ཚད་མ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་འགྲེལ་བཤད།
ཡེ་ཤེས་དཔལ་བཟང་པོ།
― DTG187_Page_0355 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། པྲ་མཱ་ཎ་བི་ནི་ཤྩ་ཡ་ཊཱི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། ཚད་མ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་འགྲེལ་བཤད། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བློ་བཟང་གང་གིས་ཕྱི་རོལ་དོན་ནི་ཞལ་བཞེས་པ་དང་དེ་བཞིན་རྣམ་རིག་ཅམ། །བདེན་བ་གཉིས་བསྒྲུབ་པ་དང་ལྟ་བ་གཞན་གཞིག་པ་དང་ལམ་ཀུན་མཛད་པ་ཡི། །སྒྲུབ་བྱེད་ཉིད་ནི་ཡང་དག་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དེ་བཞེན་རྗེས་དཔག་དེ་རྣམ་གཉིས། །རིགས་པ་ཀུན་ཏུ་སྒྲུབ་མཛད་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པ་དཔལ་དེ་ཡུན་རིང་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག །དེ་ནི་དཔལ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་བཤད་པའི་ཡང་དག་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་རིགས་པ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདིས་གསལ་བར་བྱའོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་དུ་ནི་བསྟན་བཅོས་ཚད་མ་ཀུན་ལས་བསྡུས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་དོན་གྱི་ཆ་གཙོར་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་ནི་རྣམ་འགྲེལ་ཞེས་བྱའོ། །བསྟན་བཅོས་འདི་ནི་རིགས་པའི་ཆ་གཙོར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རིགས་པའི་བསྟན་བཅོས་ཡིན་གྱི་རྣམ་འགྲེལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་འདི་ཟློས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་འདི་ལ་རྣམ་འགྲེལ་དུ་འཆད་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། ཟློས་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །
― DTG187_Page_0356 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རིགས་པའི་ཆ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་མཐར་ཕྱིན་བར་སྟོན་པའི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདི་བརྩམ་མོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པས་མི་མཁས་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་གཞན་གྱི་སྡེ་པ་མཐའ་དག་དང༌། རང་གི་སྡེ་པ་ཁ་ཅིག་གོ །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཏེ། དེའི་ལུགས་ནི་གསལ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་གི་ཞེ་ན། དཔལ་ལྡན་ནི་སྦྱིན་པ་ནས་བསམ་གཏན་གྱི་བར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ལྡན་པའོ། །དྲི་མེད་བློ་མངའ་ནི་ནག་ནོག་མེད་པའི་བློ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་ལྡན་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་འབྲས་བུ་ལས་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། འཕགས་པ་རང་ཉིད་བསྙེན་པས་རྗེས་སུ་གཟུང་གང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྗེ་བཙུན་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་ཡང་འདི་སྐད་གྲགས་ཏེ། སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་བསྟན་བཅོས་མཐའ་དག་ཆུབ་པར་མཛད་ནས་དགོན་པའི་ཕྱོགས་ཤིག་ཏུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་གྱིས་བདག་ཉིད་དུལ་བ་ན་ཞི་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་བ་ན། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ཉིད་ཀྱིས་དྲུང་དུ་གཤེགས་ནས། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱ་བར་བཟོད་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱི་དོན་བྱེད། འདི་ཐོང་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་སྤྲོ་བར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་སློབ་དཔོན་གྱིས་གསོལ་པ། འཕགས་པ་བདག་གི་སེམས་གཡོ་བ་འདི་རྔོ་མི་ཐོགས་སོ། །འཕགས་བས་གསུངས་པ། ཁྱོད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་མ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་ངས་ཡོངས་སུ་གཟུང་གིས་དོགས་པར་མ་བྱེད་ཅིག །དེ་ནས་སློབ་དཔོན་གྱིས་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་མང་པོ་བརྩམས་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལ་ཕན་པར་མཛད་དོ་ཞེས་མཁས་པ་རྣམས་བརྒྱུད་དེ་གྲགས་པ་ཡོད་དོ། །རང་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་གཟུང་བ་ཆུང་དུ་ནི་བློ་མ་བཏང་བའོ། །འབྲིང་ནི་སྤྲུལ་པ་བསྟན་པའོ། །མཆོག་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་བཟུང་པའོ། །དེ་ནས་སློབ་དཔོན་ནི་ཚོགས་བསགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་རྗེས་
― DTG187_Page_0357 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་བཟུང་བ་མཆོག་ག་ལ་སྲིད་དེ། གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་དཔལ་ལྡན་སྐྱོན་བྲལ་བློ་མངའ་འཕགས་པ་རང་ཉིད་བསྙེན་པས་རྗེས་སུ་གཟུང་གང་ཞེས་དང༌། གང་དེའི་ཚིག་ལྕི་བ་ཞེས་དང༌། གང་དེའི་ལུགས་ནི་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །གང་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཉེ་བར་བསྟེན་བས་རྒྱས་པར་བྱེད་དེ་ལ་ཞེས་དང་འབྲེལ་ཏོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་དེའི་ལུགས་དགྲོལ་བར་གུས་ཤེ་ན། སྙིང་རྗེས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་ཞལ་སྔའོ། །ཚིག་ལྕི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་རྣམ་པའོ། །ངེས་བར་རྟོགས་པ་མེད་བར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསལ་བར་མ་རྟོགས་པའོ། །དེའི་ཚིག་ལྕི་བ་ནི་ཕྱིའི་བྱེད་བའོ། །འཇིག་རྟེན་བློ་གྲོས་བླུན་པ་ནི་ཤེས་རབ་མི་གསལ་བ་སྟེ། དེ་ནི་ནང་གི་བྱེད་པའོ། །དེ་དག་གིས་སློབ་དཔོན་ལ་སྨོད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་གྱི། སློབ་དཔོན་ནི་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ཉེ་བར་བསྟན་པ་སྟེ། འགྲོ་བ་ལ་ཟང་ཟིང་གི་བསྙེན་བཀུར་གྱིས་མགུ་བ་བྱས་པས་སྣོད་དུ་གྱུར་བ་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་པས་རྒྱས་པར་བྱེད་བ་ལའོ། །ཇི་ལྟར་སྨོད་ཅེ་ན། རྨོངས་པས་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལེགས་པར་མ་བསམས་སོ་ཞེས་བདག་ཉིད་མི་ཤེས་པ་སློབ་དཔོན་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ལ་ཅུང་ཟད་སྨོད་བྱེད་པའང༌། དོན་མ་ཡིན་པ་ནི་དོན་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཏེ། ངན་འགྲོ་ལ་སོགས་བ་མི་འདོད་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཆེན་པོ་སྐྱེད་བྱེད་དེ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན། མང་དུ་སྣོད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་པའོ། །དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་གནས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་དང་བྲལ་བར་འདོད་བས་སོ། །དེའི་ལུགས་ཅི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། སྔར་རིགས་པའི་བསྟན་བཅོས་སོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཕན་པ་དང་མི་ཕན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་གཉིས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིས་ནི་ཡང་དག་བའི་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་རིགས་བ་དགོས་པ་དང་བཅས་པར་སྟོན་ཏོ། །སྔ་མའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྟག་རྣམ་པར་རྩེན་པས་ནི། ཟློས་པའི་སྐྱོན་སྦང་བ་དང༌། རྩོམ་པའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་དགོས་པ་བསྟན་པ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ལས་རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་
― DTG187_Page_0358 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགོས་པ་བསྟན་པ་ནི་ལས་དེ་ལས་གཞན་དག་འཇུག་པར་བྱ་བའི་དོན་ཏོ་ཞེས་བདག་དང་གཞན་གྱི་སྡེ་པ་ཁ་ཅིག་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ན་རེ་དགོས་པ་སྟོན་པའི་ངག་ནི་ཚིག་ཡིན་ལ་དེ་དང་དོན་དུ་འབྲེལ་བས་ངེས་པ་མེད་ལ། ཚིག་ཁ་ཅིག་དོན་ལ་སྐྱེས་པ་ཡོད་ཀྱང་དེའི་བྱེ་བྲག་རྟོགས་དཀའ་བས་ན་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་དག་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་འཇུག་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཞེའོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ན་རེ་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ཡང༌། གནོད་བྱེད་མ་མཐོང་བས་དོན་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་ལ་དེ་ལས་འཇུག་གོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་ན་རེ་ངག་དེ་མ་བརྗོད་ཀྱང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། གནོད་པར་བྱེད་བ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་ཐེ་ཚོམ་དུ་གནས་པས་ངག་དགོས་པ་མེད་ལ། ཐེ་ཚོམ་ནི་ཚད་མར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དེས་འཇུག་པ་ཡང་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཉམས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཐེ་ཚོམ་ལས་མི་འཇུག་ན་ངག་དང་བོ་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། གཞན་དག་ཁྱོད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདི་བརྩམ་བར་མི་བྱ་སྟེ། དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འགོག་བའི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་བར་བསྟན་པའི་དོན་དུའོ་ཞེའོ། །ཁོ་བོ་ནི་འདི་སྐད་སྨྲ་སྟེ། གཞན་གྱི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཅི། དགོས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ངག་དང་བོ་དགོས་པ་ཡོད་བར་ངེས་པས་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དགོས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་པས་གཏན་ཚིགས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་མ་གྲུབ་པར་བྱེད་ན་ནི་དག་དག་གི་དགོས་པ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་ཉིད་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གང་དག་བསྟན་བཅོས་མཛད་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དེ་དག་བསྟན་བཅོས་ཀྱིས་དགོས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དག་གི་སྒོ་ནས་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡིད་ཆེས་པའི་ཚིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་བཅོས་མཛད་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བསྟན་བཅོས་གཞན་དུ་ཇི་ལྟར་ངག་དང་བོས་དམ་བཅས་པ་ལྟར། གཞུང་གི་དོན་དམིགས་པས་ན་མི་སླུ་བར་གྲུབ་པས། འདིར་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་རྩོམ་པའི་སྐབས་ཀྱི་ངག་ཡིན་པས་སོ། །དེས་ན་ངག་གི་བྱེ་བྲག་ནི་དོན་དང་འབྲེལ་བར་སྐབས་ལ་སོགས་པས་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་སྐྱེས་བུའི་འཇུག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཕན་པ་ནི་བླང་བར་བྱ་བའོ། །
― DTG187_Page_0359 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་ཕན་པ་ནི་དོར་བར་བྱའོ། །ཕན་པ་དང་མི་ཕན་པ་ནི་ཕན་པ་དང་མི་ཕན་བ་དག་གོ །འཐོབ་པ་དང་སྦོང་པ་ནི་འཐོབ་པ་དང་སྤོང་བདག་སྟེ། ཕན་བ་ལ་སོགས་པ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ཕན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དབྱེ་བས་གཉིས་སོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་ཚེ་འདི་བ་ཙན་དན་དང༌། མེ་ཏོག་ཕྲེང་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དང༌། ཚེ་གཞན་པ་བདེ་འགྲོ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡང་ཐར་པ་ཙམ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་དང༌། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་ལྔ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེ་དག་གི་རྒྱུ་ལྔ་སྟེ་བཅུའོ། །དོར་བར་བྱ་བ་ཡང་བཅུ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཚེ་འདི་ཉིད་དུག་དང་སྦྲུལ་ལ་སོགས་བའོ། །ཚེ་གཞན་པ་ནི་ངན་འགྲོ་ལ་སོགས་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དོར་བར་བྱ་བ་ནི། ཐར་བ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འཁོར་བ་ཉིད་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྲིད་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་ནི། སངས་རྒྱས་ཉིད་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེའི་རྒྱུད་ལ་སྟེ་བཅུའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་ནི་ཕན་པ་དང་མི་ཕན་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་དག་ཐོབ་པ་དང་སྤོང་བ་དག་ནི་ངེས་པར་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ། ལོག་པའི་ཤེས་བ་ལས་ནི་དོན་དང་ཕྲད་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །བསྟན་པ་དང་ཕྲད་ན་ཡང་དག་བའི་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་གྲངས་ངེས་པར་གཟུང་བར་མཛད་དོ། །འདིའི་རྒྱུན་ནི་འོག་ནས་སྟོན་ཏོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། མངོན་སུམ་དང་རྗེས་དཔག་ཅེས་གསུངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་བརྗོད་པ་གཉིས་ཉིད་ཡིན་གྱི། སྒྲ་དང་དོན་གྱི་གོ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དག་གོ །དེ་ལ་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་སྟེ་སྒྲ་བཤད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ནོ། །སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་དོན་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་བ་སྟེ། དོན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྗེས་
― DTG187_Page_0360 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་མཐུན་པའི་ཚད་མ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་སྟེ། འདིར་འཇལ་བར་བྱད་པས་ཚད་མ་སྟེ་མངོན་སུམ་མོ། །དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་འཇལ་བར་བྱེད་བ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཚད་མ་སྟེ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡང་ཅི་ཞེ་ན། དོན་དང་འབྲེལ་བའོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པའོ། །མི་སླུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སླུ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་སླུ་བ་ཅན་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་ཤེས་པའི་གསལ་བ་གཉིག་གང་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །གང་ཞིག་ཚད་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་འདིར་འདུས་ཏེ་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་གྲགས་པ་དག་ལྟ་བུའོ། །གཞན་དག་གིས་འདོད་པ་ཡང་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། ཚད་མ་ཉིད་ཙམ་དང་འབྲེལ་པ་ནི་འདིར་འདུས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཚད་མ་རྣམ་གཉིས་ཁོ་ན་སྟེ། དོན་དང་འབྲེལ་པར་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དོན་ལས་དངོས་སུ་སྐྱེས་པ་མངོན་སུམ་དོན་དང་འབྲེལ་བ་ལྟར་མངོན་སུམ་མིན་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡང་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཀྱིས་དོན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མ་ཉིད་ལ་འདིར་འདུས་པས་ཁྱབ་པ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དོན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཁོ་ན་སྟེ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མངོན་སུམ་དང་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དག་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་གསུམ་པ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་གནས་གསུམ་པ་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་དོན་གསུམ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་གཅིག་གཞལ་བྱ་ཞེས་བཤད་པས་དོན་གཉིས་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ནི་ཚད་མ་ཡང་གཅིག་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ་མི་སླུ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་མངོན་སུམ་པ་ཤེས་པའི་ཚད་མ་ཡིན་ན་ནི་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་འདུས་ལ། ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་རྟོགས་པའི་ཚད་མ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཉིད་དུ་འདུས་ཏེ། དེ་ལ་མངོན་སུམ་པ་ལ་ནི་མངོན་སུམ་ལས་གཞན་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། དེ་མ་ཡིན་པའི་རྟོག་པ་དང་འཁྲུལ་བའི་ཤེས་པ་དག་ལས་གང་གིས་ཀྱང་མི་རྟོགས་ཏེ།
― DTG187_Page_0361 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོག་པ་དང་འཁྲུལ་པས་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པ་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལས་གཞན་པ་མངོན་སུམ་དང༌། རྟགས་མ་ཡིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་རྟོག་པ་དང་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པ་དག་གིས་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚད་མ་ཉིད་ལ་འདི་དག་ཏུ་འདུས་པས་ཁྱབ་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་འདི་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། གཞལ་བར་བྱ་བ་གཉིས་ཉིད་ཡིན་པ་ནི་རྒྱུ་གཉིས་ཉིད་དུ་སྟོན་ལ། དེ་གཉིས་ཀྱང་རང་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པའི་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་སོ་སོར་ངེས་ཏེ། གཅིག་ནི་མངོན་སུམ་ཁོ་ན་སྐྱེད་ལ། གཞན་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཁོ་ན་སྐྱེད་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་གང་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་རེ་རེ་བསྐྱེད་པར་ངེས་པའི་རྒྱུའི་ཚོགས་པ་གཉིས་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་གཉིས་སྐྱེད་པར་རུང་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བར་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཀྱིས་ཚད་མ་གཉིས་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པའམ། ཡང་ན་གང་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་རེ་རེ་སོ་སོར་ངེས་པའི་རྒྱུའི་ཚོགས་པ་གཉིས་ཉིད་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི། འབྲས་བུ་བདག་ཉིད་ཀྱང་གཉིས་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་གཞན་འཕངས་སོ། །སྦྱོར་བ་སྔ་མའི་ཁྱད་པར་དང༌། ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱི་རྟགས་མ་གྲུབ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལས་གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གང་ལའོ། །རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ནི་ཤེས་པའི་སྣང་བའོ། །གཞན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལས་གཞན་གང་གིས་ཀྱང་རྟོགས་པར་མི་རིགས་པ་ཅན་ཉིད་དོ། །རྟགས་དང་རྟགས་འབྲེལ་བའི་དོན་རྟགས་ལ་བརྟེན་ནས་རྟོགས་པ་ནི་སྤྱིའི་རྣམ་པས་རྟོགས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་ནི་མི་རྟོགས་ཏེ། རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་ཉིད་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟགས་ནི་འབྲེལ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གོ་བར་བྱེད་པར་བསྟན་པ་དང༌། གཞན་དག་དེ་ལས་བརྩམས་ནས་གལ་ཏེ་འབྲེལ་པ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འབྲེལ་པ་ཡང་ཡིན་ལ་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་ནི་ཤེས་པར་འདོད་པའི་ཆོས་ཅན་ཏེ། དེ་ལ་མཐོང་བ་ནི་ཆོས་ཅན་ཡོད་པ་ཉིད་དེ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་ངོ༌། །ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དེ་སྒྲ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རིག་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་ནི་གང་ལ་ཡང་མི་བརྟེན་ལ་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་གྱི་
― DTG187_Page_0362 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་མི་བརྟེན་པར་འདོད་པས་སོ། །འོན་ཀྱང་དེ་དོན་རྟོགས་པར་ནི་བྱེད་དོ། །དེས་ན་ཚད་མ་གཞན་ཉིད་དོ་སྙམ་པའོ། །ལན་སྦྱིན་པ་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་མེད་ནའོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲའོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུང་བར་འདོད་པ་ནི་ཆོས་ཅན་ལའོ། །མ་མཐོང་ན་མ་མཐོང་བ་དེས་ཆོས་ཅན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་བ་སྒྲུབ་པའམ། དེ་དང་འགལ་བ་འགོག་པར་འགྱུར། གལ་ཏེ་སྔར་མཐོང་བ་ལ་སྒྲ་ཡིས་དྲན་པར་བྱེད་ནའོ། །ལན་ནི་སྒྲ་དང་རྟགས་དག་མེད་པར་ཡིད་ཀྱི་ཉེ་བར་གཏོད་པས་ཀྱང་དྲན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གལ་ཏེ་སྒྲས་དྲན་པ་དང་ཉེ་བར་གཏོད་པས་དྲན་པ་དག་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། འདི་དག་གི་གནས་སྐབས་དག་ལ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བྱེ་བྲག་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཟུང་བར་འདོད་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་མ་གྲུབ་པ་དེའི་ཕྱིར། སྒྲ་འདིས་ཆོས་ཅན་འགའ་ཞིག་ལ་ཡང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ་ཚད་མ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་དག་ལས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་པ་ལ་སྒྲ་དེ་དང་དོན་དེ་དག་འབྲེལ་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ཉིད་འོག་ནས་སྟོན་ཏོ། །བརྗོད་པར་འདོད་པ་དང་འབྲེལ་པ་གང་གི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་འབྲས་བུའི་རྟགས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཅི་རན་ཏ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ཡོད་ན་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རིགས་པ་དང་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚད་མ་གཞན་ཡོད་པས་གཉིས་ཉིད་ལ་གནོད་པར་འདོད་པའོ། །དེ་ཡོད་ན་ཡོད་པས་ནི་སྐྱེད་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ལ་མི་དམིགས་པས་ནི་མེད་པའོ། །དེ་དག་མངོན་སུམ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱིས་གཞན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཉིད་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་དཔེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དཔེ་མེད་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ཡོད་ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དང་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དཔེ་གཞན་གྱིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་ཡང་དེ་ལ་སྔ་མ་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དཔེ་གཞན་
― DTG187_Page_0363 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགོས་པར་འགྱུར་བས་ན་དཔེ་ཐུགས་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ནའོ། །མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དཔེ་ཐུགས་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་ཡོད་ན་ཡོད་པ་དང༌། མི་དམིགས་པའི་ཡུལ་མཐོང་བ་ན། ཡུལ་ཅན་བསྐྱེད་པ་དང་མེད་པའི་ཐ་སྙད་དག་ཀྱང་སྔོན་དེ་ན་ཡོད་ན་ཡོད་པ་དང་མི་དམིགས་པ་དག་ལས། བསྐྱེད་པ་དང་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཞུགས་པའི་རྟགས་དང་རྟགས་ཅན་འབྲེལ་པ་དྲན་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེ་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡོད་དོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་ནི་ཡོད་ན་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་གཞན་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ནི་མེད་དོ། །དེ་ཡང་མངོན་སུམ་གྱིས་སྔོན་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །དམིགས་པར་རིགས་པ་དེ་ལྟར་མ་དམིགས་ན་དེ་མེད་དོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་འདི་མངོན་སུམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྨྲའོ། །དེ་ལྟར་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་མི་དམིགས་པ་ཉེ་བར་བསྟན་པ་སྟེ། ཡོད་ན་སྣོད་དུ་རུང་བ་ལས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མེད་དེ། སྔོན་གནས་ཁང་ན་དམིགས་པར་རིགས་པ་ལས་མ་དམིགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་གྲངས་ཅན་ལ་སོགས་པ་རྨོངས་པ་དག་ལས། དམིགས་པར་རིགས་པ་མི་དམིགས་པའི་རྒྱུས་མེད་པའི་ཐ་སྙད་དུ་རུང་བ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། མེད་པ་གྲུབ་ཀྱང་ཐ་སྙད་དུ་རུང་བ་ཉིད་མ་གྲུབ་པ་ལ་ཐ་སྙད་དུ་རུང་བར་བྱེད་པ། དཔེར་ན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པར་ཁས་ལེན་པས་ཕ་ཉིད་གྲུབ་ཀྱང་པའི་ཐ་སྙད་དུ་མ་གྲུབ་པ་ལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཤིན་དུ་རྨོངས་པ་མ་ཡིན་ན་དམིགས་པར་རིགས་པ་མ་དམིགས་པའི་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱང་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མེད་བར་ངེས་ཀྱང་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ལས་བཟློག་པ་ཅན་གྱི་རྨོངས་པ་ལ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། རྩ་མཆོག་རྩེ་ན་གླང་ཆེན་བརྒྱ། །སྔོན་ཆད་མ་མཐོང་ཡོད་དོ་ཞེས། །དེ་སྐད་གྲངས་ཅན་ཕྱུགས་ལས་གཞན། །ངོ་ཚ་བཅས་པ་སུ་བརྗོད་རྩོལ། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་དོན་ཏེ། །གང་རྫི་མོ་བར་གྲགས་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཡོད་ན་ཡོད་པ་དང༌། རྨོངས་པ་ལ་ཐ་སྙད་བསྒྲུབ་པ་སྟེ། བསྐྱེད་པ་ཉིད་དང་མེད་པ་ཉིད་སྒྲུབ་ན་ནི་དཔེ་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་གྱི། ཐ་སྙད་
― DTG187_Page_0364 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྒྲུབ་པ་ལ་ནི་སྐྱོན་མེད་དེ་ཐ་སྙད་ཞུགས་པ་ལ་ནི་དཔེ་ཡིན་ལ་རྨོངས་པས་ཐ་སྙད་མ་གྲུབ་པ་ལ་ནི་རྒྱུ་སྟོན་པས་སོ། །སྣང་བ་མི་དམིགས་པ་ནི་བསྟན་ནས། མི་སྣང་བ་མི་དམིགས་པ་ཡང་རྟགས་ཉིད་དུ་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མེད་པས་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་འགོག་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཕའི་ཐ་སྙད་མི་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དེ་ཡོད་ན་ཡོད་པ་དང་མི་དམིགས་པའི་རང་བཞིན་དང་འབྲས་བུའི་རྟགས་ཉིད་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དོན་རང་གི་རྣམ་པ་སྣང་བར་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་གྲུབ་པར་བྱེད་པ་དོན་རང་ཉིད་ལས་གཞན་པ་མི་འཁྲུལ་པ་ནི་མི་སླུ་བའོ། །དེའི་རྒྱུ་ནི་དོན་དང་འབྲེལ་པ་སྟེ་དོན་རང་ལ་རག་ལས་པའོ། །དེ་ལ་རང་རྟོགས་པ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར། མ་འབྲེལ་པ་ལས་ནི་མི་རྟོགས་པས་འབྲེལ་བ་ལས་རྟོགས་པ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ན། མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པའི་ཚད་མ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལས་གཞན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚད་མ་ཉིད་ཡིན་ན་འདི་དག་ཏུ་འདུས་པས་ཁྱབ་ཅིང༌། མངོན་སུམ་དང་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པ་གཉིས་ཉིད་དང་དེ་གཉིས་ཀྱང་ཚད་མ་རེ་རེ་ཁོ་ན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་སྦྱོར་བ་གཉིས་པའི་རྟགས་ཀྱང་གྲུབ་པོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཡང་རྒྱང་འཕེན་པ་གཞན་ནི་མངོན་སུམ་ལས་གཞན་པའི་ཚད་མ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་གཅིག་པུ་ཚད་མ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཚད་མ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བ་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྒྱང་འཕེན་པ་དེ་རང་ཉིད་རྟགས་གསུམ་ཉིད་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚད་མ་དང་ནི་ཅིག་ཤོས་སྤྱིའི། །རྣམ་གཞག་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་སོ། །བློ་གཞན་རྟོགས་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འབྲས་བུའི་རྟགས་སོ། །གང་དག་གིས་ནི་འགོག་ཕྱིར་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་མི་དམིགས་པའི་རྟགས་ཏེ། དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱང་འཕེན་པའོ། །ཤེས་པའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་ལས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འཆད་པར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་དོན་གང་མི་སླུ་བ་དེ་ཚད་མ་ཡིན་ལ་སླུ་བ་དེ་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་བདག་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཞུགས་པའི་མངོན་སུམ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་
― DTG187_Page_0365 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསལ་བ་མ་ལུས་པའི་ཡུལ་རྣམས་སླུ་བ་དང༌། མི་སླུ་བ་དག་ལས། ཚད་མ་དང་ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་གང་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་མི་སླུ་བ་ཅན་གྱི་མངོན་སུམ་གྱི་ཤེས་པའི་གསལ་བ་འགའ་ཞིག་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མར་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་དག་མི་སླུ་བའི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མ་ཉིད་ཀྱི་དཔེར་གང་རྒྱང་འཕེན་པ་དག་ལ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེས་རིམ་པ་འདིས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཚད་མར་ཁས་བླང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་ན་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་གཉི་ག་ཚད་མའམ་ཚད་མ་མ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་མི་འགྲུབ་པོ་ཞེས་སྟོན་པར་མཛད་དེ། ཤེས་པའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བདག་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཞུགས་པའོ། །དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་སླུ་བ་དེ་ཚད་མ་མ་ཡིན་ལ་མི་སླུ་བ་དེ་ཚད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །ཇི་ལྟར་མ་སྨྲས་པ་ན་རང་གི་སློབ་མ་ལ་བསྟན་པའི་ཐབས་གཞན་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་སྟོན་ན་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཤེས་པའི་གསལ་བ་འགའ་ཞིག་ཚད་མར་རབ་ཏུ་གྲགས་པའོ། །ཡང་ན་ཤེས་པའི་གསལ་བ་འགའ་ཞིག་རབ་ཏུ་གྲགས་པའོ། །དེ་དག་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དང་མཐུན་པ་ནི་ཤེས་པའི་གསལ་བ་འདི་ཡང་མི་སླུ་བའམ་སླུ་བའི་ཕྱིར་ཚད་མའམ་ཚད་མ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་གནས་ན་རྗེས་སུ་དཔོག་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱང་ཕན་པ་ཁྱེད་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཁས་མི་ལེན་པས་མ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱི་རྣམ་པར་གཞག་ནས་ཁྱབ་པ་མི་སྨྲ་བའོ། །དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་ཚད་མར་མི་འགྱུར་མོད་ཀྱི། རང་གི་འདོད་པ་ལ་ནི་གནོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལས་ཏེ་རྒྱུའོ། །བསྟན་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་ངམ་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཤེས་པའི་གསལ་བྱའི་བྱེ་བྲག་གཅིག་ཅིག་གོ །དེ་ལྟ་བུ་རེ་རེ་སྟེ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའམ། ལྡོག་པའི་ཁྱབ་པ་བསྟན་པ་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་པ་ཡང་ཡིན་ལ་བྱེ་བྲག་ཀྱང་ཡིན་པས་ཤེས་པའི་བྱེ་བྲག་གོ །རྣམས་ལས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་བྲལ་བའི་རྒྱུ་ལས་སོ། །བདག་དང་སློབ་མར་རང་གི་རྒྱུད་ལ་
― DTG187_Page_0366 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་པ་དེ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཚད་མའམ་ཚད་མ་མ་ཡིན་པར་མཚོན་པར་མི་ནུས་སོ། །དེའི་ཕྱིར། བསྟན་བཅོས་ལ་འབད་པར་མི་བྱ་བ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཚད་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཤེས་པ་རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་སྒྲའི་རྟགས་ལས་གཞན་ལ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ན། རྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཁྱབ་པ་ཁས་ལེན་པ་མེད་པས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་གོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལ་འབད་པར་བྱེད་ནའོ། །ཅོ་འདྲི་བ་འདི་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་འགལ་བ་སྟེ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡང་སྤོང་ལ། རང་ཉིད་རྗེས་སུ་དཔག་པ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཕ་རོལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བས་སྟོན་ཏེ། འདི་ནི་འབྲས་བུའི་རྟགས་ཁས་བླངས་པ་བཤད་དོ། །གལ་ཏེ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་བསམ་པའི་དོན་སྟོན་པ་མ་ཡིན་གྱི་ལུས་ཉིད་བློ་ཡིན་པས་བློ་མངོན་སུམ་གྱིས་རྟོགས་སོ་ཞེ་ན། ལུས་ཉིད་ནི་བློ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལུས་ཉིད་ནི་བློ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིན་ན་ལུས་རྟོགས་པ་ལྟར་བློ་ཡང་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། དེ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར་རྟོགས་པ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་སྒྲ་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ལ་དེ་རྟོགས་པ་ལྟར་འདི་ཡང་དེ་ལྟའོ་ཞེ་ན། འོ་ན་ནི་མངོན་སུམ་དུ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཉམས་སོ། །གཞན་ཡང་བློ་འདིས་ལུས་ཁོ་ན་ཡིན་ན་ལུས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་མེད་དེ་ལུས་ཉིད་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་བློ་ཡང་རྟོགས་པར་འགྱུར་ན་དེ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྣང་བ་དེ་ནི་དེ་ཉིད་ཡིན་པ་ལ་དེ་གྲུབ་ན་གྲུབ་པས་ཁྱབ་པ། དེ་ལ་མི་དམིགས་པ་འཕངས་ཏེ། གང་ཞིག་གྲུབ་ཀྱང་གང་གྲུབ་པ་མེད་པ་དེ་ནི་དེ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལྟ་བུའོ། །བློ་ཡང་ལུས་གྲུབ་ཀྱང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བློ་དེ་སྐྱེས་བུ་གཞན་དང་འབྲེལ་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་གྲུབ་པ་ཙམ་གྱིས་གཞན་གྱིས་མི་རྟོགས་སོ། །ད་ནི་མི་དམིགས་པའི་རྟགས་ཁས་བླངས་པ་སྟོན་ཏེ། འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱང་བ་ན་པའོ། །འགའ་ཞིག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་འབྱུང་བ་ལྔ་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །བསྒྲིབས་པ་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་པ་ལ་ཡང་ངོ༌། །
― DTG187_Page_0367 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ཚིག་དང་ངོ༌། །ཡང་ན་མངོན་སུམ་འདི་ལོག་པས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ལ་ཞིག་སྟེ། མངོན་སུམ་དོན་གྱི་རྒྱུའམ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་མེད་པས་དོན་མེད་པར་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མངོན་སུམ་མེད་པས་དོན་མེད་པར་ངེས་པ་དེ་ཡོད་ན་ནི་སྟེ། དེ་ནི་མི་དམིགས་པའི་རྟགས་ལས་གཞན་གྱིས་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཡོད་པ་ནི་མི་འཁྲུལ་པར་འདོད་པའི་དོན་ལས་དོན་གཞན་ལས་སྐྱེས་པའོ། །མེད་པར་ཡོད་པ་ཡང་མི་འཁྲུལ་པར་འདོད་པའི་དོན་མེད་པར་རོ། །དེ་ནི་དེ་ལ་རག་མ་ལས་པའི་ཕྱིར་དེར་འཁྲུལ་པས་ན་མི་སླུ་བར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རང་བཞིན་དེ་ཡང་དོན་ལ་ཡོད་པ་སྟེ་དོན་གྱི་ཆོས་ཡིན་པའོ། །མཐོང་བའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མངོན་སུམ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་ཐམས་ཅད་སྐྱེས་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཐོང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གལ་ཏེ་ཤེས་པ་ལ་ཡོད་ནའོ། །དོན་དང་ཤེས་པ་འབྲེལ་བར་ཁྱོད་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཤེས་པ་གཞན་ཡོད་པས། ཤེས་པ་དང་མ་འབྲེལ་པའི་དོན་གཞན་ཡོད་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཤེས་པ་ཡོད་པར་འགྲུབ་པོ་ཞེ་ན། དོན་དང་ཤེས་པའི་འབྲེལ་པས་ཤེས་པ་ལ་དོན་མི་འཁྲུལ་པར་འདོད་ན། འབྲེལ་པའི་རྒྱུ་མི་འཁྲུལ་བ་དེ་ནི་རང་བཞིན་དང་འབྲེལ་པའི་རྟགས་ལ་ཡང་མི་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། གང་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡང་དོན་དང་འབྲེལ་པ་ཡིན་ལ། དོན་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་དོན་ལ་མི་སླུ་བའོ། །དོན་ལ་མི་སླུ་བའི་ཚད་མ་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྒྲུབ་པའི་འབྲས་བུ་གནས་པའི་ཕྱིར། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་མི་འདོར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་རིམ་པ་འདིས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཚད་མ་ཉིད་དུ་ཕུར་བུ་བ་དག་གིས་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །བྷ་ཏི་ཧ་རིས་ཀྱང་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་གཉི་ག་ཚད་མར་ཁས་བླང་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་རིག་བྱེད་ཀྱང་གང་དོན་ལ་མི་སླུ་བར་བྱེད་པ་ཚད་མ་ཡིན་གྱི། སླུ་ན་ནི་དེར་མི་
― DTG187_Page_0368 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་རོ། །མི་སླུ་བ་ཉིད་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཤེས་པ་དག་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་ཡིན་ཏེ། རིག་བྱེད་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིམ་པས་སོ། །རིག་བྱེད་པ་གང་དག་མངོན་སུམ་དང་སྒྲ་གཉིས་ཚད་མར་སྨྲ་བས་ཀྱང་རིགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །གང་ཡང་ཚད་མ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ནི་མི་སྣང་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་སྐད་རྟོགས་པ་ཡོད་ན་དེས་ཀྱང་ཚད་མ་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཁས་བླང་བར་བྱ་སྟེ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་ཐ་སྙད་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཚད་མ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཅུང་ཟད་ངེས་པའི་ཐ་སྙད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་འདིའི་རྒྱུ་དེ་ནི་ཚད་མའོ་ཞེས་བྱ་བར་གནས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལ་ཚད་མའི་ཐ་སྙད་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཚད་མ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བཤད་ནས། ད་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བཤད་པར་བཞེད་ནས། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཚད་མའི་དབྱེ་བ་གཉིས་བཤད་པ་དེ་ལའོ། །མངོན་སུམ་ཉིད་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་གཞན་དག་མངོན་སུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ལ་ལོག་པར་རྟོགས་པ་སྣང་བས་དེ་དག་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དྲང་སྲོང་རྐང་མིག་པ་ན་རེ་དབང་པོ་དང་དོན་འབྲེལ་བ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པ་བསྟན་དུ་མེད་པ་མི་འཁྲུལ་པ་ཞེན་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནི་མངོན་སུམ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཡང་རིགས་པ་ཅན་གྱི་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱེ་བྲག་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །གྲངས་ཅན་གྱི་ཞུགས་པ་ཐུབ་པ་སེར་སྐྱ་ནི་ཡུལ་ལ་སོ་སོར་ཞེན་ཅིང་མཐོང་བ་ནི་མངོན་སུམ་མོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དྲང་སྲོང་ཆུར་ལྷུང་ན་རེ་དབང་པོ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་གང་སེམས་ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ཉེ་བར་གཞག་པས། སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལས་བྱེ་བྲག་ངེས་པར་འཛིན་པ། སེམས་ཀྱི་འཇུག་པ་ལྔ་ལས་མཆོག་གི་འཇུག་པ་ནི་མངོན་སུམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དཔྱོད་པ་པ་ན་རེ། དང་པོར་ཡོད་པའི་ལྟ་བའོ། །ཤེས་པ་རྣམ་རྟོག་མེད་པ་ཅན། །བྱིས་དང་ལྐུགས་སོགས་བློ་འདྲ་བ། །དག་པའི་དངོས་ལས་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་དངོས་པོ་ཡང༌། །རིགས་ཀྱི་ཆོས་
― DTG187_Page_0369 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་གང་དང་གང༌། །བློ་ནི་ཞེན་པར་བྱེད་པ་དེ། །མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཡིན། །ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མངོན་སུམ་རྟོག་པ་དང་བཅས་པར་འདོད་དོ། །བསྟན་བཅོས་འདི་རིགས་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་རིགས་པའི་སྒོ་ནས་བསལ་བར་བཞེད་ནས། མངོན་སུམ་རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མངོན་སུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པར་བྱེད་ཅིང་དོན་ལ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་གྲགས་པ་རྗེས་སུ་བརྗོད་པའི་ངག་སྟེ། དེས་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཞི་གྲུབ་པར་བསྟན་ཏོ། །རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེའི་མཚན་ཉིད་མ་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པའི་ངག་སྟེ། དེ་དག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །མདོའི་གོ་རིམས་མ་ཡིན་ཡང་བརྗོད་པ་ཉུང་བའི་ཕྱིར་མ་འཁྲུལ་པ་སྔར་བཤད་དོ། །འདི་ཐམས་ཅད་དབང་པོའི་ཤེས་པ་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པས། དེའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ཡང་ཡིན་ནོ། །རང་རིག་པའི་བློ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་འཁྲུལ་བའི་རྒྱུ་གང་ཡང་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་རྟོག་པ་ནི་མ་རིག་པ་ཉིད་རབ་རིབ་པ་ཡིན་པས་དེའི་དབང་གིས་རང་རིག་པ་མ་ཡིན་ཡང་རང་རིག་བས་ང་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར། རབ་རིབ་ཀྱིས་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་སྲིད་དོ། །རྣལ་འབྱོར་གྱི་མངོན་སུམ་ནི་མ་རིག་པ་ཉིད་རབ་རིབ་ཡིན་པས་དབང་ཕྱུག་དང་སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པར་སྣང་ངོ༌། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་འཁྲུལ་པའི་འཁྲུགས་པའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །དེས་ན་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཤེས་པ་འཁྲུལ་པ་སྲིད་པར་རྟོག་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མངོན་པར་རྗོད་པར་བྱེད་པས་མངོན་པར་བརྗོད་པ་སྟེ། དོན་གྱི་སྤྱི་འཛིན་པ་སྣང་བ་སྒྲའི་སྤྱི་སྟེ། སྒྲ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་མངོན་པར་བརྗོད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་དེར་སྣང་བའི་རྟོག་པའོ། །དོན་དེ་སོ་སོར་སྣང་བ་ན་སྣང་བར་འགྱུར་བ་དོན་ལ་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་སྒྲའི་སྤྱིའི་སྒྲ་སྟེ། བསྟེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །ཡང་བྷ་ར་ཏི་ཧ་རི་ན་རེ། ཐོག་མ་ཐ་མ་མེད་ཚངས་པ། །སྒྲ་ཡི་དེ་ཉིད་གང་འཇིག་མེད། །དེ་གྱུར་བ་ལས་དོན་རྣམས་སོ། །འགྲོ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་ཅེས་དོན་རྣམས་སྒྲའི་བདག་ཉིད་དུ་འདོད་པས་ན།
― DTG187_Page_0370 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་ཕྱིར་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་སྤོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་དེ་ཉིད། སྒྲ་ཡི་རྗེས་འགྲོ་མ་གཏོགས་པའི། །ཤེས་པ་འཇིག་རྟེན་ན་ཡོད་མིན། །ཤེས་པ་རྗེས་སུ་བསྒྲུབ་པ་ཉིད། །ཐམས་ཅད་སྒྲ་རུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་སྒྲ་ནི་ཤེས་པའི་སྲོག་ལྟ་བུ་སྟེ། ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་པས་དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་དོན་མ་རེག་བར་རིག་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྒྲའི་ཤེས་པ་དོན་འདི་བུམ་པ་ཞེས་ཉེ་བར་སྦྱོར་གྱི་བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཤེས་པ་རང་ཉིད་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྦྱོར་ན་ནི་སྒྲ་ལས་དོན་བུམ་པ་མི་རྟོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ཤེས་པ་ཉིད་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྒྲའི་ཤེས་པས་སྒྲ་དམིགས་པ་ནི་དོན་གྱི་སྒྲ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་གྱི། ཤེས་པའི་རང་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིག་པ་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པའོ། །དོན་ལ་སྒྲ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། དོན་འདི་ཉེ་བར་སྦྱོར་བར་གྱུར་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་ན། དོན་གྱི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་སྒྲའི་སོ་སོར་སྣང་བ་མདུན་དུ་བྱེད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རོ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བར་གྱུར་བས་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་ན་རོལ་བདག་ཉིད་དུ་མེད་པའི་གཟུགས་རོའི་ཤེས་པས་མདུན་དུ་མི་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་དྲིལ་ལ་སོགས་པ་ཕན་ཚུན་སྦྱོར་བ་མ་ཡིན་པ་བསྟན་ཏོ། །དེས་ནི་དོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་སོ་སོར་ངེས་པ་བསྟན་ནས། དེ་ནི་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། འདི་སྟོས་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པ་དོན་གཞན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་སྟེ། དེ་འཛིན་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དོན་ལ་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་སྒྲ་ཡོད་པར་ཁས་བླངས་ན། དོན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་གཞན་གྱི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་དེའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པས་དབང་པོ་གཞན་གྱི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་མི་སྐྱེད་དོ། །བསྐྱེད་ན་ནི་དོན་གཅིག་གིས་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བློ་སྐྱོང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པ་ལྟར་དབང་པོའི་ཤེས་པ་གཅིག་ཀྱང་དོན་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པར་འགྱུར་ཏེ། མིག་ཀྱང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པ་གཅིག་གི་དོན་གཞན་
― DTG187_Page_0371 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲ་ཡང་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ནི་དེ་ལྟར་ཡིན་ཏེ་ཡིད་ཀྱི་ཤེས་བ་བཞིན་ཁོ་ནའོ་ཞེ་ན། རྣམ་བར་རྟོག་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱི་ཤེས་བ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། དཔང་པོའི་བློ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཡིད་ནི་དོན་གྱི་ནུས་བ་ཉེ་བ་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཡིན་ལ་དབང་བོའི་བློ་ནི་དོན་ཉེ་བ་ལ་ལྟོས་པ་ཉིད་དེ། དོན་ཉེ་བ་ལ་མི་ལྟོས་ན་ཅིས་སྐྱེད་ཅེ་ན། རྟོག་བའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསླང་བ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེའི་དབང་གི་ཡུལ་སྣང་བའོ། །ཡིད་ནི་དབང་པོའི་དོན་མ་ངེས་པར་འཛིན་ལ་དབང་པོའི་བློ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྲུབ་པའོ། །རྟོག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་དོན་དུ་སྣང་བར་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་མྱོང་བ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་འཕངས་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་དང་དོན་དུ་ལྷན་ཅིག་གམ་སྟེ་འདི་བུམ་པ་ཞེས་སོ། །སོ་སོར་ཏེ་བརྡ་ལ་མ་བྱང་བའི་སྒྲ་དང་དོན་དུ་སྣང་བ་ལྟ་བུར་རོ། །དོན་ནི་དབང་པོ་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་ཉེ་བར་སྦྱོར་ཏེ་སྒྱེད་པར་མངོན་སུམ་དུ་ཕྱོགས་ཏེ་མཐར་ཐུག་བ་ནའོ། །སྒྲ་དྲན་པའི་ཉེ་བ་ལ་ལྟོས་ནས་དབང་པོའི་བློ་སྐྱེད་ནའོ། །དབང་བོའི་བློ་དེའི་དོན་བསྒྲིབས་པར་འགྱུར་ཏེ། དོན་ཉེ་བ་ཙམ་གྱིས་སྐྱེད་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དོན་ཡོད་པས་ཤེས་པ་མི་སྐྱེད་ཀྱི་དྲན་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྡའི་དུས་ན་ཡོད་པའི་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་སྤྱི་དྲན་པ་མེད་པའི་དོན་ལ་སྒྲ་དེ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་སྟེ། སྒྲའི་སྒོ་ནས་འཛིན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་གང་གཞན་བརྡར་མ་བྱས་པ་བཞིན་ནོ། །དཔེར་ན་བུམ་པ་ལ་བརྡ་མ་བྱས་པའི་སྣམ་བུའི་སྒྲ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྔོན་གྱི་སྒྲ་དྲན་པ་ཉིད་འདོད་པར་བྱ་དགོས་སོ། །དྲན་པར་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་གྱིས་ལྷན་ཅིག་བྱས་པའི་བྱེ་བྲག་སྟེ། དོན་གྱིས་དྲན་པའི་བག་ཆགས་སད་པར་བྱས་པའི་འགྱུར་བ་ནང་སྟེ། ཤེས་པ་ལ་མེད་ན་སྒྲའི་བྱེ་བྲག་སྟེ། དོན་དེའི་མིང་དྲན་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲའི་བྱེ་བྲག་དྲན་པ་དེ་དེས་བྱས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ན། དོན་དེ་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྣམ་བུ་ཀུན་ནས་བསླང་བ་མ་ཡིན་པའི་བུམ་པའི་སྒྲས་སྣམ་བུ་མི་འཛིན་པ་ལྟར་དེའི་མིང་དེས་དོན་དེ་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དྲན་པ་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་དྲན་པའི་
― DTG187_Page_0372 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བག་ཆགས་སད་པའི་འགྱུར་བ་དྲན་བ་ལ་མི་ལྟོས་པས་བློ་ལ་དོན་གྱིས་བྱེད་ན་ནི། བློ་སྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱང་དྲན་པ་ལ་ཅི་སྟེ་ལྟོས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དོན་བློ་སྐྱེད་པར་ཞུགས་པ་ན་དྲན་པས་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་བ་དེས་ནའོ། །ནུས་བ་ཞུགས་བའི་དོན་གྱིས་དྲན་པ་བསྐྱེད་པའི་དུས་ན་བློ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གང་སྔོན་བློ་ཡི་སྐྱེད་བྱེད་མིན། །ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་དབྱེར་མེད་དོ། །ནུས་པ་ཞུགས་པ་ཉིད་དུ་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དེ་ནི་དེས་ཀྱང་སྟེ་དྲན་པ་སྐྱེད་པ་ནང་བསྐྱེད་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །བློ་གཅིག་ལ་ཡང་སྔར་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཕྱི་ནས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་དོན་དེའི་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ལ་བློ་ཡང་དེས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དོན་མེད་ཀྱང་མིག་བློར་འགྱུར་རོ། །འདི་མི་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲན་བས་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་སྟེ་དྲན་པ་ཡོད་ན་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བློའི་དོན་འདིའི་རྗེས་སུ་བྱ་བ་སྟེ་དེས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའོ། །དངོས་པོ་ནི་རང་བཞིན་དེས་རང་བཞིན་དེ་ལ་མི་ལྟོས་པ་སྟེ་རང་བཞིན་དེ་ལ་མི་བརྟེན་པའོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་པ་དབྱུག་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱ་བ་སྐྱེས་བུ་དང༌། དེ་དག་གི་འབྲེལ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་བའི་རྣམ་བར་གཞག་པ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་དབྱུག་པ་ཅན་ཞེས་བྱའི་དབྱུག་པ་སྐྱེས་བུ་ཅན་ཞེས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྙེད་བཟུང་ནས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་པའི་བློ་ཡིས་སྐྱེས་བུ་དབྱུག་པ་ཅན་ཞེས་བ་སྡུ་བའོ། །དེ་ལྟ་ན་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྟོགས་ཀྱི་གཞན་དུ་དེ་ལས་བཟློག་ན་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །དབྱུག་པ་ཅན་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བ་ལང་འགྲོ་བ་ཅན་ཞེས་བྱའི་འགྲོ་བ་ལ་ལང་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །རྣམ་པར་གཞག་པ་མི་ཤེས་ན་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མཚན་ཉིད་ཐ་དད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་དག་ཐ་དད་པ་མངོན་སུམ་གྱི་བློ་ལ་མི་སྣང་བས། རིགས་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱ་བའི་ཤེས་བར་མི་འགྱུར་རོ། །འོ་མ་དང་ཆུ་ངག་སྔར་ཐ་དད་པར་མཐོང་ན་ནི་འོ་མ་ཆུ་དག་ཅེས་རྟོགས་ཀྱི། སྔར་འོ་མ་དང་དེར་འདྲེ་བའི་ཆུ་དག་བྱེ་བྲག་མ་མཐོང་ན་ནི་དེ་ལ་འོ་མ་ཆུ་ཅན་ཞེས་བྱ་བར་ནི་མི་རྟོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གང་ཡང་དབྱུག་པ་
― DTG187_Page_0373 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱ་བ་ཐ་དད་པ་རྟོགས་པ་དེ་ལ་ཡང་ངོ༌། །བརྡ་དྲན་པའི་ཚུལ་ནི་བརྡ་དྲན་པའི་ཐབས་ཏེ་སྔ་ཕྱིར་དྲན་པའི་རིམ་པས་སོ། །ཅི་ལྟ་ཞེ་ན། སྔར་དབྱུག་པ་དང༌། སྐྱེས་བུ་དང༌། དེ་དག་གི་འབྲེལ་བ་དང་དེ་ནས་དེ་དག་བསྡུས་ནས་དབྱུག་པ་ཅན་ཞེས་སྡུད་པའི་རིམ་གྱིས་སོ། །སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་ལ་མི་དམིགས་ཀྱི་ད་ལྟར་ཙམ་ལ་དམིགས་པའི་མིག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོའི་ཤེས་པས་སོ། །དེ་ཇི་ལྟར་སྡུད་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡིད་དང་དབང་པོའི་ཤེས་པ་དག་བྱེ་བྲག་མེད་ན་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དག་དང་འགལ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་འདི་བུམ་པ་འདི་བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱས་པའི་སྒྲ་དབང་པོའི་ཤེས་པས་རྟོགས་སོ་ཞེ་ན། རིགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྫས་ཏེ། དབྱུག་པ་ཅན་དང༌། ཡོན་ཏན་དེ་བ་ལང་དཀར་པོ་དང༌། ལས་ཏེ་བ་ལང་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། མིང་གི་སྟེ་འདི་བ་ལང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་རྟགས་ལྔ་བསྟན་ཏེ། དེ་དག་གི་ཐ་སྙད་ནི་བརྡའམ་དེ་དག་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པར་དབྱུག་བ་ཅན་དང་བ་ལང་དཀར་པོ་ཞེས་དུ་མ་བསྡུས་པ་སྣང་བའོ། །དེ་དག་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དབང་པོའི་ཤེས་པ་ནི། དོན་དུ་མ་གཅིག་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པར་རྟོགས་ཏེ་དོན་རྣམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡང་དེ་ཡིན་ལ་རྟོགས་པ་ཡང་དེ་ཡིན་པས། དོན་རྣམ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པར་རྟོགས་པ་སྟེ་དེའི་ནང་དུ་མི་འཇུག་གོ །རྣམ་པར་རྟོག་བས་བསླང་བ་ཡིན་ན་དབང་པོའི་བློ་དེའི་ཚོགས་པ་མིག་དང་སྣང་བ་དང་གཟུགས་དག་འདུས་པ་དང་ལྡན་པ་གང་རང་གི་ཡུལ་བ་ལང་དུ་སྣང་བ་ཡང་འདི་ལྟར་བརྟག་པར་བྱའོ་སྙམ་པའི་འདོད་པས་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་བར་རྟོག་བ་གཞན་ཡིན་ཏེ། འདོད་པའི་རྟོག་པ་གཉེན་པོའི་འདོད་པས་ལྡོག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བས་འཆད་པར་བྱེད་དོ། །དབང་པོའི་བློ་འདི་དོན་ཉེ་བ་ལ་མི་ལྟོས་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞོན་ནུ་མ་ལེན་ལ་སོགས་པའི་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་མངོན་སུམ་སྨྲ་བ་དག་གི་ལུགས་
― DTG187_Page_0374 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྟག་པར་བཞེད་ནས། རེ་ཞིག་དེ་དག་གི་འདོད་པ་ལེགས་པར་དགོད་བ་སྟེ། གཞན་མིན་འདི་ཞེས་པའོ་ཞེ་ན། བྱ་བ་འབྲེལ་བ་དང་བཅས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་ལན་གདབ་པ་ནི་ཉེ་བ་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མུན་པ་ན་ཡོད་པའི་བུམ་པ་ནི་དབང་བོའི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་མེད་པ་ལ་ཡང་བུམ་པ་དེར་རེག་པ་ལས་ཀྱང་འདི་བུམ་པའི་བློ་དེ་འབྱུང་ལ། དེ་ནི་མངོན་སུམ་དོན་ཉེ་བ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མུན་པ་ན་གནས་པའི་བུམ་བ་གང་དབང་པོའི་ཡུལ་གྱི་དོན་དབང་པོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པ་ལ་བུམ་པ་དེ་ནི་ནུས་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། མེད་པར་དང་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་འདི་བུམ་པའོ་སྙམ་པའི་བློ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་བུམ་པའི་གཟུགས་དེའི་མཐུ་ལས་མངོན་སུམ་དུ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རེག་པས་ལུས་ཀྱི་བློ་སྐྱེ་ལ་དེ་ལས་མངོན་སུམ་གཟུགས་ལ་སྐྱེའོ་ཞེ་ན། བརྒྱུད་པས་ཉེ་བར་སྦྱོར་ན་འདས་པའི་ཡུལ་དང་བློ་དག་བྱས་ལ། དེ་ལས་ད་ལྟར་མངོན་སུམ་སྐྱེ་བས་ད་ལྟར་གྱི་མངོན་སུམ་གྱིས་འདས་པ་དག་མཐོང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དོན་ཉེ་བ་ངེས་པའི་ཡུལ་ཅན་དུ་ཁྱེད་ཀྱང་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདས་པ་ནི་མི་ཉེ་བས་མངོན་སུམ་མ་དེའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ལ་འཇུག་ན་ནི་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མེད་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་མ་གྱུར་པ་ལ་ཡང་རེ་ག་ན་འདི་བུམ་པའོ་ཞེས་རྟོག་པ་ནི། བུམ་པའི་གཟུགས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་བུམ་པའི་གཟུགས་ནི་རེག་བས་མངོན་སུམ་དུ་མི་འགྱུར་མོད་ཀྱི། བུམ་པའི་རྫས་དག་རེག་བས་ཀྱང་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་བུམ་པའོ་སྙམ་པའི་བློ་ནི་རེག་པའི་སྒོ་ནས་རྫས་ཀྱི་དོན་ཉེ་བར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། རེག་པས་བསྐྱེད་པ་ནི་རེག་བྱའི་དངོས་པོ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ན། བུམ་པ་འདི་ཞེས་ཤེས་བ་ནི་རེག་བྱའི་དབང་པོས་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ལྟར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ན་བློ་དེ་ལ་ཁ་དོག་ཀྱང་སོ་སོར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀྱང་གི་སྒྲས་ནི་རེག་བྱ་ཡང་སྣང་བའོ། །དེ་ལྟར་གཟུགས་དང་རེག་བྱ་གཉིག་བློ་གཅིག་ལ་སྣང་བ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དབང་པོའི་ཤེས་པ་དག་རང་གི་མིང་གི་སྒོ་ནས་དོན་དག་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་
― DTG187_Page_0375 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ན། སྒྲ་གང་ཞིག་བརྡའི་དུས་ན་ཡོད་པའི་མིང་དུ་མཐོང་བའི་སྒྲ་ནི། དོན་དེ་མཐོང་བ་ན་སྒྲ་དེ་དྲན་པར་རིགས་ཏེ། འདི་བུམ་བ་ཞེས་དོན་འཛིན་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ཀྱི་ཉེ་བར་གཏོད་པས་ཀྱང་སྒྲ་དྲན་བར་ནི་འགྱུར་མོད་ཀྱི། དེ་ནི་དོན་དེའི་སྒོ་ནས་དོན་དག་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ།། དེའི་ཕྱིར་དོན་འཛིན་པའི་སྒྲ་ནི་མ་རྟོགས་པར་འབྱུང་བར་མི་རིགས་ཏེ། དོན་མ་རྟོགས་ཀྱང་དྲན་ན་ནི་དོན་དང་མི་འཛིན་བའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །དོན་དེ་སྒྲ་དྲན་བར་སྔར་རྟོགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། དོན་རྟོགས་པའི་སྒྲ་དྲན་པ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ལ་དེ་ཡང་མ་དྲན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དོན་དེ་རྟོགས་པ་མེད་པ་ལ་སྒྲའི་བྱེ་བྲག་གང་དོན་འཛིན་པ་ཇི་ལྟར་དྲན་ཏེ་དོན་མ་རྟོགས་པར་དེ་སྒྲ་དྲན་ན་དོན་མི་འཛིན་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲ་དེ་མི་དྲན་ན་ཡང་སྐྱེས་བུ་དེས་སྒྲ་དང་བསྲེས་པའི་དོན་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཇི་ལྟར་སྲིད། ཇི་ལྟར་དྲན་པར་མི་རིགས་ཤེ་ན། སྒྲ་དེ་ནི་དོན་འཛིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་མཐོང་བ་ནི་དོན་དེ་ལས་བརྡའི་དུས་ན་འབྲེལ་བའི་སྒྲ་དྲན་པར་རིགས་ཏེ། འབྲེལ་བ་ཤེས་པའི་མེ་དང་དུ་བདག་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཡང་སྐྱེས་བུ་འདི་སྒྲ་ལ་ལྟོས་ནས་དབང་པོའི་བློ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་སྒྲ་མེད་པ་ཅན་གྱི་དོན་མི་མཐོང་ལ། དོན་མི་མཐོང་ན་ཡང་སྒྲ་མི་དྲན་ནོ། །སྒྲ་མ་དྲན་ན་ཡང་སྒྲའི་སྒོ་ནས་དོན་ལ་འཇུག་པར་མི་སྦྱོར་རོ། །སྒྲ་མ་སྦྱར་ན་ཡང་དོན་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་དོན་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ལོང་བ་ཉིད་འོངས་པ་ཡིན་ཏེ། འོན་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དབང་པོའི་ཤེས་པའི་གཏམ་ཡང་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དོན་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་བས་ཚོགས་པ་ནང་གི་སྒྲའི་འདུ་བྱེད་བག་ཆགས་སད་བར་བྱེད་པ་དེས་ན་སྒྲ་དྲན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་དོན་ལས་སྒྲ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ་དེ་ལྟ་ན་ནི་དོན་དང་སྒྲ་ངག་གི་འབྲེལ་པ་དངོས་པོའི་དབང་གིས་གནས་པར་འགྱུར་ན་དེ་ནི་མེད་དོ།། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བརྡ་མ་བསྟན་པ་ལ་འབྲེལ་བ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བརྡ་ཁོ་ནའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དོན་གྱིས་བསྐྱེད་པ་ནི་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དོན་དང་བརྡ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་དངོས་བོར་འགྱུར་བའི་འབྲེལ་བ་སྐྱེའོ་ཞེ་ན། བརྡ་ནི་འདོད་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ལ། སྐྱེས་བུའི་འདོད་
― DTG187_Page_0376 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་ནི་དོན་རྣམས་ནི་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དོན་གྱི་རང་བཞིན་དུ་འབྲེལ་པ་འདོད་པས་ཞུགས་པའི་བརྡའི་དུས་ན་སྐྱེས་པའི་རང་བཞིན་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུའི་འདོད་པས་དོན་རྣམས་གཞན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དོན་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་འབྲེལ་པ་སྐྱེ་ན་ནི་དོན་དེ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་ན་བརྡ་མ་བསྟན་པའི་སྐྱེས་བུ་གཞན་ལ་ཡང་དེའི་མིང་གིས་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དུ་བ་ལས་མེ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འབྲེལ་པ་དེ་སྐྱེས་བུའི་དབང་གིས་ཐ་དད་དེ་དེས་ན་སྐྱེས་བུ་མ་བསྟན་པས་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱེས་བུ་སོ་སོས་འབྲེལ་བའི་དོན་རྣམས་བདག་ཉིད་ཐ་དད་བར་འགྱུར་བ་ནི་མེད་དེ། འབྲེལ་པ་དེའི་བདག་ཉིད་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བདག་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོའི་འདིས་སོ། །སྒྲའི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པ་མེད་ཀྱང་དོན་ཉེ་བའི་དབང་གིས་མཐོང་བ་སྟེ། དེར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་རིགས་བ་དུ་མ་བསྟན་པ་དེ་དག་ནི་གཞན་གྱི་ལུགས་བརྟགས་པས། རྗེས་སུ་དཔག་པས་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་དགོངས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། ད་ནི་དབང་པོའི་བློ་རྟོགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མངོན་བར་བརྗོད་པའི་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ། གང་བློ་རྟོགས་པས་མ་བསྐྱོད་པའི་བདག་ཉིད་བརྟན་པར་གནས་པའི་སྐྱེས་བུས་ཀྱང་མིག་གིས་གཟུགས་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དམིགས་ཏེ། དེ་ནི་དབང་པོ་ལས་སྐྱེས་པའི་བློ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་མེད་པར་འདོད་དོ། །གལ་ཏེ་རྟོག་པ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དག་བ་ལྟར་མི་རུང་བས་ན་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཉིད་མི་འགྲུབ་བོ་ཞེ་ན། རྟོག་པ་འདིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་བསམ་པ་སྤངས་ཏེ་གནས་པ་ལ། ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་བ་བྱུང་བ་ན་འདི་སྙམ་དུ། ཡང་བདག་རྣམ་རྟོག་ཅུང་ཟད་ཅིག །རྟོག་བ་བྱུང་བར་འགྱུར་མཐོང་ངོ༌། །ཞེས་བྱར་རྟོགས་ཀྱི། སྔར་སྨོས་པ་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་གནས་སྐབས་ན་དབང་པོའི་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ལ་མི་རྟོགས་པ་ཕྱིས་བྱུང་བ་ཇི་ལྟ་བདེ་ལྟ་བུ་ཡོད་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་དེ་ཡང་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ལས་ལངས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཅུང་ཟད་རྣམ་
― DTG187_Page_0377 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་རྟོག་པའི་སྐྱེས་བུ་དེ་རང་གི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ལ་འདི་ལྟ་འདི་ལྟར་རྣམ་བར་རྟོག་པ་བྱུང་ངོ་ཞེས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་ན་རྟོག་པ་འདི་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བ་མཐོང་བ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཉེ་བར་བཀོད་པའི་རྟོག་པ་ངོ་མི་ཤེས་ཞེས་བྱ་སྟེ་ངོ་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་རྟོག་པས་སྟོང་པའི་ཤེས་པ་དང༌། ཡང་རྟོག་བ་དག་རང་རིག་པ་བལྟར་རུང་བ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་མ་འདྲེས་པའི་མངོན་སུམ་སྔར་མ་མཐོང་བའི་བདག་ཉིད་ལ། ཕྱིས་མཐོང་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་མེད་པར་གྲུབ་བས་ན། རྟོག་པ་མངོན་སུམ་དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པར་བརྟག་བ་འགོག་པར་བྱེད་དེ། བུམ་པ་སྣང་བའི་བདག་ཉིད་ལ་འདྲེ་སྣང་བའི་བདག་ཉིད་འགོག་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ཕྱིས་མཐོང་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྟོག་པ་མངོན་སུམ་སྔར་མཐོང་བ་ལ་བརྟེན་པར་མཐོང་བས་ནི། རྟོག་བ་དང་ལྡན་པ་འགོག་པའི་སྣང་བ་མི་དམིགས་པ་དབང་པོའི་ཤེས་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོད་པར་བརྟགས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་དེ། ས་ཕྱོགས་ལ་བུམ་པ་འགོག་བ་བཞིན་ནོ། །གཞོན་ནུ་མ་ལེན་ན་རེ། གལ་ཏེ་བློ་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། རྟོག་པ་མངོན་སུམ་ཡིན་ཡང་བློ་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པས་ན་ཡུལ་བ་ལྟར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། དབང་བོའི་ཤེས་པ་རྟོག་པ་མེད་པར་ཁས་ལེན་པས་མི་དམིགས་པར་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་དགག་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་སྔ་མ་བཀོད་པའོ། །ལན་སྤྱིན་པ་ནི་དེ་ཡང་རེ་ཞིག་བལྟར་རུང་བས་ན་ཡང་དག་པར་རིགས་པའི་རྟོག་པ་འདི་ཕན་ཚུན་སྤངས་ནས་གནས་པའི་ཕྱིར། དོན་དང་བློ་དག་ལས་གཞན་པ་མི་སྲིད་པས་དོན་དང་བློ་གང་གིས་བདག་ཉིད་དུ་གཞག་བར་བྱ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་དོན་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་མི་རིགས་ཏེ། ནང་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་གཡོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་དོན་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ན་སྐྱེས་བུའི་འདོད་པའི་དབང་གིས་ཏེ། རྟོག་པ་ནི་སྐྱེས་བུའི་འདོད་བས་འཇུག་པ་དང༌། ལྡོག་བ་ཅན་ཡིན་པར་འདོད་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པར་ཡོངས་སུ་གཡོ་བ་ཉིད་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབང་གི་བློ་གཡོ་བར་འགྱུར་གྱི་དོན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བློ་ལ་ནི་རྣམ་བར་
― DTG187_Page_0378 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་བ་ཡོད་མོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བས་འདོད་པས་འགྱུར་བའི་རྟོག་པ་ཡོད་པར་རུང་ཡང་ངོ༌། །བློ་དེ་ཡང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་བ་འཇུག་ཀྱང་གསལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རྟོག་པ་དེ་དོན་གྱི་བདག་ཉིད་སྣང་བའི་དབང་གིས་དོན་ཉིད་སྐྱེ་བ་དང༌། འཇིག་པ་དེ་ལྟར་འཇུག་པ་གསལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་འདུས་པ་སུན་ཕྱུང་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དང་བློ་དག་ལས་གཞན་པའི་ཕུང་པོ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཅུང་ཟད་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྗེས་སུ་གཟུང་བ་ནི་ཕན་བའོ། །ཉེ་བར་གནོད་པ་ནི་གནོད་པར་བྱེད་པའོ། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་མ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་གཞན་གྱིས་ཡང་དག་པར་མྱོང་བས། བདག་ལ་རྗེས་སུ་གཟུང་བ་དང་ཉེ་བར་གནོད་པར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །གང་ཡང་མངོན་སུམ་གྱིས་རང་གི་བློ་རྣམ་པར་མི་རྟོགས་ན་སྐྱེས་བུས་བདག་རང་ཡང་ཇི་ལྟར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར། བླུན་པོ་ནི་བཞད་གད་དུ་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྷ་རྣམས་དགའ་བའོ། །དབང་པོ་དང་དོན་དག་ལས་བློ་ཡོད་པར་མི་འཁྲུལ་ན་རྟགས་ཉིད་ཡིན་མོད་ཀྱི། མི་འཁྲུལ་བ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བློའི་རྟགས་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་བྱེ་བྲག་པ་དག་རྣམ་པར་ཤེས་བ་ཉིད་མ་ཡིན་གྱི། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེའི་དབང་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡུལ་གཞན་མི་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་གསལ་བའི་ཕྱིར་དེའི་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཡིད་དེའི་ཡུལ་གཞན་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྐྱེད་པ་ནུས་པས་ཤིན་ཏུ་སྟོང་བར་འགྱུར་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་ཡུལ་ལ་མི་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡང་བློའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་གྲུབ་པོ། །གལ་ཏེ་ཡུལ་གསལ་བ་བློའི་རྟགས་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བློ་དེའི་བྱེ་བྲག་གསལ་བ་ཉིད་ཀྱང་ཁྱོད་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །ཡུལ་གསལ་བ་དོན་གྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ན་དོན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱང་རང་དང་གཞན་གྱི་ཐུན་མོང་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་བློ་ཡང་དཔག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལ་དོན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱང་པ་ན་པ་ལ་དཔྱད་པ་ཉིད་ཀྱིས་
― DTG187_Page_0379 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོགས་བར་རུང་བའི་ཕྱིར་འདིར་མ་གསུངས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་གསལ་བ་ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་ནས་རྟགས་གྲུབ་ཏུ་ཆུག་ཀྱང༌། བློ་ནམ་ཡང་མ་གྲུབ་བ་དང་འབྲེལ་བ་གཟུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་མི་དཔོགས་སོ། །དེ་ལྟར་བློ་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་བ་ཉིད་མི་རིགས་པ་དེའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་རང་རིག་བས་གྲུབ་པ་དེ་ལ་རྟོག་བས་སྟོང་བར་མངོན་སུམ་མ་མ་སྣང་བ་མི་དམིགས་པས་གྲུབ་བས་ན། མངོན་སུམ་ཐམས་ཅད་ནི་མངོན་པར་བརྗོད་པ་དང་འདྲེས་པ་མེད་པ་ཁོ་ནས་དོན་རྟོགས་སོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གཞན་ཡང་དབང་པོའི་བྱེད་པ་མེད་པ་སྟེ། དབང་པོའི་ཤེས་པ་མེད་ན་སྒྲ་འབའ་ཞིག་ལས་དོན་རྟོགས་བ་ནི། དབང་བོའི་ཤེས་པས་དོན་གསལ་བ་ཉིད་དང༌། དོན་བྱེད་པ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བར་སྒྲའི་དོན་སྒྲའི་བློ་ལ་སོ་སོར་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར། དབང་པོའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་དེ་ནི་བརྗོད་མེད་རྟོགས་པའོ། །གསལ་བ་དང་དོན་བྱེད་པ་ཉིད་དེ་མངོན་སུམ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་མེད་པའི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོའི་བྱེད་བ་མེད་ན་དབང་པོའི་ཤེས་པས་མཐོང་བ་ལྟར་སྒྲས་བློ་ལ་སོ་སོར་སྣང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་སྒྲ་དང་དབང་བོའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། གང་སྒྲའི་དོན་མ་ཡིན་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རོའི་བློས་དྲི་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུན་པའི་དཔེའོ། །མིག་གིས་བློས་གཟུགས་བཞིན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མི་མཐུན་བའོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་མི་བྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་འཇོག་པར་ནུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་དོན་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྒྲ་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ལ་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོའི་དོན་ནི་བརྡའི་རྒྱུས་སྒྲས་འབྲེལ་པའི་དོན་ཕྱིས་མཐོང་བའི་དུས་ན་བརྡ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པའི་རྟོག་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོའི་ཤེས་པ་ཉིད་དང་དོན་ལྷན་ཅིག་འགག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་རྒྱས་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་འདི་ལྟར་ཞེས་བ་གསུངས་ཏེ། དབང་པོའི་དོན་དེའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་རིགས་འདྲ་བ་དང་མི་འདྲ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། ཡུལ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མཐོང་བའི་དངོས་པོའི་སྐད་ཅིག་མ་ནི། འགར་ཡང་གཞན་དུ་མི་
― DTG187_Page_0380 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་སུམ་གྱི་དོན་རྣམས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་གསལ་བ་ལས་ཐང་དབང་འགྱུར་བའམ། གཞན་པ་ཐ་མི་དད་པ་སྤྱི་ནི་མེད་དེ་དེ་ལྟར་འཛིན་པའི་བློའི་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱི་གང་ལ་སྒྲ་འཇུག་པ་གསལ་བ་ལས་ཐ་དད་པའོ། །འདིས་ནི་སྣང་བ་མི་དམིགས་པ་འཕངས་སོ། །ཉེ་བར་མི་མཚོན་པ་ནི་ངེས་པར་མི་ནུས་པའོ། །བ་ལང་བ་ལང་ཞེས་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པའི་བློ་དང་སྒྲ་སྤྱི་ལ་ཞུགས་ནས་བརྡར་བྱས་པའི་བློ་དང་སྒྲ་དེ་གཞན་གསལ་བ་ལ་འཇུག་བ་ཉིད་ཡིན་ན། སྤྱི་མ་རྟོགས་ན་ནི་གསལ་པ་སྤྱིའི་བློ་དང་སྒྲས་མི་མཚོན་པར་འགྱུར་ན། ཁྱེད་ཀྱི་ལུགས་ཀྱིས་སྤྱི་དེ་ལས་གསལ་བ་མི་མཚོན་པ་མིན་ནོ། །སྤྱིའི་བློ་དང་སྒྲའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་མི་ལྡན་པ་སྟེ། སྤྱི་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་གསལ་བ་འདི་སྤྱི་མཐོང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་གསལ་བ་ཡང་བརྡའི་དུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ཡང་ཡོད་བར་རྟོགས་པས་སྤྱིས་གསལ་བ་ལ་བློ་དང་སྒྲས་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་མི་མཚོན་ཞེས་བྱ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གང་ལས་གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །སྤྱི་སོ་སོར་སྣང་ན་ཡང་མི་གསལ་བ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པས་སོ། །ཡང་ན་སོ་སོར་སྣང་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱི་དབང་པོ་ལ་སོ་སོར་སྣང་ན་ཡང་དབང་པོ་ལ་སྣང་བདག་ལ་འདྲེས་པ་མེད་པར་སྣང་བས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་བུམ་པས་ཆུ་འཛིན་པའི་འབྲས་བུ་བྱེད་པ་དེ་མཐོང་བའི་བུམ་པ་དེ་ཕྱིས་མཐོང་བ་རྣམས་ལ། མཐོང་བ་སྔ་མ་དྲན་པའི་ས་བོན་བཞག་ཅིང་མཐོང་བ་ཕྱི་མས་བག་ཆགས་དེ་ཉིད་སད་པར་བྱེད་པས་མྱོང་བའི་མཐུ་ལས་བྱུང་བའི་དྲན་པ་འདིས་ཆུ་འཛིན་པའོ་སྙམ་པ་ལས་དེ་དོན་དུག་ཉེར་བའི་མངོན་བར་འདོད་པ་སྐྱེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཐ་སྙད་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །མངོན་སུམ་དོན་ལ་ལྟ་བ་ཙམ་ཡིན་ཡང་དོན་བྱེད་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལས་བྱུང་བའི་བག་ཆགས་ཀྱི་མཐུ་ལས་བྱུང་བའི་དྲན་པས་ཕྱིས་དོན་བྱེད་པ་སྔ་མ་དང་འདྲ་བ་གཞན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་སྔོན་གྱི་དེ་ཉིད་འདིའོ་ཞེས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དག་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ན་དོན་མེད་པ་སྔར་མཐོང་བ་དེ་ཉིད་དེ་དེ་དང་རིགས་མཐུན་པ་མཐོང་བ་ན་དེ་དག་གཅིག་ཏུ་བྱས་ནས་མངོན་པར་འདོད་པ་དང༌། ཅིག་ཤོས་མི་འདོད་པ་འབྱུང་ལ། དེ་ལས་ནི་འཐོབ་པ་དང་སྤོང་བའི་ཐ་སྙད་དག་འཇུག་བར་འགྱུར་རོ།
― DTG187_Page_0381 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདིའི་ནུས་པ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པའོ། །དྲན་པ་ལས་ནི་མངོན་པར་འདོད་པ་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་ནུས་པ་ཡང་འཐོབ་པས་དེ་དག་ཀྱང་སྐྱེའོ། །དེ་ལས་ནི་བླང་བ་དང་དོར་བ་ལ་འཇུག་གོ །མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་བའི་རྐྱེན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྒྱུད་གཅིག་གིས་དབང་བོའི་ཤེས་པ་དང་ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཉིད་འབྲེལ་བར་བསྟན་ཏེ། གཞན་དུ་རྣལ་འབྱོར་པ་རྒྱུད་གཞན་དང་འབྲེལ་བའི་དབང་པོའི་ཤེས་བ་ལ་དམིགས་པའི་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོས་ནི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་བྱས་པ་ཡང་དབང་བོའི་ཤེས་བས་སྐྱེད་པ་ཡིན་པས་སོ། །དབང་པོའི་ཤེས་པ་རང་གི་ཡུལ་གྱི་དེ་མ་ཐག་པ་སྟེ། དེའི་བར་མེད་པའི་ཡུལ་གྱི་སྐད་ཅིག་མའོ། །དེ་དང་དབང་པོའི་ཤེས་པ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྨྲ་བ་དག་དོན་དང་དེ་ཤེས་པ་དག་དུས་མཉམ་བར་འདོད་པས་དབང་པོའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་ནི་དེ་ཉིད་དང་དུས་མཉམ་པ་ལ་ཡོད་ལ་དེའི་དེ་མ་ཐག་པའི་ཡུལ་ནི་དེ་ཉིད་དུས་ཕྱིས་ཡིན་པས་ན་ཡིད་རང་གི་ཤེས་པ་དང་དུས་གཅིག་ན་ཡོད་པ་ཡིན་གྱི་ཡུལ་དེ་དབང་པོའི་ཤེས་པ་དང་བྱེད་པའི་དུས་མི་མཚུངས་པས་སོ། །དབང་པོའི་ཤེས་པ་དང་དེའི་ཡུལ་གྱི་དེ་མ་ཐག་པའི་ཡུལ་གཉི་ག་ཡང་དུས་མཚུངས་པ་སྟེ། དབང་པོའི་ཤེས་པའི་དུས་ན་རང་གི་ཡུལ་ནི་མེད་དེ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདས་པས་སོ། །དེས་ན་དབང་པོའི་ཤེས་པ་རང་དང་དུས་གཅིག་པ་དེ་ནི་སྐད་ཅིག་གཉིས་པའི་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་དུ་རྒྱུ་ཡུལ་དང་འབྲས་བུ་ཤེས་པ་དག་དུས་མཉམ་ན་ནི། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་མེད་པས་ན་སྔ་ན་ནི་ནུས་པ་མེད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དབང་པོའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་གྱི་དེ་མ་ཐག་པ་འཛིན་ན། བཟུང་ཟིན་བ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདི་ཚད་མ་སྔ་མའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བཅད་པའི་ཡུལ་ཅན་ཚད་མ་ཡིན་ན་དྲན་པ་ཡང་ཚད་མ་ཉིད་དུ་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མཐོང་བའི་འདུ་བྱེད་མ་བརྗེད་པ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དྲན་པ་དེ་ལས་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲན་པ་དང་འདྲ་བའི་ཉིད་ན་ཡང་ཚད་མར་མི་རུང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱ་བའི་ལས་བྱས་ཟིན་བ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཤེས་པས་རྟོགས་ཟིན་པ་ལ་ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་བསྒྲུབ་བར་བྱ་བ་མེད་
― DTG187_Page_0382 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་ཕྱི་མ་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། མ་རྟོགས་པ་རྟོགས་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དོན་རྣམས་ནི་རྟག་པ་ཡིན་བའི་ཕྱིར་སྔ་མ་ཉིད་དབང་པོའི་ཤེས་པས་གཟུང་བ་ཡིད་ཀྱིས་ཀྱང་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཡིད་ནི་ཚད་མ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་གསལ་བར་དོན་དེ་ཉིད་རྒྱུར་གྱུར་པའི་བློ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་དབང་བོ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པ་དག་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བར་ཡང་འགལ་ལོ། །གལ་ཏེ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རིམ་གྱིས་འབྱུང་ངོ་ཞེ་ན། དོན་རྟོགས་པ་བཅོས་སུ་མེད་པ་ལ་གཞན་ལ་ལྟོས་པར་ཡང་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བྱ་བ་ཤེས་པ་ཐ་དད་པས་རིམ་གྱིས་འབྱུང་ངོ་ཞེ་ན། བྱ་བ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་དེའི་བྱེད་པ་ཡང་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་རྟག་པ་ཉིད་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རྟག་པ་མི་འཐད་བས་ན་དོན་རྣམས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་མ་ཡིན་པས་འདས་པ་མེད་པས་ནི་ཡིད་དོན་ཉེ་བ་ལ་ལྟོས་པས་གཟུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་བྱ་བ་གཅིག་ལ་གྲུབ་པ་དང༌། བདེ་བ་གཅིག་པོའི་ཤེས་བ་དག་ཀྱང་སོ་སོར་སྐད་ཅིག་གི་བྱེ་བྲག་གིས་ཚད་མར་འགྱུར་ན་དེ་ནི་མི་འདོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དབང་གིས་ཚད་མ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་པས་དོན་གཅིག་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་གཅིག་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཡིད་ཀྱང་དབང་པོའི་ཤེས་པ་དང༌། དོན་གཅིག་བྱེད་པའི་ཡུལ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདི་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་སྐད་ཅིག་མས་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པའི་དབང་དུ་བྱ་བ་ཡིན་པས། སྐད་ཅིག་རྣམས་དོན་དམ་པར་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ནི་སྐད་ཅིག་སོ་སོ་ནས་ཚད་མ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྐད་ཅིག་ལ་ཕྲད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཚད་མར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རང་གི་ཡུལ་ལ་ཚད་མ་གཞན་གྱིས་གནོད་པར་མི་བྱེད་པ་ཉིད་འདིའི་མི་སླུ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་མ་རྟོགས་པའི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཚད་མ་ཡིན་ལ་འདིས་ཀྱང་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་དངོས་པོ་མ་རྟོགས་པ་རྟོགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཚད་མའི་བདག་ཉིད་དོན་དམ་པར་ཐོབ་པ་ཉིད་དོ། །ཡིད་འདི་ཡང་དབང་བོའི་ཤེས་པ་རྣམས་འགགས་པའི་ཆེ་ཆད་མ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་བར་སྐད་ཅིག་རྣམས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དབང་པོའི་ཤེས་པ་ལས་གཞན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་
― DTG187_Page_0383 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྐྱེད་པའི་ཡིད་ཀྱིས་ནི་དོན་གཞན་ཁོ་ན་རྟོགས་སོ། །བརྡ་ནི་དོན་གཞན་སྒྲ་ལས་ཐ་དད་པ་དང་སྒྲ་དག་སྦྱོར་བར་བྱེད་ན། རང་ལས་གཞན་པའི་ཡུལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་དམིགས་པས་བརྡ་སྦྱོར་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རང་རིག་པ་མ་འོངས་པའི་སྒྲའི་ཡུལ་དུ་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་རང་གི་མཚན་ཉིད་སོ་སོར་ངེས་པའི་བདག་ཉིད་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཡུལ་དུ་བྱ་སྟེ་ཡང་དག་པར་མྱོང་བ་ནི་མེད་དེ། རང་མྱོང་བ་དེ་སྐྱེས་པ་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་རང་ཉིད་ལས་གཞན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་རྟོགས་པ་དེ་འདི་རང་ཉིད་མངོན་པར་བརྗོད་པ་དང་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆ་ཤས་སུ་རྟོག་པ་མེད་པས་བདག་ཉིད་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། རྗོད་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་འཇུག་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བརྡ་སྦྱོར་བ་མེད་ཀྱང་བརྡ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲས་དམིགས་སོ་ཞེ་ན། རང་རིག་པ་དེས་རང་དེའི་བདག་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྔར་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ལ། བརྡ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲས་ནི་སྔོན་གྱི་དེ་འདིའོ་ཞེས་སྔ་མ་མཐོང་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བདག་ཉིད་ལ་སྒྲ་གདོད་སྦྱོར་ཞེ་ན། མངོན་པར་བརྗོད་པར་གཟོ་བ་ན་གཟོ་དེ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བའི་དུས་ན་ཡུལ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཤེས་པ་ཕྱི་མས་སོ་ཞེ་ན། རང་རིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱིས་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །སྔ་མ་རང་གི་མཚན་ཉིད་དེ་ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་ན་ཡང་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བརྡ་དོན་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ནི་བྱེ་བྲག་པའོ། །དོན་གཅིག་ནི་བདག་ཉིད་གཅིག་ལའོ། །འདུ་བ་ཤེས་པ་དང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྲེལ་བའི་ཤེས་པས་ཏེ་བདག་གཅིག་གིས་སོ། །ཤེས་པ་དེས་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། བདེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་ཤེས་རྒྱུ་ལས་གཞན་མིན་ཞེས་བྱ་བས་ནི། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང་དབང་བོ་ཞེས་བྱ་བ་དག་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེས་པ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚོགས་པ་འདུ་བ་ལ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དག་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་
― DTG187_Page_0384 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བུད་ཤིང་གི་ཉེ་བར་ལན་པ་དང་དེའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་གཅིག་ལས་ཐལ་བ་དང་དུ་བ་དག་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བ་དག་སྣང་བའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་ཉིད་དོ་ཞེ་ན། དེའི་སྐྱོན་མེད་དེ། དུ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་བུད་ཤིང་གི་ཆུའི་ཁམས་ཡིན་ལ། ཐལ་བ་ནི་སའི་ཁམས་སོ།། གལ་ཏེ་བུད་ཤིང་གིས་ཐལ་བ་དང༌། ཐལ་བ་མ་ཡིན་པ་ཤིང་གི་རང་བཞིན་དག་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་རིགས་ཐ་དད་པ་ཡང་སྐྱེད་དོ་ཞེ་ན། གང་ཐལ་བ་སྐྱེད་པ་དེ་དག་གིས་ནི་ཐལ་བ་ཉིད་སྐྱེད་ཀྱི་ཤིང་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ཚོགས་པ་འདྲ་བ་ལས་ནི་འདྲ་བར་དཔག་གི་ཚོགས་པ་གཅིག་ལ་ནི་མི་འདྲ་བ་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་མར་མེའི་ཚོགས་པ་ལས་རང་གི་རིགས་འདྲ་བ་དང་སྙིང་པོ་ཚིག་པ་དང་འོད་དང་སོར་མོ་ལ་སོགས་པ་སྲེག་པ་དང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་དག་སྲིད་ལ། དེ་དང་འདྲ་བར་གཞན་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་མཚུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚོགས་པའི་རིགས་མཚུངས་པ་ནི་རྒྱུ་མཚུངས་པའོ། །རྒྱུའི་ཚོགས་པ་འདྲ་བ་ཉིད་ལས་ཀྱང་འབྲས་བུ་མི་འདྲ་བར་འགྱུར་ན་ནི་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཐ་དད་པ་དག་རྒྱུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཚོགས་པ་འདྲ་ཡང་བྱས་པའི་ཤུགས་ཞེས་བྱ་བས་འདུ་ཤེས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གི་ཤེས་པ་དང་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བྱས་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་ནུས་པ་ཚད་མས་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱས་པའི་ཤུགས་ཀྱང་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལ་འདོད་ན་ནི་གང་གི་གོམས་པའི་བྱེ་བྲག་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནུས་པ་ཅན་ཉིད་ཡིན་པར་མཐོང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ནང་གི་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་པའི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ནང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གོམས་པས་གསལ་བ་ལ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྒྲིན་ལ། བླུན་པ་ལ་ནི་བླུན་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་བྱེ་བྲག་མེད་པས་འབྲས་བུ་ཡང་མཚུངས་པ་ཉིད་ན་རྒྱུ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བདེ་བའམ་སྡུག་བསྔལ་ལམ་བཏང་སྙོམས་པ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཡུལ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་བྱེ་བྲག་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་གྱི། ཤེས་པ་མ་ཡིན་པར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཚོགས་པ་འདྲ་བ་ལས་སྐྱེས་ཀྱང༌། ནང་གི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐེ་ཚོམ་དང་
― DTG187_Page_0385 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏན་ལ་ཕེབས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པའི་བྱེ་བྲག་བཞིན་ནོ། །གཞན་ནི་གྲངས་ཅན་ནོ་བྱེ་བྲག་པ་དང་སངས་རྒྱས་པ་གཉི་གའི་ལྟར་ནང་གི་ཡང་མ་ཡིན་ལ། སངས་རྒྱས་པ་ལྟར་སེམས་པ་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། གྲངས་ཅན་རང་གི་བསམ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དེའི་བདག་ཉིད་ནི་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་གི་འདོན་པའི་གོ་རིམས་ནི་རྣ་བ་དང༌། པགས་པ་དང༌། མིག་དང༌། ལྕེ་དང༌། སྣ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་བས་དེའི་གོ་རིམས་པས་ཡུལ་ཡང་དང་པོར་སྒྲ་སྨོས་ཏེ། རེག་བྱ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཟུང་ངོ༌། །དེས་ན་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཞན་ཡང༌། སེམས་ཅན་ཡང་ཡིན་རིག་བྱའི་ཕྱིར། །དེ་བདག་མིན་པ་རིགས་མིན་ཕྱིར། །འདིར་དགོངས་པ་ནི་མེའི་བུད་ཤིང་སྲེག་པར་བྱེད་ཀྱང་དེའི་ནང་དུ་མ་ཞུགས་པ་ནི་སྲེག་པ་མེད་དེ་མེའི་འོད་ཀྱི་ནང་དུ་ཆུད་པ་ཁོ་ན་སྲེག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་ཡང་རང་གི་ངོ་བོའམ། རྣམ་བར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་རང་རིག་པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཁོ་ནས་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། གཞན་ནི་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གང་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཡང་དག་པ་མྱོང་བ་མེད་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཡུལ་འདིའི་ཤེས་པ་འདིའོ། །གལ་ཏེ་ཡུལ་ལས་སྐྱེས་བ་མྱོང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་དབང་པོ་ལ་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །སོགས་པས་ནི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པ་ཡང་ངོ༌། །གྲངས་ཅན་པ་དག་ནི་སེམས་ཡོད་པ་ནི་བདག་ཡིན་ལ། དེ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་པས་འདྲ་བར་ཡོད་པའི་ཚེ་ནི་རྟོགས་ལ་གཞན་དུ་མི་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་རུང་སྟེ་འདྲ་བའི་སྔོན་དུ་འདྲ་བ་མེད་པ་དང་དེ་འདྲ་བའི་དུས་སུ་ཉམས་པ་དང་ཕྱིས་འདྲ་བ་འགགས་པ་ན་ཉམས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདྲ་བ་ཡོད་ན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་བ་ལས་སྐྱོན་གཞན་དེ་འདྲ་བ་མེད་ན་ཤེས་པར་མི་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བའོ།། གལ་ཏེ་ཤེས་པ་རྣམ་པ་མེད་པར་འདོད་པ་དག་རིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་ཤེས་པ་ཡིན་གྱི་རྣམ་པ་ཡོད་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། རིག་པ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རིག་བ་ཙམ་ནི་དོན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་པ་གཅིག་གིས་དོན་ཐམས་ཅད་རིག་པར་ཐལ་བར་
― DTG187_Page_0386 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་རོ། །འདྲ་བ་ཡོད་ན་ནི་ཤེས་པ་ལས་འདྲ་བ་ཡོད་པའི་དོན་ནི་རྟོགས་ལ་མེད་པ་ནི་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཐལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་དུ་མ་གྲུབ་བ་ནི་རྟོགས་པར་མི་རུང་ལ། ཁོ་བོ་བདེ་བ་ཡང་ཤེས་བའི་རང་བཞིན་འདི་ཉིད་ཡིན་བས་མྱོང་བར་རུང་བ་ཉིད་དེ། གང་རྗེ་བཙུན་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་བདེ་བའི་ཚོར་བ་གང་ཞེ་ན། མྱོང་བ་ཕྱ་ལེ་བའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་དུ་གྲུབ་པོ། །གལ་ཏེ་ཡུལ་དང་འདྲ་བ་ཡུལ་དེ་ཡང་དག་བར་མྱོང་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ན། བདེ་བ་ལ་སོགས་བ་དང་འདྲ་བ་ཡང་དག་བར་མྱོང་བར་འགྱུར་ལ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔོན་བོ་ལ་སོགས་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་མྱོང་བ་མ་ཡིན་པ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཤེས་པའི་ངོ་བོར་མ་གྱུར་པ་མྱོང་བར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ན་དེ་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཡང་དག་བར་མྱོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་དོན་དུ་སྟེ། གང་མྱོང་བ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་འདྲ་བའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། དེ་ལ་ཡང་དག་པར་མྱོང་བ་ཉིད་ནི་གཅིག་ཏུ་ནང་གི་དགའ་བ་དང་ཡོངས་སུ་གདུང་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པར་བལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འཆད་པར་འགྱུར་བའི་རིགས་པས་སོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། བདེ་བ་ལ་སོགས་བ་འདི་མྱོང་བའི་བདག་ཉིད་འདི་གཞན་ཕྱི་རོལ་གྱིས་གཞག་པར་མི་རིགས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དེའི་བྱེ་བྲག་མེད་ཀྱང་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། གོམས་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རོའི་བྱེ་བྲག་གཅིག་ཉིད་སྲོག་ཆགས་ཁ་ཅིག་གི་བདེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་ལ། གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བློ་ཞེས་བྱ་བ་རིག་པའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འདོད་དེ། དེ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་གྱི་ཡང་དག་པར་མྱོང་བ་ནི་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་བསམས་པ་སྟེ། དེ་ནི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བློ་ནི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་བ་ཅན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡང་དག་པར་མྱོང་བ་མ་ཡིན་བའོ། །གཞན་དོན་ཡང་དག་པར་མྱོང་བ་ནི་མྱོང་བའོ་ཞེ་ན། འདྲ་བ་གཞན་ཤེལ་ལ་ཡོད་པའི་འདྲ་བདག་ལ་བློ་དེར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་
― DTG187_Page_0387 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་པར་མྱོང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཤེལ་འདྲ་བ་དང་བློ་འདྲ་བ་དག་གི་བྱེ་བྲག་ཡོད་ན་ནི་སྨྲོས་ཤིག །གལ་ཏེ་ཤེལ་ནི་ཕྱི་ཡིན་ལ་བློ་ནི་ནང་གི་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པས། དེ་ཉིད་བྱེ་བྲག་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ནའོ། །དེ་ཡང་བློའི་བྱེ་བྲག་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡན་ལག་ཏུ་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཡན་ལག་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་དང་བའི་རང་བཞིན་དང༌། སོགས་བའི་སྒྲས་ནང་གི་བྱེད་པ་བཟུང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་གཞན་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པས་དེ་དག་ཀྱང་བློའི་རང་བཞིན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་གྱི་རྣམ་བར་གཞག་པ་ཡང་དག་པར་མྱོང་བ་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ནའོ། །བློ་དེ་སེམས་པ་མེད་པ་ལ་ཡུལ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་དེ་ལས་དོན་གྱི་རྣམ་པར་གཞག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་འདྲ་བ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་སྔོན་པོ་ཉིད་སྔོན་པོའི་ཡུལ་དང༌། བུམ་པ་ཡང་བུམ་བའི་ཡུལ་ཉིད་དུ་ཧ་ཅང་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྒྲའི་དོན་གཅིག་ལ་ཡང་སྲོག་ཆགས་དང་གོམས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པ་དག་ལ་འགལ་བ་མེད་དེ་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཕྱིའི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེ་བྲག་མེད་ཀྱང་བློའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཅན་དུ་སྐྱེའོ་ཞེ་ན། བློའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བདེ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིའི་བདག་ཉིད་གཅིག་ལ་གོམས་པ་ལ་སོགས་པས་གཅིག་པར་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་པ་ཅན་ལས་གཞན་དུ་ཡུལ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་པ་བདེ་བ་ལ་སོགས་བའི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པའི་བློ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་དོ། །སེམས་པ་ཅན་དེའི་བདག་ཉིད་ལོག་པ་ལ། བློའི་མཚན་ཉིད་ཡུལ་འཛིན་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཡུལ་མྱོང་བ་ནི་གཅིག་སྟེ། བློ་དང་ཡང་དག་པར་མྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་ནི་མེད་དེ་ཡང་དག་བར་མྱོང་བ་གཅིག་པུའོ། རངས་པ་དང་མ་རངས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་མྱོང་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྣམ་པར་འཇུག་སྟེ། བྱེ་བྲག་གི་རང་བཞིན་དུ་བལྟའོ། །ཡང་དག་བར་མྱོང་བ་དེ་ལ་མིང་ནི་བློ་དང་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་འདོད་པས་བྱེད་དོ། །ཡུལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ན། ཡུལ་
― DTG187_Page_0388 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཤེས་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་ནའོ། །ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་ཡང༌། ཡུལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནའོ། །ཡུལ་ཡོད་པ་ཉིད་ཙམ་གྱིས་ཡུལ་ལོངས་སྤྱོད་བར་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་པ་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་དེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་ལོངས་སྤྱོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡོད་ཀྱང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་དང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དག་མེད་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བློ་ལས་མྱོང་བ་དཔག་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་དཔག་བས་ལོངས་སྤྱོད་དོ་ཞེ་ན། རྟགས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །སྔར་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པ་ལ་འབྲེལ་པ་གཟུང་བ་མེད་དོ་ཞེས་ཇི་སྐད་སྨོས་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བློ་ཁོ་ནས་ཡུལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་དོ་ཞེ་ན། ཡུལ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བློ་ཡུལ་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པས་ཡུལ་རྟོགས་པའི་ཐ་སྙད་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་རྫོགས་པས་ན་བློ་ལས་གཞན་པ་ཤེས་པ་ཡོད་པ་བརྟག་པའི་དོན་མེད་དོ། །ཤེས་པ་ཡོད་པ་དེ་ཡང་ཡུལ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་བློ་དང་བདག་ཉིད་གཅིག་པར་ཚད་མས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བློ་དང་ཤེས་པ་དག་ཐ་དད་ཀྱང་འདྲེས་པས་རྣམ་པར་དབྱེ་མི་ཤེས་ཏེ། ལྕགས་གོང་མེ་བཞིན་དུ་དེ་ཅིར་འཛིན་ཞེ་ན། མེ་ཉིད་དུ་འཛིན་ཏེ་རེག་པ་ན་མེ་འདིའི་བདག་ཉིད་མངོན་པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པར་སྣང་བ་ཡང་གཅིག་ལ་བྱེ་བྲག་མི་མངོན་ཡང་ཐ་དད་པ་ཉིད་འདྲེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་ན་ནི། དེ་ལྟ་ན་ནི་དངོས་ཀུན་ལ། །ཐ་དད་ཐ་དད་མིན་གཞག་ཉམས་ཏེ་དོན་གཅིག་ཏུ་དམིགས་པ་རྣམས་ལ་འདྲེས་པར་རང་བཞིན་གཞན་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དག་ཐ་དད་པར་དམིགས་ཀྱང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་འདོད་པས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་དད་མིན་པར་ཤེས་པས་རིག་པ་དང་ནི་གཅིག་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །གཅིག་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་དེ་ལྟར་གང་མིན་ཏེ་དུ་མ་
― DTG187_Page_0389 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པས་རིག་པ་དེ་ནི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་ཅན་དུ་འགྲུབ་པོ། །ཐ་དད་པ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཤེས་པས་རིག་པ་འདི་ཐ་དད་པ་དང༌། ཐ་མི་དད་པར་གཞག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་ན། ཐ་དད་པ་གྲུབ་བྱེད་མི་འགྲུབ་བོ་སྟེ་ཐ་མི་དད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྐབས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ནི། དཀར་དང་སྡུག་བསྔལ་སོགས། ཐ་དད་པར་རིག་པ་དང་ཕྱི་རོལ་ཉིད་གཅིག་ཏུ་ཁས་ལེན་ཅིང༌། བློ་དང་མྱོང་བ་དག་ཡུལ་གཅིག་ཏུ་རང་རིག་པའི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་དང་ནི་ཐ་དད་པར་ཁས་ལེན་ཅེ་ནའོ། །མེ་དང་འབྲེལ་པ་ལས་འབར་བ་ཞེས་བྱ་བ་དོན་གཞན་སྐྱེས་པས་སོ། །བློའི་ཐ་དད་པར་རིག་པ་ནི་ཐ་དད་པར་གཞག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ཡང་དག་པར་མྱོང་བ་དག་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པ་རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་ཐ་དད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་མྱོང་བ་ནི་བློ་སྟེ། མྱོང་བ་དང་གཅིག་ཏུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ནང་ཡང་ཡིན་ལ། སེམས་བ་ཅན་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་དེ། དེ་དག་གི་ལྟར་ན་ནི་རྟོགས་པར་ཟད་དོ། །གང་ཞིག་གང་གོམས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་གོམས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལས་དེ་ལ་དེ་གསལ་བར་སྣང་བར་འགྱུར་ཏེ། འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་གོམས་པར་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་འགའ་ཞིག་ཀྱང་ཐོས་པས་བཟུང་བའི་དོན་རིག་པས་བསམས་པས་དོན་རྣམ་པར་གཞག་པ་གོམས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་སོ། །གསལ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོགས་ལ། རིགས་པས་གཞག་པའི་དོན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་སླུ་བ་མེད་པ་དང་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་གཞན་གྲགས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གོམས་པས་ནི་ཇི་ལྟར་རྒྱལ་པོའི་ཤིང་རྟ་བཅུ་པའི་བུ་དགའ་བྱེད་ཀྱིས་རོལ་རྙེད་མ་ཡིད་ལ་བྱས་བ་ན། བདག་གིས་དེ་མཐོང༌། འདི་ན་མདུན་དང་རྒྱབ་དག་ཏུ། ནང་དང་ཕྱི་དང་ཡོངས་སུ་བསྐོར་དང་རྣམ་པར་འགྱུར་བར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །མྱ་ངན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་བཙུན་མོ་དྲི་ཟ་མས་རང་གི་བུ་རྣམས་མཐོང་བ་ལྟ་བུའོ། །འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་དཔེ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཡིད་ལ་རྣམ་བར་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་
― DTG187_Page_0390 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མྱུར་བ་དང་ནན་ཏན་བྱེད་བ་རབ་ཐོབ་ཕྱིར། ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པར་འདུ་ཤེས་ལ་དེ་ལྟའོ་སྟེ་མྱུར་བ་དང་ནན་ཏན་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་དགའ་བྱེད་སེམས་ཉིད་ལྟ་བུ་སྟེ། སྣུམ་བའི་སྔོ་བསངས་སྡུག་གུས་བྱུགས་བའི་མཁའ་ལ་སྤྲིན་ཚོགས་གསེབ་ན་ཆུ་སྐྱར་རྩེ་བ་དང༌། །རླུང་གིས་བསྐྱོད་བའི་ཆུ་ཡི་ཐིགས་པ་ཆུ་འཛིན་མཛའ་བོ་དག་པས་ཡིད་འོད་སྒྲ་སྒྲོགས་པ། །འདོད་པར་གྱུར་པ་དག་ནི་བརྟན་ཞིང་སྲ་བའི་སྙིང་གིས་དགའ་བྱེད་བ་དག་གིས་ཐམས་ཅད་བཟོད། །ལུས་ཅན་མ་ནི་ཇི་ལྟར་གྱུར་ན་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱས་བས་མཐོང་གྱུར་ནས། །ཨེ་མའོ་ཀྱི་ཧུད་ལྷ་མོ་བསྟན་པར་གྱིས་ཞེས་མྱུར་དུ་སྨྲ་བ་དང་ནན་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའི་འཇུག་པ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྔར་མ་བཤད་པ་ཅུང་ཟད་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ལ་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་དཔེ་དག་བསྙད་ནས། བསྟན་བཅོས་ལ་གྲགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་མི་གཙང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །འདི་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་བསླད་པའི་བློ་དག་ཀྱང་རུང་མངོན་པར་བརྗོད་པ་དང་འདྲེ་བའི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དོན་གསལ་བར་སྣང་བ་མི་གནས་པ་ཉིད་དོ། །དྲན་བྱ་ནི་གསལ་བར་སྣང་ངོ་དེ་དྲན་པར་བྱེད་པས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལ་དྲན་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་བ་ལ་ནི་དོན་དེ་མི་གསལ་བས་དོན་མི་འདྲ་བ་ཉིད་དོ། །བསླད་པ་ན་ཡང་བསླད་པའམ་མ་བསླད་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་དྲན་པ་ན་བསླད་པ་ནའང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་སྟེ། ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་གསལ་བར་སྣང་བ་ལྟར་དྲན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་མངོན་སུམ་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཙམ་ཞིག་གསུངས་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་མི་འཁྲུལ་བ་སྔར་བསྟན་ལ། སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀྱང་མི་འཁྲུལ་བ་ཉིད་བཞེད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ། འཁྲུལ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང༌། །རྗེས་དཔག་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཅན། །དྲན་དང་སྔོན་འདོད་ཞེས་བྱ་བ། །མངོན་སུམ་ལྟར་སྣང་རབ་རིབ་བཅས། །ཞེས་འཁྲུལ་པ་དག་མངོན་སུམ་ལྟར་སྣང་བ་ཉིད་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སླུ་བ་ལ་ཚད་མ་ཉིད་མེད་ལ་མངོན་སུམ་ཚད་
― DTG187_Page_0391 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པས་རྟོགས་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་མེད་པ་གཅིག་བུས་མངོན་སུམ་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །འདི་ལྟར། དངོས་པོ་མི་འཛིན་ཕྱིར་རྣམ་རྟོག །མངོན་སུམ་ལྟར་སྣང་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །སླུ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་མངོན་སུམ་ལྟར་སྣང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དབང་སྐྱེས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྟོག་པ་མེད་ཀྱང་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་གཞན་ལས་ཁྱད་མེད་ཕྱིར། དབང་པོ་ལས་སྐྱེས་པའི་བསླད་པ་གང་ཞིག་བསླད་པ་དེ་ལས་གཞན་པའི་དབང་པོ་ལས་སྐྱེས་པ་མ་བསླད་པ་ལས་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་ལས་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་བཞེད་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་རྣམས་སྟོན་པ་ན་དྲན་དང་མངོན་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བས་བར་དུ་བཅད་ནས་འཁྲུལ་པ་དང་རབ་རིབ་ཟླ་བ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་དག་བསྟན་པར་མཛད་དེ། འདི་ནི་དབང་པོ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཞེས་དམིགས་ཀྱིས་བསལ་བ་དང་བཅས་པར་འཁྲུལ་པ་བསྟན་པའི་དོན་དུ་གསུངས་སོ། །བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཞན་དུ་སློབ་དཔོན་གྱིས་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་འཁྲུལ་པ་ཟླ་བ་གཉིས་པར་སྣང་བ་དང༌། མ་འཁྲུལ་པ་སྔོན་པོར་སྣང་བའི་དཔེའོ། །དེ་ལྟར་མངོན་སུམ་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བཤད་ནས་ཚད་མའི་འབྲས་བུའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བཤད་པར་རྩོམ་སྟེ། ཡུལ་བརྟག་པ་ནི་སྔར་མངོན་སུམ་དང་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་དག་གི་དབྱེ་བས་ཀྱང་བསྟན་ལ། ལེའུ་གཉིས་པ་ནས་ཀྱང་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མ་སྤྱིའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང་མངོན་སུམ་གྱི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དག་བསྡུ་བའོ། །ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་གང་ལས་ཚད་མ་འདིའི་གཞལ་བར་བྱ་བ་རྟོགས་པ་དང་བར་ཆད་མེད་བ་སྟེ། ཚད་མ་གང་ཡོད་བ་ཙམ་གྱིས་གཞལ་པར་བྱ་བ་རྟོགས་པ་དེ་ཉིད་འཐོབ་པའོ། །དེ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཚད་མ་ཞེས་བྱ་བསྟན་པ་དེ་ལའོ། །འདི་ནི་སྔོན་པོ་རྟོགས་བའོ་ཞེས་དོན་དང་ཤེས་པ་དག་སོ་སོར་ངེས་པའི་འབྲེལ་པ་བྱེད་བའོ། །གལ་ཏེ་དབང་པོ་དང་རྟགས་དག་ཀྱང་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བྱ་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཚད་མ་ཉིད་ནི་བྱེད་པའི་དོན་ཉིད་ཡིན་ན་གང་ལ་བྱ་བ་དང༌། གང་ལས་འོངས་པ་དང་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་
― DTG187_Page_0392 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ཀུན་ཀྱང་བྱ་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་མོད་ཀྱི་བྱེད་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་འབྲས་བུ་གང་བྱེད་པ་གང་ཡོད་པ་ཙམ་ལས་ཡིན་པ་དེ་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་གཞལ་བར་བྱ་བ་རྟོགས་པ་མི་འགྲུབ་ཀྱི། དོན་དང་འདྲ་བ་གང་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་སོ། །གལ་ཏེ་འདྲ་བ་མེད་ཀྱང་དོན་རིག་པ་ཉིད་ཚད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཙམ་ནི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དོན་ནི་དོན་གང་དང་ཡང་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཉིད་དུ་འབྲེལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འདྲ་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལས་དང་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་གཞག་པར་མི་རུང་བས་དོན་དང་འདྲ་བ་གང་ཡང་ཡུལ་འདིའི་ཤེས་པ་འདིའོ་ཞེས་འདྲ་བ་དེས་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་སོ་སོར་ངེས་པའི་ལས་དང་བྱེད་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དོན་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་དོན་ལ་ལྟ་བ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །དེ་དག་ཡོད་ཀྱང་ཤེས་པ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་ལས་དེ་ཡུལ་དེ་དག་གིས་ཤས་པའི་བདག་ཉད་ལས་གཞན་ལ་ཡིན་པ་དོན་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་འདི་སྔོན་པོ་རྟོགས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ངེས་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཚད་མ་ནི་བྱེད་པ་པོའི་དོན་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན་ཞིང༌། བྱེད་པ་པོའི་ཡང་བྱ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་བྱེད་པ་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་ལ། དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དེ་ལས་ཀྱང་ཤེས་པ་འདིས་སྔོན་པོ་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་བྱེ་བྲག་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེའི་བྱེ་བྲག་མེད་ཀྱང་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཤེས་པ་གསལ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། གསལ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཡོད་ཀྱང་ལས་དང་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་མ་ཡིན་པས་ན་ཤེས་པ་དེས་བྱེད་པ་པོའི་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཚད་མ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་འདི་ཤེས་པ་འདིའི་ལས་སུ་ངེས་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ཚད་མ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ཤེས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དོན་དང་འདྲ་བ་འདི་ལས་གཞན་མི་སྲིད་དེ། དོན་དང་མི་འདྲ་ན་དེ་རྟོགས་པར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་ཤེས་པ་གསལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་གཡེང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
― DTG187_Page_0393 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨོས་སོ། །དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དོན་འདིའི་རྟོགས་པ་ནི་འདིའོ་ཞེས་ལས་དང་བྱེད་པའི་འབྲེལ་པ་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བའི་རྒྱུ་མེད་པའོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པ་མེད་པར་སྨྲ་བ་དག་དོན་གྱི་རྣམ་པ་མེད་ཀྱང་དོན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་བྱས་པ་སྟེ། བསྐྱེད་པའི་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་བྱེ་བྲག་ལས་ལས་དང་བྱེད་པའི་འབྲེལ་བ་འདི་རྟོགས་ཀྱི་འདྲ་བ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཅི་སྟེ་ཤེས་པའི་བྱེ་བྲག་དེའི་མཚན་ཉིད་མི་སྟོན་ཏེ་བསྟན་པར་བྱོས་ཤིག །གལ་ཏེ་མྱོང་པའི་བྱེ་བྲག་དེ་འདིའོ་ཞེས་བསྟན་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེ་ན། རང་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དོན་གྱི་རྣམ་པ་ལས་གཞན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་གཞན་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་ལ་སོགས་བ་དོན་གྱི་རྣམ་པ་མ་ཡིན་བ་དག་ལས་སོ། །ལས་ནི་ཡུལ་ལོ། འབྲེལ་པའི་ཡུལ་ནི་འདིའི་རྟོགས་པ་ནི་ཤེས་པ་འདིའི་ཤེས་སོ། །འབྲེལ་པ་དོན་གྱི་རྣམ་པ་དེ་ཡང་དོན་དེ་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དོན་གྱི་རྣམ་པ་དེ་ལས་དོན་གཞན་ཚད་མའི་འབྲས་བུ་མིན། འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་དང་ཚད་མའི་བདག་ཉིད་གཅིག་པ་དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་འཛིན་པ་སྟེ། ཚད་མ་དེ་ཡང་རང་གི་ཡུལ་ལ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དོ། །ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། དོན་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་ཡུལ་དེ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་རྩྭའི་རྒྱུན་དང༌། དེ་གཅོད་པའི་ཟོར་བ་དང༌། དེ་དུམ་བུ་གཉིས་སུ་བྱེད་པ་དང་འབྲས་བུ་དག་ཐ་དད་པའི་བདག་ཉིད་མེད་ཀྱང་བྱེད་པ་དང་འབྲས་བུར་སྣང་བས་ན། བྱེད་པ་ཞེས་གཞག་གོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་བཤད་པ་ནི་རང་གིས་ཏེ། དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་དང་བྱེད་པ་ཐ་དད་པ་བྱེད་པ་ཅན་མ་ཡིན་ཡང་དོན་གྱི་རྣམ་པ་དེའི་དབང་གིས་འབྲས་བུ་དེ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བར་ཆད་མེད་པ་ནི་གང་ཞིག་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་དོན་རྟོགས་པ་ཉིད་དུ་གནས་པའོ། །དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་རྟོགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་བྱེད་པ་པོ་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་ཉེ་བའི་རྒྱུར་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དབང་པོ་ལ་སོགས་པས་རྟོགས་པ་དེ་ལ་སྦྱོར་ཏེ་དེ་དག་མེད་ན་དེ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན།
― DTG187_Page_0394 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ཀྱང་དོན་འདི་རྟོགས་པ་ནི་འདིའོ་ཞེས་ཤེས་པ་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པའོ། །གང་གིས་རྟོགས་པ་འདིའི་ཡུལ་སྔོན་པོ་སྟེ་གཞན་ནི་ཞེས་ཤེས་པ་དང༌། དོན་སོ་སོར་བྱེ་བྲག་ཏུ་འབྱེད་པ་ལ་བྱེད་པ་པོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །བ་ལང་གི་རྫས་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱ་བའོ། །བ་ལང་ཉིད་དང༌། འགྲོ་བ་ཉིད་དང༌། དཀར་པོ་ཉིད་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་ཚད་མ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་དག་ལ་ཡང་ཡུལ་གྱིས་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་མེད་ན་རྟོགས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འབྲས་བུར་འདོད་པ་ལ་བ་ལང་གི་རྫས་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་དང་འབྲས་བུའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །བྱ་བ་འབྲས་བུའི་རྫས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་དང༌། བྱེད་པ་ཚད་མ་རིགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་དག་ཡུལ་ཐ་དད་པར་ཡང་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚད་མས་ཡུལ་དུ་མ་བྱས་པ་རྟོགས་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་བྲག་མེད་པ་འགའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་གི་སྒྲའི་དོན་ཏོ། །ཡུལ་ཐ་མི་དད་པ་ཉིད་ན་ཡང་ཚད་མར་འདོད་པའི་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་རྟོགས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་དོན་མེད་དོ། །དོན་མེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་དོན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཤེས་པ་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་པ་དང་བྱ་བའི་ཤེས་པ་དག་དུས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ན་དོན་མེད་པར་མ་ཟད་ཀྱི་ཡང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་སྟེ། བསྐྱེད་པར་བྱ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཤེས་པའི་དོན་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དང༌། དེ་རྟོགས་པ་དག་ཀྱང་དུས་གཅིག་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་དེར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཤེས་པའི་ཆ་ཤས་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཡོད་ཀྱང་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་རུང་ངོ་ཞེ་ན། དངོས་པོ་ཐ་དད་པ་མེད་ཀྱང་ནུས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་དཔེར་ན་མར་མེ་རང་གསལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པ་མཐོང་བའི་ཡང་ཕྱིར་ཏེ། དཔེ་ཡང་གྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོར་གྱུར་བའི་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་མི་
― DTG187_Page_0395 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྲིད་དོ་ཞེ་ན། ཐ་དད་པ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བྱེད་པ་དང་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་འདིའོ། །དེ་ཡང་བྱ་བ་དེ་ཉིད་བྱེད་པ་པོར་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བ་འདོད་བའི་ཕྱིར་རོ། །བུམ་པའི་གཟུགས་དང་རོ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་ཡང༌། གཟུགས་སམ་རོ་ལ་སོགས་པ་འགའ་ཞིག་ཁོ་ན་རྟོགས་ཏེ། དེས་ན་ཉེ་བ་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་ཀྱང་གཟུགས་སམ་རོ་ཁོ་ན་རྟོགས་པའི་བྱེ་བྲག་དེའི་བློའི་སོ་སོར་སྣང་བ་སྟེ། དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་པས་དེ་ཁོ་ན་ཚད་མར་རིགས་ཏེ། རྟོགས་པའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་ལུགས་ལ་བརྟེན་ཏེ་བཤད་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་སྨྲ་བའི་ལུགས་བསྟན་པར་བཞེད་ནས་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཚད་མའི་འབྲས་བུ་རྟོགས་པ་ཉིད་ཡོད་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དོན་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདི་ཅི་ཞིག་ཅེས་འདྲི་བ་བརྩམས་སོ། །དོན་ལ་སྐྱེས་པ་དང་དོན་འདྲ་བདག་ལས་མྱོང་བར་གཞག་གོ །བུམ་པའི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་འདྲ་བས་ཡུལ་མཚུངས་པའི་འདས་མ་ཐག་པའི་ཤེས་པ་སྟེ། མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་ཤེས་པ་ཡུལ་འདྲ་བ་ཅན་ཡང་རིགས་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་འདི་ཉམས་སུ་མྱོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞིག་སྟེ་དེ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དོན་དེ་ཉིད་རྗེས་སུ་སྟེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་འདིའི་ཞེས་བསྒྲུབས་ན་ཁོ་བོས་ཀྱང་དོན་རྟོགས་ཀྱི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཚད་མ་ཁོ་བོས་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །མངོན་སུམ་གྱིས་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་དག་ལས་དེའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་ངེས་པའི་ཤེས་པ་དག་ཏུ་འགྱུར་ལ་དེ་ལྟར་འགྲུབ་པ་དེ་དག་དོན་དེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ་ཞེ་ན། འདི་བལྟས་སོ་འདི་མཉན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་ཉིད་རྒྱུ་ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་པ་དེ་དོན་དེའི་མཐོང་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དོན་དང་ཤེས་པ་འབྲེལ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་འདིར་དཔྱོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། གལ་ཏེ་འདིར་དཔྱད་པར་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། དོན་དེ་དག་མཐོང་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་དོན་དེ་དག་ཤེས་པའི་འབྲེལ་པ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་ངེས་ཏེ། འབྲེལ་པ་དེ་མེད་ན་ནི་འདི་བལྟས་འདི་མཉན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་དེར་མི་འགྱུར་ཏེ། འབྲེལ་པ་མེད་པ་དག་ཀྱང་དེ་དག་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་བསམས་ཏེ་རྣམ་པར་དཔྱད་ནས། ད་ནི་དོན་ཡོད་ཀྱང་བློ་ལ་དེ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པའི་
― DTG187_Page_0396 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡུལ་དང་འདྲ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དང་པོ་རང་གི་སྡེ་པའི་ལུགས་དཔྱད་པའི་ཕྱིར་དེའི་སྣང་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །བློའི་སྣང་བའོ། །ཕྱི་རོལ་པའི་ལུགས་དཔྱད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་ཏེ། གལ་ཏེ་བློ་ལ་རགས་པར་སྣང་བ་ཉིད་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་ལ་ཡན་ལག་ཅན་རགས་པ་གཅིག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ཡུལ་ལ་རགས་པ་གཅིག་ཏུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་མེད་དོ། །ཡུལ་རགས་པ་གཅིག་ཉིད་ཡོད་ན་ལགས་པ་འམ། རྐང་པ་ལ་སོགས་པ་གཅིག་གཡོ་བས་ལུས་ཐམས་ཅད་གཡོ་བར་འགྱུར་ཏེ། གཡོ་བ་དེ་ཉིད་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོས་ཁྲུས་མཁན་གྱི་དབྱུག་བ་ལས་བརྒྱང་བ་ལས་ཆུས་ཁྲུ་བ་ན་གོས་ནི་གནས་ལ་ཆུ་ནི་མི་གནས་པར་འཛག་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་ཕྱོགས་གཅིག་མ་བསྒྲིབས་ན་ཡང་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། གང་ལ་ཡང་མ་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཆ་ཤས་ལག་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒྲིབས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཅན་ལུས་ནི་མ་བསྒྲིབས་སོ་ཞེ་ན། ལུས་འདི་ནི་སྔོན་དུ་མ་བསྒྲིབས་བ་བཞིན་དུ་ནའོ། །གལ་ཏེ་ཆ་ཤས་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཆ་ཤས་ཅན་མཐོང་བའི་ཕྱིར་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཆ་ཤས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་ལ་རག་ལས་ན་ལག་པ་ལ་སོགས་པ་ཆ་ཤས་རྣམས་ཀྱང་དེའི་ཕྱི་རོལ་དང་དབུས་མཐའ་དག་ཅིག་ཅར་མཐོང་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཆ་ཤས་ཅན་འདི་ཐམས་ཅད་དུ་མི་མཐོང་བར་རོ། །གཅིག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་ཁ་བསྒྱུར་ན་ཐམས་ཅད་ཁ་བསྒྱུར་བ་འམ་ཅུང་ཟད་ཁ་མ་བསྒྱུར་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་ཁ་མ་བསྒྱུར་བར་རྟོགས་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དོན་དང་བློ་ལ་འདྲ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བློ་ལས་གཞན་དོན་མྱོང་བ་ཡོད་མིན་ལ་བློ་ཉིད་མྱོང་བ་ཡིན་ནོ། །བློ་དེ་མྱོང་བ་ཡང་བློ་གཞན་ནི་མ་ཡིན་གྱི། །བློ་དེའི་མྱོང་བ་བློ་དེའི་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་སྟེ། ཐམས་ཅད་དུ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མི་ལྡན་ཏེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར། བློ་འདི་འདི་ལྟར་རང་གིས་རང་གསལ་བྱེད། །འདྲ་བ་མེད་པ་དང་དེ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། དེ་འདྲ་བ་ཡང་འཁྲུལ་པ་དང་ཡུལ་དང་འདྲ་བ་ལས་གཞན་གྱིས་ཀྱང་འཛིན་པར་མི་རིགས་པ་དག་གིས་ཡུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་གསལ་བའི་ཕྱིར་དོན་འགའ་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མེད་ལ། བློ་
― DTG187_Page_0397 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ཡང་རང་ལས་གཞན་འགའ་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བློ་གཞན་དེ་ལ་ཡང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མར་མེ་ལ་སོགས་པའི་གསལ་བའི་དངོས་པོས་རང་གསལ་བར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་སྔོན་པོ་མྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དྲུག་པ་ཇི་ལྟར་འཐད་ཅེ་ན། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྔོན་པོ་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྔོན་པོ་ཡང་དེ་ཡིན་ལ་མྱོང་བ་ཡང་དེ་ཡིན་པས་སྔོན་པོ་མྱོང་བ་སྟེ། ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡུལ་མེད་ན་བླང་བ་དང་དོར་བ་དག་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གང་གི་ཚེ་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པའི་རྣམ་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །རང་རིག་པ་ཁོ་ནས་ཏེ། བློ་རང་གི་རྣམ་པ་མྱོང་བ་ཁོ་ནས་དོན་རྟོགས་པ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བས་རང་གི་རྣམ་པར་མྱོང་བ་དེ་ཁོ་ནར་འབྲས་བུར་རིག་པའོ། །གལ་ཏེ་དོན་དེ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་གནས་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ན། དོན་གཅིག་ལ་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་འདོད་པ་གཅིག་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འགྱུར་གྱི། སྐྱེས་བུའི་བྱེ་བྲག་གིས་སྣ་ཚོགས་སུ་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དོན་གཅིག་ལ་སྣ་ཚོགས་ཉིད་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གཅིག་ཏུ་ངེས་སོ་ཞེ་ན། རྣམ་པ་ནི་སྣ་ཚོགས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྲོག་ཆགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་དབང་པོའི་བདེ་བ་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ལུས་དང་ལྕེས་རེག་པ་ཙམ་གྱིས་འདོད་བ་དང་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་མཐུན་པར་འཛིན་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་རང་གི་རྣམ་པར་རིག་པའི་རང་རིག་པའི་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་དོན་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པ་དེའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཚད་མ་ཡང་ཡུལ་གྱི་རྣམ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་དེའི་སྒོ་ནས་རང་རིགས་པར་གཞག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་པ་ཇི་ལྟར་སྣང་པ་ལྟར་ཤེས་པ་འདིའི་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གྱི་དབང་གིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་སྣ་ཚོགས་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་རྟོགས་པ་འདི་རང་རིག་པ་ཡིན་ཡང་ཕྱི་རོལ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དེའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པས་ན་དོན་རིག་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །རྣམ་པ་དང་
― DTG187_Page_0398 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོགས་པ་གཉི་གའང་དོན་གྱི་འབྲས་བུ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཚད་མ་དང་འབྲས་བུ་དག་ཡུལ་ཐ་མི་དད་དོ། །དེ་ལྟར་ཕྱིའི་དོན་ཁས་བླངས་ནས་ཚད་མ་ལ་སོགས་བ་སྨྲས་ཀྱི། དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་སེམས་པ་ན། དོན་མི་རིགས་པར་སྔར་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར། དོན་རིག་བློ་དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་ཉིད་རིག་པ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་སྣང་བའི་ཤེས་པ་སྔོན་པོ་དེ་འདྲ་བའམ། དེ་ལས་གཞན་ཏེ་སྔོན་པོ་མ་ཡིན་བ་དེ་འདྲ་བའམ་སྟེ། སྔོན་པོ་མེད་པར་རང་ཉིད་ནང་གི་བྱེད་པ་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཡང་རུང་བའོ། །ཡང་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་དག་ཕྱི་རོལ་ལ་མེད་ཀྱང་ཤེས་པ་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་དོན་དང་མི་འདྲའི་ཤེས་པ་དེ་སྣང་བ་ནི་དོན་ལས་གཞན་འདྲ་བའོ། །དོན་དང་འདྲ་བ་ཉིད་མེད་ཀྱང་འོན་ཀྱང་ཤེས་པ་དེ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུའི་དོན་ཕྱི་རོལ་དེ་ཡང་དེའི་དོན་དུ་འདོད་བ་ཡིན་ཏེ། ཁས་བླངས་པས་གཞལ་བྱ་སྟེ་ཡུལ་དུ་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཤེས་པ་འདྲ་བར་ངེས་པར་མི་འདོད་ན་རྒྱུ་ཙམ་གྱིས་ཇི་ལྟར་ཤེས་པ་དེས་དོན་གཟུང་བར་འགྲུབ་ཅེ་ན། བདེན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ་འདྲ་བ་མེད་པས་ན་དོན་གཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ནི་བདེན་ཏེ་དོན་གཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མེད་ལ། དེ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་བ་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང་འོག་ནས་ཀྱང་སྟོན་པར་འགྱུར་བས། དོན་གཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་འདྲ་བདག་ལའང་ཤེས་པ་མེད་དེ། འོན་ཀྱང་རང་ཉིད་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཚད་མས་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཡུལ་ཁོ་ནའི་རྣམ་པ་འགའ་ཞིག་ནང་དུ་སྟེ། བློ་ལ་ཡོངས་སུ་གཅོད་དེ་རྟོགས་པ་ན་ཡང་རྣམ་པ་དེ་རང་གིས་རིག་པར་སྐྱེ་བས་ན་ཡུལ་དང་རྟོགས་བ་དང་ཚད་མ་དག་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ་ངོ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་ཀྱང༌། ཚད་མའི་གཞལ་བྱ་འབྲས་བུ་ཡི། །རྣམ་གཞག་ལོག་བས་དེ་བསླད་པས། །གཟུང་དང་འཛིན་དང་ཉམས་མྱོང་ཞེས། །དབྱེ་བ་རྟོགས་པས་མཚོན་དེ་ཤེས་པར་འགྱུར་བའོ། །གཟུང་བ་དང་ནི་གཞལ་བྱའོ། །འཛིན་པ་ནི་འཇལ་བྱེད་དོ། །རིག་བ་ནི་འབྲས་བུའོ། །དེ་དག་ནི་འཁྲུལ་བས་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་བྱས་ཏེ། འཁྲུལ་བ་ལས་གཞན་དུ་ཡང་དག་པར་ན་རང་རིག་པའི་དངོས་པོ་གཅིག་ཅིག་ལ་གཟུང་བ་
― DTG187_Page_0399 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་འཛིན་པ་དང་རིག་པ་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་རྟོགས་པ། ཇི་ལྟར་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ཡིན། །དེ་བདེན་ན་ཤེས་པ་གཅིག་པ་ཉིད་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་པ་དེ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ན་གཞན་རྣམ་པ་དེའི་གཞན་དེ་དུམ་ཉིད་ཀྱང་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་དབེན་པའི་ཤེས་པ་གཅིག་ཡོད་དོ་ཞེན། དེ་ནི་མེད་དོ། །གཅིག་གི་བདག་ཉིད་མ་མཐོང་ཕྱིར། །དེ་ནམ་ཡང་མྱོང་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་གཞག་པའི་རྒྱུ་ཚད་མས་བདག་ཉིད་ཐ་མི་དད་པར་མཐོང་ན་གདོད་བློ་ཡིས་ཐ་མི་དད་པར་རྟོགས་ཀྱི། གཞན་དུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པས་དབེན་པའི་ཤེས་པ་གཅིག་པུ་ཉིད་ནི་ཁས་མི་བླང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྣམ་པ་མེད་པ་གཉི་ག་ཡང་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྨྲ་བ་ཡང་མི་གནས་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར། གང་གིས་དངོས་པོ་རྣམ་དཔྱད་ན་དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་ཆོས་མཐུན་པ་མཐོང་བ་དང༌། ཡུལ་མི་གསལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་ནས་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་ཏེ། དངུལ་གཡའ་དཀར་པོ་ཡོད་པ་དང་འདྲ་བ་མཐོང་ནས་ཉ་ཕྱིས་ལ་འཁྲུལ་པ་ལྟ་བུའོ། །ཕྱིའི་རྒྱུ་མེད་ན་ནི་ཡུལ་མེད་པའི་འཁྲུལ་པ་མེད་ན། ཤེས་པ་རང་རིག་པ་གཅིག་པུ་འདི་ལ་ཆོས་མཐུན་པ་མཐོང་བ་དེ། ཤེས་པ་གཅིག་པུ་ཉིད་གང་ལ་ཡང་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་དང་འདྲ་བ་དེ་དག་ཏུ་གནས་པ་མེད་པས། འགྲོ་བས་ཐ་ངད་པ་དེར་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པར་འཁྲུལ་པ་མི་སྲིད་དོ་ཞེ་ན། འདི་ཡང་ཡིན་མོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་ཚད་མ་ལ་སོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་འདྲི་བ་འདི་ནི་སྔར་གསལ་ཟིན་མོད་ཀྱི། ལན་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཉེ་བར་བཀོད་དོ། །ཟླ་བ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པའོ། །སྔོན་པོ་དང༌། དེ་ཤེས་པ་དང༌། ཟླ་བ་གཉིས་པ་དང༌། དེ་ཤེས་པ་འདི་དག་ལས་རྣམ་པ་གཅིག་མི་དམིགས་ན་གཞན་དམིགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པར་ངེས་པ་དེ་རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་ལ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་དང་སྣང་བདག་
― DTG187_Page_0400 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲེལ་པ་མེད་ལ་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པར་ངེས་པ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། གཟུགས་དང་སྣང་བ་དག་ནི་གཟུགས་ཤེས་པ་དེ་སྐྱེད་པ་ལ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པས་ནུས་པ་འཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཡོད་དོ། །སྣང་བས་མིག་གི་དབང་པོའི་ནུས་པ་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྣང་བ་མེད་ན་གཟུགས་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་གཟུགས་དམིགས་པ་ལ་རྒྱུ་སྣང་བ་མི་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་ངེས་སོ། །དེ་ཉིད་སྣང་བ་དང་གཟུགས་དག་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཟུགས་དང་སྣང་བ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་ཉིད་གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི། ལྷན་ཅིག་མ་ཡིན་པ་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་དེ་དག་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པར་ངེས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་མེད་པའི་སྣང་བའི་ནམ་མཁའ་འབའ་ཞིག་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དང༌། བྱི་ལ་སོགས་པ་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་མུན་བ་ན་ཡང་གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷན་ཅིག་དམིགས་པར་ངེས་པ་ཉིད་མ་གྲུབ་པར་འདོད་པས་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དུས་སྔ་མ་ཡིན་པས་ཡུལ་ནི་སྔར་དམིགས་ལ། ཡུལ་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་མྱོང་བའི་ཤེས་པ་ནི་ཕྱིས་དམིགས་སོ་ཞེ་ན། དམིགས་པར་བྱེད་པས་དམིགས་པ་སྟེ་ཤེས་པའོ། །དེ་ཡུལ་དམིགས་པའི་དུས་ན་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་ན། ཡུལ་དེ་མཐོང་བ་ཡང་རབ་ཏུ་མི་འགྲུབ་པོ། །ཡུལ་མཐོང་བ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་ཡུལ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་སོ་ཞེ་ན། ཡུལ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཡུལ་ལ་ཤེས་པས་དམིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ཡུལ་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་ཡོད་པས་སོ། །ཤེས་པ་དེ་ཡང་རང་རིག་པའི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པས་བདེན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཏེ། ཚད་མའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་ཡུལ་དམིགས་པའི་ཐ་སྙད་མི་འགྲུབ་བོ། །ཤེས་པ་དེ་མ་གྲུབ་ན་དེ་ཡུལ་ཡང་ཡོད་པར་མི་འགྲུབ་སྟེ། མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བའི་བྱེ་བྲག་སྣ་ཚོགས་ནི་ནུས་པར་ཏེ་མི་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡུལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་ཕྱིས་བྱུང་བ་གཞན་གྱིས་ཡང་དག་པར་མྱོང་ངོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡུལ་དེ་ཇི་སྲིད་བདག་ཉིད་དམིགས་པ་སྟེ། རང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་གཟུང་
― DTG187_Page_0401 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་རུང་བའི་ཚེ་ན་མི་འགྲུབ་སྟེ། རང་གི་ཤེས་པ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཤེས་པ་ཕྱི་མས་ཡུལ་ལས་གཞན་དེའི་ཤེས་པའི་ཚེ་ནི་ཡུལ་དེ་རྟོགས་པ་འགྲུབ་པས། ཡུལ་རང་དམིགས་ཀྱང་ཡུལ་དེ་མ་འགྲུབ་ལ། དེ་ལས་གཞན་ཤེས་པ་དམིགས་པའི་ཚེ་ནི་མ་འགྲུབ་པས། རང་དམིགས་པ་ན་ནི་མི་རྟོགས་ལ་གཞན་དམིགས་པའི་ཚེ་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ །ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་ཁས་བླངས་ཏེ་བཤད་ནས། ད་ནི་གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་ཉིད་བཀག་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་མྱོང་བ་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རང་རིག་པ་ཁས་མི་ལེན་ན་ཤེས་པ་དེ་ཕྱི་མ་དེ་ཡང་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ཡང་རང་གིས་མི་འགྲུབ་པས། རང་ཡང་དག་པར་མྱོང་བསྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རང་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་སྟེ། དེ་ཡང་ལྟོས་པར་འགྱུར་རོ། །དམིགས་པ་གསུམ་པ་དེ་ཡང་གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་རིམ་གྱིས་དམིགས་པའི་མཐའ་རྟོགས་པའོ། །ཤེས་པ་རང་རིག་པ་ཡིན་ན། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཡང་རིག་པ་དེས་ན་ཤེས་པ་དང་དེ་ཡུལ་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་ངེས་པ་འགྲུབ་སྟེ། ཡུལ་དང་ཤེས་པ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་འགྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཡང་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རིམ་གྱིས་དམིགས་བར་བྱེད་བ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གྲུབ་པས་གྲུབ་པ་ཡང་དེ་དག་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་རིག་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་ན་རང་དེ་ལྟར་གསལ་བའོ། །གསལ་བ་དེ་རང་ལས་གཞན་གང་གི་ཡང་གསལ་བྱེད་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རིག་པའི་ཆའི་བདག་ཉིད་རིག་པ་བཞིན་ནོ། །རིག་པའི་ཆ་དེ་ལས་ཀྱང་སྔོན་པོའི་ཆ་དེ་དོན་གཞན་ཡིན་པར་རིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་དེ་ལྟར་གསལ་བ་ནའོ། །ཡང་འཁྲུལ་པས་གཉིས་སུ་རིག་པའི་ཕྱིར་རང་དང་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་མར་མེ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་གསལ་བར་བྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཡུལ་འཛིན་པ་ཡང་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་ཡང་ཡིན་པས་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། དེས་ཡང་དག་
― DTG187_Page_0402 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་མྱོང་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་འདོད་དོ། །ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་དེ་ལས་ཡུལ་མྱོང་བའི་ངོ་བོ་དེ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡུལ་དང་འདྲ་བ་མེད་ན་ཤེས་པས་དེ་མྱོང་བ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་དང་དེའི་ཚད་མ་བསྟན་པ་དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རིག་པ་རྣམས་ནི། རང་ཉིད་ཡུལ་ལ་ཚད་མ་ཉིད་རྣམ་གཞག་དེ་ནི་རང་རིག་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཀུན་དུ་སྦྱར་རོ། །རང་རིག་པ་དེ་ལ་ཡང་མྱོང་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་བདག་ཉིད་རིག་པར་ནུས་པ་ཡིན་ཕྱིར་དེའི་ནུས་པ་ཚད་མའོ། །བདག་ཉིད་གཞལ་བྱ་རང་རིག་འབྲས། །ནུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་ཅི་ཞེ་ན། འཁྲུལ་པའི་རྣམ་པས་བསྡུས་པ་སྟེ་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་བདག་ཉིད་ཡོངས་གཅོད་དེ་བདག་ཉིད་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། བདག་ཉིད་གཅོད་པས་ནུས་པས་ནུས་པ་ཞེས་ཀྱང་ཡོངས་གཅོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མིང་དུ་སློབ་དཔོན་གྱིས་མཛད་དོ། །དེ་ནི་རང་བདག་རིག་པའི་ཚད་མའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་སྨྲ་བ་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་སྨྲ་བ་དག་གིས་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་ནས། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་སྨྲ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཕྱིའི་དོན་ཀྱང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་ངེས་པ་དང་རིག་བར་བྱ་བ་དག་གིས་སོ། །ཕྱིའི་དོན་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་ངེས་པ་རང་རིག་པར་བྱ་བས་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་དག་ལས་ནི། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་བློའི་སྣང་བ་དང༌། དེ་རིག་པ་དག་ཐ་མི་དད་པར་གྲུབ་པོ། །བློ་ལ་སྣང་བ་དེ་ལས་གཞན་པ་ཕྱི་རོལ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ལས་ཤེ་ན། མིག་དང༌། སྣང་བ་དང་ཤེས་པ་དག་ནུས་པའི་རྒྱུ་གཞན་ཡོད་ཀྱང༌། སྔོན་པོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྲུབ་པ་མེད་ན། རྒྱུ་དེ་དག་ལས་གཞན་ཞིག་མཚང་བར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་སྔོན་པོ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །ལྡོག་བས་ཕྱི་རོལ་སྒྲུབ་བ་འདིས་གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པར་སྨྲ་བ་དག་ནང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་དངོས་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་བྱས་བས་འབྲས་བུ་སྔོན་པོ་ཤེས་པ་ལྡོག་པ་ཡིན་པར་མི་སྨྲ་ན་ཕྱི་རོལ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །བག་ཆགས་མི་བརྟེན་པ་ནི་ཤེས་པ་མཚམས་སྦྱོར་མི་ནུས་པ་སྟེ། མཐོང་བའི་ཤེས་པ་དང་ཕྲད་པའི་ཤེས་པ་འདྲ་བར་སྐྱེད་པར་མི་ནུས་
― DTG187_Page_0403 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །མི་མཁས་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་གོམས་པར་མ་བྱས་པའོ། །གཞན་ནི་ཚད་མའོ། །བག་ཆགས་བརྟན་པ་ནི་མཐོང་བ་དང་མཐུན་པའི་ཤེས་པའི་རྒྱུན་སྐྱེད་པར་ནུས་པའོ། །འཁོར་བ་ཀུན་དུ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཕ་ཉིད་མ་ཐོབ་པའམ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མ་ཞུགས་ཀྱི་བར་དུའོ། །མི་སླུ་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་སྙད་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་གྲགས་པ་ལ་ལྟོས་ཏེའོ། །གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ན། འཇིག་རྟེན་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དེའི་དོན་དུ་བསྟན་བཅོས་རྩོམ་པ་དོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཡང་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་འདི་ལ་ཡང་ཕ་རོལ་རིགས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པ་བླུན་པོ་དག་མཁས་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཐ་སྙད་དང་འགལ་བའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དག་སླུ་བར་བྱེད་པ་དག་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པ་ཉིད་དོ། །ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཐ་སྙད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དོན་དམ་པའི་ཚད་མ་ནི་ཐོས་པའི་དོན་རིགས་པས་བསམས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་གོམས་པར་བྱས་བ་ལས་གོམས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ན། ཚད་མ་དག་གི་དོན་འཛིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་འཁྲུལ་པས་དབེན་པ། དྲི་མ་ནི་ཟག་པ་སྟེ་བྲལ་བའོ། །དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་སླུ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རྟགས་ལ་མི་བརྟེན་པར་ཡང་དག་བའི་དོན་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །ཚད་མ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་འགྲེལ་བཤད་ལས་མངོན་སུམ་གྱི་ལེའུ་སྟེ་དང་པོའོ།། །།མངོན་སུམ་ལ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་གསལ་བར་མི་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་འདི་ནའོ་དེ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཟད་པས་རྟོགས་པར་སླ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་དོན་ནི་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །གཞན་གྱི་དོན་ནི་བརྗོད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཤེས་པ་ཐེ་ཚོམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཞན་གྱིས་གོ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ལ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་ཟིན་པའི་དོན་གཞན་ལ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་གཞན་མ་ཡིན་པ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གོ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཚུལ་གསུམ་པ་ཉིད་དུ་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་སྟེ་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་
― DTG187_Page_0404 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྗོད་པར་མི་བྱའོ་ཞེ་ན། དོན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་གསུམ་ནི་རྟགས་ཅན་གོ་བར་བྱེད་ལ། རྟགས་ཅན་དེའི་རྟགས་ནི་ཚུལ་གསུམ་པའི་སྒྲ་ཡིས་གོ་བར་བྱེད་པས་སོ། །གལ་ཏེ་འཇུག་པའི་བྱེ་བྲག་ཡོད་ཀྱང་སྒྲའི་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་ལོགས་ཤིག་ཏུ་སྨྲ་བར་མི་བྱ་སྟེ། རང་གི་དོན་གྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས། དེའི་སྒྲས་མཚན་ཉིད་ཀྱང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་རྟགས་གང་ཕྱོགས་གང་ལ་མཐོང་བའི་བསྒྲུབ་བར་བྱ་བ་དང་འབྲེལ་པ་རྟོགས་པའི་རྟགས་དེ་ཉིད་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བརྗོད་ལ། དེ་ལོག་བར་བྱེད་པ་རྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རང་གི་དོན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་བསྟན་པས། ལོགས་ཤིག་ཏུ་བསྟན་པར་འདོད་པའི་ངག་གི་རིམ་པས་བསྟན་པར་བྱས་པ་ཉིད་དེ། རྟགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསུམ་ལས་གཞན་འདིར་མ་བསྟན་པ་བརྗོད་པས་ནི་གོ་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་བོ་གང་དག་རྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གང་རྟོགས་པ་དེ་སྨྲ་བར་ཤེས་པ་སྟེ། ལྐུགས་པ་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་པའི་སྨྲ་བའི་ཚིག་དེ་ཉིད་རྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི། མཚན་ཉིད་གསུམ་བརྗོད་པ་ལས་གཞན་བའི་བརྗོད་པ་ཐབས་ཀྱི་མན་ངག་ལ་ལྟོས་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། མཚན་ཉིད་རྟོགས་པ་ཙམ་གྱིས་མཚན་ཉིད་གསུམ་སྟོན་པར་ཤེས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་དེ་ནི་བདེན་ན། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་ཀྱང་དེ་སྟོན་པའི་ངག་གི་རིམ་པ་མི་ཤེས་པའི་བྱིས་པ་ལ་བསྟན་པའི་ཐབས་འདིའོ། །ཁྱབ་པ་དང་ལྡོག་པ་མེད་པ་དེས་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་མ་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་སྟོན་པའི་ཚོགས་མ་ཡིན་ལ། དེ་བཟླས་པའི་དཔེ་དང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དག་བཟླས་ཏེ་བརྗོད་པའོ། །དེ་དག་ནི་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྗོད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །འབྲས་བུ་བརྟགས་པས་ཆད་མ་ཡང་རྟོགས་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་མ་སྨོས་སོ། །དོན་དང་ཇི་ལྟར་འབྲེལ་ཞེ་ན། རང་བཞིན་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རང་བཞིན་ནི་ཐ་དད་པ་མེད་པའོ། །བདག་ཉིད་གྲུབ་པས་ནི་འབྲས་བུའོ། །བདག་ཉིད་རྒྱུ་མེད་ན་རང་བཞིན་དང་འབྲས་བུ་དག་མི་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་མེད་ན་དེ་དག་ལ་སྐྱེས་པའི་རྟགས་ཤེས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བས།
― DTG187_Page_0405 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟགས་ཤེས་པ་དེས་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་བ་ངོ་བོ་དང་རྒྱུ་རྟོགས་པ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་དང་འབྲས་བུ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་བལྟ་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མིག་དང༌། སྣང་བ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་བདག་མ་ཚང་བ་མེད་པར་ཡོད་པ་སྟེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལོག་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་མཐོང་བ་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་དམིགས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རྟགས་མི་འབྱུང་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བརྒྱུད་དེ་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་དངོས་པོ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་སོ་སོར་སྣང་བ་དེ་ཉིད་དོན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྗེས་སུ་དཔག་པས་གཟུང་བའི་དོན་དེ་མངོན་སུམ་ལ་གསལ་བ་དོན་བྱ་བ་བྱེད་པ་གཞན་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟགས་གང་དག་རང་བཞིན་དང་སྐྱེ་བས་འབྲེལ་བའི་དངོས་པོ་སྔར་བཤད་པའི་ཇི་ལྟ་བ་དེ་འདྲ་བའི་རྟགས་ནི་རྟགས་ཤེས་པའི་བློའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་ཤེས་པ་དེས་སྐྱེད་པ་ནི་རྟགས་ཅན་བློ་སྟེ་རྗེས་སུ་དཔག་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཇི་བཞིན་དངོས་ལ་སྟེ། འབྲེལ་པ་ཇི་ལྟ་བའི་དངོས་པོ་ལ་འབྲེལ་ཏོ། །དངོས་སུ་འམ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་རྟགས་ཅན་རྟགས་བློ་དག །བརྒྱུད་དེ་དངོས་དང་འབྲེལ་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འབྲེལ་བ་དེའི་ཕྱིར་སླུ་བར་བྱེད་པ་མིན་ནོ། །འོ་ན་འཁྲུལ་པ་ཇི་ལྟར་རུང་ཞེ་ན། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དེའི་སྣང་བའོ། །ཡུལ་དེ་དོན་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ལ། དེའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཞེན་པ་ལས་འཁྲུལ་པར་གཞག་པར་བྱས་ཏེ། དེ་ལ་མི་སླུ་བ་ཡང་རྣམ་པར་བསླད་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །གལ་ཏེ་བསླད་པ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་ཚད་མར་འགྱུར་ཞེ་ན། རྣམ་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པས་ལྡོག་པའི་ཤེས་པར་དབྱེར་མེད་ཀྱང་བྱེ་བྲག་ཏུ་དོན་བྱེད་པ་ལས། ཇི་ལྟར་རིགས་པར་ནོར་བུ་འཐོབ་པའི་དོན་བྱེད་པ་ནི། ཡང་དག་པར་ཡིན་པ་ལ་ཅིག་ཤོས་ནི་ལོག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་དེ་མེད་པ་དག་ཀྱང་འཁྲུལ་བར་བྱེ་བྲག་མེད་ཀྱང༌། མཐོང་བའི་དོན་དང་ཕྲད་པའི་དོན་བྱེད་པ་དང་འབྲེལ་པས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཚད་མ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དོན་བྱེད་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱིས་འདི་གཉིས་བསྟན་བཅོས་ལ་དཔྱད་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་རིགས་པ་ནི་བདེ་བའི་རྒྱུ་བླང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དང༌། ཅིག་ཤོས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུའོ། །ཉེ་བར་གཞག་
― DTG187_Page_0406 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི་རྟོགས་པར་རོ། །དེ་དག་གི་རྒྱུ་ཚད་མ་ཅུང་ཟད་ཡོངས་སུ་བརྟག་པའི་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་མཁས་པ་ནི། འབད་པ་འབྲས་བུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཡུལ་གྱིས་དོན་བྱ་བ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པས་ན་ཇི་ལྟར་དེ་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། རྗེས་སུ་དཔག་པ་སོ་སོར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་སྤྱི་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ཡང་དོན་བྱེད་བའི་དངོས་པོ་འགགས་ཀྱང་སྤྱི་དེ་མི་འགག་པའི་ཕྱིར་དོན་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་སོ་སོ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་སྤྱི་ཁས་ལེན་ཏམ་ཞེ་ན། དེས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དོན་གྲུབ་པར་མེད་པས་དེས་ནའོ། །སྤྱི་ནི་ཡོད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་བའི་དོན་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཚད་མར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དངོས་པོ་མཚན་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །མི་སླུ་བ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡང་དེ་དང་འབྲེལ་པའི་རྟགས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་སླུ་བ་ཉིད་དོ། །ཡང་ན་དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་སོ་སོར་སྣང་བ་དང་མི་སླུ་བའི་ཡུལ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་དོན་དེ་གཉིས་སུ་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་ཀྱང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དོན་བྱེད་པ་སྒྲུབ་པ་དེ་དང་འབྲེལ་པའི་རྟགས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་སྣང་བ་ནི་རྟགས་ཀྱི་དངོས་པོ་སྟེ། འབྲས་བུ་ལ་རྒྱུ་ཉེ་བར་བཏགས་ནས། རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་སོ་སོར་སྣང་བའི་ཡུལ་ལ་བྱའོ། །དེ་ལ་ལྟོས་ཏེ་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀྱང་དོན་དབྱེ་སྟེ། ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བ་གསུངས་ཤེ་ནའོ། །ཞེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱི་ཚིག་ཡིན་པར་སྟོན་པའོ། །བྱེ་བྲག་མེད་པ་ནི་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་དགག་པ་ནི་གཅིག་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་མངོན་སུམ་གྱི་སོ་སོར་སྣང་བའི་ཡུལ་དག་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། དེ་དག་སོ་སོར་སྣང་བའི་ཡུལ་མང་བ་སྟེ། དངོས་པོ་གཉིས་སུ་བསྟན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མང་པོ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པ་ནི་དངོས་པོའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ན། རྗེས་སུ་དཔག་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སོ་སོར་སྣང་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་སྤྱི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་
― DTG187_Page_0407 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། སྤྱི་ཡང་དངོས་པོ་ལས་གཞན་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ཉིད་ནི་དངོས་པོའི་ཡུལ་ལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་བསྲེགས་པའི་དགོས་པ་དང་ལྡན་པའི་དོན་མེ་ཤེས་པར་འདོད་པ་ལ་མེ་དེ་ལས་བཟློག་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་བཟློག་པ་དེ་མེ་ཙམ་མོ། །དེ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་རྟགས་ལས་སོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སོ་སོར་མི་འཛིན་བས་སོ། །སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཤིན་ཏུ་རིང་བ་སྟེ། བརྒྱུད་པས་ཀྱང་མ་འབྲེལ་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྟགས་རྟོགས་པའི་བློ་ཡང་དུ་མ་སྤྱིའི་ཡུལ་ཅན་ནི་ཡིན་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟགས་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར། རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིག་ཤོས་ནི་ཞེས་པ་ནི་མངོན་སུམ་མོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ཡུལ་ལས་གཞན་བརྟགས་བསམས་པའོ། །དེས་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟགས་དེས་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པར་རོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་ཆ་རྟགས་ལས་དོན་མཐོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་ནས། ཚུལ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ཆ་སྔ་མ་བཤད་པར་བཞེད་པས། ཚུལ་གསུམ་པོ་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ངེས་པ་མཐའི་ཚིག་འདི་ནི་སྔ་མ་གཉིས་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པའི་དུས་དང་ཁྱབ་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་དུས་དག་སྤོང་བས་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བྱེད་པའི་དུས་འདིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ། །འདིར་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲའི་དོན་གཙོ་བོ་ནི་ཆོས་ཅན་དང་སྒྲུབ་པར་འདོད་པའི་ཆོས་སྡོམ་པ་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་གཟུང་ན་རྟགས་དགོས་པ་མེད་པ་ཞིག་གིས་མཚན་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་སྒྲུབ་པ་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་པ་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟགས་རྗེས་སུ་དཔག་པས་བཟུང་བའི་དཔྱོད་པ་པ་དག་ལ་སྒྲ་ལ་བྱས་པ་ཉིད་རྐྱེན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ་ལྟ་བུའོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་ལ་ཡང་ངོ༌། །རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་ཞེ་ན་ནི་ཆོས་ཅན་བྱེ་བྲག་ཅན་གྱི་ཆོས་སུ་བསྟན་པས་གཞན་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་ཁོ་ནའི་ཆོས་ཞེས་མ་སྨྲས་ན།
― DTG187_Page_0408 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དེའི་ཆོས་སམ་གཞན་གྱི་ཆོས་ཀྱང་རུང་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་གྱི། རྗེས་སུ་དཔག་བར་བྱ་བའི་ཆོས་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་ལྡན་པ་དང༌། གཞན་དང་ལྡན་པ་དང༌། གཏན་མི་ལྡན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཆོས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པའོ། །ལྡོག་བར་བྱེད་བ་སྟི། རྣམ་པར་གཅོད་པ་སྒྲུབ་པའིའོ། །ཚིག་གི་ཕྲད་ནི་འདིར་ངེས་པར་གཟུང་བའོ། །ལྡོག་པར་བྱེད་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཚིག་གི་ཕྲད་ཀྱང་ཡིན་པས་ལྡོག་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་ཕྲད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མི་ལྡན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་ཚིག་གི་ཕྲད་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་པ་དང་ལྷན་ཅིག་བརྗོད་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ཉིད་འོག་ནས་སྟོན་ཏོ། །གཞན་དང་ལྡན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱ་བ་དང་ངོ༌། །གཏན་མི་ལྡན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ནི་བྱ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་བརྗོད་པའོ། །གལ་ཏེ་འདིར་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པར་ངེས་པར་གཟུང་བ་མ་སྨོས་ན་ཇི་ལྟར་ངེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། ངེས་པར་གཟུང་བར་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ཡིན་ལ། ངེས་པར་གཟུང་བའི་སྒྲ་མ་སྦྱར་ཀྱང་ངེས་པར་གཟུང་བའི་དོན་དེ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་པ་ལ། རྣམ་པར་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ངེས་པར་གཟུང་བ་དག་གི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ནག་པ་གཞུ་འཛིན་ཞེས་སྨྲ་ན། ངེས་པར་གཟུང་བའི་སྒྲ་མ་སྦྱར་ཀྱང༌། ནག་པ་གཞུ་འཛིན་བ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་པ་གཞུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚིག་ཕྲད་པའི་དོན་དུ་གོའི། གཞན་དུ་གཞུ་ཁོ་ནའོ་ཞེ་འམ། ནག་པ་ཁོ་ན་ཞེས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྲིད་སྒྲུབ་གཞུ་འཛིན་ཞེས་ངེས་པར་གཟུང་བའི་སྒྲ་མེད་པར་སྨྲས་ཀྱང་སྲིད་སྒྲུབ་ཁོ་ན་གཞུ་འཛིན་ནོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱ་བ་སྲིད་སྒྲུབ་དང་ཚིག་ཕྲད་སྦྱར་བའི་དོན་དུའོ། །གཞུ་འཛིན་པ་ཁོ་ན་ཞེ་འམ། གཞུ་ཁོ་ན་ཞེས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་པོ་མཚོ་སྐྱེས་ཞེས་སྨྲས་ན། སྔོན་པོ་མཚོ་སྐྱེས་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་དངོས་པོ་ཙམ་དང་འབྲེལ་བ་དང༌། ཚིག་ཕྲད་སྦྱར་བར་གོའི། སྔོན་པོ་ཁོ་ན་མཚོ་སྐྱེས་ཤེའམ། མཚོ་སྐྱེས་ཁོ་ན་སྔོན་པོ་ཞེས་ནི་མ་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་གཉིས་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་སེམས་པས་སོ། །གསུམ་པ་ནི་དངོས་པོ་ཙམ་ཞིག་སེམས་པ་སྟེ། མཚོ་སྐྱེས་སྔོན་པོ་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལ།
― DTG187_Page_0409 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚོ་སྐྱེས་སྔོན་བོ་ཞེས་བྱ་བ་སྲིད་པ་ཉིད་ཅེས་གཏན་མེད་བར་འགོག་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ནག་བ་གཞུ་འཛིན་ནམ་མི་འཛིན་སྙམ་པ་ལ། ནག་བ་གཞུ་འཛིན་ཞེས་སྨྲས་པས་གཞུ་འཛིན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་དུ་གོ་བར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་མི་འཛིན་བ་ཡང་སྲིད་པར་འགྱུར་ན་ངག་དེ་དོན་མེད་དེ་ཐེ་ཚོམ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྲིད་སྒྲུབ་གཞུ་འཛིན་བར་གྲུབ་བ་དེ་དང་འདྲ་བར་གཞུ་འཛིན་བ་ཡོད་དམ་སྙམ་པ་ལ། སྲིད་སྒྲུབ་གཞུ་འཛིན་ཅེས་སྨྲས་བས་སྲིད་སྒྲུབ་ཁོ་ན་ཞེས་གོ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གཞན་ཡང་འཛིན་པ་སྲིད་པ་ཡིན་ན་ངག་དེ་དོན་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚོ་སྐྱེས་སྔོན་པོ་སྲིད་དམ་མི་སྲིད་སྙམ་པ་ལ། སྔོན་པོ་མཚོ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་སྨྲ་ན། སྔོན་པོ་མཚོ་སྐྱེས་སྲིད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བོ་ཁར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། མི་སྲིད་བ་ཡང་སྟོན་པ་སྲིད་ན་ནི་ངག་དེ་དོན་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འདིར་ངེས་པར་གཟུང་བ་མ་སྨོས་ཀྱང་དེར་གོ་སྟེ། ངག་གི་འབྲས་བུ་ངེས་པར་གཟུང་བ་མེད་ན་ངག་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ངེས་པར་གཟུང་བར་ནི་གོ་བར་འགྱུར་ན་སྲིད་སྒྲུབ་གཞུ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བས་མི་ལྡན་པ། རྣམ་པར་གཅོད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བ་དང༌། གཉིས་པ་གཞན་དང་ལྡན་པ་དང་གསུམ་པས་གཏན་མི་ལྡན་པ་ཁོ་ནར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལའང་འགལ་བ་གཞན་གཅོད་པའི། །དོན་དེ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། །བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་འགལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཁོ་ན་དག་གཅོད་པའི་དོན་དེར་གོ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་ཁོ་ན་ལྟར་འགལ་བ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། དེ་ལྟར་གྲགས་བས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཞན་གཞུ་འཛིན་པར་གྲགས་ལ། ནག་པ་ལ་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཉན་པ་པོའི་སྐབས་ཀྱིས་དང༌། སྲིད་སྒྲུབ་གཞུ་འཛིན་པར་གྲགས་ལ། དེ་དང་འདྲ་བ་གཞན་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང༌། མཚོ་སྐྱེས་སྔོན་པོ་སྲིད་དམ་མི་སྲིད་སྙམ་པའི་སྐབས་ཀྱིས་དེ་དག་ཁོ་ན་འགལ་བ་ཡིན་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ངེས་པར་གཟུང་བ་ཅིའི་ཕྱིར་མ་སྦྱར་ཞེ་ན། སྒྲ་ནི་རྗོད་པར་འདོད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་བསྡུས་ཏེ་རྗོད་པར་འདོད་པས་སོ། །དེས་ན་འདིར་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་ཅེས་མི་ལྡན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་སྐྱོན་ཡོད་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གཞན་དང་ལྡན་
― DTG187_Page_0410 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཚིག་གི་ཕྲད་བ་གཉིས་པ་གཞན་དང་ལྡན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྗེས་དཔག་བྱ་བའང་དེ་མཚུངས་ལ། །ཡོད་དང་མེད་ཉིད་ལ་མེད་ཉིད། །ཅེས་གཞན་མཐུན་བའི་ཕྱོགས་མེད་པ་ལ་ལྡན་བ་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཚིག་ཕྲད་དང་པོ་ནི་གཞན་དང་ལྡན་པ་གཅོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་དང་གཞན་ལ་ཡང་ཡོད་བར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཁྱད་བར་དུ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་གི་ཕྲད་དང་པོ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་གི་ཕྲད་གཉིས་པ་དག་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འགྱུར་ན། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། དང་པོ་ནི་གཞན་དང་ལྡན་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཉིས་པ་ནི་གཞན་དང་ལྡན་པ་འགོག་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངག་གི་འབྲས་བུ་ངེས་པར་གཟུང་བ་ཡིན་པ་དེས་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་སྒྲུབ་པར་འདོད་པའི་ཆོས་ཡོད་པ་ཡང་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱ་བ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་གོ་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ལ་སྒྲུབ་པར་འདོད་པའི་ཆོས་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་པ་དང་ལྷན་ཅིག་བརྗོད་བར་རོ། །མ་འབྲེལ་པ་ཙམ་བཅད་བ་དེས་ན་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་པ་སྟེ་ངེས་པར་གཟུང་བ་ཡོད་ཀྱང་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མི་ལྡན་བ་རྣམ་པར་གཅོད་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཙམ་གྱིས་སྤྱི་ཡིན་ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་རྟོགས་པ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་དཔག་བར་བྱ་བ་ལའང༌། དེ་མཚུངས་ལའང་ཞེས་བསྡུ་བ་བྱས་ནས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་བསྡུ་བའི་སྒྲ་དོན་མེད་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་དྲང་སྲོང་རྒྱས་པས་བཤད་པ་སྟོབས་བཟངས་དང་ཡང་ཁྱབ་འཇུག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ནི་ཕ་རོལ་ལ་གྲུབ་པ་དཔེར་བརྗོད་པའོ། །དེ་ལས་ཁྱབ་འཇུག་ཉིད་ཅེས་སྨོས་ཀྱང་སྟོབས་བཟངས་ནོར་ལྷའི་བུ་ཡིན་བ་ཉིད་མི་གཅོད་དེ་བསྡུ་བའི་སྒྲས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །རྒྱུ་དང་རང་བཞིན་གཟུང་བར་བྱ་བ་སྟེ། དམིགས་སུ་རུང་བའི་ཡུལ་དམིགས་པས་ལྡོག་པ་འགྲུབ་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ལས་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་དོ། །མི་དམིགས་པ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་དུ་རུང་བ་ལོག་ན་མངོན་སུམ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་
― DTG187_Page_0411 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏན་ཚིགས་མི་འབྱུང་སྟེ། མེད་པའི་ཐ་སྙང་དུ་དུང་བ་ནི་དམིགས་པར་རེགས་པ་མི་དམིགས་པ་ལ་དེ་ཡོད་དེ་ཡོད་པའི་འབྲེལ་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མཐུན་པ་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་སྨོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྡོག་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཉིད་ལ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་སྨོས་པ་དགོས་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། མེད་པ་ལ་མེད་པ་ཉིད་གཏན་ཚིགས་ཡིན་གྱི། གཞན་པ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གཞན་པ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ལས་གཞན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་ན་ནི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དག་ཀྱང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ལས་གཞན་རྔོ་དང་རྩྭ་དག་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་དག་ལ་མེད་པ་རྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །འགལ་བ་ལ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འགལ་བ་ལ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བསལ་བར་འགྱུར་ཏེ། འགལ་བ་ཁོ་ན་ལ་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་མེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དྲོ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་གཏན་ཚིགས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། མེ་དྲོ་བ་དང་འགལ་བ་གྲང་བའི་རེག་པ་ཁོ་ན་ལས་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་ན་མེ་དྲོ་བ་དང་འདྲ་བར་རེག་པ་བཏང་སྙོམས་པ་ལས་ཀྱང་མ་ལོག་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་ཡང་འབྲེལ་པ་སྲིད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་མེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དྲོ་བ་འམ་རེག་པ་བཏང་སྙོམས་པ་གང་འགྲུབ་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མེད་པ་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ལ་དེ་ཁོ་ནལ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་ངེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་དབང་ཕྱུག་སྡེ་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་གཞན་འཇུག་པས་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ཉམས་པ་ནི་མི་སྲིད་དེ། བྲམ་ཟེའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་དེའི་རིགས་ལས་སྐྱེས་པ་ཡོད་ན་དཀར་ཤམ་ཉིད་དང་མང་དུ་ཟ་བའི་ཆོས་གཞན་དང་ལྡན་པས་བྲམ་ཟེ་ཉམས་པ་ནི་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པས་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་བ་ཆོས་གཞན་དང་ལྡན་པས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ཉམས། ཕྱོགས་ཀྱང་བསྒྲུབ་པར་བྱར་རུང་བར་འདོད་པས་ཡུལ་དུ་བྱས་ན་ཆོས་གཞན་གྱིས་དེ་ཉམས་པ་མེད་དོ། །དེས་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་མི་ལྡན་པ་ཉིད་ལ་གཞན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །འགལ་བ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པ་འགོག་པ་ལ་ཡང་གྲང་བའི་རེག་པ་ཁོ་ན་དྲོ་བ་དང་འགལ་བ་
― DTG187_Page_0412 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་མ་ཡིན་གྱི། གྲང་བ་ཡང་མ་ཡིན། དྲོ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་རེག་པ་ཡང་ཕན་ཚུན་སྤངས་པ་དང་ལྡན་པས་འགལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་ཀྱང་ལྡོག་པ་ཉིད་ལ་སྐྱོན་མེད་དོ། །གྲང་བའི་རེག་པ་ཁོ་ན་ལ་གཏན་ཚིགས་འགོག་ན་ནི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །འགལ་བ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་མི་དམིགས་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་དང་མཐུན་པའི་ཕན་ཚུན་སྤངས་པའི་རང་བཞིན་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་དང་འགལ་བདག་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པ་དེས་ན་མེད་ཉིད་ལ་མེད་ཅེས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འདི་མ་བསྣན་ཡང་སྐྱོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་བསྣན་པས་ཅི་ཞིག་སྟོན་ཅེ་ན་སྦྱོར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཕ་རོལ་གང་དག་འབྲེལ་བ་ཁས་མི་ལེན་ན་མཐོང་བ་དང་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱི་ཁྱབ་པ་སྨྲ་བར་བྱ་དགོས་པ་ལྟར་འདིར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁྱབ་པ་ངེས་པ་ཅན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གཅིག་གིས་ཀྱང་སྦྱོར་བར་འགྱུར་བས་གཉི་ག་ལ་སྦྱར་བར་མི་བྱ་སྟེ་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཇི་ལྟར་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་གིས་སྦྱོར་བ་དེ་ལྟར་སྟོན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། མེད་ཉིད་ལ་མེད་པར་ངེས་པའི་ཞེས་བསྣན་པ་སྨོས་པས་ནི། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་ན་མེད་པ་ཙམ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་ཅེས་རྗེས་སུ་འགྲོ་པ་ཡང་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ལྡོག་པས་ཀྱང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་རྟོགས་སོ་ཞེས་རྟོགས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་ལྡོག་པ་རྟོགས་པ་ཙམ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་གྱི། ལྡོག་པས་ཀྱང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་རྟོགས་སོ་ཞེས་དོན་གཉིས་པ་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་སྟེ། ཤུགས་ཀྱི་ཤུགས་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཉན་པར་བྱ་བ་ཉིད་ནི་ཡོད་པ་ཡིན་ལ་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལས་ལྡོག་པར་ནི་གལ་ཏེ། མཉན་པར་བྱ་བ་དང་འགལ་ཏེ། མཉན་པར་བྱ་བ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལས་ལྡོག་ན་དངོས་པོ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་མཉན་པར་བྱ་བ་དེ་རྟག་པའམ་མི་རྟག་པ་གཅིག་ལ་འཇུག་པར་དོགས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་རྟག་བའམ། མི་རྟག་པ་དེ་དག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ཅན་ཞེས་བརྗོད་ཅེ་ན། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱི་ལྡོག་པ་དང་ལྡན་པར་སློབ་དཔོན་གྱིས་གསུངས་སོ། །གོ་བར་བྱེད་པའི་ལྡོག་པ་ནི་སྔར་
― DTG187_Page_0413 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གོང་དུ་རང་བཞིན་དང་འབྲས་བུ་དག་ནི་ངོ་བོ་དང༌། རྒྱུ་ལོག་ན་མི་འབྱུང་བ་དག་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །མེད་པ་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོ་བར་བྱེད་པའི་ལྡོག་པའོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་པ་དེ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ལ་གཏན་ཚིགས་ཡོད་པ་སྟེ། འབྲེལ་བས་མཐོང་བས་སོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསལ་བྱེད་དེ་ཐུབ་པ་རྐང་མིག་གི་མདོའི་རྣམ་འགྲེལ་བྱེད་པ་སློབ་དཔོན་དཔལ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པའི་ཞལ་སྔ་ནས་དང་དུས་མཉམ་པར་བྱུང་པའོ། །གང་མི་རིགས་པར་མཐོང་ན་ཞེས་བྱ་བ་བཟང་མི་རུང་བ་དང་བགྲོད་དུ་མི་རུང་བར་མཐོང་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་དེ་སྤྱོད་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་ལས་ལྡོག་པ་གསལ་བྱེད་དེ་ནི་ཕྱུགས་ལས་ཀྱང་ཕྱུགས་ཡིན་ཏེ། ཆེན་པོ་ཡང་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་ལ་སྨོད་པ་སྟེ། མི་རིགས་པར་མཐོང་ནས་བདག་ཉིད་མི་རིགས་པ་དེ་ཉིད་ལ་འཇུག་པས་སྨོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སློབ་དཔོན་ཉིད་སྐྱོན་ཆགས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། བདག་ཉིད་མི་ཤེས་པ་སྟེ། རྨོངས་པ་ཉིད་ལས་གཞན་ཅི་ཞིག་ཡིན་ན། གསལ་བྱེད་དེ་ཉིད་དོན་ལོག་པ་སྟེ། མེད་པ་ལ་ཐ་སྙད་མི་འཇུག་པར་སྨྲ་སྟེ། མེད་པ་ལྡོག་པའི་ཡུལ་དུ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་སོ། །གཞན་ལ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་འགོག་པ་སྟེ་མེད་པ་ལས་ལྡོག་པ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་ལྡོག་པའི་ཐ་སྙད་ཉིད་འགོག་པར་བྱེད་པས་ན་འདི་བདག་ཉིད་ནི་མེད་པ་ལ་དགག་པའི་ཐ་སྙད་བྱེད་ལ། གཞན་ལ་ནི་འགོག་པའི་ཕྱིར་རིགས་པ་མེད་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་གསལ་བར་རྒྱལ་པོའི་བཀའ་ཡིན་ནོ། །མེད་པ་ལས་གཏན་ཚིགས་མི་ལྡོག་པས་ལྡོག་པ་ནི་རྟགས་མེད་པའོ། །དེའི་ནི་ལྡོག་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་རྟགས་ཡོད་པ་སྟེ། དངོས་པོ་མེད་པ་དངོས་པོར་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་བྱེད། ལོག་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་མེད་པའོ། །དེ་མེད་ན་ནི་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་བཤད་པ་ནི་མེད་པའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་ཡོད་པའི་དངོས་པོར་ཡང་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱའོ། །རབ་རེབ་ཅན་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་པ་ནི་ཁོག་པར་མཐོང་བའོ། །ལ་ལ་ནི་འདིར་ཕྱུགས་ལོང་བ་ནི་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་ཞེས་འདོན་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་ཕྱུགས་ལོང་བ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་ཤེས་པར་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པར་བསྒྱིངས་ཞེས་པས་ནི་ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དུ་བརྗོད་དོ། །གལ་ཏེ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མེད་
― DTG187_Page_0414 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དེ་ལས་གཏན་ཚིགས་ལྡོག་མི་འདོད། འོ་ན་དེ་ལ་གཏན་ཚིགས་འཇུག་པར་ཅིས་མི་འདོད། དེ་ལ་འཇུག་པའམ་ལྡོག་པ་ལས་ཕུང་པོ་གཞན་ནི་མི་སྲིད་དེ། །འཇུག་པ་དེ་ཡང་མི་འདོད་ན་ཁྱོད་ཀྱི་དགག་པ་འདི་ཁོ་བོའི་ལྡོག་པ་ཇི་ལྟར་འགོག་པར་བྱེད་དེ་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྒྲུབ་པའམ་ནི་དགག་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་འདིར་ནི་དགག་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་གཉི་ག་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ལྐུགས་བ་ཉིད་འཐོབ་བོ། །གཞན་ཡང་ཡོད་རྣམས་ཡོད་པར་དགག་པ་མེད་མེད་པ་ལ་ཡང་ཡུལ་མེད་པས་དགག་པ་མི་འཇུག་པས་ན་ཁྱེད་ཀྱི་ཚུལ་འདིས་འགྲོ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པའི་དོན་ནི་ཉམས་པ་སྟེ་ཐ་སྙད་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཉིད་ནི་དགག་པར་མི་ནུས་ལ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་གྱི། ཡུལ་དེ་ལ་མེད་ཅེ་ན་འམ་དུས་དེ་ན་མེད་པ་འགོག་ཅེ་ན། ཡུལ་དང་དུས་གང་ལྟར་ཡོད་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དགག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ལ་གང་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་མེད་པ་དགག་པའི་ཡུལ་དུ་མི་སྲིད་པས་འགོག་མི་བྱེད། དེ་ལྟ་བས་ན་དགག་པའི་ཡུལ་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པས་ཁྱབ་ལ་དེ་གཉི་ག་ལ་ཡང་དགག་པའི་ཐ་སྙད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། དགག་པའི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ཁྱེད་ཀྱི་ལུགས་ལྟར་ན་ཅི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གཞན་དུ་ཐ་སྙད་ཆད་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར། སྒྲ་དོན་ལ་བརྟེན་ནས་ཏེ་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པ་ལའོ། །དངོས་པོ་ཉིད་ནི་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་སྔར་བཞིན་ནོ། །དངོས་དང་དངོས་མེད་དག་གི་གཞི་སྟེ་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །དགག་པ་དང་སྒྲུབ་པའི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ནི་ཕྱི་རོལ་མིན་པ་སྟེ། བློའི་སྣང་བ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །དེས་ནི་ཆོས་ཅན་དེར་འབྲེལ་པར་དེ་ཡོད་པར་རྟོགས་སོ། །མེད་པའང་དེས་སྟོང་པར་རྟོགས་པར་ལྟའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བློའི་རྟོགས་པ་ལ་སྣང་བ་ཁོ་ན་དགག་པ་དང་སྒྲུབ་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་འདོད་ཅེ་ན། སྒྲའི་འཇུག་པ་ཡོད་པ་སྟེ་སྒྲས་དེ་ཁོ་ན་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲ་སྟོན་པ་དེ་ཉིད་དག་གི་སྟེ། སྒྲའི་ཐ་སྙད་དུ་འདོད་དོ། །བློའི་སྣང་བ་ལས་གཞན་དུ་ཚིག་དོན་དངོས་པོ་ཡིན་ན། ཆོས་གཅིག་གི་ནི་དགག་པ་སྟེ། སྒྲ་ལ་རྟག་པའི་ཆོས་གཅིག་བཀག་པ་སྟེ་སྒྲ་ལ་རྟག་པའི་ཆོས་གཅིག་བཀག་པས་མིག་གི་ཡུལ་
― DTG187_Page_0415 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་བཀག་པ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །བསྒྲུབ་པ་སྟེ་མི་རྟག་པ་ཉིད་གཅིག་བསྒྲུབ་པར་བྱས་པས་བརྩལ་བ་ལས་བྱུང་བ་འམ་མ་ཟིན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཀུན་གྱིས་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་ཐ་དད་མེད་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་རྟེན་སྒྲ་ལས་ཐ་དད་དོ་ཞེ་ནའང་དུ་མ་སྟེ། ཐ་དད་པའི་དངོས་པོ་ལ་དགག་པའམ་བསྒྲུབ་པ་བྱས་པ་ལྟར་ཏེ་སྔོན་པོ་ལ་དགག་པའམ་བསྒྲུབ་པ་བྱས་པས་སེར་པོ་ལ་མ་ཡིན་པ་ལྟར་ཆོས་ཅན་དེ་ལ་བསྒྲུབ་པ་དང་དགག་པ་དག་སྦྱར་བར་བྱས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་དགག་པ་འམ་བསྒྲུབ་པ་བྱ་ཞེ་ན། སྣ་ཚོགས་ཆོས་ཏེ་ལྡོག་པའི་བྱེ་བྲག་གོ །དེའི་གཞིར་གྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་གཅིག་ནི་བློ་ལ་སྣང་བ་ཆོས་དུ་མ་གཞི་གཅིག་གི་ངོ་བོ་ལྟར་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་ཏེའོ། །དེ་ལ་སྒྲུབ་པར་འདོད་བའི་ལྡོག་པའི་ཆོས་གཅིག་བསྒྲུབ་པ་ན་ཆོས་གཞན་དགག་པ་དང་བསྒྲུབ་པ་མེད་པས་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱས་ནས་ནི། ཆོས་གཅིག་སྒྲུབ་པ་བྱེད་པ་ཡིན། དགག་པ་ཡང་གཞན་དག་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱས་ནས་དགག་པར་འདོད་པ་དེ་ནི་སྟོང་པ་སྟེ། དེ་ལས་གཞན་པ་བཏང་སྙོམས་ཅན་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཆ་ཤས་མེད་པ་ལ་ཇི་ལྟར་ཆོས་སོ་སོར་དབྱེ་ཞེ་ན། ཐ་སྙད་དོན་དེ་ནི་དངོས་མིན་པ་རྟོག་བློས་སྦྱར་བ་སྟེ། རྟོག་པ་མེད་པའི་སྣང་བ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུའོ། །རྟོག་པའི་བློས་སྦྱར་བ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་བརྟགས་པར་རྟོགས་པས་བྱས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་ཐ་དད་པར་རྟོགས་སོ། །གལ་ཏེ་དོན་རྣམས་ལ་བདག་ཉིད་ཐ་དད་པ་མེད་ན་རྟོགས་པས་ཇི་ལྟར་དུ་འཛིན་ཞེ་ན། ཐོག་མེད་བག་ཆགས་ཏེ་འཁྲུལ་པའི་ས་བོ་ན་ལས་སྐྱེས་པའི་བློ་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་གྲགས་པའི་དོན་ནི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དོར་བར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་གནོད་པ་མི་བྱའོ། །དེ་ལ་གནོད་པ་བྱས་ན་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིའི་ས་བོན་ཅུང་ཟད་ཡོད་དེ། དེ་འབྲས་ཅན་ཏེ་མེ་གང་སྲེག་པས་དེའི་འབྲས་ཅན་དེ། མེ་ལས་གཞན་ཐམས་ཅད་ལ་དེའི་འབྲས་བུ་མེད་པས། མེ་གཅིག་ལས་མེ་མ་ཡིན་པ་དེ་དང་དེ་རྣམས་དོན་ཐ་དད་དོ། །ཐ་དད་པ་དེ་དང་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཉེ་པར་བསླད་པ་ཡིན། མེ་དེ་ལ་ཡང་མེ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ལས་ཐ་དད་བ་དུ་མ་བསྒྲུབ་པས་ཤེས་པ་དང་དེ་དག་
― DTG187_Page_0416 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་ཐ་དད་པ་ཁ་ཅིག་བཀག་པས་མེ་དེ་ལ་ཐ་དད་པ་ཁ་ཅིག་ཉམས་པ་ལྟ་བུར་སྣང་ངོ༌། །ཐ་དད་པ་མང་པོ་དེ་དང་དོན་ལྡན་པ་མིན་ཡང་དེ་དག་དོན་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གཅིག་ཏུ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར། ཆོས་གང་གིས་དགག་པའམ་བསྒྲུབ་པ་བྱས་ཀྱང་དོན་ཡུལ་དུ་བྱེད་དོ། །ཐ་དད་པ་དེ་དག་རྟེན་དང་འབྲེལ་པ་དང༌། ཐ་དད་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བའི་བྱེ་བྲག་ལ་ནི་རྟེན་པ་དེ། དེའི་བདག་ཉིད་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་ཤེས་པའི་བསླད་པ་སྟེ། མི་མཁས་པ་དག་ཆོས་དུ་མ། རྟེན་ལས་ཐ་དད་པ་ཉིད་དོ་སྙམ་པའོ། །མཁས་པ་དག་གིས་ནི་དེ་སྒྲའི་དོན་ཙམ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་བསླད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་མི་དམིགས་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་རང་བཞིན་དང༌། མཚན་ཉིད་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་སྦྱར་ལ་ཕྱིས་དེ་དག་ལ་རྟགས་ཞེས་སོ་སོར་ཡང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་རྟགས་རེ་རེ་ཡང་མཚན་ཉིད་གསུམ་པ་ཡིན་གྱི། མཚན་ཉིད་གསུམ་དང་རྟགས་གསུམ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་ལས་ཉུང་བ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་ནི་དངོས་པོ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་རང་གི་བདག་ཉིད་བསྒྲུབ་པ་དང་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པ་བསྒྲུབ་པའི་དབྱེ་བས་སོ། །གཅིག་ནི་དགག་པ་བསྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་གཉིས་ནི་དངོས་པོ་ཡང་དེ་ཡིན་ལ་བསྒྲུབ་པ་ཡང་དེ་ཡིན་པས་དངོས་པོ་སྒྲུབ་པ་སྟེ། དངོས་པོ་ཉིད་གཏན་ཚིགས་ཡིན་གྱི། ལུང་ལ་གྲགས་པ་ཙམ་དང༌། རང་རིགས་བརྟགས་པ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་དངོས་པོའི་ཚུལ་གྱིས་དངོས་པོ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་བསྒྲུབ་པ་སྟེ། ཡོད་པའི་དོན་གྱིས་ཡོད་པའི་དོན་གྱི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་སོ། །ཕྱི་མ་གཅིག་ནི་དགག་པའི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། མ་ཡིན་པ་དགག་པའི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ཡང་དགག་པ་ཁོ་ནའི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་པས་དགག་པའི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་གྱི། དགག་པ་ཁོ་ནས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་དགག་པ་ལ་སོགས་པས་བསྒྲུབ་པས་ཀྱང་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགག་པ་ཁོ་ན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་བསྒྲུབ་ན་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྔ་མ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་དགག་པ་བསྒྲུབ་ན་མི་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་
― DTG187_Page_0417 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཁོ་ན་བསྒྲུབ་པའོ། །གལ་ཏེ་ཅིའི་ཕྱིར་གསུམ་ལས་ལྷག་པ་མེད་ཅེ་ན། རང་བཞིན་འབྲེལ་པ་ཡོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རང་བཞིན་འབྲེལ་པ་ནི་གསུམ་པོ་འདི་ཁོ་ན་ལ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་དད་པ་ནི་བློས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཡིན་གྱི། མི་རྟག་པ་ཉིད་དང་བྱས་པ་ཉིད་དོན་ཀྱང་ནི་བློས་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་དག་ཀྱང་བློས་བརྟགས་པ་ཡིན་ན་ནི་དོན་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་རྟེན་པའི་ཕྱིར་བློ་དེ་རང་དགའ་བར་འགྱུར་ལ། དེས་ནི་དོན་མི་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་བློ་བྱེ་བྲག་རང་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དངོས་ཀུན་རང་བཞིན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རང་གི་ངོ་བོས་སམ། རང་གི་རྒྱུ་ལས་སོ། །རང་དངོས་ནི་རིགས་འདྲ་བའོ། །གཞན་གྱི་དངོས་ཀྱི་རིགས་མི་འདྲ་བའོ། །དེས་ན་སྒྲའི་དོན་གྱིས་ཐ་དད་པར་གནས་ལ། རྟགས་དག་ཀྱང་གཞན་སེལ་བས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པ་འགའ་ཞིག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཀྱི་རང་གི་བདག་ཉིད་ནི་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་དེ། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལས་གཞན་པའི་ལྡོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་དམིགས་པར་རིགས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཡུལ་དཔེ་ལ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་གྲུབ་ན། ཕྱིས་ཀྱང་ཡུལ་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་པ་ལ་སྔོན་ཐ་སྙད་གྲུབ་པའི་རིམ་པས་མེད་པའི་ཐ་སྙད་མི་འཁྲུལ་པས་སོ། །གལ་ཏེ་དཔྱོད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་མེད་པར་དགག་པའི་རང་བཞིན་རྟགས་སུ་གྱུར་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་དག་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་མེད་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། མི་དམིགས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དམིགས་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་མེད་པ་ཡང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་ན་ཤེས་པ་མེད་པར་སྒྲུབ་དེ་ཡང་མི་དམིགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཡིན་པས་མི་དམིགས་པ་གཞན་ལ་ལྟོས་ལ། དེ་ཡང་གཞན་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་པ་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་བས་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དགག་པར་འདོད་པ་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་མེད་པ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ན། དེ་རང་གིས་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་དུ་དགག་པར་འདོད་པའི་ཡོད་བ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་
― DTG187_Page_0418 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པའི་རྟགས་དོན་མེད་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་ས་ཕྱོགས་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་གཞན་དམིགས་པ་གྲུབ་པས་དགག་པར་བྱ་བ་ལ་དམིགས་པ་མེད་པའི་མི་དམིགས་པ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པ་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པས་མི་དམིགས་པ་གཞན་ལས་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ས་ཕྱོགས་ཡོད་པ་གྲུབ་པས་གཞན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དགག་པར་འདོད་པ་མེད་པ་ཡང་ཅིས་ན་མི་འགྲུབ། རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགག་པར་བྱ་བས་དབེན་པའི་ཕྱོགས་དམིགས་པ་ཡོད་པ་སྟེ། དགག་པར་བྱ་བས་དབེན་པའི་ཕྱོགས་དམིགས་པ་ཡོད་པ་དགག་པར་བྱ་བ་དང༌། དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པར་དགག་པའི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པའི་རྟགས་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པ་རྣམས་ཏེ་དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། དེ་ལ་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །མེད་པ་དེ་རྣམས་གྲུབ་བས་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་གྱི། ཡུལ་མི་དམིགས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་ཡུལ་ཅན་མེད་པའི་ཤེས་པ་དེང་སྒྲ་དང་ཐ་སྙད་རྟོགས་པར་བྱེད་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྔོན་དམིགས་པར་རིགས་པའི་སྦྲུལ་གནས་ཁང་དུ་མི་དམིགས་པས་མངོན་སུམ་གྱིས་སྤྲུལ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་རྟོགས་ནས་ཀྱང་སྟེ། ཡང་སྒྲུབ་པར་འདོད་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་མི་དམིགས་པ་མཐོང་བ་ན་སྔོན་རྟོགས་པའི་དུས་བཞིན་དུ་དམིགས་པར་རིགས་པར་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མེད་པའི་ཐ་སྙད་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་སྔར་བ་ལང་དཀར་པོ་ལ་ནོག་དང་ལྐོག་ཤལ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བ་ལང་གི་ཐ་སྙད་རྟོགས་པ་ལ། ཕྱིར་བ་ལང་སྔོན་པོ་ལ་ལྐོག་ཤལ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་མཐོང་པ་ན་ཐ་སྙད་མི་འགྲུབ་པའི་བླུན་པོ་ལ་འདི་བ་ལང་ཡིན་ཏེ། ལྐོག་ཤལ་ལ་སོགས་པ་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །སྔོན་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་སྙད་གྲུབ་པ་ལ་ཕྱིས་ཡུལ་བསྟན་པས་ཐ་སྙད་གྲུབ་པ་དེའི་ཕྱིར་སྣང་བ་མི་དམིགས་པ་ལ་དཔེ་མ་གྲུབ་པར་རྒོལ་བ་ཡང་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མི་དམིགས་པ་ནི་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་མེད་པ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་དངོས་པོ་ལོག་པ་ནི་མེད་པ་ཡིན་ལ། མི་དམིགས་པ་ནི་མི་དམིགས་པ་ལོག་པ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་མེད་པ་
― DTG187_Page_0419 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བརྗོད། གང་ཡང་དགག་པར་བྱ་བ་ཡོད་པ་དམིགས་པའི་སྟེ་བལྟར་རུང་བའི་དམིགས་པ་ལོག་པས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་མེད་པ་འགྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། བལྟར་རུང་བ་ཡོད་པའི་ཤེས་པ་ལྡོག་པ་མི་སྲིད་དོ། །གལ་ཏེ་ཤེས་པ་ལོག་པར་ཁས་བླངས་ན་ཡང་དེ་ཡོད་པ་ལྡོག་པར་མི་འགྲུབ་སྟེ། འབྲས་བུ་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་ལོག་པས་རྒྱུ་དེའི་ཡུལ་གྱིས་དོན་ལོག་བ་ནི་མི་འགྲུབ་པོ་ཞེ་ན། དམིགས་པའི་རྒྱུ་ཅན་དེ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགག་པར་བྱ་བ་དང་ཤེས་པ་གཅིག་པ་ལ་འདྲེར་རུང་བའི་ཕྱོགས་དང༌། སྣང་བ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། བལྟར་རུང་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ལ་དགག་པར་འདོད་པའི་དོན་དང༌། དེའི་ཤེས་པ་དག་ཡོད་པ་ཞེས་གདགས་པ་ཡིན་གྱི། བལྟར་རུང་བ་དེ་ན་ཡོད་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པ་མེད་པར་འགྲུབ་པོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་གདགས་ཤེ་ན། རྒྱུ་མཐའ་དག་ཚང་བ་ལ་དམིགས་པའི་ཡོད་པ་སྟེ་ཤེས་པ་དང༌། དེའི་ཡུལ་དག་དམིགས་པའི་བདག་ཉིད་ཡོད་པ་དེར་མི་འཁྲུལ་ཏེ་ངེས་པར་དམིགས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་ཚོགས་པ་ཡང་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་དམིགས་པ་མི་སྐྱེད་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། འབྲས་བུའི་དུས་ན་སྟེ་འབྲས་བུ་བྱེད་པར་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པས་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཤེས་པ་དམིགས་པའི་དུས་ན་དགག་པར་འདོད་པ་ཡང་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་སྐྱེད་པར་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཕྱོགས་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རང་གི་འབྲས་བུ་ཤེས་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་ན། ད་ལྟར་འབྲས་བུ་མེད་ན་དེ་ལྟ་བུ་དོན་རང་གི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཅན་ཡང་མེད་པར་མི་དམིགས་པས་འགྲུབ་བོ། །གལ་ཏེ་དེ་ན་དགག་པར་བྱ་བ་ཡོད་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐུའི་བྱེ་བྲག་གི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་རང་གི་ཤེས་པ་མི་སྐྱེད་དོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རང་གི་དམིགས་པ་སྐྱེད་པར་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་དུས་ན་ནི་རང་གི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་མཐུའི་ཡུལ་ལས་དབང་པོ་གཞན་དུ་བྱ་བར་ནུས་ཏེ། ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པར་རང་གི་བདག་ཉིད་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དོན་
― DTG187_Page_0420 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་ན་རང་གི་ཤེས་པ་སྐྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་དུས་ཕྱིས་ཡུལ་ལམ་དབང་པོ་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་འདུས་བྱས་ན་ཡང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་དོན་མ་ཡིན་ཏེ། བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་བསྒྱུར་དུ་རུང་བ་ནི་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་མ་ཐོབ་བ་ཡིན་གྱི་ཐོབ་ན་ནི་རང་གི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པ་ལ་གགས་མི་ནུས་པས་སོ། །དེས་ན་ཤེས་པ་དང་དེའི་ཡུལ་དགག་པར་བྱ་བའི་དོན་ནི་ཡོད་པར་གདགས་པས་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ལོག་པ་ནི་མི་དམིགས་པའི་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དམིགས་པ་ཡང་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐའི་ཚོགས་པ་ནི་འབྲས་བུ་འཁྲུལ་པ་མེད་དེ། འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པས་བསྟན་པས་སོ། །རྒྱུ་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པར་ཡོད་པ་ཡང་སྲིད་བས་དམིགས་པ་མེད་པ་ཡུལ་མེད་པ་མི་འགྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ལན་ཡང་རབ་ཏུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་ཅན་གཞན་ནི་ལྐོག་ཤལ་ལ་སོགས་པ་བ་ལང་གི་རྒྱུ་མཚན་ལོག་ནས་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེའུ་གསུམ་པ་ལས་སོ། །གཞན་དག་འགལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དམིགས་པ་ལས་གཞན་པའི་རྟགས་ཀྱིས་དགག་པ་གོ་བར་འདོད་པ་དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར། ཇི་སྲིད་ཅུང་ཟད་དགག་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དཔྱོད་པ་པ་གང་དག་ལུས་དང་བློ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མི་འགལ་བ་དག་གིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་བ་དག་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དག་འགོག་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་དགག་པའི་ཕྱིར་ཡང་འགལ་བ་ངག་བཤད་དོ། །ཡང་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་རང་གི་དམིགས་པ་ལོག་པས་ཀྱང་དགག་པར་བྱེད་པ་དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པ་བསྟན་ཏོ། །སྐད་ཅིག་ལ་དབྱེར་མེད་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཐའི་ཚོགས་པ་ནི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན་པར་བྱར་མེད་དེ་རང་ཉིད་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ལ། རང་བཞིན་གཞན་དུ་འགྱུར་དུ་རུང་ན་ནི་དེ་མཐའི་རང་བཞིན་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །མཐའི་ཚོགས་པ་སྐད་ཅིག་ནི་བསྒྱུར་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་ན་ནི་གགས་སུ་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །
― DTG187_Page_0421 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟགས་བཞི་པར་རྟོག་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པ་དེ་ཡང་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་འདུས་པར་བརྗོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྣང་བ་མི་དམིགས་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་མེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བལྟར་རུང་བའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དེ་རྣམས་དང་འགལ་བ་དག་དབང་པོ་དང་ཤེས་པ་དང༌། སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དམིགས་པའི་རྒྱུ་གཞན་ཉེ་བ་སྟེ་བལྟར་རུང་བ་ཁོ་ན་དག་ལས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་མ་གྲུབ་པ་དང༌། འགལ་བར་གྲུབ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བལྟར་མི་རུང་བའོ། །དེ་དག་ལ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། འབྲེལ་པའི་རང་བཞིན་ཡོད་པའོ། །འགལ་བ་མེད་པ་ཞེས་སྦྱར་ཏེ། གཞན་མེད་པ་ནི་འགལ་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་མི་འགྲུབ་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བལྟ་བྱ་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མཐོང་བ་མེད་པའི་རྒྱུ་ནི་དབང་པོའམ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའམ་སྣང་བ་དག་མ་ཚང་ན། དགག་བར་འདོད་པའི་དོན་བསྐལ་པའོ། །དེ་དག་མི་སྲིད་པ་ནི་རྒྱུ་དེ་དག་ཚང་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་མི་དམིགས་པས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་གྱི་བལྟ་བྱའི་མཐོང་བ་མེད་པའི་རྒྱུ་གང་ཡང་རུང་བ་ཡོད་པ་མི་དམིགས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མཐའི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་ན་རང་བཞིན་འགལ་བ་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ནུས་པ་ཐོགས་པའི་རྒྱུ་གང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གྲང་བའི་རེག་པ་མེད་དེ། རྟོགས་པའི་རྒྱུའི་རང་བཞིན་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྦྱོར་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་བཅུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་བཤད་པའི་རིམ་པ་འགལ་བས་ཁྱབ་པ་དམིགས་པ་ཡང་གཞན་དུ་བཤད་མོད་ཀྱི། འདིར་མ་བཤད་དེ་ལེའུ་གསུམ་པ་ལས་སྐབས་སུ་བབ་པ་ན་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགལ་འབྲས་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་རྒྱུ་འགལ་བའི་འབྲས་བུ་དམིགས་པ་དང་འབྲས་བུ་རྟགས་དག་ལ་ཡང་ངོ༌། །འདས་པ་དང་ད་ལྟར་དང་མ་འོངས་པ་གང་གིས་ཀྱང་མ་དམིགས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་མི་རིགས་བ་ལས་མེད་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་དུས་གསུམ་པའི་སྐྱེས་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱ་དམིགས་པ་
― DTG187_Page_0422 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོག་པ་ནི་སྣང་བ་མི་དམིགས་པ་འདིར་རྟགས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་རྟགས་ནི་རྒོལ་བ་བདག་ཉིད་དང་གཞན་གྱི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་གཉི་གས་མི་རྟོགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པས་འདིར་བདག་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་ལོག་པ་ཉིད་གང་འགོག་པའི་ཚད་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་ལོག་པ་མ་ཡིན་པ་བསྐལ་པ་ན་ཡོད་པ་ནི་མི་དམིགས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཡང་མངོན་སུམ་འཇུག་གོ །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་པའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཡང་ལུང་འཇུག་སྟེ། རིག་བྱེད་ལས་སྟོན་པར་འགྱུར་ན་གང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་རེ་ཞིག་བསྟན་བཅོས་ཏེ་ལུང་ནི་སྐྱེས་བུའི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ཅུང་ཟད་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་སྟེ། སྐྱེས་བུ་ལ་མཁོ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཡང་དག་པར་མ་འབྲེལ་པར་འགྱུར་བས་ཆད་མ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདོད་པའི་དོན་མ་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུའི་དོན་བསྒྲུབ་པ་དེ་ལ་ཡང་དེའི་སྐབས་སུ་བབ་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་མ་ཡིན་པ་མང་བེར་ངེས་པར་སྟོན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་གླིང་སྟོང་བ་ན་ཡོད་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་ངེས་པ་སྟེ། གཞན་དང་མ་འབྲེལ་པའི་བདག་ཉིད་གང་དག་དང། སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་འཇུག་པ་དག་ཐ་དད་པ་སྟེ། འདོད་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དེ་ལྟར་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མེད་པ་སྟེ། སྔོན་གོམས་པ་དང༌། ཡུལ་གྱི་དབང་དང༌། གྲོགས་པོ་དང་འབད་པ་དག་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་པར་ངེས་པ་མེད་པས་དེ་དག་གིས་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཐབས་ཀྱང་མི་མཐུན་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དོན་རྣམས་དུས་དང་ཡུལ་གྱི་རྣམ་བར་གཞག་པས་ཐ་དད་པ་དག་སྐབས་སུ་བབ་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་སྐབས་སུ་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་རམ་ཡང་ན་དེ་དག་གི་རྫས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སོ་སོར་ངེས་པར་བསྟན་པར་མི་ནུས་པའོ།། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་བསྟན་བཅོས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཡུལ་དུ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལོག་བས་མེད་པར་མི་འགྲུབ་པའོ། །དོན་སོ་སོར་ངེས་བ་མཐའ་ཡས་བདེ་རྣམས་ནི་བསྐལ་པ་ཡིན་པས་རང་གི་དོན་ཤེས་པ་ལ་ཉེ་བར་འཇོག་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་པས་མངོན་སུམ་གྱི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་ནུས་པ་ན་
― DTG187_Page_0423 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་མངོན་སུམ་ལོག་ཀྱང་མེད་པ་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཡུལ་དུ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྔ་མ་ལྟར་སྦྱར་བ་སྟོན་ཏོ། །འབྱུང་བ་ལ་ཚད་མ་མེད་དོ་ཞེས་མི་འགེགས་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ཚད་མ་སྲིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚད་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སྤང་བར་མི་འོས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་དགག་བར་མི་ནུས་པ་དེས་ན་དགག་པར་བྱ་བ་འདིར་ཚུ་རོལ་མཐོང་བའི་མཐོང་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་དོན་ནམ་འབྲེལ་པའི་དོན་དག་གིས་མཐོང་བ་ཟིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ངེས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ན་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཡང་རྒྱུ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ངེས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་མ་འོངས་པ་ན་འབྱུང་བའི་ཤེས་པར་བྱེད་པ་མ་གྲུབ་པོ། །དེས་ན་མཐོང་བ་འདི་ཙམ་གྱིས་འབྲས་བུ་དེ་མ་འོངས་པ་ན་འབྱུང་བ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་མ་མཐོང་བ་གང་དག་གི་ཡང་བརྒྱུད་དེ་ཕྱིས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་གསལ་བར་འགྱུར་བ་མཐོང་བས་སོ། །དེས་ན་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མེད་པས་མེད་པ་མི་འགྲུབ་པོ། །ལུང་གི་སྒྲ་ཡང་མེད་པ་གོ་བར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་སྦྱར་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་པ་ལ་སྒྲ་ནི་དངོས་པོ་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་འཇུག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྗོད་པར་འདོད་པ་དེ་མ་ཐག་པ་སྟེ། དེ་དང་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་འདོད་པ་དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཇུག་གོ་ཞེ་ན། སྐྱེས་བུ་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་དོན་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ཆགས་པ་དང་གཡོ་བ་ལ་སོགས་བ་ཉེས་པ་ཟད་པར་བསྡུའོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུ་དེ་ལྟ་བུའི་བྱེ་བྲག་ཤེས་པར་ནུས་ན་འདི་ལྟ་བུའི་སྐྱེས་བུ་ཚིག་འདི་ཡིས་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་ཏོ་ཞེས་ཁོ་བོ་ཡང་འདོད་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྟོག་པ་སྔོན་དུ་གཏོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ལུང་དེ་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པས་ལུང་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་རྟོག་པར་བྱེད་ལ། བརྟགས་ནས་རྣམ་པར་དག་པའི་ལུང་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ནི་དོན་མེད་པའི་ངལ་བ་དང་མི་འདོད་པ་གཞན་དང་ཕྲད་པས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་དོ། །ལུང་གིས་རང་གི་རང་བཞིན་བརྟགས་པས་སྟོང་སྟེ། ལུང་དེའི་སྐྱེས་བུ་བརྟགས་ཏེ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ནའོ། །ཉེས་པ་
― DTG187_Page_0424 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་པས་རང་བཞིན་གྱིས་བསྐལ་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་མེད་དོ། །རང་ལས་སྐྱེས་བཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འབྲས་བུའི་རྟགས་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །བསམ་པ་སྔོན་དུ་བཏང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་ཐ་སྙད་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་འདོད་པས་འཇུག་གོ །དེ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་དང་ཆགས་པ་ཅན་རྣམས་སོ། །བསམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སྟེ་དགོས་པའི་དབང་གིས་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་དག་ཀྱང་ཆགས་པ་ཅན་ལྟར་གཡོ་ལ། ཆགས་པ་ཅན་དག་ཀྱང་ཅིག་ཤོས་ལྟར་གཡོས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡིད་ཆེས་པས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལུང་གི་ཚད་མ་ཉིད་བསལ་ཏོ། །ཡང་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལུང་རིག་བྱེད་ཚད་མར་འདོད་པ་དགག་པར་བཞེད་ནས། གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུ་ལ་བརྟེན་པའི་ངག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྐྱེས་བུ་ལུང་ཕོག་པར་ནི་བརྡ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་ལྟོས་པ་ཡང་ཡིན་གྱི་སྒྲ་ཙམ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་རིག་བྱེད་ནི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འདོད་ན་རྟག་ཏུ་དམིགས་པའམ། ཡང་ན་མི་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན། དེ་ལྟ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་རེས་འགའ་བར་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྟག་པ་ཉིད་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་མོད་ཀྱི་དམིགས་པར་རིགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་དམིགས་ལ་དེ་ལས་གཞན་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དམིགས་པའི་ཚེ་དམིགས་པར་རིགས་པའི་བདག་ཉིད་འཐོབ་ལ། དམིགས་པར་མི་རིགས་པ་དེའི་བདག་ཉིད་བཏང་ངོ༌། །མི་དམིགས་པ་དེའི་ཚེ་ནི་བཟློག་པའོ། །དེ་ལྟར་འཐོབ་པ་དང་གཏོང་བ་དག་ལས་རང་བཞིན་གཞན་སྐྱེ་བ་དང་ཉམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་མ་ཡིན་གྱི་དེ་དག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རིག་བྱེད་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པོ། །གལ་ཏེ་རྟག་ན་རེས་འགའ་དམིགས་པ་མེད་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་མི་རྟག་པ་ལོག་ན། རེས་འགའ་དམིགས་པ་ལྡོག་པར་སྟོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ལྷན་ཅིག་བྱེད་བ་དེས་རིག་བྱེད་རྟག་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་བོགས་བྱར་མེད་པ་དེ་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་རིག་བྱེད་ལས་གཞན་པའི་ཁྱད་པར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། རིག་བྱེད་ལས་ཁྱད་པར་གཞན་
― DTG187_Page_0425 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཞིག་བྱེད་པ་ནི་རིག་བྱེད་དེ་དང་ཁྱད་པར་གཞན་དེ་འབྲེལ་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རིག་བྱེད་ལ་ཅི་ཡང་ཁྱད་པར་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་འབྲེལ་པ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། དེ་དང་འབྲེལ་པ་ཡང་ཕན་པས་ཡིན་ན་རིག་བྱེད་རྟག་པའི་ཕྱིར་ཕན་པ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་ཕན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དག་ཅི་ཞིག་འབྲེལ། རྟག་པ་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཕན་པ་ནི་མི་ནུས་སོ། །རིག་བྱེད་དེ་ལས་གཞན་པའི་བདག་ཉིད་གཞན་གྱིས་ཕན་པར་བྱེད་ན་ཡང་རིག་བྱེད་ཀྱིས་ཕན་པ་བྱས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཁྱད་པར་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྩོད་པ་མཚུངས་སོ། །གལ་ཏེ་ཕན་པ་དེའི་ཕན་པ་རིག་བྱེད་ཀྱིས་བྱས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཡང་རིག་བྱེད་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་གཞན་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལ་ཡང་ཕན་པ་དང་དོན་གཞན་པ་བརྟག་པར་བྱ་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཞིག་རེས་འགའ་བ་སྐྱེས་བུའི་འདོད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དེ་ནི་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྒྲ་ནི་རེས་འགའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྐྱེས་བུས་བྱས་པར་སྟོན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ངེས་པའི་ཕྱིར། སྐྱེས་བུས་བྱས་པར་འདོད་པའི་བསྟན་བཅོས་བཞིན་ནོ། །རིག་བྱེད་ཀྱང་རེས་འགའ་བ་ཉིད་སྐྱེས་བུའི་འདོད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་སྦྱོར་བ་བསྟན་ཏོ། །སྐྱེས་བུས་བརྡར་བྱས་པ་ལས་གཞན་དུ་ན་ཡང་སྒྲ་རྣམས་དོན་དང་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་མེད་པས་རང་ལས་གཞན་པའི་དོན་དུ་བས་མེ་རྟོགས་པ་ལྟ་བུ་ནི་མེད་དོ། །ད་ནི་སྒྲ་དང་དོན་རང་བཞིན་གྱིས་འབྲེལ་པ་ལུང་གི་ཚང་མར་འདོད་པ་བརྟག་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་དོན་མེད་ན་སྒྲ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སྒྲ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་གྱི་བྱེ་བྲག་དང་འབྲེལ་ཏོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲའི་ཡོད་པ་ཉིད་ཙམ་ནི་དོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་དེ་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་གི་དོན་མཚོན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དཔྱོད་པ་པ་དག ། ཇི་ལྟར་དབང་རྣམས་དོན་གྱིས་ན། །རུང་བས་ཐོག་མ་མེད་ནས་འབྲེལ། །དེ་བཞིན་སྒྲ་རྣམས་དོན་རྣམས་ཀྱིས། །རུང་བས་ཐོག་མ་མེད་ནས་འབྲེལ། །ཞེས་བྱས་པ་ཡིན་པས། གལ་ཏེ་དབང་པོ་དང་དོན་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དབང་པོའི་དོན་ལས་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་
― DTG187_Page_0426 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེ་ན། དོན་དེ་ལས་ཕན་པ་བྱས་པའི་དབང་པོ་ནི་རང་གི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་དེ་ལྟ་བུའི་དོན་ལས་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ལས་མ་སྐྱེས་ན་ནི་ཡུལ་གཞན་མེད་ཀྱང་རང་གི་ཡུལ་ལས་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་ལྟར་རང་གི་ཡུལ་མེད་ཀྱང་རང་གི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རང་གི་ཡུལ་དེ་ཕན་པ་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མངོན་སུམ་ལ་བསྙོན་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ལ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ལན་འདེབས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་རིག་བྱེད་རྟག་པའི་ཕྱིར་དོན་ལས་སྐྱེ་བ་དེ་མེད་པས་སོ། །སྒྲའང་དོན་འདིའི་སྒྲ་འདི་ཞེས་བྱ་བར་མི་འགྲུབ་ལ། དོན་ཀྱང་སྒྲ་ལ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མིང་གི་སྒྲ་གང་ཡང་དོན་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་བའི་ཕྱིར་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དོན་བརྗོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རབ་ཏུ་སྦྱར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིའི་མིང་འདིའོ་ཞེས་སམ་འདིའི་སྒྲ་འདིའོ་ཞེས་བརྡ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་སྒྲ་དེ་ནི་དོན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ཀྱི་རིག་བྱེད་བཞིན་ཏེ་ཁོ་བོ་མཛུབ་མོ་འགྲེང་བ་ན་དོན་འདིར་གོ་བར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་རྒྱལ་པོ་རྟགས་ལ་སོགས་པ་རྟགས་མཚན་གཞན་དག་གཟུང་ངོ༌། །བརྡའི་དུས་ཀྱིས་དོན་དེ་ལས་འོངས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་བརྔམ་བྱས་པའོ། །ཡང་ན་དེ་ལས་འོངས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པ་དེ་ལས་མ་འོངས་བ་སྟེ། བརྗོད་པར་འདོད་པ་ལས་མ་སྐྱེས་པའི་སྒྲའོ། །དེས་བརྡར་མ་བྱས་པའི་སྒྲའི་དོན་གོ་བར་མི་ནུས་ཏེ། ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པས་སོ། །གལ་ཏེ་སྒྲ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་དོན་གད་ལས་སྐྱེས་པས་དེ་དེ་ལ་ངེས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་འོན་ཀྱང་ཤེས་པ་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ལས་འདེའོ་དེའོ་ཞེས་གོ་བར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། ནུས་པ་དེ་ཡང་དོན་ཡོད་ན་ཡོད་ལ་མེད་ན་མེད་པ་དག་གི་རང་བཞིན་ནི་རང་བཞིན་དེ་དག་གིས་དོན་དང་འབྲེལ་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་དུ་དོན་མེད་ཀྱང་ནུས་པ་ཡོད་ན་ནི་འབྲེལ་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་ཉིད་མི་གཏོང་སྟེ། འབྲས་བུ་གཞན་དུ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ངོ༌། །དོན་དེ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་ལས་གཞན་པའི་ནུས་པའོ། །དེ་ལས་དོན་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དང་སྒྲའི་འབྲེལ་པ་ཡང་མི་འགྲུབ་སྟེ། སྒྲ་ལས་གཞན་པའི་ནུས་པས་དོན་གོ་བར་བྱེད་
― DTG187_Page_0427 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་འབྲེལ་བ་གོ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་བ་དེའི་ཕྱིར་དོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གོ་བར་བྱེད་པ་གང་ན་ངེས་བའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ནི་རང་གི་རྒྱུའི་རང་བཞིན་ངེས་པ་ཅན་གྱི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་སྣང་བར་བྱེད་དེ་གོ་བར་བྱེད་དོ། །མར་མེ་གཟུགས་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ཡང་གསལ་བར་ནུས་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཇི་ལྟར་རང་བཞིན་གྱི་ས་གསལ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་མཐོང་བ་དང་མ་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་དྲན་པ་ལས་སྒྲ་དང་རྟགས་དག་གིས་རང་གི་དོན་གྱིས་ཡུལ་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །མང་པོ་མཐོང་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་གཅིག་ལ་དོན་མང་པོ་མཐོང་བ་སྟེ་གོའི་སྒྲ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ཡང་དོན་གཅིག་ཏུ་བལྟ་བར་མི་ནུས་ཏེ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་སོ། །ཡང་དང་ཡང་སྟེ་དོན་གཞན་དང་གཞན་མཐོང་ན་ཡང་དེ་དག་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་གཞན་མཐོང་ནས་ཡང་སྒྲ་དེ་དོན་གཞན་དུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ཏེ། སྒྲའི་དོན་སྔ་མ་ལས་བཟློག་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྒྲའི་དོན་ལ་དེ་ལྟར་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཉིད་སྲིད་དོ། །དེ་ལྟར་དོན་དུ་མ་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་འཇུག་ཅེ་ན། བརྡའི་དུས་ན་ཇི་ལྟར་མཐོང་བའི་དོན་ནི་རྟོགས་ལ་མཐོང་བ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི་སྒྲ་དེ་ཉིད་དོན་གཞན་ལ་བརྡར་བྱས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་དོན་གཞན་དེ་ཡང་འཛིན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྒྲ་དོན་དུ་མ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ཉིད་དཔེར་བརྗོད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཀ་ལི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །བརྡའི་དབང་གིས་འཇུག་པ་དེའི་ཕྱིར་བརྡའི་འབྲེལ་པ་མཐོང་བ་དང་མ་མཐོང་བ་ཉིད་ལ་ལྟོས་ནས་སོ། །དོན་གགས་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དོན་ནི་ཁོ་བོ་སྒྲ་འདིས་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་མི་སྤོང་བས་སོ། །འཁྲུགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་སྣ་ཚོགས་འགྱུར་བའོ། །དཔྱོད་པ་པ་འདི་དག་ནི་སྐྱེས་བུ་ཐམས་ཅད་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པར་འདོད་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མེད་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་མ་རྟོགས་ལ། གཞན་གྱིས་ལུང་ཕོག་སྟེ་བཤད་པས་ཀྱང་མི་རྟོགས་ཏེ་དེ་ཡད་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིག་བྱེད་ཉིད་ཀྱང་བྲམ་ཟེའི་དོན་ནི་འདིར་ཡིན་ཏེ་འདི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་མི་རྟོགས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་བརྡའི་དབང་གིས་དོན་སྣ་ཚོགས་
― DTG187_Page_0428 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་དེ་ལ་འགོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། མཐོ་རིས་འདོད་པས་མེ་ལ་སྦྱིན་སྲེག་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བ་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་འདི་སྒྲའི་ནུས་པ་ནི་འདི་ལྟ་བུ་སྟེ། མེ་ནི་ཨག་ནི་སྟེ་སྐད་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་ཨ་གེ་ག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འགྲོ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་ཁྱི་ཡང་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་འགྲོ་བའི་སྒྲས་བསྟན་ཏོ། །སྦྱིན་སྲེག་ནི་ཧོ་ཏྲ་སྟེ། སྐད་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་ཧོ་ནི་དན་ཨ་དན་ཞེས་འདྲེན་པ་ན་ཨ་ད་ནའི་བཟའ་བ་སྟེ། ཤ་ཡང་བཟའ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཨ་ད་ནི་སྒྲས་བསྟན་ཏོ། །སྦྱིན་ནི་ཛཽ་ཧ་ཡཱ་ད་དེ་འདིར་ཧོའི་སྦྲ་སྔ་མ་དང་འདྲ་བས་བཟའོ་ཞེས་བྱ་བར་འདྲེན་པས་ན་ཁྱི་ཤ་ཟ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པ་སྟེ་སྒྲའི་ནུས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྒྲའི་དོན་ཁྱི་ཤ་བཟའ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཡིན་པས་དོན་དུ་མ་ཡིན་པ་ལས་ཅིག་ཤོས་བོར་ཏེ་གྲགས་པ་ཁོ་ན་བཏུས་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་གྲགས་པའི་དོན་ཡིན་གྱི་ཅིག་ཤོས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་ནི་མི་སྣང་སྟེ། དབང་པོས་མི་གསོད་དོ། །འོན་ཀྱང་གྲགས་པ་ཁོ་ན་འདིའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཤེས་པ་དབང་པོ་ལས་འདས་པའི་དོན་མཐོང་བའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྐྱེས་བུ་འགའ་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་སྒྲའི་ནུས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ལས་གྲགས་པ་འདི་ཁོ་ནའོ་ཞེས་མངོན་སུམ་གྱིས་ནི་མི་འགྲུབ་བོ། །དེའི་ཕྱིར་སྒྲ་དང་མངོན་སུམ་གཉིས་ཚད་མར་འདོད་པའི་ཕྱོགས་བསལ་ལོ། །རིག་བྱེད་གཅིག་ཚད་མར་འདོད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་བསལ་ལོ། །གལ་ཏེ་གཞོན་ནུ་མ་ལེན་ལ་སོགས་པ་སྒྲ་དང་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་གསུམ་དུ་སྨྲ་བ་ཡང་བསལ་ཏེ། རིག་བྱེད་ནི་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་དོན་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་ལ། མེའི་སྦྱིན་སྲེག་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྟགས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དབང་པོ་ལས་འདས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་སྒྲའི་དོན་མ་གྲགས་པར་སྨྲ་བ་མེད་དོ་ཞེ་ན། གཞོན་ནུ་མ་ལེན་གྱིས་མཐོ་རིས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་འདོད་པའི་དགའ་བ་ཡིན་པར་བཤད་དེ་ལྷའི་དོན་དུ་གྲགས་པ་བོར་རོ། །ཨུ་པ་སིའི་སྒྲའི་བླུགས་གཟར་རམ་སྲུབ་ཤིང་དུ་བཤད་དེ། བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཆུང་མ་གྲགས་པ་བོར་རོ། །མེ་ལ་སྦྱིན་སྲེག་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་དུའོ། །གྲགས་པ་ཁོ་ན་འདིའི་དོན་ཡིན་
― DTG187_Page_0429 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནོ་ཞེས་སྒྲུབ་པར་ཡང་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་ལས་མ་གྲུབ་ནུས་མ་ཡིན། །དེས་དཔྱོད་པ་པ་ཁྱོད་རང་ལ་གྲགས་པ་ཁོ་ནའི་དོན་ཡིན་པར་མ་གྲུབ་སྟེ། མཐོ་རིས་ལ་སོགས་པ་ཁྱེད་མ་གྲགས་བའི་སྒྲ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལ་ལ་ནི་སྒྲ་དོན་རབ་ཏུ་མ་གྲུབ་ཕྱིར་ཞེས་འདོན་ཏེ། དེས་ནི་སྒྲ་དང་དོན་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་འབྲེལ་པ་རབ་ཏུ་མ་གྲུབ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་མཚུངས་པ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་ན་ནི་ཁྱོད་གཞན་ཡང་མ་གྲགས་པའི་དོན་སྦྱོར་རོ་ཞེས་སོ། །ཕྱི་མ་ལྟར་ན་ནི་རིག་བྱེད་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེའི་བདག་ཉིད་ནི་དངོས་པོར་མི་བྱེད་ལ། དེ་ལས་ཐ་དད་ནི་དེ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་དོ་ཞེས་སྔར་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །མིའི་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་སྟེ། དེ་ཡང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའིའོ། །དེ་ཡང་ནི་འདོད་ཆགས་པ་དང་ལྡན་པའི་བརྗོད་པའོ། །དེ་དག་ལས་ནི་ཚད་མ་མ་ཡིན་པའོ་གྲགས་པ་དེས་ནི་རིག་བྱེད་ཀྱི་དོན་ཡང་རྟོགས་བར་འདོད་དོ། །མིའི་གྲགས་པ་དེ་ཉིད་ལས་གཅིག་པར་ཚད་མ་མ་ཡིན་པར་སྡང་བ་དང༌། རིག་བྱེད་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཚད་མར་སྨྲ་བར་འདོད་པ་ཅན་ནམ་ཅི་སྟེ་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་གྲགས་པ་མི་འདོད་ཅེ་ན། གལ་ཏེ་གྲགས་པ་བཏང་ན་ནི་རིག་བྱེད་ཀྱི་དོན་བརྟག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཏེ་ཐབས་མེད་པར་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་གྲགས་པ་བཟུང་ན་ཡང༌། གྲགས་པའང་སྐྱེས་བུའི་ཡིན་པས་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཕྱིར། ཅིའི་རྒྱུས་ནི་གྲགས་པ་དེ་འཛིན་བྱེད། །གཞན་ཡང་གྲགས་པ་བཟུང་ན་སྒྲ་དོན་ངེས་པར་བྱ་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྐྱེས་བུའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྦངས་ན་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པན་དོན་དངོས་སུ་མཐོང་བའི་གྲགས་པར་བརྡ་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་གཉིས་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏེ། གལ་ཏེ་གྲགས་པ་གང་ལ་རིགས་པའི་གནོད་པ་མེད་པ་དེའི་དོན་གཟུང་ངོ་ཞེ་ན། རིགས་པའི་རྩོད་པ་མེད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་གཡོན་ཅན་དག་བསླུ་བའི་ཐབས་བརྡ་དཀའ་བ་སྨྲ་བ་སྟེ། སྐྱོན་མེད་པའི་བྲམ་ཟེ་མོ་ལ་འདི་ལྟར་ལྐོག་ཏུ་སུས་ཀྱང་མ་མཐོང་བ་ན་ཉེས་པ་མེད་ཅེས་སྨྲ་བ་སྟེ། དེ་ལ་རིགས་པ་གང་ཡང་གནོད་པ་མི་བྱེད་དེ། ལྐོག་ཏུ་
― DTG187_Page_0430 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མངོན་སུམ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང་རྟགས་ཀྱང་མེད་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་དེའི་དོན་ནི་ཤིན་ཏུ་བསྐལ་བ་ཡིན་ཏེ་མངོན་སུམ་པ་དང་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་དག་ནི་ལུང་གཅིག་པུའི་དོན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྐྱེས་བུ་ཉིད་མེད་ན་ལུང་གི་དོན་སྤྱད་པ་འདིས་རིགས་པ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རིག་བྱེད་ཀྱི་དུམ་བུ་ཕྱོགས་གཞན་གྱིས་གསལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་སྒྲ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྔ་མ་ལྟར་ཐེ་ཚོམ་ཉིད་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། སྒྲ་བདག་ནུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དོན་སྟོན་པའི་སྒྲ་ནི་སྐྱེས་བུ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཁོ་བོས་ཅི་ཞིག་ཤེས་རིག་བྱེད་ལས་དེ་སྐད་བསྟན་ཏོ་ཞེས་སྨྲས་ཀྱང་རྒྱལ་དཔོག་པ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མེ་ལ་སྦྱིན་སྲེག་བྱ་བའི་དོན་གྲགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་སྨྲ་བས་བསྟན་པ་ཡིན་ལ་རིག་བྱེད་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་འགའ་ལ་ལམ་དྲིས་པ་ན། འདི་སྐད་ཅེས་སྡོང་དུ་མ་འདི་ན་རེ་ལམ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཞེས་སྨྲ་བ་དང༌། གཉིས་པ་ཁོ་བོས་རང་ལམ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ་ཞེས་ཟེར་བ་དག་གི་ཁྱད་པར་རྟོགས་ཏེ། དེ་དག་རང་ཉིད་ལས་སྟོན་པར་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱི། ཅིག་ཤོས་སྡོང་དུམ་སྟོན་པ་ནི་མི་རིགས་པར་བརྗོད་པར་ཟད་དོ། །གལ་ཏེ་བརྡ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་ན་དོན་ཀུན་ཏུ་ནི་རིགས་པ་ལས་སོ། །མི་སྦྱིན་སྲེག་ལ་སོགས་པའི་དོན། །གཅིག་པུ་ངེས་པ་འདི་ག་ལས། །དེ་ལྟ་བས་ན་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཚིག་ལས་གཞན་གང་གིས་དབང་པོ་ལས་འདས་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་བརྡའི་ཕྱོགས་ལ་ཇི་ལྟར་དོན་ངེས་ཤེ་ན་སྐྱེས་བུས་སྒྲ་འདིས་འདི་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་འདོད་པའི་དོན་ངེས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུའོ། །བརྡ་ཡིས་ནི་ངེས་པ་དེ་གསལ་བར་བྱེད་དེ་ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་སུ་གོ་བར་བྱེད་པའོ། །གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་སྒྲའི་དོན་ངེས་པར་སྟོན་ཏོ་ཞེ་ན། གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་འཕགས་པའི་ཡུལ་དང་འགྲོ་ལྡིང་བ་དག་ཙོ་ར་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་གཅིག་ཉིད་ཆོམ་རྐུན་དང་བཟའ་བ་ལྟ་བུར་སྦྱོར་བ་དེ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་བརྡ་ཡིས་རང་བཞིན་གྱིས་འབྲེལ་བ་དེ་གསལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། ཡང་བརྡ་ནི་སྣ་ཚོགས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དོན་གཅིག་ཏུ་རིས་པ་ག་ལས་ཏེ་མེའི་སྦྱིན་སྲེག་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་བརྡ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ངེས་པ་ཡང་དེ་ལྟའོ་ཞེ་ན། གང་ལ་
― DTG187_Page_0431 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རང་དགས་ཏེ་བརྡ་གང་ལ་སྐྱེས་བུའི་འདོད་པས་འཇུག་པ་དེ་ལ་དེའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ངེས་པ་ལ་ཡང་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། དེ་ལྟ་བས་ན། བརྡ་ཡིས་གསལ་བར་བྱེད་ན་ནི། །ཁྱི་ཤ་བཟའ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟར། །མི་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱང་གསལ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ལུང་གི་ཚིག་གི་ཕྱོགས་གཅིག་ངེས་པར་མི་སླུ་བར་གྲུབ་པས་ཚིག་དེའི་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ངེས་པར་མི་སླུ་བའི་ལུང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་སྨྲའོ། །དེ་ནི་རིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲའི་དོན་ཙམ་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏེ། འདོད་པས་སྒྲ་སྦྱོར་བར་ནུས་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པ་དག་ཕྱིའི་དོན་དང་མི་མཐུན་པར་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་ཡང་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ལུང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཉིད་དོ། །མངོན་སུམ་ལོག་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བལྟར་རུང་བ་མ་དམིགས་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་དང་དུས་སོ། །གལ་ཏེ་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་མི་དམིགས་པས་ཅུང་ཟད་དགག་པ་མི་འགྲུབ་བམ་ཞེ་ན། འཇུག་པའི་སྔོན་དུ་བློ་འགྲོའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་འཇུག་པའི་སྔོན་དུ་དེ་དམིགས་པ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་མེད་པ་ཙམ་དེ་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་མི་འཇུག་པ་སྟེ། འགོག་པའི་འབྲས་བུ་ཅན་ནོ། །གཞན་ནི་སྣང་བ་མི་དམིགས་པའོ། །དེ་ནི་མེད་པའི་ཐ་སྙད་འཇུག་པའོ། །ཡོད་ན་མཐོང་བར་རིགས་པ་མི་དམིགས་པ་ནི་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཏེ་དེ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་རྒྱུ་ཡོད་པས་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། རང་ནི་མེད་པའི་ཐ་སྙད་དོ། །དེའི་རྒྱུ་ནི་སྣང་བ་མི་དམིགས་པའོ། །དེ་ཡོད་པ་ཡང་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་འགོག་པར་བྱེད་དོ། །བཟློག་པའི་རྒྱུ་མེད་པ་ཞེས་སྦྱར་ཏེ་བཟློག་པ་ནི་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་དོ། །དེ་ནི་རྒྱུ་ནི་དམིགས་པའོ། །དེ་མེད་པ་ནི་མི་དམིགས་པ་ཙམ་མོ། །དེ་ཡང་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་འགོག་པས་སོ། །མེད་པའི་ཐ་སྙད་སྒྲུབ་པས་ནི་མི་སྣང་བ་མི་དམིགས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ལ། གཞན་སྣང་བ་མི་དམིགས་པ་ལ་ནི་ཐེ་ཚོམ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར། འདི་གཉིས་འབྲས་བུ་མི་འདྲ་བའོ། །དང་པོ་ཉིད་ནི་སྣང་བ་མི་དམིགས་པའོ། །དེ་ལྡོག་པ་མཐོང་བ་
― DTG187_Page_0432 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདིར་རོ། །དེའི་བདག་ཉིད་ནི་གཏན་ཚིགས་དེའི་བདག་ཉིད་དེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་སོ། །དེ་ཙམ་སྟེ་རྟགས་ཡོད་པ་ཙམ་དང་ངོ༌། །རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ནི་རྟགས་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡོད་པ་ཙམ་སྟེ། དེ་ལས་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བྱེ་བྲག་ལ་མི་ལྟོས་པ་དཔེར་ན་མི་རྟག་པ་ཉིད་དེ། ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུའི་དོན་འཕེལ་མོད་ཀྱི། དེ་ནི་དོན་གྱིས་འཕངས་ཀྱི་སྒྲ་ཡིས་མ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་གཞན་ནི་བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚད་མ་དག་གིས་རང་གིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་གནོད་པ་ཅན་འཇུག་པའམ། མངོན་སུམ་དང་མི་དམིགས་པ་དག་གོ །ཁྱབ་པ་དང་ཆོས་ཅན་ལ་བརྟེན་པ་དག་ཚད་མས་མ་དེས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་རྟགས་དེས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་གོ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རྟགས་ཀྱི་དོན་རང་ཉིད་ཀྱིས་གོ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ་ཚད་མས་ངེས་པ་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གསལ་བ་དེའི་མཚན་ཉིད་ཚད་མས་མ་མཐོང་བར་ནི་མར་མེ་རང་གི་དོན་བུམ་པ་གསལ་བར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྟགས་ཀྱང་རང་ཉིད་གོ་བར་ནུས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འབྲེལ་པ་དང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཚད་མས་མ་ངེས་པ་ནི་རྟགས་ཅན་གོ་བར་མི་བྱེད་དོ། །ཚད་མས་འབྲེལ་པ་ངེས་བ་དེའི་ཕྱིར། ངེས་པའི་ཁྱབ་བྱ་གོ་བྱེད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཕྱོགས་ངེས་པར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་བསྟན་པ་ཁོ་ན་སྟེ། རྟགས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་མ་རྟོགས་པའི་དུས་སུ་ནི། ཕྱོགས་བསྟན་པས་གོ་བར་མི་ནུས་ལ། ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དང་ཁྱབ་པ་ངེས་པས་ནི་ཕྱོགས་རྟོགས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཕྱོགས་བསྟན་པ་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འབྲེལ་པར་ཚད་མས་མ་དེས་ན་ནི། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་ལོག་པས་རྟགས་དེའི་ལྡོག་པ་ཡང་ངེས་བ་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚད་མས་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་པར་
― DTG187_Page_0433 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་ནས་ལྡོག་པ་ངེས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཙམ་དང་ལྡན་པ་ལ་ཡང་གོ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་གཟུགས་ཁྱད་པར་མེད་བ་ཞེས་བྱ་བ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་དང་ནི་རྗེས་འབྲེལ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། རང་གི་རྒྱུ་ལས་དེ་ལྟར་སྐྱེས་པའམ། ཡང་ན་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལྟར་ལྟོས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གང་ཞིག་འབྱུང་བ་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་དེ་ནི་ངེས་པ་མེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་གོས་གྲུབ་པ་ལ་དམར་པོ་ཉིད་བཞིན་ནོ། །ཆོས་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་འཇིག་པ་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྦྱོར་བ་འཕེན་པར་བྱེད་དོ། །དངོས་པོ་འཇིག་པ་རང་གི་རྒྱུ་ལས་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ངེས་པར་འཇིག་པར་འགྱུར་གྱི། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་པའི་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གལ་ཏེ་འཇིག་པའི་རྒྱུ་དང་མ་ཕྲད་ན་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཐོ་བ་དང་ཆར་དག་ལ་སོགས་པ་འཇིག་པའི་རྒྱུ་མང་པོ་དག་ཡོད་པས་གང་ཡང་རུང་བས་ངེས་པར་འཇིག་གོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འཇིག་པའི་རྒྱུ་མང་པོ་དེ་དག་ཀྱང་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ལ་རང་རང་གི་རྐྱེན་ཉེ་བ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར། འཇིག་པར་བྱེད་པར་ངེས་པ་མེད་དེ་གོས་ལ་ཚོན་བཞིན་ནོ། །འཇིག་པ་རྒྱུས་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པའོ། །དེ་འབྲས་བུར་བརྗོད་པ་ནི་འཇིག་པ་ཉིད་དོ། །མ་ངེས་པ་ནི་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་རྒྱུས་གནས་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་གཞག་པའོ། །རྟགས་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། འབྲས་བུར་བརྗོད་པ་སྟེ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྟགས་དེ་ནི་མ་ངེས་པ་སྟེ། འཇིག་པ་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འཇིག་པ་རྒྱུ་དང་བཅས་སྨྲ་བའི། །རྒྱུ་དང་རྟགས་དང་དེ་དག་ངེས་པ་མ་ཡིན་ཉིད། །དངོས་པོ་འདི་རང་ཡོད་པ་ཙམ་ལས་གཞན་པའི་རྒྱུ་ལ་འཇིག་པ་མི་ལྟོས་ན་དངོས་པོ་དེ་ལ་འཇིག་པ་དེ་འབྱུང་བར་ངེས་ཏེ། རང་ཡོད་པ་ཙམ་གྱི་རྒྱུས་འཇིག་པ་དེའི་རྒྱུ་ཚང་བའི་
― DTG187_Page_0434 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་དེ་ཡོད་གཞན་ལྟོས་མེད། །དེ་དག་དེ་ཡོད་ལ་ངེས་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དངོས་པོ་ནུས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་རྫས་ཚོགས་པ་རྣམས་རྒྱུ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལ་ལྟོས་པ་དེ་བཞིན་དུ་གང་ལ་ཡང་འཇིག་པ་ལྟོས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བོན་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་པའོ། །མཐའི་ཚོགས་པ་ནི་མ་ཚང་བ་ཡང་མེད་པ་ལ་བར་ཆད་ཀྱང་བྱར་མེད་དེ་རང་སྐྱེད་པར་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་བར་ཆད་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ཡང་མཐའི་ཚོགས་པ་ནི་ངེས་པར་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པའོ་ཞེས་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བའི་སྐབས་སུ་སྨྲས་པ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐའི་ཚོགས་པའོ། །དེ་ནི་ངེས་པར་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་སྨྲས་པའི་ཕྱིར། ནས་ཀྱི་ས་བོན་ཚོགས་པ་མཐར་ཐུག་པ་ཡང་སཱ་ལུའི་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་སྟེ་སཱ་ལུའི་མྱུ་གུའི་རྐྱེན་ས་བོན་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནུས་པ་མཐར་ཐུག་པ་ཉེ་བའི་ཕྱིར་ལྟོས་པ་མེད་པ་དང༌། གགས་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སཱ་ལུའི་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། སཱ་ལུའི་ས་བོན་ནོ། །དེ་ལ་ལྟོས་ཏེ་སཱ་ལུའི་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པ་ཡིན་ན་དེ་ནི་མ་ཚང་བ་དེའི་ཕྱིར་ལྟོས་པས་མི་ལྟོས་པ་ཉིད་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ས་བོན་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་པ་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ན་ཡང་དེའི་རང་བཞིན་ལྟོས་པ་དེ་ལྟ་ནའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པའོ། །དེ་བྱས་པ་དང་ཡོད་པ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱས་པ་དེ་དག་ཀྱང་འཇིག་པའི་ངང་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ལ། བྱས་པ་དང་ཡོད་པ་དེ་ཡང་ཡོད་པའི་འཇིག་པའི་ངང་ཅན་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱས་པ་ཉིད་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། རྒྱུའི་ནུས་པ་ངེས་པ་ཅན་ཏེ་རྒྱུ་ནུས་པ་མི་འདྲ་བས་བསྐྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ་རྒྱུའི་ནུས་པ་ཇི་ལྟ་བར་མ་འདྲེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་གྱིས་ཐ་དད་པར་ངེས་པའི་དོན་གྱི་མཆན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཉིད་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་དུ་མི་རིགས་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པ་ལ་ནི་གང་ལ་ཡང་ལྟོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྒྱུའི་ཡུལ་དང་དུས་དང་རྫས་ངེས་པ་ལ་ལྟོས་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་ལ། དངོས་པོ་
― DTG187_Page_0435 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ནི་ལྟོས་པ་ཉིད་དུ་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ནས་དང་སཱ་ལུའི་ས་བོན་དག་གི་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་དག་ནི་རང་གི་རྒྱུ་ནུས་པ་ཐ་དད་པ་དག་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་འདིར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱས་པ་དང་ཡོད་པ་འདི་ལ་ནི་ཡང་ངོ༌།། གང་གི་ཕྱིར་རྒྱུ་འདིས་ན་ནི་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་སྐྱེ་ལ་གཞན་ལས་ནི་རྟག་པར་རོ་ཞེས་ངེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཏེ། རྒྱུའི་དབྱེ་བར་སྨྲ་བར་བྱོས་ཤིག་པའོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་སྡེ་བ་དག་ན་རེ་སྐྱེ་བ་ཅན་དེ་སྐྱེས་པ་རྣམས་འཇག་པ་ཡིན་གྱི། འདུས་མ་བྱས་རྣམས་དང། ས་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་རྟགས་པའི་རྫས་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་འཇིག་པའི་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྐྱེ་བ་ཉིད་འཇིག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ཅན་འཇིག་མ་སྐྱེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འོ་ན་ནི་འཇིག་པའི་ཕྱིར་འཇིག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། རྟགས་མ་གྲུབ་པའམ་དོན་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་གོ་ཞེ་ན། རང་བཞིན་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་ལྟར་ངེས་པ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ལས་ཡིན་གྱི་རྒྱུ་མེད་པར་ནི་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྐྱེ་བ་ནི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེས་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་ངེས་པར་གཞག་པར་མི་ནུས་སོ། །ཚོགས་པ་མཐའ་དག་མ་མཐོང་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་པ་དག་གིས་སོ། །མཐོང་ན་རྟགས་ནི་དོན་མེད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དོན་བྱེད་པའི་ནུས་པས་སྟོང་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་གཟུགས་མེད་པར་ལྷག་མ་མེད་པར་འཇུག་པའི་མཐའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་རང་གི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་མེད་པས། དངོས་པོ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་གྲངས་ཉིད་དུ་སྐད་ཅིག་མ་གཞན་ཉེ་བར་མི་ལེན་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པར་ཉིད་མཚམས་མི་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་སྲིད་པ་ཐ་མ་ཞེས་བྱ་བ་སྟ། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་སེམས་བསྐྱེད་པས་ཚུལ་གཞན་གྱིས་གནས་པར་འདོད་པའོ། །ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་ལ་ཁྱབ་པའི་རྗེ་བཙུན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའོ། །དེའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ནུས་པ་ཡོད་པ་སྟེ། དེའི་སྨོན་ནས་ཤེས་བའི་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
― DTG187_Page_0436 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁམས་གཞན་ཏེ་འདོད་པའམ་གཟུགས་ནའོ། །དེ་དག་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་པ་དག་གི་སེམས་ལ་ཡང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་གཟུགས་མེད་པའི་སྲིད་པའི་མཐའི་སེམས་ལ་ཆེད་དུ་མ་གཏང་ན་ནུས་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། གདུལ་བའི་རྒྱུད་དམ་དངོས་པོའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་གཅིག་མ་ཤེས་ན་ཡང་ངོ༌། །གང་དག་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་མའི་སེམས་དེ་ཡང་སྲིད་པས་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་བྱ་བ་མི་བྱེད་ཀྱང༌། སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་གཞན་གྱིས་གནས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་ན་སྔར་བཤད་པ་དག་མི་བྱེད་ཀྱང་རྐྱེན་མ་ཚང་བས་ཡིན་གྱི་ནུས་པ་མེད་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་རྐྱེན་ཚང་ན་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །སྔོན་ནས་བྱེད་ན་སྔོན་སྡོད་པ་ནི་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ཕྱིས་ཀྱང་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་སོ་ཞེ་ན་བཤད་ཟིན་ཏེ། རིག་བྱེད་རྟག་པ་ལྟོས་པས་རྟག་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ནི་ཕན་པར་ནུས་ལ། རང་ལས་གཞན་ན་ནི་དེ་ཅི་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །དེའི་རང་བཞིན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེའི་རང་བཞིན་རྟག་པ་དེ་ཡོད་བཞིན་དུ་འབྲས་བུའི་ཅིག་ཅར་བྱས་ནས་ཕྱིས་མི་བྱེད་པ་ནི་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིས་ཡང་བྱེད་པ་ན་ནི་ཅིག་ཅར་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་སྐྱེ་བ་ཅན་ནི་བྱས་པ་ཡིན་པས་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བར་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཙམ་ཞིག་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཚོགས་པ་མཐའ་དག་མཐོང་བ་ལ་ལྟོས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྐྱོན་མེད་དེ། མཇུག་ཐོགས་སུ་རིགས་པ་འབྱུང་བས་སོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དེའི་མཚན་ཉིད་ལ་ནི་སྒྲུབ་པའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་མ་གྲུབ་ལ། དེ་ལྟ་བུ་ལ་ཡང་གང་བྱས་པ་དེ་ཞེས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་བརྗོད་པར་མི་དམིགས་ཏེ་བྱས་པ་དག་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཕུང་བོ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དོ། ཆོས་མངོན་པ་ལས། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་གང་དག་ཅེ་ན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བྱས་པའི་ཆོས་གང་དག་ཅེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་རང་གི་ཡུལ་དང་སྣང་བ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་ལྟོས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པའོ། །ཡུལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་
― DTG187_Page_0437 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྣམ་པར་ཆད་པ་ལ་སོགས་པས་སོ། །བདེ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཚོར་བའི་ཕུང་པོའོ། །རྒྱུ་མཚན་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ནི་འདུ་ཤེས་སོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་དོ། །ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །བསྒྲུབ་པ་ནི་སྐྱེ་བའོ། །འགག་པ་ནི་འཇིག་པའོ། །སོ་སོར་རིག་པ་ནི་རང་རིག་པས་སོ། །རང་བཞིན་དེས་གོམས་པར་འགྱུར་བ་ནི་མི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དག་ན་འདུས་མ་བྱས་དག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་གསུམ་ཙམ་སྟེ། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་ཙམ་སྟེ། དེ་ལས་གཞན་པའི་དངོས་པོ་མེད་བ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྟག་པ་ལ་དངོས་པོར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་རྫས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ནི་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པ་བཤད་པ་འདིས་ནི་ཡོད་པ་ཡང་མི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བཤད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བྲམ་ཟེ་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཏན་ཚིགས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཆད་པ་དང་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བྱེ་བྲག་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་པའི་ཡུལ་དང་དབང་པོ་དང་བློ་དག་གོ །ལྟོས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་ཡུལ་དང་དུས་དང་རྫས་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར། གང་དུ་ལྟོས་ནས་དེའི་དུས་ལ་སོགས་པར་འཇིག་པ་འགལ་ཏེ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དེ་མེད་པར་རང་བཞིན་གྱིས་རྟག་ཏུ་འཇིག་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །འཇིག་པའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེའི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཡིན་ན་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་མི་རུང་བའི་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཐལ་བར་འགྱུར་བར་རྒོལ་བའོ། །ཡོད་པ་འབྱུང་བ་སྟེ་ཡོད་པ་གྲུབ་པ་ན་ཡོད་པ་དེ་ཙམ་ལས་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པར་འཇིག་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པ་དེ་དག་དང་འདྲ་བར་ཡོད་པ་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ལས་འཇིག་པ་དེ་ཉིད་འབྱུང་བ་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་མ་ཡིན་ནོ། །འགའ་ཞིག་ལས་འབྱུང་བ་ནི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བའོ། །གྲངས་ཅན་དག་ལ་ནི་མེད་
― DTG187_Page_0438 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ། གསལ་བ་ཙམ་དུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་སྟེ་བུམ་པའམ་སྣམ་བུའིའོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫ་མཁན་ནམ་ཐག་བས་སོ། །གང་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ལམ་དུས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ཡང་རྫ་མཁན་གྱི་ཡུལ་དང་དུས་ལ་མི་ལྟོས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེས་རྩོམ་པར་མི་བྱེད་དོ། །སྣམ་བུ་ལ་ཡང་ཐག་བ་ཇི་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་དེ་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་ཉེ་བར་ཞི་བ་ལས་གསལ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཞེས་པ་སྨོས་ཏེ། ཅུང་ཟད་ཉེ་བར་ཞི་བ་ནི་མ་སྐྱེས་པའམ་ཞིག་པ་ན་རྒྱུའི་རང་བཞིན་གྱུར་ནས་ཡང་རང་བཞིན་ངོ་བོ་མི་གསལ་བར་གནས་པའོ། །མ་ཡིན་པ་ནི་ཉེ་བར་ཞི་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། རང་གི་ངོ་བོ་གསལ་བར་འབྱུང་བའོ། །ཡུལ་དང་དུས་དང་རྫས་ཅུང་ཟད་ལ་འབྲེལ་བ་སྟེ་ལྟོས་པའོ། །མ་འབྲེལ་བ་ནི་མི་ལྟོས་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་སྨོས་པ་ལས་གཞན་པའི་ཕུང་པོ་མི་སྲིད་པས་དེ་གཉིས་ལས་མ་འབྲེལ་པ་མི་སྲིད་པ་ཉིད་ནི། འབྲེལ་པ་ཉིད་དུ་འཁྲུལ་པ་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་གང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡོད་པ་ནི་མངོན་པར་བྱུང་བའོ། །དེ་རྒྱུ་དང་འབྲེལ་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ན་ནི་རྫ་མཁན་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་པ་དང་དེའི་ཡུལ་དང་དུས་ཁོ་ན་ལ་བུམ་པ་ངེས་པ་འདི་ནི་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོགས་པ་དང༌། དེའི་ཡུལ་དང་དུས་ལས་སྣམ་བུ་ངེས་པ་འདི་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མངོན་པར་གསལ་བའི་ལྟོས་པའི་དེ་ཉིད་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་བའི་ཕྱིར་ལྟོས་པའི་ཡང་དངོས་པོ་འདི་གང་ན་ཡང་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་མེད་དོ། །མི་ལྟོས་པའི་དངོས་པོ་ཡང་མེད་དེ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ལ་འགྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ན་དེ་ཉིད་ལས་འཇིག་པ་ཡང་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་དག་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་བོ། །སྐྱེས་པ་དེ་ཉིད་ཡོད་པ་དང་བྱས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཡོད་པ་ཉིད་འཇིག་པས་ཁྱབ་བསྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་གཞན་ཡང་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་གཞན་པ་ཉིད་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་མི་རྟག་པས་ཁྱབ་པ་ཉིད་དོ། །འོན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དངོས་པོ་ཉིད་འཇིག་པ་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
― DTG187_Page_0439 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཡིན་ནམ་དངོས་བོར་རྟོགས་བ་ཉིད་སྐད་ཅིག་མར་རྟོགས་ཤེ་ན། འདིའི་རང་བཞིན་དེ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེའི་དབང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྱོ་མོར་གྱུར་བའི་དབང་གིས་དེ་འདྲ་བ་འཁྲུལ་བའི་རྒྱུ་མེད་པར་དེའི་དབང་གིས་སོ།། ཕྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྱོ་མོ་ངེས་པ་ན་དེ་བུམ་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ཐ་མ་མཐོང་བ་ལས་དུས་ཕྱིས་སོ། །དུས་དེར་བུམ་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ། །དེ་སྐད་ཅིག་མར་གྲུབ་ན་བར་དང་ཐོག་མའི་གནས་སྐབས་ཀྱང་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་འགྲུབ་སྟེ། སྔར་དུག་མཐོང་ཡང་དུག་མི་ཤེས་པ་ལ་སྐྱེས་བུར་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་མཐོང་ནས། དུག་སྔར་མཐོང་བ་ལ་འཇུག་པ་ཉིད་དུ་ཐ་སྙད་འཇུག་པ་ལྟར་ཡོད་པ་དེ་ལོག་ན་དེ་ལས་གཞན་ཅི་ལ་ཡང་འཇིག་པ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོད་པ་དེ་འཇིག་པས་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་ཉིད་རྒྱུ་མཚང་བ་ན་འཇིག་པ་ཡང་རྒྱུ་མཚང་བས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལས་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་རྒྱུས་ནུས་པ་ཡང་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་པ་མེད་པར་དགག་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། འཇིག་པ་སྐད་ཅིག་ཏུ་གནས་པའི་དོན་ལ་ནི་རྒྱུ་གཞན་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྔར་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ཏེ། འཇིག་པའི་རྒྱུས་དངོས་པོ་ཉིད་བྱེད་དམ། དེ་ལས་ཐ་དད་བ་ཞིག་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་ཉིད་ནི་མི་བྱེད་དེ་དངོས་པོ་གྲུབ་ཟིན་ན་རྒྱུས་གྲུབ་པ་དེ་ཡང་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལས་ཐ་དད་པ་ཡང་མི་བྱེད་དེ། བྱ་བ་དངོས་པོ་ལས་གཞན་ཡིན་ན་ཡང་དངོས་པོ་དེ་ཅིའི་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ནི་མི་འཇིག་པས་དེ་བཞིན་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་དེ་མ་ཡིན་པས་གཞན་པ་ཡང་མི་སྲིད་དོ། །གཞན་མི་ལྟོས་པ་དེའི་ཕྱིར་འདི་འཇིག་པ་འདི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་འབྱུང་གནས་རྒྱུ་ཉིད་ལས་འབྱུང་བའམ། ཡང་རང་གི་རང་བཞིན་ཏེ་རང་གི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོར་བརྗོད་པ་ནི་དངོས་པོ་ཙམ་མོ། །འདིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་པས་སོ། །གཞན་དུའང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ལས་གཞན་དུ་སྟེ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ངོ༌། །རང་བཞིན་གྱིས་ཞེས་པ་ནི་མི་ལྟོས་པའི་དངོས་
― DTG187_Page_0440 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ཙམ་གྱིས་སོ། །འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པར་རོ། །འཇིག་པ་དེའི་མི་ལྟོས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་རང་བཞིན་ཏེ། བུམ་བ་མཐར་གྱུར་བའི་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་མཐོང་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་དངོས་པོ་ལས་གཞན་པའི་འཇིག་པ་ཡང་མི་ལྟོས་པའི་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ཉིད་རྒྱུ་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚད་མས་རང་དང་འབྲེལ་པ་གྲུབ་པ་དེ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་གཞན་དག་ཀྱང་སྟེ། ཤིང་ཤ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དང་མི་དམིགས་པ་དག་གི་ཚད་མས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རྐྱེན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མངོན་སུམ་དང་མི་དམིགས་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རང་གི་ཚད་མ་ཇི་ལྟ་བས་!སོ། །དེ་ཉིད་མངོན་སུམ་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་བ་དེ་ཉིད་དངོས་སུ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན། ཡོད་པའམ་བྱས་པའི་དངོས་པོ་མི་རྟག་པ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་པ་དངོས་པོའི་ཆོས་སུ་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འཇིག་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མེད་པ་ལ་ནི་འཇིག་པ་ཉིད་མི་སྲིད་ལ་རྒྱུས་བྱ་བར་ཡང་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཆོས་གཞན་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ན་དེ་དང་ཇི་ལྟར་དེའི་ཆོས་ཡིན་ཞེ་ན། བྱ་བ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་ལས་བརྩད་པ་སྟེ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཞེས་བརྗོད་དེ་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའོ། །དེས་ནི་གཞན་ལ་མི་རིགས་སོ་སྙམ་པའོ། །གྲགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་ལ་བརྟེན་པ་ལ་ཡང་ཆོས་ཉིད་དུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་དག་ནི་རྒྱུ་ཤུག་དང་རྫ་མ་དག་དུས་མཉམ་པས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་དང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མེད་པར་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་དངོས་པོ་འདོད་པའི་ཕྱིར་དུ་བ་མེ་ལ་བརྟེན་པར་བཤད་ན། ཇི་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་འགྱུར་ཞེ་ན་ཞེས་འདྲི་བར་བྱེད་དོ། །སློབ་དཔོན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་ཕན་པར་བྱ་བ་དང༌། ཕན་པར་བྱེད་པ་མེད་པ་ན་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་པོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རྒྱུ་ཤུག་གི་མི་ལྟུང་བའི་རང་བཞིན་ནི་བུམ་བས་བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་གཞན་དུ་
― DTG187_Page_0441 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུ་བ་དེའི་རྒྱུ་མེ་ཡང་ཕྱོགས་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་ནི་བརྒྱུད་པས་དུ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་གོ་བར་བྱ་བ་ནི་མི་གསལ་བ་དང་རྩའི་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དུ་བས་གོ་བར་རོ། །ཐམས་ཅད་གོ་བར་བྱེད་པ་ན་སྐྱ་བོ་ཉིད་དང་རྫས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མེའི་གོ་པར་བྱེད་པར་རོ། །གསལ་བ་དང་རྩའི་ཞེས་བྱ་བ་དེ་མེད་ཀྱང་མི་ཙམ་མི་གསལ་བ་དད། ཤིང་གི་ལས་ཀྱང་འབྱུང་བའི་དུ་བ་དེ་དག་ནི་གསལ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་སྐྱེ་བར་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གོ་བར་མི་བྱེད་པར་འདོད་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་སྐྱ་བོ་དང༌། རྫས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་མེ་དེ་ལས་སྐྱེ་བ་ངེས་པ་མེད་དེ། རྩིག་པ་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཀྱང་ཡིན་པ་དེ་དག་གོ་བར་མི་བྱེད་པ་ཡང་འདོད་པ་ཉིད་དོ། །རྒྱུ་ལ་རང་བཞིན་སྲེག་པ་ཉིད་དེ་བུད་ཤིང་འགྱུར་བས་དུ་བ་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རང་བཞིན་ཇི་སྙེད་ཅིག་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ། མིག་འཆི་མར་བྱེད་པ་དང༌། ལྐོག་མར་གནོད་པ་དང་ནག་པོར་བྱེད་པ་དང༌། གྱེན་དུ་འཐུལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རང་བཞིན་དེ་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་ལ་དེ་དག་གོ་བར་བྱེད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱ་བོ་ཙམ་ནི་ངེས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་འབྲས་བུའི་ཆོས་སྲེག་པ་དང་བུད་ཤིང་འགྱུར་བ་དང༌། དུ་བ་བྱེད་པ་དང༌། མིག་འཕྱིད་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྣམ་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བར་རང་གི་ངོ་བོར་ཏེ་དེ་དག་དང་ཐ་དད་དུ་མི་འཇུག་པ་རྣམས་ཡིན་གྱི་སོ་སོར་སྲིད་པ་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མེ་དང་དུ་བའི་རང་བཞིན་ཆ་མེད་པ་ལ་མེའི་གསལ་བའི་ཆ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། དུ་བའི་རྫས་ཉིད་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ལ། ཆ་ཤས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་དང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེན། དེས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ནི་རྩའི་མེས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་དུ་བའི་བྱེ་བྲག་གཟུང་ན་གོ་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་འདོད་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྟགས་དུ་བས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སྤྱི་སྟེ་དུ་བའི་རྫས་དང་དུ་བའི་སྐྱ་བོ་ཞེས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་གོ་བར་བྱེད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་དང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །གང་དག་བརྒྱ་བྱིན་སྤྱི་བོ་ལས་དུ་བ་འབྱུང་བར་མཐོང་ནས་གལ་ཏེ་དུ་བས་མེ་ལ་མི་འཁྲུལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཞེས་དྲི་བར་བྱེད་དོ། མེ་དེ་ལས་དུ་བ་འཁྲུལ་ཏེ་མེ་མེད་པར་ཡང་ཡོད་ན་དུ་བ་འདི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ལས་འདས་འགྱུར་ཕྱིར་མི་འཁྲུལ་ལོ། །མེ་དང་དུ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་དག་མི་དམིགས་པ་ལས་
― DTG187_Page_0442 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འདོད་པ་དག་ཡོད་ན་སྣང་དུ་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་མི་དམིགས་པ་སྣང་དུ་རུང་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །གང་དག་དམིགས་ན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མེ་དང་བུད་ཤིང་གང་དག་དམིགས་པ་སྟེ་མངོན་སུམ་གཅིག་གོ །གང་དག་དམིགས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུ་བ་སྟེ་མངོན་སུམ་གཉིས་པའོ། །དེ་ལས་གཅིག་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེ་དང་བུད་ཤིང་སྟེ་མི་དམིགས་པ་གཉིས་སོ། །མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུ་བ་སྟེ། མི་དམིགས་པ་གསུམ་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་ཅན་དག་ནི་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་དུ་བ་ལ་ཡོད་པའོ། །འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པ་ནི་ལན་གཅིག་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། ནས་ཀྱི་ས་བོན་དང་སཱ་ལུའི་མྱུ་གུ་ལྟ་བུའོ། །རྒྱུ་ལས་གཞན་དུ་སྟེ་རྒྱུ་མེད་པར་རོ། །མེ་གང་གི་འབྲས་བུ་དུ་བ་གང་མེ་མེད་པར་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་སྤྱི་བོ་ལས་འབྱུང་ན་ནི་མེ་དེ་དུ་བའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། མེ་མེད་པར་འབྱུང་བ་མྱུ་གུའི་རྒྱུ་མེ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དུ་བ་ཡང་མེ་ལས་གཞན་གྱི་མེ་མེད་པར་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་སྤྱི་བོ་ལས་འབྱུང་ན་དེ་མེད་པར་འབྱུང་བ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། མེ་མེད་པར་འབྱུང་བས་ནས་ཀྱི་ས་བོན་དང་མྱུ་གུ་ནི་མེའི་འབྲས་བུ་ནི་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་སྤྱི་བོ་དེ་ལ་ཡང་རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་མེད་ཀྱང་མེ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་སྤྱི་བོ་གང་མེད་པར་འབྱུང་བ་དུ་བ་དེའི་རྒྱུ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་སྤྱི་བོ་མ་ཡིན་ཏེ། བརྒྱ་བྱིན་གྱི་སྤྱི་བོ་མེད་པར་འབྱུང་བས་ནས་ཀྱི་མྱུ་གུ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྤྱི་བོ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དུ་བ་དེ་ཡང་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་སྤྱི་བོའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་མེད་ཀྱང་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ནས་ཀྱི་མྱུ་གུ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་འཁྲུལ་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱུའི་ཚོགས་པ་རིགས་གཉིས་པ་ཅན་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། ལྡོག་པ་འཁྲུལ་པ་ལས་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་གི་སྒྲའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་མེ་དེའམ་གཞན་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་སྤྱི་བོ་དེ་དུ་བསྐྱེད་པ་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ན་ནི། དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ལས་ཇི་ལྟར་དུ་བར་འབྱུང༌། རང་བཞིན་གྱིས་དུ་བ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་འབྱུང་བར་འདོད་པའི་དུ་བ་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཐམས་ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ལ་ཡུལ་དང་དུས་མི་ངེས་པར་རུང་ངོ་ཞེས་རང་བཞིན་
― DTG187_Page_0443 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་སྐྱོན་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ནུས་པ་དང་འབྲེལ་མོད་དེ་ཙམ་གྱིས་རྒྱུ་དང་བཅས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ནུས་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཡང་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ལས་གཞན་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ལྟོས་པ་རྒྱུ་ཡིན་ཡང་ཡུལ་དང༌། དུས་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་ནུས་པར་ཇེ་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེས་ན་ཡུལ་དང་དུས་གཅིག་གཏང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཡང་ན་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་སྤྱི་བོ་ལས་བྱུང་བ་དེ་དུ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དུ་བ་སྒྱེད་པར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། སཱ་ལུ་ལས་བྱུང་བའི་མྱུ་གུ་བཞིན་ནོ། །དུ་བ་དའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་ནི། བརྒྱ་བྱིན་གྱི་སྤྱི་བོ་དེ་ཉིད་བུད་ཤིང་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། དུ་བ་དངོས་སུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་བའི་ཕྱིར། ཚང་བང་གི་མེ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བརྒྱ་བྱིན་སྤྱི་བོའི་མེ་ཞེས་བྱ་བ་དུ་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་མེའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱེད་བའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ནའོ། །ནུས་པའི་བྱེ་བྲག་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནུས་པའི་བྱེ་བྲག་དེས་གྲགས་ཀྱི་དེ་མེད་ན་ནི་མེ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟ་ན་མེ་མེད་པར་ཡང་དུ་བ་དེ་དུ་བའི་རྒྱུ་མིན། བརྒྱ་བྱིན་སྤྱི་བོ་ལས་བྱུང་ན་དུ་བའི་ནུས་པ་མེད་པར་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མེད་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་ཐ་དད་པ་ལས་འབྲས་བུ་གཅིག་པ་བཀག་པ་དང་གཞན་དག་དང་ནི་ཇི་ལྟར་ན་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དྲི་བར་བྱེད་དོ། །གཅིག་པུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་རང་བཞིན་གཅིག་པུས་སྐྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། ཚད་མས་ཚོགས་པ་ཁོ་ན་རྩོམ་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུན་ནི་རང་ཉིད་ཀྱི་ཚོགས་པ་སྔ་མ་ཙམ་ལས་འབྱུང་སྟེ། གཟུགས་ཅན་རྣམས་ནི་ཅི་རིགས་པར་གཟུགས་དང༌། རེག་བྱ་ལ་ཚོགས་པ་དང༌། ཤེས་པར་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཚོགས་པ་དང་ཁ་ཅིག་དབང་པོ་དང་ལུས་ཀྱི་རྟེན་དག་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་འབྱུང་ངོ༌། །འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་གནས་པ་སྟེ་འགྲུབ་པའིའོ། །ཚོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་རྣམ་གྲངས་མ་ཡིན་པར་ཏེ། རིམ་གྱིས་མ་ཡིན་བར་དུས་གཅིག་ཏུ་སྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །
― DTG187_Page_0444 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཨུཏྤལའི་ས་བོན་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བ་ལང་གི་ལྕི་བ་ལས་བྱུང་བ་དག་ལ་ཤ་ལུ་ཀ་ཞེས་བརྗོད་པར་ཟད་དེ་ཅུང་ཟད་འདྲ་བའི་ཕྱིར་སྒྲ་མཚུངས་པའོ། །ཡང་ན་དེ་མ་ཐག་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་དུ་བ་ལས་བྱུང་བའི་དུ་བ་མེ་འགགས་པའི་གནས་སྐབས་ཅན་གྱིས་བརྒྱུད་པའི་རྒྱུ་མེད་བག་བ་མ་ཡིན་གྱི་མེ་ཉེ་བ་སྟེ། མེ་ལ་དངོས་སུ་བརྟེན་པའི་གནས་སྐབས་ཅན་གྱིས་མེད་པག་པའམ། ཡང་ན་ཆུ་ཤིང་རྒྱས་པ་རང་གི་རྒྱུ་མཆོད་པ་སྡོང་བུ་ཉིད་དཔག་གི་སྡོང་བུ་དེའི་རྒྱུ་ས་བོན་བྱེ་བྲག་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །རྒྱས་པར་ནི་སྡོང་བུ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ་ས་བོན་ལས་ནི་ཕྲ་བའོ། །དོན་ཐ་དད་པ་ལས་ཁས་བླངས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོར་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། འཇིག་པ་དུས་ཐ་དད་པ་འདོད་ནའོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ཅེས་བརྗོད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དམག་དང་ནགས་ཀྱི་སྒྲ་བཞིན་དུ་མིང་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཐ་དད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་གྲངས་ཅན་དག་ནི་སྣ་ཚོགས་ཡོན་ཏན་གྱི་རང་བཞིན་གཅིག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཡང་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་དོན་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དཔེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་པ་རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བའི་ལྟར་ནའོ། །དངོས་པོའི་དུས་ན་མི་རྟག་པ་མ་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པ་ནི་ཞིག་པའོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་བ་དང༌། མ་གྲུབ་པ་འགའ་བ་ཉིད་དུའོ། །མང་དུ་བརྗོད་ཟིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་གཞན་ཡང་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཉིད་འཇིག་པ་ཡིན་ན་དངོས་པོའི་འཇིག་པ་ཞེས་དྲུག་པས་ཐ་དད་པར་སྟོན་པ་དང༌། དངོས་པོ་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་ཅན་དུ་སྟོན་པའི་བྱེ་བྲག་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ།། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཉིད་འཇིག་པ་ཡིན་ན་དངོས་པོ་མཐོང་བ་ཉིད་ན་འཇིག་པ་ན་ཡང་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདིའི་རང་བཞིན་དེ་མཐོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་གཞོག་པར་མི་ནུས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡོད་པ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཁ་ཅིག་ཡོད་པ་དམིགས་བ་སྟེ་བར་དུ་སྟོང་པའི་སྐད་ཅིག་མ་མ་མཐོང་བས་དངོས་པོ་མི་འདྲ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་སྔ་མ་དེ་ཡོད་པར་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བས་བསླུས་པའམ། ཡང་ན་ཁ་ཅིག་ནི་འདྲ་བ་གཞན་དང་གཞན་འབྱུང་བས་སོ། །གལ་ཏེ་མཐའི་སྐད་ཅིག་མ་མཐོང་
― DTG187_Page_0445 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་ངེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མར་མེ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་དང༌། བུམ་བ་ལ་སོགས་པ་གྱོ་མོ་ལ་སོགས་པས་ཏེ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱིས་འཇིག་པ་མཐོང་ནའོ། །གོ་བཞིན་ཡོད་པ་དམིགས་པ་དང་འདྲ་བས་བསླུས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་པ་ངེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བུམ་པ་འདི་ཕྱིས་མི་དམིགས་པ་ན་བུམ་པའི་མཐའི་སྐད་ཅིག་མཐོང་བ་དེ་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་ངེས་ཏེ། འཁྲུལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མཐའི་སྐད་ཅིག་ངེས་ཀྱང་དབུས་དང་དང་པོའི་གནས་སྐབས་དག་ནི་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་མི་མཁས་པར་ནམས་ཀྱིས་ངེས་པ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ། །མཁས་པས་ནི་ངེས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། མཐའི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་འཇིག་པའི་རྒྱུ་སྔར་བཤད་པའི་རིགས་པས་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ལ་མི་ལྟོས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ནི་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འགྲུབ་སྟེ། འཇིག་པའི་རང་བཞིན་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་བ་ཉིད་དུ་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་ཡང་འཇིག་པ་ཡོད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་ལྟོས་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ལས་རྒྱུ་ཡོད་པ་ལས་རྒྱུ་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་སོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཅུང་ཟད་མི་ལྟོས་སོ་ཞེས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཙམ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཙམ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཙམ་གྱིས་འཇིག་པ་ཡོད་པར་འགྲུབ་སྟེ། དེ་ལས་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་དེ་ཉིད་མི་རྟག་པར་གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་ཡིན་ན་ནིའོ། །དངོས་པོ་དེ་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མི་རྟག་པ་དང་ལྡན་པར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་མེད་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་ཉིད་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མི་རྟག་པས་དངོས་ལ་ཅི་ཡང་མི་སྦྱོར་ཏེ། མི་ནུས་པས་སོ། །ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ཡོད་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་དུ་བྱེད་ནའོ། །གཞན་ཙི་ཞིག་དགོས་ཏེ་དངོས་པོ་ཉིད་མི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདིས་ནི་བདག་གི་འབྲེལ་པ་བསྙད་དོ། །མི་རྟག་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡིན་ནོ། །ཆོས་གཞན་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པའོ། །ཕྱིས་འབྱུང་ཕྱིར་ན་རྒྱུ་ཉིད་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཉིད་རིགས་པར་བཤད་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། གང་ཁ་ཅིག་མ་འོངས་པའི་རྒྱུ་སྨྲ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ནི་རྩོད་པ་
― DTG187_Page_0446 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཙམ་གྱིས་རྒྱལ་བར་འདོད་པ་ཡིན་གྱི་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཚད་མས་སྤྱོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མ་འོངས་པར་ནི་རང་ཉིད་མ་སྐྱེས་པས་མེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཡོད་ན་ནི་མ་འོངས་པར་ག་ལ་འགྱུར། རྒྱུ་ནི་ནུས་པ་ཡིན་ལ་ནུས་པ་ཡང་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཁོ་ནའི་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་གྲངས་མེད་པ་ཉིད། ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བླ་བརྡོལ་ལྟ་བུ་འདི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དཔྱད་པར་མི་འོས་སོ། །དེ་ཙམ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ཡང་དེ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཙམ་ལས་གཞན་མི་ལྟོས་པའོ། །ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིས་བྱུང་བའི་འཇིག་པ་ནི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྔར་སྨོས་པའི་ཐལ་བ་ནི་དངོས་པོ་མི་རྟག་པ་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ཡོད་ན་ནི་མི་རྟག་པ་གཞན་ཅི་ཞིག་དགོས་ཞེས་བྱ་བའིའོ། །གལ་ཏེ་མི་དམིགས་པས་དགག་པ་བསྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནམ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལམ་མཐོང་བ་ཡང་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མི་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་གོ་བར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འབྲེལ་བ་འགའ་ཞིག་ཀྱང་འདོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་འབྲེལ་པའི་ཡུལ་ལོག་ན་དེ་ལ་རག་ལས་པའི་རྟགས་ཀྱང་ལྡོག་པ་ངེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལོག་ཀྱང་གཏན་ཚིགས་ལྡོག་པར་ངེས་པ་མེད་དེ་རྟགས་རག་མ་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རག་ལས་ན་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པ་ལས་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པར་ཡང་རྟགས་ཡོད་པར་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་གོ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲེལ་པ་ཡོད་ན་གོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པ་རྒྱུ་དེ་ཡིས་སོ། །ཡང་ན་དེ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་ཞལ་སྔས་སོ། །རབ་ཏུ་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པའི་དོན་སྟོན་པ་སྟེ། ངེས་པ་ཉིད་ཀྱང་འབྲེལ་བས་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པ་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མེད་པ་ཉིད་བརྗོད་པའོ། །གལ་ཏེ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་གཏན་ཚིགས་མ་མཐོང་བ་བཤད་པ་ཡིན་ཡང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལམ་མཐོང་བ་དེ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དེ་མ་སྨོས་ཀྱང་
― DTG187_Page_0447 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དུ་བ་ནི་ས་ཕྱོགས་མེ་དང་ཉེ་བ་མེ་དང་བྲལ་བ་དག་ལ་མ་མཐོང་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མ་མཐོང་བའི་ལ་བྲུལ་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་པ་དག་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མཐོང་པ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་བརྗོད་པས་ལྡོག་བར་འགྱུར་བ་སྔོན་མཐོང་བའི་འཁྲུལ་པ་ནི་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་མ་མཐོང་བའི་འཁྲུལ་པ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། ཐེ་ཚོམ་ནི་བརྗོད་བས་མི་ལྡོག་ཅེས་འོག་ནས་སྟོན་ཏོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མཐོང་བ་མ་རྟོགས་ཏེ་བརྗེད་ནས་སྒྲུབ་པའི་ཡན་ལག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བ་ནི་མཐོང་བ་མེད་པ་ཡིན་ལ་དེ་ནི་མ་བརྗོད་ཀྱང་བདག་ལ་མཐོང་བ་མེད་དོ་ཞེས་རང་གིས་གོ་བར་ནུས་སོ། །གལ་ཏེ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལམ་མཐོང་བ་ཡོད་དེ་དེ་གསལ་བའི་ཕྱིར་བརྗོད་དོ་ཞེ་ན། མཐོང་བ་མེད་པ་དེ་ལ་ནི་མཐོང་བས་གནོད་པར་འགྱུར་ཏེ། མ་མཐོང་བ་ཉིད་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་བརྗོད་པས་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཚིག་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནོད་པ་དེ་མེད་ན་ནི་མ་མཐོང་བ་རང་གི་ངང་གིས་གྲུབ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པའོ། །གལ་ཏེ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མི་དམིགས་པས་གཏན་ཚིགས་མེད་པར་གོ་བར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། གཅིག་མི་དམིགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འབྲེལ་པ་ཁས་མི་ལེན་ན་བུམ་པ་ལོག་པས་སྣམ་བུ་ལོག་པར་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པ་དེས་རྟགས་དེ་མེད་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་གཏན་ཚིགས་གང་ལ་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་དགག་པར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། སྣང་བ་མཐོང་བ་དེ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཏེ། སྣང་བ་དེ་མེད་པ་ཡིས་ཏེ་མི་སྣང་བའི་རང་བཞིན་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་མེད་པ་ནི་མི་དམིགས་བས་མེད་པར་གྲུབ་པར་མི་རིགས་ཏེ་འབྲེལ་བ་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མ་མཐོང་བ་ཙམ་དང་ཡོད་བར་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མཐོང་བ་ཙམ་ལ་སྣང་དུ་རུང་བ་མ་དམིགས་པས་མེད་པས་སྒྲུབ་བོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་ཁྱབ་པ་མི་འགྲུབ་སྟེ། དེ་ནི་ཡུལ་དང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ངེས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདོད་རྒྱལ་གྱི་བྱ་རོག་དང་ཏ་ལའི་ཚུལ་དུ་ཁྱབ་བར་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། བྱ་རོག་དང་ཏ་ལའི་ཚུལ་དུ་དེ་ལྟར་སྲིད་ཀྱང་རྟགས་དང་རྟགས་ཅན་དེ་དག་འབྲེལ་པ་མེད་ན་འདོད་རྒྱལ་གྱི་ཡུལ་དང༌། དུས་
― DTG187_Page_0448 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྫས་གར་ཡང་ཁྱད་པར་ལྡོག་པ་མི་འགྲུབ་སྟེ། རག་མ་ལས་པའི་ཕྱིར་རྟ་དང་བ་ལང་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྨྲ་བ་པོའི་ངག་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེས་མེད་དོ། །དེས་བརྗོད་པས་ལྡོག་པ་རྟོགས་སོ་ཞེ་ན། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་བརྗོད་པས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། གཏན་ཚིགས་མི་དགོས་པར་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ལྡོག་པ་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མངོན་དུ་མ་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཏན་ཚིགས་ཡོད་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་ཁྱབ་པར་འདོད་བས་སོ། །རིག་པ་ཉིད་འབྲེལ་བ་ཉིད་དུ་དགོངས་ཏེ་གཞན་དུ་གཏན་ཚིགས་རག་མ་ལས་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལོག་པར་ངེས་པ་མེད་དོ། །རྟ་ལ་རག་མ་ལས་བའི་བ་ལང་བཞིན་ནོ། །ཚིག་གིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ལོག་པ་མ་ངེས་ན་དེ་ཉིད་བརྗོད་པའི་ཚིག་གིས་ཀྱང་མི་ངེས་སོ་ཞེས་བསྡུ་བ་སྟེ། ཚིག་གིས་ཀྱང་མ་མཐོང་བ་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅུང་ཟད་བརྗོད་ཟིན་མོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་མ་ཐག་པ་རྣམས་སོ། །ཟོས་པ་ལས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟོས་པ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །གཞན་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དེའི་ཚེ་གཅིག་ལས་སྐྱེས་བ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་སམ། གཟུགས་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དག་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལམ་མཐོང་བ་མེད་དེ་ཟོས་པ་ལས་གཞན་གཏན་ཚིགས་དང་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་ཕྱོགས་སུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་དབང་ཕྱུག་སྡེའིའོ། །ཕྱོགས་སུ་བྱེད་པའི་ཡུལ་ལ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ད་ལྟར་མངོན་སུམ་བ་ཡང་ཕྱོགས་མངོན་སུམ་དུ་ཞུགས་པས་གནོད་པར་དོགས་སོ་ཞེ་ན། གཞན་ལ་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མ་དང་ལྡན་པ་ལས་གཞན་ལ་ཡང་ངོ༌། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་འབྲེལ་བ་ཁས་མི་ལེན་ན་མངོན་སུམ་གྱིས་གནོད་པ་མེད་པར་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཚད་མ་ཞུགས་པ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི་ཚད་མ་མ་ཞུགས་པར་ཡང་གནོད་ན་ནི་གཏན་ཚིགས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡིད་བརྟན་དུ་མེད་དེ། ཚད་མ་ཞུགས་པ་གནོད་པ་དང༌། ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ནི་གྲུབ་པ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ་ངེས་པ་ཁོ་ནའོ། །གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོ་བར་བྱེད་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲུབ་པ་ཁོ་ན་སྒྲུབ་པའོ།།
― DTG187_Page_0449 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རག་ལས་པ་ལའོ། །ལྟོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲེལ་པ་ཁོ་ནས་ལྡོག་པ་ངེས་པར་སྒྲུབ་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་ལྟར་ན་ལྷག་པ་དང་ལྡན་པའི་འཁྲུལ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་བར་བྱེད་པ་གཞན་ནོ། །བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་ཤི་བའི་ལུས་ལ་སོགས་པའོ། །མཐོང་བ་ནི་མངོན་སུམ་པའོ། །མ་མཐོང་བ་ནི་དེ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་མེད་པ་དེ་ལ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར། གསོན་པོའི་ལུས་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་བ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ལོག་བའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པར་བྱ་བ་བདག་མེད་པ་ཡང་ལྡོག་པས་ན་བདག་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་ལྟར་ན་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ལྡོག་པ་མེད་པ་ཅན་ཡིན་ཞེ་ན། བདག་ལྟར་མི་རུང་བ་མི་དམིགས་པས་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་ན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བདག་མེད་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ཡང་བདག་མེད་པས་མེད་དོ་ཞེས་པ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་བདག་ལོག་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ལྡོག་གོ་ཞེས་བདག་ལོག་པ་ལ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ལྡོག་པས་ཁྱབ་པར་ལྡོག་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མ་གྲུབ་ན་ཁྱབ་བར་བྱ་བ་ལྡོག་པ་ཡང་མི་འགྲུབ་པས་བདག་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཇི་ལྟར་ན་བདག་འགྲུབ་སྟེ་དེ་ཡང་མེད་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁས་ལེན་པ་དེ་ཚད་མ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གཞན་སངས་རྒྱས་པའི་བདག་མེད་པ་ཁས་བླངས་པ་ཚད་མ་མ་ཡིན་པའོ། །གསོན་པོའི་ལུས་ལ་བདག་མེད་པ་ཁས་བླངས་པ་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཁས་བླངས་པ་ཁོ་ན་བདག་དང་བཅས་པ་དང་བདག་མེད་པ་རྣམ་བར་ཕྱེ་ནས་ཏེ་མཐུན་པར་ཁས་བླངས་ནས་བུམ་པ་བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་མི་མཐུན་པར་ཁས་བླངས་པས་གསོན་པོའི་ལུས་བདག་དང་བཅས་པར་རོ། །མ་གྲུབ་སྤྱར་བ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་ལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་གཉི་ག་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་བརྗོད་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པ་དང་མེད་
― DTG187_Page_0450 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང། གཉི་ག་དང་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གཉི་ག་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བརྗོད་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ལྡོག་བ་མི་དམིགས་པ་ཁོ་ནར་ཟད་ན། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཉིད་ལྡོག་པ་ཉིད་དེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་གཏན་ཚིགས་དམིགས་ན་ཐེ་ཚོམ་དེ་མེད་པར་འགྱུར་གྱི་དམིགས་པ་མེད་ན་ཐེ་ཚོམ་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཉིད་འདོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་གྲུབ་པ་སྦྱར་བས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མེད་པ་སྨོས་པ་དགོས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ལྡོག་གོ་ཞེས་བྱས་ན་མཐོང་བ་ཙམ་དང་ཡོད་པར་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པར་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་ཡང་མ་བཟློག་པར་འགྱུར་རོ། །བརྗོད་པ་གང་གང་ཞིག་གཉི་ག་ལ་ངེས་པ་སྟེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མེད་པར་བརྗོད་པ་ཡང་རྒོལ་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་གཉི་ག་ལ་མེད་པར་ངེས་པ་ཁོ་ན་ཞེས་གསུངས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །སྩོགས་པས་ནི་སྒྲུབ་པ་དང་སུན་འབྱིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བསྡུ་བའོ། །ཅི་རིགས་པར་གསུངས་པ་ཅི་ཞེ་ན། དེ་ནི་མི་མཐུན་པའི་དཔེ་ལ་གཞི་མ་གྲུབ་པ་སྐྱོན་མེད་པ་ཡང་སྲིད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྡོག་པ་ངེས་པ་གསུངས་པ་དེའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་ཀྱང་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བས་ལྡོག་པ་མེད་པར་དགོངས་ཏེ། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དེ་དག་དགག་པ་མེད་པར་ངེས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ལྡོག་པ་དེས་ན་མཉམ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་ལྡོག་པ་ཡིན་དུ་ཟད་མོད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་གཅོད་པའི་གཏན་ཚིགས་སུ་འགྱུར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་གཅོད་པ་ནི་དེ་དག་ལས་ལྡོག་པ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་ལས་ལྡོག་པ་ནི་དེ་དག་གཅོད་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། དོན་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཁོ་ན་ལ་ངེས་པ་ན་དེ་མེད་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་རང་ཡོད་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་མི་འཁྲུལ་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པ་གཅོད་པར་མི་འཁྲུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མཉན་པར་བྱ་བ་ཉིད་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་བ་གཉི་ག་གཅོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་གཅོད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་རྟག་པ་དང་མི་བརྟག་པ་གང་ལས་ཀྱང་
― DTG187_Page_0451 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་གཅོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ལྡོག་པ་མ་ངེས་པ་མ་ཡིན་གྱི་གཉི་ག་རྣམ་པར་གཅོད་པར་ཚད་མ་གཞན་གྱིས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མ་གང་ཞེ་ན། ཕན་ཚུན་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་ངོ་བོ་ཅན་དག་ནི་གཅིག་རྣམ་པར་བཅད་པས། གཞན་ཅིག་ཤོས་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་མ་བསྒྲུབས་ན་ཅིག་ཤོས་རྣམ་པར་གཅོད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྟག་པ་ཉིད་རྣམ་པར་བཅད་ན་མི་རྟག་པ་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་ལ། གཉི་ག་གཅོད་ན་ནི་མི་རྟག་པ་དེ་ཉིད་དགག་པར་ཡང་འགྱུར་བས་ན་བསྒྲུབ་པ་དང་དགག་པ་དག་ནི་མི་རྟག་པ་ཅིག་ལ་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ད་ནི་མ་མཐོང་བ་ལྡོག་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཏེ་ཚང་མ་གཞན་གྱིས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་མཉན་པར་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ལྡོག་པའི་བསྒྲུབ་བ་དུ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ལ་གནོད་པ་སྲིད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཅིག་ལ་གནོད་པ་སྲིད་ན་དེའི་མཚན་ཉིད་སུན་ཕྱུང་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བས་དེའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལ་ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་སྟེ། ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་དོགས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཡུལ་ལ་ཡང་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་རྒྱང་པན་པའོ། །འགལ་བ་མཐོང་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅིག་ལས་སྐྱེས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མངོན་སུམ་གྱིས་དང༌། སྒྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་སྟེ་སྒྲའི་ཉིད་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་འགལ་བ་མཐོང་བས་སོ། །ཇི་སྐད་བཤད་པ་ནི་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པའི་རྟགས་གསུམ་ལའོ། །མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མ་གཞན་གྱིས་གནོད་པའོ། །གལ་ཏེ་རྟགས་གསུམ་ལ་འགལ་བ་མི་སྲིད་ན་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་བ་ཅན་བཤད་པ་མི་བརྗོད་པར་འགྱུར་ཏེ། རྟགས་གསུམ་གལ་འགལ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་བ་ཅན་ནི་རང་གི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་མི་འཁྲུལ་བ་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པར་གསུངས་སོ་སྙམ་པའོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཡུལ་ལ་སློབ་དཔོན་གྱིས་མ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་གསུམ་ལ་མི་སྲིད་པར་འདོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་སློབ་དཔོན་གྱིས་གང་ལ་
― DTG187_Page_0452 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུངས་ཤེ་ན། འདིའི་ཡུལ་ནི་ལེའུ་གསུམ་པ་ལས་བསྟན་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ས་ལ་སོགས་པ་མ་མཐོང་བ་དག་ལས་གྲང་བ་ཡང་མ་ཡིན། དྲོ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་རེག་པ་འགོག་པར་བྱེད་ན་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སློབ་དཔོན་གྱིས་གང་བཤད་པ་འབྲེལ་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་དགག་པ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ལ། མཐོང་བ་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པ་དག་ལ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དགག་པ་འདི་རིགས་པ་ཉིད་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་དེའི་ཕྱིར། མི་དམིགས་པས་མེད་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ་དེས་ན་དགག་པར་རིགས་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །སྣང་བ་ཡོད་ན་སྣང་དུ་རུང་བའོ། །དེའི་ཡུལ་ནི་སྣང་བའི་ཡུལ་ཏེ། རྟོགས་པ་པོ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་པ་དེས་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་སྤྱིར་བཟུང་ནས་ཏེ། འདི་ལྟར་དྲོ་བའི་རེག་པ་ནི་མེའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །གྲང་བ་ནི་ཆུའིའོ། །གྲང་བ་ཡང་མ་ཡིན་དྲོ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་རླུང་གིའོ། །དེ་ལྟར་ནས་དང་ཆུ་དང་མེ་སྣང་བ་དང༌། མི་སྣང་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རེག་པ་བཏང་སྙོམས་པ་མེད་དེ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགག་པ་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་ཇི་ལྟར་ན་མ་དམིགས་པས་དགག་པ་འདི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཡོད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་ཉིད་དེ་ཡོད་ཀྱང་ངོ༌། །རེག་པ་ཐ་དད་པ་སྟེ། འཇམ་པ་དང༌། ཡང་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པ་མཐོང་བ་ཡོད་དེ་སའི་སྲབ་ཉིད་དུ་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གྲང་བ་ཡང་མ་ཡིན། དྲོ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་རེག་པ་འདི་ཡངས་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་འགལ་ཞིག་ལ་སྲིད་པར་དོག་པར་འགྱུར་བས་སོ། །ཡུལ་དེ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མཐོང་ཞེས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱུ་རུ་ར་བསྐ་བ་མཐོང་གི་མངར་བར་མ་མཐོང་བའོ། །དེ་ལྟར་མངར་ལ་སྒྱུར་བ་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་སྐྱུ་རུ་ར་མཐོང་བ་ཙམ་སྐྱུ་རུ་ར་བསྐ་བ་ཁོ་ནར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་དག་ལ་ཁྱད་པར་སྲིད་ན་དེའི་འབྲས་བུ་ཡོན་ཏན་དག་ལ་ཁྱད་པར་སྲིད་པ་དག་གི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཡང་སྐྱུ་རུ་ར་དང་བསྐ་བ་ཉིད་དག་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། བསྐ་བ་མེད་ཀྱང་སྐྱུ་རུ་ར་ཉིད་མི་ལྡོག་གོ་སྙམ་དུ་དགོངས་སོ། །རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་འགྲུབ་པའི་འབྲེལ་པར་རིག་བྱེད་
― DTG187_Page_0453 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགག་པ་བཞེད་ནས། རྒྱུ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ན་ནི། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། རིག་བྱེད་ནི་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་དུ་སྤྱོད་པས་བཤད་ལ་དེ་ལ་ནི་རྒྱུ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་གོ །ཇི་ལྟར་ཁྱད་པར་མེད་ཅེ་ན། ཚིག་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྐྱེས་བུས་བྱས་པའི་ཚིག་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུས་བྱས་པར་ཡང་གྲུབ་བོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། ཐམས་ཅད་སྐྱེས་བུ་དག་གིས་བྱེད་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྒྲ་གསལ་བ་དང། མི་གསལ་བ་དང༌། རིང་པོ་དང༌། ཐུང་ངུ་དག་དང་དུག་ཞི་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དོན་བརྗོད་པ་དང༌། གོ་དཀའ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱེས་བུས་བྱེད་པར་མཐོང་སྟེ། རིག་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་ལ་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་དེ་ཐམས་ཅད་སྐྱེས་བུས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་ན་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་དག་དང༌། རང་བཞིན་ཁྱད་པར་མེད་པས་རྒྱུ་ལ་ཁྱད་མེད་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཡང་སྐྱེས་བུས་བྱས་པར་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཉིད་དཔག་སྟེ། ཁྱད་པར་རྒྱུ་མེད་པ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གྲུབ་ན་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་མེད་དེ། སྐྱེས་བུས་བྱས་པའི་རང་བཞིན་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་དང་རང་བཞིན་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་རྒྱུ་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་ན་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་དཔག་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དགག་པ་དཔྱོད་པ་པ་སྨྲ་བས་ཡང་དག་པར་བཞེད་ནས། གང་གིས་ན་ཚིག་ལ་སོགས་པ་ཅུང་ཟད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདིས་ན་འབྲས་བུ་དང་རང་བཞིན་གྱིས་མ་འབྲེལ་བ་དང༌། རྟགས་སུ་འདོད་པ་སྨྲ་བའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འགོག་པར་བྱེད་དོ། །ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱད་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པ་དང་སྒྱུ་རྩལ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ལ་གོམས་པར་བྱས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ལས་ཆུང་དུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་ཁྱད་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ལུས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་
― DTG187_Page_0454 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟགས་ནི་སྐྱུ་རུ་ར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྐ་བ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟར་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ལ་ཡང་ལུང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་གོམས་པའི་ལེགས་པར་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་རྒྱུས་ཁྱད་པར་དེ་ལྟ་བུ་སྲིད་དོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་པ་སོགས་པ་ལ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྲིད་པར་བསྟན་ནས། འགོག་པར་བྱེད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མི་སྲིད་པར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་སྲིད་པར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གནོད་བ་ཅན་མེད་ཅེ་ན། འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་ལ་འདོད་ཆགས་དཔོག་པ་དེ་ཉིད་གནོད་པ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་ཁོ་ནས་བསྐྱེད་པའི་ཚིག་ཀྱང་སྲིད་དོ་ཞེ་ན། སྲིད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཚིག་སྲིད་ཀྱང་ཚིག་གི་བྱེ་བྲག་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་སྟེ། དགོས་པའི་དབང་གིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡང་ཆགས་པ་ལྟར་སྨྲ་སྟེ། དགྲ་པོ་དང་སླུ་བ་ནའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡང་སྨྲ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་བལྟ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རྟགས་མི་འགྲུབ་པོ། །གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སྤོང་ངོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བུ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ་མ་མཐོང་བ་ཙམ་དག་ནིའོ། །སྤང་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་མཐོང་བ་དང་ཡོད་པར་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་དག་ལ་ཡང་ཁྱད་པར་ཡོད་མོད་ཀྱི་བལྟ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེ་ན། ཚིག་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དུག་སེལ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་བལྟར་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་བལྟར་མི་རུང་བའི་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། བལྟར་མི་རུང་བ་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བ་གསུངས་སོ། །རིགས་མི་མཐུན་པ་ནི་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཁྱད་པར་བལྟར་མི་རུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དུག་སེལ་བ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་དེ་དག་ནི་གཞན་སྐྱེས་བུའི་སྒྲ་རྣམས་ལ་ཡང་བྱ་བར་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁྱད་པར་མངོན་སུམ་ཡིན་ཡང་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་མི་ངེས་ཏེ་སྐད་ཅིག་མ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། འཁྲུལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཡང༌།
― DTG187_Page_0455 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བྱེ་བྲག་བལྟར་རུང་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་གི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་ཅེ་ན། གནོད་པར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྐད་ཅིག་མམ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འཁྲུལ་བ་ལ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་གནོད་པར་བྱེད་བའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་བར་འགྲུབ་པོ། །སྒྲ་རྣམས་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་ལ་ནི་གནོད་པར་བྱེད་པ་མེད་པས་འཁྲུལ་བ་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་པོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུ་དག་འདྲ་བར་འཛིན་པ་ལ་ཡང་གནོད་པར་བྱེད་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱེས་བུ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་ཁྱད་པར་ཚིག་ལ་གཞན་ཡིན་པའི་སྒྲ་རྟགས་ཀྱང་དེ་མི་འགྲུབ་པོ་ཞེ་ན། ཚིག་གི་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱང་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་འགའ་ཡང་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་འབྲེལ་པ་མེད་པ་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ལྡོག་པ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ཙམ་དང་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཁ་ཅིག་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་བཤད་པའི་ཚིག་འབྲེལ་བ་སྟོན་པ་དང༌། དེ་རྣམས་ཤེས་བྱེད་ཅེས་ལུང་ཙམ་དུ་སྨྲ་ཞིང་འབྲེལ་བ་སྟོན་པའི་ཚིག་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་རིགས་པ་སྨྲ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ནི་སྒྲའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དྲི་བ་འདིར་སྨྲ་བ་ཡིན་གྱི་དོན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས་བསྟན་པའི་དོན་འདི་རྣམས་ནི་གཏན་ཚིགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་ཚིག་གི་དོན་རྣམས་ཀྱང་འབྲེལ་པ་བསྒྲུབ་པའི་རིགས་པར་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་རིགས་པར་འདོད་པ་དག་ཀྱང་ལུང་ཉིད་དུ་ནུས་སོ། །དགག་པའི་གཏན་ཚིགས་ནི་གསུམ་ཁོ་ན་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་བཤད་པའོ། །མ་རྟོགས་པ་ནི་འབྲས་བུ་མི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རྟོགས་པ་ནི་རང་བཞིན་འགལ་བ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའོ། །ཚད་མ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་འགྲེལ་བཤད་ལས། རང་གི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ལེའུ་སྟེ་གཉིས་པ་རྫོགས་སོ།། །།གལ་ཏེ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་སྒྲ་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བརྗོད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་
― DTG187_Page_0456 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཏགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདོགས་པའི་རྒྱུ་ནི་རྒྱུ་དང་བཅས་པར་འབྲེལ་བའོ། །དགོས་པ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པར་ནུས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མ་གྲུབ་པ་དང༌། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་ཚང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་ནུས་པ་ཡིན་ལ། དམ་བཅའ་བ་དང་པོར་བརྗོད་པས་ཡང་མི་ནུས་པ་ཉིད་དོ། །ཉེ་བར་སྦྱར་བ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་བ་དག་ནི་ནུས་པའི་ཚིག་ལས་ལྷག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མ་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་དང་བྲལ་བ་བརྗོད་པའི་སྦྱོར་བའི་ངག་ནི་ཚད་མའོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །རྒོལ་བ་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་གཉི་གས་དངོས་པོ་ལ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་པ་ལུང་ལས་མཐོང་བ་ནི་དཔེར་ན་གྲངས་ཅན་པ་ཁ་ཅིག་ན་རེ། གཞན་ཕྱིར་རྒོལ་བ་སངས་རྒྱས་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གྲངས་ཅན་རྒོལ་བ་རང་གི་རྟགས་མ་མཐོང་ཡང་སྟེ། རང་ལ་མ་གྲུབ་ཀྱང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །མ་བྱུང་བ་ལས་བྱུང་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ན་དེ་གྲངས་ཅན་བདག་ཉིད་ལ་མ་གྲུབ་སྟེ། དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཉིད་གསལ་བ་ལ་སྐྱེ་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པ་གཏན་ནས་མེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ན་གྲངས་ཅན་དེ་ནི་ཡོད་པ་མི་མཐོང་བ་ལས་མི་རྟག་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཡུལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གྱིས་དོན་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ལའོ། །དེ་ལྟར་དངོས་པོ་གོ་བར་བྱེད་པས་ན། ལུང་ནི་ཚིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ངག་ཚད་མ་ཉིད་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་ཚད་མ་ཡིན་ན་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཞེས་བྱ་བརྟགས་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ངག་གི་དམ་བཅས་པ་སྒྲུབ་པར་འདོད་པའི་དོན་གྲུབ་ནའོ། །གལ་ཏེ་ངག་ཁྱད་པར་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་སྨྲས་པའི་སྐྱེ་བ་ཅན་ནམ་མི་རྟག་པའི་ལུང་ངོ༌། །འདི་ནི་ལུང་གི་ཚད་མ་བའི་སྐབས་ལེའུ་གཉིས་པར་རོ། །གལ་ཏེ་ལུང་འདི་ལ་སྔར་དཔྱད་པས་མི་གནོད་དོ་ཞེ་ན། གཞན་ཡང་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ཅན་ནམ་མི་རྟག་པ་ལུང་འདི་ལའོ། །མི་སླུ་བའི་ཚད་མའི་ཁྱད་པར་གཞན་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ངག་ཉིད་དོན་དང་མ་འབྲེལ་བ་ཉིད་དུ་འདྲེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་སླུ་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་དོན་དང་འབྲེལ་བའོ། །དེས་གྲུབ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་དང་འབྲེལ་བ་དེས་སོ། །གྲུབ་པ་དེས་ནི་གཞན་སངས་
― DTG187_Page_0457 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱས་པ་འབའ་ཞིག་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་འོངས་པ་ནི་ཁྱོད་ཉིད་ལ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁས་བླངས་ནས་འཇུག་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་ཁས་བླངས་པས་དོན་འགྲུབ་པར་བྱས་ནས་དོན་གདོད་དཔྱོད་པའི་བརྟག་བ་འཇུག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་དཔྱད་པ་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། བརྟག་པར་རྩོམ་པ་ན་ནི་ཁས་བླངས་པར་འོས་སམ་མི་འོས་ཞེས་དཔྱོད་པ་པ་ཁས་ལེན་པའི་རྒྱུ་སེམས་པས་རྒྱུ་བརྟགས་ནས་གདོད་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་པ་དེའི་ལུང་དང་གནོད་པ་སེམས་པ་མེད་པ་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་ཕ་རོལ་སངས་རྒྱས་པ་ལ་སྐྱེ་བ་ཅན་དང་མི་རྟག་པ་སྨྲས་པ། གནོད་པ་དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་པ་དེའི་ལུང་འདི་ཚད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ལ། ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་དེས་གྲུབ་པའི་སྐྱེ་བ་ཅན་དང༌། མི་རྟག་པ་ནི་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་བ་དེ་ལས་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བར་སེམས་པ་མེད་པ་འགྲུབ། གལ་ཏེ་གཏན་ཚིགས་ངེ་སྐྱེ་བ་ཅན་ལ་སོགས་པའི་ལུང་དང་ལྡན་པ་སངས་རྒྱས་པ་དེ་ལ་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། དོན་གྱིས་དོན་དཔྱོད་པའི་སྐབས་ན་གང་གི་ལུང་གང་ཡིན་ཏེ། ལུང་ནི་གང་གི་ཡང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་ཁས་བླངས་པའིའོ་ཞེ་ན། ལུང་དེ་སྐྱེ་བ་ཅན་གྱི་ཚད་མས་གནོད་ན་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ལུང་ཡིན། གལ་ཏེ་ཚད་མས་གནོད་ཀྱང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་ལུང་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ངེས་ཁས་བླངས་པ་ཙམ་གྱིས་རང་གི་ལུང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མི་རིགས་ཏེ། སྐྱེ་བོ་ལུང་ཁས་བླངས་པ་མེད་པར་རེང་བུར་སྐྱེས་གྱུར་ཅིང་ལྷན་ཅིག་པའི་ལུང་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཕྱིས་རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཁས་བླངས་པས་རང་གི་ལུང་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཚད་མས་བསྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། ཚད་མས་གནོད་པའི་སྐྱོན་མ་མཐོང་བར་ཏེ། མི་རྟོག་པར་གྲུབ་མཐའ་འཛིན་པ་འདི། ཀྱེ་མ་སྟེ་ཀྱེ་ཧུད་རྨོངས་པའི་ཐ་སྙད་དབང་བྱེད་པར་གཞན་གྱིས་བྱིན་ནམ། འདི་རང་ཉིད་འགལ་བས་ལེན་པ་ནི་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་པ་དེའི་ལུང་དང༌། འགལ་བ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་སེམས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཁས་བླངས་ཏེ། ལུང་ལ་གནོད་པའི་ཚད་མས་ཁས་བླངས་པས་ལུང་ཚད་མ་མ་ཡིན་པར་བྱས་ནས་ཡང་
― DTG187_Page_0458 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་པ་སྐྱེ་བ་ཅན་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟར་གཏན་ཚིགས་གྲུབ་པ་ཡིན། གལ་ཏེ་ལུང་དེ་ཁས་བླངས་པ་ཡིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། ལུང་དེ་ཁས་བླངས་ནས་ཡང་ལུང་དེ་ལ་ཚད་མས་གནོད་ཕྱིར་ལུང་དེ་བཏང་བ་ཡིན་ལ། བཏང་བའི་ལུང་ནི་ལུང་གི་ཚད་མ་མ་ཡིན་པས་དེས་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པའི་ཡན་ལག་མ་ཡིན་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་རྟོགས་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་ལུང་མ་ཡིན་ཡང་སངས་རྒྱས་པ་དེས་ཁས་བླངས་པས་ལུང་དུ་གཞག་པ་ཡིན་ལ་ཚད་མས་གནོད་པས་བྱས་པའི་སྐྱེ་བ་ཅན་ལ་སོགས་པ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་གཏན་ཚིགས་སུ་བྱས་ཏེ། གཏན་ཚིགས་དེའི་ཕྱིར་སེམས་པས་མེད་པའི་དངོས་པོ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དངོས་པོ་ལེགས་པར་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་བ་སྟིང་བའོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་གང་གི་ལུང་གང་ཡིན་མ་གྲུབ་པར་མ་ཟད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་སྒྲུབ་པ་འགལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གལ་ཏེ་གཏན་ཚིགས་སྐྱེ་བ་ཅན་ལ་སོགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་པའི་འདོད་པས་གཞན་ལ་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ནི་མ་གྲུབ་མོད་ཀྱི་ཞེ་ན། སྐྱེས་བུའི་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །སྐྱེས་བུའི་འདོད་པའི་བྱས་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་འདོད་པ་དག་ཀྱང་དངོས་པོ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། མི་སླུ་བར་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་དང་བྱེ་བྲག་མེད་དོ། །ཡང་ན་འདོད་པ་ནི་དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཇུག་པར་ངེས་པ་མེད་པ་སྟེ། བདག་ཉིད་ལ་འཇུག་པའི་ཚིག་བརྗོད་པར་འདོད་པ་མཐོང་བས་སོ། །དངོས་པོ་ལ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་ཡོད་པ་ཉིད་ཡང་དེ་རྟགས་ཤེས་པའི་རྟོགས་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། རྟགས་ཀྱི་དོན་མེད་པར་རྟོགས་པ་ཙམ་འབའ་ཞིག་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབའ་ཞིག་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ན། གང་གི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་གྱིས་ཁས་བླངས་པ་རྟོགས་པ་ཙམ་གྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་འགྲུབ་པར་འགྱུར། གལ་ཏེ་སྐྱེ་ཕ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ཡང་སྲིད་དོ་སྙམ་ན་ཡོད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་ཡོད་ཀྱང་རྟགས་རྟོགས་པ་ལུང་ཙམ་ལས་གྲུབ་བས་དངོས་པོས་བྱས་བ་མ་ཡིན་ན་
― DTG187_Page_0459 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་རྟགས་མ་ཡིན་དངོས་པོས་ཡོད་བའི་རྟོགས་པ་དང་བྱེ་བྲག་མེད་པ་སྟེ། རྟགས་ཚད་མས་མ་ངེས་པ་ནི་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་དང་རང་བཞིན་དང་མི་དམིགས་པ་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ལྟ་བུ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་རྟགས་ཤིག་ཡིན་ན་ནི་ཚད་མས་ངེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ལ་གྲུབ་པ་རྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་གྲངས་ཅན་བདག་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལམ་གྲུབ། གལ་ཏེ་རང་ཉིད་ལ་ཚད་མས་མ་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ལ་ཡང་ཚད་མ་ལས་གཞན་གྱིས་རྟགས་འགྲུབ་པར་རིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་ལུང་ལས་གྲུབ་པ་རྟགས་མ་ཡིན་ན་གཞན་གྱིས་ཁས་བླངས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་ཐལ་བར་བསྒྲུབ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཕ་རོལ་གྱིས་ཀུན་བརྟགས་པ་སྟེ། འགལ་བའི་ཆོས་ཁས་བླངས་པས་དེའི་འགལ་བ་སྟོན་པར་ཟད་ཀྱི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔྱོད་པ་པ་དང་བྱེ་བྲག་པ་དང་གང་དག་སྤྱི་ནི་གཅིག་པུར་ཁས་ལེན་ལ། རང་གི་གསལ་བ་ཡུལ་དང༌། དུས་དང༌། གནས་སྐབས་ངེས་པའི་བྱེ་བྲག་གསལ་བ་གཅིག་དང་རྣམ་པར་མཆད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྤྱིའི་རང་བཞིན་ཆ་ཤས་ལུས་པ་མེད་པར་སྤྱི་རྫོགས་པའི་བདག་ཉིད་འདྲེ་སྟེ་འབྲེལ་པར་འགྱུར་ཏེ། སྤྱི་ལ་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་རང་བཞིན་གཅིག་ལས་གཞན་མ་འབྲེལ་བའི་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འདོད་པ་དུ་མ་ལ་འཇུག་པར་ཡང་ཁས་ལེན་ཏོ། །དེ་ལ་འདི་ལྟར་འགལ་བ་ཁས་བླངས་པ་སྟོན་ཏེ་གསལ་བ་དུ་མ་འཇུག་པ་སྤྱི་གཅིག་པོ་དེ་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དུས་དང་གནས་སྐབས་ངེས་པའི་བྱེ་བྲག་བཞིན་དུ་གཞན་དུ་སྟེ། དུ་མར་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་པུའི་རང་བཞིན་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་སྤྱི་ནི་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་དུས་དང་གནས་སྐབས་གཞན་དེ་མི་འདྲ་བ་རྣམས་དང་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འཇུག་པར་འགལ་ཏེ། གཅིག་དང་དུ་མ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་པ་དེ་ནི་ཆོས་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་གཅིག་ཁས་བླངས་ན། ཅིག་ཤོས་རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་ཁས་བླངས་པར་བསྟན་པའི་དོན་དུ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་གཅིག་ཉིད་དང་འགལ་ལོ། །གལ་ཏེ་ཐ་དད་
― DTG187_Page_0460 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཉིད་ཁས་མི་ལེན་ན་སྟེ་གཅིག་ཉིད་དུ་འདོད་ན་ཐ་དད་པར་ལྡོག་པར་འགྱུར་བས་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་དང་འགལ་ལོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་གྱུར་པ་ཉིད་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལ་ཐ་དད་པས་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་དབྱེ་བར་མི་ནུས་པས་ཐ་དད་པ་ལོག་ན་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ཡང་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པ་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་ཅེ་ན། དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འབྲེལ་བའོ། །བཞིན་དུ་སྟེ་དཔེ་ལའོ། །དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་གཅིག་པར་རོ། །འབྲེལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲེལ་བར་རྟོགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གང་ཞིག་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་དེ་ནི་ཐ་དད་པ་ཡིན་ཏེ། རྫས་དང་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་དུ་མ་ལ་ཞུགས་པའི་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སོ། །ད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་སྟེ་གལ་ཏེ་སྤྱི་ལ་ཐ་དད་པ་མི་སྲིད་པ་དེར་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་འགྱུར་སྙམ་པའོ། །ལན་སྦྱིན་པ་ནི་ཐ་དད་པ་མི་སྲིད་ན་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་དེ་ཡང་སྤྱི་དེ་སྲིད་དེ། ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཐ་དད་པ་ལོག་པ་ལ་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལྡོག་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ངེས་པའི་གསལ་བ་གཅིག་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དུ་མ་ལ་འཇུག་པའི་གཅིག་པོ་དེ་མི་ལྡོག་པར་ཁས་ལེན་ན་དེ་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཐ་དད་པ་གཞན་དེ་ངེས་པར་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པ་དོར་བར་དཀའོ། །གལ་ཏེ་ཁྱབ་པ་དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་པ་ལ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་གཏན་ཚིགས་གཅིག་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་མ་གྲུབ་སྟེ། རང་གི་འདོད་པ་སྤྱི་གཅིག་དུ་མ་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པ་ལས་གཞན་དུ་གནས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་ཁས་བླངས་ན་དམ་བཅས་པ་ལ་རང་གི་འདོད་པས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། རྟགས་ཀྱི་དོན་གང་རྟོགས་ན་དེ་རྟོགས་ནས་རང་གི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་འདོར་པའི་ཕྱིར་ཤུགས་ཀྱིས་གཞན་མེད་དེ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱང་རྟོགས་ཏེ། ཁྱབ་པར་བྱ་བ་གང་ཁས་བླངས་པས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ཁས་བླངས་པར་འགྱུར་ཏེའོ། །དོན་ལས་དོན་རྟོགས་པ་དེའི་ཕྱིར་གྲུབ་པའི་མཐའ་གཞན་དུ་གནས་ཀྱང་དོན་རྟོགས་པ་ལ་གགས་བྱེད་ཅིང་ཕན་པ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་གྲུབ་པའི་མཐའ་གཞན་དུ་གནས་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་པའི་སྐབས་ན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་འགལ་ཡང་དོན་གང་རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འོངས་པ་དེ་དང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཁས་བླང་བར་བྱ་སྟེའོ། །
― DTG187_Page_0461 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ན་འགའ་ཡང་སྟེ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཁས་མི་ལེན་ན། ཁྱབ་བར་བྱ་བ་རང་གིས་ཁས་བླངས་པའི་རྟགས་ཀྱི་ཆོས་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཁས་བླང་བར་བྱ་སྟེ། ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གྲུབ་པའི་མཐའ་མ་གྲུབ་ཀྱང་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་ད་ནི་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་བཞེད་པས་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་པ་ལྟ་ན་ཐ་དད་བ་འདི་ཡང་ཡིན་ལ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ན་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་དང་གཉི་ག་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཆོས་དེ་གཉིས་འབྲེལ་བར་སྟོན་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་གཅིག་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས་རྟགས་མ་གྲུབ་པའི་སྐྱོན་འདིར་འགྱུར་གྱི་དེ་ལྟར་ཁས་མི་ལེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་གཏན་ཚིགས་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོའི་དོན་དུ་ཡོད་ན་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་འགལ་ཡང་རྟགས་ལ་ཁྱབ་པའི་རིགས་པའི་སྟོབས་ལས་ཐོབ་པ་ནི་ངེས་པར་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་རིགས་ཏེ། སྔར་བཤད་པ་ལྟར་དེ་ཁས་བླངས་ན་ཞེས་སྨོས་པ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་དོན་འདི་སྔར་བཤད་མ་ཐག་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ཟློག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་གལ་ཏེ་ཁས་བླངས་པས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། ཁས་བླངས་པས་རིགས་པ་ལ་གནོད་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་འོག་ནས་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞུང་འདི་བསྟན་པའི་འབྲེལ་བའི་དོན་དུ་བཟླས་པས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཁྱབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་གཅིག་ཁས་བླངས་པ་ཅན་གྱིས་ངེས་པར་ཆོས་གཞན་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཁས་བླང་པར་བྱ་སྟེ། རིགས་པས་བྱས་པ་ལ་གྲུབ་པའི་མཐའ་དག་གི་གནོད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་གཏན་ཚིགས་གཅིག་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་མེད་ན་ཡང་རྩ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཏེ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་དུ་མ་ལ་འཇུག་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འདོད་པ་རྟོགས་ཏེ་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ལ་དེ་ལ་ཡང་ཁྱབ་བར་བྱེད་པ་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་གནས་པའི་དངོས་པོ་འདི་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ལ། དེས་ནི་ལྡོག་པའི་ཁྱབ་པ་ཐ་དད་པ་མེད་ན་དུ་མ་ལ་འཇུག་པའི་ཡང་ལྡོག་པར་སྟོན་པས་དུ་མལ་འཇུག་པ་དང་གཅིག་ཉིད་འགལ་བར་སྟོན་པར་བྱེད་ཀྱི། དེ་ལས་བཟློག་པ་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་དང་གཅིག་མི་འགལ་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་
― DTG187_Page_0462 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་གཏན་ཚིགས་ཚད་མ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། འགལ་བའི་དོན་དེ་འདྲ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁོ་བོ་ཡང་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པས་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་འདིར་ཡང་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་པ་མེད་པ་བཟློག་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བ་དགག་པར་བྱ་བར་ཐལ་བ་ཡིན་ན། ཁྱེད་གྲངས་ཅན་པའི་སྨྲ་བ་འགའ་ཡང་དེ་ལྟར་དགག་པར་བྱེད་བ་ནི་མེད་དེ་སྐྱེ་བ་དང༌། མི་རྟག་པས་སེམས་པ་ཅན་འགོག་པར་ཟད་པས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་དགག་པར་བྱ་བའོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་བྱ་བ་ཡང་མི་ནུས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དགག་པ་དེ་མི་ནུས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་པ་ཅན་གཞན་དག་སྐྱེ་བ་དང་མི་རྟག་པ་འགལ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཐལ་བར་འགྱུར་བ་སྐྱེ་བ་འམ། མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་སེམས་པ་མེད་པ་ཅན། ཐལ་བ་ལས་བཟློག་པ་སེམས་པ་མེད་པ་ལོག་པས་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྡོག་བདག་གི་གཏན་ཚིགས་གོ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གོ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཐལ་བ་ནི་གང་སྐྱེ་བ་འམ། མི་རྟག་པ་དེ་སེམས་པ་མེད་བ་སྟེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ན། འདིར་སེམས་པ་ཅན་སྐྱེ་བ་ཅན་ལ་སོགས་པ་འགལ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་རྒོལ་བས་ནི་སེམས་ཉིད་སྐྱེ་བ་དང་མི་རྟག་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐལ་བ་ལས་བཟློག་པ་གང་སེམས་ཅན་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་དེ། དཔེར་ན་བདག་ཤེས་པ་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ན་འདི་ཡང་སེམས་པ་ཅན་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་འགལ་བ་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ལས་མ་གྲུབ་བོ། །གལ་ཏེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྔར་རྒྱུ་མཚང་པ་མེད་པ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ཇི་ལྟར་མ་གྲུབ་ཅེ་ན། སྐྱེ་བ་ཅན་དང་མི་རྟག་པ་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པར་ཡོད་པ་ལ་སེམས་པ་ཅན་བྱུང་ན། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དག་ཕན་ཚུན་སྤངས་པས་སེམས་པ་ཅན་དུ་གནས་པ་དང༌། དེ་སྦངས་པས་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པར་གནས་པའི་འགལ་བ་འདི་དག་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་པ་ཅན་ཡང་ཡིན་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ཅན་ཡང་ཡིན་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐལ་བ་དུམ་ལ་འཇུག་པ་དང་གཅིག་པ་དག་ཇི་ལྟར་འགལ་ཞེ་ན། གཅིག་པའི་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ་རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་འབའ་
― DTG187_Page_0463 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིག་ཏུ་མ་ཟང་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་གི་དོན་ཏོ། །གཅིག་པ་ནི་སྤྱིའོ། །རྣམ་པར་མཆད་པར་འབྲེལ་བ་ཞེས་སྔར་ཇི་སྐད་སྨོས་པ་དུ་མའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་བར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དུས་དང་རྫས་གཞན་དང་སྤྱི་འབྲེལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འཇུག་པ་མེད་དེ་གཅིག་དེ་ཡིན་པ་དང་དུ་མ་དང་འབྲེལ་པ་གཅིག་དེ་མ་ཡིན་པ་དག་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཐལ་དབུ་མ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཐ་དད་དེ་སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་ལྟ་བུའོ། །སྤྱི་ཡང་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཐལ་བ་ལས་བཟློག་པ་ཐ་དད་པ་མེད་ན་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ཡང་མེད་དེ། དཔེར་ན་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ངེས་པའི་གསལ་བ་གཅིག་བཞིན་ནོ། །སྤྱི་ཡང་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྟགས་གོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ལ་སོགས་པས་སོ། །གལ་ཏེ་གཅིག་དང་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་དག་འགལ་མོད་སྤྱི་ནི་གཉི་གའི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། འགལ་བདག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དུ་མའི་རང་བཞིན་གཅིག་ཁས་བླངས་ན། གཅིག་ཉིད་ཡོངས་སུ་གཏོང་སྟེ། སྤོང་བ་མེད་ན་སྟེ་གཅིག་མ་ཡིན་ཁས་མི་ལེན་ན་དུ་མ་རང་བཞིན་དུ་ཁས་བླངས་མི་འབྱུང་སྟེ། མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། སྤྱི་ལ་གཅིག་དང༌། གཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་གཉི་ག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྤྱི་དེ་ལྟ་བུ་མེད་ན་ནི་ཇི་ཞིག་ལ་དཔྱོད་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དཔྱད་པའི་སྐབས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གྲུབ་པའི་མཐའི་དོན་དཔྱད་པའི་སྐབས་ནའོ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་རིགས་པ་འམ་མི་རིགས་པར་ཁས་བླངས་བའི་ཕྱིར་དེ་ལས་གྲགས་པའི་དོན་ཁས་བླངས་ཏེ། དེ་ལ་དཔྱད་པ་བྱའི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེའི་དོན་དཔྱོད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གཞན་དུ་ཁས་བླངས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་གཞན་དུ་སྤྱི་མེད་པར་ཁས་བླངས་ནས་སྤྱི་དཔྱད་པ་ནི་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ལུང་ལས་མཐོང་བ་བཀག་ནས་རྣམ་བར་བཏགས་བ་དག་ག་པའི་ཕྱིར་དོན་མེད་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དངོས་བོར་གྱུར་བའི་ཉེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་བོར་གྱུར་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྨྲ་བ་པོའི་བརྗོད་པར་འདོད་བས་གང་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བའི་འདྲ་བ་ཡིན་པར་བརྗོད་དོ། །རེས་འགའ་བུམ་པ་
― DTG187_Page_0464 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། སྒྲར་འདྲ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་ཅེས་སྨྲས་ལ་གཞན་ཡང་ནམ་མཁའ་དང་སྒྲར་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རྟག་པའོ་ཞེས་བརྗོད་དེ། མི་རྟག་པའི་ཟླ་ཡིན་པས་དང་རྟག་བའི་ཟླ་ཡིན་བས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་རྟག་པ་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་ཟླ་གཉི་ག་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བརྗོད་བར་འདོད་པ་མི་རྟག་པ་དང། ཅིག་ཤོས་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་དག་ལ་རིང་བ་དང་རིང་བ་མེད་པ་སྟེ། ཉེ་བ་དང་འགལ་བ་དང༌། མི་འགལ་བདག་སྨྲ་བ་པོ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྦྱར་བར་ཟད་དོ། །དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་སྔར་མི་རྟག་པ་དང་འདྲ་བར་སྨྲས་ནས་ཡང་བརྗོད་པར་འདོད་པ་རྟག་པ་དང་འདྲ་བར་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་གྱི་ཅིག་ཅར་དུའོ་ཞེ་ན། དུས་གཅིག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིམ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྒྲ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཏན་ཚིགས་དེ་ལྟ་བུ་ནི་སྒྲ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་དོན་ནི་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལས་དོན་མི་འགྲུབ་སྟེ། དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དག་ལ་རྟགས་དེ་ལྟ་བུ་ནི་རིང་བ་སྟེ་ལྡོག་པ་དང༌། ཉེ་བ་སྟེ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རིང་བ་དང་ཉེ་བ་དེ་གྲུབ་ན་ནི་གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱབ་ཀྱི་ཆ་མཐོང་བའི་དུས་འགའ་ཞིག་ཏུའོ། །དེ་དང་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྭ་ཅན་དང་འདྲ་བའིའོ། །གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་དངོས་པོས་མ་ཡིན་ན་ཡང་ཁོ་བོས་དེ་ལྟར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་ཉིད་གྲུབ་པོ་ཞེ་ནའོ། །འདོད་བས་སྦྱར་བ་དེས་དོན་རྟག་པ་འམ་མི་རྟག་བས་སྟོང་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ཙམ་ནི་འབྲས་བུའི་སྒྲའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ངོ༌། །དོན་རྟག་པ་འམ་ཅིག་ཤོས་ནི་མི་འགྲུབ་སྟེ། སྨྲ་བ་པོའི་བརྗོད་པར་འདོད་པ་དངོས་པོ་ཁོ་ནལ་འཇུག་པར་ངེས་པ་མེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཆུ་ཀླུང་གི་འགྲམ་ན་བུ་རམ་གྱི་ཕུང་པོ་ཡོད་དོ་ཞེས་མེད་བཞིན་དུ་ཡང་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདོད་པ་ལ་དངོས་པོས་ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་པས་ན་འདོད་པས་བྱས་པའི་རྟགས་དངོས་པོ་ལ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་བཙམ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཡིན་ན།
― DTG187_Page_0465 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་པ་ལས་ནི་དངོས་པོ་ཡང་ནི་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འདོད་པ་དེས་བྱས་པའི་རྟགས་ནི་དངོས་པོ་ལ་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ནོ། །མངོན་སུམ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་ངག་རང་གིས་སོ། །བརྒྱུད་པས་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་དག་ལས་སྐྱེས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སོ། །ཕྱོགས་དང་རྟགས་བརྗོད་དག་ཅེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་དེ་རྟགས་བརྗོད་པ་ནི་སྦྱོར་བའི་ངག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གོ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། རང་གི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དངོས་སུ་དོན་རྟོགས་བསྒྲུབ་པར་བྱེད་པར་གནས་བར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་ཕྱོགས་དང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲའོ། །འབྲེལ་པ་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པའི་དབང་གིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གདགས་པར་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བའི་ངག་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་སོ། །གདགས་པའི་དོགས་པ་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་ངག་ལས་སོ། །ཇི་ལྟར་འཇུག་ཅེ་ན། སྒྲ་མི་རྟག་གོ་ཞེས་བརྗོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་དུ་འགྱུར་བ་ལས་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ངག་འཇུག་གོ །ནང་དུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་གྱི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་མ་ཐག་པའོ། །དེ་དྲན་པ་སྐྱེད་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་གསུམ་གྱི་ནང་དུ་གཏོགས་པའི་དོན་དྲན་པ་སྐྱེད་པའོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཚུལ་གསུམ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་མ་ཟད་ཀྱི་ངག་ཀྱང་ཚུལ་གསུམ་བརྗོད་པ་ཁོ་ནར་ནུས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །ཡུལ་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་སོ། །རྟགས་བརྗོད་བ་འཇུག་པ་མི་སྲིད་པ་ནི་རྟགས་ཡུལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་བརྗོད་ཟིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱུད་བས་ཀྱང་ནི་ནུས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ལས་ཀྱང་ཤེས་བར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་ནུས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་དོགས་པ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་དེ་མ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་ནི་ཕྱོགས་སོ། །གལ་ཏེ་སྔ་ཕྱི་གང་དུ་ཡང་ཆད་བས་བཅད་པའི་གནས་ཡིན་ནོ། །ཚིག་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རིགས་ཏེ་མ་བསལ་བ་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འདི་བཞི་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་འཇུག་བ་བསལ་བས་ནི་གནོད་པར་འགྱུར་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ལོགས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ངེས་པར་ཁས་བླངས་པ་ནི་སྒྲ་མི་རྟག་པའོ། །
― DTG187_Page_0466 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ནི་དཔེར་ན། བདག་མེད་པར་ཁས་བླངས་པའི་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་བདག་སྟེ། དེ་དག་ཁས་མ་བླངས་ན་བདག་མེད་བ་མི་འབྱུང་བས་སོ། །སྐབས་ཀྱི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བས་བདག་མེད་དོ་ཞེས་བརྩད་པ་ནི། གྲངས་ཅན་གྱིས་སྐབས་དེ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་སྨྲས་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། བདག་གི་དོན་ཞེས་མ་སྨྲས་ཀྱང་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་རྟགས་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུས་པ་མ་ཡིན་བའི་དོན་བྱེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ཁྱད་བར་གཞན་སྤངས་པའི་ཚིག་གིས་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཉིད་དོ། །འདུས་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བར་གཞན་མ་སྤངས་པའི་ཚིག་གིས་ཆོས་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་པའོ། །རྣམ་པར་གཞག་པ་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲའི་བརྗོད་བའི་ལུགས་ཙམ་མོ། །དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་ལས་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལས་བཟློག་བ་བསྒྲུབ་བའི་འགལ་བ་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་ལས་བཟློག་པ་བསྒྲུབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་གི་ཁྱད་པར་ཙམ་གྱི་འགལ་བ་ཉིད་ནི་གཅིག་ཁོ་ནའོ། །གལ་ཏེ་གཞན་ཞེས་སྨྲས་ཀྱང་འདུས་པ་ན་ཡིན་པ་ཞེས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གཞན་ཡང་རང་བཞིན་བྱེ་བྲག་ཅན་དེ་དག་ཏུ་འདོད་པས་འདུས་པ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའི་དོན་ཞེས་སྐབས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་རྟགས་དོན་མེད་པས་སོ། །གལ་ཏེ་ངེ་ལྟ་ན་ཡང་ཇི་ལྟར་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་དག་གང་གིས་འབྲེལ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེ་ལ་ནི་འདུས་པའི་དོན་ཁོ་ན་དང་རྟགས་འབྲེལ་གྱི་ཅིག་ཤོས་དང་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འབྲེལ་བ་མ་གྲུབ་པོ། །གང་གིས་ཇི་ལྟར་བརྗོད་བ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཙམ་མོ། །དེ་ནི་དཔེ་ལ་གཞན་འདུས་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་བྱེད་པའི་བསྒྲུབ་བར་བྱ་བ་དང་རྟགས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གྲུབ་པོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་དང་འགལ་བ་འདུས་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་བྱེད་པ་ཡང་དེ་དང་འགལ་བ་དང༌། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་རྟགས་ཀྱིས་འདྲེན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ་མེས་ཀྱང་གྲང་བའི་རེག་པ་ལ་སོགས་པར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་གཏན་ཚིགས་ཐམས་ཅད་འགལ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་དག་གིས་ཁྱབ་པར་བྱེད་བ་དང་འགལ་བ་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་ཚང་བར་འགྱུར་ཏེ། རང་གི་ཁྱབ་བར་བྱ་བ་དང་འགལ་བ་དཔེ་ལ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་དཔེ་མལ་ཆ་
― DTG187_Page_0467 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་བ་ལ་འདུས་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་བྱེད་བ་མ་ཚང་བའོ། །དེ་ཙམ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་བ་དག་ཀྱང་ངོ༌། །གང་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་གང་ལ་ཡང་ངོ༌། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟགས་དང་འབྲེལ་བའོ། །རྟགས་དང་དཔེ་དག་མེད་བ་དེའི་ཕྱིར་རྟགས་གང་ལས་ཀྱང་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བརྗོད་པའི་ཆོས་དེ་འདུས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་ན་ནི་སྐྱོན་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་བ་དང་དཔེ་མེད་བ་དག་གོ །བསྒྲུབ་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟགས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་སྨྲས་བ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདོད་ཀྱང་མ་སྨྲས་པ་འགལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་མེད་ནའོ། །འདོད་པ་ལ་ནི་གནོད་པར་བྱེད་པ་ལ་ཡང་འགལ་བའི་སྐྱོན་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྐྱོན་མེད་པར་འདོད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཏན་ཚིགས་མི་མཐུན་བའི་ཕྱོགས་ལ་འཇུག་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲས་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བསྒྲུབ་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདུས་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་དོ་ཞེ་ན། ཇི་སྐད་སྨོས་པ་སྟེ། འདུས་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། གཞན་དུ་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་བྱས་པའི་གཞན་གྱི་དོན་ཙམ་ནི་རྟགས་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ལ་འདུས་པ་མ་ཡིན་བའི་དོན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་འདོད་པ་ཉིད་དེ། ཇི་སྐད་དུ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས། བདག་གཞན་ཞེ་ན་མ་གྲུབ་ཕྱིར། །ཞེས་གསུངས་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། བདག་མ་གྲུབ་པ་དེ་ཉིད་འདོད་པ་ལ་གནོད་བར་བྱེད་པའི་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། བདག་དེ་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་ཀྱི་དེ་དད་འགལ་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལས་རྩོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གང་ལས་ཏེ། དེ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་བ་བཀོད་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་བཀོད་པའི་འབྲས་བུ་བདག་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་འདོད་ན་ཡང་ངོ༌། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་འདུས་པའི་དོན་དུ་གྲུབ་པས་སོ། །གལ་ཏེ་འདུས་པའི་དོན་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་
― DTG187_Page_0468 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཡང་འདོད་པ་ཉིད་དོ། །འགལ་བ་འབྲས་བུ་མེད་བ་དེ་ཉིད་དཔེས་བསྟན་པ་ནི་སྒྲའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བྷ་ཏྲི་ཧ་རི་ན་རེ། ཤེས་དར་ལྡན་དང་ཕྱི་དོན་དང༌། །རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་སྟེ། །དེ་དེ་སྒྲུབ་བརྗོད་པས་རྟོགས་པས། །སྤྱི་ནི་འབྲེལ་བར་རབ་ཏུ་གནས། །ཞེས་ཟེར་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཉིད་སྒྲ་རྣམས་ནི་མིང་དང་འབྲེལ་བར་མ་གྱུར་བའི་སྔོན་ནས་ཀྱང་དོན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མིང་དང་འབྲེལ་བ་ནི་བརྡར་བྱས་བའོ། །དེའི་སྔོན་རོལ་ནི་དེ་མ་གྲུབ་པ་ན་ཡང་ངོ༌། །དོན་དང་ལྡན་ཏེ། སྒྲ་འདོན་པ་ན་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་བར་གོ་བར་བྱེད། ཕྱིའི་དོན་གོ་བར་ནུས། རང་གི་ངོ་བོ་གོ་བར་བྱེད་དེ། གོའི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བརྗོད་པར་འདོད་པ་དང༌། བ་ལང་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་ག་དང་ཨོ་དང་ཨུ་དག་གོ་བར་བྱེད་པས་སོ། །དེས་ན་བརྡའི་སྔོན་རོལ་ནས་ཀྱང་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཤེས་པ་དང་རང་གི་ངོ་བོར་གོ་བར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཅན་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོ་དང་གཉིས་བ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་རང་གི་ངོ་བོ་ཙམ་གྱི་དོན་དང་ལྡན་པར་སྒྲུབ་པར་འདོད་ལ་རྣམ་པར་དབྱེ་བས་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གྱིས་དོན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མི་འདོད་པ་བསྒྲུབ་པའམ། རང་གི་ངོ་བོ་ཙམ་གྱི་དོན་ནི་གྲུབ་ཀྱང་དོན་དུ་སྐྱེས་བུས་འདོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟགས་དོན་མེད་དེ། སྒྲ་ལས་རང་གི་ངོ་བོ་རྟོགས་བར་འདོད་པ་གཞན་པའི་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་དོན་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་བྱས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་པ་མ་ཡིན་པ་གཞན་གྱི་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་བྱས་ན་ནི་སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་བདག་གི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་གྱི་དོན་ཉིད་ཁས་བླངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་བྱས་པ་སྒྲུབ་ན་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་སངས་རྒྱས་བས་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ཅན་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི་རྒྱང་པན་བའོ། །དེ་དག་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཚད་མར་མི་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཇི་ལྟར་རྟགས་སྦྱོར་བ་སྨྲས་ཤེ་ན། འདི་ནི་འགལ་བ་མེད་དེ་གཞན་ལ་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་རྗེས་སུ་འདོད་པས། གཞན་ཉིད་ལ་སྟོན་པས་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སེམས་པ་ཅན་དུ་གསལ་བའི་ལུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་
― DTG187_Page_0469 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ནི་འདི་ལྟ་བུ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་དང་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་དག་ལུས་ལས་གཞན་པ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་དེ་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་གྱི་ལུས་ཉིད་སེམས་དང་སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་པ་ཅན་དུ་གསལ་བའི་ལུས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་སྐྱེས་བུ་སྟེ་དགུན་ཆང་རྣམས་སོ། །སོ་གའི་དུས་སུ་དང་བར་འགྱུར་བ་དག་ཆང་ཉིད་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། སེམས་དང་སྐྱེས་བུ་ཡང་འབྱུང་བ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་འབྱུང་བའི་ལུས་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ངན་གཡོའི་སྦྱོར་བ་སྟེ། བུམ་པ་སེམས་པའི་ངོ་བོར་གསལ་བའི་ལུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེས་བུས་ཟླ་དང་བཅས་པར་གྲུབ་ན་ལུས་ཉིད་སེམས་དང་སྐྱེས་བུ་ཡིན་བར་ཤུགས་ཀྱིས་གྲུབ་བའོ། །རྩིག་པ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཡུལ་ཏེ། དེ་ལ་བུམ་པ་དང་སྐྱེས་བུ་དེ་ལྟ་བུའི་ཟླ་དང་བཅས་པ་རྟགས་ཅན་དང༌། ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྟགས་དག་ཡོད་པར་སྣང་བས་སོ། །དེ་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་བ་སྟེ་སེམས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་གསལ་བའི་ལུས་ཀྱི་སྐྱེས་བུས་གཉིས་བ་ཅན་དུ་མ་གྲུབ་སྟེ། ལུས་ནི་སེམས་ལས་ཐ་མི་དད་པར་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་སེམས་གསལ་བའི་ལུས་གཉིས་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར་དཔེར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་སྤྱིས་སྒྲུབ་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱི་གཉིས་པ་ཅན་ཙམ་དུ་སྒྲུབ་ཀྱི་སེམས་སུ་གསལ་བའི་ལུས་ཀྱིས་གཉིས་པ་ཅན་ཞེས་བྱེ་བྲག་མི་འཕེན་པའི་ཕྱིར་ལུས་དེ་ཙམ་གྱིས་སམ། ཡང་ན་བུམ་པས་གཉིས་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མི་ཟའོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་སེམས་པ་ཅན་དུ་གསལ་བའི་ལུས་ཀྱིས་གཉིས་པ་ཅན་དུ་མི་འགྲུབ་ན་གྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཅི་ཞིག་ཡིན། བུམ་བ་ལུས་ཙམ་གྱིས་གཉིས་པ་ཅན་དུ་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་དག་ཀྱང་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་སྟེ། གལ་ཏེ་དཔེ་ལ་ཡོད་པའི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བར་སེམས་ལས་བཟློག་པའི་བུམ་པས་གཉིས་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུས་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་པ་ཅན་དུ་གསལ་བ་མ་ཡིན་པའི་གཉིས་པ་ཅན་དང་གཏན་ཚིགས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་དཔེ་ལ་གྲུབ་པས་
― DTG187_Page_0470 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུམ་པ་ལ་ཡང་མི་འདོད་པ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྔར་གྲངས་ཅན་པ་ལ་སྨྲ་བ་དང་འདྲའོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྐྱོན་སྔར་མ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་གི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དཔེ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་མི་འཕེན་ཞེས་སྨྲ་བ་བྱེ་བྲག་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་རྟགས་ཀྱིས་ཡུལ་དུ་མི་བྱེད་ན་ཇི་ལྟར་ན་རྟགས་ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དེས་སེམས་པ་ཅན་དུ་གསལ་བའི་ལུས་ཀྱིས་གཉིས་པ་ཅན་དེ་འགྲུབ་སྟེ། སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་འདི་ལྟར་སེམས་པ་ཅན་དུ་གསལ་བའི་ཞེས་སྨྲ། གལ་ཏེ་གཏན་ཚིགས་ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་པ་ཅན་དུ་གསལ་བའི་གཉིས་པ་ཅན་དུ་འགྲུབ་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་བྱེ་བྲག་འཕེན་ན་ནི་ཇི་ལྟར་ན་དེ་རྟགས་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱེ་བྲག་དེ་འཕངས་པའི་ཕྱིར་མི་འཕེན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱེ་བྲག་འཕེན་ནའོ། །རང་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་ནི་སེམས་པ་ཅན་དུ་གསལ་བའི་ལུས་སུ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པས་ནི་འདོད་པ་མ་གྲུབ་ན་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པས་ནི་འདོད་པ་མི་འགྲུབ་པ་ལ་འདོད་པ་གྲུབ་ན་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུའི་ལུས་ཁྱད་པར་ཅན་འཕེན་དུ་ཡང་མི་རུང་ལ་མི་འཕེན་དུ་ཡང་མི་རུང་བའི་རྒྱང་པན་པའོ། །ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་རྟགས་ནུས་པ་མེད་པ་ལ། མི་འདོད་བསྒྲུབ་པ་དེ་ལ་བརྟེན་བའི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་འགྲུབ་པར་བྱ་བའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུས་ཉེ་བར་འཚོ་སྟེ་བདེ་བར་གནས་ནའོ། །ཕ་རོལ་སུན་འབྱིན་པ་ཀླན་ཀའི་འཇིགས་པ་མེད་པ་ནི་མི་འཚོ་འམ་ཅི་སྟེ་རང་གི་ཉེས་པ་ལ་མི་ལྟ་བར་ཕ་རོལ་གནོན་བ་ནི་རྒྱལ་རིགས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟེ། རིགས་པ་ལ་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཀླན་ཀ་དང་བཅས་པ་དགོད་པ་ལ་མི་བདེ་བ་མེད་ན་སུན་འབྱིན་པ་འཇིགས་པ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཇི་སྲིད་དོན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། སེམས་པ་ཅན་དུ་གསལ་བའི་ལུས་ཀྱི་གཉིས་པ་ཅན་ནོ། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་མཐུས་གྲུབ་པ་འཕངས་པ་ནི་ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་འདོད་བས་འཕངས་པའོ། །དེས་ཁྱབ་པ་ནི་བསྒྲུབ་པ་མ་བཏང་གི་ངར་དུའོ། །སུན་འབྱིན་པས་ཀྱང་ཁྱབ་སྟེ། ཇི་སྲིད་དུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའམ། ཐེ་ཚོམ་མི་ཟན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གམ་
― DTG187_Page_0471 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་སྨྲ་བར་འགྱུར་བས་སོ། །གཞན་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་བྱེ་བྲག་ཅན་སེམས་པ་ཅན་དུ་གསལ་བའོ། །ཁས་མི་ལེན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་པ་ཅན་དུ་གསལ་པར་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་ཁས་མི་ལེན་ནོ། །སྤྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་དང་བཅས་པ་ཙམ་ཉིད་དོ། །ལུས་དེ་ལྟ་བུ་ནི་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང་བུམ་པ་ཡང་གཉིས་བ་ཅན་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་བུམ་པ་ལ་མི་སྲིད་པར་སྟོན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་གཉིས་པ་ཅན་གྱི་དོན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ཟ་བ་མི་སྲིད་པ་ནི་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་ཟ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་སྦྱོར་བར་མི་འདོད་ལ། སྨྲ་བ་པོ་ཟ་བ་པོ་གཉིས་ལ་ཐེ་ཚོམ་མི་ཟ་སྟེ། ལྷ་སྦྱིན་ཁོ་ན་ཟ་སྙམ་ན་ཡང་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་ཟའོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འདི་སྦྱོར་བར་མི་འདོད་དོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ་བུམ་པ་རང་ཉིད་བུམ་པ་ལས་དོན་གཞན་ཡིན་པར་ནི་ཁས་མི་ལེན་ཏེ་དེ་ཉིད་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བུམ་པ་ཉིད་བུམ་པ་ལས་གཞན་ཡིན་པར་ཁས་ལེན་ན་ནི་ཡང་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བུམ་པ་དང་བུམ་པ་མ་ཡིན་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པས་ལུས་ཙམ་ཞིག་བུམ་པ་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པར་གཉིས་པ་ཅན་གྱི་ཚིག་གི་དོན་ཤུགས་ཀྱིས་ཏེ། རིགས་པས་རྣམ་པར་གནས་པ་གཞན་གཅིག་ལས་མེད་པའི་ཕྱིར་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་གིས་གཉིས་པ་ཅན་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་དོན་མེད་དོ། །གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུམ་པ་ལས་གཞན་ཡིན་པའོ། །གལ་ཏེ་ལུས་ཉིད་འདིར་དོན་གཞན་དུ་འདོད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་གཉིས་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ་ཞེས་དམ་བཅའ་བར་བྱ་བའི་བུམ་པ་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞེས་མ་བརྗོད་དོ། །བུམ་པ་ཡང་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བར་འགལ་བས་མི་སྲིད་པའི་བརྗོད་པ་མི་རིགས་པས་སོ། །གང་ཡང་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིར་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། སྤྱིར་ནི་རྫས་བརྗོད་བར་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྲིད་ན་རུང་གི་རྫས་ཐམས་ཅད་ལ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྤྱི་མི་རིགས་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བྱེ་བྲག་ཀྱང་དེ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྒྱལ་རིགས་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པས་གང་ཡང་མེད་པ་ལ་རིགས་ཉིད་ཀྱི་སྤྱིའི་
― DTG187_Page_0472 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་མི་སྲིད་དོ། །གཞན་ཡང་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དབང་པོ་ལས་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་རྟོག་པར་བྱེད་པའི་ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པ་ལ་དབང་པོ་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་མི་ལྡན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་དབང་པོ་ལས་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཅེ་ན། དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་ལས་སྐྱེས་པའི་མིག་གི་ཤེས་པས་གསལ་བ་དང་བྱ་བ་བྱེད་པར་ནུས་པ་དེ་ལྟར་རྟོག་པས་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དབང་པོ་དེ་འགྱུར་ཡང་རྟོག་པ་ཙམ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། དབང་པོ་མེད་པར་ཡང་རྟོག་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལ་དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཞན་དུ་མ་གྲུབ་པ་དེ་དག་ལ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞེས་ཁས་ལེན་ནའོ། །འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའོ། །གལ་ཏེ་ཅིའི་ཕྱིར་དོན་གཞན་མེད་ཅེ་ན། དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པས་ཐེ་ཆོམ་ཟལ་ཞེས་བྱ་བ་རྩིག་པ་ལ་སེམས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ལུས་ཀྱིས་གཉིས་པ་ཅན་ཉིད་མ་གྲུབ་པ་སྟེ། ལུས་ཉིད་སེམས་པ་ཡིན་པར་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བུམ་པ་ལ་ཡང་སེམས་པར་གསལ་བའི་ལུས་ཀྱིས་གཉིས་པ་ཅན་དུ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་རྟགས་ཀྱིས་འགྲུབ་པ་མེད་དོ། །འགལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བཤད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ལུས་དང་བུམ་པ་གཉིས་པ་ལ་ནི་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་རྫས་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་སྤྱི་ལྟ་ཞིག་ག་ལ་འགྲུབ། དཔེར་ན་ལྷ་སྤྱིན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བ་སྨོས་ཏེ་ཟ་བའི་ཆོས་གཉི་ག་ལ་སྲིད་ན་གང་ཡང་རུང་བ་ཞེས་སྤྱིར་བརྗོད་པ་རིགས་ཀྱི། གཉི་ག་ལ་ཟ་བ་ཉིད་མི་འདོད་ན་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་ཟའོ་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་ཅིག་སོད་དམ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ལྷ་སྦྱིན་ཁོ་ན་ཟ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་ལྟ་སྤྱིན་གཅིག་བུ་ཟབ་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་འདི་ལྟ་སྦྱིན་ལ་འགོག་པ་ཙམ་ཞིག་བསམ་པས་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་ཟའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་རུང་བའི་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། གཅིག་གཟུང་བར་ཐལ་བ་སྟེ། རྫས་གཅིག་གི་ཆོས་བསམ་བའི་སྐབས་ཡིན་བར་ཐལ་བ་སྟེ། མི་འདོད་པ་དེར་འགྱུར་བའི་སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དུ་མའི་གཉིས་པ་ཅན་སེམས་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་རྣམ་པར་བརྟག་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིའམ་འདིའོ་ཞེས་གཉིས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་ཏུ་
― DTG187_Page_0473 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོག་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཅིག་གི་ཆོས་སེམས་པར་ཐལ་བ་མེད་དོ། །དེར་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་དེར་རོ། །བུམ་པ་ཡང་གཉིས་པ་མ་ཡིན་ལ། ལུས་དེ་ལྟ་བུའི་ཁྱད་པར་ཅན་ཡང་གཉིས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་འདོད་དེ། རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཉི་ག་ཡང་མི་སྲིད་ན་བརྟག་པའི་ཡུལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་རེ་ཞིག་གཅིག་ཁོ་ན་ཟ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགག་པར་རྟོག་པ་བསལ་ནས། གལ་ཏེ་ལྷ་སྦྱིན་དང་མཆོད་སྦྱིན་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་ཟའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཟབ་པོ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ན་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་པོ་དག་ལས་ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་གཉིས་པ་ཉིད་མི་སྲིད་ཀྱི་གཅིག་གི་གཉིས་པ་དང་བཅས་པར་སྒྲུབ་ན་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བསྡུ་བ་སྟེ། འདི་འམ་འདིས་གཉིས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་གིས་གཉིས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་རང་གི་འདོད་པའི་དོན་ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་འགྲུབ་ལ་སྤྱི་ཡང་བྱེ་བྲག་མི་སྲིད་པས་མ་ཡིན་གཅིག་ཏུ་དགག་པ་དང་སྒྲུབ་པ་ཡང་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་མི་འགྲུབ་པས་ན། ད་ནི་ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་རྟགས་འདིས་ཅི་ཞིག་སྒྲུབ་པར་ནུས། ཕྱོགས་དད་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་གཟུང་བ་ཡང་མི་འཐད་པ་དག་ཏུ་རབ་ཏུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ནམ་མཁའ་དང་བུམ་པ་དག་ལ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ཡིན་གྱི། ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། བདག་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་གང་ཡང་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རྟགས་མེད་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཕྱོགས་སམ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་གྱི་ཅིག་ཤོས་ནི་ཡིན་པ་མི་སྲིད་པས་དེས་པར་བ་ཟུང་ན་ཡང་གང་ཡང་རུང་བའི་སྒྲ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་སུན་དབྱུང་བར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟགས་མ་གྲུབ་པ་འམ་རྫས་མེད་ན་སྤྱི་མི་རུང་བའོ། །ཇི་ལྟར་སྤྱི་དང་རྟགས་མ་གྲུབ་ཅེ་ན། གཉི་ག་ལ་སྲིད་པར་འགལ་པ་མེད་ན་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་དག་དེ་ལྟར་དེ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞེས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སྲིད་པ་ནི་མེད་དེ་འདི་ལྟར་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བུམ་པའམ་
― DTG187_Page_0474 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་དུ་གྱུར་ན་རྟགས་དེ་ཕྱོགས་སྒྲ་ལམ་གྲུབ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྒྲ་རྟག་པ་འམ་མི་རྟག་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའི་བྱེ་བྲག་གི་སྟེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་དེ་ནི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྤྱིའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་བརྟག་པ་ནི་འདི་འམ་འདི་ཡང་རུང་ཞེས་སྤྱིར་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ་སྒྲའི་བདག་ཉིད་ནི་སོ་སོར་ངེས་པ་སྟེ། ཕྱོགས་ཁོ་ན་གནས་ཀྱི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སོ་སོར་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོར་ངེས་པ་ཉིད་ཁས་མི་ལེན་ན་མ་ངེས་པར་སྤང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་སྒྲ་ལ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟགས་མ་གྲུབ་པོ། །དེའི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་ཕྱོགས་ཡིན་པ་ཉིད་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེ་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་པས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་འདིར་བརྗོད་པ་མ་མཛད་དོ། །ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དག་སོ་སོར་ངེས་པ་ལ་སྤྱི་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་སྤྱི་མ་གྲུབ་པོ། །དེ་ལྟར་ཞར་ལ་འོངས་པ་བསྟན་ནས་དོན་དཀྱུས་མ་ཉིད་བཤད་དེ། གལ་ཏེ་རྩིག་པ་ནི་སྤྱིར་གང་ཡང་རུང་བས་གཉིས་པ་ཅན་ཡིན་པར་སྨྲ་བས་གཉིས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། གང་ཡང་རུང་བས་ཞེས་སྤྱིར་སྨྲས་ཀྱང་སྒྲུབ་པར་འདོད་པར་འདོད་པའི་སྐབས་ཀྱི་དོན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་གཉིས་པ་ནི་ལུས་ཁོ་ནས་སོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཡང་གནས་ཏེ། ལུས་སེམས་པར་གསལ་བར་སྒྲུབ་པར་འདོད་པས་ལུས་ཁོ་ན་གཉིས་པར་རྟོགས་ཀྱི་བུམ་པ་ནི་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་རིགས་པ་ཅན་སྲོག་ཆགས་ལ་སོགས་པ་འགའ་ཞིག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟའི། རིའམ་ཤིང་ལ་ནི་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ལུས་ཁོ་ན་བརྗོད་པའི་བྱེ་བྲག་གི་སྒྲ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་གི་སྒྲ་དང་ཉེ་བ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྐབས་ཀྱི་ཤུགས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་སྨྲ་བ་འདོད་པའི་དབང་གིས་ཀྱང་ངོ༌། །དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་གཉིས་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཁོ་ན་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་དོན་གཞན་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད་དེ་གཉི་ག་ཞེས་བྱ་བ་ལུས་བྱེ་བྲག་ཅན་དག་མ་གྲུབ་པ་དང་བུམ་པ་ཡང་བུམ་པ་ལས་དོན་གཞན་དུ་མི་རུང་བས་སོ། །ཁས་མི་ལེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བའམ་རིགས་པས་ན་གཉི་ག་ཡང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་སྒྲ་དང་
― DTG187_Page_0475 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་སྤྱི་གང་ཡང་རུང་བ་ཞེས་སྨྲས་པ་ལ་དཔེ་རྩིག་པ་ལ་བུམ་པས་གཉིས་པ་ཅན་ཡིན་ཡང་ལུས་ཀྱི་མ་ཡིན་ལ། བུམ་པ་ལ་ལུས་ཙམ་གྱིས་གཉིས་པ་ཙམ་ཡིན་ཡང་ལུས་བྱེ་བྲག་ཅན་གྱིས་གཉིས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་རྟོག་ན། གལ་ཏེ་བུམ་པར་གྱུར་པའི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ན་སྒྲ་ལམ་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། སྒྲའི་མི་རྟག་པ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་མི་རྟག་པ་སྤྱིར་ཡིན་ན་གཉིས་བ་ཅན་ཙམ་སྤྱིར་རྟགས་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དཔེ་ལ་གྲུབ་པའི་མི་རྟག་པ་དེ་དང་སྒྲ་ལྡན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་རྟག་པ་གྲུབ་པ་དེ་ལྟར་གཉིས་པ་ཅན་གང་གིས་ཡང་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་ལུས་དང་བུམ་པ་དག་ཁས་ལེན་ན་གང་ཡང་རུང་བས་གཉིས་པ་ཅན་གྱི་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་སྤྱི་སྲིད་པར་འགྱུར་ན་དོན་གཞན་དེ་ནི་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་འདུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་དང༌། གཉིས་པ་ཅན་གྱིས་སྤྱད་པ་དེ་དེ་དག་གིས་ཚིག་དག་གཞན་དུ་སྣང་ཡང་འདོད་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་སྨྲས་པས་ན། ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་དག་གིས་ཁྱབ་པར་བྱས་པ་སྟེ། འདི་ཉིད་ཀྱི་དཔེར་བརྗོད་པ་ནི་འོག་ནས་སྟོན་ཏེ། སེལ་བ་ནི་དེ་ལས་གནོད་པ་ཅན་སྨྲ་བ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་ལན་སོ་སོར་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་མི་རྟག་པའི་སྒྲའི་སྒྲ་ཡིན་ཏེ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལ་གནོད་པ་སྨྲ་བ་ན་རེ། དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་རྟག་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་སྒྲ་དེའི་སྒྲ་ནི་དེ་བརྗོད་པའི་སྒྲ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྟགས་བྱས་ནས་བསྒྲུབས་ན་སྒྲ་རང་བརྗོད་པའི་སྒྲ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་གྱི་སྒྲ་མི་རྟག་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་སྒྲའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡང་གནོད་པར་སྨྲ་བ་སྟེ། སྒྲའི་མི་རྟག་པ་སྒྲ་ལས་གཞན་པ་ཞིག་དང་ལྡན་པར་གྲུབ་ན་ཡང་སྒྲ་མི་རྟག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྒྲ་དང་མི་རྟག་པའི་སྤྱི་ལ་གནོད་པ་སྨྲ་བས་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་བརྗོད་པའི་དོན་ལ་འགལ་ཏེ་སྐྱོན་སྨྲ་བ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་འདོད་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་སྨྲས་པ་འདིས་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་སྨྲ་བའི་རྒོལ་བ་དེ་དག་ཀྱང་འདོད་པ་ནི་སྒྲ་མི་རྟག་ཅེས་སྤྱི་དེ་བརྗོད་པས་སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་མི་རྟག་པར་མི་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པའི་སྒྲའི་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་གྱུར་པར་
― DTG187_Page_0476 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲུབ་པར་འདོད་ན་སྒྲ་མི་རྟག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྒྲ་མི་རྟག་པའི་སྒྲའི་སྒྲར་ཏེ། དེའི་རྗོད་པར་བྱེད་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པའི་སྒྲའི་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་སྒྲུབ་པར་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་ལ་དེར་མི་འགྱུར་བའི་གནོད་པ་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་རྟག་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་འབའ་ཞིག་ཆོས་ཅན་སྒྲ་ལ་སྒྲུབ་པར་བྱ་བ་འམ། དེ་མ་ཡིན་པ་གྲུབ་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྟེ། འདོད་པ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་འགའ་བ་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་འདོད་པའི་སྤྱི་ནི་སྒྲ་མི་རྟག་ཅེས་བྱའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཀྱང་མི་འདོད་པའི་སྤྱི་སྟེ། སྒྲ་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་ན་འགལ་བ་སྟེ་འདོད་པ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་འབའ་ཞིག་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་སྤྱི་སྟེ། ཆོས་ཅན་དང་མི་འདོད་པའི་ཆོས་བསྡོམས་པ་དེ་ཉིད་ལ་ཡིན་ནོ། །འགལ་བ་དེ་གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བརྗོད་པ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱི་དོན་ཉིད་དོ་ཞེས་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་འདོད་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་ན་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལས་བཟློག་པ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་དོ། །གཞན་གྱི་དོན་མིག་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་གྱི་སྒོ་ནས་བརྗོད་པ་སྟེ། དེའི་འགལ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་ཆོས་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་ལས་བཟློག་པ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བྱས་ཀྱི་འདོད་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཏན་ཚིགས་ལ་ཡང་སྒྲ་མི་རྟག་ཅེས་པ་དང༌། མི་རྟག་པའི་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་དག་ཐ་སྙད་དུ་བྱེ་བྲག་ཡོད་ཀྱི་སྒྲ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་དོན་ལ་ནི་གཅིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པའི་སྒྲའི་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཆོས་ཅན་བྱེ་བྲག་པའི་སྒོ་ནས་ཐ་སྙད་དུ་བྱས་པ་སྟེ། རྟག་པའི་སྒྲ་ལས་སྒྲ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་ཏེ་བརྗོད་པའོ། །སྒྲ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆོས་ཅན་སྒྲས་མི་རྟག་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་པས་བརྗོད་པ་སྟེ། སྒྲ་མ་ཡིན་པའི་མི་རྟག་པ་ལས་སྒྲ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་དོན་དུ་ནི་བྱེ་བྲག་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་སྒྲ་དང་ལྡན་པར་རྟོགས་པ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་བྱས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ལ་གནོད་པ་མེད་དོ། །འདུས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདོད་པ་སྒྲུབ་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བདག་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་མི་འདོད་ན་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པའི་འདོད་པ་གཞན་ཐམས་
― DTG187_Page_0477 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་གསལ་བར་རིགས་པའི་ཕྱིར་རང་ཉིད་སྨོས་མི་དགོས་སོ་ཞེ་ན། འདོད་པ་གཞན་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བདག་ནི་བྱེ་བྲག་པར་གྱུར་པའི་སྨྲ་བས་སྨྲའོ་ཞེས་རྩོད་པ་ན། བྱེ་བྲག་པ་དེས་སྒྲ་བྱས་པས་མི་རྟག་པར་བསྒྲུབ་པ་ན། དཔྱོད་པ་པ་ན་རེ། ཁྱེད་ཀྱི་སྟོན་པ་ཐུབ་པ་གཟེགས་ཅན་གྱིས་སྒྲ་ལ་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་དུ་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར། སྒྲ་མི་རྟག་ན་ནམ་མཁའ་དག་ཡོན་ཏན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྒྲ་རང་གི་སྟོན་པའི་ཁས་བླངས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་གཞི་མ་གྲུབ་པ་དང༌། དམ་བཅས་པ་རང་གི་བསྟན་བཅོས་དང་འགལ་པར་གཏན་ཚིགས་དང་དམ་བཅའ་བའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་པ་ཡང་ཁས་ལེན་བར་སེམས་ལ། དཔྱོད་པ་པ་ཡང་སྐྱོན་ཡིན་པ་བྱེ་བྲག་པ་དང་དཔྱོད་པ་པ་ལ་ཁ་ཅིག་ཟེར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བས་ན་རྒོལ་བ་དེ་དག་བྱས་པས་སྒྲ་འཇིག་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དྲི་ཟའི་ཡོན་ཏན་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་པའི་དོན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། སྒྲ་མི་རྟག་ན་བསྟན་བཅོས་ལས་གཞན་པའི་ཡོན་ཏན་དུ་འདྲ་བའི་ཕྱིར། དྲི་ཡང་མི་རྟག་པར་འགྱུར་ལ། མི་རྟག་པ་ནས་རྟག་པའི་ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། བྱས་པའི་གཏན་ཚིགས་འགལ་བར་འགྱུར་ན། སྐྱོན་འདི་ཅིའི་ཕྱིར་མི་སེམས་དེ་གཞན་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ལ་ཡང་མཚུངས་ཏེ། རྟག་པ་འམ་མི་རྟག་པ་སེམས་པའི་སྐབས་ཡིན་གྱིས་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་ནོ། །མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ནི་སྐབས་མ་ཡིན་པ་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཅན་དེ་སྒྲའི་ཆོས་སུ་མི་རྟག་པ་དང་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དངོས་པོའི་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ཉིད་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པར་བརྟགས་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན་གྱི་དངོས་པོའི་ཆོས་མ་ཡིན་པའིའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་བསྟན་བཅོས་ལས་ཁས་བླངས་པས་ཀྱང་གནོད་ན་ནི། དེ་ལྟ་ན་དྲིལ་སའི་ཡོན་ཏན་ཉིད་དོ་ཡང་བསྟན་བཅོས་པས་ཁས་བླངས་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་མི་འགྱུར་ན་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ཉིད་ཀྱང་མི་འགྱུར་ཏེ། ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་སྒྲ་ལས་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ཉིད་རྒོལ་བའི་འདོད་པ་ཡིན་པ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་སྟེ། རིགས་
― DTG187_Page_0478 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཅི་ཞེ་ན། རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཏེ། འདི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་སྒྲ་མི་རྟག་པའི་སྤྱིའི་ཕྱོགས་གཅིག་སྒྲའི་རང་བཞིན་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་མི་རྟག་ཅེས་པ་སྤྱིའི་ཕྱོགས་གཅིག་རྒོལ་བའི་འདོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་ཡིན་པ་ཙམ་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ཉིད་སྒྲའི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་ནས་བརྗོད་པའོ། །དོན་ནི་དེའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་རང་གི་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཚུལ་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་ནམ་ཡང་མི་འདོར་བར་རྒོལ་བའི་འདོད་པ་འཇུག་པ་སྟེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་དེ་མཐའ་ཡས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་སྙེད་ཀྱི་རྟགས་དང་འབྲེལ་བ་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་སྒྲ་ལ་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ཉིད་སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་ནི་བློའིའོ། །དེ་འགོག་པ་ནི་དེ་དང་འགལ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་མི་འདོད་པའི་བློ་མི་རྟག་པ་ཙམ་སྒྲུབ་པར་འདོད་པའོ། །དེ་ལྟར་འཇུག་པ་ནི་དེ་ལྟར་རང་རིག་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་སྟེ། དེ་ལ་ཚད་མ་མེད་བཞིན་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་འདོད་རྒྱལ་གྱིས་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྒྲུབ་པའི་རྒོལ་བ་ནི་བྱས་པའི་གཏན་ཚིགས་སྨྲ་བའི་རྒོལ་བའི་འདོད་པ་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་སྒྲུབ་པར་མི་འདོད་པའི་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་དང་འགལ་བ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་དོ། །གལ་ཏེ་མི་རྟག་བ་ཙམ་ཞིག་སྒྲུབ་པར་འདོད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་ན་འདི་ལ་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་མེད་དོ་ཞེས་རང་གི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང་འགལ་བ་ཡང་ཀུན་དུ་སྤྱོད་དོ། །དེ་རྟོགས་པ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བར་འདོད་པའི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་སྟེ། དེ་ཡང་འདོད་པ་ཁོ་ན་དང་མཐུན་པ་ཡིན་གྱི། མི་འདོད་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྟོབས་ཀྱིས་ཏེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཚད་མ་དང་འགལ་བ་ཡང་ངོ༌། །མྱོང་བ་མི་འདོད་པ་ཡང་འདོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའོ། །གལ་ཏེ་སྤྱིའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་མ་སྨྲས་སམ་ཞེ་ན། རྒོལ་བའི་བསམ་པའི་འབྲས་བུའི་རྟགས་མ་ཡིན་པས་སོ། །རང་བཞིན་གྱིས་རྟགས་ནི་མེད་དེ་བསམ་པ་རང་བཞིན་གྱིས་བསྐལ་བའི་ཕྱིར་དེའི་རང་བཞིན་མི་རྟོགས་བས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་འདོད་པ་དང་མ་འབྲེལ་བའི་དོན་ནམ་
― DTG187_Page_0479 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཁའི་ཡོན་ཏན་ཉིད་གང་ཡང་མི་རྟོགས་པས་གཞན་མི་རྟག་པ་རང་གི་རྟགས་ཀྱིས་གོ་བར་ནུས་པ་ལ་ཅི་ཡིད་གཉིས་ཏེ་མི་གནོད། གལ་ཏེ་བསྟན་བཅོས་ཀྱིས་གནོད་དོ་ཞེ་ན། རྗེས་སུ་དཔག་པ་རང་གི་ཡུལ་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྟོགས་པ་ལའོ། །ལུང་ལ་མི་ལྟོས་ཏེ། དེས་ཕན་པ་འམ་གནོད་པ་མེད་དེ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཚིག་བཞིན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དས་གྲུབ་པས་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་མོ་། །གལ་ཏེ་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ཉིད་བཏང་ན་ཁོ་བོ་བྱེ་བྲག་པའི་སྨྲ་བ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྩོད་པ་བཏང་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྩོད་པའི་ཚེ་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བའི་རྩོད་པའི་དེའི་ལུང་ཁས་ལེན་པའི་ཐབས་ཡིན་ཏེ་བརྩད་ནས་རིགས་པས་གྲུབ་ན་ལུང་གཟོད་ཁས་བླངས་པར་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩོད་པའི་ཚེའོ། །དེ་ཡོད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལུང་ཡོད་ཀྱང་ངོ༌། །ཐགས་མིན་ཏེ་རིགས་པས་རྩོད་པ་ནི་ལུང་གིས་ཕན་པའམ་གནོད་པས་མི་ནུས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པས་སོ། །ཡུལ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དང་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ལུང་ནི་དོན་ཏོ། །རྣམ་དག་ནི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་སྟེ། གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལུང་གི་དོན་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་བའོ། །མི་རྟག་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གྲུབ་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་བསྟན་བཅོས་ཚད་མས་གྲུབ་ཅིང་ཚད་མས་མ་གྲུབ་པ་དོན་ལ་ཡང་ཚད་མ་དང་རང་གི་ཚིག་གིས་མི་གནོད་པ་ཡོངས་སུ་བཟུང་སྟེ། ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྩོད་པ་ནི་ལུང་ཁས་བླངས་པའི་ཐབས་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་འདོད་ན་གཟུང་བ་དེའི་དུས་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་ཉིད་ལ་གྲུབ་པའི་དོན་ལུང་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་འདོད་ནའོ། །དེ་ཚེ་བསྟན་བཅོས་ཀྱིས་རྟགས་དང་དམ་བཅའ་བའི་སྐྱོན་གྱིས་བརྩད་དེ། ལུང་དེས་གྲུབ་པའི་དོན་ལ་ནི་ལུང་དེ་དང་མི་འགལ་བས་སེམས་པར་རིགས་པ་སྟེ། འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ལུང་གིས་བརྩད་པ་དེ་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གནས་གསུམ་པར་ནི་འཇུག་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལ་དཔྱོད་པ་ན་སྟེ། མངོན་སུམ་དང་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་
― DTG187_Page_0480 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ལུང་མི་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་གིས་བརྩད་བ་དེ་ལ་ཡང་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱིས་ནི་འབྲེལ་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་བ་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའི་ཆོས་གང་མེད་ན། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་སྟོང་པ་ཉིད་མི་འབྱུང་བ་དག་ལ་གནོད་པའི་ལན་གདབ་པོ། །ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ་འགྱུར་ཕྱིར། །དེ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བསྟན་བཅོས་མེད་པར་རྟོག་གེ་བ་འབའ་ཞིག་གིས་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་ལས་ལུང་གིས་ཕན་པར་བྱ་བ་འགྲུབ་པོ་ཞེ་ན། སེམས་པ་ཀུན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་སྒྲུབ་བྱེད་ཅིག་ལ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་ཀུན་གྱི་དཔེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བརྟགས་དང་འབྲེལ་བ་དག་མཐོང་ན་སྟེ། གྲུབ་ན་དེ་གྲུབ་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི་རང་གི་དོན་ཙམ་གྲུབ་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་ལུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་སྲིད་པའི་ཐ་སྙད་ལས་འདས་ཏེ་ཤེས་པར་མི་ནུས་པའམ། འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་དང་འགལ་བའི་དངོས་པོས་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ལུང་ལས་གྲགས་པ་མ་གྲུབ་པས། རང་གི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་རྟག་པ་དེ་ཅི་འགྲུབ་པ་འམ་ཡང་ན་སྒྲ་དང་མ་འབྲེལ་བ་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་མ་གྲུབ་པས་སྒྲའི་བྱས་པས་མི་འགྲུབ་བམ། དེའི་རྟགས་བྱས་པས་རང་གི་ངོ་བོ་མི་རྟག་པ་དེ་བསྒྲུབ་པར་བརྗོད་པ་ལ་འདོད་པ་ལའོ། །མི་རྟག་པ་བྱས་པ་དེ་གྲུབ་པ་ལ་ཇི་ལྟར་བྱེད་དམ་བཅའ་བ་དང་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྐྱོན་ཅན་ཡིན་དེའི་ཕྱིར་དཔེའི་ཆོས་ཅན་ཚང་བང་དང༌། རང་གི་ངག་ལས་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས་གྲགས་པའི་ཆོས་མཐའ་དག་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ཡང་ངོ༌། གལ་ཏེ་ལྟར་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་བཞིན་དང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །རྩོད་པའི་གནོད་པ་ནི་ལུང་ལ་སོགས་པ་གང་གིས་ཀྱང་སྟེ། དངོས་པོ་ལ་ཚིག་གིས་མི་གནོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚད་མ་ལ་ཚད་མས་མི་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རང་གི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དཔྱད་ནས། གཞན་གྱི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡང་གཞན་ལ་བསྟན་པར་འདོད་པས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེའི་གཏན་ཚིགས་ངེས་སོ། །ལུང་མི་པར་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟོགས་པ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་རིགས་པ་
― DTG187_Page_0481 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་གནོད་དོ་ཞེ་ན། བསྟན་བཅོས་མི་རིགས་པ་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ལས་བྱས་པའི་ཚད་མས་གནོད་པས་སོ། །གཞན་རིགས་པ་སྨྲ་བ་སྟེ། བྱས་པ་དང་འབྲེལ་བའི་དངོས་པོ་མི་རྟག་པར་བསྒྲུབ་པའོ། །མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་དོན་ཀུན་མཚུངས་པར་བྱས་ནས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་ཀུན་མཚུངས་པར་ཞེས་བྱ་བ་གཏན་ཚིགས་གཅིག་གིས་བསྒྲུབ་པར་རོ། །ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་རང་ཉིད་འདོད་པ་ཁོ་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་གིས་གྲུབ་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་གཅིག་གིས་ཏེ་བྱས་པས་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བདག་གྲུབ་པ་ལའོ། །འགལ་བ་མེད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མས་མི་གནོད་ཀྱང་ངོ༌། །གནོད་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ཏེ་ཐུབ་པ་གཟེགས་ཅན་གྱི་ཚིག་གིས་སོ། །དེ་ནི་གཞན་གྱི་ཡུལ་ལ་སྟེ་དྲིས་པའི་ཡོན་ཏན་ཉིད་ལ་ཡོང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་ལ་གནོད་པ་ཡིན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལའོ། །དེ་རང་གིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་འགལ་བ་མེད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱས་པ་དེ་རང་གིས་མི་རྟག་པ་བསྒྲུབ་པ་ལ་ཚད་མས་མི་གནོད་ཀྱང་ངོ༌། །གཞན་གྱི་བྱས་བ་ལ་ཡང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་ལའོ། །གལ་ཏེ་གཞན་ཐུབ་པ་གཟེགས་ཟིན་གྱི་བསྟན་བཅོས་པ་ན་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ཅན་ཡང་དམ་བཅས་པའི་སྐྱོན་ཡིན་བ་ཉིད་དེ་ཡིད་ཆེས་པས་གསལ་བའོ་ཞེ་ན། ཡིན་མོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ཡིད་ཆེས་པས་གསལ་བ་ཡིན་པའོ། །གཞན་གྱི་ཡུལ་ནི་དྲིལ་ཡང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་བྱས་བས་གནོད་པར་བྱས་པའི་ཆོས་ཅན་སྒྲའི་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ཉིད་ལ་གནོད་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དྲིལ་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །གཞན་ལ་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་ལ་ཡང་ངོ༌། །བྱས་པ་གང་ཡང་རང་གི་མི་རྟག་པ་སྒྲུབ་པར་ནུས་པ་དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་གནོད་པ་འདིའོ། །ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དི་ལ་སོགས་པ་བསྟན་བཅོས་ལས་བཤད་དོ་ཅོག་བསྒྲུབ་དགོས་པར་རོ། །དེའི་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་སྔར་བཤད་བ་དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁོ་བོ་ནི་བྱེ་བྲག་པའོ་ཞེས་སོ། །བསྟན་བཅོས་མ་གྲུབ་པ་ནི་སྒྲ་ལ་མིག་གིས་གཟུང་བའོ། །དེ་ཡང་དམ་བཅའ་བར་འགྱུར་
― DTG187_Page_0482 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། བསྟན་བཅོས་ལས་མིག་གིས་གཟུང་བ་བཤད་པ་དེ་སྒྲ་ལ་མ་གྲུབ་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས་བཤད་པའི་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པས་གྲུབ་པའི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མིག་གིས་གཟུང་བ་སྟེ་བསྟན་བཅོས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་པས་འོངས་པའོ། །དེ་ཁོ་ནའི་ཚིག་གིས་བཟློག་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་པས་འོངས་བ་ནི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཡང་རྒོལ་བ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་དོན་ཅན་ཡིན་ན། གལ་ཏེ་བདག་ཉིད་མི་འདོད་ཀྱང་བསྟན་བཙོས་བྱེད་པས་འདོད་པས་ཡང་ཕྱོགས་པས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་གྱུར་པ་སྟེ་དོན་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཁོ་ནས་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྒྲས་ནི་དོན་འགའ་ཡང་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་པའམ། བྱེ་བྲག་པའི་བསྟན་བཅོས་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་བདག་གི་འདོད་པས་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དུ་བདག་ཉིན་གྱི་སྒྲ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་རྣམས་མི་རིགས་པར་མ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྟན་བཅོས་ལ་བདག་ཉིད་མི་འདོད་བས་མི་འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི་དོགས་པ་འདིག་ལས་ཏེ། འདི་ནི་མི་རིགས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་ཉིད་ཅེས་མ་སྨྲས་ཀྱང་བདག་ཉིད་འདོད་ན་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་གང་གིས་ན་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྦྱོར་བའི་འབད་བ་བྱེད། གལ་ཏེ་བསྐུལ་བའི་དོན་དུའོ་ཞེ་ན། ཚད་མས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ་བསྟན་བཅོས་ལ་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མས་གགས་མི་བྱེད་དེ་མི་གནོད་ན་ཅིས་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ་རང་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཚིག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཅེས་བྱ་བའོ། །གང་ཡང་མི་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མས་གནོད་ནའོ། །ཡང་རྣམ་པར་བཤད་བ་བྱེད་པ་གཞན་དག་ནི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འདི་ལྟར་འཆད་དེ། གཞུང་ལུགས་ཞེས་བྱ་བའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལ་ཡོད་པའིའོ། །རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་ཚད་མས་གྲུབ་བའོ། །དཔྱོད་པའི་སྐབས་སུ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟགས་སྦྱོར་བའི་སྐབས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཅན་གཟུང་བའི་དོན་དུ་འཆད་པའོ། །ཅི་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་
― DTG187_Page_0483 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་མེད་པའོ། །གལ་ཏེ་དཔྱོད་པའི་སྐབས་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་ངོ་བོ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཅན་ཅིའི་ཕྱིར་རྟོགས་ཤེ་ན། རང་གི་འདོད་བས་བརྟགས་བའི་བྱེ་བྲག་སྟེ་སྤྱི་གཅིག་དུམ་ལ་འཇུག་པ་ཉིད་སྒྲ་ལ་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ཉིད་དང༌། མི་རྟོགས་པ་ལ་སྤྱི་གསལ་བ་ལས་ཐ་དད་པ་དང༌། དོན་གཅིག་ལ་འདུ་བ་ཅན་ཡོད་པ་དག་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཉིད་ཚིག་གི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བདག་ཉིད་འདོད་པས་བརྟགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཉིད་ཚིག་གི་དོན་ཏོ། །བརྟགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཚིག་གི་དོན་ཀྱང་ཡིན་ལ་དོན་ལ་རག་ལས་པའི་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡིན་པས། བརྟགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་དོན་ལ་རག་ལས་བའི་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ནི་དུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམས་ཏེ། སྐྱེས་བུའི་འདོད་པས་བརྟགས་པའི་དོན་ལ་རག་ལས་པའི་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་སྟེ། རག་ལས་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ཡང་ཡིན་པས། རག་ལས་པའི་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ཅན་ཏེ། དོན་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་སྣང་བའོ། །དེ་མ་ཡིན་བ་ནི་མ་ཡིན་པ་སྟེ་རང་དགར་སྣང་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དོན་མེད་བ་རྟོགས་པ་ཙམ་དག་ལ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་སྒྲུབ་པའོ། །དགག་བ་ནི་གསལ་བའོ། །སྦྱོར་བ་ནི་རྟགས་ལ་སོགས་པས་རྟོགས་པའོ། །འགའ་ཡང་མེད་དེ་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་དག་གི་འཇུག་པ་ནི་དོན་བྱ་བའི་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་དོན་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན། མ་ནིང་གཟུགས་བཟང་མི་བཟང་ཞེས། །འདོད་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་ཅི་ཕན། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་རང་གི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དག་ཀྱང་དགག་པའི་ཕྱིར། དཔྱོད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་གཉིས་ལ་གྲུབ་པའི་གཞི་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུའོ། །རྒོལ་བ་དང་ཕྱིར་རྒོལ་ལ་སྤྱིར་གྲུབ་པའོ། །འདིའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་དཔྱོད་པའི་གཞིར་བྱེད་པ་མེད་དེ། གཞི་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གཞི་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་ནི་མེད་དེ། སྤྱིར་མཐུན་པའི་ཐ་སྙད་བྱ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བརྟགས་པ་དག་དགག་བར་བྱ་བར་ནི་རིགས་ཀྱི་རྟགས་ཀྱི་གཞིར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རང་ཉིད་ཀྱི་སྒྲས་ནི་རྟགས་ཀྱི་ཡུལ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་སྟེ་ཆོས་ཅན་ནི་རབ་ཏུ་གྲུབ་པ་ཁོ་
― DTG187_Page_0484 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་སྟེ་ཡིན་པར་བརྗོད་པ་སྟེ། འདོད་པས་སོ། །དེ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ཆོས་ཅན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བདག་ཉིད་ཞེས་བྱ་བས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཕྱོགས་ཡིན་པར་བརྗོད་དོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་ཞེས་དང་པོར་བསྟན་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཅན་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་བ་དགག་པའི་དོན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་རང་གི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་གིས་ཆོས་ཅན་ལ་སོགས་པ་གྲུབ་པ་དང༌། སྒྲུབ་པར་བྱེད་བ་སྟེ། རྟགས་དང་དཔེ་དག་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བར་བསྟན་པ་སྲིད་ནའོ། །གལ་ཏེ་རང་གི་བདག་ཉིད་ལ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཅན་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་པ་དགག་པའི་ཕྱིར། བདག་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་སྨོས་བ་ཡིན་ཏེ། རང་ཉིད་འདོད་ཅེས་བརྗོད་པས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་བདག་ཉིད་མི་འདོད་པས་སོ། །གལ་ཏེ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཅན་དགག་པ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྨྲ་མི་བརྗོད་ནའོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་བསྒྲུབ་པ་འགྲུབ་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཡུལ་ནི་སྤྱི་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་དོན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འཆད་པར་བྱེད་དོ། །ཉེས་པ་གཞན་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། རྣམ་པར་རྟོག་པས་བསླད་པའི་ཕྱིར་ཅི་སྟེ། ཆོས་ཅན་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་གྱིའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བྱ་བ་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བའིའོ། །གལ་ཏེ་གཏན་ཚིགས་བྱེ་བྲག་གི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་གྱིའོ། །ཆ་ཤས་གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆ་ཤས་དང་པོ་དམ་བཅས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །གསུམ་པ་ནི་དཔེའོ། །དེ་ལས་འདི་དམ་བཅའ་བ་ལས་གཞན་པའི་ཆ་ཤས་ཀྱི་ཉེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དམ་བཅའ་བའི་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་ན། ཅིའི་ཕྱིར་དམ་བཅའ་བའི་སྐྱོན་དུ་སྨྲ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །དེ་ལྟར་ཆ་ཤས་ཕྱེ་ནས་དཔྱོད་པའི་སྐབས་བཏང་སྟེ་དཔྱོད་ན་ནི་གཏན་ཚིགས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དཔེའི་སྐྱོན་ཡང་ངོ༌། །ཕྱོགས་ཀྱི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཆ་ཤས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཆ་ཤས་ཀྱིས་དབྱེ་བ་མེད་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཙམ་སྟེ། གཏན་ཚིགས་ལ་སོགས་པ་བསལ་
― DTG187_Page_0485 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་དབེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་སྟེ་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དཀའ་བ་དེའི་ཕྱིར་རྟོགས་པར་བླ་བའི་ཕྱིར། གཏན་ཚིགས་ལ་སོགས་གནོད་སྤངས་ལས། ལོགས་ཤིག་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་བརྗོད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟར་བསྟན་ཅེ་ན། མ་ཁྱབ་པ་དང་སྟེ་གྲངས་ཅན་དག་ཚིག་ཏུ་སྨྲས་པ་ཙམ་ཕྱོགས་སུ་སྨྲ་བའོ། །བཟློག་པ་དག་ནི་ཁྱབ་ཆེས་པ་སྟེ། བྱེ་བྲག་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་པ་དག་བྱས་པས་མི་རྟག་བསྒྲུབ་པ་ན། ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ཡང་སྒྲུབ་པར་འདོད་པའོ། །ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལུགས་གཞན་ཡང་སློབ་དཔོན་གྱིས་བསྟན་པ་བཤད་པའི་ཕྱིར། སྒྲུབ་བྱ་ཁས་བླངས་ཕྱོགས་མཚན་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་ཕྱོགས་མ་ཡིན་ཏེ། བསལ་བ་དག་ནི་གནོད་འགྱུར་བས། །ཁས་ལེན་པར་མི་འགྱུར་བས་སོ། །ལྷག་མ་ནི་མ་ཁྱབ་པ་དང་བཟློག་བ་དག་གོ །མཚན་ཉིད་མི་འཇུག་ཕྱིར། མ་ཁྱབ་ཕྱིར་ནི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་ལ་མི་འཇུག་པ་བཟློག་པ་ལ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱིའོ། །ལོག་བར་རྟོགས་པ་མཐོང་བས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་དམ་བཅས་པ་སྒྲ་ལ་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་ཕྱོགས་སུ་འདོད་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལོག་པར་རྟོགས་བ་ཡིན་ཞེ་ན། བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་ཅིང་མི་ཉམས་ལ། །མི་རྟག་པ་དག་ཉིད་སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་ལ་གནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཅི་ཞིག་གནོད། གལ་ཏེ་མི་གནོད་ཀྱང་བསྟན་བཅོས་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཐུག་པ་མེད་པའང་གཟིགས་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་ཐམས་ཅད་བཀག་པར་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བདག་ཉིད་དང་འདོད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་དག་གིས་ཁོ་ནའི་དོན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ་ཞེ་ན། འདིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བསྟན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་དུས་གསུམ་དང་མངོན་པར་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་འདས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བར་མ་བསྟན་ཀྱང་རྟགས་མ་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིས་བསྟན་པར་འགྱུར་བའི་ཡང་དེ་ལྟར་ཕྱོགས་སུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་དོན་དུ་ཁོ་ནའི་སྒྲ་སྨོས་ཏེ། མ་འོངས་པ་ན་ཡང་རུང་རང་གི་ངོ་བོ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བར་
― DTG187_Page_0486 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཐམས་ཅད་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་མ་གྲུབ་བའོ། །གལ་ཏེ་འདོད་འགྱུར་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲས་འདོགས་པར་འགྱུར་བ་བསལ་ཟིན་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། འདིར་དེ་རང་གི་ངོ་བོ་དང་ཉིད་བསྟན་ཅེས་བྱ་བ་འདིར་རོ། །འདོད་འགྱུར་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ནུས་པ་མེད་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་གཅིག་ཏུ་འདུས་པའི་ཆོས་ཅན་གཅིག་ལ་འབྲེལ་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཟླ་མེད་ཀྱང་བྱས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་རྒོལ་བས་མི་འདོད་པ་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཐ་དད་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་གསལ་བ་ལས་སོ། །དབང་པོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ནི་བལྟར་རུང་བའོ། །གཞན་དུ་ན་སྟེ་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་འདོད་ན་སྐབས་དང་མ་འབྲེལ་བ་སྨྲ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བྱེ་བྲག་འགའ་ནི་རྟག་པར་བསྒྲུབ་པས་སྤྱི་སྒྲ་ཉིད་ལ་སོགས་པས་འཕེན་པས་སྤྱི་དེ་གྲུབ་པར་རྒོལ་བའི་འདོད་པ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། རྟོགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཉན་པ་པོ་མི་རྟག །ལ་ལ་འབའ་ཞིག་རྟོགས་པར་འདོད་པའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ངེས་པར་སྤྱིའི་དོན་བྱེ་བྲག་གི་ངེས་པ་སྟེ། རྟོགས་པའི་དོན་ཅན་ཡིན་བ་ནི་མེད་དེ། དངོས་པོར་གྱུར་པའི་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་བྲག་དང་འབྲེལ་པ་དངོས་པོར་ཡོད་ན་ཡང༌། ཁྱད་པར་གཞན་ལ་མི་རྩོད་པ་ཡང་སྲིད་དེ་མེ་ལ་ཚ་བ་ཉིད་ལ་རྩོད་པ་ན་འབྱུང་བ་འམ་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་བའི་བྱེ་བྲག་ལ་མི་རྩོད་པ་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྩོད་པ་ལ་བདག་མེད་པ་ལྟ་བུ་ནི་ཁྱད་བར་ངེས་པ་སྒྲུབ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་མེད་ན་སྟོང་པ་ཉིད་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པ་མི་རྟག་པ་ལ་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་དང་སྤྱི་ལ་སོགས་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །སྤྱི་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ད་ལྟ་བུ་ནི་གཞུང་ལུགས་དེ་ལ་མི་གནས་པ་རྣམས་ལ་གང་ན་ཡང་དེའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་སྟེ། དེ་སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་མེད་དོ། །འདོད་ན་ཡང་མི་འཁྲུལ་བའི་རྟགས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་དངོས་པོའི་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱི་བསྒྲུབ་པ་མི་སྲིད་པར་བསྟན་པ་འདིས་གཉིས་པ་ཅན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་ཡང་སུན་དབྱུང་བ་རབ་ཏུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་སྤྱི་བཀོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱི་ལ་སོགས་པ་བསྟན་བཅོས་
― DTG187_Page_0487 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཡང་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་སུ་བབ་པ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་བ་པོའི་འདོད་པ་ཁོ་ནའོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་བྱས་པ་ནི་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་དང༌། སྤྱི་དང་དོན་གཅིག་ལ་འདུ་བ་ཅན་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་བྱས་པའི་མི་རྟག་པའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་དོ། །གཞན་དུ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པ་པོའི་མི་འདོད་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ནའོ། །དོན་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ་བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་སྟོན་པ་ནི་སྐབས་སུ་མ་བབ་པ་སྟོན་པས་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་ཆད་པས་བཅད་པ་སྟེ། ཕན་པའི་གནས་སུ་འགྱུར་རོ། །བསྟན་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཀུན་ལ་སྦྱར་བ་བསྟན་ཏོ། །ཡིད་ཆེས་བ་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་དུ་མའི་ཚིག་ཏུ་བྱས་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་དང་རང་གི་ཚིག་གི་དབྱེ་བས་སོ། །མངོན་སུ་མངོན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། མངོན་སུམ་གྱི་དོན་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ལ་གཏན་ཚིགས་བརྗོད་དེ་སྟོན་པ་ཡིན་ནའོ། །རྟེན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་གཏན་ཚིགས་འཇུག་པ་མི་སྲིད་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཅན་གཅིག་ལ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་བ་དག་སྟེ། མངོན་སུམ་མམ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་གཅིག་ན་ཆོས་དེ་འགོག་ལ། ཡང་དེ་ལ་རྟགས་ཡང་དག་པ་ལ་བརྟེན་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཆོས་དེ་ཉིད་དེ་ལ་སྒྲུབ་པ་འགལ་བ་གཉིས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཡུལ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་སྟེ། ཕྱོགས་བསྟན་པ་ཡང་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཡུལ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ན་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཡུལ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ཞེས་རིམ་པ་གཞན་དུ་སྦྱར་བའོ། །ཐེ་ཚོམ་ནི་རྒྱུའི་བྱེད་པའི་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་བར་བྱ་བ་ཡོད་པར་སྲིད་པ་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། བསལ་བས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མི་སྲིད་པའམ། གྲུབ་ཟིན་པ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་བྱེད་བའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བྱེད་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པའི་དབྱེ་བ་ནི་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་གཅིག་དང་འགྲས་བུ་དང༌། རང་བཞིན་དུ་བརྟགས་པ་བདག་གི་དབྱེ་བས་སོ། །རང་གི་འབྲས་བུ་ཡང་དག་པར་བརྗོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
― DTG187_Page_0488 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རང་གི་དོན་ཡང་དག་པར་བརྗོད་ཅིང་ངོ༌། །དེ་དང་འགལ་བར་ཁས་ལེན་པའི་གགས་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གགས་བྱེད་པར་མཚུངས་པ་དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་རང་གི་ཚིག་དང་བསྟན་བཅོས་དག་མངོན་པར་བསྡུས་ཏེ། མཚུངས་པར་ཡིད་ཆེས་འབྲས་བུ་ཡན་ལག་ཅེས་བརྗོད་དོ། །རང་ཚད་མ་མ་ཡིན་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཚང་མ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འོན་ཀྱང་རང་གི་དོན་དེ་མཐོང་ལ་དེ་ཉིད་ལ་ཡང་གཞན་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བརྗོད་པར་འདོད་ནས་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་རམ་མི་སྨྲ་བར་ཁས་ལེན་ཏོ། །བསྟན་བཅོས་མ་བརྟེན་ན་དེར་གྲགས་པ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་ཀློག་ཏུ་གྱུར་བ་ཚད་མ་གཉིས་ཀྱིས་མཐུའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དཔྱད་པ་ཡང་མི་འཇུག་པ་དེ་ལྟ་བས་ཏེ། བསྟན་བཅོས་ཚད་མར་ཁས་མ་བླངས་ན་དཔྱད་པ་འཇུག་བར་མི་འགྱུར་བས་བསྟན་བཅོས་ཚད་མར་ཁས་བླངས་ནས་འཇུག་གོ །མཚུངས་པར་ལྟ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉི་ག་ཡང་ཁས་བླངས་པས་གནོད་པར་བྱེད་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་མཚུངས་པར་རོ། །མཚུངས་པར་གསུངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་སོ། །ཚད་མ་དང་དེས་གཞལ་བར་བྱ་བའི་དོན་དག་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིག་བྱེད་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་སོ། །རང་གི་ཚིག་དག་མི་རིགས་ཏེ། གལ་ཏེ་རང་གི་ཚིག་དོན་ལ་མི་སླུ་བར་འགྱུར་ན་ནི་དེ་ཉིད་ཚད་མ་ཡིན་ལ། ཚད་མ་མ་ཡིན་ན་ནི་ཚིག་གི་དོན་མེད་དོ། །བསྟན་བཅོས་ཀྱང་ཚད་མ་མ་ཡིན་ན་མི་རིགས་ཏེ་དོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མ་དང་དེས་གཞལ་བར་བྱ་བ་དོན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དཔེར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འདིར་ཆོས་ཅན་ནི་ཆོས་སོ། །དེ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་དེ་ལ་བརྟེན་བའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ལ་གནོད་པ་ཉིད་ན་དེས་གཞག་པའི་གཞི་ཆོས་ཉིད་མི་གནས་པར་ནི་བདེ་བ་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་བསམ་པའི་གཞི་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལས་གྲགས་པའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་སེམས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་ངེས་པར་བསྟན་བཅོས་ཚད་མར་བྱ་དགོས་སོ། །ད་ནི་ཇི་ལྟར་འབབ་སྟེགས་དག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྟེ། བསྟན་བཅོས་དང་འགལ་སྐྱོན་ཡིན་ན་སངས་རྒྱས་པ་དག་སྟེ་འབབ་སྟེགས་སུ་ཁྲུས་བྱས་པས་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དག་པར་མི་
― DTG187_Page_0489 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་བཅོས་མང་པོ་ལས་ཁྲུས་ཀྱི་ཆོས་མ་ཡིན་བ་དག་བར་བཤད་པ་དང་འགལ་བར་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མ་མཐོང་བ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་བསྐལ་བ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་པའི་བསྟན་བཅོས་དག་དེ་ལྟར་མི་སྨྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བཀག་པའི་སྐྱོན་མེད་དེ་རང་གི་བསྟན་བཅོས་དང་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་གཞན་དང་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཡང་ཞས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་ཁས་བླངས་པའི་བསྟན་བཅོས་སོ། །སྨྲ་ཞིང་སེམས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཕྱིར་ཚད་མར་ཁས་མི་ལེན་པས་ན་དེ་དག་དང་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འོ་ན་བསྟན་བཅོས་གང་ཞིག་དང་འགལ་ཅེ་ན། བསྟན་བཅོས་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བསྟན་བཅོས་དེས་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེས་བསྟན་པའི་དོན་རྣམས་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཡིན་པ་ན་དེ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་བ་སེམས་ཀྱི་གཞན་དང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྟན་བཅོས་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཁས་ལེན་པའོ། །དེ་ལ་མི་བརྟེན་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་བསྟན་བཅོས་དང་འགལ་བར་འགྱུར་ན་ནི་དེ་དང་བསྟན་བཅོས་དག་ཕན་ཚུན་གནོད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་ཕན་ཚུན་གགས་སུ་འགྱུར་ཏེ། གཉི་ག་ཡང་ཁས་བླངས་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྟོབས་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་གགས་ཉིད་ཡིན་གྱི་གནོད་པ་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །སྟོབས་མཚུངས་པ་དེ་ཡང་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བ་ཡིན་གྱི་བསྟན་བཅོས་དང་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་དང་སྟོབས་མཚུངས་བ་ནི་བསྟན་མ་ཐག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་གཉིས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་དང་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བ་ལས་སོ། །གཞན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནེ་ཚད་མ་མེད་པ་ལའོ། །གནོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་དོན་འགོག་པར་བྱེད་པའོ། །གགས་ནི་འགོག་པར་མི་ནུས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་དུ་བྱེད་པའོ། །གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མ་མེད་པས་སོ། །དམ་བཅའ་བར་སྟོབས་མཚུངས་པ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་དང༌། བསྟན་བཅོས་དང༌། རང་གི་ཚིག་དང་རང་གི་ཚིག་ཏུའོ། །དེ་དག་
― DTG187_Page_0490 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕན་ཚུན་རིགས་པ་མེད་པའི་དམ་བཅའ་བས་ཇི་ལྟར་གནོད་པར་འགྱུར། དེ་དག་གི་ཅིག་ཤོས་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཅན་ལ་ཡང་རིགས་པ་མེད་པའི་དམ་བཅའ་བས་ཇི་ལྟར་གནོད་པར་འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་ལུང་ཡང་ཚད་མ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གནོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། ལུང་ཚད་མ་ཉིད་ནི་རང་གི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བསལ་ཟིན་ཏོ། ཁས་བླངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་ཚད་མ་ཉིད་དུའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་དང་རང་གི་ཚིག་དག་དོན་གྱི་འབྲས་བུར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡུལ་གང་ཞེ་ན། ཁས་བླངས་པའི་ཡུལ་ལ་གནོད་པ་དང་གགས་བྱེད་པར་གནོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དངོས་པོའི་དོན་ལ་གནོད་པ་ནི་མ་ཡིན་པས་སོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པའི་དོན་ནི་དངོས་པོའི་ཡུལ་ལའོ། །གཞན་དུ་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བ་མེད་ནའོ། །རྟགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གི་དབྱེ་བས་མཐའ་ཡས་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་རྗེས་སུ་དཔག་པར་འདུས་ན་ནི་ཁས་བླངས་པ་དང་འགལ་བ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བྱས་པ་དོན་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཁས་བླངས་པ་དང་འགལ་བར་མཚུངས་པ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བ་བསྟན་བཅོས་ལས་ལོགས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། ངག་བརྗོད་པ་ཙམ་དེ་ཉིད་ལ་དེ་ཉིད་གགས་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱིས་སོ། །གལ་ཏེ་བསྟན་བཅོས་ཀྱང་ཚད་མ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་བསྟན་བཅོས་ལ་གགས་བྱེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེ་ན། གཞི་ཡོད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བསྟན་བཅོས་ཀྱིས་སོ་སོར་གཞག་པ་ཡིན་ན། བསྟན་བཅོས་དེ་ལ་གནོད་པ་བྱས་ན་དེས་གཞག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡང་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གལ་ཏེ་བསྟན་བཅོས་དེ་དམ་བཅའ་བ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཚད་མ་ཡིན་ནའོ། །བྱེ་བྲག་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་རང་གི་ཚིག་དག་ཁས་བླངས་པས་ཚད་མར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཅན་འགོགས་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དང་ཆོས་སུ་འགལ་བ་དག་ནི་གེགས་ཞེས་བྱ་བ་ཐེ་ཚོམ་དུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་གྱི་གནོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཆོས་ཅན་འགོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སྔར་ཁས་བླངས་པ་ལ་ཕྱི་མ་གཞན་གྱིས་གནོད་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་དང་འགལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་
― DTG187_Page_0491 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་གླང་པོས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་བསྟན་བཅོས་དང་རང་གི་ཚིག་དག་ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་གགས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་སྟོབས་མཚུངས་ཏེ། གཉི་ག་ཡང་རིགས་པས་སྟོང་པའི་ཁས་བླངས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བསྟན་བཅོས་དང་རང་གི་ཚི་ག་དེ་དག་གང་ལ་ཚད་མར་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ནི་རང་གི་དོན་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་དང་འགལ་བ་ཚང་མ་མེད་པ་དེ་ཚད་མ་དང་ལྡན་པའི་གགས་མ་ཡིན་ཏོ། ཚད་མས་ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་ལ་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཚད་མ་མེད་པའི་བསྟན་བཅོས་དང་ཚིག་དག་ཀྱང་རྒོལ་བ་དེས་ཚང་མར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་མ་ཡིན་པས་རང་དང་འགལ་བའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གང་ཁས་བླངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཅི་ཞིག་ཡིན་ཏེ་ཅིར་མི་རུང་སྟེ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུའི་འདོད་པ་ཙམ་སྟེ། དངོས་པོ་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཁས་བླངས་པས་ཚད་མར་བྱས་ནས་གནོད་པ་བྱེད་པར་གཞན་ཡང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཚད་མ་སྟེ། ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་རྫོགས་པའོ་ཞེས་བཞད་གད་དུ་བྱ་བའོ། །ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་དེ་ཕྱོགས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ལ་ཡང་མཚུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཡོད་ཀྱི་དེས་པ་ནི་མ་ཡིན། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ངེས་པ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལའོ། །འགལ་བའི་སྐྱོན་དང་ལྡན་པར་སྨྲ་བ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་དེ་ཅིའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཐེ་ཚོམ་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། གང་རྟགས་ཀྱི་མཆན་ཉིད་གསུམ་སྨྲ་བའི་ཚིག་ཇི་ཙམ་གྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་རྟོགས་པར་ནུས་པ་དེ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཚིག་གིས་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡིན་གྱི། བསལ་བ་བཞིན་དུ་མི་སྲིད་པར་སྟོན་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། གནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པའི་བསམ་བ་མེད་པ་དམ་བཅའི་ཚིག་གིས་རབ་ཏུ་སྟོན་པས་ན་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ། །མི་སྲིད་པ་གང་ཞེ་ན། ཚད་མ་སྟེ། མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དག་གིས་གནོད་ན་མི་སྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཁས་བླངས་པ་དང་རང་གི་ཚིག་དག་ནི་ཚད་མ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ངེས་འགལ་ཡང་སྲིད་པས་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་དུ་སྟོབས་མཚུངས་པས་ཆོས་ཅན་གཅིག་ལ་ཆོས་གཉིས་
― DTG187_Page_0492 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྦྱར་བ་ཡང་མི་སྲིད་པ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་ཁས་བླངས་བ་དང་རང་གི་ཚིག་དག་འགལ་བ་སྦྱར་བ་ནི་སྨྲ་བའི་སྐྱོན་ཉིད་ཡིན་གྱི་དངོས་པོ་ལ་ནི་མ་ཡིན་པས་དེ་སྤྱད་པས་ཅི་ཞིག་དགོས་ཤེ་ན། གཞན་གྱི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཞན་གྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྨྲ་བ་པོའི་སྐྱོན་ཡང་གཞན་ལ་ཅི་གནོད་ཅེ་ན། སྨྲ་བ་པོའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་གཞན་མ་རྟོགས་པར་འདོད་པ་དག་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་པས་ཐོ་འཚམས་པའི་ཕྱིར་སྨྲ་བ་པོའི་ཡོན་ཏན་ཡང་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ་སྨྲ་བ་དེ་ཉིད་གཞན་གྱིས་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་བྲག་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་ཁས་བླངས་པ་བྱེ་བྲག་མེད་ཀྱང་ཇི་ལྟར་གཅིག་ཚད་མ་དང་ཞེས་སྨྲས་པས་སོ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་ལ་མ་བརྟེན་པར་དཔྱོད་པ་རབ་ཏུ་མི་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་མི་ནུས་པའི་ཡུལ་ལའོ། །ཐམས་ཅད་ལ་ཡིན་པར་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁས་བླངས་པར་མཚུངས་པའི་བསྟན་བཅོས་དང་འགལ་བ་ཡང་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བ་ཉིད་ཡིན་པའོ། །གལ་ཏེ་བསྟན་བཅོས་དང་འགལ་བ་ནི་ཕ་རོལ་གྱིས་སྨྲས་པ་དང་འགལ་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བསྟན་བཅོས་དང་འགལ་བ་འདི་ལ་ཡང་རྒྱུ་ཅིས་ན་དེས་པར་ཕ་རོལ་གྱིས་ཁས་བླངས་བ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྟེན། འདི་ལྟར་བསྟན་བཅོས་ཁས་ལེན་པའི་སྐྱེས་བུས་དེ་ཉིད་བསྟན་བཅོས་དེའི་དོན་ཏེ་གཞན་གྱི་ཁ་ནས་ཏེ། བསྟན་བཅོས་བྱེད་པ་འདི་སྐད་ཟེར་རོ་ཞེས་གཞན་ཡང་དེ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་དོན་དེ་རང་གི་ཡིན་ལ། ཡང་དེ་དང་འགལ་བར་སྨྲ་བ་ཡིན་ན། དོན་དེ་ཉིད་ཀུན་དུ་སློང་བར་བྱེད་དེ། མི་གནས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བ་ཉིད་དོ། །གྲགས་པ་དང་འགལ་བར་བྱེད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདོད་པ་དང་འབྲེལ་བའི་དོན་དེ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་བ་དོན་རྣམས་ལའོ། །འདོད་པའི་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་ཉིད་དོ། །དེའི་སྟེ་སྒྲའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་བ་སྟེ། དེས་དེ་རྟོགས་པར་ནུས་པ་ལའོ། །དེའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དམ་བཅས་པས་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དམ་བཅའ་བ་ལ་དེས་གནོད་པའོ། །གྲགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཐ་སྙད་ལས་སྐྱེས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་གྱིས་དེན་གྱི་ཆོས་ཏེ་གྲགས་
― DTG187_Page_0493 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་གྲགས་པའི་དངོས་པོའི་ཡུལ་གྱི་དོན་ཏོ། །བྱས་དང་མ་བྱས་པའི་བརྡ་གྲུབ་པ་དང་མ་གྲུབ་པའོ། །འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་བརྡ་འཇུག་པར་རུང་བ་ཡིན་ཏེ། བརྡ་ནི་འདོད་པ་ལ་བརྟེན་པས་སོ། །དེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པར་རུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དོན་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་དང་དུས་དང་རྫས་ངེས་པ་མེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་རུང་བ་དེ་ནི་དོན་ཐམས་ཅད་དང་འབྲེལ་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདས་བ་དང་མ་འོངས་པའི་སྒྲ་དག་གིས་ཏེ་དུས་མི་མཚུངས་པའི་སྒྲ་དག་གིས་ཀྱང་བརྗོད་པར་རུང་བ་དེ་དང་འགལ་བར་བྱེད་པ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དམ་བཅའ་བས་སོ། །གལ་ཏེ་སྒྲ་གང་དག་བརྡར་མ་བྱས་པའི་རུང་བ་ཉིད་དག་གིས་དོན་རྟོགས་པར་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་དེ་དག་འགལ་བ་མ་གྲགས་པ་དང་འགལ་བ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སྒྲ་ཐམས་ཅད་དོན་འདི་དག་དང་འབྲེལ་ཏོ་ཞེས་དངོས་སུ་གྲགས་པ་སྟེ། བརྡ་གྲུབ་པ་མེད་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་གྲགས་པར་རུང་བའི་སྟོབས་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སྟེ། བརྡར་བྱས་པ་ཉི་ཚེར་མ་ཟད་པར་དོན་དེར་སྒྲ་དེ་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་ཉིད་དུ་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་གང་ལ་ཡང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རི་བོང་ཅན་ཟླ་བའི་སྒྲས་བརྗེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་གཞན་དག་རུང་བ་ཉིད་ལ་གནོད་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་བུམ་པ་ཡང་ཟླ་བའི་སྒྲས་བརྗོད་པར་རུང་བ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་འགལ་བ་མ་གྲུབ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར་དཔེ་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་ཚང་བས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མེད་དོ། །སྒྲ་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་ད་ལྟར་མེད་ཀྱང་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དག་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་མི་འགལ་བའི་དོན་གྱིས་བསལ་ཏེ་ངེས་གནོད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་མ་གྲགས་པ་ནི་རུང་བ་དང་འགལ་བ་ཡང་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རུང་བ་འགལ་བ་ཡང་གྲགས་པ་དང་འགལ་བ་ཉིད་དོ། །བུམ་པའམ་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རུང་བ་ཉིད་དག་སྲིད་པས་ན་གང་ལ་ཡང་ཟླ་བའི་སྒྲའི་དོན་མ་ཡིན་པར་མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་མ་གྲུབ་པས་སོ། །འདི་དགག་པར་མི་ནུས་ཏེ། གནོད་པ་ཅན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་ནི་མི་འགལ་
― DTG187_Page_0494 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཞེས་དེ་སྐད་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་འགོག་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པར་ངེས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ་རུང་བ་ཉིད་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །རུང་བ་ཉིད་མི་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གསུམ་པ་དག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏན་ཚིགས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་ལས་ལྷག་པར་འཇུག་པའི་དངོས་པོ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པས་མ་རྙེད་ན་དེ་དག་གིས་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་བའི་དཔེར་བརྗོད་པའི་འབྲས་བུའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡོད་པ་ཉིད་དཔེར་བྱས་པའིའོ། །སྔར་རུང་བ་ཉིད་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བཤད་པའི་ཚད་མ་དེ་འདི་ཡིན་ཏེ། སྒྲའི་བརྡལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་ལ་བརྡ་དེ་ནི་འདོད་པ་ཙམ་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་གྱི། སྒྲའི་ཐ་སྙད་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཡིས་བརྗོད་པར་རུང་བ་ཉིད་དུ་གྲུབ་སྟེ། འདོད་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་གང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་ཡིན་པ་དེ་ནི་བརྡར་བྱས་ཏེ་བརྗོད་པར་རུང་བ་ཡིན་ཏེ་ཟླ་བས་ག་པུར་བཞིན་ནོ། །རི་བོང་ཅན་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྒྲ་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་བརྗོད་པར་རུང་བ་ལ་གགས་བྱེད་པ་དེ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་སྲིད་པར་ཡིན་གཉིས་ཟ་ན་ཐེ་ཚོམ་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རུང་བར་མི་འགྲུབ་ན་གགས་ཀྱང་མི་སྣང་སྟེ། འདི་ལྟར་ཡུན་རིང་དུ་མ་མཐོང་བར་དོན་རྣམས་ཏེ་སྔོན་མ་རྟོགས་པའི་དོན་རྣམས་ལའོ། །ཕྱིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྟོགས་པར་མཐོང་བ་སྟེ་ངེས་པར་རྟོགས་པའོ། །དེ་དང་སྒྲས་ཡུལ་དུ་བྱས་ནས་རྟོགས་པ་མཐོང་བ་སྲིད་པ་སྟེ་མཐོང་ནའོ། །མཐོང་བ་དེ་ཡོད་ན་སྐྱེས་བུ་ཙམ་སྟེ་སྐྱེས་བུ་གང་གིས་ཀྱང་རུང་བ་སྟེ་མེད་པར་མ་ངེས་ཏེ། མཐོང་བ་དང་མ་མཐོང་བ་ཀུན་ལ་རུང་བ་ཉིད་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་གྱིས་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་གྲུབ་པར་གསུངས་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཚད་མས་རུང་བ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་གསུངས་པ་ན། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཡུལ་ལ་འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་པ་ཅན་མི་སྲིད་པར་དོན་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་ཡོད་ན་རབ་ཏུ་གྲུབ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གནོད་པའི་ཚད་མ་མེད་པར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚད་མ་ངེས་པ་ལ་
― DTG187_Page_0495 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནོད་པ་ཅན་མི་སྲིད་པར་བཤད་པ་དེ་དག་གི་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དག་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉི་ག་ཡང་ཚད་མ་ཉིད་ཡིན་པར་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཚད་མར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་མི་སྲིད་དོ། །གལ་ཏེ་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་དེ་དག་ཀྱང་ལྡན་དུ་ཟིན་ཀྱང་གཅིག་ཏུ་སྟེ་རྗེས་དཔག་ལ་འགལ་ཟླ་མཐོང་ན། དེ་ལ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་ལ་ཡང་འགལ་ཟླ་ཡོད་པར་དོགས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་བྱེ་བྲག་ཡོད་ན་ནི་བྱེ་བྲག་དེས་གཅིག་སྟེ་མངོན་སུམ་གྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཚད་མར་རྣམ་པར་གཞག་ལ། དེའི་བྱེ་བྲག་ལས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་མེད་དོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་ནི་གང་དག་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཏེ་འཁྲུལ་བ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ། ཕུར་བུ་པ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རིགས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པའི་ལུགས་དགག་པའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་གནོད་པ་ཅན་མི་སྲིད་དེ་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་གྲངས་གཅིག་པ་ཅན་ཡིན་པས་སོ། །གཏན་ཚིགས་ལ་འགལ་ཟླ་མེད་པ་ཉིད་འདི་འདྲ་བ་ཉིད་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཁས་མི་ལེན་ན་ངེས་པར་མི་ནུས་སོ་སྙམ་དུ་དགོངས་སོ། །མཚན་ཉིད་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་མཚུངས་པའོ། །དེ་འདྲ་བ་ལས་འགལ་ཟླའི་གཏན་ཚིགས་མཐོང་བ་དང་འདྲ་བ་གཞན་ལ་ཡང་འགལ་ཟླ་ལྡོག་པར་ངེས་པར་བྱས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་འདས་མ་ཐག་པར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གལ་ཏེ་གནོད་པ་ཅན་མ་མཐོང་བ་དག་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ནི་གྲངས་གཅིག་པ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྐྱེས་བུའི་རྟོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་ཏེ། དངོས་པོ་རྟག་པ་བཏང་བས་སོ། །དངོས་པོ་དེ་ཡང་དེ་ལྟར་ངེས་པར་བྱ་བ་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་འགལ་བ་མེད་པའི་དོན་དག་ལྷན་ཅིག་པ་དགག་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མཐོང་ན་མེད་པར་ངེས་པ་མ་ཡིན་ཡང་རྟགས་སུ་སྦྱོར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་མཚན་ཉིད་ལ་སྟེ་རྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གནོད་པར་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་ལའོ། །གལ་ཏེ་ངེས་པར་མ་ཤེས་ཀྱང་དངོས་པོ་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་སྲིད་དོ་ཞེ་ན། ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱང་སྟེ་ཚད་
― DTG187_Page_0496 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མས་རྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱང་རྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ལ་ཡང་འགལ་ཟླ་མེད་པ་ཉིད་ཇི་ལྟར་ངེས་ཤེ་ན། སྔར་སྨོས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་གྲངས་གཅིག་པ་ཅན་དེ་ཡང་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཅན་འདིའི་ཡུལ་ལ་མི་འདོད་དོ། །འོ་ན་གང་ལ་འདོད་ཅེ་ན། འདིའི་ཡུལ་ཡང་འོག་ནས་བཤད་པར་བྱའོ། །དངོས་པོའི་སྟོབས་ལ་འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་བ་ཅན་མི་སྲིད་པ་དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་སློབ་དཔོན་གྱིས་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་གཉིས་ཕྱོགས་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མར་བཤད་བ་ན་དེ་ལ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རྟེན་དུ་མི་སྲིད་པས་ན་དེ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མི་སྲིད་པར་བཤད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་སྲིད་ན་གནོད་པར་བྱེད་པར་ངེས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྗོད་པ་སྟེ། ཐ་སྙད་ཀྱི་དངོས་པོར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་གྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྣང་བའི་དོན་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་བརྗོད་པར་བསྒྲུབ་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ལ་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །ཡུལ་ཐ་དད་པ་ཅན་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་ལ་གྲགས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་ལའོ། །དངོས་པོ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཇི་ལྟར་མེད་ཅེ་ན། རི་བོང་ཅན་གྱིས་ཟླ་བ་དངོས་པོར་བརྗོད་པར་མི་འདོད་ན་མིང་དུ་གྲགས་པ་གང་ཡང་དངོས་པོར་བརྗོད་པར་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་རི་བོང་ཅན་གྱིས་ཟླ་བ་དངོས་སུ་བརྗོད་དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་བུམ་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་ན་དཔེ་དེ་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། འདིར་ཡང་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་ནུས་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལའོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་ཉིད་དུ་ནི་ག་པུར་ལ་སོགས་པ་ཟླ་བའི་སྒྲས་བརྗོད་པར་གྲུབ་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དཔེར་གྲུབ་པས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་བརྡའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཇུག་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་སྒྲ་དེའི་དོན་འགའ་ཞིག་ཏུ་ངེས་པར་གྲུབ་ན་དེའི་
― DTG187_Page_0497 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་དངོས་པོས་གྲུབ་པ་ཡིན་གྱི་དངོས་པོ་དག་ལ་མི་ལྟོས་ན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྒྲའི་དོན་གྲགས་པས་གྲུབ་པར་ཁས་ལེན་ན་རི་བོང་ཅན་ལ་ཡང་སྒྲའི་དོན་དུ་འགལ་བ་བྱེད་པ་མེད་དེ་གྲགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ག་པུར་ལ་སོགས་པ་ཟླ་བའི་སྒྲའི་དོན་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ག་བུར་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡིད་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། བསིལ་བའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟླ་བའི་སྒྲས་བརྗོད་པར་བྱས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ག་པུར་དེ་ལུས་བསིལ་བར་བྱེད་པའི་དངོས་པོས་ཟླ་བའི་སྒྲས་བརྗོད་པར་གྲུབ་ན་ནི་རི་བོང་ཅན་ལུས་བསིལ་བར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོས་ཟླ་བའི་སྒྲས་བརྗོད་པ་མེད་ན་ནི་རི་བོང་ཅན་ལ་ཡང་དངོས་སུ་བརྗོད་པ་ལ་གགས་བྱེད་ཀྱང་འདོད་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །འདི་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲགས་པ་འདི་ལ་ཡང་ངོ༌། །བརྗོད་པར་ནུས་པ་དེ་དག་འགོག་པ་ལ་འགལ་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པར་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་རྣམས་ཉི་ཚེར་མ་ཟད་པའོ། །སྒྲ་དོན་རྒྱུ་མཆན་ཅན་དང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་བསིལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སྒྲ་དག་འགོག་པར་བྱེད་བ་སྟེ་ལུས་བསིལ་བར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཟླ་བར་མི་བརྗོད་དོ་ཞེ་ན། འགལ་བ་མེད་དེ་མི་འདོད་པ་མེད་དོ་ཞེས་དེས་དེ་སློབ་དཔོན་གྱིས་མཛད་པའོ། །ཡང་ན་གོང་དུ་བཤད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་སོ། །དོན་དམ་དོན་ཅན་ནི་དངོས་སུ་སྒྲའི་དོན་ཡིན་པ་ཅན་ཏེ། དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །སྔ་མ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་བསལ་བ་བཞིན་ནོ། །གྲགས་པས་བསལ་པའི་བྱེ་བྲག་དག་སྐྱོན་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། མངོན་སུམ་གྱིས་བསལ་བ་ཡང་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མངོན་སུམ་གྱིས་གསལ་བ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མཚན་ཉིད་སྣ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་དང་ལས་དང་ཡོན་ཏན་དག་གོ །འབྲེལ་པ་གཞན་མེད་པ་ནི་རིགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པ་སྟེ་དངོས་པོ་ཉིད་རིགས་ལ་སོགས་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གཉིས་སུ་མེད་པ་སྟེ། རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སོ་སོར་སྣང་བ་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་ཐ་དད་པའོ། །བློས་མི་མཐོང་བ་ནི་མངོན་སུམ་གྱིས་སོ། །དེའི་
― DTG187_Page_0498 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་མི་མཐོང་བ་དེ་དག་བཀག་ཀྱང་དེས་བསལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་འགོག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་ལ་སྣང་བའོ། །དེའི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་གྱིས་གཟུང་བའི་དོན་དེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པར་བྱས་པའི་བྱེ་བྲག་དག་ཡིན་གྱི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྤྱི་ཡིན་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་ཡིན་གྱི་དབང་པོའི་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་སྒྲས་བརྗོད་མིན་ཕྱིར། སྒྲའི་ཡུལ་དང་འགལ་བར་བྱས་ཀྱང་མངོན་སུམ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །ལྡོག་པ་དེ་དག་ཀྱང་དངོས་པོ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་གྲུབ་པ་སྟེ་རྟོགས་པའོ། །དེའི་སྟོབས་དེ་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་བརྗོད་དེ། དངོས་པོའི་མཉན་པར་བྱེད་པས་དབང་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གནས་ཀྱི་རིགས་ལ་སོགས་པ་དབྱེ་བས་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷན་ཅིག་འདུག་ཀྱང་མི་འཇིག་པ་སྟེ། འཇིག་པའི་རྒྱུ་དང་ལྷན་ཅིག་འདུག་ཀྱང་ངོ༌། །བུམ་པ་ཞིག་པ་དེ་ལ་ཡང་བསལ་བ་སྟེ་དེ་སྣང་བ་ལས་སོ། །མི་སྣང་བར་གྱུར་པ་སྟེ། གཙོ་བོའི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞིག་གི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་ཟད་པ་སྟེ། དེ་ནི་གྲངས་ཅན་དག་གི་ལུས་སོ། །མི་གནས་པ་སྟེ་གསལ་བར་མི་གནས་པ་དེ་ཉིད་ལ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་སྟེ། འགལ་བ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་པ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་གནས་པ་ལ་བྱའོ་ཞེས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བལྟའོ། །རྒྱུས་དེ་ཞིག་བ་ལ་ཡོད་ན་ནི་ཞིག་པའམ་མི་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་འདི་ལ་ཁྱོད་དང་ཁོ་བོ་དག་གིས་ཞེ་ན་ངར་མི་བྱ་བ་སྟེ་དོན་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་གི་དོན་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་གནོད་དེ་ཞེས་བྱ་ནི་གྲངས་ཅན་བདག་ཉིད་རྡུལ་དང་མུན་པ་སྙིང་སྟོབས་དང་ཤེས་པ་ཅན་རྣམས་ལའོ། །སེམས་པ་ཡོད་པ་ནི་སེམས་ཅན་དེ་བདག་གིས་དེ་དག་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པར་འདོད་པ་ཡིན་ན། མི་དམིགས་ཀྱང་དེ་ལ་དེ་ཡོད་ན་རྡུལ་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་བྱེ་བྲག་སྟེ་ཕན་ཚུན་སྟོངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཕན་ཚུན་མེད་པ་དེ་སྒྲུབ་ན་མི་དམིགས་པ་མ་རྟོགས་པ་སྒྲུབ་པའི་རྐྱེན་འགའ་ཡང་མེད་དེ་དགག་པ་ནི་མི་དམིགས་པ་ཁོ་ནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་
― DTG187_Page_0499 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་ན་རྡུལ་ལ་སོགས་པ་གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པར་སྒྲུབ་པ་ན་རྡུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡང་བ་དང་འགལ་བ། མུན་པ་ནི་ལྕི་བ་དང་སྙིང་སྟོབས་ནི་གཡོ་བ་དང་སྲོམ་པ་དག་ཡིན་ལ། དེ་དག་གཅིག་ལ་གཅིག་གི་རང་བཞིན་དགག་པ་མི་དམིགས་པས་བྱེད་དེ་ཡོད་ན་དེའི་རང་བཞིན་ལྟར་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སོ། །དེ་དག་དང་སེམས་པ་ཡོད་པར་ཡང་ཐ་དད་པ་དེ་དག་ནི་སེམས་བ་མེད་པར་འདོད་པས་སོ། །དེའི་བདེ་བ་ཡང་མི་རིགས་པས་སོ། །མི་དམིགས་པས་དགག་པ་འགྲུབ་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོའི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་མ་ཡིན་ཏེ། ཞོ་དང་མྱུ་གུ་དག་ནི་འོམ་དང་ས་བོན་བཞིན་དུ་བལྟར་རུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་དེ་ཡོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བར་གྱི་གནས་སྐབས་ནི་མངོན་པར་བྱུང་བའོ། །དེ་ནི་མི་འགྱུར་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྔར་ཡང་བར་གྱི་མངོན་པར་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པས་མཐོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྔར་མི་མཐོང་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མི་མངོན་པའི་མཚན་ཉིད་ངེ༌། བར་དུ་བཏང་ན་ནི་དེའི་འཇིག་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མཚན་ཉིད་ཞིག་ཀྱང་བུམ་པའི་རྫས་ཉིད་ན་རྟག་གོ་ཞེ་ན། རྫས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་གཞན་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་སྣང་བ་དག་འགལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་གཞན་པ་ཉིད་དུ་སྔར་མང་དུ་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བའི་གཏན་ཚིགས་དང་རྒྱུ་འོ་མ་ལ་སོགས་པ་དེའི་འབྲས་བུ་ཞོ་དེ་ལྟར་སྐྱེས་པར་སྐྱེད་པའི་རང་བཞིན་འགྲུབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་དེའི་དངོས་པོ་རྒྱུ་ལ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །རི་བོང་གི་རྭ་ལས་ཁྱད་པར་གྱི་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འོ་མ་ནི་ཞོ་དེའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་ཡང་སྟེ་འོ་མ་ལ་ཞོ་མེད་ན་ཡང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་འོ་མ་དེའི་ཞོ་ཁོ་ན་སྐྱེད་པའི་རང་བཞིན་དེ་ལས་འོངས་ཤེ་ན། རང་གི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །འདི་ལྟར་ནུས་པ་ཡང་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སྣང་བའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་ནུས་པའི་རང་བཞིན་དུ་རྒྱུ་ལ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཅན་དག་གི་ཡིན་དེ་དཔྱད་པའོ། །གལ་
― DTG187_Page_0500 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ་ཞོ་དེ་ཉིད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཁྱད་པར་ཡོད་ན་དེ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདས་མ་ཐག་ཏུ་སྨྲས་ཟིན་ཏོ། །གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་ཞོ་དེ་ལས་ནུས་པ་གཞན་ནོ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །རིགས་པ་དེ་དག་གིས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་དག་རང་བཞིན་གཞན་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་དམ་བཅའ་བའི་མཚན་ཉིད་དག་བཤད་ནས། ད་ནི་གཏན་ཚིགས་བཤད་པར་འདོད་ན་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་མེད་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །དེ་ལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་རྣམ་གཉིས་སོ། །ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཡང་རྣམ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་གཉི་ག་ཡིན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །སོ་སོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སོ་སོར་རྣམ་པ་གསུམ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །གལ་ཏེ་གཏན་ཚིགས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་དམ་བཅའ་བ་དང༌། ཕྱོགས་དག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ན་རྟགས་དོན་མེད་དེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་གྲུབ་ན་ནི་གཞི་མ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཕྱོགས་ནི་ཆོས་ཅན་ཏེ། ཉེ་བར་བཏགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲའི་དོན་དངོས་ལ་གནོད་པ་ཡོད་ཅིང་བཏགས་པས་གནོད་པ་སྤོང་པ་དང༌། གདགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་ན་གདགས་པར་བྱས་ན། འདིར་སློབ་དཔོན་དབང་ཕྱུག་སྡེ་ན་རེ་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གདགས་པར་མི་བྱའོ་ཞེ་ན། དགོས་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་དང་པོའི་ཆོས་ཅན་གྱི་དང་གཉི་ག་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་ཆོས་ཏེ། དུ་བ་དང་མིག་གིས་གཟུང་བ་དག་དང༌། ཁ་བཟང་དཀར་ཏེ་ཁྭའི་གང་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །དེ་ཐམས་ཅད་གཏན་ཚིགས་ཡིན་པ་དགག་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགོས་པ་ཡོད་པས་སོ། །དགོས་པ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་ཅེན། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱོགས་དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་
― DTG187_Page_0501 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་སྤྱི་ཉེ་བར་གདགས་སུ་རུང་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་འདྲ་བ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་པས་ཕྱོགས་སུ་གདགས་སུ་མི་རུང་བའི་ཆོས་ཅན་དག་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཅན་སེལ་བ་ནའོ། །མིག་གིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཁྲའི་གནག་བ་ཞེས་བྱ་བ་དག་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདིར་ཆོས་ཅན་གྱི་ཆོས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཆོས་ཞེས་སྨྲ་བས་ཀྱང་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཅན་དོན་གྱིས་རྟོགས་པས་ཆོས་ཆོས་ཅན་ལ་བརྟེན་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་སྟེ་རྟོགས་སོ། །དེར་ཆོས་ཅན་ཞེས་སྨོས་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པར་ཤུགས་ཀྱིས་འགྲུབ་པོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཏན་ཚིགས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་ཡོད་པ་རྒྱུ་ཡིན་གྱི། དཔེ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཏན་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དཔེའི་ཆོས་ཅན་ཡང་ཉེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་འབྲེལ་པ་དེ་གྲུབ་པས་བསྒྲུབ་པར་ནུས་ཀྱི། གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དཔེ་ལ་ཡོད་པས་འགྲུབ་པས་དཔེའི་ཆོས་ཅན་ཡང་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ཉེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་ཅེས་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་དཔེའི་ཆོས་ཅན་བཤད་ཟིན་པས་སོ། །བཤད་པ་བྱེད་པ་འདི་ཡིས་ཏེ། །ཆོས་ཞེས་བྱ་བས་ཆོས་ཅན་རྟོགས་པ་ལ་ཡང་ཆོས་ཅན་སྨོས་པས་ཉེ་བའི་ཕྱིར། བསྒྲུབ་བར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་གྲུབ་པ་དང༌། དེ་ལས་ཡང་དཔེའི་ཆོས་ཉེ་བར་བརྩད་པ་ན་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་ཅེས་སྨོས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འབད་པ་སྤང་པའོ། །ཕྱོགས་ཞེས་སྨོས་པས་ལེགས་པར་བཞག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཕྱོགས་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཆོས་ཅན་ནོ་ཞེས་སྤྱི་ཡན་ལག་ལ་བཏགས་པས་ཚིགས་ཆུང་དུས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱིས། སྤྱི་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཆོས་སམ་ཡང་ན་ཆོས་ཅན་ནི། །གཙོ་བོ་མིང་ཡང་ཕྱོགས་གཅིག་ཕྱིར། །བསྒྲུབ་བྱ་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་གདགས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་གཏན་ཚིགས་
― DTG187_Page_0502 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་ཁོ་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡང་དེའི་ཆོས་ཁོ་ནར་གོའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གདགས་པར་མ་བྱའོ་ཞེ་ན། དོན་གྱིས་གོ་བ་ན་ཡང་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་དོན་གཟུང་ན་དཔེའི་ཆོས་ཅན་ལ་ཐེ་ཆོམ་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོས་པ་སྔ་མར་མ་ཟད་པའོ། །དངོས་སམ་བརྒྱུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་ལས་ནི་མངོན་སུམ་དུའོ། །གཞན་དག་ལས་ནི་བརྒྱུད་བ་སྟེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ལོག་པས་རྟོགས་མེད་དོ་ཞེས་བརྒྱུད་པས་སོ། །འདི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པ་དང་མེད་བ་དང་གཉི་ག་ཡིན་པ་དག་གོ །ཅི་རིགས་པར་གཏན་ཚིགས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཏན་ཚིགས་དང་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །ཅིས་ངེས་པར་གཟུང་ཞེ་ན། རང་གི་རྟོགས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཕྱོགས་ཀྱིས་གསུམ་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང༌། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་དག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གསུམ་གསུམ་དག་རང་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པ་གྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མས་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་མེད་དམ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ནི་མ་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་གྲུབ་པ་ལ་ཚུལ་ལྷག་མ་གཉིས་མ་གྲུབ་ན་འགལ་བའོ། །དེ་གཉིས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ནམ་ངེས་པའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མེད་པ་མ་གྲུབ་པ་ནི་ཐུན་མོང་གི་མ་ངེས་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ན་ཡང་མ་ངེས་པའོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། ལྡོག་པ་དག་ཉེས་པར་སྨྲ་ན་ཡང་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བའོ་ཞེས་གཟུང་བར་བྱའོ། །ལྡོག་པ་ཡིན་ལ་ཐེ་ཚོམ་དང་གཅིག་ལ་མ་གྲུབ་པ་ནི་དངོས་པོ་ལ་ཡོད་པ་ཡང་ཡིན་པ་ཡང་གཟུང་བར་བྱའོ། །ཚུལ་གསུམ་པོ་དག་ཚང་བ་དང་མ་ཚང་བ་དེ་དག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ལྟར་མ་རྟོགས་པ་གང་ཡང་གཞན་དུ་གནས་པ་ལ་གཞན་དུ་རྟོགས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་འདོད་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་
― DTG187_Page_0503 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེ་གྲུབ་པར་རོ། །མི་འདོད་བ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་སྟེ་སུན་འབྱིན་བའོ་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ངེས་པ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་དང་འགལ་བ་དག་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པར་འགྲུབ་སྟེ། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ངེས་པ་ནི་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགོས་པར་མི་འགྱུར་བས་མ་སྨོས་སོ། །མ་གྲུབ་པ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །མ་ངེས་པ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་བ་འམ་མད་པར་ངེས་པ་ནི་ལྟོས་ཏེ། སྲོག་ལ་སོགས་པ་དང་མཉན་བྱ་དག་དངོས་པོ་ལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ཡིན་ན་ཡང་རྟོགས་པ་པོ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་སྒོ་ནས་མ་ངེས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་སྐྱོན་དེ་དངོས་པོ་ལ་མ་ངེས་པ་ཡང་མཚུངས་ཏེ། སྐྱོན་དེ་ཁོ་ནས་མ་ངེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་ཡང་འདིར་སུན་འབྱིན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བ་གང་མ་ངེས་པའི་བསྒྲུབ་པ་དགོད་པ་ལ་འདི་མ་དེས་ཞེས་ཕྱིར་རྒོལ་བས་བརྗོད་ན་ཡང་སུན་འབྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱི་འདོད་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བྱས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་པའོ། །རང་གི་རྟོགས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མས་ངེས་པ་ལས་གཞན་དུ་རྒོལ་བ་དང༌། ཕྱིར་རྒོལ་བ་གང་ཡང་རུང་བ་རྟགས་ཚུལ་གཉིས་སམ་གཅིག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་སྟེ། མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དག་ལ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་མ་གྲུབ་ན་ནི་མ་ངེས་པ་དང་འགལ་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གཉིས་སྨོས་ཀྱི་གསུམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་གཅིག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྟེ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མེད་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནའོ། །འདོད་བ་འམ་འདོད་པའི་གགས་དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་མ་ངེས་པའོ་ཞེས་སུན་འབྱིན་པར་སྨྲ་བ་ནའང༌། འདིའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་འདི་ལྟ་བུའི་ཞེས་ཚད་མས་ངེས་པའི་རྟགས་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་མཉན་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པ་ནི་སུན་འབྱིན་པའི་གཏན་ཚིགས་གཉི་ག་ལས་ལྡོག་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བ་སྨོས་སོ། །གཉི་ག་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་བར་མི་རིགས་བའི་
― DTG187_Page_0504 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་དག་གི་དངོས་པོས་བསྡུས་པས་ཕུང་པོ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གཅིག་ལས་ཚད་མས་ངེས་ན་ཡང་མ་ངེས་པར་མི་འགྱུར་ན། གཅིག་ལ་ཡོད་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཚད་མ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་འཇུག་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། ཅིག་ཤོས་ལམ་ངེས་པ་ཡིན། ཐུན་མོང་གི་མ་ངེས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བལྟ་བུའོ། །གཞན་ལས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེས་བུ་ཡོན་ཏན་མཚུངས་པ་དག་ལས་གཞན་ལས་མ་ཡིན་པའོ། །ཇི་སྙེད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་གསུངས་པའོ། །འདི་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པས་བསྡུས་པ་དང༌། གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ལོག་པ་དག་གོ །ལྡོག་པ་ངེས་ན་ནི་ཕུང་པོ་གསུམ་པ་སྲིད་ནའོ། །ཁྱད་པར་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ནི་རྟག་བ་དང་ཅིག་ཤོས་གཉི་ག་འགོག་པའོ། །སྨྲས་པ་ནི་ལེའུ་གཉིས་པར་རོ། །གལ་ཏེ་ངེས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་གཏན་ཚིགས་སོ། །སྨྲ་བའི་སྐྱོན་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པས་སོ། །དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་རྟགས་ཉེ་བར་སྨྲས་པའོ། །གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་ནི་དངོས་པོའི་ངོ་བོས་ནི་ངེས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་རྒྱུས་ངེས་པར་མ་ཡིན་ཏེ། སྨྲ་བའི་སྐྱོན་གྱིས་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འོན་ཀྱང་དངོས་པོས་ནི་མ་ངེས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདིའི་བསམ་པ་ཅི་ཞེ་ན། མཉན་པར་བྱ་བ་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པར་ངེས་པར་མ་གྲུབ་ཀྱང་དངོས་པོ་ལ་ནི་ངེས་པ་ཞིག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྟགས་སུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་པའོ། །གཞན་གྱིས་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉི་ཚེ་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་ཏེའོ། །སྨྲ་བའི་སྐྱོན་སྤངས་ཏེ་ཕ་རོལ་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་སྒྲ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སུན་འབྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་གཅིག་ལ་མ་གྲུབ་བ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་མ་
― DTG187_Page_0505 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྲུབ་བ་ནི་གཅིག་ལ་མ་གྲུབ་པས་ན་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ན་ཐེ་ཚོམ་དང༌། གཅིག་ལ་མ་གྲུབ་པ་ནི་དངོས་པོ་ལ་ཡང་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །འདོད་པ་མི་འཐོབ་པས་དེ་ནི་དེ་ལྟར་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྒོལ་བ་གང་མ་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པ་སྨྲ་པ་དེ་ལ་ཕྱིར་རྒོལ་བས་འདིའི་ཕྱིར་འདི་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་སྨྲས་ནས། རྒོལ་བའི་འདོད་པ་དང་སྟེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མི་འཐོ་བ་སྟེ། དེའི་གགས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་དེ་ལྟ་ཡིན་ཏེ་སུན་འབྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐོབ་པ་མེད་པར་ཡང་སུན་འབྱིན་པ་ཡིན་ནམ་སྟེ་སུན་འབྱིན་པ་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་མི་འདོད་པར་བྱས་པའམ་ཚུལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བྱས་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའོ། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་གགས་བྱེད་ནུས་པས་སུན་འབྱིན་པར་གཞག་སྟེ། འདི་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའམ། གཅིག་ལ་མ་གྲུབ་པའོ་ཞེས་སྨྲས་ན། ངག་དེས་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་དེའི་ངོ་བོར་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་འགྲུབ་པར་བྱ་བའི་གགས་བྱེད་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མིག་གིས་གཟུང་བ་ཉིད་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གཉི་ག་ལ་གྲུབ་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང་གཅིག་ལ་མ་གྲུབ་པའོ། །མ་ངེས་པ་ནི་ངེས་པ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ལ་དེ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ཕྱིར་རྒོལ་བས་བརྗོད་ན་ནི་སུན་འབྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིར་རྒོལ་བ་བརྗོད་པ་དེས་རྒོལ་བའི་འདོད་པ་ལ་གགས་ནུས་པས་སོ། །མ་གྲུབ་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་དང་འགལ་བ་དག་ཁོ་ན་རང་གི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ལ་ངེས་པའི་ཕྱིར། གཉི་ག་སྒྲུབ་པ་ཡང་ཡིན་ལ་སུན་འབྱིན་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཕ་རོལ་གྱི་འདོད་པ་ལ་གགས་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དགུར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་མིག་གི་ཆ་དགུར་གྲགས་པའོ། །དེ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། གཞལ་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཆར་གོང་མ་དང༌། བར་མ་དང་ཐ་མ་རྣམས་སུ་ཡི་གེའི་ཕྲེང་གི་རིམ་པ་ལྟར་རིམ་གྱིས་མ་འཁྲུགས་པར་བྲི་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་གཉི་ག་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་
― DTG187_Page_0506 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་དང་གཉི་ག་དག་གི་དབྱེ་བ་དང༌། གཏན་ཚིགས་དང་འགལ་བ་དང་མ་ངེས་པའི་དབྱེ་བ་དག་ཆ་སོ་སོར་ཕྱེ་བ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཕྲེང་བའི་ལུགས་དང་མཐུན་པར་བརྟགས་པས་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གསུམ་མོ། །གྱེན་ཐུར་དུ་བརྟགས་པ་གསུམ་གྱིས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་གསུམ་མོ། །འདིར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཚེ་དབྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་གྲུབ་པ་ནི་མེད་དོ། །སྟེང་དང་འོག་གི་གཏན་ཚིགས་སོ། །གཡས་གཡོན་དག་གིས་འགལ་བའོ། །ཟུར་བཞི་ནི་ཐུན་མོང་གི་མ་ངེས་པ་དག་གོ །དབུས་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་མཚམས་དང་པོ་དང་དབུས་ཀྱི་རྩོད་པ་གཉིས་སོ། །མཚམས་ལྷག་མ་གསུམ་གྱིས་ནི་ལྡོག་པ་གྲུབ་པའོ། །ཕྱོགས་བཞི་རང་བཞིན་འབྲས་བུའོ། །གཞལ་བྱ་བྱས་པ་མི་རྟག་པ། །བྱས་པ་སྲོག་སོགས་རྩོལ་ལས་སྐྱེས། །མི་རྟག་རྩོལ་དང་རེག་བྱ་མིན། །གཏན་ཚིགས་དགུ་རུ་གྲགས་པ་ཡིན། །རྟག་དང་མི་རྟག་རྩོལ་འབྱུང་དང༌། །རྟག་དང་བདག་བཅས་རྟག་ཉིད་དང༌། །རྩོལ་འབྱུང་མིན་དང་མི་རྟག་རྟག །བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་སུ་རབ་ཏུ་གྲགས། །ཞེས་བྱ་བ་བསྡུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །གཏན་ཚིགས་མེད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དག་ཀྱང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ལ་གཞན་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡོད་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལས་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། དེ་དང་ལྡན་པའི་བྱེ་བྲག་དེ་དག་ཀྱང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གཞན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་གཞན་དང་ལྡན་པ་ནི་སེར་སྐྱའམ་མང་དུ་ཟ་བའམ། རིང་བ་ཉིད་དང་ངོ༌། །བརྗོད་པར་འདོད་པ་བྲམ་ཟེའི་རིགས་ལས་སྐྱེས་པའོ། །དེ་མི་བརྟེན་ཏེ་མེད་ན་འདོད་སེར་སྐྱ་ལ་སོགས་པ་བྲམ་ཟེ་ལས་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྲམ་ཟེ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་གཞན་ལ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །ཡང་ན་ཆོས་གཞན་པ་དག་གོ །དེ་མ་ཡིན་པའི་སྒྲུབ་པས་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་མི་མཐུན་པའི་
― DTG187_Page_0507 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱོགས་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ནས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་འདོད་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དང་མི་ལྡན་པས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་ནས་འཇུག་སྟེ། རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་མི་ལྡན་པའི་མཚན་ཉིད་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་མི་སྲིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱི་འབའ་ཞིག་ལས་ཆོས་གཞན་དང་མི་ལྡན་པའོ། །བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པར་ཆོས་གཞན་མ་སྤངས་པས་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་བྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་ཆོས་དེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དེས་སོ། །རྩོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་དག་གཏན་ཚིགས་ཉིད་ཡིན་པར་ཁ་ཅིག་འདོད་ལ་གཞན་ནི་དེ་འགོགས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་འདིར་ཁ་ཅིག་ནི་རྩོད་པ་མེད་ཀྱང༌། དགོས་པ་གཞན་གྱིས་དཔེར་བརྗོད་པ་ཡང་ཡོད་པར་སྟོན་ཏོ། །བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་མི་རྟག་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་མི་རྟག་པའི་འབྲས་བུའོ། །འདིར་བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བའི་ཤེས་པས་རྒྱུ་མི་རྟག་པར་གྲུབ་པས། དེའི་རྒྱུ་སྒྲ་ཡང་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པས་རིག་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་རྟག་པར་སྨྲ་བ་དག་གིས་འདྲི་བར་བྱེད་པའོ། །སྔ་ན་ཡོད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པའི་སྒྲ་བརྩལ་མ་ཐག་པའི་ཤེས་པའི་གོང་ནས་ཡོད་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྒྲ་རྟག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེའི་འབྲས་བུ་ཤེས་པ་ཡང་རེས་འགའ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྩོལ་བ་ལས་སྒྲ་ལ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པས་དེའི་དབང་གིས་ཤེས་པ་རེས་འགའ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་སྐྱེས་བུའི་རྐན་དང་འདོད་པ་ལ་སོགས་པས་བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་འབྲས་བུ་ངེས་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བསལ་བའོ། །དབང་པོ་ལ་ཡང་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་སྦྱར་ཏེ། དེས་དབང་པོ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་པའོ། །གགས་མི་སྲིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པས་དམིགས་པའམ། མི་དམིགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུམ་བུར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པར་རུང་བ་ལ་མི་རུང་བར་མི་བྱེད་ནའོ། །ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་མཉམ་པའི་རྩིག་པས་སོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་
― DTG187_Page_0508 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ཕན་པར་བྱེད་པས་ནུས་པ་མཐར་ཐུག་པར་འགྱུར་བ་རྣམས་སོ། །ཉེ་བར་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་སྒྲ་རྟག་པའོ། །ལྟོས་པར་མི་རིགས་པ་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་ནུས་པའི་རང་བཞིན་དུ་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷན་ཅིག་བྱེད་པར་ནུས་པ་ཅན་དེ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་དང་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་མི་རྟག་པ་རྣམས་སོ། །གགས་རྩིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ན་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རམ་རྒྱུ་མི་ཉེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྔར་སྐྱེད་པར་ནུས་པ་དེ་གགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་མ་འགགས་ན་གགས་བྱ་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འགགས་ཀྱང་གགས་མེད་ན་ཡང་ཤེས་པ་སྐྱེད་ནུས་བ་སྐྱེ་བ་སྲིད་པས་གགས་ཡོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུའི་འཕེན་པ་ཟད་པས་རྒྱུན་ཆད་པ་ཡང་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེའི་རང་བཞིན་མ་ཉམས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནུས་པ་དེའི་གགས་བྱ་བར་མི་ནུས་ཏེ་ནུས་པའི་རང་བཞིན་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གགས་བྱ་བར་ནུས་ན་ནི་ནུས་པའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རང་བཞིན་མ་ཉམས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གགས་བྱེད་པའི་ཚེ་ཡང་ནུས་པའི་རང་བཞིན་མ་ཉམས་བ་སྟེ། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ནུས་པ་གྲུབ་པ་ནི་ཡང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་རོ། །མི་རྟག་པ་དག་ཀྱང་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་བཟློག་ཏུ་མི་རུང་ན་རྟག་པ་ལྟ་ག་ལ་རུང༌། ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་བརྟག་པ་གཞན་ཏེ། སྐད་ཅིག་མའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་མི་རྟག་པ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕན་ཚུན་དེ་རྩིག་པས་ཀྱང་བུམ་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཤེས་པ་མི་སྐྱེད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་བུམ་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཞན་སྐྱེད་པ་ཉིད་དུ་སྲིད་པའོ། །དེས་ན་སྒྲིབ་པ་ལས་རང་བཞིན་དུམ་བུར་བྱེད་དོ། །གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པ་ལས་གཞན་དུ་ཁྱད་པར་མི་བྱེད་ནའོ། །ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པས་ཁྱད་པར་དུ་མི་བྱེད་ནའོ། །དེ་ལྟར་གགས་རྟག་པར་འགྱུར་ཏེ་གགས་མི་བྱེད་པས་སོ། །རྟག་པས་དེ་བཞིན་དུ་མི་འགྱུར་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གགས་རྟག་པས་སོ། །དེ་ལྟ་བུ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པས་རེས་འགའ་དམིགས་པའི་
― DTG187_Page_0509 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་རོ། །དེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པ་ཅན་དུ་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གགས་ཀྱིས་སོ། །དོན་དེ་ལས་ཐོབ་པའི་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་དོན་དེ་ལས་ཐོབ་པའི་ཁྱད་པར་དེ། རང་བཞིན་གྱི་འབྲས་བུ་ཉེ་བར་སྦྱོར་ཏེ་སྐྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གྱིས་ཤིག་སྟེ་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་པར་འདོད་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །འབྲས་བུ་ཅུང་ཟད་བྱེད་ན་སྒྲ་དེ་སྔར་གྱི་སྟེ་ཕན་པ་མ་བྱས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །ངེས་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པའོ། །མི་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་དེའི་ཕན་པ་སྒྲ་ལས་དོན་གཞན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕན་པ་དོན་གཞན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ཕན་པ་དོན་གཞན་དེ་ལས་ཤེས་བ་སྐྱེ་པ་ལའོ། །དེ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་དེ་ཤེས་པ་དེས་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྒྲ་ལས་གཞན་པའི་ཕན་པ་དང་འབྲེལ་གྱི་སྒྲ་དང་ནི་མ་ཡིན་པས་སོ། །དབང་པོ་འམ་ཉེ་བ་དག་ལ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པར་ལྟོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །བདག་གམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཏེ་རང་ལས་ཐ་དད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ནི་རྟག་པ་ལ་ཁྱད་པར་མི་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་ཉིད་ལས་ཐ་དད་པ་ཡང་མི་སྲིད་པས་སོ། །གཞན་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་དག་ལས་གཞན་པ་སྟེ། སྐྱེས་བུའི་རྩོལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པས་སོ། །དེ་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་ཉིད་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་མི་རིགས་པར་བཤད་པ་དག་གིས་སོ། །སྒྲ་འམ་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་གཅིག་པོ་མ་ཡིན་གྱི་དབང་པོ་དག་ལ་རྩོལ་བ་ལ་སོགས་པས་ཕན་པར་བྱེད་པའོ། །ལྷན་ཅིག་བྱེད་པར་ཉེ་བར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་པས་བྱས་པའི་དབང་པོས་སྒྲ་ལ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པར་ཉེ་བར་སྦྱོར་བར་འགྱུར་ཏེ། མ་སྦྱར་ན་དབང་པོ་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་ཏུ་དམིགས་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ནུས་པ་སྐྱེ་བ་དང་ཉམས་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང་ཉམས་པ་མེད་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྒྲ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འདོད་ལ། དེ་ནི་གང་ལས་ཀྱང་ནུས་པ་འཐོབ་པ་པ་འམ་ཉམས་པ་མེད་ན་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་
― DTG187_Page_0510 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ་ནུས་པ་སྒྲ་ལས་དོན་གཞན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དོན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་རྟག་པ་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་གཞན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་ནི་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་དོན་གཞན་དེ་དང་ཤེས་པར་འབྲེལ་གྱི་སྒྲ་སྒྲ་དང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་དེ་ཤེས་པས་མི་ཤེས་པའོ། །འབད་པ་མ་བྱས་སམ་འབད་པ་རྫོགས་ཏེ་རྒྱུན་ཆད་ནའོ། །རེས་འགའ་ཡང་སྒྲ་དམིགས་པ་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་བདག་ཉིད་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲའི་རང་གི་ངོ་བོ་ལའོ། །ཕན་པ་འགའ་ཞིག་སྲིད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩོལ་བས་སོ། །རྒྱུའི་ཆོས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་བཤད་མ་ཐག་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་རྩོལ་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པས་མི་རྟག་པར་འགྱུར་གྱི། ཤེས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། རྩོལ་མ་ཐག་ཏུ་ཤེས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་རྟགས་སུ་བྱེད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཙམ་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བ་སྒྲ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་སྒྲ་བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བ་ལྟར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །སྔར་ཡོད་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩལ་བ་ལས་སྔར་ཡོང་པར་ངེས་པ་སྟེ། རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །གགས་དང་དབང་པོ་དག་ལ་ལྷན་ཅིག་བྱས་པས་ཕན་པ་སྲིད་ཀྱང་སྒྲ་རྟག་པ་ལ་ནི་གང་གིས་ཀྱང་བྱེ་བྲག་ཏུ་མི་བྱེད་དོ། །དེའི་གགས་བསལ་བ་དང༌། དབང་པོ་ལ་ཕན་བཏགས་པ་གང་ལ་ཡང་ལྟོས་པ་མེད་པའི་སྒྲ་རེས་འགའ་ཡང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་བྱེད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པ་འདི་འདྲ་བ་ནི་བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བ་འམ་རེས་འགའ་བའོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པའིའོ། །དཔེའི་ཡུལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་དཔེར་བརྗོད་པའི་ཡུལ་ལའོ། །དེའི་བདག་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སུའོ། །གལ་ཏེ་འོ་ན་གཞལ་བར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་ཅེ་ན། གཏན་ཚིགས་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཏན་ཚིགས་དང་
― DTG187_Page_0511 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེར་སྣང་བ་དག་གོ །དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བཤད་པའི་མཚན་ཉིད་གསུམ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་དག་མ་ཚང་བ་ནི་ཅི་རིགས་པར་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བའོ། །བྱེ་བྲག་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། འབྲས་བུའི་རྟགས་ཀྱི་དཔེར་བརྗོད་པ་ནི་བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བའི་ཤེས་པའོ། །རང་བཞིན་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བའི་སྐྱེ་བའོ། །ཆ་ནི་བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བའི་སྟེ། ཆ་ཅིག་ཤོས་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཀྱི་ཆ་སྒྲ་བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བའི་སྐྱེ་བའོ། །གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་དང་རང་བཞིན་གྱི་དབྱེ་བ་ཉིད་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། གང་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཡོད་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་དག་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཡོད་པའོ། །ལྡན་པ་ཅན་ནི་རྗེས་སུ་དབྱུག་པ་དང་འབྲེལ་བ་སྟེ། ཐ་དད་པའི་འབྲེལ་པའོ། །སོགས་པས་ནི་འདུ་པའི་འབྲེལ་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཐ་མི་དད་པ་ལྟར་བྱེད་པའོ། །གང་ཡང་དོན་གཅིག་ལ་འདུ་བ་སྟེ་གཞི་གཅིག་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་འདྲ་བའི་འབྲེལ་བ་ནི་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། འཁྲུལ་པ་སྲིད་པ་ཅན་ཉིད་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །མི་དམིགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་གཏན་ཚིགས་ཡོད་ན་སྣང་བར་རུང་བ་ལས་མ་དམིགས་པའོ། །མེད་པ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་སྟེ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་དུ་རུང་བའོ། །མི་དམིགས་པ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་མི་དམིགས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་སྒྲུབ་ཅེ་ན། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཤེས་པ་དང་སྒྲ་དག་སྟེ་སྣང་བ་མི་དམིགས་རྒྱུ་ཅན་གྱི་མེད་པའི་ཐ་སྙད་རྨོངས་པ་ལ་བསྒྲུབ་པའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་ཡོད་པས་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་སྒྲུབ་པའོ། །འདི་ཡི་ཐ་སྙད་གྲུབ་འགྱུར་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་ལ་སྟེ། སྔོན་གནས་ཁང་ན་སྦྲུལ་སྣང་དུ་རུང་བ་མི་དམིགས་པའི་མེད་དོ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་རུང་བར་གྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ལའོ། །དཔེ་ལ་འབྲེལ་པ་དེ་གྲུབ་པ་ལ་ཕྱིས་ཡུལ་གང་ན་སྣང་བ་མི་དམིགས་པ་ཅན་དེ་ལ་ཡང་ཡོད་ན་སྣང་དུ་རུང་བ་ལས་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར། མེད་བའི་ཐ་སྙད་དུ་རུང་བ་ཡིན་ཏེ་གནས་ཁང་
― DTG187_Page_0512 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པས། སྣང་བ་མི་དམིགས་པ་དེའི་འབྲས་བུ་ཉིད་བློ་སྒྲ་ཡང་འགྲུབ་སྟེ། དེའི་འབྲས་བུ་ཁྱབ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལན་འགའ་མ་ཡིན་པར་ཀུན་དུ་དཔྱད་ཟིན་པ་ནི་དཔེ་ངེས་པར་ཁྱབ་པ་རྟོགས་པའོ། །སྤྱི་དྲན་པ་ཡང་དྲན་པར་འགྱུར། ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣང་དུ་རུང་བ་མཐོང་བར་ངེས་ན་མེད་པའི་ཐ་སྙད་དུ་རུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་དྲན་པ་སྟེ། ཆོས་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་བྱས་པའོ། །དེ་ཉིད་དཔེའི་ཆོས་ཅན་ལ་ནི་ངེས་བས་དྲན་པར་བྱེད་པས་སོ། །མཐོང་བ་དང་མ་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི། དབེ་བརྗོད་པ་སྟེ། མངོན་སུམ་དང་མི་དམིགས་པས་ཆོས་ཐ་དད་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་རྟོགས་པས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་གྲུབ་བ་ཉིད་ཡིན་ཡང་རྨོངས་པས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཐ་སྙད་མི་ཤེས་པ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུ་དང་ངོ་བོ་ཞེས་ཐ་སྙད་རྟགས་དང་རྟགས་ཅན་ཐ་དད་པ་ལྟར་སྣང་བ་ནི་བརྟགས་པ་ཐ་དད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོར་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །ཐ་སྙད་ཀྱི་དེ་ཙམ་དུ་གཞན་དུ་འགྲུབ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཙམ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་པའོ། །གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་ལའོ། །ཡང་ན་ཐ་དད་པར་རོ། །ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་རོ། །གལ་ཏེ་མི་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྣང་བ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་གང་གིས་གྲུབ་ཅེས་བྱའོ། །མེད་པ་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དམིགས་པ་ནི་ཤེས་པ་མེད་པ་ཡིན་པར་བསམ་པས་སོ། །གཅིག་དམིགས་པའི་མཐུ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དམིགས་པ་མངོན་སུམ་གྱིས་འགྲུབ་པར་སྟོན་ཏོ། །རང་གི་ཡུལ་གྱི་ཤེས་པ་མེད་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་ལུགས་དགག་པ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཁ་ཅིག་ནི་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་མེད་པས་མེད་པར་སྨྲའོ། །རང་བཞིན་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགག་པར་འདོད་པས་དབེན་པའི་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ལས་སོ། །ཐམས་ཅད་མི་རྟོགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་འདོད་པ་ལྟར་ཤེས་པ་མེད་པ་ཙམ་གྱིས་དེས་དབེན་པའི་ཆོས་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནའོ། །གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་གང་ལའོ། །འདི་དམིགས་ལ་གཞན་ནི་མི་དམིགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་དབེན་པ་འདི་དམིགས་
― DTG187_Page_0513 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ། དགག་པར་འདོད་པ་མི་དམིགས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡང་གང་གིས་གྲུབ་ཅེ་ན། རང་གི་ངོ་བོའི་བྱེ་བྲག་ཡང་དག་པར་མྱོང་བ་སྟེ། རང་རིག་པ་ལས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཤེས་པ་བདག་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སྟེ། རང་ཉིད་ཕྱོགས་དབེན་པ་རྟོགས་པའོ་ཞེས་ཤེས་པ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་ཅིང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་དོན་གྱི་བྱེ་བྲག་སྟེ། འདི་ནི་དམིགས་ལ་འདི་ནི་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་དོ། །གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་རིག་པ་ལས་གཞན་དུའོ། །དོན་གྱི་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པ་རང་ལ་ཡོད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་གྲུབ་པ་ལྟར་དོན་གྱི་རང་གི་བྱེ་བྲག་འགྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཟློག་པ་བསྡུ་བ་ནི་ཡང་གི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡོད་བའི་བྱེ་བྲག་ཕྱོགས་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པ་དམིགས་པར་རང་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་ཕྱོགས་ནི་དམིགས་ལ་དགག་པར་བྱ་བ་ནི་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་མི་རྟོགས་པ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེའུ་དང་པོར་རྒྱས་པར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་མྱོང་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་ཕྱོགས་དགག་པར་བྱ་བས་དབེན་པའི་མྱོང་བའོ། །གཞན་འགོག་པ་ནི་དགག་པར་བྱ་བ་མེད་དོ་ཞེས་རྟོགས་བར་བྱེད་པའོ། །གཞན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་མྱོང་བ་ཉིད་ཡིན་པའོ། །མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་དམིགས་པ་ཉིད་དགག་པར་བྱ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱོགས་འབའ་ཞིག་ནི་དམིགས་པར་བྱ་བ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་ནི་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་དམིགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཡང་དགག་པར་འདོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དམིགས་པ་དག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པ་དགག་པས་མི་དམིགས་པར་གཞག་སྟེ། གྲོང་གི་ཕག་ནི་བཟའ་བ་མ་ཡིན་པས་བཟད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་དེ་ངེས་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འདྲེས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་ཉིད་དེ་ངེས་པ་ལས་དེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་ཕྱོགས་འབའ་ཞིག་མྱོང་བ་ཡིན་གྱི་དགག་པར་བྱ་བ་མྱོང་བ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེའི་ཡུལ་ནི་ཕྱོགས་དགག་པར་བྱ་བ་དང་མ་འདྲེས་པ་ཡིན་གྱི་དགག་པར་བྱ་བ་མེད་དོ་ཞེས་ངེས་པའི་
― DTG187_Page_0514 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཡོད་དོ་ཞེས་ངེས་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ཕྱོགས་དང་དེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཁོ་ནའོ། །གཞན་ཡོད་བ་ནི་དགག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡང་དགག་པར་བྱ་བའི་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ། །མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ངེས་པར་དམིགས་པའི་ཡུལ་དང་ཤེས་པ་དེ་དག་མ་ཡིན་པར་དགག་པས་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་མེད་པས་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རྨོངས་པ་ལ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། སྣང་དུ་རུང་བའི་དོན་མི་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དེའི་དོན་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟ་དེ་ལྟར་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་གྱི་གནས་ཁང་ན་སྣང་དུ་རུང་བའི་མི་དམིགས་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པ་སྟེ་རྒྱས་པར་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རང་བཞིན་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགག་པར་བྱ་བ་དང་མ་འདྲེས་པའི་དོན་ཤེས་པའོ། །གཞན་དུ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་ཤེས་པ་མེད་པར་སྤང་ངོ། །མུན་པར་ལག་པས་བྱུག་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མུན་པའི་ས་ཕྱོགས་ན་བུམ་པས་སྟོང་པ་མྱོང་བ་མེད་དེ་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བ་འབའ་ཞིག་ཁྱད་པར་ཅན་མྱོང་བ་མ་ཡིན་གྱི་རེག་པ་ལས་ཀྱང་བུམ་པ་སྟོང་པ་མྱོང་བས་དེ་ཉིད་བྱེ་བྲག་ཅན་མྱོང་པ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །འབད་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཐོགས་པ་སྟེ། དགག་པར་བྱ་བ་ཡོད་པའོ། །འདིས་ནི་ཡོད་ན་ངེས་པར་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་ཏ། །འབད་པ་མེད་བ་ནི་མི་དམིགས་པའོ། །དེ་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྣང་སྟོང་པའི་རེག་པ་དམིགས་པ་དེ་མེད་ནའོ། །གཞན་མེད་པ་ནི་དེ་ལས་གཞན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དགག་པར་འདོད་པ་མེད་བའོ། །ཡང་ཕ་རོལ་ཁ་ཅིག་ན་རེ་དམིགས་པའི་རྒྱུ་གཞན་ཡོད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་དབང་པོ་གཟུགས་སྣང་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཤེས་པ་ཕྱོགས་མ་འདྲེས་ལ་དམིགས་པ་དག་ཡོད་ལ་དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་ཕྱོགས་ལས་གཞན་པ་དགག་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ལས་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་མེད་པ་ལས་དགག་པར་བྱ་བ་མེད་པར་འགྲུབ་སྟེ། འདིས་ནི་དགག་པར་བྱ་བ་ལ་དམིགས་པ་མེད་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི། དམིགས་པའི་རྒྱུ་གཞན་ཡོད་ལ་དེ་ལས་དམིགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཉེས་པ་མེད་པ་ཁྱད་པར་ཅན་
― DTG187_Page_0515 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་ཁྱད་པར་ཅན་མ་ཡིན་གྱི། ཤེས་བ་མེད་པ་ཙམ་དུ་གྱུར་ནའོ། །དེ་ལྟ་ན་གཉིད་ལོག་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་བརྒྱལ་བ་དང༌། ཁ་ཕར་བལྟས་པ་ལ་སོགས་པ་གནས་སྐབས་ན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པ་གང་དག་ནི་མེད་པར་ཡང་རྟོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །མེད་པ་ཁྱད་པར་ཅན་བཟུང་ན་ནི་གཉིད་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་མི་འགྲུབ་སྟེ། གཉིད་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་སྣང་བ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་ནུས་པར་རོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིད་ལོག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཤེས་པ་མེད་པ་ཙམ་གྱི་དམིགས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུ་དེས་དེ་ཉིད་ཡོད་བཞིན་དུ་གང་དག་གི་མེད་པར་མ་རྟོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་མི་དམིགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་ན་མ་རྟོགས་པ་ཡིན། དེ་མི་དམིགས་པ་དེ་འདྲ་བ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དམིགས་པའི་རྒྱུ་གཞན་ཡོད་པའི་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡོད་ན་ནི་གང་དག་གི་མེད་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདིར་མ་དམིགས་པའི་རྒྱུ་གཞན་ཡོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་འཇུག་པ་སྟེ། བྱ་བ་བྱེད་པ་ཉིད་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ་ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་ནི་དམིགས་པ་འཇུག་པས་སྟོན་པ་སྟེ། རང་གི་ཤེས་པ་སྐྱེས་པས་ཡོན་ཏན་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་འཇུག་ནའོ། །གདོང་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་འབྲས་བུ་དམིགས་པ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་དམིགས་པའི་རྒྱུ་གཞན་ཡོད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པ་མེད་ན་གཉིད་ལོག་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་ཡོན་ཏན་གྱི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དམིགས་པ་ཡིན་དང་ཁོ་བོ་ཅག་གི་སྨྲ་བ་ཉིད་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱི་དམིགས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དོན་གང་ཡོད་ན་སྣང་དུ་རུང་བའི་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་མེད་པ་སྟེ། དགག་པར་བྱ་བ་དང་མ་འདྲེས་པར་ཆོས་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་སོ་སོར་ངེས་པའོ། །གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དམིགས་པ་ཉིད་མི་དམིགས་པ་ཡིན་པ་ལས་
― DTG187_Page_0516 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་དུ་དོན་དམིགས་པ་མེད་པ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ནའོ། །དོན་གྱི་མེད་པ་ཉིད་ནི་དགག་པར་བྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཤེས་བ་མི་དམིགས་པ་ཡིས་རྟོགས་འགྱུར་ན། ཤེས་པ་མི་དམིགས་པ་ནི་མེད་པ་ཉིད་དེ་ཤེས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་རྟགས་གཞན་གྱིས་རྟོགས་པ་ཡིན་ཕྱིར་ཏེ། དེ་རང་གིས་ནི་མི་རྟོགས་ཏེ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་གྱི་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །རྟགས་དེ་ཡང་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་དགག་པ་མེད་པའི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་རྟགས་གཞན་ལ་ལྟོས་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་རིམ་གྱིས་ཐུག་པ་མེད་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་དག་པར་མྱོང་བ་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དགག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་མྱོང་བ་སྟེ་ཤེས་པ་སྟེའོ། །དེ་མེད་པར་ཤེས་པ་རང་གིས་རང་རིག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕྱོགས་མ་འདྲེས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་རང་ཉིད་ཀྱིས་མི་འགྲུབ་སྟེ། ངེས་པའི་ཤེས་པ་མི་སྐྱེད་ནའོ། །འོ་ན་ནི་ཤེས་པ་དེའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཡུལ་ལ་ཡང་དགག་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཁྱད་པར་དུ་མི་རྟོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡང་དག་པར་མྱོང་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཏེ་འདི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡོད་ཀྱི་འདི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་རང་གི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པས་གཞན་དོན་གང་གི་དམིགས་པ་མེད་པའི་དོན་གཞན་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་མེད་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་ལ་གང་གི་དམིགས་པ་ཡོད་པ་ནི་ཡོད་པར་རོ། །གཞོན་ནུ་མ་ལེན་ན་རེ་གང་གི་སྐྱོན་མེད་ལ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། མི་དམིགས་པའི་རྟགས་ཐུག་པ་མེད་པ་ལ་གང་གི་སྐྱོན་མེད་པ་ལའོ། །རང་བཞིན་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་མེད་པ་སྟེ་ཤེས་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་དག་གི་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཐུག་པ་མེད་དོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། འོན་ཀྱང་གང་མི་དམིགས་པས་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཉིད་བཤད་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བུམ་པ་དེ་ཉིད་མེད་པ་དམིགས་པ་ལས་མེད་རྟོགས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཅན་དེས་ཀྱང་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་མེད་པ་ལས་རང་རྒྱུད་པའི་ཚད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུམ་པ་མེད་དོ་ཞེས་ཤེས་པའོ། །གང་ལས་ཏེ་བུམ་པ་མེད་པ་གང་ལས་བུམ་པ་མེད་དོ་ཞེས་ཤེས་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་
― DTG187_Page_0517 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ཤེས་བའི་རྐྱེན་ཡིན། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མེད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །མེད་པ་ནི་མེད་བ་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་དེ་གཞན་གང་ལ་ཡང་མི་ལྟོས་ཏེ་ལྟོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པ་དེ་རྒྱུ་ཕྱི་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་བྱེད་ན་བྱེད་པ་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མེད་དོ་སྙམ་བའི་རྟོག་བ་ཅན་གྱི་ཚད་མའོ། །བྱེ་བྲག་ལ་བརྟེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་བྱེ་བྲག་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ལ་ཡང་བརྟེན་པའི་སྒྲ་འཇུག་པས་སོ། །མཚན་ཉིད་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་ནུས་བ་དང་གཞན་ལ་བྱེ་བྲག་སྐྱེ་བ་སྟེ་བྱ་བ་བྱེད་པ་དང་རང་གྲུབ་པའོ། །འདི་ལ་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བ་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུམ་པ་མེད་པ་འདི་མེད་དོ་ཞེས་ཤེས་བའོ། །ཚད་མ་རང་རྒྱུད་པ་དགག་བའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་དེ་མ་ཐག་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཁྱེད་དང་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་མཐུན་པར་གྲུབ་པའི་མཐོང་བ་རྟོག་བ་མེད་པའི་དེ་མ་ཐག་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་མཐོང་བ་ཁོ་ནའི་སྟོབས་ལས་སྐྱེས་ཤིང་དེ་ཁོ་ནའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའོ། །དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་རང་དགའམ་རྟགས་ལས་མ་ཡིན་པའོ། །ཤེས་པ་དེ་ཡང་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་དུ་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པར་ནུས་ཏེ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཅད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང་པོ་ཤེས་པ་རྟོགས་པ་མེད་པ་དེ་ཁོ་ན་དོན་དེ་ལ་ཚད་མར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་མཐོང་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ཅན་བསྐྱེད་པས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་དེའི་མཐུས་གཅིག་པོ་ལས་གཞན་བ་དགག་པར་བྱ་བ་མེད་དོ། །འགོག་པའི་ཕྱིར་སྔ་མ་ཁོ་ན་ཚད་མ་ཡིན་གྱི་དེའི་མཐུ་ལས་སྐྱེས་པ་དེའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པས་མ་རྟོགས་པ་རྟོགས་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཅན་ནི་རང་རྒྱུད་པའི་ཚད་མ་མ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བ་རྣམ་པ་གཞན་དང་འདྲེས་ན་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་ཤེས་པའི་རྟོགས་པ་ཅན་དེ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་དེ་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མཐོང་བ་ཁོ་ནས་དོན་དེ་རྟོགས་ཟིན་པ་དང༌། རྟོག་པ་ཅན་དེ་ཡང་མཐོང་བའི་མཐུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རང་དགས་རྟོགས་པ་མེད་
― DTG187_Page_0518 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་སོ། །གཞན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཉིད་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དབང་བོ་ལ་མི་བརྟེན་པ་ཞེས་སྦྱར་ཏེ། འདི་མཚོན་པ་ཡིན་པས་བསྒོམས་པ་ལ་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པར་བསམས་པའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ངེས་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་རིག་པར་དོགས་པ་ནི་མེད་དོ། །རྟགས་དག་ལ་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་པས་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྔོན་པོ་རྟོགས་ཟིན་པས་དེ་ལ་ངེས་པའི་རྟོགས་པ་ནི་སྔོན་པོ་དེ་ཉིད་ལ་རྟོགས་པར་བྱེད་པར་ཟད་ཀྱི་མ་རྟོགས་པའི་དངོས་པོའི་ཆོས་རྟོགས་པ་མེད་པས་དེ་ཚད་མ་མ་ཡིན་ནོ། །སྣང་བ་མི་དམིགས་པ་བརྟེན་ནས་མི་སྣང་བ་མི་དམིགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མ་མཐོང་བས་མེད་མི་རིགས་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མ་མཐོང་བ་ཙམ་དང་དོན་ཡོད་པར་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ནི་ཡོད་བ་ཟློག་བྱེད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣང་བ་མི་དམིགས་པ་ལས་གཞན་མི་སྣང་བ་མི་དམིགས་པས་ནི་ཡོད་པ་ཟློག་བྱེད་དེ་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་ནི་ཡོད་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་ཟློག་བྱེད་དེ། མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་རྟགས་མེད་རྣམ་རྟོག་སོགས། །དེ་རྟགས་ལྟར་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་པའི་རྟོགས་པས་ཀྱང་གཞན་ཡོད་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་གིས་འདོད་པའི་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱི་མི་དམིགས་པ་འདི་ཡང་དེ་འབྲས་ངེས་པ་དེ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ངེས་པ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་ན་མི་དམིགས་པར་མི་འབྱུང་བར་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་སྒྲུབ་པར་ནུས་མིན་ནོ། །དེ་དངོས་པོ་འགོག་པ་སྒྲུབ་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཏན་ཚིགས་དང་བོའི་དབང་བྱས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བཤད་པ་སྟེ་སྣང་བ་མི་དམིགས་པའོ། །ངེས་པ་ཉིད་ནི་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན་ཏེ་མེད་པར་ངེས་པའོ། །རང་གི་ངོ་བོ་སྦྱོར་བ་ནི་རྟགས་སྣང་བ་མི་དམིགས་པ་རང་གིས་སྒྲུབ་བའོ། །ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྡུ་བའོ། །ཚད་མས་གནོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་སྤངས་པས་ཅིག་ཤོས་གནས་བ་མ་ཡིན་ཡང་དེ་གཉིས་བདག་ཉིད་གཅིག་པར་
― DTG187_Page_0519 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགལ་བར་ཚད་མ་གཞན་གྱིས་བསྒྲུབ་བས་འགལ་བ་སྟེ། ཕན་ཚུན་སྤངས་པས་གནས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་དག་གོ །བདག་ཉིད་གཅིག་བར་ཚད་མས་གནོད་བའི་འགལ་བ་དེ་ཉིད་ཁས་ལེན་པ་ལ་སྦྱོར་བར་གནོད་པ་ཅན་དེ་ཕན་ཚུན་དགག་པར་བྱ་བའི་དོན་བཀོད་པ་ཡང་འགྱུར་ཏེ་འགལ་བས་ཁྱབ་པ་དམིགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་གནོད་པ་ཅན་གྱི་དོན་སྦྱོར་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྟགས་ཀྱང་འགལ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་བ་ཁས་ལེན་པ་དེའི་རྟགས་ངེས་མི་འདོད་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འགལ་བའི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་བཤད་པར་འདོད་པས་དཔེར་ན་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དག་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཉིད་གཅིག་པར་ཚད་མས་གནོད་པར་བསྟན་བའི་ཕྱིར་ཚད་མ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གོས་ལ་ཚོན་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ལ་ངེས་པ་མེད་པས་ཁྱབ་པར་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ངེས་པ་མེད་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཞན་ནི་རྒྱུས་འཇིག་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་བར་ངེས་པར་འགྱུར་བ་ལས་བཟློག་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། གཏན་ཚིགས་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །ངེས་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར་འགལ་བའམ་སྐྱོན་མེད་པའོ། །མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་དེ་དག་གོ །རང་གི་རྒྱུའི་ཚོགས་པ་ལ་རག་ལས་པའི་བུམ་པའི་རང་གི་རྒྱུ་ལས་གྲུབ་ཟིན་པ་དག །རྒྱུ་གཞན་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་སྟེ་རག་ལས་པར་མཐོང་བ་མེད་དོ། །རང་གི་རང་བཞིན་རྫོགས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་དེ་ལ་རག་མ་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འཇིག་པར་བྱེད་པ་འདི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། ཆོས་ཉིད་ཡིན་པར་ཁས་ལེན་པ་དེ་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་འདོད་པར་འགྱུར་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་ཞེས་བྱ་བ་གྲུབ་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ན་འཇིག་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པར་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་སྔོན་འཇིག་པ་མ་བྱུང་བ་དེ་ཕྱིས་འཇིག་པའི་རྒྱུས་ཀྱང་མི་འབྱུང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ན་དེའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོའོ། །རང་བཞིན་ངེས་ན་
― DTG187_Page_0520 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བས་སྦྱོར་ཏེ། རྒྱུ་ལས་མི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་དུ་ངེས་ནའོ། །དེ་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་པའི་རྒྱུའོ། །དེ་ཡང་མི་རྟག་པའི་རྒྱུ་རང་བཞིན་ངེས་ནའོ། །དེའམ་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོའམ་དེའི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འཇིག་པའི་རྒྱུ་གཞན་མ་ཡིན་པའོ། །རང་བཞིན་ཡིན་པར་དེ་དངོས་པོ་རང་བཞིན་གྱིས་འཇིག་པའོ། །དེའི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང་ཡང་འཇིག་པའི་རང་བཞིན་དུ་སྐྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་ཅིས་མི་འདོད་དེ། ཇི་ལྟར་ན་བརྒྱུད་པས་ཡིན་དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ལས་ནི་དངོས་པོའོ། །དེས་ན་ནི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ལས་འཇིག་པའོ། །ཐོག་མ་ནས་དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་ན་མི་རྟག་པ་དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་ཕྱིས་འཇིག་པ་ནི་རྒྱུས་ཀྱང་འཇིག་པ་དེ་འབྱུང་བར་མི་ནུས་ཏེ། ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་ལ་རག་ལས་པ་མ་ངེས་པ་ཁྱབ་པར་བཤད་པས་སོ། །རེས་འགའ་བའི་རང་བཞིན་ནི་མ་ངེས་པའོ། །ལྟོས་པ་མེད་པ་ངེས་པ་སྟེ། །གང་ཞིག་དེ་ཡོད་གཞན་ལྟོས་མེད། །དེ་དག་དི་ཡོད་ལ་ངེས་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འགལ་བ་ནི། རེས་འགའ་བའི་རང་བཞིན་དང་ལྟོས་པ་མེད་པ་དག་གོ །དེ་དག་ཉིད་མ་ངེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བ་སྨོས་སོ། །འགལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་འགལ་བའོ། །ཚད་མས་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་ཚུན་སྤངས་པས་གནས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་ཚད་མས་གནོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གསུམ་པ་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །ཚད་མས་གནོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཕན་ཚུན་སྤངས་པས་གནོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་རང་བཞིན་འགལ་བ་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་འགྱུར་བར་རོ། །འགལ་བས་ཁྱབ་བའི་རང་བཞིན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་ཚུན་སྤངས་པས་གནས་པའི་འགལ་བ་མ་ཡིན་ཡང་ངོ༌། །དེ་འགལ་བར་བཞག་པ་ནི་ཕན་ཚུན་སྤངས་པས་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་སྤངས་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་རང་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ལྟོས་པ་པོ་མེད་པས་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་སྤངས་ཀྱང་ངེས་པར་འབྱུང་
― DTG187_Page_0521 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་སྤངས་ཀྱང་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པར་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུར་ཞེ་ན། ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པས་ཁྱབ་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་དེ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ངེས་པ་མེད་པ་ནི་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་འགལ་བ་སྟེ། དེའི་དངོས་པོ་དང་དེའི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པ་དེའི་དངོས་པོ་མེད་པས་ཁྱབ་པ་ནི་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ནིའོ། །དེ་ཡང་ཤུགས་ཀྱིས་ཏེ་ཕན་ཚུན་སྤངས་པ་མ་ཡིན་ཡང་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤུགས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་བརྒྱུད་པས་འགལ་བ་སྟེ། དེ་དང་དེ་མེད་པ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་འགལ་ལ། འགལ་བ་དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་དེའི་ཤུགས་ཀྱིས་སོ། །ཤུགས་ཀྱིས་འགལ་བ་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ནི་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྦྱོར་བ་དེས་རང་བཞིན་འགལ་བ་ལས་གཞན་སྦྱོར་བ་དང། ཤུགས་ཀྱིས་འགལ་བ་ཡང་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འགལ་བས་ཁྱབ་པ་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རང་བཞིན་འགལ་བ་དམིགས་པ་ལས་སྦྱོར་བ་ཐ་དད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཅན་གྱི་ངག་དག་གི་སྦྱོར་བར་བརྗོད་པ་ནི་དོན་ཆོས་ཅན་ཡོད་པ་ལ་རུང་གི་མེད་པ་ལ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་སྒྲའི་དོན་ཕྱིའི་དོན་མ་ཡིན་པར་བསམས་པའོ། །དེ་བཀག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེ་ཚོམ་ལ་སོགས་པ་དགག་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་བརྗོད་པར་མི་བྱ་ཞེ་ན། ཡུལ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྟགས་གཞི་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དགག་པའི་སྦྱོར་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཡོད་བཞག་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྣང་བ་ལ་ཡོད་པར་སྣང་བ་ནི་ཡོད་པར་རྟེན་པའོ། །མེད་པར་སྣང་བ་ནི་མེད་པར་རྟེན་པའོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གཉི་གར་སྣང་བ་ནི་གཉི་གར་རྟེན་པ་སྟེ་བུམ་པ་དང་རི་བོང་གི་རྭ་དང་ལུས་ཅན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ཏེ། ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་སྣང་བ་དང༌། རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དག་ཏུ་སྣང་བ་གཉི་གར་བསྟན་པ། དེར་ནི་ཕྱི་དངོས་ཉེར་བླངས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་དགག་
― DTG187_Page_0522 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དེར་ནི་ཕྱིའི་དངོས་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྣང་བ་ལས་གཞན་བ་རང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་དགག་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་སྒྲ་དོན་མེད་མིན་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྣང་བའི་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཅན་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་སྦྱོར་བ་བརྗོད་ཕྱིར་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྣང་བ་མེད་པ་ནི་བརྗོད་པ་མི་སྲིད་པས་སོ། །དེའི་རྣམ་བ་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨྲ་བ་བོ་སྒྲས་སྟོན་པ་ཡང་ངོ༌། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཤེས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོན་པ་དང་ཉན་པ་པོའོ། །སོ་སོར་མི་སྣང་བ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཏོ། །སོ་སོར་རང་གིས་རིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་རྒོལ་བ་དང༌། ཕྱིར་རྒོལ་བ་ལ་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པའོ། །འདི་ལ་གཞན་རིགས་པ་ནི་མེད་དེ། གཞན་དེ་བརྫུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་མ་ཐོབ་པ་ནི་མ་འོངས་པའོ། །འདི་ལ་གནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྣང་བ་འདི་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་དེ་མེད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་བློ་དོན་ཡུལ་ཅན་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དངོས་སུ་ནི་བློ་ལ་སྣང་བའི་དོན་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་གཞག་པའི་མཚན་ཉིད་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་དགག་པ་དེ་ལ་ཡང་ཕ་རོལ་གྱིས་ཇི་ལྟར་བཞག་པ་སྟེ། མི་གསལ་བ་དང་རྟག་པ་དང་སྤྱི་དང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དག་ཏུ་བློ་ལ་སྣང་བ་དེའི་ཕྱིའི་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་མི་དམིགས་པའི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྣང་བའི་གཞི་སྒྲུབ་པས་སོ། །དེ་བློ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པའི་སྣང་བའི་བློ་དེའི་ཕྱིའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་དོན་དུའོ། །འདིར་ནི་དངོས་པོ་ཉིད་སེམས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཙོ་བོ་དགག་པ་ལ་སོགས་པ་འདིར་རོ། །དངོས་པོ་ཉིད་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་པ་སེམས་ཀྱི་སྒྲའི་དོན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྣང་བ་ནི་སེམས་པའོ། །དངོས་པོ་ཁོ་ན་སེམས་པ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་སྐྱེད་དང་འབྲེལ་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་ཁོ་ནས་འབྲས་བུ་སྐྱེད་ལ་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་ཡང་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ལ་བླང་དང་དོར་བར་རྟོག་གོ །
― DTG187_Page_0523 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །གསུངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་བོས་སོ། །བརྗོད་ཟིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེའུ་གཉིས་པར་རོ། །གྲངས་ཅན་དག་གཙོ་བོ་ཡོད་པ་ཉིད་སྤྱི་དེ་སྒྲུབ་པར་འདོད་ནས། ཡོད་པ་རང་བཞིན་གཏན་ཚིགས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡོད་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བའོ། །སྤྱི་ཡོད་པ་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་བྱ་མིན་ཏེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བར་འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་རྟག་པ་དང་མི་གསལ་བ་དང༌། སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་རྗེས་སུ་འགྲོ་མེད་ཅེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་མ་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། གཏན་ཚིགས་བསྒྲུབ་བྱ་དག་འགལ་འགྱུར་ཏེ། ཁྱེད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་བྱས་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་སྒྲར་འགྱུར་བའི་མི་རྟག་པ་ནི་བུམ་པ་ལ་མེད་ལ་རྟགས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་པའོ། །གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་བྱེ་བྲག་ཅེས་བྱ་བ་ནས་གསུངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་བྱེ་བྲག་རྗེས་འགྲོ་མེད་ཅེས་ཞེས་བྱ་བའི་ཆ་འཆད་དོ། །ཚད་མ་ཡུལ་གྱིས་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཚད་མས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་སོ། །གཏན་ཚིགས་ཀྱང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ལ་བརྟེན་ན་བུམ་པར་གྱུར་པའི་ཡོད་པ་ཡང་དཔེ་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་བྲག་གིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཁོ་ན་སྐྱོན་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་བྱེ་བྲག་གིས་ཏེ། གཙོ་བོ་ཡོད་པ་སྤྱི་ཉིད་དང་རྟག་པ་དང་སྐྱེད་བར་བྱེད་པའམ་དབང་ཕྱུག་ཡོད་པ་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་རྗེས་སུ་གཟུང་བ་དང༌། ཆད་པས་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་ཏེ་སྒྲུབ་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པ་ཉི་ཚེར་མ་ཟད་དེ་འོན་ཀྱང་ཡོད་པ་གཏན་ཚིགས་སུ་བྱས་ན་ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་སྐྱོན་མཚུངས་པ་ཡིན་ཏེ། བུམ་པར་གྱུར་པའི་ཡོད་པ་ནི་སྒྲ་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ་སྒྲར་གྱུར་པའི་ཡོད་པ་ནི་དཔེ་ལ་མེད་པས་སོ། །སྐྱོན་འདི་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚུངས་པའོ། །ཡོད་པ་ཙམ་ཞིག་ཉེར་བླངས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་རྟག་པ་
― DTG187_Page_0524 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་བོར་ཏེའོ། །དོན་འགའ་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ལ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་འདོད་པའམ་མ་རྟོགས་པའི་དོན་ནོ། །ཡོད་པ་ཙམ་སྟེ་ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་ཡོད་པ་ཙམ་ནི་འགོག་པར་མི་བྱེད་དོ། །བྱེ་བྲག་གང་ལ་ཡང་ཡོངས་སུ་མ་སྦྱར་བར་སྨྲས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་དགར་དང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། །རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གང་ལམ་སྦྱར་བའི་ཡོད་པའོ། །ཡོད་པ་དེ་ནི་སྒྲུབ་བྱེད་ན། །བྱེ་བྲག་ཁོ་ནར་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དུ་ན་རྟགས་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་ཕྱུག་ཡོད་པར་འདོད་པས་ཀྱང་རང་དབང་དང་བདེ་བ་དང་འབྱིན་པ་པོ་ལ་སོགས་པར་དང༌། དེས་ནི་དེའི་རང་བཞིན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་རྟགས་དེས་སམ་སྨྲ་བ་པོ་དེ་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་དེའི་རང་བཞིན་ནོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཚད་མས་གར་ཡང་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞི་བྱེ་བྲག་གིས་བྱེ་བྲག་ཅན་དུ་འདོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིའི་མེ་ཞེས་བྱ་བར་སྒྲུབ་ནའོ། །དེ་ལྟར་གཞི་དེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིའི་མེ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྒྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། མི་ལྡན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ནི་བྱེ་བྲག་སྟེ། འདི་ལ་མེ་ཡོད་པའོ་ཞེས་མེ་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པའོ་ཞེས་ལེའུ་གཉིས་པར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལ་སྤྱི་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་དེ་ལ་སྤྱི་མེ་ཙམ་སྟེ་ཆ་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་བྱས་པ་ལྡན་པར་འགྲུབ་པའོ། །གང་ལ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱེ་བྲག་མེད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་འདོད་པའི་ཆོས་ཅན་གང་ལ་ཡང་རྟག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། རང་དབང་ཅན་ཚད་མས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་དེ་ལྟ་བུ་དག་དང་ལྡན་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཇི་ལྟར་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཇི་ལྟར་མེད་དེ་ཡོད་པ་དེ་ཤེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ་དེ་ལྟ་ན་ཤེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཅི་ཞིག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་གྲུབ་པ་ཡང་ཁྱེད་ཀྱི་འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློའི་སྣང་བ་ནི་དོན་
― DTG187_Page_0525 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་འབྱིན་པ་པོ་དག་སྣང་ལ་དེའི་རྟེན་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དུ་བས་མེ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྣང་བའི་རྟེན་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་པ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྒྲུབས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་མེ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་རྟེན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཅན་བསྒྲུབ་བར་ནུས་ན་ནི་སྒྲུབས་ཤིག་སྟེ། དཔེ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ནུས་པ་མི་སྲིད་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གྱི་རྟེན་ཅན་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་དེའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སྟེ། ཕྱིའི་དོན་གྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མི་བརྟེན་ན་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་མི་འགྲུབ་ན་རྟགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེའི་སྒྲའི་དོན་ཙམ་སྟེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའོ། །རྟེན་གྱི་ཆོས་དེ་དག་ཉེ་བར་བརྟགས་པ་ཡིན་ཏེ། གཙོ་བོའི་བྱེ་བྲག་གི་རང་བཞིན་རྟེན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྟེན་གྱི་དོན་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་མེ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་དོན་དམ་པའི་རྟེན་ནི་མི་སྲིད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟེན་མ་གྲུབ་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དོན་དམ་པའི་རྟེན་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གར་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེ་བྱེ་བྲག་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གྲུབ་པ་མེད་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྣང་བའི་རྟེན་གྱིས་དོན་ཉིད་དོན་ཡོད་པ་ཙམ་ཉིད་དེ་བྱེ་བྲག་དང་བྲལ་བའོ། །དོན་མེད་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟགས་སོ། །གཞན་དུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པ་རྣམས་སོ། །མེ་སྤྱི་དེ་ཆོས་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་དཔེན་པའི་མེ་ཙམ་དུ་བ་ཙམ་དང་འབྲེལ་པ་གྲུབ་པའོ། །དེ་ཉིད་ཆོས་ཅན་དེ་ལམ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེ་སྤྱི་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་འབྲེལ་པའི་སྤྱི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཅན་ལ་མི་ལྡན་པ་སྤངས་ཀྱང་འབྲེལ་པའི་སྤྱི་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་དོ་སྙམ་པའོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་གྲུབ་ཟིན་པའི་བདག་ཉིད་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ། །བྱེད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དང་རྟགས་འབྲེལ་
― DTG187_Page_0526 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་འཛིན་པ་རིགས་པ་ལ་མཁས་པ་སུ་ཡང་མེད་དེ་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་སྟོན་ཅེ་ན། ཕ་རོལ་གྱིས་གོ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཉན་པ་བོས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་གཏོགས་བ་ལ་སྟོན་པ་ནའོ། །མེ་ཙམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་དང་མ་སྦྱར་བའོ། །དཔེར་ན་ཚང་བང་ལྟ་བུ་ཞེས་དཔེའི་ཆོས་ཅན་སྨོས་པས་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དྲན་པར་བྱ་བ་ཙམ་ཡིན་གྱི་ཆོས་ཅན་སྡུད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་བྱེད་བ་ནི་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དུ་བ་ཡང་ཆོས་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་བལྟའོ། །དེ་ལྟར་མེ་ཙམ་གྱི་དུ་བ་ཙམ་ལ་ཁྱབ་པར་གྲུབ་པ་དང༌། ཆོས་ཅན་གང་ཁོ་ན་ལ་དུ་བ་དེ་འདྲ་བ་རང་ཉིད་མཐོང་བའི་ཆོས་ཅན་ཁོ་ན་ལ་མེའི་བློ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེས་ཁྱབ་བར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་རི་མེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་སྒྲུབ་བར་བྱེད་པ་ཤུགས་ཀྱིས་རྟོགས་པས་བསྒྲུབ་བར་བྱ་བར་བསྟན་པ་ནི་རིའི་མེ་ཞེས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཚེ་བསྟན་པ་ནི་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་འདྲ་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ལ་བརྟེན་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་དེ་ལ་དུ་བ་དེ་བརྟེན་ཅིང་སྟེ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་བརྗོད་ཅིང་ཁྱབ་པ་བརྗོད་པ་སྟེ་མེ་དང་དུ་བ་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་འབྲེལ་པའི་རྩ་བ་ཅན་བརྗོད་པ་ཙམ་གྱི་འདོད་པ་རི་མེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་ཡང་མ་ཡིན་ལ་རྟགས་དོན་མེད་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སྤྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཚེ་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་མ་བསྟན་ན་ཇི་ལྟར་རྟགས་དེ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་སྟེ། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་འགྱུར། ཡང་དེའི་བཀོད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་བཀོད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གང་ན་དུ་བ་ཡོད་པ་དེ་ནི་རིའི་མེ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྤྱི་བཀོད་པ་ཅན་གྱིའོ། །འདིར་ཡན་ལག་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་སྨྲ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་སྟོན་པ་ནའོ། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ངག་ལས་དམ་བཅའ་བའི་ངག་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བྱ་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དངོས་སྤྱི་དང་རྗེས་སུ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དམ་བཅའ་བའི་ངག་ཉིད་རྗེས་
― DTG187_Page_0527 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་ངག་ཡིན་པས་སྒྲུབ་པའི་ངག་སྟེ། སྦྱོར་བའི་ཚིག་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་ལས་ལོགས་ཤིག་སྟེ། སྒྲུབ་བར་བྱེད་པའི་ངག་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་དམ་བཅའ་བའི་ངག་ནི་སྒྲུབ་བའི་ཡན་ལག་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། དེ་སྒྲུབ་པའི་ངག་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྟགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱིས་མི་འཁྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ། །ཆོས་ཅན་ལ་བསྟན་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་བསམ་པ་མེད་པར་ཆོས་ཅན་གཞན་དཔེའི་ཆོས་ཅན་ལ་ཆོས་ཙམ་དང་འབྲེལ་པ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་གྲུབ་པ་ཡིས་བྱ་བ་ཆོས་ཙམ་དང་འབྲེལ་པ་བསྟན་པའི་རྟགས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་རབ་ཏུ་གྲུབ་པས་སོ། །ཆོས་ཅན་ལ་ཡང་ལྡན་པར་རྟོགས། །དེ་རྟགས་དག་ལ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཅན་དེ་ལ་ཡང་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་དེ་རྟོགས་སོ། །གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་སོ། །མེ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལྟར་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པར་ཡོད་པ་ཡང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་སྟེ་སྐྱོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་ཕྱོགས་སུན་འབྱུང་བ་བཤད་ནས་རང་གི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཀླན་ཀའི་ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར། བྱེ་བྲག་ཡོངས་སུ་མི་སྦྱོར་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྒྲའི་ཡོད་པ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཡོངས་སུ་མི་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ཡོད་བ་ཙམ་མོ། །དངོས་པོ་ཙམ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པ་ཙམ་ཞིག་གོ །སྒྲུབ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ཙམ་ཞིག་དང་ཁྱབ་པ་གྲུབ་པའི་ཡོད་པ་ཡིས་སོ། །གལ་ཏེ་སྒྲའི་ཡོད་པ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་གཟུང་ན་ཇི་ལྟར་སྒྲ་ལ་གྲུབ་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེ་ལ་བྱེ་བྲག་གཟུང་བར་བྱ་བ་ངེས་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྒྲའི་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གཟུང་བར་ངེས་བ་ནི་མེད་དེ། ཡོད་པ་ཙམ་ལ་བརྟེན་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། བྱེ་བྲག་མེད་ཀྱང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་འདོད་པ་སྒྲུབ་པ་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡོད་པ་ཙམ་ལ་མི་རྟག་པ་ཙམ་གྱིས་ཁྱད་པར་གྲུབ་པ་ནི་ཁྱབ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཡོད་པ་དེ་ཆོས་ཅན་གང་ལ་ཡོད་པར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུ་བརྗོད་
― DTG187_Page_0528 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་རང་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་མི་རྟག་པ་ཡང་ཆོས་ཅན་དེ་ལ་ཡོད་པས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་བྱེ་བྲག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་ལ་ཡོད་པ་ཙམ་ནི་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རྟགས་གཞལ་བར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུ་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱོན་རྣམས་སྡུད་པའོ། །ཡོད་པ་མ་གྲུབ་པ་ལ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་ནམ་ཡང་མ་གྲུབ་པ་དེ་ལ་དེའི་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཡོད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་འགའ་ཞིག་རྟགས་སུ་གྲུབ་ན་ནི་དེའི་རང་བཞིན་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པའི་དེ་ཉིད་ཡིན་པར་ཡང་ཇི་ལྟར་མི་འདོད་པ་དེ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་རྟགས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་རྟགས་དང་རྟགས་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་ཏུ་འགྱུར་ཞེ་ན། རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཡང་སྟེ། གཏན་ཚིགས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡང་ཁྱད་པར་གཞན་སྤངས་པ་འགའ་ཞིག་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཆོས་ཞེས་ཆོས་ཅན་ལས་ལྡོག་པ་ལྟ་བུར་བསྟན་ཏེ་ཐ་དད་པ་ལྟ་བུར་རོ། །ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་ཚིག་སྒྲ་དག་སྟེ་སྒྲའི་དོན་ཐ་དད་པས་ཀྱང་ངོ༌། །བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་གི་རྟེན་ཕྱིའི་དོན་ཏོ། །འདི་ནི་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་མེད་པར་བསྟན་པའོ། །འབྲས་བུ་ཡང་མི་སྲིད་པར་དོན་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་བྱེ་བྲག་ཅན་ལ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེའི་འབྲས་བུ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མི་འགྲུབ་པས་སོ། །དངོས་པོ་ལ་མི་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པའི་དངོས་པོ་ལ་མི་འཇུག་པའོ། །གལ་ཏེ་མ་ཡིན་པར་དགག་པ་མེད་པ་ཡིན་ཡང་དངོས་པོ་ལ་འཇུག་གོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་པར་དགག་པ་མ་ཡིན་པར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འོ་ན་དེ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། མེད་པར་བཀག་པ་སྟེ་དངོས་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དུ་ལྡོག་པ་ཙམ་གྱི་མེད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པས་གཞག་པ་ཡོད་པ་ལས་གཏན་ཚིགས་སོ། །དེ་ཡང་མི་འགལ་བ་སྟེ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། ཇི་ལྟར་ལུས་མེད་བྱ་བ་ལུས་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ལ་ཡང་འཇུག་གོ །ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་
― DTG187_Page_0529 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲས་ནི་སེམས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ལ་ཡང་འཇུག་གོ །དེའི་ཕྱིར་གཉི་གའི་ཆོས་འཁྲུལ་པའོ། །མེད་པ་ལ་བཀག་པའི་སྒྲས་འཇུག་པར་བཤད་པ་ན་གསལ་བྱེད་པ་ན་རེ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞི་མེད་པའི་ཕྱིར་བཀག་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དགག་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནའོ། །ད་ནི་དེ་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་བསྒྲུབ་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནའོ། །གལ་ཏེ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དགག་པའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དགག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྒྲུབ་པ་ལོག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དགག་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དགག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྒྲིབ་པ་ལོག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མཚན་ཉིད་དང་ཡུལ་དག་གཞན་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡོངས་སུ་བགྲངས་པ་ཁོ་ན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་དགག་པ་འཇུག་པར་འདོད་པ་ཁོ་ན་ལ་དགག་པ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། དཔེར་ན་གྲངས་ཅན་གང་དག་དབང་ཕྱུག་མེད་པ་དག་ནི་གཙོ་བོ་འགའ་ཞིག་ལས་སྣ་ཚོགས་སྐྱེ་བར་འདོད་ལ། དེ་དག་ན་རེ་གྲངས་ཅན་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ལ་དྲང་སྲོང་ཆུ་ཀླུང་ལ་སོགས་པ་དབང་ཕྱུག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་བཀག་པའི་ཕྱིར་དབང་ཕྱུག་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་མེད་པར་འཇུག་གི་མེད་པ་གཞན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་འཇུག་པར་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཕྱིར་ལུས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་སེམས་ལ་སོགས་པ་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་གི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་མ་བགྲངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་འཇུག་པར་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་ནའོ། །ཀྱེ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱོ་བར་སྟོན་པའོ། །ཡང་ན་སྙིང་རྗེ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་བས་འཚོ་བ་སྒྲུབ་པ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་འདོད་པའི་སྐྱོན་ཆགས་པའི་ཉེས་པ་བསྲུང་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཉིད་ཀྱི་གསོན་པ་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་བསྲུང་བར་མི་ནུས་ཤེ་ན། བརྡ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྒྲའི་འཇུག་པ་ནི་བརྡ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ་དེ་ལ་བརྟེན་པའོ། །བརྡ་དེ་
― DTG187_Page_0530 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་སྐྱེས་བུའི་འདོད་པ་ཙམ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་སྟེ། དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་པར་མ་ངེས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སྒྲ་དེ་འདོད་པ་ཙམ་ལས་བརྒྱུད་དེ། འཇུག་པས་ལུས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་བ་ལ་ཡང་འཇུག་སྟེ། སྐྱེས་བུས་དེ་ལ་ཡང་བརྡ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འདྲ་བའི་སྒྲ་དེ་དོན་ལ་ངེས་པར་ཏེ་རང་འདོད་པས་འཇུག་པ་གཞན་དུ་ཞུགས་བར་འདོད་པ་སྟེ་གྲགས་པའི་དངོས་པོ་དང་འགལ་བར་བྱེད་འདོད་བ་དེའི་ཚེའོ། །ཆོ་ངེས་བཏབ་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ་མ་བརྗོད་ཅིག་ཅེས་གསོལ་བ་ཤིན་ཏུ་བཏབ་ཀྱང་ངོ། །འཇིག་རྟེན་མི་ལྡོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲགས་པ་བརྡ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གོ་བར་འགྱུར་བར་མི་ལྡོག་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ལ་བརྡར་བྱེད་པའོ། །གལ་ཏེ་བརྡར་བྱས་ཀྱང་མི་རྟོགས་ན་ནི་འདོད་པ་དང་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མི་རྟོགས་པར་འདོད་པའི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དང་བརྡར་བྱས་བར་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་གཉིས་པ་མ་ཡིན་པར་དགག་པ་སེམས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ལུས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲས་མི་རྟོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་ཀྱང་རྟོགས་པ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་པར་དགག་པ་སེམས་ལ་སོགས་པའི་བརྡ་ལས་ཀྱང་རྟོགས་པ་མེད་པའི་སྒྲ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མེད་པའི་སྒྲས་རྟོགས་པའོ། །དེ་ནི་གཞན་ལ་ཡང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བརྡའི་མཐུ་ལས་རྟོགས་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡང་རྣམ་པར་བཅད་པས་གོ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཐོབ་སྟེ་རྟགས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ན། རྣམ་པར་གཅད་པ་ཅམ་ལུས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མ་ཡིན་པར་བཀག་པས་སེམས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ལ་ཡང་འཇུག་པ་ཡོད་པ་ལ་ཡིན་པ་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྲིད་པས་སོ། །དེ་ཇི་ལྟར་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཉི་ག་ལ་སྲིད་པའི་རྟགས་ཇི་ལྟར་ན་ཡོད་པས་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་ངེས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་གཅད་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགག་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ་སྒྲུབ་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་ཡང་བློས་རྣམ་པར་གཞག་
― DTG187_Page_0531 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྡའི་དབང་གིས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཏན་ཚིགས་ཡོད་པ་དེ་མེད་པ་ལ་ཡང་འཇུག་བའི་ཕྱིར་ཐུན་མོང་གི་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྔ་མ་རྣམ་པར་བཅད་པས་བཤད་པ་ཡིན་ཏོ་གོ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉི་གའི་ཆོས་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལུས་མེད་ཅེས་བྱ་བའོ། །ཡོད་པ་ལས་གཞན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་འཇུག་པ་རང་གི་ངག་གིས་སྨྲས་པས་བཤད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། གཏན་ཚིགས་གཉི་གའི་ཆོས་ཡིན་པའི་རྟོགས་པའི་སྐབས་ཀྱིས་སོ། །གཉི་གའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་གཉི་གའི་ཆོས་ཡིན་ཡང་ངོ༌། །སྐྱོན་མེད་དེ་ཞེས་པ་ནི་མ་ངེས་པའིའོ། །དེ་ཡང་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་གཉི་ག་ཡིན་པས་ཅིའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་ཅན་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཕྱོགས་ཉིད་ལ་འཁྲུལ་པའི་ཡུལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བུམ་པ་དང་ནམ་མཁའ་དག་མཐུན་བའི་ཕྱོགས་ཉིད་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་འཇུག་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་འཇུག་པའི་འཁྲུལ་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་པའོ། །ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲ་བའོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ན་གཉི་གའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བརྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ནམ་མཁའ་དང་བུམ་པའི་ཆོས་དེ་བུམ་པའི་ཆོས་ཉིད་དུ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་རྟག་པ་མེད་པ་ལ་འཇུག་པ་ནམ་མཁའི་ཆོས་ནི་བཟློག་པ་ལའོ། །དེའི་ཕྱིར་གཉི་གའི་ཆོས་དེ་ཇི་ལྟར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མི་འཇུག །གལ་ཏེ་དེ་དག་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ལ་ལྟོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་བུའི་འདོད་པས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ལ་ལྟོས་པ་སྟེ། དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་མི་འཁྲུལ་བ་དང་ཅིག་ཤོས་སུ་མི་འགྱུར་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་འཁྲུལ་པ་དང་འཁྲུལ་པ་ནི་དངོས་པོ་བ་སྟེ། དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཀྱིས་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྒོལ་བས་ཕྱོགས་སུ་བྱས་པ་ལ་ཡོད་པའི་བྱས་པ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་གྱུར་ཀྱང་མི་རྟག་བས་ཁྱབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཁྱབ་པ་ཚད་མས་ཉེ་
― DTG187_Page_0532 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་སྟོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །བྱས་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ལྟར་གྲུབ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྐྱེས་བུའི་འདོད་པས་གལ་ཏེ་འདོད་པས་ཁྱབ་པ་སྒྲུབ་པ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་གོ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱེས་བུའི་འཇུག་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གང་ཞིག་སྐྱེས་བུས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་དེ་ཕྱོགས་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་ཡིན་པའོ། །དེ་ཡང་འདོད་པ་འབའ་ཞིག་གི་ཕྱོགས་སུ་མི་འགྱུར་གྱི་དངོས་པོ་གང་ཁོ་ན་མི་འཁྲུལ་པའི་ཡུལ་དུ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་གནོད་པ་མེད་པ་དང༌། བརྗོད་པར་འདོད་པའི་གྲངས་གཅིག་པ་ཅན་ཁོ་ནར་གནས་པ་དེ་ཕྱོགས་སུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོས་ཡིན་ལ་དེ་ཡོད་པ་ཡང་དངོས་པོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཉི་གའི་ཆོས་མི་འཁྲུལ་བ་ཉིད་དོ་ཞེ་ནའོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཡུལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཞུགས་ལའོ། །མངོན་སུམ་གྱིས་གནོད་པ་ཡོད་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་པ་ཡང་ངོ༌། །སྨྲས་ཟིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེའུ་གཉིས་བ་ལ་སོགས་པ་མང་དུའོ། །གནོད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་དེ་ལ་མ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་ཀྱང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཡང་སྔར་སྨྲས་ཟིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་འདི་ཉིད་དུའོ། །དེ་དག་གིས་ཅི་ཞིག་བརྗོད་ཅེ་ན། ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་སྐད་དུ་སྨྲ་བ་དེ་ལྟ་བུས་ནི་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པའི་རྟགས་ལ་ཕྱོགས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བས་རྟགས་ཀྱིས་གོ་བར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བའམ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་གོ་བར་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་ནའོ། །དེ་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་མི་ལྟོས་ན་གོ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་འདི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལས་གཞན་པའོ། །གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་མ་ལྟོས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་གང་གི་རྒྱུས་སོ། །དོན་ལ་མི་འཁྲུལ་པར་སེམས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དོན་དམ་པའི་དོན་ལ་མི་སླུ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་
― DTG187_Page_0533 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་ལ་མི་སླུ་བར་སེམས་དང་བའོ། །དངོས་པོས་ཁྱད་བས་ནི་དོན་དམ་པས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུས་ཕྱོགས་ཉིད་དུ་མི་འདོད་ཀྱང་དངོས་པོས་ཁྱབ་པའི་རྟགས་ཡོད་ན་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་དོན་དེ་ལ་མི་འཁྲུལ་ལ། དངོས་པོས་ཁྱབ་བ་དེ་མེད་ན་སྐྱེས་བུས་ཕྱོགས་སུ་བྱས་ཀྱང་མི་སླུ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྟགས་གང་ཞིག་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་འཇུག་ཀྱང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་སྐྱེས་བུ་འདི་ཕྱོགས་སུ་བྱེད་ན་རྟགས་མི་འཁྲུལ་ལ་གཞན་ཕྱོགས་སུ་མི་བྱེད་པ་དག་ནི་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚད་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་དང་མི་མཐུན་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཐིང་སླད་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་ལྟར་གཉི་གའི་ཆོས་གཏན་ཚིགས་འཁྲུལ་པར་བསྟན་པ་བཤད་ནས་མེད་པའི་ཆོས་འགལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མེད་བ་ཙམ་གྱིས་ཁྱབ་པ་ནི་མེད་པར་བཀག་པས་ཁྱབ་པའོ། །དོན་གྱི་རྣམ་པར་བཅད་པ་ནི་ཡོད་པའི་དོན་ལོག་པ་ཙམ་མོ། །ཡང་འདི་ཞེས་བྱ་བས་རང་གི་ཕྱོགས་ལ་ཀླ་ན་ཀའི་ལན་འདེབས་པ་སྟེ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པའོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པ་སྒྲ་ལ་སོགས་བའི་བྱེ་བྲག་དང་བྲལ་བའོ། །སྤྱིའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པ་ཡང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་དང་བྲལ་བའི་དངོས་པོའོ། །དེས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའི་དངོས་པོ་ཁྱབ་པ་གྲུབ་པས་སོ། །ལྡོག་པ་མེད་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་རྟགས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལས་མ་ལོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཡང་དེ་ལྟར་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པ་ཡོད་པ་ཡིན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྡོག་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གཙོ་མི་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོབས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་སྙམ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་པའི་ལུགས་ལྟར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དག་རྟག་པ་ཡིན་ལ་དེ་ལ་རེག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མ་ཁྱབ་པས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་འདི་གོ་བར་བྱེད་བར་འགྱུར་ཏེ། འདིར་མི་རྟགས་པ་ཉིད་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་སྟོབས་དང་ལྡན་
― DTG187_Page_0534 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་འགའ་ཞིག་ལས་ལྡོག་པ་ཡང་ཡོད་ལ་དེ་སྟོབས་ཆུང་བ་སྟེ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གློ་ག་དང་རྩལ་ལ་སོགས་བ་ལས་ལྡོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་པ་རྣམ་པར་བཅད་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་རྟག་པ་ལ་སོགས་པས་སོ། །གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཉི་ཚེ་མཉམ་པའམ་དེ་སྟོབས་ཆེ་བས་སོ། །འདི་ཡོད་པ་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ། །འདིའི་ནུས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟགས་དག་གིས་སྒྲུབ་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་བྲག་དེ་དག་འབའ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་དང་ཕྱོགས་རྟག་པ་དང༌། མེ་མེད་པར་རྣམ་པར་བཅད་པ་དག་གོ །འོ་ན་ཅི་ཞིག་ན། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པ་ནི་སྤྱི་སྟེ་ཕྱོགས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྤྱི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྤྱི་ཡིས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ལ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་མ་འདྲེས་པ་དེ་ནི་གཞན་རྣམ་པར་བཅད་པ་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྤྱིའི་ཚད་མས་མ་གྲུབ་ཅིང་དགོས་པ་མེད་པ་དེས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ལྟར་ལྡོག་པ་གཙོ་ཆེར་སྒྲུབ་པ་ཞེས་པ་ནི་རྟགས་ཀྱང་ལྡོག་པ་སྟོབས་དང་ལྡན་བར་གྲུབ་ལ་རྟགས་ཅན་ཡང་ལྡོག་པ་སྟེ། རྣམ་པར་གཅད་པ་ཉིད་གཙོ་བོ་ཡིན་གྱི་སྤྱི་ནི་མི་དགོས་སོ་ཞེས་གྲུབ་པའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མ་མཐོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་མཐོང་བ་ཙམ་འབྲེལ་པའི་ཡུལ་ལོག་པས་ཞེས་བྱ་བ་ཚད་མའི་སྟོང་བའོ། །ལུས་དང་དབང་པོ་དང་བློ་དག་ཅེས་སོ་སོར་ཕྱེ་ནས་སྦྱར་ཏེ། དཔྱོད་པའི་སྦྱོར་བ་གསུམ་པོ་དག་ནི་རིག་བྱེད་ཀྱི་ལུད་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚད་མ་དེ་སྐྱེས་བུའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་བ་ནི་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ལུས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་མོད་ཀྱི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ནི་ནུས་བ་ཤིན་ཏུ་མེད་དོ། །བདག་དང་བདག་གིའོ་ཞེས་མ་མཐོང་བ་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པ་ན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ལྡོག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་
― DTG187_Page_0535 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏོ། །དཔེར་ན་བདག་དང་བདག་གིར་མ་བཟུང་བའི་དངོས་པོ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཕྱིར་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ལ་དེ་མེད་ན་མེད་བའི་ཕྱིར་ལུས་ལ་སོགས་པ་ཉི་ཚེའི་ནུས་པ་མ་ཡིན་བའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དག་ལ་མ་མཐོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་དག་དང་འགལ་བ་མེད་དེ་དེ་དག་ཡོད་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེད་མི་ནུས་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་མ་གྱུར་པ་གཞན་རོ་ལ་སོགས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་བའི་རོ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དུས་མཉམ་པའི་དངོས་པོ་གཉིས་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་རྟོགས་བའི་རིམ་པ་དང་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་མོད་ལས་ནི་ཤེས་པའི་རིམ་པས་བཤད་དོ། །འགྲེལ་བ་ལས་ནི་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་སྔར་བཤད་ནས་དེའི་རྗེས་ལ་རྟོགས་པའི་རིམ་པ་བཤད་དོ། །གྲོག་མོའི་ཉེ་བར་ལེན་བའི་རྒྱུ་ནི་གྲོག་མོའི་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མའོ། །དེ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་བྱེ་བྲག་ཆར་འབབ་པའི་རྒྱུའོ། །དེའི་ཕྱིར་གྲོག་མོ་འཕོ་བའི་རྒྱུའི་རང་བཞིན་ཆར་འབབ་པའི་རྒྱུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཅན་ནམ། གྲོག་མོའི་འཕོ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཆར་འབབ་པའི་རྒྱུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཡིན་པ་ཉིད་དཔག་པས་ཆར་འབབ་པ་དཔོག་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུའི་རྟགས་ལས་སྐྱེས་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིན་ནོ། །ཉ་འཕར་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །རྭ་ཅན་ཡིན་ཏེ་གླང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བ་ཆ་ཤས་ཅན་གྱིས་ཆ་ཤས་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྟགས་གསུམ་པ་ལས་གཞན་པ་སྡེ་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་མ་ཡིན་ལ་དུས་མཉམ་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུའི་རྟགས་མ་ཡིན་ཞིང་དགག་པ་མི་བྱེད་པས་མི་དམིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའོ། །སྤྱི་རུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གླང་ཉིད་དུའོ། །སྤྱི་ཅན་ནི་ནོ་ག་པ་དང་རལ་སོགས་པའོ། །ཡང་གཞན་དག་ཆུ་མི་གཡོ་བར་མཐོང་ནས་དེའི་གཏིང་གི་གཞི་རྗེས་སུ་དཔོག་བ་ཡང་སྔ་མའི་ཚུལ་གྱིས་རྟགས་བཞི་པར་འདོད་དེ་བརྟེན་པས་རྟེན་དཔོག་
― DTG187_Page_0536 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐུར་དུ་མི་ལྟུང་བར་གནས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་གཞི་ལས་མངོན་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་ལས་སྐྱེས་པ་སྟེ་ཆུའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་གཞིའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དག་ལྷན་ཅིག་བྱས་བས་ཆུ་བརྟན་པའི་རང་བཞིན་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ལས་ཕན་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་ལས་ཆུས་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་མ་ཐོབ་ནའོ། །དེ་ལས་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཐོབ་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་དེ་ལས་བརྟེན་པ་ཆུ་བརྟེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་མི་རིགས་བ་སྟེ་ཕན་པ་མེད་པ་ལ་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་ཉིད་མི་འཐད་པའོ། །སྔར་བརྗོད་ཟིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་མང་དུའོ། །ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་སྦྱོར་བའི་འབྲེལ་པ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བས་བརྟན་པར་གཞི་དང་སྦྱོར་བའོ། །ཅི་སྟེ་དེ་དག་གི་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་ཅུང་ཟད་མེད་ན་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་དང་ཆུད་དང་ལས་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་སྐྱེ་བོ་འདུ་བས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་དང་ཆུ་དག་ལས་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་མི་སྐྱེ་བའི་དེ་དག་ལ་འདུ་བ་སྟེ་དེ་དང་འབྲེལ་པ་སྟེ། ཅི་སྟེ་གཅིག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་ནམ་ཆུ་ལའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་རྟེན་མེད་ཀྱང་ཆུ་འབའ་ཞིག་བརྟན་པར་གནས་པར་རུང་བའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལས་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ཁོ་ན་ལའོ། །དེ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་དང་ཆུ་དག་ཁྱད་པར་སྐྱེས་པའི་ཕན་པར་བྱ་བ་དང༌། ཕན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་འདྲ་བས་སོ། །ཕན་པ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ལས་གཞི་དང་ཆུ་དག་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་དེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱར་བར་བྱ་བ་བཞིན་དང༌། ཆུ་དེ་དག་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་དང་མི་ལྡན་ན་ཡང་དེ་ལས་བརྟན་པར་གནས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ལྷན་ཅིག་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་དང་ཆུ་ལྷན་ཅིག་ཚོགས་པ་ལའོ། །ཕན་ཚུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཆུ་དང་གཞི་དག་ལ་དང་དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་
― DTG187_Page_0537 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལའོ། །བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་དང་སྐྱེད་པར་བྱེད་བ་མ་ཡིན་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་བར་སྦྱོར་བས་ནི་དུས་གཅིག་པའི་རྟེན་དང་བརྟེན་བདག་འབྲེལ་པར་བྱེད་བའི་ཕྱིར་འབྲེལ་པ་ཅན་དག་ཕན་ཚུན་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་དང་སྐྱེད་པར་བྱེད་བདག་མེད་པས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ནི་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འབྲེལ་པ་ཅན་དག་གསུམ་པ་འབྲེལ་བདག་ཏུ་མཉམ་བར་འབྲེལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གསུམ་ག་ཡང་གྲུབ་ཟིན་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲེལ་བའི་ཆོས་དག་གི་ངོ་བོ་ལས་གཞན་བའི་ཕན་པའོ། །རྣམ་པ་གང་གིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་ངམ་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་གང་གིས་ཀྱང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་བོ་ཐ་དད་པའིའོ། །དེ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུམ་བ་དང་ས་གཞི་དང་བཏར་དང་རྒྱ་ཤུགས་དང་ཆུ་དག་ལའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་དང་བརྟེན་པའིའོ། །བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་དང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་དེ་བུམ་པའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་བ་དང་ཆུའི་ཉེ་བར་ལེན་བ་དག་ལྷན་ཅིག་བྱས་བར་ཆུ་བརྟེན་པ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་ལས་གཞི་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །འདི་དག་དེའི་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་དེའི་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ་རྟེན་དང་བརྟེན་དུ་འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་མཚན་ཉིད་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་བརྒྱུད་པས་བཏགས་པ་ནི་བརྒྱུད་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་བཏགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས་བརྒྱུད་པས་བཏགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་རྟེན་དང་བརྟེན་པར་འདོད་པ་གཉིས་ལས་ནི་ཡང་དག་བར་སྦྱོར་བ་ནུས་པའོ། །དེ་ལས་ནི་དེ་བརྟེན་པའི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ཉིད་བརྟག་པ་སྟེ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ཚད་མས་གྲུབ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་མེད་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་དག་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་བརྟེན་པའི་གནས་བར་འགྲུབ་བར་ཚད་མས་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་བཏགས་བས་བཤད་པ་ནི་གནས་པ་བརྟེན་བ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་དེ་དུས་མཉམ་པ་ལ་མི་འཐད་དེ་གྲུབ་ཟིན་པ་ལ་ཕན་བ་མི་སྲིད་པས་སོ། །གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཡང་དེ་ལ་ཕན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་
― DTG187_Page_0538 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །གགས་བྱེད་པ་ཡང་ཅི་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་དམ་དེ་མ་ཡིན་བ་ཞིག་ཅེས་བཏགས་པའོ། །དེ་ལ་རྟོག་བ་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དེའི་ལྟུང་བའི་གགས་བྱེད་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གང་གནས་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་བའི་གགས་བྱེད་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྟེན་པའི་ཆོས་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་བའི་གགས་ཞེས་བྱ་བའི་རང་བཞིན་ཏེ་དེ་ཉིད་ལ་གཞི་ཉེ་བར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་བརྟེན་པའི་དབང་པོ་ལ་ནི་ཅི་ཡང་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གཞི་དེ་ཇི་ལྟར་བརྟེན་པའི་དབང་པོ་ལྟུང་བའི་གནས་ཡིན་ཏེ། གགས་བྱེད་བས་མི་ལྟུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་གགས་ལ་གགས་ཀྱིས་མི་ལྟུང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་ན་ཡང་ངོ༌། །མི་ལྟུང་བ་དེ་ཡང་བརྟེན་པའི་དངོས་བོ་དེ་ཉིད་དམ་དེ་མ་ཡིན་ཞེས་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་མཚུངས་སོ། །གགས་ཀྱི་ཚིགས་དོན་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བར་དེ་ཅུང་ཟད་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་བཤད་ན་ཡང་དེ་མི་འཐད་དེ། ཐུག་པ་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བར་ནི་ཁྱད་པར་དེ་ལས་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་མ་ཐོབ་ན་ནི་དེའི་ཁྱད་པར་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་ལ་དེ་ལས་ཁྱད་པར་གཉིས་པ་ཞིག་ཐོབ་ན་ཡང་སྔ་མ་ལྟར་བརྟག་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་རྣམས་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གནོད་པ་དེ་དག་གི་རྩ་བ་དེ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཕན་པ་ཁས་མི་ལེན་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཅིས་ན་ཁས་མི་ལེན་ཞེ་ན། དེ་ཁས་བླངས་ན་དེའི་རང་བཞིན་རྟེན་ལས་གྲུབ་པར་གྱུར་ལ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུག་འགྱུར་ཞིང་རྟེན་དེ་ལས་རྟོགས་བ་ཡང་འབྲས་བུའི་རྟགས་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་དུ་འོངས་པས་སོ། །རང་གི་བདག་ཉིད་གཞན་དུ་མ་གྱུར་པའི་ཕན་བ་མི་འཐད་པ་དེའི་ཕྱིར་ལྟུང་བ་མེད་པའི་གགས་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་གཉིས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་བཤད་པ་ལ་སོགས་པར་བཤད་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདི་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ཡང་འདོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་ལྟུང་བ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་ཁོ་བོ་ལ་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ནི་དོན་མེད་དོ། །དེ་ལ་ཡང་ཉེས་པ་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ལྟུང་བ་དེ་བྱས་བ་མེད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་
― DTG187_Page_0539 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །སྐད་ཅིག་མའི་དངོས་བོ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་ལྷན་ཅིག་བྱས་པའི་རྒྱུན་སྐད་ཅིག་མ་གཞན་ལ་སྐྱེ་བར་རུང་བའོ། །དེ་ལ་ཡང་བརྟེན་པའི་རྒྱུ་དང་ཡུལ་མཚུངས་བ་ཉིད་སྐྱེ་བ་སྟེ། དེ་དང་ཉེ་བར་འབྲས་བུའི་རྒྱུན་སྐྱེ་བའོ། །གཞི་ལ་སྐྱེ་བར་གྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་རྟགས་ཅན་ཤེས་པ་ཡང་འབྲས་བུའི་རྟགས་ལས་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །འབྲས་བུའི་ཞེས་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྔ་མ་ལས་བདག་ཉིད་དེ་འདྲའི་རྒྱུ། དེའི་འབྲས་བུ་ཞེས་སྨོས་པ་ལྟར་རོ། །མེད་པ་མི་འབྱུང་བར་ངེས་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བར་འདོད་པ་མེད་པར་ཡང་གཏན་ཚིགས་སུ་འདོད་པར་འབྱུང་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོགས་བ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་བྱེད་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བ་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་རྣམས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཤེས་བྱེད་ཡན་ལག་ཀྱང་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། གཏན་ཚིགས་ཀྱང་ཚུལ་གསུམ་པ་གོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །མ་འབྲེལ་པས་ནི་མི་རྟོགས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་དང་སྒྲུབ་པར་འདོད་པའི་ཆོས་དག་དང་ངོ༌། །དེ་ལ་ཆོས་ཅན་དང་མ་འབྲེལ་བ་གོ་བར་མི་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཚད་མ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་སྟེ། སྒྲུབ་པར་འདོད་པའི་ཆོས་དང་འབྲེལ་བ་མཐོང་བ་ཡང་ངོ༌། །རྒྱ་མཚོར་མེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་དང་འབྲེལ་པར་མ་གྲུབ་པའི་དཔེར་བརྗོད་པའོ། །མ་འབྲེལ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་དག་དང་ངོ༌། །གོ་བར་བྱ་བ་དང༌། གོ་བར་བྱེད་པ་དག་གི་ཅིག་གམ་གཉི་ག་ལམ་གྲུབ་པས་ཐེ་ཚེམ་ཟ་བ་ནི་ཅི་རིགས་པར་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ་རྒོལ་བ་ལ་མ་གྲུབ་པ་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་གཉི་ག་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །གཅིག་རབ་མ་གྲུབ་ཐེ་ཚོམ་ཟ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་རིགས་པ་སྟེ། ཆོས་ཅན་དང་མ་འབྲེལ་པའི་དོན་གཅིག་མ་གྲུབ་བམ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ནི་མ་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་གཅིག་གམ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མེད་པ་ཉིད་གཅིག་མ་གྲུབ་བམ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ན་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །གཉིས་མ་གྲུབ་བ་དང་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
― DTG187_Page_0540 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མེད་པ་ཉིད་དག་གཅིག་རབ་མ་གྲུབ་ན་འགལ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཐེ་ཚོམ་ཟན་འཁྲུལ་བ་ཅན། །ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །འཆི་བ་ཁས་བླངས་ནས་སེམས་པ་ཅན་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཁས་བླངས་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འཆི་བ་ཁས་བླངས་ནའོ། །གལ་ཏེ་འཆི་བའི་སྒྲ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤུན་ལྤགས་བཤུས་ནས་འཆིའོ་ཞེས་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྦྲས་གང་བརྗོད་པར་གྲུབ་པར་ཐལ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་ཆུ་ངོགས་སྟོང་པ་ལ་ཆུ་འགྲམ་ནི་བུ་རམ་གྱི་ཕུང་པོ་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་ན་ཡང་དེ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ངོས་པོས་གོ་བར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟགས་དངོས་པོར་གྱུར་པས་གོ་བར་བྱ་བའི་ཆོས་དངོས་པོ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པའོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། སྒྲའི་དོན་ཙམ་ཞིག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའོ་། །མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་དབྱིབས་དང་ལྡན་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཅན་དག་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བློ་སེམས་པ་མེད་པར་བསྒྲུབ་པ་དང༌། དབང་ཕྱུག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་དབྱིབས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ས་སྟེངས་དག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བློ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་དུ་གྲུབ་པ་དག་ཀྱང་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་པར་བཤད་པའོ། །ཁྱེད་དུ་འཕགས་པའི་བློ་ནི་དབང་ཕྱུག་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བློ་དེས་བྱ་བར་འདོད་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པ་དང་དབྱིབས་དང་ལྡན་པ་དག་གོ །དེ་དག་ལས་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྒྲ་ཉིད་ཙམ་དུ་བཤད་པའི་ཕྱིར་ཉམས་པའི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཉམས་པ་ནི་ཡོད་པ་གཏན་ས་མེད་པའི་འཇིག་པའོ། །ཉེ་བར་ཞི་བའི་མི་རྟག་པ་ནི་མི་མངོན་རྒྱུ་ལ་གནས་པའོ་ཞེས་གྲངས་ཅན་དག་གིས་འདོད་པ་དེ་ཉམས་པའི་རང་བཞིན་མི་རྟག་པ་ཡིན་པར་ཕ་རོལ་གྲངས་ཅན་མི་འདོད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཉིད་ལ་མ་གྲུབ་པའོ། །ཡང་ན་གྲངས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་པ་ལས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཉི་ག་ལམ་གྲུབ་པའོ། །གལ་ཏེ་སྤྱིར་གྲུབ་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པའི་སྤྱིར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་ཉམས་
― DTG187_Page_0541 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་མི་རྟག་པ་དང༌། ཉེ་བར་ཞི་བའི་མི་རྟག་ཞེས་བརྟག་པར་མི་བྱ་སྟེ། སྤྱིར་གྲུབ་བ་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱེད་ན་ལན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྟེ་འབྲས་བུ་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྟག་ཆོད་ཡིན་ཏེ་ཁྱེད་ལ་བྱས་པ་ཉིད་བུམ་པར་གྱུར་པའམ། སྒྲར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཉི་ག་ཡང་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཅན་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་དག་ལའོ། །སྤྱིའི་དངོས་པོ་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཉི་ག་ལ་མཐུན་པར་གྲུབ་པའོ། །མཐུན་པར་གྲུབ་པའི་དཔེར་བརྗོད་པ་ནི་དཔེར་ན་བྱས་པའི་ཕྱིར་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་འདི་ཡང་སངས་རྒྱས་བ་དང་གྲངས་ཅན་དག་ལ་སྤྱིར་གྲུབ་པ་མེད་དེ་དེ་དག་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་གསལ་བར་འགྱུར་བ་བྱས་བ་ཡིན་པར་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བྱས་པ་དེ་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་གྲུབ་བར་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི་གྲུབ་པའི་མཐའི་དབང་དུ་བྱས་ན་ནི་མ་གྲུབ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འོག་ནས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །མི་མངོན་པ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བའི་སྤྱིར་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ་ཉམས་བ་དང་ཉེ་བར་ཞི་བ་གཉི་ག་ཡང་མི་གསལ་བའི་རང་བཞིན་དུ་གཉི་ག་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་པའོ། །ཕ་རོལ་གྱི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དེ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཉེ་བར་ཞི་བ་ལྟ་བུ་མི་འདོད་པའོ། །མཚན་ཉིད་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་མི་མཐོང་བ་འདིས་སོ། །གཙོ་བོ་དང་སྐྱེ་ས་བུ་དག་ཀྱང་མི་རྟག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་གྲངས་ཅན་གྱི་གཞུང་ལས་མི་མཐོང་བར་འདོད་དེ་འདི་ལྟར། ཀྭ་ཡི་རྣམ་ཤེས་སུ་ཡིས་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་དང་གཙོ་བོ་ནི་མི་མཐོང་བའི་ཚིགས་སུ་འཇུག་གོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྔ་མའི་ཆོས་ལས་གཞན་པའི་མི་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་གསལ་བས་མི་གསལ་བར་འགྱུར་བའི་མི་གསལ་བ་ནི་རྟག་པར་འདོད་པའོ། །ཆོས་སྔ་མ་ལས་ཀྱང་གཞན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་གསལ་བ་སྔར་གསལ་བ་ལས་མི་འདྲ་བར་འགྱུར་བའོ། །མི་ཉམས་པའི་བུམ་བའི་རྫས་རྟག་པར་ཡང་འདོད་པའོ། །གནས་སྐབས་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུམ་པའི་གསལ་བ་དང་མི་གསལ་པའི་གནས་སྐབས་ལྡོག་པ་སྟེ། དེའི་འཇིག་བར་སྨྲ་
― DTG187_Page_0542 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའོ། །དེ་ཉིད་བཤད་པའི་ཕྱིར་གང་ཡང་གནས་སྐབས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །མཚུངས་པར་བརྗོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེས་བར་དྲན་པར་རོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གནས་སྐབས་ལྡོག་པ་དེའི་ཡང་ངོ༌། །མི་ཉམས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་འགལ་བ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལྡོག་ན་ཅིག་ཤོས་མ་ལོག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུ་འཛིན་བའི་གནས་སྐབས་དེ་ལོག་ན་ཅིག་ཤོས་གནས་སྐབས་ཅན་མ་ལོག་སྟེ། ཕྲ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་བུམ་པར་གཙོ་བོ་ལ་ཞི་བས་གནས་སྐབས་ཀྱང་དེ་ཐམས་ཅད་མི་འབྱུང་སྟེ། བུམ་པ་དེ་། ཐམས་ཅད་དུ་མེད་དོ་ཞེས་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་གནས་སྐབས་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆུ་འཛིན་པའི་གནས་སྐབས་དེ་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་ལོག་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུམ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཆུ་འཛིན་པའོ། །མི་ལྡོག་པའི་གནས་སྐབས་ཅན་གྱི་ནུས་པའི་རྫས་གནས་པར་འདོད་པ་ནི་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་འགལ་བའི་ཐ་སྙད་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྔར་བཤད་པའི་ཉེས་པས་གོས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་བུམ་བ་དེའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་མོད་པ་མ་ཡིན་ལ་གལ་ཏེ་བུམ་པ་ཡོད་ན་ཡང་བུམ་པ་ཆག་པ་མ་ཡིན་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་བུའི་དངོས་པོ་གཅིག་ཡིན་ཡང་ངོ༌། །གནས་སྐབས་གོས་དང་རྒྱན་དང་སྤྱོད་པས་ཐ་དད་པ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གནས་སྐབས་ཐ་དད་བ་དེ་ཉིད་དངོས་པོའི་ཐ་དད་པ་ཡིན་ཏེ་དངོས་པོ་ཉིད་གཞན་དང་གཞན་དུ་སྐྱེས་བ་ཡིན་གྱི་གནས་སྐབས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ལོགས་གཅིག་ན་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་དངོས་བོ་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཅིས་ན་མི་འདོད་དེ་འདོད་བར་བྱའོ། །འདོད་པ་དེ་ལྟ་བས་ན་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྙིང་སྟོབས་བདེ་བ་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་མུན་པ་བཏང་སྙོམས་ཉིད་ཐ་དད་པ་དང་བེམས་པོ་དེ་དག་དང་སྐྱེས་བུ་ཤེས་པ་ཡོད་པ་དག་ཏུ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཡང་དངོས་པོ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ན་ནི་བདེ་བ་ལ་སོགས་བ་ཡང་དངོས་པོ་ཐ་དད་པར་མི་འགྲུབ་བོ། །གནས་སྐབས་ཐ་དད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟློས་གར་མཁན་གྱི་སྐྱེས་བུ་དགའ་བྱེད་
― DTG187_Page_0543 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་གནས་སྐབས་གསེར་གྱི་མདོག་ཅན་དང་ནོར་བུ་བུམ་རྣའི་གནས་སྐབས་ནག་པོ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་ཀྱང་དེ་ཉིད་གཟུགས་རྗེས་སུ་བྱེད་དེ་ཡོད་བས་ན་གནས་སྐབས་ཅན་གཟུགས་ནི་རྟག་པར་ཡོད་བར་འགྲུབ་ཅེ་ན། དེའི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནང་རྣམས་དང༌། དེ་དག་དང་སྐྱེས་བུ་རྣམས་སུ་ཡང་མཚུངས་པར་འགྱུར་ཏེ་དེ་དག་ཀྱང་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང༌། བེམས་པོ་དང་ཤེས་པ་ཡོད་བ་དག་གནས་སྐབས་ཐ་དད་པ་ཡིན་གྱི་དངོས་པོ་གཅིག་ཉིད་དུ་མཚུངས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་ན་ཁྱེད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ལ་གནོད་དོ། །གལ་ཏེ་ཐ་དད་ན་རིམ་གྱིས་གསལ་བ་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་དད་བ་དག་གི་བ་ལང་གི་རྭ་གཡས་གཡོན་ལྟར་དུས་གཅིག་ཏུ་གསལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སེམས་པ་ཅན་སེམས་པ་མེད་བ་དག་ཅིག་ཅར་གསལ་བའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པར་འགྱུར་ལ་བུམ་པའི་ཆུ་འཛིན་པ་ནི་རིམ་གྱིས་གསལ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་གཅིག་བ་ཉིད་དོ་ཞེ་ན། རིམ་གྱིས་གསལ་བའི་ཕྱིར་གཅིག་དང་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་ད་ནི་བུམ་པ་དང་ཞོ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་དུ་མ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྦྱོར་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དུ་མར་བཞག་བའི་མཚན་ཉིད་གཅིག་པར་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འགལ་བའི་རིམ་གྱིས་གསལ་བ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐོག་མར་ནི་བུམ་པ་གྲུབ་ལ་དེ་ནས་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཞོ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བའི་ཕྱིར་ཟློས་གར་མཁན་ལྟར་གཅིག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་རིམ་པ་མ་ཡིན་པར་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཁྱབ་པའི་སྐྱོན་ཆགས་ལ་གཅིག་བའི་མཚན་ཉིད་རིམ་གྱིས་གསལ་བ་ནི་ཁྱབ་ཆེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་རིམ་པ་མ་ཡིན་པར་གསལ་བའི་ཕྱིར་བུམ་བ་དང་ཞོ་ལ་སོགས་བ་ཐ་དད་བ་ཉིད་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་རིམ་གྱིས་གསལ་བའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་རིམ་མ་ཡིན་པར་གསལ་བ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་རིམ་གྱིས་གསལ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་དུ་མ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རིམ་གྱིས་གསལ་བ་ལ་ཐ་མི་དད་པས་ཁྱབ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང་
― DTG187_Page_0544 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུམ་པ་དང་ཞོ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། རིམ་གྱིས་གསལ་ཡང་ཐ་མི་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ཞིག་འགལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིམ་གྱིས་སྣང་བ་དང་ཐ་དད་པ་དག་གོ །གལ་ཏེ་བུམ་པ་དང་ཞོ་ལ་སོགས་པ་རིམ་གྱིས་སྣང་བ་ཡང་ཅིའི་རྒྱུ་ཡིན་ཞེ་ན་རིམ་གྱིས་ཡིན་པ་ནི་ཞོ་དང་བུམ་པ་དེའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུ་དེ་མ་གྲུབ་ན་འབྲས་བུ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རིམ་གྱིས་གསལ་བའི་ཕྱིར་སྔ་ཕྱི་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་འགྲུབ་པོ། །གལ་ཏེ་ཐ་མི་དད་ན་ཆ་ཤས་མེད་པའི་ཕྱིར་རིམ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། གཅིག་གི་བདག་ཉིད་གསལ་བ་ཉིད་གཅིག་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐ་མི་དད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཅན་བ་དག་ནི་འབྲས་བུ་རྒྱུའི་རང་བཞིན་དུ་ཡོད་པར་འདོད་པས་སོ། །གལ་ཏེ་འགྲེལ་པ་གྲུབ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ཉིད་གཅིག་པ་དང་ངོ༌། །དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲེལ་པའོ། །བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་ལ་སོགས་བ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་ན་གཉིས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་སྐབས་སུའོ། །འཇིག་བ་དང་ཅིག་ཤོས་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསགས་པ་དང་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། མི་རྟག་པ་དག་བྱེ་བྲག་མེད་དེ་གཉིས་གྲུབ་བར་མི་གསལ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྟགས་ཀྱང་ངོ༌། །སྤྱིའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་པ་ལ་མཐུན་པའོ། །མི་མཐུན་པའི་དཔེ་ནི་དཔེར་ན་རྒྱུ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྐན་དང༌། མཆུ་དང༌། བརྗོད་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་སྒྲ་སྐྱེས་བུས་བྱས་པར་འདོད་པ་དང༌། རྫ་མཁན་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་བུམ་པ་བྱས་པ་སྤྱིར་བརྗོད་པ་ལྟའོ། །འབྲེལ་པ་ཐ་དད་པ་དག་ཀྱང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྤྱིའི་ཆོས་གཞན་གྱིས་བརྟགས་པ་ལ་དཔྱད་ཀྱང་སྟེ། དེ་མེད་ཀྱང་བྱས་པ་ཉིད་ཚད་མས་གྲུབ་པོ། །གཞན་ཡང་བུམ་པའི་བྱས་པ་དང་སྒྲའི་བྱས་པ་ཆོས་ཅན་དང་འབྲེལ་པའི་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བྱེ་བྲག་མ་སྤྱད་ཀྱང་བྱས་པ་སྤྱི་གཉི་ག་ལ་གྲུབ་པོ། །དམིགས་ན་ནི་དེར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྤྱི་གྲུབ་པར་འགྱུར་བའོ། །ཅི་སྟེ་སྐབས་ཉིད་གཏན་ཚིགས་སུ་བརྗོད་ན་ཡང་དེར་སྤྱི་གྲུབ་ཀྱང་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འབྲེལ་བ་ལེགས་པར་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འབྲལ་པ་དེས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་
― DTG187_Page_0545 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཁང་བཟངས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བ་ལང་གི་གནས་ཁང་དང༌། ཚོང་ཁང་གི་སྐབས་ལ་སོགས་པར་བློ་སྔོན་དུ་བཏང་བས་བྱས་པའི་རྣམ་པར་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །གལ་ཏེ་མཐོང་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སའི་སྙིང་དང་རི་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་དབྱིབས་ཀྱི་རྣམ་པར་མཐོང་ནའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཏན་ཚིགས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁང་བཟངས་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྤྱིར་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་སུ་འགྱུར། སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་ནི་ཤིང་མཁན་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་ཡོད་པ་དང་མེད་པའོ། །རྗེས་སུ་འཇུག་ཅན་ནི་དེ་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་ཅན་ནོ། །དེ་ནི་ཁང་བཟངས་ལ་དང་རྟ་བབས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུར་ས་སྟེངས་ཀྱི་དབྱིབས་ལ་སོགས་ཏེ་ཁ་དོགས་ལ་སོགས་པ་གང་མཐོང་བར་འགྲུབ་ན་དབྱིབས་དེའི་ཕྱིར་བློ་སྔོན་དུ་སོང་བ་གང་ཞིག་དཔག་པ་དེའི་རིགས་ཏེ། དངོས་པོ་མཚུངས་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་དངོས་པོ་ཐ་དད་གྲུབ་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབྱིབས་དག་རིགས་ཀྱི་འདྲ་བ་རི་དང་ཁང་བཟངས་ལ་སོགས་པ་ལ། སྒྲ་མཚུངས་ཐ་དད་མེད་བ་ཡིས། །དབྱིབས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་མཚུངས་སོ། །སྐྱེ་བོ་ཡིས་བརྫངས་སོགས་ཏེ་གྱེན་དུ་འགྲོ་བ་ཙམ་ལ་སོགས་པས་སོ། །དོན་ཐ་དད་ཀྱང་སྒྲ་མཚུངས་པས་རྟོགས་ན་འཇི་བའི་རྣམ་པར་འགྱུར་བས་ཕུང་དང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་པོར་རྫ་མཁན་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲོག་མཁར་ཡང་འཇི་བའི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྫ་མཁན་གྱིས་བྱས་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །བསྒྲུབ་བྱས་ཁྱབ་པ་ནི་མི་རྟག་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་སྤྱི་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱས་པ་ཉིད་གཉི་ག་ལ་གྲུབ་པས་སོ། །འབྲེལ་པའི་ཐ་དད་སྨྲས་པ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲས་གྱུར་པའི་བྱས་པ་བུམ་པ་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་མཚུངས་སོ་ཞེས་ཀླན་ཀ་བས་སྨྲས་པའོ། །སྐྱོན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུན་འབྱིན་པས་སོ། །དེས་དོན་འབྲས་བུར་མཚུངས་པར་ཡིན་པ་འདོང༌། ཅེས་པ་ལྟག་ཆོད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་འབྲས་བུ་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རིགས་གཞན་པར་ནི་བྱ་བ་དངོས་པོ་རིགས་མི་མཐུན་པར་གྲུབ་པ་ལའོ། །སྒྲུབ་བྱེད་མི་རིགས་གོང་བུ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་
― DTG187_Page_0546 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚུངས་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པར་མི་རིགས་ཏེ། དག་ལ་སོགས་པ་ཡང་ར་དང་ལྡན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ་གོང་བུ་སྦས་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་གླང་བཞིན་ནོ། །དངོས་བོ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང་འབྲེལ་བ་དག་གོ །མ་གྲུབ་བ་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་གྲུབ་པ་དང་མ་ངེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང་འབྲེལ་བ་དང་མ་གྲུབ་བར་རིགས་སོ། །གྲུབ་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་ལ་འདོད་བའི་རྟགས་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གྲུབ་ན། རྟགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་ཀྱང་མ་གྲུབ་པའི་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །དཔེར་ན། སྒྲ་ཡི་ནམ་མཁའ་རྟེན་སོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྒྲ་ལ་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ཉིད་དང་འབྲེལ་པའི་བྱས་པ་དང་བྱས་པ་དེ་ཉིད་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཉིད་མ་གྲུབ་ཀྱང་བྱས་པས་མི་རྟག་པ་གྲུབ་བའི་ཕྱིར་བརྗོད་བ་བཞིན་ནོ། །འུག་པ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་པའོ། །སྒྲུབ་བྱེད། ལུས་ཅན་ལ་སོགས་སྨྲ་བ། བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྨྲས་པ་ན། སངས་རྒྱས་བ་ལ་འུག་པ་པས་འདོད་པའི་ལུས་རྟག་པ་ཉིད་དང་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་བརྟགས་པའི་སྒྲ་མཚན་ཉིད་དེ་དག་གི་མ་གྲུབ་ཀྱང་རེག་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ལུས་རྟགས་སུ་འདོད་པ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དོན་གྲུབ་བ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་བྱས་བ་ཕྱིར་རྒོལ་བ་གྲངས་ཅན་ལ་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་བཤད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེའི་ཕྱིར་བྱས་པ་ཡང་སྤྱིར་གྲུབ་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། གང་ཡང་བསྟན་བཅོས་ལ་བརྟེན་པའི་ཅིག་ཤོས་ལ་མ་གྲུབ་པར་སློབ་དཔོན་གྱིས་གསུངས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་ཤེ་ན། མངོན་པར་གསལ་བ་སྨྲ་བ་ལ་བྱས་པ་ཉིད་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་གསལ་བ་སྨྲ་བ་ནི་གྲངས་ཅན་ཏེ། མི་མངོན་པར་རྒྱུ་དག་གིས་མངོན་པར་བྱས་ཀྱི་མེད་བ་ལས་རྒྱུས་བྱས་བར་མི་འདོད་པས་སོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པར་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ལུང་ལ་བརྟེན་པའི་དང༌། དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པ་དག་གོ །ཚད་མས་མཐོང་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་བྱས་པ་ཉིད་རྒྱུའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། ལྡོག་བར་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ལའོ། །དམ་བཅའ་
― DTG187_Page_0547 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསམ་གྲུབ་པར་བརྩད་པར་མི་རིགས་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཅན་གྱི་གྲུབ་མཐའ་མ་གྲུབ་པས་མ་གྲུབ་པར་བྱ་བར་མི་རིགས་པའོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལ་མི་བརྟེན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་མཚན་མ་ཁོ་ནས་དངོས་པོ་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དེ་ལ་གནོད་ཀྱི་ལུང་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཚད་མས་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚད་མས་གྲུབ་པ་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱ་བའི་དོན་མ་ཡིན་ན། ཅི་མངོན་པར་གསལ་བ་སྨྲ་བ་ལ་ཞེས་གསུངས་ཏེ་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འགའ་ཞིག་ཏུ་གསུངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་མངོན་པར་གསལ་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ལུང་ལ་ལྟོས་ཏེ་གསུངས་སོ། །གཞན་དུ་ནི་མི་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས་མ་གྲུབ་པ་ལས་གཞན་དུ་དངོས་པོ་ལ་ཞུགས་པ་ལ་ནི་ཚད་མས་མ་ཤེས་པ་ཙམ་ལ་སྟེ། མ་རྟོགས་པ་ཙམ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་གྲུབ་པ་ཞེས་ཏེ། མངོན་པར་གསལ་བར་སྨྲ་བ་ལ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་མི་དགོས་པའོ། །ཡང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཞན་ཏེ། དེ་ཞེས་བྱ་བ་མངོན་པར་གསལ་བ་སྨྲ་བ་ལ་བྱས་པ་མ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲ་བ་དེའོ། །དཔེར་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་བརྗོད་པ་ངེས་པར་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཕྱོགས་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཙམ་བསྟན་པ་གཙོར་བརྗོད་ཀྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་དང་ལུང་གི་དབྱེ་བ་མ་དཔྱད་པའོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་མི་དད་ན་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་དུ་མི་རུང་བའོ། །དེ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཞར་ལ་འོངས་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཞར་ལ་སྟེ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །འོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲུབ་པའོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཅན་སྒྲ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པའོ། །དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་ལ་ཡང་སྒྲ་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་དོན་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི་སྒྲ་དེ་ལྟར། གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲ་རང་གྲུབ་བས་ན་ཕྱོགས་བསྟན་པ་སྟེ། ཆོས་ཅན་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་སྒྲར་གྲུབ་ལ། ཕྱིས་
― DTG187_Page_0548 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རང་ཉིད་ལས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་རྟགས་བསྟན་པས་ཀྱང་སྒྲ་ཉིད་ལས་གཞན་རྟོགས་བ་མེད་པས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སྒྲ་དེ་ཕྱོགས་སུ་བྱས་ནས་དེ་གྲུབ་པར་བྱ་བར་བྱས་ནའོ། །དེ་ཉིད་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་ཕྱོགས་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནའོ། །ཡང་ན་བསྟན་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཞར་ལ་འོངས་པས་ཡང་དེ་བསྟན་བ་ནི་དོན་མེད་དོ་ཞེས་འདས་མ་ཐག་ཏུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རྩོད་པ་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟགས་དོན་མེད་པའོ། །གལ་ཏེ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བམ་མཐོང་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྟགས་ཉིད་གྲུབ་པར་འདོད་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་མཐོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མི་སྲིད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཇི་ལྟར་ཆོས་ཅན་ཆོས་ཅན་གཞན་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་མི་སྲིད་བ་སྟེ་ཆོས་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་ལ་རྟགས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྟགས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དེ་གྲུབ་བ་ན་རྟགས་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མར་མེ་ལ་སོགས་པ་རང་གིས་རང་རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་བྱེད་པ་ལྟར་རྟགས་ཀྱང་རང་གིས་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། མར་མེ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །རང་གི་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་རྟགས་ཅན་རྟོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྟགས་རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་ཉིད་ཡུལ་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་རྟོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། །རྟགས་ཤེས་པ་ལས་དུས་ཕྱིས་རྟགས་ཅན་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དུས་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་རྟགས་ཤེས་པ་རྟགས་ཅན་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱས་པ་དང་མི་རྟག་པ་དག་ཀྱང་དོན་དམ་པར་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མཚུངས་པའོ་སྙམ་པའོ། །སྨྲས་ཟིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེའུ་གཉིས་པར་རོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་པ་མ་གྲུབ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་ཐ་དད་བ་མ་གྲུབ་པའོ། །དེ་དང་གཞན་ཉིད་དགག་བར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་དག་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་དགག་པར་བྱ་བའི་དོན་
― DTG187_Page_0549 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམ་བར་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་ཁོ་ནའོ། །རང་གི་བྱེ་བྲག་ལ་བརྟེན་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱས་བ་དང་མི་རྟག་པ་དག་གི་ལྡོག་པའི་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་བརྟེན་པའོ། །ཤེས་ལ་ཇི་ལྟར་ཐ་དད་པར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་དག་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་དང་བྲལ་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་བྱས་བ་དང་མི་རྟག་པའི་ཆོས་དུ་མ་སྣང་བ་དེ་ལ་རྟགས་དང་རྟགས་ཅན་གྱི་ཐ་སྙད་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མི་མཚུངས་པའོ། །འདིར་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་རོ། །ཐ་སྙད་ལ་མཐོང་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱས་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལྡོག་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་རྟགས་དང་རྟགས་ཅན་དུ་བྱེད་བའི་ཐ་སྙད་ལ་ཐ་དད་པའི་མཐོང་བའི་བློ་དེ་ཉིད་ལ་ཡང་མ་རེག་ཕྱིར་ཏེ། ལྡོག་པའི་བྱེ་བྲག་འཛིན་པའི་བློ་ལའང་མ་རེག་པ་སྟེ། དེ་དང་འདྲ་བའི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་མི་སྣང་བའོ། །ཉིད་ལའང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོས་ཐ་དད་བ་དུ་མ་ལྟ་བུ་ག་ལ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་སྒྲ་ལས་སྒྲ་ནི་ལྡོག་པའི་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་གོ་བར་བྱ་བ་དང་གོ་བར་བྱེད་བ་མེད་དོ། །གཉི་ག་ལ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བ་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་གཉི་ག་ལ་ཡང་ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་གྲུབ་བས་སོ། །དེ་དག་གིས་ཆོས་ཀྱང་བཤད་བ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྒྲ་མི་རྟག་སྟེ་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་ཉིད་གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་བརྗོད་པའི་མ་གྲུབ་པ་ཡང་བཤད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་ནམ་ཆོས་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བའོ། །ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟགས་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། །མཐུན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དག་གིས་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་གསུམ་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་བའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་རྟགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་མ་ཡིན་བ་གསུམ་པ་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་བ་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ། དེའི་ཕྱིར་རྟགས་གྲུབ་པོ་སྙམ་མོ། །གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་གྱིས་སོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་མི་མཐུན་
― DTG187_Page_0550 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་བར་མི་འདོད་པའོ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་པའི་ཕྱོགས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་གི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ན་སྒྲུབ་བར་འདོད་པས་ནི་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པ་དངོས་པོས་གནས་པ་ཡང་འདོད་པས་འཇིག་པར་འགྱུར་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་གཏན་ཚིགས་འགའ་ཡང་མ་ངེས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་འདོད་པས་བྱས་པའི་ཕྱིར་འདོད་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མེད་པར་བྱས་ནས་རྟགས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མང་དུ་སྨྲས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེའུ་འདི་ཉིད་དུའོ། །གལ་ཏེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་གྲུབ་པ་ཙམ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པ་ཙམ་མོ། །གཉི་ག་ལ་ངེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བ་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་གཉི་གས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པར་ངེས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཅན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་ལའོ། །མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བ་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་དག་གིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པར་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། འདིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་གཏན་ཚིགས་སུ་བྱས་པ་འདིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་དེས་ན་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར་བས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་གཏན་ཚིགས་དེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལོག་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ལ། དེ་ལས་ལོག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མ་ངེས་ན་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ལམ་ལོག་ན་ངེས་པ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་མ་ངེས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། རྟགས་དེའི་མཚན་ཉིད་ལྡོག་པ་ངེས་བ་མ་ངེས་པ་སྟེ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཏན་ཚིགས་ཏེ། རྟགས་ཀྱི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ངེས་སོ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་མ་ངེས་པས་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་ན་སྔར་སྨོས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་མ་ངེས་
― DTG187_Page_0551 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྟགས་ཡིན་ན་དེས་ཇི་ལྟར་ངེས་པ་ཡིན། དེ་ཉིད་བཤད་པའི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་མ་ངེས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །འདི་འདི་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟགས་འདི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པར་ཐེ་ཚོམ་ཡང་ཟ་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འདི་གཏན་ཚིགས་འདི་ལ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆོས་རྣམས་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་མི་ལྟོས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡོད་པ་དང་མེད་པས་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་དངོས་པོའི་དབང་གིས་གནས་ཀྱི་སྐྱེས་བུས་ཕྱོགས་སུ་བྱས་པ་དང༌། མ་བྱས་པ་ལས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མི་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་བའོ།། ཕུང་པོ་གསུམ་པའི་ལྡོག་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་རྟགས་སུ་འདོད་པ་གང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡོད་པ་འམ། མེད་པ་ལས་གཞན་པ་ཕུང་པོ་གསུམ་པ་ནི་མེད་དོ། །དེ་དག་གཅིག་ལྡོག་ན་གཞན་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་དང་དེ་དག་ལས་ཕྱོགས་ལ་གཅིག་ལོག་ན་ཅིག་ཤོས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་མི་རྟག་པ་མེད་པ་ལོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་རྟགས་ཀྱིས་སོ། །མི་རྟག་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སྒྲ་ལའོ། །ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཕུང་པོ་གསུམ་པར་གྱུར་པ་ན། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་ངེས་པ་མ་ཡིན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་མི་རྟག་པ་མེད་པ་ལྡོག་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །མི་རྟག་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ་རྟགས་ཉིད་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུའི་འདོད་པས་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་ནའོ། །ཕྱོགས་སུ་འདོད་ཀྱང་དངོས་པོས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཡང་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་སུ་བྱས་པ་དང་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར་རམ་ཞེ་ནའོ། །རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེས་འགའ་སྟེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པ་ལ་རྟགས་ལྟར་སྣང་བས་ཕྱོགས་སུ་བྱས་ན་དངོས་པོས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་མ་ཡིན་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དག་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱོགས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་མ་འདྲེས་པར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཡང་ན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྔར་སྨྲས་པ་
― DTG187_Page_0552 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ཏེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དང་མི་ལྡན་པར་ཞེས་སོ། །གཞན་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པར་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ལ་དེ་ལ་ཡང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུ་གྱུར་ན་ཕྱོགས་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པར་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱོགས་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་བར་བཅད་པ་གྲུབ་ཟིན་པ་ལའོ། །ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པ་འཆད་པའི་དོན་དུ་གཏན་ཚིགས་བརྗོད་པ་ནི་དོན་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཅི་ལྟར་ན་ཡང་ཕྱོགས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་ངེས་པ་ཡིན་ལ་དེའི་ཆོས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ལྡོག་པར་ངེས་ཤེ་ན། དེ་འབའ་ཞིག་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའི་རྟོགས་པ་སྟོང་པའི་རྟགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱིའོ། །གང་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པར་འདོད་པའི་ཆོས་དེ་མེ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་དུ་མའི་ཚིག་ཏུ་བྱས་སོ། །དེ་དག་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གཏན་ཚིགས་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་ཉེ་བར་སྟོན་ལ། དེ་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་ཅན་གྲུབ་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྟགས་ཀྱི་དངོས་པོའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པར་གྲུབ་ན། དེའི་ཁྱབ་པའི་རང་བཞིན་ཤུགས་ཀྱིས་ཕྱོགས་དེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་གྲུབ་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་གྲུབ་པ་དེའི་རྗེས་ལ་ཆོས་ཅན་དང་སྒྲུབ་པར་འདོད་པའི་ཆོས་ཅན་དག་སྡོམ་པའི་སྤྱིའི་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་འབྱུང་བས་ཕྱིས་ཤུགས་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡུལ་དེ་ཕྱོགས་ཀྱང་ཡིན་ལ་ཡུལ་ཡང་ཡིན་པས་དེ་སྐད་བརྗོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང་འབྲེལ་པ་ཉེ་བར་སྟོན་པའི་དུས་ན་ཕྱོགས་ནི་ཡན་ལག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་འོངས་པའི་ཆོས་ནི་རྟགས་ཉི་ཚེ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་སྒོ་ནས་འོངས་པའི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དག་རྟོགས་པའི་དུས་ན་སྟེ་འབྲེལ་པ་དང༌། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་རྟོགས་པའི་དུས་ན་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའི་རྟོགས་པ་དག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་རྟོགས་པ་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྟགས་ཀྱི་ཡན་ལག་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིག་ཤོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་འབའ་ཞིག་གོ །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་གོལ་བ་ནི་དེ་མ་ཡིན་པའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་བྱ་བ་ནི་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོམ་མ་ཡིན་སྙམ་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དེ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཕ་རོལ་ལོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཅིག་ཤོས་ཞེས་སྨྲས་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་ལྟར་བསམ་པ་ནི་དེ་ལས་
― DTG187_Page_0553 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཟློག་པས་སྟོང་པ་འབའ་ཞིག་སྨོས་ན་ནི་དེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྐྱོན་སྔ་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །འདིར་ཅིག་ཤོས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་གང་ཡང་རུང་བ་སྟེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པ་ཙམ་ལས་ལྡོག་པ་ནི་རྟགས་མ་ཡིན་གྱི་མེད་པའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ལས་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་རྟགས་འགྲུབ་པོ་སྙམ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། མེད་པ་ཙམ་ལས་ལྡོག་པ་ནི། བསྒྲུབ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ལ་བྱེ་བྲག་འབའ་ཞིག་ལས་ལོག་པ་ནི་རྟགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལན་གདབ་བ་འདི་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཅིག་ཤོས་ལ་ཞེས་རྟགས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨོས་པ་ལ་རང་གི་འདོད་པས་གནོད་པ་ཉིད་དེ། ཕྱོགས་ལ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པར་ཁས་བླངས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་ལས་ཅིག་ཤོས་ལས་ལོག་པས་ཞེས་བྱ་བ་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་མེད་པར་ཁས་མི་ལེན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་དེ་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཁས་མི་ལེན་ནའོ། །ནུས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགོས་པ་མེད་པའོ། །ཕ་རོལ་གྱིས་བསམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་པ་ཁྱེད་ཀྱི་བསམ་པས་འདི་མེད་པ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གསུམ་དུ་འདོད་པས་དེ་དག་ལ་ཅིག་ཤོས་མེད་པ་ལས་ལོག་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་ལས་ཅིག་ཤོས་མེད་པས་རྟགས་དབེན་པ་ཁྱོད་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ལ་གྲུབ་བརྗོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཉེས་བ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མེད་པ་ལ་དོན་དམ་པར་ཏེ་དངོས་པོས་སོ། །ཅིག་ཤོས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དབྱེ་བས་ཕྱོགས་ལས་ཕན་ཚུན་གཞན་དུ་གཞག་པར་རུང་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །འོ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་ཇི་ལྟར་བཞག་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་གཅིག་གི་མཚན་ཉིད་གཞན་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་མ་མཐོང་ན་བློས་སྔོན་པོ་འདི་ལས་སེར་པོ་འདི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་སྟེ། སྔོན་པོ་མེད་པའི་ཞེས་རྟོགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་མེད་པ་འདི་ནི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་དེ། དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་གཞག་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཁྱེད་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་གསུམ་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ་མེད་པ་ནི་དབྱེ་བར་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པས་བརྟགས་པ་འགའ་ཞིག་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལྡོག་པ་དངོས་སུ་རྟོགས་པ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་མེད་པ་དགག་པ་ཙམ་གྱིས་རྟོགས་བར་ནུས་པའི་ཕྱིར་དང་དབྱེ་བ་གསུམ་པ་ཡང་བློས་བྱས་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །ཡོད་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་པར་དགག་པ་སྟེ་དེ་ལས་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་ཅན་ཏེ། དེ་ལས་གྲོལ་བས་འདི་རྟགས་སུ་
― DTG187_Page_0554 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྗོད་ན་ཡང་རྟགས་དེས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་བྱེད་དེ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྟགས་འདི་བསྒྲུབ་བར་བྱ་བ་མེད་པས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་བས། དེ་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟགས་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་འཁྲུལ་པ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་དགག་པའི་རང་བཞིན་འགལ་བ་དང༌། གཞན་པ་ཡིན་ལ་དེས་སྟོང་ན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་རྣམ་པར་བཅད་པ་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ནི། གཏན་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པའི་དངོས་པོ་ལས་གཞན་གཏན་མེད་པ་ཡང་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་ཡང་དེ་ཞེས་བྱ་བ་རྒོལ་བ་དེ་འདོད་པ་འབའ་ཞིག་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ལས་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལས་གྲོལ་བ་རྟགས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་བཞག་པ་ཡིན་པས་དེ་གཏན་མེད་པ་ལ་ཡང་མི་འཇུག་ལ་ཅིག་ཤོས་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་འགྲུབ་སྟེ། བཟློག་པ་འགལ་བ་དང་གཞན་པ་དག་ལས་ཅིག་ཤོས་ལྟར་མེད་པ་ལས་གྲོལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དམ་བཅའ་དང་ཁྱད་པར་ཡོད་ལ་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་སྒྲས་ཕྱོགས་མ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པས་གནོད་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པའོ། །དེ་ལས་ཐ་དད་པ་ནི་དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པ་ལས་གྲོལ་བ་ནི་དེ་རྟགས་སུ་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། འགལ་བ་དང་གཞན་པ་དག་ལས་གྲོལ་བ་ཡང་རྟགས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་འདོད་པས་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བའི་འདོད་པས་དངོས་པོ་མཚུངས་ཀྱང་འབའ་ཞིག་ཁོ་ན་རྟགས་སུ་བྱེད་པའོ། །འདི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདོད་པས་མེད་པ་ལས་གྲོལ་བ་ཡིན་ལ་འདོད་པ་བཞིན་དུ་གྱུར་ན། འགལ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡང་རྟགས་སུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོས་རྟགས་གནས་པ་མེད་ཀྱི་འདོད་པས་གནས་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ཁོ་ནས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དྲངས་པར་རབ་ཏུ་བརྗོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་བསྟན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་སྟེ་ཁོ་བོ་འདོད་པའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་པ་ཁོ་ན་རྟགས་སུ་བརྗོད་པར་རིགས་ཀྱི་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་ཅིག་ཤོས་ལས་གྲོལ་བས་ཅི་ཞིག་བྱ། དེ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་འདོད་པ་དེ་ལ་ཡང་ངོ༌།། དོན་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ལུགས་ནི་གཞུང་འདི་དག་གི་ཕྱོགས་སོ། །བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བའི་སྒྲ་ནི་མི་རྟག་སྟེ། བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ལན་ནི་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྒྲ་མི་རྟག་སྟེ་སྒྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པ་སྟེ་སྒྲ་དང་སྒྲ་ཉིད་དག་ནི་སྒྲ་མ་ཡིན་པ་
― DTG187_Page_0555 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་ལོག་པ་ཉིད་དུ་ཟད་པས་ཆོས་ཅན་རྟོགས་པ་ལ་རྟགས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཐ་མི་དད་པའི་ཡུལ་གྱིས་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བ་ཉིད་འདི་ལ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་ཡང་བྱེ་བྲག་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བརྩལ་མ་ཐག་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲ་ཞེས་སོ། །གཏན་ཚིགས་སྤྱིའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བ་ཙམ་མོ། །ཡན་ལག་ནི་རྟགས་སོ། །ཡན་ལག་ཅན་ནི་རྟགས་ཅན་ནོ། །ཕྱོགས་ཡན་ལག་ལ་མི་གནོད་ཕྱིར་ཏེ། ཕྱོགས་དང་ཡན་ལག་དག་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་མ་གྲུབ་པའི་གནོད་པ་མེད་པའོ། །ཆོས་ཅན་ཐ་དད་མ་གྲུབ་པ་མིན་ཏེ་རྟགས་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པའོ། །རྭ་ཅན་ནི་གོང་བུའི་བྱེ་བྲག་གོ །རྭ་ཅན་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའོ། །ཡང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དང་རྟགས་དག་ཀྱང་གཅིག་བ་མ་ཡིན་པའོ། །བསྒྲུབ་བྱའི་དུས་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྟོགས་པའི་དུས་ནའོ། །ཡན་ལག་མིན་རྟགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པས་ན། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དང་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་རྟོགས་ཀྱི་རྟོག་པས་ཉེ་བར་མཚོན་ཏེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་ནས་རྟགས་ཀྱི་རྟོག་པ་ཉིད་དགག་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་རྟགས་དང་རྟགས་ཅན་ཉིད་དག་གཅིག་པ་མེད་པས་ནའོ། །ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་མི་རྟག་པ་དང་བཙལ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བ་དག་གོ །ཚང་ཚིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིའི་གསབ་གསེབ་དག་གོ །ཡང་ན་ནགས་མ་ཚང་ཚིང་ངོ༌། །ཕའི་ཐ་སྙད་བཏགས་པའི་རྒྱུ་ནི་བདག་ཉིད་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་ཏེ་པའི་བྱེད་པའོ། །འདིས་ནི་ཕྱིས་དམིགས་པ་མེད་དེ་མི་དྲན་པའི་ཕྱིར་མ་མཐོང་བ་དག་འདྲ་བས་སོ། །འགལ་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨྲ་བ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དབང་པོས་མི་སོད་པ་ཡང་དེ་དག་ཉིད་དེ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་བསྐལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཉིད་རང་གིས་རྟོགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་ཉིད་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པར་རོ། །ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མང་དུ་ཟ་བ་དང་སྔོ་བསངས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཞན་ཉིད་དུ་ཟ་བ་དང༌། དཀར་ཤམ་དག་ལ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་མཐོང་བས་འགལ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སྦྱོར་ཏེ་དེ་དག་མཐོང་བས་གནོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། རིགས་པ་མཚུངས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ལ་མཐོང་བར་འདོད་ཆགས་དང་དཀར་ཤམ་དག་མཚུངས་ཞེས་མང་དུ་ཟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་སྦྱོར་ཏེ། མཐོང་བས་གནོད་པར་མི་རིགས་སོ་
― DTG187_Page_0556 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙམ་པའོ། །ཡང་ན་དེ་རིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་མི་བྱ་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་རྟོགས་པ་དེའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འགལ་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བས་གནོད་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྡོག་པ་ལས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མ་མཐོང་བས་གྲོགས་བྱས་པའི་བདག་ལ་མཐོང་བས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དཔོག་པར་བྱེད་དེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྡོ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྨྲ་བ་མ་མཐོང་བས་སོ། །དེ་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྡོག་པ་དེ་མེད་ན་སྟེ། བདག་ཉིད་ལ་མཐོང་བ་དེས་མང་དུ་ཟ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ལ་དཔོག་པར་མི་བྱེད་དེ་དེ་གཞན་ཉུང་ངུ་ཟ་བ་མ་ཡིན་པ་བདག་ཉིད་ལ་མཐོང་བ་ཡིན་པར་མཐོང་བས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་ཅེ་ན། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཞུགས་པའི་བདག་ཉིད་ལ་མཐོང་བའི་མང་དུ་ཟ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འཇུག་པར་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་བདག་ལ་མཐོང་བ་དང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་རྟགས་ངེས་པ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་བདག་ཉིད་ལ་མཐོང་བས་བསྒྲུབ་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་མཐོང་བ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཀར་ཤམ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་དང་འགལ་བ་མཐོང་བ་དག་ཀྱང་བདག་ཉིད་ལ་མཐོང་བ་མང་དུ་ཟ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་དང་གཞན་ལ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་དཔག་པ་དག་ཏུ་མཐོང་བ་དག་འགལ་བ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་གཞན་ལ་བསྒྲུབ་པར་མི་བྱའོ། །འགལ་བ་མ་མཐོང་བ་དག་ཀྱང་བདག་ཉིད་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རང་ལ་མི་མཐོང་བའི་བདག་ཉིད་རྣམས་ནི་མི་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་བདག་དང་འགལ་བ་སོ་སོར་སྦྱར་བ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། གཞན་ལ་བསྒྲུབ་པར་མི་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྒྱུ་གང་གིས་ན་འགལ་བས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་བསམ་པར་ངེས་ན་རྟགས་དེས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཉིད་ཀྱི་ནང་གི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་གང་དག་དང་བདག་ཉིད་ལྡན་པར་རང་གིས་རྟོགས་པ་སྟེ། གཞན་གྱིས་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་དག་རང་ལ་ཇི་ལྟ་བར་གཞན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཉེ་བར་སྦྱོར་བའི་བདག་ཉིད་གཅིག་པར་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུས་འདིས་རིགས་པའི་དལ་བ་སྟེ། རིག་པ་བསླབ་པའི་དཀའ་བ་བྱས་པའི་འབྲས་བུའོ། །རབ་ཏུ་འདོད་པ་ནི་བསྟིང་བ་སྟེ། རྨོངས་པ་ཉིད་ཐོབ་བའོ། །ཅི་རྨོངས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བུད་མེད་དང་དམངས་རིགས་དག་གིས་ཀྱང་བདག་དང་གཞན་
― DTG187_Page_0557 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་གི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པར་གསལ་བར་ཤེས་ཏེ་བདག་ཉིད་ཀྱི་བསམ་པ་ནི་རང་གིས་རྟོགས་ལ་གཞན་གྱིས་ནི་མ་རྟོགས་པས་སོ་ཞེས་གསལ་བར་རྟོགས་པ་དེ་རང་ལ་མཐོང་བའི་ཆོས་གཏན་ཚིགས་སུ་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་འདིས་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔར་སྨོས་པའི་སྣང་བ་མི་དམིགས་པའོ། །འདི་འདྲ་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སྣང་བར་མི་དམིགས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྐྱེས་བུའི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་མ་གྱུར་བ་དག་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགོག་པར་བྱེད་པའོ། །གལ་ཏེ་སྨྲ་བའི་རྟགས་འདོད་ཆགས་དཔོག་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་ན་དེ་དང་འགལ་བ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་འགོག་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་དོན་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་བ་མེད་པའོ། །གལ་ཏེ་སྨྲ་བས་འདོད་ཆགས་དཔག་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་པས་འགལ་བའི་འབྲས་བུ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདོད་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཡོ་བ་དང་བརྗོད་པར་འདོད་པ་འདོད་ཆགས་ཡིན་ནོ་འདོགས་ནའོ། །གལ་ཏེ་དེས་ན་འདོད་ཆགས་གྲུབ་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་འདོད་ཆགས་དང་རང་བཞིན་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ནི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཁོ་ནའི་ཡུལ་ཅན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་དགའ་བའི་རྣམ་པ་ཅན་དེ་འདི་ལྟར་འདིའི་དམིགས་ནི་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོའི་འདབ་མ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དགའ་བའི་རྣམ་པ་ཅན་ནོ། །རྣམ་འབྲེལ་དུ་བཤད་ཟིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །འདི་དག་གི་རྒྱུ་དམིགས་པ་མདོ་ཙམ་དུ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་དག་གི་རྣམ་པ་ནི་བརྗོད་པ་མང་དུ་དོགས་པས་མ་བསྟན་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཡང་འདོད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་ཉིད་ཐ་དད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་འདོད་ཆགས་དང་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་སྟེ། བདག་ཡིན་ན་ནི་གཞན་དུ་ཤེས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་རྩོམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེ་པའི་ཕྱིར་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་དོན་
― DTG187_Page_0558 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་པ་ཉིད་ཀྱང་འདོད་ཆགས་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་ནི་སྙིང་རྗེས་སོ་ཞེས་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་མི་དཔོག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཀར་ཤ་མ་དང་མང་དུ་ཟ་བ་ལ་སོགས་པ་བདག་ལ་མཐོང་བ་ཡང་གཞན་ལ་དེ་ལས་བཟློག་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པས་སོ། །འདི་ལ་མི་འཁྲུལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ལ་དེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །གལ་ཏེ་འདི་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། མ་མཐོང་བ་ཙམ་ལ་ཡང་བརྗོད་ཟིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་མི་མཐོང་བའི་བདག་ཉིད་འགལ་བར་སོ་སོར་སྦྱོར་བར་ཡང་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་ཅིག་ཤོས་དག་ནི་འགལ་བ་མེད་པ་དང་འགལ་བདག་གོ །བསལ་བའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སྣང་བའི་བདག་ཉིད་དག་ལ་ནི་གཅིག་ཉེ་ན་ཅིག་ཤོས་མེད་པར་གཏན་ལ་དབབ་པར་མི་ནུས་ཏེ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་ངང་གྲིམས་པའི་ནུས་པ་རྐན་བྱ་བའོ། །གལ་ཏེ་འདི་ལ་ཡང་བདག་ཉིད་ལ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་བརྗོད་པར་འདོད་པར་སྨྲ་བས་དཔོག་པ་འདི་ཡང་ངོ༌། །བདག་ཉིད་ལ་གཞན་དུ་ཡང་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་མེད་བར་སྨྲ་བ་དམིགས་པས་སོ། །གལ་ཏེ་སེམས་མེད་པའི་ལྡོག་པའི་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡོ་བའི་དུམ་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་སྨྲ་བ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་ཡུལ་ཡིན་པ་སྟེ་ལྡོག་བ་རྟོགས་པའོ། །ལྡོག་པའི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་སོ། །འོ་ན་བུམ་པ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཉིད་སྙིང་རྗེར་རྟོགས་ཤེ་ན། དེའི་རྒྱུ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འདོད་ཆགས་དེའི་རྒྱུའི་ནུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚོགས་པ་གཞན་དེ་རྡོའི་དུམ་བུ་ལས་གཞན་པ་དབང་པོ་དང་སེམས་ལ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྡོ་ལ་ཡོད་ཀྱང་འབྲས་བུ་འདོད་ཆགས་མི་བསྐྱེད་ན་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་རྒྱུ་གཞན་ནུས་པ་རྗེས་སུ་དཔོག་པར་བྱེད་དོ། །ས་དང་དྲོད་དང་ཆུ་དག་ཡོད་ཀྱང་མྱུ་གུ་མི་སྐྱེ་ན། དེ་ལས་རྒྱུ་གཞན་བ་ས་བོན་དཔོག་པར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །སེམས་མེད་པ་ལས་མི་སྲིད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡོ་བའི་དུམ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །སེམས་པ་ཡོད་པ་དང་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་དེ་གོམས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནུས་པའི་རྒྱུ་སྣང་བ་ཞེས་བལྟར་རུང་བ་ཡིན་ཏེ་རྡོའི་དུམ་བུ་དེ་ལ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ནུས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་རྟོགས་ཏེ། ནུས་པའི་རྒྱུ་གཞན་དག་ཚང་བར་ཡོད་ཀྱང་འབྲས་བུ་འདོད་
― DTG187_Page_0559 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་མི་སྐྱེད་ན་གདོད་རྡོའི་དུམ་བུ་ནུས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བར་རྗེས་སུ་དཔོག་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ཉེ་བར་ཕན་མི་འདོགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡོའི་དུམ་བུ་ལས་འདོད་ཆགས་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཡོན་ཏན་དེ་ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་ལ་ནུས་པ་ཉེ་བར་བཏགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཚིག་སྨྲ་བ་བསྐྱེད་བས་འབྲས་བུ་འདོད་ནུས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུའི་རང་བཞིན་གྱི་ནུས་པས་སྨྲ་བ་སྐྱེད་བར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན་དེའི་ནུས་པས་ཀྱང་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ཕན་པར་མི་ནུས་ན་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་བར་དུ་ཆོད་བས་ཀྱང་མི་ནུས་སོ། །གཞན་ལ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲེལ་བ་མེད་བ་དག་ལའོ། །ཅིས་ན་འདི་མ་སྨོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་པའི་དཔེར་བརྗོད་པ་དབྱེ་བ་གཉིས་བསྟན་པའོ། །གལ་ཏེ་སྨྲས་པ་ལ་སོགས་པར་བསྒྲུབ་པ་དང༌། མ་སྨྲས་པ་ལ་སོགས་པར་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བར་དབྱེ་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། གཅིག་པ་བརྗོད་པར་བསྒྲུབ་བར་བྱ་བ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགའ་ཞིག་ཏུ་བརྗོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱས་པ་དང་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བ་དག་གོ །ཤུགས་ཀྱིས་འདུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཤུགས་ཀྱིས་འདོད་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ་ལ་ཡང་སྦྱོར་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཆོས་སུ་བརྗོད་པར་འདོད་པས་དེ་འདུས་པ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཉིད་དོ་ཞེས་སོ། །འགའ་ཞིག་ཏུ་ཆོས་ཅན་དུ་བརྗོད་པས་ཏེ་གཞན་གྱི་དོན་མིག་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་ལས་བཟློག་པ་བསྒྲུབ་པ་དག་གིས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་སྦྱོར་བར་བརྗོད་པར་འདོད་པས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲུབ་པར་ནི་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་འགལ་བ་བཞིན་དུ་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་ཐ་དད་དུ་མ་བྱས་ཤེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་གཏན་ཚིགས་དག་ཀྱང་འདོད་པ་བརྗོད་པ་བསྒྲུབ་པ་དང༌། ཤུགས་ཀྱིས་འདོད་པ་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་སོ། །ཤུགས་ཀྱིས་འདོད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་ཐ་དད་དུ་བྱས་པ་ཉིད་དེ་མ་སྨྲས་ཀྱང་འདོད་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་
― DTG187_Page_0560 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདུས་པའི་དོན་ཉིད་སྒྲུབ་པར་འདོད་ན་མ་བརྗོད་པར་ཡང་བསྒྲུབ་པ་ངེས་པར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤུགས་ཀྱི་འདོད་པ་བསྒྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འགེགས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་རྒོལ་བ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདུས་པ་རྣམ་གཞན་འདུས་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཕན་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་པས་འདུས་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་བྱེད་བའོ། །ཁ་ཅིག་འདུས་པ་གཞན་རྣམས་གཞན་འདུས་པ་ལ་ཕན་པ་ཞེས་འདོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་བདག་མེད་པར་སྨྲ་བ་ལ་ཀླན་ཀར་སྦྱར་བའོ། །འགལ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པ་ནི་འདྲ་བ་ཉིད་དོ། །སྔ་མ་ལྟར་ན་ནི་འགལ་བ་ཡིན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཙམ་དུ་བྱའོ། །གལ་ཏེ་འགའ་ཞིག་ཏུ་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་དོན་རྣམས་མཐར་ཐུག་པར་ཚོགས་པ་ཡང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་འབྲས་བུ་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་ལ་ཕན་པ་བྱེད་པ་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །སོ་སོར་ཕན་པ་བྱེད་པ་དག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འདུས་པ་ཁོ་ན་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པར་བསྒྲུབ་པས་འགལ་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། སོ་སོར་ཕན་པ་བྱེད་པ་ནི་འདུས་པ་རྣམས་སོ་སོར་ཕན་པ་བྱེད་པའོ། །ཕན་པར་བྱ་བའི་རང་བཞིན་གཞན་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕན་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་རྡོ། །རང་བཞིན་གཞན་མི་སྐྱེ་བ་ནི་ཕན་པར་བྱ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །ཐ་དད་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཕན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཕན་པ་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་གཞན་སྐྱེད་པ་ཡིན་གྱི་ཕན་པར་བྱ་བ་གཅིག་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་ཕན་པ་དུ་མ་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཕན་པར་བྱ་བ་དུ་མར་གྱུར་ན་འདུས་པ་ཕན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་གྱི་རེ་རེ་ལ་ཕན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཕན་པར་བྱ་བའི་སྐབས་གཞན་དང་གཞན་དག་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕན་པར་བྱ་བའི་སྐད་ཅིག་མ་འདུས་པ་ཁོ་ན་ལ་དོན་བྱེད་པར་གྲུབ་པའོ། །གལ་ཏེ་ཕན་པ་བདག་ལ་དོན་གཞན་ཡིན་ན་ཕན་པ་ལས་གཞན་པའི་བདག་དེ་ལས་ཕན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཕན་པ་རྣམས་ཕན་པ་སྐྱེ་ན་ཡང་བདག་དེ་ལས་ཐ་
― DTG187_Page_0561 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དད་པ་ཞིག་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་བའི་རིག་བྱེད་བརྟག་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཟིན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བདག་ལ་མི་ཕན་པ་ཉིད་ཡིན་ན་བདག་དེ་ལ་ཕན་པའི་དོན་དུ་སྒྲུབ་པ་བཀོད་པ་དོན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་བདག་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་དེའི་དོན་དུ་སྒྲུབ་པ་ནི་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གཅིག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་བའི་ཁྱད་པར་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་དག་ཏུ་སྐྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཕན་བར་བྱ་བ་དེ་རང་བཞིན་གཅིག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་འདུས་པའི་ཁོ་ནའི་དོན་བྱེད་པར་གྲུབ་པས་འདུས་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་བྱེད་པར་འདོད་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འགལ་བའི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཉིས་ཀ་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཡང་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་གི་སྒྲས་ནིའོ། །བདག་དང་བཅས་པ་དང་བདག་མེད་པ་ལས་གཞན་པའི་ཕུང་པོ་གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་གཉིས་པས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་གྱུར་པའི་ཆོས་འགའ་ཞིག་ལའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ནི་སྲོག་ལ་སོགས་པ་བདག་དང་བདག་མེད་པ་གཉི་ག་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ་གཉི་ག་ལས་ལྡོག་བར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གྲགས་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་བདག་དང་བདག་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་སུ་ཚད་མས་མ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལས་ལྡོག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་བཅས་དང་བདག་མེད་གཉི་ག་ལས་ལྡོག་པ་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བདག་དང་བདག་མེད་པ་གང་ལ་ཡང་ཡོད་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། །མ་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་པས་ན་རྟོགས་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གོ་བར་མི་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཞིག་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་ལ་སོགས་པ་འདི་ཆོས་ཅན་གསོན་པོའི་ལུས་ལ་འགའ་ཞིག་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར། རྟགས་དེ་ལས་ཆོས་ཅན་དེ་ལས་རྟོགས་བ་འཇུག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་སྲོག་ལ་སོགས་པ་འདི་ཅི་བདག་དང་བཅས་པ་ཞིག་གམ་བདག་མེད་པ་ཞིག་གི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །མ་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དང་
― DTG187_Page_0562 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངོ། །གཉི་ག་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་ལ་སོགས་པ་བདག་དང་བདག་མེད་པ་གཉི་ག་དག་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ན་ནི། དེ་བདག་དང་བདག་མེད་པ་གཉི་ག་ལས་ལོག་བའི་ཕྱིར་སྲོག་ལ་སོགས་པ་དེ་ལས་གསོན་པོའི་ལུས་དེ་ལ་གོ་བ་དང་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་མི་བྱེད་པ་དེར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་ལ་སོགས་པ་བདག་དང་བདག་མེད་པ་གང་ལ་ཡང་ཡོད་པར་མ་གྲུབ་ཀྱང་དེ་ལས་སྟོན་པ་འཇུག་པ་དེ་ལྟ་ནའོ། །མ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་དེ་ཆོས་ཅན་དང་མ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྲོག་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་བདག་མེད་པའི་ཆོས་ཡིན་པའི་བྱེ་བྲག་ལའོ། །བསྐལ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཚད་མས་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཇུག་བ་དང་ལྡོག་པ་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཅན་ཁྱད་བར་གྱི་ཁྱད་བར་གང་ལ་ཡང་བདག་ཡོད་བ་དང་མེད་བ་ངེས་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ཡང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དེ་ལ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་འཇུག་པ་དང༌། ལྡོག་པ་ཡང་ཚད་མས་མ་མཐོང་བའོ། །འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་མ་གྲུབ་པ་དེའི་ཕྱིར་དོན་གཞན་སྲོག་ལ་སོགས་བ་བདག་གི་འབྲས་བུར་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བདག་ལ་སོགས་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྲོག་ལ་སོགས་པ་དང་བདག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གཞན་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པ་ཅན་ནོ། །གོ་བར་བྱེད་པ་ཁོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་ལ་སོགས་པས་བདག་གོ་བར་བྱེད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། སྲོག་ལ་སོགས་པ་དེ་ནི་འདིའི་རིགས་ཅན་དེ་དག་བདག་སྒྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ཏུ་ལྡོག་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་པའོ། །དེ་གཅིག་ཏུ་ལྡོག་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ལས་ལྡོག་པ་ཞེས་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྲོག་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ལ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ནི་ལྡོག་པ་མེད་དེ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་གསོན་པོའི་ལུས་ཐམས་ཅད་ཕྱོགས་སུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ལ་གསོན་པོའི་ལུས་ལས་གཞན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་མི་མཐུན་བའི་ཕྱོགས་ཡིན་པར་འདོད་པ་ལས་མཐུན་
― DTG187_Page_0563 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱོགས་མེད་པ་ལ། མེད་པས་ལྡོག་པ་ནི་ཡུལ་དུ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ཏུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཅན་ནི་འོག་ནས་སྟོན་ཏོ། །མཉན་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱང་རྟག་པ་ངང་མི་རྟག་པ་གང་ལ་ཡང་ཡོད་བར་མ་གྲུབ་བའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པས་ལྡོག་པ་ཅན་གྱི་རྟགས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་བྱེ་བྲག་བ་ན་རེ་མ་ཉན་པར་བྱ་བ་ཉིད་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། གཉི་ག་ལས་ལྡོག་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ཀྱང་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལོག་པ་ནི་འདིར་མ་མཐོང་པ་ཡིན་བས་སོ། །སྲོག་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཞེའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ལྡོག་པའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་གཅིག་ཏུ་ལྡོག་པ་སྨྲས་པ་དེས་སོ། །བདག་མེད་པ་ཉིད་ལ་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ངེས་པ་སྨྲ་ན་དོན་གྱིས་གཞན་མ་ཡིན་པ་བདག་དང་འདྲེ་བས་བདག་ལ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་འཇུག་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་ན་བདག་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་པ་དེ་ཉིད་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གྲུབ་པས་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ལྡོག་པ་ཉི་ཚེ་ཅན་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་མཐོང་བས་ལྡོག་བ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྲོག་ལ་སོགས་བ་བདག་གམ་བདག་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་གི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་ལ་ལྡོག་པ་ཡང་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་མ་མཐོང་བས་ལྡོག་བ་མི་འགྲུབ་སྟེ། དེ་ལྟ་ན་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་མཉན་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཇི་ལྟར་ལྡོག་པ་ཅན་ཞེས་གསུངས་ཤེ་ན། སློབ་དཔོན་གྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་སོ། །གཞན་དུ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ལྡོག་པ་དེས་ན་མཉན་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་རྒྱུར་ངེས་པའི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བར་སློབ་དཔོན་གྱིས་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟར་རྟགས་མཉན་པར་བྱ་བ་གང་རྟག་བ་གང་ལ་མི་སྲིད་པ་དེ་སྒྲ་ལ་དམིགས་པ་ལས་སྒྲ་རྟག་པ་དེ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མེ་མེད་པ་ལ་མི་སྲིད་པའི་དུ་བ་ཕྱོགས་ལ་དམིགས་པ་ལས་མེ་མེད་བ་ལ་ཐེ་ཚོམ་བྱ་བར་མི་རིགས་པ་བཞིན་ནོ། སྲོག་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་བདག་མེད་པ་ནི་ཤི་བའི་ལུས་དང་བུམ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་དུ་བ་མེད་པས་མེ་མེད་པ་ལ་ཁྱབ་པ་
― DTG187_Page_0564 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཉེ་བའི་ལུས་དང་བུམ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་བདག་ལོག་བའི་ཕྱིར། སྲོག་ལ་སོགས་པ་ལོག་བའི་ཕྱིར་ཏེ་མེ་ལོག་པས་དུ་བ་ལོག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་འབྲས་བུ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ལྡོག་པའི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་གསོན་པོའི་ལུས་ལ་ལོག་སྟེ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་དག་མེད་པ་ཡང་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་གསོན་བོའི་ལུས་ལ་བདག་གྲུབ་པོ་སྙམ་པའོ། །ལན་སྦྱིན་བ་ནི་མ་འབྲེལ་པ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་སྟེ་ལྡོག་པས་ཉེ་བར་མི་སྦྱོར་བ་བདག་མེད་པ་སྟེ་ལོག་པ་ལ་ཁྱབ་པ་མི་འགྲུབ་སྟེ། འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལོག་པས་མི་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལོག་པས་སྲོག་མི་འཇུག་པའོ། །བཟློག་པའི་འབྲེལ་པ་ནི་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ལོག་པ་དེ་དང་འབྲེལ་པ་ལོག་པས་ཁྱབ་པའོ། །ཤིན་ཏུ་བསྐལ་པ་དེ་ནི་བདག་གོ །སྲོག་ལ་སོགས་པ་མེད་བས་ཁྱབ་པ་བདག་མེད་པ་ཡང་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྡོག་པའི་ཁྱབ་པའི་ཡུལ་མི་མཐུན་པའི་དཔེ་འདྲི་བའོ། །གཞན་ལ་ཡང་མི་མཐོང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་བདག་མེད་པར་འགྲུབ་ན་གཞན་ཡང་ཕྱོགས་ལ་ཡང་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་བདག་མེད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པ་བདག་དེ་བུམ་པ་ལ་སོགས་བ་ལ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ལས་དེ་མ་མཐོང་བ་ཙམ་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྡོག་པ་མི་ཤེས་པ་མེད་པས་དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གང་ལས་ལོག་པ་མི་ཤེས་པ་དེའིའོ། །འགའ་ཞིག་མཐོང་བ་ཁོ་ན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསོན་པོའི་ལུས་འགའ་ཞིག་ཁོ་ན་ལའོ། །བདག་ནི་དེ་ལྟར་གཞན་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བ་ནི་ལྡོག་པ་ཅན་གྱི་སྦྱོར་བའི་ངག་གོ །དེ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལོག་པས་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ལྡོག་པར་སྒྲུབ་པ་དེ་ཡང་ངོ༌། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ནི་རང་ལས་ཐ་དད་པ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་མ་གྲུབ་པས་སོ། །དེ་ཡང་ལེའུ་གཉིས་པར་མི་དམིགས་པའི་དབྱེ་བའི་སྐབས་སུ་དོན་གཞན་དགག་པར་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བརྗོད་ཅེས་འདས་མ་ཐག་པར་བརྗོད་ཟིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བདག་དང་བཅས་པའི་དཔེའི་ཆོས་འགའ་ཡང་ཚད་
― DTG187_Page_0565 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འགའ་ཞིག་ཏུ་བདག་མཐོང་བར་ཁས་བླངས་ཀྱང་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མི་འགྲུབ་སྟེ། ལྡོག་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ལྡོག་པ་ལས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བདག་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་མེད་པར་འདོད་པའོ། །ནུས་པའི་རྒྱུ་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློ་ལ་སོགས་པ་བུམ་པ་ཡོད་ཀྱང་སྲོག་ལ་སོགས་པ་མི་འབྱུང་ན། བློ་ལ་སོགས་པའི་གཞན་བའི་རྒྱུ་མེད་པས་སྲོག་ལ་སོགས་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དཔག་བར་རུང་ན་དེ་ལྟ་བུའི་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་སྲིད་དོ། །གལ་ཏེ་བློ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཡང་བདག་མེད་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བློ་ལ་སོགས་པ་མེད་བ་དེ་ཡང་བདག་མེད་པས་སོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་མེད་པས་བློ་ལ་སོགས་བ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བློ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་བདག་ལས་གཞན་པའི་དངོས་པོའི་ནུས་བ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རིམ་ལ་ལྟོས་བ་སྟེ། ཤེས་པ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། ཡུལ་རྣམས་ཀྱི་རིམ་པས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔ་མ་ནི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའོ། །གཞན་དག་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་རྟག་པ་ཡོད་པར་འདོད་དེ་ཡུལ་དུ་མ་དག་ཉེ་ཡང་ཤེས་པ་ཡུལ་ཀུན་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་ཅེས་བྱ་བ་གཅིག་ཡོད་པར་རྗེས་སུ་དཔག་སྟེ། ཡིད་གཅིག་པོའི་དབང་གིས་ཤེས་པ་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནི། ཡུལ་ཀུན་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་དགག་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་ཡུལ་གཞན་སྤང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ནུས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་པ་སྔ་མ་དེ་ཡུལ་གཞན་སྤོང་བ་སྟེ། ཡུལ་གཅིག་ལ་གཏོད་པར་འདོད་པས་ཡུལ་གཞན་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་དུས་གཅིག་ཏུ་མི་སྐྱེ་བ་ཡིན་གྱི། ཡིད་རྟག་བ་ནུས་པ་མེད་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་ནི་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དུ་རེ་རེས་དོན་མེད་པ་དག་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གནོད་པ་ཅན་ལས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་འཁྲུལ་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །སྩོགས་པའི་སྒྲ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མི་གསལ་བ་ལས་ནི་མི་གསལ་བ་སྐྱེའོ་
― DTG187_Page_0566 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱོར་རོ། །དབང་བོ་ལ་སོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་རྣམས་ཀྱང་ངོ༌། །བློ་ཡང་དབང་བོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྐྱེན་ཡིན་པར་བརྗོད་དོ། །དེ་ཡང་དབང་བོ་ལ་སོགས་བ་རྣམས་ཀྱི་བདག་པོ་ཡིན་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་བོ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་དག་གིས་སོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློ་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུ་རྣམས་སོ། །བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་བོ་ནི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་བློ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་སྟེ་ཡོད་བ་དང་ལྡོག་པ་སྟེ་མེད་བའོ། །ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལྡོག་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པའོ། །འདི་ཉིད་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་རྗེས་སུ་འབྲས་བུ་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། རྗེས་སུ་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་བཞིན་ནོ། །གང་གི་རྗེས་སུ་འབྲས་བུ་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཡང་མ་མཐོང་བར་རྒྱུ་གཞན་བརྟག་ན་རྒྱུ་ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་དུ་ཡོད་ན་ཡོད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ས་བོན་དང༌། ས་དང༌། ཆུ་དང༌། དྲོད་དང་གང་ཞིག་ཡོད་ན་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལའོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་དེ་ལས་གཞན་བ་ཡང་ངོ༌། །སྔར་བཤད་བའི་རིམ་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་གཉིས་ལས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དེའི་ཕྱིར། མཉན་པར་བྱ་བ་ཉིད་དང༌། སྲོག་ལ་སོགས་པ་ཡང་འཁྲུལ་བ་ཅན་དུ་མཚུངས་ཏེ། སྲོག་ལ་སོགས་པ་གོ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ལྡོག་པ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉན་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་འཁྲུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བའོ། །དེ་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ལས་ལྡོག་པ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉན་པར་བྱ་བ་ཉིད་དེ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ཀྱང་ལོག་བའི་ཕྱིར་ཏེ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པའི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉན་པར་བྱ་བ་ཉིད་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ལོག་པ་དེ་བཞིན་དུའོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་ལ་སོགས་པ་འདིའོ། །མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་མེད་པས་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་སྔར་སྨྲས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་སྲོག་ལ་སོགས་པ་དེ་མཐུན་
― DTG187_Page_0567 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱོགས་ལ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མེད་པ་དེ་གཞན་མཉན་བར་བྱ་བ་ལ་ཡང་མཚུངས་ཏེ། མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །གཞན་ཡང་སྲོག་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ལ་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་པས་ཀྱང་ངོ། །དགག་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་དང་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དག་གིས་སོ། །རྣལ་མ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་བར་རྟོགས་པའོ། །གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣལ་མའི་དོན་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་བ་མི་རྟོགས་པའོ།། རྣམ་པར་གཅད་པ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མེད་པ་རྣམ་པར་གཅོད་ན། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ལ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་ཏུ་ལྡོག་བ་ཅན་དུ་སྨྲ་བ་ངེས་པར་གཟུང་བ་གཅད་པར་བྱ་བ་མེད་བས་སོ། །དེ་ལྟར་ངེས་བར་གཟུང་བར་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་འདོད་ན་ནི། མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མེད་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པར་བསྟན་པས་གཅིག་དུ་ལྡོག་པ་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ལ་མེད་པར་ངེས་པར་གཟུང་པ་མེད་པར་སྨྲ་ན་ཡང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ལ་མེད་བར་མི་འགྱུར་གྱི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་མེད་བ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་བས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་ནི་འགྱུར་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟ་ན་ལྡོག་པ་ངེས་པར་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལྡོག་པ་ངེས་པ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་དེ་དག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འཆད་པར་བྱེད་དེ། མཐུན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་དཔེ་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་གིས་ཏེ། མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དཔེས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དངོས་སུ་སྟོན་ཅིང་ལྡོག་པ་ཤུགས་ཀྱིས་སྟོན་ཏེ། དེ་མེད་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཉིད་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་གཉི་ག་རྟགས་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་བ་ཡིན་ནོ། །མི་མཐུན་པའི་དཔེ་ནི་སྟོན་པ་དངོས་སུ་སྟོན་ཅིང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཤུགས་ཀྱིས་ཡིན་པར་བསྟན་བ་ཆོས་མཐུན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བས་སློབ་དཔོན་གྱིས་གསུངས་སོ། །དགག་པ་བཀག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མེད་པ་བཀག་ནའོ། །སྒྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ནི་མཐུན་
― DTG187_Page_0568 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མེད་པ་ཉིད་རྣམ་པར་གཅད་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡོད་བ་མ་ཡིན་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་ལ་སོགས་པ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡོད་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སྲོག་དང་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་ཕྱོགས་སུ་བྱས་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་གྲུབ་པ་དེ་ལས་ལྡོག་བ་མི་སྲིད་དེ་ཡུལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྡོག་པའི་ལྡོག་པ་ནི་མེད་བ་མེད་པའོ། །དེ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མེད་པ་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་དེ། འདི་ལྟར་མེད་པ་བཀག་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མེད་པ་ལ་དེ་ཡོད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་བཀག་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པ་དེ་ཡོད་ལ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མེད་པ་དེ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པ་དགག་པ་མེད་པ་རང་གི་རང་བཞིན་ནི་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པ་ལ་ཡོད་པ་ཡོད་ལ་མེད་པ་མེད་དོ། །ཞེས་འགལ་བ་ནི་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་སྒོ་གཉི་གར་འགལ་བ་སྨྲ་བ་ནི་འཐིང་སླད་དུ་བྱ་བའོ། །དེ་ཉིད་བཤད་པའི་ཕྱིར་གང་དེ་དག་དགག་པའི་ཡུལ་ཡང་མི་འདོད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་དགག་པའི་ཡུལ་ཡང་མི་འདོད་ལ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ཡོད་པ་ཡོད་པར་ཡང་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པའོ། །སྩོགས་པས་ནི་མེད་པ་ལ་མེད་པ་ནི་མི་སྲིད་པར་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པའོ། །མེད་བ་ལ་མེད་པ་ཉིད་ཙམ་བྱ་བའི་སྐབས་ནི་ལེའུ་གཉིས་པར་རྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །ཡོད་པར་བསྒྲུབ་པ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་ལ་སོགས་པ་བདག་དང་འགལ་བའི་མ་གྲུབ་པའི་རྟགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་གོ་བར་མི་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་སྔར་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་འབྲེལ་པ་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་ལ་སོགས་པ་བདག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ལྡོག་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བདག་མེད་པ་དག་ལས་ལོག་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་ནི་སངས་རྒྱས་པས་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་ཁས་བླངས་པ་ཞེས་
― DTG187_Page_0569 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ནི་རིགས་པར་བྱས་པ་མ་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་པ་ལས་དེ་ལྟར་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བས་ཁས་བླངས་བས་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བདག་མེད་པར་གྱུར་ན་ནི་གསོན་པོའི་ལུས་ཀྱང་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཧ་ཅང་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ཕ་རོལ་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གསོན་པོའི་ལུས་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་བདག་དང་བཅས་བར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་ལ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བདག་མེད་པར་ཁས་བླངས་བའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། ལུང་གིས་བདག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདག་ཡོད་པར་རང་གིས་ཁས་བླངས་པས་འགྲུབ་པ་བདག་མེད་པར་ཡང་གཉི་གའི་ཁས་བླངས་པས་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲོག་ལ་སོགས་པ་བདག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དེའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་མ་ལོག་ཀྱང་དེ་ལོག་པ་མ་མཐོང་ན་ཡང་སྲོག་ལ་སོགས་པ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་འགྱུར་ཏེ་དེ་ལས་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བདག་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་དུ་བལྟར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་གང་ན་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ཡང་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ལོག་པ་ཡིན་པར་དོགས་པར་འགྱུར་རོ། །མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ངེས་བ་མེད་པ་དེ་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ངེས་པར་འགྲུབ་ན་གཞན་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མི་འཇུག་པར་ངེས་པར་འགྲུབ་སྟེ། དེ་ལྟ་ན་གདོད་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ལ་ཡོད་པར་ངེས་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་གཞན་ལ་མཐུན་པ་འགའ་ཞིག་ལ་རྟགས་མེད་པར་གྲུབ་ཀྱང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་ཉིད་མ་མཐོང་བ་དག་ལ་ནི་ལྡོག་པ་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡིན་ཏེ། རྫས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མཐའ་དག་མ་ཡིན་པ་ལ་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་འདྲ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཁ་ཅིག་གོ །དེ་དག་མཐོང་བའི་རྫས་ཁ་ཅིག་ལ་མེད་པར་གྲུབ་ཀྱང་ཡང་རྫས་དེ་དང་རིགས་འདྲ་བ་གཞན་ལ་ཡང་སྲིད་པ་མཐོང་བ་སྟེ། སའི་རང་བཞིན་ཅན་ཤིང་དང་རུས་པ་དང༌། རྡོ་ལ་སོགས་པ་ཕལ་ཆེ་བ་ཁ་ཅིག་ལྕགས་ཀྱིས་
― DTG187_Page_0570 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇོམས་ཏེ། གཅོད་པ་དང༌། འབིགས་བ་དང༌། གཅོད་པ་དག་མཐོང་ཡང༌། ཡང་སའི་རང་བཞིན་དང་འདྲ་བའི་རྡོ་རྗེ་དག་ལ་ལྕགས་ཀྱིས་འཇོམས་པ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པར་ངེས་ན་དེ་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མེད་པར་ངེས་པ་ཡིན་གྱི་དེ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ལ་ངེས་པ་དེ་མ་གྲུབ་ན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མཐོང་བ་འགལ་ཞིག་ལ་མེད་པའི་ཡོད་ཀྱང་དེ་མ་མཐོང་བ་དག་ལ་མེད་བ་ཉིད་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་འགྱུར་ཏེ། མཐུན་བའི་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་བར་ངེས་ན་དེ་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་ཡོད་བར་དོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགལ་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དག་ཀྱང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་བའི་མཚན་ཉིད་གཉིས་སྔར་བསྟན་པ་དག་ཀྱང་བདག་ལྟར་མི་རུང་བ་དང་ལྷན་ཅིག་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། བདག་མེད་བ་ལ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ལྡོག་བ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟའོ། །གལ་ཏེ་འགལ་བ་གཉིས་པོ་དག་མ་གྲུབ་ཀྱང་ཚད་མས་གནོད་པའི་འགལ་བ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། སྲོག་ལ་སོགས་བ་རྣམས་ངེས་པར་བདག་དེའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ན་ནི་བདག་མེད་པ་དང༌། སྲོག་ལ་སོགས་པ་འགལ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྲོག་ལ་སོགས་བ་དང་དེ་མེད་བ་ནི་ཕན་ཚུན་སྤངས་པས་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགལ་བ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་དང་འགལ་བ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དེ་ཁྱབ་པ་དག་མེད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དགག་པར་བྱ་བ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་དེ་དང་འགལ་བ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་ཁྱབ་པ་བདག་མེད་པ་དམིགས་པ་རྟགས་ཀྱི་ཚད་མས་གནོད་པའི་འགལ་བར་འགྱུར་ན། འགལ་བ་འདིའི་རྩ་བར་གྱུར་བ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་དང་བདག་ཏུ་འབྲེལ་བ་འགའ་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་འགལ་བས་ཁྱབ་པ་དམིགས་པ་རྟགས་མི་སྲིད་དོ། །འབྲས་བུ་སྨོས་པ་ནི་མཚོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་བདག་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། བདག་རང་གི་ངོ་བོ་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་དེ་ཡང་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཞེས་བྱ་བ་བདག་ལྟར་མི་རུང་བ་ལ་མཐོང་བ་དང་མ་མཐོང་བ་གཉིས་ཀྱིས་རང་བཞིན་ལ་མངོན་སུམ་ལ་རག་ལས་བའི་འབྲེལ་བའི་མི་འགྲུབ་པོ་ཞེས་འདས་མ་ཐག་ཏུ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །གལ་ཏེ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་དེ་བདག་མེད་པ་ལས་ལོག་པ་ཡོད་ན་ཡང༌།
― DTG187_Page_0571 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལྟར་ན་སྲོག་ལ་སོགས་པ་དེ་ཡོད་པས་གསོན་པོའི་ལུས་ལ་བདག་མེད་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བདག་མེད་པ་ཡོད་ན་སྲོག་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་དེ་ལས་ལོག་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་བདག་མེད་པ་མེད་པར་འགྲུབ་ཀྱང་བདག་ནི་མི་འགྲུབ་པོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པ་ལོག་ན་བདག་མི་འགྲུབ་ཅེ་ན། གང་གི་ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལྟར་ན་ལྡོག་པ་མེད་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་མེད་བ་མེད་ན་ཡང་ངོ༌། །མེད་པ་མེད་པ་དེ་ལ་ཡོད་བ་གྲུབ་པར་ནི་མི་འདོད་དོ། །ཇི་ལྟར་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ལྡོག་པ་མེད་ཀྱང་དེ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་མི་འདོད་པས་སོ། །དངོས་པོའི་རང་བཞིན་བསམ་པ་ལ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མི་ལྡོག་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྟགས་ལྡོག་པ་མེད་ན་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་གཏན་ཚིགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡན་དེ་མེད་པ་མེད་པ་ནི་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། དགག་བ་བཀག་པ་ནི་བསྒྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ལྡོག་བ་མེད་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་ན་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་ཀྱང་ལྡོག་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ནི་སྲོག་ལ་སོགས་པ་རྟགས་ཀྱིས་བདག་ཡོད་མ་ཡིན། བདག་མེད་མིན་དེ་གང་ཡང་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་བདག་མེད་པ་ལས་ལྡོག་པ་གསོན་པོའི་ལུས་ལ་ཡོད་པས་བདག་མེད་པ་ལྡོག་པ་དེས་ན་བདག་ཡོད་པར་རྟོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ངེས་བ་བསམ་པའི་སྐྱོན་གྱིས་གོས་པ་མེད་དོ་སྙམ་པའོ། །བསྒྲུབ་པའི་སྒོ་ཁོ་ན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་དྲན་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་བདག་གྲུབ་ནའོ། །ད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལྡོག་བ་ལས་མི་ལྟོས་ནའོ། །བདག་མེད་པ་ལས་ལྡོག་པའི་ཞེས་བྱ་བས་ལྡོག་པ་ཅན་གྱི་རྟགས་ཀྱིའོ། །འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལྡོག་བ་ཅན་གྱི་རྟགས་དེ་ནིའོ། །དེ་ལ་མི་སྲིད་བ་ཞེས་བྱ་བས་བདག་མེད་པ་དེ་ལ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་མི་སྲིད་པ་སྟེ། ལྡོག་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྡོག་བ་ཅན་སྲོག་ལ་སོགས་པ་གསོན་པོའི་ལུས་ལ་ཡོད་ན་རྟགས་དེ་རང་དེ་ལ་ཡོད་བས་གསོན་པོའི་ལུས་དེ་ལ་བདག་མེད་བར་མི་སྲིད་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པ་དེ་སྲིད་ན་བདག་
― DTG187_Page_0572 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ལྡོག་པ་ཅན་གྱི་རྟགས་ཡིན་པར་ཁྱོད་བརྗོད་ན། ད་ནི་ལྡོག་པའི་ཐབས་ལས་གཞན་བ་བསྒྲུབ་པ་འགའ་ཞིག་གིས་བདག་ཉེ་བར་གྲུབ་ནའོ། །ཡང་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱོན་གཞན་སྟོན་པ་སྟེ་འདི་ལྟར་བསྒྲུབ་བའི་སྒོ་ཁོ་ན་ནས་གྲུབ་ན་ཡང་སྲོག་ལ་སོགས་པ་དེ་བདག་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པར་ངེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཞིག་གྲུབ་པས་སྲོག་ལ་སོགས་པས་གྲུབ་བའི་སྒོ་ནས་བདག་གསོན་པོའི་ལུས་ལ་གོ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ། དེ་ལྟར་གྲུབ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པའི་རྒྱུ་ཅུང་ཟད་མེད་པར་གྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་ངེས་པ་དེ་ལྟར་གྱུར་ན་བུམ་པས་སྣམ་བུ་སྒྲུབ་བའི་སྒོ་ཁོན་ནས་ངེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཧ་ཅང་ཐལ་འགྱུར་རོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་མ་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སམ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འགའ་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་པ་ནི་མེད་ལ་ཕྱོགས་ནི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐུན་མོང་བ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་གཞལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པ་གྲུབ་པ་ལ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གཉི་གས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་འདུས་མ་བྱས་རྟག་པ་དག་གཞལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་མི་རྟག་བ་ལ་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་འདུས་མ་བྱས་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་དག་འདུས་མ་བྱས་བརྟགས་པ་ཡིན་གྱི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་འདོད་པ་དག་ལ་ཡང་འདུས་མ་བྱས་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡུལ་མེད་པ་ལ་འཇུག་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་གཏན་ཚིགས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་མེད་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མི་རྟག་པ་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མི་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་གཞལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཉིད་རིགས་བ་ཅན་དག་སྨྲ་བའོ། །འདི་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྡོག་པ་ཅན་ལྡོག་པ་ཉི་ཚེར་མི་རིགས་བར་མ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་གི་སྒྲའི་དོན་ཏོ། །འདི་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཅན་འདི་ལ་ཇི་ལྟར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་པ་མེད་དེ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་ན་ལྡོག་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་
― DTG187_Page_0573 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་ཅི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་རྣམ་པར་མི་གཅོད་ན་ནི་དེ་ན་སྲིད་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ལ་དེ་ལྟ་ན་ནི། མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ངེས་བར་བཟུང་བའི་འབྲས་བུ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པ་རྣམ་པར་གཅོད་ན་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ལྡོག་པ་མེད་བ་ཡིན། གལ་ཏེ་ཡོད་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པ་མེད་དེ་ལྡོག་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཡོད་པ་རྣམ་པར་གཅད་བ་ལས་གཞན་པ་ནི་ལྡོག་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡོད་པ་རྣམ་པར་གཅད་པ་ཉིད་ལྡོག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞི་མེད་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གཉི་གལ་མེད་དོ་ཞེ་ན། གང་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་མེད་པ་ནི་གཞིར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེས་ན་མེད་པ་ལ་ལྡོག་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་འོངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་ཁོ་བོས་ཡང་ཇི་ལྟར་ན་མེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་འགོག་ཅིང་སྨྲས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་འདས་མ་ཐག་ཏུ་བསྟན་པའི་རིམ་པས་འགོག་པར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་མེད་པས་ཀྱང་དེས་སྟོང་པའི་དངོས་པོ་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གཞལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་མེད་པ་ལ་ཞུགས་བས་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ཁོ་ན་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་རྗེས་སུ་འདྲེན་པ་ནི་མེད་པར་བཀག་པས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འདྲེན་ན་ནི་དེ་མེད་པས་བཀག་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲའི་ཡུལ་ནི་མེད་པར་བཀག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཡུལ་ནི་མ་ཡིན་པར་བཀག་པ་དངོས་པོ་འདྲེན་པ་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་བཀག་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ་གཏན་མེད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཕྱིར་མེད་པར་བཀག་པ་དེ་དང་མེད་པའི་སྒྲ་མི་འགལ་ལོ། །དེ་ལྟར་ན་གཞལ་བར་བྱ་བ་ནི་མེད་པར་བཀག་པ་ཡང་འཇུག་སྟེ། མེད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་དང་ཤེས་པ་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་མེད་པ་ལ་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་མེད་དེ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ནི་འདིར་
― DTG187_Page_0574 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དངོས་པོ་གཡོ་བ་དོན་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ལ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མེད་པར་བཀག་པའི་མེད་པ་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་དེ་ལ་ཞུགས་བ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་གསལ་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་གཏན་མེད་པ་དེ་ལ་མེད་པའི་སྒྲ་འཇུག་པ་མི་སྲིད་དེ། འདི་ལྟར་གཞི་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པ་ལ་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་བདུན་པའི་དོན་ལ་སོགས་པས་མེད་པ་ལས་མི་ལྡོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་དངང་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་དོན་རྣམས་མེད་པའི་ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་དྲན་པར་མི་རིགས་ཏེ། ཡུལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འདིའི་ལན་བརྗོད་ཟིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེའུ་གཉིས་པའི་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་ཡང་དང་ཡང་དུ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྡོག་པ་མེད་པ་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་ཅིང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་ན། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ལྡོག་པ་ཡང་ཡོད་དེ། ངེས་བ་ནི་སྒྲ་གཉིས་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྫས་སུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལྡོག་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་རྟགས་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་གཞལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཉི་ཚེ་མ་ཡིན་པར་ཟད་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་ཡོད་པའོ། །དེ་ནི་མི་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གསུམ་དུ་བརྗོད་ཟིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེའུ་གཉིས་པར་རོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་བ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་རྣམ་པར་གཅོད་པའོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བྱས་བ་སྟེ། དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ན་ཆོས་ཡིན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་འདི་ལྟར་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་དོན་གྱིས་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་དངོས་པོ་ཡང་ཡིན་ན། ཡིད་ཀྱིས་གཞན་ལ་བརྟེན་ཏེ་བརྟགས་པ་ཡང་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གཅད་པ་དག་ཀྱང་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ལྡོག་པའི་བྱེ་བྲག་གི་ཆོས་རྣམས་དེ་ལྟ་བུ་དེའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས། དེ་ལ་ལྟོས་ཏེ་རྣམ་པར་གཅད་པ་ཙམ་མང་ཡིན་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་
― DTG187_Page_0575 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཛིན་པའམ། གཞན་ལ་བརྟན་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་བཤད་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཡང་རྣམ་པ་འགའ་ཞིག་གི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ལམ་དུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྔར་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པར་གཅད་པའི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་དང༌། ཡིད་ལ་སྣང་བས་ཐ་སྙད་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ན་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པ་ལ་སྒྲའི་ཡུལ་ཆོས་སུ་མི་སྦྱོར་ནའོ། །དེ་ལ་ཐ་སྙད་དུ་མི་བྱ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་ལ་མེད་པར་རྟོགས་པའི་སྒྲ་དང་ཤེས་པས་མི་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། དེ་ལྟར་ན་ཡོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཀྱང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་དངོས་པོ་མེད་བར་མ་བསལ་བར་དེའི་ངོ་བོ་ངེས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉི་ག་དང་གཉི་ག་མ་ཡིན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་ལ་མེད་པར་གཉི་ག་དང༌། དེ་གཉི་ག་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་དག་གྲུབ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ཚད་མས་མ་ངེས་ནའོ། །ཡོད་པར་འདོད་པའི་གྲུབ་མཐའ་ལ་སོགས་པའི་སོ་སོར་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་དང་ལྡན་པ་དག་དེའི་གྲུབ་མཐའ་དང་ལྡན་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་མ་ཡིན་པ་དག་གཅིག་ཏུ་བྱེ་བྲག་བྱེད་པར་ངེས་པར་གཟུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་མེད་པ་ཤེས་པས་ཡུལ་དུ་མ་བྱས་ན་ཡོད་པ་ཡང་མི་ངེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་གྲུབ་པའི་མཐའ་མེད་པར་མ་ངེས་ན་དེའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ངེས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། གྲུབ་པའི་མཐའི་དབྱེ་བ་དག་ངེས་པར་བཟུང་བ་སྟེ། ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞུང་ལུགས་ཐ་དད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱང་མེད་པར་ནུས་པ་དེའི་ཕྱིར་གང་ལྟར་ཇི་ལྟར་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་པར་དགག་པ་འམ་མེད་པར་ཡང་རུང༌། ཡོད་པ་ལས་བཟློག་པ་ཙམ་ཡོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་རྟོགས་ཀྱང་རུང༌། སྒྲ་དང་ངེས་པའི་ཤེས་པ་འདིས་མེད་པར་བྱེད་པ་ནའོ། །མེད་པ་དེ་ཉིད་གཞལ་བར་བྱ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་གཏན་མེད་པ་ལ་ཡང་གཞལ་པར་བྱ་བ་ཉིད་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ། །གལ་ཏེ་སྒྲ་དང་རྟོགས་བར་རང་དགའི་ཡུལ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞལ་བར་བྱ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གཞལ་བ་ནི་མེད་པ་ལ་མི་འཇུག་གི་ཚད་མའི་ཡུལ་ཁོ་ན་ལ་གཞལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ལ་དེ་ནི་དངོས་བོར་ཡོད་པ་སྟེ། མི་སླུ་བ་ཅན་ཡིན་
― DTG187_Page_0576 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ཚད་མའི་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་མེད་པ་ཚད་མའི་ཡུལ་ཡིན་ན་དེ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་སླུ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །རང་གི་ཡུལ་ལ་གཞན་གྱིས་མི་གནོད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མ་རང་གི་ཡོད་པའམ། མེད་པར་གཉི་གའམ། གཉི་ག་མ་ཡིན་པར་གཞག་པ་ལ་ཚད་མས་གཞན་གྱིས་མི་གནོད་པ་སྟེ། དེ་དང་ཚད་མ་སླུ་བར་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སླུ་བར་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་མེད་པར་འཇོག་པ་འདིའི་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་གཞལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པོ། །གལ་ཏེ་མེད་པ་འགའ་ཡང་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྟག་པར་ཡོད་པ་ཉིད་དེ་ཞིག་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དག་ཀྱང་ངོ་བོའི་རང་བཞིན་དུ་མི་གསལ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟར་ཡང་སྟེ་གསལ་བའམ་མི་གསལ་བ་ཇི་ལྟར་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཞལ་བར་བྱ་བའི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་གོ་ཞེ་ན། གང་ལྟར་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། གསལ་བ་ན་སྔར་མི་གསལ་བ་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་དེ་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ལ་མི་གསལ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་ཞིང༌། ཞིག་པ་ན་ཡང་མི་གསལ་བར་གྲུབ་པས་གསལ་བའི་རྣམ་པ་དེ་མེད་པ་ཉིད་ལ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་གང་དག་རི་བོང་རྭ་མེད་ཅེས་སྨྲ་བ་ལ། རི་བོང་ཡང་ཡོད་པ་ལང་ལ་སོགས་པའི་རྭ་དག་ཀྱང་ཡོད་པའི་ཕྱིར། རི་བོང་རྭ་མེད་ཅེས་སྨྲ་བ་ནི་བཞད་གང་དུ་བྱེད་པ་དེ་ནི་བདག་ཉིད་ལ་བཞད་གད་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་སྟེ། དེ་ལྟར་རི་བོང་གི་རྭ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ་འདིར་རི་བོང་གི་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་བའི་རྭ་འགོག་གི་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་རྭ་ཙམ་ཐམས་ཅད་མེད་པར་ནི་མི་སྨྲ་བ་ལའོ། །ཅི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་བ་སྟེ། འབྲེལ་བ་ཁོན་མེད་པར་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་ལ་རྭ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡང་རྭ་དང་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་རྫས་བོར་ནས་འབྲེལ་བ་ཞིག་ཡོད་དོ་ཞེས་འབྲེལ་པ་ཙམ་ཡོད་པར་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་ཀྱི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་ལྟོས་སམ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྭ་དང་རྫས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་རྒྱུ་བ་ལང་གི་རྫས་དང་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་
― DTG187_Page_0577 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ་སོར་ཐ་དད་པ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་གནས་པ་དེ་ཉིད་འབྲེལ་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། ཅིས་ན་རི་བོང་གི་རྭ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ལ་རི་བོང་གི་རྫས་རྭ་དག་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ཡིན། རྒྱུ་ཅིས་ན་རྫས་རྭ་དག་བོར་ཏེ་འབྲེལ་པ་ཉི་ཚེ་མེད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བརྟེན་ཏེ་གལ་ཏེ་རྭ་ཅན་བ་ལང་དག་དང་དེའི་རྭ་དང་རང་བཞིན་མི་འདྲ་བའི་བྱེ་བྲག་ཡོད་ལ། རི་བོང་རྭ་ལ་ནི་བ་ལང་དང་རྭའི་བྱེ་བྲག་དེ་ལྟ་བུ་རང་བཞིན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ་རི་བོང་ནི་རྫས་ལས་གཞན་བ་ལང་ལྟར་མེད་དོ་ཞེ་ན། གང་ཞིག་འབྲེལ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་པ་ཡང༌། རང་བཞིན་བྱེ་བྲག་ཅན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུས་འབྲེལ་པ་དེ་ཉིད་མེད་པར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འབྲེལ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་འབྲེལ་པ་ཅན་རི་བོང་གི་རྫས་ཉིད་ཡོད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཅན་རྭ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་གཉིས་མི་སྲིད་པ་ལ་འབྲེལ་ཞེས་བྱ་བ་དགག་པར་བྱ་བ་མི་སྲིད་བས་དགག་པ་འབྲེལ་མེད་ཅེས་ཀྱང་མི་བརྗོད་དོ་ཞེ་ན། མཁས་པའི་ཚིག་རིགས་པ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫས་གཉིས་མེད་པ་དེ་ཉིད་འབྲེལ་པ་ཡིན་ལ་དེ་ལ་འབྲེལ་པ་མེད་ཅེས་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བར་ཡང་སྨྲ་བས་བསྒྲུབ་པས་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ལ་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གཞག་པར་འདོད་པས་སོ། །འོ་ན་ནི་མེད་པ་ལ་ཅི་ཞིག་དགག་ཅེ་ན། འབྲེལ་པ་བརྟགས་པས་ཁས་བླངས་པ་དེ་བཀག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁས་བླངས་པའི་འབྲེལ་པ་དང༌། འབྲེལ་པ་ཅན་གྱི་རྫས་ཀྱང་མེད་དེ་མ་འབྲེལ་པའི་རི་བོང་གི་རྫས་གཞན་འགའ་ཞིག་གོ་ཞེ་ན། ཁོ་བོ་འདོད་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྭ་དང་འབྲེལ་པའི་རི་བོང་མེད་ཅེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་རོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པའི་མཐའ་མཛད་པའོ། །ཕན་ཚུན་འགལ་བར་འགྲུབ་ཅིང་རང་གི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་མི་འཁྲུལ་པ་ཅན་གྱི་རྟགས་གཉིས་ཆོས་ཅན་གཅིག་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་འཇུག་པའི་འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་བ་ཅན་ནོ། །འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་བ་ཉིད་སྲིད་པ་མེད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་ན་མི་
― DTG187_Page_0578 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་བ་དང་འགལ་བ་སྒྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་ཟླ་དག་ཏུ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་དང་རང་བཞིན་དང་མི་དམིགས་པ་ལས་གཞན་པ་སྲིད་དོ་ཞེ་ན། མི་འཁྲུལ་བ་ཅན་གཞན་ནི་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདིར་རང་གིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་མི་འཁྲུལ་བ་ཅན་ནི་འདོད་པ་དེ་ནི་རྟགས་གསུམ་པ་གཞན་འགའ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོས་ཞུགས་པའི་རྟགས་ལ་འདིར་མི་སྲིད་དོ། །འོ་ན་གང་ལ་འདི་སྲིད་ཅེ་ན། རང་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཉེ་བར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཕན་ཚུན་འགལ་བས་ཁྱབ་པའི་ཆོས་གཉིས་ཉེ་བར་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ལུང་ལ་བརྟེན་ཏེ་ལུང་གི་དོན་དེ་དཔྱད་པ་དག་ལ་འགལ་བ་དང༌། རང་གིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་ཡང་མི་འཁྲུལ་ཏེ་ལུང་གིས་ཚུལ་གསུམ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་དུ་སྟོབས་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། གང་གིས་ཀྱང་སུན་དབྱུང་བས་གནོད་པ་ནི་མི་ནུས་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ཕན་ཚུན་ཐེ་ཚོམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གགས་དག་བྱེད་པའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བ་ལང་ཉིད་ཀྱི་མིང་ནི་རང་གི་རྟེན་བ་ལང་དག་དང་དེས་སྟོང་པའི་ཡུལ་ནམ་མཁའི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་སྒྲུབ་པའོ། །གཏན་ཚིགས་ནི་རང་དང་འབྲེལ་བ་ཅན་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ན་གནས་པ་དག་དང་ཅིག་ཅར་དུ་མངོན་པར་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྤྱི་བ་ལང་ཉིད་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་བ་ལང་གི་གསལ་བ་ཁྲ་བོ་དང་འཕེལ་རྒྱུད་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་པ་དག་དང༌། ཅིག་ཅར་དུ་མངོན་བར་འབྲེལ་པ་ཞེས་པ་བ་ལང་གི་གསལ་བ་གཅིག་ལ་ཡོད་པའི་བ་ལང་གི་གསལ་བ་དག་ཀྱང་སྤྱི་མ་བཅད་པར་འབྲེལ་པ་སྟེ། སྤྱི་བ་ལང་ཉིད་ནི་གཅིག་པ་ཆ་ཤས་གཞན་དང་ཕན་ཚུན་གཡོ་བ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གསལ་བས་སྟོང་བ་དག་ན་ཡང་སྤྱི་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་མ་ཡིན་ན་དུམ་བུར་གྱུར་པས་གཅིག་ཉིད་ཉམས་ལ་གལ་ཏེ་གཅིག་པོ་འགྲོ་བས་རིམ་གྱིས་གསལ་བ་རྣམས་དང་འབྲེལ་པ་ནི་གཡོ་བའི་བྱ་བ་ཅན་དུ་ཡང་འགྱུར་ལ་ཅིག་ཅར་འབྲེལ་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་བཤད་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ཙམ་
― DTG187_Page_0579 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བ་ལང་གི་གསལ་བ་གཅིག་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་རང་བཞིན་ཙམ་སྟེ། དེ་ལ་ཐ་དད་མེད་དེ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་དེ་ཁ་ན་དང་ཡུལ་དང་རྫས་སོ་སོར་ངེས་བའི་གསལ་བ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་གསལ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ན་སྤྱི་དེ་ཉིད་གནས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བར་དག་ན་ཡོད་པར་འདོད་པའོ། །དེ་ལས་ཟློག་ན་ནི་གང་ཞིག་གང་ན་མེད་པ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་གསལ་བའི་བར་རྣམས་ན་མེད་ན་ནི་གསལ་བ་ལྟར་ཡུལ་དང་རྫས་དང་ངེས་པའི་ཕྱིར་གསལ་བ་དེའི་ཡུལ་ན་གསལ་བ་གཅིག་ལ་ཡོད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་གསལ་བ་དག་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཅིག་ཤོས་ན་རེ་གལ་ཏེ་ནམ་མཁའི་ཡུལ་དེ་བར་སྣང་ན་བུམ་བའི་གཟུགས་ཉིད་ཀྱི་སྤྱི་བོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཡང་བུམ་པའི་གསལ་བ་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ན་གནས་པ་དག་གི་ཡུལ་ན་གཟུགས་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་ཅན་མ་ཡིན་ནམ། སོགས་པས་ནི་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་དྲི་ཉིད་ཀྱི་སྤྱི་ཡང་བར་ན་ཡོད་པ་མིན་ཡང་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོའི་གསལ་བ་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་པ་དག་གི་ཡུལ་ན་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བས་དེའི་ཡུལ་ན་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་བར་ན་མེད་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་པས་མ་ངེས་པ་སྨྲའོ། །ཅིག་ཤོས་ལན་སྦྱིན་པ་ནི་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་དང་འདུ་བའི་དག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ནི་ནམ་མཁའི་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱོགས་ཅན་དང་ཕྱོགས་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པ་དག་འབྲེལ་པར་འདོད་པའོ། །འདུ་བས་ནི་བུམ་པ་དང་བུམ་པ་ཉིད་བདག་ཉིད་ཅིག་ཅར་འབྲེལ་བའོ། །དེས་ན་བུམ་པའི་གཟུགས་ཉིད་དང་ཨུཏྤལའི་དྲི་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ཡང་འབྲེལ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གསལ་བ་ཐམས་ཅད་འབྲེལ་པ་དག་སྨྲ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་ཏེ། དྲང་སྲོང་གཟེགས་ཅན་གྱིས་བཤད་པའི་ལུང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་གཟུགས་ཉིད་གཅིག་གིས་གསལ་བའི་བར་ན་མེད་ཀྱང་འདུ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་གསལ་བ་མཐའ་དག་དང་འབྲེལ་པར་འགྱུར་མོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་བླངས་པ་བཞག་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཕྱོགས་ལ་བསྟན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་མཐོང་བའི་ཚད་མ་ལ་བརྟེན་ཏེ་
― DTG187_Page_0580 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔྱོད་པའོ། །གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་བཅད་པ་དང་རྣམ་པར་མ་བཅད་པ་སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྨྲས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲ་སྟེ་འབྲེལ་པ་ཅན་དང་འབྲེལ་བདག་ཆད་པར་སྣང་བ་དང་མ་ཆད་པར་སྣང་བ་དག་གིས་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་འབྲེལ་པར་བརྗོད་དོ། །ཐ་དད་པ་དང་ཐ་མི་དད་པར་འབྲེལ་བ་གྲུབ་བ་དག་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་དང་འདུ་བ་དག་གིས་འབྲེལ་པར་བརྗོད་པའོ། །དེ་ལྟར་ལུང་ལས་བསྟན་བ་བཞག་སྟེ། རིགས་པས་འོངས་པ་བཅད་པ་དེས་ན་སྤྱི་འདི་རང་གསལ་བ་གཅིག་ལ་ཡོད་པ་ཙམ་དེ་དང་གསལ་བ་གཞན་མཐའ་དག་དང་འབྲེལ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བར་རྣམས་ལ་ཡང་གནས་པ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའོ། །དེ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཙམ་སྟེ། ཅིག་ཅར་ཆ་ཤས་མེད་པར་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་གང་དག་ཁ་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་རྟེན་ལ་ཁྱབ་པར་གྲུབ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསལ་བའི་བར་ན་མེད་པར་འདོད་པའོ། །དེས་ཀྱང་དེའི་ཡུལ་ན་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསལ་བ་གཅིག་གི་ཡུལ་ན་གནས་པའི་སྤྱི་དེ་ཉིད་གཞན་དེ་དག་གི་ཡུལ་ན་ཡང་གནས་པར་ཅེ་སྟེ་མི་འདོད་དེ། དེ་དེ་ལྟར་འདོད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ལྟར་འདོད་ན་ནི་གསལ་བའི་བར་ན་ཡང་ཡོད་པར་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ཏེ། སྤྱི་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་གཡོ་བ་ཡང་མེད་པས་སོ། །གལ་ཏེ་སྤྱི་གསལ་བ་གཅིག་ལ་འབྲེལ་ནས་ཡང་ཡུལ་གཞན་ན་གནས་པ་དག་དང་རིམ་གྱིས་འབྲེལ་ཏོ་ཞེ་ན། བྱ་བ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཕན་ཚུན་གཡོ་བའི་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རིམ་གྱིས་མི་སྲིད་དོ། །གལ་ཏ་གསལ་བ་གཅིག་དང་འབྲེལ་པ་དེ་གཡོ་བ་མེད་ན་ནི་གསལ་བ་ཉིད་ལ་འབྲེལ་གྱི་བར་ན་མེད་པའི་ཕྱིར། གསལ་བ་མེད་པའི་ཡུལ་གཞན་དུ་སྔོན་མ་བྱུང་བའི་བ་ལང་གི་གསལ་བའི་དངོས་པོ་སྐྱེས་པ་ན་སྤྱི་དེ་སྔར་དེ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་དེར་འགྲོ་བ་ཡང་སྨེད་པའི་ཕྱིར་གསལ་བ་དེ་དང་སྤྱིར་འབྲེལ་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་དེ་བ་ལང་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱི་རང་གི་རང་བཞིན་གཅིག་དང་གསལ་བ་ཐམས་ཅད་འབྲེལ་པ་ནི་བར་ན་ཡོད་པ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའོ། །ཉི་མའི་འོད་ཀྱི་
― DTG187_Page_0581 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་གིས་མང་པོ་དང་འབྲེལ་པ་ནི་བར་སྟོང་པ་དག་ན་ཡང་ཡོད་པས་ཁྱབ་པའི་ཡུལ་བསྟན་པའོ། །དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱི་ནི་དབང་པོས་གཟུང་བར་འདོད་པས་སོ། །མངོན་པར་གསལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའོ། །གལ་ཏེ་གསལ་བ་ཡོད་པའི་ཡུལ་ན་ནི་གསལ་བ་དེའི་བར་ན་ནི་མི་གསལ་ལོ་ཞེ་ན། ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ་སྤྱི་དེ་ནི་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ལ་གསལ་བ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་བ་ལང་ལ་གསལ་བ་ལྟར་བ་ལང་དེའི་བར་དག་ན་ཡང་གསལ་བར་འགྱུར་ཏེ་མི་གསལ་བས་སྟོང་པ་སྟེ། གསལ་བ་གཅིག་པུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བསྒྲིབས་པ་འམ་གནས་ཐག་རིང་བའི་ཕྱིར་མི་གསལ་ལོ་ཞེ་ན། གཅིག་ཉིད་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་བསྒྲིབས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲིབས་པས་ཀྱང་མི་གསལ་བར་མི་རུང་སྟེ། མི་གསལ་བ་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་ཐག་རིང་བ་བས་ཀྱང་བར་དུ་མི་གསལ་བར་མི་རིགས་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བར་ན་ཡོད་པ་ལ་མཐོང་བའི་རྒྱུ་མེད་དོ་ཞེ་ན། མཐོང་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་དབང་པོ་དང་རང་གི་རྟེན་གསལ་བར་འབྲེལ་པ་སྟེ། དེས་སྤྱི་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ནི་སྤྱི་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ན་ཡོད་པ་འདི་ལ་ཡང་ཡོད་དེ་སྤྱི་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྟེན་འདུ་བ་ཅན་ཏེ། འདུ་བ་མ་འབྲེལ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་སྟེ་བར་ན་གནས་པ་མ་འབྲེལ་ལ་གསལ་བ་གནས་པ་འབྲེལ་པ་ནི་གཅིག་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྤྱིའི་ཡུལ་ན་གནས་པའི་གསལ་བ་དང༌། དབང་པོའི་སྦྱོར་བ་ལ་མི་གསལ་བ་ལྟོས་ན། སྤྱི་དེ་རྟེན་དང་ཡུལ་མཚུངས་པ་ནི་མཐོང་བ་བར་ན་གནས་པ་ཡུལ་མི་མཚུངས་པ་ནི་མི་མཐོང་བས་ན་རྟེན་དང་མཚུངས་པ་དང་མི་མཚུངས་པར་འགྱུར་རོ། །འགལ་བ་ཡང་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་མཚུངས་པ་དང་མི་མཚུངས་པ་སྤྱི་གཅིག་ལ་འགལ་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་པ་གཅིག་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་སྤྱི་གཅིག་པར་ན་གནས་པ་དང༌། མི་གནས་པར་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །འགལ་བའི་ཆོས་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་ཉིད་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་བས་ཁྱབ་པ་ངེས་པའི་ཆོས་གཉིས་སོ། །དེ་ཡང་འདིར་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཙམ་དང་ཅིག་ཅར་མཐའ་དག་འབྲེལ་པ་དང་དབང་པོས་གཟུང་བར་བྱ་བ་དག་གོ །གཅིག་ལ་
― DTG187_Page_0582 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་དག་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་གཅིག་ལ་འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་བའི་རྟགས་ཀྱི་དངོས་པོས་འཇུག་པ་མེད་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པ་ལས་འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་བ་ཅན་བསྟན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སློབ་དཔོན་གྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཕྱོགས་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་མ་བྱས་པར་གཉི་ག་ཡང་ལུང་ལས་གྲགས་པར་མཚུངས་པ་ཙམ་དུ་དགོངས་ནས་གསུངས་པའོ། །འདིར་གཞན་དག་ནི་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་དགོངས་པ་འདི་ལྟར་འདྲེན་ཏེ་སློབ་དཔོན་གྱིས་དཔེར་བརྗོད་པ་ནི་ལེགས་པར་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱ་བ་ཉིད་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ལ་སྒྲ་ཉིད་འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་ཉིད་ཡིན་པར་སྟོན་པར་བཞེད་པས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྒྲ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྒྲ་སྤྱིའི་གསལ་བ་ལས་ལྡོག་པ་ཅན་དེ་ཐ་དད་པ་དང༌། སྤྱི་དེ་ཉིད་དབང་པོས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དེ་ཉིད་རྟགས་དེ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་བྱེ་བྲག་པ་དང་དཔྱོད་པ་འདིའི་ཚད་མ་མ་ཡིན་པས་འཇུག་སྟེ་ཁས་ལེན་པའོ། །གལ་ཏེ་བྱས་པ་ཉིད་བྱེ་བྲག་པའི་ལུང་ལས་གྲགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉི་ག་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་པ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བྱས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱས་པའི་རང་བཞིན་ནི་ལུང་ལ་མི་བརྟེན་ཏེ། ལུང་མེད་པ་དག་གིས་ཀྱང་ཚད་མས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ལུང་ལས་བཀོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྒྲ་ཉིད་ཀྱང་དངོས་པོ་སྟེ་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡང་འབྲེལ་པ་ལས་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མཉན་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྒྲ་ཉིད་ཚད་མས་གྲུབ་ཏུ་ཆུག་ན་ཡང་རྟག་པ་དང་འབྲེལ་པ་ནི་ནམ་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་དེ། དེ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟག་པ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་ངེས་པ་ཡང་མེད་དེ་བརྟགས་པར་ལྡོག་པ་མེད་པ་ལ་ལྡོག་པ་མི་སྲིད་ལ་དེ་མེད་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡང་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང༌། དམ་བཅའ་བ་དང་གཏན་ཚིགས་དག་བསྟན་ནས། ད་ནི་དཔེའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཏན་ཚིགས་མཚན་ཉིད་གསུམ་ཉིད་ཕྱིར།།
― DTG187_Page_0583 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཏན་ཚིགས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་རྟོགས་པའི་རྒྱུའོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་སྐྱེད་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེ་དག་ལོགས་ཤིག་མི་བརྗོད་དོ། །འདི་ལྟར་དཔེ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་འདུས་པ་ཡིན་གྱི་རྟགས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་དོན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་རྟོགས་པ་དེ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་སྐྱེ་བའོ། །གལ་ཏེ་དཔེ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པས་དཔེའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཅི་སྟེ་མི་བསྟན་ཞེ་ན། དོན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དཔེའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་རྟོགས་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི། བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལས་བྱུང་བ་དང་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འབྲེལ་པས་མ་ཕྱེ་བར་རོ། །གཞན་དུ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་བསྟན་པ་ལས་གཞན་དུ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མེད་པ་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་འམ། རང་བཞིན་གྱིས་ཁྱབ་པ་དག་བསྟན་པར་མི་ནུས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཚང་བང་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་ཀ་དམིགས་ན་འབྲེལ་པ་འཛིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་གོ་བར་འགྱུར་རོ། །འབྲེལ་པ་ལ་སོགས་གཉི་ག་མེད་ན་ལྡོག་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་འདི་ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་དོན་བསྟན་པ་ན་སྟེ། ཚང་བར་དང་གཞན་ལྟ་བུའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དཔེའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེའི་མཚན་ཉིད་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་ཚང་བར་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་གཉི་ག་ངེས་པར་བརྗོད་པ་དང་འབྲེལ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཉི་ག་མེད་པར་ངེས་པར་བསྟན་པ་དེ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་སོ། །དེ་དག་གིས་དཔེའི་སྐྱོན་རྣམས་ཀྱང་གསལ་བ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེའི་མཚན་ཉིད་མཐུན་པའི་དཔེ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་གཉིག་ཡོད་པར་ངེས་ཤིང་ཅིག་ཤོས་ནི་གཉི་ག་མེད་པར་ངེས་པར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། ལྡོག་པ་ངེས་པ་ཅན་དུ་བསྟན་བ་ཉིད་ཀྱིས་མཐུན་པའི་དཔེ་ལ་མ་ཚང་ངམ་མ་ངེས་སམ། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་ཚང་ན་དཔེ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དོན་གྱིས་རྟོགས་ཏེ་དཔེ་དོན་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིག་ཤོས་ཀྱང་གཉི་ག་མེད་པར་མ་གྱུར་ཏམ་མ་ངེས་སམ། ལྡོག་པ་མེད་དམ། མ་
― DTG187_Page_0584 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་ན་དཔེ་ལྟར་སྣང་བའོ་ཞེས་རྟོགས་ཏེ་རང་གི་དོན་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚུལ་ལ་རེག་མིན་ཉིད་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཚུལ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང་འབྲེལ་པའོ། །དེ་ལ་མ་རེག་པ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་མི་ལྡན་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་པར་འདོད་པའི་ཆོས་དང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དག་དང་མ་འབྲེལ་ཕྱིར་ན་དོན་མེད་པའོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཅན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དག་དང་འབྲེལ་ན་ནི། གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེ་ཞེས་མིང་ཙམ་ལ་དགག་པ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་རང་བཞིན་དེ་དག་མི་ལྡན་ན་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་དོན་མེད་དོ། །ཆོས་ཅན་དང་མ་འབྲེལ་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། མ་འབྲེལ་བས་ནི་འདོད་པ་རྟོགས་པ་མེད་དེ་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཅི་ལྟར་ན་ཡང་དཔེའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བདེན་ཏེ་འདི་ཕྱོགས་དང་མ་འབྲེལ། །ཞེས་སྨོས་པ་ནི་དེའི་གཏན་ཚིགས་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དགག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་དང་བྲལ་བ་ལ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་དོན་དུའོ། །དཔེ་གཏན་ཚིགས་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཡན་ལག་ཡིན་ལ། གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་གལ་ཏེ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མི་འཁྲུལ་བའི་ཆོས་ཉིད་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། ལོག་པ་དག་དང་འབྲེལ་པ་གཉིས་དཔེ་ཡིས་རབ་ཏུ་མི་སྟོན་ན། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་བསྒྲུབས་པས་དཔེ་དེས་ཅི་ཞིག་ཕན་བར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་དཔེ་དེ་ཆོས་ཅན་དང་མ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་ཚང་བང་དུ་མཐོང་བའི་དུ་བའི་རྒྱ་མཚོར་མེ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཉེ་བར་འཇལ་བའི་ཚད་མ་ནི་དཔེ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བ་མེན་མ་རྟོགས་པ་ལ་རྟགས་སྦྱར་བ་མེད་པར་བ་མེན་བ་ལང་འདྲ་བའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་བ་མེན་གྱི་རྣམ་པ་རྟོགས་པའོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཡང་བ་མེན་རྟོགས་པ་ནི་མེད་ཀྱི་བ་ལང་གི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་འབའ་ཞིག་གོ །གལ་ཏེ་རྭ་ཅན་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རྟོགས་སོ་ཞེན། འགའ་ཞིག་གི་འདྲ་བ་ཙམ་གྱིས་བདག་ཉིད་གཞན་བ་ལང་ལས་ཐ་དད་པའི་ཆོས་ཀྱང༌། སོ་སོར་ངེས་པར་ཉེ་བར་འཇལ་བས་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །འདི་ལྟར་དོན་རྣམས་ལ་ཚུལ་གང་དག་ཀྱང་ཅུང་ཟད་དམ་མང་བ་ཇི་ལྟར་མི་འདྲ་བ་ནི་མེད་དེ་དུམ་པ་
― DTG187_Page_0585 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། བ་མེན་དུ་ཡང་གཟུགས་ཉིད་དང༌། །ཤེས་བྱ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་འདྲ་བའི་ཕྱིར། །དེས་བ་མེན་ཉེ་བར་འཇལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཅུང་ཟད་འདྲ་བས་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་མཚུངས་པར་རྟོགས་ན་ནི། སྣ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཅུང་ཟད་མི་འདྲ་བ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདྲ་བ་ཙམ་ཐམས་ཅད་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེས་མངོན་པར་ཁྱབ་པ་སྟེ་ངེས་པ་ཡོད་པའི་ཁྱབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་སྟེ། ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ལ་རག་ལས་པའི་དངོས་པོ་དེ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། རང་བཞིན་དེ་དང་གཏན་ཚིགས་དང་ལྡན་པར་དཔེས་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་འདྲ་བ་དཔེ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཁོན་སྒྲུབ་པའི་ཡན་ལག་སྟེ། དེ་ཡང་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་གི་ཚུལ་གྱིས་བརྒྱུད་པས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པར་བརྗོད་ཀྱི་དཔེ་དངོས་སུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་རྟོགས་པ་ནི་མེད་དོ། །དེས་ན་དཔེ་འདི་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་རང་རྒྱུད་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་མ་འབྲེལ་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་དཔེ་དེ་ཆོས་ཅན་ལ་མ་འབྲེལ་ན་སྟེ་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་པས་དོན་མེད་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་གཏན་ཚིགས་དེ་དཔེས་འབྲེལ་པ་མ་བསྟན་དཔེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཁོ་ན་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དོན་མེད་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གཏན་ཚིགས་དེ་འབྲེལ་པ་བསྒྲུབ་ན་ནི། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱོགས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དཔེ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་དོན་བྱེད་པ་མེད་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པའི་ཚིག་གི་དོན་བརྒྱད་དེ་མངོན་སུམ་དང་དེར་སྣང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཡང་ལེའུ་དང་པོས་ནི་མངོན་སུམ་དང་མངོན་སུམ་ལྟར་སྣང་བ་གཉིས་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པས་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། དེར་སྣང་བ་གཉིས་སོ། །གསུམ་པས་ནི་སྒྲུབ་པ་དང༌། དེར་སྣང་བ་དང༌། སུན་འབྱིན་པ་ངོ་བོ་དང༌། དེར་སྣང་བ་དག་བསྟན་པ་ལས་དྲུག་བཤད་ཟིན་པས། ད་ནི་སུན་འབྱིན་པ་དེར་སྣང་བ་དག་བཤད་པར་བཞེད་ནས། མ་ཚང་བ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པ་སུན་འབྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མཚང་བ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་གྲུབ་པ་དང༌། མ་ངེས་པ་དང༌། འགལ་བདག་གི་དབྱེ་བ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བ་གང་སྒྲུབ་པ་མཚང་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་བ་དེས། སྨྲ་
― DTG187_Page_0586 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པན་ཕྱིར་རྒོལ་བས་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ཕྱིར་རྗོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། མཚང་བ་ལ་མཆད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བརྗོད་ན། ཕྱིར་རྒོལ་གྱིས་བརྗོད་པ་དེ་དག་ནི་སུན་འབྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཚིག་དེས་ནི་ཕ་རོལ་དེ་རྒོལ་བའི་འདོད་པའི་དོན་གྲུབ་པ་ལ་གེགས་བྱེད་པའི་ནུས་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་སྐྱོན་མ་བརྗོད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པ་གྲུབ་པ་ལ་གེགས་བྱེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། དོན་དེ་ཉིད་མ་ཚང་བ་ལ་སོགས་པར་གནས་པས་མི་ནུས་པ་ཡིན་གྱི། བརྗོད་པས་མི་ནུས་པར་མི་བྱེད་སྙམ་པའི་ཀླན་ཀའོ། །སྐྱེས་བུའི་ནུས་པ་གྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པར་རྟོགས་པ་ཅན་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེས་བུའི་བྱེ་བྲག་གིས་རང་གི་འདོད་པ་གྲུབ་པར་མི་ནུས་པ་དང༌། གཞན་དགག་པར་འདོད་པ་ནུས་པའི་ཕྱིར། རྩོད་པ་འཕེན་པ་དང་རྒྱལ་བའི་བྱེ་བྲག་ནི་བརྗོད་པས་གྲུབ་སྟེ། སྒྲུབ་པ་སུན་འབྱིན་པ་དག་གིས་ཕམ་པ་དང༌། རྒྱལ་བ་དག་གི་ནུས་དེ་ཡང་བརྗོད་པ་ལས་གཞན་གྱིས་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པ་ནི་སུན་འབྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་སྐྱོན་དེ་ལྟ་བུར་རྗོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། མ་ཚང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲུབ་པ་སྨྲས་ཟིན་པ་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བས་ཀྱང་མ་ཚང་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་སྐྱོན་བརྗོད་ཟིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་རྒོལ་བས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཞན་དུ་བསྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པས་ལེགས་པར་འཇོག་པར་བྱེད་ན། ཕྱིར་རྒོལ་བས་སྐྱོན་བརྗོད་པས་དེས་རྒོལ་བའི་འདོད་པ་ཕྱི་མའི་གགས་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྔ་མའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ན་དེ་གྲུབ་པར་བྱེད་པ་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྔ་མའི་གགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར། སུན་འབྱིན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་སྔ་མ་སྨྲ་བར་འདོད་པ་དང་བཅས་པར་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཚང་བར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པས་སྨྲ་བའི་བསམ་པ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་སྨྲ་བར་འདོད་པ་དང་བཅས་པར་གྱུར་ན་ནི། བར་དེར་མ་ཚང་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱང་སྐབས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སུན་འབྱིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ངག་གནས་པར་གྱུར་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་སྔ་མ་སྨྲ་བ་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པ་རྫོགས་པར་གྱུར་ནའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཁྱེད་སྨྲ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་སམ་ཞེས་དྲིས་ཏེ། རྫོགས་སོ་ཞེ་ན་སུན་འབྱིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་སུན་
― DTG187_Page_0587 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱིན་པ་ལྟར་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ངག་གནས་པར་གྱུར་པ་ན་དེ་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་པ་ནི་དེ་གྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་སུན་འབྱིན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། །གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་དེར་སྣང་བ་སྟེ་སུན་འབྱིན་པའི་གནས་སུ་སྦྱར་ལ་སུན་མི་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེར་སྣང་བ་ནི་ལྟག་ཆོད་དེ་སུན་འབྱིན་པའི་གནས་སུ་སྨྲ་བ་སུན་འབྱིན་པར་མི་ནུས་པ་སྟེ་ཉེས་པ་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར། ཉེས་པ་ཉེ་བར་བརྗོད་མིན་པ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་ལྟག་ཆོད་ཀྱི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ནི་གྲངས་ངེས་པར་ཐུབ་པ་རྐང་མིག་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ན་དེ་འདིར་ཅིའི་ཕྱིར་མ་བསྟན་ཞེ་ན། ལོག་པའི་ལམ་ལ་མཐའ་མེད་ཉིད། །ཕྱིར་ན་དེ་འདིར་སྤྲོས་མི་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །མཐའ་མེད་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལོག་པའི་ལམ་གྱི་རྒྱུ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་ལ་མཐའ་མེད་དེ་འདོད་རྒྱལ་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་སྨྲ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐུབ་པ་རྐང་མིག་གིས་སྨྲས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ལྟག་ཆོད་དེ་དག་གི་ནང་དུ་ཡང་མི་འདུ་བས་ན་གཞན་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་སུན་འབྱིན་པ་ཡིན་ན་ཡང་ལྷག་པའི་ལྟག་ཆོང་ཏུ་མི་འགྱུར་ན་དེ་སུན་འབྱིན་པའི་ནང་དུ་ཡང་མི་འདུ་སྟ། འདི་ལྟར་ཉེས་པ་ཉེ་བར་མི་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་སྒྲའི་དོན་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་ནི་མི་འགོག་པར་དེ་ལ་སྐུར་པ་མི་འདེབས་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བདག་ཁས་ལེན་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་དེའི་ཕྱིར་དོན་དུ་བདག་མེད་དོ་ཞེས་འགོག་པའི་ཕྱིར་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་སྨྲ་བ་དང་མི་འགལ་ལོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྣང་བའི་བདག་སྒྲའི་དོན་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགོག་ཅེ་ན། དེ་ནི་བསྒྲུབ་པར་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་ལས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་མི་འདོད་པ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་དག་ནི་ཕྱིའི་ཁོ་ན་ལ་གཏད་ནས་བཀག་པ་དང༌། བསྒྲུབ་པའི་ཐ་སྙད་དག་བྱེད་དེ་དོན་བྱེད་པ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ལེའུ་འདི་ཉིད་དུ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེའི་བློ་ལ་སྣང་བ་ཡོད་མོད་ཀྱི་དེ་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱས་ནས། དེས་དོན་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པ་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུ་ནི་མ་ནིང་གི་གཟུགས་ལ་རྟོགས་པ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་སོ། །གལ་ཏེ་གང་ཡང་རུང་བའི་ཤན་ཙམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་སུན་འབྱིན་པའི་
― DTG187_Page_0588 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་སུ་རྗེས་སུ་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ལྟག་ཆོད་སྨྲ་བ་དག་གི་ཁོངས་སུ་འདུ་ནའོ། །མི་མཚུངས་པ་སྟེ་འདུ་བར་མི་འདོད་པ་ལྟག་ཆོད་ཀྱང་ཅུང་ཟད་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་འདུ་བར་འགྱུར་ལ་དེ་ལྟ་ན་ནི་དབྱེ་བ་ངས་པར་འགྲུབ་བོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་སུན་འཕྱི་ནང་ལྟར་སྣང་བ་ན་ལྟག་ཆོད་དོ་ཞེས་སོ། །ཁྱད་པར་ནང་གི་བྱེ་བྲག་དག་ནི་ཁོངས་སུ་མི་འདུ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལོག་པའི་རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཡང་སུན་འབྱིན་པ་ལྟག་ཆོད་དོ་ཞེས་སྔ་མ་ལྟར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ལྟག་ཆོད་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱས་པར་མི་བསྟན་ཞེ་ན། སྒྲུབ་པ་དང་སུན་འབྱིན་པ་སྔར་རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལན་ལྟར་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚང་བང་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ཡིན་པ་ལ་དེར་བརྗོད་པར་ཞུགས་པ་ལ་ནི་སུན་འབྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་ཡུལ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྐྱོན་མེད་པའམ་ཡོད་ཀྱང་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟག་ཆོད་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལ་སུན་འབྱིན་པ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་སུན་འབྱིན་པ་ལྟར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡུལ་ལ་མ་ཞུགས་པ་དེས་ནི་རྒོལ་བའི་འདོད་པའི་རྟོགས་པའི་གེགས་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སུན་འབྱིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པའི་གགས་བྱེད་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་འདི་རིགས་ཕྱིར་མདོ་ནི་ཡོད་པའི་ལུགས་གཟིགས་པའི་ལུང་ནི་རྣམ་པར་མ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། བདག་གི་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་ལུགས་མ་སྤངས་པར་ཏེ་ལུང་དང་མཐུན་པར་གཞུང་འདིར་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་སློབ་དཔོན་གྱི་ལུང་ཉིད་བདག་གིས་བླངས་ཀྱི་སློབ་དཔོན་གྱི་རྣམ་པར་བཤད་པ་བྱེད་པ་དག་ལ་ནི་ལྟོས་པ་མེད་དེ། དེ་དག་མི་རིགས་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོ་ནི་དོན་ཡོད་ལུགས་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་དག་གིས་བཤད་པའི་འགྲེལ་པ་དག་ནི་མདོ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་གྱི་ལུང་ཁོ་ན་བླངས་ཏེ། རིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་དོན་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱི་མདོ་དོན་ཡོད་པ་སྟེ། འབྲས་བུ་མེད་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལུགས་ནི་དེའི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་སོ། །གཟིགས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་བདག་གིས་རྟོགས་པར་བྱ་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བདག་ཉིད་དང་
― DTG187_Page_0589 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་རྟེན་གཞན་དག་གིས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོའིའོ། །དྲི་མེད་བློ་ཡིས་ཏེ། སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའིའོ། །དེ་ལྟར་ན་དྲི་མེད་བློ་ཡི་མདོ་དགོངས་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ངེས་པར་འདི་ཉིད་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ་འདིར་ཁོ་འོས་བཤད་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་རང་དང་གཞན་གྱི་སྡེ་པ་དག་གིས་བཤད་པ་ལྟར་ནིམ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་རིགས་པར་སྨྲ་ལ། མདོའི་དོན་ནི་རིགས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ཡང་སློབ་དཔོན་བློ་དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་དག་གིས་བཤད་པ་ལྟར་ཡིན་ན་ནི་མདོ་ཡང་རིགས་པ་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་ལ། བློ་དྲི་མ་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་མི་རིགས་པའི་དོན་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཁོ་ནས་རིགས་པ་རྟོགས་པར་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། མ་བསྒོམས་བློ་ཅན་སྐྱེ་བོས་རྟོགས་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རང་དང་གཞན་གྱི་སྡེ་པ་གང་དག་མ་བྱངས་པའི་བློ་ཅན་དག་གིས་སློབ་དཔོན་དྲི་མ་མེད་པའི་བློ་མངའ་བའི་དགོངས་པ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་ཀྱི། གང་དག་སྐྱེ་བ་ནས་སྐྱེ་བ་རྣམས་སུ་སྦྱངས་པའི་སྐྱེ་བོས་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བདག་ཉིད་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་རྣམས་སུ་བློ་བསྒོམས་པ་དང་ལྡན་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་ཚུལ་དག་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པ་ནི། སློབ་དཔོན་གྱི་དོན་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་བཤད་པ་བྱེད་བ་དག་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་པོར་གོམས་པ་ཆེད་ཆེ་བར་བྱས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྟོག་གེ་ངན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་དག་རིགས་པའི་བད་མ་འདི། ཁ་འབྱེད་ཚིག་བཤད་ཉི་ཟེར་དག་གིས་རབ་ཏུ་གསལ་བྱས་ལས། །སྟོན་ཀའི་ཟླ་བ་ལྟར་དཀར་བདག་གིས་ཐོབ་དེས་འཇིག་རྟེན་ཀུན། །སྣང་བྱེད་ཡེ་ཤེས་དཔལ་བཟང་བདག་ཉིད་ཐོབ་པས་དགའ་བར་ཤོག །ཚད་མ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་འགྲེལ་བཤད་ལས། གཞན་གྱི་དོན་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ལེའུ་སྟེ་གསུམ་པའོ།། །།ཚད་མ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་འགྲེལ་བཤད་མཁས་པའི་གྲགས་པས་རྒྱ་མཚོའི་མཐས་ཀླས་པར་ཁྱབ་པ། སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་དཔལ་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།གནས་བརྟན་མཁས་པ་ཆེན་པོ་ཛྙཱན་ཤྲཱི་བྷ་དྲ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་ཆོས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་བསྒྱུར། ཁྱུང་པོ་མཚན་བཞི་ཁམས་ཟླ་ཧོར་ཐུག་གིས་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཉེ་བར་སྦྱར་ཞིང་གསོལ་བ་བཏབ་ནས། གཞུང་ཉེ་བར་སྦྱར་ཏེ་བརྩམས་ནས་བསྒྱུར་བ་ལགས་སོ།། །།
| 
