྱེད་པས་
― DTG141_Page_0092 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་ཕྱིར་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཆུང་བ་ཡིན་ལ་དགེ་བ་ནི་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །རྒོད་པ་ནི་རྒོད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །རྒོད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་དེའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་མ་ཞི་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཞི་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ། །མཉམ་པར་བཞག་པ་ནི་དེའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ཡིན་ནོ། །མ་བསྒོམས་པ་ནི་འཐོབ་པ་དང་བསྟེན་པའི་བསྒོམ་པ་དག་གིས་མ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ། །བསྒོམས་པ་ནི་དེ་གཉིས་ཀྱིས་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་ནི་རང་བཞིན་དང་རྒྱུད་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་དག་གིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་དེ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་མདོ་དང་མི་མཐུན་པར་བྱས་པ་ཡང་ཡིན་ལ། ཚིག་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡང་མ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་མདོ་དང་མི་མཐུན་པར་བྱས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མདོ་ལས་ཇི་ལྟར་ན་སེམས་ནང་དུ་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སེམས་གང་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དང་ལྷན་ཅིག་པར་གྱུར་ཅིང་ནང་དུ་ཀུན་དུ་འགོག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པར་གྱུར་ལ་ལྷག་མཐོང་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཕྱི་རོལ་དུ་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སེམས་གང་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་གཡེངས་པ་ཡིན་ཞིང་རྣམ་པར་འཕྲོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སེམས་དེ་ཉིད་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་ཡིན་ལ་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ཡང་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཀྱང་བཤད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་སྐད་དུ་ནི་བཤད་མོད་ཀྱི་རིགས་པར་བཤད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་གཉིད་དང་ལྷན་ཅིག་པར་གྱུར་བ་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ཉིད་དུ་དམ་མ་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་བཅོས་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཀྱང་བཤད་པ་མ་ཡིན་ནམ། བསྟན་བཅོས་དང་འགལ་བ་ནི་བླའི་མདོ་དང་འགལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཚིག་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་མ་བཤད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སེམས་རྣམ་
― DTG141_Page_0093 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་གཡེངས་པ་དང༌། ཞུམ་པ་དང༌། རྒོད་པ་དང་རྣམ་པར་མ་ཞི་བ་དང༌། མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་དང༌། མ་བསྒོམས་པ་དང༌། རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཐ་མི་དད་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་ལ། ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཐ་མི་དད་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་མ་བཤད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་མཚུངས་ཀྱང་འདི་ལྟར་སེམས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་འདི་ནི་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཞུམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་དེའི་ཉེས་པའི་ཁྱད་པར་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལ། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་ཡང་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་བཤད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །མདོ་དང་འགལ་བ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཚིག་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མདོ་ལས་སེམས་དེ་ཉིད་ཞུམ་པ་ཡང་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་རྒོད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བཤད་ན་ནི་གང་གི་ཚེ་སེམས་ཞུམ་པ་དང་ཞུམ་པར་དོགས་པ་དེའི་ཚེ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་བསྒོམ་པའི་དུས་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་སེམས་རྒོད་པ་དང་རྒོད་པར་དོགས་པ་དེའི་ཚེ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དགའ་བ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་བསྒོམ་པའི་དུས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་འདི་དག་གསུངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཅི་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་སོ་སོར་བསྒོམ་མམ་ཞེ་ན། འདི་དག་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྒོམ་པ་ཡིན་པར་འདོད་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ལས་ལེ་ལོ་ལྷག་པའི་སེམས་ནི་ཞུམ་པ་ཞེས་བཤད་ལ། རྒོད་པ་ལྷག་པ་ནི་རྒོད་པ་ཞེས་བཤད་པས་འགལ་བ་མེད་དེ། དེ་གཉིས་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་དེ་ཉིད་ཞུམ་པ་ཡང་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་རྒོད་པ་ཡང་ཡིན་ཞེས་སྨྲའོ། །བསམ་པ་ཅན་གྱི་ཚིག་ལ་ནི་བཟློག་པ་མེད་ཀྱི་མདོའི་དགོངས་པ་ནི་འདི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཐམས་ཅད་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་བཤད་པ། འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་
― DTG141_Page_0094 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ཞིག་ཡིན། གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི་སློབ་པའི་སེམས་ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་སེམས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བར་གཟུང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཇི་ལྟར་དེ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན། གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་སྤྱི་བའི་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན་ནི། དེ་ལྟ་ན་ཡང་གཏི་མུག་དང་བཅས་པར་གཟུང་བར་འགྱུར་ཏེ། གཏི་མུག་གི་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ནི་ཐོབ་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། སེམས་དེ་ལ་དམིགས་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་དམིགས་པ་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདིར་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་སུ་འདོད་པར་མི་བྱའོ། འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མདོའི་དགོངས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། འདོད་ཆགས་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པའི་སེམས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྣང་ངོ༌། །གང་ལས་འདིའི་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན། ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བ་དང༌། གཏི་མུག་དང་བྲལ་བ་ཡིན། འདོད་པའི་སྲིད་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྲིད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྲིད་པར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་དེར་ནི་དེའི་ཐོབ་པ་དང་བྲལ་བ་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་གཞན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་པ་མ་ཡིན་ནམ་དགོངས་པ་འདི་ནི་ཉེས་པ་མེད་དེ། དེ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བར་མི་གཟུང་ངོ༌། །འོ་ན་ཅི་ལྟ་ཞེ་ན། ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པ་དང༌། གཏི་མུག་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པར་གཟུང་ངོ༌། །ཞར་ལ་འོངས་པས་ཆོག་གོ །གྲུབ་པའི་མཐའ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་འམ་དམིགས་པ་འཛིན་ཞེ་ན། མི་འཛིན་ཏོ། །དེ་
― DTG141_Page_0095 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་རྣམ་པ་དང་དམིགས་པ་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་འདི་ཆགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་ཀྱི་གཟུགས་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ལ་ཆགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་ནི་མི་ཤེས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན། དེ་གཟུགས་ལ་དམིགས་པར་ཡང་འགྱུར་ལ། དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་འཛིན་པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་འཛིན་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། རྫས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། ཕ་རོལ་གྱི་རྒྱུད་དང་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང་ལྡན་པ་དང༌། ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་ཅན་མཐོང་བའི་ལམ་བཀག་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པས་མ་བསྡུས་པ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་བཀག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ལྷག་མ་རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་ཅན། །སྟོང་དང་བདག་མེད་མ་གཏོགས་སོ། །ལྷག་མ་ནི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དག་སྟེ། དེ་གཉིས་ནི་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་དག་མ་གཏོགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་ཅན་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པ་པ་དག་ཡིན་ཡང་དེ་དག་གི་སྟོབས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པའི་སྒོ་ནས་བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད་དོ། །འདི་ལས་སྲིད་པ་གཞན་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་ཀུན་རྫོབ་ལ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡོད་དམ། འོན་ཏེ་མེད་ཅེ་ན། རེ་ཞིག་ཁ་ཆེ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལྟར་ན། དྲི་མེད་བཅུ་དྲུག་གཞན་རྣམས་མེད། །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ལས་མ་གཏོགས་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་མེད་དོ། །གཞན་ཡོད་ཅེས་བྱ་བསྟན་བཅོས་ལས། །གཞན་ཉི་འོག་པ་རྣམས་ན་རེ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེ་ན། བསྟན་བཅོས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བསྟན་བཅོས་ལས་འདི་སྐད་དུ་མི་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་འདོད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། རིགས་པས་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། རབ་
― DTG141_Page_0096 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྐྱེན་དང༌། འདི་ནི་གནས་ཡོད་དོ། །འདི་ནི་གཞི་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་གང་ལས་འདི་ནི་གནས་ཡོད་དོ། །འདི་ནི་གཞི་ཡོད་དོ་ཞེས་དེ་སྙམ་དུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་དོན་ནི་འདི་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་གནས་ཡོད་དོ། །འདི་ནི་གཞི་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ནས་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་ཡིན་པར་འགྱུར་ན། འདི་སྐད་དུ་མཐོང་བས་སྤང་པར་བྱ་བའི་སེམས་ཀྱིས་འདོད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་བདག་དང༌། བདག་གི་དང༌། རྟག་པ་དང༌། ཆད་པ་དང༌། རྒྱུ་མེད་པ་དང༌། བྱེད་པ་མེད་པ་དང༌། སྐུར་བ་འདེབས་པ་དང༌། མཆོག་དང༌། གཙོ་བོ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། དམ་པ་དང༌། དག་པ་དང༌། གྲོལ་བ་དང༌། ངེས་པར་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ནེམ་ནུར་དང༌། ཡིད་གཉིས་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དུ་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། ཆགས་པ་དང༌། སྡང་བ་དང༌། རློམ་པ་དང༌། རྨོངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེར་ཡང་འདི་སྐད་དུ་འདི་ནི་གནས་ཡོད་དོ། །འདི་ནི་གཞི་ཡོད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། དེ་སྐད་ཀྱང་མི་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ནི་དེའི་དོན་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་དག་མིང་གི་སྒོ་ནས་སམ། འོན་ཏེ་རྫས་སུ་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་རྫས་སུ་ནི་བདུན་ཡིན་ལ་མིང་གི་སྒོ་ནས་ནི་བཅུ་དྲུག་ཡིན་ཏེ། ཀུན་འབྱུང་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་རྣམས་རྫས་སུ་རེ་རེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་སྐད་དུ་བརྗོད་དེ་རྫས་སུ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གོ །དེ་ལ་རྐྱེན་ལ་རག་ལུས་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པའོ། །གནོད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །བདག་གིར་ལྟ་བའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་སྟོང་པའོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བདག་མེད་པའོ། །ས་བོན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་རྒྱུའོ། །འབྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་ཀུན་འབྱུང་བའོ། །འབྲེལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བའོ། །
― DTG141_Page_0097 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་དོན་གྱིས་ནི་རྐྱེན་ཏེ། དཔེར་ན་འཇིམ་པའི་གོང་བུ་དང་ཐལ་ཞར་དང་འཁོར་ལོ་དང་ཐག་གུ་དང་ཆུ་རྣམས་འདུས་པ་ལས་བུམ་པ་མངོན་པར་གྲུབ་པ་དེ་བཞིན་ནོ། །ཕུང་པོ་ཞིག་པའི་ཕྱིར་འགོག་པའོ། །མེ་གསུམ་ཞི་བའི་ཕྱིར་ཞི་བའོ། །འཚེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་གྱ་ནོམ་པའོ། །སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །བགྲོད་པའི་དོན་གྱིས་ལམ་མོ། །རིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རིགས་པའོ། །ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་དོན་གྱིས་སྒྲུབ་པའོ། །ཤིན་ཏུ་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །ཡང་ན་གཏན་དུ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པའོ། །ཁུར་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་བའོ། །ནང་གི་སྐྱེས་བུ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་པའོ། །འདོད་དགུར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པའོ། །འོང་བའི་ཚུལ་གྱིས་རྒྱུའོ། །འབྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཀུན་འབྱུང་བའོ། །འཕེལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བའོ། །སོ་སོར་འབྲད་བའི་ཚུལ་གྱིས་རྐྱེན་ནོ། །འབྲེལ་བ་མེད་པས་འབྲེལ་པ་ཞིག་པའི་ཕྱིར་འགོག་པའོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་དང་འབྲལ་བའི་ཕྱིར་ཞི་བའོ། །དགེ་བའི་ཕྱིར་གྱ་ནོམ་པའོ། །ཡིད་བརྟན་པའི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །ལམ་ངན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་ལམ་མོ། །རིགས་པ་མ་ཡིན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་རིགས་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་དང༌། མི་འགལ་བའི་དོན་གྱིས་སྒྲུབ་པའོ། །སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པའོ། །མི་མཐུན་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །བདག་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་པའོ། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པའོ། །རྒྱུ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྐྱེན་ཉིད་ནི་གང་མདོ་ལས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་འདུན་པའི་རྩ་བ་ཅན། འདུན་པ་ལས་ཀུན་འབྱུང་བ། འདུན་པ་དང་འདྲ་བ། འདུན་པ་ལས་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཐ་མར་གདོན་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་
― DTG141_Page_0098 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟད་དོ། །ཡང་འདི་དག་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། འདུན་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ངའོ་སྙམ་པ་ནི་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ལུས་པ་འདུན་པ་ཡིན་ནོ། །གྱུར་ཅིག་སྙམ་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་མེད་པར་ཡང་སྲིད་པ་ལ་འདུན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་བུར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པ་ནི། བྱེ་བྲག་ཏུ་ཡང་སྲིད་པ་ལ་འདུན་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ནི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་འཆིང་བ་ལ་འདུན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལ་འདུན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དང་པོའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྩ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུའི་ས་བོན་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེས་དེ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། འབྲས་བུའི་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི་དེ་དང་འདྲ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྐྱེན་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུའི་ཞིང་དང་ཆུ་དང་ལུད་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཞིང་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་ནི་འབྲས་བུའི་དྲི་དང་རོ་དང༌། ནུས་པ་དང༌། སྨིན་པ་དང་མཐུ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་པ་ནི་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ལས་དེ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུའི་ཐ་མ་མེ་ཏོག་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་སྲེད་པ་རྣམ་པར་སྤྱད་པ་རྣམས་ཀྱི་འདུན་པ་བཞི་ནི་སྲེད་པའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་ལས་ལྔ་ཚན་གཉིས་དང༌། བཞི་ཚན་གཉིས་ཡིན་ཏེ། དགེ་སློང་དག་ངའོ་སྙམ་པ་ཡོད་ན་ང་འདི་ལྟ་བུའོ་སྙམ་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། ང་ནི་འདི་འདྲའོ་སྙམ་པ་དང༌། ང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་དང༌། ང་བཟང་ངོ་སྙམ་པ་དང༌། ང་ངན་ནོ་སྙམ་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བར་བྱའོ་སྙམ་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ལ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བར་མི་བྱའོ་སྙམ་པ་དང༌། འདི་ལྟ་བུར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བར་བྱའོ་སྙམ་པ་དང༌། འདི་འདྲ་བར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བར་བྱའོ་སྙམ་པ་དང༌། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བར་བྱའོ་སྙམ་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ལ་འདི་ལྟ་བུར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པ་དང༌། དེ་འདྲ་བར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པ་དང༌། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པ་དང༌། གྱུར་ཀྱང་ཅི་མ་རུང་སྙམ་པ་དང༌། འདི་ལྟ་བུར་གྱུར་ཀྱང་ཅི་མ་རུང་སྙམ་པ་དང༌། འདི་འདྲ་བར་གྱུར་ཀྱང་ཅི་མ་རུང་སྙམ་པ་དང༌། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་ཀྱང་ཅི་མ་རུང་སྙམ་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་
― DTG141_Page_0099 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འཇུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་འགོག་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞི་བ་སྟེ། དགེ་སློང་དག་དེ་ལྟར་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཞི་བའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོང་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་གྱ་ནོམ་པའོ། །ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །ལམ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ལམ་མོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བཞིན་དུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རིགས་པའོ། །སོ་སོར་ངེས་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདི་ལམ་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཏན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱིན་པའོ། །ཡང་ན་རྟག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། བདག་གི་དང༌། བདག་ཏུ་ལྟ་པ་སྤྱད་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་དག་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མེད་པ་དང༌། རྒྱུ་གཅིག་པུ་དང༌། འགྱུར་བ་དང༌། བློ་སྔར་བཏང་བ་དང༌། ལྟ་བ་སྤྱད་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྒྱུ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པ་དག་ཡིན་ནོ། །ཐར་པ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་ལྟ་བ་སྤྱད་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་འགོག་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཐར་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ལྟ་བ་སྤྱད་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་བོར་ཞི་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་གྱ་ནོམ་པ་ཡིན་པར་ལྟ་བ་སྤྱད་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱ་ནོམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དང་ཡང་ཡོངས་སུ་ཉམས་བར་འགྱུར་བའི་སྒོ་ནས་ཐར་བ་ནི་གཏན་དུ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ལྟ་བ་སྤྱད་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་མེད་དོ་སྙམ་པ་དང༌། ལམ་འདི་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་དང༌། གཞན་ཡང་ལམ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་དང༌། ལམ་འདི་ཡང་ལྷག་གོ་སྙམ་དུ་ལྟ་བར་སྤྱད་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ལམ་དང༌། རེགས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། དེས་པར་འབྱིན་པའི་རྣམ་པ་དག་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་འདི་ཅི་ཞེ་ན། རྣམ་པ་ཤེས་རབ། དེ་ལྟ་ན་ནི་འོ་ན་ཤེས་རབ་གཞན་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་རྣམ་པ་དང་བཅས་
― DTG141_Page_0100 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་མི་འགྱུར་གྱི། འདི་ལྟར་རྣམ་པ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དམིགས་པ་འཛིན་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཅི་ཤེས་རབ་ཁོ་ནས་འཛིན་པར་བྱེད་དམ་ཞེ་ན། སྨྲས་བམ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་དང་བཅས་པའི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པས་འཛིན་པར་བྱེད། ཤེས་རབ་དང༌། དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་གཟུང་བྱ་ཡིན། །གང་ཅི་ཡོད་ཀྱང་རུང་ཐམས་ཅད་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཤེས་རབ་ནི་རྣམ་བ་ཡང་ཡིན། འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཡང་ཡིན། གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་གཞན་ནི་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་པ་མེད་པ་རྣམས་ནི་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །འདི་མན་ཆད་ནི་ཤེས་པ་བཅུ་པོ་འདི་དག་གི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དང་པོ་རྣམ་གསུམ་གཞན་རྣམས་དགེ །ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དང་པོ་ནི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་པོ་སྟེ། དེ་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པ་གཞན་དགུ་ནི་དགེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དང་པོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ན། འདོད་པའི་ཁམས་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་ན་ཡོད་དོ། །དྲུག་ན་ཆོས་ཤེས་བྱ། ཆོས་ཤེས་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། མི་ལྕོགས་པ་མེད་བ་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ན་ཡོད་དོ། །དགུ་ན་རྗེས་ཤེས་བྱ་བ། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ས་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཉིད་དང་གཟུགས་མེད་པ་གསུམ་ན་ཡོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དྲུག །སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་དང༌། འགོག་བ་དང༌། ལམ་དང༌། ཟད་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་བྱེ་བྲག་མེད་བར་ནི་ས་དགུ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ན་ཡོད་དོ། །དབྱེ་བ་ནི་ཆོས་ཤེས་པས་བསྡུས་པ་རྣམས་ནི་ས་དྲུག་ན་ཡོད་དོ།། རྗེས་སུ་ཤེས་པས་བསྡུས་པ་རྣམས་ནི་ས་དགུ་ན་ཡོད་དོ། །གཞན་ཡིད་ཤེས་པ་བསམ་གཏན་བཞི། །ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་ཁོ་ན་ན་ཡོད་ཀྱི་གཞན་ན་མེད་དོ། །དེ་ན་འདོད་དང་གཟུགས་རྟེན་ཅན། །ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དེ་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་
― DTG141_Page_0101 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁམས་དག་ཏུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཤེས་བྱ་བ་འདོད་རྟེན་ཅན། །ཆོས་ཤེས་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་ཏུ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ། །ཁམས་གསུམ་པ་ཡི་རྟེན་ཅན་གཞན། །གཞན་གང་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པའོ། །ས་དག་དང་རྟེན་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་སྨྲས་པ། འགོག་བློ་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་པ། །གཅིག་སྟེ་བློ་དང་ཤེས་རབ་དང༌། །ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་ཤེས་པ་ནི་གཅིག་སྟེ། ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་བློ་ནི་གསུམ་མོ། །ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ནི་གསུམ་སྟེ། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་དྲན་བ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་བཞི་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་དང༌། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དག་ལས་གཞན་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཆར་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པ་གང་གིས་དམིགས་པ་ཤེས་པ་དུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་དགུ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ནི་ཤེས་པ་དགུ་ཡིན་ཏེ། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་སོ། །ལམ་རྗེས་བློ་ཡི་དགུ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ཡང་ཤེས་པ་དགུ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་སོ། །ལམ་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ཡང་དགུ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་བློའི་གཉིས་ཡིན་ནོ། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་ཤེས་པ་དག་གི་དམིགས་པ་དག་ནི་གཉིས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་དང་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་ཡི་བཅུ་ཡིན། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། ཟད་པ་ཤེས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་ཤེས་པ་བཅུ་ཆར་ཡང་ཡིན་ནོ། །གཅིག་གི་མིན། འགོག་པ་ཤེས་པ་ནི་གཅིག་ཕུའི་དམིགས་པ་ནི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་བཅུ་དག་ནི་སྦྱར་བར་བྱ། བཅུ་གང་དག་ཅེ་ན། ཁམས་གསུམ་པ་དང་དྲི་མེད་ཆོས། །འདུས་མ་བྱས་རྣམས་གཉིས་གཉིས་སོ། །ཆོས་འདུས་བྱས་རྣམས་ལ་
― DTG141_Page_0102 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་བ་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་བྱའོ། །འདུས་མ་བྱས་རྣམས་ལ་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་བ་གཉིས་སུ་བྱའོ། །ཆོས་བཅུ་པོ་འདི་དག་ཇི་ལྟར་སྦྱར་བར་བྱ་ཞེ་ན། ཤེས་པ་གང་གིས་དམིགས་པ་དུ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་བཅུ་པོ་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཤེས་པ་ནི་ལྔ་སྟེ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། གཞི་དང༌། འདུས་མ་བྱས་དགེ་བ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་བདུན་ཏེ། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། དྲུག་དང༌། འདུས་མ་བྱས་དགེ་བ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ཤེས་པ་དག་གི་ནི་དྲུག་སྟེ། འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་ཤེས་པའི་ནི་གཅིག་སྟེ། འདུས་མ་བྱས་དགེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པའི་ནི་གཉིས་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པ་དག་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པའི་ནི་གསུམ་སྟེ། འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་བ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དག་གི་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་དགུ་ཡིན་ཏེ། འདུས་མ་བྱས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་མ་གཏོགས་སོ། །ཤེས་པ་གཅིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། མེད་དོ། འོན་ཀྱང༌། ཀུན་རྫོབ་གཅིག་པུས་རང་ཚོགས་ལས། །གཞན་ནི་བདག་མེད་ཉིད་རིགས་འགྱུར། །ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པས་ནི་རང་གི་ཚོགས་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་བའི་ཞེས་བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་རང་གི་ཚོགས་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་དང་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དམིགས་པ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཧ་ཅང་ཉེ་བའི་ཕྱིར་མི་འཛིན་ཏོ། །དེ་ཡང་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ནི་ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ས་རྣམ་པ་ཆད་པ་ལས་
― DTG141_Page_0103 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཐམས་ཅད་ལས་ཅིག་ཅར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་རྫོགས་སོ།། །།གང་ཞིག་ཤེས་པ་དུ་དང་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་བརྗོད་བར་བྱ་སྟེ། རེ་ཞིག་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་གཅིག་བུ་དང་ལྡན་ནོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང་ཡང་ལྡན་ནོ། །འཕགས་པ་ནི། ཟག་མེད་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ། །ཆགས་ཅན་ཤེས་པ་གཅིག་དང་ལྡན། །འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་ན། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་གཅིག་ཁོ་ན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ་གསུམ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་སྟེ། གསུམ་དང་ལྡན་ནོ། །ཡན་ཆད་ནི། བཞི་ལ་རེ་རེ་འཕེལ་དང་ལྡན། །དེ་ཡན་ཆད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་ལ་ནི། དེ་ལ་ཤེས་པ་རེ་རེ། འཕེལ་བར་ཤེས་བར་བྱ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་བ་ལ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་འཕེལ་ལ། ཀུན་འབྱུང་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཀུན་འབྱུང་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་རྣམས་འཕེལ་བས་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ལ་ཤེས་པ་བདུན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ལྷག་པར་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་གནས་སྐབས་གང་དུ་ཤེས་པ་དུ་དག་ཅིག་འཐོབ་ཅེ་ན། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བཟོད་པ་དང༌། །ཤེས་པ་ཇི་ལྟར་སྐྱེས་པ་རྣམས། །མ་འོངས་པ་འཐོབ། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བཟོད་པའམ། ཤེས་པ་གང་དང་གང་སྐྱེས་པ་དེ་དང་འདྲ་བ་མ་འོངས་པ་དེའི་རྣམ་པ་བཞི་ཁོ་ན་འཐོབ་བར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ཤེས་པ་དང༌། །རྣམ་བ་འདྲ་བ་ཁོ་ན་འཐོབ་ཅེ་ན། རིགས་རྣམས་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ལས། རྗེས་གསུམ་ལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱང༌། །མཐོང་བའི་ལམ་དེ་ཉིད་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་དང༌། འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་བ་གསུམ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཡང་འཐོབ་བོ། །ཆོས་ཤེས་པ་
― DTG141_Page_0104 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་ཟད་པར་མངོན་པར་མ་རྟོགས་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མངོན་རྟོགས་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དེ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐའ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདེན་པ་རེ་རེ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྗེས་ལ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ན་འཐོབ་བར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། ལམ་གྱི་བདེན་བ་ནི་སྔོན་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་མངོན་པར་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཟད་པར་མངོན་པར་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ཟད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་སྤང་བར་བྱ་བ་དང། འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱ་བར་ནི་ནུས་ཀྱི། ལམ་ནི་ཟད་པར་བསྒོམ་པར་མི་ནུས་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐའ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐའ་ལས་བྱུང་བ་མི་འཐོབ་བོ། །དེའི་ཚེ་ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་ཡང་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་མ་ཡིན་པས་མངོན་པར་རྟོགས་བའི་མཐའ་ལས་བྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་བདེན་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ནི་རིགས་མང་བའི་ཕྱིར། མཐོང་བས་སྤང་བའི་གཉེན་པོར་ཐམས་ཅད་བསྒོམ་པར་མི་ནུས་པས་ཁྱད་པར་ཆེར་ཡོད་དོ། །གཞན་དག་ན་རེ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་འཁོར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་བའི་མཐའ་ལས་བྱུང་བ་དེ་རེས་འགའ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དམ་ཞེ་ན། ནམ་ཡང་མི་བྱེད་དེ། གཅིག་ཁོ་ནར་དེ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན། ཇི་ལྟར་ན་དེ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། མ་རྙེད་པ་ལས་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་གལ་ཏེ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་མི་ནུས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་ན་དེ་རྙེད་པ་ཡིན། ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་རྙེད་པ་དེའི་ཕྱིར་རྙེད་དོ་ཞེས་སྟོན་པ་འདི་ནི་སྔོན་མ་བྱུང་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་ཐོབ་པ་མི་འགྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་ཇི་སྐད་ཟེར་བ་དེ་ལྟ་ན་འགྲུབ་བར་འགྱུར་རོ། །སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་ཇི་སྐད་ཟེར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་བའི་ལམ་གྱི་མཐུས་དེ་ལས་ལངས་ནས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པ་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་
― DTG141_Page_0105 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བདེན་པ་ལ་དམིགས་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བར་ནུས་པའི་རྟེན་རྙེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་རྙེད་པ་ཡིན་ཏེ། རིགས་རྙེད་ན་རིགས་ལས་བྱུང་བ་ཡང་རྙེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི་འདི་མི་འདོད་དོ། །ས་དུ་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དེ་འཐོབ་ཅེ་ན། མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། རང་དང་འགོག་པ་མཐོང་བའི་ལམ་ལས་ས་གང་པ་ཡིན་པ་ས་དེ་པ་དང༌། ས་འོག་མ་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་འཐོབ་བ་སྟེ། གལ་ཏེ་མཐོང་བའི་ལམ་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པའི་ས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི། མི་ལྕོགས་པ་མེད་པའི་ས་པ་དང༌། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། ས་གཉིས་པ་ཐོབ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་ལམ། བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་པ་ཡིན་ན་ས་བདུན་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཐོབ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ཡང་དྲན་བ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དུ་དག་ཅིག་ཡིན་ཞེ་ན། འགོག་པའི་མཐའ། འགོག་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཐ་མ་སྟེ། ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་གྲངས་བཅད་པས་ལྷག་མ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཆར་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐའ་ལས་བྱུང་བ་དེ་ནི་རང་བདེན་རྣམས་ཅན། བདེན་པ་གང་ཞིག་མངོན་བར་རྟོགས་པའི་འཐོབ་པ་བདེན་པ་དེའི་རྣམ་པ་ཅན་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སྨོས་པས་འདིའི་དམིགས་པ་ཡང་བདེན་པ་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་འཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འབད་ལས་བྱུང་བ་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཁོར་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པའི་ཕྱིར། འདོད་པ་དང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་ནི་ཕུང་པོ་བཞི་དང་ལྔའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །ཆགས་བཅས་བཅུ་དྲུག་པ་ལ་དྲུག །འཐོབ་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ནི་བཅུ་དྲུག་པ་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ལས་ཤེས་པ་གཉིས་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན་ལ། མ་འོངས་པ་དྲུག་འཐོབ་སྟེ། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་
― DTG141_Page_0106 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་རྣམས་སོ། །འདོད་ལ་ཆགས་དང་བྲལ་བས་བདུན། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ནི་བདུན་པ་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་འཐོབ་བོ། །དེ་ཡི་གོང་མ་ཆགས་བཅས་ཀྱི། །བསྒོམ་བའི་ལམ་ལ་བདུན་འཐོབ་པོ། །སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གི་གོང་མའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བམ་ཡིན་པ་དེ་སྲིད་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་ལ་ཤེས་པ་བདུན་འཐོབ་སྟེ། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་རྣམས་སོ། །གལ་ཏེ་བསྒོམ་བའི་ལམ་འཇིག་རྟེན་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི། ཆོས་ཤེས་པ་བཞི་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ས་བདུན་ལས་རྒྱལ་མངོན་ཤེས་དང༌། །མི་གཡོ་འཐོབ་དང་སྤེལ་བསྒོམས་པའི། །བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དག་དང༌། །གོང་མའི་གྲོལ་བའི་ལམ་བརྒྱད་ལའང༌། །ཤེས་པ་བདུན་འཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། ས་བདུན་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་གསུམ་མོ། །དེ་དག་ལས་རྒྱལ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སྟེ། སློབ་པས་བདུན་པོ་དེ་དག་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་དང༌། མི་གཡོ་བ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་སྤེལ་མར་བསྒོམ་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ཇི་སྙེད་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཤེས་པ་བདུན་འཐོབ་སྟེ། དེ་དག་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་བསྒོམ་པའི་ལམ་འཇིག་རྟེན་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་བཞི་དང་ཆོས་ཤེས་པ་གཉིས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །མི་གཡོ་བ་རྟོགས་པར་བྱེད་བ་ལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་མི་འཐོབ་སྟེ། སྲིད་པའི་ཙེ་མོའི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེར་ནི་ཟད་པ་ཤེས་བ་བདུན་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ས་བདུན་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཡང་གོང་མ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་བརྒྱད་ལ་ཡང་ཤེས་པ་བདུན་ཁོ་ན་འཐོབ་སྟེ། ཆོས་
― DTG141_Page_0107 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་དང༌། འགོག་བ་དང༌། ལམ་དང༌། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་རྣམས་སོ། །ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ནི་མི་འཐོབ་སྟེ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། ཆོས་ཤེས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །སློབ་པ་སྦྱོང་བའི་གྲོལ་བ་ལ། །ཤེས་པ་དྲུག་དང་བདུན་འཐོབ་བམ། །སློབ་པ་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པས་ནི་དབང་པོ་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ལ་དྲུག་འཐོབ་སྟེ། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་རྣམས་སོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་བསྣན་ཏེ། བདུན་འཐོབ་བོ། །འམ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཁ་ཅིག་ན་རེ་གཉི་གས་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཡང་འཐོབ་བོ་ཞེས་ཟེར་བའི་ལུགས་ཐ་དད་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་ནི་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཡང་འཐོབ་བོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ལ་དྲུག །སློབ་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡང་རུང༌། འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ཡང་རུང༌། དབང་པོ་སྦྱོར་བའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ལ་དྲུག་འཐོབ་སྟེ། སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་ལ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བཀག་པ་ཅི་ཞེ་ན། གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་སྲིད་རྩེའི་རྣམ་རྒྱལ་ལ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་དྲུག་འཐོབ་བོ། །ཟད་པ་ཤེས་པ་ལ་དགུའོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དགུ་པ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པ་ཤེས་པ་དགུ་འཐོབ་པོ། །མི་གཡོ་བས་ནི་བཅུ་འཐོབ་བོ། །མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེས་ནི་བཅུ་འཐོབ་སྟེ། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེར་འཕོ་བའི་གྲོལ་བ་ཐ་མ་ལའང༌། །གང་ཞིག་མི་གཡོ་བ་ཉིད་དུ་འཕོ་བ་དེའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ཐ་མ་ལ་ཡང་བཅུ་འཐོབ་
― DTG141_Page_0108 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བོ། །བཤད་པའི་ལྷག་མ་ལ་བརྒྱད་འཐོབ་བོ། །ལྷག་མ་ཡང་གང་ཞིག་ཅེ་ན། འདོད་པའི་ཁམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དགུ་པ་དང༌། ས་བདུན་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་སྤེལ་མར་བསྒོམ་པ་དག་གིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་རྣམས་དང༌། མི་གཡོ་བ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་བརྒྱད་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སྦྱོར་བ་དང༌། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་དེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་ཟད་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པ་ཤེས་པ་བརྒྱད་མ་འོངས་པ་འཐོབ་པས་འཐོབ་པ་སྟེ། སློབ་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །མི་སློབ་པའི་མངོན་པ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་རྣམས་ལ་ཤེས་པ་དགུ་འམ་བཅུ་འཐོབ་བོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་སྤེལ་མར་བསྒོམ་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རྣམས་ལ་ནི་བརྒྱད་དམ་དགུ་འཐོབ་པོ། །མངོན་པར་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གཉིས་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མ་འོངས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་འཐོབ་བོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་འདོད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་གསུམ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ཐ་མ་རྣམས་དང༌། བསམ་གཏན་གྱིས་པ་དག་གི་སྦྱོར་བ་རྣམས་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་རྣམས་དང༌། ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་རྣམས་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་མ་འོངས་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དག་གི་སྦྱོར་བ་རྣམས་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མ་གཏོགས་པ་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཡང་འཐོབ་བོ། །དེ་དག་ལ་ནི་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཡང་མི་འཐོབ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་འཁོར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་མེད་པའི་ལམ་ཐོབ་པ་གཞན་ལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཁོ་ན་མ་འོངས་པ་འཐོབ་བོ། །ཡང་ལམ་གང་ལས་དུ་པའི་ཤེས་པ་ཐོབ་ཅེ་ན། རེ་ཞིག་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ནི་ལམ་ས་གང་པའི་ཡིན་པ་དང༌། དང་པོ་ཉིད་དུ་ས་གང་འཐོབ་པས་དེ་པའི་མ་འོངས་པ་འཐོབ་བོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཡང་མ་ཟད་དོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གང་ལས་
― DTG141_Page_0109 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་བྲལ་བྱ་ཕྱིར་གང༌། །འཐབ་པ་དེར་ཡང་འོག་མའང་འཐོབ། །ས་གང་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་ཡང་ལམ་ཡང་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ལ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ས་གང་ཞིག་ཐོབ་བ་དེའི་ས་བ་དང་ས་འོག་མ་བའི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཟད་པ་ཤེས་ལ་ཟག་བཅས་ཀྱང༌། །ས་ཀུན་ཟད་པ་ཤེས་པ་ལ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པས་འཐོབ་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཡོན་ཏན་མི་སྡུག་པ་དང༌། དབུགས་འབྱུང་བ་དང༌། རྔུབ་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སོགས་པས་ཐམས་ཅད་སྤྲོག་མ་ཐག་པ་བཅད་དེ། དབུགས་ཕྱིན་པ་ལྟ་བུ་དང༌། ཆོས་མཐུན་པ་འཐོབ་སྟེ། རྒྱལ་སྲིད་ཆེན་པོ་ཐོབ་ན། ཡུལ་གྱི་མི་རྣམས་ཀྱིས་དབུལ་བར་བྱ་བས་བསུ་བ་བཞིན་དུ་རང་གི་སེམས་ལ་རྒྱལ་སྲིད་ཆེན་པོ་ཉིད་འཐོབ་པ་ལ་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཅི་རྙེད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་འཐོབ་བམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གང་སྔོན་མེད་པ་ལས་རྙེད་པ་ཡིན་པས། དེ་ཐམས་ཅད་ནི་འཐོབ་ཀྱི། སྔོན་རྙེད་ཟིན་པ་ནི་མི་འཐོབ་བོ། །གང་རྣམ་པར་ཉམས་པ་ལས་ཡང་རྙེད་བ་དེ་ཡང་མི་འཐོབ་སྟེ། ཐོབ་པ་བཏང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་འཐོབ་པ་རྙེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འཐོབ་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཉེན་པ་འཐོབ་པ་དང༌། བསྟེན་པ་འཐོབ་པ་དང༌། གཉེན་པོ་འཐོབ་པ་དང༌། ཐག་བསྲིང་བ་འཐོབ་བའོ། །དེ་ལ་རྙེད་པ་དང་བསྟེན་ཅེས་བྱ་བ་ནི། དགེ་བ་འདུས་བྱས་འཐོབ་བོ། །གཉེན་པོ་དང་ནི་ཐག་བསྲིང་བའི། །འཐོབ་པ་ཟག་དང་བཅས་པའི་ཡིན། །རྙེད་པ་དང་བསྟེན་པ་འཐོབ་པ་དག་ནི་དགེ་བ་འདུས་བྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ཏེ། མ་འོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་གཅིག་གོ །ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ནི་གཉི་གའོ། །གཉེན་པོ་དང་ཐག་བསྲིང་བ་འཐོབ་པ་དག་ནི། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་འཐོབ་པ་བཞི་ཡིན་ནོ། །ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་གཉིས་ཡིན་ནོ། །ཆོས་མངོན་པ་པ་ཉི་འོག་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྟར་ན་འཐོབ་པ་དྲུག་སྟེ། བཞི་པོ་དེ་དག་དང༌། སྡོམ་པ་འཐོབ་པ་
― DTG141_Page_0110 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། རྣམ་པར་འཇིག་པ་འཐོབ་པའོ། །སྔ་མ་ནི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ལ། ཕྱི་མ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་དྲུག་པོ་འདི་དག་ཤིན་ཏུ་དུལ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ལུས་འདི་ལ་སྐྲ་ཡང་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་ཁ་ཆེ་བ་རྣམས་ན་རེ་དེ་གཉིས་ནི་གཉེན་པོ་དང་ཐག་བསྲིང་བ་འཐོབ་པའི་ཁོངས་སུ་འདུས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཟད་པ་ཤེས་པའི་ཚེ། ཡོན་ཏན་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་བཤད་ཀྱི། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ནི་མ་འདྲེས་པ། །སྟོབས་ལ་སོགས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །གང་དག་སངས་རྒྱས་ཁོ་ནས་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་ཚེ་བརྙེས་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །བཅོ་བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པས་ན་མ་འདྲེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ། གནས་དང་གནས་མིན་ཤེས་པ་བཅུ། །གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི་ཤེས་པ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །ལས་འབྲས་ལ་བརྒྱད། ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འམ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི་ཤེས་པ་བརྒྱད་དེ། འགོག་པ་དང་ལམ་ཤེས་པ་དག་མ་གཏོགས་སོ། །བསམ་གཏན་སོགས། དབང་པོ་མོས་དང་ཁམས་ལ་ནི། དགུའོ། །བསམ་གཏན་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི་ཤེས་པ་དགུ་ཡིན་ཏེ། འགོག་པ་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་སོ། །དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཁམས་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ལམ་དག་ལ་བཅུའམ། འམ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་དགུ་འམ་ཞེས་ལུགས་ཐ་དད་པའི་དོན་ཏེ། གལ་ཏེ་ལམ་དེ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་གཟུང་ན་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་བའི་སྟོབས་ཤེས་པ་བཅུའོ། །གལ་ཏེ་མ་ཡིན་ན་ནི་དགུ་སྟེ། འགོག་པ་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་སོ། །གཉིས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཡིན། །སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཤི་འཕོ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཟད་པ་
― DTG141_Page_0111 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲུག་གམ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པ་འགོག་པ་ཤེས་པ་ཁོ་ན་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཤེས་པ་དྲུག་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། འགོག་པ་ཤེས་པ་དང༌། ཟད་པ་ཤེས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་རྣམས་སོ། །འོན་ཏེ་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཟད་པ་ཟད་པའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་ན་ནི། དེས་ན་ཤེས་པ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་ས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྔོན་གནས་ཤི་འཕོ་སྐྱེ་བའི་སྟོབས། །བསམ་གཏན་དག་ན། འཆི་འཕོ་བ་ནི་འཆི་འཕོ་བ་ཁོ་ན་སྟེ། སྔོན་གྱི་གནས་དང༌། ཤི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི་བསམ་གཏན་བཞིའི་ས་བ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་ནི་ས་རྣམས་ཀུན་ན། །སྟོབས་ལྷག་མ་ནི་ས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སྐྱེས་པའི་རྟེན་ཅན་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་སངས་རྒྱས་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་འདི་ཉིད་གཞན་གྱི་ནི་སྟོབས་ཞེས་མི་བྱའོ། སངས་རྒྱས་ཁོ་ནའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར། འདིའི་སྟོབས་གང་ཕྱིར་ཐོགས་མི་མངའ། །གང་གི་ཕྱིར་འདིའི་མཁྱེན་པ་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མི་མངའ་བར་འཇུག་པ་དེའི་ཕྱིར་སྟོབས་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་གི་ཤེས་པ་ནི་ལ་ལར་འདོད་ཀྱང་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར། ཐོགས་པ་ཡིན་པས་དེ་ནི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཐོབ་པར་འོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདིར་དཔེ་ནི་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འདོད་པའི་མི་ཕྱིར་བཏང་བ་དང༌། བྱ་ཞིག་ཁྲས་གཙེས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་མ་ཤེས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །རེ་ཞིག་དེ་ལྟར་ན་མཁྱེན་པ་ལ་ཐོགས་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཐུགས་ཀྱི་སྟོབས་ནི་ཤེས་བཞིན་དུ་མཐའ་ཡས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐུ་ལ་སྲེད་མེད་བུ་ཡི་སྟོབས། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ནི་སྲིད་མེད་བུའི་སྟོབས་མངའོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གཞན་དག་ཚིགས་ན། གཞན་དག་ན་རེ་ཚིགས་དང་ཚིགས་ན་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུའི་སྟོབས་མངའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བཙུན་པ་ན་རེ་
― DTG141_Page_0112 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐུའི་སྟོབས་ཀྱང་ཐུགས་ཀྱི་སྟོབས་བཞིན་དུ་མཐའ་ཡས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་མཐའ་ཡས་པས་བཟོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སངས་རྒྱས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་རྣམས་ཀྱི་ཚིགས་ཀྱི་མདུད་པ་དང༌། ལུ་གུ་བརྒྱུད་དང༌། གཟར་བུས་བཏབ་པ་ལྟ་བུ་དག་ཡིན་ནོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུའི་སྟོབས་ཀྱི་ཚད་ཇི་ཙམ་ཞེ་ན། གླང་ཆེན་སོགས་བདུན་ཅུས་གླགས་པའི་སྟོབས་ཡིན་ནོ། །གླང་པོ་ཆེ་ཕལ་པ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་གཅིག་གི་སྟོབས་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དང༌། རབ་གནོན་དང༌། ཡན་ལག་མཆོག་དང༌། སྟོབས་མཆོག་དང༌། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་རྣམས་གོང་ནས་གོང་དུ་བཅུ་འགྱུར་དུ་བསྐྱེད་དེ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གཞན་དག་ན་རེ་གླང་པོ་ཆེ་ཕལ་བ་དང༌། སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་དང༌། ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དང༌། རབ་གནོན་དང༌། ཡན་ལག་མཆོག་དང༌། སྟོབས་མཆོག་རྣམས་གོང་ནས་གོང་དུ་བཅུ་འགྱུར་དུ་བསྐྱེད་པ་ནི་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུའི་སྟོབས་ཀྱི་ཕྱེད་ཡིན་ལ། དེ་གཉིས་སུ་བསྒྱུར་བ་ནི་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུའི་སྟོབས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཆེས་ཆེ་བ་དེ་ལྟར་རུང་ངོ༌། །དེ་ནི་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །ལུས་ཀྱི་སྟོབས་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རང་བཞིན་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་ཁྱད་པར་ཁོ་ན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་དག་ན་རེ་བདུན་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྟོབས་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མི་འཇིགས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི། །མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །མི་འཇིགས་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཀྱང༌། ཇི་ལྟར་སྟོབས་ནི་དང་པོ་དང་བཅུ་པ་གཉིས་པ་བདུན་པ་བཞིན་ནོ། །གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཇི་ལྟ་བར། ཀྱེ་མང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་མི་འཇིགས་པ་འདི་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཇི་ལྟ་བར་ཀྱེ་མང་ཟག་པ་ཟད་པར་གྱུར་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་མི་འཇིགས་པ་འདི་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཇི་ལྟ་བར་ངས་གང་དག་ཉན་ཐོས་རྣམ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་སུ་གསུངས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་མི་འཇིགས་པ་འདི་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཀུན་
― DTG141_Page_0113 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཇི་ལྟ་བར་དས་གང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་དུ་གསུངས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་མི་འཇིགས་པ་འདི་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་མཁྱེན་པ་ཉིད་མི་འཇིགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མི་འཇིགས་པ་ནི་མི་སྐྲག་པ་ཡིན་ལ། འདི་དག་གིས་ཀྱང་མི་སྐྲག་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་པས་བྱས་པ་ནི་མི་འཇིགས་པར་རུང་གི་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནི་འཁོར་གྱི་བྱེ་བྲག་ལས་གསུམ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་དྲན་པ་ཤེས་རབ་དག་ཉིད་གསུམ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་གྱི་རང་བཞིན་དག་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཉན་ཐོས་དག་ཀྱང་གུས་པར་ཉན་པ་དང༌། གུས་པར་མི་ཉན་པ་དང༌། གཉི་ག་ལ་ཀུན་དུ་དགའ་བའམ། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་མི་འབྱུང་བ་ན། ཅིའི་ཕྱིར། འདི་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། བག་ཆགས་དང་བཅས་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཉན་ཐོས་རྣམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་གུས་པར་ཉན་པ་དང༌། གུས་པར་མི་ཉན་པ་དང༌། གཉིས་པོ་དེ་དག་ལ་ཤིན་ཏུ་ཡང་ཡིད་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གོ་སྐབས་སུ་མི་འགྱུར་གྱི། གཞན་ལ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པས་དེ་ཁོ་ན་ལ་དེ་མི་འབྱུང་བ་ཡ་མཚན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གི་གཞན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་སྨྲས་པ། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཀུན་རྫོབ་བློ། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པར་ཡང་མི་འགྲུབ་ལ། སྙིང་རྗེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་ཡང་མི་འགྲུབ་བོ། །འདི་ཅིའི་ཕྱིར་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཚོགས་དང་རྣམ་པ་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། །མཉམ་པའི་ཕྱིར་དང་ཆེས་ཆེའི་ཕྱིར། །ཚོགས་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་པོས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་ལ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་འདྲ་བར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་
― DTG141_Page_0114 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ། །ཆེས་ཆེ་བ་ཉིད་ནི་དེ་བས་ཆ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་རྗེ་དང་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་གཉིས་ལ་ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་ནི་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། ཐ་དད་བྱ་བ་རྣམ་པ་བརྒྱད། ངོ་བོ་ཉིད་ལས་ནི་ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ལས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གཅིག་དང༌། གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་ལས་ནི་ཁམས་གཅིག་དང༌། གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་ལས་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུད་ལས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུད་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོབ་པ་ལས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོབ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་དང༌། མི་འདྲ་བ་དང་འདྲ་བར་ཐུགས་རྗེ་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཉམ་བ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཚོགས་དང་ནི། །ཆོས་སྐུ་འགྲོ་བའི་དོན་སྤྱོད་པས། །མཉམ་པ་ཉིད་དེ་སྐུ་ཚེ་དང༌། །རིགས་དང་སྐུ་བོང་ཚོད་ཀྱིས་མིན། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུ་གསུམ་པོ་སྔོན་གྱི་བསོད་ནམས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་སྤྱོད་པས་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྐུ་ཚེ་དང༌། རིགས་དང༌། གདུང་དང༌། སྐུ་བོང་ཚོད་དུ་མཛད་པ་ལ་ནི་བྱེ་བྲག་ཡོད་དེ་དུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡུན་ཤིན་ཏུ་རིང་བ་དང༌། ཐུང་ངུར་འཚོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱལ་རིགས་དང༌། བྲམ་ཟེའི་རིགས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འོད་སྲུངས་དང་ཤཱཀྱ་ལ་སོགས་པ་གདུང་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐུ་བོང་ཚོད་ཆུང་བ་དང༌། ཆུང་བ་མ་ཡིན་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་ཁོ་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མཁས་པས་ནི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་དགའ་བ་དང༌། གུས་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེད་པར་ནུས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཕན་འདོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་
― DTG141_Page_0115 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི། རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ལ་གོམས་པ་དང༌། ཡུན་རིང་པོ་ནས་གོམས་པ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པར་གོམས་པ་དང༌། གུས་པར་བྱས་ཏེ་གོམས་པའོ། །འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་བ་ནི་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྤང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། མཐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཕན་འདོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ངན་སོང་གསུམ་དང་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གཏན་དུ་ཐར་བར་མཛད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཡང་ན་ཐེག་པ་གསུམ་དང་བདེ་འགྲོ་ལ་འགོད་པར་མཛད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། མ་བསྟན་པར་མཁྱེན་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། མ་འབད་པར་མཁྱེན་པའོ། །སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་དང༌། གཏན་དུ་སྤངས་པ་དང༌། བག་ཆགས་དང་བཅས་ཏེ་སྤངས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒྲིབ་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའོ། །མཐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཕྱིའི་ཡུལ་སྤྲུལ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་དང༌། སྐུ་ཚེ་གཏོང་བ་དང༌། བྱིན་གྱིས་རློབ་པའི་མངའ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་དང་ནམ་མཁའ་དང་ཤིན་ཏུ་རིང་བ་ལ་མྱུར་དུ་གཤེགས་པ་དང༌། ཆུང་ངུར་མང་པོ་འཇུག་པར་མཛད་པའི་མངའ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཡ་མཚན་གྱི་ཆོས་ནར་མ་རྣམ་བ་སྣ་ཚོགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྟོབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྐུ་གདུང་རྡོ་རྗེ་ལྟར་སྲ་བ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་མདོར་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དབྱེན་ནི་མཐའ་ཡས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཁོ་ན་ནས་གལ་ཏེ་སྐུ་ཚེ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དུ་མར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པར་གྱུར་ན་མཐའ་དག་མཁྱེན་པ་དང་བརྗོད་པར་སྤྱོད་དོ། །རེ་ཞིག་
― DTG141_Page_0116 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ཡེ་ཤེས་དང་མཐུ་དང་ཕན་འདོགས་པ་མཐའ་ཡས་ཤིང་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་འབྱུང་གནས་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་བྱིས་པ་རང་ཉིད་ཡོན་ཏན་དབུལ་བས་མོས་པ་བཅོམ་པ་རྣམས་ནི་ཡོན་ཏན་འབྱོར་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ཐོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་དང་དེའི་ཆོས་ལ་གུས་པར་མི་བྱེད་ཀྱི། མཁས་པ་རྣམས་ནི་རྐང་ཡན་ཆད་ནས་ཀྱང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དང་དེའི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་རབ་ཏུ་དང་བར་འགྱུར་ཏེ། གཅིག་ཏུ་རབ་ཏུ་དང་བ་དེ་དག་ནི་དང་བ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མ་ངེས་པའི་སྡིག་པའི་ཚོགས་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་ལྷ་དང་མིའི་ལེགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་ནས་བགྲོད་པར་བྱ་བའི་མཆོག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འབྲས་བུ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དང༌། མྱུར་བ་དང༌། མཐའ་བཟང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང༌། གང་དག་རྒྱལ་བ་རྣམ་འདྲེན་ལ། །བྱ་བ་ཆུང་ངུ་བྱེད་འགྱུར་བའང༌། །དེ་དག་མཐོ་རིས་སྣ་ཚོགས་དག །བགྲོད་ནས་བདུད་རྩིའི་གོ་འཕང་འཐོབ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །རེ་ཞིག་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་བྱའོ། །ཆོས་གཞན་སློབ་དང་ཐུན་མོང་མིན། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གཞན་དག་ནི་ཉན་ཐོས་དང་ཐུན་མོང་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། ཅི་རིགས་པར། ཉོན་མོངས་མེད་དང་སྨོན་ནས་ཤེས། །སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་སྔོན་སོགས། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་ནས་ཤེས་པ་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱང་ཡོན་གནས་གྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་པར་རིག་ནས་ཕ་རོལ་པོ་དག་དེ་ལ་དམིགས་ནས། ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་སྤངས་
― DTG141_Page_0117 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འདོད་དེ། གང་གིས་ན་ཕ་རོལ་པོ་དག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་མི་བྱེད་ཅིང་འགའ་ཡང་དེ་ལ་དམིགས་ནས་འདོད་ཆགས་སམ། ཞེས་སྡང་ངམ། ང་རྒྱལ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་པ་སྐྱེད་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ལམ་དེ་ནི་འགའ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པས་ན་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་དེ་ནི། ཀུན་རྫོབ་ཤེས། དེའི་རང་བཞིན་ནི་འདི་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་མཐའ་ན་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་པ་ཡིན་ཏེ། ལམ་སླ་བ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་གཡོ་བའི་ཆོས། དགྲ་བཅོམ་པ་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ནི་རེས་འགའ་རང་གི་རྒྱུད་ལས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་མཐའ་དག་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་མི་ནུས་སོ། །མིས་སྐྱེད། གླིང་གསུམ་དུ་མི་དག་གི་ནང་ཁོ་ནར་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །ཉོན་མོངས་འདོད་གཏོགས་པ། མ་སྐྱེད་གཞིར་བཅས་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། འདིའི་དམིགས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་མ་འོངས་པ་གཞི་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཡིན་ཏེ། ཕ་རོལ་པོ་དག་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་གཞི་མེད་པ་རྣམས་ནི་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་མི་ནུས་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ནེ་རང་གིས་མཐའ་དག་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ། སྨོན་ནས་ཤེས་པའང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང༌། །བསམ་གཏན་མཐའ་ན་ཡོད་པ་དང༌། །མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་ཡིན་པ་དང༌། མིའི་རྟེན་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེའི་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །སྨོན་ནས་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིན་བས་འདི་ནི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ནོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ་སྨོན་ནས་ཤེས་པ་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་མི་ཤེས་སོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྒྱུ་མཐུན་པ་དང་སྤྱོད་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་ཤེས་ཏེ། འདིར་དཔེ་ནི་ཞིང་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྨོན་པ་སྔར་བཏང་བའི་ཤེས་པ་ནི་སྨོན་ནས་ཤེས་པ་སྟེ། འདི་ཤེས་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སྨོན་ནས་རབ་ཀྱི་མཐའི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་ཡུལ་དུ་ཇི་ཙམ་ཞིག་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའོ། །
― DTG141_Page_0118 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བཞིན་ཆོས་དོན་དེས་ཚིག་དང༌། །སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་རིག །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་བཞི་སྟེ། ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་དག་གི་དེ་དང་འདྲ་བ་ཅི་ཞེ་ན། མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་ཡིན་པ་དང༌། མིའི་རྟེན་ཅན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་གི་དམིགས་པ་དང༌། ས་དང་རང་གི་ངོ་བོའི་བྱེ་བྲག་ནི་ཐ་དད་པར་བརྗོད་དེ། གསུམ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་མིང་དང༌། །དོན་དང་ངག་ལ་ཐོགས་མེད་ཤེས། །ཆོས་དང་དོན་དང་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་རྣམས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་དང༌། དོན་དང་ངག་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་རིགས་པ་ཐགས་ཐོགས་མེད། །མངོན་བརྗོད་ལམ་ལ་དབང་ཉིད་དང༌། །ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་རིགས་པ་དང༌། ཐགས་ཐོགས་མེད་པར་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཉིད་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་གསལ་བར་བྱ་བ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡི་དམིགས་པ་ངག་དང་ལམ། །དེའི་དམིགས་པ་ནི་ངག་ཀྱང་ཡིན་ལ་ལམ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པ་དགུའོ། །སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་ཤེས་པ་དགུའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། འགོག་བ་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་སོ། །ས་ཐམས་ཅད། འདི་ནི་ངག་དང་ལམ་གཉིས་ལས་གང་ཡང་རུང་པ་ཞིག་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ཁམས་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་ས་ཐམས་ཅད་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་དོན་རིག་བཅུ་འམ་དྲུག །དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་གལ་ཏེ་དོན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིན་ན་ནི་ཤེས་པ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དོན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡན་ན་ནི་ཤེས་པ་དྲུག་སྟེ། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། འགོག་པ་དང་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་རྣམས་སོ། །དོན་ནི་ཀུན་ན། དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དེ་ནི་ས་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཀུན་རྫོབ། གཞན་ཆོས་དང་ངེས་པའི་ཚིགས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་
― DTG141_Page_0119 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིག་པ་གཉིས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་དག་ཡིན་ཏེ། མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ངག་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་རིག་འདོད་དང་བསམ་གཏན་ན། །ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་ས་ལྔ་པོ་འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། བསམ་གཏན་བཞིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡན་ཆད་ན་མིང་གི་ཚོགས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངག་ནི་འདོད་པ་དང་པོ་ན། །ངག་དང་ངེས་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཅིག་གོ །ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་འདད་པའི་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པ་དག་ཡིན་ཏེ། ཡང་ཆད་ན་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཏགས་པ་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་རྣམས་འདི་སྐད་དུ་ཚིག་དང་ཡི་གེ་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་གཅིག་དང་གཉིས་དང་མང་པོ་དང་ཕོ་དང་མོ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བླ་དགས་དང༌། དེ་ལ་ཐགས་ཐོགས་མེད་པར་བྱ་བ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་དག་གི་གོ་རིམས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་ངེས་པ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་སྟེ། དཔེར་ན་གཟུགས་སུ་རུང་བས་ནི་དེའི་ཕྱིར། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ལན་དང་ལན་ལ་སྤོབས་པས་ན་སྤོབས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་འདི་དག་གི་སྔོན་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྩིས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་དང༌། སྒྲ་རིག་པ་དང༌། གཏན་ཚིགས་རིག་པ་དག་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་ལ་མཁས་པར་མ་བྱས་བར་དེ་དག་སྐྱེད་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་གྲག་གོ །ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གང་ལ་གཅིག་ཡོད་པ་དེ་ལ་གདོན་མི་ཟ་བར་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་ཆར་ཡོད་དོ། །མ་ཚང་བར་ནི་དེ་ཐོབ་མེད། །དེ་དག་མ་ཚང་བར་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་འཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པ་གང་དག་ཡིན་པ། དྲུག་པོ་དེ་དག་རབ་མཐའ་བས། །དེ་དག་ནི་རབ་ཀྱི་མཐའ་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འཐོབ་པོ། །དེ་ནི་རྣམ་དྲུག །བསམ་གཏན་བཞི་པ་རབ་ཀྱི་མཐའ་པ་དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་ནས་ཤེས་པ་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་
― DTG141_Page_0120 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིག་པ་གསུམ་དང༌། རབ་ཀྱི་མཐའ་པ་དེ་ཉིད་དང་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཐོབ་པ་ཡིན་གྱི་དེ་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཀྱི་མཐའ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་མཐའ། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ས་ཀུན་གྱིས་མཐུན་པས། །འཕེལ་བའི་རབ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཐུན་པར་བྱས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་ལས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ། དེ་ལས་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་རིམ་གྱིས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །མི་མཐུན་པ་ནི་ཡང་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཀྱི་བར་ལའོ། །དེ་ལ་ཡང་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་དུ་མཐུན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཐུན་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་འཕེལ་བའི་རབ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་བསྒོམས་པ་ཆུང་ངུ་ལས་འབྲིང༌། འབྲིང་ལས་ཆེན་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྟེ། འཕེལ་བའི་མཆོག་ནི་འཕེལ་བའི་རབ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་འདི་ལྟ་བུ་འདི་ནི་རབ་ཀྱི་མཐའ་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་མཐར་རབ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་མཐའ་ནི་འཕེལ་བ་འམ་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། མུ་བཞི་པ་བཞིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཀྱང༌། །སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་སྦྱོར་ལས་སྐྱེས། །སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་པ་ནི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། འདོད་ཆགས་ཅན་གྱི་དབང་ཕྱུག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ནི་བཞེད་པ་ཙམ་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན་ནོ། །རེ་ཞིག་དེ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་དང༌། ཐུན་མོང་པའི་ཡོན་ཏན་དག་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་དང་ཡང་ཐུན་མོང་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞེ་ན། རྫུ་འཕྲུལ་རྣ་བ་ཡིད་དང་ནི། །སྔོན་ཚེ་འཆི་འཕོ་སྐྱེ་བ་དང༌། །ཟད་ཤེས་མངོན་དུ་བྱ་བ་ཡི། །མངོན་ཤེས་རྣམ་པ་དྲུག །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་ཤེས་པ་མངོན་དུ་བྱ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་
― DTG141_Page_0121 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། ལྷའི་རྣ་བ་དང༌། སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། འཆི་འཕོ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་ལྔ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི། རྣམ་གྲོལ་བློ། །དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་བཞིན་དུ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །བཞི་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་སྟེ། །སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་སོ། །སེམས་ལ་ཤེས་པ་ལྔ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ནི་ལྔ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་དང་ཀུན་རྫོབ་དང༌། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་རྣམས་སོ། །ཟག་པ་མངོན་ཤེས་སྟོབས་བཞིན་ནོ། །འདི་ནི་ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དྲུག་གམ་བཅུ་ཡིན་བདེ་ཡང་རིག་པར་བྱ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་འདི་ནི་ས་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་པར་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །ལྷག་མ། ལྔ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་དག་ན། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ནི་བསམ་གཏན་བཞིའི་ས་པ་དག་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་པའི་ས་པ་དག་མེད་ཅེ་ན། རེ་ཞིག་གསུམ་ནི་མེད་དེ། གཟུགས་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡང་མེད་དེ་གཟུགས་ལ་སྟེགས་བཅས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡང་མེད་དེ་མཐར་གྱིས་སྔོན་གྱི་གནས་གཞན་རྗེས་སུ་དྲན་པས་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། གནས་དང་རུས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པར་འདོད་པ་ནི་བདག་གི་ལུས་འདི་འདྲ་བ་ཞིག་ལས་སེམས་ནི་འདི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་མཚན་མ་འཛིན་ཅིང་དེ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་བོ་དག་ལ་ཡང་གཏོད་དེ། སེམས་ཤེས་པ་ལས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་མངོན་པར་གྲུབ་ན་ནི་གཟུགས་ལ་མི་ལྟོས་པར་མངོན་པར་ཤེས་སོ། །སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པར་འདོད་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་
― DTG141_Page_0122 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགགས་མ་ཐག་པའི་མཚན་མ་བཟུང་ནས་དེའི་ལུགས་ལས་བཟློག་སྟེ། མཚམས་སྦྱོར་བའི་སེམས་ཀྱི་བར་དུ་དེ་མ་ཐག་པའི་གནས་སྐབས་གཞན་རྣམས་ཡིན་ལ་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་སྲིད་པ་བར་མའི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་དྲན་ན་ཡང་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་ཡང་དྲན་ནོ། །མངོན་པར་གྲུབ་ནས་ནི་ཐོད་རྒལ་དུ་ཡང་དྲན་ནོ། །སྔོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཁོ་ན་དྲན་ནོ། །གནས་གཙང་མ་རྣམས་ཇི་ལྟར་དྲན་ཞེ་ན། ཐོས་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་པ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འདིར་སྐྱེས་པ་ན་ཕ་རོལ་པའི་རྒྱུད་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེད་དེ། །གཞན་དག་ནི་རང་གི་རྒྱུད་ལ་བརྟེན་ནས་སོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་ཡང་བ་དང༌། སྒྲ་དང༌། སྣང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི། རང་དང་འོག་སའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་ས་དེ་འམ་འོག་མར་འགྲོ་བའམ་སྤྲུལ་པར་བྱེད་ཀྱི་གོང་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷའི་རྣ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པས་ཀྱང་རང་གི་ས་ཁོ་ནའམ་ས་འོག་མ་བའི་སྒྲ་ཐོས་ཀྱི་ས་གོང་མ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མངོན་པར་ཤེས་པས་ཀྱང་ས་གོང་མ་པའི་སེམས་ནི་མི་ཤེས་སོ། །སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པས་ཀྱང་མི་དྲན་ནོ། །འཆི་འཕོ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་མངོན་པར་ཤེས་པས་ཀྱང་མི་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་པའི་ས་པའི་སེམས་ནི་ས་གོང་མ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་མངོན་པར་ཤེས་པ་གཉིས་ཀྱིས་མི་འཛིན་ཏོ། །འདི་དག་ཇི་ལྟར་འཐོབ་ཅེ་ན། མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱོར་བས། །ཐོབ་བྱ་འདྲིས་པ་ཆགས་བྲལ་བས། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ཚེ་རབས་གཞན་ན་གོམས་པ་རྣམས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་འཐོབ་བོ། །བྱེ་བྲག་ཅན་རྣམས་ནི་སྦྱོར་བས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྦྱོང་བས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་གསུམ། །སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་དང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དང་པོ་རྫུ་འཕྲུལ་རྣ་བ་མིག །མངོན་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ།
― DTG141_Page_0123 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྷའི་རྣ་བ་དང་ལྷའི་མིག་གི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་པོ་ཡིན་ཏེ། ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་དམིགས་པ་ནི་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་བཞི་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་མ་གཏོགས་སོ། །ལྷའི་རྣ་བ་དང་མིག་གི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ནི་སྒྲ་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ནོ། །འདི་ཇི་ལྟར་ན། འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་ཤེས་པས་འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པར་ཤེས་ཤེ་ན། དེ་ནི་དེས་མི་ཤེས་ཀྱི་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་དེ་ལས་གཞན་པ་གང་གིས་ན་དེ་ལྟ་བུར་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་འཁོར་དུ་གྱུར་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །ལྷག་མ་ནི་དམིགས་ཀྱིས་མ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཆར་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། །མིག་དང་རྣ་བའི་མངོན་ཤེས་ནི། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་ལྷག་རྣམས་དགེ །ལྷའི་མིག་དང་རྣ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་མིག་དང་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་བའི་ཤེས་རབ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དེ་དག་ཇི་ལྟར་བསམ་གཏན་བཞིའི་ས་པར་གྲུབ་ཅེ་ན། རྟེན་གྱི་དབང་གིས་དེའི་ས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་རྟེན་མིག་དང་རྣ་བ་ནི་བསམ་གཏན་བཞིའི་ས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱི་དབང་གིས་སོ། །གཞན་བཞི་ནི་དགེ་བ་དག་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་མངོན་པར་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། ཤེས་པ་དགེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་བཤད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ནི་གཙོ་བོའམ་ཕལ་ཆེ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་འདི་རྣམས་ལས། །གསུམ་ནི་རིག་པ། སྔོན་གྱི་གནས་དང༌། འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་རྣམས་ནི་མི་སློབ་པའི་རིག་པ་གསུམ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་གཞན་དག་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སྔོན་མཐའ་སོགས། མ་རིག་པ་ནི་བཟློག་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་གིས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་དང༌། བར་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་བཟློག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ལས་ཀྱང་དོན་དམ་པར།
― DTG141_Page_0124 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་སློབ་ཐ་མ། ཟག་པ་ཟད་པ་མངོན་དུ་བྱ་བ་ཁོ་ན་མི་སློབ་པའི་རིག་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་ནི་དེའི། རྒྱུད་ལས་སྐྱེས་ཕྱིར་དེ་ཞེས་བྱ། །གཞན་གཉིས་ནི་མི་སློབ་པའི་རྒྱུད་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་མི་སློབ་པ་ཞེས་བྱའི་དེ་གཉིས་ནི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་མི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་འདི་དག་སློབ་བའི་ཡིན་པར་མི་འདོད་དམ་ཞེ་ན་གང་གི་ཕྱིར་སློབ་པའི་རིག་པ་དག་ཅེས་མི་བྱ་ཞེ་ན། སློབ་ལ་འདོད་དེ་མ་རིག་དང༌། །བཅས་རྒྱུད་ཕྱིར་ན་རིག་མ་བཤད། །རྒྱུད་མ་རིག་པ་དང་བཅས་བཞིན་དུ་རིག་པ་རྣམ་པར་གཞག་ཏུ་ནི་མི་རུང་སྟེ། ཡང་མ་རིག་པས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་འདི་དག་ལས། །དང་པོ་གསུམ་པ་དྲུག་པ་ནི། །ཆོ་འཕྲུལ་རྣམས་ཡིན་རྫུ་འཕྲུལ་དང༌། །སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཆོ་འཕྲུལ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཀུན་རྫོབ་པ་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །དང་པོ་ཉིད་དུ་གདུལ་བྱའི་ཡིད་ཤེན་ཏུ་འཕྲོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆོ་འཕྲུལ་དག་ཡིན་པ་འམ། འདི་དག་གིས་ཞེ་འགྲས་པ་དང༌། བར་མར་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་འཕྲོག་པར་བྱེད་པས་ན་ཆོ་འཕྲུལ་དག་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་གི་ནང་ན། བསྟན་པ་མཆོག ། རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ནི། །མི་འཁྲུལ་ཕྱིར་དང་ཕན་པ་དང༌། །ཡིད་འོང་འབྲས་ལ་སྦྱོར་བྱེད་ཕྱིར། །མཆོག་ཡིན་ནོ། །རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཀུན་བརྗོད་པ་དག་ནི་རིག་སྔགས་ཀྱིས་ཀྱང༌། བྱེད་དེ། གྷན་དྷ་རི་ཞེས་བྱ་བའི་རིག་སྔགས་གང་གིས་ན་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བ་དང༌། རྟོག་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་རིག་སྔགས་གང་གིས་ན་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ནི་གཞན་གྱིས་བྱ་བར་མི་ནུས་པས་མི་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །དེ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་གཏོད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་ནི་ཐབས་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་སྒྲོ་ནས་ཕན་པ་དང༌། ཡིད་དུ་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་སྦྱོར་བས་འདི་ཉིད་མཆོག་ཡིན་ནོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། རྫུ་འཕྲུལ་ཏིང་ངེ་འཛིན། འདིས་འབྱོར་པར་བྱེད་པས་ན་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེས་ཅི་ཞིག་ཡང་
― DTG141_Page_0125 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་པར་འབྱོར་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལས་ནི། སྤྲུལ་དང་འགྲོ་བ་སྟེ། དེ་ལ་འགྲོ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ལུས་ཀྱིས་ཕྱིན་བྱེད་དང༌། མོས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཡིད་མགྱོགས་པའོ། །སྟོན་པ་ལ། ཡིད་མགྱོགས་འགྲོ་བ་དང༌། ཡིད་བཞིན་དུ་མགྱོགས་པས་ནི་ཡིད་མགྱོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་སྟེ། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་གཞན་གྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་ཐག་ཤིན་ཏུ་རིང་པོར་ཡང་ཐུགས་བསྐྱེད་པའི་དུས་ཀྱི་བྱོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འགྲོ་བ་གཞན་དག་ནི་མ་བཤད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ལ་མངའ་བར་གྲུབ་པོ། །གཞན་དག་ལ། ཕྱིན་བྱེད་མོས་པ་ལས་བྱུང་ཡང༌། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ནི་ལུས་ཕྱིན་བྱེད་ཀྱི་འགྲོ་བ་ཡང་ཡོད་དེ། བྱ་བཞིན་དུ་རིམ་གྱིས་ལུས་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཡོད་དེ། ཐག་རིང་པོ་ལ་ཉེ་བར་མོས་ནས་མྱུར་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲུལ་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག །འདོད་པར་གཏོགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ནི། ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་བཞི། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྤྲུལ་པ་ནི་གཟུགས་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྣམ་གཉིས། བདག་དང་གཞན་གྱི་ལུས་དང་སྤྲུལ་པའོ། །གཟུགས་གཏོགས་གཉིས། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་སྤྲུལ་པ་ནི། དེ་ན་དྲི་དང་རོ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་དང་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་སྤྲུལ་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བས་མདོར་བསྡུ་ན་སྤྲུལ་པ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་སྤྲུལ་པ་ན་ཇི་ལྟར་ན་དྲི་དང་རོ་དག་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ཞེ་ན། གོས་དང༌། རྒྱན་བཞིན་དུ་མི་ལྡན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་སྤྲུལ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཅི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཁོ་ནས་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་པར་བྱེད་དམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མངོན་པར་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ། སྤྲུལ་སེམས་དག་གིས་དེ་
― DTG141_Page_0126 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ཀྱང་ནི་བཅུ་བཞིའོ། །སྤྲུལ་པའི་སེམས་བཅུ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི། བསམ་གཏན་འབྲས་གཉིས་ནས་ལྔའི་བར་རིམ་བཞིན། བསམ་གཏན་དང་པོའི་འབྲས་བུ་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ནི་གཉིས་ཏེ། འདོད་པའི་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་དག་གོ །བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང༌། གཉིས་པའི་ས་པ་དག་གོ །ད་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང༌། བཞི་པའི་ས་པ་དག་ཀྱང་བཞི་དང་ལྔར་སྤྱོར་བར་བྱའོ། །བསམ་གཏན་གྱི་འབྲས་བུ་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ནི་རང་གིས་པ་དང་ས་འོག་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གོང་མ་ལས་སྐྱེས་མིན། བསམ་གཏན་འོག་མའི་འབྲས་བུས་གོང་མའི་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ནི་མེད་དོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྤྲུལ་པ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ནི། བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པ་དེའི་འབྲས་བུ་ལས་འགྲོས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ། །དེ་རྙེད་བསམ་གཏན་བཞིན། སྤྲུལ་པའི་སེམས་དེ་དག་རྙེད་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞིན་ནོ། །ཡང་ཅི་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ཁོ་ན་ལས་ལྡང་བར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བུ་ནི་མེད་དེ། འདི་ལྟར། དེ་ནི། དག་དང་རང་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྤྲུལ་པའི་སེམས་ནི་བསམ་གཏན་དག་པ་པའམ་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་སྐྱེའི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་གཉིས། སྤྲུལ་པའི་སེམས་ལས་ཀྱང་བསམ་གཏན་དག་པ་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་སེམས་སྐྱེ་སྟེ། གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་ནི་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མ་ཞུགས་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་ལྡང་བ་མེད་དོ། །སྤྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། རང་གི་ས་པས་སྤྲུལ་པར་བྱེད། ས་གཞན་པའི་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ཀྱིས་ས་གཞན་པའི་སྤྲུལ་པར་ནི་མི་བྱེད་དོ། །སྨྲར་འཇུག་པ་ནི་འོག་མས་ཀྱང༌། ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་རང་གི་ས་པས་ཀྱང་སྨྲར་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པའི་སྤྲུལ་པ་ནི་རང་གིས་པའི་སེམས་ཁོ་ནས་སྨྲར་འཇུག་གོ །ས་གོང་མ་པ་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པ་སྟེ། ཡན་ཆད་ན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲུལ་པ་མང་པོ་རྣམས་སྨྲ་བ་ནི་སྟོན་མིན་སྤྲུལ་པ་དང་བཅས། སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་
― DTG141_Page_0127 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སྤྲུལ་པ་ནི་སྤྲུལ་པ་དང་བཅས་ཏེ། སྨྲ་བས་གང་གི་ཚེ་སྤྲུལ་པ་མང་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་ཅིག་ཅར་སྨྲ་སྟེ། གཅིག་ཅིག་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་ན། །སྤྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་སྨྲ་བར་བྱེད། །གཅིག་མི་སྨྲ་བར་གྱུར་པ་དང༌། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྨྲར་མི་འགྱུར། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ནི་སྔ་ཕྱི་ཇི་ལྟར་བཞེད་པར་སྨྲའོ། །གང་གི་ཚེ་སྨྲར་འཇུག་པའི་སེམས་ཡོད་པ་དེའི་ཚེ་སྤྲུལ་པའི་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་སྤྲུལ་པ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་སྨྲར་འཇུག་ཅེ་ན། བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་གཞན་འཇུག་ཕྱིར། །གནས་པར་འདོད་པས་སྤྲུལ་པ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་ཡིད་གཞན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པས་ངག་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །ཅི་གསོན་པོ་ཁོ་ན་ལ་བྱིན་གྱི་རླབས་ཡོད་དམ། འོན་ཏེ་ཤི་བ་ལ་ཡོད་ཅེ་ན། ཤི་བ་ལ་ཡང་བྱིན་གྱི་རླབས་ཡོད། འཕགས་པ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་དེའི་རུས་པའི་ཀེང་རུས་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་མི་བརྟན་ལ་མེད། མི་བརྟན་པའི་དངོས་པོ་ལ་ནི་བྱིན་གྱི་རླབས་མེད་དེ། འཕགས་པ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོས་ཤ་ལ་སོགས་པ་བྱིན་གྱིས་མ་བརླབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་མིན་གཞན་དག་ན་རེ། ཤི་བ་ལ་བྱིན་གྱི་རླབས་མེད་ཀྱི། རུས་པའི་ཀེང་རུས་གནས་པ་ནི་ལྷའི་མཐུས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཅི་སེམས་གཅིག་གིས་སྤྲུལ་པ་གཅིག་ཁོ་ན་སྤྲུལ་བར་བྱེད་དམ་ཞེ་ན། དང་པོར་དུ་མས་གཅིག་ཡིན་ཏེ། །བྱ་བར་གྱུར་ནས་བཟློག་པའོ། །དང་པོ་ཉིད་དུ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སེམས་དུ་མས་སྤྲུལ་པ་གཅིག་སྤྲུལ་པར་བྱེད་དོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་བྱང་ནས་ནི་སེམས་གཅིག་གིས་སྤྲུལ་པ་པོ་ཇི་སྙེད་དོད་པ་དུ་མ་སྤྲུལ་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ཐམས་ཅད་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བསྒོམས་ལས་སྐྱེས་པ་ལུང་མ་བསྟན། །བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངེས་པར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་ལས་སྐྱེས་རྣམ་གསུམ་མོ། །ལྷ་དང༌། ཀླུ་དང༌། ཤ་ཟ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པའི་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ནི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་བྱས་པའི་སྤྲུལ་བ་རང་དང་གཞན་གྱི་ལུས་དང་འབྲེལ་བ་ནི་སྒྲ་མེད་པའི་གཟུགས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར།
― DTG141_Page_0128 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེ་མཆེད་དུག་པ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་ནི་སྤྲུལ་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཅི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། སྐྱེ་བས་ཐོབ་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་འདི་གཉིས་ཁོ་ནར་ཟད་དམ་ཞེ་ན། རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་གཉིས་པ་དེ་དང༌། གསང་སྔགས་སྨན་དག་དང༌། ལས་ལས་སྐྱེས་དང་རྣམ་པ་ལྔ། །རྫུ་འཕྲུལ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་ལྔའོ་ཞེས་བརྗོད་དེ། བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་དང༌། གསང་སྔགས་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། སྨན་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། ལས་ལས་སྐྱེས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ང་ལས་ནུ་དང༌། སྲིད་པ་བར་མ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བུའོ། །ལྷའི་རྣ་བ་དང་མིག་ཏུ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཅི་ལྷའི་ཁོ་ན་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང༌། ཁྱིམ་བདག་རིན་པོ་ཆེ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བུར་ལྷའི་དང་འདྲ་བས་ལྷའི་ཡིན་ཞེ་ན། ལྷ་ཡི་མིག་དང་རྣ་བ་ཡིན། །འདི་ལྟར་དེ་གཉིས་ནི། བསམ་གཏན་ས་པའི་གཟུགས་དང་བ། བསམ་གཏན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་མིག་དང་རྣ་བའི་ཐོད་ཀོར་དུ་སྒྲ་དང༌། སྣང་བ་ལ་གཏོད་པའི་སྦྱོར་བས་བསམ་གཏན་གྱིས་པའི་འབྱུང་བ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དག་མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པའི་རྒྱུ་མངོན་པར་འགྲུབ་པས་བསམ་གཏན་གྱིས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མིག་དང༌། རྣ་བ་དེ་དག་ནི་ལྷའི་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་གཉིས་ཀྱང་རྟག་ཏུ་བརྟེན་བཅས་མ་ཚང་མེད། ཐག་རིང་ཕྲ་སོགས་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ལྷའི་མིག་དང་རྣ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་མཚུངས་པ་མེད་དོ། །ཞར་བ་དང་འོན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་ཚང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་བཞིན་ནོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་ཐག་རིང་བ་དང༌། ཕྲ་བ་དང༌། བསྒྲིབས་པ་དག་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གང་ཕྱིར་ཤ་ཡི་མིག་གིས་གཟུགས། །ཐག་རིང་གནས་དང་བསྒྲིབས་པ་དང༌། །ཕྲ་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མི་མཐོང་བ། །དེ་ཕྱིར་ལྷ་ཡིས་མཐོང་བར་འདོད། །ལྷའི་མིག་གིས་ཐག་ཇི་སྲིད་ཅིག་མཐོང་ཞེ་ན། གང་གི་མིག་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་བའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་སྟོང་དང་སྟོང་གཉིས་པ་
― DTG141_Page_0129 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་སྟོང་གསུམ་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐོང་ངོ༌། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་ནི། དགྲ་བཅོམ་བསེ་རུ་སྟོན་རྣམས་ཀྱིས། །སྟོང་གཉིས་གསུམ་དང་གྲངས་མེད་མཐོང༌། །ཉན་ཐོས་ཆེན་པོས་ཀྱང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལྷའི་མིག་གིས་སྟོང་གཉིས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐོང་ངོ༌། །བསེ་རུ་ལྟ་བུས་ནི་སྟོང་གསུམ་པ་མཐོང་ངོ༌། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་ཇི་ཙམ་བཞེད་པར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་གཟིགས་སོ། །ཅི་རྫུ་འཕྲུལ་ཁོ་ན་སྐྱེ་བས་འཐོབ་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་གཞན་ཡང་ཡིན་ཞེ་ན། གཞན་ཡང་སྐྱེ་བས་ཀྱང་འཐོབ། ལྷའི་རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞི་ཡང་སྐྱེ་བས་འཐོབ་བར་བྱ་བ་ཡོད་མོད་ཀྱི། སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མངོན་པར་ཤེས་པའི་མིང་མི་འཐོབ་བོ། །སྐྱེ་བས་འཐོབ་པའི་ལྷའི་མིག་གང་ཡིན་པ། དེས་ནི། སྲིད་པ་བར་མ་མི་མཐོང་ངོ༌། །སྲིད་པ་བར་མ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་མིག་ཁོ་ནས་མཐོང་གི །སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཤེས་དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ། སྐྱེ་བས་འཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་སྐྱེ་བས་འཐོབ་པ་དེ་ནི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་རྟོགས་དང་རིག་སྔགས་ཀྱིས་བྱས་པའང༌། གང་ཡང་མཚན་མ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང་རྟོག་གེ་བ་དང༌། གང་ཡང་རིག་སྔགས་ཀྱིས་བྱས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་དགེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་དག་གིས་ནི་དམྱལ་བ་པས་ནི་དང་པོ་ཤེས། ཇི་སྲིད་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བས་མ་ཉེན་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཤེས་སོ། །འགྲོ་བ་གཞན་ན་གནས་པས་ནི་རྟག་ཏུ་ཤེས་སོ། །མི་ལ་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་མེད། །མི་རྣམས་ལ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་བཤད་པ་དེ་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་མེད་དོ། །འོ་ན་རང་བཞིན་གྱིས་ཚེ་རབས་དྲན་པ་གང་ཡིན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་དག་གི་དེ་ནི་ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བསྒོམས་པའི་
― DTG141_Page_0130 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུ་དང༌། སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་དང༌། ལས་ལས་སྐྱེས་པའོ། །ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ཡེ་ཤེས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མཛོད་ཀྱི་གནས་བདུན་པའོ། །ཤེས་པའི་སྐབས་ཀྱིས་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།རང་བཞིན་གཞན་རྣམས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་པོ་ཁོ་ནར་བསམ་གཏན་རྣམས་བརྩམས་ཏེ། བསམ་གཏན་དག་ནི་རྣམ་པ་གཉིས། །བསམ་གཏན་རྣམས་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་སྐྱེ་བ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་བཞི། བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་བཞི་པའི་བར་རོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་དུ་སྐྱེ་བ་རྣམས་ནི་ཡང་མི་བརྗོད་དེ། འཇིག་རྟེན་བསྟན་པའི་མཛོད་ཀྱི་གནས་སུ། དེར་སྐྱེ་བ་དག་རབ་ཏུ་བཤད། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་ཅེ་ན། དེར་སོ་སོའི། བསམ་གཏན་ས་ནི་གསུམ་པ་ཡིན། །བཞི་པ་ས་ནི་བརྒྱད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བསམ་གཏན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། སྙོམས་འཇུག་དགེ་བ་རྩེ་གཅིག་པ། བྱེ་བྲག་མེད་པར་དགེ་བའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་བསམ་གཏན་ཡིན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་འབྲང་བཅས་ན་ཕུང་པོ་ལྔ། །འཁོར་དང་བཅས་ན་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྩེ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞེ་ན། དམིགས་པ་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་འོ་ན་སེམས་དམིགས་པ་གཅིག་པ་དག་ཁོ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་གྱི་ཆོས་གཞན་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སེམས་རྣམས་ཁོ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ཡིན་གྱི་གང་གིས་དེ་དག་རྩེ་གཅིག་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཐམས་ཅད་རྩེ་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ནམ། གལ་ཏེ་གཉིས་པ་དེ་ལས་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཁོ་ན་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ན་ལས་སེམས་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདོད། ཏིང་ངེ་འཛིན་ས་
― DTG141_Page_0131 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མང་པོ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཐམས་ཅད་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །མ་ཡིན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་སྟོབས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་དག་ཁོ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མདོ་ལས། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང༌། སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་གཙོ་བོ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བསམ་གཏན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། འདིས་སེམས་པར་བྱེད་པས་ན་བསམ་གཏན་ཏེ། སེམས་མཉམ་པར་བཞག་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། སྐད་ཀྱི་བྱིངས་འདི་ནི་སེམས་པའི་དོན་ཡིན་ལ། སེམས་པ་ཡང་ཤེས་རབ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་ན་ནི་འོ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་བསམ་གཏན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་བ་ལ་དེའི་མིང་དུ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་ཉི་མ་བཞིན་ནོ། །ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡན་ལག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པར་ངང་གིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་དང༌། ལམ་སླ་བ་ཞེས་གསུངས་པས་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་སེམས་པར་བྱེད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཇི་ལྟར་བསམ་གཏན་ཡིན་ཞེ་ན། ལོག་པར་ངེས་པ་སེམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་མཐུན་པ་ཁོ་ན་ལ་དེའི་མིང་དུ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ས་བོན་རུལ་པ་བཞིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་བསམ་གཏན་མི་དགེ་བ་དག་ཀྱང་གསུངས་སོ། །ཡང་དགེ་བ་རྩེ་གཅིག་པ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ། བཞི་པའི་བར་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་དང་པོ་ནི། དཔྱོད་དང་དགའ་དང་བདེ་དང་ལྡན། །དགེ་བ་རྩེ་གཅིག་པ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནི་དཔྱོད་པ་དང་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། དཔྱོད་པ་སྨོས་པས་རྟོག་པ་ཡང་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་དུ་བ་དང་མེ་བཞིན་དུ། རྟོག་པ་མེད་པར་ནི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའི་དཔྱོད་པ་མེད་དོ། །བསམ་གཏན་ལྷག་མ་གསུམ་ནི།
― DTG141_Page_0132 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡན་ལག་ལྔ་ལྔ་སྤངས་པ་ཡིན། །དགེ་བ་རྩེ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ནི་དཔྱོད་པ་སྤངས་ལ། དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི་དཔྱོད་པ་དང་དགའ་བ་སྤངས་ལ་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ནི་དཔྱོད་པ་དང༌། དགའ་བ་དང་བདེ་བ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད། རྣམ་པ་གང་གིས་ཤེ་ན། དེ་དག་ཀྱང་སྐྱེ་བ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱང་ཡིན་ལ་བཞི་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་ཡང་སྐྱེ་བ་རྣམས་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ནི་བྱེ་བྲག་མེད་པར་དགེ་བའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་དེས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འཁོར་དང་བཅས་ན་ནི། ཕུང་པོ་བཞི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་གཟུགས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོག་མའི་ས་དབེན་ལས་སྐྱེས་པ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལས་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་དབེན་བ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་དབེན་བ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་མེད་པ་བཞི་ཡིན་ནོ། །དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞེ་ན། ལམ་གང་གིས་ནི་འོག་མ་ལས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་པ་དེ་དག་ཀྱང༌། ཉེར་བསྡོགས་གསུམ་དང་བཅས་པར་ནི། །གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བཤིག་ཅེས་བྱ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཉེར་བསྡོགས་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བཤིག་ཅེས་བྱ་བའི་མིང་མི་འཐོབ་བོ། །དེ་ལ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བཤིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་བྲལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཕུང་པོ་བཞི་ཞེས་གང་བཤད་པ་རེ་ཞིག་གཟུགས་མེད་པ་དག་ན་གཟུགས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་ན་ཇི་ལྟར་ན་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་བརྗོད་པར་འགྱུར། གཟུགས་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཅུང་ཟད་ཟེར་བ་བཞིན་ནོ། །རེ་ཞིག་དེ་ནི་གཟུགས་ཇི་
― DTG141_Page_0133 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟ་བུ་ཞིག་ཡོད་པར་འདོད། གལ་ཏེ་ལུས་དང་ངག་གི་སྡོམ་བ་ཙམ་ཞིག་གོ་ཞེ་ན། དེ་དག་མེད་ན་ཇི་ལྟར་དེ་དག་གི་སྡོམ་པར་འགྱུར། འབྱུང་བ་མེད་པར་ནི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་མི་རུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་འབྱུང་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་ཡང་དེ་དགག་པར་བཤད་དོ། །འོན་ཏེ་ལུས་ཀྱང་ཡོད་ལ་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེ་ན་ནི། ཇི་ལྟར་ན་དེ་དག་གཟུགས་ཅུང་ཟད་ཡོད་པར་འདོད། གལ་ཏེ་བོང་ཚོད་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན་ནི་ཆུང་ངུའི་སྐྱེ་བོ་གཟུགས་བལྟར་མི་སྣང་བ་དག་ལ་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན་ནི། སྲིད་པ་བར་མ་དག་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་གང་ལས་ཆེས་དང་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ཁོ་ན་གཟུགས་མེད་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་དུ་སྐྱེ་བའི་གཟུགས་ཀྱང་ས་འོག་མའི་དབང་པོས་མི་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་ཡང་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད། གལ་ཏེ་གཉིས་ཀྱི་མིང་ནི་དོན་དང་མཐུན་པ་ཡིན་གྱི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་རིགས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། གལ་ཏེ་ཚེ་དང་དྲོད་གཉིས་འདྲེས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདམ་བུའི་ཤོག་གཉིས་བཞིན་དུ་མིང་དང་གཟུགས་དག་ཕན་ཚུན་བརྟེན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཟུགས་ནས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་བར་ལས་གཞན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འོང་བའམ་འགྲོ་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་པ་དག་ན་གཟུགས་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རེ་ཞིག་ཚེ་དང་དྲོད་གཉིས་འདྲེས་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་འདི་ཅི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་སམ། འོན་ཏེ་ཐམས་ཅད་ལས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གང་ཡང་མིང་དང་གཟུགས་དག་ཕན་ཚུན་བརྟེན་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་འདི་ཅི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་སམ། འོན་ཏེ་
― DTG141_Page_0134 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་ལས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གང་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་གསུངས་པ་འདི་ཅི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་དུ་གསུངས་སམ། འོན་ཏེ་མིང་དང་གཟུགས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་དུ་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གང་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འོང་བ་དང་འགྲོ་བ་བཀག་པར་གསུངས་པ་འདི་ཅི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མེད་ན་དེ་བཀག་གམ། འོན་ཏེ་འགའ་ཞིག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དཔྱད་པར་བྱ་དགོས་སོ། །གལ་ཏེ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དཔྱད་པར་མི་བྱའོ་ཞེ་ན་ནི་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཚེ་མེད་པར་ཕྱིའི་དྲོ་བ་ཡང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ལ། ཕྱིའི་གཟུགས་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཁྱད་པར་མེད་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་བཞིན་དུ་ཟས་བཞི་གསུངས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་ན་ཡང་ཁམ་དུ་བྱེད་པའི་ཟས་ཡོད་པར་ཐལ་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁམ་དུ་བྱེད་པའི་ཟས་ཟ་བའི་ལྷ་རྣམས་ལས་འདས་ཏེ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དགའ་བའི་ཟས་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་ནི་གཟུགས་མེད་པ་དག་ན་ཡང་གཟུགས་ཡོད་པར་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ནི་གཟུགས་རྣམས་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཞི་བ་གང་དག་གཟུགས་རྣམས་ལས་འདས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཅན་དག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ནས་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཤིག་ཡོད་ན་ནི་རང་གི་གཟུགས་གདོན་མི་ཟ་བར་འདུ་ཤེས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ས་འོག་མ་པའི་གཟུགས་རགས་པ་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི། ཁམ་གྱི་ཟས་ལ་ཡང་མཚུངས་སོ། །བསམ་གཏན་རྣམས་ཀྱང་ས་འོག་མ་པ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ས་འོག་མ་པའི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་
― DTG141_Page_0135 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་ཀྱང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་བར་ཅིའི་ཕྱིར་མ་བཤད་དེ། གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཟད་པར་ལས་འདས་ལ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ལས་ནི་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་རྣམས་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སྲིད་པས་སྲིད་པ་ལས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བར་གསུངས་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཐམས་ཅད་དང་གཏན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་བསམ་གཏན་དག་ལ་ནི་གང་དེ་ན་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡོད་པའང་རུང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྣམ་པའི་བར་ཡོད་པའང་རུང་ཞེས་གསུངས་ལ། གཟུགས་མེད་པ་དག་ལ་ནི་གང་དེ་ན་ཚོར་བའི་རྣམ་པ་ཡོད་པའང་རུང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྣམ་པའི་བར་ཡོད་པའང་རུང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་ན་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་བ་ཞིག་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡོད་པའང་རུང་ཞེས་གསུངས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་དེ་ལྟ་བས་ན་གཟུགས་མེད་པ་ན་གཟུགས་མེད་དོ། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་ན་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་བསྐལ་པ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཏུ་གཟུགས་རྒྱུན་ཆད་པ་ལས་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནི་སེམས་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །གཟུགས་ནི་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་སེམས་འཇུག་པ་རྙེད་པ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་སེམས་གཟུགས་ལམ་བརྟེན་པར་གནས་ཤེ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གནས་པར་མི་འགྱུར། འདི་ན་དེ་ལྟ་བུ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁམ་གྱི་ཟས་མེད་པར་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་གནས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ན་དེ་ལྟ་བུ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་གནས་པ་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འདི་ནི་རྫོགས་སོ།། །།འདི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ཁོ་ན་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་གསུམ་མོ། །རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་མཁའ་མཐའ་ཡས། །ཅི་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་དེ་ལྟར། །སྦྱོར་ཕྱིར་གྲངས་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཐའ་ཡས་སོ། །
― DTG141_Page_0136 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅི་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་དེ་དག་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་མིང་དེ་དག་ཡིན་ནོ། །དམན་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་མེད། འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ། །འདུ་ཤེས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་ཞེས་བཤད་དེ། དེ་ནི་འདུ་ཤེས་གསལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་ཡང་འདི་ལྟར་འདུ་ཤེས་ནི་ནད་དོ། །འདུ་ཤེས་ནི་འབྲས་སོ། །འདུ་ཤེས་ནི་ཟུག་རྔུའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པ་ནི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པའོ། །འདི་ལྟར་འདུ་ཤེས་མེད། འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་འདི་ནི་ཞི་བའོ། །འདི་ནི་གྱ་ནོམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱོར་བ་ཡོད་མོད་ཀྱི་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་གིས་དེ་ལ་དེ་ལྟར་འཛིན་ཞེས་བྱས་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་རྣམས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གདོན་མི་ཟ་བར་བརྗོད་དགོས་པར་འགྱུར་བས་དེ་ཉིད་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་སྙོམས་འཇུག་དངོས་གཞིའི་རྫས། །རྣམ་པ་བརྒྱད། དེ་ལྟར་ན་འདི་དག་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དངོས་གཞིའི་རྫས་བརྒྱད་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་བཞིའོ། །དེ་དག་ལས་བདུན་རྣམ་པ་གསུམ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་གཞན་པ་བདུན་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། རོ་མྱང་ལྡན་དང་དག་པ་དང༌། །ཟག་མེད། རོ་མྱང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་དང༌། དག་པ་པ་རྣམས་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་སོ། །བརྒྱད་པ་རྣམ་པ་གཉིས། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ནི་རོ་མྱང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། དག་པ་པ་ཡིན་གྱི་ཟག་པ་མེད་པ་ནི་མེད་དོ། །དེ་ལ། རོ་མྱང་མཚུངས་ལྡན་སྲེད་བཅས་སོ། །རོ་མྱང་བ་ནི་སྲེད་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་དགེ་བ་ནི། །དག་པ། འཇིག་རྟེན་པའི་དགེ་བ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྫས་ནི་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་དཀར་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རོ་མྱང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དེས་ཅི་ཞིག་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་ཅེ་ན། དེ་ནི་དེས་མྱང་བྱ། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྫས་གང་འདས་མ་ཐག་པ་དེ་ནི་དེས་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་དེ། རོ་མྱང་བར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་ནི་ལངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་རོ་མྱོང་བར་
― DTG141_Page_0137 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པ་དེ་ལ་ནི་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཟག་མེད་འཇིག་རྟེན་འདས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྫས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྫས་དེ་དག་ལས་བསམ་གཏན་རྣམས་ཁོ་ན་ཡན་ལག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་གྱི་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ལ་ལྔ། བསམ་གཏན་པོ་ལ་ཡན་ལག་ལྔ་སྟེ། རྟོག་དཔྱོད་དང༌། དགའ་བས་བདེ་དང་ཏིང་འཛིན་རྣམས། །རྟོག་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་ཡན་ལག་ལྔ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཡན་ལག་ཀྱང་ཡིན་ལ་བསམ་གཏན་ཡང་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཡན་ལག་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྲག་གོ །ཡན་ལག་བཞི་པའི་དམག་ཇི་ལྟ་བར་ཡན་ལག་ལྔའི་བསམ་གཏན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་ཡན་ལག་བཞི། རབ་དང་དད་ནི་དགའ་ལ་སོགས། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་ཡན་ལག་བཞི་སྟེ། ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །གསུམ་པ་ལ་ལྔ་བཏང་སྙོམས་དང༌། །དྲན་དང་ཤེས་རབ་བདེ་དང་གནས། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་ཡང་ཡན་ལག་ལྔ་སྟེ། བཏང་སྙོམས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་དང་བདེན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །གནས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཞེ་ན། གང་སེམས་གནས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་གནས་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཐའ་ན་བཞི་དྲན་བཏང་སྙོམས་དང༌། །བདེ་མིན་སྡུག་མིན་ཏིང་འཛིན་རྣམས། །མཐའ་མ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པའོ། །དེ་ལ་ཡན་ལག་བཞི་སྟེ། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། དྲན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཏིང་འཛིན་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་དག་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཡན་ལག་བཅོ་བརྒྱད་ཡིན་ཏེ། དང་པོ་དང་གསུམ་པ་དག་ལ་ནི་ཡན་ལག་ལྔ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཉིས་པ་དང་བཞི་པ་དག་ལ་ནི་ཡན་ལག་བཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་གི་སྒོ་ནས་ནི་དེ་ལྟའོ། །རྫས་སུ་བཅུ་གཅིག །རྫས་
― DTG141_Page_0138 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་ནི་དེ་དག་བཅུ་གཅིག་ཡིན་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ལྔའོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་ལྷག་གོ །གསུམ་པ་ལ་ནི་བཏང་སྙོམས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་དང༌། བདེ་བ་རྣམས་སོ། །བཞི་པ་ལ་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། ཡན་ལག་གང་དག་བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་ཡོད་པ་དེ་དག་གཉིས་པ་ན་ཡང་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། མུ་བཞི་སྟེ། མུ་དང་པོ་ནི་རྟོག་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་དག་གོ །གཉིས་པ་ནི་ནང་རབ་ཏུ་དང་པའོ། །གསུམ་པ་ནི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །མུ་བཞི་པ་ནི་བཤད་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གྱི་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ཕན་ཚུན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ན་ཡོད་པའི་བདེ་བ་རྫས་གཞན་དུ་བརྗོད་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་དེའི་བདེ་བ་ནི་ཚོར་བ་ཡིན་ལ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ན། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བདེ་བ་ཡིན། བསམ་གཏན་དང་པོ་དག་ན་ནི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ལ་བདེ་བ་ཞེས་བཤད་དོ། །འདི་ལ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བདེ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ནི་ཚོར་བ་བདེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ག་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བསམ་གཏན་གཉིས་ན་བདེ་བའི་དབང་པོ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་གཉིས་ན་དེ་ལུས་ཀྱི་ཡིན་པར་ནི་མི་རུང་སྟེ། སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དགའ་བ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་བ་ནི་ཡིད་བདེ་བ་ཡིན་ན། བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་གཉིས་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་མེད་དོ། །དེ་གཉིས་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་བསམ་གཏན་ན་ཡོད་པར་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡན་ལག་ལྔ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་བདེ་བའི་དབང་པོ་ནི་ཁོ་ན་སྟེ། བསམ་གཏན་གསུམ་ཆར་ན་ཡང་ལུས་ཀྱི་བདེ་བ་ཁོ་ན་ཡན་ལག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འོ་ན་མདོ་ལས། བདེ་བའི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་རེག་པས་རེག་པ་ན་ལུས་ཀྱི་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བའི་རྣམ་པ་བདེ་བ་སིམ་པ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདེ་བའི་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ་
― DTG141_Page_0139 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཚིག་དེ་ནི་འགའ་ཞིག་གིས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། སྡེ་པ་གཞན་ཐམས་ཅད་ལས་ལུས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ཁོ་ན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། བདེ་བ་ལུས་ཀྱིས་མྱོང་ལ་ཞེས་རང་གི་སྒྲས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡིད་ཀྱི་ལུས་ཀྱིས་སོ་ཞེ་ན་ནི། དེ་སྐད་བཤད་པ་ལ་ཡོན་ཏན་ཅི་ཞིག་ཡོད། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་མང་བཞིན་དུ་བདེ་བ་མ་སྨོས་པའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བདེ་བའི་ཚོར་བ་དང་མཐུན་པའི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བདེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི། གསུམ་པ་ན་ཡོད་པའི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བདེ་བར་མ་གསུངས་པ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་བཏང་སྙོམས་ཀྱིས་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་གཉིས་པས་དེ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པས་བཏང་སྙོམས་ཁོ་ནས་དེ་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རབ་ཏུ་དབེན་པའི་བདེ་བ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་མདོ་འདི་ལས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་བདེ་བ་གཉིས་ཐ་དད་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཁོ་ན་བདེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཁྱད་པར་ལས་སྐྱེས་པ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་རླུང་གིས་ལུས་ལ་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཕྱི་རོལ་དུ་རྣམ་པར་གཡེངས་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པ་ལུས་ཀྱི་བདེ་བ་ནང་དུ་འབྱུང་བའི་ལུས་ཀྱི་བདེ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་པའི་ཚེ་ལངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལུས་ཀྱི་དབང་པོས་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་རེག་བྱ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་སྐྱེའོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡན་ལག་ཅུང་ཟད་ཅིག་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཅུང་ཟད་ཅིག་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་ན་མི་རུང་བས་རེག་བྱ་དང་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་དག་ཏུ་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་གསུངས་
― DTG141_Page_0140 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །གལ་ཏེ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། མིག་ཇི་སྙེད་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་མདོ་འདི་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། རེག་བྱ་དང་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་ཡན་ལག་ཅུང་ཟད་ཅིག་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་བ་ཅུང་ཟད་ཅིག་ནི་ཟག་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཅིག་ཅར་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། གལ་ཏེ་བདེ་བ་དང་དགའ་བ་ཕྲད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་ལྔ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། སྲིད་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པས་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སེམས་རྩིང་བ་དང་ཞིབ་པ་གཉིས་འགལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཉེས་པ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ཡོད་པའི་ཡན་ལག་ལྔ་པོ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཁོ་ན་ལས་ཡན་ལག་གཉིས་དང་གསུམ་དང་བཞི་བོར་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ནི་ཡན་ལག་ལྔ་ཉིད་དུ་བཤད་ལ། དེ་དག་ལས་ཐོར་བས་ནི་བསམ་གཏན་ཕྱི་མ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ལྔ་ཁོ་ན་ཡན་ལག་ཉིད་ཡིན། གལ་ཏེ་ཕན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་གཉིས་པས་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་དག་ཆེས་ཕན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་དེ་སྐད་དུ་རྒོལ་བ་ཡོད་མོད་ཀྱི་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ནི་ཇི་སྙེད་མངོན་པ་དེ་ལྟར་མི་སྟོན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ནི་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་འདི་ཅི་ཞེ་ན། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པའི་འཁྲུག་པ་དང་བྲལ་བས་རྒྱུད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་གྱུར་པ་ནི་ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་ཡིན་ཏེ། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པས་དཀྲུགས་པའི་རྒྱུད་ནི་ཆུ་བོ་དབའ་རླབས་དང་བཅས་པ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མ་དང་བ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ནི་དེ་རྫས་གཞན་མ་ཡིན་པས་ཇི་ལྟར་ན་རྫས་སུ་ཡན་ལག་བཅུ་གཅིག་ཡིན། དེ་ལྟ་བས་ན། རབ་ཏུ་དང་བ་དད་པ་ཡིན། །དེ་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་མཉམ་པར་གཞག་
― DTG141_Page_0141 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ས་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་ཡིད་ཆེས་བ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ནི་འདིར་ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་དག་ན་རེ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཀྱང་རྫས་གཞན་མ་ཡིན་ལ་ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་ཡང་རྫས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །རྫས་གཞན་མེད་ན་ཇི་ལྟར་སེམས་ལས་བྱུང་པ་ཉིད་དུ་འགྲུབ་ཅེ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། འདི་ནི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་གྲུབ་པའི་མཐའ་མ་ཡིན་ནོ། །དགའ་བ་ནི་ཡིད་བདེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་བཤད་པ་འདི་ཇི་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད། གཞན་ཅི་ཞིག་ཡིན། ཇི་ལྟར་སྡེ་པ་གཞན་དག་འདོད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །སྡེ་བ་གཞན་དག་ཇི་ལྟར་འདོད་ཅེ་ན། དགའ་བ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་གཞན་དག་ཁོ་ན་ཡིན་ལ་ཡིད་བདེ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གསུམ་ཆར་གྱི་ཡང་བདེ་བ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །བསམ་གཏན་དག་ན་ཡོད་པའི་བདེ་བ་ནི་ཡིད་བདེ་བ་ཡིན་པར་མི་རུང་བ་ཉིད་ཀྱི། ལུས་རྣམས་གཉིས་ཕྱིར་དགའ་ཡིད་བདེ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་པར་སྒྱུར་བའི་མདོ་ལས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་བཀའ་སྩལ་ནས་འདིར་འདིའི་ཡིད་བདེ་བའི་དབང་པོ་སྐྱེས་པ་མ་ལུས་བར་འགག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ལ། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་ནི་བདེ་བའི་དབང་པོ་འགག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཡང་བདེ་བ་ཡང་སྤངས་ཏེ་སྔ་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཡང་སྤངས་ཤིང་ཡིད་བདེ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཡང་ནུབ་པས་ཞེས་གསུངས་པས་དེའི་ཕྱིར་ཡང་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ན་ཡིད་བདེ་བའི་དབང་པོ་མེད་དེ། དེ་ལྟར་བས་ན་དགའ་བ་ཁོ་ན་ཡིད་བདེ་བ་ཡིན་གྱི་བདེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་བསམ་གཏན་དག་ལ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ཡན་ལག་དེ་དག་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། མེད་དོ། །དེ་དག་ན་ཅི་ཞིག་མེད་ཅེ་ན། ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་དགའ་བདེ་དང༌། །དྲན་དང་ཤེས་བཞིན་དྲན་པ་དང༌། །བཏང་སྙོམས་དྲན་པ་དག་པ་མེད། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ནི་བདེ་བ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་མེད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་ལས་དབེན་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་མེད་དེ། ཉོན་མོངས་པས་རྙོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་མེད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་བདེ་བས་ཀུན་དུ་རྨོངས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
― DTG141_Page_0142 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞི་པ་ལ་ནི་བཏང་སྙོམས་དང་དྲན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་དེ། ཉོན་མོངས་པས་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རེ་ཞིག་ཁ་ཅིག་དེ་སྐད་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་བཏང་སྙོམས། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དག་ན་ནི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་མེད་ལ་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་དག་ན་ནི་བཏང་སྙོམས་མེད་དེ། །དེ་གཉིས་ནི་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསམ་གཏན་གསུམ་ནི་སྐྱོན་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་གཡོ་བ་དང་བཅས་པ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། །སྐྱོན་བརྒྱད་ལས་ནི་གྲོལ་བའི་ཕྱིར། བཞི་པ་གཡོ་བ་མེད་པ་ཡིན། །སྐྱོན་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། །རྟོག་དང་དཔྱོད་དང་དབུགས་དག་དང༌། །བདེ་བ་ལ་སོགས་བཞི་ཡིན་ནོ། །རྟོག་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་སྟེ། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ན་ནི་སྐྱོན་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་གཅིག་ཀྱང་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་དག་ན་རེ་བཞི་པ་ནི་རྟོག་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་དག་གིས་གཡོ་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས་རླུང་མེད་པའི་མར་མེ་དཔེར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ན་ནི་དགའ་བ་ཞེས་སྨོས་པའི་ཕྱིར་ཡིད་བདེ་བ་ཡོད་པར་བཤད། གསུམ་པ་ན་ནི་བདེ་བ། བཞི་པ་ན་ནི་བཏང་སྙོམས་ཡོད་པར་བཤད་ན། དེ་ཅི། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བསམ་གཏན་དག་ན་ཡོད་པའི་ཚོར་བ་གང་དག་ཡིན་བ་དེ་དག་ཉིད་སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་དག་ན་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ་མ་ཡིན་ནོ། འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་དག་ན་ནི། །ཡིད་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་དང༌། །བཏང་སྙོམས་ཡིད་བདེ་བདེ་བ་དང༌། །བཏང་སྙོམས་བཏང་སྙོམས་ཚོར་བ་ཡོད། །སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་ནི། ཚོར་བ་གསུམ་ཡོད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་བའི་ཚོགས་གསུམ་པའི་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་པའི་ཡིད་བདེ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བཞི་པའི་བཏང་སྙོམས་སོ། །སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ན་ནི་ཚོར་བ་གཉིས་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་ས་བའི་ཡིད་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་
― DTG141_Page_0143 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་པའི་ཡིད་བདེ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བཞི་པའི་བཏང་སྙོམས་སོ། །སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ན་ནི་ཚོར་བ་གཉིས་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་ས་པའི་ཡིད་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་མེད་དོ། །སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ན་ནི་ཚོར་བ་གཉིས་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་ས་པའི་བདེ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ན་ནི་བཏང་སྙོམས་ཁོ་ན་ཡོད་དོ། །གལ་ཏེ་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་གསུམ་མེད་པ་ལ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དག་ཀྱང་མེད་ན་ཇི་ལྟར་ན་དེ་དག་གིས་མཐོང་བ་ནས་རེག་པའི་བར་དུ་འགྱུར། ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་ཅེ་ན། དེ་དག་ཏུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ་རང་གིས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་སོགས་ན་ལུས་མིག་དང༌། །རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་རྣམ་རིག་སློང༌། །གང་ཡིན་དེ་ནི་དང་པོར་གཏོགས། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ན་ནི་སྤྲུལ་པའི་སེམས་བཞིན་དུ་གང་གིས་ན་དེ་དག་གིས་མཐོང་བས་ན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་བར་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་བའི་མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀུན་ནས་སློང་པར་བྱེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་ལུང་མ་བསྟན་ཉོན་མོངས་མིན། །དེ་དག་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་བསམ་གཏན་དང་བོའི་ས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དམན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་གྱི་བྱ་བ་རྫོགས་སོ།། །།ཡང་དག་པ་ས་ལ་སོགས་པའི་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་འཐོབ་ཅེ་ན། དེ་དང་མི་ལྡན་འདོད་ཆགས་བྲལ། །སྐྱེ་བ་ལས་ནི་དག་པ་འཐོབ། །དེ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་བསམ་གཏན་ནམ་གཟུགས་མེད་པ་དག་ས་འོག་མ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའམ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་མ་
― DTG141_Page_0144 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏོགས་པས་འོག་མར་སྐྱེ་བ་ལས་འཐོབ་སྟེ། དེ་ནི་སྐྱེ་བས་འཐོབ་པ་མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བརྗོད་ཅེ་ན། དག་པ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་སྦྱོར་བ་ལས་ཀྱང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དག་པ་པ་འཐོབ་ལ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ལས་ཀྱང་ཉམས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་འཐོབ་བོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་དག་པ་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་འཐོབ་པར་འགྱུར་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་འདོར་བར་འགྱུར་བ་དང་དེ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དང་སྐྱེ་བས་འཐོབ་པ་དང༌། འདོར་བར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན་ཡོད་དེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ཉམས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་རོ། །དེ་ནི་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་འཐོབ་ལ། ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་འདོར་རོ། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ལས་འཐོབ་ལ། འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ལས་འདོར་རོ། །གང་ནས་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བ་ན་འཐོབ་ལ། དེས་ན་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་ན་འདོར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཟག་མེད་འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་ཡིས། །དེ་དང་མི་ལྡན་པ་ལས་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བར་སྦྱོར་རོ། །དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པ་ལས་ཀྱང་མི་སྒྲོལ་བ་འཐོབ་ལ། དབང་པོ་འཕོ་བ་ལས་ཀྱང་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་འཐོབ་བོ། །ངེས་པར་འཇུག་པ་ལས་ཀྱང་དང་པོ་ཉིད་དུ་ཟག་པ་མེད་པ་འཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མཐར་གྱིས་པས་མི་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་གདོན་མི་ཟ་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་གདོན་མི་ཟ་བར་འཐོབ་པ་དེ་ལྟར་བཤད་དོ། །ཉོན་མོངས་ཅན་ཉམས་སྐྱེ་བ་ཡིས། །དེ་དང་མི་ལྡན་བ་ལས་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ཁོ་ནར་སྦྱར་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་ན་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ལས་འཐོབ་བོ། །གལ་ཏེ་ས་གོང་མ་ལས་ནས་འོག་མར་སྐྱེས་ན་སྐྱེ་བས་འཐོབ་བོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྫས་གང་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དུ་ཞིག་སྐྱེ་ཞེ་ན། ཟག་པ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དྲུག་སྐྱེ་སྟེ། རང་གི་ས་པ་དང་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པའི་ས་པའི་
― DTG141_Page_0145 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་པ་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་གཞན་དག་གོ །ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་བདུན་ཏེ་རང་གིས་པ་དང་རྣམ་ཤེས་དང་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ས་པའི་དག་པ་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་དག་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་བརྒྱད་དེ། རང་གི་ས་པ་དང་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང༌། བཞི་པ་དང༌། དང་པོའི་ས་པའི་དག་པ་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་དག་གོ །རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དགུ་སྟེ། རང་གི་ས་པ་གཉིས་དང༌། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་པ་བཞི་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པ་དང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ས་བ་གསུམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་གཞན་གྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཡང་རྫས་བཅུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདི་ནི་མདོར་བསྡུ་བ་ཡིན་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ། ལྟག་འོག་གསུམ་པའི་བར་དགེ་བ་སྐྱེ་བའོ། །དགེ་བ་སྨོས་པ་ནི་དག་པ་བ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་གཟུང་སྟེ། དགེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྫས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་རང་གི་ས་པ་དང་ས་གོད་མ་དང༌། འོག་མ་ས་གསུམ་པའི་བར་གྱི་དག་པ་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་སྐྱེ་སྟེ། ཐོད་རྒལ་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་བྱེད་པས་གསུམ་པ་ལས་ཕན་ཆད་དུ་ནི་རྒལ་བར་མི་ནུས་སོ། །རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་གཟུགས་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གི་ཆོས་ཤེས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྟེན་དང་དམིགས་པ་འོག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཟག་པ་མེད་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་བཤད་པ་ལྟར་དག་པ་ལས་དེ་བཞིན། རིག་པར་བྱ་ལ། རང་གི་ས་པའི་ཉོན་མོངས་ཀྱང༌། །དག་པ་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ལྷག་པར་རང་གིས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་སྐྱེའོ། །ལྷག་མ་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ལས་བཤད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །ཉོན་མོངས་ཅན་ལས་རང་དག་དང༌། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྫས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་རང་གི་ས་པའི་དག་པ་བ་དང་ཉོན་མོངས་
― DTG141_Page_0146 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཅན་དག་སྐྱེའོ། །འོག་མའི་དག་ཅིག་ཀྱང༌། ཉོན་མོངས་པས་གཟིར་བ་ནི་འོག་མའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དག་པ་པ་ལ་ཡང་དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡོངས་སུ་བཅད་ནས་འོག་མར་འཕོན་ནི་དགེ་བ་ལས་འཕོས་པ་ཡིན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ།། འོན་ཏེ་ཡོངས་སུ་མ་བཅད་ན་ནི་ཇི་ལྟར་འཕོ་ཞེ་ན། སྔོན་འཕངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྔོན་འདི་སྙམ་དུ་འོག་མའི་དག་པ་བ་ནི་བླའི་གོང་མའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་འདོད་པར་འགྱུར་ལ། སྔོན་གྱི་བསམ་པ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ། བསམས་ནས་གཉིད་ལོག་པར་འདོད་པའི་དུས་སུ་སད་པ་བཞིན་ནོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་སྐྱེའོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དུས་ཀྱི་ཕྱིར་དག་པ་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་རང་གི་ས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཁོ་ན་སྐྱེའི་གཞན་གྱི་ས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་སྐད་དུ་བཤད་ཀྱི། འཆི་འཕོ་དག་ལས་ཉོན་མོངས་ཀུན། །འཆི་འཕོ་བའི་ཚེ་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པའི་དག་པ་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ས་ཐམས་ཅད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་སྐྱེའོ། །ཉོན་མོངས་ཅན་ལས་གོང་མ་མིན། །འཆི་འཕོ་བའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་རང་གི་ས་པ་དང་ས་འོག་མ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་སྐྱེའི་ས་གོང་མ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དག་པ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཟག་པ་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྫས་སྐྱེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དག་པ་ཉམས་པའི་ཆ་མཐུན་སོགས། །རྣམ་བཞི། དག་པ་པ་ནི་ཉམས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། གནས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། ཁྱད་པར་གྱི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། རྣམ་པ་བཞིའོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་གྱི་ཆ་དང་མཐུན་པ་མ་གཏོགས་སོ། །འདིའི་མཚན་ཉིད་ཅི་ཞེ་ན། དེ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ། ཉོན་མོངས་སྐྱེ་དང་རང་ས་དང༌། །གོང་དང་ཟག་མེད་རྗེས་མཐུན་པའོ། །ཉམས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །གནས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ནི་རང་གི་ས་
― DTG141_Page_0147 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཆ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་ས་གོང་མ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པ་ནི་དེ་ལས་སྐྱེའོ། །ཡང་བཞི་པོ་དེ་དག་ལས་གང་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དུ་ཞིག་སྐྱེ་ཞེ་ན། ཉམས་ཆ་མཐུན་སོགས་མཇུག་ཐོགས་སུ། །གཉིས་དང་གསུམ་དང་གསུམ་དང་གཅིག །ཉམས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཉི་ཉམས་པ་དང་བརྟེན་པའོ། །དེའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་གཉིས་སྐྱེ་སྟེ། ཉམས་པ་དང་གནས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དག་གོ །གནས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་གསུམ་སྟེ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་མ་གཏོགས་སོ། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་གསུམ་སྟེ། ཉམས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་མ་གཏོགས་སོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་གཅིག་སྟེ། དེ་གཅིག་པུ་སྐྱེའོ། །ཐོད་རྒལ་གྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་ཞེ་ན། ས་བརྒྱད་རྣམ་གཉིས་འབྲེལ་བ་དང༌། །གཅིག་རྒལ་སོང་ཞིང་འོངས་ནས་ནི། །རིས་མི་མཐུན་པ་གསུམ་པར་འགོར། །ཐོད་རྒལ་གྱི་ནི་སྙོམས་འཇུག་ཡིན། །ས་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་སོ། །རྣམ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པའོ། །འབྲེལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུའོ། །གཅིག་རྒལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེ་རེ་རྒལ་ནས་སོ། །སོང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུགས་དང་མཐུན་པར་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་སོ། །འོངས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པར་སྙོམས་པར་བཞུགས་ནས་སོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ས་བརྒྱད་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་ས་བདུན་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒོ་ནས་བྱང་བར་བྱས་ནས། ཕྱིས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་གསུམ་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང༌། དེ་ནས་ནི་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ། དེ་ནས་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པ་ཡང་བྱང་བར་བྱས་
― DTG141_Page_0148 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱང་རེ་རེ་རྒལ་ཞིང་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པར་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་ཐོད་རྒལ་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་པོ་ནས་ཟག་པ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང༌། དེ་ནས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ། དེ་ནས་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང༌། དེ་བཞིན་དུ་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པར་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེའི་ཚེ་རིས་མི་མཐུན་པའི་རྫས་གསུམ་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར། མངོན་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་རིང་བའི་ཕྱིར་བཞི་པ་ལ་ནི་སྙོམས་པར་མི་འཇུག་གོ །དེ་ཡང་གླིང་གསུམ་དུ་དུས་དང་མི་སྦྱོར་བར་རྣམ་པར་གྲོ་བའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཁོ་ནས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བས་འཐོབ་པ་ནི་གལ་ཏེ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་བ་ཡིན་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དུས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཡང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྟེན་གང་གིས་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་དུ་ཞིག་མངོན་གསུམ་དུ་བྱེད་ཅེ་ན། བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་རང་དང་ནི། །འོག་སའི་རྟེན་ཅན་སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ལ་འོག་མ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་རང་གིས་དང་ས་འོག་མར་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གོང་དུ་སྐྱེས་པ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་འོག་མ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་ལ་འོག་དགོས་མེད། །དེ་ལ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་འོག་མའི་རྫས་ཀྱིས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་དགོས་པ་མི་བྱེད་དེ་དམན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱིར་བསྟན་པ་བྱས་ནས་དམིགས་ཀྱིས་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། སྲིད་རྩེར་འཕགས་པ་ཅི་ཡང་མེད། །མངོན་སུམ་བྱས་ནས་ཟག་པ་ཟད། །འཕགས་པ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་སྐྱེས་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་ཟག་པ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེར་སྐྱེས་པ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ཅེ་ན།།
― DTG141_Page_0149 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རང་གི་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ཡང་ཉེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་འདི་དག་གི་དམིགས་པ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། སྲེད་བཅས་རང་གི་སྲིད་ལ་དམིགས། །རོ་མྱང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་བ་རྣམས་ནི་རང་གིས་པའི་སྲིད་པ་ལ་དམིགས་སོ། །སྲིད་པ་སྨོས་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོ་གཟུང་ངོ༌། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་འོག་མ་ལ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །ས་རྣམས་ནི་སྲིད་པས་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱིར་གོང་མ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་དགེ་ཡུལ་ཡོད་དགུ་ཡིན། །དགེ་བའི་བསམ་གཏན་དག་པ་དང༌། །ཟག་པ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་དེའི་དམིགས་པ་ནི་འདུས་བྱས་སམ་འདུས་མ་བྱས་གང་ཅི་ཡོད་ཀྱང་རུང་བ་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་མོད་དངོས་གཞི་དགེ་རྣམས་ཀྱི། །སྤྱོད་ཡུལ་ཟག་བཅས་འོག་མ་མིན། །གཟུགས་མེད་པའི་དངོས་གཞི་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་ས་འོག་མ་པའི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་ས་པ་དང༌། ས་གོང་མ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། དམིགས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ཐམས་ཅད་ཡིན་གྱི་ཆོས་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ས་འོག་མའི་འགོག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་ས་འོག་མ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ལས། ཟག་པ་མེད་པས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་ངོ༌། །དག་པ་པས་ཀྱང་མི་སྤོང་ན། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱིས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་འོག་མ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་དེའི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རང་གི་ས་ན་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་གོང་མ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཉེར་བསྡོགས་དག་པས་ཀྱང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཉེར་བསྡོགས་ནི་དག་པ་པས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་སྟེ། ས་འོག་མ་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེར་བསྡོགས་དུ་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། །དེ་དག་ལ་ནི་ཉེར་
― DTG141_Page_0150 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྡོགས་བརྒྱད། །རེ་རེ་ལ་གང་གིས་དེ་ལ་འཇུག་པ་རེ་རེ་ཡོད་དོ། །ཅི་དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ལ་དེ་དག་ལ་ཚོར་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ཏེ། དག་པ་བདེ་མིན་སྡུག་བསྔལ་མིན། །དེ་དག་ནི་དག་པ་ཡང་ཡིན་ལ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་བ་དག་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། འབད་དེ་དྲང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ས་འོག་མ་པ་ལས་ཡིད་འབྱུང་བ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་མྱང་བ་དང་མཚུངས་བར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དང་པོ་འཕགས་པའང༌། ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་དང་པོ་ནི་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་དག་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྙིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་མོད་ཀྱི་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་བ་ཅན་ཉིད་དགག་གོ །ཁ་ཅིག་གསུམ། ཁ་ཅིག་ནི་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་རོ་མྱང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡང་འདོད་དོ། །ཉེར་བསྡོགས་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་ན། ཅི་འདིའི་དོན་གཅིག་པ་ཞིག་གམ། འོན་ཏེ་དོན་ཐ་དད་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དོན་ཐ་དད་བ་ཡིན་ཏེ། ཉེར་བསྡོགས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ལམ་ཡིན་ལ། རྟོག་མེད་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ཁོ་ན་རྟོག་པ་དང༌། །མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པ་ནི་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ཏེ། བསམ་གཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ན་རྣམ་པར་མི་གཞག་པ་སྟེ། ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་ནི། །རྣམ་གསུམ། རོ་མྱང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་དག་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བདེན་མིན་སྡུག་མིན། འདི་ལ་བདེ་པ་ཡང་མེད་བས་ན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བ་སྟེ། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་དང་བཅས་པས་དྲངས་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དགའ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལམ་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དེའི་
― DTG141_Page_0151 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཚངས་ཆེན་འབྲས་བུ་ཅན། །བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་བསྒོམས་ནས་ཚངས་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་མདོར་བསྡུས་ཏེ། མདོ་ལས་རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། རྟོག་པ་མེད་ལ་དཔྱོད་པ་ཙམ་དང༌། རྟོག་པ་ཡང་མེད་ལ་དཔྱོད་པ་ཡང་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་དུ་བཀའ་སྩལ་ཏེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ན་ནི། རྟོག་པ་ཙམ་ཞིག་བཀག་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་མེད་ལ་དཔྱོད་པ་ཙམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱས་ཟིན་ཏོ། །དེ་མན་ཆད་རྟོག་དཔྱོད་བཅས་པའི། །ཏིང་ངེ་འཛིན། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་མན་ཆད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང༌། མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་ནི་རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡན་ཆད་གཉི་ག་མེད་པས་ན། །འདི་ན་གཉི་ག་མེད་པ་སྟེ། །བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ཡན་ཆད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ཉེར་བསྡོགས་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་ནི་རྟོག་པ་ཡང་མེད་པ་དཔྱོད་པ་ཡང་མེད་པའོ། །ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་འཛིན་དང༌། སྨོན་པ་མེད་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ། མཚན་མེད་ཞི་བའི་རྣམ་བ་དང༌། །འགོག་པའི་རྣམ་པ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ། རྣམ་པ་བཞི་པ་ཡིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མཚན་མ་བཅུ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ཏེ། མཚན་མ་བཅུ་ནི་ཡུལ་ལྔ་དང་ཕོ་དང་མོ་དང་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམས་སོ། །སྟོང་ཉིད་བདག་མེད་སྟོང་ཉིད་དུ། འཇུག་པའོ། །བདག་མེད་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། རྣམ་པ་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །སྨོན་པ་མེད་པ་ནི། དེ་ལས་གཞན་བདེན་རྣམ་པ་དང༌། །བདེན་པ་ལྷག་མའི་རྣམ་པ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སྨོན་པ་མེད་པ་སྟེ།
― DTG141_Page_0152 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་པ་དང་དེའི་རྒྱུ་དག་གིས་ཡིད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ལམ་ཡང་གདོན་མི་ཟ་བར་གཟིངས་ལྟ་བུར་དོར་བར་བྱ་བ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སྨོན་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་འདའ་བར་མངོན་སུམ་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པ་དག་གིས་ནི་ཡིད་མི་འབྱུང་ངོ༌། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དག་དང་དྲི་མ་མེད། འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དག་པ་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཟག་པ་མེད་པ་དག་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ནི་ས་བཅུ་གཅིག་ན་ཡོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམས་ནི་གང་ན་ལམ་ཡོད་པ་ན་ཡོད་དོ། །དེ་དག །དྲི་མེད་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་མོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་པོ་དེ་དག་དྲི་མ་མེད་པའི་ཐར་པའི་སྒོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་བར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་པའི་སྒོ་སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང༌། སྟོང་ཉིད་སྟོང་ཉིད་ཅེས་ལ་སོགས། །གཞན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་མོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་མཚན་མ་མེད་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མིང་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་དག་ལས། གཉིས་ནི་སྟོང་དང་མི་རྟག་པར། །མི་སློབ་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་གཉིས་ནི་མི་སློབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མི་སློབ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྟོང་པའི་རྣམ་པར་དམིགས་སོ། །སྨོན་པ་མེད་པ་སྨོན་པ་མེད་པ་ཡང་མི་སློབ་པའི་སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པར་དམིགས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་བར་ཡང་མ་ཡིན་ལ་རྒྱུ་ལ་སོགས་པར་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པ་ནི་དེའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་རྣམས་སུ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སུན་དབྱུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་མེད་པ་མཚན་མེད་ནི། །ཞི་བར་མ་བརྟགས་ཟད་པ་ལ། །
― DTG141_Page_0153 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་མ་མེད་པ་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མི་སློབ་པའི་མཚན་མ་མེད་པའི་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པས། འགོག་པ་ལ་ཞི་བའི་རྣམ་པར་དམིགས་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པ་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་པས། འགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགོག་པ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མི་རྟག་བ་ཉིད་ཀྱི་འགོག་པ་དང༌། ཐུན་མོང་ཡིན་པ་ཉེད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྲལ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་འདི་དག་ནི་གཅིག་ཏུ་ཟག་བཅས། །འཕགས་པའི་ལམ་ལ་སྡང་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པ་དག་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་དུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅེ་ན། མིའི་ནང༌། མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ཁོ་ནར་སྐྱེད་ཀྱི་ལྷ་དག་གི་ནང་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། སུ་ལ་སྐྱེ་ཞེ་ན། མི་གཡོ་ལ་དགྲ་བཅོམ་པ་གཞན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ས་དུ་པ་ཞིག་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཉེར་བསྡོགས་བདུན་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །ཉེར་བསྡོགས་བདུན་མ་གཏོགས་པ་ས་གཞན་བཅུ་གཅིག་པོ་འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ན་ཡོད་དོ། །ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་བཞི་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ཀུན་ཏུ་བརྟེན་བསྒོམས་པར་བྱས་ལན་མང་དུ་བྱས་ན། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དེ་ལ། དགེ་བའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནི། བདེ་འགྱུར་ཏིང་འཛིན་བསྒོམ་པ་ཡིན། །དགེ་བའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་སྟེ། དག་པ་པའམ། ཟག་པ་མེད་པ་ནི། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་དང་གཞན་དག་ཀྱང་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་བ་ནི་ངེས་པ་མེད་དེ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དང༌། གོང་དུ་སྐྱེས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམས་ལ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིག་གི་མངོན་ཤེས་མཐོང་འགྱུར་འདོད། །ལྷའི་མིག་གི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བློ་དབྱེར་
― DTG141_Page_0154 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར། །སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཡོན་ཏན་ཁམས་གསུམ་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཤེས་རབ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ཡིན་ནོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་བསམ་གཏན་མཐའི། །གང་ཡིན་དེ་ཟག་ཟད་འགྱུར་བསྒོམ། །བསམ་གཏན་བཞི་པའི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཟག་པ་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་འདི་ནི་བདག་ཉིད་ལ་ཉེར་བར་གཏོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་བཞི་ཁོ་ནར་གསུངས་སོ་ཞེས་གྲག་གོ །ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཀྱི་སྐབས་ནས་འོངས་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ང་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་བསྟན་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་བཤང་བར་བྱ་སྟེ། ཚད་མེད་པ་ནི་བཞི་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བཞི་ཁོ་ན་ཡིན་ཞེ་ན། གནོད་སེམས་ལ་སོགས་གཉེན་པོའི་ཕྱིར། །གནོད་སེམས་དང་རྣམ་པར་འཚེ་བ་དང༌། མི་དགའ་བ་དང༌། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་གནོད་སེམས་མང་བ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཞི་སྟེ་གྲངས་བཞིན་ནོ། །མི་སྡུག་པ་དང་བཏང་སྙོམས་གཉིས་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ། ཁ་དོག་གི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ནི་མི་སྡུག་པའོ། །འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ནི་བཏང་སྙོམས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་སྐད་དུ་འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ནི་མི་སྡུག་པའོ། །ཕ་དང་མ་དང་བུ་དང་ཉེ་དུའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ནི་བཏང་སྙོམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རུང་ངོ༌། །དེ་ལ། ཞེ་སྡང་མེད་བྱམས། བྱམས་པ་ནི་ཞེ་སྡང་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །སྙིང་རྗེ་ཡང༌། སྙིང་རྗེ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཡིད་བདེ་བ་ནི་དགའ་བ་ཡིན། །དགའ་བ་ནི་ཡིད་བདེ་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །བཏང་སྙོམས་མ་ཆགས། བཏང་སྙོམས་ནི་མ་ཆགས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་གནོད་སེམས་ཀྱི་གཉེར་པོ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཆགས་པས་དྲངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་གཉི་གའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་རུང་ངོ༌། །བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གི་རྣམ་པ་ནི། ཀྱེ་མ་བདེར་གྱུར་
― DTG141_Page_0155 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡུག་བསྔལ་དང༌། །དགར་གྱུར་སེམས་ཅན་རྣམས་སྙོམས་པ། །ཀྱེ་མ་སེམས་ཅན་རྣམས་བདེ་བར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་བྱམས་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །ཀྱེ་མ་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ་སྙམ་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་སྙིང་རྗེ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །ཀྱེ་མ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡིད་བདེ་བར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་དགའ་བ་ལ་སྙོམས་བར་འཇུག་གོ །སེམས་ཅན་རྣམས་མཉམ་མོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་བཏང་སྙོམས་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། བར་མར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་བདེ་བར་མོས་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་བསམ་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མོས་པར་འདུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་དེ་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་ཉེས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། གལ་ཏེ་མི་དགེ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི། མ་ཡིན་ཏེ། གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་བས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་གི་རྣམ་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྤྱོད་ཡུལ་འདོད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས། །འདི་དག་གི་དམིགས་པ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་དམིགས་པའི་གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་མོས་ནས་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྣོད་ཀྱི་སྣོད་ན་གནས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ས་དུ་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དགའ་བ་བསམ་གཏན་གཉིས་ན་ཡོད། །དགའ་བ་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ན་ཡོད་དེ། ཡིད་བདེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ནི་དྲུག་ན། ཚད་མེད་པ་གཞན་གསུམ་ནི་ས་དྲུག་པོ་མི་ལྕོགས་པ་མེད་བ་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། བསམ་གཏན་རྣམས་ན་ཡོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ལྔ། ཁ་ཅིག་ནི་འདི་དག་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་མ་གཏོགས་པ་ལྔ་ན་ཡོད་པར་འདོད་དོ། །གཞན་དག་ན་རེ་འདོད་པའི་ཁམས་དང་ཉེར་བསྔོགས་རྣམས་བསྣན་ནས་བཅུ་ན་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། །མཉམ་པར་བཞག་པ་དང་མཉམ་པར་བཞག་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དངོས་གཞི་དང༌། སྦྱོར་བ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནོད་སེམས་ལ་
― DTG141_Page_0156 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་གཉེན་པོའི་ཕྱིར། །ཞེས་གང་བཤད་པ། ཅི་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ཡིས་མི་སྤོང༌། བསམ་གཏན་དངོས་གཞིའི་ས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མོས་པ་ཡིན་ལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དག་གི་སྦྱོར་བས་གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གནོན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྤངས་པ་ཐག་སྲིང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་བཤད་དོ། །བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་འདོད་པའི་ཁམས་དང་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པའི་ས་པ་རྣམས་ནི་དངོས་གཞིའི་ཚད་མེད་པ་དང་འདྲ་བ་དག་ཡོད་དོ། །དེ་དག་གིས་དེ་རྣམས་རྣམ་པར་མནན་ནས་སྤོང་བའི་ལམ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་དངོས་གཞིའི་ཚད་མེད་པ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རྐྱེན་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་རྙེད་ཀྱང་དེ་དག་གིས་མི་བརྫི་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ལས་དང་པོ་པ་བྱམས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་སྦྱོར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་བདག་ཉིད་ཀྱི་བདེ་བ་ཉམས་པ་ཡོད་པའམ། གཞན་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་འཕགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཐོས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཀྱེ་མ་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་དེ་ལྟར་བདེ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བདེ་བར་མོས་པར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པའི་འཇུག་པ་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་མི་ནུས་ན་དེས་མཛའ་པོའི་ཕྱོགས་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ནས་ཆེན་པོ་ལ་བདེ་བ་དེ་མོས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་འབྲིང་དང་ཆུང་དུ་ལ་བདེ་བ་དེ་མོས་པར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་ལ་བྱམས་པ་མཉམ་པ་ཐོབ་ན་དེའི་འོག་ཏུ་ཐ་མལ་པའི་ཕྱོགས་ལ་མོས་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དགྲ་བོའི་ཕྱོགས་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ནས་ཆུང་དུ་ལ་བདེ་བ་དེ་མོས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་མཛའ་བོ་ཆེན་པོའི་ཕྱོགས་བཞིན་དུ་བདེ་བར་མོས་བ་མི་ལྡོག་བར་གྱུར་ན་དེའི་འོག་ཏུ་རིམ་གྱིས་ཁྱིམ་དང་གྲོང་དང་ཡུལ་འཁོར་གྱི་བར་དུ་བདེ་བར་མོས་པར་བྱས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དུ་བ་མས་པ་རྒྱས་པར་བྱེད་དོ། །གང་ཞིག་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོན་ཏན་འཛིན་པ་དེ་ནི་བྱམས་པ་མྱུར་དུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །སྔོན་གྱི་བསོད་ནམས་
― DTG141_Page_0157 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་འབྲས་བུ་སྣང་བའི་སྒོ་ནས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཀུན་དུ་ཆད་པ་ལ་ཡང་ཡོན་ཏན་གཟུང་བར་ནུས་ལ། རང་སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་སྐྱོན་གཟུང་བར་ནུས་སོ། །སྙིང་རྗེ་དང་དགའ་བ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམ་པ་མང་པོའི་ཆུ་བོར་བྱིང་བ་འདི་དག་སྡུག་བསྔལ་ལས་མྱུར་དུ་ཐར་ཀྱང་ཅི་མ་རུང༌། མངོན་པར་དགའ་བར་གྱུར་ཀྱང་ཅི་མ་རུང་སྙམ་དུ་མོས་ཤིང་དགའ་བ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །བཏང་སྙོམས་ནི་ཐ་མལ་བའི་ཕྱོགས་ལས་རྩོམ་མོ། །ཚད་མེད་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་མི་དག་གི་ནང་དུ་སྐྱེད་དོ། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེད་ཀྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ཚད་མེད་པ་གཅིག་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་ན་མ་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ནི་ངེས་པ་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་ངེས་གསུམ་ལྡན། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང་བཞི་པར་སྐྱེས་པ་དག་དགའ་བ་དང་མི་ལྡན་ནོ། །ཚད་མེད་པ་གསུམ་དང་ནི་རྟག་ཏུ་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད། གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་མེད་པ་བཞི་དང༌། བརྒྱད་པ་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའོ། །དེ་རྣམས་ལས། དང་པོ་གཉིས། མི་སྡུག །རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་པོ་གཉིས་ནི་རྣམ་པར་བསྔོས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་སྡུག་པའི་རང་བཞིན་དག་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་ནི་མི་སྡུག་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱང་བསམ་གཏན་གཉིས་ན་ཡོད། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དག་ན་ཡོད་ཀྱི་ས་གཞན་ན་ནི་མེད་དོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པའི་ཁ་དོག་གི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྲངས་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་མཐའ་ན། སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ན་ཡོད་དོ། །དེ་མ་ཆགས། དེ་ཡང་
― DTG141_Page_0158 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཆགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་གྱི་སྡུག་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་སྡུག་པའི་རང་བཞིན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་འཁོར་དང་བཅས་ན་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་རྣམས་ནི། གཟུགས་མེད་མཉམ་གཞག་དགེ་རྣམས་སོ། །གཟུགས་མེད་པའི་མཉམ་པར་བཞག་པ་དགེ་བ་རྣམས་ཁོ་ན་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་འཐོབ་ཀྱི། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་རྣམས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་འཆི་བའི་སྲིད་པའི་ཚེ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་དག་ན་རེ་གཞན་ན་ཡང་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཉེར་བསྔོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་འཐོབ་བོ། །འོག་མ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཐར་པའི་དོན་ནི་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་པ་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་ནི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བའམ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་ནི། ཕྲ་བ་ཕྲ་བའི་མཇུག་ཐོགས་སུ། །སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་འདུ་ཤེས་ནི་ཕྲ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ཀྱང་ཆེས་ཕྲ་བར་བྱས་ནས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ནི། རང་གི་དག་དང་འོག་མ་ཡིན། །འཕགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་དེ་ལས་ལྡང༌། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་སེམས་དག་པའམ། །ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ས་པའི་སེམས་ཟག་པ་མེད་པས་དེ་ལས་ལྡང་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སེམས་ན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། ལྡང་བའི་སེམས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་འདི་དག་ལས། །དང་པོ་འདོད་གཏོགས་སྣང་ཡུལ་ཅན། །འདི་དག་གི་དམིགས་པ་ནི་ཅི་རིགས་པར་འདོད་པ་
― DTG141_Page_0159 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་སྤྱོད་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དང་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་གཟུགས་ཅན་མིན་དེ་དག །སྤྱོད་ཡུལ་གོང་དང་རང་གི་སའི། །སྡུག་བསྔལ་སོགས་དང་རྗེས་ཤེས་ཕྱོགས། །གཟུགས་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་རང་གི་ས་བ་དང་ས་གོང་མ་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་དེའི་རྒྱུ་དང་འགོག་པ་དག་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནོ། །སོ་སོར་མ་བརྟགས་པས་འགོག་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ནམ་མཁའ་ཡང་གཅིག་གིས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་རྣམ་པར་ཐར་པ་མ་བཞག་ཅེ་ན། བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་པའི་ཁ་དོག་གི་འདོད་ཆགས་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདེ་བའི་སྙིང་པོས་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅེ་ན། མི་སྡུག་པས་རྒྱུད་ཞུམ་པར་རབ་ཏུ་དགའ་བར་བྱ་བའམ། ཅི་མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དག་གྲུབ་པ་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་ཞེས་བརྟག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གལ་ཏེ་སྡུག་པར་ཡིད་ལ་བྱས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་ན་དེ་ལྟ་ན་དེ་གཉིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ནི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དང༌། འཕགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་ཆེད་དུ། ཉོན་མོངས་པ་ཐག་བསྲིང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་དབང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་གང་གིས་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་དང༌། བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་དང༌། ཚེ་གཏོང་བ་ལ་སོགས་པར་བྱེད་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གསུམ་པ་དང་བརྒྱད་པ་དག་ཁོན་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བར་བཤད་ལ་གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁམས་དང༌། སའི་མཐའ་ན་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད། །ནང་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཆུང་བུ་བ་དོག་བཟང་པོ་དང་ཁ་དོག་ངན་པ་རྣམས་ལ་ལྟ་ཞིང་གཟུགས་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས། ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་འདུ་ཤེས་པར་གྱུར་པ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་
― DTG141_Page_0160 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང༌། དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་བཞི་པོ་དེ་དག་དང༌། གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་ཁོ་ན་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་དང་དམར་པོ་དང་དཀར་པོ་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་གཉིས་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་པོ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་པོ་ཇི་ལྟ་བར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་པོ་དང་གཉིས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །གཉིས་ནི་གཉིས་པ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་གཉིས་པ་ཇི་ལྟ་བར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པོའི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་པོ་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །གཞན་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བཞིན། སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཇི་ལྟ་བར་གཞན་བཞི་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །འདི་ནི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གིས་ནི་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ལ། འདི་དག་གིས་ནི་དམིགས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་མོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཟད་པར་བཅུའོ། །བར་ཆད་མེད་པར་ཟད་པར་རྒྱས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་བཅུ་སྟེ། ཟད་པར་ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུ་དང༌། སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་དང༌། དམར་པོ་དང་དཀར་པོ་དང༌། ཟད་པར་ནམ་མཁའ་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་རྣམས་ལས། བརྒྱད་མ་ཆགས། དང་པོ་བརྒྱད་ནི་མ་ཆགས་པའི་རང་བཞིན་དག་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་མཐའ་ན། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཁོ་ན་ན་ཡོད་དོ། །སྤྱོད་ཡུལ་ནི་འདོད་པ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་རླུང་གི་ནི་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་གཉིས་ནི་གཟུགས་མེད་དག །ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཐ་མ་གཉིས་ནི་གཟུགས་མེད་པ་དག་པ་པའི་རང་བཞིན་དག་ཡིན་ནོ། །སྤྱོད་ཡུལ་རང་གི་ཕུང་པོ་བཞི། །འདི་གཉིས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་རང་གིས་པའི་ཕུང་པོ་བཞི་ཡིན་ནོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་འཇུག་པ་ལས་བྱུང་བ་ཅན་ཡིན་ལ། ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་འཇུག་པ་ལས་བྱུང་བ་ཅན་ཡིན་ཏེ། གོང་ནས་གོང་དུ་
― DTG141_Page_0161 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱད་བར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགོག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་མ་གཏོགས་པ་རྣམ་པར་ཐར་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་འཕགས་པའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་དག་ཡིན་ནོ། །ཅི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནམ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ཐོབ་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་འདྲི་བ་འདི་ལ་འགོག་བ་བཤད་ཟིན། འགོག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ནི་སྔར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ལྷག་མ་ནི། འདོད་ཆགས་བྲལ་དང་སྦྱོར་བས་འཐོབ། །འགོག་པ་ལས་གཞན་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ཐོབ་པ་ཡང་ཡིན་ལ་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་དག་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། འདྲིས་པ་དང་མ་འདྲིས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་ཅེས་བྱ་ཁམས་གསུམ་གྱི། །རྟེན་ཅན་ལྷག་མ་མི་ལས་སྐྱེ། །གཟུགས་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཟད་པར་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་རྟེན་ཅན་དག་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་ནི་མིའི་རྟེན་ཅན་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ལུང་གི་མཐུས་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་ཏུ་གཟུགས་མེད་པ་དང་བསམ་གཏན་གྱི་ཁྱད་པར་སྐྱེ་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་ལས་དང་ཆོས་ཉིད་དང༌། །རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་བ་རྣམས་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ལ། ཁམས་གཉིས་དག་ཏུ་གཟུགས་མེད་པ། །རྒྱུ་དང་ལས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཏེ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་ཏུ་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྐྱེ་བ་རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་ཉེ་བ་དང་ཡང་དང་ཡང་དུ་གོམས་པ་ལ་ས་སོ། །ལས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་ས་གོང་མའི་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འོག་མ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བས་ནི་གོང་དུ་སྐྱེ་བར་མི་ནུས་སོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་བསམ་གཏན་རྣམས། །དེ་དག་དང་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་ནི་བསམ་གཏན་གཞན་རྒྱུ་དང་ལས་ཀྱི་སྟོབས་དེ་དག་དང་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སྐྱེ་སྟེ། འཇིག་པའི་ཚེ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཚེ་ནི་ས་འོག་མ་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པ་
― DTG141_Page_0162 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤས་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །གང་ལ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་དུ་ཡོད། འདི་ལྟ་བུའི་མངོན་པའི་ཆོས་འདི་ཇི་སྲིད་དུ་གནས་ཤེ་ན། སྟོན་པའི་དམ་ཆོས་རྣམ་གཉིས་ཏེ། ལུང་དང་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ལུང་ནི་མདོ་སྡེ་དང་འདུལ་བ་དང་ཆོས་མངོན་པ་རྣམས་སོ། །རྟོགས་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དམ་པའི་ཆོས་འདི་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །དེ་འཛིན་བྱེད་པ་སྨྲ་བྱེད་དང༌། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཁོན་ཡིན། །ལུང་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ནི་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཇི་སྲིད་དུ་གནས་པ་དེ་སྲིད་དུ་དམ་པའི་ཆོས་གནས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ལོ་སྟོང་དུ་གནས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་དག་ན་རེ་རྟོགས་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་གྱི། ལུང་ནི་ཡུན་རིང་དུ་གནས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཅི་བསྟན་བཅོས་འདིར་ཆོས་མངོན་པ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པའི་ཆོས་མངོན་པ་འདི་ཉིད་སྟོན་པས་བཤད་དམ་ཞེ་ན། བདག་གིས་མངོན་པའི་ཆོས་འདི་ཕལ་ཆེར་ནི། །ཁ་ཆེ་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བའི་ཚུལ་གྲུབ་བཤད། །ཉེས་པར་ཟིན་གང་དེ་འདིར་བདག་གིས་ཉེས། །དམ་ཆོས་ཚུལ་ལ་ཚད་མ་ཐུབ་རྣམས་ཡིན། །བདག་གིས་ཆོས་མངོན་པ་འདི་ཕལ་ཆེར་ཁ་ཆེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་གྲུབ་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་བདག་གིས་ཉེས་པར་ཟིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་གིས་ཉེས་པ་ཡིན་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་འཁོན་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་རྣམས་ཚད་མ་ཡིན་ནོ། །སྟོན་པ་འཇིག་རྟེན་མིག་ནི་ཟུམ་གྱུར་ཅིང༌། །དབང་གྱུར་སྐྱེ་བོ་ཕལ་ཆེར་ཟད་པ་ན། །དེ་ཉིད་མ་མཐོང་རང་དགར་གྱུར་བ་ཡི། །ངན་རྟོག་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་འདི་དཀྲུགས་སོ། །རང་བྱུང་རང་བྱུང་བསྟན་པ་གཅེས་འཛིན་རྣམས། །མཆོག་ཏུ་ཞིར་གཤེགས་འགྲོ་མགོན་མེད་པ་ན། །འདོམས་མེད་ཡོན་ཏན་འཇོམས་བར་བྱེད་པ་ཡི། །དྲི་མས་དགའ་མགུར་དེང་སང་འདི་ན་སྤྱོད། །དེ་ལྟར་ཐུབ་པ་དག་གི་བསྟན་པ་ནི། །ལྐོག་མར་སྲོག་ཕྱིན་འདྲ་དང་དྲི་མ་རྣམས། །སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་དུས་སུ་རིག་ནས་ནི། །ཐར་པ་འདོད་བདག་གིས་བག་ཡོད་གྱིས་། ཆོས་མངོན་པའི་མཛོད་ཀྱི་བཤད་པ་
― DTG141_Page_0163 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་སྙོམས་པར་འདུག་པ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མཛོད་ཀྱི་གནས་བརྒྱད་པའོ།། །།ཡང་ཅི་འདི་ལས་གཞན་ལ་ཐར་པ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཞེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། ཕུང་པོའི་རྒྱུད་ཁོ་ན་ལ་བདག་ཏུ་འདོགས་པ་ནི་ངེས་པར་མི་འཛིན་ཏོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། རྫས་གཞན་ཁོ་ན་ལ་བདག་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པར་བྱེད་ལ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལས་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཏུ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་འདི་ནི་ཕུང་པོའི་རྒྱུད་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་གི །བརྗོད་པར་བྱ་བ་གཞན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཇི་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེ་ན། མངོན་སུམ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་གང་དག་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་བར་ཆད་བྱེད་པ་མེད་ན་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཡུལ་དྲུག་དང་ཡིད་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པས་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་དབང་པོ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ཡོད་ཀྱང་རྒྱུ་གཞན་མེད་ན་འབྲས་བུ་མེད་པར་མཐོང་ལ་ཡོད་ན་ནི་ཡང་ཡོད་པར་མཐོང་བ་སྟེ། དཔེར་ན་མྱུ་གུ་ལྟ་བུའོ། །ཡུལ་སྣང་བར་གྱུར་པ་དང་རྒྱུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡོད་ཀྱང་ཡུལ་འཛིན་པ་མེད་པར་མཐོང་ལ། ཡང་ཡོད་པར་མཐོང་བ་སྟེ། ལོང་བ་དང་འོན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མ་ལོང་བ་དང་མ་འོན་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཡང་རྒྱུ་གཞན་མེད་པ་དང༌། ཡོད་པར་ངེས་ལ། རྒྱུ་གཞན་གང་ཡིན་བདེ་ནི་དབང་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ནི་དེ་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་བདག་མེད་དོ། །འོ་ན་གང་གནས་མའི་བུ་རྣམས་གང་ཟག་ཡོད་པར་འདོད་པ་ཇི་ལྟ་བུ། འདི་ནི་རེ་ཞིག་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཅི་དེ་དག་རྫས་སུ་འདོད་དམ། འོན་ཏེ་བཏགས་པར་འདོད། རྫས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་ཅི་ཡང་ཅི་ཞིག །བཏགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་ཅི་ཞིག་ཡིན། གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་གཞན་ཞིག་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འོ་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སྤྱི་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི་བཏགས་པར་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་ཅིར་འགྱུར། རེ་ཞིག་གལ་ཏེ་རྫས་སུ་ཡོད་ན་
― DTG141_Page_0164 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་དེ་རང་བཞིན་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་རྣམས་ལས་གཞན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཕན་ཚུན་གྱི་ཕུང་པོ་བཞིན་ནོ། །འདིའི་རྒྱུ་ཡང་བརྗོད་དགོས་སོ། །འོན་ཏེ་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་ན་ནི་དེའི་ཕྱིར་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ལྟ་བར་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་ལ། དགོས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་བཏགས་པར་ཡོད་དོ་ཞེ་ན་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡང་མ་ཡིན་ལ་བཏགས་པར་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། ད་ལྟར་གྱི་ནང་གི་ཟིན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་ནས་གང་ཟག་ཏུ་འདོགས་སོ། །ལོང་བ་ལྟ་བུའི་ཚིག་དོན་མི་གསལ་བ་འདི་ནི་མི་གོའོ། །རྒྱུར་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི། གལ་ཏེ་འདིའི་དོན་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་དམིགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི། དེ་དག་ཁོ་ན་ལ་གང་ཟག་ཏུ་འདོགས་པར་ཟད་དོ། །དཔེར་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ནས། དེ་དག་ཁོ་ན་ལ་འོ་མ་འདོགས་པ་བཞིན་ནོ། །འོན་ཏེ་འདིའི་དོན་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་གང་ཟག་གདགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་དེ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་དེ་ལྟར་མི་འདོགས་སོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་བུད་ཤིང་རྒྱུར་བྱས་ནས་མེ་འདོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་བུད་ཤིང་རྒྱུར་བྱས་ནས་མེ་འདོགས་ཤེ་ན། བུད་ཤིང་མེད་པར་མེ་མི་འདོགས་མོད་ཀྱི། བུད་ཤིང་ལས་མེ་གཞན་ཡིན་པར་དམ་བཅའ་བར་ཡང་མི་ནུས་ལ། གཞན་མ་ཡིན་པར་དམ་བཅའ་བར་ཡང་མི་ནུས་ཏེ། གལ་ཏེ་གཞན་ཡིན་ན་ནི་བུད་ཤིང་དྲོ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་བར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་གཞན་མ་ཡིན་ན་ནི་བསྲེག་བྱ་ཉིད་སྲེག་བྱེད་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཕུང་པོ་རྣམས་མེད་པར་ཡང་གང་ཟག་མི་འདོགས་ལ། ཕུང་པོ་རྣམས་ལས་གཞན་ཡིན་པར་དམ་བཅའ་བར་ཡང་མི་ནུས་ཏེ་རྟག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་མ་ཡིན་པར་ཡང་དམ་བཅའ་བར་མི་ནུས་ཏེ་ཆད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །རེ་ཞིག་ཀྱེ་བུད་ཤིང་ནི་ཅི། མེ་ནི་ཅི་ཡིན་པ་སྨྲོས་ཤིག་དང༌། དེ་ལས་ཇི་ལྟར་ན་བུད་ཤིང་རྒྱུར་བྱས་ནས་མེ་འདོགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་ལ་ཅི་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱ། བསྲེག་བྱ་ནི་བུད་ཤིང་ཡིན་ལ་སྲེག་བྱེད་ནི་མེ་ཡིན་པར་ཟད་མོད། འདིར་
― DTG141_Page_0165 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྲེག་བར་བྱ་བ་ནི་ཅི། སྲེག་པར་བྱེད་པ་ནི་ཅི་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱའོ། །རེ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་ན་ནི་ཤིང་ལ་སོགས་བ་མ་འབར་བ་ལ་བུད་ཤིང་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ་བསྲེག་བྱ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །འབར་བ་ལ་ནི་མེ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ་སྲེག་བྱེད་ཅེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། འབར་བ་དང་ཤིན་ཏུ་ཚ་བ་གང་ཡིན་པ་དེས་དེ་ཚིག་པ་དང་སྲེག་པར་བྱེད་དེ། རྒྱུད་འགྱུར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉི་ག་ཡང་རྫས་བརྒྱད་པ་ཡིན་ནོ། །བུད་ཤིང་ལ་བརྟེན་ནས་མེ་འབྱུང་བ་དེ་ཡང་དཔེར་ན་འོ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞོ་འབྱུང་བ་དང༌། མངར་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚ་བ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་བུད་ཤིང་རྒྱུར་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་ནི་དེ་དང་དུས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་གཞན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་གང་ཟག་སྐྱེ་ན་ནི་དེ་དག་ལས་གཞན་པ་དང་མི་རྟག་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་ཤིང་ལ་སོགས་པ་འབར་བ་དེ་ཉིད་ལ་དྲོ་བ་ཉིད་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མེ་ཡིན་ལ། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་འབྱུང་བ་གསུམ་ནི་བུད་ཤིང་ཡིན་པར་འདོད་ན་ནི་དེ་གཉིས་ཀྱང་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་གཞན་ཉིད་ཡིན་པར་གྲུབ་བོ། །ཇི་ལྟར་ན་བུད་ཤིང་དེ་རྒྱུར་བྱས་ནས་མེ་འདོགས་པར་བྱེད་བ་རྒྱུར་བྱས་པའི་དོན་ཡང་བརྗོད་དགོས་ཏེ། དེ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་དེ་གདགས་བའི་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་གྱི་མ་ཉིད་དེ་གདགས་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུར་བྱས་པའི་དོན་རྟེན་གྱི་དོན་ནམ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི། ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་གང་ཟག་གི་རྟེན་ནམ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དག་ཡིན་པར་འགྱུར་བས་གཞན་ཉིད་དུ་གསལ་བར་དམ་འཆའ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་མེད་ན་གང་ཟག་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། བུད་ཤིང་མེད་ན་མེ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །གང་ཡང་བུད་ཤིང་ལས་མེ་གཞན་ཡིན་ན་ནི་བུད་ཤིང་དྲོ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་བ་དེ་དྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི། རེ་ཞིག་གལ་ཏེ་དྲོ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི་བུད་ཤིང་དྲོ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། འབྱུང་བ་གཞན་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་དྲོ་བ་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི་དྲོ་བ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་མེ་ལས་གཞན་པ་དེ་ཡང་དྲོ་བ་ཡིན་པར་འགྲུབ་སྟེ། དྲོ་བ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དོན་ཐ་དད་
― DTG141_Page_0166 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འོན་ཏེ་ཤིང་ལ་སོགས་པ་འབར་བདེ་དག་ཐམས་ཅད་བུད་ཤིང་ཡང་ཡིན་ལ་མེ་ཡང་ཡིན་པར་འདོད་ན་ནི་དེས་ན་རྒྱུར་བྱས་པའི་དོན་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ཁོ་ན་ཡང་གང་ཟག་ཡིན་པས་གཞན་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཇི་ལྟར་བུད་ཤིང་རྒྱུར་བྱས་ནས་མེ་འདོགས་པ་དེ་ལྟར་ཕུང་པོ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་ནས་གང་ཟག་འདོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མི་འགྲུབ་བོ། །གལ་ཏེ་ཡང་འདི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལས་གཞན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ན། ཤེས་བྱ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་དང༌། བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་བྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྔ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ལྔ་བ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་གང་ཟག་འདོགས་བ་ན་ཅི་རེ་ཞིག་ཕུང་པོ་རྣམས་དམིགས་ནས་འདོགས་སམ། འོན་ཏེ་གང་ཟག་དམིགས་ནས་འདོགས། རེ་ཞིག་གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་རྣམས་ན་ནི་དེ་དག་ཁོ་ན་ལ་གང་ཟག་འདོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་ཟག་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་གང་ཟག་ན་ནི་འདི་ཇི་ལྟར་ན་ཕུང་པོ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་ནས་འདོགས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཟག་ཁོ་ན་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་ཕུང་པོ་རྣམས་ཡོད་ན་གང་ཟག་དམིགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་ནས་འདི་འདོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་དོ་ཞེན་ནི། དེ་ལྟ་ན་གཟུགས་ཀྱང་དམིགས་པ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་སྣང་བ་རྣམས་ཡོང་ན་དམིགས་པས་དེ་དག་རྒྱུར་བྱས་ནས་བཏགས་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །རེ་ཞིག་འདི་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་རྣམས་ལས་གང་ཟག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན། དྲུག་ཅར་གྱིས་ཀྱང་ཤེས་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། གལ་ཏེ་མིག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་གཟུགས་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས། གང་ཟག་དམིགས་པར་བྱེད་ན་ནི་གང་ཟག་མིག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་ལ། གཟུགས་རྣམས་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་བྱ། གཟུགས་རྣམས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་
― DTG141_Page_0167 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་ལ་བརྟེན་ནས། གང་ཟག་དམིགས་བར་བྱེད་ན་ནི། གང་ཟག་ཡིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་ལ། ཆོས་རྣམས་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་བྱ་ལ། ཆོས་རྣམས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་འོ་ན་འོ་མ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་མིག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་གཟུགས་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་འོ་མ་འམ། ཆུ་དམིགས་པར་བྱེད་ན་ནི་འོ་མ་འམ་ཆུ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་ལ་གཟུགས་རྣམས་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་བྱ། གཟུགས་རྣམས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ལ། རེག་བྱ་རྣམས་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་བྱ། རེག་བྱ་རྣམས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། འོ་མ་དང་ཆུ་གཉིས་བཞི་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་དུ་འོང་བས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱི་ཁོ་ན་ལ། འོ་མ་འམ། ཆུ་ཞེས་འདོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་བོ་རྣམས་ལ་གང་ཟག་འདོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། །གང་ཡང་མིག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་གཟུགས་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་གང་ཟག་དམིགས་པར་བྱེད་ཅེས་སྨྲས་པའི་ཚིག་དེའི་དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན། ཅི་རེ་ཞིག་གཟུགས་རྣམས་གང་ཟག་དམིགས་པའི་རྒྱུ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་གཟུགས་རྣམས་དམིགས་ན་གང་ཟག་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་རྣམས་གང་ཟག་དམིགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་དེ་དག་ལས་གཞན་དུ་བརྗོད་བར་མི་བྱའོ་ཞེ་ན་ནི། དེ་ལྟ་ན་ནི་འོ་ན་གཟུགས་ཀྱང་སྣང་བ་དང་མིག་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དག་ལས་གཞན་དུ་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་དེ་དམིགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་གཟུགས་རྣམས་དམིགས་ན་གང་ཟག་དམིགས་སོ་ཞེ་ན་ནི་ཅི་དམིགས་པ་དེ་ཁོ་ནས་དམིགས་སམ། འོན་ཏེ་གཞན་གྱིས་གལ་ཏེ་དེ་ཁོ་ནས་སོ་ཞེ་ན་ནི་གང་ཟག་གཟུགས་ལས་རང་བཞིན་ཐ་མི་དད་པའམ་གཟུགས་ཁོ་ན་ལ་དེ་འདོགས་
― DTG141_Page_0168 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འགྱུར་ན། འདི་ནི་གཟུགས་སོ། །འདི་ནི་གང་ཟག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་གཅོད། འོན་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་མི་གཅོད་ན་ནི་གཟུགས་ཀྱང་ཡོད་དོ། །གང་ཟག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་ཇི་ལྟར་དམ་འཆའ་སྟེ། དམིགས་པའི་དབང་གིས་དེ་ཡོད་པར་དམ་འཆའ་བར་ཟད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་བར་དག་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འོན་ཏེ་གཞན་གྱིས་སོ་ཞེ་ན་ནི། དུས་ཐ་དད་དམིགས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལས་གཞན་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། སྔོན་པོ་ལས་སེར་པོ་ལྟ་བུ་དང༌། སྐད་ཅིག་མ་ལས་སྐད་ཅིག་མ་གཞན་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་བར་དག་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འོན་ཏེ་གཟུགས་དང་གང་ཟག་བཞིན་དུ་དེ་དག་དམིགས་པ་དག་ཀྱང་གཞན་དང་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་མེ་བྱའོ་ཞེ་ན། འོ་ན་ནི་དེས་ན་འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་པས། གྲུབ་པའི་མཐའ་ཉམས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་འདི་ཡོད་ལ་གཟུགས་རྣམས་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་བྱ། གཟུགས་རྣམས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་བྱ་ན། འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཟུགས་བདག་མ་ཡིན་པ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདག་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གསུངས། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་གིས་གང་ཟག་འདི་དམིགས་པ་དེ་ཅི་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེའམ། འོན་ཏེ་གང་ཟག་གམ། གཉི་ག་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ། གལ་ཏེ་གཟུགས་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་ན་ནི་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་གང་ཟག་དམ་པར་ཤེས་པར་མི་ནུས་ཏེ། ཡུལ་གང་ཁོ་ན་ན་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་དེ་ཉིད་དེའི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་གང་ཟག་གམ། གཉི་ག་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེའོ་ཞེ་ན། འདི་ནི་མདོ་ལས་ཐལ་བ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས་ནི། གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་གཟུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་ལ། རྒྱུ་ནི་མིག་ཡིན་ནོ། །རྐྱེན་ནི་གཟུགས་རྣམས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་མིག་དང་གཟུགས་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་གང་ཟག་མི་རྟག་པར་འགྱུར་
― DTG141_Page_0169 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། མདོ་ལས། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་ལ་རྒྱུ་གང་དག་ཡིན་བ་དང༌། རྐྱེན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་དེའི་དམིགས་པ་གང་ཟག་མ་ཡིན་ན་འོ་ན་ནི་དེས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་གང་ཟག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་བར་བྱ་བ་ཡིན་པར་དམ་འཆའ་ན་ནི་དེ་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལས་གཞན་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། སྒྲ་བཞིན་ནོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ལས་གཞན་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ་གཟུགས་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བྲམ་ཟེ་དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་ཐ་དད་པ་ཅན་ཡིན་ཞིང་ཡུལ་ཐ་དད་བ་ཅན་ཡིན་ཏེ། རང་རང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་ཡུལ་སོ་སོར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡིན་གྱི་གཞན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་མ་ཡིན་པ་དག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་དབང་པོ་དང༌། རྣ་བའི་དབང་པོ་དང༌། སྣའི་དབང་པོ་དང༌། ལྕེའི་དབང་པོ་དང༌། ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ལྔའོ། །ཡིད་ཀྱི་དབང་བོ་ནི་དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡིན་ཞིང༌། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ནི་འདི་དག་གི་རྟེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་མདོའི་ཚིག་འདི་དང་ཡང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་གང་ཟག་ཡུལ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འོ་ན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ཡང་འཁྲུལ་པ་མེད་བར་འགྱུར་ཏེ། སྲོག་ཆགས་དྲུག་པ་ལྟ་བུའི་མདོ་ལས། དབང་པོ་དྲུག་པོ་འདི་དག་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་ཐ་དད་བ་ཅན་ཡིན་ཞིང་ཡུལ་ཐ་དད་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། རང་རང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་ཡུལ་འདོད་པ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེར་ནི་དབང་པོ་ཁོ་ན་ལ་དབང་པོ་ཡིན་པར་མ་གསུངས་ཀྱི་ལྔ་པོ་དང་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པར་འདོད་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་དབང་གིས་དྲངས་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དབང་པོ་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་འབའ་ཞིག་གིས་དྲངས་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ལས་
― DTG141_Page_0170 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་པ་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་མི་འདོད་པ་ཉིད་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་དགེ་སློང་དག་མངོན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐམས་ཅད་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ནས། མངོན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་མིག་དང༌། གཟུགས་རྣམས་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་བ་དང༌། མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང༌། གང་ཡང་མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ནང་གི་ཚོར་བ་བདེ་བའམ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་བ་དེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ནང་གི་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་རྒྱས་པར་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་མངོན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་དེ་སྙེད་ཅིག་ཡིན་པར་ངེས་པར་གཟུང་གི །གང་ཟག་ནི་མ་ཡིན་པས། དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཉིས་ནི་ཡུལ་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཟག་པ་རྣམས་མིག་གིས་གང་ཟག་བལྟའོ་ཞེས་གང་ཟག་ལྟ་བ་ནི་བདག་མེད་པས་བདག་བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པས་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་གནས་སུ་གྱུར་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་མདོ་ལས། ཕུང་བོ་རྣམས་ཁོ་ན་ལ་གང་ཟག་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་འདི་ངེས་པར་མཛད་དོ། །ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། མིག་དང་གཟུགས་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །གསུམ་འདུས་པས་ནི་རེག་པའོ། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པས་ནི་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་སེམས་པ་དག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་དེ་བཞིན་དང༌། གཟུགས་ཅན་མིག་གི་དབང་པོ་དང་དེ་སྙེད་ཅིག་ལ་མི་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །འདི་ལ་སེམས་ཅན་དང༌། མིང་དང་ཤེད་ལས་སྐྱེས་དང༌། ཤེད་བུ་དང༌། གསོ་བ་དང༌། གང་ཟག་དང༌། སྲོག་དང༌། སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མིང་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་བདག་གིས་མིག་གི་གཟུགས་རྣམས་བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཁས་འཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་ནི་འདི་ལྟར་ཚེ་དང་ལྡན་པ་དེའི་མིང་ནི་
― DTG141_Page_0171 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ཞེས་བྱ། རིགས་ནི་འདི་ཞེས་བྱ། རུས་ནི་འདི་ཞེས་བྱ། ཁ་ཟས་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཟ་ཟ། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་མྱོང༌། ཚེ་ནི་འདི་ཙམ་ཞིག་ཐུབ། ཡུན་ནི་ཇི་སྲིད་ཅིག་གནས། ཚེའི་མཐའ་ནི་འདི་ཙམ་ཞིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཐ་སྙད་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་དག་དེ་ལྟར་ན་འདི་དག་ནི་མིང་ཙམ། འདི་དག་ཁས་འཆེ་བ་ཙམ། འདི་དག་ནི་ཐ་སྙད་ཙམ་སྟེ། ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པ། འདུས་བྱས་པ། སེམས་པས་འཕངས་པ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་ལ་བརྟེན་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྲམ་ཟེ་ཐམས་ཅད་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དག་ཏུ་ཟད་དོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་གང་ཟག་འདི་སྐྱེ་མཆེད་མ་ཡིན་ན་ནི་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། །འོན་ཏེ་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འོ་ན་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་ལྟར་ན་ཡང་འདི་སྐད་དུ་དགེ་སློང་མི་ཇི་སྙེད་པ་དང༌། གཟུགས་ཇི་སྙེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་འདི་ཇི་སྙེད་ཅིག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་འདོགས་པར་མཛད་དོ། །ཐམས་ཅད་བརྟགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེས་འདོན་ཏོ། །གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། དགེ་སློང་དག་བདག་དང་བདག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པས་བརྟགས་པ་ལ་ལྷུང་བར་ཟད་དེ། འདི་ལ་བདག་ག་བདག་གི་ནི་མེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་འདི་སྐྱེ་བ་ན་སྐྱེ་བར་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་དྲུག་གིས་ཀྱང་བདུད་ལས་བརྩམས་ནས། སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བདུད་ཅི་སེམས། །ཁྱོད་ནི་ལྟ་བར་གྱུར་པ་ཡིན། །འདུ་བྱེད་ཕུང་པོ་འདི་སྟོང་སྟེ། །འདི་ལ་སེམས་ཅན་ཡོད་མ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་ཡན་ལག་ཚོགས་རྣམས་ལ། །ཤིང་རྟའི་མིང་དུ་བཤད་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཕུང་པོ་རྣམས་བརྟེན་ནས། ཀུན་རྫོབ་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་བཤད་དོ། །ལུང་ཕྲན་ཚེགས་ལས་ཀྱང༌། བྲམ་ཟེ་རྒྱ་ཤུག་གི་བུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས།
― DTG141_Page_0172 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཇི་ལྟར་སེམས་ནི་ཀུན་ཉོན་མོངས། །ཇི་ལྟར་སེམས་ནི་རྣམ་བྱང་དང༌། །མདུད་པ་ཐམས་ཅད་འཇིག་བྱེད་པའི། །ཆོས་ནི་རྒྱ་ཤུག་བུ་ཁྱོད་ཉོན། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བདག་མེད་དེ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་རྟོགས་པར་བྱེད། །འདི་ལ་བདག་གམ་སེམས་ཅན་མེད། །ཆོས་འདི་དག་ནི་རྒྱུ་དང་བཅས། །སྲིད་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་དང༌། །ཕུང་པོ་སྐྱེ་མཆེད་ཁམས་རྣམས་ཏེ། །རྣམ་པར་བསམས་ན་འདི་ཀུན་ལ། །གང་ཟག་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ནང་གི་སྟོང་པ་ཡིན་པར་ལྟོས། །ཕྱི་རོལ་གནས་པ་སྟོང་པར་ལྟོས། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པ། །དེ་ཡང་འགའ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཏུ་དམིགས་པ་ལ་ཉེས་དམིགས་ལྔ་ཡོད་དོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་སེམས་ཅན་དུ་ལྟ་བ་དང༌། སྲོག་ཏུ་ལྟ་བར་འགྱུར། མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་དང་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར། །ལམ་གོལ་བར་ཞུགས་པར་འགྱུར། འདིའི་སེམས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མི་འཇུག་ཅིང་རབ་ཏུ་དང་བར་མི་འགྱུར་ལ་ཡང་དག་པར་མི་གནས་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར། འདིའི་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་བྱང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་དག་ནི་གཞུང་འདི་ཚད་མར་མི་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ཁོ་བོ་ཅག་གི་སྡེ་པ་མི་འདོན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཅི་དེ་དག་ལ་སྡེ་པ་ཁོ་ན་ཚད་མ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཚད་མ་ཡིན། གལ་ཏེ་སྡེ་པ་ཁོ་ན་ཚད་མ་ཡིན་ན་འོ་ན་ནི་དེ་དག་གི་སྟོན་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་ལ། ཤཱཀྱའི་བུ་ཡང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར། འོན་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཚད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི་གཞུང་འདི་ཅིའི་ཕྱིར་ཚད་མ་མ་ཡིན། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ནི། ཁོ་བོ་ཅག་གི་སྡེ་པ་མི་འདོན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ་ཞེས་གྲག་གོ །འདི་ནི་མི་རིགས་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་མི་རིགས་པ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། གཞུང་གང་ཞིག་སྡེ་པ་གཞན་ཐམས་ཅད་ལས་འབྱུང་ལ་མདོ་དང༌། ཆོས་ཉིད་དང་ཡང་མི་འགལ་བདེ་ཁོ་བོ་ཅག་མི་འདོན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་སྟེ། གཟུ་ལུམས་ཙམ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །གཞན་ཡང་དེ་དག་ལ་ཆོས་
― DTG141_Page_0173 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་འདི་ཡང་མེད་དམ། གང་ཟག་ནི་ཆོས་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱ་ལ་ཆོས་ལས་གཞན་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་པར་གྱུར་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བར་མི་འགྲུབ་སྟེ། གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་ངེས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་མེད་པ་ལ་བདག་གོ་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་དང༌། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་དང༌། ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཁོ་ན་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་རྟོག །བདག་མེད་པ་ལ་བདག་གོ་སྙམ་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་གྱི་བདག་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་མེད་པ་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན། ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཁམས་རྣམས་ཡིན་ནོ། །རེ་ཞིག་སྔར་གཟུགས་རྣམས་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །གཟུགས་རྣམས་མ་ཡིན་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་བསལ་ཏོ། །མདོ་གཞན་ལས། དགེ་སློང་དག་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་གང་ལ་ལ་བདག་གོ་སྙམ་དུ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཁོ་ན་ལ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པ་ཁོ་ན་ལ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་ལ་སྔོན་གྱི་གནས་རྣམ་པ་དུམ་རྗེས་སུ་དྲན་པར་གྱུར་ཏམ། རྗེས་སུ་དྲན་ནམ། རྗེས་སུ་དྲན་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཁོ་ན་ལ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ནི་འདས་པའི་དུས་ན་གཟུགས་འདི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས། གང་དག་དེ་ལྟར་རྣམ་པ་དུ་མ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེས་བྱ་བ་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་གང་ཟག་གཟུགས་དང་ལྡན་པར་ལྟ་བར་གྱུར་ན་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་འདི་ལ་ནི་མ་བཏོན་པ་ཁོ་ན་སྐྱབས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་ཟག་ནི་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོ་དང་རྒྱུན་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་འོན་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་འགྱུར་བའི་སེམས་སམ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གང་ཟག་གིས་ནི་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ནི་འོ་ན་སེམས་
― DTG141_Page_0174 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་པ་ན་གང་ཟག་མི་འཇིག་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་འདི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁོ་བོ་ཅག་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་པར་ནི་མི་སྨྲའོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མཐུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུད་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་གང་དུ་བཞེད་པར་གཏང་བ་ཙམ་གྱིས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་མཁྱེན་པ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པའི་མཐུ་འདི་ཡོད་དོ། །འདིར་སྨྲས་པ། རྒྱུན་གྱིས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ན་དཔེར། །མེ་ཡིས་ཐམས་ཅད་སྲེག་འདོད་ལྟ། །དེ་བཞིན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་འདོད་བྱའི། །ཅིག་ཅར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཕྱིར་མིན། །འདི་ཇི་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེ་ན། འདས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྫོགས་སངས་རྒྱས་འདས་གང་དག་དང༌། །སངས་རྒྱས་མ་བྱོན་གང་དག་དང༌། །ད་ལྟའི་རྫོགས་སངས་རྒྱས་གང་ཡིན། །མང་པོ་རྣམས་ནི་མྱ་ངན་སེལ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཁྱེད་ཅག་ཀྱང་ཕུང་པོ་རྣམས་ཁོ་ན་དུས་གསུམ་པ་ཡིན་པར་འདོད་ཀྱི་གང་ཟག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་རྣམས་ཁོ་ན་གང་ཟག་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་ལ་ཁུར་ཡང་བསྟན་ཏོ། །ཁུར་ལེན་པ་དང༌། ཁུར་འདོར་བ་དང༌། ཁུར་ཁྱེར་བ་ཡང་བསྟན་གྱི་ཞེས་གསུངས། ཅིའི་ཕྱིར་གསུངས་པར་མི་བྱ། ཁུར་ཉིད་ཁུར་ཁྱེར་བ་ཡིན་པར་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བུ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བུ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁུར་ལེན་པ་ཡང་ཕུང་པོས་མ་བསྡུས་པར་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁུར་ཁྱེར་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཅི་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་མིང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཡུན་ནི་འདི་སྲིད་ཅིག་གནས་ནས་ཚེའི་མཐའ་ནི་འདི་ཙམ་ཞིག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། རྟག་པའམ་གང་ཟག་ཅེས་བྱ་བ་གཞན་དུ་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་བ་དོན་དེ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་བསྟན་ཏེ་ཕུང་པོ་སྔ་མ་རྣམས་ཁོ་ན་ཕུང་པོ་ཕྱི་མ་རྣམས་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ཁུར་དང་ཁུར་ཁྱེར་བ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་བ་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་པ་མེད་དོ་ཞེས་སུ་ཟེར། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ལྟར་ཡོད་དོ། །
― DTG141_Page_0175 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ནི་གང་ཞིག་ཕ་རོལ་དུ་སྐྱེ་བ་པ་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ལ་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་པ་མེད་དོ་ཞེས་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དེའི་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཟག་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་འདི་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ན་ཡང་ཅི་ཞིག་གིས་སྤང་བར་བྱ་བར་འགྱུར། འདི་བདེན་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པར་ཡང་མི་རུང་ལ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པར་ཡང་མི་རུང་སྟེ། གང་ཟག་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་གང་ཟག་གཅིག་པུ་སྐྱེ་བ་ན་སྐྱེའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་རྣམས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེན་མ་ཡིན་ཏེ། སྤྱི་ལ་ཡང་གཅིག་ཉེ་བར་འདོགས་པའི་ཕྱིར་ཏིལ་གཅིག་དང༌། འབྲས་ཐུག་པོ་ཆེ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་དང༌། ཕུང་པོ་གཅིག་དང༌། ཚིག་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་གང་ཟག་འདུས་བྱས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་ཕུང་པོ་རྣམས་སྔོན་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་གཞན་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་རིག་པ་བླངས་པའི་ཕྱིར་མཆོད་སྦྱིན་པ་སྐྱེས་སོ། །བརྡ་སྤྲོད་པ་པ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རྟགས་བླངས་པའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་སྐྱེས་སོ། །ཀུན་དུ་རྒྱུ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གནས་སྐབས་གཞན་བླངས་པའི་ཕྱིར་རྒ་བ་སྐྱེས་སོ། །ན་བ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །མ་ཡིན་ཏེ། བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མདོ་ཁོན་ལས། དགེ་སློང་དག་ལས་ནི་ཡོད་དོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་ཡོད་དོ། །ཆོས་སུ་བརྡར་བཏགས་པ་མ་གཏོགས་པ་གང་ཞིག་ཕུང་པོ་འདི་རྣམས་འདོར་བར་བྱེད་ཅིང་ཕུང་པོ་གཞན་དག་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་བྱེད་པ་པོ་ནི་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དབོ་ལས་སྐྱེས་ཀྱི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། དབོ་ལས་སྐྱེས་ལེན་ཅེས་མི་བའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཕུང་པོ་རྣམས་ལེན་པར་བྱེད་པ་ཡང་འགའ་ཡང་མེད་ལ། འདོར་བར་བྱེད་པ་ཡང་མེད་དོ། །རེ་ཞིག་ཁྱོད་མཆོད་སྦྱིན་པ་ནས་རྒ་བའི་བར་གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དཔེར་བྱེད། གལ་ཏེ་གང་ཟག་ཡིན་ནོ་ཞེན་ནི་དེ་མ་གྲུབ་བོ། །འོན་ཏེ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི་དེ་
― DTG141_Page_0176 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་སྔོན་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཁོན་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་ལུས་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་ལ། ལུས་དང༌། རིག་བ་དང༌། རྟགས་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་དང་གང་ཟག་གཉིས་གཞན་ཉིད་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །རྒ་བ་དང་ན་བ་ཡང་ལུས་གཞན་ཁོན་ཡིན་ནོ། །གྲངས་ཅན་པའི་འགྱུར་བར་སྨྲ་བ་ནི་བཀག་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་དག་ནི་དཔེ་ངན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་སྔོན་མེད་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ལ། གང་ཟག་ནི་མ་ཡིན་པར་འདོད་ན་ནི་དེ་དེ་དག་ལས་གཞན་པ་དང༌། རྟག་པར་གསལ་བར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཕུང་པོ་ནི་ལྔའོ། །གང་ཟག་ནི་གཅིག་གོ་ཞེས་སྨྲ་བས་ཇི་ལྟར་ན་གཞན་ཉིད་དུ་མི་བརྗོད། རེ་ཞིག་ཇི་ལྟར་ན་འབྱུང་བ་དག་ནི་བཞི་ཡིན། གཟུགས་ནི་གཅིག་ཡིན་ལ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལས་གཟུགས་གཞན་ཡང་མ་ཡིན། སྨྲ་བ་འདི་ནི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་གང་ལ་ཞེ་ན། འབྱུང་བ་ཙམ་པའི་ཕྱོགས་ལའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་ཙམ་གཟུགས་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ཙམ་གང་ཟག་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་ཙམ་གང་ཟག་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྲོག་དེ་ཉིད་ལུས་ཡིན་པའམ། གཞན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལུང་མ་བསྟན་ཞེ་ན། འདྲི་བ་པོའི་བསམ་པ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་ན་ནི་ནང་གི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་སྲོག་གི་རྫས་གཅིག་པོ་དྲིས་སོ། །དེ་ཡང་འགའ་ཡང་མེད་ན་འདི་ཇི་ལྟར་གཞན་ཉིད་དམ་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། རུས་སྦལ་གྱི་ཡུལ་བ་ཤོར་རམ་འཇམ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །མདུད་པ་འདི་ནི་སྔ་མ་དག་ཁོ་ནས་ཀྱང་བཀྲོལ་ཟིན་ཏེ། རྒྱལ་པོ་དེས་འདུ་སྦྱིན་གནས་བརྟན་ཀླུ་སྡེའི་ཐད་དུ་འོངས་ནས་བཙུན་པ་དགེ་སྦྱོང་རྣམས་ནི་སྨྲ་བ་མང་བ་མ་ལགས་སོ། །གལ་ཏེ་གང་དྲིས་པ་དེ་ཉིད་ལན་འདེབས་ན་བདག་འདྲི་བར་འཚལ་ལོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དྲིར་གསོལ་ཞེས་སྨྲས་པ་དག་ཅི་ལགས། སྲོག་དེ་ཉིད་ལུས་ལགས་སམ། སྲོག་ཀྱང་གཞན་ལགས་ལ་ལུས་ཀྱང་གཞན་ལགས་ཞེས་དྲིས་སོ། །གནས་བརྟན་གྱིས་འདི་ནི་ལན་མི་གདགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། དེས་སྨྲས་པ། བདག་གིས་སྔ་ནས་བཙུན་པ་གཞན་ལུང་བསྟན་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་དམ་འཆར་གསོལ་བ་མ་ལགས་སམ། ཅིའི་སླད་དུ་འདི་སྐད་དུ་འདི་ནི་ལན་མི་གདབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཞན་ཁོ་ན་གསུངས། གནས་བརྟན་གྱིས་
― DTG141_Page_0177 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ནི་སྨྲ་བ་མང་བ་ལགས་སོ། །གལ་ཏེ་གང་དྲིས་པ་དེ་ཉིད་ལན་འདེབས་ན་བདག་ཀྱང་འདྲི་བར་འཚལ་ལགས་སོ། །དྲིར་གསོལ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། ཁྱོད་ཀྱི་སླས་ལ་ཤིང་ལྗོན་པ་ཨ་མྲ་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་འབྲས་བུ་རྣམས་ཅི་སྐྱུར་རམ་འོན་ཏེ་མངར་ལགས་ཞེས་དྲིས་སོ། །བདག་གི་སྨྲས་ལ་ཤིང་ལྗོན་པ་ཨ་མྲ་ཉིད་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །བདག་གིས་སྔ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གཞན་ལུང་བསྟན་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་དམ་འཆར་གསོལ་བ་མ་ལགས་སམ། ཅིའི་སླད་དུ་འདི་སྐད་དུ་ཤིང་ལྗོན་པ་ཨ་མྲ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་གཞན་ཁོ་ན་གསུངས། དེས་སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་ན་ཤིང་ལྗོན་པ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་རྣམས་སྐྱུར་བའམ་མངར་བ་ཉིད་དུ་ལུང་བསྟན་པར་བྱ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་དུ་སྲོག་དེ་ཉིད་མེད་ན་ཅིའི་སླད་དུ་འདི་ལུས་ལས་གཞན་པ་ཉིད་དམ་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ལུང་བསྟན་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་མེད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་མ་གསུངས་ཤེ་ན། དྲི་བ་པོའི་བསམ་པ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་སྲོག་ཅེས་བྱ་བ་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་མེད་པར་གོ་བར་གྱུར་ན་ལོག་པར་ལྟ་བར་ལྟུང་བར་འགྱུར་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་དེ་བསྟན་པ་ཡང་མི་བཟོད་དོ། །འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ཀུན་དུ་རྒྱུ་གནས་པ་དང༌། རུས་མཐུན་པས་དྲི་བ་དྲིས་པ་དག་ཡོད་དོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་ན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པས་ཚིག་མ་ལེགས་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཀུན་དགའ་བོ་ཀུན་དུ་རྒྱུ་གནས་པ་དང་རུས་མཐུན་པའི་དྲི་བ་དྲིས་པ་བདག་མེད་དོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་ན་ནི་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་གནས་པ་དང་རུས་མཐུན་པའི་སྔ་ནས་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ཡོད་པ་དག་གིས་བདག་སྔོན་ཡོད་པར་གྱུར་པ་ལས་ད་ནི་བདག་གི་དེ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ཕྱིར་ཞིང་ཆེས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ། ཀུན་དགའ་བོ་བདག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པའི་མཐར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆད་པའི་མཐར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་ཟུང་ཤིག །འདིར་སྨྲས་པ། ལྟ་བའི་མཆེ་བས་སྨྲས་པ་དང༌། །ལས་རྣམས་འཇིག་པ་ལ་ལྟོས་ནས། །སྟག་མོས་ཕྲུ་གུ་ཁྱེར་བ་ལྟར། །རྒྱལ་བས་ཆོས་ནི་སྟོན་པར་
― DTG141_Page_0178 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཛད། །བདག་ཡོད་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་ནས། །ལྟ་བའི་མཆེ་བས་སྨྲས་པར་གྱུར། །ཀུན་རྫོབ་རྟོག་པར་མ་གྱུར་ནས། །དགེ་བ་ཕྲུ་གུ་ཉམས་བྱེད་འགྱུར། །ཡང་སྨྲས་པ། མེད་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྲོག །དེ་ཉིད་གཞན་དུ་མ་གསུངས་སོ། །བརྟགས་པའང་མེད་དུ་འགྱུར་འོང་བས། །མེད་དོ་ཞེས་ཀྱང་མ་གསུངས་སོ། །ཕུང་པོའི་རྒྱུ་ནི་གང་ལ་དགེ །མི་དགེའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཉིད། །དེ་ལ་སྲོག་ཅེས་བྱ་སྟེ་དེ། །སྲོག་མིང་བསྟན་པས་མེད་པར་འགྱུར། །སྲོག་ཅེས་བྱ་བ་ཕུང་པོ་ལ། །བཏགས་ཙམ་ཞེས་ཀྱང་མ་གསུངས་ཏེ། །དེ་ཚེའི་སྐྱེ་བོ་དེ་འདྲ་སྟེ། །སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་སྐལ་ལྡན་མིན། །འདི་ལྟར་གནས་པས་བདག་ཡོད་དམ། །མེད་ཅེས་དྲི་བ་འདྲི་བ་ཡི། །བསམ་པ་ལ་ལྟོས་མ་གསུངས་ཏེ། །ཡོད་ན་ཅི་ཕྱིར་ཡོད་མི་གསུངས། །འཇིག་རྟེན་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འདྲི་བ་པོའི་བསམ་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ལུང་མ་བསྟན་ཏེ། རེ་ཞིག་གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་བདག་ཡིན་བར་འདོད་པར་གྱུར་ན་ནི་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལུང་མ་བསྟན་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཆར་མི་རིགས་སོ། །འོན་ཏེ་འཇིག་རྟེན་འཁོར་བ་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི་དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་རྟག་ན་འགའ་ཡང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །མི་རྟག་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ཆད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉི་ག་ལྟར་ཡིན་ན་ནི་ཁ་ཅིག་ནི་ངེས་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །གཉི་ག་ལྟར་མ་ཡིན་ན་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཡང་མ་ཡིན། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་ལམ་ལ་རག་ལུས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་བཞི་ཆར་ཡང་ངེས་པར་ལུང་མི་སྟོན་ཏེ། གཅེར་བུ་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་བྱིའུ་བཟུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་མཐའ་དང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡང་ལུང་མ་བསྟན་ཏེ། བཞི་ཚན་འདི་ནི་དོན་མཐུན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཀུན་དུ་རྒྱུ་སྨྲ་བྱེད་ཀྱིས་བཞི་ཚན་འདི་ཞུས་ནས་ཡང་ཅི་ལགས། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལམ་འདི་ངེས་པར་འབྱུང་ངམ། འོན་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ཕྱོགས་གཅིག་ལགས་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། གནས་བརྟན་ཀུན་དགའ་བོས་སྨྲ་བྱེད་ཁྱོད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དང་པོ་ཉིད་དུ་ཞུ་བ་ཞུས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དེ་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱིས་འདྲིའམ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་བཞིན་འོངས་པ་ཤི་ཕན་ཆད་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG141_Page_0179 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞི་ཚན་འདི་ཡང་དྲི་བ་པོའི་བསམ་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ལུང་མ་བསྟན་ཏེ། དེས་ནི་བདག་གྲོལ་བ་དེ་བཞིན་འོངས་པ་ཡིན་པར་བསམས་ནས་ཞུ་བ་ཞུས་སོ། །གང་ཟག་པ་རྣམས་ལ་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་གང་ཟག་གསོན་པོ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་ལུང་སྟོན་ལ་ཤི་ཕན་ཆད་ནི་ལུང་མི་སྟོན། རྟག་པའི་ཉེས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་བྱམས་པ་ཁྱོད་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་སྟོན། ཅིའི་ཕྱིར་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་ཉན་ཐོས་འདས་པ་དུས་འདས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་ལུང་སྟོན། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ནི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་ཟག་སྔར་གཟིགས་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཀྱང་མི་གཟིགས་ཏེ། མི་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་ལུང་མི་སྟོན་ཏོ་ཞེ་ན་ནི། སྟོན་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ནི་དེ་མེད་དོ་ཞེས་ཁས་བླང་བར་བྱ་དགོས་སོ། །འོན་ཏེ་གཟིགས་ན་ནི་མ་གསུངས་བཞིན་དུ་ཡང་དེ་ཡོད་པ་དང་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་གཟིགས་སམ་མི་གཟིགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་བརྗོད་པར་མི་བྱ་བ་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་འོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་རིམ་གྱིས་མི་བརྗོད་པར་གྱིས་ཤིག །གང་ཟག་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་བདེན་པ་དང༌། གནས་པར་བདག་གི་བདག་མེད་དོ་སྙམ་པ་ནི་ལྟ་བའི་གནས་སུ་གསུངས་སོ། །ཡོད་དོ་སྙམ་པ་ཡང་ལྟ་བའི་གནས་སུ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ནི་ཁུངས་སུ་མི་རུང་ངོ༌། །ཆོས་མངོན་བ་བ་རྣམས་ན་རེ་འདི་གཉི་ག་ཡང་མཐར་འཛིན་པ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་དང་ཆད་པར་ལྟ་བས་བསྡུས་པ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་རིགས་ཏེ་གནས་མ་བུའི་མདོ་ལས། ཀུན་དགའ་བོ་བདག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་གང་ཟག་མེད་ན་འཁོར་བ་འདི་སུའི་ཡིན། འཁོར་བ་ཉིད་འཁོར་བར་རིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་མ་རིག་པའི་སྒྲིབ་པ་ཅན་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བ་རྣམས་འཁོར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་གང་ཟག་ཇི་ལྟར་འཁོར་ཕུང་པོ་གཞན་འདོར་བ་དང༌།
― DTG141_Page_0180 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་འདི་ནི་ལན་བཏབ་ཟིན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་མེ་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ཡང་རྒྱུན་གྱིས་དྲོ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྲེད་པ་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཅན་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཕུང་པོའི་ཚོགས་འཁོར་རོ། །གལ་ཏེ་འདི་ཕུང་པོ་ཙམ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ང་ཉིད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་མིག་བཟངས་ཞེས། བྱ་བའི་སྟོན་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གསུང་པར་མི་འགྱུར། ཕུང་པོ་རྣམས་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཅི་དེ་ཉིད་གང་ཟག་ཡིན་ན་ནི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ང་ཉིད་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུད་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་མེ་དེ་ཉིད་སྲེག་ཅིང་འོངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་བདག་དེ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ཁོ་ནར་གཟིགས་པར་འགྱུར་རོ། །གཟིགས་ན་ཡང་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཤིན་ཏུ་དམ་པོར་འགྱུར་རོ། །བདག་ཡོད་ན་བདག་གིར་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེས་མདོ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་བདག་གིར་འཛིན་པ་ལྷག་བར་འབྱུང་བས་དེ་ནི་དེ་དག་གི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བར་འགྱུར་རོ། །བདག་གིར་ལྟ་བ་ཡོད་ན་ཡང་བདག་གིར་ཆགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་དང་བདག་གིར་ཆགས་པའི་འཆིང་བ་ཤིན་ཏུ་དམ་པོས་གླགས་པ་དེ་དག་ལ་ཐར་པ་ཐག་རིང་བར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་བདག་ལ་ཆགས་པ་མི་འབྱུང་བ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་ན། དེ་ནི་བདག་མེད་པ་ལ་ནི་བདག་ཏུ་རྨོངས་པས་ཆགས་པ་སྐྱེའི་བདག་ཉིད་ལ་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ག་ལ་རུང་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཁ་ཅིག་ནི་གང་ཟག་ཏུ་འཛིན་ཁ་ཅིག་ནི་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསྟན་པ་འདི་ལ་སྐྱོན་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །མུ་སྟེགས་བྱེད་གང་དག་བདག་རྫས་གཞན་ཁོ་ན་ཡིན་པར་སེམས་པ་དེ་དག་གི་ལྟར་ན་ཡང་ཐར་པ་མེད་པའི་ཉེས་པ་འདི་གཡོ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་གལ་ཏེ་བདག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་ན་སེམས་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་ལ་ཉམས་སུ་མྱོང་ནས་རིང་མོ་ཞིག་ལོན་པའི་དོན་ཇི་ལྟར་དྲན་པའམ་ངོ་ཤེས་པར་འགྱུར། དྲན་པའི་ཡུལ་ལ་འདུ་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་སོ། །སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བུ་ལས་ཤེ་ན། གང་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དྲན་པ་སྐྱེ་བ་སྟེ། དེ་དག་ལ་རྟག་པ་དང་འདྲ་བ་དང་འབྲེལ་བ་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་
― DTG141_Page_0181 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར་དང༌། མྱ་ངན་དང་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ལ་སོགས་པས་མཐུ་མ་ཉམས་པ་ཅན་ལས་སོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཡང་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ནི་དྲན་པ་དེ་བསྐྱེད་པར་མི་ནུས་སོ། །དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཡང་གཞན་ལྟ་བུ་ནི་དྲན་པ་དེ་སྐྱེད་པར་མི་ནུས་ཀྱི་གཉི་ག་ལྟར་ན་ནུས་པས་དེ་ལྟར་ན་དྲན་པར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་ལ་ནི་དེའི་མཐུ་མ་མཐོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་ཇི་ལྟར་ན་སེམས་གཞན་གྱིས་མཐོང་ལ་གཞན་གྱིས་དྲན་དེ་ལྟར་ན་ནི་ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་སེམས་ཀྱིས་མཐོང་ལ་མཆོད་སྦྱིན་གྱིས་སེམས་ཀྱིས་དྲན་པར་འགྱུར་རོ། །མ་ཡིན་ཏེ་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ན་རྒྱུད་གཅིག་ལ་ཡོད་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འབྲེལ་བ་ནི་མེད་དོ། །སེམས་གཞན་གྱིས་མཐོང་ལ་གཞན་གྱིས་དྲན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་མི་ཟེར་རོ། །འོན་ཀྱང་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ལྟར་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་མཐོང་པའི་སེམས་ལ་དྲན་པའི་སེམས་གཞན་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་ཉེས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། དྲན་པ་ཁོ་ན་ལས་ངོ་ཤེས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །བདག་མེད་ན་སུ་ཞིག་གིས་དེ་ལྟར་དྲན། དྲན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཡིན། དྲན་པས་ཡུལ་འཛིན་པའོ། །ཅི་དེ་འཛིན་པ་དྲན་པ་ལས་གཞན་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོ་ན་ནི་དྲན་པ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་དེ་བྱེད་པ་དེ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏེ། དྲན་པའི་རྒྱུ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་གང་ནག་པས་དྲན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ནག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུད་དེ་ལས་དེ་སྐྱེ་བར་མཐོང་ནས་སྨྲ་བར་ཟད་དོ། །བདག་མེད་པ་ན་དྲན་པ་འདི་སུའི་ཡིན། དྲུག་པ་འདིའི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན། རྗེ་བོའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་གང་གི་རྗེ་བོ་གང་ལྟ་བུ་ཡིན། དཔེར་ན་བའི་ནག་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཇི་ལྟར་དེའི་རྗེ་བོ་ཡིན། དེ་རྨོ་བ་དང་བཞོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དེ་ལ་རག་ལུས་པ་ཡིན་ནོ། །དྲན་པ་གང་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་ན། འདི་ལྟར་དེའི་རྗེ་བོ་བཙལ། དྲན་པར་བྱ་བའི་དོན་ལའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྦྱར་བར་བྱ། དྲན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀྱེ་མ་དེ་ཉིད་དེའི་དོན་དུ་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལེགས་པར་སྨྲས་སོ། །ཇི་ལྟར་སྦྱར་བར་བྱ། ཅི་དེ་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་སམ། འོན་ཏེ་མངག་པའི་སྒོ་ནས། དྲན་པ་ལ་འགྲོ་བ་མི་རུང་བས་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་རྒྱུ་ཁོ་ན་ལ་རྗེ་བོ་ཡིན་ལ་འབྲས་བུ་ཁོ་ན་བྲན་
― DTG141_Page_0182 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་རྒྱུ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་དབང་བྱེད་ལ་འབྲས་བུ་ཡང་དེ་དང་ལྡན་ན་རྒྱུ་ཡིན་པས་དེ་ནི་དྲན་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ནག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་གཅིག་ཏུ་བཟུང་ནས་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རྗེ་བོ་བརྗོད་པ་དེ་ཡང་དེ་ཡུལ་གཞན་དུ་དང༌། འགྱུར་བ་འབྱུང་བ་ལ་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ཡིད་ལ་བསམས་ནས་རྗེ་བོ་ཞེས་བརྗོད་པར་ཟད་ཀྱི་ནག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་པུ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་ལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ལ་ཡང་རྒྱུའི་དངོས་པོ་མ་གཏོགས་པའི་རྗེ་བོའི་དངོས་པོ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སུ་ཞིག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས། སུའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་ནི་ཅི་རིགས་པར་དབང་པོ་དང་དོན་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་བོ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་བྱེད་པ་པོ་ལ་ལྟོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ལྷ་སྦྱིན་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་འགྲོ་བར་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་པོ་ལྷས་བྱིན་ལ་ལྟོས་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་ཞིག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡང་བརྗོད་དགོས་སོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ལ་ལྷས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་སྐྱེས་བུར་ཐ་སྙད་གདགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་གཅིག་པུ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དེ་དག་ལ་ཡང་མིང་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ལྷས་བྱིན་འགྲོ་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་སོ། །ལྷ་སྦྱིན་ཇི་ལྟར་འགྲོ་ཞེ་ན། འདུ་བྱེད་སྐད་ཅིག་པ་རྒྱུན་ཐ་མི་དད་པ་རྣམས་ལ་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་བཟུང་ནས་ལྷས་བྱིན་ཞེས་མོས་པ་རྣམས་རང་གི་རྒྱུན་ཡུལ་གཞན་དུ་འབྱུང་བ་ལ་རྒྱུར་གྱུར་ན་ལྷས་བྱིན་འགྲོའོ་ཞེས་བྱའོ། །ཡུལ་གཞན་དུ་འབྱུང་བ་དེ་ནི་འགྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། མེ་དང་སྒྲའི་རྒྱུན་དག་ལ་འགྲོའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་ན་ལྷས་བྱིན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཐ་སྙད་གདགས་པའི་དོན་དུ་དེ་དག་ལ་མིང་དུ་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་གང་མདོ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཅི་ཞིག་བྱེད། ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་མོད་
― DTG141_Page_0183 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་འདྲ་བར་བདག་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་མཐུན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་མོད་ཀྱི་འདྲ་བར་བདག་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་རྣམ་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །འདིའི་འདྲ་བ་ཅི་ཞེ་ན། དེའི་རྣམ་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ནི་དབང་པོ་ལས་ཀྱང་སྐྱེས་མོད་ཀྱི་ཡུལ་རྣམ་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དབང་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ནི་དེར་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུན་རྣམ་པར་ཤེས་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་གསུངས་པས་ཉེས་པ་མེད་དེ། རྒྱུ་ལ་བྱེད་པ་པོའི་སྒྲར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དྲིལ་བུ་སྒྲོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་སྒྲོན་མ་འགྲོ་བ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །སྒྲོན་མ་ཇི་ལྟར་འགྲོ་ཞེ་ན། སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེ་ལྕེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་ཉེ་བར་འདོགས་པར་བྱེད་ལ། དེ་ཡུལ་གཞན་དག་ཏུ་འབྱུང་བ་ལས་ཡུལ་དེ་དང་དེར་འགྲོའོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་ཉེ་བར་འདོགས་པར་བྱེད་ལ་དེ་ཡུལ་གཞན་དག་ལ་སྐྱེ་བ་ལ་ཡུལ་དེ་དང་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཇི་ལྟར་གཟུགས་འགྱུར་རོ། །སྐྱེའོ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་འགྱུར་བ་པོ་དང་འགྱུར་བ་དོན་གཞན་མ་ཡིན་པ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དེ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེའི་བདག་ལས་མ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་དེ་དག་འདྲ་བ་ཁོ་ནར་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་མྱུ་གུ་དང་སྡོང་པོ་དང་འདབ་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རིམ་པ་ངེས་པར་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། གནས་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུན་གདོན་མི་ཟ་བར་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་བསམ་གཏན་རྫོགས་པས་མཉམ་པར་གཞག་པ་རྣམས་ལས་ལུས་དང་སེམས་འདྲ་བ་སྐྱེ་ན་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕྱིས་ཀྱང་བདག་ཉིད་ལྡང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་ལས་གང་ཞིག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཁོ་ན་ལས་དེ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རིམ་པ་ཡང་ངེས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལས་སེམས་རྣམ་པ་འདྲ་ཡང་འགའ་ཞིག་སེམས་འགའ་བསྐྱེད་པ་ལ་ནུས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བུད་མེད་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་གསལ་ཏེ་དེའི་ལུས་སུན་འབྱིན་པའི་སེམས་སམ། དེའི་ཁྱོའམ་བུ་ལ་སོགས་
― DTG141_Page_0184 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ། ཡང་ཕྱིས་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་འགྱུར་པས་བུད་མེད་ཀྱི་སེམས་སྐྱེ་ན་དེ་ནི། དེའི་ལུས་སུན་འབྱིན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པའམ། དེའི་ཁྱོ་འམ། བུ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་ནུས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རིགས་ཅན་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ནི་མི་ནུས་སོ། །ཡང་བུད་མེད་ཀྱི་སེམས་ལས་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་སེམས་རྣམ་པ་མང་པོ་ཞིག་སྐྱེས་པར་གྱུར་ན་དེ་ལས་ཆེས་མང་བ་དང༌། ཆེས་གསལ་བ་དང༌། ཆེས་ཉེ་བར་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་བསྒོས་པ་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་འདུས་པའི་ལུས་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྐྱེན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །བསྒོས་པ་དེ་ཉིད་ཆེས་སྟོབས་དང་ལྡན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་འབྲས་བུ་མི་འབྱིན་ཞེ་ན། གནས་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་པ་ཉིད་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། གཞན་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་བསྒོས་པ་གཞན་གྱི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱོགས་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཤེས་པ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་མངའ་བདག་ཡིན་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་རྨ་བྱའི་མདོངས་ནི་གཅིག་ལ་ཡང༌། །རྒྱུ་ཡི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི། །ཀུན་མཁྱེན་མིན་པས་ཤེས་བྱ་མིན། །དེ་ཤེས་ཀུན་མཁྱེན་སྟོབས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བཤད་ན། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་སེམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་རྣམས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དང་འདྲ་བ་ཁོ་ནར་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་མྱུ་གུ་དང་སྡོང་བུ་དང་འདབ་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རིམ་པ་ངེས་པར་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་གང་ལ་ལ་སེམས་ནི་བདག་ལས་སྐྱེའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་ཁོ་ན་ལ་གསལ་བར་ཀླན་ཀར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡིད་དང་ཕྲད་པའི་བྱེ་བྲག་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། འབྲེལ་པ་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲེལ་པ་ཅན་དག་ཡོངས་སུ་ཆང་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕྲད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་མ་ཕྲད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་ཕྲད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་བདག་ཡོངས་སུ་ཆད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡིད་འཕྲོས་པ་ལ་བདག་འཕོ་བའམ། ཉམས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཕྲད་དོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་དེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྲད་པ་ཡོད་དུ་ཆུག་ན་ཡང་འོན་ཀྱང་ཡིད་རྟག་ཏུ་ཁྱད་པར་མེད་པ་ལ་ཇི་ལྟར་ཕྲད་པ་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར། གལ་ཏེ་
― DTG141_Page_0185 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བློའི་ཁྱད་པར་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་བློའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཞེས་དེ་ཉིད་ལ་ཀླན་ཀ་ཚོལ་བར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་ལྟོས་པའི་བདག་དང་ཡིད་ཕྲད་པ་ལས་སོ་ཞེ་ན། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་ལྟོས་པའི་སེམས་ཁོ་ན་ལས་ཡིན་པར་ཟད་ཀྱི་བདག་གིས་ནུས་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་དམིགས་ཏེ། སྨན་གྱི་འབྲས་བུ་གྲུབ་པ་ལ་སྨན་པ་ངན་གཡོ་ཅན་གྱིས་ཕུ་སྭཱ་ཧཱ་ཞེས་སྨྲས་པ་དག་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བདག་ཡོད་ན་དེ་གཉིས་སྲིད་དོ་ཞེ་ན་ནི། ཚིག་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ནི་རྟེན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་གང་གི་རྟེན་གང་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ཀྱང་རི་མོ་དང་རྒྱ་ཤུག་ལ་སོགས་པ་ལྟར་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རྩིག་པ་དང་གཞོང་བུ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་རྟེན་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐོགས་པ་དང་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ནི་དེ་ལྟ་བུར་རྟེན་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་དྲི་ལ་སོགས་པའི་ས་ལྟ་བུའོ་ཞེ་ན། འདི་ཉིད་ཁོ་བོའི་བདག་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ཁོ་བོ་ཡོངས་སུ་ཚིམ་པར་བྱས་ཏེ། དཔེར་ན་དྲི་ལ་སོགས་པ་ལས་ས་གཞན་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དྲི་ལ་སོགས་པ་ལས་ས་གཞན་ཡིན་པར་ངེས་པར་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དེ་སུ་ཞིག་ཡིན། སའི་དྲི་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་ནི་ཅི་ནས་དྲི་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་དེ་ཞེས་བྱའི། གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཤིང་གི་གཟུགས་ཀྱི་ལུས་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་དུས་གཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར། གང་ཞིག་སྟོབས་ཆེ་བ་དེས་གཞན་དག་ལ་གེགས་བྱེད་དོ། །སྟོབས་ཆེ་བ་དེ་ཉིད་ཅིའི་ཕྱིར་རྟག་པར་འབྲས་བུ་མི་འབྱིན་ཏེ། འདིའི་ཚུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་བསྒོས་པ་ཡིན་ན་བདག་ཏུ་རྟོག་པ་ནི་དོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བདག་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་ཁས་བླང་བར་བྱ་སྟེ། དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ་དེ་ཡང་གདོན་མི་ཟ་བར་རྫས་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་རྟེན་གཞན་ཡིན་པར་ཡང་མི་རུང་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་དངོས་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་མ་གྲུབ་བོ། །ཁོ་བོ་ཅག་གི་ལྟར་ན་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རྫས་ཡིན་ཏེ། དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་རྫས་དྲུག་གོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་རྫས་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། རྟེན་གྱི་དོན་ནི་བརྟགས་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟ་
― DTG141_Page_0186 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་ན་འདི་ནི་གྱི་ནའོ། །བདག་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ལས་རྩོམ། བདག་བདེ་བར་གྱུར་ཅིག །བདག་སྡུག་བསྔལ་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་འདིའི་ཡུལ་གང་ཡིན་པའོ། །བདག་ཏུ་འཛིན་པ་འདིའི་ཡུལ་གང་ཞིག་ཡིན། ཡུལ་ནི་ཕུང་པོ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཤེས། དེ་དག་ལ་ཆགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དཀར་ཤམ་ལ་སོགས་པའི་བློས་གཞི་མཐུན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བདག་དཀར་ཤམ་མོ། །བདག་སྔོ་བསངས་སོ། །བདག་སྦོམ་མོ། །བདག་སྐེམ་མོ། །བདག་རྒས་སོ། །བདག་དར་ལ་བབ་པོ་ཞེས་དཀར་ཤམ་ལ་སོགས་པའི་བློས་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་འདི་གཞི་མཐུན་པར་བྱེད་པར་སྣང་ངོ༌།། རྣམ་པ་དེ་དག་བདག་གི་ཡིན་པར་ནི་མི་འདོད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་འཛིན་པར་ཤེས་སོ། །བདག་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ལུས་ལ་ཡང་བདག་ཉེ་བར་འདོགས་ཏེ། དཔེར་ན་བདག་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་བདག་གི་བྲན་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ་ཕན་འདོགས་པ་ལ་བདག་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ཡིན་ཡང་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལུས་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་གྱི་ལུས་ལ་དམིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན། འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ནི་ལུས་སམ་སེམས་གང་དང་ལྷན་ཅིག་འབྲེལ་པ་དེ་ཁོ་ན་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་འདི་འབྱུང་གི་གཞན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་དེ་ལྟར་གོམས་པའི་ཕྱིར་རོ།། འབྲེལ་པ་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བདག་མེད་པ་ན་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་སུའི་ཡིན། འདི་ནི་དྲུག་པ་འདིའི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དེ་ནི་དྲན་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དེ་ཉིད་འོངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་རྒྱུ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། སྔོན་བདག་ཏུ་འཛིན་པས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པ་རང་གི་རྒྱུད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་མ་རིག་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཡིན་ནོ། །བདག་མེད་ན་བདེ་བའམ་སྡུག་བསྔལ་བ་སུ་ཞིག་ཡིན། རྟེན་གང་བདེ་བའམ་སྡུག་བསྔལ་བ་འབྱུང་བ་སྟེ། དཔེར་ན་ཤིང་ལྗོན་བ་མེ་ཏོག་ཆགས་སོ། །ནགས་ཚལ་འབྲས་བུ་ཆགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །འདི་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་གང་ཞེ་ན། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །བདག་མེད་ན་ལས་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་ནི་གང་ཡིན། འབྲས་བུ་རྣམས་ཀྱི་ཟབ་པོ་གང་ཡིན། བྱེད་པ་པོ་ཞེས་བྱ་བའམ། ཟ་བ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་བྱེད་པས་ན་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ལ། ཟ་བས་ན་ཟབ་པོ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་གྲངས་སྨྲས་སུ་ཟིན་
― DTG141_Page_0187 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་དོན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་རྣམས་ནི་བྱེད་པ་པོའི་མཚན་ཉིད་རང་དབང་ཅན་ནི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། འཇིག་རྟེན་ན་འབྲས་བུ་འགའ་ལ་ཡང་ལ་ལ་ཞིག་རང་དབང་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་མཐོང་ངམ། མཐོང་སྟེ་ཁྲུས་དང་ཟབ་དང་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྷས་བྱིན་ལྟ་བུའོ། །ཁྱོད་ལྷས་བྱིན་གང་ཞིག་དཔེར་བརྗོད། གལ་ཏེ་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི་དེ་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི་དེ་ཉིད་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ཏེ། ལས་འདི་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་སོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ལ་སེམས་ཀྱི་གཞན་གྱི་དབང་གིས་འཇུག་གོ །སེམས་ཀྱང་ལུས་དང་ངག་ལ་རང་གི་རྒྱུའི་གཞན་གྱི་དབང་གིས་འཇུག་གོ །དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བས་གང་ལ་ཡང་རང་དབང་མེད་དེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་རྐྱེན་གྱི་གཞན་གྱི་དབང་གིས་འཇུག་གོ །བདག་ཀྱང་ལྟོས་པ་མེད་པར་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་དབང་ཅན་དུ་མི་འགྲུབ་བོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་ནི་འགའ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །གང་ཞིག་གང་གི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡིན་བ་དེ་ནི་དེའི་བྱེད་པ་པོ་ཞེས་བྱ་ན་བདག་ནི་གང་ལ་ཡང་རྒྱུ་ཡིན་པར་མི་སྣང་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ནི་དེ་ལྟ་བུར་ཡང་བྱེད་པ་པོར་མི་རུང་ངོ༌། །དྲན་པ་ལས་ནི་འདུན་པ་སྐྱེའོ། །འདུན་པ་ལས་ནི་རྟོག་པ་སྐྱེའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་ནི་རབ་ཏུ་འབད་པའོ། །རབ་ཏུ་འབད་པ་ལས་ནི་རླུང་ངོ༌། །དེ་ལས་ནི་ལས་འབྱུང་ན་འདི་ལ་བདག་ཅི་ཞིག་བྱེད། འབྲས་བུ་ལ་ཡང་གང་ལ་བདག་མེད་ན་ཟ་བ་བོར་བརྟགས་པའི་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་དེ་གང་ཞིག་ཡིན། གལ་ཏེ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དམིགས་པ་ལ་བདག་གི་ནུས་པ་མེད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ནུས་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱི་རྟེན་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་སྡིག་པ་དང་བསོད་ནམས་ཉེ་བར་སྩོགས་པར་མི་འགྱུར། ཚོར་བའི་རྟེན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་རྟེན་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཡིན་གྱི་བདག་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །བདག་མེད་ན་ཇི་ལྟར་ན་ལས་ཞིག་ཟིན་པ་ལས་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་འབྲས་བུ་འབྱུང༌། བདག་ཡོད་ན་ཡང་ཇི་ལྟར་ན་ལས་ཞི་ཞིག་ཟིན་པ་ལས་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་འབྲས་བུ་འབྱུང༌། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །ཚིག་གི་ལུགས་འདི་ནི་དཔེར་ན་གང་གི་རྟེན་གང་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་ཞེས་ལན་བཏབ་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་རྟེན་མེད་པ་ཁོ་ན་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་ལས་ཞིག་ཟིན་བ་ལ་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་མི་སྨྲའོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེའི་རྒྱུད་
― DTG141_Page_0188 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་ལས་ཏེ། ས་བོན་དང་འབྲས་བུ་བཞིན་ནོ། །དཔེར་ན་ས་བོན་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཞིག་པ་ལས་འབྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་མཇུག་ཐོགས་ཁོ་ནར་འབྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། རྒྱུད་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་ལས་ཏེ། མྱུ་གུ་དང་སྡོང་བུ་དང༌། འདབ་མ་ལ་སོགས་པ་མེ་ཏོག་ལ་ཐུག་པ་རིམ་པ་རྫོགས་པ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་མེ་ཏོག་ལས་གྲུབ་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ས་བོན་དེའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེས་བརྒྱུད་པས་མེ་ཏོག་ལ་དེའི་ནུས་པ་བསྐྱེད་པས་སོ། །གལ་ཏེ་ས་བོན་དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བར་མ་གྱུར་ན་འབྲས་བུ་དེ་འདྲ་བ་སྐྱེད་པ་ལ་དེའི་ནུས་པ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལས་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་ངོ༌། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་ལས་ཞིག་པ་ལས་ཀྱང་མི་འབྱུང་ལ། མཇུག་ཐོགས་སུ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྒྱུད་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་ལས་སོ། །རྒྱུད་ནི་ཅི་ཡིན། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ནི་ཅི་ཡིན། ཁྱད་པར་ནི་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། ལས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་སེམས་ཕྱིར་ཞིང་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྒྱུད་ཡིན་ནོ། །དེ་གཞན་དང་གཞན་དུ་སྐྱེ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྲས་བུ་སྐྱེད་ནུས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཡང་སྲིད་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པའི་འཆི་བའི་སེམས་ལྟ་བུའོ། །ལས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཡིན་ཡང་ལས་གང་ལྕི་བའམ། ཉེ་བ་འམ། གོམས་པ་ཡིན་པ་དེས་བྱས་པའི་ནུས་པ་བསལ་བར་བྱེད་ཀྱི་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ལས་ཀྱི་འཁོར་བ་ལྕི་གང་དང༌། ཉེ་བ་གང་དང་གོམས་པ་གང༌། །སྔོན་བྱས་གང་ཡིན་དེ་ལས་ནི། །སྔ་མ་སྔ་མ་རྣམ་སྨིན་འགྱུར། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུས་བསྐྱེད་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བསྐྱེད་ནས་ལྡོག་གོ །སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུས་བསྐྱེད་པ་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ནི་གཉེན་པོ་སྐྱེས་ནས་ལྡོག་གོ །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་གཏན་དུ་ལོག་པ་སྟེ། གང་གི་ཚེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནའོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ས་བོན་གྱི་འབྲས་བུ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞན་མི་སྐྱེ་ན། རེ་ཞིག་ཐམས་ཅད་དཔེ་དང་འདྲ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་འབྲས་བུ་ཁོ་ན་ལས་འབྲས་བུ་གཞན་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། རྣམ་པར་འདྲུལ་བའི་ཁྱད་པར་ལས་སྐྱེས་པ་རྣམ་པར་འགྱུར་
― DTG141_Page_0189 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཁྱད་པར་ལས་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ལ་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་མྱུ་གུ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་ས་བོན་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འགྱུར་བའི་མིང་གིས་སམ། འདྲ་བའི་ཕྱིར་རྒྱུན་སྔ་མ་ཡང་ས་བོན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེ་ལས་གལ་ཏེ་དམ་པ་དང་དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉན་བ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་དགེ་བ་ཟག་བ་དང་བཅས་པ་འམ། མི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱི་འགྱུར་བ་སྐྱེ་ན་དེ་ལས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞན་སྐྱེའི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་པས་འདི་ནི་མཚུངས་སོ། །ཡང་ན་དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྟར་མ་དུ་ལུང་གའི་མེ་ཏོག་རྒྱ་སྐྱེགས་ཀྱི་ཁུ་བས་ཁ་དོག་བསྒྱུར་བ་ལས་འབྲས་བུའི་ནང་དུ་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་ལས་སྐྱེས་པ་གེ་སར་དམར་པོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་དེ་ལས་ནི་གཞན་མི་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ལས་ལས་སྐྱེས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞན་མི་སྐྱེའོ། །ཆེ་ལོང་ཙམ་འདི་ནི་བདག་གི་བློས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། མཐུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པས་ཐ་དད་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་རྒྱུ་རྣམས་གནས་སྐབས་འདིར་ཕྱིར་ན་འབྲས་བུ་འདི་ལྟ་བུ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཁོ་ནའི་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྨྲས་པ། ལས་དང་དེའི་བསྒོས་དེའི་འཇུག་རྙེད། །དེ་ལས་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ལས། །གཞན་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི། །ངེས་པར་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་སོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གསུང་རབ་རིགས་པའི་ལམ། །ལེགས་པར་གསུངས་པའི་དག་པ་ཆོས་ཉིད་འདི་མཐོང་ནས། །མུ་སྟེགས་ལོང་བ་ལྟས་ངན་སྣ་ཚོགས་གཡོ་རྣམས་ཀྱི། །གཞུང་ལུགས་སྤངས་ཏེ་ལོང་བ་མ་ཡིན་རྣམས་འགྲོའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉི་མའི་གསུང་འོད་ཀྱིས། །སྣང་ལྡན་མྱ་ངན་འདས་གྲོང་ལམ་གཅིག་པ། །བདག་མེད་འཕགས་པ་སྟོང་གིས་བགྲོད་པ་འདི། །ཕྱེ་ཡང་དམན་པའི་མིག་གིས་མི་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་འདི་ནི་ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག །རང་གི་མཐུ་ཡིས་རྣམ་འཕེལ་བའི། །དུག་ལ་རྨ་ཡི་ཕྱོགས་བཞིན་དུ། །ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་རྣམས་ལ་བསྟན། །ཆོས་མངོན་པའི་མཛོད་ལས་གང་ཟག་དགག་པ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མཛོད་ཀྱི་གནས་དགུ་པ་སྟེ། ཆོས་མངོན་བའི་མཛོད་ཀྱི་བཤད་བ་སློབ་དཔོན་ཤཱཀྱའི་དགེ་སློང་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པ་འདི་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛི་ན་མི་ཏྲ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་དཔལ་བརྩེགས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཞིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།། །།
ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ།
འདུས་བཟང་།
― DTG141_Page_0190 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨ་བྷི་དྷརྨྨ་ཀོ་ཤ་ཀཱ་རི་ཀཱ་ཤཱ་སྟྲ་བྷཱ་ཥྱ། བོད་སྐད་དུ། ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ། བམ་པོ་དང་པོ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་གིས་མུན་པ་ཐམས་ཅད་གཏན་བཅོམ་ཞིང༌། འཁོར་བའི་འདམ་རྫབ་ལས་ནི་འགྲོ་བ་དྲངས། །ཇི་བཞིན་དོན་སྟོན་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་མཛོད་རབ་བཤད་པར་བྱ། བསྟན་བཅོས་མཛད་པར་བཞེད་པས་རང་གི་སྟོན་པའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ཐོག་མར་སྨོས་ཏེ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བརྩོམ་མོ། །གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྨྲས་པའོ། །འདིའི་འམ་འདིས་མུན་པ་བཅོམ་པས་མུན་པ་བཅོམ་པའོ། །ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མུན་པ་བཅོམ་པས་མུན་པ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པའོ། །མི་ཤེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་མཐོང་བ་ལ་གེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མུན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཉེན་པོ་བརྙེས་ནས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་གྱུར་པས་ཤིན་ཏུ་གཏན་བཅོམ་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་མུན་པ་ཐམས་ཅད་གཏན་བཅོམ་པའོ། །དེ་ལྟར་བདག་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་བསྟོད་ནས། ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཉིད་ལས་གཞན་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་བསྟོད་པ་ནི། འཁོར་བའི་འདམ་རྫབ་ལས་ནི་འགྲོ་བ་དྲངས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཁོར་བ་ནི་འགྲོ་བ་ཀུན་དུ་ཆགས་པའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒལ་བར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་འདམ་རྫབ་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། འགྲོ་བ་དེར་བྱིང་བ་སྐྱབས་མེད་པ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་བརྩེ་བ་དང་ལྡན་པས་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱག་བརྐྱང་ནས་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དྲངས་སོ། །འདི་ནི་གཞན་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ཡིན་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ནི་སྟོན་པ་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྟན་པས་འཁོར་བའི་འདམ་རྫབ་ལས་འགྲོ་བ་དྲངས་ཀྱི། རྫུ་འཕྲུལ་དང་དམ་པ་སྦྱིན་པ་དང་མཐུས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པས་ན་ཇི་བཞིན་དོན་སྟོན་པའོ། །དེ་ལྟར་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མགོས་གཏུགས་པའོ། །ཇི་བཞིན་དོན་སྟོན་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེ་ན།
― DTG141_Page_0191 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲས་པ། བསྟན་བཅོས་རབ་བཤད་བྱ། སློབ་མ་འཆོས་པའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་སོ། །བསྟན་བཅོས་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཆོས་མངོན་མཛོད་འདིར་ཆོས་མངོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཡིན། ཆོས་མངོན་ཤེས་རབ་དྲི་མེད་རྗེས་འབྲང་བཅས། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །དྲི་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའོ། །རྗེས་འབྲང་བཅས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་དང་བཅས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་མངོན་པ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནི་རེ་ཞིག་དོན་དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པའོ། །བརྡར་བཏགས་པ་ནི། དེ་ཐོབ་བྱ་ཕྱིར་གང་དང་བསྟན་བཅོས་གང༌། །གང་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། སྐྱེས་ནས་ཐོབ་པའི་ཤེས་རབ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་འཁོར་དང་བཅས་པའོ། །བསྟན་བཅོས་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཡང་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་དེ་དག་འཐོབ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཚོགས་སུ་གྱུར་པས་ཆོས་མངོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་རང་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་དོན་དམ་པའི་ཆོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའམ་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་མངོན་པའོ། །ཆོས་མངོན་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །བསྟན་བཅོས་འདི་ནི་ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་མངོན་པའི་མཛོད་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ཡི་དོན་འདིར་ཡང་དག་ཆོས་ཕྱིར་རམ། །འདི་ཡི་གནས་དེ་ལ་ནི་ཆོས་མངོན་མཛོད། །བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་དོན་གཙོ་བོ་ཇི་ལྟ་བ་རྣམས་འདིར་ཆུད་པས་དེ་ལྟར་ན་བསྟན་བཅོས་འདི་ནི་དེའི་མཛོད་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་དེ་ལས་འདི་ཕྱུང་བས་བསྟན་བཅོས་འདིའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ནི་ཆོས་མངོན་པ་དེ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ན་ཆོས་མངོན་བ་དེ་ཉིད་འདིའི་མཛོད་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བསྟན་བཅོས་འདི་ནི་ཆོས་མངོན་པའི་མཛོད་དོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཆོས་མངོན་བ་བསྟན། འདི་དང་པོ་ཉིད་དུ་སུས་བསྟན་ན། གང་གི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་ཆོས་མངོན་པ་འཆད་པར་གུས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་མེད་པར་ཉོན་མོངས་རྣམས། །གང་ཕྱིར་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཐབས་མེད་ལ། །འཇིག་རྟེན་ཉོན་མོངས་རྣམས་ཀྱིས་སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོ་འདིར། །འཁྱམས་ཏེ་དེ་ཕྱིར་འདི་ནི་སྟོན་པས་གསུངས་ཞེས་གྲག །གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་མེད་པར་ཉོན་མོངས་པ་ཉེ་བར་
― DTG141_Page_0192 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞི་བར་བྱ་བའི་ཐབས་མེད་ལ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་འདིར་འཇིག་རྟེན་འཁྱམས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དེའི་དོན་དུ་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་མངོན་པ་གསུངས་སོ་ཞེས་གྲག་གོ །ཆོས་མངོན་པ་བསྟན་པ་མེད་པར་ནི་སློབ་མས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་མི་ནུས་སོ། །གང་དག་ཆོས་མངོན་པ་བསྟན་པས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཆོས་རྣམས་ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད། །འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ལམ་མ་གཏོགས་པའི་འདུས་བྱས་རྣམས་ཟག་བཅས། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་མ་གཏོགས་པ་གཞན་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཕྱིར་དེ་དག་ལ། ཟག་རྣམས་ཀུན་དུ་རྒྱས་པར་འགྱུར། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དག་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་གང་ཞེ་ན། ཟག་མེད་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང༌། །འདུས་མ་བྱས་རྣམ་གསུམ་ཡང་སྟེ། །རྣམ་གསུམ་གང་ཞེ་ན། ནམ་མཁའ་དང་ནི་འགོག་པ་གཉིས། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་འདུས་མ་བྱས་གསུམ་པོ་དེ་དག་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་བ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ལ་ཟག་པ་ཀུན་དུ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ། དེ་ལ་ནམ་མཁའ་མི་སྒྲིབ་བ། །ནམ་མཁའ་ནི་སྒྲིབ་བ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཏེ་གང་དུ་གཟུགས་འགྲོར་རུང་བའོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་གང་བྲལ་ལ། །གང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་བྲལ་བ་དེ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་བརྟགས་པ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་སྟེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །དེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་འགོག་པ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོས་པའོ། །ཅི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་གཅིག་ཁོ་ན་འམ་ཞེན་སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞིག་ཡིན། སོ་སོ་རེ་རེ་ཡིན། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བའི་རྫས་རྣམས་ཇི་སྙེད་པ་བྲལ་བའི་རྫས་རྣམས་ཀྱང་དེ་སྙེད་དོ། །སོ་སོར་
― DTG141_Page_0193 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྟགས་པའི་འགོག་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྐྱེ་ལ་གཏན་ཏུ་བགེགས་བྱེད་པ། །སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་མིན་གཞན། །མ་འོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་ལ་གཏན་དུ་བགེགས་སུ་གྱུར་པ་བྲལ་བ་ལས་གཞན་པའི་འགོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་སྟེ། དཔེར་ན་གཟུགས་གཅིག་ལ་སྐྱེས་བུའི་མིག་ལྷག་པར་ཞེན་པ་ན་གང་དག་གཟུགས་གཞན་རྣམས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་རྣམས་འདས་པས་དེ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་རྣམས་ལ་ཡང་སྐྱེ་བར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་དག་འདས་པའི་ཡུལ་ལ་དམིགས་པའི་མཐུ་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་དེ་ནི་རྐྱེན་མ་ཚང་བས་འཐོབ་བོ། །འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པ་གསུམ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ལམ་མ་གཏོགས་པའི་འདུས་བྱས་རྣམས་ཟག་བཅས་ཞེས་གང་སྨྲས་བ་ལ། འདུས་བྱས་དེ་དག་གང་ཞེ་ན། །འདུས་བྱས་པའི་ཆོས་དེ་ཡང༌། །གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའོ། །དེ་དག་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཏེ་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་འདུས་ཤིང་ཕྲད་ནས་བྱས་པ་ནི་འདུས་བྱས་རྣམས་སོ། །དེ་ཉིད་དུས་དང་གཏམ་གཞི་དང༌། །ངེས་པར་འབྱུང་བཅས་གཞིར་བཅས་དང༌། །དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སོ། །སོང་བ་དང་འགྲོ་བ་དང་འགྲོ་བར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རམ། མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཟོས་པའི་ཕྱིར་དུས་སོ། །གཏམ་ནི་ངག་གོ །དེའི་གཞི་ནི་མིང་སྟེ། དོན་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་ནི་གཏམ་གྱི་གཞི་ཞེས་བྱའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་འདི་དག་ལ་ཡོད་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་བཅས་པ་དག་གོ །རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་གཞིར་བཅས་དག་སྟེ། གཞིའི་སྒྲ་ནི་རྒྱུའི་ཚིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སོ། །ཡང་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ནི། གང་དག་ཟག་དང་བཅས་དེ་དག །ཉེར་ལེན་ཕུང་པོ། །འདིས་ཅི་ཞིག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཕུང་པོ་ཉིད་ཡིན་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་མ་ཡིན་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། ཟག་པ་མེད་པའི་འདུས་
― DTG141_Page_0194 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱས་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་དག་སྟེ། དཔེར་ན་རྩྭ་དང་སོག་མའི་མེ་བཞིན་པའམ། དེ་ལ་རག་ལུས་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་མི་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་དེ་དག་ལས་ཉེ་བར་ལེན་པ་འབྱུང་བས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཏེ། མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུའི་ལྗོན་ཤིང་བཞིན་ནོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད། འཐབ་བཅས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཐབ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཏེ། བདག་དང་གཞན་ལ་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཕྲ་རྒྱས་སུ་གནས་པའི་ཕྱིར་འཐབ་བཅས་དག་སྟེ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་དང༌། །འཇིག་རྟེན་ལྟ་གནས་སྲིད་པའང་ཡིན། །འཕགས་པ་རྣམས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །འདི་ལས་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བས་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །འཇིག་པས་ན་འཇིག་རྟེན་ནོ། །འདི་ལ་ལྟ་བ་ཕྲ་རྒྱས་སུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བའི་གནས་སོ། །འབྱུང་བས་ན་སྲིད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་འདི་དག་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དང་མཐུན་པའི་རྣམ་གྲངས་སོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྨྲས་པ་དེ་ལ། གཟུགས་ནི་དབང་པོ་ལྔ་དང་དོན། །ལྔ་དང་རྣམ་རིག་མ་ཡིན་ཉིད། །དབང་པོ་ལྔ་ནི་མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་སོ། །དོན་ལྔ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་སྙེད་ཅིག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །དེ་ལ་གང་དག་མིག་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་དག་ནི། མིག་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་དང་བ། །དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྟེན། །གང་དག་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་གཟུགས་དང་བའི་བདག་ཉིད་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་རིམ་བཞིན་དུ། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །དབང་པོ་ལྔ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དོན་ལྔ་པོ་རྣམས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག །གཟུགས་རྣམ་གཉིས་ལ། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །རྣམ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་སོ། །དེ་ལ་ཁ་དོག་ནི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །གཞན་དག་ནི་དེའི་དབྱེ་བ་ལས་སོ། །དབྱིབས་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། རིང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཕྱ་ལེ་པ་མ་ཡིན་པའི་བར་དག་གོ །ཡང་གཟུགས་ཀྱ་སྐྱེ་མཆེད་དེ་ཉིད་
― DTG141_Page_0195 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་གཉིས་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་དང༌། རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །སྒྲ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་ནི། །ཟིན་པ་དང་མ་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པར་སྟོན་པ་སྟེ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ཡང་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་མི་འོང་བའི་བྱེ་བྲག་ལས་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །རོ་རྣམ་དྲུག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངར་བ་དང༌། སྐྱུར་བ་དང༌། ལན་ཚྭ་དང༌། ཚ་བ་དང༌། ཁ་བ་དང༌། བསྐལ་བར་དབྱེ་བ་ལས་སོ། །དྲི་རྣམ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དྲི་ཞིམ་པ་དང༌། དྲི་ང་བ་གཉིས་མཉམ་པ་དང་མི་མཉམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་བཅོས་དག་ལས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འབྱུང་སྟེ། དྲི་ཞིམ་པ་དང༌། དྲི་ང་བ་དང༌། དྲི་མཉམ་པའོ། །རེག་བྱ་བཅུ་གཅིག་བདག་ཉིད་དོ། །རེག་པར་བྱ་བའི་རྫས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་བཅུག་ཅིག་སྟེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་ངང༌། འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། རྩུབ་པ་ཉིད་དང༌། ལྕི་བ་ཉིད་དང༌། གྲང་བ་དང༌། ཡང་བ་ཉིད་དང༌། བཀྲེས་པ་དང༌། སྐོམ་པའོ། །དབང་པོ་ལྔ་པོ་དང་དོན་ལྔ་དག་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་གཡེངས་སེམས་མེད་པའི་ཡང༌། དགེ་དང་མི་དགེ་རྗེས་འབྲེལ་བས། །འབྱུང་པ་ཆེ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་པ། །དེ་ནི་རྣམ་རིག་མིན་ཞེས་ཟེར། །སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཀྱི་ཡང་ཡིན་ནོ། །སེམས་མེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་རྣམ་པར་མ་གཡེངས་པ་དང༌། སེམས་དང་བཅས་པའི་ཡང་ཡིན་པར་མངོན་ནོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཁས་པ་དང་མི་མཁས་པའོ། །རྗེས་འབྲེལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་ནོ། །འཐོབ་པའི་རྒྱུན་ཡང་འདི་ལྟ་བུ་ཡོད་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྒྱུར་བྱས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་རྒྱུའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་རྣམ་རིག་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ནི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་དེའི་མིང་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གཟུགས་དང་བྱེད་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཡང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་རིག་པར་མི་བྱེད་པས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་
― DTG141_Page_0196 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཟེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱི་ཚིག་ཡིན་པར་སྟོན་པའོ། །མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་བའི་གཟུགས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའོ། །གང་དག་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྒྱུར་བྱས་པ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་དག་གང་ཞེ་ན། འབྱུང་བ་དག་ནི་སའི་ཁམས་དང༌། ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་ཁམས་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཁམས་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ཁམས་དེ་དག་གི་ལས་ནི་ཅིར་གྲུབ་རང་བཞིན་ནི་ཅི་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འཛིན་པ་ལ་སོགས་ལས་སུ་གྲུབ། །འཛིན་པ་དང༌། སྡུད་པ་དང༌། སྨིན་པ་དང༌། རྒྱས་པ་སྟེ། ལས་འདི་རྣམས་ནི། ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་གི་ཁམས་དེ་དག་གི་ལས་སུ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གྲུབ་བོ། །རང་བཞིན་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ། ས་དང་གཤེར་དྲོ་གཡོ་བ་རྣམས། །སའི་ཁམས་ནི་སྲ་བའོ། །ཆུའི་ཁམས་ནི་གཤེར་བའོ། །མེའི་ཁམས་ནི་དྲོ་བ་ཉིད་དོ། །རླུང་གི་ཁམས་ནི་གཡོ་བའོ། །ས་ལ་སོགས་པ་དང༌། སའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ནི་ཐ་སྙད་ཀྱིས། །ཁ་དོག་དབྱིབས་ལས་ས་ཞེས་བརྗོད། །འདི་ལྟར་ས་སྟོན་པ་ན་རེ་ཁ་དོག་དང༌། དབྱིབས་ལ་སྟོན་ཏོ། །ས་ལ་ཇི་ལྟ་བར་ཆུ་དང་མེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཉིད་ལས་བརྗོད་དོ། །རླུང་ཁམས་ཉིད། རླུང་གི་ཁམས་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ལ་འཇིག་རྟེན་དག་ན་རླུང་ཞེས་འདོགས་སོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ཁ་དོགས་དང་དབྱིབས་ལས་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་བཞིན་དུ། རླུང་ལ་ཡང་རླུང་སྔོན་པོའོ། །རླུང་ཟླུམ་པོའོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གང་དག་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རང་བཞིན་སྨྲས་པ་དེ་དག་ཉིད། །དབང་པོ་དོན་རྣམས་དེ་ཉིད་ལ། །སྐྱེ་མཆེད་ཁམས་དག་བཅུར་འདོད་དོ། །སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་དག་སྟེ། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནས་ལུས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུའོ། །ཁམས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཁམས་བཅུ་དག་སྟེ། མིག་གི་ཁམས་ནས། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ལུས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། རེག་བྱའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། དེའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཁམས་རྣམ་པར་གཞག་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཚོར་བ་མྱོང་བ་སྟེ། བདེ་
― DTG141_Page_0197 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མྱོང་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཚོར་པའི་ཕུང་པོའོ། །འདུ་ཤེས་ནི་མཚན་མར་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་དེ། གང་སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། རིང་པོ་དང༌། ཐུང་ངུ་དང༌། སྐྱེས་པ་དང༌། བུད་མེད་དང༌། མཛའ་བོ་དང༌། དགྲ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མར་འཛིན་པ་འདི་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །བཞི་ལས་གཞན་ནི་འདུ་བྱེད་ཕུང༌། །གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འོག་ནས་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །འདི་དག་ལས་གསུམ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དག་སྟེ། སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་རྣམ་པར་གཞག་པར་ནི་རིག་བྱེད་མིན། འདུས་མ་བྱས་སུ་བཅས་པ་ནི། །ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཁམས་ཞེས་བྱ། །དེ་ལྟར་ན་རྫས་བདུན་པོ་འདི་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་སུ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་ཤེས་སོ་སོ་རྣམ་རིག་པ། །ཡུལ་དང་ཡུལ་སོ་སོ་ལ་དམིགས་ཤིང་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུའོ། །གང་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་བཤད་པ་དག་སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་དེ་ཡིན། ཁམས་རྣམ་པར་གཞག་པར་ཡང་དེ་ཉིད་དེ། ཁམས་བདུན་དག་ཏུའང་འདོད་པ་ཡིན། །བདུན་པོ་དག་གང་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་ཡིད། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུའོ། །དེ་ལྟར་ན་འདིར་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དག་དང༌། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དག་ཏུ་རྣམ་པར་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་མ་གཏོགས་པ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་དག་དང༌། ཁམས་བཅུ་དག་གོ །ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་དག་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དྲུག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་སོ། །འོ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་
― DTG141_Page_0198 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚོགས་དྲུག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོར་བཤད་ན་འདིར་དེ་དག་ལས་གཞན་པའི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་གང་ཡིན་ཞེ་ན། གཞན་ནི་གང་ཡང་མེད་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེ་དག་ཉིད། དྲུག་པོ་འདས་མ་ཐག་པ་ཡི། །རྣམ་ཤེས་གང་ཡིན་དེ་ཡིད་དོ། །འདས་མ་ཐག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་དང་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་དེ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་བུ་དེ་ཉིད་གཞན་གྱི་ཕར་འགྱུར་བ་དང༌། འབྲས་བུ་དེ་ཉིད་གཞན་གྱི་ས་བོན་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དྲུག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་རྣམས་གཅིག་གི་ནང་དུ་གཅིག་འདུས་པའི་ཕྱིར་རྫས་ཉིད་དུ་ནི་ཁམས་བཅུ་བདུན་ནམ་བཅུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང༌། དྲུག་པའི་རྟེན་ནི་རབ་བསྒྲུབ་ཕྱིར། །ཁམས་ནི་བཅོ་བརྒྱད་དག་ཏུ་འདོད། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལྔ་པོ་དག་གི་གནས་དག་ནི་མིག་གི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ན། དྲུག་པ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནི་གནས་གཞན་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེའི་གནས་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་གནས་དང༌། གནས་པ་དང༌། དམིགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པས་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་དག་གིས་ནི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ། །ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་དག་གིས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཁམས་ཀྱིས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །མདོར་བསྡུས་ཏེ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི། །ཕུང་པོ་དང་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། །ཁམས་གཅིག་གིས་ནི་ཐམས་ཅད་བསྡུས། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་འདི་ལྟར་བསྡུ་བ་དེ་ནི། །གང་དང་གང་ནས་འབྱུང་ཡང་རུང༌། །གང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། །གཞན་གྱི་དངོས་པོས་ནི་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཞན་གྱི་དངོས་དང་མི་ལྡན་ཕྱིར། །ཆོས་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་དང་མི་ལྡན་པས། དེ་བས་ན་གང་དང་མི་ལྡན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པར་ནི་མི་རུང་སྟེ། དཔེར་ན་མིག་གི་དབང་པོ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་དག་གིས་བསྡུས་ཏེ། དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
― DTG141_Page_0199 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་ངོ་བོ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དག་གཉིས་གཉིས་ཡོད་པས་ཁམས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། མིག་ལ་སོགས་པ་གཉིས་མོད་ཀྱི། །རིགས་དང་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་པར་ཤེས། །འདྲ་བའི་ཕྱིར་ན་ཁམས་གཅིག་ཉིད། །དེ་ལ་རིགས་འདྲ་བ་ནི་གཉི་ག་ཡང་མིག་གི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱོད་ཡུལ་འདྲ་བ་ནི་གཉི་གའི་ཡུལ་གཟུགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདྲ་བ་ནི་གཉི་ག་ཡང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་གི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་མིག་གི་ཁམས་ནི་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་དང༌། སྣ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མཛེས་པའི་ཕྱིར་ན་གཉིས་འབྱུང་སྟེ། །མིག་ལ་སོགས་པ་ཁམས་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ཡང་གནས་མཛེས་པའི་ཕྱིར་གཉིས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་མིག་དང་རྣ་བའི་རྟེན་གཅིག་པ་དང༌། སྣའི་བུ་ག་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ན་ཤིན་ཏུ་མི་མཛེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དག་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཕུང་པོ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཁམས་ཀྱི་དོན་ཅི་ཡིན་པ་འདི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྤུངས་དང་སྐྱེ་སྒོ་རིགས་ཀྱི་དོན། །ཕུང་པོ་སྐྱེ་མཆེད་ཁམས་རྣམས་ཡིན། །སྤུངས་པའི་དོན་ནི་ཕུང་པོའི་དོན་ཏོ། །སྐྱེ་བའི་སྒོའི་དོན་ནི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་དོན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་དོན་ནི་ཁམས་ཀྱི་དོན་ཏོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟོན་པར་མཛད་ཅེ་ན། གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། རྨོངས་དབང་དང་རྣམ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་གསུམ་བསྟན་ཏོ། །གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །སེམས་ཅན་རྨོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་ཏེ། ཁ་ཅིག་ནི་རིལ་པོས་བདག་ཏུ་འཛིན་པས་སེམས་ལས་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་རྨོངས་སོ། །ཁ་ཅིག་ནི་གཟུགས་ཉིད་ལའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་གཟུགས་དང་སེམས་གཉི་ག་ལའོ། །དབང་པོ་དག་ཀྱང་གསུམ་སྟེ། དབང་པོ་རྣོན་པོ་དང༌། འབྲིང་དང༌། རྟུལ་པོའི་ཕྱིར་རོ། །དད་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གཞུང་བསྡུས་པ་དང༌། བར་མ་དང༌། རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་དད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཕུང་པོ་དང༌། སྐྱེ་
― DTG141_Page_0200 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆེད་དང༌། ཁམས་གསུམ་བསྟན་པ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གཞན་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོར་གཅིག་ཏུ་བྱས་ལ། ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དག་ནི་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ཕུང་པོར་བྱས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། རྩོད་པའི་རྩ་བདག་དང་ནི། །འཁོར་བའི་རྒྱུ་ཕྱིར་རིམ་གྱི་ཕྱིར། །སེམས་འབྱུང་དག་ལས་ཚོར་བ་དང༌། །འདུ་ཤེས་ལོགས་ཤིག་ཕུང་པོར་བསྟན། །རྩོད་པའི་རྩ་བ་དག་ནི་གཉིས་ཏེ། འདོད་པ་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་གཙོ་བོའི་རྒྱུ་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དག་སྟེ། ཚོར་བ་རོ་མྱང་བའི་དབང་གིས་འདོད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དབང་གིས་ལྟ་བ་རྣམས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་བའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡང་དེ་དག་ཡིན་ཏེ། ཚོར་བ་ལ་ཞེན་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པས་ནི་འཁོར་རོ། །གང་ཡང་ཕུང་པོའི་གོ་རིམས་ཀྱི་རྒྱུའོ། །གནས་སྟོན་པའི་གོ་རིམས་ཀྱི་རྒྱུ་དེའི་ཕྱིར་ཡང་འདི་གཉིས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ཕུང་པོར་བྱས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་ཉིད་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཁམས་དག་ཏུ་ནི་འདུས་མ་བྱས་བཤད་ལ། ཕུང་པོ་དག་ཏུ་ནི་འདུས་མ་བྱས་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་དག་ཏུ་འདུས་མ་བྱས། །དོན་དུ་མི་རུང་ཕྱིར་མ་བཤད། །དེ་ཕུང་པོ་དག་གི་ནང་དུ་བརྗོད་ན། རེ་ཞིག་དེ་གཟུགས་མ་ཡིན་ཞིང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་མ་ཡིན་པས་དོན་དུ་མི་རུང་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཉིད་དུ་བསྡུ་བ་ནི་མི་ནུས་སོ། །དོན་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་དྲུག་པ་བརྗོད་པར་ཡང་ག་ལ་ནུས་ཏེ། སྤུངས་པའི་དོན་ནི་ཕུང་པོ་ཞེས་བཤད་ན། འདུས་མ་བྱས་ནི་སྤུངས་པའི་དོན་དུ་མི་འཐད་དོ། །ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་ལ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་དངོས་པོ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ན། འདུས་མ་བྱས་ནི་དོན་དུ་མི་རུང་པའི་ཕྱིར་གཉི་ག་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཏུ་རྣམ་པར་མ་བཞག་གོ །ཕུང་པོའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་དག་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རིམ་ནི་རགས་དང་ཀུན་ཉོན་མོངས། །སྣོད་སོགས་ཁམས་ཀྱི་དོན་ལས་སོ། །གཟུགས་ནི་ཐམས་ཅད་པས་རགས་པ་དང་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཅན་མ་
― DTG141_Page_0201 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཚོར་བ་ནི་རྒྱུ་བ་རགས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ངའི་ཀླད་པ་ལ་ཚོར་རོ། །ངའི་ཀླད་པ་ཕྱེད་ལ་ཚོར་རོ། །ཞེས་བརྗོད་དོ། །འདུ་ཤེས་ནི་གཉིས་པས་ཆེས་རགས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་བས་ནི་འདུ་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་གང་ཆེས་རགས་པ་དེ་སྔར་བཤད་དོ། །ཡང་ན་ཐོག་མ་མེད་པ་ཅན་གྱི་འཁོར་བ་ན་སྐྱེས་པ་དང༌། བུད་མེད་དག་གཟུགས་ལ་ཕན་ཚུན་མངོན་པར་དགའ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་ཚོར་བའི་རོ་མྱང་བ་ལ་ཆགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆགས་པ་དེ་ཡང་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་དག་གིས་སོ། །སེམས་དེ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་པས་ཇི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་སྣོད་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱིས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ནི་སྣོད་དང༌། ཟས་དང༌། ཚོད་མ་དང༌། བྱེད་པ་པོ་དང༌། ཟབ་པོ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའོ། །ཡང་ན་ཁམས་ལས་ཏེ། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་གཟུགས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་སོ། །ཚོར་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་བསམ་གཏན་རྣམས་སོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་གཟུགས་མེད་པ་གསུམ་མོ། །འདུ་བྱེད་ཙམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའོ། །དེ་དག་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པས་འདི་དག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་དག་སྟེ། ཕུང་པོའི་གོ་རིམས་ནི་ཞིང་དང་ས་བོན་ལྟ་བུའི་གོ་རིམས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་ལྔ་ཁོ་ན་སྟེ་མི་ཉུང་མི་མང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ནི་ཆེས་རགས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུའི་རིམ་པ་དང༌། ཟས་དང་ཚོད་མ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་དང༌། དེས་ཁམས་གཉིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་ནི། འདུ་བྱེད་རྣམས་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ཕུང་པོར་བྱས་སོ། །མིག་ལ་སོགས་པ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་གོ་རིམས་དག་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གོ་རིམས་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །དྲུག་པོ་དེ་དག་ཀྱང༌། ད་ལྟའི་དོན་ཕྱིར་དང་པོ་ལྔ། །མིག་ལ་སོགས་པ་ལྔའི་ཡུལ་ནི་ད་ལྟའི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་པོར་བཤད་དོ། །ཡིད་ནི་མ་ངེས་ཏེ། ཁ་ཅིག་གི་ཡུལ་ནི་ད་ལྟར་རོ། །ཁ་ཅིག་གི་ཡུལ་ནི་དུས་གསུམ་དང་དུས་མ་ཡིན་པའོ། །འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་
― DTG141_Page_0202 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་ཕྱིར་བཞི། །དང་པོར་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ལྔ་རྣམས་ལས་ཀྱང་བཞི་ལྔར་བཤད་པ་ནི་ཡུལ་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་མ་ངེས་ཏེ། །རེས་འགའ་ནི་འབྱུང་བ་དག་གོ །རེས་འགའ་ནི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའོ། །རེས་འགའ་ནི་གཉི་གའོ། །གཞན་ནི་རིང་དང་རབ་མྱུར་འཇུག །ཡང་ལྷག་མ་གཞན་ནི་ཅི་རིགས་པར་རིང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་མྱུར་བར་འཇུག་པས་སྔར་སྨོས་ཏེ། མིག་དང༌། རྣ་བ་ནི་ཡུལ་རིང་བའི་ཕྱིར་གཉིས་པས་སྔར་སྨོས་སོ། །དེ་གཉིས་ལས་ཀྱང༌། མིག་ནི་ཤིན་ཏུ་རིང་བ་ལ་འཇུག་སྟེ། རླུང་རྒྱང་རིང་པོ་ནས་མཐོང་ཡང་དེའི་སྒྲ་མི་ཐོས་པས། དེའི་ཕྱིར་དེ་སྔར་སྨོས་སོ། །སྣ་དང་ལྕེ་ནི་རིང་པོ་ལ་འཇུག་པ་མེད་མོད་ཀྱི། དེ་གཉིས་ལས་ཀྱང་སྣ་རབ་ཏུ་མྱུར་བར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སྔར་སྨོས་ཏེ། ལྕེ་ཟས་དང་མ་ཕྲད་པ་ཉིད་དུ་དྲི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཇི་ལྟར་གནས་བཞིན་རིམ། །ཡང་ན་ལུས་འདི་ལ་མིག་གི་རྟེན་ནི་དང་པོ་ན་གནས་སོ། །དེའི་འོག་ན་ནི་རྣ་བའི་འོ། །དེའི་འོག་ན་ནི་སྣའིའི། །དེའི་འོག་ན་ནི་ལྕེའིའོ། །ལུས་ཀྱི་ནི་ཕལ་ཆེར་དེའི་འོག་ནའོ། །ཡིད་ནི་དེ་དག་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། ཡུལ་ན་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། །དེ་དག་གི་གོ་རིམས་ནི་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་པོ་དེ་དག་ལས་གཅིག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བསྟན་ལ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་གཅིག་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཁྱད་པར་དོན་དང་གཙོ་བོའི་ཕྱིར། །ཆོས་མང་མཆོག་རྣམས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། །གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་དང་ནི།། གཅིག་ནི་ཆོས་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན། །ཁྱད་པར་གྱི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཡུལ་ཅན་དུ་ཡུལ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ནི་ཐ་དད་པའི་ཡིན་གྱི་བསྡུས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། མིག་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ལ་གང་མིག་ལ་སོགས་པར་ནི་མ་བཤད་ཅིང༌། གཟུགས་ནི་ཡིན་ལ་དེའི་མིང་གཞན་མ་སྨོས་པ་དེ་ནི་གཟུགས་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཤེས་པར་བའོ། །ཡང་ན་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལག་པ་ལ་སོགས་པའི་རེག་པ་དག་གིས་རེག་ན་གཟུགས་སུ་རུང་བ་དང༌། བསྟན་དུ་རུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་
― DTG141_Page_0203 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་འདི་ནའོ། །ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ནའོ་ཞེས་བསྟན་དུ་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་དག་ན་ཡང་དེ་ནི་གཟུགས་སོ་ཞེས་གྲགས་ཀྱི་གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་གྱི་དོན་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་ཏུ་བཤད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་འདིར་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་མང་པོ་རྣམས་བསྡུས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྒྲར་སྤྱིར་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་བསྡུས་ཏེ། གཞན་དག་ཏུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མདོ་དག་ལས་ཀྱང་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་བ་གཞན་དང་གཞན་དག་ཀྱང་དམིགས་ན། ཅི་དེ་རྣམས་འདི་དག་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་སམ་འོན་ཏེ་ཐ་དད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདི་དག་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་ཀྱི་ཐ་དད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག །ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་དག །གང་རྣམས་ཐུབ་པས་གསུངས་དེ་དག །དེ་དག་ཚིག་གམ་མིང་ན་ཡང༌། །གཟུགས་སམ་འདུ་བྱེད་དག་ཏུ་འདུས། །གང་དག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་དག་གི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་དེ་རྣམས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དག་གིས་བསྡུས་སོ། །གང་དག་གི་མིང་གི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོས་སོ། །ཡང་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཚད་ཇི་ཙམ་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་བསྟན་བཅོས་ཚད་ཅེས་ཟེར། །རེ་ཞིག་ཁ་ཅིག་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པའི་ཚད་ཙམ་མོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ནི་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་གོ །ཡང་གཞན་དག་ན་རེ། ཕུང་སོགས་བཤད་པ་རེ་རེའོ། །ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང༌། བདེན་པ་དང༌། ཟས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། སྨོན་ནས་ཤེས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་བཤད་པ་རེ་རེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་ནི། །ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མཐུན་པར་གསུངས། །འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པ་བརྒྱད་ཁྲི་ཐ་དད་པས་དེ་དག་གི་གཉེན་པོར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
― DTG141_Page_0204 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་གསུངས་སོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་བོ་དེ་དག་ཕུང་པོ་ལྔ་དག་ཏུ་བསྡུས་པ། དེ་བཞིན་གཞན་ཡང་ཅི་རིགས་པར། །ཕུང་པོ་སྐྱེ་མཆེད་ཁམས་རྣམས་ནི། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ལེགས་སྤྱད་དེ། །ཇི་སྐད་བཤད་པར་བསྡུ་བར་བྱ། །གང་ཡང་མདོ་གཞན་དག་ལས། ཕུང་ཕོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་གཞན་གསུངས་པ་དེ་དག་ཀྱང་བསྟན་བཅོས་འདིར་ཇི་སྐད་བཤད་པ་བཞིན་དེ་དག་གི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལེགས་པར་སྤྱད་ནས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་འདི་དག་ཉིད་དུ་བསྡུ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོས་བསྡུས་སོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོས་སོ། །ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་རྣམས་ལས་བརྒྱད་ནི་མ་ཆགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་སོ། །འཁོར་རྣམས་དང་བཅས་ན་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ནི་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་བཞི་རྣམས་ནི་ཕུང་པོ་བཞིའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་ལྔ་རྣམས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་སོ། །དེ་འཁོར་རྣམས་དང་བཅས་ན་ནི་སྒྲ་དང༌། ཡིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་ལས་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ནི་དྲི་དང་རོའི་སྐྱེ་མཆེད་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་ནི་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁམས་མང་པོ་པའི་མདོ་ལས། ཁམས་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་བསྟན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཅི་རིགས་པར་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེར་གང་དག་སའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་བསྟན་པ་ལ། འདི་དག་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མ་བཤད་ན་དེ་ཅི་ནམ་མཁའ་ཉིད་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་
― DTG141_Page_0205 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་རིག་པར་བྱ་འམ། སྨྲས་པ། དེ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྒོ་དང་སྐར་ཁུང་དང༌། །ཁ་དང་སྣ་ལ་སོགས་པ་ཡི། །བུ་ག་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཞེས་བྱ། །བུ་ག་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱ། དེ་ནི་སྣང་དང་མུན་པ་གཉིས། །ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། །བུ་ག་ནི་སྣང་བ་དང་མུན་པ་གཉིས་ལས་གཞན་དུ་གཟུང་དུ་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཐོགས་པས་ཉེ་བར་བསྐོར་བའི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསགས་པར་གནས་པའོ། །ཤིན་ཏུ་གནོད་པ་བྱར་རུང་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཏེ་དེས་ཉེ་བར་བསྐོར་བའོ། །ཡང་ན་དེ་ལ་དེ་ལས་གཞན་པའི་གཟུགས་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །གཟུགས་གཞན་ལ་ཉེ་བར་བསྐོར་བ་ཡང་ཡིན་པས་ཐོགས་པ་མེད་པས་ཉེ་བར་བསྐོར་བའོ། །རྣམ་ཤེས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། །རྣམ་ཤེས་ཁམས་ཡིན་སྐྱེ་བའི་རྟེན། །ཅིའི་ཕྱིར་ཟག་པ་མེད་པ་མི་བྱ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་ཁམས་དྲུག་པོ་དེ་དག་ནི། སྐྱེ་བའི་རྟེན་ཡིན་པར་འདོད་དེ། དེ་དག་ནི་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སེམས་ནས་འཆི་བའི་སེམས་ཀྱི་བར་དུ་སྐྱེ་བའི་གཞིར་གྱུར་པ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ན་ཁམས་བཞི་བོ་ངག་ནི་རེག་བྱའི་ཁམས་ཀྱི་ནང་དུ་འདུས་སོ། །ལྔ་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་འདུས་སོ། །དྲུག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་བདུན་རྣམས་སུ་འདུས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་རྣམས་བཀོད་ཟིན་ཏོ། །ཡང་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ལས་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་རྣམས་ནི་དུ། བསྟན་དུ་མེད་པ་རྣམས་ནི་དུ་ཞེ་ན། བསྟན་ཡོད་འདིར་ནི་གཟུགས་གཅིག་པུ། །གཟུགས་འདི་ནི་འདི་ནའོ། །ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ནའོ་ཞེས་དེ་བསྟན་པར་ནུས་པས། ལྷག་མ་རྣམས་ནི་བསྟན་དུ་མེད་པར་བཤད་པར་འགྱུར་རོ། །ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་དུ། ཐོགས་པ་མེད་པ་རྣམས་ནི་དུ་ཞེ་ན། ཐོགས་དང་བཅས་པ་གཟུགས་ཅན་བཅུ། །གང་འདི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོས་བསྡུས་པའི་ཁམས་བཅུ་བཤད་པ་དེ་དག་ནི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པས། བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ནི་ཐོགས་པ་མེད་པར་བཤད་པར་འགྱུར་རོ། །དགེ་བ་རྣམས་ནི་དུ། མི་དགེ་བ་རྣམས་ནི་དུ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམས་ནི་དུ་ཞེ་ན། ལུང་བསྟན་མིན་བརྒྱད། བརྒྱད་པོ་དག་གང་ཞེ་ན། གང་འདི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་བཅུ་བཤད་པ། དེ་ཉིད་ལས། །
― DTG141_Page_0206 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་དང་སྒྲ་མིན་དབང་པོ་ལྔ་རྣམས་དང༌། །དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱའི་ཁམས་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ནི། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་དངོས་པོར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །གཞན་རྣམ་གསུམ། གཞན་ཁམས་བཅུ་པོ་དེ་དག་ནི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་བདུན་ནི་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་དགེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་མི་དགེ་བའོ། །གཞན་དག་ནི་ལུང་དུམ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ནི་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། ཀུན་ནས་བསླང་བ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་ནི་དགེ་བའོ། །ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། ཀུན་ནས་བསླང་བ་ནི་མི་དགེ་བའོ། །གཞན་དག་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་དང་སྒྲའི་ཁམས་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་པས་བསྡུས་པ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་དག་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ལས་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པར་གཏོགས་པ་ནི་དུ་ཞེ་ན། འདོད་ཁམས་གཏོགས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །གཏོགས་པ་ནི་མ་བྲལ་བ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་དང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་བཅུ་བཞིའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ནི་ཁམས་བཅུ་བཞི་རྣམས་ཏེ། དྲི་དང་རོ་དང་སྣ་དང་ནི། །ལྕེའི་རྣམ་ཤེས་ཁམས་མ་གཏོགས། །དེ་ནི་དྲི་དང་རོ་གཉིས་མེད་དེ། དེ་གཉིས་ནི་ཁམ་གྱི་ཟས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ནི་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེའོ། །དེ་བས་ན་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། སྣ་དང་ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མེད་དོ། །གཟུགས་མེད་གཏོགས་པ་ཡིད་དང་ནི། །ཆོས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཁམས། །གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ནི་དེར་སྐྱེ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ན་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཁམས་བཅུ་དང༌། གནས་དང༌། དམིགས་པ་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལྔ་ཡང་མེད་དོ། །ཟག་པ་
― DTG141_Page_0207 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་དུ། ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་ནི་དུ་ཞེ་ན། གང་དག་ཡིད་དང༌། ཆོས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་བཤད་པ་དེ་དག་ནི། དེ་གསུམ་ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད། །གང་དག་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དེ་དག་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། གཞན་དག་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཟག་བཅས་སོ། །ལྷག་མ་ཁམས་བཅོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་གཅིག་ཏུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ནི་དུ། རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་ཙམ་ནི་དུ། རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་མེད་པ་ནི་དུ་ཞེ་ན། རྟོག་དང་དཔྱོད་དང་བཅས་པ་ནི། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལྔ་ཡིན། །འདི་དག་ནི་རྟག་ཏུ་རྟོག་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །ཐ་མ་གསུམ་ནི་རྣམ་གསུམ་མོ། །ཐ་མ་གསུམ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་རྣམས་ཏེ། གསུམ་པོ་དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་གཉིས་ལས་གཞན་པ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དག་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོ་དག་ཏུ་རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དག་ན་ནི་རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ། །དེའི་གོང་མ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དག་གི་དཔྱོད་པ་ནི་རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོག་པ་ནི་རྟོག་པ་གཉིས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དཔྱོད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པའི་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་དང་པོ་དག་གི་དཔྱོད་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་གི་ནང་དུ་མ་བཤད་ན་དེ་ཇི་སྐད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། དཔྱོད་པ་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟོག་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དཔྱོད་པ་མེད་ཅིང་རྟོག་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་གཉི་ག་སྤངས་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་བཅུ་པོ་རྣམས་ཏེ། །དེ་དག་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་མེད་པའོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོགས་ལྔ་པོ་རྣམས་
― DTG141_Page_0208 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ངེས་པར་རྟོག་དང་རྗེས་དྲན་པའི། །རྣམ་པར་རྟོག་པས་རྣམ་མི་རྟོག །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རང་བཞིན་དང༌། ངེས་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་དག་ལ་རང་བཞིན་གྱི་རྟོག་པ་ནི་ཡོད་ཀྱི་གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་ཁྲི་རྐང་པ་གཅིག་པ་ལ་རྐང་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ནི་འོག་ནས་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་གི་ནང་ནས་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡང་གཞན་དག་གི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རིམ་བཞིན་དུ། དེ་ཡིད་ཤེས་རབ་མ་མཉམ་དང༌། །ཡིད་ཀྱི་དྲན་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ཞེས་བྱའོ། །མཉམ་པར་གཞག་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་མ་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ངེས་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཡིད་ཀྱི་དྲན་པ་མཉམ་པར་གཞག་པ་དང༌། མཉམ་པར་གཞག་པ་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་དུ། དམིགས་པ་མེད་པ་རྣམས་ནི་དུ་ཞེ་ན། དམིགས་བཅས་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་ནོ། །མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་པོ་དེ་དག་ནི་ཡུལ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང༌། དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པའོ། །ལྷག་མ་གཟུགས་ཅན་བཅུ་དག་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི། དམིགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། །ཟིན་པ་རྣམས་ནི་དུ། མ་ཟིན་པ་རྣམས་ནི་དུ་ཞེ་ན། མ་ཟིན་པ་དགུ། དགུ་གང་ཞེ་ན། གང་དག་དམིགས་པ་དང་བཅས་པར་བཤད་པ་བདུན་དང༌། བརྒྱད་པའི་ཕྱོགས་དང་བཅས་པར་བཤད་དེ། བརྒྱད་པོ་དེ་དག་རྣམས་དང་སྒྲ། །དེ་ལྟར་ན་ཁམས་བདུན་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། སྒྲའི་ཁམས་ཏེ་དགུ་པོ་དེ་དག་ནི་མ་ཟིན་པ་ཡིན་ནོ། །དགུ་པོ་གཞན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཟིན་པ་
― DTG141_Page_0209 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་མ་ཟིན་པ་སྟེ། དེ་ལ་མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་ཟིན་པ་ཡིན་ནོ། །འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་རྣམས་ནི་མ་ཟིན་པའོ། །གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱའི་ཁམས་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དབང་བོ་དང་ཐ་མི་དད་པ་རྣམས་ནི་ཟིན་པའོ། །གཞན་དག་ནི་མ་ཟིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྩ་བ་མ་གཏོགས་པའི་སྐྲ་དང༌། བ་སྤུ་དང༌། སོ་དག་གི་དང༌། ཕྱིས་དང་གཅིན་དང་མཆིལ་མ་དང༌། སྣབས་དང་ཁྲག་ལ་སོགས་པ་དག་གི་དང༌། ས་དང་རྡོ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་གིའོ། །ཁམས་རྣམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་ནི་དུ། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་རྣམས་ནི་དུ་ཞེ་ན། རེག་བྱ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའོ། །དེ་ལས་འབྱུང་བ་ནི་བཞིའོ། །འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ནི་འཇམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། འབྱུང་བདག་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་གཟུགས་ཅན་དགུ་པོ་ནི། །འབྱུང་གྱུར་དབང་པོ་ལྔའི་ཁམས་དང༌། ཡུལ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཁམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཀྱང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་གཞན་དག་ནི་གཉི་ག་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་པོ། །བསྩགས་པ་རྣམས་ནི་དུ། བསྩགས་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་དུ་ཞེ་ན། གཟུགས་ཅན་བཅུ་ནི་བསྩགས་པའོ། །དབང་པོ་ལྔའི་ཁམས་དག་ཡུལ་ལྔ་དག་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྩགས་པའོ། །ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་རྣམས་ལས་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ནི་གང༌། གཅད་པར་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག །སྲེག་པར་བྱེད་པ་ནི་གང༌། བསྲེག་པར་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག །འཇལ་བར་བྱེད་པ་ནི་གང༌། གཞལ་བར་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་ཅེ་ན། གཅོད་བྱེད་གཅད་པར་བྱ་བ་ཉིད། །ཕྱི་རོལ་ཁམས་ནི་བཞི་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་དང༌། དྲི་དང་རོ་དང༌། རེག་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགྲ་སྟ་དང༌། ཤིང་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟར། གཅོད་བྱེད་གཅད་པར་བྱ་བ་ཉིད། །ཕྱི་རོལ་ཁམས་བཞི་ཡིན་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་བསྲེག་བྱ་འཇལ་བའོ། །དེ་ཉིད་བསྲེག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་འཇལ་བར་བྱེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །སྲེག་དང་འཇལ་ལ་མི་མཐུན་སྨྲ། ཁ་ཅིག་ནི་ཁམས་བཞི་
― DTG141_Page_0210 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་དེ་ཉིད་སྲེག་པར་བྱེད་པ་དང༌། གཞལ་བར་བྱ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་མེའི་ཁམས་ཉིད་སྲེག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། ལྕི་བ་ཉིད་གཞལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཁམས་རྣམས་ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་དུ། རྒྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་དུ། རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་དུ། རྫས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་དུ། སྐད་ཅིག་པ་རྣམས་ནི་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། རྣམ་པར་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། །རྒྱས་པ་ལས་བྱུང་ནང་གི་ལྔ། །རེ་ཞིག་མིག་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་ཁམས་ལྔ་པོ་དག་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡང་ཡིན་ལ། རྒྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །སྒྲ་ནི་རྒྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཡོད་ཀྱི། རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་སྒྲ་མ་ཡིན། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདོད་དགུར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་མཐུན་ལས་བྱུང་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས། །ཐོགས་པ་མེད་བརྒྱད། བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཏེ། སྐལ་བ་མཉམ་པ་དང༌། ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུས་བསྐྱེད་པ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུས་བསྐྱེད་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །བརྒྱད་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མེད་དོ། །ཐོགས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་རྣམ་གསུམ། གཞན་ནི་ལྷག་མ་བཞི་སྟེ། གཟུགས་དང༌། དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱའི་ཁམས་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡང་ཡིན། རྒྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཡིན། །རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །རྫས་དང་ལྷན་ཅིག །འདུས་མ་བྱས་ནི་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྫས་སོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དག་ལ་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་རྫས་དང་ལྡན་པའོ། །ཐ་མ་གསུམ། སྐད་ཅིག་པ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་དང་པོ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་ཚོགས་ལ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་སེམས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སོ། །དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །
― DTG141_Page_0211 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། གང་མིག་གི་ཁམས་ཀྱིས་མི་ལྡན་པ་ལྡན་པ་འཐོབ་པ་ན། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་འམ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་གང་ཡིན་པ་མིག་གི་ཁམས་ཀྱང་དེ་འམ་ཞེ་ན་སྨྲས་པ། མིག་དང་ནི། རྣམ་པར་ཤེས་ཁམས་སོ་སོ་དང༌། །ལྷན་ཅིག་ཏུ་ནི་འཐོབ་པའང་ཡོད། །རེ་ཞིག་སོ་སོ་བ་ཡང་ཡོད་དེ། འདོད་པའི་ཁམས་ན་རིམ་གྱིས་མིག་གི་དབང་པོ་འཐོབ་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ནས་ཤི་འཕོ་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བ་ན་མིག་གི་ཁམས་ཀྱིས་ཡིན་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱིས་ནི་ཡིན་ལ། མིག་གི་ཁམས་ཀྱིས་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེས་པ་དག་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འོག་མར་སྐྱེ་བ་ནའོ། །ཅིག་ཅར་གཉི་གས་ལྡན་པར་འཐོབ་པ་ཡང་ཡོད་དེ། གཟུགས་མེད་པ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བ་ནའོ། །གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་པ་འདི་དག་མ་གཏོགས་པའོ། །ཁམས་རྣམས་ལས་ནང་གི་རྣམས་ནི་དུ། ཕྱི་རོལ་གྱི་རྣམས་ནི་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། ནང་གི་བཅུ་གཉིས། བཅུ་གཉིས་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས། མ་གཏོགས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་གནས་དྲུག་སྟེ་ཁམས་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ནི་ནང་གིའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་གྱི་ཁམས་དྲུག་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱིའོ། །ཁམས་རྣམས་ལ་བརྟེན་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་དུ། དེའི་བརྟེན་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། རེ་ཞིག་ངེས་པར། ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བརྟེན་པ་དང་བཅས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་གི་ཡུལ་དུ་གང་ངེས་ལ། གལ་ཏེ་དེར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་སྐྱེས་པའམ་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཡུལ་དེ་ནི་བརྟེན་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་ལ། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་གང་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཐའ་ཡས་པ་སྐྱེས་པའམ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ནི་གང་ཡང་མེད་དེ། འདི་ལྟར་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་སེམས་འདི་ངེས་པར་སྐྱེ་སྟེ་ད་ཡང་རང་གི་ངོ་བོ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་མ་གཏོགས་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་ཡིན་ལ། སྐད་
― DTG141_Page_0212 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིག་པ་གཉིས་པའི་དམིགས་པར་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འགྱུར་བས་དེ་བས་ན་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ནི་རྟག་པར་བརྟེན་པ་དང་བཅས་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་དེའི་རྟེན་དང་བཅས་པ་ཡང༌། ཡང་གི་སྒྲས་ནི་བརྟེན་པ་དང་བཅས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེའི་བརྟེན་པ་དང་བཅས་པ་འདི་ཅི་ཞིག །གང་ཞིག་རང་གི་ལས་མི་བྱེད། །གང་རང་གི་ལས་བྱེད་པ་དེ་ནི་བརྟེན་པ་དང་བཅས་པར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་མིག་གང་གིས་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་བའམ་ལྟ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་བརྟེན་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མིག་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་རང་གི་ཡུལ་ལ་བྱེད་པས་བརྗོད་པར་བྱའོ།། དེའི་བརྟེན་པ་དང་བཅས་པ་ནི་མིག་གང་གིས་གཟུགས་རྣམས་མ་མཐོང་བར་འགགས་པའམ། འགོག་པའམ། འགག་པར་འགྱུར་བའམ། གང་ཡང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །ཡིད་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་དེ་དེའི་བརྟེན་པ་དང་བཅས་པའོ། །ཡང་གཟུགས་རྣམས་ནི་མིག་གིས་མཐོང་བའམ་ལྟ་བའམ་ལྟ་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ནི་བརྟེན་པ་དང་བཅས་པའོ། །དེའི་བརྟེན་པ་དང་བཅས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གང་རྣམས་མ་མཐོང་བ་ཉིད་དུ་འགགས་པ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། འགག་པར་འགྱུར་བ་དང༌། གང་དག་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་རེག་བྱའི་བར་དུ་ཡང་རང་གི་དབང་པོས་བྱེད་པས་བརྟེན་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། དེའི་བརྟེན་པ་དང་བཅས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་བརྟེན་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། དེའི་བརྟེན་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ནི་སྐྱེ་བ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །ཁམས་རྣམས་ལས་མཐོང་བས་སྤང་པར་བྱ་བ་རྣམས་ནི་དུ། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ནི་དུ། སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། རེ་ཞིག་གཟུགས་ཅན། བཅུ་ནི་བསྒོམ་པས་སྤང་བྱ་ཡིན། །ལྔ་ཡང༌། ཡིན་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལྔའོ། །ཐ་མ་གསུམ་རྣམ་གསུམ། དེ་ལ་བག་ལ་ཉལ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་དང༌། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་བྱུང་བ་དང༌། དེའི་འཐོབ་པ་འཁོར་དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །
― DTG141_Page_0213 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་དང༌། ངན་སོང་བའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཀྱང་འཕགས་པའི་ལམ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་གཞན་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བསྡུ་ན། ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་མཐོང་སྤང་མིན། །གཟུགས་མིན་དྲུག་པས་མ་སྐྱེས་མིན། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཆུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ལ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་ཆད་པ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཡང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ནི་གཟུགས་ཡིན་ན་བདེན་པ་རྣམས་ལོག་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར། དེ་བས་ན་དེ་ཡང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དྲུག་པ་ལས་མ་སྐྱེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་དྲུག་པ་ཞེས་བྱ། དེ་ལས་གཞན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་དྲུག་པ་ལས་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དབང་པོ་ལྔ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །གང་དེ་ཡང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་མེད་དོ། །ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ནི་དུ། ལྟ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། མིག་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཕྱོགས་ནི། །ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྣམ་པ་བརྒྱད། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བ་ལྔ་རྣམས་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། རྣམ་པ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ལྟ་བའོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་མཛོད་ཀྱི་གནས་ལྔ་པ་ནས་བཤད་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དགེ་བའོ། །སློབ་པའི་ཟག་པ་མེད་པའི་ལྟ་བ་ནི་སློབ་པའིའོ། །མི་སློབ་པ་ནི་མི་སློབ་པའིའོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པ་ལྡན་པ་འབའ་ཞིག་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར། རྣམ་ཤེས་ལྔ་དང་མཚུངས་སྐྱེས་བློ། །ངེས་རྟོག་མེད་ཕྱིར་ལྟ་མ་ཡིན། །ངེས་པར་རྟོག་པ་ནི་ལྟ་བ་སྟེ་ངེས་པར་སེམས་
― DTG141_Page_0214 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་དེ་ལམ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ནི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་མིག་ཀྱང་ངེས་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་ན་ཇི་ལྟ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་ལྟ་བའི་དོན་གྱིས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། མིག་ནི་གཟུགས་རྣམས་ལྟ། གལ་ཏེ་མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་ན། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་དང་ལྡན་པ་ན་ཡང་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མིག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལྟ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར། བརྟེན་བཅས། གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པ་དེའི་ཚེ་མཐོང་གི་གཞན་དག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་མིག་དེ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་གནས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མཐོང་ངོ་ཞེས་ངེས་པར་བྱ་མི་ནུས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཕྱིར་རེ་ལྡེས་བར་ཆོད་པ། །མི་མཐོང༌། གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མཐོང་བ་ཡིན་ན་དེ་ནི་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། རེ་ལྡེ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཐོགས་པ་མེད་པས། རེ་ལྡེ་ལ་སོགས་པས་བསྒྲིབས་པ་ལ་ཡང་མཐོང་བ་ཞིག་ན་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་བརྟེན་པ་དང་བཅས་པའི་མིག་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་གི་དེ་ལ་གནས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་མིག་གཅིག་གིས་གཟུགས་རྣམས་ལྟའམ་འོན་ཏེ་གཉི་གས་ཤེ་ན། འདི་ལ་ངེས་པ་མེད་དེ། མིག་ནི་གཉི་གས་མཐོང་ཇི་ལྟར་རྟོགས་ཤེ་ན། གསལ་བར་མཐོང་ཕྱིར། འདི་ལྟར་གཉི་ག་ཕྱེ་ན་རབ་ཏུ་གསལ་བར་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མིག་གཉི་གས་ཀྱང་མཐོང་ངོ༌། །ཡང་ཇི་ལྟར་མིག་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཡུལ་དང་ཕྲད་ནས་སམ་འོན་ཏེ་མ་ཕྲད་པར་ཞེ་ན། མིག་དང་ནི། ཡིད་དང་རྣ་བ་མ་ཕྲད་ཡུལ། །ལྷག་མ་སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས། །ཞེས་བྱ་བ། གསུམ་གཞན། ཡུལ་དང་ཕྲད་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ཅི་མིག་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གིས་རང་གི་ཚད་དང་མཉམ་པའི་དོན་ལ་མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་བཞིན་དུ་མྱུར་བར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རི་ལ་སོགས་པ་འཛིན་ཏམ། འོན་ཏེ་མཉམ་པ་དང་མི་མཉམ་པ་ཞིག་ལ་འཛིན་ཅེ་ན། རེ་ཞིག་གང་དག་ཡུལ་དང་ཕྲད་པར་བཤད་པ་དེ་དག་གིས་ནི། སྣ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱིས་ནི། །ཡུལ་ནི་མཉམ་པར་འཛིན་པར་འདོད། །དབང་པོའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱིས་ཡུལ་
― DTG141_Page_0215 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་དང༌། ཕྲད་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྐྱེད་དོ། །མིག་དང་རྣ་བ་གཉིས་ནི་མ་ངེས་ཏེ་རེས་འགའ་སྐྲའི་རྩེ་མོ་མཐོང་ན་ནི་ཆུང་ངོ༌། །རེས་འགའ་རྒུན་འབྲུམ་མཐོང་ན་ནི་མཉམ་མོ། །རེས་འགའ་མིག་ཕྱེ་བ་ཙམ་གྱིས་རི་ཆེན་པོ་མཐོང་ན་ནི་ཆེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བས་སྦྲང་བུ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ཐོས་པ་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡིད་ནི་ལུས་མེད་པས་འདིའི་ཚད་ཡོངས་སུ་དཔྱད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་གྱི་ཁམས་དྲུག་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག །ཇི་ལྟར་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ད་ལྟའི་ཡིན་ཞིང་ཐ་མ་པའི་དུས་གསུམ་ཡིན་པ་ལྟར་གནས་ཀྱང་དེ་ལྟ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར། ཐ་མའི་གནས་འདས། ཐ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེའི་གནས་ནི་འགགས་མ་ཐག་པའི་ཡིད་ཡིན་ནོ། །ལྔ་རྣམས་ནི་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཡང༌། ཡང་གི་སྒྲས་ནི་འདས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་གནས་ནི་མིག་ཡིན་པ་ནས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ལུས་ཡིན་པའི་བར་དུའོ། །དེ་དག་གི་འདས་པའི་གནས་ནི་ཡིད་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གཉི་ག་ལ་རག་ལུས་ཏེ། སྐྱེ་ན་མིག་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ལ་གནས་ཞེས་བྱའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་གྱུར་པ་ལས་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། །གནས་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡིན། །ཁམས་དག་གི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། མིག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གྱུར་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་འགྱུར་ཏེ། ཕན་པ་དང༌། གནོད་པ་དང༌། གསལ་བ་དང༌། མི་གསལ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གྱུར་པས་ནི་དེ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ལ་རག་ལུས་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་གནས་ཡིན་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེ་དག་གིས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཡིན་གྱི། གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་གནས་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཡིན་པ། དེའི་ཕྱིར་ཐུན་མོང་མ་
― DTG141_Page_0216 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ཕྱིར། །རྣམ་ཤེས་དེའི་ཞེས་ངེས་པར་བཤད། །ཇི་ལྟར་ན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ཞེ་ན། མིག་ལས་གཞན་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་སུ་འགྱུར་བར་མི་ནུས་ལ། གཟུགས་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་གནས་སུ་གྱུར་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བསྟན་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རྡ་བོ་ཆེའི་སྒྲ་དང༌། ནས་ཀྱི་མྱུ་གུ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ལུས་གང་ལ་གནས་ཏེ་མིག་གིས་གཟུགས་རྣམས་ལྟ་བ་ན་ཅི་ལུས་དང༌། མིག་དང༌། གཟུགས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་ས་པ་གཅིག་ཁོ་ནར་གྱུར་ཏམ། འོན་ཏེ་གཞན་གྱིས་པ་ཡང་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱེ་བྲག་ཡོད་དེ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་མིག་གིས་རང་གི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ན་ཐམས་ཅད་རང་གི་ས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་རང་གི་གཟུགས་རྣམས་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་མིག་གིས་ལྟ་བ་ན། ལུས་དང་གཟུགས་ནི་རང་གིས་པ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མིག་ནི་དེའི་ས་བའི་འོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་དག་ཏུ་ལྟ་བ་ན་གཟུགས་ཀྱང་དེའི་ས་པའི་འོ། །རང་གི་གཟུགས་རྣམས་ལ་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་མིག་གིས་ལྟ་བ་ན། ལུས་དང་གཟུགས་ནི་རང་གི་ས་བ་ཡིན་ལ། མིག་ནི་དེའི་ས་པའི་འོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་དག་ཏུ་ལྟ་བ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་གཟུགས་ནི་དེའི་ས་བ་ཡིན་ལ། ལུས་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའིའོ། །མིག་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་པའི་འོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་དག་ལ་ལྟ་བ་ན་མིག་དང་གཟུགས་ནི་དེའི་ས་པ་ཡིན་ལ་ལུས་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་འོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པའིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་པའི་མིག་གིས་དེའི་ས་པ་དང༌། འོག་མའི་ས་པའི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱ་ཞིང༌། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེས་པ་ཡང་བ་དག་དང་གཞན་གྱི་མིག་གིས་བདག་དང་གཞན་གྱིས་པའི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ལ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདི་ནི་ངེས་པ་སྟེ། ལུས་ལ་
― DTG141_Page_0217 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འོག་མའི་མིག་མ་ཡིན། །ལུས་དང་མིག་དང་གཟུགས་རྣམས་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་པའི་བར་ས་ལྔ་པོ་དག་གིའོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ས་གཉིས་པའི་ཡིན་ཏེ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པའི་འོ། །དེ་ལ་ས་པ་གང་གི་ལུས་ལ་དེའི་ས་པ་དང་ས་གོང་མ་པའི་མིག་ཏུ་འགྱུར་གྱི། ས་འོག་མ་པའི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ས་པ་གང་གི་མིག་ཡིན་པ་དེའི་ཡུལ་དུ་ནི་དེའི་ས་པའམ་ས་འོག་མ་པའི་གཟུགས་སུ་འགྱུར་རོ། །མིག་གིས་གོང་མའི་གཟུགས་མ་ཡིན། ས་གོང་མའི་གཟུགས་ས་འོག་མ་པའི་མིག་གིས་མཐོང་བར་ནི་ནམ་ཡང་མི་ནུས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའང་གོང་མའི་ནི་མིག་གིས་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་ནི་འདིའོ། །ལུས་ནི་གཉི་ག་ཐམས་ཅད་དུ། །འདིའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པའི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ནི་སྟེང་དང་འོག་དང་རང་གིས་པའི་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཡིན་ལ། ལུས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་དུ་གཉི་གའི་འོ། །ཇི་ལྟར་མིག་དེ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ། དེ་བཞིན་རྣ་བ་ལ་ཡང་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལུས་ལ་འོག་མའི་རྣ་བ་མིན། །གོང་མའི་སྒྲ་ཡང་མི་ཐོས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའང་སྒྲ་ནི་འདིའོ། །ལུས་ནི་གཉི་གར་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གསུམ་དག་ནི། ཐམས་ཅད་རང་གི་ས་པ་ཉིད། །སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ཀྱི་ཁམས་རྣམས་སོ། །ལུས་དང་རང་གི་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་རང་གི་ས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེ་བ་མ་བྱས་པར་སྤྱིར་བསྟན་ནས། ཡང་བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་དམིགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་རྩོམ་སྟེ། །ལུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་འོག་དང་ནི། །རང་གི་ལུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཁམས་ཏེ། རེག་བྱ་ནི་རྟག་ཏུ་རང་གི་ས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ལ་ལ་ནི་རང་གི་ས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་འདོད་པའི་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་དང་པོར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ལ་ལ་ནི་ས་འོག་མ་པའི་སྟེ། འདི་ལྟར། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཡིད་མ་ངེས་ཏེ། རེས་འགའ་ལུས་དང༌། ཡིད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་མཚུངས་པའི་ཡིད་དུ་འགྱུར་རོ། །རེས་འགའ་སྟེང་དང་འོག་མའི་ས་བ་སྟེ། ས་ལྔ་པའི་ལུས་ལ་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། སྐྱེ་
― DTG141_Page_0218 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཚེ་ཡིད་ལ་སོགས་པ་ཅི་རིགས་པར་ས་ཐམས་ཅད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་རྒྱ་ཆེར་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བསྟན་པའི་མཛོད་ཀྱི་གནས་སུ་བཤད་པར་བྱའོ། །ཡང་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ལས། གང་ཞིག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་གང་གིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཉིས་ཀྱིས་ཤེས་བྱ་ཕྱི་རོལ་ལྔ། །གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱའི་ཁམས་རྣམས་ནི་གྲངས་བཞིན་དུ་མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་ཞིང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ལ་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཁམས་ལྷག་མ་བཅུ་གསུམ་དག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་པུས་ཤེས་པར་བྱ་བའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །རྟག་པ་རྣམས་ནི་དུ། མི་རྟག་པ་རྣམས་ནི་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། ཁམས་མཐའ་དག་རྟག་པ་ནི་གང་ཡང་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང༌། འདུས་མ་བྱས་ཆོས་རྟག་པའོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་རྟག་ལ། ལྷག་མ་རྣམས་མི་རྟག་པའོ། །དབང་པོ་ནི་དུ། དབང་པོ་མ་ཡིན་པ་ནི་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། ཆོས་ཀྱི་ཕྱེད་དང་གང་དག་ནི། །བཅུ་གཉིས་ནང་གིར་བཤད་དབང་པོ། །མདོ་ལས། མིག་ལ་སོགས་པ་ནས་ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོའི་བར་དུ་དབང་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་གསུངས་པ། དེ་ལ་སྲོག་གི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་བཅུ་གཅིག་དང༌། གསུམ་པོ་དག་གི་ཆ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་ཕྱེད་ཡིན་ནོ། །མིག་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་བཅུ་གཉིས་རྣམས་ལ་ལྔ་པོ་རང་གི་མིང་གིས་སྨྲོས་པ་དག་དང༌། སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་རྣམས་ནི་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་པ་དང༌། བུད་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་འོག་ནས་སྟོན་ནོ། །ཁམས་ལྔ་པོ་ལྷག་མ་དག་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནི་དབང་པོ་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་པོ། །ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་མདོ་དང་མཐུན་པ་ལས་དངོས་པོ་དགོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་མཛོད་ཀྱི་གནས་དང་པོའོ།། །།དབང་པོ་རྣམས་བསྟན་པ་ལ། དབང་པོའི་དོན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། དབང་བྱེད་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་དེ་
― DTG141_Page_0219 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་གང་ཞིག་གང་ལ་དབང་བྱེད་ཅེ་ན། ལྔ་པོ་རྣམས་ནི་དོན་བཞི་ལ། །དབང་བྱེད། རེ་ཞིག་མིག་དང་རྣ་བ་གཉིས་དོན་བཞི་བཞི་ལ་དབང་བྱེད་པ་ནི་ལོང་བ་དང་འོན་པ་གཉིས་ནི་གཟུགས་མི་མཛེས་པའི་ཕྱིར་ལུས་མཛེས་བར་བྱ་བ་དང༌། མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་ན་ཡང་བ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ལུས་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བ་དང༌། མིག་དང་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཉིས་མཚུངས་བར་ལྡན་པ་དང་བཅས་པ་སྐྱེད་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་དང་སྒྲ་སྙན་པ་གཉིས་ལ་ཡང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ལའོ། །སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་ནི་དེ་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། མ་ཚང་བ་ནི་གཟུགས་མི་མཛེས་པའི་ཕྱིར་ལུས་མཛེས་པར་བྱ་བ་དང༌། དེ་དག་གིས་ཁམ་གྱི་ཟས་ལ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བ་དང༌། སྣ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་བཅས་པ་བསྐྱེད་པ་དང༌། དྲི་བསྣམ་པ་དང༌། རོ་མྱང་བ་དང༌། རེག་བྱ་ལ་རེག་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ལའོ། །བཞི་རྣམས་གཉིས་དག་ལ། ཕོ་དང༌། མོ་དང་སྲོག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ནི་དོན་གཉིས་གཉིས་ལ་སོ་སོར་དབང་བྱེད་དེ། རེ་ཞིག་ཕོ་དང༌། མོའི་དབང་པོ་གཉིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་དབང་བྱེད་པ་ནི། འདི་ལྟར་དེ་དང་མི་ལྡན་པ་དང་མ་ཚང་བར་མ་ནིང་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། མཚམས་མེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་ཆད་པ་དང༌། སྡོམ་པ་དང་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་མེད་དོ། །སྲོག་གི་དབང་པོ་རིས་མཐུན་པར་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་གཉིས་ལའོ། །ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ནི་ཡང་སྲིད་པར་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང༌། དབང་བསྒྱུར་བ་ལའོ། །གང་ཡང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ལྔ་དང༌། གང་དག་དད་པ་ལ་སོགས་པ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ནི། ལྔ་པོ་དག་དང་བརྒྱད་རྣམས་ནི། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་ལ། །རིམ་བཞིན་དུ་དབང་བྱེད་དེ། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་པོ་རྣམས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དེའི་བག་ལ་ཉལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་སྟེ། དེ་དག་གིས་རྣམ་པར་བྱང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ལྟ་བ་ནི། རང་གི་དོན་
― DTG141_Page_0220 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ཐམས་ཅད་ལ། །དམིགས་པར་དབང་བྱེད་ཕྱིར་དབང་དྲུག །མིག་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ནི་རང་རང་གི་དོན་དམིགས་པ་ལ་དབང་བྱེད་དོ། །ཡིད་ནི་དོན་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་ལ་དབང་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དྲུག་པོ་དེ་དག་ནི་དབང་པོ་རེ་རེའོ། །ཕོ་མོ་ཉིད་དུ་དབང་བྱེད་ཕྱིར། །ལུས་ལ་ཕོ་དང་མོའི་དབང་པོ། །ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ཉིད་ལ་ཕོ་དང༌། མོའི་དབང་པོ་དག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། དོན་ཐ་དད་དུ་གྱུར་པ་ནི་མེད་ཀྱི་འགའ་ལ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་ཆ་མདོམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕོ་དང་མོའི་དབང་པོའི་མིང་འཐོབ་པོ། །དེ་གཉིས་ནི་རིམ་བཞིན་དུ་ཕོ་ཉིད་དང་མོ་ཉིད་དུ་དབང་བྱེད་དེ། དེ་ལ་མོའི་ངོ་བོ་ནི། མོའི་ཤ་ཚུགས་དང༌། ང་རོ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། བསམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་མོ་ལ་མོ་ཉིད་དོ། །ཕོའི་ངོ་བོ་ནི་ཕོའི་ཤ་ཚུགས་དང༌། ང་རོ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། བསམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཕོ་ལ་ཕོ་ཉིད་དོ། །རིས་གནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཉིད། །རྣམ་པར་བྱང་ལ་དབང་བྱེད་ཕྱིར། །སྲོག་དང་ཚོར་དང་དད་ལ་སོགས། །དབང་པོ་དག་ནི་ལྔར་འདོད་དེ། །སྲོག་གི་དབང་པོ་ནི་རིས་མཐུན་པར་གནས་པ་དག་ལ་དབང་བྱེད་དོ། །ཚོར་བ་རྣམས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སྟེ། འདི་ལྟར་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ལ་ནི་འདོད་ཆགས་རྒྱས་པར་འགྱུར་ལ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལ་ནི་མ་རིག་པའོ་ཞེས་མདོ་ལས་གསུངས་སོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་སེལ་ཅིང་ལམ་དག་ཀྱང་འདྲེན་པར་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཀྱང་དབང་པོ་རེ་རེ་འདོད་དོ། །མྱ་ངན་འདས་སོགས་འཐོབ་པ་ལ། །གོང་ནས་གོང་དུ་དབང་བྱེད་ཕྱིར། །ཀུན་ཤེས་བྱེད་དང་ཀུན་ཤེས་དང༌། །དེ་བཞིན་ཀུན་ཤེས་ལྡན་དབང་པོ། །དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་དབང་པོ་རེ་རེ་བསྟན་པར་འདོད་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་ནི་ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་འཐོབ་པ་ལ་དབང་བྱེད་དོ། །ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་ནི་ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་འཐོབ་པ་ལའོ། །ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སྟེ། སེམས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་
― DTG141_Page_0221 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་དབང་པོ་དེ་དག་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ལས་མི་མང་མི་ཉུང་བར་གསུངས་ཤེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་འདོད་དེ། སེམས་ཀྱི་རྟེན་དང་དེ་རྣམས་དབྱེ། །གནས་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཉིད། །ཚོགས་དང་རྣམ་བྱང་ཇི་སྙེད་དོ། །དབང་པོ་དག་ཀྱང་དེ་སྙེད་དོ། །དེ་ལ་སེམས་ཀྱི་རྟེན་ནི་དབང་པོ་དྲུག་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་རྫས་ཀྱི་གཞི་ཡང་དབང་པོ་དེ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཕོ་དང་མོའི་དབང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་ཕོ་དང་མོར་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ། །སྲོག་གི་དབང་པོས་ནི་གནས་པ་ལའོ། །ཚོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལའོ། །ལྔས་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཚོགས་ལའོ། །གསུམ་གྱིས་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དབང་པོ་རྣམས་ནི་དེ་སྙེད་ཅིག་གོ །འཇུག་པའི་རྟེན་དང་སྐྱེ་བ་དང༌། །གནས་དང་ལོངས་པར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར། །བཅུ་བཞིའམ་དེ་བཞིན་ལྡོག་པ་ལ། །དབང་པོ་རྣམས་ནི་གཞན་ཡིན་ནོ། །འམ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་བྱེ་བྲག་དུ་རྟོག་པར་འདོད་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་གཞན་དག་ན་རེ་འཇུག་པའི་གནས་ནི་དབང་པོ་དྲུག་གོ །སྐྱེ་བ་ནི་ཕོ་དང་མོའི་དབང་པོ་ལས་ཏེ་དེ་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་པ་ནི་སྲོག་གི་དབང་པོ་སྟེ། དེས་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་ནི་ཚོར་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་དབང་པོ་བཅུ་བཞིའོ། །རྣམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་དག་ནི་ལྡོག་པ་ལ་སྟེ། ལྡོག་པའི་གནས་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོའོ། །གནས་པ་ནི་ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོའོ། །ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དབང་པོ་རྣམས་ནི་དེ་སྙེད་ཅིག་ཡིན་ལ། དེ་དག་གི་གོ་རིམས་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོའི་དོན་དང༌། དེ་དག་འདི་སྙེད་དུ་བསྟན་པའི་དགོས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་དེ་དག་རེ་རེ་ནས་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་མིག་ལ་སོགས་པ་ནས་ཕོའི་དབང་པོའི་བར་དག་དང༌། ཡིད་ནི་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །སྲོག་གི་དབང་པོ་དང་དད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་གི་ནང་ནས་བསྟན་པར་བྱའོ། །བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་དགོས་པས། དེ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ལུས་ཚོར་སིམ་པ་མ་ཡིན་གང༌། །སྡུག་བསྔལ་དབང་པོ་སིམ་པ་མ་ཡིན་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་
― DTG141_Page_0222 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བདེ་བ་ནི། སིམ་པ། ལུས་ཀྱི་ཚོར་བ་སིམ་པ་ནི་བདེ་བའི་དབང་པོའོ། །སིམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་འདོགས་པ་སྟེ་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བསམ་གཏན་གསུམ་པའི། སེམས་ཀྱི་དེ་ནི་བདེ་བའི་དབང༌། །བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་ནི་སེམས་ཀྱི་ཚོར་བ་སིམ་པ་དེ་ཉིད་བདེ་བའི་དབང་པོ་སྟེ། དེ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་ཚོར་བ་ནི་མེད་དོ། །གཞན་ནི་དེ་ཉིད་བདེ་བ་སྟེ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལས་གཞན་པ་འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང༌། གཉིས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཚོར་བ་སིམ་པ་དེ་ནི་ཡིད་བདེ་བའི་དབང་པོའོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དག་ན་ནི་དགའ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་བདེ་བའི་དབང་པོ་ནི་མེད་ཀྱི། བདེ་བའི་དབང་པོ་ཉིད་དེ། ཡིད་ཀྱི་བདེ་བ་ནི་དགའ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཀྱི་སིམ་པ་མ་ཡིན་པ། །ཡིད་མི་བདེ་བ་བཏང་སྙོམས་ནི། །བར་མ། སིམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་སིམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ནི་བར་མ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཅི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་དེ་ལུས་ཀྱི་འམ་སེམས་ཀྱི་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཉི་ག །འདི་ཅིའི་ཕྱིར་འདྲ་བར་དབང་པོ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཤེ་ན། མི་རྟོག་ཕྱིར། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཕལ་ཆེར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་ལ། ལུས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཡང་ཡུལ་གྱི་དབང་གིས་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཡང་འབྱུང་བས། དེའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ནི་དབང་པོ་ཉིད་དུ་ཐ་དད་ཀྱི། བཏང་སྙོམས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་རང་གི་ངང་གིས་འབྱུང་བས། ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་དབང་པོ་གཅིག་ཏུ་བྱས་སོ། །མཐོང་བསྒོམ་མི་སློབ་ལམ་ལ་ནི། །དགུ་གསུམ་ཡིད་དང་བདེ་བ་དང༌། །ཡིད་བདེ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང༌། དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་དང༌། དབང་པོ་དགུ་པོ་དེ་དག་གི་ནི་ལམ་གསུམ་དག་ཏུ། དབང་པོ་གསུམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ནི་མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ནི་ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོའོ། །མི་སློབ་པའི་ལམ་ལ་ནི་ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོའོ་ཞེས་བྱའོ། །རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་ནས། དབང་པོ་རྣམས་ལས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་དུ། ཟག་པ་མེད་
― DTG141_Page_0223 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྣམས་ནི་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་བཤད་མ་ཐག་པ་དེ་དག །གསུམ་ནི་དྲི་མ་མེད། ཟག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། དྲི་མ་རྣམས་ནི་ཟག་པའི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཅན་སྲོག་དང་སྡུག་བསྔལ་དག །ཟག་བཅས་གཟུགས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་བདུན་དང༌། སྲོག་གིས་དབང་པོ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་པ་རྣམས་ནི་གཅིག་ཏུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའོ། །གཟུགས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། ཕོ་དང༌། མོའི་དབང་པོ་དང་བདུན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགུ་རྣམ་གཉིས། ཡིད་དང༌། བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང༌། དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་དང༌། དབང་པོ་དགུ་པོ་དེ་དག་ནི། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡང་ཡིན་ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དབང་པོ་རྣམས་ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་དུ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། སྲོག་ནི། རྣམ་སྨིན། སྲོག་གི་དབང་པོ་ནི་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །བཅུ་གཉིས་རྣམ་པ་གཉིས། བཅུ་གཉིས་གང་ཞེ་ན། ཐ་མའི་བརྒྱད་དང་ཡིད་མི་བདེ། །རྣམ་པ་མ་གཏོགས་པ་སྟེ། དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐ་མ་བརྒྱད་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། སྲོག་གི་དབང་པོ་མ་གཏོགས་པ། གཞན་བཅུ་གཉིས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་ཡིན། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་མིག་ལ་སོགས་པ་བདུན་རྒྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །ཡིད་དང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ནི་དགེ་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། སྤྱོད་ལམ་པ་དང༌། བཟོའི་གནས་པ་དང༌། སྤྲུལ་པ་རྣམས་ནི་ཅི་རིགས་པར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །མིག་ལ་སོགས་པ་བཅུ་གཉིས་དང༌། སྲོག་གི་དབང་པོ་མ་གཏོགས་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་བོ། །དབང་པོ་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་དུ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པ་རྣམས་ནི་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། བཤད་མ་ཐག་པའི་ཡིད་མི་བདེ་བ་གང་ཡིན་པ་
― DTG141_Page_0224 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། དེ་གཅིག་ནི། རྣམ་པར་སྨིན་བཅས། གཅིག་བོ་དེ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དོ། །ནི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། རིམ་པ་གཞན་དུ་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡང་མེད་ལ། མཉམ་པར་གཞག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཡིད་མི་བདེ་བ་ལ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པ་མེད་དོ། །བཅུ་རྣམས་གཉིས། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་ཡིན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། ཡིད་དང་ཚོར་གཞན་དད་ལ་སོགས། །ཚོར་བ་གཞན་ཞེས་སྨོས་པས་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བ་ལས་གཞན་པའི་ཚོར་བ་དང༌། དད་པ་ལ་སོགས་པ་དད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་རྣམས་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཡིད་དང༌། བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ནི་མི་དགེ་བ་དང༌། དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་པའོ། །ཟག་པ་མེད་པ་དང་ལུད་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་པོ་ནི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་པའོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་པའོ། །ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པར་གྲུབ་བོ། །དགེ་བ་རྣམས་ནི་དུ། མི་དགེ་བ་རྣམས་ནི་དུ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམས་ནི་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། རེ་ཞིག་དགེ་བ་བརྒྱད། དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་དང་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་གཅིག་ཏུ་དགེ་བའོ། །ཡིད་མི་བདེ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའོ། །ཡིད་དང་ཚོར་གཞན་ནི། རྣམ་གསུམ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །གཞན་ནི་རྣམ་པ་གཅིག། གཞན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གང་ཞེ་ན། མིག་ལ་སོགས་པ་དང༌། བརྒྱད་པ་སྲོག་དང༌། དེ་དག་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །དབང་པོ་འདི་རྣམས་ལས། དབང་པོ་གང་དག་ཁམས་གང་དུ་གཏོགས་ཤེ་ན། འདོད་གཏོགས་དྲི་མ་མེད་མ་གཏོགས། རེ་ཞིག་འདོད་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་ནི་ཀུན་
― DTG141_Page_0225 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་གཅིག་ཏུ་ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་མ་གཏོག་ཏེ། དེ་ནི་མི་ལྡན་པ་ཉིད་དོ། །ཕོ་དང་མོའི་དང་སྡུག་བསྔལ་དབང༌། །མ་གཏོགས་གཟུགས་གཏོགས། དྲི་མ་མེད་པ་ཡང་མ་གཏོགས་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དག་ན་འཁྲིག་པའི་ཆོས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མི་མཛེས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཕོ་དང་མོའི་དབང་པོ་མེད་དོ། །ལུས་དང་བ་དང་མི་དགེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་པོ་མེད་དོ། །ཞི་གནས་ཀྱིས་སེམས་བརླན་པ་དང༌། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་དབང་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་མི་བདེ་བའི་དབང་པོ་ཡང་མེད་དོ། །གཟུགས་མེད་གཏོགས། གཟུགས་དང་བདེ་བའང་སྤངས་པའོ། །ཕོ་དང་མོའི་དབང་པོ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཡང་སྤངས་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཅི་ཞིག་ལུས་ཤེ་ན། ཡིད་དང༌། སྲོག་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང༌། དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་སྟེ། གཟུགས་མེད་པ་ནི་དེ་དག་དང་ལྡན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོ་རྣམས་ལས་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ནི་དུ། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ནི་དུ། སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། ཡིད་དང་ཚོར་གསུམ་རྣམ་པ་གསུམ། །ཚོར་པ་གསུམ་གང་ཞེ་ན། བདེན་པ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་རྣམས་སོ། །གཉིས་ཀྱི་སྤང་བྱ་ཡིད་མི་བདེ། །ཡིད་མི་བདེ་བ་ནི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱའོ། །དགུ་ནི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། མིག་ལ་སོགས་པ་དང༌། བརྒྱད་པ་སྲོག་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་པོ་རྣམས་ནི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་ཉིད་དོ། །ལྔ་དག་ནི། སྤང་བར་བྱ་མིན་ཡང༌། དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡང་ཡིན་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །གསུམ་མིན། ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །ཉེས་པ་མེད་པ་ནི་སྤང་བར་འོས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་རྙེད་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཁམས་གང་དག་ཏུ་དབང་པོ་རྣམས་ལས་དང་པོ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དུ་རྙེད་ཅེ་ན།
― DTG141_Page_0226 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་པར་དང་པོར་རྣམ་སྨིན་གཉིས། །རྙེད་དེ། ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་སྲོག་གི་དབང་པོའོ། །དེ་དག་ནི། རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བས་མིན། རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་བཀག་པས། སྒོ་ང་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་དང༌། དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཡིད་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་གཉིས་ནི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་ངེས་པར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་དག་གིས་དུ་ཞིག་འཐོབ་ཅེ་ན། དེ་ཡིས་དྲུག་གམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་མཚན་མེད་བ་ཞིག་ཡིན་ན་སྟེ། འདི་ལྟར་བསྐལ་པ་དང་པོ་བ་རྣམས་ལྟ་བུའོ། །དྲུག་གང་ཞེ་ན། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། སྲོག་གི་དབང་པོ་རྣམས་སོ། །བདུན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་མཚན་གཅིག་པ་ཞིག་ཡིན་ན་སྟེ། འདི་ལྟར་ལྷ་ལ་སོགས་པ་དག་ནའོ། །བརྒྱད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་མཚན་གཉིས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་སྟེ། འདི་ལྟར་ངན་སོང་དག་ནའོ། །རེ་ཞིག་འདོད་པའི་ཁམས་དག་གི་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་གི་སྨྲས་པ། གཟུགས་ན་དྲུག་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དག་ན་ནི་དང་པོ་ཉིད་དུ་དབང་པོ་དྲུག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འཐོབ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་དག་ཏུ་མཚན་མེད་པ་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཉིད་དོ། །གོང་མར་གཅིག །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་པས་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་རིང་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྐྱེ་བ་ཆེས་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གོང་མ་སྟེ། དེར་ནི་དང་པོ་ཉིད་དུ་སྲོག་གི་དབང་པོ་འབའ་ཞིག་གིས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འཐོབ་སྟེ། གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྙེད་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་ཁམས་གང་དག་ཏུ་འཆི་བ་ན་དབང་པོ་རྣམས་ལས་དུ་ཞིག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་མར་འགག་ཅེས་བྱ་བ་གཏོང་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གཟུགས་མེད་དག་ཏུ་འཆི་བ་ནི། །སྲོག་དང་ཡིད་དང་བཏང་སྙོམས་ཉིད། །འགག་པར་གྱུར་ཏེ། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་ཏུ་ནི་དབང་པོ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཐ་མར་འགག་གོ །གཟུགས་ན་བརྒྱད། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དག་ཏུ་འཆི་བ་ན་གསུམ་པོ་དེ་དག་དང་མིག་ལ་སོགས་པ་ལྔ་དང་དབང་པོ་བརྒྱད་འགག་གོ །རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་དབང་པོ་རྣམས་ཚོགས་པར་འཆི་ཞིང་སྐྱེའོ། །འདོད་པར་བཅུ་འམ་དགུའམ་བརྒྱད། །
― DTG141_Page_0227 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་པའི་ཁམས་དག་ཏུ་འཆི་ན། མཚན་གཉིས་པ་ཞིག་ན་ནི། བརྒྱད་པོ་དེ་དག་དང༌། ཕོ་དང༌། མོའི་དབང་པོ་དང་དབང་པོ་བཅུ་འགག་གོ །མཚན་གཅིག་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་དགུའོ། །མཚན་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་བརྒྱད་དེ། ཅིག་ཅར་འཆི་བའི་ཚུལ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །རིམ་གྱིས་འཆི་པ་དག་ལ་བཞི། །རིམ་གྱིས་འཆི་བ་ནི་ལུས་དང༌། སྲོག་དང༌། ཡིད་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། དབང་པོ་བཞི་འགག་སྟེ། དེ་རྣམས་ལ་ནི་སོ་སོར་འགག་པ་མེད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་ཀྱིས་འཆི་བའི་ཚུལ་ནི་དུ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་ལ་ཐམས་ཅད་དག་ཏུ་ལྔ། །གང་གི་ཚེ་དགེ་བའི་སེམས་ལ་གནས་ཏེ། འཆི་བ་དེའི་ཚེ་དགེ་བ་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་ལྔ་སྟེ། དགེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་འཆི་བ་ན། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་དབང་པོ་རྣམས་དང༌། ལྷག་པར་དག་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་འགག་སྟེ། དེ་རྣམས་ནི་དགེ་བའི་སེམས་ལ་ངེས་པར་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་མེད་པ་ན་ནི་བརྒྱད་དོ། །གཟུགས་ན་ནི་བཅུ་གསུམ་མོ། །འདོད་པའི་ཁམས་དག་ན་ནི་བཅོ་ལའམ། བཅུ་བཞིའམ། བཅུ་གསུམ་མམ། རིམ་གྱིས་འཆི་ན་ནི་དགུ་འགག་གོ །དབང་པོའི་སྐབས་སུ་ཡང་དབང་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་གང་ཞིག་དབང་པོ་དུ་ཞིག་གིས་འཐོབ་ཅེ་ན། དགུས་འཐོབ་ཐ་མའི་འབྲས་བུ་གཉིས། །ཐ་མ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞིག་ཅེ་ན། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའོ། །བར་མ་གང་ཞིག་ཅེ་ན། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་གཏོགས་པ་དང༌། དད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཡིད་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་དགུས་སོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་མ་གཏོགས་པ་དང༌། དད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་དང་དགུས་སོ། །བདུན་དང་བརྒྱད་དང་དགུ་ཡིས་གཉིས། །ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་གཉིས་ནི་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་དབང་པོ་བདུན་ནམ། བརྒྱད་དམ་དགུས་འཐོབ་སྟེ། ཇི་
― DTG141_Page_0228 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་གལ་ཏེ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་མཐར་གྱིས་འཐོབ་ལ། དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ན་ནི། དེ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། དབང་པོ་བདུན་གྱིས་འཐོབ་པོ། །གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ལ་ནི་དེ་དབང་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་འཐོབ་སྟེ། བརྒྱད་པ་ནི་ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་དང་ཕལ་ཆེར་བྲལ་བ་ཞིག་འཐོབ་ན་ནི་དེ་དགུས་ཏེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་གང་ཡིན་པ་དག་གིས་སོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་མཐར་གྱིས་འཐོབ་ལ། དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ན་ནི་དབང་པོ་བདུན་གྱིས་འཐོབ་སྟེ། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་ན་ནི་དེ་དེ་བཞིན་དུ་དབང་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞིག་འཐོབ་ན་ནི་དགུས་ཏེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །འདི་ནི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། རྟེན་གྱི་བྱེ་བྲག་ལས་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་འདིར་མཐར་གྱིས་གནས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དགུ་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་བསམ་གཏན་ལ་འཇུག་ན་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དེ་དབང་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་འཐོབ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དུ་དགུ་པ་དེར། ཡིད་བདེ་བའི་དབང་པོ་བརྒྱད་པ་ཡིན་ནོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ལ་ནི་རྟག་ཏུ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་ནི་གཉིས་ཀྱིས་འཐོབ་བོ། །གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པས་འཇུག་ན་ནི་དེ་དབང་པོ་དགུས་འཐོབ་སྟེ། ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་ནི་དགུ་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་མངོན་པ་ལས་དབང་བོ་དུ་ཞིག་གིས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་འཐོབ་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། བཅུ་གཅིག་གིས་སོ་ཞེས་བཤད་པ་གང་ཡང་ཡིན་པ་ངེ༌། ཇི་ལྟར་ན་དགུས་ཞེས་བཤད་ཅེ་ན། དེ་ནི་དགུས་འཐོབ་པ་ཉིད་དེ། བཅུ་གཅིག་དག་གིས་དགྲ་བཅོམ་པ། །འགའ་ཞིག་སྲིད་ཕྱིར་བཤད་པ་ཡིན། །གང་ཟག་གང་ཡོངས་སུ་ཉམས་ནས་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་དེ་དག་གིས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་འཐོབ་པ་འགའ་ཞིག་
― DTG141_Page_0229 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྲིད་པ་དེའི་ཕྱིར་བཅུ་གཅིག་གིས་ཞེས་བཤད་ཀྱི། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དུས་གཅིག་ཏུ་མི་སྲིད་དོ། །དབང་པོ་གང་དང་ལྡན་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་དབང་པོ་དུ་ཞིག་དང་ལྡན་པ་འདི་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ། བཏང་སྙོམས་དང་ནི་སྲོག་དང་ནི། །ཡིད་དང་ལྡན་ལ་ངེས་གསུམ་ལྡན། །གང་བཏང་སྙོམས་པ་སོགས་པ་འདི་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་དང་ལྡན་པ་དེ་གདོན་མི་ཟ་བར་གསུམ་དང་ལྡན་ཏེ་དེ་དག་ཉིད་དང་ངོ༌། །འདི་དག་ནི་ཕན་ཚུན་མེད་ན་མི་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། ལྷག་མ་རྣམས་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡོད། མི་ལྡན་པ་ཡང་ཡོད་པས་མ་ངེས་ཏེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེས་པ་དག་ནི་མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེའི་དབང་པོ་རྣམས་དང་མི་ལྡན་ནོ། །འདོད་པའི་ཁམས་དག་ན་ནི་གང་གིས་མ་ཐོབ་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཉམས་པ་རྣམས་སོ། །ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ནི་གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེས་པ་དག་དང་མི་ལྡན་ནོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་མོའི་དབང་པོ་དང་མི་ལྡན་ནོ། །འདོད་པའི་ཁམས་དག་ན་ནི་གང་གིས་ན་ཐོབ་པ་དང་རྣམ་པར་ཉམས་པ་སྟེ། ཕོའི་དབང་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པར་སྐྱེས་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་བདེ་བའི་དབང་པོ་དང་མི་ལྡན་ནོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པར་སྐྱེས་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་ནི་ཡིད་བདེ་བ་དང་ངོ༌། །གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེས་པ་དག་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་པོ་དང་ངོ༌། །འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་ཡིད་མི་བདེན་བ་དང་ངོ༌། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་ཆད་པ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ངོ༌། །སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དང་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་ནི་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་དང་མི་ལྡན་ནོ། །ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། མཐོང་བ་དང༌། མི་སློབ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་རྣམས་དང་ངོ༌། །ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། སློབ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་དང་མི་ལྡན་ཏེ། མ་བཀག་པའི་གནས་སྐབས་དག་ཏུ་ནི་ཇི་ལྟར་བཤད་པ་དང་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བདེ་དང་ལུས་ནི་བཞི་དང་ངོ༌། །གང་བད་བའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་དེ་ངེས་པར་གསུམ་པོ་དེ་དག་དང༌། བདེ་བའི་དབང་པོ་སྟེ་དབང་པོ་བཞི་དང་ངོ༌། །གང་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་དེ་ཡང་གསུམ་པོ་དེ་དག་དང་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་སྟེ་དབང་པོ་བཞི་དང་ངོ༌། །མིག་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་ལྔ། །གང་མིག་གི་
― DTG141_Page_0230 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་དེ་གདོན་མི་ཟ་བར་དེ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང༌། སྲོག་དང༌། ཡིད་དང༌། ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་སྟེ་ལྔ་དང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ལ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །ཡིད་བདེ་བ་ཡང༌། གང་ཡང་ཡིད་བདེ་བའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་དེ་གདོན་མི་ཟ་བར་བཏང་སྙོམས་དང༌། སྲོག་དང༌། ཡིད་དང༌། བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་སྟེ་ལྔ་དང་ངོ༌། །སྡུག་བསྔལ་ནི་བདུན་དང༌། གང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་དེ་གདོན་མི་ཟ་བར་ལུས་དང༌། སྲོག་དང༌། ཡིད་དང༌། ཚོར་བའི་དབང་པོ་བཞི་སྟེ་བདུན་དང་ངོ༌། །མོའི་དབང་སོགས་ལྡན། བརྒྱད་དང༌། གང་མོའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་དེ་གདོན་མི་ཟ་བར་བདུན་པོ་དེ་དག་དང༌། མོའི་དབང་པོ་སྟེ་བརྒྱད་དང་ངོ༌། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ཕོའི་དབང་པོ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། དད་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ནི་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་བརྒྱད་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ། བདུན་པོ་དེ་དག་དང༌། བརྒྱད་པ་ཕོའི་དབང་པོ་དང་ངོ་ཡིད་མི་བདེ་བའི་དབང་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ལྔ་པོ་དེ་དག་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང༌། སྲོག་དང༌། ཡིད་དང་ངོ༌། །ཀུན་ཤེས་ཀུན་ཤེས་ལྡན་པ་ཡི། །དབང་དང་ལྡན་ལ་བཅུ་གཅིག་དང༌། །ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་ནི་གང་ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་དེ་ངེས་པར་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང༌། སྲོག་དང༌། ཡིད་དང༌། དད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་དང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་ཡང་བཅུ་པོ་དེ་དག་དང༌། ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་དང་ངོ༌། །ཀུན་ཤེས་བྱེད་པའི་དབང་ལྡན་ནི། །བཅུ་གསུམ་དག་དང་ལྡན་པ་སྟེ། །བཅུ་གསུམ་གང་ཞེ་ན། ཡིད་དང༌། སྲོག་དང༌། ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། ཚོར་བ་བཞི་དང༌། དད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་དང་ངོ༌། །ཡང་གང་ཞིག་ནང་ན་ཉུང་བ་དང་ལྡན་ན་དེ་དུ་དང་ཞེ་ན། དགེ་མེད་ནང་ན་ཉུང་བརྒྱད་དེ། །ལུས་ཚོར་ཡིད་དང་སྲོག་དང་ལྡན། །དགེ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་ཆད་པའོ། །དེ་ཡང་ནང་ན་ཉུང་བ་ནི་ཚོར་བ་རྣམས་དང༌། ལུས་དང༌། ཡིད་དང༌། སྲོག་སྟེ་དབང་པོ་བརྒྱད་དང་ལྡན་ནོ། །ཚོར་བ་
― DTG141_Page_0231 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་ཚོར་བའོ། །ཚོར་བར་བྱེད་པས་ཚོར་བ་སྟེ། དཔེར་ན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་པས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་དགེ་བ་མེད་པ་ནང་ན་ཉུང་བ་དབང་པོ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ། དེ་བཞིན་གཟུགས་མེད་བྱིས་པ་ཡང༌། །བྱིས་བཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའོ། །བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། བཏང་སྙོམས་སྲོག་དང་ཡིད་དང་དགེ །བཏང་སྙོམས་དང༌། སྲོག་དང༌། ཡིད་དང༌། དད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ངོ༌། །ཡང་གང་ཞིག་དབང་པོ་ནང་ན་མང་པོ་དང་ལྡན་ན། དེ་དུ་ཞིག་དང་ཞེ་ན། མང་པོར་ལྡན་ན་བཅུ་དགུ་སྟེ། །དྲི་མ་མེད་རྣམས་མ་གཏོགས་པའོ། །དྲི་མ་མེད་པ་གསུམ་མ་གཏོགས་པ་སྟེ། དེ་ཡང༌། མཚན་གཉིས། མཚན་གཉིས་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་ཆད་པ་མ་ཡིན་པ་དབང་པོ་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་བཅུ་དགུ་དང་ལྡན་ནོ། །གཞན་ཡང་གང་ཞིག་ཅེ་ན། འཕགས་པ་ཆགས་བཅས་ནི། སློབ་པ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ཡང་ནང་ན་མང་ན་བཅུ་དགུ་དང་ལྡན་ཏེ། མཚན་གཅིག་དྲི་མེད་གཉིས་མ་གཏོགས། །མཚན་གཅིག་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་དང་གཉིས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མ་གཏོགས་སོ། །ཁམས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཞར་ལ་འོངས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་དབྱེ་བ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་འདི་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། །ཅི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་འདི་དག་ཇི་ལྟར་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་ཡང་ཐ་དད་དམ། འོན་ཏེ་འགའ་ཞིག་ངེས་པར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བའང་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ཡོད་དེ། ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུགས་དང༌། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། །སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་དང་རྣམ་པ་ལྔར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འདུས་མ་བྱས་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །གཟུགས་ཅན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདོད་པའི་དབང་པོ་མེད་པ་དང༌། །སྒྲ་མེད་རྡུལ་ཕྲན་རྫས་བརྒྱད་དོ། །བསགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་ནང་ན་ཕྲ་བ་ནི་རྡུལ་ཕྲན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ཆུང་བ་ནི་མི་མངོན་ནོ། །དེ་ཡང་དབང་པོ་ཡང་མེད་སྒྲ་ཡང་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དག་ཏུ་རྫས་བརྒྱད་དང་ལྡན་པར་སྐྱེ་སྟེ། གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མེད་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བརྒྱད་ནི་
― DTG141_Page_0232 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་དང༌། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་གཟུགས་དང༌། དྲི་དང་རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང་བཞིའོ། །གལ་ཏེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་སྒྲ་མེད་ལ་དབང་པོ་དང་བཅས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་རྫས་དགུའམ་བཅུ་དང་ལྡན་པར་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག །རྫས་དགུ་ལུས་ཀྱི་དབང་ལྡན་ལ། །ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་འདི་ལ་ཡོད་པས་དེ་ནི་ལུས་ཀྱི་དབང་ལྡན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རྫས་དགུ་ནི་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་དང་ལུས་ཀྱི་དབང་པོའོ། །རྫས་བཅུ་དབང་པོ་གཞན་ཞིག་ན་དབང་པོ་གཞན་རྡུལ་ཕྲ་མོ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་རྫས་བཅུ་སྟེ། དགུ་པོ་དེ་དག་ཉིད་དང༌། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེའི་དབང་པོ་རྣམས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་གོ །ཡང་རྡུལ་ཕྲ་མོ་དེ་དག་སྒྲ་དང་བཅས་པ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེ་ན་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྫས་དགུ་འམ་བཅུ་འམ་བཅུ་གཅིག་དང་ལྡན་པར་སྐྱེ་བན་སྐྱེའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དག་ན་ནི་དྲི་དང༌། རོ་གཉིས་མེད་པར་བཤད་པས་དེས་ན་དེ་པའི་རྡུལ་ཕྲ་མོ་དག་རྫས་དྲུག་གམ་བདུན་ནམ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པར་ཞེས་བཤད་ཟིན་པས་ཡང་མི་བརྗོད་དེ། །གཟུགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ལྷག་མ་རྣམས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག །སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ལྷན་ཅིག་ངེས། །འདི་དག་ནི་ཕན་ཚུན་མེད་ན་སྐྱེ་བར་མི་ནུས་སོ། །ཐམས་ཅད་འདུས་བྱས་མཚན་ཉིད་དང༌། །ངེས་པར་ལྷན་ཅིག་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། གང་གཟུགས་དང༌། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། མི་ལྡན་པ་ཅུང་ཟད་ཅིག་སྐྱེ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེའོ། །ཐོབ་པའམ་ཐོབ་པ་ནི་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་འབའ་ཞིག་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེའོ། །གཞན་དང་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་གཏོགས་པའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ལས་འབྱུང་བ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལ། སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གང་ཞིག་ཅེ་ན། སེམས་བྱུང་རྣམ་པ་ལྔ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ས་མང་ལ་སོགས་ཐ་དད་ཕྱིར། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་ས་མང་པོ་པ་རྣམས་དང༌། མི་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་རྣམས་དང༌། དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་རྣམས་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་པ་རྣམས་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ས་མང་པོ་པ་རྣམས་དང་རྣམ་པ་ལྔའོ། །ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བའི་གནས་ཏེ། གང་ཞིག་གང་གི་སྐྱེ་བའི་
― DTG141_Page_0233 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་སེམས་ལས་བྱུང་བས་ས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འདི་དག་ནི་ས་མང་པོ་ཡིན་པས་ས་མང་པོ་པ་རྣམས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལས་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་སོ། །གང་དག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལས་འབྱུང་བ་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞིག་ཅེ་ན། ཚོར་དང་སེམས་པ་འདུ་ཤེས་དང༌། །འདུན་དང་རིག་དང་བློ་གྲོས་དྲན། །ཡིད་ལ་བྱེད་དང་མོས་པ་དང༌། །ཏིང་ངེ་འཛིན་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ། །ཆོས་བཅུ་པོ་འདི་དག་ནི་སྐད་ཅིག་ཅིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཚོར་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཚོར་བ་ནི་མྱོང་བ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ། །སེམས་པ་ནི་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའོ། །འདུ་ཤེས་ནི་འདུས་ནས་ཤེས་པ་སྟེ་ཡུལ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པའོ། །འདུན་པ་ནི་བྱེད་འདོད་པའོ། །རེག་པ་ནི་ཡུལ་དང༌། དབང་པོ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདུས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་རེག་པའོ། །བློ་གྲོས་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །དྲན་པ་ནི་དམིགས་པ་མི་བརྗེད་པའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་འཇུག་པའོ། །མོས་པ་ནི་མོས་པར་བྱེད་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་བྱེད་ག་ནི་ཕྲ་བས་དེ་ནི་རེ་ཞིག་འདི་ལྟར་རྒྱུན་རྣམས་ལ་ཡང་ཡོངས་སུ་གཅད་པར་དཀའ་ན་སྐད་ཅིག་མ་ལྟ་བུ་ལ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། གཟུགས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་རེ་ཞིག་དབང་པོའི་གཟུང་བ་སྨན་ལ་སོགས་པ་རོ་མང་པོ་དང་ལྡན་པ་འགའ་ཞིག་ལ་ཡང་རོའི་བྱེ་བྲག་ངེས་པར་གཟུང་བར་དཀའ་ན་གང་ཟག་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་བློས་གཟུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ས་མང་པོ་པ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པའི་སྐབས་ཡིན་པས། དད་དང་བག་ཡོད་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས། །བཏང་སྙོམས་ངོ་ཚ་ཤེས་ཁྲེལ་ཡོད། །རྩ་བ་གཉིས་རྣམ་མི་འཚེ་དང༌། །བརྩོན་འགྲུས་རྟག་ཏུ་དགེ་བ་ལའོ། །ཆོས་འདི་དག་ནི་དགེ་བའི་སེམས་ལས་བྱུང་བས། དེའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དད་པ་ནི་སེམས་དང་བའོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་དགེ་པའམ་ས་རྣམས་བསྒོམས་པའོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱོངས་པ་ནི་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དོ། །བཏང་སྙོམས་ནི་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །
― DTG141_Page_0234 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་ནི་འོག་ནས་འཆད་དོ། །རྩ་བ་གཉིས་ནི་མ་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཉིས་སོ། །གཏི་མུག་མེད་པ་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ས་མང་པོ་པ་ཡིན་པས་དེ་ནི་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་ཉིད་ཅེས་མི་བྱའོ། །རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་ནི་རྣམ་པར་མཐོ་མི་འཚམས་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་སེམས་ཀྱི་མངོན་པར་སྤྲོ་བའོ། །དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རྨོངས་དང་བག་མེད་ལེ་ལོ་དང༌། །མ་དད་པ་དང་རྨུགས་དང་རྒོད། །རྟག་ཏུ་ཉོན་མོངས་ཅན་ཉིད་ལ། །ཆོས་འདི་དག་ནི་རྟག་ཏུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ལས་བྱུང་བས། དེའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱིས་མང་པོ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་རིག་པ་དང༌། མི་ཤེས་པ་དང༌། མི་གསལ་བའོ། །བག་མེད་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་བསྒོམ་པ་སྟེ། བསྒོམ་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །ལེ་ལོ་ནི་སེམས་ཀྱིས་མངོན་པར་མི་སྤྲོ་བ་སྟེ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་མི་མ་ཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །མ་དད་པ་ནི་སེམས་མ་དད་པ་སྟེ། དད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །རྨུགས་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་དང་སེམས་ཀྱི་དང་གཉིས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་རྨུགས་པ་དང༌། སེམས་ཀྱི་རྨུགས་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ལུས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཚོར་བ་བཞིན་ནོ། །རྒོད་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་མ་ཞི་པ་སྟེ། འདི་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ས་མང་པོ་པའི་ཆོས་སོ། །བརྗེད་ངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ལོག་པར་མོས་པ་ནི་ས་མང་པོ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་པའི་ས་བ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་མ་བཟུང་སྟེ། དཔེར་ན་གཏི་མུག་མེད་པ་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པར་ངེས་པར་མ་བཟུང་བ་བཞིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ངོ་ཚ་མེད་དང་ཁྲེལ་མེད་པ། །མི་དགེ་བ་ལ། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་སེམས་ལ་རྟག་ཏུ་འབྱུང་བས་ཆོས་འདི་གཉིས་ནི་མི་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་འོག་ནས་བཤད་པར་བྱའོ། །ཁྲོ་བ་དང༌། ཁོན་དུ་འཛིན་དང་གཡོ་དང་ནི། །ཕྲག་དོག་ཚིག་འཆབ་སེར་སྣ་དང༌། །སྒྱུ་དང་རྒྱགས་དང་རྣམ་འཚེ་ནི། །ཉོན་མོངས་ཆུང་ངུའི་ས་བ་རྣམས། །འདི་དག་ནི་ཉོན་
― DTG141_Page_0235 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ས་པ་རྣམས་ཏེ། མ་རིག་པ་ཙམ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ས་པ་ཉིད་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་ནི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་བཤད་པར་བྱའོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམ་པ་ལྔ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཞན་ཡང་རྟོག་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་དང༌། གཉིད་ལ་སོགས་པ་མ་ངེས་པ་ཡང་ཡོད་པས། དེ་ལ་སེམས་གང་ཞིག་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དུ་ཞིག་དང་ངེས་པ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རེ་ཞིག་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་ནི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མ་འདྲེས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་གཞན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་ནི། ངེས་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིད་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་འདིར། འདོད་པ་དགེ་བའི་སེམས་ལ་ནི། །རྟོག་དང་དཔྱོད་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར། །ངེས་པར་ས་མང་པོ་པ་བཅུ་དང༌། དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་བཅུ་དང༌། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་གཉིས་ཏེ། སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་འབྱུང་ངོ༌། །ལ་ལ་དག་ཏུ་འགྱོད་པ་བསྣན། །དགེ་བའི་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་འགྱོད་པ་མེད་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེར་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཀླགས་ན་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་འབྱུང་ངོ༌། །འགྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། ངན་པར་བྱས་པ་ཡོད་པ་ནི་འགྱོད་པའོ། །དེ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་ནི་འགྱོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡིད་ལ་གཅགས་པའོ། །དེ་བོར་ན་མི་སྡུག་པ་ལ་དམིགས་པའི་མ་ཆགས་པ་ལ་མི་སྡུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་གྲོང་ཐམས་ཅད་ལྷགས་སོ། །ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལྷགས་སོ་ཞེས་གནས་ཀྱི་གནས་པ་སྟོན་པ་ཡང་མཐོང་སྟེ། ཡིད་ལ་གཅགས་པའི་གནས་ནི་འགྱོད་པ་མ་ཡིན་པའམ་ཡང་ན་འདི་ནི་འབྲས་བུ་ལ་རྒྱུར་བཏགས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་འདི་དག་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །མི་དགེ་བ་ནི་མ་འདྲེས་དང༌། །ལྟ་བར་ལྡན་ན་འང་ཉི་ཤུ་སྟེ། །གང་མི་དགེ་བའི་སེམས་མ་འདྲེས་པ་དེ་ལས་མང་པོ་པ་བཅུ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་པ་དྲུག་དང༌། མི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ས་མང་པོ་པ་གཉིས་དང༌། རྟོག་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་སྟེ།
― DTG141_Page_0236 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཉི་ཤུ་འབྱུང་ངོ༌། །མ་འདྲེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་གང་ལས་མ་རིག་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན་གྱི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་མེད་པའོ། །མི་དགེ་བའི་སེམས་ལ་ལྟ་བ་དང་ལྡན་ན་ཡང་ཉི་ཤུ་སྟེ། མ་འདྲེས་པའི་གང་ཡིན་པ་ཉིད་དག་གོ །ལྟ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེར་ལྟ་པས་མ་བསྟན་ནོ། །དེ་ལ་མི་དགེ་བ་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་གང་ལ་ལོག་པར་ལྟ་བའམ། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའམ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡོད་བའོ། །ཉོན་མོངས་བཞི་དང་ཁོང་ཁྲོ་སོགས། །འགྱོད་པ་དག་དང་ཉི་ཤུ་གཅིག །གང་འདོང་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་བཞི་རྣམས་ལས་ཉོན་མོངས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དང་མ་འདྲེས་པར་བཤད་པ་ཉི་ཤུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་འབྱུང་ངོ༌། །ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་ལ་ནི་ཉི་ཤུ་པོ་དེ་དག་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དང་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །འགྱོད་པ་དང་ལྡན་ན་ཡང་འགྱོད་པ་དེ་ཉིད་དང་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་བར་འགྱུར་རོ། །མདོར་བསྡུས་ན་མི་དགེ་བའི་སེམས་མ་འདྲེས་པ་དང་ལྟ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་ཉི་ཤུའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་གོ །བསྒྲིབས་པ་བཅོ་བརྒྱད། འདོད་པའི་ཁམས་དག་ན་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་ནི་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ནི་ས་མང་པོ་པ་བཅུ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་པ་དྲུག་དང༌། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་གཉིས་ཏེ། སེམས་ལས་བྱུང་བ་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །ལྟ་བས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ་མ་བསྟན་ཏོ། ལུང་མ་བསྟན། གཞན་ནི་བཅུ་གཉིས་དག་ཏུ་འདོད། །བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལས་གཞན་བ་ནི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ནི་ས་མང་པོ་བ་བཅུ་དང༌། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་སྟེ། སེམས་ལས་བྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་སུ་འདོད་དོ། །གཉིད་ནི་ཀུན་ལ་མི་འགལ་ཕྱིར། །གང་ལ་ཡོད་པ་དེས་བསྣན་ནོ། །གཉིད་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་
― DTG141_Page_0237 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་འགལ་བས། དེའི་ཕྱིར་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེས་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་ལ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་མོ། །གང་ལ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་དེ་ལྟར་འདོད་པའི་ཁམས་དག་གི་སེམས་ལས་བྱུང་བར་ངེས་པར་བཤད་པ། དེ་ལས་འགྱོད་གཉིད་མི་དགེ་རྣམས། །བསམ་གཏན་དང་པོ་དག་ན་མེད། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་དེ་དག་ལས་འགྱོད་པ་དང༌། གཉིད་དང༌། གང་ཡང་ཅུང་ཟད་མི་དགེ་བ་དང༌། འདི་ལྟ་སྟེ་གཡོ་དང༌། སྒྱུ་དང་རྒྱགས་པ་མ་གཏོགས་པ་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་དོ། །གཞན་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་ནོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དང༌། རྟོག་པའང་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་མེད་དོ། །ལྷག་མ་ནི་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡི་གོང་ན་སྤྱོད་པ་ཡང༌། །བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ལས་གོང་མ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དག་ན་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཀག་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་དང༌། ཡང་གི་སྒྲས་ནི་གཡོ་དང་སྒྱུ་ཡང་མེད་དོ། །ལྷག་མ་ནི་དེ་བཞིན་ནོ། །ས་གང་དག་ན་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཇི་སྙེད་ཅིག་པ་འདི་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་གཞུང་ལས་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གང་དག་གི་ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་གསུངས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པ་ལ་ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། མ་གུས་ངོ་ཚ་མེད། ཡོན་ཏན་དང༌། ཡོན་ཏན་ཅན་དག་ལ་མི་གུས་པ་ནི་ངོ་ཚ་མེད་པ་སྟེ། གུས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་སོ། །ཁྲེལ་མེད། ཁ་ན་མ་ཐོས་འཇིགས་མི་ལྟ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨད་པའོ། །དེ་ལ་འཇིགས་པར་མི་ལྟ་བ་ནི་ཁྲེལ་མེད་པའོ། །བྱམས་པ་དང་གུས་པ་ལ་ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། བྱམས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནི་དཔེར་ན་བུ་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྲེད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི་དཔེར་ན་སྟོན་པ་དང༌། བླ་མ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཅན་རྣམས་ལ་དད་པའོ། །གུས་པ་ངོ་ཚ་ཤེས། །གུས་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ངོ་ཚ་ཤེས་
― DTG141_Page_0238 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ལྟ་པུའོ། །དེ་གཉིས་འདོད་དང་གཟུགས་དག་ན། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་ན་ནི། བྱམས་པ་དང་གུས་པ་མེད་དོ། །རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་གཉིས་ལ་ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། །རྟོག་དང་དཔྱོད་པ་རྩིང་ཞིབ་བོ། །གང་གི་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱིའོ་ཞེས་ཕྱིས་འཆད་དེ། རྟོག་པ་ནི་སེམས་རྩིང་བའོ། །དཔྱོད་པ་ནི་སེམས་ཞིབ་པའོ། །ང་རྒྱལ་དང་རྒྱགས་པ་གཉིས་ལ་ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། ང་རྒྱལ་ཁེངས་པ། གང་ཡང་རུང་བའི་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པས་སེམས་ཁེངས་པ་ནི་ང་རྒྱལ་ལོ། །རྒྱགས་པ་ནི། བདག་གི་ཆོས་ལ་ཆགས་པ་ཡི། །སེམས་ནི་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པའོ། །རྒྱགས་པ་ནི་བདག་གི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆགས་པས་སེམས་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡང་དེ་དག་ནི་གསུང་རབ་ལས་ཐ་སྙད་བཏགས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་མིང་འདི་དག་ཡོངས་སུ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་ཤེས་ནི། །དོན་གཅིག་སྟེ། བསགས་པས་ན་སེམས་སོ། །རློམ་པས་ན་ཡིད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ཇི་ལྟར་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དོན་གཅིག་པ་དེ་བཞིན་དུ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ། རྟེན་བཅས་དམིགས་དང་རྣམས་པ་དང༌། །མཚུངས་པར་ལྡན་པའང་དོན་གཅིག་སྟེ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དེ་དག་ཉིད་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར། རྟེན་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡུལ་ལ་འཛིན་པའི་ཕྱིར། དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །དམིགས་པ་དེ་ཉིད་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་དང་བཅས་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །མཉམ་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །རྣམ་པ་གང་གིས་མཉམ་པར་ལྡན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྣམ་པ་ལྔ། གནས་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། དུས་དང༌། རྫས་མཉམ་པ་སྟེ། རྣམ་པ་ལྔ་མཉམ་པས་སོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྒྱ་ཆེར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས། ཐོབ་དང་མ་ཐོབ་སྐལ་མཉམ་དང༌། །འདུ་ཤེས་མེད་དང་སྙོམས་འཇུག་དང༌། སྲོག་དང་མཚན་ཉིད་རྣམས་དང་ནི། མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་དག་
― DTG141_Page_0239 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདུ་བྱེད་ནི་ཡིན་ལ་སེམས་དང་ནི་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་ཞིང་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་པས་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག །ཐོབ་པ་རྙེད་དང་ལྡན་པའོ། །ཐོབ་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མ་ཐོབ་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཉམས་པས་ལས་རྙེད་པ་དང༌། ཐོབ་ནས་ལྡན་པའོ། །བཟློག་པ་ནི་མ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པོ། །ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་འདི་དག་གང་ཞིག་གི་ཞེ་ན། ཐོབ་དང་མ་ཐོབ་རང་རྒྱུད་དུ། །གཏོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱི་དང་ལྡན་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །རྒྱུད་དུ་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་མེད་ལ་སེམས་ཅན་དུ་མི་བགྲང་བ་དང་ལྡན་པ་ཡང་འགའ་ཡང་མེད་དེ། རེ་ཞིག་འདུས་བྱས་དག་གི་ངེས་པ་ནི་དེ་ལྟའོ། །འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཐོབ་པ་དང༌། མ་ཐོབ་པ་ནི། འགོག་གཉིས་ཀྱི། སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་དང་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལྡན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེའི་ཕྱིར། ཆོས་མངོན་པ་ལས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་སུ་ཞིག་ལྡན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ངོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་དང་ནི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ལ་གནས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བཅིངས་པ་མ་གཏོགས་པ། འཕགས་པ་རྣམས་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་ལྡན་ནོ། །ནམ་མཁའ་དང་ལྡན་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་འདི་ལ་ཐོབ་པ་མེད་དོ། །གང་ལ་ཐོབ་པ་མེད་པ་དེ་ལ་ནི་མ་ཐོབ་པ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བའོ། །ཐོབ་པ་དེ་ནི་འདི་ལྟར། དུས་གསུམ་རྣམས་ལས་རྣམ་པ་གསུམ། །འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་འདས་པའི་ཐོབ་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཐོབ་པ་ཡང་ཡོད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་སོ་སོར་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དགེ་ལ་སོགས་ཀྱི་དགེ་ལ་སོགས། །དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ཡང་རིམ་པ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །རང་གི་ཁམས་པ་དེར་གཏོགས་རྣམས། །ཆོས་གང་དག་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཁམས་གང་དུ་གཏོགས་པ་དེ་དག་གི་ཐོབ་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འདོད་པ་དང༌།
― DTG141_Page_0240 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ན། རང་གི་ཁམས་པ་ཉིད་དོ། །མ་གཏོགས་པ་རྣམས་རྣམ་པ་བཞི། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་ཁམས་གསུམ་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དེ་ལ་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་ནི་གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པའི་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ། དེ་དག་ནི་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བཞིར་འགྱུར་རོ། །སློབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ནི་སློབ་པ་ཉིད་དོ། །མི་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མི་སློབ་པ་ཉིད་དོ། །སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་བྱེ་བྲག་ཡོད་པས་དེར་བསྟན་པར་བྱའོ། །སློབ་མིན་མི་སློབ་མིན་རྣམ་གསུམ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ནི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་སློབ་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐོབ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རེ་ཞིག་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པའི་ཐོབ་པ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པས་ཐོབ་པའི་ནི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན། །མི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན། །དེ་ཉིད་སློབ་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པའི་ནི་སློབ་པའོ། །མི་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མི་སློབ་པའོ། །མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ནི་རིམ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་བྱེ་བྲག་ཡོད་པས་དེ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། སྤང་མིན་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད། །ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཏེ། དེ་དག་ལས་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་དང༌། འཕགས་པ་མ་ཡིན་པས་ཐོབ་པ་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པའི་ཐོབ་པ་ནི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །དེ་ཉིད་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པ་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་པའི་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །དུས་གསུམ་རྣམས་ལས་རྣམ་པ་གསུམ། །ཞེས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྤྱིར་བསྟན་པའོ། །འདི་ནི་དམིགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་སྟེ། །ལུང་བསྟན་མིན་ཐོབ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས། །མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་
― DTG141_Page_0241 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ནི། སྟོབས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་སྔར་སྐྱེ་བ་དང༌། ཕྱིས་སྐྱེ་བ་ནི་མེད་ཀྱི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བ་ཉིད་དེ། དེས་ན་དེ་དག་ནི་འདས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་འདས་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་བར་དུའོ། །ཅི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ནམ་ཞེ་ན། མངོན་ཤེས་སྤྲུལ་པ་མ་གཏོགས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཏེ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་མངོན་པར་ཤེས་པ་གཉིས་དང་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ནི་མ་གཏོགས་ཏེ། དེ་དག་ནི་སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་འགྲུབ་པས་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཐོབ་པ་སྔར་ཡང་སྐྱེ་ཕྱིས་ཀྱང་སྐྱེ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཡང་སྐྱེའོ། །ཅི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཐོབ་པ་འབའ་ཞིག་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བསྒྲིབས་པ་ལ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་སྟེ། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་ནི་ཆེན་པོས་ཀྱང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་མི་སྐྱེ་བས་སྟོབས་ཆུང་བར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་པའི་ངེས་པ་འདི་ཡིན་པ་ལྟར། ཅི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དེ་བཞིན་ནམ། འོན་ཏེ་ཐོབ་པའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ཡོད་དེ། འདོད་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྔར་མི་སྐྱེ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་གཟུགས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བ་དང་ཕྱིས་སྐྱེ་བ་ནི་ཡོད་ཀྱི། སྔར་སྐྱེ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་དོ། །ཅི་མ་ཐོབ་པ་ཡང་ཐོབ་པ་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། མ་ཐོབ་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན། མ་ཐོབ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི། དེ་འདས་མ་སྐྱེས་གཉིས་རྣམ་གསུམ། །ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་མ་ཐོབ་པ་མེད་དོ། །འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་གཉིས་ཀྱི་ནི་དུས་གསུམ་པའོ། །འདོད་སོགས་གཏོགས་དང་དྲི་མེད་ཀྱང༌། །རྣམ་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་སྟེ། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པར་གཏོགས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །མ་ཐོབ་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ནི་ནམ་ཡང་མེད་དེ། འདི་ལྟར། ལམ་མ་
― DTG141_Page_0242 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐོབ་པ་སོ་སོ་ཡི། །སྐྱེ་བོར་འདོད་དེ་བསྟན་བཅོས་ལས། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མ་རྙེད་པའོ་ཞེས་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མ་རྙེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཐོབ་པ་ཡིན་པས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་ནི་ཟག་པ་མེད་པར་འོས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་མ་ཐོབ་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མ་ཐོབ་པ་འདི་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཆོས་གང་ཞིག་མ་ཐོབ་པ་འདི་ནི། དེ་ཐོབ་པ་དང༌། ས་འཕོས་ནས་ནི་རྣམ་ཉམས་འགྱུར། འདི་ལྟ་སྟེ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་མ་རྙེད་པའོ། །དེ་ནི་དེ་རྙེད་པ་དང་ས་འཕོས་ནས་རྣམ་པར་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཉམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཐོབ་པ་དེའི་མ་ཐོབ་པ་སྐྱེ་ཞིང་ཐོབ་པ་འཆད་པའོ། །ཐོབ་པ་དང༌། མ་ཐོབ་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྐལ་མཉམ་སེམས་ཅན་མཚུངས་པའོ། །སྐལ་པ་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྫས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འདྲ་བ་བསྟན་པའོ། །བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ལས་ནི་དེ་རིགས་མཐུན་པ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ཡང་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་སེམས་ཅན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐ་དད་ཀྱི་སྐལ་བ་མཉམ་པའོ། །ཐ་དད་པ་ནི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ས་དང༌། འགྲོ་བ་དང༌། སྐྱེ་གནས་དང༌། རིགས་དང༌། སྐྱེས་པ་དང༌། བུད་མེད་ལ་སོགས་པ་བྱེ་བྲག་སོ་སོར་ངེས་པའོ། །སྐལ་བ་མཉམ་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། འདུ་ཤེས་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། །འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་འདུ་ཤེས། །མེད་པར་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས། །འགོག་པ། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ལྷ་དག་གི་ནང་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་འགོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྫས་ཏེ། ཆུ་ཀླུང་བཀག་པ་བཞིན་དུ་གང་གི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་མ་འོངས་པའི་དུས། དུས་གཞན་གྱི་བར་དུ་རྒྱུན་དུ་འགོག་ཅིང་སྐྱེར་མི་སྟེར་བའོ། །དེ་ཡང་གཅིག་ཏུ། རྣམ་སྨིན། གང་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའིའོ། །གང་དག་ན་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། དེ་འབྲས་ནི་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷའོ། །
― DTG141_Page_0243 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་དག་ལས་ལ་ལ་ཞིག་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཏེ། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་སྐྱེའོ། །ཇི་ལྟར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་འགོག་པ་དེ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་བཞེས་བཤད་པ། དེ་བཞིན་འདུ་ཤེས་མེད་སྙོམས་འཇུག །འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལ་རྣམས་ཀྱི་འམ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་འགོག་པ་དེ་ཙམ་ཞིག་མཐུན་པར་དྲངས་སོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི། བསམ་གཏན་ཐ་མར། བསམ་གཏན་ཐ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པའོ། །དེ་ནི་དེར་གཏོགས་ཀྱིས་གཞན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅེ་ན། འབྱུང་འདོད་པས། འདི་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་སེམས་པས་དེ་དག་ནི་ཐར་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པར་གྲུབ་ཀྱི། འདི་ནི། སྡུག་པ་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་པའི་དོན་ཏེ། དགེ་བ་ཡིན་ཡང་སྐྱེས་ནས་མྱོང་འགྱུར་ཉིད། མཐོང་བའི་ཆོས་དང་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་པར་འདོད་ཀྱི། འཕགས་པའི་མ་ཡིན། ཡང་ཅི་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། བསམ་གཏན་བཞིན་དུ་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པའི་ཡང་སོ་སོར་འཐོབ་པ་མ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་དག་ལ་གོམས་པ་ཡིན་ཡང་འབད་པ་ཆེན་པོས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། འཐོབ་དུས་གཅིག །དུས་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཇི་ལྟ་པ་བཞིན་དུ་ད་ལྟར་གྱི་དུས་འབའ་ཞིག་གིས་འཐོབ་བོ། །འཐོབ་ནས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ཕན་ཆད་ནས་ཇི་སྲིད་མ་བཏང་གི་བར་དུ་འདས་པ་དང་ཡང་ལྡན་ནོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གང་ཞེ་ན། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཇི་ལྟ་བར། འགོག་པ་ཞེས་པའང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་རྣམ་པ་གང་ཞིག་གཟུང་ཞེ་ན། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་འགོག་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་ཁྱད་པར་ནི་འདི་
― DTG141_Page_0244 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ཏེ། འདི་གནས་དོན་དུ། ཞི་བར་གནས་པའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྙོམས་པར་འཇུག་གི་ངེས་པར་བྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་བཏང་སྟེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་པ་ཡིན་གྱི་འདི་ནི་སྲིད་རྩེ་སྐྱེས། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་འདི་ནི། སྡུག་པ། དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ་དགེ་བ་ཡིན་ཡང༌། མྱོང་བ་གཉིས་དང་ནི། མ་ངེས། སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། དུས་གཉིས་ཀྱིས་མྱོང་བ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་མ་ངེས་ཏེ། གལ་ཏེ་འདིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉིད་དོ། །འདིའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ཕུང་པོ་བཞི་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་གཅིག་ཏུ་འཕགས་པའི་ཡིན་གྱི། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཆད་པས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པའང༌། འདི་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་འཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྦྱོར་བས་འཐོབ། འདི་ནི་སྦྱོར་བས་འཐོབ་པ་ཉིད་ཡིན་པས་འདས་པའི་ཡང་མི་འཐོབ་ལ། མ་འོངས་པའི་མི་འཐོབ་བོ། །ཅི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡང་སྦྱོར་བ་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ཏེ། ཐུབ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ནི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པ་དང་དུས་མཉམ་དུ་འདི་འཐོབ་པོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་སྦྱོར་བ་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་འབྱོར་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་བཞེད་པ་ཙམ་ལ་རག་ལུས་སོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་གི་ཐམས་ཅད་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་འཐོབ་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདོད། ནུབ་ཕྱོགས་པ་དག་ན་རེ་འདི་ནི་དང་པོ་ཉིད་དུ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་ཁ་ཆེ་བདག་ན་རེ། དང་པོར་མིན་ཏེ། དེ་ནི་སྔར་བསྐྱེད་པར་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐད་ཅིག་མ། སུམ་ཅུ་རྩ་བཞིས་འཐོབ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞིས་བྱང་ཆུབ་རྗེས་སུ་འཐོབ་སྟེ། བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོག་པ་བཅུ་དྲུག་དང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་དགུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་བར་ཆད་མེད་པ་དང་རྣམ་
― DTG141_Page_0245 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དགུ་དགུ་སྟེ། བཅོ་བརྒྱད་སྐྱེ་བས་དེ་ལྟར་དེ་དག་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞིར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ནས། སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ས་འོག་མ་པའི་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་བས་ན་འདི་དག་གི་བར་དུ་ནི་མི་འདྲ་བའི་སེམས་མི་སྲིད་པས་སྔར་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མི་སྲིད་ཅེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་འདི་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མང་ཡང༌། གཉི་གའང་འདོད་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན། །འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་འདི་གཉི་ག་ཡང༌། འདོད་པའི་ཁམས་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དག་ཏུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཡང་འདི་ནི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ཏེ། འགོག་པ་དང་པོར་མིའི་ནང་དུ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་དང་པོ་ཉིད་དུ་མི་དག་གི་ནང་དུ་བསྐྱེད་དོ། །ཕྱིས་སྔ་མ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་ན་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དག་ཏུ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་འདི་གཉིས་ནི་ས་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། དང་པོར་བསྐྱེད་པ་ལ་ཡང་བྱེ་བྲག་ཡོད་དོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྲོག་གང་ཞེ་ན། སྲོག་ནི་ཚེ་ཡིན། ཆོས་མངོན་པ་ལས་འདི་སྐད་དུ་སྲོག་གི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། ཁམས་གསུམ་པའི་ཚེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཚེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ནི་འདི་ལྟར། དྲོད་དང་ནི། རྣམ་ཤེས་རྟེན་གང་ཡིན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ། ཚེ་དང་དྲོད་དང་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས། །གང་ཚེ་ལུས་འདི་འདོར་བྱེད་ཅིང༌། །བོར་ནས་དེ་ཚེ་སེམས་མེད་པར། །འདུག་པ་སྡོང་དུ་མ་ཇི་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ་དེ་བས་ན་དྲོད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་གནས་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚེ་ཡིན་ནོ། །སྲོག་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མཚན་ཉིད་དག་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། །རྒ་དང་གནས་དང་མི་རྟག་ཉིད། །བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། གང་ལ་མཚན་ཉིད་བཞི་པོ་འདི་དག་ཡོད་པའི་ཆོས་དེ་ནི་འདུས་བྱས་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་ནོ། །བཟློག་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་སོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བས་ནི་ཆོས་དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །གནས་པས་ནི་གནས་པར་བྱེད་དོ། །རྒ་བས་ནི་རྙིངས་པར་བྱེད་དོ། །མི་རྟག་པས་ནི་འཇིག་པར་བྱེད་དོ། །སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཡང་འདི་ལྟར་འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཡང་
― DTG141_Page_0246 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཡོད་པ་ཉིད་དེ། དེ་དག་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་ལ་སོགས། །དེ་དག་ལ་ཡང་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པའི་གནས་པ་དང༌། རྒ་བའི་རྒ་བ་དང༌། མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དེ། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་མཚན་ཉིད་བཞིར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྐྱེ་བ་གཞན་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་ལ། རེ་རེ་ཞིང་ཡང་མཚན་ཉིད་བཞི་བཞི་ཐོབ་བོ་ཞེ་ན། ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་བརྒྱད་དང་གཅིག་ལ་འཇུག །སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་ཆོས་བརྒྱད་ལ་འཇུག་གོ །འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་སྟེ། སྐྱེས་བུའི་རྩལ་ལོ། །སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆོས་གཅིག་ལའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མཚན་ཉིད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་མཚན་ཉིད་བརྒྱད་ནི། དགུ་པ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་ལ། དེ་ལ་སྐྱེ་བ་ནི་བདག་མ་གཏོགས་པ་གཞན་བརྒྱད་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བ་དེ་ཉིད་བསྐྱེད་དེ། དཔེར་ན། ཁྱིམ་བྱ་ལ་ལ་ནི་སྒོ་ང་མང༌། ལ་ལ་ནི་ཉུང་དུ་འབྲང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གནས་པའི་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །དེ་བས་ན་ཐུག་པ་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེ་བས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་འོངས་པ་ཞིག་སྐྱེད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་མ་འོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་དུ་མི་སྐྱེ་ན། འདི་ལྟར། སྐྱེ་བས་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་པ་ནི། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དག་མེད་པ་ཡིན། །རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་མེད་པར་ནི་སྐྱེ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་སྐྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མཚན་ཉིད་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་ནི། །མིང་དང་ངག་དང་ཡིག་འབྲུའི་ཚོགས། །སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་གཟུང་ངོ༌། །དེ་ལ་མིང་ནི་མིང་སྟེ། དཔེར་ན་གཟུགས་དང་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚིག་ནི་ངག་སྟེ་དཔེར་ན། ཀྱེ་མ་འདུ་བྱེད་མི་རྟག་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ཙམ་གྱིས་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྟེ། གང་གི་བྱ་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། དུས་ཀྱི་འབྲེལ་པའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡི་གེ་ནི་ཡིག་འབྲུ་སྟེ། དཔེར་ན། ཨ་ཨཱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མིང་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་ཚོགས་ནི་མིང་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་རྣམས་ཏེ། དེ་ལ་མིང་གི་ཚོགས་ནི་དཔེར་ན་གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚིག་
― DTG141_Page_0247 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་ཚོགས་ནི་དཔེར་ན་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཞི་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡི་གེའི་ཚོགས་ནི་དཔེར་ན་ཀ་ཁ་ག་གྷ་ང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མིང་གི་ཚོགས་པ་དེ་དག་གང་དང་ལྡན་པ་དང་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པའམ། སེམས་ཅན་དུ་མི་སྟོན་པའམ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པའམ། རྒྱས་པ་ལས་བྱུང་བའམ། རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་བྱུང་བའམ། དགེ་བའམ། མི་དགེ་བའམ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞིག་ཡིན་པས་ཡང་བརྗོད་དགོས་སོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འདོད་དང་གཟུགས་གཏོགས་སེམས་ཅན་སྟོན། །རྒྱུ་མཐུན་ལས་བྱུང་ལུང་བསྟན་མིན། །འདི་དག་ནི་འདོད་པར་གཏོགས་པ་དང༌། གཟུགས་སུ་གཏོགས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་པ། དེ་བཞིན་སྐལ་མཉམ། དེ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་བྱུང་བ་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་གྱི། རྣམ་པར་སྨིན་པའང་ཡིན། ཁམས་གསུམ་པ་སྟེ། འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྦྱོང་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཐོབ་རྣམ་གཉིས་ཐོབ་པ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་བྱུང་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །མཚན་ཉིད་རྣམས་ཀྱང༌། ཐོབ་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །སྙོམས་འཇུག་དང༌། མི་ལྡན་པ་དག་རྒྱུ་མཐུན་པ། སེམས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཉིས་དང༌། མི་ལྡན་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་དེ་དག་གི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལྷག་མ་དང༌། ལྷག་མ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་དང༌། སྲོག་གི་དབང་པོ་ནི་བཤད་ཟིན་པ་ཡང་མི་བརྗོད་དོ། །མི་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱང་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྐྱེ་བས་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་པ་ནི། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དག་མེད་པར་མིན། །ཞེས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ། རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བའམ་རྐྱེན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གང་ཞིག་ཅེ་ན། དབང་བྱེད་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང༌། །སྐལ་མཉམ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། །ཀུན་དུ་འགྲོ་དང་རྣམ་སྨིན་དང༌། །རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་འདོད། །རྒྱུ་དྲུག་ནི་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དང༌། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དང༌། སྐལ་པ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་དང༌། །
― DTG141_Page_0248 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྒྱུ་དང༌། ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྣམས་སོ། །དེ་ལ། བདག་མ་གཏོགས་པ་བྱེད་པའི་རྒྱུ། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱེད་པའི་རྒྱུ་སྟེ། སྐྱེ་བ་ལ་བགེགས་མི་བྱེད་པའི་ངོ་བོར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷན་ཅིག་འབྱུང་གང་ཕན་ཚུན་འབྲས། །ཕན་ཚུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་སྟེ། ཆོས་གང་དག་ཕན་ཚུན་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འབྱུང་བཞིན་སེམས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་དང༌། །སེམས་དང་མཚན་ཉིད་མཚན་གཞི་བཞིན།། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་ནི། །ཕན་ཚུན་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུའོ། །སེམས་ནི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིའོ། །དེ་དག་ཀྱང་སེམས་ཀྱིའོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ནི་མཚན་གཞིའོ། །དེ་ཡང་དེ་དག་གི་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་ཅི་རིགས་པར་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དོ། །ཡང་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྷན་ཅིག་འཇུག་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞིག་ཅེ་ན། སེམས་ལས་བྱུང་དང་སྡོམ་གཉིས་དང༌། །སེམས་དང་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད། །སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག །སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པ་དང༌། དེ་དག་གི་དང༌། སེམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ནི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་འདི་དག་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་ཅེ་ན། མདོར་བསྡུ་ན། དུས་དང་ནི། འབྲས་སོགས་དགེ་ལ་སོགས་པའོ། །རེ་ཞིག་དུས་ཀྱི་ནི་སེམས་དང་གཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འགག་པ་དང༌། དུས་གཅིག་ཏུ་གཏོགས་པ་ཉིད་དོ། །འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་པ་གཅིག་པའོ། །གཅིག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྔ་མ་ནི་ལྷན་ཅིག་པའི་དོན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུམ་བསྟན་པའི་སེམས་ལ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་རྒྱུ་བཅུས་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྐལ་
― DTG141_Page_0249 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཉམ་རྒྱུ་ནི་འདྲ་བའོ། །འདྲ་བ་རྣམས་ནི་ཆོས་འདྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བའི་ཐུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ནི་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱིའོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམས་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ནུར་ནུར་པོ་ནི་ནུར་ནུར་པོ་ལ་སོགས་པ་གནས་སྐབས་བཅུ་གཉིས་ཀྱིའོ། །མེར་མེར་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་མེར་མེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྟེ། རིས་མཐུན་པ་གཅིག་ལ་ནི་རེ་རེ་དོར་རོ། །རིས་མཐུན་པ་གཞན་དག་ཏུ་ནི་བཅུ་ཆར་ཡང་གནས་སྐབས་བཅུ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཕྱིའི་ལ་ཡང་ནས་ནི་ནས་ཀྱིའོ། །སཱ་ལུའི་སཱ་ལུའི་འོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་སྦྱར་རོ། །ཅི་འདྲ་བ་ཐམས་ཅད་འདྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། རང་རིས་སའི་འདི་དག་ནི་རང་གི་རིས་དང་ས་ཡིན་པས་དེ་དག་ནི་རང་གི་རིས་དང་ས་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རིས་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རིས་ནས་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་བར་དུ་ལྔའོ། །ས་པ་རྣམས་ནི་བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་བརྒྱད་དང༌། འདོད་པའི་ཁམས་དང་དགུའོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྐལ་པ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ནས་དེ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་པའི་བར་དུའོ། །དེ་དག་ཀྱང་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ལ། བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པ་རྣམས་ཀྱང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་པ་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ས་པའི་བར་དུ་ཡང་དེའི་ས་པ་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་གྱི་གཞན་དག་གི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྔར་སྐྱེས་རྣམས། སྔར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་ཕྱིས་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུའོ། །ཅི་རང་གི་ས་པ་ནི་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་བཤད་པ་དེ་འདི་ལྟར་ངེས་སམ་ཞེ་ན། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ནི་དེ་ལྟར་ངེས་སོ། །ས་དགུའི་ལམ་ནི་ཕན་ཚུན་དུ། །སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། གཟུགས་
― DTG141_Page_0250 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ནི་ཕན་ཚུན་དུ་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ནི་ས་དེ་དག་ཏུ་གློ་བུར་དུ་འོངས་པ་ཡིན་ལ། ས་པ་དེའི་སྲེད་པས་བདག་གིར་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཁམས་དེར་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ས་གཞན་ཡང་རིགས་མཐུན་པའི་སྐལ་པ་མཉམ་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང༌། མཉམ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡིན། །ཆུང་ངུའི་རྒྱུར་ནི་མི་འགྱུར་ཏེ། །དཔེར་ན་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་མ་འོངས་པ་རྣམས་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྒྱུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིའོ། །མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་དང༌། མི་སློབ་པའི་ལམ་ནི་གསུམ་དང༌། གཉིས་དང་གཅིག་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། དེ་དག་ཏུ་ཡང་དབང་པོ་རྟུལ་པོའི་ལམ་ནི་དབང་པོ་འབྲིང་དང་རྣོན་པོའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། དབང་པོ་རྣོན་པོའི་ལམ་ནི་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཉིད་ཀྱིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། དད་པས་མོས་པ་དང༌། དུས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་རྣམས་ནི་དྲུག་དང་བཞི་དང་གཉིས་ཀྱིའོ། །ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། མཐོང་བས་ཐོབ་པ་དང༌། དུས་དང་མི་སྦྱོར་བས་གྲོལ་བའི་ལམ་རྣམས་ནི་གསུམ་དང་གཉིས་དང་གཅིག་གིའོ། །ཡང་ཅི་ལམ་འབའ་ཞིག་མཉམ་པ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ཡང༌། སྦྱོར་ལས་སྐྱེས་པའང་དེ་བཞིན་ཉིད། །མཉམ་པ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་གྱི་ཆུང་དུའི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཐོས་དང་བསམས་ལས་བྱུང་ལ་སོགས། །ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྦྱོར་བའི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་ཀྱང་མཉམ་པ་དང༌། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི། ཆུང་ངུ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་ཐོབ་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིའོ། །བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་སྟེ། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། བསམས་པ་ལས་བྱུང་
― DTG141_Page_0251 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཉིད་ཀྱིའོ། །དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པ་དགུས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱིའོ། །ཆུང་ངུའི་འབྲིང་པོ་ནི་བརྒྱད་ཀྱི་སྟེ། ལུགས་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ། །སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མཚུངས་ལྡན་རྒྱུ་ནི་སེམས་དག་དང༌། །སེམས་ལས་བྱུང་བ། དེ་ལྟ་ན་ནི་དུས་དང༌། རྒྱུད་ཐ་དད་པར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྒྱུར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། དམིགས་པ་གཅིག་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཟླ་བ་ཚེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟ་བ་ན། དེ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར། རྟེན་མཉམ་རྣམས། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གང་དག་རྟེན་མཚུངས་པ་དེ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྒྱུའོ། །མཚུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་མི་དད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་མིག་གི་དབང་པོ་སྐད་ཅིག་མ་གང་ཡིན་པ་ཉིད་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡང་ཡིན་པ་ནས་དེ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོའི་སྐད་ཅིག་མ་ཡང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་པའི་བར་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཀུན་འགྲོ་ཞེས་བྱ་ཉོན་མོངས་ཅན། །རང་གི་ས་པ་སྔར་ཀུན་འགྲོ། །རང་གི་ས་པའི་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་སྔར་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཕྱི་མ་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་སྟེ། དེ་ནི་ཕྱིས་ཕྲ་རྒྱས་ཀྱི་མཛོད་ཀྱི་གནས་ཉིད་ནས་བཤད་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་རྒྱུ་ཡིན་པ། སྐལ་པ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་རྣམ་པར་འཇུག་གོ །རིས་གཞན་དག་གི་རྒྱུ་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་འདི་དག་གི་མཐུས་རིས་གཞན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་གང་ཞེ་ན། རྣམ་སྨིན་རྒྱུ་ནི་མི་དགེ་དང༌། །དགེ་བ་ཟག་བཅས་ཉིད་རྣམས་སོ། །མི་དགེ་བ་རྣམས་དང༌། དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུའོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་སྟོབས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་མི་སྐྱེད་དེ་ས་བོན་རུལ་བ་བཞིན་ནོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་སྲིད་པས་
― DTG141_Page_0252 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་བརླན་པའི་ཕྱིར་མི་སྐྱེད་དེ་མ་བརླན་པའི་ས་བོན་དྲུང་པོ་བཞིན་ནོ། །ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ལྡན་པའི་འབྲས་བུ་ཅི་ཞིག་སྐྱེད་པར་འགྱུར། དེ་ལས་གཞན་པ་དག་ནི་གཉི་ག་དང་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཡང་རྒྱུ་འདི་རྣམས་ཀྱི་དུས་དེས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཀུན་འགྲོ་སྐལ་མཉམ་དུས་གཉིས་པ། །དེ་དག་ནི་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན་གྱི་མ་འོངས་པ་ནི་མེད་དོ། །གསུམ་པོ་དག་ནི་དུས་གསུམ་པ། །ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་དག་ནི། དུས་གསུམ་པའོ། །བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་དུས་ངེས་པར་མ་བསྟན་པས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། དུས་དང་མི་ལྡན་པར་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱུ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འབྲས་བུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདུས་བྱས་འབྲལ་བཅས་འབྲས་བུའོ། །འདི་གང་ལས་ཤེ་ན། བསྟན་བཅོས་ལས་འབྲས་བུའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་དེ་གང་གི་ཡིན་པ་འདུས་མ་བྱས་ལ་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་ལ་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དེ་གང་གི་ཡིན་པ་འབྲས་བུར་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་འབའ་ཞིག་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་ཏུ་འགྱུར་གྱི། འདུས་མ་བྱས་ལ་དེ་དག་མིན། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་དྲུག་ཏུ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། འབྲས་བུ་ལྔ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འབྲས་བུ་འདི་རྣམས་ལས་རྒྱུ་གང་གི་འབྲས་བུ་གང་ཞིག་ཅེ་ན། རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་ཐ་མའི་ཡིན། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་ནི་ཐ་མར་འདོན་པའི་ཕྱིར་ཐ་མ་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་དེའི་འོ། །བདག་པོའི་འབྲས་བུ་དང་པོ་ཡིན། །རྒྱུ་མཐུན་སྐལ་མཉམ་ཀུན་འགྲོ་ཡིན། །འདི་གཉིས་དང་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུའོ། །སྐྱེས་བུ་པ་ནི་གཉིས་ཀྱི་ཡིན། །སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྒྱུའི་འོ། །སྐྱེས་བུའི་ངོ་བོ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་ནི། །སྐྱེས་བུ་ཉིད་ཡིན་ལ་དེའི་འབྲས་བུ་ནི་སྐྱེས་བུ་པའོ། །སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། ཆོས་གང་གི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་ལྟ་བུའི་ནི་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་སྨན་བྱ་རོག་རྐང་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། མི་
― DTG141_Page_0253 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གླང་པོ་སྨྱོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནས་བདག་པོའི་འབྲས་བུ་ཞེས་པའི་བར་འདི་དག་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། རྣམ་སྨིན་ལུང་དུ་མ་བསྟན་ཆོས། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་སོ། །སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པར་སྟོན་པ་ཡང་ཡོད་པས། དེའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ། རྒྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཡོད་པས། དེའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། ལུང་བསྟན་བྱུང༌། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཕྱིར་ལུང་བསྟན་པས་ལུང་བསྟན་པའོ། །གང་ཞིག་དེ་ལས་དུས་ཕྱི་མ་ལ་འབྱུང་ཞིང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྟེ། འདི་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །རྒྱུ་མཐུན་རྒྱུ་དང་འདྲ་བའོ། །རྒྱུ་དང་འདྲ་བའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐལ་བ་མཉམ་པ་དང་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུའོ། །བྲལ་བ་བློ་ཡིས་ཟད་བྱས་པ། །བློ་ནི་ཤེས་རབ་པོ། །ཟད་པ་ནི་འགོག་པ་སྟེ། དེ་ན་སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་འགོག་པ་ནི་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་གང༌། །འབྲས་དེ་སྐྱེས་བུ་བྱེད་ལས་སྐྱེས། །དཔེར་ན་ས་འོག་མ་པའི་སྦྱོར་བའི་སེམས་ཀྱིས་ནི་ས་གོང་མ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའོ། །བསམ་གཏན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་ནི་སྤྲུལ་པའི་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །སྔོན་བྱུང་མ་ཡིན་འདུས་བྱས་ཀྱི། །འདུས་བྱས་བདག་པོའི་འབྲས་བུ་ཡིན། །སྔར་བྱུང་བ་ལས་གཞན་པའི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་པོའི་འབྲས་བུའོ།། ཡང་རྒྱུ་འདི་དག་ལས་རྒྱུ་གང་ཞིག་གང་གི་དུས་སུ་འབྲས་བུ་འཛིན་ཅིང་འབྱིན་ཅེ་ན། ལྔ་ནི་ད་ལྟའི་དུས་བདག་ཏུ། །འབྲས་བུ་འཛིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་བཟུང་ཟིན་པའི་ཕྱིར་འདས་པ་རྣམས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡང་དེ་ངང་འདྲ་མོད་ཀྱི་དེ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་པར་མ་ངེས་པས་མི་བརྗོད་དོ། །གཉིས་འབྱིན་ཏོ། །ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྒྱུ་ནི་ད་ལྟའི་དུས་སུ་འབྲས་བུ་འབྱིན་ཏོ། །འདི་གཉིས་ནི་འབྲས་བུ་འཛིན་པ་དང༌། འབྱིན་པ་དུས་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །གཉིས་ནི་འདས་དང་ད་ལྟར་
― DTG141_Page_0254 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས། །འབྲས་བུ་འབྱིན་ཏེ། སྐལ་བ་མཉམ་པ་དང༌། ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུའོ། །གཅིག་ནི་འདས་ལས་འབྱིན་པར་འགྱུར། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་ནི་འདས་པ་ཉིད་ལས་འབྲས་བུ་འབྱིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ལྷན་ཅིག་པའམ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་མེད་དོ། །རྒྱུ་རྣམས་དང་འབྲས་བུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་ཆོས་གང་ཞིག་རྒྱུ་དུ་ཞིག་གིས་བསྐྱེད་པ་འདི་བརྗོད་དགོས་སོ་ཞེ་ན། སྨས་པ། མདོར་བསྡུ་ན། ཆོས་ནི་རྣམ་པ་འདི་བཞི་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་དང་པོ་དང༌། དེ་དག་གི་ལྷག་མ་རྣམས་སོ། །ལྷག་མ་ཡང་གང་དག་ཅིག་ཅེ་ན། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་མ་གཏོགས་པ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམས་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་དང་པོ་མ་གཏོགས་པ་དགེ་བ་རྣམས་སོ། །ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི། ཉོན་མོངས་ཅན་དང་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས། །ལྷག་དང་དང་པོ་འཕགས་རིམ་བཞིན། །རྣམ་སྨིན་ཀུན་འགྲོ་དེ་གཉིས་དང༌། །སྐལ་མཉམ་མ་གཏོགས་ལྷག་ལས་སྐྱེ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་མ་གཏོགས་པ་རྒྱུ་ལྷག་མ་རྣམས་ལས་སྐྱེའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་མ་གཏོགས་པ་ལྷག་མ་ལྔ་ཉིད་ལས་སོ། །ཆོས་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་དེ་གཉིས་མ་གཏོགས་པ་ལྷག་མ་བཞི་ལས་སྐྱེའོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་དང་པོ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་དེ་གཉིས་དང༌། སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་མ་གཏོགས་པ་ལྷག་མ་གསུམ་ལས་སྐྱེའོ། །ཆོས་རྣམ་པ་བཞིར་བསྟན་པ་འདི་དག་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན། །འོ་ན་གང་དག་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། གཟུགས་ཅན་གྱི་ཆོས་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། མཚུངས་ལྡན་མ་གཏོགས་གཞན་དེ་བཞིན། །མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྒྱུ་གཅིག་པུ་མ་གཏོགས་པར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པ་ཆོས་གཞན་དག་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་བཞི་ལས་སོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་གསུམ་ལས་སོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་དང་པོ་ནི་གཉིས་ལས་ཏེ། རྒྱུ་གཅིག་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ནི་མེད་དོ། །རྒྱུའི་དབང་དུ་བྱས་པ་རྫོགས་སོ།། །།
― DTG141_Page_0255 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྐྱེན་རྣམས་གང་ཞེ་ན། རྐྱེན་ནི་བཞི་པོ་དག་ཏུ་གསུངས། །རྒྱུ་གང་ནས་གསུངས་ཤེ་ན། མདོ་ལས་རྐྱེན་ནི་བཞི་ཉིད་དེ། རྒྱུའི་རྐྱེན་ཉིད་དང༌། དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཉིད་དང༌། དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཉིད་དང༌། བདག་པོའི་རྐྱེན་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རྐྱེན་དུ་འདྲ་བས་ན་རྐྱེན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུ་ལྔ་ཡིན། བྱེད་པའི་རྒྱུ་མ་གཏོགས་པ་རྒྱུ་ལྔ་ནི་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཏོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས། །ཐ་མ་མ་གཏོགས་དེ་མ་ཐག །དགྲ་བཅོམ་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཐ་མ་མ་གཏོགས་པ་ནི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཏོ། །དམིགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དོ། །རིམ་བཞིན་དུ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་བཅས་པ་ནི་གཟུགས་སོ། །རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ནི་སྒྲའོ། །སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ནི་དྲིའོ། །ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ནི་རོའོ། །ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ནི་རེག་བྱའོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཡུལ་དུ་མ་གཏོགས་པ་གཞན་ནི་མེད་དོ། །དམིགས་པའི་རྐྱེན་བཤད་ཟིན་ཏོ། །བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བདག་པོར་བཤད། །བྱེད་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཏོ། །འདི་ནི་ལྷག་མའི་རྐྱེན་ཡིན་པས་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཏོ། །དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་ནི་འདོད་མོད་ཀྱི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཆོས་ནི་ནམ་ཡང་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ལ། བདག་པོའི་རྐྱེན་དུ་ནི་འགྱུར་བས་ལྷག་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པའམ། ལྷག་པའི་རྐྱེན་ཡིན་པ་སྟེ། རང་གི་ངོ་བོ་མ་གཏོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིའོ། །ཡང་རྐྱེན་འདི་དག་བྱ་བ་བྱེད་པ་གནས་སྐབས་གང་དག་གི་ཆོས་ལ་བྱེད་ཅེ་ན། རེ་ཞིག་རྒྱུའི་རྐྱེན་རྣམ་པ་ལྔ་བཤད་པ་དེ་ལས། འགག་པའི་ཚེ་ལ་བྱེད་པ་ནི། །རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་བྱེད། འགག་པའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགོག་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་ཏེ། དེར་ནི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྒྱུའི་བྱ་བ་བྱེད་དེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་བྱེད་དོ། །སྐྱེ་ཚེ་ལ། གསུམ་སྟེ། སྐྱེ་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་མ་འོངས་པ་སྟེ། དེར་ནི་སྐལ་བ་མཉམ་པ་དང༌། ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་རྣམས་བྱ་བ་བྱེད་དེ། རེ་ཞིག་རྒྱུའི་རྐྱེན་ནི་དེ་ལྟའོ། །དེ་ལས་གཞན་
― DTG141_Page_0256 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་རྐྱེན་གཉིས་དེ་ལས་བཟློག་པའོ། །བྱེད་པའི་ཚུལ་གང་གིས་རྒྱུའི་རྐྱེན་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཤད་པ་དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དང༌། དམིགས་པའི་རྐྱེན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ནི་གོ་སྐབས་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བའི་ཚེ་བྱ་བ་བྱེད་ལ། དམིགས་པའི་རྐྱེན་ནི་ད་ལྟར་གྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གཉིས་ཀྱིས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་འགག་པའི་ཚེའོ། །བདག་པོའི་རྐྱེན་ནི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་མི་སྒྲིབ་པའི་ངོ་བོར་གནས་པ་འདི་ནི་དེ་ཉིད་བྱེད་དོ། །རྐྱེན་རྣམས་བྱེད་པ་དང་བཅས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡང་ཆོས་གང་ཞིག་རྐྱེན་དུ་ཞིག་གིས་བསྐྱེད་ཅེ་ན། བཞི་ཡིས་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས། །དེ་ལ་འདི་དག་གི་རྒྱུའི་རྐྱེན་ནི་རྒྱུ་ལྔ་པོ་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྔ་མ་གཞན་གྱིས་པར་མཆོད་པ་རྣམས་སོ། །དམིགས་པའི་རྐྱེན་ནི་ཅི་རིགས་པར་ཡུལ་ལྔ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །བདག་པོའི་རྐྱེན་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་མ་གཏོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །གསུམ་གྱིས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཉིས། །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་གཉིས་ནི་དམིགས་པར་བྱེད་པ་མེད་པས་དམིགས་པའི་རྐྱེན་མེད་དོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུའི་རྐྱེན་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་ནི་མཚུངས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་སྔར་འབྱུང་བ་རྣམས་སོ། །དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སེམས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་བཅས་པའོ། །བདག་པོའི་རྐྱེན་འདི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་དག་གི་སེམས་ཀྱི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལས་སྐྱེ་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་པ་ནི་ཡིན་གྱི་སེམས་སྐྱེ་བ་ལ་བགེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ནི་གཉིས་པོ་དག་ལས་སྐྱེ། །གཞན་མི་ལྡན་པ་དང༌། གཟུགས་ཅན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་རྒྱུ་དང་བདག་པོའི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེའོ། །ཇི་སྐད་དུ་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བའི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་ཕྱུག་དང་སྐྱེས་བུ་དང་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་གཅིག་པུ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་འདི་ལ་གཏན་ཚིགས་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དབང་ཕྱུག་སོགས་མིན་རིམ་སོགས་ཀྱིས། །གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་གམ་གཞན་ཡང་རུང་བ་རྒྱུ་གཅིག་
― DTG141_Page_0257 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པུ་ཞིག་ཡོད་ན་ནི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། དངོས་པོ་རྣམས་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་ཡང་མཐོང་སྟེ། དེ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྒྱུ་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སོགས་པ་སྨོས་པ་ནི་མི་དམིགས་པ་དང༌། རྒྱུ་མེད་པ་མི་སྣང་བ་དང༌། རིགས་སྣ་ཚོགས་དུ་མའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ནི་གཉིས་པོ་དག་ལས་སྐྱེས། །གང་དེ་སྐད་དུ་བཤད་དེ་ཐལ་བ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་རྒྱུ་འབྱུང་བ་རྣམ་གཉིས་སོ། །འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། སྐལ་བ་མཉམ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་གཉིས་ལས་སོ། །འབྱུང་ལས་གྱུར་པ་རྣམ་པ་ལྔ། །འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ལ་ནི་འབྱུང་བ་རྣམས་རྣམ་པ་ལྔས་རྒྱུ་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྐྱེད་པ་དང༌། རྟེན་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། སྟོན་པ་དང༌། འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དོ། །ཡང་ན་རྣམ་པ་ལྔ་ཐ་དད་པ་ནི་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་དེ་དག་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་པའི་རྒྱུ་ནི་སྐྱེས་ནས་འབྱུང་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སློབ་དཔོན་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་པ་བཞིན་ནོ། །གནས་པའི་རྒྱུ་ནི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རི་མོའི་རྩིག་པ་བཞིན་ནོ། །སྟོན་པའི་རྒྱུ་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། འགྱུར་བ་དང༌། བརྟེན་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འཕེལ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །འབྱུང་འགྱུར་རྣམ་གསུམ་ཕན་ཚུན་དུ། །རྒྱུ་ཡིན་ཏེ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང༌། སྐལ་པ་མཉམ་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུས་སོ། །བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་བྱེ་བྲག་མེད་པར་གནས་པས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་བགྲང་ངོ༌། །དེ་ལ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ནི་ལུས་དང༌། ངག་གི་ལས་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡོངས་སུ་འཇུག་པ་རྣམས་ཕན་ཚུན་དུ་སྟེ། རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་ནི་སྔར་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་འོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མིག་ལ་སོགས་པའོ། །འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་དེ་རྣམས་གཅིག །འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ནི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་གཟུགས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་འབའ་ཞིག་བྱེད་དེ། ལུས་དང་ངག་
― DTG141_Page_0258 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་ལས་གང་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འབྱུང་བ་རྣམས་སོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་བྱེ་བྲག་མེད་པར་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དུ་བཤད་ཀྱི། སེམས་གང་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་སེམས་གང་འབྱུང་བ་ངེས་པར་ནི་མ་བཤད་པས། ད་ནི་དེ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་མདོར་བསྡུ་ན། སེམས་ནི་བཅུ་གཉིས་སོ།། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འདོད་ཡིད་དགེ་དང་མི་དགེ་དང༌། །བསྒྲིབས་པ་དང་ནི་མ་བསྒྲིབས་པ། །འདོད་པའི་ཁམས་དག་ན་ནི་སེམས་བཞི་སྟེ། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་དག་ན། མི་དགེ་བའི་ལས་གཞན། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དག་ན་མི་དགེ་བ་ནི་མེད་ཀྱི་གསུམ་ཡོད་དོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་ན་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། བཅུ་པོ་འདི་དག་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་སོ། །ཟག་མེད་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་སེམས་བཅུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ། འདོད་སེམས་དགེ་བ་ལས་སེམས་དགུ། །དེ་མ་ཐག་ཏུའོ་ཞེས་ཕྱིས་འཆད་དོ། །འདོད་པའི་ཁམས་དག་གི་དགེ་བའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་སེམས་དགུ་འབྱུང་སྟེ། རང་གི་ས་པ་བཞི་དང༌། སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པ་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་གཉིས་ཏེ། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་དགེ་བ་དང་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་བསྒྲིབས་པའོ། །གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་བསྒྲིབས་པ་ཉིད་དོ། །ཤིན་ཏུ་རིང་བའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པའི་ཁམས་པས་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་གནས་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། གཉེན་པོའི་རིང་བ་ཉིད་ཀྱིས་རིང་ངོ༌། །དེ་ནི་བརྒྱད་པོ་ཉིད་ལས་སོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དགེ་བའི་སེམས་དེ་ནི་རང་གིས་པ་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་གཉིས་ལས་ཏེ། ལྡང་བའི་ཚེ་དགེ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་གཟིར་བ་ས་འོག་མའི་དགེ་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་བསྒྲིབས་པ་དང༌། ལྡང་བའི་ཚེ་སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པ་ལས་ཏེ། སེམས་བརྒྱད་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱུང་ངོ༌། །མི་དགེ་བ་ནི་བཅུ་པོ་དག་ལས་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་མ་གཏོགས་ཏེ། འདོད་པའི་ཁམས་དག་ཏུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ན་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་
― DTG141_Page_0259 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཇུག་ཐོགས་སུ་མི་དགེ་བ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལས་བཞི་སྟེ། མི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་རང་གི་ས་པའི་སེམས་བཞི་པོ་འབའ་ཞིག་འབྱུང་ངོ༌། །བསྒྲིབས་དེ་བཞིན། འདོད་པའི་ཁམས་དག་གི་མི་དགེ་བ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་དེ་བཞིན་ཏེ། བཅུའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱུང་ལ་དེ་ལས་ནི་བཞི་ཉིད་དོ། །མ་བསྒྲིབས་རྣམ་ལྔ་ལས་སོ། །འདོད་པའི་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་ནི་རང་གིས་པ་བཞི་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བ་ལས་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ཏེ། ལྔའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལས་དེ་མ་ཐགས་མས་བདུན། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལས་ནི་རང་གིས་པ་བཞི་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་གཉིས་ཏེ། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སེམས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དགེ་བ་དང་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཉིད་དོ། གཟུགས་ཀྱི་དགེ་ལས་བཅུ་གཅིག་གོ །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་དགེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་མ་གཏོགས་པ་སེམས་བཅུ་གཅིག་གོ །དགུ་ཡི་དེ་མ་ཐག་ལས་ཏེ། །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བའི་སེམས་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གཉིས་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་མ་གཏོགས་པ་དགུའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱུང་ངོ༌། །བསྒྲིབས་པ་བརྒྱད་ལས། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་བསྒྲིབས་ལ་ལང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གཉིས་དང་སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པ་མ་གཏོགས་པ་བརྒྱད་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལས་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་རང་གི་ས་པ་རྣམས་དང༌། འདོད་པའི་ཁམས་པ་གསུམ་སྟེ། མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་མ་གཏོགས་པ་དྲུག་འབྱུང་ངོ༌། །མ་བསྒྲིབས་ནི་གསུམ་ལས་སོ། །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་རང་གིས་པ་གསུམ་པོ་ཉིད་ལས་སོ། །དེ་ལས་དྲུག་སྟེ། རང་གི་ས་པ་གསུམ་དང༌། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དག་གིས་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཇི་ལྟར་བཤད་པ་ལྟར།
― DTG141_Page_0260 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་མེད་པ་ཡང༌། ཚུལ་དེ་བཞིན་ཏེ། དེ་པའི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡང་རང་གིས་པ་གསུམ་པོ་འབའ་ཞིག་ལ་འབྱུང་ལ། དེ་ལས་ནི་རང་གིས་པ་གསུམ་དང༌། ས་འོག་མ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་རྣམས་དང་དྲུག་འབྱུང་ངོ༌། །དགེ་བ་ལས། སེམས་དགུ་དག་སྟེ། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བ་དང་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་མ་གཏོགས་པའི་སེམས་དགུ་འབྱུང་ངོ༌། །དྲུག་ལས་ཏེ། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བ་ནི་རང་གི་གསུམ་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་བའི་དགེ་བ་དང༌། སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པ་ལས་སོ། །བསྒྲིབས་པ་ལས་བདུན། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་བསྒྲིབས་པ་ལས་ནི་རང་གིས་པ་གསུམ་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བ་དང༌། བསྒྲིབས་པ་དང༌། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གཉིས་སོ། །དེ་དེ་བཞིན། དེ་ཡང་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་རྣམས་དང༌། སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པ་མ་གཏོགས་པ་བདུན་ལས་འབྱུང་བ་ཉིད་དོ། །སློབ་པ་བཞི་ལས། ཁམས་གསུམ་པའི་དགེ་བ་དང་སློབ་པ་ལས་སོ། །དེ་ལས་ལྔ། བཞི་པོ་དེ་དག་ཉིད་དང་མི་སློབ་པའོ། །མི་སློབ་པ་ལྔ་ལས་སོ། །འདས་མ་ཐག་པའི་ལྔ་པོ་དག་ཉིད་ལས་སོ། །དེ་ལས་སེམས་ནི་བཞི་རྣམས་ཏེ། མི་སློབ་པའི་སེམས་དེའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་དགེ་བ་དང༌། མི་སློབ་པ་དང་སེམས་བཞི་འབྱུང་ངོ༌། །སེམས་བཅུ་གཉིས་རྫོགས་སོ།། །།ཡང་བཅུ་གཉིས་དེ་དག་ཉི་ཤུར་ཡང་དབྱེ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གསུམ་དུ་སྐྱེས་ནས་ཐོབ་པ་དང༌། །སྦྱོར་བྱུང་དགེ་རྣམ་གཉིས་སུ་དབྱེ། །ཁམས་གསུམ་པོ་དག་ཏུ་སྐྱེས་ནས་འཐོབ་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ་དགེ་བའི་སེམས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེའོ། །རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་དང་སྤྱོད་ལམ་པ། །བཟོ་གནས་བ་དང་སྤྲུལ་པ་སྟེ། །འདོད་པའི་ལུང་བསྟན་མིན་རྣམ་བཞིར། །དབྱེ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། འདོད་པ་ནི་སྤྱོད་པའི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། སྤྱོད་ལམ་པ་དང༌། བཟོའི་གནས་པ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སེམས་དང་རྣམ་པ་བཞིར་དབྱེའོ། །གཟུགས་དག་ན་ནི་བཟོ་མ་གཏོགས། །
― DTG141_Page_0261 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དག་ན་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། དེ་ལ་བཟོ་མེད་པའི་ཕྱིར་བཟོའི་གནས་མ་གཏོགས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་དགེ་བ་དྲུག་དང༌། མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་བདུན་དུ་ཕྱེ་བས་སེམས་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ལས་ཉི་ཤུར་འགྱུར་རོ། །ཞར་ལ་འོངས་པ་འདི་དག་གི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ངེས་པ་ནི་ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ལས་བཤད་དོ། །འདིར་ནི་གཞུང་དཀའ་བ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་མི་བརྗོད་དོ། །གང་དག་སེམས་བཅུ་གཉིས་སུ་བཤད་པ་འདི་དག་ལས་སེམས་གང་ཞིག་ལ་རྙེད་པ་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། ཁམས་གསུམ་པ་ཡི་ཉོན་མོངས་ཅན། །རྙེད་པ་དྲུག་དང་དྲུག་དང་གཉིས། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་མངོན་དུ་གྱུར་ན། སེམས་དྲུག་པོ་འདི་དག་མི་ལྡན་པ་ལས་ཐོབ་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་ལས་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དགེ་བ་དང༌། ཁམས་སུ་སླར་ལོག་པ་ལས་མི་དགེ་བ་དང༌། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་དང༌། ཁམས་སུ་སླར་ལོག་པ་ལས་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ལ་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ལས་སློབ་པའིའོ། །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་བ་ཅན་ཡང་རྙེད་པ་དྲུག་སྟེ། ཁམས་སུ་སླར་ལོག་པ་ལས་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་གསུམ་དང༌། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་དང༌། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ལས་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་སློབ་པའིའོ། །གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལ་ནི་རྙེད་པ་གཉིས་ཏེ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ལས་དེ་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་སློབ་པའིའོ། །གཟུགས་སྐྱེས་དགེ་ལ་གསུམ་དག་གི །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བ་ལ་སེམས་གསུམ་གྱི་རྙེད་པ་སྟེ། དགེ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དང༌། འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གཉིས་ཀྱིའོ། །སློབ་པ་ལ་བཞི། སློབ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དང༌། འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། ལམ་གྱི་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་གཟུགས་མེད་པའི་དགེ་བའོ། །ལྷག་ལ་དེའི། ལྷག་པར་བྱས་པས་ལྷག་མ་སྟེ། སེམས་གང་གི་རྙེད་པ་མ་བཤད་པ་
― DTG141_Page_0262 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྙེད་པར་ལྟའོ། །ཡང་སྨྲས་པ། སྐྱེ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། །འདོད་ཆགས་བྲལ་དང་ཡོངས་ཉམས་དང༌། །དགེ་བའི་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ། །སེམས་དེ་ལྡན་པ་མིན་ལས་རྙེད། །ཅེས་བྱའོ། །ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་མདོ་དང་མཐུན་པ་ལས། དབང་པོ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མཛོད་ཀྱི་གནས་གཉིས་པའོ།། །།ད་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ངེས་པ་ནི་བསྟན་ན། དེ་ལ་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་རྣམས་གང་ཡིན་པ་དེ་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདིར་སྨྲས་པ། དམྱལ་བ་ཡི་དགས་དུད་འགྲོ་དང༌། །མི་རྣམས་དང་ནི་ལྷ་རྣམས་དྲུག །འདོད་པའི་ཁམས་ཏེ། འགྲོ་བ་ཞི་དང༌། ལྷའི་རིས་དྲུག་ལས་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པ་རྣམས་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་རྣམས་དང༌། འཐབ་བྲལ་དང༌། དགའ་ལྡན་དང༌། འཕྲུལ་དགའ་དང༌། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེར་དེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང་བཅས་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་སོ། །དེ་གནས་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། དམྱལ་བ་དང༌། གླིང་དབྱེ་བ་ལས་དེ་ཉི་ཤུ། གནས་རྣམས་སོ་ཞེས་ཚིག་གི་ལྷག་མ་སྦྱར་རོ། །དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་དེ། ཡང་སོས་དང༌། ཐིག་ནག་དང༌། བསྡུས་གཞོམ་དང༌། ངུ་འབོད་དང༌། ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་དང༌། ཚ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་ཚ་བ་དང༌། མནར་མེད་པའོ། །གླིང་བཞི་སྟེ་འཛམ་བུའི་གླིང་དང༌། ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་དང༌། ནུབ་གྱི་བ་ལང་སྤྱོད་དང༌། བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དང༌། བཤད་མ་ཐག་པའི་ལྷའི་རིས་དྲུག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ནས་མནར་མེད་པའི་བར་གྱི་གནས་ཉི་ཤུ་པོ་དེ་དག་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་སོ། །སྣོད་དང་བཅས་པ་གཟུང་ན་ནི་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ཐུག་གི་བར་དུའོ། །འདོད་པའི་ཁམས་འདི་ནས། གོང་མའི་གནས་དགེ་བཅུ་བདུན་ནི། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དེར་སོ་སོའི། བསམ་གཏན་ལ་ནི་ས་གསུམ་པ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་བ་དང་གསུམ་པ་ནི་རེ་རེ་ཞིང་ས་གསུམ་གསུམ་པའོ། །བཞི་པ་ལ་ནི་ས་བརྒྱད་པ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནི། །ཚངས་རིས་དང༌། ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདོན་དང༌། ཚངས་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་འོད་ཆུང་དང༌། ཚད་མེད་འོད་དང༌།
― DTG141_Page_0263 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འོད་གསལ་རྣམས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། དགེ་ཆུང་དང༌། ཚད་མེད་དགེ་དང༌། དགེ་རྒྱས་རྣམས་སོ། །བཞི་པ་ནི་སྤྲིན་མེད་རྣམས་དང༌། བསོད་ནམས་སྐྱེས་རྣམས་དང༌། འབྲས་བུ་ཆེ་བ་རྣམས་དང༌། མི་ཆེ་བ་དང༌། མི་གདུང་བ་དང༌། གྱ་ནོམ་སྣང་དང༌། །ཤིན་ཏུ་མཐོང་དང༌། འོག་མིན་རྣམས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་གནས་བཅུ་བདུན་པོ་འདི་དག་གནས་པའི་སེམས་ཅན་དང་བཅས་པ་དེ་ནི་གཟུགས་གྱི་ཁམས་སོ། །གཟུགས་མེད་ཁམས་ན་གནས་མེད་དེ། །གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལ་ནི་གནས་མེད་ལ། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང༌། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཡུལ་ན་ཡང་མི་གནས་ཕྱོགས་ན་ཡང་མི་གནས་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་སོ། །དེ་ཡང༌། སྐྱེ་བ་ལ་ནི་དེ་རྣམས་བཞི། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། དེ་དག་ཡུལ་གྱི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་ནས་བླ་འོག་ཏུ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། ཡུལ་གང་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་རྙེད་པ་ཉིད་དུ་ཤི་འཕོས་ནས་དེ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་ལ། དེ་ནས་ཤི་འཕོས་པ་ན་ཡང་དེ་ཉིད་དུ་སྲིད་བ་བར་མ་མངོན་པར་གྲུབ་བོ། །ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་རྣམས་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་རྣམ་བ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཅི་ལ་བརྟེན་ཏེ་གནས་ཤེ་ན། དེར་ནི་རིས་དང་སྲོག་དག་ལ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ནི་ངེས་པར་བརྟེན། །རིས་མཐུན་པ་དང་སྲོག་གི་དབང་པོ་ལས་དེ་དག་གི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རྒྱུད་བརྟེན་ཏེ་གནས་སོ། །ཁམས་གསུམ་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དམྱལ་སོགས་འགྲོ་ལྔ་དེ་དག་ཏུ། །རང་གི་མིང་གིས་སྨོས་སོ། །དམྱལ་བ་དང༌། དུད་འགྲོ་དང༌། ཡི་དགས་དང༌། ལྷ་དང་མི་ཞེས་བྱ་བ་རང་གི་མིང་གིས་སྨོས་པ་ནི་དེ་དག་ཏུ་འགྲོ་བ་ལྔར་བཤད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཁམས་དག་ཏུའོ་ཞེས་བཤད་ན། ཅི་འགྲོ་བ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཁམས་ཞིག་ཡོད་དམ་ཞེ་ན་ཡོད་དེ། ཁམས་རྣམས་ནི་དགེ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། སྣོད་དང༌། སྲིད་པ་བར་མའི་རང་བཞིན་ཡང་ཡིན་གྱི་འགྲོ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག །ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་ལུང་བསྟན་མིན། །སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བར་སྲིད་མིན། །འགྲོ་བ་ལྔ་ནི་མ་
― DTG141_Page_0264 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་འགྲོ་བ་འཆོལ་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ཡང་སྲིད་པ་བར་མའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ། །ལུས་དང་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་དང༌། །ཐ་དད་ལུས་དང་འདུ་ཤེས་འདྲ། །བཟློག་དང་ལུས་དང་འདུ་ཤེས་ནི། །འདྲ་དང་གཟུགས་མེད་གསུམ་པོ་དག །རྣམ་ཤེས་གནས་པ་བདུན་ཞེས་མདོ་ལས་གསུངས་པ་ནི་འགྲོ་བ་ལྔ་པའི་ཁམས་གསུམ་པ་འདི་ཉིད་དུ་རིམ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་ལ་ལུས་ཐ་དད་ཅིང༌། འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་མི་རྣམས་དང༌། ལྷ་ཁ་ཅིག་གོ །འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་དང་པོའོ། །ལྷ་ཁ་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་དག་གང་ཞེ་ན། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་དང༌། །བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པ་རྣམས་ལས་དང་པོར་སྐྱེས་པ་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་གི་ལུས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་བའམ། །དེ་དག་གི་ལུས་ཐ་དད་པས་ན་ལུས་ཐ་དད་པ་སྟེ། ཁ་དོག་དང༌། རྟགས་དང༌། དབྱིབས་དུ་མའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་ཤེས་དུ་མའི་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པའོ། །དེ་འདི་དག་ལ་ཡོད་པས་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པ་སྟེ། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་ལ་ལུས་ཐ་དད་ཅིང་འདུ་ཤེས་འདྲ་བ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚངས་རིས་ཀྱི་ལྷ་གང་དག་དང་པོར་བྱུང་བ་དེ་དག་གོ །འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་གཉིས་པ་སྟེ། དང་པོར་བྱུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ཅག་ནི་ཚངས་པ་འདིས་ཕྱུང་ངོ་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་ལ། ཚངས་པ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་འདི་དག་ནི་བདག་གིས་ཕྱུང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་འདྲ་བའོ། །ཚངས་པ་ནི་ཆུ་ཞེང་དང་ལུས་ཀྱི་ཤ་ཚུགས་དང་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་དང༌། བགོ་བའི་གོས་གཞན་པ་ཉིད་ཡིན་ལ་དེའི་འཁོར་ཡང་གཞན་པས་ན་ལུས་ཐ་དད་པའོ། །སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་ལ་ལུས་འདྲ་ཞིག་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་འོད་གསལ་གྱི་ལྷ་རྣམས་སོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་གསུམ་པའོ། །འདིར་ནི་མཐའ་སྨོས་པས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་མཐའ་དག་སྨོས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་འོད་ཆུང་དང༌། ཚད་མེད་འོད་
― DTG141_Page_0265 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་གང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པར་རྣམ་པར་གཞག་དེ་ལ་ཁ་དོག་དང༌། རྟགས་དང༌། དབྱིབས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་ལུས་འདྲ་བའོ། །བདེ་བར་འདུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་བ་དང་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་དངོས་གཞིའི་ས་ལ་ཡིད་བདེ་བའི་དབང་པོས་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་ནས། ཉེར་བསྡོགས་ལ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོས་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་ནས་ནི་ཡང་དངོས་གཞིའི་སའི་ཡིད་བདེ་བའི་དབང་པོ་མངོན་དུ་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པའོ་ཞེས་གྲག་གོ །ཡང་ན་འོད་གསལ་བའི་ལྷའི་རིས་ན་སེམས་ཅན་ཡང་གང་དག་སྐྱེས་ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་པ་འཇིག་རྟེན་འདི་འཇིག་པ་ལ་མི་མཁས་ཤིང་ཆགས་པ་ལ་མི་མཁས་པ་དེ་དག་མེ་ལྕེ་དེ་མཐོང་ནས་སྐྲག་སྟེ། མེ་ལྕེ་དེས་ཚངས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་སྟོང་པ་བསྲེགས་ནས་འདིར་འོང་བར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེས་ཡི་ཆད་ཅིང་སྐྱོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འོད་གསལ་བའི་ལྷའི་རིས་ནས་སེམས་ཅན་གང་དག་སྐྱེས་ནས་རིང་དུ་ལོན་པ་འཇིག་རྟེན་འདིའི་འཇིག་པ་ལ་མཁས་ཤིང་ཆགས་པ་ལ་མཁས་པ་དེ་དག་སེམས་ཅན་སྐྲག་པ་དེ་དག་ལ་གྲོགས་པོ་དག་མ་འཇིགས་ཤིག །མེ་ལྕེ་འདི་ནི་སྔོན་ཡང་ཚངས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་སྟོང་པ་བསྲེགས་ནས་དེ་ཉིད་དུ་མེད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་དབུགས་འབྱིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་མེ་ལྕེ་འོང་བ་དང༌། ལྡོག་པར་འདུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། སྐྲག་པ་དང་མི་སྐྲག་བར་འདུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་བ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་ལ་ལུས་འདྲ་ཞིང་འདུ་ཤེས་འདྲ་བ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དགེ་རྒྱས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་སོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་བཞི་པའོ། །འདུ་ཤེས་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བར་འདུ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་མེད་པ་གསུམ་པོ་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་དང༌། བདུན་པོ་དེ་དག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་བདུན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལྷག་མ་རྣམས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པས་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར། ལྷག་མ། དེ་ཡོངས་དེ་བྱེ་ལྡན། ལྷག་མ་གང་ཞིག་ཅེ་ན། ངན་འགྲོ་རྣམས་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང༌། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་སྟེ། འདི་དག་ནི་རྣམ་པར་
― DTG141_Page_0266 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་དབྱེ་བ་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། གང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་འཇིག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་ངན་སོང་དག་ན་ནི་ཚོར་བ་ཡོངས་སུ་འབྱེད་དེ། གནོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་དག་ན་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ན་ནི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སྨྲས་པ། གང་དུ་འདི་ན་གནས་བ་རྣམས་ནི་འགྲོ་བར་འདོད་ལ། དེ་ན་གནས་པ་རྣམས་ནི་འཕོ་བར་མི་འདོད་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པར་བཤད་ན། ངན་སོང་དག་ན་ནི་གཉི་ག་མེད་དོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་དག་ན་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་འཕོ་བའི་ཡིད་ཀྱི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པར་འཇུག་འདོད་ལ། འཕགས་པ་རྣམས་ནི་གནས་གཙང་མར་རོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ནི་རྒྱུ་བ་མི་གསལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་བདུན་པོ་ཇི་སྐད་བཤད་པ་དེ་དག་དང༌། སྲིད་རྩེ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས། །སེམས་ཅན་གྱི་ནི་གནས་དགུར་བཤད། །འདི་དག་ཏུ་སེམས་ཅན་རང་དགར་ཀུན་དུ་གནས་པས་སོ། །གནས་དང་མི་འདོད་ཕྱིར་གཞན་མིན། །གཞན་ཞེས་བྱ་བ་གང་དག་ཅིག་ཅེ་ན། ངན་སོང་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ཏུ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་མི་འདོད་བཞིན་དུ་ལས་ཀྱི་སྲིན་པོས་ཀུན་དུ་གནས་སུ་འཇུག་གོ །དེ་བས་ན་མ་དད་པ་བཞིན་དུ་གནས་པས་དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་མ་ཡིན་ཏེ། བཙོན་ར་བཞིན་ནོ། །མདོ་གཞན་དག་ལས་ནི་གནས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་བདུན་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་དག་ལས་ནི། གནས་པ་དག་ནི་ཡང་བཞི་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ལ་བཞི་གང་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པས་གཟུགས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། ཚོར་བར་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། འདུ་བྱེད་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བའོ། །དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ཅི་ཞེ་ན། དེ་དག་ནི་རིམ་བཞིན་དུ། ཟག་བཅས་ཕུང་བོ་བཞི་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་རང་གི་ས་པ་ཉིད། ས་གཞན་དག་ཏུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །
― DTG141_Page_0267 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གནས་པ་ནི་རྟེན་ཡིན་ན། སྐལ་བ་མི་མཉམ་པའི་སའི་ཕུང་པོ་ལ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་རྟེན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་ཞེས་མི་བྱ་ཞེ་ན། གནས་པ་པོ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ནི་གནས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གནས་པ་པོ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་ཉིད་རྒྱལ་པོའི་སྟན་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་ཕྱེད་ན་ནི་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཕུང་པོ་དག་ཏུ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཇུག་པ་ལ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོར་དབྱེ་ན་ནི། ཇི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་བཞི་དག་ཏུ། རྣམ་ཤེས། འབའ་ཞིག་གནས་པར་མ་བཤད་དོ། །ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་བཞི་ནི་ཞིང་གི་ངོ་བོའོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཟད་པར་ནི་ས་བོན་གྱི་ངོ་བོ་ཞེས་གསུངས་པའི་དགོངས་པ་ཡང༌། ས་བོན་ཉིད་ས་བོན་གྱི་ཞིང་གི་ངོ་བོར་རྣམ་པར་གཞག་པར་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་པར་སྣང་ངོ༌། །ཡང་ཅི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་བཞིས་བདུན་བསྡུས་སམ་བདུན་གྱིས་བཞི་ཞེ་ན། བདུན་གྱིས་བཞི་ཡང་མ་ཡིན་ལ། བཞིས་ཀྱང་བདུན་མ་ཡིན་གྱི། བསྡུ་བ་དག་ནི་མུ་བཞི་ཡིན། །བསྡུ་བ་སྤྱད་ན་མུ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བདུན་གྱིས་བསྡུས་ལ་བཞིས་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དང་པོ་ནི་བདུན་དག་ཏུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་ངན་སོང་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང༌། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་དག་ཏུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་སོ། །གསུམ་པ་ནི་བདུན་དག་ཏུ་ཕུང་པོ་བཞི་རྣམས་སོ། །བཞི་པ་ནི་རྣམ་པ་དེ་དག་མ་གཏོགས་པའོ། །གང་ཡང་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པ་འདི་དག་ཁམས་གསུམ་པར་བཤད་པ། དེར་ནི་མངལ་ནས་སྐྱེས་ལ་སོགས། །སེམས་ཅན་སྐྱེ་གནས་བཞི་དག་ཏུ། །རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྒོ་ངའི་སྐྱེ་གནས་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་རྣམས་དང༌། དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བ་རྣམས་དང༌། རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཀྱི་གནས་སོ། །སྐྱེ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་
― DTG141_Page_0268 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་རྣམས་ཐུན་མོང་དུ་འདྲེས་ཤིང་འཆོལ་བར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྒོ་ངའི་སྐྱེ་གནས་ལས་སྐྱེ་བ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གང་དག་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དང་བ་དང༌། ཁྲུང་ཁྲུང་དང༌། རྨ་བྱ་དང༌། ནེ་ཙོ་དང༌། རི་སྐེགས་ལ་སོགས་པའོ། །མངལ་གྱི་སྐྱེ་གནས་ལས་སྐྱེ་བ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གང་དག་མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་གླང་པོ་དང༌། རྟ་དང༌། བོང་བུ་དང༌། ཕག་ལ་སོགས་པའོ། །དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གང་དག་འབྱུང་བའི་དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་སྲིན་བུ་དང༌། གྲོག་སྦུར་དང༌། སྤྲང་བུ་དང༌། ཕྱེ་མ་ལེབ་ལ་སོགས་པའོ། །རྫུས་ཏེ་འབྱུང་བའི་སྐྱེ་གནས་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གང་དག་དབང་པོ་ཚང་བ་དང༌། ངན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡན་ལག་དང་ཉིད་ལག་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པར་ཅིག་ཅར་དུ་སྐྱེ་བ་རྣམས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་ན་མཛེས་པའི་ཕྱིར་རྫུས་ཏེ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ལྷ་དང༌། དམྱལ་བ་དང༌། སྲིད་པ་བར་མ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་འགྲོ་བ་གང་དག་ལ་སྐྱེ་གནས་དུ་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། མི་དང་དུད་འགྲོའི་རྣམ་པ་བཞི། །མི་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་བཞི་ལ་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རི་བྲགས་དང༌། ཉེ་བའི་རི་བྲགས་གཉིས་ཁྲུང་ཁྲུང་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། རི་དགས་འཛིན་གྱི་མའི་བུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། རྒྱལ་པོ་ལྔ་ལེན་གྱི་བུ་ལྔ་བརྒྱ་རྣམས་སོ། །མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་རྣམས་སོ། །དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། ང་ལས་ནུ་དང༌། མཛེས་པ་དང༌། ཉེ་མཛེས་དང༌། ཐི་བའི་ཕྲེང་བ་ཅན། ཨ་མྲ་སྐྱོང་མ་ལ་སོགས་པའོ། །རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་ནི་བསྐལ་པ་དང་པོ་རྣམས་འབའ་ཞིག་གོ །དུང་འགྲོ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རྣམ་པ་གསུམ་ནི་སྣང་བ་ཉིད་དོ། །རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་ནི་ཀླུ་དང་ནམ་མཁའ་ལྡིང་ལ་སོགས་པའོ། །དམྱལ་བ་དང་ནི་ལྷ་རྣམས་དང༌། །སྲིད་པ་བར་མ་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ། །དམྱལ་བ་ཐམས་ཅད་དང༌། ལྷ་རྣམས་དང༌། སྲིད་པ་བར་མ་ནི་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་ཉིད་དོ། །ཡི་དགས་མངལ་ནས་སྐྱེ་བའང་ཡིན། །འང་གི་སྒྲས་ནི་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའང་ཡིན་ཏེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་ལ། ཡི་དགས་མོ་ཞིག་ན་རེ། བདག་ནི་མཚན་མོ་ཡང་བུ་ལྔ། དེ་བཞིན་དུ་ཉིན་མོ་ཡང་བུ་ལྔ་སྐྱེས་ནས་ཟོས་ཀྱང་བདག་དེ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་ཚིམ་པ་
― DTG141_Page_0269 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པའོ། །ཡང་སྐྱེ་གནས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་མང་བ་གང་ཞེ་ན་སྨྲས་པ། རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་འགྲོ་བ་གཉིས་དང་གསུམ་གྱི་ཕྱོགས་དང་སྲིད་པ་བར་མ་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །སྲིད་པ་བར་མ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། འཆི་དད་སྐྱེ་བ་སྲིད་གཉིས་ཀྱི། །གང་འདིར་སྲིད་པ་བར་མ་ཡིན། །འཆི་བ་དང་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པའི་བར་དུ་ལུས་མངོན་པར་འགྲུབ་སྟེ། ཡུལ་གཞན་དུ་སྐྱེ་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འགྲོ་བའི་བར་མ་ཡིན་པས། དེ་ནི་སྲིད་པ་བར་མ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེས་ཟིན་པ་འདི་ཇི་ལྟར་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། བགྲོད་པའི་ཡུལ་དུ་མ་ཕྱིན་ཕྱིར། །སྲིད་པ་བར་མ་སྐྱེས་པ་མིན། །ཉེ་བར་སོང་བ་ནི་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པ་བར་མ་འདི་ནི་བགྲོད་པའི་ཡུལ་དུ་ཉེ་བར་མ་འོང་བས་དེ་བས་ན་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་བགྲོད་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་གང་ཞིག་ཅེ་ན། གང་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འཕངས་པ་མངོན་ཞིང་རྫོགས་པའོ། །སྡེ་པ་གཞན་དག་ན་རེ་འཆི་བའི་སྲིད་པ་ནས་སྐྱེ་བའི་བར་ཆད་ཀྱང་སྐྱེའོ་ཞེས་པ་ལ་དེ་ནི་མི་འདོད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་པ་དང༌། ལུང་ལས་ཏེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་རིགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བརྗོད་པ། འབྲུ་ཡི་རྒྱུན་དང་ཆོས་མཐུན་ཕྱིར། །སྲིད་པ་ཆད་ལས་འབྱུང་མ་ཡིན། །རྒྱུན་ལ་ཡོད་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཡུལ་གཞན་དག་ཏུ་འབྱུང་བ་མཐོང་སྟེ། དཔེར་ན་འབྲུའི་རྒྱུན་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུན་འདི་ལ་ཡང་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཡུལ་གཞན་དག་ཏུ་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་ནོ། །རྒྱུན་ཆད་ན་ཡང་དཔེར་ན་མེ་ལོང་ལ་སོགས་པའི་ནང་དུ་གཟུགས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བ་ཡང་མ་མཐོང་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་འཆི་བའི་སྲིད་པ་ལས་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པའི་བར་ཡང་སྲིད་དོ་ཞེ་ན། གཟུགས་བརྙན་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། མི་འདྲ་ཕྱིར་ན་དཔེ་མ་ཡིན། །གཟུགས་བརྙན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་དོག་གཞན་པ་ཉིད་དུ་ཡང་འབྱུང་བས་དེ་ནི་མ་གྲུབ་པོ། །གྲུབ་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དཔེ་མ་ཡིན་ནོ། །རེ་ཞིག་ཇི་ལྟར་མ་གྲུབ་ཅེ་ན། གཅིག་ཏུ་ལྷན་ཅིག་གཉིས་མེད་ཕྱིར། །ཡུལ་དེ་ཉིད་དུ་མེ་ལོང་གི་གཟུགས་དང༌། གཟུགས་བརྙན་གཉི་ག་སྣང་དུ་ནི་རྟེན་གྱི་འབྱུང་བ་ཟ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་གཅིག་ཏུ་གཟུགས་གཉིས་ལྷན་ཅིག་པ་ནི་མེད་དོ། །དེ་དག་ཚོགས་ན་དེ་འདྲ་བའི་མཐུ་གང་ཡིན་
― DTG141_Page_0270 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དེ་བཞིན་དུ་སྣང་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཐུའི་བྱེ་བྲག་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རེ་ཞིག་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ། །ཇི་ལྟར་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དཔེ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། རྒྱུན་མིན་ཕྱིར། གཟུགས་ལ་ནི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་རྒྱུན་དུ་གྱུར་པ་མེད་ཀྱི་མེ་ལོང་གི་རྒྱུན་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིག་ཅར་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འཆི་བ་དང་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུན་ལ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཡུལ་གཞན་དག་ཏུ་འབྱུང་བར་བརྗོད་གྱི་རྒྱུན་མ་ཡིན་པ་ནི་མ་ཡིན་པས་གཟུགས་བརྙན་གྱི་དཔེ་ནི་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་ལས་འབྱུང་ཕྱིར། གཟུགས་དང་མེ་ལོང་དང་རྒྱུ་གཉིས་ལས་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ལ། གཙོ་བོའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ཏེ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ནི་འཆི་བའི་སྲིད་པ་ལས་གཞན་པ། གཙོ་བོའི་རྒྱུ་ཞིག་དང་རྒྱུ་གཉིས་ལས་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདིས་ཀྱང་དཔེ་མི་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིའི་ཁུ་བ་དང་ཁྲག་ལ་སོགས་པ་སེམས་མེད་པ་ཡང་གཙོ་བོའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བར་མི་རིགས་ཏེ། གང་དུ་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་རྣམས་ནམ་མཁའ་ལ་འབྱུང་བ་དེར་ཅི་ཞིག་དང་རྒྱུ་གཉིས་སུ་བརྟག །རེ་ཞིག་རིགས་པ་ལས་ནི་འཆི་བའི་སྲིད་པའི་བར་ཆད་ནས་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་འབྱུང་བར་ནི་ད་ལྟར་མི་འདོད་དེ། དེ་བས་ན་སྲིད་པ་བར་མ་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །ཡོད་པར་མགུར་ནས་གསུངས་པ། སྲིད་པ་བདུན་གྱི་མདོ་ལས་དམྱལ་བའི་སྲིད་པ་དང༌། དུད་འགྲོའི་སྲིད་པ་དང༌། ཡི་དགས་ཀྱི་སྲིད་པ་དང༌། ལྷའི་སྲིད་པ་དང༌། མིའི་སྲིད་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་དང༌། སྲིད་པ་བར་མའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོ་འདི་ནི་དེ་དག་མི་འདོན་ཏོ་ཞེ་ན། འོ་ན་དྲི་ཟ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལས་གནས་གསུམ་མངོན་དུ་གྱུར་ན་མའི་མངལ་དུ་བུ་ཆགས་པར་འགྱུར་ཏེ། མ་ཡང་རུང་བཟླ་མཚན་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཕ་མ་ཆགས་པར་གྱུར་པ་དང༌། འདུས་པ་དང༌། དྲི་ཟ་ཡང་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ནའོ་ཞེས་གསུངས་པ། སྲིད་པ་བར་མ་མ་གཏོགས་པ་དྲི་ཟ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་གང་ཞིག་ཡིན། ཕུང་པོ་ཞིག་པར་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འདོན་ཏོ་ཞེ་ན། མི་རུང་སྟེ། རྟ་ལེན་གྱི་བུའི་མདོ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དེ་ཡང་མི་འདོན་ཏོ་ཞེ་ན། འོ་ན་སྔར་གསུངས་པ་ལས་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལས་ཕྱིར་མི་འོང་བ་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཞེས་གསུངས་
― DTG141_Page_0271 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་སྲིད་པ་བར་མ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར། འགྲོ་མདོ་ལས། སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་འདི་ལས་དུས་དང་ཡུལ་གྱིས་བསྐལ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མེ་སྟག་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་མདོ་བཞིན་དུ་འཆི་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་དང་པོ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྕགས་ཀྱི་ཚ་ཚ་གནམ་དུ་ཡར་བའི་མོད་ཉིད་དུ་འཆི་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་གཉིས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལྟ་སྟེ་ལྕགས་ཀྱི་ཚ་ཚ་གནམ་དུ་ཡར་ནས་ས་ལ་མ་ལྟུང་བ་ཉིད་དུ་འཆི་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་གསུམ་པའོ་ཞེས་གསུངས་པས། དེའི་ཕྱིར་འགྲོ་བའི་མདོ་འདི་ལས་ཀྱང་སྲིད་པ་བར་མ་གྲུབ་བོ། །ཡང་འགྲོ་བ་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་ན་སྲིད་པ་བར་མའི་ཤ་ཚུགས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་མངོན་པར་འགྲུབ་ཅེ་ན། དེ་ནི་འཕེན་པ་གཅིག་པའི་ཕྱིར། །སྲིད་པ་ཕྱི་མའི་ཤ་ཚུགས་འགྱུར། །ལས་གང་ཞིག་འགྲོ་བ་འཕེན་པ་དེ་ཉིད་འཐོབ་པར་བྱེད་པའི་སྲིད་པ་བར་མ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བའི་འགྲོ་བ་དེར་སྲིད་པ་ཕྱི་མ་ཅིར་འགྱུར་བ་དེའི་ཤ་ཚུགས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཡང་སྲིད་པ་ཕྱི་མ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གང་ཞིག་ཅེ་ན། དེ་ནི་འཆི་བ་ཚུན་ཆད་ནས། །སྐྱེ་བའི་སྐད་ཅིག་ཕན་ཆད་དོ། །སྲིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་སོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་དབྱེ་སྟེ། སྲིད་པ་བར་མ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའོ། །སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ནི་འགྲོ་བ་དག་ཏུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སྐད་ཅིག་མའོ། །དེ་ཕན་ཆད་འཆི་བའི་སྲིད་པ་མ་གཏོགས་པའི་སྲིད་པ་གཞན་ཐམས་ཅད་ནི་སྲིད་པ་ཕྱི་མའོ། །སྐད་ཅིག་མ་ཐ་མ་ནི་འཆི་བའི་སྲིད་པའོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་དག་གི་ནང་དུ་སྐྱེ་བ་ནི་དེ་ཕན་ཆད་སྲིད་པ་བར་མའོ། །སྲིད་པ་བར་མ་དེ་ནི། རིགས་མཐུན་ལྷ་མིག་དག་པས་མཐོང༌། །སྲིད་པ་བར་མ་པ་ནི་རིགས་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བ་དང༌། གང་དག་གི་ལྷའི་མིག་ཤིན་ཏུ་དག་པ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་བ་དེས་ནི་འདི་མཐོང་གི །ཤིན་ཏུ་དང་བའི་ཕྱིར་སྐྱེས་ནས་ཐོབ་པའི་མིག་གིས་ནི་མི་མཐོང་ངོ༌། །གཞན་དག་ན་རེ་ལྷའི་སྲིད་པ་བར་མ་པས་ནི་ཐམས་ཅད་མཐོང་ངོ༌། །མི་དང༌། ཡི་དགས་དང༌། དུད་འགྲོ་དང༌། དམྱལ་བའི་སྲིད་པ་བར་མ་པས་ནི་གོང་མ་གོང་མ་བོར་
― DTG141_Page_0272 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་ཤུགས་དང་ལྡན། །རྫུ་འཕྲུལ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བའོ། །ལས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་ཡིན་པས་ན་ལས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་ལོ། །དེའི་ཤུགས་ནི་ལས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཤུགས་ཏེ། མགྱོགས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་འདི་ལ་ཡོད་པས་ན་ལས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཤུགས་དང་ལྡན་པ་སྟེ། གང་གིས་འདི་ནི་ལས་ཀྱི་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་དགག་པར་མི་སྤྱོད་པའོ། །དབང་པོ་ཀུན་ཚང་དབང་པོ་ལྔ་ཆར་ཚོགས་པའོ། །ཐོགས་མེད་ལྡན་ཐོགས་པས་ན་ཐོགས་པའོ། །དེ་འདི་ལ་ཡོད་པས་ན་ཐོགས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ཐོགས་པ་མེད་པས་ཐོགས་པ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་མི་བཟློགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ལྕགས་ཀྱི་ཐུ་ལུམ་འབར་བ་གཤེགས་པའི་ནང་ན་དེ་ལས་བྱུང་བའི་སྲིན་བུ་དམིགས་སོ་ཞེས་ཐོས་སོ། །དེ་འགྲོ་བ་གང་དག་ཏུ་སྐྱེ་བ་དེ་ལས་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང༌། མི་བཟློགས་ཏེ། མིའི་སྲིད་པ་བར་མ་མེད་པར་གྱུར་ནས་ལྷའི་སྲིད་པ་བར་མའམ། གཞན་དུ་སྐྱེ་བ་ནི་ནམ་ཡང་མེད་པས། འདི་འགྲོ་བ་གང་གི་ཕྱིར་གྲུབ་པ་དེ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་སོ། ཡང་ཅི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྲིད་པ་བར་མ་ཡང་ཁམ་གྱི་ཟས་ཟའམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་ནོ། །རིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་ནི་དྲི་ཟ་སྟེ། །དེའི་ཕྱིར་དྲི་ཟ་ཞེས་བྱའོ། །དབང་ཆུང་བའི་ཟས་ནི་དྲི་མི་ཞིམ་པའོ། །དབང་ཆེ་བའི་ཟས་ནི་དྲི་ཞིམ་པའོ། །ཡང་འགྲོ་བའི་ཡུལ་དུ་ཕྱིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབྱུང་བའི་སྲིད་པ་བར་མ་དེ་ནི། རྩེ་དགས་འགྲོ་བའི་ཡུལ་དུ་ནི། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློས་འགྲོའོ། །དེ་ནི་ལས་ཀྱི་མཐུས་བྱུང་བའི་མིག་གིས་རང་གི་སྐྱེ་བའི་གནས་ཐག་རིང་པོ་ན་འདུག་ཀྱང་མཐོང་སྟེ། དེ་ལ་དེས་ཕ་མ་དེ་གཉིས་ལོག་པར་གྲུབ་པ་མཐོང་ནས་ཕོར་གྱུར་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་མ་ལ་ཕོའི་འདོད་ཆགས་འབྱུང་ངོ༌། །མོར་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ཕ་ལ་མོའི་འདོད་ཆགས་འབྱུང་ངོ༌། །བཟློག་པ་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བའོ། །བཏགས་པ་ལས་ཀྱང་འདི་སྐད་དུ། །དྲི་ཟ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པའོ། །ལྷན་ཅིག་པའམ། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་སེམས་གཉིས་ལས་གང་ཡང་རུང་བའི་སེམས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ནའོ། །འདི་འདོན་ཏེ། དེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ་གཉིས་ཀྱིས་དགའ་བར་འདོད་པས། ཡུལ་དེ་ཡང་ཕྲད་ན་གནས་སྐབས་དེར་བདག་ཉིད་མོས་སོ། །མའི་མངལ་གྱི་
― DTG141_Page_0273 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་མི་གཙང་བ་དེར་ཕྱིན་ནས། དགའ་བ་སྐྱེ་ཞིང་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ། །དེ་ནས་ནི་དེའི་ཕུང་པོ་མཁྲང་པོར་འགྱུར་ལ། སྲིད་པ་བར་མ་ཡང་འགགས་ནས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །རེ་ཞིག་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། མངལ་ནས་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་གནས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ནི་ཅི་རིགས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདིར་ནི་རིགས་པ་ཡིན་པར་སྣང་སྟེ། དྲི་དང་གནས་ལ་འདོད་པ་གཞན། །དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་གནས་སུ་འགྲོ་བ་ན་དྲི་ལ་ཆགས་པས། སྐྱེ་བའི་གནས་གཙང་མ་འམ་མི་གཙང་བར་རང་གི་ལས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འགྲོའོ། །རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་གནས་སུ་འགྲོ་བ་ན་ནི་གནས་ལ་ཆགས་པས་སོ། །དེ་ལ་ལྷའི་སྲིད་པ་བར་མ་ནི་སྟན་ལས་ལྡང་བ་བཞིན་དུ་གྱེན་དུ་འགྲོའོ། །མི་དང༌། དུད་འགྲོ་དང༌། ཡི་དགས་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དམྱལ་བ་དག་ནི་སྤྱིའུ་ཚུགས་སོ། །ཡང་དག་སྡོམ་དང་དཀའ་ཐུབ་ཅན། །དྲང་སྲོང་རྣམས་ལ་སྐུར་འདེབས་པ། །དེ་རྣམས་སྤྱིའུ་ཚུགས་དག་ཏུ་ནི། །དམྱལ་བ་ཉིད་དུ་ལྟུང་བར་གྱུར། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས་མངལ་དུ་འཇུག་པ་ནི་བཞིའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ་བཞི་གང་ཞེ་ན། གཅིག་ནི་ཤེས་བཞིན་དུ་འཇུག་ལ། གནས་པ་དང་འབྱུང་བ་ནི་ཤེས་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་པའོ། །གཞན་ནི་གནས་པ་ཡང༌། ཤེས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། ཡང་གི་སྒྲས་ནི་འཇུག་པ་ཡང་ངོ༌། །གཞན་ནི། འབྱུང་བའང༌། ཤེས་བཞིན་དུ་སྐྱེ། ཡང་གི་སྒྲས་ནི་འཇུག་པ་དང༌། གནས་པའོ། །གཞན་ནི་ཀུན་དུ་རྨོངས། ལ་ལ་ནི་འཇུག་པ་ཡང་ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་ལ་གནས་པ་དང་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པར་བྱེད་དོ། །མངལ་དུ་འཇུག་པ་འདི་བཞི་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་བཟློག་སྟེ་བསྟན་ཏོ། །སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་རྟག་ཏུའོ། །སྒོ་ང་ལས་སྐྱེ་བའི་སེམས་ཅན་ནི་རྟག་ཏུ་ཐམས་ཅད་དུ་རྨོངས་སོ། །འདིར་ཡང་བསྟན་པ། མངལ་དུ་འཇུག་པ་གསུམ་དག་སྟེ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་དང་རང་འབྱུང་ངོ༌། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང༌། རང་འབྱུང་རང་སངས་རྒྱས་དང༌། སངས་རྒྱས་གཉིས་ཏེ། གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་འོག་ནས་འཆད་དོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་སྟེ། དེ་ནི་འཇུག་པ་འབའ་ཞིག་ཤེས་བཞིན་དུ་ཡིན་གྱི།
― DTG141_Page_0274 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་པ་དང་འབྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རང་སངས་རྒྱས་ནི་གནས་པ་ཡང་ངོ༌། །སངས་རྒྱས་ནི་འབྱུང་བ་ཡང་ངོ༌། །ཕྱིས་འགྱུར་བའི་མིང་གི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ཏུ་བསྟན་ཏེ། དཔེར་ན་འབྲས་ཆན་འཚེད་དོ། །ཕྱེ་འཐག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །ལས་སམ་ཡེ་ཤེས་སམ་གཉི་ག། རྒྱ་ཆེའི་ཕྱིར་ན་གོ་རིམས་བཞིན། །ལས་རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ་དང་པོའོ། །ཡེ་ཤེས་རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་ཐོས་པ་མང་པོ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ་གཉིས་པའོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་གསུམ་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་ལྟ་བུ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ཏུ་རིགས་སོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་བཞི་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པོ། །ད་ནི་འདིར་ཕྱི་རོལ་པ་དག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས་གླེང་སྟེ། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་འཇིག་རྟེན་གཞན་དུ་འཕོ་བར་དམ་བཅའ་ན་ནི་བདག་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། དེ་དགག་པར་བྱ་སྟེ་བདག་མེད། བདག་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་གང་ཕུང་པོ་འདི་བོར་ནས། ཕུང་པོ་གཞན་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ནང་གི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་ནི་མེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་འདི་སྐད་དུ་ལས་ནི་ཡོད་ད། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་ཡོད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་འདུ་འཕྲོད་ལ་མ་གཏོགས་པ། གང་ཕུང་པོ་འདི་བོར་ནས་གཞན་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་བྱེད་པ་པོ་ནི་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་འདུ་འཕྲོད་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་འདི་ཡོད་པས་ནི་འདི་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་རྒྱ་ཆེར་རོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུའི་བདག་གཅིག་མེ་དགག་ཅེ་ན། ཕུང་པོ་ཙམ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་ཙམ་ཉིད་ལ་བདག་ཅེས་ཟེར་ན་ནི་དེ་ལ་དགག་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཕུང་པོ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་གཞན་དུ་འཕོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་དེ་དག་མི་འཕོ་སྟེ། །ཉོན་མོངས་ལས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱས། །སྲིད་པ་བར་མའི་རྒྱུན་གྱིས་ན། །མར་མེ་བཞིན་དུ་མངལ་དུ་འཇུག །ཕུང་པོ་སྐད་ཅིག་མ་དེ་དག་ལ་ནི། འཕོ་བའི་མཐུ་མེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་ཕུང་པོ་ཙམ་སྲིད་པ་བར་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་གྱིས་མའི་མངལ་དུ་འགྲོ་སྟེ། དཔེར་ན་མར་མེ་སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་གྱིས་ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་པས་འདི་
― DTG141_Page_0275 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་བདག་ནི་མེད་ཀྱི། ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ཀྱི་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་ཕུང་བོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་མའི་མངལ་དུ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གྲུབ་པོ། །དེ་ཡང༌། རྒྱུད་ལ་ཇི་ལྟར་འཕངས་རིམ་བཞིན། །འཕེལ་ནས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་ཀྱིས། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དག་ཏུ་འགྲོ། །ཚེའི་ལས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཕེན་པ་འདྲ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གང་ལ་ཇི་སྲིད་དུ་འཕངས་པ་དེ་སྲིད་དུ་རིམ་གྱིས་འཕེལ་ལོ། །རིམ་གང་ཞེན། ནུར་ནུར་པོ་དང༌། མེར་མེར་པོ་དང༌། ནར་ནར་པོ་དང༌། མཁྲང་གྱུར་པ་དང༌། རྐང་ལག་འགྱུས་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་སོ། །འཕེལ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ལས། །དབང་པོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་ནས་ནི། །ཡང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་ཅིང་ལས་རྣམས་ཀྱང་སོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གིས་དེའི་ལུས་བཤིག་ནས་ཡང་སྲིད་པ་བར་མའི་རྒྱུན་གྱིས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འཇིག་ཅིང་ཕ་རོལ་དུ་འགྲོ་བས་ན། སྲིད་པའི་འཁོར་ལོ་ཐོག་མ་མེད། །རྣམ་པ་དེས་ན་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཚེ་དང༌། ཡང་དེའི་རྒྱུ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང༌། ཡང་དེ་དག་ལས་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྲིད་པའི་འཁོར་ལོ་ཐོག་མ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཐོག་མ་རྟག་ན་ནི་དེ་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྒྱུ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ནི་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱུ་མེད་པ་ཞིག་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ལ། ཡུལ་དང་དུས་སོ་སོར་ངེས་པ་ལས་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་ལས་བོན་ལ་སོགས་པ་དང༌། དུ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མེ་ལ་སོགས་པའི་ནུས་པ་ཡང་མཐོང་བས་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མེད་ལ། རྒྱུ་རྟག་པ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ཡང་དང་པོ་ཉིད་དུ་བཀག་ཟིན་པས། དེ་བས་ན་འཁོར་བ་ལ་ཐོག་མ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཚེ་ནི་རྒྱུ་ལ་རག་ལུས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཟད་པ་ལས་མཐའ་དང་ལྡན་པར་ནི་རིགས་ཏེ། ས་བོན་ཟད་པ་ལས་མྱུ་གུ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ཚེའི་གནས་སྐབས་གསུམ་དུ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡིན། །ཡང་ལག་བཅུ་གཉིས་རབས་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་ནས། རྒ་ཤི་ལ་ཐུག་པའི་བར་རོ། །རབས་གསུམ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་དང༌། དབུས་ཏེ་འདས་པ་དང་མ་
― DTG141_Page_0276 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཚེའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་རབས་གསུམ་དག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། སྔོན་དང་ཕྱི་མཐའ་གཉིས་གཉིས་དང༌། །བར་གྱི་བརྒྱད་དེ། མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའོ། །སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་ནི་ཕྱི་མའི་མཐའོ། །ལྷག་མ་བརྒྱད་ནི་བར་གྱིའོ། །ཅི་ཡན་ལག་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་འདི་ལ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་སུ་ལ་ཞེ་ན། ཡོངས་རྫོགས་ལ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འདི་ལ་ཡོད་པས་ཡོངས་རྫོགས་ཏེ། འདིར་ནི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ལ་རེག་པའི་གང་ཟག་འདི་ལ་དགོངས་ཀྱི། བར་མ་དོར་འཆི་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ངང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གླེང་གཞི་ཆེན་པོའི་རྣམ་གྲངས་ལས། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་གང་ཟག་ཉིད་བསྟན་པ། ཀུན་དགའ་བོ་གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མའི་མངལ་དུ་མ་ཞུགས་ནས་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བརྗོད་པ་དེའི་ཚེ་ནི་ཚོར་བ་ལ་ཐུག་པའི་བར་ཡན་ལག་བདུན་སྔོན་གྱི་མཐའོ། །ལྔ་ནི་ཕྱི་མའི་མཐའ་སྟེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་བཅས་པ་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གང་ཞིག་ཅེ་ན། མ་རིག་ཉོན་མོངས་སྔོན་གནས་སྐབས། ཚེ་སྔ་མའི་ཉོན་མོངས་པའི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པ་ནི་འདིར་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་དང༌། དེའི་དབང་གིས་དེ་དག་ཀུན་དུ་འབྱུང་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱལ་པོ་གཤེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས། དེའི་ཞམ་འབྲིང་བ་ཡང་འོངས་པར་གྲུང་པ་བཞིན་ནོ། །འདུ་བྱེད་སྔོན་གྱི་ལས་དག་གིས། །གནས་སྐབས་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། ཚེ་སྔ་མའི་བསོད་ནམས་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདིར་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ལས་གང་གིས་འདིར་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །རྣམ་ཤེས་ཕུང་པོའི་མཚམས་སྦྱོར་བ། །མའི་མངལ་དུ་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །མིང་དང་གཟུགས་ནི་དེ་ཕན་ཆད། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དོད་སྔ་རོལ་ལོ། །མཚམས་སྦྱོར་བའི་སེམས་ཅན་ཕན་ཆད་ནས། ཇི་སྲིད་དུ་སྐྱ་མཆེད་དྲུག་མ་དོད་བའི་བར་གྱི་གནས་སྐབས་དེར་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་
― DTG141_Page_0277 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱའོ། །སྐྱེ་མཆེད་བཞི་དོད་པའི་སྔ་རོལ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་དེའི་ཚེ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཅེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་གསུམ་འདུས་སྔ་རོལ་ལོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་དོད་ལ། ཇི་སྲིད་དུ་དབང་པོ་དང༌། ཡུལ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་མ་འདུས་བདེ་སྲིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་དེ་ལ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཅེས་བྱའོ། །རེག་པ་བདེ་སྡུག་ལ་སོགས་པའི། །རྒྱུ་ཤེས་ནུས་པའི་སྔ་རོལ་ལོ། །གསུམ་འདུས་པ་ལས་རེག་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་ཚོར་བ་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་མི་ནུས་པའི་གནས་སྐབས་ད་ལ་རེག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚོར་བ་འཁྲིག་ལས་ལྔ། ཚོར་བའི་གནས་སྐབས་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་ཀུན་དུ་མི་སྤྱོད་པའི་བར་རོ། །སྲེད་པ། ལོངས་སྤྱོད་འཁྲིག་ལ་ཆགས་པ་ཅན། །འཁྲིག་པའི་འདོད་པ་ནི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་ལ། ཇི་སྲིད་དུ་ཡུལ་ཡོངས་སུ་ཚོར་བ་ལ་མ་ཞུགས་པའི་གནས་སྐབས་དེ་ལ་ནི་སྲིད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས། །ཐོབ་པར་བྱ་ཕྱིར་ཡོངས་རྒྱུག་པའོ། །གནས་སྐབས་གང་དུ་ཡུལ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་ཞུགས་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུག་པ་དེ་ནི་ལེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྒྱུག་པ། དེ་སྲིད་འབྲས་བུར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ལས་དེ་བྱེད་པ་སྲིད་པ་ཡིན། །དེ་ཡུལ་རྣམས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་རྒྱུག་པ་ན། ཡང་སྲིད་པ་པའི་ལ་སོགས་པ་དེ་ནི་སྲིད་པའོ། །ལས་དེ་ལ་ཡང་འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ཚེ་ཕྱི་མར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་སྐྱེ་བ་ཡིན། འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡན་ལག་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཚེ་གཞན་དུ་སྐྱེ་བའོ། །དེ་ཕན་ཆད་ཚོར་བའི་བར་ནི་རྒ་ཤིའོ། །སྐྱེ་བ་ཕན་ཆད་ནས་ཚོར་བ་ལ་ཐུག་པའི་གནས་སྐབས་ནི་རྒ་ཤི་སྟེ། འདིའི་ཡན་ལག་བཞི་པོ་མིང་དང་གཟུགས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་རེག་པ་དང་ཚོར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཉིད་གཞན་དུ་ན་རྒ་ཤིའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་བརྗོད་དེ། འདི་ལྟར་སྐད་ཅིག་པ་དང༌། རྒྱུན་ཆགས་པ་དང༌། འབྲེལ་བ་ཅན་དང༌། གནས་སྐབས་པའོ། །དེ་ལ་སྐད་ཅིག་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཡོད་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆགས་པའི་དབང་
― DTG141_Page_0278 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གིས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་སྲོག་གཅོང་པ་ལ་རྨོངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མ་རིག་པའོ། །སེམས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདུ་བྱེད་དོ། །དངོས་པོ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཕུང་པོ་བཞི་ནི་མིང་དང་གཟུགས་སོ། །མིང་དང་གཟུགས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་དབང་པོ་རྣམས་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གོ །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འདུས་པ་ནི་རེག་པའོ། །རེག་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་ཚོར་བའོ། །ཆགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྲིད་པའོ། །དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ནི་ལེན་པའོ། །དེས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ལུས་ཀྱི་ལས་དང༌། ངག་གི་ལས་ནི་སྲིད་པའོ། །ལས་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ནི་སྐྱེ་བའོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ནི་རྒ་བའོ། །ཞིག་པ་ནི་ཤི་བའོ། །རྒྱུན་ཆགས་པ་ནི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཚེའི་གནས་སྐབས་གསུམ་དུ་བར་ཆད་མེད་པར་འབྲེལ་བ་རྣམས་ཏེ། རྒྱུན་ཆགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚེ་རབས་གསུམ་དུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་འབྲེལ་པ་ཅན་ནོ། །ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གནས་སྐབས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་གང་ལས་དགོངས་ཤེ་ན། འདིར་ནི། གནས་སྐབས་བར་འདི་འདོད་ཅེས་གྲག །འདིར་ནི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པ་ཚེ་རབས་གསུམ་དུ་བར་ཆད་མེད་པར་འབྲེལ་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བར་འདོད་དོ། །གལ་ཏེ་ཡན་ལག་རིལ་པོ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཆར་ཡོད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འབའ་ཞིག་ལས་བསྒྲགས་ཤེ་ན། གཙོ་བོའི་ཡན་ལག་ཉིད་ལས་བསྒྲགས། མ་རིག་པ་གཙོ་བོའི་ཚེ་ནི་མ་རིག་པར་བཤད་ལ། འདུ་བྱེད་རྣམས་གཙོ་བོའི་ཚེ་ནི་འདུ་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒ་ཤི་གཙོ་བོའི་ཚེ་ཡང་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་སྟེ། ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མདོ་ལས་ནི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སུ་བཤད་ལ། རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་གང་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ་ཞེས་གཞན་དུ་འབྱུང་ཞེ་ན། མདོ་ལས་ནི་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བའོ། །རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་ནི་སེམས་ཅན་དང༌། སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མདོ་ལས་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་བཤད་ཅེ་ན། སྔོན་དང་ཕྱི་མ་བར་མཐའ་ལ། །རྨོངས་པ་
― DTG141_Page_0279 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་བཟློག་པའི་ཕྱིར། །དེ་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་རྨོངས་པ་རྣམ་པར་བཟློག་པའི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་བསྟན་ཏོ། །ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་རྨོངས་པ་རྣམ་པར་བཟློག་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་བསྟན་ཏོ། །བར་གྱི་མཐའ་ལ་རྨོངས་པ་རྣམ་པར་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སྲེད་པ་དང༌། ལེན་པ་དང༌། སྲིད་པ་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རབས་གསུམ་མོ། །ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་དང༌། གཞི་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་ནི་མ་རིག་པ་དང༌། སྲེད་པ་དང༌། ལེན་པའོ། །ལས་གཉིས་ནི། འདུ་བྱེད་དང༌། སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གཉིས་ནི་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །གཞི་བདུན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་ཤི་སྟེ། ཡན་ལག་བདུན་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞི་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཡན་ལག་བདུན་གཞི་ཡིན་པ། དེ་བཞིན་འབྲས་བུ་སྟེ། ཡན་ལག་བདུན་པོ་ཉིད་འབྲས་བུར་གྱུར་པའོ། །ལྷག་མ་ལྔ་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུའོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་གཞི་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དབུས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ནི། རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཅིང་རྣམ་པ་གཉིས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་མདོར་བསྡུས་ལ་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་གཅིག་གི་སྒོ་ནས་བསྟན་ཅེ་ན། གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་བསྡུས་པ་ནི། །བར་མའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལས། །བར་མ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་གཉིས་པའི་རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་རྗེས་སུ་དཔག་པས་མ་བཤད་དེ། ཡང་དོན་མེད་པའི་འབད་པ་ནི་མི་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་ནེ་ད་ལྟ་ན་ནི། མ་རིག་པའི་རྒྱུ་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ལ་ཐོག་མ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །རྒ་ཤིའི་འབྲས་བུ་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མཐའ་དང་ལྡན་པར་ཡང་འགྱུར་བས། ཡང་ན་ཡན་ལག་གཞན་ཞིག་གིས་ཁ་བསྐང་བར་བྱ་དགོས་ལ། དེ་ལ་ཡང་གཞན་ན་ནི་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་ཁ་བསྐང་མི་དགོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས།
― DTG141_Page_0280 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཉོན་མོངས་དང༌། །བྱ་བ་ཉིད་དོ་དེ་ལས་གཞི། །དེ་ལས་གཞི་དང་ཉོན་མོངས་སྐྱེ། །འདི་ནི་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་ལུགས། །ཞེས་བསྟན་པ་ལ། ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་སྟེ། སྲེད་པ་ལས་ལེན་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ལས་ལས་ཏེ། ལེན་པ་ལས་སྲེད་པ་དང༌། མ་རིག་པ་ལས་འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ། །ལས་ལས་གཞི་སྟེ། འདུ་བྱེད་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། སྲིད་པ་ལས་སྐྱེ་བའོ། །གཞི་ལས་གཞི་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མིང་དང་གཟུགས་ནས་རེག་པ་ལས་ཚོར་བའི་བར་དང༌། སྐྱེ་བ་ལས་རྒ་ཤིའི་བར་རོ། །གཞི་ལས་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། །ཚོར་བ་ལས་སྲེད་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱི་ལུགས། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་གཞན་པ་དེའི་ཕྱི་ཉོན་མོངས་པའི་རང་བཞིན་མ་རིག་པ་ཡང་གཞི་འམ་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སྐྱེ་བར་བསྟན་པར་འགྱུར་ལ། རྒ་ཤིའི་ཚོར་ཐ་ལ་ཐུག་པའི་གཞི་ལས་ནི་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བས། ཡང་འདི་ལ་ཆུང་ཟད་ཀྱང་ཁ་བསྐང་བར་བྱ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འདི་འབའ་ཞིག་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་འདིའི་ནུས་པ་ཅི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱང་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལ་འདི་དག་གི་ཁྱད་པར་གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་འདི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་སྟེ། །རྟེན་ཅིང་འབྱུང་བ་འབྲས་བུར་འདོད། །རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཡན་ལག་ནི་འདི་ལས་འབྱུང་བས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའོ། །འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་ཡན་ལག་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་གཉི་གར་གྲུབ་བོ། །ཡང་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན། །གལ་ཏེ་གང་མ་རིག་པ་མ་ཡིན་བ་ཞིག་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མིག་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། གལ་ཏེ་རིག་པ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། །དེ་ལྟ་ན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། དེ་ཡང་མི་རུང་བས། དེ་བས་ན། རིག་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཆོས་གཞན། །མ་རིག་མི་མཛའ་བརྫུན་སོགས་བཞིན། །ཇི་ལྟར་མཛའ་བོ་ལས་བཟློག་ན་འགའ་ཞིག་དེའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་མི་མཛའ་
― DTG141_Page_0281 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཡོད་ཀྱི་གང་མཛའ་བ་གཞན་འགའ་ཞིག་ཀྱང་དགྲ་མ་ཡིན་ལ་མཛའ་བ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། །དྲང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པའོ། །དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའི་ཚིག་ནི་བརྫུན་ཡིན་ཏེ། ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང༌། དོན་མ་ཡིན་པ་དང༌། བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་མ་རིག་པ་ཡང་རིག་པའི་མི་མཐུན་པར་གྱུར་པ་ཆོས་གཞན་ཞིག་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །འདི་ག་ལས་ཤེ་ན། རྐྱེན་གྱི་ངོ་བོར་བསྟན་པ་ལས་སོ། །གཞན་ཡང༌། ཀུན་དུ་སྦྱོར་སོགས་ཚིག་གི་ཕྱིར། །མདོ་ལས་མ་རིག་པ་ནི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། འཆིང་བ་དང༌། ཕྲ་རྒྱས་དང༌། ཟག་པ་དང༌། ཆུ་བོ་དང༌། སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡང་མེད་པ་ཙམ་ལ་དེ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བ་ནི་འོས་པ་མ་ཡིན་ལ་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས་དེ་བས་ན་མ་རིག་པ་ནི་ཆོས་གཞན་པ་ཉིད་དེ། དཔེར་ན་ཆུང་མ་ངན་པ་ལ་ཆུང་མ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བུ་ངན་པ་ལ་བུ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལྟར་མ་རིག་པ་ཡང་ད་བཞིན་ནོ། །ལྟ་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ངན་པ་མིན། །སྨད་པའི་ཤེས་རབ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཏེ། དེ་ཡང་ལྟ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་མ་རིག་པ་ནི་མི་འཐད་དོ། །འོ་ན་གང་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་ཡིན་པར་འོས་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྟ་བ་དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་མ་རིག་པ་ཤེས་རབ་ཏུ་གྱུར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྫས་གཉིས་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དང་ལྟ་བར་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལས་ཀྱང༌། ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །མདོ་ལས་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་བྱས་པའི་སེམས་ནི་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བའོ། །མ་རིག་པས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་བྱས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་མི་འདག་གོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡང་ཤེས་ར་བ་དེ་ཉིད་པྲཛྙཱ་དེའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པར་ནི་མི་རིགས་ཀྱི། ཇི་ལྟར་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་ཆགས་སེམས་ལས་གཞན་ཡིན་ཞིང་རིགས་ཐ་དད་པ་ལྟར་ཤེས་རབ་དང་མ་རིག་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །མ་རིག་པའི་དོན་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡང་མིང་དང༌། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། གཟུགས་ནི་རྒྱ་ཆེར་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའོ། །མིང་ནི་གཟུགས་ཅན་མིང་ཕུང་པོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེན། མིང་དང་དབང་པོ་དང་དོན་གྱི་དབང་གིས་དོན་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་
― DTG141_Page_0282 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ། །མིང་གང་གི་དབང་གིས་ཤེ་ན། གང་འཇིག་རྟེན་འདི་ན་གྲག་པ་སྟེ། དེ་ན་དེ་དང་དེ་དག་རྒྱན་དུ་གྱུར་པ་ལ་བ་ལང་དང་རྟ་དང་གཟུགས་དང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་མིང་ཡིན་ཞེ་ན། དོན་དེ་དང་དེ་དག་ལ་མིང་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་འདིར་ལུས་པོར་ནས་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་གཞོལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མིང་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རེག་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རེག་དྲུག །མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་བར་དུ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང༌། འདུས་ཏེ་བྱུང་བའོ། །དབང་པོ་དང་དོན་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་འདུས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །རེག་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལས། །ལྔ་ནི་ཐོགས་པའི་རེག་པ་ཡིན། །དྲུག་པ་བླ་དགས་ཚིག་ཅེས་བྱ། །མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལྔ་ནི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་ཐོགས་པའི་རེག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དྲུག་པ་ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་རྣམས་ནི་ཚིག་བླ་དགས་ཀྱི་རེག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཚིག་བླ་དགས་ལ་མིང་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ལྷག་མ་ལ་དམིགས་པས་དེའི་ཚིག་བླ་དགས་ཀྱི་རེག་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གྲག་གོ །ཡང་རེག་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཉིད་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། རིག་དང་མ་རིག་དང་གཞན་རེག །རིག་པའི་རེག་པ་དང༌། མ་རིག་པའི་རེག་པ་དང༌། དེ་གཉིས་ལས་གཞན་པ་རིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་མ་རིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་རེག་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་རིམ་བཞིན་དུ། དྲི་མེད་ཉོན་མོངས་ཅན་ལྷག་མ། །རིག་པའི་རེག་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་རེག་པའོ། །མ་རིག་པའི་རེག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་རེག་པ་སྟེ། རིག་པ་དང་མ་རིག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་གཉི་ག་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་མ་རིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་རེག་པའོ། །ལྷག་མ་ཡང་གང་ཞིག་ཅེ་ན། དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །ཡང་མ་རིག་པའི་རེག་པ་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བས་ཕྱོགས་གཅིག་སྨོས་པས་རེག་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། གནོད་སེམས་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་རེག །གནོད་སེམས་དང༌། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཐམས་ཅད་བསྡུ་ན། བདེ་བ་ཚོར་བ་འགྱུར་
― DTG141_Page_0283 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་གསུམ། །བདེ་བ་ཚོར་བར་འགྱུར་བའི་རེག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཚོར་བར་འགྱུར་བ་དང༌། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཚོར་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་རེག་པ་དེ་དག་ནི་བཅུ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །རེག་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཚོར་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་སྔར་རེག་པ་རྣམ་པ་དྲུག་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ། དེ་ལས་བྱུང་བ་ཚོར་བ་དྲུག །མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་ནས་ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དག་ལས་བྱུང་བའི་བར་ཏེ། དེ་དག་ལས། ལྔ་ནི་ལུས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་གཞན། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་ལྔ་ནི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་ཚོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་སེམས་ཙམ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་ལ། །རྣམ་པར་དག་ནི་ཡང་བཅོ་བརྒྱད། །ཡང་སེམས་ཀྱི་ཚོར་བ་ཉིད་ནི། ཡིད་ཀྱི་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་བཅོ་བརྒྱད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལས་རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་དབྱེའོ། །ཡིད་ཀྱི་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་བཅོ་བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། ཡིད་བདེ་བའི་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་དྲུག་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བའི་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་དྲུག་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་དྲུག་སྟེ། ཡིད་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཡིད་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་དག་ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་རྒྱུ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་ཉེ་བར་རྒྱུ་བའམ། ཡུལ་དག་ལ་ཉེ་བར་རྒྱུ་བས་ཡིད་ཀྱི་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་སྟེ། ཚོར་བའི་དབང་གིས་ཡུལ་རྣམས་ལ་ཡིད་ཡང་དང་ཡང་དུ་རྣམ་པར་རྒྱུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཡིད་ཀྱི་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་འདི་དག་ལས་འདོད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་དུ་ཞེ་ན། དེ་དག་ལས་དུའི་དམིགས་པ་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་བར་དུ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འདོད་པ་རང་ལ་དམིགས་ཐམས་ཅད། །འདོད་པའི་ཁམས་དག་ན་ནི་བཅོ་བརྒྱད་རིམ་གྱིས་ཡོད་དེ། དེ་ཡང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དམིགས་པ་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཉིད་ལས་གཟུགས་ཅན་བཅུ་གཉིས་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་ནི་དྲི་དང་རོ་དང་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་དྲུག་མ་གཏོགས་པ་བཅུ་གཉིས་ལ་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་ན་དེ་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོང་མའི་གསུམ་དག །སྤྱོད་ཡུལ་
― DTG141_Page_0284 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ནི་གསུམ་སྟེ། དེ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་ཆོས་ལ་ཉེ་བར་རྒྱུ་བའོ། །འདོད་པའི་ཁམས་དང་ལྡན་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཟུགས་དང་ལྡན་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག །བསམ་གཏན་གཉིས། བཅུ་གཉིས། ཡིད་མི་བདེ་བའི་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་མ་གཏོགས་སོ། །བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཀྱང༌། འདོད་པར་འགྲོ་བ་རྣམས། འདོད་པར་འགྲོ་བས་ན་འདོད་པར་འགྲོ་བ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་ལ་དམིགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཡུལ་རྣམས་ལ་འཛིན་པའི་དོན་ལ་འགྲོ་བར་སྦྱོར་བ་ཡང་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །རང་ལ་དམིགས་པ་བརྒྱད། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དེ་ཉིད་ན་ནི་ཡིད་ཀྱི་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་བརྒྱད་དེ་དག་གི་དམིགས་པ་རང་གི་སྟེ། དྲི་དང་རོ་ལ་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་བཞི་མ་གཏོགས་སོ། །གཟུགས་མེད་གཉིས། དམིགས་པ་ཆོས་ལ་ཉེ་བར་རྒྱུ་བའོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་དྲུག །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་གཉིས་ན་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་དྲུག་འབའ་ཞིག་ཡོད་ཀྱི་གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་དམིགས་པ་ཡང༌། འདོད་པའི་དྲུག་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དྲུག་ཅར་ཡང་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་བཞི་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ནི་བཞི་སྟེ། དེ་ན་དྲི་དང་རོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོང་མའི་དམིགས་པ་གཅིག་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་ནི་དམིགས་པ་ཆོས་ལ་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་གཅིག་པུའོ། །གཟུགས་དང་ལྡན་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་གཟུགས་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གཟུགས་མེད་ཉེ་བར་བསྡོགས་ལ་བཞི། །འདིར་ནི་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ཉེར་བར་བསྡོགས་པས་ན། ཉེ་བར་བསྡོགས་པ་སྟེ། དེར་ནི་གཟུགས་དང༌། སྐྲ་དང༌། རེག་བྱ་དང་ཆོས་ལ་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་བཞིའོ། །དེ་དག་ཀྱང༌། གཟུགས་འགྲོ། དེ་དག་གི་དམིགས་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པའོ།། གོང་མར་འགྲོ་བ་གཅིག །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ལ་དམིགས་ན་ནི་དེར་ཆོས་ལ་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་གཅིག་པུའོ། །དངོས་གཞི་ལ་གཅིག །གཟུགས་མེད་པའི་དངོས་གཞི་ལ་ནི་ཆོས་ལ་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་འབའ་ཞིག་ཡོད་ཀྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རང་གི་ཡུལ་གཟུགས་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་དོ།།
― DTG141_Page_0285 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དངོས་གཞིའི་ནི་འོག་མ་ལ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་འོག་ནས་འཆད་དོ། །ཡིད་ཀྱི་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་འདི་དག་ཀྱང༌། བཅོ་བརྒྱད་ཐམས་ཅད་ཟག་དང་བཅས། །ཟག་པ་མེད་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡན་ལག་ནི་རྣམ་པ་དུ་མར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡན་ལག་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཡང་མི་བརྗོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཤད་དང་འཆད་པར་འགྱུར་བ་གཞན། །འདིའི་ཡན་ལག་ཁ་ཅིག་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཁ་ཅིག་ནི་འོག་ནས་འཆད་དེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི། རྣམ་ཤེས་སོ་སོར་རྣམ་རིག་པ། །ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་དེ་ཡིན། །ཞེས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཀྱང༌། མིག་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་དང་བ། །དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྟེན། །ཞེས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འདུ་བྱེད་དང་སྲིད་པ་ནི་ལས་ཀྱི་མཛོད་ཀྱི་གནས་ནས་འཆད་དོ། །སྲེད་པ་དང༌། ལན་པ་ནི་ཕྲ་རྒྱས་ཀྱི་མཛོད་ཀྱི་གནས་ནས་འཆད་དོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དེ་དག་ཀྱང་མདོར་བསྡུ་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་གཞི་རྣམས་སོ་ཞེས་སྔར་བསྟན་པ་ལ། འདིར་ནི་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་པ། །ས་བོན་བཞིན་ཀླུ་རྩ་བ་དང༌། །ལྗོན་ཤིང་དེ་བཞིན་ཕུབ་མ་བཞིན། །ས་བོན་ལ་སོགས་པ་དང་ཆོས་མཐུན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་ས་བོན་ལ་ནི་མྱུ་གུ་དང༌། སྡོང་བུ་དང༌། ལོ་མ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་གཞི་རྣམས་འབྱུང་ངོ༌། །དཔེན་ན་ཆུ་ཀླུ་གནས་པའི་མཚོ་ནི་སྐམ་པར་མི་འགྱུར་བ་ལྟར། ཉོན་མོངས་པའི་ཀླུ་གནས་པའི་ཚེ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དཔེར་ན་ནགས་ཀྱི་ཚལ་དྲུང་ནས་མ་ཕྱུང་བ་ཡང་དང་ཡང་དུ་བཅད་ཀྱང་སླར་སྐྱེ་བ་ལྟར། ཉོན་མོངས་པ་རྩ་ནས་མ་བཏོན་བའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །དཔེར་ན་ཤིང་ལྗོན་པ་དུས་དུས་སུ་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་རྣམས་འཕེལ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ལན་ཅིག་མ་ཡིན་པར་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་དང༌། གཞིའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་ཕུབ་མ་དང་བཅས་པའི་འབྲས་ཐུག་པོ་ཆེ་ནི་སྐྱེ་བར་ནུས་ཀྱི་འབའ་ཞིག་ནི་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་ཐོབ་པ་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་ཀྱང་ཚེ་གཞན་བསྐྱེད་པར་ནུས་པར་འགྱུར་གྱི་འབའ་ཞིག་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱའོ། །ལས་
― DTG141_Page_0286 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་ཕུབ་བཅས་འབྲས་དང་བཅས། །དེ་བཞིན་སྨན་དང་མེ་ཏོག་བཞིན། །ཕུབ་མ་འདི་ལ་ཡོད་པས་ཕུབ་མ་དང་བཅས་པ་སྟེ། ཕུབ་མ་ལྟ་བུའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་ཕུབ་མ་དང་བཅས་པའི་འབྲས་ལྟ་བུའི་ལས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་ནས་དང་སྨན་འབྲས་བུ་མཐར་སྨིན་པ་ལྟར། ལས་ཀྱང་རྣམ་པར་སྨིན་ཟིན་ནས་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་མེ་ཏོག་ནི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་ཉེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལྟར། ལས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྐྱེས་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་བར་བྱའོ། །གཞི་ནི་གྲུབ་པའི་བཟའ་བཏུང་བཞིན། །དཔེར་ན་གྲུབ་ཟིན་པའི་བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་ནི་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱད་པར་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་ཡིན་གྱི་ཡང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལྟར། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཞི་ཡང༌། ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞན་དང་འབྲེལ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་འབྲེལ་ན་ནི་ཐར་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཚེའི་རྒྱུན་ཏེ་དེ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྲིད་པ་བར་མ་དང༌། སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་དང༌། སྲིད་པ་ཕྱི་མ་དང༌། འཆི་བའི་སྲིད་པ་དང༌། སྲིད་པ་བཞི་ལས་མི་འདའ་སྟེ། དེ་དག་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྲིད་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ལས། །སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ཉོན་མོངས་ཅན། །གཅིག་ཏུ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་གང་གིས་ཤེ་ན། ཉོན་མོངས་ཀུན་གྱིས་རངས་པས། །སྐྱེ་བའི་སྲིད་པས་གང་བའི་ཡིན་པས་དེ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཏེ། གང་གིས་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་འཆིང་བར་དགག་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་མེད་དོ། །གཞན་རྣམ་གསུམ་སྟེ། སྲིད་པ་བར་མ་ལ་སོགས་པ་སྲིད་པ་གཞན་གསུམ་ནི་དགེ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ག་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྲིད་པ་འདི་རྣམས་ལས་གང་ཞིག་གང་དང་ལྡན་ཞེ་ན། གཟུགས་མེད་གསུམ། སྲིད་པ་བར་མ་མ་གཏོགས་ཏེ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་ནི་གང་དུ་ཕྱིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྲིད་པ་བར་མ་ལ་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་གནས་གཞན་ཡོངས་སུ་འཆད་པ་མེད་དོ། །འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ནི་གྲངས་མ་སྨོས་པས་སྲིད་པ་བཞི་པོ་རིལ་གྱིས་ཡོད་དོ་ཞེས་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །
― DTG141_Page_0287 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཇི་ལྟར་གནས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཟས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་གནས་པ་ཡིན། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་མཁྱེན་པས་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་གཅིག་བཀའ་སྩལ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་ནི་ཟས་ཀྱིས་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོའི་ཚིག་གོ །ཟས་རྣམས་ཀྱང་གང་དག་ཅིག་ཅེ་ན། ཟས་ནི་བཞི་སྟ། ཁམ་གྱི་ཟས་དང༌། རགས་པ་དང༌། ཕྲ་བའོ། །ཕྲ་བ་ནི་སྲིད་པ་བར་མ་རྣམས་དྲི་ཟ་བའི་ཕྱིར་བ་དང༌། ལྷ་རྣམས་དང་བསྐལ་པ་དང་པོ་རྣམས་རྒྱུ་མཐུན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱེ་མའི་ནང་དུ་ཏིལ་མར་བླུགས་པ་བཞིན་པའམ། ཕྲ་མོ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་པས་ཕྲ་མོ་སྟེ། བྱིས་པ་དང་དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཀྱིའོ། །རེག་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །ཡིད་ལ་སེམས་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་བཞི་པའོ། །ཡང་དེ་ལ། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཟས་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་ན་ནི་དེའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་དེར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང༌། སྐྱེ་མཆེད་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་དེ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་རོ་དང༌། དྲི་དང༌། རེག་བྱ་རྣམས་ཏེ། ཁ་དང་སྣས་ཁམ་དུ་བཅད་ནས་ཁམ་དུ་བྱས་ཏེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཁམ་གྱི་ཟས་སོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་མ་ཡིན། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེས། རང་དབང་གྲོལ་བ་མི་འཛིན་ཕྱིར།། ཟས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་རང་གི་དབང་པོ་དང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ཡིན་ན། གཟུགས་ནི་མེད་པའི་ཚེ་རང་གི་དབང་པོའམ། དེའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་ཕན་མི་འདོགས་ན་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་ལ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། གང་གི་ཚེ་མཐོང་བ་ན་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ཡང་དེ་ལ་དམིགས་པ་ལས་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་རེག་པའི་ཟས་སུ་འགྱུར་གྱི་གཟུགས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་གྲོལ་བ་རྣམས་ཟས་ཤིན་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་མཐོང་ཡང་ཕན་འདོགས་པ་མེད་པའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །རེག་དང་སེམས་པ་རྣམ་ཤེས་ནི། །ཟག་བཅས་ཟས་རྣམས་གསུམ་དག་ཏུ། །གསུམ་འདུས་པ་ལས་བྱུང་བའི་རེག་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ལས་སེམས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་ཁམས་གསུམ་དག་ན་ཡོད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཟག་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཟས་ཀྱི་ཆོས་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
― DTG141_Page_0288 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྲིད་པ་གསོ་བར་བྱེད་པའི་དོན་ནི་ཟས་ཀྱི་དོན་ཏེ། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ཟས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཅན་བྱུང་བ་རྣམས་གནས་པར་བྱ་བ་དང༌། འཚེ་བར་བྱ་བ་དང༌། སྲིད་པ་ཚོལ་བ་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་ན། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པས་ཟས་མ་ཡིན་པའོ། །རེ་ཞིག་བྱུང་བ་ནི་སེམས་ཅན་སྐྱེས་པ་ཡིན་པར་ཡང་མངོན་ན། སྲིད་པ་ཚོལ་བ་གང་ཞེ་ན། ཡིད་ལས་བྱུང་དང་སྲིད་འཚོལ་དང༌། །དྲི་ཟ་སྲིད་པ་བར་མ་དང༌། །འགྲུབ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྲིད་པ་བར་མ་ནི་འདི་དག་ཏུ་བརྗོད་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་ཡིད་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁུ་བ་དང་ཁྲག་ལ་སོགས་པས་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་རྒྱུར་བྱས་པ་མེད་དོ། །སྲིད་པ་ཚོལ་བའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པ་ཚོལ་བའོ། །དྲི་ཟ་བའི་ཕྱིར་དྲི་ཟའོ། །སྐྱེ་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་སྟེ། མདོ་ལས་གནོད་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་མངོན་པར་འགྲུབ་བོ། །གནོད་པ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་སྐྱེའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། གཞན་ཡང་མདོ་ལས་གང་གིས་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་སྤངས་ལ། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ནི་མ་ཡིན་པའི་གང་ཟག་ཀྱང་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་མུ་བཞིར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། སྲིད་པ་རྣམས་གསོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་འབའ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཡང་དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་གཙོ་བོ་ལས་བཤད་དོ། །འདི་ལ་གནས་དང༌། གནས་པའི་དོན་དུ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །གཉིས་ནི་སྲིད་པ་གཞན་འཕེལ་དང༌། །གྲུབ་པའི་དོན་དེ་གོ་རིམས་བཞིན། །གནས་ནི་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལུས་སོ། །དེ་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཁམ་གྱི་ཟས་སོ། །གནས་པ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་ནི་རེག་པ་སྟེ། རེ་ཞིག་འདི་གཉིས་ནི་འདིར་སྐྱེས་པའི་སྲིད་པ་གསོ་བ་ལ་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ལ་སེམས་པ་ནི་ཡང་སྲིད་པར་འཕེལ་བར་བྱེད་པའོ། །འཕངས་ནས་ནི་ལས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ས་བོན་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་སྟེ། འདི་གཉིས་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་སྲིད་པ་སྐྱེད་པ་ལ་གཙོ་བོ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བཞིར་གསུངས་སོ། །སྔ་མ་གཉིས་ནི་གང་སྐྱེས་པ་གསོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན།
― DTG141_Page_0289 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་མ་མ་ལྟ་བུའོ། །ཕྱི་མ་གཉིས་ནི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་ལྟ་བུའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཇི་ལྟ་བུ་དང་ཇི་ལྟར་གནས་པ་དང༌། འཆི་འཕོ་བ་ཡང་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་སེམས་གང་ལ་གནས་ཏེ། འཆི་བ་དང་སྐྱེ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྨྲས་པ། ཚད་དང་མཚམས་སྦྱོར་འདོད་ཆགས་བྲལ། །ཉམས་དང་འཆི་འཕོ་སྐྱེ་བ་ལ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཉིད་དུ་འདོད། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་ཆད་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང༌། ཁམས་དང་ས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དང༌། འཆི་འཕོ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། ཆོས་འདི་དྲུག་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་འདོད་ཀྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བའི་ཚིག་གིས་ནི་སྲིད་པ་བར་མར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡང་བཤད་པའི་ངོ་བོར་རིག་པར་བྱའོ། །ཚོར་བ་ནི། འཆི་འཕོ་སྐྱེ་བ་བཏང་སྙོམས་སོ། །འཆི་འཕོ་བ་ཉིད་པས་ན་འཆི་འཕོ་བའོ། །སྐྱེ་བས་ན་སྐྱེ་བ་སྟེ། དེ་གཉིས་ལ་ནི་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པས་ཚོར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་མི་གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ནི་གསལ་བ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསལ་བས་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བར་ནི་མི་རུང་ངོ༌། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལ་ཡང༌། རྩེ་གཅིག་སེམས་ལ་དེ་གཉིས་མིན། །འཆི་འཕོ་དང་ནི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། སྐལ་བ་མི་མཉམ་པའི་ཕྱིར་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཉམ་པར་གཞག་པ་ནི་འཆི་འཕོ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །སེམས་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་མེད་པ་ལ་ནི་གནོད་པ་བྱ་བར་མི་ནུས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་དེའི་ལུས་ཡོངས་སུ་འཇིག་པར་རྩོམ་པ་དེ་ནི་ཚེ་ཡང་ངེས་པར་ལུས་དང་འབྲེལ་བའི་སེམས་མངོན་དུ་གྱུར་པར་བྱས་ནས་ཕྱིས་འཆི་འཕོ་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་ལ་ཡང་སེམས་འཆད་པའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་སེམས་མེད་པ་ལ་ཡང་མི་རིགས་སོ། །འཆི་བའི་སྲིད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བཤད་པ་ལ་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི། མྱ་ངན་འདའ་ལུང་བསྟན་མིན་གཉིས། །གལ་ཏེ་འདོད་པའི་ཁམས་དག་ན་བཏང་སྙོམས་ཡོད་ན་ནི་སྤྱོད་ལམ་པའམ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མེད་ན་ནི་སྤྱོད་ལམ་འབའ་ཞིག་གོ །དེའི་ཕྱིར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་འབའ་ཞིག་
― DTG141_Page_0290 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་གྱི་གཞན་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་སེམས་འཆད་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་ཉམ་ཆུང་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འཆི་བ་ན་ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་གང་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགག་ཅེ་ན། ཅིག་ཅར་དུ་འཆི་བ་ལ་ནི་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་རིལ་གྱིས་ཅིག་ཅར་དུ་ནུབ་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རིམ་གྱིས་འཆི་འཕོ་ན་ནི། དེའི་ཚེ། འོག་མའི་ལྷར་འགྲོ་མི་སྐྱེ་རྣམས། །རིམ་གྱིས་འཆི་ལ་རྐང་པ་དང༌། །ལྟེ་བ་སྙིང་གར་ཡིད་འཆི་འཕོ། །འོག་ཏུ་འགྲོ་བས་ན་འོག་ཏུ་འགྲོ་བ་སྟེ། ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་སོ། །མིའི་ནང་དུ་འགྲོ་བས་ན་མིའི་ནང་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ། མིར་འགྲོ་བ་རྣམས་སོ། །ལྷའི་ནང་དུ་འགྲོ་བས་ན་ལྷར་འགྲོ་བ་སྟེ། ལྷར་འགྲོ་བ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ནི་གྲངས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྐང་པ་དང༌། ལྟེ་བ་དང་སྙིང་གར་འགག་གོ །ཡང་མི་སྐྱེ་བས་ན་མི་སྐྱེ་བ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པའོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་སྙིང་གར་འགག་གོ །གཞན་དག་ན་རེ་སྤྱི་བོར་རོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་དག་ཏུ་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་འཆི་བའི་ཚེ་རྡེ་ལེབ་བསྲེགས་པའི་ཐོག་ཏུ་ཆུས་བཏབ་པ་བཞིན་དུ་ཞི་བར་གྱུར་ནས་རྐང་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་ལྟར་རིམ་གྱིས་འཆི་བ་ན་ཕལ་ཆེར་གནད་འཆད་པས་ཉེན་པའི་ཚོར་བ་སྐྱེ་སྟེ། ཆུ་ལ་སོགས་པས་གནད་གཅོད་དོ། །ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ཉམས་ན་འཆི་བར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་གནད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་གི་ཁམས་རྣམས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་དྲག་ཏུ་འཁྲུགས་པར་གྱུར་པ་མཚོན་ཆ་བདར་བས་བཏབ་སྟེ། རེག་པ་བཞིན་དུ་མི་བཟད་པའི་ཚོར་བས་གཅོད་ཀྱི་དེ་དག་ཤིང་གཅད་པ་བཞིན་དུ་ནི་མ་ཡིན་པའམ་ཆད་པ་བཞིན་དུ་སེམས་མེད་པས་ན་འཆད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སའི་ཁམས་ཀྱིས་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱོན་བཞི་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རླུང་དང་མཁྲིས་པ་དང་བད་ཀན་གསུམ་ནི་སྐྱོན་ཡིན་ལ། དེ་དག་གི་གཙོ་བོ་ནི་ཅི་རིགས་པར་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་གི་ཁམས་གང་ཡིན་པའམ། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འཇིག་པའི་ཆོས་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་འདི་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང་འཆི་འཕོ་བ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕུང་པོ་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། ཕུང་པོ་གསུམ་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཕུང་པོ་དང༌། ལོག་
― DTG141_Page_0291 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཕུང་པོ་དང༌། མ་ངེས་པའི་ཕུང་པོའོ། །དེ་ལ། འཕགས་དང་མཚམས་མེད་བྱེད་པ་རྣམས། །ཡང་དག་ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས། །ཡང་དག་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། །གང་འདོད་ཆགས་གཏན་ནས་སྤོང་བ་དང༌། ཞེ་སྡང་གཏན་ནས་སྤོང་བ་དང༌། གཏི་མུག་གཏན་ནས་སྤོང་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཏན་ནས་སྤོང་བ་འདི་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་དོ། །འཕགས་པ་གང་ཞེ་ན། གང་དག་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་སྐྱེས་པ་དང༌། སྡིག་པའི་ཆོས་ལས་རིང་དུ་སོང་བ་དེ་ནི་འཕགས་པ་སྟེ། གཏན་དུ་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི། །གནས་པར་འདོད་པའི་འོག་དག་གི །རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་རྔམས་སུ་ནི། །ས་ཡ་དྲུག་འབུམ་གྲངས་མེད་དོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནི་འདི་ལྟར་གནས་པར་འདོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་འོག་ནམ་མཁའ་ལ་བརྟེན་པ་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་མངོན་པར་འགྲུབ་སྟེ། དེའི་རྔམས་སུ་ནི་དཔག་ཚད་ས་ཡ་འབུམ་ཕྲག་དྲུག་གོ །རྒྱར་ནི་གྲངས་མེད་དེ། འདི་ལྟར་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་རྡོ་རྗེས་ཀྱང་གཞིག་བར་མི་ནུས་པར་སྲའོ། །དེའི་སྟེང་ན། ཆུ་སྟེ། རྔམས་ནི་བཅུ་གཅིག་དང༌། སྟོང་ཕྲག་དག་ནི་ཉི་ཤུའོ། །དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དེར་སྤྲིན་རྣམས་འདུས་ནས་ཆར་གྱི་རྒྱུན་གཉའ་ཤིང་ཙམ་བབ་པ་དེ་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེའི་རྔམས་སུ་ནི་དཔག་ཚད་འབུམ་ཕྲག་གཅིག་དང་ཉི་ཁྲིའོ། །ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་མཐུ་ལས་བྱུང་བའི་རླུང་གིས་ཆུ་དེ་ཀུན་དཀྲུགས་པ་ན་འོ་མ་བསྐོལ་བའི་སྤྲིས་མ་ཆགས་པའི་ཚུལ་དུ་སྟེང་མ་གསེར་དུ་འགྱུར་རོ། །ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་ནི། ཕྱིས་ནི་རྔམས་སུ་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱད། །ལྷག་མ་དག་ནི་གསེར་དུ་འགྱུར་རོ། །ལྷག་མ་གང་ཞིག་ཅེ་ན། ཆུའི་སྟེང་དུ་དཔག་ཚད་འབུམ་ཕྲག་གསུམ་དང་ཉི་ཁྲི་གསེར་གྱིས་གཞིར་གྱུར་ཏོ། །ཆུ་དང་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཚད་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཆུ་དང་གསེར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི། །ཐད་ཀར་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་དང༌། །སྟོང་ཕྲག་གསུམ་དང་བརྒྱ་ཕྲག་ནི། །ཕྱེད་དང་ལྡ་རྣམས་ཁོ་ནའོ། །འདི་གཉིས་ཀའི་རྒྱར་ནི་
― DTG141_Page_0292 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཉམ་མོ། །ཁོར་ཡུག་ཏུ་ནི་སུམ་འགྱུར་རོ། །ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ནི་བརྩི་ན་ནི་སུམ་འགྱུར་དུ་འགྱུར་རོ། །དཔག་ཚད་ས་ཡང་ཕྲག་གསུམ་དང༌། །འབུམ་ཕྲག་དྲུག་དང་ཁྲི་སུམ་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའོ། །གང་ཡང་གསེར་གྱིས་གཞིའི་དཀྱིལ་འཁོར་དེའི་སྟེང་དུ་ནི། །དེ་ལ་རི་རབ་གཉའ་ཤིང་འཛིན། །གཤོལ་མདའ་འཛིན་དང་སེང་ལྡེང་ཅན། །དེ་བཞིན་བལྟ་ན་སྡུག་པ་དང༌། །རྟ་རྣ་དང་ནི་རྣམ་འདུད་དང༌། །མུ་ཁྱུད་འཛིན་རིའོ། །རི་ཆེན་པོ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ནི་རི་རབ་ནི་དབུས་ནའོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་རི་རབ་བསྐོར་ཏེ་གནས་པའོ། །དེ་ལ་རི་བདུན་གྱི་རབས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བའི་ཐ་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མུ་ཁྱུད་འཛིན་ཏོ། །དེའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་གླིང་སྟེ། དེའི་ཕྱི་རོལ་ན་ནི་གླིང་བཞིའོ། །དེ་དག་གི་ཡང༌། ཕྱི་རོལ་ན་ནི་འཁོར་ཡུག་སྟེ། དེས་གླིང་བཞི་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ནི་བསྐོར་རོ། །དེ་དག་ལས་ཀྱང༌། བདུན་ནི་གསེར་ཡིན་ཏེ་ལྕགས་སོ། །དེ་གཉའ་ཤིང་འཛིན་ལ་སོགས་པ་རི་བདུན་ནི་གསེར་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ། །ཁོར་ཡུག་ནི་ལྕགས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ། །རི་རབ་རིན་ཆེན་བཞི་ཡི་རྒྱུ། །གསེར་གྱི་རྒྱུ་དང་དངུལ་གྱི་རྒྱུ་དང་བཻ་ཌཱུཪྻའི་རྒྱུ་དང་ཤེལ་གྱི་རྒྱུ་སྟེ། ངོས་བཞི་དག་ཏུ་གངས་རི་བཞིན་ནོ། །རི་རབ་ལ་སོགས་པ་ནས་འཁོར་ཡུག་ལ་ཐུག་པའི་བར་དེ་དག་ཀྱང་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་ཆུའི་ནང་དུ་ནུབ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་གསེར་གྱིས་གཞིའི་སྟེང་ནས་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲི་ཆུའི་ནང་དུ་ནུབ་བོ། །ཆུའི་སྟེང་དུ་ཡང༌། དཔག་ཚད་དག་ནི་བརྒྱད་ཁྲིའོ། །དེ་ལྟར་ན་རི་རབ་ནི་འཕང་དུ་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲིའོ། །བརྒྱད་པོའི་འཕང་དུ་ཕྱེད་ཕྱེད་དབྲི། །རི་རབ་ཆུའི་སྟེང་དུ་ཇི་ཅམ་འཕགས་པ་དེའི་ཕྱེད་ནི་གཉའ་ཤིང་འཛིན་ཏེ། དཔག་ཚད་བཞི་ཁྲི་ཡིན་ལ་ཕྱེད་གཤོལ་མདའ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་མུ་ཁྱུད་འཛིན་གྱི་ཕྱེད་ནི་དཔག་ཚད་སུམ་བརྒྱ་ཕྱེད་དང་གསུམ་མོ་ཞེས་བྱ་པའི་བར་དུ་ཕྱེད་ཕྱེད་དུ་དབྲི་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་རྔམས་སུ་འཕང་དང་མཉམ། །དེ་དག་ཆུ་ལས་ཇི་ལྟས་འཕགས་པ་རྔམས་སུ་ཡང་དེ་ཙམ་སྟེ། རྒྱ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་བར་བདུན་རོལ་མཚོ་ཡིན། །མུ་ཁྱུད་འཛིན་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་རི་བདུན་པོ་དེ་དག་གི་བར་ནི་རོལ་མཚོ་བདུན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཆུས་གང་ངོ༌། །ཆུ་དེ་ནི་བསིལ་བ་དང༌། མངར་བ་དང༌། ཡང་བ་དང༌། འཇམ་པ་དང༌། དང་བ་དང༌། དྲི་ང་བ་མེད་པ་དང༌།
― DTG141_Page_0293 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཐུངས་ན་མགྲིན་པ་ལ་མི་གནོད་པ་དང༌། འཐུངས་ན་ལྟོ་བ་ལ་མི་གནོད་པའོ། །ཡང་དེ་དག་ལས། དང་པོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུའོ། །རི་རབ་དང་གཉའ་ཤིང་འཛིན་གྱི་བར་གྱི་རོལ་མཚོ་དང་པོ་ནི་ཁ་ཚོན་དུ་དཔག་ཚང་བརྒྱད་ཁྲིའོ། །དེའི་ངོས་ལ་སུམ་འགྱུར་རོ། །ངོས་ལ་ནི་ཁ་ཚོན་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲིར་བཤད་པའི་སུམ་འགྱུར་ཡིན་ནོ། །གཉའ་ཤིང་འཛིན་གྱི་འགྲམ་ནས་སྲིད་དུ་བགྲང་ན་དཔག་ཚད་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་དང་ཁྲི་ཕྲག་བཞིའོ། །རོལ་མཚོ་གཞན་ནི་ཕྱེད་ཕྱེད་ཀྱིས། །གཉའ་ཤིང་འཛིན་ནས་གཤོལ་མདའ་འཛིན་གྱི་བར་གྱི་རོལ་མཚོ་དང་པོའི་ཕྱེད་དེ་དཔག་ཚད་བཞི་ཁྲིའོ། །གསུམ་པ་ནི་དེའི་ཕྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རོལ་མཚོ་བདུན་པ་དཔག་ཚད་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་རོལ་མཚེ་གཞན་རྣམས་ཕྱེད་ཕྱེད་ཀྱིས་དབྲིའོ། །དེ་དག་གི་སྲིད་དུ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་མ་བགྲངས་སོ། །དེ་དག་ནང་གི་རྒྱ་མཚོ་ཡིན། །ནང་དང་ཕྱིའི་རྒྱ་མཚོ་ལ་གཉིས་ལས་རོལ་མཚོ་ལ་དེ་དག་ནི་ནང་གི་རྒྱ་མཚོའོ། །ལྷག་མ་ནི་ཕྱིའི་རྒྱ་མཚོའོ། །ལྷག་མ་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། མུ་ཁྱུད་འཛིན་དང་ཁོར་ཡུག་གི་བར་དེ་ནི་ཕྱིའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཚ་སྒོའི་ཚ་ཆུས་གང་ངོ༌། །འབུམ་ཕྲག་གསུམ་དང་སྟོང་ཕྲག་ནི། །ཉི་ཤུ་གཉིས་ཏེ་དེ་ལ་ནི། །ངོས་བཞི་ལ་གླིང་བཞི་སྟེ། དེ་ནི། འཛམ་བུའི་གླིང་སྟེ་ངོས་གསུམ་ལ། །སྟོང་ཕྲག་གཉིས་པོ་ཤིང་རྟའི་དབྱིབས་དེའི་དབུས་སུ་གསེར་གྱི་གཞི་ལ་རྡོ་རྗེའི་གདན་གང་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཞུགས་ནས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་སྟེ། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ནི་བཟོད་པ་མེད་དོ། །གཅིག་ལ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་བཞི། །འདིའི་ངོས་བཞི་པ་ལ་ནི་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་བཞི་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཤིང་རྟའི་དབྱིབས་ལྟ་བུའོ། །ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་ཟླ་གམ་འདྲ། །འདི་ནས་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་རི་རབ་ཀྱི་ངོས་རོལ་ན་ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་ཀྱི་གླིང་སྟེ། དེ་ནི་ཟླ་གམ་ལྟ་བུར་མངོན་པར་གྲུབ་བོ། །རྒྱར་ནི་དེ་བཞིན་དེའི་ངོས་གསུམ། །ཇི་ལྟར་འཛམ་བུའི་གླིང་དཔག་ཚད་ཉིས་སྟོང་པ་བཞིན་ནོ། །གཅིག་ལ་བརྒྱ་ཕྲག་ཕྱེད་དང་བཞི། །ངོས་བཞི་པ་ལ་ནི་དཔག་ཚད་སུམ་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའོ། །བ་
― DTG141_Page_0294 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལང་སྤྱོད་ནི་ཟླུམ་བོ་སྟེ། །སྟོང་ཕྲག་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །འདི་ནས་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ངོས་རོལ་ན་རི་བ་ལང་སྤྱོད་ཀྱི་གླིང་སྟེ། དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་བདུན་དང་ལྔ་བརྒྱའོ། །དེ་ཟླ་བ་ཉ་གང་བ་བཞིན་དུ་ཀུན་ནི་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ཕྱེད་དང་གསུམ་མོ། །སྒྲ་མི་སྙན་ངོས་བཞི་མཉམ་བརྒྱད། །འདི་ནས་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་རི་རབ་ཀྱི་ངོས་རོལ་ན་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་གྱི་གླིང་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ཡིན་ལ། ཇི་ལྟར་ངོས་གཅིག་ལ་དཔག་ཚད་ཉིས་སྟོང་པ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ལྷག་པ་ཡང་མེད་ཀྱི་ངོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་སྟེ། གླིང་གི་དབྱིབས་ནི་ཁྲིའུ་བཞིན་ནོ། །གླིང་གི་དབྱིབས་གང་ཡིན་པ་དེའི་མི་རྣམས་ཀྱི་གདོང་ཡང་དེའི་དབྱིབས་ལྟ་བུའོ། །ཡང་གླིང་དེ་དག་གི་བར་བར་ན་གང་གི་གླིང་མངོན་པར་གྲུབ་པ་དེ་དག་ནི་ཅི་དག་ཅིག་ཡིན། དུ་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། དེའི་བར་གྱི་གླིང་བརྒྱད་དག་ནི། ལུས་དང་ལུས་འཕགས་སྒྲ་མི་སྙན། །སྒྲ་མི་སྙན་གྱི་ཟླ་དང་ནི། །རྔ་ཡབ་དང་ནི་རྔ་ཡབ་གཞན། །གཡོ་ལྡན་དང་ནི་ལམ་མཆོག་འགྲོ། །དེ་ལ་ལུས་དང་ལུས་འཕགས་ནི་ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་ཀྱི་འཁོར་རོ། །སྒྲ་མི་སྙན་དང་སྒྲ་མི་སྙན་གྱི་ཟླ་ནི་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་གྱིའོ། །གཡོ་ལྡན་ཅན་དང་ལམ་མཆོག་འགྲོ་ནི་ནུབ་གྱི་བ་ལང་སྤྱོད་ཀྱིའོ། །རྔ་ཡབ་དང་ནི་རྔ་ཡབ་གཞན་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སྟེ། ཐམས་ཅད་ན་ཡང་མི་རྣམས་གནས་སོ། །འདི་ནས་བྱང་ན་རི་ནག་པོ། །དགུ་འདས་གངས་ཅན། འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ཉིད་ཀྱི་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་བྱང་ཕྱོགས་ན་རི་ནག་པོ་གསུམ་མོ། །དེ་འདས་པའི་ཕ་རོལ་ན་ཡང་གསུམ། དེ་འདས་པའི་ཕ་རོལ་ན་ཡང་གསུམ་སྟེ་དགུ་འདས་པའི་ཕ་རོལ་ན་གངས་རིའོ། །དེ་ནས་ནི། སྤོས་དང་ལྡན་པའི་ཚུ་རོལ་ན། །ཆུ་ཞེང་ལྡ་བཅུ་ཡོད་པའི་མཚོ། །རི་གངས་ཅན་དེའི་ཕ་རོལ་ན་མཚོ་མ་དྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བཞི་སྟེ། གང་གཱ་དང༌། སིན་དྷུ་དང༌། པ་ཀྵུ་དང༌། སི་ཏཱ་རྣམས་འབབ་པ་ཡོད་དེ། དེ་ནི་ཞེང་དུ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་ཆུར་ཡང་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་སྟེ། དེར་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བགྲོད་པར་དཀའོ། །དམྱལ་བ་རྣམས་ནི་ཕྱོགས་གང་ན། །མནར་མེད་པ་དེ་དེ་ཙམ་མོ། །འདི་ནས་ཞེས་བྱ་བ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ནས་དཔག་ཚད་ཉི་ཁྲིའི་འོག་ན་མནར་མེད་པའི་
― DTG141_Page_0295 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་གནས་ཏེ། གནམ་འཕང་དང་ཆུ་ཞིང་གི་ཚད་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འོག་གི་གཞི་དང་དཔག་ཚད་ཉི་ཁྲི་སྟེ། འདི་ནས་ནི་དཔག་ཆད་བཞི་ཁྲིར་འགྱུར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་བར་ཆད་མེད་པའི་ཕྱིར་མནར་མེད་པའོ། །གཞན་དག་ནི་སྡུག་བསྔལ་བར་ཆད་དང་བཅས་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་སོས་ན་ནི་བཅད་ཅིང་ཕུག་ལ་བཏགས་ཀྱང་རུང༌། རླུང་གྲང་མོ་ལངས་པ་ལས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཡང་སོས་པར་འགྱུར་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་ཡང་སོས་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་སྟེང་ན་དམྱལ་བ་བདུན། །མནར་མེད་པ་དེའི་སྟེང་ན་དམྱལ་བ་བདུན་ཏེ། རབ་ཏུ་ཚ་བ་དང༌། ཚ་བ་དང༌། ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་དང༌། ངུ་འབོད་དང༌། བསྡུས་འཇོམས་དང༌། ཐིག་ནག་དང༌། ཡང་སོས་རྣམས་གོང་ནས་གོང་དུ་གནས་སོ། །བརྒྱད་པོ་ཀུན་ལའང་ལྷག་བཅུ་དྲུག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་དམྱལ་བདེ་བརྒྱད་དུ། བཤར་པ་ལས་ནི་རྒལ་བར་དཀའ། །དྲུག་པོའི་ལས་ཀྱིས་གང་དུ་གང༌། །རེ་རེ་ལ་ཡང་ལྷག་བཅུ་དྲུག །ཅེས་གསུངས་པ་ལ། ལྷག་པ་བཅུ་དྲུག་གང་ཞེ་ན། །དེ་དག་གི་ནི་ངོས་བཞིན། །མེ་མ་མུར་དང་རོ་མྱགས་དང༌། །སྤུ་གྲིའི་ལམ་སོགས་ཆུ་བོའོ། །དེ་དག་གི་ངོས་བཞི་བཞི་སྒོ་སྒོ་ན་ལྷག་པ་བཞི་སྟེ། མེ་མ་མུར་པུས་མོ་ནུབ་པ་ཙམ་དང༌། ཕྱི་སའི་འདམ་རྫབ་དང༌། སྤུ་གྲིའི་སོས་གཏམས་པའི་ལོ་མ་དང༌། ལོ་མ་རལ་གྲི་ལྟ་བུའི་ནགས་དང༌། ལྕགས་ཀྱི་ཤལ་མ་རིའི་ནགས་ཏེ། སྤུ་གྲིའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་མཚོན་ཆ་མངོན་པར་འབབ་སྟེ་གསུམ་ནི་སྤྱིར་བརྩིས་པ་གཅིག་ཏུ་བྱའོ། །ལྷག་པ་བཞི་བོ་ནི་ཆུ་བོ་རབ་མེད་དེ་ཐལ་ཆུས་གང་བའོ། །དེས་ཀྱང་དམྱལ་བ་ཆེན་པོའོ་བས་བཞིན་དུ་བསྐོར་ཏོ། །ལྷག་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབྱེ་བས་བཅུ་དྲུག་ཅེས་བྱའོ། །གནོད་པ་ལྷག་པའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྷག་པར་ཞི་ཞེས་བྱ་སྟེ། དམྱལ་བ་དག་ཏུ་གནོད་པ་བྱས་ནས་ཡང་འདི་དག་ཏུ་གནོད་པ་བྱེད་པའམ། དམྱལ་བདག་གི་འཆི་བའི་འོག་ཏུ་ཡང་འདི་དག་ཏུ་འབྱིང་བས་ན་ལྷག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རེ་ཞིག་དེ་དག་ནི་ཚ་པའི་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །ཆུ་བུར་ཅན་སོགས་གྲང་བརྒྱད་གཞན། །གཞན་ན་གྲང་བའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་བརྒྱད་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆུ་བུར་ཅན་
― DTG141_Page_0296 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། ཆུ་བུར་རྡོལ་བ་དང༌། སོ་ཐམས་ཐམས་དང༌། ཨ་ཆུ་ཟེར་བ་དང༌། ཀྱི་ཧུད་ཟེར་བ་དང༌། ཨུཏྤལ་ལྟར་གས་པ་དང༌། པདྨ་ལྟར་གས་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་གྲང་བ་མི་བཟོད་པས་ཉེན་ཏེ། ལུས་དང་སྒྲར་འགྱུར་བ་དང་མཐུན་པར་མིང་དེ་དག་ཏུ་བཏགས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་འཛམ་བུ་གླིང་འདི་ཉིད་ཀྱི་འོག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་དྲང་ཐད་ན་གནས་ཏེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་འབྱུང་ངོ༌། །དུད་འགྲོའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་སྐམ་དང་ཆུ་དང་ནམ་མཁའོ། །ཡི་དགས་ནི་དུད་འགྲོ་དང་མི་དང་ལྷའི་ཤ་ཚུགས་ཏེ། ལོངས་སྤྱོད་མེད་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཆུང་བ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །གང་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་འདི་གཉིས་ཅི་ལ་གནས་ཤེ་ན། རླུང་ལ་སྟེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་འབྱུང་བའི་རླུང་གླིང་བཞི་རི་རབ་ཡོངས་སུ་འཁོར་ཞིང་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་དང་སྐར་མ་རྣམས་འཕུལ་ལོ། །ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་འདི་གཉིས་འདི་ནས་ཐག་རྡི་སྲིད་ཅེ་ན། རི་རབ་ཕྱེད་ན་ཉི་ཟླ་སྟེ། གཉའ་ཤིང་འཛིན་གྱི་རྩེ་མོ་ནས་རྒྱུའོ། །ཚད་ཇི་ཙམ་ཞེ་ན། དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་དང་གཅིག་བཅས། །ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཚད་ནི་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུའོ། །ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ནི་གཅིག་དང་བཅས་པའི་ལྔ་བཅུ་སྟེ། ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅི་གླིང་བཞི་པོ་དག་ཏུ་ཉི་མས་ཅིག་ཅར་དུ་བྱ་བ་བྱེད་དམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་ཏུ། ནམ་ཕྱེད་ཉི་མ་ནུབ་པ་དང༌། །ཉི་མ་ཕྱེད་དང་འཆར་དུས་གཅིག །གང་གི་ཚེ་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དུ་ནམ་ཕྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་སུ་ཉི་མ་ནུབ་བོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཉི་མ་ཕྱེད་དོ། །བ་ལང་སྤྱོད་དུ་ནི་ཉི་མ་འཆར་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ། གཞན་དག་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །ཉིན་མོ་དང་མཚན་མོ་ནི་ཉི་མའི་འགྲོས་ཀྱིས་རིང་ཐུང་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་དབྱར་གྱི་ཟླ་བ་གཉིས་པ་ཡི། །ཐ་མའི་ཆེ་དགུ་ནས་མཚན་རིང༌། །དབྱར་གྱི་ཟླ་བ་གཉིས་པ་དབྱར་ཟླ་བ་ཐ་ཆུངས་ཀྱི་ཡར་ངོའི་ཚེས་དགུ་ནས་མཚན་རིང་ངོ༌། །དགུན་རྣམས་ཀྱི་ནི་བཞི་པ་ལ། །ཐུང་ངུར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཉིད་དགུན་གྱི་ཟླ་བ་བཞི་པའི་མར་གྱི་ཚེས་དགུ་ནས་ཐུང་དུར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྦྱར་ཏེ། དགུན་ཟླ་ཐ་
― DTG141_Page_0297 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུངས་ཀྱི་ཡར་ངོའི་ཚེས་ནས་སོ། །ཉིན་མོ་ཟློག །གང་གི་ཚེ་ནམ་རིང་བ་དེའི་ཚེ་ཉིན་མོ་ཐུང་ངོ༌། །གང་གི་ཚེ་ནམ་ཐུང་བ་དེའི་ཚེ་ཉིན་མོ་རིང་ངོ༌། །བྱང་གི་ངོས་སུ་འགྲོ་ན་ཉིན་མོ་རིང་ངོ༌། །དང་པོ་ཟླ་བ་ཉ་བ་ནས་འགྲིབ་པ་སྣང་བ་དེ་ལ་རྒྱུ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ཉེ་པ་ལས། རང་གི་གྲིབ་མས་སྒྲིབ་པར་སྣང་གང་གི་ཚེ་ཉི་མའི་གཞལ་མེད་ཁང་ཟླ་བའི་གཞལ་མེད་ཁང་དང་ཉེ་བར་རྒྱུ་བདེའི་ཚེ། ཉི་མའི་འོད་ཀྱིས་དེའི་གཞལ་མེད་ཁང་ལ་འབབ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེའི་ངོས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྲིབ་མ་འབབ་བས་འགྲིབ་པར་སྣང་ངོ་ཞེས་བཏགས་པ་ལས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་གྲག་གོ །གཞན་དག་ན་རེ་རྒྱུ་བའི་ཚུལ་ལས་རེས་འགའ་དེ་ལྟ་བུར་གཞལ་མེད་ཁང་གི་ཕྱེད་སྣང་ངོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཉི་མ་ལ་སོགས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་འདི་རྣམས་ནི་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷ་གཞལ་མེད་ཁང་ན་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཡིན་ནོ། །ས་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་རི་རབ་ཀྱི་བང་རིམ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་བང་རིམ་དེ་དག་ནི་དུ་དག་ཅིག །བར་ཆ་ནི་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཅེ་ན། འདི་ལ་བང་རིམ་བཞི་དག །བར་གྱི་ཐག་ནི་སྟོང་ཕྲག་བཅུ། །གཅིག་གི་འཕང་དུ་ནི་དཔག་ཚད་ཁྲི་ཡིན་ནོ། །བཞི་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་དག་གིས་ནི་རི་རབ་ཀྱི་ཕྱེད་མན་ཆོད་དུ་ཕྱིན་ཏོ། །དེ་དག་ཀྱང་གྲངས་བཞིན་དུ་དེ་ལས། སྟོང་ཕྲག་དག་ནི་བཅུ་དྲུག་དང༌། །བརྒྱད་དང་བཞི་དང་གཉིས་འཕགས་སོ། །དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་དང་བཞི་བ་དང་རིམ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་ལག་ན་གཞོང་ཐོགས་དང༌། །ཕྲེང་བ་འཛིན་དང་རྟག་མྱོས་དང༌། །རྒྱལ་ཆེན་བཞི་བའི་ལྷ་རྣམས་སོ། །དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་དག་ཏུ་རིམ་བཞིན་ནོ། །རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པའི་ལྷ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་དག་བདག་ཉིད་སོ་སོར་གནས་པ་དེའི་འཁོར་རྣམས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཏུ་རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པའི་ལྷ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བང་རིམ་བཞི་དག་ལ་རྒྱལ་ཆེན་བཞི་བའི་ལྷ་རྣམས་གནས་པ་བཞིན་དུ། རི་ནི་བདུན་པོ་དག་ལ་ཡང༌། །མུ་ཁྱུད་འཛིན་ལ་སོགས་པ་དག་ལའོ། །དེའི་ཕྱིར་ལྷའི་རིས་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་པས་ཆེའོ། །རི་རབ་རྩེན་སུམ་ཅུ་གསུམ། །བང་རིམ་དང་རི་རབ་ཀྱི་ཚད་ཇི་ཙམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ཡིན། །ཕྱོགས་བཞི་ངོས་བཞི་ལ་ངོས་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་དཔག་ཚད་ཉི་
― DTG141_Page_0298 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྲི་སྟེ། ཁོར་ར་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ནི་བརྒྱད་ཁྲིའོ། །ཕྱོགས་མཚམས་བརྩེགས་པ་བཞི་ལ་ནི། །ལག་ན་རྡོ་རྗེ་གནས། རི་རབ་ཀྱི་རྩེ་མོ་ནི་ཕྱོགས་མཚམས་ཀྱི་གྲ་དེ་དག་ལས་གང་དག་ལ་གནོད་སྦྱིན་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་ཞེས་བྱ་བ་གནས་བ་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱའི་ཚད་ཙམ་གྱིས་བརྩེག་སྤ་བཞི་གྱེན་དུ་འཕགས་སོ། །རི་རབ་ཀྱི་རྩེ་མོ་ཉིད་ཀྱི། །དབུས་ན། ངོས་ལ་ཉིས་སྟོང་ལྔ་བཅུ་པ། །དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་གཉིས་པ་ཡི། །གྲོང་ཁྱེར་བལྟ་ན་སྡུག་ཅེས་པ། །གཞི་བཀྲ་གསེར་ལས་བྱས་མཉེན་པ། །ངོས་ལ་ཉིས་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོས་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་དཔག་ཚད་ཉིས་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་ཡིན་ནོ། །དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་འཕང་དུ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཏེ་དེ་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྲག་གོ །དེ་ན་རྣམ་པར་རྒྱལ་བྱེད་དེ། །ངོས་ལ་ཉིས་སྟོང་ལྔ་བཅུ་པ།། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དབུས་ན་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ཁང་བཟངས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ངོས་ངོས་ཀྱི་སྲིད་དུ་དཔག་ཚད་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ཡོད་དོ། །འདི་ནི་རེ་ཞིག་ནང་གི་གནས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤིང་རྟ་སྣ་ཚོགས་དང༌། །རྩུབ་འགྱུར་འདྲེས་པ་དགའ་བས་བརྒྱན། །གྲོང་ཁྱེར་དེའི་ཕྱི་རོལ་ན། ངོས་བཞི་དག་ན་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་རྩེད་མོའི་གནས་སྐྱེད་མོས་ཚལ་བཞི་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ཤིང་རྟ་སྣ་ཚོགས་ཅན་དང༌། རྩུབ་འགྱུར་དང༌། འདྲེས་པ་དང༌། དགའ་བའི་ཚལ་ཏེ། དེ་དག་གིས་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་ཕྱིར་རོལ་བརྒྱན་ཏོ། །ཉི་ཤུས་བཅད་པའི་ངོས་བཞིན། །ས་གཞི་བཟང་པོ་གཞན་ཡོད་དེ། །སྐྱེད་མོས་ཚལ་དེ་དག་གི་ངོས་བཞི་དཔག་ཚད་ཉི་ཤུས་བཅད་པ་ན། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་རྩེ་བའི་གནས་གཞི་བཟང་པོ་བཞི་ཡོད་དོ། །གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོས། །བྱང་ཤར་མཚམས་ན་ཡོངས་འདུ་སྟེ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བྱང་ཤར་ཕྱོགས་མཚམས་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པའི་དགའ་བ་མཆོག་གི་གནས་ཤིང་ཡོངས་འདུས་བརྟོལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། ལྷོ་ནུབ་མཚམས་ན་ཆོས་བཟང་ངོ༌། །ལྷོ་ནུབ་ཀྱི་མཚམས་ན་གང་དུ་ལྷ་རྣམས་འཁོད་ན་བྱ་བ་མི་བྱ་བ་བགྲོད་པར་བྱེད་པའི་ལྷའི་འདུན་ས་ཆོས་བཟང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དོ། །
― DTG141_Page_0299 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རེ་ཞིག་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྣོད་ཀྱི་གནས་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ། །དེ་སྟེང་གཞལ་མེད་ཁང་གི་ལྷ། །འཐབ་བྲལ་དང༌། དགའ་ལྡན་དང༌། འཕྲུལ་དགའ་དང༌། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་རྣམས་དང༌། ཚངས་པ་ལ་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་བཅུ་དྲུག་ཏུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཏེ། གང་དག་གི་གནས་མངོན་པར་ནི་མདོར་བསྡུ་ན། ལྷའི་རིས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཡིན་ནོ། །འདོད་པ་སྤྱོད་པ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པ་ནས་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་བར་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་རིས་དྲུག་ན་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་ཀྱི་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང༌། གཉིས་ཀྱིས་གཉིས་དང་འཁྱུད་པ་དང༌། །ལག་པ་འབྲེལ་པ་དང་དགོད་པ་དང༌། །བལྟས་པ་ཡིས་ནི་འཁྲིག་པ་ཡིན། གཉིས་གཉིས་ཀྱིས་འཁྲིག་པ་ནི་ས་དང་འབྲེལ་བར་གནས་པ་རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པ་དང་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་རྣམས་ཏེ་མི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཁུ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རླུང་ཡོངས་སུ་བཏང་བས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང་འབྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཁྱུད་པས་འཁྲིག་པ་ནི་འཐབ་བྲལ་རྣམས་ཏེ། འཁྱུད་པ་ཙམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལག་པ་འབྲེལ་བས་ནི་དགའ་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དགོད་པས་ནི་འཕྲུལ་དགའ་བ་རྣམས་ཀྱིའོ། །བལྟས་པས་ནི་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ལྷའམ་ལྷ་མོའམ་གང་པང་དུ་གཞན་གཞོན་ནུ་ལྷའི་བུ་མོ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་དེ་གཉིས་ཀྱི་བུའམ་བུ་མོ་ཡིན་ནོ། །བོང་ཚོད་ཇི་ཙམ་སྐྱེ་ཞེ་ན། བྱིས་པས་ལོ་ལྔ་ལོན་པ་ནས། །ལོ་བཅུ་ལོན་པ་ལྟ་བུའི་བར། །དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ། ལྷའི་རིས་དྲུག་དག་ཏུ་གྲངས་བཞིན་དུ་དེ་དག་ཀྱང་མྱུར་བ་ཉིད་སྐྱེའོ། །གཟུགས་ཅན་རྣམས་དང༌། ལུས་རྫོགས་གོས་དང་བཅས་པ་ཉིད། །གཟུགས་ཅན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་རྣམས་ལུས་རྫོགས་པ་དང༌། གོས་གྱོན་པ་བཞིན་སྐྱེའོ། །ལྷ་ཐམས་ཅད་ནི་འཕགས་པའི་སྐད་དུ་སྨྲའོ། །དེ་ལ། འདོད་པ་སྐྱེ་བ་གསུམ་པོ་ནི། །འདོད་པ་དང་ལྷ་མིར་བཅས་རྣམས། །འདོད་པའི་ཁམས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་འདོད་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་རྣམས་འདོད་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་དག་ལ་དབང་ཕྱུག་གི་དབང་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མི་རྣམས་དང་ལྷ་ཁ་ཅིག་གོ །དེ་རྣམས་ཀྱང་ལྷའི་རིས་རྣམས་སོ། །སེམས་ཅན་ཡོད་པ་སྦྲུལ་
― DTG141_Page_0300 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིང་འདོད་པ་ལ་དབང་ཕྱུག་ལ་དབང་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་འཕྲུལ་དགའ་བ་རྣམས་སོ། །སེམས་ཅན་འདོད་པ་གཞན་གྱིས་སྤྲུལ་ཏེ། གཞན་གྱིས་སྤྲུལ་པའི་འདོད་པ་ལ་དབང་ཕྱུག་གི་དབང་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་དེ་དག་ནི་ཇི་ལྟར་སྐྱེས་པའི་འདོད་པ་ལ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདག་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་སྤྲུལ་ནས་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཇི་ལྟར་འདོད་པ་གཞན་གྱིས་སྤྲུལ་པ་ལ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་སྐྱེ་བ་གསུམ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དག་ན་ནི། བདེ་བ་སྐྱེ་བ་གསུམ་པོ་ནི། །བསམ་གཏན་གསུམ་ལས་དགུ་ཡིན། །དེ་ནི་བདེ་བ་སྐྱེ་བ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། ལྷ་དེ་དག་ནི་བདེ་བ་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་བདེ་བར་གནས་སོ། །གང་དག་ལྷ་དེ་དག་གི་གནས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་སུ་བཤད་པ་དེ་རྣམས་ལ། འོག་མ་ནས་གོང་མར་ཐག་ཇི་ཙམ་ཞིག་ཅེ་ན། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དཔག་ཚད་ཀྱི་གྲངས་ཡོངས་སུ་བགྲང་བར་ནི་སླ་བ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང༌། གནས་ནས་གནས་འོག་ཇི་སྲིད་པར། །སྟེང་དུའམ་དེར་དེ་ཙམ་མོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་ནས་གནས་འོག་མར་ཇི་སྲིད་པར་དེའི་འོག་མར་ཡང༌། དེ་ནས་གནས་འོག་མ་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཇི་སྲིད་པ་དེ་སྲིད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ནས་དཔག་ཚད་བཞི་ཁྲི་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་རྩེ་བའི་གནས་བང་རིམ་བཞི་ཡོད་པ་ལྟར། དེའི་གོང་མ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་སུ་ཡང་དེའི་འོག་མ་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཇི་སྲིད་པ་དེ་སྲིད་དོ། །དེ་ནས་ཀྱང་འོག་མ་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཇི་སྲིད་པར་གོང་མ་འཐབ་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱི་གནས་སུ་ཡང་དེ་སྲིད་དོ། །དེ་ནས་འོག་མ་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཇི་སྲིད་པར་གོང་མ་དགའ་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་སུ་ཡང་དེ་སྲིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱ་ཆེར་ཐམས་ཅད་གོ་རིམས་དང་མཐུན་པར་ཤིན་ཏུ་མཐོང་ནས་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཇི་སྲིད་པས། གོང་མ་འོག་མིན་པ་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཡང་དེ་སྲིད་དོ། །དེའི་གོང་ན་ནི་གནས་གཞན་མེད་པས། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཐུ་བོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འོག་མིན་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ཅིག་ནས་འོག་མར་སྐྱེས་པའི་གོང་མའི་གཞལ་མེད་ཁང་དག་ཏུ་འགྲོ་ཞིང་མཐོང་ངམ་ཞེ་ན། རྫུ་འཕྲུལ་གཞན་བརྟེན་
― DTG141_Page_0301 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་གཏོགས་པ། །དེ་དག་གོང་མར་འགྲོ་བ་མེད། །རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པའམ། གལ་ཏེ་རྫུ་འཕྲུལ་ཅན་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་སམ། དེ་པའི་ལྷས་ཁྲིད་ན་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་ཡང་འཐབ་བྲལ་བའི་ནང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཏེ། ལྷག་མ་བརྒྱད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཡང་འཐབ་བྲལ་བ་རྣམས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་གཞལ་མེད་རྣམས་ཀྱི་ཚད་ཇི་ཙམ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་ཁ་ཅིག་ན་རེ་རྒྱལ་ཆེན་བཞི་རྣམས་ཀྱི་ནི་རི་རབ་ཀྱི་རྩེ་མོའི་ཚད་ཙམ་མོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ཉིས་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ནི་གླེང་བཞི་པ་ཙམ་མོ། །གཉིས་པ་ཡང་ནི་སྟོང་ཆུང་དུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཙམ་མོ། །བཞི་པ་ནི་སྟོང་གསུམ་པ་ཙམ་མོ། །ཡང་སྟོང་ཆུང་དུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་ཅི་སྟོང་གཉིས་པའམ། སྟོང་གསུམ་པ་ནི་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། གླིང་བཞི་པ་དང་ཉི་ཟླ་དང༌། །རི་རབ་དང་ནི་འདོད་ལྷ་དང༌། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་སྟོང་ལ་ནི། །སྟོང་ནི་ཆུང་དུ་དག་ཏུ་འདོད། །འཛམ་བུའི་གླིང་དང༌། ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་དང༌། ནུབ་གྱི་བ་ལང་སྤྱོད་དང༌། བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་སྟོང་དང༌། རི་རབ་སྟོང་དང༌། རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་ལྷ་རྣམས་ནས་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་བར་སྟོང་དང༌། ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྟོང་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་སྟོང་ཆུང་དུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྟོང་ལ་ནི་སྟོང་གཉིས་པའོ། །བར་མའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཡིན་ནོ། །སྟོང་ཆུང་དུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དག་སྟོང་ལ་ནི་སྟོང་གཉིས་པའི་བར་མའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡིན་ནོ། །དེ་སྟོང་ལ་ནི་སྟོང་གསུམ་མོ། །སྟོང་བར་མའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དག་སྟོང་ལ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཅིག་ཅར་དུ། །མཉམ་དུ་འཇིག་ཅིང་འབྱུང་བ་ཡིན། །མཉམ་དུ་འཇིག་པ་ལ་ཡང་མཉམ་དུ་འབྱུང་སྟེ་ཆགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་སྣོད་རྣམས་ཀྱི་ཚད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཚད་ཀྱང་དབྱེ་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཡོད་དོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག །འཛམ་བུའི་གླིང་གི་ཚད་དག་ནི། །ཁྲུ་བཞི་པ་དང་ཕྱེད་དང་བཞི། །འཛམ་བུའི་གླིང་པའི་མི་རྣམས་ནི་ཕལ་ཆེར་བྲུ་
― DTG141_Page_0302 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞི་པ་སྟེ། ལ་ལ་ནི་ཁྲུ་ཕྱེད་དང་བཞི་ཡང་ཡོད་ཤར་དང་བ་ལང་སྤྱོད་པ་དང༌། བྱང་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་འགྱུར་འཕེལ། །ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་པ་རྣམས་དང༌། བ་ལང་སྤྱོད་པ་རྣམས་དང༌། བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་པའི་མི་རྣམས་ནི་རིམ་བཞིན་ཁྲུ་བརྒྱད་པ་དང༌། བཅུ་དྲུག་པ་དང་ཉི་ཤུ་བཞི་པའོ་འདོད་པའི་ལྷའི་འཕེལ་པ། རྒྱང་གྲགས་ཀྱི་ནི་བཞི་ཆ་ནས། །རྒྱང་གྲགས་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱི་བར། །རྒྱང་གྲགས་ཀྱི་བཞི་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱང་གྲགས་ཀྱི་བཞི་ཆ་སྟེ། རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚད་ནི་དེ་ཙམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱང་གྲགས་བཞི་ཆས་ཀླགས་ན་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱང་གྲགས་ཕྱེད་དང་གཉིས་སོ། །གཟུགས་ཅན་དང་པོ་དཔག་ཚད་ཕྱེད། གཟུགས་ཅན་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་གནས་དང་པོ་ལ་ཚངས་རིས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚད་ནི་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དོ། །ལུས་ནི་ཉིས་འགྱུར་ཉིས་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཡན་ཆད་དུ་ཕྱེད་ཕྱེད་འཕེལ། །གནས་གསུམ་དག་ཏུ་ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདོན་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཕྱེད་དང་གཉིས་སོ། །འོད་ཆུང་བ་རྣམས་ཀྱི་དཔག་ཚད་གཉིས་སོ། །འོད་ཆུང་གི་ནི་ལྟག་ཡན་ཆད། །ལུས་ནི་ཉིས་འགྱུར་ཏེ། །སྤྲིན་མེད་དཔག་ཚད་གསུམ་འདོར་རོ། །ཚད་མེད་འོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་དཔག་ཚད་བཞིའོ། །འོད་གསལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནི་བརྒྱད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་རྒྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་ཡིན་པའི་བར་དུ་ཉིས་འགྱུར་གྱིས་བསྐྱེད་དོ། །སྤྲིན་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཉིས་འགྱུར་དུ་བསྒྱུར་ནས་དེ་ལས་དཔག་ཚད་གསུམ་པོར་ནས་དཔག་ཚད་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའོ། །དེ་ཡན་ཆད་བསོད་ནམས་སྐྱེས་ལ་སོགས་པ་ནས་འོག་མིན་གྱི་བར་དུ་ཉིས་འགྱུར་ཉིས་འགྱུར་དུ་བྱས་ནས། ལུས་དཔག་ཚད་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ཡིན་ནོ། །ཅི་དེ་ལྟར་ཚང་འཐད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ཡང་དབྱེ་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཡོད་དེ། སྒྲ་མི་སྙན་ན་ཚེ་སྟོང་སྟེ། །ལོ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཕྱེད་ཕྱེད་སྤངས་པའོ། །གླིང་གཉིས་པ་ལ་ནི་ཕྱེད་ཕྱེད་སྤངས་པ་སྟེ། བ་ལང་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ལྔ་བརྒྱའོ། །ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའོ། །འདིར་ནི་མ་ངེས། འཛམ་བུའི་གླིང་ན་ནི་རེས་འགའ་རིང་པོར་འགྱུར་རེས་འགའ་ནི་ཐུང་ངུར་འགྱུར་བས་ཚེ་ལ་ངེས་པ་མེད་དེ།
― DTG141_Page_0303 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐ་མར་ལོ་བཅུ། ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོ་ཡིན་ནོ། །ཐ་མ་ཚེ་ཐུང་དུའི་ཚེ་ནི་ལོ་བཅུར་འགྱུར་རོ། །དང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད། བསྐལ་པ་དང་པོ་བ་རྣམས་ཚེ་ནི་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོངས་སུ་བཟུང་བར་མི་ནུས་པས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །མི་རྣམས་ཀྱི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱི་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཉིན་ཞག་རྣམས་པར་གཞག་ན་བརྗོད་པར་ནུས་པས། རེ་ཞིག་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་བྱ་སྟེ། མི་རྣམས་ཀྱི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལ། །ལྷ་དག་གི་ནི་ཉིན་ཞག་གཅིག །འདོད་པའི་འོག་མའི་རྣམས་ཀྱི་ཡིན། །མི་རྣམས་ཀྱི་ལོ་ལྔ་བཅུ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འོག་མ་རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་གཅིག་ཡིན་ཏེ། དེ་ན་ཚེ་ལོ་ལྔ་བཅུའོ། །དེ་བའི་ཉིན་ཞག་དེས་ན་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཚེའི་ཚད་ནི་ཉིན་ཞག་གསུམ་ཅུ་ལ་ཟླ་བ། ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་ལ་ལོ་གཅིག་པའི་ལྷའི་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ཐུབ་བོ། །གོང་མ་གཉིས་གཉིས་འགྱུར་རོ། །ལྷ་གོང་མ་རྣམས་ནི་ཉིན་ཞག་དང་ཚེ་གཉིས་ཀ་ཉིས་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། མི་རྣམས་ཀྱི་ལོ་བརྒྱ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་གཅིག་སྟེ། དེས་ན་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ནི་ལོ་སྟོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་མི་རྣམས་ཀྱི་ལོ་ཉིས་བརྒྱ་དང༌། བཞི་བརྒྱ། བརྒྱད་བརྒྱ། སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་ལ་ཉིན་ཞག་གཅིག་ཏུ་བྱས་ལ། དེས་ན་ཚེ་རྣམས་ཀྱི་ཚེའི་ཚད་ལྷའི་ལོ་སྟོང་དང༌། བཞི་སྟོང་དང༌། བརྒྱད་སྟོང་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་སྟེ། འཐབ་བྲལ་བ་རྣམས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚེའི་ཚད་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཟུགས་ཅན་རྣམས་ལ་ནི་ཉིན་མཚན་མེད་ནི་བསྐལ་པར་རང་ལུས་མཉམ། །གང་དག་གི་ལུས་དཔག་ཚད་ཕྱེད་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་ཚེ་ནི་བསྐལ་པ་ཕྱེད་ཡིན་ནོ། །གང་དག་གི་དཔག་ཚད་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་བསྐལ་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་འོག་མིན་པར་རྣམས་ཀྱི་ཚེའི་ཚད་བསྐལ་པ་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ཡིན་པའི་བར་དུ་ལུས་ཀྱི་ཚད་དཔག་ཚད་ཇི་ཙམ་མོ། །གཟུགས་མེད་བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་ནི། །ཉི་ཤུ་ལྷག་པ་ལྷག་པར་རོ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚེའི་ཚེད་ནི་བསྐལ་པ་ཉི་ཁྲིའོ། །རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་དེ་ལས་ཉི་ཁྲིས་ལྷག་གོ །ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་པ་རྣམས་
― DTG141_Page_0304 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་དེ་ལས་ཉི་ཁྲིས་ལྷག་གོ །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་ནི་དེ་ལས་ཉི་ཁྲིས་ལྷག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཚེའི་ཚད་བསྐལ་པ་ཉི་ཁྲི་དང༌། བཞི་ཁྲི་དང༌། དྲུག་ཁྲི་དང༌། བརྒྱད་ཁྲི་སྟེ་རིམ་པ་བཞིན་ནོ། །འདིར་བསྐལ་པ་གང་ཞིག་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ། །ཅིག་ཅར་གྱི་བསྐལ་པའམ། འཇིག་པའི་བསྐལ་པའམ། ཆགས་པའི་བསྐལ་པའམ། བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་ཡང་ཞེ་ན། འོད་ཆུང་ལ་སོགས་ཆེན་པོ་སྟེ། །དེ་ཡི་འོག་མ་ཕྱེད་ཡིན་ནོ། །འོད་ཆུང་ལ་སོགས་པའི་ཚེ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་མ་ཚངས་ཆེན་ལ་སོགས་པའི་ཚེའི་ཚེད་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོའི་ཕྱེད་ལ་བསྐལ་པར་བྱས་ནས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གང་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཆགས་པ་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུ་དང༌། གང་ཡང་ཆགས་ནས་འདུག་པའི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུ་དང༌། གང་ཡང་འཇིག་པའི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུ་སྟེ། བར་གྱི་བསྐལ་པ་དྲུག་ཅུ་པོ་དེ་དག་ལ་ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་བསྐལ་པ་ཕྱེད་དང་གཉིས་སུ་བཤད་དེ། དེ་ལྟར་ན་བསྐལ་པ་ཆེན་པོའི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་བཞི་བཅུ་ལ་བསྐལ་བར་བྱས་ནས་དེ་དག་ཚེའི་ཚད་དུ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ངན་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག །འདོད་ལྷའི་ཚེ་དང་ཉིན་ཞག་མཉམ། །ཡང་སོས་དག་ཏུ་རིམ་བཞིན་ནོ། །ལྷ་དྲུག་པོ་དེ་དག་གི་ཚེ་ཇི་ཙམ་བཤད་པ་དེ་དང་ནི་རིམ་བཞིན་ཡང་སོས་དང༌། ཐིག་ནག་དང༌། བསྡུས་འཇོམས་དང༌། ངུ་འབོད་དང༌། ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་དང༌། ཚ་བ་སྟེ། དམྱལ་བ་དྲུག་དག་གི་ཉིན་ཞག་དང་མཉམ་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ན་དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་ཚེ། །འདོད་པའི་ལྷ་དང་འདྲ་བ་ཡིན། །ད་ནི་རང་ཉིན་ཞག་དེ་ན། དེ་དག་གི་ནི་རིམ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚེའི་ཚད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། དམྱལ་བ་ཆེན་པ་ཡང་སོས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་གཅིག་ཡིན་ལ། ཉིན་ཞག་དེས་དེ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚེའི་ཚེད་ནི་ཞག་སུམ་ཅུ་ལ་ཟླ་བ་གཅིག། ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་ལ་ལོ་གཅིག་པའི་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ཐུབ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་རིམ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རབ་ཏུ་ཚ་བ་ཕྱེད་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རབ་ཏུ་ཚ་བའི་ཚེའི་ཚད་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཕྱེད་དོ། །མནར་མེད་པ་ནི་བསྐལ་པ་གཅིག །དུད་འགྲོ་རྣམས་ནི་ངེས་པ་མེད་དེ། དུད་
― DTG141_Page_0305 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲོ་མཆོག་ཏུ་རིང་བ་ནི་བསྐལ་བ་ཡིན་ནོ། །དུད་འགྲོ་མཆོག་ཏུ་ཚེ་རིང་བ་བསྐལ་བའོ། །དེ་ཡང་ཀླུ་དགའ་བོ་དང་ཉེ་དགའ་བོ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དག་ཀླུ་དང་ཀླུ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ནི། བསྐལ་པར་གནས་པས་འཛིན་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡི་དགས་རྣམས་ཟླ་བ་ཉིན་ཞག་ལོ་ལྔ་བརྒྱ། མི་རྣམས་ཀྱི་ཟླ་བ་ཡང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡི་དགས་རྣམས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་ཡིན་ལ། ཉིན་ཞག་དེས་ན་དེ་དག་གི་ཚེའི་ཚད་ལོ་ལྔ་བརྒྱའོ། །གྲང་བའི་དམྱལ་བ་དག་ནི་ཚེའི་ཚད་ཇི་ཙམ་ཞེ་ན། ཏིལ་སྦྱངས་ནས་ནི་ལོ་བརྒྱ་ཞིང༌། །ཏིལ་གཅིག་ཕྲད་ནས་ཟད་འགྱུར་བ། །ཆུ་བུར་ཅན་གྱི་ཚེ་ཡིན་ཏེ། །གཞན་གྱི་ཚེ་ནི་ཉི་ཤུ་བསྒྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་དག་གི་ཚེའི་ཚད་ཀྱི་དཔེ་ཙམ་དུ་བཀའ་སྩལ་པ་ནི། དགེ་སློང་དག་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཡུལ་མ་ག་དྷཱའི་ཏིལ་གྱི་སྦྱངས་ཁལ་ཉི་ཤུ་པ་ཅིག་ཏིལ་གྱིས་དགང་སྟེ། དེ་ནས་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ལོ་བརྒྱ་བརྒྱ་འདས་ཤིང༌། ཏིལ་རེ་རེ་བོར་ནས་དགེ་སློང་དག་རིམ་པ་དེས་ན་ཡུལ་མ་ག་དྷཱའི་ཏིལ་གྱི་སྦྱངས་ཁལ་ཉི་ཤུ་པ་དེ་མ་ལུས་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཆེས་མྱུར་གྱི། ཆུ་བུར་ཅན་དུ་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པར་ནི་ང་མི་སྨྲའོ། །དགེ་སློང་དག་ཆུ་བུར་ཅན་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཆུ་བུར་རྡོལ་བའི་ཚེ་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡང་དགེ་སློང་དག་པདྨ་ལྟར་གས་པའི་ཉི་ཤུ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་པདྨ་ལྟར་གས་པ་ཆེན་པོའི་ཚེ་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ཏེ། ཅི་ཚེ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཚེ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པར་བར་མ་དོར་འཆི་བ་ཡོད་དམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་དེ། སྒྲ་མི་སྙན་མ་གཏོགས་པར་འཆི་བ་ཡོད་དོ། །བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་གྱི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚེ་ནི་ངེས་ཀྱི་གཞན་དག་ནི་མ་ངེས་སོ། །གང་ཟག་རྣམས་ལས་བར་མ་དོར་འཆི་བ་མེད་པ་མང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགའ་ལྡན་ན་བཞུགས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་དང༌། སྲིད་པ་ཐ་མ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལྷུམས་སུ་བལྟམས་པའི་ཡུམ་དང༌། དེ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་དཔག་ཚད་དང་རྒྱང་གྲགས་ཀྱི་ཚད་ཀྱིས་གནས་རྣམས་དང༌། ལུས་
― DTG141_Page_0306 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་བསྟན། ལོའི་ཚད་ཀྱིས་ཚ་ཡང་བསྟན་ན། དེ་གཉིས་ཀྱི་ཚད་ནི་མ་བསྟན་པས་བརྗོད་པར་བྱ་ལ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་མིང་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དེའི་མཐའ་ཡང་བརྗོད་དགོས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང་པོའི་རིམ་པ་ཙམ་མོ། །གཟུགས་དང་མིང་དང་དུས་མཐའ་ནི། །ཕྲ་རབ་རྡུལ་ཡིག་སྐད་ཅིག་གོ །གཟུགས་ཀྱི་ནང་ན་ཕྲ་བའི་མཐའ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བོ། །དུས་ཀྱི་མཐའ་ནི་སྐད་ཅིག་གོ །མིང་གི་མཐའ་ནི་ཡི་གེའི་འབྲུ་སྟེ་དཔེར་ན་པ་ཞེས་པའོ། །དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་མའི་ཚད་ཇི་ཙམ་ཞེ་ན། རྐྱེན་རྣམས་ཚོགས་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་ཐོབ་པའོ། །དེ་ལ། ཕྲ་རབ་དང་རྡུལ་ཕྲན་དང༌། དེ་བཞིན་ལྕགས་ཀྱུ་རི་བོང་དང༌། །ལུག་དང་གླང་དང་ཉི་ཟེར་རྡུལ། །སྲོ་མ་དེ་ལས་བྱུང་དང་ནས། །དེ་བཞིན་སོར་མོའི་ཚིགས་ཞེས་བྱ། །གོང་ནས་གོང་དུ་བདུན་འགྱུར་རོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ནི་གོང་ནས་གོང་དུ་བདུན་འགྱུར་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་བདུན་ལ་ནི་རྡུལ་ཕྲན་ནོ། །དེ་བདུན་ལ་ལྕགས་རྡུལ་ལོ། །དེ་བདུན་ལ་ནི་ཆུ་རྡུལ་ལོ། །དེ་བདུན་ལ་ནི་རི་བོང་རྡུལ་ལོ། །དེ་བདུན་ལ་ནི་ལུག་རྡུལ་ལོ། །དེ་བདུན་ལ་ནི་གླང་རྡུལ་ལོ། །དེ་བདུན་ལ་ནི་ཉི་ཟེར་རོ། །དེ་བདུན་ལ་ནི་སྲོ་མའོ། །དེ་བདུན་ལ་ནི་དེ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། སྲོ་མ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཤིག་བདུན་ལ་ནས་སོ། །ནས་བདུན་ལ་ནི་སོར་མོའི་ཚིགས་སོ། །སོར་མོའི་ཚིགས་གསུམ་ལ་ནི་སོར་མོར་གྲགས་པས་འདི་ནི་མ་བཤད་དོ། །ངོས་སུ་བྱ་ན་ནི། སོར་ཚིགས་ཉི་ཤུ་བཞི་ལ་ཁྲུ། །ཁྲུ་བཞི་ལ་ནི་གཞུ་ཡིན་ནོ། །གཞུ་འདོམ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་ལྔ་བརྒྱ་རྣམས་ལ་ནི། །རྒྱང་གྲགས་དེ་ལ་དགོན་པར་འདོད། །གཞུ་ལྔ་བརྒྱ་ལ་ནི་རྒྱང་གྲགས་ཏེ། གྲོང་ནས་རྒྱང་གྲགས་ཙམ་གྱི་ཐག་ལ་དགོན་པར་འདོད་དོ། །དེ་བརྒྱད་དཔག་ཚང་ཅེས་བྱའོ། །རྒྱང་གྲགས་དེ་བརྐྱང་དཔག་ཚད་ཅེས་བྱའོ། །དཔག་ཚད་ཀྱི་ཚད་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་ལོ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ལ། དེའི་སྐད་ཅིག །སྐད་ཅིག་མ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་དེའི་སྐད་ཅིག་གོ །དེ་དག་ཀྱང༌། དྲུག་ཅུ་ལ་ནི་ཐང་ཅིག་གོ །དེའི་སྐད་ཅིག་མ་དྲུག་ཅུ་ལ་ཐང་ཅིག་ཅེས་བྱའོ། །ཡུད་ཙམ་ཉིན་ཞག་ཟླ་གསུམ་ནི། །གོང་ནས་གོང་དུ་
― DTG141_Page_0307 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུམ་ཅུ་ར་འགྱུར། །ཐང་ཅིག་སུམ་ཅུ་ལ་ནི་ཡུད་ཙམ། ཡུད་ཙམ་སུམ་ཅུ་ལ་ནི་ཉིན་ཞག་སྟེ། རེས་འགའ་ནམ་རིང་ངོ༌། །རེས་འགའ་ཐུང་ངོ༌། །རེས་འགའ་ནི་མཉམ་སྟེ། ཉིན་ཞག་སུམ་ཅུ་ལ་ཟླ་བའོ། །ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་དག་ལ་ནི། །ལོ་གཅིག་ཞག་ནི་ཤོལ་དང་བཅས། །དགུན་གྱི་ཟླ་བ་བཞི་དང༌། དཔྱིད་ཀྱི་ཟླ་བ་བཞི་སྟེ། ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཤོལ་ཞག་དང་བཅས་པ་ལ་ལོ་གཅིག་གོ །ལོ་ལ་ཞག་གི་ཤོལ་དྲུག་དོར་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དགུན་དང་དཔྱིད་དང་དབྱར་རྣམས་ཀྱི། །ཟླ་བ་ཕྱེད་དང་གཉིས་འདས་ནས། །ཟླ་བ་ཕྱེད་ནི་ལེན་པའི་ཚེ། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞག་ཤོལ་དོར། །ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ལོའི་ཚད་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་བསྐལ་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བསྐལ་བ་རྣམ་པ་མང་བཤད་པ། །བར་གྱི་བསྐལ་པ་དང༌། འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་དང༌། ཆགས་པའི་བསྐལ་པ་དང༌། བསྐལ་པ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ལ། འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་དམྱལ་བ་ཡི། །སྲིད་པ་མེད་ནས་སྣོད་ཟད་པ། །དམྱལ་བ་དག་ནི་སེམས་ཅན་མི་སྲིད་པ་ནས་སྣོད་ཟད་པའི་བར་གྱི་དུས་དེ་ལ་ནི་འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆགས་པ་དང་པོ་རླུང་ནས་ནི། །དམྱལ་བའི་སྲིད་པའི་བར་དུའོ། །དང་པོ་རླུང་ནས་བཟུང་སྟེ། དམྱལ་བདག་ནི་སེམས་ཅན་མི་སྲིད་པའི་བར་གྱི་དུས་དེ་ལ་ཆགས་པའི་བསྐལ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བར་གྱི་བསྐལ་པ་དཔག་མེད་ནས། །ཚེ་ལོ་བཅུ་པའི་བར་དུའོ། །འཇིག་རྟེན་ཆགས་པ་ནས་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་བཅུ་དགུ་འདས་པར་འགྱུར་རོ། །ཚེ་ལོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་ནས་འགྲིབ་སྟེ། ཚེ་ལོ་བཅུའི་བར་དུ་གྱུར་པ་དེ་ནི་ཆགས་ནས་གནས་པའི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་དང་བོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཡར་སྐྱེ་མར་འགྲིབ་པའི། །བསྐལ་པ་གཞན་ནི་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཡར་སྐྱེ་བ་བཅོ་བརྒྱད་དང་མར་འགྲིབ་པ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཚེ་ལོ་བཅུ་པ་དེ་དག་ལས་ཡར་སྐྱེ་བ་ན་རིམ་གྱིས་ཚེ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲིའི་བར་འགྱུར་ལ། དེ་ནས་ཡང་མར་འགྲིབ་པ་ན་ཚེ་ལོ་བཅུ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་གཉིས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་ན་བཅོ་བརྒྱད་དང་ཡར་སྐྱེ་བ་གཅིག །བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུ་པ་གཅིག་ནི་ཡར་སྐྱེ་བ་ཉིད་དེ་མར་འགྲིབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཡར་སྐྱེ་བ་དེ་དག་ཇི་ཙམ་གྱི་ཚད་དུ་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་དག་
― DTG141_Page_0308 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚེ་ནི་བརྒྱད་ཁྲི་བར། །དེ་ལས་ཡར་ནི་མི་སྐྱེའོ། །བར་གྱི་བསྐལ་པ་གཞན་དག་གི་ཡར་སྐྱེ་བ་དང་མར་འགྲིབ་བ་ཇི་སྲིད་པར་དང་པོའི་མར་འགྲིབ་པའི་དུས་དང༌། ཐ་མར་ཡར་སྐྱེ་བའི་དུས་ཀྱང་དེ་སྲིད་དོ། །དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་དུ་མཉམ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ཆགས་པ་འདི། །གནས་པ་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུ་ཡིན། །དེ་ལྟར་ན་བར་གྱི་བསྐལ་པའི་ཚུལ་དེས་འཇིག་རྟེན་འདི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུ་ཆགས་ནས་གནས་སོ། །དུས་དེ་སྲིད་དུ། ཆགས་དང་ཞིག་ནས་འདུག་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་འཇིག་པ་དག་མཉམ་མོ། །བར་གྱི་བསྐལ་བ་ཉི་ཤུ་ཁོ་ནར་ཆགས་སོ། །ཉི་ཤུར་ཞིག་ནས་འདུག་གོ །གལ་ཏེ་ཡང་ཡར་སྐྱེ་བ་དང་མར་འགྲིབ་པ་མི་འཇུག་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་དུས་ནི་མཉམ་པར་ཡོངས་སུ་བརྩིའོ། །ཉི་ཤུ་ཕྲག་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་བརྒྱད་ཅུར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་བསྐལ་ཆེན་བསྐལ་ཆེན་ཏེ། །བསྐལ་པ་ཆེན་པོའི་ཚད་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དག་གིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་བོ་ཞེས་གསུངས་པའི་བསྐལ་པའི་བསྐལ་པ་དེ་དག་གང་ཞེ་ན། བསྐལ་པ་ཆེན་པོར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་གྲངས་མེད་གསུམ་ལས་སངས་རྒྱས་འབྱུང་ངོ༌། །ཅི་སངས་རྒྱས་ཡར་སྐྱེ་བའི་ཚེ་འབྱུང་ངམ་འོན་ཏེ་མར་འགྲིབ་བའི་ཚེ་ཞེ་ན། མར་ནི་འགྲིབ་པའི། བརྒྱ་ཡི་བར་ལ་དེ་འབྱུང་ངོ༌། །སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ནི་ཚེ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་མར་འགྲིབ་པར་བརྩམས་པ་ནས་ཚེ་ལོ་བརྒྱད་པའི་བར་དེར་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་གང་གི་དུས་ལ་འབྱུང་ཞེ་ན། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་གཉི་ག་ལ། །ཡར་སྐྱེ་བ་དང་མར་འགྲིབ་པའི་ཚེ་གཉི་ག་ལ་ཡང་འབྱུང་ངོ༌། །རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཚོགས་ཤིང་སྤྱོད་པ་རྣམས་དང༌། བསེ་རུ་ལྟ་བུ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ལས། བསེ་རུ་བསྐལ་པ་བརྒྱ་ཡི་རྒྱུས། །བསྐལ་པ་བརྒྱར་བྱང་ཆུབ་ཚོགས་ལ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པས་བསེ་རུ་ལྟ་བུར་འགྱུར་ཏེ། བསྟན་པ་མེད་པར་བདག་གིས་སོ་སོར་སངས་རྒྱས་པས་ན་རང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་རྣམས་ནམ་འབྱུང་ཞེ་ན། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་འབྱུང་བ་ནི། །སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་ལས་མི་འཕྱི། །མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ལོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ནས་བརྒྱད་ཁྲིའི་བར་དུ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་རྣམས་
― DTG141_Page_0309 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་སྟེ། དེ་ལས་ནི་མི་འཕྱིའོ། །དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འཁོར་ལོ་གསེར་དངུལ་ཟངས་དང་ལྕགས། །དེ་དག་ལ་གསེར་དངུལ་དང་ཟངས་དང་ལྕགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡོད་དེ། དེ་དག་གི་དང་པོ་ནི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་ཉེ་བའི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི་འབྲིང་ངོ༌། །བཞི་པ་ཐ་མ་སྟེ། དེ་དག་གླིང་གཅིག་གླིང་གཉིས་དང༌། །གསུམ་དང་བཞི་ལ་མས་རིམ་བཞིན། །བཏགས་པ་ལས་ནི་དེ་ལྟར་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་ནི་གཙོ་བོ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་གསེར་གྱི་འཁོར་ལོ་འབའ་ཞིག་ཏུ་བཤད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དེ་དག་འབྱུང་བ་ནི། །ལྷན་ཅིག་གཉིས་མིན་སངས་རྒྱས་བཞིན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་མདོའི་ཚིག་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །ཡང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་དག་དང་གསེར་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་ལོས་ས་ལས་རྒྱལ་བ་ན་ཇི་ལྟར་རྒྱལ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། རིམ་བཞིན་དུ། ཕས་བསུ་བ་དང་རང་འགྲོ་དང༌། །གཡུལ་བཤམས་པ་དང་མཚོན་བརྩམས་དང༌། །ཕེབས་ཏེ། གང་གི་གསེར་གྱི་འཁོར་ལོ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཁམས་ཀྱི་རྒྱལ་ཕྲན་རྣམས་རང་བསུ་ཞིང་འདི་དག་ནི་ལྷའི་འབངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས་འབྱུང་བ་དང༌། མཐུན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་དུ་འདུལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་ཉིད་དེ་དག་གི་གནས་སུ་འགྲོ་ཞིང་ཕྱིས་འདུད་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཟངས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་ཉིད་དེ་དག་གི་གནས་སུ་སོང་ནས་གཡུལ་བཤམ་པ་ལས་ཕྱིས་རྒྱལ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ལྕགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དག་གན་དུ་སོང་ཕན་ཚུན་མཚོན་བརྩམས་པ་ལས་ཕྱིས་འདུད་པར་བྱེད་དོ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་གནོད་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །མཚོན་ཆས་རིགས་ཀྱང་གནོད་པ་མི་འཇུག་གོ །ཅི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་དེ་འབའ་ཞིག་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། གཞན་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་དག་ལས་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་སངས་རྒྱས་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ནི། ཐུབ་པའི་མཚན་རྣམས་འཕགས་པ་དང༌། །ཡུལ་ན་གནས་ཤིང་གསལ་ལ་རྫོགས། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་ཡུལ་ན་གནས་ཤིང་གསལ་བར་ཀུན་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཁྱད་
― DTG141_Page_0310 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་དེ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཅི་བསྐལ་པ་དང་པོའི་མི་རྣམས་ཀྱང་རྒྱལ་པོ་དང་བཅས་པར་གྱུར་ཏམ་ཞེ་ན་སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་གཟུགས་ཅན་སེམས་ཅན་བཞིན་སྔར་འགྱུར། །བསྐལ་པ་དང་པོའི་མི་རྣམས་ནི་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་བཞིན་དུ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་རིམ་གྱིས་རོལ་ནི། །ཆགས་ཤིང་སྙོམ་ལས་ཕྱིར་བསགས་ཤིང༌། །འཛིན་བཅས་རྣམས་ཀྱིས་ཞིང་དཔོན་བཀུར། །དེ་དག་དེ་བཞིན་དུ་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་སའི་རོ་སྦྲང་རྩིའི་རོ་བྲོ་བ་བྱུང་བར་གྱུར་པ་ལས། སེམས་ཅན་བརྐམ་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་གིས་དྲི་བསྣམས་ཤིང་རོ་མྱངས་ནས་ཟོས་པ་དང༌། དེ་ནས་སེམས་ཅན་གཞན་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཁམ་གྱི་ཟས་ཀྱི་རྩོམ་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཁམ་གྱི་ཟས་དེ་ལ་གོམས་པའི་ཕྱིར་ལུས་རྩུབ་པ་ཉིད་དང༌། ལྕི་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་ཅིང་འོད་ཀྱང་ནུབ་པ་དང༌། །དེ་ནས་མུན་པ་བྱུང་བའི་ཚེ་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་དག་ཀྱང་བྱུང་ངོ༌། །དེ་དག་གི་སའི་རོ་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་ལ་རིམ་གྱིས་ནུབ་པར་གྱུར་ནས་དེ་ནས་ས་ཞག་བྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་ཆགས་པས་དེ་ཡང་ནུབ་པ་དང་མྱུ་གུའི་ཚལ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལ་ཆགས་བས་དེ་ཡང་ནུབ་པར་གྱུར་པ་དང་མ་རྨོས་མ་བཏབ་པའི་འབྲས་སཱ་ལུ་བྱུང་བར་གྱུར་ནས་དེ་ཟ་བའི་ཚེ་ན་ནི་དེ་ཆེས་རགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མཐུན་པ་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གཅིན་དང་ཕྱིས་དང༌། ཕོ་དང་མོའི་དབང་པོ་དང་བཅས་པ་དང༌། དབྱིབས་ཐ་དད་པ་ཡང་བྱུང་བར་གྱུར་ནས། །དེ་དག་ཕན་ཚུན་མཐོང་བ་དང་སྔོན་གོམས་པའི་དབང་གིས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་གདོན་གྱིས་ཟིན་པར་གྱུར་པ་རྣམས་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ལོག་པར་ཞུགས་ཏེ། འདོད་པ་རྣམས་འདོད་པའི་འབྱུང་པོའི་གདོན་གྱིས་བབ་པའི་རྩོམ་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེ་དག་ནང་བཟའ་བའི་འབྲས་སཱ་ལུ་ནང་བླངས། ནུབ་ཟ་བ་ཡང་ནུབ་ལེན་པ་ལས་སེམས་ཅན་ལེ་ལོའི་རང་བཞིན་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་གིས་བསགས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གཞན་དག་ཀྱང་སོགས་པར་བྱེད་དེ། དེ་དག་དེ་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པ་དང་འབྲས་བུ་བསྡུས་ཤིང་བརྡས་པ་དང་མི་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཞིང་རྣམས་བགོས་ཏེ། བདག་གིར་ཀུན་དུ་བཟུང་ནས་
― DTG141_Page_0311 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་གྱིས་འཕྲོག་པར་རྩོམ་པའི་དང་པོ་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་དེ་དག་གིས་དེ་དག་ཆད་པས་གཅད་པའི་ཕྱིར་འདུས་ནས་གང་ཡང་རུང་བའི་མི་ཞིག་ཞིང་རྣམས་ཀྱི་དབོན་པོར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དྲུག་ཆས་བསྟབས་ཏེ། ཞིང་རྣམས་ཀྱི་དཔོན་དེ་ལ་རྒྱལ་རིགས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་བྱུང་ངོ༌། །སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཕལ་པོ་ཆེས་བཀུར་བ་དང་སྐྱེ་དགུ་ཀུན་གྱིས་དགའ་བར་བྱས་པས་རྒྱལ་པོ་མང་པོས་བཀུར་ཞེས་པའི་མིང་བྱུང་སྟེ། རྒྱལ་པོ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའི་རྩོམ་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་གང་ཡང་རུང་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞིག་བ་གམ་པའི་ཕྱིར་བསྒོ་བར་མ་བྱས་པས་སེམས་ཅན་རྐུན་པོ་མང་པོ་བྱུང་བ་དང༌། དེས་དེ་དག་ལ་མཚོན་གྱིས་གསོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་གཞན་ཞིག་དག་ཀྱང་བདག་གིས་མ་བྱས་སོ་ཞེས་བརྫུན་སྨྲ་བར་བརྩམས་སོ། །དེ་ནས་ལས་ཀྱི་ལམ་ལྷག་པས། །ཚེ་ཐུང་ལོ་ནི་བཅུ་དག་གོ །དེ་ནས་དེ་ལྟར་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་འཕེལ་བ་ན་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ཁད་ཀྱིས་ཐུང་ངུར་གྱུར་པ་དང༌། ཐ་མར་ཚེ་ལོ་བཅུ་པ་དག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ལོ་བཅུ་བ་ན་བར་གྱི་བསྐལ་པའི་ཚ་སར་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བསྐལ་པ་མཚོན་དང་ནད་དང་ནི། །མུ་གེ་དག་གིས་ཚར་ཕྱིན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་མཚོན་དང་ནད་དང་མུ་གེ་དང་གསུམ་གྱིས་བསྐལ་པའི་ཚར་ཕྱིན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་མཚོན་ཆས་གསོད་པ་དང༌། ནད་དང༌། མུ་གེ་དག་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཇི་སྲིད་ཅིག་འབྱུང་ཞེ་ན། ཞག་ལ་བདུན་དང་ཟླ་བ་དང༌། །ལོ་རྣམས་དག་སྟེ་གོ་རིམས་བཞིན། །མཚོན་ཆགས་གསོད་པ་དང་ནད་དང་མུ་གེ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་དམྱལ་བ་ཡི། །སྲིད་པ་མེད་ནས་སྣོད་ཟད་པ། །ཞེས་བཤད་པ་ལ་ཡང་འཇིག་རྟེན་འཇིག་པ་དུ་ཞིག་ཡིན། རྩོམ་པ་ནི་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། འཇིག་པ་དག་ནི་གསུམ་ཡིན་ཏེ། །མེ་དང་ཆུ་དང་རླུང་དག་གིས། །སེམས་ཅན་རྣམས་བསམ་གཏན་གཅིག་ཏུ་བརྗེ་བས་ན་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་སྟེ། ཉི་མ་བདུན་གྱིས་ནི་མེས་འཇིག་པ་ཡིན་ནོ། །ཆར་བའི་ཆུས་ནི་ཆུས་འཇིག་པའོ། །རླུང་གིས་རབ་ཏུ་འཁྲུགས་པས་ནི་རླུང་གིས་འཇིག་པའོ། །ཡང་འཇིག་པའི་རྩེ་མོ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་གཉིས་སོགས་
― DTG141_Page_0312 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུམ་པོ་ནི། །དེ་དག་གི་རྩེ་རིམ་བཞིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ་འཇིག་པ་གསུངས་པའི་འཇིག་པའི་རྩེ་མོ་གསུམ་སྟེ། གང་གི་ཚེ་མེས་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་ན་འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ལྷ་རྣམས་འཇིག་པའི་རྩེ་མོ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཆུས་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་ནི་དགེ་རྒྱས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་འཇིག་པའི་རྩེ་མོ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་རླུང་གིས་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་ནི་འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ལྷ་རྣམས་འཇིག་པའི་རྩེ་མོ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཅི་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་རྣམས་མེ་དང་ཆུ་དང་རླུང་གིས་འཇིག་པ་ན། དེ་དང་སྐྱོན་དང་ཆོས་མཐུན་ཕྱིར། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་ནི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་སྐྱོན་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་ཡིད་ཀྱི་གདུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མེའི་བསྐལ་པའོ། །གཉིས་པ་ན་ནི་དགའ་བ་སྐྱོན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཤིན་ཏུ་བསྲབས་པ་དང་ལྡན་པས་ལུས་མཉེན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆུའི་བསྐལ་པའོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ན་ནི་དབུགས་འབྱུང་བ་ཡིན་པས་དེ་དག་ལ་ནི་རླུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བསམ་གཏན་གང་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ནང་གི་སྐྱོན་ཇི་ལྟ་བུར་བསམ་གཏན་དེ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྐྱོན་ཡང་དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་དོ། །ཡང་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དག་ན་ཇི་ལྟར་འཇིག་ཅེ་ན། བཞི་པ་ལ་མེད་མི་གཡོའི་ཕྱིར། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ན་ནི་ནང་གི་སྐྱོན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མི་གཡོ་བར་གསུངས་ཏེ། འདི་ཕྱིར་དེར་ཕྱིའི་སྐྱོན་ཡང་མི་འཇུག་པས་འཇིག་པ་མེད་དོ། །འོ་ན་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་སྣོད་རྟག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རྟག་པ་མ་ཡིན་སེམས་ཅན་དང༌། །གཞལ་མེད་ཁང་བཅས་འབྱུང་ཞིང་འཇིག །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལས་གཅིག་ཏུ་འབྲེལ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ནི་གནས་གཞན་དུ་ཆད་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དེའི་གཞལ་མེད་ཁང་བཅས་ཏེ། འབྱུང་ཞིང་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཅི་སེམས་ཅན་འཇིག་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཆུས་འཇིག་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མེ་བདུན་གྱིས་ཏེ། །མེས་འཇིག་པ་བདུན་པ་ཡིན་ལ་དེ་ནས་ནི། ཆུ་གཅིག་གིས། ཆུས་འཇིག་པའི་བདུན་ཐལ་ནས་ཡང༌། །མེས་འཇིག་བདུན་ཡིན་དེ་ནས་ནི། །ཐ་
― DTG141_Page_0313 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མར་རླུང་གིས་འཇིག་པའོ། །ཕྱིས་ནི་རླུང་གི་འཇིག་པ་གཅིག་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། །སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཁྱད་པར་ལུས་རྣམས་གནས་པའི་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བར་སྣོད་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དེ་དག་གིས་མེས་འཇིག་པ་ལྔ་བཅུ་རྩ་དྲུག་དང༌། ཆུས་འཇིག་པ་བདུན་དང༌། རླུང་གི་འཇིག་པ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་བྱས་ན་བཏགས་པ་ལས། དགེ་རྒྱས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེའི་ཚད་ནི་བསྐལ་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞིའོ་ཞེས་བཤད་པ་ལེགས་པར་གྲངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་འཇིག་རྟེན་བསྟན་པའི་འགྲེལ་བ་མདོ་དང་མཐུན་པ་ལས་འཇིག་རྟེན་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མཛོད་ཀྱི་གནས་གསུམ་པའོ།། །།ཡང་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སུས་བྱས་ཤེ་ན། སུས་ཀྱང་བློ་སྔོན་དུ་བཏང་སྟེ་བྱས་པ་ནི་མེད་དོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི། ལས་ལས་འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་སྐྱེས། །གལ་ཏེ་ལས་ལས་སྐྱེས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་དག་གིས་གུར་ཀུམ་དང༌། ཙན་དན་ལ་སོགས་པ་ཆེས་དགའ་དགའ་ལྟ་བུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ་དེ་དག་གི་ལུས་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་འདྲེན་མར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ལས་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཁོ་ནས་གང་རྨ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བའི་ལུས་དག་དང༌། དེའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བ་ལོངས་སྤྱོད་དགའ་དགའ་ལྟ་བུ་དག་སྐྱེའི། ལྷ་འདྲེན་མར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་གཉི་ག་ཡང་དགའ་དགའ་ལྟ་བུ་དག་ཡིན་ནོ། །ལས་དེ་ཡང་གང་ཞིག་ཅེ་ན། དེ་ནི་སེམས་པ་དང་དེས་བྱས། །མདོ་ལས་ལས་ནི་གཉིས་ཏེ། སེམས་པ་དང༌། བསམས་པའི་ལས་སོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལ། བསམས་པ་གང་ཡིན་བདེ་ནི་སེམས་པས་བྱས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ལས་གཉིས་པོ་དེ་དག་ནི་གསུམ་ཡིན་ཏེ། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་རྣམས་སོ། །ལས་འདི་དག་ཇི་ལྟར་གཞག །ཅི་སྟེ་ལས་སམ། འོན་ཏེ་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་སམ། འོན་ཏེ་ཀུན་ནས་སློང་བ་ལས། གལ་ཏེ་རྟེན་ལས་ཡིན་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ལུས་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིས་ལུས་ཀྱི་ལས་གཅིག་པུར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་ཡིན་ན་ནི་དེ་དག་
― DTG141_Page_0314 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་ལས་གཅིག་པུར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་ནས་སློང་བ་ལས་ཡིན་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ལས་གཅིག་པུར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ་རྒྱུ་གསུམ་གྱི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ། སེམས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེས་སྐྱེད་ལུས་དང་ངག་གི་ལས། །སེམས་པས་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ། །བསམས་པའི་ལས་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་དག་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་རྣམ་རིག་མིན། །ལུས་དང་ངག་གི་ལས་དེ་དག་ནི་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་དག་ཏུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ། ལུས་རྣམ་རིག་བྱེད་དབྱིབས་སུ་འདོད། །སེམས་ཀྱི་དབང་གིས་ལུས་དེ་དང་དེ་ལྟར་གནས་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་ནི་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་འགྲོ་བ་ཡིན་པར་འདོད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལུས་གཡོ་བ་ནས་ལུས་ཀྱི་ལས་ཡིན་གྱི་མི་གཡོ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འགྲོ་བ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ལ་དབྱིབས་སུ་སྨྲ་བས་ལན་བཏབ་པ། འགྲོ་བ་མ་ཡིན་གང་གི་ཕྱིར། །འདུས་བྱས་སྐད་ཅིག །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་ཉིད་ཐོབ་པ་ལས་ཕན་ཆད་དུ་མི་གནས་ཏེ། གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་ཉིད་དུ་འཇིག་པ་དེ་ལ་ནི་ཡུལ་གཞན་དུ་འཕོ་བར་མི་རིགས་པས། དེ་བས་ན་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ནི་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་གྱུར་ན་ནི་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་གྲུབ་པ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །གང་ལས་ཤེ་ན། འདུས་བྱས་ལ་ནི་རྒྱུ་མེད་པར། །འཇིག་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་པ་ནི་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུ་མེད་པར་འཇིག་གོ །རྒྱུ་མེད་པར་འཇིག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གལ་ཏེ་དངོས་པོ་བྱུང་བ་ཙམ་ལམ་ཡིན་ན་ནི་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕྱིས་ཀྱང་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། དེ་ནི་མཐོང་བ་སྟེ་དེ་དག་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་གྲུབ་བོ། །དངོས་པོ་རྣམས་རྒྱུ་མེད་པར་འཇིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གང་ལས་ཤེ་ན། བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཤད་ཅེ་ན། འཇིག་པ་ནི་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང༌།
― DTG141_Page_0315 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་མེད་པ་ལས་འགའ་མི་འབྱུང༌། །གལ་ཏེ་འཇིག་པ་ལས་རྒྱུ་ཅན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ན་ནི་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ་འགའ་ཡང་རྒྱུ་མེད་པར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། བློ་དང་སྒྲ་དང་མེ་ལྕེ་དག་གི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་ལ་རྒྱུ་མེད་པར་འཇིག་པ་ཡང་མཐོང་བས་འདི་ནི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་མེ་དང་འབྲེལ་པའི་རྒྱུ་ཅན་ཞིག་ཏུ་འཇིག་པར་འགྱུར་ན་ནི་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཆོས་པ་ལས་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ་འཇིག་པ་ལ་ཡང་འཇིག་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་ཡང་འཇིག་པ་པོར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མེ་དང་འབྲེལ་པའི་རྒྱུ་ཅན་དུ་འཇིག་པར་གྱུར་ན་ནི། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ནི་ཚོས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཚོས་པ་དང༌། ཆེར་ཚོས་པ་དང༌། ཆེས་ཆེར་ཚོས་པ་དག་ལ་རྒྱུ་ཉིད་འཇིག་པ་པོར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་ཞེ་ན། མེ་དང་འབྲེལ་གང་ཆེས་ཚོས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་བྱུང་བ་རྣམས་དེ་ཉིད་ལས་སམ་དེ་དང་འདྲ་བ་ལས། ཡང་ཚོས་པ་དང༌། ཆེར་ཚོས་པ་དང༌། ཆེས་ཆེར་ཚོས་པ་བྱུང་ན་དེ་དག་འཇིག་པས་རྒྱུ་ཉིད་དེ་དག་གི་འཇིག་པ་པོ་འམ་རྒྱུ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། གང་ཉིད་ལས་སམ་གང་དང་འདྲ་བ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་དེ་ཉིད་ལས་སམ་དེ་དང་འདྲ་བ་ལས་མེད་པར་འགྱུར་བར་རིག་པ་མ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་པ་ལ་རྒྱུ་མེད་དོ། །བདག་ཉིད་འཇིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་ན་ནི་བྱུང་བ་ཙམ་ཉིད་དུ་འཇིག་པས་འདི་དག་སྐད་ཅིག་མར་འཇིག་པར་གྲུབ་བོ། །སྐད་ཅིག་མར་ཞིག་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་མེད་དོ། །རྩྭ་མེད་བཞིན་དུ་ཡུལ་གཞན་དུ་བར་ཆད་མེད་པར་འབྱུང་བ་ལ་འགྲོ་བ་ཡིན་པར་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་དོ། །འགྲོ་བ་མེད་ན་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ནི་དབྱིབས་ཡིན་པར་གྲུབ་བོ། །ཡང་དེ་སྐད་དུ་སྨྲ་བ་དག་དབྱིབས་རྫས་སུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ལ་དཔེས་སྟོན་པ་དག་གིས་སྨྲས་པ། ཁ་དོག་ལ་སོགས་པ་ལས་རིགས་གཞན་པའི་དབྱིབས་རྫས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་ན་ནི་དེ། གཉིས་གཟུང་འགྱུར། མིག་གིས་མཐོང་ན་ཡང་རིང་པོའོ་ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ལ། ལུས་ཀྱི་དབང་པོས་རེག་ན་ཡང་རིང་པོའོ་ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་དབང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་པར་
― DTG141_Page_0316 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་བ་ཞིག་ན། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ནི་གཉིས་ཀྱིས་འཛིན་པ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་དབྱིབས་ནི་རྫས་ཉིད་དུ་མེད་དོ། །གང་ཡང་ཆུང་ཟད་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་ཡོད་པ་དེ་ནི་གདོན་མ་ཟོས་པར་རྡུལ་ཕྲ་མོ་དག་ལ་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། རིང་བོ་ལ་སོགས་པ་ཡི་དབྱིབས། །དེ་རྡུལ་ལ་མེད། དེ་བས་ན་མང་པོ་དེ་ལྟར་གནས་པ་ཉིད་ལ་རིང་པོ་ལ་སོགས་པར་གདགས་སོ། །ད་ནི་ལུས་ཀྱི་འགྲོ་བ་དང་དབྱིབས་ཀྱང་བསལ་ན། དེ་ལ་དཔེ་སྟོན་པ་ཁྱེད་རྣམས་ཅི་ལ་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དུ་འདོགས་ཤེ་ན། དེ་དག་ནི་དབྱིབས་ཉིད་ལ་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དུ་འདོགས་པར་བྱེད་ལ་རྫས་སུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེར་འདོགས་པ་ན་ཇི་ལྟར་ལུས་ཀྱི་ལས་སུ་འདོགས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། ལུས་ལ་བརྟེན་པའི་ལས་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་ཏེ། དེ་དང་དེར་ལུས་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་སེམས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དག་ལ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞུང་པ་དག་ན་རེ་དབྱིབས་ནི་རྫས་ཉིད་ཡིན་ལ། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ནི་དབྱིབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ངག་གི་རྣམ་རིག་ངག་གི་སྒྲ། །ངག་གི་རང་བཞིན་གྱི་སྒྲ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ནི་སྔར་བཤད་པ་ཉིད་དོ། །དཔེས་སྟོན་པ་དག་ན་རེ། དེ་ཡང་མི་བྱ་བར་ཁས་འཆེས་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྫས་ཉིད་དུ་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞུང་པ་དག་ན་རེ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། རྣམ་གསུམ་དྲི་མེད་གཟུགས་གསུངས་དང༌། །འཕེལ་དང་མ་བྱས་ལ་སོགས་ལས། །མདོ་ལས་གཟུགས་རྣམ་པ་གསུམ་གསུངས་པ་ལ། བསྟན་དུ་ཡོད་ལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་ཀྱང་ཡོད། བསྟན་དུ་མེད་ལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་ཀྱང་ཡོད། བསྟན་དུ་ཡང་མེད་ལ་ཐོགས་པ་ཡང་མེད་པའི་གཟུགས་ཀྱང་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་གནས་གསུམ་དག་གི་གཟུགས་ཁོ་ནར་གཟུགས་བསྡུ་བར་འགྱུར་རོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་གཟུགས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་གཟུགས་གང་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པའམ་ཁོང་ཁྲོབ་མི་སྐྱེ་བ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་
― DTG141_Page_0317 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་མི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདི་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་མ་གཏོགས་པར་ནི་བསྟན་དུ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་གཟུགས་ཀྱང་མེད་ལ་ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་མེད་དོ། །འཕེལ་བར་ཡང་གསུངས་ཏེ། རྫས་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་བདུན་གྱི་མདོ་ལས། རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འཕེལ་ཞིང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ལས་གཞན་པ་ཡིད་ཀྱིས་ནི་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འཕེལ་བར་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་གིས་མ་བྱས་ལ་གཞན་གྱིས་བྱེད་དུ་བཅུག་པའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་ཡང་མཐོང་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་མེད་པར་མི་རིགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང༌། དགེ་སློང་དག་ཆོས་ནི་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དེ། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཅིག་གིས་མ་བསྡུས་པ་བསྟན་དུ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཀྱི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་ནི་མ་གསུངས་པས། གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་གཟུགས་མ་གཟིགས་ན། དེ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར། སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ལ་ངག་དང༌། ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། འཚོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་མ་གཏོགས་པར་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་བས་དེ་བས་ན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པས་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་ལ་དེ་ཡང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་པའོ་ཞེས་བཤད་ན། དེ་ཅི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཉིད་རྒྱུར་བྱས་ནས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་སྐྱེའམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ཏེ། ཚོགས་པ་དེ་ཉིད་ལས་འབྲས་བུ་ཕྲ་མ་དང༌། འབྲས་བུ་རགས་པ་དེ་གཉི་ག་འབྱུང་བར་ནི་མི་རུང་ངོ༌། །ཇི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་གང་གི་དུས་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེའི་དུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་རྒྱུར་བྱས་བ་མིན་ནམ་ཞེ་ན། རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ནི་ཕལ་ཆེར་དེ་བཞིན་ནོ། །ད་ལྟར་དང་མ་འོངས་པ་ཅུང་ཟད་ཅིག་ནི་འདས་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། འདོད་གཏོགས་རྣམ་རིག་མིན་སྐད་ཅིག །ཕྱིན་ཆད་འདས་པའི་འབྱུང་ལས་སྐྱེས། །
― DTG141_Page_0318 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་གཏོགས་རྣམ་རིག་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའོ། །སྐད་ཅིག་ཕྱིན་ཆད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ལས་དུས་ཕྱི་མའོ། །འདས་པའི་འབྱུང་ལས་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་ནས་སྐྱེ་བ་སྟེ། དེ་དག་ནི་འདིའི་གཞིའི་དོན་དུ་འགྱུར་ལ། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྟེན་གྱི་དོན་དུ་འགྱུར་རོ། །རབ་ཏུ་འཇུག་པ་དང༌། རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་ཏེ། འཁོར་ལོས་ལ་འདྲིལ་བའི་ལག་པས་ཕུག་པ་དང༌། སའི་ཕྱོགས་བཞིན་ནོ། །ཡང་ས་གང་བའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ལ་གང་བའི་འབྱུང་བ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཟག་བཅས་ལུས་དང་ངག་གི་ལས། །རང་གི་འབྱུང་བ་རྒྱུར་བྱས་པའོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ནི་འདོད་པ་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་པ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་པའི་བར་དུ་ཡང་དེའི་ས་པ་ཉིད་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །ཟག་མེད་གང་དུ་སྐྱེས་པ་ཡིན། ཟག་པ་མེད་པའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་དེ་ནི་ས་གང་དུ་སྐྱེས་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་དེ་ནི་ས་དེ་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཁམས་སུ་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་ལ་འབྱུང་བ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལས་ལ། རྣམ་རིག་མ་ཡིན་རྒྱུ་མཐུན་འབྱུང༌། །མ་ཟིན་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བར། །རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང༌། རྒྱུ་མཐུན་ཟིན་པའི་འབྱུང་ལས་སྐྱེས། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཉིད་རྒྱུར་བྱས་ནས་སྐྱེ་སྟེ། མཉམ་པར་གཞག་པ་མ་ཡིན་པའི་ས་པ་རྣམས་ནི་དེ་ལྟའོ། །ཏིང་འཛིན་ལས་སྐྱེས་རྒྱུ་ལས་འབྱུང༌། །མ་ཟིན་འབྱུང་བ་གཅིག་ལས་སྐྱེས། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པ་བསམ་གཏན་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེས་པ་དང༌། རྒྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། མ་ཟིན་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་ནས་སྐྱེ་སྟེ། འབྱུང་བ་གང་
― DTG141_Page_0319 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་རྒྱུར་བྱས་ནས་སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་པ་སྐྱེ་བ་དེ་དག་ཉིད་ལས་ཚིག་ཀྱལ་པ་སྤངས་པའི་བར་དུ་སྐྱེའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོར་ཐར་བའི་སྡོམ་པ་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་གཞན་དང་གཞན་དག་རྒྱུར་བྱས་ནས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་བདུན་སྐྱེའོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། ལུས་ཀྱིས་ནི་ཟིན་པའོ། །དེ་ལྟར་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་དང༌། རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། རྣམ་པ་ལྔར་བཤད་བདེ་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །ལུང་བསྟན་མིན་རྣམ་རིག་མིན་མེད། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་ནི་སྟོབས་ཆུང་བས་དེའི་ཕྱིར་གང་འགག་ཀྱང་དེའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱེད་པའི་ལས་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་འཕེན་པར་མི་ནུས་སོ། །གཞན་ནི་རྣམ་གསུམ། ལས་གཞན་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང་གསུམ་མོ། །གཞན་གང་ཞིག་ཅེ་ན། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་སེམས་པའོ། །མི་དགེ་ནི། འདོད་པའི་མི་དགེ་བའི་ལས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་འབའ་ཞིག་ན་ཡོད་ཀྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་དང༌། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་པ་སྦངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་མ་བཀག་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ནའང་རྣམ་རིག་མིན། །ཡང་གི་སྒྲས་ནི་འདོད་པ་ན་ཡང་ཡོད་དོ། །གཟུགས་མེད་པ་དག་ནི་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་དེ། གང་དུ་ལུས་དང་ངག་འཇུག་པ་དེར་ལུས་དང་ངག་གི་གི་སྡོམ་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་རིག་སྤྱོད་དང་བཅས་པ་ཡི། །ས་གཉིས་ཉིད་ན་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་ཡོད་ཀྱི་དེ་ཡན་ཆད་ན་ནི་མེད་དོ། །འདོད་པ་ན་ཡང་བསྒྲིབས་པ་མེད། །བསྒྲིབས་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ནི་འདོད་བའི་ཁམས་དག་ན་ཡང་མེད་དོ། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་འབའ་ཞིག་ན་ཡོད་དེ། །ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ནི་གཡོས་ཀུན་ནས་བསླང་བའོ་ཞེས་གྲག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡན་ཆད་ན། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མེད་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་དག་ན་ཡང་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་མེད་ཅེ་ན། གང་ཕྱིར་ཀུན་སླང་མེད། རྟོག་
― DTG141_Page_0320 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་ན། དེ་ཡང་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ན་མེད་ལ། བསྒོམས་ཏེ་སྤང་པར་བྱ་བས་ཡིན་ན། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་དེ་ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་དག་ན་མེད་ལ། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་ཁ་ནང་དུ་བལྟས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཅི་ཀུན་ནས་སློང་བའི་དབང་འབའ་ཞིག་གིས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བར་རིག་པར་བྱ་བའམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དོན་དམ་པ་དང༌། རང་བཞིན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། ཀུན་ནས་སློང་བས་སོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག །ཐར་པ་དམ་པའི་དོན་དུ་དགེ །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་ཞི་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་མཆོག་ཏུ་བདེ་བ་ཡིན་པས་དོན་དམ་པར་དེ་གེ་བ་སྟེ། ནད་མེད་བ་བཞིན་ནོ། །རྩ་བ། ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་པ་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །དགེ་བའི་རྩ་བ་གསུམ་དང༌། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དགེ་བ་སྟེ། མཚུངས་པར་གཞན་གྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ལ་མི་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཕྲོད་པའི་སྨན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་དང་ལྡན་རྣམས་མཚུངས་ལྡན་གྱིས། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་དེ་དག་ཉིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་དགེ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་དགེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྨན་དང་བསྲེས་པའི་བཏུང་བ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་ནས་བསླང་བས་བྱ་ལ་སོགས། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་དུ་བསླང་བའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་དང་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་ཀུན་ནས་བསླང་བས་དགེ་བ་སྟེ། སྨན་དང་བཏུང་བ་ལས་བྱུང་བའི་འོ་མ་བཞིན་ནོ། །དགེ་བ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་དེ་ལས། བཟློག་པ་མི་དགེ །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འཁོར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་འཇུག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མཆོག་ཏུ་མི་བདེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་མི་དགེ་བའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སོ། །དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་སོ། །དེས་
― DTG141_Page_0321 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་དང༌། ཐོབ་པ་དང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། ཀུན་ནས་བསླང་བ་སྟེ། ནད་དང་མི་འཕྲོད་པའི་སྨན་པ་སོགས་པས་དཔེར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་འཁོར་བའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའམ་དགེ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དོན་དམ་པར་དེ་སྐད་དུ་བཤད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཕྱིར་ལུང་དུམ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་ལ། རྣམ་པར་སྨིན་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་ནི་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་ལུང་དུམ་བསྟན་པ་ཙམ་ལ་ནི་དེའི་ཕྱིར་དོན་རྣམ་པར། ལུང་དུམ་བསྟན་བསྟན་པ་དག །འདུས་མ་བྱས་གཉིས་ཏེ། ནམ་མཁའ་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་ནི་རྣམ་གྲངས་མེད་པར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་སྟེ། སྤང་བར་བྱ་བའི་སེམས་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་བཤད་པ། འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལོག་པར་ལྟ་བ་ལས་ནི་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང༌། ལོག་པའི་ངག་དང༌། ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཤེ་ན། འདི་ནི་མི་འགལ་བ་ཉིད་དེ། གང་གི་ཕྱིར། ཀུན་སློང་རྣམ་གཉིས་རྒྱུ་དང་ནི། །དེ་ཡི་དུས་ཀྱི་སློང་ཞེས་བྱ། །ཀུན་ནས་སློང་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུའི་ཀུན་ནས་སློང་བ་དང༌། དུས་ཀྱི་ཀུན་ནས་སློང་བའོ། །དུས་དེ་ཉིད་དུ་དེ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་རབ་འཇུག་བྱེད། །གཉིས་པ་རྗེས་སུ་འཇུག་བྱེད་ཡིན། །རྒྱུའི་ཀུན་ནས་སློང་བ་ནི་འཕེན་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའོ། །དེའི་དུས་ཀྱི་ཀུན་ནས་སློང་བ་ནི་བྱ་བའི་དུས་སུ་མཐུན་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང༌། མཐོང་བས་སྤང་བྱའི་རྣམ་ཤེས་ནི། །རབ་ཏུ་འཇུག་བྱེད་ཡིན། མཐོང་སྟེ་སྦང་བར་བྱ་བའི་སེམས་ནི་དེ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་གཉིས་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ནི་ཡིན་གྱི། ཁ་ཕྱིར་བལྟས་པའི་བྱ་བའི་དུས་ན། དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འཇུག་བར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མདོ་ལས་རྒྱུའི་ཀུན་ནས་སློང་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པས་འགལ་
― DTG141_Page_0322 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་མེད་དོ། །ཡིད་ནི། གཉི་ག་བསྒོམས་པས་སྤང་བྱ་ཡིན། །རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དང༌། །རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གཉི་ག་ཡང་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ལྔ་ནི་རྗེས་སུ་འཇུག་བྱེད་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔའི་ཚོགས་ནི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་མུ་བཞིར་འགྱུར་ཏེ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔའི་ཚོགས་ནི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་གཉི་གའོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ནི་གཉི་ག་མ་ཡིན་པའོ། །ཡང་ཅི་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཇི་ལྟ་བུར་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། འདི་ལ་ངེས་པ་མེད་དེ། རབ་འཇུག་བྱེད་དགེ་ལ་སོགས་ལ། །རྗེས་འཇུག་བྱེད་ཀྱང་རྣམ་གསུམ་འགྱུར། །རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དགེ་བ་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུམ་བསྟན་པ་ཡང་ཡོད་ལ། མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཐུབ་པའི་འདྲ་བའམ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ནི་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་འདྲ་སྟེ། དགེ་བ་ལ་ཡང་དགེ་བ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལ་ཡང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའམ། དེ་དགེ་བ། རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ལུང་དུམ་བསྟན་པ་དེ་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པར་བྱེད་པ་དགེ་བ་ཡིན་གྱི་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དགེ་བ་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པར་ནི་ནམ་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་ནི་ནམ་ཡང་ཞུམ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ཡིད་བསྒོམས་ཏེ་སྤང་བར་བྱ་བར་བཤད་པ་དེ་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུམ་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་གཉི་ག་མིན། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་སེམས་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཞར་ལས་འོངས་པའི་སྐབས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྔར་བཤད་པ་དེ་ཡང༌། རྣམ་རིག་མིན་རྣམ་གསུམ་ཞེས་བྱ། །སྡོམ་
― DTG141_Page_0323 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་སྡོམ་པ་མིན་དང་གཞན། སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་གཉིས་ལས་གཞན་སྡོམ་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པའི་ཤུགས་སྡོམ་ཞིང་འགོག་པ་ན་སྡོམ་པའོ། །ཡང་དེ་ལ། སྡོམ་པ་སོ་སོར་ཐར་ཞེས་བྱ། །དེ་བཞིན་ཟག་མེད་བསམ་གཏན་སྐྱེས། །རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ནི་འདི་ལ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་ནི་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་ནོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེ་ལ། སོ་སོར་ཐར་ཞེས་བྱ་རྣམ་བརྒྱད། །དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་དང༌། དགེ་སློང་མའི་སྡོམ་པ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་མའི་སྡོམ་པ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་མའི་སྡོམ་པ་དང༌། དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་དང༌། དགེ་བསྙེན་མའི་སྡོམ་པ་དང༌། བསྙེན་གནས་ཀྱི་སྡོམ་པ་དང༌། སྡོམ་པ་རྣམ་པ་དེ་བརྒྱད་ནི་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མིང་དུ་ནི་རྣམ་པ་དེ་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །རྫས་ཉིད་དུ་ནི་རྣམ་པ་བཞི། །དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་གི་སྡོམ་པ་དང༌། དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་དང༌། བསྙེན་གནས་ཀྱི་སྡོམ་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ནི་མཚན་ཉིད་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རྫས་ཉིད་དུ་ནི་རྣམ་པ་དེ་བཞི་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་ལས་ནི་དགེ་སློང་མའི་སྡོམ་པ་གཞན་མ་ཡིན་ལ། དགེ་སྦྱོང་གི་སྡོམ་པ་ལས་ནི། དགེ་སྦྱོང་མ་དང་དགེ་སློབ་མའི་སྡོམ་པ་གཞན་མ་ཡིན་ལ། དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་ལས་ནི་དགེ་བ་སྙེན་མའི་སྡོམ་པ་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། མཚན་ལས་མིང་ནི་འཕོ་བའི་ཕྱིར།། མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟགས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གང་གིས་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་དག་ཏུ་མཚོན་པར་བྱེད་པའོ། །མཚན་ལས་ནི་དགེ་སློང་ལ་སོགས་པའི་མིང་འཕོ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། མཚན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་ན། དགེ་སློང་ནི་དགེ་སློང་མ་ཞེས་བྱ་ལ། དགེ་སློང་མ་ཡང་དགེ་སློང་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་སྦྱོང་ནི་དགེ་སྦྱོང་མ་ཞེས་བྱ་ལ། དགེ་སྦྱོང་མ་དང་དགེ་སློབ་མ་ཡང་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་བསྙེན་ནི་དགེ་བསྙེན་མ་ཞེས་བྱ་ལ། དགེ་བསྙེན་མ་ཡང་དགེ་བསྙེན་ཞེས་བྱ་སྟེ། མཚན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ལས་སྔོན་གྱི་སྡོམ་པ་གཏོང་བའི་རྒྱུ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། སྔོན་མེད་
― DTG141_Page_0324 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས། དེ་བས་ན་སྡོམ་པ་མང་པོ་དེ་དག་ཀྱང་གསུམ་པོ་ལས་རང་བཞིན་ཐ་མི་དད་དོ། །གང་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་ལས་དགེ་སྦྱོང་གི་སྡོམ་པ་བླངས་ལ། དེ་ལས་ཡང་དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་ན། ཅི་སྤོང་བའི་འཕེལ་བ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་སྡོམ་པ་དེ་དག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དོང་ཙེ་གཅིག་དང་དོང་ཙེ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་དུ་གཞན་དང་གཞན་ཞེས་བྱ་བར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྐྱེའམ། འོན་ཏེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཐ་དད་པ་ཉིད་གཅིག་ཏུ་སྐྱེ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཐ་དད། དེ་དག་ནི་མ་འདྲེས་པ་ཉིད་དེ། སྡོམ་པ་གསུམ་དག་ལ་སྲོག་གཅོད་པའི་སྤངས་པ་གསུམ་ནས་ཆང་འཐུང་བའི་བར་དུ་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་སྐྱེ་སྟེ། ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་འགལ་བ་མེད། དེ་དག་གསུམ་ཆར་ཡང་ལྷན་ཅིག་བར་འགྱུར་གྱི། སྡོམ་པ་ཕྱི་མ་ཡང་དག་པར་བླངས་པས་སྔ་མ་གཏོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་བས་དགེ་བསྙེན་ཡང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་དུ་འོང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་ན་དགེ་བསྙེན་ཡང་མ་ཡིན་པར་གནས་པར་འགྱུར་བས་དགེ་སློང་གི་བར་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། ལྔ་བརྒྱད་བཅུ་དང་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །སྤངས་པའི་སྤོང་བ་འཛིན་པ་ལས། །དགེ་བསྙེན་དང་ནི་བསྙེན་གནས་དང༌། །དགེ་སྦྱོང་དང་ནི་དགེ་སློང་རྣམས། །གྲངས་བཞིན་དུ་མཐུན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། འབྲུའི་ཆང་དང་སྦྱར་བའི་ཆང་བག་མེད་པའི་གནས་ལྔ་རྣམས་སྤང་བའི་སྤོང་བ་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་ནི་དགེ་བསྙེན་དུ་འགྱུར་རོ། །སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། མི་ཚངས་པ་སྤྱོད་པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། ཆང་འཐུང་བ་དང༌། དྲི་དང་ཕྲེང་བ་དང་བྱུག་པ་དང༌། གར་དང་གླུ་དང་རོལ་མོ་དང༌། མལ་སྟན་མཐོན་པོ་དང་མལ་སྟན་ཆེན་པོ་དང༌། དུས་མ་ཡིན་པའི་ཁ་ཟས་དང་བརྒྱད་ཀྱི་སྤོང་བ་ཡང་དག་པར་བླངས་པས་ནི་བསྙེན་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཉིད་དང་གསེར་དང་དངུལ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། གར་དང་གླུ་དང་རོལ་མོ་དང༌། དྲི་དང་ཕྲེང་བ་དང་བྱུག་པ་འདིར་གཉིས་སུ་བྱས་ནས་བཅུར་འགྱུར་ཏེ། བཅུའི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པས་ནི་དགེ་སྦྱོང་
― DTG141_Page_0325 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་འགྱུར་རོ། །ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤངས་པའི་སྤོང་བ་ཡང་དག་པར་བླངས་པས་ནི་དགེ་སློང་དུ་འགྱུར་རོ། །སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་དེ་དག་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ནི་ལེགས་སྤྱད་དང༌། །ལས་དང་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལས་མི་མཉམ་པ་རྣམས་མཉམ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་ལ། ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་ན་བསིལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཀྱང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་བླངས་པ་བདེ། །ལུས་ལ་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་པའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་སྤྱོད་པའོ། །བྱ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལས་སོ། །ཡང༌། དང་པོའི་རྣམ་རིག་རྣམ་རིག་མིན། །སོ་སོར་ཐར་དང་བྱ་བའི་ལམ། །སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་དང་པོ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ནི་སོ་སོར་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་སྡིག་པ་ལས་སོ་སོར་ཐར་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྤངས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལུས་དང་ངག་སྡོམ་པའི་ཕྱིར་སྡོམ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ལས་ཀྱི་ལམ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། སོ་སོར་ཐར་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མཇུག་ཡིན་གྱི་དངོས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ལམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྡོམ་པ་འདི་རྣམས་ལས། གང་ཞིག་གང་དང་ལྡན་ཞེ་ན། །སོ་སོར་ཐར་དང་ལྡན་པ་བརྒྱད། །སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་དང་ནི། དགེ་སློང་དང༌། དགེ་སློང་མ་དང༌། དགེ་སློབ་དང༌། དགེ་སློབ་མ་དང༌། དགེ་ཚུལ་དང༌། དགེ་ཚུལ་མ་དང༌། དགེ་བསྙེན་དང༌། དགེ་བསྙེན་མ་དང༌། བརྒྱད་པ་བསྙེན་གནས་ཏེ། རིས་བརྒྱད་དང་ལྡན་ནོ། །བསམ་གཏན་སྐྱེས་དང་དེ་ལྡན་ལ། །བསམ་གཏན་ལས་བསམ་གཏན་གྱིས་བསྐྱེད་པས་ན་བསམ་གཏན་ལས་སྐྱེས་པའོ། །གང་བསམ་གཏན་དང་ལྡན་པ་དེ་གདོན་མི་ཟ་བར་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་དང་ལྡན་ནོ། །འདིར་ནི་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱང་བསམ་གཏན་དུ་བྱས་ནས་བརྗོད་དོ། །དཔེར་ན་གྲོང་འདི་ན་འབྲས་ཀྱི་ཞིང་ཡོད་དོ། །འབྲུའི་ཞིང་ཡོད་དོ་ཞེས་གྲོང་གི་ཉེ་ཀོར་ལ་ཡང་གྲོང་ཁྱེར་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །ཟག་མེད་འཕགས་པའི་སེམས་ཅན་དང༌། །ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པ་དང་ནི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་དང་ལྡན་
― DTG141_Page_0326 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པའོ། །ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་སྡོམ་པ་གཉིས་སོ་ཞེས་གང་བཤད་པ་ལ། དེ་གཉིས་གང་བཤད་ན། གསུམ་པོ་འདི་དག་ཉིད་ལས། ཐ་མའི་གཉིས་ནི་སེམས་རྗེས་འབྲང༌། །བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པའོ། །སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་གཞན་དང་སེམས་མེད་པ་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པ་དེ་དག་ཉིད་སྤོང་བའི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་འཐོབ་སྟེ། གང་གི་གནས་སྐབས་དག་ཏུ་སྐྱེ་ཞེ་ན། བར་ཆད་མེད་ལམ་སྐྱེས་དེ་གཉིས། །མི་ལྕོགས་མེད་ལ་སྤོང་ཞེས་བྱ། །མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་ལ་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པ་དེ་གཉིས་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དགུ་དག་ཏུ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་དག །དེ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ཡང་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། །ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལེགས་པ་སྟེ། །ཞེས་གང་བཤད་པ་དང༌། མིག་གི་དབང་པོའོ། །སྡོམ་པས་བསྡམས་ཏེ། གནས་སོ་ཞེས་གང་བཤད་པ་ལ་ཡིད་དང་དབང་པོའི་སྡོམ་པ་འདི་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅི་ཞིག་ཡིན། འདི་གཉིས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ནི་མ་ཡིན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཤེས་བཞིན་དང་ནི་དྲན་པ་གཉིས། །ཡིད་དང་དབང་པོ་སྡོམ་པ་དག་ཡིན། །ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། དབང་པོའི་སྡོམ་པ་ཡང་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས། རེ་རེ་ལ་ཡང་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡང་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གྲངས་བཞིན་དུ་གོ་བར་འགྱུར་དུ་དོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་གང་ཞིག་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དམ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་གང་ཡང་དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་ལྡན་པ་འདི་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ། སོ་སོར་ཐར་ལ་གནས་པ་ནི།། མ་བཏང་བས་རྟག་ད་ལྟར་གྱི། །རྣམས་རིག་མིན་ལྡན། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པར་བཤད་པའི་གང་ཟག་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དེ་མི་སྤོང་བ་དེ་སྲིད་དུ་རྟག་ཏུ་ད་ལྟར་གྱི་དེ་དང་ལྡན་ནོ། །དང་པོའི། སྐད་ཅིག་ཕྱིན་ཆད་འདས་པ་དང༌། །སྐད་ཅིག་མ་དང་
― DTG141_Page_0327 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ཕྱིན་ཆད་ནི་འདས་པ་དང་ཡང་ལྡན་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་མ་བཏགས་བ་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་བ། སྡོམ་མིན་གནས་པའང་དེ་བཞིན་ནོ། །སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་གནས་པ་ཡང་ཇི་སྲིད་དུ་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་མི་སྤོང་བ་དེ་སྲིད་དུ་རྟག་ཏུ་ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་ལ། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཕྱིན་ཅད་ནི་འདས་པ་དང་ཡང་མི་ལྡན་ནོ། །བསམ་གཏན་སྡོམ་དང་ལྡན་པ་ནི། །རྟག་ཏུ་འདས་དང་མ་འོངས་དང༌། །བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་རྙེད་ལམ་བཏང་བས་ནི་རྟག་ཏུ་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ལ་ཡང་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་བོར་བའི་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་དང་འདས་པ་ཐོབ་བོ། །འཕགས་ནི་དངོས་པོ་འདས་དང་མིན། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཀྱང་ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འདས་ལ་འདི་ནི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། ལམ་ནི་སྔར་མ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ལ་ནི་འདས་པ་དང་མི་ལྡན་ནོ། །མཉམ་གཞག་འཕགས་ལམ་གནས་དེ་གཉིས། །ད་ལྟར་དང་ལྡན་བསམ་གཏན་དང༌། །ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པ་དང་ལྡན་པ་གཉིས་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ལ་ཞུགས་པ་སྟེ། ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་ལངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རེ་ཞིག་དང་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ནི་དེ་ལྟར་བཤད་དོ། །ཡང་ད་ནི་བར་མར་གནས་པ་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བར་གནས་ལ། ཡོད་ན་དང་པོ་ད་ལྟར་དང། །གང་སྡོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལ་གནས་པ་དེ་ནི་བར་མར་གནས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། གང་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་གིས་བསྡུས་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་དང་པོ་ད་ལྟར་གྱི་རྣམས་དང་ལྡན་ནོ། །ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་གཉིས་ཀྱི་བར་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིན་ཆད་དུས་ནི་གཉིས་དང་ངོ༌། །སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ཕྱིན་ཆད་ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ཡང་ལྡན་ཏེ། མ་བཏང་ན་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཇི་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་གནས་
― DTG141_Page_0328 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་ཡང་རེས་འགའ་དགེ་བའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞིང་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་ཡང་མི་དགེ་བ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རམ་ཞེན་འགྱུར་རོ། །དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སྡོམ་མིན་གནས་ལ་དགེ་བ་དང༌། །སྡོམ་ལ་གནས་ལ་མི་དགེ་བའི། །རྣམ་རིག་མི་ལྡན་ཇི་སྲིད་དུ། །རབ་དང་ཉོན་མོངས་ཤུགས་ལྡན་པར། །མཆོད་རྟེན་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཤུགས་གང་གིས་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་གནས་པ་ལ་ཡང་དགེ་བའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་ཞིང་གསོད་པ་དང༌། འཆིང་བ་དང་བརྡེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཤུགས་གང་གིས་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་ལ་ཡང་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་ལ། དེ་གཉིས་ཇི་སྲིད་དུ་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དེ་སྲིད་དུ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དེ་གཉིས་ཀྱང་རྗེས་སུ་འབྲང་སྟེ། དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ལ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་འབའ་ཞིག་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ལ། གཞན་དག་ཏུ་ནི་འདས་པ་དང་ཡང་ལྡན་ནོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྣམ་རིག་བྱེད་ནི་ཐམས་ཅད་ལ། །བྱེད་པ་དག་ལ་ད་ལྟར་ལྡན། །སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང་བར་བ་མ་ལ་གནས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། ཇི་སྲིད་དུ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་བྱེད་པ་དེ་སྲིད་དུ་ད་ལྟར་གྱི་དེ་དང་ལྡན་ནོ། །མ་བཏང་ན་ནི་སྐད་ཅིག་མ། །ཕྱིན་ཆད་འདས་ལྡན། མ་བཏང་ན་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ཕྱིན་ཆད་ནི་འདས་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །མ་འོངས་མེད། མ་འོངས་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་ལྡན་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །བསྒྲིབས་དང་མ་བསྒྲིབས་གཉི་ག་ཡི། །འདས་པ་དག་དང་ལྡན་པ་མེད། །བསྒྲིབས་པ་དང་མ་བསྒྲིབས་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་འདས་པ་ཡང་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །ཆོས་ཉམ་ཆུང་བའི་ཐོབ་པ་ཡང་ཉམ་ཆུང་བ་ཡིན་པས་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་གང་བཤད་པ། སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞིག་ཅེ་ན། །སྡོམ་པ་མིན་དང་ཉེས་སྤྱད་དང༌། འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་དེའི་ལམ། །སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་དེ་དག་སྟེ། དེ་ལ་ལུས་དང་ངག་གི་སྡོམ་པའི་ཕྱིར་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དམན་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་ཉེས་པར་སྤྱད་
― DTG141_Page_0329 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་ནོ། །ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལས་སོ། །དངོས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱི་ལམ་མོ། །ཡང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་ལྡན་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང༌། མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་མུ་བཞི་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག །བར་མ་དོར་གནས་སེམས་ཞན་པས། །བྱེད་དང་མ་རིག་ཉིད་དང་ལྡན། །སྡོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་གནས་པ་ཞིག་སེམས་ཞན་པས་དགེ་བའམ་མི་དགེ་བ་ཞིག་བྱེད་ན། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་འབའ་ཞིག་དང་ལྡན་གྱི། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང་ནི་མ་ཡིན་ན། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། རྫས་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །རྣམ་རིག་བོར་དང་མ་སྐྱེས་པའི། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམ་རིག་མིན། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་གང་ཞིག་ཚེ་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་གྱུར་ནས་ད་དུང་དུ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་བྱུང་བའམ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་རྣམ་པར་ཉམས་ན། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་འབའ་ཞིག་དང་ལྡན་གྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྡོམ་པ་དང༌། སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བར་མ་ལ་གནས་པ་རྣམས་དང༌། སྡོམ་པ་དང༌། སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡང་སྡོམ་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་འཐོབ་ཅེ་ན། བསམ་གཏན་ལས་སྐྱེས་བསམ་གཏན་གྱི། །ས་ཉིད་ཀྱིས་འཐོབ། གང་གི་ཚེ་བསམ་གཏན་གྱིས་བའི་སེམས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དངོས་གཞི་པའམ། ཉེར་བསྡོགས་པ་ཐོབ་པ་དེའི་ཚེ་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་ཡང་འཐོབ་སྟེ། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ཟག་མེད་ནི། འཕགས་དེས། བསམ་གཏན་གྱིས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཟག་པ་མེད་པས་འཐོབ་པ་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པ་ཡང་འཐོབ་བོ། །དེ་ལ་ཟག་པ་མེད་བ་ནི། བསམ་གཏན་གྱིས་དྲུག་པོ་བསམ་གཏན་བཞི་བ་དང༌། མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དག་ན་ཡོད་དེ། དེ་ནི་འོག་ནས་བཤད་པར་བྱའོ། །སོ་སོར་ཐར་ཅེས་པ། གཞན་གྱི་རྣམ་རིག་བྱེད་སོགས་ལས། །སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ནི་གལ་ཏེ་འདི་ལ་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ལ་འདི་ཡང་གཞན་ལ་རྣམ་
― DTG141_Page_0330 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་རིག་པར་བྱེད་ན། གཞན་གྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ལས་འཐོབ་སྟེ། དེ་ཡང་དགེ་འདུན་ནམ་གང་ཟག་ལས་སོ། །དགེ་འདུན་ལས་ནི་དགེ་སློང་དང༌། དགེ་སློང་མ་དང༌། དགེ་སློབ་མའི་སྡོམ་པ་རྣམས་སོ། །གཞན་དག་ནི་གང་ཟག་ལས་སོ། །རང་འབྱུང་ལ་སོགས་པ་ལས་ནི་སངས་རྒྱས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སོགས་པའི་སྒྲ་སྨོས་སོ། །ཡང་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་དེ་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ན་དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་གི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་བླང་བར་བྱ་ཞེ་ན། ཇི་སྲིད་འཚོ་དང་ཉིན་ཞག་ཏུ། །སྡོམ་པ་ཡང་དག་བླངས་པ་ཡིན། །རིས་བདུན་གྱི་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ནི་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་བླངས་པའོ། །བསྙེན་གནས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་ཉིན་ཞག་ཏུའོ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་སོ། །ད་ནི་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པའི་དུས་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། སྡོམ་པ་མིན་ལ་ཉིན་ཞག་མེད། །ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་སྡིག་པའི་ལས་ཁས་བླངས་པ་ལས་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་སྐྱེའི། ཇི་ལྟར་བསྙེན་གནས་པ་བཞིན་དུ་ཉིན་ཞག་བ་ནི་མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར། དེ་ལྟ་བུ་ལེན་མེད་ཅེས་གྲག །གང་གི་ཕྱིར་བསྙེན་གནས་པ་ལྟར་བདག་ནི་ཉིན་ཞག་གཅིག་ཏུ་སྡོམ་པ་ལ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པར་སྨོན་པ་ནི་སུ་ཡང་མེད་དེ། དམན་པའི་ལས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་བསྙེན་གནས་ཉིན་ཞག་ཏུ་ལེན་པ་ན་ཇི་ལྟར་བླང་བར་བྱ་ཞེ་ན། དམའ་བར་འདུག་སྨྲས་བླངས་པ་ཡིས། །ནང་པར་གཞན་ལས་བླངས་པ་ནི། །བསྙེན་གནས་ཡན་ལག་ཚང་བ་དང༌། །མི་བརྒྱན་མཚན་མོ་མ་ཟད་པར། །དམའ་བར་འདུག་པའམ་ཙོག་ཙོག་པོའམ་པུས་མོ་བཙུགས་ལ་ཐལ་མོ་ཁོང་སྟོང་དུ་སྦྱར་ནས་ཏེ། ནད་པ་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །འབོགས་པ་པོས་ཚིག་མ་སྨྲས་པར་སྔར་ཡང་སྨྲ་བར་མི་བྱ་ལ་ཁ་བསྡམས་ཏེ་སྨྲ་བར་ཡང་མི་བྱའོ། །ཉིན་ཞག་གི་སྡོམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནང་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེ་ཞིག་ཉི་མ་ཤར་བའི་ཚེའོ། །གཞན་ལས་ནོད་པར་བྱ་བའི་བདག་ཉིད་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ལ་ལྟོས་པས་ནི་རྐྱེན་ཡོད་ཀྱང་མི་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡན་ལག་ཚང་བ་སྟེ། ཡན་ལག་བརྒྱད་རིལ་གྱིས་ནོད་པར་བྱའི་མ་ཚང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མི་བརྒྱན་པས་ཏེ། རྒྱན་ནར་མ་ནི་མ་
― DTG141_Page_0331 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏོགས་སོ། །མཚན་མོ་ཟད་ཀྱི་བར་དུ་སྟེ། ཇི་སྲིད་དུ་ཉི་མ་ཤར་གྱི་བར་དུའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་མནོས་པ་ནི་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་ཙམ་དུ་འགྱུར་གྱི་བསྙེན་གནས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་བརྒྱད་ནོད་ཅེ་ན། འདི་ལྟར། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡན་ལག་བག་ཡོད་བའི། །ཡན་ལག་བརྟུལ་ཞུགས་ཡན་ལག་སྟེ། །བཞི་གཅིག་དེ་བཞིན་གསུམ་རིམ་བཞིན། །རེ་ཞིག་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་སྤོང་བའི་བར་དུ་བཞི་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོབ་སྤོང་བའི་ཕྱིར། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན་ནོ། །ཆང་འཐུང་བ་སྤོང་བ་གཅིག་པུ་ནི་བག་ཡོད་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་གསུམ་ནི་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་སྦོང་བའི་ཕྱིར་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན་ནོ། །ཅི་བག་ཡོད་པའི་ཡན་ལག་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་ཡན་ལག་འདི་དག་མ་མ་ནོས་ན་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ཡི་དྲན་ཉམས་རྒྱགས་འགྱུར་རོ། །ཆང་འཐུངས་པས་ནི་བྱ་བ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་དྲན་པ་ཉམས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །མལ་སྟན་མཐོན་པོ་དང༌། མལ་སྟན་ཆེན་པོ་དང༌། གར་དང་གླུ་ལ་སོགས་པ་བསྟེན་པ་ནི་དྲེགས་པར་འགྱུར་ལ་དྲེགས་པ་གྱུར་ནས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ཡང་ཐག་མི་རིང་བར་འགྱུར་རོ། །དུས་སུ་ཟ་ཞིང་ཟས་ནར་མའི་དུས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ལས་ནི་སྨྱུང་བའི་དྲན་པ་དང༌། ཡིད་བྱུང་བ་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་མེད་ན་གཉི་ག་ཡང་མེད་དོ། །ཡང་ཅི་བསྙེན་གནས་འདི་དགེ་བསྙེན་འབའ་ཞིག་གི་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་གཞན་གྱི་ཡང་ཡིན་ཞེ་ན། གཞན་ལའང་བསྙེན་གནས་ཡོད་མོད་ཀྱི། །སྐྱབས་སུ་མ་སོང་བར་མིན་ནོ། །དགེ་བསྙེན་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཉིན་ཞག་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་སྟེ། བསྙེན་གནས་ནོད་ན་དེ་ལ་བསྙེན་གནས་ཀྱི་སྡོམ་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་འབའ་ཞིག་གིས་དགེ་བསྙེན་པར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། རྒྱ་གར་གྱི་ཡུལ་པ་རྣམས་ན་རེ་ནི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཆེ་རྣམས་ན་རེ་སྡོམ་པ་མེད་པར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གང་ཡང་མདོ་ལས་འདི་སྐད་དུ་མིང་ཆེན་གང་གི་ཕྱིར་ཁྱིམ་པ་གོས་དཀར་པོ་གྱོན་པ། སྐྱེས་པ་སྐྱེས་པའི་མཚན་དང་ལྡན་པ་ཞིག་སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ། ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ།
― DTG141_Page_0332 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ཞིང༌། བདག་ལ་དགེ་བསྙེན་པར་གཟུང་དུ་གསོལ་ཞེས་ཚིག་ཏུ་ཡང་སྨྲ་ན། དེ་ཙམ་གྱིས་དགེ་བསྙེན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་འགལ་བ་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་འདི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཉིད་ལས། དགེ་བསྙེན་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་ལས། སྡོམ་པ། དགེ་བསྙེན་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་འབའ་ཞིག་གིས་འདིའི་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཚེ་བདག་ལ་དགེ་བསྙེན་ཕར་གཟུང་དུ་གསོལ་ཞེས་ཁས་ལེན་པ་ཉིད་ནའོ། །དེ་ཕྱིན་ཆད་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་ངོ་ཞེས་པ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། བར་གྱི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡོམ་པ་ཐོབ་ཀྱང་བརྡས་སྤྲད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས། སྨྲ་བ་དགེ་སློང་བཞིན། ཇི་ལྟར་དགེ་སློང་དང་དགེ་སྦྱོང་སྡོམ་པ་ཐོབ་ཟིན་ཀྱང༌། བརྡས་སྤྲད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་འདི་དང་འདིའོ་ཞེས་ཡང་བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་ནོད་དུ་གཞུག་པ་ལྟར་དགེ་བསྙེན་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བས་སྡོམ་པ་མེད་པར་དགེ་བསྙེན་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་བསྡམས་ན་ནི། སྣ་གཅིག་སྤྱོད་ལ་སོགས་ཅི་ལྟར། །གལ་ཏེ་དགེ་བསྙེན་ཐམས་ཅད་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྣ་གཅིག་སྤྱོད་པ་དང༌། ཕྱོགས་གཅིག་སྤྱོད་པ་དང༌། ཕལ་ཆེར་སྤྱོད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྤྱོད་པའི་དགེ་བསྙེན་ཞེས་གསུངས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མི་འགལ་ཏེ། གང་ཕྱིར་དེ་སྲུང་བ་ལས་གསུངས། །གང་ཞིག་བསླབ་པའི་གཞི་གང་སྲུང་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི། སྤྱོད་པ་ཞེས་གསུངས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པར་ནི་འདྲའོ། །སྡོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། ཆུང་ལ་སོགས་ཉིད་ཡིན་ཇི་བཞིན། ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པར་ལེན་པའི་སེམས་ཀྱི་དབང་ལས་ཏེ། དེ་ལྟར་བཤད་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཡང་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཆུང་དུ་སྲིད་ལ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཡང་ཆེན་པོ་སྲིད་དོ། །ཡང་གང་ཞིག་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ན། འདིའི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་དགེ་འདུན་བྱེད་པའི་ཆོས། །མི་སློབ་པ་དང་གཉི་
― DTG141_Page_0333 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ག་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་ལ་སྐྱབས་འགྲོ་གང༌། །དེ་ཡི་སྐྱབས་ནི་གསུམ་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པའི་ཆོས་མི་སློབ་པ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། གཙོ་བོ་གང་དག་གིས་དེའི་ལུས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ནི་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མར་ཡང་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བདེ་ནི་དགེ་འདུན་བྱེད་པའི་ཆོས་སློབ་བ་དང་མི་སློབ་པ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། གང་དག་ཐོབ་པས་གང་ཟག་བརྒྱད་པོ་དབྱེ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་མི་ཕྱེད་པར་འགྱུར་བའོ། །གང་ཞིག་ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བདེ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། བདག་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་གཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་སྡོམ་པ་གཞན་དག་ཏུ་ནི་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤོང་བ་བསླབ་པའི་གཞིར་རྣམ་པར་གཞས་ལ། དགེ་བསྙེན་ལ་ནི་འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་སྤོང་བ་བསླབ་པའི་གཞིར་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། ལོག་གཡེམ་རབ་ཏུ་སྨད་ཕྱིར་དང༌། །སླ་ཕྱིར་མི་བྱ་རྙེད་པའི་ཕྱིར། །འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་ནི་གཞན་དག་གི་ཆུང་མ་སུན་ཕྱུང་བའི་ཕྱིར་བ་དང། །ངན་སོང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ན་ཤིན་ཏུ་སྨད་པ་ལྟར། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའམ། ཁྱིམ་ན་གནས་པ་དག་གིས་འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་སྤོང་བ་སྲུང་བར་སླའི་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་སྲུང་བར་དཀའ་བས་སྲུང་མི་ནུས་པའམ། འཕགས་པ་ཚེ་རབས་གཞན་དག་ཏུ་ཡང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་མི་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་མི་བྱ་བའི་སྡོམ་པ་ལ་འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་སྤོང་བ་ཐོབ་པས་ན། དགེ་བསྙེན་ལ་ཡང་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤོང་བ་ཞེས་མ་སྨོས་ལ། དེ་སྤོང་བ་འགའ་ཞིག་བསླབ་པའི་གཞིར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། སློབ་པ་ཆེས་གཞན་དུ་གྱུར་ན། དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པའི་ཡན་ལག་དག་ལ་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་དུ་འོང་ངོ༌། །བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་མི་བྱ་བར་མ་ངེས་པའི་སྡོམ་པའོ། །གང་ཞིག་དགེ་བསྙེན་པར་གྱུར་ནས་ཆུང་མ་ལེན་ན་དེ་དག་གིས་དེ་དག་ལ་ཡང་སྡོམ་པ་ཐོབ་བམ་མ་ཐོབ་ཅེ་ན་ཐོབ་པོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཉི་ཚེ་བའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་དུ་
― DTG141_Page_0334 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འོང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་སྡོམ་པ་ཞིག་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཁས་བླངས་བཞིན་སྡོམ་པ། །རྙེད་དེ་རྒྱུ་ལས་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཁས་བླངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་གི་སྡོམ་པ་རྙེད་དེ། དེ་དག་གིས་ཇི་ལྟར་ཁས་བླངས་ཤེ་ན། བདག་འདོད་པས་ལོག་པ་གཡེམ་པ་སྤོང་ངོ་ཞེས་ཁས་བླངས་ཀྱི། བདག་གི་རྒྱུད་འདི་ལ་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་མི་བྱའོ་ཞེས་ནི་མ་སྨྲས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གིས་དེའི་གཞི་ལས། འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པའི་ཡན་ལག་གི་སྡོམ་པ་འབའ་ཞིག་ཐོབ་ཀྱི་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་མ་ཡིན་པས། ཆུང་མར་གྱུར་པ་ལ་སྡོམ་པ་ཞིག་པ་མེད་དོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་སྤོང་བ་འབའ་ཞིག་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་ལ་བསླབ་པའི་གཞིར་བྱས་ལ། ཕྲ་མ་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། རྒྱུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྨད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། བསྲུང་བར་སླ་བའི་ཕྱིར་བ་དང༌། མི་བྱ་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསླབ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་ལས། །བརྫུན་ཡང་ཟླ་ལ་སྨྲ་བ་ཡི། །བསླབ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འདས་པ་ལ་དྲིས་པ་དང༌། བདག་གིས་དེ་ལྟ་བུ་མ་བྱས་སོ་ཞེས་ཞར་ལ་བརྫུན་སྨྲ་བ། འདི་ཉེས་པར་གནས་པ་ལ་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འདས་པར་བྱས་ཀྱང༌། བདག་ཉིད་ཆགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་བཅས་པའི་ཁ་ན་མཐོ་བ་འདིའི་བསླབ་པའི་གཞིར་མ་བཞག་ཅེ་ན། གཞག་སྟེ། བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ། །ཆང་ཉིད། ཅིའི་ཕྱིར་ཆང་འབའ་ཞིག་ཡིན་ལ་གཞན་གྱི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གཞན་ནི་སྲུང་བའི་ཕྱིར། ཆང་འཐུང་ན་ཡན་ལག་གཞན་དང་གཞན་དག་མི་སྲུང་བར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་དེ་འབའ་ཞིག་གིས་བསླབ་པའི་གཞི་རྣམ་པར་གཞག་གི་གཞན་དག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོར་ཐར་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པ་གང་ཡིན་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག །ཇི་འདི་དག་ལས་གཅིག་འཐོབ་པ་དེ་ལས་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་འཐོབ་པ་མ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདོད་གཏོགས་ཐམས་ཅད་གཉི་ག་དང༌། །ད་ལྟར་གྱི་ལས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །འདོད་གཏོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོར་ཐར་
― DTG141_Page_0335 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་སྡོམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་དང༌། དངོས་དང༌། མཇུག་ལས་སོ། །གཉི་ག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དང༌། སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། རང་བཞིན་དང་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ལས་སོ། །སེམས་ཅན་གྱི་རྟེན་དུ་ཐ་སྙད་བཏགས་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་གྱི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་འབའ་ཞིག་ལས་འཐོབ་ཀྱི། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་དུ་ནི་མི་བགྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་ཟག་མེད་སྡོམ་གཉིས་ནི། །དངོས་དང་དུས་ནི་ཐམས་ཅད་ལས། །བསམ་གཏན་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པ་གཉིས་ནི་དངོས་ཀྱི་ལམ་འབའ་ཞིག་ལས་འཐོབ་ཀྱི། སྦྱོར་བ་དང་མཇུག་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་ན་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོབ་ལས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དུས་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ཀྱང་འཐོབ་བོ། །ཡང་ཅི་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་གཉིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང༌། ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་དང༌། རྒྱུ་ཐམས་ཅད་ལས་འཐོབ་བམ། འོན་ཏེ་བྱེ་བྲག་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ཡོད་དེ། རེ་ཞིག་ངེས་པར་འཐོབ་པ་ནི། །སྡོམ་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལས། །ཡན་ལག་རྒྱུ་ལས་དབྱེ་བ་ཡོད། །སྡོམ་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལས་འཐོབ་པ་ཉིད་དེ། འགའ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་ནི་དབྱེ་བ་ཡོད་དེ། ཁ་ཅིག་ནི་ཐམས་ཅད་ལས་འཐོབ་སྟེ། དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་བཞི་ལས་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་པའོ། །ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ནི་སྡོམ་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་ལས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་ནི་རྣམ་གྲངས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སོ། །ཁ་ཅིག་ནི་གཅིག་གི་སྟེ། རེ་ཞིག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་གང་གིས་ཤེ་ན། གལ་ཏེ་མ་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པ་རྣམས་ལ་རྒྱུ་དག་ཏུ་འདོད་པ་ནའོ། །གཅིག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་གང་གིས་ཤེ་ན། གལ་ཏེ་སེམས་ཆུང་དུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་རྣམས་ལས་རྒྱུ་དག་ཏུ་འདོད་པ་ནའོ། །གང་ལས་སྡོམ་པ་ཐོབ་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྡོམ་པ་མིན་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། །ཡན་ལག་ཀུན་ལ་རྒྱུས་མིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དག་ལས་
― DTG141_Page_0336 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་ལས་འཐོབ་སྟེ། སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཚང་བའི་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཅན་ནི་མེད་དོ། །རྒྱུ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཆུང་དུ་ལ་སོགས་བ་ཅིག་ཅར་དུ་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ལས་འཐོབ་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་འཐོབ་བ་ནི་མ་བཤད་པས་དེའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྡོམ་པ་མིན་བའི་སྡོམ་པའམ། །ཁས་ལེན་པ་ལས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་འཐོབ་སྟེ། དེའི་རིགས་ཅན་རྣམས་ནི་གསོད་པར་སྦྱོར་བའི་སྦྱོར་བ་ལས་སོ། །དེའི་རིགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་འདི་སྐད་དུ་བདག་ཅག་ཀྱང་འཚོ་བ་འདིས་འཚོ་བར་བྱའོ་ཞེས་ཁས་ལེན་པ་ལས་སོ། །ལྷག་མའི་རྣམ་རིག་མི་འཐོབ་པ། །ཞིང་དང་ལེན་དང་གུས་བྱེད་པས། །ལྷག་མ་གང་ཞིག་ཅེ་ན། སྡོམ་པའང་མ་ཡིན་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་གི་ཞིང་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་འཐོབ་སྟེ། གང་དུ་ཀུན་དགའི་ར་བ་ལ་སོགས་པ་ཕུལ་བ་ཙམ་གྱིས་རྣམ་བར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་བ་ནི་དེ་དང་མཐུན་བའི་ཞིང་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་རྫས་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དག་ལས་སམ། ཡང་ན་སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་གྱི་བར་དུ་ཟན་མི་ཟའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཚེས་སམ་ཟླ་བ་ཕྱེད་དམ་ཟླ་བ་གཅིག་ཅིང་ཡང་རྟག་ཏུ་མཆོད་སྟོན་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡི་དམ་ཡང་དག་པར་བླངས་པའམ། དགེ་བའམ་མི་དགེ་བ་དག་ལས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་དང་མཐུན་པའི་ལས་གུས་པར་བྱེད་པ་ལས་སོ། །སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་འཐོབ་པ་འདི་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་སྡོམ་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་སོ་སོར་ཐར་བའི་འདུལ་གཏོང་བ། །བསླབ་པ་ཕུལ་དང་ཤི་འཕོས་དང༌། །མཚན་གཉིས་དག་ནི་འབྱུང་བ་དང༌། །རྩ་བ་ཆད་དང་མཚན་འདས་ལས། །དེས་འདུལ་བར་བྱེད་པས་ན་འདུལ་བ་སྟེ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཡིན་པར་དགོངས་པའོ། །བསྙེན་གནས་ཀྱི་སྡོམ་པ་མ་གཏོགས་པར། དེ་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་བཞིས་གཏོང་སྟེ། མི་བརྡ་ཕྲད་པའི་དྲུང་དུ་བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་བསམ་པ་ཐག་པ་ནས་སླར་ཕུལ་བའམ། རིས་མཐུན་པ་བཏང་བའམ། མཚན་གཉིས་
― DTG141_Page_0337 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིག་ཅར་དུ་བྱུང་བའམ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆད་པ་ལས་སོ། །བསྙེན་གནས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་དེ་དག་དང་མཚན་མོ་ཟད་པ་ལས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་བསྡུ་ན་གཏོང་བའི་རྒྱུ་ལྔར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དེ་དག་གིས་གཏོང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང་འགལ་བའི་རྣམ་བར་རིག་བྱེད་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། ལུས་བོར་བའི་ཕྱིར་བ་དང༌། རྟེན་ཉམས་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། གཞི་ཆད་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། དེ་སྲིད་དུ་འཕངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ལྟུང་བར་འགྱུར་ལས་སྨྲ། །གཞན་དག་ན་རེ་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་བཞི་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་གིས་དགེ་སློང་དང་དགེ་སྦྱོང་གི་སྦོམ་པ་གཏོང་ངོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་དམ་ཆོས་ནུབ་པ་ལས། །གཞན་དག་ན་རེ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་པ་ལས་སྡོམ་པ་གཏོང་ངོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བུ་ལོན་ནོར་བཞིན་ཁ་ཆ་རྣམས། །བྱུང་བ་ལ་ཡང་གཉིས་སུ་འདོད། །ཁ་ཆེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ། རྩ་བའི་ལྟུང་བ་བྱུང་བ་ལ་སྡོམ་པ་གཏོང་བ་མེད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕྱོགས་གཅིག་ཞིག་པས་སྡོམ་པ་ཟད་པར་གཏོང་བ་ནི་མི་རིགས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལྟུང་བ་གཞན་བྱུང་བ་ལ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ནི་མེད་དེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདི་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་གཉི་ག་ཡང་ཡོད་པས། དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་ལ་ནོར་ཡང་བདོག་བུ་ལོན་ཡང་ཆགས་པ་བཞིན་ནོ། །ལྟུང་བ་དེ་བཤགས་པ་ལས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བུ་ལོན་བཅལ་ནས་ནོར་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཇི་ལྟར་གཏེང་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡང་བསམ་གཏན་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པ་གཉིས་ཇི་ལྟར་གཏོང་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་གཏོགས་པའི་དགེ་བ་ནི། །ས་འཕོས་ཉམས་པ་གཉིས་ཀྱིས་གཏོང་ངོ༌། །བསམ་གཏན་དུ་གཏོགས་པའི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་གཏོང་སྟེ། སྟེང་ངམ་འོག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ལས་ཏེ། ས་འཕོས་པ་ལས་སམ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ཏེ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ལས་སོ། །ཇི་ལྟར་གཟུགས་སུ་གཏོགས་པའི་དགེ་བས་འཕོ་བ་དང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་གཉིས་ཀྱིས་གཏོང་བ་ལྟར། དེ་བཞིན་གཟུགས་མེད་གཏོགས་འཕགས་པ། །འབྲས་བུ་ཐོབ་སྦྱངས་ཉམས་པ་ལས། །ཟག་པ་
― DTG141_Page_0338 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པའི་དགེ་བ་ནི་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་གཏོང་བར་འགྱུར་ཏེ། འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ལས་ནི་ལམ་སྔ་མ་གཏོང་བར་འགྱུར་རོ། །དབང་པོ་སྦྱངས་པ་ལས་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་པོའི་ལམ་གཏོང་ངོ༌། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ལས་ནི་འབྲས་བུའམ་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་གཏོང་བར་འགྱུར་ཏེ། སྡོམ་པ་ནི་རེ་ཞིག་དེ་ལྟར་གཏོང་ངོ༌། །སྡོམ་མིན་སྡོམ་པ་ཐོབ་པ་དང༌། །ཤིང་དང་མཚན་གཉིས་བྱུང་བ་ལས། །རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་འཆད་དེ། །སྡོམ་པ་ཐོབ་པ་ལས་ནི་གལ་ཏེ་སྡོམ་པ་བླངས་པའམ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པས་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་ཐོབ་ན་གཉེན་པོ་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་འཆད་པར་འགྱུར་བའམ། ལུས་བོར་བའི་ཕྱིར་འཆི་བ་ལས་སམ། རྟེན་ཉམས་པའི་ཕྱིར་མཚན་གཉིས་བྱུང་བ་ལས་སོ། །ཡང་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ལམ་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཇི་ལྟར་འཆང་ཅེ་ན། བར་མ་ཤུགས་ལྡན་བྱ་བ་དང༌། །དོན་ཚེ་རྩ་བ་ཆད་པ་ལས། །རབ་ཏུ་དང་བ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ཤུགས་གང་གིས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་འདི་འཕངས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཆད་པས་དེ་ཡང་རྣམ་པར་འཆད་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་རྫ་མཁན་གྱི་འཁོར་ལོའི་ཤུགས་བཞིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་བླངས་པ་བཏང་བ་ལས་ཀྱང་འཆད་པར་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡང་དག་པར་བླང་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་ཡིད་དམ་གཏོང་བའམ་བྱ་བ་རྣམ་བར་འཆད་པ་ལས་ཀྱང་འཆད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཐར་ཕྱིན་པར་མ་བྱས་པ་ལས་སམ། དོན་ཆད་པ་ལས་ཀྱང་རྣམ་པར་འཆད་པར་འགྱུར་ཏེ། དོན་གང་ཞེ་ན། མཆོད་རྟེན་དང༌། ཀུན་དགའ་ར་བ་དང༌། གཙུག་ལག་ཁང་དང༌། མལ་སྟན་དང༌། གོས་དང༌། རྒྱན་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཚེ་ལས་ཀྱང་འཆད་བར་འགྱུར་རོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་རྣམ་པར་འཆད་པ་ལས་འཆད་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཚེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཡང་དག་པར་གཅོད་པར་རྩོམ་པ་ན་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་བར་མ་ནི་རྒྱུ་དེ་དྲུག་གིས་གཏོང་བར་འགྱུར་རོ། །འདོད་གཏོགས་དགེ་བ་གཟུགས་མེད་ནི། །རྩ་ཚད་གོང་
― DTG141_Page_0339 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་སྐྱེས་པ་ལས། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བ་གཟུགས་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་གཏོང་སྟེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་འཆད་པའམ། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་ལས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གཟུགས་མེད་ནི། །གཉེན་པོ་སྐྱེས་པ་རྣམ་ཉམས་འགྱུར། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་གཉེན་པོ་སྐྱེས་པས་རྣམ་པར་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གང་གིས་སྤོང་བའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེས་འདིར་འཁོར་དང་བཅས་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་བྱེད་དེ། གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྡོམ་པ་ནི་སེམས་ཅན་གང་དག་ལ་ཡོད་པ། སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་གང་དག་ལ་ཡོད་ཅེ་ན། ཟ་མ་མ་ནིང་སྒྲ་མི་སྙན། །མཚན་གཉིས་མ་གཏོགས་མི་རྣམས་ལ། །སྡོམ་མིན། སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་མིའི་འགྲོ་བ་འབའ་ཞིག་ལ་ཡོད་ཀྱི་གཞན་དག་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་ཟ་མ་དང༌། མ་ནིང་དང༌། བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་པ་དང༌། མཚན་གཉིས་པ་རྣམས་མ་གཏོགས་སོ། །སྡོམ་པའང་དེ་བཞིན་ལ། ལྷ་ལའང༌། སྡོམ་པ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་མ་གཏོགས་པའི་མི་རྣམས་དང་ལྷ་རྣམས་ལ་ཡང་ཡོད་དོ། །འགྲོ་བ་གཉིས་ན་སྡོམ་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཡང་མི་རྣམས་ལ་གསུམ་མོ། །མི་རྣམས་ལ་ནི་སོ་སོར་ཐར་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡོམ་པ་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོད་དོ། །འདོད་དང་གཟུགས་སྐྱེས་ལྷ་རྣམས་ལ། །བསམ་གཏན་ལས་སྐྱེས། །བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པའི་ལྷ་རྣམས་ལ་ཡོད་ཀྱི་གང་མན་ནི་མེད་དོ། །ཟག་མེད་ནི། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་འདུ་ཤེས་མེད། །སེམས་ཅན་མ་གཏོགས་གཟུགས་མེད་ནའང༌། །ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པ་ནི་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མ་གཏོགས་པ་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཡོད་ལ། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་དག་གིས་ནི་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ཡོད་ཀྱི། མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལས་བསྟན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་མན་ཆད་ནི་མདོ་ལས་བསྟན་པའི་ལས་རྣམས་བཤང་པར་བརྩམས་ཏེ་ལས་ནི་གསུམ་
― DTG141_Page_0340 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེ། དགེ་བའི་ལས་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ལས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དེ་ལ། །བདེ་དང་མི་བདེ་གཞན་ལས་ནི། །དགེ་དང་མི་དགེ་གཞན་དང་ངོ༌། །འདི་ནི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། བདེ་བའི་ལས་ནི་དགེ་བ་སྟེ། དུས་དེ་སྲིད་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཤིན་ཏུ་སྐྱོབ་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་བདེ་བ་ནི་མི་དགེ་བ་སྟེ། གང་གི་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའོ། །དེ་གཉིས་ལས་གཞན་པའི་ལས་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན། མི་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་གཉིས་ལས་གཞན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང༌། བསོད་ནམས་བསོད་རྣམས་མིན་མི་གཡོ། །བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་ལས་གསུམ། །ལས་ནི་གསུམ་སྟེ། བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང་མི་གཡོ་བའོ། །ཡང་གསུམ་སྟེ། བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག །འདོད་ཁམས་དགེ་བའི་ལས་བསོད་ནམས། །གོང་མ་ལས་སྐྱེས་མི་གཡོ་བ། །དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལས་དགེ་བ་ནི་མི་གཡོ་བ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལ་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གང་ཕྱིར་ས་ནི་དེ་དག་ཏུ། །ལས་རྣམས་སྨིན་ཕྱིར་མི་གཡོའི་ཕྱིར། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལས་དགེ་བ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཕྱིར་གཡོ་བའོ། །ཇི་ལྟར་གཡོ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འགྲོ་བ་གཞན་དག་ཏུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་ལ། ལྷའི་རིས་གཞན་པའི་ཡང་ལྷའི་རིས་གཞན་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལས་ནིས་གཞན་པའི་ས་གཞན་དག་ཏུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་ནི་ནམ་ཡང་མི་ནུས་ཏེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་ངེས་པའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་ནི་མི་དགེ་བའོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པས། འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་འབད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་
― DTG141_Page_0341 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་བར་དགེ་བ། །བདེ་བ་མྱོང་འགྱུར། བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་བར་དེ་དག་ནི་བདེ་བ་མྱོང་པར་འགྱུར་བའི་ས་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་འདོད་པའི་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ཡན་ཆད། སྡུག་བསྔལ་བདེ་བ་མིན་མྱོང་འགྱུར། །དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་ལས་དགེ་བ་ནི་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་མྱོང་འགྱུར་འདིའི་མི་དག་གི །མི་དགེ་བའི་ལས་ནི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའོ། །འདིའི་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་འབའ་ཞིག་ན་དེ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་གི་འབྲས་བུ་ནི་ཚོར་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་དེ། འདི་ལྟར་ཕུང་པོ་ལྔ་འཁོར་དང་བཅས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །འོ་ནའང་བར་མ་ཡོད་དོ་ཞེས། །ཁ་ཅིག་ཟེར་ཏེ། གཞན་དག་ན་རེ་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་བཤད་པའི་ལས་བར་མ་ལས་བར་མ་བསམ་གཏན་བཞི་པ་མན་ཆད་ན་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་རྣམ་སྨིན་ལས། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་བ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ལ། ལས་གང་གིས་ཀྱང་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནས་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གཉིས་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔ་ཕྱི་མེད་གསུམ་སྨིན་འདོད་ཕྱིར། །འདི་ལྟར་ལས་གསུམ་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་རམ་ཞེས་པ་ལ་འགྱུར་ཏེ། བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ནི་གཟུགས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར། འོག་མ་ཡང་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཡོད་དོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ལས་གཞན་ན་ནི་ལས་གསུམ་བོ་ཅིག་ཅར་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲེལ་བ་མེད་དོ། །ལས་ནི་ཚོར་བའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་
― DTG141_Page_0342 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཞེས་བརྗོད་ཅེ་ན། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞན་ཡང༌། རང་བཞིན་དང་ནི་མཚུངས་ལྡན་དང༌། །དམིགས་པ་དང་ནི་རྣམ་སྨིན་དང༌། །མངོན་སུམ་དུ་ནི་གྱུར་བ་ལས། །མྱོང་བར་འགྱུར་བ་རྣམ་པ་ལྔ། །ད་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཚོར་བ་རྣམས་སོ། །མཚུངས་པར་ལྡན་བས་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་རེག་པའི་སྟེ། བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དམིགས་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཡུལ་རྣམས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མིག་གིས་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་ན་གཟུགས་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་གྱི། གཟུགས་ལས་འདོད་ཆགས་སོ་སོར་ཡང་དག་བར་མྱོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བ་སྟེ། ཚོར་བས་དམིགས་པ་དེ་དག་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རིག་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའོ། །མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བའི་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་གང་གི་ཚེ་བདེ་བའི་ཚོར་བ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ཚོར་བ་གཉིས་འགག་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་དུ་བདེ་བའི་ཚོར་བ་འཇུག་པ་དེར་དེ་དག་ཏུ་གང་གིས་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཚོར་བ་གཞན་ནི་མེད་ཀྱི་དེའི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ལ་དེ་དག་ཏུ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱང་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་བརྗོད་དོ། །དེ་ཡང་ངེས་དང་མ་ངེས་པ། །བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གདོན་མི་ཟ་བར་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་སོགས་པ་ལ། །མྱོང་འགྱུར་ཕྱིར་ན་ངེས་རྣམ་གསུམ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཆོས་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། །ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། ལས་རྣམ་པ་འདི་གསུམ་ནི་ངེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་མ་ངེས་པ་དང་བཅས་ཏེ། རྣམ་པ་བཞིར་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཅིག་ལས་རྣམ་ལྔ་ཞེས་ཟེར། །གཞན་དག་ནི་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་མ་ངེས་པ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་ནས་ལས་རྣམ་པ་ལྔར་འདོད་
― DTG141_Page_0343 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོ། །དེ་ལ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་སྐྱེ་བ་གང་དུ་བྱས་པ་དེ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་སྐྱེས་བ་གཉིས་པ་ལའོ། །ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་དེ་ཕན་ཆད་དུའོ། །མུ་བཞི་ཞེས་ནི་ཁ་ཅིག་སྨྲ། །གཞན་དག་ནི་གནས་སྐབས་ངེས་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ངེས་པའི་ལས་ཀྱང་ཡོད་དེ། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་སོགས་པ་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་ནི་མ་ངེས་པའི་ལས་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པར་ངེས་ལ་གནས་སྐབས་དག་ཏུ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ངེས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བར་ནི་མ་ངེས་པའི་ལས་གང་ཡིན་པའོ། །གཉི་ག་ངེས་པ་ཡང་ཡོད་དེ། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་སོགས་པ་ལ་མྱོང་བར་ཡང་འགྱུར་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་ཡང་ངེས་པའི་ལས་གང་ཡིན་པའོ། །གཉི་ག་མ་ངེས་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །མྱོང་བར་འགྱུར་བར་ཡང་མ་ངེས་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་ཡང་མ་ངེས་པའི་ལས་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་མུ་བཞིར་འཆད་དོ། །ལས་བཞི་པོ་དེ་དག་ལས་གསུམ་གྱིས་རིས་སུ་འཕེན་པར་བྱེད། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱིས་ནི་རིས་མཐུན་བར་འཕེན་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཡང་ཁམས་གང་དག་གམ་འགྲོ་བ་གང་དག་ན་ལས་ཀྱི་འཕེན་པ་དུ་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། ཐམས་ཅད་ན་ནི་འཕེན་པ་བཞི། །ཁམས་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་དང་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ན་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་རྣམས་ལས་ཇི་ལྟར་སྲིད་པར་ལས་བཞིའི་འཕེན་པ་ཡོད་དེ། དེ་ནི་སྤྱིར་བསྟན་པའོ། །འདི་ནི་དམིགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་སྟེ། །དམྱལ་བ་ན་ནི་དགེ་བའི་གསུམ། །དམྱལ་བ་ན་ནི་ལས་དགེ་བའི་འཕེན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་ཀྱི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་མེད་དེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལ་འདོད་ཆགས་བྲལ་བསྟན་པའི། །བྱིས་བ་དེར་སྐྱེ་མྱོང་མི་བྱེད། །བྱིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའོ། །བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་རིགས་ཅན་ཏེ། དེ་ནི་ས་གང་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་དེར་སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ནི་མི་བྱེད་དེ་གཞན་རྣམ་པ་གསུམ་བྱེད་དོ། །འཕགས་པ་གཞན་དུའང་མྱོང་མི་བྱེད། །བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། གང་ལ་
― DTG141_Page_0344 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ནི་དེར་སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱང་མི་བྱེད་དེ། འདི་ནི་ཡང་འོག་མར་སྐྱེ་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་དུ་སྐྱེས་པར་མ་ངེས་པ་དང༌། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་བྱེད་དོ། །འདོད་རྩེའི་མི་བསྟན་པ་ཡང་མིན། །འདོད་པའི་ཁམས་སམ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་འཕགས་པ་གང་ཟག་དེ་གཉིས་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཡང་སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་བྱེད་པར་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འབྲས་བུ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཡིན་ལ། འབྲས་བུ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ལ་ནི་འཆི་བ་མེད་དོ་ཞེས་འོག་ནས་འཆད་དོ། །ཅི་སྲིད་པ་བར་མ་དག་ན་ཡང་ལས་ཀྱི་འཕེན་པ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ་ཡོད་དེ། སྲིད་པ་བར་མ་འདོད་ཁམས་སུ། །འཕེན་པ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་གཉིས། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྲིད་པ་བར་མ་ནི་ལས་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་འཕེན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མངལ་གྱི་གནས་སྐབས་ལྔ་སྟེ། ནུར་ནུར་པོ་དང༌། མེར་མེར་པོ་དང༌། ནར་ནར་པོ་དང༌། གོར་གོར་པོ་དང༌། རྐང་ལག་འགྱུས་པ་རྣམས་དང༌། སྐྱེས་པའི་གནས་སྐབས་ལྔ་སྟེ། བྱིས་པ་དང༌། གཞོན་དུ་དང༌། དར་ལ་བབ་པ་དང༌། དར་ཡོལ་བ་དང༌། རྒན་པོའི་གནས་སྐབས་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་སྲིད་པ་བར་མ་ནི་ནུར་ནུར་པོ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ངེས་པ་དང༌། མ་ངེས་པའི་ལས་ཀྱང་འཕེན་པར་བྱེད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་རྒན་པོའི་བར་དུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། སྲིད་པ་བར་མ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་འཕེན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་མཐོང་བའི་ཆོས་འབྲས་བུ། སྲིད་པ་བར་མ་པའི་ལས་དེ་དག་ལས་ངེས་པ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་རིས་མཐུན་གཅིག་པ་ཉིད། །དེ་ནི་རིས་མཐུན་པ་གཅིག་པ་ཉིད་དེ། གང་ཡང་སྲིད་པ་བར་མ་དང༌། གང་ལས་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་གནས་སྐབས་བཅུ་རྣམས་ནི་ལས་གཅིག་གིས་འཕངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་སྲིད་པ་བར་
― DTG141_Page_0345 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་གཞན་དུ་མ་བཤད་པ་ཡང༌། སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་ཡང་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ངེས་པའི་ལས་ཅི་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་དང་དྲག་པོ་དང༌། །ཡོན་ཏན་ཞིང་དང་རྒྱུན་ཆགས་ཀྱིས། །བྱས་པ་གང་ཞིག་ཡིན་པ་དང༌། །ཕམ་གསོད་གང་དེ་ངེས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་དྲག་པོས་བྱེད་པའི་ལས་གང་ཡིན་བའམ། དང་བ་དྲག་པོས་བྱེད་པའི་ལས་གང་ཡིན་པའམ། རྒྱུན་དུ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའམ། ཡོན་ཏན་གྱི་ཞིང་ལ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ངེས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཞིང་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་མམ། འགའ་ཞིག་གིས་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པའི་གང་ཟག་ཁྱད་པར་ཅན་ཏེ། དེ་དག་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་དང་བ་དྲག་པོ་དང་རྒྱུན་དུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡང་དགེ་བའམ་མི་དགེ་བའི་ལས་ངེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཕ་མ་ལ་ནི་བ་དང་མ་གཉིས་གསོད་པའི་ལས་ཇི་ལྟ་བུ་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་ནི་ངེས་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཅི་འདྲ་བར་རིག་བར་བྱ་ཞེ་ན། མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི། །ཞིང་དང་བསམ་བའི་ཁྱད་པར་ལས། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་པའི་ལས་ཞིང་གི་ཁྱད་པར་ལས་འགྱུར་བ་ནི་དཔེན་ན་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ལ་བུད་མེད་དོ་ཞེས་རྩོད་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ལས་མཚན་ཡོངས་སུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གྲགས་པ་ལྟ་བུའོ། །བསམ་པའི་ཁྱད་པར་ལས་ནི་དཔེར་ན་ཉུང་རུམ་ཞིག་གིས་གླང་གི་རླིག་པ་འབྱིན་པ་ལས་ཐར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ས་དེར་འདོད་ཆགས་གཏན་བྲལ་ཕྱིར། །དགེ་བའམ་མི་དགེ་བའི་ལས་ས་གང་ཡིན་པ་དེར་གཏན་དུ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ལས་ལས་དེ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །ལས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན་སྨྲས་པ། དེ་ནི་རྣམ་སྨིན་ངེས་པའོ། །དེ་ད་ལྟར་ངེས་པའི་ལས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་ངེས་ཀྱི། གནས་སྐབས་དག་ཏུ་མ་ཡིན་ནོ། །གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཏུ་ངེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ནི་དེ་དང་ལྡན་བཞིན་དུ་གཏན་དུ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་མི་སྲིད་པས་དེ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་མ་ངེས་པ་དེའི་ནི་གཏན་དུ་འདོད་ཆགས་དང་
― DTG141_Page_0346 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྲལ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་གང་དུ་གདོན་མི་ཟ་བར་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་སུ་འགྱུར་བའི་ཞིང་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་བ་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དང་གང་ཟག་ལྔ་རྣམས་ཏེ། གང་རྣམས་འགོག་བྱམས་ཉོན་མོངས་མེད། །མཐོང་དང་དགྲ་བཅོམ་འབྲས་ལངས་རྣམས། །དེ་ལ་ཕན་གནོད་བྱེད་པ་ཡི། །འབྲས་བུ་འཕྲལ་དུ་མྱོང་བར་འགྱུར། །གང་ཟག་ལྔ་པོ་དེ་དག་ལ་ཕན་པ་དང༌། གནོད་པ་བྱས་བ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ངེས་པར་མཐོང་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་གཙོ་བོ་ནི་ཚོར་བ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་འདི་སྤྱད་པར་བྱ་སྟེ། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སེམས་ཀྱི་ཚོར་བ་འབའ་ཞིག་ཡིན་ལ། ལུས་ཀྱི་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ་ཡོད་དེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཡི། །དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ནི། །སེམས་ཀྱི་ཚོར་བ་ཉིད་དུ་འདོད། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ལས་ནི། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དག་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དག་ན་ཡོད་དེ། དགེ་བའི་ལས་རྟོག་པ་མེད་པ་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་སེམས་འབའ་ཞིག་གི་ཚོར་བ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་རྟོག་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་དགེ་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཉིད། །མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་ལུས་འབའ་ཞིག་གི་ཚོར་བ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ཡིན་ལ། སེམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡིད་མི་བདེ་བ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་སྨྱོན་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སེམས་ནི་གང་ཞིག་ཡིན་རྒྱུ་ནི་ཅི་ཞིག་གིས་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྱོ་བའི་སེམས་ནི་ཡིད་སེམས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས། སྨྱོ་བའི་སེམས་དེ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་བ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སླ་གནོད་མ་ཉམས་མྱ་ངན་གྱིས། །དེ་ལ་སྐྲག་པས་ནི་མི་མ་ཡིན་པ་གཟུགས་མི་སྡུག་པ་མཐོང་བ་ལས་སོ། །གནོད་པས་ནི་དེ་ཉིད་འཁྲུགས་
― DTG141_Page_0347 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་གནད་དུ་སྣུན་པར་བྱེད་པའོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་མཉམ་པ་ལས་སོ། །མྱ་ངན་གྱིས་ནི་སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་སྟེ། རྒྱུ་དེ་དག་གིས་སེམས་སྨྱོ་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་གང་དག་གི་སེམས་སྨྱོ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྒྲ་མི་སྙན་མིན་འདོད་ཅན་རྣམས། །བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་པ་རྣམས་མ་གཏོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་མ་གཏོགས་ཞེས་བྱ་བར་ལ་བསྐང་བར་བྱའོ། །ཡང་མདོ་ལས་ཡོན་པོ་གསུམ་དུ་གསུངས་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཡོན་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །སྐྱོན་གསུམ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྐྱོན་ལ་སོགས་པའོ། །སྙིགས་མ་གསུམ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྙིགས་མ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་རིམ་བཞིན་དུ། ཡོན་སྐྱོན་སྙིགས་མར་གསུངས་པ་ནི། །གཡོ་དང་ཞེ་སྡང་འདོད་ཆགས་སྐྱེས། །རིམ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་ལས་གཡོ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་གྱ་གྱུ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་ཡོན་པོ་ཞེས་བཤད་དེ། ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཡོན་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ལུས་ཀྱི་ལས་ཞེ་སྡང་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་སེམས་སྡང་བ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་སྐྱོན་ཞེས་བཤད་དེ། ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་སྐྱོན་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ལུས་ཀྱི་ལས་འདོད་ཆགས་ལས་སྐྱེས་པ་ནི། ཆགས་པ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་སྙིགས་མ་ཞེས་བཤད་དེ། ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་སྙིགས་མ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དཀར་གནག་ལ་སོགས་དབྱེ་བ་ལས། །ལས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ནོ། །གནག་ཅིང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གནག་པའི་ལས་ཀྱང་ཡོད། དཀར་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དཀར་བའི་ལས་ཀྱང་ཡོད། དཀར་གནག་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དཀར་གནག་པའི་ལས་ཀྱང་ཡོད། མི་གནག་མི་དཀར་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་གནག་མི་དཀར་བའི་ལས་ཀྱང་ཡོད་དེ། ལས་སོ་ཅོག་ཟད་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ། མི་དགེ་གཟུགས་དང་འདོད་གཏོགས་པའི། །དགེ་བ་ཉིད་དེ་རིམ་བཞིན་དུ། །གནག་དང་དཀར་དང་གཉི་གའི་ལས། །དེ་ཟད་བྱེད་ཕྱིར་ཟག་པ་མེད། །མི་དགེ་བའི་ལས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་གནག་པའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གནག་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་སུ་གཏོགས་པའི་དགེ་བ་ནི་མི་དགེ་བ་
― DTG141_Page_0348 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་མ་འདྲེས་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་དཀར་བའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དཀར་བའོ། །འདོད་པར་གཏོགས་པའི་དགེ་བ་ནི་མི་དགེ་བ་དང་འདྲེས་པའི་ཕྱིར་དཀར་གནག་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་འདྲེས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དཀར་གནག་ཡིན་ནོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་ནི་ལས་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཟད་པར་བྱ་བ་དང་སྤང་བར་བྱ་བ་ནུས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་གནག་པའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་དཀར་པོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་དཀར་བའོ། །ཁམས་སུ་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། འཇུག་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པའོ། །ཅི་ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་ཐམས་ཅད་ལས་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་ཆོས་བཟོད་འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་ཡི། །བར་ཆད་མེད་ལམ་བརྒྱད་དག་ལ། །སེམས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་གང༌། །ནག་པོའི་ལས་དེ་ཟད་པར་བྱེད། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་བཞི་དག་དང་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་བརྒྱད་དག་ཏུ་སེམས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སེམས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ནི་ནག་པོའི་ལས་ཟད་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཡིན་ནོ། །དགུ་པའི་སེམས་པ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་དཀར་གནག་ཟད་བྱེད་པའོ། །འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དགུ་པ་དག་ཏུ་སེམས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དགེ་བའི་ལས་དང་མི་དགེ་བ་ནག་པོའི་ལས་ཏེ། དཀར་གནག་རྣམ་པ་དགུ་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དཀར་པོ་བསམ་གཏན་ཆགས་བྲལ་བར། །བར་ཆད་མེད་ལམ་ལས་སྐྱེས་པ། །བསམ་གཏན་ནས་བསམ་གཏན་དུ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པ་ན། བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དགུ་པ་ཐ་མ་གང་ཡིན་པ་དེར་སེམས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སེམས་པ་རྣམ་པ་དེ་བཞི་ནི་དཀར་པོའི་ལས་སྤོང་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ནི་དམྱལ་བ་མྱོང་འགྱུར་དང༌། འདོད་གཞན་མྱོང་འགྱུར་གཉིས་སུ་རིགས། །ཡང་སློབ་དཔོན་གཞན་དག་ནི་དམྱལ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། དམྱལ་བ་ལས་གཞན་པ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་པའི་ལས་ནི་རིམ་བཞིན་དུ་ནག་པོ་དང་དཀར་གནག་ཡིན་ཏེ། དམྱལ་བ་དག་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་འབའ་ཞིག་གི་
― DTG141_Page_0349 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན་བས་ན། དཔེར་དེ་མྱོང་བར་འགྱུར་པ་ནི་ནག་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་འདོད་པའི་ཁམས་དག་ན་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན་པས་ན། དེས་ན་དེ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་དཀར་གནག་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བྱ་གནག །གཞན་དག་ན་རེ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་དང་མ་འདྲེས་བའི་ཕྱིར་ནག་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདོད་པ་ལས་སྐྱེས་གཞན་དཀར་གནག །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལས་གཞན་ནི་དཀར་གནག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས་ཐུབ་པའི་གསུམ་སྟེ། ཐུབ་པའི་ལུས་དང༌། ཐུབ་པའི་ངག་དང༌། ཐུབ་པའི་ཡིད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ལ། མི་སློབ་ལུས་ངག་ལས་ཡིད་ཉིད། ཐུབ་པ་གསུམ་དེ་གོ་རིམས་བཞིན། མི་སློབ་པའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་དག་ནི་ཐུབ་པའི་ལུས་དང་ངག་ཡིན་ནོ། །མི་སློབ་པའི་ཡིད་ཉིད་ཡིད་ཀྱི་ཐུབ་པ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ནི་དོན་དམ་པར་ཐུབ་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་ལུས་དང་ངག་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སྤོང་བའི་དོན་གྱིས་ཐུབ་པ་སྟེ། ལུས་དང་ངག་གི་ལས་དག་ནི་སྤོང་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །སེམས་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱིས་སྤོང་བ་ཡིན་པས་ཐུབ་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་སློབ་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པས་དོན་དམ་པར་ཐུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས་གཙང་མའི་གསུམ་གསུངས་པ་དེ་དག་གང་ཞེ་ན། དེ་དག་ཀྱང༌། གཙང་མ་རྣམ་གསུམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །ལེགས་པར་སྤྱད་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ནི་ལུས་ཀྱི་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་ནི་གཙང་མའི་ལུས་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་ནི་གཙང་མའི་ངག་དང་ཡིད་ཡིན་ཏེ། དུས་དེ་སྲིད་དམ། གཏན་དུ་ཉེས་པར་སྤྱད་པའི་དྲི་མ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ནི་ལོག་པའི་ཐུབ་པ་དང་གཙང་སྦྲ་ལ་མོས་པ་རྣམས་ལས་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེས་པར་སྤྱད་པ་གསུམ་ལ། དེ་ལ། ལུས་ཀྱི་ལས་སྩོགས་མི་དགེ་བ། །ཉེས་
― DTG141_Page_0350 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་སྤྱད་བ་གསུམ་དུ་འདོད། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་མི་དགེ་བ་ནི་རིམ་བཞིན་དུ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱད་པའོ། །བརྣབ་སེམས་ལ་སོགས་ལས་མིང་ཡང༌། །ཡིད་ཀྱི་ཉིས་སྤྱད་རྣམ་གསུམ་མོ། །ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ཡང་ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། སེམས་པ་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ། བརྣབ་སེམས་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །བཟློག་པ་ལེགས་པར་སྤྱད་པའོ། །ཉེས་པར་སྤྱད་པ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ལེགས་པར་སྤྱད་པར་འདོད་དེ། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དགེ་བ་དང༌། བརྣབ་སེམས་མེད་པ་དང༌། གནོད་སེམས་མེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་རྣམས་སོ། །དེ་ལས་ཆེ་ལོང་བསྡུས་ནས་ནི། །ལས་ཀྱི་ལམ་ནི་བཅུར་གསུངས་ཏེ། །དགེ་དང་མི་དགེ་ཅི་རིགས་པར་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་དང་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་དེ་དག་ཉིད་ལས་ཆེ་ལོང་བསྡུས་ཏེ། མདོ་ལས་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུར་གསུངས་བ་ནི། ཅི་རིགས་པར་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་ལས་ནི་དགེ་བ་རྣམས་སོ། །ཉེས་པར་སྤྱད་པའི་ལས་ནི་མི་དགེ་བ་རྣམས་སོ། །ལས་ཀྱི་ལམ་དེ་རྣམས་ལས། མི་དགེ་དྲུག་ནི་རྣམ་རིག་མིན། །མི་དགེ་བའི་ལས་དྲུག་པོ་སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། ཕྲ་མ་དང༌། ཚིག་རྩུབ་པོ་དང༌། ཚིག་ཀྱལ་པ་རྣམས་ནི་གཞན་གྱིས་བྱེད་དུ་བཅུག་ན། དངོས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མེད་པའི་ཕྱིར་གདོན་མ་ཟོས་པར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །གཅིག་རྣམ་གཉིས་ཏེ། འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་དེ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་གཉི་གའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། དེ་གཞན་གྱིས་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་ནི་དེ་འདྲ་བར་དགའ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་བྱེད་ན། ལས་ཀྱི་ལམ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཀྱང་བདག་ཉིད་བྱེད་པ་ན་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། སྲོག་གཅོད་པ་དུས་དེ་ཉིད་དུ་ཤིན་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཕྱིས་ཤི་ན་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན་ནོ། །དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ལས། །དགེ་བ་བདུན་རྣམ་གཉིས། ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་རྣམ་པར་
― DTG141_Page_0351 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིག་བྱེད་ལ་རག་ལུས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཅན་བདུན་གྱི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ནི། ངེས་པར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་གཉིག་ཡིན་ནོ། །ཏིང་འཛིན་ལས་སྐྱེས་རྣམ་རིག་མིན། །བསམ་གཏན་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པས་བསྡུས་པའི་སྡོམ་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་སེམས་ཙམ་ལ་རག་ལུས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །ཉེ་བར་བསྡོགས་ལ་རྣམ་རིག་བྱེད། །ལས་ཀྱི་ལམ་ཉེར་བསྡོགས་ལ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མིན་པ་དེས། །གལ་ཏེ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དྲག་པོའམ། དང་བ་ལྷུར་ལེན་པ་ཆེན་པོས་སྦྱོར་བ་རྩོམ་ན་ནི། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་གྱི། གཞན་དུ་ན་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །བཟློག་པ་ལས་ནི་མཇུག་ཡིན་ནོ། །ཉེར་བསྡོགས་ལས་བཟློག་པའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ནི་མཇུག་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ནི་མ་ངེས་ཏེ། གལ་ཏེ་ལས་ཀྱི་ལམ་བྱས་ནས། །ཡང་དེའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྤྱོད་ན་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དུ་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་ན་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་སྲོག་གཅོད་པ་ནས་ལོག་པར་ལྟ་བའི་བར་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཆགས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ། དེ་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ཆགས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལ་ལས་ཀྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པས་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། སྦྱོར་བ་རྩ་བ་གསུམ་ལས་སྐྱེས། །དེ་དག་གི་སྦྱོར་བ་ནི་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གསུམ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་པས། དེ་བས་ན་དང་པོའི་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ཚིག་ལས་དེ་སྐད་ཅེས་བཤད་དེ། དེ་བརྣབ་སེམས་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ཆགས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེའི་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཕྱིར་རམ། རྩེད་མོའི་ཕྱིར་རམ། ནོར་གྱི་ཕྱིར་རམ། བདག་གམ་མཛའ་བོ་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར་སྲོག་གཅོད་པར་བྱེད་པའོ། །ཞེ་སྡང་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་ཁོ་ན་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསོད་པར་
― DTG141_Page_0352 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པའོ། །གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་མཆོད་སྦྱིན་པ་རྣམས་དང༌། རྒྱལ་པོས་ཆོས་འདོན་པ་ཚད་མར་བྱས་ན། ཆོས་ཀྱི་བློས་དགྲ་བོ་དང་མི་བགྲུངས་པ་རྣམས་ཆད་པས་བཅད་ན། རྒྱལ་པོ་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྣོད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་གྲགས་པ་ལྟ་བུའོ། །མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ཆགས་པ་ལས་སྐྱེས་བ་ནི་གང་གིས་གང་དོན་དུ་གཉེར་བར་དེ་དེས་འཕྲོག་པར་བྱེད་པའོ། །ཞེ་སྡང་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཁོ་ན་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གང་ཡིན་པའོ། །གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པ་འདི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་རྒྱལ་པོས་ཆོས་འདོན་པ་ཚད་མར་བྱས་ནས་མི་བགྲུངས་པ་རྣམས་ཆད་པས་གཅོད་པའོ། །འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་ཆགས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་གཞན་གྱི་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་ཀུན་དུ་ཆགས་པའམ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་ཕྱིར་རམ། བདག་དང་མཛའ་བོ་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའོ། །ཞེ་སྡང་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཁོན་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པའོ། །གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། པར་སིག་ལ་སོགས་པ་མ་ལ་སོགས་པའི་གན་དུ་འགྲོ་བའོ། །བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆགས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་ལས་སྐྱེས་པ་དང་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། རྒྱལ་པོ་བཞད་གད་ལྡན་དང་བུད་མེད་དང༌། །བག་མ་ལེན་པའི་ཚེ་དང་གསོད་པ་དང༌། །ནོར་ཀུན་འཕྲོག་ཚེ་བརྫུན་སྨྲས་གནོད་མེད་དེ། །བརྫུན་ལྔ་སྡིག་ཏོ་ཅན་མིན་ཞེས་བཤད་དོ། །ཞེས་སྨྲ་བ་དང༌། གང་ཡང་ལོག་པར་ལྟ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་བརྫུན་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྲ་མ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བརྣབ་སེམས་ལ་སོགས་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ཡི་མཇུག་ཐོགས་ལས་བྱུང་བའི། །བརྣབ་སེམས་སོགས་རྩ་གསུམ་ལས་སྐྱེས། །ཆགས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་བྱུང་བ་ནི་ཆགས་པ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །ཞེ་སྡང་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་བྱུང་བ་ནི་ཞེ་སྡང་ལས་སྐྱེས་པའོ། །གཏི་མུག་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་བྱུང་བ་ནི་གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པའོ། །མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དགེ་རྣམས་སྦྱོར་དང་མཇུག་བཅས་པར། །ཆགས་སྡང་གཏི་མུག་
― DTG141_Page_0353 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་ལས་སྐྱེས། །དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ནི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཕྱིར་བ་དང༌། དེ་ཡང་གདོན་མི་ཟ་བར་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་བར་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་དང་མཇུག་དང་བཅས་པར་མ་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་མི་དགེ་བར་སྦྱོར་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་ནོ། །དངོས་སྤོད་བ་ནི་དངོས་ཡིན་ནོ། །མཇུག་སྤོང་བ་ནི་མཇུག་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་ལས་ཀྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པས་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་ལ། ཡང་གང་གིས་གང་ཞིག་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། གསོད་དང་གནོད་སེམས་ཚིག་རྩུབ་ནི། །ཞེ་སྡང་གིས་ནི་མཐར་འབྱིན་བྱེད། །སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ནི་ཞེ་སྡང་གིས་རྫོགས་པར་བྱེད་དེ། ཡོངས་སུ་འདོར་བ་དང་རྩུབ་པའི་སེམས་མངོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལོག་གཡེམ་བརྣབ་སེམས་མ་བྱིན་ལེན། །ཆགས་པ་ཡིས་ནི་རྫོགས་པར་བྱེད། །འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་དང༌། །བརྣབ་སེམས་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་རྣམས་ནི་ཆགས་པས་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །ལོག་པར་ལྟ་དང་གཏི་མུག་གིས། །ཆེར་རྨོངས་པར་གྱུར་ན་དེ་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་དོ། །ལྷག་མ་གསུམ་གྱིས་རྫོགས་པར་འདོད། །ལྷག་མ་ཡང་གང་དག་ཅིག་ཅེ་ན། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང་ཕྲ་མ་དང༌། ཚིག་ཀྱལ་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཆགས་པ་འམ། ཞེ་སྡང་ངམ། གཏི་མུག་གསུམ་ཀས་ཀྱང་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་དོ། །ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམ་པ་བཞིར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་གསུམ་དང༌། གསུམ་དང༌། གཅིག་དང༌། གསུམ་སྟེ་དེ་དག་ཀྱང་རིམ་བཞིན་དུ། གཞི་ནི་སེམས་ཅན་ལོངས་སྤྱོད་དང༌། །མིང་དང་གཟུགས་དང་མིང་ཡིན་ནོ། །སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་གཞི་ནི་སེམས་ཅན་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་བུད་མེད་ཀྱི་གན་དུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཞི་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཡིན་ནོ། །ལོག་པར་ལྟ་བའི་གཞི་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ཡིན་ནོ། །བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཞི་ནི་མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་གིས་གཞན་གསད་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་བྱས་ལ། དེས་ན་མགོ་མཉམ་
― DTG141_Page_0354 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་འམ་སྔར་ཤིན། ཅི་འདི་ལ་དངོས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡོད་དམ་འོན་ཏེ་མེད་ཅེ་ན། མཉམ་པའམ་སྔར་ནི་ཤི་བ་ལ། །དངོས་མེད། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་ཡང་བྱས་པ་འབྲས་བུ་ཡང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཀྱང་སྲོག་གཅོད་པའི་ཁན་མ་ཐོ་བས་མི་རེག་པ་ལྟ་མཆིས་སམ། བཀའ་སྩལ་པ། ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་དང་གསོད་པ་པོ་མགོ་མཉམ་དུའམ། སྔར་ཤི་ནའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། གསོད་པར་བྱ་བ་གསོད་པ་བཞིན་དུ་གསོད་པ་པོ་ལས་ཁན་མ་ཐོ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡང་མེད་ལ། མགོ་མཉམ་དུ་ཤིན་ཡང༌། གསོད་པ་པོ་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་ལྡན་པ་མེད་དེ། ལུས་གཞན་སྐྱེས་ཕྱིར་རོ། །ལུས་གང་གིས་དེར་སྦྱོར་བ་བྱས་བས་དེ་ནི་ཆད་ནས་རིས་མཐུན་པ་གཞན་གྱི་ལུས་གཞན་པ་ཉིད་དུ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ནི་སྦྱོར་བ་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱི་ལམ་དང་ལྡན་པ་མེད་དོ། །གང་དམག་གིས་གདབ་པ་དང༌། ལིངས་གདབ་པ་དང༌། མ་འཕྲིགས་པར་བཏབ་པ་དག་ཏུ་གཞན་དག་གསད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མང་པོ་ཚོགས་པས་བཏབ་ལ། གཅིག་གིས་སྲོག་གཅོད་ནི་དེ་དང་སུ་ཞིག་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དམག་ལ་སོགས་པར་བྱ་གཅིག་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་པོ་བཞིན་ལྡན། །བྱ་བ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་བྱེད་པ་པོ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏོ། དེ་དག་ནི་དོན་གྱིས་ན་ཕན་ཚུན་དུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རང་གིས་སྲོག་གཅོད་པ་བྱེད་ན། ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་ལས་ཀྱི་ལམ་དུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ལོག་པར་ལྟ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བརྗོད་པའོ། །སྲོག་གཅོད་པ་ནི་བསམས་བཞིན་དུ། མ་ནོར་བ་ནི་གཞན་བསད་པའོ། །གལ་ཏེ་འདི་གསད་དོ་ཞེས་བསམས་ཏེ། གཞན་དུ་མ་ནོར་བར་གཞན་གསད་ན་དེ་ཙམ་གྱིས་ན་སྲོག་གཅོད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཇི་འདི་སེམས་ཅན་ནམ་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དེ་འམ་གཞན་ཞིག་ཡིན་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་ཟོས་ཏེ་གསོད་པར་བྱེད་ན་དེ་ཡང་གདོན་མི་ཟ་བར་གང་ཡིན་པ་ཞེས་ངེས་པ་རྙེད་ནས་དེ་ལ་སྣུན་པར་བྱད་པས་དེས་འདོར་བའི་སེམས་སུ་བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྲོག་གཅོད་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མ་བྱིན་ལེན་པ་གཞན་དག་གི །མཐུ་དང་རྐུ་བས་བདག་གིར་བྱེད། །མ་ནོར་བ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། གལ་ཏེ་གཞན་གྱིས་བདག་གིར་བྱས་པ་ལ་མཐུའམ་རྐུ་བའམ་
― DTG141_Page_0355 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདྲིད་པས། བདག་གིར་བྱེད་ཅིང༌། གང་དུ་མཐུ་དང་རྐུ་བ་དང་བྲིད་པའི་བསམ་པ་དེ་ཉིད་ལས་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་མ་ནོར་བ་དེ་ཙམ་གྱིས་ན་མ་བྱིན་པར་བླངས་པ་ཡིན་ནོ། །མཆོད་རྟེན་ལས་འཕྲོག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ལས་མ་བྱིན་པར་བླངས་པ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནར་སྲུང་མ་གང་དག་ཡིན་པ་ལས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བདག་པོ་མེད་པའི་གཏེར་བྲུས་ན་ནི་ཡུལ་གྱི་བདག་པོ་ལས་སོ། །ཤི་བའི་ནོར་འཕྲོག་ན་ནི་གསོལ་བའི་ལས་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་མཚམས་ཀྱི་ནང་དུ་གཏོགས་པ་རྣམས་ལས་སོ། །མ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སློབ་མ་ཐམས་ཅད་ལས་སོ། །བགྲོད་མིན་བགྲོད་པར་འདོད་པ་ཡི། །ལོག་པར་གཡེམ་པ་རྣམ་པ་བཞི། །བགྲོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་འགྲོ་བ་སྟེ་འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བགྲོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་འམ་མ་འམ་བུ་མོ་འམ་མ་དང་འབྲེལ་པའི་གན་དུ་འགྲོ་བའོ། །རང་གི་ཆུང་མ་ཡིན་ཡང་ཡན་ལག་མ་ཡིན་པར་འགྲོ་བའོ། །ཡུལ་མ་ཡིན་པར་འགྲོ་བ་སྟེ། སྣང་བ་འམ་མཆོད་རྟེན་གྱི་དྲུང་དུ་འགྲོ་བའོ། །དུས་མ་ཡིན་པར་འགྲོ་བ་སྟེ། སྦྲུམ་པའམ། ནུ་ཞོ་འཐུང་བའམ། ངེས་པ་དང་བཅས་པའི་གན་དུ་འགྲོ་བའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་གལ་ཏེ་ཁྱོས་གནང་ན་ངེས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ་མ་ནོར་ན་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་གལ་ཏེ་བདག་གི་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་ཆུང་མའི་གན་དུ་སོང་ན་ལས་ཀྱི་ལམ་དུ་མི་འགྱུར་གྱི། གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་ཆུང་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གཞན་ཞིག་གི་གན་དུ་སོང་ན་གཞན་གྱི་ཆུང་མ་མ་སྦྱོར་བ་བྱས་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། དངོས་པོ་ཡང་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་སྦྱོར་པ་གཞན་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྲོག་གཅོད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བརྫུན་ཚིག་འདུ་ཤེས་གཞན་བསྒྱུར་བའི། །ཚིག་དོན་མངོན་པར་གོ་བའོ། །མངོན་པར་མ་གོ་ན་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཚིག་ཀྱལ་པར་འགྱུར་རོ། །མདོ་ལས། མ་མཐོང་བ་ལ་མཐོང་ཞེས་སྨྲ་བ་དང༌། མ་ཐོས་པ་དང༌། མ་རྟོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་མ་ཤེས་པ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐ་སྙད་བཅུ་དྲུག་
― DTG141_Page_0356 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་དེ་ལ། མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། རྟོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། མིག་རྣ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང༌། །གསུམ་གྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་གང་དེ། །མཐོང་ཐོས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། །རྟོགས་པར་འདོད་དེ་རིམ་བཞིན་བཤད། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཐོང་བ་ཞེས་བཤད་དོ། །རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐོས་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་རྫོགས་སོ།། །།ཕྲ་མ་ཕ་རོལ་དབྱེ་བའི་ཕྱིར། །ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་ཚིག །ཕ་རོལ་པོ་དག་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་བ་དང༌། མི་མཛའ་བར་བྱ་བའི་རིས་སེམས་ཉོན་མོང་པ་ཅན་གྱི་ཚིག་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕྲ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་མངོན་པར་གོ་བ་དང༌། མ་ནོར་ན་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཉོན་མོངས་ཅན་ཀུན་ཀྱལ་པ་ཡིན། དག་ཅེས་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པར་སྦྱར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཚིག་ཐམས་ཅད་ནི་ཚིག་ཀྱལ་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱལ་པ་ཡིན་ལ་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་ཀྱལ་བ་ཅན་ཡིན་ནོ། །གཞན་ནི་དེ་ལས་གཞན་ཉོན་མོངས། །གཞན་དག་ན་རེ་ནི་ངག་ལས་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལས་གཞན་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཚིག་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚིག་ཀྱལ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། ཁ་གསག་གླུ་དང་གར་དང་ནི། །བསྟན་བཅོས་ངན་བཞིན། འདི་ལྟ་སྟེ་དགེ་སློང་ལོག་པར་འཚོ་བར་འདོད་པས་ཁ་གསག་བྱེད་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་གཞན་དག་མགུ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆགས་པས་གླུ་ལེན་ཅིང་གར་བྱེད་པ་ན་འཁྱལ་བ་དང༌། དེའི་ལྟ་བར་གྱུར་ནས་བསྟན་བཅོས་ངན་པ་འདོན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། འདུན་གཏམ་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ངག་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཆོག་ཀྱལ་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དག་གི་ཚེ། གླུ་ཡང་ཡོད་ལ་ཚིག་ཀྱལ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ་ན་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པའི་གླུ་དག་ལེན་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་དེའི་ཚེ་བག་མ་ལེན་པ་དང་གཏོང་བ་ལ་སོགས་པའི་བརྗོད་པའི་ཚིག་ཀྱལ་པ་ཡོད་ཀྱང་ལས་
― DTG141_Page_0357 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་ལམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བརྣབ་སེམས་ནི། ལོག་པ་གཞན་གྱི་བྱེད་ལ་ཆགས། །གཞན་དག་གི་གང་ཡིན་པ་དེ་བདག་གི་ཡིན་པར་ལེགས་སུ་སྨོན་པ་སྟེ། གཞན་གྱིས་བདག་གིར་བྱས་བ་ལ་མཐུ་འམ་རྐུ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆགས་ནས་བདག་གིར་བྱེད་པ་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བརྣབ་སེམས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་ནོ། །གནོད་སེམས་སེམས་ཅན་ལ་སྡང་བ། །སེམས་ཅན་དག་ལ་རྣམ་པར་སྡང་བ་ནི་གནོད་སེམས་ཡིན་ཏེ། གནོད་བར་ཞུགས་པའོ། །དགེ་དང་མི་དགེ་མེད་ལྟ་བ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ཡིན། དགེ་བ་དང་མི་དེ་བའི་ལས་མེད་དོ་ཞེས་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ལས་ཀྱི་ལམ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལ། གསུམ་ལམ་བདུན་ནི་ལས་ཀྱང་ཡིན། །བརྣབ་སེམས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་པས་ལས་ཀྱི་ལམ་སྟེ། དེ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཅན་གྱི་སེམས་པ་ནི་དེ་དག་གི་རྒྱུ་བས་རྒྱུ་སྟེ། དེ་དག་གི་འགྲོས་ཀྱིས་འགྲོའོ། །དེའི་དབང་གིས་དེ་དག་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་བདུན་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱང་ཡིན་ལ་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་པས་ན་ལས་ཀྱི་ལམ་སྟེ། དེ་དག་ཀུན་ནས་སྤོང་བའི་སེམས་པ་ནི་དེ་དག་ལ་བསྟན་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ལས་ཀྱི་ལམ་དང་ལས་དང་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་པས་ན་ལས་ཀྱི་ལམ་སྟེ། བརྣབ་སེམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་དེ་དག་གི་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ལ། མེད་པར་ལྟ་བས་རྩ་བ་གཅོད། །དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་པ་ནི་མེད་པར་ལྟ་བ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་གཅོད་དོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་དག་ཅིག་གཅོད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདོད་གཏོགས་སྐྱེས་ནས་ཐོས་པ་རྣམས། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་གཅོད་པར་འགྱུར་ཏེ། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང་ནི་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་ནས་ཐོབ་པ་འབའ་ཞིག་གཅོད་པར་འགྱུར་གྱི་
― DTG141_Page_0358 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་ནི་སྔར་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ལ་དམིགས་བས་ལོག་པར་ལྟ་བས་གཅོད་པར་བྱེད་ཅེ་ན། རྒྱུ་དང་འབྲས་ལ་སྐུར་བ་ཡིས། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ལ་དམིགས་པ་འབའ་ཞིག་གིས་ཡིན་གྱི་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་ནི་དམིགས་པས་ནི་མ་ཡིན་ལ་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་ཁམས་ལ་དམིགས་པ་འབའ་ཞིག་གིས་ནི་ཡིན་གྱི་སྐལ་བ་མི་མཉམ་པའི་ཁམས་ལ་དམིགས་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཙམ་གྱི་བག་ལ་ཉལ་བས་ན་སྟོབས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་སྐད་དུ། ཀུན་གྱིས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པ་དགུ་ཆར་ཡང་ཅིག་ཅར་དུ་གཅོད་དེ། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་སྐད་དུ། རིམ་གྱིས་ཞེས་བརྗོད་དེ། ལོག་པར་ལྟ་བ་རྣམ་པ་དགུས་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པ་དགུ་གཅོད་པར་བྱེད་དེ། བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་བཞིན་དུ་ཆེན་པོས་ཆུང་དུ་གཅོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གང་དུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་གཅོད་ཅེ་ན། མིའི་ནང་དུ། མིའི་ནང་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཡིན་གྱི་ངན་སོང་དག་ན་ནི་མེད་དེ། དེ་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་གཉི་ག་ཡང་མི་བརྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་མངོན་དུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་ལྷ་དག་གི་ནང་ན་ཡང་མེད་དོ། །གླིང་གསུམ་དག་ན་ཡང་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དག་ན་ཡང་མེད་དེ། སྡིག་པའི་བསམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང༌། སྐྱེས་པ་བུད་མེད་རྣམས་ཀྱི་འཆད། །དེ་དག་ལས་ཀྱང་སྲེད་པ་སྤྱོད་པ་དག་གི་འཆད་པ་མེད་དེ། བསམ་པ་གཡོ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། ལྟ་སྤྱད། བསམ་པ་བརྟན་པ་དང་མཁྱུད་པའི་བསམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ནི་ད་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྲེད་པ་སྤྱོད་པའི་ཕྱོགས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། ངན་སོང་བ་བཞིན་ནོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་འཆད་པའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་མ་དེ་དང་མི་ལྡན་པ། གང་གི་ཚེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ཡང་མི་སྐྱེ་ལ། མ་ཐོབ་པ་ཡང་སྐྱེ་བ་སྟེ། མི་ལྡན་པ་སྐྱེས་པ་དེར་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཡང་དག་པར་ཆད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་གི་ཡང་བར་ཆད་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ན་ཡང་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་ཞེ་ན། མཚམས་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཡོད་ལྟ་བས། །ནམ་ཞིག་འདི་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་
― DTG141_Page_0359 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའམ་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། ཡོད་པར་ལྟ་བ་སྐྱེས་པའི་ཚེ་ཡང་དེའི་ཐོབ་པ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཉིང་མཚམས་ནི་རྣམ་པ་དགུ་ཅིག་ཅར་དུ་སྦྱོར་ལ། མངོན་སུམ་དུ་ནི་རིམ་གྱིས་འགྱུར་ཏེ། ནད་མེད་ན་སྟོབས་རྙེད་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་དེ་དག་གི་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི། མཚམས་མེད་བྱེད་པས་འདི་ལ་མིན། །མཚམས་མེད་པ་བྱེད་པ་རྣམས་ན་ནི་མ་ཡིན་གྱི་གཞན་གྱི་ནི་འདི་ཉིད་ལ་ཡང་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་ལས་ཀྱི་སྐབས་ཡིན་པས། །དེ་ལ་ལས་ཀྱི་ལམ་དུ་ཞིག་དང་སེམས་བ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། མི་དགེ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དག་དང༌། །སེམས་པ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བར་འགྱུར། །རེ་ཞིག་གཅིག་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ནི་གཞན་མེད་པར་བརྣབ་སེམས་ལ་སོགས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པའམ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཡིན་ལ། དེའི་སྦྱོར་བས་གཟུགས་ཅན་རྣམས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་གིས་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །གཉིས་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ནི། །གནོད་སེམས་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྲོག་གཅོད་པའམ། བརྣབ་སེམས་སྐྱེས་པས་མ་བྱིན་པར་ལེན་པའམ། འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པའམ། ཚིག་ཀྱལ་པ་སྨྲ་བའོ། །གསུམ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ནི་གནོད་སེམས་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཀྱིས་དུས་གཅིག་ཏུ་གཞན་གྱི་སྲོག་གཅོད་ཅིང་རྐུ་ནའོ། །བརྣབ་སེམས་སྐྱེས་ལ་དེའི་སྦྱོར་བས་གཟུགས་ཅན་གཉིས་ཀྱིས་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་ན་ཡང་གསུམ་ཉིད་དང་ངོ༌། །བཞི་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བ་ནི་བརྣབ་སེམས་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་ལ་དེའི་སྦྱོར་བས་གཞན་གསུམ་གྱིས་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་ན་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ལྡ་དང་དྲུག་དང་བདུན་དང་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བརྒྱད་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བ་ནི་བརྣབ་སེམས་ལ་སོགས་པར་གྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་དྲུག་མི་སྦྱོར་བ་བྱས་ལ། །འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བྱེད་ཅིང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་ནའོ། །རེ་ཞིག་མི་དགེ་བ་དག་དང་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བ་བཅུ་ཡི་བར་དག་དང༌། །དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དག་དང་ནི་བཅུའི་བར་དང་སེམས་པ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་སྤྱིར་བསྟན་ནས་དམིགས་ཀྱིས་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། གཅིག་དང་ལྔ་དང་བརྒྱད་དང་མིན། །
― DTG141_Page_0360 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་ལས་ཀྱི་ལམ་གཉིས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བ་ནི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ལ་གནས་པའོ། །གསུམ་དང་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་པའོ། །བཞི་དང་ནི་མི་དགེ་བའམ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་ཀྱིས་དགེ་སྦྱོང་ངམ་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་ནའོ། །དྲུག་དང་ནི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ལ་གནས་པ་དེ་ཉིད་ཡང་དག་པར་ལེན་ནའོ། །བདུན་དང་ནི་དགེ་བའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཡང་དག་གནོད་པ་དང༌། །མི་དགེ་བའམ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་ཀྱིས་དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་ནའོ། །དགུ་དང་ནི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྡའམ། ཟད་ལ་མི་སྐྱེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་ཏེ་དེ་ཉིད་ཡང་དག་པར་ལེན་ནའོ། །བཅུ་དང་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་ཏེ་དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་ལེན་ནའོ། །འགྲོ་བ་གང་དག་ན་དགེ་བའམ། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དུ་ཞིག་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའམ་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ཡོད་ཅེ་ན། དམྱལ་བ་དག་ན་ཀྱལ་བ་དང༌། །ཚིག་རྩུབ་གནོད་སེམས་རྣམ་གཉིས་སོ། །དམྱལ་བདག་ན་ནི་ལས་ཀྱི་ལམ་འདི་གསུམ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་དང་ལྡན་པའི་སྒོ་དང་རྣམ་པ་གཉི་གནས་ཡོད་དེ། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པའི་ཕྱིར་ན་ཚིག་ཀྱལ་པ་ཡིན་ནོ། །ཕན་ཚུན་སྤྱོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་ཚུག་རྩུབ་པོ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་རྩུབ་པོས་ཞེ་སྡང་བའི་ཕྱིར་ན་གནོད་སེམས་ཡིན་ནོ། །བརྣབ་སེམས་དང་ལོག་ལྟ་ལྡན་པས་སོ། །ཆགས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། ལས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་སྒོ་ནས་ནི་མེད་དོ། །ལས་ཟད་ནས་འཆི་བའི་ཕྱིར་བ་དང༌། རྫས་དང་བུད་མེད་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་དག་མེད་དོ། །དགོས་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བ་དང༌། རྟག་ཏུ་བྱེ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཕྲ་མ་མེད་དོ། །སྒྲ་མི་སྙན་ན་གསུམ་ཡིན་ནོ། །བརྣབ་སེམས་དང་གནོད་སེམས་དང་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྟེ། མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་སྒོ་ནས་ནི་མ་ཡིན་གྱི་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། ང་ཡིར་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌།
― DTG141_Page_0361 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན་དུ་གནོད་པའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་པ་དང༌། སྡིག་པའི་བསམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེར་ནི་བདུན་པ་དངོས་སུ་ཡང༌། །དེ་ནི་ཚིག་ཀྱལ་པ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ཡོད་དོ། །དེ་དག་ནི་རེས་འགའ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་གླུ་དག་ཀྱང་ལེན་ཏོ། །སྡིག་པའི་བསམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། ཚེ་ངེས་པ་དང་རྫས་དང་བུད་མེད་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་དོ། །འདོད་པ་གཞན་ན་མི་དགེ་བཅུ། །དངོས་སུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། དམྱལ་བ་དང་སྒྲ་མི་སྙན་ལས་གཞན་པ་འདོད་པའི་ཁམས་དག་ན་ནི་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་སྒྲོ་ནས་ཀྱང་ཡོད་དེ། དུད་འགྲོ་ཡི་དགས་དང་ལྷ་དག་གི་ནང་ན་ནི་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་མ་གཏོགས་པའོ། །མི་དག་གི་ནང་ན་ནི་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པས་བསྡུས་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །གལ་ཏེ་ཡང་ལྷས་ལྷ་མི་གསོད་ཀྱང་འགྲོ་བ་གཞན་ན་གནས་པ་ནི་གསོད་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ལྷ་ཡང་མགོ་དང་རྐེད་པ་བཅད་ན་འཆིའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མི་དགེ་བ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དགེ་བ་གསུམ་ནི་ཐམས་ཅད་ན། །རྙེད་དང་མངོན་དུ་གྱུར་སྒོ་ནས། །བརྣབ་སེམས་མེད་པ་དང༌། གནོད་སེམས་མེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་རྣམས་ནི་ཁམས་གསུམ་དང༌། འགྲོ་བ་ལྔ་པོ་ཐམས་ཅད་ན་ཡང་མངོན་དུ་གྱུར་པ་དང་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ཡོད་དོ། །གཟུགས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་སེམས་ཅན། རྙེད་པ་བདུན་ཏེ། གཟུགས་མེད་པ་དག་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དག་ན་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་བདུན་པོ་ལྡན་པའི་སྒོ་འབའ་ཞིག་ནས་ཡོད་དེ། གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེས་པའི་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པ་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ཡོད་ལ། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ཡོད་དོ། །ལྷག་མ་ནི་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང༌། དམྱལ་བཅས་སྒྲ་མི་སྙན་མ་གཏོགས། །ལྷག་མར་བྱས་པ་ལྷག་མ་སྟེ། །དམྱལ་བ་དང་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་པ་མ་གཏོགས་པ་ཁམས་དང་འགྲོ་བ་གཞན་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་བདུན་པོ་འདི་དག་མངོན་དུ་
― DTG141_Page_0362 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱུར་བའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ཡོད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་དུད་འགྲོ་དང་ཡི་དགས་ན་ནི་སྡོམ་པ་མ་གཏོགས་ལ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དག་ན་ནི་སྡོམ་པས་བསྡུས་པ་མ་གཏོགས་ཏེ་གཞན་ནི་གཉི་ག་ཡོད་དོ། །མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་དང༌། དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་པོ་འདི་དག་ནི། ཐམས་ཅད་བདག་པོ་རྒྱུ་མཐུན་དང༌། །རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་སྨིན་པར་བྱེད། །རེ་ཞིག་མི་དགེ་བདག་གིས་ནི་ཀུན་ཏུ་བསྟེན་པ་དང༌། སྒོམ་པར་བྱས་པ་དང༌། ལན་མང་དུ་བྱས་པས་ནི་དམྱལ་བ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །བརྒྱལ་འདིར་མི་རྣམས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྣམ་པར་སྐྱེ་ན་ཡང་སྲོག་གཅོད་པས་ནི་ཚེ་ཐུང་དུར་འགྱུར་རོ། །མ་བྱིན་པར་ལེན་པས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་ཕོངས་པར་འགྱུར་རོ། །འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པས་ནི་དགྲ་དང་བཅས་པའི་ཆུང་མ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །བརྫུན་དུ་སྨྲ་བས་ནི་སྐུར་བ་མང་བར་འགྱུར་རོ། །ཕྲ་མས་ནི་མཛའ་བོད་དང་དབྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཚིག་རྩུབ་པོས་ནི་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་སྒྲ་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཚིག་ཀྱལ་པས་ནི་ཚིག་གཟུང་བར་མི་འོས་པར་འགྱུར་རོ། །བརྣབ་སེམས་ཀྱིས་ནི་འདོད་ཆགས་མི་བཟད་བར་འགྱུར་རོ། །གནོད་སེམས་ཀྱིས་ནི་ཞེ་སྡང་དྲག་པོར་འགྱུར་རོ། །ལོག་པར་ལྟ་བས་ནི་གཏི་མུག་ཤས་ཆེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ནི་གཏི་མུག་མང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །སྲོག་གཅོད་པ་ཀུན་དུ་བསྟེན་པས་ནི་ཕྱིའི་དངོས་པོ་མཐུ་ཆུང་བར་འགྱུར་རོ། །མ་བྱིན་པར་ལེན་པས་ནི་སེར་བ་དང་རྡུལ་མང་པོར་འགྱུར་རོ། །འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པས་ནི་རྡུལ་གྱིས་འཁྲིགས་པར་འགྱུར་རོ། །བརྫུན་དུ་སྨྲ་བས་ནི་དྲིང་བར་འགྱུར་རོ། །ཕྲ་མས་ནི་མཐོན་དམན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཚིག་རྩུབ་པོས་ནི་ཚ་སྒྲོ་ཅན་དང༌། དགོན་དུང་དག་དང་ཐ་ཆད་པ་དང༌། སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སར་འགྱུར་རོ། །ཚིག་ཀྱལ་བས་ནི་དུས་ལོག་པར་འགྱུར་རོ། །བརྣབ་སེམས་ཀྱིས་ནི་འབྲས་བུ་ཕྲ་མོར་འགྱུར་རོ། །གནོད་སེམས་ཀྱིས་ནི་འབྲས་བུ་ཁ་བར་འགྱུར་རོ། །ལོག་པར་ལྟ་བས་ནི་འབྲས་བུ་ཆུང་དུ་འམ་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་དེ་དག་གི་བདག་པོའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱི་ལམ་འདི་དག་གི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཏུ་མངོན་པར་འགྲུབ་ཅེ་ན། རེ་ཞིག་
― DTG141_Page_0363 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྲོག་གཅོད་པ་ནི་གསོད་པར་བྱེད་པས་ན་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པ་དང༌། བསད་པ་དང༌། སྟོབས་མེད་པར་བྱས་པ་དེའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་ཕྱིར་དང་བསད་ཕྱིར་དང༌། །སྟོབས་མེད་བྱས་ཕྱིར་འབྲས་རྣམ་གསུམ། །ཕ་རོལ་པོ་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་དམྱལ་བ་དག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་རོ། །བསད་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུས་ནི་ཚེ་ཐུང་དུར་འགྱུར་རོ། །སྟོབས་མེད་པར་བྱས་པའི་བདག་པོའི་འབྲས་བུས་ནི་ཕྱིའི་སྨན་རྣམས་སྟོབས་ཆུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དགེ་བའི་ལས་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བ་ནི་ཀུན་ནས་བསྟན་པ་དང༌། གོམས་པར་བྱས་པ་དང༌། ལན་མང་དུ་བྱས་པས་ནི་ལྷ་དག་གི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །བརྒྱ་ལ་འདིར་མི་རྣམས་དང་རིས་མཐུན་པའི་རྣམ་པར་སྐྱེ་ན་ཡང་ཚེ་རིང་བོར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་དགེ་བ་ལས་བཟློག་སྟེ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལོག་པའི་དག་དང༌། ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ལོག་པའི་འཚོ་བ་ཞེས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཉིས་ལས་གཞན་པའི་ལོག་པའི་འཚོ་བ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་མེད་ཀྱི། དེ་ཉིད་དེ། ལུས་དང་ངག་དང་ཆགས་ལས་སྐྱེས། །ལོག་པའི་འཚོ་བ། ཞེ་སྡང་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ལོག་པའི་ངག་དང༌། ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ལས། སྦྱང་དཀའི་ཕྱིར། ཐ་དད་དུ་བསྟན། ཆགས་པ་ནི་འཕྲོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ལམ་ནི་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྲུང་བར་དཀའ་བས་དེའི་ཕྱིར་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་ཡང་སྦྱང་བར་དཀའ་བས་གུས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དེར་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །འདིར་སྨྲས་པ། རྟག་ཏུ་ལྟ་བ་སྣ་ཚོགས་ཕྱིར། །ཁྱིམ་བས་ལྟ་བ་སྤྱད་བར་དཀའ། །གཞན་ལས་འཚོ་བ་རབ་ལུས་ཕྱིར། །དགེ་སློང་འཚོ་བ་སྦྱར་བར་དཀའ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་དག །ཡོ་བྱད་ལ། ཆགས་བསླང༌། མ་ཡིན་པར་སེམས་པ་དག་ནི་འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་ལ་ཆགས་པས་བསླང་བའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་འབའ་ཞིག་ལོག་པའི་འཚོ་བ་ཡིན་གྱི། གཞན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གར་དང་གླུ་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་ལོག་པའི་འཚོ་བ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི།
― DTG141_Page_0364 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མདོ་དང་འགལ་ཕྱིར་མིན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་མདོ་ལས་གླང་པོ་ཆེ་འཐབ་བ་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ལོག་པའི་འཚོ་བར་གཞག་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལོག་པའི་ཡུལ་ལ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོང་དུ་འབྲས་བུ་ལྔར་བཤད་དེ་ཐལ་བ་གང་ཡིན་པ། དེ་དག་ལས་ལས་གང་ཞིག་གིས་འབྲས་བུ་དུ་ཞིག་གི་འབྲས་བུར་བཅས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དྲིར་བཅས་སྤོང་བའི་ལམ་དག་གི །ལས་ནི་ལྔ་ཡི་འབྲས་བུར་བཅས། །སྤོང་བའི་ཕྱིར་ལམ་ཡིན་པའམ། འདིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པས་ན་སྤོང་བའི་ལམ་སྟེ། བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དེར་ལས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་ལྔས་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་རང་གི་སར་གཏོགས་པ་དག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིད་དུ་འོང་བའོ། །རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་ཆོས་འདྲ་བ་ཕྱི་མ་རྣམས་སོ། །བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་བྲལ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྤང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ནི་དེས་དྲངས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དང༌། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང༌། གང་ཡང་མ་འོངས་པ་ཐོབ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་པོའི་འབྲས་བུ་ནི་སྔར་བྱུང་བ་མ་གཏོགས་པ་རང་གི་ངོ་བོ་ལས་གཞན་པ་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་དོ། །བཞི་ཡིས་དྲི་མེད། སྤོང་བའི་ལམ་ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་བཞིས་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་སོ། །ཟག་བཅས་པ། དགེ་དང་མི་དགེ་གང་གཞན་ཡང༌། །གང་ཡང་སྤོང་བའི་ལམ་ལས་གཞན་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དགེ་བ་དང༌། གང་ཡང་མི་དགེ་བ་དེ་དག་ཀྱང་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་སྟེ། བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་སོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ལྷག་མ་དང༌། །གང་ཞིག་ལུང་མ་བསྟན་གསུམ་གྱིས། །སྤོང་བའི་ལམ་ལས་གཞན་པའི་ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་འབྲས་བུ་གསུམ་གྱིས་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་སོ། །དགེ་བའི་དགེ་ལ་སོགས་པ་ནི། །བཞི་དང་གཉིས་དང་དེ་བཞིན་གསུམ། །གོ་རིམས་བཞིན་ནོ་ཞེས་འོག་ནས་འཆད་དོ། །
― DTG141_Page_0365 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགེ་བའི་ལས་ལ་འབྲས་བུ་དགེ་བ་བཞི་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་སོ། །མི་དགེ་བ་གཉིས་ཏེ་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་དང༌། བདག་པོའི་འབྲས་བུའོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གསུམ་སྟེ། རྒྱུ་མཐུན་པ་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་སོ། །མི་དགེ་དགེ་ལ་སོགས་པ་ནི། །གཉིས་གསུམ་བཞི་སྟེ་གོ་རིམས་བཞིན། །མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ནི་དགེ་བའི་ལས་གཉིས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་དང་བདག་པོའི་འབྲས་བུའོ། །མི་དགེ་ཁ་གསུམ་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་བཞི་སྟེ། བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་སོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་འཇིག་ཚོགས་དང་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་གཉིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་མི་དགེ་བ་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །ལུང་མ་བསྟན་གྱི་དགེ་ལ་སོགས། །དེ་དག་གཉིས་དང་གསུམ་དང་གསུམ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ལས་ཀྱི་ནི་དགེ་བའི་ལས་གཉིས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་དང་བདག་པོའི་འབྲས་བུའོ། །མི་དགེ་བ་གསུམ་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་མི་དགེ་བ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ལྟ་བ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་གསུམ་སྟེ། གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་དོ། །འདས་པའི་ཐམས་ཅད་བཞི་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གསུམ་རྣམས་ཏེ། འདས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དུས་གསུམ་པའི་ཆོས་ནི་བཞི་ཡིན་ཏེ། བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་སོ། །བར་མ་ཡིས་ནི་མ་འོངས་པའང༌། །ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མ་འོངས་པའང་བཞི་སྟེ། དེ་དག་ཉིད་དོ། །བར་མ་གཉིས་ཏེ། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཆོས་ནི་གཉིས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་དང༌། བདག་པོའི་འབྲས་བུའོ། །མ་སྐྱེས་པའོ། འབྲས་བུ་མ་འོངས་གསུམ་ཡིན་ནོ། །མ་འོངས་པའི་འབྲས་བུ་མ་འོངས་པའི་ཆོས་ནི་གསུམ་སྟེ་རྒྱུ་མཐུན་པ་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་སོ། །རང་གི་ས་པའི་ཆོས་བཞིའོ། །རང་གི་ས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་རང་གིས་པའི་ཆོས་ནི་བཞི་སྟེ། བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་སོ། །གཞན་གྱི་ས་པའི་གསུམ་དང་གཉིས། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་ས་པའི་ཆོས་ཟག་
― DTG141_Page_0366 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ཁམས་གསུམ་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་གསུམ་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི། གཉིས་ཏེ་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་དང་བདག་པོའི་འབྲས་བུའོ། །སློབ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་གསུམ། །སློབ་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སློབ་པའི་ཆོས་ནི་གསུམ་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་སོ། །མི་སློབ་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཡང་གསུམ་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་རྒྱུ་མཐུན་པ་མ་གཏོགས་སོ། །མི་སློབ་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི། །སློབ་པ་ཡི་ནི་ཆོས་ལ་སོགས། །གཅིག་དང་གསུམ་དང་གཉིས་ཡིན་ནོ། །མི་སློབ་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སློབ་པའི་ཆོས་ནི་གཅིག་སྟེ། བདག་པོའི་འབྲས་བུའོ། །མི་སློབ་པ་གསུམ་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་སོ། །སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གཉིས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་དང་བདག་པོའི་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། སློབ་སོགས་གཉིས་དང་གཉིས་དང་ལྡན། །སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་དག་ལས་གཞན་པ་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སློབ་བའི་ཆོས་གཉིས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་དང་བདག་པོའི་འབྲས་བུའོ། །མི་སློབ་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །འབྲས་བུ་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་ལྔའོ། །མཐོང་བས་སྤང་བྱའི་དེ་ལ་སོགས། །གསུམ་དང་བཞི་དང་གཅིག་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་མཐོང་བས་སྤང་བའི་ཆོས་ནི་གསུམ་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་སོ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་བཞི་སྟེ། བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་སོ། །སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་གཅིག་སྟེ། བདག་པོའི་འབྲས་བུའོ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་ལས་ནི། །དེ་དག་གཉིས་དང་བཞི་དང་གསུམ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་གཉིས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་བྱེད་བ་དང་བདག་པོའི་འབྲས་བུའོ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་བཞི་སྟེ། བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་སོ། །སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་གསུམ་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་
― DTG141_Page_0367 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །དེ་དག་སྤང་བྱ་མ་ཡིན་པའི། །གཅིག་གཉིས་བཞི་སྟེ་གོ་རིམས་བཞིན། །སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཆོས་ནི་གཅིག་སྟེ། བདག་པོའི་འབྲས་བུའོ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་གཉིས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་དང༌། བདག་པོའི་འབྲས་བུའོ། །སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་བཞི་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་སོ། །ཡང་གོ་རིམས་བཞིན་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་དབུས་ཀྱང་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བའི་ཆོས་ཡིན་ནོ། །ལས་བསྟན་པའི་སྐབས་ཡིན་ནོ། །འདི་ཡོངས་སུ་དྲི་བར་བྱ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་ལས་རིགས་པས་བསྐྱེད་པ་དང༌། རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པ་དང༌། རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན། རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པའི་ལས་ཞེས་གསུངས་པ་དེའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རིགས་མིན་བསྐྱེད་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ལས་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བྱུང་བའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཆོ་ག་ཉམས་པའོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། གང་གིས་ཇི་ལྟར་འགྲོ་བར་བྱ་བ་དང༌། གནས་པར་བྱ་བ་དང༌། གོས་བགོ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དུ་བྱེད་ན། དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་བའི་ལས་ནི་རིགས་པས་བསྐྱེད་པའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཆོ་ག་ཉམས་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཅི་ལས་གཅིག་འབའ་ཞིག་གིས་ཚེ་གཅིག་འཕེན་ཏམ། འོན་ཏེ་དུ་མས་ཀྱང་འཕེན། དེ་བཞིན་དུ། ལས་དུ་མས་ཀྱང་ཚེ་དུ་མ་འཕེན་ཏམ། འོན་ཏེ་གཅིག་འབའ་ཞིག་གིས་ཀྱང་འཕེན་ཅེ་ན། གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་ནི་འདི་སྐད་དུ་འབྱུང་སྟེ། གཅིག་གིས་ཚེ་གཅིག་འཕེན་པར་བྱེད། །ལས་གཅིག་འབའ་ཞིག་གིས་ཚེ་གཅིག་འཕེན་གྱི་དུ་མས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིས་མཐུན་པ་ལས་བྱ་སྟེ། དེ་ཕྱིན་ཆད་སྐྱེས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ལས་གཅིག་འབའ་ཞིག་གིས་འཕངས་པའི་རིས་མཐུན་པ་ལ་ཡང་ལས། དུ་མས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་བྱེད་པར། །འདོད་དེ་དཔེར་ན་རི་མོ་མཁན་གྱིས་རི་ལུ་གཅིག་གི་གཟུགས་ཀྱིས་བཅད་ནས་མང་པོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་བ་དེ་བཞིན་དུ། མིར་མཚུངས་མོད་ཀྱི་ཁ་དོག་དང༌། ཤ་ཚུགས་དང༌།
― DTG141_Page_0368 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བོང་ཚོད་དང༌། ཉམས་སྟོབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་རྣམ་པར་མཛེས་ན། ཁ་ཅིག་ནི་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ཐམས་ཅད་ཚང་བ་ཡིན་ལ། ཁ་ཅིག་ནི་དེ་དག་ལས་ལ་ལ་མ་ཚང་བ་ཡིན་ནོ། །ལས་འབའ་ཞིག་གིས་ཚེ་འཕེན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་འཕེན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡང༌། སེམས་མེད་སྙོམས་པར་འཇུག་གཉིས་ཀྱིས། །འཕེན་མེད་འཐོབ་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཡང༌། སེམས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་རིས་མཐུན་པ་མི་འཕེན་ཏེ། ལས་དང་ལྷན་ཅིག་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོབ་པས་ཀྱང་འཕེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ལས་པས་འབྲས་བུ་མང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་གསུམ་གསུངས་པ་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མཚམས་མེད་པ་ཡི་ལས་རྣམས་དང༌། །ཉོན་མོངས་ཤས་ཆེ་ངན་འགྲོ་དང༌། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དང༌། །སྒྲ་མི་སྙན་སྒྲིབ་གསུམ་དུ་འདོད། །མཚམས་མེད་པའི་ལས་རྣམས་ནི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མ་གསོད་པ་དང༌། ཕ་གསོད་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་གསོད་པ་དང༌། དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་བྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུལ་ངན་སེམས་ཀྱིས་ཁྲག་འབྱིན་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེན་པོ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་རྣོ་བའོ། །ཉོན་མོངས་བ་ཤས་ཆེ་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །རྣོ་བ་ནི་དྲག་པོ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཤས་ཆེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཟ་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཤུགས་དྲག་ཀྱང་རེས་འགའ་གཞོམ་པར་ནུས་ཀྱི་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བ་ནི་ཤུགས་དལ་ཡང་མི་ནུས་ཏེ། ཉོན་མོངས་བ་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བ་དེ་ནི་ངེས་པར་གཞོམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྩོལ་བའི་དུས་མི་རྙེད་དེ། དེ་ནི་ཆུང་དུ་ལ་བརྟེན་ཏེ་འབྲིང་པོ་སྐྱེའོ། །འབྲིང་ལ་བརྟེན་ནས་ཆེན་པོ་སྐྱེ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ནོ། །ངན་འགྲོ་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། བདེ་འགྲོའི་ཕྱོགས་གཅིག་སྟེ། བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ནོ། །
― DTG141_Page_0369 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲིབ་པ་འདི་དག་གང་ཞིག་ལ་ཡིན་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་ལམ་དང༌། འཕགས་པའི་ལས་དུ་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀྱིའོ། །མཚམས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། ཚེ་རབས་གཞན་གྱི་འབྲས་བུ་ཅན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བའི་བར་དུ་བཅད་པར་མི་ནུས་བས་ན་མཚམས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཟིལ་གྱིས་མནན་པར་མི་ནུས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་སྒྲིབ་པ་འདི་དག་ལས་གང་ཞིག་ཁམས་གང་ན་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་གཅིག་ཏུ། གླིང་གསུམ་དག་ན་མཚམས་མེད་དོ། །བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྟན་དང་འགྲོ་བ་གཞན་དག་ན་ཡང་མེད་ན་ཁམས་གཞན་དག་ན་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དེ་དག་ན་ཡང་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་རྣམས་འབའ་ཞིག་ལ་ཡིན་གྱི། ཟ་མ་ལ་སོགས་མི་འདོད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕན་དང་ངོ་ཚ་ཆུང་བའི་ཕྱིར། །ཕ་མ་དང་དེ་དག་རིམ་བཞིན་ཏེ། ལུས་མ་ཚང་བའི་བདག་པོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བ་དང༌། བྱམས་པ་ཆུང་བའི་ཕྱིར་ཕ་མ་ནི་དེ་དག་ལ་ཕན་པ་ཆུང་ངོ་ཞེས་གྲག་གོ །དེ་དག་ཀྱང་ཕ་མ་ལ་ངོ་ཚ་བ་དང་ཁྲེལ་བའི་འདུ་ཤེས་ཆུང་དུར་གནས་ཏེ། གང་མེད་པར་བྱས་པས་མཚམས་མེད་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་རེག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡི་དགས་རྣམས་ལ་ཡང་མི་འདོད་དོ། །བཙུན་པ་དག་ན་རེ། བློ་གསལ་བ་རྣམས་ལ་ནི་འགྱུར་ཏེ། རྟ་ཅང་ཤེས་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མིའི་ཡང་ཕ་མ་མི་མ་ཡིན་པ་བསང་ན་མཚམས་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ལྷག་མ་འགྲོ་བ་ལྔ་དག་ན། །ལྷག་མ་ཡང་གང་དག་ཅིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྒྲིབ་པ་སྟེ། མི་དག་གི་ནང་ན་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྒྲིབ་བ་ནི་སྒྲ་མི་སྙན་པ་རྣམས་སོ། །ལྷ་དག་གི་ནང་ན་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སོ། །མཚམས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅི་ཞེ་ན། བཞི་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་སོ། །གཅིག་ནི་ངག་གི་ལས་སོ། །གསུམ་ནི་སྲོག་གཅོད་པའོ། །གཅིག་ནི་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བའོ། །གཅིག་ནི་སྲོག་གཅོད་པར་སྦྱོར་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་མི་བརྫི་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་བཏགས་པའམ་འདིས་འབྱེད་པར་བྱེད་བས་ན། དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་ལ་མཚམས་མེད་པ་ཞེས་བཤད་དེ། དགེ་འདུན་དབྱེན་ནི་མི་འཕྲོད་པའི། །རང་བཞིན་ལྡན་མ་ཡིན་པའི་ཆོས། །ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་ལུང་མ་བསྟན། །
― DTG141_Page_0370 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་ནི་མི་འཕྲོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ན། དེ་ཇི་ལྟར་ན་མཚམས་མེད་པར་འགྱུར། དེ་དང་འབྱེད་པ་པོར་ཡང་མི་ལྡན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་དང་དགེ་འདུན་ཡང་དག་ལྡན། །གང་བྱེ་བ་དེ་ལ་དབྱེན་དང་ལྡན་གྱི་འབྱེད་པ་པོ་དང་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་འབྱེད་པ་པོ་དང་ཅི་ཞིག་ཏུ་ལྡན་ཞེ་ན། དེ་ཡི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བརྫུན། །དེ་དང་འབྱེད་པ་པོར་ལྡན་ནོ། །འབྱེད་པ་པོ་ནི་དེ་དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་ནི་བརྫུན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་དང་ལྡན་གྱི་འབྱེད་པ་པོ་གཅིག་སྐྱེས་པའོ། །ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་སྟེ། འབྱེད་པ་པོ་དེ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོབ་བ་དེ་དང་ལྡན་ནོ། །བསྐལ་པ་མནར་མེད་དག་ཏུ་སྨིན། །བར་གྱི་བསྐལ་པ་མནར་མེད་པ་དག་ཏུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་དག་གིས་མནར་མེད་པ་དག་ཏུ་མ་ངེས་སོ། །ཡང་གང་ཞིག་གིས་མཚམས་མེད་པ་མང་པོ་བྱས་པ་དེ་དག་བར་ཆད་མེད་པར་རྣམ་པར་སྨིན་ན། དེ་ལ་དེ་ཅི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཞེ་ན། ལྷག་པས་གནོད་པ་ལྷག་པར་འགྱུར། །དེ་མཚམས་མེད་པ་མང་པོས་མནར་མེད་པ་དེར་ལུས་ཆེན་པོ་དང༌། ཤིན་ཏུ་གཞོན་ཤ་ཅན་གྱི་ལུས་ཐོབ་ཅིང་གནོད་པ་ཡང་རབ་ཏུ་མང་བ་དང༌། མི་བཟད་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་གཉིས་དང་གསུམ་དང་བཞི་དང་ལྔར་འགྱུར་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའོ། །སུ་ཞིག་གིས་དེ་ལྟར་དགེ་འདུན་འབྱེད་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དགེ་སློང་ལྟ་སྤྱོད་ཚུལ་ལྡན་པས། །འབྱེད་དོ། །གང་དུ་འབྱེད་ཅེ་ན། གང་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་ཉེ་བ་ལས་གཞན་དུའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་ཟིལ་གྱིས་མནན་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བཀའ་གཉན་པའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་དང༌། ཉེ་བ་ཉིད་དུ་དབྱེ་བར་མི་ནུས་སོ། །སུ་དག་ཅིག་འབྱེད་ཅེ་ན། བྱིས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་འཕགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་དགེ་འདུན་བྱེ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། བྱེ་བ་སྟོན་དང་ལམ་གཞན་ལ། །བཟོད་པའོ། །དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་བྱེ་ནས་འདུག་ཅེ་ན། དེ་ཉིད་ཀྱི་ནུབ་མོ་ལས། དེ་ནི་མི་གནས་སོ། །མཚན་མོ་མ་འདས་པ་ཉིད་དུ་གདོན་མི་ཟ་བར་ཕྱིར་སྡུམ་པར་བྱེད་དོ། །དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་དུ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི། དེ་ནི་འཁོར་ལོའི་འབྱེད་དུ་འདོད། །དེའི་ཚེ་
― DTG141_Page_0371 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡང་ཕྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། ལམ་སྐྱེ་བའི་གགས་སུ་གྱུར་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུ་ནི་འཁོར་ལོའི་དབྱེ་ན་དང༌། དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེ་ན་ཞེས་བྱའོ། །འཁོར་ལོའི་དབྱེན་ཡང་གང་དུ་ཡིན་ཞེ་ན། འཛམ་བུའི་གླིང་དུའོ། །གླིང་གཞན་དག་ཏུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་དུ་ཞིག་གིས་ཤེ་ན། དགུ་སོགས་ཀྱིས། དགུ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པས་ཡན་ཆད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དགེ་སློང་བརྒྱད་ནི་དགེ་འདུན་ཡིན་ནོ། །གཅིག་ནི་འབྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་དགེ་འདུན་ཕྱོགས་གཉིས་གནས་བ་དེ་ནི་བྱེ་པའོ། །དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་གཞན་ནི་ལས་ཀྱི་དབྱེན་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་མཚམས་གཅིག་གི་ནང་དུ་ལས་མི་མཐུན་པ་བྱེད་ནའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ལས་ཀྱི་དབྱེ་ན་ནི་གླིང་གསུམ་ན། གང་དག་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཡོད་པ་ཉིད་ནའོ། །དགེ་སློང་དུ་ཞིག་གིས་ཤེ་ན། དེ་ནི་བརྒྱད་དག་ཡན་ཆད་ཀྱིས། །འཁོར་ལོའི་དབྱེ་ན་ནི་དུས་དྲུག་དག་ཏུ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་དག་ཏུ་ཞེ་ན། དང་པོ་མཐའ་སྐྱོན་ཟུང་གཅིག་གིས། །སྔ་རོལ་ཐུབ་པ་ནོངས་པ་དང༌། །མཚམས་མ་བཅད་པ་དག་ཏུ་ཡང༌། །འཁོར་ལོའི་དབྱེན་ནི་མི་སྐྱེའོ། །དང་པོ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ནས་ནི་རིང་པོ་མ་ལོན་པ་དང་ཐམ་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དེ་གཉིས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དག་ཏུ་ནི་དགེ་འདུན་དང་གིས་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །བར་མ་དག་ཏུ་ཡང་སྐྱོན་མ་བྱུང་བའི་སྔོན་རོལ་དུ་མི་དབྱེ་སྟེ། ཇི་སྲིད་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྐྱོན་དང༌། ལྟ་བའི་སྐྱོན་མ་བྱུང་བའི་བར་དུའོ། །ཟུང་གཅིག་མ་བྱུང་བའི་སྔོན་རོལ་དུ་ཡང་མི་དབྱེ་སྟེ། ཇི་སྲིད་དུ་ཉན་ཐོས་ཟུང་གཅིག་མ་བྱུང་གི་བར་དུའོ། །ཕྱེ་ན་ཡང་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། དེའི་ཕྱིར་སྡུམ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོན་པ་ཐུབ་པ་ནོངས་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་ན་ཡང་འགྲན་ཟླ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚམས་མ་བཅད་པ་དག་ཏུ་ཡང་ཇི་སྲིད་དུ་མཚམས་མ་བཅད་པ་སྟེ། མཚམས་གཅིག་གི་ནང་དུ་ནི་ཕྱོགས་གཉིས་སུ་གནས་པའི་ཕྱིར་དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དུས་དྲུག་བོ་དེ་དག་ཏུ་འཁོར་ལོའི་དབྱེན་མ་ཡིན་ལ། ལས་ལ་རག་ལུས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལ་ཡང་དབྱེན་མི་འབྱུང་ངོ༌། །ཅིའི་ཕྱིར་མ་བསད་པ་ལ་སོགས་པ་འབའ་ཞིག་ལ་མཆམས་མེད་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཕན་
― DTG141_Page_0372 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཏགས་བ་དང་ཡོན་ཏན་ཞིང༌། །སྤངས་དང་མེད་པར་བྱས་ཕྱིར་རོ། །རེ་ཞིག་ཕ་དང་མ་གསོད་པ་ནི་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཕན་བཏགས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཕན་བཏགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ལུས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་སྤངས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞ་ན། ཡོངས་སུ་བོར་བའོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཞིང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་བསད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་མཚམས་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མ་མཚན་ཡོངས་སུ་གྱུར་ན་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། ལུས་གཅིག་པ་དེར་ནི། མཚན་ནི་གཞན་དུ་གྱུར་ཀྱང་འགྱུར། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་སྐད་དུ་ཕ་ཡང་མ་ལགས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་མ་ལགས་པའི་སྐྱེས་པ་ཞིག་བཀུམ་ན་མཚམས་མེད་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་པས་རེག་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་མཆིས་སམ་ཞེ་ན། ཡོད་དེ། མ་མཚན་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཞིག་བསད་ན་མཚམས་མེད་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་རེག་པར་འགྱུར་རོ། །མ་ཡང་མ་ལགས་དགྲ་བཅོམ་མ་ཡང་མ་ལགས་པའི་བུད་མེད་ཅིག་བཀུམ་ན། མཚམས་མེད་བའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་རེག་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་མཆིས་སམ་ཞེ་ན། ཡོད་དེ། ཕ་མཚན་ཡོངས་སུ་གྱུར་བ་ཞིག་བསད་ན་མཚམས་མེད་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་རེག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་གྱི་བུད་མེད་ལས་ནུར་ནུར་པོར་ཟགས་ནས་གཞན་གྱི་མངལ་གྱི་ནང་དུ་བླུགས་ན་དེའི་མ་ནི་གང་ཡིན་གང་བསད་བས་ནི་མཚམས་མེད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། གང་ལ་ཟླ་མཚན་བྱུང་བའམ། །སེམས་ཅན་དེ་གང་གི་ཟླ་མཚན་ལས་བྱུང་བ་དེ་ནི་དེའི་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་དབྱར་ཟས་ཀྱིས་བཙས་པ་དང༌། དེའི་ནུ་ཞོ་བླུད་པ་དང༌། གསོས་པ་དང༌། བསྐྱེད་པ་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །ཇི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་ངན་སེམས་ཀྱིས་ཁྲག་ཕྱུང་བ་ཐམས་ཅད་གདོན་མི་ཟ་བར་མཚམས་མེད་པར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། བསད་བར་སེམས་པ་ལ་ནི་འགྱུར་གྱི། སངས་རྒྱས་བརྡེག་པར་སེམས་ལ་མིན། །གལ་ཏེ་དགྲ་མ་བཅོམ་པའི་གང་དུ་བསྣུན་ལ་བསྣུན་པའི་འོག་ཏུ་དགྲ་བཅོམ་པར་གྱུར་ན་ཡང༌། བསྣུན་པའི་འོག་ཏུ་དགྲ་བཅོམ་ལ་མིན་ཏེ། མཚམས་མེད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། དེས་དེར་ནི་སྦྱོར་བ་མ་བྱས་སོ། །ཇི་མཚམས་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་བྱས་ཏེ། དེ་ཡང་མ་བཟློག་པར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་
― DTG141_Page_0373 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། མཚམས་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ལ། །འདོད་ཆགས་བྲལ་འབྲས་མི་སྲིད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བསམ་པ་ཤིན་ཏུ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཚམས་མེད་པ་དེ་དག་ལས་གང་ཞིག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཞེ་ན་དགེ་འདུན་དབྱེ་ཕྱིར་བརྫུན་སྨྲས་པ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་རབ་ཆེར་འདོད། །གང་གིས་དགེ་འདུན་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཤེས་བཞིན་དུ། ལོག་པར་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་རབ་ཏུ་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་བསྣུན་པའི་ཕྱིར་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་མཐོ་རིས་དང་བྱང་གྲོལ་གྱི་ལམ་གྱི་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལེགས་པར་སྤྱད་པ་རྣམས་ལས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་འབྲས་བུ་རབ་ཏུ་ཆེ་བ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་དགེ་བ་ལ། །སྲིད་རྩེའི་སེམས་པ་འབྲས་བུ་ཆེ། །དེའི་རྣམས་པར་སྨིན་པ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ཁྲིའི་བར་དུ་ཞི་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་སྐད་བཤད་ཀྱི། བྲལ་བའི་འབྲས་བུའི་དབང་དུ་བྱས་ན་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སེམས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་གཏན་དུ་གཏུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པའི་ཞེས་བཤད་དོ། །ཇི་མཚམས་མེད་པ་འབའ་ཞིག་གིས་གདོན་མི་ཟ་བར་དམྱལ་བ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མཚམས་མེད་པ་དང་ཆ་འདྲ་བས་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་བར་ཆད་མེད་པ་ཉིད་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་དགྲ་བཅོམ་མ་སུན་བྱས་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་གནས་དང༌། །སློབ་པ་བསད་དང་དགེ་འདུན་གྱི། །འདུ་བའི་སྒོ་ནི་ཕྲོགས་པ་དག །མཚམས་མེད་པ་དང་ཆ་འདྲ་སྟེ། ལྔ་པ་མཆོད་རྟེན་འཇིག་པ་ཡིན། འདི་དག་ནི་མཚམས་མེད་པ་རྣམས་དང་ཆ་འདྲ་བ་སྟེ། གལ་ཏེ་མ་དགྲ་བཅོམ་མ་སུན་པར་བྱེད་དེ། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། ངེས་པར་གཏོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གསོད་པ་དང༌། སློབ་པ་གསོད་པ་དང༌། དགེ་འདུན་གྱི་འདུ་བའི་སྒོ་འཕྲོག་པ་དང༌།
― DTG141_Page_0374 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆོད་རྟེན་འཇིག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ལྔ་དང་ལྔ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་ནི་དུས་གསུམ་པོ་དག་ཏུ་གེགས་བྱེད་དེ། གསུམ་པོ་གང་དག་ཏུ་ཞེ་ན། བཟོད་དང་ཕྱིར་མི་འོང་དགྲ་བཅོམ། །འཐོབ་ལ་ལས་གེགས་ཤིན་ཏུ་བྱེད། །རྩེ་མོ་ལས་བཟོད་པ་སྐྱེ་བ་ལ་ནི་ངན་སོང་བའི་ལས་རྣམས་གེགས་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གནས་ཏེ། དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ས་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་མི་ཞིག་གིས་ཡུལ་འདོར་བར་བྱེད་པ་ལ་བུ་ལོན་པ་དག་ལྡང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིར་མི་འོང་པའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པ་ལས་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལས་རྣམས་བགེགས་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གནས་ཏེ། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་འཐོབ་པ་ལ་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལས་རྣམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསད་པ་ཞེས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ། ཇི་ཙམ་ནས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས། །གང་ནས་བཟུང་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བརྗོད་ཅེ་ན། གང་ནས་མཚན་གྱི་ལས་བྱེད་བ། །གང་ཡན་ཆད་ནས་མཚན་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བའི་ལས་རྣམས་བྱེད་པར་རྩོམ་པ་དེའི་ཚེ་ནས་དེ་ནི་ངེས་པར་གཏོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་ནི་དུས་དེ་ཕན་ཆད་རྟག་ཏུ། བདེ་འགྲོ་རིགས་སུ་སྐྱེ་དབང་ཚང། །སྐྱེས་ལ་ཚེ་རབས་དྲན་མི་ལྡོག །ཡིན་ནོ། །འདིའི་འགྲོ་བ་རབ་ཏུ་བསྔགས་པ་ཡིན་པས་ན་བདེ་འགྲོ་སྟེ། ལྷ་དང་མི་དག་གི་ནང་དུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲོ་བ་དེ་དག་ཏུ་ཡང་རྒྱལ་རིགས་དང༌། བྲམ་ཟེ་དང༌། ཁྱིམ་བདག་གི་རིགས་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུར་སྐྱེ་བ་ཡིན་གྱི་རིགས་ངན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་དབང་པོ་རྣམས་ཚང་བས་ན་དབང་པོ་ཚང་བ་སྟེ། དབང་པོ་མ་ཚང་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྐྱེས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་བུད་མེད་དུ་ཡང་མ་ཡིན། ཟ་མ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་ཞིག་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ཚེ་རབས་དྲན་པར་འགྱུར་རོ། །ལྡོག་པས་ན་ལྡོག་པའོ། །མི་ལྡོག་པས་ན་མི་ལྡོག་པ་སྟེ། ལྡོག་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་དོན་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལོག་པར་བསྒྲུབས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ན་ཟོང་གིས་མ་ཉོས་པའི་བྲན་ཞེས་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་
― DTG141_Page_0375 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔའ་དེ་དག་ཡིན་ཏེ། བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་དེ་དག་ནི་འབྱོར་བའི་མཆོག་ཁྱད་པར་ཅན་ཐམས་ཅད་བརྙེས་ཀྱང༌། ཐུགས་རྗེས་གཞན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མེད་པར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དྲུང་དུ་བདག་ཉིད་ཀྱི་དད་འདྲ་བར་ང་རྒྱལ་མེད་པར་འདུག་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱིས་གནོད་པར་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བཟོད་ཅིང་ངལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མཚན་གྱི་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་ལས་སུ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ། དེ་ནི་འཛམ་གླིང་སྐྱེས་པ་ཉིད། །མངོན་སུམ་སངས་རྒྱས་ལ་སེམས་པ། །བསམས་པ་ལས་བྱུང་བསྐལ་པ་བརྒྱ། །ལུས་པ་དག་ཏུ་འཕེན་པར་བྱེད། །འཛམ་བུའི་གླིང་པ་དག་ནི་བློ་རྣོ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་ཉིད་དུ་མཚན་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བའི་ལས་འཕེན་པར་བྱེད་ཀྱི་གཞན་དག་ཏུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། བུད་མེད་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྟོན་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་པས་བསྐལ་པ་བརྒྱར་འཕེན་པར་བྱེད་ཀྱི། མང་པོར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལས་དེ་ལ་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་གྱི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་སྦྱངས་པས་དགུ་བཟློག་ནས་བསྐལ་པ་དགུ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་འཕངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་སྐད་དུ་གྲོད་དཔོན་ངས་འདི་ནས་བསྐལ་པ་དགུ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ཚུན་ཆད་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་དྲན་ཏེ། རིགས་འགའ་ལ་ཡང་ཟས་ཚོལ་བ་སྟེར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་བདེ་བའམ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་ནི་མངོན་པར་མི་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཚུན་ཆད་རང་བཞིན་གྱིས་ཚེ་རབས་དྲན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་དེ་དག་ཀྱང༌། རེ་རེ་འང་བསོད་ནམས་བརྒྱ་ལས་སྐྱེས། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚད་ཇི་ཙམ་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉེ་བ་མ་གཏོགས་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་འབྲས་བུའི་ཚང་ཇི་ཙམ་མོ་ཞེས་ཟེར་རོ།། ཁ་ཅིག་ན་རེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སྟོང་གསུམ་འགྲུབ་པ་རྙེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེའི་ཚད་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་ན། སངས་རྒྱས་ཇི་སྙེད་ཅིག་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཤེ་ན་བསྐལ་པ་
― DTG141_Page_0376 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྲངས་མེད་པ་དང་པོ་ལ་སངས་རྒྱས་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་བདུན་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་སོ། །གསུམ་པ་ལ་བདུན་ཁྲི་བདུན་སྟོང་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་སོ། །བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་པ་གང་གི་མཇུག་ཏུ་སངས་རྒྱས་གང་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། གོ་རིམས་ལས་བཟློག་ནས་རིམ་བཞིན་དུ། རྣམ་གཟིགས་མར་མེ་རིན་ཆེན་གཙུག །གྲངས་མེད་གསུམ་གྱི་མཇུག་ཏུ་འབྱུང༌། །བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དང་པོ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་ཆེན་གཙུག་ཏོར་ཅན་དུ་རྫོགས་སོ། །གཉིས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་མི་མཛད་དུ་རྫོགས་སོ། །གསུམ་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་གཟིགས་སུ་རྫོགས་སོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི། དང་པོ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཡིན། །གནའ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གྱུར་པའི་ཚེ་བདག་ཀྱང་འདི་འདྲ་བའི་རྣམ་བ་ཉིད་དུ་སངས་རྒྱས་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་ཡང་དང་པོར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་འདི་བཞིན་དུ་རྩོད་པའི་དུས་ཉིད་ལ་བྱུང་བར་གྱུར་ལ་དེའི་བསྟན་པ་ལ་ཡང་འདི་བཞིན་དུ་ལོ་སྟོང་གི་མཐའི་བར་དུ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གནས་སྐབས་གང་དག་ཏུ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། ཀུན་ལ་སྦྱིན་དང་ཐམས་ཅད་དང༌། །སྙིང་རྗེའི་སྦྱིན་པས་སྦྱིན་པ་རྫོགས། །གང་གི་ཐམས་ཅད་ལ་མིག་གི་བར་དང་རྐང་པའི་བར་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་མཐོང་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་ལན་ལ་མི་རེ་བར་སྙིང་རྗེས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ཙམ་གྱིས་ན། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆགས་བཅས་ཡན་ལག་བཅད་ཀྱང་ནི། །མི་འཁྲུགས་བཟོད་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི། །གང་གི་ཚེ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་ལག་བཅད་ཀྱང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་འཁྲུགས་པ་འདི་འདིའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐར་རྒྱལ་བསྟོད་པས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པའི་ཚེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐར་རྒྱལ་ཕུག་ན་མེའི་ཁམས་སུ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་མ་ཐོབ་ནས་རྐང་པ་གཅིག་གིས་འགྲེང་སྟེ། སྐྱེས་བུ་ཁྱུ་མཆོག་ཁྱོད་འདྲའི་དགེ་སྦྱོང་ཆེན་པོ་གཞན་དག་ལྷ་ཡུལ་ས་ལ་མེད། །
― DTG141_Page_0377 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་རྟེན་འདི་ནའང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་རྣམ་ཐོས་བུ་ཡི་གནས་ནའང་ཡོད་མ་ཡིན། །ལྷ་ཡི་ཕོ་བྲང་གནས་མཆོག་དག་ནའང་ཡོད་མིན་ཕྱོགས་མཚམས་དག་ནའང་མེད། །རི་དང་ནགས་སུ་བཅས་པའི་ས་སྟེང་རྒྱས་པ་ཀུན་དུ་བསྐོར་བས་ག་ལ་ཡོད། །ཅེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་གཅད་པ་གཅིག་གིས་བསྟོད་པ་དེའི་ཚེ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཏེ། བསྐལ་བ་དགུ་ཡང་བཟློག་གོ་ཞེས་གྲག་གོ །བར་ཆད་མེད་ལ་ཏིང་འཛིན་བློའི། །བྱང་ཆུབ་དང་པོའི་དེ་མ་ཐག །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཏེ། རང་རང་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་གཞི་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བྱུང་བ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་གཞི་དང༌། བསོད་ནམས་བྱ་བའི་གཞི་གསུམ་དུ་གསུངས་པ་ཇི་ལྟར་ན་གསུམ་པོ་འདི་དག་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་གཞི་ཡིན་ཞེ་ན། བསོད་ནམས་བྱ་དང་དེ་གཞི་དང༌། །གསུམ་པོ་ཇི་ལྟར་ལས་ལམ་བཞིན། །གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་ཅི་རིགས་པར་བསོད་ནམས་ཀྱང་ཡིན་པས་ན་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་གཞི་སྟེ། དཔེར་ན་དེ་དག་ནི་ལས་ཀྱང་ཡིན་ལ་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་ལམ་འབའ་ཞིག་ཡིན་བས་ན་ལས་ཀྱི་ལམ་མོ་ཞེས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་གཞི་ལུས་དང་དག་གི་ལས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ཡིན་ནོ། །དེས་ཀུན་ནས་བསླད་བའི་སེམས་པ་ནི་བསོད་ནམས་དང་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་བསོད་ནམས་འབའ་ཞིག་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་འབའ་ཞིག་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ཡིན་ནོ། །བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་པའི་བྱམས་པ་ནི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་གཞི་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པའི་སྒོ་ནས་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་ལྷན་ཅིག་བྱུང་བའི་སེམས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བསོད་ནམས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་གཞན་དག་ནི་བསོད་ནམས་འབའ་ཞིག་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཡིན་གང་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་
― DTG141_Page_0378 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཡང་སྦྱིན་པ་ཡིན་ན། འདིར་ནི། གང་གིས་སྦྱིན་བྱེད་དེས་སྦྱིན་པ། །འདིར་ནི་འཇིགས་པ་དང༌། ལན་ལ་རེ་བ་དང་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་བ་ནི་མི་འདོད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། མཆོད་དང་ཕན་གདགས་འདོད་པ་ཡིས། །གང་གིས་གཞན་དག་ལ་མཆོད་པ་དང༌། ཕན་གདགས་པར་འདོད་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །གང་གིས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གང་ཞིག་ཅེ་ན། ལུས་དང་ངག་ལས་སློང་དང་བཅས། །སློང་བ་ཡང་གང་ཞིག་ཅེ་ན། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཚོགས་གང་གིས་དེ་སློང་བར་བྱེད་པའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གང་ཚེ་སྐྱེས་བུ་དགེ་ཡིད་ཀྱིས། །རང་གི་རྫས་དག་སྦྱིན་བྱེད་པའི། །དེ་ཚེ་དགེ་བའི་ཕུང་པོ་རྣམས། །སྦྱིན་པ་ཞེས་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའི། །དེ་འབྲས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཉིད། །སྦྱིན་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ཡང༌། །བདག་གཞན་དོན་ཕྱིར་གཉིས་དོན་ཕྱིར། །གཉིས་ཀའི་དོན་དུ་མིན་ཕྱིར་སྦྱིན། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའམ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་གང་ཞིག་མཆོད་རྟེན་ལ་སྦྱིན་བ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ན། དེས་ཕ་རོལ་པོ་དག་ལ་ཕན་འདོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དོན་འབའ་ཞིག་གི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་གང་ཞིག་སེམས་ཅན་ཕ་རོལ་པོ་དག་ལ་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ན། དེས་དེ་དག་ལ་ཕན་བཏགས་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་དེ་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ནི་ཡིན་གྱི་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ས་ལས་ཤིན་ཏུ་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་མ་གཏོགས་པར་བདག་གི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའམ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་གང་ཞིག་སེམས་ཅན་ཕ་རོལ་པོ་དག་ལ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། སྦྱིན་པ་དེ་གཉི་གའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་གང་ཞིག་མཆོད་རྟེན་ལ་སྦྱིན་བ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ན། སྦྱིན་བ་དེ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བམ་གཏོགས་པར་གཉི་གའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བཀུར་སྟི་དང་བྱས་པ་གཟོ་བ་འབའ་ཞིག་གིས་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིར་བསྟན་པའོ། །དེ་ཡི་ཁྱད་པར་སྦྱིན་བདག་དང༌། །དངོས་དང་ཞིང་གི་བྱད་པར་ལས། །དོ་ནི་རེ་ཞིག །སྦྱིན་བདག་ཁྱད་འཕགས་དད་སོགས་ཀྱིས། །སྦྱིན་བདག་
― DTG141_Page_0379 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་ཁྱད་པར་ནི་དད་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་བདག་དེ་ལྟ་བུའི་སྦྱིན་པ་དེའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་འགྱུར་ཏེ། སྦྱིན་བདག་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ནི། གུས་ལ་སོགས་པས་སྦྱིན་པར་བྱེད། གུས་པ་དང༌། རང་གི་ལག་པ་དང༌། དུས་དང༌། གཞན་ལ་མི་གནོད་པར་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་བཀུར་སྟི་རྒྱ་ཆེན་དང༌། དུས་དང་བར་ཆད་མེད་པར་རྙེད། །དེའི་ཕྱིར་སྦྱིན་བདག་དེའི་སྦྱིན་པ་དེ་ལྟ་བུ་བྱིན་པ་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་བཞིར་འགྱུར་ཏེ། བཀུར་སྟི་རྙེད་པར་འགྱུར། ལོངས་སྤྱོད་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་དད་པ་རྙེད་པར་འགྱུར། ལོངས་སྤྱོད་དུས་ལས་མི་ཡོལ་བར་དུས་སུ་རྙེད་པར་འགྱུར། ལོངས་སྤྱོད་པར་ཆད་མེད་པར་རྙེད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདིའི་ལོངས་སྤྱོད་གཞན་དག་གིས་པར་དུ་མི་ཆོད་པར་འགྱུར། མེ་ལ་སོགས་པས་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྦྱིན་བདག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་པ་དང༌། དེའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སྦྱིན་པའི་ཁྱད་པར་ཡང་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་དངོས་པོ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཁ་དོག་ལ་སོགས་ཕུན་སུམ་དངོས། །ཁྱད་པར་ཅན་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། གལ་ཏེ་གང་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དེ་ཁ་དོག་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་བུ་ནི་དངོས་པོ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་དེ་འདྲ་བ་བྱིན་པས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། རིམ་པ་བཞིན་དུ། གཟུགས་བཟང་གྲགས་དང་ལྡན་པ་དང༌། །དགའ་དང་ཤིན་ཏུ་གཞོན་པ་དང༌། །དུས་སུ་རེག་ན་བདེ་ལུས་ཕྱིར། །ཁ་དོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱིན་པས་ནི་གཟུགས་བཟང་པོར་འགྱུར་རོ། །དྲི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱིན་པས་ནི་དྲི་བཞིན་དུ་གྲགས་པས་ཕྱོགས་སུ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །རོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱིན་པས་ནི་རོ་མངར་བཞིན་དུ་དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །རེག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱིན་པས་ནི་ལུས་ཤིན་ཏུ་གཞོན་པ་དང༌། བུད་མེད་རིན་པོ་ཆེ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དུས་སུ་རེག་ན་བདེ་བའི་ལུས་སུའང་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་ཞིང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འགྲོ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཕན་འདོགས་དང༌། །ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་ཞིང་ཁྱད་འཕགས། །རེ་ཞིག་འགྲོ་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་
― DTG141_Page_0380 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སོང་བ་ལ། སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་སླར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བརྒྱ་འགྱུར་དུ་རེ་བར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བར་འགྱུར་པའི་མི་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་སྟོང་འགྱུར་དུ་རེ་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ནད་པ་དང་ནད་གཡོག་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕན་དོགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་མ་དང་གཞན་ཡང་ཕན་འདོགས་པ་རྣམས་ལའོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ལ་བྱིན་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འབུམ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྦྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན། མཆོག་ནི་གྲོལ་བའི་གྲོལ་བ་ལ་འམ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་རྒྱུར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྦྱིན་པ་གང་བྱིན་པ་ནི་དེ་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་ཡང་མ་གྲོལ་བ་ལ་སྦྱིན་པ་མཆོག་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་དག་སྦྱིན་པ་བརྒྱད་དུ་གསུངས་པ་དེ་དག་ལས། བརྒྱད་པ། མ་གཏོགས་ཏེ་མཆོག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །བརྒྱད་པ་གང་ཞེ་ན། ཉེ་བ་ལ་སྦྱིན་བ་དང༌། འཇིགས་པས་སྦྱིན་པ་དང༌། བདག་ལ་སྦྱིན་བས་སྦྱིན་པ་དང༌། བདག་ལ་སྦྱིན་པར་འགྱུར་བས་སྦྱིན་པ་དང༌། སྔོན་བདག་གི་ཕ་དང་མེས་པོ་དག་གིས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་དང༌། མཐོ་རིས་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་དང༌། གྲགས་པའི་དོན་དུ་སྦྱིན་བ་དང༌། སེམས་ཀྱི་རྒྱན་གྱི་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་དང༌། སེམས་ཀྱི་ཡོ་བྱད་ཀྱི་དོན་དང༌། རྣལ་འབྱོར་གྱི་ཚོགས་ཀྱི་དོན་དང༌། དོན་གྱི་མཆོག་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པ་དང༌། དེ་ལ་ཉེ་བར་སྦྱིན་པ་ནི། སྔ་མ་དག་ན་རེ། ནམ་དྲུང་དུ་ཉེ་བར་འོངས་པ་ལ། སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འཇིགས་པས་སྦྱིན་པ་ནི་གང་མེད་པར་བྱེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་ནས་དམ་པ་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱེད་དོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླ་བས་རྣམ་པར་མ་ཕྱེའོ། །མདོ་ལས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན། རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞལ་དུ་མེད་དོ། །དེ་བས་ཀྱང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སྦྱིན་ན་གཞལ་དུ་མེད་དོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་མོད་ཀྱི་གཞན་ཡང༌། ཕ་དང་མ་དང་ནད་པ་དང༌། །ཆོས་སྨྲ་སྐྱེ་བ་ཐ་མ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་མིན་ལའང༌། །སྦྱིན་པ་གཞལ་དུ་མེད་པ་
― DTG141_Page_0381 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན། །ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡིན་ཡང་འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་སྦྱིན་པ་གཞལ་དུ་མེད་དོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བ་ཐ་མའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པ་ཐ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞིང་གི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་བཞི་ལ། ཆོས་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་གང་དུ་གཏོགས་པར་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་ནི་སྐྱེ་དགུ་མ་རིག་པས་ལྡོངས་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། མཐུན་པ་དང་མི་མཐུན་པ་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་མངོན་པར་གྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། མདོར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་ཡིན་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཆེན་པོ་སྟེ། ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ལས་རྣམས་ཀྱི་ལྕི་བ་དང་ཡང་བཤེས་པར་འདོད་པས་མདོར་བསྡུ་ན་རྒྱུ་དྲུག་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མཇུག་དང་ཞིང་དང་གཞི་དང་ནི། །སྦྱོར་དང་སེམས་ལ་བསམ་པ་དག །དེ་དག་ཆུང་དང་ཆེ་བ་ལས། །ལས་ཀྱང་ཆུང་དང་ཆེ་བ་ཉིད། །མཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྱས་པའི་རྗེས་ལ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་གང་དུ་ཕན་པ་དང་གནོད་པ་བྱེད་པའོ། །གཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་ལམ་མོ། །སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་དོན་དུ་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་བྱེད་པའོ། །སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་ལམ་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བསམ་པ་ནི་དེ་དག་ཏུ་དེ་དང་དེ་ལྟར་བུ་ཞིག་ནི་བྱའོ། །དེ་དང་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ནི་ཕྱིས་བྱའོ་ཞེས་སེམས་པ་སྟེ། ལ་ལ་མཇུག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལས་ལྕི་བར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ངེས་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལ་ལ་ནི་ཞིང་གི་ཁྱད་བར་ཉིད་ཀྱིས་ལྕི་བར་འགྱུར་རོ། །ལ་ལ་ནི་ཞིང་དེ་ཉིད་ལ་གཞིའི་དབང་གིས་ལྕི་བར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཕ་དང་མ་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ལྟར་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གང་གིས་ཐམས་ཅད་ཆེ་བ་ཡིན་པ་དེའི་ལས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ཆེས་ལྕི་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་ཆུང་དུ་ཡིན་པ་དེའི་ལས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ཆུང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལས་བྱས་པ་དང་བསགས་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལ། ཇི་ལྟར་ན་ལས་བསགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རྒྱུ་ལྔས་ཡིན་ཏེ། བསམས་བཞིན་པ་དང་རྫོགས་པ་དང༌། །མི་འགྱོད་གཉེན་པོ་མེད་པ་དང༌། །འཁོར་དང་རྣམ་
― DTG141_Page_0382 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་སྨིན་པ་ལས། །བསགས་པའི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་ན་བསམས་བཞིན་གྱིས་ཡིན་ཞེ་ན། ཆེད་དུ་བསམས་ནས་བྱས་པ་ཡིན་གྱི་བློ་སྔོན་དུ་མ་བཏང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། བབ་ཅོལ་དུ་བྱས་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་རྫོགས་པས་ཡིན་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ནི་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་གཅིག་གིས་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་གསུམ་གྱི་བར་གྱིས་འགྲོ་བ་དང༌། ཁ་ཅིག་ནི་ལས་ཀྱི་ལམ་གཅིག་གིས་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་བཅུའི་བར་གྱིས་འགྲོ་བ་དེ་ལ་གང་ཞིག་གིས་ཇི་ཙམ་གྱིས་དེར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བའི་ལས་དེ་རྫོགས་པར་མ་བྱས་ན་ནི་མ་བསགས་པ་ཡིན་ནོ། །རྫོགས་ན་ནི་བསགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་མི་འགྱོད་པ་དང༌། གཉེན་པོ་མེད་པས་ཡིན་ཞེ་ན། ལས་དེ་ལ་འགྱོད་པར་མི་བྱེད་ཅིང༌། གཉེན་པོ་ལ་མི་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་འཁོར་ལས་ཡིན་ཞེ་ན། ལས་ཀྱི་ལམ་མི་དགེ་བ་ལ་ཡང་མི་དགེ་བའི་འཁོར་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་ཡིན་ཞེ་ན། རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་བྱས་པའི་ལས་ནི་མ་བསགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་མཆོད་རྟེན་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ནི་བདག་གི་དོན་དུའོ་ཞེས་བཤད་པ། དེ་ལ་སྤྱོད་པ་པོ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་བསོད་ནམས་སུ་འགྱུར་ཞེ་ན། བསོད་ནམས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡོངས་སུ་བཏང་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་ཉིད་ལས་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡོངས་སུ་སྤྱད་པའི་རྒྱུ་ལས་ནི་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པ་ཉིད་ལས་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལ། མཆོད་རྟེན་ལས་བཏང་རྒྱུས་བྱུང་བའི། །བསོད་ནམས། །ལོངས་སྤྱད་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མེད་དོ། །དེ་ལ་ལེན་པ་སུ་ཡང་མེད་ན་ཇི་ལྟར་ན་བསོད་ནམས་ཡིན་བླངས་པ་ཡོད་ན་ནི་བསོད་ནམས་ཡིན་གྱི་མེད་ན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱུ་ཅི་ཞིག་ཡོད། སུ་ལ་ཡང་ཕན་བཏགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་གཞན་ལ་ཕན་བཏགས་པ་འབའ་ཞིག་ལས་བསོད་ནམས་སུ་འགྱུར་ན་ནི་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྒོམ་པ་དག་ལ་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་མཆོད་རྟེན་ལ་ཡང་བསོད་ནམས་སུ་འདོད་པར་བྱའོ། །ལེན་མེད་བྱམས་སོགས་བཞིན། དཔེར་ན་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལེན་པའམ་གཞན་ལ་པན་འདོགས་པ་མེད་ཀྱང་
― DTG141_Page_0383 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རང་གི་སེམས་ལ་བསོད་ནམས་སྐྱེ་བ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་ཡོན་ཏན་ཅན་འདས་ཀྱང་དེ་ལ་དད་པར་བྱས་ན་རང་གི་སེམས་ལ་བསོད་ནམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ནི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ལས་དེས་ཀུན་ནས་བ་སླང་བའི་དད་པ་ནི་ཆེས་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་དགྲ་ཤི་ཡང་དགྲ་བསད་པའི་བསམ་པ་དེས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་དགྲའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་དེར་ཡང་བྱེད་ན། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ཆེས་མང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་གྱི་བསམ་པ་ཙམ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྟོན་པ་འདས་ཀྱང་དེ་ལ་དད་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་སྦྱིན་པའི་བྱ་བ་དག་བྱེད་ན། བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་གྱིས་བསམ་པ་ཙམ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཞིང་བཟང་པོ་ལ་སྦྱིན་པ་བྱས་པས་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཡིན་ན། དེ་ལྟར་ན་ཞིང་ངན་པ་ལ་ནི་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་མི་འཁྲུལ་ཕྱིར། །ངན་པའི་ཞིང་ལའང་འབྲས་ཡིད་འོང༌། །ཞིང་ངན་པ་ལ་ཡང་ས་བོན་ལས་འབྲས་བུ་མི་འཁྲུལ་པ་མཐོང་སྟེ། རྒུན་འབྲུམ་གྱི་ས་བོན་ལས་ནི་འབྲས་བུ་མངར་བ་ཉིད་སྐྱེ་ལ། ནིམ་པའི་ས་བོན་ལས་ནི་ནིམ་པའི་འབྲས་བུ་ཁ་བ་ཉིད་སྐྱེ་བ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་ཞིང་ངན་པ་ལ་ཡང་གཞན་ལ་ཕན་བར་ཞུགས་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པའི་སྦྱིན་པའི་ས་བོན་ལས་ནི་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཉིད་དུ་འགྲུབ་ཀྱི་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞིང་ངན་པའི་སྐྱོན་གྱིས་ནི་ས་བོན་དེའི་འབྲས་བུ་ཆུང་བའམ། འབྲས་བུ་མེད་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་གཞིའི་ཞར་ལས་འོངས་བ་རྫོགས་སོ།། །། ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བྱུང་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་སྨྲས་པ། འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་མི་དགེའི་གཟུགས། །དེ་སྤོང་ཚུལ་ཁྲིམས། མི་དགེ་བའི་གཟུགས་ནི་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྤོང་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་ནོ། །སྦོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ཡང་རྣམ་གཉིས་སོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་གང་གིས་སྦོང་བར་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་སྤོང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འབའ་ཞིག་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་བཅས་ལས་ཀྱང༌། །གང་རང་བཞིན་གྱིས་འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཡིན་ཡང༌། སངས་རྒྱས་
― DTG141_Page_0384 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་བཅས་པ་དུས་མ་ཡིན་པའི་ཁ་ཟས་ལ་སོགས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་སྤོང་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། བསླབ་པ་ནོས་པས་དེ་ལས་འདས་ན། འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མདོར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡོན་ཏན་བཞིས་ནི་རྣམ་པར་དག །ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞིས་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ནོ། །བཟློག་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཡོན་ཏན་བཞི་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་རྒྱུས་མ་སྨྲས་དང༌། །ལ་བརྟེན། རེ་ཞིག་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་འཕན་མ་བྱུང་བ་ཡིན་པ་དང༌། འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྒྱུན་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་འཕན་མ་བྱུང་བ་ཡིན་བ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ལ་ཡང་བརྟེན་པ་ཡིན་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། མྱ་ངན་འདས་འདས་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་ཕྱིར་ཞི་བ་ལ་ཡང་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ་རྒྱུ་ལྔས་ཏེ། དངོས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་པ་དང༌། ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པས་འཕན་མ་བྱུང་བ་ཡིན་པ་དང༌། དྲན་པ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ཡིན་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་རྣམ་པ་བཞིའོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། འཇིགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ནམ་འཚེ་པ་མེད་པ་དང༌། མི་སྙན་པ་དང༌། ཆད་པ་དང༌། ངན་འགྲོས་འཇིགས་ནས་བསྲུང་བའོ། །ལེགས་སུ་སྨོན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་སྲིད་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་དང༌། བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་ནས་བསྲུང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཐར་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གང་ཡིན་པའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཟག་བ་མེད་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྫོགས་སོ།། །།བསྒོམ་པ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཡི། །དགེ་བ། མཉམ་པར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཇི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་བཞིན་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །འདི་ཅི་ཕྱིར་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སེམས་ལ་བསྒོམ་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་སེམས་ལ་དགེ་བ་ཤིན་ཏུ་སྒོམ་པར་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཡོན་ཏན་གྱིས་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་བྱེད་
― DTG141_Page_0385 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་མེ་ཏོག་གིས་ཏིལ་འབྲུ་བསྒོས་པ་བཞིན་ནོ། །རེ་ཞིག་སྦྱིན་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོའི་ཕྱིར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བསྒོམ་པ་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། མཐོ་རིས་དོན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། །འབྲལ་བའི་དོན་དུ་བསྒོམ་གཙོའི་ཕྱིར། །སྦྱིན་པ་ཡང་མཐོ་རིས་ཀྱི་དོན་དུ་ནི་འགྱུར་མོད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་བྲལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ནི་ཡིན་མོད་ཀྱི་བསྒོམ་པ་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས་གང་ཟག་བཞི་ནི་ཚངས་པའི་བསོད་ནམས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ། ཚངས་པའི་བསོད་ནམས་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ། མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་ཚད་དུ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་ཙམ་མོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་འཆད་པ་ནི། བསྐལ་པར་མཐོ་རིས་གནས་པའི་རོ། །ཚངས་པའི་བསོད་ནམས་བཞི་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། བསོད་ནམས་ཅི་ཙམ་གྱིས་ན་བསྐལ་པར་མཐོ་རིས་སུ་གནས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཚངས་པའི་བསོད་ནམས་ཏེ། དེ་ལ་ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདོན་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ནི་བསྐལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡེ་བ་གཞན་དག་གི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཀྱང༌། ཚངས་བའི་བསོད་ནམས་བསྐྱེད་པ་ནི། །བསྐལ་པར་མཐོ་རིས་དག་ཏུ་གནས། །ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། །དེ་འདི་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །མདོ་སོགས་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པས། །ཡང་དག་ཇི་ལྟར་སྟོན་ཆོས་སྦྱིན། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སྟོན་པན་ཇི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་དག་ཆོས་ལོག་པར་འཆད་པའམ། རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང༌། གྲགས་པ་འདོད་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་འཆད་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཆེར་ཉམས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བསོད་ནམས་བྱ་བའི་གཞིའི་བྱེ་བྲག་གིས་དགེ་བར་མ་པ་གསུམ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡང༌། བསོད་ནམས་མྱ་ངན་འདས་པ་དང༌། །ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་དགེ་རྣམ་གསུམ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིད་དུ་འོང་བའོ། །ཐར་བའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ནི་གང་སྐྱེས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། གང་ལ་འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པའི་གཏམ་ཐོས་ནས་སྤུ་ཟིང་བྱིད་པ་
― DTG141_Page_0386 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། མཆི་མ་ཀྲུག་ཅེས་བྱེད་པ་དེ་ལ་ནི་ཐར་བའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོད་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དབྱར་ཡུལ་གྱི་སེར་གནས་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བ་ལས་ས་བོན་ཡོད་པར་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ཏེ། འོག་ནས་བཤད་བར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་ན་ཡིག་འབྲུ་དང༌། བརྒྱ་དང༌། བགྲང་བ་དང༌། སྙན་དངགས་དང༌། གྲངས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། སྦྱོར་བས་རབ་ཏུ་བཅུག་པའི་ལས། །ཀུན་ནས་སློང་བཅས་རྣམ་པ་གསུམ། །ཡིག་འབྲུ་བརྒྱ་དང་གྲངས་བཅས་དང༌། །སྙན་དངགས་གྲངས་ཏེ་གོ་རིམས་བཞིན། །སྦྱོར་བས་རབ་ཏུ་བཅུག་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རབ་ཏུ་བཅུག་པའོ། །ལས་རྣམ་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་གང་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་སོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཡིག་འབྲུ་དང་བརྒྱ་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་སྦྱོར་བས་རབ་ཏུ་བཅུག་པ་ཀུན་ནས་སློད་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །བགྲང་བ་དང་སྙན་དངགས་ནི་ངག་གི་ལས་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་ནོ། །བགྲང་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཏེ་ཡིད་ལ་སྔོམ་པའོ། །ད་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འགའ་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བསྒྲིབས་ངན་ལན་མཐོ་བཅས། །ཉོན་མོངས་ཅན་ཆོས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང། བསྒྲིབས་པ་དང༌། ངན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །དྲི་མེད་དགེ །གྱ་ནོམ། གྱ་ནོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་རྣམས་དང་ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །ངན་པ་དང་བྱ་ནོམ་པ་གཉིས་ལས་གཞན་པ་ནི་བར་མ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པོ། །འདུས་བྱས་དགེ་བསྟེན་བྱ། བསྟེན་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་དགེ་བའི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་བསྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་བསྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གོམས་པར་བྱར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། འབྲས་བུ་དོན་དུ་བསྟེན་པ་ཡིན་ན་འབྲས་བུ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་གཞན་ཐམས་ཅད་ནི་བླ་མ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐར་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན། །མྱང་ང་ལས་འདས་པ་ལས་ཁྱད་པར་ཅན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དགེ་བ་དང་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་པས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཆོས་མངོན་བ་མཛོད་ཀྱི་འགྲེལ་བ་མདོ་དང་
― DTG141_Page_0387 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐུན་པ་ལས། ལས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མཛོད་ཀྱི་གནས་བཞི་པའོ།། །།ལས་ལས་འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་སྐྱེས། །ཞེས་བཤད་པ་ལས་དེ་དག་ཀྱང་ཕྲ་རྒྱས་ཀྱི་དབང་གིས་བསགས་པར་འགྱུར་གྱི་ཕྲ་རྒྱས་མེད་བར་ནི་སྲིད་པ་མངོན་པར་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། སྲིད་པའི་རྩ་བ་ཕྲ་རྒྱས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་མདོར་བསྡུ་ན། དྲུག །དྲུག་གང་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་དེ་བཞིན་ཁོང་ཁྲོ་དང༌། །ང་རྒྱལ་མ་རིག་ལྟ་བ་དང༌། །ཐེ་ཚོམ་དག་སྟེ་དེ་དྲུག་ཀྱང༌། །འདོད་ཆགས་དབྱེ་བས་བདུན་དུ་བཤད། །མདོ་ལས་འདོད་ཆགས་ཕྱེ་ནས་ཕྲ་རྒྱས་དྲུག་བོ་དེ་དག་ལས་བདུན་དུ་བཤད་དེ། །འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཕྲ་རྒྱས་དང༌། ཁོང་ཁྲོའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཕྲ་རྒྱས་དང༌། སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཕྲ་རྒྱས་དང༌། ང་རྒྱལ་གྱི་ཕྲ་རྒྱས་དང༌། མ་རིག་པའི་ཕྲ་རྒྱས་དང༌། ལྟ་བའི་ཕྲ་རྒྱས་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཕྲ་རྒྱས་སོ། །སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཁམས་གཉིས་ལས་སྐྱེས་སྲིད་འདོད་ཆགས། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་སུ་བཤད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་བཤད་ཅེ་ན། ནང་དུ་ཁ་བལྟས་ཕྱིར་དང་དེར། །ཐར་པའི་འདུ་ཤེས་བཟློག་ཕྱིར་བཤད། །དེ་དག་ནི་ཕལ་ཆེར་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་འདོད་ཆགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཁ་ནང་དུ་བལྟས་པ་ཡིན་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་ཁམས་དེ་ཉིད་ལ་ཐར་པར་འདུ་ཤེས་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་ཞེས་བཤད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་མངོན་པ་ལས་ནི་ཕྲ་རྒྱས་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཕྱེ་ནས་ལས་བཅུར་ཡང་བཤད་དེ། ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཤེ་ན། ལྟ་བ་ལྔ་སྟེ་འཇིག་ཚོགས་དང༌། །ལོག་དང་མཐར་འཛིན་ལྟ་བ་དང༌། །ལྟ་བ་དང་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། །བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་དང་བཅུ། །ཕྲ་རྒྱས་དྲུག་ལས་ལྟ་བ་ལ་རྣམ་པ་ལྔར་བྱས་ན་བཅུར་འགྱུར་ཏེ། ལྟ་བའི་རང་བཞིན་ལྔ་ནི། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་པ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟབ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །ལྟ་བའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ལྔ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་མོ། །ཡང་ཆོས་མངོན་
― DTG141_Page_0388 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལས་ཕྲ་རྒྱས་བཅུ་པོ་དེ་དག་ལས་འདོད་པའི་ཁམས་དང་ལྡན་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང་ལྡན་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཅིག་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དང་ལྡན་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཅིག་སྟེ། དགུ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་དུའང་འཆད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཁམས་གསུམ་པའི་ཕྲ་རྒྱས་དེ་དག་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་འདོད་པའི་ཁམས་ན་སྤྱོད་བ་མཐོང་བས་སྦང་བར་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཏེ། གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དེ་དག་བཅུ་དང་བདུན་བདུན་བརྒྱད། །ལྟ་བ་གསུམ་གཉིས་མ་གཏོགས་པ། །འདོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ། །མཐོང་བས་རིམ་བཞིན་སྤོང་བར་བྱེད། །དེ་ལྟར་ཕྲ་རྒྱས་བཅུར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལས། འདོད་པའི་ཁམས་དག་ན་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་བཅུ་ཆར་ཡང་ཡོད་དོ། །ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་ལས་བདུན་ཡིན་ལ། འགོག་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡང་བདུན་ཏེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མ་གཏོགས་སོ། །ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་དེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་མ་གཏོགས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཕྲ་རྒྱས་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་རྣམས་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་ནི་བསྒོམ་པས་སྤང་བྱ་སྟེ། །འདི་ལྟ་སྟེ་འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོབ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་ལོ། །བདེན་པ་མཐོང་པའི་འོག་ཏུ་ལམ་གོམས་པར་བྱས་པས་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ན་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ནི་རྣམ་བ་གཅིག་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བའང་དེ་བཞིན་ཡིན་ནོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་རྣམ་བ་བཞི་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། ལྟ་བ་མཆོག་དུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་དུ་འཛིན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་དང་ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་རྣམས་ནི་
― DTG141_Page_0389 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། བདེན་པ་བཞི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་དག་ནི་ལྟ་བ་བཅུ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །ཐེ་ཚོམ་ནི་བཞི་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་ནི་ལྔ་ཡིན་ནོ། །ཁོང་ཁྲོ་བ་ཡང་ལྔ་ཡིན་ནོ། །ང་རྒྱལ་ཡང་ལྔ་ཡིན་ནོ། །མ་རིག་པ་ཡང་ལྔ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཕྲ་རྒྱས་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཁོང་ཁྲོ་མ་གཏོགས་ལ། །གཟུགས་ཁམས། དེ་དག་ཉིད་ལས་ཁོང་ཁྲོ་བ་རྣམ་ལ་ལྔ་ལྔ་བོར་ནས། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྲ་རྒྱས་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གཅིག་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཇི་ལྟ་བར། དེ་བཞིན་གཟུགས་མེད་ཁམས་ཕྲ་རྒྱས་སུམ་ཅུ་རྩ་གཅིག་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་དགུ་བཅུ་བརྒྱད་དུ་འདོད། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་མངོན་པ་པ་དག་ནི་ཕྲ་རྒྱས་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལས་བྱེ་བྲག་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བས་དྲུག་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་དུ་འདོད་དོ། །ཇི་དེ་ལྟར་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྲ་རྒྱས་སུ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་མཐོང་བ་འབའ་ཞིག་གིས་སྤོང་ངམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྲིད་རྩེ་ལས་སྐྱེས་བཟོད་པ་ཡིན། །སྤང་བྱ་མཐོང་བས་སྤང་བྱ་ཉིད། །གང་དག་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ས་ལས་སྐྱེས་པ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པས་སྤང་བར་བྱ་བདེ་དག་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་གྱི། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་སྐྱེས་མཐོང་དང་བསྒོམ་གཉིས་ཀྱིས། །བཟོད་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཞེས་སྦྱར་ཏེ། ས་ལྷག་མ་དག་གི་ཕྲ་རྒྱས་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་ཅི་རིགས་པར་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ནི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བཟོད་མིན་སྤང་བྱ་བསྒོམ་གཉིས་ཀྱིས། །ས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྲ་རྒྱས་གང་དག་ཤེས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དེ་དག་ནི་གཉི་གའི་ཡང་རྟག་ཏུ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ལྟ་བ་ལྔ་པོ་རྣམས་མིང་གི་སྒོ་ནས་བསྟན་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་སྒོ་ནས་ནི་མ་བསྟན་པས། དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ཅི་ཞེ་ན། བདག་དང་བདག་གི་རྟག་ཆད་དང༌། མེ་དང་དམན་ལ་མཆོག་ལྟ་དང༌། །རྒྱུ་མིན་ལམ་མིན་དེར་ལྟ་བས། །དེ་དག་ལྟ་བ་ལྔ་ཡིན་ནོ། །བདག་གམ་བདག་གིར་ལྟ་བ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་པས་ན་འཇིག་པའོ། །བསྩགས་པས་ན་ཚོགས་པ་སྟེ། མང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ནི་
― DTG141_Page_0390 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཚོགས་པ་ཡང་ཡིན་པས་ན་འཇིག་ཚོགས་ཏེ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་སོ། །རྟག་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང་རིལ་བོར་འདུ་ཤེས་པ་སྤོང་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་བཤད་དེ། འདི་དག་གི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་དེ་དག་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བས་ན་འཇིག་ཚོགས་ལྟ་བའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བ་འབའ་ཞིག་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བཤད་ཅེ་ན། ཅི་ནས་ཀྱང་ལྟ་བ་འདི་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ཡིན་གྱི། བདག་གམ་བདག་གི་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཏུ་མངོན་པར་དགའ་བའི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ལས་རྟག་པར་ལྟ་བའམ་ཆད་པར་ལྟ་བའམ་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་སྟེ། རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་བའི་བདེན་པ་ཡོད་ན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །དམན་པ་ལ་མཆོག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ལ་རྒྱུར་ལྟ་བ་འདི་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་ལ་ལམ་དུ་ལྟ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་བའོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ལ་རྒྱུར་ལྟ་བ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞེན། གང་ལ་ལ་དག་དབང་ཕྱུག་གམ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་ལ་རྒྱུར་ལྟ་བ་དེ་དག་ལ་རྟག་པ་དང༌། གཅིག་པ་དང་བདག་དང་བྱེད་པ་པོར་མངོན་པར་ཞེན་ནས་ལྟ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཕྱིར་དབང་ཕྱུག་སོགས། །བདག་རྟག་རྒྱུར་ནི་མངོན་ཞེན་པ། །བར་དུ་འཇུག་པས་དེ་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བྱ་ཉིད། །དེ་དག་ལ་བདག་དང་རྟག་པར་འཛིན་པ་དེ་གཉིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྤོང་བས། དེ་བས་ན་ངེས་བྱས་སོ་ཞེས་རྒྱུར་མངོན་པར་ཞེན་ན་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱང་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་ཕྱིར་བདག་དང་རྟག་བར་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ་ཞེས་བཤད་བ་གང་ཡིན་པ། ཅི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ་གཉིས་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དམ་ཞེ་ན། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་བཞི་སྟེ། མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་བདེ་བ་དང༌། མི་གཙང་བ་ལ་གཙང་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའོ། །ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་
― DTG141_Page_0391 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞི་བོ་འདི་དག་གི་རང་བཞིན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། ལྟ་བ་གསུམ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་སྟེ། མཐར་འཛིན་བར་ལྟ་བ་དང༌། རྟག་པར་ལྟ་བ་ལས་ནི་རྟག་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ །ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ལས་ནི་བདེ་བ་དང་གཙང་བར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལས་ནི་བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་དག་ཀྱང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་རྒྱུ་གསུམ་དག་གིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། གསུམ་གང་གིས་ཤེ་ན། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཕྱིར་དང༌། ངེས་རྟོགས་ཕྱིར་དང་སྒྲོ་འདོགས་ཕྱིར། །དམིགས་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་ཕྱིར་དང༌། ངེས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྦྲོ་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཆད་པར་ལྟ་བ་དང་ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་མེད་པའི་སྒོར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་སྒྲོ་འདོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི། དག་པ་དེ་ཙམ་ཞིག་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་གཞན་ནི་ངེས་པར་མི་རྟག་པ་དང༌། ལྟ་བའི་རང་བཞིན་ནི་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས་མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་འདིར་ནི་ལྟ་བ་འབའ་ཞིག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་གྱི། སེམས་དང་འདུ་ཤེས་དེའི་དབང་གིས། །ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བའི་དབང་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དང་མཚུངས་བར་ལྡན་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། སེམས་ཀྱང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བཤད་དོ། །ཡང་ཇི་ལྟ་བའི་ཕྲ་རྒྱས་འབའ་ཞིག་ལ་དབྱེ་བ་ཡོད་ཀྱི་གཞན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ང་རྒྱལ་ལ་ཡང་ཡོད་དེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་སྨྲས་པ། ང་རྒྱལ་བདུན། ང་རྒྱལ་དང༌། ལྷག་བའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་དང༌། །ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ཅུང་ཟད་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །བྱེ་བྲག་མེད་པར་སེམས་ཁེངས་པ་ལས་ང་རྒྱལ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་འཇུག་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་ནི་རྣམ་པ་བདུན་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཆུང་ངུ་བས་བདག་ཆེ་བའམ། མཉམ་པ་དང་མཉམ་མོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་ཁེངས་པ་ནི་ང་རྒྱལ་ལོ། །མཉམ་པས་བདག་ཆེའོ་སྙམ་དུ་སེམས་བ་ནི་ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ཆེ་བ་བས་ཀྱང་བདག་
― DTG141_Page_0392 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆེའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི་ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་ལོ། །ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་བོ་ལྔ་ལ་བདག་གམ་བདག་གིར་སེམས་བ་ནི་ངའོ་སྙམ་བའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ཁྱད་པར་ཐོབ་པར་བྱ་བ་མ་ཐོབ་པར་བདག་གིས་ཐོབ་བོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ཁྱད་བར་ཆེས་འཕགས་པ་བས་བདག་ཅུང་ཟད་ཅིག་གིས་དམན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི་ཅུང་ཟད་སྙམ་བའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་བདག་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི་ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །བསྟན་བཅོས་ལས་ང་རྒྱལ་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། བདག་མཆོག་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་རྣམ་པ་དང༌། བདག་དང་འདྲའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་རྣམ་པ་དང༌། བདག་ཆུང་ངོ་སྙམ་བའི་ང་རྒྱལ་གྱི་རྣམ་པ་དང༌། བདག་པས་མཆོག་ཡོད་དོ། །བདག་དང་མཉམ་བ་ཡོད་དོ། །བདག་བས་དམན་པ་ཡོད་དོ། །བདག་པས་མཆོག་མེད་དོ། །བདག་དང་མཉམ་པ་མེད་དོ། །བདག་བསད་མན་པ་མེད་ཅེས་བཤད་པ་གང་ཡིན་བ་ནི་ང་རྒྱལ་འདི་དག་ཉིད་ལས། དེ་དག །རྣམ་དགུ་གསུམ་ལས་གསུམ་གང་ལས་ཤེ་ན། ང་རྒྱལ་དང༌། ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ཆུང་བའི་ང་རྒྱལ་ལས་ཏེ། དེ་ལས་དང་པོའི་གསུམ་ནི། ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ང་རྒྱལ་གསུམ་སྟེ། ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ཆུང་བའི་ང་རྒྱལ་རྣམས་སོ། །གཉིས་པའི་གསུམ་ནི་ཆུང་བའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང་ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་རྣམས་སོ། །གསུམ་པའི་གསུམ་ནི་ང་རྒྱལ་དང༌། ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ཆུང་བའི་ང་རྒྱལ་རྣམས་སོ། །ཡང་ང་རྒྱལ་བདུན་པོ་དེ་དག་ཅི་ཞིག་གིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་ཟད་བྱ་བ། དེ་དག་ནི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཟད་པར་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འཕགས་པ་རྣམས་གདོན་མི་ཟ་བར་ཀུན་དུ་སྤྱོད་དམ་ཞེ་ན། ངེས་པ་མེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི། གསོད་སོགས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་གང་གིས་བསམས་བཞིན་དུ་སྲོག་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ནས་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བར་བྱེད་པའི་བར་དེ་དག་ནི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་འཇིག་
― DTG141_Page_0393 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྲེད། འཇིག་པའི་སྲེད་པ་ཡང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་པའི་སྲེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་འདི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཁམས་གསུམ་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དེ་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ནི་འཇིག་པའི་སྲེད་པའོ། །དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་སྐྱེ་བོའི་སྲིད་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་གཟུང་སྟེ། བདག་ནི་གླང་པོ་ཆེ་ས་སྲུང་དུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི། ང་རྒྱལ་གྱི་རྣམ་པ་ཡང་ཡོད་ལ། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཡང་ཡིན་མོད་ཀྱི། འཕགས་པ་ལ། རྣམ་སོགས་ངའོ་སྙམ་མི་འབྱུང༌། །སྩོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་འཇིག་པའི་སྲེད་པའི་བར་དུ་གཟུང་ངོ༌། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་མ་སྤངས་ཀྱང་མི་འབྱུང་ཞེ་ན། ལྟ་བས་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཕྱིར་རོ། །ང་རྒྱལ་གྱི་རྣམ་པ་དང༌། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བས་རྒྱས་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན། དེ་བས་ན་རྐེད་པ་བཅག་པའི་ཕྱིར་ཡང་ལྡང་བར་མི་ནུས་སོ། །གསོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་པའི་སྲེད་པ་ནི་ཆད་བར་ལྟ་བས་རྒྱས་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བའི་སྲེད་པའི་ཕྱོགས་ནི་རྟག་པར་ལྟ་བས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་དགེ་བའི་འགྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །མི་དགེ་བའི་འགྱོད་པ་ཡང་བསྒོམ་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འཕགས་པ་ལ་ནི་དེ་མི་འབྱུང་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཕྲ་རྒྱས་དགུ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ལས། ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་དུ་དག་གཅིག་ཡིན། ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་དུ་དག་ཅིག་ཡིན་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་མཐོང་སྤང་བྱ་བ། །ལྟ་དང་དེ་བཞིན་ཐེ་ཚོམ་དང༌། །གང་དེ་ལྷན་ཅིག་མ་འདྲེས་པ། །མ་རིག་གང་ཡིན་ཀུན་དུ་འགྲོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་པར་བྱ་བའི་ལྟ་བ་རྣམས་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། དེ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བ་འབའ་ཞིག་གིས་སྤང་བར་བྱ་བའི་མ་རིག་པ་མ་འདྲེས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ལྟ་བ་བདུན་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གཉིས་དང༌། མ་རིག་པ་གཉིས་དང༌། ཕྲ་རྒྱས་བཅུ་གཅིག་པོ་དེ་དག་ནི་རང་གི་ཁམས་མཐའ་དག་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་ཀུན་དུ་འགྲོ་བདག་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་དགུ་གོང་དུ་དམིགས། །སྐལ་བ་
― DTG141_Page_0394 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཉམ་པའི་ཁམས་སུ་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྲ་རྒྱས་བཅུ་གཅིག་པོ་དེ་དག་ལས་ཕྲ་རྒྱས་དགུ་ནི་སྐལ་བ་མི་མཉམ་པའི་ཁམས་སུ་ཡང་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། དགུ་གང་ཞེ་ན། ལྟ་བ་གཉིས་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་བར་ལྟ་བ་གཉིས་མ་གཏོགས་ཏེ། རེས་འགའ་ནི་སྐལ་བ་མི་མཉམ་བའི་ཁམས་གཅིག་ལ་དམིགས་སོ། །རེས་འགའ་ནི་གཉིས་ལ་དམིགས་སོ། །ཡང་ཅི་ཕྲ་རྒྱས་འབའ་ཞིག་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་དང་ནི་ལྷན་ཅིག་གང༌། །དེ་ཡང་ཀུན་འགྲོ་ཐོབ་མ་གཏོགས། །ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཆོས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །ཐོབ་པ་ནི་འབྲས་བུ་དུ་མའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྲ་རྒྱས་དགུ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ལས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་དུ་དག་ཅིག་ཡིན། ཟག་པ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་དུ་དག་ཅིག་ཡིན་ཞེ་ན། འགོག་དང་ལམ་མཐོང་སྤང་བྱ་བ། །ལོག་ལྟ་ཐེ་ཚོམ་དེ་དག་དང༌། །ལྡན་དང་མ་རིག་འབའ་ཞིག་དང༌། །དྲུག་ནི་ཟག་མེད་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །འགོག་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྲ་རྒྱས་ནི་གསུམ་སྟེ། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། དེ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། མ་འདྲེས་པ་ཡིན་ལ། ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་དྲུག་པོ་དེ་དག་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། །དེ་ལ་ཡང༌། འགོག་པ་རང་གི་ས་པ་སྟེ། །ས་དྲུག་དང་ནི་ས་དགུའི་ལམ། །དེ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ། །ལམ་ནི་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་ལ་དམིགས་པ་ལོག་པར་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་རང་གིས་པའི་འགོག་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་ཏེ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཉིད་ཀྱིས་ལ་དམིགས་ལ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་གྱི་ཡང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ཉིད་ལ་དམིགས་སོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ལ་དམིགས་པ་རྣམས་ནི་ས་དྲུག་གི་ཆོས་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་དང༌། གང་ཡང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་གཉེན་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་དོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་བདག་ན་སྤྱོད་པས་བརྒྱད་པོ་དག་ནི་ས་དགུའི་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་
― DTG141_Page_0395 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དམིགས་སོ། །ལམ་ནི་ཕན་ཚུན་དག་གི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་རྣམས་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་དམིགས་བར་མི་འདོད་ཅེ་ན། འདོད་ཆགས་མིན་ཏེ་སྤང་བྱའི་ཕྱིར། །འདོད་ཆགས་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པར་གྱུར་ན། དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པ་བཞིན་དུ་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །གནོད་བྱེད་མེད་ཕྱིར་ཞེ་སྡང་མིན། །གནོད་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ལ་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བ་སྐྱེ་ན། འགོག་པ་དང་ལམ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞི་དང་དག་དང་མཆོག་འགྱུར་ཕྱིར། །ང་རྒྱལ་མ་ཡིན་མཆོག་འཛིན་མིན། །འགོག་པ་དང་ལམ་གཉིས་ནི་ཞི་བའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཁེངས་པར་གྱུར་པར་འོས་པ་ནི་མ་ཡིན་ལ་ཡང་དག་བའི་དོན་ནི་དག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ལ་ཡང་དག་བར་འཛིན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དམན་པ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ལ་ནི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡིན་ན། དེ་གཉིས་ནི་མཆོག་ཀྱང་ཡིན་པས་དེ་བས་ན་དེ་དག་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་དམིགས་བ་ཉིད་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། ཕྲ་རྒྱས་དགུ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ལས་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ནི་དུ་དག་ཅིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཕྲ་རྒྱས་ཀུན་དུ་འགྲོ་རྣམས་ནི། །དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རང་གི་ས། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་རྒྱས་པར་འགྱུར། །ཀུན་འགྲོ་མ་ཡིན་རང་རིས་སུ། ཕྲ་རྒྱས་གང་དག་ཀུན་དུ་འགྲོ་བདེ་དག་རང་གི་ས་པའི་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་རང་གིས་དག་ཏུ་ཡང༌། རང་གི་རིས་འབའ་ཞིག་ལ་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་བར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རིས་ཉིད་ལ་རྒྱས་པར་འགྱུར་ལ། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རིས་ཉིད་ལ་རྒྱས་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྤྱིར་བཏང་བ་བྱས་ནས་དམིགས་ཀྱིས་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། ཟག་མེད་གོང་མའི་ཡུལ་ལས་མིན། །ཟག་
― DTG141_Page_0396 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་ནི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ལ། ས་གོང་མ་ལ་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལ་དམིགས་པའི་དངོས་པོ་ནི། །བདག་གིར་མ་བྱས་གཉེན་པོའི་ཕྱིར། །དངོས་པོ་གང་ཞིག་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་སྲིད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བདག་གིར་བྱས་པ་དེ་ལ་ནི་ཕྲ་རྒྱས་གཞན་དག་ཀྱང་རྒྱས་བར་འགྱུར་བར་ནུས་ཏེ། དཔེར་ན་སྣམ་བུ་གཤེར་བ་ལ་རྡུལ་ཆགས་པ་བཞིན་དུ། ཟག་པ་མེད་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ལས་གོང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་དམིགས་པ་རྣམས་ནི་དེ་དག་ཏུ་རྒྱས་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་ལམ་གཉིས་ནི་དེ་དག་ལ་དམིགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཡང་ཡིན་ལས་གོང་མ་ཡང་འོག་མའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་ཡང་དེ་དག་ཏུ་གནས་མི་རྙེད་དེ། རྡོ་ལེབ་བསྲེགས་པ་ལ་རྐང་པ་དག་གིས་གནས་མི་རྙེད་པ་བཞིན་ནོ།། དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གང་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་གང་ནི། །དེ་དེར་མཚུངས་པར་ལྡན་སྒོ་ནས། །རྒྱས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། ཕྲ་རྒྱས་གང་ཞིག་ཆོས་གང་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དེ་ནི་དེར་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ནི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་མ་སྤངས་ནའོ་ཞེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྲ་རྒྱས་དགུ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ལས་མི་དགེ་བ་ནི་དུ་དག་ཅིག་ཡིན། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་དུ་དག་ཅིག་ཡིན་ཞེ་ན། །གོང་མའི་ཐམས་ཅད་ལུང་མ་བསྟན། །རེ་ཞིག་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །འདོད་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལྟ་བ་དང༌། །མཐར་འཛིན་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་རྨོངས། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང་དེ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་མ་རིག་པ་རྣམས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དག་ཏུ་ལུང་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྤྱིན་བ་ལ་སོགས་པ་དང་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་བདག་ཤི་ནས་བདེ་བར་འགྱུར་བར་བྱའོ་ཞེས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ཅིང་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་བྱེད་དོ། །ཆད་པར་ལྟ་བ་ཡང་ཐར་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་བས་དེ་ཡང་མི་དགེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་རྣམས་འདིར་མི་དགེ་བ། །ཕྲ་རྒྱས་ལྷག་མ་
― DTG141_Page_0397 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དག་ཏུ་མི་དགེ་བ་ཡིན་ནོ། །མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ནི་དུ་དུད་གཅིག་ཡིན། དུ་དག་ཅིག་ནི་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདོད་པའི་མི་དགེ་རྩ་བ་ནི། །འདོད་ཆགས་ཁོང་བྲོ་རྨོངས་པ་ཡིན། །འདོད་ཆགས་ཐམས་ཅད་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དང། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལས་གཞན་པའི་རྨོངས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དག་ཏུ་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། ཆགས་པ་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། ཞེ་སྡང་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། གཏི་མུག་མི་དགེ་བའི་རྩ་བའོ། །གང་མི་དགེ་བ་ཡང་ཡིན་ལ་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ལ་མི་དགེ་བའི་རྩ་བར་ཡོད་དོ། །ཕྲ་རྒྱས་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་མི་དགེ་བའི་རྩ་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེ་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རྩ་བ་ནི་དུ་དག་ཅིག་ཡིན་དུ་དག་ཅིག་ནི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ལུང་མ་བསྟན་པའི་རྩ་བ་གསུམ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། སྲིད་དང་མ་རིག་བློ་གྲོས་དེ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་བར་སྟོན་བའོ། །ཁ་ཆེ་བ་རྣམས་ན་རེ་སྲེད་པ་དང་མ་རིག་པ་དང་ཤེས་རབ་ནི་ཐ་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡང་རུང་སྟེ། གང་ཅུང་ཟད་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རྩ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྣམ་གཉིས་མཐོ་ཕྱིར་དེ་དག་ལས། །གཞན་མིན་ཐེ་ཚོམ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གནས་པས་རྩ་བར་འོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཡོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ང་རྒྱལ་ནི་མཐོ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྩ་བའི་ཆོས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་བརྟན་པ་དང༌། འོག་ན་གནས་པ་ཡིན་པར་མཐོང་ངོ༌། །བཞི་ཞེས་ནུབ་ཕྱོགས་པ། ནུབ་ཕྱོགས་པ་དག་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རྩ་བ་བཞིར་འདོད་དེ། སྲེད་ལྟ་ང་རྒྱལ་རྨོངས་དེ་དག །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ་ཞེས་སྟོན་པ་སྟེ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སྲིད་པ་དང་ལྟ་བ་དང་ང་རྒྱལ་དང་མ་རིག་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་འབའ་ཞིག་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རྩ་བར་འདོད་ཅེ་ན། རྨོངས་པས་བསམ་གཏན་པ་གསུམ་ཕྱིར། །འདི་ལྟར་བསམ་གཏན་བ་ནི་གསུམ་སྟེ། སྲེད་པ་དང༌། ལྟ་བ་དང་ང་རྒྱལ་ལྷག་པའི་བསམ་གཏན་པ་ཡིན་ལ་དེ་དག་ཀྱང་མ་རིག་བའི་དབང་གིས་འགྱུར་རོ། །མདོ་ལས། གང་དག་ལུང་དུ་
― DTG141_Page_0398 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་བཅུ་བཞི་གསུངས་པ་དེ་དག་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གཞག་པར་བྱ་པའི་འདྲི་བ་ལས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །འདྲི་བ་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། མགོ་གཅིག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་པ་དང༌། དྲིས་ནས་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་པ་དང༌། གཞག་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་རིམ་པ་བཞིན་དུ། མགོ་གཅིག་དང་ནི་རྣམ་ཕྱེ་དང༌། །དྲི་དང་གཞག་པར་ལུང་བསྟན་པ། །འཆི་དང་སྐྱེ་དང་བཟང་བ་དང༌། །བདག་གཞན་ལ་སོགས་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཆི་འམ་ཞེས་འདྲི་ན་འཆིའོ་ཞེས་མགོ་གཅིག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་སྐྱེ་འམ་ཞེས་འདྲི་ན་ཉོན་མོངས་བ་དང་བཅས་པ་ནི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་བར་ཕྱེ་སྟེ་ལུང་བསྟན་བར་བྱའོ། །མི་འདི་བཟང་ངམ་ངན་ཞེས་འདྲི་ན་གང་ལ་ལྟོས་ཏེ་འདྲི་ཞེས་དྲིས་ནས་ལུང་བསྟན་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ལྷ་ལ་ལྟོས་ཏེའོ་ཞེས་ཟེར་ན་ངན་ཏོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ངན་སོང་ལ་ལྟོས་ཏེའོ་ཞེས་ཟེར་ན་བཟང་ངོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཅི་ཕུང་པོ་ལས་སེམས་ཅན་གཞན་ནམ་གཞན་མ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་ན། སེམས་ཅན་གྱི་རྫས་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞག་བར་བྱ་སྟེ། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་སྔོ་བསངས་སམ་དཀར་ཤམ་ཞེས་བྱ་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་ཇི་ལྟར་ན་ལུང་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་ལུང་མ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་དུ་ལུང་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཟག་གང་གི་ཕྲ་རྒྱས་གང་ཞིག་དམིགས་པ་གང་ལ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དེས་དངོས་པོ་དེ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ནི་འདས་པ་དག་གིས་ནི་གང་དང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ད་ལྟར་འབྱུང་བ་དག་གིས་ནི་གང་དང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བརྗོད་བར་བྱ་སྟེ། མདོར་བསྡུ་ན་ཉོན་མོངས་པ་དག་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་རྣམས་སེ། །སྤྱིའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ལྟ་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང་མ་རིག་པའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག །འདས་དང་ཉེ་བར་གནས་རྣམས་ཀྱིས། །འདོད་ཆགས་ཁོང་ཁྲོ་ང་རྒྱལ་གྱི། །གང་ལ་སྐྱེས་ཤིང་མ་སྤངས་བ། དེ་དག་དང་དངོས་དེ་ལྡན་འགྱུར། །དངོས་པོ་གང་ལས་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་ང་རྒྱལ་རྣམས་སྐྱེས་ཤིང་མ་
― DTG141_Page_0399 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤངས་པ་དེ་དག་གིས་ནི་དངོས་པོ་དེ་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་དག་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གདོན་མི་ཟ་བར་ཐམས་ཅད་ལས་འབྱུང་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ཐམས་ཅད་དུ་འབྱུང་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ཀྱིས་དེ་དག་མ་འོངས་པས། །ཀུན་དུ། དེ་གང་ལ་མ་སྤངས་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་ས་བའི་འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་མ་འོངས་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དུས་གསུམ་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་ནི་དུས་གསུམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱིས་རང་དུས་པ། འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་མ་འོངས་པ་གཞན་གྱིས་ནི་མ་འོངས་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དང་ལྡན་ནོ། །གཞན་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན་ཅེ་ན། གང་དག་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་བའི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་སྟེ། སྐྱེ་བའི་ཆོས་དག་གི་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཉིད། མི་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་པོ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་དག་གིས་ནི་དུས་གསུམ་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་ནོ། །ལྷག་མ་ཀུན་གྱིས་ཐམས་ཅད་ལྡན། །ལྷག་མ་ཡང་གང་དག་ཅིག་ཡིན་ཞེ་ན། ལྟ་བ་དང་ཐེ་ཚོམ་དང་མ་རིག་པ་དུས་གསུམ་བ་རྣམས་ཏེ། སྤྱིའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་ཏེ། ཇི་སྲིད་དུ་མ་སྤངས་ནའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་བ་ཉིད་དོ། །ཅི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་འདི་རྫས་སུ་ཡོད་དམ་འོན་ཏེ་མེད། གལ་ཏེ་ཡོད་ན་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་རྣམས་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་མེད་ན་ནི་ཇི་ལྟར་ན་དེ་དང་དེར་ལྡན་པ་འམ་བྲལ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་པ་དག་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་རྣམས་རྟག་པ་ཉིད་དུ་དམ་བཅའི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་དུས་རྣམས་ཀུན་དུ་ཡོད་པར་ནི་གསལ་བར་ཁས་འཆེ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གསུངས་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དག་གལ་ཏེ་འདས་པའི་གཟུགས་ཞིག་མེད་ན་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཐོས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འདས་པའི་གཟུགས་ལ་ལྟ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་གང་གི་ཕྱིར་འདས་པའི་གཟུགས་ཡོད་པ་དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཐོས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་འདས་པའི་གཟུགས་ལ་ལྟ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མ་འོངས་
― DTG141_Page_0400 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་གཟུགས་ཤིག་མེད་ན་ཡང་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཐོས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མ་འོངས་པའི་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་མེད་པར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། གང་གི་ཕྱིར་མ་འོངས་པའི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །གཉིས་ཕྱིར། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་སྟེ། གཉིས་གང་ཞ་ན། མིག་དང་གཟུགས་ནས་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་བར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་དམིགས་པ་མེད་ན་དེ་དག་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་གཉིས་ལ་བརྟེན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རེ་ཞིག་ལུང་ལས་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ཡོད་ན་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །རིགས་པ་ལས་ཀྱང་ཡུལ་ཡོད་ཕྱིར། །ཡུལ་ཡོད་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་གྱི། །མེད་པར་ནི་མ་ཡིན་ན་གལ་ཏེ་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ཞིག་མེད་ན་ནི་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །འབྲས་ཕྱིར། གལ་ཏེ་འདས་པ་ཞིག་མེད་པར་གྱུར་ན་ནི་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡང་ཇི་ལྟར་སྐྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་ཚེ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི་འདས་བ་དང་མ་འོངས་བ་དང་ད་ལྟ་བྱུང་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ན་ནི་འདི་གདོན་མི་ཟ་བར་ཁས་བླང་བར་བྱ་སྟེ་འདི་ལྟར། དེ་ཡོད་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བར་འདོད། །གང་དག་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། དུས་ལ་མ་གཏོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་པ་དེ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་གྱི། གང་དག་དེ་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། འབྲས་བུ་མ་བསྐྱེད་བའི་འདས་པ་གང་ཡིན་པ་ཅུང་ཟད་ཅིག་ནི་ཡོད་པ་མ་འོངས་པ་དང་འབྲས་བུ་སྐྱེས་ཟིན་པའི་ལས་འདས་པ་གང་ཡིན་པ་ཅུང་ཟད་ཅིག་ནི་མེད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ། སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བདག་ཀྱང་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། སྨྲ་པ་དེ་དག་ནི། རྣམ་བཞི་དངོས་དང་མཚན་ཉིད་དང༌། །གནས་སྐབས་གཞན་གཞན་འགྱུར་ཞེས་བྱ། །དངོས་པོ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། །མཚན་ཉིད་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། །གནས་སྐབས་གཞན་དུ་འགྱུར་པ་དང༌། །གཞན་དང་གཞན་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་གང་དག་ཆོས་
― DTG141_Page_0401 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུས་རྣམས་སུ་འཇུག་པ་ན། དངོས་པོ་གཞན་དུ་འགྱུར་གྱི་རྫས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ན་འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་སུ་འགྲོ་བ་ན་མ་འོངས་པའི་དངོས་པོ་འདོར་ལ་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་གནས་འདས་པར་འགྲོ་བ་ན་ཡང་ད་ལྟར་བྱུང་པའི་དངོས་པོ་འདོར་གྱི་རྫས་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་གསེར་གྱི་སྣོད་བཅོམ་ནས་གཞན་དུ་བྱེད་པ་ན་དབྱིབས་གཞན་དུ་འགྱུར་གྱི་ཁ་དོག་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དག་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་གང་དག་ཆོས་དུས་དག་ཏུ་འཇུག་བ་ན་འདས་པ་ནི་འདས་བའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་གྱི་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་དག་ལ་ཡང་སྦྱར་ཏེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་བུད་མེད་གཅིག་ལ་ཆགས་པ་ན་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དག་ཡིན་ནོ།། གནས་སྐབས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་གང་དག་ཆོས་དུས་དག་ཏུ་འཇུག་པ་ན་གནས་སྐབས་ནས་གནས་སྐབས་སུ་འགྱུར་པ་ལ་གཞན་དང་གཞན་དུ་སྟོན་པའི་གནས་སྐབས་གཞན་ལས་ཡིན་གྱི་རྫས་གཞན་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཤོད་མིག་གཅིག་ལ་གཅིག་གིས་མཚན་མ་བཏབ་ན་ཡང་གཅིག །བཅུའི་མཚན་མ་བཏབ་ན་ཡང་བཅུ། བརྒྱའི་མཚན་མ་བཏབ་ན་ཡང་བརྒྱ། སྟོང་གི་མཚན་མ་བཏབ་ན་ཡང་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དག་ཡིན་ནོ། །གཞན་དང་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་གང་དག་ཆོས་དུས་དག་ཏུ་འཇུག་པ་ན་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་ལ་ལྟོས་ནས་གཞན་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དེ། དཔེར་ན་བུད་མེད་ཅིག་ལ་མ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། བུ་མོ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དག་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་བ་བཞི་བོ་དེ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་ཀྱང༌། གསུམ་པ་བཟང་སྟེ། གནས་སྐབས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་དེའི་ལུགས་གང་ཡིན་བ་འདི་བཟང་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ནི་དབྱེ་བའི་དུས་སུ་རྣམ་གཞག་གང་གི་ཚེ་ཆོས་བྱ་བ་མི་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ནི་མ་འོངས་པའོ། །གང་གི་ཚེ་བྱེད་བ་དེའི་ཚེ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའོ། །གང་གི་ཚེ་བྱས་ནས་འགགས་པ་དེའི་ཚེ་ནི་འདས་པའོ། །འདིར་དཔེ་ས་སྟོན་བ་དག་ཕྱིར་རྒོལ་བར་གནས་ཏེ། ཆོས་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་ན་རྟག་ཏུ་བྱེད་པ་ལས།
― DTG141_Page_0402 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བགེགས་སུ་བྱེད། གང་གིས་ན་རེས་འགའ་ནི་བྱ་བ་བྱེད་ལ་རེས་འགའ་ནི་བྱ་པ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ང་ལྟར་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ། དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་བྱ་བ་ལ་ཡང་བྱ་བ་གཞན་ཞིག་ཡོད་དམ། ཅི་འོན་ཏེ་འདས་པ་ཡང་མ་ཡིན་མ་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ད་ལྟར་བྱུང་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་ཡོད་ན་ནི་ངེས་པར་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟག་པར་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་གང་གི་ཚེ་ཆོས་བྱ་བ་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ན་ད་ལྟར་བྱུང་བའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ལས་བྱ་བ་གཞན་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་སྐྱོན་དེ་ལྟ་བུར་འགྱུར་ན་དེ་ནི། གཞན་མ་ཡིན། དེའི་ཕྱིར་སྐྱོན་དེ་ལྟ་བུར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་ཉིད་དུས་སུ་མི་རུང༌། གལ་ཏེ་ཆོས་ཉིད་བྱ་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་དེ་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་བཞིན་དུ་རེས་འགའ་ནི་འདས་པ་ཞེས་བརྗོད། རེས་འགའ་ནི་མ་འོངས་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ་དུས་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མི་འགྲུབ་པོ། །ཆོས་གང་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་མ་འོངས་པའོ། །གང་སྐྱེས་པ་ལམ་ཞིག་པ་དེ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའོ། །གང་ཞིག་པ་དེ་ནི་འདས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་མི་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་འདིར་ཡང་དེ་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་ད་ལྟར་གྱི་ཇི་ལྟར་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ཡང་ཡོད་ན་ནི་དེའོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཡོང་ན་གང་གིས་མ་སྐྱེས་ཞིག །ཆོས་དེ་རང་གི་ངོ་བོར་ཡོད་ན་ནི་ཇི་ལྟར་ན་མ་སྐྱེས་པའམ་ཞིག་བ་ཞེས་བྱ་པ་འདི་འགྲུབ། འདིའི་སྔར་ནི་ཅི་ཞིག་མ་བྱུང་ན་ཡང་གང་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་འོངས་བ་ཞེས་བྱ། ཕྱིས་ནི་ཅི་ཞིག་མེད་ན་གང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞིག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་གལ་ཏེ་མ་བྱུང་པ་དང༌། བྱུང་ནས་མི་འབྱུང་བར་མི་འདོད་ན་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དུས་གསུམ་མི་འགྲུབ་བོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་བ་ཡོད་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བཤད་པར་མི་ནུས་པ་གང་ཡིན་པ་དེར་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་འདོད་པས་འདི་སྐད་དུ་འགྲུབ་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་འདི་དག་ནི་ཟབ་པ་ཡིན། །གདོན་མི་ཟ་བར་རྟོག་པས་བསྒྲུབ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞར་ལས་འོངས་བ་རྫོགས་སོ།། །།ད་ནི་དངོས་པོ་གང་ཞིག་སྤངས་ན་དེ་དངོས་པོ་དེ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནམ་དངོས་པོ་གང་ཞིག་དང་བྲལ་ནི་དེ་དངོས་པོ་དེ་སྤངས་པ་ཡིན་པ་དེ་དཔྱད་བར་བྱ་སྟེ། རེ་ཞིག་དངོས་པོ་གང་ཞིག་དང་བྲལ་ན་དེས་དངོས་པོ་དེ་སྤངས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་
― DTG141_Page_0403 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤངས་ཀྱང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་མཐོང་སྤང་བྱ་སྤངས་ཀྱང༌། །ཀུན་འགྲོ་ལྷག་མ་རྣམས་དང་ལྡན། །དང་པོའི་རྣམ་པ་སྤངས་ཟིན་ཀྱང༌། །དེ་ཡུལ་དྲི་མ་ལྷག་རྣམས་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་ནི་སྐྱེས་ལ་ཀུན་འབྱུང་ཤེས་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་ཚེ་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རིས་ནི་སྤངས་པ་ཡིན་ལ། །དེ་སྤངས་ཀྱང་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་དང་ནི་དེར་ལྡན་ནོ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རིས་ལ་ཡང་རྣམ་པ་དགུ་རྣམས་ལས་དང་པོ་བའི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་སྤངས་པ་དེ་སྤངས་ཀྱང་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ལྷག་མ་རྣམས་དང་དེར་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དངོས་པོ་གང་ལས་ཕྲ་རྒྱས་དུ་ཞིག་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཚིག་རེ་རེ་ནས་བཤད་ན་ནི་བརྗོད་པ་མང་པོར་འགྱུར་བས་དེ་བས་ན་ཅི་ནས་ཀྱང་འབད་པ་ཆུང་ངོ༌། །ཆོས་ཀྱི་དྲི་བའི་ཚོགས་ཆེའོ། །ཆོས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྡུས་ནས་རྣམ་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་དག་སྟེ་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ལྔ་དང་ཟག་པ་མེད་པའོ། །སེམས་ཀྱང་བཅུ་དྲུག་སྟེ། དེ་དག་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཆོས་གང་ཞིག་སེམས་གང་གི་དམིགས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱས་ནས། འདི་ལ་ཕྲ་རྒྱས་འདི་སྙེད་ཅིག་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བརྟག་པར་བྱས་ཏེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག །སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་མཐོང་གོམས་པ་ཡིས། །སྤང་བྱ་འདོད་ཁམས་ལས་སྐྱེས་པ། །རང་གི་གསུམ་དང་གཟུགས་གཏོགས་དང༌། །དྲི་མེད་རྣམ་ཤེས་སྤྱོད་ཡུལ་གཅིག །དེ་ནི་རང་གི་ཡང་ཡིན་བས་རང་གི་གསུམ་མོ། །དེ་ནི་གཅིག་ཀྱང་ཡིན་ལ་གཟུགས་སུ་གཏོགས་པ་ཡང་ཡིན་པས་གཟུགས་གཏོགས་གཅིག་སྟེ། །ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་བའི་ཚུལ་ནི་དེ་ལྟའོ། །རེ་ཞིག་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཆོས་ལྔ་ནི་སེམས་སྔ་མའི་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་རང་གི་གསུམ་གྱི་སྟེ། དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ནི་གཅིག་གི་སྟེ། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་གཅིག་གིའོ། །གཟུགས་ཁམས་ལས་སྐྱེས་དྲི་མ་རྣམས། །རང་དང་འོག་གསུམ་གོང་མ་གཅིག །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་
― DTG141_Page_0404 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ནི་སེམས་བརྒྱད་ཀྱི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་ཁམས་པ་གསུམ་གྱི་སྟེ། །དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་དང༌། ཁམས་འོག་མ་པ་གསུམ་གྱི་ཡང་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་དང་ཁམས་གོང་མ་པའི་ནི་གཅིག །བསྒོམ་པས་སྤང་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཡང་གཅིག་གིའོ། །གཟུགས་མེད་ལས་སྐྱེས་ཁམས་གསུམ་གཏོགས། གསུམ་དང་ཟག་མེད་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཆོས་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ནི་སེམས་བཅུའི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁམས་གསུམ་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་གསུམ་གྱི་སྟེ། དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ནི་གཅིག་གིའོ། །ཁམས་གསུམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འགོག་དང་ལམ་མཐོང་སྤང་བྱ་ཀུན། །ལྷག་པར་རང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །འགོག་པ་དང་ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ལྷག་པར་ཆོས་དེ་དག་ནི། །རང་གི་སེམས་འགོག་པ་དང་ལ་མ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དེ་དག་དམིགས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བཤད་པར་བྱ་ཞེ་ན། འགོག་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཆོས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་ནི་སེམས་དྲུག་གི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བཤད་པ་ལྔ་དང༌། ལྷག་མར་འགོག་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡང་སྔར་བཤད་པ་ལྔ་དང༌། ལྷག་པར་ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འགོག་པ་དང་ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱང་ལྷག་པར་འགོག་པ་དང་ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་སེམས་དེ་དག་གི་དམིགས་པ་སྟེ། སེམས་དགུ་དང་སེམས་བཅུ་གཅིག་གི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁམས་གསུམ་པོའི་ཆོས་རྣམ་པ་ལྔ་ལྔ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཟག་མེད་ཁམས་གསུམ་མཐའ་གསུམ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་ནི་སེམས་བཅུའི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁམས་གསུམ་པའི་ཐ་མ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འགོག་པ་དང༌། ལམ་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་ཟག་པ་མེད་པའོ། །ཡང་དོན་དེ་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་དང་གཉིས་སུ་འདུག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཁམས་གསུམ་
― DTG141_Page_0405 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་མཐོང་དང༌། །གོམས་པས་སྤང་བྱ་དང་ཟག་མེད། །རྣམ་ཤེས་ལྔ་དང་བརྒྱད་དང་ནི། །རྣམ་ཤེས་བཅུ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། །འགོག་དང་ལམ་མཐོང་སྤང་བྱ་ཀུན། །ལྷག་པར་རང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་སེམས་བཅུ་དྲུག་པོ་དེ་དག་གི་དམིགས་པར་ནི་ཆོས་བཅུ་དྲུག་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་ནས་ཇི་ལྟར་ན་ཕྲ་རྒྱས་ཀྱི་དགོས་པ་ཡིན་པར་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག་བསྟན་པར་བྱའོ། །བདེ་བའི་དབང་པོ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཕྲ་རྒྱས་དུ་ཞིག་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དྲི་བ་འོངས་པ་ལ་དཔྱད་པར་བྱ་ན་བདེ་བའི་དབང་པོ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་ལྔ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་དག་གི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། འགོག་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་གཏོགས་པ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་ལྔ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ནི་བདེ་བའི་དབང་པོ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་སྲིད་པར་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་རིས་ནི་བཞིའོ། །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་ནི་འདུས་བྱས་ལ་དམིགས་པ་རྣམས་སོ། །གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ནི་རིས་གཉིས་དང༌། ཕྲ་རྒྱས་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱང་རྒྱས་པར་འགྱུར་བར་རིག་བར་བྱའོ། །བདེ་བའི་དབང་བོ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཕྲ་རྒྱས་དུ་དག་ཅིག་རྒྱས་པར་འགྱུར། བདེ་བའི་དབང་པོ་ལ་དམིགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་གི་དམིགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་ལ། ལྷག་པར་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བདེ་བའི་དབང་པོ་ལ་དམིགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱད་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དག་གིས་ཀླགས་ན་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རིས་
― DTG141_Page_0406 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞི་བཞི་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་འདུས་བྱས་ལ་དམིགས་པ་རྣམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ལམ་འདིས་གཞན་དག་ལ་ཡང་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཕྲ་རྒྱས་གང་དག་གི་སེམས་ཕྲ་རྒྱས་དང་བཅས་བ་ཕྲ་རྒྱས་དེ་དག་གིས་སེམས་དེ་ལ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དེ། ཕྲ་རྒྱས་གང་དག་དང་སེམས་དེ་དག་ཏུ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡང་མ་སྤངས་ལ། དེ་ལ་དམིགས་པ་རྣམས་ཀྱང་མ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དེ་ཕྲ་རྒྱས་གང་དག་དང་སེམས་དག་དང་མཚུངས་བར་ལྡན་པ་རྣམས་སྤངས་བའོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལྟར་བཤད་ན་འདི་ལྟར། ཉོན་མོངས་ཕྲ་རྒྱས་བཅས་རྣམ་གཉིས། །ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་རྒྱས་འགྱུར་གྱིས། །ཕྲ་རྒྱས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ནི་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྲ་རྒྱས་སུ་གྱུར་པ་དང༌། དེ་དམིགས་པའི་ཕྲ་རྒྱས་མ་སྤངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྲ་རྒྱས་དང་བཅས་པ་དང༌། དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཕྲ་རྒྱས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ནི་དེ་ལ་དམིགས་པ་ཕྲ་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བ་མ་སྤངས་པ་ཉིད་དག་གིས་ཕྲ་རྒྱས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཕྲ་རྒྱས་བཅུ་པོ་དག་ཇི་ལྟར་འཇུག་ཅེ་ན། རེ་ཞིག་དང་པོ་ཉིད་དུ་མ་རིག་པ་དང་ལྡན་པས་བདེན་པ་རྣམས་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་ལ། དེས་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་ཅིང་ལམ་གྱི་བར་དུ་མི་འདོད་དོ། །དེ་ནས་རྨོངས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ། །རྨོངས་པས་ཕྱོགས་གཉིས་ཐོས་ནས། འདི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ན་མ་འདི་སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེའོ། །དེ་ནས་ལོག་ལྟ། ཐེ་ཚོམ་ལས་ལོག་པའི་ལྟ་བ་འཇུག་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་པ་ལོག་པར་མཉན་པ་དང༌། ལོག་པར་བསམས་པ་ལས་སྡུག་བསྔལ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལོག་པར་ངེས་བར་སྐྱེའོ། །དེ་ནས་འཇིག་ཚོགས་ལྟ། ལོག་པར་ལྟ་བ་ལས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་འཇུག་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་ལས་ཕུང་པོ་གསལ་ཏེ་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེ་ན་ཏོ། །དེ་ནས་མཐར་འཛིན། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལས་མཐར་འཛིན་བར་ལྟ་བ་འཇུག་སྟེ། བདག་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐར་འཛིན་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་མཆོག་འཛིན། མཐར་འཛིན་
― DTG141_Page_0407 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དག་པར་ཡིད་ཆེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན། །ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་བ་ལས་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་འཇུག་སྟེ། གང་གིས་དག་བར་ཡིད་ཆེས་པ་དེ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་ལྟ་བ་ཆགས་ང་རྒྱལ། །དེ་ལ་ཆགས་པའི་སྒོ་ནས་དེས་ཁེངས་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ལ་ཞེ་སྡང༌། ལྟ་བ་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་དེའི་དགྲ་བོར་གྱུར་པ་གཞན་གྱི་ལྟ་བ་དག་ལ་ཞེ་སྡང་བ་འཇུག་གོ །དེ་ལྟར་རིམ། ཕྲ་རྒྱས་བཅུ་པོ་དེ་དག་གི་འཇུག་པའི་རིམ་པ་ནི་དེ་ལྟའོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེད་པ་ནི་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་སྐྱེ་སྟེ། ཕྲ་རྒྱས་སྤངས་པ་མ་ཡིན་བ་དང༌། །ཡུལ་དང་ཉེ་བར་གནས་པ་དང༌། །ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་བྱེད་པ་ལས། །ཉོན་མོངས་རྒྱུ་ནི་ཚང་བ་ཡིན། །འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ཕྲ་རྒྱས་མ་སྤངས་ཤིང་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པ་ཡིན་ལ། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱང་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ལ་ཡང་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་ན་དེ་ལྟར་ན་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་སྟེ། དེ་དག་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་དང་ཡུལ་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་དག་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་གཞན་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་གང་ཞིག །རྫོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན། རེས་འགའ་ཡུལ་གྱི་སྟོབས་འབའ་ཞིག་གིས་སྐྱེས་བ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ལྟ་བུའོ། །མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕྲ་རྒྱས་དེ་དག་ཉིད་ཟག་པ་གསུམ་དུ་གསུངས་ཏེ། འདོད་པའི་ཟག་པ་དང་སྲིད་པའི་ཟག་པ་དང་མ་རིག་བའི་ཟག་བའོ། །ཆུ་བོ་བཞི་སྟེ་འདོད་པའི་ཆུ་བོ་ལ་སོགས་པའོ། །སྦྱོར་བ་བཞི་སྟེ་དེ་དག་ཉིད་དོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་བཞི་སྟེ། འདོད་པའི་ཉེ་བར་ལེན་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག །གཏི་མུག་མ་གཏོགས་འདོད་པ་ཡིས། །ཉོན་མོངས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་བཅས་རྣམས། །འདོད་ཟག །མ་རིག་པ་མ་གཏོགས་པ་གཞན་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་འདོད་པའི་ཟག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མ་རིག་པ་རྣམ་པ་ལྔ་བོར་ནས་ཕྲ་རྒྱས་སུམ་ཅུ་རྩ་གཅིག་དང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་བ་བཅུ་སྟེ། རྫས་བཞི་བཅུ་རྩ་
― DTG141_Page_0408 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་གོ །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི། ཕྲ་རྒྱས་འབའ་ཞིག་སྲིད་པའི་ཟག །གཏི་མུག་མ་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། མ་རིག་པ་མ་གཏོགས་པ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་ནི་སྲིད་པའི་ཟག་པ་མ་རིག་པའི་ཕྲ་རྒྱས་གཟུགས་དང་ལྡན་པ་ལྔ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ལྔ་བོར་ནས། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག །གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་སྟེ། རྫས་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཉིས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་བའི་ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་བསྡུས་ནས་གཅིག་ཏུ་སྲིད་པའི་ཟག་པར་བཤད་ཅེ་ན། དེ་ལུང་མ་བསྟན་ཁ་ནང་བལྟས། །མཉམ་གཞགས་ས་པའི་ཕྱིར་གཅིག་བྱས། །དེ་གཉིས་ཀ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། ཁ་ནང་དུ་བལྟས་པ་དང༌། མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་པ་ཡིན་པས་ཆོས་མཐུན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་གཅིག་དུ་བྱས་སོ། །ད་ནི་མ་རིག་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་མ་རིག་པ་ཟག་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་སྟེ། རྫས་བཅོ་ལྔའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལོགས་ཤིག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི། རྩ་བ་མ་རིག་ཡིན་བས་ན། །ལོགས་ཤིག་དག་ཏུ་ཟག་པར་བསྟན། །ཟག་པ་དེ་དག་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ། དེ་བཞིན་ཆུ་བོ་སྦྱོར་ལྟ་རྣམས། གསལ་ཕྱིར་ལོགས་ཤིག་དག་ཏུ་བསྟན། །ལྟ་བ་ལས་གཞན་པ་འདོད་པའི་ཟག་པ་ཉིད་ནི་འདོད་བའི་ཆུ་བོ་དང་སྲིད་བའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ལ་དེ་བཞིན་དུ་སྲིད་པའི་ཟག་པ་ཡང་སྲིད་བའི་ཆུ་བོ་དང༌། སྲིད་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གསལ་བའི་ཕྱིར་ཆུ་བོ་དག་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་གཞག་གོ །ཟག་པ་དག་ཏུ་མིན། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཕྱིར། གྲོགས་མེད་འཇོག་པའི་རྗེས་མི་མཐུན། །འཇོག་པར་བྱེད་པ་ན་ཟག་པ་མེད་པས་སོ་ཞེས་འདིའི་ངེས་པའི་ཚིག་ནི་འོག་ནས་འཆད་ན། ལྟ་བ་རྣམས་ནི་གསལ་བའི་ཕྱིར་འཇོག་པ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་བས། དེའི་ཕྱིར་ཟག་པ་དག་གི་ནང་དུ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ནི་མ་བསྟན་གྱི་བསྲེས་ཏེ་ནི་བསྟན་ཏོ། །ཆུ་བོ་དང་སྦྱོར་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་ཉིད་མ་རིག་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། ལྟ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བ་ནི། ཉེ་བར་ལེན་པ་རྣམས། ལྟ་བ་མ་གཏོགས་པ་འདོད་པའི་སྦྱོར་བ་མ་རིག་བ་དང་བཅས་པ་ནི་འདོད་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །ལྟ་བ་མ་གཏོགས་པ་སྲིད་པའི་སྦྱོར་བ་མ་རིག་པ་དང་
― DTG141_Page_0409 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅས་པ་ནི་བདག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །ལྟ་བའི་སྦྱོར་བ་ལས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཕྱུང་སྟེ་ལྟ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མ་རིག་བ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དག་གི་ནང་དུ་ནི་བསྲེས་ཏེ་བཤད་ཀྱི་ཐ་དད་དུ་མ་བསྟན་ཅེ་ན། སྲིད་པ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཡིན་ན། མ་རིག་པ་འཛིན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྲེས་སོ། །མི་མངོན་པའི་མཚན་ཉིད་དང་མི་གསལ་བའི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་ནི་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས། ཕྲ་རྒྱས་ཉིད་དང་ཟག་པ་དང་སྦྱོར་བ་དང་ཉེ་བར་ལེན་པའི་མིང་དུ་བཤད་པ། ཡང་ཕྲ་རྒྱས་ཀྱི་དོན་ནི་ཅི་ཡིན། ཉེ་བར་ལེན་པའི་བར་གྱི་དོན་ནི་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། གང་ཕྱིར་དེ་དག་ཕྲ་བ་དང༌། །རྗེས་འབྲང་རྣམ་གཉིས་རྒྱས་འགྱུར་དང༌། རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་དེ་ཡི་ཕྱིར། །ཕྲ་རྒྱས་དག་ཏུ་བཤད་པ་ཡིན། །རྒྱུ་ཕྲ་བ་དང་རྟོགས་བར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཕྲ་བའོ། །ཐོབ་པའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །དམིགས་པ་དང་སྦྱོར་བ་དང་རྒྱུ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་བཟློག་ཀྱང་སྦྱོར་བ་མེད་བཞིན་དུ་ཡང་དང་ཡང་དུ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་སྟེ། རྒྱུ་དེ་དག་གི་ཕྲ་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་འཇོག་དང་ཟག་པ་དང༌། །འཕྲོག་དང་འབྱར་བར་བྱེད་པ་དང། །ཉེ་བར་འཛིན་པས་དེ་ལྟར་ན། །དེ་དག་ཟག་སོགས་ངེས་ཚིག་གོ །འཁོར་བར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ནས་མནར་མེད་པའི་བར་དུ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྨད་གནས་འཛག་པས་ན་ཟག་པ་རྣམས་སོ། །འཕྲོག་པས་ན་ཆུ་བའོ། །འབྱར་བར་བྱེད་པས་ན་སྦྱོར་བའོ། །ཉེ་བར་འཛིན་པས་ན་ཉེ་བར་ལེན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ནི་དེ་དག་ནི་ཟག་པ་ལ་སོགས་བ་ངེས་པའི་ཚིག་སྟེ། ཚིག་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཀུན་ནས་སྦྱོར་སོགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །རྣམ་པ་དག་ནི་ཡང་ལྔར་བཤད། །ཕྲ་རྒྱས་དེ་དག་ཉིད་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། འཆིང་བ་དང་ཕྲ་རྒྱས་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་དབྱེ་བས་ཡང་རྣམ་པ་ལྔར་ཕྱེ་ནས་བཤད་དེ། དེ་ལ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། ཕྲག་དོག་དང༌།
― DTG141_Page_0410 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེར་སྣའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་འདོད་ཆགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་སྲིད་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ལྟ་བའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་ལྟ་བ་གསུམ་མོ། །མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་ལྟ་བ་གཉིས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དག་གི་ནང་དུ་ལྟ་བ་གསུམ་ནི། ལོགས་ཤིག་ཏུ་ལྟ་བའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་བཤད་ལ། གཉིས་ནི་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་བཤད་ཅེ་ན། རྫས་དང་མཆོག་འཛིན་མཉམ་པའི་ཕྱིར། །ལྟ་གཉིས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་གཞན་ནོ། །ལྟ་བ་གསུམ་ཡང་རྫས་བཅོ་བརྒྱད་ཡིན་ལ། །ལྟ་བ་གཉིས་ཀྱང་རྫས་བཅོ་བརྒྱད་ཉིད་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་འདི་གཉིས་རྫས་མཉམ་པས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གཞན་དུ་བྱས་ལ། འདི་གཉིས་ནི་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། ལྷག་མ་ནི་མ་ཡིན་པས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མཉམ་པའི་ཕྱིར་ཡང་འདི་གཉིས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བཤད་དེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཕྲག་དོག་དང༌། སེར་སྣ་གཉིས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དག་ཏུ་ནི་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བར་བཤད་ལ། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་གཞན་དག་ཏུ་ནི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་ཕྱིར་གཉི་ག་གཅིག་ཏུ་ནི། །མི་དགེ་བ་དང་རང་དབང་ཕྱིར། །ཕྲག་དོག་སེར་སྣ་དེ་དག་ཏུ། །ཀུན་ནས་ལོགས་ཤིག་གཉིས་སུ་བཤད། །གང་ལ་གཅིག་ཏུ་མི་དགེ་དང༌། །རང་དབང་འདི་གཉིས་ཡོད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རིགས་ཅན་གྱིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་གཞན་ནི་མེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཞན་དག་ལས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལྔར་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། འདོད་པའི་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཐ་མའི་ཆ་དང་ལྡན་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐ་མའི་ཆ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་སོ། །འདི་དག་ནི་དེའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་རྣམས་ཏེ་འདི་ལྟར། གཉིས་ཀྱིས་འདོད་ཁམས་མི་འདའ་སྟེ། གསུམ་གྱིས་ཀུན་དུ་འདྲེན་པར་བྱེད། །འདོད་པའི་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དག་གི་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ལས་མི་འདའོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་བ་དག་གི་ནི་འདས་ཀྱང་ཕྱིར་ཀུན་དུ་འདྲེན་པར་བྱེད་དེ།
― DTG141_Page_0411 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒོ་བ་དང་འཁོར་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་གཏན་ནས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་སྤངས་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་གསུམ་བོར་ནས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་དང་གསུམ་ཉིད་དུ་བཤད་ཅེ་ན། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང༌། གཙོ་དང་རྩ་བ་བསྡུས་ཕྱིར་གསུམ་དུ་བཤད་དེ། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རྣམ་པ་གཅིག་དང༌། གཉིས་དང༌། བཞི་པ་དག་ཡིན་ལ། དེ་དག་གི་གཙོ་བོ་ནི་འདི་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་སོ། །གཞན་ཡང་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བས་རབ་ཏུ་བཅུག་གོ །ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པས་རབ་ཏུ་བཅུག་གོ །ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་ཐེ་ཚོམ་གྱིས་རབ་ཏུ་བཅུག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རྩ་བ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཡང་གསུམ་དུ་བཤད་དོ། །གཞན་དག་ན་ནི། འགྲོ་མི་འདོད་དང་ལམ་ནོར་དང༌། ལམ་ལ་ཐེ་ཚོམ་དེ་ལྟར་ན། །དེ་དག་ཐར་བར་འགྲོ་བ་ལ། །བར་ཆད་བྱེད་ཕྱིར་གསུམ་དུ་བཤད། །ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པ་ནི་གསུམ་ཡིན་ཏེ། འགྲོ་བར་མི་འདོད་པ་དང༌། །ལམ་གཞན་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ལམ་ནོར་བ་དང༌། ལམ་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐར་པར་འགྲོ་བ་ལ་ཡང་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཉིད་བར་ཆད་བྱེད་དེ། དེ་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བས་ནི་ཐར་པ་ལ་སྐྲག་བར་གྱུར་ནས་འགྲོ་མི་འདོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པས་ནི་ལམ་གཞན་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ལམ་ནོར་བར་འགྱུར་རོ། །ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ནི་ལམ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པས་ཐར་བར་འགྲོ་བ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པ་དེ་དག་སྤངས་པར་སྟོན་པ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་འབའ་ཞིག་སྤངས་སོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལྟའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལྔར་བཤད་པ་དེ་བཞིན་དུ། གོང་མའི་ཆ་མཐུན་རྣམ་ལྔ་ཉིད། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ལས་སྐྱེས་པ། །འདོད་ཆགས་གཉིས་རྒོད་ང་རྒྱལ་
― DTG141_Page_0412 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྨོངས། །འདི་དག་ནི་གོང་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལྔ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་འདོད་ཆགས་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་སྟེ། དེ་དག་མ་སྤངས་ན་ཁམས་གོང་མ་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བའི་སྐབས་རྫོགས་སོ།། །། འཆིང་བ་དག་གང་ཞེ་ན། འཆིང་བ་ནི་གསུམ་སྟེ། འཆིང་བ་འདོད་ཆགས་ཐམས་ཅད་དང༌། འཆིང་བ་ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ཐམས་ཅད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གསུམ་པོ་འདི་དག་འཆིང་བར་བཤད་ཅེ་ན། ཚོར་བའི་དབང་གིས་འཆིང་བ་གསུམ་སྟེ། བདེ་བའི་ཚོར་བ་ལ་ནི་དམིགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས། འདོད་ཆགས་རྒྱས་པར་འགྱུར་ལ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ནི་ཞེ་སྡང་ངོ༌། །བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལ་ནི་གཏི་མུག་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་ནི་སྔར་བཤད་པ་ཉིད་དོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་གང་དག་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་སེམས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ཡིན་ལ། ཉོན་མོངས་ལས་གཞན་སེམས་འབྱུང་གང༌། །ཉོན་མོངས་འདུ་བྱེད་ཕུང་ཞེས་པ། །དེ་དག་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་ཏེ། །དེ་དག་ཉོན་མོངས་མ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་ཉོན་མོངས་པ་ལས་གཞན་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་དེ་དག་ནི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་གཞི་ཕྲན་ཚེགས་ལས་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དག་གོ །འདིར་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་འབའ་ཞིག་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྣམས་ཀྱང་གང་དག་ཅིག་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྣམ་བརྒྱད་དེ། ངོ་ཚ་མེད་དང་ཁྲེལ་མེད་དང༌། །ཕྲག་དོག་སེར་སྣ་རྒོད་པ་དང༌། །འགྱོད་པ་དང་ནི་རྨུགས་དང་གཉིད། །འདི་ནི་རེ་ཞིག་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཡིན་ནོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཀྱི་ནི་བཅུ་སྟེ། བརྒྱད་བོ་དེ་དག་དང༌། ཁྲོ་དང་འཆབ་པའོ། །དེ་ལ་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཕྲག་དོག་ནི་གཞན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སེམས་ཁོང་ནས་འཁྲུགས་པའོ། །སེར་སྣ་ནི་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་དང༌། མཁས་
― DTG141_Page_0413 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པ་དང་འགལ་བར་གནས་པ་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་འཛིན་པའོ། །རྒོད་པ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་མ་ཞི་བའོ། །འགྱོད་པ་དང་རྨུགས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཉིད་ནི་སེམས་མངོན་པར་སྡུད་པ་སྟེ། ལུས་ཡང་དག་པར་འཛིན་མི་ནུས་པའོ། །དེ་དང་འགྱོད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་འབའ་ཞིག་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྲོ་བ་ནི་གནོད་སེམས་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བ་མ་གཏོགས་པ་སེམས་ཅན་དང༌། སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལ་ཀུན་དུ་གནོད་པའོ། །འཆབ་པ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མཁྱུད་པའོ། །ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དེ་རྣམས་ལས། །འདོད་ཆགས་ཀྱིས། ངོ་ཚ་མེད་རྒོད་སེར་སྣ་བསླང༌། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པའོ། །འཆབ་བ་རྩོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་སྲིད་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལན་རེ་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་གཉི་གའི་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། རིམ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དང༌། ཤེས་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །མ་རིག་ལས་རྨུགས་གཉིད་ཁྲེལ་མེད། །གསུམ་པོ་དེ་དག་ནི་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་ལས། འགྱོད་པ་ཁྲོ་དང་ཕྲག་དོག་ནི། །ཁོང་ཁྲོ་བ་ཡི་རྒྱུ་ལས་བྱུང༌། །ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཀུན་ནས་བསླང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་བ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཉོན་མོངས་དྲི་མ་དྲུག །འདི་ལྟ་སྟེ། སྒྱུ་དང་གཡོ་དང་རྒྱགས་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་འཚིག་དང་ཁོན་འཛིན་དང༌། །རྣམ་འཚེ། དེ་ལ་རྒྱུ་ནི་གཞན་ལ་འདྲིད་པའོ། །གཡོ་ནི་སེམས་གྱ་གྱུ་བ་སྟེ། གང་གིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་འཆགས་ཀྱི་གཏམ་རླུང་ལ་བསྐུར་བའམ་མི་གསལ་བར་སྨྲས་པའོ། །རྒྱགས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །འཚིག་པ་ནི་ཁན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོ་དམ་དུ་འཛིན་པ་སྟེ། གང་གིས་གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་བསྒོ་བ་མི་ཉན་པའོ། །ཁོན་དུ་འཛིན་པ་ནི་ཀུན་དུ་གནོད་པའི་དངོས་པོ་ལན་མང་དུ་བྱེད་པའོ། །རྣམ་པར་འཚེ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཐོ་འཚམས་བ་སྟེ། གང་གིས་མཚོན་ཆ་དང་ཚིག་རྩུབ་པོ་དག་གིས་གཞན་དག་ལ་ཐོ་འཚམས་པར་བྱེད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཀྱང༌། འདོད་ཆགས་ལས་སྐྱེས་པ། སྒྱུ་
― DTG141_Page_0414 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱགས་ཁོན་དུ་འཛིན་པ་དང༌། །རྣམ་འཚེ་ཁོང་ཁྲོ་ལས་སྐྱེས་སོ། །འཚིག་པ་ལྟ་དང་མཆོག་འཛིན་ལས། །གཡོ་ནི་ལྟ་བས་ཀུན་ནས་བསླང༌། །གྱ་གྱུ་ཅི་ཞིག་སྡིག་ཏོའི་ལྟ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཅི་ཞིག་གིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། །རེ་ཞིག་ཀུན་ནས་བཀྲིས་པ་བཅུར་བཤད་པ་རྣམས་ལས། དེ་ལ་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། །ཁྲེལ་མེད་རྨུགས་གཉིད་རྒོད་རྣམ་གཉིས། །ཆོས་ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་གཉི་ག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པ་གཉི་ག་ཡིན་ཏེ། གང་ཞིག་གང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དེ་ནི་དེ་མཐོང་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་ནི་བསྒོམ་སྤང་བྱ། །དེ་དག་ལས་གཞན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་བསྡུས་པ་ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་དང་འགྱོད་པ་དང་ཁྲོ་བ་དང་འཆབ་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་བ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་མ་རིག་བ་ཙམ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དང༌། རང་དབང་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཕྲག་དོག་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་བསྒོམ་པས་སྤང་པར་བྱ་བ་དང་རང་དབང་ཅན་ཡང་ཡིན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དྲི་མ་རྣམས། ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་དྲུག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་ནི། འདོད་པར་མི་དགེ། འདོད་པའི་ཁམས་དག་ཏུ་ནི་མི་དགེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང༌། གསུམ་རྣམ་གཉིས། རྨུགས་པ་དང་རྒོད་པ་དང་གཉིད་རྣམས་ནི་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་ཚོགས་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡི་ཡན་ཆད་ལུང་མ་བསྟན། །འདོད་པའི་ཁམས་ཡན་ཆད་ན་ནི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་ཇི་ལྟར་སྲིད་པར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེ་དག་ལུས་དུ་ཞིག་གང་ལ་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདོད་དང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ན། །གཡོ་སྒྱུ། འདི་གཉིས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་དང་པོ་དག་ན་ཡོད་དོ། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་ན་སྒྱུ་ཇི་ལྟར་ཡོད་ཅེ་ན། ཚངས་པ་སླུ་བའི་ཕྱིར། ཚངས་པ་དེ་ནི་དེ་ན་བདག་ཉིད་ལོག་པར་ཀུན་དུ་སྟོན་པས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རྟ་ཐུལ་ལ་སླུ་བར་བྱེད་དོ། །གཡོ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཞར་
― DTG141_Page_0415 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་འོངས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རྨུགས་རྒོད་རྒྱགས་པ་ཁམས་གསུམ་པ། །གསུམ་པོ་དེ་དག་ནི་ཁམས་གསུམ་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་འདོད་ཁམས་ལས་སྐྱེས་པ། །བཅུ་དྲུག་ལས་ལྔ་བོར་ཏེ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བཅུ་གཅིག་གིས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡང་དེ་རྣམས་ལས་ཡིད་ཀྱི་ས་པ་ནི་དུ་ཞིག་ཡིན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ས་པ་ནི་དུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། མདོར་བསྡུ་ན། མཐོང་སྤང་བྱ་གཉིད་ང་རྒྱལ་བཅས། །ཡིད་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ས་པ་ཡིན། །མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་ཡིད་ཀྱི་ས་པ་ཡིན་ལ། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ལ་ཡང་གཉིད་དང་ང་རྒྱལ་དང་བཅས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི། ཡིད་ཀྱི་ས་པ་ཡིན་ནོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་རང་དབང་ཡང༌། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རང་དབང་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བསྒོམ་པས་སྤང་པར་བྱ་བ་ཡང་ཡིན་མོད་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་ས་པ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །གཞན་ནི་རྣམ་ཤེས་དྲུག་རྟེན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གཞན་ཡང་གང་དག་ཅིག་ཡིན་ཞེ་ན། བསྒོམ་པས་སྤང་པར་བྱ་བའི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། མ་རིག་པ་དང་དེ་དག་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང༌། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པ་དང༌། རྨུགས་པ་དང༌། རྒོད་པ་རྣམས་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་པའི་ནང་དུ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དག་གོ །བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ལྔ་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ལས་དབང་པོ་དུ་ཞིག་དང༌། ཉོན་མོངས་པའམ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་ཞིག་ཏུ་མཚུངས་པར་ལྡན་ཞེ་ན། བདེ་བ་དག་དང་འདོད་ཆགས་སུ། །མཚུངས་ལྡན། འདོད་ཆགས་ནི་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བར་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །ཞེ་སྡང་བཟློག་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཏི་མུག་དག་ནི་ཐམས་ཅད་དང༌། །མ་རིག་པ་དང་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ལྔ་ཆར་ཡང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །མེད་ལྟ་ཡིད་བདེ་སྡུག་བསྔལ་དང༌། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་
― DTG141_Page_0416 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡུག་བསྔལ་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། འདི་གཉིས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཏེ། ཅི་རིགས་པར་དགེ་བའི་ལས་རྣམས་དང་སྡིག་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །ཡིད་མི་བདེ་དང་ཐེ་ཚོམ་སྟེ། །ཐེ་ཚོམ་ཟོས་པ་ངེས་པའི་དོན་དུ་གཉེར་པ་ན་ཡིད་མི་བདེ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡིད་བདེ་དང༌། ཕྲ་རྒྱས་གཞན་དག་ནི་ཡིད་བདེ་བ་ཉིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །གཞན་ཡང་གང་དག་ཅིག་ཡིན་ཞེ་ན། ལྟ་བ་བཞི་དང་ང་རྒྱལ་ཏེ། །དགའ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྲ་རྒྱས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་བཤད་པ་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འདོད་ལས་སྐྱེས། རེ་ཞིག་དེ་ལྟར་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སོ་སོར་ངེས་པར་བཤད་ནས་སྤྱིའི་སྨྲས་པ། བཏང་སྙོམས་དང་ཀུན། ཕྲ་རྒྱས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་འཆད་པའི་དུས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་ཀུན་དུ་གནས་སོ། །ཡང་གོང་མ་པ་རྣམས་དང་ཇི་ལྟར་མཚུངས་པར་ལྡན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རང་རང་དང༌། གོང་མའི་ས་པ་ཇི་བཞིན། ས་གོང་མ་པའི་ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་ནི་ས་གང་དག་ན་དབང་པོ་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཡོད་པ་རང་རང་གི་དབང་པོ་རྣམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཏེ། དེ་དག་ཏུ་ཅི་རིགས་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བཞི་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བཞི་པ་རྣམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །ཡིད་ཀྱི་ས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ས་པ་རྣམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དབང་པོ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི། ཡིད་མི་བདེ་དང་འགྱོད་པ་དང༌། །ཕྲག་དོག་ཁྲོ་དང་རྣམ་འཚེ་དང༌། །ཁོན་དུ་འཛིན་དང་འཆབ་པ་དང༌། །མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། སྐྱོ་བའི་རྣམ་པར་གནས་པ་དང༌། དེ་དག་ནི་ཡིད་ཀྱི་ས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེར་སྣ་དག་ནི་བཟློག་པའོ། །ཡིད་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། ཆགས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་དགའ་བའི་རྣམ་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཡོ་དང་སྒྱུ་དང་རྒྱགས་འཆབ་གཉིད། །གཉི་ག་དང་སྟེ། ཡིད་བདེ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་གཉི་ག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཏེ། རེས་འགའ་ནི་ཡིད་བདེ་བས་གཞན་ལ་སླུ་བར་བྱེད་དོ། །རེས་འགའ་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བས་སླུ་བར་བྱེད་དེ།
― DTG141_Page_0417 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་དང༌། རྒྱགས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ན་ནི་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །མན་ཆད་ནི་ཡིད་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །ཡན་ཆད་ནི་བཏང་སྙོམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཏེ། འདི་ལྟར། བཏང་སྙོམས་ཀུན་དུ་འགྲོ། །ཐམས་ཅད་བཏང་སྙོམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཏེ། དེ་ནི་མ་རིག་པ་བཞིན་དུ་གང་དུའང་དགག་པར་བྱེད་དོ། །བཞི་པོ་གཞན་ནི་ལྔ་དག་དང༌། །ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པ་དང༌། རྨུགས་པ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་མི་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ལྔ་ཆར་དང་ཡང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །མདོ་ལས་འདོད་པའི་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དང་རྒོད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང་སྒྲིབ་བ་ལྔ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ། ཅི་ཁམས་གསུམ་པ་རྣམས་ཀྱི་རྨུགས་པ་དང་རྒོད་པ་གཟུང་ངམ་འོན་ཏེ་འདོད་པ་དང་ལྡན་པ་འབའ་ཞིག་གཟུང་ཞེ་ན། འདི་སྐད་དུ་མི་དགེ་བའི་ཕུང་པོ་མ་འདྲེས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་སྒྲིབ་པ་ལྔའོ་ཞེས་འབྱུང་བས་གཅིག་ཏུ་མི་དགེ་བ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་སྒྲིབ་པ་ཁམས་གཞན་དག་ན་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་གཉིས་ཀྱང་སྒྲིབ་པ་གཅིག་ཏུ་བཤད་ལ། རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་གཉིས་ཀྱང་བཤད་ཅེ་ན། མི་མཐུན་དང༌། ཟས་དང་བྱ་བ་གཅིག་པའི་ཕྱིར། །གཉིས་གཅིག །གཉིས་ཀྱི་གཅིག་ཡིན་པས་ན་གཅིག་གོ །མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོ་དང་ཟས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཅིག་གོ །མདོ་ལས་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་གཉིས་ཀྱི་ནི་ཟས་ཀྱང་གཅིག །ཟས་མ་ཡིན་པ་ཡང་གཅིག་ཏུ་གསུངས་ཏེ། རྨུགས་པ་དང་གཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། ཆོས་ལྔ་སྟེ། རྨྱ་བ་དང༌། མི་དགའ་བ་དང༌། བྱ་རྨྱང་དང༌། ཁ་ཟས་མཉམ་པ་དང༌། སེམས་ཞུམ་པའོ།། རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་མ་ཡིན་པ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཅེ་ན། སྣང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །འདི་གཉིས་ཀྱི་བྱ་བ་ཡང་གཅིག་སྟེ། འདི་གཉིས་ཀྱང་སེམས་ཞུམ་པར་བྱེད་པའོ། །རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་གཉིས་ཀྱང་གཅིག་སྟེ། རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པའི་ཟས་ནི་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། ཆོས་བཞི་སྟེ།
― DTG141_Page_0418 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉེན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཡུལ་གྱི་མིའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། མི་འཆི་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། རོགས་སྙིང་དང༌། དགོད་པ་དང༌། རྩེས་པ་དང༌། དགའ་བ་དང་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡིན་ནོ། །རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པའི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་མ་ཡིན་པ་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། ཞི་གནས་ཡིན་ནོ། །འདི་གཉིས་ཀྱི་བྱ་བ་ཡང་གཅིག་སྟེ། འདི་གཉིས་ཀས་ཀྱང་སེམས་ཉེ་བར་ཞི་བར་མི་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པ་དང་ཟས་དང་བྱ་བ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་གཉི་ག་གཅིག་ཉིད་དུ་བཤད་དོ། །གང་གི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྒྲིབ་པ་ཉིད་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ན་ལྔ་ཉིད་དུ་བཤད་ཅེ་ན། ཕུང་པོ་གེགས་བྱེད་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཕྱིར་ན་ལྔ་ཉིད་དོ། །འདོད་པའི་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་གེགས་བྱེད་དོ། །རྨུགས་པ་དང་གཉིད་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་གེགས་བྱེད་དོ། །རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོ་ལ་གེགས་བྱེད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་མེད་ན། བདེན་པ་དག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་ལྔ་ཉིད་དུ་བཤད་དོ། །འདི་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། སྐལ་པ་མི་མཉམ་པའི་ཁམས་སུ་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་དང༌། འགོག་པ་དང་ལམ་མ་ཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ལ་དམིགས་པ་རྣམས་གང་གི་ཚེ་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དེའི་ཚེ་ནི་མི་སྤོང་ལ། གང་གི་ཚེ་སྤོང་བ་དེའི་ཚེ་ནི་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་ན་ཇི་ལྟར་དེ་དག་སྤོང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་གདོན་མི་ཟ་བར་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཟད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྣམ་པ་བཞི་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་བཞི་པོ་གང་དག་གིས་ཤེ་ན། རེ་ཞིག་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ནི། དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། དེ་ལ་དམིགས་པ་ཡང་དག་པར། །ཟད་དང་དམིགས་པ་སྤངས་པས་སོ། །དེ་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རང་གི་ས་ལ་དམིགས་པ་རྣམས་དང༌། འགོག་པ་དང་ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་རྣམས་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དམིགས་པ་ཡང་དག་པར་ཟད་པས་ནི་སྐལ་བ་མི་མཉམ་པའི་ཁམས་སུ་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཟད་
― DTG141_Page_0419 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་དམིགས་པ་ནི་སྐལ་བ་མི་མཉམ་པའི་ཁམས་སུ་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཡིན་པས། དེ་དག་སྤངས་ན་དེ་དག་ཀྱང་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་པ་སྤངས་པས་ནི་འགོག་པ་དང་ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ལ་དམིགས་པ་རྣམས་ཟད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་དེ་དག་གི་དམིགས་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་སྤངས་ན་དེ་དག་ཀྱང་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ནི། གཉེན་པོ་སྐྱེས་ནས་ཟད་པར་འགྱུར། །ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་གང་གི་གཉེན་པོ་གང་ཡིན་པ་ལས་སྐྱེས་ན་དེས་དེ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། གང་གི་གཉེན་པོ་ཡང་གང་ཞིག་ཅེ་ན། ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ནི་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རྒྱས་པར་ནི་འོག་ནས་བཤད་པར་བྱའོ། །གཉེན་པོ་ཡང་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། གཉེན་པོ་རྣམ་བཞི་སྤོང་བ་དང༌། །གཞི་དང་རིང་པ་ཉིད་དང་ནི། །སུན་འབྱིན་ཞེས་བྱ། སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་མོ། །གཞིའི་གཉེན་པོ་ནི་དེ་ཡན་ཆད་ཀྱི་ལམ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། གང་གིས་དེ་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་ཀུན་དུ་འཛིན་པའོ། །རིང་བ་ཉིད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ལས་གོང་མའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། རྙེད་པ་ཆད་པ་རིང་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པའི་གཉེན་པོ་ནི་ལམ་གང་གིས་ཁམས་དེ་ལ་སྐྱོན་དུ་མཐོང་ནས་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ནས་གང་ལས་སྤང་བར་བྱ་ཞེ་ན། དམིགས་པ་ལས། ཉོན་མོངས་པ་ནི་སྤང་བྱར་འདོད། །མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་མི་ནུས་ཀྱི། དམིགས་པ་ལས་ནི་ནུས་ཏེ། ཡང་དེ་ལ་དམིགས་ནས་མི་སྐྱེ་བའོ། །ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ཞེས་བརྗོད་ཅེ་ན། རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཐོབ་པ་ཆད་པ་དང༌། གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང༌། གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་དག་ལ་དམིགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་སྤངས་པའོ། །རིང་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་རིང་བ་ཉིད་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། རིང་བ་ཉིད་རྣམ་པ་བཞི་ཞེས་གྲག་སྟེ། མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་མི་མཐུན་ཕྱོགས། །ཡུལ་དང་དུས་རྣམས་ཆད་པ་སྟེ། །འབྱུང་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕྱོགས་དང་ནི། །དུས་གཉིས་རིང་བ་ཉིད་ལྟ་བུའོ། །མཚན་ཉིད་རིང་བ་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་
― DTG141_Page_0420 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་ཡང་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རིང་བ་ཉིད་དོ། །གཉེན་པོ་རིང་བ་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་ཚུལ་ཁྲིམས་རིང་བ་ཉིད་དོ། །ཡུལ་རིང་བ་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསྐལ་བའི་ཡུལ་རྣམས། ཡུལ་རྣམ་པར་ཆད་པ་ལས་རིང་བ་ཉིད་དེ་ཤར་དང་ནུབ་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་བཞིན་ནོ། །དུས་རིང་བ་ཉིད་ནི་འདི་ལྟར་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ནི་རིང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་གང་ལས་རིང་ཞེ་ན། ད་ལྟར་ལས་རིང་བ་ཉིད་དོ། །ཅི་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤོང་བ་ཡང༌། ཡང་དང་ཡང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མེད་དེ། དེ་དག་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི། ཟད་པ་ལན་ཅིག །གང་གིས་སྤོང་བའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཟད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་གི །བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་ཡང་དང་ཡང༌། །དུས་དུ་ཞིག་ཏུ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དུས་དྲུག་དག་ཏུ་སྟེ། གཉེན་པོ་སྐྱེས་དང་འབྲས་ཐོབ་དང༌། །དབང་པོ་རྣམ་པར་རྒྱས་རྣམས་སུ། །འདིར་ནི་གཉེན་པོ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ཡིན་པར་དགོངས་པའོ། །འབྲས་བུ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་བཞི་རྣམས་སོ། །དབང་པོ་རྣམ་པར་རྒྱས་པ་ནི་དབང་པོ་འཕོ་བ་སྟེ། དུས་དེ་དག་ཏུ་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཐོབ་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་འདི་ལྟར་ལ་ལ་ནི་དུས་དྲུག་དག་ཏུའོ། །ལ་ལ་ནི་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་སྟེ་ཅི་རིགས་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །བྲལ་བ་དེ་ཉིད་གནས་སྐབས་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་འཐོབ་བོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གཉིས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྤོང་བའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི། ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །སྤོང་བའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་སྤོང་བ་ཉིད་དེ་འབྲས་བུ་ལ་རྒྱུ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྤོང་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གཅིག་འབའ་ཞིག་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དགུ་དེ་ལ་རེ་ཞིག། འདོད་པའི། དང་པོ་རྣམ་གཉིས་ཟས་ལ་གཅིག །འདོད་པའི་ཁམས་དག་གི་དང་པོའི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྤོང་བའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གཅིག་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གཉིས་ནི་ཟད་གཉིས་སོ། །འདོད་པའི་ཁམས་དག་གི་འགོག་
― DTG141_Page_0421 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གཅིག་ཡིན། ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཡང་གཅིག་གོ །ཇི་ལྟར་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་སྤོང་བའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གསུམ་ཡིན་པ་ལྟར་དེ་བཞིན་གོང་མའི་གསུམ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་སྤོང་བའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གསུམ་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་སྤོང་བའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གཅིག་གོ །འགོག་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་སྤང་བའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་སྤོང་བའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གསུམ་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཁམས་གསུམ་པའི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་སྤོང་བའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་དྲུག་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གསུམ་སྟེ། ཐ་མའི་ཆ་མཐུན་དང་གཟུགས་དང༌། །ཟག་པ་ཀུན་ཟད། ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྤོང་བ་ལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གཅིག་གོ །གཟུགས་ཀྱི་ཟག་པ་སྤོང་བ་ལ་གཅིག་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ཟད་པའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །ཟག་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་ལ་གཅིག་སྟེ། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་སྤོང་བའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཐ་དད་ལ། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ནི་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་དེ་དགུ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་སྔ་མ། དྲུག་བཟོད་འབྲས། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པའོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཤེས་པ་ཡི། །ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་བཟོད་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཤེས་དང་འབྲས་བུ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། བཟོད་པ་རྣམས་ནི་ཤེས་པའི་འཁོར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་འཁོར་ལ་རྒྱལ་པོ་ཞེས་འདོགས་པ་བཞིན་ནོ། །མི་ལྕོགས་མེད་འབྲས་ཐམས་ཅད་དོ། །བསམ་གཏན་
― DTG141_Page_0422 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ཀྱི་ལྔའམ་བརྒྱད། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཀྱི་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་དངོས་གཞིའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལྔ་སྟེ། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་རྣམས་སོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ནི་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཙུན་པ་དབྱངས་སྒྲོགས་ཀྱི་ལུགས་ཀྱིས་ནི་བརྒྱད་དེ། དེ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཡང་བྲལ་བ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཐོབ་པ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་སྤོང་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུར་འདོད་དོ། །ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྤོང་བའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ཡང་བསམ་གཏན་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི། ཉེ་བར་བསྡོགས་པའི་གཅིག་ཡིན་ཏེ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ཉེ་བར་བསྡོགས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་གཅིག་ཉིད་དེ། གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །གཟུགས་མེད་དངོས་གཞི་གསུམ་གྱི་ཡང༌། །གཟུགས་མེད་པའི་དངོས་གཞི་གསུམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཡང་གཅིག་ཉིད་དེ། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཐམས་ཅད་དང༌། །འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དགུ་ཆར་རོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་གཉིས། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ཟད་པའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །རྗེས་ཀྱི་ཡང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཐ་མ་གཉིས་སོ། །ཆོས་ཤེས་པའི་གསུམ་ཡིན་ཏེ། ཐ་མ་ཉིད་དེ་ཁམས་གསུམ་པའི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡི་ཕྱོགས་ཀྱི་དྲུག་དང་ལྔ། །ཆོས་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དྲུག་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པ་དང༌། ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་གང་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ནི་ལྔ་སྟེ། རྗེས་སུ་བཟོད་པ་དང༌། ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་གང་ཡིན་པ་དག་ཉིད་དོ། །ཕྱོགས་སྨོས་པས་ནི་བཟོད་པ་དང༌། །ཤེས་པ་རྣམས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྤོང་བ་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་རྣམ་པར་མི་གཞག་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་རེ་
― DTG141_Page_0423 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིག་བཟོད་པའི་འབྲས་བུར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི། བྲལ་བ་ཟག་མེད་ཐོབ་པ་དང༌། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་བཅོམ་པ་དང༌། །རྒྱུ་གཉིས་ཡང་དག་བཅོམ་པ་དང༌། །ཡོངས་ཤེས། གང་ལ་རྒྱུ་འདི་གསུམ་ཡོད་དེ་སྤོང་བའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རེ་ཞིག་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ནི་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་མེད་པས་དེས་སྤོང་བའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་མི་འཐོབ་བོ། །འཕགས་པ་ལ་ཡང་བཟོད་པའི་འབྲས་བུ་སྤོང་བ་གང་ཡིན་པ་ནི། དེ་ཇི་སྲིད་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དག་ལ་ནི་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ཡོད་མོད་ཀྱི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ནི་མ་བཅོམ་མོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གཉི་ག་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི། ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་གཉིས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་གཞན་དག་ལ་ནི་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་གནས་སྐབས་དེ་དང་དེ་དག་དུ་སྤོང་བའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་མིང་འཐོབ་བོ། །ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་སྤོང་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བས། དེ་བས་ན་རྒྱུ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་ཡང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་མིང་འཐོབ་པ་ལ་བཞི་པ་ལ་ནི། ཁམས་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར། གང་གི་ཚེ་ཁམས་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་ན། ཁམས་མཐའ་དག་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དུ་ཞིག་དང་ལྡན་ཞེ་ན། མཐོང་ལ་གནས་པ་གཅིག་མིན་དང༌། །ལྔ་ཡི་བར་དང་ཡང་དག་ལྡན། །རེ་ཞིག་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ནི་མི་ལྡན་པ་ཉིད་དོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་འཕགས་པ་ཡང་ཇི་སྲིད་དུ་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་གནས་པ་དང་ནི་མི་ལྡན་པ་ཉིད་དོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་གཅིག་དང་ལྡན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གཉིས་དང་ལྡན་ནོ། །འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་གསུམ་དང་ལྡན་ནོ། །འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་བཞི་དང་ལྡན་ནོ། །ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་ལྔ་དང་ལྡན་ནོ། །བསྒོམ་པ་ལ་གནས་དྲུག་གམ་ནི། །གཅིག་གམ་ཡང་ན་གཉིས་དང་ངོ༌། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མ་ཐོབ་པའམ། དེ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དྲུག་དང་ལྡན་ནོ། །སྔར་
― DTG141_Page_0424 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རམ་ཕྱིས་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཐོབ་པ་ཞིག་ན་ནི་གཅིག་དང་ལྡན་ཏེ། ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྤོང་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་ངོ༌། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་ན་ཡང་གཅིག་དང་ལྡན་ཏེ། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་དང་ངོ༌། །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་ན་ཡང་གཅིག་དང་ལྡན་ཏེ། ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྤོང་བའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་དང་ངོ༌། །གཟུགས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཐོབ་ན་ནི་གཉིས་དང་ལྡན་ནོ། །ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྤོང་བ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ཟད་པའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་ངོ། །གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་ན་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གཅིག་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་ལ། མང་དུ་ནི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར། ཁམས་ལ་འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་ཐོབ་ཕྱིར་དེ་དག་བསྡོམས། །ཁམས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དང་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་རྣམས་བསྡོམས་པ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་ལ་གནས་སྐབས་དེ་གཉིས་ན་ནི་འདི་གཉི་ག་སྲིད་པས་དེའི་ཕྱིར། སྤོང་བ་ཐམས་ཅད་བསྡོམས་ཏེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གཅིག་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་གང་ཞིག་གིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དུ་ཞིག་ཡོངས་སུ་བཏང་ངམ་འཐོབ་ཅེ་ན། ལ་ལ་གཅིག་གཉིས་ལྔ་དང་དྲུག །གཏོང་སྟེ་ཐོབ་པ་ལྔ་མ་ཡིན། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་དམ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་ན་གཅིག་གཏོང་ངོ༌། །ཕྱིར་མི་འོང་བའི་གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞིག་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་ན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གཉིས་གཏོང་ངོ༌། །ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྔོན་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ལྔ་གཏོང་སྟེ། དེ་ནི་ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྤོང་བའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཐོབ་ན་སྔ་མའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལྔ་གཏོང་ངོ༌། །མཐར་གྱིས་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱེད་ན་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དྲུག་གཏོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་འཐོབ་པ་ཡང་ལ་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གཅིག་འཐོབ་སྟེ། གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་སྔོན་མ་ཐོབ་པ་ལས་ཐོབ་པའོ། །ལ་ལས་ནི་གཉིས་འཐོབ་སྟེ།།
― DTG141_Page_0425 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའོ། །ཁ་ཅིག་གིས་ནི་དྲུག་འཐོབ་སྟེ། གང་ཞིག་གིས་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའོ། །ལྔ་ཐོབ་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་འགྲེལ་བ་མདོ་དང་མཐུན་པ་ལས་ཕྲ་རྒྱས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མཛོད་ཀྱི་གནས་ལྔ་པའོ།། །།ཇི་སྐད་དུ་སྤོང་བ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་མིང་འཐོབ་བོ་ཞེས་བཤད་ལ། དེ་ཡང༌། བདེན་པ་མཐོང་དང་བསྒོམ་པ་ལས། །ཉོན་མོངས་སྤོང་བ་ཞེས་བཤད་དེ། །མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཞེས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གཉིས་ཀྱང་ཅི་ཟག་པ་མེད་པའམ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་ཟག་པ་མེད། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པ་དང༌། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པ་དགུ་ཅིག་ཅར་དུ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་མཐུ་མེད་དོ། །བདེན་པ་མཐོང་བ་ལས་ཞེས་བཤད་ན། བདེན་པ་རྣམས་ཀྱང་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། བདེན་པ་དག་ནི་བཞིར་བཤད་དོ། །གང་དུ་བཤད་ཅེ་ན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་བསྟན་པའི་སྐབས་སུ། ཟག་མེད་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང༌། །ཞེས་ལམ་གྱི་བདེན་པ་རང་གི་མིང་གིས་བསྟན་ཏོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་གང༌། །འབྲལ་ལ་ཞེས་འགོག་པའི་བདེན་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་དང༌། །འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་དེར་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་བསྟན་ཏོ། །ཅི་དེ་དག་གི་རིམ་པ་འདི་ལྟར་རམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་དེ་བཞིན་དུ། །འགོག་དང་ལམ་སྟེ་དེ་ལྟར་རོ། །དེ་དག་གི་རིམ་པ་ནི་དེ་ལྟའོ། །རང་བཞིན་ནི་སྔར་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྨོས་སོ། །དེ་ཡང༌། དེ་དག་ཅི་ལྟར་མངོན་རྟོགས་རིམ།།
― DTG141_Page_0426 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདེན་པ་གང་ཞིག་སྔར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དེ་སྔར་བསྟན་གྱི། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་རྒྱུ་ནི་སྔར་བསྟན་ལ་འབྲས་བུ་ནི་བྱིས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བདེན་པ་རྣམས་འདི་ལྟར་མངོན་པར་རྟོགས་ཤེ་ན། གང་ལ་ཆགས་པ་དང༌། གང་གིས་གནོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། གང་ལས་ཐར་པར་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང༌། དང་པོའི་དེ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་གོ །ཕྱིས་འདིའི་རྒྱུ་ནི་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེས་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་དང༌། འདིའི་འགོག་པ་ནི་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེས་འགོག་པའི་བདེན་པ་དང༌། འདིའི་ལམ་ནི་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེས་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་སྟེ། ནད་མཐོང་བས་དེའི་གཞི་དང་ཟད་པར་བྱ་བ་དང༌། སྨན་ཚོལ་བ་བཞིན་ནོ། །མདོ་ལས་ཀྱང་བདེན་བ་རྣམས་ཀྱི་དཔེ་དེ་ལྟར་བསྟན་ཏེ། མདོ་གང་ལས་ཤེ་ན། ཡན་ལག་བཞི་དང་ལྡན་པའི་སྨན་པ་ཟུག་རྔུ་འབྱིན་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་དེ་ལས་བསྟན་ཏོ། །སྔར་འཕངས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་བདེན་པ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་བདེན་པ་རྣམས་དེ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་རྟོགས་ཏེ། ས་མཐོང་བའི་རྟ་ཐགས་ཐོགས་མེད་པར་རྒྱུག་པ་བཞིན་ནོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། མངོན་པར་ཡང་དག་པར་བྱང་ཆུབ་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་བྱང་ཆུབ་བ་སྟེ། ཡང་དག་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུའོ། །གང་གི་ཚེ་ཚོར་བའི་ཕྱོགས་གཅིག་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་ན་འདུ་བྱེད་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བརྗོད་ཅེ་ན། ཡིད་འོང་ཡིད་དུ་མི་འོང་དང༌། དེ་ལས་གཞན་ཟག་བཅས་རྣམ་ཉིད། །སྡུག་བསྔལ་ཉིད་གསུམ་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །ཅི་རིགས་མ་ལུས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །སྡུག་བསྔལ་གསུམ་སྟེ། །སྡུག་བསྔལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དེ། དེ་དག་གིས་ཅི་རིགས་པར་འདུ་བྱེད་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་མ་ལུས་པར་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ནི་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་
― DTG141_Page_0427 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་ལས་གཞན་བ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ནི་མ་གཏོགས་ཏེ། མི་མཐུན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་བའི་ཕྱིར། འཕགས་པའི་ལམ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་དུ་འོང་བ་ནི་གང་དག་ཅིག་ཡིན། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ནི་གང་དག་ཅིག་ཡིན། གཉི་ག་མ་ཡིན་བ་ནི་གང་དག་ཅིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཚོར་བ་གསུམ་དང་རིམ་བཞིན་ཏེ། །དེའི་དབང་གིས་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱང་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་སོགས་པའི་མིང་འཐོབ་བོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདེན་པ་བཞི་ཞེས་ཀྱང་གསུངས། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དང༌། བདེན་པ་གཉིས་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ན་དེ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅི་ཞེ་ན། གང་གིས་བཅོམ་དང་བློ་ཡིས་གཞན། །བསལ་བ་དེའི་བློ་མི་འཇུག་བ། །བུམ་ཆུ་ལྟ་བུར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ། །དེ་ཡོད་དོན་དམ་ཡོད་གཞན་ནོ། །གང་ཞིག་ཆ་ཤས་སུ་བཅོམ་ན་དེའི་བློ་མི་འཇུག་པ་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ནི་གྱོ་མོར་བཅོམ་ན་བུམ་བའི་བློ་མི་འཇུག་གོ །གང་ཞིག་གིས་བློ་ཆོས་གཞན་བསལ་ན་དེའི་བློ་མི་འཇུག་པ་དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་ཆུ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ནི་བློས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བསལ་ན་ཆུའི་བློ་མི་འཇུག་གོ །དེ་དག་ཉིད་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱིས་མིང་དེར་འདོགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དབང་གིས་བུམ་པ་དང་ཆུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ན། བདེན་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་བརྫུན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་སྟེ། གང་ཞིག་བཅོམ་ཡང་རུང་བློ་ཆོས་གཞན་བསལ་ཡང་རུང༌། དེའི་བློ་འཇུག་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་དེ་དཔེར་ན་གཟུགས་ལྟ་བུའོ། །དེ་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་བཅོམ་ལ་བློས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བསྩལ་ཡང༌། གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་བློ་ནི་འཇུག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པས་ན་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའོ། །བདེན་པ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་དག་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཚུལ་གནས་ཐོས་དང་བསམ་ལྡན་པ། །བསྒོམ་པ་ལ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར། །བདེན་པ་རྣམས་མཐོང་བར་འདོད་པས་དང་བོ་ཉིད་དུ་ཚུལ་
― DTG141_Page_0428 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྲིམས་སྲུང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་བདེན་པ་མཐོང་བ་དང་མཐུན་པའི་ཐོས་བ་འཛིན་པའམ་དོན་ཉན་པར་བྱེད་དོ། །ཐོས་ནས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སེམས་པར་བྱེད་དོ། །བསམས་ནས་བསྒོམ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དག་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་ཏེ། དེ་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ལ་བརྟེན་ནས་བསམས་པ་ལས་འབྱུང་བའི་ཤེས་རབ་སྐྱེའོ། །བསམས་པ་ལས་འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་སྐྱེའོ། །ཤེས་རབ་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཅི་ཞེ་ན། ཐོས་སོགས་བྱུང་བ་བློ་ཡི་ཡུལ། །མིང་དང་དོན་དང་གཉི་གའོ། །མིང་ལ་དམིགས་པ་ནི་ཐོས་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་བོ་ཞེས་གྲག་གོ །མིང་དང་དོན་གཉི་ག་ལ་དམིགས་པ་ནི་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་སྟེ། རེས་འགའ་ནི་ཡི་གེས་དོན་འདྲེན་བར་བྱེད་དོ། །རེས་འགའ་ནི་དོན་གྱིས་ཡི་གེ་འདྲེན་པར་བྱེད་དོ། །བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་དོན་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་དེ་དེ་ནི་ཡི་གེ་ལ་མི་བརྟེན་པར་དོན་ལ་འཇུག་གོ །ཡང་དེ་ལྟར་བསྒོམས་པ་ལ་རབ་ཏུ་བརྩོན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ན་བསྒོམས་པ་རྫོགས་བ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བསྲིངས་གཉིས་ལྡན། གལ་ཏེ་ལུས་དང་སེམས་གཉིས་ཀྱིས་བསྲིངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདུ་འཛི་དང་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐག་བསྲིངས་པ་ལས་སོ། །འོ་ན་བསྲིངས་པ་དེ་གཉིས་ཀྱང་སུ་ཞིག་ལ་བྱ་བར་སླ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། འདོད་པ་ཆུང་བ་དང་ཆོག་ཤེས་པས་བྱ་བར་སླའི་ཆོག་མི་ཤེས་པ་དང༌། འདོད་ཆེན་ཅན་ལ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཆོག་མི་ཤེས་པ་དེ་ནི་གང་ཞིག་ཡིན། འདོད་ཆེན་ཆེ་བ་དེ་ནི་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། རྙེད་ལ་ཡང་སྲེད་ཆོག་མི་ཤེས། །མ་རྙེད་ལ་འདོད་འདོད་ཆེན་ཅན། །ཆོས་མངོན་པ་བ་དག་ནི་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་བཟང་བོ་རྙེད་པ་དང༌། ཡང་དང་ཡང་དུ་འདོད་པ་ནི་ཆོག་མི་ཤེས་པའོ། །མ་རྙེད་པ་དེ་དག་འདོད་པ་ནི་འདོད་ཆེན་ཅན་ནོ་ཞེས་གྲགས་གོ །བཟློག་བ་དེ་ཡི་གཉེན་པོ་སྟེ། །ཆོག་མི་ཤེས་པ་དང་འདོད་ཆེན་ལས་བཟློག་པ་ནི་དེ་དག་གི་གཉེན་པོར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཆོག་ཤེས་པ་དང་འདོད་པ་ཆུང་བའོ། །དེ་གཉིས་ཁམས་གསུམ་གཏོགས་དྲི་མེད། །དེའི་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། གསུམ་དག་དང་མི་ལྡན་བ་ན་ཡོད་དོ། །ཆོག་མི་ཤེས་པ་དང་འདོད་ཆེན་ཅན་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་ཆོག་ཤེས་པ་དང་འདོད་པ་ཆུང་བ་འདི་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། མ་ཆགས། །འདི་
― DTG141_Page_0429 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་ནི་མ་ཆགས་པའི་རང་བཞིན་ཡོད་ན། འཕགས་རིགས། མ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། འདི་ལ་འཕགས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བས་ན་འཕགས་པའི་རིགས་བཞི་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་མ་ཆགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལས། གསུམ་ནི་ཆོག་ཤེས་བདག་ཉིད་དོ། །དང་པོའི་གསུམ་ནི་ཆོག་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། ཆོས་གོས་དང་བསོད་སྙོམས་དང་མལ་སྟན་དག་གིས་ཆོག་ཤེས་པ་དག་གོ །འཕགས་པའི་རིགས་བཞི་བ་ནི་སྤོང་བ་དང་བསྒོམ་པ་ལས་དགའ་བའོ། །དེ་ཇི་ལྟར་མ་ཆགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཞེ་ན། སྲིད་པ་དང་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་བལྟས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཕགས་པའི་རིགས་བཞིས་ཅི་ཞིག་བསྟན་ཅེ་ན། གསུམ་གྱིས་ཚུལ་དེ་ཐ་མ་ལས། །ཆོས་ཀྱི་མངའ་བདག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རང་གི་ཚུལ་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཤིང་ཐར་པ་དོན་དུ་གཉེར་བས་ཁས་འཆེས་པའི་སློབ་མ་དག་ལ་ཚུལ་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་གཉིས་བཅས་ཏེ། འཕགས་པའི་རིགས་གསུམ་གྱིས་ནི་ཚུལ་གསུམ་བཅས་སོ། །བཞི་བས་ནི་ལས་བཅས་སོ། །ཚུལ་འདི་ལས་འདི་བྱེད་ན་རིང་བོ་མི་ཐོགས་པར་ཐར་བ་ཐོབ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འང་འདྲི་བ་དང་ལས་འདི་འདྲ་བ་བཅས་ཤེ་ན། སྲེད་པ་སྐྱེ་བའི་གཉེན་པོའི་ཕྱིར། མདོ་ལས་སྲེད་པ་སྐྱེ་བ་ནི་བཞིར་གསུངས་ཏེ། དགེ་སློང་སྲེད་པ་སྐྱེ་བ་ན་ཆོས་གོས་དང་བསོད་སྙོམས་དང་མལ་སྟན་གྱི་ཕྱིར་སྐྱེའོ། །གནས་པ་ན་གནས་སོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་ན་ཞེན་ཏོ། །དགེ་སློང་སྲེད་བ་སྐྱེ་བ་ན་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་བ་ལ་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །དེ་དག་གི་གཉེན་བོར་འཕགས་པའི་གཉེན་པོ་རིམ་བཞིན་བསྟན་ཏོ། །ང་ཡིར་བདག་འཛིན་དངོས་ཆགས་པ། །དེ་ཡི་དངོས་དང་བཞི་བཞིའི་ཕྱིར། །དོན་དེ་ཉིད་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་སྟོན་ཏེ། ང་ཡིར་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པའོ། །བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་ནི་ལུས་སོ། །དེ་དག་ལ་འདོད་པ་ནི་སྲིད་པའོ། །དེ་ལ་ང་ཡིར་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་ལ་འདོད་པ་དེ་དུས་སུ་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་རིགས་གསུམ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉི་ག་ཤིན་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཞི་པ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ན། བསྒོམ་པ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་འདི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་
― DTG141_Page_0430 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཇི་ལྟར་ན་བསྒོམ་པ་དེ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལ་འཇུག་པ་མི་སྡུག་དང༌། །དབུགས་རྔུབ་འབྱུང་བ་དྲན་པ་ཡིས། །གང་དག་ཅིག་ནི་མི་སྡུག་པས་འཇུག །གང་དག་ཅིག་ནི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་ཕས་འཇུག་ཅེ་ན། རིམ་བཞིན་དུ། འདོད་ཆགས་རྣམ་རྟོག་ལྷག་རྣམས་ཀྱིས། །འདི་དག་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྷག་བ་ན། གང་ཞིག་འདོད་ཆགས་སྤྱད་པ་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བ་དེ་ནི་མི་སྡུག་པས་འཇུག་གོ །གང་ཞིག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དཔྱོད་པ་དེ་ནི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་པས་འཇུག་གོ །ཁ་ཅིག་ན་རེ་སྣ་ཚོགས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཅད་པའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི། མི་སྡུག་པ་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ནི་ཁ་ནང་དུ་བལྟས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། མི་སྡུག་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་ཁ་ཕྱིར་བལྟས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་རྟོགས་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཁ་དོག་གི་འདོད་ཆགས་དང་དབྱིབས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང༌། རིག་པའི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་འདོད་ཆགས་སོ། །དང་པོའི་གཉེན་བོར་ནི་མི་སྡུག་པ་རྣམ་པར་བསྔོས་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་བརྗོད་དོ། །གཉིས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཟོས་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཐོར་བའོ། །གསུམ་བ་ནི་རྣམ་པར་དབུས་གཞིགས་བ་དང༌། རྒྱུས་བས་བྲང་བྲེང་དུ་འབྲེལ་བའི་ཀེང་རུས་ལ་དམིགས་པའོ། །བཞི་པ་ནི་ཤི་བའི་རོ་གཡོ་བ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའོ། །བྱེ་བྲག་མེད་པར་ནི། ཆགས་ཅན་ཀུན་ལ་ཀེང་རུས་སོ། །རུས་པའི་ཀེང་རུས་ལ་ནི། ཆགས་པའི་དངོས་པོ་འདི་བཞི་ཆར་མེད་དོ། །མོས་པ་དང་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མི་སྡུག་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་རྣམ་པར་གནོན་པ་ནི་ཡིན་ནོ། །ཡང་མི་སྡུག་པ་འདི་ལྟ་བུ་བསྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བརྗོད་དོ། །ལས་དང་པོ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་དང༌། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྫོགས་པའོ། །དེ་ལ། དང་པོའི་ལས་བརྒྱ་མཚོའི་བར། །ཀེང་རུས་བསྡུ་ཞིང་སྤྲོ་བའོ། །མི་སྡུག་པ་བསྒོམ་པར་འདོད་པས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པས་མོས་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་པོ་ཁོ་ནར་རང་གི་ཡན་ལག་རྐང་པའི་མཐེ་བོའམ། དཔྲལ་བའི་དབྱེས་སམ་ཡང་ན་གར་དགའ་བར་སེམས་འཇོག་པར་བྱེད་ལ། དེ་དེར་ཤ་མྱགས་ཤིང་ཟགས་པར་མོས་པ་ནས་རིམ་གྱིས་རུས་
― DTG141_Page_0431 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བ་ན་ཐམས་ཅད་རུས་པའི་ཀེང་རུས་སུ་བལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་གཉིས་པ་ལ་ཡང་མོས་པར་བྱེད་ཅིང་རིམ་གྱིས་གཙུག་ལག་ཁང་དང༌། ཀུན་དགའི་རབ་དང༌། གྲོང་དང༌། ཞིང་དང་རྒྱ་མཚོའི་མཐས་ཀླས་པའི་བར་གྱིས་གཞི་ཀེང་རུས་ཀྱིས་གང་པར་མོས་པར་བྱེད་དེ། ཡང་བསྡུས་པ་ན་སེམས་བསྡུ་བའི་དོན་དུ་བདག་གཅིག་བུའི་བར་ལ་རུས་པའི་ཀེང་རུས་སུ་མོས་པར་བྱེད་དེ། འདི་ཙམ་གྱིས་ནི་མི་སྡུག་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྲག་སྟེ། འདི་ནི་ལས་དང་པོ་པའི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཀེང་རུས་ནས་ནི་ཐོད་ཕྱེད་བར། །བཏང་བ་སྦྱང་བ་བྱས་པས་བཤད།། དེ་སེམས་བསྡུ་བ་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེའི་རུས་པའི་ཀེང་རུས་ལས་རྐང་པའི་རུས་བ་བཏང་ནས་ལྷག་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་དེ་བཞིན་དུ་རིམ་གྱིས་ཐོད་པའི་ཕྱེད་བོར་ནས་ཐོད་པ་ཕྱེད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །སྨིན་མའི་ནང་དུ་སེམས་འཛིན་པ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྫོགས་པ་ཡིན། །དེ་ཐོད་པའི་ཕྱེད་ཀྱང་བཏང་ནས་སྨིན་མིའི་ནང་དག་ཏུ་སེམས་འཛིན་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི་མི་སྡུག་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྫོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྲགས་གོ །ཡང་མི་སྡུག་པ་འདིའི་རང་བཞིན་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན། ས་ནི་དུ་ཞིག །དམིགས་པ་ནི་དུ་ཞིག་ཡིན། གང་དུ་ནི་སྐྱེ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། རིམ་བཞིན་དུ། མ་ཆགས་པ་བཅུ་འདོད་སྣང་བ། །དམིགས་པ་མིས་སྐྱེད་མི་སྡུག་པའོ། །རང་བཞིན་ནི་མ་ཆགས་པའོ། །ས་ནི་བཅུ་སྟེ། བསམ་གཏན་བཞི་ཉེ་བར་བསྔོགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། འདོད་པའི་ཁམས་རྣམས་སོ། །དམིགས་པ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཞེ་ན། ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དོན་ལ་དམིགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། །མིའི་ནང་ཉིད་དག་ཏུ་སྐྱེད་ཀྱི་འགྲོ་བ་གཞན་དག་ཏུ་ཡང་མ་ཡིན་ན། ཁམས་གཞན་དག་ཏུ་ལྟ་ཞིག་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དེ་དག་ཏུ་ཡང་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དག་ཏུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མིང་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པོ། །གང་གིས་དུས་མ་ཡིན་པ་དེ་དེའི་དུས་ལ་དམིགས་སོ། །མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་དམིགས་པ་དུས་གསུམ་ཡིན་ནོ། །མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་དང་བཅས་པའོ། །འདྲིས་བ་དང་མ་
― DTG141_Page_0432 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདྲིས་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ཐོབ་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །མི་སྡུག་པའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དབུགས་རྔུབ་འབྱུང་དྲན་ཤེས་རབ་སྟེ། །ས་ལྔ་སྤྱོད་ཡུལ་རླུང་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཡུལ། རྔུབ་པ་ནི་དབུགས་རྔུབ་པ་སྟེ། །རླུང་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །འབྱུང་བ་ནི་དབུགས་འབྱུང་བ་སྟེ། རླུང་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་དྲན་པ་ནི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང༌། འབྱུང་བ་དྲན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དྲན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིན་ཏེ། དེའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་ནི་ལྔ་སྟེ་ཉེར་བསྔོགས་གསུམ་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། འདོད་པའི་ཁམས་དག་སྟེ། བཏང་སྙོམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དམིགས་པ་ནི་རླུང་ངོ༌། །འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་དང་མིའི་ལུས་དག་གིས་སྐྱེད་དོ། །འདྲིས་པ་དར་མ་འདྲིས་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ཐོབ་པ་དང་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་ན་ནི་ཆོས་འདི་བ་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་གྱི། ཕྱི་བའི་མ་ཡིན་ནོ། །ལུང་མེད་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཟབ་མོ་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང༌། བགྲང་བ་ལ་སོགས་རྣམ་དྲུག་གིས། །བགྲང་བ་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། འཇོག་པ་དང༌། ཉེ་བར་རྟོགས་པ་དང༌། བསྒྱུར་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། རྒྱུ་དྲུག་དང་ལྡན་ན་འདི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བགྲང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱིན་པ་དག་ལ་སེམས་བཏང་ནས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་ལུས་དང་སེམས་རྣལ་དུ་གཞག་སྟེ། དྲན་པ་ཙམ་གྱིས་གཅིག་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཅུའི་བར་དུ་བགྲང་བར་བྱེད་པའོ། །སེམས་མངོན་བར་སྡུད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བར་དོགས་པས་མང་བ་དང་ཉུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྐྱོན་ནི་གསུམ་སྟེ། གལ་ཏེ་གཅིག་ལ་གཉིས་སུ་བགྲང་ན་མ་ཚང་པར་བགྲང་བའོ། །གལ་ཏེ་གཉིས་ལ་གཅིག་ཏུ་བགྲང་ན་ལྷག་པར་བགྲང་བའོ། །གལ་ཏེ་དབུགས་རྔུབ་བ་ལ་དབུགས་འབྱིན་པར་འཛིན་ཏམ། དབུགས་འབྱིན་པ་ལ་དབུགས་རྔུབ་པར་འཛིན་ན་འཆོལ་བའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་བགྲང་བའོ། །བར་སྐབས་སུ་གཡེངས་ན་དང་པོ་ནས་ཡང་བགྲང་བར་བྱ་སྟེ།
― DTG141_Page_0433 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཇི་སྲིད་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུའོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་འབྱུང་བ་འམ་མཇུག་པ་ནི་ཐག་ཇི་སྲིད་ཅིག །ཅི་ལུས་འདི་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་ཞིག་གམ། འོན་ཏེ་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ན་རྒྱུ་བ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱིན་པའི་འགྲོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ཞིང༌། འཇུག་པ་ན་ཡང་རིམ་གྱིས་ལྐོག་མ་དང༌། སྙིང་ག་དང༌། ལྟེ་བ་དང༌། རྐེད་པ་དང༌། བརླ་དང༌། བྱིན་པ་ནས་རྐང་བ་དག་གི་བར་དུ་འཇུག་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ཞིང་འབྱུང་བ་ན་ཡང་མཐོ་གང་དང་འདོམ་གང་གི་བར་ཐག་ཙམ་དུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དང༌། རྣམ་པར་འཐོར་བྱེད་ཀྱི་རླུང་གི་བར་དུའོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། འདི་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འཇོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནོར་བུའི་ཐག་པ་བཞིན་དུ་སྣའི་རྩེ་མོ་ནས་རྐང་པའི་མཐེ་བོའི་བར་དུ་གནས་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཅི་འདི་ཕན་འདོགས་པ་ཞིག་གྲང་བའམ་དྲོ་བ་ཞིག་ཅེས་རྟོག་པའོ། །ཉེ་བར་རྟོག་པ་འདི་ནི་རླུང་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་གྱི་འདི་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དང༌། འབྱུང་བ་དག་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་བ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཉེ་བར་རྟོག་པར་བྱེད་པའོ། །བསྒྱུར་བ་ནི་རླུང་ལ་དམིགས་པའི་བློ་བསྒྱུར་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་བར་དུ་གོང་ནས་གོང་དུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །གཞན་དག་ན་རེ་བསྒྱུར་པ་ནི་དྲན་བ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ནས། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་ཡིན་ལ། ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བགྲང་དང་རྗེས་འགྲོ་གནས་པ་དང༌། །རྟོག་པ་དང་ནི་བསྒྱུར་བ་དང༌། །ཡོངས་དག་རྣམ་པ་འདི་དྲུག་ནི། །དབུགས་རྔུབ་འབྱུང་བ་དྲན་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ། དབུགས་རྔུབ་འབྱུང་བ་གང་གི་ལུས། །ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ས་དྲུག་པའི་ལུས་ལ་དེ་གཉིས་ཀྱང་ས་དེ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དེ་གཉིས་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ། སེམས་ཅན་དུ་མི་བགྲང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མ་ཟིན་པ། དབང་པོ་དང་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ།།
― DTG141_Page_0434 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་མཐུན་ལས་བྱུང༌། ལུས་རྒྱས་པས་ཐུང་དུར་འགྱུར་བ་དང༌། ཚད་ནས་ཡང་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རྒྱས་པ་ལས་འབྱུང་བ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་གཟུགས་མེད་དོ། །འོག་མའི། ཡིད་ཀྱིས་དེ་གཉིས་མི་རྟོགས་སོ། །རང་གི་ས་དང་ས་གོང་མ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་རྟོགས་ཀྱི། ས་འོག་མས་ཀྱང་མི་རྟོགས་པ་སྤྱོད་ལམ་པ་དང་སྤྲུལ་པ་ལས་ཀྱང་མི་རྟོགས་སོ། །འཇུག་པའི་སྒོ་གཉིས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ནས་ལྷག་མཐོང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཞི་གནས་གྲུབ་པར་གྱུར་ནས་ནི། །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་བསྒོམ་པར་བྱ། །ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེ་ན། ལུས་ཚོར་སེམས་དང་ཆོས་རྣམས་ལ། །མཚན་ཉིད་གཉིས་སུ་ཡོངས་བརྟགས་པས། །ལུས་དང་ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་ཆོས་རྣམས་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ཏེ། དེ་དག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་དོ། །སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདུས་བྱས་རྣམས་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པའོ། །ལུས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཅི་ཞེ་ན། འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ཉིད་དོ། །གསུམ་པོ་ལས་གཞན་པ་དག་ནི་ཆོས་སོ། །མཉམ་པར་བཞག་པ་ལུས་ལ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཆ་དང་སྐད་ཅིག་མར་མཐོང་བ་ན་ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅི་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནི་རྣམ་པར་གསུམ་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། རང་བཞིན་དང༌། འདྲེས་པ་དང༌། དམིགས་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཅེ་ན། ཤེས་རབ་ཐོས་སོགས་ལས་བྱུང་བ། །ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །གཞན་ནི་འདྲེས་དང་དམིགས་པ་ལས། །གཞན་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་འདྲེས་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །དེའི་དམིགས་པ་ལུས་ལ་སོགས་པ་ནི་དམིགས་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །དེ་དག་གི་
― DTG141_Page_0435 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མིང་ནི་དམིགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡིན་ལ། རིམ་ནི་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་བཞིན། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྐྱེ་ཞེ་ན། རགས་པའི་རིམ་པས་སྔར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་བདེན་པ་རྣམས་ཅིའི་ཕྱིར་གྲངས་བཞི་ཁོ་ནར་ངེས་ཤེ་ན། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གཉེན་པོར་བཞི། །གཙང་བ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། རྟག་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་རྣམ་པ་བཞིའི་གཉེན་པོར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་རིམ་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏེ། མི་མང་མི་ཉུང་ངོ༌། །དེ་དག་ལས་གསུམ་ནི་མ་འདྲེས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ནི་གཉི་ག་ལ་དམིགས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་ཆོས་འབའ་ཞིག་ལ་རྣམ་བར་ལྟ་ན་ནི། མ་འདྲེས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་ལུས་ལ་སོགས་པ་གཉིས་སམ་གསུམ་མམ་བཞིའི་སྤྱི་ལ་ལྟ་ན་ནི་འདྲེས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ལུས་ལ་སོགས་པ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་གོམས་པར་བྱས་ནས། དེ་ནི་ཆོས་དྲན་ཉེར་གཞག་པའི། །སྤྱི་ཡི་དམིགས་པ་ལ་གནས་ཏེ། །དེ་དག་ལ་ནི་མི་རྟག་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་སྟོང་བདག་མེད་པར་ལྟ། །དེ་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པར་འདྲེས་པའི་དམིགས་པ་ལ་གནས་ཤིང༌། ལུས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྱིར་བསྡུས་ཏེ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པ་བཞིར་བལྟའོ། །དེ་ནས་དྲོ་བར་གྱུར་པ་སྐྱེ། །ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དེ་ཉིད་ལ་གོམས་པ་ལས་རིམ་གྱིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་པ་སྐྱེའོ། །དྲོ་བར་གྱུར་པ་དང་འདྲ་བས་ན་དྲོ་བར་གྱུར་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཤིང་སྲེག་པར་བྱེད་པ་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་སྔ་ལྟས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་བདེན་པ་བཞིའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །དྲོ་བར་གྱུར་པ་དེ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་ཤིང༌། རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག །སྡུག་བསྔལ་ལ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པ་བཞིར་བལྟའོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་རྒྱུ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྐྱེན་དང༌། རྣམ་པ་བཞིར་བལྟའོ། །འགོག་པ་ལ་འགོག་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་དང༌། ངེས་པར་བྱུང་བ་དང༌། རྣམ་པ་བཞིར་ལྟའོ། །ལམ་ལ་ལམ་དང༌། རིགས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱིན་པ་དང་
― DTG141_Page_0436 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་བཞིར་བལྟ་སྟེ། འདི་དག་གི་བྱེ་བྲག་ནི་འོག་ནས་བཤད་པར་བྱའོ། །དྲོ་བ་ལས་རྩེ་མོ། །དྲོ་བ་ཆུང་དུ་དང༌། འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་རིམ་གྱིས་འཕེལ་བ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྩེ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དྲོ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་ཤིང་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་ཡང་བལྟ་སྟེ། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་མིང་གཞན་དུ་བཏགས་སོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་གཡོ་བའི་རྩེ་མོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྩེ་མོ་རྣམས་ཏེ། འདི་ལས་ལྟུང་བའམ་ཡང་ན་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱིས་གཉི་ག་རྣམ་པ་གཏོང༌། །དྲོ་བར་གྱུར་པ་དང་རྩེ་མོ་འདི་གཉི་ག་ནི་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པས་རྣམ་པ་ལ་གཏོད་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པ་ལ་གཏོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞེ་ན། བདེན་བ་དག་གི་རྣམ་པ་རྣམས་ལ་དང་པོ་ཉིད་དུ་འགོད་དོ། །འཕེལ་བར་བྱེད་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང༌། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཆར་གྱིས་ཀྱང་དེ་དག་འཕེལ་བར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ནི་སྔར་ཐོབ་ཟིན་པ་རྣམས་ནི་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དེ། དེ་དག་དགའ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩེ་མོ་ཆུང་དུ་དང་འབྲིད་དང་ཆེན་པོའི་རིམ་གྱིས་འཕེལ་བ་ན། དེ་ལ་བཟོད་པ་ཡང་སྐྱེ་སྟེ། ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་སྒོ་ནས་བདེན་པ་ལ་ཆེར་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་དང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ། རྣམ་པ་གཉིས་དེ་བཞིན། རྩེ་མོ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བཟོད་པ་ཆུང་དུ་དང་འབྲིང་ཡང་རྣམ་པ་རྣམས་ལ་གཏོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ལ་ནི་ཁྱད་པར་འདི་ཡོད་དེ། བཟོད་པ་ནི། ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱིས་འཕེལ་བར་བྱེད། །ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཕེལ་བར་བྱེད་ཀྱི། གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཆེན་པོ་འདོད་གཏོགས་སྡུག་བསྔལ་ཡུལ། །བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པའི་ངེས་པ་མ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་ཁམས་གསུམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པོ། །གང་གི་ཚེ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་གཉེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ལ་དམིགས་པ་རེ་རེ་ནས་འདོར་བ་ནས། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་སུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བཟོད་
― DTG141_Page_0437 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་འབྲིད་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྐད་ཅིག་གཅིག །དེ་ནི་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཡིན་གྱི་རྒྱུན་ཆགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན། ཆོས་མཆོག་དེ་དག་ཀྱང་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་དམིགས་ཤིང་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་ཡིན་ཆོས་ཀྱང་ཡིན་མཆོག་ཀྱང་ཡིན་ལ། འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡང་ཡིན་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་སྟེ། སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་མེད་པར་དེའི་རྩལ་གྱིས་འཕགས་པའི་ལམ་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དྲོ་བར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་ཕུང་པོ་ལྔ་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ། སྨོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོབ་པ་མ་གཏོགས། ཐོབ་པ་ནི་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པས་མ་བསྡུས་ཏེ། འཕགས་པས་དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་དྲོ་བར་གྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་དུ་འོང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ན། ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་རྣམ་བ་བཞི། །དེ་ལྟར་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། དྲོ་བར་གྱུར་པ་དང༌། རྩེ་མོ་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་རྣམས་དང༌། རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་གཉིས་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་སྒོ་ནས་གཡོ་བའི་ཕྱིར་ཆུང་དུ་ཡིན་ནོ། །བཟོད་པ་ནི་འབྲིང་ངོ༌། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ནི་ཆེན་པོའོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། འབྱེད་པ་ནི་ཆའོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པས་ན་ངེས་པར་འབྱེད་པ་སྟེ། འཕགས་པའི་ལམ་མོ། །དེས་ཐེ་ཚོམ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་བ་དང༌། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འདི་ནི་ལམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བདེན་པ་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཆ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་ཏེ། དེ་འདྲེན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་སོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམ་པ་འདི་བཞི་ཆར་ཡང༌། བསྒོམས་བྱུང༌། ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་དུ་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཁྱད་པར་བསམ་གཏན་
― DTG141_Page_0438 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་པའོ། །མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་རྣམས་ཀྱིས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་འཁོར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གོང་མའི་ས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་མེད་དོ། །དེ་ཡང་སྔར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་ཞིང་སྤང་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དག་ཉིད་ཡིན་གྱི། སྲིད་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་ནི་འོག་མ་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྟོགས་པའི་དོན་ཏེ། བཙུན་པ་དབྱངས་ཅན་ནི། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་པོ་གཉིས་འདོད་པའི་ཁམས་ན་ཡང་ཡོད་པས་ས་བདུན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བཞི་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། འདོད་ལུགས་གསུམ་ནི་མི་དག་གི་ནང་ཉིད་དང༌། གླིང་གསུམ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བར་བྱེད་དོ། །སྔར་སྐྱེས་ཟིན་པ་རྣམས་ནི་ལྷ་དག་གི་ནང་དུ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །བཞི་པ་ནི་ལྷ་དག་གི་ནང་དུ་ཡང་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །གསུམ་ནི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་གཉི་ག་ལ་བརྟེན་པ་ཡང་གཉི་གས་ཐོབ་པོ། །ཆོས་མཆོག་བུད་མེད་ཀྱིས། །གཉི་ག་ལ་ནི་བརྟེན་པ་ཐོབ། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ནི་དུད་མེད་འབའ་ཞིག་གིས་གཉི་ག་ལ་བརྟེན་པ་འཐོབ་ཀྱི། སྐྱེས་པས་ནི་སྐྱེས་པ་ལ་བརྟེན་པ་འབའ་ཞིག་འཐོབ་ཀྱི། བུད་མེད་ཉིད་ནི་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་གཏོང་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་དེ་དག་ས་བོར་ནས་གཏོང་སྟེ། འཕགས་པ་དེས་ས་གང་དག་པའི་ཐོབ་པོ། །ས་དེ་དག་བོར་ནས་དེ་དག་ཀྱང་གཏོང་ཞིང་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ས་བོར་བ་ནི་ས་འཕོས་པས་སོ། །འཕགས་མིན་འཆི་བས་སོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་ས་འཕོས་ཀྱང་རུང་མ་འཕོས་ཀྱང་རུང་སྟེ། རིགས་མཐུན་པ་གཏོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཏོང་ངོ༌། །དང་པོའི་གཉིས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པས་ཀྱང༌། གཏོང་བ་ལ་འཆི་བས་ཀྱང་གཏོང་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་ཡིན་གྱི། འཕགས་པ་ནི་དེ་དག་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་དོ། །བཟོད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་དག་ལས་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་དོ། །དངོས་གཞི་དེ་
― DTG141_Page_0439 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ལ་བདེན་མཐོང༌། །བསམ་གཏན་དངོས་གཞི་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་བདེན་པ་རྣམས་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཡིད་བྱུང་བ་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་ཉམས་དག་གིས་སྔོན་མི་འཐོབ། །གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་ཉམས་པ་དག་གིས་ཡང་འཐོབ་པ་དེའི་ཚེ་ནི་མ་འདྲིས་པ་དང་འབད་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཅིག་འཐོབ་ཀྱི། སྔོན་བཏང་བ་ནི་མི་འཐོབ་སྟེ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་བཞིན་ནོ། །མཚམས་བསྟན་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་གོང་མ་དག་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །མ་ཡིན་ན་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཁོ་ནས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་ཉམས་པ་དང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ཅི་ཞེ་ན། ཉམས་པ་གཉི་ག་མི་ལྡན་པ། །ཉམས་པ་དེ་གཉི་ག་ཡང་མི་ལྡན་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ནི་ཉེས་པ་བྱས་པའོ། །རྣམ་པར་ཉམས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཡང་བྱས་པའི་ཕྱིར་ངེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལ་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་ཀྱང་ངེས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དག་ལས་ཁྱད་པར་ཅི་ཞུགས་ཤེ་ན། བར་ཆད་མེད་པར་བདེན་པ་མཐོང་བ་ལ་ཆེས་ཉེ་བ་ཉིད་དོ། །རྩེ་མོ་ཐོབ་པ་རྩ་མི་འཆད། །རྩེ་མོ་ཐོབ་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་ཀྱང་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ནི་ཀུན་དུ་མི་འཆད་ཀྱི། ངན་སོང་དག་ཏུ་ཡང་འགྲོ་ལ་མཚམས་མེད་པ་དག་ཀྱང་བྱེད་དོ། །བཟོད་ཐོབ་ངན་སོང་མི་འགྲོའོ། །བཟོད་པ་དག་ལས་རྣམ་པར་ཉམས་ཀྱང་ཡང་ངན་སོང་དུ་མི་འགྲོ་སྟེ། དེར་འགྲོ་བའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཐག་བསྲིངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་དང༌། སྐྱེས་ནས་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། ལུས་དང༌། སྲིད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལས་ཁ་ཅིག་གིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་འཐོབ་སྟེ། ངན་སོང་གི་འགྲོ་བ་རྣམས་དང༌། སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེས་པའི་སྐྱེ་གནས་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དང༌། བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དང༌། ཚངས་པ་ཆེན་པོར་སྐྱེས་པ་རྣམས་དང༌། ཟ་མ་དང་མ་ནིང་དང༌། མཚན་གཉིས་པའི་ལུས་རྣམས་དང༌། སྲིད་པ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་དང༌། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ལས་ཅི་རིགས་པར་ཆུང་དུས་ནི་ངན་སོང་རྣམས་སུ་མི་
― DTG141_Page_0440 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེ་བ་ཐོབ་ལ། ཆེན་པོས་ནི་གཞན་དག་ཏུ་ཡང་མི་སྐྱེ་བ་འཐོབ་བོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ནི་རིགས་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་སློབ་པའི་རིགས་གཉིས་བཟློག་ནས་ནི། །སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ལས་འབྱུང་བའི་དྲོ་བར་གྱུར་པ་དང༌། རྩེ་མོ་གཉིས་བཟློག་སྟེ། སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བར་ནི་སྲིད་ཀྱི་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་དག་ཏུ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མི་སྲིད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ངན་སོང་རྣམས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་གཞན་གྱི་དབང་གིས་ངན་སོང་དག་ཏུ་ཡང་འགྲོའོ་ཞེས་གྲག་གོ ། ཡང་ན་དེའི་རིགས་ཉིད་མི་ཟློགས་པའི་ཕྱིར་མི་སྲིད་དོ། །གཞན་གསུམ་ཡང༌། བཟློག་ནས་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གསུམ་ཡང་བཟློག་ནས། སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་པར་འགྱུར་ཏེ་རང་སངས་རྒྱས་སུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་རྣམས་ནི་བཟློག་པར་མི་ནུས་ཏེ་འདི་ལྟར། སྟོན་དང་བསེ་རུ་བྱང་ཆུབ་བར། །བསམ་གཏན་མཐའ་བརྟེན་གཅིག་ལ་ཀུན། །སྟོན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །བསེ་རུ་ལྟ་བུ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཏེ། དེ་གཉིས་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ངེས་པར་འབྱེད་བའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་སྟན་གཅིག་ལ་འདུག་ཅིང་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་མི་གཡོ་བ་དང༌། གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ནི་བྱང་ཆུབ་བོ་ཞེས་འོག་ནས་བཤད་པར་བྱའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་མི་སྡུག་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གང་དག་གི་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་ལས་གཞན་པའི་རང་སངས་རྒྱས་ཡོད་པ་དེའི་རིགས་རྣམས་བཟློག་པར་དགག་པ་མེད་པའོ། །ཡང་ཅི་ཚེ་དང་པོ་ཉིད་ལ་སྦྱོར་བར་བྱས་ཏེ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་སྐྱེད་དམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བུ་མེད་ཀྱི་ངེས་པར། དེ་ཡི་སྔོན་དུ་ཐར་ཆ་མཐུན། །བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་བས་ན་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བ་སྲིད་པ་གསུམ་གྱིས་ཐར། ཚེ་གཅིག་ལ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་སྐྱེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་སྐྱེད་དོ། །གསུམ་པ་ལ་འཕགས་པའི་
― DTG141_Page_0441 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལམ་སྐྱེད་དེ། ས་བོན་འདེབས་པ་དང་འབྲུ་སྐྱེ་བ་དང་འབྲས་བུ་འཆགས་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུད་ནི་རིམ་གྱིས་འཇུག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དེ་ཡང༌། ཐོས་བསམས་ལས་བྱུང་ཞེས་བྱ་སྟེ། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལམ་དུ་དག་ཅིག་ཅེ་ན། ལམ་གསུམ་སྟེ། གཙོ་བོར་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་སོ། །དེའི་སྨོན་ལམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཀྱང་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ཏེ། ཟས་འགའ་ཙམ་བྱིན་པའམ་བསླབ་པ་འགའ་ཙམ་ཡང་མནོས་ཏེ། ཐར་པ་འདོད་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་ལས་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་འཕེན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང༌། མི་ཡི་ནང་ནས་འཕེན་པར་བྱེད། །མིའི་ནང་ཉིད་དག་དང༌། གླིང་གསུམ་དག་ནས་འཕེན་པར་བྱེད་ཀྱི་གཞན་དག་ཏུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཅི་རིགས་པར་སྐྱོ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཟླ་ལ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་དཀྱུས་མ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རིམ་པ་བཤད་པར་བརྩམ་མོ། །དེ་ལ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་བར་དུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ལྷག་མ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འདིར་སྨྲས་པ། འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ཆོས་མཆོག་ལས། །ཆོས་ཤེས་བཟོད་པ་ཟག་པ་མེད། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཟག་པ་མེད་པ་སྐྱེའོ། །དམིགས་པ་གང་སྐྱེ་ཞེ་ན། འདོད་སྡུག་བསྔལ་ལ། དེའི་དམིགས་པ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མཐུན་པས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྟེ། མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུའི་ལྗོན་ཤིང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ངེས་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་པའོ། །དེ་ནས་ནི། དེ་ཉིད་ལ་ནི་ཆོས་ཤེས་པ། །དེ་ནས་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ། འདིར་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཟག་པ་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་
― DTG141_Page_0442 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ། སྡུག་བསྔལ་ལྷག་པར་རྗེས་བཟོད་དང༌། །ཤེས་པ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དམིགས་པ་སྤྱི་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དང་པོ་ཁོ་ནར་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཤེས་པའོ། །དེ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་གོང་མའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ་དེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ལ་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་སྐྱེ་བ་ལྟར། དེ་བཞིན་བདེན་པ་གསུམ། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེ་ཞིང༌། དེ་ནས་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་སྐྱེ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་མཇུག་ཐོགས་སུ་སྐྱེ་བའི་རིམ་པས་ཀུན་འབྱུང་ལྷག་མ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་སྐྱེ་ལ། འགོག་པ་ལྷག་མ་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཉེན་པོ་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་སྐྱེ་ལ་ལམ་ལྷག་མ་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ལྟར་བདེན་པ་མངོན་རྟོགས་ལ། །སེམས་དེ་བཅུ་དྲུག །དེ་ལྟར་ནི་རིམ་པ་དེས་ན་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དེ་ནི་སེམས་བཅུ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །སྡེ་པ་གཞན་གང་དག་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཅིག་གོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལྟར་ན། དེ་དག་གི་བསམ་པ་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། བྱེ་བྲག་མེད་པ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེ་ན་ནི་དེ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གང་ཞེ་ན། མཐོང་དམིགས་བྱ་བ་ཞེས་བྱའོ། །མཐོང་བའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བདེན་པ་རྣམས་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །དམིགས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །བྱ་བའི་མངོན་པར་
― DTG141_Page_0443 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོགས་པ་ནི་མི་ལྡན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བ་ན་དེའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྤང་བ་དང་མངོན་དུ་བྱ་བ་དང་བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཀུན་འབྱུང་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱ་བའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་གལ་ཏེ་བདེན་པ་རྣམས་མཐོང་བས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཅིག་གོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ནི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་མི་རིགས་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སེམས་བཅུ་དྲུག་པར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ། དེ་ནི་ཆོས་མཆོག་དང་ས་གཅིག །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ས་གང་ཡིན་པ་སེམས་བཅུ་དྲུག་པ་དེ་དག་ཀྱང་ས་དེ་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ས་དྲུག་པའོ་ཞེས་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་གདོན་མི་ཟ་བར་བཟོད་པ་ལས་ཤེས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར། བཟོད་དང་ཤེས་པ་རིམ་བཞིན་དུ། །བར་ཆད་མེད་དང་རྣམ་གྲོལ་ལམ། ཉོན་མོངས་པའི་རྙེད་པ་རྣམ་པར་གཅོད་བའི་བར་དུ་བཅད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་རྣམས་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པའི་རྙེད་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་བའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གདོན་མི་ཟ་བར་གཉི་གར་ཡང་འགྱུར་རོ། །གཉིས་ཀྱིས་ནི་རིམ་བཞིན་དུ་རྐུན་པོ་ཕྱུང་བ་དང་སྒོ་འཕར་བཅད་པ་བཞིན་ནོ། །ཅི་སེམས་བཅུ་དྲུག་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་བདེན་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། མ་མཐོང་མཐོང་བ་མཐོང་བའི་ལམ། །དེར་ནི་སྐད་ཅིག་བཅོ་ལྔའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་བར་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཅོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདེན་པ་མ་མཐོང་བ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་དྲུག་པ་ལ་ནི་སྔོན་མ་མཐོང་བ་བལྟ་བར་བྱ་བ་ནི་མེད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་གོམས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དེས་ཀྱང་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་བའི་བཟོད་པ་མ་མཐོང་བ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བདེན་པའི་ཕྱིར་བསམ་གྱི། སྐད་ཅིག་མ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་མཐོང་བར་བདེན་པ་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་ཆད་བ་གཅིག་མ་བརྡས་པས་ཞིང་མ་བརྡས་
― DTG141_Page_0444 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མ་ཡིན་བ་བཞིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་བདུན་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ཞེ་ན། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བདེན་པ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་མ་རྫོགས་བས་དེའི་བར་མ་གྱུར་བ་དེ་དག་ཀྱང་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བའི་ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་ཇི་ལྟར་ན་འཕགས་བའི་ལམ་སྐྱེས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་བཞིན་དུ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་སྐད་ཅིག་མ་བཅོ་ལྔར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ། དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་དེ་དག་ཏུ། །དད་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་བར། །རིག་པར་བྱ་སྟེ། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དེ་དག་ལ་གནས་བ་ནི་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དབང་བོ་རྣོན་བོ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ན་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །དེ་འདི་ལ་ཡོད་པས་ན་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཅན་ཏེ། སྔོན་གཞན་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་དོན་གྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཡང་སྔོན་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ནི། བསྒོམ་པས་སྤང་བྱ་མ་སྤངས་པ། །འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་ཞུགས་པ། །འབྲས་བུ་རྣམས་ཀྱི་དང་པོ་ཡིན་པས་ན་འབྲས་བུ་དང་བོ་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའོ། །དེ་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དེ་དག་ཉིད་གལ་ཏེ་སྔོན་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱའི། ཉོན་མོངས་པ་མ་སྤངས་ལ། ཀུན་དུ་བཅིངས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི། དེ་གཉིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་ལྔའི་བར་བཅོམ། གལ་ཏེ་སྔོན་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་བསྒོམས་ཏེ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་དོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལས་རྣམ་པ་ལྔའི་བར་དུ་སྤངས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་དང་པོའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལ། དགུ་པ་ཚུན་ཆད་ཟད་པ་ཡི། །གཉིས་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་དེ་ཡན་ཆད་རྣམ་པ་དྲུག་གམ་བདུན་ནམ་བརྒྱད་ཅིག་སྔོན་སྤངས་པ་ཡིན་ན་ནི། དེ་གཉིས་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཉིས་པ་གང་ཞེ་ན། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་
― DTG141_Page_0445 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུའོ། །འདོད་པའམ་ནི་གོང་མ་ལས། །ཆགས་བྲལ་གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་པ། །གལ་ཏེ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པ་དགུ་ཆར་ལས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའམ། གོང་མ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི། དེ་གཉིས་འབྲས་བུ་གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གསུམ་པ་གང་ཞེ་ན། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུའོ། །གང་ཞིག་གང་ལ་ཞུགས་པ་ནི། །བཅུ་དྲུག་པ་ལ་དེ་འབྲས་གནས། །སེམས་བཅུ་དྲུག་སྐྱེས་ན་དེ་གཉིས་ལ་དང་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱའོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་སྟེ། གང་ཞིག་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའམ། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུའམ། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་གང་ལ་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་དེའི་ཚེ་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ནི་དང་པོ་ཁོ་ནར་ཐོབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་བསྒོམས་ཏེ་སྤང་བར་བྱ་བ་མི་སྤོང་བའི་ཕྱིར་བ་དང༌། སྔར་ཡང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཚེ་དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་དག །དད་པས་མོས་དང་མཐོང་བ་ཐོབ། །དབང་པོ་རྟུལ་པོ་སྔོན་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་ཚེ་དད་པས་མོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དབང་པོ་རྣོན་པོ་སྔོན་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་ཚེ་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དད་པ་དང་ཤེས་རབ་ལྷག་པར་མོས་པ་དང༌། མཐོང་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་བཅུ་དྲུག་སྐྱེས་ལ། ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་ལྔ་སྤངས་ཀྱང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་ལ། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་མི་བྱ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར། འབྲས་གནས་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་གྱི། །ལམ་ཐོབ་མེད་པས་དེ་ཡི་ཕྱིར། འབྲས་གནས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཕྱིར། །མི་བརྩོན་པ་ནི་ཞུགས་མ་ཡིན། །འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་མི་ཐོབ་པ་དེ་ལྟར་ངེས་པས་དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་ཇི་སྲིད་དུ་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་གཞན་ཐོབ་པ་ལ་རབ་ཏུ་མི་སྦྱོར་བ་དེ་སྲིད་དུ་ཞུགས་བ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་རིག་
― DTG141_Page_0446 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱའོ། །གང་ཞིག་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་འོག་མ་ལ་བརྟེན་ཏེ་ངེས་པར་འཇུག་ན་ནི། དེ་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེའི་གོང་དུ་སྐྱེས་ན་བདེ་བའི་དབང་པོ་དང་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །རེ་ཞིག་ཕལ་ཆེར་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་འཇུག་བའི་གང་ཟག་གི་རྣམ་པར་གཞག་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་རིམ་གྱིས་འཇུག་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་འདི་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་དགུ་པོ་དེ་དག་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ། ས་དང་ས་ལ་ཉེས་རྣམ་དགུ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དུའོ། །ཉེས་པ་རྣམས་ནི་ཇི་ལྟ་བར། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམས། །ས་དང་ས་ལ་དེའི་གཉེན་པོ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམ་པ་དག་ཀྱང་དགུ་དགུ་ཁོ་ནའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེ་རྣམས་ཀྱི། །ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་ཐ་དད་ཕྱིར། །ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་སྟེ། རྩ་བའི་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ལས་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། དགུར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུའི་རྣམ་པ་དང༌། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་དང༌། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་དང༌། འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་གི་འབྲིང་དང༌། འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་དང༌། ཆེན་པོའི་འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆེན་པོའི་རྣམ་པའོ། །དེ་ལ་ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་དུས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་སྤོང་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ལམ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་སྤོང་པའི་བར་དུ་སྟེ། དང་པོ་ཁོ་ནར་ལམ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། སྐྱེས་ནས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་གོས་ལ་དྲི་མ་ཆེ་ལོང་ནི་སྔར་འཁྲུལ། ཕྲ་མོ་ནི་ཕྱིས་འཁྲུ་བ་དང༌། མུན་པ་ཆེ་ལོང་ནི་སྒྲོན་མ་ཆུང་ངུས་སེལ་ལ། མུན་པ་ཕྲ་མོ་ནི་སྒྲོན་མ་ཆེན་པོས་སེལ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་དགུ་པོ་དེ་དག་ལས་ཐམས་ཅད་དུ། བསྒོམ་པས་སྤང་བྱ་མ་སྤངས་པའི། །འབྲས་གནས་རེ་ལྟར་ཐོགས་སྲིད་བདུན། །འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་གང་ཞིག་བསྒོམ་ལས་སྤང་བར་བྱ་བའི་
― DTG141_Page_0447 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་གཅིག་ཀྱང་མ་སྤངས་པ་དེ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ལ་ཚེ་བདུན་གྱི་བར་དུ་འཁོར་བ་ནས་སྲིད་པ་ལན་བདུན་པའོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྲིད་པ་ལན་བདུན་པ་མ་ཡིན་བས་རེ་ལྟར་ཐོགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་ཤལ་བའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུན་ནི་ལམ་མོ། །དེ་ནས་དེར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དེ་དེར་ཞུགས་པའམ་འོངས་པའམ་ཕྱིན་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་ན་རེ་དེ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་བདུན་དང༌། །སྲིད་པ་བར་མ་བདུན་དུ་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ལྷ་དག་གི་ནང་དུ་ཡང་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །སྲིད་པ་བདུན་པའི་སྤྱི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རེ་ལྟར་ཐོགས་ན་སྲིད་པ་ལན་བདུན་པ་ཞེས་བཤད་དེ། གནས་བདུན་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཤིང་འདབ་མ་བདུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རེ་ཞིག་དེ་ལྟར་ན་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་སྤངས་པ་ནི་རེ་ལྟར་ཐོགས་ན་སྲིད་པ་ལན་བདུན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་གསུམ་གཉིས་ལས་རྣམ་གྲོལ་བ། །ཚེ་གཉིས་གསུམ་དུ་རིགས་ནས་རིགས། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དེ་ཉིད་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ན་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ལས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མམ་བཞི་སྤངས་བའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་ལས་ནི་དེའི་གཉེན་པོ་ཟག་པ་མེད་པའི་དབང་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་ལས་ནི་ཚེ་གཅིག་གམ་གཉིས་ཤིག་ལུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཤད་པ་ནི་ནང་དུ་གཉིས་ཤིག་སྨོས་པ་ནི་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ཕྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དང་དེའི་གཉེན་པོ་ཟག་པ་མེད་པའི་དབང་པོ་ཐོབ་པ་ནི་མ་སྨོས་ཀྱང་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེས་པ་ནི་ལྷའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་དང༌། མིའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བའོ། །དེ་ལ་ལྷའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་རིགས་གཉིས་སམ་གསུམ་དུ་འཁོར་ནས་ལྷའི་རིས་དེ་ཉིད་དམ། གཞན་དག་ཏུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །མིའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་གླིང་དེ་ཉིད་དམ་གཞན་དག་ཏུ་རིགས་གཉིས་སམ་གསུམ་དུ་
― DTG141_Page_0448 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཁོར་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡང༌། འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་དེ་ཉིད། །རྣམ་པ་ལྔ་ཡི་བར་བཅོམ་པ། །གཉིས་པ་ལན་ཞུགས་པའང་ཡིན། །འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་གཅིག་ནས་ལྔའི་བར་དུ་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ནི་གཉིས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་དྲུག་པ་ཟད་གྱུར་པ། །དེ་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ། །དེ་ནི་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། ལན་ཅིག་ལྷའི་ནང་དུ་སོང་ནས་མིའི་འཇིག་རྟེན་དུ་འོང་ལ། །དེ་ཕན་ཆད་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམས་བསྲབས་པའི་ཕྱིར་ཡང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆུང་ངུའི་རྣམ་བ་ལུས་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་དེ་ཉིད། །ཉེས་ཆ་བདུན་དང་བརྒྱད་ཟད་པ། །ཚེ་གཅིག་བར་ཆད་གཅིག་པ་དང༌། །གསུམ་པ་ལ་ནི་ཞུགས་པའོ། །ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དེ་ཉིད་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ན་བར་ཆད་གཅིག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་བདུན་དང་བརྒྱད་སྤངས་པ་དང༌། དེའི་གཉེན་པོ་དབང་ཐོབ་པ་དང༌། ཚེ་གཅིག་ལུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བར་ཆད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཚེ་གཅིག་གིས་ཆོད་པའི་ཕྱིར་བའམ། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་ཆོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིའི་བར་ཆད་གཅིག་ཡིན་པས་ན་བར་ཆད་གཅིག་པའོ། །རྣམ་པ་བདུན་དང་བརྒྱད་སྤངས་པ་དེ་ནི་གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྔར་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ཤིང་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་མངོན་དུ་མ་བྱས་པ་དེ་སྲིད་དུ་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བའམ། བར་ཆད་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དགུ་ཟད་པས་ཕྱིར་མི་འོང༌། །འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་དེ་ཉིད་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་དགུ་སྤངས་པ་ལས་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་བར་སྐྱེས་འདུ་བྱེད་དང༌། །འདུ་བྱེད་མེད་པར་མྱ་ངན་འདའ། །གང་དུ་འཕོ་བའོ། །འདིར་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བས་ན་བར་མདོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་
― DTG141_Page_0449 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་ཡང་སྦྱང་བར་བྱའོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་དེ་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔར་འགྱུར་ཏེ། བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་སྲིད་པ་བར་མར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་སྐྱེས་པ་ཙམ་ལས་མི་འཆི་བར་ཕུང་པོ་དང་བཅས་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། མངོན་པར་བརྩོན་པ་དང༌། ལམ་ཉམས་འོག་ཏུ་ཆུད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་སྐྱེས་ནས་སྦྱོར་བ་མ་བཏང་ཞིང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་གང་ཡིན་བ་སྟེ། མངོན་པར་བརྩོན་པའི་ལམ་ཉམས་འོག་ཏུ་མ་ཆུད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་བར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། མངོན་པར་བརྩོན་པ་དང་ལམ་ཉམས་འོག་ཏུ་ཆུད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོང་དུ་འཕོ་བ་ནི་གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་གོང་དུ་འགྲོ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འཕོ་བ་དང་འགྲོ་བ་ནི་དོན་གཅིག་གོ །དེ་དག་ནི། བསམ་གཏན་སྤེལ་ནས་འོག་མིན་འགྲོ། །གང་དུ་འཕོ་བ་དེ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུའི་སྒོ་ནས་ནི་བསམ་གཏན་སྤེལ་མ་དང་སྤེལ་མ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་ནི་འོག་མིན་དང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གང་གིས་བསམ་གཏན་སྤེལ་མར་བསྒོམས་པ་དེ་ནི་འོག་མིན་དུ་སོང་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ། །དེ་འཕར་ཕྱེད་འཕར་ཐམས་ཅད་དུ། །འཆི་འཕོ། དེ་ལྟར་འོག་མིན་གྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་གོང་དུ་འཕོ་བ་དེ་ནི་འཕར་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་འཕར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་བསམ་གཏན་རྣམས་སྤེལ་མར་བསྒོམས་ཏེ་བསམ་གཏན་གསུམ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་ན་བསམ་གཏན་དང་པོའི་རོ་མྱངས་ཏེ། ཚངས་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་ལ། སྔོན་གོམས་པའི་དབང་གིས་བསམ་གཏན་སྤེལ་མར་བསྒོམས་ཏེ། དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འོག་མིན་དུ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་བར་དག་ཏུ་མི་འབྱིན་བས་ན་འཕར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱེད་
― DTG141_Page_0450 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་འཕར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ནས་གནས་གཙང་མ་རྣམས་སུ་སྐྱེས་ལ། བར་ནས་གནས་འགའ་ཙམ་ཡང་རྒལ་ཏེ་འོག་མིན་དུ་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འཕགས་པ་ནི་ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་ནང་དུ་མི་སྐྱེ་སྟེ། ལྟ་བའི་གནས་ཡིན་པ་དང༌། གཙོ་བོ་གཅིག་ཏུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་ཐམས་ཅད་དུ་འཆི་འཕོ་བར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཐམས་ཅད་ལས་ཤི་འཕོས་ནས་འོག་མིན་དུ་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི་ནམ་ཡང་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་ཉིད་དུ། ཚེ་གཉིས་པ་མངོན་པར་གྲུབ་པར་མི་བྱེད་དེ། ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེའི་འོག་དང་དེ་ཉིད་དུ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ཕྱིར་ན། དེའི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །རེ་ཞིག་བསམ་གཏན་སྤེལ་མར་བསྒོམས་པས་འོག་མིན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལས། གཞན་སྲིད་རྩེ་མོར་འགྲོ། གང་དུ་འཕོ་བ་བསམ་གཏན་སྤེལ་མར་མ་བསྒོམས་པ་ནི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་ཅིང་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་ལ། གནས་གཙང་མ་རྣམས་སུ་མི་འཇུག་པ་ཉིད་དུ་གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེ་བའི་རིམ་གྱིས་སྲིང་པའི་རྩེ་མོར་སོང་སྟེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །འདི་ནི་ཞི་གནས་སྤྱོད་པའོ། །སྔ་མ་ནི་ལྷག་མཐོང་སྤྱོད་པའོ། །རེ་ཞིག་དེ་དག་ནི་གཟུགས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལྔ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་མེད་འགྲོ་བ་རྣམ་བཞི་གཞན། །གཞན་གཟུགས་མེད་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་གཟུགས་མེད་པའི་ནང་དག་ཏུ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་ནི་སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མ་གཏོགས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །འདིར་ནི་མྱ་ངན་འདའ་འགྱུར་གཞན། །གཞན་ནི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་སྟེ། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདུན་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་རྣམ་པག་སུམ་ཕྱེ་ནས། །གཟུགས་སུ་ཉེར་འགྲོ་དགུར་བཤད་དོ། །ཡང་ཕྱིར་མི་འོང་བ་གསུམ་ལས། །རྣམ་པ་གསུམ་
― DTG141_Page_0451 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུམ་དུ་ཕྱེ་ན་གཟུགས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི་དགུར་འགྱུར་ཏེ། གསུམ་པོ་དེ་དག་གང་ཞེ་ན། བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། གོང་དུ་འཕོ་བ་དང༌། རྣམ་པ་གསུམ་དབྱེ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ཞིག་བར་མདོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་མྱུར་བ་དང༌། མྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡུལ་རེ་ཞིག་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ། དཔེ་གསུམ་གྱི་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི། སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་ཕ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་རྣམས་སོ། །གོང་དུ་འཕོ་བ་ནི་འཕར་བ་ལ་སོགས་པས་དབྱེ་བས་གསུམ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་ནི་ཁྱད་པར་རྣམས། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་བྱེ་བྲག་ལས། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་གསུམ་དང་དགུ་པོ་དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་ལས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རེ་ཞིག་གསུམ་ནི། མངོན་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། སྐྱེས་པ་དང༌། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལམ་བསགས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་ཆུང་དུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང༌། དབང་པོ་རྣོན་པོ་དང༌། འབྲིང་དང༌། རྟུལ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ནི་དགུ་བོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་ཁྱད་པར་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དང་པོ་གསུམ་པོ་གཉིས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཁྱད་པར་དུ་བལྟའོ། །གསུམ་པ་ཐ་མ་ནི། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་དབང་པོའི་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་རྣམ་པ་དགུར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་མདོ་ལས་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་ནི་བདུན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གོང་དུ་འཕོ་བ་མ་ཕྱེ་བར། །དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་དུ་འདོད། །གོང་དུ་འགྲོ་བའི་ཆོས་ནི་གོང་དུ་འཕོ་བ་དག་སྟེ། མདོ་ལས་ནི་མ་ཕྱེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་
― DTG141_Page_0452 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་འབའ་ཞིག་ལ་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སློབ་པའི་འགྲོ་བ་གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། འགྲོ་བ་དེ་ལྟ་བུ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་དམ་པའི་ལས་དགེ་བ་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་དང༌། དམ་པ་མ་ཡིན་པ་མི་དགེ་བ་ལ་མི་འཇུག་པ་དང༌། དེ་དག་གི་འགྲོས་ཀྱིས་དང་པོ་རྣམས་ནི་ཡང་ཕྱིར་མི་འོང་བ་མེད་པ་ཡིན་ལ། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་དེ་དག་ནི་གཞན་ལ་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར། དམ་པ་དམ་མིན་འཇུག་མི་འཇུག །སོང་ནས་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ན་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ཚེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་དབྱེ་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། མེད་དེ་གང་གི་ཕྱིར། འདོད་པར་ཚེ་ཡོངས་གྱུར་པའི་འཕགས། །ཁམས་གཞན་དུ་ནི་འགྲོ་བ་མེད། །འདོད་པའི་ཁམས་གཞན་དག་ཏུ་ཚེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་འཕགས་པ་ནི། ཁམས་གཞན་དག་ཏུ་མི་འགྲོ་སྟེ། ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དག་ཏུ་ཚེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ནི་རེས་འགའ་ཞིག་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་ཏུ་ཡང་འཇུག་སྟེ། གོང་དུ་འཕོ་བ་སྲི་དཔའི་རྩེ་མོའི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་དང་གོང་མར་སྐྱེས་པ་ནི། །དབང་བོའི་མི་འཕོ་ཡོངས་ཉམས་བཅོམ། །འདོད་པའི་ཁམས་དག་ཏུ་ཚེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་འཕགས་པ་དེ་དང༌། ཁམས་གོང་མར་སྐྱེས་པའི་འཕགས་པ་ནི་དང་པོ་རྣམས་ཀྱང་མི་འཕོ་ལ། ཇི་ལྟར་ཡང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཚེ་རབས་གཞན་ན་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པ་དབང་པོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། ལུས་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་དེ། བསམ་གཏན་སྤེལ་མས་འོག་མིན་འགྲོ། །ཞེས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དང་པོ་ཉིད་དུ་བསམ་གཏན་གང་ཞིག་སྤེལ་མར་བྱེད་ཅེ་ན། དང་པོར་བསམ་གཏན་བཞི་པ་སྤེལ། དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ལས་སུ་རུང་བ་དང༌། བདེ་བ་སྒྲུབ་པའི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤེལ་མ་ནི་འདི་ལྟར་སྤེལ་མར་བྱེད་དོ། །དགྲ་བཅོམ་པའམ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཟག་པ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་རྒྱུ་དང་ལྡན་པར་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང༌། དེ་ལས་
― DTG141_Page_0453 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ལ་རྒྱུན་དང་ལྡན་པར་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ། དེ་ལས་ལངས་ཏེ། ཡང་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུན་འགྲིབས་པས་གང་གི་སྟེ་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་སུ་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་སུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ། ཡང་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི། སྤེལ་མའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྲག་གོ །སྐད་ཅིག་མ་ནི་བསྲེས་པར་གྲུབ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་ན་རེ། གང་གི་ཚེ་ཟག་པ་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་མངོན་དུ་བྱེད་ཅིང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཡང་ཟག་པ་མེད་པ་མངོན་དུ་བྱེད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་བསྲེས་པས་སྤེལ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། གསུམ་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བསམ་གཏན་བཞི་པ་སྤེལ་ན་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཞན་དང་གཞན་དག་ཀྱང་སྤེལ་མར་བྱེད་དོ། །དང་པོ་ཉིད་དུ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་གླིང་གསུམ་དག་ཏུ་སྤེལ་མར་བྱེད་ལ། ཕྱིས་ཡོངས་སུ་ཉམས་ནས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དག་ཏུ་ཡང་སྤེལ་མར་བྱེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་སྤེལ་མར་བྱེད་ཅེ་ན། སྐྱེ་དང་གནས་པར་བྱ་ཕྱིར་དང༌། །ཉོན་མོངས་པས་ནི་འཇིགས་ཕྱིར་ཡང༌། །རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ན་བསམ་གཏན་རྣམས་སྤེལ་མར་བྱེད་དེ། ཕྱིར་མི་འོང་བ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྣམས་ནི་གནས་གཙང་མར་སྐྱེས་པར་བྱ་བ་དང༌། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྤེལ་མར་བྱེད་ལ། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཡིན་ཏེ། རོ་མྱང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐག་བསྲིངས་པའི་སྒོ་ནས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྤེལ་མར་བྱེད་དོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྣམས་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པས་འཇིགས་པས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་གནས་གཙང་མར་སྐྱེ་བ་རྣམས་ནི་ལྔ་ཁོ་ན་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་བསམ་གཏན་བཞི་པ་སྤེལ་
― DTG141_Page_0454 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མར་བསྒོམས་པར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ། དེ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་ཡི་ཕྱིར། །གཙང་མའི་གནས་སུ་སྐྱེ་བ་ལྔ། །སྤེལ་མར་བསྒོམས་པ་དེ་ནི་ཆུང་དུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཆེས་ཆེ་བར་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་ལྔ་ཡིན་ཏེ། དང་པོ་ལ་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་དང་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། སེམས་གསུམ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་དྲུག་གོ །གསུམ་པ་ལ་ནི་དགུའོ། །བཞི་པ་ལ་བཅུ་གཉིས་སོ། །ལྔ་པ་ལ་ནི་སེམས་བཅོ་ལྔ་མངོན་དུ་བྱེད་དེ། དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་ནི་རིམ་བཞིན་དུ་གནས་གཙང་མ་ལྔ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ལས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་དབང་གིས་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེའོ། །གཞན་དག་ན་རེ་དང་པ་ལ་སོགས་པ་ལྷག་པས་ན་ལྔ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འགོག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་མི་འོང༌། །ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པར་འདོད། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་འགོག་པ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་འདྲ་བའི་ཆོས་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། ཇི་ལྟར་ན་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ཅེ་ན། སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་བ་དང་ལུས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྲིད་རྩེའི་བར་ཆད་བརྒྱད་ཟད་པ། །དགྲ་བཅོམ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པའོ། །ཡང་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དེ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་རྣམ་པ་གཅིག་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་སྤངས་པའི་ལམ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དགུ་བའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཡང༌། །དེ་ནི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་བའི་རྣམ་པ་དགུ་བ་སྤོང་བའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་ན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དེ་ནི་ཕྲ་རྒྱས་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །བཅོམ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པའི་མཐུ་ཡོད་ཅིང་བར་ཆད་མེད་པས་ལམ་ཐམས་ཅད་པས་ཆེས་ཆེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དེ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་རྣམ་པ་དགུ་པར་བཤད་པའི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ། དེ་
― DTG141_Page_0455 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟད་ཐོབ་དང་ཟད་ཡེ་ཤེས། །རྣམ་པ་དགུ་པ་དེ་ཟད་པའི་ཐོབ་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཕི་མ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་སྐྱེ་བས་དེ་བས་ན་དེ་ནི་དང་པོ་ཁོ་ནར་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཚེ་དེ་མི་སློབ་དགྲ་བཅོམ། །ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་ནས་འབྲས་བུ་གཞན་གྱི་ཕྱིར་སློབ་པ་མེད་པས་ན་མི་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པར་འོས་པའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྔར་གང་ཟག་བདུན་དུ་བཤད་པ་གཞན་རྣམས་ནི་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བསླབ་པ་གསུམ་པོ་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ལ་སློབ་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སློབ་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་འཇིག་རྟེན་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཤད་པ་ལ། ལམ་གང་གིས་ན་སློབ་པ་དེ་ཁམས་གང་དག་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་འཐོབ་ཅེ་ན། འཇིག་རྟེན་འདས་ཀྱི་སྲིད་རྩེ་ལས། །ཆགས་བྲལ། འཇིག་རྟེན་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་གོང་ན་འཇིག་རྟེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། རང་གི་ས་པའི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ས་དེ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་གང་གིས་དངོས་པོ་ག་ལ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དངོས་པོ་དེས་སྤོང་བར་མི་འགྱུར་ལ། གང་གི་གཉེན་པོ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་རྒྱས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་ལས་རྣམ་པ་གཉིས། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་གཞན་པའི་ས་དག་ལས་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ལ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་ཡང༌། འཇིག་རྟེན་པ་ཡིས་ཆགས་བྲལ་བའི། །འཕགས་པ་བྲལ་བའི་ཐོབ་རྣམ་གཉིས། །འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་འགྲོ་བ་
― DTG141_Page_0456 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ནི་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སྐྱེའོ། །ཁ་ཅིག་འཇིག་རྟེན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང༌། །གཞན་དག་ན་རེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཏང་ལ་ཉོན་མོངས་མི་ལྡན་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཐོབ་ནས་འཇིག་རྟེན་པའི་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་མི་སྐྱེ་ན། དེ་ལྟར་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་བསམ་གཏན་ལ་རྟེན་ཏེ། དབང་པོ་འཕོ་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་ལམ་སྔ་མ་ཐམས་ཅད་ནི་བཏང་ལ་འབྲས་བུའི་ལམ་འབའ་ཞིག་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ས་གོང་མའི་ཉོན་མོངས་པའི་བྲལ་བ་དང་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞིང་བཏང་བ་དེ་ལ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་དང་ལྡན་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །སྲིད་རྩེའི་ཕྱེད་ལས་རྣམ་གྲོལ་དང༌། །གོང་མར་སྐྱེས་པ་བཞིན་མི་ལྡན། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་བྲལ་བ་ཐོབ་པ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་དག་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་རྣམ་པ་ཕྱེད་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ། དེའི་བྲལ་བ་ཐོབ་པ་འཇིག་རྟེན་པ་མེད་མོད་ཀྱི། དབང་པོ་འཕོ་བས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་བཏང་ཡང༌། ཡང་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། དཔེར་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་གང་ཡན་ཆད་དུ་སྐྱེས་པ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་བཏང་ཡང༌། ཡང་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དང་ལྡན་པར་མ་འགྱུར་བ་བཞིན་པས་དེ་ནི་གཏན་ཚིགས་སུ་མི་རུང་ངོ༌། །ས་གང་ཞིག་གིས་ས་གང་དག་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཟག་མེད་མི་ལྕོགས་མེད་པ་ཡིན། །ཐམས་ཅད་ལས་ནི་ཆགས་བྲལ་འགྱུར། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་ལས་སོ། །ཡང་གང་ཞིག་ཉེར་བསྡོགས་ལ་བརྟེན་ཏེ་ས་འོག་མ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཐོབ་ན། ཅི་དེའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཉེར་བསྡོགས་ལས་སྐྱེས་བར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ས་གསུམ་རྒྱལ་ལས་བསམ་གཏན་ནམ། །ཉེར་བསྡོགས་ལས་མཐའི་རྣམ་གྲོལ་ལམ། །སྐྱེ་བའི་ས་ཐམས་ཅད་ནི་དགུ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལས་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་བར་ལས་འདོད་
― DTG141_Page_0457 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་དང་བྲལ་བས་གསུམ་ལས་རྒྱལ་བ་དེ་ལ་ནི་ཐ་མ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ཉེར་བསྡོགས་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་ལ། བསམ་གཏན་དངོས་གཞི་ལས་ཀྱང་སྐྱེའོ། །གོང་མ་ཉེར་བསྡོགས་པ་ལས་མིན། །ས་གསུམ་ལས་རྒྱལ་བ་ཡན་ཆད་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་ཐུན་མོང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་གཞི་ཉིད་ལས་སྐྱེའི། །ཉེར་བསྡོགས་ལས་ནི་མི་སྐྱེའོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་དག་ལས་ནི་ཉེར་བསྡོགས་དང་དངོས་གཞི་གཉིས་ཀྱི་དབང་པོ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཁ་ཅིག་བསམ་གཏན་དངོས་གཞི་ལ་འཇུག་མི་ནུས་ཏེ། དབང་པོ་འཕོ་བ་ནི་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གསུམ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལས་ནི་ཉེར་བསྡོགས་ལས་ཀྱང་ཐ་མ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་སྐྱེའོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པས་ས་ཐམས་ཅད་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་ཀྱི། གཞན་དག་གིས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བར་མ་བཤད་པས། དེའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། འཕགས། བརྒྱད་ཀྱིས་རང་གོང་ས་ལས་རྒྱལ། །ཟག་པ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དང་བརྒྱད་ཀྱིས་རང་གིས་དེ་གོང་མ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་འོག་མ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་རྣམས་ནི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་རྣམ་གྲོལ་དང༌། །བར་ཆད་མེད་ལམ་རིམ་བཞིན་དུ། །ཞི་དང་རགས་སོགས་རྣམ་པ་རྣམས། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་རྣམས་ནི། །ཞི་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ལ། བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རྣམས་ནི་རགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་རིམ་བཞིན་དུ། གོང་དང་འོག་མ་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་རྣམས་ནི་ས་གོང་མ་ལ་ཅི་རིགས་པར་ཞི་བ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་བལྟའོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རྣམས་ནི་ས་འོག་མ་ངག་ལ་རགས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལེན་པ་དང༌། རྩིག་པ་སྟུག་པོ་ལྟ་བུར་རྣམ་པར་ལྟ་སྟེ། མ་ཞི་བ་དང༌། རྩོལ་བ་ཆེན་པོས་འབད་དགོས་པའི་ཕྱིར་རགས་པའོ། །གྱ་ནོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌།
― DTG141_Page_0458 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་ངན་ལེན་པ་རབ་ཏུ་མང་བས་མི་མཐུན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ལེན་པའོ། །རྩིག་པ་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རྩིག་པ་སྟུག་པོ་ལྟ་བུའོ། །དེ་དག་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཞི་བ་དང་གྱ་ནོམ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་དག་ཡིན་ནོ། །ཞར་ལས་འོངས་པ་རྫོགས་སོ།། །།དཀྱུས་མ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཅི་ཞིག་སྐྱེ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་མི་གཡོ་ཟད་ཤེས་ལས། །མི་སྐྱེ་བློ་གྲོས། གལ་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པ་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་ནི། །དེ་ལ་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེའོ། །འོ་ན་མིན་ན། ཟད་ཤེས་པ་ནི་མི་སློབ་ལྟ། །འོན་ཏེ་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ཞིག་མ་ཡིན་ན་ནི་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་དམ་མི་སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེའོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ནི་མི་སྐྱེའོ།། ཅི་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ལ། དེ་མི་སྐྱེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་དགྲ་བཅོམ་ཐམས་ཅད་ལ། །མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་ཡང་རེས་འགའ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་སྐྱེ་ལ། རེས་འགའ་ནི་མི་སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེའོ། །དེ་ལྟར་ན་འབྲས་བུ་བཞིར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། དགེ་སྦྱོང་དྲི་མ་མེད་པའི་ལམ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་ནི་སྐྱེ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་དག་པར་ཞི་བར་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་དགེ་སྦྱོང་དུ་འགྱུར་ཏེ། མདོ་ལས་ཀྱང༌། འདིས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྒྱས་པར་རྒ་ཤིར་འགྱུར་བའི་བར་རྣམ་པ་དུ་མ་ཞི་བར་བྱས་པས་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དགེ་སྦྱོང་དེའི། འབྲས་བུ་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས། །དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམས་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་མདོ་ལས་བཞིར་གསུངས་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེ་དེ་དག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་དགུའོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། གྲོལ་ལམ་ཟད་པ་རྣམས་དང་བཅས། །མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤང་བར་བྱ་བ་ལ། བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་བརྒྱད་དང༌། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་བརྒྱད་དོ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་
― DTG141_Page_0459 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོངས་པ་རྣམས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ས་དགུ་དག་ལ་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་དགུ་དགུ་སྤང་བར་བྱ་བ་ལ། དེ་སྙེད་ཀྱི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རྣམས་ནི་དགེ་སྦྱོང་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་རྣམས་ནི། དེའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་དང་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་འདུས་བྱས་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་སྤངས་པ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་འདུས་བྱས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་དགུར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཁ་བསྐང་བར་བྱ་དགོས་སོ་ཞེ་ན། མི་དགོས་ཏེ་གལ་ཏེ་ཡང་འབྲས་བུ་ནི་ཕལ་ཆེ་མོད་ཀྱི། འབྲས་བུ་བཞིར་རྣམ་གཞག་པ་ནི། །རྒྱུ་ལྔ་དག་ནི་ཡོད་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྤོང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་གང་དག་ལ་རྒྱུ་ལྔ་ཡོད་པ་དེ་ལ་འབྲས་བུར་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་གྲག་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། འབྲས་ལ་སྔ་མ་བཏང་བ་དང༌། །ལམ་གཞན་ཐོབ་དང་ཟད་བསྡོམས་དང༌། །ཡེ་ཤེས་བརྒྱད་པོ་ཐོབ་པ་དང༌། །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་བསྒོམས་པའོ། །ལམ་སྔ་མ་བཏང་བ་དང༌། སྔོན་མ་ཐོབ་པའི་ལམ་ཐོབ་པ་ནི་ཞུགས་པའི་ལམ་བཏང་བ་དང༌། འབྲས་བུའི་ལམ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤངས་པ་བསྡོམས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོབ་པ་གཅིག་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་བརྒྱད་པོ་ཅིག་ཅར་དུ་ཐོབ་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དག་གི་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་བསྒོམས་པ་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཏེ། རྒྱུ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་འབྲས་བུ་བཞིར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་འབྲས་བུའོ་ཅོག་ལ་ཡོད་དོ། །གལ་ཏེ་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་འབའ་ཞིག་དགེ་སྦྱོང་ཡིན་ན། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་གཉིས་ཇི་ལྟར་ན། དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུར་རུང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ཐོབ་འདྲེས་དང༌། །ཟག་མེད་ཐོབ་པ་འཛིན་ཕྱིར་འབྲས། །ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའམ། ཕྱིར་མ་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དེ་ནི། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་འབྲས་བུ་སྤོང་བ་འབའ་ཞིག་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་འབྲས་བུ་སྤངས་པ་ཡང་དེར་བསྲེ་བར་བྱ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོབ་པ་ནི་དེའི་འབྲས་བུར་བསྡུས་པ་གཅིག་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་
― DTG141_Page_0460 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོད་ལས་འདི་སྐད་དུ། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་གང་ཞེ་ན། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་སྤངས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་རྣམས་བསྲབས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་གང་ཞེ་ན། ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལྔ་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་བྲལ་བའི་ཐོབ་པས་ནི་སྤངས་པ་དེ་འཛིན་ཏེ། དེའི་མཐུས་ཡོངས་སུ་ཉམས་ཀྱང་མི་འཆི་བས་དེའི་ཕྱིར་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུར་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་དུ་བཤད་པ་གང་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་བྲམ་ཟེ་ཚངས་པ་ཡི། འཁོར་ལོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ན་བྲམ་ཟེའོ། །ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་ནི། ཚངས་པས་བསྐོར་ཕྱིར་རོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཚངས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཚངས་པའོ། །འདི་ནི་དེའི་འཁོར་ལོ་ཡིན་པས་ན་ཚངས་པའི་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་ཆངས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཞི་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། བསིལ་བར་གྱུར་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་ལ། དེས་བསྐོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་མཐོང་བའི་ལམ། །རྒྱུ་བས་ན་འཁོར་ལོའོ། །དེ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེའི་ཆོས་མཐུན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མྱུར་བར་འགྲོ་དང་རྩིབས་སོགས་ལས། །མྱུར་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ནི་འདོར་བ་དང་འགྲོ་བ་དང༌། མ་རྒྱལ་བ་རྒྱལ་བར་བྱ་བ་དང༌། རྒྱལ་བ་རྣམས་རྣལ་དུ་འགོད་པ་དང༌། འཕར་བ་དང་འབབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་མྱུར་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཙུན་པ་དབྱངས་ཅན་ན་རེ། འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་ནི་རྩིབས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཞེས་ཟེར་ཏོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། རྟོག་པ་དང༌། རྩོལ་བ་དང༌། དྲན་པ་རྣམས་ནི་རྩིབས་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་བའི་ངག་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་འཚོ་བ་རྣམས་ནི་ལྟེ་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མུ་ཁྱུད་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་ན། མཐོང་བའི་ལམ་ནི་ཆོས་གྱི་འཁོར་ལོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ག་ལས་ཤེ་ན། འཕགས་པ་ཀུན་ཤེས་ཀཽཎྜི་ནྱའི་དེ་སྐྱེ་བ་ན། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པ་དང༌། རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་བསྐོར་བ་ཡིན་ཞེ་ན།
― DTG141_Page_0461 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ལན་གསུམ་བཟླས་པ་ཡིན་ནོ། །བཟླས་པ་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་འདི་ལྟར་བདེན་པ་རེ་རེ་ལ་མིག་སྐྱེས་སོ་ཞེས་པ་དང༌། རིག་པ་དང་བློ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་དང་བཅུ་གཉིས་བར་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པ་དང༌། རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཞེས་བཤད་དེ། དཔེར་ན་གཉིས་དང་གནས་བདུན་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་ན་རེ་བསྐོར་བ་དེ་དག་གིས་ནི་རིམ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་ལམ་རྣམས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་མཐོང་བའི་ལམ་འབའ་ཞིག་ལ་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། དེ་བས་ན་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དེ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡིན་ཞེ་ན། ལམ་གསུམ་དུ་བཟླས་པ་དང་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཡིན་པར་ཡང་རིགས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བདེན་པ་རྣམས་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཡིན་ཞེ་ན། བདེན་པ་བཞི་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། མངོན་དུ་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྤངས་པ་དང༌། མངོན་དུ་བྱས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་བསྐོར་བ་ནི་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་དོན་གོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་འཕགས་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འདུལ་བའི་རྒྱུད་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བསྐོར་བར་རྩོམ་པས་དེའི་ཕྱིར་བསྐོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཁམས་གང་དག་ཏུ་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་དུ་དག་ཅིག་འཐོབ་ཅེ་ན། འདོད་པར་གསུམ་འཐོབ། གསུམ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་འབའ་ཞིག་ཏུ་འཐོབ་ཀྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཐ་མ་ནི། གསུམ་དུ། དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཐ་མ་དང༌།
― DTG141_Page_0462 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཁམས་གསུམ་ཆར་དུ་ཡང་འཐོབ་བོ། །རེ་ཞིག་འབྲས་བུ་གཉིས་ནི། འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་མིན་པའི་ཕྱིར་གོང་མར་མི་འཐོབ་པ་ཡང་རིགས་ན། གསུམ་པ་གོ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འཐོབ་ཅེ་ན། གོང་ན་མཐོང་ལམ་མེད། འདོད་པའི་ཁམས་ལས་གོང་ན་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་མེད་ལ། དེ་མེད་པར་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པ་མེད་དེ། དེ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་ན་མཐོང་བའི་ལམ་མེད་ཅེ་ན། རེ་ཞིག་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་ན་ནི་ཉན་པ་མེད་པ་དང༌། ཁམས་འོག་མ་ལ་ནི་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དག་ན་ནི། སྐྱེ་མེད་ཕྱིར་དང་འདིར་བརྩམས་ཏེ། །དེ་མཐར་ཕྱིན་ཞེས་ལུང་ལས་བྱུང༌། །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བདེ་བ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར་ལ། སྐྱོ་བ་མེད་པ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཐོབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། རེ་ཞིག་དེ་ནི་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ལུང་ལས་ཀྱང་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནས་གོང་དུ་འཕོ་བའི་བར་གྱི་གང་ཟག་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི། འདིར་རྩོམ་པར་བྱེད་པ་དེར་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། རྩོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལམ་རྩོམ་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་ནི། ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལས་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེའོ་ཞེས་བཤད་ན་དེ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཡང་དབྱེ་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཡོད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་དྲུག་འདོད། མདོ་ལས་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་དྲུག་ཏུ་གསུངས་ཏེ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་དང༌། འཆི་བར་སེམས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་བསྲུང་བའི་ཆོས་ཅན་དང༌། གནས་པ་ལ་མི་བསྐྱོད་པ་དང༌། རྟོགས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་དག་ལས། ལྔ་ནི་དད་པས་མོས་ལས་སྐྱེའོ། །མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་མ་གཏོགས་པ་གཞན་ལྔ་ནི་དད་པས་མོས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་རྣམ་གྲོལ་དུས་དང་སྦྱོར། །ལྔ་པོ་དེ་དག་དུས་དང་སྦྱོར་བ་དང༌། རྟག་ཏུ་རྗེས་སུ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་དགའ་བའི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་
― DTG141_Page_0463 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་དེ་དག་ནི་དུས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ནི་དུས་ལ་ལྟོས་པ་ཡང་ཡིན་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡང་ཡིན་པས་ན་དུས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྟེ། བར་གྱི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མར་གྱི་བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་ཡོ་བྱད་དང་ནད་མེད་པ་དང་དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་དུས་ལ་ལྟོས་ཤིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་མི་གཡོ་བ། མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ནི་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་སྒོ་ནས་བསྐྱེད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མི་གཡོ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དུས་མི་སྦྱོར་གྲོལ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ནི་དུས་དང་མི་སྦྱོར་བར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་འདོད་དགུར་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དུས་ལ་མི་ལྟོས་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །དུས་གཞན་གྱི་བར་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། གཏན་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་དུས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། དུས་དང་མི་སྦྱོར་བར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའམ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་སྲིད་པ་དང༌། མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དུས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། དུས་དང་མི་སྦྱོར་བར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་མཐོང་ཐོབ་རྒྱུ་ལས་བྱུང༌། མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་ནི་མཐོང་བས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཅི་དགྲ་བཅོམ་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་དང་པོ་ཁོ་ན་ནས་དེའི་རིགས་ཅན་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ཕྱིས་དེའི་རིགས་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་དང་པོ་ནས་དེའི་རིགས། །ཁ་ཅིག་སྦྱངས་པ་ལས་འགྱུར་ཏེ། །ཁ་ཅིག་ནི་དང་པོ་ཁོ་ན་ནས་འཆི་བར་སེམས་པའི་རིགས་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་གྱུར་ནས་དབང་པོ་རྣམས་སྦྱངས་པས་འཆི་བར་སེམས་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་གྱུར་གྱི་བར་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་ཅན་གང་ཡིན་པའོ། །འཆི་བར་སེམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་འཆི་བར་སེམས་པར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་ཅན་གང་ཡིན་པའོ། །རྗེས་སུ་བསྲུང་བའི་ཆོས་ཅན་ནི་རྗེས་སུ་སྲུང་བར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་ཅན་གང་ཡིན་བའོ། །གནས་པ་ལས་མི་བསྐྱོད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་རྐྱེན་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་མེད་ན། རྗེས་སུ་མ་
― DTG141_Page_0464 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྲུངས་ཀྱང་གནས་པ་དང་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། མངོན་པར་བརྩོན་པ་མེད་ན་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་ཅན་གང་ཡིན་པའོ། །རྟོགས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་ནི་མི་གཡོ་བའི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་སྒལ་བ་ཅན་གང་ཡིན་པའོ། །མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་ཅན་གང་ཡིན་བའོ། །དང་པོ་གཉིས་ནི་སྔོན་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་ཉིད་ན་རྒྱུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང་གུས་པར་སྦྱོར་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི་རྒྱུད་དུ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ནི་གུས་པར་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །ལྔ་པ་ནི་གཉི་གར་སྦྱོར་བ་དང་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཡིན་ནོ། །དྲུག་པ་ནི་གཉི་གར་སྦྱོར་བ་དང་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ཡང་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ལ། རྟོགས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་གྱི་བར་དུ་ཡང་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དོ།། དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཁམས་གསུམ་ཆར་ན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་དྲུག་ཏུ་རིགས་སོ། །གང་དག་གི་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་བར་དུ་འགྱུར་བ་དེ་དག་གི་ལྟར་ན། འདོད་པའི་ཁམས་ན་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་དྲུག་གོ །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་ནི་གནས་པ་ལས་མི་བསྐྱོད་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་གཉིས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དང༌། འཆི་བར་སེམས་པ་དང༌། དབང་པོ་འཕོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དེ་དག་གང་ཞིག་འབྲས་བུའམ་རིགས་གང་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། བཞི་ནི་རིགས་ལས་ལྔ་འབྲས་ལས། །ཉམས་ཏེ། འཆི་བར་སེམས་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་སོགས་པ་བཞི་ནི། རིགས་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་རང་གི་རིགས་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ནི། འབྲས་བུ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ལས། སྔ་མ་ལས་མ་ཡིན། གང་གི་རིགས་དང་བོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ལམ་གྱིས་བརྟན་པོར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སློབ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་བརྟན་པོར་
― DTG141_Page_0465 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཕྱིས་དབང་པོ་སྦྱངས་པ་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་འབྲས་བུ་དང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ལྷག་པ་ལས་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་དོ། །ཅི་དགྲ་བཅོམ་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་འབའ་ཞིག་ལ་རིགས་དྲུག་ཡིན་ནམ་འོན་ཏེ་གཞན་དག་ལ་ཡང་རིགས་ཡོང་ཅེ་ན། སློབ་དང་འཕགས་མིན་རྣམས་ལ་ཡང༌། །རིགས་དྲུག །སློབ་པ་དང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་ཡང་རིགས་དྲུག་ཡོད་དོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་རིགས་རྣམས་ཀྱང་དེ་དག་གི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང༌། མཐོང་ལ་འཕོ་བ་མེད། མཐོང་བའི་ལམ་ལས་གཞན་དག་ལ་དབང་པོ་འཕོ་བ་ཡོད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལ་ལ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གནས་ཉིད་དག་ཏུ་དབང་པོ་རྣམས་འཕོ་བར་བྱེད་དོ། །ལ་ལ་ནི་དད་པས་མོས་པ་དང༌། མཐོང་བས་ཐོབ་པའི་གནས་སྐབས་དག་ཏུ་དབང་པོ་འཕོ་བར་བྱེད་དོ། །མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་གང་ཞིག་གིས་ལྷག་པའི་སེམས་བཞི་ལ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ཐོབ་པ་དེ་ནི། དེ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བར་ང་སྨྲའི། གང་ཞིག་གིས་གཅིག་པུ་གནས་པ་ནས་མི་གཡོ་བའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་བར་དུ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱས་པ་དེ་ནི་དེ་ལས་རྣམ་གྲངས་གང་གིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བར་ང་མི་སྨྲའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ། ཇི་ལྟར་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཐོབ་མ་ཐོབ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལས། །ཡོངས་ཉམས་རྣམ་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ། །ཐོབ་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ནི་གལ་ཏེ་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའོ།། མ་ཐོབ་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ནི་གལ་ཏེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཡོན་ཏན་མ་ཐོབ་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ནི་གལ་ཏེ་ཡོན་ཏན་ཐོབ་ཀྱང་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པའོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དེ་དག་ལས། །སྟོན་ལ་ཐ་མ་མི་གཡོ་བ། །བར་མ་གཞན་ལ་རྣམ་གསུམ་མོ། །སངས་
― DTG141_Page_0466 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱས་ལ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ལས། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་འབའ་ཞིག་མངའི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་ནི་དེ་དང་མ་ཐོབ་པའི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཡང་ཡོད་དེ། གང་ཟག་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་གཞན་དག་ལ་ནི་ཐོབ་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ལོངས་སྤྱོད་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མདོ་དང་མི་འགལ་ལོ། །ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་གང་ཞིག་འབྲས་བུ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་ན་ཅི་དེ་ཡང་སྐྱེ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར། འབྲས་ལས་ཉམས་པ་འཆི་བ་མེད། །འབྲས་བུ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ནི་འགའ་ཡང་འཆི་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བར་འགྱུར་རོ། །འབྲས་བུ་གང་ཞིག་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་འབྲས་བུ་དེ་ལ་གནས་ཏེ། །བྱ་བ་མ་ཡིན་གང་ཡིན་པ། །བྱ་བ་མ་ཡིན་དེ་མི་བྱེད། །ཡོངས་སུ་ཉམས་ཀྱང་འབྲས་བུ་དེ་དང་འགལ་བ་མི་བྱེད་དེ། དཔའ་བོ་འདྲེད་ཀྱང་རྡེག་མི་འཆའ་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་དབང་པོ་རྣམས་འཕོ་བ་ན་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་རྣམས་ནི་དུ་ཞིག་སྐྱེ་ཞེ་ན། མི་གཡོ་རྣམ་གྲོལ་བར་ཆད་མེད། །ལམ་དགུའོ། །རྟོགས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་གང་ཞིག་གིས་མི་གཡོ་བའི་རིགས་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ན། དཔེར་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་བཞིན་དུ། བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དགུ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དགུ་སྐྱེའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དབང་པོ་རྟུལ་པོའི་རིགས་དེ་ནི། །ཤིན་ཏུ་བརྟན་ཕྱིར། དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པ་དེ་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རྟུལ་པའི་རིགས་ཅན་ཡིན་ལ། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་བརྟན་པོར་བྱས་པའི་ཕྱིར་འབད་པ་ཆུང་དུས་བཟློག་པར་མི་ནུས་སོ། །མཐོང་བས་ཐོབ་པ་རེ་རེའོ། །མཐོང་བས་ཐོབ་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་དག་ལ་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གཅིག་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གཅིག་སྐྱེའོ། །སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི། ཟག་པ་མེད། འཕགས་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལམ་གྱིས་དབང་པོ་འཕོ་བ་མེད་དོ། །དབང་པོ་རྣམས་གང་དུ་འཕེལ་ཞེ་ན། གསུམ་དག་ཏུ་འཕེལ། མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་
― DTG141_Page_0467 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབང་པོ་འཕོའི་གཞན་དག་ཏུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་ས་གང་དག་ལ་བརྟེན་ནས་དབང་པོ་རྣམས་འཕོ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། མི་སློབ་པ་དགུ་ལ་བརྟེན་ཏེ། །མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་བ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་གསུམ་རྣམས་ལའོ། །སློབ་པ་དྲུག་ལ། གཟུགས་མེད་པ་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར། འཕེལ་བ་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན། །བཏང་སྟེ་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །དབང་པོ་རྣམས་འཕོ་བ་ན་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་དང༌། འབྲས་བུ་ཁྱད་བར་ཅན་བཏང་སྟེ། དབང་པོ་རྣོན་པོའི་རིགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པ་ནི་མེད་དེ། དེ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་ལས་དགུར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་གཉིས་དང་ཉན་ཐོས་བདུན། །དགུ་པོ་དེ་དག་ཀྱང༌། དབང་པོ་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་བདུན་གང་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་སོགས་པ་ལྔ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དབང་པོ་སྦྱངས་པ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། དང་པོ་ཉིད་ནས་དེའི་རིགས་ཅན་ནོ།། སངས་རྒྱས་གཉིས་ནི་མི་གཡོ་བའི་བྱེ་བྲག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རང་སངས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་ཆུང་དུའི་ཆུང་དུ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོའི་རྣམ་པ་དགུར་དབྱེ་བ་ལས་གང་ཟག་དགུར་འགྱུར་རོ། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ནི་བདུན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། དད་པས་མོས་པ་དང༌། མཐོང་བས་ཐོབ་པ་དང༌། ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །དེ་དག་ཀྱང༌། རབ་སྦྱོར་དབང་པོ་སྙོམས་འཇུག་དང༌། །རྣམ་གྲོལ་གཉི་ག་ལས་བྱས་རྣམས། །གང་ཟག་བདུན་ཏེ། རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལས་ནི་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དག་སྟེ། སྔོན་གཞན་གྱི་རྐྱེན་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲད་བ་གཉིས་ཀྱིས་དོན་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་ལས་ནི་དད་པས་མོས་པ་དང༌། མཐོང་བས་ཐོབ་
― DTG141_Page_0468 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དག་སྟེ། དད་པས་མོས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ལྷག་མའི་སྒོ་ནས་དབང་བོ་རྟུལ་པོ་དང་རྣོན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ནི་ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མངོན་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལས་ནི་གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །མིང་གི་སྒོ་ནས་ནི་གང་ཟག་དེ་བདུན་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་དྲུག །རྫས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་དེ་དག་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ལམ་ལ་གཉིས་སོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ནི་གཉིས་ཏེ། དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །དེ་དག་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། དད་པས་མོས་པ་དང༌། མཐོང་བས་ཐོབ་པའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱང་མི་སློབ་པའི་ལམ་ལ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། དུས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། དུས་དང་མི་སྦྱོར་བས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཅི། ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཅི་ཞེ་ན། འགོག་པ་ཐོབ་པ་གཉི་ག་ལས། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཤེས་རབ་གཞན་ཡིན་ནོ། །གང་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་གཉིས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་འབའ་ཞིག་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ། འདི་ལ་གང་ཞིག་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ཏེ། མི་འཕྲོགས་ཆོས་དང་སློབ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཇི་ཙམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་སློབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སྙོམས་འཇུག་དབང་པོ་འབྲས་རྣམས་ཀྱིས། །རྫོགས་པའི་སློབ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ན། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་སློབ་པ་ཡིན་ཏེ། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ནི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པའོ། །དབང་པོ་ལས་ནི་མཐོང་བས་ཐོབ། །འབྲས་བུ་ལས་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འབྲས་བུ་འབའ་ཞིག་ལས་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང་
― DTG141_Page_0469 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དད་པས་མོས་པ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པའོ། །དབང་པོ་འབའ་ཞིག་ལས་ནི་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །འབྲས་བུ་དང་དབང་པོ་ལས་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་འབྲས་བུ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ནི་དད་བས་མོས་པ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ། །འབྲས་བུ་དང་དབང་པོ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་བ་ལས་ནི་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་འབའ་ཞིག་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་དབང་པོ་ལས་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཉིད་མེད་དོ། །གཉིས་ཀྱིས་མི་སློབ་ཡོངས་སུ་རྫོགས། །དབང་པོ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་སོ། །འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མི་སློབ་པ་ཉིད་ནི་མེད་པས་འདིའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་མ་བཞག་གོ །དབང་པོ་འབའ་ཞིག་ལས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དུས་དང་མི་སྦྱོར་བར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་བ་འབའ་ཞིག་ལས་གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དུས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །དབང་པོ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཉི་ག་ལས་ནི་གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དུས་དང་མི་སྦྱོར་བར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པ་དང༌། མི་སློབ་པའི་ལམ་རྣམས་དང༌། སྦྱོར་བ་དང་བར་ཆད་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལམ་གྱི་བྱེ་བྲག་མང་པོ་བཤད་པ་དེ་དག་མདོར་བསྡུ་ན་ལམ་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། མདོར་ན་ལམ་ནི་རྣམ་བཞི་སྟེ། །ཁྱད་པར་ཅན་དང་རྣམ་གྲོལ་དང༌། །བར་ཆད་མེད་དང་སྦྱོར་ཞེས་བྱ། །སྦྱོར་བའི་ལམ་ནི་གང་ལས་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་སྐྱེའོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ནི་གང་གིས་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ནི་དེས་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་ལས་དང་པོ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་གྲོལ་བ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་ལམ་གང་ཡིན་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལམ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེས་དེར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རམ་དེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་ན། དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་གཉིས་ཇི་ལྟར་ན་ལམ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་
― DTG141_Page_0470 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིགས་ཅན་ཡིན་པའམ། ཆེས་ཆེ་བ་ཡིན་པའམ། གོང་ནས་གོང་དུ་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའམ། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། སྒྲུབ་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་བུལ་བ་སྒྲུབ་པ་དཀའ་བ་ཡང་ཡོད། མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་སྒྲུབ་པ་དཀའ་བ་ཡང་ཡོད། དེ་བཞིན་དུ་སླ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ། བསམ་གཏན་དག་ལ་ལམ་སྒྲུབ་སླ། །བསམ་གཏན་བཞི་དག་ན་ནི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་འདུས་པ་དང༌། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་མཉམ་པ་དང༌། འབད་མི་དགོས་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ལམ་སྒྲུབ་པར་སླ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ས་གཞན་དག་ན་དཀའ་བ་ཡིན། །གཞན་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དང༌། །བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང་གཟུགས་མེད་པ་དག་ན་ནི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་མ་འདུས་པ་དང༌། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཆུང་དུ་དང༌། འབད་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རམ་སྒྲུབ་དཀའ་བ་ཡིན་ཏེ། མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དག་ན་ནི་ཞི་གནས་ཆུང་ངོ༌། །གཟུགས་མེད་པ་ན་ནི་ལྷག་མཐོང་ཆུང་ངོ༌། །སྒྲུབ་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བློ་ཆུང་མངོན་ཤེས་བུལ་བ་སྟེ། །གཞན་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར། །དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ནི་སྒྲུབ་སླའམ་དཀའ་ཡང་རུང་སྟེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་བུལ་བ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོ་རྣོན་པོ་ནི་སྒྲུབ་པ་སླ་བའམ་དཀའ་ཡང་རུང་སྟེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །སྒྲུབ་པ་འདིའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་བུལ་བས་དེ་མངོན་པར་ཤེས་པ་བུལ་བ་སྟེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བའང་དེ་བཞིན་དུའམ། དེ་གང་ཟག་རྟུལ་བ་ཡིན་པས་ན་མངོན་པར་ཤེས་པ་བུལ་བའོ། །ཡིད་རྣོ་བ་ཡིན་པས་ན་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བའོ། །ཡང་ལམ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཐོབ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ནི། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་དང༌། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང༌། དབང་པོ་ལྔ་དང༌། སྟོབས་ལྔ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལ། ཟད་དང་མི་སྐྱེ་ཡེ་ཤེས་ནི། །བྱང་ཆུབ། ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ནི། གང་ཟག་གི་བྱེ་བྲག་གིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་
― DTG141_Page_0471 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང༌། བྱང་ཆུབ་རྣམ་བ་གསུམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀྱིས་མ་རིག་པ་མ་ལུས་པར་སྦངས་པ་དང༌། རང་གི་དོན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བྱས་པ་དང༌། ཡང་བྱ་བ་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར། སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དེ་ཡི་ཕྱོགས། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཞེས་བྱའོ། །མིང་གི་སྒོ་ནས་རྫས་ལ་བཅུ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་ནི་རྫས་བཅུ་སྟེ། བཅུ་གང་ཞེ་ན། དད་དང་བརྩོན་འགྲུས་དྲན་པ་དང༌། །ཤེས་རབ་ཏིང་འཛིན་དགའ་བཏང་སྙོམས། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་ཚུལ་ཡང་དག་རྫོགས། དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་རྫས་བཅུའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཤེས་རབ་སྟེ། །བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་འཇོག་ཅེས་བྱ། །རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་བ་ཏིང་འཛིན་ཏོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྦོང་བ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་ནི། ཤེས་རབ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་དབང་པོ་དང་སྟོབས་རྣམས་ནི་མིང་སྨོས་པས། དད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྫས་ལྔ་ཡིན་ནོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་དང། ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་རྣམས་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་ནི་བརྩན་འགྲུས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ནི་དྲན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཅི་ཞིག་ལུས་ཤེ་ན། དགའ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དག་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་དང༌། རྫས་དེ་ལྔ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དེ་དག་ནི་རྫས་བཅུར་འགྱུར་རོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་ན་རེ་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་གཉིས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྫས་
― DTG141_Page_0472 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་ཡིན་པས་བཅུ་གཅིག་གོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདིར། གཙོ་བོ་སྨོས་ཀྱི་དེ་དག་ནི། །སྦྱོར་བྱུང་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གཙོ་བོ་སྨོས་པས་དེ་སྐད་བཤད་པ་ཡིན་གྱི། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་ནི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །གནས་སྐབས་གང་དག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་རབ་ཏུ་སྐྱེ་ཞེ་ན། སྡེ་ཚན་བདུན་ནི་རིམ་བཞིན་དུ། །ལས་ནི་དང་པོ་བདག་དང༌། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་མཐུན་དང༌། །མཐོང་དང་བསྒོམ་ལ་རབ་ཏུ་སྐྱེད། །ལས་དང་པོ་པའི་གནས་སྐབས་དག་ལ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཉེ་བར་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་སྐྱེད་དོ། །ཁྱད་པར་ཐོབ་པས་བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་པར་སྤེལ་བའི་ཕྱིར་དྲོ་བར་གྱུར་པ་དག་ལ་ནི་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་རྣམས་རབ་ཏུ་སྐྱེད་དོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རྩེ་མོ་དག་ན་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་སྐྱེད་དོ། །ཡང་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བའི་སྒོ་ནས། དབང་བྱེད་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་དག་ལ་ནི་དབང་པོ་རྣམས་རབ་ཏུ་སྐྱེད་དོ། །ཉོན་མོངས་པས་མི་བརྫི་བའམ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་གཞན་གྱིས་མི་བརྟུལ་བའི་ཕྱིར། བཟོད་པ་དག་ལ་ནི་སྟོབས་རྣམས་རབ་ཏུ་སྐྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བའི་ཕྱིར། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་རབ་ཏུ་སྐྱེད་དོ། །འགྲོ་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ནི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་རྣམས་རབ་ཏུ་སྐྱེད་དེ། དེ་ནི་མྱུར་བར་འགྲོ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲངས་དང་མཐུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྔར་བདུན་བཤད་ལ་ཕྱིས་བརྒྱད་བཤད་པར་གོ་རིམས་གྲུབ་བོ། །ད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དུ་ཞིག་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན། དུ་ཞིག་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་ལམ་ཡན་ལག །ཟག་པ་མེད། དེ་གཉིས་ནི་བསྒོམ་པ་དང་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ཡང་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཡོད་མོད་ཀྱི་དེ་དག་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་མི་འཐོབ་བོ། །
― DTG141_Page_0473 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་རྣམ་གཉིས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་གཞན་དག་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡང་ཡིན་ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ས་གང་དག་ཅིག་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དུ་དག་ཅིག་ཡོད་ཅེ་ན། ཐམས་ཅད་བསམ་གཏན་དང་པོ་ན། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཐམས་ཅད་ཡོད་དོ། །མི་ལྕོགས་མེད་ན་དགའམ་གཏོགས། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་ལྕོགས་བ་མེད་པ་ན་དགའ་བ་མེད་ཅེ་ན། ཉེར་བསྡོགས་རྣམས་ནི་འཇུག་པ་སྟོབས་ཀྱིས་དྲང་དགོས་པ་དང༌། ས་འོག་མ་པའི་དགོས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་རྟོག་མ་གཏོགས་གཉིས་པ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ན་ནི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་མ་གཏོགས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཁོ་ན་སྟེ། དེ་ན་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་ན་དེ་གཉིས་མ་གཏོགས་པ། །བསམ་གཏན་གསུམ་དང་བཞི་པ་དག་ན་ནི་དགའ་བ་དང་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་གཉིས་མ་གཏོགས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔ་ཁོ་ནའོ། །བསམ་གཏན་བར་མ་ནའང༌། དེ་གཉིས་ཉིད་མ་གཏོགས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔའོ། །གཟུགས་མེད་པ། གསུམ་ན་དེ་དང་མཚུངས་ཡན་ལག །མ་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། །གཟུགས་མེད་པ་དག་ན་ནི། ཡང་དག་པའི་དག་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། འཚོ་བ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་གཉིས་མ་གཏོགས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་ལམ་ཡན་ལག །མ་གཏོགས་འདོད་ཁམས་སྲིད་རྩེ་ན། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཏེ། །དེ་གཉིས་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་ལ་གནས་པ་ན། གནས་སྐབས་གང་དག་ཏུ་ཤེས་ནས་དད་པ་ཐོབ་པར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། བདེན་པ་གསུམ་མཐོང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། །ཆོག་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་འཐོབ། །ལམ་མངོན་རྟོགས་ན་སངས་རྒྱས་དང༌། །དེ་ཡི་དགེ་འདུན་དག་ལ་ཡང༌། །སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པའི་བདེན་པ་རྣམས་མངོན་པར་རྟོགས་ན། ཆོས་ལ་ཞེན་ནས་དད་པ་དང༌། །འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཐོབ་བོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་ན་སངས་རྒྱས་དང་དེའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ལས་ཤེས་ནས་དད་པ་འཐོབ་སྟེ། དེ་དག་གི་དད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་སློབ་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པའི་
― DTG141_Page_0474 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་དང༌། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་དགེ་འདུན་དུ་བྱེད་པའི་ཆོས་དག་ལས་དད་པ་རྙེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གི་སྒྲས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཆོས་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་གཉིས་ཀྱང་འཐོབ་བོ། །འདིར་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གང་ལས་དགོངས་ཤེ་ན། ཆོས་བདེན་གསུམ་དང་རང་སངས་རྒྱས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བདེན་པ་བཞི་ཆར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་ཡང་ཆོས་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་རྙེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་དད་པའི་གཞིའི་བྱེ་བྲག་ལས་མིང་གི་སྒོ་ནས་ཤེས་ནས་དད་པ་བཞི་ཞེས་བྱའོ། །རྫས་ཀྱི་སྒོ་ནས་གཉིས་ཡིན་ཏེ། དད་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་རྣམས་ནི་དད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པས་ན་རྫས་གཉིས་སོ། །ཅི་དེ་དག་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ། ཟག་པ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་ཤེས་ནས་དད་པ་རྣམས་ནི་གཅིག་ཏུ། དྲི་མ་མེད། ཤེས་ནས་དད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། བདེན་པ་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་ནས་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་ཤེས་ནས་དད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་རིམ་པ་ནི་ལངས་ནས་ཇི་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བཀོད་དོ། །ལངས་ནས་ཇི་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ཅེ་ན། ཀྱེ་མའོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཆོས་འདུལ་བ་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་སྟེ། སྨན་པ་དང་སྨན་དང༌། ནད་གཡོག་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་དང་བར་གྱུར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་རབ་ཏུ་དད་བ་ཡིན་པའམ། དེ་ནི་དེ་ལྟར་དད་པར་གྱུར་པའི་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པའམ། ནད་མེད་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཐ་མར་བཞི་པར་བཤད་པའམ། སྟོན་པར་བྱ་བ་དང༌། ལམ་དང༌། ལམ་གྲོགས་དང༌། བཞོན་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས་སློབ་པ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་ནོ། །མི་སློབ་པ་ནི་ཡན་ལག་བཅུ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་སློབ་པ་ལ་ཡང་དག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཡང་དག་བའི་ཡེ་ཤེས་མ་བཤད་ཅེ་ན། བཅིངས་ཕྱིར་སློབ་པའི་ཡན་ལག་ཏུ། །རྣམ་པར་གྲོལ་མ་བཤད། སློབ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་
― DTG141_Page_0475 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅིང་བ་ལས་ད་དུང་མ་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་བཅིངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་བཅིངས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། བཅིངས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ལས་གྲོལ་བ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རྣམ་བར་མ་གྲོལ་བས་ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་སུ་རྣམ་པར་གཞག །མི་སློབ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་གྲོལ་བ་དང༌། དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དག་གིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པས། ཚིག་དེ་ནི་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་སོ། །དེ་ལ། ཉོན་མོངས་བཅོམ་པ་འདུས་མ་བྱས། །མོས་པ་འདུས་བྱས། ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་ནོ། །མི་སློབ་པའི་མོས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་འདུས་བྱས་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་ནི་དེ་ཡིན། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འདུས་བྱས་དེ་ནི་མི་སློབ་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་པར་བཤད་དེ། ཡན་ལག་རྣམས་ནི་འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་གྲོལ་གཉིས། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འདུས་བྱས་དེ་ཉིད། མདོ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་གསུངས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གཉིས་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་ཡིན་པར་ཡང་ལྟའོ། །ཡང་དག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་མ་གཏོགས་པའི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཞེ་ན། ཇི་སྐད་བྱང་ཆུབ་བཤད་ཡེ་ཤེས། །སྔར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བཤད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་འདིར་ཡེ་ཤེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདས་པ་འམ་མ་འོངས་པ་འམ་ད་ལྟར་འབྱུང་བའི་སེམས་གང་ཞིག་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། མི་སློབ་སེམས་ནི་སྐྱེ་འགྱུར་བ། །སྒྲིབ་པ་ལས་ནི་གྲོལ་བར་འགྱུར། །བསྟན་བཅོས་ལས་མི་སློབ་པའི་སེམས་མ་འོངས་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་སྒྲིབ་པ་ཡང་གང་ཞེ་ན། དེ་སྐྱེ་བ་ལ་བགེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པའི་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སྤོང་བར་འགྱུར་ལ། དེ་ནི་མི་སློབ་པའི་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྤངས་ནས་ནི་མི་སློབ་པའི་སེམས་དེ་ཡང་
― DTG141_Page_0476 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེས་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་ནི་འགྱུར་མོད་ཀྱི། ངེས་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་བཤད་དོ། །གང་ལས་འཇིག་རྟེན་པའི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྐྱེ་བའི་སྒྲིབ་པ་དེ་ཉིད་ལས། སོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་དེ་དང་མི་འདྲའོ། །ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྙེད་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །གནས་སྐབས་གང་དག་ཏུ་དེ་སྐྱེ་བའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་ཞེ་ན། འགག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །དེ་ཡི་སྒྲིབ་པ་རབ་ཏུ་སྤོང༌། །དེ་ལྟར་གྱི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འདུས་མ་བྱས་སུ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཁམས་གསུམ་པོ་སྤོང་བའི་ཁམས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཁམས་དང༌། འགོག་པའི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། འདུས་མ་བྱས་ཉིད་ཁམས་ཞེས་བྱ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འདུས་མ་བྱས་དེ་ཉིད་ཁམས་གསུམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང༌། འདོད་ཆགས་ཀུན་ཟད་འདོད་ཆགས་བྲལ། །འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྤོང་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཁམས་ཡིན་ནོ། །སྤོང་བའི་ཁམས་ནི་གཞན་དག་གི །ཡང་དག་པར་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལས་གཞན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤོང་བ་ནི་སྤོང་བའི་ཁམས་ཡིན་ནོ། །འགོག་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་རྣམས་ཀྱི། ཡང་དག་པར་ཟང་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ལ་མ་གཏོགས་པ་བཞི་རྣམས་ཀྱི་སྤོང་བ་ནི་འགོག་པའི་ཁམས་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་གང་གིས་ཡིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་དེས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། མུ་བཞི་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་བཟོད་ཤེས་རྣམས་ཀྱིས། །ཡིད་འབྱུང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་རྒྱུ་ལ་བཟོད་པ་དང༌། ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་སྤོང་འགྱུར་བ། ཀུན་གྱི་འདོད་ཆགས་བྲལ་བར་འགྱུར། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་ལ། བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་གང་དག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་མུ་བཞི་པར་འགྲུབ་སྟེ། ཡིད་
― DTG141_Page_0477 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་བ་ཉིད་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་ལ་བཟོད་པ་དང༌། ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་མི་སྤོང་བ་སྟེ། ཡིད་འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ཉིད་ནི་འགོག་པ་དང་ལམ་ལ་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་སྟེ། མཆོག་ཏུ་དགའ་བའི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉི་ག་ནི་སྔ་མ་དག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའོ། །གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ནི་ཕྱི་མ་དག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞིག་བདེན་པ་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ན། ཆོས་ཤེས་པ་དང་བཟོད་པ་དག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྤང་ངོ༌། །ཡེ་ཤེས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྦྱོར་བ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་དག་གིས་མི་སྤོང་ངོ༌། །ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་འགྲེལ་བ་མདོ་དང་མཐུན་པ་ལས་ལམ་དང་གང་ཟག་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མཛོད་ཀྱི་གནས་དྲུག་པའོ།། །།བཟོད་པ་རྣམས་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་ཤེས་པ་རྣམས་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང༌། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང༌། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་ན། ཅི་བཟོད་པ་དག་ཡིན་ལ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དྲི་མེད་བཟོད་རྣམས་ཤེས་པ་མིན། །དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྲ་རྒྱས་ཐེ་ཚོམ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཡང་དག་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བཟོད་པ་རྣམས་ལྟ་བ་ཡིན་གྱི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཟད་དང་མི་སྐྱེའི་བློ་ལྟ་མིན། །ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྟོག་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་བསམ་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་འཕགས་བློ་གཉི་ག །བཟོད་པ་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་དག་ལས་གཞན་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ནི་ལྟ་བ་ཡང་ཡིན་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །གཞན་ནི་ཤེས་པ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་རབ་ཐམས་ཅད་ནི་ཤེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ལྟ་བ་དྲུག །ལྟ་བ་ལྔ་དང་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་དྲུག་ནི་ལྟ་བ་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པ་ནི་དེ་དང་གཞན་དག་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྙེད་ཅིག་གིས་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཤེ་ན།
― DTG141_Page_0478 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པ་བཅུས་བསྡུས་སོ། །མདོར་བསྡུ་ན་ནི། ཤེས་པ་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་ནི། །དེ་གཉིས་ཀྱང༌། དང་པོ་ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ཕལ་ཆེར་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་དང་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ལ་སོགས་པ་ཀུན་རྫོབ་ལ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཟག་མེད་རྣམས་ནི་གཉིས་ཆོས་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེའོ། །ཤེས་པ་དེ་གཉིས་ནི་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཡུལ་ནི་ཐམས་ཅད་དོ། །ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་སྲིད་པར་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི། འདོད་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས། ཆོས་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་དེ་ཀུན་འབྱུང་དང༌། འགོག་པ་དང་ལམ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གོང་མའི་སྡུག་བསྔལ་སོགས། རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་དེ་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཉིད་བདེན་བྱེ་བྲག་གིས། །བཞི་སྟེ། ཆོས་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དེ་དག་ཉིད་བདེན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་ཤེས་པ་རྣམས་དང༌། ཤེས་པ་བཞིར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་རྣམ་བཞི་ནི། མི་སྐྱེ་བ་དང་ཟད་ཡེ་ཤེས། །ཆོས་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བཞི་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་ལྟ་བའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་བ་ནི་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་གཉིས་དང་པོ་སྐྱེས་པ་ནི། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ཤེས་ཞེས་པའོ། །ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་དང་པོ་སྐྱེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ཕུང་པོ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བ་དད་ཀུན་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་ལས་གཞན་གྱི་སེམས་རིག་པ། །རིག་པས་ན་རིག་པ་སྟེ་ཤེས་པའོ། །གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང་ཤེས་པ་བཞི་ལས་སྐྱེ་བར་བལྟའོ། །དེའི་ངེས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ས་དབང་གང་ཟག་འདས། །ཞིག་དང་མ་སྐྱེས་མི་
― DTG141_Page_0479 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིག་གོ །ས་འདས་པ་ནི་བསམ་གཏན་གོང་མའི་ས་པས་བསམ་གཏན་གོང་མའི་ས་པ་མི་ཤེས་པའོ། །དབང་པོ་འདས་པ་ནི་དད་པས་མོས་པ་དང་དུས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱིས་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་དང་དུས་དང་མི་སྦྱོར་བར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་མི་ཤེས་པའོ། །གང་ཟག་འདས་པ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་འོག་མས་གོང་མ་མི་ཤེས་པའོ། །ཞིག་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་མི་ཤེས་པ་སྟེ། ཡུལ་ད་ལྟར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཅི་ཞེ་ན། ཆོས་རྗེས་ཕྱོགས་བློ་ཕན་ཚུན་མིན། ཆོས་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སེམས་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པས་མི་ཤེས་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་ཆོས་ཤེས་པས་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་གཉིས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། ཁམས་གོང་མའི་གཉེན་པོ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་རྒྱབ་ཀྱིས་བལྟས་པ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་མེད་དོ། །དེའི་དམིགས་པ་ནི་ཡོད་དེ། དེ་ལ་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པས་མཐོང་བའི་ལམ་ཤེས་པར་འདོད་པས་སྦྱོར་བ་བྱས་ན་དང་པོའི། མཐོང་བའི་སྐད་ཅིག་གཉིས་ཉན་ཐོས། །རིགས་སྟེ་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་གསུམ། །སངས་རྒྱས་སྦྱོར་བ་མེད་པ་ཀུན། །ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པས་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལས། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་ཤེས་སོ། །རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་དམིགས་པ་ནི་སྦྱོར་བ་གཞན་གྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཇི་སྲིད་དུ་དེ་ལ་སྦྱོར་བ་རྩོམ་པ་དེ་སྲིད་དུ་སེམས་བཅུ་དྲུག་རྗེས་སུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི་བར་མ་དོར་ནི་མི་ཤེས་སོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་དང་པོའི་གཉིས་དང་བརྒྱད་པ་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་མ་གསུམ་ཤེས་ཏེ་སྦྱོར་བ་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དང་བཅོ་ལྔ་པ་རྣམས་ཤེས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་སྦྱོར་བ་མེད་པར་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཏོ། །ཡང་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་བདེན་རྣམས་ལ། །ཡོངས་ཤེས་ལ་སོགས་ངེས་པའོ། །ཡོངས་ཤེས་བྱར་མེད་ཅེས་ལ་སོགས། །མི་སྐྱེ་བ་ཡི་བློར་
― DTG141_Page_0480 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་དོ། །ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཞེ་ན། བདག་གིས་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་སྤངས་སོ། །འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱས་སོ། །ལམ་བསྒོམས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པ་དེའི་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་བའི་ཤེས་པ་དང༌། རིག་པ་དང༌། བློ་དང༌། རྟོགས་པ་དང༌། སྣང་བ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཞེ་ན། བདག་གིས་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡང་ཤེས་པར་བྱར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པ་ནས། བདག་གིས་ལམ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པས་ཡོངས་སུ་སྒོམ་པར་བྱར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཤེས་པ་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་བཅོས་ལས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པས་དེ་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། ཁ་ཆེ་བ་རྣམས་ན་རེ་བསྟན་བཅོས་ལས་འདི་སྐད་དུ། ལངས་པའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པས་དེ་ལྟར་ཤེས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེའི་བྱེ་བྲག་གིས་དེ་གཉིས་ནི་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་ཤེས་པ་བཅུར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཤས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ཤེས་པ་དང༌། འགོག་པ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་དང༌། ཟད་པ་ཤེས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་པ་གཅིག་ཡིན་ལ། གཅིག་གི་ཆ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་པ་གཅིག་ཡིན་ལ་བདུན་གྱི་ཕྱོགས་ཡིན་ཏེ། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་བ་གཅིག་ཡིན་ལ། བཞིའི་ཕྱོགས་ཡིན་ཏེ། ཀུན་འབྱུང་དང༌། འགོག་པ་ཤེས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ལམ་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་པ་གཅིག་ཡིན་ལ་ལྔའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ནི་གཅིག་ཡིན་ལ་བཞིའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །ཟད་པ་ཤེས་པ་ནི་གཅིག་ཡིན་ལ་དྲུག་གི་ཆ་ཡིན་ཏེ། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་གསུམ་ཡོད་ལ་བཅུར་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། རང་བཞིན་དང་ནི་གཉེན་པོ་དང༌། །རྣམ་པ་རྣམས་དང་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། །རབ་སྦྱོར་བྱ་བ་བྱས་ཉིད་དང༌། །རྒྱུ་རྒྱས་པ་ལས་བཅུ་ཡིན་ཏེ། །རྒྱུ་བདུན་གྱིས་བཅུར་
― DTG141_Page_0481 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་གྲག་སྟེ། རང་བཞིན་ལས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཤེས་པ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པ་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉེན་པོ་ལས་ནི་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དག་ཡིན་ཏེ། འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། ཁམས་གོང་མའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ལས་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་ཤེས་པ་དག་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པ་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་དང་དམིགས་པ་ལས་ནི་འགོག་པ་དང་ལམ་ཤེས་པ་དག་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་དང་དམིགས་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལས་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་མདོ་ཀྱི། སེམས་ཤེས་པར་བྱ་བ་རབ་ཏུ་བརྩོན་པ་ལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱ་བ་བྱས་པ་ལས་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱ་བ་བྱས་པའི་རྒྱུད་ལ་དང་པོ་ཁོ་ནར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་རྒྱས་པ་ལས་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཐམས་ཅད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཤེས་པ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་བཤད་མོད་ཀྱི། གཞན་ཡང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་འགོག་པ་དང༌། །ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་གང་ཡིན་ཏེ། །ཁམས་གསུམ་གྱི་ནི་གཉེན་པོ་ཡིན། །འགོག་པ་དང་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་ཆར་གྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་རྗེས་མ་ཡིན། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་མེད་དོ། །ཤེས་པ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ལས། །ཆོས་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས། །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག །དེ་དག་མདུན་ནས་བཤད་པར་བྱའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཞན་དུ་ཡང༌། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཀྱང་ཡིན་ལ། ཆོས་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་འཛིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གཞན་དག་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །བདེན་པའི་རང་རང་གི་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་རང་རང་གི་རྣམ་པར་འཇུག་པ་ཡིན་པས། རེ་རེ་ཞིང་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་བཞི་ཡིན་ནོ། །
― DTG141_Page_0482 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བཞིན་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ། །དྲི་མེད་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རང་གི་བདེན་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ཏེ། ལམ་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲི་མ་དང་བཅས་ནི། ཤེས་བྱའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྣམས། གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པར་བྱ་བའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་གཅོད་དོ། །གཉི་ག་ཡང༌། རྫས་རེ་རེ་ཞིག་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །གང་གི་ཚེ་སེམས་འཛིན་པ་དེའི་ཚེ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མི་འཛིན་པ་གང་གི་ཚེ་ཚོར་བ་འཛིན་པ་དེའི་ཚེ་འདུ་ཤེས་མི་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་ལ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་སུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་གཉིས་ཅིག་ཅར་དུ་འཛིན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གོས་དང་དྲི་མ་གཉིས་ཅིག་ཅར་དུ་མི་འཛིན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ལྷག་མའི་རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་སྟེ། སྟོང་དང་བདག་མེད་མ་གཏོགས་སོ། །ལྷག་མ་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་དེ་གཉིས་ནི་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་དག་མ་གཏོགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པ་ཡིན་ཡང་བདག་ནི་སྐྱེ་བ་ཟད་དོ། །འདི་ལས་སྲིད་པ་གཞན་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་འདིའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ཟག་པ་མེད་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གཞན་ཡང་ཡོད་དམ་འོན་ཏེ་མེད་ཅེ་ན། རེ་ཞིག་ཁ་ཆེ་བ་རྣམས་ན་རེ། དྲི་མེད་བཅུ་དྲུག་ལས་གཞན་རྣམས། མེད། ཟག་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ལ་མ་གཏོགས་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་ཡོད་ཅེས་བསྟན་བཅོས་ལས་གཞན་ཉི་འོག་པ་རྣམས་ན་རེ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཇི་ལྟར་རྟོགས་ཤེ་ན་བསྟན་བཅོས་ལས་ཏེ། བསྟན་བཅོས་ལས་འདི་སྐད་དུ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱི་འདོད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཆོས་དག་ཤེས་སམ་ཞེ་ན་ཤེས་ཏེ། རིགས་པས་བསྐྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་རབ་
― DTG141_Page_0483 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་རྐྱེན་དང་དེ་ནི་གནས་ཡོད་དོ། །དེ་ནི་གཞི་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་སོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཅི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་པོ་དེ་དག་མིང་གི་སྒོ་ནས་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་རྫས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཡིན་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ནི་མིང་གི་སྒོ་ནས་བཅུ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །རྫས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་ནི་བཞི་ཡིན་ལ། ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་རྣམས་ལ་ནི། རྫས་རེ་རེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདུན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། རྫས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག །ཅེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་རྐྱེན་ལ་རག་ལུས་པས་མི་རྟག་པའོ། །གནོད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །བདག་གིར་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པའོ། །བདག་དུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་བདག་མེད་པའོ། །ས་བོན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་ན་རྒྱུའོ། །འབྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་ན་ཀུན་འབྱུང་བའོ། །རྒྱུན་ཆགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ན་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བའོ། །མངོན་པར་གྲུབ་པའི་དོན་གྱིས་ན་རྐྱེན་ཏེ། དཔེར་ན་འཇིམ་པའི་གོང་བུ་དང་འཁོར་ལོ་དང་ཐེ་གུ་དང་ཆུ་རྣམས་འདུས་པ་ལས་བུམ་པ་མངོན་པར་གྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་བུའོ། །ཕུང་པོ་འཇིག་པའི་ཕྱིར་འགོག་པའོ། །མེ་གསུམ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞི་བའོ། །གནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གྱ་ནོམ་པའོ། །སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །འགྲོ་བའི་དོན་གྱི་ན་ལམ་མོ། །རིགས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རིགས་པའོ། །ཡང་དག་པར་གྲུབ་པའི་དོན་གྱིས་ནི་བསྒྲུབ་པའོ། །ཤིན་ཏུ་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་རྣམ་པ་ཡང་ཅི་ཤེས་རབ་འབའ་ཞིག་གིས་རྣམ་པ་གཅོད་པར་བྱེད་དམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་དང་ནི། དམིགས་བཅས་བཅས་པས་རྣམ་པ་གཅོད། །ཤེས་རབ་དང་གཞན་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་གཅོད་པར་བྱེད་དོ། །ཡོད་དོ་ཅོག་གི་རྣམ་པ་གཅོད། །གང་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་གཅོད་དོ། །དེ་ལྟར་བཤད་ན་ཤེས་རབ་ནི་རྣམ་པ་ཡང་ཡིན་རྣམ་པར་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན། གཅད་པར་བྱ་བའི་རྣམ་པ་གང་ཡང་ཡིན། དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཞན་ནི་རྣམ་པ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། གཅད་པར་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན། དམིགས་པ་
― DTG141_Page_0484 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པ་ནི་བཅད་པར་བྱ་བའི་རྣམ་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན་པར་གྲུབ་པོ། །གཞན་ཡང་ཤེས་པ་བཅུ་པོ་དེ་དག་གི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དང་པོ་རྣམ་གསུམ་གཞན་རྣམས་དགེ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཤེས་པ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དང་བོར་འདོན་པའི་ཕྱིར་དང་པོ་སྟེ། དེ་ཡང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡེ་ཤེས་དགུ་ནི་དགེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དང་པོ་ས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དང༌། །འདོད་པའི་ཁམས་དག་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དག་ན་ཡོད་དོ། །དྲུག་ན་ཆོས་ཤེས་བྱ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དག་ན་ཡོད་དོ། །དགུ་ན། རྗེས་ཤེས་བྱ་བ། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ས་དྲུག་པ་དེ་དག་ཉིད་དང་གཟུགས་མེད་པ་གསུམ་དག་ན་ཡོད་དོ། །དེ་བཞིན་དྲུག་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་དང་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ནི་ས་དགུ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ན་ཡོད་དོ། །དབྱེ་ན་ནི་ཆོས་ཤེས་པས་བསྡུས་པ་རྣམས་ནི་དྲུག་ན་ཡོད་དོ། །རྗེས་སུ་ཤེས་པས་བསྡུས་པ་རྣམས་ནི་དགུ་ན་ཡོད་དོ། །གཞན་ཡིད་ཤེས་པ་བསམ་གཏན་ན། །གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པོ་ཁོ་ན་ན་ཡོད་ཀྱི་གཞན་དག་ན་ནི་མེད་དོ། །དེ་ནི་འདོད་དང་གཟུགས་ལུས་ལ། །གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དེ་ནི་འདོད་བ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དག་དུ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཤེས་བྱ་བ་འདོད་ལུས་ལ། །ཆོས་ཤེས་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལུས་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་དུ་བྱེད་ཀྱི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་དུ་ནི་མངོན་དུ་མི་བྱེད་དོ། །གཞན་ནི་ཁམས་གསུམ་པ་ཡི་ལུས། །གཞན་ཡང་གང་དག་ཅིག་ཡིན་ཞེ་ན། གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང་ཆོས་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་སོ། །ས་དང་ལུས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྡུ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་སྨྲས་པ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་གཅིག་ནི། །འགོག་བློ། །བློ་དང་ཤེས་རབ་དང་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་ཤེས་པ་ནི། ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་སེམས་བློ་ནི། གསུམ་སྟེ། གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ནི་ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་གསུམ་ཡིན་
― DTG141_Page_0485 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནོ། །ལྷག་མ་རྣམས་བཞི་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་ཤེས་པ་དང་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དག་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཆར་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པ་གང་གིས་དམིགས་པ་ནི། ཤེས་པ་དུ་དག་ཅིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་དགུ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པ་ཤེས་པ་དགུ་ཡིན་ནོ། །ལམ་རྗེས་བློ་ཡི་དགུ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པ་ཤེས་པ་དགུ་ཡིན་ལ། རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ཡང་ཆོས་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པ་དགུ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་ནི་རྒྱུ་བློ་གཉིས། །སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་ཤེས་པ་གཉིས་ཀྱིས་དམིགས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་དང་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང་གཉིས་ཡིན་ནོ། །བཞིའི་བཅུ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང་ཟད་པ་ཤེས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་ཤེས་པ་བཅུ་ཆར་ཡིན་ནོ། །གཅིག་གི་མེད། འགོག་པ་ཤེས་པ་སྟེ་གཅིག་གིས་དམིགས་པ་ནི་ཤེས་པ་མེད་དོ། །ཆོས་བཅུ་དག་ནི་སྦྱར་བར་བྱ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། ཁམས་གསུམ་པ་དང་དྲི་མེད་ཆོས། །མ་བྱས་རྣམ་གཉིས་རྣམ་གཉིས་སོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དག་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་ལས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། ལྡན་པ་མ་ཡིན་པར་དབྱེ་བའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་བྱའོ། །འདུས་མ་བྱས་ལ་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པར་དབྱེ་བའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བྱས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཆོས་བཅུ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་བཅུ་པོ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་སྦྱར་བར་བྱ་ཞེ་ན། ཤེས་པ་གང་གིས་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་དུ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་བཅུ་པོ་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཤེས་པ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་དང་བཞི་དང་འདུས་མ་བྱས་དགེ་བ་དང་ལྔ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་དྲུག་དང་འདུས་མ་བྱས་དགེ་བ་དང་བདུན་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་ཤེས་པ་གཉིས་ཀྱི་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དག་དང་དྲུག་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་ཤེས་པའི་ནི་འདུས་མ་བྱས་དགེ་བ་གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །
― DTG141_Page_0486 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལམ་ཤེས་པའི་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་གཉིས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་མ་གཏོགས་པ་ཆོས་དགུ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཤེས་པ་གཅིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་གཅིག་སྟེ་རང་ཆོགས་ལས། གཞན་ནི་བདག་མེད་ཉིད་དུ་རིག །ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ནི་རང་གི་ཚོགས་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་ཤེས་སོ། །རང་གི་ངོ་བོ་དང་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་དེའི་རང་དང་ཚོགས་ཡིན་ལ། ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཐ་དད་པ་དང༌། དམིགས་པ་དེ་གཅིག་པ་དང་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་ནི་མི་འཛིན་ཏོ། །དེ་ཡང་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ནི་མཉམ་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་ནི་མཉམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་གྱི། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ས་རྣམ་པར་ཆད་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་རྫོགས་སོ།། །།ད་ནི། གང་ཞིག་ཤེས་པ་དུ་དང་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རེ་ཞིག་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་གཅིག་ཁོ་ན་དང་ལྡན་ནོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང་ཡང་ལྡན་ནོ། །འཕགས་པ་ནི། ཟག་མེད་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ། །ཆགས་ཅན་ཤེས་པ་གཅིག་དང་ལྡན། །འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་ན། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དག་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་གཅིག་ཁོ་ན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་གསུམ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་དང་གསུམ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །གོང་མ་ཡི། བཞི་ལ་རེ་རེ་འཕེལ་དང་ལྡན། །དེ་ཡན་ཆད་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་ལ་ནི་དེ་ལ་ཤེས་པ་རེ་རེ་འཕེལ་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ལ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་འཕེལ་ལ། ཀུན་འབྱུང་བ་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་རྣམས་འཕེལ་བས། དེ་ལྟར་ན་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ལ་ཤེས་པ་བདུན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ལྷག་པར་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པར་རིག་
― DTG141_Page_0487 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱའོ། །ཡང་གནས་སྐབས་གང་དག་ཏུ་ཤེས་པ་དུ་དག་ཅིག་གི་ཐོབ་པ་སྐྱེ་ཞེ་ན། མཐོང་ལ་བཟོད་པ་ཡེ་ཤེས་རྣམས། །ཇི་ལྟར་སྐྱེས་པའི་མ་འོངས་འཐོབ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བཟོད་པ་འམ་ཤེས་པ་གང་དང་གང་སྐྱེས་པ་དེའི་རིགས་ཅན་མ་འོངས་པ་དེའི་རྣམ་པ་བཞི་ཁོ་ནའི་ཐོབ་པ་སྐྱེའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ཤེས་པ་རིས་མཐུན་པའི་རྣམ་པ་ཁོ་ནའི་ཐོབ་པ་སྐྱེ་ཞེ་ན། རིགས་རྣམས་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱང༌། རྗེས་གསུམ་དག་ལ། མཐོང་བའི་ལམ་དེ་ཉིད་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་གསུམ་དག་ལ་ཐོབ་པ་སྐྱེའོ། །བདེན་པ་ཟད་པར་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཤེས་པ་དག་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྗེས་ཞེས་བྱ། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་དེ་ནི་བདེན་པ་རེ་རེ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ལ་ཐོབ་པ་མི་སྐྱེ་ཞེ་ན། ལམ་གྱི་བདེ་བ་ནི་སྔོན་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཟད་པར་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་རིལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། འགོག་པ་ལ་མངོན་དུ་བྱ་བར་མི་ནུས་ཀྱི་ལམ་ནི་ཟད་པར་བསྒོམ་པར་མི་ནུས་པར་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐའ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་ཐོབ་པ་མི་སྐྱེའོ། །ཇི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ལས་ཐོབ་པ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དེ། རེས་འགའ་ཞིག་ན་མངོན་དུ་བྱེད་དམ་ཞེ་ན། ནམ་ཡང་མི་བྱེད་དེ། གཅིག་ཏུ། དེ་ནི་མི་སྐྱེའི་ཆོས་ཅན་ཡིན། །ཇི་ལྟར་ན་དེའི་ཐོབ་པ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མ་ཐོབ་པ་ལས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་དུ་བའི་ཤེས་པ་དེའི་ཐོབ་པ་སྐྱེ་ཞེ་ན། རང་དང་འོག་ས། མཐོང་བའི་ལམ་ས་གང་པའི་ཡིན། །ས་དེ་བ་དང་ས་འོག་མ་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་ཐོབ་པ་སྐྱེ་སྟེ་གལ་ཏེ་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པའི་ས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི། མི་ལྕོགས་པ་མེད་པའི་ས་པ་དང༌། འདོད་པ་ན་སྤྱོང་པ་དང༌། ས་གཉིས་པའི་ཐོབ་པ་སྐྱེ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ན་ནི། ས་བདུན་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་ཐོབ་པ་སྐྱེ་བའི་བར་དུའོ། །ཡང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནི་དུ་དག་ཅིག་ཡིན་ཞེ་ན། འགོག་
― DTG141_Page_0488 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་མཐའ། འགོག་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཡང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཐ་མ་སྟེ། ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པས་ལྷག་མ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཆར་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དེ་ནི། རང་བདེན་རྣམ་པ། བདེན་པ་གང་ཞིག་མངོན་པར་རྟོགས་ནས་ཐོབ་པ་དེ་ནི་བདེན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡིན་ལ། དེའི་རྣམ་པའོ་ཞེས་སྨོས་པས་དེའི་དམིགས་པ་ཡང་བདེན་པ་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྩལ་བདག་ཉིད། སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཁོར་དང་བཅས་པར་སྨོས་ན་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ཕུང་པོ་བཞི་དང་ལྔའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །ཆགས་བཅས་བཅུ་དྲུག་པ་ལས་དྲུག །འཐོབ་པ་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་བཅུ་དྲུག་པ་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ལ། ལམ་ཤེས་པ་དང་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་གཉིས་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན་ལ། ཆོས་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་ཤེས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དྲུག་གི་ནི་ཐོབ་པ་སྐྱེའོ། །འདོད་ལ་ཆགས་དང་བྲལ་ལ་བདུན། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་བདུན་པ་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པའི་ཐོབ་པ་ཡང་སྐྱེའོ། །དེ་ཡི་གོང་མ་སྒོམ་ལམ་ལ། །འདོད་ཆགས་བཅས་པས་བདུན་འཐོབ་པོ། །སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་པ་ལས་གོང་མ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་སྲིད་དུ་སྦྱོར་བ་དང་བར་ཆད་མེད་པ་དང། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང༌། ཤེས་པ་བདུན་གྱི་ཐོབ་པ་སྐྱེ་ལ། གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡིན་ན་ནི། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ཆོས་ཤེས་པ་ཞིག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ས་བདུན་ལས་རྒྱལ་མངོན་ཤེས་དང༌། །མི་གཡོ་ཐོབ་དང་སྤེལ་བསྒོམས་པའི། །བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དག་དང༌། །གོང་མའི་སྒྲོལ་བའི་ལམ་
― DTG141_Page_0489 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྒྱད་ལའང༌། །ཤེས་པ་བདུན་གྱི་ཐོབ་པ་སྐྱེའོ། །ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། ས་བདུན་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་གསུམ་དག་ཡིན་ལ། དེ་དག་ལས་རྒྱལ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སློབ་པས་བདུན་པོ་དེ་དག་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་དང༌། མི་གཡོ་བ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་སྤེལ་མར་བསྒོམས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཤེས་པ་བདུན་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ཐོབ་པ་སྐྱེ་ལ། གལ་ཏེ་བསྒོམ་པའི་ལམ་འཇིག་རྟེན་པ་ཡིན་ན་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ན་ནི། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་བཞི་དང་ཆོས་ཤེས་པ་གཉིས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །མི་གཡོ་བ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་ཐོབ་པ་མི་སྐྱེ་སྟེ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེར་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པ་བདུན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ས་བདུན་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལས་ཀྱང་གོང་མ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་བརྒྱད་པ་དག་ལ་ནི། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་དང༌། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་རྣམས་དང༌། ཤེས་པ་བདུན་གྱི་ཐོབ་པ་སྐྱེའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་ཐོབ་པ་ནི་མི་སྐྱེ་སྟེ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་བཞི་དང༌། འགོག་པ་དང་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་གཉིས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཡིན་ནོ། །སློབ་པ་སྤྱོང་བའི་གྲོལ་བ་ལ། །ཤེས་པ་དྲུག་གམ་བདུན་ཐོ་བའམ། །སློབ་པ་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་དབང་པོ་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ལ་ནི། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་དང༌། འགོག་པ་དང་ལམ་ཤེས་པ་རྣམས་དང༌། ཤེས་པ་དྲུག་གི་ཐོབ་པ་སྐྱེའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པས་བསྣན་ཏེ་ཤེས་པ་བདུན་གྱི་ཐོབ་པ་སྐྱེའོ། །འམ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་ཁ་ཅིག་ན་རེ་གཉི་ག་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་ཐོབ་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྟོགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་ཐོབ་པ་ཡང་སྐྱེའོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ལ་དྲུག །སློབ་
― DTG141_Page_0490 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཡང་རུང་མ་བྲལ་ཡང་རུང་སྟེ། དབང་པོ་སྤྱོད་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ལ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་དྲུག་གི་ཐོབ་པ་སྐྱེའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པའི་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་ལ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བཀག་ཅེ་ན། གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་སྲིད་རྩེའི་རྣམ་རྒྱལ་ལ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་དྲུག་གི་ཐོབ་པ་སྐྱེའོ། །ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དགུའོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དགུ་པོ་དེ་དག་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་མ་གཏོགས་པ་དགུའི་ཐོབ་པ་སྐྱེའོ། །མི་གཡོ་བ་ནི་བཅུ་འཐོབ་པོ། །མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་བཅུའི་ཐོབ་པ་སྐྱེའོ། །དེར་འཕོ་ཐ་མའི་གྲོལ་བ་ལ་འང༌། །གང་ཞིག་མི་གཡོ་བ་ཉིད་དུ་འཕོ་བ་དེའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ཐ་མ་ལ་ཡང་བཅུའི་ཐོབ་པ་སྐྱེའོ། །བཤད་པའི་ལྷག་མ་ལ་བརྒྱད་ཐོབ། །ལྷག་མ་ཡང་གང་དག་ཅིག་ཅེ་ན། འདོད་པའི་ཁམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དགུ་པ་དང༌། །ས་བདུན་པས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང། སྤེལ་མར་བསྒོམ་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་རྣམས་དང༌། མི་གཡོ་བ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་བརྒྱད་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་ལམ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པ་ཤེས་པ་བརྒྱད་མ་འོངས་པ་ཐོབ་པའི་ཐོབ་པ་སྐྱེ་སྟེ། རེ་ཞིག་སློབ་པའི་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །མི་སློབ་པའི་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱོར་བ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་དག་ལ་ནི་ཤེས་པ་དགུ་འམ་བཅུའི་ཐོབ་པ་སྐྱེའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། སྤེལ་མར་བསྒོམ་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དག་ལ་ནི། བརྒྱད་དང་དགུའི་ཐོབ་པ་སྐྱེའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་གཉིས་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ལ་མ་འོངས་པའི་ཐོབ་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་སྐྱེའོ། །ཡང་ལམ་གང་ལས་དུ་པའི་ཤེས་པའི་ཐོབ་པ་སྐྱེ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ནི་ས་གང་པའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དང་པོ་ཉིད་དུས་
― DTG141_Page_0491 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ཐོབ་པས་དེ་པའི་མ་འོངས་པའི་ཐོབ་པ་སྐྱེའོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ནི་ས་གང་པའི་ལམ་ཡིན་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཡང་མ་ཟད་དེ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གང་ལས་ཆགས་བྲལ་བྱ་ཕྱིར་གང༌། །ཐོབ་པ་དེ་ཡང་འོག་མའང་འཐོབ། །ས་གང་ཞིག་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱ་བ་ལ་ཡང་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ལམ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ས་གང་ཞིག་ཐོབ་པ་དེའི་ས་པ་དང༌། ས་འོག་མའི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཟད་པ་ཤེས་པ་ཟག་བཅས་ཀྱང༌། །ཟད་པ་ཤེས་པ་ལ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡོན་ཏན་མི་སྡུག་པ་དང༌། དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྔུབ་པ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སོགས་པ་ས་ཐམས་ཅད་པའི་ཡང་ཐོབ་པ་སྐྱེའོ། །ཅི་གང་ཅུང་ཟད་ཐོབ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོབ་པ་སྐྱེ་འམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་སྔོན་མ་ཐོབ་པ་སྐྱེའི། སྔོན་ཐོབ་པའི་ཐོབ་པ་མི་སྐྱེ། གང་རྣམ་པར་ཉམས་པ་ལས་ཐོབ་པ་ནི་མི་སྐྱེ་སྟེ། ཐོབ་ཟིན་པ་ལས་བཏང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཅི་རྙེད་པ་འབའ་ཞིག་ལ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་འམ་ཞེ་ན། ཐོབ་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རྙེད་པའི་ཐོབ་པ་དང་བསྟེན་པའི་ཐོབ་པ་དང༌། གཉེན་པོའི་ཐོབ་པ་དང་ཐག་བསྲིང་བའི་ཐོབ་པའོ། །དེ་ལ་རྙེད་དང་བསྟེན་ཅེས་བྱ་བ་ནི། །དགེ་བ་འདུས་བྱས་ཐོབ་འགྱུར་བ། །གཉེན་པོ་དང་ནི་ཐག་བསྲིང་ངོ༌། །ཐོབ་པ་ཟག་དང་བཅས་པ་ཡིན། །རྙེད་པ་དང་བསྟེན་པའི་ཐོབ་པ་ནི་དགེ་བ་འདུས་བྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ཏེ། མ་འོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་གཅིག་ཁོ་ནའོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ནི་གཉི་གའོ། །གཉེན་པོ་དང་ཐག་བསྲིང་པའི་ཐོབ་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དགེ་བའི་ཆོས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཐོབ་པ་བཞི་ཡིན་ལ་ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་གཉིས་ཡིན་ནོ། །ཉི་འོག་པའི་ཆོས་མངོན་པ་པ་དག་ན་རེ་ནི་ཐོབ་པ་དྲུག་སྟེ། བཞི་པོ་དེ་དང་སྔོམ་པའི་ཐོབ་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཛིན་པའི་ཐོབ་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་མ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དབང་པོ་དྲུག་པོ་འདི་དག་ཤིན་ཏུ་དུལ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་བསྒོམ་པའི་བར་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། འདི་ལྟར་
― DTG141_Page_0492 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུས་འདི་ལ་སྒྲ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཆེ་བ་རྣམས་ན་རེ། དེ་གཉིས་ནི་གཉེན་པོ་ཐག་བསྲིང་བའི་ཐོབ་པའི་ཁོངས་སུ་འདུས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཐོབ་པ་སྤྱིར་བཤད་ཀྱི། སངས་རྒྱས་ཆོས་ནི་མ་འདྲེས་པ། །སྟོབས་ལ་སོགས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །གང་དག་སངས་རྒྱས་ཉག་གཅིག་གི་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བརྙེས་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དག་གིས་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །བཅོ་བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་རྣམས་སོ། །སྟོབས་བཅུ་ཡང་གང་ཞེ་ན། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་རྒྱས་པར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་འདི་ལས་ནི་ངེས་པར་སྐྱེའོ། །འདི་ནི་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པའོ། །གནས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སྲིད་པའོ། །ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མང་བ་དང་ཉུང་བ་དང་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་རྣམས་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བསམ་གཏན་དང་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་དང༌། མིང་དང་འཐོབ་པའི་ཐབས་དང༌། ཕན་འདོགས་པ་དང༌། རོ་མྱང་བ་དང༌། དག་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཉམས་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་རྣམས་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དབང་པོ་མཆོག་དང༌། མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དང་འབྲིང་དང་རྣོན་པོ་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་པར་བྱ་བ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམན་པ་དང་བར་མ་དང་གྱ་ནོམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཁམས་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG141_Page_0493 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་པར་བྱ་བ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་བྱེ་བྲག་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་པར་བྱ་བ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་ཟད་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་ཚེ་རབས་བརྒྱུད་པ་དྲན་པར་བྱ་བ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་སྲིད་པར་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་གཟིགས་པར་བྱ་བ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཟག་པ་ཟད་པར་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཟག་པ་ཟད་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དག་ནི། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་འབྱུང་བ་བཞིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་མ་འདྲེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ། གནས་དང་གནས་མིན་ཤེས་པ་བཅུ། །གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི་ཤེས་པ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །ལས་འབྲས་ལ་བརྒྱ། །ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི། འགོག་པ་དང་ལམ་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པ་ཤེས་པ་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་སོགས། དབང་བོ་མོས་དང་ཁམས་དག་ནི། །དགུ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི་འགོག་པ་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པ་ཤེས་པ་དགུ་ཡིན་ལ། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། དབང་པོ་མཆོག་དང༌། མཆོག་མ་ཡིན་པའི་སྟོབས་དང་ཁམས་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་བར་བྱའོ། །ལམ་དག་ལ་བཅུའམ། འམ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་དགུ་འམ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྟོགས་པའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ལམ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་སྨོས་ན་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཤེས་པ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མ་ཡིན་ན་ནི་འགོག་པ་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་སོ། །གཉིས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཡིན།
― DTG141_Page_0494 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དྲན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་ཤི་འཕོ་དང༌། སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཟག་པ་དྲུག་གམ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཟག་པ་ཟད་པར་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་འགོག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ན་ནི། ཟག་པ་ཟད་པར་མཁྱེན་པའི་སྟོབས། ཆོས་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། འགོག་པ་ཤེས་པ་དང་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང་ཤེས་པ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་ཟག་པ་ཟད་པར་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཟག་པ་ཟད་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཡིན་ན་ནི་དེའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་བཅུ་ཡིན་ནོ་རང་བཞིན་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྔོན་གནས་འཆི་འཕོ་སྐྱེ་བའི་སྟོབས། བསམ་གཏན་དག་གི །སྔོན་གྱི་གནས་ཤི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་ནི། ས་རྣམས་ཀུན་གྱི། ལྷག་མ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སྐྱེས་པའི་ལུས་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དག་ཏུ་སངས་རྒྱས་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་གི་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་བོ་དེ་དག་ནི་སྟོབས་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉག་གཅིག་གི་སྟོབས་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར། དེ་སྟོབས་གང་ཕྱིར་ཐོགས་པ་མེད། །གང་གི་ཕྱི་དེའི་མཁྱེན་པ་ནི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པས། དེ་བས་ན་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་དག་གི་ཤེས་པ་ནི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། ལ་ལར་འདོད་ཀྱང་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་མིང་འཐོབ་པར་འོས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་དཔེ་ནི་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་འདོད་པའི་མ་ཕྱི་བཏང་བ་དང༌། བྱ་ཞིག་ཁྲས་གཙེས་པའི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་མ་མཁྱེན་པ་ཡིན་ནོ། །རེ་ཞིག་དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐུགས་ཀྱི་སྟོབས་ནི་ཤེས་བྱ་བཞིན་དུ་མཐའ་ཡས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐུ་ཡི་སྲེད་མེད་བུ་ཡི་སྟོབས། །སྐུའི་སྟོབས་ནི་སྲིད་མེད་བུའི་སྟོབས་ཙམ་མོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གཞན་དག་ཚིགས་ན། གཞན་དག་ན་རེ་ནི་ཚིགས་དང་ཚིགས་ན་སྲེད་མེད་བུའི་སྟོབས་ཙམ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། བཙུན་པ་དེ་ནི་སྟོབས་ཀྱང་
― DTG141_Page_0495 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐུགས་ཀྱི་སྟོབས་བཞིན་དུ་མཐའ་ཡས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་མཐའ་ཡས་པ་བཟོད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སངས་རྒྱས་དང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་རྣམས་ཀྱི་ཚིགས་ནི་སྤྲུལ་གཅུས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། ལུ་གུ་རྒྱུད་དང༌། གཟེར་བུས་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུའི་སྟོབས་ཀྱི་ཚད་ཀྱང་ཇི་ཙམ་ཞེ་ན། གླང་ཆེན་སྟེན་སྟོབས། བཅུས་གླག་བདུན་གྱི་སྟོབས་ཡིན་ནོ། །གླང་པོ་ཆེ་ཐ་མལ་པ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་གཅིག་གི་སྟོབས་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དང༌། རབ་གནོན་དང༌། ཡན་ལག་མཆོག་དང༌། སྟོབས་མཆོག་དང༌། སྲེད་མེད་བུ་རྣམས་གོང་ནས་གོང་དུ་བཅུ་འགྱུར་དུ་བསྐྱེད་དེ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གཞན་དག་ན་རེ་གླང་པོ་ཆེ་ཕལ་པ་དང༌། སྤོས་གྱི་གླང་པོ་ཆེ་དང༌། ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དང༌། རབ་གནོན་རྣམས་ཀྱི་སྟོབས་གོང་ནས་གོང་དུ་བཅུ་འགྱུར་དུ་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུའི་སྟོབས་ཕྱེད་ཡིན་ནོ། །དེ་གཉིས་སུ་བསྒྱུར་བ་སྲེད་མེད་བུའི་སྟོབས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་ཏེ་ཇི་ཙམ་དུ་མང་བ་དེ་ཙམ་དུ་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །སྐུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རང་བཞིན་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་ཁྱད་པར་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་དག་ན་རེ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་བདུན་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཞིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྟོབས་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མི་འཇིགས་པ་ནི་རྣམ་བཞི་སྟེ། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །མི་འཇིགས་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཀྱང༌། ཅི་ལྟར་དང་པོ་བཅུ་པ་དང༌། གཉིས་པ་བདུན་པའི་སྟོབས་ཡིན་ནོ། །གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པ་སྟོབས་ཇི་ལྟ་བར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་མི་འཇིགས་པ་དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཇི་ལྟ་བར་ཟག་པ་ཟད་པར་གྱུར་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་མི་འཇིགས་པ་དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཇི་ལྟ་བར། ངས་གང་དག་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་བར་དུ་གཅོད་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་སུ་གསུངས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་མི་འཇིགས་བ་དེ་དང་འདྲའོ། །ཀུན་དུ་འགོར་བའི་ལམ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཇི་ལྟ་བར་ངས་གང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་དུ་གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མི་འཇིགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །
― DTG141_Page_0496 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཇི་ལྟར་ན་མཁྱེན་པ་ཉིད་མི་འཇིགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མི་སྐྲག་པ་ནི་མི་འཇིགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་གི་ནི་མི་སྐྲག་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་པར་བྱས་པ་ནི་མི་འཇིགས་པ་ཡིན་པར་རིགས་ཀྱི་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་གྱི་བྱེ་བྲག་ལས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང༌། དྲན་དང་ཤེས་རབ་བདག་ཉིད་གསུམ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གིས་ནི་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་གྱི་རང་བཞིན་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཉན་ཐོས་གུས་པར་ཉན་པའམ་མི་ཉན་པའམ་གཉི་ག་ལ་ཀུན་ཏུ་དགྱེས་པའམ། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་སུ་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་གནས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཉན་ཐོས་རྣམས་གང་གི་ཡིན་པ་དེ་ལ་གུས་པར་ཉན་པའམ་གུས་པར་མི་ཉན་པའམ། གཉི་ག་ལ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་ཡིད་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གོ་སྐབས་སུ་འགྱུར་གྱི་གཞན་དག་ལ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན། དེ་ལ་དེ་མི་སྐྱེ་བ་ཡ་མཚན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གི །གཞན་དག་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་སྨྲས་པ། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཀུན་རྫོབ་བློ། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་ཡང་མི་འགྲུབ་པ། སྙིང་རྗེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ཅིའི་ཕྱིར་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཚོགས་དང་རྣམ་པ་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། །མཉམ་པའི་ཕྱིར་དང་ཆེས་ཆེའི་ཕྱིར། །ཚོགས་ཀྱི་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་པོས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པས་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་འདྲ་བར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེས་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དེ་ལས་ཆེས་ཆེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་རྗེ་དང་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་གཉིས་ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། ཐ་དད་བྱ་བ་རྣམ་པ་བརྒྱད། །རང་བཞིན་ལས་ནི་ཞེ་མི་སྡང་བ་དང༌། གཏི་མི་མུག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ལས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གཅིག་དང་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་ལས་ནི་ཁམས་
― DTG141_Page_0497 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་དང་ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་ལས་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་དང་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུད་ལས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུད་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོབ་པ་ལས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ཐོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོབ་པ་དང་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། མཚུངས་པ་དང་མི་མཚུངས་པ་ལས་ཐུགས་རྗེ་མཛད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཚོགས་དང་ཆོས་སྐུ་འགྲོ་བའི་དོན། །སྤྱོད་པས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དག །མཉམ་པ་ཉིད་དེ་སྐུ་ཚེ་དང༌། རིགས་དང་ཚད་ཀྱིས་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་སྤྱོད་པ་དང༌། རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྐུ་ཚེ་དང་ཆོ་རིགས་དང་ཚད་དུ་བྱས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཡོད་དེ། ཡུན་རིང་པོ་དང་ཐུང་དུར་འཚོ་བ་དང༌། རྒྱལ་རིགས་དང༌། བྲམ་ཟེའི་རིགས་ཐ་དད་པ་དང༌། །འོད་སྲུངས་དང་ཤཱཀྱ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཐ་དད་པ་དང༌། དུས་ཇི་ལྟ་བ་ཞིན་དུ་སྐུའི་བོད་ཚོད་ཆེ་ཆུང་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གསུམ་པོ། །རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཕན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་དག་ཁོ་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་མཁས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ། དགའ་བ་དང་བཀུར་སྟི་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པར་ནུས་སོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་གོམས་པ་དང༌། ཡུན་རིང་པོ་ནས་གོམས་པ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པར་གོམས་པ་དང༌། གུས་པར་བྱས་ཏེ་གོམས་པའོ། །འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། མཐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཕན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ངན་སོང་གསུམ་དང་འཁོར་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་གྲོལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའམ། ཐེག་པ་གསུམ་དང་བདེ་འགྲོ་ལ་འགོད་པར་བྱེད་པས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་
― DTG141_Page_0498 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། མ་བསྟན་པར་མཁྱེན་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་མཁྱེན་པ་དང༌། མ་འབད་པར་མཁྱེན་པའོ། །སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་དང༌། གཏན་དུ་སྤངས་པ་དང༌། བག་ཆགས་དང་བཅས་ཏེ་སྤངས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའོ། །མཐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཕྱིའི་ཡུལ་སྤྲུལ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་ཡིན་གྱིས་རློབ་པའི་མངའ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྐུ་ཚེ་གཏོང་བར་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པའི་མངའ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང་ཤིན་ཏུ་རིང་བ་ལ་ཡང་མྱུར་དུ་གཤེགས་པ་དང༌། ཆུང་ངུ་ཆེན་པོར་འཇུག་པར་མཛད་པའི་མངའ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡ་མཚན་གྱི་ཆོས་རྣམ་པ་དུ་མ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། དཔེ་བྱད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྟོབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་དང༌། སྐུ་རྡོ་རྗེ་ལྟར་སྲ་བ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་མདོར་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དབྱེ་ན་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མཐའ་ཡས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་ཚེ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དུ་མར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ན་ནི་མཐའ་དག་བརྗོད་པ་དང་མཁྱེན་པར་སྤྱོད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་ཡེ་ཤེས་དང་མཐུ་དང་ཕན་པའི་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་ཤིང་རྨད་དུ་བྱུང་བ་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་འབྱུང་གནས་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་བྱིས་པ་རང་གི་ཡོན་ཏན་དབུལ་བས་མོས་པ་བཅོམ་པ་རྣམས་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་འབྱོར་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཐོབ་ཀྱང་སངས་རྒྱས་དང་དེའི་ཆོས་ལ་གུས་པར་མི་བྱེད་ཀྱི། མཁས་པ་རྣམས་ནི་རྐང་ཡན་ཆད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དང་དེའི་ཆོས་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནི་དེ་ལ་དད་པ་ཙམ་གྱིས་གཅིག་ཏུ་མངོན་པར་རབ་ཏུ་ཞུགས་པས་ཀྱང་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མ་ངེས་པའི་སྡིག་པའི་ཚོགས་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ། ལྷ་དང་མིའི་ལེགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཞོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བ་དང༌།
― DTG141_Page_0499 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐའ་བཟང་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང༌། གང་དག་རྒྱལ་བ་རྣམས་འདྲེན་ལ། །ཅུང་ཟད་བྱ་བ་བྱེད་པ་འགྱུར་བའང༌། །མཐོ་རིས་སྣ་ཚོགས་བགྲོད་ནས་ནི། །བདུད་རྩིའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རེ་ཞིག་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་བྱའོ། །ཆོས་གཞན་སློབ་མ་དང་ཐུན་མོང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གཞན་རྣམས་ནི་ཉན་ཐོས་དང་ཡང་ཐུན་མོང་ཡིན་ལ། ཁ་ཅིག་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན་ཅི་རིགས་པར། ཉོན་མོངས་མེད་དང་སྨོན་ནས་ཤེས། །སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་མངོན་སོགས། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་ནས་ཤེས་པ་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཟིལ་གྱིས་མནན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ལ་ཞིག་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱང་ཡོན་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་པར་རིག་ནས་གཞན་དག་དེ་ལ་དམིགས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པར་འདོད་དེ། ཅི་ནས་གང་གིས་གཞན་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་མི་བྱེད་ཅིང༌། འགའ་ཡང་དེ་ལ་དམིགས་ནས་འདོད་ཆགས་སམ། ཞེ་སྡང་ངམ། ང་རྒྱལ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ལམ་དེ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པར་མི་བྱེད་པས་ན་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དེ་ནི། ཉོན་མོངས་མེད་པ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས། །དེ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་ཐ་མའི། བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་པ་ཡིན་ཏེ། བདེ་བ་བསྒྲུབ་པའི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་གཡོ་ཆོས་དགྲ་བཅོམ་པ་གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དག་ནི་རེས་འགའ་བདག་གི་རྒྱུད་ལས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་མི་ནུས་སོ། །མི་སྐྱེད། མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ཉིད་དང༌། གླིང་གསུམ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བར་བྱེད་དོ། །ཉོན་མོངས་འདོད་གཏོགས་པ། །མ་སྐྱེས་གཞིར་བཅས་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །དེའི་དམིགས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་པར་གཏོགས་
― DTG141_Page_0500 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མ་འོངས་པ་གཞི་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཡིན་ཏེ། ཅི་ནས་ཀྱང་གཞན་དག་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ནི་རང་གི་མཐའ་དག་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་གཞི་མེད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་སྤང་བར་མི་ནུས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ། སྨོན་ནས་ཤེས་པ་དེ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དེ་ཡང་བསམ་གཏན་ཐ་མ་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དང༌། མིའི་ལུས་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡི་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །སྨོན་ནས་ཤེས་པའི་དམིགས་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་ནི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ནོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ། །སྨོན་ནས་ཤེས་པ་གཟུགས་མེད་པར་གཏོགས་པ་རྣམས་ནི་མངོན་སུམ་དུ་མི་ཤེས་ཀྱི། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྒྱུ་མཐུན་པ་དང་སྤྱོད་པའི་བྱེ་བྲག་གི་སྒོ་ནས་ཤེས་ཏེ། འདིར་དཔེ་ནི་ཞིང་པ་ལྟ་བུ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྨོན་པ་སྔར་བཏང་ནས་ཤེས་པ་ནི་སྨོན་ནས་ཤེས་པ་སྟེ་གང་ཞིག་འདི་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨོན་ནས་རབ་ཀྱི་མཐའི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ཇི་ཙམ་ཞིག་གྱུར་པ་དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའོ། །དེ་བཞིན་ཆོས་དོན་ངེས་ཚིག་དང༌། །སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་རིག །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་བཞི་སྟེ། ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གང་ཞིག་ཅེ་ན། མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་པ་དང༌། མིའི་ལུས་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། དེ་དག་གི་དམིགས་པ་དང་སའི་བྱེ་བྲག་ནི་ཐ་དད་པར་བརྗོད་དོ། །མིང་ཚིག་དོན་ལ་ཐོགས་མེད་ཤེས། །གསུམ་པོ་དག་དང་རིམ་བཞིན་ནོ། །མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་དང་དོན་དང་ཚིག་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་དང་དོན་དང་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་རིག་པ་ཐོགས་མེད་བར། །བརྗོད་དང་ལམ་ལ་དབང་ཉིད་ལ། །ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་རིག་པ་དང༌། ཐགས་ཐོགས་མེད་པར་བརྗོད་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་
― DTG141_Page_0501 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་དབང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱ་བ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ཡི་དམིགས་པ་དག་དང་ལམ། །དེའི་དམིགས་པ་དག་དང་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པ་དགུ་སྟེ། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་འགོག་པ་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པ་དགུའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །ས་ཐམས་ཅད་དང༌། དེ་ནི་ངག་དང་ལམ་གཉིས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ཁམས་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་གྱིས་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་དོན་རིག་བཅུ་འམ་དྲུག །དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི། གལ་ཏེ་དོན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིན་ན་ནི་ཤེས་པ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དོན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ན་ནི་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། འགོག་པ་ཤེས་པ་དང༌། ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་རྣམས་ཏེ། ཤེས་པ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཐམས་ཅད། དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་ས་ཐམས་ཅད་པའོ། །གཞན་ཀུན་རྫོབ། གཞན་ཆོས་དང་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་གཉིས་ནི་མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ངག་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རིག་འདོད་དང་བསམ་གཏན་ན། །ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་ས་ལྔ་པོ་འདོད་པའི་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་བཞིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་གོང་ན་མིང་གི་ཚོགས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངག་ནི་འདོད་དང་དང་པོ་ན། །ངག་དང་ངེས་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཅིག་གོ །ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་གོང་ན་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཏགས་པ་ལས་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དག་ནི་འདི་སྐད་དུ་སྟོན་ཏེ། ཚིག་དང་ཡི་གེ་དང་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་གཅིག་དང་གཉིས་དང༌། མང་པོ་དང༌། ཕོ་མོ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བླ་དགས་དེ་དག་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་རིམ་པ་ནི་དེ་ལྟར་གྲུབ་བོ། །ཚིག་ངེས་པ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་སྟེ། དཔེར་ན་གཟུགས་སུ་རུང་བས་ན་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ལན་དང་ལན་ལ་སྤོབས་པས་ན་སྤོབས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་
― DTG141_Page_0502 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་རེག་པ་དེ་དག་གི་སྔར་སྦྱོར་བ་ནི་རིམ་བཞིན་དུ་རྩིས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་དང༌། སྒྲ་རིག་པ་དང༌། གཏན་ཚིགས་རིག་པ་དག་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་མཁས་པར་མ་བྱས་པར་དེ་དག་བསྐྱེད་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་གྲག་གོ །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གང་གིས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་གཅིག་ཐོབ་པ་དེས་གདོན་མི་ཟ་བར་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་ཆར་ཡང་འཐོབ་སྟེ། མ་ཚང་བར་ནི་དེ་ཐོབ་མེད། །སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་པ་དེ་དག་མ་ཚང་བར་ཐོབ་པ་ཅན་ནི་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ། དྲུག་པོ་དེ་དག་རབ་མཐའ་ཡིས། །དེ་དག་ནི་རབ་གྱི་མཐའ་བའི་བསམ་གཏན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འཐོབ་བོ། །དེ་ནི་རྣམ་དྲུག །རབ་ཀྱི་མཐའ་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དེ་ཡང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་སྨོན་ནས་ཤེས་པ་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་གསུམ་དང༌། རབ་ཀྱི་མཐའ་པ་དེ་ཉིད་དང༌། དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི། དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ཡིན་གྱི། བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཀྱི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཅི་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་མཐའ། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ས་ཀུན་རྗེས་མཐུན་ཞིང༌། །འཕེལ་བའི་མཐའ་མར་ཕྱིན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ས་ཐམས་ཅད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདོད་པ་ལས་སྤྱོད་པའི་སེམས་ལས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་ནི་གཉིས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་རིམ་གྱིས་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་ཡིན་ནོ། །མི་མཐུན་པ་ནི་ཡང་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །ཡང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ནས་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་འཕེལ་བའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་བསྒོམས་པ་ཆུང་ངུ་ལས་འབྲིང༌། འབྲིང་ལས་ཆེན་པོར་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་འཕེལ་བའི་མཆོག་ཏུ་བྱུང་བ་ནི། འཕེལ་བའི་མཐར་ཕྱིན་བ་སྟེ། བསམ་གཏན་དེ་ལྟ་བུ་ནི་རབ་ཀྱི་མཐའ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་མཐའི་ཐ་མར་རབ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདིར་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕེལ་བའམ་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། མུ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཀྱང༌། སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་སྦྱོར་ལས་སྐྱེ། །སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་
― DTG141_Page_0503 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ནི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡོན་ཏན་མངོན་དུ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་བཞེད་པ་ཙམ་ལ་རག་ལུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་རེ་ཞིག་ཉན་ཐོས་དང་ཐུན་མོང་བའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་དང་ཐུན་མོང་ཡིན་ཏེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། མངོན་ཤེས་རྣམ་དྲུག་རྫུ་འཕྲུལ་དང༌། །རྣ་བ་ཡིད་དང་སྔོན་ཚེ་དང༌། །ཤི་འཕོ་སྐྱེ་དང་ཟད་ཤེས་པ། །མངོན་དུ་བྱའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་ཤེས་པ་དང༌། ལྷའི་རྣ་བ་དང༌། སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དང༌། ཚེ་སྔ་མ་དང༌། འཆི་འཕོ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པ་མངོན་དུ་བྱ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ལྟར་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལས་ལྔ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ཐུན་མོང་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི། གྲོལ་ལམ་བློ། །དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱི། ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །བཞི་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པར་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་སོ། །སེམས་ཤེས་པ་ནི་ལྔ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་དང༌། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང་ལྔ་ཡིན་ནོ། །ཟད་པའི་མངོན་ཤེས་སྟོབས་བཞིན་ནོ། །འདི་ནི་ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཇི་སྐད་དུ་ཤེས་པ་དྲུག་གམ། བཅུ་ཡིན་པ་ཞེས་བཤད་པ་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་ལ། དེ་བཞིན་དུས་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་པར་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །ལྷག་མ། ལྔ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་དག་གི །མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ནི་བསམ་གཏན་བཞིའི་ས་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་པོ་དག་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་ས་དེའམ་ས་འོག་མར་འགྲོ་ཞིང་སྤྲུལ་པར་བྱེད་ཀྱི་གོང་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷའི་རྣ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པས་ཀྱང་རང་གིས་པ་ཁོ་ནའམ། ས་འོག་མ་པའི་སྒྲ་ཐོས་ཀྱི་ས་གོང་མ་པའི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པས་ཀྱང་ས་གོང་མའི་སེམས་མི་ཤེས་སོ། །སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པས་ཀྱང་མི་དྲན་ནོ། །འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པས་
― DTG141_Page_0504 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་མཐོང་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་པའི་ས་པའི་སེམས་ནི་ས་གོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་སྔོན་གྱི་གནས་མངོན་པར་ཤེས་པ་གཉིས་ཀྱིས་མི་འཛིན་ཏོ། །དེ་དག་ཇི་ལྟར་འཐོབ་ཅེ་ན། མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱོར་བས། །ཐོབ་སྟེ་འདྲེས་པ་ཆགས་བྲལ་བས། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ཚེ་རབས་གཞན་ན་གོམས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་འཐོབ་བོ། །བྱེ་བྲག་ཅན་ན་ནི་སྦྱོར་བས་འཐོབ་པོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྦྱོར་བས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དང་པོ། གསུམ་པ་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་གསུམ། །སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །དང་པོ་རྣ་བ་རྫུ་འཕྲུལ་མིག །མངོན་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། རྫུ་འཕྲུལ་དང༌། ལྷའི་རྣ་བ་དང༌། མིག་གི་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་ཏེ། ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ནི་སྒྲ་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་བཞི་ཡིན་ནོ། །ལྷའི་རྣ་བ་དང་མིག་གི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ནི་སྒྲ་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་ཤེས་པས་འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་འདི་ནི་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་ཤེས་ཤེ་ན། དེ་ནི་དེས་མི་ཤེས་ཀྱི་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་དེ་ལས་གཞན་པ་གང་གིས་དེ་ལྟ་བུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ། མངོན་པར་ཤེས་པའི་འཁོར་དུ་གྱུར་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །ལྷག་མ་དག་ནི་ངེས་པར་མ་གཟུང་བའི་ཕྱིར། དྲན་པ་ཉེ་པར་གཞག་པ་བཞི་ཆར་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། །མིག་དང་རྣ་བའི་མངོན་ཤེས་ནི། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་ལྷག་རྣམས་དགེ །ལྷའི་མིག་དང་རྣ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་མིག་དང་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་དེ་དག་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་པར་གྲུབ་ཅེ་ན། གནས་ཀྱི་དབང་གིས་དེའི་ས་པར་བཤད་པར་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་མིག་དང་རྣ་བ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་ཆར་གྱི་ས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་བར་ཆད་མེད་པའི་
― DTG141_Page_0505 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལམ་གྱི་དབང་གིས་སོ། །གཞན་བཞི་པོ་དག་ནི་དགེ་བ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དེ་རྣམས་ལས། གསུམ་ནི་རིགས་པར། སྔོན་གྱི་གནས་དང༌། ཤི་འཕོ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་རྣམས་ནི་མི་སློབ་པའི་རིག་པ་གསུམ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་འབའ་ཞིག་ཡིན་གྱི་གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སྔོན་མཐའ་སོགས། མ་རིག་པ་རྣམས་བཟློག་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་ནི་རིམ་བཞིན་དུ་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་བར་དག་ལ་རྨོངས་པ་ཟློག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ལས་ཀྱང་དོན་དམ་པར། མི་སློབ་ཐ་མ། ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པ་མངོན་དུ་བྱ་བ་ཁོ་ན་མི་སློབ་པའི་རིག་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་ནི་དེའི། རྒྱུད་ལས་སྐྱེས་ཕྱིར་དེ་ཞེས་བྱ། །གཞན་གཉིས་ནི་མི་སློབ་པའི་རྒྱུད་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་མི་སློབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སློབ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན། མངོན་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་སློབ་པའི་ཡིན་པར་མི་འདོད། གང་གི་ཕྱིར་ན་ནི་སློབ་པའི་རིག་པ་ཞེས་མི་བྱ་ཞེ་ན། སློབ་པ་འདོད་དེ་མ་རིག་དང༌། །བཅས་རྒྱུད་ཕྱིར་ན་རིག་མི་བརྗོད། །རྒྱུད་མ་རིག་པ་དང་བཅས་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་རིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡང་ཉོན་མོངས་པས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་གི །དང་པོ་གསུམ་པ་དྲུག་པ་ནི། །ཆོ་འཕྲུལ་རྣམས་ཡིན། རྫུ་འཕྲུལ་དང་སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དང་ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ནི་རིམ་བཞིན་དུ་རྫུ་འཕྲུལ་དང༌། ཀུན་བརྗོད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་དང༌། །ཆོ་འཕྲུལ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། དང་པོ་ཁོ་ནར་འདུལ་བའི་སེམས་ཤིན་ཏུ་འཕྲོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆོ་འཕྲུལ་རྣམས་ཡིན་པའམ། ཞེ་འགྲས་བའམ། བར་མར་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་ཡང་དང་ཡང་དུ་འཕྲོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་ཆོ་འཕྲུལ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་ནང་ནས། བསྟན་པ་མཆོག །རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ནི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །མི་འཁྲུལ་ཕྱིར་དང་ཕན་པ་དང༌། །ཡིད་འོང་འབྲས་ལ་སྦྱོར་བྱེད་ཕྱིར། །རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཀུན་རྫོབ་པ་ནི་རིག་སྔགས་ཀྱིས་ཀྱང་བྱེད་དེ། ས་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རིག་སྔགས་གང་གིས་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བ་དང་རྟོག་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་རིག་སྔགས་གང་གིས་ན་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཡང་ཡོད་ཀྱི།
― DTG141_Page_0506 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ནི་གཞན་དུ་བྱ་བར་མི་ནུས་ཏེ། མི་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །དེ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་གཏོད་པ་ཙམ་དུ་བྱེད་ལ། རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་ནི་ཕན་པ་དང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་འབྲས་བུ་སྦྱོར་བར་འགྱུར་བའི་ཐབས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་མཆོག་ཡིན་ནོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ཞེས་བྱ་བརྫུ་འཕྲུལ་དེ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཀྱིས་ནི། རྫུ་འཕྲུལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིས་འགྲུབ་བར་འགྱུར་བས་ནི་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེས་ཅི་ཞིག་འགྲུབ་ཅེ་ན། དེ་ལས་ནི། སྤྲུལ་པ་དང་འགྲོ་བ་དང༌། དེ་ལས་འགྲོ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ལུས་མགྱོགས་པ་ཅན་དང་མོས་པ་ཅན་དང་ཡིད་མྱུར་བའོ། །སྟོན་པ་ལ། ཡིད་མྱུར་འགྲོ་བ། ཡིད་བཞིན་དུ་མྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡིད་མྱུར་གྱིས་འགྲོ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འབའ་ཞིག་གི་ཡིན་གྱི། གཞན་དག་གི་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་ཤིན་ཏུ་ཐག་རིང་པོར་ཡང་ཐུགས་བསྐྱེད་པ་ཙམ་གྱིས་བྱོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །གཞན་འགྲོ་བ་གཉིས་ནི་མ་བཤད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ལ་མངའ་བར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ལ། མགྱོགས་པ་ཅན་དང་མོས་ཅན་ཡང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ལུས་མགྱོགས་པ་ཅན་གྱིས་འགྲོ་བ་ནི། བྱ་བ་བཞིན་དུ་རིམ་གྱིས་ལུས་མགྱོགས་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མོས་པ་ཅན་ནི་ཐག་རིང་པོ་ལ་ཉེ་བར་མོས་ནས་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲུལ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག །འདོད་པར་གཏོགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ནི། ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་བཞི། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྤྲུལ་པ་ནི་སྒྲའི་སྐྱེ་མཆེད་མ་གཏོགས་པ་གཟུགས་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྣམ་གཉིས་ཏེ། དེ་ཡང་བདག་དང་གཞན་གྱི་ལུས་དང་འབྲེལ་བའོ། །གཟུགས་གཏོགས་གཉིས། གཟུགས་སུ་གཏོགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ནི། དེ་ནི་དྲི་དང་རོ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་དང་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་ཁམས་དག་གི་སྤྲུལ་པ་དེ་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་པ་ལྟར། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དག་གི་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་མདོར་བསྡུ་ན་
― DTG141_Page_0507 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤྲུལ་པ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པ་འདོད་བའི་ཁམས་ན་སྤྱོད་པ་སྤྲུལ་པར་བྱེད་པ་ན། དྲི་དང་རོ་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། གོས་དང་རྒྱན་བཞིན་དུ་མི་ལྡན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་སྤྲུལ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཅི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཁོ་ནས་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་པར་བྱེད་དམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། མངོན་པར་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ། སྤྲུལ་སེམས་དག་གིས། དེ་དག་རྣམས་ནི་བཅུ་བཞིའོ། །སྤྲུལ་པའི་སེམས་བཅུ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི། བསམ་གཏན་འབྲས་གཉིས་ནས་ལྔའི་བར། །རིམ་བཞིན་བསམ་གཏན་དང་པོའི་འབྲས་བུ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པའི་སྤྲུལ་པའི་སེམས་དང་གཉིས་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ནི་གསུམ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང་བཞིའི་ས་དག་ལ་ཡང་བཞི་དང་ལྔར་སྦྱོར་རོ། །བསམ་གཏན་གྱི་འབྲས་བུ་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ནི། རང་གིས་པ་དང་ས་འོག་མ་པའི་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིམ་བཞིན་གོང་མ་ལས་སྐྱེ་མིན། །བསམ་གཏན་འོག་མའི་འབྲས་བུ་ས་གོང་མ་པའི་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ནི་མེད་དོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྤྲུལ་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པ་ལས་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ། །དེ་རྙེད་བསམ་གཏན་བཞིན། སྤྲུལ་པའི་སེམས་དེ་དག་གི་རྙེད་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞིན་ནོ། །ཡང་ཅི་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ཁོ་ན་ལས་ལྡང་བར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ནི། དག་དང་བདག་ལས། སྐྱེ་སྟེ་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ནི་བསམ་གཏན་དག་པའམ། སྤྲུལ་པའི་སེམས་ནི་མཇུག་ཐོགས་ཤིག་ལས་སྐྱེའི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་གཉིས། སྤྲུལ་པའི་སེམས་ལ་སྐྱང་བསམ་གཏན་དག་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་སེམས་སྐྱེ་སྟེ། གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་ཡང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མ་ཞུགས་པར་དེ་ལས་ལྡང་བ་ནི་མེད་དོ། །སྤྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། རང་གིས་པས་སྤྲུལ་བར་བྱེད། ས་གཞན་པའི་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ཀྱིས་གཞན་པའི་སྤྲུལ་པ་ནི་སྤྲུལ་བར་མི་བྱེད་དོ། །སྨྲར་འཇུག་པས་ནི་འོག་མས་ཀྱང༌། །ཀྱང་གི་སྒྲས་ནི་ས་པས་ཀྱང་སྨྲར་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་
― DTG141_Page_0508 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐ་ཚིག་གོ །འདོད་པའི་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་སྤྲུལ་པ་ནི། རང་གི་ས་པའི་སེམས་ཉིད་ཀྱིས་སྨྲར་འཇུག་གོ །དེའི་གོང་ན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ས་གོང་མ་པ་རྣམས་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པས་སྨྲར་འཇུག་གོ །སྤྲུལ་པ་མང་པོ་རྣམས་སྨར་འཇུག་གོ ། སྟོན་མིན་སྤྲུལ་བ་བོ་ཉིད་བཅས། །སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་པའི་སྤྲུལ་པ་ནི་སྤྲུལ་པ་བོ་དང་བཅས་ཏེ་སྨྲས་པ། གང་གི་ཚེ་སྤྲུལ་པ་མང་པོ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་གང་ཅིག་ཅར་དུ་སྨྲའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཀྱང༌། གཅིག་གིས་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་ན། སྤྲུལ་བ་ཐམས་ཅད་སྨྲ་བར་བྱེད། །གཅིག་མི་སྨྲ་བར་གྱུར་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་སྨྲ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ནི་སྔ་ཕྱི་ཇི་ལྟར་བཞེད་བར་སྨྲའོ། །གང་གི་ཚེ་སྨྲར་འཇུག་པའི་སེམས་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ། སྤྲུལ་པའི་སེམས་མེད་ན་ཇི་ལྟར་ན་དེ་སྨྲར་འཇུག་ཅེ་ན། བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་གཞན་འཇུག་ཕྱིར། སྤྲུལ་པ་གནས་པར་འདོད་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀུན་ནས་སློང་བར། བྱེད་པའི་སེམས་གཞན་གྱི་ངག་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །ཇ་གསོན་པོ་འབའ་ཞིག་ལ་བྱིན་རླབས་རྗེས་སུ་འཇུག་གམ་འོན་ཏེ་ཤི་བ་ལ་ཡང་ཡོད་ཅེ་ན། ཤི་བ་ལ་ཡང་བྱིན་རླབས་ཡོད། །འཕགས་པ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་དེའི་རུས་པའི་རུས་གོང་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་མི་བསྟན་མིན། མི་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་ལ་ནི་བྱིན་གྱི་རླབས་མེད་དེ། འཕགས་པ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོས་ཤ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱིན་གྱིས་མ་བརླབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་མིན་གཞན་དག་ན་རེ་དེ་ནི་ཤི་བ་ལ་བྱིན་གྱི་རླབས་མེད་ཀྱི། རུས་བའི་རུས་གོང་གནས་པ་ནི། །ལྷས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཅི་སེམས་གཅིག་གིས་སྤྲུལ་པ་གཅིག་ཁོ་ནར་སྤྲུལ་པར་བྱེད་དམ་ཞེ་ན། དབང་པོ་གཅིག་ནི་དུ་མ་སྟེ། །བྱང་བར་གྱུར་ནས་བཟློག་པའོ། །དང་པོ་ཁོ་ནའི་སྤྲུལ་པ་གཅིག་ནི་སྤྲུལ་པའི་སེམས་དུ་མས་སྤྲུལ་བར་བྱེད་དོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་བྱང་ནས་ནི་སེམས་གཅིག་གིས་ཀྱང་ཇི་སྲིད་དུ་སྤྲུལ་པར་འདོད་པར་སྤྲུལ་པ་དུ་མ་སྤྲུལ་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་ཅི་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ཐམས་ཅད་ལུང་དུམ་བསྟན་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བསྒོམ་ལས་སྐྱེས་
― DTG141_Page_0509 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལུང་མ་བསྟན། །བསྒོམ་པའི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངེས་པར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་ལས་སྐྱེས་རྣམ་གསུམ་མོ། །སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་ལྷ་དང་ཀླུ་དང་ཤ་ཟ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་བྱས་པའི་སྤྲུལ་པ། བདག་དང་གཞན་གྱི་ལུས་དང་འབྲེལ་པ་ནི། སྒྲ་མེད་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་དགུ་པ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་ནི་སྤྲུལ་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཅི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། སྐྱེ་བས་ཐོབ་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་གཉིས་ཁོ་ནར་ཟད་དམ་ཞེ་ན། དེ་རྣམ་གཉིས། སྔགས་སྨན་ལས་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། །རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡིན་ནོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་ལྔའོ་ཞེས་བརྗོད་དེ། བསྒོམ་པའི་འབྲས་བུ་དང་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་དང༌། གསང་སྔགས་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། སྨན་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། ལས་ལས་སྐྱེས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ང་ལས་ནུ་དང༌། སྲིད་པ་བར་མ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བུའོ། །ལྷའི་མིག་དང་རྣ་བ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཅི་ལྷའི་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་ཁྱིམ་བདག་རིན་པོ་ཆེ་རྣམས་ཀྱི་བཞིན་དུ་ལྷའི་དང་འདྲ་བས་ན་ལྷའི་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ལྷ་ཡི་མིག་དང་རྣ་བ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་གཉིས། བསམ་གཏན་ས་པའི་གཟུགས་དང༌། བསམ་གཏན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་སྒྲ་དང་སྣང་བ་ལ་གཏོད་པའི་སྦྱོར་བས་བསམ་གཏན་གྱིས་པའི་འབྱུང་བ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་དང་བ། གཟུགས་དང་སྒྲ་དག་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་མིག་དང་རྣ་བའི་ཉེན་ཀོར་དུ་མངོན་པར་གྲུབ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་བསམ་གཏན་གྱིས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མིག་དང་རྣམ་བ་དེ་དག་ནི་ལྷའི་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་གཉིས་ཀྱང༌། རྟག་དང་བརྟེན་བཅས་མ་ཚང་མེད། ཐག་རིང་ཕྲལ་སོགས་སྤྱོད་ཡུལ། །ལྷའི་མིག་དང་རྣ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་བརྟེན་པ་དང་བཅས་པ་མེད་དོ། །ནོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་མ་ཚང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་བཞིན་ནོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་གཟུགས་དང་སྒྲ་ཐར་རིང་བ་དང་ཕྲ་བ་དང༌། བསྒྲིབས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །འདིར་
― DTG141_Page_0510 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲས་པ། གང་ཕྱིར་ཤ་ཡི་མིག་གིས་གཟུགས། །ཐག་རིང་བ་དང་བསྒྲིབས་པ་དང༌། །ཕྲ་དང་ཐམས་ཅད་མི་མཐོང་ལ། །ལྷ་ཡིས་མཐོང་བར་འདོད་ཕྱིར་རོ། །ལྷའི་མིག་གིས་ཐག་ཇི་སྲིད་ཅིག་མཐོང་ཞེ་ན། གང་གི་མིག་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་སྟོང་གཅིག་དང༌། སྟོང་གཉིས་དང༌། སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དག་མཐོང་ངོ༌། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་ནི། དགྲ་བཅོམ་བསེ་རུ་སྟོན་པ་ཡིས། །སྟོང་གཉིས་གསུམ་དང་གྲངས་མེད་མཐོང༌། །མངོན་པར་འདུ་བྱས་ན་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོས་ནི་སྟོང་གཉིས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དག་མཐོང་ངོ༌། །བསེ་རུ་ལྟ་བུས་ནི་སྟོང་གསུམ་མཐོང་ངོ༌། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་ཇི་ཙམ་བཞེད་པར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་དག་གཟིགས་སོ། །ཅི་རྫུ་འཕྲུལ་འབའ་ཞིག་སྐྱེ་བས་འཐོབ་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་གཞན་དག་ཀྱང་ཡིན་ཞེ་ན། གཞན་ཡང་སྐྱེ་བས་འཐོབ། །ལྷའི་རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞི་ཡང་སྐྱེ་བས་འཐོབ་པ་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི། སྐྱེ་བས་ཐོབ་པའི་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མངོན་པར་ཤེས་པའི་མིང་མི་འཐོབ་པོ། །སྐྱེ་བས་ཐོབ་པའི་ལྷའི་མིག་གང་ཡིན་པ། དེས་ནི། སྲིད་པ་བར་མ་མི་མཐོང་ངོ༌། །སྲིད་པ་བར་མ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་མིག་ཁོ་ནས་མཐོང་གི་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཤེས་དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ། །སྐྱེ་བས་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་ནི། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རྟོག་དང་རིག་སྔགས་བྱས་གང་སྤང༌། །གང་དག་རྟོག་པ་པོའི་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་མཚན་མ་ཅན་རྣམས་དང༌། རིག་སྔགས་ཀྱིས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་དགེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་དག་གིས་ནི། དམྱལ་བ་པས་ནི་དང་པོ་ཤེས། །ཇི་སྲིད་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མཉེན་པ་དེ་སྲེད་དུ་ཤེས་སོ། །འགྲོ་བ་གཞན་དག་ན་གནས་པས་ནི་རྟག་ཏུ་ཤེས་སོ། །མི་ལས་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་མེད། །མི་རྣམས་ལ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་
― DTG141_Page_0511 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་རྣམས་སྐྱེ་བས་འཐོབ་པ་མེད་དོ། །འོ་ན་རང་བཞིན་གྱིས་ཚེ་རབས་དྲན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་དག་གི་ནི་ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི། བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་དང༌། ལས་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་མདོ་དང་མཐུན་པ་ལས་ཡེ་ཤེས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མཛོད་ཀྱི་གནས་བདུན་པའོ།། །།ད་ནི་རང་བཞིན་གཞན་རྣམས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དང་པོ་ཉིད་དུ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་རྣམས་ལས་བརྩམས་ཏེ། བསམ་གཏན་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས། །བསམ་གཏམ་རྣམས་ནི་མདོར་བསྡུ་ན། སྐྱེ་བ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་བཞི། བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་རོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་བརྗོད། །དེ་འཇིག་རྟེན་པའི་མཛོད་ཀྱི་གནས་སུ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་ཅེ་ན། དེར་སོ་སོའི། བསམ་གཏན་ལ་ནི་ས་གསུམ་པ། །བཞི་པ་ལ་ནི་ས་བརྒྱད་པ། །ཞེས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བསམ་གཏན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། སྙོམས་འཇུག་དགེ་བ་རྩེ་གཅིག་སྟེ། བྱེ་བྲག་མེད་པར་ན་དགེ་བའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པར་ནི་བསམ་གཏན་ཡིན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་འབྲང་བཅས་ཕུང་པོ་ལྔ། །འཁོར་དང་བཅས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་དགེ་བའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ། བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་དང་པོ་ནི། དཔྱོད་དང་དགའ་དང་བདེ་དང་ལྡན། །དགེ་བའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནི་དཔྱོད་པ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །དཔྱོད་པ་ཞེས་སྨོས་པས་རྟོག་པ་ཡང་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། ལྷན་ཅིག་དཔྱོད་པའི་ཕྱིར་དུ་བ་དང་མེ་བཞིན་ནོ། །རྟོག་པ་མེད་པར་ནི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའི་དཔྱོད་པ་མེད་དོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ནི།
― DTG141_Page_0512 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡན་ལག་ལྔ་ལྔ་སྤངས་པ་ནི། །དགེ་བའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ནི་དཔྱོད་པ་སྤངས་པ་ལ་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང་ལྡན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི་དགའ་བ་སྤངས་ལ་དགེ་བ་དང་ལྡན་ནོ། །བཞི་པ་ནི་དཔྱོད་པ་དང་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་སྤངས་པའོ། །བསམ་གཏན་རྣམས་ནི་ཇི་ལྟ་བར། དེ་བཞིན་གཟུགས་མེད། རྣམ་པ་གང་གིས་ན། དེ་དག་ནི་སྐྱེ་བ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་པ་གཉིས་ཀྱང་ཡིན་ལ། བཞི་ཡང་ཡིན་ཏེ་དེ་དག་གི་ཡང་སྐྱེ་བ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་གཟུགས་མེད་པ་ནི་བྱེ་བྲག་མེད་པར་དགེ་བའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་དེ་དག་གིས་སོ། །འཁོར་དང་བཅས་ན་ནི་ཕུང་པོ་བཞི་སྟེ། རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་གཟུགས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོག་མའི་ས་ལས་དབེན་ལས་སྐྱེས། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལས་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་མེད་པ་བཞི་ཡིན་ནོ། །དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཞེ་ན། ལམ་གང་གིས་ས་འོག་མ་ལས་ཡིད་འབྱུང་བ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་པ་དེ་དག་ཀྱང༌། གཟུགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉེ་བར་བསྡོགས་པ་གསུམ་དང་བཅས། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཉེར་བསྡོགས་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་པས། གཟུགས་དང་བྲལ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་མི་འཐོབ་སྟེ། མ་བྲལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཁ་ཅིག་ན་རེ་གཟུགས་མེད་པ་དག་ན་ཡང་གཟུགས་ཅུང་ཟད་ཡོད་དེ། ཆུང་ཟད་སེར་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཕུང་པོ་བཞི་ཞེས་བཤད་པ་གནག་ཡིན་པ་དེ་ནི་རེ་ཞིག་གཟུགས་མེད་པ་དག་ན་གཟུགས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྒྲུབས་པ་བྱ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཡོད་ན་ཇི་ལྟར་ན་གཟུགས་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་བས་ན། གཟུགས་མེད་བ་ན་གཟུགས་མེད་དོ། །ད་ནི་ཇི་ལྟར་ན་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་པ་རྣམས་ཀྱི་
― DTG141_Page_0513 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་བསྐལ་པ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་དུ་གཟུགས་རྒྱུན་ཆད་པ་ལས་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནི་སེམས་ལས་སྐྱེ། གཟུགས་ནི་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་སེམས་འདུ་འཕྲོད་རྙེད་པ་ལས་སྐྱེའོ། །དེ་ནི་ཐལ་ཟིན་ཏོ། །འདི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པས་དེའི་ཕྱིར་མིང་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའམ་ཞེན་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་གསུམ་ནི། དེ་བཞིན། སྤྱིར་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་དང༌། །རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་ཅི་ཡང་མེད། །ཅེས་བྱ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སོ། །རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སོ། །ཆུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་དེ་དག་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་མིང་གྲངས་བཞིན་དུ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དམན་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་པའང་མ་ཡིན་པའོ། །འདུ་ཤེས་དམན་པའི་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་མེད། འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། འདུ་ཤེས་དེ་ནི་གསལ་བའང་མ་ཡིན་ལ་མེད་པ་ཁོ་ནའང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་སྙོམས་འཇུག་དངོས་གཞིའི་རྫས། །རྣམ་བརྒྱད། དེ་ལྟར་ན་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ་དངོས་གཞིའི་རྫས་དེ་དག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་པ་བཞི་སྟེ། བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་ཀྱང༌། བདུན་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་གཞན་པ་བདུན་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རོ་མྱང་བ་དང་དག་པ་དང༌། ཟག་མེད་རྣམས་དང་ལྡན་པའོ། །རོ་མྱང་བ་དང༌། དག་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའོ། །བརྒྱད་པ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རོ་མྱང་བ་དང་དག་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ནི་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ། རོ་མྱང་མཚུངས་ལྡན་སྲེད་བཅས་ཏེ། །རོ་མྱང་བ་ནི་སྲེད་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡིད་དགེ་བ་ནི། །དག་པ། འཇིག་རྟེན་པའི་དགེ་བ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྫས་ནི་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དཀར་པོའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་རོ་མྱང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་དེས་ཅི་ཞིག་རོ་མྱང་ཞེ་ན། དེ་ནི་དེས་མྱོང་ངོ༌། །སྙོམས་པར་འཇུགས་པ་དག་ལ་འདས་མ་ཐག་པ་དེ་ནི་དེས་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་དེ། རོ་མྱང་བར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་ནི་ལངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དེ་ལ་ནི་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཟག་མེད་འཇིག་རྟེན་འདས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྫས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཟག་པ་
― DTG141_Page_0514 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པ་ཡིན་ནོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྫས་དེ་དག་ལས་བསམ་གཏན་རྣམས་ནི་ཡན་ལག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ། དང་པོ་ལྔ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ཡན་ལག་ལྔ་སྟེ། རྟོག་དཔྱོད་དང༌། དགའ་བདེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན། །རྟོག་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་སྟེ། ཡན་ལག་དེ་ལྔའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཡན་ལག་ཀྱང་ཡིན། བསམ་གཏན་ཡང་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཡན་ལག་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དམག་གི་ཡན་ལག་བཞི་ཇི་ལྟ་བར་བསམ་གཏན་གྱི་ཡན་ལག་ལྔ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་གྲག་གོ །གཉིས་པའི་ཡན་ལག་དག་དང་ལྡན། །དགའ་ལ་སོགས་དང་བཞི་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་ནི་ཡན་ལག་བཞི་སྟེ། ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་དང་བཞིའོ། །གསུམ་པའི་བཏང་སྙོམས་དྲན་པ་དང༌། །ཤེས་བཞིན་བདེ་དང་གནས་དང་ལྔ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་ཡན་ལག་ནི་བཏང་སྙོམས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་དང་བདེ་བ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྔའོ། །གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཞེ་ན། གང་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་བ་ཡང་དག་པར་གནས་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཐ་མའི་བདེ་མིན་སྡུག་བསྔལ་མིན། །བཏང་སྙོམས་དྲན་དང་ཏིང་འཛིན་བཞི། །ཐ་མ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་སྟེ། དེའི་ཡན་ལག་ནི་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་བཞི་སྟེ། དེ་ལྟར་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གསུམ་པའི་ཡན་ལག་ནི་ལྔ་ཡིན་ལ། གཉིས་པ་དང་བཞི་བའི་ཡན་ལག་ནི་བཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཡན་ལག་བཅོ་བརྒྱད་ཡིན་ཏེ། མིང་གི་སྒོ་ནས་དེ་ལྟའོ། །རྫས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཅུ་གཅིག་གོ །རྫས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ནི་ལྔའོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་འཕེལ་ལོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་བཏང་སྙོམས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་དང༌། དགེ་བ་རྣམས་འཕེལ་ལོ། །བཞི་པ་ལ་ནི་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་འཕེལ་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཡན་ལག་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་གཉིས་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་བརྗོད་ན་མུ་བཞི་སྟེ། མུ་དང་པོ་ནི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་
― DTG141_Page_0515 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །མུ་གཉིས་པ་ནི་ནང་རབ་ཏུ་དང་བའོ། །མུ་གསུམ་པ་ནི་དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སེམས་རྩེ་གཅིག་པའོ། །མུ་བཞི་པ་ནི་བཤད་པ་ལམ་གཏོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་གསུམ་པོའི་བདེ་བ་རྫས་གཞན་དུ་བརྗོད་ཅེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་དེའི་བདེ་བ་ནི་ཚོར་བ་ཡིན་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་རབ་སྦྱངས་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་བདེ་བ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་ཅི་ཞེ་ན། དད་པ་རབ་ཏུ་དང་བའོ། །དེ་བས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཐོབ་པ་ལས་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ས་ལས་ཀྱང་ངེས་པར་འབྱུང་བར་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་པ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་འདིར་ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དགའ་བ་ནི་ཡིད་བདེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་རྟོགས་གཞན་ཅི་ཞིག་ཡིན་པར་འགྱུར་ཇི་ལྟར་སྡེ་པ་གཞན་དག་འདོད་པ་རྣམས་ཏེ། སྡེ་པ་གཞན་དག་ཀྱང་ཇི་ལྟར་འདོད་ཅེ་ན། དགའ་བ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་གཞན་ཁོན་ན་ཡིན་ལ། ཡིད་བདེ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དག་གི་བདེ་བ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ཡིད་བདེ་བ་ཡིན་པར་མི་རིགས་ཏེ། ལུས་རྣམ་གཉིས་ཕྱིར་དགའ་ཡིན་བདེ། རྣམ་པར་བསྒྱུར་བའི་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་བཀའ་སྩལ་ཏེ། འདིར་འདིའི་ཡིད་བདེ་བའི་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་མ་ལུས་པར་དགའ་བར་འགྱུར་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པར་ནི་བདེ་བའི་དབང་པོ་འགག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཡང་འདི་སྐད་དུ་བདེ་བ་ཡང་སྤངས་ཏེ། སྔ་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཡང་སྤངས་ཤིང་ཡིད་བདེ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཡང་ནུབ་པས་ཞེས་གསུངས་པས་དེའི་ཕྱིར་ཡང་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ཡིད་བདེ་བའི་དབང་པོ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་དགའ་བ་ཉིད་ཡིད་བདེ་བ་ཡིན་གྱི་བདེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཅི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་བསམ་གཏན་དག་ལ་ཡང་འདི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཡན་ལག་དེ་དག་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། མེད་དོ། །དེ་དག་ལ་གང་ཞིག་མེད་ཅེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལ་དགའ་བ་དེ་དང༌། རབ་དང་ཤེས་བཞིན་དྲན་པ་དང༌། །བཏང་སྙོམས་དྲན་པ་དག་པ་མེད། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ནི་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་མེད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་ལས་དབེན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་མེད་དེ། ཉོན་མོངས་པས་རྙོག་པའི་ཕྱིར་
― DTG141_Page_0516 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་མེད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་བདེ་བས་ཀུན་དུ་རྨོངས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་ལ་ནི་དྲན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་དེ། ཉོན་མོངས་པས་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རེ་ཞིག་ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཅེས་བྱའོ། །ཁ་ཅིག་རབ་སྦྱངས་བཏང་སྙོམས་དག །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང༌། གཉིས་པ་ལ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱངས་པ་མེད་དོ། །གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་ལ་ནི་བཏང་སྙོམས་མེད་དེ། དེ་དག་ནི་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསམ་གཏན་གསུམ་ནི་སྐྱོན་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་གཡོ་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྐྱོན་བརྒྱད་ལས་ནི་གྲོལ་བའི་ཕྱིར། །བཞི་པ་དག་ནི་མི་གཡོ་བའི། །སྐྱོན་དེ་དག་གང་ཞེ་ན། རྟོག་དང་དཔྱོད་དང་དབུགས་དང་ནི། །བདེ་བ་ལ་སོགས་བཞི་ཡིན་ནོ། །རྟོག་པ་དང༌། དཔྱོད་བ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། དབུགས་རྔུབ་པ་དང༌། དབུགས་འབྱུང་བ་སྟེ། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ནི་སྐྱོན་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་གཅིག་ཀྱང་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བའོ་ཞེས་བྱའོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་ནི་དགའ་བ་ཞེས་སྨོས་པས་ཡིད་བདེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་བདེ་བའོ། །བཞི་པ་ལ་ནི་བཏང་སྙོམས་སོ། །དེ་ཅི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བསམ་གཏན་དག་གི་ཚོར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཉིད་སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་དག་གི་ཡང་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་དག་ན་ནི། །ཡིད་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་དང༌། །བཏང་སྙོམས་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། །བཏང་སྙོམས་བཏང་སྙོམས་ཚོར་བའོ། །སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་དག་ན་ནི་ཚོར་བ་གསུམ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་གྱི་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ས་པའི་ཡིད་བདེ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞི་ཆར་གྱི་ཚོགས་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་སོ། །སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དག་ན་ནི་ཚོར་བ་གཉིས་ཏེ། ཡིད་ཀྱིས་པའི་ཡིད་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ནི་མེད་དོ། །སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དག་ན་ནི་ཚོར་བ་གཉིས་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་ས་པའི་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་སོ། །སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དག་ན་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཚོར་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་གསུམ་པ་དང༌། རྟོག་
― DTG141_Page_0517 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང་དཔྱོད་པ་མེད་ན་དེ་དག་གི་མཐོང་བ་ཡིན་པ་ནས། རེག་པའི་བར་དུ་ཡིན། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་ཅེ་ན། དེ་དག་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའང་མ་ཡིན་ལ་དེའི་ས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལ་སོགས་དང་པོར་གཏོགས། །ལུས་མིན་རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་དང༌། །རྣམ་རིག་ཀུན་ནས་སློང་གང་དེ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་དུ་ནི་གང་གིས་དེ་དག་གི་མཐོང་བ་ནས། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་བར་དེ་ནི་སྤྲུལ་བའི་སེམས་བཞིན་དུ། བསམ་གཏན་དང་པོའི་མིག་དང༌། རྣ་བ་དང་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་དག་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་ལུང་མ་བསྟན་ཉོན་མོངས་མིན། །དེ་དག་མངོན་དུ་བྱེད་པ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དམན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་གྱི་དགོས་པ་རྫོགས་སོ།། །།ཡང་དག་པ་ལ་སོགས་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དག་ཇི་ལྟར་འཐོབ་ཅེ་ན། ཆགས་བྲལ་སྐྱེ་བས་དག་དེ་དག །མི་ལྡན་པ་ལས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ས་འོག་མ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའམ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་མ་གཏོགས་པ་ས་འོག་མར་སྐྱེ་བ་ལས་དག་པའི་བསམ་གཏན་ནམ། གཟུགས་མེད་པ་མི་ལྡན་པ་ལས་འཐོབ་སྟེ། དེ་ན་ནི་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བརྗོད་ཅེ་ན། དག་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་སྦྱོར་བ་ལས་ཀྱང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དག་འཐོབ་ལ། ཉམས་པ་ལས་ཀྱང་ཉམས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་འཐོབ་བོ། །ཟག་མེད་འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་ཡིན། །དེ་དང་མི་ལྡན་པ་ལ་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཟག་པ་ཤེས་པ་ལས་ཀྱང་མི་སློབ་པ་འཐོབ་བོ། །དབང་པོ་འཕོ་བ་ལས་ཀྱང་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་འཐོབ་བོ།། ངེས་པར་འཇུག་པ་ལས་ཀྱང་དང་པོ་ཉིད་དུ་ཟག་པ་མེད་པ་མ་འཐོབ་པ་མ་ཡིན་ན་མ་ཞེ་ན། མཐར་གྱིས་འཇུག་པས་མི་སློབ་པའི་ཕྱིར་མ་ངེས་ཏེ། ཇི་ལྟར་གདོན་མི་ཟ་བར་འཐོབ་པ་དེ་བཞིན་དུ་བཤད་དོ། །ཉམས་དང་སྐྱེ་བས་ཉོན་མོངས་ཅན། །དེ་དང་མི་ལྡན་པ་ལས་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། གལ་ཏེ་
― DTG141_Page_0518 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན་ནི། ཡོངས་སུ་ཉམས་པས་སོ། །གལ་ཏེ་གོང་མ་ལས་འོག་མར་སྐྱེ་ན་ནི་སྐྱེ་བས་སོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྫས་གང་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དུ་ཞིག་སྐྱེ་ཞེ་ན། ཟག་པ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་རང་གི་ས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང༌། གསུམ་པའི་ས་པའི་དག་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དག་དང་དྲུག་སྐྱེའོ། །ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་རང་གིས་པ་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་དང༌། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་པའི་དག་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དག་པ་ཁོ་ན་དང་བདུན་སྐྱེའོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་རང་གི་ས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང༌། བཞི་པ་དང༌། དང་པོའི་ས་པའི་དག་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དག་དང་བརྒྱད་སྐྱེའོ། །རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་རང་གིས་པ་གཉིས་ཏེ། དག་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་པ་བཞི་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པ་དང༌། སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ས་པ་གསུམ་དང་དགུ་སྐྱེ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་གཞན་དག་ལ་ཡང་རྫས་བཅུར་སྦྱར་ཏེ། དེ་ནི་མདོར་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ། །ལྟག་འོག་གསུམ་པའི་བར་དགེ་བ་སྐྱེ་སྟེ། དགེ་བ་སྨོས་པས་ནི་དག་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་བཟུང་སྟེ། དགེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་རང་གི་ས་པ་དང༌། ས་གོང་མ་པ་དང༌། ས་འོག་མ་པ་གསུམ་པའི་བར་གྱི་དག་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་སྐྱེའོ། །ཐོད་རྒལ་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་བྱེད་པས། གསུམ་པ་ལས་ཕན་ཆད་དུ་ནི་རྒལ་པར་མི་ནུས་སོ། །རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དག་གི་ཆོས་ཤེས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྟེན་དང་དམིགས་པ་འོག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཟག་པ་མེད་པའི་དེ་མ་ཐག་པ་བཤད་པ་ལྟར། དག་པའང་དེ་བཞིན་དུ། རིག་པར་བྱ་ལ། རང་གི་ས་པའི་ཉོན་མོངས་ཀྱང༌། །དག་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ལྷག་པར་རང་གི་ས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་སྐྱེའོ། །ལྷག་མ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལ་ཉོན་མོངས་
― DTG141_Page_0519 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཅན། དག་པ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་རང་གིས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་དག་པ་སྐྱེའོ། །འོག་མའི་ས་པའི་དག་པ་གཅིག །ཉོན་མོངས་པས་གཟིར་བ་ནས་གོང་མའི་སྙོམས་བར་འཇུག་པ་དག་ལ་ཡང་དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡོངས་སུ་བཅད་ནས་འོག་མར་འཕོ་ན་དགེ་བ་ལས་འཕོ་བ་ཡིན་གྱི། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་ཡོངས་སུ་མ་བཅད་ན་ནི་ཇི་ལྟར་འཕོ་ཞེ་ན། སྔོན་འཕངས་པ་ལས་ཏེ། སྔོན་འདི་སྙམ་དུ་གོང་མའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་པས་ནི་འོག་མའི་དག་པ་བླའོ་སྙམ་དུ་འདོད་པར་འགྱུར་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་གྱི་འདོད་པ་ཡང་རྒྱུད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་སྟེ། སྨོན་ནས་གཉིད་ལོག་པ་འདོད་པའི་དུས་སུ་སད་པ་བཞིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཟག་པ་མེད་པ་ནི་ནམ་ཡང་མི་སྐྱེའོ། །དག་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་རང་གི་ས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཁོ་ན་སྐྱེའི། གཞན་གྱིས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དུས་ཀྱི་ཕྱིར་བཤད་ཀྱི། འཆི་འཕོ་ཅན་ལས་ཉོན་མོངས་ཀུན། །འཆི་འཕོ་བའི་ཚེ་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པའི་དག་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ས་ཐམས་ཅད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་སྐྱེའོ། །ཉོན་མོངས་ཅན་ལས་གོང་མ་མིན། །འཆི་འཕོ་བའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་བ་ཅན་གྱི་བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་རང་གིས་པ་དང༌། ས་འོག་མ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་སྐྱེའི། ས་གོང་མ་པའི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཟག་པ་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྗེས་སུ་སྐྱེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དག་པ་ཉམས་པའི་ཆ་མཐུན་སོགས། །རྣམ་བཞི། དག་པ་ནི་ཉམས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། གནས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། ཁྱད་པར་གྱི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆ་དང་མཐུན་པ་མ་གཏོགས་པ་གཞན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །དེའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཅི་ཞེ་ན། དེ་ནི་རིམ་བཞིན་དུ། ཉོན་མོངས་སྐྱེ་དང་རང་ས་དང༌། གོང་མ་ཟག་མེད་རྗེས་མཐུན་བའོ། །ཉམས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ནི། །ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །གནས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་བ་ནི་རང་གི་ས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །ཁྱད་པར་གྱི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ནི་ས་གོང་མ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པ་ནི་དེ་ལས་སྐྱེའོ། །ཡང་བཞི་པོ་དེ་དག་གི་
― DTG141_Page_0520 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཇུག་ཐོགས་སུ་གང་ཞིག་སྐྱེ་ཞེ་ན། །ཉམས་ཆ་མཐུན་སོགས་མཇུག་ཐོགས་སུ། གཉིས་དང་གསུམ་དང་གསུམ་དང་གཅིག །ཉམས་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉམས་པ་དང་བསྟན་པ་སྟེ། དེའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་ཉམས་བའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། གནས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་གཉིས་སྐྱེའོ། །གནས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་མ་གཏོགས་པ་གསུམ་སྐྱེའོ། །ཁྱད་པར་གྱི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་ཉམས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གསུམ་སྐྱེའོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ནི་གཅིག་པུ་དེ་ཉིད་སྐྱེའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྙོམས་བར་འཇུག་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། ས་བརྒྱད་རྣམས་ནི་འབྲེལ་པར་ནི། །སོང་ཞིང་འོངས་ནས་གཅིག་རྒལ་བ། །ཐོད་རྒལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡིས། །མི་མཐུན་གསུམ་པར་འགྲོ་བའོ། །ས་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་སོ། །རྣམ་པ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པའོ། །འབྲེལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གོ་རིམས་བཞིན་དུའོ། །སོང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལུགས་དང་མཐུན་པར་སྙོམས་པར་འཇུག་ནས་སོ། །འོངས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལུགས་དང་མི་མཐུན་པར་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་སོ། །གཅིག་རྒལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེ་རེ་བརྒལ་བ་སྟེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ས་བརྒྱད་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་ས་བདུན་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང༌། ལུགས་དང་མི་མཐུན་པར་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བྱ་བར་བྱ་སྟེ། ཕྱིས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང༌། དེ་ནས་ནི་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ། དེ་ནས་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང༌། དེ་བཞིན་དུ་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་གཅིག་རྒལ་ཞིང་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང༌། ལུགས་དང་མི་མཐུན་པར་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་ཐོད་རྒལ་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ།། གང་གི་ཚེ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་ཟག་པ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང༌། དེ་ནས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ། དེ་ནས་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང༌། དེ་བཞིན་དུ་ལུགས་
― DTG141_Page_0521 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་མི་མཐུན་པར་ཡང་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དེའི་ཚེ་རིས་མི་མཐུན་པ་གསུམ་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་རིང་བའི་ཕྱིར་བཞི་བ་ལ་ནི་སྙོམས་པར་མི་འཇུག་གོ །དེ་དག་ཀྱང་གླིང་གསུམ་དག་དུ་དུས་དང་མི་སྦྱོར་བར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཁོ་ནས་སྐྱེ་བར་བྱེད་ཀྱི། མཐོང་བས་ཐོབ་པ་ནི་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་བ་ཡིན་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དུས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཡང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལུས་གང་གིས་བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དུ་ཞིག་མངོན་དུ་བྱེད་ཅེ་ན། བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་རང་དང་ནི། །འོག་མའི་ལུས་ཉིད། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ནི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་ཡང་མངོན་དུ་བྱེད་ཅིང༌། འོག་མ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དག་དུ་མངོན་དུ་བྱེད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང༌། རང་གི་ས་དང༌། ས་འོག་མ་དག་དུ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གོང་མར་སྐྱེས་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་འོག་མ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་ཅེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལ་ནི། འོག་དགོས་མེད། དེའི་དགོས་བ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་འོག་མའི་རྫས་ཀྱིས་ཆུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་དེ་དམན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱིར་བསྟན་པར་བྱས་ནས་དམིགས་ཀྱིས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཅི་ཡང་མེད་པ་མངོན་བྱས་ནས། །འཕགས་པའི་སྲིད་རྩེའི་ཟག་ཟད་བྱེད། །འཕགས་པའི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་སྐྱེ་བ་ཐོབ་པ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཟག་པ་མེད་པ་མངོན་དུ་བྱས་ནས་ཟག་པ་ཟད་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེར་སྐྱེས་པ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ཅེ་ན། རང་གི་ས་པ་མེད་པ་དང་དེ་དང་ཉེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་དེ་དག་གི་དམིགས་པ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། སྲེད་བཅས་རང་གི་སྲེད་ལ་དམིགས། །རོ་མྱང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ནི། རང་གི་ས་པའི་སྲེད་པ་ལ་དམིགས་སོ། །སྲེད་པ་ཞེས་སྨོས་པས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོ་གཟུང་ངོ༌། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་འོག་མ་ལ་མི་དམིགས་སོ། །ས་རྣམས་ཀྱི་སྲེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་གོང་མ་ལས་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བར་ཐར་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཟག་པ་མེད་བ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་དགེ་ཡུལ་ཡོད་དོ་ཅོག །དགེ་བའི་བསམ་གཏན་དག་པ་དང༌། །ཟག་པ་མེད་པ་དེའི་དམིགས་པ་ནི། ཟག་པ་དང་བཅས་པའམ། ཟག་པ་མེད་པ་གང་ཆུང་ཟད་ཅི་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་མེད་དངོས་གཞི་དགེ་
― DTG141_Page_0522 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ཀྱི། །སྤྱོད་ཡུལ་ཟག་བཅས་འོག་མ་ཡིན། །གཟུགས་མེད་པའི་དངོས་གཞི་དགེ་བ་རྣམས་ནི། རང་གི་ས་པ་དང་ས་གོང་མ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ས་འོག་མ་པའི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོ་ལ་མི་དམིགས་སོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་ཀྱི། ཆོས་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་དང་འོག་མའི་འགོག་པ་ལ་ནི་མི་དམིགས་སོ། །ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རྣམས་ནི་ས་འོག་མ་ལ་དམིགས་སོ། །བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ལས། ཟག་པ་མེད་པས་ཉོན་མོངས་རྣམས། །སྤོང་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་འོག་མ་ལ་ཡང་མ་ཡིན། དེ་ཉིད་ཀྱི་གཉེན་པོ་དེ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་གོང་མ་ཡང་མ་ཡིན་པས། དག་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱིས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ཉེར་བསྡོགས་པས་ཀྱང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཉེར་བསྡོགས་ནི་དག་པས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་སྟེ། ས་འོག་མ་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེར་བསྡོགས་རྣམས་ཀྱང་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། དེ་དག་ལ་ནི་ཉེར་བསྡོགས་བརྒྱད། །རེ་རེ་ལ་ཡང་ཉེར་བསྡོགས་གང་གིས་དེ་ལ་འཇུག་པ་རེ་རེ་ཡིན་ནོ། །ཅི་དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ལ། །དེ་དག་གི་ཚོར་བ་ཡང་དེ་དག་འདྲའམ་ཞེ་ན། སྨྲས་བ་མི་འདྲ་སྟེ། དག་པ་བདེ་མིན་སྡུག་བསྔལ་མིན། །དེ་དག་ནི་དག་པ་ཡིན་ཞིང་འབད་དེ་དྲན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དང༌། ས་འོག་མ་པ་ལ་ཡིད་འབྱུང་བ་དང་མ་བྲལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རོ་མྱང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དང་པོ་འཕགས་པ་ཡང༌། ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་དང་པོ་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དེ་ནི་དག་པ་འདི་ཡིན་ལ་ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་ན། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཡང་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཉིད་དགག་གོ །ལ་ལ་ནི། རྣམ་གསུམ། ལ་ལ་ནི་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པར་རོ་མྱང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཉེར་བསྡོགས་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་ན། ཅི་དོན་གཅིག་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ་འོན་ཏེ་དོན་ཐ་དད་ཅ་ན། དོན་ཐ་དད་དེ་ཉེར་བསྡོགས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ལམ་ཡིན་ལ། རྟོག་མེད་བསམ་གཏན་དང༌། བསམ་
― DTG141_Page_0523 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏན་ཉིད་ཡིན་ལ། བསམ་གཏན་ལ་ཁྱད་པར་འཕགས་ཤིང་རྟོག་པ་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པ་ནི་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མ་གཞག་གོ །བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་ཡང༌། རྣམ་གསུམ། རོ་མྱང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་ཟག་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བདེ་མིན་སྡུག་མིན་ཏེ། འདི་ལ་བདེ་བ་ཡང་མེད། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མེད་པས་ན། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་སྟེ། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་དང་བཅས་པས་དྲན་པར་བྱ་བ་ཡིན་བའི་ཕྱིར་དགའ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དེའི་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་ཡིན། །བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་བསྒོམས་ནས་ཚངས་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་མདོར་བསྡུས་ཏེ། མདོ་ལས་རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། རྟོག་པ་མེད་ལ་དཔྱོད་པ་ཙམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། རྟོག་པ་ཡང་མེད་དཔྱོད་པ་ཡང་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་དུ་བཀའ་སྩལ་ཏེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྟོག་པ་ཙམ་ཞིག་བཀག་པའི་ཕྱིར། རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་ཙམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ། །དེ་མན་ཆད་རྟོག་དཔྱོད་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་ནི། རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡན་ཆད་གཉི་ག་མེད། །དེ་ན་གཉིས་པོ་མེད་པས་ན་གཉི་ག་མེད་པ་སྟེ། བསམ་གཏན་ཁྱད་པ་ཅན་ཡན་ཆད་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ཉེར་བསྡོགས་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་རྟོག་པ་ཡང་མེད་དཔྱོད་པ་ཡང་མེད་པའོ། །ཡང་མདོ་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་གསུངས་ཏེ། མཚན་མེད་ཞི་བའི་རྣམ་པ་དང༌། །འགོག་པའི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ། རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མཚན་མ་བཅུ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ། །མཚན་མ་བཅུ་ནི་
― DTG141_Page_0524 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡུལ་ལྔ་དང་ཕོ་དང་མོ་དང་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམས་སོ། །སྟོང་ཞིང་མཚན་ཉིད་སྟོང་ཉིད་ལ། །འཇུག་སྟེ་བདག་མེད་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །སྨོན་པ་མེད་པ་ནི། དེ་ལས་གཞན་བདེན་རྣམ་དག་དང༌། །བདེན་པ་ལྷག་མའི་རྣམ་པ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་རྣམ་པ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་དེའི་རྒྱུ་དག་གིས་ཡིད་བྱུང་བ་དང༌། ལམ་ཡང་གཟིངས་ལྟ་བུར་གདོན་མི་ཟ་བར་དོར་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ་དེའི་རྣམ་པར་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། དེ་དག་ལས་འདའ་བར་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པ་དག་གི་ནི་ཡིད་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་པོ་དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དག་དང་དྲི་མ་མེད། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དག་པ་དག་དྲི་མ་མེད་པ་དག་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་ནི་ས་བཅུ་གཅིག་ན་ཡོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ནི་གང་ལ་ལམ་ཡོད་པ་དག་ན་ཡོད་དོ། །དེ་དག་ནི། དྲི་མེད་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་མོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་པོ་དེ་དག་དྲི་མ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་བར་ཐར་པའི་སྒོ་སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་བའི་སྒོ་མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང༌། སྟོང་ཉིད་སྟོང་ཉིད་ཞེས་ལ་སོགས། །གཞན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་མོ། །ཞེས་བྱ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གཉིས་ནི་སྟོང་དང་མི་རྟག་པར། །མི་སློབ་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་གཉིས་ནི་མི་སློབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཡང་དམིགས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མི་སློབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྟོང་པའི་རྣམ་པར་དམིགས་སོ། །སྨོན་པ་མེད་པ་སྨོན་པ་མེད་པ་ཡང་མི་སློབ་པའི་སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པར་དམིགས་སོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ནི་དེའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་ཉིད་ལ་
― DTG141_Page_0525 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པར་ཡང་མ་ཡིན་ལ། སུན་དབྱུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་དག་ཏུ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །མཚན་མ་མེད་པ་མཚན་མེད་ནི། །ཞི་བར་མ་བརྟགས་ཟད་པ་ལ། །མཚན་མ་མེད་པ་མཚན་མ་མེད་པ་ནི། ཟག་པ་མེད་པ་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་འགོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་སློབ་པའི་མཚན་མ་མེད་པའི་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པར་འགོག་པ་ལ་ཞི་བའི་རྣམ་པར་དམིགས་སོ། །མི་རྟག་པ་དང་འགོག་པ་ཐུན་མོང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བ་དང༌། བྲལ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འགོག་པ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་རྣམ་པ་དག་ཏུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་དེ་དག་ནི་གཅིག་ཏུ། ཟག་བཅས། འཕགས་པའི་ལམ་ལ་སྡང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་དུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅེ་ན། མི་རྣམས་དག་གི་ནང༌། མི་དག་གི་ནང་ཁོ་ནར་སྐྱེད་ཀྱི། ལྷ་དག་གི་ནང་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སུ་སྐྱེད་ཅེ་ན། མི་གཡོ། དགྲ་བཅོམ་པ་གཞན་དག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ས་དུ་པ་ཅིག་ཅེ་ན། ཉེར་བསྡོགས་བདུན་མ་གཏོགས། ཉེར་བསྡོགས་བདུན་མ་གཏོགས་པ་གཞན་འདོད་པའི་ཁམས་དང་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ཏེ། ས་བཅུ་གཅིག་ན་ཡོད་དོ། །ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་བཞི་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ཀུན་དུ་བསྟེན་ཅིང་གོམས་པར་བྱས་ལ། ལན་མང་དུ་བྱས་པ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ། བདེ་བར་བྱ་ཕྱིར་ཏིང་འཛིན་བསྒོམ། །དགེ་བའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཡིན། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ནི་དགེ་བའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་སྟེ། དག་པའམ་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དང་པོ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་དག་ཀྱང་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དག་གོང་མར་སྐྱེ་བ་ཡང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམས་ལ། དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་གདོན་མི་ཟ་བར་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་བདེ་བར་གནས་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བྱ་མིག་གི་མངོན་ཤེས་འདོད། །མཐོང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ནི་ལྷའི་མིག་གི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །བློ་བསྐྱེད་བྱ་ཕྱིར་སྦྱོར་ལས་སྐྱེས། །ཤེས་རབ་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ནི་ཁམས་
― DTG141_Page_0526 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུམ་པའི་ཡོན་ཏན་ཟག་པ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནོ། །ཟག་པ་ཟད་པ་བསྒོམ་པ་ནི། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་བསམ་གཏན་མཐའ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་པའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་འདི་ནི་བདག་ཉིད་ལ་ཉེ་བར་གཏོང་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཁོ་ནར་བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་གྲག་གོ །ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཀྱི་སྐབས་སུ་བབ་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་སྐབས་ཡིན་པས་དེ་དག་བཤད་པར་བྱའོ། །ཚད་མེད་པ་ནི་བཞི་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དང༌། དགའ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བཞི་ཁོ་ན་ཡིན་ཞེ་ན། གནོད་སེམས་ལ་སོགས་གཉེན་པོའི་ཕྱིར། །གནོད་སེམས་དང་རྣམ་པར་འཚེ་བ་དང༌། མི་དགའ་བ་དང༌། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་གནོད་སེམས་མང་བ་དེ་དག་སྤང་བའི་ཕྱིར་བཞི་པོ་དང་གྲངས་བཞིན་ནོ། །ཞེ་སྡང་མེད་བྱམས། བྱམས་པ་ནི་ཞེ་སྡང་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །སྙིང་རྗེ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཡིད་བདེ་བ་ནི་དགའ་བ་ཡིན། །དགའ་བ་ནི་ཡིད་བདེ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །བཏང་སྙོམས་ནི་མ་ཆགས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཅི་ལྟར་ན་གནོད་སེམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཆགས་པས་དྲངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི །རྣམ་པ་ནི། ཀྱེ་མ་བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། །མགུ་དང་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཀྱེ་མ་སེམས་ཅན་བདེ་བར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་བྱམས་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །ཀྱེ་མ་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལོ་སྙམ་པ་ནི་སྙིང་རྗེའོ། །ཀྱེ་མ་སེམས་ཅན་མགུ་བར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པ་ནི་དགའ་བའོ། །སེམས་ཅན་ནོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་བཏང་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ་བར་མར་གནས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྤྱོད་ཡུལ་འདོད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས། །དེ་དག་གི་དམིགས་པ་ནི། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་དམིགས་པ་གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ས་དུ་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དགའ་བ་བསམ་གཏན་གཉིས་དག་ན། །དགའ་བ་ནི་ཡིད་བདེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དག་ན་ཡོད་དོ། །གཞན་ནི་དྲུག་ན། གཞན་ནི་
― DTG141_Page_0527 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚད་མེད་པ་གསུམ་ནི་ས་དྲུག་པོ་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དག་ན་ཡོད་དོ། ཁ་ཅིག་ལྔ། ཁ་ཅིག་ནི་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་མ་གཏོགས་པ་ས་ལྔ་པོ་དེ་དག་ན་ཡོད་པར་འདོད་དོ། །གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོ་ཞེས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་ཅི་ཚད་མེད་པ་དག་གིས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། དེ་ཡིས་མི་སྤོང་བསམ་གཏན་དངོས་གཞིའི་ས་པ་ཡིན་པ་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་སྦྱོར་བས་ནི་གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གནོན་པ་དང༌། སྤངས་ཟིན་པ་ཐག་སྲིད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་གི་གཉེན་པོར་བཤད་དོ། །ཚད་མེད་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི། མི་དག་གི །ནང་དུ་བསྐྱེད་དེ། མི་དག་གི་ནང་ཁོ་ནར་བསྐྱེད་ཀྱི་གཞན་དག་ཏུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ཚད་མེད་པ་གཅིག་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དག་གདོན་མི་ཟ་བར་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་ནམ་ཞེ་ན། ངེས་གསུམ་ལྡན། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང་བཞི་པར་སྐྱེས་པ་དག །དགའ་བ་དང་ནི་མི་ལྡན་ལ། །ཚད་མེད་པ་གསུམ་གྱི་རྙེད་པ་དང་ནི་རྟག་ཏུ་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད། གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དད་པོ་ཡིན་ནོ། །ནད་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ། རྫོགས་པར་བྱས་ནས་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་དང་གཟུགས་མེད་པ་བཞི་དང༌། བརྒྱད་པ་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའོ། །དེ་དག་གི །དང་པོ་གཉིས། མི་སྡུག་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། དང་པོ་གཉིས་ནི་རྣམ་པར་བསྔོས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་སྡུག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་ནི་མི་སྡུག་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱང༌། བསམ་གཏན་གཉིས་དག་ན། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དག་ཡོད་ཀྱི་ས་གཞན་དག་ན་ནི་མེད་དོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་བ་དང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པའི་ཁ་དོག་གི་འདོད་ཆགས་དག་གི་གཉེན་པོར་གྲངས་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་མཐའ་ན། སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ན་ཡོད་དོ། །དེ་མ་ཆགས། དེ་ཡང་མ་ཆགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ་སྡུག་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་སྡུག་པའི་རང་
― DTG141_Page_0528 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་འཁོར་དང་བཅས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་རྣམས་ནི། གཟུགས་མེད་མཉམ་གཞག་དགེ་རྣམས་སོ། །གཟུགས་མེད་པ་དག་མཉམ་པར་གཞག་པ་དགེ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་འཐོབ་ཀྱི། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་ལ་མཉམ་པར་མ་གཞག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཆི་བའི་སྲིད་པ་ནའོ། །གཞན་དག་ན་རེ། གཞན་དག་ན་ཡང་མཉམ་པར་མ་གཞག་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་འཐོབ་བོ། །འོག་མ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཐར་པའི་དོན་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་ནི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བའམ་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང༌། ཕྲ་བ་ཕྲ་བའི་མཇུག་ཐོགས་སུ། སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་འདུ་ཤེས་ནི་ཕྲ་བ་ཡིན་ལ། དེ་བས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བར་བྱས་ནས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ནི། རང་གི་དག་ཀྱང་འོག་མ་ཡིན། །འཕགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་དེ་ལས་ལྡང༌། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་སེམས་དག་པའམ། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་པའི་སེམས་ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་ལས་ལྡང་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་གི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སེམས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། ལྡང་བའི་སེམས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་དེ་དག །འདོད་གཏོགས་སྣང་བ་དང་པོའི་ཡུལ། །དེ་དག་གི་དམིགས་པ་ནི་ཅི་རིགས་པར་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་གཟུགས་ཅན་མིན་དེ་དག །སྤྱོད་ཡུལ་རང་དང་གོང་ས་ཡི། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་རྗེས་ཤེས་ཕྱོགས། །གཟུགས་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་རང་གིས་པ་དང༌། ས་གོང་མ་པའི་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་དེའི་རྒྱུ་དང་འགོག་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནོ། །རྣལ་འབྱོར་བ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འཕགས་
― DTG141_Page_0529 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་སྦྲུལ་པའི་དོན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཐག་བསྲིང་བར་བྱ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་ལ་དབང་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་གང་གི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་དང༌། ཚེ་སྟོང་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པའོ། །ཟིལ་གནོན་སྐྱེ་མཆེད་གཞན་བརྒྱད་དེ། །ནང་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཆུང་དུ་ཁ་དོག་བཟང་པོ་དང༌། ཁ་དོག་ངན་པ་རྣམས་ལ་ལྟ་ཞིང༌། གཟུགས་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཟིལ་གྱི་མནན་ནས་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་རྣམས་དང༌། ཆེན་པོ་རྣམས་ཏེ་བཞི་པོ་དེ་དག་དང༌། ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི། སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། དམར་པོ་དང༌། དཀར་པོ་དང་དག་ཏུ་ལྟ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ལས། གཉིས་ནི་རྣམ་ཐར་དང་པོ་བཞིན། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས། །དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་པོ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་གཉིས་པ་བཞིན། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་པོ་གསུམ་པོ་དང་བཞི་པ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་ནོ། །གཞན་རྣམས། སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བཞིན། །གཞན་དག་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་ལ། འདི་ནི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་མོས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་གིས་ནི་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་ཙམ་ཡིན་ལ། ཡིད་དག་གིས་ནི་དམིགས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །ཟད་པར་བཅུ་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཟད་པར་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་བཅུ་སྟེ། ཟད་པར་ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་དང༌། སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། དམར་པོ་དང༌། དཀར་པོ་དང༌། ཟད་པར་ནམ་མཁའ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་རྣམས་ལས། དེ་རྣམས་ལས་དང་པོ་བརྒྱད་ནི་མ་ཆགས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །བསམ་གཏན་མཐའ་ནི། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཁོ་ན་ཡོད་དོ། །སྤྱོད་ཡུལ་ནི། འདོད་པ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་དམིགས་སོ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་རླུང་ནི་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཉིས་ནི་གཟུགས་མེད་དག །ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཐམ་གཉིས་ནི་གཟུགས་མེད་དག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །སྤྱོད་ཡུལ་རང་གི་ཕུང་པོ་བཞི། །དེ་གཉིས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་རང་གིས་པའི་ཕུང་པོ་
― DTG141_Page_0530 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞི་ཡིན་ནོ། །གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཐར་པ་དག་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དག་ནི་ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་མ་གཏོགས་པ། རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། འཕགས་པའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེས་དྲི་བ་དེ་ལ། འགོག་པ་བཤད་ཟིན་འགོག་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ལྷག་མ་ནི། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་སྦྱོར་བས་འཐོབ། །འགོག་པ་ལས་གཞན་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདྲིས་པ་དང་མ་འདྲིས་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་འཐོབ་པ་ཡང་ཡིན་ལ་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་མེད་ཞེས་བྱ་ཁམས་གསུམ་ལུས། །ལྷག་མ་དག་ནི་མི་ལས་སྐྱེ། །གཟུགས་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་ལུས་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ལ། ལྷག་མ་ནི་ལུས་ཀྱི་མཐུས་མིས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མིའི་ལུས་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་ཏུ་གཟུགས་མེད་པ་དང་བསམ་གཏན་གྱི་ཁྱད་བར་དག་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅེ་ན། རྒྱུ་དང་ལས་དང་ཆོས་ཉིད་དང་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དག་བསྐྱེད་དེ་དེ་ལ། ཁམས་གཉིས་དག་ཏུ་གཟུགས་མེད་པ། །རྒྱུ་དང་ལས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་ཏུ་སྐྱེད་པ་རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་ཉེ་བ་དང་ཡང་དང་ཡང་དུ་གོམས་པ་ལས་སོ། །ལས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་ཁམས་གོང་མའོ། །ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོག་མ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བར་གོང་མར་སྐྱེ་བར་ནི་མི་ནུས་སོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་བསམ་གཏན་རྣམས། །དེ་དང་ཆོས་ཉིད་དག་གིས་ཀྱང༌། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དག་རུ་ནི། བསམ་གཏན་རྒྱུ་དང་ལས་ཀྱི་སྟོབས་གཉིས་པོ་དག་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བསྐྱེད་དེ། འཇིག་པའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་འཕེལ་བའི་ཕྱིར། ས་འོག་མ་པ་རྣམས་ཀྱང་བསམ་གཏན་དེ་དག་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་གང་ལ་ཆོས་
― DTG141_Page_0531 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་དེ་དག་མངོན་པ་དམ་པའི་ཆོས་འདི་ཇི་སྲིད་དུ་གནས་ཤེ་ན། སྟོན་པའི་དམ་ཆོས་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །ལུང་དང་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ལུང་ནི་མདོ་སྡེ་དང་ཆོས་མངོན་པ་དང་འདུལ་བའོ། །རྟོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་དམ་པའི་ཆོས་ནི་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ཡིན་ལ། དེ་འཛིན་བྱེད་དང་སྨྲ་བྱེད་དང༌། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ལུང་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ནི་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ནི། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཅི་སྲིད་དུ་གནས་པ་དེ་སྲིད་དུ། །དམ་པའི་ཆོས་གནས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ལོ་སྟོང་དུ་གནས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ནི་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། ལུང་ནི་དེ་བས་ཡུན་རིང་ངོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཅི་བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་འདི་ལས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ། བསྟན་བཅོས་མངོན་པ་ལས་ཀྱང་འདི་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་བཤད་དམ་ཞེ་ན། འདི་ཁོ་ན་བཞིན་ནོ། །བདག་གིས་མངོན་པའི་ཆོས་འདི་ཕལ་ཆེར་ནི། །ཁ་ཆེ་བྱེ་བྲག་སྨྲ་པའི་ཚུལ་གྲུབ་བཤད། །ངན་པར་ཟིན་གང་དེ་འདིར་བདག་གིས་ཉེས། །དམ་ཆོས་ཚུལ་གྱི་ཚད་མ་ཐུབ་རྣམས་ཡིན། །བདག་གིས་ཆོས་མངོན་པ་འདི་ནི་ཕལ་ཆེར་ཁ་ཆེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་གི་ཚུལ་དུ་གྲུབ་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་བདག་གིས་ཉེས་པར་ཟིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་གི་ཉེས་པ་ཡིན་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་དག་གི་ཚང་མ་ནི་སངས་རྒྱས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་རྣམས་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །སྟོན་པ་འཇིག་རྟེན་མིག་ནི་ཟུམ་གྱུར་ཅིང༌། །མངོན་སུམ་སྐྱེ་བོ་ཕལ་ཆེར་ཟད་པ་ན། །དེ་ཉིད་མ་མཐོང་རང་དགར་གྱུར་པ་ཡི། །ངན་རྟོགས་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་འདི་དག་དཀྲུགས། །རང་འབྱུང་རང་འབྱུང་བསྟན་མཆོག་གནས་འཛིན་རྣམས། །མཆོག་ཏུ་ཞིར་གཤེགས་འགྲོ་མགོན་མེད་པ་ན། །གདམས་མེད་ཡོན་ཏན་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་ཡི། །དྲི་མས་དགའ་དགུར་དེང་སང་འདི་ན་སྤྱོད། །དེ་ལྟར་ཐུབ་པ་དག་གི་བསྟན་པ་ནི། །ལྐོག་མར་སྲོག་ཕྱིན་འདྲ་ཞིང་ཉོན་མོངས་རྣམས། །སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་དུས་སུ་རིགས་ནས་ནི། །ཐར་པ་འདོད་པ་དག་གིས་བག་ཡོད་གྱིས་། །ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་མདོ་དང་མཐུན་པ་ལས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མཛོད་ཀྱི་གནས་བརྒྱད་པའོ། །ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་མདོ་དང་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་གིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
| 
