སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་པོད་བརྒྱ་གོ་གཅིག་པ།ཚད་མ། ཟེ༽ཞི་བ་འཚོ། ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལ།
Nitartha Publication
མཁོ་རྒུའི་ལོངས་སྤྱོད་འཛོམས་ཀྱང་མ་བསགས་ཤིང་། །འདོད་ཡོན་འཁོར་མང་ཚོགས་ཀྱང་མ་ཞེན་པར། །བསླབ་གསུམ་སྡེ་སྣོད་རིག་པའི་བང་མཛོད་དེ། །སྤོང་དང་ཀློག་པའི་སྙིང་གི་དབུས་སུ་བསྐྱིལ། །
—རྫོགས་ཆེན་དཔོན་སློབ།
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ།
ཞི་བ་འཚོ།
― DTG191_Page_0002 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཏཏྟྭ་སཾ་གྲ་ཧ་ཀཱ་རི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རང་བཞིན་དབང་ལྡན་གཉིས་ཀ་དང༌། །བདག་སོགས་བྱེད་དང་བྲལ་གཡོ་བ། །ལས་དང་དེ་འབྲས་འབྲེལ་པ་དག །རྣམ་པར་གཞག་ལ་སོགས་པའི་རྟེན། །ཡོན་ཏན་རྫས་དར་བྱ་བ་དང༌། །རིགས་དང་འདུ་སོགས་ཁྱད་པར་གྱིས། །སྟོང་དང་སྒྲོ་བཏགས་རྣམ་ཅན་ནི། །སྒྲ་དང་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །མཚན་ཉིད་གསལ་དང་ལྡན་པ་ཡི། །ཚད་མ་གཉིས་ཀྱིས་གཏན་ལ་དབབ། །ཆ་ཤས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བས་ཀྱང༌། །འདྲེས་པ་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་མིན། །མི་འཕོ་ཐོག་མཐའ་མེད་པ་ཅན། །གཟུགས་བརྙན་ལ་སོགས་དག་དང་འདྲ། །སྤྲོས་པ་ཀུན་གྱི་ཚོགས་དང་བྲལ། །གཞན་གྱིས་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་དང༌། །རང་དབང་ཐོབ་ལ་མི་བརྟན་པ། །འགྲོ་ལ་ཕན་པ་མཛད་བཞེད་པས། །བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་མི་ཉུང་བས། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་བདག་གྱུར་པ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ནི། །གང་གིས་
― DTG191_Page_0003 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུངས་པ་སྨྲ་བའི་མཆོག །ཀུན་མཁྱེན་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། །དེ་ཉིད་རྣམས་ནི་བསྡུ་བར་བྱ། །ནུས་པ་མ་ལུས་དང་ལྡན་པའི། །གཙོ་བོ་ཉིད་ནི་འབའ་ཞིག་ལས། །འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་རབ་སྐྱེ་སྟེ།། དེ་དངོས་ཅན་ཉིད་ཡང་དག་པར། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་ཡི་བདག་ཉིད་ལ། །ནུས་པ་འབྲས་བུ་དོན་ཡོད་མིན། །དེ་ནི་བྱ་བར་མི་ནུས་ཏེ། །ངོ་བོ་མེད་ཕྱིར་མཁའ་པད་བཞིན། །མེད་པར་མཚུངས་ན་ཅི་ཡི་ཕྱིར། །སཱ་ལུའི་ས་བོན་ལ་སོགས་པའི། །བྱེ་བྲག་ཕྱིར་ན་ངེས་པ་ཡི། །ཉེར་ལེན་ལེན་བྱེད་གཞན་མ་ཡིན། །སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །དངོས་པོ་ཀུན་ལ་སྐྱེ་འགྱུར་ཏེ། །འདི་ཀུན་ལ་ནི་དེ་བདག་ཉིད། །ཁྱད་པར་ཁྱད་པར་མེད་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡི་ནུས་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར། །དེ་ལྟ་མིན་ཞེས་ལན་མི་རུང༌། །གང་ཕྱིར་ནུས་པའི་རྒྱུ་དག་གིས། །ནུས་པར་འོས་པའི་འབྲས་ཉིད་བྱེད། །ཁྱད་པར་བྱར་མེད་གང་ཡིན་པ། །དངོས་པོ་མེད་དང་འགྱུར་བ་མེད། །གྱུར་ན་བདག་ཉིད་ཉམས་གྱུར་ཕྱིར། །དེ་དག་གིས་དེ་ཇི་ལྟར་བྱེད། །དེ་ལྟར་འབྲས་ཉིད་མི་རུང་ཕྱིར། །ཅི་ཞིག་བྱེད་པས་རྒྱུ་རུ་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་ས་བོན་ལ་སོགས་པ། །རྒྱུ་ཡི་དངོས་པོར་ཡང་མི་འགྱུར། །གསལ་བ་འདི་ནི་བདེ་སོགས་ཀྱི། །རྫས་
― DTG191_Page_0004 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲོའི་བར་ནི་གསལ་བར་སྣང༌། །རབ་ཏུ་གདུང་དང་བཏང་སྙོམས་སོགས། །འབྲས་བུ་འདི་ལ་དམིགས་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཕྱིར་དེ་བདག་ཅན་ལས་བྱུང༌། །དེ་རིགས་རྗེས་འགྲོ་མཐོང་ཕྱིར་ཏེ། །བུམ་སོགས་བྱེ་བྲག་བཞིན་གཙོ་བོ། །དེ་ཡང་ཡིན་ཞེས་སེར་སྐྱ་སྨྲ། །འདི་ལ་བློ་བཟང་རྣམས་འཆད་པ། །ཡོད་པ་ལ་ཡང་ཀླན་ཀ་མཚུངས། །དེ་ལ་ཁྱེད་ཀྱི་ལན་གང་ཡིན། །བློ་བཟང་རྣམས་ཀྱི་འང་དེ་དང་འདྲ། །གལ་ཏེ་ཞོ་སོགས་འོ་མ་སོགས། །བདག་ཉིད་ལ་ནི་རྣམ་ཀུན་ཡོད། །རྒྱུ་ལ་སོགས་དང་འདྲ་བདག་ཉིད། །ཡོད་པ་དེ་དག་ཅི་ཞིག་སྐྱེ། །འབྲས་བུ་དེ་རྒྱུས་བསྐྱེད་བྱ་མིན། །ཡོད་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་རིག་པ་བཞིན། །དེ་ཕྱིར་མངོན་འདོད་རྒྱུ་མིན་ཏེ། །བསྒྲུབ་བྱ་མེད་ཕྱིར་བདག་མཆོག་བཞིན། །གལ་ཏེ་གསལ་སོགས་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཁྱད་པར་གྱུར་པ་འགའ་ཞིག་ལ། །འདི་ནི་རྒྱུ་རྣམས་ཀྱིས་བྱེད་ན། །ཐ་སྙད་དུ་ནི་འགྱུར་བ་མིན། །གལ་ཏེ་སྔ་ན་དེ་ཡོད་ན། །དེ་ལྟར་ཅི་ཡང་ལན་མ་ཐེབས། །འོན་ཏེ་དེ་མེད་དེ་དག་ལས། །མེད་པར་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་བསྒྲུབ་བྱ་མེད་པས་ན། །ཉེར་ལེན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད། །ངེས་པ་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད། །ནུས་པ་མེད་ཅིང་བྱ་བའང་མེད། །བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། །འདི་ནི་འབྲས་བུ་ཅི་ཡང་མེད། །དེ་ཕྱིར་རྒྱུ་ཡི་ཐ་སྙད་ཀྱང༌། །འཐད་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྒྲུབ་བྱེད་ཞུགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་བཟློག་པ་དང༌། །ངེས་པ་སྐྱེད་བྱེད་དེ་ལྟ་བུར། །འདི་ནི་རིགས་པས་འཐད་མ་ཡིན། །ཐེ་ཚོམ་དང་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག །རྟག་ཏུ་གནས་ཕྱིར་བཟློག་ཏུ་མེད། །ངེས་པ་སྐྱེ་བའང་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་ཀུན་དོན་མེད། །ཡང་ན་ངེས་པ་མེད་པ་ནི། །སྒྲུབ་བྱེད་ལས་ནི་སྐྱེ་འགྱུར་ན། །ཡང་དག་མ་ཡིན་སྐྱེ་ཞེ་ན། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འདི་དག་ཀུན། །འཁྲུལ་པ་ཅན་གྱུར་མ་ཡིན་ནམ། །གལ་ཏེ་མི་གསལ་དེ་དག་ལས། །གསལ་རྟེན་ཞེ་ན་དེ་གསལ་གང༌། །ངོ་བོ་ཁྱད་པར་སྐྱེ་མིན་ཏེ། །དབྱེར་མེད་ཕྱིར་དང་མ་འབྲེལ་ཕྱིར། །ཡུལ་དེ་རིགས་པ་འང་མ་ཡིན་ལ། །དམིགས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཟད་པའང་མིན། །རྟག་པའི་ཕྱིར་དང་དམིགས་པ་ནི། །གཉིས་པ་ཡང་ནི་མི་སྲིད་ཕྱིར། །ཡོན་ཏན་གསུམ་ལྡན་
― DTG191_Page_0005 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབྱེར་མེད་ཀྱང༌། །ཐམས་ཅད་ཀུན་གྱི་བྱེད་པོ་མིན། །གང་འདྲ་མེད་པའང་དེ་དང་འདྲ། །ཐམས་ཅད་བྱེད་པོ་ཀུན་མིན་ན། །ལྟོས་སམ་མ་གྲུབ་པ་ཡི་ཕྱིར། །ཁྱོད་ནི་ནུས་བ་ངེས་པ་མེད། །ཡོད་ན་དེ་ཡི་ངེས་པ་ནི། །ལྟོས་བཅས་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནམ། །དེ་མིན་དེ་དག་མ་སྐྱེས་ན། །དེ་ལྟའི་སྒྲ་ནི་མེད་དུ་ཟད། །ཁྱད་པར་ཀུན་གྱིས་དབེན་པ་ཡི། །དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉམས་པ་མེད། །མིང་ནི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་མིན། །གང་ཕྱིར་བརྗོད་དང་རྣམ་རྟོག་ནི། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དབྱེར་མེད་ལ། །ཇི་ལྟར་གོམས་པ་བཞིན་དུ་འཇུག །སྐྱེ་བའི་དངོས་པོའི་དངོས་དེ་ནི། །མེད་དང་དེ་བཞིན་ཡོད་པ་དང༌། །འབྲེལ་པ་མེད་དེ་རྣམ་རྟོག་བློས། །མེད་དང་སྤྲེལ་བ་ཁོ་ནར་ཟད། །གལ་ཏེ་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་འདི། །གཅིག་གི་རྗེས་ལ་མཐོང་བ་དང༌། །སྔར་མེད་ཞེས་པ་དེ་ས་བོན། །སྔར་ཡོད་པ་ལ་འདི་མེད་དོ། །འོ་མ་སོགས་ལ་ཞོ་ལ་སོགས། །ནུས་པའི་ངོ་བོ་འདོད་པ་གང༌། །དེ་ལ་ནུས་གང་གལ་ཏེ་ཞོ། །འོ་མ་བཞིན་དུ་སྣང་བར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་གཞན་ཡིན་གཞན་ཡོད་ན། །ཇི་ལྟར་དངོས་ཀུན་གཞན་ཞེས་བྱ། །སྙིང་སྟོབས་ཡོད་པ་སྡུག་བསྔལ་དང༌། །གཏི་མུག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གསལ་བ་སྙིང་སྟོབས་སོགས་རྗེས་འགྲོ། །ངེས་ལ་ཇི་ལྟར་ཡང་མ་གྲུབ། །བདེ་སོགས་ནང་གི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་རང་རིག་གསལ་ཕྱིར་རོ། །སྒྲ་སོགས་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་ཡང༌། །གོམ་དང་རིག་པའི་བྱེ་བྲག་ལས། །ཆགས་པ་ལ་སོགས་ངེས་པ་ནི། །སྐྱེ་བ་དག་ཏུ་གསལ་བར་སྣང༌། །དངོས་གཅིག་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ནི། །རིག་པ་སྣ་ཚོགས་ཐལ་བར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་མ་མཐོང་སོགས་དབང་གིས། །དངོས་པོའི་རྗེས་སུ་འབྲང་མི་འགྱུར། །དངོས་པོ་ངོ་བོ་རྣམ་གསུམ་པ། །དེ་ཡི་རིག་པ་རྣམ་གཅིག་ཅན། །དེ་དང་མི་མཐུན་དེ་དག་ནི། །དེ་ལ་ཡང་དག་ཇི་ལྟར་རིགས། །སྐྱེས་བུ་གཅིག་ལ་རྣལ་འབྱོར་པའི། །བདེ་དང་སྐྱོ་དང་བཏང་སྙོམས་སྐྱེའི། །ཕ་རོལ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་ནི། །དེ་ཡི་ངོ་བོར་འདོད་མ་ཡིན། །གསལ་བ་ཡོན་ཏན་གསུམ་ཅན་དུ། །གྲུབ་ཀྱང་གཙོ་བོ་རབ་མ་གྲུབ། །དེ་རྒྱུ་གཅིག་དང་རྟག་ཉིད་མིན། །དེ་ནི་རིགས་གཅིག་དང་ལྡན་མིན། །གསལ་བ་ཐམས་ཅད་ལྕགས་ཀྱི་ནི། །ཐུར་མ་དང་འདྲ་རིམ་པ་དང༌། །འབྲེལ་པའི་ལུས་
― DTG191_Page_0006 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་དག་ཏུ་སྣང༌། །རྟོག་དང་འདྲེས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན། །དེ་བཞིན་འཇིམ་པའི་འགྱུར་ལ་སོགས། །ཁྱད་པར་རིགས་གཅིག་ལྡན་མིན་དང༌། །རྒྱུ་གཅིག་མིན་པར་ཡང་འགྲུབ་སྟེ། །འཇིམ་གོང་ལ་སོགས་ཐ་དད་ཕྱིར། །སྐྱེས་བུ་རྣམས་ལ་སེམས་ཡོད་སོགས། །རྗེས་འགྲོ་ན་ཡང་རྒྱུ་གཅིག་ནི། །སྔོན་འགྲོར་མི་འདོད་དངོས་མིན་ཞེས། །གལ་ཏེ་དངོས་སུ་མིན་ཞེ་ན། །འདི་ལ་ནི་ཡང་ཅིས་མི་མཚུངས། །དེ་ཕྱིར་གཙོ་བོའི་རྒྱུ་མེད་ན། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ། །སྣ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ནུས་པ་ཡི། །ཁྱད་པར་ལས་ནི་རུང་བར་འགྱུར། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་རང་བཞིན་བརྟག་པ་སྟེ་དང་པོའོ།། །།གཞན་དག་སྐྱེ་ལྡན་ཀུན་གྱི་ནི། །རྒྱུ་ནི་དབང་ཕྱུག་ཡིན་ཞེས་ཟེར། །ཤེས་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ནི། །རང་གི་འབྲས་བུ་རྩོམ་མི་བྱེད། །རབ་རྩོམ་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་གི །དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་གང༌། །དེ་ནི་བློ་ལྡན་རྒྱུས་བསྐྱེད་བྱ། །བུམ་པ་སོགས་བཞིན་དབང་པོ་ནི། །གཉིས་ཀྱིས་བཟུང་དང་བཟུང་བ་མིན། །རྩོད་པའི་གཞི་དང་འདི་འདྲ་བར། །དེས་ན་བློ་ལྡན་སྔོན་འགྲོ་བར། །ཆོས་མི་མཐུན་བ་རྡུལ་དུ་འདོད། །དེ་བཞིན་ལུས་སོགས་པ་ཡི་རྒྱུ། །ཤེས་པ་ཡོད་པས་བྱིན་བརླབས་ཏེ། །གཟུགས་སོགས་ལྡན་ཕྱིར་རྒྱུ་སྤུན་སོགས། །རང་གི་འབྲས་བུ་བྱེད་མཐོང་བཞིན། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་རྡུལ་ཕྲན་ཀུན། །སེམས་དང་ལྡན་པས་བྱིན་བརླབས་ཏེ། །རང་གི་འབྲས་བུ་བྱེད་སྡོད་དེ། །འཇུག་ཕྱིར་ཚིག་པ་རྒྱུ་སྤུན་བཞིན། །སྐྱེས་བུ་སྐྱེ་བའི་དང་པོ་ཡི། །ཐ་སྙད་གཞན་གྱིས་བསྟན་ལས་འབྱུང༌། །རབ་སད་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པའི་ཕྱིར། །བྱིས་པ་ཡི་ནི་ཐ་སྙད་བཞིན། །འབྱུང་བ་ཆེ་སོགས་གསལ་བ་ནི། །སེམས་དང་ལྡན་པས་བྱིན་བརླབས་ན། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱི་བདེ་བ་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཤེས་པ་མེད་ཉིད་འབྲས་ཉིད་དང༌། །འཇིགས་ཉིད་ལ་སོགས་རྒྱུ་ཡི་ཕྱིར། །སྟེའུ་སོགས་བཞིན་དེ་ཡི་ཕྱིར། །དེ་ནི་ཡོད་པར་གསལ་བར་ཤེས། ཀུན་གྱི་བྱེད་པོ་ཉིད་གྲུབ་པ། །དེ་ནི་སྒྲིབ་མེད་ཀུན་ཤེས་ཉིད། །གྲུབ་སྟེ་འདི་ལྟར་བྱེད་པོས་ནི། །འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་སོགས་རིག་བྱེད། །རྩོད་པའི་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་ནི། །འགའ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་ནི་གསལ། །དངོས་པོ་ཡོད་སོགས་གཏན་ཚིགས་ཕྱིར། །བདེ་སོགས་ངོ་བོ་བྱེ་བྲག་གི །སྒྲུབ་པ་དང་པོ་དེ་
― DTG191_Page_0007 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ནི། །གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་གང་གི་ཕྱིར། །བཀོད་པ་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་དང༌། །དེ་བཞིན་ཡན་ལག་ཅན་མ་གྲུབ། །བལྟར་རུང་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ། །གཉིས་ཀ་མི་དམིགས་པ་ཡི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ནི་དཔེ་འདི་ཡང༌། །སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་མ་ཡིན་ནོ། །མིག་དང་རེག་པའི་རྣམ་ཤེས་ནི། །ཐ་དད་སྣང་བ་ཉེ་བར་སྐྱེ། །དེ་དག་དམིགས་པ་གཅིག་ཉིད་མེད། །དྲི་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་བཞིན། །དེ་དག་གིས་ནི་མཐུ་བྱུང་བ། །རྟོག་དང་འབྲེལ་པའི་བདག་ཉིད་ཅན། །ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཤེས་པ་ཡིས། །བསྡུས་ལ་ཞེན་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་ཆུ་དང་མེ་སོགས་འདི། །དབང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་གཟུང་བྱ་མེད། །ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཆོས་ཅན་ནི། །མ་གྲུབ་ཕྱིར་ན་གཞི་མ་གྲུབ། །ལྷ་ཁང་ལ་སོགས་ལ་བཀོད་པ། །ཁྱད་པར་ཅན་ཉིད་ཅི་འདྲ་བ། །བྱེད་པ་པོ་ནི་མི་དམིགས་ན། །གང་མཐོང་བ་ནི་བློ་ལྡན་རྟོགས། །ལུས་དང་རི་སོགས་ཆོས་ཅན་ལ། །གལ་ཏེ་དེ་འདྲ་ཉིད་སྣང་ན། །སྒྲུབ་པ་འདི་ལས་ཇི་ལྟ་བུར། །འདོད་པ་གྲུབ་པ་དེ་རིགས་སོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་དང་ལྡོག་པ་ཡིས། །གང་གི་འབྲས་བུར་གང་ངེས་པ། །དེ་མཐོང་བ་ན་དེ་ངེས་པ། །ཞེས་བྱར་རིགས་པས་གནས་པ་ཡིན། །དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དེ་ལྟ་བུ། །ལུས་དང་ཤིང་ལ་སོགས་བའི་དབྱིབས། །ཁྱད་པར་འདི་དག་ལ་མེད་དེ། །དེ་འདྲ་བ་ནི་རབ་བརྗོད་པའི། །སྒྲ་ཙམ་འབའ་ཞིག་ཁོ་ན་ཡིས། །ལྡོག་ན་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་ནི། །སྒྲུབ་པར་འགྲུབ་སྟེ་གྲོག་མཁར་དག །རྫ་མཁན་གྱིས་ནི་བྱས་པ་བཞིན། །ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམ་རྟོག་ཕྱིར། །འདི་ནི་ལྟག་ཆོད་མ་ཡིན་ནམ། །འབྲས་བུ་ལ་སོགས་སྤྱི་ཉིད་ནི། །སྒྲུབ་པ་ཡིན་པའི་བསྟན་ཅེ་ན། །དེ་དངོས་པོ་མིན་ལས་ལོག་པའི། །འབྲས་བུ་ཙམ་ཞིག་མི་རྟག་ཉིད། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ་བདག་ཕྱིར་རོ། །སྒྲུབ་བྱེད་དེ་ལ་དེ་ཚུལ་མེད། །མེ་ལ་འཁྲུལ་པ་མེད་པར་ནི། །དུ་བའི་བདག་ཉིད་སྐྱ་བོ་མཐོང༌། །སྐྱ་བོར་བརྗོད་པ་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས།། ཁ་བ་ལས་ཀྱང་དེ་རྟོགས་མེད། །སྤྱིར་འབྲེལ་པ་ལ་གང་གི་ཚེ། །ཁྱད་པར་དག་ལ་བརྟེན་པ་ཡི། །ཀླན་ཀ་དེ་ལ་ཚོལ་བྱེད་ན། །ལྟག་ཆོད་ཡིན་པར་ཡང་དག་བརྗོད། །གལ་ཏེ་ཚུལ་འདིར་མི་བརྟེན་པར། །གཞན་དུ་གོ་སྒྲའི་བརྗོད་པ་ཙམ། །ཉིད་ཀྱིས་རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་ལ། །རྭ་ཅན་ཉིད་ནི་
― DTG191_Page_0008 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲུབ་པར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་འདི་ལ་འབྲེལ་པ་ནི། །ཚད་མ་ཡིས་ནི་སྒྲུབ་བྱེད་ན། །དེ་ཕྱིར་རིག་པས་གྲུབ་འདི་ལ། །རྩོད་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །འོན་ཀྱང་རྟག་གཅིག་ཀུན་ཤེས་པའི། །བློ་རྟག་པ་ཡི་རྟེན་ཡིན་པར། །འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཁྱབ་མེད་ཕྱིར། །བསྒྲུབ་བྱ་མེད་པ་ཉིད་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཁང་སྐྱ་ཐེམ་སྐས་དང༌། །ཁང་བཟངས་ཚོང་དུས་ལ་སོགས་པ། །རྣམ་ཤེས་དུ་མ་མི་རྟག་པས། །སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་དུ་ངེས། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་འདོད་པ་ལ། །གནོད་པར་བྱེད་པར་ཡང་འདོད་དེ། །རྣམ་ཤེས་དུ་མ་མི་རྟག་པ། །སྔོན་འགྲོ་ཅན་ཉིད་སྒྲུབ་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་ནི་བློ་དང་ལྡན་ཙམ་ལ། །ཁྱོད་ཀྱིས་འབྲེལ་པ་བརྗོད་པས་ན། །གཉིས་པ་ལ་ནི་ཁོ་བོ་ཡིས། །རྣམ་པ་གསལ་བ་བརྗོད་པ་ཡིན། །རྟག་རྣམས་རིམ་དང་རིམ་མིན་པ། །འགལ་ཕྱིར་བྱ་བ་བྱེད་མ་ཡིན། །ཡུལ་རྣམས་རིམ་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །དེ་ཤེས་རྣམས་ལའང་རིམ་པ་ཡོད། །ཤེས་བྱ་རིམ་ཅན་དང་འབྲེལ་ཕྱིར། །དབང་ཕྱུག་ཤེས་པ་རིམ་པས་འབྱུང༌། །ལྷ་སྤྱིན་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས། །འབར་སོགས་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་བཞིན་ནོ། །ཁོ་བོས་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ། །རྡུལ་ཕྲན་ཚོགས་ཅན་ཡིན་པར་འདོད། །དེ་ཡི་བྱེད་པོ་རྫ་མཁན་སོགས། །རྡུལ་ཕྲན་ཁོ་ནའི་བྱེད་པོར་འདོད། །དེ་ཕྱིར་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དཔེ། །རྡུལ་ཕྲན་རབ་ཏུ་བསྟན་འདི་ལས། །བསྒྲུབ་བྱ་ཉིད་དུ་མངོན་འདོད་པའི། །ཆོས་འདི་ལོག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྤྱིར་ན་བློ་ལྡན་ཞིག །སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་འདོད་ན། །དེ་ལ་རྩོད་པ་ཡོང་མེད་དོ། །ངོ་བོ་སྣ་ཚོགས་ལས་སྐྱེས་པ། །རྟག་བློ་གཅིག་ཅན་སྔོན་འགྲོ་བར། །བསྒྲུབ་ན་བསྒྲུབ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད། །མང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཁང་སྐྱ་སོགས། །བྱས་པར་མཐོང་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་ཡིན། །སྐྱོན་འདི་ཉིད་ནི་ཅི་རིགས་པར། །གཏན་ཚིགས་ལྷག་མ་དག་ལ་ཡང༌། །སྤྱར་བར་བྱ་སྟེ་གཞན་ཡང་ནི། །ཅུང་ཟད་ཙམ་ཞིག་རབ་བསྟན་ཏེ། །སྐད་ཅིག་འཇིག་ཕྱིར་རྡུལ་ཕྲན་སོགས། །གདོད་ནས་འཇུག་པར་མ་གྲུབ་པོ། །དེ་ཡང་རིམ་དང་ལྡན་འཇུག་ཕྱིར། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འཁྲུལ་བའང་ཡིན། །ཁོ་བོ་འཇིག་ཚེ་སྐྱེས་བུ་རྣམས། །རྣམ་ཤེས་དྲན་པ་འཇིག་མི་འདོད། །འོད་གསལ་ལྷ་སོགས་སྐྱེ་ཕྱིར་དང༌། །དེ་ཉིད་ནས་ནི་འདིར་སྐྱེ་ཕྱིར། །ཁ་མེད་ལུང་འབོགས་བྱེད་
― DTG191_Page_0009 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བོ། །གལ་ཏེ་དང་བས་རྟོགས་འགྱུར་གྱི། །ལུས་འབྲས་ཉིད་ཕྱིར་ཁ་མེད་དེ། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་མེད་ཕྱིར་རོ། །སྒྲུབ་བྱེད་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་ནི། །རྗེས་སུ་དཔག་དང་འགལ་བའང་ཡིན། །འགལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ནི། །ཁྱབ་པར་རུང་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་མེད་ཕྱིར་དབང་ཕྱུག་ནི། །སྐྱེ་བ་ཅན་གྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན། །ནམ་མཁའ་ཡི་ནི་པདྨ་བཞིན། །གཞན་དུ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་འབྱུང༌། །གང་དག་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་ཡང༌། །དེ་དག་དབང་ཕྱུག་རྒྱུ་ཅན་མིན། །ཇི་སྐད་བཤད་པའི་སྒྲུབ་པ་ལས། །བླུན་པོ་ཡིད་ཆེས་བསྐྱེད་པ་བཞིན། །དེ་དག་ཀྱང་དེ་ལས་བྱུང་ན། །སྒྲུབ་པ་བརྗོད་པ་དོན་མེད་དོ། །རྟག་ཕྱིར་གསོ་བྱེད་མིན་པ་ལ། །དེ་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་མ་ཡིན། །གང་དག་ཡོད་ན་འབྱུང་མཐོང་ལ། །མེད་ན་ནམ་ཡང་མ་ཡིན་པ། །དེ་ཡི་རྒྱུ་གཞན་ཉིད་རྟོག་ན། །ཁྱེད་ལ་ཇི་ལྟར་ཐུག་མེད་མིན། །བྱེད་བ་པོ་ཉིད་བཀག་པའི་ཕྱིར། །ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱང་གསལ་བར་ནི། །རྟོགས་བྱ་དེ་ཡི་སྟོབས་ཉིད་ཀྱིས། །ཀུན་ཤེས་ཉིད་དུ་འཐད་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཉེས་པ་ཡིས། །སྒྲུབ་རྣམས་སུན་ཕྱུང་མ་གྱུར་ཀྱང༌། །འོན་ཀྱང་འཁྲུལ་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །བྱེད་པ་པོ་གཅིག་མ་གྲུབ་ན། །ཐམས་ཅད་ཤེས་ཉིད་ཅི་ལ་བརྟེན། །དེ་སྒྲུབ་ཕྱིར་ནི་སྒྲུབ་སྨྲས་པ། །རྒྱལ་དཔོག་པ་རྣམས་ལ་མཛེས་སོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་དབང་ཕྱུག་བརྟག་པ་སྟེ་གཉིས་པའོ།། །།དེ་ལྟར་རང་བཞིན་དབང་ཕྱུག་དག །སོ་སོར་རྒྱུ་ཉིད་བཀག་པའི་ཕྱིར། །གཉིས་ཀ་ལྷན་ཅིག་པ་འདི་ཡང༌། །སྐྱེ་བ་ཅན་གྱི་བྱེད་པོ་མིན། །དེ་དག་ལྷན་ཅིག་བྱེད་ཉིད་དུ། །བརྟགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང༌། །ཁྱད་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཕྱིར་རམ། །དོན་གཅིག་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡིན་གྲང༌། །རྟོག་པ་དང་པོ་རིགས་མིན་ཏེ། །དེ་དག་འགྱུར་བ་མེད་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པའང་མ་ཡིན་འབྲས་བུ་རྣམས། །ཅིག་ཅར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་གཙོ་བོའི་ངོ་བོ་ནི། །ཚུལ་གསུམ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གནས། །དེ་ལ་དབང་ཕྱུག་འདི་རྡུལ་དང༌། །ལྡན་ན་འབྱིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །སྙིང་སྟོབས་ཤས་ཆེར་འཇུག་པ་ལ། །གང་ཚེ་རྟེན་པར་བྱེད་པ་ན། །དེ་ཚེ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །གནས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་དུ་
― DTG191_Page_0010 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར། །གང་ཚེ་མུན་པའི་ནུས་པ་ནི། །ཤས་ཆེན་པོ་དང་སྦྱོར་བ་ན། །དེ་ཚེ་འདི་ནི་འགྲོ་བ་ཀུན། །འཇིགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་གྲག །དེ་ལྟར་རྡུལ་དང་སྙིང་སྟོབས་སོགས། །དངོས་རྣམས་འདི་ཡི་ལྷན་ཅིག་བྱེད། །རིམ་པ་ཁོ་ནར་འབྱུང་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་འབྲས་བུ་རིམ་མེད་ཡིན། །འདིར་བརྗོད་བྱ་སྟེ་འདི་དག་ནི། །གཅིག་བྱེད་ཚེ་ན་སྲིད་དམ་གཅིག །སྒྲུབ་པའི་མཐུ་སྟེ་ཡོད་དམ་མེད། །གལ་ཏེ་ཡོད་ན་འབྱིན་ཚེ་གཞན། །གཉིས་པ་ཡང་ནི་ཡོད་པར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་གཞན་ཞིག་ཡོད་ན་ཡང༌། །གཉིས་པ་གཞན་དུ་ཐལ་པར་འགྱུར། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་གཞན་གྱིས་ནི། །གཞན་གྱི་བྱེད་བོ་མ་ཡིན་པས། །འདི་ཡི་རང་བཞིན་འདི་ཉིད་ནི། །དེ་ཡི་བྱེ་བྲག་ག་ལ་ཡོད། །དེ་ཡི་ནུས་བ་དང་བྲལ་ན། །གཞན་ཚེ་དེ་ཡི་སྐྱེད་པ་པོར། །མི་འགྱུར་ནུས་པས་སྟོང་བའི་ཕྱིར། །ནམ་མཁའ་ཡི་ནི་མེ་ཏོག་བཞིན། །ནུས་པ་ཤས་ཆེན་ངོ་བོ་ཡང༌། །གལ་ཏེ་དེ་ཙམ་ཀྱི་རྒྱུ་ན། །རྒྱུ་ཡི་ངོ་བོ་རྟག་ཉིའི་ཕྱིར། །དུས་ཀུན་དུ་ནི་དེ་ཡོད་འགྱུར། །གཞན་དག་གིས་གཞན་མི་འདོད་པ། །དེ་ཕྱིར་གཞན་ལས་ཀྱང་དེ་མིན། །རེས་འགའ་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །དེ་ནི་རང་དབང་ཅན་ཡང་ཡིན། །རང་ལས་བྱུང་ན་རྒྱུ་ཉིད་མིན། །རང་ལ་བྱེད་པ་འགལ་ཕྱིར་རོ། དངོས་པོ་རྣམས་ནི་ལྟོས་པ་ཡིས། །རེས་འགའ་བ་ཉིད་སྲིད་པ་ཡིན། །འདི་ལྟར་རང་གི་བདག་ཉིད་ལ། །རང་དངོས་བྱ་བ་འཇུག་མི་འདོད། །བདག་ཉིད་གྲུབ་པར་གྱུར་པ་ཡང༌། །གནས་སྐབས་འདི་ལ་གྲུབ་ཕྱིར་རོ། །བདག་གི་དེ་ཉིད་མ་གྲུབ་པ། །འགའ་ལ་བྱེད་པ་འགལ་ཉིད་མེད།། ནུས་པ་ཀུན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། །ནམ་མཁའི་པདྨ་ལ་སོགས་བཞིན། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་གཉིས་ཀ་བརྟག་པ་སྟེ་གསུམ་པའོ།། །།རང་བཞིན་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་འདི། །རྒྱུ་ཀུན་ལ་ནི་ལྟོས་མེད་སྨྲ། །དེ་དག་རང་ཡང་རྒྱུར་མི་སྨྲ། །པདྨའི་གེ་སར་ལ་སོགས་པའི། །སྣ་ཚོགས་གང་གིས་བྱེད་འགྱུར་བའམ། །རྨ་བྱའི་མདོངས་ལ་སོགས་པ་ཡིས། །སྣ་ཚོགས་པ་ནི་གང་གིས་སྤྲུལ། །དཔེར་ན་ཚེར་མ་ལ་སོགས་པའི། །རྣོ་སོགས་རྒྱུ་མེད་ཅན་ཉིད་དེ། །རེས་འགའ་འབྱུང་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ། །སྡུག་བསྔལ་
― DTG191_Page_0011 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་རྒྱུ་མེད་ཉིད། །རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་ལྡན་པ་ཡི། །མཚོ་སྐྱེས་གེ་སར་ལ་སོགས་པ། །གནས་སྐབས་ཁྱད་པར་ལྡན་པ་ཡི། །ས་བོན་འདམ་དང་ཆུ་སོགས་ཅན། །མངོན་སུམ་མི་དམིགས་པ་དག་གི །རྒྱུ་ནི་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ན། །གང་ཚེ་འདི་དག་གི་རྒྱུན་ནི། །གཞན་གང་ཡིན་ཞེས་འདྲི་བར་བྱེད། །ཡུལ་དང་དུས་ཀྱི་ངེས་པ་དག །ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཡོད། །གལ་ཏེ་འདི་ཡི་དེ་རྒྱུ་མིན། །དེ་དག་ཀུན་དུ་ཀུན་འབྱུང་ཚེ། །གང་དུ་གང་ཚེ་འགའ་ཞིག་ལ། །དེ་ལས་གཞན་པ་སྤངས་ནས་ནི། །ངེས་པ་ཉིད་དུ་འབྱུང་འགྱུར་བ། །དེ་དག་དེ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན། །དེ་ལྟོས་དེ་ལྟར་འབྱུང་བ་ཡིན། །ལྟོས་པ་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་བརྗོད། །མངོན་སུམ་གྱིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་འབྱུང༌། །དེས་ན་འདི་ལ་རྒྱུ་དག་འགྲུབ། །ཡང་ན་དེ་ལ་ཞེས་བྱར་སྦྱར། །དེ་ཕྱིར་རང་བཞིན་སྨྲ་བ་འདི། །མངོན་སུམ་གྱིས་ནི་རབ་གནོད་འགྱུར། །མངོན་སུམ་དང་ནི་མི་དམིགས་པས། །རྒྱུ་ཡི་ངོ་བོ་ངེས་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་ཡོད་པར་ནི་སྒྲུབ་དོན་དུ། །ཆེད་མ་ཡོད་ཉིད་མ་གྱུར་མོད། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཚད་མེད་པས། །དོན་མེད་ཉིད་དུ་ངེས་བ་མིན། །གང་ཕྱིར་དོན་ནི་ཡོད་པ་ཡི། །ཚད་མ་ཁྱབ་བྱེད་དང་རྒྱུ་མིན། །ཐ་དད་པར་ནི་ཡོད་ཕྱིར་དང༌། །འཁྲུལ་ཕྱིར་དེ་ལས་བྱུང་ཕྱིར་རོ། །དངོས་གང་དེ་ལྟའི་རྣམ་པ་མིན། །དེ་ཉིད་དང་ནི་ལྡོག་པ་ལས། །གཞན་ལྡོག་པར་ནི་ངེས་པ་རུ། །མི་རྟོགས་འབྲེལ་བ་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་གྱིས་མ་མཐོང་ཐེ་ཚོམ་དང༌། །རང་གིས་མ་མཐོང་འཁྲུལ་པ་སྟེ། །འབིགས་བྱེད་རི་ཕུག་དུར་པ་སོགས། །མ་མཐོང་བར་ཡང་ཡོད་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་མེད་ཅན་ཉིད་དུ། །བསྒྲུབ་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མི་སྦྱོར་ན། །ཚད་མ་མེད་པར་མི་འགྲུབ་སྟེ། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་ཕྱོགས་མི་འགྲུབ། །གལ་ཏེ་དེ་གྲུབ་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས། །རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་དེ་ལྟ་ནའང༌། །གྲུབ་པ་དེ་རྒྱུས་བསྐྱེད་ཉིད་ཕྱིར། །ཁྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྲུབ་མི་འགྱུར། །དེ་ལྟར་ཤེས་བྱེད་གཏན་ཚིགས་དང༌། །དེ་གསལ་བྱེད་པའི་ཡང་དེ་ནི། །གྲུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་གྱུར་པ། །བསྒྲུབ་བྱའི་ཤེས་བྱེད་ཡིན་པར་བཤད། །དེ་ཕྱིར་བྱེད་པོ་འདི་ཉིད་ནི། །ཤེས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུར་འདོད་དོ། །བསྒྲུབ་བྱའི་སྐྱེད་བྱེད་མ་ཡིན་ཕྱིར། །བྱེད་པ་པོར་ནི་མི་བརྗོད་
― DTG191_Page_0012 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོ། །དེ་ཕྱིར་དངོས་པོ་གཞན་དག་ཀྱང༌། །རྒྱུ་བཅས་ངེས་ལས་སྐྱེད་ཕྱིར་རོ། །ཁྱེད་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་དོན་ཡུལ་ཅན། །ཤེས་པ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་འབྱུང་ཕྱིར། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་འགྲོ་བ་རང་བཞིན་དུ་སྨྲ་བ་བརྟག་པ་སྟེ་བཞི་པའོ།། །།སྐྱེ་འཇིག་མེད་པར་ཡང་དག་ལྡན། །སྒྲ་ཡི་རང་བཞིན་ཚངས་པ་མཆོག །གང་དེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ནི། །དངོས་པོའི་གྲོང་ཉིད་རབ་ཤེས་བྱ། །དེ་ལྟར་གང་དག་བརྗོད་པ་ལའང༌། །དེ་ལ་བརྗོད་བྱ་བ་འདི་ནི། །རང་གི་སྒྲ་ཡི་ངོ་བོ་ནི། །བཏང་ནས་སྔོ་སོགས་ཉིད་ཐོབ་བམ། །དེ་ལྟ་མིན་ན་གང་གི་ཚེ། །དང་པོའི་ཕྱོགས་རྟེན་དེ་ཡི་ཚེ། །ཡི་གེ་ཉིད་དང་བྲལ་འགྱུར་ཏེ། །སྔར་ཡོད་དག་ནི་འཇིག་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དེ་མ་ཐག་པའི་ཕྱོགས། །དེ་ལ་སྔ་སོགས་མྱོང་བའི་ཚེ། །འོན་པ་ལ་ཡང་གསལ་པོར་ནི། །སྒྲ་ཡི་བདག་ཉིད་མྱོང་བར་འགྱུར། །གང་གིས་གཙོ་བོར་འཇུག་པ་ཡིས། །ཐམས་ཅད་སྒྲ་ཡི་ངོ་བོར་གནས། །སྒྲ་ཡི་ངོ་བོ་མ་བཏང་ན། །ཡོངས་སུ་འགྱུར་བར་བརྗོད་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་གཅིག་ཉིད་དུ། །ཕལ་པ་མིན་པར་རྣམ་གནས་ན། །དེ་རིག་པ་ཡི་དུས་སུ་ནི། །ཇི་ལྟར་འདི་རིག་ཡོད་མ་ཡིན། །འདི་རེག་མེད་ན་སྔོ་སོགས་ཀྱང༌། །རབ་ཏུ་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། །གཅིག་བདག་ཉིད་ཕྱིར་ཐ་དད་ཆོས། །ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་ཐལ་བར་འགྱུར། །འགལ་བའི་ཆོས་དང་འབྲེལ་པ་ཡི། །དངོས་རྣམས་ཐ་དད་མཚན་ཉིད་ཡིན། །གཞན་དུ་གསལ་བའི་ཐ་དད་ལའང༌། །རྟོག་པ་འདི་ནི་མེད་པར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་སོ་སོ་ཡང༌། །སྒྲ་གཅིག་བདག་ཉིད་དབྱེར་མེད་འདོད། །ཐམས་ཅད་ཡུལ་གཅིག་ཉིད་དང་ནི། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་རིག་པར་འགྱུར། །འདི་གསལ་སོ་སོ་ཐ་དད་ན། །ཚངས་པ་དུ་མར་ཐལ་འགྱུར་ཏེ། །ཐ་དད་དུ་མ་དངོས་པོའི་བདག །ངོ་བོ་ཉིད་ཕྱིར་གསལ་བྱེད་བཞིན། །སྒྲ་ཡི་རང་བཞིན་རྟག་ཉིད་ན། །དངོས་རྣམས་ཀྱང་ནི་རྟག་ཉིད་དེ། །དེ་དག་ཅིག་ཅར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་ན་མི་རིགས་སོ། །ངོ་བོ་གཅིག་ནི་མི་གསལ་ཞིང༌། །ངོ་བོ་གཞན་ནི་འབྱུང་འགྱུར་ན། །འཇི་སོགས་བཞིན་དུ་འགྲུབ་འགྱུར་བ། །རིམ་མེད་ལ་ནི་ཡོངས་གྱུར་མེད། །གཞན་ཡང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོར་ནི། །འགྲོ་བའི་སྒྲ་ཚངས་རང་
― DTG191_Page_0013 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་ན། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་འགྱུར་མེད་ཕྱིར། །དེ་ལས་རིམ་པར་འབྱུང་བ་མེད། །རང་བཞིན་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་ལས། །གཞན་གཞན་ངོ་བོར་འབྱུང་མིན་ན། །དོན་གྱི་ངོ་བོར་ཡོངས་གྱུར་པར། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་བརྗོད་པར་བྱ། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་མིན་ལས་ལྡོག །འཇི་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་ཕྱིར། །ཁམ་བུམ་ལ་སོགས་ཁྱད་པར་ལ། །འཇི་བའི་བདག་ཉིད་གཅིག་ཏུ་རྟོག །སྔོ་དང་སེར་སོགས་ཁྱད་པར་ལ། །སྒྲ་བདག་མིན་ལས་ལྡོག་པ་ནི། །དེ་ཉིད་ལ་ནི་མི་དམིགས་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་རྟོག་པའང་ས་བོན་མེད། །ཅི་སྟེ་ཚངས་པའི་དེ་ཉིད་འདི། །རྟག་ཏུ་ཆ་མེད་ཉིད་གནས་པ། །མ་རིག་གིས་བསླད་འཇིག་རྟེན་གྱིས། །སྣ་ཚོགས་ཉིད་དུ་མངོན་པར་སེམས། །དེ་ལའང་མ་རིག་པས་འཁྲུལ་བའི། །སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུགས་རྟོགས་འགྱུར། །གང་ཞིག་སྔོ་སོགས་རྣམ་པ་རུ། །བླང་དང་དོར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་ལས་ལྡོག་པའི། །ཚངས་པའི་ངོ་བོར་ཤེས་པ་མེད། །ཇི་ལྟར་སྡང་བའི་སེམས་རྣམས་ཀྱིས། །ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་མི་འགྱུར། །དེ་ནི་མངོན་སུམ་གྱིས་འགྲུབ་མིན། །ཆ་མེད་སྣང་བ་མེད་ཕྱིར་རོ། །རྟག་ལས་སྐྱེ་བ་རིགས་མིན་པས། །དེ་ལས་འབྲས་བུའི་རྟགས་ཀྱང་མེད། །ཆོས་ཅན་ཡོད་ཉིད་མ་གྲུབ་ཕྱིར། །རང་བཞིན་སྒྲུབ་བྱེད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་ནི་མ་རྟོགས་པའི། །ཡོད་པར་སྒྲུབ་པའི་རྟགས་མེད་དོ། །ཤེས་བྱ་ཡི་ནི་གོ་རིམས་ལས། །ཤེས་ཀུན་གོ་རིམས་ཅན་དུ་གྲུབ། །གཞན་དུ་ཅིག་ཅར་ཉིད་དུ་ནི། །དེ་འབྲས་རྣམ་ཤེས་ཐལ་བར་འགྱུར། །འདི་ནི་ཤེས་པ་ཙམ་ལ་ཡང༌། །ནུས་པའི་དངོས་མེད་དེ་ལས་གཞན། །ཡིན་ན་འདི་ན་མོ་གཤམ་གྱི། །བུ་དང་མཚུངས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །རྣམ་དག་ཡེ་ཤེས་རྒྱུ་ཅན་གྱི། །རྣལ་འབྱོར་པས་ཀྱང་ཚངས་པའི་དངོས། །དེ་མི་ཤེས་ཏེ་དེ་ཡི་ཕྱིར། །ཤེས་ལ་བྱ་བ་འབྲེལ་མེད་ཕྱིར། །གཙོ་བོ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། །ཚངས་པའི་ལྟ་བ་མཚུངས་པའང་མིན། །ཚངས་པའི་མཐོང་བ་གཙོ་བོ་ཡི། །ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང་ཡང་མཚུངས། །དེ་ཡི་སུན་འབྱིན་རྗེས་འབྲངས་ནས། །འདི་ལ་སུན་འབྱིན་རྟོགས་པར་བྱ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་སྒྲའི་ཚངས་པ་བརྟག་པ་སྟེ་ལྔ་པའོ།། །།ཉེས་པར་བཤད་པའི་གྲུབ་མཐའ་
― DTG191_Page_0014 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡི། །རྗེས་འཇུག་བློ་ཅན་གཞན་དག་ནི། །དབང་ཕྱུག་ཆོས་མཚུངས་སྐྱེས་བུས་ནི། །འཇིག་རྟེན་རྒྱུར་ནི་རྟོགས་པར་བྱེད། །དངོས་པོ་མ་ལུས་འཇིག་ན་ཡང༌། །ཤེས་པ་ནུས་ལྡན་འཇིག་བ་མེད། །བརྒྱ་རྣམས་ཀྱིས་བ་བཞིན་དུ། །དེ་ནི་སྐྱེ་ལྡན་རྒྱུ་རུ་གྲག །དབང་ཕྱུག་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ཡང༌། །སུན་འབྱིན་ཐམས་ཅད་བརྗོད་པར་བྱ། །འདི་ཡི་བྱ་བ་འདི་འདྲ་འདི། །ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་བྱེད་པ་ཡིན། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱིས་རབ་སྦྱར་ཕྱིར། །འདི་ནི་རང་དབང་ཉིད་འགྱུར་མིན། །འོན་ཏེ་བརྩེ་བས་བྱེད་འགྱུར་ན། །འགྲོ་བ་གཅིག་ཏུ་བདེ་བར་འགྱུར། །ནད་དང་དབུལ་དང་མྱ་ངན་སོགས། །སྡུག་བསྔལ་དུ་མས་གཟིར་བ་ཡི། །སྐྱེ་བ་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་དེའི། །རྗེས་སུ་བརྩེ་བ་ཇི་ལྟར་ཤེས། །འབྱིན་པའི་སྔ་ན་སྙིང་རྗེའི་ཡུལ། །མེད་ན་རྗེས་བརྩེ་འཐད་མ་ཡིན། །གང་དང་འབྲེལ་པར་གྱུར་པ་ལས། །འདི་ནི་འབྱིན་པ་པོར་རྟོག་བྱེད། །རྟག་ཏུ་བདེ་དང་ལྡན་རྣམས་ཀྱི། །འཇིག་པ་འདི་ཡིས་བྱེད་མི་འགྱུར།། དེ་ཡིས་མ་མཐོང་ལ་ལྟོས་ན། །རང་དབང་ཉིད་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར། །མ་མཐོང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་རྒྱུ་ལ། །ཅི་ཕྱིར་དེ་ནི་ལྟོས་བར་བྱེད། །འདི་ནི་བརྩེ་དང་ལྡན་ཡིན་ན། །དེ་ལ་བཏང་སྙོམས་བྱ་བར་རིགས། །གལ་ཏེ་དེ་འཇུག་རྩེད་མོའི་དོན། །རྩེད་མོ་ལ་ནི་གཙོ་བོ་མིན། །རྩེད་མོའི་ཐབས་ནི་སྣ་ཚོགས་པ། །ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ན་གཞོན་ནུ་བཞིན། །རྩེད་མོ་བསྒྲུབ་བྱའི་དགའ་གང་དང༌། །དེ་ཡི་སྒྲུབ་བྱེད་གང་ཡིན་ངེས། །གལ་ཏེ་དེ་བྱེད་ནུས་ལྡན་ན། །དེ་ཀུན་ཅིག་ཅན་བྱེད་པར་འགྱུར། །དང་པོར་དེ་ནུས་ལྡན་མིན་ན། །རིམ་གཞན་དུ་ཡང་ནུས་མེད་འགྱུར། །དངོས་པོ་དབྱེ་བ་མེད་པ་ལ།། ནུས་དང་མི་ནུས་མི་རིགས་སོ། །འོན་ཏེ་རང་བཞིན་ཉིད་ལས་འདི། །འཇུག་པ་ལ་སོགས་ལ་བརྗོད་དེ། །དཔེར་ན་མེ་སོགས་རང་བཞིན་གྱིས། །སྲེག་པ་ལ་སོགས་ལས་ལ་བཞིན། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡིན་དེ་ལས། །དངོས་པོ་མ་ལུས་ཅིག་ཅར་འབྱུང༌། །དེ་དག་སྐྱེད་པའི་ནུས་བ་དང༌། །ལྡན་པའི་རྒྱུ་ནི་ཉེ་ཕྱིར་རོ། །མེ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་རྣམས་ལ། །ངེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ནུས་པ་དག །དུས་ཀུན་དུ་ནི་འབྱུང་མིན་ཏེ། །རང་གི་རྒྱུ་སྟོབས་ལས་བྱུང་ཕྱིར། །གཞན་དུ་གལ་ཏེ་ངག་གི་འམ། །ངེས་འདི་ཁས་མི་ལེན་ན་ནི། །འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་ནི། །ཡང་དག་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་
― DTG191_Page_0015 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར། །བ་རྒྱ་བ་ལང་རང་བཞིན་གྱི། །སྣལ་མའི་རྒྱུར་ནི་མི་འདོད་དེ། །གང་ཕྱིར་སྲོག་ཆགས་ཟ་འདོད་ལས། །ཁ་ཆུ་ཡི་ནི་དྲ་བ་བྱེད། །གལ་ཏེ་ཅི་ཞིག་ལྟར་འཇུག་ན། །འདི་ཡི་འབྱུང་ལྡན་ཅི་འདྲ་ཞིག །གང་གི་ཕྱིར་ན་ཉ་བ་ཡང༌། །མ་དཔྱད་ལས་ལ་འཇུག་མི་འགྱུར།། དཔའ་བོའི་བུ་དང་བདག་སྐྱེས་སོགས། །རྣམ་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །བྱེད་པ་པོར་ཡོངས་བརྟགས་པ་ཡང༌། །ཡོངས་སུའང་དེ་དག་སུན་ཕྱུང་འགྱུར། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་སྐྱེས་བུ་བརྟག་པ་སྟེ་དྲུག་པའོ།། །།གཞན་དག་ཀྱང་ནི་འདིར་བདག་ཉིད། །འདོད་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་གྱུར་པ། །དེ་བཞིན་རྟག་དང་ཀུན་འཇུག་ཅན། །རང་ཉིད་སེམས་མེད་ངོ་བོར་འདོད། །དགེ་དང་མི་དགེའི་ལས་རྣམས་ཀྱི། །བྱེད་པ་པོ་དང་དེ་འབྲས་ཀྱི། །ཟབ་པོ་ཡིན་སེམས་འབྲེལ་ཕྱིར། །སེམས་ཡིན་རང་བཞིན་ངོ་བོས་མིན། །ཤེས་དང་རྩོམ་སོགས་དང་འབྲེལ་བ། །དེ་ལ་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་བརྗོད། །བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་སོགས་རིག་པའི། །འདུ་བ་ལས་ནི་ཟ་བ་པོ། །དེ་ཡི་རིས་མཐུན་ཁྱད་པར་དང༌། །བློ་རྣམས་དང་ནི་ཚོར་བ་ནི། །སྔར་མེད་རྣམས་དང་འབྲེལ་པ་ཡིས། །དེ་ལ་སྐྱེ་བར་མངོན་པར་བརྗོད། །སྔར་བླངས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི། །འཆི་བ་ཡིན་ཏེ་འཚོ་བ་ཡང༌།། ཆོས་དང་ཆོས་མིན་འདུས་བྱས་པའི། །ལུས་བབས་ཡིད་དང་འབྲེལ་པའོ། །ལུས་དང་མིག་སོགས་གནོད་པའི་ཕྱིར། །འདི་ལ་འཚེ་བར་རྣམ་པར་བརྟག །འདི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་རྟག་པ་ལའང༌། །ཐ་སྙད་འདི་ནི་དྲི་མེད་འདོད། །ང་ཤེས་བྱ་བའི་ནུས་པ་དང༌། །ལུས་ལ་སོགས་ནི་ཐ་དད་པའི། །རིག་བར་བྱེད་པས་རིག་ཡིན་ཏེ། །ཤེས་ཕྱིར་དེ་ལས་གཞན་པ་བཞིན། །འདོད་པ་ལ་སོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །དེ་དག་འགའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ཉིད། །དངོས་ཉིད་ཡིན་པས་འབྲས་ཉིད་ཕྱིར། །གཟུགས་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་དེ། །དངོས་ཉིད་སྨོས་པའི་ཕྱིར་ན་འདི། །འཇིག་ལ་འཁྲུལ་ལྡན་མ་ཡིན་ཏེ། །འཇིག་པ་རྒྱུ་ཅན་ཉིད་ན་ཡང༌། །གང་ཕྱིར་དངོས་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་སོགས་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །གཅིག་དང་དུ་མའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །ང་ཤེས་བྱ་བའི་ཤེས་པ་དང༌། །དེ་དག་མཚམས་ནི་སྦྱོར་ཉིད་ཕྱིར། །གར་མཁན་སྨིན་ཁྱུགས་གཡོ་བ་ལ། །མང་པོ་དག་
― DTG191_Page_0016 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གིས་ཤེས་བ་བཞིན། །རྣམ་བ་གཞན་དུ་མཚམས་སྦྱོར་བ། །རྒྱུ་མེད་པར་ནི་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །བདག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་ནི། །བློ་དང་དབང་སོགས་ཚོགས་པ་ལས། །ཐ་དད་པར་ནི་རྗོད་བྱེད་ཡིན། །རབ་གྲགས་མི་ལས་ཐ་དད་ན། །གང་ཕྱིར་ཚིག་གཅིག་ཉིད་འདོད་ཕྱིར། །གང་ཡང་དེ་ལྟར་ངེས་གྱུར་བ། །ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཆོས་དང་ནི། །དར་འབྲེལ་བུམ་པའི་སྒྲ་བཞིན་ནོ། །གསོན་པ་ཡི་ནི་ལུས་འདི་ནི། །སྲོག་སོགས་དང་ཡང་བྲལ་འགྱུར་ཏེ། །བདག་ཉིད་ཕྱིར་ན་བུམ་པ་བཞིན། །དེ་ཕྱིར་འདི་ལ་བདག་མེད་མེད། །རྣམ་ཤེས་ཕྱི་མ་ཐམས་ཅད་ནི། །སྐྱེས་མ་ཐག་པའི་ཐོག་མ་ཡི། །ཤེས་པའི་རིག་བྱེད་ཀྱིས་རིག་སྟེ། །ཤེས་ཕྱིར་དེ་ཡི་རང་སོ་བཞིན། །ཐག་རིང་ཡུལ་ན་གནས་གྱུར་པའི། །བདག་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །ལུས་ཅན་སོགས་ཕྱིར་བདག་ལུས་བཞིན། །དེ་ལྟར་བདག་ནི་ཡོད་དང་རྟག །ཁྱབ་བྱེད་དག་ཏུ་ངེས་ཡིན་ན། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ། །ཞེས་བྱར་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་འདིར་རེ་ཞིག་ནི། །སྒྲུབ་བྱེད་དང་པོ་གྲུབ་པ་སྒྲུབ། །གང་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱི་ཤེས་པ་ནི། །ཀུན་མཁྱེན་སོགས་ཀྱི་ཤེས་བྱར་འདོད། །གསལ་བྱེད་ལ་ནི་ལྟོས་མེད་པར། །རང་རིག་ངོ་བོར་སྐྱེ་འགྱུར་བ། །དེ་ལྟར་གཞན་གྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱང༌། །དཔེ་ནི་བསྒྲུབ་བྱས་སྟོང་པ་ཡིན། །དེ་ཡི་རྣམ་པར་ཉེར་བསྒྱུར་བའི། །གཞན་གྱིས་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་འགྱུར། །དེ་དཔེ་ཉིད་དུ་བརྗོད་ན་ཡང༌། །གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་ཐེ་ཚོམ་འགྱུར། །གལ་ཏེ་འདོད་པ་ལ་སོགས་ཀྱི། །འགའ་ཞིག་རྟེན་དུ་རབ་བསྒྲུབ་ན། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་རྒྱུ་ཙམ་ཉིད། །རྟེན་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་ན་ནི། །འདོད་པ་སྒྲུབ་ཡིན་གལ་ཏེ་ཡང༌། །དེ་བཞིན་རྟེན་དུ་ཁྱོད་འདོད་ན། །དེ་ཚེ་འང་རྒྱུ་བས་སྟོང་པ་ཡི། །རྟེན་དུ་རྟོག་པ་དོན་མེད་ཡིན། །རྒྱ་ཤུག་འབྲས་བུ་སོགས་ཀྱི་གཞི། །མཁར་གཞོང་ལ་སོགས་བཅད་པ་ཡིན། །ལྟུང་བའི་བགེགས་དག་བྱེད་ཕྱིར་རམ།། ཁྱད་པར་དག་ནི་སྐྱེད་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང༌། །འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་རིགས་ལྡན་མིན། །དེ་ཕྱིར་གཞན་གྱི་གཏན་ཚིགས་འདིར། །ཁྱད་པར་སྨྲས་པའི་དོན་མེད་དོ། །མ་རིག་པ་ཡིས་བསླད་པ་ལས། །ང་ཡིས་ཞེས་དང་མཚམས་སྦྱར་འདི། །དངོས་པོ་སྐད་ཅིག་མ་དག་
― DTG191_Page_0017 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་འང༌། །བྱེད་པོ་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པར་འཇུག །ལོག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་འདི་ལས། །དེ་ཉིད་གནས་པའི་རིགས་མ་ཡིན། །ནུས་ལྷག་ཁྱད་པར་ལས་དད་ཀྱང༌། །གཅིག་གི་རྒྱུ་མཚན་བྱེད་པར་འགྱུར། །གཟུགས་དང་སྒྲ་སོགས་སེམས་དག་ནི། །རྗེས་འཁོར་གཅིག་གི་འབྲས་ཉིད་ན། །སྔ་ཕྱི་དག་ནི་འགལ་འགྱུར་ཏེ། །ནུས་པའི་རྒྱུ་ནི་ཉེ་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་ཤེས་དེ་མ་ཐག་གཅིག་ལས། །རྣམ་ཤེས་དྲུག་པོ་འབྱུང་བ་ནི། །གསལ་བར་ཅིག་ཅར་རིག་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་འདོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན། །རིམ་པ་ཅན་ལ་རྒྱུ་གཅིག་ཉིད། །མེད་ཅེས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བསྟན། །དེ་ཕྱིར་འདི་ཡི་ཁྱབ་པ་ལ། །རྗེས་དཔག་གིས་གནོན་གསལ་པོར་མཐོང༌། །གར་མཁན་སྨིན་ཁྱུགས་གཡོ་བ་ནི། །དོན་དམ་པར་ནི་གཅིག་ཉིད་མིན། །རྡུལ་ཕྲན་དུ་མའི་ཚོགས་ཉིད་ཕྱིར། །དེ་ལ་གཅིག་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །འབྲས་བུ་གཅིག་ལ་ཉེ་སྦྱོར་ཕྱིར། །སྒྲ་གཅིག་གི་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན། །བསྒྲུབ་བྱའང་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུར། །གལ་ཏེ་འདོད་ན་གྲུབ་པ་སྒྲུབ། །བློ་དང་སེམས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ། །ཁོ་བོ་ཅག་གི་རྣམ་གྲངས་དག །ཚིག་གཅིག་ཡིན་ཡང་ཐ་དད་པའི། །རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པའོ། །དེ་ཡི་ཁྱད་པར་སྨྲས་མིན་ནམ། །དེ་ཉིད་མ་གྲུབ་པར་སྨྲས་ན། །སེམས་རྣམས་གྲངས་སུ་གནས་ཤེས་བྱ། །ང་རྒྱལ་གྱི་ནི་རྟེན་ཉིད་ཀྱིས། །སེམས་ལ་བདག་ཅེས་བརྗོད་པ་ནི། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡིན་དོན་དམ་པར། །འདི་ཡི་ཡུལ་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །མཁའ་དཀྱིལ་པདྨ་སོགས་པདྨ། །བྱེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག །གཅིག་གི་རྣམ་པར་སྦྱོར་བྱེད་ན། །དེས་ནི་འཁྲུལ་པ་དག་ཀྱང་མཐོང༌། །བརྡ་ཙམ་ལས་ནི་བྱུང་བ་ཡི། །ཚིག་དག་གང་དུ་འང་འབྲེལ་པ་མེད། །བདག་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དག་ལའང༌། །རང་བཞིན་གྱིས་དོན་གསལ་བྱེད་མེད། །གང་ཚེ་བདག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ།། སྲོག་སོགས་འབྲེལ་པ་འགྲུབ་འགྱུར་བ། །དེ་ཚེ་ཐལ་བ་འདི་རིགས་ཀྱི། །རྣམ་པ་གཞན་དུ་མི་རིགས་སོ། །མོ་གཤམ་བུ་ཡིས་སྟོང་ཉིད་ནི། །གསོན་ལུས་སྲོག་སོགས་དང་བྲལ་བར། །ཐལ་བར་མི་འགྱུར་དེ་བཞིན་དུ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཐལ་འགྱུར་འདི་ཉིད་ཡིན། །རེ་ཞིག་འདི་ལ་དེ་བདག་མེད། །
― DTG191_Page_0018 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་དག་ཐ་དད་ཁས་ལེན་ཕྱིར། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་ཀྱང་མིན། །ཅིག་ཅར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་ཉིད་ལྡོག་པ། །དེ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཡི། །དབུགས་ཀྱི་འབྱུང་རྔུབ་སོགས་འདི་དག །ཅི་ཕྱིར་ལུས་ལས་ལྡོག་པར་འགྱུར། །དེ་ལྟར་སྒྲུབ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །བདག་ཡོད་མ་གྲུབ་བ་ཡི་ཕྱིར། །རྟག་དང་ཁྱབ་པ་ཉིད་དག་གི །དཔེ་ནི་བསྒྲུབ་བྱས་སྟོང་བར་བསྟན། །གཞན་དག་གིས་བདག་མངོན་སུམ་གྱིས། །གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས། །གང་ཕྱིར་འོང་ཞེས་རང་རིག་སྟེ། །ཡུལ་ནི་བདག་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །དེ་ནི་མི་རིགས་ང་ཞེས་ལ། །དེ་ཡི་ངོ་བོར་མི་སྣང་ཕྱིར། །གང་ཕྱིར་དེ་ལ་རྟག་བ་དང༌། །ཁྱབ་སོགས་སྣང་བ་ཤེས་པ་མེད། །འདི་ནི་ཁ་དོག་དཀར་སོགས་སུ། །སྣང་བ་གསལ་བར་རིག་འགྱུར་ན། །དེ་ཡི་རང་བཞིན་བདག་མི་འདོད། །དེ་ཕྱིར་དེ་ཡི་ཡུལ་ཅན་འདི། །གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུ་ཡང་དག་པར། །མངོན་སུམ་གྱིས་ནི་ཤེས་གྱུར་ན། །དེ་བས་ཅི་ཕྱིར་རྩོད་པ་འདི། །དེ་ཡོད་སོགས་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར། །འདི་ལྟར་ངེས་པར་བྱ་བ་འདི། །ངེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་འཇུག་ཅིང༌། །ངེས་པ་དང་ནི་སྒྲོ་འདོགས་བློ། །གནོད་བྱ་གནོད་བྱེད་ཉིད་དུ་གནས། །དེ་ཕྱིར་འདོད་སོགས་ཐམས་ཅད་ནི། །བདག་དང་འདུ་བ་མ་ཡིན་ཉིད།། རིམ་གྱིས་སྐྱེ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །ས་བོན་མྱུ་གུའི་ལྕུག་སོགས་བཞིན། །ཡང་ནི་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཀུན། །བདག་མེད་ཉིད་ཀྱིས་ལུས་ཅན་ཏེ། །དངོས་དང་ཡིད་སོགས་གཏན་ཚིགས་ཕྱིར། །དཔེར་ན་ཕྱི་རོལ་བུམ་སོགས་བཞིན། །བདག་བཅས་ཉིད་ན་དེ་རྒྱུ་བཅས། །རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར། །རྟག་རྣམས་ཀྱང་དོན་བྱེད་ནུས་མིན། །དེ་ཕྱིར་ཡོད་ཉིད་ལ་སོགས་སྲིད། །བུམ་སོགས་ལ་མཚུངས་བདག་མེད་པ། །གཞན་དག་གིས་ནི་གསོན་ལུས་ལ། །བཀག་པ་གང་ཡིན་དེ་ཡང་ནི། །ཁོ་བོ་ཅག་གིས་འདིར་བསྒྲུབ་བྱ། །དེ་ལྟར་བདག་ནི་མ་གྲུབ་ནའང༌། །དེ་ལ་རྣམ་གཞག་བྱས་པ་གང༌། །དེ་ཀུན་གནས་མེད་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །མོ་གཤམ་ལ་ནི་རྣམ་གཞག་ཡིན། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་རིགས་པ་ཅན་དང་བྱེ་བྲག་བས་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་སྐྱེས་བུ་བརྟག་པ་སྟེ་བདུན་པའོ།། །།གཞན་དག་བདག་ནི་ལྡོག་པ་དང༌། །རྗེས་འགྲོ་བདག་ཉིད་
― DTG191_Page_0019 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་གྱི་ནི། །སེམས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འདོད། །སེམས་པའི་བློ་ཡི་མཚན་ཉིད་ཅན། །དཔེར་ན་སྤྲུལ་འཁྱིལ་གནས་སྐབས་ན། །ལྡོག་ཅིང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ནི། །དྲང་པོའི་གནས་སྐབས་བྱུང་ན་ཡང༌། །སྦྲུལ་ཉིད་དུ་ནི་རྗེས་འཇུག་འགྱུར། །དེ་བཞིན་བདག་ནི་རྟག་ཏུ་ནི།། སེམས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་ཡང༌། །ངོ་བོ་མ་ལུས་ལྡོག་པ་དང༌། །ཀུན་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའང་མིན། །འོན་ཀྱང་འདི་ཡི་བདེ་སྡུག་སོགས། །མཚན་ཉིད་གནས་སྐབས་ལྡོག་འགྱུར་ཞིང༌། །དེ་དག་ལྡོག་ཅིང་སྐྱེ་འགྱུར་ཡང༌། །སེམས་ཉིད་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་འགྱུར། །གཏན་དུ་འཇིག་ན་བྱས་ཆུད་ཟོས། །མ་བྱས་ཕྲད་པ་དག་དུ་འགྱུར། །དངོས་གཅིག་ཅན་ལའང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། །བདེ་སོགས་ལོངས་སྤྱོད་མེད་པར་འགྱུར། །བྱེད་པོ་ཉིད་དང་ཟ་པོ་དག །སྐྱེས་བུའི་གནས་ལ་དེ་མི་བརྟེན། །དེ་ཕྱིར་སྐལ་ལྡན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །བྱེད་པོ་ཉིད་ཀྱི་དེ་འབྲས་ཐོབ། །རྣམ་པ་དེ་ལྟའི་སྐྱེས་བུ་འདི། །ངོ་ཤེས་པ་ནི་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ་འདི་ཉིད་ཀྱིས། །བདག་མེད་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནོད། །བདག་རིགས་བྱེད་དོ་ཞེས་བདག་བློས། །ཤེས་པ་པོ་ནི་རྟོགས་བྱད་ན། །གལ་ཏེ་དེ་ནི་འགའ་ཡིན་ནམ། །གཅིག་ཏུ་འཇིག་པའི་ཤེས་པ་ཡིན། །གཅིག་ཏུ་མི་རྟག་ཉིད་དུ་འགྱུར། །གལ་ཏེ་དེ་ཡུལ་བདག་ཡིན་ན། །དེ་ཚེ་མ་ལུས་འཚམ་པར་འགྱུར། །སྐད་ཅིག་མ་ཡི་ཤེས་ཕྱོགས་ལ། །ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་འབྲེལ་པར་དཀའ། །འདི་ལྟར་སྔོན་ནི་ང་ཉིད་ཀྱིས། །ཤེས་གྱུར་ད་ལྟར་དུ་ཡང་ནི། །ང་ཉིད་རིག་པར་བྱེད་ཅེས་པའི། །བློ་གང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། །འོན་ཏེ་དེ་ཡི་ཡུལ་ཤེས་པའི། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་གང་ཡིན་བརྟག །འདས་པ་འམ་ནི་ད་ལྟར་ཅི། །གཉིས་ཀ་འམ་ནི་འོན་ཏེ་རྒྱུན། །དེ་ལ་དང་པོའི་ཤེས་པའི་ཡུལ། །ཤེས་པར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བར་རིགས། །ཤེས་པར་བྱེད་ཅེས་དེ་མི་རིགས། །གང་ཕྱིར་ད་ལྟར་དེ་རིག་མེད། །ད་ལྟར་བ་ནི་ཡུལ་ཉིད་ན། །རིགས་པ་འཐད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས། །ཤེས་གྱུར་ཞེས་བྱ་བརྫུན་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་དེ་ཡི་ནི། །གཉིས་ཀ་བཟུང་བརྟག་དེ་མི་བྱ། །གང་ཕྱིར་གཉིས་ཀ་ཤེས་གྱུར་དང༌། །ད་ལྟར་གཉིས་ཀ་ཤེས་བྱེད་མིན། །རྒྱུན་ཡང་དེ་མཚུངས་བྱ་མིན་ཏེ། །གཉིས་ཀ་ཡང་ནི་མེད་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་ཤེས་པར་གྱུར་མིན་
― DTG191_Page_0020 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིང༌། །ད་ལྟར་ཀྱང་མིན་དངོས་མེད་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་བཤད་པ་ལས་གཞན་པའི། །སྤྱོད་ཡུལ་གང་ལ་ང་འདི་སྙམ། །འཇུག་ཕྱིར་རྟག་པའི་དངོས་ལྡན་ཕྱིར། །བདག་འདི་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ང་ཞེས་པས་བཟུང་འདས་པ་ཡི། །ཤེས་བྱེད་ད་ལྟར་ཡང་འཇུག་སྟེ། །ང་ཡིས་ཤེས་པས་རྟོགས་བྱའི་ཕྱིར། །ད་ལྟར་རིག་པར་བྱེད་པོ་བཞིན། །ཤེས་བྱེད་དེ་ཡང་ཁར་རྩང་ཡོད། །ཤེས་བྱེད་ཕྱིར་དང་དེ་ཉིད་ཕྱིར། །ཁར་རྩང་ཤེས་པ་པོ་བཞིན་ནོ། །ཤེས་པ་དེ་དག་བསྒྲུབ་བྱ་ཉིད། །རྒྱུད་གཅིག་དང་འབྲེལ་ཤེས་པ་པོའི། །ང་ཤེས་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །ཁར་རྩང་དེ་རིང་ཡོད་པ་ཀུན། །དོན་མཚུངས་ཅན་ཡིན་བློ་གཅིག་བཞིན། །དེ་ལྟ་བུ་འདིར་དཔྱད་བྱ་སྟེ། །གལ་ཏེ་སེམས་ནི་རྟག་གཅིག་པུར། །འདོད་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་བློ་ཡང༌། །དེ་ཡི་རང་བཞིན་ཉིད་ཐོབ་འགྱུར། །བློ་དག་དང་ནི་སྐྱེས་བུ་ནི། །ངེད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཕྱིར། །རྟག་ཉིད་དང་ནི་གཅིག་ཉིད་འདོད།། གལ་ཏེ་ཐ་དད་ཡུལ་རྟེན་ཅན། །དཔེར་ན་མེ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས། །རྟག་ཏུ་སྲེག་པར་བྱེད་ལས་ཅན། །བསྲེག་བྱའི་དོན་ཉེ་གྱུར་པ་སྲེག །གཞན་དུ་མིན་གཞན་གྱི་ཚེ་ནའང༌། །དཔེར་ན་གསལ་བའི་མེ་ལོང་དང༌། །ཇི་ལྟར་ཤིང་གི་རྡོ་དང་ནི། །གང་ཞིག་ཁོ་ན་ཉེར་གྱུར་པ། །དེ་ཡི་རྣམ་པར་དེར་ཐོབ་བྱེད། །དེ་བཞིན་རྟག་པའི་སེམས་ཉིད་ཀྱི། །སྐྱེས་བུ་ལུས་ལ་གནས་པ་རྣམས། །དབང་པོས་བླངས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས། །འཛིན་བྱེད་འདི་ནི་ཁོ་བོའི་བློ། །ཉེ་ཕྱིར་ཉེ་པར་འཐོབ་བྱེད་པའི། །བྱེད་པ་འཇིག་ཕྱིར་བློ་འཇིག་ཅན། །ཇི་ལྟར་བསྲེག་བྱ་ཉེ་མེད་ཕྱིར། །མེ་ནི་རྟག་ཏུ་སྲེག་བྱེད་མིན། །དེ་ལ་རྟོགས་པའི་བློ་བདག་ཉིད། །བློ་ནི་ངོ་ཤེས་པར་བྱེད་དེ། །བུམ་པ་གླང་པོ་ལ་སོགས་བློ། །དེ་ཐ་དད་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་འདོད། །ཐ་དད་དོན་རྗེས་འབྲང་རྣམས་ཀྱིས། །བློ་དེ་ཉིད་ཅེས་བརྗོད་མི་བྱ། །དོན་ཐ་དད་ལ་མི་རྟེན་ན། །ངོ་ཤེས་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་གླང་པོ་སོགས་སྟོང་པའི།། ས་ལ་སྒྲོ་འདོགས་བྱེད་པ་ཡི། །ཤེས་པ་གང་དག་རབ་འཇུག་པ། །དེར་ནི་ཐ་དད་ཅི་ལ་བརྟེན། །གལ་ཏེ་ཡུལ་གཞན་སོགས་ཡོད་པའི། །གསལ་བ་རྣམས་ནི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན། །གང་ཕྱིར་ཡུལ་དུས་གཞན་གྱི་བདག །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་དམིགས་པ་ཡིན། །འོ་ན་ཡུལ་དེ་དང་འབྲེལ་བ། །དེ་ལྟར་
― DTG191_Page_0021 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་དག་ལ་མེད་ཉིད། །དེ་ཕྱིར་དེར་ཡང་རང་བཞིན་དེས། །ཅི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྣང་བར་བྱེད། །ཁྱོད་ཀྱི་གཞུང་གིས་བློ་རྣམས་ནི། །བློ་མིན་ཕྱི་རོལ་དུ་རྗོད་བྱེད། །བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཡུལ་དེར་ཡང༌། །གླང་པོ་རྟ་སོགས་གནས་པ་མེད། །གལ་ཏེ་དོན་ཀུན་རིག་པ་ཡིན།། ངོ་བོར་བློ་ནི་རྟག་གནས་ན། །ཐམས་ཅད་ཚེ་ན་ཀུན་རིག་པར། །དེས་ན་ཅི་ཕྱིར་རིག་མ་ཡིན། །སྒྲ་ཡི་ཁྱད་པར་ཅན་བློ་གང༌། །དེ་ཉིད་རོ་གཟུགས་སོགས་ཡུལ་ཅན། །འདིར་ཡིན་ཕྱིར་རོ་གལ་ཏེ་མིན། །ཐ་དད་རང་གི་ཚིག་གིས་བསྟན། །བསྲེག་བྱའི་དངོས་པོ་མ་ལུས་པ། །མེ་ཡང་རྟག་ཏུ་སྲེག་བྱེད་པའི། །བདག་ཉིད་ཅན་མིན་གཞན་དུ་ན། །མ་ལུས་ཐལ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར། །བསྲེག་བྱའི་དོན་ཉིད་ཉེ་བ་ན། །དེ་ནི་དེ་སྲེག་བདག་ཉིད་རིགས། །དེ་ལྟ་ན་ནི་དོན་རྣམས་ཀུན། །ཅིག་ཅར་ཉིད་སྲེག་ཐལ་མི་འགྱུར། །ཨུཏྤལ་སྔོ་སོགས་འབྲེལ་པ་ལས། །མེ་ལོང་དང་ནི་ཤེལ་ལ་སོགས། །དེ་གཟུགས་བརྙན་དུ་འཁྲུལ་བ་སྐྱེད་པའི། །རྒྱུ་ཡིན་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་ཅན། །གཞན་དུ་ཁྱད་པར་བཅས་པ་དང༌། །ཅིག་ཤོས་གནས་སྐབས་གཅིག་ཉིད་ཕྱིར། །རྟག་ཏུ་དེ་ཡི་རྣམ་པའམ། །དེ་དང་བྲལ་བར་སྣང་བར་འགྱུར། །བརྟན་ཉིད་ཕྱིར་དང་གཏིང་མེད་ཕྱིར། །ལུས་ཅན་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་ཕྱིར། །མེ་ལོང་དབུས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་ནི། །ནམ་ཡང་འཛིན་པར་བྱེད་མ་ཡིན། །ལོགས་གཉིས་གནས་པ་དག་གིས་ཀྱང༌། །ཤེལ་རྡོ་བཞིན་དུ་དཀར་པོ་རུ། །མཐོང་འགྱུར་འདི་ཡི་ཕྱིར་འདིས་ཀྱང༌། །གཟུགས་བརྙན་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་མིན། །གལ་ཏེ་དེ་ཡི་གཟུགས་བརྙན་ཐོབ། །དེ་ལ་དོན་དམ་པར་ཡོད་ན། །ཁྱད་པར་སོ་སོས་ཤེལ་སོགས་ནི། །ཐ་དད་པར་ནི་ཐལ་བར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་བསམ་མི་ཁྱབ། །ནུས་ཅན་དེ་དག་ལ་འདི་འཁྲུལ། །བློ་ལ་འཁྲུལ་བའི་དངོས་པོ་ཡང༌། །མི་རིགས་ཐ་དད་བྲལ་ཕྱིར་རོ། །མ་རྟོགས་ངོ་བོ་ལས་ལྡོག་པ། །བློ་ཀུན་དག་ལ་མཚུངས་པ་ཡིན། །སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡི་གཅིག་ཤེས་ཉིད། །སྣ་ཚོགས་ཉིད་ལའང་འཇུག་པར་འགྱུར། །གནས་སྐབས་རྣམས་ཀྱི་ཐ་དད་ཀྱིས། །ཐ་དད་པས་སྟོང་དེས་གནས་པས། །བརྟན་པའི་རང་བཞིན་ཅན་བདག་ལ། །གང་གཞན་གྱིས་ནི་ཀུན་བརྟགས་འདི། །ཁོ་བོའི་
― DTG191_Page_0022 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེས་བུས་སྡུག་བསྔལ་སོགས། །གནས་སྐབས་ཐོབ་པར་བྱེད་ན་ཡང༌། །ཤེལ་དང་རྫས་ཡོད་ཉིད་སོགས་ཀྱིས། །ངོ་བོ་འདོད་པར་མི་བྱེད་ཉིད། །གནས་སྐབས་གཞན་ནི་སྐྱེ་འགྱུར་ཚེ། །སྔ་མ་ཤིན་ཏུ་འཇིག་མི་འགྱུར། །ཕྱི་མའི་རྗེས་མཐུན་དོན་དུ་ན། །སྤྱི་བདག་ཉིད་ལ་ཐིམ་པར་འགྱུར། །རང་གི་ངོ་བོས་གནས་སྐབས་དག །ཕན་ཚུན་དུ་ནི་འགལ་བ་ཉིད། །སྤྱི་ཡི་བདག་ནི་ཐམས་ཅད་དུ། །འགལ་མེད་པར་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུ་ལས། །གནས་སྐབས་གཅིག་ཏུ་ཐ་དད་མིན། །དེ་དག་སྐྱེ་འཇིག་ཡོད་པ་ན། །འདི་ལའང་དེ་དག་དེ་བཞིན་འགྱུར། །འགལ་བའི་ཆོས་དང་འབྲེལ་འགྱུར་ན། །གཅིག་ཏུ་ཐ་དད་ཉིད་འགྱུར་ཏེ། །ཇི་ལྟར་ཁྱེད་ཀྱིས་སྐྱེས་བུ་རྣམས། །རང་བདག་སོ་སོར་ངེས་པ་བཞིན། །གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཀྱི་གནས་སྐབས་རྣམས། །རང་གི་ངོ་བོས་སྐྱེས་བུ་ལ། །ཞི་ཐིམ་འགྱུར་སོགས་འབྱུང་བའི་ཚེ། །སྡུག་བསྔལ་སོགས་དེའང་མྱོང་བར་འགྱུར། །གཞན་གྱི་ངོ་བོ་འཕོ་འགྱུར་ན། །གཞན་འཕོ་བར་ཡང་མི་འདོད་ཅིང༌། །དེ་ཡི་བདག་ཉིད་འཕོ་འགྱུར་ནའང༌། །དེ་ཕྱིར་བདག་ནི་སྐྱེ་ལྡན་འགྱུར། །གལ་ཏེ་བྱེད་པོ་ཟ་པོ་དག །གནས་སྐབས་ལ་བརྟེན་མ་ཡིན་ན། །དེ་ཕྱིར་སྐབས་ལྡན་དེ་ཉིད་འགྱུར།། བྱེད་པ་སོགས་ཉིད་ཡོད་མི་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་རྟག་སྒྲས་བརྗོད་བྱ་ཉིད། །བདག་ལ་བཟློག་པར་བྱ་བ་མིན། །རང་གི་ངོ་བོའི་འགྱུར་ལྡན་ཕྱིར། །དེ་ནི་ཆང་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །སྦྲུལ་ཡང་སྐད་ཅིག་འཇིག་ཉིད་ཕྱིར། །འཁྱོག་པ་ལ་སོགས་ཐོབ་འགྱུར་གྱི། །རྟེན་དངོས་ཡིན་ན་སྐྱེས་བུ་བཞིན། །གནས་སྐབས་གཞན་དང་འབྲེལ་པ་མེད། །ངའོ་སྙམ་པའི་ཤེས་པ་འདི། །དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ནི། །ཐོག་མེད་སེམས་ཅན་དུ་བལྟ་བའི། །ས་བོན་སྟོབས་ལས་འགར་ཉིད་འཇུག །གང་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་འགའ་ཞིག་ཉིད། །དེ་ཡི་རང་གི་ངོ་བོར་ཞེན། །བདག་པོ་ཉིད་ནི་ཐོབ་བྱེད་དེ། །དེ་ཕྱིར་ཀུན་དུ་འཇུག་མི་འགྱུར། །གཞན་དུ་ཁྱེད་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་ལའང༌། །བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་མཚུངས་པ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་ཐ་དད་ནུས་ཡོད་པས། །ཐམས་ཅད་རྩོད་པ་མེད་པར་འགྱུར། །རྟག་པ་དམིགས་པའི་ཕྱོགས་ལ་ནི། །དེ་བས་ངའོ་སྙམ་པ་ཀུན། །ཅིག་ཅར་ཉིད་དུ་སྐྱེ་འགྱུར་ཏེ། །ནུས་
― DTG191_Page_0023 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་རྣམ་པར་གནས་ཕྱིར་རོ། །མི་རྟག་དམིགས་པ་ཉིད་ལ་ཡང༌། །གསལ་བར་སྣང་འགྱུར་དེ་ཡི་ཕྱིར། །གཞན་དག་དམིགས་དོན་ཡོད་པ་རུ། །བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་དོན་མེད་དོ། །ཤེས་པ་པོ་ལ་ངོ་ཤེས་ནི། །བག་ཆགས་ཀྱིས་ནི་བྱེད་རིགས་ཀྱི། །དེ་མ་ཡིན་ལ་དེ་ཤེས་པའི། །ཤེས་མིན་འདི་ནི་འཁྲུལ་རྒྱུ་མིན། །དེ་ཕྱིར་ང་སྙམ་ཤེས་འཁྲུལ་པ། །མི་འདོད་གནོད་མེད་ཕྱིར་ཞེན། །མ་ཡིན་བཤད་མ་ཐག་པ་ཡི། །རིགས་པས་དེ་ལ་གནོད་མཐོང་ཕྱིར། །དབང་ཕྱུག་སོགས་ལ་དད་རྣམས་ཀྱི། །དེ་རྒྱུ་སོགས་སུ་འཁྲུལ་པ་ནི། །བག་ཆགས་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་ལས། །ཇི་ལྟར་སྣ་ཚོགས་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །དེ་ལྟར་གང་ཚེ་ངའོ་སྙམ། །དམིགས་མེད་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་ང་ཤེས་ཀྱིས་བཟུང་བའི། །ཤེས་བྱེད་འགའ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་ཚད་མ་ཐམས་ཅད་ལ། །དཔེ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །གཏན་ཚིགས་རྣམས་ཀྱང་གཞི་མ་གྲུབ། །བསྟན་པ་རྣམས་ལ་ཅི་རིགས་སྦྱར། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་དཔྱོད་པ་པས་བརྟགས་པའི་བདག་བརྟག་པ་སྟེ་བརྒྱད་པའོ།། །།གཞན་ནི་ཤེས་པའི་བློ་ཡི་ནི། །རང་དངོས་ཁྱད་པར་ཡིན་པར་སེམས། །དེ་དག་སེམས་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱི། །རང་གི་ངོ་བོར་རྟོགས་པར་བྱེད། །གཙོ་བོས་བསྟབས་པའི་འབྲས་བུ་ལ། །དེ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་འབའ་ཞིག་བྱེད། །དེ་ལ་བྱེད་པ་ཉིད་ཡོད་མིན། །རང་བཞིན་ཁོ་ན་དེར་འདོད་དོ། །དེ་ལ་འང་གལ་ཏེ་སེམས་གཅིག་འདོད། །གཟུགས་དང་སྒྲ་སེམས་དག་གི །རང་བཞིན་ཐ་དད་དང་ལྡན་པར། །ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་ཇི་ལྟར་རིགས། །སེམས་ནི་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ཅན། །དུས་ཀུན་དུ་ནི་གནས་པ་ལ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དོན་རྣམས་ཀྱི། །ལོངས་སྤྱོད་པོར་ནི་ཇི་ལྟར་འཐད། །ལྟ་འདོད་ལ་སོགས་ཐ་དད་རྣམས། །དེ་ཡི་ལོངས་སྤྱོད་རྒྱུ་མཚན་དུ། །འབྱུང་མིན་དེ་ལྟར་འབྱུང་ཡིན་ན། །སྐྱེས་བུ་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་འགྱུར། །གང་ཕྱིར་སེམས་ལས་ཐ་དད་པའི། །ལྟ་འདོད་ལ་སོགས་དེ་མི་འགྱུར། །དེ་ལ་སྐྱེ་དང་འཇིག་ཐོབ་ན། །སྐྱེས་བུ་ལ་ཡང་འདི་བཟློག་ཀ །གལ་ཏེ་དགེ་དང་མི་དགེ་བའི། །ལས་ནི་བདག་གིས་བྱས་ཉིད་མིན། །དེ་ཕྱིར་འདི་ཡི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི། །ཐ་
― DTG191_Page_0024 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དད་པ་ནི་གང་ལས་སྐྱེ། །གལ་ཏེ་འདོད་དང་རྗེས་མཐུན་པ། །རང་བཞིན་གྱིས་རབ་སྟེར་བྱེད་དེ། །དེ་དག་གི་ནི་འབྲེལ་པ་འདི། །ཞ་བོ་ལོང་བ་བཞིན་དུ་གནས། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་འདོད་པ་ལ། །སྲེད་པ་ཡོད་ཀྱང་ཅི་ཡི་ཕྱིར། །འགྲུབ་པར་མི་བྱེད་རང་བཞིན་ནི། །གཞན་ལ་ཅུང་ཟད་ལྟོས་མི་འགྱུར།། དོན་ལས་ལོངས་སྤྱོད་དུས་སུ་ཡང༌། །གལ་ཏེ་འདི་ལ་འགྱུར་མེད་ན། །འདི་ནི་ཟ་པོ་ཉིད་མིན་ཞིང༌། །རང་བཞིན་ཡང་ནི་ཕན་བྱེད་མིན། །རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་གྱུར་ན། །རྟག་པ་ཉིད་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར། །རྣམ་འགྱུར་རྣམ་པ་གཞན་ཉིད་ན། །གནས་སྐབས་ན་ཡང་དེ་ཇི་ལྟར། །ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་བློ་ནི། །ཐོག་མར་རབ་ཏུ་འཇུག་བྱེད་ཅིང༌། །དེ་ཡིས་ངེས་པར་བྱས་པའི་དོན། །སྐྱེས་བུ་ཡིས་ནི་རྟོགས་བར་འགྱུར། །དེ་ལྟར་འདི་ཡི་ཟ་པོ་ཉིད། །གཟུགས་བརྙན་སྐྱེ་བའི་སྒོ་ཅན་ཏེ། །སྐྱེས་བུ་འདི་ཡི་རང་ངོ་བོ། །ནམ་ཡང་འདོར་མེད་མིན་སྙམ་ན། །བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ་གཟུགས་བརྙན་ནི། །དེ་ཡི་བདག་ཉིད་དུ་སྐྱེ་འགྱུར། །སྐྱེ་ལྡན་དུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། །ཐ་དད་ཡིན་ན་ཟ་ཕོ་མེད། །སེམས་ཉིད་བདག་ཉིད་ཅན་གཙོ་བོ། །སྣ་ཚོགས་སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་ལ། །ལྟ་འདོད་སོགས་ཀྱི་རྗེས་མཐུན་པར། །ཇི་ལྟར་ཡང་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར། །གཙོ་བོས་ཚད་མ་ལ་སོགས་པ། །བྱེད་པ་ཤེས་པ་རྣམ་ཤེས་དང༌། །བཟའ་བར་མི་ཤེས་ཞེས་བྱ་བར། །འདི་ལས་མི་རིགས་གཞན་ཅི་ཡོད། །གཙོ་བོར་བློ་དང་ལྡན་ཉིད་ཕྱིར། །འདི་ལ་ཀུན་འགལ་མེད་ཅེ་ན། །འོ་ན་བློ་ལྡན་ཉིད་ཡིན་ན། །སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་སེམས་ཉིད་ཐོབ། །བློ་དང་རྣམ་ཞེན་པ་དང་ནི། །དེ་བཞིན་རིག་དང་རིག་བྱེད་དང༌། །སེམས་དང་ཉམས་མྱོང་ཞེས་བྱ་བ། །ཐམས་ཅད་སེམས་ཀྱི་རྗོད་བྱེད་ཡིན། །སྐྱེ་ལྡན་འཇིག་པའི་རྟག་དག་གི །སྒྲ་དྲི་རོ་སོགས་བཞིན་དུ་ནི། །བློ་ནི་སེམས་པ་མེད་པ་ཡི། །བདག་ཉིད་ཅན་དུ་འདོད་ཅེ་ན། །སྒྲུབ་བྱེད་རང་རྒྱུད་ཉིད་འདོད་ན། །གཏན་ཚིགས་འདི་དག་གཉིས་ཀ་ལ། །མ་གྲུབ་ཐལ་འགྱུར་བརྗོད་འདོད་ན། །བཟློག་པ་ལ་ནི་གནོད་པ་མེད། །སེམས་པ་ཉིད་ལའང་བདག་གི་སྒྲར། །ཞེན་ན་འང་ང་ལ་གནོད་པ་མེད། །གལ་ཏེ་རྟག་ཉིད་བསྒྲུབ་དཀའ་སྟེ། །མིག་སོགས་འབྲས་བཅས་ཉིད་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་
― DTG191_Page_0025 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་པ་ཉིད་རྟག་ན། །མིག་དང་དོན་སོགས་འབྲས་མེད་འགྱུར། །གལ་ཏེ་མེ་ནི་རྟག་གྱུར་ན། །བུད་ཤིང་དོན་མེད་འགྱུར་བ་ཡིན། །མལ་ཆ་དང་ནི་སྟན་བཞིན་དུ། །འདུས་པའི་གཏན་ཚིགས་དེ་ཉིད་ཀྱིས། །མིག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ནི། །གཞན་དོན་ཉིད་གང་རབ་བསྟན་ནས། །གལ་ཏེ་ཁྱད་པར་བྱར་རུང་གི །དེ་ཉིད་དེ་དག་ལ་བསྒྲུབ་ན། །འདོད་སྒྲུབ་གང་ཕྱིར་དེ་དག་ནི། །འཇིག་པའི་ཤེས་ལ་ཕན་བྱེད་འདོད། །འགྱུར་མེད་ཕན་ལ་ཕན་བྱེད་ཉིད། །སྒྲུབ་ན་དཔེ་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་ཡི། །སྟོང་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་དག་ཀྱང༌། །གཡོ་བ་ཉིད་ལ་ཕན་བྱེད་རིགས། །གལ་ཏེ་ཕྱིར་ནི་གཞན་དོན་དུ། །དེ་དག་ལ་ནི་རབ་བསྒྲུབ་པ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྒྲུབ་དོན་མེད། །སེམས་ལ་ཕན་བྱེད་སྒྲུབ་ཕྱིར་རོ། །ཕན་བྱེད་དུ་མ་སྨོས་པའི་ཕྱིར། །ཆོགས་པ་ཉིད་འདིར་བརྗོད་པ་ཡིན། །བྱ་བ་ཡི་ནི་ཡུལ་ཉིད་ན། །གཞན་གྱི་དོན་ནི་སྒྲུབ་བྱེད་མིན། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་སེར་སྐྱ་པས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་བདག་བརྟག་པ་སྟེ་དགུ་པའོ།། །།རྒྱལ་དཔོག་པ་བཞིན་རྒྱལ་བ་པ། །རྫས་དང་རྣམ་གྲངས་ངོ་བོ་ཡིས། །ལྡོག་དང་རྗེས་འགྲོ་བདག་ཉིད་ཅན། །སྐྱེས་བུ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་སྨྲ། །དེ་ལའང་རྫས་ནི་རྣམ་གྲངས་དང༌། །གལ་ཏེ་འབྲེལ་དུ་གྱུར་མེད་ན། །དེ་ལ་ཁྱད་བར་མེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་འགྱུར་བ་ཅན་མི་འགྱུར། །ཡུལ་དང་དུས་དང་རང་བཞིན་དག །ཐ་དད་མེད་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་བརྗོད། །གྲངས་དང་མཚན་ཉིད་མིང་དང་དོན། །ཐ་དད་ཕྱིར་ན་ཐ་དད་བརྗོད། །གཟུགས་སོགས་རྣམས་དང་བུམ་བ་ཞེས། །གྲངས་དང་མིང་གི་རྣམ་དབྱེ་དང༌། །འབྲས་བུ་དང་ནི་རྗེས་འཇུག་ལྡོག །མཚན་ཉིད་དང་ནི་དོན་རྣམས་དབྱེ། །རྫས་དང་རྣམ་གྲངས་དག་གི་ཡིན། །དེ་ལྟར་གཅིག་ཏུ་ཁྱད་མེད་ཅན། །རྫས་མིན་རྣམ་གྲངས་ཐ་དད་ཀྱིས། །བདག་ཉིད་ཁྱད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། །ངེས་པར་ཁྱད་པར་ལྡན་པ་ཡི། །རང་བཞིན་དབྱེར་མེད་གཅིག་ཉིད་དེ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཐ་དད་ཉིད། །ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་བསྒྲུབ་དཀའ་སྟེ། །རྣམ་གྲངས་སོགས་ཀྱི་དངོས་དག་བཞིན། །དེ་ལྟར་རྫས་དང་རྣམ་གྲངས་དང༌། །དངོས་ཀུན་གཅིག་ཉིད་དུ་གནས་ན། །རྫས་ནི་ལྡོག་དང་ལྡན་གྱུར་ཏེ། །རྣམ་གྲངས་དག་གི་རང་དངོས་བཞིན། །གལ་ཏེ་རྣམ་གྲངས་དེ་ཀུན་ཡང༌། །རྫས་བཞིན་རྗེས་འགྲོའི་བདག་ཉིད་ནི། །ཐོབ་འགྱུར་དེ་
― DTG191_Page_0026 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་རྫས་དང་ནི། །བདག་ཉིད་གཅིག་ཏུ་གནས་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་རྣམ་གྲངས་ལས། །ཐ་དད་མེད་ཕྱིར་བདག་སོགས་རྫས། །གནས་པ་ཅུང་ཟད་ཡོད་མིན་ཏེ། །རྣམ་གྲངས་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན། །སྐྱེ་དང་འཇིག་པར་གནས་པ་ཡི། །རྣམ་གྲངས་རྣམས་ཀྱང་ཅུང་ཟད་མེད། །རྫས་ལས་ཐ་དད་མེད་པའི་ཕྱིར། །རྫས་དེ་ངེས་པའི་བདག་ཉིད་བཞིན། །དེ་ཕྱིར་རྗེས་འགྲོ་མེད་གཅིག་པའམ། །ཐམས་ཅད་རྟག་པ་ཉིད་འདོད་ཀྱིས། །གཅིག་བདག་ཉིད་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། །རྗེས་འགྲོ་འདི་དག་མེད་པ་ཉིད། །དམིགས་སུ་རུང་བའི་རང་བཞིན་ཅན། །རྣམ་གྲངས་ལ་རྗེས་འགྲོ་བདག་ཉིད། །རྫས་ནི་སོ་སོར་སྣང་བ་མོས། །དེ་ཕྱིར་མཁའ་པད་བཞིན་དུ་མེད། །སྣ་ཚོགས་དོན་བྱེད་རུང་བ་དང༌། །མཚུངས་སོགས་ཤེས་པའི་རྒྱུ་འགྱུར་དག །དེ་ལྟའི་རྣམ་པའི་དོན་གྱིས་བརྡ། །སྒྲ་དང་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དག །སྐྱེ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི། །རྣམ་གྲངས་ཁོ་ན་འབའ་ཞིག་དག །ཡང་དག་ཡོད་འགྱུར་དེ་ཡི་ཕྱིར། །བདག་མེད་གསལ་སྣང་དྲི་མ་མེད། །འོ་ན་ཏེ་རྫས་དང་རྣམ་གྲངས་ཀྱི། །ངོ་བོ་ཡང་དག་འདྲེ་བར་གནས། །དངོས་ཉིད་ཅན་དེ་དབྱེར་མེད་པ། །འདོད་དེ་མི་ཡི་སེང་གེ་བཞིན། །དངོས་ཉིད་ཅན་ཞེས་བསྟན་པ་འདི། །སྣ་ཚོགས་དོན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན། །ཡིན་ཏེ་དངོས་པོའི་སྒྲ་ཡང་ནི། །རང་བཞིན་རྗོད་པར་བྱེད་ཕྱིར་རོ། །མི་ཡི་སེང་གེའང་གཅིག་པུ་ནི། །གཉིས་བདག་ཅན་དུ་འཐད་མིན་ཏེ། །གང་ཕྱིར་རྡུལ་ཕྲན་དུ་མ་ཡི། །འདུས་བདག་ཅན་དེ་དེ་ལྟར་ཤེས། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་ནམ་མཁའི་གོས་ཅན་གྱིས་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་བདག་བརྟག་པ་སྟེ་བཅུ་པའོ།། །།ས་དང་མེ་ཆུ་ལ་སོགས་པར། །དེ་ཤེས་རྟག་པའི་འཇུག་པ་འདི། །དེ་བདག་ཅན་ཉིད་བདག་ཡིན་ཞེས། །གཞན་དག་ཀྱང་ནི་རྗོད་པར་བྱེད། །གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི། །འདི་ནི་ཅུང་ཟད་ཡོད་མིན་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི། །རྣམ་ཤེས་འགྱུར་བར་ཡང་དག་གནས། །དེ་དག་གི་ནི་ལྟ་བ་དང༌། །དེ་གཞུང་རྟག་ཉིད་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། །ཉེས་པ་ཆུང་ལྡན་རྟག་བརྗོད་ཕྱིར། །དེ་དག་ཉེས་པ་ཆུང་ལྡན་ཏེ། །གཟུགས་སྒྲ་ལ་སོགས་ཤེས་པ་རྣམས། །ཐ་དད་ཉེར་མཚོན་གསལ་བ་ཡིན། །ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་
― DTG191_Page_0027 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་ཉིད་ནི། །གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་རོ་སོགས་རྣམས། །ཅིག་ཅར་རྟོག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །རྟག་ལའང་གནས་སྐབས་གཞན་མེད་དོ། །གཟུགས་སོགས་རྣམས་ཀྱི་རིག་པ་ལས། །ཐ་དད་ཤེས་པ་དམིགས་པ་མེད། །དེ་ནི་སྐད་ཅིག་ཐ་དད་ན། །ཐ་མི་དད་དུ་གནས་པ་ཅི། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་མ་ལོག་པའི། །ཤེས་པ་ཐ་དད་ཡོད་མིན་ན། །སྐྱེས་བུ་ཤེས་ཉིད་བདག་ཉིད་ལ། །དེ་ཕྱིར་འཆིང་གྲོལ་ཇི་ལྟར་ཡིན། །རྣལ་འབྱོར་གོམས་པས་རྣལ་འབྱོར་པ། །ཅི་ཞིག་བཟློག་ཅིང་ཅི་ཞིག་སྒྲུབ། །གང་ཕྱིར་དེ་བདག་ཕྱིན་ཅི་ལོག །སྤང་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བདག་ཉིད་དུ་རྟག་གནས་ཕྱིར། །དེ་ཉིད་ཤེས་པའང་བསྐྱེད་བྱ་མིན། །དེ་ཕྱིར་ཁྱེད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ནི། །གོམས་པ་འདི་ཀུན་འབྲས་མེད་འགྱུར། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་ཨུ་པ་ནི་ཤ་ཀས་བརྟགས་པའི་བདག་བརྟག་པ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་པའོ།། །།བདེ་གཤེགས་པར་སེམས་འགའ་ཞིག་ཀྱང༌། །གང་ཟག་ཐ་སྙད་སྒོ་ནས་ནི། །དེ་ཉིད་གཞན་ཡིན་སོགས་བྲལ་བ། །བདག་ཏུ་རབ་ཏུ་རྗོད་པར་བྱེད། །མུ་སྟེགས་ལྟ་བར་ཐལ་འགྱུར་ཕྱིར། །གང་ཟག་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་མིན། །དུ་མ་སོགས་འགྱུར་ཕྱིར་དེ་ཉིད། །མ་ཡིན་དེ་ཕྱིར་བརྗོད་མེད་ལེགས། །དེ་དག་ལ་སྨྲ་གང་ཟག་ནི། །དོན་དམ་པར་མེད་དེ་ཉིད་དང༌། །གཞན་ཉིད་སོགས་པར་བརྗོད་མེད་ཕྱིར། །ནམ་མཁའི་པདྨ་ལ་སོགས་བཞིན། །དངོས་པོ་དངོས་པོ་ལས་གཞན་ནམ། །གཞན་མིན་པར་ཡང་མི་འདའ་ཉིད། །དེ་ཕྱིར་བརྗོད་དུ་མེད་པ་གང༌། །དངོས་པོ་མེད་པར་རྟོགས་པ་ལ། །ཐ་དད་ཐ་དད་མེད་རྣམས་རྟོགས། །དངོས་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཉིད་གཞན་སོགས་བརྗོད་མེད་པ། །རང་བཞིན་མེད་རྣམས་ལ་རིགས་ཀྱི། །དངོས་པོ་ལ་ནི་ཡོད་མིན་ཞེས། །དེ་ལྟ་བུ་ཡིས་བཀག་པ་གང༌། །དེ་ནི་དངོས་པོ་གཞན་བཞིན་དུ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་གསལ་བར་བརྗོད། །དེ་ཉིད་མིན་པ་བཀག་པས་ཀྱང༌། །དེ་ཉིད་དུ་ནི་རྗོད་པར་བྱེད། །དེ་ཕྱིར་དངོས་དེ་དངོས་པོ་ནི། །དེ་ཉིད་གཞན་འགའ་མི་བྱེད་ན། །གང་ཟག་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་མིན། །ཞེས་པས་འདི་ནི་གཞན་མིན་བརྗོད། །ཕུང་པོ་གང་ཟག་མིན་ཞེས་པས། །དེ་ནི་གཞན་འདི་ཡིན་པར་གསལ། །འགལ་བའི་
― DTG191_Page_0028 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་དང་འབྲེལ་པ་ནི། །དངོས་པོ་ཐ་དད་པར་བརྗོད་དོ། །ཕུང་པོ་གང་ཟག་དག་ལ་ཡང༌། །དེ་བཞིན་ཅི་ཕྱིར་ཐ་དད་མེད། །འདི་ལྟར་ཚོར་བ་ལ་སོགས་ལས། །གང་ཟག་བརྗོད་དུ་མེད་པར་བརྗོད། །དེ་ལས་གཟུགས་དང་འདུ་ཤེས་སོགས། །དེ་ཉིད་གཞན་ཉིད་དུ་བརྗོད་བྱ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་དག །མི་རྟག་ཉིད་དུ་བརྗོད་བྱར་འདོད། །དེ་ལྟར་གང་ཟག་མིན་ཕྱིར་ཡང༌། །དེ་ལས་གཞན་དུ་གསལ་ཉིད་ཡིན། །དོན་བྱེད་པར་ནི་ནུས་པ་ཡང༌། །ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། །སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ལ་ངེས་ཡིན། །དེ་ལྡན་བརྗོད་མེད་དངོས་ཉིད་ཡིན། །ལུང་དང་འགལ་བ་དག་ལ་ནི། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོས་བརྩོན་པར་བྱས། །མེད་པ་པ་ནི་དགག་པའི་ཕྱིར། །བརྩེ་ལྡན་གསུང་ནི་སྣ་ཚོགས་ཡིན། །ཚོགས་པ་ལ་སོགས་ཐུགས་ཀྱིས་ནི། །ཁུར་ཁྱེར་ལ་སོགས་སྟོན་མཛད་པ། །ཁྱད་པར་སྒོ་ནས་བཀག་པ་ནི། །ལྟ་བ་དེ་ཡོད་རྣམས་ལ་མཛེས། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་གནས་མའི་བུས་བརྟགས་པའི་བདག་བརྟག་པ་སྟེ་བཅུ་གཉིས་པའོ།། །།ཡང་ན་གང་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མ། །འཇིག་པ་རབ་ཏུ་གྲུབ་ཉིད་ཀྱིས། །རང་བཞིན་ལ་སོགས་སུན་ཕྱུང་བས། །གནས་མེད་ཉིད་ལ་འབད་འདི་བྱེད། །བཤད་དང་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ཡི། །རིགས་སོགས་ཁྱད་པར་མེད་པ་ནི། །དགག་པའི་དོན་དུ་དེ་ཡི་ཕྱིར། །སྐད་ཅིག་འཇིག་པ་གསལ་བསྒྲུབ་བྱ། །བྱས་དང་མ་བྱས་ཉིད་སྒོ་ནས། །འགའ་ཞིག་ཕུང་པོ་གཉིས་སུ་འདོད། །སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པས། །གཞན་གྱིས་དངོས་རྣམས་ལ་འདོད་འདི། །དེ་ལ་བྱས་པའི་དངོས་པོ་གང༌། །དེ་ཀུན་སྐད་ཅིག་མར་འཇིག་ཅན། །ཐམས་ཅད་དག་ནི་འཇིག་པ་ལ། །ལྟོས་མེད་ཉིད་དུ་གནས་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་དངོས་གང་ཡིན་པ་ལ། །རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་མེད་ཉིད་དེ། །དེ་ལྟར་རང་རྒྱུད་ལས་སྐྱེ་ཕྱིར། །དེ་ནི་དེ་ལས་ངེས་ཞེས་བྱ། །དཔེར་ན་རང་འབྲས་སྐྱེ་བ་ལ། །གེགས་བྱེད་མེད་པའི་ཚོགས་པ་བཞིན། །སྐྱེ་བ་ཅན་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །འཇིག་པ་ལ་ནི་ལྟོས་པ་མེད། །གལ་ཏེ་འདི་ལྟོས་མེད་ཡིན་ནའང༌། །ཡུལ་དང་དུས་གཞན་ལ་འགྱུར་ན། །དེ་དག་ལ་ནི་ལྟོས་ཉིད་ཕྱིར། །ལྟོས་མེད་ཐལ་བ་ཉིད་འགྱུར་ན། །སྐྱེ་བ་
― DTG191_Page_0029 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་ཀུན་འཇིག་པ་ལ། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་ལྟོས་པ་མེད། །འཇིག་པའི་རྒྱུ་རྣམས་རྣམ་ཀུན་དུ། །ད་ལ་ཅུང་ཟད་བྱེད་མེད་ཕྱིར། །འདི་ལྟར་འཇིག་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ། །དངོས་ལ་ཐ་དད་མེད་བ་ཡི། །འཇིག་པའི་བྱེད་པོར་མི་རིགས་ཏེ། །དངོས་པོ་རང་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་ཕྱིར། འདི་ལ་སྒྲིབ་སོགས་ཀྱང་མི་རིག །འཇིག་པ་ཞེས་བྱའི་དངོས་པོ་ཡི། །དངོས་པོའི་འཇིག་བྱེད་ཅེས་བྱ་བརྫུན། །གཞན་ཉིད་ལ་སོགས་རྣམ་རྟོག་དག །དོན་དེ་ལ་ཡང་འཇུག་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོའི་ངོ་བོ་མེད་བདག་ཉིད། །འཇིག་པ་ཞེས་བྱའི་མེད་གཞན་ཅན། །འཇིག་བྱེད་ཅེ་ན་དེ་ལ་ཡང༌། །བྱེད་པ་རིག་པ་ལྡན་མ་ཡིན། །མེད་པ་ཡང་ནི་འབྲས་ཉིད་ན། །མྱུ་གུ་སོགས་བཞིན་དངོས་ཉིད་དུ། །ཐལ་འགྱུར་བསྐྱེད་བྱའི་ངོ་བོ་ནི། །རྒྱུ་ཡི་ནུས་པས་སྐྱེད་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དངོས་མེད་སྒྲུབ་སྒོ་ནས། །བྱས་ཡིན་མ་ཡིན་དགག་རྟེན་ཕྱིར། །གང་ཡིན་དེ་ལ་ཐ་དད་སོགས། །སླར་ཡང་རྣམ་རྟོག་འཇུག་པར་འགྱུར། །འོན་ཏེ་བྱ་བ་བཀག་པ་འདི། །དངོས་ཉིད་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཉིད། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྒྱུ་མེད་གྲུབ། །བྱེད་པོ་མིན་ན་རྒྱུ་ཉམས་ཕྱིར། །འོ་ན་དངོས་པོ་ཡོད་དུས་སུ། །འཇིག་པ་འདི་ཡོད་མ་ཡིན་ཉིད། །སྔོན་མིན་ཡུན་རིང་ཕྱིས་ཀྱང་མིན། །དངོས་པོའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འདི།། དེ་ལྟ་ན་ཡང་དུས་ངེས་ཕྱིར། །འདི་ནི་རྒྱུ་ལྡན་རེགས་པ་ཡིན། །ལྟོས་མེད་པ་ལ་རེས་འགའ་དང༌། །འབྲེལ་པ་སུན་ནི་ཕྱུང་བ་ཡིན། །དངོས་པོའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ནི། །འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང་མ་བྱུང་ལས། །འབྱུང་ཕྱིར་འདི་ནི་རྒྱུ་ལྡན་རིགས། །དཔེར་ན་སྐད་ཅིག་གཞན་བཞིན་འདོད། །མོ་གཤམ་གྱི་ནི་བུ་བཞིན་དུ། །རྒྱུ་མེད་ཕྱིར་འདི་ཅུང་ཟད་མེད། །ཡང་ན་མཁའ་བཞིན་རྟག་གྱུར་ཏེ། །གང་ཕྱིར་རྣམ་པ་གཞན་མེད་དོ། །མེད་པ་ཡིན་ན་འཇིག་མེད་ཕྱིར། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྟག་པར་འགྱུར། །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་འཇིག་པ་ཡི། །ཤེས་པའང་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་ཅན། །རྟག་པ་ཉིད་ནའང་འཇིག་པ་མེད། །ལྷན་ཅིག་གནས་འགྱུར་འགལ་མེད་ཕྱིར། །སྐྱེ་བ་མེད་ལའང་འཇིག་བཤད་པ། །རིགས་པའི་རྗེས་འབྲངས་ཉིད་མ་ཡིན། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་གཞན་དག་གིས། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་འཇིག་པར་རྟོག །སྐད་ཅིག་མར་གནས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི། །དངོས་ཉིད་མིན་ནམ་འོན་ཏེ་ན། །
― DTG191_Page_0030 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ལྡོག་གྱུར་པ། །ཞིག་མྱོང་ཅན་ལ་དེ་ལྟར་བརྗོད། །དེ་འདིར་འཇིག་པའི་རང་བཞིན་གང༌། །ཆོས་རྣམས་སྐད་ཅིག་མར་གནས་པའི། །དངོས་མེད་དེ་ལྟར་བརྗོད་དམ་ཅི། །གཞན་ལ་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་མཚུངས། །འོན་ཏེ་དངོས་པོའི་རང་ངོ་བོ། །ལྡོག་པ་འཇིག་པའི་མིང་ཡིན་ན། །སྔ་མ་ལ་ནི་རྟག་བྱེད་པ། །འགལ་བ་ཅུང་ཟད་མེད་པ་ཉིད། །སྐད་ཅིག་མར་གནས་དངོས་གང་ལ། །འཇིག་པ་ཞེས་ནི་རྗོད་བྱེད་ན། །དེ་ནི་རྒྱུ་དང་རྣམ་པར་འདོད། །གཞན་དངོས་མེད་ཕྱིར་རྒྱུ་མེད་ཅན། །དངོས་པོའི་དེ་མ་ཐག་འབྱུང་ཉིད། །དེ་འདྲ་དེ་ལ་ཡོད་མིན་ཏེ། །གཡོ་བ་དངོས་པོའི་རང་ངོ་བོ། །དངོས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཕྱིར་འཇིག་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་རྟག་པ་མིན། །འཇིག་པ་ཞེས་པའི་བློ་དག་ཀྱང༌། །རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་ཐལ་མི་འགྱུར། །ཞིག་པ་ཉིད་ནི་བདག་མེད་ཕྱིར། །དེ་མ་ཐག་འབྱུང་ཡོད་པ་མིན། །མ་བྱུང་བྱུང་བ་ལྡན་པ་ཡང༌། །ནམ་མཁའི་པདྨ་ལ་སོགས་བཞིན། །ཞིག་འགྱུར་ཞེས་བྱ་དེ་ལྟར་འདིར། །དངོས་པོར་མ་གྱུར་ཞེས་བྱ་ཡི། །དོན་འདི་རྟོགས་པར་བྱེད་ཡིན་གྱི། །བསྒྲུབ་པ་འགའ་ཡང་མི་འདོད་དོ། །མི་འགའ་ཞིག་ལ་བོང་བུ་ཞེས། །དེ་ལྟར་མིང་ཙམ་བྱས་པ་ན། །བོང་བུའི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི། །འདི་ལས་ཐོབ་འགྱུར་མ་ཡིན་ནོ། །ཞིག་པ་ཞེས་བྱའི་དངོས་པོ་ནི། །དངོས་པོ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ། །སྒྲུབ་པ་ན་ཡང་དངོས་འདི་ལ། །ཅུང་ཟད་ཀྱང་ནི་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར། །འདི་ནི་ཇི་ལྟར་ལྡོག་པར་འགྱུར། །འཇིག་པ་དངོས་པོ་ཞིག་བདག་ཉིད། །ཇི་ལྟར་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་དང༌། །བྲལ་ཕྱིར་མེད་པ་ཉིད་འདོད་ཀྱི། །དངོས་པོ་ངོ་བོ་མིན་ཕྱིར་མིན། །འདི་ལ་ལྡོག་པའི་དངོས་ཉིད་ཀྱང༌། །སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་རྗོད་མི་བྱེད། །དངོས་པོ་ཡི་ནི་རྗེས་འཇུག་པ། །སྐད་ཅིག་ལས་ཕྱིས་འགེགས་པར་བྱེད། །དེ་ཕྱིར་འདི་ཡི་རྣམ་གཞག་གི །ངོ་བོ་སྒྲུབ་པ་ཅུང་ཟད་མེད། །དེ་ཕྱིར་འདི་ལ་རྟག་པ་ཡི། །རྣམ་རྟོག་བྱེད་པ་གནས་མེད་དོ། །ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་དངོས་གང་དང༌། །མ་བྱས་པར་ནི་ཡང་དག་འདོད། །དངོས་པོ་འཇུག་པ་ཡོད་མིན་ཏེ། །དེ་དག་ཡོད་ནུས་བྲལ་ཕྱིར་རོ། །སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མིན་སོགས་རྟོག །དེ་ཚེ་དེ་ལ་གནས་མེད་དོ། །གང་གིས་དངོས་ཉིད་སྐད་
― DTG191_Page_0031 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིག་མའམ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འགྱུར། །སྐད་ཅིག་གནས་པའི་རང་བཞིན་གང༌། །དངོས་པོ་སྐད་ཅིག་མ་རུ་བརྗོད། །བརྟེན་པའི་ངོ་བོར་གནས་པ་ཡི། །དངོས་ཉིད་སྐད་ཅིག་པ་མ་ཡིན། །སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་མི་གནས་པའི། །དངོས་པོའི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ། །སྐད་ཅིག་ཏུ་བརྗོད་དེ་གང་ལ། །ཡོད་པ་སྐད་ཅིག་མར་འདོད་དོ། །དོན་ལ་ཐ་དད་མེད་ན་ཡང༌། །དེ་འདི་ལ་འདི་ཞེས་གནོད་མེད། །འདོད་པས་སྦྱར་བའི་བརྡ་ཙམ་གྱི། །དངོས་པོ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །བྱུང་མ་ཐག་ཏུ་མི་གནས་པའི། །དངོས་ལ་དེ་ལྟར་བརྗོད་འདོད་པ། །དེ་ལ་སྒྲ་ནི་རྐྱེན་བཅས་པ་འམ། །རྐྱན་མེད་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ནམ་མཁའ་དུས་ལ་སོགས། །དེ་དག་ཡོད་འགྱུར་དེ་ལྟར་ན། །དེ་དག་ཀྱང་ནི་བྱས་བཞིན་དུ། །སྐད་ཅིག་འཇིག་འདི་ལས་མི་འདའ། །འདི་ལྟར་གང་ཟག་ཡོད་ཅེས་པས། །དེ་ཀུན་སྐད་ཅིག་འཇིག་ཅན་དེ། །དཔེར་ན་འདུས་བྱས་དངོས་པོ་དག །དེ་ལྟར་དེ་མ་ཐག་གྲུབ་བཞིན། །ནམ་མཁའ་དུས་དང་དབང་ཕྱུག་སོགས། །འདི་ཡང་ཁྱོད་ཀྱི་ཡོད་པར་འདོད། །དེ་དག་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དང༌། །བྲལ་ན་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །གང་ཕྱིར་བརྟན་པའི་དངོས་པོ་རྣམས། །རིམ་གྱིས་སམ་ནི་ཅོག་ཅར་དུའང༌། །དོན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་མིན་པ། །དེ་ཕྱིར་དེ་དག་མེད་པར་འདོད། །རྒྱུ་ནི་ཉེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། །འབྲས་བུ་རྣམས་ནི་སྡོད་པར་བྱེད། །ནུས་པའི་རྒྱུ་ནི་ཡོད་གྱུར་ན། །དེ་དག་སྡོད་པར་གང་གིས་བྱས། །འོན་ཏེའང་རྟག་ལ་རིམ་ཅན་གྱི། །ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྣམས་ཡོད་གྱུར་ན། །འདི་ནི་གང་དག་ལ་ནི་ལྟོས། །འབྲས་བུའི་ཚོགས་རིམ་རྟེན་པར་བྱེད། །འདི་ལེགས་འོན་ཀྱང་དེ་ལ་ནི། །ལྷན་ཅིག་བྱེད་དེ་རྣམས་ཡོད་པ། །རུང་བའི་ངོ་བོའི་རྒྱུ་ཉིད་ཕྱིར། །དོན་གཅིག་བྱེད་པས་ཡིན་ནམ་ཅི། །རུང་བའི་ངོ་བོའི་རྒྱུ་ཉིད་ན། །དངོས་དེ་དག་གི་བྱས་འགྱུར་ན། །དེ་ཡང་བྱ་བར་མི་ནུས་ཕྱིར། །དེ་རང་བཞིན་དུ་རྟག་གནས་པ། །འདི་ཡི་རང་བཞིན་བྱས་ན་ཡང༌། །འདི་ཡི་རྟག་པ་ཉམས་པར་འགྱུར། །དེ་ལས་ཁྱད་པར་ཐ་དད་ནི། །འདི་ནི་བྱེད་པོར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །དེ་ཡོད་ན་ནི་འབྲས་བུ་དག །སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་དེ་མེད་ན། །མི་སྐྱེད་ཕྱིར་ཏེ་དེ་ལྟར་ན། །དེ་ཉིད་རྒྱུ་ཉིད་རྣམ་པར་གནས། །འོན་ཏེ་དེ་དང་འབྲེལ་
― DTG191_Page_0032 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར། །དེ་ལའང་རྒྱུ་ཉིད་ཡོད་པ་ན། །དེ་དག་ལས་འབྲེལ་གང་ཡིན་འདོད། །ཐ་དད་ཕྱིར་ན་དེ་བདག་མིན། །དེ་ནི་དེ་ལས་འབྱུང་བའང་མིན། །ཅིག་ཅར་པར་དུ་ཐལ་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་ཀྱང་ནི་འབྲས་བུ་རྣམས། །ཅིག་ཅར་ཉིད་དུ་སྐྱེད་པར་འགྱུར། །དེ་ལའང་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ན། །ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །དེ་ལས་འབྲས་བུ་དུས་གཅིག་ནའང༌། །འབྲེལ་པ་མེད་ཕྱིར་བརྟག་མི་བྱ། །གལ་ཏེ་འབྲེལ་པ་འདུ་བ་ཡིན། །དེ་ལའང་འདིར་ནི་དཔྱང་བྱ་སྟེ། །དེ་ནི་དེ་ལ་འགྱུར་བའམ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ། །འདུ་བ་ཅན་དུ་འདོད་དམ་ཅི། །གལ་ཏེ་རྟོག་པ་དང་པོ་འཛིན། །དེ་ལས་བྱུང་བ་དེ་ཉིད་ཐོབ། །དེ་ཡང་དེ་མ་ཐག་གསལ་ཟིན། །གལ་ཏེ་ན་ནི་དེ་ལ་འདི། །ཕན་མི་བྱེད་པར་འདོད་གྱུར་ན། །དངོས་གཞན་ཀུན་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ། །འདུ་བ་ཅན་འགྱུར་ཁྱད་པར་མེད། །ཐ་དད་ཐ་དད་མེད་རྣམ་རྟོག །སོ་སོ་དག་ཏུ་བཀག་པའི་ཕྱིར། །ངོ་བོ་གཉིས་ཅན་ཁྱད་པར་ནི། །དངོས་པོ་དེ་ལ་བསལ་བ་ཡིན། །གང་ཟག་ལ་སོགས་རྟགས་རྣམས་སུ། །ཕུང་པོ་གཉིས་ནི་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ངོ་བོ་གཉིས་ཅན་ཁྱད་པར་མེད། །གཉིས་མེད་བདག་ཉིད་ཅན་ཡང་མེད། །འོན་ཏེ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཡི། །རྐྱེན་ལས་འཇུག་པ་མི་ལྟོས་པ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་བྲལ་འདི། །བྱེད་པ་མ་ཡིན་མཐའ་རྒྱུ་བཞིན། །དེ་ཡི་བདག་གི་རང་བཞིན་འདི། །དེ་དག་ཉིད་ནི་ཉེ་བ་ན། །བྱེད་པོ་ཉིད་ཡིན་དེ་ཕྱིར་དེ། །ཡོད་ནའང་ཀུན་ཚེ་འབྲས་བུ་མིན། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་འོན་ཀྱང་ནི། །ཚོགས་པ་ན་དེ་རང་བཞིན་འདོད། །གང་དེ་མཚོགས་ན་འདོད་ན། །དེར་འབྲེལ་རང་བཞིན་ཡོད་ན་ནི། །དེ་དག་ཀྱང་ནི་འདི་གནས་ཕྱིར། །བྲལ་བའི་ངོ་བོའི་གཞན་ཡིན་ན། །གཅིག་པ་ཉིད་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ལྟོས་པས་ཀྱང༌། །འབྲས་བུ་རྣམས་ནི་རིམ་སྐྱེའམ་མིན། །ཅིག་ཅར་མི་འདོད་ཉིད་དང་ནི། །དེ་འབྲས་རིམ་གྱིས་མཐོང་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་མ་ལུས་རྣམས། །ཅིག་ཅར་བྱས་ནས་ནུས་པ་ཡི། །བདག་ཉིད་དོན་དེ་ལྡོག་འགྱུར་ན། །འདི་ནི་སྐད་ཅིག་འཇིག་ཅན་གྲུབ། །དེ་དངོས་ཅན་ནི་རྗེས་འཇུག་ན། །སླར་ཡང་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཅུང་ཟད་མི་བྱེད་ངོ་བོ་ནི། །ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་ཉིད་དུ་འདོད། །ནུས་པ་ཀུན་གྱིས་སྟོང་
― DTG191_Page_0033 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཕྱིར། །རྒྱུ་སྐར་ལམ་གྱི་པདྨ་བཞིན། །སྐད་ཅིག་ཡིན་པར་ཐམས་ཅད་མེད། །གང་ཕྱིར་ནུས་པ་དངོས་མཚན་ཉིད། །ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་དངོས་ཉིད་འདི། །ཅི་སྟེ་ཁས་ལེན་མི་བྱེད་ན། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་གཞན་དག་གིས། །དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་གཞན་སྟོན་གྱིས། །གལ་ཏེ་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ནི། །ཡོད་ཉིད་དང་འབྲེལ་འདོད་དེ་མིན། །འདུ་སོགས་མ་གྲུབ་ཕྱིར་དང་ནི། །ཇི་ལྟར་གཞན་ནི་གཞན་མཚན་ཉིད། །དོན་བྱེད་དོན་དུ་གཉེར་བྱེད་པ། །གཡེང་བ་མེད་པའི་བློ་ཅན་གྱི། །དོན་ལ་དཔྱོད་སོགས་བྱ་བ་ཀུན། །རིགས་ཀྱི་སྨྱོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་མིན། །མྱོས་པར་གྱུར་པས་ཀྱང་མ་ཡིན། །དེ་ལ་གང་དག་འགའ་ཞིག་ལ། །ལ་ལར་དུས་འགར་ཇི་ལྟར་ཡང༌། །ཉེ་བར་མཁོ་གྱུར་དེ་ཉིད་ལ། །ཡོད་ཉིད་རྣམ་གཞག་རིག་པ་ཡིན། །དེ་ཡི་དངོས་ཅན་དོན་ཉིད་ལ། །སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་རབ་སྒྲུབ་བྱེད། །ཐམས་ཅད་སྡུད་ཕྱིར་ཁྱད་པར་ནི། །དེ་ཉིད་ལ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །མོ་གཤམ་གྱི་ནི་བུ་ལྟ་བུའི། །ནུས་པ་མ་ལུས་སྟོང་པ་གང༌། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཐུགས་ཀྱི་ཡང༌། །ནམ་ཡང་རྒྱུ་ཉིད་མ་ཡིན་པ། །དེ་ལ་མཁས་པས་ཡོད་ཉིད་ཀྱི། །རྣམ་གཞག་འདི་ནི་ཡོད་མི་བྱ། །རྒྱུ་མེད་ཕྱིར་རོ་འབྲས་བུ་དང༌། །ངོ་བོ་འབྲས་སོགས་མ་མཐོང་ཕྱིར། །དེ་ལ་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ། །བསྒྲུབས་པས་དོན་ནི་ཅུང་ཟད་མེད། །དེ་ལ་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་ཡང༌། །བྱེད་པའང་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཡིན། །འོན་ཏེ་ནམ་མཁའི་པདྨ་སོགས། །རང་གིས་ཤེས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་ཕྱིར། །དོན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་ནུས་ཀྱང༌། །དེ་དག་དངོས་པོར་ཡོད་མ་ཡིན། །ནམ་མཁའི་ཆུ་སྐྱེས་པད་སོགས་ལ། །དེར་རྟོགས་བག་ཆགས་ཙམ་ལས་ནི། །འབྱུང་བ་དམིགས་པ་མེད་ཉིད་ནི། །ཤེས་པ་འདི་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད། །མེད་པ་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར། །རྟག་ཏུ་ཁྱད་པར་མེད་ཉིད་ཕྱིར། །དངོས་མེད་ལྟོས་པ་ཅི་ཡང་མེད། །སྐད་ཅིག་པ་ཡི་དངོས་རྣམས་ཀྱང༌། །ཇི་ལྟར་དོན་བྱེད་པ་ཉིད་ཡོད། །ཐོག་མའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྣམས་ནི། །ཕན་ཚུན་ཁྱད་པར་བྱེད་མིན་ཏེ། །སྐྱེས་ན་བདག་ཀུན་གྲུབ་ཕྱིར་དང༌། །མ་སྐྱེས་རང་བཞིན་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཁྱད་པར་མེད་ལས་ཁྱད་པར་ནི། །འབྱུང་ན་འབྲས་བུ་ཅིས་
― DTG191_Page_0034 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་འབྱུང༌། །གཞན་ལ་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་མིན། །བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་མཚུངས་ཕྱིར་རོ། །ཁྱེད་ལ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་ཚོགས། །ཐུག་པ་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གང་ཕྱིར་དེ་དག་ནི། །རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དོན་བྱ་མེད། །མི་འགྱུར་དེ་ཕྱིར་དེ་དག་ནི། །སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་རྟེན་དོན་མེད། །དེ་ལྟར་ལྷན་ཅིག་བྱེད་བྱས་པས། །གང་ཚེ་ལ་ལར་ཁྱད་མེད་ན། །དེ་ཚེ་དེ་ཕྱིར་དུས་ཀུན་དུ། །རྒྱུན་ཡང་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཉིད། །དེ་ཚེ་དེ་ཕྱིར་རྒྱུན་ལ་ཡང༌། །གལ་ཏེ་འཇིག་པ་རྒྱུ་མེད་ནི། །འདི་ནི་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ཐོག་མ་འདི་མེད་ན། །མཐའ་ཡང་དེ་ནི་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་འཇིག་པ་ལ། །རང་གི་རྒྱུ་ལས་རྒྱུ་གཞན་ནི། །མི་འདོད་ན་ནི་དེ་དག་ལ། །འགའ་ཞིག་ཏུ་ནི་ཇི་ལྟར་ལགས། །སྨྲས་པ་ཐོག་མའི་གནས་སྐབས་རྣམས། །ཕན་ཚུན་ཕན་པ་བྱེད་ཉིད་ན། །དེ་དག་དོན་ཅིག་བྱེད་ཉིད་ཀྱིས། །ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྣམས་སུ་འགྱུར་ཏེ། །ཕན་ཚུན་ཕན་བྱེད་མིན་ན་ཡང༌། །འདི་དག་ཁྱད་པར་ཡོད་གང་ཕྱིར། །རང་གི་ཉེར་ལེན་སྟོབས་ལས་བྱུང༌། །སྐྱེ་བྱེད་ཚོགས་པའི་ཐ་དད་ཡིན། །དེ་ལས་བརྩམས་ནས་གང་སྐྱེས་པའི། །ཁྱད་པར་དེ་དག་དེས་བྱས་པའོ། །དེ་ལ་དགོངས་པ་དེ་དག་ནི། །དངོས་དེའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་ཕྱིར། །དངོས་རྣམས་སྐད་ཅིག་སོ་སོར་ནི། །ནུས་པ་ངེས་པ་བསམ་མི་ཁྱབ། །འབྱུང་བ་བརྟག་པར་བྱ་མིན་ཏེ། །མེ་ལ་སྲེག་པར་བྱེད་ཉིད་བཞིན། །རྒྱུན་ཆད་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པའི། །འཇིག་པ་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་མིན། །དེ་ནི་མཐར་ཡང་འབྱུང་ཡོད་མིན། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་བཀག་པ་ཡིན། །གྱོ་མོ་ལ་སོགས་མི་འདྲ་བའི། །སྐྱེ་བ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་སྟེ། །དེ་ཡང་ཐོག་མར་སྐྱེས་མིན་ཉིད། །དེ་ཚེ་རྒྱུ་ནི་མེད་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་ནི། །རྣམ་གཉིས་ཁ་ཅིག་འགྲིབ་པའི་རྒྱུ། །གྲང་བ་སོགས་ཀྱིས་མེ་སོགས་བཞིན། །གཞན་དག་དེ་ལྟ་མིན་པ་ཡི། །ཐོག་མར་སྨྲས་པ་རྒྱུ་འབྲས་བུ། །ཡིན་ནའང་དེ་ཉིད་མ་མཐོང་བའི། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡིས་འགལ་བ་ནི། །རྣམ་པ་དུ་མར་མངོན་པར་ཞེན། །དངོས་པོ་རྣམས་ལ་གནོད་བྱ་དང༌། །གནོད་བྱེད་དངོས་པོ་དོན་དམ་པར། །ཡོད་མིན་དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་ཡང༌། །འགལ་བ་རྟོགས་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །འོ་ན་དབང་པོ་བྱ་བ་ནི། །ཡོད་ན་མི་གཡོ་གནོད་མེད་ཅན། །དེ་ཉིད་འདི་ཡིན་
― DTG191_Page_0035 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བའི། །ངོ་ཤེས་པ་ནི་ཉེ་བར་སྐྱེ། །དེ་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་པར། །བསྒྲུབ་ཕྱིར་བཀོད་པའི་གཏན་ཚིགས་ནི། །ཀུན་ལ་མངོན་སུམ་གྱིས་གནོད་འདི། །བཟློག་དཀའ་བར་ནི་ཐལ་བར་འགྱུར། །ངོ་ཤེས་པར་ནི་གྱུར་ན་ནི། །མངོན་སུམ་ཡིན་པར་མི་འཐད་དེ། །གང་ཕྱིར་དེ་ནི་རྣམ་རྟོག་བཅས། །དངོས་པོའི་ངོ་བོ་བསྟན་བྱ་མིན། །ངོ་ཤེས་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་སྟེ། །མངོན་སུམ་མཚན་ཉིད་དེ་ལས་གཞན། །ཐ་དད་མིན་པའི་ཞེན་པ་ཡིས། །ཐ་དད་དངོས་ལའང་འཇུག་ཕྱིར་རོ། །མངོན་སུམ་དེ་ལས་གཞན་པ་ཡིན། །གལ་ཏེ་འདི་ནི་སྔར་རྟོགས་པའི། །རྣམ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་འགྱུར་ན། །འདི་ནི་སྔར་ཉིད་སྐྱེ་འགྱུར་ཏེ། །དེ་དོན་ཅན་ཕྱིར་སྔོན་བློ་བཞིན། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་དེས་ན་འདི། །དོན་དེ་འཛིན་བྱེད་འདོད་མིན་ཏེ། །དེ་ཤེས་དུས་སུ་མི་སྐྱེ་ཕྱིར། །ཡུལ་གཞན་གྱི་ནི་བློ་བཞིན་ནོ། །ཐ་དད་མིན་པའི་ཞེན་པ་ཡིས། །ཐ་དད་དངོས་ལ་འང་འཇུག་ཕྱིར་རོ། །སྒོང་གི་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པ་བཞིན། །འདི་ནི་འཁྲུལ་པར་གནས་པ་ཡིན། །བྱ་བ་བསྒྲུབ་པའི་དོན་ལ་ཡང༌། །འཇུག་པའི་ཕྱིར་དྲན་སོགས་བཞིན་ཏེ། །བྱེད་པའི་དོན་ནི་རྣམ་ཉམས་ཕྱིར། །འདི་ནི་ཚད་མར་རིགས་མ་ཡིན། །ད་ལྟར་དུས་སུ་ཡོད་པ་ཉིད། །སྔ་མའི་བློ་ཡིས་ཤེས་པ་ཉིད། །དེ་ཕྱིར་དྲན་པ་ལ་མེད་གང༌། །ཁྱད་པར་འདི་ལ་ཡོད་མིན་ཏེ། །གང་ཕྱིར་སྔར་ནི་ཤེས་ཙམ་ལ། །དེ་ཡིན་ཞེས་བྱས་དྲན་པ་སྐྱེ། །དེ་ཉིད་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ཡི། །ངོ་ཤེས་པར་ནི་ཁྱད་པར་ཅན། །ཐེ་ཚོམ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གང་དང༌། །དེ་དག་སྤངས་ནས་ངོ་ཤེས་པ། །ཚད་མ་ཉིད་ནི་ཐོབ་པར་བྱེད། །ཤེས་པར་གྱུར་ལ་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ནི་རྟོགས་དོན་ཡོད། །མངོན་སུམ་གྱིས་ནི་བཅད་པ་ལ། །ཅིག་ཤོས་སྐྱེ་བ་སྲིད་པ་མིན། །ཚང་མ་གཙོ་བོ་བརྟན་པ་ཡིས། །ངེས་པར་བཟུང་བའི་དོན་ཉིད་ལ། །ཅིག་ཤོས་སྟོབས་ཆུང་དག་གིས་ཕྱིར། །བཟློག་པར་སུ་ཞིག་ཞེན་པར་བྱེད། །འོ་ན་ད་ལྟ་ཡོད་དེ་ཉིད། །གང་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐ་དད་འདོད། །དེ་ཚེ་སྔར་ཡོད་དངོས་པོ་ལས། །ཐ་དད་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །ཡོད་པ་གཞན་ཉིད་མ་ཡིན་ནའང༌། །ཇི་ལྟར་སྔར་བློས་ཤེས་པ་མིན། །དེ་ཤེས་མིན་ན་དངོས་པོ་ཉིད། །མ་དམིགས་བར་ནི་ཐལ་བར་འགྱུར། །རྗེས་དཔག་ལ་སོགས་
― DTG191_Page_0036 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ། །མངོན་སུམ་གྱིས་ནི་གནོད་པ་ན། །རྗེས་དཔག་ལ་སོགས་ཚད་མ་མེད། །གནོད་ཕྱིར་རབ་རིབ་ཅན་སོགས་བཞིན། །དོན་ལ་མི་སླུ་བ་ཉིད་དུ། །མཚུངས་ན་འདི་ཅིས་གཙོ་བོ་ཡིན། །དེ་ཡོད་མིན་ན་རྗེས་དཔག་སོགས། །ཚད་མར་འགྱུར་པ་མ་ཡིན་ཉིད། །འོ་ན་གཏན་ཚིགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །ཐམས་ཅད་ཉེ་བསུས་ཁྱབ་པ་ལ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་འདིས་གནོད་ཅིང༌། །དམ་བཅའི་དོན་ལ་གནོད་པ་ཡང༌། །བརྗོད་འདོད་ཉི་ཟླ་སོགས་པ་ཡི། །ཡུལ་ཅན་ཤེས་པ་གང་ཡིན་གཞན། །དེ་དུས་དང་འབྲེལ་ཉི་སོགས་ཀྱི། །ཡུལ་ཅན་དུ་ནི་འཇུག་བྱེད་དེ། །ས་ལས་བྱུང་ཡུལ་ཅན་མིན་པ། །དེ་ཤེས་ཉིད་དུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། །དཔེར་ན་དང་པོའི་ཤེས་པ་ནི། །རང་དུས་ཉི་སོགས་ཡུལ་ཅན་བཞིན། །གཟུགས་ཉིད་སོགས་པ་རྟེན་ཀུན་དང༌། །དེ་དག་གི་ནི་རྟེན་གང་དང༌། །དེ་རྣམས་གང་ལ་ཡང་དག་རྟེན། །འགའ་ཞིག་དེ་ཡི་ཡུལ་གང་ཡིན། །འགའ་ཞིག་དེ་ལྟར་སྐྱེ་འགྱུར་བ། །དེ་དག་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ནི། །འཇིག་ལ་རྟེན་པ་ཉིད་མིན་ཏེ། །གཞལ་བྱ་ཉིད་དང་བརྗོད་བྱ་ཉིད། །གཏན་ཚིགས་ཕྱིར་ནི་མཁའ་པད་བཞིན། །རྣམ་པར་རྩོད་པའི་ཡུལ་གྱུར་པའི། །ཤེས་པ་རིམ་གྱིས་འབྱུང་གང་དག །དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཡུལ་གཅིག་ཅན། །ཡིན་ནོ་ཞེས་ནི་བརྗོད་བྱ་སྟེ། །གནོད་མེད་རྟེན་གཅིག་ཅན་ཉིད་ན། །བརྗོད་པ་མཐུན་བར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར། །དཔེར་ན་ད་ལྟའི་སྐད་ཅིག་མ། །གཅིག་ལ་དུ་མའི་བློ་རྣམས་བཞིན། །རེ་ཞིག་གཏན་ཚིགས་དང་པོ་ལ། །དཔེར་ན་བསྒྲུབ་བྱས་སྟོང་པ་སྟེ། །ཡུལ་ཉིད་རྒྱུད་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཤེས་པའི་རང་གི་དུས་ཅན་མིན།། གང་ཚེ་ཉི་མ་སོགས་པའི་སྒྲ། །འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་འབྱུང་དག་རྣམས། །མར་མེ་སོགས་ལ་སྦྱར་བྱ་བ། །དེ་ཤེལ་དག་གིས་འཁྲུལ་པ་ཉིད། །རིགས་སོགས་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར། །སྐད་ཅིག་གིས་འདོད་ཅན་འདོད་མིན། །དེ་མེད་པར་ནི་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། །སྒྲུབ་བྱེད་བསྟན་པ་དོན་མེད་ཡིན། །སྒྲ་མཚུངས་པ་ཡིས་བརྗོད་བྱ་ཉིད། །མར་མེ་ལ་སོགས་ཤེས་པ་ལའང༌། །འཇུག་པ་དེ་ཕྱིར་དེ་ཡིས་ནི། །གཏན་ཚིགས་འདི་ནི་འཁྲུལ་བར་འགྱུར། །དེ་དག་ལ་ནི་གཞི་མཐུན་ཉིད། །གནོད་འགྱུར་དུ་ནི་རྟོག་ཅེ་ན། །བརྗོད་པར་འདོད་པའང་གནོད་པ་འདི། །གསལ་བར་ཅི་ཡི་ཕྱིར་མ་མཐོང༌། །རྩོད་
― DTG191_Page_0037 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཡི། །བློ་རྣམས་དོན་ཞིག་ཡུལ་ཅན་མིན། །རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །གློག་དང་མར་མེ་སོགས་བློ་བཞིན། །དོན་གཅིག་ལས་བྱུང་ཤེས་རྣམས་ལ། །རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་འགལ་བ་ཡིན། །གཞན་གྱིས་ཐ་དད་བྱ་མིན་པ། །དེ་ལ་ལྟོས་པ་འགལ་ཕྱིར་རོ། །གཏན་ཚིགས་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལ། །ལྡོག་པ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ཉིད་དེ། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཞུགས་པ་ལ། །གནོད་བྱེད་བསྟན་པ་མེད་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་བ་ལས་བརྟན་པའི་དངོས་པོ་བརྟག་པ་སྟེ་བཅུ་གསུམ་པའོ།། །། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མའི། །མི་རྟག་ཉིད་དང་འབྲེལ་དེའི་ཕྱིར། །ལས་དང་དེ་ཡི་འབྲེལ་པ་དང༌། །རྒྱུ་དང་འབྲས་སོགས་ཇི་ལྟར་འགྲུབ། །དགེ་རྣམས་དག་ལ་སྐད་ཅིག་གང༌། །བྱེད་པོ་ཉིད་དུ་བརྟག་བྱེད་པ། །འདི་ནི་འབྲས་བུ་བྱུང་དུས་སུ། །རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཉིད་མ་ཡིན། །འབྲས་བུ་འབྱུང་ཚེ་སྐད་ཅིག་གང༌། །ལོངས་སྤྱོད་པོར་ནི་བརྗོད་བྱ་བ། །དེ་ནི་ལས་བྱས་ཉིད་མིན་ཏེ། །དེ་ནི་སྔར་མི་སྲིད་ཕྱིར་རོ། །ལས་དང་དེ་ཡི་འབྲས་བུ་དག །བྱེད་པོ་གཅིག་གིས་མ་བཟུང་ཕྱིར། །བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་མ་ཕྲད་གང༌། །ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ཤིན་ཏུ་འགལ། །བདག་མེད་སྒྲ་ཡི་ཕྱོགས་ལ་ཡང༌། །བདག་མེད་ཕྱིར་ནི་འབྲས་མེད་པའམ། །བདག་ལས་གཞན་གྱིར་བྱ་བར་ནི། །སྔར་ཉིད་དུ་ནི་རྟོགས་བྱེད་པ། །དེ་ཕྱིར་རྟོག་ལྡན་འབྲེལ་འདོད་པ། །དགེ་བ་དང་ནི་མི་དགེ་བའི། །བྱ་བ་རྩོམ་ལ་མི་འཇུག་ཉིད། །འབྲས་བུ་རིང་དུ་གནས་པ་ཡིན། །དངོས་པོ་འབྲས་བུ་བྱེད་ནུས་པ། །མ་འོངས་མ་ཡིན་འདས་པའང་མིན། །ད་ལྟར་བ་ཡང་དེ་སྙེད་ཀྱི། །དུས་སུ་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་བདག་ཉིད་མ་ཐོབ་པ། །གཞན་གྱི་ཡན་ལག་ཕྱིར་ནུས་མིན། །འགགས་པ་མ་ཡིན་དེ་ཡི་ནི། །འབྲས་བུ་མེད་ནུས་གནས་པའང་མིན། །སྐད་ཅིག་སྔ་མ་གཞན་ཞིག་པའང༌། །རྗེས་འགྲོ་མེད་པར་རྟེན་བྱེད་ན། །ཕྱིས་བྱུང་སྐྱེ་བར་འཐད་མིན་ཏེ། །རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་ཉིད་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་དང་སྐྱེ་བ་དུས་མཚུངས་ནའང༌། །རྒྱུ་འབྲས་དག་ནི་ཡོད་པ་མིན། །ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་མེད་
― DTG191_Page_0038 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་ཏེ། །དེ་ཡི་བྱ་བ་མ་བཟུང་ཕྱིར། །བུམ་པའི་གཟུགས་ནི་ཞིག་པ་ན། །དྲི་ལ་སོགས་པ་འང་སྐྱེས་པ་ནི། །ཇི་ལྟར་ད་འབྲས་མི་འདོད་ལྟར། །གཟུགས་གཞན་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ལས། །སྔོན་དུ་གང་གི་བྱ་བ་མཐོང༌། །དེ་ཉིད་དེ་ཡི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི། །དེ་མ་ཐག་པ་ཙམ་ནི་མིན། །གལ་ཏེ་འདི་ནི་མདོར་བསྡུས་ན། །རྒྱུ་ཞིག་པ་ལས་འབྲས་འབྱུང་ན། །ཞིག་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། །འདི་ནི་རྒྱུ་མེད་ཉིད་དུ་འགྱུར། །མ་ཞིག་པ་ལས་དེ་འབྱུང་ན། །སྐད་ཅིག་དུ་མར་གནས་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཚེ་དངོས་རྣམས་སྐད་ཅིག་ཉིད། །ཇི་ལྟར་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་མིན། །སྐད་ཅིག་གནས་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན། །བུམ་སོགས་མིག་གིས་མཐོང་མིན་ཏེ། །གང་ཕྱིར་ཞིག་པ་རྟོགས་པ་ཡིན། །ཡུན་རིང་འདས་པའི་དངོས་པོ་བཞིན། །དངོས་རྣམས་རང་བཞིན་མི་དམིགས་ཕྱིར། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་ཡང༌། །མངོན་སུམ་དང་ནི་མི་དམིགས་པས། །མགུ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་མཐོང་བ་ལས་འདི་མཐོང་ལ། །འདི་ཡང་མཐོང་ན་མ་མཐོང་བར། །རིམ་ལྡན་འགྱུར་བའི་མཚམས་སྦྱོར་བ། །བྱེད་པོར་རྣམ་པར་གནས་པ་གང༌། །སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་དངོས་རྣམས་ལ། །ངོ་ཤེས་པ་ཡང་འབྲེལ་པར་དཀའ།། སྐྱེས་བུ་གཞན་གྱིས་མཐོང་བའི་དོན། །གཞན་གྱིས་ངོ་ཤེས་འགྱུར་བ་མིན། །སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་ལ། །ཤེས་པ་པོ་ཞིག་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །འདྲ་བ་ལས་ནི་ངོ་ཤེས་འགྱུར། །གཉིས་ཐ་དད་ན་རྒྱུ་མེད་ཅན། །གལ་ཏེ་མཚམས་སྦྱོར་བྱེད་པའི་རྒྱུ། །དོན་ཞིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། །གཟུགས་མཐོང་བ་ན་རོ་སོགས་ལ། །མངོན་འདོད་སོགས་དེ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །སྲིད་པའི་བཙོན་རར་ཆགས་སོགས་ཀྱིས། །འཆིང་བས་བཅིངས་པའི་སྐད་ཅིག་གཞན། །མ་བཅིངས་གཞན་ནི་གྲོལ་འགྱུར་བ། །ཞས་བྱ་འདི་ཡང་རྟོགས་མ་ཡིན། །བཅིངས་པ་གྲོལ་བ་ནམ་ཡང་ནི། །མི་སྲིད་གཅིག་ཏུ་འཇུག་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཕྱིར་ཐར་པ་དོན་གཉེར་རྣམས། །ངལ་བ་དོན་ནི་མེད་པར་འགྱུར། །འཆིང་བ་སོགས་ཀྱིས་བཅིངས་གྱུར་པ། །གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མཐོང༌། །མ་བཅིངས་གྲོལ་བ་ཐོབ་བྱེད་པ། །ཞེས་བྱ་འདི་འདྲ་མཐོང་བས་གནོད། །བཅིངས་དང་གྲོལ་བ་འདི་དག་ནི། །གཞི་
― DTG191_Page_0039 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་དེ་བཞིན་གནས་པའི་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་དེ་དག་བཞིན། །དེ་བཞིན་ཐམས་ཅད་མཛེས་པར་གནས། །རྣམ་པ་ད་དག་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །དངོས་རྣམས་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་ལ། །གཞི་གཅིག་པ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར། །དྲན་པ་ལ་སོགས་མི་སྲིད་དོ། །འདི་ལ་མངོན་པར་བརྗོད་པར་བྱ། །བདག་མེད་རྣམས་ལ་རྒྱུ་འབྲས་ཉིད། །གནས་པ་ཡིན་ན་འདི་དག་ཀུན། །གནོད་པ་མེད་པར་གྲུབ་པ་ཉིད། །ཇི་ལྟར་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་ལ། །རྗེས་འགྲོ་ཅན་གྱི་བདག་མེད་ལ། །ས་བོན་སོགས་ཀྱི་ནུས་ངེས་པ། །དེ་བཞིན་ནང་གི་བདག་ཉིད་གནས། །དངོས་སུ་འམ་ནི་བརྒྱུད་པ་ཡིས། །འགའ་ལ་ཁ་ཅིག་ནུས་བཅས་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་ལས་འབྲས་སོགས་རྣམས་ཀྱི། །འབྲེལ་པ་ཉིད་ནི་འཐད་མ་ཡིན། །བྱེད་པོ་ཉིད་སོགས་རྣམ་གཞག་སྟེ། །རྒྱུ་གཅིག་ཉིད་དུ་བརྗོད་འདོད་པས། །རྟོག་པས་སྒྲོ་བཏགས་ཉིད་འདོད་ཀྱི། །ཡང་དག་གནས་པའི་ཡང་དག་མིན། །རྗེས་འགྲོ་མེད་ན་རྒྱུ་འབྲས་ཉིད། །ཁྱད་པར་ཅན་དེ་མི་འཐད་དེ། །རྒྱུད་གཞན་ལས་ནི་བྱུང་རྣམས་དང༌། །གང་ཞིག་རྒྱུ་འབྲས་མི་འཐད་བཞིན། །འོ་ན་ས་བོན་མྱུ་གུ་སོགས། །རྒྱུ་འབྲས་ངེས་པ་ཉིད་མཐོང་སྟེ། །དེ་ལ་རྗེས་འགྲོའི་བདག་ཉིད་ཅན། །ཆ་ཤས་ཕྲ་མོ་ཡོད་མ་ཡིན། །ས་བོན་མྱུ་གུ་སོགས་པ་ལ། །ཞིང་སོགས་ཁྱད་པར་མེད་ཡིན་ན། །ཐ་དད་མི་རིགས་གཅིག་བདག་ཕྱིར། །ཐ་དད་རྗེས་འགྲོ་མེད་པ་གྲུབ། །དེ་ཕྱིར་ལས་འབྲས་སོགས་རྣམས་གྱི། །ཡོད་དང་མེད་པ་སྒྲུབ་དོན་དུ། །རྒྱུ་འབྲས་གྲུབ་དང་མ་གྲུབ་ཕྱིར། །གཞན་གྱིས་རབ་ཏུ་འབད་པར་བྱ། །དེ་ལ་བརྗོད་བྱ་སྐད་ཅིག་མ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་འབྲས་སྐྱེ་ཞིང༌། །དང་པོར་རྒྱུ་ནི་སྐྱེས་གྱུར་པ། །དེ་ནི་དེ་ཚེ་ཞིག་པའང་མིན། །དེ་ནི་སྐད་ཅིག་པ་ཉིད་ཕྱིར། །འབྲས་བུའི་སྐད་ཅིག་དུས་གནས་ཕྱིར། །གནས་ནའང་དོན་མེད་གང་གི་ཕྱིར། །དེ་ལ་འབྲས་བུ་དེ་འགྲུབ་ཡིན། །སླར་སྐྱེས་སླར་ཡང་དེ་ཡིས་ནི། །བསྐྱེད་པར་ནུས་མིན་སྐྱེ་བ་ནི། །མ་བྱུང་བ་ལས་བྱུང་དངོས་ཕྱིར། །གཞན་དུ་ན་ནི་གནས་པ་མིན། །དེ་ཕྱིར་མ་ཞིག་པ་ཡི་རྒྱུ། །སྐད་ཅིག་དང་པོར་བྱུང་བ་ལས། །དེ་ཡིས་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཕྱིར། །ཅིག་ཅར་ཐལ་པ་ཡོང་མ་ཡིན། །སྐད་ཅིག་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ལ། །དཔེར་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ། །ཞིག་ལས་
― DTG191_Page_0040 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུ་བརྗོད་པ་བཞིན། །གལ་ཏེ་དང་པོར་དེ་འབྱུང་ན། །ཅིག་ཅར་དུ་ཡང་ཐལ་འགྱུར་ཏེ། །ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུ་བཞིན་དེ་ཡང༌། །རིགས་པས་འཐད་མིན་གང་གི་ཕྱིར། །མེད་པས་སྔར་ནི་ནུས་མེད་ཕྱིར། །ནུས་པའི་ཚེ་ན་འབྲས་འབྱུང་ཕྱིར། །རྒྱུ་འབྲས་དག་ནི་ཅིག་ཅར་ཉིད། །འགལ་བར་གསལ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །སྐམ་པས་བཟུང་བ་བཞིན་དུ་ནི། །རྒྱུ་འདིས་རང་གི་འབྲས་བུ་འདིས། །བཟུང་ནས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མིན། །གང་ཕྱིར་ཅིག་ཅར་བ་རུ་འགྱུར། །འདོད་ལྡན་བུད་མེད་ལ་བཞིན་དུ། །འབྲས་བུ་རང་བཞིན་ལ་བརྟན་པར། །འཁྱུད་ནས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ན། །གང་གིས་དེ་དག་ཅི་དགར་འགྱུར། །ཅིག་ཅར་བ་ཉིད་འགལ་བ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་རྒྱུ་དེ་རང་ཉིད་ཀྱིས། །འབྲས་བུ་སོས་བསྡོམས་བཞིན་བཟུང་བ། །སྐྱེས་བ་ཡིན་ན་ཅིག་ཅར་བར། །འགྱུར་ན་དེ་ནི་དེ་ལྟར་མིན། །འབྲས་བུའང་རང་བཞིན་དེ་ལ་ནི། །འདོད་ལྡན་སྡུག་བསྔལ་འཁྱུད་བཞིན་པས། །སྐྱེ་བ་ཡིན་ན་ཅིག་ཅར་བར། །འགྱུར་ན་དེ་ཡང་དེ་ལྟར་མིན། །རང་གི་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་བ་ནི། །སྐད་ཅིག་དང་པོར་གང་བྱུང་བ། །སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་ཉེ་བ་ཡི། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་གང་བྱུང་མིན། །བྱ་བ་མེད་པའི་དངོས་ལ་ཡང༌། །དེ་ནི་དེ་ཡི་སྐྱེད་བྱེད་ཡིན། །འདོད་པ་ཙམ་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །བརྡ་ནི་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན། །སྐྱེ་བ་ལས་ནི་དུས་གཞན་པའི། །བྱ་བས་འདིར་ནི་ཅི་ཞིག་དགོས། །གང་ཕྱིར་ཡོད་ལས་འབྲས་བྱུང་བས། །ཡོད་པ་ཉིད་ནི་དེའི་བྱའོ། །དེ་མ་ཐག་པར་གང་ངེས་པ། །དེ་ཉིད་ལྟོས་པ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད། །རྟག་ཏུ་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་དང༌། །ལྡན་པའི་རྒྱུ་ཡི་བྱ་བའོ། །དེ་ཡོད་པ་ན་འབྱུང་བ་ཙམ། །བྱ་བ་ཞེས་ཀྱང་ཀུན་ཏུ་བརྟགས། །དེ་དང་ལྡན་པས་རྒྱུ་ཉིད་དེ། །དེ་ཕྱིར་དེ་ལྡན་དེ་ཉིད་མཆོག །གང་ཕྱིར་ས་བོན་མྱུ་གུ་སོགས། །ཡོད་ན་ཡོད་པར་མཐོང་ཉིད་ཀྱི། །བྱ་བ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ལས། །ཅུང་ཟད་ཀྱང་ནི་མཐོང་མ་ཡིན། །ནུས་པ་མ་མཐོང་བཞིན་དུ་ཡང༌། །རྒྱུ་ཉིད་དུ་ནི་རྟོག་བྱེད་ན། །འདི་དང་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ན། །གཞན་ཡང་ཅི་ཕྱིར་རྒྱུར་མི་འདོད། །ཇི་ལྟར་གཞན་ནི་མེད་ན་ཡང༌། །བྱ་བ་འབྲས་བུ་རྒྱུར་འདོད་བཞིན། །གཞན་ཡང་ཅི་ཕྱིར་རྒྱུ་མ་ཡིན། །ཡང་ན་དངོས་བཅས་མཐོང་བར་ནི། །འདོད་ནའང་འདི་ནི་ཁོ་བོ་ཅག །མཐོང་བར་འདོད་ཡིན་རྒྱུ་མེད་ན། །དེ་ལ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཡང༌། །ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་ཁས་ལེན་བྱེད། །ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་ཅན་བློ་ཉིད། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་ངེས་སྨྲ་བ། །དེ་བཞིན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ།
― DTG191_Page_0041 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཅིས་མི་འདོད། །ཇི་ལྟར་བློ་ནི་སྐད་ཅིག་ལ། །དེ་བཞིན་སྐྱེ་བ་ཅན་གཞན་ཡང༌། །བསྒྲུབས་པ་དེ་ཕྱིར་འགྲོ་བ་འདི། །དེ་བཞིན་ཁོ་ན་བྱ་བྲལ་བའོ། །རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པའི་དྲི་ལ་སོགས། །ཕན་ཚུན་རྒྱུར་འདོད་ཁོ་ན་སྟེ། །དེ་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཐལ་འགྱུར་ཏེ། །འདི་ལ་གནོད་པ་ཅན་མིན་ནོ། །གང་ཡང་རུང་བའི་རྒྱུ་རྣམས་ཀྱི། །གཞན་གྱི་དེ་མ་ཐག་འབྱུང་བའང༌། །དེ་བཞིན་ངེས་པ་ལ་འདོད་པས། །བརྟན་པར་འདོད་ལ་སྐྱོན་འདི་ཡང༌། །གང་ཞིག་གང་ལ་བྱ་བ་དང༌། །བཅས་ཏེ་དེ་ཡི་རྒྱུར་འདོད་ནའང༌། །གང་ལ་ཡང་དག་ངེས་གང་ཡིན། །དེ་རྒྱུ་ཡིན་པར་འདོད་པ་ནི། །མངོན་སུམ་དང་ནི་མི་དམིགས་པས། །ཡོད་ན་ཡོད་པར་གྲུབ་འདི་དག །གལ་ཏེ་རྣམ་བཅས་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས། །དངོས་རྣམས་རིག་པར་ཁྱོད་འདོད་དམ། །འོན་ཏེ་རྣམ་མེད་པས་དངོས་རྣམས། །རྣམ་པར་རིག་པར་ཁྱེད་འདོད་པ། །སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་ཕྱོགས་ལའང་དེ། །མཚུངས་པར་ཉེ་བར་མཚོན་པར་བྱ། །སྔ་མའི་རང་གི་རྒྱུ་རྣམས་དང༌། །གཟུགས་སོགས་རིག་པའི་རང་བཞིན་གྱི། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཉིད། །དུས་མཉམ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བ་ཡིན། །གལ་ཏེ་རྣམ་ཤེས་རྣམ་པ་དང༌། །བཅས་ན་སེམས་ནི་སྣ་ཚོགས་འགྱུར། །རྣམ་པས་མཚན་མ་ཉིད་མིན་ནའང༌། །ཉེ་བ་ན་གནས་རྒྱུ་མེད་པའོ། །ཞེ་ན་དེའི་ལན་འདིར་ཅུང་ཟད། །ཁྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་ནི་སྨྲ་བར་གྱིས། །འདི་ལ་ཁྱེད་ཅག་ལན་གང་ཡིན། །དེ་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་གིར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་ནི་འབྲས་བུ་དག །སྐྱེད་པར་མི་འདོད་དེ་ལྟ་ན། །བྱས་འཇིག་འགྱུར་ན་འདི་མིན་ཏེ། །རྒྱུན་གྱིས་རྒྱུ་ཉིད་འགྱུར་བ་ཡིན། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་ནི་མེད་པར་ཡང༌། །ལ་ལར་འབྲས་བུ་འབྱུང་འགྱུར་ན། །མ་བྱས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ན། །དེ་མིན་ནུས་པ་དེས་ཕྱིར་རོ། །སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་རྣམ་རྟོག་གིས། །བྱས་པ་འཇིག་ཚོགས་ཕས་རྒོལ་བ། །དེས་ནི་མི་འདོད་པ་ཉིད་དུ། །གྱུར་པ་ཅུང་ཟད་ཡོད་མ་ཡིན། །མི་འཇིགས་ཡོད་པར་ལྟ་བ་རྣམས། །རྒྱུན་ལ་གཅིག་པར་མངོན་སེམས་པས། །སྐད་ཅིག་གིས་ཕྱེའི་རྣམ་རྟོག་གིས། །ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་འཇུག་མི་འགྱུར། །སྐད་ཅིག་རེ་རེ་རྣམ་འཇིག་པའི། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམ་རྟོག་ཤིང༌། །རྒྱུ་ཡི་ངེས་པར་རིག་ནས་ནི། །དགེ་བའི་ལས་ནི་རྩོམ་པར་འགྱུར། །འབྲས་བུ་
― DTG191_Page_0042 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུ་ཅན་ཉིད་དག །ངེས་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་ཉིད་ཀྱི། །སེམས་གང་ཡིན་པའི་དྲན་པ་སོགས། །ཀུན་ལའང་གནོད་པ་མེད་པ་ཡིན། །དེ་ལ་རྒྱུ་འབྲས་འགྱུར་བ་ཡི། །མ་རིག་ལ་སོགས་པས་བཅིངས་འདོད། །དེ་དང་བྲལ་ཞིང་དྲི་མེད་པའི། །བློ་ཉིད་ཐར་པ་ཡིན་པར་འདོད། །ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི། །བཅིངས་དང་གྲོལ་བ་རབ་གྲགས་པ། །གཞི་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ནི། །འཇིག་རྟེན་པ་ལའང་གྲུབ་པ་མིན། །བདག་ལ་བྱེ་བྲག་ཐམས་ཅད་དུ། །མེད་ཕྱིར་བྱེད་པོ་ཟབ་པ་པོ། །བཅིངས་སོགས་འདི་འདྲ་ལ་གནོད་ཀྱི། །གཞན་དུ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པ་བརྟག་པ་སྟེ་བཅུ་བཞི་པའོ།། །།རྫས་ལ་སོགས་པའི་དོན་དྲུག་ནི། །དམ་པའི་དོན་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །རིག་སོགས་དངོས་མེད་ཉིད་དུ་ནི། །སྔར་བསྟན་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཞེས། །རྐང་མིག་པ་དང་གཟེགས་ཟན་པ། །ལུང་ཙམ་པ་ནི་སྨྲ་བྱེད་པའི། །རྫས་ལ་སོགས་པ་དགག་པ་འདི། །མདོར་བསྡུས་པ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །ས་ལ་སོགས་པས་ཕྱེ་བ་ཡི། །རྫས་དགུ་ཐ་དད་པར་འདོད་པའི། །ས་ལ་སོགས་པ་གྲངས་བཞི་ནི། །རྟག་དང་མི་རྟག་གིས་རྣམ་གཉིས། །རེ་ཞིག་ས་སོགས་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །གང་འདོད་པ་ཡི་རྡུལ་ཕྲན་རྣམས། །དེ་རྣམས་རྟག་པའོ་དེ་ལ་སོགས། །རྩོལ་བ་གང་ཡིན་དེ་འཇིག་འདོད། །དེ་ལ་རྡུལ་ཕྲན་རྣམས་རྟག་པ། །ཡིན་པར་རིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དངོས་པོ་མ་ལུས་པ་ཡི་ཡུལ། །སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་བསྒྲུབ་ཕྱིར་རོ། །རྟག་ཏུ་གོང་བུ་མ་ལུས་པ། །ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར། །དེ་རྣམས་ཕྲད་པ་ལ་སོགས་པ། །ལྟོས་མིན་བྱེ་བྲག་མེད་ཕྱིར་རོ། །རྡུལ་ཕྲན་སྐྱེད་པ་པོར་འདོད་པ། །ཡོད་པ་ཆོས་སུ་རྟོགས་མིན་ཏེ། །དོན་ཡོད་ལ་དམིགས་ཚད་མ་ཡི། །ཡུལ་འགྱུར་མ་ཡིན་ཞེ་ན་ནི། །གང་གིས་ཐགས་མཁན་སོགས་མཐོང་བས། །རྡུལ་ཕྲན་རྒྱུ་ནི་མི་འགྲུབ་མིན། །གང་ཕྱིར་སྣམ་བུ་སོགས་ཐམས་ཅད། །རྡུལ་ཕྲན་བདག་ཉིད་ཁོ་ནའོ། །ཡོད་འཛིན་ཚད་མ་མེད་ཙམ་གྱིས། །མེད་པ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །གང་ཕྱིར་ཚད་མ་ལོག་པ་ནི། །དོན་མེད་ཡིན་པའི་ངེས་ལ་མེད། །དེ་རྣམས་
― DTG191_Page_0043 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྩོམ་པའི་ཆ་ཤས་ཅན། །ཡོན་ཏན་ཆ་ཤས་ཐམས་ཅད་ལྡན། །མཐོང་བ་མིན་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན། །དེས་ན་ཚད་མ་ཅན་གྲུབ་མིན། །ཤེལ་གོང་ཉེ་བར་བསྒྱུར་བ་ཡི། །བསྒྱུར་བ་སྣང་བ་མ་ཡིན་ནམ། །ཆུ་སྐྱར་སོགས་བའང་དེ་གཟུགས་སུ། །འཛིན་པ་ཉིད་དུའང་མཐོང་མིན་ནམ། །རལ་གའི་ནང་གི་སྐྱེས་བུ་ལ། །དེ་ཡི་གཟུགས་སོགས་མི་ཤེས་ཀྱང༌། །སྐྱེས་བུར་ཤེས་པ་མཐོང་བ་དང༌། །གོས་དམར་བློ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །གཟུགས་སོགས་ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་ལས། །གཅིག་ཏུ་ཐ་དད་པ་ཡིན་ཏེ། །དེས་ན་དེ་ནི་ནག་བའི་ལས། །རྟ་བཞིན་རྣམ་པར་གཅོད་ཕྱིར་རོ། །ས་ལ་སོགས་དང་གཟུགས་དྲི་སོགས། །ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་འགྱུར་པ་སྟེ། །གཅིག་དང་སྔ་མའི་ཚིག་དབྱེ་བས། །ཟླ་བ་སྐར་མའི་ཐ་དད་བཞིན། །བྱེད་པ་ནུས་སོགས་ཐ་དད་པར། །སྣལ་མ་སྣམ་བུ་ཐ་དད་བཞིན། །འགལ་བའི་ཆོས་དག་སྦྱོར་བས་ན། །ཀ་བ་བུམ་པའི་དངོས་བཞིན་ནོ། །གོང་བུའི་དོན་ཡོད་མ་ཡིན་ན། །ཤིང་སོགས་མཐོང་བ་ཉིད་མི་འགྱུར། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་ལས་གཞན་པ། །གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་མཐོང་མིན་ཏེ། །གཞན་གྱི་རྣམ་པ་རིག་པའི་བློ། །མི་རིགས་ཤིན་ཏུ་ཐལ་འགྱུར་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པར། །རིག་པ་ཡིས་ཀྱང་སྲིད་པར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་དུང་ལ་སེར་སོགས་ཀྱི། །བློ་བཞིན་བློ་འདི་འཁྲུལ་པ་ཡིན། །རལ་ག་ནང་ཆུད་སྐྱེས་པ་ཡི། །ཤེས་པ་དེ་རྗེས་དཔག་པ་སྟེ། །དེ་ཡི་གཏན་ཚིགས་སུ་གྱུར་ལ། །རལ་ག་ཉིད་ནི་མཐོང་ཕྱིར་རོ། །སྐ་དང་གུར་ཀུམ་སོགས་རྣམ་པས། །གོས་ཀྱི་གཟུགས་ནི་གཞན་ཐོབ་ཅིང༌། །གོས་རྣམས་སྐད་ཅིག་པ་ཉིད་པས། །སྔ་མའི་གཟུགས་ནི་ཞིག་པ་ཡིན། །སླར་ཡང་ཆུ་སོགས་ལྟོས་བཅས་ལས། །གཟུགས་དེ་ཉིད་ལས་དཀར་པོ་ཡི། །གཟུགས་གཞན་དུ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ལྕགས་སོགས་སྔོན་པོ་སོགས་བཞིན་དུ། །གནས་སྐབས་དེ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ། །རང་དངོས་རྗེས་སུ་འཇུག་ཕྱིར་རོ། །དྲུག་པའི་ཚིག་ལ་སོགས་དབྱེ་བ། །འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་འབྱུང་བ་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་དངོས་རྣམས་དེ་ཉིད་ཀྱི། །ངོ་བོར་རྣམ་གནས་རེག་མ་ཡིན། །འདི་ལྟར་དྲུག་པོ་ལས་གཞན་པའི། །ཡོད་ཉིད་ཐ་དད་
― DTG191_Page_0044 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་མི་འདོད། །དེ་རྣམས་སྡེ་ཚན་གཅིག་ཉིད་དོ། གཞན་ཡང་ཁས་བླངས་པ་མིན་ནོ། །ཡོད་པ་ཤེས་པའི་ཚད་མ་ཡིན། །ཡུལ་དུ་དེ་ཉིད་འདོད་པས་ན། །དྲུག་པོའི་ཡོད་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། །ཁྱེད་ལ་དྲུག་ལས་གཞན་ཐལ་འགྱུར། །དེ་དྲུག་ཆོས་ཅན་དུ་བརྗོད་དེ། །ཆོས་ནི་དེ་དག་ལས་གཞན་པར། །འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན་ཡང༌། །དེ་དང་དེ་ཡི་འབྲེལ་འདོད་གང༌། །རྫས་སོགས་ངེས་ཕྱིར་ཕྲད་པ་ཡང༌། །མི་རིགས་གཞན་ཡང་འདུ་བ་ཡང༌། །འབྲེལ་པ་གཞན་ནི་ཁྱོད་འདོད་མིན། །འབྲེལ་པ་མི་འཐད་དེ་རྣམས་ཀྱི། །ཆོས་སུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བ་ཡིན། །དེ་ལས་བྱུང་ཙམ་གྱིས་ཤེ་ན། །གཞན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་གྱུར་ལ། །དེ་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ན། །ཐ་དད་པ་ཅན་གྱིས་དབྱེ་བ། །ཐོབ་འགྱུར་དེ་ལའང་གཞན་ཡིན་པས། །མཐའ་མེད་པར་ནི་ཐལ་བར་འགྱུར། །ཆོས་གཞན་ལ་ནི་འཇུག་པ་ཡིས། །དེར་ནི་ཆོས་ཅན་ཉིད་ཐོབ་ན། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྫས་སོགས་ཉིད། །ཆོས་ཅན་ཉིད་དུ་འདོད་མི་འགྱུར། །གལ་ཏེ་སྔ་རོལ་སྣལ་མ་ལས། །སྣམ་བུ་ཐ་དད་སྒྲུབ་བྱེད་ན། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དོན་མེད་ཉིད། །དེ་བཞིན་བཟློག་པར་དཀའ་བ་ཡིན། །སྣལ་མ་དེ་རྣམས་གནས་སྐབས་ཀྱི། །བྱེ་བྲག་གཞན་ནི་ཐོབ་པ་ན། །ཁྱད་པར་ཅན་དོན་བྱེད་ནུས་པ། །སྔ་མ་ལས་གཞན་མཚན་ཉིད་ཀྱི། །བྱ་བ་གཅིག་ཉིད་ལ་མཁོ་ལ། །སོ་སོར་ཤེས་པ་པོ་བསྟན་ན། །མངས་དང་ནུས་མེད་འབྲས་མེད་པའི། །སྐྱོན་རྣམས་བསལ་བར་འདོད་པ་ཡི། །ཐ་སྙད་འདོགས་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས། །གང་དག་མ་ལུས་པ་རྣམས་ལ། །ཐ་སྙད་ཉུང་བའི་བསམ་པ་ཡི། །ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །བྱེད་པོ་ནུས་པ་ཐ་དད་ལ། །ཡོངས་སུ་གྱུར་སོགས་ཆོས་ལྡན་ཕྱིར། །དེ་རྣམས་དུས་གཅིག་ཉིད་དུ་ནི། །སྣམ་བུ་ཉིད་དུ་འགྲུབ་པ་མིན། །རྡུལ་ཕྲན་རྣམས་ནི་ཕན་ཚུན་དུ། །བསྟངས་པས་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཡིན་ན། །དེ་རྣམས་དབང་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉིད། །མིན་པས་དབང་པོ་ལས་འདས་མིན། །རྡུལ་ཕྲན་སྔོ་སོགས་རྣམ་པའི་དངོས། །ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་བརྟགས་པ་མིན། །སྔོན་པོ་སོགས་སུ་སྣང་བ་ཡང༌། །མིག་སོགས་ཤེས་པས་རིག་པ་ཡིན། །གལ་ཏེ་འང་དེ་རྣམས་ཤར་ཉིད་དང༌། །
― DTG191_Page_0045 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ཉིད་དུ་འབྱེད་མཚན་ཉིད་མིན། །དེ་ལྟའང་སྦྱར་བའི་བཏུང་བ་བཞིན། །གནས་ལ་མངོན་སུམ་གྱིས་གནོད་མིན། །དངོས་པོ་འདི་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཉིད། །ཀུན་ལས་ལོག་པའི་རང་བཞིན་དུ། །མཐོང་བ་ཡིན་ཡང་རང་བཞིན་དུ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ངེས་པ་མིན། །བརྟགས་མིན་དབང་རྟེན་རྟོགས་བྱ་བ་ཡང༌། །ཆ་ཤས་དོན་མེད་རང་མཚན་ཉིད། །གང་ལས་ཐ་དད་ངེས་པ་ལ། །རྒྱུ་ཡོད་ན་ནི་དེ་འབྱུང་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་མར་མེ་འབར་བའི་རྒྱུན། །འདྲ་བར་འབྱུང་ལ་གཅིག་པར་འཁྲུལ། །དེ་བཞིན་ཕྲ་བ་དུ་མ་རྣམས། །རྒྱུན་མི་འཆད་རྣམས་བློས་གཅིག་རྟོགས། །དབྱེ་བ་མི་རྟོགས་དེ་རྣམས་ལ། །མངོན་སུམ་དུ་འདོད་མིན་ཞེ་ན། །མར་མེ་སོགས་དེ་ཇི་ལྟར་མཐོང༌། །དེ་བཞིན་ཆ་ཤས་ཅན་ཅིས་འདོད། །འདི་རྣམས་རྡུལ་དུ་མ་ངེས་ན། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་རྣམ་པའོ་ཞེས། །དེ་ལྟ་བུར་ཡང་རྟོགས་བྱ་བར། །འདི་ནི་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་དེ་ལའང་རྒྱུ་མེད་དེ། །ཤེས་པ་དེ་ནི་ཡུལ་མེད་མིན། །གོང་བུ་ཡུལ་གཅིག་མ་ཡིན་ཏེ། །གཅིག་དང་གོང་བུ་ཉིད་འགལ་ཕྱིར། །གོང་བུ་གཅིག་དངོས་ཉིད་ཡིན་ན། །སྦྲང་མའི་རྐང་པ་གཡོགས་ཙམ་གྱིས། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཡོགས་པར་ནི། །འགྱུར་ཏེ་དབྱེ་བ་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཆ་གཅིག་ཏུ་ནི་དམར་བ་ཡང༌། །ཐམས་ཅད་ལ་འགྱུར་དམར་པོ་བཞིན། །འགལ་བའི་ཆོས་དག་སྦྱོར་བ་ཡང༌། །སྣ་ཚོགས་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར། །གཅིག་གི་དངོས་ཉིད་མ་ཡིན་ན། །ཐམས་ཅད་སྒྲ་འདིར་ཅི་ཞིག་བྱ། །དེ་ཡང་དུ་མའི་ཡུལ་ཡིན་ན། །ཡན་ལག་ཅན་ནི་དུ་མ་ཡིན། །གོས་དང་ལུས་དང་རི་སོགས་གང། །འཇིག་རྟེན་ལ་གྲུབ་མ་ཡིན་ནམ། །དེ་ཉིད་ཡན་ལག་ཅན་ཉིད་དུ། །ཁྱེད་ཅག་གིས་ནི་སྨྲས་པ་ཡིན། །གོས་དམར་ཀུན་དུ་ཐམས་ཅད་དང༌། །ལྷག་མེད་དེ་བཞིན་མ་ལུས་པ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་རབ་སྦྱོར་བ། །འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་འབྱུང་བ་ཡིན། །དེ་འདྲ་མངོན་པར་འདོད་པ་ནི། །ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་སྨྲ་བ་སྟེ། །གོས་ཀུན་དམར་བོར་འགྱུར་སོགས་པར། །སྨྲ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་མེད། །བརྟགས་ནས་དེ་བརྗོད་ཡིན་ཞེ་ན། །ཚིག་གཞན་དུ་ནི་ཐལ་འགྱུར་ཞིང༌། །གཙོ་བོ་ཕལ་པར་འདོད་དག་གི །ཐ་དད་བློ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །སྦྱོར་བ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་བྱེད་པ། །འཇུག་པ་ཉིད་
― DTG191_Page_0046 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་མ་ཡིན་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་དམར་པོར་ཐལ་བ་མིན། །ཐམས་ཅད་གཡོགས་པར་འདོད་པའང་མིན། །རྫས་ནི་ཆ་ཤས་མེད་མིན་ནམ། །ཅི་ཕྱིར་མ་ཁྱབ་པར་རྣམ་གནས། །རང་དངོས་དེ་ལྟར་གནས་ན་ནི། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐ་དད་གྲུབ། །ཡུལ་མང་ལ་གནས་པ་དེས་ན། །གནས་གཅིག་བྱེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ། །དུ་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྲུབ། །དེ་ཉིད་དོན་ནི་མི་ཤེས་པའི། །འཇིག་རྟེན་གོང་བུ་གཅིག་སྙམ་སེམས། །རྣམ་རྟོག་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་ནི། །ཕྲ་རབ་རྡུལ་ཞེས་འདིར་བརྗོད་པའམ། །རྒྱུ་མཚན་རྣམ་རྟོག་མིན་པར་ཡང༌། །བརྡ་ཡི་རྗེས་འགྲོ་ལྡན་པ་ཡི། །དབུལ་ལའང་ཕྱུག་པོ་ཞེས་བརྗོད་ཡིན། །འདི་ནི་དེ་འདྲའི་མིང་དུ་གནས། །སྣལ་མ་དང་ནི་ལག་པ་སོགས། །ཆ་ཤས་ཅན་གཅིག་རྗེས་འཇུག་མིན། །དཔེར་ན་དུ་མ་ཉིད་གྲུབ་པའི། །རེ་ལྡེ་སྣམ་བུ་རྩིག་སོགས་བཞིན། །གལ་ཏེའང་མངོན་པར་འདོད་པའི་རྫས། །གཅིག་ཕྱིར་ཡན་ལག་དུ་མ་ལ། །རྟེན་མིན་རྡུལ་བཞིན་འཇུག་པར་ནི། །མི་རིགས་གནོད་ཅན་ཚད་མའོ། །གཅིག་འཇུག་གནས་དེའང་ཆ་ཤས་ཀྱི། །རྟེན་གཞན་ལ་ནི་འཇུག་པ་ནི། །དངོས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སམ་གཞན་གྱིས། །རྣམ་པ་གཞན་ཡོད་མིན་པས་སོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱིས།། གཞན་ལ་འཇུག་པར་བརྟག་མིན་ཏེ། །དེ་དབང་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །གཞན་དུ་དེར་འཇུག་ཡོད་མ་ཡིན། །དཔེར་ན་ཁུ་འཇོ་བའི་མ་མ། །གཞན་གྱི་དབང་བྱའི་རྟེན་འགྱུར་མིན། །དེ་བཞིན་གཅིག་གིས་དབང་བྱས་པའི། །རྫས་ནི་གཞན་གྱི་རྟེན་བྱེད་མིན། །གང་ཕྱིར་དེ་འབྲེལ་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་མིན་ཡུལ་ལའང་འཇུག་པས་ན། །དེ་ནི་ཡུལ་གཅིག་ཉིད་ཐོབ་བམ། །གཅིག་བདག་ཉིད་འགྱུར་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །གཞན་ཉིད་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་ན། །རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་ཡི་དངོས། །ཐ་དད་བདག་ཉིད་ཉིད་ཡིན་པས། །གཅིག་ནི་དུ་མར་གནས་འགྲུབ་མིན། །དེ་དེ་རྣམས་ལ་འདུ་བ་ཡི། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་ཡིན་ཞེ་ན། །སྐྱོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་འགྲོ་བ། །དེ་ཡང་རྣམ་པར་དཔྱད་བྱ་ཡིན། །གཞན་ཡང་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །འཇུག་ན་དུ་མ་ཉིད་ཐོབ་འགྱུར། །ཕྱོགས་གཅིག་གིས་ན་ཐ་མེད་འགྱུར། །དེ་གཅིག་མིན་པའམ་གང་དུ་མིན།།
― DTG191_Page_0047 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རང་རྒྱུད་པའང་ཐལ་འགྱུར་བའི། །བསྒྲུབ་པས་གང་ཞིག་འཇུག་པ་ན། །དེ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བ། །ཡིན་ན་འབྲེལ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །མ་ལུས་པས་སམ་ཕྱོགས་གཅིག་གིས། །འཇུག་པ་གང་དུའང་མ་ཤེས་ཉིད། །གང་གི་ཡོད་པ་མིན་ཕྱིར་རྫས། །མེད་པའང་གཞན་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ནི་ལ་ལར་མཐོང་བ་ན། །རྫས་ལ་སོགས་པ་གསལ་བ་བཞིན། །དེ་བཞིན་དེར་ནི་མ་མཐོང་ན། །ཐ་དད་པར་རྒོལ་མི་རིགས་སོ། །དེ་དག་ཙམ་གྱིས་འཇུག་པ་ཉིད། །མེད་པར་བརྗོད་འགྱུར་ཞེ་ནའང་དེ། །མི་རིགས་འདི་ན་འདི་ཞེས་པའི། །བློ་ཡིས་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པའི། །དེ་ནི་མངོན་སུམ་འདོད་མིན་ན། །གནོད་པ་ཅན་འགའ་བརྗོད་པའི་རིགས། །གཞན་དུ་གཟུགས་སོགས་ཤེས་པ་ཡང༌། །མངོན་སུམ་མིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །འདི་ལ་འཇུག་པ་དེ་མེད་པར། །དབྱེར་མེད་ཚུལ་གྱིས་སྔར་བསྟན་ཟིན། །འདི་ལ་ཞེས་པའི་ཤེས་པ་མེད། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་མི་སྣང་ཕྱིར། །མ་ལུས་པ་དང་ཕྱོགས་གཅིག་པའི། །སྒྲ་དང་དོན་འདི་བཤད་མཛད་པའི། །ཆ་ཤས་མེད་འདིའི་འཇུག་པ་ཅི། །དེ་ནི་དེ་ལས་གཞན་དུའམ། །ཇི་ལྟར་སྣོད་ལ་སོགས་བཞག་པའི། །དཔལ་འབྲས་ལ་སོགས་ཇི་བཞིན་པའམ། །སྟན་ནི་དུམ་ལ་འཇུག་པའི། །ནག་པ་སོགས་མཐོང་ལྟ་བུ་ཡིན། །བུམ་པ་མར་མེ་ལ་སོགས་བཞིན། །འཇིག་པ་ལ་སོགས་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས། །སྒྲ་རྣམས་འགའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ཡིན། །དེ་ནི་ནམ་མཁར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཉི་སོགས་བྱ་བའི་རྫས་རྣམས་ལས། །ཐ་དད་པ་ཡི་རྒྱུ་མཚན་ནི། །གཞན་ན་གཞན་མིན་སོགས་ཤེས་པ། །ཇི་ལྟར་བུམ་སོགས་ཤེས་བཞིན་ནོ། །སྒྲ་དཀར་གཉེར་མ་ལུས་རྩུབ་སོགས། །གྱུར་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་ཕྱིར་འདིར། །གང་ལས་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་རྒྱུ། །དེ་ནི་དུས་ཞེས་བྱ་བར་འདོད། །ཤར་དང་གཞན་སོགས་བློ་རྣམས་ལས། །ཕྱོགས་ཉིད་རྗེས་སུ་དཔོག་པ་ཡིན། །ཤེས་པ་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་ལས། །ཡིད་ཀྱང་རྗེས་སུ་དཔག་པར་འདོད། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་ནི། །རིམ་གྱིས་སྐྱེ་ཕྱིར་གཟུགས་སོགས་ལས། །གཞན་པའི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པ་སྟེ། །དཔར་ན་ཤིང་རྟ་སོགས་བཞིན་ནོ། །ཟིན་སོགས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས། །
― DTG191_Page_0048 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པར་ཁས་ལེན་ན། །སྒྲ་རྣམས་དེ་རྣམས་ལ་བརྟེན་པར། །འགྲུབ་ཕྱིར་སྔ་མ་སྒྲུབ་བྱེད་མིན། །ཁ་ཅིག་རྟག་པར་ཁྱབ་བྱད་པ། །འདུ་བ་ཉིད་དུ་འགྲུབ་མིན་ཏེ། །འདི་རྣམས་རྗེས་འགྲོ་མ་ཚང་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་རིམ་མིན་སོགས་ཐོབ་འགྱུར། །གཞན་དང་གཞན་མིན་སོགས་ཤེས་པའི། །རྒྱུ་ནི་བརྡ་ཡི་བྱེ་བྲག་ལས། །བྱུང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དག །ཡིན་ཕྱིར་དུས་དང་ཕྱོགས་དེ་དག །ཆ་ཤས་མེད་གཅིག་དངོས་ཡིན་ཕྱིར། །གཞན་དང་གཞན་སོགས་སྲིད་པ་མིན། །དེ་སྔར་སྨྲས་གཏན་ཚིགས་སུ། །འདོད་པ་རྣམ་པར་།མིག་ལ་སོགས་པ་ལ་གཞན་པ། །དྲུག་པོ་དེ་མ་ཐག་འབྱུང་བའི། །ཤེས་པ་གང་ཡིན་དེ་ཡིད་དུ། །ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་འདོད་པ་ཡིན། །ཡིན་ཉིད་རྟག་ན་ཤེས་པ་རྣམས། །ཅིག་ཅར་བ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར། །དེས་འདིར་སྔར་སྨྲས་གཏན་ཚིགས་སུ། །འདོད་པ་རྣམ་པར་ཉམས་བྱས་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་པ་དང་ཕྱི་རོལ་པས། །བརྟན་པའི་ཡིད་འགྲུབ་མི་འགྲུབ་པ། །གཞན་གྱིས་མདོར་སྨྲ་ཨཱ་བཅས་དང༌། །གཞན་དུ་ཡང་ནི་བཟླས་ནས་སོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་རྫས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་བརྟག་པ་སྟེ་བཅོ་ལྔ་པའོ།། །། རྫས་རྣམས་བཀག་པ་དེ་ལས་ནི། །དེ་བཞིན་རྟེན་པར་འདོད་པ་ཡི། །ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་ཀུན་ལ་ཉིད། །མེད་པར་འགྱུར་བ་ཁོ་ནའོ། །འབྲེལ་པ་ཅན་རྣམས་བཀག་པ་ན། །འདུ་བའང་གང་ལ་གང་ཞིག་ཡིན། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་བྱེ་བྲག་ཏུ། །དགག་པ་འདི་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་རགས་པའི་རྫས། །གལ་ཏེ་གཅིག་པ་ཉིད་འདོད་ན། །བུ་གའི་སྣང་བས་དེ་གསལ་བཞིན། །གསལ་བ་ཅི་ཕྱིར་སྣང་བ་མིན། །ཡངས་པའི་ཕྱོགས་ན་གནས་པ་ཡི། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་མཐོང་བ་ཡང༌། །གསལ་འགྱུར་མིན་པ་དེ་ཡི་ཚེ། །དེ་ལས་དེ་དེ་ཐ་དད་འགྱུར། །དེ་མིན་གཞན་ལ་བློ་ལོག་ཅིང༌། །གླང་པོ་སོགས་ལས་ཐ་དད་པའི། །གྲངས་ནི་སྣང་བར་ཁྱེད་འདོད་དེ། །ཤེས་ལས་སྣང་བ་ཡོད་ཉིད་མིན། །འདོད་པས་རབ་ཏུ་སྦྱར་བ་ཡི། །བརྡ་ནི་ཡིད་བྱེད་རྗེས་འགྲོ་བ། །བུམ་སོགས་གཅིག་སོགས་རྣམ་ཤེས་འདི། །ཤེས་པ་སོགས་བཞིན་
― DTG191_Page_0049 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇུག་པ་སྟེ། །དེ་རྣམས་རྫས་ཉིད་མིན་པའི་ཕྱིར། །རྣམ་འབྱེད་རྫས་ནི་གང་ཞིག་ཡིད། །མ་འཁྲུལ་པ་ཡི་དེ་ཉིད་ཀྱིས། །ཤེས་དེ་བརྗོད་པར་རིགས་མིན་ཉིད། །དེ་ནི་རྫས་དང་འབྲེལ་པ་ལས། །གཅིག་ཉིད་ཡིན་དང་དོན་གཅིག་ལ། །འདུ་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་ལ། །རྣམ་ཤེས་གཅིག་ཏུ་འདོད་ཅེ་ན། །དེ་ལྟར་གཅིག་པའི་ཤེས་པ་ཉིད། །ཡིན་ཡང་གཉིས་སོགས་བློ་གང་ཡིན། །ཚིག་གི་དོན་དྲུག་སོགས་གང་ལ། །དེ་རྣམས་ལ་ལྟོས་རྒྱུ་གང་ཡིན། །དོན་གཅིག་ལ་ནི་འདུ་སོགས་ཀྱི། །ཤེས་པ་འདི་ནི་མེད་པར་འགྱུར། །དེས་ན་འདི་ནི་འཁྲུལ་འགྱུར་ཏེ། །མི་ལ་མེ་ཡི་བློ་བཞིན་ནོ། །གླང་པོ་ལ་སོགས་ཤེས་དེ་ལས། །གཞན་པ་ལས་བྱུང་དམག་གི་བློ། །མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་ལས་སྒྲུབ་པ། །སྣམ་བུ་སྔོ་སོགས་བློ་བཞིན་ནོ། །འདོད་པས་སྦྱར་བའི་བརྡ་དང་ནི། །ཡིད་ལ་བྱེད་སོགས་ཐབས་ཡིན་ན། །བློ་དེ་འདོད་ཡིན་དེ་ཉིད་ཀྱིས། །བློ་ལ་སོགས་པའང་གྲངས་སུ་འགྱུར། །གལ་ཏེ་བློ་ལ་ལྟོས་པ་ལས། །གྲངས་འགྲུབ་པར་ནི་སྨྲ་བ་ཡང༌། །བརྡ་ལ་འཇུག་པ་ཙམ་གྱིས་ནི། །བློ་དེ་ཅི་ཡི་ཕྱིར་མི་འདོད། །ཆེ་དང་རིང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །བོང་ཚོད་གང་ཞིག་རྗོད་བྱེད་པའི། །དོན་དེའང་དེ་བཞིན་མིན་དངོས་ཀྱི། །དབྱེ་བ་ཉིད་ལས་ཅིས་མི་འདོད། །ཁང་བཟངས་ཕྲེང་ནི་རིང་པོ་དང༌། །ཆེན་པོར་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན། །དེ་ལ་འདི་འདྲའི་བོང་ཚོད་ཀྱི། །ངོ་བོར་རྟོག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་གཅིག་ལ་ནི་འདུ་བ་ཡིས། །དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། །གང་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ། །སོ་སོ་བར་བརྗོད་དེའི་ཡན་ལག །དང་བྲལ་གཞན་ལས་གཞན་དེ་བཞིན། །གང་དང་ཕྲད་དང་དབྱེ་བ་ཡང༌། །གཞན་ལ་རྫས་སུ་ངེས་བ་དག །ཕྲད་སོགས་བློ་དག་གི་ནི་རྒྱུད། །བརྟག་པ་དེ་དག་དོན་མེད་ཉིད། །ཕྲད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། །ས་བོན་ཆུ་དང་ཞིང་ལ་སོགས། །རྟག་ཏུ་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་ནི། །ཐལ་འགྱུར་བྱེ་བྲག་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཞིང་དང་ས་བོན་ཆུ་སོགས་རྣམས། །ལྟོས་དང་བཅས་པར་ཤེས་བྱས་ཏེ། །རང་འབྲས་རྟག་ཏུ་མི་འབྱིན་ཕྱིར། །འབྱིན་པ་འཁོར་ལོའི་ཆུ་བཞིན་ནོ། །དེ་རྣམས་གང་ལ་ལྟོས་གྱུར་པའི། །དངོས་པོ་ཕྲད་པ་ཡིན་པར་འགྱུར། །དེ་ནི་བྱེ་བྲག་དངོས་གྱུར་ཕྱིར།།
― DTG191_Page_0050 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐ་དད་ཉིད་ཅེས་ཤེས་བྱ་སྟེ། །ཕྲད་པར་འདོད་པ་གང་དག་དང༌། །ཕྲད་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཞེས་བརྗོད། །དེ་ལས་གཞན་པ་ཡོངས་སྤངས་ནས། །དེ་ཉིད་ལོངས་སྤྱོད་པ་འདིའོ། །དངོས་འདི་བར་ཆད་མེད་པའམ། །འདི་ནི་བར་ཆད་དང་བཅས་ཞེས། །འདི་འདྲའི་བློ་ཡི་དབྱེ་བ་དག །འདི་དག་མེད་གང་ལས་འདིར་རིག །གང་འདིར་བར་ཆད་བཅས་བློ་ལ། །བར་ཆད་མེད་པའི་བློ་ངེས་དང༌། །བར་ཆད་མེད་ལའང་གང་གཞན་པ། །འདི་གཉིས་ལོག་པའི་ཤེས་པ་སྟེ། །ལོག་པའི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཉིད། །དོན་གྱི་གཙོ་བོའི་རྗེས་འཇུག་ལ། །གཙོ་བོར་འདིར་ནི་བརྗོད་བྱ་བ། །བརྗོད་པས་དེ་དག་ཀྱང་འགྲུབ་འགྱུར། །གདུབ་འཁོར་ཅན་ཞེས་བློ་འདི་ཡང༌། །རྒྱུ་གང་གིས་སྐྱེ་མི་ལ་ནི། །གདུབ་འཁོར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། །དེ་ནི་རྟག་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར། །གཞན་དུ་མཐོང་བ་ཡོད་པ་ལ། །གཞན་དུ་དགག་པ་ཉིད་རིགས་ཀྱི། །ཕྲད་པ་གང་དུའང་མ་མཐོང་བ། །དེ་གོ་ཇི་ལྟར་དགག་ཏུ་རུང༌། །ནག་པ་གདུབ་འཁོར་མེད་དེ་བཞིན། །དེ་ཕྱིར་དངོས་རྣམས་ཡོད་ཉིད་ཡིན། །དགག་དང་སྒྲུབ་སོགས་གང་ཡིན་པའི། །རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་གནས་ཡིན་ཞེས། །སྨྲ་ལ་སྐད་ཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས། །ཆུ་སོགས་བྱེ་བྲག་མེད་པ་སྟེ། །བར་ཆད་མེད་པ་སོགས་ཡོད་ཀྱང༌། །གནས་སྐབས་གཞན་ལ་ལྟོས་བཅས་ཡིན། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་ལ་སོགས་དེ་རྣམས། །ཕྲད་པ་ཙམ་ལ་ལྟོས་བཅས་ན། །ཕྲད་པ་ཐག་ཉིད་འབྲས་འབྱུང་འགྱུར། །དེ་མིན་མཐར་ཡང་འབྱུང་མི་འགྱུར། །བར་ཆད་མེད་པར་འབྱུང་བ་ལས། །གནས་སྐབས་བྱེ་བྲག་ཐོབ་པ་ལའང༌། གང་དག་འདི་ལོངས་སྤྱོད་མཐོང་བའང༌། །དངོས་དེ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་འགྲུབ། །བར་དུ་ཆོད་ཀྱང་གཞན་ཉིད་པར། །སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ལས་བར་ཆད་དང༌། །བཅས་དང་བར་ཆད་མེད་ཤེས་པ། །ལོག་པའི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །ཆོས་མཐུན་ལ་ལྟོས་མིན་པར་ཡང༌། །འཁྲུལ་རྒྱུ་ནང་ལ་ཡོད་འགའ་ཞིག །གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་སེམས་ལ་ནི། །ཟླ་བ་གཉིས་སོགས་བློ་བཞིན་ནོ། །བར་ཆད་མེད་སོགས་ལས་བྱུང་བ། །གཙོ་བོ་འདིར་ནི་ཡོད་ན་ཡང༌། །གནས་སྐབས་བྱེ་བྲག་ལས་སྐྱེས་པ། །གདུབ་འཁོར་ཅན་ཞེས་བ་བློ་འདི། །ནག་པ་དང་ནི་གདུབ་འཁོར་བཞིན། །ཕྲད་པ་དང་
― DTG191_Page_0051 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་འདྲ་བ་ཡི། །གནས་སྐབས་ཁྱད་པར་ཅན་ལས་སོ། །དེ་འདྲར་མཐོང་བཞིན་གཞན་དུ་མིན། །ཕྲད་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་མིན་ལས། །ནག་པ་གདུབ་འཁོར་མེད་སོགས་པའི། །ཕ་རོལ་པོ་ཡི་འདོད་པ་ལས། །ཕྲད་པའི་དངོས་པོའི་བློ་སྐྱེ་མིན། །ཕྲད་པའི་བློ་ནི་གང་ཡིན་ལས། །ཁང་བཟངས་སོགས་ལ་ཕྲད་བློ་འབྱུང༌། །ཡང་ན་དངོས་པོ་དུ་མ་ཉིད། །ཡོད་ལ་སྣལ་མ་མང་པོ་ལ། །སོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་བློ་བཞིན་དུ། །ཐ་དད་པར་ནི་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །བྱ་བ་ཡང་ནི་ཅི་རིགས་པར། །ཚད་མ་གཉིས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་སྟེ། །གཅིག་ནི་དུ་མ་ལ་འཇུག་པའང༌། །མི་རིགས་གནོད་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཕ་རོལ་ཕ་རོལ་མིན་བརྗོད་སོགས། །རྟོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་པ། །ཕ་རོལ་ཉིད་དང་ཕ་རོལ་མིན། །ཉིད་ཡིན་ཕྱོགས་དུས་དེ་རྒྱུ་མིན། །དཔེར་ན་སྔོན་པོ་སོགས་དངོས་རྣམས། །རིམ་གྱིས་འབྱུང་དང་གནས་པ་ལས། །གཞན་མའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་དབེན་པའང༌། །ད་ལྟར་བསྟན་ཅིང་གཞན་དེ་བཞིན། །གྲངས་དང་ཕྲད་པ་ལ་སོགས་ཀུན། །རྫས་ལས་ཐ་དད་མིན་པ་མིན། །དེ་ནི་རྣམ་དཔྱོད་བྱེད་ཉིད་ཀྱིས། །དབྱིག་པ་སོགས་བཞིན་འདོད་ཅེ་ན། །དེ་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པར། །སྨྲ་བས་འདོད་པ་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན། །གང་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པར། །དེ་ཉིད་གཞན་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་མིན། །འོན་ཏེ་བརྗོད་བྱ་ཉིད་མིན་པའི། །ཚོགས་ལ་སོགས་པ་འགོག་བྱེད་པ། །གང་ཕྱིར་ངེས་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ། །གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་སོགས་བཞིན་དུ། །དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ། །དངོས་མེད་ནམ་མཁའི་པདྨ་བཞིན། །ཆོས་ངེས་པ་ཉིད་མི་འགྲུབ་སྟེ། །དེ་རྣམས་རྟོག་པས་སྒྲོ་བཏགས་པའོ། །གང་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་པད་སོགས་ཀྱིས། །དེ་སྐད་སྨྲས་ཉིད་མ་ངེས་པའོ། །ཐ་དད་མིན་དང་ཐ་དད་པའང༌། །དངོས་པོ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་གནས། །གྲངས་སོགས་རྫས་ལས་ཐ་དད་པ། །དེ་ལྟར་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་ཞེ་ན། །གཞི་ཉིད་མ་གྲུབ་པ་ཡི་ཕྱིར། །གྲངས་སོགས་རྣམས་ནི་མི་འགྲུབ་པོ། །བསྡུས་པ་སོགས་ལས་ཐ་དད་པའི། །རྫས་ཉིད་དེ་ལྟར་བརྗོད་བྱ་བ། །རང་དངོས་ཉིད་ལས་ཐ་དད་པ། །རྣམ་པར་ཉམས་པར་སྒྲུབ་པར་འགྱུར། །བྱས་པའི་ཤུགས་ནི་རྣམ་གསུམ་དུ། །བསྟན་ཏེ་ཤུགས་སུ་བརྗོད་པ་དང༌།
― DTG191_Page_0052 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གོམས་པ་བརྗོད་དང་གནས་འཇིག་པ། །འདི་དག་མ་ལུས་མི་འཐད་དེ། །དངོས་རྣམས་སྐད་ཅིག་པ་ཡིན་ཕྱིར། །བྱས་པ་གང་ཡང་ཡོད་མིན་ན། །བྱས་པའི་ཤུགས་ཀྱི་བཀའ་ཅན་ལ། །གང་གི་རྒྱུ་ནི་རྒྱུར་འགྱུར་ཡིན། །གོམས་པ་བརྗོད་པར་བྱས་པའི་ཤུགས། །སེམས་ཀྱི་བག་ཆགས་བདག་ཉིད་རིགས། །བདག་གི་ཡོན་ཏན་ཉིད་དེ་ནི། །མི་རིགས་དེ་ནི་གསལ་ཕྱིར་རོ། །གནས་སུ་འཇོག་བྱེད་དངོས་ཉིད་དུ། །མི་རིགས་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་ཕྱིར། །གནས་དོན་འབྱུང་བ་ཉིད་གྱུར་ལས། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གནས། །རང་གི་རྒྱུ་ཉིད་ལས་བྱུང་བ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ནི་གནས་པ་རྣམས། །སྔ་མ་སྔ་མའི་ནུས་མཐུ་ལས། །རྒྱུན་གྱིས་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡིན། །དེ་ནི་གཞན་དུ་འབྱུང་མིན་པ། །དེ་ཕྱིར་འདི་ཡི་འཇོག་བྱེད་གང༌། །འདི་ཡི་མཐོང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་མིན། །གཞན་ཡང་བྱས་པའི་ཤུགས་སུ་འགྱུར། །གོས་སོགས་སྐྱེ་བ་འདི་ཉིད་ལ། །འཇོག་བྱེད་ཡོན་ཏན་དུ་འདོད་ན། །དེ་བཞིན་བྱས་ཤུགས་ཡོན་ཏན་ཡང༌། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ཡོད་མི་འགྱུར། །ཡིད་དང་བདག་ཏུ་སྦྱོར་བ་དག །གོང་དུ་རྒྱས་པར་བཀག་པའི་ཕྱིར། །མ་མཐོང་བ་ལ་ཕ་རོལ་པོས། །སྨྲས་པ་མཚན་ཉིད་ལྡན་མི་རིགས། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚིག་གི་དོན་བརྟག་པ་སྟེ་བཅུ་དྲུག་པའོ།། །།དངོས་རྣམས་སྐད་ཅིག་གཅིག་གི་ལ། །རྡེག་པ་ལ་སོགས་ལས་ཡོད་མིན། །སྐྱེ་བའི་ཡུལ་དུ་ཞེན་པ་ཉིད། །དེ་ལས་གཞན་ཐོབ་ཡོད་མ་ཡིན། །སྐྱེ་བའི་ལས་ནི་གཞན་པའི་དུས། །ལས་ཀྱི་དུས་ཤེས་ཕ་རོལ་སྨྲ། །ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་ཞིག་འདོད་པ། །མར་མེ་ལ་སོགས་དངོས་ལ་ཡང༌། །རྒྱབ་མ་མདུན་པའི་ཡུལ་དག་ལས། །ཕྲལ་དང་ཕྲད་པའི་འབྱུང་དག་ལ། །འགྲོ་བ་ཅན་ནམ་གཞན་ཀུན་ཡང༌། །ལས་ཀྱི་གཞིར་ནི་རབ་བརྟགས་ལས། །གར་སྐྱེས་ནམ་དུའང་སྐད་ཅིག་ཀྱང༌། །གནས་མིན་གཡོ་བའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་རྡུལ་ཕྲན་ཙམ་གྱིས་ཀྱང༌། །ཡུལ་དུ་འཕོ་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །རྟག་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ནི། །འགྲོ་ལ་སོགས་བར་ཤིན་ཏུ་ཡང༌། །བསྒྲུབ་དཀའ་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ། །འདི་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་
― DTG191_Page_0053 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲོ་བོ་སོགས་དངོས་དེའི། །དངོས་ཡིན་རྟག་ཏུ་འགྲོ་སོགས་འགྱུར། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ཀྱང་མི་གཡོ་བར། །གཅིག་ཏུ་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་དུ་འགྲོ་སོགས་མེད་པ་ཡང༌། །འདིས་ནི་རྟག་ཏུ་ཐོབ་འགྱུར་ན། །སྔ་མའི་ངོ་བོ་མི་འདོར་ཕྱིར། །འགྲོ་སོགས་རྩོམ་པའི་དུས་བཞིན་ནོ། །འོན་ཏེ་འགྲོ་མིན་སོགས་དངོས་པོའི། །དངོས་ཡིན་རྟག་ཏུ་འགྲོ་མི་འགྱུར། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ཀྱང་འགུལ་བར་ནི། །འགྱུར་བ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཕྱིར་འགྲོ་སོགས་ཡིན་ན་ཡང༌། །མི་གཡོའི་བདག་ཉིད་ཕྱིར་ཡིན་ཏེ། །སྔ་མའི་ངོ་བོ་མི་འདོར་ཕྱིར། །གཡོ་མིན་ངོ་བོའི་དུས་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འགྲོ་མིན་དུས་གཅིག་ཚེ་འང༌། །གཞན་དུ་ཡང་ནི་འགྱུར་ཡིན་ན། །ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་བདག་ཉིད་དང༌། །འདྲེས་བས་ཐ་དད་ཉིད་དུ་འགྱུར། །དེ་དག་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་པའི། །བདག་ཉིད་དུ་ནི་ངེས་པ་སྟེ། །འགལ་བའི་ཆོས་དག་འདྲེ་བའི་ཕྱིར། །གཡོ་དང་མི་གཡོའི་དངོས་བཞིན་ནོ། །མཐོང་བ་ཉིད་དུ་མངོན་འདོད་པའི། །ལས་ནི་དངོས་པོ་ལས་གཞན་མིན། །འདི་ནི་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱང་མིན། །རིགས་པའི་རྗེས་འབྲངས་ཡོད་མ་ཡིན། །མི་བརྟན་ཉིད་དང་བརྟན་ཉིད་དང༌། །དེ་ལྟའི་འགྲོ་སོགས་རྣམས་ཡོད་མིན། །ཐོབ་དང་གཞན་པའི་ཡུལ་དག་ལས། །བྱེད་དང་ཕྲད་པའི་རིགས་མ་ཡིན། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སྐྱེ་བ་ཡིན། །འདྲ་བ་དང་གཞན་དངོས་རྣམས་ཀྱི། །ཡུལ་གཞན་ཉེ་བར་ཐོབ་པ་ལ། །འགྲོ་བར་འཁྲུལ་ཡིན་སྒྲོན་མ་ཡིན། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་ལས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་བརྟག་པ་སྟེ་བཅུ་བདུན་པའོ།། །།རྫས་ལ་སོགས་པ་བཀག་པ་ནི། །རིགས་རྣམས་ཀྱང་ནི་གསལ་བ་ཡིན། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཚིག་གི་དོན། །གསུམ་ལ་གནས་པར་ཀུན་དུ་བརྟགས། །དེ་ལ་རིགས་འདི་རྣམ་གཉིས་སུ། །ཕ་རོལ་པོས་ནི་ཁས་བླངས་པ། །མ་ལུས་པ་ལ་རྗེས་འཇུག་པས། །ཡོད་པར་བརྗོད་པ་སྤྱི་ཉིད་དང༌། །བྱེ་བྲག་ཡོད་པར་མངོན་བརྗོད་པའི། །རྫས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱི་ཉིད་དེ། །རང་གནས་རྣམས་སུ་རྗེས་འཇུག་པའི། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་དངོས་ལས་སོ། །རིགས་མི་མཐུན་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། །རང་གི་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་
― DTG191_Page_0054 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས། །ལོག་པའི་བློ་ཡི་རྒྱུ་ཉིད་དེ། །དེ་རྣམས་དེ་ལྟར་གནས་པ་ཉིད། །བྱེ་བྲག་ཉིད་ནི་ཁ་ཅིག་གི །ལོག་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་རྣམས་ཏེ། །རྟག་པའི་རྫས་སུ་གང་གནས་རྣམས། །བྱེ་བྲག་ཅེས་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །གང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་རྡུལ་ཕྲན་ལས། །སོགས་ལས་རྣལ་འབྱོར་པའི་བློ་འབྱུང༌། །འདི་ནི་དེ་དང་མཚན་ཉིད་ནི། །མི་འདྲ་བར་ནི་སོ་སོར་གནས། །ཡོད་ཉིད་བ་ལང་ཉིད་སོགས་རིགས། །མངོན་སུམ་གྱིས་ཀྱང་རབ་གྲུབ་སྟེ། །དབང་པོའི་བྱ་བ་ཡོད་པ་ལ། །ཡོད་སོགས་ཤེས་པ་འབྱུང་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང༌། །འདི་དག་ཡོད་པར་ཤེས་བྱ་སྟེ། །ཤེས་པའི་བྱེ་བྲག་གང་ཞིག་གིས། །རྒྱུ་མཚན་གཞན་ལས་བྱུང་བའོ། །བ་ལང་གླང་པོ་སོགས་རྣམས་ལ། །གླང་སོགས་སྒྲ་དང་ཤེས་བྱེ་བྲག །བརྡ་དང་དབྱིབས་དང་རིལ་པོ་སོགས། །ཐ་དད་དོན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །བ་ལང་ལ་སོགས་ཡུལ་ཉིད་ལའང༌། །དེ་ཡི་སྒྲ་བློ་ཡོད་པ་ལས། །གཞན་ཕྱིར་དཔེར་ན་དེ་ཉིད་ལའང༌། །ལྕགས་ཀྱུ་བེའུ་བཅས་བློ་སྒྲ་བཞིན། །རི་བོང་རྭ་སོགས་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས། །བྱེ་བྲག་ལ་ནི་རྣམ་འཕྲུལ་ཕྱིར། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་བརྗོད་རྣམས་ཀྱང༌། །ཆོས་མི་མཐུན་པར་ལྟ་བར་བྱེད། །པ་ལང་སོགས་རྗེས་འཇུག་ཤེས་པའང༌། །རིལ་པོ་ལས་གཞན་པར་སྐྱེ་སྟེ། །བྱེ་བྲག་ལྡན་ཕྱིར་སྔོན་པོ་ལས། །སོགས་པའི་ཤེས་པ་ལྟ་བུའོ། །བ་ལང་ཉིད་ནི་བ་ལང་ལས། །དོན་གཞན་ཐ་དད་བློ་ཡུལ་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་གཟུགས་དང་རེག་སོགས་བཞིན། །བརྗོད་པ་ནག་པའི་རྟ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཀུན་སྙིང་པོ་མེད་པ་སྟེ། །གཞུང་ལུགས་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་རྣམས། །འདི་ལས་ཤེས་བྱེད་ཚད་མ་ནི། །ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མ་མཐོང་ངོ༌། །དབང་པོའི་བྱ་བ་ཡོད་པ་ཡི། །རྗེས་བྱུང་ཡོད་སོགས་ཤེས་པ་ནི། །འགྲུབ་པ་མིན་ཏེ་དེ་རྣམས་ནི། །བརྡལ་འཇུག་པ་ཉིད་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་སྣ་ཚོགས་པ་ཡི་ནད། །བསལ་ན་སྐྱུ་རུ་ར་ཤིང་སོགས། །རེ་རེ་འམ་ནི་སྦྱར་བའང་རུང༌། །ནུས་པ་སྣ་ཚོགས་ཉིད་དུའང་རིགས། །དེ་རྣམས་ལ་ནི་སྤྱི་ཞེས་པའི། །ནུས་ལྡན་ཅུང་ཟད་ཡོད་མ་ཡིན། །ཡུན་རིང་མྱུར་བའི་དབྱེ་བ་ཡིས། །ནད་རྣམས་ཞི་བར་ཐར་ཕྱིར་རོ། །ཞིང་སོགས་དབྱེ་བས་འགའ་ཞིག་ལའང༌།།
― DTG191_Page_0055 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་གི་ངོ་བོ་ལ་རྟག་པའི། །ཁྱད་བར་ཅན་སྤྱི་ཡོད་སྤྱི་ཡི། །སྐྱུ་རུ་རའི་ཤིང་སོགས་དེ་ཡོད། །དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་ཀྱང༌། །ཁ་ཅིག་ནུས་པ་ངེས་པ་ཡིས། །མཚུངས་པར་བསྲེ་བ་ལ་སོགས་པའི། །རྒྱུ་ཉིད་ཐོབ་ཀྱི་གཞན་དུ་མིན། །བྱ་བ་ཙམ་ལ་མཁོ་བ་ཡི། །བརྗོད་པར་འདོད་པའི་སྒྲ་དེ་ཡང༌། །བརྡ་རུ་བྱས་པ་དེ་ལའམ། །ཡང་ན་ཅི་འདོད་གཞན་ཡང་ངོ༌། །དག་ལ་དང་བཞོ་སོགས་ངོ་བོ་ཡི། །བྱ་བའི་དབྱེ་བ་ལ་མཁོ་བ། །བ་ལང་སོགས་སྒྲའི་བརྡ་རུ་ནི། །ཐ་སྙད་འདོགས་པ་བོ་རྣམས་བྱེད། །དེ་བརྡ་ཡིན་པར་བྱེད་པ་ལ། །ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་ནི། །སྐྱེ་བར་ཡང་ནི་ཤེས་བྱ་ཡི། །དབང་པོའི་བྱ་བའི་རྗེས་ཐོགས་མིན། །རྟོག་མེད་རྣམ་པའི་ཤེས་པ་ཉིད། །དང་པོ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་འགྱུར་ཞིང༌། །དེ་ནས་བརྡ་རྣམས་ཡིད་བྱེད་ལ། །དེ་ལས་དེ་དྲན་དེ་རྣམས་ལས། །གཞན་དུ་སོན་བའི་སེམས་ལ་ནི། །དང་པོའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་འབྲས་མེད། །ཕྱོགས་དེ་ཕྱི་རོལ་ལ་མིན་ཏེ། །བསྒྲུབ་བྱས་སྟོང་པར་སྟོན་པ་ཡིན། །དངོས་སུ་དེ་ཡི་རྒྱུ་མིན་ཏེ། །ཕྱི་ཡི་ལྕགས་ཀྱུ་བེའུ་སོགས་བཞིན། །རང་གི་མཚན་ཉིད་འདི་ལ་ནི། །བརྗོད་དང་རྣམ་རྟོག་འཇུག་ཡོད་མིན། །གང་གིས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི། །ངག་ཀུན་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་དངོས། །ནང་ཙམ་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་འདི། །ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་དམིགས་བྱེད་དེ། །ལྕགས་ཀྱུ་ལ་སོགས་ཕྱི་དངོས་པོར། །ངེས་པས་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ལས་དང་ཡོན་ཏན་ཐ་སྙད་དག །མེད་པ་རྒྱུར་ནི་གང་སྨྲས་པ། །མེད་པའི་ཤེས་པས་བྱེ་བྲག་ནི། །དེ་ཡང་མི་རིགས་ནུས་བ་ཡིས། །རྒྱུ་ཉིད་ལས་ནི་དངོས་པོ་ཉིད། །གཞན་ཡང་ཡོད་སོགས་བྱེ་བྲག་དག །མེད་ལས་མེད་པའི་ཤེས་པ་ཐོབ། །རིལ་ལས་ཐ་དད་བློ་ཡིན་པས། །ཤེས་པ་དེ་དག་རྣམས་དང་ནི། །མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བ་མི་འགྲུབ། །དེས་ནི་གཏན་ཚིགས་མི་འགྲུབ་འགྱུར། །གང་ཕྱིར་རྗེས་འཇུག་ལྡན་ཤེས་པས། །སྒྲ་དང་གསལ་བར་སྣང་བཅས་ལ། །མདོག་དབྱིབས་ཡི་གེའི་རྣམ་པ་ཡིས། །སྟོང་པ་རིགས་ཡིན་ཞེས་སྨྲས་བྱེད། །སྤྱི་ཡང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི། །དངོས་ཉིད་ཡིན་ན་ཡོན་ཏན་
― DTG191_Page_0056 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། །འདི་ལ་དབྱེ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །སྔོན་པོ་སོགས་ལ་གཅིག་ཉིད་ནི། །རྗེས་འཇུག་པར་ཡང་སྣང་བ་ཡིན། །སྣང་བཞིན་ཡིན་ཡང་འདི་ཡི་ནི། །དབྱེ་བ་ཤེས་འགྱུར་མིན་ཞེ་ན། །དེ་ཡི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་དག་ནི། །སྒྲ་བློ་ཇི་བཞིན་གསལ་འཇུག་འགྱུར། །སྤྱི་ཡི་ཤེས་པ་ཕ་རོལ་པོ། །ངེས་པའི་བདག་ཉིད་ངེས་འདོད་པ། །ངེས་པ་མེད་པར་མི་རིགས་ཏེ། །མི་འཛིན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར། །རྒྱུ་མཚན་གཞན་ཉིད་ལས་འགྲུབ་ཀྱང༌། །རྗེས་འཇུག་གཅིག་པུ་མི་བརྟེན་ལས། །ཐ་དད་སྤྱི་ནི་མི་འགྲུབ་སྟེ། །རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་ཉིད་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་གི་དོན་སྒྲ་དྲུག་པོ་ཡིས། །བདག་ཉིད་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ། །གང་ཡང་ཡོད་པ་སོགས་རྗེས་འཇུག །ཡོད་པ་ཤེས་པའི་ཤེས་པའོ། །ཆོས་ཅན་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ཞེ་ན། །དེ་ལའང་ཡོད་པའི་བློ་ཡོད་པས། །ཆོས་གཞན་དེ་ཡི་རྒྱུ་ཉིད་དེ། །ཐུག་མེད་ཆོས་ཅན་ཉིད་ཀྱང་ཐོབ། །དེ་ཕྱིར་འདི་རྣམས་ཀྱིས་གཏན་ཚིགས། །འདི་ནི་འཁྲུལ་པར་མཐོང་བ་སྟེ། །ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་ལ། །ཁྱབ་པར་འདི་ནི་སྒྲུབ་པ་མིན། །དེ་ཡི་འོག་ཏུ་ཉེར་བསྟན་པ། །འདི་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གསལ་བ་ཡིན། །ཐུན་མོང་དུ་སྒྲུབ་དེ་ལ་ནི། །འདོད་པ་འགྲུབ་པ་སོགས་པར་མཚུངས། །འཚེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡང༌། །རྗེས་འཇུག་ཅན་གཅིག་མིན་ན་ཡང༌། །ཤེས་པ་བྱེ་བྲག་ཅན་སྐྱེ་ཞིང༌། །མེད་ལ་མེད་པའི་བློ་ཡང་ངོ༌། །འདོད་པས་སྦྱར་བའི་ངོ་བོ་དང༌། །ཞིག་དང་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ཀུན་གྱིས། །གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་དོ། །འཚེད་པ་པོ་སོགས་བློ་རྣམས་ཀྱིས། །རྒྱུ་མཚན་ཅུང་ཟད་ཡོད་མ་ཡིན། །ལས་ཡོད་ཅེ་ན་དེ་བཞིན་དུ། །གསལ་བ་སོ་སོས་ཕྱེ་མིན་ནམ། །ཕྱེ་ལ་རྗེས་འཇུག་ཅན་གྱི་བློ། །རྗེས་འཇུག་ཡོད་པར་རིགས་མ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་འདོད་པའི་ཕྱིར། །གསལ་བ་ཀུན་རྗེས་འཇུག་ལྡན་འགྱུར། །རྗེས་འཇུག་གིས་ཕོངས་ལས་ལ་ནི། །གལ་ཏེ་རྒྱུར་རྟོག་དེ་ལྟར་ན། །གསལ་བ་རྣམས་ནི་དེ་ཉིད་ལ། །ཅི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ནི་འདོད། །ལས་རྣམས་དང་ནི་བྲལ་བ་དེར། །འཚེད་པོ་སོགས་བློ་མེད་གྱུར་ཏེ། །རིགས་བཞི་ལས་ནི་དུས་ཀུན་དུ། །གནས་པར་ཕ་རོལ་པོ་འདོད་མིན། །འདས་དང་མ་འོངས་ལས་ནི་དེའི། །རྒྱུ་མཚན་ཅན་དུ་བྱས་ཤེ་
― DTG191_Page_0057 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན། །འཚེད་པ་པོ་སོགས་བློ་སྒྲ་ཡི། །རྒྱུ་དེ་མ་ཡིན་མེད་པས་སོ། །གལ་ཏེ་ལས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་དང༌། །འབྲེལ་པའི་ལས་དང་སྦྱོར་བའི་བློ། །དེ་ནི་ཞིག་པའི་ལས་ལ་ཡང༌། །ངེས་པའི་རྒྱུ་ནི་མཚོན་ཕྱིར་རོ། །འདས་བའི་ལས་ནི་དེ་ཡི་ཚེ། །མཚོན་དུ་ཟིན་ཡང་ཡོད་པ་དང༌། །གཟུང་བྱ་མིན་ཏེ་རིགས་ཀྱི་ནི། །རང་རྟེན་ལྡོག་པ་ངེས་པས་སོ། །དབྱིག་པ་གདུབ་འཁོར་སོགས་རིགས་རྣམས། །ལན་ཅིག་དམིགས་ལ་དེ་དང་ནི། །བྲལ་ཡང་དབྱིག་པ་ལ་སོགས་བློ། །དེ་རྣམས་ལ་ནི་འཇུག་པ་མིན། །འོན་ཏེའང་འཚེད་པ་པོ་ལ་སོགས། །རིགས་གཞན་དུ་ནི་སྨྲ་བྱེད་ན། །སྐྱེས་མ་ཐག་ལའང་དེ་སྦྱོར་བས། །འཚེད་པ་པོ་སོགས་བློ་རུ་འགྱུར། །དེ་ཚེ་ཡོད་སོགས་བློ་བཞིན་དུ། །འདུ་བ་ཅན་རྣམས་མེད་ཅེ་ན། །ཕྱིས་ཀྱང་དེ་ལ་དེ་བཞིན་དུ། །འགྱུར་ཏེ་བྱེ་བྲག་མེད་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་འབྲེལ་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་ལྡན་མིན་དེ་དག་ལ། །འདུ་བ་འདི་ནི་དེ་ལྟར་ན། །ཕྱིས་དེའི་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་གསལ་བ་མི་རྟག་པས། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱུར་དེ་ལྟ་ནའང༌། །རིགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མི་ལྡན་པའི། །ངོ་བོ་ནམ་ཡང་འདོད་མི་འགྱུར། །འཚེད་པ་ལ་སོགས་བྱ་བ་ལས། །གཙོ་བོ་སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་ཡིས། །འཚེད་པ་པོ་སོགས་ཞེས་པ་དེའི། །གཙོ་བོའི་འཚེད་པོ་གཞན་ཡོད་མིན། །གཙོ་བོ་ཞེས་བྱ་འདི་ཅི་ཞིག །རྗེས་འཇུག་མིན་ཕྱིར་ནུས་པ་མིན། །རྫས་དང་ལས་དང་ཡོན་ཏན་སོགས། །བདག་ཉིད་ཉིད་དུ་དེ་རྟག་མིན། །དེ་དང་རིགས་མི་འདྲ་བ་ལས། །ལོག་པའི་ངོ་བོར་ངེས་པ་ཙམ། །བརྡ་ཡི་བྱེ་བྲག་ལ་ལྟོས་པ། །མེ་ལ་སོགས་པའི་བློ་ཡིན་ནོ། །བརྡ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་དེ། །དེ་ཕྱིར་གཅིག་ཉིད་རྗེས་འཇུག་པ། །མེད་ཀྱང་སྒྲ་དང་བློ་ཉིད་ཀྱི། །དབྱེ་བ་ཡིས་ནི་འཇུག་པ་ཡིན། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་མེད་རྣམས་ལ། །མེད་པའི་བློ་དང་སྒྲ་དག་ཀྱང༌། །རྗེས་འཇུག་འགལ་མིན་དེ་དག་གི །དོན་མེད་བརྡ་རྗེས་འཇུག་ཕྱིར་རོ། །བུམ་པ་སྔ་ན་མེད་འདིའོ་ཞེས། །དེ་ཕྱིར་དངོས་པོའི་བྱེ་བྲག་ཅན། །ཉིད་ཀྱི་མིག་བློར་ཤེས་བྱ་སྟེ། །བྱེ་བྲག་ལ་བརྟེན་སྤྱི་དབང་གིས། །དེ་ནི་ཀུན་དུ་རྗེས་འཇུག་ཉིད། །ཅེ་ན་དེ་ལྟ་མིན་མཚན་ཉིད། །མིན་འདྲ་དེ་མིན་ལ་བརྟེན་ཕྱིར། །བུམ་པ་ཞེས་
― DTG191_Page_0058 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་ལ་སོགས་བློ། །དེ་རྣམས་རྗེས་འཇུག་པར་རིགས་ཀྱི། །མེད་པའོ་མེད་བའོ་སྙམ་བློ་འདི། །མཚན་ཉིད་མི་འདྲའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པའི་དབང་གིས་བ་ལང་དང༌། །རྟ་ཡི་བློ་བྱར་འདོད་མིན་གྱི། །ཐམས་ཅད་སྤྱི་ནི་ཡིན་བསྒྲུབ་ཕྱིར། །གཅིག་ཉིད་གཞན་དུ་བརྟག་པའོ། །གང་རྣམས་དམག་སོགས་བློ་རྣམས་ཀྱི། །རྒྱུར་ནི་གྲགས་ལ་སོགས་འདོད་པའི། །རྗེས་མཐུན་པར་འདོད་མིན་ཞེ་ན། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ནི། །འདོད་པས་སྦྱར་བའི་བརྡ་དབྱེ་བ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པས་རྗེས་འཇུག་པའི། །བློ་དབྱེ་བ་ནི་ཅིས་མི་འདོད། །བྱེ་བྲག་ཤེས་ན་བརྡར་བྱེད་པའི། །འདོད་པ་དེ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན། །དེ་བྱས་པ་ལས་དེ་ཐོས་པའང༌། །ཡིད་བྱེད་དེ་ལས་དེ་བློ་འདི། །རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་དག་གིས་ནི། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ནི་བློ་འདི་ཡི། །རྒྱུ་ཡི་ངེས་པའི་ངེས་པ་གྲུབ། །གཞན་འདོད་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར། །རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་འདྲ་བར། །འགྱུར་ན་དོན་གཞན་དུ་རྟོག་ན། །མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་ཅན་བློ་རྣམས། །འདི་ཉིད་ལ་བརྟེན་པ་ནི་མཆོག །འདི་ལ་ནུས་པ་ངེས་པར་ནི། །ལྡོག་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི །ནུས་པ་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་ནི། །རྟོག་ན་དེ་ཡང་མཆོག་ཡིན་ནོ། །སྤྱི་རྣམས་ལ་ཡང་རྗེས་འགྲོ་བར། །བྱེད་པ་དག་ནི་ཡོད་མིན་ཏེ། །རྟག་རྣམས་རྟག་ཏུ་ཡོད་བའི་ཕྱིར། །ལྡོག་པ་ཉིད་ནི་མི་སྲིད་དོ། །རྫས་སོགས་མིན་པའི་བློ་རྣམས་ནི། །ཡོན་ཏན་ཉིད་སོགས་རིགས་པ་མིན། །དུ་མ་རྣམས་ནི་འདུ་བ་ཡང༌། །གྲངས་ལ་སོགས་པའང་ཡོད་འགྱུར་ཏེ། །དེ་རྣམས་ལ་ཡང་སྤྱི་བཞིན་དུ། །སྤྱི་ཞེས་བྱ་བའི་བློ་རུ་འགྱུར། །བུམ་པ་ཉིད་སོགས་པའི་སྤྱི་ཡང༌། །བུམ་སོགས་ཉིད་ལ་འཇུག་གྱུར་གྱི། །མེད་རྣམས་ལ་འདི་འཇུག་མིན་ཕྱིར། །དེ་རྣམས་བློ་ནི་ཇི་ལྟ་བུར། །རྟེན་གཞན་ལ་བརྟེན་ཕྱིར་གཞན་དུ། །བློ་དང་སྒྲ་དང་རིགས་མིན་ཏེ། །གླང་པོ་སོགས་བཞིན་རྟ་སོགས་ལའོ། །འདིར་ནི་དོན་གཅིག་ལ་བརྟེན་མིན། །དྲོ་དང་གྲང་དང་ལྕི་བ་ཡང༌། །དོན་གཅིག་ལ་བརྟེན་བློར་འགྱུར་གྱི། །འདི་ལ་འདི་ཡང་དོན་མེད་ཉིད། །མེད་པ་གང་དུའང་གནས་པ་མིན། །བྱེ་བྲག་བྱེ་བྲག་ཅན་ཉིད་ཀྱི། །འབྲེལ་པ་འདི་ལ་ཡོད་ཅེ་ན། །འདི་ལ་འབྲེལ་པ་གཞན་ཡོད་པར། །རྟོག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནམ། །དེ་དག་སྦྱོར་བ་ལ་བརྟེན་ནས།།
― DTG191_Page_0059 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེ་བྲག་བྱེ་བྲག་ཅན་རྟོག་ན། །དེ་མེད་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་ཉིད། །དེ་ནི་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བུམ་པའི་སྔ་ན་མེད་པ་ཞེས། །བྱ་བ་ལ་སོགས་ཚིག་འདི་ཡང༌། །རྟོག་པ་ཅན་གྱིས་སྤྲུལ་པ་སྟེ། །བརྟགས་པའི་དཔའ་བོ་ཉིད་སོགས་བཞིན། །བྱེ་བྲག་བྱེ་བྲག་ཅན་ཉིད་འདི། །གང་ཡིན་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་ཏེ། །འབྲེལ་པ་གཞན་ཞིག་ཡོད་པར་ནི། །དེ་ལ་ངེས་པར་བརྟག་པར་བྱ། །དེ་ལ་མེད་པ་མེད་པ་ཞེས། །འདིར་ནི་ཤེས་པ་ཙམ་བརྗོད་པ། །བྱེ་བྲག་ལ་གནས་སྤྱི་ཡིན་ཏེ། །རང་གི་རྟེན་རྣམས་ལ་གནས་པའོ། །དེ་རྣམས་རྗེས་འཇུག་འདོད་མིན་གྱི། །གལ་ཏེ་གཞན་ཡོད་འདོད་མིན་ན། །ཚིག་གི་དོན་ལས་ཐ་དད་པས། །མེད་པའི་བློ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡིན། །འདོད་པས་སྦྱར་བའི་གཟུགས་སོགས་པའི། །དོན་ལ་རིགས་ནི་ཡོད་མིན་ཏེ། །གསལ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །དེ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན། །འདས་པ་དང་ནི་མ་བྱུང་བའི། །རྟག་པའི་སྤྱི་ཡི་ཡུལ་ཅན་གྱིས། །ཤེས་ཡོད་ཅེ་ན་འདི་ནི་བྱིན། །འབའ་ཞིག་མི་འཛིན་མ་ཡིན་ནམ། །འབའ་ཞིག་དམིགས་པ་ཡིན་ན་ནི། །གསལ་བ་རྣམས་ཀྱིར་འདིར་མི་འགྱུར། །སྤྱི་ཡི་གསལ་བྱེད་དེ་མིན་ཏེ། །གངས་ཅན་འབིགས་བྱེད་ཉིད་བཞིན་ནོ། །འདི་ནི་དེ་རྣམས་བསྐྱེད་པ་ལ། །གཞན་དབང་ཡིན་པས་འབྲེལ་པ་མེད། །རྟག་ཕྱིར་གཅིག་པུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར། །ཤེས་པ་གཞན་དབང་ཉིད་ཀྱང་མིན། །རང་རྟེན་དབང་པོར་སྦྱོར་བ་ལས། །སོགས་ལ་ལྟོས་པ་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པ་རྟག་ཏུ་དམིགས་ཉིད་དམ། །ཡང་ན་ནམ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། །རང་གི་བདག་ཉིད་ཤེས་བསྐྱེད་པར།། རུང་བའམ་ཡང་ན་མི་རུང་ཉིད། །གལ་ཏེ་ལན་ཅིག་དེ་ལྟའི་དངོས། །ཡིན་ན་རྟག་ཏུ་དེ་ཉིད་འགྱུར། །དེ་ནི་རུང་བ་འམ་མི་རུང་བའི། །ངོ་བོར་རང་བཞིན་གྱིས་གང་གནས། །དེ་རྣམས་རྟག་ཕྱིར་གཡོ་མིན་ཏེ། །འཇུག་པར་འགྱུར་བ་གང་ཞིག་ཡིན། །བ་ལང་ཉིད་ནི་བ་ལང་ལས། །དོན་གཞན་ཐ་དང་བློ་ཡུལ་ཕྱིར། །དེ་ནི་གཟུགས་དང་རེག་སོགས་བཞིན། །བརྗོད་པ་ནག་པའི་རྟ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་འདིར་འཁྲུལ་པ་སྨྲ་བ་སྟེ། །འཚེད་པ་པོ་ཉིད་སོགས་དེ་བཞིན། །འདི་ཡི་ཚུལ་གྱིས་གཞན་ལ་ཡང༌། །དམན་པའི་གཏན་ཚིགས་སུན་ཀུན་སྟོན། །གཞན་ཡང་སྤྱི་ནི་དུ་མ་ལ། །འཇུག་
― DTG191_Page_0060 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཉིད་དུ་གང་སྨྲས་པ། །དེ་ལ་འཇུག་པར་འདོད་འདི་ཅི། །གནས་པ་འམ་འོན་ཏེ་གསལ་བ་ཉིད། །རེ་ཞིག་རང་དངོས་མི་ཉམས་པ། །འདི་གནས་པ་ཡི་དངོས་ཡིན་ན། །རྟེན་ནི་དེ་བྱེད་ནུས་མིན་ན། །གང་གིས་འཇོག་པ་པོ་ཉིད་འགྱུར། །དེ་ནི་བ་དྷི་རང་སོགས་བཞིན། །འགྲོ་བའི་བགེགས་ཀྱང་ཡོད་མིན་ཏེ། །བྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན། །དེ་ཕྱིར་གཞིར་ནི་བརྟག་པ་མིན། །དེ་ནི་འདུ་བར་གནས་ཤེ་ན། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱད་མིན་ཏེ། །དེས་ན་ཐ་དད་མི་གྲུབ་རྣམས། །རྟེན་དང་རྟེན་ཅན་བདག་ཉིད་འདོད། །འབྲས་སོགས་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་བ་ལ། །གེགས་བྱེད་པས་ནི་གཞིར་གྱུར་ན། །འགྲོ་བ་སྨིན་པའི་སྤྱི་རྣམས་ལ། །རང་གི་ཤེས་པ་སྐྱེད་རུང་ཉིད། །ཡིན་ན་གསལ་བའི་རྒྱུ་ཅི་ཡིན། །གལ་ཏེ་ནུས་མེད་འདི་ནུས་དང༌། །ལྡན་པར་གསལ་བྱེད་ཀྱིས་བྱེད་ན། །འབྱུང་བ་མི་བརྟན་འགྱུར་ཉིད་དེ། །མར་མེ་གསལ་བྱ་བུམ་སོགས་བཞིན། །བུམ་སོགས་རིགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཀྱང༌། །རང་གནས་རྣམས་ཉིད་ལ་ཡིན་ན། །ཐམས་ཅད་ལ་གནས་རྟེན་དུ་ཡང༌། །འགྱུར་ཏེ་དམ་པའི་རིགས་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡུལ་གཞན་ཉིད་དུ་ཡང༌། །དངོས་པོ་འབྱུང་བ་དེ་ལ་ནི། །དེ་རྣམས་ཇི་ལྟར་མཐོང་བའམ། །གནས་པའི་རྟེན་ཡིན་མི་ཤེས་སོ། །དེ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བ་མིན། །དེ་རྣམས་རྟག་ཕྱིར་དེ་ལ་སྔར། །གནས་མིན་ཁྱབ་པ་མིན་པས་སོ། །གཞན་ནས་འོངས་མིན་བྱས་མེད་ཕྱིར། །རང་གནས་དབང་པོར་སྦྱོར་ལ་སོགས། །དེ་ནི་གཅིག་པ་འཛིན་པ་ན། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དམིགས་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཡི་རང་དངོས་མི་འདོར་ཕྱིར། །རྟོགས་ལས་ཐ་དད་མིན་ཞེ་ན། །དེ་ཡང་འཛིན་པར་བྱེད་འགྱུར་བའམ། །དེ་བཞིན་དེ་ཉིད་མི་འཛིན་པར། །འགྱུར་བའམ་ཐ་དད་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཕ་རོལ་པོས་བཏགས་རིགས་དག་ལ། །ཤིང་སོགས་ཤེས་པ་འདི་མི་འབྱུང༌། །རིམ་ཉིད་དང་རྗེས་འཇུག་སོགས་ཕྱིར། །དཔེར་ན་འཚེད་པོ་སོགས་བློ་བཞིན། །རྟག་པ་སྐྱེད་པ་པོ་མིན་པ། །གནོད་པ་ཅན་དུ་ཤེས་བྱ་ཞིང༌། །གོང་དུ་ཕྲད་པ་སུན་དབྱུང་བར། །བརྟན་པའང་གནོད་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རིགས་འདི་ཐ་དད་པ། །གཅིག་ཏུ་གསལ་བ་བྱས་པ་ཡིན། །རྒྱལ་དཔོག་སོགས་པས་སྨྲས་པ་ཡང༌། །ཡོད་སྨྲ་རྟག་པར་བརྟགས་པར་འགྱུར། །གང་ཡང་བྱེ་བྲག་ཅེས་བྱ་བ།།
― DTG191_Page_0061 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐར་དབྱུང་བར་བརྟགས་དེ་དག་ནི། །རྟག་པའི་རྫས་ནི་བསལ་བ་ཡི། །དེ་ཡང་མི་སྲིད་མཚན་ཉིད་ཡིན། །རྡུལ་ཕྲན་མཁའ་དང་ཕྱོགས་སོགས་རྣམས། །གལ་ཏེ་མ་འདྲེས་པར་གནས་ན། །དེ་ཕྱིར་རང་གི་ངོ་བོས་ཏེ། །མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་ཉེ་བར་མཚོན།། གལ་ཏེའང་དེ་རྣམས་བདག་ཉིད་གཞན། །འདྲེས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ན་ཡང༌། །གཞན་ཡོད་ན་ཡང་མི་འདྲ་བའི། །མཚན་ཉིད་མ་འཁྲུལ་མཚོན་མིན་ན། །ཇི་ལྟར་བྱེ་བྲག་འདི་རྣམས་ཀྱི། །མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་མཚོན་པ་ཡིན། །རང་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་ཞེ་ན། །རྡུལ་ཕྲན་སོགས་ལ་ཅི་མི་འདོད། །ཇི་ལྟར་ཁྱི་ཤ་ལ་སོགས་པ། །རང་ཉིད་ཁོ་ནས་མི་གཙང་གནས། །དེ་དང་འབྲེལ་པས་གཞན་རྣམས་ཀྱང༌། །དེ་བཞིན་གལ་ཏེ་འདིར་འདོད་ན། །ཇི་ལྟར་མར་མེ་བུམ་སོགས་འདི། །གསལ་བྱེད་ཡིན་བཞིན་འདི་ཡང་ནི། །དེ་གསལ་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ། །ངེས་པར་གནས་བཞིན་འདི་དེ་བཞིན། །མི་གཙང་དངོས་འདི་ཀུན་རྫོབ་པ། །ཡིན་གྱི་དེ་ཉིད་དོན་མིན་ན། །དེ་ཉིད་ཀྱང་ནི་གཞན་དུའང་སྟེ། །འདི་ནི་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བ་ཡིན། །འོན་ཏེ་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ཡང༌། །རང་གི་ཤ་སོགས་དབང་གིས་འདི། །རྟག་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། །མི་གཙང་དངོས་པོ་འཐོབ་པ་མིན། །སྒྲོན་མ་ལ་སོགས་པ་ཡི་མཐུས། །སྐད་ཅིག་པ་ཡི་དོན་བུམ་པ། །རྒྱན་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་རྣམས། །སྐྱེད་བྱེད་དངོས་པོ་ཐོབ་འགྱུར་གྱི། །རྩོད་པའི་གནས་གྱུར་བྱེ་བྲག་གི །སྟོབས་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་མི་འདྲའི་བློ། །དེ་རྣམས་དག་ནི་འབྱུང་མིན་ཏེ། །རིམ་གྱིས་འབྱུང་ཕྱིར་བདེ་སོགས་བཞིན། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གི་ཚིག་གི་དོན་བརྟག་པ་སྟེ་བཅོ་བརྒྱད་པའོ།། །།སྣལ་མ་འདི་རྣམས་ལ་སྣམ་བུ། །སྨྱིག་ཚལ་འདི་རྣམས་ལ་རེ་ལྡེ། །ཞེས་སོགས་འདི་ཡི་བློ་འབྱུང་བས། །འདུ་བ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན།། དེ་མེད་བློ་འདིའི་རྒྱུ་མཚན་དུ། །འགྱུར་བ་ཡང་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན། །རྒྱུ་མཚན་གཞན་ནི་མེད་པ་ན། །བྱེ་བྲག་བློ་ནི་མཐོང་མ་ཡིན། །བྱེ་བྲག་འདི་ཡི་བློ་ལས་ཀྱང༌། །སྦྱོར་བ་བཞིན་དུ་ཐ་དད་མིན། །འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ། །འདི་ནི་གཅིག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ། །རྟག་པ་དེ་ཉིད་
― DTG191_Page_0062 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་བ་བཞིན། །རྒྱུ་མཚན་མི་དམིགས་པ་ཡང་ནི། །འདི་ལ་རྒྱུ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང༌། །ཚད་མས་ཉེ་བར་དམིགས་པ་མིན། །དེ་ལྟར་དེ་ཡི་ཤེས་པ་ཡང༌། །རང་གི་གྲུབ་མཐའི་རྗེས་འབྲངས་ནས། །ཕ་རོལ་པོ་རྣམས་འཇུག་བྱེད་ཀྱི། །འཇིག་རྟེན་པ་ལའང་དེ་མ་མཐོང༌། །རྟེན་དང་བརྟེན་པར་གྱུར་བ་དག །སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་མཚན་ཉིད་འགྱུར། །ཀུཎྜི་སོགས་གནས་དཔལ་འབྲས་བཞིན། །འདི་ལ་འདི་ཞེས་པ་བློ་ཡི། །དེ་བཞིན་གང་གི་དེ་རྣམས་ལ། །འདི་ལ་དེ་ཡི་བློ་འབྱུང་བ། །སྣལ་མ་སྣམ་བུ་སོགས་རྣམས་ལ། །སྣ་ཚོགས་ཉིད་མཚོན་ཡོད་མ་ཡིན། །དངོས་པོ་རྣམས་ལ་རང་འདོད་ཀྱི། །སྦྱོར་བས་འདི་འོ་ཞེས་རྟོགས་པ། །འདི་ནི་རྒྱུ་ལ་མངོན་སྦྱོར་བ། །ཕ་རོལ་པོ་སྨྲ་དེ་མི་འཐད། །ཤིང་ལས་ཡལ་ག་འགྲོ་མིན་ལ། །བྲག་ཅེས་འཇིག་རྟེན་པ་བློ་འབྱུང༌། །མི་འགྲོར་བརྗོད་ལས་ལྷག་ཡན་ལག །བར་མཚམས་མེད་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །དེ་དག་ལ་ཡང་འདི་ཡི་བློ། །འཇིག་རྟེན་དང་འགལ་སྨྲས་པ་ཡིན། །བུམ་པའི་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས། །དེ་ཡི་བདག་ཉིད་དུ་ཤེས་བྱ། །གཟུགས་དང་བུམ་སོགས་གནས་སྐབས་ཀུན། །སྒྲ་ཡི་བརྗོད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཡི་བྱེ་བྲག་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། །དེ་རྣམས་དེ་བཞིན་འཇུག་པ་ཡིན། །དེ་ལ་བརྟེན་པའི་བློ་འདི་རྣམས། །དེ་རྣམས་རྣམ་པས་འཇུག་པ་སྟེ། །འདུ་བས་མ་ཡིན་ཐ་དད་པ། །ཀུན་ཀྱང་མཐོང་བ་མིན་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ། །དངོས་པོ་གཅིག་གྱུར་ཡོད་གྱུར་ན། །འཇིམ་གོང་སོགས་ལའང་སྣམ་བུ་ལ། །སོགས་པའི་ཤེས་པའང་ཐལ་བར་འགྱུར། །གླང་པོ་སོགས་ལ་འང་བ་ལང་ཉིད། །ལ་སོགས་ཡོད་པར་ཐལ་འགྱུར་ཏེ། །དེས་ན་བ་ལང་སོགས་གཟུགས་ཉིད། །འདི་འགྱུར་བ་ལང་ཁྲ་བོ་བཞིན། །སྣལ་མ་རྣམས་ལ་སྣམ་བུ་དེས། །ཡོད་པར་འདུ་བ་ལས་ཤེས་ན། །འཇིམ་གོང་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་དུ། །དེ་ཡོད་ཅེས་པར་ཅིས་མི་ཤེས།། འཇིམ་གོང་ལ་དེ་བརྟེན་པ་མིན། །ཞེ་ན་འདུ་བས་སྣལ་མ་ཡང༌། །བརྟེན་པར་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། །འཇིམ་གོང་ལ་དེ་ཅི་ཕྱིར་མིན། །འདུ་བས་སྣལ་མ་ལ་སྣམ་བུ། །ཞེས་བྱར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་དེ། །འཇིམ་གོང་རྣམས་ལ་བུམ་པ་ཡི། །བློ་དེ་རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་འགྱུར། །དེ་ལྟར་
― DTG191_Page_0063 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གླང་པོ་སོགས་གང་ལ། །འདུ་བས་གླང་པོ་ཉིད་སོགས་ཡིན། །དེ་ཉིད་རང་གནས་ལ་རིགས་ཀྱི། །དབྱེ་བས་བ་ལང་ཉིད་སོགས་འགྱུར། །དེ་ནི་གཅིག་ཉིད་དུ་ཡོད་ཀྱི། །རྟེན་དང་བརྟེན་པར་དབྱེ་བ་ཡིས། །རྫས་རྣམས་ལ་ནི་དེ་རིགས་ཉིད། །ལས་རྣམས་ལ་ཡང་ལས་ཉིད་དེ། །འདུ་ལས་བྱུང་འདི་ལས་ཞེས་པའི། །ཤེས་པ་རྗེས་འགྲོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་འདུ་བ་ཉིད། །གཅིག་པུ་ཁོ་ན་ཡིན་ཞེས་བྱ། །རྫས་ཉིད་ལ་སོགས་རྒྱུ་མཚན་རྣམས། །ཐ་དད་པར་ནི་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །རྫས་སོགས་རིགས་ཀྱི་བློ་རྣམས་ཀྱི། །ངེས་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ཡིན། །རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་ངེས་པ་ཡིས། །དཔེར་ན་སྣོད་དང་ཞོ་དག་ཀྱང༌། །འབྲེལ་པ་གཅིག་ཏུའང་སྣང་བ་ཡིན། །དེ་བཞིན་འདི་ལའང་ངེས་པར་འདོད། །འདུ་བ་གཅིག་པུ་ཡིན་ན་ཡང༌། །གསལ་བྱ་གསལ་བྱེད་ནུས་པ་ཡང༌། །དབྱེ་བས་རྫས་སོགས་རིགས་རྣམས་ལ། །དེ་ནི་འགལ་བ་མིན་ཞེ་ན། །གཅིག་ཉིད་རྟེན་དང་བརྟེན་པར་ནི། །ངེས་པར་བསྒྲུབ་དཀའ་མ་ཡིན་ནམ། །འདུ་བ་ལས་ནི་རྫས་ཉིད་དུ། །རྫས་རྣམས་ཁོ་ན་འདོད་པ་ཡི། །འདུ་བ་དེ་ནི་ཡོན་ཏན་ལ། །སོགས་ལའང་ཡོད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ཡོན་ཏན་རྫས་སོགས་དེ་དག་གི །འབྲེལ་པ་འདི་ནི་གཅིག་ཉིད་དམ། །གཞན་དུ་འདི་ནི་ཡོན་ཏན་དང༌། །རིགས་སོགས་ཐ་དད་ཉིད་དུ་འགྱུར། །གསལ་བ་སོ་སོའི་སྦྱོར་དབྱེ་བས། །སྦྱོར་བ་ཇི་བཞིན་ཐ་དད་འགྱུར། །རྫས་ཉིད་ལ་སོགས་རྒྱུ་རྣམས་དང༌། །ཐ་དད་པར་ནི་མི་རིགས་ཏེ། །རྒྱུ་མཚན་ཡོད་ན་བློ་ཡིན་ལ། །དེ་ཕྱིར་དེ་ཡི་ངེས་པའང་མིན། །དེར་བརྟེན་པ་ཉིད་སོགས་པ་ཉིད། །འདུ་བ་ལས་ཡིན་དེ་ཉིད་ལ། །ངེས་པ་ཅན་དུ་རིགས་མ་ཡིན། །གསལ་བྱ་གསལ་བྱེད་ནུས་པ་ཡི། །དབྱེ་བའི་འདུ་བ་ལས་ཡིན་པའང༌། །གཞན་མིན་པ་དེ་རྟག་པ་རྣམས། །སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་རིགས་པ་མིན། །མར་མེ་ལ་སོགས་ཡོད་པ་ལས། །སྐྱེས་པའི་བུམ་སོགས་འདི་རྣམས་ཀྱིས།། ཤེས་པ་ཇི་ལྟར་སྐྱེད་རུང་བ། །དེ་བཞིན་རིགས་ལ་སོགས་པ་མིན། །ཀུཎྜི་དང་ཞོ་ཕྲད་པ་ཡི། །གཅིག་ཏུ་གོང་དུ་བསལ་བ་ཡིན། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ཡང་ངེས་པ་འདི། །མི་རིགས་ཤིན་ཏུ་ཐལ་འགྱུར་ཕྱིར། །འདི་ནི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ན། །བུམ་སོགས་ཀུན་ཀྱང་རྟག་འགྱུར་ཏེ། །འདུ་བའི་དབང་གིས་
― DTG191_Page_0064 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་རྣམས་ཀྱི། །རང་རྟེན་ལ་རྟག་གནས་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་རྩོམ་བྱེད་བྱེ་བའམ། །ཡང་ན་དེ་ཞིག་པ་ལས་སམ། །ཕྲད་པ་སོགས་ལས་བྱ་བ་ཡང༌། །དེ་རྣམས་ཞིག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། །དེ་ལྟ་མིན་ཏེ་དེ་རྣམས་ཀྱང༌། །རང་རྟེན་ལ་རྟག་འདུར་འདོད་བའམ། །དེ་རྣམས་རྣམ་པར་འཇིག་འགྱུར་ན།། འདི་ལ་ངེས་པར་འཇིག་པར་འགྱུར། །འབྲེལ་པ་ཅན་ནི་འཇུག་མིན་ན། །འབྲེལ་པ་ཡོད་པར་བསྒྲུབ་པར་འདོགས། །ཕྲད་པ་མེད་ནའང་སྦྱོར་བ་ནི། །རྣམ་པར་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དཔེར་ན་སྦྱོར་བ་ཡོད་གྱུར་ན། །ཕྲད་པ་རྣམ་པར་གནས་པ་བཞིན། །དེ་བཞིན་འདུ་བ་ཡོད་ཐ་ན། །འདུ་བ་ཅན་རྣམས་གནས་པ་ཡིན། །འབྲེལ་པ་ཅན་གཅིག་ཞིག་ན་ཡང༌། །འབྲེལ་པ་ཅན་གཞན་ཡོད་པ་ལས། །འདུ་བ་རྣམ་པར་གནས་ཡིན་གྱི། །སྦྱོར་མིན་ཐ་དད་ཕྱིར་ཞེ་ན། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་བུམ་པ་སོགས། །འདུ་བ་ཅན་རྣམས་ཞིག་ན་ཡང༌། །དེ་རྣམས་གནས་པའི་བདག་ཉིད་གང༌།། དེ་ནི་རྟོག་པ་དེ་དང་ནི། །དེ་ཕྱིར་འབྲེལ་པ་ཅན་གཞན་ལ། །བརྟེན་པས་རྣམ་པར་གནས་པའམ། །འོན་ཏེ་ཕྲད་པའམ་བྱེ་བ་ནི། །འདུ་བ་བཞིན་དུ་གཞན་ཉིད་ཡིན། །དེ་ལ་བརྟེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི། །འདུ་བ་ཀུན་དུ་གནས་ཡིན་ན། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་བུམ་པ་སོགས། །དེ་རྣམས་གནས་པ་ཉིད་ཐོབ་འགྱུར། །དེ་རྣམས་དེ་ལྟར་གནས་པ་མིན། །དེ་རྣམས་བརྟེན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །འདུ་བ་ཇི་ལྟར་གནས་པར་འགྱུར། །མིང་ཙམ་ཡིན་ནའང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཕྱིར་སྣང་ལ་ཡོད་ནའང༌། །དེ་རྣམས་གྱེན་ལ་གནས་མིན་ཏེ། །ཕྱིས་བཞིན་འདི་ནི་དེ་རྣམས་ལ། །དེ་བཞིན་དངོས་སུ་གནས་མ་ཡིན། །འོན་ཏེ་གཞན་ཉིད་ཕྲད་པའམ། །བྱེ་བ་དུ་མ་བཞིན་ཡིན་ན། །འབྲེལ་པ་ཅན་གཞན་ཡོད་པ་ལ། །འདུ་བ་རྣམ་པར་གནས་འགྱུར་ན། །དེ་ལྟར་ཕྲད་པ་ལ་སོགས་བཞིན། །འདི་ནི་མི་འགྱུར་མ་ཡིན་ནམ། །དེ་ལ་སོགས་པ་འདི་ཡོད་པ། །དུ་མའང་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཡིན། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་འདུ་བའི་ཚིག་གི་དོན་བརྟག་པ་སྟེ་བཅུ་དགུ་པའོ།། །།གལ་ཏེ་དམ་པའི་དོན་དུ་ན། །བྱེ་བྲག་ཅུང་ཟད་ཡོད་མིན་ན། །དབྱིབས་བཅས་དཀར་གཡོ་ཡོད་བདག་ཉིད། །བ་ལང་འདི་ལ་སོགས་བློས་སྒྲ། །འདི་དག་རྒྱུ་མེད་འདོད་
― DTG191_Page_0065 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མིན་ན། །འདི་དག་ཡོད་པའི་ཡུལ་གང་ཡིན། །ཀུན་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ནི། །དེ་དག་འཇུག་མི་སྲིད་ཕྱིར་རོ། །སྨྲས་པ་བློ་སྒྲ་འདི་དག་ལ། །ཡུལ་ནི་གང་ཡང་ཡོད་མིན་ཏེ། །ནང་ཙམ་ལ་ནི་ངེས་གནས་པའི། །ས་བོན་འདི་རྣམས་རྒྱུ་མཚན་ཡིན། །སྒྲ་རྣམས་གང་དང་གང་དག་གིས། །ཡུལ་དུ་གང་དང་གང་བརྗོད་པ། །དེ་དེ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ནི། །དངོས་སུ་མེད་དེ་ཆོས་ཉིད་ཡིན། །གང་ཕྱིར་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། །རིགས་དང་དེ་འབྲེལ་རིགས་ལྡན་དང༌། །བློ་ཡི་རྣམ་པའི་སྒྲ་དོན་དུ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མི་འཐད། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་སྒྲ་རྣམས་ཀྱི། །རང་གི་མཚན་ཉིད་རྗོད་བྱེད་མིན། །བརྡ་དང་ཐ་སྙད་ཐོབ་པ་ཡི། །དུས་སུ་ཁྱབ་དང་བྲལ་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་དུས་བྱ་བ་ནུས་པ་དང༌། །སྣང་བ་ལ་སོགས་དབྱེ་བ་ལས། །གཅིག་ལ་གཅིག་དངོས་དེ་རྣམས་ཀྱི། །གསལ་བའི་བདག་ཉིད་རྗེས་འཇུག་མིན། །དེ་ཕྱིར་བརྡ་ལ་མཐོང་བའི་དོན། །ཐ་སྙད་ལ་ནི་མཐོང་བ་ཡིན། །བརྡ་ཡི་དུས་སུ་མ་བཟུང་བ། །རྟོགས་པ་མ་ཡིན་སྒྲ་གཞན་བཞིན། །གངས་ཅན་ལ་སོགས་གང་ཡིན་པ། །ཡུལ་དུས་ཚོགས་ཀྱིས་མི་དབྱེ་བར། །འདོད་པ་རྡུལ་ཕྲན་དབྱེ་བ་ཡིས། །སྐད་ཅིག་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་ཟིན། །རང་གི་མཚན་ཉིད་འདི་དག་ཀུན། །བརྡར་བྱ་བར་ནི་ནུས་མིན་ཏེ། །སྐྱེ་མེད་དངོས་སུ་བརྡར་བྱ་བ། །མི་རིགས་རྟ་ཡི་རྭ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེས་པའི་དུས་སུ་བཟུང་བ་ཡང༌། །གང་ཚེ་ཚིག་དེ་རྗེས་དྲན་ནས། །བྱ་བྱེད་དེ་ལ་བརྡ་མེད་དེ། །འདས་ནས་ཡུན་རིང་ལོན་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་སྐྱེས་པའི་སྐད་ཅིག་དེའི། །སྟོབས་ཀྱིས་ཡིན་ན་ཕྱི་མའི་ཚེ། །དེ་ལ་བརྡ་འཇུག་ཡོད་མ་ཡིན། །འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱང་བརྟགས་པ་ཡིན། །དྲོ་བ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བློ། །དེ་ལ་དབང་པོའི་ཤེས་པ་ནི། །རྣམ་པར་གསལ་བར་རིག་པ་བཞིན། །དྲོ་བ་སོགས་ལས་བྱུང་རྣམས་ཀྱི། །དོན་གང་ཡིན་པ་དེས་བསྐྱེད་བློའི། །དོན་དེ་སྣང་བ་མིན་པའི་ཕྱིར། །སྒྲ་དེའི་ཡུལ་དུ་མི་རིགས་ཏེ། །གཟུགས་ཀྱི་སྒྲ་ཡི་རོ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །གསལ་བ་དང་ནི་རྣམ་པ་དག །གང་གིས་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ། །ཕ་རོལ་པོས་བཏགས་དག་ཀྱང་གསལ། །རྫས་ལ་སོགས་དང་ཕྲད་པ་དག །དགག་པ་གོང་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །དེ་དག་སྒྲ་ཡི་
― DTG191_Page_0066 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་ཉིད་དུ། །དེ་ཉིད་དོན་དུ་གནས་མི་རིགས། །རིགས་དང་དེ་བཞིན་འབྲེལ་པ་དག །གོང་དུ་རྒྱས་པར་བཀག་པའི་ཕྱིར། །དེ་འོག་སྒྲ་དོན་རྣམ་གསུམ་པོ། །གཞན་ཡང་བརྟག་པར་བྱ་བ་མིན། །དེ་ལ་གསལ་བ་རྣམ་པ་དང༌། །རིགས་ཀྱི་སྒྲ་དོན་གང་སྨྲས་པ། །གང་དེ་ཀུན་ཀྱང་དངོས་མེད་པར། །མཚུངས་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཡོང་མ་ཡིན། །བློ་རུ་གནས་པའི་བློའི་རྣམ་པ། །དོན་དང་བློ་གཞན་ལ་འཇུག་མིན། །མངོན་འདོད་དོན་ཡང་བྱེད་མིན་ཏེ། །དེ་ཉིད་དོན་དུ་བརྗོད་བྱ་མིན། །གཞན་དག་སྒྲ་ཡི་དོན་གཞན་དུ། །དོན་ཡོད་ཅན་སོགས་པར་སྨྲ་བ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་ནི་གསལ་བ་ཉིད། །ཡིན་ཡང་དེ་ལྟའང་བརྗོད་བྱ་སྟེ། །སྒྲ་རྣམས་གཞན་བཅད་དོན་ཡོད་ཅན། །ཞེས་བྱར་བརྗོད་བྱའི་མཚན་ཉིད་དོ། །བ་ལང་སོགས་ལའང་སྔར་མ་མཐོང༌། །ལྷ་དང་མཐོ་རིས་ལ་མཚུངས་ཟེར། །སྡུད་དང་རྣམ་གྲངས་པ་མེད་པའི། །བསྡུས་པ་འང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་འམ། །ཡོད་པ་མིན་པ་དང་འདྲ་བའང༌། །སྒྲ་ཡི་དོན་དུ་འགའ་འདོད་བའམ། །ཡོད་མིན་བྱེ་བྲག་ཡོད་གང་དག །སྒྲ་ཡི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པའམ། །བརྗོད་པ་ཉིད་ལས་འོངས་པའི་སྒྲ། །བརྗོད་བྱ་ཉིད་ནི་ཐོབ་པ་ནི། །དེ་འདིའི་ཞེས་བྱར་མངོན་འབྲེལ་ཕྱིར། །གང་ཚེ་སྒྲ་ལ་དོན་གྱིས་ནི། །གཅིག་གི་ངོ་བོར་བྱས་གྱུར་ཏེ། །མངོན་པར་བརྗོད་པ་སྒྲ་རུ་འདོད། །གང་ཡང་རུང་དོན་བློ་ཡི་ཡུལ། །ཕྱི་ཡི་དངོས་པོའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས། །ཕྱི་ཡི་དངོས་པོ་ཞེས་འཛིན་ཏེ། །སྒྲ་ཡི་དོན་དུ་ཁ་ཅིག་འདོད། །དཔེར་ན་བྱིས་པ་རྣམས་དང་ནི། །དུད་འགྲོ་རྣམས་ཀྱང་གོམས་པ་ལས། །སོ་སོར་སྣང་བ་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ལ་དོན་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་འདི། །རང་གི་མཚན་ཉིད་འདོད་དམ་ཅི། །འོན་ཏེ་རིགས་དང་འབྲེལ་དང་ལྡན། །བློ་ཉིད་ཀྱི་ནི་གཟུགས་བརྙན་ན། །དོན་གཅིག་ལ་ཡང་སྔར་བསྟན་པའི། །སྐྱོན་དེ་རྣམས་དང་ལྡན་པ་ཡི། །རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དབྱེ་བ་ཡིས། །ཐ་སྙད་དུ་ནི་རྣམ་རྟོག་བྱེད། །བ་ལང་ཉིད་སྒྲའི་དབྱེ་བས་དོན། །ཡོད་ཙམ་རྟོགས་དེ་ཡིན་ཞེ་ན། །རྭ་དང་དབྱིབས་དང་སྔོ་ལ་སོགས། །བྱེ་བྲག་མི་རྟོགས་དེ་འདོད་ན། །དེ་དང་ལྡན་འདོད་བྱེ་བྲག་རྣམས། །བརྗོད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ན་ནི། །དེར་འབྱུང་སྐྱོན་དག་ཡོད་མིན་ནམ། །ཡོད་
― DTG191_Page_0067 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་ཅན་གཞན་མཐོང་མིན་ནོ། །བསྡུས་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་ན་ཡང༌། །དཀའ་ཐུབ་བྱ་བ་རིགས་སོགས་རྣམས། །མ་ལུས་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། །རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བར་གསལ་བརྗོད་ཡིན། །ངེས་པར་མ་བཟུང་གཟུགས་རྣམས་ཀྱི། །རྫས་སོགས་རྣམས་སུ་གང་འདོད་དང༌། །གང་ཞིག་འབྲེལ་པ་ཡོད་པ་ཡི། །སྤྱི་དང་སླར་ཡང་གསལ་བ་ཡིན། །བྱེ་བྲག་རིགས་སོགས་ངོ་བོ་ཡི། །སྒྲ་ཡི་དོན་ནི་མི་འཐད་ཕྱིར། །དོན་དང་གཅིག་པར་བྱ་བ་ཡི། །ངོ་བོའི་སྒྲ་འདི་མི་རིགས་ཏེ། །བློ་གནས་བརྗོད་པ་འདི་ཉིད་ནི། །ཕྱི་རོལ་དག་ལས་ཐ་དད་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་བློ་ལ་ཕྱོགས་གཞན་ལས། །འདི་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཞིག་ཡོད། །བློ་ཡི་རྣམ་པའི་སྒྲ་དོན་ཡང༌། །གོང་དུ་གསལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན། །ཤེས་ལ་ཐ་དད་མིན་པ་ཡི། །ཁྱབ་བྱེད་ཉིད་ནི་མེད་པས་སོ། །སོ་སོར་སྣང་བའི་སྒྲ་དོན་ཡང༌། །གལ་ཏེ་ཕྱི་དོན་ཡུལ་ཡིན་ན། །གང་ཕྱིར་གཅིག་བདག་མིན་ཕྱི་ཡི། །ཇི་ལྟར་སྣ་ཚོགས་སོ་སོར་སྣང༌། །འོན་ཏེ་བག་ཆགས་ཙམ་དངོས་ཕྱིར། །དེ་ནི་ཡུལ་མེད་ཡིན་ན་ཡང༌། །ཕྱི་དོན་རྣམས་ལ་ཤེས་པ་ཡང༌། །ཇི་ལྟར་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །གལ་ཏེ་ཕྱི་དོན་དུ་ངེས་པས། །རང་དངོས་ལ་དེ་རྣམས་སུ་འདོད། །དེ་ལྟར་འཁྲུལ་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར། །སྒྲ་དོན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མིན། །ཐམས་ཅད་ཉིད་ལ་ཐལ་འགྱུར་ཕྱིར། །ས་བོན་མེད་པའང་མི་རིགས་སོ། །འདི་རྣམས་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ། །ས་བོན་ཞེ་ན་ཕྱོགས་བདག་ཉིད། །གལ་ཏེའང་འདི་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཉིད། །སྐད་ཅིག་པ་ན་རྗེས་འགྲོ་མེད། །གཞན་ན་ཤེས་པ་རིམ་གྱིས་མིན། །འདི་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བརྗོད་འདོད་པའང༌། །སྒྲ་ལས་རྟོགས་པ་བསལ་པ་སྟེ། །འདི་ལྟར་སྒྲ་མེད་མེད་འདི་ལ། །གང་ཞིག་བརྗོད་འདི་གང་ཞིག་ཐོབ། །ཕྱི་ཡི་དོན་ལ་སྒྲ་འཇུག་པ། །ཇི་ལྟར་སྒྲ་མིན་པས་བརྗོད་འགྱུར། །མིང་སོགས་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་ཡིན། །བརྗོད་འདོད་རྗེས་དཔོག་རྣམ་དང༌། །འདྲེས་པ་ཕྱི་ཡི་དངོས་པོར་ནི། །ཞེན་པས་འདི་ལ་འཇུག་ཅེ་ན། །དེ་ཉིད་ཁོ་བོ་འདོད་པའང་ཡིན། །གཞན་སེལ་བ་ནི་བྱེད་པའི་སྒྲ། །ཁྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་བརྗོད་མ་ཡིན་ནམ། །དགག་པ་ཙམ་ཡིན་སྣང་འདི་ལ། །གོ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། །འོན་
― DTG191_Page_0068 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་བ་ལང་བ་མིན་པ། །གླང་པོ་ཤིང་སོགས་སྒྲུབ་པ་ཡང༌། །ཡང་དག་ངོ་བོར་ངེས་པ་ཡིས། །སྒྲ་ཅན་བློ་ནི་འཇུག་པ་ཡིན། །གལ་ཏེ་བ་ལང་ཞེས་བྱའི་སྒྲ། །གཞན་གསལ་དོན་ནི་བྱེད་པ་སྟེ། །བ་ལང་གསལ་བའི་སྒྲ་ཕྱི་མ། །སྐྱེད་བྱེད་སྒྲ་ནི་བཙལ་དགོས་སོ། །ཤེས་པ་སྒྲ་འབྲས་མ་ཡིན་ནམ། །གཅིག་ལ་འབྲས་བུ་གཉིས་ཉིད་དེ། །དགག་དང་སྒྲུབ་པའི་ཤེས་པ་དག །ཇི་ལྟར་གཅིག་གི་འབྲས་བུ་ཡིན། །བ་ལང་སྒྲ་ནི་ཐོས་པ་ན། །སྔོན་དུ་བ་ལང་མིན་ཞེས་འགྱུར། །གང་གིས་བ་ལང་མིན་དགག་ཕྱིར། །བ་ལང་ཞེས་བྱའི་སྒྲ་ལ་འཇུག །བ་ལང་མིན་ལས་ལྡོག་པའི་སྤྱི། །གང་ཕྱིར་བརྗོད་བྱར་ཡོངས་བརྟགས་པས། །དེ་ཡིས་བ་ལང་ཉིད་དངོས་ཉིད། །གཞན་སེལ་སྒྲ་ཡིས་གསལ་བར་བསྟན། །གང་གིས་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ནི། །གཞན་པའི་དངོས་པོ་བདག་ཉིད་གནས། །དེ་ལས་རྟ་སོགས་ལས་ལྡོག་པའི། །བདག་ཉིད་མེད་པ་གང་ཡིན་པ། །རེ་ཞིག་ཐུན་མོང་མིན་བྱེ་བྲག །རྟོག་མིན་ཡིན་ཕྱིར་མི་འདོད་ན། །ཁྲ་བོ་སོགས་ལའང་སྤྱི་མིན་པར། །ཐལ་བར་འགྱུར་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཕྱིར་དངོས་ཀུན་གང་ཡིན་པ། །སོ་སོར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི། །བ་ལང་བློ་དེའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། །བ་ལང་ཉིད་ལས་གཞན་ཡོད་མིན། །དགག་པ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་ཡང༌། །སྒྲ་ཡི་དོན་དུ་རྟོག་བྱེད་ན། །སྟོང་ཉིད་གཞན་གྱི་རྣམ་པ་ཅན། །མེད་པའི་སྒྲ་ཡི་བརྗོད་བྱར་འགྱུར། །དེ་ལའང་རྟ་སོགས་བློ་རྣམས་ཀྱི། །བདག་ཉིད་ཆ་ཤས་འཛིན་པར་འགྱུར། །དེར་ནི་གཞན་སེལ་བརྗོད་བྱ་ཉིད། །བརྫུན་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པའོ། ངོ་བོ་སྤྱི་རུ་འགྱུར་ཡིན་ན། །སྒྲ་དོན་དག་ལ་མི་ལྟོས་པར། །སེལ་བར་བརྟག་པ་བརྫུན་པ་མིན། །བློ་དེའང་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་སྟེ། །སྒྲའི་དོན་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བས་ན། །བརྗོད་བྱ་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་བརྟག །བློ་ནི་སེལ་བ་མིན་པ་ཅན། །ཡོད་པ་མིན་པ་ཕྱི་དོན་ལ། །སོ་སོར་སྣང་བའི་ཚིག་དོན་བཞིན། །དེ་བཞིན་ཚིག་དོན་ཡང་འགྱུར་ན། །ཅི་ཕྱིར་སེལ་བར་རྟོག་པར་བྱེད། །བློ་གཞན་པ་ལ་རྣམ་གཅོད་པས། །བློར་རྟོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། །རང་གི་ངོ་བོར་གྲུབ་ཙམ་ལས། །གཞན་པའི་ཆ་ནི་འཛིན་དེ་མིན། །གལ་ཏེ་གཞན་སེལ་བརྗོད་བྱ་ན།།
― DTG191_Page_0069 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐ་དད་སྤྱི་ཡི་ཚིག་རྣམས་ཀྱང༌། །ཐམས་ཅད་རྣམ་གྲངས་པ་རུ་གྱུར། །འདྲེས་དང་གཅིག་ཉིད་སྣ་ཚོགས་ཉིད། །རྣམ་རྟོག་དང་བྲལ་བདག་ཉིད་ཅན། །དངོས་པོ་མིན་ཕྱིར་སེལ་རྣམས་ཀྱི། །དབྱེ་བ་ཡོད་ན་མིན་པ་ཉིད། །གལ་ཏེ་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཐུན་མོང་མིན་དངོས་ཆ་ཤས་བཞིན། །དངོས་མིན་སྣ་ཚོགས་མིན་ཉིད་ཕྱིར། །རྣམ་གྲངས་པ་ལས་ཐར་པ་ཡིན། །གསལ་བར་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས། །གལ་ཏེ་ཐ་དད་པར་འདོད་ན། །འདི་ནི་རང་ལས་བྱེ་བྲག་མིན། །གཞན་ལས་ཀྱང་ནི་བརྟགས་པ་ཡིན། །འདྲེས་ཅན་རྟེན་ཐ་དད་པ་ཡི། །ངོ་བོས་ཕྱི་རོལ་གནས་པ་ཡི། །གསལ་བྱ་གང་ཡིན་དེ་འབྱེད་པ། །དེ་ནི་ཆེར་ཡང་རྟོག་པ་ཡིན། །དེ་བཞིན་རྟེན་ནི་ཐ་དད་པས། །འདི་ཡང་ཐ་དད་རིགས་མ་ཡིན། །འབྲེལ་བ་ཅན་ནི་ཐ་དད་པས། །དངོས་པོ་ཐ་དད་འདོད་མ་ཡིན། །འོན་ཀྱང་དངོས་དང་མ་འདྲེས་པ། །གང་ཡིན་གཞན་ལས་ལྡོག་པ་མིན། །བྱེ་བྲག་ཆ་ནི་མ་ཐོབ་པར། །ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་ངེས་པ་མིན། །འདྲ་བ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པ། །སེལ་བའི་ལུས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ། །ཤེས་པར་ལུས་ཀྱང་ནུས་མིན་ཏེ། །བ་ལང་སོགས་སུ་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །རྟ་སོགས་གསལ་བྱ་མེད་པར་ཡང༌། །ཆོས་གཅིག་རྗེས་འཇུག་དང་བྲལ་བ། །ངེས་པར་བྱ་བར་མི་ནུས་པ། །དེས་ན་སེལ་བ་མི་གྲུབ་པོ། །རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དང་བྲལ་ན། །སྒྲ་དང་རྟགས་དག་འཇུག་མ་ཡིན། །དེ་དག་མེད་ན་སེལ་བའང་མིན། །ཐུན་མོང་མིན་པའང་རྗེས་འཇུག་མིན། །སེལ་བ་ཡང་ནི་མ་གྲུབ་ན། །ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་གང་ན་གསུངས། །དེ་ལ་མ་མཐོང་བ་དེ་དག །ཚད་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར་མ་ཡིན། །མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་དེ་དག །རྟོགས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་མིན། །ཐམས་ཅད་ཉིད་ལ་མ་མཐོང་ཕྱིར། །རྟོགས་བྱར་བྱེ་བྲག་འགྱུར་མ་ཡིན། །འོན་ཏེ་འདྲ་བ་ཉིད་མེད་ཀྱང༌། །སེལ་བར་རྟོག་པ་ཡིན་ན་ནི། །འདི་ནི་བ་ལང་རྟ་དག་ལ། །སེལ་བར་ཅི་ཕྱིར་རྟོག་མི་བྱེད། །ཁྲ་བོ་ལས་ནི་གཞན་ཉིད་དུ། །སེར་སྐྱ་དང་ནི་རྟ་དག་མཚུངས། །སྤྱི་ནི་གཞན་མིན་འདོད་ཅེ་ན། །བ་མིན་གང་ལ་སེལ་བ་འཇུག །བ་མིན་སེལ་བའང་དབང་པོ་ཡིས། །དང་པོར་ངེས་པ་མ་ཡིན་ན། །གཞན་ལ་སྒྲ་ནི་འཇུག་
― DTG191_Page_0070 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མིན་ན། །ཅི་ཞིག་མཐོང་ནས་དེ་སྦྱོར་བྱེད། །སྔར་བསྟན་པ་ཡི་རྣམ་པ་ཡིས། །འདི་ལ་རྗེས་དཔག་ཀྱང་ཡོད་མིན། །འདི་དང་དེ་ནི་འབྲེལ་པ་དག །ཉམས་མྱོང་བར་ཡང་རིགས་པ་དག །བ་ལང་མིན་སྒྲ་བརྗོད་བྱ་བ། །ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་གོ་བར་བྱ། །གང་ལ་བ་ལང་སྒྲས་འབྲེལ་བ། །ཉམས་མྱོང་ཚེ་ན་མཐོང་བ་མིན། །བ་ལང་རིལ་པོ་གཅིག་ཉིད་ལས། །གང་གཞན་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད། །དེ་བཞིན་གསལ་བ་ཞེས་བྱར་བརྗོད། །སྤྱི་ཡི་བརྗོད་བྱར་མི་འགྱུར་རོ། །གྲུབ་ཀྱང་གསལ་བྱ་བླང་མིན་པ། །བ་ལང་དགག་བདག་ཉིད་ཀྱང་དེ། །དགག་པའི་ཚིག་གིས་གང་འགེགས་པའི། །བ་ལང་དེ་ཉིད་འདིར་སྨྲ་དགོས། །བ་ལང་མིན་ལས་ལོག་པ་དག་དེ། །ཞེ་ན་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་འགྱུར། །བ་ལང་གྲུབ་པས་སེལ་འདོད་ཡིན། །ཞེ་ན་སེལ་བར་རྟོག་པ་བརྫུན། །བ་ལང་མ་གྲུབ་བ་ལང་མིན། །དེ་མེད་བ་ལང་ག་ལ་ཡོད། །རྟེན་དང་བརྟེན་པར་གནས་ལ་སོགས། །འབྲེལ་བའང་མེད་པ་དག་ལ་མིན། །ཐུན་མོང་མིན་པ་དངོས་པོ་ནི། །སེལ་བ་ཡིས་ནི་གོ་བྱ་མིན། །དངོས་པོ་དང་ནི་དངོས་མེད་ལ། །འབྲེལ་པ་ཇི་ལྟར་བརྟག་བྱ་མིན། །རང་གི་ངོ་བོ་མེད་ཙམ་གྱིས། །ཅུང་ཟད་བྱེ་བྲག་བྱེད་འགྱུར་མིན། །རང་བློ་གང་གིས་བྱེ་བྲག་ཏུ། །གསལ་བར་བྱ་སྟེ་བྱེ་བྲག་སྟེ། །རྟ་སོགས་སྒྲ་རྣམས་ལས་བྱུང་བའི། །སེལ་བ་རྟོག་བྱེད་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱའི་བློ། །བྱེ་བྲག་མ་གཏོགས་ལ་མི་འདོད། །གཞན་གྱི་དངོས་ལས་གཞན་འདྲ་བ། །བྱེད་མིན་ཤེས་པའི་བྱེ་བྲག་གི །གཞན་འདྲ་བ་ཡི་ཤེས་པ་དེ། །ཇི་ལྟར་བྱེ་བྲག་ཏུ་བརྗོད་པ། །འོན་ཏེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱ་བའང༌། །གཞན་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྟོག་ན། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་གང་ཅུང་ཟད། །ཐམས་ཅད་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཐལ་འགྱུར། །མེད་པ་གོ་བྱའི་ངོ་བོ་ཡིས། །དངོས་སུ་བྱེ་བྲག་བྱ་བ་མེད། །དེ་ཕྱིར་སེལ་བས་བྱེ་བྲག་ཏུ། །བྱས་དངོས་ཁྱེད་ལ་བརྗོད་བྱ་མིན། །གལ་ཏེ་སེལ་བ་མ་གཏོགས་པར། །སྒྲ་དང་རྟགས་དག་འཇུག་རིགས་ན། །དེ་བཞིན་ཤེས་པ་པོའི་བློ་ཡང༌། །དངོས་པོ་ལ་ནི་དམིགས་པར་འགྱུར། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་དངོས་པོ་ལ། །བློ་ནི་རྣམ་གནས་མ་ཡིན་ཏེ། །རྣམ་རྟོག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །དེ་ནི་གོ་བྱར་རིགས་མ་ཡིན། །སྒྲ་ཡི་གོ་བྱའང་བྱེ་བྲག་ཏུ། །
― DTG191_Page_0071 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ཡིན་ཞེས་བསྒྲུབ་པར་དཀའ། །དེས་ནི་སྒྲ་དང་བློ་དག་ནི། །ཡུལ་ནི་སྤྱི་ཡིན་པར་འདོད་བྱ། །གང་ཚེ་བསལ་བ་རྣམས་སྒྲ་ཡིས། །བརྗོད་བྱ་མིན་ཕྱིར་བསལ་བྱ་མིན། །དེ་ཚེ་སྤྱི་ནི་གསལ་བྱ་དེ། །དེ་ན་དངོས་ཉིད་སེལ་བ་ཡང༌། །མེད་པ་རྣམས་ནི་བསལ་བྱ་མིན། །མེད་པ་དོར་ལས་མེད་ཡིན་ན། །སེལ་བ་གཞན་ལས་སེལ་བ་ནི། །བསལ་ཕྱིར་སྤྱི་ནི་དངོས་པོ་ཡིན། །གལ་ཏེ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ། །མེད་པ་དེ་དང་མི་འདྲ་ན། །དངོས་པོ་ཉིད་འགྱུར་མིན་ཞེ་ན། །བ་ལང་བ་ལང་མིན་ཐལ་འགྱུར། །གལ་ཏེ་འང་སྒྲ་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང༌། །དངོས་སུ་གསལ་བྱ་ཉིད་འགྱུར་ན། །ཡོད་སྒྲ་མེད་པར་བརྗོད་པ་ལས། །ཐ་དད་བསལ་བྱར་འདོད་པ་མིན། །དེ་ལ་མེད་པ་དངོས་ཉིད་དུ། །འགྱུར་ཕྱིར་ངལ་བ་ཆེན་པོར་འགྱུར། །དེ་མ་གྲུབ་ན་ཡོད་མི་འགྲུབ། །གྲུབ་ནའང་རབ་ཏུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར། བག་ཆགས་དབྱེ་བས་ཕྱེ་བ་ཡིས། །ཡོད་པའི་དངོས་དང་སེལ་རྣམས་སུ། །རྟོག་པའི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དངོས་མེད་ཉིད་ལ་བག་ཆགས་མེད། །ཁྱེད་ཀྱི་སྒྲ་ཡི་དབྱེ་བ་ཡང༌། །དེ་ཡི་རྒྱུ་མཚན་མ་མཐོང་སྟེ། །ཐུན་མོང་མིན་སྒྲ་རྗོད་བྱེད་ཉིད། །མ་ཡིན་སྔར་མ་མཐོང་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྒྲ་གཞན་སེལ་བ་ལ། །སྤྱིར་ནི་ཀུན་དུ་རྟོག་བྱེད་ན། །དེ་བཞིན་དངོས་མེད་ངོ་བོའི་ཕྱིར། །སྒྲ་ཡི་དབྱེ་བ་བརྟག་པ་མིན། །ཚིག་རྣམས་ཇི་ལྟ་དེ་བཞིན་དུ། །བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་དག་ཀྱང་ངོ༌། །གསལ་བྱའི་དབྱེ་བ་ཐ་དད་པ། །ཡོད་པར་སྟོན་པ་འང་མ་ཡིན་ཞིང༌། །སེལ་བ་གོ་བྱ་གོ་བྱེད་དུ། །ཁྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་མི་འགྱུར་ཏེ། །དངོས་པོ་མིན་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ཡི། །མེ་ཏོག་རི་བོང་རྭ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཆར་དང་སྤྲིན་མེད་པར། །མཐོང་བས་མ་ངེས་པར་སྨྲ་ན། །ཁོ་བོའི་ཕྱོགས་ལ་དངོས་ཡོད་ཉིད། །ཁྱེད་ཕྱོགས་གལ་ཏེའང་ག་ལ་ཡོད། །འགའ་ཞིག་སྒྲ་ཡི་དོན་སྒྲུབ་པའི། །ངོ་བོར་ཁས་ལེན་མི་བྱེད་པ། །དེ་ལ་ལྡོག་པའང་གྲུབ་མིན་ཏེ། །དེ་ནི་དེ་སྔོན་འགྲོ་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་ནི་སེལ་བ་ཙམ། །བརྗོད་བྱ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ནི། །སྨྲ་བ་རྣམས་ལ་ཨུཏྤལ་སྔོ། །སོགས་སྒྲས་སོགས་པའི་དོན་དུ་འགྱུར། །བྱེ་བྲག་བྱེད་དང་བྱེ་བྲག་དག །གཞི་མཐུན་པ་དག་མི་འགྲུབ་སྟེ། །སྔོན་པོ་ཉིད་མིན་ཞིག་
― DTG191_Page_0072 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ན། །ཨུཏྤལ་མིན་པ་ཞིག་པ་མིན། །ཅིག་ཤོས་ཀྱང་མིན་དེ་ཡི་ཕྱིར། །བརྗོད་བྱ་ལ་ནི་ལྟོས་མིན་པའི། །སྒྲ་དག་བྱེ་བྲག་བྱ་བ་དང༌། །བྱེ་བྲག་བྱེད་པར་འགྱུར་བའང་མིན། །སེལ་བ་དག་ནི་གཞི་མཐུན་ལས། །མ་ཡིན་ཐ་དད་ཡིན་ཕྱིར་རོ། །དོན་དེ་ལས་འདོད་མིན་ཞེ་ན། །བརྟེན་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བུར། །ཐུན་མོང་མིན་པའི་དངོས་པོ་ནི། །གོ་བྱ་མིན་གཞན་ཁྱེད་ལ་མེད། །གོ་བྱ་མིན་པའི་དོན་གཅིག་ཉིད། །གང་དུ་སྒྲ་དག་སྦྱོར་བར་བྱེད། །འོན་ཏེའང་གཞན་སེལ་ལྡན་དངོས་པོ། །བརྗོད་བྱ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་ན། །དེ་ལའང་གཞན་དབང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །སྒྲ་ཡིས་ཁྱབ་པ་རྙེད་པར་དཀའ། །རྟགས་དང་གྲངས་སོགས་འབྲེལ་པ་ནི། །སེལ་བ་ལ་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །གསལ་བའང་བརྡར་བྱ་མ་ཡིན་ཕྱིར། །དེའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་དེ་ཡོད་མིན། །ཨཀྵ་ཏ་ཡང་གཞན་ལས་ནི། །ལོག་པར་ཀུན་ཏུ་ཤེས་པ་མེད། །མ་ཡིན་པར་ནི་དགག་བྱ་བའི། །ངོ་བོ་དེ་ལ་ཡོད་མ་ཡིན།། མིན་པ་མིན་ཞེས་སྨྲ་བ་ཡང༌། །དགག་པ་ཡང་ནི་འགེགས་པ་སྟེ། །འཚོད་བྱེད་ཅེས་པ་མི་དགག་པའང༌། །རང་དངོས་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་ཡིན། །བསྒྲུབ་བྱ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་བྱུང་གྱུར་སོགས་མཐོང་བའང༌། །སེལ་བ་གྲུབ་འདིར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་དོན་སོགས་ཀྱང༌། །གཞན་སེལ་བ་ལ་མཐོང་མིན་པ། །དགག་པ་ལ་ཡང་དགག་ཡོད་ན། །སེལ་བ་ཅི་འདྲར་འགྱུར་བ་ཡིན། །དང་ལ་སོགས་པའང་དགག་པ་དང༌། །སྦྱོར་བ་མེད་ཕྱིར་སེལ་བ་ཡིན། །ངག་དོན་ལས་གཞན་སེལ་བ་ཡང༌། །སྨྲ་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་སེལ་མིན་བ་སྒྲ་ལ་སོགས། །བརྗོད་བྱར་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞལ་བྱ་ཤེས་བྱ་སོགས་ལས་ནི། །བསལ་བྱ་ཉིད་ནི་གང་ལ་ཡིན། །བསལ་བར་བྱ་འདི་བརྟག་འདི་ཡང༌། །དངོས་པོ་ཉིད་བརྟག་ཡིན་ན་བཟང༌། །ཤེས་པའི་རྣམ་པ་བཀག་པས་ཀྱང༌། །ནང་གི་དོན་ནི་བརྗོད་བྱ་མིན། །སེལ་བའང་མིན་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ལ། །སེལ་བ་ཡང་མི་གྲུབ་པ་མིན། །དེ་ལྟར་སྒྲ་རྣམས་ལ་སོགས་ནི། །བསལ་བྱ་ལ་ནི་མཐོང་མིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་སྒྲ་ནི་དོན་གང་གིས། །རྣམ་པར་གཅད་བྱར་རྟོག་པར་བྱེད། །ཐམས་ཅད་མིན་པར་ཅུང་ཟད་ཀྱང༌། །
― DTG191_Page_0073 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པས་གང་ཞིག་བསལ་བྱར་འགྱུར། །གཅིག་སོགས་ཐམས་ཅད་མིན་ཞེ་ན། །རང་དོན་སེལ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར། །ཆ་ཤས་རྣམས་ནི་བཀག་ཕྱིར་ཡང༌། །ལོགས་སུ་ཆ་ཤས་ཅན་མིན་འདོད། །དེ་བཞིན་བསྡུས་པའི་སྒྲ་དེ་རྣམས། །བསྡུས་པ་ཅན་ནི་རྣམ་བསལ་བས། །གཞན་རྣམས་ཀུན་ཀྱང་མི་འདོད་པས། །དོན་མེད་པ་ཅན་ཐོབ་པར་འགྱུར། །གཉིས་སོགས་སྒྲ་འདིར་འདོད་ན་ཡང༌། །ཡང་དག་བསྡུས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །གཅིག་ལ་སོགས་པ་བཀག་པ་ན། །དེ་ལྟའི་རྣམ་པ་དེར་མི་འགྱུར། །བ་ལང་མིན་མིན་སེལ་བ་གང༌། །བ་ལང་སྒྲ་ཡི་དོན་དུ་བརྗོད། །དེ་ཅི་ཡོད་པའམ་ཡང་ན་མེད། །ཡོད་ནའང་བའམ་བ་ཡིན་མིན། །བ་ལང་ཞེ་ན་མིང་རྩོད་མིན། །དོན་དུ་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན། །གོ་བྱའི་བརྗོད་བྱའི་ཨ་གོ་ཉིད། །ཡིན་ན་སྒྲའི་དོན་ཤིན་ཏུ་མཚན། །མེད་ལ་འདི་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། །དོན་ལ་སྦྱོར་བ་སོགས་མེད་ཕྱིར། །བ་ལང་སྒྲ་ལས་སུ་ཞིག་ཀྱང༌། །མེད་པར་གོ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །བ་ལང་སྒྲ་དོན་བ་མིན་པ། །མིན་ན་ཅི་ཕྱིར་སེལ་བར་འདོད། །གང་གིས་བ་ལང་བ་མིན་པ། །བཞེད་ཅིང་གང་གིས་གསལ་བྱར་བྱེད། །བ་ལང་སྒྲ་ནི་བ་མིན་པའི། །གང་འདིའི་སེལ་དོན་དུ་སྨྲ་ན། །དེ་ཅི་བ་ལང་ལས་གཞན་པའམ། །གཞན་པ་མིན་པར་ཁས་ལེན་བྱེད། །ཐ་དད་ནའང་འདིར་རྟེན་པར་ནི། །འགྱུར་བའམ་ཡང་ན་མི་རྟེན་འགྱུར། །རྟེན་པ་ཡིན་ན་ཡོན་ཏན་ཉིད། །ཐོབ་ཀྱི་རྫས་ཀྱི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །དེ་ཕྱིར་བ་ལང་ཞེས་བྱའི་སྒྲས། །ཡོན་ཏན་ཙམ་ཞིག་རྗོད་བྱེད་བས། །བ་ལང་འགྲོ་དང་འདུག་ཅེས་པའི། །གཞི་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར། །གང་གིས་བ་མིན་དགག་འདི་ལ། །བ་ལང་ཞེས་བྱའི་སྒྲ་རྗོད་བྱེད། །འོན་ཏེ་འདི་ནི་ཐ་དད་པར། །མིན་ལས་གཞན་སེལ་པར་ཁྱེད་འདོད། །དེ་ཕྱིར་འདིས་ནི་བ་ལང་ཉིད། །ཐོབ་ཕྱིར་ལྷག་པ་ཅི་ཞིག་སྨྲས། །དངོས་པོ་རེ་རེའི་སེལ་བ་འདི། །གཅིག་པའམ་ཡང་ན་དུ་མར་འགྱུར། །གཅིག་པ་བ་ལང་མང་ཡོད་ན། །འདི་ནི་བ་ལང་ཉིད་དུ་འགྱུར། །དུ་མ་ཉིད་ནའང་གོང་དུ་བཞིན། །མཐའ་ཡས་པར་ནི་ཐལ་བར་འགྱུར། །དེས་ན་བྱེ་བྲག་བཞིན་དུ་འདི། །བརྗོད་བྱ་ཉིད་དུ་རིགས་པ་མིན། །གཞན་སེལ་
― DTG191_Page_0074 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའམ་བརྗོད་བྱའམ་ཅི། །བརྗོད་བྱ་མིན་པར་འདོད་པ་ཡིན། །བརྗོད་བྱའང་བསྒྲུབ་པའི་ངོ་བོས་སམ། །ཡང་ན་གཞན་ནི་འགེགས་བ་ཡིན། །སྒྲུབ་པའི་བདག་ཉིད་བརྗོད་བྱ་ན། །གཅིག་ཏུ་ལྟ་བ་བཏང་བ་ཡིན། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་གཞན་སེལ་འདི། །སྒྲ་ཡི་དོན་ཅེས་སྨྲ་བ་ན། །གཞན་སེལ་མིན་པ་འཇིག་པ་ཡིས། །གལ་ཏེ་གཞན་སེལ་བརྗོད་བྱ་ན། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པས། །ཐུག་པ་མེད་པར་ཁྱེད་ལ་འགྱུར། །འོན་ཏེ་གཞན་སེལ་བ་འདི་ཉིད། །བརྗོད་བྱ་མིན་པར་ཁྱེད་འདོད་ན། །དེས་ན་ཁྱེད་ཀྱི་གཞན་སེལ་བྱེད། །སྒྲ་ཡི་ཚིག་ལ་གནོད་བྱེད་ཡིན། །གཞན་ཡང་གཅིག་ཉིད་རྟག་པ་ཉིད། །སོ་སོ་ལ་ནི་འདུ་བ་ཉིད། །དངོས་མེད་པར་བརྗོད་སེལ་རྣམས་ལ། །སྨྲ་བ་སྣལ་མེད་སྣམ་བུ་བཞིན། །དེ་ཕྱིར་སྒྲ་གང་ཁོ་ན་ལ། །དགག་སྦྱོར་དེ་ལ་གཞན་ལས་ནི། །ལྡོག་པའི་ཆ་ནི་འབའ་ཞིག་འགྱུར། །རང་ཉིད་གཞན་དུ་གོ་བྱེད་ཡིན། །གཞན་སེལ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་ཕྱིར། །དེ་དག་དེ་ལྟའི་ལྟ་ངན་འཆང༌། །ངན་པའི་བདག་ཉིད་རང་ཉིད་འཇོམས། །གཞན་རྣམས་ཀྱང་ནི་འཇིགས་པར་བྱེད། །འདི་ལྟར་སེལ་བ་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །མ་ཡིན་དགག་དང་མེད་པའོ། །མ་ཡིན་དགག་པའང་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །བློ་དང་དོན་གྱི་དབྱེ་བས་སོ། །གཅིག་ཏུ་སྲེ་བར་བྱེད་པ་ཡིན། །གཏན་ཚིགས་སྔར་སྨྲས་གང་ཡིན་རྣམས། །འཇིགས་མེད་ལ་སོགས་དོན་མཚུངས་པ། །རང་བཞིན་གྱིས་གཞན་ལས་ཐ་དད། །དེར་རྟེན་ཤེས་པའི་སྣང་བ་གང༌། །དོན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་རྟོག་པ་ཅན། །དོན་གྱི་བདག་ཉིད་མིན་པ་ལ། །དོན་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་པ་ཡིན། །སྣང་བ་གཞན་ལས་ཐ་དད་ཕྱིར། །གཞན་ལས་ལོག་པའི་དངོས་པོ་ནི། །ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ལས་མ་འདྲེས་པ། །དངོས་པོའི་སྒོ་ནས་འོངས་པ་སྟེ། །རིགས་མི་མཐུན་བ་ལས་ལྡོག་པ། །དེ་འབྲས་གང་ཡིན་རང་མཚན་ཉིད། །དེ་ལ་དེ་ཡི་བདག་ཉིད་དུ། །ངེས་ཕྱིར་འདི་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན། །དེ་ལ་འདི་ནི་གཞན་སེལ་ཞེས། །མིང་དུ་བསྟན་པ་རྒྱུར་བཅས་པའོ། །གཞན་དང་མ་འདྲེས་པར་ཡོད་པས། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་དེའི་རྒྱུ། །བ་ལང་འདི་ལ་བ་མིན་མེད། །མེད་པར་དགག་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེས། །གཞན་སེལ་བ་འདི་རབ་གསལ་བ། །ཁོ་ནར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན། །དེ་ལ་འདི་ནི་དང་པོ་ཡིན། །སེལ་
― DTG191_Page_0075 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་སྒྲ་ལས་རྟོགས་པ་སྟེ། །སྒྲ་ལས་ཡང་དག་བྱུང་བའི་བློ། །ཕྱི་ཡི་དོན་དུ་ཞེན་པའོ། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་གཟུགས་བརྙན་གྱི། །སྒོ་ནི་སྒྲ་ལས་སྐྱེས་པ་སྟེ། །བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་དངོས་འདི་ནི། །རྒྱུ་འབྲས་བདག་ཉིད་ཅན་གྲུབ་པའོ། །དངོས་ཀྱི་རྣམ་པ་གཅིག་ཉིད་ལ། །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་པ་ཡི། །ཤུགས་ཀྱིས་མེད་པར་དགག་པ་ཡང༌། །རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །དེ་ཡི་བདག་ཉིད་གཞན་བདག་ཉིད། །མིན་ཞིང་འབྲེལ་ཡོད་དངོས་རྣམས་ནི། །ལྡོག་པའི་དངོས་པོ་རྟོགས་པ་ཡང༌། །དོན་གྱིས་གོ་འགྱུར་དེ་ཡི་ཕྱིར། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྒྲ་འདི་ཡང༌། །རང་གི་དོན་དུ་བརྟགས་པ་ཡིན། །སྒྲ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་སུ་མིན། །སེལ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་བརྟན་ན། །དོན་གཞན་རྣམ་པར་གཅོད་པར་ནི། །བྱེད་པ་སྒྲར་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །རང་དོན་མངོན་པར་རྗོད་བྱེད་པ། །ཞེས་བྱ་དེ་ནི་འགལ་བ་ཡིན། །ཕྱི་ཡི་དོན་དུ་ཞེན་པ་ཡིས། །འཇུག་པ་གང་ལས་རྣམ་རྟོག་གི། གཟུགས་བརྙན་འདི་ནི་སྐྱེད་བྱེད་པ། །དེ་ཡིས་བརྗོད་ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད། །དབྱེར་མེད་པ་ལ་འདི་རེག་མིན། །དེ་ཙམ་ཆ་ལ་སོགས་པ་ལས། །གཞན་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མིན། །གཟུགས་བརྙན་དེ་ནི་རྟོགས་པ་ཡི། །ཤུགས་ཀྱིས་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པ། །འདི་ནི་རྟོགས་འགྱུར་གང་གི་ཕྱིར། །འདི་གཞན་བདག་ནི་མིན་ཕྱིར་རོ། །ཉིན་མོའི་བཟའ་བའི་ཚིག་སོགས་བཞིན། །འདི་ཡི་འབྲས་བུའང་གཉིས་ཡིན་ཏེ། །དངོས་སུ་བ་དང་ཤུགས་ཀྱིས་ཏེ། །གང་ཕྱིར་རྗེས་འགྲོ་ལྡོག་པར་ལྡན། །དེ་ཕྱིར་སྒྲ་ནི་དངོས་པོ་རྣམས། །རང་དོན་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དང། །གཞན་ལས་ཀྱང་ནི་ལྡོག་པ་ཡང༌། །གཉིས་ཀ་གཙོ་བོར་བྱེད་མ་ཡིན། །སོ་སོར་སྣང་བའང་དེ་འདྲ་བ། །སྤྱི་དེ་བ་ལང་ཉིད་དུ་འདོད། །བ་ལང་ཁྲ་བོ་སོགས་ཀུན་ལ། །མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་ངེས་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོའི་སྙམ་པའི་ཞེན་པ་ལས། །དེ་ལ་དངོས་པོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད། །ཤེས་པ་དེ་ནི་གློ་བུར་དུ། །རང་ས་བོན་ལས་འཁྲུལ་པ་སྐྱེ། །དེ་ཡི་རྣམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི། །སྒྲ་ཡི་དོན་ཁས་ལེན་པར་བརྗོད། །སྤྱི་ཡི་དངོས་པོ་ངོ་བོར་ཡང༌། །དེ་ལྟར་འཁྲུལ་པས་ངེས་པ་ཡིན། །སྤྱི་ཡི་དངོས་པོ་དངོས་ཉིད་དུ། །དམ་པའི་དོན་དུ་རིགས་མ་ཡིན། །བློ་ལས་ཐ་དད་མིན་ངོ་བོ། །ཇི་ལྟར་དོན་
― DTG191_Page_0076 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ལས་འོངས་ཡིན། །གལ་ཏེའང་ཐ་དད་མིན་པ་འདི། །བློ་ཡི་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ཡིན། །དེ་ལྟར་ཕྱི་ཡི་དངོས་ཉིད་དུ། །འཁྲུལ་པས་དེ་ནི་ངེས་བ་ཡིན། །དེ་ནི་དོན་མིན་མི་ལྟོས་ཉིད། །དེ་ནི་བརྒྱུད་པས་འོངས་པ་ཡིན། །དེས་ན་བདག་ཉིད་དངོས་པོ་ཉིད། །ཡོད་ཉིད་མིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན། །གཟུགས་བརྙན་བདག་ཉིད་ཅན་སེལ་བ། །ཚིག་ལས་ཀྱང་ནི་སྐྱེས་པ་སྟེ། །སོ་སོར་སྣང་བརྗོད་གློ་བུར་བཞིན། །ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ཚིག་དོན་འདི། །རང་གི་ངོ་བོར་གྲུབ་ཙམ་ལས། །གཞན་གྱི་ཆ་ནི་དེ་འཛིན་ཡིན། །བློ་གཞན་རྣམ་པར་གཅོད་བྱེད་པ། །དེས་ན་བློ་ནི་ཤེས་བྱས་ཏེ། །ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་མིན་པ་ཉིད། །དམ་པའི་དོན་དུ་ཐ་དད་མིན། །ཐ་དད་མིན་པའང་དེ་བཞིན་ཞེས། །གང་གིས་རྣམ་གྲངས་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཐ་དད་མིན་པའང་གཅིག་དངོས་ཉིད། །དངོས་མེད་ལ་དེ་ག་ལ་ཡོད། །དོན་གཅིག་ཉིད་དུ་རྗོད་བྱེད་པས། །རྣམ་གྲངས་པ་ནི་ཐོབ་པར་འགྱུར། །མེད་པའི་ངོ་བོའང་གཅིག་ཉིད་དུ། །རྟོག་པས་སྤྲུལ་བ་ཇི་བཞིན་དུ། །ཐ་དད་པའང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལས་རྣམ་གྲངས་ག་ལ་ཡིན། །རྗོད་བྱེད་ལ་ནི་དངོས་སུ་བའི། །རྣམ་གྲངས་གཉིས་མིན་པའང་མེད། །བརྗོད་བྱའང་དེ་རྣམས་ལ་མེད་པར། །རྣམ་པ་དུ་མར་བསྟན་པ་ཡིན། །འོན་ཀྱང་དུ་མའང་བྱ་བ་གཅིག །གལ་ཏེ་བྱེད་པར་མཐོང་བ་ན། །དེ་ལ་ཆོས་གཅིག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས། །སྣ་གཅིག་ཀྱང་ནི་འཇུག་པ་ཡིན། །དཔེར་ན་མིག་སོགས་འགའ་ཞིག་ཏུ། །གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་གཅིག་འབྲས་བྱེད། །གཅིག་པའི་དངོས་ཉིད་མེད་ན་ཡང༌། །འགའ་དག་ཚ་སོགས་སྒྲ་གཅིག་བྱེད། །བུམ་སོགས་ཆུ་སོགས་འཛིན་ལ་སོགས། །བྱ་བ་གང་ཡིན་བྱེད་པ་ན། །ཡུལ་དེའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ། །གལ་ཏེའང་ཐ་དད་བ་དེ་གཉིས། །གཅིག་ཏུ་སྲེ་བར་བྱེད་པ་ཡི། །ཆུ་ཉིད་ཡིན་ཕྱིར་གཅིག་ཅེས་བརྗོད། །ཤེས་པ་བཞིན་དུའང་དེ་ཡི་རྒྱུ། །ཡིན་ཕྱིར་དོན་ལ་དབྱེ་བ་མེད། །དེ་ལ་སྤྱི་ཡི་ཚིག་གིས་ནི། །བུམ་པ་ལ་སོགས་བརྗོད་པའི་སྒྲ། །རིགས་མི་འདྲ་བ་རྣམས་གཅོད་པ། །གཟུགས་བརྙན་གཅིག་གི་རྒྱུ་རྣམས་སོ། །དེ་བཞིན་གཅིག་ཉིད་དོན་དུ་མའི། །བྱེད་ཕྱིར་དུ་མ་ཞེས་བརྗོད་དེ། །དེ་འབྲས་མིན་པ་ལས་ལྡོག་པས། །མང་པོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་བརྟག་པའོ། །དཔེར་ན་ཐོགས་
― DTG191_Page_0077 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང་བཅས་གཟུགས། །བསྟན་དུ་ཡོད་པ་ཡིན་ན་ཡང༌། །དཔེར་ན་སྒྲ་ནི་བརྩལ་མ་ཐག །འབྱུང་བའི་ཤེས་དང་མཉན་བྱ་ཡིན། །དེ་རྒྱུ་མིན་པའི་དབྱེ་བ་ཡིས། །ཁ་ཅིག་ལ་སྒྲ་འཇུག་པ་ཡིན། །དཔེར་ན་བརྩལ་ལས་འབྱུང་སྒྲ་དང༌། །དཔེར་ན་སྦྲང་མའི་སྦྲང་རྩི་ཡང༌། །དེ་འབྲས་རྒྱུ་དང་བྲལ་བ་ལས། །ཁ་ཅིག་ལ་འདིར་སྒྲ་ཞེས་བརྗོད། །མཉན་བྱ་མིན་དཔེར་གཟུགས་བཞིན་དང༌། །མ་བརྩལ་བར་འབྱུང་གློག་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་སོགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །ཐ་དད་དོན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ནི། །ལྡོག་པ་རྣམས་ལས་བརྟག་བྱ་སྟེ། །དེ་བཞིན་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་སྒྲ། །དེ་བཞིན་བརྡ་ཉིད་དེ་ཡི་ཕྱིར། །མ་འདྲེས་དོན་དུ་བརྗོད་བྱ་ཡིན། །སྒྲ་རྣམས་ཐ་དད་པར་འཇུག་ལ། །ང་ལ་རྣམ་གྲངས་འགྱུར་མ་ཡིན། །མང་དང་ཉུང་བའི་ཡུལ་རྣམས་ཀྱི། །བརྡ་དེ་ཡི་ནི་རྗེས་འབྲངས་ནས། །སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གིས་བརྗོད་བྱ། །དེ་རྣམས་ལ་ཡང་འགལ་བ་མེད། །དོན་དེ་རྣམས་ཀྱི་ལྡོག་པ་རྣམས། །རྣམ་རྟོག་བཟོ་ཡིས་སྤྲུལ་པ་སྟེ། །རྟེན་དང་བསལ་བྱའི་དབྱེ་བ་ཡིས། །ཕྱེ་བ་དོན་དམ་པར་ཡོད་མིན། །ཕྱི་ཡི་དངོས་ཉིད་དེ་རྣམས་ནི། །བརྟགས་པ་ཡིན་གྱི་དངོས་སུ་མིན། །དབྱེ་དང་དབྱེ་མིན་དངོས་པོ་ལ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱིས་གནས་མིན། །རང་ས་བོན་གྱི་དུ་མ་ལས། །བྲལ་བའི་དངོས་པོའི་བརྡ་རྣམས་ཀྱིས། །ནུས་པའི་རྣམ་རྟོག་གིས་དབྱེ་བ། །དེ་ཡི་ངོ་བོར་ངེས་པ་ཡིན། །རང་གི་མཚན་ཉིད་བདག་ཉིད་དོན། །གཅིག་གི་བདག་ཉིད་དུ་མིན་ཞིང༌། །དུམ་བུར་བྱེད་པའང་མ་ཡིན་གྱི། །འདི་ནི་རྣམ་རྟོག་འཁྲུལ་པའོ། །ཆོས་གཅིག་རྗེས་འགྲོ་མེད་པར་ཡང༌། །བསལ་བྱ་དང་ནི་སེལ་བའི་ཡུལ། །མཚན་ཉིད་མི་འདྲར་རྟོགས་མིན་པ། །དབྱེ་བ་མེད་པར་བསྲེ་བས་སོ། །གཅིག་ཏུ་བསྲེ་བ་ཤེས་པ་ནི། །རང་བཞིན་གྱིས་ཀྱང་ཐ་དད་པའང༌། །ཁ་ཅིག་ལ་ནི་སྦྱོར་བ་ཡིན། །གཞན་པ་མིན་ཞེས་བསྒྲུབས་པ་ཡིན། །དེ་མིན་ངོ་བོ་ལས་བཟློག་པའི། །དངོས་པོ་ཙམ་གྱི་རང་མཚན་ཉིད། །གང་ཡིན་དེས་ནི་བྱས་པ་ཡི། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་འགལ་བ་མེད། །གང་ན་འདུ་བ་མིན་པ་ལས། །ལྡོག་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོད། །དེ་ན་མེ་མེད་ལས་ལྡོག་པ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པའོ། །དཔེར་ན་ཚང་བང་བཞིན་འདི་ལ། །དུ་བ་མིན་ལས་ལོག་ཡོད་
― DTG191_Page_0078 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ། །དེ་ཕྱིར་མེ་མིན་ལས་ལྡོག་པ། །འདི་ནི་ཡོད་པར་རང་མཚན་ཉིད། །མི་ཡི་རྭ་སོགས་མེད་པ་ལས། །ལྡོག་པ་གང་ཡིན་རང་མཚན་ཉིད། །དེ་ཀུན་བསྟན་པ་ལས་ཀྱང་ལྡོག །བློ་དང་མར་མེ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་སྒྲ་སོགས་རང་མཚན་ཉིད། །མེད་པའི་ངོ་བོ་འདི་ཡང་མིན། །དེ་ལྟར་དབྱེ་བས་མ་བསྟན་པ། །དེ་ལྟར་རྗེས་འགྲོར་འགྱུར་གཉིས་ཡིན། །དབྱེ་བ་བརྗོད་འདོད་མིན་པ་ཡང༌། །དེ་ཉིད་ཅེས་ནི་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས། །སྤྱི་ཡི་མཚན་ཉིད་ཉིད་ཀྱི་ནི། །གཞན་མིན་མིན་འདོད་ཕྱིར་ཡང་ངོ༌། །ཁྲ་མོའི་བུ་ལས་ཐ་དད་པར། །སེར་སྐྱའི་བུ་དང་རྟར་མཚུངས་ན། །མྱུར་འགྲོ་ཡོངས་སུ་དོར་ནས་ནི། །བ་ལང་ཉིད་ལ་ཅི་ཕྱིར་འཇུག །དེ་གསལ་བྱེད་པར་ནུས་བདག་ཉིད། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་ཡིན་འདོད་ན། །བསེ་བར་མཚུངས་པ་ཡིན་ན་ཡང༌། །ནུས་པ་དེ་ནི་རྟ་ཡི་མིན། །དེ་ལྟ་བུ་ཡི་བསྲེས་པ་ཡང༌། །དངོས་པོ་གང་ལ་ཡོད་གྱུར་པ། །དེ་ལ་བ་ལང་རིགས་མེད་ཀྱང༌། །བ་ལང་མིན་པ་སེལ་བ་འཇུག །བ་ལང་མིན་ལས་ལྡོག་དངོས་གང༌། །དེ་ནི་དབང་པོས་ངེས་པར་བྱེད། །གཟུགས་བརྙན་དུ་ནི་ངེས་པ་སྟེ། །རང་རིག་པས་ནི་རྟོགས་པའང་ཡིན། །འདི་མཐོང་བས་ནི་འཇིག་རྟེན་པ། །དེ་ལ་སྒྲ་ནི་སྦྱོར་བར་བྱེད། །འབྲེལ་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་ལའང༌། །དེས་ན་འདི་གསལ་བྱེད་པར་རིགས། །དེ་ལྟ་བུ་ཡི་བསྲེ་བ་ཡང༌། །དངོས་པོ་གང་ལ་མེད་གྱུར་པས། །བ་ལང་མན་སྒྲ་བརྗོད་བྱ་ཉིད། །དེ་ནི་གསལ་བར་རྟོགས་བྱེད་ཡིན། །སོ་སོའི་བསྲེ་བ་ཤེས་པ་ཡི། །བ་ལང་བ་ལང་མིན་པའང་འགྲུབ། །གཅིག་པུར་གྲུབ་པའི་སྒྲ་ཉིད་ནི། །ཇི་ལྟར་འདོད་བཞིན་དེ་སྦྱོར་བྱེད། །དངོས་པོའི་དབྱེ་བ་རིག་པ་ནི། །གཞན་འཛིན་པ་ལ་ལྟོས་མིན་པར། །དེ་ཕྱིར་གཅིག་ལ་གཅིག་བསྟན་པའི། །སྐྱོན་ནི་འདི་ལ་གནས་མེད་དོ། །ཕྱི་ཡི་དེ་ཉིད་མ་ཤེས་པའང༌། །རང་བཞིན་ཉིད་ལ་རྨོངས་ཕྱིར་འདི། །རང་རྣམ་པ་ལ་ཕྱིའི་ངོ་བོར། །སྒྲ་དང་བློ་ནི་ངེས་པར་བྱེད། །སྒྲས་ནི་དེ་ཙམ་དུ་བྱེད་ཀྱི། །དོན་ལ་སྒྲ་ནི་རེག་པའང་མིན། །བྱེ་བྲག་ཅན་གྱི་དོན་ནི་འགའ། །སེལ་བས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མིན། །དོན་གཞན་ལས་ནི་ལྡོག་པ་ལ། །བྱེ་བྲག་ཅན་ནི་ཡིན་ཞེས་ཀྱང༌། །མཚན་ཉིད་མཛད་པས་གང་གསུངས་པ། །དེ་ལ་བརྗོད་འདོད་དོན་འདི་ཡིན། །
― DTG191_Page_0079 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ལ་གཞན་པའི་དངོས་གང་ཡིན། །རྒྱུ་ཡིས་སམ་ནི་བྱེད་པ་ཡིས། །བྱེ་བྲག་ཅན་དེ་ཐ་དད་པས། །རིགས་དང་མ་འདྲེས་པར་འདྲེས་པར། །ཤིང་སོགས་སྒྲ་དེས་བརྗོད་པ་ཡིས། །ཤེས་པ་དེ་ནི་སྐྱེས་བ་ལས། །རིགས་ལ་སོགས་པ་དེ་འགོག་བྱེད། །གང་ཞིག་བློ་ལ་རྣམ་གནས་པ། །དེ་རྣམས་འདིར་བརྗོད་སྐྱེད་བྱེད་ཕྱིར། །ལྡོག་པ་ཡི་ནི་བྱེ་བྲག་ཅན། །དེ་རྣམས་འདས་མ་ཐག་བསྟན་པའོ། །དོན་གཞན་ལས་ནི་ལྡོག་པ་ཡིས། །དངོས་པོ་དེ་ཡི་ཆ་འགའ་ནི། །རྟོག་པ་ཡིན་ཞེས་གང་གསུངས་པ། །དེ་ནི་གཟུགས་བརྙན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །དོན་གཞན་ལས་ནི་ལྡོག་པ་ཡི། །དངོས་པོ་མཐོང་བ་ལ་བརྟེན་ནས། །འོངས་པ་དེ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་ནས། །དེ་ཡི་ཆ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན། །རྒྱུ་ཡི་དོན་དང་བྱེད་པའི་དོན། །དེས་ན་སྔར་བཞིན་བདག་ཉིད་ཀྱང༌། །གལ་ཏེ་དངོས་རིགས་མི་འདྲ་ལས། །ལྡོག་དང་དེ་དང་དེ་བཞིན་དུ། །བ་ལང་མིན་ལས་ལྡོག་གཞན་ཉིད། །དེ་ཡང་བདག་ཉིད་ལ་ཡོད་དེའོ། །ལྡོག་པར་བརྗོད་པའང་མེད་པ་ཉིད། །འབའ་ཞིག་ལས་ནི་ལྡོག་མིན་ཏེ། །དེ་ནི་བྱེ་བྲག་དངོས་ལས་ཀྱང༌། །ཡིན་ཕྱིར་དངོས་པོའི་བློ་མི་ཉམས། །དབྱེ་བར་བྱེ་བྲག་བྱེད་འདི་ཡང༌། །རྣམ་པར་རྟོག་པས་སྤྲུལ་པ་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་ཆོས་འདི་ཉེར་འཛིན་པས། །བྱེ་བྲག་ལྡན་ཞིང་གཞག་པ་ཡིན། །དེས་ན་དེ་ནི་དབྱིག་སོགས་བཞིན། །བྱེ་བྲག་བྱེད་བར་སྐྱེ་བ་སྟེ། །སོ་སོར་སྡང་བའི་སྒྲ་ཡི་དོན། །དེ་ཉིད་སེམས་པ་པོས་བསྟན་ནོ། །མཐོང་དང་རྣམ་རྟོག་དབྱེ་མི་ཤེས། །འཇིག་རྟེན་ཕྱིའོ་སྙམ་དུ་སེམས། །དེ་ཕྱིར་འདི་ནི་ཞེན་པ་ལས། གསལ་བ་རྣམས་ནི་བརྗོད་བྱར་བྱེད། །དེ་ཉིད་དོན་དུ་སྒྲ་རྣམས་ཀྱི། །བརྗོད་བྱ་མིན་པར་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །འདིས་སྒྲའི་བརྗོད་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །གསལ་བ་རྣམས་ཀྱང་བསལ་བྱ་ཉིད། །སྤྱི་ནི་སེལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །སེལ་བ་ཉིད་ཀྱང་དངོས་པོ་མིན། །མེད་ལ་མེད་ཉིད་བསལ་ཀྱང་ཞེས། །དེ་ལྟར་བྱེད་མིན་འདི་དངོས་ཕྱིར། །དངོས་ནི་དེ་བདག་མིན་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་བསལ་བྱ་ཉིད་འདོད་གང༌། །གང་ཞིག་དེ་ཡི་བདག་ཉིད་མིན། །དེ་ནི་དེ་ཡི་བསལ་བྱར་བརྗོད། །ཡོད་པ་མེད་པའི་དངོས་ཡིན་པས། །དེ་ཡི་སེལ་དངོས་ཡོད་མ་ཡིན། །རང་བཞིན་དབང་ཕྱུག་སོགས་རྣམས་ཀྱི། །དངོས་རྣམས་བསྐྱེད་བྱ་མིན་སྨྲ་བ།།
― DTG191_Page_0080 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རང་བཞིན་དབང་ཕྱུག་སོགས་བསྐྱེད་བྱར། །དངོས་པོ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཕྱིར་མེད་པའང་དངོས་པོ་ཉིད། །མིན་ཕྱིར་ངལ་བ་གལ་ཡིན། །དེ་གྲུབ་ན་ཡང་ཡོད་བ་ཡོད། །དེས་ཀྱང་མེད་པ་གྲུབ་པ་ཡིན། །བ་ལང་མིན་ལས་ལྡོག་པ་ཡི། །བ་ལང་མཚན་ཉིད་མི་འདྲར་འདོད། །དེ་ཕྱིར་དངོས་ཉིད་བ་ལང་འདི། །ང་ལ་བ་མིན་ཐལ་འགྱུར་མིན། །དངོས་མེད་ཡུལ་ལའང་སེམས་ཙམ་གྱིས། །སྤྲུལ་པའི་རྣམ་རྟོག་སྣ་ཚོགས་པའི། །དབྱེ་བས་སྦྱར་བ་རྣམས་ལ་བཞིན། །བག་ཆགས་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེས་ནའང་བག་ཆགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །ཕྱེ་བའམ་ཡོད་པའི་དངོས་ཉིད་དུའང༌། །རྟོག་པར་བྱེད་ཅིང་སེལ་བ་རྣམས། །རྟོགས་པས་སྦྱར་བ་རྣམས་བཞིན་ནོ། །དོན་གཞན་སེལ་བའི་བརྗོད་བྱ་འདི། །ཇི་འདྲ་བ་ནི་བསྟན་ཟིན་ཅིང༌། །སྒྲ་གཞན་གྱི་ནི་སེལ་བ་ཡང༌། །དེ་འདྲ་ཉིད་དུ་རྟོག་བྱ་མིན། །དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར། །སེལ་བ་དག་ནི་དངོས་ཉིད་མིན། །ཀུན་རྫོབ་ལམ་དུ་རབ་འགྲུབ་ཕྱིར། །དེ་ཉིད་དོན་དུ་འདོད་བསྒྲུབ་ཡིན། །དམ་པའི་དོན་དུ་བརྗོད་བྱ་དང༌། །རྗོད་བྱེད་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་མིན། །སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་དངོས་རྣམས་ལ། །ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་སྦྱོར་བ་མིན། །དེ་ལ་གོ་བྱ་གོ་བྱེད་ཉིད། །དེ་ཉིད་དོན་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །སེལ་བ་དག་གི་དངོས་ཉིད་མིན། །ཀུན་རྫོབ་པ་ནི་འགེགས་ཤེ་ན། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་འཁྲུལ་པ་ཉིད། །བཟློག་པར་དཀའ་བ་ཐལ་བར་འགྱུར། །རྟོགས་པས་སྦྱར་བའི་དོན་དང་ནི། །དེ་རྗོད་བྱེད་པའི་སྒྲ་དག་ཀྱང༌། །དེ་རྣམས་ལ་སྤྱི་བརྗོད་བྱ་དང༌། །དེ་ཡི་རྗོད་བྱེད་ཡོད་མ་ཡིན། །སྒྲ་ཡི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི། །སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་རྗོད་བྱེད་མིན། །དེ་ཕྱིར་དེ་གཉིས་གཟུགས་བརྙན་རྫོགས། །ཀུན་རྫོབ་པར་ནི་འདོད་པར་བྱ། །གསལ་བར་དགའ་བ་གནས་པ་ཡིན། །བསྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་སྒྲ་ཡི་དོན། །གང་གིས་ཁས་ལེན་པར་མི་བྱེད། །གང་ཚེ་སྒྲ་ལས་ཤེས་པ་ནི། །སྐྱེས་པའི་དོན་དུ་ཞེན་པ་སྟེ། །སྒྲ་རྣམས་རང་བརྗོད་བྱེད་པ་ཡི། །ཤུགས་ཀྱིས་གཞན་ལས་ལྡོག་པ་ཡིན། །དེ་སྔོན་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་ནི། །ལྡོག་པ་འདི་ཡང་རིགས་པ་ཡིན། །སྒྲུབ་པ་ཡོད་མིན་གང་གསུངས་པ། །སྤྱི་ལ་སོགས་པ་མེད་ཕྱིར་ཏེ། །སྒྲ་རྣམས་དང་ནི་རྣམ་རྟོག་རྣམས། །དངོས་སུ་ཡུལ་མེད་ཉིད་ཕྱིར་རོ། །ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་སོགས་སྒྲ་ལས། །གཅིག་ཉིད་ཀུན་དུ་སྣང་བ་སྟེ། །
― DTG191_Page_0081 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྔོ་མིན་ཨུཏྤལ་མིན་སོགས་ལས། །ལྡོག་པ་ཡི་ནི་གཟུགས་བརྙན་ནོ། །གཞན་སེལ་བ་དང་ལྡན་དངོས་པོ། །བརྗོད་བྱར་ཁོ་བོ་ཅག་འདོད་དེ། །གཞན་ལས་ལྡོག་པའི་དངོས་པོ་ལས། །གཞན་པའི་ལྡོག་པའི་ང་ལ་མེད། །དེ་ཕྱིར་རིགས་ལ་སོགས་བཞིན་པའི།། གཞན་དབང་སྐྱོན་དང་འབྲེལ་པ་མེད། །བློ་གྲོས་བཟང་པོས་གསུངས་པ་ནི། །སྒྲ་དོན་ལོག་པ་མིན་པས་ནི། །བྱེ་བྲག་བྱེད་དང་བྱེ་བྲག་ཏུ། །བྱ་བ་བཞིན་མཐུན་པ་ཉིད་དེ། །དེ་ཕྱིར་སེལ་བ་སྒྲ་ཡི་དོན། །རྣམ་པར་གནས་པ་འགལ་བ་མེད། །སྔོན་པོའི་སྒྲ་སོགས་འབའ་ཞིག་ཀྱང༌། །གཟུགས་བརྙན་བྱེ་བྲག་ཅན་ཡིན་ཏེ། །ཁུ་བྱུག་ཨུཏྤལ་བུང་བ་སོགས། །ཡིད་གཉིས་བཅས་བཞིན་འཇུག་པ་སྟེ། །པི་ཀ་སྟང་ཟིལ་སོགས་སེལ་བས། །བྱེ་བྲག་ཅན་གྱི་ཡུལ་ལ་ཡང༌། །དེ་ནི་ཨུཏྤལ་ཡི་སྒྲས། །རྣམ་པར་གཞག་པར་ངེས་པ་དང༌། །གནས་གཞི་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ། །དེ་ལྟར་འདིར་ནི་བསྒྲུབས་པས་ན། །རྣམ་གཞག་དེ་ཀུན་ཕ་རོལ་པོའི། །ཕྱོགས་ལ་བསྒྲུབ་པར་དཀའ་བ་ཡིན། །འདི་ལྟར་སྒྲ་གཅིག་གིས་རང་གིས། །མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་དུ་བསྟན་ལ། །དེ་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ལ་ཡང༌། །ཅི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་གཞན་བློ་མེད། །གང་གི་དོན་དུ་ཕྱི་མའི་སྒྲ། །སྦྱོར་བྱེད་དངོས་པོ་དེ་ལ་ནི། །ཐམས་ཅད་དུ་བརྗོད་མིན་ཞེ་ན། །དེ་ནི་དུ་མར་ཐལ་བར་འགྱུར། །སྔོན་པོའི་རིགས་སམ་ཡོན་ཏན་ནམ། །སྔོན་པོའི་སྒྲ་ཡིས་རྟོགས་ཤེ་ན། །གཞན་ལ་ཨུཏྤལ་ཡི་རིགས། །ཨུཏྤལ་སྒྲ་ཡིས་ངེས་པ་ཡིན། །དེ་ལྟར་དེ་དག་དབྱེ་བ་ཡིས། །བ་ཀུལ་ཨུཏྤལ་སྒྲ་བཞིན་དུ། །གཞི་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས། །ཤིན་ཏུ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་དེ་རིགས་དང་འབྲེལ་པའི། །རྫས་ནི་སྔོན་པོའི་སྒྲ་རྟོགས་པ། །ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་དེ་ལྟ་ན། །ཨུཏྤལའི་སྒྲ་དོན་མེད་འགྱུར། །དེ་དག་གང་ཁོ་ན་དང་འབྲེལ། །དེ་ཉིད་ཨུཏྤལ་རིགས་ལྡན་ན། །སྔོན་པོའི་སྒྲ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བསྟན། །ཨུཏྤ་ལའི་སྒྲ་དོན་མེད་འགྱུར། །ཡོན་ཏན་དེའི་རིགས་འབྲེལ་ལས་གཞན། །ཨུཏྤལ་རིགས་ལྡན་ཡིན་ཞེ་ན། །ཨུཏྤལ་དང་སྔོན་པོའི་སྒྲ། །གནས་གཞི་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་ཨུཏྤལ་ཉིད་དང༌། །འབྲེལ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ནི། །ཡོན་ཏན་དེའི་རིགས་དང་འབྲེལ་རྫས། །སྔོན་པོའི་སྒྲ་ཡིས་མི་
― DTG191_Page_0082 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟོན་ནའོ། །ཨུཏྤལ་དང་འབྲེལ་ངོ་བོ་ཉིད། །དེ་བདག་མིན་པར་འགྱུར་ན་ཡང༌། །གང་ཞིག་ཨུཏྤལ་ཉིད་འབྲེལ་བ། །དེ་གཉིས་དང་འབྲེལ་ཁོ་ན་སྟེ། །སྔོན་པོའི་སྒྲ་ཡིས་དེ་བརྗོད་པའི། །སྒྲ་ཡི་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་ནི། །བདག་ཉིད་ཀུན་དེ་ཆ་ཤས་མིན། །ཨུཏྤལ་སྒྲ་དེ་དོན་མེད་ཡིན། །ཆ་ཤས་ལས་ནི་གྲོལ་བ་ལ། །ཟད་དང་ཆ་ཤས་རྣམ་རྟོག་མེད། །དག་དོན་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་ཕྱིར། །འདིར་ནི་འདི་དག་བརྗོད་འདོད་ཡིན། །དང་པོའི་སྒྲ་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིས། །དེ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་གསལ་བྱས། །བདག་ཉིད་ཅི་ཡང་མ་དོར་བར། །ཇི་འདྲ་དེ་འདྲར་དེ་བསྟན་ཏེ། །རྣམ་གྲངས་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །དེ་ལ་སྒྲ་གཞན་དག་གིས་ཡང༌། །བརྗོད་པ་འབྲས་བུ་ཡོད་མིན་ལ། །བརྗོད་ན་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་ངེས། །ཁོ་བོ་ཅག་ནི་སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས། །ཕྱིའི་དོན་རྟོགས་བྱར་མི་འདོད་དེ། །སྒྲ་དང་རྣམ་ཤེས་དག་གི་ཡང༌། །ཡུལ་ནི་ཕྱི་ཡི་དོན་མིན་ནོ། །གང་ཕྱིར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །བདག་ཉིད་ཡུལ་བྱེད་ལས་གཞན་པའི། །སྒྲ་དང་ཤེས་པ་གཞན་དེར་ནི། །རྣམ་གྲངས་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར། །སྒྲ་ལས་རྣམ་རྟོག་གཟུགས་བརྙན་ཉིད། །རིམ་གྱིས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །གཅིག་ཉིད་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ལ། །ཕྱི་ཡི་ཉིད་དུའང་འཁྲུལ་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་བརྙན་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་སུ། །གཞི་མཐུན་པ་ཉིད་སོགས་ཡིན་གྱི། །དམ་པའི་དོན་དུ་སྒྲ་འདི་ནི། །ཡུལ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པ་ཡིན། །རྟགས་དང་གྲངས་སོགས་སྦྱོར་བ་འདི། །གསལ་བ་རྣམས་ལའང་ཡོད་མ་ཡིན། །འདོད་པས་སྦྱར་བའི་བརྡ་དག་གིས། །སྤྲུལ་པ་ཡིན་གྱི་དངོས་ལ་མིན། །མོ་དང་ཕོ་དང་མ་ནིང་གི །རྟགས་གསུམ་དངོས་པོ་ལ་ཡོད་མིན། །དེ་ལ་སེམས་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །སྣ་ཚོགས་པར་སྣང་ཉིད་དུ་འགྱུར། །བརྗོད་འདོད་རྗེས་འཇུག་ཉིད་དེ་རྣམས། །དེ་ཡི་དབང་གིས་གཅིག་དངོས་ནི། །གཅིག་དངོས་ཉིད་དུའང་དངོས་སུ་མིན། །གལ་ཏེ་གནས་བ་དང་སྐྱེ་དང༌། །འཇིག་ལ་བརྟེན་ནས་རྟགས་རྣམས་ནི། །གནས་པ་ཡིན་ན་རྟགས་གསུམ་ཉིད། །དབྱེར་མེད་པར་ནི་ཐལ་འགྱུར་ཞིང༌། །ཡོད་པ་མིན་ལའང་མེད་པ་དང༌། །རང་བཞིན་མེད་དང་གསོབ་ཉིད་ཅེས། །གང་སྨྲ་དེ་ལ་གནས་པ་སོགས། །འབྲེལ་པར་ཅི་ཕྱིར་རྟོག་པར་བྱེད། །དངོས་འདི་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ནི། །རབ་ཏུ་འབྱུང་ཡིན་འཇིག་པ་ནི། །
― DTG191_Page_0083 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉམས་པ་ཉིད་དེ་གནས་པ་ནི། །རང་དངོས་གྲུབ་པར་བརྗོད་བྱ་སྟེ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བ་འཇིག་མིན་པ། །དེ་ལ་ཅི་ཡི་བྱེད་པར་བརྗོད། །གནས་ལ་འདྲེས་པ་ཡོད་མིན་ན། །དེ་ལ་སྐྱེ་བར་ཇི་ལྟར་བརྗོད། །འཇིགས་ལ་གཉིས་ཡོད་བརྗོད་མིན་ན། །འཇིགས་པའི་དངོས་དང་ཉམས་པ་དང༌། །ཞིག་པའི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་སྟོན་པར་བྱེད། །གནས་དང་གནས་ལ་རང་བཞིན་དུའང༌། །རྒྱུ་གང་གིས་ན་སྨྲ་བར་བྱེད། །འོ་ན་ཏེ་འདི་རྣམས་དབྱེར་མེད་དངོས། །ཁོ་ན་ཡིན་ན་རྟགས་གཅིག་འགྱུར། །གལ་ཏེ་དེ་རྣམས་བ་ལང་ཉིད། །སོགས་བཞིན་མ་གཏོགས་སོགས་འདོད་ན། །སྤྱི་བསལ་བས་ནི་དེ་འདྲ་བ། །དེ་རྣམས་བསལ་བ་ཁོ་ན་ཡིན། །རིགས་དང་ཡོད་དང་ཕྱི་ཞེས་པའང༌། །དེ་རྣམས་ལ་དེ་ཅི་ཕྱིར་སྦྱོར། །སྤྱི་རྣམས་ལ་ཡང་གཞན་པ་ཡི། །སྤྱི་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མེད་དང་རང་བཞིན་མེད་པ་དང༌། །གསོབ་ཅེས་བྱ་སོགས་ཇི་ལྟར་ཡིན། །དེས་ན་དེ་རྣམས་རྟགས་གནས་པའི། །གནས་པའི་བརྡར་ནི་བྱས་པ་ཡིན། །གྲངས་ལ་སོགས་པའི་བརྡ་ཅན་ཉིད། །བརྗོད་པར་འདོད་པ་བརྟགས་པ་ཡིན། །ཐ་དད་ཐ་དད་མིན་དབེན་ཡང༌། །བཙུན་མོའི་རྣམས་དང་ནགས་ཚོགས་བཞིན། །བསལ་བ་དག་ནི་རིགས་དག་ལ། །བཙུན་མོ་ལ་སོགས་སྦྱོར་ཞེ་ན། །གསལ་བའི་ཆ་ཤས་རྣམས་ལ་ཡང༌། །གྲངས་བླངས་ནས་ནི་འཇུག་པ་ཡིན། །གསལ་བ་མང་པོའི་གྲངས་ཉིད་ཀྱིས། །བྱེ་བྲག་བྱས་ལ་ནགས་སྒྲས་བརྗོད། །ཡང་ན་རིགས་ལ་གསལ་བ་ནི། །མང་པོ་ཡོད་ལ་བརྟེན་ནས་སོ། །རྣམ་པ་དེས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །གཅིག་གི་ཚིག་ཉམས་འགྱུར་མིན་ནམ། །གཞན་ལ་བརྗོད་འདོད་མིན་ཞེ་ན། །འདི་ལ་དེ་ཉིད་རྒྱུ་མཚན་ཡིན། །རིགས་ལའང་གྲགས་ཡོད་མ་ཡིན་ལ། །ཡོད་ནའང་ཇི་ལྟར་བྱེ་བྲག་ལས། །གལ་ཏེ་འབྲེལ་པ་དང་འབྲེལ་པའམ། །ཡང་ན་དངོས་སུ་འབྲེལ་པ་ཞེས། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་ན། །རྩ་ཐུང་གཅིག་ཀྱང་ནགས་འགྱུར་ཏེ། །མང་པོ་ལ་ནི་སྨྲས་པ་ཡིས། །འབྲེལ་པ་འདི་ལའང་ཡོད་ཕྱིར་རོ། །གསལ་བ་དུ་མ་ལ་བརྟེན་གང༌། །དེ་ཉིད་གཅིག་ལའང་གནས་པ་ཡིན། །དེ་ཡི་རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། །དེ་ལའང་ནགས་ཀྱི་བློ་འབྱུང་འགྱུར། །གང་གི་ཕྱིར་ན་དེ་ལྟ་བུའི། །རྗེས་སུ་འགྲོ་
― DTG191_Page_0084 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ལྡོག་པ་དག །བརྗོད་འདོད་དེ་ལས་འདི་ངེས་ཀྱི། །དོན་ལས་མིན་ཏེ་དེ་འཁྲུལ་ཕྱིར། །ལས་དང་དུས་སོགས་དང་འབྲེལ་པའམ། །གོང་དུ་གསལ་བ་ཁོ་ན་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་བརྡ་ཅན་ཡིན། །གསལ་བ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གསལ་བའི་ངོ་བོར་ཞེན་པ་ཡིས། །གལ་ཏེ་སེལ་བར་སྨྲ་བྱེད་ན། །དེ་ཕྱིར་རྟགས་སོགས་དང་འབྲེལ་པའི། །གསལ་བའི་སྒོ་ནས་འདི་ཡོད་དེ། །མངོན་འདོད་པ་ལ་བློ་འཇུག་ཕྱིར། །སྒྲ་སྦྱོར་པར་ནི་བྱེད་པ་ཡིན། །དེ་ཡི་ཤུགས་ཀྱིས་མངོན་འདོད་པ། །མིན་ལས་ལྡོག་ཉིད་གྲུབ་པ་ཡིན། །ཐམས་ཅད་ཉིད་ཀྱང་འདོད་མིན་ཏེ། །སྒྲ་ཡི་དོན་ནི་ངེས་མེད་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་འཚེད་པ་སོགས་སྒྲ་རྣམས། །མཆོག་ཏུ་གསལ་བར་ལྡོག་པ་ཡིན། །འདི་ལྟར་འཚེད་སོགས་བརྗོད་པ་རྣམས། །བྱེད་པ་མེད་པར་འདུག་པ་མིན། །ཟ་བའམ་གསལ་བར་བྱེད་ཅེས་པའམ། །གཞན་ལས་ལྡོག་པ་གོ་བ་སྟེ། །མ་ཡིན་པར་དགག་བདག་ཉིད་ཀྱི། །གསལ་བྱར་གང་དང་གང་འདོད་དེས། །འཚེད་བྱེད་ཅེས་པ་མི་དགག་པའང༌། །རང་དངོས་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་ཡིན། །དེ་ལྟ་བུ་ཡི་ངག་དེ་དག །ཕན་ཚུན་གནོད་བ་བྱེད་པ་ཡིན། །འདི་ནི་གཞན་གྱི་དངོས་དགག་པས། །རང་གི་ངོ་བོས་གནས་པ་ཡིན། །དེ་ལས་གཞན་དུ་ངེས་བཟུང་བ། །སྨྲས་ལ་དོན་ནི་མེད་པར་འགྱུར། །ནམ་མཁའི་ཨུཏྤལ་སོགས་རྣམས་ཀྱི། །གྲུབ་པ་གང་ནའང་ཡོད་མིན་ན། །དངོས་མེད་པར་བརྗོད་སེལ་བ་ཉིད། །གྲུབ་པ་ཉིད་ནི་ཇི་ལྟ་བུ། །དངོས་བཅས་འདི་ཉིད་དངོས་པོ་ཞེས། །ངེས་པར་སྣང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། །དེ་ལས་ཅིར་འགྱུར་དངོས་པོ་དང༌། །འདི་ནི་ཆོས་མཚུངས་པར་རྟོགས་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པ་ཉིད་ཤེས་དང༌། །དེ་བཞིན་བྱུང་གྱུར་སོགས་ངོ་བོ། །དངོས་པོ་རྣམས་སུ་ཆོས་མཚུངས་ཕྱིར། །དེ་ནི་རྒྱུ་མཚན་དུ་ཐལ་འགྱུར། །སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་དོན་སོགས་ཀྱང༌། །ཡོད་མིན་མིན་སོགས་དགག་བྱེད་པའོ། །སྒྲ་ཡི་ཤུགས་ཀྱིས་མངོན་འདོད་པའི། །མིན་པ་གང་དེ་ཉིད་མིན་ནམ། །དགག་པ་ལ་ཡང་དགག་ལྡན་པའི། །སེལ་བ་དེ་འདྲ་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཅི་འདྲ་ཡང་དག་རྟོགས་པ་ལ། །དགག་པ་བཞི་པ་ཡོད་པ་ཡིན། །དོན་གང་ཡིན་པ་འབའ་ཞིག་ལ། །དགག་པ་ཉིད་སྦྱོར་སྒྲུབ་པ་ཡིན། །དགག་པ་གསུམ་པས་
― DTG191_Page_0085 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་དང་ནི། །བྲལ་བ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །དེ་ཡང་དགག་ཕྱིར་ཕྱི་མ་ནི། །ཕྱི་མས་གང་ཡིན་སྦྱར་བྱ་སྟེ། །དེ་ལ་བརྗོད་འདོད་པ་དེས་ནི། །རྟོགས་བྱེད་གཞན་ནི་སེལ་བ་ཡིན། །འདི་ནི་མི་འཚེད་མི་སྨྲ་ན། །འཚེད་བྱེད་ཉིད་དུ་གོ་བར་བྱེད། །གསུམ་པས་བྱེད་པ་མེད་སོགས་པར། །སྦྱོར་བ་གོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན། །བཞི་པས་དེ་ནི་དབེན་པ་ཡི། །འཚེད་བྱེད་དེ་ནི་ངེས་བྱེད་དེ། །དེས་ན་འདིར་ནི་སྒྲུབ་པ་ཡི། །ཚིག་གིས་སེལ་བར་མཚུངས་པ་ཡིན། །བསྡུ་བ་ལ་སོགས་དོན་གང་ཡིན། །འགའ་ལ་དྲོ་སོགས་སྒྲར་འདོད་ན། །དེ་ལས་གཞན་པའི་རྣམ་གྲངས་པ། །དེ་ཡིས་སེལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །གཞན་སེལ་བ་ཡི་དག་དོན་ཡང༌། །རྟོགས་བླ་ཉིད་དེ་འདི་ལྟར་འདི། །དངོས་པོ་ཉིད་དང་ལྷན་ཅིག་པའི། །ངག་དོན་འགའ་ཞིག་བརྗོད་བྱ་སྟེ། །དེ་རྣམས་རང་རིགས་མི་འདྲ་གང༌། །དེ་རྣམས་བསལ་བྱར་ཤིན་ཏུ་གསལ། །དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་ངག་དོན་ཡང༌། །དེ་རྣམས་ལ་གཞན་ལ་འདི་མེད། །ནག་པ་བ་ལང་ཁྱེར་ཤོག་སོགས། །ངག་གི་དོན་ནི་རྟོགས་པ་ཡིས། །བྱེད་པ་པོ་གཞན་ལ་སོགས་རྣམས། །དོན་གྱིས་སེལ་བར་གོ་བར་བྱེད། །གཞན་སེལ་མིན་པའི་སྒྲ་སོགས་ཀྱིས། །སྒྲུབ་པ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཕ་རོལ་མངོན་འདོད་རིགས་ལ་སོགས། །གོང་དུ་གསལ་བ་ཡིན་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་སྒྲ་ནི་གང་ཞིག་ལས། །སྒྲུབ་པའི་རྣམ་རྟོག་ངེས་སྐྱེས་ལ། །ཕྱིས་ནི་སེལ་བའི་སྒྲ་དོན་གྱི། །དགག་པའི་བློ་ནི་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །དེ་འདྲ་དེ་ནི་དངོས་པོ་དང༌། །འབྲེལ་པ་འཇིག་པ་མི་སླུ་སྟེ། །སྒྲ་དང་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ནི། །ཡང་དག་དོན་ལ་ངེས་པ་མིན། །གཞལ་བྱ་ཤེས་པའི་སྒྲ་ལ་སོགས། །གསལ་བྱ་ཅི་ཕྱིར་མེད་པ་ཡིན། །འདི་འབའ་ཞིག་གི་སྐབས་མིན་པར། །རྟོགས་དང་ལྡན་རྣམས་སྦྱོར་བྱེད་མིན། །འོན་ཏེ་མ་ངེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག །ཡོད་པ་སྲིད་པ་འགའ་ཞིག་ལ། །ཁ་ཅིག་ལ་ནི་དེ་བཟློག་ཅིང། །ཐེ་ཚོམ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པའི། །ཤེས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །བློ་གྲོས་ལྡན་རྣམས་དེ་སྦྱོར་བྱེད། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེ་རྣམས་ཀྱིས། །སྦྱར་བས་འབྲས་བཅས་ཉམས་མྱོང་བྱེད། །དེ་ལ་བེམས་པོའི་བློ་ཅན་རྣམས། །གང་ཡིན་ཡིད་གཉིས་གནས་སུ་འདོད། །དེས་ན་དེ་ཉིད་དོར་
― DTG191_Page_0086 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་སྟེ། །གཞན་དུ་སྨྲས་པ་དོན་མེད་ཡིན། །འདི་ལ་ཡིད་གཉིས་ཅུང་ཟད་ཀྱང༌། །མེད་ན་ཅི་ཕྱིར་འདྲི་བར་བྱེད། །དེ་མིན་འདུ་བྱེད་སྒྲར་བརྗོད་ཉིད། །ཐ་མལ་གནས་བློས་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །གཟུགས་དང་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡི། །ཤེས་པའི་ཤེས་བྱར་གང་བསྟན་པ། །དེས་ནི་ཁ་ཅིག་གིས་སྒྲོ་བཏགས། །གང་ཡིན་དེ་ནི་དགག་པ་ཡིན། །སྔོ་སོགས་གཟུགས་རྣམས་མིག་འདི་ལ། །བརྟེན་པ་ཁོ་ནར་རིག་མིན་གྱི། །འོན་ཀྱང་རྣ་བ་ལ་བརྟེན་པ། །རྟག་པ་གཅིག་བུའི་སེམས་ཀྱང་ངོ༌། །ཆོས་རྣམས་སྐད་ཅིག་སོགས་ངོ་བོར། །ཤེས་བྱའམ་ཅི་ཞེས་རྣམ་འཕྲུལ་དང༌། །ཆོས་དེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡི། །ཤེས་པའི་ཤེས་པ་མིན་ནམ་ཅི། །མེད་པ་ཤེས་པ་སྐྱེད་བྱེད་མིན། །མེད་པའང་ཤེས་བྱ་ཡིན་ནམ་ཅི། །དེ་ལ་སོགས་པ་འཁྲུལ་པར་འགྱུར། །ཤེས་བྱ་དེ་ཡི་ཚིག་བརྗོད་བྱ། །དེ་ལ་དེ་འདྲའི་ཤེས་བྱ་ཉིད། །སྐད་ཅིག་ལ་སོགས་སྒྲུབ་ཕྱིར་ཡོད། །འདི་ཡིས་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་ཡང༌། །ཡང་དག་རིག་པར་འཇོག་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟའི་ངག་གཞན་རྣམས་ཉིད་ལ། །གཞལ་བྱ་ཤེས་བྱའི་ཚིག་སོགས་ཀྱིས། །རྟོགས་པ་ཡི་ནི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད། །དུས་གཞན་དུ་ཡང་མཐོང་བ་ཡིན། །འབའ་ཞིག་དག་གི་དམིགས་པ་ལ། །རྟོག་པའི་ངོ་བོ་གང་སྐྱེས་པ། །དེ་ནི་ངག་གི་རྗེས་འཇུག་པས། །བྱེ་བྲག་དོན་ལ་འཁྲུལ་པ་ཡིན། །བུམ་སོགས་ལ་ཡང་སྒྲ་རྣམས་ལས། །དེ་ལྟའི་རྣམ་པ་དེ་ཡོད་ན། །དེ་ཕྱིར་བུམ་སོགས་སྒྲ་རྣམས་དང༌། །ཤེས་བྱའི་སྒྲ་སོགས་མཚུངས་པར་འགྱུར། །གསལ་བར་བྱ་བར་བརྟག་འདི་ཡང༌། །དངོས་པོ་ཉིད་རྟོག་ཅེས་སྨྲས་པ། །ངེས་པ་ཡི་ནི་གཞན་འདོར་ཕྱིར། །དེ་ཉིད་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །བརྗོད་འདོད་གང་ཡིན་དེ་ཉིད་ལ། །དངོས་པོ་ཉིད་དུ་རྟོགས་འདོད་ན། །དེ་ཕྱིར་བརྗོད་འདོད་མི་འདོར་འགྱུར། །ཀུན་ནི་བརྗོད་འདོད་མ་ཡིན་ནེ། །རང་ཉིད་རིག་ཕྱིར་ཤེས་པ་ཡིན། །རྣམ་པར་དགག་པར་ནུས་མ་ཡིན། །དམིགས་པ་མེད་ཀྱང་སྒྲོ་འདོགས་པའི། །རྣམ་པ་དུ་མར་རིག་པ་ཡིན། །ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་རྟོག་འགའ་ཡང༌། །སོ་སོའི་ཡུལ་ལ་ངེས་པ་ཡི། །རང་བཞིན་གང་ཡིན་དེ་ཉིད་ཀྱང༌། །ཁྱེད་ཀྱིས་ངེས་པར་ཁས་བླངས་དགོས། །ཁོ་བོ་ཅག་སྨྲའི་རྣམ་པ་དང༌། །གཟུགས་བརྙན་དང་
― DTG191_Page_0087 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་སྣང་བ་དང༌། །གསལ་དང་སོ་སོར་སྣང་བ་ཡང༌། །རྣམ་པའི་མིང་གི་བྱེ་བྲག་ཡིན། །ངེས་གཟུང་ལ་སོགས་སྒྲ་རྣམས་ལ། །ངེས་མིན་ལ་སོགས་བསལ་བྱ་བ། །རྣམ་པ་གཞན་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི། །ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་ཡོད་པ་ཡི། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནི་སྒྲ་ལ་ཡང༌།། ཐ་སྙད་བཟུང་བ་ཡོད་པ་སྟེ། །དོན་དེ་བསལ་བ་འདི་ལ་ནི། །གཞན་སེལ་བ་བརྗོད་འདོད་པ་ཡིན། །ཐམས་ཅད་ཆོས་རྣམས་བདག་མེད་དང༌། །ཐམས་ཅད་མིན་རྣམས་འགྲོ་བ་དག །མ་ལུས་པར་གོ་བྱེད་དེ་ལ། །ཆ་ཤས་ཅུང་ཟད་བསལ་བྱ་ཡིན། །ཕྱི་ཡི་བུམ་སོགས་ལས་འབའ་ཞིག །ཁོ་ན་བདག་མེད་འདོད་པ་དང༌། །ཁ་ཅིག་འགྲོ་བ་ཉིད་དུ་ནི། །འཁྲུལ་པས་དེ་ནི་བཟློག་པའི་ཕྱིར། །ཆ་ཤས་ཐམས་ཅད་འགག་པ་ནི། །དེར་ནི་བརྗོད་འདོད་ཉིད་མིན་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་རང་དོན་སེལ་བར་ནི། །ཐལ་བར་མི་ཤེས་པས་སྨྲས་ཡིན། །སེལ་བ་དངོས་སུ་ཡོད་མེད་མིན། །རྟེན་པ་མ་ཡིན་མི་རྟེན་མིན། །གཅིག་མིན་དུ་མ་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ངེས་པ་བཞིན། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མི་འདོད། །མེད་པ་དེ་མེད་པ་ཡང་མིན། །དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཞེན་ཕྱིར་རོ། །ཐ་དད་ཐ་དད་མིན་སོགས་ཀུན། །དངོས་པོ་ལ་ཡོད་ལ་བརྟེན་པ། །སྒྲ་དོན་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་དེ་དག་གཞི་མེད་ཡིན། །སྒྲ་ནི་དངོས་སུ་དོན་གཞན་ལས། །ལྡོག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །རང་དོན་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡི། །ཤུགས་ཀྱིས་དེ་ཉིད་གོ་བ་ཡིན། །དེ་བདག་མ་ཡིན་གཞན་བདག་མིན། །ཞེས་ནི་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིན། །གཞན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་མ་ཤེས་པ། །དེ་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་ཡིན། །གང་གིས་བ་ལང་མ་ཡིན་པར། །ཞེན་ཅིང་གང་གིས་བསལ་བྱར་བྱེད། །དེ་ལྟར་སྒྲ་ཡིས་གཙོ་བོར་ནི། །དེ་ནི་བསལ་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཡི་སྒྲ་ཡི་ནི། །བརྗོད་བྱ་ཉིད་ཡིན་འདྲི་བར་བྱེད། །སེལ་བ་དེ་ཡིས་ཡིན་ནམ་ཅི། །འོན་ཏེ་བུམ་པ་སོགས་ཀྱི་ཡིན། །སྒྲ་དོན་སེལ་བ་ཡིན་ནམ་ཅི། །སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཞེས་ངེས་རྟོག་ལ། །སེལ་བ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །གང་ཡིན་དེ་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱེད། །སྒྲ་དོན་གཟུགས་བརྙན་ཡིན་པར་ནི། །དངོས་སུ་བྱེད་པའི་བློ་ཡིན་ལ། །རིགས་སོགས་སྒྲུབ་པ་ཉམས་པར་ནི། །ཤུགས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཡིན། །བུམ་པ་ཤིང་སོགས་སྒྲ་རྣམས་ཀྱང༌། །
― DTG191_Page_0088 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྗོད་པ་ཡིས་ནི་གཟུགས་བརྙན་ཉིད། །བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་དངོས་སུ་སྟེ། །ཤུགས་ཀྱིས་གཞན་ནི་འདོར་བ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པ་ལས་འབྱུང་སྐྱོན། །མཐའ་མེད་ཐལ་འགྱུར་འདི་ལ་མིན། །བརྗོད་བྱ་མིན་ཕྱོགས་ཁོ་བོ་ཅག །ཁས་མི་ལེན་ཕྱིར་སྐྱོན་འདི་མེད། །གཅིག་ཉིད་རྟགས་ཉིད་སོགས་རྟག་པ། །ཡིན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མིན། །འདི་ལ་བཞད་གད་བྱེད་པ་ནི། །མཁས་པ་ཆེན་པོར་མཚོན་བྱེད་ཡིན། །ངེས་པར་བཟུང་བའི་ཤུགས་ཀྱིས་ནི། །གཞན་སེལ་བར་ཡང་གོ་བ་ཡིན། །གཞན་དུ་རང་བདག་ཉིད་རྟོགས་པར། །གང་ལ་ངེས་བཟུང་དོན་མེད་ཡིན། །དེ་ལྟར་གང་ཡང་ཕྱི་མའི་ཡང༌། །གཞན་ལས་ལྡོག་པ་ཡོད་མིན་ཏེ། །དེས་ན་མོ་གཤམ་བུ་སོགས་གང༌། །གང་ལ་སེལ་བ་རྗོད་པར་བྱེད། །མེད་པ་རྣམས་ནི་དངོས་མེད་ཕྱིར། །སྒྲ་རྣམས་རིགས་སོགས་རྗོད་བྱེད་པར། །དོགས་པར་མི་བྱེད་དེ་རྣམས་ནི། །ཆ་མེད་མཆོན་བྱེད་གྲུབ་ཕྱིར་རོ། དོན་གྱིས་སྟོང་སོགས་རྟོག་པ་ལས། །སད་པའི་བག་ཆགས་ཙམ་གྱིས་སྤྲུལ། །གཟུགས་བརྙན་གང་ཚེ་སྣང་བ་ནི། །སྒྲ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོན་པ་ཡིན། །སྒྲ་དེ་རྣམས་ནི་དེ་ཙམ་དུ། །དངོས་སུ་གསལ་བྱེད་གང་ཐེ་ཚོམ། །བརྡ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་ཕྱིར། །བརྟགས་པའི་དོན་རྗོད་བྱེད་བཞིན་ནོ། །སྒྲ་དེ་རྣམས་ནི་ཕ་རོལ་བོས། །ཁས་བླངས་བྱེ་བྲག་སོགས་བསྒྲུབས་པར། །སྟོན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཞེས་རྟོག་མིན། །བྱེ་བྲག་ལ་སོགས་འདི་ལ་བརྡ། །མེད་དང་འབྲས་མེད་ཉིད་དུའང་སྔར། །སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ན་གཏན་ཚིགས་ཏེ། །ལྡོག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་མིན། །འོན་ཏེ་སེལ་བའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང༌། །བརྡ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་ཡི་འབྲས་བཅས་ཇི་ལྟ་བུར། །སྨྲ་བ་པོ་དང་ཉན་པ་པོ། །གཉིས་ལ་ཕན་ཚུན་ཤེས་པ་དེ། །རིགས་པས་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། །བརྡ་ཡི་དུས་སུ་གང་མཐོང་དེས། །ཐ་སྙད་དུས་སུ་མཐོང་ཕྱིར་རོ། །རང་རང་གི་ནི་སྣང་བ་ནི། །རིག་པ་ལ་ཡང་འཇུག་པ་སྟེ། །གང་ཕྱིར་འདི་ནི་ཕྱི་དོན་དུ། །ཞེན་པ་གཉིས་ཀའང་མཚུངས་པ་ཡིན། །དཔེར་ན་རབ་རིབ་ཀྱིས་ཉམས་པའི། །མིག་ཅན་ཟླ་བ་གཉིས་ཞེས་སྨྲ། །རང་དང་མཚུངས་པའང་དེ་བཞིན་དུ། །སྒྲ་ཀུན་ལས་བྱུང་ཐ་སྙད་འདོད། །འདི་ལ་དེ་ཡི་ཁྱབ་
― DTG191_Page_0089 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་དུ། །འདོད་པ་ཞེན་པ་པ་ཡིན་ཏེ། །རྒྱུ་ཡིས་སྤྲུལ་པ་ཤེས་པ་ནི། །དེ་རྣམས་འཁྲུལ་པའི་སྣང་བ་ཡིན། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་སྒྲའི་དོན་བརྟག་པ་སྟེ་ཉིད་ཤུ་པའོ།། །།མངོན་སུམ་དང་ནི་རྗེས་དཔག་ལ། །བྱེ་བྲག་ཅན་དུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། །ཕ་རོལ་པོས་སྨྲས་དེ་མི་འགྲུབ། །དེ་ནི་མཚན་ཉིད་འདི་དག་ལྡན། །མངོན་སུམ་རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཞིང༌། །མ་འཁྲུལ་པའོ་རྟོག་པ་ནི། །བརྗོད་པ་དང་ལྡན་ཤེས་པ་སྟེ། །ཐ་སྙད་རྒྱུ་སོགས་བདག་ཉིད་ནི། །མ་ཡིན་སྒྲ་དོན་འདྲེར་རུང་བ། །ཤིང་ཞེས་བྱ་སོགས་ཚུལ་གྱིས་ནི། །གང་ཞིག་སྒྲ་དང་མ་འདྲེས་ཀྱང༌། །དེ་ནི་བརྗོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །འདས་དུས་སྲིད་པར་མིང་དོན་ལ། །གོམས་པའི་བག་ཆགས་རྗེས་འཇུག་ཕྱིར། །སྐྱེས་མ་ཐག་པ་གང་འབྲེལ་པས། །འདི་ལྟར་བྱ་ཞེས་སྒྲིན་པོར་འགྱུར། །སེམས་ཀྱིས་དཔྱོད་སོགས་དུས་སུ་ཡང༌། །དེ་ནི་རྣམ་པར་གསལ་བར་རྟོགས། །སྒྲ་ཡིས་རྗེས་རྟོགས་དེ་ཉིད་ལ། །བསྙོན་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ངེས་པ་མེད་པ་ཡི། །དེས་ཀྱང་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས། །འཁྲུལ་པའི་སྒྲ་དང་དོན་དུ་གནས། །དེ་དང་འདྲ་ཡང་མི་སྲིད་དོ། །རིགས་ལ་སོགས་དང་འབྱོར་འོས་ལ། །རྟོག་པ་ཡང་ན་གཞན་གྱིས་ཤེས། །རིགས་ལ་སོགས་པ་དེ་གསལ་ཕྱིར། །མི་སྣང་བས་ནི་མི་འཐད་དོ། །རིགས་ལ་སོགས་རྣམས་མི་སྣང་བས། །དེ་དང་འབྲེལ་པ་མི་སྣང་ཕྱིར། །ཆུ་དང་འོ་མ་སོགས་འདྲ་ན། །དོན་ལ་སྦྱོར་བ་ཇི་ལྟར་འགྲུབ། །བླང་དང་དོར་བའི་ཡུལ་དག་ནི། །བསྟན་པའི་ཕྱིར་ན་གཉིས་གསུངས་ཏེ། །བདག་དང་གཞན་ལ་འདི་འགྲུབ་པའི། །རྟོག་པ་རྣམ་གཉིས་གསུངས་པ་ཡིན། །མིང་ལ་སོགས་དང་སྦྱོར་བྱེད་འདིའི། །རང་གི་རྒྱུ་མཚན་དེ་མ་ཐག །གང་གིས་འཕགས་པར་གནས་གྱུར་པ། །དེས་ན་གནས་སྐབས་མིན་བརྗོད་མིན། །མིང་དང་རིགས་སོགས་རྣམས་ཀྱི་འམ།། ཡང་ན་འདི་ལ་དེ་སྦྱོར་བས། །བརྗོད་པ་དང་ལྡན་ཤེས་པ་དེ། །རྟོག་པར་བརྗོད་ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན། །ཡང་ན་བརྗོད་པ་འབའ་ཞིག་ཉིད། །བསྟན་པས་རང་གི་འདོད་པ་གྲུབ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་མིང་དང་དོན། །སྦྱོར་བས་སྦྱོར་བ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ནི་བྱེད་པའི་བྱེད་ཚིག་ཉིད། །
― DTG191_Page_0090 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུ་དང་བཅས་ཤེས་པར་བྱ། །མིང་དང་རིགས་ལ་སོགས་རྣམས་ཀྱི། །དེ་ཡི་ཤེས་བྱའི་དོན་དུ་གནས། །འདོད་རྒྱལ་སྒྲ་ཡི་བརྗོད་བྱ་བའི། །འདི་ཡི་མ་ཁྱབ་པར་ཤེས་བྱ། །སོ་སོའི་སྒྲར་ནི་རབ་ཏུ་འགྲུབ། །འོ་ན་བརྗོད་བྱ་གཞན་གསལ་ཕྱིར། །རིགས་སྒྲ་འབའ་ཞིག་ཡིན་པ་འམ། །བརྗོད་འདོད་གཞན་དབང་གྱུར་བའི་ཕྱིར། །འདོད་རྒྱལ་སྒྲ་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ། །འཇིག་རྟེན་རྗེས་འབྲང་འདི་ཡོད་པར། །རིགས་པ་མཁྱེན་པས་གསུངས་པ་ཡིན། །འདི་ཉིད་ཙམ་གྱི་སྒྲ་ཡིས་ནི། །འདིར་ནི་ཐ་སྙད་ལམ་དུ་ཞུགས། །རིགས་སོགས་དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་བཞིན། །འདིར་ནི་ཐ་སྙད་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་དག་འདི་ལས་རྟོགས་བྱའི་ཕྱིར། །གཞན་དུ་འདི་སྐད་གསུངས་པ་ཡིན། །གང་ཞིག་རྟོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། །གང་དག་རིགས་སོགས་སྦྱོར་བས་ཀྱང༌། །དེས་ཀྱང་བརྗོད་པ་དང་ལྡན་པའི། །རྟོག་པ་ངེས་པར་ཁས་བླངས་འགྱུར། །གཞན་དུ་དངོས་པོ་གཉིས་དག་གི །སྦྱོར་བ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །རང་དབང་དུ་ནི་ཡོངས་གཅོད་པས། །རྟོག་པ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་མིན། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་སྣ་ཚོགས་པ། །འདི་ཀུན་ཐ་སྙད་མེད་པར་འགྱུར། །རིགས་སོགས་ཚུལ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །འདི་ནི་ཐ་སྙད་ཉིད་དུ་འདོད། །རིགས་ལ་སོགས་དང་སྦྱོར་པའི་སྒྲ། །སྦྱོར་བ་ལ་ནི་མ་འཁྲུལ་པའོ། །དེ་སྐད་བསྟན་པའི་ཚིག་དེ་རྣམས། །འབྲས་བུ་དང་བཅས་ཚིག་ཏུ་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་རྒོལ་བ་པ་རྣམས་ཀྱིས། །གྲུབ་མཐའ་ཡང་དག་གནས་ཀུན་གྱིས། །རྩོད་པ་མེད་པར་རྟོགས་འདིའོ། །ཁོ་བོས་དཔྱད་དེ་བསྒྲུབས་པ་ཡིན། །མིང་དང་རིགས་སོགས་བརྗོད་པ་ཡིས། །ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་དེ་དག་ཀུན། །དེ་ནི་དེ་བཞིན་བདག་གཞན་གྱིས། །འདི་ནི་འདི་ལྟར་ཁས་བླངས་པའོ། །དེ་རྣམས་དང་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །ཁྱད་པར་འདི་ཉིད་ཀྱི་ཙམ་ཞེས། །དེས་གསུངས་གཞན་དུ་འདི་ལ་སོགས། །ཚིག་ནི་དེ་བརྗོད་གསུངས་པ་ཡིན། །དང་བཞིན་རིགས་པའི་སྒོ་ཡིག་ཞུང༌། །ལམ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བཤད་བྱ་སྟེ། །ཤེས་པ་ཞེས་བྱར་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར། །དེར་ནི་རྟོགས་པ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས། །ཡང་ན་གཞན་སེལ་བྱས་པའི་སྒྲ། །ལྡོག་པས་ཐ་དད་བྱས་པ་ཡིན། །འདིར་ནི་རིགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས། །རྣམ་པར་བཅད་
― DTG191_Page_0091 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་འདི་མཛད་དོ། །དེ་ལྟའི་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད། །འདི་ལ་གང་ཚེ་རྟོགས་བར་འདོད། །དེ་ཡི་བདག་ཉིད་དགག་པ་ཡི། །མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་བརྗོད། །དེ་ཚེ་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས། །བརྗོད་བྱ་ཤིང་སོགས་སྒྲ་དེ་ཡིས། །རྟོག་པ་དང་བྲལ་ལ་གནོད་མིན། །གཞན་དུ་གཟུགས་སྒྲ་ལ་སོགས་པ། །རྟོག་པ་དང་བཅས་ཉིད་དུ་འགྱུར། །གལ་ཏེ་མངོན་སུམ་ཞེས་བྱའི་སྒྲ། །མངོན་སུམ་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བར། །ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་ཤེས་བྱ་སྟེ། །སེམས་ནི་གཞན་དུ་ཀུན་ཞེན་ཀྱང༌། །དབང་རྟེན་སྔོན་བོར་རྟོགས་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་ཉིད་ནི། །དོན་དེ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །འདས་པ་ལ་སོགས་མིང་བཏང་ནས། །དེ་ཡི་མིང་གིས་སྦྱོར་བྱེད་འཐོབ། །དེ་ཚེ་མིང་དང་དོན་འདྲེས་པས། །རྣམ་རྟོག་ལ་ཡོད་གཞན་དུ་མིན། །སྣང་བ་སོ་སོར་མ་དམིགས་པས། །ཅིག་ཅར་གཉིས་སྣང་བར་མི་འདོད། །རྟོག་བཅས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང། །ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བར་ཤེས་བྱས་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་དབང་པོའི་ཤེས་པ་འདི། །རྟོག་པ་མེད་བར་གསལ་བ་ཡིན། །རྣམ་རྟོག་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་ཉིད། །ཡིན་ཡང་མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་བཞིན། །མྱུར་བར་འཇུག་ལ་ཅིག་ཅར་བར། །མངོན་པར་སེམས་བ་ཡིན་ཞེ་ན། །མ་ཡིན་དེ་ཚེ་མངོན་གྱུར་པའི། །དངོས་པོ་མིན་དང་རྗེས་འབྲེལ་པར། །ལྡན་པའི་རྣམ་རྟོག་སྣང་བ་ཞེས། །འདི་ནི་ཅུང་ཟད་བསྟན་པ་མེད། །འཁྲུལ་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དེའང༌། །དོན་གྱི་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་དང༌། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ལྷན་ཅིག་པ། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་གསལ་བ་ཡིན། །གར་མཁན་ལ་ལྟའི་གནས་སྐབས་སོགས། །མ་ལུས་པར་ནི་ཅིག་ཅར་མཐོང༌། །མང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བར་བཅད་ཀྱང༌། །མྱུར་དུ་འཇུག་པས་དེ་འཁྲུལ་པའི། །ལྕུག་མའི་སྒྲ་ལ་སོགས་རྣམས་ཀྱིས། །བློ་ནི་ཤིན་ཏུ་མྱུར་འབྱུང་བའི། །འདི་ལའང་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་ཡི། །ང་རྒྱལ་ཅི་ཕྱིར་འབྱུང་མི་འགྱུར།། ཡིད་ཀྱི་རྟོག་པ་འབའ་ཞིག་ལའང༌། །རིམ་དུ་ངེས་པར་བས་བྱེད་མིན། །བློ་རྣམས་ཀུན་ཀྱང་མྱུར་འབྱུང་ཞིང༌། །རིམ་དུ་གནས་པ་མིན་པར་མཚུངས། །དེ་ཕྱིར་ཡུལ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལ། །རིམ་གྱིས་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་གྱི། །སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་བློ་བཞིན་དུ། །ཅིག་ཅར་འཛིན་པར་
― DTG191_Page_0092 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྣང་བར་འགྱུར། །མགལ་མེ་ལ་ཡང་འཁྲུལ་པ་ཡིས། །ཅིག་ཅར་འཁོར་ལོར་སྣང་བར་འབྱུང༌། །གསལ་བར་སོ་སོར་སྣང་བའི་ཕྱིར། །མཐོང་བས་མཚམས་སྦྱོར་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་མཚམས་རྣམས་སྦྱོར་བ་ནི། །དྲན་པར་བྱེད་བས་སྦྱོར་ཡིན་གྱི། །མཐོང་བས་མིན་ཏེ་འདས་པ་ཡི། །ཡུལ་དང་འཛིན་པ་མིན་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡི་ཡུལ་དུ་གང་གྱུར་པ། །དེ་ནི་ཞིག་པར་གསལ་མ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་འཁོར་ལོར་སྣང་བ་འདི། །གསལ་བ་མིན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། །གཞན་ཡང་དངོས་པོ་གང་ཞིག་གིས། །གང་གི་ངོ་བོར་གཞག་པའི་རྒྱུ། །མེད་ཕྱིར་དེ་ནི་དེ་ཉིད་དུ། །བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་གཞག་མི་བྱ། །དུང་དཀར་པོ་ལ་བ་ལང་གི །རང་བཞིན་ལྐོག་ཤལ་མེད་སོགས་བཞིན། །བྱེ་བྲག་ཅན་དང་བྱེ་བྲག་གི །དོན་མཛད་པ་ཡང་མེད་པ་ཡིན། །འདི་ལ་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི། །དངོས་པོར་གཞག་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད། །བ་ཁྲ་བོ་སོགས་མི་མཐུན་ཕྱོགས། །གཞན་དུ་ཧ་ཅང་ཐལ་ཆོས་འགྱུར། །རིགས་ལ་སོགས་པ་བཀག་པ་ཡིས། །གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན། །དབྱེ་བས་ཡོངས་སུ་མ་བཅད་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་བྱེ་བྲག་རྣམས་ཀྱང་མེད། །སྒྲ་ཡི་རང་གི་མཚན་ཉིད་གང༌། །མིང་དང་རྗོད་བྱེད་མིན་པ་ཉིད། །བརྗོད་བྱ་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། །རྗོད་བྱེད་ཉིད་ཀྱང་སུན་བཏོན་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་དུ། །འདོད་པ་དེ་ནི་སྒྲོ་བཏགས་ཡིན། །སྒྲོ་བཏགས་དང་བྲལ་དོན་ཉིད་དུ། །མངོན་སུམ་ཉིད་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོད་གྱུར་ལ། །མོད་ལ་དེ་ནི་མེད་གྱུར་ན། །དེ་ཡང་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་ནི། །དངོས་པོ་བར་བཅད་སོགས་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་བདག་ཉིད་ལ། །བརྡ་སྦྱོར་མི་ནུས་གཞན་རྟེན་མིན། །དེས་ན་དེ་དག་རང་རིག་ནི། །བརྗོད་དང་རྗེས་འབྲེལ་ཅན་མ་ཡིན། །དེ་ནི་གཟུང་བྱའི་བྱེ་བྲག་ལས། །མིང་སོགས་སྦྱོར་བ་མ་ཡིན་ཡང༌། །འོན་ཀྱང་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ། །གང་གིས་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་མིན། །གལ་ཏེ་དོན་གཞན་རྣམ་བཅད་པའི། །ཚུལ་གྱིས་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ན། །དོན་ཙམ་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་འམ། །འཛིན་པར་མི་འགྱུར་བུམ་པ་བཞིན། །གལ་ཏེ་བུམ་གཞན་རྣམ་བཅད་པའི། །ཚུལ་གྱིས་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ན། །བུམ་པ་ཙམ་ཞིག་འཛིན་འགྱུར་རམ། །འཛིན་
― DTG191_Page_0093 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་མི་འགྱུར་བུམ་ཉིད་བཞིན། །གཟུང་བྱ་གཞན་ནི་རྣམ་བཅད་པའི། །ཚུལ་གྱིས་འཛིན་པ་ཡིན་སྙམ་ན། །ཤིང་ངོ་ཞེས་བྱ་སོགས་བློ་བཞིན། །རྟོག་དང་བཅས་པའི་རྣམ་ཤེས་འགྱུར། །སྤྱི་དང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ན། །བྱེ་བྲག་གང་ན་ཡང་ཡོད་མིན་ཏེ། །འཛིན་ཚེ་དེ་ལ་མ་རེག་པས། །དངོས་པོ་མེད་ཕྱིར་གཟུང་བྱ་མིན། །དེ་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན། །དངོས་མེད་འདི་ནའང་གཟུང་བ་མིན། །བྱེ་བྲག་དག་དང་མ་འབྲེལ་པའི། །བྱེ་བྲག་ཅན་ནི་མི་སྲིད་པས། །བྱེ་བྲག་ཅན་གྱི་ཡུལ་གྱི་བློ། །རྟོགས་པ་མིན་ཞེས་གྱ་ཚོམ་སྨྲ། །མཐུན་དངོས་མི་མཐུན་དངོས་དག་ལས། །ལྡོག་པའི་དོན་ནི་འཛིན་པར་འདོད། །བྱེ་བྲག་ཅན་གྱི་ཡུལ་གྱི་བློ། །བྱེ་བྲག་དག་དང་འབྲེལ་མིན་ན། །ཐ་དད་དེ་ཡང་བྱེ་བྲག་ཅན། །ཞེས་བརྗོད་བྱེ་བྲག་འབྲེལ་པས་མིན། །ཐ་དད་ཅེས་བྱའང་དེ་སྒྲ་དང༌། །འབྲེལ་པ་མེད་པར་ཤེས་བྱ་སྟེ། །རང་བཞིན་ལས་གཞན་དངོས་དག་ནི། །མ་ལུས་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཅན། །བཟུང་བར་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་ལ། །དེ་ལྟའི་རྣམ་རྟོག་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །བྱེ་བྲག་ཏུ་ནི་མ་བཟུང་ལ། །སྤྱི་ཞེས་ཕ་རོལ་པོ་འདོད་པ། །རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤེས་པ་ལ། །འཛིན་ན་དེར་ཡང་དེ་དང་མཚུངས། །བྱེ་བྲག་དག་ལས་བྱེ་བྲག་ཅན། །དེ་ལ་སྤྱི་རུ་ཤེས་བྱ་ན། །དེ་ནི་འཛིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །རྟོག་དང་བཅས་པའི་རྣམ་ཤེས་འགྱུར། །བྱེ་བྲག་མེད་པ་འཛིན་སྙམ་ན། །ལྡོག་པ་ལས་ནི་སྤྱི་ཞེས་བརྗོད། །དེས་ནི་སྤྱི་ནི་བྱེ་བྲག་ལས། །བྱེ་བྲག་ཅན་ཉིད་དུ་མི་འཐད། །མཐུན་དང་མི་མཐུན་ངོ་བོ་ཡིས། །འདི་དག་ཤེས་བྱ་ཡིན་འདོད་ལ། །སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་ཏུ་གནས་པར། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རབ་ཏུ་བརྟགས། །གལ་ཏེ་མཐུན་དང་མི་མཐུན་པའི། །དངོས་ནི་ཐ་དད་པར་འདོད་ན། །བྱེ་བྲག་དག་ལས་བྱེ་བྲག་ཅན། །ཉིད་ནི་སྤྱི་དང་འདྲ་བར་འགྱུར། །འོན་ཏེ་འདི་ནི་མི་འབྱེད་ན། །འདི་ལྟར་མ་འདྲེས་པར་གནས་ན། །ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པ་ཡིས། །འགྲོ་བ་གཞན་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །བྱེ་བྲག་བདག་ཉིད་ལས་ལྡོག་པར། །དབྱེ་བས་མཚན་ཉིད་གཞན་ཡོད་མིན། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་མ་བཟུང་ན། །དེ་ལ་འཛིན་པར་ཇི་ལྟར་བརྗོད། །དེ་ཡི་དངོས་ལ་རེག་ནའང་འདི། །ཐ་དང་གཞན་ལས་ལྡོག་པ་ཡི། །འཛིན་
― DTG191_Page_0094 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཞེས་བྱའི་རྣམ་ཤེས་འདི། །འདི་ལ་རྟོགས་དང་བཅས་པར་འགྱུར། །སྤྱི་ནི་དངོས་པོ་མེད་པས་ན། །གང་གིས་བྱེ་བྲག་ཅན་རྟོགས་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་ཁྱོད་ལ་དེ་ཡང་ན། །རྟོགས་བཅས་ཤེས་པའི་གཟུང་བྱར་འགྱུར། །མིང་གིས་བྱེ་བྲག་ཅན་ཡིན་ན། །དེ་ཅི་དེ་ཡི་བདག་ཉིད་དམ། །གལ་ཏེ་མིན་ནའང་བྱེ་བྲག་ཅན། །དེ་ཕྱིར་འདི་ལ་ཅིས་མི་འདོད། །དེ་ཡི་བདག་ཉིད་མིན་པ་འདི། །དངོས་པོའི་བྱེ་བྲག་ཅན་ཡང་ཡིན། །དངོས་མེད་སྤྱི་དེ་ཁྱོད་ལ་ནི། །ཇི་ལྟར་བྱེ་བྲག་ཅན་ཉིད་མིན། །དེ་ཕྱིར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ། །ཤེས་པ་ཅུང་ཟད་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ལྡོག་པའི་དངོས་པོའི་ཡུལ་ཅན་ནི། །དེ་ཀུན་རྟག་མེད་ཡིན་པར་འགྱུར། །དམིགས་པ་ཙམ་གྱིས་ཤེས་པ་ནི། །རྟོག་པ་མེད་པ་ཡོད་པ་ཡིན། །བྱིས་པ་ལྐུགས་སོགས་མཚུངས་ཤེས་པ། །བྱེ་བྲག་མ་ཡིན་སྤྱི་ཡང་མིན། །དག་པའི་དངོས་ལ་དམིགས་དུས་སུ། །སྐྱེ་བར་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར། །དེ་དག་གི་ནི་གཞིར་གྱུར་པའི། །གསལ་བ་ཉིད་ནི་རྟོག་པར་འགྱུར། །དེ་ལས་གཞན་དུའང་རིགས་ལ་སོགས། །དངོས་པོའི་ཆོས་ནི་ཇི་ལྟ་བར། །ངེས་པར་བྱེད་པའི་བློ་གང་ཡིན། །དེ་ཡང་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་འདོད། །ཡང་དང་ཡང་དུ་རྣམ་རྟོག་པའང༌། །ཇི་སྲིད་འཛིན་པར་གྱུར་པ་རྣམས། །དེ་དང་འབྲེལ་པའི་རྗེས་འབྲངས་ནས། །ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་འདོད། །སྣང་བ་ལས་ནི་ཁྱིམ་ཕུགས་སུ། །ཞུགས་པའི་མོད་ལ་དོན་མཐོང་མིན། །བྱས་ཀྱང་དབང་པོས་མི་རྟོགས་སམ། །ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་མོད་ཉིད་ལ། །དང་པོར་རང་གི་ངོ་བོར་ཤེས། །ཕྱི་ནས་རིགས་ལ་སོགས་ཆོས་ཀྱིས། །དེ་ལ་ངེས་པར་རྟོགས་པར་བྱེད། །གལ་ཏེ་དམིགས་ནས་མིག་བཙུམས་ཏེ། །འགའ་ཞིག་རྣམ་པར་རྟོག་འབྱུང་བ། །འབྲེལ་པའི་རྗེས་འབྲངས་དེ་མིན་པས། །དེ་ནི་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་འདོད། །ཟེར་བ་མི་རིགས་གལ་ཏེ་ཡང༌། །ཤེས་པ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ། །ཞུགས་པ་རིགས་སོགས་པར་འཛིན་ཀྱང༌། །བརྗོད་པ་དེ་ནི་ཞུགས་པ་ལ། །དེ་ལྟའང་རང་གི་མཚན་ཉིད་འདི། །བརྗོད་བྱ་མིན་པར་གོང་དུ་བསྒྲུབས། །དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་ཡང༌། །རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ངེས། །རིགས་ཙམ་འཛིན་པར་འགྱུར་ན་ཡང༌། །བྱེ་བྲག་
― DTG191_Page_0095 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་ཏུ་ཐ་དད་པ། །ཉིད་དུ་ཕ་རོལ་པོ་དེ་ཡང༌། །འདོད་པ་ཡིན་པར་ཇི་སྐད་སྨྲས། །གང་ཚེ་བྱེ་བྲག་ཅན་དག་ལས། །བྱེ་བྲག་གཅིག་ཏུ་ཐ་དད་པ། །རང་དང་རྗེས་མཐུན་རང་བཞིན་བློ། །བྱེ་བྲག་ཅན་ལས་ཇི་ལྟར་སྐྱེ། །རང་དང་སྤྱི་ཡི་བདག་ཉིད་ཅན། །ཤེས་པ་གཅིག་གིས་རིགས་མི་འཐད། །རྟོགས་བཅས་གཞན་དུ་གྱུར་ནས་ནི། །སྔ་མ་རིགས་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར། །གལ་ཏེ་རིགས་སོགས་རྟོགས་པ་ཅན། །གཅིག་ཏུ་ཐ་དད་མ་ཡིན་ན། །བཅད་པའི་དོན་ལ་འཛིན་པའི་ཕྱིར། །ཕྱི་མ་དྲན་བའི་བློ་དང་མཚུངས། །སྤྱི་ཡི་དངོས་པོ་དུ་མ་ཡིས། །མི་གསལ་བ་ནི་རྟོགས་ཤེ་ན། །དེ་དང་མཚུངས་མིན་ངེས་པ་ལ། །ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ངེས་པ་ཡིན། །སྒྲོ་འདོགས་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ཡི། །ཇི་ལྟར་ཡུལ་ལ་རྗེས་དཔག་ལ། །དེ་བཞིན་ངེས་པ་པ་ཡིས་ཀྱང༌། །ཡུལ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་རྣམས་གཅོད་ཡིན། །སྒྲོ་འདོགས་རྣམ་པར་བཅད་པ་ཡི། ཡུལ་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་ཚད་མ་ཡིན། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཚད་མ་ཡིན། །ཡིད་ལ་དྲན་པ་མངོན་སུམ་གྱི། །རྗེས་སོགས་སྒྲོ་འདོགས་སེལ་བས་ཡིན། །རྟགས་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ནི། །ཚད་མར་འདོད་དེ་ཁྱེད་ལ་མེད། །དེ་ཉིད་དང་ནི་གཞན་བདག་ཉིད། །རིགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་མིན་ན། །རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤེས་པ་གང༌། །མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་མིན། །རྗེས་འགྲོ་མེད་པའི་ཐ་དད་ལས། །ཐ་དད་པར་ནི་སྣང་བ་མིན། །དེ་ཉིད་དང་ནི་གཞན་པ་དག །ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པ་ཡང༌། །རྟོག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ཡང༌། །རྟོགས་བཅས་ཤེས་པའི་ནུས་པར་ལྡན། །ཐ་སྙད་མ་ལུས་ཡན་ལག་ནི། །དེ་ཡི་སྒོ་ནས་འབྱུང་བ་ཡིན། །རྟོག་མེད་རྟོག་བཅས་སྐྱེད་ནུས་མིན། །ཡུལ་ཐ་དད་ཕྱིར་རྟོག་མེད་ཕྱིར། །གཟུགས་སོགས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན། །མིག་སོགས་རྣམ་ཤེས་བཞིན་ཞེ་ན། །དེ་དག་དང་ཡང་རྟོག་བཅས་དག །འདིར་ནི་ལྷན་ཅིག་འགལ་བ་མིན། །དོན་དེ་ཉིད་ལ་ངེས་འབྱེད་ཕྱིར། །ཡུལ་ནི་ཐ་དད་པ་ཡང་མིན། །དངོས་སུ་ན་ནི་དམིགས་མེད་ལ། །རྟོག་པ་ཡང་དག་འཇུག་པ་ཡིན། །དེ་ལ་ཡུལ་ཉིད་ཡོད་མིན་ན། །གང་གིས་ཐ་དད་ཡོད་པ་ཡིན། །གཟུགས་སྒྲ་ལ་སོགས་བློ་རྣམས་ཀྱི། །རྒྱུ་ནི་
― DTG191_Page_0096 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་དང་གཞན་ཡོད་པས། །དེ་ཕྱིར་གོང་དུ་སྨྲས་པའི་དཔེ། །བསྒྲུབ་བྱས་སྟོང་པས་འདི་མི་འགྲུབ། །མེ་དང་དུ་བ་སོགས་བློ་རྣམས། །འབྲས་བུ་རྒྱུ་ཡི་ངོ་བོ་ཡིས། །འཁྲུལ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ཡང༌། །འདི་ལ་གསལ་བར་མཚོན་པར་བྱ། །མ་འཁྲུལ་པ་ཞེས་སྨོས་པས་ནི། །སྒྲ་ཤད་འཛིངས་སོགས་ཤེས་པ་རྣམས། །འཁྲུལ་ཕྱིར་ཚད་མར་མི་འདོད་དེ། །དེ་རྣམས་བསལ་ཕྱིར་འདི་བྱས་སོ། །ཁ་ཅིག་ཡིད་ཀྱི་འདོད་པ་ཡང༌། །དེ་མིན་དབང་པོ་ཡོད་ན་ནི། །ཡོད་ལ་དབང་པོ་མེད་མིན་ཡང༌། །ཉམས་པར་གྱུར་པ་འགྱུར་བ་ཡིས། །བསྒྱུར་བ་ཡང་ནི་དམིགས་པ་ཡིན། །སྦྲུལ་ལ་སོགས་པ་འཁྲུལ་པ་བཞིན། །ཡིད་ཀྱི་འཁྲུལ་པ་ལྡོག་འགྱུར་ཞིང༌། །གསལ་བར་མི་སྣང་པར་ཡང་འགྱུར། །དེ་ཡོད་པ་ལས་ཡོད་པ་ནི། །དངོས་སུམ་གྲུབ་འཁྲུལ་པ་ཡིན། །དྲན་པའི་བློ་ནི་རྗེས་འཇུག་པས། །ཡིད་ནི་བརྒྱུད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཡི་འགྱུར་བས་བསྒྱུར་བ་ཉིད། །འདི་ལའང་བརྒྱུད་པས་སྐྱེ་བར་ནི། །མངའ་ཡི་ཤུགས་སོགས་ལས་དག་ལ། །འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་གསལ་བར་སྣང༌། །ཡིད་ཀྱིས་འཁྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་ནི། །རྣམ་པར་དཔྱད་པས་ལྡོག་འགྱུར་ན། །དངོས་པོ་སྤྱི་ཡི་བློ་རྣམས་ཀྱི། །འདི་ལ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་འཇུག་མིན། །དེ་བཞིན་དེ་ཡི་ལྡོག་པ་ཡང༌། །ཟླ་བ་གཉིས་ལ་སོགས་དང་མཚུངས། །ཡོད་པ་ལྡོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །སྤྱི་ཡི་བློ་དང་མཚུངས་ཤེ་ན། །དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་འཁྲུལ་པ་རྣམས། །དེ་ཡི་གཞུང་ལ་ཞེ་ན་རྣམས་ཀྱིས། །རིགས་པ་བྱེ་བ་སྙེད་ཐོས་ཀྱང༌། །ཡོད་འདོད་མི་ལྡོག་སླར་ལ་ཡང༌། །དེ་དག་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཞེས། །སྐྱེ་བ་དེ་དག་རང་ཉིད་སྨྲ། །དེ་ཡོད་པ་ལས་ཡོད་པ་ཉིད། །དངོས་སུ་མ་གྲུབ་ཅེས་པ་དེ། །མི་འགྲུབ་མ་འཁྲུལ་རྣམས་བློ་ལ། །བརྒྱུད་པ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་མེད་ཅེས་བྱ། །སེམས་ནི་གཞན་དུ་ཞེ་ན་གྱུར་ཀྱང༌། །ཟླ་བ་གཉིས་སོགས་སྣང་བ་ཡིན། །རྒྱུན་མི་འཆད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །བརྒྱུད་པ་ལས་སྐྱེ་མ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་མ་གྲུབ་བློ་རྣམས་ནི། །སོ་སོར་སྡུད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །ལྡོག་བར་གྱུར་པ་ཡོད་པ་ཉིད། །རང་འདོད་དབང་ཕྱུག་གཞུང་
― DTG191_Page_0097 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ལྡོག །དུང་ལ་སེར་སོགས་བློ་རྣམས་ཀྱང༌། །དོན་བྱེད་སོགས་ལ་མི་སླུ་བས། །གཞན་དག་ཚད་མ་ཡིན་པར་འདོད། །དེ་ཡང་དོན་བྱེད་ནུས་མིན་ཏེ། །གཞན་དུ་ཧ་ཅང་ཐལ་འགྱུར་ཕྱིར། །སྐྲ་བཤད་འཛིངས་སོགས་པར་མི་མཐོང༌། །སླུ་བའི་ཤེས་པའང་མཐོང་བར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་དེ་ཡང་ཚད་མ་ཉིད། །ཡིན་པར་བཟློག་པར་དཀའ་བར་འགྱུར། །ཁ་དོག་ལས་ནི་ཐ་དད་པའི། །དབྱིབས་ནི་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཁ་དོག་དུ་ནི་སྣང་བ་ཅན། །མི་སླུ་བར་ནི་མཐོང་བ་ཡིན། །རྣམ་པ་ལ་ནི་མ་ལྟོས་བར། །གལ་ཏེ་ཚད་མར་རྟོག་བྱེད་ན། །དོན་བྱེད་པ་ལ་མི་སླུ་བས། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་དོན་ལ་ངེས། །དེ་སྐད་ཅེས་སོགས་སྨྲ་བ་ཀུན། །ཇི་ལྟར་འགལ་བར་འགྱུར་མ་ཡིན། །བག་ཆགས་སྨིན་པའི་རྒྱུས་བསླང་བ། །དེ་ཕྱིར་མི་སླུ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་དང་དབང་པོའི་ཤེས་པ་ནི། །རྟོག་པ་མེད་པར་སྒྲུབ་པ་ལ། །བདེ་སོགས་རིགས་པ་གང་ཡིན་པ། །རྟོག་པ་མེད་པར་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན། །གཞན་རིག་བྱེད་པའང་མ་ཡིན་པ། །རང་རིག་ཇི་ལྟར་ཡིན་པར་དཔྱོད། །དོན་གཅིག་ལ་རྟེན་རྣམ་ཤེས་ནི། །དེ་དག་རིག་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། །སྤྱི་ཡི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འཇུག་པ་ན། །དེ་ཚེ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཡང༌། །བདེ་སོགས་ཅི་ཕྱིར་རིག་པ་ཡིན། །གལ་ཏེ་ཡིད་ཀྱིས་དེ་རིག་པ། །ཉིད་དུ་འདོད་ནའང་དེ་མིན་ཏེ། །རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བར་བྱེད་སྨྲ་བས། །དུས་དེར་དེ་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བར་མི་འདོད་ཀྱི། །གནས་པ་དེ་ལྟ་མིན་ཞེ་ན། །སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་པར་བསྒྲུབས་པས། །དེ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་མེད།། མྱུར་བར་འཇུག་པ་ཅིག་ཅར་བར། །འཁྲུལ་པ་ཞེ་ན་དེ་ལའང་བསལ། །དྲན་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི། །གསལ་བར་སྣང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བདེ་དང་བདེ་མིན་སོགས་ངོ་བོ། །དེ་ལའང་གལ་ཏེ་འཁྲུལ་པར་ནི། །རྟོག་ན་བདེ་སོགས་དེ་ཙམ་དུ། །ཡོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་འགྱུར། གང་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པས་གཞན་གྱི། །བདེ་ལ་སོགས་པ་རིག་པ་ན། །དེས་ཀྱང་དེ་བཞིན་མངོན་སུམ་དུ། །ཉམས་སུ་མྱོང་བར་མཚུངས་པར་འགྱུར། །རང་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ལའང༌། །ཡོད་ཉིད་ཉམས་མྱོང་ཁྱེད་མི་འདོད། །འོན་ཀྱང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་དེ་ཡི། །ཡུལ་ལ་ཤེས་པ་
― DTG191_Page_0098 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཡང་ཡོད། །གཞན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་རྗེས་དཔོག་པའང༌། །དེ་ནི་མཚུངས་ཏེ་འོན་ཀྱང་དེ། །གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་སོགས་ཡུལ་ཞེས། །སྨྲ་བ་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ། །བདེ་བ་ཉིད་ཅེས་གོ་འགྱུར་གྱི། །ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་གོ་མི་འགྱུར། །དེ་ནི་ཤས་མིན་བུམ་སོགས་བཞིན། །གལ་ཏེ་འདི་བརྡ་གཞན་ཡིན་ན། །ཤེས་པ་ཞེས་བྱའི་བློ་དེ་ཡང༌། །སེམས་ལ་ཡོད་ཕྱིར་དེ་ཡི་མིན། །ཁྱེད་ལ་དེ་ཡང་ཤེས་མི་འགྱུར། །གསལ་བར་སྣང་བ་དངོས་ཡིན་ཕྱིར། །དེ་ནི་དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་མིན། །བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་བར་མཚུངས་པར། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཅིས་མ་གྱུར། །ཡང་དག་དོན་བསྒོམ་ལས་བྱུང་བ། །རྟོག་དང་འཁྲུལ་པ་རྣམ་སྤངས་པ། །བཤད་པ་རྣལ་འབྱོར་པས་ཤེས་པ། །དྲི་མེད་བསྒྲུབ་པར་ནུས་པ་ཡི། །ཡུལ་རྟོགས་པའམ་རང་རིག་པ། །འདི་ནི་ཚད་མའི་འབྲས་བུར་འདོད། །ཚད་མ་ཉིད་ནི་འདྲ་བའམ། །རེག་ཏུ་རུང་བ་ཉིད་ཀྱང་ངོ༌། །སེང་ལྡེང་བཅད་པར་གྱུར་པ་ཡིས། །པ་ལ་ཤ་ནི་མི་འཆད་ལྟར། །འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་སྟ་རེ་དང༌། །གཅད་བྱ་གཅིག་འདོད་མིན་ཞེ་ན། །དེ་མིན་རྣམ་བཞག་ལ་བརྟེན་ནས། །བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་ཡང་དག་གནས། །རྣམ་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ལ། །རྣམ་གཞག་དེ་ནི་མི་རིགས་སོ། །དེ་ཕྱིར་ཐ་དད་པར་རྟོག་ན། །གཞུ་ལ་སོགས་བཞིན་ཡོད་པ་ཡིན། །བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ཉིད་ཀྱི་ནི། །རྣམ་པར་གཞག་པ་འདི་མི་འདོད། །ཤིང་སོགས་སྟ་གྲིས་བཅད་པ་ན། །ཕྱེ་བའི་མཚམས་སུ་ཞུགས་པ་ལ། །ཆད་པ་ཞེས་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །དེས་ན་དེ་ཉིད་གཅིག་ཉིད་ལྡོག །རྣམ་པར་བཞག་པར་གྱུར་པ་ཉིད། །བསྐྱོད་བྱ་སྐྱེ་བྱེད་ཉིད་དུ་ནི། །གཞན་དུ་ཡང་ནི་རྣམ་བརྟགས་ཀྱང༌། །རྣམ་བཞག་དེ་ནི་འགལ་བ་མིན། །བྱེད་པ་ཞུགས་པའི་དེ་མ་ཐག །ཆད་པ་འབྲས་བུ་ཉིད་མིན་པར། །ཤེས་པ་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཏེ། །འབྲས་བུ་གཞན་དུ་འདོད་པ་ཡིན། །རང་རིག་འབྲས་བུ་ཉིད་ཅེ་ན། །དེ་ནི་བཀག་ཕྱིར་མི་རིགས་ཏེ། །ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཚད་མ་ནི། །དོན་ནི་ཐ་དད་འགྱུར་ཞེ་ན། །ཐམས་ཅད་མ་རིག་པར་འགྱུར་བས། །དགག་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐ་དད་དོན་ཡང་འདིར་ཡོད་མིན། །རང་རིག་པ་ཡང་དོན་རིག་འདོད། །
― DTG191_Page_0099 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རང་ལས་ཐ་དད་བྱ་བ་བྱེད། །བྱེད་པ་ཡིན་ཕྱིར་ཆད་མ་སྟེ། །སྟེའུ་ལ་སོགས་བཞིན་ཞེ་ན། །འབྲས་བུ་མེད་པའང་འབྲས་བུ་གཞན་ཕྱིར། །སྨྲས་པའི་རིགས་པས་སྟེའུ་སོགས་ལ། །འབྲས་བུ་གཞན་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ཁོ་བོ་ལ། །མ་གྲུབ་བརྟགས་པས་སྐྱེད་བྱེད་ཡིན། །འཇོག་པ་པོ་ཉིད་བརྟགས་པ་ཡིན། །འགལ་བ་ཅི་ཡང་ཡོད་མིན་པས། །དེས་ན་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པའོ། །འགལ་བར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ཕྱིར། །རྣམ་པ་གཟུང་བ་དང་མཐུན་མིན། །དེ་ཕྱིར་རིགས་གཞན་ཉིད་ཡིན་པས། །གཟུགས་དང་རོ་སོགས་བཞིན་ཤེས་པ། །དེ་ཉིད་རིགས་པ་མིན་ཞེ་ན། །གཟུང་བར་འཛིན་པ་རྣམས་སྤངས་ཤིང༌། །འདི་ཡང་གཞན་པར་རྣམས་བསལ་བར། །ཐམས་ཅད་རིགས་པའི་རྗེས་འབྲངས་ནས། །ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་སྨྲ་བ་ཡིན། །བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདྲ་ན། །ཤེས་པ་ཤེས་མེད་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཆ་འགས་འདྲ་བ་ཡིན་ན་ནི། །ཀུན་ཀྱང་ཐམས་ཅད་རིག་བྱེད་འགྱུར། །འོན་ཀྱང་ཕྱི་ཡི་དོན་ཡོད་པར། །སྨྲ་ལ་འདྲ་བ་ཡོད་པར་ནི། །ངེས་པ་ཁོ་ནར་ཁས་ལེན་པར། །བྱ་ཕྱིར་དེ་ནི་བསྟན་པ་ཡིན། །ཤེས་པ་རྣམས་བཅས་ཕྱོགས་ལ་ཡང༌། །སེམས་ནི་གཟུང་བ་ལས་གཞན་ཡང༌། །དེ་ཡི་གཟུགས་བརྙན་ངོ་བོ་ཡིས། །ཕལ་པ་ཡང་ནི་རིག་ཏུ་རུང༌། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་ཡོད་མིན་པས། །ཕྱི་རོལ་རིག་པའི་སྣོད་མ་ཡིན། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་མངོན་སུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་བརྟག་པ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པའོ།། །།རང་དང་གཞན་དོན་དབྱེ་བ་ཡིས། །རྗེས་དཔག་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད། །རང་དོན་ཚུལ་གསུམ་པའི་རྟགས་ལས། །དཔག་བྱའི་དོན་ནི་ཤེས་པ་ཡིས། །ཚུལ་གསུམ་པ་ཡི་རྟགས་བརྗོད་པ། །གཞན་གྱི་དོན་དུའང་བསྟན་པ་ཡིན། །ཚུལ་རེའམ་གཉིས་གཉིས་དོན་ལྡན་པ། །དེ་ཕྱིར་རྟགས་ལྟར་སྣང་བར་འདོད། །གཞན་དུ་མི་འཐད་པ་ཉིད་ནི། །གཏན་ཚིགས་གཤའ་མར་མ་མཐོང་མིན། །ཡན་ལག་གསུམ་ཡང་ཡོད་མིན་པ། །དེ་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་གསུམ་དམན་པའི། །གཞན་དུ་མི་འཐད་པ་ཉིད་ནི། །གང་འདི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་པར་འདོད། །འདི་ནི་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའི་དོན། །མཚན་
― DTG191_Page_0100 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་བཞི་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་བུ་གསུམ་ཡོད་པ་ལའང༌། །དེ་ཡི་བུ་གཅིག་གཅེས་པའི་ཕྱིར། །བུ་གཅིག་པ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་སྨྲ། །དེ་བཞིན་འདིར་ཡང་བལྟ་བར་བྱ། །མེད་ན་མི་འབྱུང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར། །ནམ་ཡང་ཚུལ་གསུམ་ལ་ཡོད་མིན། །གཞན་དུ་མི་སྲིད་པ་ཡི་ཆར། །གཅིག་ནི་གཏན་ཚིགས་ལ་ཡོད་དམིགས། །གཞན་དུ་མི་འཐད་པ་ཉིད་ནི། །གང་ཡིན་དེ་ཉིད་གཏན་ཚིགས་ཏེ། །དཔེ་གཉིས་ཡོད་དམ་མེད་ཀྱང་རུང༌། །དེ་ཡི་རྒྱུ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ན་གཞན་དུ་མི་འཐད་ཡོད། །དེར་ནི་གསུམ་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། །སྔོ་བསངས་ཡིན་ཏེ་ཕ་དེའི་བུ། །ཡིན་ཕྱིར་ཅིག་ཤོས་སྣང་བ་བཞིན། །འདིར་ནི་ཚུལ་གསུམ་པ་ཡིན་ཡང༌། །ངེས་པའི་ཕྱིར་ནི་འཇུག་པ་མིན། །དེ་ཡི་དཔེ་གཉིས་མ་གཏོགས་པ། །མཚན་ཉིད་གཅིག་གི་གཏན་ཚིགས་སོ། །དངོས་པོའམ་དངོས་མེད་ཡོད་བདག་ཉིད། །ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་དམིགས་ཕྱིར་རོ། །ཟླ་བ་ཉིད་ཅེས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། །རི་བོང་གིས་མཚན་ཟླ་མིན་མིན། །འདི་ནི་མཚན་ཉིད་གཉིས་པའོ། །གཏན་ཚིགས་གཞན་ཡང་བརྗོད་བྱ་སྟེ། །མཆུ་སྦྲང་བབས་པའི་རེག་པ་ལས། །བྱུང་བ་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་ནི། །མཆུ་སྦྲང་བཅས་པས་ཚོར་བ་འདི། །བྱས་པ་ཡིན་ཞེས་ངེས་པར་ཤེས། །གཟུགས་འཛིན་པ་ཡི་བྱ་བ་ལ།། མིག་ནི་ནུས་དང་ཤིན་ཏུ་ལྡན། །དེ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་ཕྱིར་དང༌། །དེ་ནི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཡང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་བདག་དང་བུམ་པ་སོགས། །ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་མེད་བདག་ཉིད། །ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་མ་དམིགས་ཕྱིར། །བོང་བུ་དང་འབྲེལ་རྭ་བཞིན་ནོ། །རི་བོང་རྭ་ལ་སོགས་པ་ཡང༌། །ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་ཡོད་བདག་ཉིད། །ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་དམིགས་ཕྱིར་ཏེ། །དཔེར་ན་བདག་དང་བུ་སོགས་བཞིན། །ཁྱེད་ཀྱི་ཕ་ཡང་ཁྱིམ་འདི་ན། །ཡོད་དོ་ཞེས་ནི་ཤེས་བྱ་སྟེ། །ཁྱེད་ཀྱི་ཕ་ཡི་སྐད་ཉིད་ནི། །ཁྱིམ་འདི་ན་ནི་གྲག་ཕྱིར་རོ། །སྒྲ་དང་མར་མེ་སོགས་དངོས་ལ། །གཞན་དུ་མི་འཐད་པ་ཉིད་དོ། །ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དངོས་མེད་ན་ཡང༌། །རྟོགས་ཕར་བྱེད་པ་ཉིད་དུའང་མཐོང༌། །དེས་ན་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཡི། །གཏན་ཚིགས་རྟོགས་བྱེད་གཙོ་བོ་ཡིན། །དོན་མེད་ཕྱོགས་ཆོས་སོགས་གཞན་གྱི། །བརྟག་པས་ཁྱེད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །མཚན་ཉིད་འདི་ལྡན་གཏན་ཚིགས་དེ། །དེ་ཅི་སྤྱི་ཡིས་རྟོགས་བྱའམ། །ཤེས་པར་འདོད་
― DTG191_Page_0101 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་བྱེ་བྲག་གི །ཆོས་གཞན་ཡིན་ནམ་འོན་ཏེ་དཔེ། །དེར་ནི་སྤྱི་ཡིས་རྟོགས་ཤེ་ན། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ། །གཏན་ཚིགས་ཡོད་པར་བསྟན་པ་ན། །བརྗོད་འདོད་འགྲུབ་པ་མིན་པ་སྟེ། །དཔེར་ན་མིག་གིས་གཟུང་བྱ་ནི། །མི་རྟག་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་ཉིད། །སྤྱི་ཡིས་གོ་བར་བྱེད་དེ་ཡང༌། །སྒྲ་ཡང་དེ་ནི་སྒྲུབ་བྱེད་མིན། །དེ་ལ་ཆོས་ཅན་ཡོད་གྱུར་པར། །ཤེས་བྱ་ཞེ་ན་དེ་ལྟ་ན། །ཚུལ་གསུམ་པོ་ནི་ཁྱེད་ཅག་གི །གཞུང་ལུགས་ལ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར། །གཞན་དུ་མི་འཐད་པ་ཉིད་ནི། །ལོག་དང་རྗེས་འགྲོ་དག་ཏུ་རྟོགས། །དེ་ནི་ཆོས་ཅན་ལ་ཡོད་ཕྱིར། །ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ལ་བརྟེན་པ་ཡི། །གཟུང་བྱའི་ཆོས་ལ་དེ་ཡི་ཆོས། །ཁྱབ་པའི་གཏན་ཚིགས་འདི་ལྟར་ནའོ། །འདི་འདྲའི་མདོར་བསྡུས་མཚན་ཉིད་ནི། །སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀྱང་རྒྱས་པར་བསྟན། །འོན་ཏེ་གཏན་ཚིགས་མཚན་ཉིད་འདི། །ཆོས་ཅན་ཉིད་ལ་ཤེས་བྱ་ན།། གང་གིས་ཚད་མར་དེ་གྲུབ་ཀྱང༌། །དེ་ལས་བསྒྲུབ་བྱའང་ངེས་པར་གྲུབ། །བསྒྲུབ་བྱ་རྟོགས་པར་མ་གྱུར་ན། །གཏན་ཚིགས་ལ་ཡང་ངེས་པ་མེད། །གཞན་ལས་བསྒྲུབ་བྱ་གྲུབ་ན་ནི། །དེས་ན་གཏན་ཚིགས་ལས་ངེས་པས། །ཕན་ཚུན་རྟེན་པའི་སྐྱོན་ཡང་སྟེ། །གཉིས་ལས་ཅིག་ཤོས་མ་གྲུབ་བས། །གཞན་པའང་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེ་ཡི་ཡིན་ན་དེ་གྲུབ་ཀྱང༌། །བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཅན་བློར་མི་འགྱུར། །དེ་ཡིས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ལ། །ཁྱབ་པར་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ཇི་ལྟར་ཡང་དམིགས་ཕྱིར། །ཞེས་བྱའི་གཏན་ཚིགས་འདིར་སྨྲས་པ། །ཕྱི་ལ་ཡུལ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། །ཐེ་ཚོམ་ཅན་ཕྱིར་འབྲས་བུ་མེད། །དངོས་པོའི་དེ་ཡི་བདག་ཉིད་ཉིད། །ཐམས་ཅད་ལ་ནི་རྣམ་ངེས་ཉིད། །ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་བསྒྲུབ་བྱར་དེ། །གང་གིས་འདི་སྐད་རྗོད་པར་བྱེད། །འགྱུར་བའི་བདག་ཉིད་སོགས་དབྱེ་བས། །དངོས་ཀུན་གཅིག་པར་སྨྲ་བ་ཡང༌། །ཅི་ནས་ཀྱང་ནི་ཡོད་པ་ཡི། །བདག་ཉིད་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད། །གང་ཞིག་དངོས་པོར་གནས་པ་ཀུན། །རང་བཞིན་མེད་ཉིད་ལ་བརྟེན་པ། །དེ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ། །ཞེས་སོགས་བྱེ་བྲག་ལ་བརྟན་པའོ། །གཞན་དུ་ཡང་ནི་ཇི་ལྟར་ཡང༌། །དམིགས་པ་ཉིད་ནི་མི་འགྲུབ་བོ། །ཐ་སྙད་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་བྱ་ལ། །
― DTG191_Page_0102 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔེ་ནི་གྲུབ་པར་གྱུར་པ་མིན། །ཟླ་བ་ཉིད་ཅེས་བརྗོད་པ་ན། །མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལའང་རྗེས་འཇུག་སྟེ། །ལ་ལར་མི་འམ་གཞན་ཡང་སྟེ། །ག་པུར་དངུལ་སྐྱ་སོགས་པ་ལའོ། །ཟླ་བ་ཉིད་སྒྲུབ་གཏན་ཚིགས་ལ། །ཐུན་མོང་མིན་པ་ཉིད་གསུངས་པ། །གྲགས་པ་ལས་ནི་ཐ་དད་པ། །དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ལ་བརྟེན་པའོ། །མཆུ་སྦྲང་བཅས་པས་བྱས་པ་ཉིད། །ཁྱད་པར་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །མཆུ་སྦྲང་བཅས་པའི་རེག་པ་ལས། །བྱུང་བ་དམིགས་པར་གྱུར་པ་ཡང༌། །དེ་ཡི་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ། །གཏན་ཚིགས་ཁྱད་པར་ངེས་པ་དགོས། །གཞན་དུ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཡིན་པ། །བཟློག་པར་དཀའ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར། །འབྲས་བུ་ཉིད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ནི། །བརྗོད་པ་ཡིན་པས་བསྒྲུབ་བྱ་ན། །གལ་ཏེ་གོང་དུ་གྲུབ་པའི་དཔེས། །བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ན་ཚུལ་གསུམ་འགྱུར། །ཆོས་ཅན་མིག་གི་ངོ་བོ་ལ། །ཡོད་པ་རེ་ཞིག་དེས་མིག་ཉིད། །མ་གྲུབ་སོགས་པར་ཐལ་འགྱུར་བས། །དེ་ནི་བསྒྲུབ་པར་མི་རིགས་སོ། །འོན་ཀྱང་གཟུགས་ནི་ཡོད་གྱུར་ཀྱང༌། །མིག་གི་རྣམ་ཤེས་མི་འབྱུང་བ། །དེ་ཉིད་ཙམ་གྱིས་ནམ་དུ་ཡང༌། །དེ་རྣམས་རྟོགས་བྱེད་མ་ཡིན་གྱི། །རང་གི་རྒྱུ་ཡིས་ངེས་པ་ལས། །སྐྱེ་བ་མྱུ་གུ་སོགས་པའང་ཡོད། །དེ་ནི་དཔེ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ། །མཚན་ཉིད་གསུམ་པར་ཤིན་ཏུ་གསལ། །བུམ་པ་ལ་སོགས་ཇི་ལྟར་ཡང༌། །མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པ། །རང་བཞིན་གཏན་ཚིགས་འབྲས་མེད་པའམ། །ཤིན་ཏུ་མ་གྲུབ་པར་ཡང་མཐོང༌། །འདི་ལའང་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དཔེ། །གསལ་བར་ཡོད་པ་མིན་ན་ནི། །དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །མེ་བདག་ཉིད་ལ་ཇི་ལྟར་ཡང༌། །མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པའང༌། །འདོད་པ་གྲུབ་པའམ་མ་གྲུབ་པའི། །དེ་བཞིན་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སུའང་འགྱུར། །ཕ་ཡི་སྐད་ཐོས་གང་ཡིན་པའང༌། །ཁྱིམ་ན་ཕ་ཡོད་པར་གྲུབ་ལ། །ཕ་དང་འབྲེལ་པ་ཉིད་ཡིན་ན། །གཏན་ཚིགས་མཚན་ཉིད་གསུམ་པར་གསལ། །ལ་ལར་ཕ་དང་འབྲེལ་པའི་སྐད། །སྔར་ནི་ཉེ་བར་དམིགས་པ་ནི། །སྔར་ཆད་ཉམས་སུ་མ་མྱོང་ན། །གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པར་བཟློག་དཀའ། །གང་དུ་སྔ་ན་ཆད་དམིགས་པའམ། །གང་དུ་དེ་ན་དམིགས་པ་ལ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་དང་ལྡོག་
― DTG191_Page_0103 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དག །དེར་ནི་རྣམས་པ་གསལ་བར་མཐོང༌། །ཤེས་པའི་བྱེད་པའི་སྒྲ་ཡི་དོན། །ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་ཕྱི་རོལ་མིན། །གཞན་ཡོད་མ་ཡིན་དངོས་མིན་ཕྱིར། །བརྗོད་པར་འདོད་པ་འདི་ཉིད་ནི། །གོ་བྱེད་ཡིན་པར་དེ་བསྒྲུབ་ན། །མཚན་ཉིད་གསུམ་པར་ཤིན་ཏུ་གསལ། །བརྗོད་འདོད་མངོན་དུ་མ་གྱུར་པ། །ཡིན་ན་སྒྲ་ནི་སྦྱོར་མི་བྱེད། །མར་མེ་ཉིད་ནི་སྔོ་སོགས་ལ། །རྟགས་ཉིད་ལས་ནི་ཤེས་བྱེད་མིན། །ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་རུང་བ་ནི། །བྱུང་བ་ཡིན་ཕྱིར་དེ་སྐད་བརྗོད། །ཤེས་བྱེད་རྟགས་ཀྱི་དངོས་ཡིན་ན། །ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ལ་སོགས་པ་སོམས། །གཞན་དུ་མི་སོགས་དེ་ལྟ་བུར། །ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་རྩོད་མི་བྱེད། །གཞན་དུ་མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ། །མིག་གིས་བཟུང་བ་ཅིས་མི་བསྒྲུབ། །ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང་བྲལ་བས་ན། །དེ་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་དམན། །ཚུལ་གཅིག་པ་གང་སྨྲས་པ་ནི། །ཚུལ་གཉིས་པ་ཉིད་མཚོན་པར་བྱེད། །ཚུལ་གཉིས་པ་རྣམས་སྨྲས་པ་ཡིས། །ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ལས་ཚུལ་གསུམ་པའོ། །གཞན་དུ་མི་འཐད་པ་ཉིད་ཀྱིས། །འཕངས་ཕྱིར་ཞེ་ན་དེ་མིན་ཏེ། །གཞན་དུའང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལ། །མིག་གིས་གཟུང་བྱ་འདི་ཉིད་འདོད། །དེའི་བུ་ཡིན་ཕྱིར་སོགས་གཏན་ཚིགས། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་འགལ་མིན་ཕྱིར། །ལྡོག་པ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དེས། །ཚུལ་གསུམ་པོ་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་ནི་བུ་ཡི་བུ་ཡིན་ཡང༌། །ལས་དང་ཁ་ཟས་སོགས་རྣམས་ཀྱི། །རྒྱུ་ཡི་དབྱེ་བས་ཐམས་ཅད་དུའང༌། །དངོས་པོ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན། །འདི་ནི་འབྲས་བུའམ་རང་བཞིན་ནམ། །སྣང་བ་མི་དམིགས་ཉིད་ཀྱང་མིན། །དེ་ལས་ཐ་དད་པ་མིན་ན། །འཁྲུལ་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །གལ་ཏེ་མ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ནི། །གཞན་པ་རྣམས་ལའང་མཐོང་བ་སྟེ། །དཔེར་ན་ཀུ་མུ་ད་ལ་སོགས། །ཁ་བྱེ་རྒྱ་མཚོ་འཕེལ་བ་ལ། །ཟླ་བ་འཆར་བ་རྟགས་ཡིན་ཞིང༌། །གདུང་བྱེད་ཡོད་པར་མཐོང་བ་ལས། །ཆ་གཞན་དག་ན་གྲིབ་མ་ནི། །ཡོད་པར་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཡིན། །མུན་པར་མགལ་དུམ་ཚིག་མཐོང་བས། །རིང་ནས་དུ་བ་དཔོགས་པར་བྱེད། །སྨིན་དྲུག་ཤར་བ་ལས་ཀྱང་ན། །སྣར་མ་ཉེ་བ་ཡིན་པར་རྟོག །འདི་ལ་གཏན་ཚིགས་ཆོས་དེ་ནི། །དེ་ལྟ་བུར་ནི་རྟོགས་པ་ཡིན། །གང་ལས་བྱུང་བ་དེ་རྣམས་དང༌། །
― DTG191_Page_0104 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུས་གཅིག་པ་གཞན་དེ་ཀུན་རྟོགས། །དེ་ལྟ་བུ་ཡི་དབྱེ་བ་འདི། །འབྲས་བུ་ལས་ནི་རྒྱུ་གྲུབ་པའོ། །འབྲེལ་པ་ཉིད་ནི་མི་འཐད་ན། །ཐམས་ཅད་ཀུན་ཀྱང་རྟོགས་བྱེད་འགྱུར། །སྨིན་དྲུག་འཆར་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ། །རླུང་གི་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་པའི། །ཚོགས་པ་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི། །སྣར་མ་ཉེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་ཡི་ཆོས་ནི་ཤེས་པ་ལས། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་ཤེས་པར་འདོད། །རང་དབང་དུ་ནི་དེ་ཤེས་པ། །འདི་གཞན་སུ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །གཟུགས་བརྙན་དུ་བརྗོད་རྟགས་ལས་ནི། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་འཇུག་པ་ཡིན། །གང་ཞིག་ལུས་ཀྱི་ཡུལ་ལྡན་མིན། །གཞན་ལས་འབྲས་བུའི་རྟགས་སྐྱེ་མིན། །དངོས་མེད་གཟུགས་བརྙན་དང་ལྷན་ཅིག །གཉིས་ནི་གཅིག་ན་ཡོད་མིན་ན། །དམ་པའི་དོན་དུ་དེ་ཉིད་ནི། །ཇི་ལྟར་དེ་འབྲེལ་ལྡན་ཞེ་ན། །གཞན་དུ་ལུས་དང་གཟུགས་བརྙན་དག །དངོས་པོར་ཡོང་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེར་སྣང་བ་ཡི་རྣམ་ཤེས་ནི།། གང་གིས་དངོས་པོ་མེད་པར་འགྱུར། །དེ་ཉིད་འདིར་ནི་རྟགས་ཉིད་དེ། །དེ་ཉིད་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་འདོད། །དེ་ལྟའི་བདག་པོའི་རྐྱེན་ལུས་གང༌། །དམིགས་པ་མེད་ལ་འཇུག་པ་ཡིན། །གཞན་དོན་ལ་ནི་དམ་བཅས་སོགས། །ཚོགས་གཞན་དག་ཀྱང་བརྗོད་པ་ནི། །སྒྲུབ་པའི་ཡན་ལག་གྱུར་མིན་ཕྱིར། །དམ་བཅས་པ་ནི་མཁོ་བ་མིན། །འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་སུ། །དོན་དང་ལྡན་པར་རྟོགས་བྱེད་མིན། །མཚོན་པར་བྱེད་ནུས་མ་ཡིན་ཕྱིར། །བརྒྱུད་པས་ཀྱང་ནི་རིགས་མ་ཡིན། །བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་ཆོས་དག་གི །ཡུལ་ལ་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་ཕྱིར། །དེ་ནི་དཔེ་ཡི་ཚིག་བཞིན་དུ། །གལ་ཏེ་སྒྲུབ་བྱེད་ཡན་ལག་ཏུ། །འདོད་ན་ཁས་ལེན་སོགས་ཚིག་གིས། །གཞན་དུ་འཁྲུལ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་ནི་ཉེ་བར་སྟོན་བྱེད་ན། །འདིར་ཡང་འདི་ནི་འབྲས་བུ་མེད། །ཕྱོགས་ལ་སྦྱོར་མེད་ཇི་ལྟར་ན། །མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གཞག་ཅེ་ན། །ཚུལ་གསུམ་པོ་ནི་མེད་ན་ཡང༌། །ཕྱོགས་འདྲེན་པ་ཡི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན། །ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་བརྟགས་པ་སྟེ། །ཕྱོགས་བརྗོད་པ་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ནི་རབ་དབྱེ་བས། །དེ་ལྟར་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་ཡིན། །ཡང་ན་དེ་ཡང་གནས་སྐབས་ཀྱི། །དོན་ལ་བརྟེན་ནས་འགལ་
― DTG191_Page_0105 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་མེད། །གཞན་ཡང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ན། །ཚིག་གི་ཆ་ཡིས་སྨྲ་མི་བྱ། །ཤེས་པར་འདོད་པའི་བྱེ་བྲག་ལ། །བརྟེན་ནས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ། །དེ་ནི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་འདྲ་ཕྱིར། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལའང་དེ་མེད་པས། །དམ་བཅས་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌།། རྒྱུ་ནི་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་པས། །ཉེ་བར་སྦྱར་བར་བརྗོད་པར་བྱ། །ཡོད་པར་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །སྔོན་དུ་དངོས་པོ་ཙམ་བརྗོད་ཅིང༌། །ཕྱི་ནས་ཁྱབ་པ་བསྟན་པར་བྱ། །རྗོད་འདོད་དོན་ནི་གྲུབ་པས་ན། །འདྲ་བ་ལ་ནི་འབྲས་བུ་མེད། །ཚུལ་གསུམ་པ་ཡི་རྟགས་བསྟན་པའི། །ཤུགས་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གྲུབ་པས་ན། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་དགོས་མེད་པས། །མཇུག་སྡུད་བཞི་དོན་མེད་པའོ། །འབྲེལ་མེད་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་གིས་ནི། །དོན་གཅིག་པར་ནི་རྟོག་བྱེད་པར། །འབྲེལ་བ་དེ་གྲུབ་བྱ་བའི་ཕྱིར། །མཇུག་སྡུད་ལོགས་སུ་བརྗོད་བྱ་མིན། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་རྣམ་གཉིས་པ། །ཁ་ཅིག་གཞན་དུ་སྨྲ་བར་བྱེད། །ཁྱད་པར་དུ་ནི་མཐོང་བ་དང༌། །སྤྱིར་མཐོང་བ་ཡི་དབྱེ་བས་སོ། །འབྲེལ་པ་མངོན་སུམ་མཐོང་བ་ནི། །གང་དག་ཡིན་ཉིད་ཁྱད་པར་ཏེ། །བ་ལང་ལྕི་བས་དེ་ཡི་ཕྱོགས། །ཁྱད་པར་ལ་སོགས་བློར་བྱས་པའོ། །ཕྱོགས་དེ་ན་ཡོད་དེ་ཉིད་ནི། །སྔོན་ནས་དུས་གཞན་ཚེ་ན་ཡང༌། །དེ་སྔོན་ཡང་དང་ཡང་ཤེས་པས། །མེ་གང་ཡིན་པ་དེར་ཤེས་འགྱུར། །ཡོད་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟབ་ལ། །ཡོད་པར་རྟོགས་ཕྱིར་ཚང་མ་སྟེ། །དེ་ཡང་ཁྱད་པར་མཐོང་བ་ཞེས། །རི་བོ་འབིགས་བྱེད་ལ་གནས་སྨྲ། །མེ་དང་དུ་བ་གཞན་ཉིད་དེ། །སྤྱི་ཉིད་ཀྱི་ནི་བློ་བུར་འདོད། །སྤྱིར་མཐོང་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་ནི། །འདིའོ་ཞེས་སོགས་སྨྲ་བ་ནི། །དེ་འདིར་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་པས། །ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྔར་བསྟན་ཉིད། །རྗེས་སུ་དཔག་པར་འགྱུར་མ་ཡིན། །གལ་ཏེ་རྒྱུན་ལག་གཅིག་ཉིད་དུ། །བཏགས་པར་འདོད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། །དེ་ནི་གང་ན་འང་ཡོད་མིན་ཏེ། །དངོས་པོ་ཉིད་ཀི་དངོས་མིན་ཕྱིར། །ཡུལ་མེད་ཚད་མ་མ་ཡིན་པར། །ཁྱེད་ཅག་རྗེས་སུ་སེམས་པ་ཡིན། །རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་དོན་ཉིད་འདི། །ཡུལ་མེད་པར་ནི་གསལ་བར་འགྱུར། །གསལ་བའི་ངོ་བོ་ཞིག་ན་ཡང༌། །དེ་དག་རིགས་ཉིད་དུ་གནས་
― DTG191_Page_0106 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན། །གལ་ཏེ་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་པ། །མིན་ན་དེ་ཡང་རྟག་ཉིད་འབྱུང༌། །འབྲེལ་པ་མངོན་སུམ་མཐོང་བར་འགྱུར། །གང་ཡིན་པ་ཉིད་ཁྱད་པར་ཞེས། །ངེས་པ་འདི་ཡང་ཁྱེད་ཅག་ནི། །རྒྱུ་གང་གིས་ནི་སྨྲ་བར་བྱེད། །ལན་ཅིག་རྗེས་དཔག་གིས་མཐོང་བ། །དེ་ཉིད་ལ་ནི་རྗེས་དཔོག་པ། །གང་ཕྱིར་སྔ་མ་ཤེས་ལས་ཁྱོད། །མེད་པས་ཚད་མར་མི་འདོད་དོ། །རྟོགས་པའི་དོན་ལ་རྟོགས་བྱེད་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་འདི་ནི་དྲན་པ་བཞིན། །ཚད་མ་ཡིན་ན་སྔ་མས་ཀྱང༌། །དེ་དང་མཚུངས་པར་ཅིས་མ་མཐོང༌། །བར་དུ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་པས་ནི། །བཟློག་ཕྱིར་དེ་ནི་ལྷག་བ་ཡིན། །ཞེ་ན་དེ་དག་འདིར་ཡང་ནི། །ཅི་ཞིག་གིས་ནི་མཚུངས་མ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་ཅི་འདི་ཡོད་དམ་མེད། །ཅེས་བྱས་ཐེ་ཚོམ་བཟློག་བྱས་པས། །ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཞེས། །སྤྱི་ནི་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་ཡིན། །ཁ་ཅིག་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི། །ཚད་མ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ། །བརྗོད་འདོད་ཆིག་གིས་རིག་བྱེད་པར། །འདོད་པའི་ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །རང་དོན་རྗེས་དཔག་མི་རིགས་ཏེ། །ཚུལ་གསུམ་པའི་རྟགས་སྔོན་འགྲོའི་ཕྱིར། །འདོད་པ་ལ་གནོད་སྐྱེད་བྱེད་པ། །ལོག་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་སྨྲ་གྲག །རྗེས་སུ་དཔག་པའང་དངོས་པོར་མེད། །རྗེས་སུ་དཔོག་པའི་རྒྱུ་ཡང་མེད། །ཚུལ་གཉིས་པ་ཡི་རྟགས་བཞིན་དུ། །ཚུལ་གསུམ་མེད་པས་རྗེས་དཔག་མེད། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་འགལ་བའི། །འགལ་བ་རྣམས་ནི་བསྒྲུབ་པ་ན། །འོན་ཀྱང་འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་བས། །ཐམས་ཅད་ལ་ནི་འབྱུང་བ་ཡིན། །ཡུལ་དང་དུས་དང་གནས་སྐབས་ཀྱི། །དབྱེ་བས་ནུས་པ་ཐ་དད་པའི། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་དཔག་གིས། །འགྲུབ་པ་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ། །དངོས་པོ་རྣམས་ནི་དེ་དང་ནི། །དོན་བྱེད་པར་ནི་ནུས་པ་ལ། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྗེས་འབྲེལ་པས། །དེ་ཡི་ནུས་པའི་བར་དུ་གཅོད། །རྗེས་དཔག་ལ་ནི་མཁས་རྣམས་ཀྱིས། །འབད་པས་རྗེས་དང་གདོན་ལ་ཡང༌། །ཤིན་ཏུ་འབད་པ་གཞན་དག་གིས། །གཞན་དུ་ཡང་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །གཞན་དོན་རྗེས་དཔག་སྨྲ་བ་པོ། །ལ་ལྟོས་པས་ནི་ཚད་མ་མིན། །རྗེས་སུ་བརྗོད་ཕྱིར་དེས་ན་འདི། །རང་ཉིད་ཀྱིས་དོན་རྟོགས་མ་ཡིན། །ཐོས་པ་པོ་ལ་ལྟོས་
― DTG191_Page_0107 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར། །དེ་ན་རང་དོན་ཉིད་དུ་འཐད། །ཐོས་དང་མཐོང་འདི་རིགས་པ་ལ། །གང་གཙོ་འདི་ཡི་ཁྱད་པར་ཅི། །གཞན་དོན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཉིད། །ཚིག་དེ་ཐོས་པ་མ་ལྟོས་མིན། །ཉན་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི། །རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་ཕྱིར་ཤེས་བྱེད་ཕྱིར། །དབང་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །དངོས་སུ་དཔག་བྱ་གསལ་བྱེད་མིན། །དེ་ཕྱིར་འདི་མེད་མི་འབྱུང་བའོ། །འབྲེལ་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་བ་བཞིན། །འོན་ཏེ་གཞན་དོན་ཉིད་གཞན་ལས། །ལོག་པ་ལ་བརྟེན་ཕྱིར་ཞེ་ན། །རང་དོན་ལ་ཡང་དེ་ཡོད་ཕྱིར། །གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར། །ཚུལ་གསུམ་པར་བརྟགས་སྔོན་འགྲོ་ཉིད། །ངེས་པར་མི་སླུའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །མཚན་ཉིད་དེ་ལྡན་ཚད་མ་ཉིད། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་ཅི་ཕྱིར་དག །ཕྱོགས་སྔ་མ་ལ་ལྟོས་ནས་ནི། །འདོད་པ་ལ་གནོད་སྐྱེད་བྱེད་པ། །ལོ་པའི་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པའི། །ཤེས་པར་སྨྲས་ཀྱང་དངོས་པོ་མིན། །མི་སླུ་བར་ནི་ངེས་པ་ཡི། །དངོས་པོ་ལ་ཡོད་ཤེས་པ་དེ། །སྨྲ་བ་པོ་འདོད་གཞན་མིན་པ། །དེ་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཚད་མར་འདོད། །དེ་ཕྱིར་གཏན་ཚིག་འགལ་བ་ཉིད། །དཔེ་ལའང་བསྒྲུབ་བྱ་ཉིད་མེད་པའི། །རྣམ་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །གཏན་ཚིགས་གཉིས་པ་མ་གྲུབ་པའོ། །གང་དེ་དེ་ཡི་བདག་ཉིད་དང༌། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲེལ་པར་ངེས། །དེ་བཞིན་སྒྲུབ་བ་སྒྲུབ་བྱེད་པ། །ཡིན་པར་རིགས་པ་གསུངས་པ་བསྟན། །འདི་ལྟར་སྒྲུབ་པའི་རྗེས་དཔག་ལ། །འགལ་བ་ལ་སོགས་ཡོད་མ་ཡིན། །རང་བཞིན་གཏན་ཚིགས་དག་མེད་པར། །དེ་ནི་གང་ནའང་སྲིད་མ་ཡིན། །ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཆོས་དག་ཀྱང༌། །དངོས་པོ་གཅིག་པ་མི་རིགས་ཏེ། །དེ་ནི་འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་པ། །ཅན་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་ལ་ནི་གོམས་རྣམས་ཀྱི། །རྟགས་ནི་ཡང་དག་རྣམས་ངེས་པའི། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་འཇུག་གི །གཞན་ནི་རྗེས་དཔག་ཡིན་པར་བརྗོད། །ཡུལ་དང་དུས་དང་གནས་སྐབས་ཀྱིས། །དབྱེ་བ་པ་ཐ་དད་པ་ལ། །དངོས་པོ་རྣམས་ནི་རྗེས་དཔག་གིས། །དེ་སྒྲུབ་ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་མིན། །རྗེས་དཔག་ལ་ནི་མཁས་རྣམས་ཀྱིས། །འབད་པས་རྗེས་སུ་དཔག་དོན་ལ། །ཤིན་ཏུ་འབད་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང༌། །གཞན་དུ་བསྒྲུབ་པར་ནུས་མ་ཡིན། །རང་བཞིན་
― DTG191_Page_0108 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ནི་འབྲས་བུ་དག །རང་བཞིན་དང་ནི་རྒྱུ་མིན་ལས། །རང་བཞིན་དང་ནི་འབྲས་ཡོད་མིན། །ཐ་དད་པ་དང་རྒྱུ་མིན་འགྱུར། །དེ་དག་མེད་པའི་རྗེས་དཔག་མེད། །ཚུལ་གསུམ་པ་ཡི་རྟགས་ཀྱི་ཚིག །ནུས་པའི་མཚོན་བྱེད་ཉིད་ཡིན་པས། །གཞན་དོན་རྗེས་དཔག་གང་ཡིན་ཉིད།། ཉན་པ་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་གསུངས། །རྗེས་དཔག་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །བརྡར་བཏགས་ཅན་ཉིད་པ་ལ་པའོ། །ནུས་པ་མཚོན་བྱེད་ཉིད་ཡིན་པ། །དེས་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་འགྱུར་མིན། །རྗེས་དཔག་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཞེས། །ཁྱེད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་འབྲས་མེད་དེ། །ཚིག་གང་གིས་ཀྱང་བརྗོད་འདོད་པ། །སྟོན་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་རྟགས་འདོད་ཀྱི། །གཞན་ནི་བརྟགས་ནུས་མིན་ཞེ་ན། །འཇིག་རྟེན་འབྲས་སྩོགས་གཏན་ཚིགས་ལ། །སྩོགས་པས་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པ། །གཞན་གྱིས་དེ་ཉིད་བསྟན་པར་ནི། །རིགས་པ་གསུང་པས་ཀྱང་སྤྱོད་མིན། །འཇིག་རྟེན་པ་དེ་ཁས་བླངས་པ། །ཁྱེད་ལ་འདོར་བར་འགྱུར་རམ་ཅི། །ཚད་མ་མིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱིས་ཅི་ཞིག་རྟོགས་པར་བྱེད། །ཚད་མ་མིན་ལའང་འདིར་བྱས་པ། །ཅི་འདྲ་བ་ལས་ཡིད་ཆེས་འགྱུར། །རྗེས་དཔག་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཏེ། །སྨྲ་བ་པོ་ཡི་ཚིག་ཉིད་ནི། །སྟོན་བྱེད་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པ། །དེས་ནི་དེ་བཞིན་འགྱུར་ཞེ་ན། །མི་ཤེས་དོན་སྟོན་མ་ཡིན་ཕྱིར། །དེ་ནི་ཚད་མ་མི་འདོད་པ། །དེ་མིན་ནུས་པ་མཚོན་བྱེད་པས། །ཁྱེད་ཀྱི་དང་ནི་མཚུངས་མ་ཡིན། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་བརྟག་པ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པའོ།། །། སྒྲ་ལས་བྱུང་དང་ཉེར་འཇལ་སོགས། །ཚད་མ་གཞན་ཡོད་མ་ཡིན་ནམ། །ཚད་མ་གཉིས་པོ་ཁོ་ན་ཡི། །མཚན་ཉིད་ཅི་ཕྱིར་སྟོན་པར་བྱེད། །སྨྲས་པ་གཉིས་པོ་ལས་གཞན་པའི། །ཚད་མ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་མི་ལྡན་པའམ། །ལྡན་ནའང་འདི་ཡི་ཁོང་གཏོགས་ཕྱིར། །གཞན་ནི་སྒྲ་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །ཤེས་པས་དོན་རྟོགས་སྒྲ་ལས་བྱུང༌། །དེ་ཡང་བྱེད་པས་མ་བྱས་པའམ། །ཡང་ན་ཡིད་ཆེས་ཚིག་ཡིན་ཟེར། །འདི་ནི་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡི། །ཡུལ་ཅན་ཡིན་ཕྱིར་མངོན་སུམ་མིན། །རྗེས་དཔག་ཏུ་ཡང་མི་འཐད་དེ། །དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་བྲལ་ཕྱིར་
― DTG191_Page_0109 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ། །ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལྡན་ཆོས་ཅན། །དེ་ནི་རྟགས་ཅན་དུ་རབ་ངེས། །ཇི་སྲིད་དེ་ཡུལ་མ་གྱུར་པ། །དེ་སྲིད་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མིན། །འདི་ལ་ཆོས་ཅན་དུ་རྟོག་གང༌། །དེ་ཉིད་དཔག་བྱ་ཡིན་ན་ནི། །དེ་ཉིད་ངེས་པར་མ་གྱུར་པས། །དེ་ཡི་ཆོས་ནི་ངེས་མི་འགྱུར། །གལ་ཏེ་སྔ་རོལ་ཕྱོགས་ཆོས་ཉིད། །ངེས་ན་དེ་ཡི་འོག་རོལ་ཏུ། །ཕྱོགས་ཆོས་སོགས་ཀྱི་ཤེས་བྱ་གང༌། །གང་གིས་རྗེས་དཔག་ཉིད་དུ་འགྱུར། །གཞལ་བྱའི་དོན་ལ་ངེས་རྟོགས་པའོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་སྒྲ་ལ་མེད། །ཡོད་པ་ཡིས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རྗེས་སུ་འཇུག་པ་རྟོགས་པར་བྱ། །གང་ན་དུ་བ་ཡོད་དེ་ན། །མེ་མེད་རྗེས་འགྲོ་མེད་པར་གསལ། །དེ་བཞིན་གང་ན་སྒྲ་ཡོད་པ། །དེ་ན་ཡོད་པར་ངེས་མིན་ཏེ། །དེ་ལྟར་ས་ཕྱོགས་དེ་ན་མེད། །དེ་ཡི་དུས་ནའང་མེད་ཤེས་བྱ། །རྟག་ཅིང་ཁྱབ་ཕྱིར་ཡོད་ཅེ་ན། །སྒྲ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེར་མཚུངས་པ། །དེས་ན་ཀུན་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །ལྡོག་པའང་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །སྒྲ་རྣམས་ཀུན་གྱི་མ་ལུས་པའི། །དོན་རྣམས་བརྟགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་སྒྲ་ལས་བྱུང་བ་ལ། །དེ་འདྲའི་ཡུལ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཚུལ་གསུམ་པོ་ཉིད་དང་བྲལ་བས། །རྗེས་དཔག་མ་ཡིན་མངོན་སུམ་བཞིན། །མེ་ལ་སྤྱིན་སྲེག་སྩོགས་ཚིག་གིས། །མི་གཡོའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ལས། །དེ་ནི་ཚད་མ་ཉིད་ཡིན་པའང༌། །འདི་ནི་བཟློག་པར་ནུས་པ་མིན། །དེ་ལ་བྱེད་པོས་མ་བྱས་པའོ། །ཚིག་དང་དོན་དག་ཀྱང་མེད་པ། །དེ་ཕྱིར་མི་སྲིད་པར་བསྟན་པ། །སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་གཅིག །ནུས་དང་ནུས་མིན་ངོ་བོ་ཡིས། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་རྗེས་འཇུག་ཕྱིར། །རྟག་ཏུ་རྣམ་ཤེས་དེ་འབྱུང་བའམ། །ནམ་ཡང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་བརྫུན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ། །ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་སོགས་ཉེས་པ། །དེ་བཞིན་བདེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ། །ཤེས་རབ་སྙིང་རྗེ་སོགས་ཤེས་བྱ། །དེ་ཡི་རྟེན་ཉིད་མེད་པ་ལ། །དེ་དག་ཀྱང་ནི་སྲིད་པ་མིན། །དེ་ཕྱིར་དོན་མེད་ཉིད་འགྱུར་བའམ། །སྒྲ་ན་སྐྱེས་བུ་རྟེན་འཐོབ་པ། །དོན་རྟོགས་ཤེའམ་མིན་ན་སྟེ། །འདི་ནི་བསྟན་པའི་ལས་ཡིན་ནོ། །དངོས་སུ་དོན་མཐོང་བར་འདོད་པ། །སྐྱེས་བུའི་རང་འདོད་ཀྱིས་ཡིན་གྱི། །ཡང་དག་དོན་གསལ་ནུས་པ་ནི། །རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་ཅེ་
― DTG191_Page_0110 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན། །རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་དེ་ཅན། །བརྡར་ཤེས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཡང༌། །དེ་ལས་དོན་རྟོགས་འགྱུར་བ་ཡིན། །རང་བཞིན་གྱིས་གསལ་མར་མེ་ནི། །བརྡ་ལ་ལྟོས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བརྡ་ཉིད་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ན། །དོན་ཀྱང་གཞན་འགྱུར་སྒྲ་ལས་མིན། །བརྡ་ཡོད་གྱུར་ཀྱང་སྒྲོན་མས་ནི། །དྲི་རོལ་སོགས་གསལ་བྱེད་མིན། །རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་བ་ནི། །དེ་ཡི་ནུས་པས་ནུས་མིན་པ། །དེ་ལས་མི་གཡོ་གང་མ་འགྱུར། །དེ་ཡང་བརྡ་ཅན་ལ་རིགས་ཏེ། །སྐྱེས་བུའི་ཚིག་དང་དབྱེར་མེད་དོ། །རིགས་པ་ཤེས་པས་དེ་དག་གི །དབྱེ་བ་གང་ཡང་རྟོགས་མི་འགྱུར། །རིག་བྱེད་འདོན་པ་རིགས་པའོ། །ལམ་ལས་མི་གཡོ་འདི་མི་རྟོགས། །ཡིད་ཆེས་པ་ཉིད་མི་འདོད་པས། །སྒྲ་ལས་བྱུང་བ་གཉིས་པ་ཡང༌། །མི་བཟོད་འདོད་ན་དེ་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱའི་རྣམ་པར་ངེས་པ་མེད། །གང་གི་ཚིག་ལས་མི་སླུ་བར། །ལན་གྲངས་དུ་མར་མཐོང་བ་ཡི། །ཡིད་ཆེས་གྱུར་པ་དེ་ཡི་ཚིག །ལྐོག་རྟོགས་ཕྱིར་ནི་གཟུང་ཞེ་ན། །སྔ་རོལ་དག་ཏུ་མི་སླུ་བའང༌། །དུས་ཉིད་ཚེ་ན་ཡིད་ཆེས་མིན། །དུས་གཅིག་ཉིད་ནི་མི་སླུ་སྟེ། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་ངེས་པ་མིན། །ཚིག་དང་ཕྱི་མའི་དངོས་དག་ལས། །འབྲེལ་པ་ཡང་ནི་ཅི་ཡོད་ན། །གང་གིས་དེ་རྟོགས་གྱུར་པ་ལས། །འདི་ནི་ཚད་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །དབང་པོ་ཐ་དད་སོགས་འཛིན་པས། །འཁྲུལ་ཕྱིར་བདག་ཉིད་གཅིག་མིན་ཞིང༌། །དེ་ལས་འབྱུང་མིན་མ་འཁྲུལ་པ། །གཞན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མ་ལུས་པ་ཡི་ཚིག་དག་ལས། །རྗེས་སུ་བསམ་པ་རྗེས་དཔག་སྟེ། །མངོན་སུམ་མི་དམིགས་པ་དག་ལས། །དེའི་རྒྱུ་དེ་ཡང་ངེས་པ་ཡིན། །འཁྲུལ་པའམ་བསམ་པ་གཞན་པ་ལ། །ཚིག་གཞན་བར་ནི་མཐོང་བ་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བར། །དེ་ནི་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འཁྲུལ་དང་མ་འཁྲུལ་སྦྱོར་བ་རྣམས། །མཚན་ཉིད་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གསལ། །མཁས་དང་སྐབས་ལ་སོགས་པ་ཡི། །དེས་བྱས་ཚིག་གིས་ནུས་པའོ། །མཚན་ཉིད་ཁྱད་པར་ཅན་གྱུར་པའི། །རྒྱུ་ལས་དེ་ཡི་བྱེ་བྲག་སྟེ། །གང་ཞིག་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པའི། །ངེས་པ་འདི་ཡིན་རྟགས་ཀྱི་མིན། །ཡོད་གཉིས་ལྡན་པའི་དུ་བའི་དངོས། །དུས་གཅིག་ཚེ་ན་གཞན་གྱུར་པས། །ངེས་པའི་དུས་སུའང་དུ་བ་ནི། །
― DTG191_Page_0111 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེ་ཡི་རྟགས་སུ་མི་འགྱུར་རོ། །བསམ་པ་དེ་རྣམས་གཅིག་པུ་ནི། །རྗེས་དཔོག་ཡིན་པར་འགལ་བ་མེད། །ངེས་པར་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །སྲོག་ཆགས་བཅས་སོགས་བསྒྲུབ་པ་ཡི། །བསམ་བ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ། །ཚུལ་གསུམ་པོ་ཉིད་རྣམས་གསལ་ཉིད། །མེ་ནི་ཆོས་ཅན་བསྒྲུབ་བྱ་ནི། །འབྲས་བུ་ཚིག་གང་ལས་རྟོགས་ཏེ། །མེ་འདི་ཤིང་གི་བསམ་པ་དང༌། །ལྡན་པ་ཡིན་པར་ཤེས་བྱས་ཏེ། །ཤིང་གི་སྒྲ་ལས་རབ་སྦྱོར་ཕྱིར། །དཔེར་ན་སྔོན་དུས་བདག་བཞིན་ནོ། །དེ་ཕྱིར་ཕྱི་ལས་ཕ་རོལ་པོ། །ཚུལ་གསུམ་སོགས་གསལ་སྒྲ་རྣམས་ལ། །དེ་ལ་ཁོ་བོ་འང་ཚད་མ་ཉིད། །ཡིན་པ་ཉིད་དུའང་འདོད་མ་ཡིན། །གང་དུ་དེ་རྣམས་མངོན་འདོད་དེ། །ཚུལ་གསུམ་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གསལ། །གང་ཕྱིར་བསམ་པ་བསྒྲུབ་པ་ལས། །མཚན་ཉིད་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་བསྟན། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་སྒྲ་ཉིད་ནི། །ཚུལ་གསུམ་པོ་ཉིད་དང་ལྡན་པས། །དེ་འདྲའི་ཡུལ་ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །དུ་བ་སོགས་བཞིན་རྗེས་དཔག་ཡིན། །སྒྲ་ལས་བྱུང་བ་རྣམ་པར་དཔྱད་པའོ།། །།གང་གིས་བ་མེན་ཅི་འདྲ་ཞེས། །གྲོང་པ་དག་གིས་དྲིས་པ་ན། །བ་ལང་ཅི་འདྲ་དེ་འདྲ་ཞེས། །འབྲོག་པས་སྨྲས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཉེ་བར་འཇལ་བར་གྲགས་ལྡན་པ། །དེ་ལ་སླར་ཡང་རི་ཁྲོད་པས། །བྱས་པའི་ལུང་ལས་དེ་ཉིད་ཀྱིས། །ནང་དུ་འདུས་པར་གཞན་སྨྲས་པ། །བ་ལང་མཐོང་ནས་འཕྲོག་གནས་པའི། །བ་མེན་གང་ཚེ་མཐོང་བ་ན། །མགྲིན་པ་ཟླུམ་པའི་རྣམ་པ་ལ། །ཡན་ལག་པ་ལ་ཆར་འདྲ་བར་སྣང༌། །དེ་ཚེ་བ་མིན་དུ་ཤེས་པ། །གཟུགས་ཙམ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི། །མངོན་སུམ་ཉིད་ཡིན་གང་ཡང་གཞན། །བྱེ་བྲག་གིས་ནི་རྟོགས་བྱ་སྟེ། །བ་ལང་དང་འདྲའི་གཟུགས་ཅན་འདི། །དེ་ཕྱིར་འདི་འདྲ་འདི་ཕྱུགས་ཞེས། །དབང་པོའི་བྱེད་པ་ཡོད་པ་ལས། །སྐྱེས་ཕྱིར་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་འདོད། །དེར་ནི་གལ་ཏེ་བ་ལང་ཉིད། །དྲན་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་དེ། །བ་མེན་ཉེ་བ་ན་གནས་ཕྱིར། །དབང་པོའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན། །སྤྱི་བཞིན་དུ་ནི་འདྲ་བ་ཉིད། །རེ་རེ་ལ་ཡང་ཚང་བ་ཡིན། །མ་མཐོང་ན་ཡང་འདྲ་བ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་དམིགས་པ་སྟེ། །འདྲ་བར་འང་དངོས་པོ་ཡིན་པ་ལ། །གནོད་པར་ནུས་
― DTG191_Page_0112 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རིགས་པ་གཞན་ན་ཡང༌། །ཡན་ལག་མང་པོས་འདྲ་བས་འབྲེལ། །གནས་སྐབས་དེ་ཉིད་ཚེ་ན་ཡང༌། །དེས་ན་དེ་ཡི་ཕྱུགས་ཉིད་དུ། །མཚུངས་པའི་རྣམ་ཤེས་གང་སྐྱེས་པ། །དེ་ཡི་དཔེ་ནི་བ་ལང་གཟུགས། །དེ་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་ཅན་ཉིད་དུ། །འདྲ་བས་གང་ཞིག་དྲན་པ་དེ། །འདྲ་བ་ཉིད་ལ་དེ་བརྟེན་ནས། །ཉེ་བར་འཇལ་བས་གཞལ་བྱར་འགྱུར། །མངོན་སུམ་གྱིས་ནི་རྟོགས་པ་དང༌། །འདྲ་བའི་བ་ལང་དྲན་པ་ན། །ཉེ་བར་འཇལ་བའི་ཚད་མ་ལས། །ཁྱད་པར་ཅན་གཞན་གྲུབ་པ་སྟེ། །ཇི་ལྟར་ས་ཕྱོགས་མངོན་སུམ་གྱུར། །མེ་ཉིད་ཀྱང་ནི་དྲན་བཞིན་པའི། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡུལ་ཉིད་ཀྱིས། །རྗེས་དཔག་ཚད་མ་མ་ཡིན་མིན། །རྣམ་ཤེས་དེ་ནི་མངོན་སུམ་ཉིད། །ཡིན་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དོན་དང་དབང་པོར་མངོན་འབྲེལ་པའི། །བྱ་བ་དེ་ཚེ་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་གསུམ་པོ་ཉིད་མི་འཐད་པས། །རྗེས་དཔག་ཉིད་ནི་དེ་ལ་མེད། །འདིར་ནི་ཕྱོགས་ཆོས་ལ་སོགས་པ། །མེད་པར་ཇི་ལྟར་བརྟག་པར་བྱ། །གཞལ་བྱ་ཡི་ནི་འདྲ་བ་ཉིད། །ཆོས་ཀྱི་སྔ་རོལ་གཟུང་བ་མིན། །བ་མེན་གཟུང་བར་གྱུར་པ་ནི། །བ་ལང་རྗེས་དཔོག་མ་ཡིན་ཏེ། །དམ་བཅའི་དོན་དང་ཡུལ་གཅིག་ཕྱིར། །བ་ལང་ལ་ཡོད་རྟགས་ཉིད་མིན། །འབྲེལ་པ་མེད་ཕྱིར་བ་མེན་ཡང༌། །བ་ལང་ལ་རྟགས་རིགས་པ་མིན། །ཤེས་པ་དེ་ནི་མ་རྟོགས་པའི། །དོན་གསལ་བྱེད་ཕྱིར་ཚད་མ་སྟེ། །བ་མེན་མཐོང་བའི་སྔ་རོལ་ཏུ། །དེ་འདྲ་མ་བཟུང་ཕྱིར་ནའོ། །གཞལ་བྱ་དངོས་པོ་མེད་པས་ན། །འདི་ནི་ཚད་མར་མངོན་འདོད་མིན། །ཡན་ལག་མང་པོ་ཐུན་མོང་བས། །འབྲེལ་པའི་འདྲ་བ་ཡོད་ཅེ་ན། །སྤྱི་རྣམས་བསལ་བས་དེ་དག་ལ། །མང་དང་དེ་འབྲེལ་ག་ལ་ཡོད། །དེ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡི། །ཚད་མ་ཡང་ནི་ཡོད་པ་སྟེ། །སྤྱི་ཡང་དངོས་པོ་ཉིད་ཡིན་ཞིང༌། །མངོན་སུམ་གྱིས་ནི་གཟུང་བྱ་ཡང༌། །དངོས་མེད་ལས་གཞན་གཞལ་བྱ་ཡི། །ཐུན་མོང་མིན་པའི་དངོས་པོ་བཞིན། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱོགས་བཞག་ནས། །སྤྱི་ཡི་དོན་ནི་རབ་བརྗོད་པ། །གྲུབ་མིན་དང་པོའི་བསྒྲུབ་བྱ་ཡང༌། །དམ་བཅའི་དོན་དུ་ཡུལ་གཅིག་ཉིད། །དེར་ནི་འདི་ལྟར་རིག་འགྱུར་ཏེ། །བ་ལང་གཟུགས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། །བ་མིན་
― DTG191_Page_0113 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡན་ལག་ཁ་ཅིག་ནི། །མཚུངས་པའི་རྒྱུ་ལས་ཤེས་པ་ཡིན། །དེར་ནི་བ་མེན་མཐོང་བ་ན། །སྔ་ན་ཆད་ལན་ཅིག་མིན་པར་ཡང༌། །བ་ལང་གཟུགས་ཀྱི་ཡན་ལག་དག །མཐོང་ཕྱིར་འདི་ཡི་དྲན་པ་བྱུང༌། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་རྟ་ལ་སོགས་པ། །དེ་དག་འདྲ་ལ་བ་མེན་ནི། །མཐོང་བའི་ཚེ་ན་བ་ལང་བློ། །ཅི་ཕྱིར་མི་འཇུག་ཁྱད་པར་ཅི། །གཞན་དུ་སྔར་ཤེས་དོན་གསལ་ཕྱིར། །འདི་ནི་ཚད་མ་མ་ཡིན་མིན། །ཚད་མ་གཞན་ནི་མེད་པ་ན། །གང་ལས་དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་ཡིན། །འདྲ་བའི་དངོས་དེའང་བ་ལང་གི །སྤྱི་བཞིན་ཡོད་པ་ཡིན་ན་ནི། །ཡོངས་སུ་འབྲེལ་བར་མ་མཐོང་ཡང༌། །མདུན་ན་འདུག་པ་མཐོང་བ་ཉིད། །དེ་ལྟའང་དྲན་བའི་ངོ་བོ་ཉིད། །ཇི་ལྟར་གསལ་བར་བྱ་བ་མིན། །བ་ལང་ངོ་བོར་འདྲ་བ་དེ། །ཡོད་པ་ཙམ་དུ་ཤེས་པ་ནི། །བ་མེན་དང་ཡང་འདྲའོ་ཞེས། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ངེས་པ་མིན། །ཉེ་བར་འཇལ་བའང་དེ་ལྟ་བུར། །ངེས་པར་དྲན་ལ་མཚན་ཉིད་གཞན། །གལ་ཏེ་མིད་ནི་འདི་ཉིད་ཀྱིས། །དེ་ཡི་སྔོན་དུ་བཟུང་བ་མིན། །གང་འདིའི་བདག་ཉིད་སྔོན་བརྗོད་པ། །རང་གི་ངོ་བོ་བཟུང་བ་ཡང༌། །དངོས་པོ་ཡི་མིང་དངོས་མིན་ཏེ། །གང་ཕྱིར་དེ་མིན་འཛིན་པ་ན། །རང་གི་དེ་ཉིད་ཡོངས་ཤེས་ཀྱང༌། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་མི་འགྱུར། །དེ་ཙམ་གྱི་ནི་ཆ་ཡིས་ནི། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་རྣམ་འཇོག་ལ། །ཚད་མ་རྣམས་ནི་འདི་ཙམ་ཞིག །བྱ་མིན་གཞན་ལས་ཐལ་འགྱུར་ཕྱིར། །ཤིང་གི་ཕྲེང་སོགས་མཐོང་བ་ན། །རྩ་འཐུང་གཅིག་ཉིད་མཐོང་ལ་མིན། །གཉིས་པའི་ཡལ་ག་ཅན་ཤེས་པས། །དང་པོའི་ཡལ་ག་ཅན་ངེས་པ། །ཚད་མ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན། །འདྲ་བ་ལྟོས་ལ་མི་སོགས་ཕྱིར། །ཉེ་བར་འཇལ་བ་རྣམས་ལ་ཡང༌། །གཟུང་བར་འཛིན་པ་ཉིད་དུ་མཚུངས། །བ་མེན་ཉེ་བར་དམིགས་པ་ན། །རྟ་ལ་སོགས་པ་དེ་དང་ནི། །མི་འདྲའི་ཤེས་པ་འབྱུང་འགྱུར་གང༌། །དེ་ནི་གཞན་པའི་ཚད་མ་ནི། །དངོས་པོ་ལ་ཡང་དམིགས་པའི་ཕྱིར། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ཁོང་གཏོགས་མིན། །ཕན་ཚུན་མེད་པ་ཉིད་དུ་ནི། །འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་བློ་ལའང་མཚུངས། །འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པར་ནི། །ཇི་ལྟར་དེ་ལ་ཤེས་པ་བཞིན། །ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་མཚུངས་པ་དང༌། །བྲལ་བ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཡན་ལག་དུ་མ་ཐུན་མོང་བས། །འབྲེལ་པར་རང་
― DTG191_Page_0114 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་ཤེས་པ་ནི། །ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ཐུན་མོང་དུ། །འབྲེལ་པ་དེ་ཉིད་ཐལ་བར་འགྱུར། །ཤིན་ཏུ་བརྟན་པའི་ངག་ཐོས་ནས། །འདྲ་བའི་དོན་དུ་དམིགས་པ་ན། །མིང་དང་འབྲེལ་པ་རྣམ་རྟོག་པས། །ཉེ་བར་འཇལ་བར་ཁ་དོག་འདོད། །དེར་ནི་ཤིན་ཏུ་བསྟན་པའི་ངག །མཉན་པ་ལ་ནི་སྐྱེས་པ་ཉིད། །གལ་ཏེ་ཉེ་བར་འཇལ་བ་ན། །མཁོ་བ་མཚུངས་དོན་འཛིན་པ་ན། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡུལ་ཉིད་ཀྱིས། །འབྲེལ་བ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་ལུང་ལས་འབྲེལ་བ་དེ། །སྤྱི་ཡི་ཡུལ་ནི་རིག་པ་སྟེ། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡུལ་ནི་དེར། །ཉེར་འཇལ་བརྟན་ནས་རྣམ་རྟོག་འགྱུར། །གལ་ཏེ་འདི་ལ་མིང་དང་ནི། །འབྲེལ་པ་རྟོགས་པར་གྱུར་པ་ན། །དེ་ལས་གཞན་པའི་དོན་རྟོགས་པར། །མི་རིགས་ཤིན་ཏུ་ཐལ་འགྱུར་ཕྱིར། །སྣ་ཚོགས་ལག་རྒྱན་ཅན་འགའ་ཡི། །མིང་ནི་བཟུང་བར་གྱུར་པ་ན། །ཕྱི་མའི་དུས་སུ་སྒྲ་དེ་ལས། །མཛེས་པའི་ཅོད་པན་ཅན་རྟོགས་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་སྔ་མ་དེ་ཉིད་འདིའི། །ཕྱི་ཡི་རྣམ་རྟོག་གཟུགས་བརྙན་འདི། །བློ་ནི་སྤྱི་ཡི་མིང་ཅན་ནོ། །བ་མེན་ཉེ་བར་དམིགས་ན་ཡང༌། །དེ་ཉིད་ལ་ཡང་འདི་ལྟར་འགྱུར། །མཐོང་དང་རྟོག་པའི་རྣམ་དབྱེ་བ། །མི་ཤེས་ཕྱིའོ་སྙམ་དུ་སེམས། །དེ་ལྟར་ཡང་ནི་ཤེས་བྱས་ཏེ། །སྒྲ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་ནི། །རྒྱས་པར་བསལ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དེ་རྣམས་ཡུལ་ཡིན་དུ། །ཟིན་ཀྱང་ཉེར་འཇལ་རྗེས་དཔག་ཉིད། །ཚུལ་གསུམ་པོ་ཡི་རྟགས་ཉིད་ལས། །སྐྱེས་པ་འདི་ལྟར་ཤེས་བྱ་སྟེ། །གང་ཞིག་བ་ལང་འདྲ་བར་ནི། །ཐོས་པའི་ཡུལ་གྱི་བ་མིན་ཏེ། །བརྡ་འཛིན་པ་ཡི་གནས་སྐབས་ཀྱི། །བ་མེན་བློ་གནས་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་བློ་ལ་གནས་པ་ཡང༌། །དུས་དེར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། །འདི་ནི་བ་ལང་དང་འདྲ་ཞེས། །བརྡ་ཡི་ཅི་ལས་འབྲེལ་པ་ཡིན། །འབྲེལ་པ་ཅན་ལས་ཐ་དད་པའི། །འབྲེལ་པ་གཞན་ཡོད་མིན་པར་བསྒྲུབས། །སྔོན་དུ་བརྡ་ལ་རྣ་བ་ཡི། །རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་སྒྲ་བཟུང་ལ། །མིག་གི་མདུན་ན་གནས་པ་ཡི། །བ་མིན་བཟུང་བར་གྱུར་པ་ན། །མངར་བ་དང་ནི་དྲི་ཞིམ་སོགས། །སོ་སོར་བཟུང་བ་ཀུན་སྦྱོར་བ། །རྣམ་ཤེས་སོ་སོ་བ་དག་ནི། །སྦྱར་འདི་ཚད་མར་
― DTG191_Page_0115 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིགས་པ་མིན། །མིང་དང་སྦྱོར་བ་ཡང་དག་རིགས། །དྲན་པ་ཉིད་ནི་བསལ་བ་མིན། །ཐབས་མཐའ་ཡས་པ་ལས་བྱུང་བའང༌། །མིང་འབྲེལ་ཡང་དག་རིགས་པ་རྣམས། །ཆོས་མཐུན་ཉིད་ལ་མི་ལྟོས་ཀྱང༌། །མི་བདག་ཉིད་ལས་འབྱུང་འགྱུར་ཏེ། །ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱིས་གདུངས་པ། །རྣམ་པར་སལ་བའི་གདུགས་དཀར་ཅན། །དེ་རྣམས་ནང་ན་མི་བདག་ཅེས། །སྨྲས་པའི་ཉེར་བསྟན་བྱེ་བྲག་གིས། །དུས་ཕྱིས་དེ་ནི་མཐོང་བ་ན། །མི་དེ་འདིའོ་སྙམ་བློ་དེ། །ཁྱེད་ལ་ཚད་མ་གཞན་ཐོས་འགྱུར། །ཆོས་མཐུན་ལ་སོགས་ལྟོས་མེད་ཕྱིར། །རྗེས་དཔག་སྟོབས་ཀྱིས་ཚད་མ་གཞན། །ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གཞན་སྒྲུབ་བྱེད། །མངོན་སུམ་རྗེས་དཔག་ལས་གཞན་པ། །གཉིས་བཅས་ཚད་མ་གཞན་ཡིན་ཏེ། །ཚད་མ་ཡིན་ཕྱིར་རྗེས་དཔག་བཞིན། །རྗེས་སུ་དཔག་པའང་དེ་དེ་བཞིན། །གཏན་ཚིགས་ལ་གནོད་མ་བསྟན་ཕྱིར། །དེ་རྣམས་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཡིན། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་ཡིན་ན་ནི། །ཚད་མ་བཞི་པོའང་ཁྱེད་ཀྱིས་བསལ། །ཁྱེད་ཀྱིས་དེར་སྨྲས་ལན་གང་ཡིན། །དེ་ཉིད་འདིར་ནི་ལན་དུ་འགྱུར། །ཉེ་བར་འཇལ་བ་རྣམ་པར་དཔྱད་པའོ།། །།ཚད་མ་དྲུག་ཏུ་ཤེས་བྱས་ཏེ། །གང་དུ་དོན་གཞན་དུ་འགྱུར་ཡིན། །མ་མཐོང་བ་ལ་རྟོག་པ་གཞན། །དེ་ནི་དོན་གྱིས་གོ་བར་བསྟན། །དེ་ལ་བསྲེག་པར་མངོན་སུམ་རིག །མེ་ལ་བསྲེག་པའི་ནུས་ཡོད་དང༌། །ཉི་མ་འགྲོ་བར་རྗེས་དཔག་ལས། །དེ་ཡི་ནུས་པ་ལ་སྦྱོར་བས། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནུས་པ་ནི། །འབྲས་ལས་དོན་གྱི་གོས་སྒྱུར་བྱེད། །འབྲེལ་པ་བཟུང་བ་མེད་པར་ནི། །སྔར་མེད་དེ་ཡང་རྟོགས་པར་བྱེད། །འདི་རྣམས་སྔར་འབྲས་འབྲེལ་པའང་མིན། །ད་ལྟར་གཞན་འཛིན་པ་ཡང་མིན། །གང་ལས་ཕྱོགས་ཆོས་རྗེས་འགྲོར་འགྱུར། །རྣ་བ་ལ་སོགས་ནུས་ཕྱོགས་ལའང༌། །གཏན་ཚིགས་ཇི་སྙེད་རབ་སྦྱོར་བ། །དེ་ཀུན་ཆོས་ཅན་མ་གྲུབ་པས། །གཞི་མ་གྲུབ་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །ལྷ་སྤྱིན་ཚོན་པོ་ཉིན་པར་ནི། །མི་ཟ་ཞེས་སོགས་ཚིག་ཐོས་པ། །མཚན་མོ་ཟ་བར་ཤེས་པ་ནི། །ཐོས་ལས་དོན་གྱིས་གོ་བར་བཤད། །མཚན་མོ་ལ་སོགས་ཚིག་རྣམས་དོན། །ཉིན་མོའི་ཚིག་གིས་རྟོགས་པ་མིན། །ཉིན་མོ་ལ་སོགས་ཚིག་གི་དོན།།
― DTG191_Page_0116 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟབ་མོའི་བཟའ་ལ་འདྲེ་བ་མིན། །གང་གིས་ཚིག་དེ་དེ་སྒྲུབ་པར། །བྱེད་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་པ་མིན། །དོན་གཞན་ལ་ནི་འཇུག་ཕྱིར་ཡང༌། །གཉིས་པའི་དོན་ལ་རྟོགས་པ་མིན། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ནི་ཚིག་གཞན་གྱིས། །བློ་ལ་བརྟེན་པར་འདི་ཞེས་བྱ། །དེས་ན་གོ་བྱེད་མིན་པར་ཡང༌། །ཚིག་གང་ཡིན་དེ་ཤེས་བྱ་སྟེ། །མངོན་སུམ་ཚོགས་པར་གང་འགྱུར་བའི། །ཚད་མར་དེ་ནི་བརྗོད་བྱ་ན། །ཚིག་ཏུ་མ་སྨྲས་པ་ཉིད་ནི། །རེ་ཞིག་མངོན་སུམ་པར་མི་འདོད། །འདི་ནི་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་པར། །ནམ་ཡང་མ་མཐོང་རྗེས་དཔག་མིན། །གལ་ཏེ་འབྲེལ་པ་མ་མཐོང་ཡང༌། །རྟགས་ཉིད་དུ་ནི་འདོད་པ་ན། །དེ་ནི་བརྗོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང༌། །ཚིག་རྣམས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་འགྱུར། །འབྲེལ་པ་མེད་པར་གཞན་དག་ལ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ཡིན། །བ་མེན་གྱིས་མཚོན་པ་ལང་གང༌། །ཤེས་པས་གཟུང་བ་ནུས་པ་ཉིད། །ཉེ་བར་འཇལ་སྟོབས་ལས་བྱུང་བའི། །ནུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱེད། །བརྗོད་པ་སྨྲ་པོའི་ནུས་པ་ལས། །གཞན་དུ་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །དོན་གྱིས་གོ་བར་རྟོགས་པར་འགྱུར། །དེ་ལས་གཞན་པ་འགྲོ་བ་མིན། །སླར་ཡང་དོན་གྱིས་གོ་བ་གཞན། །ཉིད་ཀྱིས་སྒྲ་ནི་རྟག་ཉིད་ངེས། །གང་ཕྱིར་རྟག་པ་མིན་ན་བརྡ། །ཐ་སྙད་ལ་ནི་རྗེས་འཇུག་མིན། །ཚད་མས་ངེས་པའི་དངོས་མེད་པས། །ནག་པའི་ཁྱིམ་ན་མེད་པ་ཡི། །བྱེ་བྲག་ལས་ནི་ཕྱི་རོལ་ན། །ཡོད་པར་འགྲུབ་ཅེས་གང་སྨྲས་པ། །དངོས་མེད་དེ་ལས་བྱུང་བ་གཞན། །དོན་གྱིས་གོ་བ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཕྱོགས་ཆོས་ལ་སོགས་ཡན་ལག་ནི། །མིན་ཕྱིར་རྗེས་དཔག་ལས་གཞན་འདི། །ཕྱི་ཡུལ་བྱེ་བྲག་ཅན་དོན་ནམ། །དེ་ཡི་བྱེ་བྲག་ཅན་གྱི་ཡུལ། །གཞལ་བྱ་ཡིན་ན་གང་ཁྱིམ་ན། །མེད་འདི་ཇི་ལྟར་ཕྱོགས་ཆོས་ཡིན། །སྲོག་བཅས་ཁྱིམ་ན་མེད་པ་ནི། །ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུ་འདིར་རྟོགས་ན། །རྒྱབ་ན་དེ་ཡོད་པར་རིག་པའི། །བློ་ནི་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པ་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ཡི། །གང་ཞིག་ཁྱིམ་ན་མེད་པ་ཙམ། །ཤི་བ་ལ་ཡང་དེ་མཐོང་ཕྱིར། །ཕྱི་རོལ་གནས་པར་སྒྲུབ་བྱེད་མིན། །དེ་ལ་ནུས་བཅས་དང་བྲལ་བའི། །ནུས་པ་གང་ན་སྲིད་མིན་པ། །ནུས་བཅས་མངོན་སུམ་ཉིད་ཡིན་ན། །དོན་གྱིས་གོ་བས་རྟོགས་བྱ་
― DTG191_Page_0117 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང༌། །སྲེག་པ་ལ་སོགས་རྒྱུ་གང་ཡིན། །མི་ལ་སོགས་པ་མ་ནོར་བར། །ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་མཐོང་བ་ནི། །དེ་ལ་བུམ་པ་གཞན་ཅིར་འགྱུར། །ཐ་དད་ཡིན་ན་འབྲས་བུ་ལ། །དེ་ནི་དགོས་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །དངོས་པོ་བྱེད་པ་མིན་ཉིད་འགྱུར། །དགོས་པ་ཡིན་ན་ཐ་དད་འགྱུར། །དོན་བྱེད་ནུས་པའི་ངོ་བོ་ནི། །ནུས་པ་རང་གི་མཚན་ཉིད་དེ། །དེ་འདྲའི་བདག་ཉིད་དུ་སྣང་བ། །མངོན་སུམ་གྱིས་ནི་ངེས་པ་ཡིན། །མཚན་ཉིད་གཞན་དུ་གྲུབ་པ་ཉིད། །ཚད་མ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་མིན། །དེས་རྟོགས་ན་ཡང་དོན་མེད་དེ། །ངོ་བོས་དེ་འབྲས་གྲུབ་ཕྱིར་རོ། །ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་གཞན་བྲལ་བས། །དོན་གྱིས་གོ་བ་རྟོགས་ཤེ་ན། །མ་ཡིན་གཞན་དུ་འབྲེལ་འབྱུང་ཕྱིར། །དངོས་པོ་ལས་དེ་འབྱུང་བ་ཡིན། །ཆུ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ། །སྲེག་པ་ལ་སོགས་ནུས་བཅས་མེད། །མངོན་སུམ་གྱུར་བཞིན་དེ་ལས་གཞན། །ནུས་པ་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །ནུས་དེ་གཅིག་ཏུ་ཐ་དད་མིན། །གཉིས་ཀའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཞེ་ན། །མ་ཡིན་འགལ་ཕྱིར་གཞན་མིན་ན། །གང་ཕྱིར་དེ་ཡང་མངོན་སུམ་བྱུར། །མངོན་སུམ་ཉིད་གནས་འདི་རྣམས་ནི། །རྗེས་སུ་དཔག་བྱ་ཉིད་བསལ་བ། །ཉམས་མིན་གང་གིས་འདི་ལ་ནི། །ཡུལ་ན་རྗེས་དཔག་ཏུ་མི་འདོད། །སྣང་བ་ལ་སོགས་དངོས་པོ་གང༌། །མངོན་སུམ་གྱི་ནི་ཡུལ་མིན་པ། །དེ་རྣམས་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ། །ཡོང་ཉིད་རྟགས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱེད། །རྒྱུ་མཚན་ལ་ནི་ལྟོས་བཅས་པའི། །སྒྲ་ལ་སོགས་པ་རིགས་པ་པོ། །རྒྱུ་གཞན་དག་ནི་ཡོད་གྱུར་ཀྱང༌། །མི་འབྱུང་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་བཞིན། །ཉི་མ་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཡི། །ཡུལ་ལས་ཡུལ་གཞན་དག་ཏུ་ཡང༌། །རྒྱུན་མི་འཆད་འགྲོ་ཡུལ་གཞན་ཐོབ། །འབར་བ་སོགས་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ། །བརྟན་བདག་ཉིད་དུ་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །གཞན་པར་འདི་ནི་མི་རིགས་ཏེ། །དེ་ནི་ཡུལ་གཞན་ཕྱིན་པ་ལས། །གཞན་པའི་ནུས་པ་བསལ་བ་ཡིན། །ཚོལ་ཉིན་མོ་མི་ཟ་བའང༌། །དོན་དེ་ལ་ནི་ངེས་པ་མིན། །ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་སོགས་འབྲེལ་མི། །གཞན་དུ་ཡང་ནི་སྨྲ་བར་བྱེད། །དོན་དུ་གཏོགས་ལ་མི་ལྟོས་པ། །འདིས་ནི་གལ་ཏེ་ཚིག་གཞན་ཡང༌། །དོན་དང་བཅས་པ་འདྲེན་བྱེད་ན།།
― DTG191_Page_0118 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚིག་གཞན་དག་ཀྱང་འདྲེན་པར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་ཡི། །ངོ་བོར་དེར་ནི་རྟོགས་པ་ཡི། །ཚད་མ་གཞན་ཉིད་གང་ཡིན་དེས། །དོན་རྟོགས་འགྱུར་བ་བརྗོད་འདོད་ན། །མཚན་མོའི་བཟའ་བ་དང་འབྲེལ་བ། །བརྗོད་འདོད་མིར་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཉིན་མོའི་བཟའ་བ་དང་བྲལ་བ། །ཚོ་ཕྱིར་དེ་ལ་གཞན་བཞིན་ནོ། །ཟ་བ་ཡིན་དང་ཚོ་བ་ཉིད། །རྗེས་སུ་འགྲོ་དང་ལྡོག་པ་ཡི། །འབྲེལ་པ་ངེས་པ་དེ་ཡི་ནི། །དངོས་པོ་ལས་ནི་དངོས་པོ་རྟོགས། །འབྲེལ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པའི། །ཚིག་ལས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་འགྱུར་ཏེ། །གཅིག་ལས་གཞན་ཀུན་རྟོགས་མིན་གྱི། །གཞན་དུ་ཡང་ནི་འགྱུར་བ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་འབྲེལ་པ་མེད་པ་དང༌། །ཡོད་ཀྱང་ངེས་པར་མ་བཟུང་བ། །ཚིག་འདི་རྟོགས་བཞིན་པ་ནའང༌། །ཚད་མ་ཅན་དུ་འགྱུར་མ་ཡིན། །འབྲེལ་པ་ཚད་མ་ཉིད་གནས་པ། །གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོའི་བཀའ་ཡིན་ནམ། །མངོན་སུམ་འབྲེལ་པ་མེད་བཞིན་དུ། །ཇི་ལྟར་ཚད་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །འབྲེལ་པས་རྟོགས་བྱེད་ཉིད་ཡིན་ན། །ཅི་ཕྱིར་གཞན་ཡང་རྟོགས་བྱེད་མིན། །འབྲེལ་པས་སྟོང་བ་ཉིད་དུ་ནི། །བྱེ་བྲག་ཅི་ཡང་མེད་པར་འདོད། །མངོན་སུམ་ལ་ཡང་འབྲེལ་པ་ཉིད། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གནས། །མི་སླུ་བ་ནི་ཚད་མ་ཉིད། །དོན་དེ་ལས་ནི་བདག་ཉིད་ཐོབ། །དེ་རྒྱུ་མིན་པའམ་རྒྱུ་མིན་པ། །དེ་ཡང་ངེས་པར་མི་སླུ་བར། །རིགས་པ་མིན་ཏེ་མ་ལུས་པ། །མི་སླུ་བར་འགྱུར་གཞན་དུ་མིན། །གཉིས་པའི་ཚིག་ནི་སྣང་བ་ཡི། །བསམ་བའི་རྗེས་སུ་དཔོག་པ་སྟེ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཚིག་འདི་ལས། །ལྡོག་པར་གོ་བར་འདོད་པ་ཡིན། །ཉེ་བར་འཇལ་བ་ཚད་མ་ཉིད། །ཡིན་པ་རྒྱས་པར་བསལ་བས་ན། །དེས་བསྐྱེད་དོན་གྱིས་གོ་བ་ཡིས། །ཚད་མ་ཉིད་ཀྱང་བསལ་བ་ཡིན། །བ་ལང་ཉེ་བར་དམིགས་པ་ཉིད། །ཉེ་བར་འཇལ་བའི་ཚད་མར་འདོད། །དེ་ཡོད་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡང། །རང་ཉིད་ཉེས་པ་སྐྱེད་བྱེད་པ། །འདོད་ཕྱིར་དོན་གང་རྟོགས་པ་ལ། །ལྟོས་པའི་ནུས་པ་གང་ཞིག་ཡིན། །གཞན་མིན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཡང༌། །ལག་པ་བསྐྱོད་སོགས་ལས་བཞིན་དུ། །སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དོན་རྟོགས་པར། །འགལ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་
― DTG191_Page_0119 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་འདྲ་བའི་ཆོས་དག་ནི། །བསྲེས་པ་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡི་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་སྒྲ་རྣམས་གོ་བྱེད་པ། །ཉིད་དུ་འགལ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མངོན་སུམ་རྫས་ལ་བརྟེན་པར་ནི། །མཐོང་བའི་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ། །དེ་རྣམས་ཡི་གེ་ཇི་བཞིན་དུ། །སྔར་མཐོང་ངོ་ཤེས་རྟག་པར་འདོད། །གསལ་བར་བྱེད་པ་མེད་ཕྱིར་ཡང༌། །འདི་ནི་ཡོད་ཀྱང་མི་དམིགས་ཉིད། །ཁྱེད་ཀྱི་སྐྱེད་བྱེད་གང་ཡིན་ཡིད། །དེ་ཉིད་ཁོ་བོ་གསལ་བྱེད་ཡིན། །དེ་མིན་ནུས་པ་ཐོགས་མེད་པ། །ཡིན་ན་ཡིན་ན་ཤེས་པ་དེ་རྟག་འབྱུང༌། །དེ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ན། །དེ་ནི་ནམ་ཡང་འབྱུང་མི་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་དེ་རྣམས་གསལ་བྱེད་པའི། །རྒྱུས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་མི་རིགས་སོ། །སྔར་མཐོང་ངོ་ཤེས་པ་རྟག་ཉིད། །གོང་དུ་བསལ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ནག་པ་ཁྱིམ་ན་མེད་པ་ལས། །ཕྱི་རོལ་ཡོད་པ་མི་རིགས་ཏེ། །གང་ཕྱིར་ཤི་བར་དོགས་པ་ལས། །གཞན་དུ་ན་ནི་འཐད་པ་ཡིན། །གསོན་ལ་ཁྱིམ་ན་མེད་པ་ནི། །ཕྱི་རོལ་ཡོད་པར་རབ་བསྒྲུབས་པའི། །དོན་གྱིས་གོ་བ་འདིར་སྨྲ་བ། །དེ་མིན་དེར་ཡང་མ་ངེས་ཕྱིར། །ཚུ་རོལ་མཐོང་བས་ནག་པ་ནི། །ཁྱིམ་དུ་མ་མཐོང་ཚད་མ་མིན། །དེ་ནི་སྲོག་བཅས་དང་འབྲེལ་བ། །ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡིན། །ཇི་སྟ་སྐད་ལ་སོགས་པ་སྟེ། །སྲོག་དང་བཅས་པར་ངེས་ཡིན་ན། །ཁྱིམ་ན་མེད་པས་མེད་པར་ཡང༌། །ངེས་འདི་ཚད་མ་ཉིད་ཡིན་ན། །དེ་ལྟའང་ཁྱིམ་ན་མེད་པ་ཉིད། །བལྟར་རུང་མ་མཐོང་བར་ངེས་པའང༌། །དེ་ཕྱིར་དེར་ནི་ཕྱི་རོལ་ན། །ཡོད་པར་བརྟགས་ཉིད་ལས་ངེས་ཡིན། །ཁྱིམ་དུ་གང་ཞིག་མ་ཕྲད་པ། །འདི་ནི་ཕྱི་རོལ་ན་ཡོད་ངེས། །ཁྱིམ་གྱི་དང་ར་ཁྱིམ་སྒོ་ནས། །ཡོད་པ་མཐོང་བའི་མི་བཞིན་ནོ། །འདིར་ནི་ཁྱིམ་གྱི་ཁོང་གཏོགས་པ། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ནའང་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་དོན་གྱིས་གོ་བ་འདི། །རྗེས་དཔག་ལས་ནི་མི་ཕྱེད་དོ། །དོན་གྱིས་གོ་བ་རྣམ་པར་དཔྱད་པའོ།། །།དངོས་པོ་གང་ཞིག་ངོ་བོ་ལ། །ཚད་མ་ལྔ་པོ་མ་བསྐྱེད་པའི། །དངོས་ཡོད་རྟོགས་ཕྱིར་དེ་ལ་ནི། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ཚད་མ་ཉིད། །མངོན་སུམ་ལ་སོགས་མི་བསྐྱེད་པའམ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ཚད་མར་འདོད། །བདག་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་གྱུར་
― DTG191_Page_0120 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའམ། །དངོས་གཞན་རྣམ་པར་རིག་པའམ། །ཚད་མ་མེད་པའི་དངོས་པོ་རྣམས། །དངོས་པོ་མེད་པར་རྟོགས་པར་བྱེད། །སྔ་ན་མེད་པ་ལ་སོགས་པ། །འདི་ནི་རྣམ་པ་བཞི་རུ་དབྱེ། །ཞོ་སོགས་འོ་མ་ལ་མེད་གང༌། །དེ་ནི་སྔ་ན་མེད་པར་བརྗོད། །ཞོ་ལ་འོ་མ་མེད་པ་ཉིད། །ཞིག་ནས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །རྟ་སོགས་བ་ལང་ལ་མེད་གང༌། །གཅིག་ལ་ཅིག་མེད་པར་བརྗོད་དེ། །དེ་ལས་གཞན་དངོས་མེད་ཅིང་དེའི། །བདག་ཉིད་གཞན་ལ་མེད་པས་སོ། །མགོ་ཡི་ཆ་ནི་དམའ་མོ་ལ། །འབྲེལ་དང་སྲ་སོགས་ངོ་བོ་ཡི། །རི་བོང་རྭ་དག་མེད་གྱུར་པ། །འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་མེད་པར་འདོད། །གལ་ཏེ་སྔ་མ་མེད་པ་སོགས། །དབྱེ་བས་དངོས་མེད་ཡོད་མིན་ན། །རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དབྱེ་བའི། །ཐ་སྙད་འདི་ཡང་མེད་པར་འགྱུར། །དེ་དངོས་མིན་ན་དབྱེར་མེད་པ། །དེས་ན་འདི་ནི་དངོས་པོ་ཉིད། །འབྲས་བུ་ལ་སོགས་དངོས་མེད་གང༌། །རྒྱུ་སོགས་དངོས་མེད་ཡིན་བདག་འདོད། །གང་འདི་རྗེས་འཇུག་མི་འཇུག་གི །བློ་ཡི་བཟུང་བ་གང་དེའི་ཕྱིར། །བ་ལང་སོགས་བཞིན་དངོས་པོ་ཉིད། །གཞལ་བྱའི་ཕྱིར་ཡང་ཤེས་པར་བྱ། །དངོས་མེད་སྒྲ་ཡི་བརྗོད་བྱ་ཉིད། །ཡིན་ཕྱིར་མངོན་སུམ་སོགས་ལས་གཞན། །གཞལ་བྱ་དངོས་པོ་མེད་པ་བཞིན། །ཚད་མ་རྣམས་ཀྱང་དངོས་མེད་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པའང་ཚད་མ་ཡིན། །རང་དང་རྗེས་མཐུན་དཔག་བྱ་སྟེ། །གཞལ་བྱ་ཡིན་ཕྱིར་དངོས་པོ་བཞིན། །དེ་ཕྱིར་དངོས་བདག་ཉིད་ལས་གཞན། །དེ་འདིར་རྟག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་བསལ་བས་ན། །དེ་ལས་བཟློག་པའི་དངོས་ཡོད་པ། །རེས་འགའ་བ་ནི་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཡོངས་དོར་ཙམ་གྱིས། བདག་ཉིད་དུ་ནི་འདི་སེམས་ན། །རྟག་ཏུ་དངོས་པོ་མེད་ཉིད་དུ། །འདི་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་ཅེས་བྱ། །ཡོངས་སུ་མ་གྱུར་འདི་ཡོད་ནའང༌། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་འཁྲུལ་པ་ཉིད། །གཉིད་དང་བརྒྱལ་སོགས་གནས་སྐབས་སུ། །དོན་ཡོད་ན་ཡང་དོན་འབྱུང་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་རྐྱེན་གཞན་ཡོད་པ་ལ། །དེས་དབེན་བ་ཡི་གཞན་མཐོང་ཕྱིར། །བུམ་པ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི། །ངོ་བོས་དེ་ནི་ཡིན་འདོད་ན། །གཉིས་པའི་ཕྱོགས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན། །འདི་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་
― DTG191_Page_0121 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན། །གང་འདི་ཁྱོད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས། །ཕྱོགས་གཉིས་དག་ཏུ་བཤད་པ་ཡིན། །དངོས་གཞན་སྒྲུབ་པའི་ཤེས་པ་ལ། །འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཉིད། །དངོས་མེད་གཉིས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། །མ་མཐོང་བ་ཡང་གོ་བར་འགྱུར། །རྒྱུ་གཞན་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ན། རུང་བར་མཚུངས་པའི་ངོ་བོ་དེ། །དེས་དབེན་གཞན་ནི་མ་ཤེས་པ། །དེ་ནི་མེད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། །བལྟ་ནུས་དངོས་པོ་སྣང་བ་ནི། །མེད་ཉིད་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་བསྟན་པ་ནི། །འཁྲུལ་པ་ཅན་གཞན་རྣམས་ཀྱི་མིན། །གང་བློ་མངོན་སུམ་མི་འདོད་པ། །དངོས་གཞན་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི། །སྐྱེ་བར་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱེད། །གལ་ཏེ་དོན་གྱིས་གོ་བ་ལས། །ཡིན་ན་དེ་ཡང་ཤེས་བདག་ཉིད། །ཡིན་པས་དེ་ཡང་ག་ལ་གོ །དོན་གྱིས་གོ་བ་གཞན་དགོས་ན། །ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །དངོས་མེད་ཚད་མ་དངོས་ཡིན་ན། །གཞལ་བྱ་དངོས་མེད་ཀྱང་དེ་བཞིན། །དངོས་མེད་མངོན་སུམ་ནང་འདུས་པ། །དེ་བཞིན་ཁྱོད་ལ་ཇི་ལྟར་མིན། །འབྲས་བུ་ལ་སོགས་དངོས་མེད་པ། །གང་ཡིན་རྒྱུ་སོགས་དངོས་མེད་པའོ། །དེར་ཡང་གཞན་གྱིས་དབེན་བདག་ཉིད། །མངོན་སུམ་གྱིས་ནི་རྟོགས་པར་བྱེད། །རང་དངོས་གཞན་གྱིས་དངོས་བདག་ནི། །རྟག་ཏུ་ཡོད་དང་མེད་བདག་ཉིད། །དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཅུང་ཟད་ནི། །རེས་འགའ་འགའ་ཞིག་གིས་རྟོགས་འགྱུར། །མངོན་སུམ་ལ་སོགས་འཇུག་པས་ཀྱང༌། །གང་ཚེ་དངོས་པོའི་ཆ་འཛིན་པ། །བྱ་བ་དེ་ནི་མི་སྐྱེད་པ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ཆ་འཛིན་འདོད། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་དངོས་ཉིད།། གཞན་ལས་ལོག་པ་མ་ཡིན་ནམ། །དེས་ནི་དེ་བདག་ཉིད་ཡོད་པའི། །བདག་ཉིད་འདིས་ནི་མངོན་སུམ་མོ། །ཡོད་པ་དོན་བྱེད་ནུས་པ་སྟེ། །གཞན་ནི་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན། །དེ་དག་གཅིག་ཏུ་ཉམས་གྱུར་པར། །རིགས་པ་མ་ཡིན་འགལ་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རང་སྒྲུབ་པར་ནུས་པ། །གཞན་སྒྲུབ་མི་ནུས་མ་ཡིན་ནམ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཉིས་དངོས་ཉིད། །དངོས་པོ་གཅིག་ལ་ཡོད་མ་ཡིན། །གལ་ཏེ་ནུས་མེད་གཞན་ཉིད་ལས། །གཞན་དུའང་འདོད་པ་དེ་ལྟ་ན། །དངོས་པོ་གཉིས་ནི་འཐོབ་འགྱུར་ན། །གཅིག་ནི་གཉིས་ཀྱི་དངོས་ཉིད་མིན། །དངོས་པོ་མེད་པའང་དངོས་པོ་
― DTG191_Page_0122 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད། །ཡིན་པར་གོང་དུ་ཁས་བླངས་པ། །དེ་ཉིད་སླར་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད། །མེད་ཅེས་ཅི་ཕྱིར་སྨྲ་བར་བྱེད། །ངོ་བོ་མེད་ཕྱིར་ཤེས་པ་ཡི། །ངོ་བོ་ཉམས་པས་ཚད་མ་ཉིད། །མི་རིགས་དེ་ནི་གཞལ་བྱ་ཉིད། །ཡང་དག་རིག་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་རྒྱུ་ཡིན་ཕྱིར་ཚད་མ་སྟེ། །མིག་སོགས་བཞིན་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། །ངོ་བོ་མེད་པ་རྒྱུ་ཉིད་དོ། །འགྱུར་བ་ནམ་ཡང་མི་སྲིད་དོ། །ཤེས་པའི་ངོ་བོས་ཤེས་པ་ན། །དེ་དངོས་མེད་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས། །དེ་ཡི་ཡུལ་དངོས་ཚད་མ་ཉིད། །ལས་ཡིན་ཐུག་མེད་མ་ཡིན་ནམ། །དངོས་པོ་དངོས་མེད་ལས་ཚད་མ། །ཚད་མ་དངོས་མེད་ལས་དངོས་པོ། །གལ་ཏེ་མེད་པ་གོ་བྱེད་ཉིད། །ཡིན་ན་ཕན་ཚུན་གནས་པར་འགྱུར། །དེ་ཡི་གཅིག་མཐོང་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་གཞན་མཐོང་ཡིན་པར་བརྗོད། །རང་གི་ངོ་བོས་བེམས་པོ་ཉིད། །མིན་ཕྱིར་དེ་ཡང་རང་དབང་འགྲུབ། །བློ་ནི་བློ་གཞན་ལས་གྲུབ་པ། །བློ་གཞན་གྱིས་ནི་རྟགས་ལས་ཏེ། །ཡང་ན་གཞན་དུ་མི་འཐད་པའམ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་མི་འབྱུང་བའོ། །བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་གསུམ་པོ་འདི། །རེ་རེ་ཞིང་ཡང་ཡོད་སྲིད་ན། །ཐུག་པ་མེད་པ་དུ་མ་ཡི། །ཁྱོད་ཀྱི་འདི་ལ་ཁྱབ་པར་འགྱུར། །རུང་བའི་ངོ་བོར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། །གཅིག་ཉིད་ཉེ་བར་དམིགས་པ་ལས། །རུང་བ་ཉིད་གཞན་མེད་པར་ནི། །ངེས་པར་ཡང་དག་རྟོགས་པར་བྱེད། །མཁའ་ལ་ཟླ་བ་མེད་ཤེས་པར། །གཅིག་པོ་གང་ལས་རིག་པ་ཡིན། །སྒྲ་ཀུན་གྱིས་ནི་དབེན་པར་ཡང༌། །གང་དུ་ཇི་ལྟར་ངེས་པར་བྱེད། །སྣང་བ་དང་ནི་མུན་པ་ཡི། །ཕུང་པོ་དག་ལས་སྒྲུབ་པ་པོ། །དེ་ཉིད་ཤེས་མཁའོ་སྙམ་སེམས་ཏེ། །གང་ཕྱིར་གནས་མེད་བ་ལྟར་ཡང་མེད། །སྒྲ་ཀུན་གྱིས་ནི་དབེན་པར་ཡང༌། །འབྲས་བུ་མ་མཐོང་བ་ལས་ཤེས། །དེ་ལྟར་ཤེས་པ་གཞན་དག་གི །ཉམས་སུ་མྱོང་ལས་དེ་ཡང་འགྲུབ། །འདི་ཡི་དངོས་མེད་ཚད་མ་ནི། །དངོས་པོའི་དངོས་པོ་དེ་གནས་པ། །དངོས་མེད་སྒྲ་ཡིས་བརྗོད་བྱ་ཉིད། །ནང་དུ་འདུས་བྱས་གནོད་པ་མེད། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ཚད་མ་ནི། །རང་དང་རྗེས་མཐུན་པས་དཔོག་ན། །དེ་འདིར་འགྲུབ་པ་ལས་བསྒྲུབ་ཉིད། །དེ་འདྲར་རྗེས་མཐུན་ཡོད་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་རྣམ་པར་དཔྱད་པའོ།། །།
― DTG191_Page_0123 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཡོད་པར་དེར་འདི་འབྱུང་ལ། །མེ་དཔར་ཡང་ནི་མི་འབྱུང་བ། །དེ་ཕྱིར་དེ་ལས་འབྱུང་བ་དེ། །འདི་ནི་རིགས་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། །འདི་ཡོད་པས་ནི་འདི་འབྱུང་གི །འདི་མེད་པར་ནི་འདི་མི་འབྱུང༌། །འདི་ནི་ཚད་མ་གཞན་ཉིད་ཅེས། །ཐུབ་པ་ཙར་ཀ་སྨྲ་སྟེ། །གང་ཕྱིར་འདི་དཔེ་མ་དམིགས་ཕྱིར། །འདི་ནི་རྗེས་དཔག་མ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་པ་གང་གིས་དོན་གང་ཞིག །རྟོགས་པ་དེ་དངོས་མེད་པ་ལས། །མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་སྟེ། །མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད། །དཔེ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །འདི་ཡང་ཚད་མ་གཞན་ཡིན་ནོ། །དཔེ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དུ་ནི། །འདི་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རབ་ཏུ་གྲུབ། །རྒྱུ་འབྲས་ཉིད་དང་དངོས་མེད་དང༌། །རྟོགས་པ་དང་ནི་འབྲེལ་མེད་ཀྱི། །སྒྲུབ་དང་བསྒྲུབ་བྱ་གང་ཡིན་པ། །དེ་དང་འདི་ལ་འདི་དབྱེར་མེད། །དེ་ཡོད་འབྱུང་བ་མ་གཏོགས་པར། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་གཞན་མེད། །སྣང་བ་མི་དམིགས་མ་གཏོགས་པར། །མེད་པ་གཞན་ཉིད་རྟོགས་པ་མིན། །དངོས་པོ་དེ་ཡི་ཐ་སྙད་དུ། །རུང་བ་ཉིད་དུ་རབ་སྒྲུབ་བྱེད། །བརྡ་ཡིས་དངོས་སུ་རྟོགས་པ་ཡིས། །དོན་ཡོད་ངེས་པར་མཐོང་བའོ། །ཚོགས་པར་རྣམ་པར་གནས་པ་ཡི། །རྒྱུ་ནི་ཚོགས་པ་ཅན་ཉིད་དེ། །སྟོང་ཡོད་འབྲས་བུའི་རྟགས་ལས་ནི། །བརྒྱ་སོགས་ཡོད་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ། །ཞེས་གྲགས་པ་དང་དེ་བཞིན་དུ། །མཐངས་ཀྱིས་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ། །འདི་འདྲའི་འཁྲུལ་བཅས་དུ་མ་དག །ཚང་མར་མི་སྦྱར་ཐལ་འགྱུར་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་འདི་ནི་གནས་མིན་པ། །ཉིད་ལ་ཉམ་ཐག་ལས་བྱེད་ནའང༌། །མངོན་སུམ་དང་ནི་ལྐོག་གྱུར་ཏེ། །དོན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གནས། །གཉིས་ཀ་གཉིས་ཀ་མིན་བདག་ཉིད། །དོན་གཞན་རིགས་པ་མིན་པ་ཉིད། །གཅིག་ལ་བྱ་དང་བྱ་མིན་པར། །ཤེས་ན་གཅིག་ཉིད་ཉམས་པ་ཡིན། །དངོས་སུ་རྣམ་ཤེས་སྐྱེད་བྱེད་ལ། །མངོན་སུམ་དོན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ལས་བཟློག་པ། །ལྐོག་ཏུ་གྱུར་ཅེས་བྱ་བར་བརྗོད། །རེ་ཞིག་སྒྲ་འབྱུང་ཉེར་འཇལ་སོགས། །འདི་ནི་དང་པོའི་དོན་ཡུལ་མིན། །མངོན་སུམ་ཁོང་གཏོགས་ཐོབ་པའམ། །འབྲས་མེད་ཉིད་དེ་དྲན་པ་བཞིན། །ལྐོག་ཏུ་གྱུར་
― DTG191_Page_0124 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཡུལ་དེ་ཡང༌། །དེ་རྣམས་ཡུལ་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་དངོས་གྱུར་ལྐོག་གྱུར་འདི། །མིན་ཏེ་མངོན་སུམ་དངོས་པོ་བཞིན། །གཞན་ལ་རྣམ་པར་བརྟེན་ན་ཡང༌། །འདི་ནི་དེ་རྟོགས་ཇི་ལྟར་ཡིན། །གཞན་དང་འབྲེལ་པའམ་མ་འབྲེལ་པའམ། །ཐ་དད་སྣང་བའམ་དེ་བཞིན་མིན། །མ་འབྲེལ་པ་ལས་དེ་འབྱུང་ན། །ངེས་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ཐ་དད་སྣང་འགྱུར་ན། །ཁྱབ་པ་འབྲེལ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་ཞིག་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་དོན། །འབྲེལ་པའི་དོན་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། །ཐ་དད་དེ་གཞན་མི་བརྟེན་ཏེ། །རྗེས་དཔག་ཡིན་པར་བསལ་ཞེས་བྱ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་ཚད་མ་གཞན་བརྟག་པ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་པའོ།། །།གལ་ཏེ་ནོར་བུ་གཟི་ལྟ་བུར། །དངོས་པོ་དུ་མའི་བདག་ཉིད་ཅན། །རང་བཞིན་དེ་ལྟར་ཡིན་པའམ། །ཡོད་ལ་སོགས་པ་འགལ་ཅི་ཡོད། །དངོས་པོ་དངོས་གཞན་མཚུངས་པ་ཡིན། །ནམ་མཁའ་མེ་ཏོག་ཁྱད་པར་མེད། །གལ་ཏེ་མཚུངས་མིན་ཉིད་བྲལ་ན། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པ་མིན། །གང་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཚུངས་མིན་ཕྱིར། །མངོན་པར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་ལ། །དངོས་པོ་གཞན་དུ་ངེས་པ་ནི། །དངོས་པོ་ཉིད་ནི་མེད་པར་འགྱུར།། དངོས་པོ་ལས་ནི་ལྡོག་པ་ན། །མེད་པ་ཉིད་ནི་སྤངས་ནས་ནི། །གཞན་དུ་འགྲོ་ཡོད་ཅི་ཞིག་མཚོན། །རྒྱུ་སྐར་ལམ་གྱི་མཚོ་སྐྱེས་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་དངོས་དེར་འདོད་པ་ནི། །ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་དང་མཚུངས་མིན། །ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་མཚུངས་མིན་པར། །འདོད་ན་དེ་ཕྱིར་དངོས་དེ་ནི། །དེ་དང་མཚུངས་པའི་དངོས་པོ་ཉིད། །སྤྱི་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་པར་གྱིས། །རྣམ་པ་གཞན་དུ་བློ་དེ་ནི། །གཏོར་ཟས་སོ་བརྟག་ལ་འཇུག་མིང༌། །དངོས་པོ་རྣམས་སུ་ངེས་ནས་སོ། །འཇུག་པ་དེ་ནི་གང་གིས་བྱས། །གལ་ཏེ་འདྲ་བས་ངེས་འདི་ནི། །དེ་ཉིད་སྤྱིར་ནི་བདག་ཅན་འདོད། །རང་བཞིན་རྗེས་འགྲོ་ནུས་པ་ནི། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བཤད་པ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་བློ། །འབའ་ཞིག་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་མིན། །གང་ཕྱིར་དངོས་པོས་ངོ་བོ་ཀུན། །ཕན་ཚུན་དུ་ནི་ཐ་དད་མིན། །དངོས་པོའི་མཐར་ནི་བྱས་པ་ལས། །གལ་ཏེ་འདྲ་མིན་དང་བྲལ་བའི། །དངོས་
― DTG191_Page_0125 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་དེ་ནི་ཐ་དད་མིན། །དེ་དབྱེ་མེད་ཕྱིར་དེ་བདག་བཞིན། །དེ་ལས་ཐ་དད་རང་ངོ་བོ། །མི་འདྲ་བར་ནི་མངོན་པར་བརྗོད། །འདྲ་བ་མིན་ཡང་ཐ་དད་མིན། །དེ་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་དོན་རྣམས་ཐ་དད་ཉིད། །ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་འདོད་པ་ན། །མི་འདྲ་བར་ནི་འདོད་པར་གྱིས། །དེ་ནས་ཁྱད་པར་བདག་ཉིད་ཀྱང༌། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དངོས་གཅིག་དང༌། །རྣམ་པ་དུ་མར་འདོད་པ་ཡིན། །དེ་དག་རྗེས་འཇུག་ལྡོག་པ་ཡིན། །བློ་ཡི་གཟུང་བྱ་ཉིད་དུ་གནས། །ཐོག་མར་གང་དག་རྗེས་འཇུག་ཕྱིར། །སྤྱི་ཞེས་བྱ་བར་གྲགས་པ་ཡིན། །དེ་ལས་གཞན་ནི་ལོག་པའི་ཕྱིར། །ཁྱད་པར་ཡང་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་དག་གི་ནི། །ཕན་ཚུན་རང་བཞིན་ཉིད་ལ་ནི། །འདྲེ་བར་གྱུར་པས་དེ་ཉིད་དུ། །རྣམ་པ་གཉིས་འདི་རིགས་མ་ཡིན། །ཕན་ཚུན་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད། །སྣ་ཚོགས་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་འཇུག །དེ་ལྟ་བུ་ཡི་ངོ་བོ་ཡང༌། །རྣམ་པ་གཉིས་ནི་རིགས་མ་ཡིན། །གལ་ཏེ་གཅིག་དངོས་འདི་ཡོད་ནའང༌། །ཆོས་ཀྱི་དབྱེ་བ་རབ་འགྲུབ་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་ཐ་དད་གནས་འགལ་མིན། །དཔེར་ན་བྱེད་པའི་ནུས་པ་བཞིན། །མཐོང་བ་ལ་ཡང་རིགས་མིན་མེད། །གང་ཕྱིར་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་ལ། །གཅིག་པུ་ཉིད་དང་ཐ་དད་དང༌། །འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་རྗེས་འཇུག་མཐོང༌། །གཅིག་པུ་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་ན། །ཐ་དད་ཆོས་གྲུབ་མ་ཡིན་ནས། །གང་ཕྱིར་མ་བརྟགས་དབྱེ་བ་ནི། །སྣ་ཚོགས་ཉིད་དུ་མངོན་པར་བརྗོད། །ནུས་པ་སྣ་ཚོགས་བདག་ཉིད་ནི། །བརྗོད་པར་འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་སྤྲུལ། །དངོས་པོ་གཅིག་པུའི་བདག་ཉིད་ནི། །དེ་ལ་ཐ་དད་རིགས་པ་མིན། །གང་དེ་ཉིད་དངོས་ཅེས་བརྗོད་པ། །དེ་ཉིད་གཅིག་ཅེས་བཤད་པ་ཡིན། །དེ་དངོས་མི་འགྱུར་སླར་ཡང་དེ། །སྣ་ཚོགས་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་དངོས་དང་ནི་དེ་དངོས་མིན། །ཕན་ཚུན་དུ་ནི་འགལ་བའི་ཕྱིར། །དངོས་པོ་གཅིག་པུ་ཉིད་དུ་ནི། །ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་རིགས་མ་ཡིན། །སྒྲུབ་པ་དང་ནི་དགག་པ་ནི། །ཕན་ཚུན་དུ་ནི་འགལ་བ་ཡིན། །གང་གིས་མ་འཁྲུལ་སེམས་ཀྱིས་ནི། །གཅིག་ཏུ་བྱ་བ་ནུས་པ་ཡིན། །རིགས་མཐུན་པ་དང་རིགས་མི་མཐུན། །དུ་མ་ལས་ལྡོག་དངོས་པོ་ལ། །དེ་དང་དེ་ལས་ལྡོག་
― DTG191_Page_0126 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ན། །ཆོས་ཀྱི་ཐ་དད་རབ་ཏུ་བརྟགས། །དེ་ཕྱིར་གཅིག་ལའང་དུ་མ་ཡིན། །ངོ་བོ་ཉིད་བརྟགས་རིགས་པ་མིན། །དངོས་པོ་གཅིག་ལ་རྣམ་པ་གཉིས། །ཡང་དག་པར་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །གང་ཡང་མི་ཡི་སེང་གེ་སོགས། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཉེར་བཤད་དེ། །དེ་དག་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས། །ཡང་དག་པར་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་ནི་རྡུལ་ཕྲན་དུ་མའི་ཚོགས། །ངོ་བོ་གཟུགས་གཅིག་ལྡན་མ་ཡིན། །སྣ་ཚོགས་གང་ཡང་དེ་གཅིག་མིན། །སྣ་ཚོགས་རིགས་ཀྱི་རིན་ཆེན་བཞིན། །གཅིག་ཉིད་ན་ནི་རྣམ་གཉིས་པས། །སྣ་ཚོགས་རྣམ་པར་སྣང་མི་འགྱུར། །སྤྲང་མའི་རྐང་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང༌། །བསྒྲིབས་ཏེ་མ་བསྒྲིབས་པ་ལ་ནི། །མི་ཡི་སེང་གེའི་ཆ་རྗེས་འབྲང༌། །ངོ་ཤེས་པ་ཡི་རྒྱུ་དག་ནི། །དེ་ཡང་རྡུལ་ཕྲན་རང་བཞིན་ཏེ། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྐྱེན་འབྱུང་བཞིན། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པ་ཡིས། །སྣ་ཚོགས་རིན་ཆེན་ལ་སོགས་བཤད། །དུ་མའི་བདག་ཉིད་སྣ་ཚོགས་ཏེ། །གཅིག་པུ་ཉིད་དང་འགལ་བ་ཡིན། །དོན་བྱེད་པར་ནི་ནུས་པ་ཉིད། །དངོས་པོ་ཉིད་དུ་བས་བར་བརྗོད། །གལ་ཏེ་རྗེས་འགྲོ་ཉིད་དེ་ནི། །ཐམས་ཅད་ཀུན་གྱི་བྱ་བྱེད་འགྱུར། །དངོས་པོ་གཅིག་པུ་ཉིད་དང་ནི། །སྐྱེད་པར་ནུས་པ་དང་སྦྱོར་བ།། དེ་ཡང་གཞན་ཡང་ཁྱད་མེད་ཡོད། །ཇི་ལྟ་བུར་ནི་སྐྱེད་བྱེད་མིན། །སྔོ་སོགས་ཁོ་ན་དངོས་པོ་ཉིད། །གལ་ཏེ་རྗེས་འགྲོར་འདོད་ན་ནི། །དཀར་པོ་སེར་པོ་ལ་སོགས་ཀྱང༌། །སྔོན་པོའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་བྱེད་འགྱུར། །གཉིས་པའི་བདག་ཉིད་དང་བྲལ་བ། །གཅིག་པུ་ཉིད་ནི་དེ་ལས་སྐྱེས།། དེ་ཕྱིར་ཁྱེད་ཀྱིས་སྣ་ཚོགས་ཀུན། །གཅིག་ལ་དུ་མའི་རྣམ་པ་མེད། །གཟེགས་ཟན་འདོད་པའི་ཡོད་པ་བཞིན། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་མིན། །གཅིག་ནི་དུ་མའི་ངོ་བོ་ཉིད། །དེ་ལྟར་འགྱུར་མིན་ཐ་དད་ཕྱིར། །འགལ་བའི་ཆོས་དང་འདྲེ་བ་ཡང༌། །དངོས་པོའི་ཐ་དད་མཚན་ཉིད་དེ། །སྔོན་པོ་སེར་པོའི་ཐ་དད་ནི། །འདོད་པ་ཇི་ལྟར་ཡང་མི་འགྱུར། །རྗེས་འགྲོ་རྣམ་པ་གཞན་དངོས་ཕྱིར། །དེ་ཡང་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་ལ། །དེ་དག་གསལ་པོར་ཐ་དད་དུ། །ཡོད་པ་དེ་ནི་ཇི་ལྟར་མེད། །ཇི་བཞིན་ཁ་དོག་ཁྲ་བོ་ལ། །ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་ཁ་དོག་འཛིན། །སྣ་ཚོགས་ཉིད་ཕྱིར་དངོས་
― DTG191_Page_0127 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བཞིན། །ཐ་དད་མི་དད་པར་ངེས། །གང་ཚེ་དངོས་པོ་ཁྲ་བོ་ནི། །ཅིག་ཅར་དུ་ནི་རྟོག་པར་བྱེད། །དེ་ཚེ་གཞན་དང་གཞན་མིན་སོགས། །དབྱེ་བ་ཐམས་ཅད་རབ་ཐིམ་ཉིད། །དངོས་པོ་དུ་མའི་ངོ་བོ་ལ། །བརྗོད་པར་འདོད་པ་ངོ་བོར་འདོད། །རིམ་དང་ཅིག་ཅར་འཇུག་པ་ཡིས། །ཚིག་རྣམས་རྣམ་པ་གཞན་ཡོད་མིན། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་འགག་པའི་ཕྱིར། །གཅིག་ནི་སྣ་ཚོགས་ཉིད་མ་ཡིན། །དུ་མའི་ངོ་བོ་སྣ་ཚོགས་ཏེ། །གཅིག་ཉིད་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་མིན། །ཇི་སྲིད་རྣམ་པ་དེ་དག་ནི། །དངོས་པོ་དེ་ལ་ཡང་དག་ཡོད། །དེ་སྲིད་ཁོ་ནར་སྐྱེད་པ་སྟེ། །དེ་སྲིད་དངོས་པོར་གཅིག་ཉིད་ནི། །དངོས་པོ་གཅིག་ལས་གཞན་ཉིད་དུ། །དེ་ཡི་བདག་ཉིད་དང་བྲལ་འགྱུར། །ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་དང་འདྲ་མིན། །དེ་ཡང་དོན་བྱེད་ནུས་པ་མིན། །གཅིག་པུའི་ནུས་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། །དངོས་པོ་གཞན་ལ་འཇུག་མ་ཡིན། །འབྲས་བུ་དམིགས་པར་སྣང་བ་ཡི། །ཐ་དད་ལ་སོགས་བཤད་པའི་ཕྱིར། །དངོས་དེའི་བདག་ཉིད་མིན་པ་ཡང༌། །དེ་དང་མ་འདྲེས་པས་ནི་རིགས། །དངོས་མེད་ཉིད་ནི་ཁྱད་མེད་མིན། །དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡང་དོན་བྱེད་ནུས་པ་རུ། །དེ་ལྟར་དངོས་པོ་ཞེས་སུ་བརྟག །ནུས་པ་མེད་པ་ལ་ལྡོག་པ། །འདྲ་བ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་ཡིན། །དེས་ནི་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་པ། །མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པར་བརྟགས། །དང་པོ་དངོས་གཞན་དང་མཚུངས་པ། །ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་དེ་ཁྱད་ཡོད། །མཐུན་དང་གཞན་དང་དངོས་པོ་ལས། །གང་གི་བདག་ཉིད་དངོས་དེ་ནི། །གལ་ཏེ་ལྡོག་ན་མཐུན་པའི་རིགས། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་མཚུངས་མ་ཡིན་ནམ། །དེ་ཚེ་མཐུན་པའི་རིགས་རྣམས་ཀྱིས། །མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་འགྱུར། །དེ་ཡི་བདག་ཉིད་ཁྱད་མེད་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དེ་ཤེས་མིན། །གང་ཕྱིར་རིགས་མཐུན་པ་ཡི་མིང༌། །གང་གིས་འདི་ནི་འགྱུར་བ་ཡིན། །དེ་དང་མཐུན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱང༌། །དེ་དང་རང་བཞིན་ཐ་དད་འགྱུར། །རང་བཞིན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དེ། །མཐུན་པ་ཞེས་བྱར་རྟོགས་པ་ཡིན། །གཅིག་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་ལ། །རྒྱུ་ཉིད་གཞན་ནི་ཐ་དད་ཕྱིར། །གང་ཕྱིར་གཅིག་པུ་རྟོགས་པ་ལ། །རྒྱུ་ནི་འགའ་ཞིག་ཁོ་ན་སྟེ། །ནུས་པ་རང་བཞིན་ངེས་ཐ་དད། །དབང་པོ་བདུད་རྩི་ལ་
― DTG191_Page_0128 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་བཞིན། །གལ་ཏེ་སྔོ་སོགས་ལས་མིན་ནི། །ལྡོག་པའི་ངོ་བོའི་རྟེན་ཉིད་འདོད། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་ཤེས་པ་ནི། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་སྐྱེད་ཡིན་ནམ། །སྔོ་སོགས་ཤེས་སྐྱེད་སྔོན་པོ་ལས། །ཇི་ལྟར་ཐ་དད་ལྡན་པ་ཡི། །རྣ་བས་དེ་ནི་མི་སྐྱེད་དེ། །དེ་བཞིན་མིག་ཀྱང་འདོད་པར་གྱིས། །སྐྱེད་བྱེད་ལས་ནི་ལྡོག་པ་ཡི། །གང་གཞན་སྐྱེད་བྱེད་དངོས་པོར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ནི། །རྗེས་འགྲོ་ཡང་ནི་ངེས་པ་ཡིན། །རྣམ་པ་གཞན་དུ་ཁྱད་མེད་ཕྱིར། །རྣ་བ་ལ་སོགས་ཐ་དད་ཀྱང༌། །དེ་ཡི་སྐྱེད་བྱེད་ཅིས་མི་འདོད། །མིག་གཟུགས་ལ་སོགས་ཁྱད་པར་བཞིན། །སྐྱེད་བྱེད་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་པ། །མིག་སོགས་པ་ནི་གྲུབ་པ་མིན། །གང་ཕྱིར་ཁྱད་མེད་དེ་དག་ནི། །བདག་ཉིད་ཀྱང་ནི་སྐྱེད་བྱེད་འདོད། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལས། །ལྡོག་པ་ཉིད་ནི་དམིགས་མི་འགྱུར། །རང་བཞིན་ལས་ནི་ལྡོག་པ་ན། །རང་བཞིན་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །སྐྱེད་བྱེད་གཞན་ལས་དེ་དག་ནི། །ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ན། །དེས་བསྐྱེད་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན། །དེ་ཡང་ཁོ་བོ་ཅག་ཉིད་འདོད། །དེ་ཡི་སྐྱེད་བྱེད་དེ་ཡང་ནི། །རང་བཞིན་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ཡིན། །དེ་ཀུན་དེ་ལས་ངེས་པར་ནི། །རང་གི་རྒྱུ་ལས་ཡང་དག་འབྱུང༌། །གཅིག་པུའི་བདག་ཉིད་རྗེས་འགྲོའི་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་དེ་དག་སྐྱེད་བྱེད་ཡིན། །བདག་ཉིད་གཅིག་ལའང་དེ་ཡོད་ཡིན། །ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་གཞན་ཅི་ཞིག །ཁྱད་པར་གཞན་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་གཅིག་པུ་སྐྱེད་བྱེད་ཕྱིར། །དེ་ཐ་དད་ཕྱིར་ནུས་མིན་ནམ། །ཐ་མི་དད་ཡིན་མ་ཚང་ཅི། །ཇི་ལྟར་རྗེས་འགྲོ་ཁྱད་མེད་ཀྱང༌། །ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་མིན། །སྣ་ཚོགས་ཉིད་ལ་ཁྱད་མེད་ཀྱང༌། །དེ་ལྟ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འགྱུར། །ཐ་དད་འགའ་ཞིག་ཀྱང་སྐྱེད་བྱེད། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་ངེས་པར་འགྱུར། །རྗེས་འགྲོ་ཉིད་ནི་གཅིག་ཅིག་ལ། །སྐྱེད་བྱེད་སྐྱེད་བྱེད་མིན་ཅི་ཞིག །གལ་ཏེ་དེར་ཡང་ཁྱད་ཡོད་ན། །ཡོད་ཆུ་དེ་ཅི་དངོས་དེ་ཉིད། །དེ་ཐ་དད་ཕྱིར་མི་སྐྱེད་པ། །རྗེས་འགྲོ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ནམ། །དེ་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཡི་དོན། །གང་ཞེས་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ཡིན། །དེ་ལ་རྗེས་འགྲོ་ཅན་མ་ཡིན། །རྗེས་འགྲོ་གང་དེས་འབྲས་སྐྱེད་མིན། །བདག་ཉིད་གང་ཞིག་མངོན་འདོད་པས། །སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་རབ་འཇུག་འགྱུར།།
― DTG191_Page_0129 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་གནས་པ་ཉིད་སྤྱོད་པས། །ཐ་དད་ཐ་མི་དད་མི་རྟོགས། །གཞན་དུ་བདག་ཉིད་ཐ་དད་ལ། །ལོག་པ་ཉིད་དུ་མཚུངས་ཉིད་དུ། །ཡོད་ཉིད་དངོས་པོའི་རྗེས་འགྲོ་ན། །རབ་འཇུག་ལ་སོགས་ཐལ་བར་འགྱུར། །བྲམ་ཟེ་གཅེར་བུ་ཟེར་སྐྱ་པས། །རྟོགས་པས་དཔྱད་པ་ཉིད་དུ་ནི། །སྣ་ཚོགས་སུ་ནི་བརྗོད་པ་ན། །ཅི་ཞེས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་སྨྲས། །གསེར་གྱི་ཕོར་བུ་ཆག་པ་ཡིས། །གང་ཚེ་གསེར་གྱི་གདུ་བུར་བྱས། །དེ་ཚེ་སྔ་འདོད་མྱ་ངན་སྐྱེད། །ཕྱི་མ་འདོད་པས་དགའ་བའང་སྐྱེད། །གསེར་འདོད་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་སོ། །དེ་ཕྱིར་མངོན་སུམ་བདག་ཉིད་ཅན། །སྐྱེ་དང་འཇིག་དང་གནས་མེད་ན། །བློ་གྲོས་གསུམ་དུ་འགྱུར་མ་ཡིན། །འཇིག་པ་མེད་ན་མྱ་ངན་མེད། །སྐྱེ་བ་མེད་ན་རྒ་བ་མེད། །གནས་པ་མེད་ན་བཏང་སྙོམས་མེད། །དེས་ནི་སྤྱི་ནི་རྟག་པ་ཉིད། །དེ་ལྟར་དེ་ཡང་རིགས་པ་མིན། །རྟེན་ནི་མི་མཚུངས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །གང་ཕྱིར་སྐྱེ་དང་གནས་དང་འཇིག །དོན་གཅིག་ལ་ནི་བརྟེན་པ་མིན། །ཕན་ཚུན་འགལ་བ་རྣམས་ལ་ནི། །དུས་ནི་མཚུངས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །འདི་ནི་སྐད་ཅིག་འཇིག་པ་ཉིད། །ཡོད་ན་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་མ་ཡིན། །གསེར་ཕོར་གྱི་ནི་དངོས་པོ་ཡང༌། །གསེར་གྱི་བདག་ཉིད་རང་བཞིན་ལས། །རྗེས་འགྲོ་མེད་པར་འཇིག་པ་ཡིས། །འགའ་ཞིག་ལ་ནི་མྱ་ངན་སྐྱེད། །རྣམ་ཀུན་སྔོན་ནི་མེད་ངོ་བོའི། །དེ་ཡི་བདག་ཉིད་གདུ་བུ་ནི། །འབྱུང་བ་ན་ནི་དགའ་བ་བསྐྱེད། །གང་ན་ཡང་ནི་བརྟན་པ་མེད། །གསེར་གྱི་བདག་ཉིད་དངོས་པོ་དག །གང་ཚེ་མཐོང་བ་བློ་གྲོས་རྨོངས། །འདྲ་བ་གཞན་ནི་འབྱུང་བ་ན། །དེ་ཚེ་བརྟན་པ་ཉིད་དུ་སེམས། །གསེར་ནི་བརྟན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་གདུ་བུ་ཡང༌། །སྔ་ཕྱི་ལ་སོགས་གནས་སྐབས་ལ། །མཐོང་འགྱུར་གཞན་གྱི་དུ་མ་ཉིད། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས་འགྱུར་བར་སྨྲ་བ་བརྟག་པ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པའོ།། །།གསེར་གྱི་རྗེས་འགྲོ་མཚུངས་པ་ཡི། །དུས་གཉིས་རྗེས་འགྲོ་མ་ཡིན་ནོ། །གནས་སྐབས་ཐ་དད་ལྡན་དངོས་པོ། །འགའ་ཞིག་སངས་རྒྱས་པ་ཡང་འདོད། །གནས་སྐབས་ཐ་དད་ཡོད་ན་ཡང༌། །ཇི་ལྟར་ཁ་དོག་མ་སྤངས་གསེར། །དུས་གསུམ་
― DTG191_Page_0130 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་ནི་དེ་བཞིན་དངོས། །འདི་ནི་རྫས་མ་སྤངས་པ་མིན། །འདས་དང་མ་འོངས་པའི་ཤེས་པ། །གཞན་དུ་ཡུལ་མེད་པར་ནི་འགྱུར། །གཉིས་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་ཤེས་ནི། །སྐྱོབ་པས་ཇི་ལྟར་གསུངས་པ་ཡིན། །འདས་པའི་ལས་ཀྱང་ཡོད་མིན་ན། །ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་སྟེར་བར་འདོད། །འདས་དང་མ་འོངས་ཤེས་དབྱེ་བ། །རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་ཇི་ལྟར་འགྲུབ། །དེ་ཕྱིར་འདས་དང་མ་འོངས་པའི། །ཡུལ་ནི་རྫས་སུ་མེད་པ་མིན། །དུས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས། །དངོས་པོ་ལ་སོགས་ད་ལྟར་བཞིན། །གང་ལས་དུས་ཐ་དད་རྗེས་འགྲོ། །དེ་ལྟར་འདི་ནི་བསམ་མི་བྱ། །གང་ཕྱིར་བྱེད་པས་རྣམ་ཕྱེ་བ། །འདིར་ནི་དུས་རྣམས་རྟག་པར་འགྱུར། །བྱེད་པ་ལ་ནི་གང་གནས་པ། །དེ་ནི་དེ་ལྟ་བ་རུ་བརྗོད། །བྱེད་པ་ཞིག་ལ་འདས་པ་སྟེ། །དེ་མ་ཐོབ་པ་མ་འོངས་པ། །བྱེད་པ་འབྲས་བུ་འདྲེན་པ་སྟེ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྐྱེད་བྱེད་མིན། །འདས་པ་འདྲེན་པ་ཡོད་མིན་ཏེ། །དེ་ལ་བྱེད་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་དག་ཆོས་ལ་བྱེད་པ་འདི། །གཞན་ཉིད་དམ་ནི་དེ་ཉིད་དུ། །ཁས་ལོང་གང་ཕྱིར་གཞན་འགྲོ་བའི། །དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཡོད་མ་ཡིན། །གཞན་ཉིད་དུ་ནི་གནས་པ་ན། །སྔ་ཕྱི་ལ་ཡང་རང་བཞིན་མེད། །རྒྱུ་ཉིད་འདུས་བྱས་ཉིད་སོགས་བཞིན། །བྱེད་པ་ཡང་ནི་རྟོགས་པར་གྱིས། །རང་བཞིན་རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར། །གཞན་དུ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །གང་ཕྱིར་གཟུགས་ལས་ཐ་དད་པའི། །རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་མིན། །རིམ་དང་རིམ་མིན་འགལ་བའི་ཕྱིར། །རྟག་པ་ཡི་ནི་རྒྱུ་ཉིད་ནི། །སྔར་སུན་ཕྱུང་སྟེ་འདུས་བྱས་ནི། །རྟག་པ་ལ་ནི་གསལ་བརྟེན་མིན། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་ཐ་དད་པའི། །བྱེད་པ་རུ་ནི་རྗོད་བྱེད་པ། །རང་གི་གྲུབ་མཐའ་དང་འགལ་བ། །བཟློག་པར་དཀའ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར། །གཞན་ཉིད་མིན་ཡང་བྱེད་པ་ནི། །ཆོས་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར། །ཆོས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན། །དུས་ཀུན་ཏུ་ནི་ཐལ་བར་འགྱུར། །དེས་ན་དུས་ཀྱི་རྣམ་དབྱེ་འདི། །དེ་ཡི་དབང་གིས་རྟག་མི་འགྱུར། །དེ་ཡི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཡིན། །ཞིག་དང་ཐོབ་དང་མ་ཐོབ་མེད། །བྱེད་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར། །ཆོས་ནི་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་འགྱུར། །སྔོན་
― DTG191_Page_0131 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ཕྱི་མ་རྣམ་གཅོད་ཅིང༌། །དབུས་ཙམ་དུ་ནི་ཡོད་པ་ཅན། །རྒྱུན་དུ་བྱེད་པ་ཡོད་པ་མིན། །ཆོས་ནི་རྟག་ཏུའང་ཡོད་པར་བརྗོད། །ཆོས་ལས་གཞན་ནི་བྱེད་པ་མིན། །ལྷ་ཡི་སྤྱོད་པ་བསལ་བ་ཡིན། །བྱེད་པ་གཞན་ནི་ལྟོས་བཅས་ན། །གལ་ཏེ་དེར་ཡང་དུས་གནས་པ། །མཚུངས་པར་རྗེས་སུ་རྩོད་པ་ནི། །ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ནམ། །རང་གི་ངོ་བོ་ཐ་མི་དད། །གལ་ཏེ་ཁྱད་པར་མཐོང་ན་ཡང༌། །ཐོགས་དང་བཅས་པ་ཉིད་བཞིན་དུ། །དེ་ནི་རང་བཞིན་ལ་ཕན་མིན། །དངོས་པོ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལས། །ཐོགས་དང་བཅས་པ་ཉིད་སོགས་ནི། །འགའ་ཞིག་རེས་འགའ་བར་འདོད་མིན། །དངོས་པོ་ཉིད་དུ་བརྗོད་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་བྱེ་བྲག་འགུགས་པ་མིན། །དངོས་པོ་ཉིད་དུ་དེ་ལྟར་བརྗོད། །གཟུགས་ཀྱིས་དེ་ཞེས་སྒྲ་ཡིས་ནི། །འོན་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་བག་ཆགས་སོ། །བྱེད་པ་རྒྱུན་ལ་སོགས་པ་བཞིན། །དེ་ཉིད་གཞན་ཉིད་རྣམ་པ་ཡིས། །འོན་ཏེ་བརྗོད་དུ་མེད་པར་བརྗོད། །བྱེད་པ་རྒྱུན་ལ་སོགས་པ་བཞིན། །དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་མ་ཡིན་ནམ། །དེས་ན་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །རྒྱུ་བཞིན་དུ་ནི་འབྲས་བུ་ལའང༌། །དེ་ནི་གང་དུའང་དགོས་པ་མིན། །གང་ཕྱིར་དངོས་ཉིད་དོན་བྱེད་ནུས། །དེ་དང་འདི་ནི་ཉེ་བ་སྟེ། །ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་ཡིས་བྱས་པའི་དུས་གསུམ་གྱི། །རྣམ་གཞག་དེ་ཉིད་དུ་མི་འཐད། །བྱེད་པ་ཞེས་བྱའི་འབྲས་འགུགས་པའི། །ནུས་གསང་སྒྲ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན། །ནུས་པ་ཁོ་ནའི་དངོས་ཉིད་ཕྱིར། །ཐ་སྙད་དུ་དེ་ཇི་ལྟར་ཡོད། །གང་འདི་དངོས་པོ་སྣང་བ་ནི། །བཙོ་དང་སྲེག་སོགས་འབྲས་བུར་བྱེད། །འདས་དང་མ་འོངས་པར་གནས་པ། །དེ་ཉིད་ཁས་ལེན་བྱེད་དམ་ཅི། །གལ་ཏེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ། །དེ་ཉིད་གཅིག་པུའི་བདག་ཉིད་ཡོད། །བྱེད་དང་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་ནི། །ཞིག་པ་ཞེས་བྱ་ཇི་ལྟར་ཡིན། །དངོས་པོ་གཅིག་པུ་འདི་ཉིད་ལ། །ཁྱད་པར་མེད་ན་ཕན་ཚུན་དུ། །འགལ་བའི་རྣམ་པ་དེ་དག་ཏུ། །ཇི་ལྟ་བུར་ན་རིག་པ་ཡིན། །གནས་སྐབས་གཅིག་ནི་ཡོངས་བཏང་ནས། །གནས་སྐབས་གཞན་ནི་ཡོངས་འཛིན་ཕྱིར། །དེ་ནི་ཁྱད་མེད་མ་ཡིན་ཏེ། །ཁྱད་པར་མེད་ཅེས་བཏགས་པ་ཡིན། །དངོས་པོ་གནས་སྐབས་ཐ་དད་
― DTG191_Page_0132 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིང༌། །མ་ཡིན་བྱེད་པོ་མི་འཐོབ་ཕྱིར། །དེ་དག་ཉིད་ནི་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །འབྲས་བུ་ཡོད་པར་དམིགས་བར་འགྱུར། །དུས་རྣམས་སུ་ནི་དངོས་དེ་དག །ཐ་མི་དད་པ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །མ་བྱུང་བ་ནི་བྱུང་བ་དག །འཇིག་འགྱུར་དེ་བདག་ཉིད་ཅི་ལྟར། གནས་སྐབས་སུ་ཡང་དབུས་མ་ལ། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་བྱེད་པོ་ཉིད། །དེ་ཕྱིར་དེ་ཉིད་རང་ངོ་བོ། །དེ་ཉིད་གནས་སྐབས་གཞན་དག་ལའང༌། །དེ་ཡི་བྱེད་པ་ཞིག་པ་དང༌། །དེ་ཡི་དེ་དག་ཇི་ལྟར་འདོད། །གཞན་གྱི་ངོ་བོས་བྱེད་པ་ན། །བྱེད་པ་ཉིད་ནི་ཐོབ་པའང་མེད། །འདས་དང་མ་འོངས་པར་གནས་པའི། །མེ་སོགས་གལ་ཏེ་གཞན་ཡིན་ན། །དེ་ཕྱིར་འདྲེས་སོགས་སྐྱོན་དེ་ནི། །ཕྱོགས་འདི་ལ་ནི་གཞི་མེད་པ། །ད་ལྟར་མ་བྱུང་དེ་ཉིད་ནི། །འབྲས་བུ་སྐྱེར་རུང་འབྱུང་བ་ནི། །འབྱུང་བ་དེ་ནི་གནས་པ་མིན། །འདི་རྗེས་འགྲོ་མེད་བདག་ཉིད་གྲུབ། །གང་ཕྱིར་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ནི། །དེ་ཉིད་ཡང་དག་དངོས་པོ་སྟེ། །དེ་དག་ལ་ནི་དེ་ཡང་མེད། །གང་ཡོད་དེ་ལས་འབྲས་མི་འབྱུང༌། །མ་བྱུང་བ་ནི་བྱུང་བའི་ཕྱིར། །འདས་པ་ཡང་ནི་དངོས་པོ་འདི། །གཞན་བཞིན་ད་ལྟར་བ་བསལ་ཐོབ། །རེས་འགའ་ལ་ནི་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང༌། །རྒྱུ་མེད་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་ཕྱིར། །རྟག་ཏུ་ཡོད་པའང་མེད་པར་འགྱུར། །རྒྱུ་ནི་ངེས་པར་ཡོད་པ་ཅན། །དོན་ནི་ད་ལྟར་རབ་ཏུ་བརྗོད། །སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་ལས། །མཚན་ཉིད་མི་འདོད་གཞན་དག་འདོད། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འདུས་བྱས་ཉིད། །སྐྱེ་དང་གནས་སོགས་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར། །དེ་ལ་སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་གང༌། །བསྐྱེད་པས་སྐྱེད་བྱེད་བརྗོད་པ་ཡིན།། འདི་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པའི་དངོས། །མ་སྐྱེས་དེ་ཉིད་གཞན་ཉིད་ཡིན། །དེ་ལས་གཞན་མིན་ཁྱད་པར་ནི། །རེ་ཞིག་བྱེད་པར་ནུས་མ་ཡིན། །ཡིད་ཕྱིར་སྔར་ཡང་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། །གྲུབ་པ་ཡིས་ནི་དུས་ཕྱིས་བཞིན། །འདི་ནི་ཁྱད་པར་གཞན་ཉིད་མིན། །ཐ་དད་ཕྱིར་དང་མ་འབྲེལ་ཕྱིར། །དེ་ནི་སྔ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཡོད་པའི་འབྲས་བུར་བ་ལ་པར་འགྱུར། །རྣམ་པ་གཞན་དང་གནས་ངང་འཇིག །གཞན་ཉིད་དེ་ཉིད་བརྟགས་པ་དང༌། །རྒས་སོགས་ཡུལ་གྱི་སྐྱོན་རྣམས་ནི། །དེ་དག་ཁོ་ནར་ཡོངས་སུ་སྦྱར། །ནུས་པ་ངེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །འདི་དག་རང་གི་འབྲས་བུ་
― DTG191_Page_0133 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས། །རིགས་ལ་སོགས་པའང་དེའི་ངོ་བོར། །སྔ་ཕྱི་ལ་ཡང་ཡོད་པ་མིན། །ནུས་པའི་ངོ་བོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །རང་དང་མཐུན་པའི་བྱ་བ་ནི། །དེ་ཚེ་ཅི་ཕྱིར་རྩོད་པ་མིན། །དེ་རྩོམ་དཔག་མེད་དུས་ནི་ཐོབ། །འོན་ཀྱང་འདས་དང་མ་འོངས་དངོས། །སྐད་ཅིག་མའམ་མིན་པ་ནི། །དེ་དག་སླར་ཡང་ཐོག་མ་ནས། །དེས་ནི་དཔག་མེད་དུས་ཐོབ་འགྱུར། །དེ་སྐྱེས་པ་ཡི་སྐད་ཅིག་གང༌། །དེས་ནི་དེ་ལྟ་བ་རུ་བརྗོད། །སྐྱེས་ནས་འཇིག་པ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་འདས་པ་འབྱུང་མ་འོངས། །འོན་ཏེ་དེ་དག་སྐད་ཅིག་མིན། །ཁྱེད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་དང་འགལ་འགྱུར། །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མར། །གྲུབ་མཐའ་ལས་ནི་རབ་ཏུ་བཤད། །རིག་པས་གནས་ཀྱང་ཡོད་ན་ནི། །ངེས་པར་སྐད་ཅིག་མར་འཇིག་ཡིན། །ད་ལྟར་བ་བཞིན་འདིར་ཡང་ནི། །འབྲེལ་པ་སྔར་ནི་བསྒྲུབས་པ་ཡིན། །འདི་དག་འདིས་ནི་མ་འོངས་པ། །དོན་བྱེད་ནུས་པ་ཡིན་ནམ་མིན། །དོན་བྱེད་ནུས་པ་ཡོད་པ་ན། །ད་ལྟར་བ་ནི་དེ་གཞན་བཞིན། །ད་ལྟར་བ་ནི་མ་ཡིན་ན། །ནུས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཕྱིར། །ནམ་མཁའི་པདྨ་ལ་སོགས་བཞིན། །འཇིག་དང་མི་སྐྱེད་ཐལ་བར་འགྱུར། །བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་མཚུངས་པར་བྱས། །མ་ངེས་པར་ནི་བརྟག་པ་ལས། །དེ་དག་ཀྱང་ནི་རྒྱུ་མཚན་མིན། །དོན་བྱེད་ནུས་པར་ངེས་པ་ནི། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྐྱེན་ལས་སོ། །རྒྱུ་མེད་ཉིད་ཀྱིས་མཚུངས་པ་ནི། །ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ལ་དངོས་ཡིན། །ངེས་པར་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ཡི། །སྐྱེ་བ་རྐྱེན་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང༌། །ད་ལྟར་བ་ཡི་དངོས་པོ་ཡི། །མཚན་ཉིད་ཡོད་པས་གཞན་ཡོད་མིན། །འདས་དང་མ་འོངས་པ་དག་ལ། །དེ་ཉིད་ཁྱེད་ལ་མ་ཉམས་ཡོད། །དེ་ཕྱིར་ད་ལྟ་བ་ཉིད་ནི། །དེ་དག་ལས་ནི་ཅིས་མི་འབྱུང༌། །དེས་ན་མཐོ་རིས་ཐར་བ་ཡི། །འབྲེལ་པའི་བརྩོན་པ་འདི་དོན་མེད། །འབད་པས་འབྲས་བུ་བསྒྲུབས་པ་ནི། །དེ་ནི་ཅུང་ཟད་དམིགས་སུ་མེད། །འོན་ཏེ་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ཡང༌། །མེད་པར་དེ་དག་ལ་ཁས་ལེན། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་དེ་ཡི་ཕྱིར། །གཏན་ཚིགས་རྣམས་ནི་དངོས་མེད་ཆོས། །མ་གྲུབ་ཕྱིར་ན་གྲུབ་རྟེན་མིན། །ད་ལྟར་ཉིད་ནི་གྲུབ་པས་ན། །འགལ་ཡིན་ཆོས་ཅན་ལ་གནོད་
― DTG191_Page_0134 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར། །བྱུང་ནས་གཟུགས་ནི་གང་སོང་བ། །དེར་ནི་འདས་པ་རབ་ཏུ་བཤད། །རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་ཡོད་པས་ན། །གང་བྱུང་དེ་ནི་མ་འོངས་པ། །ཡོད་པ་ད་ལྟར་བ་ཉིད་དུ། །འགྱུར་བ་ཞེས་བྱར་བསྒྲུབས་པ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་ཡོད་པ་མཚན་ཉིད་ནི། །ད་ལྟ་བ་ཡི་མཚན་ཉིད་ཡིན། །འདས་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་སོགས་ཉིད། །དེ་བཞིན་འབྱུང་བའི་ཁོངས་ཆུད་དེ། །སྒྲོ་བཏགས་གནས་སྐབས་འདི་ལ་ནི། །བཤད་པ་ཡིན་ཏེ་ཡང་དག་མིན། །གཉིས་ལ་བརྟེན་པའི་ཤེས་པ་ནི། །གང་གསུངས་དེ་ཉིད་གཟིགས་པ་ཡི། །ཡུལ་དང་བཅས་པས་སེམས་དགོངས་ནས། །དེ་ནི་བརྟན་པར་བཞེད་པ་ཡིན། །རྟག་པའི་དབང་ཕྱུག་སོགས་ཀྱི་བློ། །གང་ཕྱིར་དམིགས་པ་མེད་པ་ཡིན། །སྒྲ་དང་མིང་ལ་སོགས་པའི་ཆོས། །དེ་ཡི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་ཕྱིར། །རྟོག་པའི་རྗེས་འགྲོ་ཙམ་གྱིས་ནི། །རྣམ་ཤེས་ཞེས་བྱར་བཤད་པ་ཡིན། །དེ་འདིར་བེམས་པོ་ངོ་བོ་ཉིད། །རབ་གསལ་ནས་ནི་ཡོངས་བརྟགས་ཡིན། །འདས་པ་རྣམ་སྨིན་རྒྱུ་འབྲས་ནི། །སྟེར་བ་ཁས་ལེན་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཡི་བག་ཆགས་ལྡན་ཤེས་པའི། །རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་འདོད་པ་ཡིན། །དེ་ཉིད་ཀྱང་ནི་བག་ཆགས་ཀྱི། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །ལས་དེ་ཡོད་ཅེས་ཉེར་བཏགས་ཏེ། །བརྟེན་པས་དངོས་པོ་མི་འཇིགས་བཞིན། །ཆད་པའི་ལྟ་བ་སྤངས་བྱའི་ཕྱིར། །དེ་ལྟར་བསྟན་བཅོས་ལས་བཤད་ཡིན། །རྣམ་པ་གཞན་དུ་སྟོང་ཉིད་མདོར། །གསུངས་པ་དེ་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད། །དངོས་སམ་བརྒྱུད་པའི་སྒོ་ནས་ནི། །རྒྱུ་འམ་འབྲས་བུ་ཉིད་གྱུར་པ། །ད་ལྟ་བ་ཡི་ངོ་བོ་གང༌། །དེ་ནི་རྣལ་འབྱོར་བ་དག་ཤེས། །རྣམ་རྟོག་རྗེས་འགྲོའི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །དད་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས། །དེ་ཉིད་དུ་ནི་ཡུལ་མེད་ཀྱང༌། །སླར་ཡང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཡིན། །དེས་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ནི། །འདས་དང་མ་འོངས་པ་ཡི་རྒྱུན། །དེ་ལ་རྟེན་ནས་རབ་འཇུག་འགྱུར། །འདས་དང་མ་འོངས་བསྟན་པའོ། །རྟོག་པའི་དྲ་བ་མ་ལུས་པ། །སྤངས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་ལྡན་པའི། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ནི། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པ་ཡིན། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་དུས་གསུམ་བརྟག་པ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པའོ།། །།
― DTG191_Page_0135 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གལ་ཏེ་དངོས་པོའི་རྗེས་འགྲོ་བ། །འདིར་ནི་ཅུང་ཟད་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་ཚེ་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་པ། །མེད་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད། །ལུས་དང་བློ་དང་དབང་པོ་སོགས། །སོ་སོར་སྐད་ཅིག་འཇིག་པའི་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་པ་རིགས་མིན། །གཞན་ནི་ཁས་ལེན་མ་བྱས་པས། །དེ་ཡི་འབྱུང་བའི་ཁྱད་པར་ལས། །དེ་ལྟར་དེ་དག་ལས་ཤེས་ཉིད། །ཇི་ལྟར་རྒྱུ་དང་ནུས་སོགས་བཞིན། །སྐྱེ་བའི་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་ས་ལ་སོགས་པ་ཡི། །ཁྱད་པར་རྣམས་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། །ལུས་དང་དབང་པོ་སོགས་ཀྱི་མིང༌། །གཞན་ནི་དེ་ཉིད་དུ་ཡོད་མིན། །རྩོད་པའི་གཞིར་གྱུར་སེམས་དག་ནི། །ཐ་དད་ལུས་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར། །རྒྱུ་འབྲས་ཉིད་ནི་ཡོད་པ་མིན། །བ་ལང་རྟ་ཡི་ཤེས་པ་བཞིན། །བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཤེས་པ་ཡིས། །བློ་རྣམས་སྐྱེད་པར་འདོད་པ་མིན། །ཤེས་པ་ཉིད་ཕྱིར་རྒྱུད་གཞན་དང༌། །འབྲེལ་པའི་བློ་རྣམས་ལྟ་བུའོ། །ཆགས་པ་དང་བཅས་འཆི་ཀའི་སེམས། །སེམས་གཞན་དང་ནི་འབྲེལ་བྱེད་མིན། །འཆི་བའི་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོའི་ཕྱིར། །ཉོན་མོངས་བྲལ་བ་དེ་ཇི་བཞིན། །དེ་ཕྱིར་སྲོག་རྩོལ་སོགས་བྱིན་རླབས། །ལུས་ཉིད་ལས་ནི་ཤེས་པ་ནི། །སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་རིགས་སོ་ཞེས། །ཟླ་བ་ཅན་དང་རྟ་མཆོག་ཟེར། །ནུར་ནུར་པོ་སོགས་ཤེས་ཡོད་ལ། །རིགས་པ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཡིན། །དབང་པོ་དག་ནི་མ་སྐྱེས་ཕྱིར། །དེ་ལ་རྟོགས་བྱའི་དོན་ནི་མེད། །དོན་རྟོགས་པ་ལས་གཞན་ཉིད་དུ། །ངོ་བོའི་ཤེས་པ་རིགས་པ་མིན། །དེ་ཚེ་ནུས་པའི་ངོ་བོ་ཡིས། །བློ་ཞེས་བྱ་བའང་ཡོད་པ་མིན། །ནུས་པ་རྣམས་ནི་རྟེན་མེད་པར། །གནས་པར་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཤེས་པའི་རྟེན་གྱི་བདག་ཉིད་ནི། །ཡོད་ན་ལུས་ཉིད་དེ་ཡི་རྟེན། །མཐར་ནི་ལུས་ནི་ལྡོག་པ་ན། །ཤེས་པའི་འཇུག་པ་ཅི་ལ་བརྟེན། །དེ་ཡི་དེ་མ་ཐག་བྱུང་བའི། །གལ་ཏེ་ལུས་གཞན་ལ་བརྟེན་ན།། ལུས་གཞན་མཐོང་བ་མེད་པས་ནི། །དེ་ནི་ཡོད་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས། །གླང་པོ་རྟ་སོགས་སེམས་བཞིན་དུ། །ཐ་དད་ལུས་ལ་འཇུག་པས་ན། །ཤེས་པ་དེ་ནི་རྒྱུན་གཅིག་པུ། །འབྲེལ་པ་རུ་ནི་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་ཤེས་པའི་རྟེན་གཅིག་ནི། །ཐོག་མཐའ་མེད་པའི་སྐྱེས་བུ་འགའ།།
― DTG191_Page_0136 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཁོར་བ་ཕར་ནི་འདོད་པར་གྱིས། །ཡང་ན་མེད་པ་ཉིད་ཁས་ལོང༌། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ནི། །ཉེ་བར་ལེན་དང་བླང་བྱ་རུ། །འགྱུར་བའི་ཤེས་རྒྱུན་ལ་སོགས་ལས། །འགའ་ཞིག་གཞན་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་ཡི་ཐོག་མཐའ་མེད་པ་ཡི། །སྔོན་དང་ཕྱི་མ་ད་ལྟར་གྱི། །འགའ་ཞིག་ངེས་པའི་བར་མཚམས་ཀྱི། །གནས་སྐབས་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བཤད། །མཐོང་བའི་བདེ་བ་ཙམ་ཞེན་པས། །ཇི་ལྟར་དེ་ཙམ་བརྟག་པ་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཡུལ་གཞན་སོགས། །དེ་ལྟར་དེ་ནི་ཁོ་བོ་སྨྲ། །གལ་ཏེ་དེ་དང་ཐ་དད་པའི། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་བཀག་ཡིན་ན། །དེ་ཚེ་བསྒྲུབ་པ་དོན་མེད་དེ། །དེ་མེད་ཉིད་ལ་རྩོད་མེད་ཕྱིར། །རྒྱུན་ནི་དངོས་མེད་མ་ཡིན་ཕྱིར། །གནས་སྐབས་གཞན་ནི་ཡོད་པ་མིན། །དེ་ལ་གནས་པའི་འཇིག་རྟེན་ནི། །ཕ་རོལ་ཇི་ལྟར་དེ་ཉིད་ཀྱིས། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་རྒྱུན་གྱི་སྒྲས། །སྐད་ཅིག་རྒྱུན་ཅན་དེ་དག་ནི། །ཟོར་ཡང་ཕྱིར་ན་ནགས་ཆོགས་བཞིན། །མ་ལུས་པས་ནི་རབ་བསྟན་ཏེ། །གཅིག་པུ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་ནི། །དེ་ཉིད་གཞན་ཉིད་སོགས་བརྗོད་མེད། །ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཕྲེང་བ་བཞིན། །རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འདོད། །དེ་ཡང་ཐོག་མཐའ་མེད་པ་ནི། །ཇི་ལྟར་ཡང་དག་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ཐོག་མར་འདོད་པའི་སེམས། །དེ་ནི་རྒྱུ་མེད་འགྱུར་བའམ། །ཡང་ན་བརྟག་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང༌། །དེ་ཡང་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་རྟག །འབྱུང་བ་ཙམ་ལས་བྱུང་བའམ། །ཡང་ན་གཞན་ཤེས་ཙམ་ལས་བྱུང༌། །མ་ལ་སོགས་པ་ཐོག་མའི་སེམས། །དེ་ལ་རྒྱུ་མེད་རེས་འགའ་བར། རིགས་མིན་གཞན་དུ་དེ་ཡི་ནི། །ཡོད་ཉིད་རྟག་ཏུ་སྣང་བར་འགྱུར། །རྟག་པའི་ཡིད་དུས་ཕྱོགས་དང་ནི། །དབང་ཕྱུག་བདག་སོགས་ཀྱིས་བྱས་མིན། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྟག་ཡོད་མིན། །ཐལ་འགྱུར་ཕྱིར་རོ་དེ་མེད་ཕྱིར། །རྣམ་ཤེས་གཅིག་པུ་རྟག་པ་ཡི། །རང་བཞིན་ཞེས་སྨྲ་གཟུ་ལུམས་ཡིན། །གཟུགས་དང་སྒྲ་སོགས་ཀྱི་སེམས་དག །གསལ་བར་ཐ་དད་སྣང་བའི་ཕྱིར། །ས་དང་ཆུ་དང་མེ་སོགས་པའི། །འབྱུང་བ་ལས་ནི་སྐྱེས་པ་དང༌། །གསལ་བ་མིན་པའི་སེམས་རྣམས་ནི། །ཅིག་ཅར་འབྱུང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར། །འབྱུང་བ་བཞི་པོ་དེ་ཡང་ནི། །གཞན་གྱིས་
― DTG191_Page_0137 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པའི་ངོ་བོར་འདོད། །ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་ལྟོས་ལ་ཡང༌། །འོན་ཏེ་འདི་ཉིད་སྐད་ཅིག་མར། །གཞན་དག་གིས་ཀྱང་བརྗོད་ན་ནི། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་དེ་དག་གི །ཇི་ལྟར་གྲུབ་མཐའ་ལ་མི་གཏོད། །དེ་ནི་ངེས་པར་གནོད་གྱུར་ཀྱང༌། །རིགས་པ་ཡིན་ཞེས་ཁས་ལེན་བྱེད། །སྔར་བཤད་རིགས་པས་སྐད་ཅིག་མར། །ཐམས་ཅད་ཉིད་དུ་རིགས་པ་ཡིན། །རང་གི་ཕྱོགས་ལ་ལྟོས་མེད་ཅིང༌། །གལ་ཏེ་རིགས་པའི་རྗེས་ཆགས་ན། །འབྱུང་བ་ཉིད་ནི་ཡོད་མིན་པའི། །རིགས་པའི་མཆོག་འདི་འདོད་པར་གྱིས། །དེ་དག་ཡན་ལག་ཅན་དངོས་མེད།། རྡུལ་ཕྲན་དངོས་ཉིད་ཀྱང་རིགས་མིན། །རྡུལ་ཕྲན་རྣམས་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ལྟར་དེ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར། །བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པས་ན། །ཕྱི་རོལ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ནི། །རྣམ་ཤེས་ལ་ནི་སོ་སོར་སྣང༌། །རྨི་ལམ་སོགས་མཚུངས་གཞན་དུ་མིན། །རྣམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྣང་བ་ལ། །བརྟེན་ནས་རབ་ཏུ་བརྟགས་པ་ཡིན། །གལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཞི་པོ་ནི། །རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་སྟེ། །དེ་ཚེ་དེ་ལས་གཞན་མེད་ཕྱིར། །རྒྱུ་ཉིད་དུ་ནི་མི་འཐད་དོ། །སྔར་གྱུར་འབྱུང་བ་ངེས་གནས་པ། །ཤེས་པས་གཞན་ནི་སྐྱེད་བྱེད་ཡིན། །གལ་ཏེ་རྒྱུད་གཞན་གྱི་རྣམ་ཤེས། །དེ་ཡི་རྒྱུར་ནི་འདོད་པ་ན། །དེ་ཅི་ཉེ་བར་ལེན་ཡིན་ནམ། །ཡང་ན་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའམ། །གལ་ཏེ་ཉེ་བར་ལེན་འདོད་ན། །བུ་ཚའི་ཤེས་པའི་རྒྱུན་ལ་ནི། །ཕ་མ་འདུས་སོགས་འདུས་བྱས་ལ། །ཁྱད་པར་རྗེས་འགྲོར་འགྱུར་བ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་ཉེར་ལེན་ཉེར་བླང་བའི། །ཆོས་འདི་ཉིད་ནི་རྣམ་གནས་པ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་དང་ལྡོག་པས་ན། །རང་གི་རྒྱུ་ལས་ངེས་པ་ཡིན། །རང་གི་ཉེར་ལེན་སྟོབས་བྱུང་ན། །རྒྱུད་གཞན་པ་ཡི་རྣམ་ཤེས་ནི། །ལྷན་ཅིག་བྱེད་ཉིད་དུ་བརྟག་ལ། །གང་ཡང་འགལ་བ་སླར་ཡང་མེད། །དེ་ཕྱིར་ཐོག་མའི་རྣམ་ཤེས་ནི། །རང་གི་ཉེར་ལེན་སྟོབས་ལས་བྱུང༌། །རྣམ་ཤེས་ཉིད་སོགས་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས། །ད་ལྟར་མ་ཡིན་རྣམ་ཤེས་བཞིན། །རྒྱུ་གཞན་པ་ནི་སྤངས་པའི་ཕྱིར། །རྒྱུ་ཉིད་མེད་པར་གནས་པ་ལ། །རྣམ་པ་གཞན་དུ་ངེས་པའི་ཆོས། །འདི་ནི་དེ་ཡི་ཐལ་འགྱུར་མིན། །ཤི་ཀའི་སྐད་ཅིག་རྣམ་
― DTG191_Page_0138 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་ནི། །རང་གི་ཉེར་བླང་སྐྱེད་ནུས་ཏེ། །ཆགས་པས་བྱས་པའི་འབྲེལ་པ་ཉིད། །སྔོན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན། །གང་གི་ངོ་བོས་རྣམ་ཤེས་ནི། །སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡོད་ངེས་ཡིན། །སྔ་ཕྱིར་དེ་ནི་མ་ཉམས་སུ། །ཟིན་ཀྱང་ཅི་ཕྱིར་རྒྱུ་མ་ཡིན། །ཕ་རོལ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ནི། །ལུས་སྐྱེས་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ན། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ལྡན་པ། །དཔེ་ནི་དེ་དག་ཇི་ལྟར་འགྲུབ། །ལུས་ནི་རྣམ་ཤེས་རྒྱུ་ཉིད་དུ། །སྔར་ནི་བཀག་བྱས་མ་ཡིན་ནམ། །སེམས་རྣམས་ཅིག་ཅར་ཐོབ་ཕྱིར་དང༌། །ཐ་དད་པ་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར། །འདོད་ན་སྡུག་པ་ཡིད་བྱེད་སོགས། །དྲན་དང་ཆགས་སོགས་རྣམ་ཤེས་ནི། །འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་ངེས། །དེ་ནི་དགག་པར་མི་ནུས་སོ། །གོམས་པའི་ཁྱད་པར་སྔར་ཡོད་པ། །འཕེལ་དང་འགྲིབ་པ་དག་ལས་ནི། །བློ་རྣམས་འགྲིབ་དང་ཕུལ་དུ་བྱུང༌། །བློ་ལ་སྣང་བར་གྱུར་པ་ཡིན། །དོན་གཞན་ལ་ཆགས་མི་མཐུན་སེམས། །དོན་གཞན་འཛིན་པ་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པ་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ལ། །རྩོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་མིན། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ལུས་ཐ་དད་ལ། །བརྟེན་པ་ཉིད་དུ་འགྲུབ་མི་འགྱུར། །སེམས་ནི་ལྟུང་བའི་ཆོས་ཅན་མིན། །ལུས་ཅན་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་རྟེན། །འབབ་པ་ལ་ནི་གེགས་བྱེད་ཕྱིར། །ཆུ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་དུ་འགྱུར། །འགྲོ་བ་མེད་པའི་སེམས་རྣམས་ལ། །རྟེན་དག་གིས་ནི་ཅི་ཞིག་དགོས། །གལ་ཏེ་དག་གིས་བདག་ཉིད་གནས། །བརྟེན་པར་འདིར་ནི་རྟོག་ན་སེམས། །ལུས་ནི་བདག་ཉིད་མི་རིགས་ཕྱིར། །ཁྱེད་ཀྱི་དེ་ཡང་འཐད་པར་མིན། །ཇི་ལྟར་དེ་ཡི་བདག་ཉིད་ལུས། །གཞན་དག་གིས་ནི་གསལ་བར་རྟོགས། །དེ་ལྟར་འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་ལས། །སོགས་པའི་སེམས་ཀྱང་ཅིས་མི་རྟོགས། །སེམས་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རིག་སྟེ། །ལུས་ནི་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་རིག །འདི་ལྟར་གང་དག་དེ་ཐ་དད། །རྒྱུ་གསེར་དང་ནི་ཟློས་གར་བཞིན། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཕྱོགས་ལ་ནི། །གཏན་ཚིགས་འདི་ནི་འཁྲུལ་མ་ཡིན། །རང་རང་གི་ནི་སང་བ་ནི། །རིག་ཕྱིར་རབ་རིབ་ལ་སོགས་བཞིན། །སེམས་ནི་སྐྱེས་མ་ཐག་འཇིག་པ། །བར་ཆད་མེད་པར་མཚོན་གྱུར་ཏེ། །ལུས་ནི་དེ་ཡི་དངོས་ཡིན་ན། །
― DTG191_Page_0139 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐད་ཅིག་ཉིད་དུ་ཅིས་མི་འདོད། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་དང༌། །དེ་ནི་མ་འཁྲུལ་པ་ཡི་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་བརྟེན་འདོད་ན། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་འཁྲུལ་ཉིད་ཡིན། །སྔར་གནས་པ་ཡི་ཤེས་པ་ཡང༌། །སྐད་ཅིག་སོ་སོར་འཇིག་ལུས་ལ། །བསྟན་ནས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ནི། །ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཁོ་ནར་བྱེད། །གལ་ཏེ་རྒྱུན་གཅིག་ངོ་བོ་ཡིས། །དེར་ནི་ཐ་དད་ཉིད་མིན་ན། །གཞན་དུ་ཡང་ནི་རྒྱུན་གཅིག་ཏུ། །ཡོད་ཉིད་ཐ་དད་མི་འགྱུར་མོད། །ཟག་པ་ཟད་པའི་རྣམ་ཤེས་ནི། །ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་མེད་ཅི་ལ་ཤེས། །གལ་ཏེ་གཞན་གྲུབ་མཐའ་ཡིས་ནི། །ཆ་ཡིན་ཚད་མར་མ་བཟུང་ཕྱིར། །འདིར་ནི་བློ་བཟངས་འགལ་གང་དག །རྒྱལ་བ་མི་གནས་མྱ་ངན་འདས། །ཐེག་པ་གཉིས་ནི་དེའི་ཐོག་པར། །འདུས་པར་ཡང་ནི་རབ་ཏུ་བཤད། །ཕྱིར་རྒོལ་འདོད་པའི་གྲུབ་མཐའ་ལ། །ཁྱོད་ནི་རྟེན་ཡང་བསྒྲུབ་བྱ་ཡི། །ཆེས་དང་ལྡན་པའི་དཔེ་འདི་ནི། །དེ་དག་ལ་ནི་གྲུབ་པ་མིན། །གནོད་པ་ཅན་ཡང་མ་བརྗོད་ཕྱིར། །ལྡོག་པ་ལ་ཡང་ཐེ་ཚོམ་ཟ། །རིགས་མི་མཐུན་ལ་ཡོད་དོགས་ཕྱིར། །ནུར་ནུར་སོགས་ལ་རྣམ་ཤེས་ནི། །ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་གཟུ་ལུམས་མིན། །དབང་པོ་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ལ། །དེར་མི་ཤེས་བ་ཅི་ཕྱིར་མེད། །རྣམ་ཤེས་ཀུན་ནི་དབང་པོ་དང༌། །དོན་གྱིས་སྟོབས་ལས་བྱུང་ཞེས་པ། །དེ་ནི་མི་རིགས་གང་ཕྱིར་དེ། །གཞན་དུ་རྨི་ལམ་སོགས་སུའང་རིག །དོན་རྟོགས་པ་ལས་གཞན་དངོས་ཀྱང༌། །འདི་ལ་ངེས་པར་བྱས་པ་ཡིན། །དེས་ན་རྒྱལ་བ་ལ་སོགས་ལ། །འདི་ནི་ཡོད་པར་འཐད་པ་ཡིན། །དེ་ཚེ་ནུས་པའི་ངོ་བོ་ཡིས། །བློ་ནི་གནས་པར་འགྱུར་བ་མིན། །དེ་ཚེ་རང་དོན་ཁོ་ན་ཡིས། །བློ་རྣམས་ཡོད་པར་འདོད་པ་ཡིན། །གཉིད་དང་བརྒྱལ་སོགས་གནས་སྐབས་སུ། །སེམས་མེད་ཁྱེད་ཀྱིས་ཅི་ལ་ངེས། །གལ་ཏེ་རིགས་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡང་གང་ལས་རྟོགས་པ་ཡིན། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ནི་དེ་དག་ལ། །འདི་ལྟར་ངེས་པར་འཇུག་འགྱུར་ཏེ། །སེམས་ནི་རིག་པ་མིན་ཞེས་མིན། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་སེམས་ལྡན་གྲུབ། །གལ་ཏེ་བརྒྱ་ལ་རྣམ་ཤེས་དེ། །གནས་སྐབས་དེ་དག་ལ་ཡོད་ན། །སད་པ་ལ་སོགས་
― DTG191_Page_0140 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲན་པ་ནི། །དེ་ཡི་རྣམ་པ་ཅི་མི་འགྱུར། །དེ་ནི་གྲུབ་པའི་རྒྱུ་མིན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་གསལ་སོགས་མེད་པའི་ཕྱིར། །དྲན་པ་རབ་ཏུ་མི་འབྱུང་སྟེ། །སྐྱེས་མ་ཐག་སོགས་སེམས་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡིད་འདི་ལ། །ཡོད་ཉིད་དེ་དག་ལ་ཅི་ངེས། །སྔར་བསྟན་གཏན་ཚིགས་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །ངེས་བར་འགྱུར་བར་གོ་བར་གྱིས། །གཉིད་དང་བརྒྱལ་སོགས་གནས་སྐབས་ལ། །གལ་ཏེ་སེམས་མེད་པར་འདོད་ན། །འཆིར་འགྱུར་དེ་ནི་ཡང་སྐྱེས་ན། །འཆི་བ་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར། །མིག་ལ་སོགས་ལ་ལྟོས་མེད་ཕྱིར། །རང་དགའ་ཡིད་ཀྱི་བློ་ཡིན་ཏེ། །རང་གི་ཉེར་ལེན་སྟོབས་ཉིད་ཀྱིས། །རྨི་ལམ་སོགས་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར། །འདི་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་རྣམས་ནི། །དབང་པོ་དང་དོན་ལྟོས་པ་མིན། །དེ་ཡི་བྱ་བ་མེད་ན་ཡང༌། །ནམ་མཁའི་ཨུཏྤལ་ཡོད་ཕྱིར། །དེ་དག་ཡོད་ཕྱིར་སྔོ་སོགས་པའི། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་བྱུང་གྱུར།། དེ་ནི་དོན་མེད་སྣང་བ་དང༌། །མཚུངས་པ་ཁོ་ནར་ངེས་པར་འགྱུར། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ལ་ནི། །སྒྲ་དོན་སོ་སོར་སྣང་བས་ན། །དངོས་པོའི་ངོ་བོར་མི་སྣང་སྟེ། །དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་རྒྱས་བསྟན་ཟིན། །གསང་ནང་ལ་སོགས་གནས་སྐབས་སུ། །ལུས་ནི་རྣམ་པར་འགྱུར་ན་ཡང༌།། ཡིད་ཀྱི་བློ་ནི་མི་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་དེ་ལ་འདི་བརྟེན་མིན། །རབ་རིབ་ལ་སོགས་ཕྲ་མོ་ཡིས། །མིག་ནི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ན། །མིག་ལ་སོགས་ལ་བརྟེན་པའི་བློ། །རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་སྐྱེས། །དེ་ཕྱིར་ལུས་ནི་འཇིག་ན་ཡང༌། །ཡིད་ཀྱི་བློ་ནི་འདིར་བརྟེན་མིན། །རང་གི་ཉེ་བར་ལེན་སྟོབས་ཀྱིས། །འབྱུང་འགྱུར་འགལ་བ་མེད་པ་ཅན། །གང་ཕྱིར་ཡིད་བློ་འབའ་ཞིག་ཀྱང༌། །འགལ་བ་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་ལུས་གཞན་ཡོད་གྲུབ་ཕྱིར། །ཁོ་བོ་ཅག་གིས་འབད་མི་དགོས། །དེ་ནི་དགག་པར་ནུས་མིན་ཏེ། །མ་མཐོང་ན་ཡང་ཐེ་ཚོམ་ཕྱིར། །མིག་མི་གསལ་བས་དུ་བ་ནི། །ཕྲ་སོགས་མི་མཐོང་བཞིན་དེ་འགྱུར། །ཐ་དད་ལུས་ལ་བརྟེན་ན་ཡང༌། །དེ་ཡི་ཁྱད་པར་རྗེས་བྱེད་ཕྱིར། །རྒྱུན་གཅིག་ཏུ་ནི་འབྲེལ་པ་ཡིན། །ཤེས་པ་སྔ་མའི་རྒྱུན་བཞིན་ནོ། །སྐྱེས་མ་ཐག་པ་དག་ལ་ཡང༌། །འོན་ཀྱང་ནུ་མ་འཐུངས་སོགས་ལ། །མངོན་པར་འདོད་པ་
― DTG191_Page_0141 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་བ་དང༌། །ཉེ་བར་གནོད་ལས་སྐྱོ་བར་འགྱུར། །དུ་དང་ནུ་མ་འཐུངས་སོགས་པའི། །འབྲས་བུས་དེ་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར། །དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་རྟོག་པར་ཉིད། །དེ་དང་མིང་ནི་རྗེས་འབྲེལ་ཅན། །མིང་གི་ངོ་བོ་གོམས་པ་ནི། །སྐྱེ་བ་འདི་ལ་ཡོད་པ་མིན། དེ་དག་ལ་གཞན་སྲིད་མེད་ན། །དེ་ནི་ཆད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །དེས་ནི་མི་ཉམས་མྱོང་གོམས་པས། །དེ་ནི་བག་ཆགས་སྟོབས་ལས་བྱུང༌། །དེ་དག་རྣམ་རྟོག་དངོས་ཉིད་ཀྱིས། །ད་ལྟར་བ་ཡི་རྣམ་རྟོག་བཞིན། །གང་ཕྱིར་མི་ཉམས་མྱོང་གོམས་པའོ། །བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལས། །རྟོག་སྐྱེས་དེ་དག་ལ་འཇུག་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་སྲིད་གཞན་རབ་ཏུ་གྲུབ། །མིང་ནི་གོམས་པའི་སྟོབས་ཉིད་དེ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་ལ་དེ་འབྱུང༌། །དེས་ན་ཅི་ཕྱིར་ངག་གསལ་དང༌། །དྲན་པའང་སྨྲ་མཁས་བཞིན་མ་བྱུང༌། །གསལ་བ་ཉེ་བར་ཉམས་པ་དང༌། །ཡོངས་སྨིན་འཁྲུག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན། །དེ་དག་ལ་འདི་མི་འབྱུང་སྟེ། །འདུས་པའི་ནད་ཀྱི་གནས་སྐབས་བཞིན། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་གང་དག་ལ། །ཅུང་ཟད་ཀྱང་ནི་ཉམས་པ་མེད། །དེ་དག་གི་གང་གསལ་ཐོས་ཤིང༌། །དྲན་པ་གསལ་པོ་དེ་ཡང་ཡོད། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་སོགས་འདི་དག །གསལ་བར་གོམས་པའི་སྦྱོར་ལས་བྱུང༌། །རྗེས་འགྲོ་དང་ནི་ལྡོག་པ་ལས། །བྱུང་འགྱུར་ཡོངས་སུ་ངེས་པ་ཡིན། །གང་དག་ཐོག་མར་བྱུང་གྱུར་ན། །དེ་དག་འདིར་གོམས་དང་བྲལ་ཡིན། །གལ་ཏེ་སྲིད་པ་གཞན་མེད་ན། །དེ་དག་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་གང༌། །ཉེ་བར་གནས་པ་དམིགས་པ་ལས། །དེ་དག་སྐྱེ་འགྱུར་མི་འཐད་དེ། །སོ་སོར་རྟོག་པ་ཡོད་པ་ན། །དེ་ཡོད་ན་ཡང་དེ་མི་འབྱུང༌། །སོ་སོར་རྟོག་པ་ལྡོག་པ་ན། །དེ་དག་སྟོབས་འཕེལ་སྣང་བའི་ཕྱིར། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ངེས་འཕེལ་བས། །ཞིག་དང་མ་སྐྱེས་པ་ཡི་ཡུལ། །གཙང་དང་བདག་དང་བརྟན་སོགས་སུ། །ཉེར་བརྟག་བུད་མེད་སོགས་བདག་ལ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་འབྱུང་འགྱུར་ཏེ། །ཡུལ་ཡང་དེ་ཡི་ངོ་བོ་མིན། །དེ་ཕྱིར་རིགས་མཐུན་གོམས་ནུས་ལས། །དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ནི། །ཚེ་འདིའི་འདོད་ཆགས་སོགས་འབྱུང་སྟེ། །ཆགས་སོགས་ཉིད་ཕྱིར་ཕྱི་མ་བཞིན། །སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཞིང༌། །ཡུལ་
― DTG191_Page_0142 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་ཉེ་བར་གནས་པ་ན། །ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་ཡིད་བྱེད་པའི། །དབང་གྱུར་སྟོབས་ནི་ཇི་ལྟར་བར། །བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་སོགས་འབྱུང་སྟེ། །དེ་ལ་རིགས་དང་མཐུན་པ་ཡི། །བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་གྱུར་པ། །ཆགས་སྡང་ལ་སོགས་ཉོན་མོངས་འབྱུང༌། །དེས་ན་དངོས་སུ་ཡུལ་རྣམས་ནི། །ཆགས་སྡང་ལ་སོགས་རྒྱུ་མ་ཡིན། །ཀུན་ལ་དེ་ཡི་ཤེས་པ་བཞིན། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་ཅིག་ཅར་འགྱུར། །གཞན་སྤྱོད་པ་ལ་དམིགས་པའམ། །གཞན་གྱིས་སྨྲས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི། །དེ་དག་ལ་ནི་ཆགས་སྐྱེ་མིན། །འཁྲུལ་པ་རུ་ནི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། །སྤྱོད་པ་མ་མཐོང་མ་ཐོས་པས། །ཕག་ངང་རི་དྭགས་ལ་སོགས་ནི། །རིགས་མཚུངས་འགྲོ་བ་ལ་སྦྱོར་བ། །བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་གྲུབ་པར་འགྱུར། །ཤེས་རབ་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་སོགས་ནི། །འཁོར་བར་མི་འཇུག་པ་ཡི་ཆོས། །རང་བཞིན་གྱིས་འབྱུང་མི་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྨྱོན་སོགས་བཞིན། །བད་ཀན་ལ་སོགས་ནུས་པ་ཡིས། །དེ་དག་ཀྱང་ནི་འབྱུང་བ་མིན། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་འཁྲུལ་པ་ནི། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་ཐོག་མར་བྱུང་དེ་དག །གང་ཞིག་གོམས་པ་སྔོན་སོང་བར། །དེ་ཉིད་སྲིད་པ་གཞན་གྲུབ་པས། །དེས་ན་མེད་ཉིད་ལོག་པ་ཉིད། །འདིར་ནི་གོམས་པ་སྔོན་སོང་ནས། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་མཐོང་འདོད་གནོད། །སྲིད་པ་གཞན་ནི་སྔོན་སོང་ཉིད། །སྒྲུབ་བྱས་སྟོང་པའི་དཔེ་ཡིན་ཏེ། །ཁྱད་པར་མེད་པས་བསྒྲུབ་བྱས་ན། །གཏན་ཚིགས་འདི་ནི་འགལ་བ་ཉིད། །དེ་བཞིན་སྲིད་ལ་གཞན་གོམས་པའི། །རྒྱུད་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། །སྤྱི་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་བྱ་ནི། །གཏན་ཚིགས་ཀྱང་ནི་འགལ་བ་མིན། །གང་ཕྱིར་དེས་ན་འགལ་མེད་པས། །གང་གིས་དེ་ནི་ལྡོག་པར་འགྱུར། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པའི་བརྟག་པ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་པའོ།། །།གལ་ཏེ་ཤེས་པ་ལས་གཞན་པར། །འབྱུང་བ་བཞི་པོ་ཡོད་པ་མིན། །གསལ་བར་སྣང་བར་གྱུར་པ་ཡི། །རྣམ་བཅད་འདི་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན། །འདི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ཉིད་ཀྱང༌། །མེད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ན། །སེམས་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཡང༌། །ཁྱོད་ལ་ཚད་མ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །ཕྱི་རོལ་དོན་དུ་སྣང་བ་འདིའི། །བདག་
― DTG191_Page_0143 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན། །འོན་ཏེ་རྡུལ་ཕྲན་རང་བཞིན་ནམ། །ཡང་ན་ཡན་ལག་ཅན་མཚན་ཉིད། །རེ་ཞིག་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །རྣམ་པ་སོ་སོར་རིག་པ་མིན། །ཕྲ་རབ་ཆ་མེད་དུ་མ་དང༌། །ལུས་ཅན་ཤེས་ལ་མི་སྣང་ཕྱིར། །ཆ་ཤས་དབྱེ་བ་དང་བྲལ་བར། །རྡུལ་ཕྲན་རྣམས་ནི་སྣང་བར་འགྱུར། །རང་གི་རྣམ་པ་མི་སྣང་ཕྱིར། །གཞན་དུ་དེ་དང་མངོན་སུམ་མིན། །ལྷན་ཅིག་ཏུ་ནི་སྐྱེས་པ་ཡང༌། །དེ་དག་རང་བཞིན་དུ་ནི་སྣང༌། །གནས་སྐབས་དེ་དག་ལ་འདི་ཉིད། །ཆ་མེད་ངོ་བོ་ཉིད་མི་སྤོང༌། །གལ་ཏེ་འགྲིབ་པའི་མཐར་ཐུག་པའི། །རང་བཞིན་དེ་ལྟར་ཡོད་ན་ནི། །ཚོར་བ་ལ་སོགས་ལྟ་བུར་ནི། །དེ་དག་ལུས་མེད་ཅིས་མི་འགྱུར། །སྐད་ཅིག་མཚུངས་པ་གཞན་སྐྱེའི་ཕྱིར། །རྟག་པ་ཉིད་དུ་འཁྲུལ་པ་གཞན། །གལ་ཏེ་རིགས་མཐུན་པར་མེད་པར། །འཛིན་ན་རིགས་པ་འཁྲུལ་པ་ཡིན། །མངོན་སུམ་རང་གི་བྱ་བ་ཡི། །སྟོབས་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཤེས་པ་བསྲེ། །གལ་ཏེ་སྐྱེད་བྱེད་མ་ཡིན་པར། །དེ་ཅི་མངོན་སུམ་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན། །དངོས་པོ་རྣམས་ནི་སྐད་ཅིག་མར། །རྗེས་སུ་དཔག་པས་ངེས་པ་ཡིན། །སེར་པོ་དཀར་པོ་ལ་སོགས་ནི། །རྡུལ་ཕྲན་ཡིན་པར་ཅི་ལས་ཤེས། །ཕྱི་རོལ་མིག་གིས་གཟུང་བྱ་ནི། །རགས་ཕྱིར་རིལ་སོགས་བཞིན་དུ། །ཕྲ་སོགས་སྔོན་སོང་དེ་ལ་ཡང༌། །རྗེས་དཔག་འདི་ཉིད་ཡོད་ཅེ་ན། །རགས་པ་ཉིད་ནི་དངོས་ཆོས་སུ། །ཆོས་ཅན་གཉིས་ལ་གྲུབ་པ་མིན། །རགས་པ་ཡན་ལག་ཅན་ནི་མེད། །རྡུལ་ཕྲན་ཡང་ནི་དེ་ལྟ་མིན། །འོན་ཏེ་ཡུལ་ནི་རྒྱ་ཆེ་བར། །གནས་པའི་གཟུགས་ནི་དེ་བཞིན་འབྱུང༌། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་འཁྲུལ་ཤེས་ལ། །སྣང་བའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཐེ་ཚོམ་ཟ། །གལ་ཏེ་དེ་བརྫུན་དེ་ལྟར་མིན། །བྱེ་བྲག་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པར་གྱིས། །དེ་དང་འདི་དང་ཁྱད་པར་ཅི། །གལ་ཏེ་དོན་བྱེད་མི་སླུ་བ། །དོན་བྱེད་སྣང་བའི་རྣམ་ཤེས་ནི། །མི་སླུ་བར་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །རྒྱུ་ཡི་ནུས་པ་ངེས་པ་ཡི། །གཞན་དུ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་པར་འགྱུར། །གང་ཚེ་མཚུངས་དངོས་གཟུང་བྱ་ཞིང༌། །མཚུངས་མིན་ཉིད་ནི་གཟུང་བྱ་མིན། །རྡུལ་ཕྲན་ངོ་བོ་གཉིས་ཉིད་ཕྱིར། །དེ་ཚེ་ཅི་ཕྱིར་མི་འཐད་པ། །གང་ཚེ་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་གྱི། །བདག་ཉིད་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་
― DTG191_Page_0144 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས། །མཚུངས་དང་མི་མཚུངས་དངོས་ཉིད་ཀྱིས། །རྡུལ་ཕྲན་ངོ་བོ་གཉིས་སུ་བརྗོད། །དེ་ལ་མཚུངས་པའི་ངོ་བོ་གང༌། །དེ་ནི་མིག་གི་ཤེས་པའི་ཡུལ། །དེས་ན་རྣམ་གཅིག་ཤེས་པ་ནི། །རྡུལ་ཕྲན་རྣམས་ལ་འཐད་པ་ཉིད། །མཚུངས་པ་མིན་པའི་ངོ་བོ་གང༌། །དེ་ནི་རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་ཡུལ། །དེ་ལྟར་བློ་དམན་འགའ་ཞིག་ནི། །འཁྲུལ་པ་རུ་ནི་བརྟགས་བ་ཡིན། །དངོས་པོ་གཅིག་ལ་ངོ་བོ་གཉིས། །ཇི་ལྟར་ཤེས་བྱ་རིགས་པ་ཡིས། །དེ་དག་དངོས་ཉིད་ཐོབ་པའམ། །ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཕན་ཚུན་བདག་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང༌། །ངོ་བོ་གཉིས་ཏེ་འགལ་བར་འགྱུར། །ཁྱད་པར་ཡང་ནི་མིག་སོགས་པའི། །དབང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་དམིགས་པ་ཡིན། །ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །ངོ་བོ་ཇི་ལྟར་གཅིག་ཏུ་འགྱུར། །རིག་ཕྱིར་དངོས་པོ་གཅིག་པུ་ལ། །འགལ་བ་དག་ནི་མི་སྲིད་མིན། །གཅིག་ནི་རྣམ་པ་གཅིག་འགྱུར་བར། །དེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་བཀའ་ནི་མིན། །གང་ཞིག་ཇི་ལྟར་དམིགས་འགྱུར་བར། །དེ་ནི་དེ་ལྟར་ཁས་བླངས་གིས། །དེ་མིན་མེད་ཀྱང་རིག་པའི་ཕྱིར། །དུང་ལ་སེར་སོགས་ངོ་བོ་བཞིན། །འགལ་བའི་ངོ་བོ་དང་འདྲེས་ལས། །ཐ་དད་མཚན་ཉིད་གཞན་ནི་མེད། །ཚད་མས་གྲུབ་པར་མ་གྱུར་ཀྱང། །རྡུལ་ཕྲན་རྣམས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ། །འདི་དག་ལ་ནི་མེད་པ་ཡི། །རྟོག་ལྡན་ངེས་པ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ། །ཡང་དག་འབྱར་དང་བསྐོར་བའམ། །བར་མེད་རྣམ་པར་གནས་ཀྱང་རུང༌། །དབུས་ནས་རྡུལ་ཕྲན་རྡུལ་གཅིག་ལ། །བལྟས་པའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ། །རྡུལ་ཕྲན་གཞན་ལ་ལྟས་པ་ཡང༌། །དེ་ཉིད་གལ་ཏེ་ཡིན་རྟོག་ན། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ས་འཛིན་སོགས། །རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་རིགས་པ་མིན། །རྡུལ་ཕྲན་གཞན་ལ་ལྟ་བའི་དངོས། །གལ་ཏེ་གཞན་དུ་འདོད་ན་ནི། །རྡུལ་ཕྲན་གཅིག་པུ་ཆ་ཤས་ནི། །མེད་པ་རུ་ནི་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ཆ་ཤས་དབྱེ་བ་མེད་པ་གང༌། །རྡུལ་ཕྲན་དུ་ནི་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །རྡུལ་ཕྲན་དུ་ནི་གཞན་དག་འདོད། །དེ་ཉིད་ལ་ནི་རྣམ་དཔྱད་བྱས། །དེ་ཕྱིར་ཐུག་མེད་སྲིད་པ་མིན། །གང་ཚེ་དེ་དག་དངོས་རྣམས་ཀྱི། །རྡུལ་ཕྲན་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་བྱེད། །དེ་ཚེ་དེ་དག་དམ་བཅའ་ནི། །གདོན་མི་ཟ་བར་ཉམས་པར་འགྱུར། །
― DTG191_Page_0145 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏན་ཚིགས་གཞི་མ་གྲུབ་པ་མིན། །གཞན་གྱི་ཁས་ལེན་སྦྱོར་སོགས་པའི། །སྟོབས་ཀྱིས་གཅིག་ཉིད་སེལ་བ་ཡིན། །དེ་ལྟར་ཕྱོགས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལ། །བདག་ཉིད་གཅིག་པུ་དེ་མི་རིགས། །གཅིག་ནི་མ་གྲུབ་པ་ཡི་ཕྱིར། །དུ་མའི་རང་བཞིན་ཡང་མི་སྲིད། །དེ་ཕྱིར་རྡུལ་ཕྲན་ངེས་པར་ནི། །མེད་པར་ངེས་པར་སྐྱེ་རུང་ཡིན། །གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་གྱིས། །སྟོང་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་པདྨ་བཞིན། །རྡུལ་ཕྲན་མི་རིགས་པ་ཡི་ཕྱིར། །ཡན་ལག་ཅན་ཡང་ཡོད་པ་མིན། །གང་ཕྱིར་དེ་ནི་རྡུལ་ཕྲན་གྱིས། །རྩོམ་པར་གཞན་དག་གིས་ཁས་བླངས། །སྣང་བ་མེད་དང་སྣང་དང་བཅས། །གཞན་གྱི་སྣང་བ་ཁོ་ན་ཡི། །རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་དོན། །རྣམ་པ་གང་གིས་ཀྱང་མི་ཤེས། །རྣམ་ཤེས་བེམས་པོའི་རང་བཞིན་ལས། །བཟློག་པར་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་སྟེ། །བེམས་མིན་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ། །དེ་འདིའི་བདག་ཉིད་ཤེས་པ་ཡིན། །གཅིག་པ་ཆ་མེད་རང་བཞིན་ལས། །གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་མི་འཐད་ཕྱིར། །འདི་ཡི་རང་གིས་རིག་པ་ནི། །བྱ་དང་བྱེད་པའི་ངོ་བོར་སྨིན། །དེ་ཕྱིར་འདི་ནི་ཤེས་པ་ཡི། །རང་བཞིན་ཡིན་པས་བདག་ཤེས་རུང༌། །དོན་གྱི་ངོ་བོ་གཞན་པ་ནི། །དེ་ཡིས་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་འགྱུར། །དེ་ཡི་རང་བཞིན་གཞན་ལ་མེད། །གང་གིས་དེ་ཤེས་གཞན་ཡང་ཤེས། །དངོས་པོ་རྣམས་ནི་དོན་དམ་པར། །ཐ་དད་ཉིད་དུ་གནས་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པའི་ངོ་བོར་སྐྱེས་པས་ན། །ཤེས་པ་ཤེས་པར་རིགས་པ་ཡིན། །དོན་ནི་ཤེས་དངོས་མ་སྐྱེས་པས། །དེས་ནི་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་འགྱུར།། ཤེས་པ་རྣམས་བཅས་ཕྱོགས་ལ་ནི། །དངོས་སུ་དེ་ཉིད་ཐ་དད་ཀྱང༌། །དེ་དང་གཟུགས་བརྙན་འདྲ་བས་ན། །གདགས་པ་ཙམ་གྱིས་ཚོར་བར་རུང༌། །དོན་གྱིས་རྣམ་པར་བསྒྱུར་ལྡན་པའི། །རྣམ་ཤེས་སུ་ཞིག་མི་འདོད་པ། །དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་རིག་པ་ཡི། །རྣམ་པ་འདི་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན།། བརྒྱ་ལ་གླང་པོ་ཤིང་ལ་སོགས། །ཇི་ལྟར་རལ་གྲིའི་མེ་སོགས་ཀྱིས། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་ཡང༌། །བཅད་སྲེག་སོགས་བྱེད་འདི་དེ་བཞིན། །གང་ཕྱིར་དེ་དང་འདི་མཚུངས་མིན། །དེ་དག་འདིར་བསྐྱེད་པ་ཡི་རྒྱུ། །ཡིན་པས་དེ་ལྟའི་ངོ་བོར་གྲུབ། །ཤེས་པ་དེ་འདྲར་སྐྱེད་བྱེད་མིན། །གང་ཚེ་
― DTG191_Page_0146 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུང་བྱའི་ཡོངས་གཅོད་ནི། །ཤེས་པའི་ངོ་བོར་སྲིད་པ་ཡིན། །དེ་ཡི་ཡོངས་གཅོད་ངོ་བོ་ཉིད། །ཤེས་པ་ལ་ནི་འཐད་པ་ཡིན། །གཞན་དུ་ན་ནི་ཡོངས་གཅོད་པའི། །ངོ་བོར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བར། །གསལ་བར་བརྗོད་བྱ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དོན་རིགས་མ་བསྟན་ཏོ། །ཡོངས་གཅོད་དེ་ནི་གང་གིས་ཤེས། །བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པའི་གཞི་མ་ཡིན། །དེ་ཡི་བདག་ཉིད་ཡོངས་གཅོད་དེ། །བདེ་སོགས་བདེ་བ་ཉིད་སོགས་བཞིན། །རང་གི་ངོ་བོར་རིག་པའི་ཕྱིར། །ཤེས་བྱེད་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མིན། །འདི་ལ་མ་རྟོགས་པ་ཡོད་མིན། །རང་རིགས་པ་ཡི་དོན་འདི་ཡིན། །གལ་ཏེ་དོན་རྟོགས་བྱ་བ་བྱེད། །ཤེས་པ་ཉིད་དུ་མི་རྟོགས་པས། །དེས་ན་གསལ་བྱེད་ཉིད་ཡིན་པས། །རྟོགས་ཕྱིར་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན། །དེ་དོན་བདག་ཉིད་ཉམས་མྱོང་ན། །དེ་འདྲའང་གསལ་བ་ཉིད་དུ་ཡོད། །འདི་ལ་བདག་ཉིད་ཉམས་མྱོང་མེད། །དེ་ཕྱིར་བདག་ཉིད་གསལ་བྱེད་མིན། །མིག་སོགས་རྣམས་ནི་གཟུགས་སོགས་ལ། །གསལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པས། །ཇི་ལྟར་རྣམ་བཞག་སྣང་གྱུར་བ། །དེ་ལྟར་འདིར་ཡང་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཕྱི་རོལ་དོན་ལ་གསལ་བྱེད་ཡིན། །ནུས་པ་མེད་ཕྱིར་བདག་གསལ་མིན། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནུས་པ་ནི། །བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་ལ་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི། །ཤེས་ཉིད་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། །དེ་ནི་དེ་བདག་ཉིད་འགྱུར་ན། །བྱ་བ་གཞན་ནི་ཅི་ཞིག་འགྱུར། །དོན་གྱི་ཉམས་མྱོང་ངོ་བོ་ནི། །གལ་ཏེ་དེ་ཡང་ཤེས་བདག་ཉིད། །དེ་ཚེ་དོན་ཉམས་མྱོང་བདག་ཉིད། །ཤེས་ལ་རིགས་སོ་དེ་ཡོད་མིན། །ཁས་ལེན་དོན་ཡོད་སྤངས་པར་ནི། །ཐལ་འགྱུར་ཕྱིར་ཏེ་རང་ཉིད་ལས། །ཉམས་མྱོང་བདག་ཉིད་སྐྱེ་ན་ཡང༌། །དོན་རིག་རབ་ཏུ་གྲུབ་པ་མིན། །ཇི་ལྟར་རྣམ་བཅས་ཤེས་པ་ཡི། །ཕྱོགས་ལ་དོན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ནི། །ཕ་རོལ་པོ་ལ་དེར་ཉེ་བའི། །རྒྱུ་མཚན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།། རང་བཞིན་བེམས་པོའི་དངོས་ཉིད་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་འདི་བདག་ཉམས་མྱོང་མིན། །ཤེས་པ་རིག་པ་མེད་པ་ན། །དེ་ཚེ་དོན་གྱི་ཉམས་མྱོང་འཇིག །དོན་གྱི་ཉམས་མྱོང་ཞེས་བྱ་བར། །ཤེས་པ་ཁོ་ནར་བརྗོད་པ་ཡིན། །དེ་ནི་མ་གྲུབ་དངོས་ཉིད་ནི། །དེ་ནི་རབ་གྲུབ་གཞན་ཅིར་འགྱུར། །ཤེས་
― DTG191_Page_0147 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གཞན་གྱིས་ཉམས་མྱོང་ན། །དོན་དེ་རང་གིས་མྱོང་མ་གྲུབ། །གྲུབ་པ་མ་གྲུབ་པ་ཡི་ཕྱིར། །གང་གི་ཚེ་ན་གྲུབ་པར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་དེ་ཡི་ཤེས་སྐྱེ་ན། །རང་བདག་རིག་པར་མ་གྱུར་པར། །གཞན་གྱིས་རིག་པ་གྲུབ་སྨྲ་ན། །དེ་ལྟར་དེ་ནི་ལེགས་སྨྲས་ཡིན། །དེ་ལ་ཉམས་མྱོང་མ་གྲུབ་ན། །སྔ་མ་ལ་ཡང་མ་གྲུབ་ཉིད། །དེ་ལ་གཞན་རིག་སྐྱེ་བ་ན། །ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །སྤྱོད་ཡུལ་གཞན་ལ་འཕོ་བ་ན། །དེ་ལྟར་འགྱུར་མིན་དེ་ཡང་སྣང༌། །སྤྱོད་ཡུལ་གཞན་དུ་འཕོ་བ་ན། །ཐ་མ་གང་ཡིན་དེ་རང་ངམ། །གཞན་ལས་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་མ་གྲུབ་པས་ཀུན་གྲུབ་མིན། །དེས་ན་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ། །དམུས་ལོང་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར། །ཐ་མ་རང་གིས་གྲུབ་པ་ན། །གཞན་དག་ལ་ཡང་དེ་ངེས་ཡོད། །ཤེས་ཕྱིར་གཞན་དུ་ཁྱེད་ཅག་ལ། །དེ་དག་ཤེས་མེད་བུམ་སོགས་བཞིན། །མིག་ནི་གཟུགས་ལ་རྣམ་ཤེས་ནི། །སྐྱེ་བྱེད་ཕྱིར་ནི་གསལ་བྱེད་མིན། །དེ་ནི་རིག་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཏེ། །དེས་ན་ཤེས་དང་འདི་ཅིས་མཚུངས། །གང་ཞིག་རིག་པ་ཉིད་འགྱུར་ན། །གང་ཞིག་རིག་པར་ངེས་པ་ཡིན། །དེ་ལས་དེ་ནི་ཐ་དད་མིན། །དེ་ལས་དེ་ཡང་དབྱེར་མེད་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་སྔོན་པོ་བློ་བདག་ཉིད། །ཇི་ལྟར་ཟླ་བ་གཉིས་པ་ཡང༌། །སྔོན་པོའི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་འདི། །སྔོན་པོའི་བློས་ཀྱང་རིག་པ་ཡིན། །གལ་ཏེ་ཐ་མི་དད་ཡིན་ན། །ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་གཞན་བདག་མིན། །ཤེས་བྱ་སྔོན་པོའི་བློ་རིག་ནི། །དེས་སྔོ་རྣམ་པ་ཇི་ལྟར་རིག །རིག་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི། །དོན་གཞན་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་མ་ཡིན། །རིག་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་རིག །རང་གི་བདག་ཉིད་རིག་པ་བཞིན། །གཙོ་བོར་དོན་ནི་འཛིན་བྱེད་མིན། །རང་གི་རང་བཞིན་ལ་གནས་ཕྱིར། །དོན་གྱི་རྣམ་པས་བསྒྱུར་ལྡན་དང༌། །བྲལ་ཞིང་བརྟགས་པས་དོན་འཛིན་མིན། །དག་པའི་ཤེས་དང་འདྲ་བ་ནི། །དོན་གྱི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བ། །ཤེས་པ་གང་སུ་འགའ་ཞིག་འདོད། །དེ་དག་ལ་ནི་སྒྲུབ་པ་ཡིན། །འདྲ་བ་དང་བཅས་རྣམ་ཤེས་ནི། །ཕྱི་རོལ་དོན་རིགས་འགྱུར་ཟད་མོད། །དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་ཕྱིར། །དོན་རིགས་གནས་པ་རིགས་པ་མིན། །ཤེལ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར། །རྣམ་པ་དུ་མ་
― DTG191_Page_0148 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་མི་འགྱུར། །དེས་ན་དེ་ཡི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི། །དོན་རིགས་གནས་པ་ཡོད་པ་མིན། །རྣམ་པ་དང་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། །ཤེས་པའང་གཅིག་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར། །གཞན་དུ་འདི་ལས་གཅིག་ཉིད་དུ། །ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པར་འགྱུར། །ཀུན་ནས་བདག་ཉིད་དང་མཚུངས་ན། །ཤེས་པ་མི་ཤེས་སོགས་ཉིད་འགྱུར། །ཆ་འགའ་ཞིག་ནི་མཚུངས་པ་ན། །ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་རིག་པར་འགྱུར། །གཞན་གྱི་རྣམ་པའི་ཤེས་པ་ཡང༌། །གལ་ཏེ་དོན་རིག་ཡིན་པ་ན། །ཀུན་ཀྱང་ཀུན་གྱིས་ཤེས་པར་འགྱུར། །ངེས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡང་མེད། །ཇི་ལྟར་ཁྱེད་ཅག་གིས་ཤེས་པ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྣམ་མེད་ནི། །ཡང་དག་མ་ཡིན་རྣམ་པར་རིག །གལ་ཏེ་ཡང་དག་དོན་དེ་བཞིན། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །རང་བཞིན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་འདི། །དེས་ན་གཞན་དག་གཙོ་བོར་ནི། །རིག་པ་དེ་ནི་གང་གིས་མིན། །ཚོགས་པ་གཅིག་ལ་རག་ལས་ཉིད། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་སོགས་སམ། །ཡང་དག་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བར། །ཡང་དག་རིག་པར་ཉེར་བརྟགས་འགྱུར། །གཟུགས་མེད་པ་ཡི་དངོས་པོ་ནི། །ཚོགས་པ་གཅིག་ལ་རག་ལས་མིན། །འདི་ཡི་རིག་པ་ཕལ་པ་ཡང༌། །ཤིན་ཏུ་མེད་པ་ཁོ་ནའང་མིན། །འོན་ཀྱང་ཡང་དག་མིན་རྣམ་པ། །འཁྲུལ་པས་རེག་ཅེས་བྱ་བར་བརྗོད། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་རིག་མ་ཡིན་ཏེ། །དེས་ན་ཡུལ་མེད་པ་དེ་ཡིན། །གལ་ཏེ་དེར་ཡང་རྣམ་ཤེས་ནི། །འཁྲུལ་པས་དེ་ལྟར་སྣང་འགྱུར་ན། །རིག་པར་བྱེད་པར་བརྗོད་པས་ན། །དེ་ནི་ཡུལ་མེད་གསལ་བར་འགྱུར། །རྣམ་པ་དང་བཅས་རྣམ་མེད་པ། །དེ་ནི་གཞན་མེད་རིགས་མ་ཡིན། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་རྣམ་ཤེས་ལ། །ཁོ་བོ་ཅག་ནི་རྟག་འཇུག་བྱེད། །དེ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་འབྱུང་བས། །གཞན་གྱི་འདོད་ཆགས་སོགས་རིག་ནས། །སྒྲིབ་པ་ཡོད་པ་འཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །དམིགས་པ་ཅན་གྱི་གཞུང་ལུགས་ལ། །དཔག་བསམ་ཤིང་དང་འདྲ་བར་ནི། །ཀུན་རྟོག་རླུང་གིས་མི་བསྐྱོད་ཀྱང༌། །ཐུབ་པས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །དོན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཛད། །རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི། །དེས་ན་གཟིགས་པ་མེད་པར་བསྟན། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །མ་ལུས་ཀུན་མཁྱེན་དོན་བསྒྲུབ་ཕྱིར།
― DTG191_Page_0149 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཀར་སོགས་ངོ་བོ་བློ་མིན་ན། །དེ་ནི་རེ་ཞིག་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །བློ་ནི་དཀར་སོགས་དངོས་ཉིད་ན། །ཕྱི་དོན་ཚད་མ་གང་གིས་གྲུབ། །སྔོ་སོགས་སོ་སོར་སྣང་བ་ནི། །མི་སླུ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་པ་ཡི། །རྣམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རིགས་མཐུན་ལས། །སྐྱེ་བར་བསྒྲུབ་ན་ཤེས་པ་བཞིན། །ཕྱི་རོལ་དོན་ནི་ཐོབ་བྱེད་དམ། །གལ་ཏེ་དེ་ཡི་ནུས་པ་ནི། །མི་སླུ་བ་ཉིད་དུ་འདོད་ན། །ཕྱི་དོན་སྨྱོན་ལ་དེ་གྲུབ་མིན། །གལ་ཏེ་དོན་བྱེད་པར་སྣང་བའི། །ཤེས་པ་ལ་ནི་རྒྱུ་ཉིད་དུ། །མི་སླུ་བ་ཉིད་དུ་འདོད་ན། །དེ་ལྟར་མིག་མེད་ལ་དེ་སྲིད། །ཇི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་ཆུ་སོགས་ལ། །ནུས་པ་ཉིད་དུ་ངེས་འདོད་ན། །ཤེས་བདག་ཉིད་ལ་ཡང་དེ་བཞིན། །དེས་ན་ལྡོག་ཉིད་ཐེ་ཚོམ་ཟ། །རྗེས་སུ་དཔག་ལ་སྣང་བ་ཡིས། །གསལ་བར་མ་ངེས་ཐུན་མོང་འདི། །མེ་སོགས་གསལ་བའི་གཟུགས་དང་ནི། །འདི་ནི་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་བཅད་སྣང། །ནང་གི་ཉམས་མྱོང་ལས་ཐ་དད། །གཞལ་བྱ་ཉིད་སོགས་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས། །རྒྱུ་གཞན་ལ་གནས་སེམས་གཞན་ནོ། །འདིར་ཡང་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །སེམས་དེ་རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། །དེ་བཞིན་མིག་ནད་ལས་བྱུང་བའི། །ཟླ་བ་གཉིས་ལ་སོགས་ཀྱིས་འཁྲུལ། །གལ་ཏེ་ཕྱི་དོན་རྣམ་གཞན་དུ། །འདི་ནི་རིག་པ་ཡིན་བརྗོད་ན། །སྣང་བར་འགྱུར་བའི་རྣམ་པ་ནི། །དེ་ནི་དོན་དེ་བདག་ཉིད་མིན། །དེ་ནི་དེ་ལྟར་སྣང་འགྱུར་བས། །རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྟོག་མི་འགྱུར། །གལ་ཏེ་སྣང་འགྱུར་མི་རིགས་ན། །དེ་རིག་རྣམ་པ་གཞན་ཡང་རིག །དེ་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་ཉིད་ན། །ཇི་ལྟར་འཐད་པ་ཞེས་བྱར་འགྱུར། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་རྣམས་ལ། །རང་རིག་ཉིད་ནི་བསྒྲུབ་དཀའ་ཉིད། །བདག་ཉིད་འགྱུར་བའི་སྣང་བ་ནི། །དེ་ཚེ་རིག་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་དོན་ཉིད་རྟོགས་བྱེད་དང༌། །ཡོད་པ་རྣམ་གཞན་རྟོག་པས་ན། །བློ་འདི་ཉིད་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན། །དེས་ན་བདག་ཉིད་རིག་པ་ཡིན། །འོན་ཏེ་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་གང༌། །དེ་ནི་དེ་གཟུང་ལས་ཐ་དད། །དེ་རིག་ན་དེ་མི་རིག་ཕྱིར། །ཇི་ལྟར་རོ་སོགས་འཛིན་པ་ལྟར། །གཟུང་བའང་དེ་འཛིན་པས་དེ་བཞིན། །གང་གིས་དེ་ནི་རྟོགས་པ་ན། །ངེས་པར་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་
― DTG191_Page_0150 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། །རོ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན། །ཐ་དད་རོ་སོགས་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ། །ཡང་ན་དངོས་གཅིག་མི་ཤེས་ཕྱིར། །རྒྱུད་གཞན་ལ་གནས་བློ་བཞིན་ནོ། །ཤེས་པ་རང་ཆ་འཛིན་བྱེད་མིན། །ཤེས་ལས་སྐྱེས་འགྱུར་རང་ནུས་བཞིན། །བཟུང་བ་ལ་དགག་པ་དེ་བཞིན། །གང་གིས་བག་ཆགས་གཉིས་བྲལ་ཡིན། །ནག་པའི་ཤེས་པས་དེ་བྱུང་བའི། །ཤེས་པའི་གཟུང་བྱ་རྟོགས་བྱེད་མིན། །ཤེས་པ་ཉིད་ཕྱིར་ཇི་བཞིན་དུ། །དེ་ནི་གཞན་པའི་ལུས་བྱུང་བ། །སོ་སོ་མ་ཡིན་རིག་ཕྱིར་དང༌། །དེ་ཉིད་སྔར་ནི་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ངོ་བོ་གཅིག་པུ་མི་ཤེས་པའི།། བར་དུ་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་ཉིད། །དེ་ནི་ཕྱི་རོལ་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ། །ཞེས་བྱ་འདིས་ནི་བཟུང་བ་ཡིན། །རྣམ་པ་གཞན་དག་རིག་འགྱུར་ཏེ། །འཛིན་པར་ཉམས་མྱོང་མེད་པར་བརྗོད། །དེ་ཚེ་བདག་གི་དོན་ཅིར་ཡང༌། །འཛིན་པས་བྱས་པ་དྲན་པ་མེད། །གཟུང་བའི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བ། །འཛིན་པ་སྐྱེས་པར་དྲན་པར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་ཐ་མི་དད་ཡིན་ན། །གཟུང་བ་ལ་ཡང་དྲན་པར་འགྱུར། །འཛིན་པ་དྲན་པ་ཡོད་པ་ན། །དེར་ནི་དེ་ཉིད་འཛིན་པར་འགྱུར། །རྗེས་སུ་འགྲོ་དང་ལྡོག་པ་ཡི། །དེ་ལྟར་དེ་དག་ཐ་དད་གྲུབ། །དེ་ལྟར་གཏན་ཚིགས་དེ་དག་ནི། །བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཅན་ལ་ནི་གྲུབ། །དམིགས་པ་རབ་ཏུ་མ་གྲུབ་ན། །དོན་མཐོང་རབ་ཏུ་མི་འགྲུབ་བོ། །དེ་ཕྱིར་འཛིན་པ་རིག་མེད་པར། །གཟུང་བ་རིག་པར་འགྱུར་བ་མིན། །མིག་ནད་ཅན་གྱིས་མཐོང་བ་ཡི། །སེར་སོགས་དེ་བཞིན་གསལ་པོར་སྣང༌། །འཛིན་པའི་ཆ་ལ་རེག་བྱ་མིན། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་གཞན་ཡང་ནི། །ཁྱད་པར་མཚོན་པ་མེད་པ་ཡི། །གཟུང་བའི་ངོ་བོ་ལ་དེའང་དྲན། །ཐམས་ཅད་ལས་ལྡོག་ངོ་བོ་ལ། །དེ་མྱོང་གོམས་སོགས་མེད་པའི་ཕྱིར། །གཞན་དུ་ཅིར་ཡང་དེ་ལྟ་བུ། །འཛིན་ཅེས་དྲན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དག་ཅིང་ཤེལ་དང་འདྲ་བར་ནི། །དྲན་པ་ཡོད་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །དུང་ལ་སེར་སོགས་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས། །གཏན་ཚིགས་ཕྱི་མ་གཉིས་པོ་ཡང༌། །གསལ་པོར་མ་ངེས་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །སྒྲུབ་པ་གཞན་ལ་འང་ཕྱོགས་འདིས་ཡིན། །དེས་ན་རྩོད་པའི་གཞིར་གྱུར་
― DTG191_Page_0151 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན། །ཤེས་པ་ཉིད་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད། །རིག་བྱ་རིག་པར་བྱེད་བོ་དག །བྲལ་ཞིང་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་ཡི། །གཟུགས་བརྙན་ལ་ཡང་ཤེས་པ་ནི། །དམིགས་པ་དང་ལྡན་འདོད་མིན་ནམ། །མིག་གི་སྣང་བ་ལྡོག་པ་ན། །རང་གདོང་དེ་བཞིན་མཐོང་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་ཕྱོགས་དེ་སྣང་ཕྱིར་དང༌། །ཚད་ཡུལ་བྱེ་བྲག་སོགས་མཐོང་ཕྱིར། །རང་གི་གདོང་སོགས་དེ་བཞིན་དུ། །མི་མཐོང་དངོས་པོ་གཞན་བཞིན་ནོ། །རྣམ་ཤེས་ཉིད་དང་གསལ་བ་ཉིད། །དེ་ཡང་ཕྱི་རོལ་ལ་བརྟེན་མིན། །རྣམ་མེད་ལ་སོགས་མི་རུང་བས། །དེས་ན་འདི་ཡི་ཁྱབ་པ་དེས། །དེ་མ་ཐག་པའི་ཤེས་ནུས་ལ། །བཟུང་བའི་ཆ་ནི་ཡུལ་དངོས་གནས། །དེ་ཉིད་མིན་པར་ཁོ་བོ་འདོད། །དེས་ན་དེ་ནི་མ་བསྒྲུབས་སོ། །རྣམ་རིག་ཙམ་ཉིད་བསྒྲུབ་པ་ནི། །བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་དྲི་མེད་མཛད། །ཁོ་བོ་ཅག་གིས་དེ་ཕྱོགས་ནི། །དོན་དམ་ངེས་པར་བསྐྱེད་པར་བྱས། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་བརྟག་པ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པའོ།། །།ཡང་འདིར་གཞན་དག་མི་ཤེས་པའི། །དྲི་མས་གོས་པའི་བློ་ཅན་རྣམས། །སེམས་ཙམ་ཚུལ་འདི་མི་རིགས་ཏེ། །ཐོས་པས་གནོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲས། །དེ་ནི་ཀུན་ལ་ཚད་མ་རུ། །སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པར་ནི་གནས། །གང་ཕྱིར་སྐྱེས་བུས་བྱས་ཚིག་གིས། །ལོག་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་པར་འགྱུར། །ཉེས་པ་ཡོད་དམ་མེད་པར་ནི། །སྐྱེས་བུའི་ངག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ། །བྱེད་པོ་མེད་ཕྱིར་ཐོས་པོ་ལ། །སྐྱོན་ཡོད་ཐེ་ཚོམ་ཡོད་པས་མིན། །བྱེད་པོ་རེ་ཞིག་མ་མཐོང་ན། །གང་ཚེ་ཡོད་ཅེས་འདོད་པ་ཡིན། །སྔོན་མ་མཐོང་དང་འབྲེལ་པ་ནི། །མི་ཤེས་རྒྱུ་ཡིས་ད་ལྟར་སྨོད། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་བྲལ་ཡང༌། །དེ་ནི་ཡོད་པར་བརྟགས་པ་ཡིན། །བྱས་དང་མ་བྱས་པའི་ལུང་ནི། །ཁོ་བོ་ཅག་ལ་དེ་གྲུབ་མིན།། རང་ཉིད་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །བྱས་པས་འདི་ནི་རྟོགས་བྱེད་མིན། །དྲང་སྲོང་ཡིད་སོགས་ཚིག་ཀྱང་ནི། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བདེན་པར་འགྱུར། །མ་འབྲེལ་ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པ། །བདེན་པར་སྨྲ་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་བྱེད་པོ་སྒྲུབ་པའི་ལུང༌། །གཞན་བྱས་བདག་ཅག་ལ་གྲུབ་མིན། །
― DTG191_Page_0152 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གལ་ཏེ་རིག་བྱེད་བྱེད་པོ་དང༌། །འདྲ་བ་དང་ལྟར་ཅུང་ཟད་སྣང༌། །དེ་ཕྱིར་ཉེ་བར་འཇལ་བ་དེས། །བྱེད་པོ་ལ་ཡང་ཉེར་འཇལ་འགྱུར། །གལ་ཏེ་བྱེད་པོ་མེད་ཅུང་ཟད། །གཞལ་བྱས་གྲུབ་བར་མི་འགྱུར་ན། །དེས་ན་ངེས་བར་བྱེད་པོ་ནི། །དོན་གྱིས་གོ་བའི་གཞལ་བྱར་འགྱུར། །དེ་མེད་ཀྱང་ནི་རིག་བྱེད་ལ། །མི་འཐད་ཅུང་ཟད་གང་ཡང་མེད། །དེ་ཡོད་ན་ནི་ཚད་མ་སོགས། །མང་པོ་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེར་ནི་ལྔ་བོར་མ་ངེས་ཕྱིར། །དངོས་མེད་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར། །དེས་ན་དེ་ཡོད་རྙེད་དཀའ་སྟེ། །དངོས་མེད་ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར། །ཚད་མ་མ་ཡིན་ཉིད་ལྡོག་ཕྱིར། །རིག་བྱེད་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་ཉིད། །གང་འདོད་དེ་ཡང་དངོས་མིན་པས། །སྒྲུབ་པ་རྣམས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་མིན། །རྟོག་གེ་རྣམས་ཀྱིས་གང་སྨྲས་ཞེས། །སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པ། །དེ་ནི་སྤང་བར་བྱས་པ་མིན། །རིག་བྱེད་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་གྲུབ། །དངོས་པོའི་ངོ་བོར་ཕྱོགས་གང་དག །གཙོ་བོ་དང་ནི་རྡུལ་ཕྲན་བཞིན། །དེ་དག་གང་རུང་མ་གྲུབ་ན། །ཅིག་ཤོས་རང་ཉིད་ཀྱིས་མི་གྲུབ། །གཙོ་བོ་ཡི་ནི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི། །སྒྲུབ་པ་ཡང་ནི་སྤང་བྱས་ཀྱང༌། །གཏན་ཚིགས་གཞན་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །རྡུལ་ཕྲན་ཀྱིས་བྱས་འགྲོ་བསྒྲུབ་བྱ། །དངོས་པོའི་ཕྱོགས་ནི་བསྒྲུབ་དོན་དུ། །སྒྲུབ་པ་གང་ཞིག་བརྗོད་པ་མིན། །དེ་ནི་གཞན་དག་སྤང་བྱས་ན། །མེད་བ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གྲུབ། །སྔ་ཕྱི་ཡི་ནི་མཐའ་དག་ལ། །གཞན་གྱིས་སྒྲུབ་པ་གང་བརྗོད་ཡིན། །དེ་ནི་སྤང་བར་བྱས་ནས་ནི། །རིག་བྱེད་སྨྲ་བའི་བྱ་བ་རྫོགས། །རྟག་ཉིད་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་གང༌། །དེ་ནི་མ་བསྒྲུབས་ན་ཡང་ནི། །སྔ་མའི་ཕྱོགས་གཉིས་སུན་བཏོན་ཏེ། །རང་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ་གྲུབ་པར་འགྱུར། །ཐོག་མའི་རིག་བྱེད་ཀྱིས་མཐའ་གང༌། །སྐྱེས་བུས་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཕྱི་མཐའ་འཇིག་པའི་ངོ་བོ་ཡང༌། །དེ་དག་མེད་པ་རྟག་པ་ཉིད། །ཐོག་མར་རིག་བྱེད་གང་བྱས་མིན། །ཕྱིས་ཀྱང་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་བ། །དེ་ཉིད་དེ་ཡི་རྟག་པ་ཉིད། །གལ་ཏེ་ཤེས་བྱ་དེར་ཡང་འདོད། །མ་བྱས་ཉིད་དང་འཇིག་མེད་ཀྱིས། །རྟག་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཡིན། །དེ་དག་དངོས་མེད་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །རང་གི་སྒྲུབ་པ་ལ་ལྟོས་མིན། །རིག་བྱེད་ངག་དོན་
― DTG191_Page_0153 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོག་པ་ཉིད། །རྗེས་སུ་དཔག་པས་གང་བརྗོད་པ། །དེ་ཡི་རིག་བྱེད་སྒྲུབ་ཤེས་པའི། །སྟོབས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནི་ལྡོག་བར་འགྱུར། །དེ་ནི་མངོན་སུམ་མཚུངས་ཉིད་ཕྱིར། །རིག་བྱེད་ལས་བྱུང་སྟོབས་ཆེན་ཅན། །དེས་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ནི། །ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་གནོད་ནུས་མིན། །མངོན་སུམ་ཕྱོགས་ལ་དགོས་པས་ན། །གང་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ཉིད་གནས་ཡིན། །དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་ལྡན་ཕྱིར། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་གནོད་བྱེད། །དཔེ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་ཕྱིར་དང༌། །སྐྱོན་མེད་ཕྱིར་ན་ཟོར་ཡང་མིན། །ལུང་ནི་ཚད་མ་ཉིད་ཡིན་ལ། །དེ་དང་རྗེས་དཔག་འདྲ་བ་མིན། །དེས་ན་ལུང་དང་རྗེས་དཔག་པས། །དོན་གང་ལ་ནི་ཐེ་ཚོམ་འགྱུར། །དེ་ལ་སྟོབས་ཆེན་ལུང་གིས་ནི། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ངེས་པར་བྱོས། །རིག་བྱེད་ཀྱིས་དོན་རྟོགས་བྱེད་ཀྱང༌། །བདག་ལ་ཚད་མ་མིན་དེ་ལྟར། །བདེན་སྨྲས་ཞེ་སྡང་ཙམ་གྱིས་ནི། །བརྗོད་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མི་འདོད་པ་དང་ཞེ་སྡང་གིས། །ཚད་མ་མིན་པ་ཉིད་མི་འགྱུར། །དགའ་བ་དང་ནི་འདོད་པ་ཡིས། །ཚད་མར་བརྟགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེ་སྡང་ཅན་ཡང་རིག་བྱེད་ལ། །ཚད་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ། །ཅུང་ཟད་སྨྲ་བར་མི་བྱེད་དེ། །གང་གིས་དེ་དག་བདེན་སྨྲས་འགྱུར། །འཛིན་དང་འདོད་དང་འཆད་པ་ཡིས། །ལས་ལ་རྟག་ཏུ་མངོན་སྦྱོར་བར། །ལོག་པ་ཉིད་རྒྱུ་མི་ཤེས་ན། །རིང་ན་གནས་པས་ཇི་ལྟར་ཤེས། །གང་ཕྱིར་དེས་ནི་ངེས་སྦྱོར་བ། །དེ་དང་འབྲེལ་པའི་དགོས་པ་ཅན། །དེར་གནས་ཡོན་ཏན་སྐྱོན་རྣམས་ནི། །དེ་དག་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱས། །ཚངས་ལ་གང་དག་སྡང་བ་ནི། །སྡིག་ཅན་རིག་བྱེད་ལས་རིང་གནས། །རིག་བྱེད་སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་ཚིག །ངོ་ཚ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་བརྗོད། །གཞན་ཡང་རྣ་སྐྱེས་ངོ་ཤེས་པས། །སྒྲ་ཡང་རྟག་པ་ཉིད་དང་ནི། །ཁྱབ་པ་ཉིད་དང་འགྲུབ་པས་ན། །བཟློག་ལ་ངེས་པར་སུ་ཞིག་བྱེད། །དེས་ན་དུས་ནི་ཐམས་ཅད་དང༌། །ཡུལ་ཀུན་དུ་ནི་གཅིག་ཉིད་གང༌། །ངོ་ཤེས་པ་ཡི་མངོན་སུམ་གྱིས། །རང་གྲུབ་འདི་ལ་གནོད་ཕན་ཡིན། །འབར་སོགས་སྐད་ཅིག་ཉིད་ཡིན་ཡང༌། །ངོ་ཤེས་ཤེ་ན་དེ་མིན་ཏེ། །ཁོ་བོའི་སྤྱི་ནི་རྟག་ཉིད་པས། །འདི་ཡི་ངོ་བོ་ཤེས་པ་འདི་ཡིན། །ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་གིས་ནི་ཆ། །གང་ལ་བློ་ནི་ཐ་དད་འགྱུར། །
― DTG191_Page_0154 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་ངོ་ཤེས་ཆ་ཡིན་ཏེ། །ཐ་དད་བློ་ཡིས་དེས་པར་འགྱུར། །ཡུལ་དང་དུས་སོགས་ཐ་དད་པའི། །བ་ལང་སྒྲ་གསལ་བློ་རྣམས་ནི། །ཐམས་ཅད་མཚུངས་པའི་ཡུལ་ཅན་ནམ། །སྣ་ཚོགས་དོན་གྱི་ཡུལ་ཅན་མིན། །བ་ལང་ཞེས་བྱ་ལས་སྐྱེས་ཕྱིར། །ད་ལྟར་སྐྱེས་པའི་བློ་བཞིན་ནོ།། སྔ་དེའི་བ་ལང་སྒྲ་བློ་ཡིས། །བ་ལང་སྒྲ་ནི་རབ་བརྟན་ཡིན། །བ་ལང་སྒྲ་ཡི་ཡུལ་ཉིད་ཀྱིས། །ཇི་ལྟར་ཕྱི་དེ་སྐྱེས་པ་བཞིན། །འདི་ཡང་དེ་ནི་ཤེས་ཡིན་ཏེ། །གཏན་ཚིགས་དེ་ཕྱིར་སྔ་བློ་བཞིན། །གཉིས་ཀ་ཡང་ནི་ཡུལ་གཅིག་ཡིན། །ཇི་ལྟར་བློ་ནི་གཅིག་བཞིན་བློ། །ཡུལ་དང་དུས་སོགས་ཐ་དད་པ། །བ་ལང་ཉིད་བློ་མ་ལུས་པས། །བ་ལང་སྒྲ་གཅིག་སྐྱེད་འགྱུར་ཏེ། །བ་ལང་བློ་ཕྱིར་བློ་གཅིག་བཞིན། །སྔ་དེའི་བ་ལང་སྒྲ་བརྗོད་པ། །ཕྱི་དེ་ཡང་ནི་ཡོད་པ་ཡིན། །བ་ལང་སྒྲ་ཡིས་ཤེས་རྟོགས་ཕྱིར། །ཕྱི་དེ་བརྗོད་པའི་སྒྲ་བཞིན་ནོ། །ཕྱི་དེ་བ་ལང་སྒྲ་ཐོས་པ། །བདག་གིས་སྒྲ་དེ་སྔ་དེའང་ཐོས། །སྔར་བསྟན་གཏན་ཚིགས་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །ཕྱི་དེ་བརྗོད་པའི་སྒྲ་བཞིན་ནོ། །སྒྲ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་གང༌། །དེ་བསྟན་ཡུན་ནི་རིང་པོར་ཕན། །འབྲེལ་བ་ཉམས་མྱོང་ལ་ལྟོས་པས། །ཤེས་བྱ་ལ་ཤེས་འཇུག་ཕྱིར་རོ། །དེ་འདྲ་གང་ཡིན་བརྟན་པར་མཐོང༌། །དུ་བའི་སྤྱི་ཡི་ཆ་བཞིན་ནོ། །འབྲེལ་པའི་ཤེས་པ་ལ་ལྟོས་པ། །མི་བརྟན་པ་ནི་རྟོགས་བྱེད་མིན། །དེ་ཚེ་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཕྱིར། །མར་མེ་གློག་གི་གསལ་བ་བཞིན། །སྒྲ་ཡི་མི་རྟག་ཉིད་ཕྱོགས་ལས། །རྗེས་སུ་དཔག་པས་གཏན་གྲུབ་པས། །དེ་ཀུན་གྱིས་ནི་འགལ་བར་འགྱུར། །བུམ་སོགས་གཅིག་ཉིད་ཐོབ་གྱུར་ན། །རིགས་རྟེན་འདོད་པས་གྲུབ་པ་སྒྲུབ། །གསལ་བ་རྣམས་ལ་གཅིག་ཉིད་དུ། །ཕྱོགས་འདི་ཡིས་ནི་བྱེད་པ་ན། །དེ་ཚེ་མཐོང་བ་དང་འགལ་ཉིད། །ཚད་མ་ཀུན་གྱིས་བརྗོད་པར་བྱ། །བཅོས་མའི་འབྲེལ་པ་ཉིད་ཡིན་ན། །དེ་ཡི་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། །གསལ་བ་དེ་གཅིག་ལ་གནས་པས། །འབྲེལ་པ་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་འགྱུར་མིན། །ས་ལས་བྱུང་དང་ཡོད་རྫས་སོགས། །མཇུག་མ་ཉིད་སོགས་འཇོལ་བའི་ཕྱིར། །སྦྱོར་བ་མང་དུ་བྱེད་པས་ན། །བ་ལང་ཉིད་ངེས་འགྱུར་བ་མིན། །དེ་ཕྱིར་སྒྲ་ནི་བཅོས་མ་མིན། །རེས་འགའ་ཡང་ནི་འཇིག་མི་འགྱུར། །རྟག་པ་དང་ནི་རྟེན་འབྲེལ་ཕྱིར། །ནམ་མཁའ་རྡུལ་ཕྲན་ལྟ་བུའོ། །
― DTG191_Page_0155 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤྱི་རྣམས་དུ་མ་མངོན་ཕྱོགས་པའི། །ཡུལ་ཅན་ལན་ཅིག་ཐོས་པས་ན། །རང་དོན་བརྗོད་ཉིད་དམིགས་དགར་བས། །སྒྲ་ཡིས་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མང་དུ་ཐོས་པས་དེ་ཉིད་ནི། །སྲོག་ཆགས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང༌། །གར་སོགས་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་དག །ལྐོག་ཤལ་མཇུག་མ་ཉིད་སོགས་ཀྱང༌། །ཁྲ་བོ་སོགས་དང་ཁུ་ཡུ་སོགས། །གསལ་བའང་རང་གི་རྒྱུ་སྤངས་ནས། །དམིགས་དགར་བ་ལ་ཉིད་བརྗོད་ཉིད། །ཡུན་རིང་ནས་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར། །དུས་དེ་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་འདི། །ཕྱོགས་ནི་སུ་ཞིག་རྗོད་པར་བྱེད། །སླར་ཡང་རྒྱུ་མཚན་འདི་ཡིས་ནི། །འདི་ལ་འཛིན་པ་མི་སྲིད་ཉིད། །ཇི་ལྟར་བུམ་སོགས་རྙིངས་པའམ། །མཚོན་སོགས་ཀྱིས་ནི་བཅག་པ་ཡིས། །འཇིག་པར་འགྱུར་བ་རྟོགས་པ་ཡིན། །དེ་བཞིན་སྒྲ་ལས་རྒྱུ་ཡོད་མིན། །ཡུལ་དང་དུས་དང་སྦྱོར་བྱེད་རྣམས། །ཐ་དད་པས་ཀྱང་དབྱེ་ལྡན་མིན། །ག་སོགས་ཡི་གེ་གང་གིས་ནི། །དེ་ལ་ངོ་ཤེས་གསལ་བར་ཡོད། །མྱུར་བ་ལ་སོགས་དབྱེ་བས་ཀྱང༌། །ག་གསལ་གཞན་ལས་རྣམ་བཅད་པར། །ག་ཡི་གསལ་གཞན་གསལ་པོ་རུ། །རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་རྟོགས་པ་ཡིན། །ཤིན་ཏུ་དམིགས་བཀར་ཡི་གེ་ག །ག་ཉིད་རྟེན་ནི་ཡོད་པ་མིན། །ག་གཞན་བློ་ཡིས་མ་རྟོགས་ཕྱིར། །གཞན་གྱིས་བརྟགས་པའི་གཉིད་བཞིན། །ཡི་གེ་ཉིད་སྦྱོར་འདི་བསྒྲུབ་བྱ། །ཡི་གེ་ཁ་སོགས་ཉིད་བཞིན་ནོ། །ལྡོག་པ་ཡང་ནི་མ་མཐོང་ཕྱིར། །འདིར་ནི་མཐོང་བ་ལྡོག་བྱེད་མིན། །ཡི་གེའི་བདག་ཉིད་གཉིས་གྲུབ་ནི། །རྟག་པ་ཉིད་སོགས་རྟོགས་པ་ལ། །ཇི་ལྟར་འདོད་ཡིན་དེ་བཞིན་དུ། །གྲུབ་པ་ཉིད་ལས་ཁས་བླང་གིས། །དེས་ན་ཡི་གེ་གཅིག་ཉིད་དུ། །བློ་ནི་གཅིག་ཉིད་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །གསལ་བར་བྱེད་པའི་དབྱེ་བ་ཡིས། །ཁྱད་པར་གྱི་བློ་ཡོད་པར་འགྱུར། །གང་ལ་རྣ་བའི་ཡུལ་གཉིས་ལ། །དེ་ལ་བློ་གཉིས་སྐྱེ་མིན་ནམ། །ཁྱེད་ལ་དབང་པོ་ལས་འདས་ཕྱིར། །ཇི་ལྟར་སྒྲ་ཡིས་ཁྱད་པར་བློ། །སྒྲ་ཙམ་ལེགས་བྱས་རྣ་བ་ཡིས། །གང་ཚེ་སྒྲ་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར། །དེ་དང་ཉེར་བསྲེས་དེ་ཡིས་ནི། །རྟོགས་པ་ཡིན་ཞེས་འགའ་ཞིག་ཟེར། །ཡང་
― DTG191_Page_0156 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་དེ་དག་འཛིན་པ་མིན། །དེ་ཡི་དབང་གིས་སྒྲ་བློ་སྐྱེ། །ལེགས་པར་བྱས་པའི་རྗེས་བྱེད་ཕྱིར། །དེ་ཡང་ཆེན་པོ་ཉིད་སོགས་རྟོགས། །མངར་བ་ཁ་བའི་ངོ་བོ་དང༌། །དེ་བཞིན་དཀར་བོའང་སེར་པོ་རུ། །མཁྲིས་པའི་གནད་ཀྱིས་སེམས་འཁྲུལ་པས། །དེ་ལྟར་ཡུལ་ནི་འཛིན་པར་བྱེད། །དེ་བཞིན་ཤུགས་ཀྱིས་རྒྱུག་པ་དང༌། །གྲུ་ལ་ཞུགས་ནས་འགྲོ་བ་ཡིས། །འཁྲུལ་པས་རི་ལ་སོགས་པར་ནི། །དེ་དག་འགྲོ་བར་སྣང་བ་འགྱུར། །སྦལ་པའི་ཞག་གིས་མིག་བྱུགས་པས། །འོ་མའང་སྦྲུལ་གྱི་ངོ་བོར་སྣང༌། །གསལ་བ་ཉུང་དང་མང་ཉིད་ཀྱིས། །དེ་བརྟེན་སྤྱི་ཡང་ཆེ་ཆུང་འཛིན། །དེ་དག་རྣམས་ནི་ཇི་བཞིན་དུ། །རྒྱུ་མཚན་འཛིན་པ་མེད་ན་ཡང༌། །གསལ་བྱེད་ལ་གནས་མ་རྟོགས་ནས། །དེ་ལྟར་གསལ་བྱ་ལ་འཁྲུལ་འགྱུར། །ཐུང་སོགས་དབྱེ་བ་རང་བཞིན་གྱིས། །རྟག་པར་སྨྲ་བ་ལ་འགལ་ཡིན། །གང་ཞིག་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་ཡིན། །རང་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཚད་གཅིག་ཅིས། །དེ་ཕྱིར་དེ་ཡི་བརྗོད་པ་ཡི། །ཚད་ཀྱི་དུས་ནི་རྟོགས་པར་གྱིས། །ཚད་གཉིས་སམ་ནི་ཚད་གསུམ་མམ། །རང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཚད་གཅིག་མིན། །སྒྲ་ཙམ་རྣམས་ཀྱིས་གསལ་བ་ནི། །སྒྲ་ལ་མི་འཐད་པ་ཡིན་ནམ། །སྒྲ་ནི་ལེགས་པར་བྱས་པས་སམ། །དང་པོ་འམ་ནི་གཉིས་དེར་འགྱུར། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་སྒྲ་ལེགས་བྱས། །ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར། །ཆ་ཤས་མེད་པའི་ཁྱབ་པ་ལ། །ཕྱོགས་གཅིག་ལེགས་པར་བྱར་མི་འདོད། །བརྟེན་པ་ཡི་ནི་དབྱེ་བས་ཀྱང༌། །ལེགས་པར་བྱ་བ་ངེས་མི་འགྱུར། །གང་ཕྱིར་སྒྲ་ནི་རྟེན་མེད་པ། །ནམ་མཁའི་བདག་ཉིད་ལ་སོགས་བཞིན། །འོན་ཏེ་ནམ་མཁའ་རྟེན་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཡང་ཆ་མེད་དངོས་ཡོད་པས། །མ་ལུས་སྒྲ་ནི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །ཕྱོགས་གཅིག་ལེགས་སྦྱར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཕྱོགས་གཅིག་ལེགས་པར་བྱས་པ་ན། །ཇི་སྲིད་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་པ། །མ་ལུས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །ལུས་པ་མེད་པར་རྟོགས་ནུས་མིན། །མཁའ་ཉིད་རྣམ་པར་འདོད་ཕྱོགས་ལ། །ཁྱབ་པ་ཉིད་ཕྱིར་མཚུངས་ཐོབ་འགྱུར། །རིང་དུ་གནས་ཀྱང་སྒྲ་རྣམས་ཀྱི། །ཤེས་པ་འབྱུང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར། །སྲོག་ཆགས་ཀུན་གྱི་རྣ་བ་ནི། །གཅིག་ཉིད་དུ་ནི་དེ་ལྟར་
― DTG191_Page_0157 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར། །དེས་ན་གཅིག་གིས་ཐོས་དུས་སུ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐོས་འགྱུར། །དེ་ཡང་ཆ་ཤས་མེད་ཉིད་ཕྱིར། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་ལེགས་བྱས་པ། །གནས་སྐབས་གཉིས་ནི་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། །རྣ་བ་ནམ་མཁའི་ཕྱོགས་འགྱུར་མིན། །ལན་ཅིག་རྣ་བ་ལེགས་བྱས་པས། །སྒྲ་ནི་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་འགྱུར། །བུམ་པའི་ཕྱིར་ནི་མིག་ཕྱེ་བས། །སྣམ་བུ་མི་མཐོང་བར་མི་འགྱུར། །ཡུལ་ཡང་ལེགས་པར་བྱས་པས་ན། །དེ་ཉིད་ཁོ་ནར་ཐལ་བར་འགྱུར། །ཡུལ་མཚུངས་པར་ནི་གནས་པ་ན། །ལེགས་པར་བྱས་ལ་ཁྱད་མེད་ཕྱིར།། བརྟན་པའི་རླུང་ནི་ཡོངས་སྤངས་པས། །འདི་ལ་ལེགས་བྱས་འགྱུར་བ་མིན། །སྒྲིབ་པ་རྣམས་ནི་ཡོངས་སྤངས་ནས། །དེ་ཡི་ཕྱོགས་གཞན་དམིགས་པར་འདོད། །སྒྲ་ནི་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པ་ན། །ལེགས་བྱས་མ་བྱས་མི་འགྲུབ་པོ། །གནས་སྐབས་གཅིག་ནི་ཁས་ལེན་ན། །ཀུན་གྱིས་རྟོགས་འགྱུར་ཡང་ན་མིན། །གཉིས་ཀ་ལེགས་པར་བྱས་པ་ན། །སོ་སོར་བསྟན་སྐྱོན་ཀུན་འབྱུང་འགྱུར། །དེས་ན་སྒྲ་ལ་གསལ་བྱེད་ནི། །ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་མི་འཐད་དོ། །བཤད་པ་བྱེད་པ་པོ་ཡིས་ནི། །རྣ་བ་ལེགས་བྱས་ཕྱིར་ལན་བརྗོད། །དེ་དབྱེ་ཐོས་པའི་དབྱེ་བ་ལའང༌། །ཐོས་པ་པོ་ལའང་གནས་པ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་མིག་ལ་ཕན་བཏགས་པས། །བུམ་སོགས་རྣམས་ལ་མར་མེ་སོགས། །གསལ་འདོད་རྣ་བ་ལེགས་བྱས་ཕྱིར། །སྒྲ་ཙམ་དེ་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན། །ལེགས་བྱས་རྣམ་པ་གང་གིས་ནི། །འདིར་ནི་བརྒལ་ཞིང་བརྟགས་པ་མེད། །སྐྱེ་བ་ལ་ཡང་མཚུངས་ཉིད་པས། །དེར་ཡང་ནུས་པ་དབང་འདས་ཕྱིར། །ནུས་པ་འབྲས་བུས་གཏན་རྗེས་དཔོག །གང་གིས་དེ་ནི་བརྒལ་ཞིང་བརྟག །དེ་ཡོད་དེ་འབྱུང་ཙམ་གྱིས་ནི། །ཚད་མས་དེ་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར། །དེས་ན་དབང་འདས་ནུས་པ་ཡིན། །དེ་དག་དབང་འདས་ནུས་པ་ནི། །དབང་པོ་ལ་ནི་སྐྱེད་བྱེད་པས། །མངོན་གསལ་རྒྱུ་རུ་ཁོ་བོ་འདོད། །གང་དག་མ་ཕྲད་པར་སྐྱེ་བ། །སྒྲ་འདི་རྣ་བས་འཛིན་པར་བྱེད། །རིང་དང་བར་དུ་ཆོད་སོགས་ལ། །དེ་དག་ལ་ཕྲ་མཚུངས་ཉིད་ཡིན། །དེ་ལ་རིང་དང་ཉེར་གནས་པའི། །བཟུང་དང་མ་བཟུང་མཚུངས་པར་འགྱུར། །
― DTG191_Page_0158 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིམ་གྱིས་ཀྱང་ནི་མི་འགྱུར་ཏེ། །མྱུར་དང་དལ་སོགས་ཀྱང་མི་འབྱུང༌། །དེ་ཕྱིར་གཙང་སྦྲ་ཅན་མཐོང་བའང༌། །བལྟ་བ་ཡང་ནི་བལྟ་བར་གྱིས། །འབད་རྩོལ་གྱིས་ནི་བསྐུལ་བའི་རླུང༌། །ལྟེ་བ་ལས་བྱུང་རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ། །རྐན་ལ་སོགས་པར་ལྡན་པ་དང༌། །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་རྗེས་སུ་བྱེད། །ཤུགས་ཉིད་ལྡན་ཕྱིར་དེ་ཡང་ནི། །ཇི་སྲིད་ཤུགས་ཡོད་བར་དུ་གནས། །དེ་ཡི་རང་གི་ཡན་ལག་ནི། །བརྟན་པའི་རླུང་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ། །འགྲོ་ཞིང་ལྡན་དང་རྣམ་དབྱེ་བ། །ངེས་པ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །རྣ་བའི་ནམ་མཁར་ཕྱིན་འགྱུར་ན། །རྣ་བའི་ནུས་པ་སྐྱེད་བྱེད་ཡིན། །དེ་ཡོད་པས་ན་སྒྲ་རྟོགས་ཕྱིར། །ལེགས་བྱས་མ་མཐོང་ན་ཡང་ལེགས། །སྐྱེ་བའི་ནུས་པ་བཞིན་དེ་ཡང༌། །བདག་ལ་ཅི་ཡང་ལྷག་པ་མེད། །སྒྲ་ཡི་བྱེ་བྲག་གཟུང་བའི་ཕྱིར། །དེའི་ཁྱད་པར་ཡང་དེ་བཞིན་འགྱུར། །རྩིག་པ་ལ་སོགས་རླུང་གི་ནི། །གེགས་སུ་རབ་ཏུ་འཐད་པ་ཡིན། །དེ་ནི་དྲག་པོར་འཇུག་པ་ཡིན། །རྣ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་གེགས་བྱེད་རིགས། །དེ་ནི་རིམ་པས་འཇུག་ཉིད་ཕྱིར། །འཇིག་པ་དང་ནི་ཤུགས་བཅས་ཡོད། །ལེགས་བྱས་རིམ་པས་གསལ་པོ་ཉིད། །མི་གསལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་རིགས། །ཁོ་བོས་ངེས་པར་རྣ་བ་ནི། །ནམ་མཁའ་ཁས་ལེན་མི་བྱེད་དོ། །ནམ་མཁར་ཆ་ཤས་མེད་མིན་ཏེ། །རྒྱལ་བ་གྲངས་ཅན་གྱིས་བཀག་ཕྱིར། །དེ་ན་ནམ་མཁའི་ཕྱོགས་གཅིག་གམ། །ཡང་ན་དངོས་པོ་གཞན་དུ་འགྱུར། །སོ་སོའི་མི་ལ་གནས་རྣ་བ། །འབྲས་བུའི་དོན་གོས་ཁོ་བོས་རྟོགས། །གལ་ཏེ་ཁྱབ་པ་གཅིག་ཉིད་ནི། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྟེན་གང་ལ། །སྒྲ་ཙམ་གྱིས་ལེགས་བྱས་དེ་ཡོད། །དེས་ནི་སྒྲ་རྣམས་རྟོགས་པར་བྱེད། །འོན་ཀྱང་དབང་པོ་ལེགས་བྱ་བ། །དེ་ཡང་རྟེན་གྱི་ཕྱོགས་ཀྱིས་འབྱུང༌། །དེས་ན་རྣ་བ་ལེགས་བྱས་ན། །རྣ་བས་སྒྲ་ནི་ཐོས་འགྱུར་མིན། །སྒྲ་ཙམ་རྣ་ཕྱོགས་མ་ཕྱིན་པས། །རྣ་བའི་དབང་པོ་ལེགས་བྱས་མིན། །དེས་ན་རྟེན་གྱི་དབྱེ་བ་ཡིས། །ལེགས་པར་བྱེད་པ་ངེས་པར་གནས། །འོ་ན་རྟེན་ནི་གཅིག་ལ་ནི། །དབང་པོ་ལེགས་པར་བྱ་བ་ཐོབ། །ལུས་ཀུན་ལ་ནི་རྟོགས་བྱེད་པ། །དབང་པོ་གཅིག་ཏུ་སྒྲ་ལ་འགྱུར། །སྐྱེས་བུའི་ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་ལ། །རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྐྱེད་འདོད་ཡིན།།
― DTG191_Page_0159 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེས་ན་གཙོ་བོ་ཐ་དད་པས། །རྣ་བའི་ལེགས་བྱས་ཐ་དད་འགྱུར། །བདག་ནི་ཕྱོགས་རྣམས་དང་བྲལ་ཡང༌། །མ་ལུས་པར་ནི་རྟོགས་བྱེད་པ། །ལུས་ཉིད་ལ་གནས་འཛིན་པས་ན། །ཁོ་བོས་དེ་སྨྲས་འགལ་བ་མེད། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ན་རྒྱུ་ཡིས་ནི། །འོན་བ་ཉིད་སོགས་གནས་པ་ཡིན། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་དབང་བྱས་པ། །དེ་ཉིད་གཞན་ལོངས་སྤྱད་བྱ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་དབང་དང་བྲལ་བ་རྣ། །ཡུལ་དེར་གནས་པར་གྱུར་ན་ཡང༌། །ལོངས་སྤྱོད་མི་རྙེད་དེ་བཞིན་དུ། །གཞན་གྱིས་ཐོས་ཀྱང་འོན་པས་མིན། །རྣ་བ་སྒྲ་དང་རྟེན་དག་ནི། །རང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཡན་ལག་བྲལ། །ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ནི་གནས་པ་མིན། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་སྐྱོན་མེད། །གསལ་བར་བྱེད་པའི་རླུང་རྣམས་ལ། །ཐ་དད་ཡན་ལག་ཕྱོགས་ཉིད་དང༌། །རིགས་ཀྱི་ཐ་དད་པ་ཡོད་པས། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ལེགས་པར་གནས། །གཞན་གྱི་དོན་དུ་རླུང་བསྐུལ་བས། །ཇི་ལྟར་ཁྱེད་ལ་གཞན་བྱེད་མིན། །དེ་བཞིན་ཡིད་བཞིན་ལེགས་བྱས་པའི། །ནུས་པ་གཞན་ནི་ལེགས་བྱེད་མིན། །རྐན་སོགས་སྦྱོར་བ་གཞན་དག་གིས། །ཇི་ལྟར་ཡི་གེ་གཞན་བྱེད་མིན། །དེ་ཉིད་སྒྲ་ཙམ་གཞན་བསྐུལ་བས། །སྒྲ་ཙམ་གཞན་ནི་བྱེད་པ་མིན། །དེ་ཕྱིར་སྐྱེ་དང་གསལ་དག་ནི། །འབད་རྩོལ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ལ། །ཀུན་ལ་ནུས་པའི་བྱེ་བྲག་ནི། །འབྲས་བུའི་དོན་གོས་མཚུངས་པར་ངེས། །ཡང་ན་རིག་བྱེད་རྗེས་འབྲངས་པས། །ཕྱོགས་ནི་རྣ་བ་ཉིད་ངེས་བྱ། །ནམ་མཁའི་བདག་ཉིད་རྣ་བ་རུ། །བརྗོད་པར་རིག་བྱེད་གང་ནའང་མེད། །ཕྱོགས་ནི་རྣ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས། །དེ་ནི་རབ་ཏུ་ཐིམ་སྐབས་བརྗོད། །དེ་ཡང་རང་བཞིན་འགྲོ་ཉིད་ཀྱི། །ཚིག་གིས་མིག་ལ་སོགས་པ་བཞིན། །ཇི་ལྟར་འདི་མིག་གཟི་བརྗིད་ཀྱི། །རང་བཞིན་དུ་ངེས་ཉི་མ་ལ། །འགྲོ་བར་འགྱུར་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །དེ་བཞིན་རྣ་བ་ཕྱོགས་བདག་ཉིད། །ཕྱོགས་ནི་ཀུན་འགྲོ་གཅིག་པུ་ཉིད། །ནམ་མཁའ་ཇི་སྲིད་དུ་གནས་པ། །རྣ་བའི་བུ་གས་ཡོངས་བཅད་པ། །རྣ་བ་ཡིན་ནོ་མཁའ་ཕྱོགས་བཞིན། །ནམ་མཁའ་ཆ་ཉིད་བརྟགས་པ་ལ། །ཇི་སྲིད་ཅུང་ཟད་རིགས་པ་ཡིན། །ཕྱོགས་ཀྱི་ཆ་ལའང་དེ་མཚུངས་ཏེ། །ལུང་གིས་ཁྱབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །
― DTG191_Page_0160 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེས་ན་བསོད་ནམས་བསོད་ནམས་མིན། །དབང་བྱས་རྣ་བུག་གིས་ཡོངས་བཅད། །ཕྱོགས་རྫས་ཆ་ཡི་རྣ་གང་ཡིན། །དེ་ནི་ལེགས་པར་བྱ་བར་འགྱུར། །ཡུལ་ཡང་ལེགས་པར་བྱེད་པ་ན། །དེས་ན་གཅིག་ལ་ལེགས་བྱས་ཡིན། །མི་ཡི་ནུས་པ་ཐ་དད་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་རྟོགས་འགྱུར་མིན། །ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བར་གྱུར་པ་འདི། །ཕྱོགས་དང་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ཡི། །དབྱེ་བས་ཀུན་ལ་ཡོད་ན་ཡང༌། །ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་རྟོགས་བྱ་མིན། །དེ་བཞིན་གང་དང་ཉེར་གནས་པ། །སྒྲ་ཙམ་གྱིས་ནི་ལེགས་བྱས་གང༌། །དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲ་ཐོས་འགྱུར། །རིང་ན་གནས་པར་ཅིས་མི་འགྱུར། །སྒྲ་ཡི་སྐྱེ་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར། །གཞན་དུ་མི་འཐད་པ་ཡིན་ན། །སྒྲ་ཙམ་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས། །ལེགས་པར་བྱ་བ་ངེས་སྐྱེད་འགྱུར། །འདིར་ནི་དེ་ཡོད་དེ་འབྱུང་ཉིད། །ནུས་པ་ཡོད་ཉིད་རྟོགས་བྱེད་པ། །རྣ་བའི་ནུས་པ་བཞིན་དུ་འདོད། །དེ་རུ་བློ་ནི་ཡང་དག་བསྡུས། །གཉིས་ཀ་ལེགས་པར་བྱས་ཕྱོགས་ལས། །ཉེས་པ་གཉིས་ཆར་བརྫུན་པ་ཡིན། །གང་གིས་གང་རུང་མ་ཚང་ན། །ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀུན་རྟོགས་མི་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་ཉིད་གཅིག་ཆུ་སོགས་ལ། །དབྱེར་མེད་དེ་ཡང་དུ་མ་ཡི། །བདག་ཉིད་དུ་ནི་སྣང་བར་འགྱུར། །སྒྲ་ཡང་དེ་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ། །གསལ་བྱེད་སྒྲ་ཙམ་གྲགས་པ་ལས། །དེ་ཡི་ཡུལ་ནི་ངེས་གཟུང་འགྱུར། །བར་མཚམས་མེད་པའི་ནམ་མཁའ་ལས། །ཁྱབ་ནུས་སྒྲ་ཙམ་ལ་ནི་མེད། །དེས་ན་མ་བཅད་པའི་ངོ་བོས། །དེ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་རྟོགས་མིན། །སྒྲ་ཙམ་ཡུལ་གྱི་ཐ་སྙད་ཉིད། །ཐོས་པ་དེར་ནི་རྗེས་སུ་བྱེད། །བར་མཚམས་མ་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཀྱིས། །རྣམ་གཅོད་ཀྱང་ནི་ངེས་པར་འགྱུར། །དེ་དག་ཉུང་ལ་ཡུལ་གཅིག་པས། །སྒྲ་ཡང་མ་ཁྱབ་པ་རུ་ངེས། །འགྲོ་དང་ཤུགས་ཉིད་བཅས་པ་ཡིས། །དེ་དག་གང་དང་གང་ལས་འབྱུང༌། །ཉན་པོ་དེ་དང་དེ་ལས་ནི། །སྒྲ་ནི་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་སེམས། །གཟུགས་བརྙན་རེ་རེ་ཐ་དད་པ། །སོ་སོའི་སྣོད་དུ་ཅིག་ཅར་དུ། །སྣང་བ་རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་ནི། །འཛིན་པར་འགྱུར་ཞེས་བརྗོད་པ་ན། །འདིར་སྨྲས་གང་ཚེ་རེ་ཞིག་ནི། །ཆུ་ལ་ཡིད་འོང་གཡོ་བ་ཡི། །མིག་གི་སྣང་བ་གང་བྱུང་བ། །དེ་ནི་ལྡོག་
― DTG191_Page_0161 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་གྱུར་པ་ན། །ཉི་མ་རྣམ་པ་དུ་མ་ནི། །ཅི་སྟེ་སྣོད་དུ་ཐ་དད་གཟུགས། །རང་གནས་ལ་གནས་འཛིན་གྱུར་ན། །དེ་ཚེ་དུ་མ་ག་ལས་བྱུང༌། །སོར་མོས་ཅུང་ཟད་མིན་ན་མིག་གིས། །ཇི་ལྟར་གཅིག་ནི་དུ་མ་རུ། །སྣང་འགྱུར་མི་འཇུག་ཐ་དད་པ། །ཁོ་བོས་སྒྲ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །གཞན་དག་འདི་ལ་རྒོལ་བ་ན། །གཟུགས་བརྙན་འཆར་བར་འདོད་པ་ཅན། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་རྟོགས་གྱུར་ན། །ཅི་ཕྱིར་སྟེང་དུ་སྣང་མི་འགྱུར། །ཁྲོན་པ་ལ་སོགས་གཏིང་དུ་ནི། །གཟུགས་བརྙན་མེད་ན་ཇི་ལྟར་སྣང༌། །ཤར་བལྟས་མེ་ལོང་ལ་བལྟས་ན། །ནུབ་ཏུ་བལྟས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ཆུ་ལ་ཉིད་མ་སྣང་བ་ནི། །མིག་གཅིག་སྟེང་དང་འོག་གི་ནི། །ཕྱོགས་གཉིས་སུ་ནི་རྟགས་འཇུག་འགྱུར། །རྟེན་ནི་ཡོན་པོར་གནས་ཉིད་ཕྱིར། །དེ་ལ་སྟེང་ཕྱོགས་གསལ་བ་ཡི། །བདག་གིས་ཉི་མ་མཐོང་བར་འགྱུར། །བརྒྱུད་ནས་བཀོད་པར་གྱུར་པས་ན། །འོག་ན་གནས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར། །དེ་ནི་གཅིག་ཉིད་ཕྱིར་སྟེང་ན། །གནས་པ་འོག་ཏུ་སྣང་བར་འགྱུར། །དེས་ན་འོག་ནི་ཁོ་ན་རུ། །བར་མཚམས་བཅད་པར་ཉི་མ་སྣང༌། །དེ་བཞིན་ཤར་དུ་སོང་འཇུག་པས། །ནུབ་ཕྱོགས་སོང་འཇུག་ལ་བཀོད་པ། །གདོད་མཐོང་བ་ན་འཁྲུལ་པ་ཡིས། །ནུབ་ཕྱོགས་ལྟ་བར་རྟོགས་པ་ཡིན། །དུ་མའི་ཡུལ་རྣམས་ལ་གནས་པ། །གཟུགས་བརྙན་ཡོད་པ་ཡིན་ན་ཡང༌། །མཚུངས་པའི་བློས་ནི་རྟོགས་ཉིད་ཕྱིར། །དུ་མ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མིན། །ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་ཉིད། །དེ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་ལས་བྱུང༌། །དེ་འདི་ཡིན་ཞེས་ཤེས་པ་ནི། །མངོན་སུམ་ཡིན་ངེས་གནོད་པར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་རིམ་གྱིས་སྐྱེས་བུ་ནི། །ཐ་དད་ཡུལ་དུ་འགྲོ་བ་ཡང༌། །ལྷ་སྤྱིན་ཐ་དད་མི་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ལྟར་སྒྲ་ཡང་ཐ་དད་མིན། །གཅིག་པུ་ཉིད་དུ་རྟོགས་འགྱུར་བས། །ཇི་ལྟར་ཡང་ཡང་མཐོང་འགྱུར་བ། །དེ་ནི་དུས་དབྱེས་ཕྱེ་མི་འགྱུར། །དེ་བཞིན་སྒྲ་ཡང་ཡུལ་གྱིས་མིན། །གལ་ཏེ་རིམ་གྱིས་འགལ་མེད་ན། །ཁྱབ་པ་ཉིད་དུའང་ལྟ་བར་གྱིས། །མཐོང་བ་གྲུབ་ཕྱིར་ཆོས་གང་ཡིན། །རྣམ་པ་ཀུན་གྱིས་དེ་ཁས་ལོང༌། །ཇི་ལྟར་ཁུང་ཡང་བསྐོས་པས། །ཤིན་ཏུ་མ་བྱས་པ་ཡིན་ཡང༌། །
― DTG191_Page_0162 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནམ་མཁའི་ལ་ནི་ཆེ་བློ་ཉིད། །དོག་པ་ལ་ནི་བློ་ཆུང་འགྱུར། །དེས་འདིར་གཞན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས། །སྒྲ་འཇུག་དེ་ལྟར་བློ་འཁྲུལ་ཡིན། །སྒྲ་ལ་གནས་པའི་རགས་ཉིད་དང༌། །ཕྲ་བ་ཉིད་ནི་མཚོན་འགྱུར་མིན། །བློ་ཡི་གསལ་དང་མི་གསལ་ཉིད། །ཆེ་ཆུང་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་ཡིན། །བུམ་སོགས་ལ་ཡང་བརྟག་པར་ནི། །འོད་ཆེན་པོས་ནི་གསལ་བྱས་ནས། །དེ་ཡང་གསལ་པོ་ཁོ་ནར་འགྱུར། །འོད་ཆུང་གསལ་བྱས་མིན་གསལ་འགྱུར། །དེ་བཞིན་རིང་སོགས་ཐམས་ཅད་ནི། །སྒྲ་ལ་ཆོས་རྣམས་གནས་ཡིན་ཞེས། །དོན་དང་འབྲེལ་པར་མ་མཐོང་ན། །སྒྲ་ནི་རྗོད་པར་བྱེད་འགྱུར་མིན། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་སྔར་མེད་པའི། །ཀུན་གྱིས་རང་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར། །མི་རྟག་ཡིན་ན་འདི་ལ་ནི། །འབྲེལ་པ་མཐོང་བར་འཐད་པ་མིན། །གལ་ཏེ་འབྲེལ་ཤེས་གྲུབ་པ་ན། །ངེས་པར་དུས་གཞན་ལ་གནས་མིན། །གཞན་ལ་འབྲེལ་པར་རྟོགས་པ་ན། །གཞན་ལ་རྗོད་པར་བྱེད་འགྱུར་མིན། །བ་ལང་སྒྲ་ལ་འབྲེལ་ཤེས་ན། །རྟ་ཡི་སྒྲ་ནི་རྗོད་བྱེད་མིན། །འོན་ཏེ་གཞན་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས། །ཅུང་ཟད་ཁོ་ན་རྟོགས་བྱེད་ན། །དེ་ལ་རྒྱུ་མཚན་མེད་པས་ན། །དེ་གང་ཡིན་ཞེས་ངེས་མི་འགྱུར། །གང་ཕྱིར་ཉན་པ་པོ་རྣམས་ལ། །དེ་ལྟ་བུ་ཡི་ཐ་སྙད་ཀྱི། །ཤེས་པ་ཞེས་བྱར་འཐད་པར་འགྱུར། །དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་པོ་རིགས་མིན། །མི་ཤེས་པ་ཡིས་ཐོག་མར་ནི། །སྒྲ་ནི་གང་ཞིག་བརྗོད་པར་འདོད། །གལ་ཏེ་ཤེས་པར་གྱུར་ན་ཀོ། །ངེས་པར་དེ་སྔར་ཤེས་པ་མིན། །མངོན་སུམ་ཡན་ལག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །འོད་ནི་སྔར་ཡང་གསལ་བར་བྱེད། །འདྲ་བ་ཉིད་ནི་མ་རྟོགས་ཕྱིར། །དེ་ཡི་སྒྲོ་ནས་རྗོད་བྱེད་མིན། །གང་གཅིག་དང་ནི་འདྲ་བ་ཡིས། །གཞན་ནི་རྗོད་པར་བྱེད་པར་བརྟགས། །འབྲེལ་པ་ཉིད་དུ་མ་མཐོང་ན། །གང་ཚེ་ཐམས་ཅད་མཚུངས་ཉིད་ཡིན། །གལ་ཏེ་སྔར་མཐོང་དོན་ལྡན་ན། །དེ་ནི་དེ་ཙམ་ག་ལས་ཁོམ། །ལན་འགར་དམིགས་པར་མ་གྲུབ་ན། །དོན་དང་ལྡན་པར་རྟོགས་མི་འགྱུར། །སྒྲ་གཞན་རྟོགས་པར་མ་བྱས་ལ། །དུས་དེར་དེ་ནི་དོན་མེད་མིན། །སྒྲ་གཞན་ཐོས་ལ་དེ་ཉིད་ནི། །དོན་དང་ལྡན་འགྱུར་ངོ་མཚར་ཆེ། །རེ་ཞིག་སྒྲ་ནི་མ་བརྗོད་ན། །འབྲེལ་པར་བྱར་
― DTG191_Page_0163 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་མི་འདོད་དོ། །བརྗོད་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པ་ལ། །འབྲེལ་པ་ཡིས་ནི་དགོས་པ་མེད། །དེས་ན་འབྲེལ་མེད་འཇིག་ཉིད་ཀྱིས། །སྔ་མ་རེ་ཞིག་དོན་མེད་ཡིན། །ཕྱི་མ་འབྲེལ་པར་མ་བྱས་པར། །དོན་དང་ལྡན་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས། །སྒྲ་བརྗོད་དང་ནི་འབྲེལ་བྱེད་དང༌། །འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་བྱ་བ་རྣམས། །རིམ་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པས། །སུ་ཞིག་ལ་ལ་ཅིག་ཅར་བྱེད། །ཡུལ་དུས་སོགས་ཐ་དད་སྐྱེས་བུས། །སྒྲ་གཞན་སྔར་ནི་མ་ཐོས་པས། །སྒྲ་གཅིག་ལ་ཡང་བཅོས་མ་ཡིན། །འབྲེལ་པ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་འབྲེལ་པ་བརྗོད་ན་ཡང༌།། སུན་དབྱུང་དེ་ཉིད་ཁོ་ནར་འཇུག །ཞིག་དང་མེད་དང་ད་ལྟ་ལ། །བརྗོད་པ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ན། །སྨྲ་པོས་དོན་ལྡན་སྒྲ་གང་ཞིག །ཉན་པ་པོ་ལས་རྗོད་པར་བྱེད། །དེ་ནི་བརྗོད་པར་ནུས་པ་མིན། །བརྗོད་པ་དེ་ནི་དོན་ལྡན་མིན། །འདྲ་བ་ཉིད་ནི་རྗོད་བྱེད་ན། །ཉན་པ་པོ་ལ་དེ་རུ་ནི། །དོན་ལྡན་འདྲ་བའི་སྒྲ་འཐད་མིན། །དོན་དང་ལྡན་པར་འཛིན་མེད་ཕྱིར། །རང་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དོན་ལྡན་མིན། །སྨྲ་པོ་ཉན་པའི་དུས་སུ་ཡང༌། །དེ་ཉིད་དུ་ནི་ཐལ་བར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་སྒྲ་དོན་མི་འབྲེལ་བ། །རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་གྱིས། །བརྡ་ལས་བྱུང་བར་རིགས་མིན་ཏེ། །རྣམ་པ་ཀུན་གྱིས་དེ་མེད་ཕྱིར། །བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་ཕན་ཚུན་དུ། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ནུས་ཡོད་མིན། །གལ་ཏེ་མིག་གིས་བརྡ་བཞིན་དུ། །བརྡ་ཡིས་སྐྱེས་བུ་རྟོགས་འགྱུར་ན། །མི་རེ་རེ་ལ་བརྡ་རེའམ། །ཡང་ན་བཟླས་ནས་བརྗོད་པ་ཡིན། །འགྲོ་བ་ཡིན་ནི་ཐོག་མ་རུ། །འགའ་ཡིས་ཅིག་ཅར་བྱས་ཡིན་གྲང༌། །རེ་རེ་འབྲེལ་པ་ཐ་དད་དམ། །ཡང་ན་གཅིག་པུ་ཁོ་ནར་འགྱུར། །གཅིག་ཉིད་ཡིན་ན་བྱས་མི་འགྱུར། །ཐ་དད་ཡིན་ན་བློ་ཐ་དད། །སྨྲ་ཉན་བློ་ནི་ཐ་དད་ཕྱིར། །ཐ་སྙད་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྨྲ་པོའི་བློ་ལ་འབྲེལ་པ་གཞན། །དེ་བཞིན་གཞན་ནི་ཉན་པ་ལ། །ཉན་པ་པོ་ལ་འབྲེལ་བྱེད་ན། །རྗོད་པ་པོ་ཡིས་གང་རྟོགས་འགྱུར། །དེ་ཡིས་སྡང་ནི་མཐོང་བ་གང༌། །དེ་ནི་ཉན་བ་ལ་མིད་མིན། །གསར་དུ་གང་ཞིག་བྱེད་པ་ན། །དེ་ཡང་སྟོན་བྱེད་མཐོང་བ་མིན། །བུམ་སོགས་ལ་མཚུངས་ཉིད་ཅེ་ན། །དེ་མིན་ཕྱིར་ནི་རབ་གྲུབ་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་ནུས་པ་རྟོགས།
― DTG191_Page_0164 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་ནི། །གསལ་བར་བྱེད་པར་མི་ནུས་སོ། །གང་ཞིག་བྱེད་པ་དེ་ལ་ཡང༌། །ནུས་པ་འབྲས་བུ་ལ་ཡོད་ཡིན། །དེ་ལྟ་བུ་ཡང་རྣམ་པ་ཡིས། །ཆུ་མཆུ་ལ་སོགས་ནུས་གྲུབ་ཡིན། །དེ་ལ་ཐོག་མ་ཉིད་ཡོད་མིན། །ཁྱེད་ལ་འབྲེལ་པ་ཐོག་མར་བཅས། །གསལ་ཏེ་དེ་ལ་ཡང་སྤྱི་ནི། །རྟག་པར་ཁས་ལེན་བྱེད་པ་ན། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་བདག་འདོད་གྲུབ། །རྣམ་པ་གཉིས་ནི་མི་སྲིད་དོ། །ནུས་པ་ཉིད་ནི་འབྲེལ་པ་སྟེ། །དེ་ལ་དབྱེ་བ་སྣང་མི་འགྱུར། །དེ་ཡང་འབྲས་བུས་རྗེས་དཔག་ཡིན། །དེ་ཡི་དབྱེ་བ་རྗེས་བྱེད་འགྱུར། །གཞན་དུ་མི་འཐད་པ་ཡིས་ནི། །ནུས་པ་ཡོད་པར་བརྟགས་པ་ཡིན། །གཅིག་གིས་དོན་ནི་གྲུབ་པ་ན། །མང་པོར་བརྟགས་པ་འདོད་པ་མིན། །འབྲེལ་པ་བརྗོད་པའི་དུས་སུ་ཡང༌། །བ་ལང་སྒྲ་སོགས་བརྗོད་པ་ན། །འགའ་ཞིག་འབྲེལ་པའི་བློ་ཡིས་ནི། །དོན་རྟོགས་དེ་བཞིན་གཞན་གྱིས་མིན། །དེ་ལ་འབྲེལ་པ་མེད་པས་ན། །ཀུན་གྱིས་དོན་ནི་ངེས་མི་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ཡོད་ན་ཀུན་གྱིས་རྟོགས། །དེ་མིན་འགའ་སོགས་མ་བཟུང་ཕྱིར། །ཤེས་བྱེད་ཉིད་ཀྱིས་འབྲེལ་པ་ན། །རང་བདག་ཉིད་ཅེས་རྟོགས་པ་ཡིན། །དེས་ན་འདི་ནི་ཡོད་ན་ཡང༌། །མ་བཟུང་བར་ནི་གསལ་བྱེད་མིན། །ལ་ཡར་དོན་ནི་ཡོད་ན་ཡང༌། །མ་བཟུང་བ་ནི་མཐོང་བ་ཡིན། །ཤིན་ཏུ་མེད་པ་ཡང་ཡོད་ཉིད་དུ། །འགའ་ཞིག་ལ་ཡང་མི་འཐད་དོ། །དངོས་པོ་གཅིག་ལ་ཡོད་མེད་དག །འགལ་བ་གཉིས་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །ཤེས་དང་མི་ཤེས་ཉིད་དག་ལའང༌། །འགལ་ཉིད་མཚུངས་བ་མ་ཡིན་ནམ། །ཤེས་པ་སྐྱེས་བུའི་རྟེན་ཡིན་པས། །དེ་དབྱེས་དེ་དབྱེ་འགལ་བ་མིན། །སྐྱེས་བུ་གཞན་ལ་གནས་པ་ནི། །ཤེས་པ་དེ་ཡིས་གནོད་འགྱུར་མིན། །ལོང་དང་མ་ལོང་ཉེར་གནས་པའི། །དཀར་པོ་ལོང་བས་མི་མཐོང་སྟེ། །ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ནི་མཐོང་བར་འགྱུར། །དེ་དག་ལ་དེ་ཡོད་མེད་མིན། །མི་ཡི་ནུས་དང་མི་ནུས་པའི། །དབྱེ་བས་དེར་ནི་འགལ་བར་འགྱུར། །འབྲེལ་པ་མ་རྟོགས་ལས་རྒྱུ་གཞན། །འདིར་ཤེས་པ་ལ་ཡོད་པ་མིན། །དེ་བཞིན་དབང་པོ་དང་མཚུངས་པ། །ཐ་སྙད་ལ་ནི་དམིགས་པ་ནི། །གང་དག་ལ་ཡོད་དེ་དག་དེས། །དོན་རྟོགས་གཞན་མིན་ལོང་བ་བཞིན། །མི་ཤེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ། །སྔ་མ་
― DTG191_Page_0165 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྔ་མའི་གྲགས་པ་ཡིས། །འབྲེལ་པ་གྲུབ་ཅེས་དེ་བཞིན་དུ། །འབྲེལ་པ་ཐོག་མ་མེད་པ་ཡིན། །ཟློས་ནས་བརྗོད་པར་འཇུག་པ་ནི། །མི་རིགས་ཐ་སྙད་ཡོད་ཕྱིར་རོ། །འབྱིན་བའི་དང་པོར་བྱར་མེད་དེ། །དེ་འདྲའི་དུས་ནི་འདོད་པ་མིན། །འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་རེས་འགལ་ཡང༌། །མི་འདྲ་བར་ནི་འདོད་པ་མིན། །རབ་ཏུ་ཐིམ་པ་ཆེན་པོ་ཞེས། །དོན་དམ་པར་ནི་རྟོགས་འགྱུར་མིན། །མཚན་མོ་རབ་ཐིམ་ཞེས་བྱ་ཡིན། །ལས་ཀུན་ཐིམ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །ཉིན་མོ་འབྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། །ལས་རྣམས་ཀུན་ནི་འཇུག་པ་ཡིན། །ཡང་ན་ཡུལ་ཞིག་རིགས་རྒྱུད་ནི། །ཆད་པའི་ངོ་བོར་རབ་ཐིམ་ཡིན། །ཐམས་ཅད་ཆད་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །ཐིམ་པའི་ཚད་མ་བདག་མེད་དེ། །དྲན་པ་མ་ཉམས་པ་འགའ་ཞིག །འབྱིན་དང་བསྡུ་བའི་བྱེད་པོ་ནི། །དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་བརྟན་རིགས་མིན། །ཡང་ན་འབྲེལ་པ་རྟོགས་པར་བྱེད། །གོ་རིམས་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས། །རྗོད་བྱེད་མི་རྟག་འགྱུར་མིན་ནམ། །ཚིག་ནི་རྗོད་བྱེད་འདོད་པ་སྟེ། །རིམ་པ་ལ་ནི་རག་ལས་བློ། །ཀུན་འགྲོ་ཉིད་ཕྱིར་ཁྱེད་ལ་ནི། །རང་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན་རིམ་ལྡན་མིན། །མི་རྟག་སྒྲ་ཙམ་གྱིས་འབྲས་ཕྱིར། །དེས་ན་རིམ་པ་འཇིག་པ་ཡིན། །དེ་ཡི་བརྗོད་འདོད་དབང་གིས་ནི། །སྐྱེས་བུ་ལ་དེ་རག་ལས་འགྱུར། །དེས་ན་ཡི་གེ་རྟག་པ་ཉིད། །ཁྱེད་ལ་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྱུར། །རིམ་པ་མེད་པའི་ཡི་གེ་ནི། །སྟོན་པར་བྱེད་པར་ཤེས་འགྱུར་མིན། །ཁྱེད་ལ་རིམ་པ་ཚིག་ཉིད་དེ། །དེ་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཐལ་བར་འགྱུར། །གང་དག་རིམ་པ་དང་བྲལ་ཚིག །ཡི་གེ་དང་བྲལ་ཚིག་ཡིན་ཏེ། །དེ་དག་ལ་ནི་སྒྲ་རྟག་ཉིད། །རྟོགས་པ་དེ་ནི་དོན་དང་ལྡན། །རེ་ཞིག་གོ་རིམས་ཉིད་ཚིག་ཏུ། །བདག་ཅག་ལ་ནི་ཐལ་འགྱུར་མིན། །གང་གིས་དངོས་པོ་གཞན་རྟེན་པ། །དེ་ནི་གསལ་བྱེད་མཐོང་འགྱུར་མིན། །དེ་དག་ལ་ནི་ཆོས་ཙམ་འདི། །དངོས་པོ་གཞན་དུ་མི་འདོད་དོ། །དེས་ནི་འདི་ལྟར་རྟོགས་པ་ན། །ཡི་གེ་རྣམས་ནི་གོ་བྱེད་འགྱུར། །རིམ་པ་འབྲས་བུ་ཉིད་མིན་ཏེ། །སྔར་གྲུབ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར། །སྨྲ་པོ་འགའ་ཞིག་རང་དབང་གིས། །རིམ་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་མིན་ཏེ། །ཇི་ལྟར་གཞན་
― DTG191_Page_0166 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་གིས་བརྗོད་པ། །དེ་ལྟར་འདིར་ནི་བརྗོད་པར་འདོད། །གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་ངེས་ན་ཡང༌། །འབྲེལ་པ་བཞིན་འདི་ཐོག་མ་མེད། །དེས་ན་བརྩེར་གནས་བརྟེན་མིན་ཡང༌། །ཐ་སྙད་དུ་ནི་དེ་རྟེན་ཡིན། །སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱི་རང་དབང་ཉིད། །ཁོ་བོས་འབད་པས་བཀག་པ་ཡིན། །འོ་ན་ཡི་གེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །བརྩེར་གནས་བརྟན་མིན་དེ་ལྟར་གྲུབ། །ཡི་གེ་རྟག་པ་ཡོད་མིན་ན། །ཐ་སྙད་ལས་ནི་རིམ་པར་བྱུང༌། །རྡུལ་ཕྲན་རྟག་པར་ཡོད་ན་ནི། །ཇི་ལྟར་བུམ་སོགས་གསལ་བཀོད་ཡིན། །དེ་མེད་རྩ་བ་མེད་པ་ཡི། །བཀོད་པའི་ངེས་པར་བཟུང་བ་ཡིན། །གཞན་གྱིས་བརྗོད་པས་དགག་གིས་བརྗོད། །བརྗོད་འདོད་དེ་འདྲ་ངེས་པར་འགྱུར། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་བརྟན་ཉིད་འགྱུར། །ཆད་མ་གཞན་གྱི་ཁྱེད་ལ་མེད། །ཇི་ལྟར་རིགས་ཀྱི་བུམ་སོགས་ཀྱི། །ཐ་སྙད་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན། །དེ་བཞིན་གོ་རིམས་ལ་སོགས་པའི། །ཐ་སྙད་རིགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་གྲུབ། །རེ་ཞིག་རྐན་ལ་སོགས་པའི་རིགས། །སྐྱེས་བུ་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་འགྱུར། །སྨྲ་པོ་དེ་དག་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །སྒྲ་ཙམ་མཚོན་ནས་སྐུལ་བར་བྱེད། །ཇི་སྲིད་ཡིག་ཡོད་སྒྲ་ཙམ་གྱིས། །རིགས་ཐ་དད་པ་སྒྲ་ལ་ནི། །མངོན་པར་གསལ་བའི་རྒྱུར་འཇུག་པའམ། །ཡང་ན་གསལ་བ་དེ་ལྡན་ཡིན། །དེ་ལ་རྐན་སོགས་ལྡན་པ་དང༌། །རྣམ་དབྱེའི་རིམ་པ་སྔོན་འགྲོ་ཅན། །སྒྲ་ཙམ་རྣམས་ལ་གོ་རིམས་འགྱུར། །རིགས་ཀྱི་གཉིས་ཀའི་རྟགས་ཉིད་ཀྱང༌། །ཇི་ལྟར་བསྐོར་བ་སོགས་རྣམས་ཀྱིས། །དབྱེ་རིགས་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་བྱས་པ། །རིམ་པའི་རྗེས་དྲན་འགྱུར་དེ་ལྟར། །རྐན་སོགས་སྒྲ་ཙམ་ཡིག་རྟེན་ཡིན། །ཕྲ་བ་ཉིད་ཕྱིར་གསལ་རྣམས་ལ། །རིགས་ཀྱི་ས་ཆོས་ནི་ངེས་བཟུང་ཡིན། །དེ་ཡི་དབང་གིས་ཡིག་རྣམས་ལ། །ཁྱབ་ཉིད་ཡིན་ཡང་རིམ་པས་འཛིན། །དེ་ལྟར་སྒྲ་ཙམ་གྱིས་ཡོན་ཏན། །ཐམས་ཅད་རྟག་ཉིད་དུ་གནས་པ། །ཡི་གེའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པས་ན། །དོན་གྱིས་དབྱེ་བ་རྟོགས་པར་འགྱུར། །ཡི་གེ་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་དང༌། །ཐུང་དང་རིང་དང་ཆེས་རིང་དང༌། །སྒྲ་ཙམ་ཁྱད་པར་ཅན་དུས་ཀྱི། །རྣམ་དབྱེར་དེ་དག་ཤེས་པར་འགྱུར། །དུས་ནི་ཅི་ཡིན་ཁྱབ་ཅིང་རྟག །རབ་ཏུ་དབྱེ་བའང་
― DTG191_Page_0167 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོགས་པར་འགྱུར། །དངོས་པོ་ཀུན་ལ་ཡི་གེ་བཞིན། །ལ་ལས་འགའ་ཞིག་གིས་གསལ་བྱས། །ཡི་གེ་རྣམས་ལ་གསལ་འགྱུར་ན། །དེ་ནི་དོན་རྟོགས་ཡན་ལག་འགྱུར། །གཞན་དུ་ཡང་ནི་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་རང་བཞེན་རྟག་ཉིད་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་འགའ་ཞིག་འཇིག་དེ་འདྲ། །ཚིག་གི་ཆོས་ནི་ཡོད་པ་མིན། །དེས་ན་ཡི་གེ་རྟག་སྨྲ་ལ། །ཚིག་རྟག་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ཡིན། །གཞན་གྱི་ཆོས་ཀྱང་ཡན་ལག་ཉིད། །རྟ་ཡི་ཤུགས་སོགས་བཞིན་དུ་བརྗོད། །སྒྲ་ཀུན་རྟག་པ་ཉིད་ལ་ནི། །དོན་གྱིས་གོ་བ་ཚད་མ་ཡིན། །སྒྲ་ནི་མི་རྟག་ཉིད་སྒྲུབ་ན། །རང་གི་ཚིག་ལ་སོགས་དང་འགལ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་རྟོགས་ཕྱིར། །དམ་བཅའ་ཐམས་ཅད་བརྗོད་པ་ཡིན། །མི་རྟག་ན་དེ་རང་གི་དོན། །སྨྲ་ནུས་མིན་ཞེས་དཔྱད་ཟིན་ཏོ། །དེས་ན་དོན་རྟོགས་པས་གྲུབ་ཕྱིར། །རྟག་ཉིད་ཅེས་བྱས་གནོད་པར་འགྱུར། །དོན་གྱིས་རྗོད་བྱེད་ནུས་པར་ནི། །ཁས་བླངས་བྱས་ནས་བསྒྲུབ་པ་ན། །སྔར་ནི་ཁས་བླངས་བྱས་པས་ཀྱང༌། །གཞན་གྱིས་འཇིག་ཉིད་ལ་གནོད་འགྱུར། །བསྟན་བཅོས་སོ་སོ་ལ་བརྟེན་པའི། །དོན་རྟོགས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །འཇིག་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་ཀུན་ལ། །ལུང་གིས་ཀྱང་ནི་གནོད་པར་འགྱུར། །སྔར་བཤད་པ་ཡི་ཕྱོགས་ཀྱིས་ནི། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་གྲགས་པས་བརྗོད། །སྔར་བཤད་གཏན་ཚིགས་ཁོ་ན་ཡིས། །རྗེས་དཔག་དང་ཡང་འགལ་བར་འགྱུར། །རྣ་བ་ལས་སྐྱེས་ངོ་ཤེས་པས། །སྒྲ་ནི་རྟག་བར་ངེས་བྱས་ཕྱིར། །མངོན་སུམ་གྱིས་ཀྱང་འགལ་བ་ཉིད། །སྔ་མ་ཁོ་ནར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །འཇིག་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པ་ཡིས། །སྒྲ་དེ་གང་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་དགོས། །ཡོན་ཏན་གསུམ་མམ་དེ་གང་ཟག །ངོ་བོའམ་ཡང་ན་མཁའི་ཡོན་ཏན། །འོན་ཏོ་ཡིག་གཞན་སྒྲ་བདག་ཉིད། །ཡང་ན་བརྗོད་མིན་རླུང་ངོ་བོ། །ཚིག་ངག་བདག་ཉིད་གསལ་བའམ། །ཡང་ན་འདྲ་ཉིད་གཞན་སེལ་ཡིན། །དེ་རྣམས་མི་རྟག་ཉིད་ཡོད་མོད། །ཁོ་བོའི་དེ་རྟག་ཉིད་མི་འདོད། །མ་གྲུབ་ཁྱད་པར་ཉིད་དང་ནི། །གཞི་མ་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་འགྱུར། །འོན་ཏེ་བདག་འདོད་ཕྱོགས་ཁྱོད་འདོད། །རང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དེ་གཉིས་འགྱུར། །འོན་
― DTG191_Page_0168 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ་སྒྲ་ཙམ་མི་རྟག་བརྗོད། །དེ་ཡིན་སྒྲ་ཡིན་ཁྱེད་ཅག་ལ། །མི་རྟག་ཡིན་བས་ཀུན་གྱིས་ནི། །དེ་ཡང་རྟག་པར་འདོད་དང་འགལ། །གལ་ཏེ་ཤིན་ཏུ་འཇིག་ཉིད་དུ། །མི་རྟག་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ནི། །དེ་ཡིས་ཁྱད་པར་མ་གྲུབ་པའི། །ཕྱོགས་འགྱུར་ཁོ་བོ་ལ་ནི་ཡིན། །གལ་ཏེ་ཅི་ཞིག་ལྟར་འདོད་པས། །རྟག་པ་ཉིད་ནི་བརྗོད་པ་ན། །མངོན་པར་མི་གསལ་གནས་སྐབས་ལས། །དེ་ནི་མངོན་གསལ་བདག་ཉིད་འདོད། །དབང་པོ་འབའ་ཞིག་གིས་བཟུང་ཉིད། །གཏན་ཚིགས་སུ་ནི་འདིར་རྟོག་ན། །བསྒྲུབ་བར་བྱས་པའི་རིགས་ཀྱིས་ནི། །ད་ལྟར་འཁྲུལ་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར། །ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མ་གྲུབ་ན། །ཇི་ལྟར་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ལ་ནི། །གཏན་ཚིགས་བརྗོད་པར་མི་འཐད་དེ། །དེ་བཞིན་རྗེས་འགྲོ་ལྡོག་པ་ཡང༌། །གལ་ཏེ་དེར་བསྒྲུབ་སྨྲ་བ་ལ། །རིགས་གྲུབ་མ་གྱུར་དེ་ལྟ་ནའང༌། །ཇི་སྲིད་དེ་ནི་བརྩལ་མ་བྱས། །དེ་སྲིད་གཏན་ཚིགས་ཉིད་འགྱུར་མིན། །དབང་པོ་ལས་བྱུང་ཉིད་སོགས་ལའང༌། །དངོས་པོ་ཇི་ལྟར་ཡིན་དཔྱད་བྱ། །བསལ་ལས་གཞན་པའམ་གཞན་ཉིད་མིན། །ཐ་དད་ཐ་མི་དད་གསལ་དཔྱད། དེ་ལ་ཐུན་མོང་མིང་མ་གྲུབ། །མཐུན་ཕྱོགས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་དང་བྲལ། །སྨྲ་བ་པོ་ལ་ལྟོས་ནས་ནི། །རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་རྗེས་འབྲངས་བརྗོད། །བརྩལ་མ་ཐག་བྱུང་ཤེས་པ་ནི། །བྱས་དང་མི་རྟག་སྒྲུབ་པ་གང༌། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་ལྡོག་པ་ཡིས། །སོ་སོར་བརྟག་དང་མ་བརྟགས་པའི། །འགོག་དང་ནམ་མཁའ་དང་གསུམ་པོས། །དེ་ནི་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན། །བློ་ནི་སྔོན་སོང་འཇིག་པ་ལ། །སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པའི་བློ། །བློ་ནི་སྔོན་དུ་མ་སོང་བའི། །འགོག་པ་སོ་སོར་མ་བརྟགས་ཡིན། །འཇིག་ཉིད་ཕྱིར་ན་དེ་དག་གཉིས། །མ་བྱས་པར་ཡང་མཐོང་བ་ཡིན། །རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་འཇིགས་པ་ཡིས། །རྒྱུ་མེད་ཅེས་ནི་དེ་དག་སྨྲ། །མེ་དང་འབྲེལ་པས་ཤིང་ལས་ནི། །སོལ་བའི་རྒྱུན་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར། །རང་བཞིན་ལས་འབྱུང་འཇིག་པ་ནི། །སྐྱེས་མ་ཐག་པ་ཙམ་དུ་གནས། །ཕྲ་ཞིང་འདྲ་བའི་རྒྱུན་འཇུག་ཕྱིར། །ཉེ་བར་མཚོན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་ཚེ་མི་མཐུན་པ་ཡི་རྒྱུས། །འདྲ་བའི་རྒྱུན་ལ་བསྣུན་པ་ན། །མི་མཐུན་པ་ཡི་
― DTG191_Page_0169 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུ་ཡིས། །དེ་ཚེ་རགས་པར་མངོན་གསལ་འགྱུར། །དེས་ན་རྒྱུ་ལས་མི་མཐུན་རྒྱུན། །གང་ཕྱིར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མ་བྱས་ནའང༌། །འཇིག་པ་ངེས་པར་གསལ་བར་འགྱུར། །དེ་ནི་ཐོ་བས་བསྣུན་སོགས་པའི། །བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་མ་བྱས་པར་ནི་སྣང༌། །དེས་ན་གཏན་ཚིགས་འཁྲུལ་པ་ཡིན། །ནམ་མཁའ་ཡང་ནི་རྟག་ཡིན་ན། །གང་ཚེ་ས་དང་ཆུས་གང་བ། །ས་བརྐོས་ཆུ་ནི་འཆུ་སོགས་ཀྱིས། །དེ་བསལ་ནས་ནི་གསལ་བར་འགྱུར། །དེ་ཚེ་བརྩལ་མ་ཐག་བྱུང་ཞེས། །དེ་ལ་ཡང་ནི་སྣང་བར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་དེར་ཤེས་གང་བརྗོད་པ། །གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན། །འདིར་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱང་བརྟགས་བྱ་སྟེ། །ཐོས་པའི་དོན་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་མེད། །གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཕྱོགས་ཡིན་ཡང༌། །རིགས་དང་གཞན་ཉིད་གཞན་མིན་དཔྱད། །གཞན་ཡིན་ཆོས་ཅན་བདག་མ་གྲུབ། །དེ་ཉིད་ཆོས་ཅན་གཞན་མ་གྲུབ། །ཁྱད་པར་མེད་ན་མི་རྟག་དང༌། །རྟག་དངོས་དེ་དག་ལ་མི་འགྲུབ། །འདི་ལ་རིགས་ཞེས་ཁ་ཅིག་བརྟག །ཅིག་ཤོས་འཇག་པ་རུ་ནི་འདོད། འདྲེས་པའི་ངོ་བོ་གཅིག་ཡིན་ཞེས། །དངོས་པོ་སྔར་ནི་བསྟན་ཟིན་ཏོ།། དེ་ལྟར་མི་རྟག་ལ་དཔྱད་བྱ། །འཇིགས་པ་བདག་ཅག་བསྒྲུབ་བྱས་སྟོང༌། །གཞན་ཡིན་ཁྱེད་ཅག་བསྒྲུབ་བྱས་སྟོང༌། །དེ་ནི་སུན་དབྱུང་ཚིག་གི་ཕྱོགས། །གལ་ཏེ་ཚིག་དང་དོན་འབྲེལ་ན། །རྟག་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་བྱས་ཀྱང༌། །ངག་གི་དོན་ལ་རིག་བྱེད་ནི། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་གྲུབ་མི་འགྱུར། །སྐྱེས་བུ་རྣམས་ལ་བརྡ་ཡིས་ནི། །ཡོན་ཏན་འཕེལ་ལ་སོགས་པ་བཞིན། །རྒྱུ་མེད་ཀྱང་ནི་མཆོད་སྤྱིན་པས། །མེད་པའི་དོན་ནི་ཡོངས་བརྟགས་ཡིན། །གཞན་ཡང་ཚོགས་པ་ཅན་ཕྱིར་ཏེ། །སྐྱེས་བུ་ལས་བྱུང་གཏམ་བཞིན་ནོ། །འདིར་ནི་ཡིད་ཆེས་སྐྱེས་བུ་མེད། །དེས་ན་རིག་བྱེད་ཚད་མ་མིན། །འབྲེལ་པ་བྱར་མི་འདོད་པ་ཡིས། །རིགས་ལས་ངག་ཀྱང་རྟག་པར་བརྗོད། །གང་གིས་མཐོང་དོན་ཐ་སྙད་ཕྱིར། །བརྡ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ནི། །འཕེལ་སོགས་ལས་ནི་སྲིད་པ་ཡིན། །རིག་བྱེད་ལ་ནི་མི་འཐད་དོ། །མཐོ་རིས་མཆོད་སྤྱིན་སོགས་འབྲེལ་
― DTG191_Page_0170 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ། །དབང་པོ་ལས་འདས་སུ་ཡིས་མཐོང༌། །དེ་ཡང་དོན་བྱེད་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཡི་དོན་ཤེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། །ཚོགས་པ་ཅན་གྱི་སྒྲུབ་པ་ལ། །འདི་འདྲའི་མི་མཐུན་བསྒྲུབ་བརྗོད་བྱ། །རིག་བྱེད་འདོན་པ་ཐམས་ཅད་ནི། །བླ་མའི་འདོན་པ་སྔོན་སོང་ཡིན། །རིག་བྱེད་འདོན་པ་བརྗོད་ཉིད་ཕྱིར། །དེ་ལྟར་འདོན་པ་ཇི་བཞིན་ནོ། །བྷ་ར་ཏ་ཡང་དེ་ལྟར་འགྱུར། །བྱེད་པོར་དྲན་པས་གནོད་པར་འགྱུར། །རིག་བྱེད་པོ་ནི་དྲན་མེད་དེ། །གང་དེ་དོན་གཞན་བརྗོད་རྒྱུ་མཚན། །འདས་དང་མ་འོངས་དུས་དག་ནི། །རིག་བྱེད་བྱེད་པོ་དང་བྲལ་བ། །དུས་ཉིད་ཕྱིར་ན་འདི་ལྟར་དེ། །དེ་ལྟར་སྣང་བའི་དུས་བཞིན་ནོ། །རིག་བྱེད་ལ་ནི་ཚངས་ལ་སོགས། །བྱེད་པོ་མིན་པར་རྟོགས་པར་གྱིས། །སྐྱེས་བུ་ཉིད་སོགས་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས། །དཔེར་ན་ཐ་མལ་མི་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རིག་བྱེད་ཀྱི་ནི་ཚིག །བརྫུན་མིན་པར་ནི་ཤེས་པར་གྱིས། །རང་དོན་སྨྲ་པོ་མ་ལྟོས་ཕྱིར། །ཚིག་དོན་ལ་ནི་ཚིག་བློ་བཞིན། །དེ་བྱས་ཤེས་པ་ཡང་དག་ཡིན། །རྟག་པའི་ངག་ལས་བྱུང་ཉིད་ཕྱིར། །དེ་ཡང་དག་གིས་བློ་བཞིན་རྟག །རྟག་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་སོ། །བསྐུལ་བ་ལས་ནི་བྱུང་བའི་བློ། །ཚད་མ་ཡིན་ཏེ་སྐྱོན་བྲལ་བའི། །རྒྱུ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བསྐྱེད་བྱས་ཕྱིར། །རྟག་ཡིད་ཆེས་སོགས་དབང་བློ་བཞིན། །དེ་བཞིན་ཡིད་མི་ཆེས་སྨྲས་པའི། །ངག་གིས་སྐྱེས་ཕྱིར་ཡུལ་དུས་སོགས། །དབྱེ་སོགས་ལ་ནི་གནོད་མེད་ཕྱིར། །ཡིད་ཆེས་དག་བྱུང་ཤེས་པ་བཞིན། །རིག་བྱེད་ཚད་མར་གནས་པས་ན། །སློབ་དཔོན་སློབ་མའི་བརྒྱུད་པ་ཡི། །ཐོག་མ་མེད་ནས་བརྟགས་པ་ཡང༌།། སྐྱོན་མེད་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན། །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་ཀུན་མིག་གཅིག །རིག་བྱེད་འདྲ་བ་སྣང་བ་ལ། །གཞན་དག་འུག་པ་བཞིན་དུ་ནི། །མ་མཐོང་ཆོས་མིན་ལས་སྐྱེས་ལོ། །གཉིས་སྐྱེས་ལས་ནི་དེ་ཀུན་ནི། །ལོག་པ་ང་རྒྱལ་གྱིས་སྤྲོས་ཡིན། །འདིར་ནི་སྲིན་བུའི་ཡིག་འདྲར་ཡང༌། །དེ་དག་ལེགས་བཤད་ཅུང་ཟད་མེད། །བྱེད་པོ་མེད་པ་ཡིན་ན་ཡང༌། །དེ་ནི་བདེན་དོན་འགྲོ་བ་ཡིན། །དེ་རྒྱུ་ཡོན་ཏན་བྲལ་བའི་ཕྱིར། །སྐྱོན་མེད་པ་ཡིས་བརྫུན་དོན་བཞིན། །སྐྱེས་བུ་ཡིས་ནི་བྱས་པ་ལ། །ཡོན་ཏན་ཡོད་ཅེས་དོགས་པར་འགྱུར་།རིག་བྱེད་བྱེད་པོ་མེད་པའི་
― DTG191_Page_0171 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར། །བདག་ལ་ཡོན་ཏན་ཡོད་དོགས་མེད། །དེས་ན་བདེན་དང་ལོག་དོན་ཉིད། །རྒྱུ་རྣམས་མི་ལ་རྟེན་པའི་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་སྙིང་བརྩེ་མེད་ལ་སོགས། །མེད་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཡོད་པ་མིན། །དེས་ན་དོན་མེད་འཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །ཁུར་བ་དྲུག་སོགས་ངག་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བྱ་བ་བྱེད་དང་ལྡན། །དོན་རྣམས་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། །དེ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དོན་དང༌། །ལྡན་པ་མིན་ཡང་ཁྱེད་ལ་ནི། །རྟོགས་པ་དེར་འགྱུར་སྐྱེས་བུ་ཡི། །བཤད་པས་ལྷ་མིའི་བཤད་སོགས་བཞིན། །སྐྱོན་མེད་ན་ཡང་བདེན་པའི་དོན། །གྲུབ་མིན་གཞན་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །གང་ཕྱིར་དོན་མེད་ཅེས་བྱ་བ། །ཕུང་པོ་གཞན་ཡང་ཡོད་པ་མིན། །འོན་ཏེ་རིག་བྱེད་རང་ཉིད་ཀྱིས། །མི་རྣམས་ལ་ལྟོས་མེད་པ་ཅན། །བདེན་དོན་རྣམ་ཤེས་སྐྱེད་ནུས་ཡིན། །དེས་ན་འདི་ཡི་བདེན་དོན་འདོད། །དེ་ལྟར་ན་ནི་བར་མེད་པར། །ཤེས་པ་དེ་ནི་བརྟག་འབྱུང་འགྱུར། །རྒྱུ་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་ཉིད་ཕྱིར། །དཔེར་ན་མངོན་འདོད་སྐད་ཅིག་ལ། །ཡང་ན་རྣམ་ཤེས་གཅིག་པུ་ལ། །དེ་སྐྱེས་མ་ལུས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །རྒྱུ་ནི་ནུས་པ་ཅན་ཡོད་ཕྱིར། །རིག་བྱེད་འདི་ནི་མི་རྟག་འགྱུར། །ནུས་པ་སླར་ཡང་བློ་འབྱུང་འགྱུར། །འོན་ཏེ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ནི། །བཤད་སོགས་ལ་ནི་ལྟོས་པ་ན། །དེ་དག་ལ་ནི་རིམ་ཡོད་པས། །རྣམ་ཤེས་དེ་ཡང་རིམ་ལྡན་འདོད། །དེ་ལྟ་མིན་ཞེས་ནུས་དེ་ལ། །ལྟོས་པ་ཅི་འདྲ་བ་འབྱུང་འགྱུར། །གལ་ཏེ་དེ་ལྡན་དེ་ནུས་ན། །ཁྱེད་ལ་རྟག་སྟེ་འདི་གང་གིས། །གལ་ཏེ་སྔར་ནི་ནུས་མེད་པའང༌།། དེས་དག་གིས་ནི་ནུས་ལྡན་བྱས། །ཁྱེད་ལ་སྐྱེས་བུས་བྱས་ཐལ་འགྱུར། །ཤེས་པའི་ཡན་ལག་སྐྱེས་རྟེན་ཕྱིར། །ཇི་སྲིད་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། །མར་མེ་འགྱུར་བས་གསལ་བྱས་མིན། །དེ་སྲིད་རིག་བྱེད་དུ་གནས་པས། །ཁྱེད་ལ་ཤེས་པ་སྐྱེད་བྱེད་མིན། །གང་ཕྱིར་ཤེས་པ་དེ་ཡི་རྒྱུ། །སྐྱེས་བུའི་ཤེས་པ་ལས་འབྱུང་འགྱུར། །དེས་ན་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་ཉིད། །ཡང་དག་དོན་ཤེས་རྒྱུན་མི་རྟག །སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་དེ། །རིག་བྱེད་ལ་ཡོད་ཀྱང་དོན་མེད། །འདི་ཡི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་གང༌། །དེ་ཤེས་སྐྱེས་བུ་ལ་བརྟེན་འབྱུང༌། །གལ་ཏེ་རྟག་ཏུ་
― DTG191_Page_0172 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནུས་ན་འདིར། །ཅི་སྟེ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན། །དེས་ན་ཁྱེད་ལ་ནུས་རྒྱུ་གཅིག །ཡོད་ཀྱང་ཤེས་པ་ཉིད་འབྱུང་འགྱུར། །འདིར་ནི་རང་དགར་སྐྱེས་བུ་རྣམས། །རིག་བྱེད་ཇི་གར་འཆད་བྱེད་ན། །དེ་དག་རྣམས་ནི་དགག་པ་རུ། །སུ་ཞིག་གིས་ནི་ནུས་པ་ཡིན། །དེས་ན་གཏི་མུག་ང་རྒྱལ་སོགས། །སྐྱོན་གྱིས་འདི་དག་བསླད་པ་ཡིན། །ཐོས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཤད་པ། །བྱེད་ཅེས་དགོས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །དེ་དག་དབང་པོ་ལས་འདས་པ། །མཐོང་བའི་མི་གཅིག་ཀྱང་འདོད་མིན། །བསྐུལ་བ་མ་ལྟོས་མཐོ་རིས་དང༌། །མཆོད་སྤྱིན་སོགས་འབྲེལ་ཤེས་ཉིད་མེད། །གང་ཕྱིར་དབང་པོ་ལས་འདས་དོན། །ཁྱེད་ཀྱིས་དངོས་སུ་མཐོང་འདོད་མིན། །རྟག་པའི་ཚིག་གིས་གང་མཐོང་བ། །དེ་ནི་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །གང་གིས་རིག་བྱེད་མི་ལ་ནི། །མ་ལྟོས་རང་ཉིད་དོན་བརྗོད་མིན། །ལོང་བ་འཁར་བ་ཐོགས་པ་ལྟར། །སྐྱེས་བུའི་བཤད་པ་ལ་ལྟོས་ཡིན། །དེ་ནི་དེ་ཡིས་དྲངས་གྱུར་ན། །ལམ་ལོག་པར་ནི་ལྟུང་བར་འགྱུར། །དེས་ན་རིག་བྱེད་སྣང་བཞིན་དུ། །མིག་གཅིག་འགྱུར་བ་འཐད་པ་མིན། །རང་དགར་ཤེས་པ་སྐྱེད་ན་ཡང༌། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་གསལ་བ་རུ། །འདི་ཉིད་ལ་ནི་མི་སྲིད་དེ། །སྐྱེས་བུ་ལ་ནི་ལྟོས་ཕྱིར་རོ། །ཇི་བཞིན་དོན་རྟོགས་རྒྱུ་ཉིད་དེ། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་ཡིན། །སྐྱེས་བུའི་བཤད་པ་ལ་ལྟོས་པས། །འདི་ལ་ཚད་མས་བརྟགས་ལེགས་མིན། །རིག་བྱེད་ཚད་མར་མི་གནས་པས། །སློབ་དཔོན་སློབ་མའི་བརྒྱུད་པ་འདི། །ཐོག་མ་མེད་པར་བརྟག་བྱ་བའང༌། །སྐྱོན་མེད་ཉིད་དུ་རིགས་པ་མིན། །གང་ཕྱིར་དེ་ན་གཅིག་ཀྱང་ནི། །དབང་པོ་ལས་འདས་མཐོང་འདོད་མིན། །དེ་ཕྱིར་ཐོག་མ་མེད་པ་ཡི། །དམུས་ལོང་བརྒྱུད་པ་བསྟན་པ་ཡིན། །ལོང་བས་ལོང་བ་ཁྲིད་པ་ན། །ཡང་དག་ལམ་ནི་ངེས་རྟོགས་མིན། །དེ་ལྟ་མིན་པས་འདི་ལ་ནི། །ཐོག་མེད་བརྟགས་པ་འབྲས་མེད་ཡིན། །ཡིད་དང་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་ཀྱང༌། །གཞན་ལས་རིག་བྱེད་དེ་ཉིད་ཤེས། །དེ་དག་གིས་དོན་འདི་བཀོད་མིན། །ཞེས་པ་འདི་ལ་ཚད་མའང་མེད། །བདེན་དོན་རྟག་པའི་འབྲེལ་ཅན་གྱིས། །ཚད་མ་ཉིད་ནི་ཡིན་ཡང་བླ། །དབང་པོ་ལས་འདས་སྤྱོར་བ་དེ།།
― DTG191_Page_0173 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདིར་ནི་འགའ་ཡིས་ངེས་པ་མིན། །གང་ཕྱིར་དོན་དེ་དབང་འདས་པ། །དེར་གནས་སྦྱོར་དེའང་དབང་པོ་འདས། །ཁྱེད་ལ་མི་ཀུན་དེ་དག་གིས། །རང་གིས་དབང་པོ་འདས་མི་མཐོང༌། །ཐོས་པ་དེ་ཡི་བདག་གི་ནི། །དོན་འབྲེལ་འདི་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་མིན། །སྐྱེས་བུས་བརྟགས་པས་དོན་འབྲེལ་ཉིད། །སྐྱེས་བུས་བྱས་པས་ཐ་དད་མིན། །དེ་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་མིས་བྱས་པ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཉིད་དུ་དོགས། །མི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཉེར་བཏགས་ལའང༌། །དེ་བཞིན་དགོས་དེར་ཅིས་མི་འགྱུར། །རིག་བྱེད་ཚད་མར་གནས་ན་ཡང༌། །སློབ་དཔོན་སློབ་མའི་བརྒྱུད་པ་ནི། །ཐོག་མ་མེད་པར་བརྟགས་པ་དེ། །དམུས་ལོང་བརྒྱུད་པ་འདྲ་བར་འགྱུར། །མེ་ལ་སྤྱིན་སྲེག་སོགས་ཚིག་གིས། །ཐེ་ཚོམ་སོགས་མེད་མཐོ་རིས་ལ། །མངོན་སུམ་གྱི་ནི་བློ་བཞིན་དུ། །མི་གཡོ་བློ་སྐྱེས་མ་ཡིན་ནམ། །རིག་བྱེད་ཀྱིས་དེ་བྱེད་པ་ན། །ཇི་ལྟར་ཚད་མ་ཉིད་དམིགས་ཡིན། །གང་ཕྱིར་ཚིག་དེས་དོན་དེ་ནི། །འགའ་ཞིག་ཐེ་ཚོམ་ཟ་རྟོགས་ཡིན། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གང་གཞན་བཞིན་དུ། །ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་ཕྱིར་དེ་བཞིན་མིན། །རྟོགས་པ་དང་ལྡན་འགའ་ཞིག་གིས། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་མཐོང་བ་མེད། །དབང་པོ་ལས་འདས་དོན་ལ་ནི། །ཡོད་མེད་ངེས་པ་རིགས་པ་མིན། །གལ་ཏེ་རིག་བྱེད་དག་ངེས་ན། །གཞན་ལས་གཞན་འདྲ་ཅི་སྟེ་མིན། །དད་པས་དབང་མེད་བློ་ཅན་ནི། །གཙང་སྦྲ་ཅན་རྣམས་མི་གཡོ་བའི། །བློ་ཉིད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །གཞན་ལ་གཞན་དག་ལ་དེ་མཚུངས། །འདི་ལྟར་བདེ་གཤེགས་པ་སོགས་ལ། །མཆོད་སྤྱིན་སྲོག་བཅད་དང་ལྡན་པས། །ངན་སོང་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་འགྱུར་པའི། །བློ་ནི་མི་གཡོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །བློ་འདི་ལ་ནི་འབའ་ཞིག་ཀྱང༌། །གནོད་པ་ད་ལྟར་སྣང་འགྱུར་མིན། །གལ་ཏེ་ལ་ལར་རེས་འགའ་དོགས། །རིག་བྱེད་ངག་ལའང་དེ་དང་མཚུངས། །གལ་ཏེ་མི་འདོད་རག་ལས་པ། །བརྡ་ནི་མི་རྟོགས་རེག་བྱིད་འདིས། །རང་གི་དོན་ནི་གསལ་བྱེད་ནི། །དེ་ཚེ་ཚད་མ་ཉིད་རིགས་ཡིན། །དེ་ཚེ་གཏི་མུག་ང་རྒྱལ་སོགས། །སྐྱོན་གྱིས་བསླད་པའི་བློ་རྣམས་ཀྱིས། །གཞན་དུ་བཤད་པར་བྱས་ན་ཡང༌། །རང་གི་དོན་ནི་འདོར་མི་བྱེད། །གང་ཕྱིར་དེ་ཡི་ཡུལ་ཅན་ཉིད། །
― DTG191_Page_0174 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བློ་ནི་མྱུར་དུ་སྐྱེད་པར་བྱེད། །སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱིས་འདོད་པ་ཡི། །འདི་ནི་དོན་གཞན་གསལ་བྱེད་མིན། །མི་འདོད་ལ་ནི་ལྟོས་པ་ན། །སྐྱེས་བུས་བྱས་དང་བྱེ་བྲག་མེད། །དེ་ལ་རག་ལས་གསལ་བ་ཡིན། །དེ་ཡང་བྱིན་ཅི་ལོག་པར་འབྱུང༌། །གཞན་ཡང་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་ལ། །ཇི་ལྟར་རང་བཞིན་གྱིས་བདེན་དོན། །འདོད་ཡིན་དེ་བཞིན་བརྫུན་ཉིད་ནི། །ཅི་སྟེ་དོགས་པར་བྱེད་པ་མིན། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདེན་དོན་རྟོགས་པའི། །རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པས་འདི་བདེན་ན། །དེ་ལྟར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ལོག་པར། །རྟོགས་པའི་རྒྱུར་ཡང་དོགས་པར་འགྱུར། །གཞན་ཡང་རིག་བྱེད་ཚད་མ་ནི། །གང་ཚེ་ཁྱེད་ལ་གལ་ཆེ་ན། །དེ་ཚེ་སྐྱོན་མེད་བྱེད་པོ་སོགས། །ངེས་པར་བསྒྲུབ་ལ་འབད་པར་གྱིས། །སྐྱོན་མེད་པ་ཡི་བྱེད་པ་པོས། །འདི་བྱས་སྐྱོན་མེད་གསལ་བྱས་ཀྱིས། །གསལ་བར་བྱས་ན་འཇིག་རྟེན་འདིར། །ཡང་དག་དོན་ཤེས་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན། །ཤེས་རབ་སྙིང་རྗེ་སོགས་ལྡན་པའི། །སྐྱེས་བུས་བྱས་པའི་ཚིག་དམ་པ། །དེ་ལྟར་ལེགས་པར་ངེས་བྱས་ན། །ཇི་བཞིན་དོན་ཤེས་རྒྱུ་རུ་འགྱུར། །མིས་ནི་མ་བྱས་པ་ཙམ་གྱིས། །ཇི་བཞིན་དོན་ཤེས་རྒྱུ་མིན་ཏེ། །ནགས་ཀྱི་མེ་ལ་སོགས་པ་ནི། །ལོག་པའི་ཤེས་པའི་རྒྱུར་ཡང་མཐོང༌། །མེ་ཡི་སྣང་བ་ཡོད་པ་ན། །མཚོ་སྐྱེས་སྔོན་པོའང་དམར་སྣང་འགྱུར། །གལ་ཏེ་མེ་སོགས་བྱས་ཉིད་ཀྱིས། །དེ་ཡི་རྒྱུ་རུ་འཐད་འགྱུར་ན། །དོན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བྱས་ཉིད་ཀྱིས། །ལོག་པའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནམ། །དེ་ལྟར་དུ་བ་མེ་ལ་ནི། །ཇི་བཞིན་གསལ་བར་བྱེད་འགྱུར་མིན། །དེ་ལྟར་རིག་བྱེད་མ་བྱས་པ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པ་ཡི། །རྒྱུ་མཚན་གནས་པ་མ་ཡིན་པས། །དེ་ཕྱིར་འདི་བརྟགས་དོན་མེད་ཡིན། །དེས་ན་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་ཉིད། །གསལ་དང་རྟག་ཉིད་གྱིས་གྲུབ་པ། །སྒྲ་དོན་འབྲེལ་པ་བརྟག་པ་ཡང༌། །དོན་མེད་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ཡིན། །དེ་ནི་ཡོད་པ་ན་ཡང་འདི། །ཇི་བཞིན་ཤེས་དོན་རྒྱུ་ཉིད་དུ། །མི་འདོད་པར་ནི་འདས་མ་ཐག །རྒྱས་པ་རུ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེས་ན་དེ་ཉིད་རབ་སྤོང་ལ། །ཁོ་བོ་ལ་ནི་ཆེར་མོས་མེད། །གནས་སྐབས་ཉེ་བར་མཁོ་མིན་ལ། །སུ་ཞིག་གེགས་ནི་བྱེད་པ་ཡིན། །ཐོས་པ་དེ་
― DTG191_Page_0175 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ཇི་བཞིན་དོན། །ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་འཐད་པ་ཡིན། །སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་ཡིན་ན་ཡང༌། །དེ་ནི་མ་གྲུབ་ཅེས་བ་སྒྲུབས་ཟིན། །ཕྲ་བའི་བློ་ཡི་མིག་ཅན་གྱི། །བློ་རྣམས་ལམ་གང་ལ་དཔྱོད་པའི། །དེ་ཡིས་བདག་གིས་བརླབས་ནས་ནི། །འདིར་ནི་ཅུང་ཟད་བསྡུས་ནས་བརྗོད། །ཚད་མ་རྣམས་ནི་ལོག་ན་ཡང༌། །གཞལ་བྱ་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་ཕྱིར་ཁྱབ་དང་བྱེད་རྒྱུ་ཉིད། །དེ་དག་ལ་ནི་དེར་ཡོད་མིན། །དེས་ན་ཐོས་པའི་བྱེད་པོ་ནི། །ཚད་མ་ལྔ་པོས་མ་རྟོགས་ཀྱང༌། །བྱེད་པོ་མི་ཤེས་རབ་སོགས་བཞིན། །དངོས་མེད་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་མི་འགྱུར། །འོན་ཏེ་དོན་བཅས་ཉིད་ཀྱིས་སམ། །རྣམ་པར་དབྱེ་དོན་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང༌། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ནི་བྱེད་པོ་དཔོག །ཅི་སྟེ་ཐོས་པའང་དེ་བཞིན་མིན། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱིས་མ་རྟོགས་ཉིད། །ཐེ་ཚོམ་ཟ་མིན་དེ་རེས་འགའ། །སུ་ཞིག་ཚད་མ་འགའ་ཡིས་ཀྱང༌། །རྟོག་པ་ཡིན་ཡང་ཐེ་ཚོམ་འགྱུར། །སྲིད་གསུམ་ནང་ན་གནས་པ་ཡི། །སྲོག་ཆགས་ཐམས་ཅད་གསལ་པོ་རུ། །རྣམ་པ་ཀུན་གྱིས་ཡོངས་ཤེས་གང༌། །དེས་ནི་ངེས་པར་བྱེད་འདི་ནུས། །རང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མ་རྟོགས་ཉིད། །འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཞེས་འདི་ལྟ་བུར། །སྐྱེས་བུ་གཞན་གྱིས་ཀུན་རྟོག་གང༌། །དེ་མེད་པར་ནི་ངེས་པ་ཡིན། །རིག་བྱེད་ལ་གདོན་པར་བྱེད་ན། །བྱེད་པོ་ཡིན་ཞེས་མངོན་སུམ་རྟོག །དེ་དག་གསལ་བྱེད་རིགས་ཡིན་ཏེ། །རྟག་ལ་གསལ་བ་མི་སྲིད་ཕྱིར། །དམིགས་པར་གྱུར་པའི་རང་ངོ་བོ། །དེ་ཡི་བྱ་བས་ཡང་དག་བྱུང༌། །དེ་དག་སྔར་ཡང་ཡོད་པ་ན། །དམིགས་པ་ཡོད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །རིག་བྱེད་དེ་ཡི་འབྲས་བུ་ནི། །ཐ་སྙད་སོགས་སུ་རུང་བར་ངེས། །དེ་ཡི་བྱ་བས་འདི་ཡོད་ཕྱིར། །ས་བོན་ལས་ནི་མྱུག་སོགས་བཞིན། །གསལ་བྱེད་ཡི་གེའི་དངོས་ཡོད་ཕྱིར། །ཟློས་གར་གྱི་ནི་གཏམ་སོགས་བཞིན། །སྐྱེས་བུས་བྱས་ཉིད་རིག་བྱེད་ལ། །རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཀྱང་རྟོགས་འགྱུར། །གཞན་དུ་རིམ་དངོས་ཉིད་མིན་ཏེ། །རྟག་ཉིད་ཕྱིར་དང་ཁྱབ་བྱེད་ཕྱིར། །གསལ་བས་བྱས་པའི་རིམ་ཡོད་མིན། །རྟག་ལས་གསལ་བ་མི་འཐད་ཕྱིར། །ལུང་དང་ཉེ་བར་འཇལ་བ་དག །དོན་གྱིས་གོ་ལ་ཚད་ཉིད་
― DTG191_Page_0176 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ། །དགག་པར་བྱས་ཡིན་དེ་ན་ཡང༌། །འདི་དག་ཉེར་དགོད་རིགས་བ་མིན། །ཚད་མ་ཉིད་མིན་ལྡོག་པའི་ཕྱིར། །རིགས་བྱེད་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་ཉིད། །གང་འདོད་དེ་ཡང་དངོས་ཉིད་ཕྱིར། །སྒྲུབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་བྱ་མིན། །དེ་དག་གིས་ཐོས་རང་དབང་ཡིན། །སྐྱེས་བུའི་བྱ་བ་མི་ལྟོས་ཕྱིར། །དེ་ཡང་དངོས་པོ་ལ་ཡོད་ཆོས། །ཡང་ན་དངོས་བདག་ཉིད་དེ་བཞིན། །དངོས་པོའི་ཕྱོགས་ནི་གྲུབ་དོན་དུ། །སྒྲུབ་པ་གང་ཡང་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཁྱེད་ལ་དེ་ནི་གསལ་བྱས་ཀྱང༌། །རང་ཉིད་དངོས་མེད་གྲུབ་འགྱུར་མིན། །དེ་ཡོད་སྒྲུབ་པ་གསལ་བྱས་ནས། །དེ་ཡོད་ངེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡོད་པ་ནི་ལྡོག་པ་ནི། །དེ་ཙམ་གྱིས་ནི་ངེས་ཡོད་མིན། །ཚད་མ་རྣམས་ནི་ལོག་ན་ཡང༌། །དོན་མེད་པར་ནི་མི་འགྲུབ་བོ། །དེས་ན་གཉིས་ཀ་ལ་ཕྱོགས་ནི། །མི་འགྲུབ་པ་དེ་ཙམ་དུ་འགྱུར། །ལུས་ཅན་མིན་ཕྱིར་སྒྲ་རྟག་མིན། །བདེ་སོགས་རྣམས་ཀྱིས་འཁྲུལ་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བརྗོད་ཀྱང་ཇི་བཞིན་སྒྲ། །འཇིག་ཉིད་རབ་ཏུ་མི་འགྲུབ་བོ། །དེས་ན་སྔ་ཕྱི་མཐའ་དག་ལ། །གཞན་གྱིས་སྒྲུབ་པ་གང་བརྗོད་ཡིན། །དེ་ནི་གསལ་བར་བྱས་ན་ཡང༌། །རིག་བྱེད་སྒྲ་དེའི་དོན་རྟོགས་མིན། །མ་བྱས་དང་ནི་མི་འཇིགས་པས། །གལ་ཏེ་རྟག་ཉིད་འདོད་པ་ན། །བཀག་པ་ཙམ་གྱི་དངོས་དག་གིས། །ནུས་མེད་ལ་ཡང་དེ་མཚུངས་ཡིན། །དེས་ན་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན། །དེས་ན་ཇི་ལྟར་མཁའི་བད་མ། །རྟག་པ་ཉིད་ནི་དངོས་མིན་ཏེ། །དེ་བཞིན་རིག་བྱེད་ལ་ཡང་ནི། །དེས་ན་ཚད་མ་ཉིད་གྲུབ་མིན། །བྱས་པ་ཉིད་དང་འཇིག་ཉིད་ནི། །དགག་པར་ཡང་ནི་མི་གྲུབ་བོ། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་སུན་བྱུང་བས། །དེས་ན་རྟག་ཉིད་སྨྲ་མི་འགྲུབ། །གལ་ཏེ་མ་ཡིན་དགག་བདག་ཉིད། །དེ་དག་གིས་ནི་རྟག་ཉིད་འདོད། །དེ་དག་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །རང་གིས་གྲུབ་པ་ལ་ལྟོས་ཡིན། །ཕྱོགས་སྔ་མ་གཉིས་སུན་ཕྱུང་བས།། དངོས་པོའི་ངོ་བོར་རྟག་ཉིད་གང༌། །དེ་ནི་བསྒྲུབ་པར་མ་བྱས་ན། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ་བསྒྲུབ་འགྱུར་མིན། །ཚུལ་གསུམ་ངོ་བོ་ངེས་པ་ནི། །སྒྲུབ་པ་གང་ཞིག་རབ་གསལ་བྱས། །ཁྱོད་ཀྱི་ཕས་ཀྱང་ནམ་དུ་ཡང༌། །དེ་ནི་དགག་པར་མི་ནུས་སོ། །རིག་བྱེད་ལས་ནི་སྐྱེས་བུ་ནི། །མི་
― DTG191_Page_0177 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་པར་ནི་གང་བཤད་པ། །དེ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད། །གསལ་བར་བདག་མེད་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེར་ནི་རིགས་སོགས་གཞན་སྨྲས་པའང༌། །ཚད་མར་གནོད་བྱར་བསྒྲུབ་བྱས་ཟིན། །རྗེས་སུ་དཔག་པས་དེ་ཡང་ནི། །འབྲེལ་པ་ངེས་ཅན་སྔར་བཤད་ཟིན། །དངོས་པོའི་རྗེས་འབྲེལ་པའི་དེ་ལ། །སྒྲ་ཙམ་སྙིང་པོ་མེད་པས་སམ། །ཡང་ན་དེ་ལས་བྱུང་བློ་ཡིས། །རྨོངས་པ་སུ་ཞིག་གནོད་སྙམ་སེམས། །སྐྱེས་བུའི་ངག་ལས་ཤེས་པ་ཡང༌། །དབང་པོ་ལས་འདས་འཇུག་པ་ཡིན། །དེ་ཡང་མངོན་སུམ་དང་མཚུངས་ཉིད། །ཅི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཅག་མངོན་འདོད་མིན། །འབྲེལ་བ་མ་མཐོང་བ་ཡི་ཕྱིར། །དཔེ་ལམ་ལྟོས་སྐྱོན་མེད་པའང༌། །དེ་ལ་ཡང་ཡོང་ཁོ་ན་ཡིན། །སྐྱེས་བུ་ལ་བརྟན་ཕྱིར་འདི་ལ། །གནོད་པ་ཡོད་པར་དོགས་ཤེ་ན། །དེ་ལྟར་རིག་བྱེད་དག་ལ་ཡང༌། །དོགས་པ་དེ་ཡང་ལྡོག་མི་འགྱུར། །དེ་ནི་ལོག་རྟོག་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི། །རང་བཞིན་དུ་ནི་འགྱུར་བ་ཡིན། །མི་བྱས་སྒྲ་ཡི་དོན་རྟོགས་ཀྱང༌། །དེ་ནི་བདག་ལ་ཚད་མ་མིན། །ཞེས་བྱ་དེ་ལྟར་ཞེ་སྡང་གིས། །མཁས་པས་བྱེད་པ་ནུས་མ་ཡིན། །དེས་ན་དབང་འདས་ལས་སྒྲ་ཀུན། །སྟོབས་དང་སྟོབས་མིན་མཚུངས་ཡིན་ན། །གཅིག་ཉིད་ལ་ནི་རྗེས་ཆགས་འདི། །རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་སྦྱོར་བར་བྱེད། །འདས་མ་ཐག་བརྗོད་རིགས་པ་ནི། །རིག་བྱེད་ཚད་མ་མིན་པའི་རྒྱུ། །ཤེས་རབ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པས། །དེས་ན་དེ་དག་བདེན་སྨྲར་འགྱུར། །ལོག་པར་རྗེས་ཆགས་ལས་སྐྱེས་པའི། །རིག་བྱེད་བསམ་པས་རྨོངས་བྱས་པས། །རིག་བྱེད་ལོག་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ། །མི་ཤེས་ཅུང་ཟད་ངོ་མཚར་མེད། །སོག་པོ་པར་སིག་སོགས་རྣམས་ལ། །མ་ནི་པག་མར་ལེགས་སོགས་པའི། །དེ་སྤྱོད་རྟག་ཏུ་ལྷུར་ལེན་པ། །དེའི་སྐྱོན་ཅུང་ཟད་མཐོང་བ་མེད། །ངོ་ཤེས་མངོན་སུམ་ཡིན་པར་ནི། །སྔར་ནི་བཀག་པ་ཁོ་ན་ཡིན། །འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་དང་རྟོགས་བཅས་ཕྱིར། །དེ་ཡིས་རྟག་ཉིད་ངེས་འགྱུར་མིན། །དེ་ནི་ནེ་ཙོའི་སྨྲ་བ་ཡིན། །རི་སྐེགས་ཚིག་ཏུ་འདི་སྣང་ཕྱིར། །སྒྲ་ཡི་ཤེས་པ་མང་དུ་ནི། །ལྡོག་པར་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་ཡིན། །དེ་ནི་གསལ་བྱེད་དབྱེ་ཞེ་ན། །གསལ་བ་སྤོང་བ་འཆད་པར་
― DTG191_Page_0178 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར། །རིག་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱེད་ལ། །ཐམས་ཅད་འདིར་ནི་གཅིག་ཉིད་འགྱུར། །ངེས་ན་ཁྱེད་ལ་གསལ་བྱེད་དང༌། །གསལ་བར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །རྣམ་དབྱེ་དང་བྲལ་ཅིག་ལ་ནི། །དབྱེ་བར་བརྟགས་པ་འགལ་བ་ཡིན། །སྒྲ་འདི་དག་ནི་སྐྱེས་བུས་བྱས། །འདི་དག་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་ཞེས། །དེ་ཡི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང༌། །ངོ་ཤེས་རྗེས་འབྲང་བྱེད་གྲུབ་མིན། །གསལ་བྱེད་རིམ་པ་གནས་པའི་ཕྱིར། །འགལ་ཞིག་རིམ་པ་ཉིད་དུ་གནས། །རིམ་པ་ངེས་པར་སྦྱོར་བ་ཅན། །དེ་དག་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་འདོད། །རྐན་སོགས་གསལ་བྱེད་རིམ་བ་ནི། །སྐྱེས་བུས་བྱས་ཆོས་འདི་མིན་ནམ། །དེ་ནི་འདོད་ལ་རག་ལས་ཕྱིར། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོགས་པར་འགྱུར། །མེ་ཉིད་ལ་སོགས་སྤྱི་ཉིད་ནི། །རྒྱས་པ་རུ་ནི་གསལ་བྱས་ཟིན། །དེས་ན་དེར་ནི་ངོ་ཤེས་པའི། །སྤྱི་ཉིད་རྟག་པར་ཁོ་བོས་འདོད། །སྐད་ཅིག་རེ་རེར་འཇིགས་འགྱུར་བས། །ཡི་གེ་རྣམས་ལ་ཁྱད་མེད་ཕྱིར། །ངོ་ཤེས་སྤྱི་ཡིས་གང་ཉིད་ནི། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་ཡིན་ཟད་མོད། །མྱུར་དང་དལ་སོགས་ཆ་གང་ལ། །ཐ་དད་བློ་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར། །དེ་ལ་ངོ་ཤེས་པའི་ཤེས་པ། །ཐ་དད་བློས་ནི་ངེས་བྱས་མིན། །སྒྲ་གཅིག་ཉིད་ནི་གྲུབ་དོན་དུ། །གཏན་ཚིགས་རྣམས་ནི་སྨྲས་པ་ལ། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་འགལ་མེད་ཕྱིར། །སོ་སོར་འབྲེལ་གྲུབ་མི་འགྱུར་རོ། །དུ་མའི་སྤྱི་ཡི་ཆ་ཡང་ནི། །བདག་ལ་བརྟན་པར་གྲུབ་པ་མིན། །དེ་མིན་ངོ་བོ་ལས་ལྡོག་པ། །དངོས་པོ་ཙམ་ནི་བསྒྲུབས་པ་ཡིན། །གང་སོགས་གཅིག་ཉིད་ཐོབ་གྱུར་ན། །རིགས་རྟེན་འདོད་པས་གྲུབ་པ་སྒྲུབ། །དེ་མིན་ངོ་བོ་ཡོངས་ལྡོག་པས། །དབྱེར་མེད་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་ཡིན། །གསལ་བ་གཅིག་ཏུ་ཉིད་འགྱུར་ན། །ཚད་མ་ཀུན་གྱིས་གནོད་པར་འགྱུར། །དབང་པོ་ལས་བྱུང་སོགས་རྣམས་ཀྱིས། །སོ་སོར་སྦྱོར་ཡིག་དབྱེ་ངེས་ཕྱིར། །ཡིད་འོང་ཡིད་མི་འོད་སོགས་ཀྱི། །དབྱེ་གང་མངོན་སུམ་གྱིས་རྟོགས་འགྱུར། །བློ་རྣམས་རིམ་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། །ཐ་དད་འགྲུབ་འགྱུར་མྱུར་སོགས་བཞིན། །ཡུལ་དང་དུས་སོགས་ཐ་དད་པའི། །བ་ལང་སྒྲ་གསལ་བློ་རྣམས་ཀྱི། །དོན་གཅིག་པ་མིན་ཐ་དད་པར། །སྣང་ཕྱིར་གཟུགས་རོ་
― DTG191_Page_0179 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་བློ་བཞིན། །དྲུག་སྣང་ལ་སོགས་དབྱེ་སྣང་བར། །མངོན་སུམ་གྱིས་ནི་ངེས་པར་འགྱུར། །གསལ་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་འདི་མིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་དེང་ནི་བརྗོད་པར་འགྱུར། །སྔ་དེ་ཕྱི་རེའི་ཞག་ལ་ནི། །བ་ལང་སྒྲ་ཞེས་ཀུན་འདི་དག །དོན་གཅིག་པ་མིན་རིམ་འབྱུང་ཕྱིར། །སྒྲ་དང་དྲི་སོགས་པའི་བློ་བཞིན། །དེ་ལྟ་མིན་ན་བློ་ཀུན་ནི། །དམིགས་བ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཡིན། །ནུས་ལྡན་རྒྱུ་ནི་ཉེར་གནས་ཕྱིར། །རིམ་གྱིས་འབྱུང་བའང་འགལ་བ་ཡིན། །དངོས་པོ་རྣམས་ནི་ཐ་དད་ཀྱང༌། །རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་གཅིག་རྟོགས་པའི། །ནུས་པ་ངེས་པར་ཡོད་མིན་ཏེ། །སྔར་ནི་རབ་ཏུ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །གཅིག་ཏུ་རྟོགས་པ་དེ་ལས་ནི། །སྒྲ་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་བྱེད་པ། །འཇིག་རྟེན་བས་ནི་སྒྲ་གཅིག་ལ། །སྦྱོར་བ་མང་པོ་སྙམ་དུ་སེམས། །གསལ་བ་དུ་མ་ལ་གནས་ཕྱིར། །འབྲེལ་པ་འཐད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་གསལ་བ་རྣམས་ལ་ནི། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་པ་ཉིད་འགྱུར། །སྒྲ་དོན་ལྷན་ཅིག་དོན་དམ་པར། །འབྲེལ་པ་ཡོད་མིན་དེ་ལས་ནི། །མ་སྐྱེས་ཕྱིར་དང་ཐ་དད་ཕྱིར། །དེས་ན་འཁྲུལ་པས་ཉེ་བར་བརྟགས། །ཁྱབ་མིན་སྲིད་ཕྱིར་སྒྲ་དོན་གྱི། །གནས་བ་ཀུན་ནི་བསླད་པ་ཡིན།། འདི་ལྟར་དེ་ནི་རྒྱས་པ་རུ། །སྔར་ནི་བསྟན་པར་བྱས་ཟིན་ཏོ། །བ་ལང་ཉིད་ནི་རྟག་པ་དང༌། །འབྲེལ་པར་བརྟགས་པའང་སྤངས་པ་ཡིན། །རྡུལ་ཕྲན་མཁའ་སོགས་ཀྱང་སྤངས་ནས། །དེས་ན་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དཔེ་མིན། །ངོ་བོ་གཅིག་ཉིད་འཁྲུལ་པ་ཡི། །ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་བྱས་ཕྱིར། །དམིགས་བཀར་བ་ལང་ཉིད་བརྗོད་ཉིད། །ཡུན་རིང་ནས་ནི་རྟོགས་བར་འགྱུར། །ཡང་དག་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཕྱིར། །དེ་ཙམ་དུས་འདི་བརྟེན་མིན་ཡང༌། །ཤེས་བྱ་དེ་ཡི་བརྟེན་པ་ནི། །ཕྱིས་ནི་ཇི་ལྟར་ཡང་འདོད་ཡིན། །བུམ་སོགས་ལ་ཡང་ཅུང་ཟད་ནི། །འཇིག་པའི་རྒྱུ་ནི་ཡོད་པ་མིན། །ཞེས་བྱ་འདི་ལ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་ཅི་སྒྲ་ལ་འབྱུང་འགྱུར་ཡིན། །ངོ་ཤེས་པ་ནི་བསླད་པ་རུ། །སྔར་ནི་རབ་ཏུ་བསྟན་ཟིན་པས། །ཡུལ་དུས་སྦྱོར་བ་པོ་རྣམས་ཀྱི། །དབྱེ་བས་ཡི་གེའང་དབྱེ་བར་འགྱུར། །དྲུག་ལྡན་དྲང་སྲོང་ས་འཛིན་དང༌། །ལྔ་
― DTG191_Page_0180 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་སོགས་རབ་དབྱེ་བས། །ག་ཡི་གསལ་བ་གཞན་གསལ་བར། །མངོན་སུམ་གྱིས་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར། །གསལ་བར་བྱེད་པའི་དབྱེ་བ་ཡིས། །དབྱེ་བའི་གནས་བ་འདི་རིགས་མིན། །རྟག་པ་ལ་ནི་གསལ་ཡོད་མིན། །ཞེས་བྱའོ་གནས་འཆད་བར་འགྱུར། །ག་ལས་ཐ་དད་པ་ཡི་སྤྱི། །ཡང་དག་པར་ག་ཉིད་འདོད་མིན། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ནི་སྦྱོར་བ་ལ། །གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་བཟློག་པར་དཀའ། །གཞན་སེལ་བདག་ཉིད་ཅན་ལ་ཡང༌། །ག་ཉིད་ལ་ནི་རྟེན་ཡོད་མིན། །རྣམ་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ཞེ་ན། །དེ་མིན་རྟེན་མི་འགྲུབ་ཐོབ་འགྱུར། །ཡི་གེ་ག་མིན་ལས་ལྡོག་པས། །ག་ཡིག་རྣམ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཆོས་ཅན་གང་ལ་ཆོས་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་ནི་རྗེས་དཔག་ཀུན། །གཉིས་ཀ་ལ་གྲུབ་ལ་ལྟོས་ཡིན། །དཔེ་སོགས་རང་ཉིད་ལ་ལྟོས་པ། །དེས་དཔེའི་ཆོས་ཅན་མ་གྲུབ་འགྱུར། །ཁྱེད་ཀྱི་འབད་པ་འདི་ཀུན་གྱིས། །ག་ཡིག་གཅིག་ཉིད་བསྒྲུབ་དོན་དུ། །དེ་ལ་ཁྱེད་ལ་མངོན་སུམ་གྱིས། །གནོད་བ་བཟློག་པར་དཀའ་བའང་སྨྲས། །སྔ་དེ་ཕྱི་དེ་ལ་སོགས་པའི། །ཡི་གེ་ག་ཞེས་འདི་དག་ནི། །རིམ་གྱིས་འབྱུང་བས་དོན་གཅིག་མིན། །གཟུགས་དང་རོ་སོགས་བློ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཡི་གེ་གཅིག་བརྟན་པར། །གནས་པ་གཉིས་ཀ་ལ་མི་འགྲུབ། །དེའི་ཕྱིར་ཉེར་བཏགས་ཉིད་འདི་ལ། །རྟག་པ་ཉིད་ནི་བརྟགས་པ་ཡིན། །སྒྲ་ནི་དམིགས་པའི་དུས་སུ་ནི། །རྣ་བ་ལེགས་པར་བྱས་པ་དང༌། །སྣ་བུག་མཐའ་ལ་གནས་གྱུར་པའི། །རླུང་རྣམས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་མིན། །སྒྲ་ཙམ་ལེགས་བྱས་རྣ་བ་ཡིས། །གང་ཚེ་སྒྲ་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར། །དེ་དང་ཉེར་བསྲེས་དེ་ཡིས་ནི། །རྟོགས་ལ་མངོན་སུམ་གྱིས་གནོད་འགྱུར། །མངར་བ་ལ་སོགས་ལ་འཇུག་པ། །ཁ་དང་སེར་པོའི་ངོ་བོ་ཡིས། །ཇི་ལྟར་ཤེས་པ་ཡུལ་མེད་པ། །དེ་བཞིན་སྒྲ་ཡང་ཤེས་པར་འགྱུར། །མྱུར་དང་དལ་སོགས་ངོ་བོ་ཡིས། །གཞན་པའི་སྒྲ་ནི་སྣང་མི་འགྱུར། །དེ་མིན་ངོ་བོ་དེ་དངོས་ཉིད། །ཤེས་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ཡུལ་མེད་མིན། །དེ་ལྟར་མིན་ན་དོན་དེ་ཉིད། །རྟོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་འགལ་འདོད། །རྣམ་པ་གཞན་ནི་རིག་པ་ན། །དོན་དེ་ཉིད་ནི་ཇི་ལྟར་རིག །རྣམ་པ་མེད་པའི་ཤེས་
― DTG191_Page_0181 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ། །ཁྱེད་ལ་ཕྱིའི་དོན་རྣམས་དེ་ངེས། །དེ་ཡི་བདག་ཉིད་ཕྱི་རོལ་མིན། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཇི་བཞིན་རིག །ཤེས་པ་རྣམ་བཅས་ཕྱོགས་ལ་ཡང༌། །ཕྱི་རོལ་རྣམ་པ་རྗེས་མཐུན་པར། །ཤེས་པ་ལ་ནི་སྣང་གྱུར་པས། །དོན་རྟོགས་ཞེས་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །འདིར་ནི་ཕྱི་རོལ་རྗེས་མཐུན་བར། །ཤེས་པ་འཇུག་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། །དེས་ན་ཡུལ་མེད་པ་ཡི་སེམས། །ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ཞེས་གདགས། །རྟག་པ་ལ་ནི་ཁྱད་པར་དུ། །གསལ་བྱེད་ཡོད་པ་རིག་པ་མིན། །དེ་ཡི་ལེགས་བྱས་རྗེས་མཐུན་བས། །དེས་སྒྲ་ལ་བློ་ཐ་དད་མིན། །བུམ་པ་ལ་སོགས་གཟུང་དོན་དུ། །ཇི་ལྟར་མིག་ལ་མར་མེ་ཡི། །ནུས་པ་སྐྱེད་བྱེད་དེ་བཞིན་དུ། །སྒྲ་དམིགས་ཕྱིར་ནི་སྒྲ་ཙམ་གྱིས། །རྣ་བ་ལ་ནི་ནུས་པ་བསྐྱེད། །སྒྲ་ནི་རྟག་ཏུ་དམིགས་རུང་བར། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་གནས་ཤེ་ན། །རྣ་བ་ལེགས་པར་མ་བྱས་ཀྱང། །དེ་ནི་ཅི་ཡི་ཕྱིར་མི་དམིགས། །དེ་ཕྱིར་ལེགས་བྱས་རྣ་བ་ནི། །ཡོད་པའི་དུས་བཞིན་དེ་ཡང་ནི། །རུང་བའི་རྒྱུ་ནི་ཡོད་པས་ན། །དམིགས་པ་ཁོ་ན་ཡོད་པར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་དེ་དམིགས་རུང་མིན་ན། །ཕྱོགས་ཀྱང་དེ་ནི་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །འགྱུར་ན་རུང་བ་ཉིད་ལྡན་པའི།། སྒྲ་གཞན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཡང་ན་ཕྱིས་ཀྱང་ཤེས་པ་ནི། །དེ་ཡི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བ་མིན། །ལེགས་བྱས་རྣ་བ་ལ་སོགས་ལས། །དེ་ནི་སྐྱེ་བར་བརྗོད་པ་ཡིན། །དེ་ལྟར་སྒྲ་ནི་ཤེས་བྱ་རུ། །མི་འགྱུར་ཉེ་བར་མཁོ་མིན་ཕྱིར། །རོ་སོགས་ལས་ནི་དེ་ལ་ནི། །ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་མིན། །ལེགས་བྱས་རྣ་བ་ལ་སོགས་ལས། །སྒྲ་ལ་ལྟོས་མེད་དེ་དག་གིས། །ཤེས་པ་འདི་ནི་སྒྲ་རྟོགས་པའི། །རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བསྐྱེད་པ་ཡིན། །དོན་ཤེས་ཤེས་བྱའི་ངོ་བོ་འདི། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྒྲ་འཇུག་འགྱུར། །ཁྱེད་ལ་དེ་ཡི་རྣམ་ཤེས་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་འགྱུར། །དེ་ལྟ་མིན་ན་རྣམ་ཤེས་ནི། །རྗེས་འཇུག་མ་ཡིན་དེ་ཤེས་བྱ། །སྒྲ་དེ་རྗེས་སུ་འཇུག་འགྱུར་ཞེས། །ཁྱེད་ལ་དེ་ལྟར་འགལ་བར་འགྱུར། །ཤེས་དང་ཤེས་བྱའི་རང་བཞིན་ནི། །དེ་དག་ལུ་གུ་རྒྱུད་བཞིན་འབྲེལ། །གཅིག་ཡོད་པ་ན་གཉིས་པའི་ནི། །ཐོབ་འགྱུར་མ་འཁྲུལ་པ་
― DTG191_Page_0182 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡི་ཕྱིར། །ལེགས་བྱས་རྣ་བས་བསྐྱེད་པ་ཡི། །ཤེས་དང་འབྲེལ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི། །རྣ་བ་ལེགས་པར་མ་བྱས་ཀྱང༌། །གསལ་བར་ཤེས་པ་འཕེལ་བར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་དེ་ཡི་ཤེས་བྱ་ཡི། །བདག་ཉིད་སྒྲ་ནི་མིན་ཞེ་ན། །དེ་ལྟ་ན་ནི་རྣ་བའི་ཤེས། །དེ་རྟོག་རང་བཞིན་འགྱུར་མིན་ཏེ། །དེ་དག་ཉིད་མིན་རོ་སོགས་བཞིན། །ཤེས་པ་ལ་ནི་སྒྲ་དང་ནི། །འབྲེལ་པ་གང་ཡོད་གང་གིས་ན། །དེ་ནི་སྒྲ་བློའི་ངོ་བོར་འདོད། །དེ་དག་ཉིད་ནི་དབྱེ་ལྡན་མིན། །དེ་ནི་དེ་ལས་བྱུང་མིན་ཏེ། །སྒྲ་ནི་སྐྱེད་བྱེད་ཉིད་མིན་ཕྱིར། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་ངེས་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་གཏན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར། །དེ་ལྟ་ན་དེའི་ཡུལ་ཅན་ཤེས། །རྟག་ཏུ་འབྱུང་བའམ་ཡང་ན་མིན། །དེ་ལྟར་ངེས་པར་གནས་པས་ན། །རྣ་བ་ལེགས་བྱས་རྟགས་དོན་མེད། །རེས་འགལ་ལེགས་པར་བྱས་པ་ནི། །ཡོད་པ་ཉིད་ན་རེས་འགལ་ཡང༌། །ཤེས་པ་འབྱུང་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ། །ལེགས་བྱས་བརྟགས་པ་མཛེས་པ་ཡིན། །ལེགས་བྱས་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཤེས་འབྲས་ངེས་པར་བྱས་ཤེ་ན། །ཤེས་པ་དེ་ཡང་རྟག་ཡོད་པའམ། །ཡང་ན་རྟག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་རེས་འགའ་བ། །དེ་ཡི་ལེགས་བྱས་ཇི་ལྟར་སྟོན། །རྣ་བ་ལེགས་པར་བྱས་ཕྱིར་ལན། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་ལེགས་སྨྲས་མིན། །གལ་ཏེ་ཐ་མི་དད་པ་ཡི། །ནུས་བ་རྣ་བ་ལ་བྱེད་ན། །དེ་ཚེ་ནམ་མཁའ་ཕྱོགས་ལ་ནི། །རྟག་ཉིད་ཉམས་འགྱུར་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། །དངོས་དང་ཐ་མི་དད་ཉིད་ཕྱིར། །ལེགས་པར་བྱས་བའང་རྟག་ཉིད་ཡིན། །དངོས་པོ་བཞིན་དུ་དེ་ཡིས་ནི། །དེ་བསྐྱེད་རྣམ་ཤེས་རྟག་ཏུ་ན། །ཐ་དད་ན་ནི་དེའི་ཞེ་ན། །འབྲེལ་པ་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ནུས་པ་ལས་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། །རྣ་བའི་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱང་མེད། །ཐ་དད་ཐ་མི་དད་གྲོལ་བའི། །ཕྱོགས་ནི་སྤངས་པར་བྱས་ཟིན་ཏོ། །དེས་ན་རྣ་བ་ལེགས་བྱས་ཕྱིར། །ལན་ནི་བློ་དམན་བརྗོད་པ་ཡིན། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཡུལ་དང་ནི། །གཉིས་ཀ་ལེགས་པར་བྱས་པ་བཀག །དེ་ཕྱིར་རྟག་ལ་གསལ་བ་ནི། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་རྟེན་མེད་ཡིན། །དེས་ན་གསལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས། །རིང་ཐུང་རིམ་པ་སོགས་རྣམས་ནི། །འགའ་ཞིག་གང་དག་སྣང་གྱུར་པ། །
― DTG191_Page_0183 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་རྟེན་མེད་འགྱུར། །མ་ཕྲད་ཙམ་དུ་མཚུངས་ན་ཡང༌། །ཐམས་ཅད་གཟུང་ཉིད་མི་འགྱུར་ཏེ། །ནུས་པ་ངེས་པར་གནས་པའི་ཕྱིར། །ཁབ་ལེན་གྱིས་ནི་ལྕགས་ལ་བཞིན། །གལ་ཏེ་ཁབ་ལེན་འོད་ཕྲད་པས། །དེ་ཡང་དྲངས་པར་གྱུར་ཅེ་ན། །འོ་ན་འོད་འདི་མ་མཐོང་བས། །ཇི་ལྟར་ཡོད་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར། །ཅི་ཕྱིར་འོད་དེ་ཤིང་སོགས་དང༌། །ཕྲད་ཀྱང་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་མིན། །དེ་ནུས་ངེས་ཉིད་ཕྱིར་ཞེ་ན། །མ་ཕྲད་པ་ལའང་དེ་མཚུངས་ཡིན། །སྦྱོར་བའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ནི། །རིང་དང་བར་མར་ཉེར་གནས་པས། །རིམ་པ་མེད་པས་རྟོགས་པར་འགྱུར། །ཐམས་ཅད་ལ་དེར་ཤེས་སྐྱེད་ཕྱིར། །རིང་དང་ཉེ་སོགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །གཟུགས་ནི་གསལ་དང་མི་གསལ་བར། །ཇི་ལྟར་སྣང་འགྱུར་དེ་བཞིན་དུ། །སྒྲ་ཡང་མྱུར་དང་དལ་སོགས་འགྱུར། །ཐ་དད་སྣང་བའི་བློ་རྣམས་ནི། །དམིགས་པ་གཅིག་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ཞེ་ན་ཕྱི་རོལ་དོན་སྨྲ་ལ། །གཟུགས་བློ་ལ་དེ་བརྒལ་བརྟག་མཚུངས། །ཕྲད་ནས་འཛིན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང༌། །རྣ་བའི་ནང་དུ་སྒྲའི་སྒྲ་བཞིན། །འབྲུག་སྒྲ་ལ་སོགས་ཤེས་པ་ནི། །ཐ་དད་པར་ནི་འགྱུར་བ་མིན། །དེས་ན་སྐྱེད་བྱེད་ཕྱིར་ཤེས་པ། །ཐ་དད་མིན་ཏེ་ཡིད་བཞིན་ནོ། །གཞན་དུ་རེས་བྱས་ལ་སོགས་བཞིན། །རྣ་དང་མ་ཕྲད་བྱེད་འགྱུར་མིན། །ཡིད་ཀྱང་ཕྲད་པར་བྱེད་པ་ཡན། །གང་བརྗོད་སྐད་ཅིག་ཙམ་གྱིས་ནི། །ཤིན་ཏུ་རིང་བའི་དོན་ལ་ནི། །དེ་དག་གི་སེམས་འཇུག་མི་འཐད། །ཕྱི་རོལ་དབང་པོ་ཉིད་ཕྱིར་སོགས། །ཕྲད་ནས་འཛིན་བྱེད་ཉིད་སྒྲུབ་གང༌། །བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་མི་མཐུན་པ་ལ། །འགལ་བ་མེད་ཕྱིར་དེ་འཁྲུལ་ཡིན། །ལྡན་པ་དང་ནི་རྣམ་དབྱེ་བ། །ཐ་དད་པ་ཅན་སྔར་སྤངས་ཟིན། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཁྱད་མེད་ཕྱིར། །འདི་ལ་རྟོགས་པ་མི་འཐད་དོ། །དེ་ཕྱིར་ཤུགས་མེད་པས་དེ་ནི། །ཇི་སྲིད་ཤུགས་ནི་གནས་པ་མིན། །རྣ་བའི་ནམ་མཁར་ཕྱིན་པ་ཡིས། །དེ་ནི་རྣ་ནུས་བྱེད་ཅེ་ན། །ཅི་ཕྱིར་ལྕག་གིས་བསྣུན་པ་བཞིན། །སྒྲ་རིགས་པ་ན་དེ་ཤེས་མིན། །གང་ཚེ་སྒྲའི་ཤེས་པས་དེ་ཡི། །རིག་པ་སོ་སོར་བཀག་ཅེ་ན། །ལྕགས་གིས་བསྣུན་དང་རླུང་གཞན་བར། །དེ་ཚེ་རིགས་པས་
― DTG191_Page_0184 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྗོད་རིགས་མིན། །རིམ་གྱིས་འབྱུང་ཡང་མགྱོགས་པ་ན། །ཅིག་ཅར་དུ་ནི་འཁྲུལ་ཞེ་ན། །ཅུང་ཟད་མིན་རྣམ་པ་ཀུན་དུའང༌། །རླུང་འདི་མ་དམིགས་པ་ཡི་ཕྱིར། །འོན་ཀྱང་དབང་པོ་ལས་འདས་རླུང༌། །གཟེགས་ཟན་སོགས་བཞིན་ཁྱེད་ཅག་ཀྱང༌། །བརྗོད་ན་བཤད་པ་ལས་དེ་ཡིས། །རེག་བྱ་ཐོབ་འགྱུར་ཅི་ཕྱིར་བྱས། །ཡང་ན་རླུང་ནི་དབང་འདས་བླ། །དེ་དང་དེ་སྦྱོར་ཐོབ་འགྱུར་ལ། །དྲོ་དང་གང་དང་གཉིས་ཀ་ཡིས། །རེག་བྱ་རིག་འགྱུར་གཞན་གྱི་བཞིན། །འོན་ཀྱང་རྣ་མཆོག་ལ་དེ་དང༌། །མི་ལྡན་པས་ན་རྟོགས་མི་འདོད། །རྣ་བའི་ནམ་མཁར་མ་ཕྱིན་ཅེས། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་གཙང་སྦྲ་ཅན་མཐོང་བའི། །བརྟགས་པ་རྒྱུ་མཚན་མེད་ཡིན་ཏེ། །མཁས་པ་རྣམས་ནི་ཚིམ་བྱེད་མིན། །ནམ་མཁའ་ཆ་མེད་རྣ་གང་བརྗོད། །དེ་ལ་སྐྱོན་ནི་སྔར་བསྟན་གང༌། །དེ་དག་ཆ་མེད་ཕྱོགས་རྣ་བར། །འདོད་པ་ཉིད་ལའང་མཚུངས་རྟོགས་བྱ། །ནམ་མཁའ་གཅིག་པུ་ཁྱབ་ཕྱོགས་ལའང༌། །ལེགས་བྱས་ལ་བརྟེན་དང་གཞན་གྱི། །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་འཐད་པ་མིན། །གང་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་དེ་གཅིག་ཡིན། །མཁའ་གཅིག་བདག་ཉིད་རྣ་བ་ནི། །རྣ་མཆོག་ལེགས་པར་མ་བྱས་མེད། །དེ་ཕྱིར་རྟེན་གྱི་དབྱེ་བ་ཡིས། །ལེགས་པར་བྱས་པ་ངེས་མི་གནས། །དེ་བས་ན་རྟེན་གཅིག་ལ་ནི། །དབང་པོ་ལེགས་པར་བྱས་ཐོབ་ན། །དབང་པོ་གཅིག་པུར་སྨྲ་བ་ལ། །ལུས་ཅན་ཀུན་གྱིས་རྟོགས་བྱེད་འགྱུར། །སྐྱེས་བུ་ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་ལ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་འདོད་ཀྱི། །འོན་ཀྱང་ཁྱེད་ལ་མཁའ་གཅིག་ཕྱིར། །གཙོ་བོ་ཐ་དད་པར་འགྱུར་མིན། །དེ་ཕྱིར་དབང་ཕྱོགས་དང་བྲལ་ཡང༌། །མ་ལུས་པར་ནི་རྟོགས་བྱེད་པ། །ལུས་ཉིད་ལ་གནས་འཛིན་པས་ན། །དེ་ལྟར་སྨྲས་ཀྱང་འགལ་བ་ཡིན། །དེ་གཉིས་ན་ནི་རྒྱུ་ཡིས་ནི། །འོན་པ་ཉིད་སོགས་ལྟ་བུར་རྟོགས། །གཟུགས་ནི་མེ་ལོང་ལ་མངོན་ལྟ། །གཟུགས་བརྙན་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ། །ཆུ་སོགས་ནང་དུ་ཞུགས་པ་འདི། །གཟུགས་ནི་རིང་དུ་གནས་པ་ཡིན། །རྟེན་གྱི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཡིས། །གཟུགས་བརྙན་ཆེ་ཆུང་དབྱེ་བ་དང༌། །ལྡན་གྱི་གཟུགས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། །དེས་ན་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་མིན། །
― DTG191_Page_0185 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་མཐུན་པར་ནི་སྣང་བ་ཡང༌། །དོན་ཤེས་པར་ནི་འགྱུར་བ་ན། །གཟུགས་དང་སྒྲ་སོགས་སེམས་ཐམས་ཅད། །དོན་ཀུན་གྱི་ནི་ཡུལ་ཅན་འགྱུར། །སོར་མོས་ཅུང་ཟད་མནན་མིག་ལ། །གཅིག་ཀྱང་དུ་མར་སྣང་བ་གང༌། །དེ་ཡང་དེ་ལྟར་འཁྲུལ་པ་སྟེ། །ཡུལ་མེད་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཡིན། །འདིར་ནི་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བ་ནི། །སྔར་ནི་གསལ་བར་བྱས་ཉིད་ཡིན། །གཅིག་ལ་ལྷན་ཅིག་གཉིས་མི་རུང༌། །ལུས་ཅན་ཐོགས་པ་དང་བཅས་ཕྱིར། །ཡུལ་རྣམས་དུ་མ་ལ་གནས་པར། །གཟུགས་བརྙན་ཡོད་པ་ཡིན་ན་ཡང༌། །ཆེ་ཆུང་སོགས་རིགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །གཅིག་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་རྣམས་ལ་ངེས་པ་ཡང༌། །གང་ལ་འདི་ལྟར་འཇུག་པར་འགྱུར། །བདག་གི་སྟེང་ན་ཉི་གནས་ཞེས། །དེ་ནི་ངེས་པར་འཁྲུལ་པ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་སྲོག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ནི། །ཅིག་ཅར་དུ་ནི་ཉི་གཅིག་ཉིད། །མཐོང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་དེ། །གཉིས་པ་ནམ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི། །གཉིས་པ་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །སྣང་བ་མི་དམིགས་པ་ཡི་ཕྱིར། །དེས་ན་ཉི་མ་གཅིག་ཏུ་ངེས། །དེ་ལྟར་སྒྲ་ནི་གཅིག་ཉིད་དུ། །ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་ངེས་པ་མིན།། རིམ་གྱིས་སམ་ནི་ཅིག་ཅར་ཡང༌། །དེ་ནི་དུ་མ་ཉིད་མཚོན་ཕྱིར། །གང་ཚེ་རྗོད་པར་བྱེད་མང་པོ། །ག་སོགས་ཡི་གེ་ཅིག་ཅར་དུ། །སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་དེ་ཡི་ཚེ། །དབྱེ་བར་གསལ་བར་དམིགས་པར་འགྱུར། །རིམ་གྱིས་ཀྱང་ནི་སྦྱོར་བ་ལ། །དབྱེ་བ་མངོན་སུམ་འབའ་ཞིག་གིས།། རྟོགས་འགྱུར་མ་ཡིན་འོན་ཀྱང་ནི། །རྟགས་ལས་ཀྱང་བློའི་རིམ་སྣང་ཕྱིར། །སྒྲ་ཙམ་གསལ་བྱེད་རག་ལས་པ། །འདི་ཡི་དམིགས་བར་ཟད་འགྱུར་མོད། །འོན་ཀྱང་ཇི་ལྟར་དངོས་བ་ནས་པ། །འདི་ནི་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །དེ་ལྟ་མིན་ན་དེ་འཛིན་འདི། །དེ་དངོས་མི་སྣང་ལ་ངེས་འགྱུར། །ནམ་མཁའི་ཆ་ནི་མ་ལུས་པ། །སྒྲས་ནི་ཁྱབ་ཅིང་གསལ་འགྱུར་མིན། །དེས་ན་སྒྲ་ཙམ་ཡུལ་ཐ་དད། །ཐོས་པ་དེ་ཅིས་རྗེས་སུ་བྱེད། །རང་བདག་ཉིད་ནི་གསལ་བ་རུ། །གསལ་བར་འགྱུར་ཏེ་བུམ་སོགས་བཞིན། །འདི་དག་ཁྱེད་གཞུང་ཁས་བླངས་
― DTG191_Page_0186 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན། །རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་བརྗོད་པ་ཡིན། །གསལ་བ་མེད་ཕྱིར་གསལ་བྱེད་རྣམས། །ནུས་པ་མེད་ཕྱིར་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །དེ་འདི་ཡིན་ཞེས་བཤད་པ་ནི། །མངོན་སུམ་ཡིན་པར་བསལ་ཟིན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡུལ་དབྱེས་ཐ་དད་ཉིད། །ཤེས་བྱ་དེ་ནི་གནོད་མེད་ཡིན། །འགའ་ཞིག་ཡུལ་ནི་ཐ་དད་པར། །རིམ་གྱིས་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། །སྐད་ཅིག་འཇིག་ཕྱིར་ཐ་དད་འགྱུར། །དེ་མིན་འགྲོ་བ་དང་ལྡན་མིན། །སྔ་མའི་ཡུལ་དང་མ་བྲལ་བའི། །རང་བཞིན་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། །བརྟན་པས་དེ་ནི་ཡུལ་གཞན་དུ། །ཕྱིན་པས་རིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ནམ་མཁའ་ལ་ནི་མངོན་གསལ་ན། །རིགས་མིན་ནུས་པ་མེད་ཕྱིར་དང༌། །དབང་འདས་ཕྱིར་རོ་ས་ཁུང་ལ། །སྣང་བ་དེ་ནི་དེ་ལྟར་སྣང༌། །གཞན་ཡང་སྒྲ་ནི་ནམ་མཁའ་ལའང༌། །མངོན་པར་གསལ་བ་ཐ་དད་མིན། །བློ་ནི་གསལ་ཡིན་དེ་ཡང་ནི། །རྟག་འབྱུང་རྒྱུར་ནི་ཉེར་གནས་ཕྱིར། །གང་ཚེ་སྒྲ་ལ་གསལ་བྱེད་པ། །ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་རིགས་པ་མིན། །དེ་ཚེ་གཞན་གྱི་ཁྱད་པར་ཅན། །སྒྲ་བློ་ལ་ནི་འཁྲུལ་པ་མེད། །དེ་ཕྱིར་རི་སོགས་ཐམས་ཅད་ནི། །སྒྲ་ཆོས་མིན་ཞེས་གནས་པར་འགྱུར། །གང་ཕྱིར་སྒྲ་ཙམ་གསལ་བྱེད་ཉིད། །ཡོད་ན་དེར་འགྱུར་དེ་ཡང་བསྩལ།། ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་ཅན་དེ་དག །མཚུངས་པར་གཅིག་ཏུ་རྟོགས་པ་ལ། །ནུས་པ་ཅན་ཡིན་སྒྲ་དང་དེའི། །དོན་ཅེས་མང་དུ་སྔར་དཔྱད་ཟིན། །དེས་ན་དོན་དང་འབྲེལ་མཐོང་བས། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་སྒྲ་རྗོད་བྱེད། །འགྱུར་ཞིང་ཡང་དག་པ་རུ་ནི། །རྗོད་བྱེད་དེ་མིན་ཞེས་བསྒྲུབས་ཟིན། །སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་དེ་དག །ལོག་པར་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །རིགས་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་སོགས། །བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་མི་གནས་ཕྱིར། །དེས་འཁྲུལ་ཐ་སྙད་འདོན་པ་པོ། །ཡང་དག་པར་ནི་བ་ལང་སྒྲ། །ཐ་དད་ཡིན་ཡང་མཚུངས་བློ་ཅན། །གཅིག་ཉིད་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་ཟིན།། དེས་ན་མང་དུ་མ་འབྲེལ་བར། །རྗོད་པར་བྱེད་པ་བྲམ་ཟེ་ཡིས། །སྒྲ་ཡི་ཁྱད་པར་མདུན་བྱས་པས། །གང་སྨྲས་དེ་ཀུན་གཞི་མེད་ཡིན། །འདི་ལྟར་ལག་བརྡ་ལ་སོགས་པ། །གཅིག་ཉིད་མིན་ཏེ་མྱུར་བུལ་སོགས། །དབྱེ་བས་ཐ་དད་བློ་ཡོད་ཕྱིར། །དེ་ཡི་གསལ་བའང་བསྩལ་
― DTG191_Page_0187 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱས་ཟིན། །དེ་ལ་སྤྱི་གཅིག་རྗེས་འགྲོ་བ། །ཉེ་བར་མཚོན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བརྡ་ནི་དགག་པ་ལ་སོགས་པའི། །ཤེས་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་དེ་འགྱུར། །སྒྲ་རྣམས་དངོས་སུ་ཕྱི་རོལ་གྱི། །དོན་རྟོགས་མིན་ཏེ་འབྲེལ་མེད་ཕྱིར། །དེས་ན་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ནི། །འདི་དག་གིས་ནི་བསྟན་པར་གསུངས། །དེ་ཡི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་ནི། །འདི་དག་མངོན་སུམ་མི་དམིགས་པས། །དེས་པ་ཡིན་ཕྱིར་དེས་ན་འདིར། །རྒྱུ་འབྲས་ཉིད་དུ་གསལ་བར་འགྱུར། །བརྡ་ཡི་རྒྱུ་དང་འབྲས་ངོ་བོ། །གང་གིས་ངེས་པར་བྱས་པ་ནི། །དེ་ཡིས་བརྗོད་འདོད་སྒྲ་དག་གིས། །རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ་ལག་བསྐྱོད་བཞིན། །བརྗོད་འདོད་ལ་གནས་དོན་དང་ནི། །སྒྲ་རྣམས་ལ་ནི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི། །བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་འབྲེལ་པ་དེ། །བརྡ་ཡོད་ན་ནི་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་འབྲེལ་པ་ནི། །དེས་ན་བརྡ་ལས་བྱུང་ཞེས་བརྗོད།། དེ་ཡིས་གསལ་བར་བྱེད་པ་འདི། །བརྡ་ཡིས་བརྗོད་ཅེས་དངོས་སུ་མིན། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འགྱུར་བ་ཡི། །དངོས་པོ་ལས་ནི་དེ་གཞན་མིན། །དེ་དག་ཉིད་ནི་དེ་ལྟར་བཤད། །རྒྱུ་འབྲས་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཡིན། །དེ་དག་ཀྱང་ནི་རེ་རེ་ཡིས། །བདག་ཅག་ཉིད་དུ་རྨོངས་པས་རྟོགས། །དེས་ན་བརྡ་ཡི་ཐ་དད་ཀྱི། །དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འདོད་པ་ཡིན། །ཡང་དག་པར་ནི་གཅིག་པུ་ཉིད། །འབྲེལ་པ་འདིར་ནི་ཡོད་རིགས་མིན། །ཐ་དད་དོན་རྣམས་མ་འདྲེས་ཕྱིར། །འབྲེལ་མེད་ཐ་མི་དད་ལ་ཡང༌། །གཞན་གྱི་གཞུང་ལུགས་མ་ཤེས་པས། །མི་རེ་རེ་ལ་བརྡ་རེ་འམ། །ཡང་ན་བཟླས་ནས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་ལ་སོགས་གཞན་གྱིས་སྨྲས། །མིས་བྱས་ཉིད་ཕྱིར་དེ་དག་ལ། །བརྡ་འབྲེལ་ཡང་དག་པར་ཡོད་མིན། །དེ་ནི་དེ་ཡིས་གསལ་བྱས་ཕྱིར། །ཞས་བྱ་འབྲེལ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །འདིར་ནི་བཟླས་ནས་བརྗོད་པ་སྟེ། །གཞན་གྱིས་སོ་སོར་རྟོགས་པ་མིན། །དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་བཀག་ཉིད་ཕྱིར། །འབྱིན་པའི་ཐོག་མར་དེས་བྱས་མིན། །རེ་རེ་ལ་ནི་འབྲེལ་པ་གང༌། །དེ་ནི་ཐ་དད་སྐད་ཅིག་གིས། །འཇིག་ཕྱིར་མཚུངས་པའི་རྟོགས་པ་ནི། །ཐ་དད་པ་ལའང་འགལ་བ་མིན། །དེ་ཡི་ཡུལ་ཅན་
― DTG191_Page_0188 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བློ་རྣམས་ནི། །རིམ་གྱིས་ཀྱང་ནི་སྐྱེ་འགྱུར་བ། །དེ་ལའང་རིམ་པ་གསལ་བར་སྨྲས། །གཞན་དུ་དེ་དག་རིམ་མེད་འགྱུར། །མང་པོ་རྣམས་ལ་ཅིག་ཅར་དུ། །བརྡ་བྱེད་པར་ནི་ཡོད་པ་ན། །བརྡ་ནི་ཐ་དད་པར་འདོད་མིན། །སྔོ་སོགས་སྐད་ཅིག་མ་བཞིན་ནོ། །སྨྲ་བ་པོ་ཡི་བློ་མི་གནས། །དེ་ཉིད་གཞན་ལོངས་སྤྱད་བྱ་ཡིན། །ཁྱད་པར་མེད་ཕྱིར་མི་འཐད་དོ། །སྔ་མའི་དངོས་ནི་མ་སྤངས་ཤིང༌། །ཁྱད་པར་མ་བྱུང་བ་ཡོད་ན་འང༌། །ཁྱེད་ཀྱི་གཞན་གྱི་རྣ་བ་ནི། །ལོངས་མི་སྤྱོད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །རྟག་ཉིད་ཕྱིར་དང་ལྟོས་མེད་ཕྱིར། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་དབང་བྱས་པ། །གཏན་དུ་ནམ་མཁའ་རྣ་བ་ནི། །ཐམས་ཅད་ལོངས་སྤྱོད་མིན་པར་ཐལ། །ནམ་མཁའ་ལ་ནི་ནམ་དུ་ཡང༌། །ཆོས་མིན་ཆོས་ཀྱིས་ཕན་མི་འདོགས། །རྟག་པ་ཉིད་ཕྱིར་བྱ་བ་མིན། །འདི་ལ་དབང་བྱས་འདི་ཅི་ཞིག །སྔགས་དང་སྨན་སོགས་ནུས་པ་ཡིན། །ཡང་ལོངས་སྤྱད་བྱར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །རྟག་པ་ཉིད་ཕྱིར་དེ་དག་ལས། །དེ་ནི་ཁྱད་པར་ཐོབ་འགྱུར་མིན། །གལ་ཏེ་རྟེན་མིན་རྟག་ཡིན་ན། །སྐད་ཅིག་མི་རྟག་ཡིན་ཞེ་ན། །དེ་ཚེ་བདག་ལ་བོགས་མེད་པས། །འོན་པ་ལ་སོགས་མི་འཐད་དོ། །དེ་ལ་བོགས་ནི་ཡོད་བློ་སྟེ། །ནམ་མཁའ་ལ་ནི་དེ་ཡོད་མིན། །རྟེན་དང་འབྲེལ་པ་ཡོད་མིན་ཏེ། །རྟག་ཉིད་ཡིན་པས་ལྟོས་མེད་ཕྱིར། །དེས་ན་དེ་ཡི་སྒོ་ནས་ཀྱང༌། །འདིར་ནི་འོན་པ་སོགས་མི་འཐད། །ནམ་མཁའ་ཆ་ཤས་མེད་ཡིན་ལ། །རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་མཚུངས་ཡིན། །ཡུལ་དེར་གནས་པར་འགྱུར་ཡང་ནི། །གལ་ཏེ་དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་མ། །ཉིད་མིན་ན་ནི་དབང་ལས་ནི། །བཏོན་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཕྱིས་ཀྱང་ཕུལ་བྱུང་ནི། །ཅི་ཞིག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །གང་གིས་དབང་ལས་བཏོན་པ་ནི། །དེས་སླར་ལོངས་སྤྱོད་ཐོབ་འགྱུར་མིན། །གང་ཚེ་རྣ་བ་དང་སྒྲ་ནི། །ལེགས་བྱས་དེ་ལྟར་འཐད་མིན་ཏེ། །ཐ་དད་ཐ་མི་དད་རྟོགས་པས། །ལེགས་པར་བྱ་བ་མི་འཐད་ཕྱིར། །ལེགས་པར་བྱས་པ་ཐ་དད་ན། །རྣ་བ་སྒྲ་ལེགས་བྱས་མི་འགྱུར། །དེ་དག་དང་ནི་ལེགས་བྱས་ལ། །འབྲེལ་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་མིན། །ཐ་དད་བ་ལ་འབྲེལ་པ་ནི། །རྒྱུ་འབྲས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན། །དེ་ཡོད་
― DTG191_Page_0189 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ནི་འདི་རྟག་ཏུ། །འབྱུང་འགྱུར་རྒྱུ་རྟག་གནས་པའི་ཕྱིར། །ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང༌། །དེ་འདྲར་འདི་ཡང་རྟག་པར་འགྱུར། །དེ་ཡང་བྱ་བར་འདོད་པ་མིན། །དེ་ལས་ཤེས་པ་རྟག་ཐལ་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་རླུང་ལ་སོགས་པ་ལ། །ནུས་པ་ངེས་པ་འཐད་མིན་ཏེ། །བྱ་བ་ཡི་ནི་ཡུལ་མེད་པས། །ནུས་པ་དང་ནི་མི་ལྡན་ཕྱིར། །དེས་ན་མངོན་གསལ་སྦྱོར་མེད་པས། །བཟུང་བ་སྐྱེད་པར་མི་འཁྲུལ་པ། །སྒྲ་ཡི་ཤེས་པ་འདི་འབྲས་འགྱུར། །བུམ་སོགས་གསལ་བའི་བློ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཕྱིར་རྩོལ་དང་བརྗོད་འདོད་པས། །སྐྱེད་དང་མངོན་པར་གསལ་བ་ནི། །ནུས་པའི་བྱེ་བྲག་ཐམས་ཅད་དུ། །འབྲས་བུའི་དོན་གྱིས་མཚུངས་ངེས་འགྱུར། །ནམ་མཁའི་ཆ་ཉིད་སུན་དབྱུང་བར། །རིག་པ་འགའ་ཞིག་ཇི་སྙེད་པ། །ཕྱོགས་ཆ་ལ་ཡང་མ་ལུས་པར། །དེ་ནི་མཁས་པས་ཤེས་པར་བྱ། །ཡུལ་ཡང་ལེགས་པར་བྱེད་པ་ན། །དེ་ཡིས་གཅིག་ལ་ལེགས་བྱས་མིན། །སྤངས་ཉིད་ཕྱིར་དང་ནུས་ངེས་ཕྱིར། །དེས་ན་ཡུལ་ལེགས་བྱས་པ་མིན། །ཤེས་པ་སྐྱེད་རུང་ཉིད་མིན་ན། །ཀུན་གྱིས་སྒྲ་འདི་ཐམས་ཅད་དུ། །ནམ་ཡང་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཤེས་པ་ལ་མི་མཁོའི་ཕྱིར། །ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་ནུས་ཡིན་ན། །ཤེས་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར། །ཀུན་གྱིས་སྒྲ་འདི་ཡུལ་ཀུན་དང༌། །དུས་ཀུན་དུ་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར། །དེ་ནི་ནུས་སམ་མི་ནུས་པ། །རང་བཞིན་གྱིས་གཅིག་བདག་ཉིད་གནས། །འགལ་བ་འམ་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད། །སུ་ཞིག་གིས་དོན་འཇིག་བྱེད་ནུས། །འགའ་ཞིག་ལ་ནི་ཤེས་སྐྱེད་པར། །རུང་བ་ཉིད་དུ་འདི་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་སྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་ན། །འདི་ནི་ཀུན་གྱིས་རྟོགས་འགྱུར་མིན། །འོན་ཀྱང་ངག་ལ་ཉེར་གནས་པ། །སྒྲ་ཙམ་གྱིས་གང་ལེགས་བྱས་འགྱུར། །དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲ་ཐོས་ལ། །རིང་ན་གནས་པས་ཇི་ལྟར་མིན། །ཉེ་བར་གནས་པའང་ལེགས་བྱས་ནི། །རྒྱུ་རུ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ཡིན། །རིང་དུ་གནས་ན་འང་དེ་དག་ལ། །ལེགས་པར་བྱས་ལའང་མཚུངས་པ་ཡིན། །གལ་ཏེ་སྒྲ་ཙམ་རྣམས་ལ་ནི། །ཁྱད་པར་ལེགས་བྱས་སྐྱེས་རྟོགས་ན། །དེ་ཚེ་སྒྲ་ནི་སྐྱེད་པ་རུ། །སུས་
― DTG191_Page_0190 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་སྤོང་བར་བྱེད་ནུས་མིན། །སྒྲ་ལས་ཁྱད་པར་ཅན་ལེགས་བྱས། །དེ་ཐ་མི་དད་ཅན་ཡིན་ཏེ། །སྒྲ་ཤེས་བྱ་ཉིད་མི་འགྱུར་ཕྱིར། །དེས་ན་སྒྲ་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ལན་ཅིག་སྒྲ་ནི་ལེགས་བྱས་ནས། །བདག་ནི་དེ་ནི་ནམ་དུ་ཡང༌། །སྤོང་བར་བྱེད་མིན་མི་རྟག་པར། །ཐལ་འགྱུར་ཕྱིར་ཏེ་རྟག་དམིགས་འགྱུར། །གཉིས་ཀ་ལེགས་བྱས་ཕྱོགས་ལ་ཡང༌། །ཉེས་པ་གཉིས་ཚིག་བདེན་པ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་གང་རུང་མ་ཚང་མེད། །སྔ་མའི་རང་བ་ཞིན་རྗེས་འཇུག་ཕྱིར། །འདི་ལྟར་སྔར་ནི་གསལ་བྱེད་ཀྱིས། །རྣ་བའི་ཡི་གེ་ལེགས་བྱས་གང༌། །དེ་དག་འཇིག་མིན་འཕོ་ཐོབ་ཕྱིར། །དེས་ན་ཀུན་གྱིས་ཀུན་ཐོས་འགྱུར། །སྐྱེས་བུ་འགའ་ལ་ཐོས་རུང་བར། །རྣ་བ་ཡིག་ལེགས་བྱས་ཤེ་ན། །དེ་ཚེ་ཡིག་གཞན་རྟོགས་པ་པོས། །རྣ་བ་ལས་བྱུང་ཤེས་འགྱུར་མིན། །དེ་རིག་མི་ཡི་རྣམ་ཤེས་ནི། །རུང་བར་ལེགས་པར་བྱས་ཤེ་ན། །དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་ན། །དེ་དག་ཀྱང་ནི་ཐོས་པར་འགྱུར། །ལྡོག་ན་ཁྱེད་ལ་ཡིག་རྣ་བ། །འདི་དག་གཞན་ཐོབ་ཅིས་མི་འགྱུར། །དེས་ན་དེ་དག་རྣམས་ལ་ནི། །རྟག་པ་ཉིད་འདོད་རྒྱུ་མཚན་མེད། །གང་ཕྱིར་གཟུགས་བརྙན་བློ་ཀུན་ནི། །དམིགས་པ་མེད་པར་གནས་པས་ན། །ཆུ་ལ་སོགས་པར་ཉི་མ་འོད། །གཅིག་ནི་དུ་མར་སྣང་བ་མིན། །ཅི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་ཡང༌། །བློ་རྣམས་རྣམ་པ་མེད་པར་གནས། །ཕྱི་རོལ་དོན་ནི་རྣམ་པ་དང༌། །ལྡན་པ་ཞེས་ནི་ཁས་བླངས་ཡིན། །གཟུགས་བརྙན་དེ་ཡང་ཆུ་ཡི་ནི། །ནང་དུ་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ན་སྣང་བ་ཡི། །ཉི་མ་དེ་ལྟར་གནས་མིན་ན། །དེ་ནི་ཅི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྣང༌། །འཁྲུལ་པས་ཤེ་ན་དེ་ཉིད་ཀྱིས། །དེ་ནི་གསལ་བར་དམིགས་མེད་དེ། །དེ་ཡི་ངོ་བོའི་དོན་མེད་ཕྱིར། །དེ་ཉིད་གཞན་དུ་རྟོག་ཅེ་ན། །འདི་ནི་ལེགས་པར་སྨྲས་པ་ཡིན། །འོན་ཀྱང་དེ་ཉིད་གཞན་ཡིན་ན། །དེས་ན་ཀུན་གྱིས་ཀུན་རིག་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ཇི་ལྟར་གནས་སྣང་ན། །དེ་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །རྣམ་པ་གཞན་དུ་དམིགས་པ་ན། །དེ་ནི་མཐོང་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །གང་ཕྱིར་རྣམ་བཅས་ཤེས་ལ་ཡང༌། །དེ་ཤེས་དོན་དང་མཐུན་པ་ཡི། །རྣམ་པ་ཡོད་པར་སྣང་བ་
― DTG191_Page_0191 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། །ཤེས་པ་དེ་ནི་འཛིན་པར་རིགས། །བརྒྱུད་ནས་བཀོད་པར་འགྱུར་པས་ན། །འོག་ན་གནས་པ་རྟོགས་སུ་ཆུད། །གཅིག་ཉིད་ཡིན་པས་སྟེང་གནས་པ། །ཅི་སྟེ་འོག་ན་གནས་སྙམ་སེམས། །གལ་ཏེ་ཇི་ལྟར་ཉི་མ་གནས། །དེ་ལྟར་དེ་ནི་སྣང་འགྱུར་ན། །དེ་རྟོགས་པར་ནི་བརྟག་བྱ་ཡིན། །གཞན་དུ་མིན་ཞེས་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཤར་དུ་སོང་འཇུག་པ་ཡིས་ནི། །ནུབ་ཕྱོགས་སོང་འཇུག་ལ་བཀོད་པས། །གདོང་མཐོང་བ་ན་འཁྲུལ་པ་ཡིན། །ནུབ་ཕྱོགས་ལྟ་བར་རྟོགས་པ་མིན། །གཟུགས་བརྙན་ཡུལ་ཅན་རྣམ་པར་ཤེས། །དེ་ནི་རང་བཞིན་དམིགས་མིན་ཏེ། །དེ་དང་མི་མཐུན་སྣང་བའི་ཕྱིར། །རོ་དང་སྒྲ་སོགས་སེམས་བཞིན་ནོ། །གང་ཕྱིར་མེ་ལོང་ཆུང་དུ་ལ། །གདོང་ནི་ཆུང་ངུར་སྣང་བར་འགྱུར། །ཤིང་སོགས་ཐུར་དུ་བལྟས་ནས་ནི། །ཆུ་གང་ཞུགས་པ་འབྲེལ་གཞན་མིན། །ཉན་པ་པོ་ཡང་གཞན་མ་ཡིན། །ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ནི། །གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་རྗེས་འཇུག་ཕྱིར། །སྨྲ་པ་པོ་ཡི་སྔར་མེད་པའི། །འབྲེལ་པ་ཉན་པོས་ཇི་ལྟར་རྟོགས། །དེ་ཡིས་སྔོན་དུ་གང་དམིགས་པ། །དེ་ཉིད་དེ་ཡིས་བྱས་པ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་རྣམ་པ་གཅིག་རྟོགས་པའི། །བློ་ནི་དེ་ལ་འཇུག་པ་མིན། །དེ་ཕྱིར་སྒྲ་སོགས་ཐ་དད་ཀྱང༌། །གཅིག་པུ་ཉིད་དུ་དེ་ངེས་ཡིན། །བུམ་པ་སོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཡང་ནི། །སྔར་ཉིད་གསལ་བར་བྱས་ཟིན་ཏོ། །འབྱུང་པོའི་མགུལ་ཆིངས་ལྟ་བུ་ནི། །སྤྱི་འགའ་ཞིག་ནི་སྣང་མི་འགྱུར། །འདི་ལ་སྤྱི་ཡིས་ཆུ་འཛིན་སོགས། །ནུས་པ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྤྱི་དང་དབྱེར་མེད་ན། །དེ་དག་ཀྱང་ནི་རྟག་ཉིད་འགྱུར། །ཐ་དད་འབྲེལ་མེད་སྐྱོན་ཡིན་ཏེ། །དེ་ལས་བྱུང་ན་མི་རྟག་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་སྤྱི་ལས་ཆུ་འཛིན་སོགས། །ནུས་པ་ཡོད་པར་རིགས་པ་མིན། །བུམ་སོགས་ལ་ནུས་ཐ་དད་ནའང༌། །ཉེས་པ་འདི་དག་ཉེས་པར་འགྱུར། །ཆུ་འཛིན་ལ་སོགས་དེའི་འབྲས་བུ། །རྟག་པ་ཁོ་ནར་ཐལ་བར་འགྱུར། །ནུས་པ་ཉིད་ནི་འབྲེལ་ཡིན་པས། །འདི་ཐ་དད་མི་འདོད་ཅེ་ན། །ནུས་ལས་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། །སྒྲ་དང་དོན་དག་གཅིག་ཉིད་འགྱུར། །ཐ་དད་ན་ཡང་དེ་ལ་ནི། །དེ་དག་དང་
― DTG191_Page_0192 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲེལ་འགའ་ཡང་མེད། །དེ་ལས་བྱུང་ན་དེ་ཉིད་མིན། །དངོས་ལས་གཞན་དུ་འགྲོ་ས་མེད། །གང་ཕྱིར་འབྲེལ་པ་ཅི་འདྲ་བ། །དེ་འདྲ་ཡོད་པར་གསལ་བྱས་པས། །དེ་ཕྱིར་འབྲེལ་པ་བརྗོད་དུས་སུ། །བ་ལང་སོགས་སྒྲ་བརྗོད་པ་ན། །འགའ་ཞིག་གིས་ནི་འབྲེལ་པའི་བློ། །དོན་རྟོགས་གཞན་གྱིས་དེ་བཞིན་མིན། །དངོས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཡོད་པ་ན། །ཀུན་གྱི་དོན་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར། །རྟག་པའི་ནུས་པ་ཁོ་ན་ཡི། །འབྲེལ་པ་རུ་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་འདོད། །དེ་ཡང་ཚད་མེད་ལ་ངེས་པར། །དོན་རྟོགས་སྐྱེད་དམ་ཡང་ན་ནི། །ངེས་པར་ཆེད་མེད་པ་སྐྱེད་ན། །ཅི་ཕྱིར་ཀུན་གྱིས་དོན་མ་རྟོགས། །ཚད་བཅས་སྐྱེད་ནའང་རྒྱུ་མཚན་ཅི། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུར། །རང་བཞིན་ཞེ་ན་བརྡ་བཟུང་བའི། །སྔོན་དུའམ་དེ་ནི་བརྗོད་ན་ཡང༌། །རྟོགས་པ་པོ་ནི་གཅིག་ཉིད་ལ། །ཅི་ཕྱིར་རྣམ་ཤེས་འཇུག་པ་མིན། །དེ་ཤེས་སྐྱེད་པའི་ངེས་པ་ཅན། །དེ་ནི་ནུས་པ་གནས་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་ནུས་པ་རྟོགས་བྱས་ཉིད། །དེ་ལ་སྐྱེད་པར་ངེས་བརྟགས་ན། །རྟོགས་པར་བྱས་དང་མ་བྱས་དང༌། །ཐ་དད་ཅེ་ན་རྟག་ཉིད་ཉམས། །གཅིག་ཉིད་ན་ནི་རྒྱུ་མཚན་ཅིས། །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་འདི་བརྗོད་ཡིན། །གཞན་ཡང་ཐབས་གང་ཞིག་གིས་ནི། །ནུས་པ་ཤེས་པར་འདོད་པ་ཡིན། །དོན་གྱིས་གོ་བས་ཤེས་ཤེ་ན། །གང་ཕྱིར་རིགས་པ་འདི་ལྟར་གནས། །མངོན་སུམ་གྱི་ནི་སྒྲ་དང་ནི། །རྒན་རབས་བརྗོད་བྱ་མཐོང་བ་ཡིན། །ཉན་པ་པོ་ལ་རྟོགས་པ་ཉིད། །བྱ་བས་རྗེས་སུ་དཔག་ནས་ཤེས། །དེ་ལ་བརྟན་པའི་ནུས་པ་ནི། །གཞན་དུ་མི་འཐད་པ་ཡིས་རྟོགས། །དོན་གྱིས་གོ་བས་རྟོགས་འགྱུར་ཏེ། །ཚད་མ་གསུམ་ཅན་འབྲེལ་པའོ། །གཞན་དུ་འཐད་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར། །ནུས་པ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་ཏེ། །གང་ཕྱིར་བརྡ་ལས་བྱུང་སྒྲ་ཡིས། །དོན་རྟོགས་འཁྲུལ་པ་མེད་པ་ཡིན། །ནུས་པ་རྟག་ཉིད་ཕྱོགས་ལ་ནི། །བརྡ་སོགས་ཅུང་ཟད་ལ་ལྟོས་མེད། །དེས་ན་སྒྲ་དོན་གྱིས་རྟོགས་པ། །རྟག་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །བརྡ་ནི་གཞན་མའི་ངོ་བོ་ཡིས། །ཀ་ལི་མ་རི་སོགས་སྒྲ་བཞིན། །སྒྲ་ལ་ངེས་པའི་ནུས་ཡོད་ཕྱིར། །དོན་གཞན་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །གལ་ཏེ་སྣ་ཚོགས་དོན་གསལ་
― DTG191_Page_0193 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར། །ནུས་པ་གཅིག་ཏུ་འདོད་པ་ན། །ཐ་དད་ཅེ་ན་སྒྲ་གཅིག་གིས། །ཅིག་ཅར་སྣ་ཚོགས་དོན་རིག་འགྱུར། །དོན་ནི་གསལ་བར་བྱེད་ནུས་པ། །རྟག་པ་ཁོ་ནར་གནས་པའི་ཕྱིར། །དེ་རྒྱུ་དོན་ལ་རྟོགས་པ་ཡང༌། །ཐམས་ཅད་ལ་ནི་གཏན་དུ་འགྱུར། །དེ་ལ་བརྡ་ལ་ལྟོས་པ་ཅན། །ནུས་པར་བརྟགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། །དེ་ནི་ཕན་འདོགས་ལ་ལྟོས་མིན། །མི་གཡོ་བས་དེ་ཕན་གདགས་མེད། །དོན་ནི་གསལ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ། །བརྡ་ནི་མི་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར། །མིས་མ་བྱས་པའི་ནུས་པ་ཡང༌། །ལོག་པ་ཉིད་ནི་སྲིད་པ་ཡིན། །སྣ་ཚོགས་དོན་ནི་གསལ་བྱེད་པའི། །ནུས་པ་སྒྲ་གཅིག་ལ་ཡོད་ན། །མེ་ལ་སྤྱིན་སྲེག་ལ་སོགས་དོན། །ཐམས་ཅད་ཀུན་ལ་ཉེར་མཁོ་མིན། །དེ་འདོད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དོན་ནི། །གསལ་བར་བྱེད་པའང་སྲིད་པའི་ཕྱིར། །དེས་ན་སྒྲ་དོན་འབྲེལ་བརྟག་པར། །བརྟགས་པ་དོན་མེད་ཅན་ཡིན་ནོ། །བརྡ་ཡང་ལྟོས་པར་བྱེད་པ་ན། །བརྟགས་པར་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་འབྲེལ་པ་འདི། །ཅི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གསོ་བ་ཡིན། །གྲུབ་པ་ཉེར་གཞག་པ་ལ་ནི། །བརྡ་ནི་མ་རྟོགས་པར་བྱ་གཞན། །དོན་རྟོགས་པ་རུ་བྱེད་པ་ནི། །དེ་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་སྣང་མིན། །འདི་ལྟར་བརྡ་ནི་མེད་པ་ན། །ཐ་སྙད་འདི་ནི་མཐོང་མ་ཡིན། །དེ་ལས་འབྲེལ་པ་གྲུབ་ཅེ་ན། །བརྒྱུད་པ་འདི་ནི་དོན་མེད་འགྱུར། །སྐྱེས་བུ་འདོད་ཙམ་ལས་བྱུང་བའི། །བརྡ་ནི་འབའ་ཞིག་ལས་ཀྱང་ནི། །ཐ་སྙད་ཀྱང་ནི་རིགས་ཡིན་ཏེ། །དེས་ན་འབྲེལ་པ་མི་འགྲུབ་པོ།། གཞན་དུ་ཡང་ནི་འཐད་པར་ནི། །ཐ་སྙད་ལ་ནི་དོགས་པར་འགྱུར། །དབང་པོ་ལས་འདས་འབྲེལ་པ་ནི། །མི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྟོགས་མ་ཡིན། །ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་མི་ཤེས་པས། །སྔ་མ་སྔ་མ་མ་གྲགས་ཕྱིར། །འབྲེལ་པ་མ་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བས། །དེ་ལྟར་དེ་ཅིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས། །དེས་ན་བ་ལང་རྟ་སོགས་ཀྱིས། །སྒྲ་ནི་རྟག་པའི་འབྲེལ་ལྡན་མིན། །བརྡ་ལ་ལྟོས་བཅས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །ག་བི་ལ་སོགས་སྒྲ་བཞིན་ནོ། །རུང་བའི་བ་ལང་སྒྲ་ཡོད་ན། །དེ་ནུས་མིན་སྐྱེས་ཀྱིས་བཙུད་བྱས། །ག་བི་སོགས་ལས་བ་ལང་བློ། །རྩ་བའི་སྒྲ་རྗེས་
― DTG191_Page_0194 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲངས་ཤེ་ན། །དེ་མིན་ཉ་པ་སོགས་རྣམས་ཀྱིས། །ལེགས་པར་སྦྱར་བ་མི་རྟོགས་ཕྱིར། །རྩ་བ་སྒྲ་ཡིས་རྗེས་འབྲངས་པའི། །ཇི་ལྟར་དོར་གྱི་བློ་འབྱུང་འགྱུར། །དེ་ལྟར་སྒྲ་དོན་གྱིས་འབྲེལ་པ། །རྟག་པར་ཁས་བླངས་པར་མ་བྱས། །དེ་ནི་བརྡ་ལས་བྱུང་རིགས་ཡིན། རྣམ་པ་ཀུན་དུ་དེ་སྲིད་ཕྱིར། །ཡང་ན་ཡུལ་ཞིག་རིགས་རྒྱུད་ནི། །ཆད་པའི་ངོ་བོ་ཐིམ་པ་ཡིན། །སངས་རྒྱས་པས་འདོད་འདོད་མེད་གང༌། །ཚངས་ལ་སོགས་ལའང་ཡོད་པར་དོགས། །དེ་ཡོད་ན་ནི་རིག་བྱེད་ལ། །འཇིག་རྩའི་བློ་ནི་སྲིད་པ་ཡིན། །ལོག་པའི་གཏི་མུག་རྒྱགས་སོགས་པས། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྟོག་གཞན་ཡང་སྲིད། །དེ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །རིག་བྱེད་གཞན་ཉིད་དུ་ནི་འགྱུར། །ཇི་སྲིད་གནོད་པ་ཅན་མ་བསྟན། །དེ་སྲིད་དེ་ནི་དོགས་པར་འགྱུར། །གཞན་དུ་བྱེད་པའི་འདོད་ཡོད་ཀྱང༌། །སྒྲ་ནི་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ན། །དེ་བཞིན་གལ་ཏེ་མི་རྣམས་ལ། །གཞན་དུ་བྱེད་འདོད་མི་སྐྱེ་ན། །དེ་ཚེ་རིག་བྱེད་འདི་གཞུང་དང༌། །དོན་ནི་གཞན་བདག་ཉིད་མི་རྟོགས། །གཞན་དུ་བྱེད་པའི་དོན་འཇུག་ན། །དོགས་པ་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྐྱེས་བུ་ཐམས་ཅད་དག་གིས་ནི། །སྔར་གྲུབ་རིམ་པ་བཟུང་བ་ཡིན། །ཚིག་ངག་ཡི་གེའི་རིམ་པ་ཡིས། །རང་དབང་གིས་ཀྱང་བྱེད་པར་འགྱུར། །གཞན་དུ་ཁྱེད་ལ་རིག་བྱེད་བཞིན། །གཞུང་འགའ་བྱས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་དེ་བཞིན་དོན་མེད་པའི། །གཞུང་ཙམ་ལ་ཡང་བྱས་མེད་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་གཞན་དག་གིས་བརྗོད་པ། །དེས་ན་དེ་ནི་བརྗོད་འདོད་ཅེས། །དེས་ནི་ངེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དེས་ན་འབྲེལ་བཞིན་ཐོག་མེད་ཡིན། །གཞན་གྱིས་བརྗོད་པ་བདག་གིས་བརྗོད། །བརྗོད་པར་འདོད་པ་དེ་འདྲར་འགྱུར། །མཚུངས་པའི་རྟོགས་པའི་འཁྲུལ་པ་ཡིས། །ལས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཇི་བཞིན་ནོ། །དབྱངས་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་ཕྱིར། །གཞན་གྱིས་བརྗོད་པ་བརྗོད་བྱ་མིན། །ཡི་གེའི་བདག་ཉིད་དུ་སྣང་ཕྱིར། །གསལ་བྱར་བྱེད་པའི་ཆོས་འདི་མིན། །དེས་ན་མི་རེ་ཡིག་ཐ་དད། །སྣང་བ་ཡིན་ཏེ་བུམ་སོགས་བཞིན། །དེ་ཕྱིར་ཐ་དད་གསལ་བས་ན། །དེ་ཡི་མཚན་མ་ཅི་སྟེ་དགག །རིགས་ཀྱིས་
― DTG191_Page_0195 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུམ་པ་ལ་སོགས་ལ། །ཐ་སྙད་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ནི། །དེ་མེད་པས་ན་སྔར་བཀག་ཡིན། །གསལ་བ་དང་དེ་མི་ལྡན་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་རྐན་ལ་སོགས་པའི་རིགས། །སྐྱེས་བུ་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་མིན། །དེས་ན་སྨྲ་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱིས། །སྒྲ་ཙམ་ཉེར་མཚོན་བསྐུལ་བ་མིན། །དེ་ཕྱིར་ཇི་སྲིད་ཡིག་ཡོད་པ། །སྒྲ་ཙམ་གྱི་རིགས་ཐ་དད་ནི། །སྒྲ་སྔོན་གསལ་བའི་རྒྱུར་འཇུག་པའམ། །ཡང་ན་གསལ་བ་དེ་ལྡན་མིན། །དེས་ན་རྐན་སོགས་ལྡན་པ་དང༌། །རྣམ་དབྱེའི་རིམ་པ་སྔོན་འགྲོ་ཅན། །ཁྱེད་ལ་སྒྲ་ཙམ་གོ་རིམས་དང༌། །རིགས་ཀྱིས་གཉིས་ཀའི་རྟག་ཉིད་མེད། །ཇི་ལྟར་སྐོར་བ་སོགས་རྣམས་ཀྱི། །ཆ་རིགས་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་བྱས་མིན། །རིམ་པའི་རྗེས་འཇུག་འགྱུར་དེ་ལྟར། །རྐན་སོགས་སྒྲ་ཙམ་ཡིག་རྟེན་མིན། །ཕྲ་བ་ཉིད་ཕྱིར་གསལ་རྣམས་ལ། །རིགས་ཀྱི་ཆོས་ནི་ངེས་བཟུང་དང༌། །ཡང་དེའི་དབང་གིས་དོན་རྣམས་ལ། །ཁྱབ་ཉིད་ཡིན་ཡང་རིམ་མི་འཛིན། །དེས་ན་སྒྲ་ཙམ་གྱི་ཡོན་ཏན། །ཐམས་ཅད་རྟག་ཉིད་དུ་གནས་པ། །ཡི་གེའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ན། །དོན་གྱིས་དབྱེ་བ་རྟོགས་མ་ཡིན། །གཞན་ཡང་ཇི་སྲིད་ཡིག་ཡོད་པ། །སྒྲ་ཙམ་རིགས་ཐ་དད་སྒྲ་ལ། །མངོན་པར་གསལ་བའི་རྒྱུར་འཇུག་པའམ། །ཡང་ན་གསལ་བ་དེ་ལྡན་ན། །དེས་ན་གསལ་བྱེད་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །སྒྲ་ནི་རྟག་ཏུ་དམིགས་པར་འགྱུར། །དེས་ན་ཁྱོད་ལ་གསལ་རིམ་གྱིས། །བདག་ཉིད་ཡི་གེའི་རིམ་རིགས་མིན། །གསལ་བ་དང་འབྲེལ་ངོ་བོ་རུ། །རིགས་རྣམས་གནས་པར་གྱུར་པ་ན། །གསལ་བ་རྣམས་ལའང་རྟག་པ་ཉིད། །བཟློག་པར་དཀའ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར། །རིགས་དང་འབྲེལ་པའི་ངོ་བོ་རུ། །གསལ་བ་རྣམས་ཀྱང་གནས་ཡིན་ན། །རིགས་ལའང་མི་རྟག་ཉིད་དུ་ནི། །ཁྱེད་མི་འདོད་ཀྱང་ཐལ་བར་འགྱུར། །མངོན་པར་གསལ་བར་མི་འཐད་པར། །སྔར་ནི་བསྟན་པར་བྱས་ཟིན་པས། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ནི། །ཁྱེད་ཀྱི་ཡི་གེའི་རྟོགས་བྱེད་མིན། །དུས་གཅིག་ཁྱབ་ཅིང་རྟག་པ་ཡང༌། །སྔར་ནི་བ་ཀག་པ་ཁོ་ན་ཡིན། །དངོས་པོ་ཀུན་ལ་ཡི་གེ་བཞིན། །འགའ་ཞིག་གིས་གསལ་བྱས་མ་ཡིན། །ཡི་གེ་རྣམས་ནི་གསལ་བྱས་ན། །འདི་ནི་རྟོགས་
― DTG191_Page_0196 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཡན་ལག་མིན། །གཞན་ལས་ཁྱད་པར་མེད་ཕྱིར་དང༌། །གཞན་དུ་མེད་ཕྱིར་དེ་རྟག་མིན། །དེས་ན་ཡི་གེའི་གོ་རིམས་དང༌། །ཐུང་དང་རིང་དང་ཆེས་རིང་དང༌། །དེ་དག་དུས་ཀྱི་རྣམ་དབྱེ་བས། །སྒྲ་ཙམ་ཁྱད་བར་ཅན་དུས་ཀྱི། །རྣམ་དབྱེ་དེ་དག་རིགས་མ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་ཁྱེད་ལ་རྟག་པ་ཡི། །དེ་འདྲའི་ཚིག་གི་ཆོས་ཡོད་མིན། །དེས་ན་ཡི་གེ་མི་རྟག་པར། །སྨྲ་ལ་ཚིག་ནི་མི་རྟག་གྲུབ། །གལ་ཏེ་གསལ་བྱེད་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས། །འདིར་ནི་གསལ་བར་རིགས་འགྱུར་ན། །གཞན་གྱི་ཆོས་ཀྱང་ཡན་ལག་ཉིད། །རྟ་ཡི་ཤུགས་སོགས་བཞིན་དུ་འགྱུར། །སྒྲ་ཀུན་རྟག་པ་ཉིད་ལ་ནི། །དོན་གྱིས་གོ་བ་སུན་ཕྱུང་ཟིན། །མི་རྟག་ཀྱང་ནི་དོན་རྟོགས་པའི། །རྒྱུ་ཉིད་དུ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱས། །གང་ཞིག་གང་གིས་བརྗོད་འདོད་ལས། །འབྱུང་བར་བརྗོད་འདོད་གཞན་པ་ལས། །ཡི་གེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ནི། །དེ་ཡི་རྗེས་ཐོགས་ལ་དེ་ཐོས། །སྔ་མའི་ཡི་གེ་རྟོགས་བྱུང་བའི། །ཡང་དག་རིག་པ་མྱུར་ཐོས་མིན། །མྱུར་དུ་ཐོས་པ་མ་ཡིན་པ། །དེ་ནི་དེ་དྲན་ལ་ལྟོས་ནས། །ཕྱི་ནས་རང་ཉིད་དྲན་པར་བྱེད། །དེ་དག་སྐྱེ་དང་འཛིན་པ་ཡི། །ཤེས་པ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །སྐྱེས་བུས་བྱས་པའི་ཡིག་གོ་རིམས། །འདི་ནི་སྐྱེད་དང་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་ཚིག་རྣམས་སོ་སོ་ལ། །ཡིག་རྣམས་ཐ་དད་ཅེས་ནི་གསལ། །འདུལ་བསྙོན་ལྕུག་མ་ཤིང་ཏ་ལ། །ཞེས་སོགས་རིམ་པའི་བྱེ་བྲག་ཕྱིར། །དེ་དག་དེ་འདྲའི་རིམ་པ་ཡིས། །དོན་ཐ་དད་པ་སྟོན་བྱེད་ཡིན། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་གསལ་བ་ཡི། །དེ་ནི་དོན་རྟོགས་ཆེད་དུ་ནི། །སྒྲ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས། །ཡི་གེ་ཁོ་ནས་རྟོགས་ནུས་པས། །དེར་ནི་བརྟགས་པ་དོན་མེད་ཡིན། །སྣང་བ་མ་མཐོང་བ་ཡི་ཕྱིར། །འདི་ནི་མེད་པར་ངེས་པར་འགྱུར། །འདི་ནི་མི་སྣང་བ་ཡིན་ན། །རྟགས་བཞིན་ཤེས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར། །ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་ཤེས་ལ། །རྒྱུ་ཡི་ངོ་བོར་གནས་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་ཤེས་བྱེད་འདོད་ཅེ་ན། །མི་བཞིན་རྟག་ཏུ་ཤེས་བྱེད་འགྱུར། །དེ་བཞིན་བརྡ་ནི་མ་གཏོགས་དང༌། །ཡི་གེ་རྣམས་ནི་མ་ཐོས་ཀྱང༌། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་དོན་ཤེས་ནི། །འབྱུང་འགྱུར་ནུས་རྒྱུ་ཉེར་གནས་ཕྱིར། །འདི་ལྟར་འདི་ནི་རྟག་ཡོད་པ། །འདི་ལ་ལྟོས་པ་ཅུང་ཟད་མེད། །
― DTG191_Page_0197 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲ་ཙམ་བརྡ་ཡིག་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང༌། །དེ་གསལ་མ་ཡིན་མ་མཐོང་ཕྱིར། །ཤེས་པ་གསལ་བ་ཡིན་ཞེས་བཤད། །དེ་ཡི་ཤེས་པ་རིག་མ་ཡིན། །དེས་ན་གསལ་བར་བྱེད་འདི་ལ། །བརྟག་པ་ཉིད་ཀྱང་དོན་མེད་འགྱུར། །སྒྲ་ཙམ་གྱིས་ནི་ལེགས་བྱས་ཅན། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་སྐྱེད་པ་ན། །མཐའ་མའི་སྒྲ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ། །སྒྲ་ནི་བློ་ལ་སྣང་བར་འགྱུར། །དེ་ལྟར་དེ་ཡང་དེ་ཡིས་འདིར། །རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་བརྟགས་པ་ཡིན། །དེ་ལ་ཡང་ནི་སྒྲ་གཞན་ལ། །སྣང་བར་འགྱུར་བར་མཚོན་མ་ཡིན། །གང་དག་གིས་ཀྱང་གསལ་བ་ལ། །རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་སྒྲ་ཙམ་གྱིས། །སྐྱེ་བ་ཉིད་དང་གསལ་བ་ཉིད། །སེམས་པ་དེ་དག་ལ་རིམ་འགལ། །ཆ་ཤས་མེད་ལ་རིམ་གྱིས་ནི། །སྐྱེ་བ་དང་གསལ་འཐད་པ་ཡིན། །ངོ་བོ་གཅིག་ལས་ཕྱི་མེད་ཕྱིར། །དེ་དག་རྟག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཆ་ཤས་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་པས། །ཇི་ལྟར་ཡིག་རེས་དོན་སྟོན་མིན། །གསལ་ཆའང་ཅིས་ན་དེ་ལྟར་མིན། །མ་མཐོང་གསལ་ཆ་ཅི་ཕྱིར་བརྟགས། །གལ་ཏེ་སྒྲ་གཅིག་གིས་ལྷན་ཅིག །སྐྱེད་དང་གསལ་བར་བྱས་ཤེ་ན། །ཤིན་ཏུ་གསལ་གྲུབ་པ་ཡི་ཕྱིར། །ཡི་གེ་གཞན་ནི་སྦྱོར་བ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་འདོགས་དཀའ་འདི་ཡི་ནི། །རང་བཞིན་དེ་ནི་དེ་ལྟར་བྱས། །མཚུངས་པའི་དུས་ལྡན་ཡིག་གཞན་གྱིས། །སླར་ཡང་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད། །དེ་ཉིད་དམ་ནི་གཞན་གཅིག་གིས། །ཅི་ཕྱིར་བཟླས་ནས་ཡང་དང་ཡང༌། །གསལ་བ་བཟློག་པར་མི་བྱེད་དེ། །དེ་ལ་ཁྱེད་མེད་ཕྱིར་མིན་ནམ། །ཡུལ་དང་དབང་པོ་ལེགས་བྱས་པའི། །ངོ་བོ་གསལ་བ་འདི་ལ་ཡང༌། །ཡི་གེ་བཞིན་དུ་དགག་བྱ་སྟེ། །དེ་སྣང་སེམས་ནི་ཡོད་ན་ཡང༌། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་མངོན་སུམ་གྱི། །རིམ་གྱིས་རྟོགས་ལ་ཕྱི་ནས་གང༌། །མ་ལུས་ཡི་གེ་རྣམ་ཤེས་པ། །དེ་ཡི་དོན་ཤེས་རྒྱུ་ཅན་ཡིན། །ཐ་མའི་ཡི་གེ་རྣམས་རྟོགས་ནས། །ལེགས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བྱས་པས། །ཡི་གེ་རྣམས་ལ་ཅིག་ཅར་དུ། །དྲན་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །རིམ་གྱིས་ཤེས་པ་ཡོད་ན་ཡང༌། །སྨྲ་བ་པོ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །དོན་རྣམས་ཐམས་ཅད་དག་ལ་ནི། །དེ་ནི་ཡིད་བསྡུས་ཤེས་པར་འདོད། །རིམ་པར་སྣང་བ་དེ་ཉིད་ནི། །ཁས་
― DTG191_Page_0198 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལེན་བྱེད་པ་མིན་ཞེ་ན། །བརྒྱ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ནི། །དེ་བསྡུས་ཤེས་པ་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །གལ་ཏེ་དེས་ན་ཡིག་རིམ་པ། །རྣ་བ་ཡིད་ཀྱི་སྔར་ཤེས་པ། །སྐྱེ་འགྱུར་ཡང་ན་ཕྱི་ནས་ནི། །ཅིག་ཅར་དྲན་ཤེས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །དེས་ན་ཡི་གེ་དེར་གནས་མིན། །རིང་ན་གནས་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །དེས་ན་སྒྲ་ལས་དོན་གྱི་བློ། །འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་འགྱུར། །རྣམ་པ་དང་བཅས་ཤེས་པ་ནི། །ཐམས་ཅད་དེ་ནི་རིགས་པ་ཡིན། །དེ་ལྟ་མིན་ན་འཇིག་འགྱུར་བ། །དྲན་པ་ལ་ནི་ཇི་ལྟར་སྣང༌། །འོན་ཏེ་ཡི་གེ་མི་སྣང་བའི། །གསལ་བ་ཅན་སྔར་རྟོགས་འགྱུར་བ། །གནས་པ་ཁོ་ན་དྲན་ཞེ་ན། །དེ་མིན་གསལ་སྣང་ཐལ་འགྱུར་ཕྱིར། །གནས་པ་སྔར་ནི་བསལ་ཟིན་ཏེ། །དེ་ནི་གནས་ནའང་ཡི་གེ་ཡི། །ཉམས་མྱོང་ཤེས་པའི་དུས་ཉིད་དུ། །དྲན་པ་སྐྱེས་གྱུར་རྒྱུ་གཅིག་ཕྱིར། །བ་ལང་ཞེས་བྱའི་བློ་གཅིག་ཉིད། །ཁོ་བོ་ཅག་གིས་བཀག་བྱས་མིན། །དེ་འཛིན་དོན་གཅིག་ཉིད་དག་གིས། །སྒྲ་ལ་བློ་གཅིག་འགྱུར་བ་ཡིན། །བ་ལང་སྒྲ་ལ་དེ་ཡོད་ཀྱང༌། །མྱུར་ཕྱིར་བར་མཚམས་ཆུང་བའི་ཕྱིར། །ལྷ་སྤྱིན་ལ་སོགས་སྒྲ་ལ་ནི། །དབྱེ་བ་གསལ་བར་རྟོགས་པར་འགྱུར། །ཡི་གེ་ལས་བྱུང་དོན་བློ་དེ། །དེ་ཤེས་པ་ཡི་རྗེས་ལས་སྐྱེས། །དེ་འདྲ་དེ་ནི་དེ་ལས་བྱུང༌། །དུ་བ་སོགས་ལས་མེ་བློ་བཞིན། །ཡིག་ལས་ཐ་དད་སྒྲ་སྣང་བ། །ཤེས་པ་རྗེས་ཐོགས་འབྱུང་བ་ཅན། །དོན་གྱི་བློ་ནི་རིག་པ་མིན། །དེས་ན་སྒྲ་བཞིན་རྗོད་བྱེད་མེད། །འབྲས་བུའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡན་ལག །རྗེས་སུ་འགྲོ་དང་ལྡོག་པ་དག །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་ངེས་བྱས་པ། །དེས་ན་ཁྱབ་པ་འདིར་ངེས་ཡིན། །ཡི་གེ་མི་རྟག་ཉིད་ལ་ནི། །རྗོད་བྱེད་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །རྟག་པའི་སྒྲུབ་པ་ངོ་ཤེས་དང༌། །རྗེས་དཔག་དག་ཀྱང་བསལ་ཟིན་ཏོ། །མི་ཤེས་པས་རང་ཚིག་སོགས་དང༌། །འགལ་བར་རྩོད་པར་བྱས་པ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་རྟག་པའི་ཕྱོགས་ལ་ནི། །ཁྱེད་ལ་དེ་ཀུན་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །རྟག་པའི་ངག་ནི་ཡོད་པ་ན། །གསལ་བྱེད་རིགས་མིན་དཔྱད་ཟིན་ཏེ། །གོ་རིམས་ལ་སོགས་མི་ལྡན་དང༌། །རྟག་ཏུ་མ་དམིགས་པ་ཡི་ཕྱིར། །ཆོས་ཅན་ཐ་དད་མ་བརྟགས་པར། །གཞི་མ་གྲུབ་པར་གང་བརྗོད་དེ། །རྗེས་དཔག་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་
― DTG191_Page_0199 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར། །གང་ཕྱིར་སྣང་འགྱུར་ཆོས་ཅན་ཡིན། །ཉ་བ་ལ་སོགས་རྣམས་ལ་ཡང༌། །མ་དཔྱད་རབ་ཏུ་གྲུབ་དོན་གང༌། །ཤེས་པ་ལ་ནི་གང་སྣང་བ། །དེ་ཙམ་ཆོས་ཅན་ཉིད་དུ་བཤད། །དེ་ཉིད་ལ་ནི་རྩོད་པ་འདི། །སྨྲ་པོ་རྣམས་ལ་འཇུག་པ་ཡིན། །འདོད་པས་བཀོད་པའི་བྱེ་བྲག་ལ། །རྩོད་པ་སུ་ལའང་ཡོད་མ་ཡིན། །དེས་ན་ཁྱད་པར་མེད་བསྟན་པ། །ཁྱད་པར་དུ་ནི་རྣམ་རྟོག་པ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །འཇུག་པ་ཁོ་ན་ལ་གནོད་འགྱུར། །བསྐུལ་པ་ལས་ནི་སྐྱེས་པའི་བློ། །ཚད་མ་ཡིན་ཏེ་སྐྱོན་བྲལ་བའི། །རྒྱུ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྐྱེད་ཉིད་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་སོགས་ཀྱང་རྣམ་དཔྱད་བྱ། །དག་ཅིང་རྟག་པའི་དོན་འབྲེལ་པའི། །བསྐུལ་བའི་ལས་ནི་སྐྱེས་པའི་བློ། །ཕྱོགས་ཡིན་ཞེ་ན་གཞན་བརྟེན་ནས། །གཞི་མ་གྲུབ་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །དེ་ཡི་གནས་སྐབས་རྟག་པ་ཉིད། །དེ་ལས་གཞན་པ་མི་རྟག་ཡིན། །དེ་ཡི་གནས་སྐབས་ཉིད་ལོག་ན། །ཅི་ཞིག་གནས་པར་འདོད་པ་ཡིན། །དབང་པོ་འབའ་ཞིག་གིས་བཟུང་ཉིད། །གཏན་ཚིགས་སུ་ནི་འདིར་རྟོག་ན། །སྔར་གནོད་བྱས་པའི་རིགས་ཀྱིས་ནི། །འཁྲུལ་པར་རྟོག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་སྣང་བའི་དབང་ཤེས་ལ། །རྒྱུ་ཡིན་དབང་པོས་བཟུང་བར་འདོད། །རྟག་པ་རྒྱུ་ཉིད་མ་ཡིན་པར། །དིར་ནི་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །དེ་འདྲའི་དོན་ལ་རྒྱུ་ཉིད་ནི། །ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་གྲུབ་པ་ཡིན། །དེ་ལྟ་མིན་ན་དུ་སོགས་ལའང༌། །ཀུན་ལ་རྣམ་པར་བརྟག་འདི་མཚུངས། །ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ཀུན་རྫོབ་པའི། །སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་ལ་སོགས་པ། །བརྩལ་མ་ཐག་འབྱུང་ཤེས་འབྲས་བུ། །རྩོམ་བྱེད་ཉིད་དུའང་གྲུབ་པ་མིན། །འགོག་པ་དག་ནི་འཇིག་བདག་ཉིད། །འདོད་མིན་གང་ཕྱིར་ཟག་བཅས་པས། །སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་གང༌། །བྲལ་བ་འང་སོ་སོ་སོ་སོ་ཡིན། །སྐྱེ་བ་གཏན་དུ་གེགས་བྱེད་པ། །འགོག་གཞན་སོ་སོར་བརྟགས་མིན་པས། །དེ་ཕྱིར་གྲུབ་མཐའ་མི་ཤེས་པ། །ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་ནི་བསླད། །རང་བཞིན་མེད་ཕྱིར་འགོག་དང་མཁས། །བརྩལ་མ་ཐག་ལས་བྱུང་བ་མིན། །གྱོ་མོ་སྣང་བའི་ཚོགས་སོགས་ནི། །དེ་ལྟར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན། །དོན་གཅིག་རང་
― DTG191_Page_0200 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་རང་བཞིན་ལ། །ངོ་བོ་གཉིས་ཉིད་གསལ་བར་བྱས། །དེ་ཕྱིར་རིགས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ། །རྟག་པ་བུམ་འདི་ལ་གྲུབ་མིན། །དེ་ཡི་གནས་སྐབས་ཉིད་སྤོང་ཙམ། །མི་རྟག་བསྒྲུབ་བྱ་ཉིད་དུ་ནི། །འདོད་པ་ཡིན་ཏེ་མར་མེ་སོགས། །དེ་ལ་དཔེ་ནི་གསལ་བ་ནི། །འབར་སོགས་སྐད་ཅིག་རེ་རེར་ཡང༌། །འཇིག་ཉིད་མ་གྲུབ་མ་ཡིན་ནམ། །དེར་ནི་ཆ་ཤས་ཕྲ་མོ་ནི། །ཡུལ་གཞན་དུ་ནི་སོང་བ་ཡིན། །སྡོང་བུ་ཕྱོགས་ལ་མང་དུ་ནི། །འབར་བ་བསྡུས་ནས་གནས་པ་ཡིན། །དེ་ལ་ཇི་སྲིད་གྱེན་སོང་བ། །དེ་སྲིད་འབར་བ་ཞེས་རྟོགས་ཡིན། །དེ་ཡང་འདས་ནས་གང་སོང་བ། །དེ་ནི་འོད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན། །དེ་རྗེས་ལ་ནི་གང་སོང་བ། །དེ་ནི་ཕྲ་ཕྱིར་ངེས་བཟུང་མིན། །ཡན་ལག་ཕྱི་མས་ལམ་བཀག་པས། །ནང་མ་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཕྱི་མས་གོ་ཕྱེ་བ། །ནང་མ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་འགྲོ། །དེས་ན་འགྲོ་བ་ཡིན་ཡང་ངེས། །རྩྭ་སོགས་སྲེག་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཞེ་ན་དེ་ནི་བརྟགས་པ་ཙམ། །ཚད་མ་མ་སྨྲས་པ་ཡི་ཕྱིར། །གཞན་ཡང་ནུས་མ་ཉམས་དེ་དག །རྩྭ་དང་རས་བལ་སོགས་ཕྲད་ན། །སྲེག་པར་བྱེད་པར་ཐལ་འགྱུར་འདི། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་ལྡོག་མི་འགྱུར། །གཞན་དུ་ནུས་དང་མི་ནུས་པའི། །གང་ཚེ་རང་བཞིན་དབྱེ་ཡོད་ན། །དེ་ཚེ་རྟག་དངོས་དེ་དག་ལ། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡོད་པར་འགྱུར། །འབྲེལ་པ་ལ་ཡང་རྟག་པ་ཉིད། །སྔར་ནི་བཀག་པ་བྱས་པ་ཡིན། །དེས་ནི་འབྲེལ་བྱར་མི་འདོད་པའི། །རིགས་པས་ངག་རྟག་རིགས་མ་ཡིན། །ཇི་ལྟ་བུ་ཡི་ངག་ལ་ནི། །རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་བྱས། །ཡི་གེ་ཙམ་གྱིས་བདག་ཉིད་དམ། །ཡིག་རིམ་ཡང་ན་ཐ་དད་ཡིན། །རིམ་མེད་ཡི་གེ་རྣམས་ལ་ནི། །བརྗོད་པ་ཉིད་མེད་དེ་ཡིས་ནི། །དེ་དག་དེ་འདྲའི་ངག་མ་ཡིན། །དེ་དག་ལ་ནི་རིམ་པའང་མེད། །ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་དང་རྟག་ཉིད་ཕྱིར། །དེ་དག་ལ་ནི་ཡུལ་དུས་རིམ། །མེ་ཏོག་འབྲས་བུ་སོགས་དབྱེ་བཞིན། །ཡིག་བྲིས་བཞིན་དུ་འཐད་མ་ཡིན། །དེ་དག་རང་བཞིན་རིམ་ཡོད་པ། །མཚོ་རོ་ཞེས་བྱ་ཉིད་སྲིད་ན། །ཕྱི་ནས་རོ་མཚོ་སོགས་མི་འགྱུར། །བརྟན་པའི་རིམ་པ་དང་འགལ་ཕྱིར། །གང་ཕྱིར་ཡི་གེ་རྣམ་རྟག་པར། །བརྗོད་པར་བྱས་པ་དེ་ཡི་
― DTG191_Page_0201 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར། །རིམ་གཞན་གནས་པའི་རོ་མཚོ་སོགས། །རིམ་བ་གཞན་ལ་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །དེ་ལྟར་མིན་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པའི། །ངོ་ཤེས་པ་ནི་རྟག་པ་དང༌། །གཅིག་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་པོ། །འཁྲུལ་བ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཐ་དད་པ་ལའང་འཇུག་པའི་ཕྱིར། །གསལ་བའི་རིམ་བའང་ངག་མིན་ཏེ། །རྟག་པའི་བཀག་པ་བསལ་བྱས་ཕྱིར། །ངག་ནི་འཐད་པ་མ་ཡིན་བས། །དེ་ཕྱིར་རྟག་པ་ཉིད་མི་རིགས། །ཇི་ལྟར་འཕེལ་བ་ལ་སོགས་སྒྲ། །འདོད་པས་བཀོད་པའི་དོན་ཅན་རྣམས། །མཐོ་རིས་མཆོད་སྤྱིན་ལ་སོགས་སྒྲ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་བསྲིངས་པ་ཡིན། །རང་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་གཏམ་ངོ་བོའི། །ཟློས་གར་གཏམ་རྒྱུད་ལ་སོགས་པ། །རྟག་པའི་སྒྲ་དང་དོན་འབྲེལ་པ། །བརྗོད་འདོད་ཡང་དག་པར་ཡོད་མིན། །དེ་ལའང་ནུས་རྟག་ཉིད་ཡོད་དེ། །ངེས་སྦྱོར་མི་རྟག་ཉིད་ཡིན་པས། །དེར་གནས་མི་རྟག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །ནུས་ལ་འཁྲུལ་འཇུག་འགྱུར་ཞེ་ན། །དེ་ལ་སུན་དབྱུང་ཕྱི་རོལ་དོན། །མེད་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནམ། །དོན་གང་ལ་ནི་ནུས་པར་བརྟགས། །རྣམ་རྟོག་གཟུགས་བརྙན་ལ་ཞེ་ན། །དེ་བཞིན་རིག་བྱེད་ལ་ཡང་མཚུངས། །དབང་པོ་ལས་འདས་དོན་འབྲེལ་པའི། །ནུས་པ་སུ་ཞིག་གིས་རྟོགས་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་རིག་བྱེད་ལ་ངེས་སྦྱོར། །མི་ལ་རག་ལས་པའང་རིགས་མིན། །རྒན་པོ་ལ་ཡང་དེ་རྟོགས་མིན། །དེ་དག་མི་ཤེས་རང་བཞིན་གནས། །སྐྱེས་བུ་ལ་བརྟེན་བཤད་པ་ལས། །རྟོགས་པ་དེ་ནི་སྲིད་པ་ཡིན། །བྱས་པའི་ལུང་ལ་བརྒལ་བརྟགས་པ། །འདི་ནི་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ། །དེར་མིན་དེ་ནི་དད་པས་སམ། །དོན་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བས་འཇུག །མངོན་སུམ་དང་ནི་རྗེས་དཔག་པས། །ཡུལ་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་ཡོད་པས། །རིག་བྱེད་སྒྲ་ནི་དེ་ལྟ་མིན། །གང་ཕྱིར་དེ་ནི་རང་ལས་ཤེས། །བྱས་པའི་དོན་ཅན་གཏམ་གྱི་ཆོས། །མ་མཐོང་ངོ་བོ་ཐོས་ལས་མཚུངས། །དེ་ལྟར་རིག་བྱེད་མ་འབྲེལ་པ། །གཞན་དག་གིས་འདིར་སྨྲས་པ་ཡིན། །སྒྲ་དོན་ཐོག་མེད་སྤང་བྱས་ནས། །འབྲེལ་པ་ཐོབ་མེད་རྒྱུ་མཚན་ཉིད། །གཞན་ཡོད་མ་ཡིན་དེས་ན་འདི། །རིག་བྱེད་ལ་ནི་འབྲེལ་སོགས་མེད། །ཐབས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན། །འབྲེལ་པ་བྱར་མེད་རྗེས་སུ་དཔག་
― DTG191_Page_0202 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཤད་པ་བྱར་མེད་རྗེས་དཔག་ནི། །མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་འགལ་བར་འགྱུར། །རྒན་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ནི། །ཡང་དང་ཡང་དུ་སྣང་འགྱུར་བ། །ཐབས་ཡིན་ཞེས་པར་རྟོགས་བརྟེན་ནས། །དེ་ཉམས་པ་ནི་མི་འགྲུབ་ཅི། །གལ་ཏེ་རིག་བྱེད་དོན་ལ་ངེས། །རྒན་པོ་རྣམས་ལས་མི་སླུ་བར། །གྲུབ་པར་གྱུར་ན་དེ་དག་ཀུན། །དེ་ལྟར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་ཉམས། །ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཁྱབ་པ་ནི། །གྲུབ་ཕྱིར་འདུས་པ་ཅན་ཉིད་ཀྱི། །རྟགས་ལ་མི་མཐུན་སྒྲུབ་པ་ནི། །ཅུང་ཟད་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་བཅས་རྣམ་དབྱེའི་དོན་ཅན་གྱི། །ཁྱད་པར་རིམ་པ་དང་ལྡན་པ། །ཚིག་དང་ངག་གི་ཚོགས་ཞེས་བྱ། །ཡི་གེ་ཁོ་ན་དེ་ལྟར་བཤད། །དོན་བཅས་རྣམ་དབྱེའི་དོན་ཅན་གྱི། །ཁྱད་པར་རིམ་དང་ལྡན་ཉིད་ནི། །སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་ལ་བཀག་ཟིན། །དེས་ན་ཁྱབ་པ་གནོད་མེད་ཡིན། །རིག་བྱེད་འདོན་པ་བརྗོད་ཉིད་ལ། །དེ་ལྟར་ཁྱབ་པ་ངེས་པ་མེད། །དེས་ན་སྒྲུབ་པ་འདི་ལ་ནི། །ལྡོག་ལ་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བར་ཡོད། །དེ་ལྟར་རིམ་པ་བྱེད་པ་ཡི། །མི་ནི་ནུས་མེད་ངེས་བྱས་ན། །འདིར་ནི་ཁྱབ་པ་འདི་འགྲུབ་སྟེ། །དེ་ནི་ངེས་པར་མི་ནུས་སོ། །མ་ལུས་མི་ཡི་ཆོས་རྣམས་ནི། །མངོན་སུམ་དུ་ནི་བྱས་ཡིན་ན། །ངེས་པ་ཁོ་ན་སྐྱེ་བ་ཡིན། །འདི་ནི་ཐམས་ཅད་ཁྱེད་ལ་དད། །རིག་བྱེད་སྐྱེས་བུས་བྱས་ཉིད་དུ། །ཡོད་པར་གསལ་བ་སྲིད་པ་ཡིན། །འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་དང༌། སྲོག་ཆགས་འཚེ་དང་བརྫུན་བཤད་པ། །བརྗོད་དཀའ་ཉིད་དང་ཐུང་བརྗོད་ཉིད། །འབྲེལ་མེད་ཉིད་དང་མི་སྙན་སོགས། །རིག་བྱེད་ཆོས་རྣམས་ཚད་སྨྲ་པའི། །ཚིག་ལ་ཡང་ནི་ཡོད་པར་སྣང༌། །དུག་སེལ་ནུས་པ་ལ་སོགས་པ། །བདེན་པ་ཅུང་ཟད་གང་སྣང་བ། །དེ་ནི་མཁའ་ལྡིང་བྱ་སོགས་སྣང༌། །གཞན་ཡང་རྣམ་པ་འདི་ཡིས་ནི། །སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་ཅུང་ཟད་མེད། །གང་ཕྱིར་བདེ་གཤེགས་ཀྱིས་གསུངས་པའི། །གསུང་ལ་འང་དེ་ལྟར་རྗེས་དཔག་ནུས། །དེ་ཡིས་མངོན་གསལ་བྱས་དངོས་ཕྱིར། །དེས་བྱས་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ། །བྱེད་པ་དྲན་པ་དེ་ལ་ཡང༌། །དེ་ནི་དོན་བརྗོད་རྒྱུ་མཚན་ཉིད། །དེ་ལྟར་གཞན་མི་འདོད་ཅེ་ན། །རིགས་པ་མཚུངས་ཕྱིར་ཅེས་མི་འདོད། །དེ་ལྟར་གཞན་མི་འདོད་པར་ཟད། །རིགས་པས་དེ་བཞིན་དོགས་པ་ཡིན། །ཐམས་
― DTG191_Page_0203 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་དུ་ནི་སྐྱེས་བུ་རྣམས། །ཕལ་ཆེར་བརྫུན་ནི་སྨྲ་བ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་ད་ལྟར་ཡིད་མི་ཆེས། །དེ་བཞིན་འདས་པའི་དོན་བསྟན་ལ། །དེ་ལྟར་དེ་ཡི་ཁྱེད་སྨྲས་པའི། །རིགས་པར་གཞུང་ལུགས་འགའ་ལ་ཡང༌། །བྱེད་པོ་ཅུང་ཟད་གྲུབ་མིན་ཏེ། །རང་ཉིད་བྱས་པར་བརྗོད་ན་ཡང༌། །དེས་ན་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་ལ། །བདེན་པར་རེ་བ་འདི་དོར་ཅིག །གང་ཕྱིར་རིག་བྱེད་དོན་འགལ་བའི། །དོན་ནི་དེ་དག་ལས་བསྟན་ཡིན། །གཞན་ཡང་ཐོག་མེད་གྲུབ་ན་ཡང༌། །དེས་ཀྱང་མིས་མ་བྱས་མི་འགྲུབ། །དེ་ལས་མ་བྱས་པར་འགྲུབ་ན། །ལུང་གཞན་རྣམས་ཀྱང་མ་བྱས་འགྱུར། །འདི་ལྟར་པར་སིག་ལ་སོགས་པའི། །ཐ་སྙད་རྣམས་ནི་གཞན་བརྟེན་པའི། །ཆད་པར་སྨྲ་བའི་གྲུབ་མཐའ་ཡང༌། །གཞན་གྱིས་འདུས་བྱས་པ་ལས་བྱུང༌། །དེ་འདྲའི་མ་བྱས་ཉིད་གྲུབ་ཀྱང༌། །ཡོད་ལན་ན་ཏན་ཅི་ཞིག་ཡོད། །ཁྱེད་ཀྱི་འབད་པ་མ་ལུས་ནི། །ཡང་དག་དོན་གྲུབ་རྒྱུར་བཅས་ཡིན། །དུས་ཉིད་སྐྱེས་བུ་ཉིད་སོགས་ལ། །སྔར་བཞིན་ལྡོག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ། །སྐྱེས་བུ་རྣམས་ལ་བྱེད་པ་ཡི། །ནུས་པ་མེད་པར་མ་བསྒྲུབས་ཕྱིར། །གསལ་བ་བཀག་པར་བྱས་ཉིད་ཕྱིར། །སྨྲ་པོ་བྱེད་པོར་ཤེས་པར་གྱིས། །དེ་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་གཉིས་པོ་ཡང༌། །དཔེ་ནི་བསྒྲུབ་བྱས་སྟོང་པར་སྨྲས། །མིས་བསྟན་པ་ལ་ལྟོས་ཕྱིར་དང༌། །བྱས་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་བྱས་ཕྱིར། །རང་དོན་སྨྲ་པོ་མ་ལྟོས་ཉིད། །ཆོས་ཅན་དཔེ་དག་ལ་ནི་མེད། །ངག་ལ་རྟག་ཉིད་སྤངས་པས་ན། །ཆོས་ཅན་དང་ནི་དཔེ་དག་ལའང༌། །རྟག་པའི་ངག་ལས་བྱུང་ཉིད་ནི། །གསལ་བར་མ་གྲུབ་པར་རྟོགས་མིན། །འདི་ལྟར་བསྐུལ་བ་སྐྱེས་བུ་ཡིས། །མ་བྱས་ཉིད་དུ་མ་ངེས་པས། །གཏན་ཚིགས་ཕྱི་མ་རྣམས་ལ་ཡང༌། །ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་གྲུབ་སྐྱོན་འགྱུར། །སྐད་ཅིག་མས་འཇིག་གསལ་བསྒྲུབས་པས། །རེ་ཞིག་ཐོས་པ་བརྟག་པ་ཡིས། །རང་གི་ངོ་བོ་ལ་གནོད་པར། །དེས་ན་བློ་ནི་གང་ལས་འགྱུར། །ཐོས་པ་ལས་ཀྱང་སྐྱེས་བུ་ནི། །འཇིག་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བཤད་པ། །སྔར་ནི་དེ་ལ་གནོད་བསྟན་པས། །དེ་ནི་མ་གྲུབ་པར་གསལ་ཡིན། །ལག་མཐིལ་སྒྱུ་རུ་ར་བཞིན་དུ། །ཡུལ་དང་དུས་དང་སྐྱེས་བུ་བཞིན། །གང་གིས་མངོན་
― DTG191_Page_0204 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུམ་དུ་ནི་གྱུར། །དེས་དེར་གནོད་མེད་འདི་ངེས་འགྱུར། །མི་ཡིས་མི་ཤེས་དོན་ངོ་བོ། །དེས་ན་མུན་པའི་དངོས་གནས་པའི། །རིག་བྱེད་ལ་ནི་དམན་རྣམས་ཆགས། །རང་གི་དཔྱོད་ལ་པར་སིག་བཞིན། །དེ་ཡི་དོན་ནི་མི་ཤེས་པའང༌། །སྡིག་པའི་རྒྱུ་མཐུན་དང་ལྡན་ཕྱིར། །སྲོག་ཆགས་འཚེ་སོགས་སྡིག་པ་ལ། །དེ་བཞིན་འདི་དག་འཇུག་པར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །བསྐུལ་པ་ཚད་མ་ཉིད་མ་གྲུབ། །སྒྲ་དེ་དག་ལ་བདག་གཞན་གྱིས། །དེ་དོན་ངེས་པར་རྟོགས་མི་འགྱུར། །ཡེ་ཤེས་སྣང་བས་ནང་གི་ནི། །མུན་པའི་ཚོགས་ནི་འཇོམས་བྱེད་ལ། །ཐོས་དོན་རྣམ་དབེན་སྟོན་བྱེད་པ། །ཚད་མས་གྲུབ་པ་འདོད་པར་གྱིས། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས་ཐོས་པ་བརྟག་པ་སྟེ་ཉིད་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་པའོ།། །།རིག་བྱེད་སྐྱེས་བུས་བྱས་ཉིད་དུ། །དེ་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱས་པས་ན། །འབད་མི་དགོས་པར་དེ་དག་ལ། །རང་ལས་ཚད་མ་ཉིད་ཀྱང་བཙལ། །རང་ལས་ཚད་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །ཚད་མ་ཉིད་ནི་གཟུང་བར་གྱིས། །དེ་ལྟ་བུའི་ངག་དེ་ལ་ནི། །ཁྱེད་ཀྱི་དོན་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད། །དེ་དག་ལ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས། །གཞལ་བྱ་རྟོགས་སོགས་ནུས་གནས་ཡིན། །རང་ལ་མེད་པའི་ནུས་པ་ནི། །གཞན་གྱིས་བྱེད་པར་ནུས་མ་ཡིན། །ལྟོས་པ་མེད་ཉིད་གཅིག་ཁོ་ན། །ཚད་མ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད། །ལྟོས་པ་དང་བཅས་ཉིད་རྟེན་ན། །དེ་ནི་འཇིག་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར། །རིགས་པ་སྨྲ་བསུ་ཞིག་ནི། །རྩབ་ལ་གནོད་ཕྱོགས་ངེས་མེད། །གང་གིས་ངག་གི་རང་ཚིག་གིས། །དེ་གྲུབ་ཐབས་ཀྱང་འཇིག་པར་བྱེད། །ལྟོས་པ་དང་བཅས་ཚད་ཉིད་ནི། །ལ་ལར་ཡང་ནི་གཞན་བྱས་མིན། །གཏན་ཚིགས་ཐུག་པ་མེད་པ་ཡིས། །བསྒྲུབ་བྱས་སུ་ཞིག་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །དེ་ལྟའི་དོན་ནི་འདོད་ཅེ་ན། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དག་ལ་ནི། །ནུས་པ་ཐ་མི་དད་པ་ཅན། །སྔར་བསྒྲུབས་བྱས་ཟིན་མ་ཡིན་ནམ། །གང་ཕྱིར་འདོད་འབྲས་ནུས་པ་ཅན། །རང་བཞིན་ནུས་པ་མེད་ཅེས་བརྗོད། །དེ་དག་དངོས་བདག་གཉིད་མིན་ན། །དངོས་དེ་བྱེད་པ་པོར་མི་འགྱུར། །རང་རྒྱུའི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བ་ཅན། །དེ་ཡང་མི་རྟག་དེ་འདྲ་བའི། །ནུས་པ་ཚད་མ་དག་ལ་ནི། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་ཡོད་པ་རུ། །
― DTG191_Page_0205 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱེད་ཅག་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་ཡིན། །ནུས་པ་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་ན། །རྟག་པ་འམ་ནི་རྒྱུ་མེད་འགྱུར། །དེ་བདག་ཉིད་ཕྱིར་ཚད་མ་ཡང༌། །རྟག་པ་ཉིད་དང་རྒྱུ་མེད་ཡིན། །རྒྱུ་མེད་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་ཕྱིར། །རྟག་ཏུ་ཡོད་པའམ་མེད་པར་འགྱུར། །དེས་ན་དེར་རག་ལས་འབྲས་བུ། །རེས་འགའ་བ་ནི་རིགས་པ་མིན། །ཚད་མ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། །འབྲས་བུ་ཉིད་ནི་རེས་འགའ་བར། །སྣང་རུང་དེས་ན་ནུས་པ་ཡིས། །རང་བཞིན་ཅན་ཁྱེད་ལ་མི་རིགས། །ཚད་མ་རྣམས་ཀྱི་རང་དངོས་ནི། །གསལ་བྱེད་ཀྱིས་གསལ་སྣང་བས་ན། །སྐྱོན་གཞན་ལ་ནི་ལྟོས་ནས་ནི། །དེ་འབྲས་རྩོམ་པར་བྱེད་ཅེ་ན། །རྟག་དངོས་ལ་ནི་གསལ་བ་དང༌། །རྒྱུ་གཞན་ལ་ནི་ལྟོས་པ་སྤངས། །དེ་ཕྱིར་དེ་ཡི་ངོ་བོ་དང༌། །འབྲས་བུ་རྟག་ཏུ་དམིགས་པར་འགྱུར། །དངོས་ལ་ནུས་པ་ཐ་དད་དང༌། །གཉིས་བདག་ཉིད་ནའང་དེ་ལྟ་ནའང༌། །རྟག་པའི་ནུས་དང་འབྲེལ་པ་ཅན། །དེ་ཤེས་རྟག་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར། །དེ་ལྟ་མིན་ན་རྟག་མི་འགྱུར། །དངོས་གཅིག་རྗེས་འགྲོ་མེད་པའི་ཕྱིར། །གང་ཕྱིར་དེ་ཤེས་དང་ནུས་པ། །རེས་འགའ་འབྲེལ་ཞིང་གཞན་དུ་མིན། །རང་གི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་འགྱུར་བ། །ཚད་མ་རྣམས་ཀྱི་ནུས་པ་ནི། །རང་གི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་འགྱུར་ཏེ། །ཕྱིས་རྐྱེན་གཞན་བྱས་མིན་ཞེ་ན། །འདིར་ནི་བདག་ཅག་ལ་རྩོལ་མེད། །གང་ཕྱིར་རང་རྒྱུད་ལས་སྐྱེས་པའི། །ཆ་ཤས་མེད་པའི་དངོས་པོ་ཡི། །ནུས་པ་ཕྱི་ནས་སུ་ཞིག་རྟོགས། །གཞན་གྱིས་ཕྱིས་ཀྱི་དུས་སུ་ནི། །ངོ་བོ་གང་ཞིག་བྱས་པ་ནི། །དེ་ནི་དངོས་གཞན་ཉིད་ཡིན་པས། །དེ་ནི་བདག་ཉིད་དུ་བརྗོད་མིན། །གང་ཕྱིར་འགལ་བའི་ཆོས་འདྲེ་བ། །དངོས་པོའི་ཐ་དད་ཉིད་དུ་བཤད། །དེ་གྲུབ་ན་དེ་མི་འགྲུབ་ཕྱིར། །ནུས་པ་ལ་ཡང་དེ་ཡོད་ཡིན། །དངོས་ཀུན་སྐད་ཅིག་འཇིག་པ་རུ། །བསྒྲུབ་པར་བྱས་པ་དེ་དག་གིས། །ནུས་པ་འགའ་ཞིག་རྐྱེན་གཞན་གྱིས། །སྐྱེད་པར་བྱེད་པར་མི་ནུས་སོ། །གང་ཕྱིར་དེ་དག་གིས་གནས་པ། །དུས་གཞན་དུ་ནི་ཡོད་མིན་ཏེ། །གང་གི་དུས་ན་རྐྱེན་གཞན་གྱིས། །འབྲས་བུ་འགའ་ཞིག་ལ་ནུས་ཐོབ། །འདི་ནི་བློ་བཟངས་སངས་རྒྱས་པ། །དེ་དག་ཇི་ལྟར་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཤེས་པ་འགའ་
― DTG191_Page_0206 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ནུས་གནས་ཀྱང༌། །དེ་ནི་རང་ལས་རྟོགས་ནུས་མིན། །ཇི་ལྟར་གནས་པའི་ཤེས་བྱ་ཡི། །དངོས་པོ་རྟོགས་དང་ཐོབ་ནུས་ཉིད། །ཉམས་མྱོང་བདག་ཉིད་གཅིག་པུ་ཡིས། །སུ་ཞིག་ངེས་པར་བྱེད་པར་ནུས། །གང་ཕྱིར་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཡང༌། །སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་ཤེས་པ་ནི། །རྣམ་པ་གསལ་བ་སྣང་བ་ཡི། །ཉམས་མྱོང་བདག་ཉིད་དེ་ཡོད་ཡིན། །དེས་ན་ངེས་པར་བྱ་ཉིད་ཕྱིར། །དོན་བྱེད་ཤེས་པའམ་གཞན་ལྟོས་མིན། །དེ་བྱེད་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། །དུག་ལ་སོགས་པ་ལ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་དུག་དང་མྱོས་འགྱུར་སོགས། །དེ་ལས་མཚུངས་གཞན་སྣང་ཕྱིར་དང༌། །རྗེས་ཐོགས་ལ་ནི་འབྲས་མེད་ཕྱིར། །དེའི་བདག་ཉིད་ངེས་གཞན་ལྟོས་ཡིན། །བརྒྱལ་དང་དུབ་དང་འཆོལ་སོགས་པའི། །དེ་ཡི་འབྲས་བུ་ངེས་བསྐྱེད་ན། །དེའི་བདག་ཉིད་དུ་རྟོགས་འགྱུར་ཏེ། །ད་ལྟར་ཤེས་ལ་དེ་ནུས་དེས། །གཞན་ཡང་ཚད་མའི་ནུས་མཚན་ཉིད། །རྩོད་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འདོད། །ཚད་མ་གཞན་གྱིས་ངེས་བྱས་ཞེས། །དེ་ལྟར་ཁྱེད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ཡིན། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནུས་པ་རྣམས། །འབྲས་བུའི་དོན་གྱིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །དེས་ན་དོན་གྱིས་གོ་བས་གྲུབ། །གཞན་ལས་མི་འགྲུབ་ཇི་ལྟར་ཡིན། །རང་གི་རྒྱུ་ལས་ཚད་ཉིད་ནི། །ཆ་ཤས་མེད་པར་གྲུབ་ཡིན་ན། །དེ་ལྟར་ཡིན་དང་རྩོད་མེད་དེ། །དེས་བསྐྱེད་གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར། །རང་གི་ངོ་བོ་གྲུབ་དོན་དུ། །ཚད་མ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མིན། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་ངེས་དོན་དུ། །རྟོགས་པོ་དེ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན། །གཞན་ཡང་ཚད་མ་ཉིད་མིན་ཡང༌། །དེ་ལྟར་རང་ཉིད་ལས་ཐལ་འགྱུར། །རང་ལས་ཚད་མ་མིན་མེད་ན། །གཞན་ལས་ཀྱང་ནི་སྲིད་མ་ཡིན། །ལྟོས་པ་མེད་པ་གཅིག་ཁོ་ན། །ཚད་མིན་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན། །དེ་ལྟ་བུ་སོགས་འདིར་ཡང་ནི། །མ་ལུས་བརྗོད་པར་ནུས་མ་ཡིན། །སླུ་བར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ནི། །ཇེ་ལྟར་གཞན་ལས་ངེས་པ་ཡི། །དེ་ལྟར་མི་སླུའི་ནུས་པ་ཉིད། །དེས་ན་རྣམ་ཀུན་གྱི་གཉིས་མཚུངས། །བཟློག་པ་དེ་ལས་ཚད་ཉེད་ལ། །ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཅི་ཞིག་སྣང༌། །གང་གིས་རང་ལས་དེ་ཉིད་དང༌། །གཞན་ལས་ཚད་མ་མིན་པ་འདོད། །འོན་ཏེ་རང་ལས་ཚད་མ་ཀུན། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་བརྗོད་
― DTG191_Page_0207 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར། །སྐྱེས་ནས་རང་གི་འབྲས་བུ་ལ། །རང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་འཇུག་འགྱུར་མིན། །བདག་ཉིད་ཐོབ་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས། །རྒྱུ་ལ་ལྟོས་ཕྱིར་བྱེད་པ་ནི། །བདག་ཉིད་ཐོབ་ནས་རང་འབྲས་ལ། །རང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་འཇུག་པར་འགྱུར། །དེས་ན་སྐྱེ་ཙམ་ཤེས་པ་ལ། །རང་གི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་ཡོད་ཕྱིར། །དེ་དག་རང་གི་ཡོན་ཏན་ལ། །ངེས་པ་བསྐྱེད་ཕྱིར་ལྟོས་པ་མིན། །གང་ཕྱིར་སྐྱེད་ལ་རང་དབང་ཅན། །ཚད་མ་ཉིད་དང་དོན་ངེས་ལ། །རང་གི་རྒྱུ་ལ་མ་ལྟོས་པར། །དེ་དག་འགྱུར་བུམ་ལ་སོགས་བཞིན། །འཇིམ་གོང་འཁོར་ལོ་དབྱུག་སོགས་ལ། །བུམ་པ་སྐྱེད་ཕྱིར་ལྟོས་པ་ཡིན། །འདི་ཡི་ཆུ་འཆུ་བ་ལ་ནི། །དེ་དག་ལ་ནི་ལྟོས་པ་མེད། །དེ་ལྟར་རང་ལས་ཚད་མ་ཉིད། །ཐ་མར་གདོན་མི་ཟ་དེ་ཡིན། །གཞན་ལ་རག་ལས་ཚད་ཉིད་ནི། །ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །རྩ་བ་ཡི་ནི་ཚད་མ་ཉིད། །ཚད་མ་གཞན་གྱིས་གྲུབ་བྱས་ན། །དེ་དང་དེར་ནི་དེར་འདོད་པས། །མཐར་ཐུག་གནས་རྙེད་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་དང་པོའི་ཤེས་པ་དེ། །དོན་བྱེད་མི་སླུའི་ཤེས་ལ་ལྟོས། །དེ་ལྟར་མི་སླུའི་ཤེས་པ་ཡང༌། །མི་སླུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན། །གལ་ཏེ་འགའ་ཞིག་རང་ཉིད་ལས། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ན། །དང་པོ་དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་ལ། །རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་སྡང་བར་བྱེད། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་ལ། །རག་ལས་མངོན་སུམ་ཚད་མ་ཉིད། །ཚད་མ་མེད་ན་ཡོན་ཏན་ཡང༌། །ནམ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཡོན་ཏན་ཡོངས་གཅོད་ཕྱིར། །ཚད་མ་གཞན་ནི་འདོད་པ་ན། །དེ་ལའང་གཞན་གྱིས་ཡོངས་བཅད་པའི། །ཡོན་ཏན་རག་ལས་ཚད་མ་ཉིད། །དང་པོའི་བཞིན་ནོ་དེས་ན་ཡང༌། །སྔར་བཞིན་ཐུག་བ་མེད་པར་འགྱུར། །ད་དང་དེ་དེ་ལྟར་འདོད་ན། །མཐར་ཐུག་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་ཏེ་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཤེས་པ། །ཡོན་འཛིན་རག་ལས་ཚད་མ་ཉིད། །མི་འདོད་དང་པོའི་དོན་ཤེས་ཀྱང༌། །ཡོན་ཏན་ཚད་མ་ལ་མི་ལྟོས། །དེས་ན་རིང་དུ་དཔྱད་བྱས་ཀྱང༌། །འགལ་བ་རང་ལ་ཚད་ཉིད་ནི། །གདོན་མི་ཟ་བར་ཁས་ལེན་ན། །དེ་བས་ཐོག་མར་གནས་པ་མཆོག །དོན་བྱེད་པ་དང་ཡོན་ཏན་ཤེས། །གང་གིས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འདོད། །གང་གི་
― DTG191_Page_0208 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟོབས་ཀྱིས་དང་པོ་ནི། །དེ་དག་ལ་ནི་རག་ལས་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་རག་ལས་ཚད་མ་ཉིད། །ཀུན་ལ་སྤྱིར་བསྟན་པ་ཅན་གནས། །གནོད་དང་རྒྱུ་སྐྱོན་བཅས་ཉིད་ཀྱིས། །ཤེས་པ་དག་གིས་དེ་བསལ་ཡིན། །དེ་ནི་གཞན་ལ་རག་ལས་ཀྱང༌། །ཐུག་པ་མེད་པར་མི་འགྱུར་རེ། །དེ་ཡི་ཚད་མ་ལ་རག་ལས། །དེ་ཡང་རང་ལ་གནས་པ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་ཚད་མ་ཚད་གཞན་གྱིས། །ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་པ། །དེ་ལྟར་ཚད་མིན་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །ཚད་མིན་གཞན་ལས་གྲུབ་པ་མིན། །རིགས་མཐུན་ལ་རྟེན་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །གནས་པ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །རིགས་མི་མཐུན་ནི་རྒྱུ་གཞན་ཕྱིར། །རྩ་བ་བརྟན་པར་གནས་པ་ཡིན། །རེ་ཞིག་གནོད་པའི་ཤེས་པ་ནི། །དོན་གཞན་ཉིད་དུ་ངེས་གཟུང་ཡིན། །དེ་ནི་ལྟོས་མེད་ཚད་ཉིད་ཕྱིར། །སྔ་མ་ཤེས་པས་སེལ་བར་བྱེད། །དེ་ལ་ཡང་ནི་གནོད་པ་བརྩལ། །སླར་ཡང་ལྟོས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ལ་ལར་སྔ་མར་དོགས་སྐྱེ་ན། །དེ་ཡང་འབད་པ་ཉུང་དུས་ལྡོག །གལ་ཏེ་འདི་ལ་གནོད་པ་གཞན། །ཚོལ་བས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ན། །དེས་ན་དབུས་མར་གནོད་གྱུར་པས། །སྔ་མ་ཁོ་ན་ཚད་མ་ཡིན། །འོན་ཏེ་རྗེས་མཐུན་འབད་པ་ཡིས། །ཡང་དག་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་ན། །རྩ་བ་མེད་ཕྱིར་གནོད་ཅན་ལ། །གནོད་པའི་ཤེས་པས་གནོད་མི་འགྱུར། །དེས་ན་དམིགས་གསལ་མེད་པའི་ཕྱིར། །སྟོབས་བཅས་དེ་ཡི་དང་པོ་ནི། །གནོད་འགྱུར་དེ་ཡིས་དེ་ཉིད་ཀྱི། །ཚད་མ་ཉིད་ནི་བསལ་བ་ཡིན། །དེ་ལྟར་རྟོག་ལྡན་ཤེས་པ་ནི། །གསུམ་པོ་སྤོང་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེས་ཀྱང་གནོད་པ་མ་སྐྱེས་ན། །གནོད་པ་སླར་ཡང་དོགས་མི་བྱ། །གང་ཞིག་རྨོངས་པས་མ་སྐྱེས་པའང༌། །གནོད་པ་ཅན་དུ་ཉེ་བར་རྟོག །ཐེ་ཚོམ་བདག་ཉིད་ཅན་དེ་ནི། །ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ཉམས་པར་འགྱུར། །འདི་ལྟར་ནོར་ལྷའི་བུ་ཡིས་ནི། །ཐེ་ཚོམ་བདག་ཉིད་ལ་སྨད་ཡིན། །ཀུན་ཏའི་བུ་སྐྱེས་ཐེ་ཚོམ་ཅན། །འཇིག་རྟེན་འདི་དང་ཕྱི་མ་མེད། །ལ་ལར་གང་དུ་ཇི་སྙེད་པའི། །མིག་གསལ་རྣམས་ནི་སྲིད་པ་ཡིན། །དེ་བདག་ཉིད་ལ་དེ་སྙེད་ནི། །བརྩལ་ཡང་མ་སྐྱེས་པས་དེར་མེད། །འཇལ་བྱེད་དོན་དུ་གཉེར་རྣམས་
― DTG191_Page_0209 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས། །སླར་ཡང་དངོས་པོ་དེ་དག་ནི། །རེས་འགའ་འདི་ལྟར་སྲིད་པ་ཡང༌། །ཉེ་བར་བརྟགས་ཤིང་གནས་མི་བྱ། །གང་ལ་ཡུལ་དུས་མིའི་གནས་སྐབས། །དབྱེ་བ་ཐ་དད་ཀྱིས་གྲུབ་གང༌། །གནོད་ཅན་དོན་དུ་གཉེར་བ་ནི། །དེ་དག་ལ་ནི་ལྟོས་པ་ཡིན། །ཡུལ་ཐག་རིང་ན་གནས་པའི་ཕྱིར། །ཡང་དག་པར་ནི་མ་མཐོང་བས། །ལ་ལར་གཞན་དུ་དོགས་འགྱུར་བ། །དེར་ནི་ཉེ་བར་ཕྱིན་པ་ཙམ། །གནོད་པའི་མཐའ་སྟེ་དུས་དང་ནི། །མི་དང་གནས་སྐབས་གཞན་དག་ལ། །དེ་ལ་ལྟོས་པ་ཡོད་མིན་ཏེ། །སྨིག་རྒྱུ་ལ་སོགས་བློ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དམག་དང་བཅས་དུས་སུ། །བ་ལང་རྟ་སོགས་ཐེ་ཚོམ་མམ། །འཁྲུལ་པ་གང་ཡིན་དེའི་ངེས་པ། །གསལ་བར་གྱུར་པ་མཐའ་ཅན་ཡིན། །དེ་བཞིན་ཟླ་གཉིས་ཕྱོགས་ལ་འཁྲུལ། །རིག་བྱེད་ཡི་གེ་དབྱངས་སོགས་ལའང༌། །སྐྱེས་བུ་གཞན་ལ་དྲིས་པ་ན། །རྣམ་པ་གཞན་དུ་ངེས་འཛིན་སྐྱེ། །ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་རྒྱགས་དང་བསྙོ། །བཀྲེས་སྐོམ་སོགས་ཀྱིས་དབང་ཉམས་པས། །ཤེས་བྱའི་དོན་ལ་ལོག་ཤེས་སྐྱེ། །དེ་མེད་ཡང་དག་ཤེས་པ་སྐྱེ། །བུ་ལོན་ལ་སོགས་ཐ་སྙད་ལའང༌། །གཉིས་ཀ་རྩོད་པར་བྱེད་པ་ན། །གཅིག་ནི་བུ་ལོན་ཆགས་པའི་ཚིག །སྔར་གྱི་བུ་ལོན་དེད་ཚིག་གཉིས། །ཐུག་པ་མེད་པའི་འཇིགས་པ་ཡིས། །ངག་ལྷག་ཆད་རྒྱར་འབྲི་མི་བྱེད། །དེས་ན་གཙོ་བོའི་ཐད་དུ་ནི། །འདུན་ས་བ་སོགས་ཀྱིས་ངེས་བརྗོད། །དེ་ལྟར་ཤེས་པ་གསུམ་ཁོ་ན། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནི་དབང་བྱས་འདོད། །དེ་འདོད་ཕྱིར་ནི་ལྷ་རྣམས་ལའང༌། །བདེན་པ་གཉིས་གསུམ་ཡོད་པར་བརྗོད། །དེས་ན་རང་ལ་ཚད་ཉིད་ན། །གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་ཐུག་མེད་མེད། །ཚད་མ་ཉིད་དང་ཚད་མིན་ཉིད། །དེས་ན་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་གནས། །རྟག་པའམ་ཡིད་ཆེས་པས་སྨྲས་པ། །དག་གང་ངེས་པར་བཟུང་བ་ཡིན། །སྨྲ་བ་བོ་དང་ཉན་པ་ཡིས། །དེ་ནི་ཅུང་ཟད་སྐྱོན་བཅས་སུ། །མི་བྱེད་དེ་ལ་རིག་པ་ཡིས། །བླ་མ་གང་དག་ཡིན་པ་འམ། །རྟག་ཏུ་གནོད་པར་བྱེད་པ་པོས། །དེ་འདྲར་སྐྱོ་བར་ནུས་པའམ། །འཇིག་མེད་དེ་ནི་འཛིན་པར་བྱེད། །དེས་ན་ཡོན་ཏན་གྱིས་བཀག་པའི། །སྐྱོན་གྱིས་ངག་སུན་འབྱིན་མི་
― DTG191_Page_0210 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད། །ཡང་ན་བྱེད་པོ་མེད་ཕྱིར་ཏེ། །སྐྱོན་ནི་རྟེན་མེད་མི་འགྱུར་རོ། །དེར་ཡིད་ཆེས་སྨྲས་ལ་སྐྱོན་མེད། །ཡོན་ཏན་བདག་ཉིད་གཉིས་སུ་སྣང༌། །ཡོན་ཏན་གྱིས་ཀྱང་ཚད་མ་ཉིད། །ཇི་ལྟར་གྲུབ་མིན་དེ་ལྟར་བསྟན། །དེས་ན་ཡོན་ཏན་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །དེས་བསྩལ་སྨྲ་པོ་ལ་སྐྱོན་མེད། །སྐྱོན་མེད་པས་ནི་ཉེར་མཚོན་པས། །དག་ནི་རང་ལས་ཚད་མ་ཡིན། །ཡིད་ཆེས་དག་ལས་སྐྱོན་མེད་པར། །ཡོན་ཏན་དག་གིས་རྟོགས་ཤེ་ན། །ཡོན་ཏན་ལྡན་ཉིད་རྗེས་འགྲོ་ལ། །དེ་ཉིད་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར། །དེ་ནི་སྐྱོན་མེད་ཤེས་འགྱུར་བས། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཤེས་དེ་ཡི་ཚེ། །ལྟོས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ལ་ཡོན་ཏན་ཕན་འདོགས་མིན། །ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་ཀུན་གྱི། །སྐྱོན་རྣམས་ལྡོག་པར་བྱེད་ནུས་ཡིན། །དེ་དག་ཡོད་ན་མིའི་སྐྱོན་གྱི། །ཡུལ་ཅན་ཤེས་པ་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །མི་ཤེས་ཉིད་ཕྱིར་སྐྱོན་རྣམས་ཀྱིས། །ཚད་མ་ཉིད་ནི་བསལ་བ་ཡིན། །མ་བསལ་བས་ནི་གྲུབ་པ་ཡིན། །དེས་ན་འདི་ཡང་རང་ལ་གནས། །ཉེས་པ་ཡོད་དམ་མེད་པ་ནི། །སྐྱེས་བུའི་ངག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ། །བྱེད་པོ་མེད་ཕྱིར་ཐོས་པ། །སྐྱོན་ཡོད་ཐེ་ཚོམ་བདག་ལ་མེད། །རིག་བྱེད་ལ་ཡང་ཚད་མ་ཉིད། །མ་ལྟོས་ཉིད་ཕྱིར་གང་བརྗོད་པ། །ཡིད་ཆེས་མ་སྨྲས་པ་ལ་ཡང༌། །དེ་ནི་རང་ལས་ཤིན་ཏུ་གྲུབ། །རིག་བྱེད་དོན་ལ་ཚད་གཞན་གྱིས། །དུས་ཀུན་དུ་ནི་མ་འབྲེལ་གང༌། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཚད་མ་ཉིད། །གཞན་དུ་རྗེས་སུ་ཟློས་ཉིད་ཡིན། །གཞན་ལ་ཡང་ནི་ཚད་ཉིད་ལ། །འབྲེལ་པ་རྒྱུ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། །དོན་མཚུངས་རྣམས་ལ་རྟོགས་པ་ཡིས། །མཚུངས་པའི་དོན་གཅིག་ལ་རྟོགས་པས། །གཅིག་ཉིད་ཚད་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །གང་ལ་ཡང་ནི་ཡོངས་གཅོད་པ། །ཚད་མ་ཕྱི་མས་སླར་ཡང་འགྱུར། །དེར་ཡང་ངེས་པར་སྔ་མ་ཡིས། །དོན་དེ་གསལ་བར་ངེས་བཟུང་མིན། །ལན་ཅིག་སྐྱེས་ནས་འཇིག་པ་ནི། །དོན་ལ་ཚད་མིན་ཉིད་འགྱུར་མིན། །མིག་ལ་སོགས་དང་འབྲེལ་མེད་པ། །རྣ་བློའང་ཚད་མར་འགྱུར་བ་མིན། །འདི་ལ་རྣ་བའི་ཤེས་གཞན་དང༌། །འབྲེལ་ཕྱིར་ཚད་ཉིད་འགྱུར་ཞེ་ན། །རིག་བྱེད་ལ་ཡང་དེ་སྐྱེད་པའི། །རྣམ་ཤེས་
― DTG191_Page_0211 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་དང་འབྲེལ་པ་གྲུབ། །སྒྲུབ་པ་གཞན་ལས་སྐྱེས་པ་ནི། །བློ་ནི་གཉིས་ལའང་ཡང་ཡོད་མིན། །དེས་ན་རྒྱུ་གཞན་གྱིས་བྱས་པའི། །ཤེས་པ་མི་སླུ་འདོད་མིན་ཏེ། །ཇི་ལྟར་དབང་པོ་གཅིག་དག་ལས། །རྣམ་ཤེས་གཞན་གྱིས་འབྲེལ་པ་ནི། །མངོན་སུམ་གྱི་རྒྱུར་བརྟགས་པ་ཡིན། །དེ་བཞིན་རིག་བྱེད་ལ་བརྟག་གིས། །ངག་ནི་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་ཡིས། །ཡུལ་དང་དུས་དང་མི་སོགས་ལ། །དོན་གྱི་མི་སླུ་རྙེད་པ་ནི། །རྒྱུ་གཞན་བརྩལ་བར་མི་བྱའོ། །དེ་ཕྱིར་བརྟན་པར་གང་སྐྱེས་པའི། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡུལ་གཞན་སོགས། །རྣམ་ཤེས་རྣམས་ཀྱི་སླུ་མེད་ཅན། །དེ་ནི་ཚད་མར་ཐེ་ཚོམ་མེད། །སྒྲ་རྣམས་ལ་ནི་ཚད་མ་ཉིད། །རྗེས་སུ་དཔག་པས་བསྒྲུབ་མི་བྱ། །མངོན་སུམ་ལ་ཡང་ངེས་བསྒྲུབ་ཡས། །ཚད་མར་མི་འགྱུར་ཁྱད་མེད་ཕྱིར། །ཚད་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཚད་མ་ཉིད། །གཞན་མ་གང་གིས་བསྒྲུབ་པར་བྱས། །དེ་ཡང་གཞན་གྱིས་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར། །ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །འོན་ཏེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལ། །གཞན་གྱིས་མ་བསྒྲུབས་ཚད་འདོད་ན། །དེས་ན་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་ཡང་དེ། །མ་བསྒྲུབས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་འགྱུར། །མངོན་སུམ་ལ་སོགས་ཚད་མ་རུ། །དེ་ལྟར་གཟུང་བྱས་མ་ཡིན་ནམ། །དེ་ལྟར་གཟུང་བར་མ་བྱས་པས། །ཐ་སྙད་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་འཛིན་པའི་སྔོན་རོལ་དུ། །ཚད་མར་རང་ཉིད་ནི་གནས་ན། །དེ་ནི་ལྟོས་མེད་རང་གི་དོན། །འཇལ་བར་བྱེད་དེ་རང་གིས་དེས། །ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་མ་བྱས་ཉིད། །མིག་སོགས་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །ཡུལ་ཀུན་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །དེ་བཞིན་ཚད་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང༌། །དེས་ན་ཚད་མ་ཉིད་དེ་ལ། །རིགས་པར་འགྱུར་ཉིད་མཁོ་བ་མིན། །བློ་ནི་མ་རྟོགས་འདི་ལས་ཀྱང༌། །ཡུལ་གྱི་ཉམས་མྱོང་དམིགས་པར་འགྱུར། །རང་གི་དོན་ལ་ཚད་མིན་པ། །ཚད་མ་བཞིན་དུ་རང་ལས་གྲུབ། །དེ་ཡི་ལོག་ཉིད་ཚད་མ་གཞན། །མེད་ན་གཟུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་ཕྱིར་དོན་ནི་ལོག་ཉིད་དུ། །སྔ་མ་འཛིན་མིན་དེ་ཉིད་བཞིན། །དེ་ཡང་དོན་གཞན་ངོ་བོ་བློ། །ཡང་ན་རྒྱུ་ནི་སྐྱོན་བཅས་པ། །དེ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ལོག་ཉིད་ནི། །འཛིན་འགྱུར་གཞན་རྒྱུ་ཅན་
― DTG191_Page_0212 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན། །སྐྱེ་བའི་གནས་སྐབས་ཁོ་ན་ལ། །འདི་ནི་ཚད་མ་ཉིད་དུ་ངེས། །དེས་ན་གང་དུའང་ལོག་ཉིད་ནི། །གཞན་དག་གིས་ནི་རྟོགས་འགྱུར་ན། །དེའང་དེ་གཉིས་བརྗོད་བྱ་སྟེ། །ཆོས་མཐུན་ཙམ་གྱིས་བརྗོད་མི་བྱ། །ཚད་མ་མ་ཡིན་ཆོས་མཐུན་ཙམ། །གང་ཅུང་ཟད་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས། །མི་མཁས་པ་ཡིས་ཚད་མ་ཀུན། །ལོག་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །དེ་དག་བདག་ཉིད་ལ་གནོད་ཕྱིར། །དེ་འདྲའི་སྒྲུབ་པ་རྟོགས་པར་བྱེད། །གཞན་ལ་ཡང་ནི་དེ་འདྲ་ཡིས། །གཟུགས་བརྙན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡི། །དེ་ཡིས་བཀག་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར། །འོག་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་པས་ན། །བསྐུལ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་མི་ནུས། །རང་ཉིད་ཚད་མ་ཡིན་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མིན། །གང་དག་སྐྱེས་ནས་གནས་འདོད་པས། །དེ་དག་རེ་ཞིག་གནས་སྐབས་དེའི། །རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་ཡིན་དུ་ཆུག །བདག་ཉིད་ཐོབ་ཕྱིར་བུམ་སོགས་ནི། །རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །བདག་ཉིད་ཐོབ་ནས་རང་འབྲས་ལ། །རང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་འཇུག་པར་འགྱུར། །སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་མི་གནས་པ། །ཤེས་པ་གང་ཞིག་ཁྱེད་ཀྱང་འདོད། །བདག་ཉིད་ཐོབ་ནས་ཕྱིས་མེད་ལ། །དེ་ལ་བྱ་བ་ཅི་འདྲ་ཡོད། །གང་ཕྱིར་རྒྱུ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ། །སྐྱེ་བ་ལས་ནི་གཞན་དུ་མཐོང༌། །ཚད་མ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ། །མི་འགྱུར་ཕྱིར་ན་སྐྱེ་བར་བརྗོད། །སྐད་ཅིག་ཀྱང་ནི་དེ་གནས་མིན། །ཚད་མའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་སྐྱེ་མིན། །གང་གིས་དོན་བཟུང་རྗེས་ལ་ནི། །བྱ་བ་བྱེད་འགྱུར་དབང་སོགས་བཞིན། །འོན་ཏེ་སྐད་ཅིག་མིན་ཤེས་ལ། །ཡང་ན་བརྟག་པར་ཁས་ལེན་ན། །ཁས་བླངས་པ་དང་འདི་འགལ་ཕྱིར། །འདི་ལྟར་རིགས་པས་ཀྱང་གནོད་ཡིན། །གང་ཕྱིར་དངོས་ཀུན་ཁྱབ་པ་ནི། །སྐད་ཅིག་འཇིག་པར་བསྒྲུབས་པ་ཡིན། །རྟག་པ་བསྐྱེད་བྱ་མ་ཡིན་པས། །རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པ་གང་ཞིག་ཡིན། །དེས་ན་བརྗོད་པར་ནུས་ཡིན་ཏེ། །ཕྱི་ནས་ཚད་མ་རང་འབྲས་ལ། །རང་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་མ་ཡིན་ཏེ། །དངོས་མེད་ཕྱིར་ན་མཁའ་བད་བཞི། །སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ཤེས་པ་དེ། །ཡིན་ཆུག་རང་གི་ཚད་མ་ཉིད། །ངེས་ཕྱིར་རང་ཉིད་འཇུག་ཅེ་ན། །ཐེ་ཚོམ་ལ་སོགས་ཅི་ཕྱི་ཕྱིར་འགྱུར། །གང་ཕྱིར་ཚད་མ་ཉིད་ངེས་པ། །དེ་ཙམ་ལས་ནི་བྱུང་བ་
― DTG191_Page_0213 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན། །དེ་ནི་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་ན། །ཐེ་ཚོམ་ཕྱིན་ལོག་རྟེན་མེད་འགྱུར། །ངེས་པ་དང་ནི་སྒྲོ་འདོགས་ཡིད། །གནོད་བྱ་གནོད་བྱེད་ངོ་བོའི་ཕྱིར། །འདི་ནི་སྒྲོ་འདོགས་དབེན་པ་ལ། །འཇུག་ཅེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱ། །དེས་ཀྱང་བསྐུལ་པ་ལས་བྱུང་བློ། །ཚད་མ་ཉིད་སྒྲུབ་དོན་དུ་ནི། །སྐྱོན་བྲལ་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། །རིགས་པ་དེ་ནི་དོན་མེད་འགྱུར། །རང་ལས་ཚད་མ་ཉིད་གྲུབ་ཀྱང༌། །དེ་ནི་གནོད་པ་སེལ་བ་ཅན། །གལ་ཏེ་འདོད་ན་དེ་ལ་ནི། །མ་ཡིན་ཐེ་ཚོམ་མི་སྲིད་ཕྱིར། །ཇི་སྲིད་ངེས་པ་མ་སྐྱེས་པ། །དེ་སྲིད་ཁོ་ན་ཐེ་ཚོམ་ཡོད། །དེ་ལ་ངེས་པ་སྐྱེས་གྱུར་ན། །ཚད་མ་མིན་བློ་ག་ལས་འགྱུར། །གང་གིས་དེ་ནི་ལྡོག་དོན་དུ། །འབད་པ་དོན་དང་བཅས་པར་འགྱུར། །མཐོ་ཡོར་དེ་བདག་ཉིད་ངེས་པས། །གཞན་ཉིད་སྙམ་དུ་སེམས་པ་མེད། །གང་ཕྱིར་དངོས་པོ་གང་ལ་ནི། །ངོ་བོ་གང་ལས་ངེས་སྐྱེས་ན། །དེ་ལས་བཟློག་པའི་དགོས་པ་ནི། །རང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ལྡོག་པར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་དུ་སོགས་རྟགས་དག་གི །མེ་སོགས་ཡོད་པར་ངེས་པ་ན། །དེ་མེད་ཐེ་ཚོམ་རྣམས་གཅོད་པ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་འཐད་མ་ཡིན། །ཚད་མ་མ་ཡིན་རྣམ་གཅོད་ཀྱང༌། །རང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་འདོད་པར་གྱིས། །དེ་ཕྱིར་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཉིད། །ལྡོག་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་རིགས་མ་ཡིན། །གལ་ཏེ་དེར་ནི་ཚད་མིན་གཉིས། །དོགས་པ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ན། །འཁྲུལ་པས་དེ་ཡི་ཡུལ་བྱས་པས། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་ངེས་མི་འགྱུར། །གང་ཞིག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐེ་ཚོམ། །ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡུལ་དུ་བྱས། །མཐོ་ཡོར་བཞིན་དུ་དེ་ལ་ནི། །དེ་ཚེ་དེ་དངོས་ངེས་པ་མེད། །ཇི་ལྟར་གཏོར་ཟན་དུ་བ་དང༌། །རྒྱུ་ལས་བྱུང་སྐྱོན་སོགས་ཤེས་པས། །ཡུལ་དང་མེ་དང་ཚད་མིན་སོགས། །གཞན་ལས་ངེས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །གང་གིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐེ་ཚོམ། །ཡུལ་ཉིད་དུ་རྟོགས་དེ་བཞིན་ནོ། །ཚད་མ་ཉིད་ལ་དེ་ལ་ནི། །གཞན་ལ་ངེས་པར་རྟོགས་པར་གྱིས། །ཁྱེད་ཅག་གི་ཕྱོགས་འདི་ཡིན་ཏེ། །གང་དག་ལ་ནི་དགག་ཐོས་པ། །དེ་ཉིད་ལ་ནི་རྣམས་གཅོད་དུ། །གཞན་དུ་རང་གི་བདག་ཉིད་རྟོགས། །བསྐུལ་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡི་བློ། །ཚད་མ་ཡིན་ཞེས་དེ་ལ་ཡང༌། །དགག་པའི་སྦྱོར་བ་ཡོད་མིན་ཏེ། །དེས་ན་ཚད་མིན་
― DTG191_Page_0214 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡོག་མི་འགྱུར། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་ཚད་ཀུན་ལ། །ཚད་མ་ཉིད་ནི་ངས་གྱུར་ན། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྨྲ་པོ་ལ། །དེ་ཚེ་འདོད་པ་ཐ་དད་ཅིང༌། །གང་ཞིག་འགའ་ཞིག་རང་ཉིད་ཀྱིས། །ངེས་པར་གསལ་བར་སྨྲས་པ་ཡིན། །ཅུང་ཟད་རང་ལས་ཅུང་ཟད་གཞན། །གཞན་དག་གིས་ངེས་མེད་པར་འདོད། །གང་གིས་འཁྲུལ་པ་ལས་བྱུང་རྩོད། །དེ་ཡང་ངེས་པས་གནོད་པར་འགྱུར། །དེས་ན་དེ་ཉིད་ངེས་བྱས་ལ། །རྩོད་པ་པོ་རྣམས་རྩོད་མི་བྱ། །ཚད་མ་རྣམས་ལ་རང་ལས་ནི། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་ངེས་པས་ན། །སླུ་བའི་དོན་ནི་ཅུང་ཟད་མེད། །ངེས་པར་བྱས་པས་འཇུག་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མ་མིན་ལ་ཚད་ཉིད་ཀྱི། །བློ་ཡིས་འཇུག་ན་སླུ་བར་འགྱུར། །རང་ལས་ཚད་མ་ཉིད་རྟོག་པས། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཚད་མ་མ་ཡིན་ལས་འཇུག་ན། །སླུ་བར་ཐོབ་འགྱུར་མ་ཡིན་ནམ། །ངེས་པ་དེ་ལས་གཞན་ན་ནི། །གནོད་པ་ཤེས་པ་ལས་འདོད་ཡིན། །ཚད་མ་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་པས་ན། །སླུ་བ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཁོ་བོ་ཅག་གིས་འདི་ཉིད་ལས། །རང་ལ་དེ་བདག་ཉིད་ངེས་བརྗོད། །དེ་མིན་དགོངས་པ་མ་ཤེས་ཕྱིར། །འདིར་ནི་འདི་བརྗོད་འདོད་མ་ཡིན། །ཚད་མ་ཐམས་ཅད་རག་ལས་ཡིན། །ཚད་མ་ཡིན་ན་ངེས་ཡིན་ན། །གང་ལས་རང་གི་ཚད་ཉིད་ཀྱིས། །ངེས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ན། །ཤུགས་ཀྱིས་ངེས་པར་དེ་ལ་ནི། །ཚད་མ་ཉིད་ངེས་པར་རྟོགས་འགྱུར། །དོན་གཞན་རྒྱུ་སྐྱོན་བཅས་པ་ཡི། །ཤེས་པ་ལ་ནི་མ་ལྟོས་ཕྱིར། །དེ་ཡི་ཚད་མིན་ཉིད་ངེས་ཕྱིར། །ཚད་མ་ལ་ནི་ཚད་མ་ཉིད། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་པར་རིགས་པ་མིན། །སླུ་བ་དེ་ལས་འགའ་ཞིག་ཀྱང༌། །འཇུག་པར་མི་འགྱུར་དེ་རྟོགས་ཕྱིར། །སྐྱེ་བ་ལས་ནི་གཞན་པ་ཡི། །བྱ་བ་ལ་ནི་དུས་མེད་ཡིན། །བུམ་སོགས་སྐད་ཅིག་མིན་ཉིད་ཕྱིར། །དེས་ན་དཔེ་ནི་མ་གྲུབ་བོ། །དེ་དག་རྣམས་ནི་དུས་ཕྱི་མར། །རྫ་མཁན་སོགས་ལ་མ་ལྟོས་པས། །རང་གི་ཉེར་ལེན་སོགས་ལྟོས་ཕྱིར། །རང་ལས་འཇུག་པ་ཡོད་པ་མིན། །གཞན་ལས་ཚད་མ་གནས་པ་ན། །ཐུག་པ་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །གང་ཕྱིར་དོན་མེད་ཤེས་པ་ནི། །རང་ལས་ཚད་མ་ཉིད་དུ་ངེས། །སྔ་མའི་ཤེས་ལ་འདི་ལ་ནི། །ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཅི་ཞིག་
― DTG191_Page_0215 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད། །གང་གིས་སྔར་ཤེས་བཞིན་དེ་ཡང༌། །གཞན་ལས་ཁས་མི་ལེན་ཅེ་ན། །སྨྲ་བའི་དངོས་པོའི་མི་སླུ་བས། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ཡིན། །དེ་ཡང་དོན་བྱེད་པར་སྣང་བའི། །ཤེས་ལས་གཞན་མཚན་ཉིད་ཅན་མིན། །དོན་བྱེད་པར་ཡང་སྣང་བ་ཡི། །ཤེས་པ་གསལ་བ་རིགས་པ་ཡིན། །དེ་ཙམ་ལས་ནི་བྱུང་བ་ཡི། །བསྲེ་བའི་ཤེས་པས་ངེས་པར་འགྱུར། །དེས་ན་དེ་ཡི་ཚད་མ་ཉིད། །རང་ལས་ངེས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར། །ཕྱིས་ཀྱི་དོན་བྱེད་ཐོབ་པ་ཡི། །ཤེས་པ་ལ་ནི་ལྟོས་པ་མིན། །འབྲས་བུ་སྣང་བའི་ཤེས་པ་ནི། །ཚད་མའི་ངོ་བོ་ངེས་བྱས་པ། །རྒྱུ་འདིས་དང་པོའི་ཤེས་པ་ཡང༌། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ཡིན། །དང་པོའི་དངོས་མེད་ཡུལ་ཅན་ན། །དངོས་པོ་མི་སླུའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །གཉིས་པ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཡི་རྒྱུ་ནི་མི་སྲིད་ཕྱིར། །ཨ་ཤོ་ཀ་ཡི་མེ་ཏོག་ཚོགས། །མེ་ཡི་ངོ་བོར་ངེས་བྱས་ཀྱང། །སྲེག་དང་བཙོ་བར་སྣང་བ་ཅན། །ཤེས་པ་ནམ་ཡང་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །སྐྱེས་ན་མེ་ལ་རིགས་མཐུན་པར། །དེ་ནི་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། །མེ་ནི་བྱ་བ་བཙོ་སྲེག་གི །རྒྱུ་ཙམ་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་ཕྱིར། །དེས་ན་དོན་བྱེད་སྣང་བ་ཡི། །ཤེས་པ་ཇི་སྲིད་མི་སྐྱེ་བར། །དེ་སྲིད་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་ཡིས་ནི། །དང་པོ་ཚད་མིན་དོགས་པ་སྐྱེ། །རྗེས་ཐོགས་འབྲས་བུ་མ་མཐོང་དང༌། །འདྲ་བ་ཉིད་ནི་དམིགས་པ་ནི། །བློ་ཡི་མི་གསལ་ཉིད་ལ་སོགས། །འདིར་ནི་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་སྣང་བའི་ཤེས་པ་ནི། །སྐྱེས་པར་གྱུར་ན་དེ་ཡོད་མིན། །དངོས་སུ་དངོས་པོ་དང་འབྲེལ་པའི། །འབྲས་བུ་སོ་སོར་རིག་པའི་ཕྱིར། །འཁྲུལ་མེད་ཡུལ་ནི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །མི་མཐུན་པར་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར། །དེ་ཡི་འབྲས་བུ་མ་མྱོང་ཡང༌། །དང་པོའི་ཤེས་ལ་གོམས་ཅན་འཇུག །མི་མཐུན་འཇུག་པ་མེད་ན་ཡང༌། །རིགས་མི་མཐུན་དོགས་རྟོགས་པ་ཡིས།། འབྲས་བུ་སྣང་བའི་ཤེས་པ་ནི། །མེད་ན་ཚད་མ་ངེས་མི་འགྱུར། །དེ་ལ་ཚད་མ་ཉིད་ཡོད་ཀྱང༌། །ངེས་པར་བྱེད་པར་ནུས་པ་མིན། །ཕྱིས་དོན་བྱེད་ཤེས་འགའ་ཞིག་གིས། །དེ་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །དེས་ན་དང་པོའི་ཤེས་པ་ནི། །དེ་ནི་མི་སླུ་བ་ལ་ལྟོས། །མི་སླུ་བ་
― DTG191_Page_0216 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་མི་སླུ་བ། །དེ་བཞིན་བཙལ་བར་མི་བྱ་སྟེ། །འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར། །རང་ལས་དེ་ནི་ཚད་མ་ཡིན། །དང་པོའི་རང་ལས་ཚད་དངོས་ལ། །ཞེ་སྡང་འཁྲུལ་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལ་ནི། །ཚད་ཉིད་ངེས་བྱས་མ་ཡིན་ནམ། །འདོད་པའི་དོན་ནི་མ་རྟོགས་ཕྱིར།། དེ་ལས་རྟོག་ལྡན་ཇི་ལྟར་འཇུག །སྨྲས་པ་རྟོག་པ་དང་ལྡན་དེ། །ཐེ་ཚོམ་ལས་ནི་འཇུག་པ་ཡིན། །དེ་ལྟ་ཡིན་ཡང་དེ་ལ་ནི། །རྟོག་ལྡན་ངོ་བོ་ཉམས་མི་འགྱུར། །གང་གིས་ཚད་མ་ལ་ཐེ་ཚོམ། །ཡོད་ཀྱང་ཐེ་ཚོམ་གྱིས་འཇུག་ན། །དེ་ཡང་ཚད་མ་ཉིད་ངེས་པའི། །ཐབས་ཉིད་དུ་ནི་ངེས་པ་ནི། །ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ནི་འཇུག་པ་ན། །གལ་ཏེ་བདག་གིས་དོན་ཐོབ་འགྱུར། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཤེས་དེ་ཡི། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འགྱུར། །གཞན་དུ་མིན་ཏེ་འདི་ལྟར་ཡང༌། །འདི་ནི་རྩོད་པ་རིགས་བཅས་མིན། །ཅི་ཕྱིར་ཐབས་ལ་འཇུག་ཅེ་ན། །གང་ཕྱིར་གཞན་དུ་ངེས་པ་མེད། །ཐབས་མེད་ན་ནི་འགའ་ཞིག་གིས། །ཐབས་ལས་བྱུང་བ་རྟོགས་མི་འགྱུར། །དེ་ལྟར་ཐེ་ཚོམ་གྱིས་འཇུག་ཀྱང༌། །རྟོག་པ་དང་མི་ལྡན་ཉིད་མིན། །དོན་བྱེད་སྣང་བའི་ཤེས་པ་ནི། །རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཡོང་མིན་ནམ། །དེ་ནི་ཚད་མ་ཉིད་མིན་ཏེ། །དེ་རྒྱུ་དང་པོ་ཅིས་ཚད་མིན། །དེ་མིན་འཁྲུལ་བཅས་གནས་སྐབས་ཀུན། །དེ་ནི་ཕྱི་རོལ་རྒྱུ་མཚན་ཡིན། །ཕྱི་རོལ་དངོས་པོའི་མི་སླུ་བ། །གནས་སྐབས་དེ་དག་ལ་ཡོད་མིན། །རང་རིགས་ངོ་བོ་སེམས་དང་ནི། །སེམས་བྱུང་མི་མཐུན་མཚན་ཉིད་ཡོད། །དེ་ཡིས་གནས་སྐབས་གཉིས་བྱེ་བྲག །གསལ་བར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །བརྒྱ་ལ་དེ་ཡིས་ཚད་མ་ཉིད། །གཞན་ནས་ངེས་པར་བྱེད་ཡིན་ན། །གཞལ་བྱ་ཉིད་ཐལ་འགྱུར་ཞེ་ན། །དེ་ནི་འགལ་མེད་མ་ཡིན་ནམ། །དེ་ནི་གཟུང་བྱའི་དངོས་ལྟོས་ནས། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་དེ་ནི་བརྗོད། །གཞན་ལས་དེ་ནི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །གཞལ་བྱ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གནས། །ལྟོས་པ་དབྱེ་བས་དེ་ལྟར་ཡིན། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་སོགས་ཡིན། །ཚད་མ་ཉིད་དང་གཞལ་བྱ་ཉིད། །རྣམ་པར་གཞག་པ་འགལ་བ་མིན། །དེ་ལྟར་དོན་བྱེད་ཤེས་པ་ལས། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་ངེས་པས་ན། །ཐུག་མེད་མ་ཡིན་གཞན་ལ་ནི། །འདོད་པ་ལྡོག་ཕྱིར་ཞེས་བྱར་གནས། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་
― DTG191_Page_0217 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེད་པ་ནའང༌། །ཇི་སྲིད་རྒྱུ་ཡི་དག་པ་ཉིད། །ཚད་མ་གཞན་གྱིས་མ་རྟོགས་ན། །དེ་སྲིད་དོན་ནི་ངེས་གཟུང་མིན། །འདིར་ཡང་བློ་བཟངས་སྨྲ་བ་སྟེ། །ཐུག་མེད་མ་ཡིན་གང་གིས་ན། །ལྟོས་མེད་མི་སླུའི་ཤེས་པ་ལས། །དག་པ་དེ་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར། །འབྲས་བུ་མི་སླུ་བ་མཐོང་བས། །ཡུལ་ནི་ཉེ་བར་གནས་ངེས་ན། །རྒྱུ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དག་པ་ཉིད། །འབད་མི་དགོས་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར། །བསྐལ་པ་ཡི་ནི་ཡུལ་ལ་ཡང༌། །དེ་ལ་བྱུང་བློ་ཚད་མ་ཡིན། །དེས་སྐྱེད་ཉིད་ཕྱིར་དཔེར་ན་ནི། །ཉེར་གནས་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་དེ་བཞིན། །ཇི་ལྟར་མདུན་གནས་དུང་ལ་ནི། །དཀར་པོ་བསྒྲུབ་པའི་བྱེད་ཐོབ་ནས། །མིག་སེར་གྱིས་བཏབ་དབང་པོ་ལས། །བྱུང་པའི་རྣམ་ཤེས་མིན་པར་རྟོགས། །དེ་ལ་རྒྱུ་ཡི་དག་པ་ནི། །རྟོགས་པར་འགྱུར་ན་དེའི་དུས་སུ། །གསེར་ལས་བྱས་པའི་དུང་ལ་ནི། །སེར་པོའི་རྣམ་པའི་བློ་འབྱུང་གང༌། །རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུས་བསྐྱེད་ཕྱིར། །དེ་ནི་ཚད་མ་ཉིད་དུ་ངེས། །དོན་གྱི་བྱེད་པ་རྫོགས་གྱུར་པའི། །དུང་ལ་དཀར་པོའི་བློ་བཞིན་ནོ། །བཀྲེས་སོགས་ཀྱིས་ནི་ཉེན་སོགས་པའི། །ཚིག་གིས་འདིར་ནི་སྨྲས་མིན་ན། །དེས་ན་བཤད་པ་བྱེད་པ་པོ། །རྨོངས་པས་ཐུག་མེད་འདིར་རྩོད་བྱས། །སྐྱོན་བྱས་རྒྱུ་ཡིས་བསྐྱེད་བྱས་པའི། །དོགས་པས་དང་པོ་ཚད་ཉིད་དུ། །རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་དེ་བཞིན་པའི། །ཤེས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འདོད། །དེ་ལྟར་དོན་བྱེད་ཤེས་པ་ཡིས། །རྒྱུ་ཡི་དག་པ་ངེས་བྱས་ནས། །དོན་བྱེད་མ་བྱས་པའི་ཡུལ་ལ། །འཇུག་པའི་སྐྱོན་མི་བརྗོད་རིགས་ཡིན། །གལ་ཏེ་རང་ལས་ཚད་མ་ཉིད། །ཀུན་ལ་སྤྱིར་བསྟན་ཅན་དུ་གནས། །གནོད་དང་རྒྱུ་སྐྱོན་བཅས་ཉིད་ཀྱི། །ཤེས་བདག་གིས་དེ་བསལ་ཡིན། །གནོད་དང་རྒྱུ་སྐྱོན་བཅས་པ་ཡི། །ཤེས་པ་མེད་ཕྱིར་ཚད་མ་ཉིད། །ཐོབ་འགྱུར་དེ་ནི་གཞན་ལས་ནི། །ཚད་མ་ཉིད་ངེས་དེ་ལྟར་འགྱུར། །འདི་ལྟར་དེ་མེད་པ་འདི་ནི། །ཁྱེད་ཕྱོགས་དངོས་མེད་ཅེས་བྱ་བའི། །ཚད་མ་གཞན་ཡིན་བདག་གཞུང་ལ། །མི་དམིགས་ཞེས་བྱའི་རྗེས་དཔག་ཡིན། །རིགས་པ་འདི་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན། །ཚད་མིན་པ་ཡང་རང་ལས་ཡིན། །གང་ཕྱིར་དེར་ཡང་འདི་འདྲ་བའི། །རིགས་པ་འདི་ནི་བརྗོད་པར་ནུས། །དེ་ཕྱིར་རང་ལས་
― DTG191_Page_0218 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚད་མིན་ཉིད། །ཀུན་ལ་སྤྱིར་བསྟན་ཅན་དུ་གནས། །གནོད་དང་རྒྱུ་སྐྱོན་བཅས་ཉིད་ཀྱི། །ཤེས་པ་མེད་ཕྱིར་དེ་བསྩལ་ཡིན། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །བློ་ནི་ཚད་མ་ཉིད་ཐོབ་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་དོན་ཤེས་རྒྱུ་ལས་བྱུང༌། །ཡོན་ཏན་ཤེས་བ་དག་གིས་སེལ། །ཚད་མིན་གཞན་ལ་རག་ལས་ན། །ཐུག་པ་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར། །དེ་ནི་ཚད་མ་ལ་རག་ལས། །དེ་ཡང་རང་ལས་གནས་པ་མིན། །འདི་ལྟར་གནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་ཁྱེད་ཀྱིས་སྨྲས། །དེ་བཞིན་དངོས་མེད་ལ་ཡང་ནི། །དངོས་མེད་ཅེས་བྱ་ཚད་གཞན་འདོད། །དེ་ཡང་གནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཡིན། །དེ་དང་དེ་དེ་ལྟར་འདོད་ན། །དེས་ན་མཐར་ཐུག་རྙེད་མི་འགྱུར། །དེས་ན་གནོད་ཅན་ཤེས་པ་ལ། །ལྟོས་མེད་ཚད་མ་ཉིད་མི་འགྲུབ། །དེ་ཕྱིར་སྔ་མའི་ཤེས་པ་ནི། །འདི་ཡིས་བསལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་གནོད་མེད་མ་ལྟོས་པར། །གང་ཞིག་ཚད་མ་ཉིད་འདོད་ན། །དང་པོ་དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་ལ། །རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་སྡང་བ་ཡིན། །མ་ལྟོས་ཚད་མ་ཉིད་ཡིན་ཕྱིར། །གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་འདི། །གལ་ཏེ་གནོད་ཅན་ཤེས་པ་འདིས། །སྔ་མའི་ཤེས་པ་སེལ་བྱེད་ན། །དེ་ལས་གང་གིས་དོགས་པར་འགྱུར། །ལྟོས་མེད་ཚད་མ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །འདི་ནི་གནོད་པ་ཅན་དོགས་འགྱུར། །གང་ཕྱིར་དེ་འགལ་ངེས་བྱས་ན། །དོགས་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རང་ལས་ཚད་མ་ཉིད་ཕྱོགས་ལའང༌། །རང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ངེས་པ་སྐྱེ། །གནོད་པ་ཡོད་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིས། །འབད་པ་ཅི་ཕྱིར་བྱེད་པ་ཡིན། །འདི་ལྟར་རང་ཉིད་གང་ལ་ཡང༌། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་མད། །འབད་པ་མེད་པར་ཤུགས་ཀྱིས་ནི། །དེ་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་ཡིན། །དེས་ན་རྟོགས་བྱེད་ཤེས་པ་གསུམ། །ཅི་ཕྱིར་འདི་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །དེ་ལས་དེ་ནི་ངེས་བྱས་པས། །གཅིག་གི་ཡང་ནི་གོ་སྐབས་མེད། །གལ་ཏེ་མ་དམིགས་པ་ལ་ཡང༌། །ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ནི་དོགས་སྐྱེ་ན། །གང་ཕྱིར་གནོད་པ་མེད་པ་དང༌། །མེད་ན་མི་འབྱུང་མི་དམིགས་ཡིན། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ཤེས་གསུམ་ལ། །ཅི་ཕྱིར་ཁྱོད་ནི་མགུ་བར་བྱེད། །གནོད་པ་མ་མཐོང་ན་ཡང་ནི། །འདིར་ནི་སྔ་མ་བཞིན་གནོད་དོགས། །ཇི་སྲིད་འབྲས་བུའི་མི་སླུ་མེད། །
― DTG191_Page_0219 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་སྲིད་གནོད་པའི་དོགས་པ་ནི། །གང་ཕྱིར་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་ཤེས་གསུམ་ངེས་དོན་མེད། །དེས་ན་གནོད་མ་སྐྱེས་པས་ཀྱང༌། །སླར་ཡང་གནོད་པར་དོགས་པ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་དངོས་པོའི་དེ་ཉིད་ནི། །ནམ་ཡང་ཚིག་དོར་གྱིས་གནས་མིན། །ཇི་སྲིད་འཚོ་ཡི་བར་དུ་ནི། །དུང་ལ་སེར་པོར་སྣང་ཤེས་པ། །གནོད་པའི་ཤེས་པ་དང་བྲལ་ཞིང༌། །ཇི་སྲིད་འཚོ་ཡི་བར་དུ་སྐྱེས། །གང་ཕྱིར་ཚད་མར་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་མེད་ཕྱིར། །ཡང་ན་རྒྱུ་མཚན་གཞན་གྱིས་ནི། །གནོད་པ་ཅན་དུ་མི་སྐྱེ་སྟེ། །དེས་ན་དོགས་པ་ལྡོག་མི་འགྱུར། །དེས་ན་རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་པ། །དོགས་པ་འདི་ཡིན་རྨོངས་པས་མིན། །དག་པ་མི་སླུ་མཐོང་བས་ན། །བློ་བཟང་དོགས་པ་མེད་པར་འགྱུར། །དེ་ནི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ལ། །ཐེ་ཚོམ་བདག་ཉིད་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །ངག་དང་མི་སླུ་བ་མཐོང་བས། །དེ་བློ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་ཡིན། །འདིར་ཡང་རྨོངས་པ་འགའ་ཞིག་གང། །སླར་ཡང་དོགས་པར་བྱེད་པ་ན། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཁྱབ་འཇུག་གིས། །ཐེ་ཚོམ་བདག་ཉིད་ལ་སྨང་བྱས། །ཡུལ་དུས་མི་ཡི་གནས་སྐབས་ཀྱི། །དབྱེ་བ་ལ་ནི་ལྟོས་ནས་སུ། །ཚད་མ་ཉིད་ངེས་རྟོགས་ན་ཡང༌། །གསལ་བར་གཞན་ལས་ཚད་ཉིད་ངེས། །འདི་ལྟར་ཡུལ་དང་དུས་སོགས་ལའང༌། །ཚད་མ་གཞན་ལས་གནོད་པ་ནི། །མེད་པར་ངེས་ཕྱིར་སྔ་མ་ཡི། །ཤེས་ལ་ཚད་མ་ཉིད་ནི་ངེས། །བུ་ལོ་ན་ལ་སོགས་ཐ་སྙད་ནི། །ངག་གསུམ་སྦྱོར་ལྡན་གང་དེ་ནི། །དེ་འདྲའི་ཚིག་དོར་བདག་ཉིད་ཅན། །ཚད་མའི་སྐབས་སུ་བརྗོད་བྱ་མིན། །གང་ཕྱིར་བུ་ལོན་དེ་དང་ཆགས།། དེ་ནི་གསལ་པོར་དྲན་དྲན་ནས། །དངོས་པོ་དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་ནི། །དཔྱད་པར་བྱ་བ་འདོད་པ་མིན། །དངོས་པོའི་གནས་པའི་ཚད་མ་ནི། །གཞག་བྱ་ཚིག་དོར་གྱིས་མ་ཡིན། །དེས་ན་སྐབས་དང་མི་མཐུན་པའི། །ཐ་སྙད་འདི་ནི་དཔེར་བྱས་ཡིན། །ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་བདེན་པ་གསུམ། །དེས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན། །དང་པོས་ངེས་པ་མེད་པས་ན། །གཞན་ལས་ཀྱང་ནི་དེ་འགྱུར་མིན། །གང་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཁོ་ན་ཡི། །ཕྱི་མའི་ཚིག་གཉིས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། །དེས་ན་དང་པོས་ངེས་མེད་ན། །དེ་ལས་གཞན་ན་ཁྱད་ཅི་ཡོད། །དེ་ཕྱིར་སྔར་བཤད་རིགས་པ་ཡིས། །ཁྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་ཐུག་མེད་
― DTG191_Page_0220 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར། །ཚད་མ་དང་ནི་ཚད་མིན་ཉིད། །དེས་ན་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་གནས། །ཁོ་བོ་ཅག་གིས་རྟོགས་པའི་ངག །སྔར་ནི་རྒྱས་པར་གསལ་བར་བྱས། །ཁྱེད་ཀྱིས་འདོད་པས་ཡིད་ཆེས་བའི། །གང་ཟག་མ་ལུས་སྐྱོན་བྲལ་མེད། །སྒྲིབ་པའི་ཕུང་པོ་མ་སྤངས་པ། །ཇི་ལྟར་ཡིད་ཆེས་གང་ཟག་འགྱུར། །གང་ཕྱིར་དེ་ལ་སྐྱོན་ཡོད་ཕྱིར། །རྣམ་པ་གཞན་དུ་ཚིག་སྲིད་ཡིན། །ཡིད་ཆེས་སྐྱེས་ཀྱང་དེ་ཡི་ནི། །ཡོན་ཏན་ཚོགས་དེ་སུས་རྟོགས་ནུས། །གང་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་སྨྲས་པའི། །ངག་ནི་ངེས་པར་བཟུང་བ་ཡིན། །དེ་ཡི་ཡོན་ཏན་ཕུན་ཚོགས་ནི། །གང་གིས་དབང་འདས་མཐོང་བས་མཐོང༌། །དེ་ལ་ཡང་ནི་ཡིད་ཆེས་པས། །སྨྲས་པའི་ཚིག་གིས་དོགས་པ་མེད། །དེ་ནི་གང་ལའང་མི་ལྟོས་པར། །རང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དོན་རྟོགས་འགྱུར། །གཞན་ནི་ཡིད་ཆེས་ཕྱིར་མི་ཤེས། །དེ་ལས་དོན་རྟོགས་མ་ཡིན་ནོ། །རང་ལས་ཚད་མ་ཉིད་སྨྲ་བས། །རང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ངེས་སྐྱེའི་ཕྱིར། །འཇིགས་པ་སྲིད་པ་མི་རུང་བས། །ཅི་ཕྱིར་སྐྱོན་ནི་སེལ་བར་བྱེད། །ཡོན་ཏན་གྱིས་བསྩལ་སྐྱོན་རྣམས་ཀྱིས། །ངག་སུན་འབྱིན་བྱེད་མ་ཡིན་བདེན། །འོན་ཀྱང་ཡོན་ཏན་མ་ངེས་པར། །དེ་ངེས་བྱེད་ནུས་མ་ཡིན་ནོ། །ངག་ལ་མ་བྱས་པ་ཉིད་ནི། །སྔར་ཉིད་བཀག་པར་བྱས་ཟིན་ཏེ། །དེས་ན་བྱེད་པོ་མེད་ན་སྐྱོན། །དེ་དག་རྟེན་མེད་མི་འགྱུར་མིན། །ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་ཚད་མ་ཉིད། །ཇི་ལྟར་རིགས་པ་དེ་ལྟར་བཤད། །ཡོན་ཏན་རྣམས་ནི་མ་ཤེས་པར། །སྐྱོན་མེད་པར་ནི་མཚོན་མི་འགྱུར། །སྐྱོན་མེད་པར་མཚོན་དག་དེ་ནི། །རང་ལས་ཚད་མ་ཉིད་རིགས་མིན། །ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པ་ཡི་ཕྱིར། །སྐྱོན་མེད་ཉེ་བར་མཚོན་མ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་དབྱུག་པ་མ་ཤེས་པར། །སྐྱེས་བུ་དབྱུག་པ་ཅན་མཚོན་མིན། །དེས་མཚོན་རང་ལས་ཚད་མ་ནི། །ཞེས་བྱ་དེ་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ། །དངོས་མེད་ཚད་མས་སྐྱོན་མེད་ནི། །ཚད་མ་ཉིད་ངེས་བདག་ཉིད་ཅན། །ངག་གི་མཚན་ཉིད་རིགས་ཡིན་ཏེ། །དེས་ན་གཞན་ལས་ཚད་མར་གནས། །དེ་དག་ཡོད་ན་མིའི་སྐྱོན་གྱི། །ཡུལ་ཅན་ཤེས་སྐྱེ་མི་འགྱུར་མིན། །ཡོན་ཏན་རྣམས་ནི་མ་ཤེས་པར། །སྐྱོན་མེད་ངེས་པར་ཇི་ལྟར་འདོད། །ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་བརྩེ་མེད་སྐྱོན། །བརྩེ་དང་
― DTG191_Page_0221 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་རབ་སོགས་ཀྱིས་གནོད། །བརྩེ་སོགས་ངེས་པར་མ་བྱས་པར། །དེ་དག་མེད་པར་ཇི་ལྟར་འདོད། །ཡོན་ཏན་ཤེས་འགྱུར་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །དེ་ཚེ་བྱ་བཅས་འཇུག་མིན་ན། །སྐྱོན་མེད་ལ་ནི་ཡོད་པ་ཙམ། །ཕན་འདོགས་བྱེད་པར་ཤེས་པར་བྱ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཐེ་ཚོམ་དང༌། །དེ་བཞིན་ཕྱིན་ལོག་བློ་མེད་འགྱུར། །ཡིད་ཆེས་འདོད་པ་ཡོད་པ་ན། །སྐྱོན་རྣམས་ཡོད་དམ་མེད་པར་འགྱུར། །དེས་ན་འདིར་ནི་འགའ་ཞིག་ལ། །ཐེ་ཚོམ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡོད་ན། །ཇི་སྲིད་ཡོན་ཏན་ཚོགས་རྟེན་ཤེས། །དེ་ནི་རྟོགས་པར་མ་བྱས་དང༌། །འོན་ཏེ་སྐྱོན་མེད་མ་ཤེས་ན། །ཇི་ལྟར་རང་ལས་ཚད་ཉིད་མེད། །དེ་བཞིན་སྨྲ་པོ་དེ་ལ་ནི། །ལོག་པའི་བློ་ནི་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །སྐྱོན་མེད་པར་ནི་མ་ཤེས་ཕྱིར། །ཚད་མ་གཉིས་པོ་མེད་པ་རུ། །ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །གང་གིས་ཚད་མ་ཉིད་ངེས་འགྱུར། །འོན་ཏེ་ཚད་མིན་གཉིས་མེད་པར། །མ་རྟོགས་ན་ཡང་རང་ཉིད་ཀྱིས། །ཚད་མ་ཉིད་ནི་རྟོགས་པས་ན། །སྔར་བཞིན་ལོག་པའི་བློ་མི་འབྱུང༌། །དེའི་ཚིག་ཚད་མ་ཡིན་ནམ་ཅི། །ཡང་ན་ཚད་མ་མིན་ཏེ་ཡིན། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར། །ཀུན་ལ་ཚད་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །སྐྱོན་མེད་དང་ནི་ཚད་མིན་མེད། །ཡོན་ཏན་ཡོང་དང་གསུམ་ལ་ནའང༌། །དེས་ན་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ནི། །གདོན་མི་ཟ་བར་ཁས་བླང་དགོས། །དེ་ཡང་ཚད་མ་ཡིན་ནམ་མིན། །དེ་ལྟར་དེ་ཡང་བརྟག་པར་བྱ། །ཇི་བཞིན་དོན་ནི་ངེས་པ་ཡིས། །ཡན་ལག་ཚད་མིན་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ཚད་མ་ཡིན་ན་གཞན་ལས་ནི། །དེ་ཡིས་ཚད་མ་ཉིད་ངེས་ཐོབ། །རྟོག་པ་དེ་ཡི་ཚད་མ་ཉིད། །ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །གནོད་ཤེས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། །དེ་ཡང་ཚད་མ་ཡིན་ནམ་ཅི། །འོན་ཏེ་མིན་ཞེས་སླར་ཡང་འདིར། །སྐྱོན་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཇུག་འགྱུར། །ཚད་མ་ཡིན་ན་གཞན་ལས་ནི། །དེ་ནི་ཚད་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཇི་བཞིན་དོན་ཤེས་རྒྱུ་ཉིད་དུ། །ཚད་མ་ཡིན་པ་གང་ལས་འགྱུར། །འདི་ལ་ཡང་ནི་ཚད་མ་ཉིད། །གང་གིས་རྟོགས་ཞེས་དཔྱད་པར་བྱ། །གནོད་ཅན་ཤེས་མེད་ཕྱིར་ཞེ་ན། །དེས་ན་ཐུག་པ་མེད་ཐལ་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་གྱིས་སྐྱོན་རྣམས། །མེད་པར་ངེས་ཏེ་མེད་པས་ན། །ཚད་མིན་གཉིས་ནི་མེད་པ་
― DTG191_Page_0222 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིས། །དེས་ན་སྤྱིར་བསྟན་མ་བསལ་ཡིན། །ཐམས་ཅད་ལ་ནི་དེ་བཞིན་དུ། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་ངེས་ཤེ་ན། །འདིར་ཡང་སྔར་བསྟན་སྐྱོན་ཚོགས་དང༌། །ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །སྐྱོན་མེད་ཚད་མིན་མེད་པ་ཉིད། །སྐྱོན་མེད་ཚད་མིན་མེད་ཉིད་ཅེས། །དེ་ནི་དགག་པ་འབའ་ཞིག་གི །ངོ་བོ་གལ་ཏེ་རྟོགས་བྱེད་ན། །དེ་ནི་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །དངོས་མེད་ཕྱིར་རོ་དམིགས་པ་ཡིས། །དེ་གྲུབ་རིགས་མིན་དངོས་མེད་ཕྱིར། །ཐུག་པ་མེད་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པས། །མ་དམིགས་པས་ཀྱང་དེ་རིག་མིན། །སྐྱོན་དང་ཚད་མིན་གཉིས་མེད་པར། །མ་དམིགས་པ་ཡིས་རྟོགས་བྱེད་ན། །མ་དམིགས་པ་ལ་མེད་པ་ཉིད། །གཞན་གྱིས་རྟོགས་པས་ཐུག་མེད་འགྱུར། །དེ་ཡང་མ་ཡིན་དགག་བདག་ཉིད། །དེ་ཡིས་བདེན་པ་གཞན་མཐོང་ཕྱིར། །སྐྱོན་མེད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི། །ཡོན་ཏན་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་འགྱུར། །ཚད་མིན་གཉིས་པོ་མེད་པ་ཡི། །ཤེས་པ་དེ་འདྲ་དཔེན་པ་ནི། །བརྗོད་འདོད་ཚད་མའི་ཤེས་པ་ཡི། །རང་བཞིན་དུ་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར། །ཡང་ན་རང་གི་རྒྱུ་ཀྱིས་ནི། །ཚད་མིན་གཉིས་མེད་ཤེས་གྲུབ་ན། །ཁྱེད་ལ་ལྷག་པའི་ཚད་ཉིད་ཀྱིས། །ངེས་པ་གནག་ལས་གྱུར་པ་ཡིན། །གཞན་དུ་མི་འཐད་པས་ཤེ་ན། །དོན་གྱིས་གོ་བར་འགྱུར་མིན་ནམ། །རྗེས་སུ་དཔག་པའམ་གཞན་ལས་ཀྱང༌། །དེས་ན་གཞན་ལས་ངེས་པར་འགྱུར། །ཁྱེད་ལ་རིགས་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས། །ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ནི། །རང་ལས་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་རུ། །གང་ཡང་རུང་བ་བསལ་བརྗོད་ནུས། །དེས་ན་སྐྱོན་ཕྱིས་ཡོན་ཏན་ནོ། །མེད་པ་འགྱུར་ཏེ་དེ་མེད་པས། །ཚད་མ་མ་ཡིན་དངོས་ཉིད་ནི། །དེས་ན་སྤྱིར་བསྟན་བསལ་བ་མིན། །གང་ཕྱིར་སྤྱིར་བསྟན་ངོ་བོ་འདི། །བརྗོད་པར་འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་སྦྲུལ། །ཚད་མ་བཞིན་དུ་ཚད་མིན་ལའང༌། །གསལ་བར་བརྗོད་པར་ནུས་པ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །བློ་ནི་ཚད་མ་ཉིད་ཐོབ་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་དོན་ཤེས་རྒྱུ་ལས་བྱུང༌། །ཡོན་ཏན་ཤེས་པ་དག་གིས་བསལ། །མི་ཤེས་ཉིད་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་གྱིས། །ཚད་མིན་ཉིད་ནི་བསྩལ་བ་མིན། །མ་བསྩལ་བར་ནི་གྲུབ་མིན་ཏེ། །དེ་ནི་རང་ལས་གནས་པ་ཡིན། །ཉེས་པ་ཡོད་དམ་མེད་པར་ནི། །སྐྱེས་བུའི་དག་ལ་
― DTG191_Page_0223 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐེ་ཚོམ་ཟ། །བྱེད་པོ་གྲུབ་ཕྱིར་རིག་བྱེད་ལའང༌། །བདག་ལ་སྐྱོན་གྱི་དོགས་མེད་མིན། །དེས་ན་མ་ལྟོས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །རིག་བྱེད་ཚད་མར་གང་བརྗོད་པ། །དེ་གྲུབ་མིན་ཏེ་གང་གིས་ནི། །དེ་ཡང་བྱེད་པ་མ་ལྟོས་ཡིན། །གལ་ཏེ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། །མི་སླུ་བ་ཡི་ཤེས་པའམ། །རྒྱུ་ཡི་དག་པ་མ་ངེས་ན། །དེ་ཚེ་རིག་བྱེད་ཚད་མ་མིན། །གཞན་ལས་ཡང་ནི་ཚད་ཉིད་ལ། །དེ་ལྟར་གྱུར་པ་འབྲེལ་པ་ཉིད། །གང་ཕྱིར་རྒྱུ་རུ་བརྟགས་པ་དེས། །དེ་རྒྱུ་མཚོན་དུ་ངེས་པ་སྐྱེ། །དེ་ཡི་ཚད་ཉིད་ཡོང་པ་ནི། །དེ་ཡིས་ངེས་པར་བྱས་པ་ཡིན། །སྔ་ན་མེད་པའི་ཚད་མ་ཉིད། །དེ་ལ་འདི་ཡིས་བསྐྱེད་བྱས་མིན། །ལན་ཅིག་སྐྱེས་ནས་འཇིག་པ་ཡི། །དོན་ནི་ཚད་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ངེས་མ་བྱས་ཀྱང་དེ་ཡོད་ཉིད། །སྔར་བཤད་རིམ་པས་ངེས་པར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་ཡི་དག་པ་ཉིད། །ཤེས་ན་དེ་ལ་ངེས་པར་འགྱུར། །ཡང་ན་བཙོ་སྲེག་ལ་སོགས་པའི། །མཚན་ཉིད་དོན་བྱེད་ཐོབ་པ་ཡིས། །གལ་ཏེ་འབྲས་འབྱུང་ལ་མ་ལྟོས། །གོམས་བཅས་འཇུག་པ་ཡོད་ན་ངེས། །ཐབས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ན། །ཚད་མ་ཉིད་ནི་ངེས་འགྱུར་མིན། །དེས་ན་ཚད་མ་ཉིད་དེ་ནི། །ཡོད་ཀྱང་ངེས་པར་མ་བྱས་ན། །མེད་པ་དང་ནི་འདྲ་བ་ཡིན། །ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་བརྗོད་མི་བྱ། །རྣ་བའི་བློ་ལའང་གསལ་བ་རུ། །མིག་སོགས་བློ་དང་འབྲེལ་པ་ཡོད། །གང་ཕྱིར་ཚོགས་གཅིག་རག་ལས་ནས། །གཟུགས་དང་སྒྲ་སོགས་ཞུགས་པར་འགྱུར། །ཕན་ཚུན་ཐ་མི་དད་རྒྱུན་གྱིས། །གཅིག་ལ་གཅིག་ནི་རྒྱུ་རུ་འགྱུར། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་དེ་དག་ལས། །དེས་ན་འབྲེལ་པ་གསལ་བར་ཡོད། །དེ་ཡི་སྒོ་ནས་དེ་བློ་ཡང༌། །དུ་བས་བུང་ཤིང་འགྱུར་བ་བཞིན། །དེའི་ཕྱིར་བློ་ནི་ཚད་མར་འགྱུར། །དེ་ལས་གཞན་བློ་དང་འབྲེལ་ཕྱིར། །འདི་ནི་བསྒྲུབ་གཞན་ལས་སྐྱེས་པའི། །བློ་ནི་ངེས་པར་བྱས་པ་ཡིན། །དེས་ན་རྒྱུ་གཞན་གྱིས་བྱས་པའི། །ཤེས་པའི་མི་སླུ་འདོད་པ་ཡིན། །དེ་ལྟར་དབང་པོ་དུ་མ་ལ། །རག་ལས་ཤེས་པ་དང་འབྲེལ་པ། །མངོན་སུམ་གྱི་རྒྱུར་བརྟགས་པ་ཡིན། །རིག་བྱེད་ལ་དེ་མི་སྣང་ངོ༌། །འདི་ལྟར་ཆུ་ལ་དང་པོའི་ཤེས། །མིག་ལས་བྱུང་བ་སྐྱེ་བར་
― DTG191_Page_0224 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར། །འཐུང་དང་རེག་སོགས་སྣང་བ་ཅན། །ལྕེ་དང་ལུང་རྟེན་ཤེས་པ་བཞིན། །ངག་ནི་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་ཡིས། །ཡུལ་དང་དུས་དང་མིག་སོགས་ལ། །དོན་གྱི་མི་སླུ་རྙེད་མིན་ཏེ། །ཀུན་ལ་ཐེ་ཚོམ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། །ངེས་པའི་ཡན་ལག་དང་བྲལ་བ། །སྒྲ་རྣམས་དགོད་པ་ཙམ་དུ་ནི། །མེའི་སྤྱིན་སྲེག་གིས་མཐོ་རིས་འགྱུར། །དེ་ལྟར་མཚུངས་པར་ཐོས་པ་ཡིན། །བྲམ་ཟེ་རྣམས་ལ་མཐོ་རིས་སོགས། །འདོད་པ་ཐ་དད་དུ་ནི་སྣང༌། །དེ་ཕྱིར་འདིར་ནི་མི་རྣམས་ལ། །དོན་གྱི་མི་སླུ་འཐོབ་པ་ཡིན། །བསྐུལ་བ་ལས་བྱུང་ཤེས་པ་ལ། །བརྟན་པ་ཉིད་ནི་སྔར་བསལ་ཟིན། །དེ་འཛིན་གཞན་དང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་དངོས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ། །ཐམས་ཅད་མ་མཐོང་བྲམ་ཟེ་ཡིས། །བསྐུལ་བ་ལས་ནི་འབྱུང་བའི་བློ། །ཀུན་ལ་མི་སླུ་ཅན་ཡིན་པར། །དེ་ནི་གང་ལས་ངེས་པར་བྱས། །མངོན་སུམ་ཚད་མ་ཉིད་དུ་ཡང༌། །རྗེས་སུ་དཔག་པས་ངེས་པར་བཤད། །དག་པའི་རྒྱུ་ཡིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་ཚད་ཡིན་དེ་གཞན་མིན། །ཐམས་ཅད་ལ་ནི་དེ་ཉིད་འདི། །ཚད་མ་གཞན་གྱིས་བསྒྲུབ་བྱ་མིན། །དེ་ཕྱིར་དོན་བྱེད་ཤེས་པ་ལ། །འཁྲུལ་པ་མེད་པར་སྒྲུབ་ཟིན་ཏོ། །བདག་ཉིད་འབྲས་བརྟགས་མིང་ཅན་ནི། །མ་འཁྲུལ་པར་ནི་ངེས་པ་ཡི། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་སྐྱེས་པས་ཀྱང༌། །འཁྲུལ་པ་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་མིན། །ལ་ལར་སྣ་ཚོགས་འཁྲུལ་པ་ཡི། །རྒྱུ་མཚན་སྟོབས་ཀྱིས་འབྱུང་བ་ཅན། །འཁྲུལ་པ་གཞན་གྱིས་སྤོང་འགྱུར་ཏེ། །གང་ཕྱིར་དེ་ལ་ངེས་པ་མེད། །མི་གསལ་གསལ་བ་ཉིད་ཡིན་པས། །གསལ་བ་དོན་གྲུབ་མི་འགྱུར་ཏེ། །གཞན་གྱི་མངོན་སུམ་བཞིན་དེས་ན། །ཤེས་པ་རིག་པར་འདོད་པར་གྱིས། །རང་ཉིད་བེམས་པོའི་དངོས་ཡིན་ཕྱིར། །མིག་སོགས་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །ཡུལ་རྣམས་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་དག་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན། །དེས་ན་ཚད་མ་ཉིད་འདི་ལ། །རིག་པར་བྱེད་པར་ཉེར་མཁོ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་རིག་པར་མ་བྱས་འདིས། །ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཉམས་མྱོང་མིན། །རང་རིག་པས་ནི་གཟུང་བྱས་ཀྱང༌། །འདི་ནི་འདི་ལྟར་འགྱུར་བ་ཡིན། །འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་ནི་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །དེ་དངོས་ཉིད་ཀྱང་ངེས་མེད་འགྱུར། །དེ་ཚེ་དོན་གྱི་དེ་དངོས་ཀྱང༌། །འདི་ཉིད་ཀྱིས་ནི་
― DTG191_Page_0225 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངེས་འགྱུར་མིན། །འདྲ་བ་ཉིད་སོགས་དམིགས་པ་ཡིས། །དེ་ལས་གཞན་སྒྲོ་བཏགས་སྲིད་ཕྱིར། །གོམས་པ་ལས་བྱུང་ཤེས་པ་ནི། །ཇི་ལྟར་རང་ལས་ཚད་མར་རྟོགས། །དེ་བཞིན་ལོག་ཤེས་འགའ་ཞིག་ནི། །རང་ལས་ཚད་མིན་ཉིད་དུ་གནས། །གནོད་དང་རྒྱུ་སྐྱོན་བཅས་ཤེས་པའམ། །ཐུག་པ་མེད་པར་བཤད་པ་ཡིན། །དེས་ན་ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ལོག་ཉིད། །འཛིན་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བའི་གནས་སྐབས་ཁོན་ནི། །འདི་ནི་ཚད་མ་ཉིད་དུ་ངེས། །འདི་ནི་ཚད་མ་ཉིད་དུ་ནི། །རང་རིག་པ་ཡིས་ངེས་མིན་ཏེ། །མི་འདོད་པ་དང་རྟོག་མེད་ཕྱིར། །ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་མིན་ཏེ། །དུས་དེར་ཉེ་བར་མི་གནས་ཕྱིར། །དེ་ཡང་མི་གསལ་དངོས་ཕྱིར་རམ། །ཐུག་མེད་ཐལ་བར་འགྱུར་ཕྱིར་ཡང༌། །རིག་བྱེད་ལ་ཡང་གནོད་ཅན་གྱི། །ཚད་མ་རྗེས་དཔག་མེད་ཉིད་བསྟན། །དེར་བཤད་བདག་སོགས་གསལ་བྱས་བས། །དེས་ན་ཚད་མར་མི་འཐད་དོ། །སྐྱེས་བུས་བྱས་ཉིད་གྲུབ་ཟིན་པས། །རྒྱུ་མཚན་སྐྱོན་དང་བཅས་པར་དོགས། །མེ་བཞིན་རང་ལས་ནུས་པ་ནི། །ལོག་པའི་ཤེས་པ་ལ་ཡོད་འགྱུར། །དེ་ནི་བསྐུལ་བྱུང་ཤེས་པ་ཡི། །རྒྱུ་མཚན་སྐྱོན་དང་བཅས་པར་དོགས། །སྐྱོན་མཐོང་བ་ལ་སྐྱོན་དོགས་པ། །བྱེ་བྲག་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཕྱིར་རིག་བྱེད་ལ་ཡང་ནི། །རང་ལས་ཚད་མ་ཉིད་རིགས་མིན། །དེས་ན་ངེས་པར་སྐྱོན་མེད་པས། །བྱས་དང་བཤད་བ་ཉིད་འདོད་ཀྱི། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་སྨྲ་བ་པོ། །གང་ཕྱིར་ཆགས་སྡང་ལ་སོགས་ལྡན། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རང་འདོན་པ། །ཤིན་ཏུ་སྲུང་བྱེད་མ་ཡིན་ནམ། །གང་ལས་གང་ཞིག་སྟོབས་ཆུང་བ། །གང་ལས་འདོད་པ་སྔར་བསླབས་ཡིན། །སུ་ཡིས་དབྱངས་ནི་ཉམས་བྱས་ཏེ། །མཚམས་མིན་མཚམས་བཅད་གང་གིས་བྱས། །དེ་ལྟར་གང་ཞིག་བརྩོན་འགྲུས་ལྡན། །སྐྱོན་ནི་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན། །དེ་ནི་མཛེས་བཅས་རིག་བྱེད་ནི། །སྐྱོན་མེད་ཇི་ལྟར་འདོད་མི་བྱེད། །གཞན་གྱིས་རིག་བྱེད་ཉམས་བྱས་ནས། །བློ་གཙང་རིག་བྱེད་འདོན་སྐྱེས་བུས། །ཡལ་བར་དོར་ནས་གནས་བྱེད་ཅིང༌། །དེ་དག་གནོད་པར་མི་བྱེད་ན། །དེ་ཚེ་དུས་མང་བཏང་སྙོམས་ཀྱིས། །རིག་བྱེད་ཉམས་པར་གྱུར་ནས་ནི། །གཟུགས་བརྙན་དང་ནི་འདྲ་གྱུར་ནས། །
― DTG191_Page_0226 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིག་བྱེད་གཞན་ཉིད་དུ་ནི་འགྱུར། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་རྣམས་བྲལ་བས། །རིག་བྱེད་ཉམས་པས་སེལ་བྱེད་པ། །རྟག་ཏུ་རིག་བྱེད་བསྲུངས་བ་ཡིས། །རང་གི་ངོ་བོར་འདོར་མི་བྱེད། །འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ནང་དུ་ཡང༌། །འདི་འདྲ་མ་ཡིན་པར་འདོད་མིན། །དོན་དམ་རབ་ཐིམ་ཆེན་པོ་ནི།། ཤེས་པར་འགྱུར་བ་མིན་ཞེ་ན། །དེ་ལྟར་དེ་མིན་གང་གི་ཕྱིར། །དེ་ལྟས་འདོན་པ་མཚུངས་ཉིད་འགྱུར། །དབང་པོ་ལས་འདས་མཐོང་མེད་ན། །དེ་དོན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་མེད། །སྐྱེས་བུ་ཐམས་ཅད་དག་དང་ནི། །དེ་བཞིན་ཡུལ་དུས་མ་ལུས་པ། །ལག་མཐིལ་སྐྱུ་རུ་ར་བཞིན་གསལ། །ནང་གི་སེམས་ལ་དངོས་སུ་སྣང༌། །དེ་ནི་འདོད་པའང་མཚུངས་ཉིད་དུ། །རྟོགས་པར་ནུས་ཏེ་གཞན་དུ་ན། །ཡུལ་དུས་མི་ཡི་གནས་སྐབས་ཀྱི། །དབྱེ་བས་ཕྱིན་ལོག་བློ་ཅིས་འགྱུར། །རྟག་ཏུ་འགྲོ་བ་འདི་འདྲ་ཡིན། །འདི་ཡང་ཁྱེད་ལ་ཚད་མ་མེད། །མ་མཐོང་ཙམ་གྱིས་འཇིག་པ་ཡང༌། །བྱེད་པ་ཉིད་དུ་རིགས་པ་མིན། །རང་ལས་ཚད་མ་ཉིད་ཕྱོགས་ལ། །རིག་བྱེད་རང་གི་དོན་ལ་ནི། །རང་ལས་ངེས་པར་བྱེད་དེས་ན། །རང་དངོས་ལ་རྨོངས་སོགས་མི་སྲིད། །དེ་ནི་མི་ཤེས་དང་ཐེ་ཚོམ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་གོ་འཕང་གནས། །གཉིས་སྐྱེས་ཕྲུ་གུ་འགའ་ཞིག་ཀྱང༌། །བཤད་པ་ལ་ལྟོས་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་མི་ཤེས་རྩ་བ་ནི། །འདི་ལ་འཇིག་པ་མི་སྲིད་དོ། །རྡོ་རྗེ་བས་ལྷག་རྟག་པ་ལ། །འཇིག་པ་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡོད། །མངོན་གསལ་གཞན་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། །དེ་ནི་རྟག་པ་སྤངས་མིན་ནམ། །དེ་ཕྱིར་འདི་ལ་བསྲུང་བ་ནི། །བྲམ་ཟེ་རྣམས་ནི་དོན་མེད་བྱེད། །དེས་ན་དབང་འདས་དོན་མཐོང་བ། །ནང་གི་མུན་པའི་ཚོགས་འཇོམས་པ། །རིག་བྱེད་དོན་གྱིས་དབྱེ་ཤེས་དང༌། །བྱེད་པ་པོ་ཡང་ཁས་བླང་གྱིས། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས། རང་ལས་ཚད་མ་བརྟག་པ་སྟེ་ཉེ་ཤུ་རྩ་དགུ་པའོ།། །། དེ་ལྟར་ཚད་མ་ཐམས་ཅད་ནི། །རང་ལས་ཚད་མ་ཉིད་མི་གནས། །དབང་པོ་ལས་འདས་དོན་རིག་པའི། །སྐྱེས་བུ་གྲུབ་ཕྱིར་འབད་མི་དགོས། །གང་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་ལས་ཀྱང་ནི། །རིག་བྱེད་ཚད་མ་ཉིད་དུ་གནས། །དེ་ནི་དབང་འདས་ཤེས་ཉིད་ནི། །དེ་ལས་དེ་ནི་ཚད་ཉིད་གྱུར། །གཞན་དུ་མི་
― DTG191_Page_0227 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་ཐེ་ཚོམ་དག །ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་རྗེས་འབྲེལ་ཅན། །སྐྱེས་བུ་བྱེད་པོ་ཡིན་ན་འདི། །གཞན་བཞིན་ཚད་མར་མི་འགྱུར་རོ། །མཐོ་རིས་མཆོད་སྤྱིན་སོགས་འབྲེལ་བ། །ཤེས་ནས་གང་གིས་དེ་བཤད་ཡིན། །གསལ་བར་དབང་འདས་ཤེས་པ་ཅན། །གཞན་གྱིས་དེ་ཡང་ཁས་བླང་དགོས། །འདིར་ནི་ཆོས་ཤེས་ཉིད་དགག་པ། །འབའ་ཞིག་ཉེ་བར་མཁོ་བ་ཡིན། །གཞན་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་ན་ཡང༌། །སྐྱེས་བུ་གང་གིས་གནོད་པར་འགྱུར། །ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྒྲ་ཐམས་ཅད་དུ། །གནས་སྐབས་ལ་ལྟོས་འདོད་པ་ཡིན། །དེས་ན་སྐབས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན། །མེད་ན་ཁོ་བོ་ཅི་ཞིག་ཉམས། །དོན་ལ་མི་སྲིད་པའི་འབྲས་བུ། །ཅུང་ཟད་སྒྲ་ལའང་བརྟགས་པ་ཡིན། །དེར་གང་ཐམས་ཅད་སྒྲར་རྟོག་ན། །མིང་ཙམ་ཀུན་མཁྱེན་དེ་ཡིན་བླ། །འོན་ཏེ་སྐབས་ཀྱི་ཅུང་ཟད་ནི། །ཏིལ་མར་ཆུ་དང་མར་སོགས་གང༌། །ཐམས་ཅད་དེས་ནི་ཀུན་མཁྱེན་ན། །དེ་ལྟར་ཡིན་ཆུག་དགག་མི་བྱ། །ཡང་ན་དངོས་མེད་དངོས་རང་བཞིན། །འགྲོ་ཀུན་བརྗོད་པར་བྱས་པ་གང༌། །དེ་མདོར་བསྡུས་པས་ཀུན་མཁྱེན་པའི། །སྐྱེས་བུ་སུ་ཞིག་གིས་ནི་བཀག །དེ་ལྟར་ཤེས་བྱ་གཞལ་བྱ་ཉིད། །མདོར་བསྡུས་ནས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཉིད། །བརྟེན་ནས་གལ་ཏེ་ཀུན་མཁྱེན་ན། །དེ་སྤོང་སུ་ཞིག་ནུས་པ་ཡིན། །ཇི་སྙེད་དངོས་པོ་གང་དག་གིས། །ཐམས་ཅད་ཉིད་དུ་ངེས་བཟུང་ཡིན། །དེ་ཤེས་པས་ཀྱང་ཀུན་མཁྱེན་ན། །དེ་གཞུང་ཤེས་ཀུན་ཀུན་མཁྱེན་འགྱུར། །དེ་བཞིན་ཚད་མ་དྲུག་གིས་གང༌། །གཞལ་བྱ་དྲུག་ནི་རྟོགས་པར་བྱེད། །དེ་ཡང་མདོར་བསྡུས་པར་ཀུན་མཁྱེན། །འགའ་ནི་སུ་ཞིག་འདོད་པ་མིན། །ཁྱད་པར་གྱིས་ནི་དོན་ཐམས་ཅད། །ཡོངས་སུ་མངོན་སུམ་གྱིས་མཐོང་བ། །གང་ཞིག་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་དེ། །རྟོག་དེ་དོན་མེད་ལོག་པ་ཡིན། །ལུས་ནི་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་ཡིན། །རྡུལ་ཕྲན་ཇི་སྙེད་ཡོད་རྣམས་སམ། །སྐྲ་དང་བ་སྤུ་གང་དག་ཡོད། །དེ་དག་ཤེས་པར་སུས་ནུས་འོས། །མ་ལུས་ཡན་ལག་དང་གསལ་བའི། །རྒྱས་པར་ཤེས་པ་སྒྲུབ་བྱེད་ན། །བྱ་རོག་སོ་ནི་རྟོག་པ་བཞིན། །བྱས་ཀྱང་དོན་མེད་པ་རུ་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་མིག་གིས་དངོས་པོ་ནི། །ཀུན་གྱིས་རྟོགས་པ་
― DTG191_Page_0228 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་མེད་ཡིན། །ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་གྱིས་མཐོང་ཉིད། །དམ་བཅའ་དེ་བཞིན་འབྲས་མེད་འགྱུར། །རང་ཆོས་ཆོས་མིན་ཙམ་ཤེས་པ། །སྒྲུབ་དང་དགག་བྱེད་ཡོད་པ་ན། །དེས་བསྟན་ལུང་ནི་བླང་བྱ་དང༌། །དོར་བྱ་ཉིད་ནི་རབ་བསྒྲུབ་ཕྱིར། །དེ་ལ་འགྲོ་ཀུན་པྲ་བ་ཡི། །དབྱེ་བ་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྒྲུབ་ན། །གཞུང་རྩོད་དག་ལ་རྩོད་པ་ཡིན། །གནས་མིན་འཇིག་རྟེན་ཉོན་མོངས་འགྱུར། །འཇལ་བར་བྱེད་པོ་ཀུན་འབྲེལ་པའི། །མངོན་སུམ་སོགས་ནི་དགག་བྱས་ཕྱིར། །སྡིག་པ་དང་ནི་བསོད་ནམས་དག །ལུང་ཉིད་འབའ་ཞིག་གིས་རྟོགས་འགྱུར། །དཔྱོད་པ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནི། །དེ་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་ནའང་སླར། །ཀུན་མཁྱེན་སྤོང་བའི་འབད་པ་གང༌། །དེ་ནི་ཤི་བ་གསོད་པར་ཟད། །རྩ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །ཆོས་ཉིད་ཤེས་པ་ཉམས་འགྱུར་ན། །ཀུན་མཁྱེན་སྐྱེས་བུར་གང་སྨྲས་པ། །དེ་ནི་ཕུབ་མ་རྡུང་བྱེད་འདྲ། །དངོས་སུ་མངོན་སུམ་གྱིས་མཐོང་ཕྱིར། །གང་ལ་མི་གཙང་ཁུ་བ་སོགས། །རང་རིག་པར་ནི་ཐལ་བར་འགྱུར། །དེ་ནི་སུ་ཞིག་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །སངས་རྒྱས་པ་སོགས་དག་གི་ནི། །རིག་བྱེད་ཉེ་རིག་བྱེད་ཡན་ལག །ཉིང་ལག་སོགས་དོན་རྟོགས་སྣང་མིན། །དེ་ལ་ཀུན་མཁྱེན་ཇི་ལྟར་ཡོད། །གལ་ཏེ་རང་གཞུང་མ་བསྟན་ཀྱང༌། །རང་ཉིད་ཀྱིས་དོན་ཤེས་འདོད་ན། །རང་གིས་སྙན་ངག་རྩོམ་པ་ཡིན། །སྙན་ངག་མཁས་ཀུན་ཀུན་མཁྱེན་འགྱུར། །འགལ་བའི་དོན་ནི་སྟོན་བྱེད་ཅན། །ཀུན་མཁྱེན་མང་པོ་ཡོད་པ་ན། །ཀུན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པ་ཡིས། །གཅིག་པུར་སུ་ཞིག་ངེས་པར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་བདེ་གཤེགས་ཀུན་མཁྱེན་ན། །སེར་སྐྱ་མིན་ཞེས་ཚད་མ་ཅི། །འོན་ཏེ་གཉིས་ཀའང་ཀུན་མཁྱེན་ན། །དེ་གཞུང་མི་མཐུན་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །རྒྱལ་བ་སངས་རྒྱས་སོགས་སེམས་ཅན། །བདེན་པར་སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རྩི་སོགས་ཕྱོགས་རེ་ཤེས་པ་ལ།། ཁྱད་པར་ངེས་པར་གཟུང་དུ་མེད། །རང་ཕྱོགས་དགའ་བ་ཙམ་གྱིས་ནི། །གཏན་ཚིགས་གང་གིས་གཅིག་ལ་ནི། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ནི་སྒྲུབ་བྱེད་པ། །དེ་ནི་གཞན་ལའང་ཡོད་པ་མིན། །རྒྱལ་བ་ཀུན་མཁྱེན་བསྒྲུབ་པ་ལ། །ཤཱཀྱའི་སློབ་མ་ཁྲོས་ནས་ནི། །སུན་དབྱུང་གང་དག་བསྟན་པ་
― DTG191_Page_0229 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེ། །དེ་དག་རྒྱལ་བ་པ་ཡིས་སྦྱོར། །དེ་ལ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲུབ་དང༌། །སུན་དབྱུང་ཐ་དད་མི་གནས་པ། །གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བས་ཟིན་པ་ཡིས། །ཇི་ལྟར་ངེས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར། །དེ་ལྟར་ཀུན་མཁྱེན་འདྲ་བ་དག །ཕན་ཚུན་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་ན། །ཀུན་མཁྱེན་ཀུན་གྱི་ཅུང་ཟད་ལྷག །རིག་བྱེད་སྨྲ་བ་པོས་འཇོམས་བྱེད། །ཇི་ལྟར་ནེའུ་ལེའི་སོ་རྩེ་ཡིས། །རེག་པའི་སྨན་ནི་འགའ་ཞིག་གང༌། །རྩེད་མོའི་ཕྱིར་ནི་སྦྱར་བྱས་ཀྱང༌། །སྦྲུལ་གདུག་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་བྱེད། །དེ་བཞིན་རིག་བྱེད་སྨྲ་བའི་ཁར། །རིག་བྱེད་འཇིག་རྟེན་རིགས་པ་འགའ། །གནས་པས་ངག་ཀྱང་ཤཱཀྱ་ཡི། །སློབ་སོགས་སྦྲུལ་གདུག་ཤེས་པ་སེལ། །གང་ལ་ཤེས་བྱ་གཞལ་བྱ་ཉིད། །དངོས་ཉིད་ཡོད་ཉིད་སོགས་མཚན་ཅན། །གཏན་ཚིགས་འཇོམས་བྱེད་ནུས་ཡོད་ན། །དེ་ནི་སུ་ཞིག་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །ཚད་མ་གཅིག་གིས་ཀུན་མཁྱེན་ནི། །གང་གིས་ཡོད་པར་བརྟགས་པ་ནི། །དེ་ནི་ངེས་པར་མིག་གིས་ནི། །རོ་སོགས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་འགྱུར། །ཇི་ལྟའི་རིགས་ཅན་ཚད་མ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་རིགས་པའི་དོན་སྣང་བ། །ད་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ནི་མཐོང༌། །དེ་བཞིན་དུས་གཞན་ན་ཡང་འགྱུར། །ཤེས་རབ་ཡིད་གཞུངས་སྟོབས་རྣམས་ཀྱིས། །ཅུང་ཟད་ཅུང་ཟད་ཁྱད་པར་གྱིས། །ཕུལ་བྱུང་ཅན་མི་གང་དག་མཐོང༌། །དེ་དག་དབང་འདས་མཐོང་བས་མིན། །སྐྱེས་བུ་ཤེས་རབ་ཅན་ཡང་ནི། །ཕྲ་པའི་དོན་མཐོང་ནུས་ཡིན་ཡང༌། །རང་རིག་མཐུན་པ་མ་སྤངས་པས། །སྐྱེས་བུ་གཞན་ལས་ཕུལ་བྱུང་འགྱུར། །རྣ་བས་རྟོགས་བྱའི་སྒྲ་རྣམས་ལ། །རིང་དང་ཕྲ་སོགས་དམིགས་པ་ཡིས། །སྐྱེས་བུ་ཕུལ་བྱུང་མཐོང་བ་ཡིན། །གཟུགས་སོགས་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཕུལ་བྱུང་མིག་ནི་ཐོབ་པས་ཀྱང༌། །རིང་ལ་གནས་པར་གྱུར་པ་ཡི། །ཕྲ་བའི་གཟུགས་སོགས་གསལ་བར་བྱེད། །སྒྲ་རྟོགས་ཐོས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་བཅོས་སྤྱོད་པ་ལ། །ཕུལ་བྱུང་ཆེན་པོ་སྣང་བར་འགྱུར། །བསྟན་བཅོས་གཞན་གྱི་ཤེས་པ་ནི། །དེ་ཙམ་གྱིས་ནི་དམིགས་མི་འགྱུར། །བྱཱ་ཀ་ར་ཎའི་སྒྲ་ཤེས་པས། །ལེགས་སྦྱར་མ་སྦྱར་སྒྲ་དག་ལ། །བློ་ནི་ཕུལ་དུ་བྱུང་གྱུར་ཀྱང༌། །རྒྱུ་སྐར་ཚེས་གྲངས་
― DTG191_Page_0230 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟའ་ཤེས་མིན། །སྐར་དཔྱད་ཤེས་པ་ཉི་ཟླ་ཡི། །གཟའ་འཛིན་སོགས་ལ་མཁས་གྱུར་ཀྱང༌། །བྷ་ཝ་དེ་སོགས་སྒྲ་རྣམས་ཀྱི། །ལེགས་པར་སྦྱར་ཉིད་ཤེས་འགྱུར་མིན། །རིག་བྱེད་དེ་ལྟར་བྱུང་བརྗོད་སོགས། །ཤེས་པ་ཕུལ་བྱུང་ལྡན་ན་ཡང༌། །མཐོ་རིས་ལྷ་མོ་སྔར་མེད་ན། །དངོས་སུ་བྱེད་པར་ནུས་པ་མིན། །ཁྲུ་བཅུའི་བར་དུ་ནམ་མཁའ་ལ། །གང་ཞིག་མཆོངས་ནས་འགྲོ་བྱེད་གང༌། །དེ་ནི་བརྒྱར་ནི་གོམས་བྱས་ཀྱང༌། །དཔག་ཚད་ཙམ་མཆོངས་འགྲོ་ནུས་མེད། །དེའི་ཕྱིར་ཕུལ་དུ་བྱུང་ཤེས་པ། །ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་གྱུར་པས་ཀྱང༌། །ཅུང་ཟད་ཁོ་ན་ལྷག་པ་རུ། །ཤེས་ནུས་དབང་འདས་ཤེས་པ་མིན། །ཁང་དམིག་གཅིག་ལ་གནས་པ་ཡི། །མངོན་སུམ་གང་ཞིག་འཇུག་པར་འགྱུར། །དེ་ཉིད་དུ་ནི་དེ་མཐོང་ནུས། །ཁང་དམིག་གཞན་ལ་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་ནི་གང་ཞིག་ཐག་རིང་གནས། །ཡུན་རིང་རྒྱ་མཚོ་རྣམས་དང་ནི། །གླིང་དང་འཇིག་རྟེན་བར་བཅད་གང༌། །འདིར་གནས་དེ་དག་སུ་ཡིས་མཐོང༌། །ན་ལའི་རྒྱལ་དང་དུས་འདབ་རྒྱལ། །རྟ་མཆོག་ཆོ་ལོའི་དོར་ཤེས་སྔོན། །ཤིང་རྟ་ཞོན་ནས་འགྲོ་བ་ན། །དུས་ཀྱི་འདབ་མས་ཚིག་འདི་སྨྲས། །ཀུན་གྱིས་ཐམས་ཅད་མི་ཤེས་ཏེ། །སྐྱེས་བུ་གཅིག་འགའ་ཞིག་ཀྱང་ནི། །མཐར་ཐུག་ཤེས་པ་ཡོད་པ་མིན། །མ་འོངས་པ་ལ་མངོན་སུམ་གྱིས། །ནུས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་མཐོང༌། །རྟགས་སོགས་རྣམས་ནི་མེད་པས་ནི། །རྗེས་དཔག་ལ་སོགས་སྐྱེས་མི་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་དབང་འདས་དོན་རྣམས་ལ། །དངོས་སུ་ལྟ་བ་པོ་ཡོད་མིན། །གང་ཞིག་རྟག་པའི་ཚིག་གིས་ནི། །མཐོང་བར་བྱེད་པ་དེས་མཐོང་འགྱུར། །དེ་ལྟར་མི་བཟོད་གང་ཞིག་ནི། །སྐྱེས་བུས་བྱས་པའི་གཞུང་གཞན་ལས། །དབང་འདས་དོན་གྱི་ཤེས་པ་ནི། །སངས་རྒྱས་སོགས་ལ་མངའ་སྙམ་ན། །དེ་ཡང་དེ་ཉིད་དང་མཚུངས་ཕྱིར། །དེའི་ངག་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཞིང༌། །སྐྱེས་བུ་ལ་ཡང་བརྗོད་བྱ་སྟེ། །སྔར་བཤད་གཏན་ཚིགས་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །བྱེད་པོ་བཅོས་མའི་ངག་ལ་ནི། །ཁྱེད་ཀྱིས་ཐོག་མེད་ཉིད་གང་བརྗོད། །ཚད་མིན་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་གྱུར་པས། །དེ་ནི་ཚད་ཉིད་སྒྲུབ་བྱེད་མིན། །གཞན་ལྟོས་ཉིད་ཀྱིས་ཟས་གཙང་གི །སྲས་ཀྱི་ངག་རྣམས་ཚད་མ་མིན། །རང་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་མ་མཐོང་
― DTG191_Page_0231 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས། །ཟས་གཙང་སྲས་མིན་ཡང་དེ་བཞིན། །དེ་འདྲའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་ནི། །ཐོག་མ་མེད་ཉིད་རྟོག་ན་ཡང༌། །ཚད་མིན་གོ་འཕང་གནས་ཉིད་ཕྱིར། །དེ་ལས་ཁྱད་པར་ཅན་མི་འགྱུར། །དེས་ན་དཔྱོད་པ་པ་འདྲར་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་སོགས་ལ་ཐོག་མེད་པའི། །སྤྱི་གང་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ན། །དེ་ནི་ཁྱད་པར་མི་ཤས་ཕྱིར། །དེ་དག་ལ་མཚུངས་འགྱུར་བ་མིན། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ཐོག་མེད་ཅན། །ཚད་ཉིད་དང་ནི་ཚད་མིན་འགྱུར། །ཚད་མ་དང་ནི་དེའི་སྣང་བ། །ཡོན་ཏན་སྐྱོན་གང་ཐོག་མ་མེད། །ཐོག་མ་མེད་པ་ཉིད་ཙམ་གྱིས། །དེ་ཀུན་མཚུངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཐོག་མཐའ་མེད་པའི་གསེར། །ཐ་སྙད་ཡན་ལག་གནས་པ་ཡིན། །དེ་བཞིན་སྒྱུ་མའི་གསེར་ཡིན་ཡང༌། །ཁྱེད་ལ་དེ་དག་ཅིས་མཚུངས་མིན། །སངས་རྒྱས་སོགས་ལ་ཀུན་མཁྱེན་དང༌། །རིག་བྱེད་ལ་བརྟག་ཉིད་ཡོད་གང༌། །གང་དག་གིས་ནི་མཚུངས་བརྗོད་པ། །ད་ནི་དེ་དག་ལ་ཁྱད་བརྗོད། །མིག་སོགས་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་མཁྱེན་ནི། །ད་ལྟར་རེ་ཤིག་མཐོང་མི་འགྱུར། །ཕྱོགས་གཅིག་རྟགས་ཏེ་ཡོད་མཐོང་མིན། །གང་གིས་ན་ནི་རྗེས་སུ་དཔོག །ལུང་གིས་སྒྲུབ་པ་འགའ་ཞིག་ཀྱང༌། །རྟག་པའི་ཀུན་མཁྱེན་རྟོགས་བྱེད་མིན། །བཅོས་མ་ཡིན་ཞིང་བརྫུན་པ་ཡིས། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་འགྱུར། །འོན་ཏེ་དེ་ཡི་ཚིག་ཉིད་ཀྱིས། །གཞན་གྱིས་ཀུན་མཁྱེན་རྟོགས་འགྱུར་ན། །དེ་དག་ཕན་ཚུན་རྟེན་ཡིན་པས། །ཇི་ལྟར་གྲུབ་པར་རིགས་པ་ཡིན། །ཀུན་མཁྱེན་གྱིས་བསྟན་ཉིད་ཀྱིས་ངག །བདེན་ཡིན་དེ་ཡིས་བདེ་ཡོད་ཉིད། །གྲུབ་པའི་རྩ་བ་གཞན་མེད་པས། །དེ་གཉིས་ཇི་ལྟར་གྲུབ་པར་འགྱུར། །ཀུན་མཁྱེན་མ་ཡིན་པས་བསྟན་པའི། །རྩ་བ་དང་བྲལ་ཚིག་གིས་ནི། །ཀུན་མཁྱེན་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ན། །རང་གི་ཚིག་གིས་ཅིས་བྱེད་མིན། །ཀུན་མཁྱེན་གཅིག་ནི་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། །ཀུན་མཁྱེན་མང་པོ་བརྟགས་དངོས་པོ། །གང་ཞིག་གཅིག་ནི་ཀུན་མཁྱེན་མིན། །དེ་ནི་ཀུན་མཁྱེན་བརྟགས་པ་ཡིན། །དེ་ཚེ་རྟོགས་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང༌། །དེ་ཤེས་ཤེས་བྱ་ཤེས་སྟོང་པས། །ཀུན་མཁྱེན་འདི་ཡིས་ཞེས་དེ་ལྟར། །ཤེས་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི། །རྟོགས་པར་
― DTG191_Page_0232 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་གྱུར་པ་དེ་ལ། །དེའི་ངག་ཚད་མ་ཉིད་མ་ཡིན། །རྩ་བ་མི་ཤེས་གཞན་དག་བཞིན། །སློབ་མ་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་རྟོགས་པའི། །དོན་རྣམས་མི་སླུར་བྱེད་ན་ཡང༌། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་གཞན་ཤེས་དོན་སྟོང་ཕྱིར། །སྐྱེས་བུ་ཀུན་ཤེས་ཤེས་བྱ་ལ། །མི་སླུ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དུས་གསུམ་འཇིག་རྟེན་གསུམ་གནས་པའི། །མི་རྣམས་དང་ནི་ཕྲད་པ་མེད། །ཅུང་ཟད་ཤེས་པ་པོས་ཀྱང་ནི། །མི་འགའ་ཞིག་ནི་འཁྲུལ་བྱེད་མིན། །གང་གིས་མོས་པར་འཁྲུལ་གྱིས་ནི། །ཀུན་མཁྱེན་ཡིན་པར་འཛིན་པར་བྱེད། །ཟོས་དང་བསམ་པ་ཚང་བ་དང༌། །ཡོད་པའི་རྫས་ནི་ཤེས་ནུས་པའི། །ཆོས་སོགས་ཤེས་དང་བྲལ་བ་ཅན། །འགའ་ཞིག་གཞན་གྱིས་ཤེས་རྣམས་ཀྱིས། །དེ་ལྟར་སྒྱུ་མ་མིག་འཕྲུལ་སོགས། །མཁས་འགའ་ཞིག་གིས་རྨོངས་པ་ནི། །འཁྲུལ་པ་སྐྱེད་པར་ནུས་ཡིན་ཏེ། །གང་གིས་དེ་དག་ཀུན་མཁྱེན་སྣང༌། །དེ་ལྟར་བྱུང་བརྗོད་གནའི་རབས་ལས། །གང་ཡང་ཚངས་སོགས་ཀུན་མཁྱེན་ཡིན། །གང་ལ་ཤེས་པ་ཐོགས་མེད་དང༌། །ཆགས་བྲལ་ཡིན་པར་སྟོན་པ་ཡིན། །སྔགས་ཀྱི་གབ་པའི་ཚིག་བཞིན་དུ། །དེ་ཡང་ཕལ་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད། །ཡང་ན་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་སོགས་པའི། །ཤེས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པར་བརྗོད། །ཆོས་ནོར་འདོད་དང་ཐར་པ་ལས། །སྐབས་ལ་བབ་པའི་བཞི་པོ་ལའང༌། །དེ་ཡི་ཤེས་པ་ཐོགས་མེད་གང༌། །དེ་ནི་དོན་ཀུན་ཡུལ་ཅན་མིན། །གང་ཕྱིར་ཐོགས་པ་མེད་ཙམ་གྱིས། །དོན་ཀུན་སྤྱོད་ཡུལ་བརྗོད་མི་འགྱུར། །རང་དོན་ལ་ཐོགས་མེད་པས་ཀྱང༌། །དེ་ནི་ཐོགས་མེད་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཇི་སྲིད་ཆོས་སོགས་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །དེ་ཡང་འབྲས་བཅས་ཤེས་པ་ཡིན། །ཤིང་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི། །ཤེས་ཀྱང་ཅུང་ཟད་དགོས་པ་མེད། །ཇི་སྙེད་ཐབས་དང་བཅས་ཤེས་པ། །གལ་ཏེ་དེ་ནི་ཐོགས་མེད་ན། །དེ་ཡིས་འདི་ལ་ཐོགས་མེད་པའི། །ཤེས་པའི་ཐ་སྙད་རྙེད་འགྱུར་བའི། །བདག་ཁོ་ན་ཡི་རྣམ་ཤེས་ནི། །བསམ་གཏན་གོམས་པས་འཇུག་པ་གང༌། །ད་ཉིད་ལ་ཐོགས་མེད་ཡིན་ན། །དེ་ཡི་ཤེས་པ་ཐོགས་མེད་བརྗོད། །ཡེ་ཤེས་ཆགས་བྲལ་དབང་ཕྱུག་ནི། །མི་ཟད་བཅུ་དང་ལྡན་པ་ཅན། །བདེ་བྱེད་ཅེས་ནི་གང་གྲགས་པ།།
― DTG191_Page_0233 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཡང་བདག་བསམ་པ་ཡིས་ཤེས། །རྣམ་པར་དག་པའི་མཐའ་མཐོང་གང༌། །དེ་ཉིད་ཤེས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡི་རྒྱུ་མཚན་མ་དག་པས། །གང་བྱུང་དེ་ནི་མི་ཤེས་བརྗོད། །འོན་ཀྱང་རིག་ལུས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །ཚངས་པ་ཁྱབ་འཇུག་དབང་ཕྱུག་རྣམས། །ཀུན་ཤེས་ངོ་བོར་རིག་བྱེད་ལས། །ཀུན་མཁྱེན་མི་ནུས་ག་ལ་ཡོད། །གང་ན་གནས་པའི་ལྷ་མཆོག་གསུམ། །གང་ན་མི་ནི་སངས་རྒྱས་སོགས། །གང་གིས་མཚུངས་པ་དེ་དག་ཀྱང༌། །ཀུན་མཁྱེན་ཞེས་བྱ་རྨོངས་པས་མཐོང༌། །རིག་བྱེད་རྟག་པའི་ལུང་ལས་ནི། །ཚངས་པ་ལ་སོགས་གསུམ་བསྟན་ཡིན། །དེ་རྟག་ཉིད་ཕྱིར་རིག་བྱེད་ཀྱི། །རྟག་པ་ཉིད་ནི་ཉམས་མི་འགྱུར། །དེ་དག་རྟག་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། །རྟག་ཏུ་ལས་དང་ལྡན་པ་ཅན། །རྟག་པའི་རིག་བྱེད་བརྗོད་བྱ་ཉིད། །སྲིད་ཕྱིར་དེ་དག་འགལ་པ་ཡིན། །མི་རྟག་པ་ཡི་སངས་རྒྱས་སོགས། །རྟག་པའི་ལུང་ལས་རྟོགས་མི་འགྱུར། །ལུང་ནི་རྟག་ཉིད་དུ་འདོད་ན། །ཀུན་མཁྱེན་བརྟགས་པ་དོན་མེད་ཡིན། །དེ་ལ་ཀུན་མཁྱེན་ཤེས་བྱེད་པས། །རིག་བྱེད་པས་རྟོགས་དེ་མཆོག་ཡིན། །རིག་བྱེད་ཀྱིས་རྟོགས་ཀུན་མཁྱེན་གྱིས། །བར་ཆོད་ཆོས་ནི་རྟོགས་པ་བས། །བར་དུ་མ་བསྒྲིབས་ཆོས་སོགས་ཀྱི། །ཤེས་པ་ཁོ་ན་ཁྱད་བཅས་ཀྱི། །དེ་ལྟར་ལུང་གིས་རྟོགས་བྱ་ཉིད། །ཀུན་མཁྱེན་ལ་ནི་ཡོད་པ་མིན། །གལ་ཏེ་ཀུན་མཁྱེན་འདྲ་གང་ཞིག །ད་ལྟར་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ན། །དེ་ཚེ་ཉེ་བར་འཇལ་སྟོབས་ཀྱིས། །ཀུན་མཁྱེན་ཡོད་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར། །མི་རྣམས་ཀུན་མཁྱེན་མི་མཐོང་ནས། །དེ་ལྟར་ཀུན་མཁྱེན་ཡོད་མ་གྱུར། །དེ་དང་འདྲ་བའི་ཉེར་འཇལ་བས། །ལྷག་མ་ཀུན་མཁྱེན་མིན་པར་ངེས། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་སོགས་ཡུལ་ཅན། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ། །གལ་ཏེ་ཀུན་མཁྱེན་མེད་པ་ན། །གཞན་དུ་མི་འཐད་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་མཁྱེན་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཅན། མངོན་སུམ་སོགས་ནི་བཀག་ན་ཡང༌། །དོན་གྱིས་གོ་བས་ཀུན་མཁྱེན་ནི། །འདི་ལྟར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཡང་ན་སྤྱིར་མཐོང་བ་ཅན་གྱི། །འདིར་ནི་སྒྲུབ་པ་འཇུག་བ་རུ། །ཀུན་མཁྱེན་ལ་ནི་བརྗོད་པ་རུ། །གཞན་དུ་ཤེས་སྔོན་སོང་མཐོང་ཕྱིར། །ཉེར་བསྟན་འགའ་ཞིག་གང་ཡིན་
― DTG191_Page_0234 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། །བརྗོད་པ་ཤེས་པ་སྔོན་སོང་ཉིད། །ཨ་རུ་ར་སོགས་ནུས་རྣམས་ཀྱི། །ཉེར་བསྟན་དེ་ལྟའི་རྣམས་ཅན་བཞིན། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་ཉེར་བསྟན་འདི། །དེས་བྱས་བསྟན་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཡི་ཤེས་པ་སྔོན་སོང་ཉིད། །དེ་ཕྱིར་དེ་ལ་རྗེས་དཔོག་འགྱུར། །གཞན་དུ་ཡང་ནི་འབད་ཉིད་ཕྱིར། །ཆོས་ཀྱི་གོ་བས་རྟོགས་མི་ནུས། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་རྗེས་དཔག་ཀྱང༌། །དེ་ནི་ལེགས་པར་གནས་པ་ཡིན། །རིག་བྱེད་རྟོགས་ཤིང་ཐོས་ཕྱིར་དང༌། །རྨོངས་ནས་རྨི་ལམ་སོགས་མཐོང་ཕྱིར། །གང་ཕྱིར་ཡིད་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ། །གཞན་དུ་འཐད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །རིག་བྱེད་མི་ཤེས་གང་ཞིག་ནི། །དེ་དག་རིག་བྱེད་ལས་བྱུང་མིན། །དེས་ན་རྨོངས་བ་འབའ་ཞིག་གིས། །དེ་དག་གིས་ནི་བསྟན་པར་བྱས། །ཡང་ན་སློབ་མ་རྨོངས་དོན་དུ། །དེ་ལ་མི་བརྟེན་པའི་རྨོངས་པས། །ངན་པར་སྟོན་པར་བྱེད་རྣམས་ཀྱི། །ཉེར་བསྟེན་འཇིག་རྟེན་ན་འཇུག་འགྱུར། །གལ་ཏེ་དེ་ནི་རིག་བྱེད་ཀྱི། །རྩ་ཅན་ཡིན་ན་ཡིད་སོགས་བཞིན། །རིག་བྱེད་སྨྲ་པོ་ཁོ་ན་ལ། །དེ་དག་དེ་ལྟར་སྟོན་པར་འགྱུར། །གང་ཕྱིར་དམངས་རིགས་རྨོངས་པ་ལ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཉེར་བསྟན་བྱས། །དེས་ན་སྐྱོན་བརྗོད་ཀུན་རྫོབ་པར། །སྒྱུ་ལས་བཞིན་དུ་དེ་ཤེས་བྱས། །གསུམ་རིག་ཡིད་ལ་སོགས་རྣམས་གང༌། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་ངེས། །གསུམ་རིག་པས་བསྟེན་བསྟན་བཅོས་ཅན། །དེ་དག་རིག་བྱེད་བྱུང་ཚིག་ལྟར། །རིག་བྱེད་ངག་རྣམས་མ་མཐོང་བའམ། །ཚད་མ་རྣམས་ལ་མ་བརྟེན་ཅིང༌། །དེ་བཞིན་བསྟན་བཅོས་རྩོམ་པའམ། །སྟོན་པར་འཐད་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མི་སྡུག་ཞིག་ཅིག་ཀུན་མཁྱེན་སྲིད། །ཡང་ན་ལ་ལར་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད། །ཡོད་ཀྱང་སྒྲུབ་གང་རབ་སྦྱར་བྱས། །དེ་ནི་དམ་བཅའ་མ་ཚང་ཉིད། །སྒྲུབ་པར་འདོད་པའི་དོན་གང་ཡིན། །དེ་ནི་འདི་ཡིས་མངོན་བརྗོད་མིན། །གང་བརྗོད་དེ་ནི་གྲུབ་ན་ཡང༌། །དགོས་པ་ཅུང་ཟད་ཡོད་མ་ཡིན། །གང་གི་ལུང་ནི་བདེན་ཉིད་དུ། །གྲུབ་ཕྱིར་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་བརྗོད་ཡིན། །དེ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡི། །སྤྱི་སྒྲུབ་ཙམ་གྱིས་མི་རྙེད་དོ། །ཇི་སྲིད་སངས་རྒྱས་ཀུན་མཁྱེན་མིན། །དེ་སྲིད་དེ་ཚིག་ལོག་པ་ཡིན། །གང་ཡང་རུང་བ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད། །གྲུབ་ཀྱང་དེ་བདེན་གང་ལ་འགྱུར། །གང་
― DTG191_Page_0235 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་ཀུན་མཁྱེན་གཞན་གྲུབ་ན། །གཞན་གྱིས་ཚིག་ནི་བདེན་ཉིད་མེད། །གཞི་མཐུན་པ་ཡིས་དེ་དག་ནི། །ཡན་ལག་ཡན་ལག་ཅན་ཉིད་འགྱུར། །འཇིག་རྟེན་ན་ནི་ཐམས་ཅད་གང༌། །དེ་འགའ་ཞིག་གི་མངོན་སུམ་ཡིན། །གཞལ་བྱ་ཤེས་བྱ་དངོས་ཉིད་ཕྱིར། །ཞོ་ཡི་གཟུགས་དང་རོ་སོགས་བཞིན། །ཤེས་བྱེད་འདིར་ནི་མ་བསྟན་པས། །ཕྱོགས་ནི་མ་ཚད་ཉིད་དུ་འགྱུར། །གང་ཞིག་ཀུན་མཁྱེན་འདོད་པ་ཡིན། །འདི་ལྟར་དེ་ནི་བསྟན་བྱས་མིན། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་པ། །འགའ་ཞིག་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་འགྱུར་ན། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཚད་མ་རུ། །དེ་ཡི་ཤེས་པས་ཅི་ཞིག་དགོས། །ས་བཅུ་ལ་བཞུགས་པ་ཡང་ནི། །འདོད་ཆགས་སོགས་ཀུན་ཟད་བ་ན། །དག་ཅིང་ཤེལ་དང་མཚུངས་པ་ཡི། །ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཡིན། །བསམ་གཏན་ལ་བཞུགས་དོན་ཀུན་གྱི། །ཡུལ་ཅན་སེམས་བརྩེ་གཅིག་འཛིན་པས། །དེ་བཞིན་དོན་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱབ་པར། །ཉེ་བར་བསྟན་པར་ནུས་མ་ཡིན། །གང་ཚེ་སྤྱི་བརྗོད་བྱེད་པོ་བཞིན། །སུ་ཞིག་ཅུང་ཟད་སྟོན་བྱེད་ན། །ཕྱོགས་གཅིག་ཤེས་པས་དེ་སྨྲས་ཡིན། །ཀུན་མཁྱེན་གྱིས་གསུང་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་བསམ་གཏན་ལ་བཞུགས་ན། །ཡིད་བཞིན་རིན་ཆེན་བཞིན་བཞུགས་པས། །རྩིག་སོགས་ལས་ཀྱང་བསྟན་བ་རྣམས། །ཇི་ལྟར་བསམས་བཞིན་འབྱུང་བར་འགྱུར། །མི་རྣམས་ཤེས་པར་འདོད་དོན་ཀུན། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཤེས་པར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་རིགས་པ་ཕན་པ་རྣམས། །དེ་དག་མྱུར་བར་ཐོབ་པར་འགྱུར། །དེ་ལྟ་བུ་སོགས་བརྗོད་པ་ནི། །དད་དང་ལྡན་ལ་མཛེས་པ་ཡིན། །ཁོ་བོ་རིག་པ་དོན་གཉེར་གང༌། །དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་མིན། །རྩིག་སོགས་ལས་བྱུང་ཚིག་རྣམས་ནི། །ཡིད་ཆེས་པས་བསྟན་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་སུ་ཡིས་སྨྲས་བྱས་པས། །དེ་དག་ལ་ཡིད་ཆེས་མི་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་ཡིན་ནམ་ཅི། །བྲམ་ཟེ་སླུ་བར་བྱེད་པ་ཡིས། །རིང་ན་གནས་པས་སྒྲ་བརྙན་བཞིན། །རྩེད་མོ་བྱེད་པར་སྨྲས་སམ་ཅི། །ཡང་ན་གནོད་བྱེད་ཤ་ཟ་སོགས། །མ་མཐོང་བས་ནི་སྨྲས་སམ་ཅི། །དེས་ན་ཤེས་རབ་ང་རྒྱལ་ཅན། །དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་མི་བྱའོ། །འདི་
― DTG191_Page_0236 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་སྐྱེས་བུའི་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད། །རང་དབང་ཉིད་ཀྱིས་གཞི་མེད་ཡིན། །སླར་ཡང་འདི་ལྟར་དཔྱད་བྱ་སྟེ། །ཀུན་མཁྱེན་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་ཡིན། །རིམ་གྱིས་སམ་ནི་ཅིག་ཅར་རམ། །དངོས་ཀུན་རང་བཞིན་གཅིག་གིས་སམ། །གཙོ་བོ་ཅི་ཞིག་ནམ་ནུས་ལས། །བྱུང་དང་འབྱུང་དང་ད་ལྟར་གྱི། །དངོས་པོ་མཐའ་ཡས་རེ་རེ་ནས། །རིམ་གྱིས་ལོ་ནི་བརྒྱ་ཡིས་ཀྱང༌། །སུ་ཞིག་གིས་ནི་ཤེས་པར་ནུས། །ཅིག་ཅར་གཙང་དང་མི་གཙང་སོགས། །རང་བཞིན་རྣམས་ནི་འགལ་བ་ཅན། །བློ་གཅིག་གིས་རྟོགས་མ་མཐོང་སྟེ། །ཐ་དང་བློ་རྣམས་ལ་ལར་བཅས། །རྣམ་དབྱེ་མ་བྱས་པའི་ངོ་བོས། །དངོས་པོ་ཀུན་ནི་གང་གིས་རྟོགས། །དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་རང་མཚན་ཉིད། །དེ་ཡིས་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྤྱི་ཡི་ངོ་བོ་རྟོགས་བྱེད་པོ། །ཀུན་མཁྱེན་ཡིན་པ་དེས་ཅི་དགོས། །རྣམ་པ་གཞན་ནི་རྟོགས་པ་ཡིས། །དངོས་པོ་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །རྣམ་པ་གཅིག་བཅས་རྣམ་ཤེས་དེ། །ཡང་དག་མ་ཡིན་ལོག་མ་ཡིན། །ཡང་དག་ཡིན་ན་མཐོང་གནོད་འདི། །ཐམས་ཅད་གཉིས་མེད་ཐལ་བར་འགྱུར། །དེས་ཀྱང་ཀུན་མཁྱེན་སློབ་མ་དང༌། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་དེས་བསྟན་པར། །མི་མཐུན་ཐ་དད་དངོས་ཉིད་ཀྱི། །རང་བཞིན་ངེས་བཟུང་མ་བྱས་ཕྱིར། །གཅིག་རྟོགས་ལོག་ཉིད་ཡིན་པ་ན། །ཀུན་མཁྱེན་འཁྲུལ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །དེ་ཚེ་དེ་ཡི་ཚིག་དད་པ། །རིགས་མིན་ཉོན་སོགས་དག་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ། །ཏིང་འཛིན་ལས་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས། །རྒྱུ་བཅས་ལས་བཅས་འབྲས་གང་མཁྱེན། །དེ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་འདོད་ན། །མངོན་སུམ་རྗེས་དཔག་སྒྲ་ལས་བྱུང༌། །དོན་གྱིས་གོ་དང་དངོས་མེད་པའི། །ཚད་མ་འདི་ནི་སྒྲུབ་བྱེད་ན། །མེད་པས་དེ་འདྲ་ཡོད་མ་ཡིན། །རིམ་གྱིས་སམ་ནི་ཅིག་ཅར་གྱིས། །ཇི་ལྟར་འབྲས་མེད་རྗེས་དཔག་ཡིན། །ནུས་པ་ཡང་ནི་ཡོད་མིན་ཏེ། །ཡང་ན་ཐམས་ཅད་ནུས་ལྡན་ཉིད། །ཀུན་གྱིས་ཐམས་ཅད་རྟོག་པ་ན། །ཞིང་ཞེས་ནུས་དང་ལྡན་པ་རྣམས། །ཐབས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །དེ་དག་གས་ནི་ཀུན་ཤེས་མིན། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ཐབས་རྙེད་པ། །སྐྱེས་ཀུན་མ་ལུས་མཚན་ཉིད་ཅན། །
― DTG191_Page_0237 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་ཀུན་མཁྱེན་གཅིག་འགའ་ཞིག །ཞེས་བྱ་དེ་ནི་ཚད་མེད་ཅན། །གང་ཚེ་འདི་ལྟར་ཀུན་མཁྱེན་ནི། །འགའ་ཞིག་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཚེ་ཆོས་རྟོགས་པ་ཡི་རྒྱུ། །སྐྱེས་བུས་བྱས་པའི་ཚིག་མ་ཡིན། །དེ་ལྟར་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི། །དཔྱོད་བ་པ་རྣམས་རང་རང་གིས། །ཐོས་པ་འདོད་པས་འདི་ལྟར་གནས། །རིག་བྱེད་རྣམས་ལ་རྒྱས་པ་རུ། །སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །དེ་ཕྱིར་དབང་འདས་དོན་རྣམས་ནི། །དངོས་སུ་གཟིགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན། །རྟག་པའི་ཚིག་ནི་འགའ་ཞིག་གིས། །མཐོང་མིན་མི་སྲིད་པ་ཡི་ཕྱིར། །རྟག་པའི་ཚིག་གི་ནུས་པ་ནི། །རང་དང་གཞན་ལས་ཀྱང་མེད་དེ། །རང་གི་དོན་ཤེས་སྐྱེད་པ་ལ། །རིམ་དང་ཅིག་ཅར་འགལ་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཕྱིར་མཐོ་རིས་མཆོད་སྤྱིན་སོགས། །རང་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་ནས་བསལ་བྱས། །ཁྱེད་ལ་རིག་བྱེད་བྱེད་པོ་ཡང༌། །དེ་འདྲ་དབང་འདས་དོན་མཐོང་ཡོད། །སྐྱེས་བུའི་དོན་གྱིས་གཙོ་མཁྱེན་བའམ། །ཆོས་ཐམས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད། །དེ་ནི་ཁས་ལེན་མ་ཡིན་ན། །གཞན་དུ་རིག་བྱེད་ཚད་མི་འགྱུར། །དེས་ན་དོན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡི། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་མཁྱེན་ཁས་བླངས་པས།། ཁྱེད་ཀྱིས་རྒྱས་པར་བྱས་པ་ཡི། །དགག་པ་དེ་ལ་གནོད་པར་འགྱུར། །གཞན་ཡང་སྐྲ་དང་བ་སྤུ་གང༌། །དེ་དག་ཤེས་པ་སུས་ནུས་འོས། །དེ་ནི་རྒྱུ་མེད་ཁོ་ན་རུ། །རྒྱལ་པོའི་བཀག་དང་འདྲ་བར་སྨྲས། །གང་ཕྱིར་འགའ་ཡི་མི་གཡོ་བའི། །དྲི་མེད་ཡེ་ཤེས་མར་མེ་ཡིས། །དངོས་པོ་མ་ལུས་གསལ་བྱེད་པ། །དེ་ལ་གནོད་ཅན་སྨྲས་མ་ཡིན། །མི་སྣང་བ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ནི། །དེ་མེད་པར་ནི་འབྱུང་མིན་ཏེ། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི། །རྒྱུ་དང་ཁྱབ་བྱེད་མེད་པ་ན། །རྒྱུ་ལྡན་ཁྱབ་པར་བྱ་བདག །འདིར་ནི་ལྡོག་པར་རིགས་པ་ཡིན། །དེ་ལས་བྱུང་དེ་བདག་ཉིད་ཕྱིར། །མེ་དང་ཤིང་ནི་མེད་པ་ན། །དུ་བ་ཨ་མྲ་ལ་སོགས་བཞིན། །དེ་ལྟ་མིན་ན་རྒྱུ་མེད་དང༌། །ཐ་དད་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་དོན་རྣམས་མ་ལུས་ལ། །རང་གི་དམིགས་པའི་རྒྱུ་དང་ནི། །ཁྱབ་བྱེད་ཉིད་དུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི། །ཚད་མ་འགའ་ལས་ངེས་བྱས་ན། །དེ་ཡི་ཚེ་ཁྱེད་
― DTG191_Page_0238 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབད་མེད་པར། །དོན་ཀུན་ཤེས་པར་གྲུབ་པ་ཡིན། །དེས་ན་ཁྱེད་རང་ཀུན་མཁྱེན་པས། །བདག་ཉིད་རང་ལ་ཅི་ཕྱིར་སྡང༌། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཁྱེད་ལ་ནི། །ཀུན་མཁྱེན་འདི་ནི་སྣང་མི་འགྱུར། །དེས་སྣང་གྱུར་ན་ཁྱོད་རང་ནི། །འབད་བ་མེད་བར་ཀུན་མཁྱེན་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ལའང་དོན་ཀུན་གྱི། །ཡུལ་ཅན་ཤེས་པ་ཡོང་པ་ན། །དེ་ཚེ་དོན་ཀུན་ཡུལ་ཅན་གྱི། །ཤེས་པ་ཁྱེད་ལ་སྣང་བར་འགྱུར། །གང་ཁྱོད་དོན་ཀུན་ཡུལ་ཤེས་མེད། །དེ་ལ་དེ་ནི་ཇི་ལྟར་སྣང༌། །དེས་རྒྱུ་ཁྱབ་བྱེད་བདག་ཉིད་ཀྱི། །རང་བཞིན་མི་སྣང་ངོ་བོའི་ཕྱིར། །ཁྱེད་ཀྱིས་མ་མཐོང་ཁྱད་པར་འདི། །ཀུན་མཁྱེན་པ་ནི་མི་གྲུབ་པོ། །མི་མཐོང་རྣམ་གསུམ་ཅན་འདི་ཡང༌། །སྣ་ཚོགས་ངོ་བོར་འཇུག་འགྱུར་ཏེ། །དེ་དང་དེ་འགལ་ལ་སོགས་པ། །མི་རྟོགས་རྟོགས་དབྱེའི་སྦྱོར་སྒོ་ནས། །ཀུན་མཁྱེན་མེད་པར་བསྒྲུབས་པ་ལ། །རྩ་བའི་དབྱེ་བས་ངོ་བོ་ཅན། །མི་དམིགས་འདི་ནི་ནུས་བྲལ་བར།། བསྒྲུབས་ན་གཞན་དགའ་འབད་བྱེད་སེལ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་ཉིད་ཁྱབ་བྱ་དང༌། །ཁྱབ་བྱེད་ཉིད་དང་འགལ་བ་ཉིད། །སྣང་ཉིད་ཡིན་ན་གྲུབ་འགྱུར་ཏེ། །གང་ཡང་བདག་ཉིད་ཁྱབ་པ་ཅན། །ཁྱེད་ལ་ཀུན་མཁྱེན་མི་སྣང་བས། །དེས་ན་མི་དམིགས་དེ་དག་རྣམས། །དེ་སྤོང་བར་ནི་བྱེད་ནུས་མིན།། དགག་པའི་ཡན་ལག་གཞན་ཡང་མེད། །གལ་ཏེ་མ་མཐོང་ཙམ་གྱིས་ནི། །ཀུན་མཁྱེན་འགོག་པར་བྱེད་ཡིན་ན། །དེ་ཚེ་ཁྱེད་ཀྱིས་མར་མེ་བསྐོར། །བྱས་ལ་སོགས་ཀྱང་བཀག་པར་འགྱུར། །བུ་ཞེས་བྱ་བའི་འབྲས་མཐོང་ཕྱིར། །དེ་རྒྱུ་ཡོད་པར་རྟོགས་ཤེ་ན། །དེ་མེད་ཀྱང་ནི་འབྲས་བུ་དེ། །འགའ་ཞིག་ལ་སྣང་མ་ཡིན་ནམ། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱིས་དམིགས་པས་ན། །དེ་ནི་མེད་པར་རྟོགས་པ་མིན། །ཁྱེད་ལ་གཞན་གྱི་དམིགས་དེ་ནི། །ཡུལ་ཅན་ཇི་ལྟར་གྲུབ་མིན་ནམ། །ཉེར་བསྟན་ཕྱིར་ན་དེ་བཞིན་དུ། །འདི་ལ་ཀུན་མཁྱེན་ལ་ཅིས་མེད། །རང་གིས་སྨྲས་པ་འདི་ཡང་ནི། །འདིར་ནི་ཅི་ཡི་ཕྱིར་མ་མཐོང༌། །སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱང་རྟག་ཏུ་ནི། །ཕལ་ཆེར་བརྫུན་ནི་སྨྲ་བ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་ད་ལྟར་ཡིད་ཆེས་མེད། །དེ་ལྟར་འདས་དོན་སྨྲས་ལའང་ཡིན། །ཉེར་བསྟན་པའམ་འདིར་ཚད་མ། །ཉིད་མིན་ཡིན་མོད་དེ་ལྟ་ནའང༌། །ཁྱེད་ཀྱིས་ཀུན་མཁྱེན་མ་
― DTG191_Page_0239 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམིགས་ཞེས། །ངེས་པ་འདི་ནི་གང་ལས་སྐྱེས། །སེམས་ཅན་བདག་ཉིད་མ་མཐོང་ན། །དེ་ལྟ་བུ་ཡི་ངེས་འབྱུང་འགྱུར། །དེ་དག་མཐོང་ན་ཁྱོད་དང་ནི། །ཀུན་མཁྱེན་འགྱུར་བར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟ་མིན་ན་ཐེ་ཚོམ་ནི། །དམིགས་པ་ལ་ཡང་ཡོད་བཞིན་རིགས། །འགའ་ཞིག་ཀུན་མཁྱེན་ཡིན་པས་ན། །རང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ནི། །རིག་པར་འགྱུར་གྱི་དོགས་ཡིན་ཏེ། །དེ་ནི་བདག་གསལ་མཐོང་བ་ཡིན། །དེ་ཡང་དེ་ལྟར་དོགས་པ་ན། །ཀུན་གྱིས་མ་མཐོང་ངེས་པ་མེད། །འདི་ལྟར་ཐམས་ཅད་སྒྲ་ཡིས་ནི། །སྲོག་ཆགས་ཐམས་ཅད་འདོད་པ་ཡིན། །དེ་ཡང་ཀུན་ལ་ཕྱི་ནང་མེད། །དེས་ན་མ་མཐོང་ངེས་པ་མེད། །དེ་གཅིག་ཡོངས་སུ་སྤོང་བས་ན། །འདིར་ནི་འབྲེལ་པ་འགའ་ཞིག་ཡོད། །གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་ཕྱིར། །རང་གི་ཆགས་སོགས་ལྡོག་མི་འགྱུར། །ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་འགའ་ཞིག་ཀྱང༌། །རྗེས་སུ་དཔག་པས་རྟོགས་པར་འགྱུར། །རེས་འགའ་ཁོ་ན་འགའ་ཞིག་གི །བློ་རྣམས་ལ་ལར་ཁྱད་བཅས་ཡིན། །འདི་ལྟར་རིག་བྱེད་ལ་སོགས་ལ། །སྐད་ཅིག་ཉིད་སོགས་སྒྲུབ་པ་ནི། །སྔར་ནི་གསལ་བར་བསྟན་ཟིན་ཀྱང༌། །རྨོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉེར་མཚོན་མིན། །དེ་ལྟར་དགོས་པ་འདི་ལ་ནི། །ཚད་མ་མེད་པའང་དེས་མི་འགྱུར། །གང་ལ་གཉིས་སྐྱེས་དགོས་མེད་པར། །ཀུན་མཁྱེན་མེད་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཡིན། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་མེད་ན་ཡང༌། །དེ་ཡིས་ཀུན་མཁྱེན་མེད་དེས་མིན། །དུ་སོགས་འབྲས་བུ་མི་རྩོལ་བའི། །མེ་སོགས་ཡོད་ཉིད་ལ་བཞིན་ནོ། །རེས་འགའ་དམིགས་པའི་དོན་ལ་ནི། །ཐེ་ཚོམ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནམ། །མཐེ་ཡོར་བཞིན་དུ་འདི་ལྟར་ནི། །དེ་ནི་གཉིས་ཀའི་ཆར་བརྟེན་ཡིན། །གང་ཕྱིར་རེས་འགའ་མཐོ་ཡོར་མིན། །མཐོང་ན་དེ་ལ་བརྟེན་པ་ཡི། །ཐེ་ཚོམ་དེར་ནི་རིགས་པ་ཡིན། །ཀུན་མཁྱེན་དེ་ལྟར་མཐོང་མ་ཡིན། །རྣམ་པ་འདི་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིས། །མ་ཡི་མེ་སྐོར་ལ་སོགས་པ། །ཐེ་ཚོམ་མེད་པས་མེད་པ་རུ། །བླ་ལྡན་ཁྱེད་ལ་ཐལ་མིན་ནམ། །དངོས་པོ་རྣམས་ནི་ཡོད་མེད་དུ། །ཚད་མ་ངེས་པར་ལྡོག་པའི་ཕྱིར། །ཁོ་བོས་ཚད་མ་མེད་ན་ཡང༌། །འདིར་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཡོད་པར་སྨྲས། །མིག་སོགས་རྣམས་
― DTG191_Page_0240 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་ཉམས་པ་ནི། །དངོས་ཡོད་ཀྱང་ནི་ཚད་མི་འཇུག །དེ་རྣམས་མ་ཉམས་པ་ཉིད་ཀྱང༌། །དངོས་པོ་མེད་ཕྱིར་བུམ་སོགས་བཞིན། །དེས་ན་མི་དམིགས་འབའ་ཞིག་ནི། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སྣང་བའི་ཕྱིར། །དེས་ན་ཚད་མ་མེད་ན་ཡང༌། །ཀུན་མཁྱེན་ཐེ་ཚོམ་འགྱུར་བའི་མཆོག །དེ་ནི་ཡོད་ཀྱང་གཞན་རྟོག་བཞིན། །རྨོངས་པས་དངོས་སུ་མཐོང་མ་ཡིན། །ལྕགས་གོང་དང་ནི་མདག་མ་ཡི། །མེ་བཞིན་འབྲས་བུ་མི་སྐྱེད་དོ། །གཞན་རྟོགས་ལས་བྱུང་ཆགས་པ་བཞིན། །དེ་ཡི་འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་མིན། །འབྲས་བུ་སྣང་ཡང་དེ་དང་ནི། །འདི་ལ་རྗེས་འགྲོ་རྟོགས་པ་མིན། །གང་ཕྱིར་རྨོངས་པའི་བློ་མཐོང་ལ། །རྟག་ཏུ་མཁྱེན་ཀུན་སྣང་མི་འགྱུར། །དེའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དེས། །མེད་པར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཚད་མའི་དངོས་པོའི་རྒྱུ་དང་ནི། །ཁྱབ་བྱེད་ཉིད་ནི་མིན་པར་བཤད། །དེ་ལོག་ན་ནི་དེ་ཡོད་པར། །མཐོང་ཡིན་དེས་ན་ཐེ་ཚོམ་བཤད། །དེ་ཕྱིར་ཀུན་མཁྱེན་ཡོད་པ་རུ། །གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་ནི། །ཅུང་ཟད་ཡོད་མིན་འདིའི་སྒྲུབ་བྱེད། །རྒྱས་པར་མངོན་པར་འཆད་པར་འགྱུར། །མ་ལུས་དོན་ནི་ཡོངས་ཤེས་པས། །སྒྲུབ་པ་འབྲས་བུ་མེད་ཡིན་ཡང༌། །བློ་བཟངས་བདེ་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི། །སེམས་འདིས་འབད་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །མཐོ་རིས་ཐར་པ་ཐོབ་བྱེད་པའི། །རྒྱུ་ནི་དངོས་སུ་ཁྱེད་འབའ་ཞིག །ཡོད་པར་རྟོགས་ཏེ་འོན་ཀྱང་ནི། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར། །དེས་ཀྱང་གནོད་པ་མེད་པས་ན། །སྒྲུབ་པ་གསལ་བར་ཡོད་པ་ནི། །ཅི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ། །རྨོངས་པའི་བློ་ཅན་ལོག་རྟོགས་བྱེད། །འདི་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ན་ཡང༌། །གནོད་བྱེད་ངེས་པར་མ་བྱས་པར། །ཐེ་ཚོམ་འགྱུར་ཏེ་དེ་དག་ལ། །དེས་འདིའི་རྒྱུ་མཚན་ག་ལས་བྱུང༌། །བསྐུལ་བ་ཁོ་ནས་བྱུང་བ་སོགས། །རྟོགས་པར་ནུས་ཏེ་གཞན་གྱིས་མིན། །གཞན་ནི་མེད་པར་ངེས་པ་ན། །དེ་ལྟར་ངེས་འདི་རིགས་པ་ཡིན། །སྐྱེས་བུའི་དོན་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཡི། །དོན་ཀུན་མཁྱེན་པ་རབ་བསྒྲུབ་ཕྱིར། །ཚད་མ་དེ་ལ་སྔར་བསྟན་ཟིན། །ཕྱི་ནས་གཞན་ནི་འཆད་པར་འགྱུར། །དེས་ན་འགྲོ་ཀུན་ཕྲ་བ་ཡི། །དབྱེ་བ་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྒྲུབ་ན། །གཞུང་རྩོད་དག་ལ་
― DTG191_Page_0241 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྩོན་པ་ཡིས། །གནས་མིན་འཇིག་རྟེན་ཉོན་མོངས་མིན། །འཇལ་བར་བྱེད་པ་ཀུན་འབྲེལ་བའི། །མངོན་སུམ་སོགས་ནི་མ་བཀག་ཕྱིར། །སྡིག་པ་དང་ནི་བསོད་ནམས་དག །ལུང་ཙམ་འབའ་ཞིག་གིས་རྟོགས་མིན། །དཔྱོད་བ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནི། །དེ་ཙམ་གྱིས་མི་གྲུབ་ཀྱང་བླ། །ཀུན་མཁྱེན་སྤོང་བའི་འབད་པ་གང༌། །དེ་ནི་གཞན་དག་རྨོངས་པས་བྱས། །རྩ་བ་མ་ཆད་བ་ཉིད་ཕྱིར། །ཆོས་ཉིད་མཁྱེན་པ་ཉམས་པ་མིན། །ཀུན་མཁྱེན་སྐྱེས་བུར་གང་གིས་སྨྲས། །དེ་དག་གིས་བློའི་ཁྱད་པར་བསྟན། །ལྕེ་ཡི་དབང་པོ་དང་འབྲེལ་པའི། །ཆང་སོགས་མི་གཙང་རོ་སོགས་རྣམས། །གལ་ཏེ་དེ་དག་དེ་བསྟར་ན། །དེ་ལྟ་ན་དེ་སྨད་བར་འགྱུར། །ཡང་དག་དོན་བསྒོམས་ལས་བྱུང་བ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིས། །སྨད་པར་གྱུར་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ། །མ་ཕྲད་ཉིད་དང་རིག་པར་འགྱུར། །གང་ཕྱིར་སྐྱོབ་པ་ཡི་ནི་གསུང༌། །རིག་བྱེད་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་དོན། །སྟོན་པར་བྱེད་ཕྱིར་སྣང་མིན་ཏེ། །དེས་ན་དེ་ཉིད་ཀུན་མཁྱེན་དུ། །སྲིད་ཡིན་མུ་སྟེགས་མ་ལུས་དང༌། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་གནས་པ་ན། །ཚད་མས་གནོད་པའི་བདག་སོགས་ནི། །རིག་བྱེད་བརྫུན་པར་བསྟན་པ་ཡིན། །གཞན་གྱིས་ཤེས་མིན་ཞི་བའི་སྒོ། །ལྟ་བ་ངན་པ་འཇིག་བྱེད་པ། །གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར། །བདག་མེད་དེ་ཡིས་གསལ་བར་གསུངས། །འཁོར་བ་པས་ནི་མ་གོམས་པ། །ཤེས་ན་ཕུང་ཁྲོལ་ཀུན་ལྡོག་མེད། །དེ་གོམས་པ་དང་ལྡན་རྣམས་ལ། །ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་མཆོག །དེ་འདྲ་མཆོག་གྱུར་དེ་ཉིད་ནི། །གལ་ཏེ་སྙན་ངག་མཁན་ཤེས་ན། །སྐྱེས་བུའི་དོན་གྱི་གཙོ་ཤེས་པས། །སུ་ཞིག་ཀུན་མཁྱེན་དུ་འདོད་མིན། །བསྟོད་རིས་ལ་སོགས་རྣམས་ལ་ནི། །བདག་མེད་ཡེ་ཤེས་དེ་འདྲ་བ། །ཡོད་མིན་མུ་སྟེགས་ཐམས་ཅད་ནི། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་འཇུག་ཕྱིར། །འགྱུར་སྨྲ་སྐད་ཅིག་ཉིད་མིན་སོགས། །མངོན་སུམ་སོགས་ཀྱིས་གནོད་པ་ཅན། །རིག་བྲལ་མང་དུ་དེ་དག་གིས། །སྨྲས་ཡིན་དེ་དག་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད། །ཁུ་བ་ཚྭ་སོགས་མངོན་སུམ་གྱིས། །དོན་སྒྲུབ་པ་ལའང་འཁྲུལ་པ་གང༌། །དེ་དག་ལ་ནི་དབང་འདས་པའི། །རིགས་པ་གསལ་བ་ཇི་ལྟར་སྲིད། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ཀུན་མཁྱེན་
― DTG191_Page_0242 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད། །མ་ཡིན་ཉིད་དུ་གསལ་བར་རྟོགས། །ལོག་པའི་ཤེས་པ་དང་འབྲེལ་ཕྱིར། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་དོན་གསལ་བྱེད་ཕྱིར། །རྟོགས་པ་པོ་གཞན་མཐོ་ཡོར་ལ། །མི་ཞེས་བྱ་བར་འཁྲུལ་པ་བཞིན། །རྟག་པ་ཐམས་ཅད་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །གཏན་ཚིགས་གྲུབ་པ་ཉིད་ཤེས་བྱ། །དངོས་ཀུན་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཉིད་ནི། །ཡང་དག་མཁྱེན་པས་ཀུན་མཁྱེན་ཡིན། །དེས་ན་ལྡོག་ན་ཐེ་ཚོམ་ཅན། །གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་བརྗོད་མི་བྱ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་འགྱུར་སྨྲ་སོགས། །ཚིག་ནི་དགོས་པའི་དོན་ཡིན་ན། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཉིད་ཀྱི། །ངོ་བོ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་འདོད། །གལ་ཏེ་བདག་མེད་སྐད་ཅིག་སོགས། །དེ་ལྟ་ན་དེ་ཀུན་མཁྱེན་འགྱུར། །དངོས་པོ་མ་ལུས་པ་དེ་ཉིད། །ངོ་བོ་དངོས་སུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །དེ་དག་མ་ལུས་པ་རྣམས་ནི། །འདོད་པ་གཅིག་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར། །ཕན་ཚུན་གལ་བའི་དོན་རྣམས་ནི། །ངེས་པའི་དོན་དུ་སྨྲ་བ་མིན། །བསྟན་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཅན། །དངོས་པོ་ཀུན་ལ་གནས་བ་ནི། །དེ་ཉིད་དངོས་སུ་མ་ཁྱེད་པས་ན། །བདེ་བར་གཤེགས་རྣམས་ཀུན་མཁྱེན་ཡིན། །དེ་དག་དེ་ལྟའི་རྣམས་ཅན་གྱིས། །ཡེ་ཤེས་བདེ་གཤེགས་ཉིད་འགྱུར་ཡོད། །སྔགས་དངོས་ཡེ་ཤེས་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་དེ་ཙམ་ཡིན། །དེས་ན་སྤྱིས་ཀྱང་ཀུན་མཁྱེན་ནི། །སྲིད་པར་སྒྲུབ་པར་བྱས་པ་ན། །དེ་མཚན་ཉིད་མེད་མི་འབྱུང་ཕྱིར། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཉིད་ལ་གནས། །གང་ཞིག་འགྲོ་ཀུན་ཇི་བཞིན་དུ། །བདག་མེད་སོགས་དངོས་རིགས་པ་ཡིས། །ཁྱད་པར་མ་བསྟན་པ་ན་ཡང༌། །སུ་ཞིག་ཀུན་མཁྱེན་སྲིད་པ་ཡིན། །བདག་མེད་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ན། །སྐྱོན་འདི་གནས་པ་རྙེད་མི་འགྱུར། །དེ་དང་འགལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །མར་མེས་མུན་པ་ལྟ་བུའོ། །དངོས་སུ་བྱས་པའི་ཁྱད་བཅས་ཕྱིར། །བག་ཆགས་དང་བཅས་སྐྱོན་མེད་འགྱུར། །དེས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་གྲུབ། །སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་གྲོལ་ཕྱིར། །དེ་ཡང་བད་བར་གཤེགས་ལ་གྲུབ། །ཐོག་མར་བདག་མེད་ཉིད་གསུངས་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་མུ་སྟེགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྟ་ན་བཞུགས། །ཚད་མ་ཡིས་ནི་མི་སླུ་བའི། །དེ་ཉིད་མཐོང་ལྡན་དེ་དང་ནི། །འགལ་བའི་དོན་ནི་སྟོན་བྱེད་པ། །གཞན་དག་དང་ནི་རྒྱུ་མཚུངས་མིན། །གང་དག་
― DTG191_Page_0243 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚད་མའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལའང༌། །ཚད་མའི་གནོད་དཀྲུགས་ཚིག་བརྗོད་ན། །དེ་དག་དབང་པོ་ལས་འདས་པའི། །ཤེས་པའི་ནུས་ལྡན་རིང་བར་འགྱུར། །འབྲེལ་བ་དང་ནི་རྗེས་མཐུན་ཐབས། །སྐྱེས་བུའི་དོན་ནི་རྗོད་བྱེད་ངག །མཐོང་ལྡན་ཚད་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི། །ཅུང་ཟད་ཀྱང་ནི་གནོད་པ་མེད། །སྲེག་དང་བཅད་དང་བདར་བ་ཡིས། །དྲི་མ་མེད་པའི་གསེར་བཞིན་དུ། །རྟོགས་པར་བྱེད་ན་གང་ཞིག་ནི། །འགྱུར་བར་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྣོ་དང་ནམ་ལུས་མུན་པ་ནི། །སྤངས་པས་རྗེས་མཐུན་འབྱུང་བ་ཅན། །སྡིག་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མ་རྙེད་པ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་གསུངས་རིན་ཆེན་ཡིན། །དེས་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཉིད། །བློ་གྲོས་རྒྱས་པས་ཀུན་མཁྱེན་བཤད། །སྐྱེས་བུ་དོན་གཙོ་མཁྱེན་པས་ན། །དེ་ཉིད་སྨན་པ་མཆོག་ཏུ་གསུངས། །དེས་ན་བདེ་གཤེགས་ཀུན་མཁྱེན་ཡིན། །སེར་སྐྱ་མིན་ཞེས་ཚད་མ་ནི། །འདས་མ་ཐག་ཏུ་གསལ་བར་བཤད། །དེ་ནི་རྨོངས་པས་མཚན་བྱས་མིན། །མུ་སྟེགས་ངན་ཁྱུ་མཆོག་སོགས་པས། །འདོད་ལྷ་འཇིག་པར་མཛད་པ་ནི། །ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས། །ཁྱད་པར་བཅས་ཀྱང་ངེས་པར་འགྱུར། །ཡི་གེ་ཕྱི་མོ་རིག་ཙམ་གྱིས། །ཟོས་པ་ལ་སོགས་བདེ་བ་དང༌། །བསྟན་བཅོས་ཀུན་དོན་དེ་ཉིད་མཁྱེན། །མཚུངས་སྙམ་རྨོངས་པ་སུ་ཞིག་སེམས། །དེས་ན་གཏན་ཚིགས་གྱིས་ཀྱང་ནི། །གཅིག་ལ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་གྲུབ་ན། །དེ་ཡི་གཏན་ཚིགས་དངོས་མེད་ཕྱིར། །དེ་ནི་གཞན་ལ་ཡོད་མ་ཡིན། །དེས་ན་རྒྱལ་བ་ཀུན་མཁྱེན་དུ། །བསྒྲུབ་ལ་ཤཱཀྱའི་སློབ་མ་ནི། །ཁྲོས་མིན་སུན་དབྱུང་གང་བསྟན་དེ། །ཕྱོགས་གོས་སྦྱོར་ནུས་ཅན་གྱིས་མིན། །བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གྲུབ་མཐའ་ལ། །གལ་ཏེ་འབྲེལ་གྲུབ་ཚད་མ་ཡིས། །དེ་ཉིད་གང་ཞིག་བསྟན་བྱས་པ། །དེ་བཞིན་གཞན་འདོད་ལ་གྲུབ་མིན། །དེས་ན་དེ་རྣམས་ཀྱིས་གྲུབ་དང༌། །སུན་དབྱུང་ཐ་དད་གནས་པ་ཅན། །གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བས་མ་བཟུང་བས། །ངེས་པར་བྱེད་པར་ནུས་པ་ཡིན། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དང༌། །ལྷན་ཅིག་ཤེས་བྱ་ཉིད་སོགས་དག །དངོས་སུའམ་བརྒྱུད་པས་འགལ་བ་ནི། །ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཤེས་
― DTG191_Page_0244 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་མིན་ཉིད་སོགས་ལྡན་པར། །ཤེས་བྱ་ཉིད་སོགས་གནས་པ་ཡིན། །ཀུན་མཁྱེན་མ་ཡིན་ལས་ལྡོག་པ། །དེ་ཡང་གནས་པར་འདོད་པ་ཡིན། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་དེ་རྒྱུ་ཆང་བར། །སྔར་འཇུག་འགྱུར་བ་ལ་ལར་ནི། །མ་མཐོང་བ་ནི་གང་གིས་ནི། །ཡོང་སོགས་སྲིད་ན་ཕྱིས་ལྡོག་འགྱུར། །རང་བཞིན་རང་རིག་མེད་པས་ན། །དེ་ནི་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། །སྔར་འཇུག་ཡོད་ན་འདི་ལྟར་ནི། །ཀུན་མཁྱེན་འདི་ཉིད་གྲུབ་པར་འགྱུར། །འགལ་བ་བསྒྲུབ་པར་མ་བྱས་པར། །གཞན་ནི་ལྡོག་པར་རིགས་མ་ཡིན། །དེ་ལྟ་མིན་ན་གཟུགས་ཡོད་པས། །རོ་ཡང་མེད་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར། །དེས་འདིར་སོགས་པའི་སྒྲས་བསྡུས་པ། །ཕན་ཚུན་འགལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །སྨྲས་པ་ཉིད་ལའང་ལྡོག་པ་ནི། །ངེས་པ་ཡིན་སྙམ་འགའ་སེམས་ན། །རྣམ་རྟོག་ཡོད་པས་སྨྲ་བ་ཡོད། །རྟོག་མེད་ལས་ནི་ཀུན་མཁྱེན་ཡིན། །བརྗོད་རྟོག་བཅས་ཀྱི་ཤེས་དང་བཅས། །དངོས་པོ་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འདིར་ཡང་ཡང་དག་ཀུན་མཁྱེན་ལའང༌། །སྨྲ་བ་ཉིད་ནི་རྟོག་པ་ཡི། །རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཡིན་སྙམ་སེམས། །དེ་དག་གིས་ནི་སྨྲས་ཡོད་ན། །སྐྱོབ་པ་ཀུན་མཁྱེན་འདོད་མིན་ཏེ། །རྟོག་བཅས་ཤེས་པ་འཇུག་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་མེད་སྐད་ཅིག་དེ་ལ་ནི། །སྨྲ་བ་ཉིད་ནི་མ་གྲུབ་བོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ནའང་དེ་ལ་ནི། །ཀུན་མཁྱེན་མིན་ཉིད་འཐད་སྨྲས་མིན། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་ལྟོས་ཕྱིར། །དེ་ནི་མི་སླུ་བ་རུ་འགྱུར། །གང་ཞིག་དྲོ་བ་ཉམས་མྱོང་ནས། །ཕྱིས་ནི་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་བཞིན། །དེ་ཕྱིར་དེ་དོན་ཉམས་མྱོང་ལས། །བྱུང་ཕྱིར་དངོས་ལ་མི་སླུ་ཡིན། །དངོས་པོ་མ་ལུས་རྣམ་ཤེས་པའི། །ནུས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་ན་ཡང༌། །ཁྱེད་ལ་ལྡོག་བ་ཐེ་ཚོམ་ཉིད། །གནས་སྐབས་དེ་བཞིན་ཐལ་བར་འགྱུར། །སྨྲ་བར་འཇུག་པའི་ནུས་པ་ནི། །གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་འདོད་ན་ཡང༌། །ལྡོག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡི། །སྐྱོན་ཉིད་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་འགྱུར། །འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་སྦྱོར་བ་བཞིན། །རྟོག་པ་མེད་ཀྱང་སྐྱོབ་པ་ནི། །ཚོགས་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱིས་ནུས་པ་ཡིས། །བསྟན་པ་གཞན་དག་འཇུག་པར་འགྱུར། །ད་ལྟར་བློ་བཟང་གང་དག་སྨྲས། །དེ་དག་ལ་ཡང་གྲུབ་འགྱུར་མིན། །འཇིག་རྟེན་བ་ནི་ཞེན་པ་ཅན། །སྨྲ་ཉིད་གང་ཞིག་འདོད་པ་ཡིན། །
― DTG191_Page_0245 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་དེ་འདྲའི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། །ལྡོག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡིན། །རིགས་བ་དང་བྲལ་གཞུང་གིས་ནི། །ཇི་ལྟར་འདིར་ནི་མ་གྲུབ་འགྱུར། །སྨྲས་པ་གལ་ཏེ་སྨྲ་ཉིད་ནི། །རང་རྒྱུད་ཀྱིས་སྒྲུབ་འདོད་པ་ན། །དེ་ཚེ་རྟེན་ནི་གྲུབ་པ་མིན། །ཡང་ན་ཐེ་ཚོམ་ཟ་མ་གྲུབ། །དོན་འདིར་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར། །ཐེ་ཚོམ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་གནས། །དེ་ཕྱིར་ཐལ་བར་བསྒྲུབ་པ་ནི། །ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་འདྲ་བ་བརྗོད་དགོས། །དེ་ལ་ཡང་ནི་ལུང་ཙམ་གྱིས། །གྲུབ་པའི་ཆོས་ནི་གསལ་བྱེད་ཡིན། །ཡོད་པར་སྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་ནི། །ཤེས་བྱེད་གཞན་ནི་ཚོལ་བ་མིན། །གང་ལ་དེ་ལྟར་གཞལ་བྱ་དང༌། །དངོས་པོ་ཡོད་སོགས་མཚན་ཉིད་ཅན། །གཏན་ཚིགས་འཇོམས་པའི་ནུས་མེད་པས། །དེ་ནི་སུ་ཞིག་སྒྲུབ་མི་བྱེད། །དེ་བཞིན་རིག་བྱེད་སྨྲ་བའི་ཁར། །རིག་བྱེད་འཇིག་རྟེན་རིགས་པ་འགའ། །གནས་པས་ཤཱཀྱའི་སློབ་མ་ཡི། །མི་ཟད་སྦྲུལ་དུག་ཤེས་མི་སེལ། །ནུས་ཆུང་བྲམ་ཟེ་རྨོངས་པ་འདིར། །མཐོང་བའི་དུག་གིས་ཟིན་པས་ན། །དབུགས་འབྱིན་པར་ཡང་མི་ནུས་ན། །སྨྲ་བར་བྱེད་པར་ཇི་ལྟར་ནུས། །རིག་བྱེད་སྨྲ་བའི་ཁར་གནས་པའི། །རིགས་པ་བཟང་ཡང་ངན་པ་ཉིད། །སྨད་པའི་རྟེན་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར། །མགུལ་རྒྱན་རྐང་པ་ལ་བཏགས་བཞིན། །དེ་ཡིས་མེ་ལ་མ་འཁྲུལ་ཉིད། །དུ་བ་ལ་ཡང་བརྗོད་པ་རུ། །ནུས་པ་མིན་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར། །དེ་གཞུང་དུ་བ་གཞན་དུ་གནས། །དངོས་གཅིག་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །ཆུ་ལ་ཡང་ནི་འཇུག་པར་འགྱུར། །དེ་ལ་ཡང་ནི་མེ་ཡོད་ན། །ལོག་པ་ཅི་ཡང་བརྟེན་པ་ཡིན། །ཡང་དེ་ཡི་དངོས་འབྲས་བུ་ཡི། །རྣམ་རིག་དེར་ཅིས་དམིགས་འགྱུར་མིན། །མི་མཐུན་མཚན་ཉིད་དངོས་ཡིན་པའམ། །དངོས་དབྱེ་དེ་ཉིད་ཅན་ཡིན་ཆུག །ཀུན་མཁྱེན་ལ་ནི་མ་ལུས་བའི། །དངོས་པོ་དང་འབྲེལ་དེ་ཉིད་ཀྱི། །གོམས་པའི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བ་ཅན། །ཡིད་ཆེས་ཚད་མ་གཅིག་ཏུ་བཏགས། །མིག་སོགས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མིན། །དེས་ན་ངེས་པར་མིག་གིས་ནི། །རོ་སོགས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་འགྱུར། །ཅི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་ཡིན། །གཟུགས་སོགས་ཉམས་མྱོང་བདག་ཉིད་ཅན། །ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པའང་གྲུབ་པ་ཡིན། །གཞན་ལ་ཡང་ནི་རྩོད་མེད་དེ། །དངོས་པོ་ཉིད་ནི་གསལ་བ་རུ། །
― DTG191_Page_0246 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ཕྱིར་དེ་ཡི་དངོས་ཉིད་ལ། །གཟུགས་སྒྲ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །དྲན་པ་གསལ་བར་བརྗོད་པ་ཡིན། །རྨི་ལམ་ངན་ཡང་ཡིད་ཤེས་ན། །དེ་ཀུན་ཉམས་མྱོང་བདག་ཉིད་ཅན། །དེས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ། །ངེས་བྱེད་དོན་ཅན་ཡིན་རྟོག་ན། །གང་གི་ཕྱིར་ན་མིག་གིས་ནི། །རོ་སོགས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །མིག་ལས་བྱུང་ཉིད་དེ་རྟོག་ན། །སྐྱོན་ནི་འདི་ལྟར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཡིད་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ཀྱིས་ནི། །དེ་ནི་རོ་སོགས་མཁྱེན་པ་ཡིན། །གང་ལ་ཡང་ནི་ཕུལ་བྱུང་མཐོང༌། །དེ་ཡང་རང་དོན་མ་སྤངས་ཕྱིར། །རིང་དང་ཕྲ་སོགས་མཐོང་བ་ཡིན། །གཟུགས་ལ་རྣ་བ་འཇུག་པ་མིན། །དེས་ན་དེ་ལྟ་བུ་སོགས་ཚིག །གཞན་གྱིས་རིགས་པ་དང་བྲལ་སྨྲས། །གང་ཕྱིར་དྲང་དོན་མ་སྤངས་པས། །ཡིད་ལ་ཕུལ་བྱུང་འདོད་པ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་རིགས་ཅན་ཚད་མ་ཡིས། །ཇི་ལྟར་རིགས་པའི་དོན་སྣང་བར། །ད་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ནི་མཐོང༌། །དེ་བཞིན་དུས་གཞན་དག་ལའང་ཡིན། །རྣམ་པར་དག་པའི་ཤེས་ཀུན་ནམ། །དོན་ཀུན་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ཏེ། །འབྲས་བུ་འགའ་ཞིག་རྒྱུ་ཡིས་ནི། །བྱས་པའི་ཕུལ་བྱུང་ཅུང་ཟད་སྲིད། །མྱ་ངམ་ན་ནི་སྐྱུ་རུའི་ཤིང༌། །འབྲས་བུ་དང་ཆུང་དང་བཅས་མཐོང་བས། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་དེ་ཉིད་ཀྱི། །དེ་དངོས་གཞན་དུ་ཡང་འདུག་མིན། །སྦྲུལ་རྣམས་མིག་གིས་ཉན་པ་ཡིན། །དེ་ཡང་དེ་ལྟར་གྲགས་པ་ཡིན། །དེས་ན་སེམས་ཅན་ལས་ནུས་རྣམས། །སྣ་ཚོགས་དོན་བཅས་སྲིད་པ་ཡིན། །གང་ལས་དུས་གསུམ་གནས་པ་ཡི། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་དུ། །ནུས་པ་ངས་པ་ཅན་དུ་སྣང༌། །དེས་ནི་དེ་ལྟར་བརྗོད་ན་མཛེས། །ཇི་ལྟའི་རིགས་ཅན་ཚད་མ་ཡིས། །ཇི་ལྟར་རིགས་པའི་དོན་སྣང་ཡང༌། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ནི་མཐོང༌། །དེ་བཞིན་དུས་གཞན་ན་ཡང་འགྱུར། །ཁྱོད་ནི་སྐྱེ་བོ་ཙམ་ཡིན་པས། །ནུས་ཀུན་ངེས་པར་མ་བྱས་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱིས་ནུས་པ་ནི། །ད་ལྟར་དུས་ནའང་ཤེས་ནུས་མིན། །ནུས་པ་མ་ལུས་ཐམས་ཅད་ནི། །ཤེས་ན་ཁྱོད་རང་ཀུན་མཁྱེན་འགྱུར། །རྣམ་པ་གཞན་དུ་ཡོད་དོགས་པས། །རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཀྱང་གྲུབ་མིན། །དབང་འདས་དོན་ཤེས་དང་ལྡན་པས། །སྐྱེས་བུ་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་
― DTG191_Page_0247 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས། །ཡོན་ཏན་ལྡན་ཉིད་དམིགས་འགྱུར་ཏེ། །རིགས་ལ་སོགས་པའི་ནུས་ཡོད་ཕྱིར། །ལྟ་བ་ཅན་སོགས་ཞེས་བྱ་བའི། །རིགས་པ་ཡོད་པ་ལེགས་བསྒོམས་གང༌། །ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་གཞན་གྱིས་སེམས། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། །ཚེ་འདི་ལ་ནི་མ་མཐོང་དང་།རྗེས་སུ་དཔག་པ་མ་ཐོས་པ། །བྱུང་དང་འབྱུང་འགྱུར་ད་ལྟར་བ། །དེ་ཀུན་ཤེས་འགྱུར་སྨྲ་བྱེད་ཡིན། །སྣ་ཚོགས་སྔགས་དང་ཀླུ་དབང་པོ། །སྲིན་པོ་གནོད་སྤྱིན་ལ་སོགས་མཐུས། །འདིར་ནི་སྐྱེས་བུ་ལ་བབས་ན། །མི་སླུ་བ་ཅན་གསལ་བར་སྨྲ། །འཁྲུལ་པའི་ཡུལ་མཐོང་མེད་བ་ན། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདིར་གནོད་ཅན། །ཚད་མ་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་མིན། །ཚད་མ་ཅུང་ཟད་མེད་པ་ཡིས། །དེ་ནི་མེད་པར་འགྲུབ་མི་འགྱུར། །སྔར་བཤད་པ་ཡི་རིམ་པ་ཡིས། །རིག་བྱེད་བྱེད་པ་པོ་བསྒྲུབས་པས། །ཁྱེད་ཀྱིས་དབང་འདས་མཐོང་བ་ཡིས། །གདོན་མི་ཟ་བར་ཁས་བླང་དགོས། །དེས་ན་ཤེས་རབ་ཅན་སྐྱེས་བུས། །དོན་ཕྲ་རྣམས་མཐོང་ནུས་པ་ཡིན། །རང་གི་རིགས་ཅན་སྤངས་ནས་ཀྱང༌། །མི་གཞན་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་འགྲོ་དང་སྦྱོར་སོགས་པའི། །ཁྱད་པར་གྱིས་ནི་སྣ་ཚོགས་པའི། །ནུས་པ་རང་ཡུལ་ཁྱད་ཅན་འགྱུར། །དེ་བཞིན་ཡིད་ཀྱང་འགྱུར་བ་ཡིན། །འདི་ལྟར་བྱ་རྒོད་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །གཟུགས་ནི་ཤིན་ཏུ་རིང་ནས་མཐོང༌། །གྲུབ་པའི་མིག་སྨན་སོགས་རྣམས་ཀྱིས། །དེ་བཞིན་བསྒྲིབས་པའི་གཏེར་སོགས་ཀྱང༌། །དེ་ལྟར་འགྲོ་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས། །ལྟ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །ཕྲ་དང་བསྒྲིབས་སོགས་མཐོང་ཡིན་ཏེ། །རང་གི་རིག་པ་རྗེས་མཐུན་ཕྱིར། །རྣལ་འབྱོར་གོམས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས། །རྣལ་འབྱོར་རྣམས་ཀྱི་ཡོད་ཤེས་ནི། །དེ་ལྟར་ཕུལ་བྱུང་དངོས་འགྱུར་བས། །འདིར་ནི་གནོད་པ་ཅན་ཡོད་མིན། །གལ་ཏེ་འགྲོ་དང་སྦྱོར་སོགས་ནི། །མེད་པས་ཤེས་ལ་ཁྱད་སྤོང་ན། །དེ་ཚེ་ཁྱེད་ཀྱིས་དེ་རིགས་ཡིན། །རྒྱུ་མེད་པས་ནི་འབྲས་མེད་ཕྱིར། །ཇི་ལྟར་བསྟན་བཅོས་གཞན་ཤེས་པས། །དེ་ཙམ་གྱིས་ནི་ཤེས་འགྱུར་མིན། །དེའི་རྒྱུ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ནི། །མེད་པས་ཕུལ་བྱུང་ཡང་དེ་བཞིན། །ཕྱོགས་གཅིག་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ན། །ཀུན་མཁྱེན་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ཡིན། །གང་གིས་རིགས་བྱེད་སོགས་ཤེས་པར། །
― DTG191_Page_0248 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐོ་རིས་སོགས་ནི་མངོན་སུམ་འགྱུར། །འོན་ཀྱང་ཤེས་རབ་བརྩེ་སོགས་ནི། །གོམས་པས་འཕེལ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་འཕེལ་བར་འགྱུར་བས་ན། །ཕུལ་བྱུང་གཞན་ཡང་རྟོགས་པར་འགྱུར། །ཡིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །དེ་དག་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་ཡིན། །མི་སྨོད་བཞིན་དེ་ཡང་གོམས་པས། །མ་ལུས་དོན་རྟོགས་ཕྱིར་མཐར་ཐུག །ཆོས་ཀུན་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ནི། །ཤེས་རབ་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གནས། །གཅིག་ནི་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་ན། །དེ་ཉིད་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་དག་རིགས་མཐུན་སྔ་མ་ཡི། །ས་བོན་ལས་ནི་འབྱུང་འགྱུར་བ། །འདུས་བྱས་འཕེལ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས། །དེ་དག་འཕེལ་བའི་ཆོས་ལྡན་པར། །སྲིད་པ་ཡིན་ཏེ་འབྲུ་སོགས་བཞིན། །བརྩེ་བ་དང་ནི་བློ་དག་ཀྱང༌། །ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཆོས་ལྡན་ཡིན། །འཕེལ་བས་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་དུ་འགྱུར། །གང་དག་གཉེན་པོ་ཉེར་གནས་ན། །འགྲིབ་པའི་ཆོས་དང་གང་ལྡན་པ། །དེ་དག་ཤིན་ཏུ་འགྲིབ་པ་སྲིད། །གསེར་གྱི་དྲི་མ་ལ་སོགས་བཞིན། །དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་དང་ནི། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་སོགས་འདི་དག་ནི། །ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཆོས་ལྡན་ཡིན། །དེ་མེད་དྲི་མེད་བློ་འབྱུང་འགྱུར། །ཡང་ན་ཇི་སྐད་བཤད་ཆོས་ལྡན། །དེ་དག་ཤིན་ཏུ་རྩ་འབྱིན་ལ། །དྲི་མ་མེད་པའི་ནུས་ཡོད་པའི། །དེ་བཞིན་གཉེན་པོ་སྲིད་པ་ཡིན། །དེ་ཉིད་ལྟ་བའི་གེགས་ཉིད་ཕྱིར། །ལ་ལར་ཤིན་ཏུ་འགྲིབ་པ་ཅན། །ཕྱི་རོལ་ཉིད་ཀྱིས་མུན་པ་བཞིན། །ནང་གི་ཡང་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར། །དེ་ནི་འགྲིབ་པར་འགྱུར་བ་དང་།ཐོགས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་ནི། །ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚོགས་ལ། །རང་དབང་གིས་ནི་འཇུག་པར་འགྱུར། །གང་དག་བརྟན་པའི་རྟེན་གནས་པ། །ཅི་ཞིག་གིས་ནི་ཁྱད་པར་བྱས། །གནོད་ཅན་མེད་ན་དེ་དངོས་ནི། །ཐོབ་ཕྱིར་སླར་འབད་ལྟོས་པ་མིན། །དེ་དག་འདུས་བྱས་འཕེལ་བ་ཡི། །དབྱེ་བས་གསལ་བའི་རབ་ཀྱི་མཐར།། འཇུག་པར་འགྱུར་བ་སྲིད་པ་ཡིན། །གསེར་གྱི་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན། །བློ་དང་བརྩེ་བ་ལ་སོགས་པ། །འདི་དག་ཇི་སྐད་བཤད་ཆོས་ལྡན། །དེ་དག་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ། །འོད་གསལ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་འབྱུང་འགྱུར། །མཆོངས་དང་ཆུ་ཡི་དྲོ་བ་ཡིས། །འདིར་ནི་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཡོད་
― DTG191_Page_0249 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མིན། །མཆོངས་པ་མཆོངས་པའི་རྒྱུས་བྱུང་མིན། །སྟོབས་དང་འབད་པ་ལས་མཆོངས་འབྱུང༌། །ཡང་ན་མཆོངས་པ་ལ་ཡང་ནི། །རང་རྒྱུད་ཏིང་འཛིན་ལས་བྱུང་བའི། །ཁྱད་པར་གྱིས་ནི་རབ་ཀྱི་མཐར། །ཕྱིན་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཡིན། །ཡིད་མགྱོགས་རྫུ་འཕྲུལ་ཞེས་བྱ་བ། །མཆོག་གྱུར་དེ་ལྟར་གྲགས་པ་ཡིན། །གང་ཞིག་དགོས་པ་ཙམ་གྱིས་ནི། །གཙོ་བོ་རིང་དུ་གཤེགས་པར་མཛད། །མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ནི། །དེ་མེད་པར་ནི་གྲུབ་པ་མིན། །འདིར་ནི་གཞན་གྱིས་གནོད་པ་ཅན། །ཅུང་ཟད་སྨྲ་བར་ནུས་མ་ཡིན། །དང་བའི་རྒྱལ་པོ་ཕྲུག་གུ་ནི། །ཚང་ནས་བྱུང་བར་མི་ནུས་ཀྱི། །གོམས་པ་ཡི་ནི་ཁྱད་པར་གྱིས། །རྒྱ་མཚོ་ཡི་ནི་ཕ་མཐར་ཕྱིན། །རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར་གོམས་པ་ཡིས། །དབྱེ་བས་འདི་ནི་ཇི་བཞིན་འགྲོ། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་བུ་ལས་ནི། །ཅི་ཕྱིར་ལྷག་པ་ཅན་སྲིད་མིན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་ན། །དེ་འདྲའི་འགྲོ་བ་ཐོབ་པ་མིན། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཁྱད་པར་ཅན། །ཐོབ་ན་ཐུབ་པས་སྤྱོད་པ་ཅན། །ཁྲུ་བཅུའི་བར་དུ་ནམ་མཁའ་ལ། །གང་ཞིག་མཆོངས་ནས་འགྲོ་བ་ཡིན། །དེ་ལ་རྒྱུ་ལས་དེ་འདྲ་ཡི། །རིང་དུ་འགྲོ་བའི་ནུས་པའང་ཡོད། །ཆུ་ནི་དྲོ་བར་བྱེད་པ་ན། །ཆུ་ནི་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །དེས་ན་མི་བརྟན་རྟེན་ཅན་དེ། །གང་ཞིག་གང་དུ་ཁྱད་ཅན་འགྱུར། །ཡིད་ལས་བྱུང་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ། །སེམས་ནི་རྒྱུ་ནི་རྟེན་ཡིན་ཏེ། །དེ་ནི་རྟེན་འབྲེལ་པས་འཇུག་པ། །ནམ་ཡང་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྲིད་ཇི་སྲིད་ཡོན་ཏན་གོམས། །མངོན་དུ་ཕྱོགས་ནས་གནས་པ་ཡིན། །དེ་སྲིད་ཤིན་ཏུ་འོད་གསལ་བ། །དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཉིད། །གང་ཕྱིར་དྲི་མ་གློ་བུར་འདོད། །དེ་ཉིད་མཐོང་བའི་བདག་ཉིད་ཅན། །འོད་གསལ་བ་ཡི་སེམས་འདི་ནི། །རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་ཡིན། །གལ་ཏེ་སེམས་ནི་གཞན་གྱིས་ནི། །རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ངེས་སྲིད་ན། །དེ་ཚེ་དམིགས་པ་མ་གྲུབ་ཕྱིར། །དོན་ལ་འཇུག་པ་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ཕྱིར་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། །རང་རིག་བདག་ཉིད་སེམས་ལ་ཡོད། །སྒྲོ་བཏགས་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཅན། །རང་རིག་པ་འདི་གནས་པ་ཡིན། །དེས་ན་ལམ་བདག་ཉིད་འགྱུར་ན། །འདོད་ཆགས་གཏི་མུག་གི་སྐྱོན་གྱིས། །སེམས་ནི་ཟིལ་གྱིས་
― DTG191_Page_0250 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནོན་པ་མིན། །དེ་ནི་སྔར་ཡང་སྟོབས་ཆུང་ཡིན། །སྐྱོན་ཀུན་འཇིག་རྟེན་བྱེད་པ་ཅན། །ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན། །འབད་པ་མེད་ན་སྤོང་མི་འགྱུར། །ཡོན་ཏན་མཐོང་བས་འབད་པ་མེད། །དེས་ན་དྲི་མེད་མི་གཡོ་བའི། །ཡོན་ཏན་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་བ་ཅན། །སྐྱོན་གྱི་རླུང་གིས་བསྐྱོད་བདག་མིན། །རྒྱལ་བ་ཀུན་མཁྱེན་རྟོགས་པར་འགྱུར། །གཞན་ཡང་གང་དང་གང་བསྒོམས་པ། །བསྒོམས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ན། །དེ་དང་དེ་དག་གསལ་སྣང་འགྱུར། །འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་བཞིན། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་ཡང་དུས་རིང་དུ། །རྣམ་པ་དུ་མས་བསྒོམ་བྱ་མིན། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོས་སྟོང་པ་དང༌། །བདག་མེད་སོགས་ཏེ་དངོས་ཉིད་ཅན། །སྟོང་དང་བདག་མེད་སོགས་ངོ་བོ། །ཡང་དག་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །དེས་ན་ཡང་དག་དོན་བསྒོམས་ལས། །བྱུང་ཕྱིར་ཡིད་དེ་ཚད་མ་ཡིན། །གསལ་བར་སྣང་ཕྱིར་མངོན་སུམ་དང༌། །དངོས་དང་འབྲེལ་ཕྱིར་ཚད་མ་ཡིན། །མིག་སོགས་རྟེན་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །སྔོ་སོགས་སོ་སོར་སྣང་བ་བཞིན། །དེས་ན་རྣམ་ཤེས་གཅིག་ལ་ནི། །ཆོས་རྣམས་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །ཅིག་ཅར་གསལ་བར་སྣང་སྲིད་པས། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་རྟོགས་པར་གྱིས། །འདི་ལྟར་བསྒོམ་བཞིན་པ་ཉིད་ཕྱིར། །བུད་མེད་བུ་དང་ཚོམ་རྐུན་བཞིན། །འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་མངོན་ཕྱོགས་པས། །བསྒོམ་པ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཡིན། །སྒོམ་པའི་རབ་མཐོ་བློ་གཅིག་ལ། །ཆོམ་རྐུན་གསལ་བར་སྣང་བ་ཡིན། །དངོས་པོ་ཡོད་སོགས་གཏན་ཚིགས་ཕྱིར། །བུད་མེད་ལ་སོགས་ལྟ་བུའོ། །གང་ལ་འདི་ལྟར་དངོས་ཉིད་དང༌། །ཡོད་དང་སྐྱེ་སོགས་མཚན་ཉིད་ཅན། །ངེས་བྱེད་གཏན་ཚིགས་ནུས་ཅན་ཡོད། །དེ་ནི་སུ་ཞིག་སྒྲུབ་བྱེད་མིན། །ཤེས་བྱ་མ་ལུས་པ་ཡི་ཚོགས། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཁྱབ་མཛད། །ལྷ་དང་ལྷ་མིན་གཙུག་ནོར་བུར། །གྱུར་པའི་ཀུན་མཁྱེན་འདི་གྲུབ་འགྱུར། །ཚིག་མ་ལྟོས་པར་འགའ་ཞིག་གིས། །ཆོས་སོགས་དེ་དག་ལྟོས་ཡིན་ཏེ། །བདེན་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ཉིད་ཕྱིར། །གསེར་ལ་སོགས་པ་རྣམ་དག་བཞིན། །རིག་བྱེད་སྐྱེས་བུས་བྱས་ཉིད་དུ། །གྲུབ་ཕྱིར་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་མིན། །མི་ཤེས་པ་ཡི་སྟེས་དབང་གིས། །བདེན་
― DTG191_Page_0251 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཉེར་བསྟན་ཡོད་མ་ཡིན། །ཕྱག་རྒྱ་དཀྱིལ་འཁོར་སྔགས་རྣམས་ཀྱིས། །ཤ་ཟ་མཁའ་འགྲོ་ལས་ཐར་དང༌། །དུག་ལ་སོགས་པ་སེལ་བ་ཡི། །ནུས་པ་དབང་འདས་གང་ཡིན་པ། །ཐུབ་དང་མཁའ་ལྡིང་སོགས་དབང་གིས། །ཐོས་དང་རྗེས་དཔག་མ་ཡིན་པའི། །དྲི་མེད་དངོས་སུ་མི་མཁྱེན་ན། །དེ་དག་ཇི་ལྟར་གསུངས་པ་ཡིན། །རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཀྱང་མཁྱེན་མིན། །དེར་ནི་སྔར་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །དེ་དང་རྟགས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཡི། །མཐོང་བ་མི་འཐད་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ལ་གསན་ནས་གསུངས་མིན་ཏེ། །བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། །སྟེས་དབང་མི་སླུའི་ངོ་བོ་ནི། །དེ་འདྲ་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་བསྟན་འདི་ལྷུར་མཛད། །རྒྱུ་མཚན་གཞན་དུ་བརྟགས་པ་མིན། །གང་ཕྱིར་དོན་གཞན་འཇུག་བྱེད་ལ། །སྟེས་དབང་དེ་དོགས་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །སྐོམ་པས་གདུངས་པའི་བསམ་པ་ཅན། །འབབ་ཆུར་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་ན། །ཇི་ལྟར་བྱི་རུ་རྙེད་པ་ལྟར། །དེར་ནི་སྟེས་དབང་ཡོད་པར་རིགས། །གཡེང་བའི་སེམས་ལྡན་རྨོངས་རྣམས་ཀྱིས། །རེས་འགའ་བ་ཡི་རིམ་ཅན་འདི། །ཁྱད་པར་འབྲས་བུ་སྒྲུབ་བྱེད་པ། །དེ་སྨྲ་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མ་ཐོས་རྗེས་དཔག་མ་བྱས་པའི། །བདེན་པའི་དོན་ནི་ལྷུར་སྨྲ་གང༌། །དེ་ནི་སྔོན་ཤུལ་ཕྱིས་དེའི་དངོས། །ཤེས་ཤིང་དེ་འདྲ་སྟོན་བྱེད་ཡིན། །གཞན་གྱིས་མངོན་སུམ་གྱིས་མཐོང་བའི། །ཆུ་སོགས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་བཞིན། །མ་ཐོས་རྗེས་དཔག་མ་བྱས་པའི། །དབྱེན་དོན་དབང་པོ་ལས་འདས་པའོ། །གཞན་གྱིས་མི་རྟོགས་ནུས་ཅན་ཡང༌། །དེས་པ་ཡི་ནི་ཕྱག་རྒྱ་དང༌། །དཀྱིལ་འཁོར་རྟོག་སོགས་མཚན་ཉིད་ཅན། །དེ་ལྷུར་ལེན་ཐུབ་མཆོག་གིས་གསུངས། །དེ་ཕྱིར་ཕུལ་བྱུང་ཤེས་པ་ནི། །ཐབས་ཀྱི་སྟོབས་ལས་བྱུང་རྣམས་ཀྱིས། །གང་ཞིག་དབང་འདས་ཐམས་ཅད་ཉིད། །དེས་ནི་ལྷག་པར་ཤེས་བྱེད་ནུས། །ཁང་ཁྱིམ་གཅིག་ལ་གནས་པ་ཡི། །མངོན་སུམ་གང་ཞིག་ཞུགས་པར་གྱུར། །དེ་ཉིད་དུ་ནི་དེ་མཐོང་ནུས། །ཁང་ཁྱིམ་གཞན་ལ་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་པའི། །ནུས་པའི་ཉམས་མྱོང་ཡོད་པ་ན། །ཁྱེད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ངེས་ཉིད་རིགས། །
― DTG191_Page_0252 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་དུ་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཞིག་ཡོད། །སྐྱེས་བུ་ཉིད་སོགས་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས། །ནུས་པ་མེད་པར་ངེས་བྱེད་ན། །བདག་ཉིད་དཔེ་རུ་བྱས་པ་ཡིས། །ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །དེ་ལྟར་ཁྱེད་ཀྱིས་རྨོངས་པ་ཉིད། །ངེས་པར་བྱས་བས་མཁས་པ་ཀུན། །ཁྱོད་ཉིད་དཔེ་རུ་བྱས་པ་ཡིས། །རྨོངས་པའི་བློ་ཅན་ཐལ་བར་འགྱུར། །སྐྱེས་བུ་གཅིག་འགའ་ཞིག་ཀྱང་ནི། །མཐར་ཐུག་ཤེས་པ་ཡོད་པ་མིན། །དེ་ལྟར་འདི་ཡང་དག་ཙམ་ནི། །རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་སྨྲས་པ་ཡིན། །ཡང་ན་རང་མཚུངས་སེམས་ཅན་རྣམས། །རྣམ་དག་བློ་ནི་མི་རྨོངས་པའི། །དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་ལྟར་ངག །རྒྱལ་བའི་དུས་འདབ་ཀྱིས་ནི་སྨྲས། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྲིད་པ་ཡི། །ཚད་མ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིན། །གཞན་གྱིས་དེ་ལ་གནོད་པ་ཅན། །སྨྲ་བ་སྔར་ཡང་སྨྲས་ཟིན་ཏོ། །དེ་ཡི་སྲིད་པ་བསྒྲུབ་པ་ནི། །གཞན་ནི་སྨྲ་བར་མ་བྱས་ན། །གནོད་པ་ཅན་བཙལ་བ་ཙམ་གྱིས། །དེ་ནི་སྲིད་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར། །འདི་ལྟར་གནོད་པ་ཅན་མཐོང་ན། །སྒྲུབ་བྱེད་རབ་གསལ་མ་བྱས་ཀྱང༌། །ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེས། །དེ་ནི་སྲིད་པར་འགྱུར་བ་ན། །རིག་བྱེད་ཁོ་ན་རང་དབང་གིས། །ཆོས་ནི་མཚོན་ཞེས་ངེས་པ་འདི། །ཁྱེད་ཀྱིས་ངེས་པར་གྲུབ་འགྱུར་མིན། །རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་མ་འོངས་པའི། །ཤེས་བྱ་ལ་ནི་མངོན་སུམ་གྱིས། །ནུས་པ་ཇི་ལྟར་ཡོད་དེ་ནི། །དུས་གསུམ་བརྟག་པ་ལས་བཤད་ཟིན། །ཡང་ན་རྣལ་འབྱོར་ནུས་བྱུང་བའི། །འདས་དང་མ་འོངས་ལྟར་གསལ་བ། །རྟགས་དང་ལུང་ལ་མ་ལྟོས་པའི། །ཡིད་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་ཡོད། །རང་བདག་སྣང་བ་རིགས་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་རང་མཚན་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །གསལ་བར་སྣང་བ་མི་སླུའི་ཕྱིར། །དེ་ཡང་མངོན་སུམ་འདོད་པ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་དབང་འདས་དོན་རྣམས་ནི། །དངོས་སུ་མཐོང་བ་ཉིད་ཡོད་ཡིན། །རྟག་པའི་ཚིག་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར། །དེས་ནི་ཅུང་ཟད་མཐོང་བ་མིན། །བློ་བཟངས་རྣམས་ཀྱིས་ཐུབ་པ་ཡིས། །དབང་འདས་དོན་གྱི་རྣམ་ཤེས་ནི། །སྔར་བཤད་རྗེས་སུ་དཔག་པས་བཤད། །བྱས་པའི་ལུང་གཞན་ལས་མ་ཡིན། །ཚད་མ་ཉིད་ནི་གྲུབ་དོན་དུ། །བྱས་པ་གང་དང་བྱེད་པོ་ལ། །ཐོག་མ་མེད་ཉིད་སྨྲས་པ་མིན། །གང་ཕྱིར་དེ་ཚད་མིན་ལའང་
― DTG191_Page_0253 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇུག །འདི་ལྟར་མེད་པ་ལ་སོགས་དང༌། །དེ་བཞིན་དེ་ཚིག་རྣམས་དང་ནི། །རིག་བྱེད་དང་ནི་སྨྲ་བོ་རྣམས། །ཐོག་མེད་ཡིན་ཡང་ཚད་མ་མིན། །ཚད་མ་ཉིད་ནི་གྲུབ་དོན་དུ། །མ་བྱས་ངག་དང་སྨྲ་པོ་ལ། །ཐོག་མ་མེད་ཉིད་གང་སྨྲས་དེ། །ཁོ་བོ་ལ་བཞིན་བཀག་པར་འགྱུར། །སྨྲ་པོ་བྱེད་པོ་དང་མཚུངས་ཏེ། །དེ་ལ་ལྟོས་ནས་རིག་བྱེད་རྣམས། །ཚད་མ་ཉིད་འགྱུར་དེས་བྱས་པའི། །བྱས་པས་དོན་ཤེས་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར། །དེས་ན་རིག་བྱེད་ངག་རྣམས་ནི། །གཞན་དབང་ཉིད་ཀྱིས་ཚད་མ་མིན། །རང་གིས་ཆོས་ནི་མ་མཐོང་ཕྱིར། །སྨྲ་བོ་རྣམས་ལ་དེ་ཡོད་མིན། །དེ་ཕྱིར་དེ་འདྲའི་སྨྲ་པོ་ལ། །ཐོག་མ་མེད་ཉིད་བརྟགས་པ་ན། །ཚད་མིན་གོ་འཕང་གནས་ཉིད་ཕྱིར། །མེད་པ་སོགས་ལས་ཁྱད་པར་མེད། །དེས་ན་ཁྱད་པར་མ་རྟོགས་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་འདིར་ནི་མཚུངས་པར་འགྱུར། །ཚད་མ་དང་ནི་ཚད་མ་མིན། །དེ་ལྟ་ཡིན་པས་ཐོག་མེད་མིན། །ཡང་ན་ཐུབ་དང་དེའི་གསུང་ལ། །ཁྱད་པར་འདི་ནི་ཡོད་པ་ཡིན། །གཉིས་མེད་ཆོས་ནི་གཟིགས་པ་དང༌། །བརྩེ་བའི་ངོ་བོས་གསུངས་པ་ཡིན། །གང་ལ་མངོན་མཐོའི་འགྲུབ་པ་དང༌། །ངེས་པར་ལེགས་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །མཁས་རྣམས་ཀུན་གྱིས་དེ་འདྲ་སྟེ། །ཆོས་ཞེས་བྱ་བར་བཤད་པ་ཡིན། །དེས་གསུངས་སྔགས་དང་རྣལ་འབྱོར་སོགས། །དམ་ཚིག་ཆོ་ག་བཞིན་བྱས་པས། །ཤེས་རབ་ནད་མེད་སྦྱོར་སོགས་ནི། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལའང་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །མ་ལུས་ཆོས་བདག་གཉིད་མཐོང་བ། །དེ་ཡིས་རབ་གསལ་མཛད་པ་ཡིས། །འཇིག་ཚོགས་ལྟ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན། །ཉོན་མོངས་ཚོགས་འདི་ལ་མེད་འགྱུར། །བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་ལྟ་ཅན། །ཡོད་པའི་སྟོབས་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར། །བདག་དང་བདག་འཛིན་ང་རྒྱལ་གྱིས། །ཉོན་མོངས་མ་ལུས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཡོད་པར་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་ནི། །བདག་མེད་ངེས་པར་མཐོང་བ་ཡིན། །གོམས་པས་བདག་ཉིད་འགྱུར་བ་ན། །དེ་ཡོད་པས་ནི་དེ་ཡང་ལྡོག །ཉོན་མོངས་ཕུང་པོ་དེའི་རྩ་ཅན། །རྒྱུ་མེད་པས་ན་མེད་པར་འགྱུར། །དེ་མེད་པས་ན་དེ་རྒྱུ་ནི། །ཁྱེད་ལ་སླར་ཡང་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །དེ་ལས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་གྲོལ་བ། །ཐར་པ་ཞེས་ནི་བཤད་པ་ཡིན། །དེས་ན་བདག་མེད་ལྟ་བ་ནི། །གཉིས་པ་མེད་པའི་ཞི་སྒོ་ཡིན། །མུ་
― DTG191_Page_0254 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེགས་ཐམས་ཅད་རྣམས་ཀྱང་ནི། །ང་རྒྱལ་ངེས་པར་ལོག་པ་ཡིས། །ཐར་པར་འདོད་དེ་བདག་ཡོད་པས། །ང་རྒྱལ་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ནུས་པ་ཅན་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང༌། །ཡུལ་ནི་སུན་དབྱུང་མ་བྱས་ཕྱིར། །དེ་སུན་དབྱུང་པ་དངོས་མེད་ཀྱི། །གཞན་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐལ་འགྱུར། །གལ་ཏེ་བདག་ནི་ཡོད་པ་ན། །བདག་མེད་ཅེས་དེ་ལྟར་རིགས་མིན། །དེ་ཉིད་རིགས་པར་ངེས་པར་ནི། །མྱ་ངན་འདས་འགྱུར་ཁྱེད་ཀྱི་བརྫུན། །དེ་ཕྱིར་མུ་སྟེགས་གཞན་དག་ལ། །མི་དགེ་བཅུ་ནི་སྤངས་པ་ཡིས། །གལ་ཏེ་མངོན་མཐོའི་ཕྱོགས་ཙམ་ནི། །ཤིན་ཏུ་ཆེ་ཆུང་ཐོབ་ཡོད་ནའང༌། །ཐར་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ནི། །ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཡོད་པར་ལྟ་བ་ལ་འཇུག་པས། །ཉོན་མོངས་རྩ་ནས་མ་བྱུང་ཕྱིར། །སྐྱོབ་པས་སླར་ཡང་དགེ་བ་ཡི། །ལས་ལམ་བཅུ་པོ་གང་གསུངས་པ། །ཡང་དག་ལྟ་དང་ཡོངས་ལྡན་པས། །དེ་དག་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་ལྡན་འགྱུར། །ཡོད་པའི་ལྟ་བས་སྒྲིབ་པ་ཅན། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་རྗེས་འབྲེལ་ཕྱིར། །དག་མིན་དེས་ན་དེ་དག་ལས། །དག་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །དེ་ནས་ཐུབ་པའི་མཆོག་གིས་ནི། །རང་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་མ་གཟིགས་པས། །ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་གསུངས་ཡིན་ཞེས། །སྨྱོན་པ་མིན་པ་སུ་ཞིག་སྨྲ།། སྐྱོབ་པ་ལ་ནི་ཀུན་མཁྱེན་དང༌། །རིག་བྱེད་ལ་ནི་རྟག་ཉིད་གང༌། །མཁས་པ་མིན་པ་མཚུངས་པར་སྨྲ། །རྟག་པ་ཉིད་ནི་མི་སྲིད་ཕྱིར། །དེ་ཡི་གནོད་པ་ཅན་སྨྲས་ཡིན། །རིམ་དང་ཅིག་ཅར་འགལ་བའི་ཕྱིར། །རྣམ་ཤེས་ལ་སོགས་དེའི་འབྲས་བུ། །ཅིར་ཡང་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ད་ལྟར་དུས་སུ་ཅི་ཁྱོད་ལ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མི་སྣང་ལ། །འོན་ཏེ་ཀུན་ལ་མི་སྣང་ཞེས། །རྒྱས་པར་སུན་ཕྱུང་སྔར་བསྟན་ཟིན། །ཁྱོད་ཀྱིས་མ་དམིགས་འབའ་ཞིག་ཙམ། །འཁྲུལ་པ་དང་ནི་ལྡན་པ་ཡི། །གཞན་ཀུན་གྱི་ནི་མ་དམིགས་པ། །ཐེ་ཚོམ་ཟ་བས་སྒྲུབ་བྱེད་མིན། །དགག་པར་བྱ་བ་ནུས་བཞིན་དུ། །སྔར་ཡང་མེད་བརྟགས་ནུས་ཤེ་ན། །རིགས་མིན་འདས་པའི་དུས་ན་ཡང༌། །དེ་ཡི་དགག་པར་རིགས་མིན་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་འདས་དུས་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་ཀུན་མཁྱེན་གྱིས་སྟོང་ཡིན། །དུས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན། །དེ་ལྟར་
― DTG191_Page_0255 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུས་རྟོགས་བཞིན་ཞེ་ན། །ལྡོག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར། །སྒྲུབ་པ་དེ་ནི་རིགས་ལྡན་མིན། །ད་ལྟར་བ་ཡི་དུས་འདི་ནི། །དེ་ཡིས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱས་མིན། །རྒྱུ་ཡི་ཚོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །འདས་པ་ད་ལྟར་དུས་སུ་མེད། །འདས་དུས་དགའ་བྱེད་ལ་སོགས་བཞིན། །གང་གིས་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་ཡིན། །ཤེས་རབ་ལ་སོགས་ཆོས་ཅན་དུ། །བྱས་ནས་རྟགས་ནི་བཤད་པ་ཡིན། །རྟགས་ནི་མི་སྣང་མ་གྲུབ་ཡིན། །དེས་ན་ཀུན་མཁྱེན་མེད་མི་འགྲུབ། །ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ཀུན་མཁྱེན་ནི། །ལུང་གིས་གྲུབ་པར་ཞུགས་པ་མིན། །སྔར་བཤད་རྟགས་ནི་ཡོད་པས་ན། །ལུང་གིས་གྲུབ་པར་སུ་ཞིག་བརྗོད། །འོན་ཀྱང་རིག་བྱེད་ཚད་མ་རུ། །གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཅག་མངོན་འདོད་ན། །དེ་ཅིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ནི། །རྨོངས་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཁས་ལེན་མིན། །མཚན་ཅན་ཞེས་བྱའི་འཕྲོས་གཞན་ལས། །བྲམ་ཟེ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །ཐུབ་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་གྱུར་པ། །བཅོམ་ལྡན་ཀུན་མཁྱེན་གསལ་བར་འདོད། །གང་ཞིག་གླང་ཆེན་ཐལ་ཀར་ནི། །མཆེ་བ་དྲུག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན། །རྨི་ལྟས་བསྟན་ནས་ཉིད་བལྟ་མ་འགྱུར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་མཚོ། །འཆི་མེད་གོ་འཕང་བརྙེས་པ་དག །ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་གྲགས་པས་ཁྱབ། །དེ་ནི་ཀུན་མཁྱེན་གྱུར་པ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱི་ཡབ་ཏུ་གྱུར། །འོན་ཏེ་འཕྲོས་པའི་ཁྱད་པར་འདི། །རིག་བྱེད་ཁོང་གཏོགས་མི་འདོད་ན། །དེས་འདིར་སྡང་བ་སྤངས་ནས་ནི། །ཁྱེད་ལ་རྒྱུ་མཚན་ངེས་འགྱུར་མིན། །དབྱངས་ལ་སོགས་པའི་ཆོ་ག་དག །ཐོས་ལ་ཡོད་པར་རབ་གྲགས་པ། །དེ་ལའང་དེ་དག་བྱ་བར་ནུས། །མི་ཡི་འདོད་ཙམ་གྱིས་འབྱུང་ཕྱིར། །དེ་ལྟར་ལྷུར་ལེན་རྟག་པ་ཡི། །ལུང་རྙེད་ནུས་མིན་མ་ཡིན་ནམ། །གལ་ཏེ་རྟག་ན་གབ་ཚིག་ཉིད། །དེ་ལྷུར་ལེན་ན་མི་རྟག་འགྱུར། །ལུང་ནི་རྟག་ཉིད་དུ་གྲུབ་ན། །དེ་བརྟགས་པ་ནི་དོན་མེད་ཡིན། །གང་ཕྱིར་མི་རྣམས་དེ་ལས་ནི། །ཆོས་ནི་རྟོགས་པར་བྱེད་ཉིད་འགྱུར། །འདི་ནི་རབ་ཏུ་གྲུབ་ན་ཡང༌། །རིག་བྱེད་རྟག་པ་ཉིད་ཡོད་མིན། །གང་གིས་བཙལ་མ་ཐག་འབྱུང་ཤེས། །རིམ་གྱིས་ཤེས་སོགས་དེ་འབྲས་ཡིན། །འོན་ཀྱང་རབ་གྲུབ་དེ་
― DTG191_Page_0256 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ནི། །ཚད་མ་ཉིད་ཁས་ལེན་ཡོད་ན། །རིག་བྱེད་ཉིད་ཕྱིར་འཕྲོས་བཞིན་ཡང༌། །ཁྱེད་ལ་ཚད་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཡང་ན་རིག་བྱེད་མིན་ཉིད་དུ། །ཁྱེད་ཀྱི་རིག་པས་ཤེས་པར་གྱིས། །གཞན་དུ་ཐོས་པས་མ་སྨྲས་ཉིད། །ཁྱེད་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་འགྱུར། །རིག་བྱེད་རྟག་པ་ཉིད་དང་དེ། །ལྷུར་ལེན་ཡིན་བླ་དེ་ལ་ནི། །དེ་ལྷུར་ལེན་པ་མི་རྟག་འགྱུར། །གང་ཕྱིར་འཇིག་དོན་དང་འབྲེལ་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་དགང་ལུགས་དང༌། །འབྲུ་དང་གསེར་རལ་ཅན་སོགས་རྣམས། །རྟག་བདག་ཉིད་ཡོད་དེ་ཡིས་ནི། །མི་རྟག་ངོ་བོ་ཇི་ལྟར་བརྗོད། །དེ་ལ་རིག་རྟག་ཡོད་ཅེ་ན། །དེ་ཡང་བསལ་བྱས་མ་ཡིན་ནམ། །དེ་ཙམ་ཚིག་གིས་བརྗོད་པས་ན། །དགང་ལུགས་སོགས་ལ་བློ་འབྱུང་མིན། །དེ་ཡང་བརྗོད་ལ་ཚིག་ལ་ནི། །རྟག་པ་ཉིད་ཅེས་ཉམས་མི་འགྱུར། །ཡང་ན་ཀུན་མཁྱེན་ལ་རིགས་བླ། །དེས་ན་དེ་ལྷུར་ལེན་པས་རྟག །རིག་བྱེད་ངག་རྣམས་རང་དབང་ཕྱིར། །རིག་བྱེད་ལས་དོན་ངེས་མིན་ཏེ། །རྨོངས་སོགས་དབང་བྱས་བདག་ཉིད་དང༌། །གཞན་ལས་ཀྱང་དོན་ངེས་སྐྱེ་མིན། །དེས་ན་མཐོ་རིས་འདོད་མེ་ལ། །སྤྱིན་སྲེག་བྱ་ཞེས་ཐོས་པ་ལ། །རྒྱལ་བ་ཀུན་མཁྱེན་ཞེས་བྱའི་དོན། །འདི་མིན་ཞེས་འདིར་ཚད་མ་ཅི། །མཐོ་རིས་དང་ནི་ཐར་པའི་ལམ། །གསལ་བར་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །གཙོ་བོའི་དོན་ནི་ཡོངས་མཁྱེན་ཕྱིར། །ཀུན་མཁྱེན་ཞེས་བྱར་རྟོགས་པར་འགྱུར། །རྒྱ་མཚོ་བྱེ་མའི་གྲངས་སྙེད་ཀྱི། །རྣམ་ཤེས་གང་ལ་ཉེ་བར་མཁོ། །དེས་ན་གཞན་གྱི་དོན་ཤེས་མཁྱེན། །ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ཅི་ཞིག་དགོས། །སྔགས་ཀྱིས་གབ་པའི་ཚིག་བཞིན་དུ། །དེ་ཡང་ཕལ་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་འདི་ལྟར་ངེས་པ་འདི། །ཀུན་མཁྱེན་ངེས་པར་གསལ་ནས་འགྲུབ། །སྔར་བཤད་གནོད་པ་རིགས་མིན་པར། །རྒྱས་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱས་པས་ན། །ཕལ་ཆེན་ངེས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ། །གཙོ་བོའི་དོན་ནི་ཡང་སྲིད་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་འདི་ནི་ཆོས་སོགས་ཀྱི། །སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཤེས་ཐོགས་མེད་ཉིད། །འབྲས་བུ་དང་བཅས་གསལ་བརྗོད་ན། །དེ་ཚེ་སངས་རྒྱས་འགྲོ་ལས་རྒྱལ། །གང་ཕྱིར་མངོན་མཐོ་ཐར་པ་དང༌། །རྒྱུ་བཅས་ལ་ཡང་ཤེས་པ་ནི། །ཐོགས་མེད་དེ་དག་ལ་སྒྲུབ་
― DTG191_Page_0257 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན། །དེས་ན་མ་འདྲེས་ཤེས་གསལ་ཡིན། །བདག་ཁོ་ན་ཡི་རྣམ་ཤེས་ནི། །བསམ་གཏན་གོམས་པས་འཇུག་པ་གང༌། །དེ་ལ་ཡང་ནི་ཐོགས་མེད་ཉིད། །དེ་དག་ལ་སྔར་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །གློ་བུར་དྲི་མ་སྤངས་པ་ཅན། །སེམས་ཙམ་རང་རིག་པའི་ངོ་བོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་བདག་མཐོང་གང༌། །དེ་ཉིད་ཁོ་ན་དེ་ཤེས་ཡིན། །རིག་བྱ་རིག་བྱེད་རྣམ་པ་མེད། །བློ་ནི་སྔར་ཉིད་རབ་བསྒྲུབ་བྱས། །བསླད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཅན། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་གསལ་མཛད། །དེས་ན་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དག །འཁོར་བ་མི་མཐུན་ཤེས་བཅས་འགྲུབ། །གང་གི་དབང་གིས་བསྟན་པ་རྣམས། །འབྱུང་ཞིང་ད་ལྟར་ཡང་སྣང་འགྱུར། །རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་སེམས། །གཉིས་ཀའི་རྣམ་པས་རྙོག་མེད་པ། །རྣམ་གཉིས་རྨོངས་མེད་བདག་ཉིད་ཅན། །སུ་ཞིག་རྣམ་གཞན་དུ་བློ་བྱེད། །བདག་མེད་རྣམ་གཉིས་རྟོག་པ་ན། །བུད་མེད་སོགས་ཀུན་རྟོག་འབྱུང་ན། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་རྨོངས་སོགས་དང༌། །འབད་པ་མེད་པས་འཇིག་པར་འགྱུར། །དེ་ཉིད་གསུངས་པས་གསུངས་པ་གང༌། །འདི་དེ་མཆོག་གྱུར་དེ་ཉིད་ནི། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཀུན་གོ་འཕང་སྟེ། །ཀི་ཤ་པ་སོགས་སྤྱོད་ཡུལ་མིན། །གཞན་དག་གིས་ནི་བདག་བརྟེན་ཞིང༌། །དག་པའི་ཤེལ་འདྲར་ཤེས་དེ་དག །དེ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ཏེ། །རྟག་པའི་བདག་ཉིད་བཀག་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་རྣམ་ཤེས་ནི། །བདག་ལས་གལ་ཏེ་སྐྱེ་འགྱུར་ན། །དེས་ན་ཀུན་བདག་ཉིད་རྣམ་ཤེས། །ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར། །འོན་ཏེ་དེ་ལ་མི་སྐྱེ་བའམ། །ཡང་ན་རྟག་པར་ཁས་ལེན་ན། །དེ་ཚེ་དེ་ཡུལ་ཅན་མི་འགྱུར། །སྐྱེས་བུ་གཞན་གྱི་སེམས་བཞིན་ནོ། །བཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་འགལ་བ་རུ། །རྒྱས་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །གང་ཞིག་རྟག་པའི་བདག་མཐོང་བ། །དེ་ཉིད་དེ་ཡི་ཤེས་པ་མིན། །འོན་ཏེ་བདག་ཤེས་ངོ་བོ་རུ། །ཁས་ལེན་བྱེད་ཀྱང་སྣང་བ་དང༌། །བལྟ་བ་དུ་མ་ཉིད་མེད་པས། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་ཉིད་མེད། །གལ་ཏེ་རང་གསལ་དངོས་པོ་ཉིད། །དེ་ཡི་ཤེས་པ་འདོད་པ་ན། །དེ་ཚེ་རང་རིག་ཐོབ་པ་ངང༌། །བློ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་
― DTG191_Page_0258 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་རོ། །རིག་བྱེད་དང་ནི་ཚངས་པ་སོགས། །འབྲེལ་པ་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་མིན། །ཐ་དད་ཕྱིར་དང་རྟག་ཉིད་ཀྱིས། །ལྟོས་མེད་ཕྱིར་དེ་ལས་གཞན་བཞིན། །དེས་ན་རིག་བྱེད་ལུས་ཉིད་ནི། །ཚངས་ལ་སོགས་པ་རིག་པ་མིན། །རིག་བྱེད་ཀུན་ཤེས་ངོ་བོ་རུ། །རིགས་མིན་དོན་ངེས་མེད་པའི་ཕྱིར།། རང་དབང་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སངས་རྒྱས། །ཀུན་མཁྱེན་བསྒྲུབ་པར་བྱས་པ་ཡིན། །རིག་བྱེད་ལུས་ཅན་ཉིད་ཡིན་ཕྱིར། །ཚངས་པ་སོགས་བཞིན་བརྟགས་བྱས་མིན། །འགྲོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་འཁོར་བ་ལས། །ཕྱི་རོལ་གྱུར་པས་མིར་མི་གཏོགས། །ཁོ་བོ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ནི། །དེ་ལྟར་སྤྲུལ་པར་འདོད་པ་མིན། །འོག་མིན་གནས་ནི་མཆོག་གྱུར་པ། །གཙང་མའི་གནས་ཀྱི་སྟེང་གནས་པར། །ཡང་དག་སངས་རྒྱས་དེར་སངས་རྒྱས། །སྤྲུལ་པ་པོ་ནི་འདིར་སངས་རྒྱས། །ཁྱེད་ཀྱིས་རང་དགའ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །མི་ཉིད་དུ་ནི་ཇི་ལྟར་ངེས། །གཞན་གྱི་ལུང་གི་སྒོ་ནས་མིན། །དེ་ནི་དེ་ལྟར་གནས་པས་སོ། །ཁོ་བོས་དེ་དག་དང་འགྲན་པར། །ཀུན་མཁྱེན་དེ་ན་འདོད་པ་མིན། །བདེན་པ་རྣམས་ནི་ནམ་མཁའ་ཡི། །མེ་ཏོག་དང་འདྲར་སུ་ཞིག་རྟོག །ནུས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས། །རྟག་པ་དངོས་མེད་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །དེས་ན་གཞན་གྱིས་འདོད་པ་ཡིས། །ཆུང་མ་གསུམ་ཅན་སོགས་ཡོད་མིན། །གཞན་ཡང་དེ་དག་ལོག་ཤེས་ཡིན། །བདག་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་ལོག་ཤེས་མི་མངའ་བར། །རྒྱས་པར་སྔར་ནི་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །དེས་ཀྱང་དེ་དང་འགྲན་པ་མིན། །ཤིན་ཏུ་ཆེས་ཁྱད་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །རབ་རིབ་ཅན་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ། །ནད་མེད་མིག་ཅན་སུ་ཞིག་འགྲན།། ཡོན་ཏན་ལས་དང་དབང་ཕྱུག་སོགས། །རིག་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྟག་པ་ཉིད། །སྤངས་པས་ཁོ་བོའི་རྟག་པ་ཡིན། །ལུང་དེ་ཡང་ནི་འདོད་མ་ཡིན། །ཉེ་བར་འཇལ་བས་ཀུན་མཁྱེན་ནི། །ཡོད་པར་གྲུབ་པར་འདོད་མ་ཡིན། །དེ་ཚད་ཉིད་མིན་སྨྲས་པའི་ཕྱིར། །དེ་ལས་ཡོད་པ་མི་གྲུབ་པོ། །ཡོད་པ་རབ་ཏུ་གྲུབ་པ་ན། །དེས་ནི་འདྲ་བ་ཉིད་རྟོགས་འགྱུར། །ཀུན་མཁྱེན་ཡོད་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡི། །སྒྲུབ་པ་རྣལ་མ་འདི་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཉེར་འཇལ་རབ་གྲུབ་པའི། །དགག་པ་དེ་ནི་འབྲས་མེད་ཡིན། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་མི་ཀུན་ནི། །ཀུན་ལ་མ་ཡིན་པར་མཐོང་ན། །དེས་ན་ཁྱོད་རང་ཀུན་མཁྱེན་འགྱུར། །རིང་
― DTG191_Page_0259 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་བར་ཆོད་མཐོང་ཕྱིར་དང༌། །རྒྱུད་གཞན་དང་འབྲེལ་ཤེས་པ་ནི་།ནུས་པ་འགའ་ནི་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །མདུན་གནས་པ་ཡི་སྐྱེས་བུ་ཡང༌། །ཀུན་མཁྱེན་མ་ཡིན་ཞེས་དེ་ལྟར། །ངེས་པ་ཁྱེད་ལ་ཇི་ལྟར་ཡོད། །ཡོད་ན་དབང་འདས་རིག་པར་འགྱུར། །བདག་ཉིད་ཀུན་མཁྱེན་མ་མཐོང་བས། །མ་ལུས་ཀུན་མཁྱེན་མིན་དེས་ན། །ཧ་ཅང་ཐལ་འགྱུར་ཕྱིར་རྨོངས་སོགས། །ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ངེས་པར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་གནོད་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །ཆོས་ཀུན་མིན་འདོད་མིན་ཞེ་ན། །སྨྲས་པ་ལ་ཡང་གནོད་དགོས་ལ། །གནོད་མཐོང་ལས་ཐ་དད་འགྱུར་མིན། །རྒྱལ་བས་མཐོ་རིས་ཐར་ལམ་གྱི། །ཁ་ན་མཐོ་མེད་པའི་གསུང༌། །བསྒྲུབས་པ་དེ་ནི་རྨོངས་པ་ཡིས། །བྱམས་སྙམ་རྨོངས་ལས་གཞན་དུ་སེམས། །མཐོང་ཆོས་མངོན་མཐོ་སྣ་ཚོགས་དེ། །དེ་བཞིན་སྐྱོན་རྣམས་ཞི་བའི་མཆོག །དེ་ལས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ན། །དེས་ན་གཞན་དག་རྨོངས་པར་བྱེད།། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཉེར་བསྟན་འདི། །རིག་བྱེད་རྩ་བ་ཅན་མ་ཡིན། །རྙོག་པ་མེད་དེ་གསུངས་ཡིན། །ཐོས་པ་རྙོག་པ་དང་བཅས་སྨྲས། །དེ་དག་དེ་ལྟར་ཉེར་བསྟན་པ། །དེ་འདྲ་རང་དོན་བསྒྲུབ་ཕྱིར་མིན། །དེ་དག་གི་རྩོམ་མ་ལུས་པ། །དེ་འདྲ་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་འགྲོ་ལ་ཕན་བྱེད་པ། །དབང་ཐོབ་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཅན། །རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་གཉེན་ཡིན་པས། །ཀུན་ལ་གོ་འཕང་དེ་ཉིད་གསུངས། །བརྐམ་ཆགས་འཇིགས་དང་ཞེ་སྡང་དང༌། །སེར་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་དབང་བྱས་པ། །བརྩེ་མེད་བདག་ཉིད་དེ་དག་ལ། །ཉེར་བསྟན་ཕྱོགས་གཅིག་པ་རུ་འགྱུར། །ཐུགས་རྗེ་གཞན་དབང་གྱུར་པ་ན། །དེ་ཉིད་གསལ་བར་གཟིགས་པ་ཅན། །དམིགས་བསལ་ཀུན་ལ་དོགས་མེད་པས། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་སྟོན་པར་མཛད། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་རྨོངས་སོགས་ཀྱི། །སྐྱོན་གྱིས་སྐྱེ་བོ་སྐྱོན་བཅས་འགྱུར། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་མགོན་རྣམས་ཀྱི། །ཐུགས་བརྩེ་དེ་དག་ལ་ནི་འཇུག །མེ་བསྐོར་བྱས་ན་ཁྱིམ་སོགས་འགྲོ། །འབྲེལ་བ་དེ་དག་གིས་བཞེད་མིན། །ཕན་པ་གདགས་པར་བྱ་བ་སྟེ། །དེས་ན་འདི་ལྟར་ལེགས་སྨྲས་ཡིན། །རིགས་དང་དུལ་དང་ཕུན་ཚོགས་པའི། །བྲམ་ཟེ་བ་ལང་གླང་པོ་ཆེ། །ཁྱི་དང་ཁྱི་འཚེད་པ་དག་ནི། །མཁས་པ་རྣམས་ནི་མཉམ་པར་
― DTG191_Page_0260 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བལྟ། །ལན་བརྒྱར་རིགས་ནི་བཀག་བྱས་པས། །རིགས་ཀྱིས་རྒྱགས་པ་ཅི་ཕྱིར་བྱེད། །དེ་ལས་གཞན་ལས་ཁྱད་མེད་པས། །གལ་ཏེ་དེ་བརྟེན་དབང་འགྱུར་སོགས། །ཡོན་ཏན་གཞིར་གྱུར་སྡིག་པ་ནི། །མ་ལུས་པར་ཟད་ནས་འདིར་ནི། །ཁྱད་པར་མེད་པར་དེ་ལྡན་པས། །ཀུན་ཀྱང་གཉིས་སྐྱེས་སུ་འགྱུར་ན། །དེ་ཚེ་ཁྱད་པར་ཅན་གྲུབ་འགྱུར། །གཉིས་སྐྱེས་རྔོན་པ་བྱེད་བཞིན་དུ། །གཞན་དུ་ཁྱད་པར་ཅན་ཉིད་མེད། །སྐྱེས་ནས་ཆོ་ག་ཚོགས་གང་དག །གྲུབ་པའི་བྱ་བ་དེ་ཀུན་རྫོབ། །གང་ཕྱིར་དེ་དག་བཅོས་མ་ལའང༌། །ཡོད་པས་དེ་ལས་གཞན་པའང་བཞིན། །དུས་ནི་རིང་པོ་འདས་པ་དང། །བུད་མེད་སེམས་ཀྱང་གཡོ་བ་ཡི། །བྲམ་ཟེ་ཉིད་ནི་ཡོད་ན་ཡང༌། །ངེས་པར་བྱ་བར་ནུས་མ་ཡིན། །དབང་འདས་དངོས་དོན་ཤེས་པ་ནི། །འགའ་ཞིག་ཁྱོད་ལ་ཡོད་པ་མིན། །དེས་ན་རྣམ་པར་དག་པའི་རིགས། །རིག་བྱེད་པས་ཀྱང་སྨྲས་མི་བྱེད། །དེ་ཕྱིར་ཡིད་སོགས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང༌། །དེ་དག་བྲམ་ཟེ་མ་གཏོགས་པས། །བྲམ་ཟེ་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་བསྟན། །བྱས་མིན་དེ་ངེས་མེད་བའི་ཕྱིར། །ཡིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །རང་ལ་རྟོགས་པའི་ནུས་མེད་པའམ། །ཡང་ན་རིག་བྱེད་རིགས་བྲལ་ཡིན། །རིག་བྱེད་གདོན་རྨོངས་བྲམ་ཟེ་ནི། །དཔྱོད་བྱེད་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཞེས། །གང་ལས་ངེས་པར་བྱས་པ་ཡིན། །དེས་ན་དེ་ཡིས་བྲམ་ཟེ་ལ། །རིག་བྱེད་ལ་སོགས་ཉེར་བསྟན་བྱས། །གནའ་རབས་དང་ནི་ཡིད་ཀྱིས་ནི། །རིག་བྱེད་ཡན་ལག་བཅས་གསོ་དཔྱད། །དཀའ་ཡིས་གྲུབ་པ་བཞི་པོ་ལ། །གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་གཞིག་མི་བྱའོ། །དེས་ན་གང་གང་རྨོངས་རྣམས་ལ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་འཇིག་སྐུར་སྙམ། །གང་ཙམ་གྱིས་ནི་གཞན་དུ་ཡང༌། །བཀའ་ཡིས་གྲུབ་ཉིད་ཅིས་མི་འགྱུར། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་གང་དག་གིས། །གང་གསུངས་རིགས་ལྡན་དོན་ཉིད་དང༌། །བདག་ལ་དེ་དོན་ནུས་པ་ནི། །གསལ་བར་ངེས་པར་མཛད་པ་ཡིན།། མུ་སྟེགས་ངན་གླང་ཆེས་སྨྱོས་པའི། །དྲེགས་པ་ཉམས་པར་མཛད་པ་ཅན། །སྐྲག་པ་མ་ལུས་མི་མངའ་བ། །འདི་ལྟར་དེ་དག་སེང་སྒྲ་སྒྲོགས། །དགེ་སློང་དག་གམ་མཁས་རྣམས་ཀྱིས། །བསྲེགས་བཅད་བརྡར་བའི་གསེར་བཞིན་དུ། །ཡོངས་སུ་བརྟགས་ལ་ང་ཡི་བཀའ། །བླང་
― DTG191_Page_0261 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་བྱ་ཡི་གུས་ཕྱིར་མིན། །གང་དག་སྡིག་པ་སྤངས་བྱས་པས། །དོན་དམ་པ་ཡི་བྲམ་ཟེ་ནི། །དྲི་མེད་བདག་མེད་གོམས་བྱེད་པའི། །དེ་དག་ཐུབ་པའི་བསྟན་པ་ཡོད། །དེས་ན་བསྟན་པ་འདི་ཉིད་ལ། །དགེ་སློང་རྣམ་བཞི་ཡོངས་གྲགས་ཡིན། །གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་དགེ་སྦྱོང་དང༌། །དེ་བཞིན་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང༌། །མི་སུ་ཞིག་གཅིག་ཀུན་མཁྱེན་སྲིད། །ཅེས་བྱ་སོགས་ལ་བསྒྲུབས་པ་ནི། །དམ་བཅའ་མ་ཚང་པའི་སྐྱོན་གྱིས། །སྐྱོན་དང་བཅས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །མ་ལུས་དོན་ནི་ཡོངས་ཤེས་པས། །བསྒྲུབ་པ་འབྲས་མེད་ཡིན་ན་ཡང། །བློ་བཟང་བདེ་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི། །འབད་པ་བྱེད་ཅེས་སྔར་བསྒྲུབས་ཟིན། །ཕྱོགས་གཅིག་ཤེས་པས་དེ་སྨྲས་ཡིན། །ཀུན་མཁྱེན་གྱིས་གསུངས་མི་འགྱུར་ཞེས། །འདིར་ཡང་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཤེས་པ། །རྗེས་འགྲོའི་ཕྱིར་ཡང་སྔར་བསྟན་ཟིན། །ཇི་ལྟར་ཅུང་ཟད་མཐོང་བ་ཡི། །དྲི་སོགས་དོན་རྣམས་ཉམས་མྱོང་ནས། །དེ་དག་སེམས་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པས། །ཉམས་མྱོང་ལ་བརྟེན་ཕྱིས་རྗོད་བྱེད། །དེ་ཡི་ཚིག་དེ་དངོས་པོ་དེའི། །ཤེས་པ་ལས་བྱུང་མིན་པ་མིན། །ཀུན་མཁྱེན་གསུང་ཡང་དེ་ལྟར་ཡིན། །རྒྱུ་ཡི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་འགྱུར། །དངོས་པོ་མ་ལུས་རྣམ་ཤེས་ནི། །འདིའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཅུང་ཟད་ཙམ་དོན་རྣམ་ཤེས་ནི། །དེ་ཡི་རྒྱུ་མཚན་གནས་པར་འགྱུར། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་སྲིད་པས། །དེ་ཡི་བརྗོད་འདོད་ཅི་འདྲ་ཡིན། །སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར། །རྣམ་རྟོག་འདི་ལ་འཇུག་མིན་ན། །དེ་མིན་ཉོན་མོངས་བཅས་ཀུན་རྟོག །དེ་ལ་མི་མངའ་སྒྲིབ་ཟད་ཕྱིར། །འགྲོ་ལ་ཕན་པ་རྗེས་མཐུན་པ། །དགེ་བཅས་སུ་ཞིག་སྤོང་བར་བྱེད། །དེས་ཀྱང་རྣམ་རྟོག་དེ་ཉིད་ནི། །དོན་དང་ལྡན་པར་ངེས་མི་འགྱུར། །སྒྱུ་མ་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་ནི། །དེ་ཡིས་དམིགས་མེད་དེ་རིག་ཡིན། །ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་མཁན་འགའ་ཞིག །སྤྱོད་ཡུལ་སྤྲུལ་པར་བྱས་ན་ཡང༌། །སེམས་ཀྱིས་ཡུལ་མེད་ཅན་རིགས་ཏེ། །དེས་ན་འཁྲུལ་པ་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །དེ་ལྟ་བུ་སོགས་བརྗོད་པ་ནི། །དད་དང་ལྡན་ལ་མཛེས་མ་ཡིན། །སྐབས་བབ་རྗེས་མཐུན་དོན་ཉིད་དུ། །དེ་ནི་བྲམ་ཟེས་སྨྲས་པ་མིན། །དེ་བཞིན་དོན་
― DTG191_Page_0262 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ཀྱིས་ཁྱབ་པར། །ཉེ་བར་བསྟན་པར་ནུས་མ་ཡིན། །དེ་ལྟར་དེ་ཡི་སྐབས་བབ་འདིར། །འདིར་ཡང་བློ་བཟང་གིས་གསུངས་ཡིན། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་ཉེར་བསྟན་པའི། །ནུས་མེད་ན་དེ་དེ་ལྟར་འགྱུར། །དེས་ན་ལུང་དུ་མི་འགྱུར་ཞེས། །ཁྱེད་ཅག་གིས་ནི་བརྗོད་དགོས་སོ།། འདིར་ཡང་སྨྲས་དེ་དེ་ལྟར་འགྱུར། །དེ་གསུང་ཁྱོད་ཀྱིས་མཐོང་ངམ་ཅི། །གལ་ཏེ་ཐལ་བར་བསྒྲུབས་པ་ཡིས། །འདོད་པ་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་ན། །གལ་ཏེ་སྒྲ་ཉིད་མི་འདོད་པས། །ལུང་ཁས་བླངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་གསུང་ལུང་ནི་འདོད་པ་ན། །དེ་ལ་སྨྲ་ཉིད་འདོད་པར་གྱིས། །གལ་ཏེ་དེ་འདྲའི་རིགས་པ་ནི། །རིགས་པར་སྨྲ་རྣམས་ལ་གྲུབ་ན། །དེ་ཚེ་ཐལ་བར་བསྒྲུབས་པས་ཆོས། །དང་བ་ཙམ་དུ་གཞན་གྱིས་འདོད། །རིགས་པར་རབ་སྒྲུབ་ཉིད་ཡིན་ན། །རང་རྒྱུད་པ་ཡི་སྒྲུབ་པར་འགྱུར། །དེ་གསུང་བ་ཡི་ལུང་དེ་ནི། །འདི་ལྟར་གཞན་གྱིས་འདོད་པ་ཡིན།། ཚིག་གི་ཤུགས་ཀྱིས་དེ་ལས་ནི། །སྐྱེས་བུ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ལྟར། །རྩིག་སོགས་ལས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ། །ཇི་ལྟར་འདོད་བཞིན་འབྱུང་བར་འགྱུར། །བདག་པོར་འགྱུར་བ་ཙམ་རྟོགས་པས། །སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་བརྗོད་ཡིན། །རྣམ་རྟོག་རྗེས་འགྲོ་ཅན་སྨྲ་ཉིད། །དེ་ཕྱིར་ཐལ་འགྱུར་མ་ཤེས་པས། །དེ་ལ་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཁོ་བོ་རིགས་པ་དོན་གཉེར་གང༌། །དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་མིན། །ཞེས་བྱ་དེ་ལྟར་སྨྲས་པ་ཡིན། །རྩིག་པ་ལ་སོགས་ལས་བྱུང་བ། །ཡིད་ཆེས་མིན་གསུང་ཇི་ལྟར་ཡིན། །གང་ཕྱིར་དེར་བདག་ཉེར་གནས་པས། །དེ་རྣམས་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །དག་འཁྱལ་དང་ནི་འཚེ་སོགས་པའི། །སྨད་པའི་དོན་དང་རྣམ་པར་བྲལ། །རྩེད་མོའི་ཚུལ་དང་ཤ་ཟ་སོགས། །དེ་རྣམས་ཇི་ལྟར་སྨྲས་པ་ཡིན། །ངག་འཁྱལ་དང་ནི་རྣམས་འཚེ་སོགས། །སྨད་པའི་དོན་གྱི་ཉེར་བསྟན་པ། །རྩེད་མོའི་ཚུལ་དང་ཤ་ཟ་སོགས། །བྱིས་པ་ངག་འཁྱལ་འཚེ་སོགས་པ། །སྨད་པའི་དོན་དང་བཅས་པ་ཡི། །ཉེར་བསྟན་དེ་དག་ཡོད་པ་མིན། །ཚད་མ་གཉིས་ཀྱིས་མི་སླུ་འདོད། །དེའི་ཡུལ་མ་ལུས་གང་ལ་ནི། །ཚད་མ་གཉིས་ཀྱིས་གནོད་པ་ཅན། །ཅུང་ཟད་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། །གང་ཞིག་
― DTG191_Page_0263 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་ལའང༌། །སྔ་ཕྱི་ཡིས་ནི་གནོད་ཅན་མིན། །སྐྱེས་བུ་ཐམས་ཅད་སྙིང་རྗེ་སོགས། །ཡོན་ཏན་སྐྱེ་ལ་འཇུག་བྱེད་ལས། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཆོག་ལྡན་པའི། །དམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྟོན་བྱེད་ལ། །འདི་དང་ཕྱི་མར་སྐལ་ལྡན་ལ། །མངོན་མཐོང་སྣ་ཚོགས་སྒྲུབ་བྱེད་ཅིང༌། །བག་ལ་ཉལ་ཀུན་ཚོགས་ཀྱི་ནི། །གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ནི་སྟོན་པ་ཅན། །མྱ་ངན་འདས་པ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི། །དེ་ཡི་སྒོ་འཕར་འབྱེད་པ་པོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་རྩེད་མོ་འམ། །སྲིན་པོའི་ཚིག་ཏུ་འགྱུར་ཡིན་ན། །དེ་མཚན་ཉིད་ཀུན་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཡིན་ཟད་མོད། །གང་ཕྱིར་མིང་གཞན་བརྟགས་པ་ཡིས། །དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ལྡོག་འགྱུར་མིན། །ཁྱད་པར་ཅན་ལ་དམན་པའི་མིང༌། །བྱེད་ན་ཁྱེད་རང་སྨད་བྱར་འགྱུར། །འདོད་པ་ལོག་པར་གཡེམ་པ་དང༌། །སྲོག་ཆགས་འཚེ་སོགས་མཚན་ཉིད་ཅན། །གོམས་དང་དེ་ཡི་བྱ་བ་ནི། །ཚིག་གང་ཞིག་གིས་གསལ་བར་བྱས། །དེ་ཉིད་སྦྱང་པོ་ཤ་ཟ་སོགས། །སྨྲས་པ་ཞེས་ནི་དོགས་པར་འགྱུར། །དེའི་སྤྱོད་མངོན་པར་ཆགས་རྣམས་ལ། །དེ་འདྲའི་ཚིག་ནི་སྲིད་པ་ཡིན། །འགལ་བཅས་གཙང་མི་གཙང་སོགས་ཀྱི། །རང་བཞིན་རྣམས་ནི་ཅིག་ཅར་དུ། །བློ་གཅིག་གིས་ནི་རྟོགས་པར་མཐོང༌། །དེ་དག་བློ་དང་འགལ་བ་མིན། །ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པ་ཡི། །མཚན་ཉིད་ཅན་ནམ་ཡང་ན་ནི། །གཅིག་ལ་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པའི། །འགལ་བ་དེ་དག་ལ་ཡོད་མིན། །ཤེས་པ་གཅིག་ལ་སྣང་བ་ཉིད། །དེ་དག་ལ་ནི་འགལ་བ་མིན། །གཙང་དང་མི་གཙང་ལ་སོགས་དང༌། །སྦྲུལ་དང་རྨ་བྱ་ལ་སོགས་ནི། །མིག་ལ་ཅིག་ཅར་སྣང་བའི་ཕྱིར། །བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་སོགས་དབྱེ་བས། །རྒྱུ་མེད་ཉེ་བར་གནས་མེད་པས། །དེ་ཤེས་བྱ་སྟེ་འགལ་བས་མིན། །སྔོ་དང་སེར་དང་དཀར་སོགས་བཞིན། །ཡུལ་དང་རང་བཞིན་དབྱེ་བ་ཡིས། །དངོས་པོའི་དབྱེ་བས་འགལ་བ་ཅན། །གང་ཕྱིར་ཅིག་ཅར་དུ་སྣང་འགྱུར། །ཤེས་བྱའི་དཀྱིལ་འཁོར་མ་ལུས་པ། །ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཁྱབ་ཅན། །གང་ཕྱིར་ཀུན་མཁྱེན་བསྒྲུབ་བྱ་བ། །དེ་ནི་རིམ་པ་ལ་བརྟེན་ཕྱིར། །གང་
― DTG191_Page_0264 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་གང་དག་རྟོགས་བཞེད་པ། །དེ་དང་དེ་རིང་ངེས་སྦྱོར་ལས། །དེ་ལ་ནུས་པ་དེ་ལྟར་མངའ། །གང་ཕྱིར་སྒྲིབ་སྤངས་ཅན་དེ་ཡིན། །ཟག་པ་ཟད་པ་སོགས་རྣམས་ཀྱི། །ཡེ་ཤེས་དབང་གྱུར་རྙེད་པ་དེས། །རིམ་གྱིས་སམ་ནི་ཅིག་ཅར་དུ། །རང་གི་བཞེད་པས་མཁྱེན་པར་གྱུར། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་གིས། །བདེན་པ་བཞི་ཡི་རང་བཞིན་ཅན། །ཤེས་བྱ་ཀུན་ནི་རིམ་གྱིས་མཁྱེན། །ཡང་ན་ཁོ་བོ་ལ་ཀུན་མཁྱེན། །དེ་ལ་དེ་འདྲའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །རིམ་གྱིས་གཙོ་བོ་ལས་བྱུང་འགྱུར། །ཐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་སྡོད་མིན་ན། །ལོ་བརྒྱ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཀྱེ། །རྣམ་དབྱེ་མ་བྱས་པའི་ངོ་བོས། །དངོས་པོ་ཀུན་ནི་གང་གིས་རྟོགས། །དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་རང་བཞིན་ཉིད། །དེས་ནི་མཁྱེན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །བདག་བཅས་སྐད་ཅིག་མིན་སོགས་ལས། །གང་ཞིག་ལོག་པར་རང་མཚན་ཉིད། །རྟག་ཏུ་ཉེར་རྟོགས་རྒྱུ་མཚན་ཕྱིར། །དེ་འདིར་སྤྱི་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །དེ་འཛིན་བྱེད་པའི་རྣམ་ཤེས་ནི། །བསྒོམ་པའི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བ་གང༌། །རྣལ་འབྱོར་དབང་ཕྱུག་ལ་མངོན་གསལ། །དེ་ནི་རང་མཚན་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །དེ་ཉིད་གཞན་ཉིད་སོགས་བརྗོད་མེད། །གཞན་དག་གིས་ཀྱང་བརྟགས་པ་ཡི། །སྤྱི་དེ་རྣལ་འབྱོར་ཡེ་ཤེས་དེས། །འཛིན་པར་མཛད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣལ་འབྱོར་དབང་ཕྱུག་གི་ཡིད་ནི། །དེ་ནི་རྟོག་བྲལ་མ་འཁྲུལ་ཡིན། །དེ་འཛིན་ན་ནི་རྟོག་བཅས་དང༌། །འཁྲུལ་པ་དང་བཅས་ཐལ་བར་འགྱུར། །གང་གིས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་སྤྱི། །རྣམ་རྟོག་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་བཤད། །རྟག་པའི་རྗེས་འགྲོའི་རང་བཞིན་སྤྱི། །དངོས་པོ་མེད་པར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །ཡེ་ཤེས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ། །རྒྱུ་བཅས་འབྲས་བུ་ལས་མཁྱེན་པ། །དེ་ནི་བདག་གིས་ཀུན་མཁྱེན་འདོད། །དེ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ནི། །རྗེས་སུ་དཔག་པས་སྔར་བསྒྲུབས་ཟིན། །དེས་ན་དེ་ནི་ཡོད་སྒྲུབ་པའི། །ཚད་མ་ཡོད་པས་དེ་ཡང་ཡོད། །རིམ་གྱིས་སམ་ནི་ཅིག་ཅར་གྱིས། །ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་བསྒྲུབས་པ་ཡིན། །དེ་ལ་ཡང་ནི་ནུས་ཡོད་དེ། །གང་ཚེ་ཉེར་བསྟན་མཛད་པ་ཡིན། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་ལེགས་བསྒོམས་པས། །གང་གིས་བསྟན་
― DTG191_Page_0265 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དྲི་མེད་འདི། །བསྟན་བཅོས་ཀུན་གྱིས་བསྒྲུབས་བྱས་པས། །ཚད་མ་ཀུན་གྱིས་གནོད་བ་མིན། །འཁོར་བ་མི་མཐུན་ཤེས་པ་ཅན། །ཁྱབ་འཇུག་སོགས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མན། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གང་ཞིག་ནི། །དད་པས་སྤྱི་བོས་ལེན་པར་བྱེད། །ཉོན་མོངས་མ་ལུས་དགྲ་བོ་ཡི། །ཚོགས་ནི་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ཅན། །མངོན་པར་མཐོ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི། །རྫོགས་རྒྱུ་མྱ་ངན་འདས་ཐོབ་རྒྱུ། །ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཐབས་རྙེད་པ། །སྐྱེས་བུ་མ་ལུས་དང་མི་མཐུན། །གཅིག་པུ་དེ་ཉིད་ཀུན་མཁྱེན་མགོན། །དེ་ནི་ཚད་མ་དང་ལྡན་ཡིན། །གང་ཚེ་འདི་ལྟར་ཀུན་མཁྱེན་ནི། །ཆོས་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པའི་རྒྱུ། །འགའ་ཞིག་འཐད་པར་འགྱུར་བ་ན། །དེ་ཚེ་སྐྱེས་བུས་བྱས་ཚིག་གྲུབ། །རྣམ་པ་མེད་སོགས་དཔྱད་པ་ནི། །ཀུན་མཁྱེན་ལ་ནི་ཉེར་མཁོ་མིན། །ཇི་ལྟར་ཁྱེད་ཀྱི་ཤེས་པ་ནི། །དོན་འགའ་ལ་འཇུག་དེ་བཞིན་གཞན། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས་གཞན་གྱི་དབང་པོ་ལས་འདས་པའི་དོན་མཐོང་བ་ཅན་གྱི་སྐྱེས་བུ་བརྟག་པ་སྟེ་སུམ་ཅུ་པའོ།། །།སློབ་དཔོན་ཞི་བ་འཚོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས་མཛད་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྫོགས་སོ།། །།གུ་གེ་ཡུལ་གྱི་དབེན་ས་རི་བོ་དགེ་གནས་ཕུན་ཚོགས་གླིང་དུ། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་དཔལ་གུ་ཎཱ་ཀ་ར་ཤྲཱི་བྷ་དྲའི་ཞལ་སྔ་ནས་དང༌། སྒྲ་བསྒྱུར་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་ཆེན་པོ་དཔལ་ལྷ་བཙན་པོ་ཤཱཀྱའི་དགེ་སློང་ལྷ་བླ་མ་བཞི་བ་འོད་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ། གྲངས་ཅན་གཅེར་བུ་བྱེ་བྲག་པ་དང་རྒྱང་ཕན་རིག་པ་ཅན་དང་སངས་རྒྱས་དེ་དག་གི་ཕྱོགས་ནི། །ཆུ་ཀླུང་པ་དང་ཙ་ར་ཀ་དང་དུས་སྨྲ་སྤྱོད་པ་བརྡ་སྤྲོད་ཞི་བ་ཚངས་དང་སྣ་ཚོགས་ཚལ། །སྒྲ་ཡི་ཚངས་པ་རིག་བྱེད་མཐའ་དང་བྱེ་བྲག་སྨྲ་དང་མདོ་སྡེ་སེམས་ཙམ་དབུ་མ་དེ་དག་གི །བྱེ་བྲག་ལུང་བཅས་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ཡིན་འདི་ནི་རྟོགས་ནས་འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་བདག་གིས་བསྒྱུར།། །།
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་དཀའ་འགྲེལ།
ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལ།
― DTG191_Page_0266 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཏཏྭ་སཾ་གྲ་ཧ་པཉྫི་ཀ །བོད་སྐད་དུ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་དཀའ་འགྲེལ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་ཤེས་བྱའི་རྒྱ་མཚོ་བསྲུབས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཞན་དོན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་ཀྱི། །སྡུག་བསྔལ་ཞི་བྱེད་དེ་ཉིད་རྟོགས་པའི་བདུད་རྩི་ཐུགས་རྗེས་འགྲོ་བ་ཚིམ་མཛད་པ། །དེ་ཉིད་རིག་མཆོག་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་དེ་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ནས། །དེ་ཉིད་བསྡུས་པ་འདི་ཡི་དཀའ་འགྲེལ་ཆེས་རབ་གསལ་བ་རབ་ཏུ་བརྩམ་པར་བྱ། །བདག་འདྲའི་བློ་གྲོས་བླུན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སྔོན་མེད་དངོས་པོ་ནམ་ཡང་བརྗོད་མི་ནུས། །མཁས་པས་ཉིན་རེ་ལམ་འདི་མང་དུ་མ་དཔྱད་པ་ཡང་འགའ་ཙམ་གང་ན་ཡོད། །འོན་ཀྱང་བསོད་ནམས་འཕེལ་བར་འདོད་པས་རང་དོན་མཆོག་གི་བདག་གི་བློ་གྲོས་འདི། །དགེ་བ་འཕེལ་བའི་འབྲས་བུ་ཅན་གྱི་དེ་ཉིད་གོམས་པས་འདི་བྱེད་པ་ལ་བརྩོན། །བསྟན་བཅོས་འདི་ལ་ནི་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དང་པོར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། དགོས་པ་དེས་པར་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་འཇུག་པ་དང༌། ཆེན་པོ་དག་ལ་རབ་ཏུ་དང་བ་ནི་ལེགས་པ་ཐམས་ཅད་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་བྱས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དང་བ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དང༌། ཉན་པ་པོ་བསྟན་བཅོས་འདི་ལ་གུས་པས་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རང་གི་སྟོན་པ་ལ་མཆོད་པའི་ཆོ་ག་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས། གང་གིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་ཉིད་བསྡུ་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་བར་དག་གིས་བསྟན་བཅོས་འདིའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་དགོས་པ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་འདིའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་བསྟན་ན་དེའི་ཚེ་སྨྱོན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དང་འདྲ་བར་དོན་མེད་པ་ཉིད་སྲིད་པས་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ། ཉན་པ་ལ་ཡང་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་འདིའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་གདོན་མི་ཟ་བར་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡོད་ན་ཡང་མངོན་པར་འདོད་པའི་དགོས་པ་དང་བྲལ་བའི་བསྟན་བཅོས་ནི་བྱ་རོག་གི་སོ་བརྟག་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རྟོག་པ་དང་ལྡན་བ་ཉན་པ་ལ་ཡང་གུས་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་བས་ན་དང་བོར་དེ་ལ་འཇུག་པའི་དོན་དུ་དགོས་པ་བརྗོད་བར་བྱའོ། །འཇུག་པའི་ཡན་
― DTG191_Page_0267 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལག་ལ་གཙོ་བོ་ཉིད་དགོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དོན་དུ་གཉེར་བས་ཉན་པ་པོའི་སྐྱེ་བོ་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་བརྗོད་བྱས་སྟོང་པའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དགོས་བའི་ཐབས་བསྟན་པའི་དོན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དགོས་པ་དེ་ཡང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཐབས་ཅན་དུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་བསྒྲུབ་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པར་མི་ནུས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དགོས་པ་ཡོད་ན་ཡང་འཇོག་པོའི་གཙུག་གི་རིམས་ནད་སེལ་བའི་རིན་པོ་ཆེ། རྒྱན་གྱི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་བཞིན་དུ་དེ་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པར་རིག་ནས་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། འབྲེལ་པ་དང་ནི་རྗེས་མཐུན་ཐབས། །སྐྱེས་བུའི་དོན་ནི་རྗོད་བྱེད་དག །ཡོངས་བརྟགས་དབང་དུ་བྱས་ཡིན་གྱི། །དེ་ལས་གཞན་པའི་དབང་བྱས་མིན། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །འོན་ཏེ་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པ་ནི་ངེས་པ་ཉིད་ལས་ཡིན་ཞིང༌། ངེས་པ་ཡང་ཚད་མ་ཉིད་ལས་ཡིན་ལ། འདིར་དགོས་པའི་ཚིག་འདི་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལ་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་དེ་ལ་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ནི་མེད་དེ། ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཡང་མེད་དེ། ཚིག་ནི་འདོད་པ་ཙམ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པར་འདོད་པའི་དོན་ལ་ཤེས་པ་སྐྱེད་བཞིན་པ་ན་ཚད་མར་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ལ་ཚད་མ་ཉིད་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཇི་ལྟར་བརྗོད་པར་འདོད་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པའི་དུས་སུ་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དམ་བཅས་ན་ཡང་སླུ་བའི་བསམ་པས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དགོས་པ་ཚད་མ་གཞན་གྱིས་རྟོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དགོས་པའི་ངག་ཉེ་བར་བཀོད་པ་དོན་
― DTG191_Page_0268 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཚད་མ་གཞན་ཁོ་ན་ལས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དགོས་པ་ཚད་མ་གཞན་གྱིས་གནོད་པ་དེ་ལ་ཡང་དོན་མེད་པ་གསལ་རབ་པ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་ཚད་མ་གཞན་གྱིས་གནོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཇུག་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་གཉི་ག་ཡང་ཁས་བླངས་ནས་བརྗོད་ཀྱི། གང་གིས་འདི་དག་ཡོད་པའམ་མེད་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་འཇུག་པ་ལས་སྔར་དགོས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའམ། གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། དེ་ནི་འཇུག་པ་ལས་རྟོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དགོས་པ་ལ་སོགས་པ་མ་རྟོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ངག་འདི་བརྩམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན། རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་ཡང་ངག་འདི་ལས་ཐེ་ཚོམ་ཉིད་སྐྱེའི། ངེས་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེ་ཚོམ་དེ་ཡང་དག་ཉེ་བར་བཀོད་པ་ལས་སྔར་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངག་ཉེ་བར་བཀོད་པ་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རེ་ཞིག་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པ་ནི་ངེས་པ་ཉིད་ལས་ཡིན་ཞིང་ཞེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་བདེན་ཏེ། ཞིང་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཐེ་ཚོམ་ལས་ཀྱང་འཇུག་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་ཞིང་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་འབྲས་བུ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་དག་ལ་འདིའི་འབྲས་བུ་བསྒྲུབ་པའི་ངེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དེ་དག་ངེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་འཇུག་གོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། འདིར་གང་ཞིག་གང་གི་དོན་དུ་འཇུག་པ་དེ་ནི་དེ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ན་ཡང་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཙམ་ཞིག་སྐབས་སུ་བབ་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཡུལ་ལ་ངེས་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ངེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་འཇུག་པར་བརྗོད་པ་ཞིང་པ་ལ་སོགས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་དོན་དུ་དེ་དག་ལ་འཇུག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཅི་ཞེ་ན། འབྲས་བུའི་དོན་དུ་དེ་དག་དེ་ལ་འཇུག་ལ། འབྲས་བུ་དེ་ལ་གེགས་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ངེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་དག་ཐེ་ཚོམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དང་པོའི་འཇུག་པ་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ངེས་པའི་དོན་དུ་འཇུག་པ་གང་
― DTG191_Page_0269 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པ་དེ་ལ་ཡང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ངེས་པ་མེད་དེ། དེའི་དོན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་དེ་དག་གི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ངེས་པ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་ནས་འདི་འབྲས་བུ་མ་འོངས་པའི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་གདོན་མི་ཟ་བར་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའམ། ཡང་ན་གེགས་བྱེད་པ་དང་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཡིན་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་འདི་མངོན་པར་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་བསྒྲུབ་པར་ནུས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་ཡིན་གྲང༌། དེ་ལ་རེ་ཞིག་དང་པོ་ནི་རིགས་པའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་ཏེ། ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་མཚང་བ་དང་གེགས་བྱེད་པ་ཉེ་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་འགའ་ཞིག་དམིགས་ཀྱང་སཱ་ལུ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་འབྲས་བུ་མ་འོངས་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་མི་བྱེད་པར་མཐོང་བས། ཐམས་ཅད་དུ་དོགས་པ་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚོགས་པའི་འབྲས་བུ་ནུས་པ་རྣམས། །འགྱུར་བ་དང་འབྲེལ་འབྲས་བུ་ལ། །མ་ངེས་པ་ནི་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །གེགས་བྱེད་པ་དག་སྲིད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་གཉིས་པའོ་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ་འདི་ནི་ཆེས་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚད་མ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་གྱིས། འདིའི་རུང་བ་ཉིད་ནི་གེགས་བྱེད་པ་མེད་ནའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་རུང་བ་ཉིད་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་ཁྱད་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་འབྲས་བུ་ཡང་ཚུལ་འདིས་ངེས་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ནི་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་འཇུག་པ་ལ་དོན་དམ་པའི་འབྲས་བུ་ངེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་འཇུག་པ་འགྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་གེགས་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ངེས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་དོན་དམ་པར་གེགས་བྱེད་པ་མེད་པར་ངེས་པར་མི་ནུས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གལ་ཏེ་གེགས་བྱེད་པ་མེད་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་ངེས་པ་ཁོ་ནར་འདི་ལས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ངེས་པ་ཚད་མ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་འཇུག་པ་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ལ་ནི་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཚད་མ་དང་ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་དག་གི་འཇུག་པ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ངེས་པ་དེ་ཡང་ཚིག་ལས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བ་ཁོ་ན་སྟེ།
― DTG191_Page_0270 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་དང་དེ་ལ་འབྲེལ་པ་མེད་པས་ཚད་མ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། འདི་ནི་བདེན་ཏེ། འོན་ཀྱང་གལ་ཏེ་ཚིག་ལས་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་འགའ་ཞིག་འཇུག་པ་མེད་པ་དེ་གྲུབ་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་དེ་ཐམས་ཅད་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ཙམ་དུ་མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་པའི་འབྲས་བུ་ལ་འགའ་ཞིག་གི་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་དང་ངན་སོང་དག་ཐོས་པའི་ཕྱིར་ལུང་གི་ཚད་མ་ལམ་བརྟེན་པར་གནས་པར་མི་ནུས་པ་འགའ་ཞིག་དག་ཚིག་གི་འཇུག་པ་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ཙམ་གྱིས་ནི་དེ་དག་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ལས་ཉམས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཐབས་ཁྱད་པར་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ལུང་ལས་མ་རྟོགས་པའི་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་དོན་གྱི་ཡུལ་ལ་འཇུག་པའི་ཐབས་གཞན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ལུང་ལས་གདོན་མི་ཟ་བར་འཇུག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགལ་བའི་ལུང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ན་རྟོག་པ་དང་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་གྱི། གནོད་པ་མེད་པའི་ལུང་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རྟོག་པ་དང་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཉིད་ཡང་དག་པའི་ཐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ངེས་པར་བཟུང་ནས་དེ་ལ་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་རིགས་ཏེ། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་སྐྱེས་བུ་ཉིད་ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ན་ཡང་ལུང་ལས་མི་འཇུག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ཡང་གནོད་པ་མེད་པའི་དགོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ཐོས་པ་ལས་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པ་རྣམས་ནི་རྟོག་པ་དང་མི་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཐབས་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་འཇུག་པའི་ཐབས་གཞན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཇུག་པ་ལས་སྔར་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ལ་ཚད་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་སྙིང་པོ་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དོན་ལ་བསྟན་བཅོས་ཀྱིས་མཐར་ཕྱིན་པར་དམིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ཡང་རེས་འགའ་ཇི་ལྟ་བ་ཞིག་དུ་དམ་བཅས་པའི་དོན་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རིག་ནས་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་འཇུག་པ་གང་གིས་བཟློག་མེད་པར་དོགས་པས་
― DTG191_Page_0271 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཟློག་པར་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟབ་ལས་ཀྱང་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ན་ཚད་མ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་འཇུག་པ་ལ་ཡང་འབྲས་བུ་མེད་པར་དོགས་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་སུ་ཡང་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གནོད་པ་ཐོབ་པའི་དོགས་པས་ཀྱང་མི་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་ལས་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་མི་འཐོབ་པའི་སྲིད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནོད་པ་ཐོབ་པར་དོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་ནི་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དགོས་པ་ལ་སོགས་པ་མ་གཏོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ངག་འདི་བརྩམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་སྨྲའོ། །འོན་ཀྱང་སྐྱེས་བུ་དེའི་ཐེ་ཚོམ་ནི་དགོས་བའི་ངག་ཉེ་བར་བཀོད་པ་ལས་གང་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི། དེ་ནི་ཅི་འདི་དགོས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན་ཞེས་དེ་ནི་དགོས་པའི་སྤྱི་ལ་ཡིན་ནོ། །དགོས་པ་ཙམ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ལས་འཇུག་པར་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། དགོས་པ་ཙམ་ཡང་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་སོ་སོར་ངེས་པའི་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་དགོས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་ལས་འཇུག་པ་མཐོང་སྟེ། སྒྲུབ་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་འགའ་ཞིག་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་པ་ནི་དགོས་པའི་ཁྱད་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་བསྟན་བཅོས་གཞན་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་སོ་སོར་ངེས་པའི་བསྟན་བཅོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དགོས་པའི་ཚིག་ལས་སྔར་དགོས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཡུལ་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་འགའ་ཞིག་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་དགོས་པའི་ཁྱད་པར་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་དགོས་པའི་ཁྱད་པར་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་སྔར་ཡོད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ། འདི་ལྟར་དགོས་པའི་ཁྱད་པར་དོན་དུ་གཉེར་བའི་ཡིད་དང་ལྡན་པ་ཆེས་དང་པོར་ཅི་འདི་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་མངོན་པར་འདོད་པའི་དགོས་པས་དགོས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནམ། ཅི་སྟེ་གཞན་གྱིས་དགོས་པ་དང་བཅས་སམ། འོན་ཏེ་དགོས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་དེ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང་གནོད་པར་
― DTG191_Page_0272 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་ན་དེ་རིགས་པས་ཐོབ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དགོས་པའི་ཁྱད་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་གཞན་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་ན་དགོས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཡུལ་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྔར་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགོས་པའི་ཚིག་ཉེ་བར་བཀོད་པ་དོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དགོས་པའི་ཁྱད་པར་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡང་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུའི་དོན་ལ་མི་མཁས་པ་རྨོངས་བའི་བློ་ཅན་ཁ་ཅིག་ལ་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཐར་པ་ནི་སྐྱེས་བུའི་དོན་མཆོག་ཉིད་དུ་གྲུབ་མོད་ཀྱི། ཅི་སྟེ་ཡང༌། གང་དག་མི་མཁས་པ་ཁ་ཅིག་སྐྱེས་བུའི་དོན་གྱི་མཆོག་དེ་ལ་སྐྱེས་བུའི་དོན་ཉིད་དུ་མི་ཤེས་པ་ཡོད་དེ། དེ་ལ་སྔར་དང་པོ་ཉིད་དུ་དོན་དུ་གཉེར་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དགོས་པའི་ཁྱད་པར་འདོད་པ་མངོན་དུ་མ་གྱུར་པ་རྣམས་ནི་དགོས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཡུལ་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་རྣམས་ནི་རྒྱུ་ཡོད་པ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགའ་ཞིག་གི་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་གཞན་སྤངས་ནས་སོ་སོར་ངེས་པའི་སྒྲུབ་པ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་རོ། །ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པས་དེའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་རིགས་པས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་འཇུག་པར་རིགས་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགའ་ཞིག་གིས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་དུ་འཇུག་པར་མི་ནུས་པ་དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སོ་སོར་ངེས་པའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པས་ཡལ་བར་འདོར་བར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་སོ་སོར་ངེས་པའི་སྒྲུབ་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་རྒྱུད་དགོས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཡུལ་ལ་ཐེ་ཚོམ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་དོན་གྱི་ཡུལ་ལ་ལུང་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་སོ་སོར་ངེས་པའི་སྒྲུབ་པ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་དགོས་པའི་ངག་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེས་ནི་བསྟན་བཅོས་འདིའི་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་གྱི་གཞན་གྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདིས་སོ་སོར་ངེས་པའི་སྒྲུབ་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཡུལ་
― DTG191_Page_0273 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །ཉན་པ་པོ་དེ་ཡང་རེས་འགའ་བདག་གི་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་འདི་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་དོན་ལ་ལུང་གིས་བསྐྱེད་པ་བཞིན་དུ་དགོས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཡུལ་ཅན་དགོས་པའི་ཚིག་གིས་བསྐྱེད་པའི་ཐེ་ཚོམ་ལས་འཇུག་པ་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེས་ན་དགོས་པའི་ངག་ཉེ་བར་བཀོད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་དོན་གྱི་ཡུལ་ཅན་ལ་ལུང་བྱེད་པ་ཡང་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པར་སྤྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དང་པོར་ཡང་ཐེ་ཚོམ་དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་ཐེ་ཚོམ་ནི་མཐོ་རིས་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་མི་མཁས་པ་རྣམས་ལ་མི་སྐྱེ་བ་ཉིད་དེ། དེའི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་དོན་དུ་གཉེར་བ་མངོན་དུ་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དག་ལ་སྐྱེ་བ་དེ་དག་ལ་ཡང་རྡོ་ལ་སོགས་པ་ཟ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་འཇུག་པ་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་སྤྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་ངེས་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་དེའི་དོན་དུ་ལུང་བྱེད་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགོས་པའི་ངག་ཀྱང་བཀོད་པའི་ཕྱིར་གླན་ཀ་འདི་མེད་དོ། །གང་གིས་དེ་དམིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདོད་པའི་དགོས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཡུལ་ལ་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་ཤེས་པར་འདོད་པའི་དགོས་པའི་ཁྱད་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་གཞན་དམིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་འདོད་པའི་དགོས་པའི་ཁྱད་པར་སྒྲུབ་པའི་བསྟན་བཅོས་གཞན་སྲིད་པ་ཡིན་ན་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་འགའ་ཞིག་བསྟན་བཅོས་གཞན་རྩོམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཉམས་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་གཞན་དམིགས་ན་ཡང་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དགོས་པའི་ཁྱད་པར་ལ་ཐེ་ཚོམ་གྱི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཉན་པ་པོའི་སྐྱེ་པོ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་དགོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངག་ཉེ་བར་བཀོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་གནས་སོ། །གང་ཡང་ཉན་པ་པོའི་སྐྱེ་བོ་འཇུག་པའི་དོན་དུ་དགོས་པ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ལ།
― DTG191_Page_0274 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་ཐེ་ཚོམ་གྱིས་འཇུག་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་གང་དགོས་པ་དང་བྲལ་བའམ། དོན་མེད་པ་དེ་ནི་བརྩམ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བྱ་རོག་གི་སོ་བརྟག་པ་དང་སྨྱོན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བཞིན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་འདི་ཡང་དགོས་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་མཉན་པའམ་བྱ་བ་བརྩམ་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པས་རྩོད་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་དང་པོར་དགོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངག་ཉེ་བར་བཀོད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟ་བུར་མངོན་ཏེ་ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ཀྱང་འཇུག་པ་ཉིད་བསྒྲུབས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པ་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཕ་རོལ་པོ་དེ་ཚིག་འདི་ལས་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་ན་དེ་དོན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གིས་འདི་འཇུག་པར་འགྱུར་བའི་ཇི་ཙམ་དུ་ངག་འདིས་མ་གྲུབ་པ་བརྗོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་ཚིག་འདི་ལས་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཁྱད་པར་བྱེད་པ་ཡོད་པ་ཉིད་ལ་ངེས་པ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཚིག་མ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁྱེད་ཀྱི་ལུགས་ཀྱིས་ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ཀྱང་རྟོག་པ་སྔོན་དུ་གཏོང་བ་འཇུག་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པ་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་འགའ་ཞིག་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ལུང་མི་ཤེས་པ་གློ་བུར་དུ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མེད་པར་ངེས་ཏེ། གོང་གི་རིགས་པ་འདིས་ཕྱིར་རྒོལ་བ་གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་དེ་དག་འཇུག་པའི་དོན་དུ་མ་གྲུབ་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལ་ཕྱིར་རྒོལ་བ་འགོད་པའི་ཕྱིར་རང་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དགོས་པ་ཤེས་པ་ཡང་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པར་རྩོམ་པའམ། ཉན་པ་པོ་རྟོག་པ་སྔོན་དུ་གཏོང་བ་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒོལ་ལན་གདབ་རིན་མོ་ཆོག་གི་ངག་ལས་ལྡོག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་རྟོག་པ་སོན་དུ་མི་གཏོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་གློ་བུར་དུ་རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་པར་ཡང་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཁྱད་པར་བྱེད་པ་མེད་པ་ལེན་ཅིང་གཞན་དག་ཀྱང་ལེན་དུ་འཇུག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པར་བྱའོ་སྙམ་ན་དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་ངག་དེ་དག་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་དེ་ལ་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པ་དགོས་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་ཧ་ཅང་
― DTG191_Page_0275 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་ཁ་ཅིག་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཆེས་མང་དུ་སྨྲ་བ་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་དག་ལ་ཡང་མི་རིགས་པ་བརྗོད་པ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པའི་ཉེ་བར་མི་མཁོ་བ་ཆེས་མང་པོ་དག་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་བསྟན་བཅོས་བརྩམ་པ་ལ་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པ་འདི་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པ་དང༌། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་དུ་འོངས་པས་དེ་ལྟར་ན་འབྲས་བུ་ནི་ཉན་པའི་སྐྱེ་བོ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་ཡང་ཁྱབ་བར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པས་མི་རྩོད་པ་དང། དགོས་པ་མ་ཐོབ་པར་མི་འཇུག་པ་དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་དོན་དང་བཅས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཉན་པ་པོའི་སྐྱེ་བོ་འཇུག་པའི་དོན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་གནས་སོ། །རང་གི་དོན་དུ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་རང་ཉིད་མི་འཇུག་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་སྨྱོན་པའི་སྨྲེ་སྔགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་སློབ་དཔོན་གྱིས་རིགས་པའི་ཐིགས་པ་རང་ཉིད་ཀྱང་དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བསམས་ནས། རང་གི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་ཡང་སྦྱོར་བ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་དེ་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྦྱོར་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། ནང་དུ་བརྗོད་པའི་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། རང་གི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་སྐྱེ་བོ་ཕལ་ཆེར་ཕལ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་དེ་ཡང་གཞན་དག་ཕྲག་དོག་ལ་སོགས་པའི་དྲི་མས་ཉམས་པའི་ཡིད་ཅན་སྣོད་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ །སྟོན་པ་ལ་མཆོད་པར་བྱེད་པ་ནི་ལེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དང་བ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་མཆོད་པ་བྱས་པ་འདིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང་ལྡན་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཐོས་ནས་ཀྱང་རེ་ཞིག་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་རྣམས་ནི་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་མྱུར་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དང་བ་སྐྱེའོ། །གང་ཡང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུ་ལ་གནོད་པ་མ་མཐོང་སྟེ། ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གོམས་པས་
― DTG191_Page_0276 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། འཆད་པར་འགྱུར་བའི་དབང་པོ་ལས་འདས་པའི་དོན་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མས་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་མཁས་པར་འགྲོ་བ་ནི་སྲིད་པར་ངེས་སོ་སྙམ་དུ་ངེས་པར་བཟུང་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དང་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་བས་ཀྱང་དེའི་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་འདོད་པ་རྣམས་དེའི་གསུང་རབ་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་བསྟན་བཅོས་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟག་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་གུས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལས་ཐོས་བ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བའི་རིམ་གྱིས་ལེགས་པའི་མཆོག་ཐོབ་པའི་བར་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཆེན་པོ་དག་ལ་དང་བ་ནི་ལེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པ་ཕལ་ཆེར་སྟོན་པ་པོ་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། བསྟན་བཅོས་བྱེད་པ་ལ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དང་པོར་རེ་ཞིག་རང་གི་སྟོན་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དེ་ལ་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་གི་ཆ་ཙམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པར་འདོད་པས་རང་གི་སྟོན་པའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་སྟོན་པ་ལ་མཆོད་པར་བྱེད་པ་ནི་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཤེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སྟོན་པ་ལ་མཆོད་པར་བརྗོད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུ་བ་བྱ། །ཞེས་པ་འདིས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། དགོས་པ་གཉིས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་བསྟན་བཅོས་འདིའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲས་ཤུགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཁོ་ན་སྟེ། གཞན་དག་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་ངག་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནམ། བསྟན་བཅོས་མཐའ་དག་ནི་དག་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་ངག་གི་ཚོགས་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདི་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་གལ་སྲིད་ཅེ་ན། དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ངག་ཚོགས་པའི་བདག་ཉིད་བསྟན་བཅོས་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ངག་དེ་ནི་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་
― DTG191_Page_0277 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲེལ་པར་གནས་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་སྨྱོན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་ཚོགས་བཞིན་དུ་དོན་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་པ་ཅན་སྒྲ་དུ་མ་ཚོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་གཞན་པའི་ངག་བཞིན་དུ་བསྟན་བཅོས་ནི་ངག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཚིག་ཁོ་ནས་ངག་རྩོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་ངག་གིས་ཀྱང་རྩོམ་པ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་བསྟན་བཅོས་ནི་དག་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀླན་ཀ་མེད་དོ། །དགོས་པ་ནི་བསྡུས་པའི་ཚིག་གིས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་དགོས་པ་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ན་དེ་ལྟར་གཏོགས་པ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱའི། གཞན་དུ་གཏོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་སྨྲ་བ་པོ་འབྲེལ་པ་མེད་པ་བརྗོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །སྨྲ་བ་པོ་བསྟན་བཅོས་ལ་སོགས་པའི་དགོས་པ་བརྗོད་པ་ཡང་བསྟན་བཅོས་ལ་གཞན་དག་གཞུག་པར་འདོད་པས་ཡིན་གྱི་ཞེས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་གཞན་དག་དགོས་པ་བསྟན་པས་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ། གལ་ཏེ་དེར་གཏོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་དགོས་པ་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་གཏོགས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དགོས་པ་བརྗོད་པས་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་གཞན་ལ་འཇུག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དོན་སྟོན་པར་ནུས་པའི་ཚིག་ནི་བསྟན་བཅོས་སུ་བརྗོད་ཀྱི། །བརྗོད་པར་བྱ་བཙམ་ཡང་སྟོན་པ་ལྷུར་ལེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ལ། སྒྲ་ཙམ་དོན་སྟོན་པའི་ནུས་པས་སྟོན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་གཏོགས་པའི་དགོས་པ་ནི་བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་སྐྱེས་བུའི་དོན་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པས་ན་ཞེས་གང་བསྟན་པ་དེ་ནི་དགོས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི་བ་རྗོད་པར་བྱ་བའི་དགོས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་རྟོགས་པ་ཉིད་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་སྒྲར་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་རྟོགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་དེ་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་དགོས་པ་བརྗོད་པའི་དོན་དུ་འབྲེལ་པ་ཡིན་གྱི། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དགོས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་
― DTG191_Page_0278 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། བྱ་བའི་ངོ་བོ་དང༌། བྱ་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། བྱ་བའི་འབྲས་བུའི་འབྲས་བུའོ། །འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བརྩམས་པའི་བསྟན་བཅོས་ནི་བྱེད་པ་ཉིད་དམ་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་དང་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་དགོས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་དགོས་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་བྱ་བ་ལ་ལྟོས་བའི་ཕྱིར་དང༌། བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་དགོས་པ་ཉིད་དུ་རིགས་ལ། དངོས་དང་བརྒྱུད་པས་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཡོད་དོ། །བྱ་བ་རྩོམ་པ་ནི་དེའི་དོན་དུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགོས་པ་ནི་འབྲས་བུ་དེའི་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ངག་ཐམས་ཅད་རང་གི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱ་བ་ནི་ཐུན་མོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཤིན་ཏུ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་དགོས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལ་འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མེད་པར་དོགས་པ་བསལ་བའི་དོན་དུ་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཁྱད་བར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དོགས་པ་བསལ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པར་འདོད་པའི་དོན་དུ་དེ་བསྟན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བསྟན་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བྱ་བ་དེ་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུ་བའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཡང་བསྟན་བཅོས་འདི་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་འདིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་དག་དེ་དང་དེར་འཐོར་བ་རྣམས་ཉན་པ་པོའི་བློ་གཅིག་ལ་འགོད་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བསྡུ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་བསྡུ་བའི་སྒྲས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་བྱ་བ་འདིའི་འབྲས་བུ་ནི་བསྟན་པར་བྱ་བའི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་བསྡུས་པའི་སྒྲས་བསལ་བར་བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ནི་རྟོགས་པ་པོས་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་གྱི། །རྣམ་པར་འཐོར་བ་ནི་དཀའ་བས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་བདེ་བླག་ཏུ་འཛིན་པའི་རྒྱུར་བསྡུས་པའི་སྒྲས་བསྡུས་པ་སྟོན་པ་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་འདི་བརྩམས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པ་
― DTG191_Page_0279 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཙམ་ནི་འདིའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་གིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྟན་ཟིན་པའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་རྗེས་སུ་འཛིན་བ་ཁྱད་པར་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བསྟན་བཅོས་ཀྱང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྟན་ཟིན་ན་ཡང་བློ་དམན་པས་ཤིན་ཏུ་འཐོར་བ་ཉིད་ཀྱིས་བདེ་བླག་ཏུ་གཟུང་བར་མི་ནུས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་བདེ་བླག་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པ་བརྩམ་བ་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པ་མ་ཡིན་པར་འདོད་དོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་བསྟན་བཅོས་འདི་བརྩམས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པ་ཞེས་བཤད་ཀྱི། གཞན་དུ་ན། དེ་ཉིད་གཏན་ལ་དབབ་པ་བྱ། །ཞེས་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་པར་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གསལ་པོར་བསྟན་པར་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བསྡུ་བ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པ་དེའི་ཡང་དགོས་པ་ནི་ཡུན་མི་རིང་བས་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་མ་བརྗོད་དེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པ་ལས་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ལ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན། འགྲོ་ལ་ཕན་པ་མཛད་བཞེད་པས། །ཞེས་བྱ་བའི་འོག་ཏུ་དེ་ཡང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དེ་གང་གི་དོན་དུ་ཞེ་ན། འགྲོ་ལ་ཕན་པ་མཛད་བཞེད་པས། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུ་བ་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུ་བའི་བྱ་བ་འགྲོ་ལ་ཕན་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུ་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ན་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་སྐོམ་པས་ཆུ་འོན་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཆུ་འཐུང་བ་དེ་ནི་ལེན་པའི་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་རྟོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ཡང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པ་བསྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པ་བྱ་འོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དུ་གནས་སོ། །དགོས་པ་འདི་ལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཐབས་ཅན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་བར་ལེགས་པར་ཐོབ་བ་ནི་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པར་བརྗོད་ལ། དེའི་རྒྱུ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་
― DTG191_Page_0280 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེའི་རྒྱུ་ལས་བཟློག་པ་འདིའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་གནས་སོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡང་ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཆེས་པ་དང༌། གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་འདི་ལས་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པའི་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེས་ནས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུ་བའི་བྱ་བས་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པ་ཡང་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ན་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་སྐྱེས་བུའི་འདོད་པ་ཙམ་ཆད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་གོང་དུ་དགོས་པ་གཞན་བཙལ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགོས་པ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འབྲེལ་པ་ཡང་འབྲས་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། དགོས་པ་དག་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་སྟོན་པ་ན་བསྟན་བཅོས་དང་དགོས་པ་གཉིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ངོ་བོའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། གཞན་བླ་མ་བརྒྱུད་པའི་རིམ་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དོན་ལ་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་དེ་ཡང་དགོས་པ་བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་ནི་འདིའི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ན་འདི་ནི་འདིའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཞིག་གང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་དགོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཤུགས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་འདིའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། དགོས་པ་དག་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །གང་ཞིག་གང་བརྗོད་ན་ཡང་མི་རྟོགས་པ་ནི་དཔེར་ན་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། དགོས་པ་གཉིས་གང་ཡང་རུང་བ་བརྗོད་ཀྱང་ཅིག་ཤོས་མི་རྟོགས་པ་ཡིན་པ་ལྟར་དེ་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བསྟན་པར་འོས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་དགོས་པ་བརྗོད་ཀྱང་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་འབྲེལ་པ་མི་རྟོགས་པ་ནི་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་དགོས་པ་
― DTG191_Page_0281 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་ཁོ་ན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ཀྱང་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ངག་གི་དོན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་མ་ཕྱེའི། འོན་ཀྱང་ངག་ལས་དེའི་དོན་དུ་ཆ་ཤས་བསྡུས་ནས་བྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །ངག་གི་དོན་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་བསྡུ་བ་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕལ་པར་གྱུར་པ་ཡང་ངག་འདི་ལས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ངག་གི་དོན་ཉིད་དུ་ཡང་འགལ་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ངག་གཙོ་བོས་དོན་དུ་མ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ནི་འགལ་གྱི། གཙོ་བོ་དང་ཕལ་པའི་ངོ་བོས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་རྟེན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྟོན་པ་ཁོ་ནས་བསྟོད་པ་བརྗོད་ཅེ་ན། ཀླན་ཀ་འདི་ནི་མེད་དེ། ཐམས་ཅད་དུ་བརྟག་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཆོད་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བར་ཡང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། ཡོན་ཏན་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བརྗོད་དོ། །དེས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྟོན་པ་བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བརྗོད་པའམ། ཡང་ན་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཁྱད་པར་བརྗོད་པ། འདི་ལྟར་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པ་ཐོབ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་པར་མཐོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར། དེའི་དོན་ངེས་པར་བཟུང་བ་ལས་བདེ་འགྲོའི་རྒྱུ་ལས་དང་འབྲས་བུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་སྐྱེ་ཞིང༌། ངེས་པར་ལེགས་པའི་རྒྱུ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པ་ཡང་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་སྒོམ་པའི་རིམ་གྱིས་སྐྱེའོ། །དེ་སྐྱེས་ན་ཡང་འཁོར་བའི་རྒྱུ་མ་རིག་པ་ལྡོག་གོ །དེ་ལོག་ན་ཡང་དེའི་ཚེ་རྩ་བ་ཅན་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་
― DTG191_Page_0282 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་བྱང་གྲོལ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྟོན་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་མངོན་བར་མཐོ་བ་ལ་སོགས་པ་འཐོབ་པར་མཛད་པའི་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་བརྗོད་དོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དེ་ཡང་གཞན་དག་གིས་མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་དང་ཚད་མ་དང་འགལ་བའི་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་པར་འདོད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་བསལ་བའི་སྒོ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་དོན་དང༌། འཆད་པར་འགྱུར་བའི་བསྟན་བཅོས་མཐའ་དག་གི་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཁྱད་པར་མང་པོ་རྣམས་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའི་དོན་ཏོ། །ཡན་ལག་གི་དོན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ། གང་གིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། རང་བཞིན་དབང་དང་གཉི་ག་དང༌། །བདག་སོགས་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་ཞེས་བྱ་བ་སྤྱིར་བརྗོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འཇུག་སྟེ། གཞན་ལ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཡོན་ཏན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་ནས་ཕུང་པོ་ལས་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའོ། །ཇི་སྐད་དུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་གང་གིས་གསུངས་བ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཐ་དད་པ་ལྟ་བུར་བསྟན་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཁྱད་པར་གཞན་སྤང་བ་རྩམ་ཤེས་པར་འདོད་པ་ལ་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་འབྱུང་བར་བྱེད་པས་འབྱུང་བ་སྟེ། ཀྲྀ་ཏྱ་ལྱ་ཊཽ་བར་བ་ཧུ་ལཾ་ཞེས་བྱ་བར་བ་ཧུ་ལ་ཞེས་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་པོའི་རྐྱེན་གྷ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་པྲ་ཏི་ཏྱའི་སྒྲ་དང་བསྡུ་བ་བྱ་སྟེ། སུབ་སུ་པེ་ཏི་མ་ཡུ་རཱ་བྷྱཱཾ་ས་ཀ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་བསྡུ་བ་མེད་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་སྔར་ནི་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་མ་བྱས་ལ། །ཕྱིས་ནི་དགོས་སམ་སེམས་ནས་བཅུག་གོ །རང་བཞིན་ནི་གྲངས་ཅན་གྱིས་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་རྡུལ་དང་མུན་པ་དང་
― DTG191_Page_0283 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ་གཙོ་བོའོ། །དབང་ནི་དབང་ཕྱུག་གོ །གཉིག་ནི་དེ་དག་ཁོ་ན་གཉིས་སོ། །བདག་ནི་འབྱིན་པ་དང་སྡུད་པར་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་སྟེ་དེ་ལས་གཞན་ཡང་འཁོར་བ་ཡིན་ནོ། །སོགས་པ་སྨོས་པས་དུས་ལ་སོགས་པ་གཟུང་སྟེ། དེ་དག་གི་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའི་ངོ་བོའོ། །དེ་དང་བྲལ་བ་ནི་དེའི་བྱ་བས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མྱུ་གུ་དེ་ཡང་རང་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་པ་མ་ཡིན། གཞན་གྱིས་བྱས་པ་མ་ཡིན། གཉི་གས་བྱས་པ་མ་ཡིན། དབང་ཕྱུག་གིས་སྤྲུལ་པ་མ་ཡིན། །དུས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན། རང་བཞིན་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན། རྒྱུ་གཅིག་ལ་རག་ལས་པ་མ་ཡིན། རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིས་ནི་གཙོ་བོ་དང༌། དབང་ཕྱུག་དང༌། གཉི་གའི་རྒྱུ་ཅན་དང༌། སྒྲའི་ཚངས་པ་དང༌། བདག་བརྟག་པ་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །ཅི་སྟེ་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དེ་ཅི་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པར་གསུངས་སམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ། གཡོ་བ་སྟེ་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་བརྟན་པ་སྐད་ཅིག་མ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། གཞན་ལ་ནི་གཡོ་བ་ཉིད་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ། །མི་གནས་བྱ་བ་ག་ལ་ཡོད། །འདི་དག་འབྱུང་བ་དེ་ཉིད་ནི། །བྱ་བ་དེ་ཉིད་བྱེད་པར་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །འདིས་ནི་བརྟན་པའི་དངོས་པོ་བརྟག་པ་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ལས་དང་འབྲེལ་བུའི་འབྲེལ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གྱོ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ལས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ཡང་ཕྱིས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །དེ་ལ་ལས་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ནི་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པའོ། །དེ་དག་གི་འབྲེལ་པ་ནི་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་དང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ངོ་བོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཡང་དག་པར་གནས་པ་དང་ཐ་སྙད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་དྲན་པ་དང༌། ངོ་ཤེས་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། ངེས་བ་དང༌། རང་གིས་གཏམས་པ་ལེན་པ་དང༌། དོན་མཐོང་བ་ལ་ངོ་མཚར་དང་བྲལ་བ་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་དང༌། དེ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་དང༌། བཅིངས་པ་དང༌། ཐར་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་
― DTG191_Page_0284 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུང་ངོ༌། །དེ་དག་གི་རྟེན་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱེ་དགེ་སློང་དག་འདི་ལ་ལས་ཡོད་དོ། །འབྲས་བུ་ཡོད་དོ། །གང་ཆོས་སུ་བརྡར་བཏགས་པ་མ་གཏོགས་པ་ཕུང་པོ་འདི་འདོར་ཞིང་ཕུང་བོ་གཞན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་བྱེད་པ་པོ་ནི་མི་དམིགས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་སུ་བརྡར་བཏགས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་འདི་ཡོད་ན་འདི་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདིས་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པ་བརྟག་པ་བསྟན་ཏོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་འདི་ཡང་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སུ་ཡང་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཉིད་རྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།། འོན་ཏེ་རྫས་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ལས་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པའི་དངོས་པོ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་དག་ཅིའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲོས་ཏེ། ཡོན་ཏན་དང༌། རྫས་དང༌། བྱ་བ་དང༌། རིགས་དང༌། འདུ་བ་དང་ཞེས་ཟླས་དབྱེའོ། །རིགས་ཀྱི་སྒྲས་ཁྱབ་པ་དང༌། ཉི་ཚེ་བའི་སྤྱི་རྣམ་པ་གཉིས་གཟུང་ངོ༌། །སོགས་ཀྱི་སྒྲས་བརྟག་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཏེ། གང་དག་གིས་ཆོས་ཅན་ལས་ཐ་དད་པའི་ཆོས་འགའ་ཞིག་བརྗོད་པ་དཔེར་ན་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་པོའི་ཡོད་པ་ཉིད་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཚད་མའི་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གཟུང་ངོ༌། །ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་ཡིན་ལ་ཁྱད་པར་ཏེ་བྱེ་བྲག་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་བསྡུ་བའོ། །དེ་དག་གིས་སྟོང་པ་ནི་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། བྲམ་ཟེ་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། སྐྱེ་མཆེ་ད་བཅུ་གཉིས་དང༌། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དག་གོ་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་བརྟག་པ་བསྟན་ཏོ། །འོན་ཏེ་ཁྱད་པར་མེད་ན་ཇི་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྒྲ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་གིས་ཡུལ་དུ་བྱེད་དེ། དེ་དག་གི་ཡུལ་དུ་མ་བྱས་ན་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཤིང༌། ཁྱད་པར་མེད་ན་སྒྲ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་འཇུག་པ་ཡང་མེད་ན་དེ་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་ཅེ་ན། སྒྲོ་བཏགས་པས་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྒྲོ་བཏགས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རྣམ་པའི་རང་བཞིན་སྒྲ་དང་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ལ་ཡོད་
― DTG191_Page_0285 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་གང་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རྣམ་བ་སྒྲ་དང་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཡུལ་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་དང་ཉ་བའི་ཕྱིར་ནང་གི་བརྗོད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་དག་ནི་ཡུལ་གཅིག་ལ་འཁྲུལ་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་མེད་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཕན་ཚུན་ལྡོག་པའི་དངོས་པོ་མཐོང་བའི་སྒོ་ནས་འོངས་པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཞེན་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བདག་ཉིད་སྒྲའི་དོན་དེ་ལ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྒྲ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་དོན་དམ་པར་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ན་མ་བརྟགས་ན་ཉམས་དགའ་བར་སྒྲའི་དོན་གྲུབ་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་བཏང་སྙོམས་སུ་མཛད་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་གླང་པོ་ཆེའི་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་དོན་དམ་པ་ལ་འཇུག་པའི་དོན་དུ་བརྗོད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསྟན་ཏེ། ཐབས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲོ་བཏགས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་ན་ཡང་སྒྲའི་དོན་བརྒྱུད་པས་དངོས་པོ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར། དེ་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡོད་པས་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་དེ་དག་ཤུགས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སླུ་བ་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་སྐྱོབ་པས། མིང་ནི་གང་དང་གང་དག་གིས། །ཆོས་ནི་གང་དང་གང་བརྗོད་པ། །དེ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཆོས་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་དེ་ལ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་སྒྲའི་དོན་བརྟག་པ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ཅི་འདི་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མའི་ནོར་གྱིས་དབུལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཚིག་བཀོད་པའི་རྩོམ་པ་ཙམ་སྙིང་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་འདིའི་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ཡོད་དོ། །གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ལ་གསལ་བ་ཡང་ཡིན་པས་ཞེས་ཁྱད་པར་གྱི་བསྡུ་བའོ། །གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་སྲིད་པ་དང༌། མ་ཁྱབ་པ་དང༌། ཧ་ཅང་ཁྱབ་པའི་སྐྱོན་དང་
― DTG191_Page_0286 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་གསལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་དོན་དུ་གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་དེ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའོ། །མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚད་མ་གཉིས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེས་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །འདི་ཡང་བརྟག་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་བཞེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དགེ་སློང་དགག་གམ་མཁས་རྣམས་ཀྱིས། །བསྲེག་བཅད་བརྡར་བས་གསེར་བཞིན་དུ། །ཡོངས་སུ་བརྟགས་ན་ང་ཡི་བཀའ། །བླང་བར་བྱ་ཡི་གུས་ཕྱིར་མིན། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་མངོན་སུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མ་འཁྲུལ་པ་དང་རྟོག་པ་དང་བྲལ་པ་ཉིད་དེ། དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པས་སྔོན་པོ་ཤེས་ཀྱི་སྔོན་པོའི་སྙམ་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡུལ་ཅན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མ་འཁྲུལ་བ་བརྗོད་ལ། སྔོན་པོའི་སྙམ་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་མིང་དང་འབྲེལ་པའི་དོན་འཛིན་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་བརྗོད་དོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་རྟེན་རྟགས་སྟོན་པ་ན་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་རྟགས་ངེས་པ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དགེ་སློང་དག་གང་ཅུང་ཟད་ཀུན་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་འགོག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་བསྒྲུབ་བྱས་གཏན་ཚིགས་ལ་ཁྱབ་བ་བསྟན་པས་ན་གསལ་བ་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། མེད་ན་མི་འགྱུར་མཚན་ཉིད་ཅན། །རྟགས་ནི་རྗེས་དཔག་རྟེན་ཡིན་ནོ། །བསྒྲུབ་བྱས་གཏན་ཚིགས་ཁྱབ་པ་ནི། །བསྟན་པ་དེ་ཡང་གསལ་བར་བཤད། །ཅེས་གསུངས་པ་བཞིན་ཡིན་ནོ། །རྟགས་དེ་ཡང་རང་བཞིན་དང་འབྲས་བུ་དང༌། མི་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། དེ་ལ་དགེ་སློང་གང་དག་ཅུང་ཟད་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་རང་བཞིན་གྱིས་རྟགས་བསྟན་ཏོ། །འབྲས་བུ་ཡང༌། དུ་བ་ལས་ནི་མེར་ཤེས་ཏེ། །ཆུ་སྐྱར་ལས་ནི་ཆུ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་ལྡན་གྱི། །རིགས་ནི་མཚན་མ་
― DTG191_Page_0287 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ལས་ཤེས། །ཞེས་གསུངས་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མི་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ཡང་མི་དམིགས་པ་ཙམ་ཚད་མ་ཡིན་པ་སྤོང་པ་ན་བསྟན་པ་ཉིད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། དགེ་སློང་དག་གང་ཟག་གིས་གང་ཟག་གི་ཚོད་མ་འཛིན་ཅིག །དགེ་སློང་དག་གང་ཟག་གིས་གང་ཟག་གི་ཚོད་འཛིན་པ་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། ད་འམ་ང་དང་འདྲ་བས་གང་ཟག་གི་ཚོད་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་བསྐལ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཙམ་ཚད་མ་ཡིན་པ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །ངའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས་ནི་མི་དམིགས་བའི་ཁྱད་པར་ཚད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་གསལ་བར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ཀྱང་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་སོགས་པ་བརྟག་པ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ཅི་སྟེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་འདི་འགྱུར་བ་སྨྲ་བས་ཇི་སྐད་དུ་བརྗོད་པ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་འགའ་ཞིག་གིས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནམ། འོ་ན་ཏེ་མ་འདྲེས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན། །དེ་ལས་ཅིར་འགྱུར། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་ན་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་འཆོལ་བ་ཡིན་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་ཀྱང་རང་བཞིན་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་དང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཚད་མ་གཉིས་གྱིས་ངེས་པ་མ་ཡིན་ལ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དོན་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་མ་འདྲེས་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པར་མངོན་པར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་བཞིན་དུ་དོན་གྱི་བྱ་བ་གཅིག་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདིར་འདི་སྙམ་དུ་ཕྱོགས་ཕྱི་མ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་སྐྱོན་གྱི་གོ་སྐབས་མེད་དོ་ཞེས་ཕྱི་ནས་བསྟན་པར་བྱའོ། །འབྲས་བུ་ལ་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་དང་འདྲེས་པ་སྟེ། འཆོལ་བ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །རྒྱུ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་གཞན་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་གང་ལ་ཆ་ཙམ་ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕྲ་རབ་ཀྱིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཀྱང་གི་
― DTG191_Page_0288 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲས་ནི་ཡོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བས་ཀྱང་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ངོ་བོ་གཅིག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ན་ཡང་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཡང་ཕྱིས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་མྱུ་གུ་རྟག་བ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་མྱུ་གུ་ཡང་གཞན་ས་བོན་ཡང་གཞན་ཡིན་ལ། མྱུ་གུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ས་བོན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ས་བོན་འདྲ་བ་ལས་མྱུ་གུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མི་འཕོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདིས་ཀྱང་མ་ངེས་པ་སྨྲས་པ་བརྟགས་པ་བསྟན་ཏོ། །འོན་ཏེ་ཅི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བར་འཕོ་བར་སྨྲ་བ་ཁ་ཅིག་གིས་ཇི་སྐད་དུ་སྨྲས་པ་བཞིན་དུ་དུས་རྣམས་སུ་རང་གི་ངོ་བོ་མདོར་བར་འཇུག་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ། མི་འཕོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གལ་ཏེ་འཕོ་བ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་མི་རུང་ངོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དུས་རྣམས་སུ་རྒྱུ་བའི་འཕོ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །འདི་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། མིག་ནི་སྐྱེ་བ་ན་ཡང་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས། འགག་པ་ན་ཡང་གང་དུ་ཡང་ཐིམ་ནས་མི་འགྲོ་སྟེ། དགེ་སློང་དག་མིག་ནི་མ་བྱུང་བ་ལས་བྱུང་ཞིང་བྱུང་ནས་ཀྱང་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིས་ཀྱང་དུས་གསུམ་བརྟག་པ་བསྟན་ཏོ། །འོན་ཏེ་ཅི་འདི་ཇི་ལྟར། ཚུ་རོལ་མཛེས་པ་བ་རྣམས་ཀྱིས། །ཤི་ནས་ཐལ་བར་གྱུར་པ་ལ། །སླར་སྐྱེ་བ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། །ཅེས་སྨྲས་པ་ལྟར་མཐོང་བའི་དུས་ཙམ་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ། ཐོག་མ་ཐ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ལ་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །འདི་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དག་འཁོར་བའི་སྐྱེ་བི་ན་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཐོག་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོ་ལ་བརྗོད་ལ། ཐ་མ་ནི་མཐར་བརྗོད་དོ། །དེ་དག་བཀག་པས་ཐོག་མ་ཐ་མེད་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་
― DTG191_Page_0289 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་འཕགས་པའི་ལམ་མ་སྐྱེས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་ཀྱི། འཕགས་པའི་ལམ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་ནི་འཁོར་བ་མཐའ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དམ་ཆོས་རྣམ་པར་མི་ཤེས་པའི། །བྱིས་པ་རྣམས་ལ་འཁོར་བ་རིང༌། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་ཕན་པ་བརྟག་པ་བསྟན་ཏོ། །འོན་ཏེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་འདི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གྱི་བདག་ཉིད་དམ། འོན་ཏེ་སེམས་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ཞེ་ན། གཟུགས་བརྙན་ལ་སོགས་ལྟ་བུ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འདིས་ནི་སེམས་ཙམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་སྐད་དུ་ཇི་ལྟར་གཟུགས་བརྙན་དང་མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་དང༌། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་རྣམས་བརྟགས་ལྟར། །ཕྱི་རོལ་དོན་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །བག་ཆགས་ཀྱིས་ནི་དཀྲུགས་པའི་སེམས། །དོན་དུ་སྣང་བ་རབ་ཏུ་འབྱུང༌། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིས་ཀྱང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་བརྟག་པ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་དོན་མེད་པའི་རྟོག་པའི་འདྲ་བ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་བསྟན་ནས། མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་སྤྲོས་པའི་ཚོགས་ཀུན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུ་ཅན་ཡིན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚོགས་ནི་འདུས་པ་སྟེ་ངེ་ལས་གྲོལ་བའོ། །འོན་ཏེ་ཅི་འདི་ཁྱབ་འཇུག་དང་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་དང་དབྱིག་གི་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་སམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ། གཞན་གྱིས་རྟོགས་ཕ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱི་མ་འདྲེས་པའི་མཁྱེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བ་སྟན་ཏོ། །འདི་ཡང་བརྟག་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་འདི་བཅོམ་ལྡན་འདས་རང་ཉིད་ཀྱིས་མཁྱེན་ནས་གསུངས་སམ། འོན་ཏེ་རྒྱལ་དཔོག་པ་རྣམས་ཇི་སྐད་དུ། །དེ་ཕྱིར་དབང་པོ་ལས་འདས་དོན། །དངོས་
― DTG191_Page_0290 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་མཐོང་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཚིག་ནི་རྟག་པ་གང་ཞིག་གིས། །མཐོང་བ་དེ་ནི་མཐོང་མ་ཡིན། །ཞེས་སྨྲས་པ་ལྟར་གཞན་གྱིས་མངོན་པར་འདོད་པའི་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པའི་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་ལ་བརྟེན་ནས་མཁྱེན་ཏེ་གསུངས་ཤེ་ན། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ། རང་དབང་ཐོས་དང་འབྲེལ་མེད་ཅིང༌། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། རང་དབང་ཐོས་པ་ནི་རང་ལས་ཚད་མར་གྱུར་པ་སྟེ་ཚིག་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ནི་མི་གནས་པ་དེ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཁོ་ན་སྟེ། དངོས་སུ་གཟིགས་ནས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པའི་ངག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟར་ན་སྔོན་གྱི་དྲན་སྲོང་ཆེན་པོ་དེ་དག་རིག་བྱེད་དག་གི་བྱེད་པ་པོ་དང༌། སྔགས་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ཡང་ཕྱིས་བསྟན་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ཀྱང་ཐོས་པ་བརྟག་པ་དང༌། རང་ལས་ཚད་མ་བརྟག་པ་བསྟན་ཏོ། །ཅི་སྟེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མ་ལུས་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་འདི་སྟོན་པར་མཛད་ཅེ་ན། འགྲོ་ཕན་མཛད་པར་བཞེད་པ་ཡིས། ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། །འགྲོ་ཕན་ནི་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པའོ། །དེ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པའི་ཐབས་ཅན་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་མཛད་པར་བཞེད་པ་ནི་འགྲོ་ལ་ཕན་བར་མཛད་པ་བཞེད་པའོ། །དེ་ནི་དེ་སྟོན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པར་མཛད་པར་བཞེད་པ་དེ་ཡང་ག་ལས་བྱུང་ཞེ་ན། བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་ལ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་མི་ཉུང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྤྱར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མ་ལུས་པ་བརྙེས་ན་ཡང་གཞན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་མི་འདོར་བའི་ཕྱིར་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་མངའ་བ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་པ་འདིས་ཅི་ཞིག་མཛད་ཅེ་ན། གོམས་མཛད་པ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་སྤྱིའི་ཚིག་ཡིན་ཡང་
― DTG191_Page_0291 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འཇུག་སྟེ། གཞན་ལ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཡོན་ཏན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་ཀུན་ནས་བརྟེན་པས་ཡང་དག་པར་ཀུན་ནས་བརྟེན་ནས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་དག་གོ །དེ་སྐད་དུ་རྒྱུ་དང་རྟེན་གྱི་སྟོབས་ལས་འབྱུང་བའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་གང་གིས་གསུངས་བ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་ཡང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཁོ་ན་དངོས་པོ་ཡིན་ཏེ། ཐ་དད་པ་གཞན་དོར་བ་ཙམ་ཤེས་པར་འདོད་པས་དེ་ལྟར་བཤད་པའོ། །ཡང་ན་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བས་ན་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། མང་པོའི་ཚིག་གི་བྱེད་པའི་རྐྱེན་སྦྱར་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་ཞེས་བྱ་བའམ། བསྡུ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ལ་ཕན་པ་བསྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་དག་པའི་ཐབས་ཅན་ཡིན་བར་གསལ་བར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་གང་གིས་གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ཕན་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་དག་ལ་མཐོ་རིས་དང་བྱང་གྲོལ་གྱི་ལམ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ཉིད་ཕན་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟོན་པ་པོ། །ཁྱེད་ཅག་ཉིད་ཀྱིས་བྱ་བ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ལ་ཕན་བ་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་འདིའི་ཐབས་ནི། ཆོས་རྣམས་དངོས་སུ་གཟིགས་པ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་ཅན་ཡིན་ཡང་ཡང་དག་བ་ཇི་ལྟར་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་ན་གཞན་ལ་ཕན་པ་ཡང་དག་པ་སྟོན་པར་མི་ནུས་སོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ན་ཡང་བརྩེ་བ་ལས་ཉམས་པས་ནི་མི་སྟོན་པ་ཡིན་ལ། སྟོན་ན་ཡང་མི་ཕན་པ་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་པས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་གཉི་ག་ཡང་གཞན་ལ་ཕན་པ་ཡང་དག་ཕན་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ཡིན་ནོ། །དངོས་སུ་གཟིགས་
― DTG191_Page_0292 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དེ་ཡང་རང་དབང་ཅན་གྱི་ཐོས་པ་དང་མ་འབྲེལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲ་རྣམས་ཀྱི་དམ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྟོན་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་དེ་དག་གི་སྨྲ་རྣམས་ཀྱི་དམ་པ་སྟེ་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྟོན་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁོ་ན་མཆོག་ཡིན་གྱི། གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་བསྟན་པས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་དེ་དག་ལས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འགྱུར། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདིས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྒྲུབ་པ་བསྟན་ཏོ། །ཅི་སྟེ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཅི་ཞིག་བྱེད་ཅེ་ན། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུ་བ་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཁོ་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་དེ་དང་དེར་རྣམ་པར་འཐོར་བ་རྣམས་གཅིག་ཏུ་སྡུད་པ་ནི་དོན་བསྡུས་པ་སྟེ། དོན་དེ་སྟན་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གཞུང་ལ་ཡང་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་ཏེ། སཱའི་ཏ་ཕྲོགས་པའི་སྙན་དངགས་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་ཡང་དག་པར་རམ་ཀུན་ནས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམས་འདིས་སྡུད་པར་བྱེད་པས་གཞུང་ཉིད་ལ་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
― DTG191_Page_0293 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྩོམ་པ་ན་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའི་དུས་ལ་ལྟོས་ནས་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱི་བྱ་བ་དང་བྲལ་བའི་དེ་ཁོན་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གྲངས་ཅན་གྱི་ལུགས་བསྟན་པའི་དོན་དུ། །ནུས་པ་མ་ལུས་དང་ལྡན་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སེར་སྐྱ་པ་རྣམས་ན་རི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུའི་ཚོགས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་དབང་ཡིད་དུ་གྱུར་པའི་ནུས་པ་མ་ལུས་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་ཞིང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་རྡུལ་དང་མུན་པ་དང་སྙིང་སྟོབས་དག་ཆ་མཉམ་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་གཙོ་བོའོ། །དེ་དང་ཡིད་ལས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་དེ་དག་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། གཙོ་བོ་ཁོ་ན་ཞེས་ངེས་བར་བཟུང་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བཅད་པའི་དོན་དུའོ། །འབའ་ཞིག་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི་དབང་ཕྱུག་དང་བཅས་པའི་གྲངས་ཅན་གྱིས་བརྟགས་པའི་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་བསལ་བའི་དོན་དུའོ། །རབ་ཏུ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་སམ་བརྒྱུད་པས་སྐྱེས་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་གི་ཐ་སྙད་ནི་དང་པོར་གཙོ་བོ་ལས་བློ་སྐྱེའོ། །བློ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་ལོ། །ང་རྒྱལ་ལས་སྒྲ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། རོ་དང༌། གཟུགས་དང༌། དྲིའི་བདག་ཉིད་དེ་ཙམ་ལྔ་དང༌། དབང་པོ་བཅུ་གཅིག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། བློའི་དབང་པོ་ལྔ་ནི། རྣ་བ་དང༌། པགས་པ་དང༌། མིག་དང༌། ལྕེ་དང༌། སྣའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །ལས་ཀྱི་དབང་པོ་ལྔ་ནི། ངག་དང༌། ལག་པ་དང༌། རྐང་པ་དང༌། རྐུབ་དང༌། མདོམས་སོ། །བཅུ་གཅིག་པ་ནི་ཡིད་དོ། །དེ་ཙམ་ལྔ་ལས་འབྱུང་བ་ལྔ་སྐྱེ་སྟེ། སྒྲ་ལས་ནམ་མ་ལ་འོ། །རེག་ལས་རླུང་ངོ༌། །གཟུགས་ལས་མེའོ། །རོ་ལས་ཆུ་འོ། །དྲི་ལས་ནི་སའོ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་སྐད་དུ་དབང་ཕྱུག་ནག་པོས། རང་བཞིན་ལས་ཆེན་དེ་ལས་ང་རྒྱལ་ཏེ། །དེ་ལས་ཚོགས་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གོ །བཅུ་དྲུག་པོ་ནི་དེ་དག་རྣམས་ལས་ཀྱང༌། །ལྔ་པོ་རྣམས་ལས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལྔ། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློ་ལ་བརྗོད་དོ། །བློ་ཡང་འདི་བུམ་པའོ། །སྣམ་བུའི་ཞེས་ཡུལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །ང་རྒྱལ་ནི་བདག་ནི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །བདག་ནི་ལྟ་ན་སྡུག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །ཡིད་ནི་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་བྱིས་བ་འགའ་ཞིག་གིས་གྲོང་གཞན་ན་སྟོན་མོ་ཡོད་
― DTG191_Page_0294 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོ་ཞེས་ཐོས་ཏེ། དེར་བདག་འགྲོ་བར་བྱ་ན་ཅི་དེ་ན་བུ་རམ་དང་ཞོ་ཡོད་དམ། འོན་ཏེ་ཞོ་གཅིག་པུ་ཡོད་ཅེས་དེའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རྟོག་པ་འཇུག་པ་ནི་ཡིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བློ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ཡིད་རྣམས་ཀྱི་ཕན་ཚུན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་བར་བླའོ། །ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་དང༌། གཙོ་བོ་དང༌། སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཉིད་ཉི་ཤུ་ལྔ་ཤེས་ན། །རལ་བའམ་མགོ་ཟླུམ་ཅོད་བན་ཅན། །གནས་ནི་གང་དང་གར་གནས་ཀྱང༌། །གྲོལ་འགྱུར་འདི་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད། །ཅེས་བཤད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་གཙོ་བོ་ལས་བྱུང་བ་འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པས་འདོད་པ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ནི་རྒྱུ་ལས་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་དེ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གང་དག་ལ་དེའི་སྟེ་གཙོ་བོའི་ངོ་བོ་སྟེ་བདག་ཉིད་ཡོད་བ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །ཡོན་ཏན་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོས་རང་བཞིན་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་རྒྱུའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་འབྲས་བུ་དམིགས་ཏེ་དཔེར་ན། སྣལ་མནག་པོ་དག་ལས་བྱས་པའི་སྣམ་བུ་ནི་ནག་པོ་དང༌། དཀར་པོ་ལས་བྱས་པ་ནི་དཀར་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཙོ་བོ་དང་ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་བློ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། དེ་ཙམ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། འབྱུང་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་གསལ་བ་ཡང་ཡོན་ཏན་གསུམ་ཡིན་པར་དམིགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དེའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དབྱེ་བ་མེད་པ་ནི་འདི་ལྟར་འདི་དག་ནི་སྙིང་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ། འདི་དག་ནི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བྱ་བར་མི་ནུས་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཡོན་ཏན་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་ནི་གསལ་བ་ཡིན་ལ། གསལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་གསལ་བ་དང་མི་གསལ་བ་གཉི་ག་ཡང་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱི་ཡང་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོངས་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གྱད་དང་འབངས་མོ་བཞིན་ནོ། །སེམས་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་
― DTG191_Page_0295 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། རྨོངས་པ་ལམ་དུ་བྱ་བ་རིག་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡང་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གཙོ་བོས་ནི་བློ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །བློས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་དང༌། ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་དེ་ཙམ་ལྔ་དང༌། དབང་པོ་བཅུ་གཅིག་གོ །དེ་ཙམ་གྱིས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཡོན་ཏན་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོས་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་འདི་དག་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འཇུག་གོ །ཇི་སྐད་དུ། ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་དབྱེ་བ་མེད་ཡུལ་དང༌། །སྤྱི་དང་སེམས་མེད་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ནི། །གསལ་བ་དང་ནི་དེ་བཞིན་གཙོ་བོ་སྟེ། །དེ་བཞིན་དེ་ལས་བཟློག་པའི་སྐྱེས་བུའོ། །ཞེས་བཤད་དོ། །གལ་ཏེ་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་དེའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་ནམ། དེའི་ཕྱིར་ཅི་ལྟར་བསྟན་བཅོས་སུ་གསལ་བ་དང་མི་གསལ་བ་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་བརྗོད། འདི་ལྟར་དབང་ཕྱུག་ནག་པོས། རྒྱུ་ལྡན་མི་རྟག་མ་ཁྱབ་པ། །བྱེད་བཅས་དུ་མ་རྟེན་པ་བ་རྟགས།། ཆ་ཤས་དང་བཅས་གཞན་དབང་གསལ། །བཟློག་པ་དག་ནི་མི་གསལ་བའོ། །ཞེས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གསལ་བ་ཉིད་ནི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གཙོ་བོས་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ནི་བློའོ། །བློས་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ནི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ང་རྒྱལ་གྱིས་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ནི་དེ་ཙམ་ལྔ་དང་དབང་པོ་བཅུ་གཅིག་གོ །དེ་ཙམ་གྱིས་ནི་འབྱུང་བ་རྣམས་སོ། །མི་གསལ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གང་ལས་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གསལ་བ་ན་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་མི་གསལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་གཙོ་བོ་དང་སྐྱེས་བུ་དེ་དག་ནི་ལྷ་ཡུལ་དང་ས་སྟེངས་དང༌། བར་སྣང་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་པ་དེ་བཞིན་དུ་གསལ་བ་ནི་འཇུག་སྟེ། འོན་ཀྱང་དེ་ནི་མ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་འཁོར་བའི་ཚེ་བློ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། དབང་པོའི་མཚན་ཉིད་ཅན་བྱེད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ཕྲ་བའི་ལུས་ལ་བ་རྟེན་པའི་གསལ་བ་འཁོར་བ་དེ་བཞིན་དུ་མི་གསལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱ་བ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བློ་དང་ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་གསལ་བ་རྣམ་པ་དུ་མ་དམིགས་ལ། མི་གསལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གཅིག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ན་འཇིག་རྟེན་
― DTG191_Page_0296 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསལ་བ་ནི་རྟེན་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། གང་ཞིག་གང་ལས་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་གསལ་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསལ་བ་ནི་འགྲོ་བ་ཡིན་ཏེ་ཐིམ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་འཇིག་པའི་དུས་ན་འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་དེ་ཙམ་ལ་ཐིམ་མོ། །དེ་ཙམ་ནི་དབང་པོ་ལྔའོ། །དབང་པོ་ནི་ང་རྒྱལ་ལའོ། །ང་རྒྱ་ལ་ནི་བློ་ལའོ། །བློ་ནི་གཙོ་བོ་ལ་ཐིམ་སྟེ། མི་གསལ་བ་ནི་དེ་ལྟར་གང་ལ་ཡང་ཐིམ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསལ་བ་ནི་ཆ་ཤས་དང་བཅས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་དང༌། རེག་དང༌། རོ་དང༌། གཟུགས་དང་དྲིའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆ་ཤས་རྣམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་གསལ་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། གཙོ་བོའི་བདག་ཉིད་ལ་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་དཔེར་ན་ཕ་གསོན་བ་ན་བུ་ལ་རང་དབང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་གསལ་བ་ནི་རྒྱུའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་གཞན་དབང་ཡིན་ནོ། །མི་གསལ་བ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རྟག་ཏུ་རྒྱུ་ལ་རག་མ་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ཐམས་ཅད་དོགས་པར་བྱས་ནས་ཡང་དག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཡང་དག་ཏུ་སྟེ། དོན་དམ་པར་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་གྱི། རང་བཞིན་དང་འགྱུར་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་ཁྱད་པར་ལས་ཐ་དད་པ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་ཡང་དག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་ངོ་བོས་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འཇུག་སྟེ། སྙིང་སྟོབས་དང༌། རྡུལ་དང༌། མུན་པ་ཕྲ་བ་དང་རགས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་འཁོར་བ་སྣ་ཚོགས་པ་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་འདིས་ནི་འབྲས་བུ་རྒྱུའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་དམ་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་སྐྱེས་པ་ལས་སྔར་འབྲས་བུ་ཡོད་དོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཞན་དག་གིས་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ལྔ་སྨྲས་ཏེ། མེད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུ་ལེན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐམས་ཅད་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ནུས་པ་ནི་ནུས་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཏན་ཚིགས་དང་པོ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འདི་བརྗོད་དེ། གལ་ཏེ་རྒྱུ་ཡི་བདག་ཉིད་ལ། །
― DTG191_Page_0297 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུ་ནུས་པ་ཡོད་མིན་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གལ་ཏེ་རྒྱུའི་བདག་ཉིད་ལ་སྐྱེས་པ་ལས་སྔར་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་ནམ་མཁའི་པད་མ་བཞིན་དུ་དེ་སུས་ཀྱང་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་མེད་པ་དེ་ནི་གང་གིས་ཀྱང་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའི་པད་མ་བཞིན་ནོ། །གཞན་གྱི་ལུགས་ཀྱིས་ཀྱང་འབྲས་བུ་ནི་སྐྱེས་བ་ལས་སྔར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པའི་ཐལ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཏིལ་ལ་སོགས་པས་ཏིལ་མར་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་གང་ཞིག་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་སྔར་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། །ནུས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནུས་པའི་ངོ་བོས་ཡིན་གྱི། སེར་སྐྱ་པ་ཡང་དག་གསལ་བའི་ངོ་བོས་ནི་སྔར་ཡོད་པར་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏན་ཚིགས་གཉིས་པ་བསྒྲུབ་པ་དོན་དུ་མེད་པར་མཚུངས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་སྐྱེས་བུ་རྣམས་སོ་སོར་ངེས་པའི་རྒྱུ་ངས་ལེན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་སཱ་ལུའི་འབྲས་བུ་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་སཱ་ལུའི་ས་བོན་ཁོ་ན་ལེན་པར་བྱེད་ཀྱི། ཀོ་ཏྲ་པའི་ས་བོན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་སང་བྲམ་ཟེ་ལ་སྟོན་མོ་བྱའོ་སྙམ་ནས་ཞོ་དོན་དུ་གཉེར་བ་འོ་མ་ཉིད་ལན་གྱི་ཆུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་སཱ་ལུའི་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་སཱ་ལུ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཀོ་ཏྲ་པའི་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་མེད་པ་ཡིན་པས། དེས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་སཱ་ལུའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་མཚུངས་ན་ཡང་སོ་སོར་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སཱ་ལུའི་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་ལེན་གྱི། ཀོ་ཏྲ་པའི་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན། སཱ་ལུའི་འབྲས་བུ་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀོ་ཏྲ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཅི་སྟེ་ལེན་པར་མི་བྱེད་དེ། ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་དེའི་འབྲས་བུས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་དེས་ལེན་པར་མི་བྱེད་པ་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན། སཱ་ལུའི་ས་བོན་ཡང་སཱ་ལུའི་འབྲས་བུ་དོན་དུ་གཉེར་བས་ལེན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཀོ་ཏྲ་པའི་ས་བོན་བཞིན་དུ་དེའི་འབྲས་བུས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ལ་དེའི་འབྲས་བུ་ཡོད་དོ་ཞེས་རྟོགས་སོ། །གཏན་ཚིགས་གསུམ་པ་བསྒྲུབ་
― DTG191_Page_0298 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར། འདི་ན་ཀུན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་མེད་པ་སྐྱེའི་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ། རྩྭ་དང༌། རྡུལ་དང༌། བོད་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཀུན་རྩྭ་ལས་གསེར་དངུལ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་བདག་ཉིད་དང་བྲལ་བར་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ཀྱིས་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་རྩྭ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་བྲལ་བར་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྔར་ནི་རྒྱུའི་སྒོ་ནས་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་བརྗོད་ལ། ད་ལྟ་ནི་འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་གོ །ཐམས་ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལ་དེ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་འདི་ནི་ངེས་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་སོ། །འདི་སྙམ་དུ་སོ་སོར་ངེས་པའི་འབྲས་བུ་དག་ལ་རྒྱུ་རྣམས་ཀྱི་ནུས་པ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་འབྲས་བུ་མེད་ན་ཡང་འབྲས་བུ་ཅུང་ཟད་ཅིག་བྱེད་ཀྱི། ནམ་མཁའི་པད་མ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ནུས་པ་གང་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ཅུང་ཟད་ལེན་པར་བྱེད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འགའ་ཞིག་ཉིད་འགའ་ཞིག་ལས་སྐྱེའི་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་རྩོད་པ་འདི་བསླང་ནས་ལན་གདབ་པའི་ཟོལ་གྱིས། གཏན་ཚིགས་བཞི་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། །འདི་ཡི་ནུས་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདིའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུར་མངོན་པར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དེ་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་དེ་འདི་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་ནུས་པ་རྣམས་ཀྱང་འབྲས་བུ་བྱེད་པ་ན་བྱ་བར་ནུས་པ་ཉིད་བྱེད་ཀྱི་མི་ནུས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་གང་གིས་དེ་ཁྱེད་ཅག་འགེགས་པར་བྱེད་པ་མི་ནུས་པ་ཁོ་ན་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་སུ་ཞིག་གིས་སྨྲས། འོན་ཏེ་འབྲས་བུ་མེད་ཀྱང་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་དེ། དེ་ཡང་དེ་དག་གིས་བྱ་བར་མི་ནུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་བྱར་མེད་གང་ཡིན་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཁྱེད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་མེད་པ་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་
― DTG191_Page_0299 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བར་མི་ནུས་པ་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་གང་མེད་པ་དེ་ནི་ངོ་བོ་མེད་པ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡིན་ལ། གང་ངོ་བོ་མེད་པ་དེ་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་བྱར་མེད་ཅིང་ཁྱད་པར་བསྒྲུབ་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ཁྱད་པར་བསྒྲུབ་ཏུ་མེད་པ་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་གྱི་རང་བཞིན་བསྒྲུབ་ཏུ་མེད་པ་ལྟ་བུ་དེ་ཇི་ལྟར་འགའ་ཞིག་གིས་བྱ་བར་ནུས། ཅི་སྟེ་ཡང་དེ་ནི་ཡོད་པའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེའི་ཕྱིར། འགྱུར་བ་བདག་ཉིད་ཉམས་འགྱུར་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པར་འགྱུར་བར་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་ངོ་བོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་མ་སྤངས་པ་ཡིན་ན་ཡོད་པའི་ངོ་བོ་ཐོབ་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ལ། ཡོངས་སུ་བཏང་ན་ཡང་འོན་ནི་མེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ཡོད་པའི་ངོ་བོ་ཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡོད་པའི་ངོ་བོ་ནི་གཞན་ཡིན་ལ། མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡང་གཞན་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་མེད་པ་དེ་བྱ་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་བྱེད་པ་ཉིད་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ན་ནི་རྒྱུ་རྣམས་མི་ནུས་པ་བྱེད་པ་ཉིད་ཁོ་ནར་ཁས་བླངས་པར་འགྱུར་རོ། །ནམ་མཁའི་པད་མ་བཞིན་དུ་གང་གིས་ཀྱང་མི་ནུས་པ་བྱ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ། །དེའི་ཕྱིར་ནུས་པ་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ལན་མ་ཡིན་ནོ། །གཏན་ཚིགས་ལྔ་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་མི་རུང་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་བཤད་མ་ཐག་པའི་རིགས་པས་སམ། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་གཏན་ཚིགས་བཞི་ཀས་འབྲས་བུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འབྲས་བུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཅི་ཞིག་བྱེད་པ་ན་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་རྒྱུར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་པད་མ་བཞིན་ནོ་ཞེས་དེ་སྐད་དུ་བརྗོད་པར་ནུས་ན་དེ་ལྟ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྐྱེས་པ་ལས་སྔར་འབྲས་བུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བཟློག་པས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་
― DTG191_Page_0300 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་གྲུབ་ན་ཡང་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་འདི་དག་གཙོ་བོ་ཉིད་ལས་རབ་ཏུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་ཅེ་ན། གསལ་བ་འདི་ནི་བདེ་སོགས་ཀྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་གཙོ་བོ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་ལ་ལྡན་པའི་སྦྱོར་བ་ལྔ་སྨྲས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཁྱད་པར་ཚད་ཕྱིར་རྗེས་འགྲོའི་ཕྱིར། །ནུས་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དབྱེར་ཡོད་ཕྱིར། །རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །མི་གསལ་བ་ཡི་རྒྱུ་ཡོད་དོ། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །དོན་འདི་ཡིན་ཏེ། གཙོ་བོ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་རྣམས་ལ་ཚད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་ན་གང་ལ་བྱེད་པ་པོ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཚད་ཡོད་པར་མཐོང་སྟེ། དཔེར་ན་རྫ་མཁན་དང་ལྡན་པས་འཇིམ་གོང་ལས་བྲེ་ལྔ་ཤོང་བ་དང༌། བྲེ་དོ་ཤོང་བ་དང༌། བྲེ་བཅུ་ཤོང་བའི་ཚད་དང་ལྡན་པའི་བུམ་པ་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་གསལ་བ་འདི་ཡང་བློ་གཅིག་དང༌། ང་རྒྱལ་གཅིག་དང༌། དེ་ཙམ་ལྔ་དང༌། དབང་པོ་བཅུ་གཅིག་དང༌། འབྱུང་བ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚད་དང་ལྡན་པར་མཐོང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་གང་ལས་ཚད་དང་ལྡན་པའི་གསལ་བ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་གཙོ་བོ་ཡོད་པར་རྗེས་སུ་དཔག་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་གཙོ་བོ་མེད་ན་གསལ་བ་འདི་ཚད་དང་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལས་ཀྱང་གཙོ་བོ་ཡོད་དེ། ཁྱད་པར་རྣམས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་རིགས་དང་ལྡན་པར་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་དང་ཁམ་ཕོར་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་འཇིམ་པའི་རིགས་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ནི་འཇི་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །གསལ་བའི་ཁྱད་པར་འདི་ཡང་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། རྨོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་དང་ལྡན་པར་དམིགས་སོ། །ག་ལས་ཤེ་ན། རབ་ཏུ་དང་བ་དང༌། གདུང་པ་དང༌། ཞུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་རབ་ཏུ་དང་བ་དང༌། ཡང་བ་དང༌། ཞེན་པ་དང༌། འཕེལ་བ་དང༌། དགའ་བ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བས་ཀྱང་སྙིང་སྟོབས་ཉིད་བརྗོད་དོ། །རྡུལ་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་གདུང་བ་དང༌། སྐེམ་པ་དང༌། ཐ་དད་པ་དང༌། རེངས་པ་དང༌། སྐྱོ་བ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །རྡུལ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྒྲས་བརྗོད་དོ། །མུན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ཞུམ་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་དང༌། སྡོམ་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བ་དང༌། ལྕི་བ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །མུན་པ་ཡང་རྨོངས་པའི་སྒྲས་བརྗོད་དོ། །ཆེན་པོ་
― DTG191_Page_0301 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་རབ་ཏུ་དང་བ་དང༌། གདུང་བ་དང་ཡང་བ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ནི་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། རྨོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་བྱའོ། །དེས་ན་འདི་དག་ནི་རབ་ཏུ་དང་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ལས་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་ཅིང་དེའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལས་ཀྱང་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་གྲུབ་པོ། །དེ་གྲུབ་པ་ན་ཡང་ཤུགས་ཀྱིས་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། །གཙོ་བོ་ཡོད་ན་ཐ་དད་པ་དག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལས་ཀྱང་གཙོ་བོ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། ནུས་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལས་ཀྱང་གཙོ་བོ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་ན་གང་ཞིག་དོན་གང་ལ་འཇུག་པ་དེ་ནི་དེ་ལ་ནུས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཐག་པ་སྣམ་བུ་བྱེད་པ་ལ་འཇུག་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་གིས་གསལ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་གཙོ་བོའི་ནུས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །ནུས་པ་དེ་ཡང་རྟེན་མེད་པ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། །དེའི་ཕྱིར་གང་ལ་ནུས་པ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་གཙོ་བོ་ཡོད་དོ། །འདི་ལས་ཀྱང་གཙོ་བོ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དབྱེར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་འདི་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མཐོང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་འཇི་བའི་གོང་བུ་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་བུམ་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་འཇི་བའི་གོང་བུ་ལས་ཐ་དད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བུམ་པ་ནི་སྦྲང་རྩི་དང་ཆུ་དང་འོ་མ་འཛིན་པར་ནུས་ཀྱི། འཇིམ་པའི་གོང་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་འདི་མཐོང་ནས་གང་ལས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་འདི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གཙོ་བོ་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྒྲུབ་བོ། །འདི་ལས་ཀྱང་གཙོ་བོ་ཡོད་དེ། རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གསུམ་ལ་བརྗོད་དོ། །འདི་དག་ནི་འཇིག་པའི་དུས་ན་འགའ་ཞིག་ཏུ་དབྱེར་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་འབྱུང་བ་ལྔ་ནི་དེ་ཙམ་ལྔ་ལ་དབྱེར་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཙམ་དང༌། དབང་པོ་དག་ནི་ང་རྒྱལ་ལ། ང་རྒྱལ་ནི་བློ་ལ། །བློ་ནི་གཙོ་བོ་ལ་དབྱེར་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ན་འཇིག་པའི་དུས་སུ་འཇིག་རྟེན་གསུམ་དབྱེར་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དབྱེར་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
― DTG191_Page_0302 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་དབྱེ་བར་མི་ནུས་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་དུ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཞུམ་པར་དབྱེར་མེད་པར་འགྲོ་བའི་གཙོ་བོ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདིར་སློབ་དཔོན་གྱིས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ལྷག་མ་རྣམས་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་དོན་དུ་གཏན་ཚིགས་ཁོ་ན་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་བདེ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་སྡུག་བསྔལ་དང་རྨོངས་པ་གཉིས་གཟུང་ངོ༌། །གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་མཐར་ཐུག་པའོ། །གསལ་བར་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསལ་བར་དམིགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རབ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སོགས་པའི་སྒྲ་རེ་རེ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདི་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་དང་པོ་ཉིད་དུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་གྲུབ་པར་བསྟན་ནས། ཚད་མ་དགོད་པའི་ཕྱིར། དེ་བས་དེ་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་རིགས་རྗེས་འགྲོ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ཉིད་ཀྱི་རིགས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་དངོས་ལས་བྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་བྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ཀྱང་བསྒྲུབ་བྱ་བསྟན་ཏོ། །བུམ་སོགས་བྱེ་བྲག་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་བཞིན་ནོ། །དེའི་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སེར་སྐྱ་པ་སྟེ་གྲངས་ཅན་རྣམས་སྨྲ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ཕྱིར་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་གཙོ་བོ་ཁོ་ན་ལས་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་འདི་དག་དེའི་ངོ་བོར་རབ་ཏུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ལ་འདི་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་འདི་དག་གཙོ་བོའི་རང་བཞིན་ཁོ་ན་ཡིན་ན་དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འདི་དག་ལ་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་འཇུག་པར་འགྱུར། གང་ཞིག་གང་ལས་ཐ་མི་དད་པ་དེ་ནི་དེའི་འབྲས་བུའམ། རྒྱུ་ཉིད་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་ནི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་འདི་ནི་འབྲས་བུའོ། །འདི་ནི་རྒྱུའོ་ཞེས་བྱ་བའི་མ་འདྲེས་པའི་རྣམ་བར་གཞག་པ་བྱས་པ་གང་ཡིན་པར་འཇི་ལྟར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཅག་གིས་རྩ་བའི་རང་བཞིན་ནི་རྒྱུ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། འབྱུང་བ་དང་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚོགས་བཅུ་དྲུག་ནི་འབྲས་བུ་ཁོ་ན་ཡིན་ཞིང༌། བློ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌།
― DTG191_Page_0303 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཙམ་རྣམས་ནི་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་ལ་ལྟོས་ན་རྒྱུ་ཡང་ཡིན་ལ་འབྲས་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པ་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། རྩ་བའི་རང་བཞིན་འགྱུར་བ་མིན། །ཆེན་པོ་སོགས་བདུན་རང་བཞིན་འགྱུར། །བཅུ་དྲུག་པོ་རྣམས་འགྱུར་པ་སྟེ། །སྐྱེས་བུ་རང་བཞིན་འགྱུར་བ་མིན། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་འམ་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའམ། ཡང་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ནི་ལྟོས་བ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། ལྟོས་པར་བྱ་བ་ངོ་བོ་གཞན་ཡང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་ལ་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་དུ་ན་སྐྱེས་བུ་ཡང་རང་བཞིན་དང་འགྱུར་བའི་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞོ་གང་ཡིན་པ་དེ་འོམ། །འོ་མ་གང་ཡིན་དེ་ཞོ་ཞེས། །དྲག་པོ་ལེན་གྱིས་བསྟན་པ་སྟེ། །དེ་བཞིན་འབིགས་བྱེད་གནས་པའང་འཆད། །ཅེས་བཤད་དོ། །ཡང་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་ནི་གསལ་བ་ཡིན་ལ། །བཟློག་པ་ནི་མི་གསལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་ཡིན་བརྗོད་པ་དེ་ཡང་བྱིས་པའི་ཚིག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གང་ཞིག་གང་ལས་རང་བཞིན་ཐ་མི་དད་པ་དེ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པར་མི་རིགས་ཏེ། བཟློག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ངོ་བོ་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཐ་དད་པའི་ཐ་སྙད་ཆད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྡུལ་དང༌། མུན་པ་དང༌། སྙིང་སྟོབས་རྣམས་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པར་ཁས་བླངས་པ་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བ་དང། སྣ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཐ་མི་དད་པར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་གཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གསལ་བའི་ངོ་བོ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་མི་གསལ་བ་ཡང་གསལ་བའི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། གསལ་བ་ཡང་མི་གསལ་བའི་ངོ་བོ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་མི་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་
― DTG191_Page_0304 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་ངེས་པ་རྟོགས་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་འགྲུབ་ཀྱི། གང་གིས་གཙོ་བོ་ལས་ཆེན་པོ་དང༌། ཆེན་པོ་ལས་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་བ་སྐྱེ་བར་ངེས་པ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། ལྡོག་པ་རྟོགས་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་བ་སྐྱེ་བའི་ཐ་སྙད་འདི་ནི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །གང་གིས་གཙོ་བོ་ལས་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་སྐྱེད་པ་ཉིད་དུ་འགྲུབ་བར་འགྱུར་བ་རྟག་པ་ལ་ནི་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་ནི་རིམ་དང་རིམ་མ་ཡིན་པ་དག་གིས་དོན་བྱེད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་གང་གིས་ངོ་བོ་ཐ་དད་མེད་བ་ན་དེ་འགལ་བར་འགྱུར་བ་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་སྔ་ན་མེད་པའི་རང་བཞིན་སྐྱེ་བས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་མི་འདོད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་གཙོ་བོ་སྤྲུལ་འཁྱིལ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བར་འགྲོ་བས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ལ། ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་གཙོ་བོ་དེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཡང་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཐ་མི་དད་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ནི་ཡང་དག་བ་མ་ཡིན་ཏེ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ན་སྔ་མའི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་དོར་ནས་སམ། ཡོངས་སུ་མ་དོར་བར་ཡིན་གྲང༌། གལ་ཏེ་མ་དོར་བར་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་གནས་སྐབས་འཆོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། རྒན་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་ལོང་ཚོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་དམིགས་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་ཡོངས་སུ་དོར་ནས་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་རང་གི་ངོ་བོ་ལས་ཉམས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གཞན་སྔ་མ་འགག་ཅིང༌། སྔ་ན་མེད་པའི་རང་བཞིན་གཞན་སྐྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་འགའ་ཡང་མི་འགྲུབ་བོ། །གཞན་ཡང་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་དེ་ཉིད་གཞན་དུ་འགྱུར་བར་བརྗོད་ལ། གཞན་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་སམ། བདག་
― DTG191_Page_0305 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འགྱུར་བ་ཡིན་གྲང༌། རེ་ཞིག་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ལ་ཕྱོགས་གཅིག་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་གཞན་སྐྱེ་བ་ན་སྔ་མ་འཇིག་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ཉིད་གཞན་དུ་འགྱུར་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་རང་བཞིན་གཞན་སྐྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་ཆོས་ཅན་རྣམ་པར་གནས་པ་ལ་ཆོས་གཞན་ལོག་པས་ཆོས་གཞན་སྐྱེ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བར་བརྗོད་ཀྱི། རང་བཞིན་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། འདི་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་ཆོས་དེ་ཆོས་ཅན་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཞིག་གམ། དོན་གཞན་དུ་མ་གྱུར་པ་ཞིག་ཡིན་གལ་ཏེ་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ། ཆོས་ཅན་གྱི་གནས་སྐབས་དེ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འདི་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ། དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་སྣམ་བུ་དང་རྟ་དག་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ན་གཡོ་བ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོའི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་སྐྱེས་བུ་ཡང་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་དང་འབྲེལ་པའི་ཆོས་གཉིས་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པས་དེ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བར་གཞག་གི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དག་ལ་འབྲེལ་པ་མེད་ན་དེ་དང་འབྲེལ་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་འབྲེལ་པར་འགྱུར་ན་ཡོད་པ་ལ་འམ། མེད་པ་ལ་ཡིན་གྲང༌། རེ་ཞིག་ཡོད་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རང་བཞིན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མ་ལུས་པ་ཐོབ་པས་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་འགའ་ལ་ཡང་རག་ལས་པར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཉེ་བར་བརྗོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འགའ་ལ་ཡང་བརྟེན་པ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་འགའ་ལ་ཡང་བརྟེན་པར་མི་རིགས་སོ། །ཆོས་གཞན་ཐ་དད་པ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ན་ཁྱེད་ཅག་གིས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བར་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། གང་ལ་གནས་སྐབས་ཐ་དད་ཀྱང་བདག་
― DTG191_Page_0306 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་རང་བཞིན་གཅིག་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ན་དེ་ལ་ཁྱེད་ཅག་གིས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བར་རྣམ་པར་གཞག་ལ། ཆོས་ཅན་ལས་ཆོས་དག་ཐ་དད་པ་ན་རང་བཞིན་གཅིག་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་ནི་ཆོས་ཅན་ཉིད་ཡིན་ལ། ཆོས་ལས་དེ་ཡང་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། རང་བཞིན་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འཇུག་པ་དང༌། ལྡོག་པའི་ཆོས་གཉིས་ལས་ཐ་དད་པའི་ཆོས་ཅན་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་མཐོང་བའི་ལམ་དུ་འཇུག་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་འདྲ་བ་ནི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་དོན་གཞན་དུ་མ་གྱུར་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཆོས་ཅན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་གཅིག་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་གཉིས་ཀྱང་ཆོས་ཅན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གང་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་ཅན་ནམ་ཆོས་སུ་འགྱུར་པ་ཡིན། ཆོས་གཉིས་ཆོས་ཅན་གྱི་གནས་སྐབས་ཅན་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་གནས་སྐབས་ཅན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་ལྡོག་པ་ཡང་མེད། སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་དོ། །ཆོས་གཉིས་ལས་ཆོས་ཅན་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་སྔ་ན་མེད་པ་སྐྱེ་ཞིང་སྔ་མ་འཇིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཅིག་འགའ་ཡང་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བར་མི་འགྲུབ་པོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་དབང་གིས་ཀྱང་ཁྱེད་ཅག་གི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཐ་སྙད་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱོན་འདི་ནི་གསལ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡལ་བར་དོར་ནས་འབྲས་བུ་མེད་པར་སྨྲ་བའི་སྐྱོན་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་དེ་ལ་ཡང་ཕྱིས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས། སྐྱོན་མཚུངས་པར་བསྟན་པའི་ཟོལ་གྱིས། རེ་ཞིག་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ཉིད་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི། དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བློ་བཟངས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པ་པའོ། །དེ་དག་གིས་སྨྲས་པའི་མེད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྩོད་པ་ལྔ་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོད་པ་ལ་ཡང་སྟེ། འབྲས་བུ་ཡོད་པར་སྨྲ་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་མཚུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་ལ་འདི་སྐད་དུ་བརྗོད་པར་ནུས་ཏེ། ཡོད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུ་ལེན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐམས་
― DTG191_Page_0307 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ནུས་པས་ནི་ནུས་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ན་ཡོད་པའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པར་དུ་ཆོད་པ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡོད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུ་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་གཉི་གའི་སྐྱོན་གང་ཡིན་པ་དེ་གཅིག་ལ་ཀླན་ཀར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་འདིར་མེད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རྩོད་པ་ཡིན་ལ། གཞན་དུ་ཡོད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རྩོད་པ་འདི་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་འདི་མཚུངས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། བསམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་བྱེད་པ་དང༌། ངེས་པའི་རྒྱུ་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་ཙམ་བརྗོད་པར་འདོད་ནས་འདི་བརྗོད་ལ། འབྲས་བུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ལ་ཡང་མི་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ཁྱེད་ཅག་གི་རྩོད་པའི་ལེན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་བློ་བཟངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ཇི་ལྟར་མཚུངས་ཤེ་ན། གལ་ཏེ་ཞོ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ཡོད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བསྒྲུབ་པའི་དོན་དུའོ།། གལ་ཏེ་འོ་མ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ལ་སྟེ། འོ་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ། ཞོ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམས་རྣམ་ཀུན་ཏེ། རོ་དང༌། ནུས་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་སོགས་པ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་དབྱེ་བའི་ངོ་བོས་ཞོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་དེའི་ཚེ་དེ་དག་ཡོད་ན་གང་གིས་དེ་དག་འོ་མ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བར་འགྱུར་བ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཅི་ཞིག་ཡོད། རྒྱུ་ལ་སོགས་དང་འདྲ་བདག་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བའི་བདག་ཉིད་གང་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །རྒྱུ་ནི་རང་བཞིན་ནོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་སེམས་པ་ཅན་དང༌། དེ་དག་གི་སྒྲ་ནི་ཞོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཡང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་བཟུང་ངོ༌། །འདིས་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མེད་པར་ཐལ་བསྒྲུབ་པའི་ཚད་མ་གཉིས་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་ཚད་མ་གསལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འབྲས་དེ་ཡོད་
― DTG191_Page_0308 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་རྒྱུ་ཡི་ས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འབྲས་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་ཞོ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡོད་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་རིག་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱུ་ནི་གཙོ་བོ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་ནི་འོ་མ་ལ་སོགས་པའོ། །རིག་པ་ནི་སེམས་པ་ཅན་ནོ། །དེ་དག་དང་མཚུངས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་རིག་བཞིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡོད་པ་དེ་ནི་སུ་ཞིག་གིས་ཀྱང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རང་བཞིན་ནམ་སེམས་པ་ཅན་བཞིན་ནོ། །གཞན་གྱི་འདོད་པས་འོ་མ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་ཞོ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པའི་ཐལ་བར་འགྱུར་བའོ། །གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཡང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ན་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་སྟེ། བསྐྱེད་ཟིན་པ་ཡང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་འདོད་པ་རྣམས་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་པ་བསྒྲུབས་ནས། ད་ནི་རྒྱུར་མངོན་པར་འདོད་པ་རྣམས་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ། དེ་ཕྱིར་མངོན་འདོད་རྒྱུ་མིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །མངོན་པར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །དེས་ན་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། རྩ་བའི་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པ་དང༌། ས་བོན་དང་འོ་མ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་ཞོ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུའི་ཐ་སྙད་དུ་རུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་བསྒྲུབ་བྱ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་བྱ་མེད་པའོ། །དེའི་ངོ་བོ་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ཡང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བརྗོད་པའི་འབྲས་བུ་ཉིད་བཀག་པ་ལས་གྲུབ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ཕྱིར་ཞེས་སྨོས་སོ། །གཞན་བདག་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་རང་བཞིན་བཞིན་ཏེ། རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་མངོན་པར་འདོད་
― DTG191_Page_0309 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་ཡང་སེམས་པ་ཅན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་འགྱུར་མིན་རང་བཞིན་མིན། །ཞེས་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་བསྒྲུབ་བྱ་མེད་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སེམས་པ་ཅན་ལྟ་བུའོ། །མངོན་པར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་ཡང་བསྒྲུབ་བྱ་མེད་པ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའོ། །འདི་གཉི་ག་ཡང་ཐལ་བ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ་དེས་ན་གཉི་ག་ལ་གྲུབ་པའི་དཔེས་ཅི་ཞིག་བྱ། གང་ཡང་གྲངས་ཅན་རྣམས་སྐྱེས་བུ་ལ་ཡང་གཟུགས་བརྙན་འཆར་བའི་ཚུལ་གྱིས་ལོངས་སྤྱོད་ལ་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་དུ་བཤད་དེ། འདི་ནི་གཞན་ཡང་ཡིན་ལ་བདག་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་གྲོལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་པོ་གཉིས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེ་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་གསལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། གཞན་གྱི་ལུགས་ཀྱིས་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་དོགས་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལ་གལ་ཏེ་གཏན་ཚིགས་དང་པོ་མངོན་པར་གསལ་བ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཁྱད་པར་དང་བཅས་པ་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ནི་མ་གྲུབ་སྟེ། ཁོ་བོ་ཅག་གིས་མངོན་པར་གསལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོས་ཀྱང་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་ནི་མི་འདོད་དོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། ནུས་པའི་ངོ་བོས་སོ། །ཅི་སྟེ་སྤྱིར་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མངོན་པར་གསལ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ཐམས་ཅད་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་གཉིས་པ་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། བསྒྲུབ་བྱ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསལ་སོགས་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ཤས་ཆེ་བ་དང་ཤས་ཆུང་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བཟུང་ངོ༌། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་རོ། །ཐ་སྙད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གླན་ཀའོ། །དེ་ཕྱིར་མངོན་འདོད་རྒྱུ་མིན་ཏེ། །བསྒྲུབ་བྱ་མེད་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་སྔར་དེ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བརྟག་སྟེ། ཁྱད་
― DTG191_Page_0310 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འདི་མངོན་པར་གསལ་བའི་གནས་སྐབས་ལས་སྔར་རང་བཞིན་གྱི་གནས་སྐབས་འགའ་ཞིག་གི་ཚེ་ཡང་ཡོད་དམ། འོན་ཏེ་མེད། གལ་ཏེ་ཡོད་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཁྱེད་ཅག་གིས་གཏན་ཚིགས་གཉི་ག་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལན་བཏབ་པ་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །འོན་ཏེ་སྔར་ཡོད་པ་མེད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཁྱད་པར་དེ་ལྟར་རྒྱུ་དེ་དག་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར། ཁྱེད་ཀྱི་མེད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་མེད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་བསྒྲུབས་ནས། ད་ནི་རྒྱུ་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་བཞི་པོ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ཕྱིར་བསྒྲུབ་བྱ་མེད་པས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་རིགས་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ལེན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་དེ་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་མ་ལ་སོགས་པའི་ངེས་པ་ལས་ཞོ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེའི་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཐམས་ཅད་ལས་སྐྱེ་པ་མེད་པ་ཉིད་ངེས་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་ལ་མི་རུང་སྟེ། བསྒྲུབ་བྱ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནུས་པ་ནི་ནུས་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བསྒྲུབ་བྱ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འགའ་ཞིག་གིས་འགའ་ཞིག་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་ནུས་པར་གཞག་ལ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡང་བྱེད་པར་གྲུབ་ཀྱི། གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི། །ནུས་པ་མེད་ཅིང་བྱ་བའང་མེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བསྒྲུབ་བྱ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྟོན་པ་ནི། བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ཡང་རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཏན་ཚིགས་ཐམས་ཅད་ཐལ་བ་ལས་བཟློག་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡང་སྐབས་གཞན་གྱིས་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་སྨྲ་
― DTG191_Page_0311 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར། །སྒྲུབ་པ་ཞུགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྨོས་པས་ཐེ་ཚོམ་ཡང་བཟུང་སྟེ། འདི་ནི་གཉི་གའི་ཆ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་རང་གི་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་ན། གཉིས་བྱེད་དེ། གཞལ་བར་བྱ་བའི་དོན་གྱི་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་ན། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ཐེ་ཚོམ་ཟློག་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡུལ་དེ་ལ་ངེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །འདི་ནི་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ལ་རིགས་པས་མི་འཐད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཐེ་ཚོམ་དང་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁྱེད་ཅག་གི་ལུགས་ཀྱིས་ཐེ་ཚོམ་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དག་སེམས་པ་ཅན་གྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནམ། བློ་དང་ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན། ཕྱོགས་གཉི་ག་ལ་ཡང་དེ་དག་བཟློག་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་པ་ཅན་བློ་དང་ཡིད་རྣམས་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་ཀྱང་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལས་ངེས་པ་བསྐྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པའི་རྒྱུ་འདི་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཁྱེད་ཅག་གིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་སྨྲས་པ་དེ་ཀུན་ཏེ་ཐམས་ཅད་དོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ངེས་པ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་སྒྲུབ་བྱེད་སྨྲ་བ་ན་ངེས་པ་ཡང་མེད་པ་སྐྱེ་བ་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ལ། འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་དམ་བཅས་ནས། དེ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་ལོ། །ཅི་སྟེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་དུ་འོང་བས་ངེས་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་མེད་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལས་སྐྱེའོ་ཞེས་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་འོ་ན་མེད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཚོགས་མཐའ་དག་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ངེས་པ་བཞིན་དུ་མེད་པ་ཡང་སྐྱེ་བ་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ངེས་པ་མེད་ཀྱང་བྱེད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་དེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ལེན་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལྟར་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་འདི་མེད་ན་ཡང་ནུས་པའི་རྒྱུ་དག་
― DTG191_Page_0312 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གིས་བྱེད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་དེ་ལ་རྒྱུ་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་ལས་སྔར་ངེས་པ་ཡོད་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དོན་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་འདི་སྔར་མངོན་པར་མི་གསལ་བ་ལས་ཕྱིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ལས་མངོན་པར་གསལ་བར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་བྱ་བ་ཡོད་པས་འདི་དག་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་ན། དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གསལ་བ་མ་གྲུབ་པ་རི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་གསལ་པ་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་སྐྱེད་པའམ། ཡང་ན་དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པའམ། དེ་ལ་དམིགས་པའི་སྒྲིབ་པ་བསལ་བ་ཡིན་གྲང༌། དེ་ལ་རེ་ཞིག་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་བསྐྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་འདི་ལྟར་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་འདི་ངེས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ལས་ཐ་མི་དད་པ་འམ། ཐ་དད་པར་གྱུར་པ་ཞིག་ཡིན་གྲང༌། གལ་ཏེ་ཐ་མི་དད་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ། དེ་ནི་ངེས་པ་ལས་དབྱེར་མེད་པས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར། ངེས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པས་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་སོ། །ཅི་སྟེ་ཐ་དད་པ་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེའི་འདི་ཞེས་བྱ་བའི་འབྲེལ་པ་མི་འཐད་དོ། །འདི་ལྟར་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཡིན་ནམ། བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་དང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཡིན། རེ་ཞིག་དང་པོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཕན་ཚུན་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་པ་ཡིན་ན་ཡང་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་འབྲེལ་པ་མ་ཟུབ་ཅིང་ཐུག་པ་མེད་པ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་མི་དད་ན་ཡང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་དོན་མེད་དེ། ངེས་པ་ཉིད་ལས་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བ་ཐ་མི་དད་པའི་ཁྱད་པར་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་ཐུར་དུ་ལྟུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་རྟེན་འགའ་ཞིག་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འོག་ཏུ་ལྟུང་བའི་གེགས་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟེན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཡང་མེད་དེ། ཐམས་ཅད་དུ་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་ཉེ་བའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་རྟག་ཏུ་སྐྱེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲུབ་པར་
― DTG191_Page_0313 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་ལྟོས་ནས་ངེས་པ་ཁྱད་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ལྟོས་པ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་འདོགས་ན་ཡང་གོང་དུ་སྐྱོན་སྔ་མ་བཞིན་དང༌། ཐུག་པ་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་པ་འདི་ཐ་དད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ན། དེ་ཅི་མེད་པ་ཞིག་གམ། འོན་ཏེ་ཡོད་པ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པོ་འདི་ཡང་འཇུག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་མེད་པ་ཡིན་ན་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་རྣམས་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། ཡོད་ན་ཡང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཡང་མངོན་པར་གསལ་བར་འདོད་པ་ན་མངོན་པར་གསལ་བ་འདི་ཡང་ཅི་ཞིག་ཅེས་ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ་བ་བཟློག་པར་དཀའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཐ་དད་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་མ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་སྐྱེད་པར་མི་རིགས་སོ། །དེའི་ཡུལ་ལ་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་གསལ་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་དེའི་ཡུལ་རིག་པ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་དེའི་ཡུལ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ཁྱེད་ཅག་གི་ལུགས་ཀྱིས་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཅི་ཞིག་བསྐྱེད་པར་བྱ་བར་འགྱུར། དམིགས་པ་གཉིས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཡང༌། དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་ཡང་མངོན་པར་གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་རིགས་སོ། །ཡང་གི་སྒྲ་ནི་སྡུད་པ་དང༌། རིམ་པ་གཞན་དུ་སྦྱར་བ་སྟེ། མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་འོག་ཏུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེས་ན་འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། སྤྲོ་བ་ནས་སྡུད་པའི་བར་དུ་བློ་ནི་གཅིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཅག་གི་ལུགས་ཀྱིས་རིག་པ་ནི་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པ་ལ་དེ་ཉིད་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཞིག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལ་དམིགས་པའི་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་ཅི་ཞིག་ཡོད། འདི་སྙམ་དུ་དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་རིག་པ་བློའི་རང་བཞིན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བློ་དང་དམིགས་པ་དང༌། ངེས་པ་དང༌། ཡིད་དང༌། ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་དོན་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡང་ཕྱིས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཡུལ་ལ་
― DTG191_Page_0314 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམིགས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཟད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་གསལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་དེ་ལ་དམིགས་པའི་སྒྲིབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྟག་པའི་ཕྱིར་ཟད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མི་མངོན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཟད་པ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་གྱི་ངོ་བོ་མ་བཏང་བར་མི་མངོན་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་གཉིས་པ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པའི་སྒྲིབ་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མེད་པ་ལ་ནི་སྒྲིབ་པ་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ནི་དངོས་པོ་ཡོད་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ཟད་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་རྟག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་རིགས་པ་ནི་རྟག་པའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པ་མེད་ལ། དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཟད་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་འདི་ཡིན་ནོ། །སྒྲིབ་པ་ཟད་པ་ཡང་སུས་ཀྱང་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་མེད་པར་ཐལ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ཆད་པར་ཐལ་བ་ཡང་མི་ཟློགས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁྱེད་ཅག་གི་གཙོ་བོ་དང་སྐྱེས་བུ་དག་སོ་སོར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ན་ཐར་པ་ནི་འདོད་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པ་དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐར་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བཅིངས་པ་མེད་དོ། །ལོག་པའི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་ཀྱང་བཅིངས་པར་འདོད་ལ། དེ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་བཅིངས་པའི་ཕྱིར། གང་ལས་ཐར་པ་ཡིན། འཇིག་རྟེན་ཡང་ཕན་པ་དང་མི་ཕན་པ་ཐོབ་པ་དང༌། སྤོང་བའི་དོན་དུ་འཇུག་ལ་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཐོབ་པར་བྱ་བ་འམ་སྤང་བར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། འགྲོ་བ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ཆད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞི་ག་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་བསལ་ནས། འབྲས་བུ་མེད་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པའི་སྐྱོན་སྤང་པའི་ཕྱིར། ཡོན་ཏན་གསུམ་ལྡན་དབྱེར་མེད་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འབྲས་བུ་ཡོད་པ་བཀག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཡིན་པར་གྲུབ་པ་ཉིད་དེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དག་ནི། ཕན།
― DTG191_Page_0315 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚུན་སྤོངས་ཏེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་བཤད་པ་དོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་དག་གཞན་གྱིས་བཀོད་པའི་སྐྱོན་ལྟར་སྣང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་དེ་ནི་བྱ་བར་མི་ནུས་ཏེ། །ངོ་བོ་མེད་ཕྱིར་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ནི་མ་གྲུབ་སྟེ། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཉིད་བྱ་བར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་ལ་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་དེ་ཡང་ངོ་བོ་མེད་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་སྐྱེས་པ་ལས་སྔར་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་ཉིད་རང་བཞིན་མེད་པར་རིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་བཀག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་དེ་ཉིད་རང་བཞིན་མེད་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་སྐྱེ་བ་ལས་སྔར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དེ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་མེད་པའི་ཆོས་ཅན་ཕྱོགས་སུ་བྱས་ནས་ངོ་བོ་མེད་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་སུ་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་སྟེ། དངོས་པོ་དང་བྲལ་བ་ནི་སུས་ཀྱང་བྱེད་པར་ཁས་མ་བླངས་སོ། །གཞན་ཡང་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་མཚན་མ་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རྒྱུའི་ནུས་པ་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཕྱིར་གང་ལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡོད་པའི་མེད་པ་འགའ་ཞིག་ནི་བྱེད་ལ། ནམ་མཁའི་པད་མ་ལ་སོགས་པ་གང་ལ་རྒྱུ་མེད་པ་དེ་ནི་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་མི་འདོད་ཅིང་གང་དང་གང་མེད་པ་དེ་དང་དེ་བྱེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱབ་པ་ཡང་མི་འདོད་དོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། གང་བྱེད་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་ལས་སྔར་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་འདོད་དོ། །འདི་སྙམ་དུ་རྒྱུ་རྣམས་མེད་པ་བྱེད་པར་མཚུངས་པ་ལ། ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་ན། རྩོད་པ་འདི་ནི་ཁྱེད་ཅག་ལ་ཡང་ཡོད་པར་མཚུངས་པ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་ཞེས་མཚུངས་སོ། །གང་གིས་དེ་མི་བྱེད་པ་ཁྱེད་ཅག་གི་ལུགས་ཀྱིས་མེད་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུའི་ནུས་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཡིན་ན་ཡང་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་མི་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཅིག་ཤོས་ལ་ཡང་
― DTG191_Page_0316 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚུངས་སོ། །གང་གི་ཡང་དཔེར་ན་ཁྱེད་ཅག་གི་ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་ན་ཡང་ནུས་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་འམ་འདི་ལ་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱེད་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་འབྲས་བུ་མེད་པ་འམ་ངོ་བོ་འགའ་ཞིག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཡང་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་བྱེད་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །གང་ཡིན་དེ་འདྲ་མེད་ན་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་ཁས་བླངས་ནས་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི་མཚུངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱེ་བྲག་ཡོད་ན་ཡང་འགའ་ཞིག་འགའ་ཞིག་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་ངེས་པ་ནི་རང་གི་རྒྱུ་བརྒྱུད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འོངས་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ། །ཐ་མི་དད་པ་ནི་གཅིག་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་ཇི་ལྟར་སྲིད་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། འགལ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། ཐ་དད་ན་ཡང་འགའ་ཞིག་ནི། །དངོས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བྱེད་པོར་འགྱུར། །ཐ་དད་མེད་ན་གཅིག་དེ་ཡིས། །བྱ་བ་བྱེད་པ་འགལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བཤད་དོ། །ངེས་པ་གྲུབ་པ་མ་རྫོགས་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཞན་དག་ནུས་པ་ངེས་པ་མེད་པ་བསྟན་པའི་དོན་དུ་རྩོད་པར་བྱེད་དོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་སངས་རྒྱས་པ་ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་དག་ནི་ནུས་པ་ངེས་པ་མི་འཐད་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ངེས་པ་རྣམས་ཏེ་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་རྣམས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་མེད་པར་འབྲས་བུ་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དག་ཡོད་པར་གྱུར་པའི་འབྲས་བུའི་ངེས་པས་སྟོང་པ་དེ་དག་ནི་ནུས་པ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །སཱ་ལུའི་ས་བོན་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཡང་ཡོད་པར་གྱུར་པའི་འབྲས་བུ་ངེས་པས་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའོ། །རང་གི་ཕྱོགས་ལེགས་པར་གནས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ཡོད་ན་དེ་ཡི་ངེས་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡོད་ན་སྟེ། འབྲས་བུ་རྣམས་ཡོད་པ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནུས་པའི་འོ། །དེ་ལྟ་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་
― DTG191_Page_0317 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྗོད་དོ། །འདི་ལྟར་ངེས་པ་དེ་དག་མ་གྲུབ་པ་ན་གལ་ཏེ་ཞོ་སྐྱེད་པ་ལ་འོ་མ་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་འདི་མེད་དུ་ཟད་མོད། གང་ཡང་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཁྱད་པར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པ་སྒྲོ་མ་བཏགས་པའི་དངོས་པོ་སྔར་མ་མཐོང་བ་གང་གི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་དངོས་པོ་གཞན་སྐྱེ་བ་དེ་ལ་འགག་པ་མེད་དོ། །འདི་སྙམ་དུ་གང་ལ་སྒྲ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་མི་འཇུག་པ་དེ་ལ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཡང་ལྡོག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། མིང་ནི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁྱད་པར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་ལོག་ན་རང་གི་ཁྱད་པར་བྱ་བ་ལྡོག་པར་བྱེད་ལ། རྒྱུ་ལོག་པ་ན་ཡང་འབྲས་བུ་ལྡོག་སྟེ། འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་དེ་ལོག་པ་ན་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་འོ་མ་ལ་ནི་ཞོའི་ནུས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་མིང་སྟེ། ཐ་སྙད་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོའི་རང་བཞིན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་དེ་ལྡོག་པ་ན་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པའི་དངོས་པོ་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །མིང་སྨོས་པ་ནི་མཚོན་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་དེ་དང་བསྲེས་ལ་བཟུང་ངོ༌། །ངོ་བོ་སྨོས་པ་ཡང་མཚོན་པ་སྟེ་མིང་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་མེད་ན་ཡང་དངོས་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་རྒྱུ་ནི། འདི་ལྟར་རྣམ་རྟོག་བརྗོད་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་རྟོག་ནི་མིང་དང་འདྲེས་པ་ལ་བརྟེན་པའོ། །བརྗོད་པ་ཡང་སྒྲའོ། །རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་རྣམ་པ་དུ་མ་ནི་དབྱེར་མེད་ཅིང་ཆ་ཤས་མེད་པའི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་གཅིག་ལ། ཇི་ལྟར་གོམས་པ་བཞིན་དུ་འཇུག་གོ །འདི་ལྟར་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོས་གཞུང་ལུགས་ཐ་དད་པ་ལ་གནས་པའི་རྒོལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོག་པར་བྱེད་ཅིང་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །སྒྲ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་དངོས་པོ་དེའི་བདག་ཉིད་དམ་དེའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ན་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བའམ། དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་སྒྲ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས། གཅིག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཅིག་ཉིད་སྣ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ནུས་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་
― DTG191_Page_0318 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགའ་ཞིག་བྱེད་ཀྱི། ཐམས་ཅད་ནི་མ་ཡིན་པས་ངོ་བོ་མེད་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱུ་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཏན་ཚིགས་བཞི་པོ་ཡང་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་བྱས་པ་ཉིད་ངེས་པའི་རྒྱུ་ལེན་པ་འགའ་ཞིག་ཏུ་གྲུབ་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་དེ་ལྟ་ཡིན་པར་གྱུར་ན། ཇི་སྲིད་དུ་རྒྱུའི་ནུས་པ་ངེས་པས་བྱས་པ་ཡང་ངེས་པའི་རྒྱུ་ལེན་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུའི་ནུས་པ་ངེས་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་ཡང་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ལས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་དོན་གྱི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང༌། ཁྱད་པར་བྱར་མེད་གང་ཡིན་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་བསམ་པ་མ་ཤེས་ནས་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གིས་འགྱུར་བ་ཡིན་ན་དེའི་རང་བཞིན་ཉམས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ནི་མེད་པ་བྱེད་དོ་ཞེས་མ་བརྗོད་དོ། །འོན་ཀྱང་དངོས་པོ་ཉིད་བྱེད་དོ་ཞེས་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དངོས་པོ་དེ་ཡང་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གྱུར་པ་ལས་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང་གྲུབ་པ་ཡང་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བ་ལས་སྔར་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུ་གང་ཞིག་ཉེ་བ་ཙམ་གྱིས་དེ་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་སྐྱེད་པ་ན་དེས་དེ་བྱེད་དེ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བྱས་ཀྱི། བྱ་བ་དང་འབྲེལ་པས་འགའ་ཞིག་གིས་འགའ་ཞིག་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞིག་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་འམ། རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་བཀག་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་ཁྱད་པར་དུ་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་ལ། ཡོད་པ་ཡང་རང་བཞིན་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་དུ་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཇི་ལྟར་བྱེད། དེ་ལྟ་བས་ན་ནུས་པས་ནི་ནུས་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མ་ངེས་ལ། འབྲས་བུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ལ་ཡང་རྒྱུའི་དངོས་པོ་རིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱི་རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་སྔར་ཡོད་པ་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་མི་སྲིད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འབྲས་བུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཁོ་ནའི་རྒྱུ་ལེན་པ་ལ་སོགས་པའི་ངེས་པ་རིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་བཞི་པོ་འགལ་བ་
― DTG191_Page_0319 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ཏེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལས་བཟློག་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཅག་གི་ལུགས་ཀྱིས་མེད་པ་ཉིད་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནམ། དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་མདོ་ལས་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་སྐྱེ་བ་བཀག་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་སྐྱེས་པ་སྟེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་སྐྱེ་བ་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་འང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འང་གི་སྒྲ་ནི་ངེས་པར་བཟུང་བའི་དོན་ཏོ། །ཁྱད་པར་གཞན་སྤངས་པས་དེ་ཙམ་ཞིག་ཤེས་པར་འདོད་པ་ན། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་སྟོང་པ་སྐད་ཅིག་མ་ཙམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དགག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་བྲག་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ཡོད་པའི་འདུ་བ་སྐྱེ་བ་འམ། རང་གི་རྒྱུ་འདུ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་དག་ཀྱང་འགེགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་ལུགས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་དག་རྟག་པའི་ཕྱིར་དང༌། བརྟག་པ་ཡང་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཡོད་པ་རང་རྒྱུ་དང་འབྲེལ་པ། །བྱེད་པས་རྒྱུ་ནི་ཡིན་པར་གྲགས། །ཡོད་པ་དེ་དང་འབྲེལ་པ་དེ། །བརྟག་པ་འདི་ལ་འབྲས་བུ་གང༌། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་མེད་པ་དང་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ནི་མེད་དེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དག་ནི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་མེད་པ་ནི་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པ་སྔར་བྱུང་བ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་དེ། །དེ་ནི་སྔར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཁྱེད་ཅག་ལ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བརྟགས་པའི་བློས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བརྟགས་པའི་བློ་བྱེད་པ་བོར་གྱུར་པ་འམ་བྱེད་པར་གྱུར་པས་མེད་པའི་བྱེད་པ་པོ་དང་སྦྲེལ་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དེ། འབྲེལ་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། འོན་ཀྱང་གང་མེད་པ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བཏགས་པའི་ཐ་སྙད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་གང་གིས་འདི་ལྟ་བུའི་ཐ་སྙད་འདི་འདོད་པས་བརྟགས་པའི་ས་བོན་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། གཅིག་གི་རྗེས་ལ་དངོས་པོ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། །
― DTG191_Page_0320 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་གི་སྟེ་སོ་སོར་ངེས་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་འགའ་ཞིག་གི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྔར་མ་མཐོང་བའི་དངོས་པོ་དམིགས་ཏེ། དེ་བར་གྱི་གནས་སྐབས་ལས་སྔར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ལས་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ནི་སྔར་མེད་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་བརྟགས་པ་འདིས་ས་བོན་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྔ་ན་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བར་གྱི་གནས་སྐབས་ལས་སྔར་བར་གྱི་གནས་སྐབས་བཞིན་དུ་ཡོད་ན་སྟེ། བདོག་པ་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་ཡིན་ན་མེད་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བརྟགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་འདི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བར་མའི་གནས་སྐབས་སུ་འབྱུང་བ་ངེས་པའི་ངོ་བོ་ཁོ་ན་བརྗོད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་སྔར་ཡང་ཡོད་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་དེ་བར་གྱི་གནས་སྐབས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་བྱ་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་ངེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པ་ལ་སྔར་དང་ཕྱིས་དང་བར་གྱི་གནས་སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཐ་སྙད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར། འོ་མ་སོགས་ལ་ཞོ་ལ་སོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁྱེད་ཅག་གིས་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་ཡོད་དོ་ཞེས་གང་བརྗོད་པ་དེ་ནི་དོན་ཅི་ལ་བསམས། ཅི་གསལ་བའི་ངོ་བོས་སམ། འོན་ཏེ་ནུས་པའི་ངོ་བོས་ཡིན་གྲང༌། གལ་ཏེ་གསལ་བའི་ངོ་བོས་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་འོ་མ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་ཞོ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིས་བཞིན་དུ་དམིགས་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ནུས་པའི་ངོ་བོས་ཡིན་ན། དེ་ལ་ཡང་ནུས་པའི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཅི་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ཞོ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ལས་གཞན་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་དེ་ཉིད་ཡིན་གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་དམིགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་གཞན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་འབྲས་བུ་རྒྱུའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའི་ཕྱོགས་བཏང་བར་འགྱུར་ཏེ། འབྲས་བུ་ལས་ཐ་དད་པའི་ནུས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་གཞན་ཡོད་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རོ་དང་ནུས་པ་དང་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་གསལ་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཞོ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་
― DTG191_Page_0321 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་འོ་མ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་དམིགས་སུ་རུང་བ་ལས་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ནུས་པའི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡོད་པ་ན་གཞན་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་མར་ནི་ཚེ་ཡིན་ནོ། །ལྟེང་ཀའི་ཆུ་ནི་རྐང་ནད་དོ་ཞེས་གཞན་ཡོད་པ་ན་གཞན་དུ་བརྗོད་པར་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་དངོས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དངོས་སུ་སྟེ། ཉེ་བར་མ་བཏགས་པར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་བཏགས་ནས་མར་ལ་ཚེ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་དངོས་སུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཅག་ཀྱང་བཏགས་ནས་འབྲས་བུས་རྒྱུ་ལ་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་ན་དེའི་ཚེ་ནི་འགལ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ཀྱི། དངོས་སུ་ཡིན་ན་ནི་འགལ་བར་བརྗོད་དོ། །འདི་ཉིད་དཔེའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྙིང་སྟོབས་ཡོད་པས་སྡུག་བསྔལ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཁྱེད་ཀྱིས་སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་དང་རྨོངས་པ་དག་ཏུ་མ་བཞག་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་ཁྱད་པར་རྣམས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གསལ་བའི་སྙིང་སྟོབས་སོགས་ལྡན་པར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གསལ་བ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་ངེད་ལ་སྟེ་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་མ་གྲུབ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ནང་གི་ཡིན་པས་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སེམས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་ཇི་ལྟར་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དག་རིག་པའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་གཞན་གྱིས་ཁས་བླངས་པའི་སེམས་པ་མེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་ནོ། །སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རིག་པའི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའོ། །འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ལ་རིག་པའི་ངོ་བོས་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་གྲུབ་པར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་དེ་ལོག་ན་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་མ་གྲུབ་སྟེ།
― DTG191_Page_0322 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེས་བུ་ཉིད་རིགས་པའི་ངོ་བོར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ཡི་རང་རིག་གསལ་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་རིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་རང་རིག་པ་ཡིན་ལ་རང་རིག་པ་ཡང་གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དགའ་བ་དང་གདུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོས་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཉེ་བར་ཡོད་དམ་མེད་ཀྱང་རུང་གསལ་བ་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པར་རང་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རང་རིག་པ་འདིའི་ཁྱད་པར་ནི་གསལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསལ་བ་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པའི་སིམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་དེ་རང་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་སྟེ། དེ་ནི་སེམས་པ་ཅན་དང་བདེ་བ་དང་རིག་པ་དང༌། ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་དག་གིས་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རིག་པ་གཞན་གྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་མྱང་བ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚ་དེ་དག་རིག་པ་ཡིན་པ་སིམ་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་འགྱུར་ཏེ། རང་ཉིད་དེའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་དང་རྗེས་སུ་དཔོག་པ་པོ་གཞན་གྱི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང༌། ནད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་དངོས་སུ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་ཕན་པ་དང་གནོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིག་པ་ཡང་སིམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་ཁས་བླངས་པ་ན་བདེ་བ་ལ་སོགས་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པོ། །སིམ་པ་དང་སིམ་པ་མ་ཡིན་པར་མྱོང་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ཉིད་ཁོ་བོ་ཅག་གི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་རིག་པའི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པར་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཉིད་ཁས་བླངས་པ་བྱས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ཡང་འདོད་པ་ཁོ་ནའོ། །གཏན་ཚིགས་འགལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་ཇི་ལྟར་རིག་པ་ནི་སྔོན་པོ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ན་ཡང་ཕྱི་རོལ་ན་གནས་པའི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བའི་
― DTG191_Page_0323 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་སིམ་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སིམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་རློམ་མོ། །དེས་ན་རིག་པ་ནི་སིམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར། །རྩ་བའི་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ། །ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དགོས་པ་ལ། །སྒྲ་སོགས་གཅིག་བུ་ཁོ་ན་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གོམས་དང་རིགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོམས་པ་ནི་མང་དུ་བྱས་པའོ། །རིགས་ནི་རང་གི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་གི་བྱེ་བྲག་ནི་ཁྱད་པར་རོ། །ཆགས་པ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆགས་པ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྡང་བ་དང་སྐྱོ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དམན་པ་དང་སྒྲིབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་འབྲས་བུའི་ཚོགས་གཟུང་ངོ༌། །ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་གི་རྣམ་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་གོམས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཆད་དང་བུད་མེད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པའི་མཚན་མར་གོམས་པའི་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡང་སྟེ། རྟ་དང་གླང་པོའི་ཕྲུ་གུ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་ངེས་པ་འགའ་ཞིག་གི་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ཡིན་གྱི་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྒྲ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་ན་འདི་ཡང་མི་རིགས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དངོས་གཅིག་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་རིག་པ་བཞིན་དུ་རིག་པ་རེ་རེ་ཡང་སྣ་ཚོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་དངོས་པོ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་མ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེད་པའི་དབང་གིས་འགའ་ཞིག་འགའ་ཞིག་གི་ངོ་བོར་སྣང་གི །ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་གོམས་པ་དང་རིགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དང་ལེན་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་
― DTG191_Page_0324 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལྟ་བས་ན། དངོས་པོའི་རྗེས་སུ་འབྲང་མི་འགྱུར། །རིག་པ་དེ་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་རྣམ་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམ་པའོ། །དེའི་རྣམ་པས་སྟོང་པ་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོའི་ངོ་བོ་རྣམ་གསུམ་པ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྙིང་སྟོབས་དང་རྡུལ་དང་མུན་པའི་ངོ་བོའོ། །དེ་ཡི་རིག་པ་རྣམ་པ་གཅིག །ཅེས་བྱ་བའི་སྐྱེས་བུ་དེ་དག་གི་རིག་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དག་སྟེ། རེ་རེ་ལ་ཡང་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་ཙམ་ངོ་བོ་གཅིག་ངེས་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་གཅིག་རིག་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིག་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །ཡང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་མི་རིགས་ཤེ་ན། དེ་དང་མི་མཐུན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེའི་དམིགས་པའི་དངོས་པོ་དང་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་གང་གི་རྣམ་པ་རིག་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་ཡུལ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྒྲའི་ཡུལ་ཅན་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་རིག་པ་ཡང་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོའི་རྣམ་པས་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའོ། །ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ནི། བཟློག་པ་ལ་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མའོ། །འདི་སྙམ་དུ་ཇི་ལྟར་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་གྱིས་བཟུང་ནས་གོམས་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་སྐད་ཅིག་མ་ལ་སོགས་པ་འགའ་ཞིག་ཉིད་དུ་ངེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་གྱི། ཐམས་ཅད་ལ་ནི་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་མ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་རིག་པ་རྣམ་པ་གཅིག་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་དོན་དམ་པར་དངོས་པོའི་ཡུལ་ཅན་ཉིད་ཡིན་པར་མི་འདོད་དེ། དངོས་པོ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྒྱུད་ནས་དངོས་པོ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཚད་མ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་གིས་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་དངོས་པོའི་ཡུལ་ཅན་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་དེ། རྣམ་པ་གཞན་དུ་ན་དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་
― DTG191_Page_0325 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བ་གསལ་བ་དེར་མི་འགྱུར་རོ། །དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་ངེས་པའི་ངོ་བོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་གསལ་བར་འགྱུར་རོ། །རང་གི་དོན་རྟོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འདི་ཉིད་ངེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་རབ་ཏུ་དང་བ་དང་གདུང་བ་དང་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེས་བུ་གཅིག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་སེར་སྐྱ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཐ་དད་པར་སྐྱེས་བུ་ལ་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་ལེགས་པར་གོམས་པ་རྣམས་སྐྱེས་བུ་ལ་དམིགས་ནས་རབ་ཏུ་དང་བ་དང་དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །རྣལ་འབྱོར་ལམ་གོམས་པ་ཆེས་མྱུར་བར་མ་མཐོང་བས་སྐྱོ་བར་འགྱུར་ལ། ཡང་གང་དག་རང་བཞིན་གྱིས་བློ་གྲོས་བླུན་པ་དེ་དག་ལ་སྒྲིབ་པ་སྐྱེའི། གཞན་དག་གིས་སྐྱེས་བུ་དེ་ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་དེའི་ངོ་བོར་འདོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་རབ་ཏུ་དང་པ་དང་གདུང་བ་དང༌། སྤོང་བ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ལས་འགྱུར་གྱི་སྐྱེས་བུ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་ནི་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་མཚུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ཙམ་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཡོད་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ནི་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་གྱི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུའི་དབང་གིས་རིག་པ་སིམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་འཁྲུལ་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་གྱི་ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་ན་ཡང་སྐྱེས་བུ་ལ་དམིགས་ནས་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་འདོད་པ་དང༌། མི་འདོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ཉེ་བ་ལ་མི་ལྟོས་པར་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་རིག་པ་ཡིན་པར་འགྲུབ་པ་དེ་ཇི་ལྟར་གཞན་གྱི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལས་འགྱུར་ཏེ། གལ་
― DTG191_Page_0326 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ་ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་ཡིད་ཀྱང་དེའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལས་བྱུང་ངོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་གསལ་བ་གཞན་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་གཏན་ཚིགས་གྲུབ་པར་ཁས་བླངས་ནས་ཡང་མ་ངེས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་གསལ་བ་ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེའི་རྒྱུ་གཙོ་བོར་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མི་འགྲུབ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་རྒྱུ་དང་གང་དུ་ཡང་གཏན་ཚིགས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་གྲུབ་བོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དེའི་རྒྱུ་ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་གཅིག་པུ་རྟག་པ་ཁྱབ་པ་སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་དང་གང་དུ་ཡང་གཏན་ཚིགས་དང་འབྲེལ་པ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་གང་གི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དམིགས་པ་རྒྱུ་རྣམས་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བར་བྱ་དགོས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་ནི་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཁྱེད་ཀྱིས་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། ཁྱབ་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པར་འདོད་ལ། དེའི་རྒྱུ་ནི་དེའི་ངོ་བོར་འདོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཅིག་པུ་དང༌། རྟག་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཆོས་ཅན་བསྒྲུབ་པར་འདོད་ལ། དེ་ཡང་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་མ་གྲུབ་བོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུའོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་རིགས་གཅིག་ལྡན་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ནིའི་སྒྲ་ནི་རྒྱུའི་དོན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་དེ་གཅིག་པུ་ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་རིགས་དང་ལྡན་པར་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། དུ་མ་ཉིད་དང༌། མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་སོ། །གལ་ཏེ་གསལ་བ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་རིགས་གཅིག་དང་
― DTG191_Page_0327 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་དེའི་རྒྱུ་ཡང་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པས་གྲུབ་པོ། །ཇི་སྲིད་དུ་འབྲས་བུ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། དུ་མ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་དང་ལྡན་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དེའི་རྒྱུ་ཡང་དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་སྟེ། རྟག་པ་ནི་རིམ་དང་རིམ་མ་ཡིན་པ་དག་གི་དོན་བྱེད་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་པ་ནི་རྒྱུ་ཐ་དད་པས་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཙོ་བོ་རྟག་པ་དང་གཅིག་པུའི་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་པོ། །གལ་ཏེ་ཡང་རྒྱུ་མི་རྟག་པ་དང་དུ་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་གཙོ་བོ་ཞེས་མིང་འདོགས་ན་དེའི་ཚེ་མིང་ལ་མི་རྩོད་དོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་གསལ་བ་རིགས་གཅིག་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གསལ་བ་ཐམས་ཅད་ལྕགས་ཀྱི་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ལྕགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཐུར་མ་ཕན་ཚུན་མ་འབྱར་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་གསལ་བ་འདི་དག་རང་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡུལ་དང་དུས་དང་ནུས་པ་དང་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པས་ཕན་ཚུན་དུ་མ་འདྲེས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་དུ་མ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རིམ་པ་དང་འབྲེལ་པའི་ལུས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་དང་འབྲེལ་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་སྤྲེལ་བའི་ལུས་གང་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །འོན་ཅི་ལྟར་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཅིག་གི་ངོ་བོ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཉིད་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་དངོས་པོ་རྣམས་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་དང་ལྡན་པར་ངེས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རྟོག་དང་འདྲེས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དོན་རྣམས་ལ་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་འདི་ནི་ལོག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པར་ཕྱིས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་མ་གྲུབ་པ་དང་འགལ་བ་དང་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ནས། ད་ནི་བུམ་སོགས་བྱེ་བྲག་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་ལ་བསྒྲུབ་བྱ་དང་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་འཇི་བའི་འགྱུར་ལ་སོགས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་གསེར་ལ་སོགས་པའི་འགྱུར་བ་གཟུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱོན་གཞན་སྡུད་པའམ། འདྲེ་
― DTG191_Page_0328 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་རིགས་གཅིག་ལྡན་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་དང་བྲལ་བར་བསྟན་ཏོ། །རྒྱུ་མཚན་གཅིག་པར་མ་གྲུབ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མ་གྲུབ་ཅེས་སྐབས་དང་སྦྱར་རོ། །འདིས་ཀྱང་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །འོན་ཏེ་འཇི་བའི་གོང་བུ་དང་གསེར་ལ་སོགས་པ་གཅིག་དེ་དག་གི་རྒྱུར་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་འཇི་བ་དང་གསེར་ལ་སོགས་པའི་རིགས་དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཇི་ལྟར་གཉིས་ཀ་མེད་པས་ཡིན་ཞེ་ན། འཇིམ་གོང་ལ་སོགས་ཐ་དད་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འཇིམ་གོང་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་ཅན་གཅིག་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་གཅིག་བསྒྲིབས་པ་ན་ཐམས་ཅད་བསྒྲིབས་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་གཅིག་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། གསལ་བ་སོ་སོ་སྣང་བ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་རང་བཞིན་གྱིས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེས་བུ་སེམས་པ་སོགས་ལྡན་ནའང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་ནི་སེམས་པ་ཅན་ཉིད་དང༌། ཟ་བ་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཚད་མེད་པ་རྣམས་དང་ལྡན་པར་འདོད་དེ། ཁྱེད་ཅག་གིས་ནི་དེ་དག་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་གཅིག་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་དུ་ཡང་མི་འདོད་དོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་སེམས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ནི་དངོས་སུ་མི་འདོད་དོ། །འོན་ཅི་ཞེན། ཉེ་བར་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་ཐམས་ཅད་སེམས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་དེས་ན། དོན་གཞན་ལས་ལྡོག་པའི་ངོ་བོ་སེམས་མེད་པ་ཅན་གྱི་རིགས་དེའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་བཏགས་པ་ཡིན་གྱི། དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་གཅིག་ཏུ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་རྒྱུ་གཅིག་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཉིད་མེད་ན་ཡང་དངོས་མ་ཡིན་པའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་གསལ་བ་འདི་ལ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མཚུངས་པ་སྟེ། འདྲ་བར་མི་རྟག །དེ་ལྟ་བས་ན་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྩ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་གནས་སྐབས་ཡོད་པའི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཡོན་ཏན་ཉིད་དང་སེམས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་ཟ་བ་པ་ལ་སོགས་པ་
― DTG191_Page_0329 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། གཙོ་བོ་དང་སྐྱེས་བུ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་ལྡན་ལ། དེ་དག་ནི་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་རྒྱུ་གཅིག་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་མ་ངེས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་བཀག་གོ །ད་ནི་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཐབས་ཀྱིས་གཏན་ཚིགས་ལྷག་མ་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག་བཤད་པ། དེ་བས་གཙོ་བོའི་རྒྱུ་མེད་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཚད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ནུས་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དབྱེར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཙོ་བོ་ཡོད་དེ་ཞེས་གང་སྨྲས་པའི་གཏན་ཚིགས་འདི་གསུམ་ཆར་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལས་བཟློག་པ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཙོ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་མེད་ན་ཡང་ཚད་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་རྒྱུ་ཙམ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་དེའི་ཚེ་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་ནི་རྒྱུ་མེད་པར་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་མི་འདོད་དོ། །རྒྱུ་ཙམ་ལ་གཙོ་བོ་ཞེས་མིང་འདོགས་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་གནོད་པ་མེད་དོ། །ཅི་སྟེ་གསལ་བ་ཚད་ངེས་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ནུས་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། རྟོག་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱེད་པ་པོ་མེད་ན་ཡང་རང་གི་རྒྱུའི་ནུས་པ་ལས་ཚད་ངེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་སྐྱེད་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཙོ་བོ་ནི་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པར་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སེམས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟོག་པ་ཡང་སེམས་པ་ཅན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ནུས་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་གལ་ཏེ་ཐ་མི་དད་པའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་ཙམ་སྒྲུབ་པ་དེའི་ཚེ་སྒྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པོ། །འོན་ཏེ་ནུས་པ་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་ཐ་དད་པ་གཅིག་པུ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་དང་གང་དུ་ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཐ་དད་པའི་ནུས་པའི་དབང་གིས་རྒྱུ་འགའ་ཞིག་འབྲས་བུ་འགའ་ཞིག་ལ་འཇུག་
― DTG191_Page_0330 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མ་གྲུབ་སྟེ། ནུས་པ་རྣམས་ནི་རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་རང་བཞིན་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་འཇིག་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དུ་ཡང་ཐིམ་པ་མ་གྲུབ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཐིམ་པར་འགྱུར་བ་རང་གི་ངོ་བོ་ཐམས་ཅད་ཞིག་པ་ལའམ། མ་ཞིག་པ་ལ་ཡིན་གྲང༌། གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་ཞིག་པ་ལ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་འཇིག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་མ་ཞིག་པ་ལ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཐིམ་པ་མི་འཐད་དེ། མ་ཚང་བ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལ་ནི་ཐིམ་པ་འགའ་ཡང་མི་འཐད་དེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ལྟར་གཙོ་བོ་རྒྱུ་མེད་ན་ཡང་རྒྱུའི་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་འབྲས་བུའི་ཚད་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་སྣ་ཚོགས་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་འཐད་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་རྣམས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནུས་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཟུང་ངོ༌། །ཡང་ན། དེ་བས་གཙོ་བོའི་རྒྱུ་མེད་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀྱང་གི་སྒྲ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གཙོ་བོའི་རྒྱུ་མེད་པ་ཁོ་ནར་རྒྱུའི་ནུས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་འབྲས་བུའི་ཚད་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་སྣ་ཚོགས་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་འཐད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཏན་ཚིགས་རྣམས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་གང་གི་ཚེ་གསལ་བའི་རྒྱུ་གཙོ་བོ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་སྣ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་དང་འདྲ་བར་རྫས་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་བློ་གཅིག་དང༌། །ང་རྒྱལ་གཅིག་དང་དེ་ཙམ་ལྔ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་འགྲོ་བ་ཚད་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྫ་མཁན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ན། ནུས་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པ་ནི་གཙོ་བོའི་རྒྱུ་མེད་པ་ཁོ་ནར་འཐད་ཀྱི། དེ་ཡོད་ན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ནུས་པ་མེད་ཅིང་བྱ་བའང་མེད། །ཅེས་སྔར་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཡང་གཙོ་བོ་རྒྱུ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་
― DTG191_Page_0331 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་རིགས་སོ་ཞེས་སྔར་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱས་སོ། །རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་པ་ཡང་གཙོ་བོ་ཡོད་ན་མི་འཐད་པ་ཉིད་དེ། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་གཅིག་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་གང་ལས་འདི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མེད་པར་འགྱུར་བ་རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་པ་དང་པོ་ཉིད་ནས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ལས་རང་བཞིན་བརྟག་པ་སྟེ་དང་པོའོ།། །།ད་ནི་དབང་ཕྱུག་གི་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞན་དག་སྐྱེ་ལྡན་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་མི་ལྡན་པ་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་རྟག་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་ལྡན་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གཞན་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པའོ། །དབང་ནི་དབང་ཕྱུག་གོ །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་དབང་ཕྱུག་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ལྡན་པ་དག་ལས། གཞན་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་བདག་ལས་ཐ་དད་པ་རྟག་པ་གཅིག་པུ་དོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོན་ཏན་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རྫས་གཞན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །འོན་ཏེ་ཆོས་དང༌། ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་གཞན་དབང་ཕྱུག་རྒྱུ་ཉིད་དུ་རྟོག་པར་བྱེད་ཅེ་ན་དེའི་ཕྱིར། སེམས་པ་མེད་པ་རང་ཉིད་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་ནི་སེམས་པ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་པོ་མེད་པར་རང་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་འབྲས་བུ་རྩོམ་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དེ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་པོ་འགའ་ཞིག་བྱེད་པ་པོར་འགྱུར་བར་བྱ་དགོས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་སེམས་པ་མེད་པ་འགའ་ཞིག་རང་དབང་ཅན་དང་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་པོར་མ་མཐོང་ངོ༌། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་སེམས་པ་མེད་པ་དེ་ནི་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་པོ་མེད་པར་རང་གི་འབྲས་བུ་རྩོམ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་འཇིམ་པའི་གོང་བུ་དང༌། དབྱི་གུ་དང༌། ཆུ་དང༌། སྐུད་པ་ལ་སོགས་པ་རྫ་མཁན་དང་བྲལ་བའི་བུམ་པ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ལ་སོགས་པ་ཡང་
― DTG191_Page_0332 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་པ་མེད་པ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་པོ་གང་ཡིན་པ་འདི་ཉིད་དབང་ཕྱུག་ཡིན་པར་གྲུབ་པོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དབང་ཕྱུག་ནི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང་འདུ་བའི་བདག་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་པོ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན། དེའི་ཕྱིར་དབང་ཕྱུག་བརྟགས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ཉི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་དེའི་ཚེ་ཤེས་པ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཇི་སྲིད་དུ་ལུས་དང་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཚོགས་པ་མ་སྐྱེས་པ་དེ་སྲིད་དུ་འདི་ཤེས་པ་མེད་པ་ཡིན་ལ། དམིགས་སུ་རུང་བ་ཡིན་ན་ཡང་དེ་སྲིད་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་མི་དམིགས་ན། དམིགས་སུ་མི་རུང་བའི་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་གང་ལས་དམིགས་པར་འགྱུར། ཇི་སྐད་དུ། སྐྱེ་བ་པོ་འདི་ཤེས་པ་ཡོད་མིན་ཏེ། །བདག་གི་བདེ་སྡུག་བདག་ལ་རང་དབང་མེད། །དབང་ཕྱུག་གིས་བཏང་ཡང་ན་མཐོ་རིས་སམ། །གཡང་ས་དག་ཏུ་འགྲོ་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར། །ཞེས་སྨྲས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ལ་རྣམ་ཕུག་པས་དབང་ཕྱུག་སྒྲུབ་པ་ལས་ཚད་མ་གཉིས་བཀོད་པ་ནི། རང་རྩོམ་བྱེད་པའི་ཆ་ཤས་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་སྐད་དུ། དབང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་དང་གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་བློ་མི་མཐུན་པའི་གཞི་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ནི་བློ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་ཏེ། རང་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་ཆ་ཤས་ཀྱི་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། དེ་ལ་མཐོང་བ་དང་རེག་པའི་དོན་དབང་པོ་གཉིས་པོ་དེ་དག་གིས་གཟུང་བ་ཆེན་པོ་དང༌། རྫས་དུ་མ་དང་ལྡན་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པས་ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེའི་མིང་ཅན་རྫས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་མཐོང་བ་དང་རེག་པའི་དབང་པོ་དག་གིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ནི། དབང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། རླུང་ལ་སོགས་པ་ནི་གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། རྫས་དུ་མ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་དང༌། འདུ་བ་ལ་
― DTG191_Page_0333 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་ནི་དམིགས་པའི་རྒྱུར་འདོད་ལ། དེ་ཡང་རླུང་ལ་སོགས་པ་ལ་མེད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཆེན་པོ་དང་རྫས་དུ་མ་ནི་གཟུགས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཟུགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་ཡིན་ལ། རླུང་ནི་གཟུགས་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་སོ། །གཟུགས་དང་ལྡན་པ་ནི་གཟུགས་དང་འདུ་བའོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆེན་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་སྤྱིར་དབང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་དང་གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པའི་སྐྱོན་ཡོད་དེ། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉི་ག་ལ་གྲུབ་པས་རྩོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁས་བླངས་པས་གནོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་དེ་ལྟར་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་རྟག་པའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པས་གནོད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེའི་དོན་དུ་བློ་མི་མཐུན་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་སྨོས་ཏེ། བློ་སྣ་ཚོགས་པ་ནི་མི་མཐུན་པ་སྟེ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིའི་གཞིར་གྱུར་པ་ནི་རྩོད་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ལུས་དང༌། དབང་པོ་དང༌། གནས་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཕྱོགས་སུ་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །རྒྱུ་ཙམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་ན་གྲུབ་པ་ལས་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་དུ་འོངས་པས་བློ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུའི་ཞེས་སྨོས་སོ། །གྲངས་ཅན་ལ་ལྡན་པའི་དོན་མི་འཐད་པས་གྲུབ་པ་ན་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གྲངས་ཅན་གྱི་བློ་གཙོ་བོ་ལས་ཐ་མི་དད་པར་འདོད་པ་ལ་དེ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རང་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་ཆ་ཤས་ཀྱི་དབྱིབས་ན་བསགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པ་ནི་རྣམ་པར་གཅོད་པའོ། །དེ་ཡིན་པས་ན་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །ཆ་ཤས་བཀོད་པའི་ཁྱད་པར་ཉིད་ནི་བ་ལང་ཉིད་ལ་སོགས་པས་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རང་རྩོམ་བྱེད་པ་ཞེས་སྨོས་སོ། །བ་ལང་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ནི་རྫས་རྩོམ་པའི་ཆ་ཤས་ཀྱི་དབྱིབས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་གྱི། རང་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་ཆ་ཤས་ཀྱི་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བློ་དང་
― DTG191_Page_0334 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དབང་ཕྱུག་ཡིན་ནོ། །ཚད་མ་འདི་ནི་རང་རྩོམ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །རང་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་ཆ་ཤས་ཀྱི་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་དེ་འདི་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་ནས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དབང་པོ་གཉིས་གཟུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྩོད་པའི་གཞིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩོད་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་སྨྲས་པའི་ཚད་མ་གཉིས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་ལུས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལུས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ལུས་ལ་སོགས་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པ་སེམས་པ་ཅན་གྱི་རྒྱུས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཡོད་ན་རང་གི་འབྲས་བུ་བྱེད་ཅེས་འབྲེལ་ཏོ། །གཟུགས་སོགས་ལྡན་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །སྣ་ལམ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེའོ། །ཇི་སྐད་དུ་ལུས་དང༌། གནས་དང༌། དབང་པོ་ཉེ་བར་ལེན་པ་སེམས་པ་ཅང་ཡི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་རྣམས་ནི་རྣག་གི་འབྲས་བུ་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ཤེས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སྣལ་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །གསལ་བྱེད་པ་ནི་གནས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་གཙོ་བོ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་མ་མཐོང་བ་རྣམས་ནི་རང་གི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པ་ལ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བློ་དང་ལྡན་པའི་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་པོ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ཏེ། བསྡད་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སྣལ་མ་ལ་སོགས་པ་དང་ཐག་བཟངས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཚད་མ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་འདིར་སྟོན་པ་ནི། ཆོས་དང་ཆོས་མིན་རྡུལ་ཕྲན་ཀུན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གོ་སླའོ། །བློ་གྲོས་བཟང་པོས་ཀྱང་འབྱིན་པའི་ཐོག་མར་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ནི་གཞན་གྱིས་ཉེ་བར་བསྟན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དུས་ཕྱིས་རབ་ཏུ་བྱང་བ་དག་དོན་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་ཚིག་གི་ཐ་སྙད་མ་གྲུབ་པའི་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་བ་ལང་ལ་སོགས་པ་ལ་ཚིག་གི་ཐ་སྙད་དོན་སོ་སོར་ངེས་པ་ནི་མ་ལ་སོགས་པའི་ཉེ་བ་
― DTG191_Page_0335 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཤེས་ལྡན་དག་ལ་དོན་ངེས་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་བྱང་བ་ཡོད་པ་དག་ལ་དོན་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐ་སྙད་འདི་དེ་འབྱིན་པའི་དང་པོར་གང་ཞིག་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དེས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་དབང་ཕྱུག་གོ ། འཇིག་པའི་དུས་ན་ཡང་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མི་འཇིག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པོ། དེ་སྟོན་པ་ནི། འབྱིན་པའི་དང་པོ་སྐྱེས་བུ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འབྱིན་པ་ནི་འབྱུང་བ་དང་སྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་དང་པོ་ནི་ཐོག་མའི་དུས་སོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚད་མ་གཞན་འོད་བྱེད་པས་བསྟན་པ་ནི། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་གསལ་བ་ནི་བློ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་མཚན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། སེམས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། སྟེའུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་དག་སྟོན་པ་ནི་འབྱུང་བ་ཆེ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བློ་དང་ལྡན་པས་བྱིན་བརླབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློ་དང་ལྡན་པ་པོས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའོ། །དེ་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཚོགས་ལས་སོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་དབང་ཕྱུག་གོ །ཅི་སྟེ་གང་གིས་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང༌། ངེས་པར་ལེགས་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་གུས་པའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་ཅེ་ན། ཀུན་གྱི་བྱེད་པོ་ཉིད་གྲུབ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་སྐད་དུ། ཡང་བློ་གྲོས་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པས། འདི་གནས་པ་མཐའ་དག་གི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་སྟེ། བྱེད་པ་པོས་ནི་འབྲས་བུ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་དང༌། དགོས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྤྱིན་པ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་གང་ཞིག་གང་གི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཁམ་གཞོང་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་པོ་རྫ་མཁན་གྱིས་དེའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་འཇིམ་གོང་ངོ༌། །ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ནི་འཁོར་ལོ་ལ་སོགས་པའོ། །དགོས་པ་ནི་ཆུ་ལ་
― DTG191_Page_0336 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་ལེན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་དག་པར་སྤྱིན་པ་ནི་གཉེན་ཡིན་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རབ་ཏུ་གྲུབ་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གནས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་དབང་ཕྱུག་གིས་དེའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་དང༌། ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཕྱོགས་དང་དུས་ལ་སོགས་པའོ། །ཐ་སྙད་ཀྱི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ནི་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་དང་འདུ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དགོས་པ་ནི་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པའོ། །ཡང་དག་པར་སྤྱིན་པའི་མིང་ཅན་ནི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ལ་སོགས་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ལ་སོགས་པ་ནི་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །དེ་དག་གི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུ་བའོ། །ཡ་ཛ་ཀ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་མ་རྫོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རམ། ལས་ལ་ཨཎ་གྱི་སྒྲའི་རྐྱེན་བསྒྲུབས་ནས་རང་གི་དོན་ཀའི་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་གིས་སྨྲས་པའི་ཚད་མའི་ཚོགས་གཞན་སྣ་ཚོགས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་གཡོ་བ་དང༌། གཞི་དང་གཞི་མ་ཡིན་པ་བློ་མི་མཐུན་པའི་གཞིར་གྱུར་པ་ནི་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མ་ལྔ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཚད་མ་གཞན་གྱིས་གཅད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པ་ནི་རུས་སྦལ་གྱི་སྤུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེའོ། །དེ་ལ་སྣ་ཚོགས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚིག་གི་དོན་ལ་བརྗོད་དེ། འདི་སྣ་ཚོགས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་གཡོ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་གི་གཞི་ནི་འདུ་བའི་རྒྱུ་སྟེ་རྫས་སོ། །གཞི་མ་ཡིན་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་ནས་འདུ་བའི་བར་ལྔ་པོ་རྣམས་སོ།། གཉིས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མ་ལྔ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནས་བཟུང་ནས་དངོས་པོ་མེད་པའི་བར་རོ། །དེ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཚད་མ་གཞན་ནི་མངོན་སུམ་མོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་དག་གིས་སྨྲས་པའི་གཏན་ཚིགས་གཞན་འདི་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་མེད་པ་ནོན་
― DTG191_Page_0337 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང་མ་ནོན་པ་བློ་མི་མཐུན་པ་གཞིའི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་འགའ་ཞིག་ནི་མངོན་སུམ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེའོ། །དེ་ལ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་མེད་པ་རྣམས་དྲུག་པ་སྟེ། ཡོད་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་དང༌། རྫས་དང་ལྡན་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང༌། སྤྱིའི་ཁྱད་པར་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫས་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ལས་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མེད་པ་ནི་དེ་དག་གིས་ནོན་པ་སྟེ། མནན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་སྲིད་པར་རྫས་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ལས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་གསུམ་མོ། །མ་ནོན་པ་ནི་སྤྱི་ལ་སོགས་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །ཚད་མའི་ཚོགས་དེ་དག་ཉིད་སྟོན་པ་ནི། མི་མཐུན་བློ་བཞིའི་དངོས་པོ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་དང་པོ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཕྱོགས་ཕྱི་མ་རྩོམ་སྟེ། དེ་ལ་གང་སེམས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་པོ་མེད་པར་རང་གི་འབྲས་བུ་རྩོམ་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ལ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་བཟློག་པ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་རང་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་ཆ་ཤས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དང་པོ་ནི་མ་གྲུབ་བོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཆ་ཤས་ཀྱི་དབྱིབས་ཀྱི་སྒྲས་ནི་ལྡན་པའི་ཁྱད་པར་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །དེའི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ཡང་ཡན་ལག་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་རྫས་སོ། །ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་དག་གཉི་ག་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་གཉི་ག་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བལྟར་རུང་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་མདོར་བསྡུས་ནས་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པ་ཞེས་པ་ཉིད་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མར་བཤད་དོ། །རྒྱས་པར་ནི་འདི་དག་གི་སྐྱོན་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་བརྟག་པར་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །གཉི་ག་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབྱིབས་དང་ཆ་ཤས་ཅན་དུ་ཡང་དག་པར་འདོད་པའོ། །འདི་ལྟར་དབྱིབས་ལྟར་རུང་བ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་ཏེ། གྲངས་དང༌། ཚད་དང༌། ཐ་དད་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པ་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང༌། གཞན་དང་གཞན་མ་ཡིན་པ་
― DTG191_Page_0338 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་དང༌། ལས་ནི་གཟུགས་ཅན་དང་འདུ་བའི་ཕྱིར་མིག་གིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆ་ཤས་ཅན་ཡང་བལྟར་རུང་བ་ཉིད་དུ་འདོད་དེ། ཆེན་པོ་ནི་དུ་མ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཟུགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པར་ལྡན་པའམ། ཆ་ཤས་ཅན་སྣང་དུ་རུང་བ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ནི་བློ་ལ་སྣང་བ་མ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ལས་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་དུ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་དབང་པོ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མི་དམིགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་དབང་པོའི་ཡུལ་དུ་ཁས་བླངས་པས་དབང་པོ་ལས་འདས་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལྡན་པ་དང་ཆ་ཤས་ཅན་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་མཐུན་པའི་དཔེ་བུམ་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི། དེ་ལྟ་བས་ན་དཔེ་འདི་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་ཅན་མ་གྲུབ་པས་གཏན་ཚིགས་རང་གི་ངོ་བོ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ནས། ད་ནི་གཞིའི་ཕྱོགས་གཅིག་མ་གྲུབ་པས་ཀྱང་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི། མིག་དང་རེག་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ལ་ཆོས་ཅན་རྣམ་པ་གཉིས་བསྟན་ཏེ། དབང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་དང༌། གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་དབང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་གྲུབ་སྟེ། འདི་ལྟར་མིག་དང་རེག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཉིས་ཀ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ཙམ་སྣང་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྩུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་རེག་བྱའི་ཁྱད་པར་ཙམ་སྣང་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པ་སྣང་བ་ཅན་དུ་ཉེ་བར་སྐྱེའོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་མིག་དང་རེག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་ཡུལ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐ་དད་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་དྲི་དང་རོ་ལ་སོགས་པའི་རིག་པ་བཞིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དག་ཐ་དད་དུ་སྣང་བ་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་ནི་ཡུལ་གཅིག་པ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་དྲི་དང་རོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཉིས་བཞིན་ནོ། །མིག་དང་
― DTG191_Page_0339 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རེག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཉིས་ཀྱང་ཐ་དད་པར་སྣང་བ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །སྣང་བ་ཐ་དད་པ་ཅན་ཡང་ཡུལ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ན་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཀྱང་ཡུལ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འདིར་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མའོ། །འོ་ན་གལ་ཏེ་དེ་དག་ཡུལ་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ན་དེ་ཇི་ལྟར་ངས་སྣང་བ་ལ་མཐོང་བ་ཡིན་པའི་བུམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་མུན་པར་རེག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་འདིར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་དམ་བཅས་པ་འདི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འོད་བྱེད་པས་སྨྲས་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་དཔྱད་པར་གྱུར་པའི་མཐོང་བ་དང་རེག་པའི་ཤེས་པ་དག་ནི་ཡུལ་གཅིག་པ་ཡིན་ཏེ། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ། བཤད་པ་དེ་དག་མཐུ་ལས་ཡང་དག་བྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་སྟེ་ཁ་དོག་དང་རེག་པ་ཙམ་དུ་སྣང་བའི་མིག་དང་རེག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག་གི་མཐུན་ནི་ནུས་པ་སྟེ། དེ་ལས་ཡང་དག་པར་བྱུང་བའི་རྟོག་པ་དང་འབྲེལ་པའི་བདག་ཉིད་འདི་ལ་ཡོད་པས་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདིས་ནི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དུ་མ་ལ་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་རྟོག་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མ་གཞན་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་པ་སྔ་མས་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ཡུལ་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བཟུང་ཟིན་པ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཤེས་པ་ཚད་མ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་གཏན་ཚིགས་ངེས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ན། ཇི་ཙམ་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཐུན་མོང་པའི་ནུས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པར་བརྡ་བྱས་ཏེ། བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མིག་དང་རེག་པ་དག་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་དག་ལ་དུས་ཕྱིས་ཇི་ལྟར་མཐོང་བའི་ཡུལ་ཅན་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བརྡ་
― DTG191_Page_0340 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་གཅིག་ཉིད་དུ་ཞེན་པ་འཁྲུལ་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་དྲན་པའི་ཤེས་པ་འདི་སྐྱེའོ། །འདི་ལྟར་དེ་ལྟར་ཞེན་པ་དེ་ལ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཁ་དོག་སྣང་གི །རེག་པའི་ཤེས་པ་ལ་ནི་ཁ་དོག་སྣང་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་མིག་དང་རེག་པ་དག་གིས་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡུལ་ཐ་དད་པ་དམིགས་པ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པའི་སྤྱིའི་ཡུལ་ཅན་གཞན་ཐ་མི་དད་པ་དྲན་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་སྤྱི་ཐ་དད་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་དྲན་པ་འདི་རིགས་ཀྱི། ཇི་སྲིད་དུ་ཁྱེད་ཅག་གང་དག་གིས་འདི་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་སྤྱི་མི་འདོད་དེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ་སྙམ་པར་འགྱུར་གྱི་བུམ་པའོ་སྙམ་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཉམས་སུ་མ་མྱོང་བ་དྲན་པར་མི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཇི་ལྟར་སྤྱིའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་དྲན་པའི་ཤེས་པ་འདི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ནི་མེད་དེ། གང་གིས་དེར་འགྱུར་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་སྤྱི་སྔར་མྱོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ནི་མི་བརྗོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་འཛིན་པའི་དོན་བྱ་བ་བྱེད་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ཚོགས་པ་དང་བུམ་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོའི་ཤེས་པས་སོ་སོར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་དག་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བརྡ་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་བུམ་པ་ཞེས་དྲན་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་སྤྱི་ནི་བརྟགས་པ་ཡིན་ཏེ། རྟོག་པའི་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རིག་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེའི་དྲན་པ་མི་འཐད། དེའི་ཕྱིར་རང་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་ཆ་ཤས་ཀྱི་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་གཞི་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་མ་གྲུབ་ཕྱིར་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་དབང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུའི་ཕྱིར་གཞིའི་ཕྱོགས་གཅིག་མ་གྲུབ་པས་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་བོ། །དེས་ན་དེ་ལྟར་ན་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། ཁྱད་
― DTG191_Page_0341 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་དང༌། གཞི་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་ཏོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས་བསྟན་པའི་མ་གྲུབ་པ་རྣམ་པ་བཞི་པ་ནི་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གང་ཞིག་མཐོང་བས་བྱེད་པ་པོ་མ་མཐོང་བ་དག་ཀྱང་བློ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ལྷ་ཁང་ལ་སོགས་པ་ལ་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གང་ཞིག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་དག་གིས་བློ་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཉིད་དུ་འཇིག་རྟེན་ན་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ལུས་དང༌། ཤིང་དང༌། རི་ལ་སོགས་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ན། དེའི་ཚེ་ཁྱེད་ཅག་གི་འདོད་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་དག་གིས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་ལ་འཁྲུལ་པ་མེད་དེ། དེ་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ལ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དབྱིབས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཙམ་གྲུབ་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །ཆོས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཕན་ཚུན་དོན་གཞན་ཉིད་དུ་གནས་ན་ཡང་སྒྲ་ཙམ་གྱིས་ཐ་མི་དད་པར་གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་ལེན་པ་ན་མངོན་པར་འདོད་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་པར་ནུས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། བསྒྲུབ་བྱ་ལས་བཟློག་པ་ཡང་དེ་ཡོད་པར་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་ཆོས་ཅན་གྲོག་མཁར་ལ་རྫ་མཁན་གྱིས་བྱས་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ། འཇིམ་པའི་རྣམ་པར་གྱུར་པ་ཙམ་གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའི་དོན་ཏོ། །ཡན་ལག་གི་དོན་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གང་མཐོང་བློ་དང་ལྡན་རྟོགས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབྱིབས་གང་ཞིག་མཐོང་བ་ཡོད་ན་བློ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་རྟོགས་ཏེ། རྗེས་སུ་དཔོག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལུས་དང་རི་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལུས་ནི་ལུས་སོ། །རི་ནི་རི་བོའམ་ཤིང་ངོ༌།། སོགས་པའི་སྒྲས་རྒྱ་མཚོ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །ཇི་ལྟ་བུར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློ་དང་ལྡན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའོ། །སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པའོ། །ཇི་ལྟར་རིགས་ཤེ་ན། རྗེས་སུ་འགྲོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འབྲས་བུ་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་གིས་
― DTG191_Page_0342 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུ་བ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་མཐོང་བ་ཡོད་ནའོ། །དེ་ངེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་འདི་ལ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དེ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འོ་ན་དབྱིབས་ཀྱི་སྒྲའི་སྤྱི་གྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་གཏན་ཚིགས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་རབ་བརྗོད་ནའང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་སྒྲ་ཙམ་གྱིས་ཐ་མི་དད་པའོ། །རྫ་མཁན་གྱིས་ནི་བྱས་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇི་བའི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ཙམ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ལྟར་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་མ་གྲུབ་ལ། དབྱིབས་ཙམ་ཡང་མ་ངེས་པ་ཡིན་ན་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གྱི་ལྟག་ཆོད་རྗོད་པར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་འབྲས་བུ་དང་མཚུངས་པའི་ལྟག་ཆོད་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་སྒྲ་ནི་མི་རྟག་སྟེ། བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ལ། ལྟག་ཆོད་སྨྲ་བ་ཀླན་ཀ་བྱེད་དེ། ཅི་འདི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པར་གཏོགས་པའི་བྱས་པ་ཉིད་གཏན་ཚིགས་སུ་བརྗོད་དམ། ཅི་སྒྲར་གཏོགས་པའམ། འོན་ཏེ་གཉི་གར་གཏོགས་པ་ཡིན་གྲང༌། ཕྱོགས་དང་པོ་ལྟར་ན་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆོས་གཞན་གཞན་དུ་འཇུག་པ་ནི་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ་ཡང་དཔེ་སྒྲུབ་བྱེད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ལ། གསུམ་པ་ལ་ཡང་སྐྱོན་དེ་དག་ཉིད་ཡོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་འབྲས་བུ་དང་མཚུངས་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྟག་ཆོད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཇི་སྐད་དུ་འབྲས་བུ་ཉིད་གཞན་གྱི་ཤན་གྱིས་གྲུབ་པར་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་དང་མཚུངས་པའོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ལྟ་བུའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱི་བཟུང་ནས་མི་རྟག་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་དཔོག་པར་འདོད་ཀྱི། ཁྱད་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སྤྱིའི་སྒོ་ནས་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་འདོད་ལ། ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྒོ་ནས་ལན་འདེབས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་དང་མཚུངས་པའི་ལྟག་ཆོད་ཅེས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །འདི་ཡང་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཕྱིར་ལྟག་ཆོད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡིས་ངོ་བོ་མིན་ལས་ལོག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པའོ། །གང་བྱས་པ་
― DTG191_Page_0343 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཙམ་མི་རྟག་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རིགས་ཏེ། དེ་ལ་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་ཆ་ཤས་ཀྱི་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཅན་ཉིད་ཙམ་གྱི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་འདི་ལ་འདི་མི་རིགས་ཏེ། དབྱིབས་ཀྱི་སྤྱི་ལ་ནི་བཟློག་པ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་མེ་དཔས་འབྲེལ་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་དམིགས་པས་བྱེད་པ་མ་མཐོང་ཡང་བྱས་པའི་བློར་འགྱུར་བ་དེ་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་གྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་གང་ཞིག་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་དེ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲེལ་པའི་ཁྱད་པར་སྤངས་ནས་སྤྱི་ཉིད་རྟགས་སུ་བརྗོད་པ་དེའི་ཚེ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དུ་བའི་བདག་ཉིད་སྐྱ་བོ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དུ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྐྱ་བོའི་དངོས་པོ་མེ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བར་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཙམ་གྱིས་སྐྱ་བོའི་སྒྲས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཙམ་གྱི་སྤྱི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་བ་ལས་ཀྱང་མེ་དེ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་དང་མཚུངས་པ་ལྟག་ཆོད་དུ་བརྗོད་ཅེ་ན། སྤྱིར་འབྲེལ་པ་ལ་གང་གི་ཚེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བསྒྲུབ་བྱ་དང་ལྷན་ཅིག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་སྤྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་འཇུག་པས་འབྲེལ་པ་གྲུབ་ན་ཡང་གང་དུ་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་བརྟེན་ནས་ཀླན་ན་བྱེད་པ་དེ་ནི་ལྟག་ཆོད་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་ནི་སྤྱིར་འབྲེལ་པ་མ་གྲུབ་ལ། གང་ལ་དབྱིབས་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་འབྲེལ་པ་ཡོད་པ་དམ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་འདི་ལྟག་ཆོད་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་འབྲེལ་པ་མེད་ཀྱང་སྤྱི་གོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་མཐོ་རིས་དང༌། ཕྱོགས་དང༌། ས་དང༌། ངག་དང༌། མིག་དང༌། འོད་ཟེར་དང༌། རྡོ་རྗེ་དང༌། ཆུ་རྣམས་ཀྱང་གོའི་སྒྲས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁུ་ཡུའི་བེའུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རྭ་ཅན་དུ་རྗེས་སུ་དཔོག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལྡན་པ་འདི་ཡང་བློ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲེལ་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། གལ་ཏེ་འདི་ལ་
― DTG191_Page_0344 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲེལ་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །འོན་ཀྱང་འབྲེལ་པ་དེ་ཉིད་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འོན་ཀྱང་རྟག་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁྱེད་ཅག་གིས་བློ་དང་ལྡན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཙམ་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བརྟག་པ་གཅིག་པུ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་བློ་རྟག་པའི་རྟེན་སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་བློ་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་འདི་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་རྩོད་པའི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་དེ་ཡང་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བསྒྲུབ་བྱ་མཚང་བས་ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་དཔེ་ལ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ལ་ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དཔེ་འགའ་ཞིག་ལ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་དང་གཏན་ཚིགས་འབྲེལ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་སྐར་ཁུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གཞན་ཡང་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་དང་མ་ངེས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་དེ། འོན་ཀྱང་འགལ་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བསྒྲུབ་བྱ་ལས་བཟློག་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་གི་སྒྲས་ནི་སྔར་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་མ་གྲུབ་པ་དང་མ་ངེས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་འགལ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །འོན་ཏེ་བཟློག་པ་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་ན་འགལ་བར་འགྱུར་ན། བློ་དང་ལྡན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཙམ་ལ་ཡང་འབྲེལ་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཇི་ལྟར་དེའི་ཁྱད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། བློ་དང་ལྡན་པ་ཙམ་རྒྱུ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དབང་ཕྱུག་རྒྱུ་སྨྲ་བ་ཁྱོད་ཀྱིས་བློ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་ཙམ་དང་འབྲེལ་པར་བརྗོད་ལ། གཞན་དུ་སྤྱི་དང་ཡང་འབྲེལ་པ་མ་གྲུབ་ན། ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་རྣམས་དབང་ཕྱུག་གི་རྒྱུ་ཅན་དུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་ཁྱེད་ཅག་གིས་འདོད་པ་བློ་དང་ལྡན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཙམ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་ནས། ཁྱེད་ཅག་གིས་འདོད་པའི་བསྒྲུབ་བྱའི་
― DTG191_Page_0345 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱད་པར་ལས་གཉིས་པ་མི་རྟག་བ་དུ་མའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད་འདོད་པ་ལས་བཟློག་པའི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་གཉིས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་བསྒྲུབ་བྱའི་ཁྱད་བར་དང༌། གཏན་ཚིགས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་གསལ་བར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་འདི་གསལ་བར་བརྗོད་ཅེ་ན། རྟག་པ་རིམ་དང་རིམ་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་རྟག་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་འབྲས་བུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་བ་ནི་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དག་གིས་དོན་བྱེད་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མི་རྟག་པ་ཁོ་ན་དོན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་སྐད་ཅིག་རེ་རེར་རང་བཞིན་གཞན་དང་གཞན་འབྱུང་བ་ཡིན་པས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། དུ་མ་ཉིད་ཀྱི་བློ་དང་ལྡན་པའི་བྱེད་པ་པོ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་དབང་ཕྱུག་རྟག་པ་གཅིག་པུའི་བློ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་དམ་བཅས་པ་དེ་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡུལ་རྣམས་རིམ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བ་སྨོས་སོ། །ཤེས་བྱ་རིམ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཚད་མ་སྟོན་ཏེ། གང་རིམ་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་བྱའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་དེ་ནི་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ལྷ་སྤྱིན་ལ་སོགས་པའི་མེ་ལྕེ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །དབང་ཕྱུག་གི་ཤེས་པ་ཡང་ཤེས་བྱ་རིམ་ཅན་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །འདི་ནི་ཐལ་བ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་གཏན་ཚིགས་གཞི་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་དོགས་པར་མི་བྱའོ། །སྤྱི་ལ་སོགས་བའི་ཚིག་གི་དོན་གྱི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ལྷ་སྤྱིན་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མེ་ལྕེ་ལ་སོགས་བའི་ཡུལ་ཅན་དཔེར་བརྗོད་དོ། །ཡང་འདི་ལ་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བརྗོད་པ། གལ་ཏེ་རིམ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཡུལ་གྱི་དབང་ཕྱུག་གི་ཤེས་བ་དེ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་རིམ་པ་ཅན་དུ་གྲུབ་བ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་མི་སྐྱེ་ན་དེའི་ཚེ་ཉེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་མེད་ན་ཡང་འབྱུང་བ་སྐྱེ་བ་ཁས་བླངས་པའི་ཚད་མ་ཉིད་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞིག་
― DTG191_Page_0346 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང་མ་སྐྱེས་པའི་ཡུལ་ཅན་ལ་ཡུལ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འདིར་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མའོ། །གང་ཡང༌། ཆོས་མི་མཐུན་པ་རྡུལ་དུ་འདོད། །ཅེས་གང་བརྗོད་པ་དེ་ཡང་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དཔེ་ལ་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ལྡོག་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡན་ལག་ཅན་རྒྱས་པར་འགེགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། བགག་ཟིན་བས་དེའི་ཕྱིར་རྫ་མཁན་ལ་སོགས་བ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཁོ་ནའི་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པོ། །དེའི་ཕྱིར་བློ་དང་ལྡན་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཆོས་མི་མཐུན་པར་བསྟན་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དག་ལས་ལྡོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ལྡོག་པ་མེད་པ་ནི་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དཔེའི་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ཁྱད་པར་བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཆོས་མཐུན་པའི་དཔེ་བསྒྲུབ་བྱ་དང་བྲལ་བ་སྔར་བསྟན་པར་འགྱུར། ཇི་ཙམ་དུ་སྤྱིར་བློ་དང་ལྡན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཙམ་སྒྲུབ་སྟེ། དེ་གྲུབ་པ་ན་ཤུགས་ཀྱིས་དབང་ཕྱུག་ལུས་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་པོར་འགྲུབ་པོ། །བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་དེ་དག་གི་བྱེད་པ་པོ་རྫ་མཁན་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ནི་སྤྱིར་ཁྱད་པར་གྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལུས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་བྱེད་པ་པོ་གཞན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཤུགས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་བཟུང་བ་མེད་པར་ཡང་དེ་དག་གི་བྱེད་པ་པོར་དབང་ཕྱུག་ཁོ་ན་ཡིན་པར་གྲུབ་པོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། གལ་ཏེ་སྤྱིར་ན་བློ་ལྡན་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པའི་ཉེས་པ་ཡོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ངོ་བོ་སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ངོ་བོ་སྣ་ཚོགས་ནི་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་བའོ། །ལས་ལས་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ལས་བྱུང་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བློ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་འདིའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པས་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པའོ། །འོ་ན་ཁྱད་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་སྙམ་ན། རྟག་གཅིག་བློ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་སྔར་བསྟན་ཟིན་ན་ཡང་མཇུག་བསྡུ་བའི་དོན་དུ་ཡང་མངོན་པར་བརྗོད་དོ། །འདི་ལ་བློ་གཅིག་ཡོད་པས་ན་བློ་གཅིག་གོ །
― DTG191_Page_0347 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ནི་རྟག་པ་ཡང་ཡིན་ལ་བློ་གཅིག་པ་ཡང་ཡིན་པས་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་བའམ། ཡང་ན་འདི་ལ་རྟག་བ་དང་གཅིག་པའི་བློ་ཡོད་ཅེས་བསྡུ་བར་བྱའོ། །བསྒྲུབ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་མཐུན་པའི་དཔེ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷག་མའོ། །འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཞེས་བྱ་བ་ཁོང་ནས་དབྱུང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྐར་ཁུང་ལ་སོགས་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་ཡང་ལུས་ལ་སོགས་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་སྨྲས་པ་དེ་ལ་སུན་དབྱུང་འདི་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་བ་དེ་དག་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་སུན་འབྱིན་པ་འདི་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འདི་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དང༌། འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་དང༌། འབྲེལ་པ་ཡོད་ན་འགལ་བ་ཉིད་དང༌། བསྒྲུབ་བྱ་མ་ཚང་བ་དང༌། སྤྱིར་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་སེམས་དང་ལྡན་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཅི་འདྲ་བ་དེ་འདྲ་བ་ལུས་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་ཡང་མ་གྲུབ་བོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཙམ་དང་འབྲེལ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲེལ་པ་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་ན་འདོད་པ་ལས་བཟློག་བ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་ཡིན་ལ། ཆོས་མཐུན་པའི་དཔེ་བསྒྲུབ་བྱ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་དང་གཅིག་བུའི་སེམས་དང་ལྡན་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱིར་སྒྲུབ་ན་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་ལ། ཁྱད་པར་ནི་འཁྲུལ་པ་སྟེ། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཞན་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གཏན་ཚིགས་གཞན་དག་ལ་ཡང་སྤྱར་བར་བྱའོ། །གང་ཡང་སྡོད་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ་ཡང་ལྷག་པའི་སུན་འབྱིན་པ་ནི། སྐད་ཅིག་འཇིག་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྐྱེས་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་མི་གནས་པའི་ཕྱིར། ག་ལས་སྡོད་ནས་འཇུག་པར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་གཏན་ཚིགས་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ལམ་གྲུབ་བོ། །དབང་ཕྱུག་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མ་ངེས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དབང་ཕྱུག་ནི་རིམ་པ་ཅན་
― DTG191_Page_0348 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་འབྲས་བུ་རྣམས་ལ་སྡོད་ནས་འཇུག་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་འདི་སེམས་དང་ལྡན་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཐུག་པ་མེད་པས་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཇི་ལྟར་བློ་གྲོས་བཟང་པོས་བྱས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་པ་མེད་པ་ཅན་ཞེས་ཁྱད་པར་དང་བཅས་པ་གཏན་ཚིགས་སུ་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཉིད་ཀྱིས་མ་ངེས་པ་ཉིད་མི་ཟློགས་པ་ཁོ་ནའོ། །གཏན་ཚིགས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཁྱད་པར་དུ་རིགས་ཀྱི། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟློག་པར་མི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་ཁས་བླངས་ན་ཡང་མེད་པ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་སྔར་བཤད་པའི་མ་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པའི་གནས་སྐབས་སོ་ན་འདུག་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང༌། འབྱིན་པའི་ཐོག་མར་སྐྱེས་བུ་ཡི། །ཐ་སྙད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ། འཇིག་པའི་ཚེ་ན་སྐྱེས་བུ་རྣམས།། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དུས་ཕྱིས་རབ་ཏུ་བྱང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་དེ་མ་གྲུབ་པོ། །འདི་ལྟར་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ལུགས་ཀྱིས་འཇིག་པའི་ཚེ་ན་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཤེས་པ་དང༌། དྲན་པ་འཇིག་པ་དང༌། ལུས་དང་དབང་པོ་དང་བྲལ་བར་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་ཤེས་པ་གསལ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང་ལྡན་པའི་འོད་གསལ་ལ་སོགས་པའི་ལྷའི་རིས་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ངེས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འདོད་ལ། ཆགས་པའི་དུས་ན་ཡང་འོད་གསལ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ནས་ཤི་འཕོས་ནས། འདིར་ཤེས་པ་དང་དྲན་པ་མི་འཇིག་པ་ཉིད་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་བས་ན་དུས་ཕྱིས་རབ་ཏུ་བྱང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་མ་གྲུབ་བོ། །གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་པ་ལས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་གཞན་གྱིས་ཉེ་བར་བསྟན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བཙམ་སྒྲུབ་ན་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཐོག་མ་མེད་པ་ནི་གཞན་གྱིས་ཉེ་བར་བསྟན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཉིད་དུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་དབང་ཕྱུག་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེས་བུས་ཉེ་བར་བསྟན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་
― DTG191_Page_0349 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་དུ་སྒྲུབ་ན། དེའི་ཚེ་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ཡང་ཐ་སྙད་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྐྱོན་འདི་ཡང་སྤྱིར་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཏན་ཚིགས་འགལ་བ་དང་དམ་བཅས་པ་ཁས་བླངས་པས་གནོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཁ་མེད་པ་ཡི་སྟོན་པ་པོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཐ་སྙད་དབང་ཕྱུག་གིས་བསྟན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་སྲིད་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་གཏན་ཚིགས་མི་འགལ་བར་འགྱུར་ན། ཇི་སྲིད་དུ་འདི་ཁ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་པོར་མི་རིགས་ལ། ཁ་མེད་པ་དེ་ཡང་ལུས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། ལུས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིའི་ལུས་དང་འབྲེལ་པ་དེ་ཡང་ཅི་ལྟར་གྲུབ་ཅེ་ན། ཆོས་དང་ཆོས་མིན་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་རྒྱུའི་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང་བྲལ་བའི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་བྱེད་པས། ཇི་ལྟར་དབང་ཕྱུག་གི་བློ་ལ་ཚད་མ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་ནི་ཚད་མ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དང་བྲལ་བའི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་བྱེད་བར་བསྟན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་བོ། །འོན་ཀྱང་དབང་ཕྱུག་ལས་ཐ་དད་པའི་སྐྱེས་བུ་གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་དབང་ཕྱུག་སྟོན་པ་པོ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ། ཁ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་ཉམས་པས་ཁས་བླངས་པ་ལ་གནོད་དོ། །འབྱུང་བ་ཆེ་ལ་སོགས་གསལ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོར་བ་ལ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་གཏན་ཚིགས་རྣམས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱི་སྒྲུབ་ན་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་དང༌། ཁྱད་པར་དཔེ་ལ་བསྒྲུབ་བྱ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དབང་ཕྱུག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་རྣམས་རྒྱས་པར་བཀག་ནས། ད་ནི་ཁྱབ་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་དེའི་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་རང་གི་ཕྱོགས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྒྲུབ་བྱེད་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་ནི། །
― DTG191_Page_0350 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བས་གཏན་ཚིགས་ལ་ཁྱབ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་འགལ་ལོ། །ཅི་སྟེ་ཅིའི་ཕྱིར་དམ་བཅའ་བ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་འགལ་བར་མི་བརྗོད་ཅེ་ན། འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གལ་ཏེ་དམ་བཅའ་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་དེའི་ཉེས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡོད་ན། ཇི་སྲིད་དུ་དངོས་སམ་བརྒྱུད་པས་འདི་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཉེས་པ་བརྗོད་པའི་སྐབས་སུ་དམ་བཅའ་བའི་སྐྱོན་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྒོལ་བ་ཚར་གཅད་པའི་གནས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་དམ་བཅའ་བའི་སྐྱོན་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །གང་ལ་འབའ་ཞིག་ཏུ་དམ་བཅའ་བ་དང་འགལ་བ་བརྗོད་པ་དེ་ལ་དེའི་སྒོ་ནས་ཁྱབ་བ་ཉིད་ལ་དེ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་གཟུང་བར་བྱའོ། །ཡང་ན་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་ལས་གཞན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཅི་སྟེ་ཁྱབ་པའི་དུས་སུ་ཡང་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་འགལ་བ་བརྗོད་ཅེ་ན། འགལ་བའི་ཆོས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འགལ་བའི་ཆོས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མས་གནོད་པས་སོ། །དེ་ཚད་མས་གནོད་པ་དེ་ནི་མེད་པ་ཡིན་པས་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཁྱབ་པ་མི་རིགས་ཏེ། མེད་པས་ཁྱབ་པ་མི་འགྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་གིས་ཁྱབ་པ་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དེ་ཡང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་མེད་ཕྱིར་དབང་ཕྱུག་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་ནི་འགའ་ཞིག་གི་ཡང་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་བད་མ་བཞིན་ནོ། །དབང་ཕྱུག་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །འདི་ནི་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་གཞི་མ་གྲུབ་པར་བརྩད་པར་མི་བྱའོ། །གཞན་དུ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་འབྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དུས་གཅིག་ཏུ་མངོན་པར་འདོད་པའི་འབྲས་བུའི་ཚོགས་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལ་
― DTG191_Page_0351 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་འདི་དོན་བརྗོད་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ། །ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་འདི་ལྟར་བྱ་སྟེ། གང་ཞིག་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་དེ་ནི་འབྱུང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཐ་མའི་གནས་སྐབས་སུ་ཕྱིན་པའི་ཚོགས་པ་ལས་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་མྱུ་གུ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དབང་ཕྱུག་གི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་དབང་ཕྱུག་འབའ་ཞིག་རྒྱུ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་བྱེད་དེ། དབང་ཕྱུག་ནི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཆོས་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་གཞན་མ་ཚང་བས་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཉིད་མ་གྲུབ་པོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་དེའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་ཡོད་ན། དེའི་ཚེ་དེ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྲིད་དུ་རྟག་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱིས་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་བྱར་མེད་པ་དེ་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་དག་ལས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ཕན་པ་མི་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་ལྟོས། གཞན་ཡང་གང་ཡང་ཁྱེད་ཀྱི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དབང་ཕྱུག་ལ་རག་ལས་ཏེ། སྐྱེ་བ་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་ཉེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་བ་ཡིན། མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཉམས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཡང་མི་སྐྱེ་ན་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ལས་མི་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གསལ་བྱེད་པ་ན་རེ། དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བ་རྟག་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་རྟག་ཏུ་ཉེ་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཅིག་ཅར་མི་སྐྱེད་དེ། དབང་ཕྱུག་ནི་བློ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་ཡོད་པ་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་བློ་སྔོན་དུ་མ་སོང་བར་ཡང་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཀླན་ཀ་དེར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན། གང་གི་ཚེ་བློ་སྔོན་དུ་བཏང་སྟེ་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་ནི་རང་གི་འདོད་པས་འབྲས་བུ་རྣམས་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་
― DTG191_Page_0352 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། གང་གིས་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱུ་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་རྟག་ཏུ་ཉེ་ན་ཡང་དེའི་འདོད་པ་མེད་པས་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་བ་འབྲས་བུ་རྣམས་ནི་རྒྱུའི་འདོད་པ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་ལྟོས་ནས་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། དངོས་པོ་རྣམས་ནི་རྒྱུ་ལས་ཡོད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་བྱེད་པ་པོ་འདོད་ན་ཡང་མི་ནུས་པ་མི་སྐྱེད་ལ། མི་འདོད་ན་ཡང་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་ནུས་པས་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་དུས་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་རྟག་ཏུ་གནས་ན་དེ་ཅིའི་ཕྱིར། གང་གིས་སྐྱེ་བའི་དུས་བཞིན་དུ་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བ་དེའི་ཕན་པ་མི་བྱེད་པའི་འདོད་པ་དེ་ལ་ལྟོས། གལ་ཏེ་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་ཡིན་ན་དེ་དག་གིས་བདག་ཉིད་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ཡིན་ན་གང་གིས་ན་འདོད་པ་ལ་ལྟོས་པར་འགྱུར་བ་གཞན་གྱིས་ཕན་མ་བཏགས་པའི་དབང་ཕྱུག་ཀྱང་ལྟོས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་ཡིན་ན། གཞན་ཡང་བློ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་འདོད་པ་གཞན་ནི་མེད་ལ། དབང་ཕྱུག་གི་བློ་ཡང་ཁྱེད་ཀྱིས་རྟག་པ་གཅིག་པུར་འདོད་དོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་དབང་ཕྱུག་བློ་སྔོན་དུ་གཏོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནམ། ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དབང་ཕྱུག་བཞིན་དུ་དེའི་བློ་ཡང་རྟག་ཏུ་ཉེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་འོན་ཏེ་ཡང་དེའི་བློ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ཡང་དབང་ཕྱུག་ཡོད་པས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དབང་ཕྱུག་བཞིན་དུ་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཉེས་པ་དེ་ཉིད་སོན་འདུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བློ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འགལ་བ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་བཟློག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། གང་ཞིག་གང་གི་ཚེ་མི་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དེའི་ཚེ་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྦྱང་ན་གནས་པའི་ས་བོན་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སྐྱེ་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པའི་མྱུ་གུ་ལྟ་བུའོ། །དངོས་པོ་གཅིག་སྐྱེ་པའི་དུས་ན་ཡང་སྣ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་
― DTG191_Page_0353 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་དམིགས་པའོ། །སྒྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དབང་ཕྱུག་རྒྱུ་ཡིན་ན་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མི་འཐད་བར་བསྒྲུབས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མ་གཞན་ཡང༌། གང་དག་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རང་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་ཆ་ཤས་ཀྱི་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་བར་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་དག་ལས་བྱུང་བའི་འདོད་པའི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་བླུན་པོ་རྣམས་དེ་དབང་ཕྱུག་རྒྱུར་མངོན་བར་ཞེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་ཆེས་པ་སྟེ། ངེས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འོན་ཏེ་ཇི་སྐད་དུ་ཉེས་པས་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལས་འདོད་པའི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དཔེའི་ཆོས་ཅན་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། འདི་ནི་བདེན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བླུན་པོ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བླུན་པོ་རྣམས་ནི་སྒྲུབ་པ་ལྟར་སྣང་བ་འབྱེད་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལྟར་སྣང་བ་དག་ལས་ཀྱང་དེ་དག་ཡིད་ཆེས་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དཔེ་ལ་བསྒྲུབ་བྱ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། བླུན་པོའི་ཡིད་ཆེས་པ་དེ་དག་གི་ཡང་དབང་ཕྱུག་རྒྱུ་མཚན་གྱི་རྒྱུར་འདོད་པས་དེའི་ཕྱིར། དེ་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླུན་པོའི་ཡིད་ཆེས་པའོ།། དེས་བྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་ཕྱུག་ལས་བྱུང་བར་འདོད་ན། སྒྲུབ་པ་བརྗོད་པ་དོན་མེད་དེ། །སྒྲུབ་བྱེད་རྗོད་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དབང་ཕྱུག་ཁོ་ན་ལས་དེ་དག་སྐྱེའོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །དབང་ཕྱུག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་བརྗོད་པའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་དག་གི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། འབའ་ཞིག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་འདི་འབྲས་བུ་མེད་པར་མི་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། རྟག་ཕྱིར་གསོས་འདེབས་མེད་པ་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་བརྗོད་པ་འདི་དབང་ཕྱུག་འདིའི་ནུས་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་བསལ་ནས། ནུས་པ་སྐྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པར་འགྱུར་ན། ཇི་སྲིད་དུ་རྟག་བའི་ཕྱིར་དབང་ཕྱུག་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞིང༌། བཟློག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་སུ་ཞིག་གིས་ཀྱང་གསོས་གདབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས་དེ་འདིའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པར་མི་རིགས་སོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་
― DTG191_Page_0354 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནུས་པ་ཡོངས་སུ་མཐོང་བ་ལས་མ་གཏོགས་པར་ནུས་པ་ཡོངས་སུ་མ་མཐོང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དབང་ཕྱུག་ལ་ཡང་རྟོག་ན་ཁྱེད་ཅག་ལ་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ཁོ་ན་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་དབང་ཕྱུག་དེར་ཡོངས་སུ་རྟོག་ན་དབྱིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་དག་ཡོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འབྱུང་གྱུར་མཐོང་བར་ཞེས་ཁ་བསྐང་ངོ༌། །དེའི་རྒྱུ་གཞན་ཉིད་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ནུས་པ་ཡོངས་སུ་མཐོང་བའི་རྒྱུ་དག་ལས་འདིའི་རྒྱུ་གཞན་ཡིན་པས་རྒྱུ་གཞན་ཏེ། དེའི་དངོས་པོ་ནི་རྒྱུ་གཞན་ཉིད་དོ།། དེ་རྟོག་པ་ནི་རྟོག་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །གང་ཡང༌། ཀུན་གྱི་བྱེད་པོ་ཉིད་གྲུབ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལས་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ཡིན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འདི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་ཁྱེད་ཅག་གིས་འདོད་དེ། དེས་ན་དེ་བཀག་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཡང་འབད་པ་མེད་པར་མི་དགོས་པར་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་རྣམས་སུན་མ་ཕྱུང་བར་ཁས་བླངས་ནས། སྐྱོན་གཞན་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཉེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཉེས་པ་ནི། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་འགལ་བའི་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་སོ། །འདི་ལ་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ལས་ལུས་དང་རི་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་བློ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་འདི་གཅིག་གི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ན་གཞན་གྱི་ཡང་ཡིན་པར་མ་ངེས་པ་ཉིད་དེ། འབྲས་བུ་སོ་སོ་ལ་བྱེད་པ་པོ་ཡང་ཐ་དད་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐར་ཁུང་ལ་སོགས་པ་གཅིག་ཀྱང་རྒྱུ་མར་བོས་བྱས་པར་མཐོང་བས། དེའི་ཕྱིར་བྱེད་པ་པོ་གཅིག་མ་གྲུབ་པོ། །ཇི་སྲིད་དུ་བྱེད་པ་པོ་གཅིག་མ་གྲུབ་པ་དེ་སྲིད་དུ། གང་ལས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་འགྱུར། འདི་ལ་བློ་གྲོས་བཟང་པོས་བྱེད་པ་པོ་གཅིག་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་བྱེད་དེ། ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཤ་ཟའི་བར་ནི་གཅིག་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཡིན་ཏེ། ཕན་ཚུན་ཁྱད་པར་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ན་གང་དག་ཕན་ཚུན་ཁྱད་པར་གྱིས་འཇུག་པ་དེ་དག་ནི་གཅིག་ལ་རག་ལས་པར་མཐོང་སྟེ། དཔེར་ན་
― DTG191_Page_0355 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་རྟེན་འདིའི་གྲོང་དང༌། གྲོང་རྡལ་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་དང༌། ཡུལ་གྱི་བདག་པོ་རྣམས་ནི་ས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མིའི་བདག་པོ་གཅིག་ལ་རག་ལས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀླུ་དང༌། སྲིན་པོ་དང༌། གནོད་སྤྱིན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་ཁྱད་པར་གྱིས་འཇུག་པ་ཉིད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་དབང་ཕྱུག་གཅིག་གི་གཞན་གྱི་དབང་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཁོ་བོ་ཅག་སེམས་སོ། །དེ་འདིས་གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་པོ་གཅིག་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་འདི་སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་དེའི་ཚེ་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། བཟློག་པ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པས་འབྲེལ་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་པོ་ཙམ་གྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྒྲུབ་ན་དེའི་ཚེ་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་མཐའ་དག་གི་གཙུག་གི་ནོར་བུས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པར་ཁོ་བོ་ཅག་འདོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། གང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ཡང་དམ་པ་དག་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བརྗོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་གཞན་འདི་ཡང་ཡིན་ཏེ། སྲིད་པ་བདུན་ནི་བློ་གཅིག་གིས་སྤྲུལ་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་གཅིག་གི་ཁོངས་སུ་འདུས་པའི་ཕྱིར། ཁང་པ་གཅིག་གི་ནང་དུ་གཏོགས་པའི་ཁང་མིག་བཞིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཁང་པ་གཅིག་གི་ཁོངས་སུ་འདུས་པའི་ཁང་མིག་རྣམས་ཐིག་མཁན་གྱི་བློ་གཅིག་གཅིག་གིས་བྱས་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་དེ་ལྟར་སྲིད་པ་བདུན་ཡང་སྲིད་པ་གཅིག་གི་ཁོངས་སུ་འདུས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཀྱང་བློ་གཅིག་གིས་བྱས་པར་ངེས་སོ། །གང་འདི་དག་བློ་གཅིག་གིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་སྲིད་པ་མཐའ་དག་གི་ཐིག་མཁན་གཅིག་པུ་སྟེ། ལེགས་ལྡན་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། གནས་དང་ཁང་པ་དག་ནི་དངོས་པོ་གཅིག་མ་ཡིན་ཏེ། ཐ་སྙད་ཟོར་ཡང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མང་པོ་དག་ལ་མིང་འདི་བྱས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དཔེ་ཡང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཁང་པ་གཅིག་ཏུ་གཏོགས་
― DTG191_Page_0356 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཁང་མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐིག་མཁན་དུ་མས་བྱས་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཡང་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་གཞན་དག་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་སུན་འབྱིན་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གང་ཡང༌། མི་མཐུན་བློ་གཞི་ཡི་དངོས་པོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་དེ་ལ། དེ་བསྒྲུབ་བྱ་ཕྱིར་སྒྲུབ་སྨྲས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་སྤྱིར་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་འགའ་ཞིག་ཡོད་དོ་ཞེས་སྒྲུབ་ན་དེའི་ཚེ་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ཁྱེད་ཀྱིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་འདི་མཛེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་གང་དག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་རྒྱལ་དཔོག་པ་དེ་དག་ལ་མཛེས་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་དབང་ཕྱུག་ཏུ་བརྗོད་པའི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་སྒྲུབ་ན་དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། འབྲེལ་པ་མ་གྲུབ་པས་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དཔེ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་འདི་མཛེས་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་སྣ་ཚོགས་པར་འབྱུང་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་དེ་གང་དུ་ཡང་ཉེ་བར་མི་མཁོ་སྟེ། ཁྱེད་ཀྱིས་གཞན་མགོ་རྨོངས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རང་གི་གྲུབ་མཐའ་བསྒྲགས་པ་འདི་བྱས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །འདི་ལྟར་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་མེད་ན་ཡང༌། གལ་ཏེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་དང་བྲལ་བ་དེའི་ཚེ་མངོན་པར་འདོད་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ཁོ་ནའོ། །འོན་ཏེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་གྱིས་སྐྱོན་ཅན་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཁྱད་པར་བཟུང་ན་ཡང་བསྒྲུབ་བྱ་མི་འགྲུབ་པས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་དོན་མེད་དོ། །གང་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་གཏན་ཚིགས་ཟློག་པར་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཁྱད་པར་དུ་རིགས་སོ། །གཞན་ཡང་གཏན་ཚིགས་གཞི་མ་གྲུབ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བསྟན་བཅོས་ལ་གྲགས་པ་ནི་ཆོས་ཅན་དུ་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ལས་དབང་ཕྱུག་བརྟག་པ་
― DTG191_Page_0357 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེ་གཉིས་པའོ།། །།གཉི་གའི་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་རང་བཞིན་དབང་ཕྱུག་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་གྲངས་ཅན་ཁ་ཅིག་ནི་གཙོ་བོ་འབའ་ཞིག་ལས་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པ་འདི་དག་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སེམས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་པ་མེད་པ་ནི་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་པོ་མེད་པ་རང་གི་འབྲས་བུ་རྩོམ་པར་བྱེད་པ་མ་མཐོང་ལ། སྐྱེས་བུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་པོར་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། དེའི་ཚེ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་བློ་ངེས་པའི་དོན་ཉིད་སྐྱེས་བུས་ཤེས་པར་བྱེད་དེ། འབྱིན་པའི་སྔར་བློ་འདི་ནི་མི་ཤེས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ནམ་ཡང་དོན་འགའ་ཡང་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་མི་ཤེས་པར་ཡང་འགའ་ཡང་བྱ་བར་མི་ནུས་པས་འདི་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དབང་ཕྱུག་ཉིད་གཙོ་བོ་ལ་ལྟོས་ནས་འབྲས་བུ་ཐ་དད་བའི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་གྱི་འབའ་ཞིག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་སྤྱིན་ལ་སོགས་པ་གཅིག་པུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ལ། རྫ་མཁན་འབའ་ཞིག་ཀྱང་བུམ་པ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རང་བཞིན་དང་དབང་ཕྱུག་དག་སོ་སོར་རྒྱུ་ཡིན་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར། དབང་ཕྱུག་དང་གཙོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་གཉི་ག་ལྷན་ཅིག་པ་འདི་ཡང་སྐྱེ་བ་ཅན་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པའི་བྱེད་པ་སྟེ། སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་མ་གྲུབ་པའོ། །འོན་ཏེ་འདི་དག་སོ་སོར་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་བཀག་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་པ་མ་བཀག་པ་ཉིད་དེ། མིག་ལ་སོགས་པ་འབའ་ཞིག་པ་རྣམས་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་ལ་ནུས་པ་མེད་ལ། ལྷན་ཅིག་པ་རྣམས་མི་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ལ་ཞེས་དོགས་པ་ལ། ལྷན་ཅིག་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལྷན་ཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཕན་ཚུན་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའམ། དོན་གཅིག་བྱེད་པ་ཡིན་གྲང༌། དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཁྱད་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བརྟག་པ་དང་པོ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དབང་ཕྱུག་དང་གཙོ་བོ་དེ་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་པ་གཉིས་པ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་སྐབས་དང་སྦྱར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་རྣམས་ཅིག་ཅར་ཐལ་བར་འགྱུར་
― DTG191_Page_0358 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཕྱིར་རོ། །ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་དབང་ཕྱུག་དང་གཙོ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་རྟག་ཏུ་ཉེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་གང་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐལ་བའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཅི་སྟེ་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གྱི་ལུགས་ཀྱིས་གང་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །རྒྱུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་རྟག་ཏུ་ཉེ་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རིམ་གྱིས་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པ་འདི་དག་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་དབང་ཕྱུག་གི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ནི་གཙོ་བོ་ལ་ཡོད་པའི་སྙིང་སྟོབས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གསུམ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་རིམ་གྱིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དེའི་འབྲས་བུ་ལ་ཡང་རིམ་གྱིས་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་གང་གི་ཚེ་རྡུལ་ཤས་ཆེར་འཕེལ་བ་དང་ལྡན་པ་དེའི་ཚེ་དབང་ཕྱུག་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཀྱི་འབྱིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། རྡུལ་ནི་འབྱིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་སྙིང་སྟོབས་ཤས་ཆེར་འཕེལ་བ་ལ་རྟེན་པར་བྱེད་པའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་གནས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། སྙིང་སྟོབས་ནི་གནས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་མུན་པ་ཤས་ཆེ་བའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པ་དེའི་ཚེ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་འཇིག་པ་དང་ཉམས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། མུན་པ་ནི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་རྡུལ་ལ་རྟེན། །སྙིང་སྟོབས་འཕེལ་བ་གནས་པ་ཡིན། །མུན་པ་ལ་རེག་སྐྱེ་དགུ་འཇིག །སྐྱེ་མེད་འབྱིན་གནས་འཇིག་པའི་རྒྱུ། །གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་ཡོན་ཏན་ནི། །གསུམ་གྱི་བདག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སྨྲས་པ་ལྟ་བུའོ། །གྲག་ཅས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་མི་སྲིད་པའི་དོན་ཏོ། །འདིར་བཤད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་དང་དབང་ཕྱུག་གོ །གཅིག་བྱེད་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱིན་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འཇིག་པ་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་བྱེད་པའི་ཚེ་དེ་ལས་གཞན་པའི་འབྲས་བུ་གཉིས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཅི་ཡོད་དམ། འོན་ཏེ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་ཡོད་ན་དེའི་ཚེ་འབྱིན་པའི་ཚེ་ཡང་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་གནས་པ་དང་འཇིག་པའི་བདག་ཉིད་
― DTG191_Page_0359 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་འབྲས་བུ་གཞན་གཉིས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གནས་པའི་དུས་སུ་ཡང་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། འཇིག་པའི་དུས་ན་ཡང་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པ་དག་ནི་ཆོས་ཅན་གཅིག་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་སྲིད་པར་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་འབྲས་བུ་གཅིག་པོ་དེ་སྐྱེ་བའི་དུས་ན་རང་བཞིན་དང་དབང་ཕྱུག་དེ་དག་འབྲས་བུ་གཞན་སྐྱེ་བ་ལ་ངོ་བོ་གཞན་མི་ཉེ་སྟེ། དེས་ན་དེའི་ཚེ་དེ་དག་ཏུ་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ནི་ངོ་བོ་གཞན་ཞིག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་དང་དབང་ཕྱུག་ཏུ་བརྗོད་པའི་རྒྱུའོ། །གཞན་ཞིག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིས་ཀྱི་འབྲས་བུ་གཉིས་པའོ། །གཞན་ཞིག་གི་ངོ་བོས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། རང་གི་ངོ་བོ་ཁོ་ནས་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་གཞན་གྱི་ངོ་བོས་བྱེད་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་འབྲས་བུ་གཅིག་སྐྱེད་པའི་དུས་ན་འབྲས་བུ་ལྷག་མ་གཉིས་པོ་སྐྱེད་པ་ལ་འདི་ལ་ནུས་པ་མེད་དེ། དེས་ན་དེའི་ཚེ་འབྲས་བུ་གཉིས་པོ་མི་སྐྱེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ཡི་ནུས་པ་དང་བྲལ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཞན་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་རྩོམ་པའི་ཚེའོ། །འདི་སྙམ་དུ་གཙོ་བོ་ལས་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གང་ཁོ་ན་ཤས་ཆེར་འཕེལ་བ་ཉིད་རྒྱུ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའི། གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འབྲས་བུ་རྣམས་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། ནུས་པའི་ངོ་བོ་ཤས་ཆེར་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྙིང་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་ཤས་ཆེ་བའི་ངོ་བོས་འདི་ནི་རེ་ཞིག་རྟག་གོ་ཞེས་ནི་བརྗོད་པར་མི་རིགས་ཏེ། རེས་འགའ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་པས་ན་དངོས་པོ་འདི་འགའ་ཞིག་གི་ཚེ་རང་བཞིན་དང་དབང་ཕྱུག་ཏུ་བརྗོད་པའི་རྒྱུ་ལས་སམ། རྒྱུ་གཞན་ལས་སམ། རང་དགའ་བ་ཡིན་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་དང་པོ་ལ་ནི་ཤས་ཆེ་བའི་ངོ་བོ་དེ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྱུར་ཏེ། རང་བཞིན་དང་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་ནི་རྟག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་ཉེ་བ་
― DTG191_Page_0360 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་གཉིས་པ་ལ་ཡང༌། གཞན་གྱིས་གཞན་དག་མི་འདོད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གིས་དེ་གཞན་ལས་འབྱུང་བའི་ངོ་བོར་འགྱུར་བ་རང་བཞིན་དང་དབང་ཕྱུག་ལས་མ་གཏོགས་པའི་རྒྱུ་གཞན་འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་གསུམ་པ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ། རེས་འགའ་ཉིད་ནི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཅི་སྟེ་རང་དགའ་བ་ཡིན་མོད། རེས་འགའ་བ་ཉིད་ནི་ཅི་འགལ་ཞེ་ན། རང་ལས་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རང་ལས་ཏེ་རང་བཞིན་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ན་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་རང་བཞིན་ལས་སྐྱེ་ན་ཇི་ལྟར་རྒྱུ་མེད་པར་འགྱུར། ཇི་སྲིད་དུ་རང་བཞིན་ཁོ་ན་ཉིད་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། རང་ལ་བྱེད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རང་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་བྱེད་པ་རྒྱུའི་ངོ་བོར་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ་རག་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་རེས་འགའ་བར་མི་རིགས་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དངོས་པོ་རྣམས་ནི་ལྟོས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་གཞན་ལ་རག་ལས་ནས་འཇུག་པ་ནི་རེས་འགའ་ཞིག་རིགས་ཏེ། དེ་དག་གི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དག་ནི་གཞན་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་གང་དག་གཞན་ལ་རག་མ་ལས་པར་འཇུག་པ་དེ་དག་ནི་ལྟོས་པར་བྱ་བ་འགའ་ཞིག་ཀྱང་མེད་པའི་ཕྱིར། ཅི་སྟེ་རེས་འགའ་བར་འགྱུར། འོན་ཏེ་ཡང་རང་ལ་བྱེད་པ་འགལ་བ་ཉིད་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་བདག་ཉིད་སྐྱེ་བ་ཡིན་ན། གྲུབ་པ་ཞིག་གམ། མ་གྲུབ་པ་ཞིག་སྐྱེ་གྲང༌། རེ་ཞིག་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱང་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ལས། ཐ་མི་དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་འདི་གང་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར། མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། བདག་གི་དེ་ཉིད་མ་གྲུབ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་འགའ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའི་ཚིག་སྟེ། རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ལ། གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་
― DTG191_Page_0361 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏོ། །བྱ་བ་ཡོད་ན་གྲུབ་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དེ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ལས་གཉི་ག་བརྟག་པ་སྟེ་གསུམ་པའོ།། །།སོགས་པའི་སྒྲས་འཕངས་པ་རང་བཞིན་སྨྲ་བའི་རྩོད་པ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་གོ་རིམས་ལ་མ་བརྟེན་པར་སེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་རང་བཞིན་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རང་བཞིན་སྨྲ་བ་ནི་སོགས་པའི་སྒྲས་དངོས་སུ་མ་འཕངས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རང་བཞིན་རྒྱུར་སྨྲ་བའི་ལུགས་བླངས་ནས་བསྟན་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལ་གང་དག་དངོས་པོ་རྣམས་རང་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་དག་རང་ལས་བྱེད་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཀག་ནས་ད་ནི་རང་བཞིན་སྨྲ་བ་འགེགས་སོ། །དེ་དག་ནི་འདི་སྐད་དུ་སྨྲ་སྟེ་དངོས་པོ་རྣམས་རང་ལས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཞིང་གཞན་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། རྒྱུ་རྣམས་ཀུན་ལ་མི་ལྟོས་པར་རང་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འོན་ཏེ་གང་དག་དངོས་པོ་རྣམས་རང་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་དག་ལས་འདི་དག་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་དག་རང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་ནི་རང་བཞིན་དུ་སྨྲ་བ་དག་གོ །རང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ངོ་བོའོ། །ཡང་གི་སྒྲས་ནི་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ཡང་ངོ༌། །སྔ་མ་ནི་རང་བཞིན་རྒྱུར་འདོད་ལ། འདི་ནི་དེ་ཡང་མི་འདོད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་རོ། །འདི་ལ་རིགས་པ་བརྗོད་པ་གང་ཞིག་ཡོད་པར་མི་དམིགས་པ་དེ་ནི་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་ནོ། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡང་ཡོད་པར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གཏན་ཚིགས་མི་དམིགས་པའོ། །གཏན་ཚིགས་འདི་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདམ་སྐྱེས་སོགས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདམ་སྐྱེས་ནི་པདྨའོ། །དེའི་གེ་སར་ལ་སོགས་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །སོགས་པ་སྨོས་པས་མགུལ་པ་དང༌། འདབ་མ་དང༌། ཟེ་འབྲུ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཚེར་མའི་རྣོ་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་དོག་དང༌། དབྱིབས་དང༌། རྩུབ་པ་ལ་སོགས་
― DTG191_Page_0362 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་བྱེ་བྲག་གོ །གང་གིས་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སུས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །འདི་སྙམ་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་དུ་གྲུབ་མོད་ཀྱི། སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅི་ལྟར་གྲུབ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དཔེར་ན་ཚེར་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་མངོན་སུམ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་དུ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གྲུབ་པ་ཁོ་ན་སྟེ། འདི་ལྟར་གང་ཞིག་རེས་འགའ་བ་དེ་ནི་རྒྱུ་མེད་པར་ངེས་ཏེ། དཔེར་ན་ཚེར་མ་རྣོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རེས་འགའ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །གང་ཞིག་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ན་ངེས་པར་འགའ་ཞིག་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རེག་པ་ཡོད་ན་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་ལ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་ན་ཡང་འདི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་འདི་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར། རྒྱུ་རྣམས་ཀུན་ལ་མི་ལྟོས་པར། །དངོས་པོ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། ཞེ་ན། འདམ་སྐྱེས་གེ་སར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དོ། །འདི་ནི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་དང༌། དམ་བཅའ་བའི་དོན་མངོན་སུམ་དང་འགལ་བར་སྟོན་ཏེ། པད་མའི་གེ་སར་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ནི་མ་གྲུབ་སྟེ། མངོན་སུམ་དང་མི་དམིགས་པ་དག་གིས་ས་བོན་དང༌། འདམ་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་དང་ལྡན་པས་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་གང་ཞིག་ཡོད་པ་ཁོ་ན་གང་ཞིག་སྐྱེ་ལ། གང་ཞིག་འགྱུར་བས་གང་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བརྗོད་དོ། །དེ་ཡང་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་འདམ་སྐྱེས་ཀྱི་གེ་སར་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་བོང་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་ལྡན་པར་མངོན་སུམ་དུ་མི་དམིགས་པ་དག་གིས་ངེས་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པོ། །གང་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་མཚན་
― DTG191_Page_0363 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་འཁྲུལ་ལོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། རེག་པ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་གྱི་དངོས་པོར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རེག་པ་ནི་འབྱུང་བ་དག་ལ་བརྗོད་ལ། དེ་དག་ལ་ཡང་བརྟེན་ནས་གཟུགས་ལ་འཇུག་གོ །དེའི་ཕྱིར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རེག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། དངོས་དང་བརྒྱུད་པས་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ནི་ལྡོག་པ་ཙམ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ངེས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཁས་མ་བླངས་སོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། ཁྱད་པར་ཅན་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟར་ནུས་པའི་རྒྱུ་གཞན་གང་དག་ཡོད་ན་ཡོད་ལ། གང་ཞིག་མེད་པས་གང་མི་འབྱུང་བ་དེ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའི། གང་ཞིག་མེད་པར་གང་མི་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྡོག་པ་ཙམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནམ་བག་མར་ལེན་པར་འོས་པའི་ཡུལ་དུ་སྐྱེ་བའི་འབྲ་གོ །མ་བག་མར་ལེན་པ་མེད་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ལྡོག་པ་ལ་རེག་པས་འཁྲུལ་པ་མེད་དོ། །འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་བསྟན་ནས། རེག་པ་གཅིག་པུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་དེ་ལྟར་བསྟན་ན་དེའི་ཚེ་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་ན། འདི་ཡང་བསྟན་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་འཁྲུལ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ས་བོན་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། སོ་སོར་ངེས་པའི་ཡུལ་དང་དུས་ཀྱང་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། ཡུལ་དང་དུས་ཀྱི་ངེས་པ་ལ་འང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གལ་ཏེ་པད་མ་ལ་སོགས་པ་དེའི་རྒྱུ་ཉིད་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཡུལ་དང་དུས་རྒྱུ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ན་ནི། དེའི་ཚེ་གང་འདི་རྡོ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་སྤངས་ནས་ཆུ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། གང་དགུན་ལ་སོགས་པའི་དུས་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་སོག་ལ་སོགས་པའི་དུས་སུ་འཇུག་པ་དེར་མི་འགྱུར་གྱི། འོན་ཀྱང་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་པད་མ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དེ་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་ཞིག་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཡུལ་དང་དུས་ཡོངས་
― DTG191_Page_0364 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་སྤངས་ནས་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཡུལ་ལ་སོགས་པར་ངེས་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་སོ། །བསམ་པ་མེད་པའི་དངོས་པོ་འདི་དག་ཅི་ལ་ལྟོས་ཤེན། དེ་ལྟོས་དེ་ལྟར་འཇུག་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་ནས་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ངེས་པ་ལ་འཇུག་པ་གང་ཡིན་འདི་ཉིད་ལྟོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བསམ་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་འཇུག་པ་དེ་དེ་ལྟར་གྲུབ་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེའི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་ངེས་སྙམ་དུ་སེམས་ན། ལྟོས་པ་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེའི་འབྲས་བུ་ཉིད་གཞན་ནི་མེད་དོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་སྨྲ་བའམ། དེ་དག་ལ་རང་བཞིན་སྨྲ་བའམ། དེ་རང་བཞིན་སྨྲ་བ་ཞེས་བསྡུ་བའོ། །གང་འདི་དེ་ལྟར་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལྟོས་པ་དེ་ཉིད་དེའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་དག་གི་ལྟ་བ་གནས་པ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་གྲུབ་ཅེ་ན། དེ་ལྟར་འཇུག་པའང་མངོན་སུམ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བས་ནའམ། དེ་དག་ལ་སྟེ། པད་མ་ལ་སོགས་པ་ལ་རང་བཞིན་དུ་སྨྲ་བ་དག་ཅེས་བསྡུའོ། །མངོན་སུམ་གྱིས་ནི་རབ་གནོད་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དམིགས་པ་ཡང་གཞན་དམིགས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་མངོན་སུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། རེས་འགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་བརྗོད་པ་དེ་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་ལས་བཟློག་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། ལྟོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མེད་པ་ནི་རེས་འགའ་བ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་ཚང་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་དམ་བཅས་པའི་དོན་མངོན་སུམ་དང་འགལ་བ་དང༌། གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ནས། ད་ནི་གཏན་ཚིགས་གྲུབ་པར་ཁས་བླངས་ནས་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་ཡོད་པར་ནི་གྲུབ་པ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་མི་དམིགས་པ་ཙམ་གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པ་དེའི་ཚེ་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཚད་མ་མེད་པ་སྟེ།
― DTG191_Page_0365 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚད་མ་མེད་པ་ཙམ་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་དོན་མེད་པ་སྟེ་མི་བདོག་པར་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁྱད་པར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་དང་རྒྱུ་ལྡོག་ན་རང་གི་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་དང་འབྲས་བུ་ལྡོག་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལ་དེའི་བདག་ཉིད་དང་དེ་ལས་བྱུང་བ་དག་གིས་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་དང་འབྲས་བུ་དག་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མ་ནི་དོན་ཡོད་པའི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐ་དད་པ་ནི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཐ་མི་དད་པ་ཁོ་ན་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཤིང་ཤ་པའི་ཤིང་ལྟ་བུའོ། །ཐ་དད་པ་ནི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མ་དང་དོན་ཡོད་པ་གཉིས་ཐ་མི་དད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྣང་བ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མ་དོན་གྱི་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཡུལ་དང༌། དུས་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་བསྐལ་པའི་དོན་རྣམས་ཚད་མས་ཡུལ་དུ་མ་བྱས་ན་ཡང་ཡོད་པར་མི་འགལ་བ་ཉིད་དོ། །གང་མེད་པར་ཡང་གང་བྱུང་བ་དེ་ནི་དེའི་རྒྱུར་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ན་ཡང་རང་གི་ཕྱོགས་བཏང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཚད་མ་ནི་དོན་དེ་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་དོན་ཉིད་ལས་ཚད་མ་བྱུང་གི །ཚད་མ་ལས་གཞལ་བར་བྱ་བའི་དོན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་འབྲེལ་པ་མེད་པར་ཡང་ཚད་མ་དོན་ཡོད་པ་ལྡོག་པར་ཁྱད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གང་དངོས་དེ་ལྟའི་རྣམ་པ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟའི་རྣམ་པ་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ། །འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཆོས་ལོག་པས་ནི་ངེས་པར་གཞན་ལོག་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་རྟ་ལོག་པ་ན་བ་ལང་ཡང་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་མི་དམིགས་པ་གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པ་ན་སྐྱེས་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དམིགས་པ་ལོག་པའི་མཚན་ཉིད་ལེན་ནམ། རང་གི་དམིགས་པ་ལོག་བའི་མཚན་ཉིད་ལེན་གྲང༌། རེ་ཞིག་དང་པོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཚུ་རོལ་མཐོང་བས་ངེས་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྨ་བྱའི་མདོངས་ལ་
― DTG191_Page_0366 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པའི་རྒྱུ་མ་མཐོང་བའི་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཚད་མ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་རུང་གིས་མ་མཐོང་བ་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིའི་ཕུག་ལ་སོགས་པའི་ནང་ན་ཡོད་པའི་དཱུར་བ་དང༌། རྩྭ་དང༌། རྡོའི་དུམ་བུ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་ཀྱང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡོད་པ་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འདི་ལྟར་ཁྱེད་ལ་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་དངོས་པོ་རྣམས་རྒྱུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རང་གི་ཕྱོགས་འདི་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཁྱེད་གཏན་ཚིགས་འགའ་ཞིག་ལེན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན། དེ་ལ་གལ་ཏེ་མི་ལེན་པ་དེའི་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱི་ཕྱོགས་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཚད་མ་མེད་པར་དོན་གྲུབ་པ་ཡོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ལེན་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཁྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་མི་འགྲུབ་པོ་ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་བ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གྲུབ་པ་དེ་རྒྱུས་སྐྱེད་ཉིད་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞལ་བྱའི་ཡུལ་གྱི་དོན་གྲུབ་པ་སྟེ། ངེས་པ་ནི་རྒྱུ་དེས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་སློབ་དཔོན་དཔའ་བོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས། རྒྱུ་དང་བཅས་པར་སྨྲ་བ་རྒྱུ་མེད་ཅེས། །དམ་བཅའ་རང་ཉིད་ཀྱིས་གནོད་མ་ཡིན་ནམ། །ཅི་སྟེའང་གཏན་ཚིགས་སྒྲུབ་ལ་སྙོམ་ལས་ན། །དམ་བཅའ་གཅིག་པུས་འདི་ལ་ཅི་ཞིག་འགྱུར། །ཞེས་བཤད་དོ། །འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུར་སྦྱར་གྱི། བྱེད་པ་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་གི་ཕྱོགས་སྒྲུབ་པར་མི་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་ན། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཤེས་བྱེད་གཏན་ཚིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་དུས་ན་ཚུལ་གསུམ་པའི་རྟགས་སོ། །ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚེའོ། །དེ་རབ་གསལ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་དེ་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །གྲུབ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞལ་བར་བྱ་བའི་དོན་ངེས་པའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གལ་ཏེ་གྲུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པ་དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་དེའི་ཤེས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར། །དེ་ལྟ་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཤེས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཇི་ལྟར་སློབ་དཔོན་གྱིས་
― DTG191_Page_0367 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པ་པོ་ལས་ཤེས་པར་བྱེད་པར་མཛད་དེ། འདིར་ཡང་ཤེས་པའི་དབང་གིས་དོན་བསྟན་གྱི། སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་དོན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བསྒྲུབ་བྱ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ་བསྒྲུབ་བྱའི་དོན་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འདི་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བྱེད་པ་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པའི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་སྐྱེད་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་བྱེད་པ་པོར་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྐྱོན་མེད་དོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་སློབ་དཔོན་དཔའ་བོས་བཤད་པའི་སྐྱོན་གྱི་ཐོག་ཏུ་རྩོད་པ་ཕབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ལན་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དེ་ལ་རྩོད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མེད་དོ་ཞེས་རྒྱུ་དང་བཅས་པར་སྨྲ་བ་ལ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་དམ་བཅའ་བ་ལ་གནོད་པར་བྱེད། དེ་ནི་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་སྨྲ་ཞིང་བྱེད་པ་པོ་ནི་སྤོང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་འདིར་ལན་ནི་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཡང་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།། འདིས་ནི་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བར་བསྟན་ཏོ། །རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་ལ་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་གཏན་ཚིགས་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱབ་པ་ལ་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཐབས་ཀྱིས་དམ་བཅས་པའི་དོན་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་པར་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་པད་མའི་གེ་སར་ལ་སོགས་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་གྱི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་སོ། །སྐྱེ་བར་ངེས་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པའི་དངོས་པོ་ཉེ་བ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་སོ་སོར་ངེས་པའི་དངོས་པོ་ཉེ་བ་ན་སྐྱེ་བར་ངེས་པ་དེ་དག་ནི་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཁྱེད་ཅག་གིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཉེ་བ་ན་འབྱུང་བའི་བསྒྲུབ་བྱའི་དོན་གྱི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ལྟ་བུའོ། །པད་མ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ལས་འགྲོ་བ་རང་བཞིན་དུ་སྨྲ་བ་བརྟག་པ་སྟེ་བཞི་པའོ།། །།སྐྱེ་འཇིག་དག་དང་མི་ལྡན་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྒྲའི་ཚངས་པར་སྨྲ་བའི་གཞུང་བཀོད་ནས་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་སྒྲའི་ཚངས་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ། ཤར་དང་ནུབ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆ་དང་བྲལ་བ། སྐྱེ་བ་མེད་པ།
― DTG191_Page_0368 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་པ་མེད་པ། སྒྲའི་རང་བཞིན་གྱི་ཚངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོའི་ཚོགས་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་བྱའོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཐོག་མཐའ་མེད་པའི་ཚངས་པ་ནི། །སྒྲ་ཡི་དེ་ཉིད་ཡི་གེ་གང༌། །གང་ལས་འགྲོ་བའི་ཐ་སྙད་འབྱུང༌། དོན་གྱི་དངོས་པོར་ཡོངས་གྱུར་པ། །ཞེས་བཤད་དེ། དེ་ལ་ཐོག་མ་ནི་སྐྱེ་བའོ། །ཐ་མ་ནི་འཇིག་པའོ། །དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐོག་མ་དང་མཐའ་མེད་པའོ། །ཡི་གེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཨ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ངོ་བོས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་བསྟན་ཏོ། །དོན་གྱི་དངོས་པོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་འགྱུར་བ་བསྟན་ཏོ། །ཐ་སྙད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་རོ། །ཚངས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་ཡང་དག་པར་བསྒྲགས་པའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་ཉིད་ཀྱི་དོན་སྟོན་པ་ནི། སྐྱེ་འཇིག་དག་དང་མི་ལྡན་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྐྱེ་འཇིག་སྨོས་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། ཤར་དང་ནུབ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ཆ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་འདི་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་ཉིད་ཀྱི་ཆ་མེད་ཅིང༌། ཤར་དང་ནུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཆ་དང་བྲལ་བ་ཡང་དེར་བསྟན་ཏོ། །ཚངས་པའི་སྒྲའི་རང་བཞིན་ནི་སྒྲའི་རང་གི་ངོ་བོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ནི་སྒྲའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ནི་སྒྲའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །འདི་ནི་སྒྲའི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཆོག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཨོཾ་གྱི་བདག་ཉིད་དེ། ཨོཾ་ནི་སྒྲ་ཐམས་ཅད་དང་དོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་གྲགས་པས་དེ་ཡང་རིག་བྱེད་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ཡི་གེ་དང་ཚིག་གི་རིམ་པའི་ངོ་བོས་གནས་པའི་རིག་བྱེད་དེ་རྟོགས་པའི་ཐབས་ཡིན་ཏེ། དེའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་ཚུལ་དུ་གནས་སོ། །ཚངས་པ་མཆོག་གི་བདག་ཉིད་དེ་ནི་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པའི་འབྲས་བུའི་ཆོས་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་ནང་གི་བྱེད་པས་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདིར་ཡང་ཚད་མ་བྱེད་དེ། གང་ཞིག་གང་གི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ནི་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་དང་ཁམ་ཕོར་དང་བླུག་མ་ལ་སོགས་པ་འཇི་བའི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་འཇི་བའི་རྣམ་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་དང༌། འཇི་བའི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་
― DTG191_Page_0369 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྲགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྒྲའི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དོན་ཐམས་ཅད་སྒྲའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པར་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་དོན་ལ་སྐྱེ་བ་ན་སྒྲའི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ནར་སྐྱེ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། སྒྲ་ཡི་རྗེས་འཇུག་མ་གཏོགས་གང༌། །ཤེས་དེ་འཇིག་རྟེན་ན་ཡོད་མིན། །ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་སྒྲ་དང་ནི། །ལྡན་པ་བཞིན་དུ་གནས་པ་ཡིན། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གདགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་སྒྲའི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་གྲུབ་པོ། །དེ་གྲུབ་པ་ན་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱང་གྲུབ་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེའི་རང་བཞིན་ཉིད་ནི་དེ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བརྗོད་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རེ་ཞིག་དམ་བཅས་པའི་དོན་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་དོ། །འདིས་འགྲོ་བ་སྒྲའི་རང་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པ། རེས་འགའ་སྒྲ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རམ། རེས་འགའ་སྒྲ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ནི་ཟས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རྒྱུའི་དོན་ལ་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་རྐྱེན་དུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཕྱོགས་དང་པོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཉིད་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སྒྲའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚངས་པ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་འགྱུར་བ་ན་རེས་འགའ་རང་ཉིད་ཀྱི་སྡེ་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་བཏང་ནས་འགྱུར་བའམ། མ་བཏང་ནས་འགྱུར་བ་ཡིན་གྲང༌། དེ་ལ་གལ་ཏེ་བཏང་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དང་པོའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པ་དེའི་ཚེ། ཐོག་མཐའ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཉིད་མི་འཇིག་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། སྔོན་གྱི་རང་བཞིན་ཞིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་མ་ཐག་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་རིག་པར་བྱེད་པའི་དུས་ན་ཡང་མ་ཐོས་པས་ཀྱང་སྒྲ་རིག་པར་འགྱུར་ཏེ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རིག་པ་བཞིན་དུ་དེ་ལས་
― DTG191_Page_0370 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་གང་ལས་ཐ་མི་དད་བ་དེ་ནི་དེ་རིག་པ་ན་རིག་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་རིག་པའི་གནས་སྐབས་ན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེའི་བདག་ཉིད་བཞིན་ནོ། །སྒྲའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་མི་དད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། དེའི་རང་བཞིན་ཉིད་མི་འགྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འདིར་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མའོ། །འདི་ཉིད་རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གང་གིས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། གང་གིས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཅག་གིས་དངོས་ཁོ་ནར་འགྲོ་བ་སྒྲའི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྒྲ་ཡི་ངོ་བོས་མ་བཏང་བར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་དངོས་སུ་སྒྲའི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་ཡིན་ན་དེ་ལས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་གཅིག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། སྒྲ་དང་ལྷན་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །དེ་རིག་པའི་དུས་སུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་རིག་པའི་གནས་སྐབས་ནའོ། །ཇི་ལྟར་འདི་རིག་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཡང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རིག་པ་ཉིད་དུ་རིགས་སོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །ཅི་སྟེ་འདི་རིག་པ་ཉིད་དུ་མི་འདོད་པ་དེའི་ཚེ་སྒྲའི་རང་བཞིན་བཞིན་དུ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མི་རིགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། གཅིག་གི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་སྒྲ་དང་ལྷན་ཅིག་གི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྒྲ་དང་ལྷན་ཅིག་ཆོས་ཐ་དད་པར་ཁས་ལེན་ན་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་པར་ཁས་བླང་བར་བྱ་དགོས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འགལ་བའི་ཆོས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཅིག་དུས་གཅིག་ཏུ་རྟོག་པ་པོ་གཅིག་ལ་ལྟོས་ནས་འཛིན་པ་དང་མི་འཛིན་པ་ནི་མི་རིགས་ཏེ་གཅིག་ཉམས་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གལ་ཏེ་འགལ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡང་གཅིག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་གསལ་བ་ཐ་དད་པ་བརྟག་པར་འདོད་པའི་གསལ་བ་ཐ་དད་
― DTG191_Page_0371 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གང་ཡིན་པ་དེར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་གི་སྒྲ་ནི་ཚངས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཅེས་བྱ་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གནས་པ་དེ་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་དེ། འདི་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐ་དད་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དེ་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མི་འདོད་དོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། མཆོག་གི་བདག་ཉིད་དུ་སྟེ། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བཞིན་པ་ན་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ཡོངས་སུ་ཆད་པའི་ཡུལ་ཅན་རྣམས་སུ་དམིགས་པ་ཚངས་པ་ཡིན་ནོ། །མ་ཐོས་ཀྱང་སྒྲ་གསལ་བར་རིག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་སྨྲས་པའི་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་གལ་ཏེ་ཚངས་པའི་ངོ་བོ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པར་འདོད་པ་དེའི་ཚེ་བལྟ་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་དབང་པོ་ལས་འདས་པའི་ཞེས་སྨྲ་བ་དེའི་ཚེ་སྐྱོན་འདི་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་མི་འཛིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྐྱོན་འདི་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་ལྡན་པའི་དོན་ཙམ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ངེས་པ་འདི་མི་འཐད་དོ། །འདི་སྙམ་དུ་ཇི་ལྟར་ཁྱེད་ཅག་གི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ལས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཐ་མི་དད་ལ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་ན་ཡང་མི་མྱོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྒྲའི་ངོ་བོ་ལ་ཡང་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་རིག་པ་ན་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་མི་རིག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པས་གཟུང་དུ་ཟིན་ཀྱང་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཡོན་ཏན་གཞན་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་དོ། །དེས་ན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་བཟུང་བ་ཉིད་ཡིན་ལ། ངེས་པའི་ཤེས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ནི་མ་བཟུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་པ་ཐ་དད་པས་གཅིག་བཟུང་བ་དང་མ་བཟུང་བ་ཉིད་ནི་མི་འགལ་བ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལྟར་ཁྱེད་ཅག་གི་ཕྱོགས་ལ་ནི་སྒྲ་བཟུང་བ་དང་མ་བཟུང་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པའི་
― DTG191_Page_0372 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་དང༌། ཤེས་པ་གཅིག་གིས་ཀྱང་དེའི་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ངེས་པས་མ་བཟུང་བའི་རང་བཞིན་གཞན་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། ངེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་ངེས་གང༌། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་དེ་དག་ཡུལ། །ཞེས་བཤད་དོ། །ཅི་སྟེ་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཁས་ལེན་ན་འོ་ན། སྒྲ་ཡི་རྗེས་འཇུག་མ་གཏོགས་གང༌། །ཤེས་དེ་འཇིག་རྟེན་ན་ཡོད་མིན། །ཞེས་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །སྒྲའི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་སྒྲའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པ་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་ཅན་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ནི་ཚད་མ་གཞན་ལས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡང་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་གྱི། གང་གིས་དེ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་དངོས་པོ་རྣམས་སྒྲའི་བདག་ཉིད་དུ་ག་ལས་གྲུབ། སུན་འབྱིན་པའི་ལན་གཞན་ཡང༌། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་སོ་སོ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྒྲའི་བདག་ཉིད་དེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པར་འགྲོ་བ་ན་དོན་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རམ། མ་ཡིན་པར་འགྱུར་གྲང༌། དེ་ལ་གལ་ཏེ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡུལ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚོན་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་དང་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། བྱ་བ་དང་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཟུང་ངོ༌། །འདི་རྣམས་ཀྱང་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །གཅིག་གི་རྣམ་པར་རིག་པར་ཡང་སྟེ། སོ་སོ་སྣང་བར་འགྱུར་ཞིང་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྒྲ་གཅིག་གི་ངོ་བོར་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་སྒྲའི་བདག་ཉིད་འདིར་རང་གི་མཚན་ཉིད་གསལ་བ་སོ་སོ་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ། ཚངས་པ་དུ་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོ་ཐ་དད་པ་ནི་དུ་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་དད་པ་དུ་མའི་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་དངོས་པོ་དུ་མའི་རང་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་གང་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་དེ་ཉིད་དེ། ཚངས་པ་མཆོག་ཀྱང་གཅིག་ཏུ་འདོད་དེ། དེས་ན་དམ་བཅའ་བ་ལ་ཁས་བླངས་པས་གནོད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །ཉེས་པ་
― DTG191_Page_0373 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ཡང། སྒྲ་ཡི་རང་བཞིན་རྟག་ཉིད་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྒྲ་རྟག་པ་ལས་འབྱུང་བ་ཉིད་དེ། འགྲོ་བ་སྒྲ་རྟག་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ན་སྒྲའི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱང་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དངོས་པོ་རྣམས་སྒྲ་དང་ལྷན་ཅིག་ཅིག་ཅར་གྲུབ་པ་ན་སྟེ། གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཕྱིར་གྱི་དོན་ནམ་དེ་དག་སྟེ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་ཅིག་ཅར་ཏེ། དེ་དག་ཅིག་ཅར་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཅིག་ཅར་བ་གྲུབ་ན་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ངོ་བོ་གཅིག་ནི་ཞིག་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ནིའི་སྒྲ་ནི་གོ་རིམས་མེད་པ་ལ་ནི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་རིམ་པ་གཞན་དུ་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བས་བྱས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་སྒྲའི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་མི་རིགས་སོ། །ཕྱོགས་གཉིས་པ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཅི་སྟེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྒྲ་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་རིམ་གྱིས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱུ་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཅིག་ཅར་ཁོ་ནར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་སྡོད་པ་ཡིན་ན། གང་གིས་ཅིག་ཅར་བར་མི་འགྱུར་བ་གལ་ཏེ་དེ་མ་ཚང་བ་མེད་ན་དེས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་གཞན་ལ་ལྟོས། གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གཅིག་པོ་དེ་ལས་སྒྲའི་རང་གི་ངོ་བོ་གཞན་ཐ་དད་པ་སྐྱེ་བར་ཁས་ལེན་པ་དེའི་ཚེ། ཚངས་པ་དེ་དོན་གྱི་ངོ་བོར་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དོན་གཞན་སྐྱེ་བ་ན་གཞན་དེའི་རང་བཞིན་དུ་མི་འཇུག་པ་དེའི་ངོ་བོ་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ནི་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དམ་བཅས་པའི་དོན་བརྟག་པར་མི་བྱའོ། །སྒྲའི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡི་ངོ་བོ་མི་ལས་ལོག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ནི་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་གཅིག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་རང་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་གནས་པ་
― DTG191_Page_0374 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཀྱིས་རིགས་མཐུན་པ་དང་མི་མཐུན་པ་ལས་ལྡོག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་ལ་ནི་རྟོག་པས་ཞེན་པ་རིགས་མི་མཐུན་པ་ལས་ལྡོག་པས་བྱས་བ་རྣམ་པ་གཅིག་དང་ལྡན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་དང་ཁམ་ཕོར་དང༌། བླུག་མ་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པར་ཐ་དད་པ་རྣམས་ལ་ཡང་འཇི་བའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ལས་ལྡོག་པས་བྱས་བ་འཇི་བའི་བདག་ཉིད་དུ་རྟོག་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གིས་བརྟགས་པ་དེ་ཡང་སྒྲའི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་སྒྲའི་ངོ་བོ་མ་དམིགས་ལ། མ་དམིགས་པ་ན་ཡང་ཇི་ལྟར་སྒྲའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པས་བཅད་པས་བྱས་པའི་སྒྲའི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་རྟོག །དེ་ཕྱིར་རྟོག་པའང་ས་བོན་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པའོ། །གང་ཡང༌། ཐམས་ཅད་ཡུལ་གཅིག་ཉིད་དང་ནི། །གཅིག་གི་རྣམ་པར་རིག་པར་འགྱུར། །ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ་གཞན་ཀྱི་ལུགས་ཀྱི་དོགས་པ་བསུ་བ་ནི། འོན་ཏེ་ཚངས་པའི་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་ཚངས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མི་འགྱུར་བ་དབྱེར་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟག་ཏུ་དོན་དམ་པར་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་མ་རིག་པའི་ལིང་ཏོག་གིས་བློའི་མིག་ཉམས་པ་རྣམས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་སྣ་ཚོགས་པ་བཞིན་དུ་རློམ་མོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་དག་པ་ལ། །རབ་རིབ་ཀྱིས་བསླད་སྐྱེ་བོ་ཡིན། །རབ་རིབ་སྣ་ཚོགས་དག་དང་ནི། །ལྡན་པ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་རློམ། །དེ་ལྟར་བདུད་རྩི་འགྱུར་མེད་པའི། །ཚངས་པ་འདི་ནི་མ་རིག་པས། །རྙོག་པ་བཞིན་དུ་འགྱུར་བ་སྟེ། །ཐ་དད་ངོ་བོར་རྣམ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ན་ཐམས་ཅད་ཡུལ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིག་པ་ཐ་དད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་མ་རིག་པས་བསླད་པ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལའང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ་གང་གི་ཕྱིར་ཚད་མའི་དབང་གིས་གཞལ་བྱ་ཡོད་པར་རྣམ་
― DTG191_Page_0375 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འཇོག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོའི་ཚངས་པ་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚད་མ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་དེ་ནི་མངོན་སུམ་གྱིས་དེ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཕན་པ་དང་མི་ཕན་པ་ཐོབ་པ་དང་སྤོང་བའི་རྟེན་ལས་ཐ་དད་པའི་སྒྲའི་ངོ་བོ་གཞན་སྣང་བ་ནི་མེད་ལ། མི་སྣང་བ་ཡང་ཇི་ལྟར་དེ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་སེམས་ཏེ། རིགས་པའི་ལམ་ལ་གནས་པས་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་མ་ངེས་པར་འགྱུར། འདི་སྙམ་དུ་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་ཁོ་ནས་དེ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་ཉིད་གསལ་བ་ཡིན་ཏེ། སྒྲའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་པ་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། འདི་ནི་རང་རིག་པ་དང་འགལ་ཏེ་འདི་ལྟར་ཡིད་གཞན་ལ་ཡང་ཡེངས་ཀྱང་མིག་གིས་གཟུགས་ལྟ་བ་ན། མངོན་པར་བརྗོད་པ་དང་མི་ལྡན་པ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་རྒྱས་པར་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ངེས་ན། ཤེས་དེ་འཇིག་རྟེན་ན་ཡོད་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དབྱེར་མེད་པའི་སྒྲའི་རང་བཞིན་གྱི་ཚངས་པ་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་དེ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིན་ན་འབྲས་བུའི་རྟགས་ཡིན་པའམ། རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཡིན་གྲང༌། མི་དམིགས་པ་ནི་དགག་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་ལ་དབང་དུ་བྱེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་འབྲས་བུའི་རྟགས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་ལས་འབྲས་བུ་འགའ་ཡང་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟག་པ་ནི་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དག་གིས་དོན་བྱེད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚངས་པར་བརྗོད་པའི་ཆོས་ཅན་དེ་ཉིད་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཅན་མ་གྲུབ་ན་དེའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་རང་རྒྱུད་དུ་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་གཞན་རྟགས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་དག་ལས་ནི་མ་གཏོགས་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རང་བཞིན་དང་འབྲས་བུ་ལས་མ་གཏོགས་པ་གཞན་བསྒྲུབ་བྱའི་དོན་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལ། འབྲེལ་པ་མེད་པའི་རྟགས་
― DTG191_Page_0376 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་དངོས་པོ་རྣམས་སྒྲའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྒྲའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཉིད་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། བརྫུན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་ཚངས་པ་སྒྲའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ལ། ལུང་ལས་ཀྱང་དེ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྟགས་ཡོད་མོད་ཀྱི། དེ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །ཡང་ན་ཡོད་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཡོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་རྟག་ཡོད་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གཞན་ཡང་ཚངས་པ་ཤེས་པ་ཙམ་གྱི་དོན་བྱེད་པར་ཡང་མི་རུང་བར་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །དེ་མི་རུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་ངོ་བོ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཉིད་སྟོན་པ་ནི་ཤེས་པ་གོ་རིམས་དང་ལྡན་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ཡང་དང་པོ་ཉིད་དུ་དབང་ཕྱུག་རྟག་པར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་བླང་བ་དང་དོར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་དེ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་སྡུད་པའོ། །གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ། །མོ་གཤམ་གྱི་བུ་དང་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ལ་དོན་བྱ་བ་བྱེད་པར་ནུས་པ་དང་བྲལ་བ་ལས་མ་གཏོགས་པ་རྒྱུ་མཚན་གཞན་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་འདི་སྐད་དུ། ཚངས་པ་མཆོག་གི་བདག་ཉིད་དེ་ནི་མངོན་པར་མ་ཐོབ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པའི་འབྲས་བུའི་ཆོས་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་ནང་གི་བྱེད་པ་ཅན་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་ངོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་ཡང་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གལ་ཏེ་རྣལ་འབྱོར་གོམས་པའི་ཤེས་པ་ལ་དེའི་བྱ་བ་ཡོད་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པས་དེའི་ངོ་བོ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་ན་འདི་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཙམ་དུ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དེའི་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པས་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་མཐོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་མ་གཏོགས་
― DTG191_Page_0377 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་པའི་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་གྱི་གནས་སྐབས་ན་རང་གི་བདག་ཉིད་གསལ་བའི་ངོ་བོ་དེ་གསལ་བ་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བར་བརྗོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་སྔར་རྣལ་འབྱོར་པ་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་ན་དེའི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་རྟག་ཏུ་གསལ་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ། འོ་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་ནམ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚངས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་བདག་ཉིད་གསལ་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཐམས་ཅད་ལ་འབད་བ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང༌། ཇི་ལྟར་ཁྱེད་ཀྱི་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཤེས་པ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡིན་ན་ཡང་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་འཛིན་པར་སྣང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡིན་ན་ཡང་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་རྒྱུད་རྣམ་པར་མ་དག་པ་རྣམས་ལ་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་དག་ལ་དེ་དེ་ལྟར་སྣང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་མ་དག་པའི་རྒྱུད་གཞན་འགའ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཚངས་པ་ཉིད་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་འོ་ན་ཐར་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཚངས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོར་སྣང་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཤེས་པ་གཞན་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་གྲོལ་བར་རིགས་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། ཁྱེད་ཅག་ལ་ནི་གང་གི་དབང་གིས་དེ་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་བ། དེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་མ་རིག་པ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཐ་མི་དད་པའི་མ་རིག་པ་དེའི་དབང་གིས་དེ་ཉིད་དེ་ལྟར་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ལེགས་པར་བཤད་པའོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་དེ་གསལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དེའི་མ་རིག་པའི་བདག་ཉིད་གསལ་བར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཐར་བ་མེད་པར་ཐལ་བ་ཉིད་ཆེས་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གིས་མ་རིག་པ་དང་བྲལ་བས་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་རྟག་པ་གཅིག་པུའི་ངོ་བོ་ཚངས་པ་མ་རིག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཡིན་ན། དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མ་རིག་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་མ་རིག་པ་ཐ་དད་པར་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ན་དེ་ལྟ་ན་ཡང་
― DTG191_Page_0378 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་བྱར་མེད་པའི་ཚངས་པ་ལ་དེ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་དེ་ལྟར་སྣང་བར་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་མ་རིག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་དེ་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་རིགས་ཏེ། དངོས་པོའི་ཆོས་ལ་གོ་སྐབས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་དབང་གིས་དེ་དེ་ལྟར་གསལ་བར་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་དོན་བྱ་བ་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ལ་ཡང་དངོས་མེད་ཅེས་མིང་བྱེད་ན་རྩོད་པ་མེད་དེ། དེ་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་ཉིད་མ་རིག་པ་ཡིན་ཏེ། བག་ཆགས་དེ་ཡང་ཧ་ཅང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ནུས་པ་ཡང་རྒྱུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་མ་རིག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་རྒྱུར་གྱུར་པ་སྔ་མ་སྔ་མས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཞེན་པའི་འབྲས་བུའི་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་དེ་ལྟར་གསལ་བར་རིགས་སོ། །མ་རིག་པ་དེ་ཡང་རྣལ་འབྱོར་གོམས་པའི་ཕྱིར་ནུས་པ་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་གོང་ནས་གོང་དུ་སྐྱེ་བའི་རིམ་གྱིས་བྲལ་བ་ལས་ཤེས་པའི་རྒྱུད་རྣམ་པར་དག་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་བྱང་གྲོལ་ཐོབ་པ། དེས་ན་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱེད་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚངས་པ་ནི་རྟག་པ་གཅིག་པུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་སྐབས་གཉིས་མེད་པའི་ཚངས་པ་ནི་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཅིག་ཐར་པ་ན་ཐམས་ཅད་ཐར་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། གཅིག་མ་གྲོལ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མ་གྲོལ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་མི་ཟློགས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་ན་བདག་ཉིད་གསལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་འདི་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། ཤེས་པ་ནི་གསལ་པའི་བདག་ཉིད་དུ་རང་རིག་པས་གྲུབ་པོ། །དེ་ལྟར་སྒྲའི་བདག་ཉིད་ནི་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཅི་སྟེ་རྣལ་འབྱོར་པ་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཚངས་པ་འདི་བདག་ཉིད་གསལ་བར་ཁས་ལེན་པར་
― DTG191_Page_0379 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་བྱེད་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྔར་མེད་པའི་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་དེ་ཚངས་པ་སྔར་གྱི་ངོ་བོ་མ་དོར་བར་ཕྱིས་རྣལ་འབྱོར་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ག་ལས་བྱུང་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་སྒྲའི་ཚངས་པ་སྨྲ་བ་ནི་ལོག་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ ། གཙོ་བོ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྔར་བཤད་པའི་སྐྱོན་གྱི་ལམ་འདི་ལ་ཡང་བསྒྲེ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ། འབྲས་དེ་ཡོད་ཕྱིར་རྒྱུ་ཡིས་ན། །བསྐྱེད་བྱ་མིན་ཏེ་རྒྱུ་རིག་བཞིན། །དེ་ཕྱིར་མངོན་འདོད་རྒྱུ་མིན་ཏེ། །བསྒྲུབ་བྱ་མེད་ཕྱིར་གཞན་དག་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་སྐྱོན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ལས་སྒྲའི་ཚངས་པ་བརྟག་པ་སྟེ་ལྔ་པའོ།། །།རིག་བྱེད་སྨྲ་བའི་གཞུང་ལུགས། གྲུབ་མཐའ་ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་འགོད་པར་བྱེད་དེ། དེ་དག་ནི་འདི་སྐད་དུ་སྐྱེས་བུ་གཅིག་ཉིད་འཇིག་རྟེན་མཐའ་དག་འབྱིན་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འཇིག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། འཇིག་པ་ན་ཡང་ཤེས་པའི་ནུས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མི་འཇིག་གོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། སྣལ་མ་རྣམས་ལ་བ་ཐག་བཞིན། །ཆུ་ལ་ཆུ་ཤེལ་ཇི་བཞིན་དང༌། །ལྕུག་མ་རྣམས་ཀྱི་བླག་ཤ་བཞིན། །དེ་ནི་སྐྱེ་ལྡན་ཀུན་གྱི་རྒྱུ། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་ཡང་བྱུང་བར་གྱུར་པ་དང་གང་ཡང་འབྱུང་བ་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནི་སྐྱེས་བུ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །དབང་ཕྱུག་ཆོས་མཚུངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་ཕྱུག་དང་ཆོས་མཚུངས་པ་སྟེ། གཉི་ག་ཡང་སྣ་ཚོགས་འབྱིན་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འཇིག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཙམ་ཞིག་ནི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། དབང་ཕྱུག་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ལས་ཐ་དད་པ་གཞན་ཡང་བདག་ལ་སོགས་པ་དང༌། འདུ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུར་འདོད་ལ། སྐྱེས་བུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི།། སྐྱེས་བུ་ཁོ་ན་རྒྱུར་འདོད་དོ། །གཉི་ག་ཡང་སྣ་ཚོགས་པ་འབྱིན་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་དངོས་པོར་ནི་མཚུངས་སོ། །གྲུབ་མཐའ་ཉེས་པར་བཤད་པ་ཡི། །རྗེས་འཇུག་བློ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་ལ་གྲུབ་མཐའ་ཉེས་པར་བཤད་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་
― DTG191_Page_0380 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བློ་ཡོད་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །བལ་གྱི་ལྟེ་བ་ནི་བ་ཐག་པ་རྐྱོང་ངོ༌། །འདི་དག་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སུན་འབྱིན་པ་རྩོམ་མོ། དབང་ཕྱུག་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པའི་མཐའ་ཅན་ལས་རང་བཞིན་གྱི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་འདི་སྐད་དུ་སྐྱེས་བུ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་པད་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཉེས་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་གཞན་དག་གིས་དབང་ཕྱུག་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་བརྗོད་པ་དེ་ལྟར་སྐྱེས་བུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེས་བུ་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལེན་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་དུ་མ་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །སུན་འབྱིན་པའི་རྣམ་པ་གཞན་ཡང་འདི་འདྲའི་བྱེད་པ་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་སྨོས་ཏེ། རྟོག་པ་སྔོན་དུ་གཏོང་བའི་འཇུག་པ་ལ་དགོས་པ་དང་ལྡན་པས་ཁྱབ་པ་དེ་བས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་འདི་ཡང་འགྲོ་བ་འགོད་པར་བྱེད་པ་འདི་འདྲ་བ་བྱེད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱིས་བསྐུལ་བས་མི་འདོད་ཀྱང་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་འདི་རང་དབང་ཅན་དུ་ཁས་བླངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་སྙིང་རྗེས་གཞན་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་དོན་དུ་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ། དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་སྤྲུལ་པར་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་གྱི། གཅིག་ཏུ་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་འབྱིན་པ་སྟེ་སྐྱེད་པའི་སྔར་བརྩེ་བར་བྱ་བ་སེམས་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར། རྗེས་སུ་བརྩེ་བ་གང་གི་དབང་གིས་འདི་བྱེད་པ་པོ་དང་འབྱིན་པ་པོར་རྟོག་པ་ཅི་ལ་དམིགས་ནས་དེའི་རྗེས་སུ་བརྩེ་བར་འགྱུར། གལ་ཏེ་ཡང་འདི་རྗེས་སུ་བརྩེ་བས་བྱེད་ན་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པ་གང་དག་རྟག་ཏུ་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ཅིའི་ཕྱིར་འཇིག་པར་བྱེད་དེ། གང་ཡང་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུད་ངན་སོང་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཉིད་འཇིག་པར་བྱེད་པར་ངེས་སོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་རྗེས་སུ་བརྩེ་བར་བྱ་བ་དེ་དག་གིས་མ་མཐོང་བའི་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་འཇིག་རྟེན་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པར་བྱེད་དོ་སྙམ་ན། དེ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་རང་དབང་ཅན་དུ་ཁས་
― DTG191_Page_0381 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བླངས་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །ནུས་པ་ཡིན་ན་འགའ་ལ་ཡང་མི་ལྟོས་པའམ། ནུས་པ་མེད་ན་ལྟོས་ནས་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་འདི་དེའི་རྒྱུ་ཉིད་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་མ་མཐོང་བ་ན་ལྟོས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཡང་མ་མཐོང་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ལྟོས་ན་བརྩེ་བ་དང་ལྡན་པར་མི་རིགས་སོ། །འོན་ཀྱང་དེ་དེ་ལ་བརྩེ་བའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱ་བ་ཉིད་དུ་རིགས་སོ། །བརྩེ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཚོལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་གཞན་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་རྗེས་སུ་བརྩེ་བས་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། རྩེད་མོའི་དོན་དུའོ། །འདི་ཡང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་རྩེད་མོའི་དོན་དུ་བསྐྱེད་ན་འདི་རང་དབང་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང༌། འཇིག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྩེད་མོའི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཐབས་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་རྩེད་མོ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཐབས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་བྱེད་པ་ལ་གལ་ཏེ་འདི་ནུས་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་དེ་དག་ཅིག་ཅར་ཁོ་ནར་བྱེད་པར་འགྱུར་ལ། འོན་ཏེ་དང་པོར་དེ་ལ་ནུས་པ་མེད་པ་དེའི་ཚེ་རིམ་གྱིས་ཀྱང་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། མི་ནུས་པའི་གནས་སྐབས་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་ནུས་པའམ་མི་ནུས་པ་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཆོས་གཉིས་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བྱ་བ་འདི་འདྲ་བ་རྩོམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དབང་ཕྱུག་ལ་ཡང་ཐུན་མོང་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གང་བློ་གྲོས་བཟང་པོས་གཞན་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་དོན་དུ་དབང་ཕྱུག་འཇུག་སྟེ། དཔེར་ན་དོན་བྱས་པ་ཐུག་པ་ཁ་ཅིག་བདག་ལ་ཕན་པ་དང་མི་ཕན་པ་ཐོབ་པ་དང་སྤོང་བའི་དོན་མེད་ན་ཡང་གཞན་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་དོན་དུ་འདོམས་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དབང་ཕྱུག་ཀྱང་བདག་ཉིད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་གི་འབྱོར་པ་སྟོན་ཅིང་སྲོག་ཆགས་རྣམས་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡང་ན་ནུས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་དུས་ནི་དཔྱིད་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་གསལ་བ་ལ་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་རྒྱུ་བ་དང་མི་རྒྱུ་བའི་
― DTG191_Page_0382 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་འགྱུར་བསྐྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་དབང་ཕྱུག་ཀྱང་འབྱིན་པ་དང༌། རྗེས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། སྡུད་པའི་ནུས་པ་རྣམས་གསལ་བ་ལ་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ལན་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་གཞན་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་དོན་དུ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་ལྷུར་བྱེད་པ་ན་འགྲོ་བ་གཅིག་ཏུ་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ཉིད་ལན་ཡིན་ནོ། །ནུས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཡང༌། འབྱིན་དང་གནས་དང་སྡུད་པ་ལ། །ཅིག་ཅར་ནུས་པ་གསལ་བ་ན། །འགྲོ་བ་ཅིག་ཅར་བྱེད་པར་འགྱུར། །དེ་ལྟ་མིན་ན་ནུས་གསལ་མིན། །དབང་ཕྱུག་འདི་ནི་ནུས་གསལ་བར། །རིམ་གྱིས་ཀྱང་ནི་འཐད་མ་ཡིན། །གལ་ཏེ་ནུས་གསལ་འདི་ལས་གཞན། །དངོས་པོ་གཅིག་ཏུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའི་སུན་འབྱིན་པ་འདི་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དུས་ནི་དཔྱིད་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་གསལ་བ་ལ་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་འཇུག་པ་ལ་ཉེས་པ་འདི་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གྲང་བ་དང་དྲོ་བ་ཐ་དད་པ་གཉིས་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་འཇིག་པ་ནི་དུས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཕྱིས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ།། འོན་ཏེ་འདི་འབྱིན་ལ་སོགས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསལ་བྱེད་པའི་ལུགས་ཀྱི་དོགས་པ་བསུ་བ་ཡིན་ཏེ། དེས་སྨྲས་པ། ལེགས་ལྡན་བྱེད་ནི་རྩེད་མོའི་དོན་དུ་འཇུག་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ས་ལ་སོགས་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་རང་གི་འབྲས་བུ་ལ་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་རང་བཞིན་ཉིད་དེ་འདྲ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་དབང་ཕྱུག་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །དེ་ཡང་འདི་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དེའི་བྱ་བ་ཙམ་དུ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ནུས་པ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཉེ་བའི་ཕྱིར་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །བློ་དང་ལྡན་པའི་ཁྱད་པར་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་དང་པོ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་མེ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། རང་རྒྱུའི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེ་ལ་སོགས་པའི་འོ། །འང་གི་སྒྲ་ནི་དབང་ཕྱུག་
― DTG191_Page_0383 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁོ་ནར་མ་ཟད་ཅེས་བྱའོ། །ངེས་པ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱས་པའོ། །འདི་སྙམ་དུ་བལ་གྱི་ལྟེ་བ་ཅན་ཅིའི་ཕྱིར་རང་གི་འབྲས་བུ་བརྒྱ་ལ་སོགས་པ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་པས་ཅིག་ཅར་མི་བྱེད་ན། བལ་གྱི་ལྟེ་བའམ་རང་བཞིན་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བ་ཐག་པ་རྐྱོང་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། སྲོག་ཆགས་ཟ་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར། །རེས་འགའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ངེས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །འདི་ནི་རྟག་པ་དང་གཅིག་པུའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་རང་གི་རྒྱུའི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བའི་ནུས་པ་རེས་འགའ་བ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་བརྩེ་བས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། རྩེད་མོས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་བློ་དང་མི་ལྡན་པ་གང་དུ་འགྲོ་བས་ཅི་ཞིག་ལྟར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། གལ་ཏེ་ཇི་ཞིག་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉ་པ་ལ་སོགས་པ་ཐ་མལ་པའི་སྐྱེས་བུ་ལས་འདིའི་ཚིག་ཇི་ལྟར་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པས་གཟུང་བར་འོས་པར་འགྱུར། བློ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ཉ་པ་ནི་ཉ་ཤོར་བའོ། །སྐྱེས་བུ་སུན་འབྱིན་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་གང་ཡང་དཔའ་བོའི་བུ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་གིས་འགྲོ་བའི་བྱེད་པ་པོར་བརྟགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་གསལ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། དཔའ་བུ་བདག་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་དཔའ་བུ་ནི་ཁྱབ་འཇུག་གོ །བདག་སྐྱེས་ནི་ཚངས་པའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་གཞན་གྱིས་འདོད་པའི་བློ་དང་ལྡན་པའི་དུས་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུང་ངོ༌། །ཇི་སྐད་དུ། དུས་ཀྱི་འབྱུང་བ་མིན་པར་བྱེད། །དུས་ཀྱིས་སྐྱེ་དགུ་སྡུད་པར་བྱེད། །དུས་ཀྱིས་གཉིད་ལོག་སད་པར་བྱེད། །དུས་ནི་འདའ་བར་དཀའ་བ་ཡིན། །ཞེས་སྨྲས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིད་ལོག་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་པའི་དུས་འཇིག་རྟེན་ན་ཐིམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་བློ་ངན་པས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་གཞན་དག་ཀྱང་སོགས་པ་སྨོས་པས་བསྡུའོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ལས་སྐྱེས་བུ་བརྟག་པ་སྟེ་དྲུག་པའོ།། །།བདག་གི་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞན་དག་ཀྱང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
― DTG191_Page_0384 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨོས་ཏེ། གཞན་དག་ཀྱང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པ་ཅན་དང༌། བྱེ་བྲག་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ནི་ལུས་དང་དབང་པོ་དང་བློ་ལས་ཐ་དད་པའི་བདག་ཅེས་བྱ་བའི་རྫས་འདོད་པ་དང༌། སྡང་བ་དང་འབད་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་དང༌། ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་འདུ་བའི་རྒྱུ་སེམས་མེད་པའི་ངོ་བོ་མི་འཇིག་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཐ་དད་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་དེའི་འབྲས་བུ་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པའི་ཟ་བ་པོར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་གལ་ཏེ་བདག་མེད་པར་འགྱུར་ན་དེའི་ཚེ་ཤི་ནས་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དེ་སུ་ཡིན། གཞན་གྱིས་བྱས་པ་གཞན་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་འབྲས་བུ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱས་པ་ཆུད་གསོན་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་འབྲས་བུ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་འདོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་གང་ཁོ་ན་བྱེད་པ་པོ་དེ་ཁོ་ན་ཟ་བ་པོར་ཁས་བླང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་བྱེད་པ་པོ་དང་ཟ་བ་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་ཡིན་ནོ། །ཡང་གལ་ཏེ་འདི་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་ན་དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་མི་ཤེས་པ་བྱེད་པ་པོར་རིགས་ཤེ་ན། སེམས་འབྲེལ་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་སེམས་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་སེམས་ཡིན་གྱི། ཇི་ལྟར་སེར་སྐྱ་པ་སྐྱེས་བུའི་རང་གི་ངོ་བོ་སེམས་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ལྟར་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་གལ་ཏེ་རྟག་པ་འདི་ཉིད་ཇི་ལྟར་བྱེད་པ་པོ་དང་ཟབ་པོ་མ་ཡིན་པའམ། ཇི་ལྟར་དེའི་སྐྱེ་བའམ། འཆི་བའམ། གསོན་པ་རྣམ་པར་འཇིག་སྟེ། རྟག་པ་དང་གཅིག་པུའི་ངོ་བོ་ལ་ནི་འདི་ཐམས་ཅད་རུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། ཤེས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཤེས་པ་དང༌། འབད་པ་དང༌། བྱེད་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བདག་དེ་ལ་འདུ་བ་ནི་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དོ། །བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང་འདུ་བ་ནི་ཟ་བ་པོ་ཉིད་དོ། །རིས་མཐུན་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། ལུས་དང༌། དབང་
― DTG191_Page_0385 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་དང༌། བློ་དང༌། ཚོར་བ་སྔ་ན་མེད་པ་དག་དང་འབྲེལ་པ་ནི། བདག་དེའི་སྐྱེ་བ་ཡིན་པར་བརྗོད་དོ། །རིས་མཐུན་པ་ནི་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གོ །ཚེར་བ་དག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དང་གི་སྒྲས་ལུས་དང་དབང་པོ་དག་སྡུད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ལུས་དང་དབང་པོ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དེའི་འབྲེལ་པའོ། །བློ་དང་ཚོར་བ་དག་ནི་འདུ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་ལྡན་པ་དང་ལྡན་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཡང་ལྡན་པ་དང་ལྡན་པ་ཡོད་དོ། །དེའི་མ་མཐོང་བས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་རྣ་བའི་བུ་ག་ནི་བདག་དང་ལྡན་ལ། དེ་དང་ཡང་ནམ་མཁའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣ་བ་དང་ལྡན་ནོ། །སྔར་ཐོབ་པ་སྟེ། སྔོན་ཉེ་བར་བླངས་པའི་ལུས་དང༌། དབང་པོ་དང༌། བློ་དང༌། ཚོར་བ་རྣམས་དང་བྲལ་བ་ནི་འདིའི་འཆི་བར་བརྗོད་དོ། །དེའི་གསོན་པ་ནི་ལུས་དང་བཅས་པ་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་ལྟོས་པའི་ཡིད་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འཚེ་བ་ནི་ལུས་དང་མིག་ལ་སོགས་པ་ལ་གནོད་པའི་ཕྱིར་བདག་འདི་ལ་འཚེ་བར་རྟོག་སྟེ་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་འབྲས་བུའི་རྟེན་དང་བྱེད་པ་པོ་ལ་གནོད་པ་ནི་འཚེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུའི་རྟེན་ནི་ལུས་ཏེ། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།། བྱེད་པ་པོ་ནི་དབང་པོ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་དམིགས་པའི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་བདག་འདི་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ། རེ་ཞིག་རྣ་མ་ཕུག་པ་ཚད་མ་བྱེད་པ་ནི་བདག་ཅག་གི་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པར་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཡུལ་དང༌། ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་བྱའི་ཡུལ་ཅན་བདག་གི་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། ཉེ་བར་འཇལ་བ་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ངོ་ཤེས་པ་དང༌། གྲུབ་པས་མཐོང་བ་དང༌། གཙུག་ལག་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། མ་ངེས་པ་དང༌། རྨི་ལམ་དང༌། རྨི་ལམ་གྱི་མཐའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་ནི་བདག་གི་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་རིག་པར་བྱེད་པས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་རྒྱུ་ལ་རག་ལས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པ་དང༌། རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་དང༌། ཤིན་ཏུ་མྱུར་བ་དང༌། འཇིག་པ་ཉིད་དང༌། འདུས་བྱས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། ཤེས་པ་
― DTG191_Page_0386 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཡིན་པ་དག་གི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་གཞན་གྱི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པས་ནི་ཞིག་པའི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པར་ཁྱད་པར་མེད་པ་ནི་སྔར་བཤད་པ་དྲུག་གོ །ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་པོ་ད་དག་གི་ཡུལ་ནི་རྫས་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ལས་རྣམས་སོ། །ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ནི་སྤྱི་དང༌། ཁྱད་པར་དང༌། འདུ་བ་རྣམས་སོ། །དེ་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་བྱའི་ཡུལ་ཅན་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་གང་དག་ལ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །མངོན་སུམ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། ཉེ་བར་འཇལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཟླས་དབྱེ་བར་བསྟན་ཏོ། །གྲུབ་པས་མཐོང་བ་ནི་གང་སྐར་མ་ཤེས་པའི་བསྟན་བཅོས་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ནི་གྲུབ་པ་རྣམས་ཀྱི་མཐོང་བའམ། མཐོང་བ་གྲུབ་པ་ཡིན་པས་གྲུབ་པ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཙུག་ལག་ནི་སྤོབས་པའི་ཤེས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་སྔར་བདག་གི་སྤུན་ཟླའི་ངོ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཡང་ཕལ་ཆེར་དྲང་སྲོང་རྣམས་ལས་འབྱུང་བས་གཙུག་ལག་ཅེས་བྱའོ། །ཐེ་ཚོམ་ནི་ཡིད་གཉིས་སོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་བཟློག་པའོ། །མ་ངེས་པ་ནི་ཡུལ་མ་ངེས་པའོ། །དང་པོ་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ནི་རྨི་ལམ་མོ། །རྨི་ལམ་གྱི་མཐའ་ནི་དེའི་ཡུལ་ལ་རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཤེས་པ་གཞན་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་བླའོ། །ཚད་མ་དེ་དོན་གྱིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་གི་ཞེས་བྱ་བའི་ཤེས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལུས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་སོགས་ཀྱི་སྒྲས་བློ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། ཚོར་བ་རྣམས་གཟུང་ངོ༌། །ཤེས་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚོན་པ་སྟེ། རྒྱུ་ལ་རག་ལས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལས་ཀྱང་གཞན་པ་དག་ཀྱང་གཟུང་བར་བྱའོ། །བདེ་བྱེད་བདག་པོ་ཡང་ཚད་མ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་བྱེད་དེ། འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འགའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ཡོད་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་སྟོན་པ་ནི་འདོད་པ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དངོས་པོ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དངོས་པོ་ཡོད་པའི་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གསལ་བྱེད་པས་ཚད་མ་
― DTG191_Page_0387 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྦྱོར་བ་ནི་ལྷ་སྤྱིན་གྱི་གཟུགས་དང༌། རོ་དང༌། དྲི་དང༌། རེག་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་གཅིག་དང་དུ་མ་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཏེ། བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཤེས་པས་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བརྡ་བྱས་པ་རྣམས་གར་མཁན་གྱི་སྨིན་མ་བསྐྱོད་པ་ལ་ཅིག་ཅར་སྐྱེས་བུ་དུ་མའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །འདིའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་གར་མཁན་སྨིན་མ་བསྐྱོད་མ་ཐག་ཏུ་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་གོས་འཕང་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་བརྡར་བྱས་པ་མང་པོ་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་དུ་མ་ཤེས་པ་དུ་མར་གྱུར་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་སྨིན་མ་བསྐྱོད་པ་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་གིས་མཐོང་ངོ༌། །བདག་གིས་མཐོང་ངོ་ཞེས་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ཡང་སྣ་ཚོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཅིག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་གཅིག་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་ཅེས་བྱའོ། །དང་པོར་མཚམས་སྦྱོར་བ་ངས་མཐོང་ངོ༌། །ངས་ཐོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་ཤེས་པ་གཅིག་གི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་བྱས་པ་ཡིན་ལ། གར་མཁན་གྱི་སྨིན་མ་བསྐྱོད་པ་ནི་ཤེས་པ་རྣམས་ཡུལ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ནི་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དོན་གཅིག་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ནི་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཚད་མ་དེ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་སོགས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གོ་བར་སླའོ། །འདི་ནི་དེའི་སྦྱོར་བ་གཞན་ཡིན་ཏེ། བདག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི་ལུས་དང༌། དབང་པོ་དང༌། ཡིད་དང༌། བློ་དང༌། ཚོར་བའི་ཚོགས་ལས་མ་གཏོགས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་གྲངས་ངེས་པ་ལས་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ན་གཅིག་གི་ཚིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་བཞིན་ནོ། །དེ་འཆད་པ་ནི་འདི་ལྟར་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྣམ་གྲངས་ངེས་ལས་ཐ་དད་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློ་དང་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་གྲངས་གྲུབ་པའི་བློ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ལས་ཐ་དད་པ་ཡིན་པ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་དོན་བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །གང་ཡང་དེ་ལྟར་ཡོངས་ངེས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་ངེས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་གཅིག་གི་ཚིག་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་བདག་
― DTG191_Page_0388 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ནི། གསོན་པའི་ལུས་འདི་ནི་བདག་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྲོག་ལ་སོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི། གསོན་པོ་ཡིན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ལ་བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གསོན་པོའི་ལུས་འདི་ལའམ། ཡང་ན་བདག་འདི་ལ་བདག་མེད་པ་དང་རང་བཞིན་མེད་པ་མེད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཡོད་པར་གྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅི་སྟེ་རྟག་པ་ཉིད་དང་ཁྱབ་བདག་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ། རེ་ཞིག་རྣམ་ཕུག་པ་ཚད་མ་སྟོན་པ་ནི། དེ་མ་ཡིན་པའི་དུས་སུ་ངའི་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ནི། མའི་ལྟོ་ནས་བྱུང་མ་ཐག་པའི་དུས་ཀྱི་བདག་གི་དང་པོའི་རིག་པར་བྱེད་པའི་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དག་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ངའི་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་གི་དང་པོའི་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཕྱོགས་སུ་བྱའོ། །འདི་ཡང་རྟག་པ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་པའོ། །ད་འདི་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི། ཤེས་པ་ཕྱི་མ་ཐམས་ཅད་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དང་པོ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཕྱིས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་དེའི་དང་པོ་ནི་དེའི་དང་པོའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱབ་པ་ཉིད་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་སྟོན་པ་ནི། ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། ཡིད་ལོག་པར་རྟོགས་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཆེས་རིང་དུ་གནས་པ་རྣམས་ནི་ངའི་བདག་དང་ལྷན་ཅིག་འབྲེལ་པ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ཅན་ཉིད་དང༌། ཤུགས་དང་ལྡན་པ་དང༌། གཞན་ཉིད་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། ཕན་ཚུན་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་དག་གི་ཕྱིར་ངའི་ལུས་པོ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྟོན་པ་ནི་ཡུལ་ཐག་རིང་པོར་འཇུག་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མཇུག་སྡུད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དོ། །སྒྲུབ་བྱེད་དང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངའི་ཞེས་བྱ་བའི་ཤེས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་དེ། ཁྱེད་ཅག་གི་ཤེས་པ་རྣམས་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ཁྱེད་ཀྱི་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་ལས་
― DTG191_Page_0389 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་སྐྱེས་བུ་གཞན་གྱི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་མཐུན་པའི་དཔེ་དེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གསལ་བར་བྱེད་པ་ལྟོས་མེད་པར། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་གཞན་དང་འབྲེལ་བའི་ཤེས་པ་ཡང་གསལ་བར་བྱེད་པ་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པར་རང་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་སྟེ། དེས་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་རིག་པར་བྱེད་པས་རིག་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱས་དཔེ་འདི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། ཅི་སྟེ་ཡང་གཞན་དག་གིས་སེམས་ཙམ་དཔེར་བརྗོད་པར་མི་འདོད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཡུལ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་གང་ལས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་དེའི་རྣམ་པ་སྐྱེ་བ་དེ་འདིར་དཔེར་བརྗོད་པར་འདོད་དོ་སྙམ་ན། དེ་ཡི་རྣམ་པར་ཉེར་བསྒྱུར་བས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་གང་རང་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་པ་རིག་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་གཞན་དང་བྲལ་བ་སྐྱེ་ལ། དེས་ན་ཐེ་ཚོམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅི་སྟེ་དེ་ཡང་རང་ལས་ཐ་དད་པའི་རིག་པར་བྱེད་པས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། གཞལ་བྱ་ཉིད་དང༌། དྲན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་ན་དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལས་བཟློག་པ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བཟློག་པ་མ་ངེས་སོ། །ཤེས་པ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མས་ཉམས་སུ་མྱོང་ན་ཡང་ཐུག་པ་མེད་དོ། །གསལ་བ་མི་གསལ་བ་ཅན་ནི་ཡུལ་དུ་མི་འགྲུབ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཡུལ་གཅིག་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པའི་རྒྱུད་པ་ཁས་བླངས་ན་སྐྱེས་བུའི་ཚེ་མཐའ་དག་དགོས་སོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་ཐུག་པ་མེད་པས་འཇིག་པས་ཤེས་པ་ཅུང་ཟད་ཅིག་རང་རིག་པའི་ངོ་བོར་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་ན། དེའི་ཚེ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་རྣམས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་གཞན་དག་ལ་ཡང་རང་རིག་པ་ཉིད་ཁས་ལན་པ་ལ་སྡང་དུ་ཅི་ཡོད། ཅི་སྟེ་ཡང་དེ་ནི་རིག་པ་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འདོད་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ན་ཤེས་པ་སྔ་མ་
― DTG191_Page_0390 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྔ་མ་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲུབ་སྟེ། གསལ་བ་མི་གསལ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཡུལ་ཡང་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པར་སྨྲ་བ་གང་དག་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རང་ཉིད་གསལ་བ་ཡིན་གྱི། ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་པ་དེ་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་ཚང་པའི་ཉེས་པ་གཡོ་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ད་བཞིན་དུ་རྒྱུ་ལ་རག་ལས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲུབ་པར་བྱད་པ་གཞན་དག་ལ་ཡང་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཅན་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་དེ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་དོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཡང་སྐབས་སུ་བབ་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་པ་ལ་ཡན་ལག་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ངའི་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་ནི་ངའི་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་རིག་པར་བྱེད་པས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅམ་ཞིག་གིས་ཅི་ཞིག་མ་རྟོགས། མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བས་ཆོས་ཅན་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡང་དོན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ངའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཙམ་ཞིག་ཁོ་ནས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཆོས་ཅན་ཕྱིར་རྒོལ་བདག་ལམ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་རྣམས་གཞི་མ་གྲུབ་པ་ཁོ་ནའོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་འབྲས་བུ་མེད་པའི་ཁྱད་པར་བླངས་ནས། དེ་བསྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་སྒྲུབ་བྱེད་གཞན་ཉིད་བརྗོད་པ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན། སྐབས་ཀྱི་དོན་ལས་སྐབས་མ་ཡིན་པ་མ་འབྲེལ་པའི་དོན་ཅན་དོན་གཞན་ནི་ཚར་གཅད་པའི་གནས་སུ་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ། འདི་ལྟར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་རྒྱུ་ཙམ་ཞིག་སྒྲུབ་ན། དེའི་ཚེ་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་སྟེ། ཁོ་བོ་ཅག་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་མེད་པར་ནི་མི་འདོད་དེ། གཞི་ཡི་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས། །ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་རྟོག་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨྲ་བར་བྱེད་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅི་སྟེ་གཞིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་སྒྲུབ་ན་དེའི་ཚེ་དམ་བཅས་པའི་དོན་རྗེས་སུ་
― DTG191_Page_0391 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔག་པས་གནོད་པའི་ཕྱིར་དེས་གཏན་ཚིགས་ལ་ཁྱབ་པ་མི་འགྲུབ་པོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། གལ་ཏེ་དེ་རྟེན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་གཞི་ནི་དེའི་རྟེན་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་ལུས་ཅན་ཐུར་དུ་ལྟུང་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ན་ལྟུང་བའི་གེགས་བྱས་པས་རྟེན་དུ་བརྟག་ན། གང་དག་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟུང་བས་སྟོང་པ་དེ་དག་ལ་འོག་ཏུ་ལྟུང་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། ཅི་ཞིག་བྱེད་པ་ན་བདག་ལ་སོགས་པ་རྟེན་དུ་འགྱུར། འོན་ཏེ་དཔེར་ན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཅུང་ཟད་མི་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱང་རྒྱ་ཤུག་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་མ་ཡིན་ནམ། དེ་བཞིན་དུ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རྒྱ་ཤུག་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལྟུང་བའི་གེགས་དག་བྱེད་ཕྱིར་རམ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་ལའོ། །ཁྱད་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་མའི་ཕྱོགས་ལའོ། །ཁྱད་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་དང་ཡུལ་མཚུངས་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་རྣམ་པ་འདི་གཉི་གཡང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་ལ་རྟེན་འགའ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་དངོས་པོ་ཡོད་པའི་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་དེ་ནི་དོན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་གཅད་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་པའི་ངོ་བོ་མེད་པ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་འཇིག་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་གཅད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་ཡོད་པའི་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་དོན་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ན། ཇི་ཙམ་དུ་དེ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དག་གིས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་རྒྱུ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། སྦྱོར་བ་ནི་གང་དངོས་པོ་མེད་བ་དེ་ནི་འགའི་ཡང་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་ནོ། །འཇིག་པ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་བྱེད་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །འབྲས་བུ་ཡིན་ན་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འདིར་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མའོ། །གཞན་ཡང་ཁྱེད་ཅག་ཁས་བླངས་པ་དང་འགལ་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་རྒྱུ་དང་འདུ་བས་སམ། ཡོད་པ་དང་འདུ་བས་བདག་ཐོབ་པ་ཞེས་
― DTG191_Page_0392 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྗོད་པ་ནི་ཁྱེད་ཅག་གི་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །རྫས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་འཇིག་པ་ལ་ནི་རང་གི་རྒྱུ་ལ་འདུ་བ་འམ། དེ་ལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ངོ་བོ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་འདི་ན་འདི་རྫས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སྟོན་པ་དང་དངོས་པོར་ཡང་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་རྣམ་པར་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་དོན་མེད་དོ། །གཟུགས་སོགས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མ་རིག་པ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ངས་མཐོང་ངོ༌། །ངས་ཐོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་པ་པོ་གཅིག་གི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཤེས་པ་རྣམས་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་འདི་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དངོས་པོ་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་འཁྲུལ་པས་བྱེད་པ་པོ་གཅིག་ཏུ་མངོན་པར་རློམ་པས་མཚམས་སྦྱོར་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་ལས་དངོས་པོ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་སྐད་ཅིག་མ་མང་བོ་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། ནུས་པའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ནུས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་དོན་དུ་མ་ཡིན་ཡང་གཅིག་གི་རྣམ་པར་མཚམས་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུ་གཅིག་ནི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་སླེ་ཏྲེས་ལ་སོགས་པས་རིམས་ལ་སོགས་པ་ཞི་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འོག་ནས་རྒྱས་པར་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་འདིའི་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཇི་ལྟར་ངེས་ཤེ་ན། གཟུགས་དང་སྒྲ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་བདག་ལ་སོགས་པ་རྟག་པ་གཅིག་པུ་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའི་དུས་སུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་འབྲས་བུ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་དེ་དག་ཡིན་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་དེ་དག་གིས་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་དང་འགལ་ཏེ། རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཅིག་ཅར་ཁོ་ནར་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་པ་ནི་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འགའ་ཞིག་གིས་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་སྤྱིར་གཅིག་རྒྱུ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཙམ་སྒྲུབ་ན། དེའི་ཚེ་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། རྣམ་
― DTG191_Page_0393 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་གཅིག་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཤེས་པ་གཅིག་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་སྟེ། མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་གཅིག་ལས་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་སྐྱེ་བ་གསལ་པོར་ཤེས་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་ཁོ་ནའི་ཚེ་གར་མཁན་གྱི་གཟུགས་མཐོང་བ་དེ་ཁོ་ནའི་ཚེ་རྔ་ཟླུམ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ཐོས་ཤིང༌། ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་པའི་དྲི་སྣོམ་པ་དང༌། ག་ཕུར་ལ་སོགས་པའི་རོ་མྱང་བ་དང༌། བསིལ་ཡབ་ཀྱི་རླུང་ལ་སོགས་པའི་རེག་བྱ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། ཡིད་ཀྱིས་གོས་སྤྱིན་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་བྱེད་དོ། །མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་མྱུར་བར་རྒྱུ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། མི་གསལ་བར་སྣང་བར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཁྱེད་ཅག་གིས་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མཚམས་སྦྱོར་བ་ལ་ཅིག་ཅར་བཟུང་བར་མངོན་པར་རློམ་པ་འདི་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡང་དྲན་པས་བྱས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་འདས་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཅིག་ཅར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་འདི་ནི་གསལ་བ་ཁོ་ནར་རིག་གོ །གཞན་ཡངས་རལ་སོགས་པ་ཡི་གེ་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ས་ར་རས་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་ཡང་ཆོས་ཅིག་ཅར་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། དེ་ལྟར་ཡིན་དང་འགའ་ཞིག་བཟུང་ཡང་རིམ་པར་ངེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ཡང་འགོ་ནས་རྒྱས་པར་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་གསལ་བ་ཞེས་སྨོས་པས་ལན་ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་རྟག་པ་དང༌། གཅིག་པུའི་དངོས་པོའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་དག་ནི་གཅིག་གི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་ཁྱབ་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ནི། རིམ་བཞིན་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་རྗེས་ཤུགས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །དེ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་དག་རྒྱུ་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཉེ་བ་དེ་དག་ནི་ཅིག་ཅར་འབྱུང་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཚོགས་པ་ཚང་བ་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བའི་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ལྷ་སྤྱིན་གྱི་གཟུགས་ལ་
― DTG191_Page_0394 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ཡང་རྒྱུ་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཉེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བཟློག་པ་ཡིན་ནོ། །དཔེ་ཡང་བསྒྲུབ་བྱ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། གར་མཁན་གྱི་སྨིན་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གར་མཁན་གྱི་སྨིན་མ་བསྐྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཅིག་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དུ་མ་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཇི་ལྟར་དེ་སྒྲ་གཅིག་གི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལ་གཅིག་ཏུ་བཏགས་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འོན་ཏེ་བཏགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་གཅིག་ལ་ཉེར་སྦྱོར་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སྨིན་མ་བསྐྱོད་པ་འདི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུ་གཅིག་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཐ་དད་ཀྱང་སྒྲ་གཅིག་གི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྟག་པ་གཅིག་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བར་འདོད་དེ། དེས་ན་དཔེ་བསྒྲུབ་བྱ་དང་བྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་བསྒྲུབ་བྱ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་སྟེ། ཤེས་པ་གཅིག་གི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་འདུ་བྱེད་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མར་གྱུར་པ་རྣམས་གཅིག་ཏུ་ཡོད་པར་གདགས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་ཇི་ལྟར་བདག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ། ངེད་ཀྱི་བློ་དང་སེམས་སོགས་ཀྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཚིག་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བློ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ནི་བློ་ནི་སེམས་དང་ཤེས་པའོ། །དབང་པོ་ནི་ཨ་ཀྵི་དང༌། ཚོར་བ་ནི་རིག་པའོ། །ལུས་ནི་སྐུ་དང་ལུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་ཡང་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ལུགས་ལ་དེ་ལས་ཐ་དད་པའི་དང་པོའི་དངོས་པོ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་གཏན་ཚིགས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་འདི་ཉིད་དོགས་པར་བྱས་ནས། རྣམ་གྲངས་ངེས་པར་གྲུབ་པ་ལས་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་དེའི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པ་མ་
― DTG191_Page_0395 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ནམ། དེ་ཇི་ལྟར་མ་ངེས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ལ་བརྗོད་པ། གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འདི་ནི་མ་གྲུབ་པོ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། སེམས་ཉིད་ང་རྒྱལ་གྱི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བདག་ཅེས་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཉེ་བར་བཏགས་ཏེ་ཐ་སྙད་དུ་བྱས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་གང་ཡང་གསལ་བྱེད་པས་དངོས་ཀྱི་དོན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་བཏགས་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བཤད་པ་དེ་ནི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གཟུང་བར་བྱའོ། །འདི་ཉིད་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་གསལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མ་གྲུབ་པོ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡུལ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་ནས་གཏན་ཚིགས་འདི་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་བློ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་དོན་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་ན། དེའི་ཚེ་ཁྱབ་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་འདི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དོན་དམ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྒྲའི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བདག་གི་སྒྲ་འདི་ཡུལ་མེད་པ་ཡིན་པས། ཇི་ལྟར་གཏན་ཚིགས་བསྒྲུབ་བྱས་ཁྱབ་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །ཁྱད་པར་དང་བཅས་པ་ཡིན་ན་ཡང་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་གྱི་པདྨ་སོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་གཏན་མེད་པ་ལ་འགའ་ཞིག་གིས་བྱེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་སྦྱོར་བ་དེའི་ཚེ་གཉི་ག་ལ་གྲུབ་པའི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་སྒྲ་ཐ་དད་པ་ཡིན་ན་ཚིག་གཅིག་ཡོད་དེ། ལུས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་དངོས་པོའི་ཡུལ་ཉིད་མ་ཡིན་པས་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ཉེ་བར་བརྗོད་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་སྦྱོར་བར་ནུས་ཤེ་ན། བརྡ་ཙམ་གྱིས་ནི་འཇུག་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རང་དབང་ཅན་འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཡོད་པ་བརྡ་དེ་ཙམ་གྱིས་འབྱུང་བའི་
― DTG191_Page_0396 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚིག་འདི་དག་ཇི་ལྟར་དེ་འགའ་ཞིག་ཏུ་འཇུག་པའི་རྒྱུན་བཟློག་པར་འགྱུར། ཅི་སྟེ་ཡང་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱི་ཚིག་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བརྗོད་པར་འདོད་དོ། །དེས་ན་འཁྲུལ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བདག་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དག་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྒྲ་རྣམས་བརྡ་མེད་པར་རང་བཞིན་གྱིས་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་བྱང་བ་ཡང་དེ་ལས་དོན་རྟོགས་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། རང་གི་འདོད་པས་སྦྱོར་བ་མེད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བརྡ་དོན་མེད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་སྣང་བྲལ་གྱིས་ཁྱད་པར་མེད་པའི་གཞིའི་དངོས་པོ་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་ཤེས་བྱའི་ཡུལ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་གཞན་མེད་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པར་ཁྱད་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་དང༌། ཁྱབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་གསོན་པོའི་ལུས་པོ་འདི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་དེ་ལ། གལ་ཏེ་བདག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་བདག་དང་ལྷན་ཅིག་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དམ། དེ་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་འགའ་ཞིག་གྲུབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ་བདག་ལོག་པ་ན་ལུས་ལ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ལྡོག་པར་ཐལ་བ་རིགས་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་གྱི། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ལོག་ན་གཞན་ལྡོག་པར་ཐལ་བ་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལོག་པ་ན་དེ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པ་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ལྡོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལོག་པ་ན་དེ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་སྲོག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་གིས་ཐལ་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་ན་མ་ངེས་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཁྱོད་ལ་ཡང་བདག་ལོག་པ་ན་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ལྡོག་པར་ཐལ་བ་ནི་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འབྲེལ་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་འབྲེལ་པ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་སྙམ་
― DTG191_Page_0397 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན། འདི་ལ་རེ་ཞིག་དེའི་བདག་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་དག་ཐ་དད་ཁས་ལེན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་ཐ་དད་པར་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་རྟག་པ་དང༌། མ་ཁྱབ་པ་དང༌། ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ལ། བདག་ནི་དེ་དག་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། སྲོག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཅིག་ཅར་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལས་མ་གཏོགས་པའི་འབྲེལ་པ་གཞན་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འབྲེལ་པ་དང་བྲལ་བའི་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ལུས་དེ་གསོན་པོས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ལུས་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ལྡོག་སྟེ་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དོ། །དེས་ན་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་འདོད་པ་དང༌། སྡང་བ་དང༌། འབད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གི་རྟགས་ཉིད་དུ་གཞན་དག་གིས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་བཀག་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། འབྲེལ་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དག་གང་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པ་དེ་དག་ནི་དེའི་གོ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཏིལ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆུ་སྐྱར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །སྲོག་ལ་སོགས་པ་ཡང་བདག་ལ་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའོ། །མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འབྲེལ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་གོང་དུ་བཀག་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གོ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་ཡང་བྱེད་པ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་བྱེད་པ་པོ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་མ་གྲུབ་པ་སྟེ། མིག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་དོན་དམ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་སྟེ། ཐམས་ཅད་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་ལ་རྒྱུའི་དངོས་པོར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱེད་པ་པོ་དང་བྱེད་པའི་ལས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ནི་རང་གི་འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་
― DTG191_Page_0398 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེད་པ་པོ་ཙམ་སྒྲུབ་ན་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་སྟེ། ལུས་ལ་སོགས་པ་བརྟགས་པའི་བྱེད་པ་པོ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པའི་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་བྱེད་པ་པོ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཡང་མིག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་འབྲེལ་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང། སྐྱེས་མ་ཐག་པའི་དང་པོའི་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ། དེ་ལྟར་སྒྲུབ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དང་པོའི་ཤེས་པ་བཞིན་ངའི་ལུས་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཏེ། བདག་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ཡང་གསལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ལེགས་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པའི་ལུགས་ཀྱིས་དོགས་པ་བསུ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲ་སྟེ། བདག་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྟགས་དང་རྟགས་ཅན་གྱི་འབྲེལ་པ་དྲན་པ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་ངའོ་སྙམ་པའི་ཤེས་པ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་མངོན་སུམ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་ཁོ་ན་ཡུལ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། དེ་ནི་མི་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དོ། །བདག་ང་རྒྱལ་གྱི་ཡུལ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་སྟེ། དེའི་རྣམ་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་གང་གི་རྣམ་པས་སྟོང་པ་དེ་ནི་དེའི་ཡུལ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་མིག་གི་ཤེས་པ་སྒྲའི་ཡུལ་ཅན་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །ངའོ་སྙམ་པའི་ཤེས་པ་ཡང་བདག་གི་རྣམ་པས་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའོ། །གཏན་ཚིགས་འདི་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། དེ་ལ་རྟག་དང་ཁྱབ་བྱེད་སོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ལྟར་བདག་ནི་རྟག་བ་དང༌། ཁྱབ་པ་དང༌། སེམས་པ་མེད་པ་ཅན་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་འདོད་ལ། ངའོ་སྙམ་པའི་ཤེས་པ་འདི་ལ་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ཡང་མི་མངོན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ཐ་དད་པར་བདག་དཀར་ཤམ་མོ། །མི་
― DTG191_Page_0399 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་བའོ། །རིད་པའོ། །ཚོར་བ་དྲག་པོས་གཟིར་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རེག་པས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཁ་དོག་དཀར་ཤམ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་འདིར་ཤེས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ལུས་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རེག་པས་བསྐྱེད་པའི་ང་རྒྱལ་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་སོ། །གསལ་བར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསལ་པོར་ཏེ་འཁྲུལ་པ་མེད་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་གང་ཡང་གསལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་གནས་ཀྱི་ལུས་ལ་བདག་འདི་ཉེ་བར་འདོགས་ཏེ། དཔེར་ན་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གཡོག་ལ་རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ་ང་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ན་བདག་གི་གཡོག་པོ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་འདི་ཕལ་པ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་འཁྲུལ་པས་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ན་སེང་གེ་དང་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་དག་ལ་དངོས་དང་བཏགས་པས་དེ་གཉི་ག་ཡང་སེང་གེའོ་སྙམ་དུ་བློ་མི་འཁྲུལ་པར་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ངའི་ལུས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་ཐ་དད་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལ་ངའོ་སྙམ་པ་ནི་འཁྲུལ་པས་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་ལ་ཡང་འཁྲུལ་པས་འཇུག་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཡང་ངའི་བདག་ཅེས་ཐ་དད་པར་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་བཏགས་པའི་ཐ་དད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གཅིག་ཤེས་པ་ལ་ཡང་མཚུངས་སོ། །འོ་ན་བདག་དཀར་ཤམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་འདི་དངོས་ཡིན་ལ་རག་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་འདིའི་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ངོ་བོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དཀར་ཤམ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་དེའི་རྣམ་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ང་རྒྱལ་གྱི་ཡུལ་བདག་ཡིན་པར་མི་རིགས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་རྩོད་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཡང་མི་རིགས་སོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུ་ཡང་བདག་ཏུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ཡོད་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དེའི་ཡོད་པ་དང་རྟག་པ་དང་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་སྙ་མ་དུ་ཇི་ལྟར་
― DTG191_Page_0400 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱེད་ཅག་གིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཀྱང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེའི་རང་བཞིན་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྩོད་པ་འཇུག་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་ལ་ཡང་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་མངོན་སུམ་གྱིས་གཟུང་ན་ཡང་དེ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་སོགས་པ་རྩོད་པ་རིགས་ཏེ། མངོན་སུམ་དེ་ནི་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མ་ངེས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། ངའོ་སྙམ་པའི་ཤེས་པ་རྟོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་བདག་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་རྩོད་པར་འགྱུར་བ་ངེས་པས་ཡུལ་དུ་བྱས་པའི་དངོས་པོ་ལ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའི་རྣམ་པ་འཛིན་པའི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ཤེས་པ་འཇུག་པ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནོད་པར་བྱ་བ་དང༌། གནོད་པར་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ངེས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ཉིད་ངེས་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་རང་གི་དོན་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་ངེས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནམ་མ་བཟུང་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་བསལ་བས་རང་གི་ཕྱོགས་གཞག་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དག་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་དེ་དག་ནི་བདག་དང་འདུ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ས་བོན་དང་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་བས་ཁྱབ་པ་དམིགས་པའོ། །བདག་དང་འདུ་བ་ཉིད་དང་འགལ་བ་བདག་མེད་པ་དང་འདུ་བས་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཉེ་བའི་ཕྱིར་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་བཟློག་པ་ལ་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མའོ། །ཡང་ན་གང་དག་དངོས་པོ་ཉིད་དང༌། བྱས་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ནང་གི་སྲོག་དང་ལུས་དང༌། ཡིད་དང་བློ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དངོས་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཅང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་
― DTG191_Page_0401 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚིགས་སོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་འདི་ལ་ཁྱབ་བ་གྲུབ་ཅེ་ན། བདག་བཅས་ཉིད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་བདག་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ལུས་ལ་སོགས་པ་བདག་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཉིད་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་འདི་དག་གི་རྒྱུ་བདག་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ནི་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་བོར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་དེའི་རྒྱུ་ཅན་ཏེ། བདག་གི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་ལུས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། རིམ་ཅན་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་འདི་དག་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དངོས་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མི་ལྡོག་པ་ཁོ་ནའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། རྟག་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྟག་པར་ཡོད་པའི་ལུས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དོན་བྱེད་ནུས་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་ནི་ཤུགས་ཀྱིས་ཚིག་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་ནས་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། རྟག་པ་ནི་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དག་གིས་དོན་བྱེད་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་བྱེད་པར་ནུས་པ་ལོག་ན་ཡང་དངོས་པོ་ཉིད་ལྡོག་སྟེ། དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ནི་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་ཉིད་ལོག་ན་དངོས་པོའི་ཆོས་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་ཁྱབ་པ་གྲུབ་པོ། །གསལ་བྱེད་པས་འོན་ཏེ་ཡང་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞིག་བསྒྲུབ་བྱ་ཉིད་དུ་འདོད། གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་བདག་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ན་དཔེ་མེད་དེ། བདག་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་ལུས་བདག་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བདག་འགེགས་ན་སུ་ཞིག་གིས་ལུས་བདག་ཏུ་འདོད། མེད་པ་ནི་ཚིག་ཕྱི་མའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དཔེར་ན་སྦྲང་བུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུར་མེད་པའི་སྦྱོར་པ་ཚིག་ཕྱི་མ་མེད་པར་མ་མཐོང་ངོ༌། །ཅི་སྟེ་ལུས་ལ་བདག་འགེགས་ན་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ལ་བདག་ཡོད་པར་སུ་ཞིག་འདོད། ཡང་ལུས་བདག་དང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ན་ཡང་དཔེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཐམས་
― DTG191_Page_0402 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་ནི་ཁྱད་པར་བཀག་པ་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་བཀག་ན་ཡང་སྤྱི་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་གང་དགག་བར་བྱ་བ་དེ་རྗེས་སུ་གནང་བ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་བདག་གི་སྒྲ་ནི་མི་རྟག་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ཏེ་སྒྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྒྲུབ་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྟག་པའི་སྒྲས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །ལུས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་ཉེ་བར་བཏགས་ནས་བདག་གི་སྒྲས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པ་མི་རྟག་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་གི་སྒྲའི་ཡུལ་མི་རྟག་པ་ཡིན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཡུལ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ། དེ་འདི་ལ་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་པ་ནི། བུམ་སོགས་ལ་ཡང་མཚུངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཀླན་ཀ་དེ་འདི་ནི་ཁྱེད་ལ་ཡང་མཚུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁྱེད་ཅག་གིས་ཀྱང་ཕྱི་རོལ་གྱི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་བདག་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་གཞི་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་མེད་པར་འདོད་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གསོན་པོའི་ལུས་ནི་བདག་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྲོག་ལ་སོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་དཔེ་ཉིད་དུ་དེ་དག་མི་ལེན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་དེ་དག་བདག་མེད་པ་ཡིན། གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་བདག་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཀླན་ཀ་མཚུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བདག་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པས་སམ། དེ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་གཞི་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་གང་གིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱེད་ཅག་དང་ཡང་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཐུན་མོང་དུ་གྲུབ་ལ། གང་ཡང་གསོན་པོའི་ལུས་འདི་ནི་བདག་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་ཁྱེད་ཅག་གིས་གསོན་པོའི་ལུས་ལ་འགེགས་ཏེ། གང་ཞིག་བཀག་པས་གསོན་པོའི་ལུས་ཁོ་ན་བདག་དང་བཅས་པར་རྟོགས་ཀྱི། ཤི་བའི་ལུས་དང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་གསོན་པོའི་ལུས་ནི་བདག་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་
― DTG191_Page_0403 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གཞི་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཁྱེད་ཅག་ལ་ཡང་མེད་པར་རབ་ཏུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་རེ་ཞིག་བདག་ལ་ཕན་མི་འདོགས་པར་གྲུབ་པའི་དཔེ་མེད་དོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྒྲུབ་པར་ནུས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། གང་ཞིག་གང་གིས་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་ཕན་འདོགས་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་གངས་ཅན་དང་འབིགས་བྱེད་དག་ལྟ་བུའོ། །ལུས་ལ་སོགས་པ་ཡང་བདག་རྟག་པ་དང་གཅིག་པུའི་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའོ། །གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་བདག་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བྱེད་ན་བདག་ཁོ་ནའི་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་མི་རྟག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་ཐ་དད་པ་ཡིན་ན་ཡང་འབྲེལ་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཕྱིར་དེའི་འདི་ཞེས་བྱ་བའི་འབྲེལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྟག་པ་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་དེ་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་སུ་ཞིག་གིས་ལུས་བདག་ཏུ་འདོད་ཅེས་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་སྨྲ་བ་ཁ་ཅིག་ཀྱང་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་རིག་བྱེད་སྨྲ་བ་རྣམས་ལྟར་གང་དག་ལུས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་བདག་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་པར་སྨྲ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དགག་པ་བྱེད་དོ། །གང་ཡང་མེད་པ་ནི་ཚིག་ཕྱི་མའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་དང་བཅས་པ་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་འབྲེལ་པ་མད་དེ། ཚིག་ཕྱི་མའི་དོན་ཡོད་པ་ཁོ་ན་དགག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་དགག་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་པས་ན་གཞན་གྱིས་འཁྲུལ་པས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཚིག་ཕྱི་མའི་དོན་ཡིན་ནོ། །འདི་ལུང་དེ་ཉིད་རྗེས་སུ་བརྗོད་ནས་གཞན་གྱི་ལོག་པའི་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་འགེགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་སྒྲོན་མ་ལ་སོགས་པ་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་སངས་རྒྱས་པས་ཀུན་དུ་
― DTG191_Page_0404 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཏགས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཁྱེད་ཀྱིས་འགེགས་པར་བྱེད་ན་དགག་པའི་སྦྱོར་བ་ཚིག་ཕྱི་མ་མེད་པ་ལ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྩོད་པ་འདི་འབྱུང་བ་ཁོ་ནའོ། །གང་ཡང་ལུས་ལ་བདག་ཡོད་པར་སུ་ཞིག་འདོད་ཅེས་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་དག་གི་ལྟ་བ་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་མཐེ་བོའི་རི་མོ་སྔོ་བསངས་འདྲ་བའི་འབྲས་བུ་ཕྱེད་ཀྱི་ཚད་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་ལུགས་ཀྱིས་བདག་ལུས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལུས་ལ་གནས་པར་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་དགག་པར་རིགས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ལུས་བདག་དང་འབྲེལ་པ་འགེགས་ན་དཔེ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། ཕན་ཚུན་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བ་དང་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གངས་ཅན་དང་འབིགས་བྱེད་བཞིན་དུ་བདག་དང་ལུས་གཉིས་འབྲེལ་པ་མེད་དོ་ཞེས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་ཁྱད་པར་བཀག་ན་སྤྱི་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མ་ངེས་ཏེ། ཁྱེད་ཅག་གིས་སྒྲོན་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཡིན་པ་བཀག་ན་ཡང་སྐད་ཅིག་མའི་སྤྱི་འགའ་ཞིག་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་དུས་ཡུན་མི་རིང་བར་གནས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་སྒྲོན་མ་ལ་སོགས་པ་སྐད་ཅིག་མའི་སྒྲ་འཇུག་པར་འདོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སྤྱིར་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། གལ་ཏེ་དེ་ལྟན་བདག་གི་སྒྲ་འཇུག་པ་ཡང་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ང་རྒྱལ་གྱི་རྟེན་སེམས་ཡིན་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་སྤྱིར་བདག་གྲུབ་པོ། །གང་ཡང་ཅི་སྟེ་བདག་གི་སྒྲ་ནི་མི་རྟག་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕྱོགས་གཉིས་སྨྲས་བ་དེ་ཡང་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ། ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གིས་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་བ་བདག་གི་སྒྲ་ལ་དོན་དམ་པར་ཡུལ་འགའ་ཞིག་ཀྱང་ཁས་མ་བླངས་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རྟག་པའི་སྒྲ་ཡང་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་རྟག་པ་འགའ་ཞིག་ལ་འཇུག་པར་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ལུས་ལ་སོགས་པ་ལ་བདག་གི་སྒྲ་ཉེ་བར་བརྟགས་ནས་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཁྲུལ་པ་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། དེས་ན་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ན་བདག་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་ཚད་མས་གནོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཁྱེད་ཀྱིས་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དང་ཟ་བ་བོ་
― DTG191_Page_0405 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཀྱི་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་དུ་རྟེན་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདིའི་སུན་འབྱིན་པ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མི་བྱེད་དེ། །རྟེན་བཀག་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་དག་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པ་དང་མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པའི་སྐྱོན་ཡང་ཇི་ལྟར་མི་འབྱུང་བ་དེ་ལྟར་ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པ་བརྟག་པར་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ལས་རིགས་པ་ཅན་དང་བྱེ་བྲག་པས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་སྐྱེས་བུ་བརྟག་པ་སྟེ་བདུན་པའོ།། །།དཔྱོད་པ་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་བདག་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གཞན་དག་ཀྱང་ནི་ལྡོག་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལྡོག་པ་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་དག་གི་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པའོ། །རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ནི་སེམས་པ་ཅན་གྱི་རྫས་དང༌། ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ་ཞེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་འཇུག་པ་འདི་དག་བདག་གི་ངོ་བོ་གང་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དག་རྒྱལ་དཔོག་པ་རྣམས་ནི་བདག་བ་དེ་བལ་སོགས་པའི་ངོ་བོས་ལྡོག་ཅིང༌། ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོས་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་སེམས་པ་ཅན་གྱི་ངོ་བོར་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །སེམས་པ་ཅན་དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་གྲངས་ཅན་པས་འདོད་པ་ལྟར་བློ་ལས་ཐ་དད་པ་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། སེམས་པ་ཅན་བློའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་བློ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བློའི་མཚན་ཉིད་ནི་བློའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བློ་ལས་ཐ་དད་པའི་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་གཞན་མ་གཏོགས་སོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་བདག་གཅིག་པུ་ལ་ལྡོག་པ་དང་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་རང་བཞིན་གཉིས་རིགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དཔེར་ན་སྦྲུལ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྦྲུལ་གཅིག་ཡིན་ན་ཡང་འཁྱིལ་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ལོག་ནས་དྲང་པོའི་གནས་སྐབས་འབྱུང་བའི་གནས་སྐབས་གཉི་ག་ལ་ཡང་སྦྲུལ་ཉིད་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཀྱང་སེམས་པ་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་རྟག་ང་གཅིག་པུ་ཡིན་ན་ཡང་རང་བཞིན་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་ན། །རིགས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་བདག་བཞིན་དུ་རང་
― DTG191_Page_0406 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་མ་ལུས་པ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། བདེ་བ་ལ་སོགས་བའི་གནས་སྐབས་ལྡོག་པ་དང་འཇུག་པ་ཡང་ཡིན་ལ། སེམས་པ་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མི་འགལ་ལོ་ཞེས་གྲག་སྟེ་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡན་ལག་གི་དོན་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་པ་ཅན་རྟག་པའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་པ་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་རྟག་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །ཀུན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མ་ཡིན་ཞེས་སྐབས་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་བ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་འཇིག་པ་སྨྲ་བ་དག་གིས་འདོད་པ་བཞིན་དུ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་གཅིག་ཏུ་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་སམ། ཇི་ལྟར་རིགས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟེན་པ་བཞིན་དུ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་མི་རྟེན་ཅེ་ན། གཏན་དུ་འཇིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་འཇིག་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ལས་བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པར་འགྱུར་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་འབྲས་བུ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་པ་འབྲས་བུ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ངོ་བོ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ན་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ལོངས་སྤྱོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཟ་བ་པོ་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་ལས་ཟ་བ་པོའི་གནས་སྐབས་ལ་ཁྱད་བར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། གཞོན་ནུ་མ་ལེན་གྱིས། དེ་ཕྱིར་གཉིག་དོར་ནས་ནི། །ལྡོག་དང་རྗེས་འཇུག་བདག་ཉིད་ཅན། །སྐྱེས་བུ་ཞིག་ནི་ཁས་བླང་བྱ། །འཁྱིལ་པ་སོགས་ལ་སྤྲུལ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བཤད་དོ། །འོན་ཏེ་གཉི་གའི་ངོ་བོའི་སྐྱེས་བུའི་གནས་སྐབས་བྱེད་པ་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཟ་བ་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པ་དང་མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པ་དེ་དག་འདི་ལ་འང་འོང་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པོ་ཟ་པོ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་པོ་དང་ཟ་བ་པོ་དག་གནས་སྐབས་ལ་རྟེན་པ་མ་ཡིན་གྱི། །འོན་ཀྱང་སྐྱེས་བུ་ཉིད་ལའོ། །འདི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་ཉིད་བྱེད་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཡིན་གྱི། གནས་
― DTG191_Page_0407 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐབས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་གནས་སྐབས་ཅན་སྐྱེས་བུ་ནི། དེ་ཉིད་ཕྱིར་ཏེ། སྔར་གྱི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བའི་ཕྱིར། བྱེད་པོ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་འབྲས་བུ་སྟེ། ལས་དེའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བ་དེའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །ཡང་འདི་ལ་བདག་འདི་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ངོ་ཤེས་པ་ཡི་ངོ་བོའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བ་སྨོས་ཏེ། །ང་ཁོ་ནས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །ང་ཁོ་ནས་རིག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་བྱེད་པ་པོ་གཅིག་ཉིད་ཀྱིས་ཡུལ་ཅན་ངོ་ཤེས་པའི་ངོ་བོའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་བདག་གྲུབ་པོ། །འདི་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། ངོ་ཤེས་པས་སངས་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་བརྟགས་པའི་བདག་མེད་པར་སྨྲ་བ་ལ་གནོད་པ་ཡང་གྲུབ་པོ། །ཇི་སྐད་དུ། དེས་ན་ངོ་ཤེས་པ་ཚད་མར་བསྒྲུབས་པ་དེས་ན་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ངེས་པར་བཟུང་བའི་ངོ་ཤེས་པ་འདིས་བདག་མེད་པར་སྨྲ་བ་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ངོ་ཤེས་པའི་ཤེས་པས་འདི་གཉིས་ཀ་གྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ངས་རིག་ཅེས་བྱའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ངས་རིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ངའི་ཤེས་པས་ཤེས་པ་པོ་འདི་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་རྩོད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ངས་རིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱེད་པ་བོའི་རྐྱེན་གཞི་མཐུན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པ་པོ་དེ་ཡང་ཡིན་ན་བདག་ཏུ་གྱུར་བ་ཞིག་གམ། ཁྱེད་ཅག་གིས་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཅིག་ཏུ་འཇིག་པའི་དང་ཅན་སྐད་ཅིག་མའི་ཤེས་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོགས་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་བདག་ཅེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཐམས་ཅད་འཚམས་ཏེ་ཐམས་ཅད་མཛེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ་མངོན་པར་འདོད་པ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་འབྲེལ་པར་དཀའ་སྟེ། འདི་ལྟར་ངས་ཤེས་པར་གྱུར་ཏོ། །ངས་ད་ལྟར་རིག་གོ་ཞེས་ངོ་ཤེས་པའི་བྱེད་བ་པོ་གཅིག་ལ་བརྟེན་ནས་བའི་བློ་གང་ཡིན་པ་འདི་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཡུལ་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་ཡིན་པར་རྟོག་པ་ན། རིས་འགའ་འདས་པའམ། ཡང་ན་ད་ལྟར་ཏེ་ད་ལྟར་བྱུང་བའམ། གཉི་གའམ་ཏེ། འདས་པ་དང༌། ད་ལྟར་དག་གམ། ཡང་ན་རྒྱུན་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱོགས་བཞིའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་སྟེ་འདས་
― DTG191_Page_0408 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཉིད་དུ་རྟོག་པར་བྱེད་ན་ཤེས་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་རྣམ་པའི་ངེས་པ་འདི་རིགས་ཏེ། དེས་སྔར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ལྟར་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མི་རིགས་ཏེ། འདས་པའི་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་འདི་ནི་ད་ལྟར་ཏེ། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ན་རིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ནི་སྔར་འགགས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ད་ལྟར་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་གཉིས་པ་དེའི་ཚེ། ངས་རིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རིགས་ཏེ། ད་ལྟར་དེ་རིག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་འཛིན་པར་ནི་མི་རིགས་སོ། །གང་ཕྱིར་འདི་ནི་སྔར་ཡོད་མིན། །འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཤེས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བློ་འདི་སྒོ་གཉིས་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་འདས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བའི་ཤེས་པ་འདིས་མ་བཟུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་སོ། །ད་ལྟར་དང་འདས་པ་གཉིས་ཀའི་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་ཤེས་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ལ། ད་ལྟར་ཤེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། ཤེས་པར་གྱུར་པ་གཅིག་ཡིན་ལ། གཞན་ནི་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱུན་ཡང་ངའི་བློ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་པ་སྟེ་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་གྱི་ཤེས་པའི་བྱ་བ་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རྒྱུན་འདི་སྔར་ཤེས་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཞིང། ད་ལྟར་ཤེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བརྟགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ཤེས་པ་པོ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པར་ཡུལ་གང་ལ་ང་རྒྱལ་འདི་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། །ཅི་སྟེ་འདི་དག་ཤེས་པའི་ངོ་བོར་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་ཅེ་ན། འདས་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཉེ། གང་ཞིག་ངའི་ཤེས་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དེ་ནི་ད་དུང་ཡང་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ད་ལྟར་བའི་རྟོགས་པ་བཞིན་ནོ། །འདས་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་ཡུལ་རྟོགས་པ་ཡང་ངའི་ཤེས་པས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་གང་ཞིག་ཤེས་པ་པོ་ཡིན་པའམ། ངའི་ཤེས་པས་གཟུང་བར་བྱ་བ་དེ་ནི་འདས་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཁར་ཚང་གི་ཤེས་པ་པོ་བཞིན་ནོ། །ད་ལྟར་
― DTG191_Page_0409 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་བློ་འདི་ཡང་ཤེས་པ་པོ་དང་ངའི་ཤེས་པས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་བའི་རྟོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་ལས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངའི་ཤེས་པས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པ་པོ་ཆོས་ཅན་དུ་བྱས་ནས་སྦྱོར་བ་གཉིས་བསྟན་ཏེ། །ད་ནི་ངའི་ཤེས་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་བྱས་ནས་སྦྱོར་བ་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་པ་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་ངའི་ཤེས་པ་བསྒྲུབ་བྱ་སྟེ། བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྒྱུད་གཅིག་དང་འབྲེལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁར་ཚང་དང་ནི་དི་རིང་ཡོད་པ་ཀུན་གྱི་ངའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཅན་སྟོན་པའོ། །དོན་མཚུངས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཏེ། ཡུལ་གཅིག་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལྷ་སྤྱིན་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུད་གཅིག་དང་འབྲེལ་པའི་ཤེས་པ་པོའི་དོན་བདུན་པ་དེར་རམ། དེའི་ངའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་རྒྱུད་གཅིག་དང་འབྲེལ་པའི་ཤེས་པ་པོའི་ངའི་ཤེས་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་དེ་ཉིད་དེ། འདི་ཡང་གཏན་ཚིགས་སྟོན་པའོ། །དའི་ཤེས་པ་ཉིད་ཙམ་ནི་སྐྱེས་བུ་གཞན་གྱིང་རྒྱལ་ལ་འཇུག་པས་དེའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་སྤང་བའི་དོན་དུ་རྒྱུད་གཅིག་དང་འབྲེལ་པའི་ཤེས་པ་པོའི་ཡུལ་ཉིད་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་སོ། །བློ་གཅིག་བཞིན་ཞེས་བྱས་བ་ནི་དཔེ་སྟེ། ངའི་ཤེས་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ནང་ནས་བློ་གཅིག་ཏུ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཕྱོགས་ཕྱི་མ་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་རྟག་པ་དང་གཅིག་བུའི་ངོ་བོ་སེམས་པ་ཅན་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ན། དེའི་ཆོ་བློ་ཡང་སེམས་པ་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་དང་གཅིག་བུའི་ངོ་བོར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མི་འདོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དམ་བཅའ་བ་ཁས་བླངས་པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་བཤད་སྦྱར་བྱེད་པས། དེ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ཏེ། བློ་གཞན་གྱི་དུས་ན་མི་གནས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་རྒྱལ་དཔོག་པས་ཀྱང་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ་པ་ན་སྐྱེས་བུའི་དབང་པོའི་བློ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་མངོན་སུམ་མོ་ཞེས་བཤད་དེ། རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ན་སྐྱེ་བར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞོན་ནུ་
― DTG191_Page_0410 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ལེན་གྱི་ཡང་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས། གང་གིས་ཕྱི་ནས་དོན་འཛིན་པར། །དབང་པོ་བཞིན་དུ་བྱ་བྱེད་པ། །དེ་ནི་སྐད་ཅིག་ཀྱང་འདོད་ལ། །ཚད་མ་མེད་པར་སྐྱེ་བ་མིན། །ཞེས་བཤད་དོ། །བློ་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་དྲུག་ཁས་བླངས་བ་དང་ཡང་འགལ་ལོ། །དེ་བཞིན་དུ་མངོན་སུམ་དང་འགལ་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ། བར་མེད་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་སེམས་པ་ན་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་འབྲེལ་པའི་བློ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་ཉམས་སུ་མྱོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞོན་ནུ་མ་ལེན་གྱིས་འགལ་བའི་ཕུང་པོ་འདི་ཐམས་ཅད་མཐོང་ནས། བློ་དག་ཀྱང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བློ་རྣམས་དང་སྐྱེས་བུ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། གཅིག་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་བ་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུ་ནི་བློའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སེམས་པ་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁོ་བོ་ཅག་སྟེ། ངེད་ཀྱི་ལུགས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་བློ་རོའི་བློ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་དུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཡུལ་རྟེན་ཐ་དད་ཡིན་ཞེ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཞེ་ནའི་སྒྲ་ནི་གཞན་གྱི་ལུགས་ཁས་ལེན་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་རྟོག་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་བློ་རྟག་པ་དང་གཅིག་པུ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་རིམ་གྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར། གང་གི་ཕྱིར་ཅིག་ཅར་ཁོ་ནར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དཔེར་ན་རང་གི་ངོ་བོས་མེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་མེ་རྟག་ཏུ་སྲེག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པར་གྲག་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་སྲེག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། ཉེ་བ་སྟེ་བསྙེན་པ་ཁོ་ན་སྲེག་གོ །དེ་ལ་ཡང་བསྲེག་པར་བྱ་བ་གང་ཁོ་ན་སྲེག་པར་ནུས་པ་དེ་ཁོ་ནས་སྲེག་གི །སྤྲིན་ལ་སོགས་པས་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྲེག་བྱ་ཞེས་སྨོས་སོ། །དཔེར་ན་མེ་ལོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དཔེ་གཞན་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དྲི་མ་ཅན་ལ་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཉེར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུང་དུ་བཞག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ལ་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་མ་མཐོང་བའི་
― DTG191_Page_0411 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབང་གིས་ལུས་འདི་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་ན་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོས་བྱས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་འཛིན་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་པ་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཁོ་བོ་ཅག་གི་བློ་སྟེ། བློ་གྲོས་ཡིན་གྱི་གྲངས་ཅན་གྱི་བ་ཞིན་དུ་སེམས་པ་ཅན་ལས་ཐ་དད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཇི་ལྟར་འདིའི་བློ་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དོགས་པར་བྱས་ནས་བཤད་པ། དེའི་ཕྱིར་དབང་པོའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྒྱུ་སྟོན་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ན་བློ་འཇིག་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དབང་པོ་སྟེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མིག་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་གི་རྩོམ་པ་ནི་བྱ་བ་སྟེ། དེ་འཇིག་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་པར་འཇིག་པའི་ཕྱིར། བློ་འཇིག་པར་མངོན་གྱི། འདི་རང་ལས་འཇིག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རང་ལས་འཇིག་པ་མ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེའོ་ན་དོན་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཀླན་ཀའི་གནས་སྐབས་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་རྟག་ཏུ་སྲེག་བྱེད་མེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་བློ་ནི་རྟག་ཏུ་དོན་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མི་ཉེ་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་འདིའི་བློ་རྟག་པ་ཉིད་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངག་ཉེ་བར་དགོད་པའོ། །རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་བློ་བློ་ཞེས་བྱ་བར་ངོ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་བཞིན་དུ་བློ་རྟག་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་འདི་ནི་གླང་པོ་ཆེའི་བློ་འོ། །ཤིང་རྟའི་བློ་འོ་ཞེས་བྱ་བ་བློ་རྣམས་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པའོ། །འདི་ཅི་སྟེ་འཇིག་རྟེན་ན་རྟོགས་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེའི་དབྱེ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཉིད་དོན་ཐ་དད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསལ་བར་བྱེད་དོ། །དོན་ཐ་དད་པའི་རྗེས་འབྲང་བས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །འདིས་ནི་བློའི་བློ་ཐ་དད་པ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་བ་དག་གིས་དོན་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། ངོ་ཤེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འོན་ཏེ་གླང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། གལ་ཏེ་བློ་ཐ་དད་པས་བྱས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་གང་དག་གླང་པོ་ལ་
― DTG191_Page_0412 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པས་སྟོང་པའི་སར་རིམ་གྱིས་རྟ་དང་གླང་པོ་ལ་སོགས་བ་མི་གནས་པའི་སྒྲོ་འདོགས་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་འཇུག་པ་དེ་དག་ལ་ཐ་དད་པར་རྟོགས་པ་ཅི་ལ་རྟེན་བར་འགྱུར། ཐ་དད་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་རྟེན་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལྟར་རང་ལས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བློ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེར་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པའི་དོན་འགའ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་དོན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་མ་གྲུབ་སྟེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་གཞོན་ནུ་མ་ལེན་གྱིས། རྨི་ལམ་ལ་སོགས་ཤེས་བ་ལ། །ཕྱི་རོལ་རྣམ་ཀུན་མེད་མི་འདོད། །ཡུལ་དུས་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན། །ཕྱི་རོལ་ཀུན་ལ་དམིགས་པ་ཡིན། །ཞེས་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་དོགས་པ་བསུ་བ་ནི། གལ་ཏེ་ཡུལ་སོགས་གཞན་ཡོད་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དེན་ཏོ། །ཡུལ་དང་དུས་རྣམ་པ་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་དེ། རྣམ་པ་གཞན་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཡུལ་དང་དུས་དག་གིས་སམ་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་གང་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །འོན་ཏེ་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་གང་ལ་རིམ་པ་གང་གིས་སྒྲོ་འདོགས་པའི་གསལ་བ་དེ་དག་སྣང་བ་དེའི་ཚེ། ཡུལ་དེ་དང་ཡུལ་གཞན་དང་དུས་གཞན་གནས་པ་རྣམས་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་བཞིན་དུ་རིམ་པ་ངེས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་གི་འདོད་པས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ངོ་བོ་དེས་སྣང་གི །གཞན་ངོ་བོ་གཞན་གྱིས་སྣང་བར་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་སོ་སོར་ངེས་པའི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཆད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཁྱེད་ཅག་སྤྱོད་པའི་ལུགས་ཀྱིས་སྣང་བཞིན་པའི་རྣམ་པ་དེ་ནི་བློ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་འདི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གྱི་རང་བཞིན་དུ་བརྗོད་དེ། རྣམ་པ་དང་ལྡན་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡིན་ལ། བློ་ནི་རྣམ་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་གྱུར་ན་དེ་ལས་
― DTG191_Page_0413 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཡུལ་ན་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཡུལ་ནི་གང་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཡུལ་དང་དུས་གང་དང་འབྲེལ་པ་གླང་པོ་ལ་སོགས་བ་དེ་དག་ཡུལ་དེ་དང་འབྲེལ་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བ་ཡིན་ན། རང་དང་བྲལ་པའི་ཡུལ་དང་དུས་གཞན་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་སྣང༌། དེ་ལྟ་བས་ན་ཤེས་པ་དེ་དག་ནི་དོན་དམ་པར་མ་འདྲེས་པའི་རང་བཞིན་དང་གཡོ་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རེས་འགའ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པོ། །དེའི་རང་བཞིན་གྱི་སྐྱེས་བུ་ཡང་དུ་མ་ཉིད་དང༌། མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པོ། །འདི་སྙམ་དུ་ཤེས་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་དེའི་ཆོས་ཡིན་ལ། དེས་ན་དེ་ཐ་དད་ན་ཡང་སྐྱེས་བུ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཆོས་ཅན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་ན། དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། རྟོགས་པ་དང༌། སེམས་པ་ཅན་དང༌། བློ་དང༌། ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་ཐ་དད་པ་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་ཐ་དད་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་མིང་ཐ་མི་དད་ན་ཡང་ཤེས་པ་དེ་དག་གི་སེམས་པ་ཅན་གྱི་བདག་ཉིད་གཅིག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ངོ་བོར་འདོད་པ་ཁོ་ནའོ། །སེམས་པ་ཅན་དེ་ཐ་མི་དད་པ་ན་དེའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཆ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་འགལ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་ཐ་དད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་པ་དམིགས་པ་མེད་བར་བསྟན་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བློ་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པ་ཡང་སུན་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་གསལ་བའི་རྣམ་པ་དེ་ནི་ཕྱི་རོལ་མ་ཡིན་པར་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་གསལ་བའི་རྣམ་པ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་བ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ན་རང་ཉིད་གསལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བློ་རྣམས་རང་རིག་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང༌། དཔེར་ན་རང་གི་ངོ་བོས་མེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ། དེ་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར། འདི་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་བསག་པ་བསྟན་པ་ནི། གལ་ཏེ་བློ་ནི་རྟག་གནས་དང། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་བློའི་གནས་སྐབས་དོན་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་དང་རྟག་ཏུ་བ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་དོན་ཐམས་ཅད་དུ་རིག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བློ་ནི་སྒྲ་ཡི་ཡུལ་ཅན་གང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་སྒྲའི་ཡུལ་ཅན་སྒྲའི་རྣམ་
― DTG191_Page_0414 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་རོ་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་གྱི། གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་དོན་གཅིག་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་དུས་ན་དོན་ཐམས་ཅད་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་དམིགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བློ་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང། བློ་གཅིག་གིས་ནི་དུ་མ་ཡི། །རྣམ་ཤེས་དེ་ནི་ཅིག་ཅར་ཉིད། །ཁྱད་པར་མེད་ཕྱིར་རིམ་གྱིས་ཀྱང༌། །མི་འགྱུར་དེ་ཁྱད་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བཤད་དོ། །མིན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་སྒྲའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རོ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་དུ་ཁས་ལེན་པར་མི་བྱེད་ན། དེ་ལྟ་ན་བློ་རྣམས་ཀྱི་ཐ་དད་པ་ཁྱོད་ཀྱི་རང་གི་ཚིག་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །མེད་དཔེར་བྱས་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མེ་ཡང་བསྲེག་བྱ་མ་ལུས་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བསྲེག་པར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་སྲེག་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྲེག་པར་བྱེད་པ་རྟག་ཏུ་གནས་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་བསྲེག་བྱ་མཐའ་དག་ཐལ་བར་བྱས་པར་འགྱུར་ཏེ། སྲེག་པར་བྱེད་པ་འབར་བ་དང་འབྲེལ་པའི་བསྲེག་པར་བྱ་བ་བཞིན་དུ་རང་སྲེག་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་རྟག་ཏུ་ཉེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་གི་སྒྲས་ནི་བློ་དོན་ཐམས་ཅད་རྟོག་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཅེས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་མི་རྟག་ཏུ་སྲེག་པར་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ན། འོ་ན་ཇི་ལྟར་དོན་ཉེ་བ་ཡང་སྲེག་པར་བྱེད་ཅེ་ན། བསྲེག་པར་བྱ་དོན་ཉེ་ཉིད་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བརྗོད་པའི་དོན་ཁས་བླངས་པ་ན། དོན་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་སྲེག་པར་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཐལ་བར་འགྱུར་བ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཡང་དཔེར་ན་མེ་ལོང་དང་བའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་ལ། མེ་ལོང་ལ་སོགས་པ་དེ་ཡང་རྟག་པ་དང་གཅིག་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་སོགས་འབྲེལ་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཤེལ་དང་མེ་ལོང་ལ་སོགས་བ་སྐད་ཅིག་རེ་རེར་འཇིག་བ་ཡིན་ན་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་ཕྲད་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གལ་ཏེ་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པ་དེའི་གཟུགས་བརྙན་འཛིན་པར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་ཉེ་བར་བསྒྱུར་
― DTG191_Page_0415 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ན་དེ་ཉེ་བར་སྒྱུར་བ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཉེ་བར་སྒྱུར་བ་དང་བྲལ་བ་ལ་ཡང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཡང་དག་པར་དམིགས་པར་འགྱུར་ཏེ། སྔར་གྱི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཉེ་བར་བསྒྱུར་བའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་སྔོན་བོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བར་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། སྔར་གྱི་ངོ་བོ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་ལ་སྤྱིར་ཤེལ་དང་མེ་ལོང་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་རྟོགས་པ་བསྩལ་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་སྐད་ཅིག་མ་དང་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་བ་དག་གིས་ཕྱོགས་ལ་གཟུགས་བརྙན་རྟོགས་པ་རེ་རེ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་བརྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བརྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྔར་བཞིན་དུ་མེ་ལོང་གི་ངོས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྲེལ་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་ན་ཡང་ཆ་མེད་པའི་ཕྱིར་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་ཁྲོན་པའི་ནང་དུ་ཆུད་པའི་ཆུ་བཞིན་དུ་མེ་ལོང་གི་ངོས་ལ་གཟུགས་བརྙན་ནང་དུ་ཆུད་པར་དམིགས་ན་མེ་ལོང་གི་ངོས་ལ་བུ་ག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དབྱིབས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཆེས་བར་མཚམས་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་མེད་པ་ནི་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་སྣ་ཚོགས་པ་མེད་པ་སྟེ། འདི་ལ་རྒྱུ་ནི་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དོན་འདི་ཡིན་ཏེ། བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང༌། ལུས་ཅན་ལྡན་ཅིག་མི་གནས་ཕྱིར། །མེ་ལོང་ངོས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་དག །འཛིན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་སྦྲེལ་བར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་མེ་ལོང་གི་ངོས་ལ་ཡུལ་དེ་ཁོ་ནར་རིལ་སོགས་པའི་གཟུགས་བརྙན་དམིགས་ཏེ། ལུས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་ནམ་ཡང་ཡུལ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། བདག་ཉིད་གཅིག་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་དང་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པའི་ཐུན་མོང་གི་སུན་འབྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེལ་ལ་ཡང་ཡང་དག་པར་ཉེ་བར་བསྒྱུར་བའི་གཟུགས་བརྙན་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། ཟུར་གཉིས་
― DTG191_Page_0416 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ནི་གནས་པས་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་ཁོ་ནའི་ཚེ་རྟོགས་པ་པོ་མདུན་ན་གནས་པས་ཐང་གི་པདྨ་དང་ཕྲད་པས་ཤེལ་དམར་པོར་དམིགས་པ་ཁོ་ནའི་ཚེ་གང་དག་ཟུར་གཉིས་ན་གནས་པ་དེ་དག་གི་ཤེལ་རྡོ་མཐའ་དག་ཤིན་ཏུ་དཀར་བར་དམིགས་ཀྱི། ཆ་ཤས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་གལ་ཏེ་དེའི་གཟུགས་བརྙན་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་མདུན་ན་གནས་པའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་ཟུར་གཉིས་ན་གནས་པའི་རྟོགས་པ་པོ་དག་གིས་ཀྱང་དམར་པོར་སྣང་བ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་དང་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པ་དག་ལ་ཡང་ཐུན་མོང་བའི་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་བརྙན་དེ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐྱོན་བཤད་དེ། གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་ཤེལ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་འཛིན་པར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འབྱུང་བའི་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཤེལ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་བསྒྱུར་བྱ་དང༌། སྒྱུར་བྱེད་ལ་སོ་སོའི་སྒྱུར་བྱེད་ཐ་དད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་འདི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཉེས་པ་འདི་མེད་དོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་དུ་དེ་ཉིད་དུ་ཡོད་ན་ཞེས་སྨོས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཡང་དེ་ལྟར་ཕྱོགས་གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་གཟུགས་བརྙན་འཛིན་པ་མི་འཐད་དེ། དེ་ཕྱིར་འདི་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གནས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཤེལ་ལ་སོགས་པ་ཁོ་ན་ལ་འཁྲུལ་པ་དེར་འགྱུར་གྱི། རྩིག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི། །ནུས་པ་སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྣ་ཚོགས་ནི་རྣམ་པ་དུ་མ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ནུས་པ་དག་གང་དག་བཀོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནུས་པ་སོ་སོར་ངེས་པ་ནི་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པར་འོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རང་གི་རྒྱུ་བརྒྱུད་བས་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆ་འདི་ལ་ཁྱེད་ཅག་དང་རྩོད་པ་མེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། མེ་ནི་སྲེག་བྱེད་ནམ་མཁའ་མིན། །འདི་ལ་བརྩད་དུ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །ཅེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་འོ་ན་བློ་ལ་ཡང་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་འཛིན་པ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་མོད། གཟུགས་བརྙན་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན།
― DTG191_Page_0417 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བློ་འཁྲུལ་ངོ་བོ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བློ་ལ་འཁྲུལ་པ་སྲིད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡང་གི་སྒྲས་ནི། གཟུགས་བརྙན་འཛིན་པར་མི་རིགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཅེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐ་དད་པ་དང་བྲལ་ཕྱིར་ཏེ། ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེལ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ནི་འཁྲུལ་པར་རིགས་ཏེ། དེ་དག་ལས་ཐ་དད་པའི་འཁྲུལ་པའི་བློ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བློ་ལ་འཁྲུལ་པའི་ངོ་བོའི་བློ་གཞན་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། །འདི་ལྟར་བློ་གཅིག་ཁོ་ནར་འདོད་དོ། །བློ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་འཁྲུལ་པའི་ངོ་བོར་སྐྱེའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། བློ་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་རྟག་པ་ཉིད་དང་གཅིག་པུ་ཉིད་བསྒྲུབ་པའི་དོན་དུ། །དེ་ལ་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ། །བློ་ནི་ངོ་ཤེས་པར་བྱེད་དེ། །ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ། རྟོགས་མེད་ངོ་བོ་ལས་ལྡོག་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ངོ་བོ་ཤེས་པ་འདི་ནི་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྟོགས་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་བ་ཐ་དད་པ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་བློ་ཐམས་ཅད་ནི་སྣ་ཚོགས་པ་ཡིན་ན་ཡང་ངོ་ཤེས་པ་འཇུག་པ་འགལ་བ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །གང་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ངོ་ཤེས་པ་འདི་ནི་རིགས་མི་མཐུན་པ་ལས་ལྡོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ན་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དམིགས་པ་མེད་པའི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་བློ་ལ་དོན་ཐ་དད་པ་ལ་མི་རྟེན་ན་ཡང་ངོ་མི་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་གང་ཁོ་ན་ལ་གླང་པོའི་བློ་འགྱུར་བ་དེ་ཉིད་ལ་རྟ་དང་ཤིང་རྟའི་བློར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བློ་འདི་དག་ནི་དམིགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྒྲུབས་ཟིན་པས་ཡང་མི་བརྗོད་དོ། །དེས་ན་གང༌། ཐ་དད་དོན་ལ་མི་རྟེན་པར། །ངོ་ཤེས་མེད་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ནི་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་གཟུང་བར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཅག་གིས་རྟག་པ་དང་གཅིག་པུའི་ངོ་བོའི་བདག་འདོད་པ་དེའི་ཚེ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཐ་དད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཐ་དད་པ་ཁས་ལེན་ནའོ་ན་འདི་ནི་རྟག་པ་དང་གཅིག་པུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁས་བླང་པར་མི་བྱའོ། །གཅིག་ལ་ཐ་དད་བ་དང་ཐ་མི་དད་པ་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་རང་
― DTG191_Page_0418 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་རིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྩོད་པ་འདི་སྤང་བའི་དོན་དུ་གཞོན་ནུ་མ་ལེན་གྱིས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རེ་ཞིག་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་ནི། གནས་སྐབས་ཐ་དད་ཐ་དད་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་ཀྱི་ཐ་དད་པ་སྟེ། སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དེ། དེས་ཐ་དད་པ་སྐྱེས་བུ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དེ། དེས་སྡོང་ཞེས་བསྡུའོ། །གནས་སྐབས་སྣ་ཚོགས་པ་ཡིན་ན་ཡང་རང་བཞིན་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལ་རྒྱུ་བསྟན་པའི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བརྟན་པ་བརྟག་པའི་བདག་ཉིད་དེ་རང་བཞིན་གྱི་བདག་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་ན་གནས་སྐབས་ཐ་དད་པ་ནི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཏེ། བདེ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ལས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཐ་དད་པ་སྟེ་ལོགས་ཤིག་པའི་ངོ་བོ་དེས་སྟོང་པ་སྟེ་དེ་དང་ཐ་མི་དད་པ་ཡིན་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དེ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། བདེ་སྡུག་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྟོགས་པ་ཡིན་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་པ་ཡིན་ན་ཡང་ངོ༌། །མི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གོ །སེམས་ཅན་རྫས་ཡོད་ཉིད་སོགས་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སོགས་པའི་སྒྲས་ཤེས་བྱ་ཉིད་དང༌། གཞལ་བྱ་ཉིད་དང༌། བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དང༌། ཟ་བ་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྤྱིའི་ཆོས་གཟུང་ངོ༌། །ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་ཤིན་ཏུ་ཆད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གནས་སྐབས་གཞན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྔ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་མི་མྱོང་ཞེ་ན། ཕྱི་མའི་རྗེས་སུ་མཐུན་བྱའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་སྐབས་ན་ཕྱིས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་སྐབས་མི་འབྱུང་བས་དེའི་ཕྱིར། སེམས་པ་ཅན་དང་རྫས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྤྱིའི་བདག་ལ་དེ་ཐིམ་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་སྐབས་སྐྱེ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འགྱུར་བས་དེའི་དོན་དུ་དེ་དེ་ལ་ཐིམ་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་གནས་སྐབས་གཞན་བཞིན་དུ་སྤྱིའི་བདག་ལ་ཡང་གནས་སྐབས་ཐིམ་པ་མི་རིགས་ཏེ། འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དོགས་པ་ལ་གནས་
― DTG191_Page_0419 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐབས་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོས་གནས་སྐབས་རྣམས་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་ཐིམ་པར་མི་རིགས་སོ། །གང་གིས་འདི་དེ་ལ་མི་འགྱུར་བ་གནས་སྐབས་ཅན་སྤྱིའི་བདག་ལ་ནི་ཐིམ་པ་ལ་འགལ་བ་ཅི་ཡོད། འདི་ལྟར་སྤྱིའི་བདག་འདི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་འགལ་བ་མེད་བར་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་མཐོང་སྟེ་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུ་ལས་གནས་སྐབས་རྣམས་ངེས་པར་ཐ་དད་པར་མི་འདོད་ན། དེའི་ཚེ་དེ་དག་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ན་སྟེ། གནས་སྐབས་དེ་དག་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ཡིན་ན་སྐྱེས་བུ་འདི་ལ་ཡང་དེ་དག་སྟེ། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །གཅིག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི་ཅུང་ཟད་ཐ་མི་དད་པ་ཡིན་ཡང་གནས་སྐབས་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པར་ཐལ་བ་བཟློག་པར་དཀའོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་གང་ལས་ཐ་མི་དད་པ་དེ་ནི་དེ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ན་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོའི་དེ་དག་ཉིད་བཞིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་ལ་ཡང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །གཏན་ཚིགས་འདི་མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འགལ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་ན་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་གནས་སྐབས་དག་ཁོ་ན་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ཡིན་གྱི། སྐྱེས་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་སྐྱེ་བ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་འགལ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཁས་ལེན་ན། དེའི་ཚེ་ཐ་དད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་མང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཕན་ཚུན་རང་ཉིད་སོ་སོར་ངེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་བཞིན་ནོ། །ཐ་དད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ནི་འདི་ཙམ་དུ་ཟང་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་དགོང་ས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་ཡང་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོས་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་བྱ་མ་ཚང་བ་བཟློག་པའི་ཆེད་དུ་བདག་ཉིད་སོ་སོར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །བདག་ཉིད་སོ་སོར་ངེས་པའི་ངོ་བོ་འདི་དག་ནི་ངེས་པར་ཐ་དད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གཞག་པ་
― DTG191_Page_0420 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཆོལ་པར་འགྱུར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དང་གང་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་གཅིག་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཐ་མི་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཕན་ཚུན་སོ་སོར་ངེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོས་སྐྱེས་བུ་བཞིན་ནོ། །བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱང་སྐྱེས་བུ་དང་ལྷན་ཅིག་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་ཐ་དད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའོ། །གང་ཡང༌། གནས་སྐབས་གཞན་ནི་སྐྱེ་འགྱུར་ཚེ། །སྔ་མ་གཏན་དུ་འཇིག་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྤྱིའི་གནས་སྐབས་ལ་ཐིམ་པ་ན་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སམ། གཞན་གྱི་ངོ་བོས་ཐིམ་པ་ཡིན་གྲང༌། དེ་ལ་གལ་ཏེ་རང་གི་ངོ་བོས་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་ན་ཡང་སྟེ། བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ན་ཡང་དེ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་གཞན་གྱི་ངོ་བོས་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ཡིན་ན། དེ་ལ་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གཞན་ཡང་སྐྱེས་བུ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་འཕོ་བ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་འདོད་དེ། དེ་ལྟ་ཡིན་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་དེ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར། བདག་དེ་སྐྱེས་ན་སྐྱེ་ལྡན་ཏེ། །སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ལ། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པོ་ཟ་པོ་ནི། །གནས་སྐབས་ལ་ནི་མི་རྟེན་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ། གལ་ཏེ་བྱེད་པོ་ཟ་བ་པོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྐྱེས་བུ་ཁོ་ན་ལ་རྟེན་པར་གྱུར་ན། དེ་ནི་སྔ་མའི་ངོ་བོ་མ་མ་བཏང་བའི་བདག་ལ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་བྱེད་པ་པོ་དང་ཟ་བ་པོ་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བ་དེ་ནི་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ལ། ཟ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་བྱེད་པ་པོ་དང་ཟ་བ་པོ་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་བྱེད་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས། སྐྱེས་བུའི་བློ་ནི་སྐྱེ་བ་ན། །གལ་ཏེ་འགྱུར་ན་མི་རྟག་ཉིད། །འོན་ཏེ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ན། །བདག་གཞན་འཇལ་བྱེད་མི་དམིགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་བཤད་པ་ན། དེ་ལ་གཞོན་ནུ་མ་ལེན་གྱིས། མི་རྟག་སྒྲ་ཡི་
― DTG191_Page_0421 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྗོད་བྱ་ཉིད། །བདག་ནི་ཟློག་པར་བྱེད་མ་ཡིན། །རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ཙམ་བརྗོད་ཕྱིར། །དེ་ཙམ་གྱིས་འདི་ཆད་མི་འགྱུར། །ཞེས་སྨྲས་ཏེ། །དེ་འདིར་མཇུག་བསྡུ་པའི་ཐབས་ཀྱིས་སྐྱོན་བཤད་པའོ། །དེ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར། རྟག་པའི་སྒྲའི་བརྗོད་བྱ་ཉིད་ཁོ་བོས་མ་བཟློག་སྟེ། རང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་སྐད་ཅིག་རེ་རེར་འཇིག་པའི་སེམས་པ་ཅན་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་རང་གི་ངོ་བོ་སྟེ། རང་བཞིན་འགྱུར་ལྡན་ཕྱིར་ཏེ། ངེས་པ་སྔ་མའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་བཏང་ནས་རང་བཞིན་གཞན་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཆད་པ་སྟེ་འདིའི་འཇིག་པ་གསལ་རབ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་སྦྲུལ་ལ་སོགས་པ་དཔེ་ཉིད་དུ་བླངས་པ་དེ་ཡང་རྟག་པ་དང་གཅིག་པུའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྦྲུལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་བསྟན་པ་གཅིག་པུའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གནས་སྐབས་གཞན་འབྱུང་བ་རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྤྲུལ་ལ་ཡང་མི་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་འདི་སྐད་ཅིག་མ་འཇིག་པར་འགྱུར་བའི་ཚེ་གནས་སྐབས་གཞན་འབྱུང་བ་རིགས་པ་ཡིན་ཏེ། གནས་སྐབས་གཞན་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་གཞན་སྐྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་ངས། རིག་ཅེས་བྱ་བའི་བདག་གི་བློས། །ཤེས་པ་པོ་ཉིད་རྟོགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་བསྟན་པའི་གནས་སྐབས་དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ང་རྒྱལ་འདི་ལ་ནི་གང་གིས་འདིའི་ཡུལ་ཤེས་པ་པོ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་དོན་དམ་པར་དམིགས་པ་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་འདི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཐོག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་དུ་ལྟ་བ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའོ། །དེའི་ས་བོན་ནི་བག་ཆགས་ཏེ་ནུས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐོག་མ་མེད་པ་ཡང་དེ་ཡིན་ལ་སེམས་ཅན་དུ་ལྟ་བའི་ས་བོན་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་བདག་པོའོ། །འགའ་ཞིག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་གི་བདག་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལའོ། །འོན་ཏེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འཇུག་ཅེ་ན། འདུ་བྱེད་འགའ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ཡི་ངོ་བོར་ངེས་བྱས་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའི་དུས་སུ་འཇུག་པའི་ཤེས་པ་པོའི་ངོ་བོ་ངེས་པའི་ང་རྒྱལ་
― DTG191_Page_0422 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལའོ། །ཀུན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུད་གཞན་དང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལའོ། །གཞན་ཡང་ང་རྒྱལ་གྱི་དམིགས་པ་བདག་ཡིན་ན་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་གཞན་ལ་ཡང་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་མཚུངས་སོ། །ནུས་པ་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གླ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ཡང་ནུས་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ནང་གི་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་གི །ཐམས་ཅད་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཐམས་ཅད་འཆོལ་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །འདི་སྙམ་དུ་རྣམ་བར་གཞག་པ་འདི་ཡིན་ལ་རག་མོད། འོན་ཀྱང་འདིའི་དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། རྟག་པར་དམིགས་པའི་ཕྱོགས་ལ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་འདིའི་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་རྟག་པའམ། མི་རྟག་པ་ཞིག་ཡིན་གྲང༌། གལ་ཏེ་རྟག་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ང་རྒྱལ་ཐམས་ཅད་དེ། ང་རྒྱལ་རྣམས་ཅིག་ཅར་དུ་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་མ་ཡིན་བ་ནི་དམིགས་པར་མི་རིགས་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ནུས་པའི་རྒྱུ་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་དག་ལ་ལྟོས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ལན་ཅིག་མ་ཡིན་པར་དཔྱད་ཟིན་ཏོ། །ང་རྒྱལ་འདི་ནི་གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། རེས་འགའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དུ་མ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་གཉིད་སྟུག་པོ་ལོག་པ་དང༌། མྱོས་པ་དང༌། བརྒྱལ་བའི་གནས་སྐབས་སུ་ང་རྒྱལ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ལ། ཡང་གཞན་གྱི་ཚེ་རིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་མ་དམིགས་པས་འདི་རེས་འགའ་ཉིད་དུ་གྲུབ་བོ། །རེས་འགའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ང་རྒྱལ་ཐམས་ཅད་དེ་ཡོད་པ་ཙམ་ན་ཡོད་པ་རྣམས་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་མི་རྟག་པ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་ང་རྒྱལ་ཐམས་ཅད་ཆེས་གསལ་བར་སྣང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་དངོས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ནི་དེ་ལྟ་བས་ནའོ། །གཞན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞོན་ནུ་མ་ལེན་ལ་སོགས་པ་མུ་སྟེགས་བྱེད་པ་དག་གིས་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་དེའི་ཡུལ་དུ་ཅི་ཞིག་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིའི་དམིགས་པ་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་དོན་མེད་དོ། །དེ་ལ་ང་རྒྱལ་འདི་ནི་དམིགས་པ་མེད་པ་ཁོ་
― DTG191_Page_0423 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ཡིན་ཏེ། ཐོག་མ་མེད་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་བག་ཆགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འཁྲུལ་པ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ། འདི་ལ་གཞོན་ནུ་མ་ལེན་གྱིས་བརྗོད་པའི་སུན་འབྱིན་པ་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ནི། ཤེས་པ་པོ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བག་ཆགས་ནི་ཤེས་པ་པོའི་ཡུལ་ལ་ངོ་ཤེས་པའི་བྱེད་པ་པོར་འོས་ཀྱི། དེ་མིན་ལ་སྟེ། ཤེས་པ་པོ་མ་ཡིན་པ་ལ། དེ་ཞེས་ཏེ་ཤེས་པ་པོ་ཞེས་ཤེས་པ་སྟེ། ངོ་ཤེས་པའི་བག་ཆགས་བྱེད་པ་པོར་འོས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྦྲེལ་བར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ནི་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་འདི་ནི་ཇི་ལྟར་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་རྒྱུ་ཡུལ་གྱི་དོན་ཉིད་ལ་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། འཁྲུལ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ང་རྒྱལ་འདི་ནི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྒྲ་ནི་གནོད་མེད་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལེན་འདེབས་པ་ཡིན་ནོ། །བཤད་མ་ཐག་པའི་རིགས་པ་ནི། རྟག་པ་དམིགས་པའི་ཕྱོགས་ལ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དང༌། གང་ཡང༌། བག་ཆགས་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན། །ཞེས་སྨྲས་པ། དེ་ནི་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དབང་ཕྱུག་སོགས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་བག་ཆགས་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་དབང་ཕྱུག་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་བློ་རྟག་པའི་རྟེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་འཁྲུལ་པ་ཇི་ལྟར་བག་ཆགས་ཙམ་ཡོང་པས་འབྱུང་བར་འགྱུར། འདི་ལྟར་གཞོན་ནུ་མ་ལེན་གྱིས་ཀྱང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་འགྲོ་བའི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་པ་བཀག་པ་ཁོ་ནའོ། །བག་ཆགས་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཙམ་སྨོས་པ་ནི། དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་དམིགས་པའི་དོན་རྣམ་པར་བཅད་པའི་དོན་དུའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ང་རྒྱལ་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེས་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཤེས་པ་པོ་འགའ་ཞིག་གྲུབ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་བདག་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང༌། འདས་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་གཟུང་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྨྲས་པ། དེ་ལ་དེའི་
― DTG191_Page_0424 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་ཚད་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འགའ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པའམ་མི་རྟག་པའི་ཤེས་པ་པོ་དཔེའི་ཆོས་ཅན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དཔེ་མ་གྲུབ་བོ། །འདི་ལྟར་སྦྱོར་བ་དང་པོ་དང་གྱིས་པ་དག་ལ་ཆོས་ཅན་མ་གྲུབ་པའི་དཔེའི་སྐྱོན་ཡིན་ཏེ། ད་ལྟར་དང་ཁར་ཚང་གི་ངའི་ཤེས་པས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཤེས་པ་པོ་འགའ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་གསུམ་པ་ལ་ཡང་བློ་གཅིག་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཚང་བ་ཡིན་ཏེ། མངོན་བར་འདོད་པ་ཉིད་གྱི་བློ་གཅིག་རྒྱུད་གཅིག་དང་འབྲེལ་པའི་ཤེས་པ་པོ་ངའི་ཤེས་པན་ཡིད་དམ། ཡུལ་ཅིག །ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་གཉིས་མ་གྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་འདི་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་རིགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསྟན་པ་ནི་སྔར་ཉེ་བར་བཀོད་པའི་གཏན་ཚིགས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྲིད་པ་གཞི་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་སྦྱོར་བ་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དག་ལ་གཏན་ཚིགས་གསུམ་ཀ་ཡང་གཞི་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ངའི་ཤེས་པས་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་ཤེས་པ་པོ་འགའ་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་གསུམ་པ་ལ་ནི་ཆོས་ཅན་ཤེས་པ་རྣམས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཞི་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་དག་ལ་རྒྱུད་གཅིག་དང་མ་འབྲེལ་པའི་ཤེས་པ་པོའི་ཡུལ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་མ་གྲུབ་སྟེ། དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ལས་དཔྱོད་པ་བས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་བདག་བརྟག་པ་སྟེ་བརྒྱད་པའོ།། །།ད་ནི་གྲངས་ཅན་གྱིས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་བདག་དགག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གཞན་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཞན་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཅན་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ནི་སེམས་པ་ཅན་བདག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་བློ་ལས་ཐ་དད་པར་རྟོག་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་བློ་ནི་གཙོ་བོའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། སེམས་པ་ཅན་ནི་སྐྱེས་བུ་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་གི་གཞུང་ལུགས་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་དེ་ཡང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་གཙོ་བོས་དྲངས་པའི་ཟ་བ་པོ་ཡིན་གྱི། ལས་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འགྲོ་བ་
― DTG191_Page_0425 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ངོ་བོའི་རང་བཞིན་ཉིད་བྱེད་པ་བོ་ཉིད་དུ་འདོད་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཡང་ཚད་མ་དག་སྟོན་པ་ནི། གང་ཞིག་འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་ཡིན་བ་དེ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་བར་མཐོང་སྟེ། དཔེར་ན་མལ་ཆ་དང་སྟན་ལ་སོགས་བའི་ཡན་ལག་བཞིན་ནོ། །མིག་ལ་སོགས་པ་ཡང་བསགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །གཞན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཤུགས་ཀྱིས་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་བསམ་བའོ། །དེ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རེ་ཞིག་དམ་བཅའ་བའི་དོན་སུན་འབྱིན་བར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་སེམས་བ་ཅན་སྐྱེས་བུའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ན། སེམས་པ་ཅན་རྟག་པ་དང་གཅིག་བུའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དམ་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། རྟག་པ་དང་གཅིག་བུའི་ངོ་བོའི་སྐྱེས་བུ་ལས་དེ་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡང་མངོན་སུམ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་རང་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་དང་ལྡན་པ་རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་ཆེས་གསལ་བར་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ཉིད་དུ་རིག་སྟེ། དེ་ཡང་སེམས་པ་ཅན་གཅིག་ཡིན་ན་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཁས་བླངས་པ་དང་འགལ་བར་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སེམས་བ་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བདག་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ཡང་ཡིན་ལ། དོན་རྣམ་བ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཟ་ཟབ་པོ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཇི་ལྟར་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཟ་བ་པོ་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བལྟ་བར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པར་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེ་ན། བལྟ་འདོད་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་དག་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟ་བར་འདོད་པ་དང་ཉན་བར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་དེའི་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་དུ་བརྟགས་བ་དེ་དག་ཀྱང་བདག་འདི་ལ་འགྱུར་བ་མིན་ཏེ། འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འབྱུང་ན་དེའི་ཚེ་དེ་ལྟར་དེ་ཐ་དད་པར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ན་ནི་སྐྱེས་བུ་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། བལྟ་བར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་བ་ནི། །སེམས་བ་ཅན་ལས་མ་གཏོགས་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཐ་དད་པ་ཡིན་ན་ནི་འདི་འདིའི་ཞེས་བྱ་བའི་འབྲེལ་བ་ནི་མི་འཐད་དེ། འབྲེལ་
― DTG191_Page_0426 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་རྒྱུ་མཚན་ཕན་འདོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པར་འགྱུར་བའོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་གང་གི་ངོ་བོར་རྣམ་པར་འཇོག་བའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་དེ་ནི་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པས་དེའི་ངོ་བོར་རྣམ་པར་འཇོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའ་ལུས་ཅན་ཉིད་བཞིན་ནོ། །སྐྱེས་བུའི་བལྟ་བར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཟ་བ་པོར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་མི་དམིགས་པའོ། །གཏན་ཚིགས་འདི་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །བྱེད་བ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཟ་བ་པོ་འདི་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་དགེ་དང་མི་དགེའི་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མ་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་ཡང་གཞན་གྱི་ལན་གྱི་དོགས་པ་བསུ་བ་ནི། གལ་ཏེ་འདོད་དང་རྗེས་མཐུན་པར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་ལས་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རང་བཞིན་འདིའི་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་གཏོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་འདི་ལོངས་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འོན་ཏེ་རང་བཞིན་སེམས་པ་ཅན་མ་ཡིན་ན། གང་གིས་འདི་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་འདོད་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སྐྱེས་བུ་ལ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ལ། ཇི་ལྟར་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་དག་ཞ་བོ་ལོང་བ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ལོང་བ་མིག་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུ་དང་འབྲེལ་བ་ལས་དོན་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཐིམ་པར་འགྱུར་བ་སེམས་པ་ཅན་གྱི་སྐྱེས་བུ་དང་ཕྲད་པ་ལས་སེམས་པ་ཅན་བཞིན་དུ་ཆོས་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ངེས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། སྐྱེས་བུ་མཐོང་བའི་དོན་དུ་དང༌། །དེ་བཞིན་གཙོ་བོ་འབའ་ཞིག་དོན། །ཞ་ལོང་བཞིན་དུ་གཉི་གའི་ཡང༌། །འབྲེལ་པ་དེ་ཡིས་འཁོར་བ་བྱས།། ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལེན་འདེབས་པར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་རང་བཞིན་ནི་མ་བྱས་པའི་ཡང་ལས་ཀྱི་མངོན་པར་འདོད་པ་འབྲས་བུ་གཏོད་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་ཐམས་ཅད་དུ་འདོད་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ན་སྐྱེས་བུའི་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་ཅིའི་ཕྱིར་
― DTG191_Page_0427 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར། འདི་སྙམ་དུ་དེའི་རྒྱུ་ཆོས་མེད་པའི་ཕྱིར། འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ན་རང་བཞིན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་དེ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་མངོན་པར་འདོད་པའི་འབྲས་བུར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་ཐམས་ཅད་ནི་འདི་ཁོ་ན་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་རང་བཞིན་དང་སྐྱེས་བུ་དག་གོ །དེ་དག་ཀྱང་རྟག་ཏུ་ཉེ་བས་དེས་ན་རྟག་ཏུ་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་མངོན་པར་འདོད་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟེར་བར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདོད་པ་སྟེར་བར་བྱེད། མི་འདོད་བ་ནི་འགའ་ཡང་དོན་དུ་གཉེར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་འདི་ལ་དོན་གཏོད་པར་བྱེད་བ་མེད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་འདི་ཟ་བ་པོ་ཉིད་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི། དོན་ལོངས་སྤྱོད་དུས་རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བ་སྟེ། གལ་ཏེ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པས་སིམ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོའི་འགྱུར་བ་སྟེར་བར་མི་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ། ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་འདི་ཟབ་པོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །རང་བཞིན་ཕན་བྱེད་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སྦྱར་ཏེ། རང་བཞིན་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཡིན་ན་ཕན་པ་བྱ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ན་དེའི་ཚེ་རྟག་པ་ཉིད་ཉམས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་དེའི་གནས་སྐབས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བ་ན། དེ་ཡང་འགྱུར་བ་ན་ཡོད་པས་ཇི་ལྟར་འདི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། རྟག་པ་ཉིད་ནི་དེའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་ཅན་བློ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གྱི་ལུགས་ཀྱིས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ཟབ་པོ་ཉིད་དུ་དོགས་པ་བསུ་སྟེ། འདི་རྣམ་པར་འགྱུར་བར་གྱུར་ནས་ཟ་བ་པོ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། བློས་ངེས་པར་བྱས་པའི་དོན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་འཆར་བའི་སྒོ་ནས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་བློའི་མེ་ལོང་ལ་ཞུགས་པའི་གཟུགས་བརྙན་མེ་ལོང་གཉིས་པ་ལྟ་བུའི་སྐྱེས་བུ་ལ་འཕོ་བ་དེ་ཉིད་འདིའི་ཟ་བ་པོ་ཡིན་གྱི། རྣམ་པར་འགྱུར་བར་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་བརྙན་ཙམ་འཕོ་བ་ན་ཡང་སྐྱེས་བུའི་རང་གི་ངོ་བོ་འདོར་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མེ་ལོང་བཞིན་དུ་དེའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཟ་བ་
― DTG191_Page_0428 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བོ་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ལས་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྦྱོར་བ་འདི་ལ་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། བློའི་མེ་ལོང་ལ་ཞུགས་པའི་དོན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་མེ་ལོང་གཉིས་པ་ལྟ་བུའི་སྐྱེས་བུ་ལ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་དེ། དེ་གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུ་ལས་ཐ་མི་དད་པ་དེའི་ཚེ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བཤད་བའི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་ལྡན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་སོ་ན་འདུག་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་དེ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཟ་བ་པོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ཟབ་པོ་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་ལ་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུ་དོན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་དང་ལྷན་ཅིག་འབྲེལ་པ་ལས་ཟ་བ་པོ་ཉིད་དུ་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཕན་ཚུན་ཕན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དག་ནི་འབྲེལ་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་གཙོ་བོས་སྐྱེས་བུའི་བལྟ་བར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་ན་དེའི་ཚེ་དེ་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྐྱེས་བུ་དོན་ལ་འཇུག་པར་རིགས་ན། ཇི་སྲིད་དུ་བེམས་པོའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སེམས་པ་ཅན་དང་འབྲེལ་པ་ཡོད་ན་ཡང་ཞ་བོ་དང་ལོང་བ་བཞིན་དུ་འཇུག་པར་མི་རིགས་སོ། །འདི་ལྟར་ལོང་བས་ལམ་མ་དམིགས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་འདི་ཞ་བོའི་བརྗོད་པར་འདོད་པ་རིགས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གཙོ་བོ་ནི་སྐྱེས་བུའི་བལྟ་བར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སེམས་བ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་ཚུན་དུ་ཕན་པ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཞ་བོ་དང་ལོང་བ་བཞིན་དུ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་གཙོ་བོ་ནི་སྐྱེས་བུའི་བལྟ་བར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་རིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདི་ཟ་བ་པོ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །བྱེད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ཟ་བ་ཡང་ཤེས་པར་མི་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་བྱེད་བ་ཤེས་པ་ཟ་བ་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལས་མི་རིགས་པ་གཞན་ཅི་ཡོད་དེ། ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱན་པོ་ཚོད་མ་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ལ། དེ་ཟ་བར་ནི་མི་ཤེས་པ་སྟེ། ཟ་བ་ཉིད་དུ་མི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཞིག་ཁོང་ནས་
― DTG191_Page_0429 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབྱུང་ངོ༌། །གཙོ་བོ་བློ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གྱི་ལན་གྱི་དོགས་པ་བསུ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཙོ་བོའོ། །ཀུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བར་འདོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འཇུག་པའོ། །འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། གཙོ་བོ་སེམས་པའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བློ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་ལ་གནས་པའི་བལྟ་བར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་ནས། འཇུག་པར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་འགལ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལན་སྨྲས་པ་ནི། བློ་ལྡན་ཉིད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་གཙོ་བོ་བློ་དང་ལྡན་པར་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ན། དེའི་ཚེ་འདི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་སེམས་པ་ཅན་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། བློ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་སེམས་པ་ཅན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་གང་ཞིག་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རང་རིག་པའི་ངོ་བོ་གསལ་བ་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པ་དེ་ནི་སེམས་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ནི་བློ་ལ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་སེམས་པའི་ངོ་བོར་འགྱུར་རོ། །གང་གིས་དེ་ལས་ཐ་དད་པའི་སྐྱེས་བུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ཁོ་བོ་ཅག་གི་བློ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་སེམས་པའི་ངོ་བོ་གཞན་དམིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་གཞན་གྱི་བློ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལས་ཐ་དད་པ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། སྒྲ་དྲི་རོ་ལ་སོགས་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྦྱོར་བ་ནི་གང་དང་གང་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་སེམས་པ་མེད་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ་རོ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །བློ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །རང་རྒྱུད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་བར་འདོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པ་ཡིན་ཏེ། རེས་འགའ་འདི་རང་རྒྱུད་ཀྱིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དམ། ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་བས་ཡིན་གྲང༌། དེ་ལ་གལ་ཏེ་རང་རྒྱུད་ཀྱིས་ན་དེའི་ཚེ་གཏན་ཚིགས་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྔ་ན་མེད་པ་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུའི་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། གཏན་ནས་འཇིག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་འཇིག་པ་ཉིད་སངས་རྒྱས་པ་ལ་གྲགས་པའི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཁྱེད་ཅག་གྲངས་ཅན་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཁྱེད་ཅག་གིས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། མི་གསལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱེད་ཅག་གིས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟ་
― DTG191_Page_0430 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུ་ནི་སངས་རྒྱས་པ་ལ་མ་གྲུབ་པས་དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་གང་ཡང་རུང་བ་ལམ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲ་ཙམ་གྲུབ་པ་ན་གཏན་ཚིགས་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ལས་དངོས་པོ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དངོས་པོ་ཁོ་ན་གཏན་ཚིགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཉིད་འཁྲུལ་ལ་སོགས་ཡིན་ན། །སྒྲ་ནི་འཁྲུལ་བ་མེད་ན་ཡང༌། །སྒྲུབ་བྱེད་སྐྱོན་ལྡན་ཤེས་བྱ་སྟེ། །དངོས་ལས་དངོས་པོ་གྲུབ་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཅི་སྟེ་ཐལ་བ་ལ་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཡང་བསྒྲུབ་བར་བྱ་བ་ལ་བཟློག་པ་ལ་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་ཉེ་བར་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་སེམས་པ་ཅན་ལ་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་དང་འཇིག་པ་དག་ཏུ་མི་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་འབྲེལ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། གང་ཡང༌། འདི་རྟོག་པ། ཇི་ལྟར་འོ་མ་ཤེས་པ་མེད་ན་ཡང༌། །བེའུ་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པ་ལྟར། །དེ་ལྟར་གཙོ་བོ་སྐྱེས་བུ་རྣམ་གྲོལ་བའི། །རྒྱུ་མཚན་ཉིད་དུ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་རྟོག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་མ་ནི་རང་དབང་དུ་བེའུ་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། སོ་སོར་ངེས་པའམ། རེས་འགའ་བའི་རང་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དག་ལས་སྐྱེ་སྟེ། དེ་བ་སྐྱེས་པ་ན་བེའུ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་ཤེས་པ་མེད་ཀྱང་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་གཙོ་བོ་འཇུག་པ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྟག་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར། རེ་ཞིག་རེས་འགའ་བའི་རྒྱུ་ཉེ་བ་ལ་རག་ལས་པ་དེའི་ནུས་པ་རེས་འགའ་བ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ལ། རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་བ་མེད་པ་རྟག་ཏུ་ཉེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེས་བུའི་དོན་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་བློ་དང་སེམས་པ་ཅན་ཐ་མི་དད་པ་ཡིན་དུ་ཆུག་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདིའི་བདག་མ་བཀག་པ་ཉིད་དོ་ཞེ་ན། སེམས་པ་ཅན་ལ་བདག་གི་སྒྲར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་གིས་སེམས་པ་ཅན་ལ་བདག་གི་སྒྲས་འདོགས་པ་ཙམ་ནི་མ་བཀག་གོ །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། དེ་ལ་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་བཀག་གོ །
― DTG191_Page_0431 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དབང་བོ་དང་སྣང་བ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་སེམས་པ་ཅན་རྟག་པ་བརྟན་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནི་དེ་སྐྱེད་པའི་དོན་དུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟག་པ་ཡང་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཉིད་ལ་དཔེ་བཤད་པ། གལ་ཏེ་མེ་ནི་རྟག་གྱུར་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་མེ་རྟག་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་སྐྱེ་བོ་མེའི་དོན་དུ་བུད་ཤིང་སོགས་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་པ་ཅན་རྟག་པ་དང་གཅིག་བུའི་ངོ་བོར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་འདུས་པའི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མཐོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པར་འདོད་ཅེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མལ་ཆ་སྟན་གྱི་དཔེ་དང་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བྱ་བའི་ཁྱད་པར་དུ་འདོད་པ་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་བའམ། རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་སྤྱིར་གཞན་གྱི་དོན་ཙམ་མ་བརྟགས་ན་ཉམས་དགའ་བ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་དང་པོ་ཡིན་ན་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་སྟེ། འདི་ལྟར་མིག་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཕན་འདོགས་པར་འདོད་དེ། མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ནས། ལུས་དང་རིག་བྱ་ལ་བརྟེན་ནས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་ཕྱོགས་གཉིས་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་གཏན་ཚིགས་འགལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕན་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བ་སྨོས་ཏེ། འགྱུར་བ་མེད་པ་སྟེ། རྟག་པའི་ཕན་པ་ཉིད་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་མིག་ལ་སོགས་པས་སྒྲུབ་ན་དཔེ་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལས་བཟློག་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཏན་ཚིགས་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟར་མལ་ཆ་དང་སྟན་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་གཡོ་བ་ཉིད་དེ། མི་རྟག་པ་ཁོན་ཕན་བ་རིགས་པ་ཡིན་ཏེ། འགྱུར་བ་མེད་པ་ལ་བོགས་དབྱུང་བར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་སྤྱིར་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་དང༌། བྱ་བའི་ཁྱད་པར་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསལ་ནས་གཞན་གྱི་
― DTG191_Page_0432 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་ཙམ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་གསུམ་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་ཡང་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། མིག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སེམས་ལ་ཕན་འདོགས་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྟེ་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་ཅན་གྱིས་ཁས་བླངས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱང་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་བ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཁྱེད་ཅག་གི་འདོད་པ་མི་འགྲུབ་སྟེ། བདག་སེམས་ལས་ཐ་དད་དུ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་ཅན་གྱིས་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། ཕན་ཚུན་ཕན་པ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མིག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཉིད་ནི་ཕ་རོལ་དང་ཚུ་རོལ་བཞིན་དུ་ལྟོས་པ་ཅན་ཡིན་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ནི་རྒྱུ་དུ་མས་བྱས་པའི་ཕན་པ་འཛིན་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། འདུས་པ་ཉིད་ནི་བརྟགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་བའི་དཀའ་འགྲེལ་ལས་སེར་སྐྱ་བས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་བདག་བརྟག་པ་སྟེ་དགུ་བའོ།། །།ནམ་མཁའི་གོས་ཅན་གྱིས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་བདག་དགག་པའི་དོན་དུ། རྒྱལ་དཔོག་པ་བཞིན་རྒྱལ་བ་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྒྱལ་བ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའི་གོས་ཅན་དག་གོ །དེ་དག་ནི་འདི་སྐད་དུ་བདག་ནི་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོས་གནས་སྐབས་ཐ་དད་ལ་གནས་སྐབས་ཅན་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ངོ་བོས་ནི་གནས་སྐབས་རེ་རེ་ལ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ལོག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པར་སྨྲའོ། །བདག་གི་ཚུལ་གཉིས་པོ་འདི་ཡང་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་གཞན་གྱིས་བསྒྲུབ་པར་མི་བྱའོ། །འདི་ལྟར་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཐ་དད་ཀྱང་གནས་སྐབས་པའི་བདག་ཉིད་གང་ཡིན་པའི་སེམས་པ་ཅན་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་དེ་ནི་རྫས་ཡིན་ནོ། །རྣམ་གྲངས་ནི་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བའི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཐ་དང་བ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་བསམ་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལ་ཕྱོགས་གཉིས་ཏེ། སེམས་པ་ཅན་གྱི་བདག་ཉིད་གང་ཡིན་པའི་རྫས་ཏེ། རྣམ་གྲངས་དག་དང་འབྲེལ་པ་ན་རེས་འགའ་འགྱུར་བ་མེད་
― DTG191_Page_0433 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་སྟེ། སྔར་ཡོད་པ་མདོར་བའི་སེམས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པ་རང་གི་ངོ་བོ་དང་འབྲེལ་བ་ཡིན་ནམ། སྔར་གྱི་ངོ་བོ་དོར་བ་དང་འབྲེལ་པ་ཡིན། དེ་ལ་གལ་ཏེ་ཕྱོགས་ཕྱི་མ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་རྟག་པ་ཉིད་ཉམས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། གནས་སྐབས་ཅན་འགའ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་མི་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་དང་པོ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་དག་དེ་ལ་ཁྱབ་པར་ཏེ། གཞན་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སེམས་པ་ངེས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་མི་འཐོབ་སྟེ། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་སུ་ཁྱད་པར་མེད་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བར་མི་འགྱུར་ཏེ་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། །སེམས་པ་ཅན་གང་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའོ།། ཡུལ་དང་དུས་དང་རང་བཞིན་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གྱི་ལུགས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པའི་དོགས་པ་བསུ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་གཅིག་ཏུ་རྣམ་གྲངས་དག་ལས་རྫས་ཐ་དད་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར་ན་ཇི་སྲིད་དུ་ཡུལ་དང་དུས་དང་རང་བཞིན་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རྫས་དང་རྣམ་གྲངས་དག་གཅིག་ཏུ་འདོད་ལ། གྲངས་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་ཐ་དད་དེ། དེ་ལ་གྲངས་ནི་གཅིག་དང་མང་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ལྟར་རྫས་ནི་གྲངས་གཅིག་དང་ལྡན་ལ། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་གྲངས་དུ་མའི་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཐ་དད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྫས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡིན་ལ། རྣམ་གྲངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ལྡོག་པ་ཡིན་ནོ། །མིང་ནི་མིང་དུ་བཏགས་པའོ། །དོན་ནི་འབྲས་བུའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། ཡུལ་དང་དུས་དང་རང་བཞིན་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་ཐ་མི་དད་པ་ཡིན་ནོ། །གྲངས་དང༌། མིང་དང་མཚན་ཉིད་དང༌། འབྲས་བུ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ན་ཐ་དད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བུམ་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །འདི་ལྟར་བུམ་པ་ལས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་ཐ་མི་དད་དེ། བུམ་པའི་ཡུལ་དང་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་གཟུགས་ལ་
― DTG191_Page_0434 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །གྲངས་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་དེ་དག་ཐ་དད་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བུམ་བ་ནི་གཅིག་ཡིན་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་བ་ནི་མང་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཐ་དད་པའོ། །བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྫས་ནི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་བའི་རྣམ་གྲངས་ནི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པའོ། །བུམ་པས་ཆུ་ལེན་པའི་བྱ་བ་བྱེད་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་གོས་དམར་པོ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ཐ་དད་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་པ་ཅན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བདག་གི་རྫས་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་བ་རྣམ་གྲངས་དག་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འབྲས་བུ་ཐ་དད་བ་ནི་འདི་ལྟར་རྟོགས་བར་བྱ་སྟེ། སེམས་བ་ཅན་གྱིས་ནི་དོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་ལ། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕན་བ་དང་གནོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་སྟོན་པ་ནི། གཟུགས་སོགས་བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གྲངས་དང་མིང་ནི་ཐ་དད་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྫས་དང་རྣམ་གྲངས་དག་ཅེས་འཆད་པར་འགྱུར་བ་དང་འབྲེལ་ཞིང༌། འབྲས་བུ་རྗེས་འཇུག་ལྡོག་པ་དག །མཚན་ཉིད་དོན་གྱི་ཐ་དད་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། འབྲས་བུའི་ཐ་དད་པ་སྟེ་དོན་གྱི་ཐ་དད་པ་ཉིད་དང༌། རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་བ་དག་ནི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པའོ་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རྫ་དང་རྣམ་གྲགས་དག་ཅེས་བྱ་བ་འདིར་བཅད་དོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་མཇུག་སྡུད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་རྫས་ནི་གཅིག་ཏུ་ཁྱད་པར་མེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པས་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་རྣམ་གྲངས་དག་ལས་རྫས་གཅིག་ཏུ་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ན། །རང་བཞིན་དབྱེར་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་རྫས་དང་རྣམ་གྲངས་དག་ཐ་མི་དད་པར་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐ་མི་དད་པ་ཡིན་དུ་ཆུག་མོད། དེ་ལས་བཟློག་པ་ཐ་དད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། གཅིག་ལ་གཅིག་གི་ཆོ་སྒྲུབ་པ་དང་དགག་པ་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་རེགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ཐ་དད་པ་བཀག་པ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་བརྗོད་
― DTG191_Page_0435 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོ། །རང་བཞིན་ཐ་མི་དད་པ་དེ་ཡིན་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་ཇི་ལྟར་དེ་བཀག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཐ་དད་པར་འགྱུར། སྦྱོར་བ་ནི་གང་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་དེ་ལ། དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཐ་དད་པའི་གོ་སྐབས་རྙེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རྣམ་གྲངས་དེ་དག་ཉིད་དང༌། སོ་སོར་ངེས་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོའི་རྫས་གང་ཡིན་པ་དེའི་རང་བཞིན་ལས་ཐ་མི་དད་པ་བཞིན་ནོ། །རྫས་དང་རྣམ་གྲངས་དག་གི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་ཐ་མི་དད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་དོན་དམ་པར་རྫས་དང་རྣམ་གྲངས་དག་ཐ་མི་དད་ན་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། དེ་ལྟར་རྫས་དང་རྣམ་གྲངས་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་ལྡོག་པའི་ངོ་བོ་དང་ཐ་དད་པའི་རང་བཞིན་དེ་ནི་ལྡོག་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་གྲངས་དག་གི་རང་བཞིན་བཞིན་ནོ། །རྫས་ཀྱང་ལྡོག་པ་དང་ལྡན་པའི་ངོ་བོ་ལས་ཐ་མི་དད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །ཡང་ན་གང་ཞིག་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་ཐ་མི་དད་པ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཏེ་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོ་བཞིན་ནོ། །བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་གྲངས་རྣམས་ཀྱང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་དད་པ་ཁོ་ནར་མི་འགྱུར་རོ། །འགལ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡང་གཅིག་ཡིན་ན་ཐ་མི་དད་པའི་ཐ་སྙད་ཆད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟློག་པ་ལ་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མཇུག་སྡུད་པར་བྱེད་དེ། བདག་ལ་སོགས་པ་ཁོ་ནར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་བུམ་པ་དང་འབྲུ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཐལ་བ་བསྒྲུབ་པའི་གཉིས་པའི་འབྲས་བུ་འཆད་དེ། རྫས་དེ་ཡང་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ངོ་བོས་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་ལྡན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐལ་བར་བསྒྲུབ་པ་བསྒྲུབ་བྱ་མ་ཚང་བར་འགྱུར་དུ་དོགས་པས་ངེས་པའི་བདག་ཉིད་བཞིན་ཞེས་བཤད་དེ། འདི་ནི་ངེས་པ་ཡང་ཡིན་ལ། རྫས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོའི་བདག་སྟེ་རང་བཞིན་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁྱད་པར་བསྡུ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྗེས་འགྲོ་མེད་འཇིག་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མཇུག་
― DTG191_Page_0436 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡུད་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་གྲངས་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་བདག་ཉིད་མ་གྲུབ་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། འདི་ལས་ཀྱང་སྟེ་རྣམ་གྲངས་ལས་ཐ་དད་པ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ལས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་གྲངས་རྗེས་འགྲོའི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེས་ན་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་རྫས་ཀྱི་བདག་ཉིད་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་མ་གྲུབ་སྟེ། མངོན་སུམ་དུ་འདོད་པའི་ཤེས་པ་འགའ་ཞིག་ལ་རྣམ་གྲངས་ལས་ཐ་དད་པའི་ལུས་སོ་སོར་སྣང་བ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་རོ་གཅིག་པའི་རྫས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ནི་སྣང་བར་མི་མངོན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་གང་གི་ཚེ་རྣམ་གྲངས་ལས་ཐ་དད་པའི་རྫས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་གྲངས་ལ་སོགས་པའི་ཐ་དད་པ་ཇི་ལྟར་གྲུབ་ཅེ་ན། རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དོན་བྱེད་རུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་གྲངས་རྣམས་ནི་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དུ་མའི་རྣམ་པའི་དོན་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཐུན་མོང་བ་ནི་ཆུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ནི་གོས་ཁ་བསྒྱུར་བ་དང་མིག་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེར་རུང་བ་ནི་ནུས་པའོ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་ཐུན་མོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱའི་དོན་དུ་ཐ་མི་དད་པའི་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོ་མེད་ན་ཡང་ཐ་དད་པ་དེ་དག་ཉིད་བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་གྲངས་གཅིག་གི་ཁྱད་པར་བརྗོད་དོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་འབྲས་བུ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ཉིད་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ལ་ནི། གྲངས་སྣ་ཚོགས་པ་ནི། དེ་དག་ལ་གྲངས་ཐ་དད་པ་དང་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པ་ཡང་གཞག་པར་བྱའོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མཚུངས་སོགས་ཤེས་བྱའི་རྒྱུར་གྱུར་པ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྗེན་པ་དང་སྨིན་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་དག་ཏུ་སྐད་ཅིག་རེ་རེར་འཇིག་ན་ཡང་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བ་ན་རྟོག་པ་མེད་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་ནས་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་འདྲ་བའི་ཤེས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ལྗང་གུ་དང་དམར་པོ་ལ་སོགས་པའི་
― DTG191_Page_0437 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁ་དོག་མི་མཐུན་པར་སྐྱེ་བ་ན་མི་འདྲ་བའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་ངོ་བོ་གཅིག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་ན་ཡང་མཚུངས་པ་དང༌། མི་མཚུངས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་ཚུལ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །མཚུངས་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མི་འདྲ་བའི་ཤེས་པ་གཟུང་ངོ༌། །འོ་ན་ཅི་ལྟར་མིང་ཐ་དད་ཅེ་ན། རྣམ་པ་དེ་ལྟའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པ་དེ་ལྟའི་སྟེ། རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་དོན་བྱེད་པར་རུང་བ་འདྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ་བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བརྡ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དོན་གང་ལ་སྒྲ་དང་ཤེས་པ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པོ་ཞེས་མཇུག་སྡུད་པའི་སྒོ་ནས་སྟོན་པ་ནི། སྐྱེ་དང་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་གྲངས་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་རང་རིག་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའོ། །འབའ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་མི་དད་པའི་རྫས་གཅིག་གི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། རྟག་པ་ནི་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དག་གིས་དོན་བྱེད་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་སྐྱེ་བ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་ཡིན། དོན་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཉིད་རིགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་བྱ་བ་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡོད་པའི་རྟགས་ལས་བདག་མེད་པར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལས་ཀྱང་གྲུབ་པོ། །གང་ཡང་རྫས་ནི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྣང་བ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ་འོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གྱི་ལེན་གྱི་དོགས་པ་བསུ་བ་ཡིན་ཏེ། འདྲེས་པ་ནི་གཅིག་གི་ངོ་བོར་གྱུར་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་རྣམ་པར་ཕྱེ་ན་མི་སྣང་ངོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །འདྲེས་པ་ཉིད་ལ་རྒྱུ་བཤད་པ་ནི་དེའི་ཕྱིར་ཚུལ་གཉིས་ཆ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཏེ་བདག་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་གང་གི་ཕྱིར་ཚུལ་གཉིས་པ་ཡིན་ན་ཡང་མིའི་སེང་གེ་བཞིན་དུ་ཆ་མེད་པར་འདོད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཆ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་འདྲེས་པ་སྟེ། གཉི་གའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མི་དམིགས་སོ།།
― DTG191_Page_0438 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་འདི་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འོན་ཏེ་ཚུལ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆ་མེད་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཚུལ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཐ་སྙད་འདི་ནི་དོན་སྣ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚུལ་གྱི་སྒྲས་རང་བཞིན་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཚུལ་གཉིས་ཏེ། རང་བཞིན་གཉིས་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཚུལ་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱའོ། །རང་བཞིན་གཅིག་ལ་གཉིས་རིགས་པ་མ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ཉིད་ཉམས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱེད་ཀྱིས་རང་བཞིན་གཉིས་བསྟན་པ་ཁོ་ནར་ཟད་ཀྱི། དངོས་པོ་གཅིག་ལ་ཚུལ་གཉིས་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་དང་དུ་མ་ཉིད་དག་ནི་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་མིའི་སེང་གེ་དེ་ཡང་གཅིག་པུར་ཏེ་ཚུལ་གཉིས་སུ་མི་འགྲུབ་པོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། མིའི་སེང་གེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡང་གི་སྒྲས་ནི་རྩོད་པའི་རྒྱུ་གཞིར་གྱུར་པ་མི་འཐད་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིའི་སེང་གེའོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡན་ལག་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཆེས་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཡུལ་གནོད་པའི་ངོ་བོར་རོ། །གཞན་དུ་ན་དེ་ལྟར་སྣང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྦྲང་བུའི་རྐང་རྗེས་ཙམ་གྱིས་བསྒྲིབས་ན་ཡང་དེའི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུས་བསྒྲིབས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་ནོར་བུ་གཟིའི་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཡང་རྒྱས་པར་ཡན་ལག་ཅན་དགག་པར་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ལས་ནམ་མཁའི་གོས་ཅན་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་བདག་བརྟག་པ་སྟེ་བཅུ་པའོ།། །།གཞན་གཉིས་མེད་པར་ལྟ་བ་ལ་དམིགས་པའི་གསང་བ་པ་རྣམས་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ཤེས་པ་རྟག་པ་དང་གཅིག་པུའི་རང་བཞིན་དུ་རྟོག་པར་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་གཞུང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེའི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་རྟག་པ་དང༌། གཅིག་པུའི་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གསང་བ་པར་སྨྲ་བ་དག་གོ །འདིའི་ཚད་མ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། གཟུང་
― DTG191_Page_0439 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གིས་དེ་དག་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ས་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡན་ལག་ཅན་དང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཤུགས་ཀྱིས་ས་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བའི་ངོ་བོ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་བྱེད་དེ། འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དོ། ཉེས་པ་ཆུང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཤེས་པ་ཙམ་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཉེས་པ་ཆུང་དུ་ཡང་བརྗོད་ཅེ་ན། རྟག་བ་ཉིད་བརྗོད་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་བ་མི་རིགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གཟུགས་སྒྲ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ། །ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་གནས་སྐབས་ལ་བརྗོད་ལ། དེའི་གནས་སྐབས་མ་ཡིན་པ་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་སྐབས་གཅིག་ཐམས་ཅད་ཉིད་དུ་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་གྱི་འོན་ཀྱང་རིམ་གྱིས་རེས་འགའ་གཟུགས་སྣང་ལ། ཡང་གཞན་གྱི་ཚེ་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་སྣང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་རྟག་པ་དང་གཅིག་པའི་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་གོས་ཁྲ་བོ་སྣང་བ་བཞིན་དུ་ཅིག་ཅར་སྣང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་སྣང་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་རིམ་གྱིས་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ནི་གནས་སྐབས་གཞན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཅིག་ཅར་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་རིག་པར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། རྟག་ན་གནས་སྐབས་གཞན་ཡང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གནས་སྐབས་དག་ནི་གནས་སྐབས་ཅན་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གནས་སྐབས་བཞིན་དུ་གནས་སྐབས་ཅན་ཡང་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པར་འགྱུར་བའམ། གནས་སྐབས་ཅན་བཞིན་དུ་གནས་སྐབས་རྣམས་ཀྱང་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གནས་སྐབས་རྣམས་ཐ་དད་པ་ཡིན་ན་ཡང་འདིའི་འདི་ཞེས་བྱ་བའི་འབྲེལ་པ་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཕན་འདོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་རྟག་པ་དང་གཅིག་པུའི་ཤེས་པ་ཙམ་ཁས་ལེན་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་རྟག་པ་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པའམ། རྗེས་སུ་དཔག་པས་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་གྲང་རེ་ཞིག་མངོན་སུམ་
― DTG191_Page_0440 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རིགས་ལས་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་གིས་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པར་འགྱུར་བ་རིམ་གྱིས་སྣང་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རིགས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་རྟག་པ་དང་གཅིག་པུའི་ངོ་བོའི་གནས་སྐབས་པའི་ཤེས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་མེད་དེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རིགས་པ་དེ་ཡང་རིམ་གྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་སྐད་ཅིག་རེ་རེར་འཇིག་པར་གྲུབ་ན་ཐ་མི་དད་པ་གཞན་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིར་གྱུར་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཀྱང་མི་གྲུབ་པོ་སྙམ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིན་ན་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་སམ། འབྲས་བུའི་རྟགས་ཡིན་གྲང༌། རེ་ཞིག་རང་བཞིན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ཆོས་ཅན་འགའ་ཡང་མ་གྲུབ་པས་དེའི་རང་བཞིན་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཅན་ཤེས་པ་ཙམ་གྲུབ་ན་ཡང་དེ་ལ་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱིས་འགའ་ལ་ཡང་ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུའི་རྟགས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་ནི་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དག་གིས་དོན་བྱེད་པར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་འགའ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལས་ཐ་དད་པའི་འབྲས་བུ་གཞན་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ལ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། གནོད་པར་བྱེད་པ་ནི་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པས་ཤེས་པ་རྟག་པའི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་མི་རིགས་སོ། །གཞན་ཡང་ཕྱོགས་འདི་ལ་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་གིས་སྐད་ཅིག་རེ་རེར་འཇིག་ཅིང་སྐྱེས་བུ་སོ་སོའི་ཤེས་པ་དུ་མ་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་ཕྱོགས་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཤེས་པའི་རྒྱུན་སྐྱེ་བའི་དབང་གིས་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་འབྱོར་གོམས་པའི་རིམས་གྱིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཤེས་པ་གོང་ནས་གོང་དུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་ཤེས་པའི་རྒྱུན་ལོག་པ་ལས་བྱང་གྲོལ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཐར་པ་ཐོབ་པར་བྱ་
― DTG191_Page_0441 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་འབད་པ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ཁྱེད་ཅག་གིས་བདག་རྟག་པ་དང་གཅིག་པུའི་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་དོའི་ཕྱོགས་དེ་ལ་ནི་ཇི་ལྟར་ཤེས་པ་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་ལ་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པར་འགྱུར། འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་ཤེས་པ་རྟག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་གནས་སྐབས་གཞན་ལོགས་ཤིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐར་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་རྟག་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཅིངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ནི་རྒྱུན་ཐ་དད་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། དག་པ་རྣམས་རྣམ་པར་རིག་པར་འདོད་དེ་དེའི་ཕྱིར་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པའི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་དག །དེ་ནི་དྲིར་བཅས་དྲི་མ་མེད། །གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་དེ་མ་གྱུར། །ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་གྲོལ་བར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་རྣམ་དག་དེ་མ་གྱུར། །འབད་པ་འབྲས་བུ་མེ་དཔར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་ནི་བཏགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་མོད། དོན་དམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། དེ་ལ་བཏགས་པ་ལ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་སོ། །ཤེས་པ་མི་རྟག་པའི་ཕྱོགས་ལ་ནི་རྒྱུ་མཚན་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཁྱེད་ཅག་བྱང་གྲོལ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། འཁོར་བ་ལས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྒོམ་པའི་འབད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་ངལ་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་པ་ནི། རྣལ་འབྱོར་གོམས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྒོམས་པས་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཟློག་པའམ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་འདི་འབད་པ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ན། འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་འདི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པར་མི་བྱེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་འདི་དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཤེས་པ་རྟག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་སྤང་བར་མི་ནུས་ཏེ། རྟག་པ་ནི་མི་འཇིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདོར་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་བསྒོམས་པས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཤེས་པ་རྟག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ནི་རིགས་
― DTG191_Page_0442 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ལས་གསང་བ་བའི་བདག་བརྟག་པ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་པའོ།། །།གནས་མའི་བུ་བས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་གང་ཟག་དགག་པའི་ཕྱིར། ལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་མའི་བུ་པ་དག་གོ །དེ་དག་ནི་བདག་ཉིད་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྲས་སུ་རློམ་ན་ཡང་བདག་གང་ཐག་གི་ཐབས་ཀྱིས་ཕུང་པོ་དག་ལས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །གང་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་མེད་པ་གསུང་བའི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྲས་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཞད་གད་དུ་བྱེད་པའི་ཚིག་གིས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི། བདེ་བར་གཤེགས་པ་པར་རློམ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འདི་ལྟར་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཐ་དད་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་དང༌། རང་གིས་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པའི་ཟ་བ་པོ་དང༌། གང་ཡང་ཕུང་པོ་སྔ་མ་ཡོངས་སུ་དོར་ནས་ཕུང་པོ་གཞན་ལེན་པས་འཁོར་བ་པ་དང་གྲོལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་བདག་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གང་ཟག་ལ་འདོད་པའི་ཕྱིར་མིང་ལ་རྩོད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་གང་ཟག་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་ལ་རིགས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། མུ་སྟེགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་གང་ཟག་ཕུང་པོ་དག་ལས་ཐ་དད་པ་ཡིན་ན་དེ་ནི་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་བདག་ཏུ་ལྟ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་བདག་རྟག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །བདག་རྟག་པ་ནི་བྱེད་པ་པོ་དང་ཟབ་པོ་ལ་སོགས་པར་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་བདག་རྟག་པའི་མཐའ་བཀག་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། འགལ་ལོ། །འོ་ན་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ལ་རག་མོད་ཅེ་ན། དུ་མ་སོགས་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་གང་ཟག་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་ཕུང་པོ་མང་པོ་དག་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་གང་ཟག་དུ་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན་གཅིག་ཏུ་ཡང་འདོད་དེ། ཇི་སྐད་དུ་འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་བ་ན་གང་ཟག་གཅིག་སྐྱེ་སྟེ།
― DTG191_Page_0443 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་གང་ཟག་ཀྱང་ཕུང་པོ་བཞིན་དུ་ཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆད་པ་སྨྲ་པ་དགག་པ་མཛད་པས་དེའི་ཕྱིར་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་གང་ཟག་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པོ། །དེ་དག་ལ་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཁྱེད་ཅག་གིས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་རང་གི་ཚིག་ཉིད་ཀྱིས་གང་ཟག་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་དངོས་པོ་ལས་དེ་ཉིད་དང༌། གཞན་དག་ཏུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ཏེ་ནམ་མཁའི་པདྨ་བཞིན་ནོ། །གང་ཟག་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཁྱད་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པ་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་འདི་ལ་ཁྱབ་པ་གྲུབ་ཅེ་ན། དངོས་པོ་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་ནི་དངོས་པོ་ལས་དེ་ཉིད་དང༌། གཞན་ཉིད་ལས་མི་འདའ་སྟེ། གོ་སྐབས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ངོ་བོ་མེད་པ་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་བརྗོད་དུ་མེད་པར་བརྟགས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཐ་དད་ཐ་དད་མེད་རྣམ་རྟོག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་ཉིད་ལ་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྟེན་གྱི། དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་ལ་སོགས་པར་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ནི་དངོས་མེད་ཉིད་ལ་སྟེ། རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ལ་རིགས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་ནི་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་ལ་སོགས་པར་བསྟན་དུ་མེད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྤྲེལ་ཏེ། དེ་ལ་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་མི་དད་པ་དག་ལས་གོ་སྐབས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་གོ་སྐབས་གཞན་མེད་ཅེ་ན། གང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་ཟག་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་དེ་ལ་མེད་ཅེས་དགག་པ་དེ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལས་གཞན་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ལ་དངོས་པོ་གཞན་དགག་པ་ནི་རང་བཞིན་གཞན་
― DTG191_Page_0444 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲུབ་པ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་དངོས་པོ་གང་ཞིག་གང་གི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་དེ་ནི་དེ་ལས་གཞན་ཡིན་ཏེ་ཚོར་བ་ལ་གཟུགས་བཞིན་ནོ། །གང་ཟག་ཏུ་བརྗོད་པའི་དངོས་པོ་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །གང་ཡང་དངོས་འདི་དེ་ཉིད་མིན་པ་བཀག་པ་ནི་དེའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དེ་ཉིད་དང་ཐ་མི་དད་པ་ཁོ་ན་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ཡོད་པ་ལ་དོན་གཞན་བཀག་པ་ནི་དེ་ཉིད་སྒྲུབ་པ་མེ་དཔར་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གལ་ཏེ་དེ་ནི་རང་བཞིན་འགའ་ཡང་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་རང་བཞིན་ཐམས་ཅད་བཀག་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་ཐམས་ཅད་བཀག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་དངོས་པོ་གང་ཞིག་གང་ལས། དོན་གཞན་ཉིད་བཀག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་གཟུགས་རང་གི་རང་བཞིན་ལས་དོན་གཞན་ཉིད་བཀག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཉིད་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །གང་ཟག་ཀྱང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་དོན་གཞན་ཉིད་བཀག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །དངོས་པོ་ནི་དངོས་པོ་དེ་ལས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་རྩ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཁྱབ་པ་གྲུབ་པོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་ན་གང་ཟག་རྟགས་སུ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནི་གང་ཟག་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ན་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དམ་བཅས་པ་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་མཇུག་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ནི། གང་ཟག་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཁྱེད་ཅག་གང་ཟག་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ན། གང་ཟག་ཕུང་པོ་དག་ལས་གཞན་ཉིད་དུ་ཆེས་གསལ་པོར་འཐོན་པའི་སྒྲས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། འགལ་བའི་ཆོས་དང་འབྲེལ་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཟག་ཕུན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ལུས་ཅན་དང་ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ལྡན་པའི་གཟུགས་དང་ཚོར་བདག་ལྟ་བུའོ། །ཕུང་པོ་དང་གང་ཟག་དག་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་བརྗོད་དུ་མེད་
― DTG191_Page_0445 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་སོགས་པ་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །གཏན་ཚིགས་འདི་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་ཚོར་བ་ལ་སོགས་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་ཟག་ནི་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དག་ཏུ་བརྗོད་དུ་མེད་པར་འདོད་ལ། གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལས་ཕན་ཚུན་གཞན་ཉིད་དུ་བརྗོད་པས་དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལས་ཀྱང་འགལ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་གྲུབ་བོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་ནི་དེ་ལྟར་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་འདོད་དེ། དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཐ་དད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ནི་འདི་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་སྣ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་དང་གཞན་དག་ཏུ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་གང་ཟག་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་འབའ་ཞིག་དུ་མ་ཟད་ཀྱི། འདི་ལས་ཀྱང་སྟེ། མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ཉིད་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཤུགས་ཀྱིས་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་བྱེད་པ་དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་ཁོ་ན་ལ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། རྟག་པ་ནི་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དག་གིས་དོན་བྱེད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་གང་ཟག་བརྗོད་དུ་མེད་ན་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་དེའི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་སྐད་
― DTG191_Page_0446 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིག་མ་ཉིད་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་ཤིང་ཉིད་ལོག་པ་ན་ཤིང་ཤ་པ་ཉིད་ལྡོག་པ་བཞིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། མི་རྟག་ཉིད་དུ་བརྗོད་མིན་གང༌། །དེ་ནི་འགའི་ཡང་རྒྱུ་མ་ཡིན། །ཞེས་གང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་གང་ཟག་རྟག་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་དེ་ནི་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དག་གིས་དོན་བྱེད་པ་འགལ་བར་གྱུར་ན། གང་གི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དེ་ལྟར་རྟག་པར་ཡང་ཡིན་པས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་དོན་དམ་པར་ནུས་པ་འགལ་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་དང་བྲལ་བའི་དངོས་པོའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོའི་རྣམ་པ་གཅིག་གཏོང་བ་དང་ཡོངས་སུ་ལེན་པ་དག་ནི་དེ་ལས་གཞན་གྱི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་བཏང་བ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ནི་གང་ཟག་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་སྒྲར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ན་མ་བཀག་སྟེ། རང་དབང་ཅན་འདོད་པ་ཙམ་ལ་རག་ལས་པ་ནི་སུས་ཀྱང་དགག་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་གང་ཟག་ཅེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་རང་བཞིན་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་དམ། འོན་ཏེ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་འདི་འདིར་དཔྱད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་ན་དེའི་ཚེ་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་འགའ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་རང་བཞིན་རྟག་ཏུ་གནས་པ་འཇིག་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། གང་གི་རང་བཞིན་འཇིག་མེད་པ། །དེ་ལ་མཁས་རྣམས་རྟག་ཅེས་བརྗོད། །ཅེས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་འདི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་གནས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མ་དང་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པ་དག་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཕུང་པོ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་ལ། སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པ་ནི་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དག་གིས་དོན་བྱེད་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་བྱ་བ་བྱེད་པ་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡོད་པ་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར། གང་ཟག་ལ་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ལོག་པ་ན་ཡོད་པ་ལྡོག་པར་གྲུབ་པོ། །གལ་ཏེ་གང་ཟག་མེད་པ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྲོག་གང་ཡིན་པ་དེ་ལུས་
― DTG191_Page_0447 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ནམ། སྲོག་ཀྱང་གཞན་ལ་ལུས་ཀྱང་གཞན་ཡིན་ཞེས་ཞུས་པ་ལ། འདི་ནི་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས། གང་གི་ཕྱིར་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་མ་གསུངས་ཤེ་ན། ལུང་དང་འགལ་བ་དག་ལ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཅན་གང་ཟག་གྲུབ་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་དེའི་ཆོས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལུང་བསྟན་པར་འོས་ན་ཇི་ཙམ་དུ་ཆོས་ཅན་དེ་ཉིད་མ་གྲུབ་ན་དེ་ཇི་ལྟར་མེད་པ་དེའི་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར། རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ལ་ནི་གང་གིས་འདི་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་བ་རྣོ་བ་ལ་སོགས་པ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་ཟག་བརྟགས་སུ་ཡོད་པ་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་ནི་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཀྱི། མེད་དོ་ཞེས་ནི་མ་གསུངས་ཏེ། གཞན་གྱི་ཆོས་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་བརྟགས་སུ་ཡོད་པ་ཡང་མེད་པ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་དོན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་སྐལ་བ་དང་མི་ལྡན་པའི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོའི་བསམ་པ་ལ་ལྟོས་ནས་མེད་དོ་ཞེས་དེ་སྐད་དུ་མ་གསུངས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། ལྟ་བའི་མཆེ་བས་སྨས་པ་དང༌། །ལས་རྣམས་འཇིག་པ་ལ་ལྟོས་ནས། །སྟག་མོས་ཕྲུ་གུ་ཁྱེར་བ་ལྟར། །རྒྱལ་བས་ཆོས་རྣམས་བསྟན་པ་མཛད། །ཅེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་ལ་སོགས་པས་མཛོད་དང་དོན་དམ་པ་བདུན་ཅུ་པ་ལ་སོགས་པར་དགོངས་པ་གསལ་བར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྩོན་པ་བྱས་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཕྱིར་རྟོགས་པ་དེ་ཉིད་དུ་གོ་བར་བྱའོ། །འདིར་ནི་གཞུང་མངས་ཀྱིས་འཇིགས་ནས་མ་བྲིས་སོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན། རྫུས་ཏེ་བྱུང་བའི་སེམས་ཅན་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཇི་ལྟར་དྲང་ཞེ་ན། མེད་པ་དག་དགག་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཡོད་པར་བརྗོད་པ་བརྩེ་བ་དང་ལྡན་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སྟོན་པ་ནི་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གང་ལས་སེམས་ཅན་བཏགས་པ་དེ་ནི་འཁོར་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ལ་དགོངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་སྐད་ཅིག་ལྡོག་པ་མེད་པ་བརྒྱུད་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་མེད་པར་གོ་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་པས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མ་གྲུབ་
― DTG191_Page_0448 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ཞེས་གདུལ་བྱ་མེད་པར་བལྟ་བར་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་དགེ་སློང་དག་ཁུར་ཡང་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཁུར་ལེན་པ་དང་ཁུར་འདོར་བ་དང༌། ཁུར་ཁྱེར་བ་ཡང་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཁུར་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་སོ། །ཁུར་ལེན་པ་ནི་སྲིད་པའོ། །ཁུར་འདོར་བ་ནི་ཐར་པའོ། །ཁུར་ཁྱེར་བ་ནི་གང་ཟག་གོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་དྲང༌། ཁུར་ཉིད་ཁུར་ཁྱེར་བར་རིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཚོགས་པ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་ཚོགས་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་དུས་མཚུངས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཁོ་ན་ཚོགས་པའི་ཐ་སྙད་རྟེན་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཉིད་ཅིག་ཅར་མི་འབྱུང་བ་ལ་རྒྱུན་ཞེས་བསྟན་ཏེ། རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་རྟོག་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་རྒྱུན་དང་ཚོགས་པ་དག་གི་སྒྲས་བསྟན་པས་དེས་ན་ཚོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐུགས་ཀྱིས་ཏེ། ཚོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དགོངས་པས་ཁུར་དང་དེ་ཁྱེར་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །སོགས་པའི་སྒྲ་དང་པོས་རྒྱུན་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །གཉིས་པས་ནི་ཁུར་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་ཚོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་རྒྱུན་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོས་བརྗོད་པར་འདོད་པས་གང་ཟག་ཁུར་ཁྱེར་བ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལ་འཇིག་རྟེན་ན་གང་ཟག་ཏུ་རློམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཁུར་ཁྱེར་བའི་གང་ཟག་གང་ཡིན་ཞེས་སྨྲས་པ་ལ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་གང་ཟག་འདིའི་རིགས་ནི་འདི་ལྟ་བུ། རུས་ནི་འདི་ལྟ་བུ། ཟས་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཟ་ཟ། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་མྱོང༌། འདི་ལྟར་ཚེ་རིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གང་ཟག་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཕུང་པོ་ཚོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཉིད་ལ་ཅི་ནས་ཀྱང་བཏགས་པར་ཡོད་པ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། གཞན་གྱིས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་རྟག་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་གཞན་ནི་ཤེས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་དོན་དུའོ། །གདོན་མི་ཟ་བར་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཁུར་ལེན་པ་ཡང་ཕུང་པོ་དག་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གང་ཟག་བཞིན་དུ་ཕུང་པོའི་ནང་དུ་མ་གཏོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕུང་པོ་གཞན་དེ་དག་བསྐྱེད་པར་བྱ་བར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་སྔ་མ་དེ་དག་ཉིད་ཁུར་ཞེས་བྱ་བར་གསུངས་ལ། གང་དག་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་སྐྱེ་བ་དེ་དག་ནི་ཁུར་ཁྱེར་བ་ཞེས་གསུངས་པས་འདི་ནི་ཤེས་
― DTG191_Page_0449 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གསལ་བར་བྱེད་པར་སྨྲས་པ། བདག་ཁས་མི་ལེན་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་འདི་དོན་དང་ལྡན་པར་གཞག་པར་མི་ནུས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བཙུན་པ་གཟུགས་བདག་མ་ལགས། བཙུན་པ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདག་མ་ལགས། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་དག་གཟུགས་འདི་ནི་ཁྱོད་མ་ཡིན། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཁྱོད་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གསུངས་ཏེ། འདིས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ང་རྒྱལ་གྱི་ཡུལ་ཉིད་བཀག་ལ་འདི་ནི་ཁྱད་པར་བཀག་པ་ཡིན་གྱི། སྤྱི་བཀག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཁས་མི་ལེན་ན་ཡང་སྤྱི་ཉིད་དགག་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། ཁྱོད་ཉིད་དང༌། བདག་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་དགག་པ་ནི་གཞན་སྒྲུབ་པ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་མིག་གཡོན་པས་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ན་གཡས་པས་མཐོང་ངོ་ཞེས་གོ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེས་ཀྱང་མི་མཐོང་ན་གཡོན་པ་སྨོས་པ་དོན་མེད་དེ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ཁོ་ན་བརྗོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ཡང་གཟུགས་བདག་མ་ཡིན་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདག་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ན། དེ་དང་མི་མཐུན་པའི་བདག་ཡོད་དོ་ཞེས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པའམ་གཞན་ཡིན་དུ་ཆུག་མོད། ཐམས་ཅད་དུ་བདག་ཡོད་དོ་ཞེའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ཁྱད་པར་དག་ནི་དགག་པ་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རིའི་རྩེ་མོ་ཉི་ཤུ་མཐོ་བ་བློ་གྲོས་ངན་པ་རྣམས་ལ་འཇུག་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་བདག་ཡིན་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདག་ཡིན་པའི་བར་དང༌། གཟུགས་ལ་བདག་གནས་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བདག་གནས་པའི་བར་དང༌། བདག་གཟུགས་དང་ལྡན་པ་ནས་བདག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་བར་དང༌། གཟུགས་བདག་གི་ཡིན་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདག་གི་ཡིན་པའི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ལྟ་བ་དང་པོ་ལྔ་དགག་པའི་ཕྱིར། དེའི་ལྟ་བ་ཅན་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་ཚུལ་གྱིས་བཀག་པ་མཛེས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་བདག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་དེ་དག་གང་དག་ལ་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་དེའི་ལྟ་བ་ཅན་ཏེ།
― DTG191_Page_0450 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བློ་གྲོས་བླུན་པོའི་དོགས་པའི་གནས་གང་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ན་རྗེས་སུ་བརྗོད་ནས་བཟློག་པ་ཡིན་གྱི། འདི་ལ་སྒྲུབ་པ་འགའ་ཞིག་བཞེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཉན་པ་པོ་ལེགས་པར་མི་སྦྱོར་བའི་ཚིག་སྨྲ་བ་ན་སྟོན་པ་པོ་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ལས་གནས་མའི་བུ་པའི་བདག་བརྟག་པ་སྟེ་བཅུ་གཉིས་པའོ།། །།གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་འདི་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཡང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་མཐའ་དག་ལ་ཁྱབ་པའི་སྐད་ཅིག་མར་འཇིག་པ་བསྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱིས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་མཐའ་དག་གི་ཚོགས་སྒྲུབ་པ་གཅིག་གིས་གསལ་བ་ཡིན་ན་ཡང་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་གཞུང་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་བཀོད་པས་ཚིག་རེ་རེ་ནས་བརྗོད་ནས་སུན་འབྱིན་པ་རྩོམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངལ་བར་བྱེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དེ། ཐབས་སླ་ལ་ཉུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་སུན་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་གཞན་ཁ་ཅིག་དག་གིས་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པའམ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་བཀག་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་མི་འདོད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་དང་དངོས་པོ་མཐའ་དག་གི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མར་འཇིག་པ་བསྒྲུབས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསལ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས། ཁོ་བོ་ཅག་གིས་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པ་ནས་གང་ཟག་གི་མཐར་ཐུག་པ་བཤད་ཟིན་པ་དང༌། འཆད་པར་འགྱུར་བའི་རིགས་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། རྫས་ལ་སོགས་པ་དང་སྒྲ་དང༌། དོན་དག་དང༌། ཚད་མ་དང༌། གཞལ་བྱ་དག་དང༌། ནོར་བུའི་གཟི་ལྟ་བུར་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། དུས་གསུམ་དུ་འཇུག་པའི་ངོ་བོ་དང༌། ཚུ་རོལ་མཛེས་པ་པས་ཁས་བླངས་པའི་འབྱུང་བ་བཞི་དང༌། རྒྱལ་དཔོག་པས་འདོད་པའི་རིག་བྱེད་ཀྱི་སྒྲའི་ཚོགས་ཁྱད་པར་མེད་པར་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མར་འཇིག་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །གསལ་བར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་གསུམ་པའི་གཏན་ཚིགས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་བརྟགས་པ་འདི་ཉིད་ལ་བསྟན་བཅོས་མཐའ་དག་གི་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཞེ་ན། བྱས་དང་མ་བྱས་ཉིད་སྒོ་
― DTG191_Page_0451 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ནི་རིགས་པ་ཅན་ལ་སོགས་རྣམས་སྐད་ཅིག་མའི་དངོས་པོ་གཅིག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ན། བྱས་པ་དང་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་དངོས་པོ་རྣམས་ཕུང་པོ་གཉིས་ཁོ་ནར་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ལ་ལ་ནི་མ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་དག་གིས་ཏེ། གནས་མའི་བུ་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་དང་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་རྣམས་ཕུང་པོ་གཉིས་སུ་འདོད་དེ། འདི་ལྟར་དེའི་འདོད་པས་བློ་དང་སྒྲ་དང་མེ་ལྕེ་ལ་སོགས་པ་སྐད་ཅིག་མ་དག་ཡིན་ལ། ས་དང་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ལྟ་བའི་དབྱེ་བས་གནས་པ་ན་རེ་ཞིག་གང་དག་བྱས་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་དེ་དག་ཕྱོགས་སུ་བྱས་ནས་ཚད་མ་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཇིག་པ་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་མཚན་ཉིད་གསུམ་པའི་གཏན་ཚིགས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དངོས་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྦྱོར་བ་ནི་གང་དག་དངོས་པོ་གང་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་དེ་དག་ནི་དེའི་ངོ་བོར་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་དེ་མ་ཐག་པའི་འབྲས་བུའི་ཚོགས་པ་རང་གི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པ་ལ་ངེས་པ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པའི་བྱས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱང་འཇིག་པ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །རྒྱུ་གཞན་ཞེས་བྱ་བའི་རང་བཞིན་གཏན་ཚིགས་དེ་ཡང་ནི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ལས་ཐ་དད་པའོ། །ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་རྒྱུ་སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་རང་གི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེར་ངེས་པའི་ངོ་བོས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་གང་དག་གང་དུ་ཡང་མ་ངེས་པ་དེ་དག་ནི་དེ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་སོ་མ་བཏང་བ་སོ་བཏང་བ་དག་ལ་སོགས་པ་དག་ཏུ་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འདིར་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དཔེའོ། །འོན་ཏེ་གཏན་ཚིགས་འདི་མ་ངེས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ། འདི་ལྟར་དངོས་པོ་རྣམས་འཇིག་པ་ལ་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་དེ་ལྟ་ཡང་
― DTG191_Page_0452 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གནས་ནས་ཡུལ་དང་དུས་གཞན་དུ་དངོས་པོ་འཇིག་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པ་མ་གྲུབ་པའོ། །གལ་ཏེ་འདི་ནི་ལྟོས་མེད་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་པའོ། །དེ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་དང་དུས་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་གང་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་དེ་ནི་འགའ་ཞིག་ཏུ་འམ་རེས་འགའ་འགྱུར་ན་དེའི་ཚེ་དེའི་ཡུལ་དང་དུས་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར། ལྟོས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ག་ལས་མ་འཁྲུལ་པ་ཡིན། འདི་ལྟར་ཡུལ་དང་དུས་གཅིག་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་ཡུལ་དང་དུས་ལ་སོགས་པ་གཞན་དུ་འཇུག་པ་ན། ཇི་ལྟར་མི་ལྟོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། འདི་ལྟར་དེའི་ལྟོས་པ་ནི་དེ་ལྟར་གནས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བསམ་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་གལ་ཏེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ལྟོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་ཡིན་པར་འདོད་ན། འོ་ན་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་སྟེ། འདི་ལྟར་འགའ་ཞིག་དག་འཇིག་པ་ལ་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་པར་མཐོང་སྟེ། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གང་ཡང་བློ་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གྲགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་གལ་ཏེ་ཐོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་ལྟོས་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཡུལ་དང་དུས་ལ་ལྟོས་པས་དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དོགས་པར་བྱས་ནས་ལན་གདབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བ་ཅན་ཀུན་འཇིག་པ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་དང་དུས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ལ་མི་ལྟོས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཇིག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་རྣམས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཕན་མི་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་མི་འདོགས་པ་ཡང་ལྟོས་པར་མི་རིགས་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འཇིག་པ་བྱེད་ན་རེས་འགའ་དངོས་པོ་འམ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་གྲང༌། དེ་ལ་གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་འཇིག་པ་དང་ལྡན་པ་འདི་དངོས་པོ་ལས་དོན་གཞན་དུ་མ་གྱུར་པ་བྱེད་དམ། དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་བྱེད། དངོས་པོ་ཡོད་པ་ལ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་
― DTG191_Page_0453 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར། གཉི་གའམ་གཉིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་གཅིག་གཏོང་བ་དང་ཡོངས་སུ་ལེན་པ་དག་ནི་དེ་ལས་གཞན་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་དང་ལེན་པ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ལ་སྒྲུབ་དང་དགག་པ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ནི་རང་གི་རྒྱུ་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མི་མཐུན་པ་དང་རྒྱུ་མེད་པར་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་བཞིན་དུ་དེ་ལས་ཐ་མི་དད་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲུབ་པ་ཡང་བྱེད་པར་མི་རིགས་ཏེ། རྒྱུ་ལྡོག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་དངོས་པོ་འདི་རང་གི་རྒྱུ་ཀོ་ན་ལས་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་གཞན་གྱིས་འཇིག་པར་བརྗོད་པའི་རང་བཞིན་གཞན་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ། །ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གིས་ན་ཆ་ཤས་ཀྱིས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་གཅིག་གི་རང་བཞིན་ལ་གཉིས་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་དངོས་པོའི་ཆ་ཤས་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རང་གི་རྒྱུས་བསྐྱེད་པ་ན་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་དེའི་དུས་ཕྱིས་རྒྱུ་གཞན་གྱིས་རང་བཞིན་གཞན་བྱེད་པར་འགྱུར། གང་ཞིག་གྲུབ་པ་ན་གང་མ་གྲུབ་པ་དེ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐ་མི་དད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་གཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་ཞིག་དུས་ཕྱིས་སྐྱེ་བའི་འཇིག་པའི་དངོས་པོ་དེ་ནི་རང་བཞིན་ནོ། །གང་ན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་དེར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ཡིན་ན་དེ་ལ་ཡང་འཇིག་པའི་རྒྱུས་ནི་དངོས་པོ་ལ་ཅི་ཡང་མི་བྱེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། དངོས་པོ་ལས་ནི་ཐ་དད་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཞན་བྱེད་པ་ན་ཕན་བཏགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་འབྲེལ་པའི་འཇིག་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ལ་ཕན་བཏགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་རིགས་ཏེ། འབྲེལ་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཐ་དད་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་བ་
― DTG191_Page_0454 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་ལ། དེ་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མེད་དེ། དེ་ནི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོའི་འབྲེལ་པ་གཞན་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འབྲེལ་པ་ཡོད་ན་ཡང་དངོས་པོ་གཞན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དམིགས་པ་ཉིད་འབྲས་བུ་ཡིན་པས་དམིགས་པའི་འབྲས་བུའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ཆུ་འཛི་པ་དང༌། རྗེ་ངར་གཅོག་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །འཇིག་པ་ཐ་དད་པ་དེས་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གེགས་བྱས་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་གནས་སྐབས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་ཉམས་པར་མི་བྱེད་པའམ། སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པའམ། གེགས་བྱེད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མདོར་བ་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་གེགས་བྱེད་པ་མེད་པ་སྔར་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་སྒྲིབ་པ་དང་གེགས་བྱེད་པ་མི་རིགས་སོ། །འདི་སྙམ་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་པ་ཐ་དད་པ་དེས་དངོས་པོ་འཇིག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འཇིག་པའི་མིང་ཅན་དངོས་པོ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འཇིག་པ་དངོས་པོའི་འཇིག་པ་བྱེད་པ་ན་ཅི་གཞན་ནམ། གཞན་མ་ཡིན་པའམ། ཡང་ན་ཞིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ན་འཇིག་པར་བྱེད་ཅེས་འདི་ལ་ཡང་ཐོ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མཚུངས་པ་ཉིད་ལའང་རྗེས་སུ་འཇུག་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་ཉེས་པ་བཤད་ཟིན་པ་དང༌། འཆད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དོན་དེ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་འདི་འཇིགས་པས་འཇིག་པ་གཞན་བྱེད་ན་དེ་ལ་ཡང་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་དངོས་པོར་གྱུར་པ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་ནས་དངོས་པོ་མེད་པར་གྱུར་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་མེད་པའི་བདག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོའི་རྒྱུར་འགྱུར་གྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་
― DTG191_Page_0455 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོ། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དེ། དངོས་པོ་བཀག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་འཇིག་པ་འགའ་ཞིག་གིས་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བོང་བུའི་རྭ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་ཡིན་ཏེ་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །འཇིག་པ་ཡང་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །འདི་ཡི་ཁྱབ་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། །རྒྱུ་ཡི་ནུས་པས་སྐྱེད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུའི་ནུས་པས་ཐོབ་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ལ་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྒྲུབ་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཉིད་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ། །དོན་འདི་ལ་རིགས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་རྩོད་པ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་ཡོད་པ་དང་འདུ་བ་འམ། རང་གི་རྒྱུ་དང་འདུ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་བརྗོད་ལ། འཇིག་པ་ལ་ནི་ཡོད་པ་དང་འདུ་བ་འམ། རང་གི་རྒྱུ་ལ་འདུ་བ་མེད་དེ། དེ་ནི་རྫས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ཉིད་དང་རྟེན་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་འཇིག་པ་དངོས་པོ་ཉིད་ལ་རག་མོད། དེ་ལ་ཉེས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་ལྟར་དངོས་མེད་གང་ཡིན་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡང་ཇི་ལྟར་མེད་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅེས་དགོས་པ་ལ་འདི་སྐད་དུ། མ་ཡིན་དགག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མ་ཡིན་བར་དགག་པ་ལ་རྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དབང་གིས་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་ལས་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་ཡང་སྔར་བཤད་པའི་ཉེས་པ་ཐ་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ །ཅི་སྟེ་ཉེས་པ་འདིས་འཇིགས་ནས་མ་ཡིན་པར་དགག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་འཇིག་པ་དངོས་པོ་མེད་པའི་རྒྱུ་དག་གིས་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། མེད་བར་དགག་པའི་བདག་ཉིད་དོ་ཞེས་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ན། དེ་ལ་ཡང་ཁྱེད་ཅག་གིས་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ཅུང་ཟད་མི་བྱེད་པ་ཉིད་གསལ་རབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་།འོན་ཏེ་དངོས་པོ་མི་བྱེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ།
― DTG191_Page_0456 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལྟར་མེད་པར་དགག་པ་ཡིན་ན་དགག་པ་བྱེད་པ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་བྱེད་པ་ནི་དངོས་པོ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར་འཇིག་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་རྒྱུར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་འཇིག་པའི་རྒྱུ་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །འདི་རྣ་མ་བུག་པས་སྨྲས་པའི་འཇིག་པ་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་ལ་ཚད་མ་དག་བསྟན་པར་འདོད་ན། དངོས་པོ་ཡོད་པའི་དུས་དག་ཏུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་དངོས་པོ་ཡོད་པའི་དུས་སུ་འཇིག་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་གནས་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་པ་ལས་སྔར་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་འཇིག་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་འཇིག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་གསུམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་ཞིག་པ་ནི་ཡང་འཇིག་པར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐལ་བར་བྱས་པ་ལས་འབར་བ་བཞིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་དངོས་པོའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ལ་འཇིག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་དུས་ངེས་པའི་ཕྱིར་འཇིག་པ་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གྲུབ་པོ། དུས་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེས་འགའ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ཡིས་ཁྱབ་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། །ལྟོས་པ་མེད་པར་འགྱུར་པ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལྟོས་པ་མེད་པ་ནི་རེས་འགའ་བ་ཉིད་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རེས་འགའ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པོ། །འདི་ལས་ཀྱང་འགྲུབ་པོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོའི་དེ་མ་ཐག་བྱུང་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་གཏན་ཚིགས་གསུམ་པོ་འདི་དག་སྨྲས་ཏེ། འཇིག་པ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། རེས་འགའ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དངོས་པོ་སྐྱེ་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་སངས་རྒྱས་པས་ཀྱང་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། མ་བྱུང་བའི་བདག་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་གཞན་བཞིན་ནོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པས་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པའོ། །འདིར་གསལ་བྱེད་པས་སྨྲས་པའི་རིགས་པ་ཡང་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་འདི་སྐད་དུ་སྨྲས་ཏེ་འཇིག་པ་ལ་རྒྱུ་མེད་དོ་ཞེས་
― DTG191_Page_0457 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲ་བ་ལ་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་འཇིག་པ་མེད་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རྟག་པ་ཉིད་གཅིག་ཡིན། ཁྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་རྒྱུ་མེད་པ་གཉིས་དམིགས་ཏེ། རྟག་པ་དང་མེད་པའོ། །འདི་ལྟར་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་རྣམ་པ་གཞན་མེད་དོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་པ་མེད་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་འཇིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ངེས་པ་འདི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། མེད་པ་ལ་འོང་བ་དང་འགོར་བ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་རྟག་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་དངོས་པོ་འཇིག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་ཡང་ལྷན་ཅིག་གནས་པར་མི་འདོད་ན་དེའི་ཚེ་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་སྒྲར་གྱུར་པ་འཇིག་པ་རྟག་ཏུ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་མ་སྐྱེས་པ་འཇིག་བར་ཡང་མི་རིགས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ན་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་མ་སྐྱེས་པ་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གྲགས་པ་ནི་མེད་དོ། །དེས་ན་མ་སྐྱེས་པ་འཇིག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་རིག་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལན་འདེབས་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྒྲུབ་པ་དང༌། དགག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟར་སྐད་ཅིག་མར་གནས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་གཡོ་བ་ནི་འཇིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་པར་བརྗོད་པ་འམ། ཡང་ན་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་བཀག་པའི་མཚན་ཉིད་ཞིག་པའི་མིང་ཅན་གཞན་གྱིས་འཇིག་པ་ལ་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་འཇིག་པ་སྔ་མ་ལ་གལ་ཏེ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་གཏན་ཚིགས་དག་གིས་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པའི་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་འདི་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་དེ་ཉིད་དངོས་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཇི་ལྟར་ཁྱེད་ལ་འཇིག་པ་རྒྱུ་མེད་པར་གྲགས་ཤེ་ན། གཞན་
― DTG191_Page_0458 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་ཕྱིར་ན་རྒྱུ་མེད་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཞན་མེད་པ་པོ་ལས་ཐ་དད་པ་དུས་ཕྱིས་ཀྱི་ཐོ་བ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་པར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་མེད་ཅན་དུ་འདོད་ཅེས་སྐབས་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་འདི་ཡང་རེས་འགའ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྔར་མ་བྱུང་བའི་བདག་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་གཉིས་གྲུབ་པོ། དངོས་པོའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བ་ཡང་གལ་ཏེ་སྤྱིར་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་འདི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་དངོས་པོའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་འདི་འཇིག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་དངོས་པོའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བ་ཉིད་འདི་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་བ་ནི། དངོས་པོའི་དེ་མ་ཐག་བྱུང་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་གཡོ་བའི་རང་བཞིན་ལས་ཐ་མི་དད་པའོ། །གང་གིས་འདི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཆ་ཤས་མེད་པའི་དངོས་པོ་ལ་ནི་ཆ་ཤས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རང་བཞིན་བཞིན་དུ་དེ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་འཇིག་པ་དེ་གྲུབ་ན་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེ་དེའི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གང་ཡང་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་འཇིག་པའི་ངེས་པ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་ཅན་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི། དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའོ། །དངོས་པོ་སྐད་ཅིག་མར་གནས་པའི་ཆོས་དེ་ལྟར་ངེས་པར་བྱས་པའི་ལུས་ཅན་རྣམས་ནི་བློ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་ཉིད་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་ཞིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་མངོན་པར་འདོད་པ་དེའི་ཚེ་གཏན་ཚིགས་གསུམ་ཆར་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཞིག་པ་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ནི་དངོས་པོ་ཁོ་ན་ལ་རྟེན་གྱི་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞིག་པ་ཡང་བདག་མེད་བ་སྟེ། རང་བཞིན་མེད་པ་དེ་ཇི་ལྟར་འདི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་སྲིད་པར་འགྱུར། མ་བྱུང་དངོས་པོ་ལྡན་པའང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་འང་གི་སྒྲས་རེས་འགའ་བ་ཉིད་གཟུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཞིག་པ་ལ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བ་ཉིད་མེད་པ་དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་ཞིག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བརྗོད་པ་གང་ཞིག་མི་འགྱུར་བ་དེ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དོགས་པ་
― DTG191_Page_0459 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ། ཞིག་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཞིག་པ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོ་ན་ཀྱང་དངོས་པོ་བཀག་པ་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་གྱི། དོན་དམ་པར་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་འགའ་ཞིག་སྒྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་ནག་པའི་བུར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བའི་སྒྲ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཡང་དངོས་པོ་ཉིད་སྒྲུབ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མི་འགའ་ཞིག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམས་ལ་སྒྲ་སྦྱོར་བ་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དག་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འདོད་པ་ཙམ་དང་འབྲེལ་པས་འཇིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་ལ་འགའ་ཞིག་གི་འདོད་པའི་དབང་གིས་བོང་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ན། དེ་ལ་བོང་བུའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །བཱ་ལེ་ཀཱ་དང་རཱ་ས་བྷའི་སྒྲ་དག་ནི་བོང་བུའི་རྣམ་གྲངས་དག་གོ །གདོན་མི་ཟ་བར་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་བཀག་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་སྒྲུབ་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཞིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་གཞན་སྒྲུབ་ན་དངོས་པོ་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་དེའི་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར། གང་ཡང་མེད་པ་ཡིན་ན་འཇིག་མེད་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ། དངོས་པོའི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དུ་ཡོད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ལོག་པའི་ཕྱིར་ནི་མེད་པ་ཙམ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདི་དག་གི་རང་བཞིན་བཀག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འཇིག་པ་མེད་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་རྟག་པར་འགྱུར་ན། ཇི་སྲིད་དུ་རང་བཞིན་བཀག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འཇིག་པ་རང་ཉིད་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་རྟག་པར་འགྱུར། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་འཇིག་པར་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུ་མཚན་ཡང་བརྗོད་པ་ཁོ་ནའོ། །གང་ཡང་རྟག་པ་ཉིད་ན་འཇིག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ། འདི་ལ་རྟག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་ཀྱང་ཞིག་པ་འདི་ལ་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ལྡོག་པའི་
― DTG191_Page_0460 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངོ་བོ་བརྗོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདི་ལ་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་སྐད་ཅིག་ལས་ཕྱིས་རང་བཞིན་འཇུག་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ནི་གཅིག་བུ་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གནས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ངོ་བོར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པའི་ཆོས་དག་ནི་རང་བཞིན་ལ་རབ་ཏུ་འབྲེལ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་ཁྱེད་ཅག་གི་རྒྱུ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྟག་པ་དང་མེད་པའོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་གཞན་གྱི་གྲུབ་པའི་མཐའ་མི་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རིགས་པ་སྨྲ་བ་སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་མེད་པ་ནི་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་ཀྱང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་གང་དང་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་ཁྱེད་ཅག་གི་ཕྱོགས་སུ་བླན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤཱཀྱའི་སྲས་མ་ཡིན་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་ལུགས་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལས་ཀྱང་འཇིག་པའི་རྒྱུ་རྣམས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འཇི་ལྟར་དངོས་པོ་རང་གི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བཞིན་པ་ན་རང་བཞིན་གྱིས་རང་ཉིད་འཇིག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རམ། མི་འཇིག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་གྲང༌། གལ་ཏེ་འཇིག་ན་དེ་ལ་འཇིག་པའི་རྒྱུས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་བྱས་བ་མེད་དེ། རང་ཉིད་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་གང་གི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དེ་ནི་རང་གི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་དེ་འདྲ་བར་འགྱུར་གྱི། ཡང་དེའི་དངོས་པོའི་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྣང་བ་དང༌། ཞུ་བ་དང༌། དྲོ་བ་དང༌། སྲ་བ་ལ་སོགས་པ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་སྐྱེས་བ་སླར་ཡང་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བ་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་དཔེར་ན་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རང་
― DTG191_Page_0461 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་ཡིན་ན་ཡང་འབའ་ཞིག་པ་ནི་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་དེ། ཆུ་ལ་སོགས་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་འཇིག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་ཡང་འཇིག་པ་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ན། འདི་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མཐའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པ་ཉིད་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར། གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་གང་འདི་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་འདི་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་སྦྱང་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ན་དེ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཡང་རྒྱུ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བྱས་ཀྱི་དངོས་སུ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་མེད་དོ། །ཅི་སྟེ་མི་འཇིག་པའི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་ཡང་འཇིག་པའི་རྒྱུས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེ་ནི་སུས་ཀྱང་རང་བཞིན་གཞན་དུ་བྱ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་དངོས་པོ་དེ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་ན་།དེའི་ཚེ་ཕྱིས་ཀྱང་དེའི་གནས་སྐབས་གནས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གང་གིས་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལ་འཇིག་པའི་རྒྱུས་ཅི་ཞིག་བྱ། ཡང་ཅིའི་སྟེ་ཇི་ལྟར་ཟངས་ལ་སོགས་པ་སྲ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་མེ་ལ་སོགས་པ་དང་ཕྲད་པ་ལས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ཡང་མི་འཇིག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་ཡང་འཇིག་པའི་རྒྱུས་རྣམ་པ་གཞན་ཉིད་དུ་བྱེད་དེ། དེས་ན་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ཐོབ་ནས་འཇིག་པར་བྱེད་དོ་སྙམ་པ་དེ་འདི་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་གཞན་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་གཞན་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རྣམ་པ་གཞན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཅི་དངོས་པོ་ལས་དོན་གཞན་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་དངོས་པོ་ཉིད་ཡིན། རེ་ཞིག་དངོས་པོ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རང་གི་རྒྱུ་ཁོ་ན་ལས་སྔར་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་དོན་གཞན་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་དངོས་པོ་མི་འཕོ་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་གནས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །ཟངས་མ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་ཟངས་མ་ལ་སོགས་པའི་སྔར་གྱི་སྐད་ཅིག་སྲ་བ་ལ་སོགས་པ་རང་གི་རང་གི་དང་གིས་འགག་པའི་ཕྱིར་འཇིག་པ་
― DTG191_Page_0462 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་རང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། མེ་ལ་སོགས་པའི་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་ལས་ཚོགས་པ་གཞན་ཞུ་བར་བརྗོད་པའི་རང་བཞིན་གཞན་ཉིད་སྐྱེ་བ་ཁོ་ནའོ། །སླར་ཡང་ཞུ་བ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་རང་གི་དང་གིས་འགག་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་པ་ན་རང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་དང༌། གྲང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གཞན་ལས་སྲ་བར་བརྗོད་པའི་རང་བཞིན་གཞན་ཉིད་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་གཅིག་ལ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འདི་ལ་འཇིག་པའི་རྒྱུས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འགལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བསྒྲུབས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལུས་ཅན་ཉིད་དུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ངེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་བྱས་པ་ཡིན་ན་འགའ་ཞིག་ཀྱང་འཇིག་པར་ངེས་པར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་དེ་འདི་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱིས་མི་རྟག་པར་མི་འདོད་པ་གང་ཡིན་པའི་བྱས་པ་དེ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཉིད་འདིར་ཕྱོགས་སུ་བྱས་ཀྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་པས་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་ག་ལས་འགྱུར། གང་དག་བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་མི་འཇིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམ་པ། དེ་དག་དོན་དམ་པར་མ་བྱས་པའི་ཕུང་པོར་འདུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཀག་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་སྐྱོན་མེད་དོ། །ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཅན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཉིད་མ་གྲུབ་སྟེ། གང་ལ་ཆོས་གང་མེད་པ་དེ་ནི་དེ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཁོ་ནའོ། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་པའི་ཆོས་ལ་འགའ་ཞིག་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། མ་ཐོབ་པ་ཉིད་ལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེ་མ་གྲུབ་པོ། །ད་ནི་མ་བྱས་པའི་ཕུང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། གང་དག་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ནམ་མཁའི་སོགས་པ་དངོས་པོ་ཡིན་པར་གྲུབ་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་དེ་དག་ལ་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བསམ་པ་འཇུག་པ་འགྱུར་ན། ཆོས་རྣམས་རང་དབང་དུ་བྱས་གྲུབ་པ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེ་དག་གི་ཆོས་ཉིད་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །ནམ་
― DTG191_Page_0463 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཁའ་ལ་སོགས་པ་མ་བྱས་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་དུ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་ནོ། །ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སམ། དངོས་སུ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མེད་པའི་ཐ་སྙད་ནི་དེ་ཙམ་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཕྱིས་བསྟན་པར་བྱའོ། །མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སྐད་ཅིག་དང་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་ཅེ་ན། སྐད་ཅིག་མར་གནས་ངོ་བོ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ་གོ་སླའོ། །གསལ་བྱེད་པས་སྨྲས་པ། སྐད་ཅིག་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལྡན་པའི་དོན་མི་འཐད་དེ། འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་ནི་ཟད་པ་ནི་སྐད་ཅིག་གོ །དེ་འདི་ལ་ཡོད་པས་ན་སྐད་ཅིག་མའོ་ཞེས་སྒྲུབ་ན། དེ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དུས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་ཟད་པ་དེའི་ཚེ་ཟད་པ་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར་དུས་ཐ་དད་པ་དག་ལ་ནི་ལྡན་པའི་དོན་མ་མཐོང་ངོ༌། །ཡང་ཅི་སྟེ་དངོས་པོ་ཉིད་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ལ་སྐད་ཅིག་ཅེས་རྗོད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ལྡན་པའི་དོན་མི་རིགས་སོ། །འོན་ཏེ་སྐད་ཅིག་ཏུ་གནས་པའི་དུས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐའི་དུས་ནི་སྐད་ཅིག་གོ །དེ་གང་ལ་གནས་པ་དེ་དག་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ན་འདི་ཡང་མི་རིགས་ཏེ་མིང་ཙམ་དུ་དུས་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་ཙམ་དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་ཉིད་དུ་མི་རིགས་སོ་ཞེའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་མི་གནས་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དངོས་པོ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པའི་རང་བཞིན་ནི་སྐད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། བདག་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པ་ནི་སྐད་ཅིག་གོ །དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྐད་ཅིག་མའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །འོན་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་རང་བཞིན་དོན་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་འདི་ལ་ཡོད་དོ་
― DTG191_Page_0464 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་མི་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དོན་ལ་ཐ་དད་མེད་ན་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་དང་མཆི་གུའི་ལུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དངོས་བོ་ཐ་དད་པ་མེད་ན་ཡང་བློས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ཐ་དད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐ་དད་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཚིགས་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། སྨྲ་བ་བོའི་འདོད་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟ་བུའི་དོན་ལ་སྨྲ་བ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ཇི་སྙེད་ཅིག་སྦྱར་བའི་སྒྲ་དེ་སྙེད་པ་དེ་ནི་དོན་དེ་ལ་བརྡའི་དབང་གིས་རྟོགས་པར་བྱེད་ཀྱི། དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་ནམ་རྐྱེན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འདི་ཡང་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་མི་གནས་པའི་དངོས་པོ་ཙམ་ལ་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དེ་ལྟ་བུར་གུར་པི་དངོས་པོ་ལ་སྐད་ཅིག་མའི་སྒྲས་བརྗོད་བར་འདོད་པ་ན་རྐྱེན་དང་བཅས་པ་སྐད་ཅིག་མའི་སྒྲ་འམ་རྐྱེན་དང་བྲལ་བ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཁོ་བོ་ཅག་ནི་འདོད་པ་ཙམ་གྱི་ངོར་བྱེད་པའི་བརྡ་ཙམ་གྱི་ཚིག་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་གུས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་མི་གནས་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐད་ཅིག་མ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སོ། །རྐྱེན་དང་ལྷན་ཅིག་ལྡན་པའི་དོན་གྱིས་འཇུག་པས་ན་རྐྱེན་བཅས་སོ། །དེ་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་བ་ན་ངེས་པ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་ན་འདི་དག་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བྱས་པ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་ཟུར་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཤད་པ། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཡོད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་སྐད་ཅིག་མའི་དངོས་པོ་རྣམས་བཞིན་ནོ། །ཁྱེད་ཅག་གིས་དངོས་པོར་འདོད་པའི་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །དེ་ལྟར་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནའི་སྐད་ཅིག་མ་
― DTG191_Page_0465 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་དུའོ། །འདིས་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་མ་ཚང་བའི་དཔེ་ཡིན་པར་དོགས་བར་མི་བྱ་བར་བསྒྲུབས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཁྱེད་ཀྱིས་ཡོང་བར་འདོད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་འདི་ཐལ་བར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གཏན་ཚིགས་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་མ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་གཏན་ཚིགས་འདིའི་ཁྱབ་པ་གྲུབ་ཅེ་ན། སྐད་ཅིག་མ་དང་བྲལ་བ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལ་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡོད་པ་གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་འདོད་ལ། དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་ལོག་པ་ན་ལྡོག་སྟེ། འདི་ལྟར་དངོས་པོ་རྣམས་དོན་བྱ་བ་བྱེད་པ་ན་རིམ་གྱིས་བྱེད་དམ། ཅིག་ཅར་དུ་བྱེད། རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དག་ལས་རྣམ་པ་གཞན་སྲིད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡང་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་སྟེ། འདི་ལྟར་བུམ་པ་སྦྲང་རྩི་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་དང་དེ་ལས་གཞན་པའི་རྫས་དག་ཐ་མི་དད་པར་མ་འདྲེས་པར་རིམ་གྱིས་འཛིན་པ་དང༌། རང་གི་ཤེས་པ་དང་ཆུ་འཛིན་པ་ཅིག་ཅར་བྱེད་པར་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གཅོད་དོ། །དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་བུམ་པ་འམ་རྫ་མཁན་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་ཁམ་ཕོར་དང་བླུགས་མ་ལ་སོགས་པ་རིམ་གྱིས་བྱེད་པ་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་དེ་དག་ཅིག་ཅར་སྐྱེད་པར་མི་ནུས་སོ། །གང་ཁོ་ནའི་ཚེ་རང་གི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཅིག་ཅར་སྐྱེད་པར་དམིགས་པ་དེ་ཁོ་ནའི་ཚེ་དེ་དག་རིམ་གྱིས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདི་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་རིམ་པ་ནི་ཅིག་ཅར་རྣམ་པར་གཅད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཅིག་ཅར་ཡང་རིམ་པ་རྣམ་པར་གཅད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་གཅིག་འཇུག་པ་ན་གཉིས་ལས་གཞན་ཡོངས་སུ་གཅོད་ཅིང་དེ་ལས་གཞན་མི་མཐུན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་ལ། རྣམ་པ་གཞན་ཡང་མེད་པར་སྟོན་པ་ཡིན་པས་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་ཏེ། འདི་དག་ནི་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཕུང་པོ་གསུམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དག་གི་དོན་བྱེད་པ་ལ་ཁྱབ་ལ། དེ་ཡང་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་རང་གི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ལྡོག་པ་ན་དེའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡོད་པ་བཟློག་བཞིན་པར་ལྡོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཁྱབ་པ་གྲུབ་
― DTG191_Page_0466 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ། །དུས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐ་དད་པ་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་བ་ཉིད་མ་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་བའི་དུས་ཀྱི་དངོས་པོས་བྱས་པར་མི་སྨྲའོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སྐྱེས་པས་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་ཁོ་ནའི་ཚེ་གཅིག་ཡོད་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་ཁོ་ནའི་ཚེ་གཞན་གང་ཡིན་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་དེའི་རྗེས་སུ་འཇུག་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཉིད་དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་ན་རིམ་མ་ཡིན་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ལས་མྱུ་གུ་མང་པོ་སྐྱེ་བ་ལྟ་བུའོ། །བཟློག་པ་ནི་རིམ་པའི་ཐ་སྙད་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ཏེ། མྱུ་གུ་དང་སྡོང་བུ་དང་འདབ་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་དག་ཀྱང་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་ལ། སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་དོན་གྱི་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ་ཡང་རྒྱུའི་བྱ་བ་ཡིན་ལ། དེའི་ཡུལ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དག་གི་ཐ་སྙད་ཀྱི་བྱེད་པ་ཡིན་པས་རྩོད་པ་འདི་མེད་དོ། །འོན་ཏེ་བརྟེན་པའི་དངོས་པོ་གྲུབ་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་དེ་ལ་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་ལོག་ན་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པ་ལྡོག་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ། དཔེར་ན་ཆོས་ཅན་གྱི་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཤིང་ལོག་ན་ཤིང་ཤ་པ་ལྡོག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་ཆོས་ཅན་ས་ཕྱོགས་མ་གྲུབ་ན་གང་དུ་ཤིང་ཤ་པ་མེད་པར་རྟོགས་པར་བྱེད། འདི་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་དགག་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་གྲུབ་པར་ཁས་ལེན་ན་འོ་ན་དེ་སྤང་བར་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ཆོས་ཅན་གྱི་ངོ་བོར་གྲུབ་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་འང་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་ན། དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་གིས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཚད་མ་ཉིད་ཀྱིས་བཀག་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཁྱབ་བྱེད་མི་དམིགས་པ་འདི་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། གཞན་ལ་ཐལ་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཅག་འདི་དག་བརྟན་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ཡང་ཁས་བླང་བར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དང་ལྡན་པ་དེའི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱབ་པར་
― DTG191_Page_0467 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པ་ལོག་པ་ན་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་གནས་པར་ནུས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེ་དག་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་དང་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡིན་དང་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པར་ལོག་ན་དེ་དག་གི་ཡོད་པ་ཡང་ཁས་བླང་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཡོད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐབས་འདིས་དེ་དག་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པ་ཅན་གྱི་དཔེ་ཡང་གདོན་མི་ཟ་བར་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་ཆོས་ལ་བརྟེན་པར་བྱ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལོག་ན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལྡོག་པ་ཙམ་བསྟན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་དང་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་དག་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོར་གྲུབ་ན། ཆོས་ཅན་གྱི་ཁྱབ་པར་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྤྱིར་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མེད་ན་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཚིག་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་ཤིང་མེད་ན་ཤིང་ཤ་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཇི་སྐད་དུ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་མི་མཐུན་དཔེ་ལ། །ངེས་པར་འདི་ལ་གཞི་མི་འདོད། །དེ་དག་མེད་ན་དེ་མེད་ཅེས། །བརྗོད་པ་ལས་ཀྱང་དེ་རྟོགས་ཕྱིར། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །རེ་ཞིག་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་རིམ་གྱིས་དོན་བྱེད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི། རྒྱུ་རྣམས་ཉེ་བ་མ་ཡིན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འབྲས་བུ་རང་གི་འདོད་པས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་དེའི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དག་ནི་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་བརྟན་པ་གཅིག་བུའི་ངོ་བོ་འདི་ཐམས་ཅད་དུ་འབྲས་བུ་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱེད་པའི་རྒྱུའི་ངོ་བོས་གནས་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ཡོད་པ་ཙམ་དོན་དུ་གཉེར་བ་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད། གང་གིས་ན་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བར་འགྱུར། འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡོད་པའོ། །དེས་ན་དེའི་འབྲས་བུ་ཕྱིས་འབྱུང་པར་འགྱུར་བ་ཡང་དང་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་བཞིན་ནོ་སྙམ་དུ་དོགས་པའོ། །འོན་ཏེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གྱི་ལས་ཀྱི་དོགས་པ་བསུ་བ་སྟེ། བརྟན་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཉེ་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་རིམ་གྱིས་ཉེ་བར་
― DTG191_Page_0468 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་འདི་རིམ་གྱིས་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་དེ་ལེགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། རྟག་པ་དེ་ལ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དཔེར་ན་ས་བོན་བང་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བྱེད་པའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་ཁྱད་པར་བྱེད་པའི་ལྷན་ཅིག་པ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ཕྱེ་བ་ཙམ་གྱིས་གཟུགས་མཐོང་བ་ལ་མིག་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་དོན་གཅིག་བྱེད་པ་ཡིན། དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཕྱོགས་དང་པོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁྱད་པར་འདི་དེའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་དག་གིས་བྱེད་པ་ན་རེས་འགའ་རང་བཞིན་དེ་ལས་ཐ་མི་དད་པར་གྱུར་པའམ། ཐ་དད་པའམ། ཡང་ན་ནམ་མཁའི་གོས་ཅན་པ་དག་སྨྲ་བ་བཞིན་དུ་གཉི་ག་འམ། གཉི་ག་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱོགས་བཞིའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཕྱོགས་དང་པོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་དེ་ལས་ཐ་མི་དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཡང་རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡོད་པ་ཡང་བྱེད་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བྱེད་ན་ཡང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ཡང་བྱེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྟག་པ་ཉིད་ཉམས་སོ། །འོན་ཏེ་ཕྱོགས་གཉིས་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཁྱད་པར་ཁོ་ན་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྒྱུ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པའི་དངོས་པོའོ། །འདི་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་དེ་ཡོད་པ་ན་འབྲས་བུ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཡོད་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་ནའོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེར་གཏོགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་ཉིད་ལ་གཞན་གྱི་དོགས་པ་བསུ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་དང་ངོ༌། །དེ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པ་ལའོ། །དེ་དང་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་བཤད་དོ། །འབྲེལ་པ་གང་ཡིན་ཏེ། ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འབྲེལ་པ་ནི་གཉིས་ཁོ་ན་སྟེ། དེའི་བདག་ཉིད་དང༌། དེ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཐ་དད་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་
― DTG191_Page_0469 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་དག་ཁོ་ན་ལས་དེ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་དེ་ལས་དེ་སྐྱེ་ངར་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ན། དེའི་ཚེ་དེ་ཙམ་དེ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པས་ཁྱད་པར་རྣམས་ཅིག་ཅར་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཁྱད་པར་སྐྱེད་པ་དེ་ལ་ཡང་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་རིམ་གྱིས་སྐྱེད་པས་འབྲས་བུ་རྣམས་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་ནི་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་རྣམས་ཁྱད་པར་གཞན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་སོ། །ཁྱད་པར་དེ་ཡང་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་འབྲེལ་བ་གྲུབ་བོ། །དེ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ན་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཡང་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ལ་ལྟོས་སོ་སྙམ་པ་འདི་ཉིད་ཡང་འཇུག་གོ །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཐུག་པ་མེད་པ་ཡིན་ན་རེས་འགའ་ཡང་ཁྱད་པར་དང་ལྷན་ཅིག་སྟེ་འབྲེལ་པ་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ལ། དེ་མ་གྲུབ་ན་དེ་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་ཉིད་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་དེ་ནི་ཁྱད་པར་དང་ལྷན་ཅིག་དེ་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདུ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ལ། རྟག་པའི་ཆོས་ཅན་དེ་ལ་ཁྱད་པར་དེ་འདུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འདིར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེའི་འདུ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་དང་པོ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ནི་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་བྱུང་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་དེ་ཉིད་ཁས་བླང་བར་བྱ་བར་འགྱུར་ན། དེ་ཡང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བསལ་ཟིན་ཏོ། །འོན་ཏེ་ཕྱོགས་གཉིས་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདུ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་གལ་ཏེ་དེ་ནི་འདི་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འོ། །དེ་ཉིད་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་བཞིན་དུ་ཕན་མི་འདོགས་པ་ཉིད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉི་ག་དང་གཉི་ག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཐ་དད་
― DTG191_Page_0470 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐ་དད་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཕྱོགས་རེ་རེ་བསལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱང་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་མ་གཏོགས་པ་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་ཕྱོགས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་། །གཞན་ཡང་རྣམ་པ་གཅིག་ལེན་པ་དང་གཏོང་བ་དག་ནི་དེ་ལས་གཞན་གྱི་རྣམ་པ་གཏོང་བ་དང་ལེན་པ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་ཡོད་པ་ལ་ནི་གཉི་ག་དང་གཉི་ག་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་གི་ཚེ་སྒྲུབ་པ་དང་དགག་པ་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་གཉིས་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་པ་ཉིད་ཉམས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡང་གང་ཟག་ལ་སོགས་པ་བརྟག་པར་བསྟན་ཟིན་པ་དང༌། དེ་སྟོན་པ་ནི་གང་ཟག་ལ་སོགས་པའོ། །ཅི་སྟེ་དོན་གྱི་བྱ་བ་གཅིག་བྱེད་པ་ལ་དེའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཕྱོགས་གཉིས་པ་ལ་བརྟན་པ་ཡིན་ན་ཇི་སྐད་དུ་ཁ་ཅིག་འདི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ལ་ལྟོས་པ་མ་ཡིན་ལ། ལྷན་ཅིག་བྱེད་བ་དང་བྲལ་བ་ལ་འབྲས་བུའི་བྱེད་པ་པོ་ཡང་མེད་དེ། འདི་ལྟར་གང་གི་ཕྱིར་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཐའ་དག་ཉེ་བ་ན་མཐའི་རྒྱུ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་གྱི། འགའ་ཞིག་པ་ནི་མ་ཡིན་པ་དེའི་རང་བཞིན་འདི་འདྲ་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དེ་ཡོད་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་འདིར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི། རྟག་པ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དང་སྦྲེལ་བར་བྱའོ། །མཐའ་རྒྱུ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དཔེའོ། །ཡང་ན་འོག་གི་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དང་སྦྲེལ་ལ་ཆོས་མཐུན་པའི་དཔེར་བྱའོ། །བཞིན་ནི་དྲུག་པའི་མཐའ་ཅན་དུ་བྱའོ། །དེ་ཡོད་ཉིད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དེ་ཡོད་ན་ཡང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་ཡིན་མོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་བརྟག་པ་དེ་ཡིན་དུ་ཆུག་མོད། འོན་ཀྱང་འདིར་འདི་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཚང་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཅི་མ་ཚད་བའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་གཞན་ཡིན། གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་རྣམས་དང་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་འབྲེལ་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་
― DTG191_Page_0471 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་དག་དང་འབྲེལ་པའི་རང་བཞིན་གང་ལ་ཡོད་ཅེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་རྣམས་ཏེ། ལྕགས་སུ་བཅུག་པའི་སྐྱེས་བུ་བཀུག་ན། ལྕགས་ཀྱང་བཀུག་པ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ཀྱང་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ནི་དེ་ཉིད་རང་བཞིན་སྔ་མ་མ་བཏང་བར་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲེལ་པའི་རང་བཞིན་མི་འདོར་ན་དེ་དང་འབྲེལ་པའི་རང་བཞིན་མ་དོར་བ་ན་ཤུགས་ཀྱིས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱང་མི་འདོར་ཏེ། འབྲེལ་པ་ཅན་ཉིད་ནི་གཉིས་པ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེ་ཉིད་དེའི་རང་བཞིན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་གཞན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ཡིན་ན། དེ་ལ་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་མ་ཚང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གལ་ཏེ་འདིའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་མ་ཚང་པའི་ངོ་བོ་གཞན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་ན། དེའི་ཚེ་རྟག་པ་ཉིད་ཉམས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ངོ་བོ་དངོས་པོ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ན་ཡང་བསྟན་པ། རིམ་གྱིས་དོན་བྱེད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ལ། ཅིག་ཅར་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། དེ་ཡི་འབྲས་བུ་ཅིག་ཅར་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཞན་གྱིས་རྟག་པའི་དངོས་པོའི་འབྲས་བུ་ཅིག་ཅར་བ་ཉིད་དུ་མི་འདོད་དེ། འདི་ལྟར་རྟག་པ་དག་གི་འབྲས་བུ་ནི་འདི་དག་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བདག་གི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའོ། །ནམ་མཁའི་ནི་སྒྲའོ། །ཡིད་ཀྱི་ནི་ཤེས་པ་རིམ་པས་འཇུག་པ་རྣམས་སོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཀྱི་ནི་རྡུལ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་རགས་པ་རྣམས་སོ། །དུས་དང་ཕྱོགས་དང་དབང་ཕྱུག་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །འདི་དག་ཀྱང་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བར་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཅིག་ཅར་བར་ཁས་བླངས་ན་མངོན་སུམ་དང་འགལ་བ་དང༌། ཁས་བླངས་པ་དང་འགལ་བར་ཡང་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ད་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་འགལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་མཐའ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་འབྲས་བུ་མཐའ་དག་ཅིག་ཅར་བྱས་ནས་གང་གིས་དུས་ཕྱིས་ཀྱང་འབྲས་བུ་དག་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པ་དེའི་དོན་བྱེད་པའི་རང་
― DTG191_Page_0472 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་ཏེ་ལྡོག་པ་ཡིན་ནམ། འོ་ན་ཏེ་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱོགས་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་དེའི་སྐད་ཅིག་མ་འཇིག་པ་ཉིད་གྲུབ་སྟེ། སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ར་རང་བཞིན་གཞན་དང་གཞན་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྔ་མ་སྔ་མའི་རང་བཞིན་རང་གི་དང་གིས་འཇིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་ཕྱོགས་གཉིས་ལ་རྟེན་པར་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་དེའི་ངོ་བོ་ནུས་པའི་བདག་ཉིད་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ན་ཡང་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། སྔར་གྱི་གནས་སྐབས་བཞིན་དུ་སྔར་གྱི་རང་བཞིན་མ་དོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་དང་དེ་ཉིད་རིམ་གྱིས་སྐྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཅིག་ཅར་བར་ཁས་བླངས་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་འགལ་ལོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་དེ་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དག་གིས་དོན་བྱེད་པ་མ་ཡིན་དུ་ཆུག་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདི་ནུས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་སྙམ་ན། ཅུང་ཟད་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནུས་པ་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པ་ཡིན་ན། གང་ཡང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པ་དེ་ནུས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནམ་མཁའི་པདྨ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ནུས་པར་རྣམ་པར་མི་འཇོག །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་འདི་ལ་ནུས་པ་ལྡོག་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་ལྡོག་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ཐམས་ཅད་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དོན་བྱེད་པར་ནུས་པའོ། །གླ་ཏེ་དེ་ལྡོག་ན་ཇི་ལྟར་དེའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཉིད་དེ་དག་ལ་གནས་པ་རྙེད་པར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འདོད་པའི་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རིམ་དང་རིམ་མ་ཡིན་པ་དག་གིས་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་དུ་བྱར་རུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་གལ་ཏེ་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་འདི་ཐམས་ཅད་མཛེས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་གཞན་གང་ཡིན་པ་བརྗོད་དགོས་ཏེ། འདི་ལྟར་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་གང་དངོས་པོ་མེད་པར་འདོད་པ་དེ་ལ་རྒྱུ་མཚན་
― DTG191_Page_0473 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པ་དང་བྲལ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤུགས་ཀྱིས་དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ལས་བཟློག་པ་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པ་ཁོ་ནའི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དུ་གནས་སོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །འདི་ལ་གཞན་གྱི་ལན་གྱི་དོགས་པ་བསུ་བ་ནི། གལ་ཏེ་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། ཡོད་པ་དང་འབྲེལ་པ་སྟེ། ཡོད་པ་དང་འདུ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དུ་རིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདུ་བ་ལ་སོགས་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ཡོད་པ་གཟུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་ཡོད་པའམ་ཡོད་པ་དང་འདུ་བ་གྲུབ་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་དང་འདུ་བ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན། གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཆད་པར་འགྱུར་བའི་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སྔར་བཤད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འདུ་བ་མ་གྲུབ་པོ། །ཡོད་པ་ནི་འགའ་ཞིག་དང་ལྷན་ཅིག་འབྲེལ་པ་མ་གྲུབ་པ་དེ་ནི་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་ཚུན་དུ་ཕན་མི་འདོགས་པ་དག་ནི་འབྲེལ་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་ཡོད་པ་དང་འདུ་བ་དེ་དག་ནི་མཐའི་ཁྱད་པར་དག་གི་ཡང་དངོས་པོ་ཉིད་ལ་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འདུ་བ་དང་ཁྱད་པར་དག་ལ་ཡོད་པ་དང་འདུ་བ་མ་ཡིན་ཞིང༌། ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། རྫས་དང་ཡོན་ཏན་དང་ལས་རྣམས་ལ་སྟེ། དངོས་པོ་གསུམ་ཡོད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཞུང་གི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟས་ན་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་འདི་ནི་མི་ལ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་གྲུབ་པ་ཡིན་དུ་ཆུག་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཡོད་པ་དང་འདུ་བ་མཚན་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་དེ་དེའི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་དོན་གཞན་ནི་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་མ་ཤེས་པས་བློ་གྲོས་བླུན་པོ་ཚད་མ་དང་ལྡན་པ་ལ་
― DTG191_Page_0474 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་གིས་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དེའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་འགའ་ཞིག་ལས་ལྡོག་པར་རྟོགས་པ་མཚན་ཉིད་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་སྲ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ས་བཞིན་ནོ། །དངོས་པོ་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ཉིད་ཉམས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཇི་ལྟར་དེའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲས་ནི་རང་བཞིན་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་གང་དང་གང་ཡོད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཁྱབ་པ་འདི་གྲུབ་པར་འགྱུར་བ་དངོས་པོ་གང་ཞིག་ཐ་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་དེ་འདྲ་བ་ཡོད་པ་ཉིད་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ཅི་ཡོད། དེ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པ་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཉམས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་ཁོ་ན་ལ་དབང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཤེས་པར་རུང་བའི་དངོས་པོ་མ་ཤེས་ན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན། དེ་ནི་ཤེས་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་ལ་ཡང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་བཤད་པ་དོན་བྱེད་དོན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དོན་དངོས་པོ་ཙམ་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། མེད་པ་ཉིད་དུ་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་དོན་བྱེད་པ་དོན་དུ་གཉེར་བས་ཡིན་གྱི་ཆགས་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་སྨྱོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་དངོས་པོའི་ཚིགས་གང་ཁོ་ན་དོན་བྱེད་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་འགའ་ཞིག་ལ་ཅི་ལྟར་དངོས་སམ་བརྒྱུད་པས་ཡུལ་འགའ་ཞིག་ཏུ་དུས་རེས་འགའ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་དེ་ཉིད་ལ་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་རིགས་པ་ཡིན་གྱི་།གཞན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །སོགས་པ་སྨོས་པས་མེ་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་དག་ལ་སྤྱོད་པ་གཟུང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་རྟོག་པ་སྔོན་དུ་གཏོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་གང་ཁོ་ན་དོན་བྱེད་པ་དེ་ཁོ་ན་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་གྲུབ་པོ། །དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དོན་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་དེ་ཉིད་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་སྟེ། དེ་ན་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡོད་པ་གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་མངོན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་
― DTG191_Page_0475 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་གཏན་ཚིགས་དེ་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བས་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་སྡུད་པས་ཁྱབ་པ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མ་བྱས་པར་སྤྱིར་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཁྱབ་པ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཁྱབ་པའོ། །ཅི་སྟེ་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པས་སྟོང་ན་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་མི་འདོད་ཅེ་ན། ནུས་པ་མཐའ་དག་གིས་སྟོང་གང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཐུགས་ལ་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡང་གི་སྒྲ་ནི་རིགས་འདྲ་བའི་སྐད་ཅིག་དང༌། ཆུ་སྐྱོར་བ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཅེས་བྱ་བའོ། །ངོ་བོ་འབྲས་སོགས་མ་མཐོང་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་ཅན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། ངོ་བོ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་ནོ། །འབྲས་ནི་དེའི་འབྲས་བུའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་དེའི་ཡུལ་དང་དུས་དང༌། གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡང་གཟུང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་དེ་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་ཁྱད་པར་འགའ་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་དེ་ལ་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་པས་དོན་བྱེད་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ལ་དགོས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། དེ་ནི་མཐོང་བ་དང་མ་མཐོང་བ་དག་ཏུ་ཕན་པ་དང་མི་ཕན་པ་ཐོབ་པ་དང་སྤོང་བར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། དོན་བྱེད་ནུས་པ་མ་ཡིན་ལ། །དེ་འདོད་བརྟགས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། །མ་ནིང་གཟུགས་བཟང་མི་བཟང་ཞེས། །འདོད་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་ཅི་ཕན། །ཞེས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མ་དེ་ལ་འདི་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པའི་ཕྱིར་རྒོལ་བས་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་རྒོལ་བས་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པ་ཡང་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་རིགས་ཏེ། ཧ་ཅང་ཁྱབ་ཆེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི། འོན་ཏེ་ནམ་མཁའི་པདྨ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ལྟར་ནམ་མཁའི་པདྨ་ལ་སོགས་པ་ལས་ནམ་མཁའི་པདྨ་ནམ་མཁའི་པདྨ་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་ལ་ནུས་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོའི་
― DTG191_Page_0476 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་ཉིད་ནི་ནུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཁྱབ་ཆེས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་ལན་དུ། ནམ་མཁའི་པདྨ་ལ་སོགས་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ནམ་མཁའི་པདྨ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པ་མ་གྲུབ་སྟེ། དེའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ནི་རང་གི་རྣམ་བར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཙམ་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེ་བས་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ནམ་མཁའི་པདྨ་ལ་སོགས་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། མེད་བ་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ནམ་མཁའི་པདྨ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་རྒྱུ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེའི་དངོས་པོ་ནི་དེ་ཉིད་དོ། །དེ་ཡོད་ན་ནམ་མཁའི་པདྨ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་དུ་འབྱུང་བ་སྟེ། སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་རྒྱུ་མ་ཚང་བས་རེས་འགའ་མི་སྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་བ་གཞན་གྱི་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྟོས་པར་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་ཡི་དངོས་རྣམས་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བཙུན་པ་སྦྱོར་བའི་སྡེའི་ལུགས་དོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེས་སྨྲས་པ། དངོས་པོ་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ན་ཡང་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དག་གིས་དོན་བྱེད་པ་འགལ་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་རང་ཉིད་ནུས་པར་འགྱུར་རམ་མི་ནུས། གལ་ཏེ་ནུས་ན་དེའི་ཚེ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ནུས་པ་ནི་འགའ་ལ་ཡང་ལྟོས་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་མི་ནུས་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་དག་གི་དེ་ལ་ལྟོས་པ་དེ་རིགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་གསལ་རབ་པ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་ཚོགས་པ་དང་པོའི་ནང་དུ་ཆུད་པའི་ལུས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་དུ་ཁྱད་པར་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བ་དང་མ་སྐྱེས་པའི་གནས་སྐབས་དག་གིས་ཡོད་པ་དང་མེད་པས་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བ་དང་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་དངོས་པོའི་གནས་སྐབས་ལ་དེ་དག་གིས་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལས་ཁྱད་པར་ཅན་སྐད་ཅིག་གཞན་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཁྱད་པར་མེད་པ་དེ་དག་ལས་སྐད་ཅིག་གཞན་གྱི་ཁྱད་པར་སྐྱེ་ན། འབྲས་བུ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད། ཁྱད་པར་ཅན་དེ་དག་ནི་ཚོགས་པ་སྔ་མ་ལས་བྱུང་ངོ་ཞེས་བརྗོད་པར་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཚོགས་པ་དེའི་ནང་དུ་གཏོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ཉིད་ཀྱི་
― DTG191_Page_0477 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་ཕན་ཚུན་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཁྱད་བར་གཞན་ལས་སྐྱེ་ན་ནི་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཇི་ལྟར་རྒྱུའི་ཚོགས་པ་ཁྱད་པར་མེད་པ་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། ཁྱད་པར་མེད་པ་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་ན་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ལས་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དག་གིས་དེ་ལྟར་དོན་བྱེད་པ་མི་འགལ་ན་ཡང་ཇི་ལྟར་དེ་དག་དོན་བྱ་བ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྟག་པ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ལ་རྟེན་པ་དོན་མེད་དོ། །དེས་ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ནི་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུན་གྱི་གནས་སྐབས་ཁྱད་པར་ཐོབ་པས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་གྱི། ཐམས་ཅད་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་རིགས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་རིགས་པས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པས་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་མེད་པས་རྒྱུན་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུན་ནི་རང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་ཙམ་དང་ལྡན་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་རིགས་ཏེ། མཐོང་བ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་རྣམས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དག་ལས་འབྲས་བུ་གསལ་བ་དང་བྲལ་བ་མཐོང་སྟེ། གལ་ཏེ་རང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཙམ་དང་ལྡན་པའི་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་ན་དེའི་ཚེ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཁོ་ནར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་རིགས་པས་རྒྱུན་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་གྱོ་མོ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་སྐྱེ་བར་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རིགས་འདྲ་བའི་སྐད་ཅིག་རྒྱུན་ཆད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འཇིག་པ་གལ་ཏེ་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་ལྟོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་དང་པོ་མི་འགྱུར་ན་ཕྱིས་ཀྱང་མི་འགྱུར་ཏེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་པ་ལ་རང་གི་རྒྱུ་ལས་ཐ་དད་པ་གཞན་རྒྱུར་མི་འདོད་ན་དེའི་ཚེ་མེ་ལ་སོགས་པ་དང་གྲང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་འགལ་བར་འགྱུར། ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པ་ནི་འགལ་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་
― DTG191_Page_0478 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགལ་བའི་སྒོ་ནས་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་ཆེས་འབྲེལ་པར་དཀའོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ནུས་པ་ཁོ་ན་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་ཞིང་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་དོན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དོན་གྱི་བྱ་བ་གཅིག་བྱེད་པ་དང༌། ཕན་ཚུན་ཕན་པ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་བར་དུ་མ་ཆོད་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་ནས་དོན་གྱི་བྱ་བ་གཅིག་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། ཕན་ཚུན་དུ་ཕན་པ་བྱེད་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཆ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་བསྐྱེད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོད་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་ན་ནི་ཕན་ཚུན་དུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྐད་ཅིག་གོང་ནས་གོང་དུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། རྒྱུན་ལ་ལྟོས་ནས་ཕན་ཚུན་དུ་ཕན་འདོགས་པས་ཆོད་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་ཕན་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་གནས་སྐབས་སུ་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་གལ་ཏེ་ཡང་ཕན་ཚུན་ཁྱད་པར་མེད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་དག་གིས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་འགལ་བ་མེད་པ་ཉིད་དེ། དོན་གྱི་བྱ་བ་གཅིག་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྐད་ཅིག་སྐྱེ་བ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་སྔ་མ་དག་ཁོ་ན་ལས་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་འབྲས་བུའི་ཚོགས་སྐྱེད་པ་ན་ནུས་པ་རྣམས་སོ་སོར་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དེ་དག་ཀྱང་རང་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གཞན་དག་ལས་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཀྱང་གཞན་དག་ལས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུའི་བརྒྱུད་པ་ཐོག་མ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པའི་ཕྱིར། ཐུག་པ་མེད་ཀྱང་སུན་མི་ཕྱིན་པ་ཉིད་དོ། །ནུས་པ་སོ་སོ་ཡིན་ན་ཡང་གཞན་འདི་དག་དོན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་དག་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཐ་དད་པའི་དོ་བོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚོགས་པ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་སྐྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་འབྱུང་བའི་ཚོགས་པ་རེ་རེ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པ་སྨོས་པ་ནི་དང་པོའི་གནས་སྐབས་སུ་བྱུང་བའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པས་བྱས་པའི་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་འགེགས་པ་ལྷུར་ལེན་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །རང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པ་
― DTG191_Page_0479 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཙམ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་འགའ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ནི་ཚོགས་པ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྐད་དུ། འགའ་ཡང་གཅིག་ལས་གཅིག་མ་ཡིན། །ཐམས་ཅད་ཚོགས་པ་ཉིད་ལ་འབྱུང༌། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལས་བརྩམས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཕྱིས་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ནས་བཟུང་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་བྱས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པས་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་རྒྱུས་བྱས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ངོ་བོའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་རྣམས་ཏེ་དེའི་ངོ་བོ་ཁྱད་བར་ལྷན་ཅིག་བྱེད་བས་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་རྒྱུས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་རང་བཞིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཉེར་སྦྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ཡི་ངོ་བོའི་རང་བཞིན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྲེལ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཉེར་སྦྱོར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་དང་གི་སྒྲ་མི་མངོན་པར་བྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དོན་འདིར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལས་གནས་སྐབས་གསུམ་པར་འབྱུང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་འབྱུང་བའི་ཁྱད་པར་གང་དག་རྒྱུའི་དངོས་པོས་ཉེ་བར་སྦྱོར་ཏེ། དེ་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་དེ་དག་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པས་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་རྒྱུས་བསྐྱེད་པར་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་རུང་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་གསུམ་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་ཁྱད་པར་ངེས་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་དག་གི་ངེས་པ་འདི་ཡང་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། ནུས་ངེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པར་འོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མེའི་སྲེག་བར་བྱེད་པ་མི་རྟོགས་བ་ཉིད་ལྟ་བུར་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་ནི་རང་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་བརྒྱུད་པས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་རྐྱེན་གཞན་དང་གཞན་གྱི་སྦྱོར་བས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ནུས་པ་ཐ་དད་པར་སྐྱེ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་མཚུངས་པ་འགའ་ཞིག་ལས་འདྲ་བར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་འདི་དག་གི་རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་ཁོ་ནའོ། །དེས་ན་འགའ་ཞིག་འགའ་ཞིག་གི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི། ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན། ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འབྱུང་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བའི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཡང༌། གལ་ཏེ་འཇིག་པ་རྒྱུ་མེད་འགྱུར། །ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ་བཤད་པ། རྒྱུན་
― DTG191_Page_0480 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆད་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འཇིག་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུན་ཆད་པའི་ངོ་བོ་དང༌། རྒྱུན་མི་འདྲ་བར་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་རྒྱུན་ཆད་པའི་ངོ་བོའི་འཇིག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྨྲ་ན། དེ་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ནི་མཐར་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་མཐར་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཅི་སྟེ་རྗོད་པར་བྱེད། དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ནི་རེས་འགའ་ཡང་ཡོད་པར་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར་དང་པོ་དང་མཐར་དངོས་པོ་མེད་པར་ཐལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞེན་དུ་ཚེ་རིགས་འདྲ་བའི་སྐད་ཅིག་གཞན་མཚམས་སྦྱོར་བས་སྐྱེ་བ་འབྱུང་བ་དེ་ལ་བཀག་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ན། དེ་ཉིད་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་གྱི། དེ་ལ་ཅུང་ཟད་སྒྲུབ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་མི་འདྲ་བའི་སྐད་ཅིག་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འཇིག་པ་གཉིས་པ་མངོན་པར་འདོད་ན་དེ་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་སྟེ། དངོས་སུ་དེ་ནི་ཐོ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་དང་པོར་མི་སྐྱེ་སྟེ། རང་གི་རྒྱུ་ཐོ་བ་ལ་སོགས་པ་དེའི་དུས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགལ་བའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། སྐད་ཅིག་མ་ཡི་དངོས་རྣམ་གཉིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་ཁ་ཅིག་འབའ་ཞིག་གི་ཉམ་ཆུང་བ་དང༌། ཆེ་བ་དང༌། ཆེས་ཆེར་ཆུང་བའི་སྐད་ཅིག་སྐྱེད་པའི་རིམ་གྱིས་བསྐུམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་གྲང་བ་ལ་སོགས་པའི་མེ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ནི་དེ་ལྟ་མིན་པ་ནི་འགྲིབ་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་དུ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མེ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོར་བསྟན་པའི་བསྐུམ་པའི་རྒྱུ་དག་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ཡིན་ན་ཡང་ཤེས་པའི་སྣང་བ་མི་ཤེས་པའི་རབ་རིབ་ཀྱིས་བསྒྲིབས་བཞིན་པའི་འཇིག་རྟེན་འགལ་བ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་རློམ་མོ། །རྣམ་པ་དུ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲང་བ་དང་འགལ་བ་མེ་དང༌། སྒྲོན་མའི་རླུང་དང༌། སྣང་བའི་མུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ། །དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་གནོད་པར་བྱ་བ་དང་གནོད་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ཡོང་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གྲུབ་པས་རང་བཞིན་གཞན་
― DTG191_Page_0481 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་བྱ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་མི་དད་པས་བརྟགས་པ་ན་གཉི་ག་ལྟར་ཡང་བྱེད་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་ན་ཡང་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གཉི་ག་ལྟར་ཡང་འགལ་བ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་གྱིས་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པར་འབྱུང་བ་ལ་གཞན་ཡོད་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་འགལ་བར་རྟོགས་སོ་ཞེས་བཤད་དེ། འགལ་བར་རྟོགས་པ་ནི་འགལ་བར་ངེས་པ་ཡིན་གྱི། འགལ་བ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གི་སྒྲས་ནི་དང་གི་དོན་དང་རིམ་པ་གཞན་དུ་སྦྱར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་མཇུག་ཏུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །འོན་ཏེ་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒྱལ་དཔོག་པ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་གིས་སྐད་ཅིག་མ་འཇིག་པར་དམ་བཅས་པ་མངོན་སུམ་གྱིས་གནོད་པ་ཉིད་ཀྱི་དོགས་པ་བསུ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རི་དང་ལུས་དང་ཁང་བཟངས་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་ཉིད་འདི་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའི་མངོན་སུམ་གྱིས་བྱེད་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ངོ་ཤེས་པར་བརྗོད་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་འཇིག་པ་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་སྐྱེའོ། །བྲེགས་ནས་ཡང་སྐྱེས་པའི་སེན་མོ་དང་སྐྲ་དང་རྩྭ་ལ་སོགས་པ་ལ་ངོ་ཤེས་པར་མཐོང་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ངོ་ཤེས་པ་ཚད་མ་མ་ཡིན་པར་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། གནོད་པ་མེད་པའི་ཡུལ་ཅན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གཡོ་བ་མེད་ཅིང་གནོད་མེད་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རབ་རིབ་ཀྱིས་ཉམས་པའི་མིག་གིས་བསྐྱེད་པའི་སྐྲ་ཤད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཚད་མ་མ་ཡིན་པའི་དམིགས་པ་ཡིན་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཐ་མལ་པའི་མིག་གིས་བསྐྱེད་པའི་བདེན་པའི་སྐྲ་ཤད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་གྱི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཚད་མ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སེམས་རྣལ་དུ་གནས་པས་བརྗོད་པར་རིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཡོ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་འདི་ཡིན་ནམ་འོན་ཏེ་གཞན་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཐེ་ཚོམ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནོད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བསྟན་ཏོ། །དོ་ཤེས་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་འདི་ནི་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་སྟེ།
― DTG191_Page_0482 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལྟར་དངོས་པོའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བརྡ་བྱ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དེ་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་མངོན་པར་བརྗོད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འབྲེལ་པ་མ་བཟུང་བའི་དོན་སྒྲ་དང་ལྷན་ཅིག་སྦྱར་ནས་འཛིན་པར་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་ནི་ཡོད་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡུལ་ཅན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གདོན་མི་ཟ་བར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་བར་བྱ་དགོས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས། མངོན་སུམ་རྟོག་བྲལ་མ་འཁྲུལ་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་རིགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་འདི་མངོན་སུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དུ་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །ངོ་ཤེས་པ་ནི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་བརྗོད་པའི་རྣམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་འཁྲུལ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཐ་དད་པ་ལ་ཐ་མི་དད་པར་ངེས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདི་ནི་སྔར་རྟོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་འདི་སྔར་དམིགས་པའི་དོན་གྱིས་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་སྔར་ཉིད་དུ་སྐྱེ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡུལ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྔར་གྱི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་དོན་ཅན་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ནི་སྔར་རིག་པའི་དངོས་པོ་དོན་ཡུལ་དུ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་དོན་ཅན་དེའི་དངོས་པོ་ནི་དེའི་དོན་ཅན་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐལ་བ་ལས་བཟློག་པ་འཆད་པའོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་གང་དུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཡོད་ན་ཡང་མི་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དེའི་ཡུལ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་གཟུགས་ཡོད་ན་ཡང་དེ་ལ་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་བ་མི་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་དེའི་དུས་སུ་ངོ་ཤེས་པ་ཡང་མ་ཚང་བ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ན་དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ནི་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྔར་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན་དེ་ལྟ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཐ་དད་པ་དག་ལ་ཐ་མི་དད་པར་ངེས་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མའི་རི་ལུ་འི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་འདི་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གནོད་པ་
― DTG191_Page_0483 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་གཏན་ཚིགས་ལས་གནོད་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡང་བཟུང་ཟིན་པ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཏེ། དྲན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གྲུབ་ཟིན་པ་དོན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གང་ཁོ་ན་གཞལ་བའི་བྱ་བ་གྲུབ་པ་ལ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་ཁོ་ན་གྲུབ་པར་བྱེད་པ་དམ་པའི་བྱེད་པ་པོ་ཚད་མ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ངོ་ཤེས་པ་ཚད་མ་སྔ་མས་བཟུང་ཟིན་པ་དོན་གྱི་ཡུལ་ཅན་དུ་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་གཞལ་བར་བྱ་བ་གྲུབ་པའི་དོན་ལ་འཇུག་པས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དམ་པ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ཚང་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །གཞན་དུ་ན་དྲན་ཡང་ཚད་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཚད་མའི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ན་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་འདི་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ཚད་མ་ཉིད་དུ་མ་གྱུར་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྔ་མའི་དོན་ཡུལ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅིག་མ་འཇིག་པ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་དོན་དམ་པར་སྔ་མའི་ཡུལ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བརྗོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་མེད་ན་ཡང་འཁྲུལ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྔར་མཐོང་བའི་དོན་ལ་ངེས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ངེས་པའི་དབང་གིས་སྔར་མཐོང་བའི་དོན་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་འཁྲུལ་པའི་ངོ་ཤེས་པ་འདི་ལས་སྐད་ཅིག་མ་འཇིག་པ་སེལ་བར་ག་ལ་འགྱུར། ད་ལྟའི་དུས་སུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཞོན་ནུ་མ་ལེན་གྱི་ལུགས་ཀྱིས་བཟུང་ཟིན་པ་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་མ་གྲུབ་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་སྨྲས་པ། མངོན་སུམ་སྔ་མས་དོན་ད་ལྟའི་དུས་སུ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དེ་ཉིད་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་འཛིན་པར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ངོ་ཤེས་པ་འདི་ལ་དྲན་པ་ལས་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྔ་རོལ་གཞན་པ་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དྲན་པ་ནི་དེའོ་སྙམ་པས་ཤེས་པ་སྔ་མའི་རྣམ་པ་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་ལ། ངོ་ཤེས་པ་ནི་འདིའོ་སྙམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཐ་དད་པར་ཡང་དོན་གྱི་རྣམ་པར་འཛིན་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དྲན་
― DTG191_Page_0484 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། བྱེ་བྲག་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་དག་ཐེ་ཚོམ་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་གནོད་པར་བྱས་ནས་ངོ་ཤེས་པ་ཚད་མ་ཉིད་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །གང་ལས་འདི་དག་ལ་གནོད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་རྒྱུ་བཤད་པ་ནི། རྟོགས་པ་ལ་ནི་ཡོད་མིན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྟོགས་པའི་དོན་ལ་དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་མེ་འབར་བའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་དུས་སུ་གྲང་བ་ལྟ་བུའོ། །འོན་ཏེ་ཇི་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པར་རྟོགས་པའི་སྔོ་བསངས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་པས་བསྒྲུབས་པའི་དོན་ལ་དུས་གཞན་ཡང་མངོན་སུམ་གྱིས་གནོད་པ་གཞན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ནམ། གལ་ཏེ་ངོ་ཤེས་པས་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྲུབ་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡན་དུས་ཕྱིས་དེའི་འབྲས་བུའི་རིམ་པས་དེའི་རིམ་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཞན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་མ་ཡིན་ན། དེ་ཇི་ལྟར་སྐད་ཅིག་མ་འཇིག་པ་ཉིད་ལ་གནོད་པར་བྱེད་ཅེས་དོགས་པ་ལ། ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་དེ་ནི་སྔོ་བསངས་ཡིན་ཏེ། དེའི་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་བུ་སྣང་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་སོ། །མངོན་སུམ་གྱིས་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བས་གཞན་དུ་སྟེ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་སོགས་པས་གཞལ་བའི་རྣམ་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅིག་ཤོས་སྐྱེ་བ་སྲིད་པ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་ལས་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་སོགས་པ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བ་སྲིད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚད་མའི་ཐུ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་གྲུབ་པའི་དོན་ལ་མངོན་སུམ་གྱིས་གཞན་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཏེ། དེ་ནི་ཚད་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་སོགས་པས་མངོན་སུམ་གྱི་གྲུབ་པའི་དོན་གཞན་ཉིད་བྱ་བར་ནུས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ད་དག་སྟོབས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟན་པོ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེ་ཚོམ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དག་དང་དྲལ་བས་སོ། །བཟློག་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་ཉིད་དུའོ། །གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
― DTG191_Page_0485 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་ལེན་འདེབས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ངོ་ཤེས་པའི་ཡུལ་ད་ལྟའི་དུས་སུ་ཡོད་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཅི་མངོན་སུམ་སྔ་མས་བཟུང་བའི་ཡོད་པ་ཉིད་ལས་ཐ་དད་དམ། འོན་ཏེ་ངེ་ཉིད་ཡིན། གལ་ཏེ་ཐ་དད་ན་དེའི་ཚེ་རང་གི་ཚིག་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་དད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཅག་གིས་ཁས་བླངས་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་ལ། ཁོ་བོ་ཅག་གི་ནི་འདོད་པ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་གང་གིས་སྔ་མའི་བློ་ཡིས་རྟོགས་པ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་ཇི་ལྟར་བློ་སྔ་མས་མི་རྟོགས། འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལས་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཐ་མི་དད་པ་ཡིན་ན་ཡང་དེ་བཟུང་ན་མ་བཟུང་བར་བརྗོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ཡང་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། ཆོས་ཅན་སྒྲ་བཟུང་ན་ཡང་དེ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་མ་བཟུང་ངོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པར་ནི་མི་བྱའོ། །འོན་ཀྱང་དེ་བཟུང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ངེས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་ངེས་སོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཉིད་ཙམ་ལས་ངེས་པར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དོན་དུ་ག་ཉེར་བ་དང་གོམས་པ་དང་དྲིན་དུ་གཟོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱེད་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་སྔ་མ་ཡང་ངེས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་ཀྱང་དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ངེས་པ་ན་དེ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ད་ལྟའི་དུས་སུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱང་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་མ་ངེས་ན་དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་མ་ངེས་པའི་ངོ་བོ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་ཐ་ལ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ན་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་ངོ་ཤེས་པ་ཚད་མ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ཡང་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ན་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདྲ་བ་གཞན་དང་གཞན་སྐྱེ་བ་ན་ཡང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ངོ་ཤེས་པ་མཐོང་བ་ནི་ཐེ་ཚོམ་མི་ཟ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང༌། ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ནི་དོན་རྟོགས་པའང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེའི་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་སོགས་པ་གང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། ཡུལ་ལ་མངོན་སུམ་གྱིས་གནོད་པ་སྲིད་པ་ཡིན་ན། དེ་ཚད་མ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ།
― DTG191_Page_0486 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནོད་བཞིན་དུ་ཡུལ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་ལ་མི་སླུ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རབ་རིབ་ཅན་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །ངེས་ན། ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ནི་དོན་རྟོགས་ལ། །མངོན་སུམ་གྱིས་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར། །ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ནི་མ་འབྲེལ་པ་ཉིད་དེ། མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་མངོན་སུམ་ཐུ་བོ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་དེ་ཡང་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དོན་ལ་མི་སླུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཚད་མ་རྣམས་ཀྱི་ཚད་མ་ཉིད་ནི་འདི་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དོན་ཐོབ་པར་ནུས་པའོ། །དེ་ཡང་ཚད་མ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁས་བླང་བར་བྱ་སྟེ། དེས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་འདི་ཐུ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཡང་ཅི་སྟེ་མངོན་སུམ་ཁོ་ན་དོན་ལ་མི་སླུ་བ་ཉིད་ཡིན་གྱི། རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། དེ་ཡོད་མིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེའི་དོན་ལ་མི་སླུ་བ་ཉིད་དེ་མེད་པ་ཡིན་ན། རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་སོགས་པ་ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཚད་མའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ནི་དོན་ལ་མི་སླུ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། དེ་ཡང་འདི་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་འདིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བྲལ་གྱིས་སྨྲས་པའི་ཚད་མ་དག་དོགས་པར་བྱེད་དེ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བརྗོད་འདོད་ཉི་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེས་སྨྲས་པ། བློ་མི་མཐུན་པའི་གཞིར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཉི་མ་དང༌། ཟླ་བ་དང༌། གཟའ་དང༌། རྒྱུ་སྐར་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་ནི། དེའི་དུས་སུ་བཅད་པའི་ཟླ་བ་དང༌། ཉི་མ་དང༌། གཟའ་དང༌། རྒྱུ་སྐར་དང༌། སྐར་མ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ས་དང་འབྲེལ་པ་ཉིད་དུ་མི་དམིགས་པའི་ཉི་མ་དང༌། ཟླ་བ་དང༌། གཟའ་དང༌། རྒྱུ་སྐར་དང༌། སྐར་མ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པའི་སྒྲའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དུས་དང་པོར་བྱུང་བའི་ལྷ་སྤྱིན་གྱི་ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་དང༌། གཟའ་དང༌། རྒྱུ་སྐར་དང༌། སྐར་མ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེའོ། །བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཉི་མ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་མའི་གཟི་བརྗིད་ལ་སོགས་པའི་རྫས་ཡུལ་ཡིན་པའོ། །ས་དང་འབྲེལ་པ་ཉིད་དུ་མི་དམིགས་བས་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་ནི་རི་མོ་ལ་སོགས་པར་གཏོགས་པའི་ཉི་མ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་དག་གིས་འཁྲུལ་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུའོ། །གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལས་གཞན་ཏེ། དེ་
― DTG191_Page_0487 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་པའི་དུས་ཤེས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚད་མ་གཞན་འདི་ཡང་ཡིན་ཏེ་གང་དག་གཟུགས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྤྱི་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། གང་ཡང་དེའི་རྟེན་དང༌། གང་ཡང་དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་མངོན་སུམ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། ཉེ་བར་འཇལ་བ་དང༌། སྒྲ་དང། དྲན་པ་དང༌། ངོ་ཤེས་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་དང༌། གྲུབ་པས་བསྟན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། མ་དེས་པ་དང༌། རྨི་ལམ་དང༌། རྨི་ལམ་གྱི་མཐའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་ཉིད་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་བྱ་ཉིད་དང༌། གཞལ་བྱ་ཉིད་དང༌། བརྗོད་བྱ་ཉིད་དང༌། ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ཉིད་དང༌། ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཤེས་བྱའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པས་གཅད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་འཛིན་པའི་གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་རྗོད་པར་བྱེད་པས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། རིགས་མཚུངས་པ་དང་མི་མཚུངས་པའི་རྫས་ལྡན་བ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལས་སྐྱེས་པ་སྒྲའི་འབྲས་བུའི་སྒྲའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྔ་ན་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྤྱི་ལ་བརྟེན་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་རྟེན་ནི་དེའི་རྟེན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། བུམ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གྲུབ་པས་བསྟན་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་བའི་ཤེས་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཡང་གང་རུང་བ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དམ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དག་ལས་ཐ་དད་པའི་ཤེས་བྱ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེས་གཅད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་གྲུབ་པོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་འཛིན་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ཡི་ས་གཟུང་བར་བྱ་བམ་ཡིན་པ་ཉིད་གྲུབ་པོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྗོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །དེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་སྒྲུབ་སྟེ། དོན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་མཚུངས་པའི་རྫས་ནི་ཆུ་དང་ས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བྱས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་མི་མཚུངས་པ་
― DTG191_Page_0488 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་ཕན་ཚུན་ལྡན་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དེ་དག་གི་ས་བསྐྱེད་བའི་སྒྲ་དང་བོ་གང་ཡིན་པ་དེའི་བརྒྱུད་པའི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་རྣ་པའི་ལམ་དུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་འདི་དག་གི་ཐ་སྙད་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སྒྲའི་དང་པོའི་སྐྱེ་གནས་ནི་ལྡན་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བའོ། །དེ་ལས་ཕོ་ལོང་རྡེ་བ་པའི་ཚུལ་དུ་སྒྲ་གཞན་དག་སྐྱེའོ། །དེ་དག་ལས་ཀྱང་སོ་སོར་སྒྲ་རེ་རེ་ལས་ཞན་པ་དང༌། ཆེས་ཞན་པ་དང༌། ཆེས་ཆེར་ཞན་བའི་རིམ་པས་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ལ་གང་ཞིག་རྣ་བའི་སྦུབས་ཀྱི་དབུས་ཀྱི་ནམ་མཁའི་ཡུལ་དུ་ཕྱིན་པ་དེ་དམིགས་ཀྱིས། ཅིག་ཤོས་ནི་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །དེས་ན་འདིའི་ཚད་མའི་ཚོགས་སྟོན་པ་ནི། གཟུགས་ཉིད་ལ་སོགས་དོན་ཀུན་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཞན་བྱ་ཉིད་དང་བརྗོད་བྱ་ཉིད་སྨོས་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་པའི་གཏན་ཚིགས་དག་ཀྱང་བལྟ་བར་བྱའོ། །མཁའ་སྟེ་ནམ་མཁའི་པདྨ་ནི་ནམ་མཁའི་པདྨ་སྟེ་ནམ་མཁའི་པདྨ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གསལ་བྱེད་པས་སྨྲས་པ། ལོག་པར་རྟོགས་པའི་ཅིག་ཅར་བ་མ་ཡིན་པའི་དུས་ཀྱི་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་ཡུལ་གཅིག་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཤེས་པ་གཞི་མཐུན་པ་མ་གསལ་བ་མཚུངས་པའི་སྒྲའི་བརྗོད་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་གྱི་སྐད་ཅིག་ལ་སྐྱེས་བུ་དུ་མའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མའི་དབང་གིས་བསལ་བ་སྟེ། གཞན་དུ་བྱ་བའི་དང་ཚུལ་འདི་ལ་ཡོད་པས་བསལ་བའོ། །བས་ལ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་མ་བསལ་བའོ། །བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་དེ་དག་གི་གཞི་མཐུན་པ་ནི་དེའི་ཤེས་པ་གཞི་མཐུན་པའོ། །འདི་ནི་མ་བསལ་བ་ཡང་ཡིན་ལ་དེའི་ཤེས་པ་གཞི་མཐུན་པ་ཡང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གཞི་མ་ཐུན་བ་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁྱད་པར་འདི་ཡང་སྒྲོན་མ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་དག་གིས་འཁྲུལ་པ་བསལ་བའི་དོན་དུ་སྟེ། མཚུངས་པའི་སྒྲའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ནི་ནག་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་འདི་སྟོན་པ་ནི། གང་དག་རྣམ་པ་རྩོད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྒྲོགས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་བཅའ་བར་བྱེད་པའོ། །གཅིག་ལ་བསྟེན་པ་སྟེ་གཞི་མཐུན་པར་གནོད་པ་མེད་ན་དེ་གནོད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་དེ་ཡིན་ལ། གཅིག་ལ་བརྟེན་པ་ཡང་ཡིན་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །འདི་ལ་ལེན་འདེབས་པར་བྱེད་པ་ནི་
― DTG191_Page_0489 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རེ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཏན་ཚིགས་དང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ཤེས་ཉིད་དུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཟླ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་དང་པོ་ཡང་དེའི་དུས་སུ་གཅོད་པའི་ཟླ་བའི་ཡུལ་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུར་གྱུར་བ་ཉིད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་མཚུངས་པ་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། མེད་པ་སྔར་ནུས་མེད་ཕྱིར་དང༌། །ཕྱིས་ཀྱང་ཉེ་པར་མི་སྦྱོར་ཕྱིར། །རྒྱུ་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྔར་ཡོད་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་རང་བློ་བཅས་དོན་མིན། །ཞེས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །གང་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ས་དང་འབྲེལ་བ་ཉིད་དུ་མི་དམིགས་པ་ཞེས་ཁྱད་པར་དང་བཅས་པ་ཡིན་ན་ཡང་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །གཏན་ཚིགས་གཉིས་པའི་ཚོགས་ལ་ཆོས་ཅན་རིགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་མ་འཇིག་པ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་དེ་མེད་པ་སྒྲུབ་ན་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི་རིགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་གཟུགས་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་རྣམས་གཟུང་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་འདི་དག་ཀྱང་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་དེའི་སྐད་ཅིག་མ་འཇིག་པ་ཉིད་མེད་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལོག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་རྩོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་དོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་ཡང་ཞིབ་ཏུ་དཔྱད་པ་མ་བྱས་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་དེ་ལ་སྐྱོན་གྱི་ཚོགས་ཆེས་མང་བ་འཇུག་སྟེ། འདི་ལྟར་འདི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གང་ཡང་རུང་བ་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་དེ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་དང་དཔེའི་ཆོས་ཅན་ལ་མ་གྲུབ་སྟེ། གང་ཡང་རུང་བའི་སྒྲ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་དངོས་པོ་དུ་མ་སྲིད་པ་ཡིན་ན་འགྱུར་གྱི། གཅིག་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་གཅིག་ལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གཉིས་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ནི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཡིན་པ་ཉིད་གྱིས་ཡོད་པ་ཁོ་ན་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེའི་ཆོས་ཅན་ལ་ཡང་གཉིས་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡང་དོན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྒྲའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་
― DTG191_Page_0490 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལྟ་བུ་སྦྱོར་བ་ཡང་འདིར་རེ་ཞིག་མི་རིགས་ཏེ། བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་སྨོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་རིགས་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དག་གི་ཁྱད་པར་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་ཆུང་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གཞན་ཡང་དོན་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་གཟུང་བར་བྱའོ། །གཏན་ཚིགས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མ་ངེས་པ་དག་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལས་བཟློག་པ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡང་ཕྱིས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་གང་དག་རྣམ་པར་རྩོད་པའི་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བ་སྨྲས་པ་དེ་ལ། མཚུངས་པའི་སྒྲའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོ་ཏེ། མར་མེའི་ཤེས་པ་མར་མེའི་ཤེས་པའོ་སྙམ་པ་མར་མེ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་ཡུལ་ཅན་ཐ་དད་པ་ཡིན་ན་ཡང་མཚུངས་པའི་སྒྲ་འཇུག་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེས་ན་སྟེ་སྒྲོན་མ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཅན་མཚུངས་པའི་སྒྲས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་མཚུངས་པའི་སྒྲས་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་འཁྲུལ་བ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་བཟློག་པའི་གནོད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་འདི་ཁྱོད་ཀྱི་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་སྟེ། འོན་ཀྱང་འགྱུར་བའི་དོན་ཏེ། །དེ་དག་ལ་ནི་གཞི་མཐུན་ཕྱིར་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་གཞན་གྱི་ལུགས་ཀྱི་དོགས་པ་བསུ་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཤེས་པ་གཞི་མཐུན་པ་མ་བསལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་སྒྲོན་མ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པས་འཁྲུལ་བ་བསལ་བའི་དོན་ཁོ་ནར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། མར་མེ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་དེ་དག་ནི་ཡུལ་གཅིག་པ་ཅན་གནོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་དེའི་སྐད་ཅིག་ཉིད་ལ་མར་མེ་རྩེ་མོ་མཐོ་བ་དང་རྩེ་མོ་དུད་པ་དང༌། གསལ་བ་དང་ཆེས་གསལ་བ་དམིགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། རྩ་བའི་གཏན་ཚིགས་འཁྲུལ་བར་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་བསམ་པའོ། །དེའི་ཁྱད་པར་འདི་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བརྗོད་འདོད་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་གང་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་པར་འདོད་པ་དེ་ལ་ཡང་གནོད་པ་ཅིའི་ཕྱིར་མ་མཐོང༌། འདི་ལྟར་ནག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་བྱིས་པ་དང་གཞོན་ནུ་དང་དར་ལ་བབ་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་འགྱུར་བའི་རྣམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །དྲིལ་སོགས་པ་
― DTG191_Page_0491 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་གྲང་བ་དང་དྲོ་བའི་ངོ་བོས་དེ་ལས་མར་མེ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་འདི་དག་གི་རྣམ་པ་གཞན་གསལ་རབ་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་སྟེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གང་ཁོ་ན་གྲང་བ་དང་འབྲེལ་པ་དེ་ཁོ་ན་གྲང་བ་དང་གལ་ཏེ་ཕྱིས་ཀྱི་དྲོ་བ་དང་འབྲེལ་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་གྲང་བ་དང་དྲོ་བའི་གནས་སྐབས་གཉི་ག་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དང་འབྲེལ་བའི་རང་བཞིན་ཡོད་ན་དེ་དག་ཀྱང་ཡོད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ལྕགས་སུ་བཅུག་པའི་སྐྱེས་བུ་བཀུག་ན་ལྕགས་བཀུག་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་འདི་ནི་ཕལ་ཆེར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་དང་བཅས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་མ་གྲུབ་པོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་པའི་ཡང༌། །རྩོད་པའི་གཞི་ལ་གནས་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྦྱོར་བ་ནི་གང་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་དེ་ནི་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་རྟག་ཏུ་ཉེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གློག་དང་མར་མེ་ལ་སོགས་པའི་བློ་བཞིན་ནོ། །རྩོད་པའི་གཞིར་གྱུར་བའི་བློ་རྣམས་ཀྱང་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་བྱེད་འགལ་བ་དམིགས་བའོ། །གཏན་ཚིགས་མ་དེས་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་གཅིག་གི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ན་རྒྱུ་མ་ཚད་བ་མེད་པ་ནི་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་ན་དེས་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།། ཕན་གདགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ལྟོས་ངའ་མི་རིགས་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་འདོགས་ན་ཡང་རྟག་པ་ཉིད་ཉམས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལན་བརྒྱར་དཔྱད་ཟིན་ཏོ། །སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་ལ་གཏན་ཚིགས་དག་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ནི། གཏན་ཚིགས་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྟོགས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ལས་བརྟན་པའི་དངོས་པོ་བརྟག་པ་སྟེ་བཅུ་གསུམ་པའོ།། །།ད་ནི་ལས་དང་དེ་འབྲེལ་པའི། །རྣམ་པར་གཞག་ལ་སོགས་པའི་རྟེན། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། རྩོད་པ་ཉེ་བར་བཀོད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་བཤད་པ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྐད་ཅིག་མའི་མི་རྟག་པ་སྨོས་པ་ནི་དུས་གཞན་དུ་གནས་པའི་མི་རྟག་པ་རྣམ་པར་གཅད་པའི་དོན་དུའོ། །སྐད་ཅིག་མར་ཡོད་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ནི་སྐད་ཅིག་
― DTG191_Page_0492 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མའི་མི་རྟག་པའོ། །དེས་ཁྱབ་པ་ནི་ཡང་དག་པར་བསྣན་པའོ། །གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཅག་གིས་དངོས་པོའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པར་དམ་འཆའ་བར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་འཇིག་རྟེན་དང་བསྟན་བཅོས་དག་ལ་གྲགས་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར། སོགས་པ་སྨོས་པས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་རྟོགས་པའི་ཚད་མ་དང༌། ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་ངོ་ཤེས་པ་དང༌། གཞན་དུ་མཐོང་བའི་དོན་གཞན་ལ་མངོན་པར་འདོད་པ་དང་བཅིངས་པ་དང༌། ཐར་པ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་གཏན་ལ་ཕབ་པ་དང༌། རང་གིས་བཅོལ་བ་ལེན་པ་དང༌། མཐོང་བའི་དོན་ལ་ཚོར་ངས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་བློ་ངན་པས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ཀླ་ན་ཀའི་ཕུང་པོ་དག་གཟུང་ངོ༌། །འཇིག་རྟེན་དང་བསྟན་བཅོས་ལ་གྲགས་པའི་དོན་དང་འགལ་བའི་དམ་འཆའ་བར་བྱེད་པ་ན་དོན་གྲུབ་པ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དམ་བཅའ་བའི་ཉེས་པ་ལ་ཁས་བླངས་པ་གྲགས་པས་གནོད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་གང་ཁོ་ན་བྱས་པ་དེ་ཁོ་ནས་དེའི་འབྲས་བུ་ལོངས་སྤྱོད་དོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་ཏེ། ལྷ་སྤྱིན་གྱིས་བྱས་པའི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་དེའི་འབྲས་བུ་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་མཆོད་སྤྱིན་གྱིས་ལོངས་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲགས་པ་ནི་མེད་ལ། བསྟན་བཅོས་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། འདི་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་པའི་ལས་གཞན་གང་ཞིག་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་འདི་ཡང་སྐད་ཅིག་མའི་ཕྱོགས་ལ་འགལ་ཏེ། ལས་དང་འབྲས་བུ་འཛིན་པ་པོའི་བྱེད་པ་གཅིག་མེད་པས་བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པ་དང་མ་བྱས་པ་དང་ཕྲང་པའི་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དགེ་སོགས་སྐབས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཉིད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ནི་སྐྱེས་མ་ཐག་ཁོ་ནར་འགག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེད་པོ་གཅིག་གིས་མ་བཟུང་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་པོ་གཅིག་གིས་ལས་དང་འབྲས་བུ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱེད་པ་པོ་འབྲས་བུ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། བྱས་པ་ཆུང་ཟོས་པ་དང་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་པ་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་རོ། །ཤིན་ཏུ་འགལ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར།།
― DTG191_Page_0493 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་བསྟན་བཅོས་དག་ཏུ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་འཇུག་པ་ཁས་བླངས་ནས་བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པ་དང་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་བརྗོད་ནས། ད་ནི་གཞོན་ནུ་མ་ལེན་གྱི་ལུགས་བཀོད་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པ་ཉིད་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བདག་མེད་སྨྲ་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་ན་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཁས་བླངས་པར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུའི་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་རང་དབང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པར་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པའི་དང་པོ་ཉིད་དུ་སྟེ། སྔར་རྟོགས་ཏེ་ངེས་པར་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན་ཁོ་བོ་ཞིག་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁོ་བོ་ཞིག་པས་ཕྱིས་བདག་གི་འབྲས་བུ་མེད་དེ། འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་དུས་སུ་བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་འབྲས་བུ་ཡོད་ན་དེའི་ཚེ་ཁོ་བོ་ལས་སྐད་ཅིག་གཞན་ལ་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་འཇུག་པ་ཉིད་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་ན། འཇུག་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་པ་ཅན་གྱི་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་མི་སྲིད་པ་ཉིད་ཀྱི་རིང་བ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བསྟན་ནས། ད་ནི་གཞོན་ནུ་མ་ལེན་གྱི་ལུགས་ཀྱིས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དངོས་རྣམས་བྱ་བ་བྱེད་ནུས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་སྲིད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་ནས་དུས་ཇི་སྲིད་དུ་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་དུས་དེ་སྲིད་དུ་མི་གནས་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །མ་འོངས་པ་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཉིད་མ་ཐོབ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མ་འོངས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་དེ་ཉིད་མ་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་ལ་བརྗོད་ལ། གང་ཡང་བདག་གི་དེ་ཉིད་མ་ཐོབ་པ་དེ་ཡང་མེད་པ་ཡིན་ལ། མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ནུས་པ་མ་ལུས་པས་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ནུས་པ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བ་དེ་ཇི་ལྟར་གཞན་གྱི་ཡན་ལག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱེད་དེ། གཞན་ལ་རྒྱུ་ཡི་དངོས་པོར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ནུས་པ་ཁོ་ན་རྒྱུའི་
― DTG191_Page_0494 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དངོས་པོས་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞིག་པ་ཡང་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། གཞན་གྱི་ཡན་ལག་ཏུ་བརྟག་མིན། །ཞེས་འབྲེལ་ཏེ། གང་འབྲས་བུ་བྱ་བ་དང་འབྲས་བུ་བྱེད་པར་ནུས་པར་འགྱུར་བ་ད་ལྟར་ཡང་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྟོག་པར་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕྱིས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་དཔེར་ན་སྲང་མདའི་མཐོན་དམན་དང་མཚུངས་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་གི་འཇིག་པ་དང་སྐྱེ་བ་དག་ཀྱང་འདོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་བྱུང་བ་མ་ཞིག་པ་ཉིད་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར། དེ་རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། སྐྱེ་དང་འཇིག་པ་དུས་མཚུངས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དག་དུས་མཚུངས་ན་ཡང་སྟེ་འདྲ་བར་རྟོག་ན་ཡང་འཇིག་པ་དང་སྐྱེ་བ་དག་གམ། དེ་དང་ལྡན་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་སྟེ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ལྟོས་པ་མེད་ཅེ་ན། །དེ་ཡི་བྱ་བ་མ་འཛིན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེའི་སྟེ་འཇིག་པའམ། དེ་དང་ལྡན་པའི་བྱ་བས་འབྲས་བུ་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་མ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཛིན་པ་ནི་ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་བྱ་བ་མེད་དོ། །རྒྱུར་མངོན་པར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་ནི་འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་དུས་སུ་ཉེ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་པའོ། །འདི་སྙམ་དུ་བྱ་བ་མེད་ན་ཡང་དེ་མ་ཐག་ཙམ་གྱིས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། བུམ་པའི་གཟུགས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་གང་ཞིག་གང་གི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྐྱེ་བ་དེ་དེའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པར་རྟོགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རིགས་འདྲ་བའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་བཞིན་དུ་ཚོགས་པ་དེའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་དྲི་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་དེའི་འབྲས་བུར་འགྱུར་རོ། །དེ་མ་ཐག་ཡིན་ན་ཡང་དེའི་འབྲས་བུར་མི་འདོད་དེ། རྒྱུ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་རྣམས་ནི་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཞན་དག་སེམས་སོ། །གཟུགས་གཞན་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་འདྲ་བའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་
― DTG191_Page_0495 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ནི་གཟུགས་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་པ་ཙམ་གྱིས་དེའི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་དུ་འོང་བས་སོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་དེ་མ་ཐག་པ་ཙམ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོའི་རྣམ་པར་གཞག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ནས། རང་གི་ཕྱོགས་ཉེ་བར་བསྡུས་པའི་སྒོ་ནས་སྟོན་པ་ནི་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མཇུག་ཐོགས་འབྱུང་བ་ཙམ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་དོན་ཉིད་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་མདོར་བསྡུས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལ་རྟོག་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུ་ཞིག་པ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་ངམ། མ་ཞིག་པ་ལས་འབྱུང༌། ཞིག་པ་དང་མ་ཞིག་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཕྱོགས་དང་པོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཞིག་པ་ནི་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལས་སྐྱེ་བར་ཁས་ལེན་པ་ན། འབྲས་བུ་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་དུ་མར་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉམས་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་དང་པོར་དངོས་པོ་སྐྱེའོ། དེ་ནས་བྱ་བ་ལ་འཇུག་གོ །དེ་ལས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ནས་ཕྱིས་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་སྐད་ཅིག་མ་དུ་མ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་མི་འཐད་པར་བསྟན་ནས་དེའི་རྟོག་པ་པོའི་ཚད་མ་མི་འཐད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྐད་ཅིག་གནས་པའི་བུམ་པ་སོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་མངོན་སུམ་དང་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ལ། དངོས་པོ་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཡིན་ན་རང་གི་ཤེས་པའི་དུས་སུ་ཡང་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དེ་མངོན་སུམ་ཡིན་པ་ཁོ་ན་སྟེ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་དུས་མཚུངས་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་མངོན་སུམ་དང་མི་དམིགས་པ་དག་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །གཞན་དང་མ་འདྲེས་པའི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཡིན་པ་
― DTG191_Page_0496 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་མངོན་སུམ་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དམིགས་པ་མེད་ན་དེ་ཡང་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་མངོན་སུམ་དང་མི་དམིགས་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་འགྱུར། དངོས་པོ་དམིགས་པ་ཡིན་དུ་ཆུག་མོད་དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་དག་མཚམས་སྦྱོར་བ་གཅིག་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་འབྲེལ་པ་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་འཇིག་པའི་བྱེད་པ་སུས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཤེས་པ་ནི་དམིགས་པའོ། །འདི་ནི་རིམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཤེས་པ་ཡང་ཡིན་པས་རིམ་ལྡན་ཤེས་པའོ། །དེ་དག་སུས་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་དེ་སུས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ལ་ལ་མེ་འདི་དམིགས་པས་དུ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་དམིགས་ལ། འདི་མ་དམིགས་ན་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རིམ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་པ་ལ་བྱེད་པོ་གཅིག་གིས་མཚམས་སྦྱོར་བར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་གྲུབ་ན་ཁྱེད་ཀྱི་ལུགས་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བ་པོ་དེ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་ངོ་ཤེས་པ་མི་འཐད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བ་སྨོས་ཏེ། ངས་སྔོན་མཐོང་བའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ད་ལྟ་མཐོང་བ་འདི་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མར་མཐོང་བ་དག་ཡུལ་གཅིག་པ་ཉིད་དང༌། ཤེས་པ་པོ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་གོ་བ་དེ་ནི་ངོ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མར་འཇིག་པ་ཉིད་ཡིན་ན་མི་འཐད་དེ། ཤེས་པ་པོ་དང་ཤེས་པར་བྱ་བ་གཅིག་པོ་འགའ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷ་སྤྱིན་གྱིས་མཐོང་བའི་དོན་ཁྱབ་འཇུག་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ངོ་ཤེས་པ་ནི་མེད་དོ། །སྐྱེས་བུ་གཞན་གྱིས་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་དོན་དུ་སྟེ། དོན་གཞན་ངོ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་བལྟ་བར་བྱའོ། །འོན་ཏེ་སྐྲ་དང་སེན་མོ་ལ་སོགས་བྲེགས་པ་ཡང་སྐྱེས་པ་རྣམས་བཞིན་དུ་ཐ་དད་པ་ན་ཡང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ངོ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དོགས་པ་བསུ་ནས། ཤེས་པ་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཤེས་པ་པོ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ན་དེའི་ཚེ་མཚམས་སྦྱོར་བ་པོའི་དབང་གིས་ཤེས་བྱ་ཐ་དད་ན་ཡང་འདྲ་བས་བྱས་པའི་ངོ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཐ་དད་ན་ནི་
― DTG191_Page_0497 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེ་ཤེས་པ་པོ་དང་ཤེས་བྱ་གཉིས་ཐ་དད་པ་ནི་ཐ་དད་པའོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ངོ་ཤེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་མཚམས་སྦྱོར་པ་པོའི་སྐྱེས་བུ་གཅིག་པོ་འགའ་ཡང་མེད་ན་དེའི་ཚེ། གང་འདི་མ་དུ་ལུང་གའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་མཐོང་བ་ན་གཟུགས་དེ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་དྲི་དང་རོ་ལ་སོགས་པ་ལ་དྲན་པ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་འདོད་པ་དང་ལོངས་སྤྱད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པ་དེར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་གྱིས་མཐོང་བ་ལ་གཞན་གྱིས་མངོན་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བཅིངས་པ་དང་ཐར་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྲིད་པའི་བཙོན་དར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པས་བཅིངས་པའི་སྐད་ཅིག་ཀྱང་གཞན་ཡིན་ལ་གྲོལ་བ་ཡང་གཞན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྲིད་པའི་བཙོན་ར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྲིད་པ་ནི་འཁོར་བའོ། །དེ་ཉིད་བཙོན་ར་སྟེ། འཆིང་བ་ནི་བཙོན་དོང་ངོ༌། །ཐར་པ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་འབད་པ་ཡང་དོན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཐར་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཕྱིར་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །འོན་ཏེ་མ་བཅིངས་པ་ཁོ་ན་ཐར་བར་འགྱུར་མོད། དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ལ་འགལ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། ལྕགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བཅིངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་གྲོལ་ལོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་དང༌། མཐོང་བ་ཡིན་ཏེ། མ་བཅིངས་བ་གྲོལ་ལོ་ཞེས་དམ་བཅའ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་དང་མངོན་སུམ་གྱིས་གནོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དམ་བཅའ་བ་མངོན་སུམ་དང་གྲགས་པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་པ་ཡང་བཤད་པ་ནི། བཅིངས་པ་དང་གྲོལ་བ་དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྦྱོར་བ་ནི་གང་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་གཞི་གཅིག་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་དག་བཞིན་ནོ། །རྩོད་བའི་གཞིར་གྱུར་པའི་བག་ལ་ཉལ་དང་དེ་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་དེ་དག་ཀྱང་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་དག་གོ །དེ་ལྟར་གནས་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བཅིངས་པ་དང་ཐར་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་
― DTG191_Page_0498 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཞི་གཅིག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་དེ་ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པར་གནས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་རིགས་པ་དང་ལྡན་པར་གནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཉེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་འདི་དག་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱེད་པ་པོ་གཅིག་མེད་པའི་ཕྱིར་སྔར་བཤད་པའི་དྲན་པ་དང༌། ངེས་པ་དང༌། རང་གིས་བཅོལ་བ་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་སྲིད་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡང་གཞི་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་འགལ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ནག་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང༌། བཅོལ་བ་དང༌། འདོད་པ་དག་ལ་བྱམས་ལྡན་གྱིས་དྲན་པ་དང༌། ངེས་པ་དང༌། ལེན་པ་དང༌། ཚོར་ངས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པ་སྲིད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། བདག་མེད་པ་ཡིན་ན་ཡང་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་འདི་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ཡིན་པ་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་བ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཉམས་པ་མེད་དོ། །འདི་སྙམ་དུ་བདག་མེད་ན་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ངེས་པ་དེ་ཉིད་མི་འཐད་དེ་སྙམ་དུ་དོགས་པ་ལ། མྱུ་གུ་སོགས་ལ་ས་བོན་སོགས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་པོའི་བདག་མེད་ན་ཡང་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་ནུས་པ་ངེས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ནང་གི་དངོས་པོ་ལ་ཡང་འགྱུར་རོ། །ས་བོན་ལ་སོགས་པ་ནི་ལུས་བཞིན་དུ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་རྟེན་ཉིད་ཀྱི་བདག་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གསོན་པོའི་ལུས་འདི་ནི་བདག་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྲོག་ལ་སོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མི་འཐད་དེ། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བདག་ལྡོག་པ་ན་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ལྡོག་པར་མཐོང་ངོ་ཞེས་གྲགས་པའི་ལྡོག་པ་ཅན་གྱི་གཏན་ཚིགས་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བདག་དང་བཅས་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་གཏན་ཚིགས་འདི་ལྡོག་པ་ཅན་དུ་འགྱུར། རྗེས་འགྲོའི་བདག་དང་བྲལ་བ་ན་འང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་རང་བཞིན་འགའ་ཞིག་དང་བྲལ་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་གནས་པ་འདི་གང་ཡིན་
― DTG191_Page_0499 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེ་ན། དངོས་སམ་ཡང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ངེས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ནང་གི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་ཡང་རྒྱུའི་ནུས་པ་ངེས་པས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་འགའ་ཞིག་ལས་སྐད་ཅིག་བརྒྱུད་པས་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པའི་ངེས་པའི་འབྲས་བུ་གསལ་པོར་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་པ་ལས་དྲན་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་ལས་ངེས་པ་དང་བཅོལ་བ་ལས་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པ་ལས་དོན་མཐོང་བ་དང༌། དེ་ལས་ཚོར་ངས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་འགལ་བ་མེད་དོ། །སངས་རྒྱས་པ་དག་ལ་ནི་དངོས་པོ་གཅིག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་གང་དུ་ཡང་མ་གྲགས་སོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། རྐྱེན་ཉིད་འདི་པ་ཙམ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་ལས་ཡོད་དོ། །འབྲས་བུ་ཡོད་དོ། །ཆོས་སུ་བརྡར་བཏགས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པ་ཕུང་པོ་འདི་དོར་ནས་ཕུང་པོ་གཞན་ལེན་པ་གང་ཡིན་པའི་བྱེད་པ་པོ་ནི་མ་དམིགས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་སུ་བརྡར་བརྟགས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ཡོད་ན་འདི་འབྱུང༌། འདི་སྐྱེས་པས་འདི་སྐྱེ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ལས་འབྲས་ལ་སོགས་པའི། །ཞེས་བྱ་བའི་སོགས་པའི་སྒྲས་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་བཟུང་ངོ༌། །འབྲེལ་པ་ནི་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་དང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །འོ་ན་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དང་བསྟན་བཅོས་ལས་གང་ཟག་དེ་དང་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་པའི་ལས་སུ་ཞིག་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཞེས་བརྗོད་ཅེ་ན། བྱེད་པ་པོ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མི་ཤེས་པའི་རབ་རིབ་ཀྱི་ཚོགས་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཉམས་པར་བྱས་པའི་འཇིག་རྟེན་པ་བདག་ལ་དེ་ཉིད་དང༌། གཞན་ཉིད་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་སྤངས་ནས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ངེས་པའི་རྒྱུན་གཅིག་ཉིད་དུ་ངེས་ནས་དེ་ཉིད་འདི་ཡིན་པ་དང་བདག་གིས་བྱེད་དོ་ཞེས་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་དང༌། ཐར་པའི་དོན་དུ་ཡང་འཇུག་པ་དེའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་ངོར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་ཆད་པའི་ལྟ་བར་ལྟུང་བ་ལས་བསྲུང་བའི་དོན་དུ་རྒྱུ་གཅིག་ཏུ་སྟོན་པ་ན་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མཛད་དོ། །རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་བཞག་པ་ཉིད་ལས་དངོས་པོ་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་
― DTG191_Page_0500 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་ལ་ཡན་ལག་མིན། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བརྟག་པ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ལྟུང་བ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་ཞེན་པའི་དབང་གིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་ནི་བདག་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་འཇིག་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་བོན་ལ་སོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་བདག་ཉིད་དང༌། བྲལ་བར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དཔེ་མ་གྲུབ་པར་གྲགས་པར་སེམས་པ་ན་གཞན་གྱི་ཀླན་ཀ་དོགས་པར་བྱེད་པ་ནི། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ། །རང་བཞིན་འགའ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །འདི་སྙམ་དུ་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། བྱིས་པས་དེ་ལ་ཡང་ས་བོན་ལ་སོགས་པའི་ཆ་ཤས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་བཀོད་པ་སྔ་མ་ཡོངས་སུ་བཏང་ནས་བཀོད་པ་གཞན་འཐོབ་སྟེ། བཀོད་པ་གཞན་ཐོབ་པ་ན་ཡང་སའི་ཁམས་ཆུའི་ཁམས་ཀྱིས་བཟུང་ནས་ནང་མེས་སྨིན་པ་ན་རོའི་རྫས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ལ། རོ་དང་བཅས་པའི་སྔ་མའི་ཆ་ཤས་དག་དང་ལྷན་ཅིག་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པ། དེས་ན་ཇི་ལྟར་དེ་ལ་ཆ་ཤས་ཕྲ་མོ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད་སྙམ་ན། ཞིང་སོགས་ཁྱད་པར་མེད་པ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ས་ལ་སོགས་པ་ཕྱིས་དབྱིབས་འཇུག་པ་ན་སྔ་མའི་རང་གི་རང་བཞིན་མ་བཏང་བ་ཁོ་ནར་འཇུག་ན། དེའི་ཚེ་དེ་དག་གིས་ངར་གྱི་བཀོད་པ་བཏང་བ་དང༌། བཀོད་པ་གཞན་ཐོབ་པ་པོ་མི་འཐད་དེ། དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ས་བོན་དང་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རང་བཞིན་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་དུ་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་ངེས་པར་ཞིང་ལ་སོགས་པ་སྔ་མའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ན་བཀོད་པ་སྔ་མ་བཏང་ནས་བཀོད་པ་གཞན་ཐོབ་པར་ཡང་ཁས་བླངས་བར་བྱ་དགོས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རང་བཞིན་གཞན་དང་གཞན་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཉིད་གལ་ཡོད། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་བསྒྲུབས་པ་ན་ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པ་ལ་སོགས་
― DTG191_Page_0501 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཐམས་ཅད་འཐད་པ་ཡིན་ལ་སུན་འབྱིན་པ་ཡང་མི་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ལས་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཡོད་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་བསྒྲུབ་པ་ལ་གཞན་གྱིས་འབད་པ་བྱ་སྟེ། དམ་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་མཆོག་ཡིན་པ་སྟེ་སངས་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་གི་མེད་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དེ་ཉིད་ཀྱི་མེད་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་གཞན་གྱིས་ཏེ་མུ་སྟེགས་པས་འབད་པ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྒྲུབ་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལན་གཉིས་སུ་བཟླས་ལ་གཅིག་ལ་དགག་པའི་ཚིག་དབྱེ་བར་བྱའོ། །འདི་ལ་གཞན་གྱིས་བྱས་པའི་ཞིག་པ་དང་མ་ཞིག་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་བསལ་བའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །དེ་ལ་བརྗོད་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུ་མ་ཞིག་པ་ཁོ་ན་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །ཅིག་ཅར་བར་ཐལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོར་བྱུང་བའི་རྒྱུའི་བདག་ཉིད་ཐོབ་པ་མ་ཞིག་པ་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་ནས་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ལ་འབྲས་བུ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ཡང་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་ན་མ་ཞིག་པ་ཉིད་ལས་སྐྱེ་སྟེ་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ལ་དེ་མ་ཞིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་དུས་སུ་རྒྱུ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཀྱིས་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡིན་ན་ཡང་དེ་ནི་དེའི་དུས་ན་རྒྱུ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་འབྲས་བུ་གྲུབ་པ་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་སྟོན་པ་ནི། སྐྱེས་ཟིན་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཞན་དུ་གནས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཞན་དུ་གནས་པར་ཏེ་ངེས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་སྐྱེས་པ་ཡང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་སླར་ཡང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པར་ཐལ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་ལ། རྒྱུ་རྣམས་ཀྱང་བྱ་བ་དང་མི་འབྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་རྣམས་ཀྱང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་པར་བྱེད་ཅེས་ཇི་ལྟར་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་ཁས་བླངས་པ་བཞིན་གཞག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
― DTG191_Page_0502 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་མཇུག་བསྡུས་ནས་གནས་པའི་ཕྱོགས་སུན་ཕྱིན་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །ཁས་མ་བླངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞིག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། འདི་ལྟར་གཅིག་ནི་འདས་པས་འབྱིན་པར་བྱེད་ཅེས་ཇི་ལྟར་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་ཁས་བླངས་པ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་སྐད་ཅིག་མ་གསུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འབྲས་བུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་རྒྱུ་ཞིག་པ་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་ཁས་བླངས་པ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ཕྱོགས་འདི་ལ་ཡང་ཁོ་བོ་ཅག་གི་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིག་ཅར་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་གང་གི་ཚེ་འགྱུར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་འདོད་པ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ཉིད་ལ་འབྲས་བུ་འདོད་པ་ནའོ། །དེ་འདི་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མེད་པ་སྔར་ནུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་འབྲས་བུ་སྐྱེད་བ་ན་རྒྱུ་མ་སྐྱེས་པས་སམ། སྐྱེས་པས་སྐྱེས་པ་ཡིན་གྲང༌། རེ་ཞིག་མ་སྐྱེས་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་སྔར་མེད་པའི་ཕྱིར་ལ། མེད་ན་ཡང་ནུས་པ་མཐའ་དག་གིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་གང་གི་ཚེ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་ནུས་པའི་ཕྱིར། སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ནུས་པའི་ཚེ་ན་འབྲས་བྱུང་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་སྐྱེས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནུས་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་ཡང་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་འདི་ནུས་པ་གང་དུ་ཉེ་བར་མཁོ་བར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཅིག་ཅར་བར་ཁས་ལེན་པ་ནི། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མ་དང་འགལ་ལོ། །འོན་ཏེ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ནི་ལས་དང་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཡང་དུས་ཐ་དད་པར་འགལ་ཏེ། བུམ་པ་དང་རྫ་མཁན་དག་ཅིག་ཅར་མ་ཡིན་པ་ན་ལས་དང་བྱེད་པ་པོའི་དངོས་པོ་མ་མཐོང་ངོ་ཞེ་ན། གང་ཕྱིར་ཅིག་ཅར་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་སོགས་འཛིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྒྱུས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་ལ་བྱ་བ་ཡིན་པ་འམ། འབྲས་བུ་ཡང་ཆུང་མ་ལ་འཁྱུད་པ་བཞིན་དུ་རང་གི་རྒྱུ་ལས་འབྱར་བས་རང་སྐྱེད་པའི་བྱ་བ་ལ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་ངེས་པར་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྲིད་དུ་སྣ་ཚོགས་པ་དེ་ནི་བྱ་བ་བྱེད་པ་སྟེ། དོན་དམ་པར་ཆོས་སུ་བརྡར་བཏགས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པར་བྱེད་པ་པོ་འམ་ལས་འབའ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་
― DTG191_Page_0503 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའི་དོན་ཏོ། །རང་བཞིན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་འམ་འབྲས་བུ་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན། དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་སྨྲ་བ་པོ་དག་མེ་ནི་དུ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ལ་དུ་བ་ནི་མེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེའོ་ཞེས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རང་རྒྱུས་བསླངས་པའི་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རང་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་རྒྱུའི་ནུས་པ་སོ་སོར་ངེས་པའི་རྒྱུའི་ཕྱིར། འབྲས་བུ་གང་ཞིག་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ལ་བྱུང་བའི་ཁྱད་པར་ཅི་འདྲ་བ་ཞེ་ན། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་འབྱུང་བ་སྟེ་ཡོད་པ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །རྒྱུ་དེ་འབྲས་བུ་དེའི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། སྐྱེད་བྱེད་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་དེ་དག་གང་དག་ཡིན་ཞེ་ན། འདོད་པ་ཙམ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ལས་བྱུང་བའི་བརྡའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་ཐ་སྙད་དུ་འདོགས་པ་པོ་དག་དེ་ལྟར་སྨྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་སྐྱེས་ཟིན་པ་བྱ་བ་དང་མི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཇི་ལྟར་རྒྱུར་འགྱུར་ཞེན། སྐྱེ་བ་ལས་ནི་དུས་གཞན་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུ་ཡོད་པའི་དེ་མ་ཐག་ཉིད་དུ་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་སྐྱེ་བ་ལས་དུས་ཕྱིས་བྱུང་བའི་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་རྒྱུ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་རྒྱུའི་བྱ་བ་ཞེས་གང་ལ་བྱ་ཞེ་ན། གང་གི་མཇུག་ཐོགས་ཉིད་དུ་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །རྒྱུ་ཡོད་པའི་མཇུག་ཐོགས་ཉིད་དུ་ཡང་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཉིད་བྱ་བའི་སྒྲས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ་རག་མོད་སྐྱེ་བ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་བྱ་བ་བརྟགས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་མེད་པ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན། འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་ལ་རྒྱུ་ཡང་འབྲས་བུ་ལ་བྱེད་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཇི་ལྟར་རྗོད་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེ་མ་ཐག་པར་ངེས་པ་གང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འབྲས་བུའི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པ་ནི་འདི་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱུང་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །རྒྱུའི་ཡང་འབྲས་བུ་ལ་བྱ་བ་ནི་འདི་ཉིད་ཡིན་ཏེ་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་
― DTG191_Page_0504 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུས་སུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཉེ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །གཞན་ཡང་བྱ་བ་འམ། བྱ་བ་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་འབྲས་བུ་ལ་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ཁྱེད་ཅག་གིས་དེ་ཡོད་པ་ན་ཡོད་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་འབྲས་བུར་གཟུང་བར་བྱའོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་བ་དག་ལས་གཞན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་རྟོགས་པའི་ཐབས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡིན་ན་དངོས་པོ་ཙམ་ཡང་ཅི་འི་ཕྱིར་རྒྱུའི་དངོས་པོར་འཛིན་པར་མི་བྱེད། འབྲས་བུ་ནི་དངོས་པོ་ཙམ་དུ་གཏོགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཉིད་ལས་མ་གྲགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་དུ་གཏོགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཉིད་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་གྲུབ་པ་ཉིད་དེ་དངོས་པོ་ཙམ་མཆོག་སྟེ། ཡོད་པ་ལ་རག་མོད་ཅེས་སྟོན་པ་ནི། དེ་ཡོད་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཞན་ནམ་གཉི་ག་འམ་གཉིག་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོའི་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཁྱེད་ཅག་གིས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་ཡོད་པ་ན་འབྱུང་བ་ཙམ་ལས་རྒྱུ་ཉིད་དོ་ཞེས་སྐབས་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་བྱ་བ་དང་བྲལ་བའི་དངོས་པོ་ཙམ་རྒྱུ་ཡིན་ལ་རག་མོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གིས་མཆོག་ཏུ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡོད་པ་སྟེ་དངོས་པོ་ཙམ་ནས་བོན་ལ་སོགས་པ་བྱ་བ་གཞན་དང་ལྡན་པས་སྟོང་པ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་འབྲས་བུ་རྣམས་དངོས་པོ་ཙམ་དུ་རྟོགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་ཀྱི། བྱ་བར་རྟེགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་འབྲས་བུ་བྱ་བར་རྟོགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པར་མ་གྲུབ་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེའི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། ནུས་པ་མ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་བྱ་བ་ཡང་རྒྱུར་བརྟགས་ནས་གཞན་ཡང་བརྟག་པར་བྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། ནུས་པ་མ་མཐོང་བ་ཉིད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་མི་བརྟག་པ་དེའི་ཚེ་བྱ་བ་ཡངས་རྟག་པར་བྱ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་བྱ་བ་འདི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་ཅི་བྱ་བ་
― DTG191_Page_0505 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་དང་ལྡན་པས་སམ། འོན་ཏེ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཡིན་གལ་ཏེ་བྱ་བ་གཞན་དང་ལྡན་པས་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་བྱ་བ་གཞན་ཁོ་ན་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་བྱ་བ་གཞན་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་མཚུངས་སོ། །དེ་ལ་ཡང་གལ་ཏེ་བྱ་བ་གཞན་དང་ལྡན་པ་རྒྱུའི་དངོས་པོར་རྟོག་པར་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ཡིན་དེའི་ཚེ་བྱ་བ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ཡང་ཡོད་པ་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བྱ་བ་བརྟགས་པ་དོན་མེད་དོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། ཇི་ལྟར་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་བྱ་བ་གཞན་ཏེ་བྱ་བ་གཞན་མྱུ་གུ་ཡང་མེ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུའི་རྒྱུར་འདོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་གཞན་ལ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་བྱ་བས་སྟོང་པ་ཉིད་རྒྱུར་ཅི་སྟེ་མི་འདོད། ཅི་སྟེ་ཡང་དངོས་སུ་བྱ་བ་འབྲས་བུ་ལ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། བྱ་བ་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཡང་ན་དངོས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུར་འདོད་དོ་ཞེས་སྐབས་དང་སྦྱར་རོ། །བྱ་བ་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཡང་འདི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ན། བྱ་བ་གཞན་དང་ལྡན་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་དཔེར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །ཡོད་པ་ལམ་གཏོགས་པའི་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། སྣང་རུང་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཁྱེད་ཅག་གིས་ནི་བྱ་བ་སྣང་རུང་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་གཞོན་ནུ་མ་ལེན་གྱིས། དེའི་ཕྱིར་འབྲས་གྲུབ་སྔ་རོལ་དུ། །གང་གི་བྱ་བ་མཐོང་གྱུར་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བྱ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་བྱ་བ་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་དེ་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཞིག་གམ། དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཡིན་གྲང༌། དངོས་པོ་ཡོད་པ་ལ་རྣམ་པ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་གཉི་ག་དང་གཉི་ག་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་མི་སྲིད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་དངོས་པོ་རྒྱུ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལས་ཐ་དད་པའི་བྱ་བ་ཉིད་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཡང་བྱ་བ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་ཕན་ཚུན་དུ་ཕན་འདོགས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་འབྲེལ་པར་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་དངོས་པོས་བྱ་བ་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་
― DTG191_Page_0506 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནོ་སྙམ་ན། དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། གང་གིས་བྱ་བ་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་བྱ་བ་གཞན་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཐུག་པ་མེད་པས་ན་བྱ་བ་རྣམས་ཉིད་ཕན་ཚུན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་བྱ་བ་འབྲེལ་པ་ནམ་ཡང་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་བྱ་བ་གཞན་མེད་པ་ཁོ་ནར་དངོས་པོ་བྱ་བར་ཕན་འདོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་བྱ་བ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་ཡང་བྱ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཡོད་པ་ཉིད་ཙམ་གྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བྱེད་དེ། གང་གིས་ན་བྱ་བ་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་རྟོགས་པར་བྱེད། འབྲས་བུ་ལ་ཡང་དེ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ལ་འགེགས་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་བྱ་བ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་ཡོད་པ་ཉིད་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འགྲུབ་སྟེ། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡོད་པའི་སྒྲས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་སྐྱེ་བ་ལས་ཐ་དད་པ་ཉིད་བྱ་བར་མ་གྲུབ་པོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་བློ་སྐྱེ་བ་ན་བྱ་བ་དང་བྲལ་ཡང་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་དོན་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་རྒྱུ་ཉིད་དུ་དུས་ཕྱིས་འབྱུང་བའི་བྱ་བ་མེད་ན་ཡང་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་སྟོན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བློ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བློ་ལ་སྐྱེ་བ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་བྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་འདི་ལྟར་ཡོད་པ་དང་འབྲལ་པ་ལ་སྐྱེས་བུའི་དབང་པོའི་བློ་སྐྱེ་བ་ནི་མངོན་སུམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་འདི་ལ་སྐྱེ་བ་སྨོས་པའི་དགོས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་གཞོན་ནུ་མ་ལེན་གྱིས། བློ་ནི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བརྗོད་ལ། །སྐྱེ་བཞིན་པ་ན་ཚད་མ་ཉིད། །སྐྱེ་བ་ལས་ནི་མ་གཏོགས་པར། །རྒྱུ་རྣམས་བྱ་བ་མཐོང་བ་ཡིན། །ཚད་མའང་དེ་ལྟར་འགྱུར་འོང་ཞེས། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་བར་བརྗོད་པར་འདོད། །ཅེས་སྨྲའོ། །དེའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེའི་རྒྱུ་སྟེ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་གང་དག་ལ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་དེ་ཉིད་དོ། །འདི་སྙམ་དུ་བློ་ལ་བྱ་བ་མེད་པར་རིགས་ཏེ། དེའི་དུས་ཕྱིས་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་ན། ཇི་ལྟར་བློ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བསྒྲུབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་བརྟག་པར་དངོས་པོ་མཐའ་དག་ལ་ཁྱབ་པའི་སྐད་ཅིག་མ་འཇིག་པ་ཉིད་བསྒྲུབས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློ་ཉིད་བཞིན་དུའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དག་
― DTG191_Page_0507 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་སྐྱེ་བ་ལས་ཐ་དད་པའི་བྱ་བས་སྟོང་པ་ཡིན་ཏེ། བློ་བཞིན་ནོ། །ས་བོན་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྡར་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །ཕྱིས་གནས་པ་མ་ཡིན་པས་རྟེན་མེད་པའི་བྱ་བ་མི་རིགས་པ་ནི་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་དེ་མ་ཐག་པ་ཙམ་ཉིད་ཡིན་གྱི་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་རོལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བཞིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ་ཡང་འཁྲུལ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུན་ལ་ལྟོས་ནས་གཟུགས་དང་རོལ་སོགས་པ་ཕན་ཚུན་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ནུས་པ་འཇུག་པ་མེད་པར་ནི། །རོ་མེད་དེ་ཉིད་གཞན་གྱི་རྒྱུ། །དེ་ལྟར་འདས་དུས་གཅིག་རྣམས་རྟོགས། །དེ་ནི་འབྲས་བུའི་རྟགས་ལས་སྐྱེས། །ཞེས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །འོན་ཏེ་མེད་བཞིན་དུ་རེས་འགའ་བ་ལང་དང་རྟ་ལ་སོགས་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཡང་དུ་བ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཇི་ལྟར་དེ་མ་ཐག་པ་འཁྲུལ་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གཞན་གྱི་དེ་མ་ཐག་བྱུང་ནའང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་མ་ཐག་བ་ཙམ་ཡིན་པར་ནི་མི་སྨྲའོ།། འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། ངེས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འདི་ལྟར་གང་ཞིག་གང་ཁོ་ནའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བ་དེ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་འདོད་ལ། དུ་བ་ནི་བ་ལང་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། །བ་ལང་ལ་སོགས་པ་མེད་ན་ཡང་དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འདི་ལ་བརྟེན་པའི་དངོས་པོ་སྨྲ་བ་ཁྱེད་ཅག་ལ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་དུ་བ་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱུང་ན་ཡང་དེ་རྒྱུ་མ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བའི་རྩོད་པ་འདི་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་གཞན་གྱིས། གལ་ཏེ་གང་ཞིག་འབྲས་གང་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ་གང་ལ་གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རང་གི་ཕྱོགས་ལ་ལན་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་དངོས་པོ་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་བསྒྲུབས་ནས། ད་ནི་དེའི་རྟོགས་པ་པོའི་ཚད་མ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། མངོན་སུམ་དང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཁྱེད་ཅག་གི་བརྟན་པའི་དངོས་པོ་དམིགས་པ་ཡིན་པར་གྲུབ་པ་དེ་ལྟར་ཁོ་བོ་ཅག་གི་སྐད་ཅིག་མ་ཡང་འགྲུབ་པར་
― DTG191_Page_0508 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་དངོས་པོ་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་ན། རྣམ་པ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་པས་སམ། རྣམ་པ་མེད་པས་ཡིན་གྲང༌། དེ་ལ་གལ་ཏེ་རྣམ་པ་དང་བཅས་པས་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་རང་གི་རྣམ་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་དོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྟེན་པ་དང་མི་བརྟེན་པའི་ཕྱོགས་དག་ལ་ཁྱད་པར་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །ཅི་སྟེ་རྣམ་པ་མེད་པས་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ལང་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་གི་དུས་མཉམ་དུ་འབྱུང་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཁོ་ན་རྟོགས་ཀྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་པ་རང་གི་རྒྱུ་སྔ་མ་དག་ཁོ་ན་ལས་དེའི་ཤེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དེ་རྟོགས་པ་བདག་ཉིད་ཁོ་ནས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དུས་མཚུངས་པར་འབྱུང་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་པ་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་པན་བརྟན་པ་དང་མི་བརྟེན་པའི་དོན་ལ་ཁྱད་པར་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །གང་གིས་དུས་མཉམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མཚུངས་ན་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཤེས་པས་གཅོད་ཀྱི་དབང་པོས་ནི་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་བ་ཁྱེད་ཅག་གིས་རྒྱུ་སྔ་མས་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་དུས་མཚུངས་པར་འབྱུང་བར་ངེས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་པ་ཁས་བླང་བར་བྱ་གོར་མ་ཆག་གོ །དེ་ཡང་དངོས་པོ་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་མཚུངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་ཤེས་རྣམ་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཕ་རོལ་པོ་གཉི་ག་ལ་ཀླན་ཀ་བྱེད་དེ། གལ་ཏེ་ཤེས་པ་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་ཟ་འོག་གི་གདིང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཤེས་པ་སྣ་ཚོགས་དུ་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གཅིག་ལ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་རྣམ་པ་མེད་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ། འདི་ནི་སྔོན་པོ་རིག་པ་ཡིན་གྱི། སེར་པོ་རིག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པས་ཉེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལེན་འདེབས་པར་བྱེད་དོ། །ཀླན་ཀ་འདི་ནི་གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་མཚུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཅག་གིས་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྣམ་པ་མེད་པའི་ཕྱོགས་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བའི་ཕྱོགས་ཞིག་ཁས་བླང་བར་བྱ་དགོས་ཏེ། གཞན་དུ་ན་དོན་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་འགྲུབ་པར་
― DTG191_Page_0509 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་འགྱུར་རོ། །གང་གིས་ན་ཤེས་པས་དོན་འཛིན་པར་འདོད་པའི་ཕྱོགས་འདི་གཉིས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་རྣམ་པ་གཞན་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གཉི་གའི་སྐྱོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་གཅིག་ལ་ཀླན་ཀར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདི་ལ་ཁྱེད་ཅག་གི་ལན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་གིར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱོགས་ལ། ཁྱེད་ཀྱིས་གདོན་མི་ཟ་བར་རྣམ་པ་རྣམས་བརྫུན་པ་ཉིད་དམ་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པ་ཡིན་ན་ཡང་ཤེས་པ་གཅིག་དང་ཐ་མི་དད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལན་གདབ་པར་བྱ་དགོས་ལ། དེ་ཉིད་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ལན་ཡང་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་མེད་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་ཤེས་བ་རྒྱུ་སྔ་མས་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ངེས་པའི་དོན་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་ལ། དེ་ཉིད་ཁོ་བོ་ཅག་ཤེས་པ་རྣམ་པ་མེད་པར་སྨྲ་བའི་སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ལན་དུ་འགྱུར་བས་འདི་ནི་ཀླན་ཀ་མ་ཡིན་ནོ། །ལན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་གདབ་པའོ།། དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་རྟོགས་པའི་ཚད་མ་བསྟན་ནས། བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པ་དང་མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པའི་སྐྱོན་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་འབྲས་བུར་འདོད་པ་རྒྱུས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་བྱེད་པ་པོའམ་ཟ་བ་པོ་འགའ་ཞིག་འདོད་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་སྐད་ཅིག་འཇིག་པ་ཉིད་དུ་ཁ་ས་ལེན་པ་བྱེད་ན་བྱས་པ་ཆུང་ཟོས་པ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་པ་ནི་རྐྱེན་ཉིད་འདི་པ་ཙམ་སྟེ། བྱེད་པ་པོ་འགའ་ཞིག་གིས་ཅུང་ཟད་བྱས་པ་མ་ཡིན་ལ་ལོངས་སྤྱད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ན་དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། ཅི་སྟེ་སྔོན་གྱི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་པས་བསྒོས་པའི་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཞིག་པ་དང་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་མ་བསྒོས་པའི་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པ་དང་མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པའི་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་བརྗོད་ན་དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་ནུས་པའི་རྒྱུན་ལ་བདག་མེད་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འགལ་བ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྒྱ་སྐྱེགས་ལ་སོགས་པའི་ཁུ་བས་བཅུས་པའི་ས་བོན་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུན་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་ཡང་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་
― DTG191_Page_0510 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུས་ཕྱིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཐོབ་པ་ལས་འདོད་པའམ་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་གྱི། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་མ་བསྒོས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་གང་ལས་མ་བྱས་པ་དང༌། ཕྲད་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར། གསལ་བྱེད་པ་ན་རེ་བརྟན་པའི་ཕྱིར་སེམས་བ་ལས་དག་གིས་དགོས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། སྔ་མའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་མ་དོར་བའི་བརྟན་པ་ལ་བག་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་གཞན་སྐྱེད་པ་ཉིད་བག་ཆགས་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་བསྟན་བཅོས་ལས། བརྟན་ལུང་མ་བརྟན་བསྒོ་བྱ་བ། །ཞེས་བཤད་པ་དེ་ནི་རྒྱུན་གྱིས་བརྟན་པ་ལས་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་རྒྱུན་ཆད་པ་དེའི་དུས་ཆེས་རིང་བར་འབྱུང་བའི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་དུས་སུ་ཉེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དེའི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུར་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ལ་བག་ཆགས་ཀྱི་རྟེན་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོས་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདིས་གང་ཅུང་ཟད་བརྗོད་པ་དེ་ནི་གཞན་གྱི་གྲུབ་པའི་མཐའ་མི་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱ་བར་འོས་སོ། །གཞོན་ནུ་མ་ལེན་ན་རེ་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་བྱེད་པ་པོ་འགའ་ཞིག་གིས་བྱས་པའི་ལས་འཇིག་པའི་ཕྱིར་བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་ཤིང་མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པར་ནི་མི་སྨྲའོ། །ཁྱེད་ཅག་གི་གཞུང་གིས་བྱེད་པ་པོ་འགའ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། ལས་དང་དེའི་འབྲས་བུ་དག་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཁས་བླང་བའི་ཕྱིར། བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པ་དང༌། མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བར་སྨྲའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པ་དང༌། མ་བྱས་པ་དང་མི་འདོད་པ་ཐོབ་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་རྣམ་རྟོག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ལས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་ཞིག་པའི་ཕྱིར་བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པ་དང༌། འབྲས་བུའི་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་མེད་པ་ཉིད་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་སྐད་ཅིག་ཐ་དད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྩོད་པ་དེ་ནི་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་དངོས་པོའི་ཆ་ཉུང་དུ་འགའ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱའོ། །གང་ཡང༌། དེ་ཕྱིར་རྟོག་པ་དང་ལྡན་རྣམས། །འབྲས་བུ་འདོད་པས་རྗེས་འཇུག་མིན། །ཞེས་སྨོས་པ་དེ་ལ།
― DTG191_Page_0511 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་ཡོད་ལྟ་མ་ཉམས་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རེ་ཞིག་གང་དག་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ལས་གཞན་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་མ་སྤངས་པ་དེ་དག་ལ་སྐད་ཅིག་མ་ཐ་དད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་མེད་པ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་རྒྱུན་ལ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ཞེན་ནས་བདག་ཅག་བདེ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་དགའ་བར་བྱས་ནས་ལས་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །གང་དག་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དགེ་བ་དེ་དག་ནི་དེ་ལྟར་རིགས་པ་དང་ལུང་དག་གིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྐད་ཅིག་མ་དང་བདག་མེད་པ་དག་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང༌། དེ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་སྤྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པར་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་འདུ་བྱེད་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་གཞན་དུ་བརྒྱུད་པ་སྐྱེའི། འཚེ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་ནི་མ་ཡིན་བས་དེས་ན་དེ་དག་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་སོ་སོར་ངེས་པ་བཟུང་ནས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་དག་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཇི་སྲིད་དེ་ནི་བདག་ལ་ནི། །ཇི་སྲིད་དེ་ནི་བདག་ལ་ནི། །སྲིད་པ་ཡོངས་སུ་བཅོམ་པར། །དེ་སྲིད་སྡུག་བསྔལ་སྒྲོ་བཏགས་ནས། །རང་བཞིན་དུ་ནི་གནས་མི་འགྱུར། །གྲོལ་བ་བོ་ནི་མེད་ན་ཡང༌། །ལོག་པར་སྒྲོ་འདོགས་གཞོམ་ཕྱིར་རྩོམ། །ཞེས་བཤད་བ་ལྟ་བུའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་དེ་རྟོགས་པ་པོ་ཚད་མ་ཇི་ལྟར་གྲུབ་པ་དེ་ལྟར་བསྟན་ཟིན་པ་ཁོ་ན་འོ། །གང་ཡང༌། སྐད་ཅིག་འཇིག་པའི་དངོས་རྣམས་ལ། །ངོ་ཤེས་པ་ཡང་འཐད་པར་དཀའ། །ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ། སེམས་རྣམས་འགའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འབྲས་བུ་འབྲས་བུ་ཅན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་འབྲས་བུ་ཡོད་པས་འབྲས་བུ་ཅན་ཏེ། རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འབྲས་བུ་དང་འབྲས་བུ་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ནི་འབྲས་བུ་དང་འབྲས་བུ་ཅན་ཉིད་དེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་གང་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་གང་ཁོ་ན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དྲན་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་བ་དྲན་པ་པོ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་པ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཅི་ཞེ་ན། རྒྱུན་གང་ལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཤིན་ཏུ་གསལ་པོས་གོང་ནས་གོང་དུ་ཤིན་ཏུ་ཆེས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྐད་ཅིག་སྐྱེ་བས་དྲན་པ་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་བསྒོས་པ་དེ་ཉིད་ལ་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་གྱི་གཞན་
― DTG191_Page_0512 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ནི་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྤྱིའི་དོན་ཏོ། །ཇི་སྐད་དུ། གཞན་གྱིས་དྲན་དང་ལོངས་སྤྱོང་སོགས། །ཐལ་བར་འགྱུར་བའང་གནོད་བྱེད་མིན། །དེ་ཡིས་འགའ་ཡང་མ་དྲན་ཕྱིར། །འདི་ལྟར་མྱོང་ལས་དྲན་པ་འབྱུང༌། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །དོ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་ཡང་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ། །གང་གིས་བློ་ཐ་དད་ན་ཡང་རྒྱུ་མཚན་མེད་ཅེས་བརྗོད། ངོ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཤེས་པ་པོ་གཅིག་པུ་འགའ་ཞིག་གྲུབ་པ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ཙམ་གྱིས་དེ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་སྲིད་པའི་བཙོན་རར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བཅིངས་པ་དང༌། ཐར་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་པ་དེ་ལ། མ་རིགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ནི་སྐྱེས་བུ་གཅིག་ལ་བརྟེན་པའི་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་དག་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། བཅིངས་བར་བྱ་བ་དང་གྲོལ་བར་བྱ་བ་འགའ་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནས་རྒ་ཤིའི་མཐར་ཐུག་པའི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་བཅིངས་པ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། དེ་ལྟ་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འདི་འབའ་ཞིག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པ་ལས་བྲལ་བ་ནི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་བློ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། གང་ཕྱིར་ཆགས་སོགས་ཉོན་མོངས་བས། །བསྒོས་པའི་སེམས་ཉིད་འཁོར་བ་སྟེ། །དེ་ཉིད་དེ་དག་ལས་གྲོལ་བ། །སྲིད་མཐར་ཕྱིན་ཅེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་བཅིངས་དང་གྲོལ་བ་དེ་དག་ནི། གཞི་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ་ཡང་དཔེ་ལ་བསྒྲུབ་བྱ་མ་ཚང་བ་ཡིན་ནེ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅིངས་པ་དང་ཐར་བ་འདི་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གིས་ཚེ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྐྱེས་མ་ཐག་ཁོ་ནར་འཇིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྒྲུབས་པ་དེའི་ཚེ་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་དེ་དག་གཞི་གཅིག་པ་ཉིད་གང་དུ་ཡང་གྲུབ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེ་མ་གྲུབ་བོ། །དེའི་པའི་དེ་ལྟར་རང་གི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་བཞག་
― DTG191_Page_0513 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས། བདག་ལ་ཀུན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་འགེགས་བར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་བདག་ལ་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་བྱེད་ན། དེའི་ཚེ་དེའི་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པར་འགྱུར་ན། གང་གིས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ངེས་པའི་མཚམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་འདི་འདྲ་བ་འདི་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་གང་གི་ཕྱིར་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལ་ཁྱད་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ངེས་པར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འདོད་པའི་མཚན་ཉིད་བཅིངས་པ་དང་ཐར་བ་རྣམ་པར་གཞག་པ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་བདག་ལ་ཁྱད་པར་སྐྱེད་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཁྱད་པར་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། བདག་ཀྱང་དེ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཁྱད་པར་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། འབྲེལ་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་པ་འདི་མི་ལན་བརྒྱར་བརྟགས་ཟིན་ཏོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ལས། ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པ་བརྟག་པ་སྟེ་བཅུ་བཞི་པའོ།། །།ད་ནི། ཡོན་ཏན་རྫས་དང་ལས་རིགས་པ། །འདུ་སོགས་ཁྱད་པར་གྱིས་སྟོང་པ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་བརྟག་པ་ཉེ་པར་འགོད་པར་བྱེད་པ་ནི། རྐང་མིག་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྐང་མིག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ན་རེ། སྔར་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་བརྟག་པར། རིགས་ལ་སོགས་པ་དངོས་མེད་ཕྱིར། །སྐད་ཅིག་འཇིག་པར་འདོད་པ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སྔར་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རྫས་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ལས་དང༌། སྤྱི་དང༌། བྱེ་དྲག་དང༌། འདུ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་དམ་པའི་དོན་དུ་རྫས་སུ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྐང་མིག་གི་སློབ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྐང་མིག་པ་སྟེ། རིགས་པ་ཅན་རྣམས་སོ། །བྱེ་བྲག་པ་རྣམས་ནི་གཟེགས་ཟན་གྱི་སློབ་མ་སྟེ་གཟེགས་ཟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལུང་ཙམ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་དག་ལ་རིགས་པ་དང་བྲལ་བ་ལུང་ཙམ་ཡོད་པ་ཡིན་པས་ལུང་ཙམ་བདག་གོ །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ས་ལ་སོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། རེ་ཞིག་
― DTG191_Page_0514 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྫས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་དགག་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་དེའི་རྣམ་པ་དབྱེ་བ་འཆད་དེ། ཐ་དད་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ན་བདེ་བླག་ཏུ་སུན་དབྱུང་བ་བརྗོད་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་དགུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མདོ་ལས་ས་དང་ཆུ་དང༌། མེ་དང་རླུང་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། དུས་དང་ཕྱོགས་དང༌། བདག་དང་ཡིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྫས་དག་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡང༌། །ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང༌། །ཞེས་བྱ་བའི་རྫས་ཀྱི་གྲངས་བཞི་པོ་འདི་ནི། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདིར་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་འདི་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རེ་ཞིག་གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ས་ལ་སོགས་པ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་རྣམས་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སོགས་པས་བརྩམས་བ་ནི་མི་རྟག་པ་སྟེ། རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ནི་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་པས་སོ། །དེ་སོགས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དག་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གང་ལ་ཡོད་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཉིས་འབྱར་བ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་དེ་སོགས་སོ། །ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ནི་བརྟག་པ་ཁོ་ནའོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །རེ་ཞིག་རྫས་ཀྱི་གྲངས་བཞི་པོ་དེ་འདིར་དགག་པར་འདོད་ནས། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག །རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྟག་པའི་རང་བཞིན་དུ་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་ནི་དངོས་པོ་མཐའ་དག་ལ་ཁྱབ་པའི་སྐད་ཅིག་མ་འཇིག་པ་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རྟག་པའི་ངོ་བོ་མེད་པར་བསྒྲུབས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གང་ཡོད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པ་ནི་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དག་གིས་དོན་བྱེད་པ་འགལ་པའི་ཕྱིར། དེའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཡོད་པ་ཉིད་ཉམས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁྱབ་པ་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །འདི་ལ་ཡང་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་བཤད་པ་ནི། རྟག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་རི་ལ་སོགས་པ་རགས་པ་རྣམས་ལ་རྒྱུར་གྱུར་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དག་རྟག་པར་ཡོད་པ་ནི་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ། དེའི་འབྲས་བུ་རགས་པ་རྣམས་རྒྱུ་མ་ཚད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཅིག་ཅར་ཁོ་ནར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དག་རྒྱུའི་ཚོགས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཅན་དེ་དག་ནི་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། མཚུངས་པར་སྐྱེས་པའི་མྱུ་གུ་མང་པོ་དག་བཞིན་ནོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྟག་པའི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་འདོད་པར་གས་པའི་
― DTG191_Page_0515 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱང་རྒྱུའི་ཚོགས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །རྒྱུ་ཚོགས་ཀྱང་མི་སྐྱེ་ན་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་མི་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་ནི་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མའོ། །འདི་སྙམ་དུ་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད་དེ། འདུ་བའི་རྒྱུ་དང༌། འདུ་བ་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་དང༌། རྒྱུ་མཚན་གྱི་རྒྱུ་འོ། །དེ་ལ་གང་ལ་འབྲས་བུ་གང་འདུ་བ་དེ་ནི་དེའི་རྒྱུ་སྟེ། དཔེར་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཉིས་པ་ལ་རྡུལ་ཕྲན་གཉིས་ལྟ་བུའོ། །གང་ཞིག་གང་ལ་མི་འདུ་བའི་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ཙམ་དུ་གྱུར་པ་དེ་ནི་འདུ་བ་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་ཙམ་བོ་ལས་ཡན་ལག་གི་ལྡན་པ་ལྟ་བུའོ། །རྒྱུ་ལྷག་མའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་རྒྱུ་སྟེ། དཔེར་ན་ཆོས་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འདི་དག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་པར་འགྱུར་བ་ནི་མི་ཉ་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་དོགས་པ་ལ། །དེ་དག་ལྡན་པ་ལ་སོགས་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ལ་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པས་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་དེ་དག་ལ་ལྟོས་པར་འགྱུར་ན། ཇི་སྲིད་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་རྟག་པའི་ཕྱིར། གཞན་དག་གིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱར་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་དེ་ཇི་ལྟར་ན་དེ་དག་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟོས་པར་འགྱུར། ལུས་དང་ས་ལ་སོགས་པ་རགས་པ་རྣམས་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ལ་སོགས་པ་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བཟློག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། གང་དག་འབྲས་བུ་རིམ་པ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། རིམ་པ་དང་ལྡན་པའི་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །རྣམ་ཕུག་བས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་རྟག་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་སྨྲས་པ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པར་མངོན་པར་འདོད་པ་ནི། ཡོད་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བོད་བུའི་རྭ་བཞིན་ནོ་ཞེའོ། །ཡོད་པ་སྟེ་བདོག་པའི་ཆོས་ནི་ཡོད་པའི་ཆོས་ཏེ་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཐོབ་པ་སྟེ། ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་
― DTG191_Page_0516 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཀག་པ་འདི་ནི་རྡུལ་ཕྲན་སྐྱེད་བྱེད་དེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚད་མ་དེ་དག་འདི་དོགས་པ་བསུ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་རྡུལ་ཕྲན་སྐྱེད་བྱེད་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པར་འདོད་ཅེས་སྦྲེལ་ལོ། །ཡོད་པ་དམིགས་པ་སྟེ། རྟོགས་པ་དེའི་དོན་ཏེ་དགོས་པ་ཚད་མ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་པར་བླའོ། །འདིས་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་དམ་བཅས་པ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་པ་ཉིད་བསྟན་ཏེ། ཡོད་པ་རྒྱུ་དང་མི་ལྡན་རྟག །ཅེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་རྟག་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིན་ཏེ་མ་གྲུབ་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་བཤད་དོ། །འོན་ཏེ་ཐག་པ་ལ་སོགས་པ་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཁོ་ནའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གྲགས་པ་མ་ཡིན་ནམ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ན། དེ་ཇི་ལྟར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཐག་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གང་ཕྱིར་སྣམ་བུ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ཡང་འོག་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཡུལ་དང་དུས་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་བསྐལ་བའི་དོན་རྣམས་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ལོག་ན་ཡང་ཡོང་པར་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། ཡོད་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དོན་མེད་པ་ལ་ངེས་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཤ་ཟ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་རྒྱུའི་རྫས་བཀག་ནས། འབྲས་བུའི་རྫས་དགག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེས་བརྩམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡོན་ཏན་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །ཡན་ལག་ནི་སྣལ་མ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་འདི་ཡོད་པས་ན་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡོན་ཏན་དང་ཡན་ལག་ལས་ཐ་དད་པ་ཡན་ལག་ཅན་དེ་མ་དམིགས་ཏེ། སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་སྣལ་མ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་དག་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་གང་དུ་ཡང་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མི་སྣང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་འདིར་ཡོན་ཏན་དག་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་རྫས་མི་དམིགས་པས་
― DTG191_Page_0517 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོན་ཏན་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། །ཡན་ལག་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཡན་ལག་ཅན་མི་དམིགས་པས་ཡན་ལག་ཅན་དུ་སྨྲ་བ་བསལ་ཏོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་གང་ན་མ་དམིགས་པ་དེ་ནི་དེ་ན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་འགའ་ཞིག་ན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡུལ་དེ་ཉིད་དུ་ཡོན་ཏན་དང་ཡན་ལག་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་བའི་སྣང་བ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ཅན་དང་ཡན་ལག་ཅན་ཡང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པའོ། །གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཆེན་པོ་དང་རྫས་དུ་མ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་ནི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་སྣང་རུང་ཉིད་དུ་མངོན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེ་བར་བསྒྱུར་དང་ཕྲད་པ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསལ་བྱེད་པ་དང་སྣང་བྲལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ། ཡོན་ཏན་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཅན་ཡང་དག་པར་དམིགས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་མ་བཟུང་ན་ཡང་དེ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཉེ་བར་སྒྱུར་བ་ཉེ་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཤེལ་རྡོའི་རི་ལ་ཡོད་པའི་དཀར་པོའི་ཡོན་ཏན་མ་དམིགས་ན་ཡང་མཐོང་བ་ཉིད་དོ། །ཆུ་སྐྱར་ལ་སོགས་པ་ཡང་མཚན་མོ་ཉུང་ཟད་ཉུང་ཟད་སྣང་བ་ན་ཡང་དེར་གཏོགས་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་མ་མཐོང་ཡང་བཟུང་བ་ཁོ་ནའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལུས་རྐང་པའི་བར་དུ་རལ་གས་གཡོགས་པའི་སྐྱེས་བུ་ལ། དེའི་སྔོ་བསངས་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་མ་བཟུང་བར་ཡང་སྐྱེས་པ་སྐྱེས་པ་ཞེས་རྟོགས་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དུར་སྨྲིག་དང་གུར་གུམ་ལ་སོགས་པས་གོས་དམར་པོ་ལ་དེའི་ངོ་བོ་འདྲེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་མ་དམིགས་ན་ཡང་གོས་ཀྱི་བློར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་དེ་ལྟར་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོན་ཏན་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་ཐ་དད་པར་གྲུབ་པར་བསྟན་ནས། ད་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཀྱང་གྲུབ་བོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། པདྨ་སོགས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བ་སྨོས་ཏེ། པདྨ་ལ་སོགས་པ་ལས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་ཡིན་ཏེ། པདྨའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའོ། །པདྨ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཡིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་ནག་པའི་རྟ་ཞེས་ནག་པས་
― DTG191_Page_0518 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་པོ་གཞན་དག་ལས་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ན་རྟ་དེ་ལས་ཐ་དད་པ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་གཞན་ནི་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་གི་རྫས་རྣམས་ནི་སོ་སོར་གཟུགས་དང༌། རོ་དང་དྲི་དང་རེག་པའི་ཡོན་ཏན་དག་ལས་ཐ་དད་པ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་གི་ཚིག་དང་མང་པོའི་ཚིག་གི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཟླ་བ་དང་རྒྱུ་སྐར་རྣམས་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་གི་ཚིག་ཡིན་ལ། རྒྱུ་སྐར་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་མང་པོའི་ཚིག་སྟེ། ཟླ་བ་དང་རྒྱུ་སྐར་རྣམས་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་དམིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ཡང་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་གི་ཚིག་གོ །གཟུགས་དང༌། རོ་དང༌། དྲི་དང། རེག་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མང་པོའི་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཆུ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རྒྱུ་སྐར་ཐ་དད་པ་ནི་རྒྱལ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་ཐ་དད་པར་བསྒྲུབས་ནས། ཡན་ལག་དང་ཡན་ལག་ཅན་ཐ་དད་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་སྣམ་སྣལ་ཐ་དད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྦྱོར་བ་རྣམས་ནི། སྣམ་བུ་ནི་སྤྱད་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་སྣལ་མ་དག་ལས་གཞན་ཡིན་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །སྣལ་མ་དང་སྣམ་བུ་དག་ནི་གཞན་ཡིན་ཏེ། ནུས་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། དུག་དང་གཉེན་པོ་བཞིན་ནོ། །དུས་དང་སྔ་དང་ཕྱིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཡང་སྟེ། ཕ་དང་བུ་བཞིན་ནོ། །ཚད་མ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཨུཏྤལ་དང་སྐྱུ་རུ་ར་དང་བིལ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་དག་གི་ཁྱབ་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། འགལ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པས་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམས་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་འགལ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཙམ་ཡིན་ཏེ། ཀ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཡན་ལག་ཅན་དག་ལ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟར་སྣལ་མ་དག་གི་བྱེད་པ་པོ་ནི་བུད་མེད་ཡིན་ལ་སྣམ་བུའི་ནི་ཐ་ག་པའོ། །སྣམ་བུ་ནི་གྲང་བསེལ་བ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ནུས་ཀྱི་སྣལ་མ་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྣལ་མ་རྣམས་ནི་དང་པོར་དམིགས་ཏེ། དུས་སྔར་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྣམ་བུ་ནི་ཕྱིས་ཐག་པ་ལ་སོགས་པས་བྱེད་པའི་དུས་ཕྱིས་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དུས་ཕྱིས་བྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྣམ་བུའི་ཞེང་དང་སྲིད་དུ་ཚད་ཇི་ཙམ་ཡོད་པ་དེ་ཙམ་སྣལ་མ་རེ་རེ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚད་ཐ་དད་པ་ཡིན་ནོ།།
― DTG191_Page_0519 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་རྣམས་མ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་རྫས་སུ་དཔག་པས་ཡན་ལག་དང་ཡན་ལག་ཅན་དག་ཐ་དད་པར་བསྒྲུབས་ནས། མངོན་སུམ་གྱིས་ཀྱང་ཐ་དད་བར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། རགས་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡན་ལག་ཅན་མེད་པར་གྱུར་ན་ཐམས་ཅད་མི་འཛིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ནི་དབང་པོ་ལས་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རགས་པ་མེད་པ་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་ཉིད་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རེགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་ལྟོས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྟོགས་པར་བླ་བར་ཟད་དོ། །འོན་ཏེ་ཤེལ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། ཤེལ་ལ་སོགས་པ་རང་ལ་ཡོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་དམིགས་ནས་ཡང་འབའ་ཞིག་ལ་དམིགས་སོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ནི་མ་གྲུབ་སྟེ། དེའི་ཤེས་པ་ནི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཁྲུལ་པས་ཡུལ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར། ཐད་སྐྱེས་ཀྱི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པས་ཉེ་བར་སྒྱུར་བས་ཤེལ་རྡོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་དམར་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་དམིགས་ལ། ཆུ་སྐྱར་དང་ལྷ་ཁང་ལ་སོགས་པ་དཀར་པོ་ཡིན་ན་ཡང་སྲེ་བོའི་ངོ་བོར་མཐོང་སྟེ། དེ་དག་དེའི་དངོས་ཏེ་དམར་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་གི་ཕྱོགས་འཇིག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་དག་དེའི་དངོས་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་དེའི་ངོ་བོ་མ་བཟུང་ན་ཡང་དེ་དག་འཛིན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁྱེད་ཀྱིས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་དེ་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་དམར་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཤེལ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དམིགས་པ་ཁོ་ནའོ་སྙམ་ན། དེའི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དམར་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་དེ་ལས་ཐ་དད་བ་ཤེལ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་བདག་གི་རང་བཞིན་མ་མཐོང་སྟེ། དམར་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཁོ་ནར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཤེལ་ལ་སོགས་པ་དེའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་ཡང་དམར་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོས་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གཞན་རྣམ་རིག་བློའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པའི་དབང་གི་ཤེས་པ་དོན་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཡུལ་ཅན་དུ་འཇོག་
― DTG191_Page_0520 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེ། གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ཡང་གཞན་གྱི་ཡུལ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་གཟུགས་ཀྱི་ཤེས་པ་ཡང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་ཏེ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཤེས་པ་གཞན་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་ཡང་གཞན་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་དུ་ཆུག་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདོད་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་དཀར་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པ་ཁོ་དེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བ་དེ་ལྟར་དམར་པོ་ལ་སོགས་པའི་རིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་སྲིད་བར་འགྱུར་ན་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཡན་ལག་ཅན་མི་འགྲུབ་པོ། །འང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བ་དང་ངེས་པར་བཟུང་བ་ཡིན་ཏེ། དཀར་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །འདི་འཁྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །གང་ཡང༌། རལ་གའི་ནང་གནས་སྐྱེས་བུ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ་ཡང་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པ་མི་གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། ཤེས་པ་འདི་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་བ་འདུས་པ་ཙམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་ཅན་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། དེའི་རྒྱུ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་པ་ཙམ་གྱིས་བདག་ཉིད་དེ་གནས་ལུགས་གང་ལ་རྒྱུར་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་དེའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་གནས་ལུགས་ཏེ། དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རལ་ག་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །འདིས་ནི་འབྲས་བུར་བརྗོད་པའི་རྟགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་གོས་དམར་ལ་ནི་གོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ། དུར་སྨྲིག་གུར་གུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་གོས་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་བའི་ཕྱིར་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པ་སྔར་རང་བཞིན་ཞིག་པ་ནི། ཚོགས་པ་གཞན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྔ་མ་མེད་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་མངོན་སུམ་གྱིས་བཟུང་བ་ན། ཕྱིས་བརྡ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གོམས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་སྤྱིའི་ཡུལ་ཅན་གོས་སོ་གོས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་མངོན་སུམ་གྱི་རྗེས་ལ་བྱུང་བའི་ཀུན་རྫོབས་དོན་
― DTG191_Page_0521 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམ་པར་ཡུལ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་སྲེད་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་འདི་ལ་མངོན་སུམ་ཉིད་མ་གྲུབ་བོ། །འདི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་སྔ་མས་བཟུང་ཟིན་པ་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟགས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ལ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་དངོས་པོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་གོས་ཀྱི་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་མ་ཉམས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་དེ་ལྟར་བཀྲུས་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་དམིགས་པར་འགྱུར་སྙམ་ན། སླར་ཡང་ཆུ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ལྕགས་ལ་སོགས་པ་མེ་དང་འབྲེལ་པ་ལས་འབར་བ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་སྐྱེ་ལ། ཡང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་གཞན་ཉིད་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ། །འདི་སྙམ་དུ་གཟུགས་གཞན་ཁོ་ན་སྐྱེའི་སྔ་མའི་རང་བཞིན་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའི་ཕྱིར་སྔ་མ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ལ། ཕྱིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། གཟུགས་ནི་གནས་སྐབས་དེ་ཉིད་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་ཟིལ་གྱིས་མ་མནན་པའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་མ་དོར་བ་དེ་ནི། གཞན་གྱི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་གྱི་གནས་སྐབས་དེ་ཉིད་བཞིན་ནོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱང་ཟིལ་གྱིས་མ་མནན་པའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་མ་དོར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །ཟིལ་གྱིས་མ་མནན་པའི་རང་བཞིན་ཡང་ཡོངས་སུ་འདོར་བ་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ན་འདི་གཞན་ཉིད་དུ་གྲུབ་བོ། །པདྨ་སོགས་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐ་དད་ཚིག་དང་དྲུག་ལ་སོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་དྲུག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཇུག་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་ལས་དངོས་པོ་གྲུབ་པར་འགྱུར་ན། ཇི་སྲིད་དུ་རང་དབང་གི་འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་འབྱུང་བ་འདི་དག་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོར་གཏོགས་པའི་ཐ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་པ་མ་ཡིན་ན་དེ་ཇི་ལྟར་འདི་དག་ལས་དོན་འགྲུབ་པ་ཡིན། དེ་ལ་ཚིག་ཐ་དད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའོ། །དྲུག་པ་ནི་སྣམ་བུའི་ཞེས་བྱ་བའོ། །སོགས་པ་སྨོས་
― DTG191_Page_0522 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་སྣམ་བུ་འདི་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བདུན་པ་དང༌། སྣམ་བུའི་དངོས་པོ་ནི་སྣམ་བུ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་ཕན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཟུང་ངོ༌། །འདི་ལྟར་གཞན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མ་ངེས་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡོད་པ་ཉིད་དང་དྲུག་པོ་དེ། དག་གི་སྡེ་ཚན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དངོས་པོའི་ཐ་དད་པ་མེད་ན་ཡང་དྲུག་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བ་ཁོ་ནའོ། །ཁྱེད་ཅག་གིས་ནི་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཡོད་པ་ཉིད་མི་འདོད་དོ། །འདི་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ། བཙུན་མོ་རྣམས་བྱེ་མ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མང་པོའི་ཚིག་ཡོད་ན་ཡང་དོན་ཐ་དད་པ་མ་མཐོང་ངོ༌། །ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ནམ་མཁའ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་ཡང་རང་བཞིན་གཞན་དུ་མི་འདོད་དོ། །ཡོད་པར་ཤེས་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གྱི་ལེན་གྱི་དོགས་པ་བསུ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མའི་ཡུལ་ནི་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་ལ་དམིགས་པའི་བྱེད་པའི་ཚད་མའི་ཡུལ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པོ་རྣམས་ལ་ཆོས་གཞན་ཡོད་པ་ཉིད་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ལན་བཤད་པ། ཁྱེད་ལ་དྲུག་ལས་གཞན་ཚིག་གི་དོན་ཁྱེད་ལ་ཐལ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མ་སྟེ། ཚིག་གི་དོན་བདུན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་ཏུ་ཁས་བླངས་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཇི་ལྟར་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་གོ་ཞེས་བརྗོད་ཅེ་ན། དེ་དྲུག་ཆོས་ཅན་དུ་བརྗོད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་གང་དག་ཆོས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་དག་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་གོ་ཞེས་བརྗོད་དེ། ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་ལས་མ་གཏོགས་པ་འདོད་པ་ཁོ་ནའོ། །ཇི་སྐད་དུ་ཚིག་གི་དོན་ལ་འཇུག་པའི་གཞུང་ལས། དེ་ལྟར་ཆོས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་ཅན་དག་བསྟན་པར་བྱས་སོ་ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་དང་དེ་འབྲེལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་བཤད་དོ། །དེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་པོ་དག་དང་ངོ༌། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སོ། །གང་གིས་ཆོས་འདི་དེ་དག་གི་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་འབྲེལ་པ་གང་ཞིག་ཡིན། འབྲེལ་པ་མེད་པར་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་དངོས་པོར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་
― DTG191_Page_0523 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་འབྲེལ་པ་འགའ་ཡང་མེད་དེ་འདི་ལྟར་འབྲེལ་བ་ནི་གཉིས་ཁོ་ན་སྟེ། །ལྡན་པའི་མཚན་ཉིད་དང་འདུ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ལྡན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྫས་ཁོ་ན་ལ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དངོས་པོ་བཞིན་དུ་གཅིག་ཉིད་དུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་བའི་བདག་ཉིད་ལ་ཡང་འདུ་བས་འབྲེལ་བ་ཡིན་ན་འདུ་བ་གཉིས་པ་ཁས་བླང་བར་འགྱུར་རོ། །འབྲེལ་པ་མེད་པར་ཡང་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་དངོས་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འབྲེལ་པ་མི་འཐད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཅི་སྟེ་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་པོ་དེ་དག་གིས་ཆོས་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་ཆོས་འདི་འབྲེལ་པར་བརྗོད་དོ་ཞེ་ན། འོ་ན་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དེ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲེལ་པ་ཙམ་ཉིད་ལས་ཆུ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ལ་ཡང་འཁར་གཞོང་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དད་དེ་དག་ལ་ལྡན་པ་དན་འདུ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་འབྲེལ་པ་གཞན་བརྟགས་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང༌། དྲུག་པོ་དག་ལ་ཡོད་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་ཡོད་དུ་ཆུག་མོད། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་འཁྲུལ་པ་ཁོ་ན་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་ལ་ཡང་སྟེ་ཡོད་པ་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་དེ་ལ་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། ཅི་སྟེ་དེ་ལ་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་གཞན་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འདོད་པའི་ཕྱིར་ཐུག་པ་མེད་པ་མི་གནོད་དོ་ཞེ་ན། ཆོས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཅན་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་དྲུག་པོ་འདི་དེ་དག་ནི་ཆོས་ཅན་ཁོ་ནར་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མི་འཐད་དེ། ཚིག་གི་དོན་དྲུག་ལས་ཐ་དད་པའི་ཆོས་ཅན་གཞན་དག་ཀྱང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཅི་སྟེ་ཆོས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཁོ་ན་དྲུག་ཉིད་དུ་ངེས་པར་བཟུང་ངོ་སྙམ་པ་འདི་ཡང་སྙིང་པོ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ལས་དང་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་དང༌། འདུ་བ་རྣམས་མི་སྟོན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་དག་ནི་ཆོས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ཁོ་ན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་
― DTG191_Page_0524 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་ནི་རྫས་ལ་བརྟེན་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཉིད་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གཞན་དང་ལྡན་པ་ལས་སོ། །ཡང་གཞན་གྱི་དྲུག་པོ་རྣམས་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡང་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་གི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ཡོད་པའི་ཐ་དད་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཤེས་བྱས་བསྐྱེད་པའི་ཤེས་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ལ་རྗོད་པར་བྱེད་པས་བསྐྱེད་པ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་དྲུག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། ཐུག་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཚིག་གི་དོན་གཞན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ལ་ཡང་འདི་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་པོ་དག་ལ་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པའི་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བདག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མེད་པར་འགྱུར་ན་དེའི་ཚེ་དེ་དག་ནམ་མཁའི་པདྨ་ལྟ་བུར་འགྱུར་ཏེ། དོན་བྱེད་པ་དག་ལ་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཡོད་པ་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མས་རྟོགས་པར་བྱ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་འདི་དག་ལ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡོད་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པ་དེ་དག་དངོས་པོ་ཉིད་ཁྱད་པར་གཞན་སྤངས་པ་ཙམ་ཤེས་པར་འདོད་པ་ལ་དེ་དག་གི་ཡོད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་གལ་ཏེ་ཐ་དད་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བས་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་འགལ་བ་ཅི་ཡོད། རང་གི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་དེ་ཡང་བློས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐ་དད་པ་ལྟ་བུར་།བརྗོད་པ་འགལ་བ་མེད་པ་ཉིད་དེ། ཚིག་ནི་འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོས་མའི་གཏམ་ཉེ་བར་སྦྱར་བ་རྣམས་ལ་བྱིས་པ་དང་དཔའ་བོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཅིར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །བྱེད་པར་ནུས་སོགས་ཐ་དད་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གལ་ཏེ་དང་པོའི་སྣལ་མ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་སྣམ་བུའི་མིང་ཡང་དག་པར་ཐོས་པའི་གནས་སྐབས་དང་པོར་བྱུང་བའི་སྣལ་མ་དག་ལས་སྣམ་བུ་ཐ་དད་པར་སྒྲུབ་ན་དེའི་ཚེ་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་སྟེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཀྱིས་རྫས་སྣལ་མ་དག་ལས་སྣམ་བུའི་སྒྲས་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་སྣལ་མ་རྣམས་དེ་དང་མི་འདྲ་བའི་དངོས་པོ་མེད་
― DTG191_Page_0525 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ཡང་སྐྱེ་བར་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་གང་དག་སྣམ་བུ་དང་དུས་མཚུངས་པར་འབྱུང་བའི་སྣལ་མ་དེ་དག་ལས་སྣམ་བུ་གཞན་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་ན། དེའི་ཚེ་གཏན་ཚིགས་རྣམས་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱ་བ་ཉིད་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་དེའི་དུས་སུ་སྣལ་མ་ལས་མ་གཏོགས་པ་དེ་དང་དུས་མཚུངས་པར་འབྱུང་བའི་སྣམ་བུ་གྲུབ་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་དེ་སྣལ་མ་ལ་ལྟོས་ནས་བྱེད་པ་པོ་ཐ་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ན། གང་གི་ཕྱིར་སྣལ་མ་ལས་ཐ་དད་པའི་སྣམ་བུ་དེ་ཉིད་འདིར་མ་གྲུབ་སྟེ། དེ་དག་ལས་ཐ་དད་པ་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྣམ་བུ་དང་སྣལ་མ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཙམ་ལས་དངོས་པོ་རྣམས་ཐ་དད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དགོས་པ་གཞན་གྱི་དབང་གིས་ཀྱང་མིང་གཞན་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སྣལ་མ་ཁ་ཅིག་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པ་ནི་གྲང་བ་ལ་སོགས་པ་དོན་གཅིག་བྱེད་པར་ནུས་པ་ཡིན་གྱི། གང་དག་བྱེད་བ་པོ་ཅུང་ཟད་ཡིན་པ་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཐ་སྙད་མ་འཆོལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དོན་གཞན་མེད་ན་ཡང་དོན་གཅིག་བྱེད་པ་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་སྣལ་མ་ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་བསྟན་པར་འདོད་ནས་སྣམ་བུ་ཞེས་སྒྲ་གཅིག་ཉེ་བར་སྦྱོར་རོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་སྒྲ་གཅིག་ཉེ་བར་སྦྱོར་ཞེ་ན། སྒྲ་རེ་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སོ་སོར་སྒྲ་རེ་རེར་བརྗོད་ན་དཀའ་བའི་སྐྱོན་ཡོད་དེ། འདི་ལྟར་དེ་ལ་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་འབྲས་བུ་གཅིག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པར་རུང་བའི་དངོས་པོ་ཇི་སྙེད་པ་ལ་སྒྲ་དེ་སྙེད་སྦྱར་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཀའ་བའི་སྐྱོན་ནོ། །འདི་དག་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་བསྟན་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཡང་མི་ནུས་པའི་སྐྱོན་ནོ། །རློམས་ཏེ་སྤྱིའི་རྣམ་པས་སྟོན་པ་ན། སྒྲ་གཅིག་ཉིད་བསྟན་པ་མཆོག་ཡིན་གྱི། སོ་སོ་སོ་སོར་སྟོན་པའི་སྦྱོར་བ་འདི་ལ་འབྲས་བུ་འགའ་ཡང་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་མེད་པའི་སྐྱོན་ནོ། །དངོས་པོ་མཐའ་དག་བརྗོད་པར་འདོང་པ་ན་དོན་མ་ལུས་པ་བརྗོད་པར་བྱས་ན་ཐ་སྙད་སླ་བ་ཡོན་ཏན་ཡིན་ཏེ། འགྲོ་བ་དང༌། སྲིད་པ་གསུམ་དང༌། སྣ་ཚོགས་པའི་སྒྲ་བཞིན་ནོ། །བརྗོད་པ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྣམ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་གཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་དང་ནུས་པ་དང༌།
― DTG191_Page_0526 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱང་ཡིན་པས་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ནས་ཐ་དད་པའི་སྒྲ་དང་ཁྱད་པར་གྱི་བསྡུ་བ་བྱས་ནས་བསྟན་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་རགས་པའི་དོན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ། གང་དག་རྡུལ་ཕྲན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་དབང་པོ་ལས་འདས་པ་ཉིད་མ་གྲུབ་སྟེ། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་རྟག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་དེ་ལ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་དབང་པོ་ལས་འདས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཕན་ཚུན་དུ་ལྷན་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་གྲོགས་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་སྤྱོད་ཡུལ་དེ་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །འོན་ཏེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཤར་དང་ནུབ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབྱེ་བས་གནས་པར་འདོད་ཀྱི་དེ་དག་དེའི་ངོ་བོས་མཚོན་པ་ནི་མ་ཡིན་ན། དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འདི་དག་མངོན་སུམ་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། གལ་ཏེའང་འདི་དག་ཤར་ནུབ་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མངོན་སུམ་གྱི་གནོད་པ་མེད་པ་ནི་མངོན་སུམ་གནོད་པ་མེད་པའི་ཞེས་བསྡུ་བའམ། འདི་བསྡུ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། གནོད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གནོད་པ་མེད་པ་སྟེ། སྦྱར་བའི་བཏུང་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་སྦྱར་བའི་བཏུང་བ་དང༌། རྡོ་ཚན་དང་ཆུ་དང་གསེར་ལ་སོགས་པ་ལ་འདྲེས་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་དེ་ལྟར་དམིགས་ཏེ། རིགས་མི་མཐུན་པ་རྣམས་རྫས་མི་རྩོམ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལས་ཐ་དད་པའི་ལྡན་པ་མཐོང་བ་ཡང་མི་འཐད་དེ། རྟེན་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དུ་ལྡན་པ་ཅན་གཅིག་ཀྱང་མ་མཐོང་བ་དེ་ལ་ལྡན་པ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཤ་ཟ་དང་བུམ་པའི་ལྡན་པ་དང་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང། ནམ་མཁའི་ཕྱོགས་དང་ཡུལ་གྱི་ལྡན་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་གང་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལྡན་བཅད་མ་མཐོང་བ་དེར་ཇི་ལྟར་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ལྡན་པ་མཐོང་བར་འགྱུར། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་ངེས་ན། ཇི་ལྟར་འདི་དག་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་རིགས་པ་
― DTG191_Page_0527 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཀུན་ལས་ལོག་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཚུལ་རོལ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་མངོན་སུམ་གྱིས་བཟུང་ན་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ངེས་པ་ནི་གང་ན་ཡང་མེད་དེ། ཇི་ཙམ་དུ་དངོས་པོ་དོན་གཞན་ལས་ལྡོག་པས་བྱས་པའི་ངོ་བོས་དེ་ངེས་པ་དེ་ཙམ་དུ་མངོན་སུམ་མོ་ཞེས་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ཡིན་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གཞན་བཟུང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ངེས་པ་མི་འཐད་པས་ཐ་སྙད་དུ་མི་རུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་མ་བཟུང་བ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་བཞིན་དུའོ། །འོན་ཏེ་དངོས་པོ་ནི་ཆ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་གྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ངེས་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཆ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དབང་པོ་ལ་ཡོད་པ་ནི་དབང་པོ་ཅན་ཏེ། དབང་པོའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྟོག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ་རྟོག་པ་མེད་པ་དེ་ཡིན་ལ་དབང་པོ་ཅན་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དེས་རྟོགས་བྱ་ནི་རྟོག་པ་མེད་པའི་དབང་པོའི་ཤེས་པས་རྟོག་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ལས་ཐ་དད་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལས་ཐ་དད་པ་སྟེ་ལྡོག་པ་ནི་གང་ལས་ཐ་དད་པའོ། །དེར་ངེས་པ་ནི་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །དེའི་རྒྱུ་ནི་གོམས་པ་དང། ཉེ་བ་དང་ཆེས་ཆེར་ཉེ་བ་དང་བློ་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཙམ་ཁོ་ན་ངེས་པའི་རྒྱུ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་གོམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ངེས་ན་གང་ན་དེ་དག་ཡོད་པ་དེར་ངེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་གྲུབ་ཅིང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་ནས་བརྗོད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པར་སྨྲ་བ་གང་གི་ལྟར་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་མངོན་སུམ་གྱིས་མ་གྲུབ་སྟེ། རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་པར་ཡང་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བར་དམིགས་པས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་དེ་ཡང་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པ་སྣང་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཀྱང་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཤར་དང་གཞན་དུ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཆ་ཐ་དད་པས་
― DTG191_Page_0528 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་ཏུ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་མངོན་སུམ་ཉིད་ཡིན། ཤར་དང་གཞན་དུ་ཡང་ཤེས་པར་མི་ནུས་ཏེ། འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་དོན་གཞན་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བརྗོད་པར་ནུས་སོ། །འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་ཡན་ལག་ཅན་མེད་པར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་མང་པོ་དག་ལ། མིག་བྱེད་པ་དག་དང་ལྡན་པ་རོ་གཅིག་ཅེས་ངེས་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་ན། ཇི་ལྟར་འབར་མཚུངས་འབྱུང་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་མར་མེ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པ་ཡིན་ན་ཡང་འབར་བ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་བར་མེད་པ་འདྲ་བ་གཞན་དང་གཞན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཅིག་ཉིད་དུ་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཆེས་ཕྲ་བའི་དངོས་པོ་དུ་མ་བར་མེད་པར་རིགས་པས་གཅིག་ཉིད་དུ་འཁྲུལ་པ་དེའི་ཕྱིར་སྐྱོན་འདི་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཐ་དད་དུ་མི་དམིགས་པ་ན་ཇི་ལྟར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པར་འགྱུར་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རྣམ་དབྱེ་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ངེས་པར་མ་བཟུང་ན་མངོན་སུམ་དུ་མི་འདོད་ན། དེའི་ཚེ་མར་མེ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མ་ཤེས་པ་ན། དེ་ཇི་ལྟར་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ཡིན། ཡན་ལག་ཅན་ཡང་ཡན་ལག་རྣམ་པར་དབྱེ་བས་མ་བཟུང་བ་གང་ཡང་ཡོད། དེ་བཞིན་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་འདོད། དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་མ་ངེས་སོ། །འདི་ཙམ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྒོལ་བར་འདོད་པ་གཞན་དག་ལ་སློབ་པར་བྱེད་པའོ། །འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་སོ། །དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་མི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་གཏོགས་པའི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་མི་འཛིན་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ་གཞན་ལས་ཀྱང་ངེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡོད་པར་སྨྲ་པས་ཤེས་པ་འདི་ཡུལ་མེད་པར་འདོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། གཞན་དུ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །རགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྣང་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་འདི་ཡང་གཅིག་ཡིན་ནམ་དུ་མ་ཡིན་གྲང༌། གཅིག་ཡིན་ན་ཡང་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱིས་བརྩམས་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ། མ་བརྩམས་པ་ཞིག་ཡིན་དེ་ལ་རེ་ཞིག་འདི་ནི་གཟུགས་སོགས་གཉི་གའི་བདག་གཅིག་ཏུ་
― DTG191_Page_0529 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རེགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགལ་བ་འདི་གང་ཞེ་ན། རགས་པ་གཅིག་གི་རང་བཞིན་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་རགས་པ་གཅིག་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་ཕྱོགས་གཅིག་བསྒྲིབས་པ་ན་ཐམས་ཅད་བསྒྲིབས་པ་དང༌། ཕྱོགས་གཅིག་ཁ་བསྒྱུར་བ་ན་ཐམས་ཅད་ཁ་བསྒྱུར་བར་འགྱུར་ཏེ། བསྒྲིབས་པ་དང༌། མ་བསྒྲིབས་པ་དང༌། ཁ་བསྒྱུར་བ་དང༌། མ་བསྒྱུར་བ་དག་ལ་ཁྱེད་ཅག་གི་འདོད་པས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ལ་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན། སྣ་ཚོགས་རྫས་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ལ། །དེའི་ཕྱིར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཕྱོགས་གཅིག་བསྒྲིབས་པ་ན་ཐམས་ཅད་བསྒྲིབས་པར་མཐོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་དང་འགལ་ལོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་འགལ་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་ཞིག་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་གཅིག་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བ་ལང་དང་མ་ཧེ་བཞིན་ནོ། །རགས་པ་ཡང་དམིགས་པ་དང་མི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་དང༌། བསྒྲིབས་པ་དང་མ་བསྒྲིབས་པའི་ངོ་བོས་འགལ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །ཐམས་ཅད་གཅིག་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མའོ། །གསལ་བྱེད་པ་ན་རེ་གཅིག་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་སྦྱོར་བ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་འདི་འོན་ཏེ་གཅིག་གི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དོགས་པ་བསུ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་དོན་དུ་མའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ཞིང་ཡན་ལག་ཅན་ནི་དུ་མའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་གང་གིས་ཐམས་ཅད་བསྒྲིབས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་སྦྱོར་བར་བྱེད། གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། འཇིག་རྟེན་ན་གོས་དང་ལུས་ལ་སོགས་པ་གྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ན་ཁྱེད་ཅག་གིས་ཡན་ལག་ཅན་ཉིད་དུ་བརྟགས་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ན་ཐམས་ཅད་དང་ཕྱོགས་གཅིག་གི་སྒྲ་དག་འཇུག་པར་གྲུབ་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་གོས་ཐམས་ཅད་དམར་པོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་སྨྲ་བ་པོར་འགྱུར་
― DTG191_Page_0530 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་འཇིག་རྟེན་གང་ཡིན་པ་འདི། ཡུལ་ཤིན་ཏུ་ཆེས་ཡངས་པ་ནོན་པར་གནས་པའི་རས་ཡུག་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་རྟོགས་པའི་དམར་པོ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པར་འདོད་པ་དེ་ལ་ཡང་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ཀྱང་གྲགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ཁྱེད་ཅག་ལ་འགལ་བ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱེད་ཅག་རགས་པ་གཅིག་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པ་ལ་སྐྱོན་འདི་འོང་གི །ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ནི་རགས་པ་གཅིག་ཉིད་དུ་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ཡང་སྐྱོན་མེད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། འདི་ལྟར་བཏགས་ནས་ཏེ། འདི་ནི་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། སྣལ་མ་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་ལ་དེའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པར་བརྗོད་དེ། དེས་ན་ཐམས་ཅད་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་སྦྱོར་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཚིག་ཐ་དད་དེ། ཐམས་ཅད་རྣམས། གོས་རྣམས་དམར་པོ་རྣམས་ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་མང་པོའི་ཚིག་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཁྱེད་ཅག་ནི་མང་པོ་རྣམས་ལ་ཚིག་གཅིག་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་ཡན་ལག་ཅན་དུ་གཏོགས་པའི་གྲངས་གཅིག་བླངས་ནས་ཡན་ལག་རྣམས་ལ་རང་གི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལ་གནས་པའི་རྟགས་ཀྱི་གྲངས་གོས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་མདོར་བ་ཁོ་ནར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ཡང་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དངོས་དང་བཏགས་པར་འདོད་པ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་བསྟན་པ་འདི་བརྟགས་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་དངོས་དང་བཏགས་པའི་ཡུལ་ལ་བློ་ཐ་དད་པའི་བློ་སྟེ། མི་འདྲ་བ་འཁྲུལ་པའི་རྟོགས་པ་དང༌། མ་འཁྲུལ་པའི་རྟོགས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན་ཐ་དད་པ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གོས་ཐམས་ཅད་དམར་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་གོས་དམར་བ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་སྣལ་མ་རྣམས་ལ་དམར་པོའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་བློ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གི་སྒྲ་ལས་ཁྱེད་ཅག་གིས་གོས་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲས་བརྗོད་པར་བྱ་བར་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཇི་ལྟར་དེའི་གྲངས་བླངས་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་གོས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཡན་ལག་རྣམས་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར། ཡང་ན་དངོས་དང་བཏགས་པར་འདོད་པ་དག་གི་བློ་ཐ་དད་པ་ནི་སྣ་ཚོགས་པ་
― DTG191_Page_0531 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་དེ། དེ་ནི་འདི་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་དང་རོ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སྣལ་མ་དང་སྣམ་བུ་དག་ངོ་བོ་ཐ་དད་པར་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་བོ་ཐ་དད་དག་ཏུ་མི་དམིགས་པ་དག་ལ་ནི་དངོས་དང་བཏགས་པ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བདེ་བྱེད་བདག་པོས་ལན་འདེབས་པའི་དོགས་པ་བསུ་བ་སྟེ། དེས་སྨྲས་པ་དུར་སྨྲིག་དང་གུར་གུམ་ལ་སོགས་པའི་རྫས་དང་ལྡན་པའི་གོས་ནི་དམར་པོར་བརྗོད་ལ། ལྡན་པ་ཡང་མ་ཁྱབ་པར་འཇུག་སྟེ། དེས་ན་གཅིག་དམར་བ་ན་ཐམས་ཅད་དམར་བར་ནི་མི་འགྱུར་ལ། གོས་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་བསྒྲིབས་པ་ན་ཐམས་ཅད་བསྒྲིབས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །དེ་འདི་ནི་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི། ཅི་སྟེ་ཆ་ཤས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་རྫས་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་གང་གིས་ལྡན་པ་མ་ཁྱབ་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ཆ་ཤས་མེད་པའི་རྫས་དེ་ལ་དུར་སྨྲིག་ལ་སོགས་པས་མ་ཁྱབ་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། ཅི་སྟེ་མ་ཁྱབ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་གནས་སྐབས་རྣམས་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ན། དེའི་ཚེ་དེའི་གནས་སྐབས་ན། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐ་དད་པར་གྲུབ་སྟེ། ཁྱབ་པ་དང་མ་ཁྱབ་པ་དག་འགལ་བས་རང་བཞིན་གཅིག་ཉིད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ཡུལ་ཤིན་ཏུ་ཆེས་ཡངས་པར་གནས་པ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆ་ཤས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ཆུའི་སྐྱེ་བོ་དང་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར། རགས་པ་དང་ཕྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་མི་འགྱུར་རོ། །ཡན་ལག་ཉུང་དུ་དང་ཆེས་མང་བས་བརྩམས་པ་ལ་སོགས་པས་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། འོ་ན་ཡན་ལག་རྣམས་ཉིད་ཉུང་དུ་དང་ཆེས་མང་བ་དག་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་ན་རགས་པ་དང་ཕྲ་བའི་རྣམ་པར་གཞག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ལ་རག་མོང༌། དེ་བརྩམས་པའི་ཡན་ལག་ཅན་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། དེའི་ནུས་པ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡན་ལག་རྣམས་ལ་ཉུང་བ་ཉིད་དང་མང་བ་ཉིད་ཡོད་ན་ཡང་གང་གིས་རགས་པ་དང་ཕྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཡན་ལག་ཅན་རྣམས་ཆ་ཤས་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་དུ་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལ་ཡན་ལག་མང་བ་དང་ཉུང་བ་ཉིད་
― DTG191_Page_0532 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཟུང་བས་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་ཡོད་ན་ཡང་ཡན་ལག་ཅན་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཉིད་ལ་རགས་པ་ལ་སོགས་པར་ཐ་སྙད་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཙམ་ཉིད་མཐོང་བ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པར་འགྱུར་ཏེ། རགས་པ་དང་ཕྲ་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པ་གཞན་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ལྡན་པ་མ་ཁྱབ་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དོན་ཅི་ཡིན། གལ་ཏེ་རྫས་ཐམས་ཅད་ལ་མ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ན། དེ་མི་རིགས་ཏེ་རྫས་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་དོན་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ། འཇུག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ན་དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ལ་ཕྱོགས་གཅིག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཡན་ལག་རྣམས་ཉིད་དམར་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་དམར་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དམར་པོ་དང་དམར་པོ་མ་ཡིན་པ་མཚུངས་པར་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་གང་ཡང་དེའི་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་འདི་གལ་ཏེ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་དེ་ལ་ཡང་ལྡན་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཇུག་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བརྒལ་ཞིང་བརྟགས་པ་མཚུངས་སོ། །ཅི་སྟེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་དབང་པོ་ལས་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ལྡན་པ་ཡང་དབང་པོ་ལས་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དམར་པོར་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་དཔེར་ན་སོར་མོའི་གཟུགས་ཁྱབ་པ་རྟེན་དམིགས་པ་ཁོ་ན་ན་དམིགས་པར་འདོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ལྡན་པ་ནི་རྟེན་དམིགས་པ་ཁོ་ན་ན་དམིགས་པ་མ་ཡིན་པས་དེས་ན་འདི་མ་ཁྱབ་པར་འཇུག་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་དང་ཤ་ཟ་བའི་ལྡན་པ་བཞིན་དུ་རྟེན་དམིགས་པའི་ལྡན་པ་དམིགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་དམར་པོ་ཡང་རྟེན་མ་དམིགས་པར་མི་མཐོང་ལ་རྟེན་དམིགས་པ་ཉིད་ན་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་དེ་ཡང་ཁྱབ་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་དམར་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཡན་ལག་གཞན་ལ་འདུ་བའི་རྫས་དམིགས་ན་ཡང་ལྡན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དམར་པོ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདི་རྟེན་དམིགས་
― DTG191_Page_0533 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ན་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དམར་པོ་དང་དམར་པོ་མ་ཡིན་པ་ལ་འདུ་བའི་ཡན་ལག་ཅན་ནི་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དམར་པོའི་ཡན་ལག་ལ་ཡང་དེའི་སྒོ་ནས་དམར་པོ་མི་དམིགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། རྟེན་དམིགས་ན་ཡང་དེ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་དམིགས་པ་ལས་གཞན་པའི་ལྡན་པ་འཛིན་པའི་ཐབས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ཡུལ་ཡིན་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དུ་མའི་ངོ་བོ་ཡིན་ན་ཡང་ཤུགས་ཀྱིས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ཁོ་ནར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡན་ལག་གི་ཡོད་པ་ནི་གཅིག་ཉིད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་ལ། དེས་ན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡིན་པར་གྲུབ་སྟེ། གཞན་ཡུལ་གཅིག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང༌། རྡུལ་ཕྲན་བརྗོད་པ་ལའང་མེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་སྨོས་པ་དེ་ལ། དེ་ཉིད་དོན་ནི་མི་ཤེས་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བརྟགས་པ་དེ་ལ་ལྟོས་པ་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྟགས་པའི་རགས་པ་དེ་ལ་ལྟོས་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །ལན་གཞན་བཤད་པ་ནི་ཡང་ན་རྒྱུ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་འདྲའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆ་མེད་པ་ལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ལ་སྟེ། དཔེར་ན་དབུལ་པོ་ལ་ཡང་ཕྱུག་པོའི་མིང་སྒྲ་བརྡའི་དབང་གིས་ཕྱུག་པོར་བརྗོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་ཡང་འཇུག་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་སྒྲ་འདི་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྐྱོན་མེད་དོ། །རེ་ཞིག་དེ་ལྟར་སྤྱིར་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱིས་བརྩམས་པའམ་མ་བརྩམས་པ་ཡང་རུང་སྟེ། རགས་པའི་རྫས་གཅིག་མི་མཐང་དོ་ཞེས་བསྒྲུབས་ནས་ད་ནི་གང་གིས་ཡན་ལག་དག་གིས་བརྩམ་པར་འདོད་པ་དེའི་ཁྱད་པར་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར། སྣལ་མ་དང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྦྱོར་བ་ནི་གང་དུ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྫས་གཅིག་གིས་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རྩིག་པ་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་རྣམས་རྫས་གཅིག་གིས་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །སྣལ་མ་དང་ལག་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་ཡང་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་བྱེད་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །ཡང་ན་གང་གཅིག་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྫས་དུ་མ་ལ་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་བཞིན་ནོ། །ཡན་ལག་ཅན་གྱི་མིང་ཅན་གྱི་རྫས་
― DTG191_Page_0534 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་གཅིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །འདི་ནི་ཐལ་བ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་བཟློག་པ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་བཤད་པ་ནི། འཇུག་པར་ནི་མི་རིགས་གནོད་པའི་ཚད་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡན་ལག་རྣམས་ལ་ཡན་ལག་ཅན་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མི་རུང་བར་ཚད་མ་དག་གིས་བསྒྲུབས་པ་དེ་ནི་འདིར་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མའོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་མི་རུང་ཞེ་ན། དེ་གཅིག་ལ་འཇུག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྫས་གཅིག་པོ་དེ་ཡན་ལག་གཅིག་གིས་བཟུང་བ་དེའི་གང་ཡིན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཡན་ལག་ལས་ཡན་ལག་གཞན་དག་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བའམ། གཞན་གྱིས་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱོགས་གཉིས་སོ། །དངོས་པོ་ལ་ནི་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དག་ལས་མ་གཏོགས་པའི་རྣམ་པ་གཞན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཕྱོགས་དང་པོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྫས་དེ་ནི་ཡན་ལག་གཅིག་གིས་བཟུང་བའི་ཕྱིར། རྫས་འདི་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་ཡན་ལག་གཞན་ལ་འཇུག་པའི་གོ་སྐབས་ཡོད་པར་གལ་འགྱུར། གཞན་དུ་ན་གལ་ཏེ་གཞན་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་འདིར་མངོན་པར་འདོད་པའི་རྫས་ཉིད་དུ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གང་གིས་གཞན་ལ་ཡང་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལ་རང་བཞིན་གཞན་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ཉིད་ཉམས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མ་དགོད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་བུ་ཆུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྦྱོར་བ་ནི་གང་དངོས་པོ་གཅིག་གིས་བཟུང་བའི་དངོས་པོ་དེ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་གཞན་དུ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་མ་མ་གཅིག་གིས་བང་དུ་བློངས་པའི་བུ་ཆུང་མ་མ་གཞན་གྱིས་པང་དུ་བླངས་པ་མི་བསྟེན་པ་བཞིན་ནོ། །རྫས་ཀྱང་ཡན་ལག་གཅིག་གིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །རྫས་ནི་གཞན་ལ་རྟེན་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མའི་འབྲས་བུ་སྟོན་པའོ། །བསྒྲུབ་བྱ་ལས་བཟློག་པ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་འདི་བཤད་པ་དེ་དང་འབྲེལ་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མངོན་པར་འདོད་པའི་ཡན་ལག་དང་འབྲེལ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་རྫས་དེ་མིན་ཡུལ་དུ་སྟེ་ཡན་ལག་ཅན་ལ་གལ་ཏེ་འཇུག་པར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་ཡན་ལག་དེ་དག་ཡུལ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་
― DTG191_Page_0535 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་གཅིག་བདག་ཉིད་དེ་ཡན་ལག་རྣམས་རང་བཞིན་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དབྱེར་མེད་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་པར་མ་ཕྱེ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་དོ་བོར་གནས་པ་ན་ཡུལ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་རང་བཞིན་གཞན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱོགས་གཉིས་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་གཅིག་དུ་མ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རང་བཞིན་གཞན་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དངོས་པོ་ཐ་དད་པ་ནི་རང་བཞིན་ཐ་དད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསལ་བྱེད་པ་ན་རེ་ཡན་ལག་རྣམས་ཡན་ལག་ཅན་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ཙམ་ཡིན་ཏེ། ཁྱབ་པར་འཇུག་པ་ནི་བརྟེན་པའི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་འདུ་བའི་ངོ་བོ་ལ་བརྗོད་དོ་ཞེས་ཟེར་བདེ་ལ། དེ་དེ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་སྟེ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་འཇུག་པ་ལ་ཅི་ཡན་ལག་གཅིག་ལ་འདུ་བའི་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཡན་ལག་གཞན་དག་ལ་འཇུག་གམ་འོན་ཏེ་གཞན་གྱིས་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་འདི་བློ་གྲོས་ངན་པས་བཀོད་པའི་སྐྱོན་གྱི་དྲ་བ་འདི་མི་བཟོད་པ་ན་ཁྲོས་པ་བཞིན་དུ་སྙེག་གོ །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་མ་ལུས་པ་དང་ཕྱོགས་གཅིག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བྱས་ནས་འཇུག་པ་བསལ་ནས། ད་ནི་ཉེ་བར་བཏགས་པ་སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པས་འཇུག་པ་དགག་པའི་ཕྱིར། ཡང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རེས་འགའ་རྫས་དེ་ཡན་ལག་རེ་རེ་ལ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སམ། ཕྱོགས་གཅིག་གིས་འཇུག་པར་འགྱུར་གྲང་གལ་ཏེ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ན་དེའི་ཚེ་ཡན་ལག་རྣམས་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་དེའི་བདག་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡན་ལག་རེ་རེ་ལ་དེའི་རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་ན་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཇུག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་བ་མ་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཅིག་ཅར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་འཁར་གཞོང་ལ་སོགས་པ་དུ་མ་ན་གནས་པའི་ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཡན་ལག་ཅན་རྣམས་དུ་མར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཕྱོགས་གཅིག་པ་རྣམས་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་རྫས་དེ་ཕྱོགས་གཅིག་
― DTG191_Page_0536 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་གང་དག་གིས་ཡན་ལག་རྣམས་ལ་འཇུག་ལ། དེ་དག་ཀྱང་དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་དག་ལ་ཡང་འདིས་འཇུག་པར་བྱ་དགོས་ལ། དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཐའ་མེད་དོ། །ཡང་ཅི་སྟེ་འདི་ཕྱོགས་གཅིག་པོ་གང་དག་གིས་ཡན་ལག་རྣམས་ལ་འཇུག་པ་དེ་དག་དེའི་རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཁོ་ན་ཡིན། དོན་གཞན་དུ་གྱུར་བ་མ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་པོ་གཞན་མེད་པས་དེས་ན་མཐར་ཐུག་པར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དོགས་པ་བསུ་ནས། དེ་གཅིག་མིན་པའམ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཡན་ལག་ཅན་གཅིག་ཅེས་བྱ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཡན་ལག་འདུས་པ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་འདི་མ་མཐོང་བའི་ལག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་འདུས་བ་ཙམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ་རག་མོད། དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་བའི་ཡན་ལག་ཅན་གཞན་ཀུན་དུ་བརྟགས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། སྐྱོན་གཞན་ཡང་བཤད་པ། གང་དུའང་མིན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འཇུག་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡན་ལག་ཅན་རེ་རེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་ཡན་ལག་རྣམས་ལ་ཡན་ལག་ཅན་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཡན་ལག་ཅན་རེ་རེ་ཕྱོགས་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ན། དེ་དག་གི་ཕྱོགས་གཅིག་པ་ཉིད་ཉམས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡན་ལག་ཅན་གཞན་གྱི་ངོ་བོས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འདི་ཡན་ལག་རྣམས་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ། འོན་ཏེ་རང་རྒྱུད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བདེ་བྱེད་བདག་པོའི་དོགས་པ་བསུ་བ་སྟེ། དེས་སྨྲས་པ། རང་རྒྱུད་དམ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་སྒོ་ནས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རང་ཉིད་དམིགས་པ་ཡིན་ན་འཐད་པར་འགྱུར་གྱི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་མ་གྲུབ་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཁྱེད་ཅག་གིས་ནི་གཅིག་དུ་མ་ལ་མ་ལུས་པ་དང་ཕྱོགས་གཅིག་དག་གིས་འཇུག་པ་གང་དུ་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ། གང་གི་འཇུག་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་མེད་པར་འགྱུར་བའམ་ཡོད་པ་ཡིན་ན་གཞན་དུའང་སྟེ། ཡན་ལག་གམ་ཡན་ལག་ཅན་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་གང་གི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འདོན་པ་དེར་ནི་འདི་ལྟར་སྦྱར་ཏེ། ཅི་རིགས་པར་གང་གི་
― DTG191_Page_0537 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇུག་པ་ཡོད་པ་དང་གང་གི་འཇུག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ན་རྫས་མེད་པར་འགྱུར་བའམ། དེ་གཞན་དུའང་སྟེ་ཡན་ལག་གམ་ཡན་ལག་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེའམ། ཅི་སྟེ་ལ་ལར་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་འཇུག་བ་དམིགས་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་དུ་དེའི་རྫས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དགག་ཏུ་མེད་དོ། །འོན་ཏེ་ཡང་འཇུག་པ་མ་མཐོང་ན་དེའི་ཚེ་ཅི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་སམ། འོན་ཏེ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཕྱེ་སྟེ་དྲི་བར་མི་རིགས་སོ། །ཆོས་ཅན་གྲུབ་ན་ཁྱད་པར་འགག་པར་རིགས་ཀྱི། གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཅན་ཉིད་མ་གྲུབ་པ་དེའི་ཚེ་དེ་ཉིད་དགག་པ་བཟང་ངོ༌། །དེས་ན་འཇུག་པ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱའི། ཁྱད་པར་དགག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། མངོན་སུམ་ཁོ་ནས་ཡན་ལག་རྣམས་ལ་ཡན་ལག་ཅན་འཇུག་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་སུམ་ཅི་འདྲ་བ་ལས་ཞེ་ན། འདི་ལ་འདི་ཞེས་པའི་མངོན་སུམ་བློ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྣལ་མ་འདི་ལ་སོགས་པ་འདི་ཞེས་བྱ་བའི་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་མངོན་སུམ་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ཅི་སྟེ་བློ་འདི་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་བོ་སྙམ་ན། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་གང་ལས་མངོན་སུམ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་པ་འདི་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ཅུང་ཞིག་བརྗོད་དགོས་སོ། །ཅི་སྟེ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པར་ཡང་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ན། འོ་ན་དེ་ལྟ་ན་ཁྱེད་ཅག་གི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་ཡང་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། དེ་གཅིག་ལ་འཇུག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྤྱིར་གཅིག་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་སྔར་བསལ་ཟིན་ཏེ། །གང་ཡང་འདི་ལ་འདིའོ་སྙམ་པའི་བློའི་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་པ་གྲུབ་བོ་ཞེས་འདི་བརྗོད་པ་དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་དང་མི་མཐུན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ན་རྭ་ཅན་འདི་ལ་བ་ལང་སྣལ་མ་འདི་ལ་སྣམ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློ་ཡང་ཇི་ལྟར་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། །བ་ལང་འདི་ལ་རྭ་སྣམ་བུ་འདི་ལ་སྣལ་མ་རྣམས་སྙམ་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་སུམ་གྱི་བློ་ལ་སྣལ་མ་ལ་སོགས་པ་འདུ་བ་དེ་ལས་ཐ་དད་པའི་གོས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་སྣང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་
― DTG191_Page_0538 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱེ་ནས་མི་སྣང་བ་ནི་འདི་འདི་ལས་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་བློར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཁར་གཞོང་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆུ་ཕྱེ་ནས་མི་སྣང་བ་ན་འདི་ན་ཆུ་འོ་ཞེས་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་མ་ལུས་པའམ། ཕྱོགས་གཅིག་གིས་འཇུག་པ་གང་དུའང་མ་དམིགས་ཉིད་ཅེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ། མ་ལུས་ཕྱོགས་གཅིག་སྒྲ་དག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མ་ལུས་པའི་སྒྲས་དཔེར་ན་སྣོད་འགའ་ཞིག་ཏུ་བཞག་པའི་དཔལ་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་བཞིན་དུ། ཅི་རང་གི་ངོ་བོ་ཆ་ཤས་མེད་པ་ཅི་འདྲ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཁོ་ནའི་ཆ་ཤས་མེད་པའི་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་འདི་བསྟན་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་གི་སྒྲས་དཔེར་ན་གནས་མལ་དུ་མན་ཉལ་བའི་ནག་པ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བསྟན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པས་འདི་ནི་ཅིར་ཡང་མི་རུང་ངོ༌། །གང་ཡང་གསལ་བྱེད་པ་ན་རེ་ཡན་ལག་ཅན་གཅིག་ལ་མ་ལུས་པ་དང་ཕྱོགས་གཅིག་གི་སྒྲ་འཇུག་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཅི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་འཇུག་གམ། འོན་ཏེ་མ་ལུས་པས་འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི་དྲི་བ་འདི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མ་ལུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་དག་རྗོད་པར་བྱེད་ལ། ཕྱོགས་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་དུ་མ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་འགའ་ཞིག་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །མ་ལུས་པ་དང་ཕྱོགས་གཅིག་གི་སྒྲ་དེ་དག་ཡན་ལག་ཅན་གཅིག་ལ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ཡང་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་འཇིག་རྟེན་ན་སྣམ་བུ་འདི་མ་ལུས་པའམ། ཕྱོགས་གཅིག་གིས་གཞོང་པ་ན་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་ལུས་པ་དང་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་སྒྲ་འཇུག་པ་མཐོང་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདི་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཁྲུལ་པ་མེད་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རླུང་གི་མཐར་ཐུག་པའི་རྫས་རྣམ་པ་བཞི་པོ་བསལ་ཏེ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདག་རྟག་པར་དང་པོ་ཉིད་དུ་བསལ་ནས། ད་ནི་ནམ་མཁའ་དང་དུས་དང་ཕྱོགས་དང་ཡིད་རྣམས་དགག་པའི་ཕྱིར། འཇིག་པ་ལ་སོགས་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་གཞན་དག་གིས་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བའི་རྫས་སྒྲུབ་
― DTG191_Page_0539 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱེད་དེ། ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བའི་རྫས་རྟག་པ་གཅིག་བུ་སྒྲའི་རྟགས་ཅན་ཡོད་དོ། །འདིའི་རྟགས་ནི་སྒྲ་ཡིན་ཏེ་ཡོན་ཏན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དག་འཇིག་པ་དང་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་འགའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ཏེ། བུམ་པ་དང་མར་མེ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །སྒྲ་འདི་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་དག་གིས་འགའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར་བར་བྱ་དགོས་སོ། །གང་འདི་དག་གི་རྟེན་དེ་ནི་ཤུགས་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་སྟེ་ནམ་མཁར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྒྲ་འདི་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དུ་རིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་ཉིད་ཡིན་པ་ན་ཡོན་ཏན་གྱི་རྒྱུ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྫས་ཇི་སྲིད་དུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟེན་ལས་གཞན་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རེག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཡོན་ཏན་དག་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཆོས་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་པར་མཐོང་ངོ༌། །མངོན་སུམ་ཉིད་ཡིན་པ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་ནི་རིམ་པར་འབྱུང་བའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་གཏོགས་པས་མ་ངེས་པ་ཉིད་བསལ་བའི་དོན་དུའོ། །ཕྱིའི་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདག་གཞན་གྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ང་རྒྱལ་གྱིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་བདག་གི་ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་གི་ཡོན་ཏན་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣ་བས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་དང་དུས་དང་ཡིད་ཀྱི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ལྷག་པར་གྱུར་པས་ཡོན་ཏན་དུ་གྱུར་པའི་ནམ་མཁའི་རྟགས་ཡིན་ནོ། །ནམ་མཁའ་དེ་ཡང་སྒྲའི་རྟགས་ཅན་དུ་ཁྱད་པར་གྱི་རྟགས་མེད་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཡིན་ན། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྫས་སོ། །མ་བྱས་བའི་ཕྱིར་རྟག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཞན་དག་གི་ཐ་སྙད་ཡིན་ནོ། །སྔོན་དང་ཕྱིས་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དུས་དགག་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ་སྟེ། རྫས་ཀྱི་སྒྲས་གཉེར་མ་དང་སྐྲ་དཀར་ལ་སོགས་པ་གཟུང་བར་བྱའོ། །སྔོན་ནི་པའོ། །ཕྱི་མ་ནི་བུའོ། །ཅིག་ཅར་དང༌། ཡུན་རིང་མོ་དང་མྱུར་དུ་དང་བྱེད་བ་དང༌། བྱས་པ་དང༌།
― DTG191_Page_0540 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་སྔོན་དང་ཕྱིས་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཉི་མ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་དང༌། རྫས་ལས་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཡིན་ཏེ། གཉེར་མ་དང་སྒྲ་དཀར་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་དང་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར། བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །འདིའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཤུགས་ཀྱིས་དུས་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་ཤེས་པ་འདི་ཡུལ་གྱིས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་མའི་ཕྱོགས་ཆ་ན་གནས་པའི་རྒན་པོ་ལ་སྔོན་ཞེས་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྔ་མའི་ཕྱོགས་ཆ་ན་གནས་པའི་གཞོན་ནུ་མ་ཡང་ཕྱི་མ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་བས་སོ། །སྐྲ་དཀར་དང་གཉེར་མ་ལ་སོགས་པས་བྱས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཤེས་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱ་བ་བྱས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཤེས་པ་དང་མི་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་མདོ་ལས་འཕྱི་བ་དང༌། སྔ་བ་དང་ཅིག་ཅར་བ་དང་ཅིག་ཅར་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡུན་རིང་པོ་དང༌། མྱུར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཀྱི་རྟགས་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །འདིའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང་གཅིག་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཕྱོགས་བསྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་ཤར་དང་ནུབ་ལ་སོགས་བློ་རྣམས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ལུས་ཅན་གྱི་རྫས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ལུས་ཅན་གྱི་རྫས་དག་ཁོ་ན་ལ་དེ་ལས་འདི་ནི་ཤར་རོ། །ལྷོ་དང༌། ནུབ་དང༌། བྱང་དང༌། ཤར་ལྷོ་དང༌། ལྷོ་ནུབ་དང༌། ནུབ་བྱང་དང༌། བྱང་ཤར་དང༌། འོག་དང་སྟེང་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་པ་བཅུ་པོ་འདི་དག་ལས་བྱུང་བ་དེ་ནི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་མདོ་ལས། འདིའོ་སྙམ་པ་གང་ལས་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གང་ལས་འདིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ཤེས་པ་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་གྱི་ཤེས་པ་ཡང་གློ་བུར་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཕན་ཚུན་དུ་ལུས་ཅན་གྱི་རྫས་ལ་ལྟོས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཕན་ཚུན་བསྟེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཉི་ག་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟགས་འདི་དག་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་དེའི་ཡང་གཅིག་པ་ཉིད་དང༌། རྟག་པ་ཉིད་དང༌། ཁྱབ་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ནི་དུས་གཞན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་ན་ཡང་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་ལས་
― DTG191_Page_0541 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤར་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་འདི་ཤར་དང་ནུབ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་དེ་ནི་ལུས་ཅན་གྱི་རྫས་ལས་ཐ་དད་པའི་དངོས་པོའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཤེས་པ་དང་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་བདེ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡིད་ཀྱི་རྟགས་བཤད་བ། ཤེས་པ་རིམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དབང་པོ་དང་དོན་དུ་མ་ཕྲད་པ་ཅིག་ཅར་ཉེ་བར་ཡོད་ན་ཡང་ཤེས་པ་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་ཉེ་བ་དང་མི་ཉེ་བ་དག་ལས་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་དང༌། མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དབང་པོ་དང་དོན་ལས་མ་གཏོགས་པའི་རྒྱུ་གཞན་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་ན་སྟེ་ཤེས་པ་འབྱུང་བས་ཡིད་རྗེས་སུ་དཔོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་མདོ་ལས་ཤེས་པ་ཅིག་ཅར་མི་སྐྱེ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྟགས་སོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་འདི་གཟུགས་ལ་སོགས་བ་རྟོགས་བ་དེ་ནི། མིག་ལ་སོགས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ཏེ། རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། ཤིང་རྟ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཟིན་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། གལ་ཏེ་སྤྱིར་སྒྲ་འདི་དག་བརྟེན་པ་ཡིན་པ་ཙམ་ཞིག་སྒྲུབ་ན་དེའི་ཚེ་གཏན་ཚིགས་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྒྲ་རྣམས་ནི་ཟིན་པ་དང་མ་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ཅན་དུ་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་དེའི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཀྱིས་བརྟེན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟིན་པ་ལ་སོགས་སོགས་དེ་དང་འབྲེལ་པའི་བདག་ཉིད་ཐོབ་པས་འབྲས་བུ་རྣམས་ནི་རྒྱུ་རྣམས་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟིན་བ་ནི་སེམས་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་གིར་བྱས་པའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་མ་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ཅན་ཉིད་བཟུང་ངོ༌། །དེ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟིན་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལའོ། །ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྔ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྒྲ་རྣམས་འགའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་སྨྲས་པ་དེ་ནི་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་བྱེད་མ་ཡིན་ནོ། སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྟག་པ་གཅིག་པུ་ཁྱབ་པའི་རྫས་དང་འདུ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་དག་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་བརྟེན་པར་སྒྲུབ་པར་འདོད་ན། དེའི་ཚེ་བསྒྲུབ་བྱ་
― DTG191_Page_0542 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་དཔེ་མེད་པའི་ཕྱིར། གཏན་ཚིགས་གིས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་སྟོན་པ་ནི་ནམ་མཁའ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འགྲུབ་མིན་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་མ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །དམ་བཅའ་བ་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་འགལ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། དེ་བཞིན་རིམ་མིན་སོགས་ཐོབ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་དག་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ནམ་མཁའ་དང་འདུ་བ་མི་འགྲུབ་བོ་ཞེས་འབྲེལ་ཏོ། །གལ་ཏེ་འདི་དག་རྟག་པ་དང་གཅིག་བུའི་ནམ་མཁའི་རྫས་དང་འདུ་བར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་ཅིག་ཅར་སྐྱེས་པའི་སྒྲ་དུ་མ་བཞིན་དུ་དེ་མ་ཡིན་པའི་འདུས་པའི་སྒྲ་དག་ཀྱང་མངོན་པར་འདོད་པའི་དུས་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟེན་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་པ་འདི་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་འདུ་བ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རིམ་ཅན་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་སྐྱེས་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་དུ་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་རྣ་བ་ནི་ནམ་མཁའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། ནམ་མཁའ་ཡང་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་ཡིན་དང་དེར་ཕྱིན་པའི་སྒྲ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་ཆ་ཤས་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་ནི་བདག་གི་རྣ་བའོ། །འདི་ནི་གཞན་གྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོར་ངེས་པ་འདི་ནི་མི་རིགས་སོ། །འདི་སྙམ་དུ་གང་གིས་མ་མཐོང་བའི་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་རྣ་བའི་སྦུབས་སུ་དེར་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ནམ་མཁའ་ནི་རྣ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཁ་དང་སྣ་ལ་སོགས་པའི་བུ་གའི་ནང་དུ་སྒྲ་དམིགས་པ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །རྣ་བའི་སྦུབས་དེ་ཉིད་ལ་གནོད་པས་འོན་པ་ལ་སོགས་པར་གཞག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་ན། འདི་ཡང་མི་རིགས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ནམ་མཁའ་ནི་ཆ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དབྱེ་བ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ཡན་ལག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་རྣམས་ནི་དོན་དམ་པར་དངོས་པོའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དོན་བྱེད་པ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་དབང་གིས་བསྒྲུབ་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆུ་ལ་མེ་ཞེས་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ན་འབར་བའམ་སྲེག་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ནམ་མཁའི་ཕྱོགས་
― DTG191_Page_0543 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི། ལྡན་པ་མ་ཁྱབ་པར་འཇུག་པ་ཉིད་བརྗོད་པ་ཡིན་པར་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་སྤངས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བུམ་པ་དང་རྣ་བའི་སྦུབས་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཐ་མི་དད་པའི་ནམ་མཁའ་གཅིག་དང་འབྲེལ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡུལ་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་ཁོ་ནས་གཅིག་དང་འབྲེལ་པ་དེ་ཁོ་ནས་གཞན་ལ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་གཞན་ན་ཡོད་པའི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མངོན་སུམ་འདོད་པའི་ཡུལ་དུ་འབྱུང་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དང་འབྲེལ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ནམ་མཁའ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཡུལ་ན་གནས་པའི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྒྲ་རྣམས་ཀྱང་ཡུལ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བ་དང་རིང་པའི་ཡུལ་ཐ་དད་ན་གནས་པར་ཤིན་ཏུ་གྲགས་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་མང་པོ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དུས་དང་ཕྱོགས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དག་ལ་ཡང་སྤྱིར་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་ལ་ཁྱེད་པར་དུ་གཏན་ཚིགས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་གྲུབ་ཅིང་དམ་བཅའ་བ་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བརྡ་འབྱུང་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཁྱད་བར་ཅན་གྱི་བརྡ་ནི་མདུན་དང་རྒྱབ་ལ་སོགས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དོན་རྣམས་ལ་མདུན་དང་རྒྱབ་ཀྱི་བརྡའོ། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་རྩོལ་བའོ། །དེ་འདི་ལ་རྒྱུ་མཚན་དུ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་བསྟེན་པའི་ཉེས་པ་མེད་དེ། ཤེས་པ་འདི་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དངོས་པོའི་བརྡའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཙམ་སྒྲུབ་ན་གྲུབ་བ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་གྲུབ་ན་རྗེས་དཔག་པས་གནོད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་དང༌། གཏན་ཚིགས་ཀྱང་འདོད་པ་ལས་བཟློག་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། ཆ་མེད་དངོས་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དུས་དང་ཕྱོགས་དག་གོ །མདུན་རྒྱབ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་དུས་དང་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་ཆ་མེད་པ་གཅིག་པ་ཞིག་རྒྱུ་མཚན་ཅན་དུ་འདོད། དེ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། འདི་ལྟར་རང་གི་རྣམ་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་ཤེས་བསྐྱེད་པར་
― DTG191_Page_0544 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པའི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ་གང་གིས་མདུན་དང་རྒྱབ་ལ་སོགས་པའི་ཤས་པ་དེས་བྱས་པར་འགྱུར་བ་ཆ་ཤེས་མེད་པ་ལ་ནི་མདུན་དང་རྒྱབ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ལས་བཟློག་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འབྲེལ་བ་ཅན་ཐ་དད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་གཞན་གྱི་ལེན་དོགས་པར་བྱེད་དོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་གང་ཕྱོགས་དང་དུས་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་གྱི་ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་མེ་མར་དང་ལུས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་མདུན་དང་རྒྱབ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དུས་དང་ཕྱོགས་དེ་དག་ཀྱང་འབྲེལ་པ་ཅན་དུ་གཏོགས་པའི་མདུན་རྒྱབ་ལ་སོགས་པ་འདི་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་འགལ་བ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ལན་སྨྲས་པ། དེ་ལྟ་ན་ནི། དེ་དག་དོན་མེད་མ་ཡིན་ནམ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྟོག་ན་དུས་དང་ཕྱོགས་དེ་དག་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མངོན་པར་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་འབྲེལ་པ་ཅན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་དུས་ནི། སྔ་མ་དང༌། ཕྱི་མ་དང༌། སྐད་ཅིག་དང༌། ཐད་ཅིག་དང༌། མིག་བཙུམས་པ་དང༌། མཐར་དང༌། ཆ་དང༌། ཡུད་ཙམ་དང༌། ཉིན་ཞག་དང༌། ཟླ་བ་ཕྱེད་དང༌། ཟླ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། ཕྱོགས་ཀྱང་ཤར་དང་ནུབ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་རྒྱུར་འདོད་དེ། ཐ་དད་པ་འདི་མཐའ་དག་ཀྱང་དེ་དག་གི་བདག་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་ཐ་དད་པ་དག་ལ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པ་དག་ལ་ཡང་ཡོད་པར་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་དེ་ནི་དོན་མེད་དོ། །ཡིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་སྤྱིར་རྒྱུ་ཙམ་སྒྲུབ་ན་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། མིག་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཁྱད་པར་དུ་རྟག་པ་གཅིག་བུའི་ཡིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་དང༌། དམ་བཅའ་བ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་བ་དང༌། གཏན་ཚིགས་ཀྱང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་བ་ནི། ཡིད་ནི་རྟག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདོད་པ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མིག་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་མི་རྟག་པའི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་རྒྱུ་རྟགས་པ་ཉིད་ཡིན་ན་རྒྱུ་མ་ཚང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་རྣམས་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་འགལ་བར་
― DTG191_Page_0545 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་རོ། །གཏན་ཚིགས་འགལ་བ་དེ་ཉིད་བཞད་གད་དུ་བྱེད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བདེ་གཤེགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདེ་བར་གཤེགས་པ་དང༌། མུ་སྟེགས་བྱེད་དག་འདོད་པའི་ཡིད་གྲུབ་པ་དང་མ་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཤེས་པ་ཅིག་ཅར་མི་སྐྱེ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྟགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་འདི་བྱས་བ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་གཅིག་ལ་དགག་པའི་ཚིག་གདོན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡན་ལག་གི་དོན་བརྗོད་པ། བདེ་གཤེགས་པ་དང་ཕྱི་རོལ་པ་སྟེ་མུ་སྟེགས་བ་དེ་དག་གིས་བསྟན་པ་ཡང་དེ་དག་ཡིན་ལ། ཡིད་ཀྱང་ཡིན་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གྲུབ་པ་དང་མ་གྲུབ་པའམ། ཡང་དག་པར་གྲུབ་པའམ། ལྷན་ཅིག་པའི་གྲུབ་པ་དེའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་དུའོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་མདོ་གཅིག་གིས་དོན་འགལ་བ་གཉིས་གོ་བར་བྱེད་ཅེ་ན་དགག་བཅས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དགག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་གྱི་ཡིད་མ་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྟགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགག་པའི་ཚིག་བཏོན་ནས་བསྟན་ལ། བདེ་བར་བཤེགས་པ་པའི་ཡིད་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཞན་དུ་དགག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ།། ཡང་འོན་ཏེ་ཇི་ལྟར་ཚིག་གཅིག་ལ་དགག་པ་དང་བཅས་པ་དང་དགག་པ་མེད་པ་གཉིས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། བཟླས་པ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་བཟླས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ལས། རྫས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་བརྟག་པ་སྟེ་བཅོ་ལྔ་པའོ།། །།ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དགག་པའི་ཕྱིར་རྫས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྫས་རྣམས་བཀག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོན་ཏན་དང་ལས་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་མེད་པ་ན་ཡང་བརྟེན་པ་རྣམས་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེར་བརྟེན་པ་སྟེ་དེ་ལྟར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་སམ་བརྒྱུད་པས་རྫས་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པའོ། །འདི་ལྟར་ཡོན་ཏན་དང་ལས་དག་ནི་དངོས་ཁོ་ནར་རྫས་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་མདོ་ལས།
― DTG191_Page_0546 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོན་ཏན་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རྫས་ལ་བརྟེན་པ། ཡོན་ཏན་གྱི་ལྡན་པ་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དག་ལ་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རྫས་གཅིག་པ་ཅན་ཡོན་ཏན་མེད་པ་ཅན་ལྡན་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དག་ལ་ལྟོས་བ་མེད་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྫས་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫས་གཅིག་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡོན་ཏན་ཁ་ཅིག་ནི་རྫས་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ལྡན་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་རྣམས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་ནི་རྫས་ལ་འཇུག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དཔེ་ནས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་དང་ལས་ཉིད་ལ་སོགས་རྫས་དང་འབྲེལ་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་ལ་འཇུག་གོ །སྤྱི་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫས་ལ་སོགས་པ་ཚིག་གི་དོན་གསུམ་ལ་འཇུག་གོ །དེ་ལྟ་བས་ན་རྫས་བཀག་ནས་འབད་མི་དགོས་པར་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་ཡང་བཀག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཚིག་གི་དོན་ལྷག་མ་བརྟགས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་རྫས་བརྟག་པ་ཉིད་དུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་འདུ་བ་དགག་པ་ལོགས་ཤིན་ཏུ་བརྩམ་པར་བྱ་དགོས་སོ་ཞེ་ན། འདུ་བའང་གང་དུ་གང་གི་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཚིག་གི་དོན་ལྔ་ལ་འཇུག་པའི་ངོ་བོ་ནི་འདུ་བ་ཡིན་པར་བརྗོད་དེ། རྫས་ལ་སོགས་པ་འབྲེལ་པ་ཅན་རྣམ་པ་ལྔ་བསལ་བ་ཡིན་ན་གང་དུ་གང་གིས་འདུ་བ་ཡིན་ཏེ། གང་དུ་ཡང་འགའ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། རྟེན་དང་བརྟེན་པ་ཐམས་ཅད་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཁྱད་པར་དུ་དགག་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་མདོ་ལས་གཟུགས་དང༌། རོ་དང༌། དྲི་དང༌། རེག་པ་རྣམས་དང༌། གྲངས་དང༌། ཚད་དང༌། སོ་སོ་པ་ཉིད་དང༌། ལྡན་པ་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང༌། གཞན་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། བློ་རྣམས་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དག་དང༌། འདོད་པ་དང༌། སྡང་བ་དག་དང༌། འབད་པ་ནི་ཡོན་ཏན་དག་གོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དང་གི་སྒྲ་ལས་ལྕི་བ་ཉིད་དང༌། གཤེར་བ་ཉིད་དང༌། སྣུམ་པ་དང༌། འདུས་བྱས་པ་དང༌། ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྒྲ་རྣམས་གཟུང་ངོ༌། །དེ་ལ་གཟུགས་ནི་མིག་གིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་སྟེ། ས་དང་ཆུ་དང་མེ་ལ་གནས་སོ། །རོ་ནི་ལྕེའི་དབང་པོས་གཟུང་བར་བྱ་བ་སྟེ། ས་དང་ཆུ་ལ་གནས་སོ། །དྲི་ནི་སྣས་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། ས་ལ་གནས་སོ། །རེག་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་དབང་
― DTG191_Page_0547 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བོས་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང་རླུང་ལ་གནས་སོ། །འདི་དག་གི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་པོ་བཞི་དགག་པའི་ཕྱིར། རགས་པའི་རྫས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རགས་པ་ཉིད་གྱི་རྫས་ལ་འདུ་བ་རྣམས་ནི་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རགས་པ་ལ་ཞེས་བཤད་དོ། །རྫས་དེ་ལ་ཡང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་གལ་ཏེ་གཅིག་པ་ཉིད་དེ་ཆ་ཤས་མེད་པར་འདོད་ན། དེའི་ཚེ་སྒོ་གསེབ་ལ་སོགས་པའི་བུ་གར་འཇུག་པའི་སྒྲོན་མ་ལ་སོགས་པའི་སྣང་བ་ཕྲ་མོས་ཀྱང་ཁང་པའི་ཕུགས་ལ་སོགས་པར་གནས་པའི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྫས་ཆེས་ཆེ་བ་དང་འདུ་བའི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་མངོན་པར་གསལ་བ་ན་རྫས་ཇི་སྙེད་པ་མཐའ་དག་ལ་གནས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་གསལ་བ་དང་དམིགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆ་ཤས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་མངོན་པར་གསལ་བར་འགྱུར་བ་གཅིག་ལ་ཆ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །བུ་གའི་སྣང་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚོན་བ་སྟེ། སའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ཆུས་མངོན་པར་གསལ་བ་ན་ཕྱོགས་གཞན་དུ་ཡང་མངོན་པར་གསལ་བ་དང་དམིགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །མེ་ལ་སོགས་པ་དང་ཨ་མྲའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་གི་ཤན་ཙམ་རེག་པ་དང་མྱངས་པ་ན། རྫས་དེ་ལ་འདུ་བ་དེ་སྙེད་པའི་རེག་པ་དང༌། རོ་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་མཐའ་དག་དམིགས་པ་དང༌། མངོན་པར་གསལ་བར་འགྱུར་བ་ཁོ་ནའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། ཡངས་པའི་ཡུལ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་དུས་ནའོ། །དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུ་གའི་སྣང་བས་སོ། །དེའི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཐ་དད་པར་ཁས་ལེན་པ་ནས་ལ་སོགས་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྫས་བཞིན་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཚད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རྫས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི། ཡོན་ཏན་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཐ་དད་པ་རྣམས་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་ཐ་སྙད་བྱེད་ན་མིང་ལ་རྩོད་པ་མེད་དོ། །རྡུལ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་བརྟེན་པ་ཉིད་ལས་ཡོན་ཏན་ཉིད་དུ་རིག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་རྟེན་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་
― DTG191_Page_0548 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྫས་ཀྱང་ཡན་ལག་གི་རྫས་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་ཡོན་ཏན་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཅིག་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྒྱུ་གཅིག་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གྲངས་ཏེ། དེ་ཡང་རྫས་གཅིག་པ་དང་རྫས་དུ་མ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཅིག་གི་གྲངས་ནི་རྫས་གཅིག་པ་ཡིན་ལ། གཉིས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་རྫས་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྫས་གཅིག་པ་ལ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། མི་རྟག་པ་ཉིད་དག་ཏུ་སྒྲུབ་བར་ཆུ་ལ་སོགས་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པར་གཏོགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །རྫས་དུ་མ་ནི་དུ་མའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་གཅིག་ལས་གྲུབ་པ་ལ་ལྟོས་པའི་བློ་འཇིག་པས་འཇིག་པ་དང༌། ལ་ལ་རྟེན་འཇིག་པས་ཀྱང་འཇིག་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གཞན་དག་གྲངས་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་འདི་ཡང་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་བ་དང༌། །ཁྱད་པར་གྱི་བློ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཀྱང་གྲུབ་པར་སེམས་སོ་ཞེས་གྲག་གོ ། དེ་ལ་འདིའི་འགེགས་པ་བཤད་པ། དེ་མིན་ངོ་བོ་ལས་ལྡོག་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བསྡུས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པའི་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་ལ་མིང་སྦྱོར་བ་དེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཆུད་པའི་གྲངས་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་དུ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་འདི་ནི་སྣང་དུ་རུང་བར་འདོད་དེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་མདོ་ལས་གྲངས་དང་ཚད་རྣམས་དང༌། སོ་སོ་བ་ཉིད་དང༌། ལྡན་པ་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དག་དང༌། གཞན་དང་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། ལས་ནི་གཟུགས་ཅན་གྱི་རྫས་དང་འདུ་བའི་ཕྱིར། མིག་གིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཁྱད་པར་གྱི་བློ་ལས་གྲངས་འགྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདོད་པས་རབ་ཏུ་སྦྱར་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཤེས་པ་གཅིག་གོ །ཤེས་པ་གཉིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གྲངས་མེད་པར་ཡང་གཅིག་ལ་སོགས་པའི་བློར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་གྲོགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རང་གི་འདོད་པས་བརྡ་བྱས་པ་དེ་ལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་གཟོ་པ་དེའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཤེས་པ་གཅིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་འདི་མ་
― DTG191_Page_0549 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པ་དེ་དག་ལ་ནི་གྲངས་ཡོད་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་རྫས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གྲངས་ནི་ཡོན་ཏན་ཉིད་ཡིན་པས་རྫས་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཤེས་པ་འདི་དག་ལ་འདི་ནི་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཅི་ལྟ་བུ་ནི་གཅིག་ཡིན་ཏེ། འདིར་ཆོས་མཐུན་པ་ཡང་གྲོགས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་འདོད་ན་ཤེས། དེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཤེས་བ་འདི་ནི་བཏགས་པ་ཡིན་པར་མི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་པ་འདི་ནི་འཁྲུལ་པ་མེད་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་ཁུང་བུ་པ་ལ་བ་ལང་ཞེས་ཤེས་པ་འཁྲུལ་པ་སྟེ། བ་ལང་ལྟ་བུ་ནི་བ་ལང་ཡིན་གྱི་བ་ལང་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ནོག་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་གཅིག་ལ་སོགས་པ་འདི་འཁྲུལ་པ་གཅིག་ལྟ་བུ་ནི་གཅིག་དང་འདྲ་བ་ཡིན་གྱི་གཅིག་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཅི་འདྲ་བའི་བློ་མ་འཁྲུལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་འདྲ་བ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་ཤེས་པ་འདི་འདྲ་བ་ལ་ལྟོས་ནས་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་གྱི་འོན་ཀྱང་དེ་དག་གི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་རྫས་གང་ཡིན་པ་དེར་གཏོགས་པའི་གཅིག་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལས་དོན་གཅིག་ལ་འདུ་བའི་ཕྱིར། ཡོན་ཏན་དང་ལས་དང་འདུ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཅིག་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་འདིར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་དོགས་པ་བསུ་བ་ནི། དོན་གཅིག་ལ་ནི་འདུ་བའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །འདིར་ལན་སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་ཤེས་པ་འདི་རྫས་དེ་དང་འདུ་བའི་གཅིག་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལས་ཤེས་པ་གཅིག་དང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྫས་དང་འདུ་བ་རྣམས་ལ་དེའི་ཚེ་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་དུ་ཆུག་མོད། ཤེས་པ་གཉིས་དང་གསུམ་དང་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་ལ་རྒྱུ་ཅི་ཞིག་ཡོད། གཅིག་གི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དེ་ལ་གཉིས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་དང༌། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དག་དང༌། འདོད་པ་དང་སྡང་བདག་དང༌། ལས་རྣམ་པ་ལྔ་དང༌། གཞན་དང་གཞན་ཁྱབ་པ་དང་མ་ཁྱབ་བའི་སྤྱི་རྣམ་པ་གཉིས་དང་མ་ཡིན་པའི་སྤྱི་རྣམ་པ་གཉིས་དང༌། དངོས་པོ་གཅིག་དང༌། འདུ་བ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་འདི་བརྗོད་པ་དེ་ལ་རྒྱུ་ཅི་ཞིག་ཡོད། དེ་ལ་དོན་གཅིག་ལ་འདུ་བའི་གྲངས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་
― DTG191_Page_0550 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟ་བས་ན་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ཡང་བརྟག་བར་མི་རིགས་སོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་དོན་གཅིག་ལ་འདུ་བའམ་གཞན་ཡང་རུང་སྟེ། རང་གི་བློས་བརྟགས་པའི་རྒྱུ་བརྗོད་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་དོན་གཅིག་ལ་འདུ་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་སྐྱེ་བའི་ཤེས་པ་འདི་བརྟགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་མེའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གང་བཤད་པའི་ཉེས་པ་ལས་མི་འདའ་བ་ཁོ་ནའོ། །གླང་པོ་ལ་སོགས་ཤེས་པ་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གྲངས་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་ཕུག་པས་སྨྲས་པའི་ཚད་མ་དོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེས་སྨྲས་པ། དམག་གི་ཤེས་པ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་དང་རྟ་དང་ཤིང་རྟ་ལ་སོགས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཡིན་ཏེ། གླང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་དང་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་གོས་སྔོན་པོའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེའོ། །དེ་ལས་གཞན་ལས་བྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གླང་པོ་ཆེ་དང་རྟ་དང་ཤིང་རྟ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལས་གཞན་ནི་དེ་ལས་གཞན་ནོ། །དེ་ལས་བྱུང་བ་གང་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །འདོད་པས་སྦྱར་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་བརྡའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་དུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་བརྡ་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་བཟུང་ངོ༌། །ཅི་སྟེ་བརྡ་གཟོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་དངོས་པོ་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པར་འདོད་ན། དེའི་ཚེ་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་བརྗོད་པའི་ཐབས་ཀྱིས་སྟོན་པ་ནི། འདི་ཉིད་ཀྱིས། བློ་ལ་སོགས་པའང་གྲངས་སུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཤེས་པ་དང་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བཤད་པས་དེ་ཉིད་ཀྱིས། གཅིག་གི་བློ་དང་གཉིས་ཀྱི་བློ་དང་ལས་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གྲངས་སུ་འགྱུར་ཏེ། གཅིག་ལ་སོགས་པའི་བློ་དེ་ལ་ཡང་དེའི་ཤེས་པ་དང་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་གཉིས་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་གྲངས་རྫས་དུ་མ་གང་ཡིན་པ་དེའི་བློ་དུ་མ་དང་ལྷན་ཅིག་བའི་གཅིག་ཉིད་ལས་གྲུབ་པར་ཁྱེད་ཅག་གིས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་ཡིན་ནོ།
― DTG191_Page_0551 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་སྟོན་པ་ནི། གལ་ཏེ་བློ་ལ་ལྟོས་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཙམ་སྨོས་པས་གཅིག་ཉིད་དང་གཉིས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དེའི་སྤྱི་དང་འབྲེལ་བ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་དོན་དུའོ། །བློ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བགྲང་བར་བྱ་བ་དག་ལ་གཉིས་དང་གསུམ་དང་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བློ་བརྡ་གཟོ་བ་ཙམ་གྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདོད། དེ་ལྟ་ན་ནི་ནུས་པ་མཐོང་བ་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གཏན་ཚིགས་རྣམས་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་ལྟོས་པའི་བློ་ཡོད་ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་དེ་མེད་ན་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་དེར་གཏོགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་བརྟག་པར་རིགས་ཀྱི་གཞན་དུ་ནི་འཁྲུ་སྨན་དང་ཕྲད་ནས་ལྟོ་འཁྲུ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་བརྟག་པར་འགྱུར་རོ། །བསྡུ་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་ཅིང་དངོས་པོ་ལས་ཐ་དད་པ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པར་མངོན་པར་འདོད་པའི་གཉིས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྣང་བའམ་འཐད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྤྱི་དང་འདུ་བ་ཡང་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །ཆེ་དང་རིང་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཚད་དགག་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ་ཚད་ཀྱི་ཐ་དད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་མེད་དོ། །དེ་ཡང་ཆེན་པོ་དང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང༌། རིང་པོ་དང༌། ཐུང་ངུ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དེ་ལ་ཆེན་པོ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པའོ། །རྟག་པ་ནི་ནམ་མཁའ་དང༌། དུས་དང་ཕྱོགས་དང་བདག་རྣམས་ལ་ནི་མཆོག་ཏུ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །མི་རྟག་བ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གསུམ་པ་ལ་སོགས་བའི་རྫས་རྣམས་ལའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པའོ། །རྟག་པ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང༌། ཡིད་ལ་ཟླུམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །མི་རྟག་པ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཉིས་པ་ཉིད་དོ། །ཨུཏྤལ་དང༌། སྐྱུ་རུ་ར་དང༌། བིལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང༌། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་ལ་ལྟོས་ནས་བཏགས་ནས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་བརྗོད་དེ། སྐྱུར་རུའི་ཆེ་བའི་ཚད་ཅི་འདྲ་བ་དེ་འདྲ་བའི་ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཅི་སྟེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གསུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཆེན་པོ་དང་རིང་བ་དག་དང༌། རྡུལ་ཕྲན་གཉིས་འབྱར་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང༌། ཐུང་དུ་དག་
― DTG191_Page_0552 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཁྱད་བར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། བརྗོད་བ་དེ་ལ་ཆེན་བོ་ཉིད་དང་རིང་པོ་ཉིད་དག་ལ་ཕན་ཚུན་ཁྱད་པར་ཡོད་དེ། ཆེན་པོ་རྣམས་ལས་རིང་པོ་འོན་ཅིག །རིང་པོ་རྣམས་ལས་ཆེན་པོ་འོན་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་ཐ་དད་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་ཐུང་དུ་དག་གི་ཁྱད་པར་ཡང་དེ་མཐོང་བའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་སུམ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཞན་དག་གི་ལུགས་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ནི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་འདི་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དུ་འགྲུབ་པ་སྟེ། དེའི་ཤེས་པ་དང་མི་འདྲའི་བློས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སེམས་ཏེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་དབང་པོའི་བློ་དང་མི་འདྲ་བའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཤེས་པས་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་དུ་འདོད་ན། དེའི་ཚེ་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་གནས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཚེ་ད་བབ་ད་པོའི་བློ་ལ་སྣང་བ་བཞིན་པར་མ་དམིགས་སོ། །ཅི་སྟེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་ཆེན་པོའི་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློ་གང་ཡིན་པ་དེ་དེའི་ཤེས་པ་དང་མི་འདྲ་བའི་བློས་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་དོན་དམ་པར་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ལ་སོགས་པར་འཇུག་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་དེ་དག་ལ། དེ་དང་མི་འདྲ་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྡ་བྱས་པའི་དོར་ཆེན་པོ་ཞེས་དེས་པ་སྐྱེ་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་གྲང་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་གཞན་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་དེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དམ་བཅའ་ཡང་མངོན་སུམ་གྱིས་གནོད་པ་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་དུ་འདོད་པའི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་མ་གཏོགས་བར་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཚད་དེ་ཡང་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ཕྱོགས་པ་ལ་སོགས་པར་འཇུག་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དོན་ལ་དོན་དེ་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་ཐ་དད་པ་ལ་བརྟོན་
― DTG191_Page_0553 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་ཅི་སྟེ་མི་འདོད། དེ་ལྟ་ན་ནི་མ་མཐོང་བ་དང་མི་རིགས་པའི་དངོས་པོ་བརྟག་པར་བྱ་མི་དགོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཐ་དད་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཞེས་ཉིད་ཀྱི་སྒྲས་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་འཇུག་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་མཐོང་བའམ། རིག་པ་ན་རིང་པོའོ་ཞེས་ཐ་སྙིད་དུ་བྱེད་ལ། དེ་ལ་ལྟོས་པའི་ཉུང་དུར་སྐྱེ་བ་ལ་ཐུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཀག་པ་བཞིན་དུ་གཅིག་དང་དུ་མའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་ལས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་དགག་པ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གཞན་ལ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་པ་ལ་གཏན་ཚིགས་འཇུག་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་གསལ་རབ་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ཁད་བཟངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁྱེད་ཀྱི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མེད་ན་ཡང་ཁང་བཟངས་ཀྱི་ཕྲེང་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡིན་ནོ། །གང་ཁོ་ནར་ཁང་བཟངས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕྲེང་ཞེས་བྱ་བའི་ཡོན་ཏན་དང་འདུ་བ་དེ་ལ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དོན་གཅིག་ལ་འདུ་བའི་སྟོབས་ལས་དེ་བཞིན་དུ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུར་དེའི་ཕྲེང་བ་ལ་སོགས་པར་ཐ་སྙད་དུ་བྱས་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་སྐད་དུ་ཡང་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་ཡང་རང་གི་གཞུང་དང་འགལ་ལོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁྱིམ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁང་བཟངས་ལ་སོགས་པ་དག་ལའོ། །བརྗོད་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱང་གྲགས་དང་རྒྱང་གྲགས་ཀྱི་ཕྱེད་ལ་སོགས་པའི་ཚད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མེད་ཅེ་ན། ཁང་བཟངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁྱེད་ཅག་གིས་ནི་ཁང་བཟངས་ལྡན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དུ་འདོད་ཀྱི། ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་མི་མཐུན་པས་རྫས་མི་རྩོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་རྣམས་ནི་ཡོན་ཏན་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཞུང་ཡིན་པས་ཡོན་ཏན་དེ་ཡང་ཚད་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཁང་བཟངས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡོན་ཏན་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཁང་བཟངས་ཀྱི་ཕྲེང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ན་ཆེན་པོ་དང་ཐུང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར། འདི་ལྟར་ཕྲེང་བ་ནི་གྲངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་འདོད་ལ་གྲངས་
― DTG191_Page_0554 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་ཡོན་ཏན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྫས་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་གྱི་ཡོན་ཏན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་ཕྲེང་བ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་དུ་འདོད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྫས་ཀྱི་རྟེན་ནི་རྫས་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་ཡོན་ཏན་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕྲང་བ་ཁང་བཟངས་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་མི་རིགས་སོ། །ཅི་སྟེ་ཕྲེང་བ་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ན་དེ་ལྟ་ན་ཡང་རིགས་རྟེན་སོ་སོ་ལ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཀྱང་ཁང་བཟངས་ཀྱི་ཕྲེང་བར་བརྗོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཤིང་ལྗོན་པ་བཞིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། གལ་ཏེའང་ཁྱིམ་ནི་ལྡན་པ་ཡིན། ཕྲེང་སྟེ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་རིགས་ཡིན་ཁྱིམ་གཅིག་ལའང༌། །ཕྲེང་ཞེས་བརྗོད་འགྱུར་ལྗོན་ཤིང་བཞིན། །ཞེས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །གཅིག་དང་རིང་པོ་དང་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པ་མི་འཐད་པ་ཡང་དེའི་གནས་སྐབས་ཁོ་ན་ཏེ། ཕྲེང་དང་དེའི་རྟེན་ཁང་བཟངས་ལ་སོགས་པ་ལ་གཅིག་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཤིང་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་རིང་པོ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁང་བཟངས་ཀྱི་ཕྲེང་མང་པོ་རྣམས་ལ་ཕྲེང་བ་ཕྲེང་བ་ཞེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཐ་སྙད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། རིགས་ལ་རིགས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིས་པ། ཕྲེང་མང་པོ་ལ་དེ་ཡི་སྒྲ། །ཇི་ལྟར་རིགས་ལ་རིགས་མེད་ཕྱིར། །ཞེས་གང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བཏགས་པའི་རྟེན་དེ་འཛིན་བའམ། ཡང་རྟེན་དེ་གནས་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕྲེང་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་བའི་ཤེས་པ་འདི་འཁྲུལ་པས་འཇུག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཉེ་བར་བརྟགས་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དངོས་ཀྱི་ཤེས་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པ་ནི་བརྟགས་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅད་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཕྲེང་ལ་སོགས་ལ་ཆེ་ཉིད་སོགས། །ཉེ་བར་བཏགས་པ་གང་འདོད་པ། །བཏགས་མིན་དངོས་དང་ཁྱད་མེད་པའི། །ཤེས་པའི་བཟུང་བྱ་ཡིན་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གང་གི་དབང་གིས་འདི་འདི་ལས་སོ་སོ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལྡན་པའི་རྫས་ལས་ལོགས་སུ་བྱེད་པ་དེ་ནི་ལོགས་སུ་བྱེད་པ་དེ་ནི་ལོགས་སུ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་སོ་སོ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཤེས་པ་དང་མི་འདྲ་བའི་བློས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་བསམ་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་ཚད་བཞིན་དུ་གཏན་
― DTG191_Page_0555 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དང༌། མ་ངེས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཞེ་ལ་བཞག་ནས་སོ་སོ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་ལ་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་དབེན་པ་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་བ་གཞན་སོ་སོ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་མངོན་སུམ་གྱི་བློ་ལས་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར། འདི་ལ་དེའི་ཤེས་པ་དང་མི་འདྲ་བའི་བློས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཉིད་མ་གྲུབ་པོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་འདོད་པ་དེ་ནི་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སོ་སོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། །གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དེ་དག་ཉིད་རང་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རིགས་མཐུན་པ་དང་མི་མཐུན་པ་ལས་ལྡོག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ལྟོས་པ་ན་སོ་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་དུ་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་གཞན་མ་གྲུབ་པོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་དག་ལོགས་ཤིག་གི་ཐ་སྙད་དེ་བརྗོད་པ་འདི་སོ་སོ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་ཡིན་པར་བརྗོད་པ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར། རིགས་མཐུན་པ་དང་མི་མཐུན་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་དངོས་པོའི་མཐར་ཐུག་པར་མི་འདོད་དེ། དེའི་མཐར་ཐུག་པ་ཉིད་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །འདིས་ནི་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐ་དད་པའི་བདག་ཉིད་དེ་རང་བཞིན་གང་དག་ལ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཡིན་ལ་དངོས་པོ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་མཐར་ཐུག་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་འཇུག་པ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་སོ་སོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་ཡོན་ཏན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་ཕུན་ཚུན་ལྡོག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་སོ་སོ་ཞེས་བརྗོད་པར་འགྱུར་ན། དེ་ལ་ཡང་ལོགས་ཤིག་གི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་རྒྱུ་མཚན་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྫས་སུ་མངོན་པར་འདོད་པའི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ། གཞན་ལ་ཡང་རང་ལས་ཐ་དད་པའི་སོ་སོ་ཉིད་ཀྱི་མིང་ཅན་གྱི་ཡོན་ཏན་གཞན་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ལས་ཤེས་པ་འདི་བཏགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་ཀྱི་ཤེས་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་
― DTG191_Page_0556 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ལོགས་ཤིག་གི་ཐ་སྙད་ནི་ཐ་དད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་དུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དམ་བཅའ་བ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་པ་བཤད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཕན་ཚུན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དག་ཕུན་ཚུན་དུ་ལྡོག་པའི་བདག་ཉིད་དེ་དག་ནི་རང་གི་ཐ་དད་པའི་སོ་སོ་བ་ཉིད་ལ་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཕན་ཚུན་ལྡོག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །གཅིག་ལ་དུ་མ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། འདུ་བ་ཡང་འགེགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་འབྲེལ་པ་མི་འཐད་པ་དང༌། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེའི་ཐ་སྙད་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མའོ། །དེ་ལ་ལྡན་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དག་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཞན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྫས་རྣམས་ལ་ལྡན་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་མ་ཕྲད་པ་དག་གི་ཕྲད་པ་དང༌། ཕྲད་པ་རྣམས་ཀྱི་མ་ཕྲད་པའི་རང་བཞིན་གང་ཡང་རུང་བ་དང༌། གཉི་གའི་ལས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ལྡན་བ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ལྡན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལྡན་པ་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་ལུགས་སོ། །འདི་ཡང་གཞུང་ལུགས་ཙམ་ཡིན་གྱི། འདི་དག་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་ལ་ཚད་མ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་གཞན་གྱིས་དེ་དག་བརྟགས་པ་ནི་དོན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ལ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་དེ་ནི་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་གྱི་ལྡན་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དག་ལ་ཡང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའོ། །འོན་ཏེ་ལྡན་པ་ཡོད་མིན་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གསལ་བའི་ལུགས་བསྟན་པས་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་དོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དོན་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་ཞིང་དང་ས་བོན་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་མེད་པར་གྱུར་ན་དེ་ལྟ་ན་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་འབྲས་བུ་མི་རྩོམ་པའི་ཕྱིར་ཞིང་ལ་སོགས་པ་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པ་ལ་
― DTG191_Page_0557 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་འཇིམ་གོང་དང་དབྱུག་གུ་དང་ཆུ་དང་སྐུད་པ་ལ་སོགས་པ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ལ་རྫ་མཁན་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་བཞིན་ནོ། །ལྟོས་བ་དང་བཅས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པོ། །གཞན་ཡང་ལྡན་པ་འདི་རྫས་དག་གི་ཁྱད་བར་ཉིད་དུ་རྟོགས་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་དོན་གཞན་ཉིད་དུ་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པོ། །འདི་ལྟར་འགའ་ཞིག་ལ་ལ་ལས་ལྡན་པའི་རྫས་ལོང་ཤིག་ཅེས་བརྗོད་པ་ན། རྫས་གང་དག་གི་ལྡན་པ་ཁོ་ན་དམིགས་པ་དེ་ཁོ་ན་ལེན་གྱི་རྫས་ཙམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུན་གང་ཡང་རུང་བ་ལེན་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་བཟློག་ནས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་སྒྲུབ་བ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་ལྡན་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་འདི་དག་དངོས་པོ་འདི་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པར་མི་འགྱུར་ན། ཁྱད་བར་མེད་པར་ཡང་དངོས་པོ་འདི་ནི་བར་མེད་པ་ཡིན་ལ། འདི་ནི་བར་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བློ་ཐ་དད་པར་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་འགྱུར། ཁྱད་པར་གྱི་ཤེས་པ་ནི་དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་མེད་པར་སྐྱེ་པར་འོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་ཡོད་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་རྡོ་བ་དང་སེང་ལྡེང་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་རིང་བ་ན་གནས་པ་ན་ཡང་ཡུལ་ཐག་རིང་པོ་ན་གནས་པའི་སྐྱེས་བུ་ལ་བར་མེད་པར་ངེས་པའི་བློ་གང་ཡིན་པ་འདི་འབྱུང་བ་དང༌། གང་ཡང་ཤིང་གི་རྩེ་མོ་ཕྲ་མོ་ལ་འབྲེལ་པ་ན་ཆུ་སྐྱར་ལ་སོགས་པ་ཅུང་ཟད་རྩེ་མོ་ཕྲ་མོ་དང་བར་མེད་པ་ཡིན་ཡང་བར་དང་བཅས་པར་ངེས་པ་གཞན་འདི་ཡང་ཡང་འབྱུང་སྟེ། རྣམ་པ་གཉིས་པོ་འདི་ཡང་དེ་མ་ཡིན་པ་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ལོག་པའི་བློ་ཡིན་ནོ། །ལོག་པའི་བློ་ནི་དངོས་ཀྱི་དོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མེད་པར་གང་དུ་ཡང་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བ་ལང་མཐོང་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མེད་པར་བ་མེན་གྱི་དངོས་པོ་མཐོང་བ་ལས་འདི་ནི་བ་ལང་ངོ་སྙམ་དུ་འཁྲུལ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འཁྲུལ་པའི་བློ་འདིའི་རྒྱུ་མཚན་དངོས་ཀྱི་དོན་འགའ་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་གོར་མ་ཆག་གོ །དེ་བརྗོད་ན་ཡང་ལྡན་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དེ་ཉིད་གྲུབ་ལ། དེ་དག་ལས་མ་གཏོགས་པའི་བློ་འདིའི་རྒྱུ་མཚན་གཞན་སྒྲུབ་པར་ནུས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ལྷ་སྤྱིན་རྣ་ཆ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་བློ་འདི་སྐྱེ་བ་ན་རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་སོ། །སྐྱེས་བུ་དང་རྣ་ཆ་ཙམ་དུ་
― DTG191_Page_0558 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་བས་བསྐྱེད་པར་འོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེར་ཐམས་ཅད་དུ་ལྷ་སྤྱིན་དང་རྣ་ཆ་དག་གི་དེ་ཡོད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་གང་ཁོ་ན་འགའ་ཞིག་གིས་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཡོད་པར་དམིགས་པ་དེ་ཁོ་ན་གཞན་དུ་སྒྲུབ་པ་དང་དགག་པའི་སྒོ་ནས་འཇིག་རྟེན་ན་ཐ་སྙད་འཇུག་པར་མཐོང་སྟེ། གལ་ཏེ་ཡང་ཁྱེད་ཅག་གིས་ལྡན་པ་ནམ་ཡང་མ་དམིགས་ན་དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་པ་རྣ་ཆ་མེད་པའམ། རྣ་ཆ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཐ་སྙད་དུ་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་འདི་ལ་ནག་པ་རྣ་ཆ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདེས་རྣ་ཆ་བཀག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་དང་དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཡོད་ཕར་ངེས་པའི་ལུས་ཅན་དེ་ནི་དགག་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དེ་དང་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ནག་པ་རྣ་ཆ་དང་ལྡན་པ་འགེགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནག་པ་རྣ་ཆ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ངག་འདིས་ཀྱང་ནག་པ་དང་རྣ་ཆ་དག་གང་ཡང་རུང་བ་སྒྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མར་གྱུར་པས་མ་གྲགས་པའི་ལྡན་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པར་གོའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་གི་དབང་གིས་ནག་པ་རྣ་ཆ་ཅན་དང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དགག་པ་དང་སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་རྣམ་བར་ཕྱེ་བ་ནས་རྟོག་པར་འགྱུར་བ་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ཁྱད་བར་ཉིད་དུ་བླངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བཤད་པ་གཟུང་ངོ༌། །བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་རྟག་ཏུ་འབྲས་བུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ལས་བོན་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་སྟེ། སྐད་ཅིག་འཇིག་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པ་ཉིད་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང༌། ཞིང་དང་ས་བོན་ཆུ་སོགས་རྣམས། །ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ་ཡང་སྤྱིར་ལྟོས་པ་ཉིད་ཙམ་ཞིག་སྒྲུབ་ན་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡོད་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡོད་ན་ཡང་ས་བོན་ལ་སོགས་བར་ཆད་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་འགྲུབ་བར་ནུས་པ་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ཀྱང་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བར་ཆད་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་
― DTG191_Page_0559 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་དག་གནས་སྐབས་གཞན་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་འགལ་བ་མེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་གནོད་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །གནས་སྐབས་གཞན་གང་ལ་བར་ཏེ། རིང་བ་ན་གནས་པ་དང་འགལ་བས་གནོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ལ་གེགས་བྱེད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཏོ། །གནས་སྐབས་ཀྱང་རང་བཞིན་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་ལྡན་པ་མ་གྲུབ་བོ། །ཅི་སྟེ་ཁྱེད་ཅག་གིས་མངོན་པའི་འདོད་པའི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་གཞན་ཞིག་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་འདོད་ན་དེའི་ཚེ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱིས་གཏན་ཚིགས་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་ཉིད་དང༌། དཔེ་ཡང་བསྒྲུབ་བྱ་མ་ཚང་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །འདི་སྙམ་དུ་ཁྱེད་ཆག་ལ་གང་གི་ཕྱིར་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཙམ་སྒྲུབ་ན་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་ན། གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་ཞིང་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི། དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་ལྡན་པ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེས་དོགས་པ་ལ། གལ་ཏེ་ཆུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ལྡན་པ་ཙམ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་དང་པོ་བཏབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཞིང་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཕྱིས་གཞན་དུ་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་དང་པོར་བཏབ་པའི་ཚེ་མི་འབྱུང་ན་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཕྱིས་ཀྱང་མི་སྐྱེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞིང་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ལྡན་པ་ལ་ལྟོས་པ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྡན་པ་རྣམས་ནི་རེས་འགའ་བ་ཉིད་དུ་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་ཞིང་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རྟག་ཏུ་ཉེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ལྡན་ལ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་དེ་ཡང་ཞིང་ལ་སོགས་པའི་ལས་ལ་སོགས་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་འདོད་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ལས་དེ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བརྒལ་ཞིང་རྟོག་ན་ཅི་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱ་བར་འགྱུར། དེའི་རྒྱུ་
― DTG191_Page_0560 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐུལ་བར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་མེད་ཅེས་རྒྱུ་རྟག་པར་ཁས་ལེན་པ་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་མཚུངས་སོ། །གང་གི་ལྟར་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཡིན་པ་དེའི་ལྟར་ན་རྒྱུའི་རྒྱུད་པ་ཐོག་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ་།རྒྱུ་སྔ་མ་སྔ་མ་ལ་རག་ལས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་བའི་རྒྱུ་མ་ཚང་བས་མི་ཉེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཁྱེད་ཅག་གི་ལྟ་བ་ཁོ་ན་ལ་ཞིང་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞིང་ལ་སོགས་པ་ལྡན་པ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གྲུབ་པོ། །གང་ཡང༌། །དེ་ཡང་ཁྱད་པར་ཉིད་ཡིན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ། བར་ཆད་མེད་པར་སྐྱེས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གིས་དེ་མཐོང་བ་ལས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྫས་ལེན་པར་བྱེད་པ་ལྡན་པ་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་ལྡན་པ་རྟོགས་པ་པོའི་མཐོང་བའི་ལམ་དུ་འཇུག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། སྔར་བྱུང་བའི་བར་དང་བཅས་པ་སྐྱེ་བའི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་ཁྱད་པར་ཅན་བར་མེད་པ་སྐྱེ་བའི་དངོས་པོ་གང་དག་ཡིན་བ་དེ་དག་ཁོ་ན་ལྡན་པའི་སྒྲའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ལྡན་པའི་སྒྲ་ནི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་ལྡན་པའི་སྒྲའི་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཁོ་ན་ལན་པར་བྱེད་ཀྱི་གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སྒྲས་མ་བསྐུལ་བའི་དོན་ལ་སྒྲས་འཇུག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང༌། གལ་ཏེ་འདི་ན་དེ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བ་སྨྲས་པ་དེ་ལ་བར་ཆོད་གཞན་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བློ་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བའི་དངོས་པོ་གཞན་ཉིད་ཡིན་ཏེ་དེས་ན་འདི་ནི་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའི་དོན་ནོ། །དེ་ལ་བར་ཆོད་པར་སྐྱེ་བའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བར་ཆད་དང་བཅས་པའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྦྲེལ་ལོ། །གཞན་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་མེད་པར་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །ཁྱིམ་དང་འབིགས་བྱེད་གངས་རི་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་དག་ཉིད་ཀྱི་ཅི་རིགས་སུ་དཔེར་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གཞན་གྱི་ལུགས་ཀྱིས་ཀྱང་བར་མ་ཆད་པར་སྐྱེས་པའི་ཁང་བ་རང་ཉིད་
― DTG191_Page_0561 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་བའི་བདག་ཉིད་དག་ལ་བར་མེད་པའི་བློའི་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པ་གཞན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། བར་ཆད་ནས་སྐྱེས་པ་དེ་དག་ཉིད་ལ་ཡང་བར་ཆད་དང་བཅས་པའི་བློའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་ཡོན་ཏན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །གངས་ཅན་དང་འབིགས་བྱེད་དག་ལ་ཡང་བར་ཆད་དང་བཅས་པའི་བློའི་རྒྱུ་རྣམ་བར་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྲད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་མ་ཐོབ་པ་ནི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞུང་ལུགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང༌། བར་ཆད་བཅས་ལ་བར་མེད་པར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེས། ལོག་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལོག་པའི་བློ་ཐམས་ཅད་ཆོས་མཐུན་པ་འཛིན་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མ་གྲུབ་སྟེ། འགའ་ཞིག་ཆོས་མཐུན་པ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་ཡང་དབང་པོ་ཉམས་པ་ཙམ་གྱིས་སྐྱེ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སེམས་གཞན་དུ་སོང་བ་ཡང་མདུན་ན་གནས་པའི་ཟླ་བ་གཅིག་གི་བདག་པོ་ཙམ་གྱིས་རབ་རིབ་ཀྱིས་བྱས་པའི་དབང་པོ་ཉམས་པ་ལས་ཟླ་བ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་སྣང་བ་རྟོག་པའི་ཆ་ཤས་ཀྱིས་མ་སྦགས་པའི་བློ་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །གཞན་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཟླ་བ་གཉིས་ཀྱི་བློ་ལས་རྣམ་པར་རྟོག་བ་མེད་བ་ཉིད་ཀྱི་བློ་བརྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་སེམས་ལ་ནི་ཆོས་མཐུན་པ་འཛིན་པ་ཡོད་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྔར་དང་ཕྱིས་མཐོང་བའི་དངོས་པོ་གཅིག་ཉིད་དུ་ཞེན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྔར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་བརྗོད་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་ན་ལོག་པའི་བློ་ཐམས་ཅད་གཙོ་བོའི་དོན་འཕེན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་ཆུག་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདོད་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། ཡང་ན་བར་མེད་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ནི་བར་ཆད་མེད་ཅིང་སྐྱེ་བའི་དངོས་པོ་གཟུང་ངོ༌། །དངོས་པོ་དེ་ཉིད་བར་ཆད་པ་དང་བར་མ་ཆད་པར་སྐྱེ་བ་ནི་དེའི་རིགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་སྤངས་ནས་འཇུག་པའི་དོན་དུ་ཆེས་དང་པོར་སྦྱར་བའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཅག་གི་འདོད་པ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣ་ཆ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་སྨྲས་པ་དེ་ལ། བཤད་བ་རྣ་ཆ་ཅན་ཞེས་བློ་འདི་ཡང༌། །ཞེས་
― DTG191_Page_0562 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་ནག་པ་དང་རྣ་ཆ་དག་གི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་ནི་ལྡན་པ་སྐྱེའི་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་བར་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་དུ་གྱུར་པ་རྣ་ཆ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་བློ་འདི་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་འགྱུར། ནག་བ་དང་རྣ་ཆ་གང་དག་ལ་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྐྱེས་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གང་ཡང༌། གཞན་དུ་མཐོང་བའི་དངོས་པོ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ། དེ་འདྲ་བའི་གནས་སྐབས་ཁྱད་པར་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གང་ཞིག་བློ་འདིའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་བརྗོད་པ། དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དེ་གནས་སྐབས་གཞན་དུ་མ་དམིགས་པར་དགག་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཀྱི། ཁྱེད་ཅག་གིས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ལྡན་པ་དེ། ལྡན་པ་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ལས་དབེན་པ་གང་དུ་ཡང་བློ་ལ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ལྡན་པ་ལ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་ན་ཁྱེད་ཅག་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ཅི་ཞིག་ཡོད་སྙམ་དུ་སེམས་ན། ལྡན་པའི་དངོས་པོ་བློ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྦྱོར་བ་ནི་གང་ལྡན་པའི་བློ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཁྱེད་ཅག་གིས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ལྡན་པའི་གཞི་མེད་པར་དངོས་བོའི་ཁྱད་པར་ཙམ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཁང་བཟངས་ལ་སོགས་པའི་ལྡན་པ་བཞིན་ནོ། །ནག་པ་རྣ་ཆ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ལྡན་པའི་བློ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་དངོས་པོ་དུ་མ་ཉེ་བ་ན་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་ཁྱེད་ཅག་གིས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ལྡན་པ་དང་བྲལ་བ་དངོས་པོ་དུ་མ་ལྡན་པ་ཙམ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། སོ་སོར་ངེས་པའི་གནས་སྐབས་རྣལ་མ་དུ་མའི་ཡུལ་ཅན་བཞིན་ནོ། །ལྡན་པའི་བློ་འདི་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །ལྡན་པའི་བློ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྡན་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚད་མ་གཉིས་པོ་འདི་ཉིད་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དགག་པ་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རམ་དངོས་པོ་དུ་མ་ཉེ་བ་ལ་རག་ལས་ཏེ། བྱུང་བའི་ཕྱིར། གཞན་གྱིས་མངོན་བར་འདོད་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང་བྲལ་བའི་དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་ཙམ་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ལུག་ལ་སོགས་པ་ལ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་བློའམ། ཐག་ཤིན་ཏུ་རིང་བ་ན་གནས་པའི་ཁྱིམ་གཉིས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ནམ། འབིགས་
― DTG191_Page_0563 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་དང་གངས་ཅན་གྱི་བློ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་བློ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་རིགས་པའི་དོན་ཏོ། །ཅི་སྟེ་གང་གིས་གཏན་ཚིགས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་འཇུག་པའི་དོགས་པ་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་འདི་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལས་བཟློག་པ་ལ་གཏན་ཚིགས་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། གཅིག་ནི་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་གཅིག་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་མི་རིགས་པ་དེ་ལྟར་དེ་གཅིག་ལ་འཇིག་རྟེན་ངོ་བོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཡན་ལག་ཅན་དགག་པར་རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་འདིར་རྒྱ་མི་བསྐྱེད་དོ། །གཞན་ཉིད་དང་གཞན་མ་ཡིན་པ་དག་ཉིད་སུན་འབྱུང་བར་བཤད་པ། གཞན་དང་གཞན་མིན་བརྗོད་ལ་སོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་ལས་འདི་ནི་གཞན་ནོ། །འདི་ནི་གཞན་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བརྗོད་པ་དང་རྟོགས་པ་དག་ཏུ་འགྱུར་བ་གཞན་དང་གཞན་མ་ཡིན་པ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གཞན་ཉིད་དང་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གྲུབ་པོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་རྟོགས་པ་བཟུང་ངོ༌། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་འདི་གཞན་དང་གཞན་མ་ཡིན་པའི་བློ་དེ་ནི་བུམ་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཤེས་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བློ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་ལྟར་ཕྱོགས་གཅིག་ན་གནས་པའི་གང་བུ་དག་ལ་གཞན་དང་གཞན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་བློ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། རེ་ཞིག་འདི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་མ་ཡིན་ལ། དུས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། ད་ལྟར་བའི་དུས་གཅིག་ལ་ད་ལྟར་བར་གནས་པ་ཕྱོགས་དང་ཡུལ་མ་ངེས་པ་དང་ལྡན་པའི་གཞོན་ནུ་དང་གནས་བརྟན་དག་ལ་རྣམ་པར་དབྱེ་ནས་གཞན་དང་གཞན་མ་ཡིན་པའི་བློ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཁྱད་པར་མེད་ན་ཡང་ཁྱད་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །བློ་འདིའི་རྒྱུ་མཚན་གཞན་བརྗོད་པར་ཡང་མི་ནུས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་འདིའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་བདེ་ནི་གཞན་ཉིད་དང་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པོ། །ཕྱོགས་དུས་དེ་ཡི་རྒྱུ་མཚན་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་དང་དུས་ཀྱིས་ཕྱོགས་དང་ལྡན་པའི་ཉེ་བ་དང་བསྐལ་པའི་དངོས་པོ་ལ་རྒྱུ་མཚན་ཅན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕྱོགས་དང་དུས་ཀྱི་སྒྲ་དག་གིས་བཏགས་ནས་ཕྱོགས་དང་དུས་ཀྱི་ཡུལ་ཕྱོགས་དང་ལྡན་པ་དག་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་གཞན་གྱིས་གཞན་ཉིད་དང་གཞན་
― DTG191_Page_0564 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་པ་ཉིད་རྣམ་བ་འདི་ཉིས་ཀྱང་ཕྱོགས་དང་དུས་ཀྱིས་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་ལ་ཕྱོགས་ཀྱིས་བྱས་པའི་སྐྱེ་བོ་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་གཅིག་ན་གནས་པའི་གང་བུ་དག་ལ་ལྟ་བ་པོ་གཅིག་ཉེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། འདི་ནི་དེ་ལས་བསྐལ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཞན་ཉིད་ལ་མི་བརྟེན་པའི་བློ་སྐྱེ་ལ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གཞན་དང་ལྡན་པ་ལས་གཞན་ཉིད་སྐྱེ་བ་དང༌། བསྐལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འདི་ནི་འདི་ལས་ཉེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་བློ་སྐྱེ་སྟ། དེ་ལ་ལྟོས་ནས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གཞན་དང་ལྡན་བ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དུས་ཀྱིས་བྱས་པའི་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ད་ལྟར་བའི་དུས་ཀྱི་དང་ཡུལ་མ་ངེས་པ་ཕྱོགས་དང་ལྡན་པའི་གཞོན་ནུ་དང༌། གནས་བརྟན་དག་གི་ནང་ནས་གང་ཞིག་སྐྲ་དཀར་དང་གཉེར་མ་དང་སྨར་སྤྱི་ཅེར་ལ་སོགས་པས་ཉི་མ་ཤར་བ་དང་ནུབ་པ་མང་བ་ཉིད་རྗེས་སུ་དཔག་པའོ། །དེ་ལ་ལྟ་བ་པོ་གཅིག་ལ་གཞོན་ནུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྐལ་པའི་བློ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ལ་ལྟོས་ནས་དུས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གཞན་དང་ལྡན་པས་གཞན་ཉིད་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་བརྟན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཀྱང་གང་ཞིག་སྤྱི་ཅེར་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པས་ཉི་མ་འཆར་བ་དང་ནུབ་པ་དག་ཉུང་བ་ཉིད་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དེ་ལས་གཞོན་ནུ་ཉེ་བའི་བློ་སྐྱེ་སྟེ་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་དུས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གཞན་དང་ལྡན་པས་གཞན་མ་ཡིན་བ་ཉིད་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཉིད་དང་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལས་བཟློག་པ་ལ་ཡང་གཏན་ཚིགས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། ཇི་ལྟར་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་གཟུགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི། །འབྱུང་བ་ནི་སྐྱེ་བ་སྟེ། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པའོ། །ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་རིམ་གྱིས་གནས་པས། ཕྱོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་ཡོན་ཏན་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་ཉིད་དང་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མེད་ན་ཡང་སྔོན་པོ་གཞན་ནི་སྔོན་པོ་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་དང་གཞན་མ་ཡིན་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པས་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདོད། འདིས་ནི་འདི་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་འདི་ལ་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་རྒྱུ་
― DTG191_Page_0565 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་ཉིད་ཙམ་སྒྲུབ་པར་འདོད་ན་དེའི་ཚེ་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱས་པ་ལས་བཟློག་པ་ལ་ཡང་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་རྟག་པར་གྱུར་པའི་དུས་དང་ཕྱོགས་ཀྱི་དངོས་པོའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་པ་དེ་བློའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་བསྒྲུབ་བར་འདོད་ན། དེའི་ཚེ་དཔེ་མེད་ལ་དམ་བཅའ་བ་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་བརྗོད་བར་ནུས་ཏེ། གང་གཞན་དང་གཞན་མ་ཡིན་པའི་བློ་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཞན་གྱིས་བརྟགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་བྲལ་བའི་དོན་ཙམ་གྱིས་བྱས་པའི་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བར་གནས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཡིན་ཏེ། གཞན་དང་གཞན་མ་ཡིན་པའི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་གཞན་དང་གཞན་མ་ཡིན་པའི་བློ་བཞིན་ནོ། །བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་གཞན་དང་གཞན་མ་ཡིན་པའི་བློ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །གལ་ཏེ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་དོན་གཅིག་ལ་འདུ་བས་གཞན་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་བློ་འདི་ནི་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་བརྒྱུད་ནས་གཞན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་དཔེ་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་ཚང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། བློ་འཁྲུལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་འདི་ནི་བསལ་ཟིན་ཏོ། །རང་གི་རྟེན་ལ་ཡང་དེ་དག་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཤེས་པ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ན། དེའི་ཕྱིར་གང་ལས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་འགྱུར། དུས་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མར་འབྱུང་བའི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡང་ཅི་ཞིག་བརྟག་སྟེ། དེ་ལ་ནི་དོན་གཅིག་ལ་འདུ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དུས་དང་ཕྱོགས་དག་སྔར་བཀག་པ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པའི་ཕྱིར་དེའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་གཞན་ཉིད་དང་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དག་ཀྱང་མེད་པའི་ཕྱིར་གང་གིས་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པར་འགྱུར་བ་གང་ལས་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཉིད་དུ་དགོས། གང་གིས་ལྟོས་པའི་བློ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་དེ་དང་ལྡན་པ་ལས་གཞན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཕྱོགས་དང་དུས་དག་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཆ་ཤས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡན་ལག་ཐ་དད་པ་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ནི་དོན་བྱེད་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པར་ཡང་རིགས་
― DTG191_Page_0566 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉེ་བར་བཏགས་པ་དེ་ཡང་བརྫུན་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་མ་གྲུབ་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གྲངས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ནི་སྐབས་སུ་བབ་པའི་གྲངས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་དངོས་པོ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་དོགས་པ་བསུ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་གྲངས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་འདི་ཐམས་ཅད་ནི་རྫས་ལས་ཐ་མི་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་རྫས་དེ་རྣམས་པར་གཅོད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་གང་གཞན་ལས་རྣམ་པར་གཅོད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་དེ་ལས་ཐ་མི་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ལྷས་བྱིན་གྱི་དབྱིག་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་རྫས་ལས་ཐ་མི་དད་པ་བཀག་པ་ཙམ་སྒྲུབ་ན་དམ་བཅའ་བ་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པའི་སྐྱོན་ཡོད་དེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དག་ཏུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིར་རྣ་མ་ཕུག་པའི་ལན་དོགས་པར་བྱེད་དེ། དེས་སྨྲས་པ། ཚོགས་པ་དང་རྒྱུན་དང་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་ནི། དེ་ཉིད་དང་གཞན་དག་ཏུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སོ་སོར་ངེས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་དང་རོ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེའོ། །དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། གལ་ཏེ་དོན་དམ་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་གཏན་ཚིགས་སུ་འདོད་ན། དེའི་ཚེ་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བ་ལ་ནི་རྒྱུན་ལ་སོགས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་དོན་དམ་པར་ངེས་པའི་དོན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པོ། །འོན་ཏེ་སྤྱིར་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ནམ་མཁའི་པད་མ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལ་སོགས་པ་བརྟགས་པའི་ངེས་པའི་ཆོས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྤྱིར་བརྟགས་པས་ཉེ་བར་བརྗོད་པ་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་མ་སྤངས་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། འདིའི་གཏན་ཚིགས་འདི་ནི་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཐ་དད་པ་སྟེ་གཞན་ཉིད་དང༌། ཐ་དད་མེད་
― DTG191_Page_0567 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་སྟེ་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་འདི་དག་ནི་དངོས་པོ་ཁོ་ན་ལ་རྣམ་པར་གནས་ཀྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུན་ལ་སོགས་པ་ཡང་བཏགས་པར་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འདི་དག་དངོས་པོ་ལས་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་མི་དད་པ་གྲུབ་པར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྦྱོར་བ་དང་པོ་ལ་གྲངས་ལ་སོགས་པ་རྫས་ལས་ཐ་མི་དད་པ་བཀག་པ་ཙམ་སྒྲུབ་ན་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཅི་སྟེ་ཐ་མི་དད་པ་བཀག་པ་ཙམ་སྒྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། དགག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲུབ་བ་གོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དགག་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྫས་ལས་ཐ་དད་པ་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། དེ་འདིར་གལ་ཏེ་རྫས་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དོགས་པར་བྱས་ནས། གྲངས་ལ་སོགས་པ་མ་གྲུབ་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འགེགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫས་ལས་ཐ་དད་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། གཞན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གྲངས་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་མ་གྲུབ་པ་དེ་ཉིད་སྟོན་པ་ནི། བསྡུ་བ་སོགས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་གོ་གཉིས་དག་གོ་མང་པོ་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་སྙམ་དུ་རྫས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་གྲངས་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་གཞན་ཉིད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། རང་གི་ངོ་བོ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་ལ་རང་གི་ངོ་བོ་ལས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགལ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་སྟེ། ཐ་དད་པ་དང་ཐ་མི་དད་པ་དག་ལ་ནི་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཅིག་ཅར་གཅིག་ལ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་རེ་ཞིག་གཞན་ཉིད་དང་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་བཀག་ནས། བློ་ལ་སོགས་པ་འབད་པའི་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་ནི་བདག་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་བདག་བཀག་པ་ཉིད་ཀྱིས་བཀག་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །འདི་དག་བདག་ལ་བརྟེན་པར་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་དག་གི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར་རམ་གནས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན། རེ་ཞིག་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་མཚང་བ་མེད་པ་ཉིད་
― DTG191_Page_0568 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་བོགས་དབྱུང་དུ་མེད་པ་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ལ་ལྟོས་པ་འགའ་ཡང་ཡེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལན་བརྒྱར་དཔྱད་ཟིན་ཏོ། །རྟག་པ་ནི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་ནུས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དག་གིས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ལ། རྟག་པ་ཡང་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དག་གིས་དོན་བྱེད་པ་འགལ་བར་བསྟན་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གནས་པ་ནི་གནས་པ་པོ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་རྒྱུ་ཡིན་ན་གནས་པ་པོའི་རྒྱུ་ཉིད་བརྗོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། གནས་པ་པོ་དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་མཐར་ཐུག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དེ་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་པ་ལས་གནས་པ་ཐ་དད་པ་ཡིན་ན་ཡང་དེས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་བྱས་ཏེ། དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་གནས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པ་ཇི་ལྟར་དེའི་རྟེན་དུ་འགྱུར། དེ་དང་འབྲེལ་པའི་གནས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་འདི་དེའི་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་འབྲེལ་པ་ཉིད་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་པ་ལ་རྒྱུ་ཉིད་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་ནི་གང་དུ་ཡང་ནུས་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །གཞན་ཡང་གནས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་འདི་རང་ཉིད་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནམ། བརྟེན་པའི་རང་བཞིན་ཞིག་ཏུ་འགྱུར། གལ་ཏེ་བརྟན་པ་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ན། དེ་ཇི་ལྟར་གཞན་གྱིས་གནས་པར་ནུས་ཏེ། དེའི་རང་བཞིན་ཉམས་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་བརྟེན་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་དེ་ལྟན་ཡང་གནས་པ་པོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པ་ཉིད་དེ། རང་ཉིད་བརྟན་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་རང་ཉིད་གནས་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་རེ་ཞིག་ལུས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་འོག་ཏུ་ལྟུང་བའི་གེགས་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བརྟེན་པ་ཡིན་ན་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འོག་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཅི་ཞིག་བྱེད་པ་ན་དེ་དག་གང་རྟེན་དུ་འགྱུར། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ནི་ཆ་མེད་པ་དང་དེ་བས་ཉེ་བར་བརྗོད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟེན་དུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ།།
― DTG191_Page_0569 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལྟར་བདེ་བ་ལ་སོགས་དང་གཞན་དག་ཀྱང་ཅི་རིགས་པར་རྟེན་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །གཞན་ཡང་གཞན་དག་གིས་བློ་ཤེས་པ་རང་བཞིན་དུ་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བློ་དང༌། དམིགས་པ་དང་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་ཡིན་ན་ཡང་གཞན་དག་གིས་རང་རིག་པའི་ངོ་བོར་ནི་མི་འདོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བློ་གཞན་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རང་ལས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་བློ་ཉིད་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། འདོད་པ་དང༌། སྡང་བ་དང༌། འབད་པ་རྣམས་ཀྱང་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཡང་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་བརྟག་པར་འགེགས་པར་འགྱུར་རོ། །ལྕི་བ་ཉིད་དང་གཤེར་བ་ཉིད་དང་སྣུམ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་དགག་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་ངེས་པར་བྱས་ནས་འདི་དག་གི་དགག་པ་མ་བྱས་པར་འདུས་བྱས་པ་དགག་པ་ནི། ཤུགས་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །འདུས་བྱས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཤུགས་དང༌། བག་ཆགས་དང༌། གནས་པ་འཇིག་པའོ། །དེ་ལ་ཤུགས་ཞེས་བྱ་པ་ནི་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་དང་ཡིད་དེ་ལུས་ཅན་གྱི་རྫས་ལྔ་པོ་དག་ལ་འབད་པས་བཅོམ་པའི་ཁྱད་པར་ལ་ལྟོས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཕྱོགས་ཀྱིས་བྱ་བ་ངེས་པའི་རྒྱུན་དང་རེག་པ་དང་ལྡན་པའི་རྫས་དང་ལྡན་པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མདའ་ལ་སོགས་པ་གང་གི་དབང་གིས་མདའ་བར་དུ་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་བ་འབད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སྐྱེད་པ་ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་རྒྱུ་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱ་བ་ངེས་པའི་འབྲས་བུས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་བོ། །གྱལ་ག་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་བོར་བས་སྣང་བ་ལས་བྱུང་བ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །གོམས་པའི་མིང་ཅན་ནི་བདག་གི་ཡོན་ཏན་ཤེས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཤེས་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་འདི་བརྗོད་དོ། །དེ་ཡང་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་དང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དག་ལ་དྲན་པ་དང༌། ངོ་ཤེས་པའི་འབྲས་བུས་དཔག་པས་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པོ། །གནས་པ་འཇིག་པ་ནི་ལུས་ཅན་གྱི་རྫས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གང་ཞིག་འབད་པས་གཞན་དུ་བྱས་པ་མཁྲད་
― DTG191_Page_0570 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཆ་ཤས་བཀོད་པའི་ཁྱད་པར་དུས་གཞན་དུ་གནས་པ་ཅན་རང་གི་རྟེན་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་དུ་འཇིག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ཏ་ལའི་ལོ་མ་ལ་སོགས་པ་དུས་ཡུན་རིང་མོར་བལྟབ་པ་བརྐྱང་བས་གྲོལ་བ་ཡང་དེ་ལྟ་བུ་ཁོ་ནར་གནས་པ་བཞིན་ནོ། །གཞུ་དང་ཡལ་ག་དང་རྭ་ལ་སོགས་པ་དང་གོས་ལ་སོགས་པ་ཐུར་དུ་བཀུག་པ་དག་ལ་དེའི་འབྲས་བུ་མངོན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །མཐའ་དག་ཅེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ཡང་ངོ༌། །དེ་ལ་ཤུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་རྒྱུན་བརྗོད་པའི་འབྲས་བུར་མ་གྲུབ་སྟེ། དངོས་པོའི་ཚོགས་མཐའ་དག་ལ་ཁྱབ་པའི་སྐད་ཅིག་མ་འཇིག་པ་བསྒྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་རུ་རང་གི་ངོ་བོ་ཐོབ་པ་ལས་ཕྱིས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་འདི་བྱ་བ་གང་གི་རྒྱུན་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་བྱ་བ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་རང་གི་ཉེ་བར་ལེན་བའི་ཡུལ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་དངོས་པོ་རྣམས་ཡུལ་ལ་ཁྱབ་པར་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱི་བྱ་བའི་རྒྱུན་འདོད་ན། དེའི་ཚེ་ཡང་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་རྒྱུན་ལས་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བའི་དངོས་པོ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་རྗེས་སུ་དཔོག་པར་བྱེད་ཀྱི། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་འདུས་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་འདུས་བྱས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མདའ་ལ་སོགས་པ་མི་ལྟུང་བར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་དེ་དག་ནམ་ཡང་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་ལྟུང་བའི་གེགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཤུགས་ཀྱིས་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ནམ་མཁའི་ཡུལ་དུ་འཕངས་པའི་མདའ་གློ་བུར་དུ་ལྟུང་བར་དམིགས་པ་གང་ཡིན་དེ་ཇི་ལྟར་འཐད་པར་འགྱུར། ལུས་ཅན་རླུང་ལ་སོགས་པ་དང་ཕྲད་བས་ནུས་པ་ཉམས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཤུགས་ཞིག་པས་ལྟུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་ནུས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དང་པོ་ཉིད་དུ་ལྟུང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་འགལ་བའི་རླུང་དང་ཕྲད་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་ཤུགས་ནི་ངེས་པ་ཁོ་ནར་དང་པོ་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འགལ་ན་ཡང་རླུང་དང་ཕྲད་པ་ཁྱད་པར་དུ་བསད་ནས་འདི་མདའ་ཡུལ་གཞན་དུ་ཁྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་གང་གིས་ཡུལ་ཤིན་ཏུ་ཐག་རིང་བར་ཡང་དེ་ཁྱེར་བར་མི་བྱེད་པ་ཕྱིས་དེ་སྟོབས་ཆུང་བར་
― DTG191_Page_0571 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུས་བྱས། ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་རླུང་དང་ཕྲད་པ་དང་ལྡན་པའི་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་དུ་འཕངས་པའི་མདའ་ཡང་བར་དུ་ལྟུང་བར་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིས་ཤུགས་གཞན་དུ་གྱུར་པར་ཡང་བརྗོད་མི་ནུས་ཏེ། གཞན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདའ་ལ་སོགས་པ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་འདུ་བའི་རྒྱུན་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །ལས་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་ཕྱིས་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤུགས་ཀྱིས་གཞན་དུ་གྱུར་ན་ཡང་སྔ་མ་འཇིག་པའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེའི་གནས་སྐབས་ཉིད་ཡིན་པས་མདའ་མི་ལྡུད་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །དེའི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་རླུང་དང་ཕྲད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དང་པོ་ཉིད་དུ་ལྟུང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །རླུང་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་གོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར། གོམས་པར་བརྗོད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་དྲན་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ལས་ཕྱིར་གོམས་པ་ཙམ་བསྒྲུབ་ན། དེའི་ཚེ་འགྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྔར་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་བསྒོས་པའི་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་དེ་དང་ཕྲད་པ་ཡང་ཁྱད་པར་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་འདི་ན་ནི་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་བག་ཆགས་ཞེས་བྱ་བར་གྲགས་པ་དྲན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུར་འདོད་པ་ཁོ་ནའོ། །ཅི་སྟེ་བདག་གི་ཡོན་ཏན་གྱི་རང་བཞིན་གྱིས་དངོས་པོ་བསྒྲུབ་པར་འདོད་ན། དེའི་ཚེ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྷན་ཅིག་གང་དུ་ཡང་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་དད། དམ་བཅས་པ་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྟེན་གྱི་བདག་སྔར་བཀག་པ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་མེད་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་གང་ལ་བརྟེན་པ་དེ་ནི་དེ་མེད་པ་ན་གནས་པ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྩིག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ལ་རི་མོ་བཞིན་ནོ། །གཞན་གྱི་ལུགས་ཀྱིས་འདུས་བྱས་པ་ཡང་བདག་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་དེ་ནི་སྔར་བསལ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདུས་བྱས་ནི་སེམས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་རིགས་ཀྱི་བདག་གི་ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
― DTG191_Page_0572 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚད་མའི་འབྲས་བུ་སྟེ། གཅིག་ནི་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ལ། གཞན་ནི་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ཡང་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར། གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་དངོས་པོ་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་འཇིག་པར་བྱེད་པ་རེས་འགའ་འདི་རང་ཉིད་མི་བརྟན་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པའམ། ཡང་ན་བརྟན་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱོགས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །གལ་ཏེ་མི་བརྟན་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་འདི་སྐད་ཅིག་ལས་ཕྱིས་མེད་པའི་ཕྱིར། འདི་གང་གི་འཇིག་པ་པོར་འགྱུར། འོན་ཏེ་ཕྱོགས་གཉིས་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་དངོས་པོ་ལ་སྟེ་བརྟན་པའི་དོན་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་པ་ལ་དེའི་ངོ་བོ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་བརྟན་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པའི་འཇིག་པ་པོས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སུན་འབྱིན་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ན་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཏུ་གནས་པའམ། རྒྱུན་གྱིས་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ལ་དེའི་ནུས་པར་བརྗོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། འདི་ལ་ཡང་རང་གི་རྒྱུ་ཉིད་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རང་གི་རྒྱུ་ཉིད་ལས་འགྲུབ་པ་ན་སྐད་ཅིག་གཅིག་ནས་པ་གྲུབ་སྟེ། འདི་ལྟར་འདི་དག་གི་གནས་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྗོད་ཀྱི། རང་ཉིད་གཡོ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དུས་ཕྱིས་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པའི་བདག་ཉིད་ཐོབ་བ་རྣམས་དུས་ཕྱིས་བདག་གི་ངོ་བོ་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གནས་ན་ཡང་ནམ་ཡང་མི་ལྡོག་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཕྱིས་ཀྱང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ནི་སྔ་མ་སྔ་མའི་རྒྱུའི་ནུས་པས་བྱས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་ལ་ཡང་འདུས་བྱས་པའི་ནུས་པ་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པ་འདི་འཇིག་པ་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རང་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་མ་ཡིན་པས་ཅི་ཞིག་བྱེད་ན་འདི་དེའི་འཇིག་པ་པོར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཡང་ཇི་སྟེ་འདི་འཇིག་པར་བྱེད་པ་པོར་མ་གྱུར་མོད། འོན་ཀྱང་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་སྐྱེད་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། འདིའི་
― DTG191_Page_0573 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་ཉིད་མ་མཐོང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཞལ་བྱའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ནི་ཚད་མ་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་དེའི་ཐ་སྙད་དུ་འགྱུར་བ་གོས་ལ་སོགས་པ་ལ་འདིའི་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་རྒྱུ་ལས་མ་གཏོགས་པ་མངོན་སུམ་དང་མི་དམིགས་པ་དག་གིས་སམ། མིག་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་ལྡོག་པ་ལས་རྒྱུ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་སྟེ། ངེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ནུས་པ་མ་མཐོང་བ་ཡང་རྒྱུ་ཉིད་དུ་རྟོག་པར་བྱེད་ན། དེའི་ཚེ་འདུས་བྱས་པའམ་གཞན་དབྱུག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །གང་གིས་ཁྱེད་ཅག་ནུས་པ་ཡོངས་སུ་མ་ངེས་པའི་འདུས་བྱས་པའི་བདག་ཉིད་གཅིག་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པས་ཡོངས་སུ་ཚིམ་པར་འགྱུར་བ་ནུས་པ་མ་མཐོང་བ་ཉིད་དུ་ནི་ཁྱད་པར་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །འདི་ཁྱེད་ཅག་གི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་འདོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་གོས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེས་པ་ཡོད་པའི་དུས་ཕྱིས་འཇིག་པར་འགྱུར་བའི་ཡོན་ཏན་དུ་འདོད་དོ། །དེ་ལ་ཡང་འདི་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་དང་པོར་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་ནས་ཉེས་པ་འདི་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། རེས་འགའ་ལ་རང་གི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་ལུགས་ལས་འདས་ནས་འདི་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ཉེ་བར་སྡུད་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཡིད་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མ་མཐོང་བའི་བྱེད་པ་པོ་ནི་འབྲས་བུ་སྟེར་བ་བདག་གི་ཡོན་ཏན་བདག་དང་ཡིད་ལྡན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་རང་གི་འབྲས་བུ་དང་འགལ་བ་མེད་པའོ། །དེ་ཡང་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་ནི་བྱེད་པ་པོ་ལ་འདོད་པ་དང་ཕན་པ་དང་ཐར་པའི་རྒྱུའོ། །ཆོས་མ་ཡིན་པ་ནི་མི་འདོད་པ་དང་མི་ཕན་པ་དང་འཆིང་བའི་རྒྱུའོ་ཞེས་གཞན་དག་གིས་མ་མཐོང་བའི་མཚན་ཉིད་སྨྲས་པ་དེ་འདི་ནི་བདག་དང་ཡིད་དད་དེ་དག་གི་ལྡན་པ་དེའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་སྔར་བཀག་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མེད་པས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། །སྒྲ་ནི་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ཉིད་དུ་འདོད་དེ། དེ་ནི་དང་པོ་ཉིད་དུ་རིམ་སོགས་ཐོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསལ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་འདིའི་སུན་འབྱིན་པ་མི་བརྗོད་དོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་
― DTG191_Page_0574 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཀའ་འགྲེལ་ལས། ཡོན་ཏན་གྱི་དོན་བརྟག་པ་སྟེ་བཅུ་དྲུག་པའོ།། །།ལས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར། སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མདོ་ལས། འདེགས་པ་དང༌། འཇོག་པ་དང༌། བསྐུམ་པ་དང༌། བརྐྱང་བ་དང༌། འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ནི་ལས་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་འདེགས་པ་ནི་སྟེང་དང་འོག་གི་ཕྱོགས་དག་དང་ལྡན་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་གམ་དེ་དང་འབྲེལ་པའི་ལུས་ཅན་གྱི་རྫས་བོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པའི་སྟེང་དང་འོག་དང་ཐད་ཀའི་ཆའི་ཁྱད་པར་དག་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་འོག་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་རྒྱུ་འབད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་ལས་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལས་བཟློག་པའི་ལྡན་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་རྒྱུའི་ལས་ནི་འཇོག་པའོ། །རྫས་དྲང་པོ་འཁྱོག་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་བསྐུམ་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་དཔུང་པ་ལ་སོགས་པའི་རྫས་དྲང་པོའི་སོར་མོ་ལ་སོགས་པ་རྩེ་མོའི་ཡན་ལག་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པའི་རང་དང་ལྡན་པ་དག་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང་བདག་ཉིད་རྩ་བའི་ཡུལ་དག་དང་ལྡན་པ་ན་ལས་གང་གིས་དཔུང་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡན་ལག་ཅན་གུག་པོར་གྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་བསྐུམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལས་བཟློག་པའི་ལྡན་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་སྐྱེད་པ་ལས་གང་གིས་ཡན་ལག་ཅན་དྲང་པོར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་བརྐྱང་བའོ། །ཡུལ་དང་ཕྱོགས་མ་ངེས་པའི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འགྲོ་བའོ། །འདེགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་རྣམ་པ་བཞི་ནི་ཡུལ་དང་ཕྱོགས་ངེས་པའི་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་དག་དང་ལྡན་པ་དད་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། འགྲོ་བ་ནི་མ་ངེས་པའི་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལས་རྣམ་པ་ལྔ་ཁོ་ནས་འགྱུར་ཏེ། འཁྱམ་པ་དང་གཡོ་བ་དང་སྤྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་འདི་ཡང་ལུས་ཅན་གྱི་རྫས་ལ་གནས་པའི་ལྡན་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་འབྲས་བུས་དཔག་པས་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པོ། །ལྡན་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཐུན་མོང་གི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་འབྲས་བུ་ལས་གྲུབ་བོ། །དེ་བཞིན་དུ་མངོན་སུམ་གྱིས་ཀྱང་ཡིན་
― DTG191_Page_0575 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་གྲངས་དང་ཚད་དང་སོ་སོ་བ་ཉིད་དང་ལྡན་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དག་དང་གཞན་ཉིད་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དག་དང༌། ལས་རྣམས་ནི་གཟུགས་ཅན་དང་འདུ་བའི་ཕྱིར་མིག་གིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་དག་ནི་མདོར་བསྡུས་པས་གཞན་གྱི་གཞུང་ལུགས་བསྟན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་ལྡན་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དག་ནི་སྔར་བཀག་པའི་ཕྱིར་དེའི་འབྲས་བུ་ཉིད་མ་གྲུབ་བོ། །ཅི་སྟེ་བར་མ་ཆད་པར་སྐྱེ་བ་ཙམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ལྡན་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དག་དེའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བརྗོད་ན་དེ་ལྟ་ན་ཡང་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ལས་དང་དེ་དག་གང་དུ་ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལས་བཟློག་པས་གཏན་ཚིགས་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་རྩམ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་ན་ཡང་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། རླུང་ལ་སོགས་པ་རྣམ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ལྡན་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱད་པར་སྒྲུབ་པ་ཡང་དམ་བཅའ་བ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱ་བ་དང་འདུ་བའི་དངོས་པོ་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའམ། སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པ་ཡིན། རེ་ཞིག་སྐད་ཅིག་མ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྐྱེ་བའི་ཡུལ་ཉིད་དུ་ཞིག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་གཞན་དུ་ཕྱིན་པར་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དག་ཡུལ་གང་དུ་ཞིག་པ་དེ་ནི་དེའི་དུས་ཕྱིས་དེ་ལས་ཡུལ་གཞན་དུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲོན་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐྱེ་བའི་ཡུལ་ཉིད་དུ་ཞིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཆེས་མྱུར་དུ་འཇིག་པར་འདོད་པ་གང་ཡིན་དེ་དག་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཆེས་མྱུར་དུ་འཇིག་པར་འདོད་པའི་སྒྲོན་མ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྐྱེ་བའི་དུས་ཕྱིས་ཀྱི་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་སྐད་ཅིག་དྲུག་ཏུ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་རང་གི་རྒྱུ་དང་འབྲེལ་བའི་དུས་ནི་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཕྱིས་སྤྱི་གསལ་བའི་དུས་སོ། །དེ་ནས་ཡན་ལག་གི་ལས་ཀྱི་དུས་སོ། དེའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་
― DTG191_Page_0576 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡན་ལག་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་དུས་སོ། །དེ་ནས་རང་རྩོམ་བར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་གི་ལྡན་པ་ཞིག་པའོ། །དེ་ནས་རྫས་འཇིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྒྲོན་མ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་དྲུག་ཏུ་གནས་པར་འདོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་སྐད་ཅིག་ལ་འགྲོ་བ་དང་ལྡན་པ་འགའ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེས་པ་ལས་དུས་ཕྱིས་བྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། །གཞན་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་གལ་ཏེ་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ཀྱང་དངོས་པོ་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་འདོད་དེ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདི་དག་གི་བྱ་བ་སྐྱེ་བའི་དུས་ཉིད་དུ་འབྱུང་བར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་སྙམ་ན། རྒྱབ་དང་མདུན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་རྒྱབ་ཀྱི་ཡུལ་དང་བྲལ་ལ་མདུན་ཡུལ་དང་འཇུག་པ་དང༌། ཕྲད་པ་ནི་འགྲོ་བ་པོ་ཡིན་པའམ། །རྒྱབ་ཏུ་བརྐྱང་བ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གང་གིས་སྔར་གྱི་ཡུལ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་རྒྱབ་ཀྱི་ཡུལ་ནོན་པར་འགྱུར་བ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཙམ་དུ་འབྱུང་བ་འདི་ཙམ་ཞིག་སྡོད་པ་ནི་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་བའི་དུས་སུ་ཡང་འཇིག་པས་དབང་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་གཞན་དུ་ཕྱིན་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྐྱེ་བའི་དུས་སུ་འབྱུང་བའི་བྱ་བ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་དང་ཕྱི་མ་དག་གི་མཐར་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དེའི་དུས་ན་ཉེ་བར་བརྗོད་པ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་ཀྱང་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡུལ་ཤིན་ཏུ་ཐག་རིང་པར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་རེ་ཞིག་ཞོག །འོན་ཀྱང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཙམ་གྱི་ཡུལ་ཕྱོགས་སུ་ཕྱིན་པ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མ་ལ་བྱ་བ་ག་ལ་ཡོད་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། དངོས་པོ་བརྟེན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྟག་ཏུ་གཅིག་གི་ངོ་བོའི་དངོས་པོ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ནི་བྱ་བ་དང་མི་འདུ་བ་གསལ་རབ་པ་ཉིད་དེ། ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་དེ་ལ་ནི་བྱ་བ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པའི་ཐལ་བར་
― DTG191_Page_0577 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ཁྱད་པར་མེད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་དེ་འགྲོ་བ་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་དོགས་པ་བསུ་ནས། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་ལྷ་སྤྱིན་ལ་སོགས་པ་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་འདི་དག་རང་བཞིན་གྱིས་འགྲོ་བ་དང༌། འདེགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ནམ་ཡང་མི་གནས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ལྷ་སྤྱིན་ལ་སོགས་པའི་འདི་མི་གཡོ་བའི་གནས་སྐབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་ན་ཡང་དེ་དག་སྟེ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་རྩོམ་པའི་དུས་བཞིན་དུ་ངོ་བོ་མ་དོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་སྐྱོན་འདིས་འཇིགས་ནས་འདི་འགྲོ་བ་པོ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་མི་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། གཅིག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། །སོགས་པའི་སྒྲས། འདེགས་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ན་ཡང་དེ་མི་གཡོ་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། འགྲོ་བ་པོ་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་མ་དོར་བའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བའི་གནས་སྐབས་བཞིན་ནོ། །གཡོ་བའི་ལས་འདི་ལ་ཡོད་པས་གཡོ་ལྡན་ནོ། །གཡོ་མིན་ངོ་བོའི་དུས་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བཞིན་ནི་བདུན་པའི་མཐའ་ཅན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་འདི་གཅིག་གི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། འགྲོ་བ་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་འགྲོ་བ་པོ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གཉི་གའི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་ལ། གཏན་ཚིགས་ཀྱང་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དོགས་པ་བསུ་བ་ནི་གལ་ཏེ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཅིག་ཚེ་འང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འང་གི་སྒྲ་ནི་རིམ་པ་ཐ་དད་པ་སྟེ། ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་མཇུག་ཏུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཡང་གཞན་དུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་འགྲོ་བ་པོ་ཉིད་དང་འགྲོ་བ་པོ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་འགལ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པས་གཅིག་ཉིད་ཉམས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅིག་
― DTG191_Page_0578 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་ཤིན་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཡོ་བ་དང་མི་གཡོ་བའི་གནས་སྐབས་སུ་འབྱུང་བ་དག་གོ །གཡོ་དང་མི་གཡོ་དངོས་པོ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྕུག་མ་དང་རེ་ལྡེ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་དམ་བཅའ་བ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་པ་བསྒྲུབས་ནས། མངོན་སུམ་གྱིས་གནོད་པ་ཡང་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། མཐོང་བ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་ཞིག་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་པ་མ་དམིགས་པ་དེ་ནི་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་མེད་པའི་ཐ་སྙད་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ན་བུམ་པ་མ་དམིགས་པ་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ལས་ཀྱང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པའོ། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཡུལ་གཞན་བདག་གིར་བྱེད་པས་སྐྱེ་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ལས་ནི་དབང་པོའི་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་འདེགས་པ་དང་འཇོག་པ་པོ་སྙམ་པའི་བརྗོད་པ་དང་ལྡན་པའི་བློ་འདི་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་བརྗོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ལས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་འབྱུང་བར་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། བརྡ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ཁོ་ན་ལ་ཞེན་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡང་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་དག་ལ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེས་ན་མངོན་སུམ་ཁོ་ན་ལས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་འདི་ནི་མ་གྲུབ་པོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བརྗོད་པའི་མངོན་སུམ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དག་གིས་བསལ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་དང་ཕྲད་པ་མི་རིགས་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་མ་དང་བྱེ་བ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་ལ། རྒྱབ་མ་དང་ཕྲད་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །འོ་ན་གལ་ཏེ་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་འགྲོ་བའི་ཐ་སྙད་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། འདྲ་བ་གཞན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདྲ་བ་གཞན་གྱི་དངོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ནི་འདྲ་བ་ཡང་ཡིན་ལ་གཞན་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྡུ་བ་བྱས་ལ་དེ་དག་ཀྱང་ཡིན་ལ་དངོས་
― DTG191_Page_0579 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ཡང་ཡིན་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདྲ་བ་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་དེ་དག་བར་ཆད་མེད་པར་རང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུའི་ཡུལ་སྤངས་ནས་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་སྐྱེ་བ་དམིགས་པའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་འགྲོ་བ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་ཏུ་ངེས་པའི་སྒྲོན་མ་ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་བློའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་བཞིན་ཏེ། སྒྲོན་མ་དེ་ཉིད་ཡུལ་གཞན་དུ་ཕྱིན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་དྲུག་ཏུ་གནས་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཉིད་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐས་སྟོང་པར་སྐྱེའོ་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེས་ན་དེ་ནི་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་རིགས་པ་ཁོ་ནའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ལྔ་པའི་མཐའ་ཅན་ཏེ། བར་མེད་པར་སྐྱེ་བ་ལས་འདྲ་བ་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ཡུལ་གཞན་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྦྱར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ལས། །ལས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་དོན་བརྟག་པ་སྟེ་བཅུ་བདུན་པའོ།། །རྫས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་དབྱུང་བ་རྩོམ་མོ། །རིགས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱི་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་རྫས་དང་ཡོན་ཏན་དང་ལས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་གསུམ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་དེ་བསལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟེན་མེད་པར་ནི་གང་དུ་ཡང་བརྟེན་པ་རྣམས་གནས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་བརྟེན་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་སྨོས་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ་བྱེ་བྲག་ཀྱང་མཐའི་རྫས་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་བརྟེན་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཀྱང་བརྟེན་བརྩམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྤངས་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་སླར་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་སུན་དབྱུང་བ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་རང་གི་ངོ་བོ་ངེས་པར་ཤེས་པ་སུན་དབྱུང་བར་ནུས་པའི་ཕྱིར། རེ་ཞིག་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་དག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་སྤྱི་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པའོ། །མཆོག་ནི་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་རྫས་དང་ཡོན་ཏན་དང་ལས་གསུམ་པོ་མཐའ་དག་ལ་འཇུག་པའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སྤྱི་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་བྱེ་བྲག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མཆོག་མ་ཡིན་པ་ནི་རྫས་དང་ཡོན་ཏན་དང་ལས་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་
― DTG191_Page_0580 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་རང་གི་རྟེན་རྫས་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྤྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་གི་རྟེན་རིགས་མི་མཐུན་པ་དག་ལས་ལྡོག་པའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྤྱི་ཡིན་ན་ཡང་བྱེ་བྲག་ཅེས་བརྗོད་དོ། །འདི་ལྟར་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་བ་ལ་རྫས་མ་ཡིན་པ་དང་ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཟློག་པའི་བློ་འདི་སྐྱེ་བ་སྒྲུབ་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཡོན་ཏན་ཉིད་དང་རྫས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་གནས་ཀྱི་གཞན་གྱི་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྫས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་གཞན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ལྟོས་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་གཅིག་དང་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་གྱི་དངོས་པོར་མི་འགལ་བ་ཁོ་ནའོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །བྱེ་བྲག་གཞན་གྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་པ། བྱེ་བྲག་དག་ཀྱང་ཁ་ཅིག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་བྱེ་བྲག་ཁོ་ནར་འདོད་ཀྱི་སྤྱི་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ལྡོག་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ལྡོག་སྟེ། ལྡོག་པའི་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་གང་ཞེ་ན། རྟག་པའི་རྫས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་རྟག་པའི་རྫས་ལ་འཇུག་པའི་མཐའ་ནི་བྱེ་བྲག་གོ་ཞེས་བཤད་དོ། །རྟག་པའི་རྫས་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་ནམ་མཁའ་དང་དུས་དང་ཕྱོགས་དང་བདག་དང་ཡིད་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲོ་བ་འཇིག་པ་དང་རྩོམ་པའི་མཐར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང༌། གྲོལ་བའི་བདག་དང་གྲོལ་བའི་ཡིད་ནི་འཁོར་བའི་མཐར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་མཐའ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་ཡོད་པ་ནི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་དག་ལ་གསལ་བར་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇུག་པ་ནི་འདི་དག་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པ་རྟག་པའི་རྫས་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྟག་པའི་རྫས་ལ་འཇུག་པ་དང༌། མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་གཉི་ག་གཟུང་ངོ༌། །དེ་དག་ཀྱང་ཕན་ཚུན་དུ་ཐ་དད་པའི་བློའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་གི་རྟེན་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་བྱེད་པས་བྱེ་བྲག་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་འདི་དག་ག་ལས་གྲུབ་ཅེ་ན། གང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བདག་ཅག་ལ་སོགས་པས་བ་ལང་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱད་གཟུགས་དང་ཡོན་ཏན་དང་བྱ་བ་དང་ཡན་ལག་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་མཚན་རྟ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་མཐོང་སྟེ་འདི་ལྟར་བ་ལང་དང་དཀར་པོ་དང་མྱུར་བར་འགྲོ་བ་དང་ནོག་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG191_Page_0581 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཅག་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའི་རྣལ་འབྱོར་བ་རྣམས། བྱད་གཟུགས་དང་ཡོན་ཏན་དང་བྱ་བ་མཚུངས་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྟག་པ་རྣམས་དང་གྲོལ་བའི་བདག་དང་ཡིད་རྣམས་ལ་རྒྱུ་མཚན་གཞན་མེད་པ་ན་གང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་རྟེན་སོ་སོ་ལ་འདི་དང་མི་འདྲའོ་སྙམ་པའི་ཤེས་པ་གང་ལས་ལྡོག་པའི་ཡུལ་དང་དུས་དང་བསྐལ་བ་མ་མཐོང་བ་ལ་དེ་ཉིད་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ངོ་ཤེས་པ་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ལ་འབྱུང་བ་ཁྱད་པར་གྱི་ཤེས་པས་དཔག་པའི་ཡོད་པ་མཐའ་དང་ཁྱད་པར་གྲུབ་བོ། དེ་དག་ཀྱང་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟེན་སོ་སོ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ལ། རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པོ། །ཅི་སྟེ་རིགས་རྣམས་ཇི་ལྟར་གྲུབ་ཅེ་ན། ཡོད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་ཞིག་གང་དུ་གཏོགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དེ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། རྫས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ཡང་དབང་པོར་གཏོགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ནི། དེ་ལས་གཞན་པའི་དབང་པོའི་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་དབང་པོས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་འཇུག་པར་མི་བྱེད་དེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཀྱང་འདི་དག་གི་ཡོད་པ་ཉིད་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཤེས་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དང་མི་འདྲ་བའི་རྣམ་པའི་ཤེས་པའོ། །རྒྱུ་མཚན་གཞན་ལས་བྱུང་བ་ཅན་ནི་རྒྱུ་མཚན་གཞན་ལས་བྱུང་བ་སྟེ་སྐྱེས་པ་དེ་འདི་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོང་བ་ནི་དངོས་པོ་གང་གི་རྣམ་པ་དང་མི་འདྲ་བའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཞན་ལས་བྱུང་པ་ཡིན་ཏེ། གོས་དང་འཕགས་པ་དང་བལ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམར་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །རྫས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་འདི་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སུ་གཞན་དག་སེམས་སོ། ཚད་མའི་དོན་འདི་ཉིད། བ་ལང་གླང་ཆེན་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དངོས་པོ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་བཀོད་པའི་ཚད་
― DTG191_Page_0582 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་དངོས་པོ་རྣམ་པར་འབྱེད་པས་སྨྲས་པ། བ་ལང་དང་ཕག་དང་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་ལ་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་བའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ནི། བརྡ་དང་ཆ་བྱད་དང་གོང་བུ་ལས་ཐ་དད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་འདྲ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གཞན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཡིན་ཏེ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། བ་ལང་ལ་སོགས་ཡུལ་ཉིད་ཡིན་པ་ན། གོང་བུ་ལ་སོགས་པར་རང་གི་ངོ་བོའི་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བ་ལང་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ལ་བེའུ་དང་བཅས་པའི་བ་ལང་ཁལ་བཀལ་བའི་མ་ཧེ་ཟུག་རྡུ་དང་བཅས་པའི་ཕག །ལྕགས་ཀྱུ་དང་བཅས་པའི་གླང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བརྗོད་པ་དང་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་བཞིན་ནོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པ་ནི་གོང་བུ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བརྗོད་པ་དང་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་སོ། །གང་དག་རྒྱུ་མཚན་གཞན་ཡིན་བ་དེ་དག་ནི་བ་ལང་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པར་གྲུབ་པོ། །དེ་ལ་བརྗོད་པ་ནི་སྒྲའོ། །ཤེས་པ་ནི་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཤེས་པ་བརྗོད་པ་དག་ཉིད་ཁྱད་པར་གྱི་བསྡུ་བའོ། །བརྡ་ནི་བརྡར་བྱས་པའོ། །བྱད་གཟུགས་ནི་དབྱིབས་སོ། །གོང་བུ་ནི་རྫས་སོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །དེ་དག་ལས་ཐ་དད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་རང་གི་བརྗོད་པ་དང་ཤེས་པ་སོ་སོ་ལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་ཁྱད་པར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདྲ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གཞན་རྣམས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་རྒྱུ་མཚན་དུ་གང་དག་ལ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་དེ་དག་ནི་བརྡ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་བར་རང་གི་ངོ་བོའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་དང་འདྲེས་པ་ཡིན་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །སྨྲས་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་བཅའ་བའོ། །རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པས་འཁྲུལ་པར་དོགས་པ་ལ་དེ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་དོན་དུ་བ་ལང་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ཉིད་ཡིན་བ་ན་ཞེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་སོ། །གོང་བུ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོའི་བརྗོད་པ་དང་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་བརྗོད་པ་དང་ཤེས་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེའི་དངོས་པོ་ནི་དེ་ཉིད་དོ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པའི་གོང་བུ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་
― DTG191_Page_0583 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྗོད་པ་དང་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཞན་མེད་པ་ན་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོད་བྱེད་པས་སྨྲས་པ། བ་ལང་ལ་སོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཤེས་པ་ནི་གོང་བུ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བ་ལང་ཉིད་ནི་བ་ལང་ལ་དོན་གཞན་ཡིན་ཏེ། ཤེས་པ་ཐ་དད་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་དང་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཤེས་བྱའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ནག་པའི་རྟ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནག་པ་ལས་ཐ་དད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ།།འདི་ཉིད་བསྟན་པ་ནི་བ་ལང་ལ་སོགས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་གོ་བར་ཟད་དོ། །དེ་ཀུན་སྙིང་པོ་མེད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། གང་ཡང་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་ནི་དབང་པོའི་བྱ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ། གལ་ཏེ་དངོས་སུ་དབང་པོའི་བྱ་བའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་དུ་འདོད་ན་དེའི་ཚེ་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་སྟེ་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བརྡ་གཟོ་བ་དང་དྲན་པ་ལ་སོགས་པས་བར་ཆོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གཅིག་མེད་པར་ཕན་ཚུན་ཟློག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམས་བརྒྱུད་པས་ཀྱང་ཐ་མི་དང་པ་རྣམ་པའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་བརྗོད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་དོགས་པ་ལ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྐྱུ་རུ་ར་ལ་སོགས་པ་ཕན་ཚུན་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་པའི་ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་རེ་རེ་འམ་ཚོགས་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཡང་ནད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་བཟློག་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྤྱི་ཉིད་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དོན་བྱ་བ་བྱེད་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་རིགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་དོན་བྱེད་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་སྤྱི་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་ན་དེའི་ཚེ་གང་འདི་འགའ་ཞིག་ཏུ་རེས་འགའ་སྐྱུ་རུ་ར་ལ་སོགས་པ་མྱུར་བ་དང་འགྲོ་བར་ནད་ལ་སོགས་པ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་དམིགས་པ་དེར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྤྱི་གཅིག་གི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞིང་དང་འོ་མས་བཅུས་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་བྱེད་
― DTG191_Page_0584 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཁྱད་པར་བསྒྲུབ་པའི་སྤྱི་ཉིད་དོན་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞིང་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་ཀྱང་གཞན་གྱིས་རྣམ་པར་འགྱུར་བར་མ་སྐྱེད་པ་ལས་ནི་ཁྱད་པར་འགའ་ཡང་མེད་དེ། གཅིག་གི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱུ་རུ་ར་ལ་སོགས་པ་མི་རྟག་པ་རྣམས་ནི་ཞིང་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་ལས་ཁྱད་པར་དང་བཅས་པ་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ནད་ལ་སོགས་པ་ཞི་བ་ལ་སོགས་པ་ཞི་བའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་།།དེ་ལྟ་ཡིན་དང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དག་ལས་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པ་གཅིག་གི་ངོ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །འདྲ་བར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ཆུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པ་གཟུང་ངོ༌། །ཡང་ཇི་ལྟར་འདི་དག་གི་བརྡ་གཟོ་བ་ལ་སོགས་པ་བར་དུ་ཆོད་པ་ཉིད་འགྲུབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་ཙམ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ་བརྡ་མ་བཟུང་བ་རྣམས་ལ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་བརྡ་བྱེད་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཅིག་གི་རྣམ་པར་ཞེན་པ་འདི་ལ་བར་དུ་ཆོད་པའི་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པ་ཙམ་བསྟན་པར་འདོད་པ་ཁྱད་པར་གཞན་མ་སྤངས་པར་ཡོང་པ་ཞེས་སྒྲ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བརྡ་བྱེད་པའམ་ཇི་ལྟར་དགའ་བར་གཞན་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དངོས་པོའི་སྒྲའོ། །དེ་བཞིན་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་སྒྲ་ཡང་འགལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་ཤེས་པར་འདོད་པ་ན་བརྡ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་བརྡའི་དུས་སུ་ཕྱིས་ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་སུ་མཐོང་བའི་བ་ལང་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྔར་བརྡ་གཟོ། །དེ་ལས་དེ་དྲན་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཞེས་གསལ་བ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་གོམས་པ་འགའ་ཞིག་ནི། ཆེས་མྱུར་བར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་འདི་དག་གི་རིམ་པ་མི་འཛིན་ལ། གོམས་པ་ཞན་པ་ནི་གསལ་རབ་ཏུ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་སྡུད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ནི་དེ་ལྟ་བས་ན་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ན་བརྡ་གཟོ་བ་ལ་སོགས་པས་བར་དུ་ཆོད་པའི་ཕྱིར་དངོས་སུ་མི་སྐྱེ་བས་འདི་དག་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པོ། བརྒྱུད་ནས་སྐྱེ་བ་ན་ཡང་མངོན་སུམ་ཉིད་
― DTG191_Page_0585 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །དྲན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་གཞན་པའི་དྲན་པ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་ནི་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལས་ཀྱང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དང་པོར་རྟོག་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྡ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་དོན་ལ་མི་རྟོགས་པས། དངོས་པོའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡུལ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་པ་དང་འདྲེས་པས་དབེན་པའི་ཆོས་དང་པོར་ཡོད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པ་སྐྱེའོ། །དེ་ལས་ཏེ་ཕྱིས་མཐོང་བའི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ལ་བརྡ་གཟོའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བརྡ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་དོན་གྱི་ཡུལ་དེ་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བའི་དོན་དེ་ཉིད་ལ་བརྗོད་པའི་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་པ་ཅི་ལྟར་དྲན་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་མི་འགྱུར། དེ་ལས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་ངེས་པ་ལས་སོ། །དེ་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པའོ། །ཡང་གང་ལས་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་འདི་ངེས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་དེ་དག་རིམ་པ་འདིས་སྐྱེ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་དུ་སྟེ་ཡུལ་གཞན་དུ་སོང་བའི་སེམས་ནི། སེམས་ཡེངས་པའོ། །མདུན་ན་གནས་པའི་དངོས་པོ་མཐོང་བ་དངོས་པོའི་བརྡ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་འཇུག་པ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཆེས་དང་པོར་ཁྱད་པར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབེན་པའི་དངོས་པོ་ཙམ་མཐོང་བར་འཇུག་གོ །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཡིད་གཞན་དུ་སོང་བས་ཁྱད་པར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་དངོས་པོ་ཇི་ལྟར་མཐོང་བར་འགྱུར། དུས་གཅིག་ཏུ་ཅིག་ཅར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་རིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ལྟར་དངོས་སུ་དབང་པོའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་རྟོག་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཉིད་མ་གྲུབ་པོ། །དེ་ལ། བ་ལང་གླང་ཆེན་ལ་སོགས་ལ། །ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ལ། དེ་དག་བརྡ་ལ་གཟོ་བ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་སྤྱིར་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་འབྲེལ་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཞན་ཙམ་འདི་དག་གི་རྒྱུ་མཚན་དུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་ཐ་སྙད་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་
― DTG191_Page_0586 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲེལ་པ་ཅན་ནི་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་བརྡ་གཟོ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དེ་ཡོད་ན་འབྱུང་ལ་རིགས་མི་མཐུན་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡོད་ན་མི་འབྱུང་བ་དེའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་ཉིད་འདི་དག་གི་རྒྱུར་གྲུབ་སྟེ། དེར་གཏོགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་རྒྱུ་འདི་འགྲུབ་པ་ནི། དེ་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ནི་དལ་བ་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་བརྡ་ཉིད་ལ་བྱེད་པ་འདི་ནི་ཕྱོགས་ཉིད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལས་མ་གཏོགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་རྟག་པ་དང་གཅིག་པུའི་སྤྱི་ཞེས་བྱ་བའི་འབྲེལ་པ་ཅན་འདི་དག་གི་རྒྱུ་མཚན་དུ་སྒྲུབ་ན། དེའི་ཚེ་དཔེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་ཚང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་དང་གང་དུ་ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་གྲུབ་སྟེ། གང་ཡང་བེའུ་དང་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་བེའུ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པ་དང་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བརྗོད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་དེའི་རྒྱུ་ཅན་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་སྟེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཐོབ་པ་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་འདི་རྣམས་ནི་དངོས་སུ་བརྗོད་པ་དང་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་ངག་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དཔེ་བསྒྲུབ་བྱ་མ་ཚང་བ་ཡིན་ནོ། །བརྒྱུད་པས་རྒྱུ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ལ་བརྒྱུད་པས་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་ལྕགས་ཀྱུ་ལ་སོགས་པ་འདི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་ངེས་བར་བྱེད་ཅེ་ན། ནང་ཙམ་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རེ་ཞིག་ལྕགས་ཀྱུ་ལ་སོགས་པ་བརྟགས་པ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཀུན་རྫོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བཟོ་བོས་སྦྲུལ་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནང་ཙམ་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། ཕྱི་རོལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བོས་མཐོང་བ་དང་རྣམ་པར་བརྟག་པ་དག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མི་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་རྣམ་པ་ཕྱི་རོལ་ལྟ་བུར་ཞེན་པ་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ཉིད་ལ་རྒྱུག་པས་དེའི་ཕྱིར་ལྕགས་ཀྱུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་བོ། །
― DTG191_Page_0587 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྕགས་ཀྱུ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་དང། དམིགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་མ་དང་སྦྲེལ་བར་བྱའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ནང་ཙམ་དུ་ཡོད་པའི་ལྕགས་ཀྱུ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ནས་ཕྱི་རོལ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ནང་ཙམ་ནི་བློའོ། །གང་ཡང༌། བ་ལང་ལ་སོགས་ཡུལ་ཉིད་ན། །ཞེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་དེ་ཡང་མི་རིགས་པ་ཉིད་དེ། རྣམ་པར་གཅད་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་ཉིད་སྨོས་ཏེ། ཁྱེད་ཅག་གི་བྱ་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་གྱི་ཐ་སྙད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་མེད་པའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་དེ་ཡང་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བརྗོད་དོ། །འདི་ལྟར་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པར་ནུས་པ་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བརྗོད་ལ། ནུས་པ་དེ་ཡང་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དངོས་མེད་པ་ཡང་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་དེ། དངོས་པོའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་དེ་ཙམ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། མེད་པ་ནི་དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉམས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་བྱ་བ་དང་ཡོན་ཏན་མེད་པ་མེད་པའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མེད་པ་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཡང་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་བྱ་བ་ཡང་ཡོན་ཏན་གྱི་ཐ་སྙང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏན་ཚིགས་ཀྱང་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གོང་བུ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གིས་འདི་དག་དེའི་ཤེས་བ་ལས་གཞན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་གོང་བུ་ལ་སོགས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པར་དེས་པ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དམ་བཅའ་བ་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཕྱིར་རྗེས་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁྱེད་ཅག་གིས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཤེས་པ་གོང་བུ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དམིགས་པར་གྱུར་པ་སྒྲུབ་པར་འདོད་ན་དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། དེ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང་མི་མཐུན་པའི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཁྱེད་ཅག་གིས་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་
― DTG191_Page_0588 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ཡི་གེ་དང་རྣམ་པས་སྟོད་པ་ནི་བ་ལང་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྤྱི་ཡིན་པར་བརྗོད་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡང་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་དང་ལྡན་བར་ཉམས་སུ་མྱོང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འདིའི་དམིགས་པ་ཡི་གེ་ལ་སོགས་པས་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར། གཞན་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ནི་གཞན་དམིགས་པ་ཡིན་པར་རིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་གང་དང་མི་འདྲ་བའི་དོན་སྣང་བ་ཤེས་པ་དེ་ནི་དེ་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྒྲའི་ཤེས་པ་གཟུགས་འཛིན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཤེས་པ་ཡང་རིགས་དང་མི་འདྲ་བའི་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །སྒྲ་དང་གསལ་བར་སྣང་བ་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། །སྒྲ་ནི་བ་ལང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་དང༌། གསལ་བ་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་དག་སྣང་བ་ནི་གསལ་བའོ། །དེ་འདི་ལ་ཡོད་པས་དེ་དང་ལྡན་པའོ། །ཡི་གེ་ནི་པ་དང་ལ་ལ་སོགས་པའོ། །བདེ་བྱེད་བདག་པོས་སྨྲས་པ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་སྤྱི་ནི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་སྔོན་བོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་གཏན་ཚིགས་མ་ཡིན་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡང་མི་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བས་ན་འདིར་སྤྱི་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ལས་སྔོན་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྤྱི་བྱེ་བྲག་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པ་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ལ། སྤྱི་ནི་ཡུལ་དང་དུས་ཐ་དད་པའི་གསལ་བ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་དེས་ན་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་ཡོད་དོ་སྙམ་ན། གཅིག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མངོན་སུམ་གྱི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་མ་གཏོགས་པའི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གཞན་སྔོན་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་སྣང་བ་ནི་མ་ངེས་ཏེ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་གཅིག་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སེམས་ལ་ཡང་སྔོན་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གཉིས་པ་སྣད་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེས་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་
― DTG191_Page_0589 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙམ་དུ་ཇི་ལྟར་ཁྱེད་ཅག་གི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་སྣང་ཡང་ཞེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་མི་མཚོན་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྤྱི་འདི་ཡང་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ཡང་མི་རིགས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེ་མཐོང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་གསལ་བ་ཐ་དད་པའི་སྒྲ་དང་བློར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་བརྗོད་པ་དེ་མི་འཐད་དེ། ཁྱད་པར་བྱེད་པ་མ་མཚོན་པར་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བ་ལ་བློ་སྐྱེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་དབྱིག་པ་མ་མཐོང་བར་དབྱིག་པ་ཅན་ནོ་སྙམ་པའི་ཤེས་པ་མི་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ཡང་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁྱེད་ཅག་གིས་ཁྱད་པར་རང་ལ་སྒྲ་དང་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པར་བརྗོད་པ་ལ། རང་ལས་བློ་དང་སྒྲའི་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ལུས་ཅན་ཁྱད་པར་དེ་དག་ཀྱང་སྤྱི་མཐོང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྟོགས་པས་ཤེས་པ་ཇི་ལྟར་དེ་ཉིད་མི་མཚོན་པ་ཞེས་བྱ་བ། གཞན་ཡང་གང་གི་ལྟར་ན་མངོན་སུམ་རྟོགས་པ་མེད་པ་ཡིན་པ་དེའི་ལྟར་ན་སྣང་ཡང་མ་མཚོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བརྗོད་པར་རིགས་ཏེ། མཚོན་པ་ནི་ངེས་པའི་ཤེས་པའི་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱེད་ཅག་གང་གི་མངོན་སུམ་ཐམས་ཅད་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་དེའི་མི་མཚོན་པ་ཉིད་མི་རིགས་ཏེ། མི་འཛིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་དོན་རྟོགས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ཉིད་ངེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་དེས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་གྲུབ་པར་ཁས་བླངས་ནས་ཀྱང་ཁྱེད་ཅག་གི་འདོད་པ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མངོན་པར་འདོད་པའི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་མཚན་གཞན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མི་བརྟན་པ་ལས་དབེན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པ་ལས་དབེན་པ་སྟེ། རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྲུབ་ཅེ་ན། རིམ་གྱིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་བརྗོད་པ་དང་ཤེས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་སྤྱིའི་ཆོས་འདི་དག་གི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་འདི་དག་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་གྱི། རྒྱུ་མཚང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བའི་དངོས་པོ་དུ་མ་བཞིན་ནོ། །གཞན་གྱིས་
― DTG191_Page_0590 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕན་གདགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་ནི་ལྟོས་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་གཏན་ཚིགས་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་ནས་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་བཤད་པ་ནི། ཚིག་གི་དོན་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་གི་ཚིག་གི་དོན་ཞེས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་པོ་རྣམས་ལ་ཚིག་གི་དོན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་གཞན་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་གིས་དེ་དག་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་པ་དང་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་དང་འདུ་བ་དག་ལ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པ་ནི་རྫས་དང་ཡོན་ཏན་དང་ལས་རྣམ་པོ་ཁོ་ན་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྫས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱིའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཐ་སྙད་གཞན་དགག་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་དེའི་སྒོ་ནས་འཁྲུལ་པ་མ་བརྗོད་དོ། །འདི་སྙམ་དུ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་ལ་ཡང་ཡོད་པ་དམིགས་པའི་ཚད་མ་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཆོས་ཡོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཡང་ཐ་སྙད་འདི་གཞན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ལ་གཞན་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་གཞན་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ན་འཁྲུལ་བའི་སྐྱོན་དེའི་གནས་སྐབས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་གཞན་དེ་ལ་ཡང་ཆོས་དེ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཡོད་པའི་བློ་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལ་ཡང་ཆོས་གཞན་ལེན་ན་ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་དག་ཀྱང་ཆོས་གཞན་གྱི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཅན་ཉིད་དུ་ཐལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཆོས་ཅན་ནི་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དྲུག་གི་གྲངས་ངེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཐུག་པ་མེད་པས་འཇིགས་ནས་ཆོས་གཞན་མི་བརྟེན་པ་དེའི་ཚེ་ཚིག་གི་དོན་རྣམས་ལ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འཇུག་པའི་ཤེས་པ་འདི་དག་གིས་གཏན་ཚིགས་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཐུན་མོང་གི་མ་ངེས་པ་མ་ཡིན་མོད་ལྡོག་པ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་གང་གིས་སྤང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བཤད་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་སྡུད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཆོས་ཅན་ཐམས་ཅད་དུ་གཏན་ཚིགས་ལ་བསྒྲུབ་བྱས་ཁྱབ་པ་སྟོན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་སྡུད་པའོ། །འདི་སྙམ་དུ་འདིར་ཁྱབ་པ་རིགས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་གཞན་མེད་ན་དངོས་པོ་དེའི་ཤེས་པ་མི་འདྲ་བར་ཇི་ལྟར་འཐད་པར་འགྱུར། ཤེས་པ་མང་པོ་ཡུལ་མི་གཅིག་པ་རྣམས་མི་འདྲ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་ན་དེའི་ཚེ་གཟུགས་
― DTG191_Page_0591 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་རོལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡུལ་ཐ་དད་པར་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་ཐ་དད་པ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ནི་ཤེས་པ་ཐ་དད་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། དོན་དམ་བར་སྤྱིའི་ཤེས་པ་དངོས་པོའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་གཅིག་ཏུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བརྗོད་པ་དང་འདྲེས་པའི་ཤེས་པས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡུལ་དུ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་དངོས་པོ་གཅིག་པོ་དེ་གང་ལས་ལྡོག་པ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་དེ་ལ་བརྡ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གོམས་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་སྒོ་ནས་འོངས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བརྗོད་པ་སྤྱི་མེད་ན་ཡང་གལ་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འཇུག་ན་དེའི་ཆོ་འགལ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། དེའི་ཕྱིར་ཁྱབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་དེ། གང་ཡང༌། བ་ལང་སོགས་ལ་རྗེས་གང་ལས་ལྡོག་པ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་དེ་ལ་བརྡ་ཇི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བཤད་པའི་གཏན་ཚིགས་སུན་འབྱིན་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། དེ་ལ་སྐྱོན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་འདོད་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་ལ་ཡང་མཚུངས་སོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་དཔེ་བསྒྲུབ་བྱས་སྟོང་པ་དང་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་དང༌། འཁྲུལ་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་བཤད་པ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བལ་སོགས་པ་སོགས་པ་སྨོས་པ་སྟེ། གང་གིས་འཚེད་པ་པོ་དང་འདོན་པ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཤེས་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལ་གཅིག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་མཚན་འཚེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང་འདོན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྔ་ན་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་གཞི་ལ་མེད་པའོ་སྙམ་པའི་ཤེས་པ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པར་འགྱུར། དེ་ལ་ཡང་སྤྱི་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པས་སྦྱར་བའི་ངོ་བོ་རྒྱལ་པོ་ཟླ་བ་གཟིར་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་དུ་བརྟགས་པའི་ཁང་པ་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་ཞིག་པ་དང་མ་སྐྱེས་པའི་རྒྱལ་པོ་མང་པོས་བཀུར་བ་དང་དུང་ལ་སོགས་པའི་བློ་གཅིག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། དེ་ལ་ཡང་སྤྱི་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གསལ་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཚེད་པ་པོའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འཚེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འཚེད་པ་
― DTG191_Page_0592 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ལས་ཀྱིས་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་བློ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ལས་དེ་ཡང་གསལ་བ་རེ་རེ་ལ་གསལ་བ་བཞིན་དུ་ཐ་དད་པ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་དད་པ་དག་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་བར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཤེས་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར། ཁྱེད་ཅག་གིས་གསལ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་སྤྱི་བརྟགས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ལས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་སྟོང་ཡང་ཐ་མི་དད་པའི་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་གང་གིས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་སྤྱི་དེའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་རྟོག་བར་བྱེད་པ་གསལ་བ་དག་ལ་ཅི་ཞིག་གསུང༌། གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་འཚེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཤེས་པ་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་དུ་འགྱུར་ན་དེའི་ཚེ་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་སྟེ་འཚེད་པར་མི་བྱེད་པ་ལ་འཚེད་པ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གིས་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་ལ་ཡང་ཤེས་པར་འགྱུར་བོ་ཁྱེད་ཅག་གིས་རིགས་པ་བཞིན་དུ་ལས་རྟག་ཏུ་ཉེ་བར་འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་གང་གི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་མེད་པར་འབྱུང་བར་འོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་ལས་ནི་དེའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་ཡང་རྒྱུར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བྱེད་བདག་པོ་ན་རེ། འཚེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཤེས་པ་དེའི་ལས་ཀྱི་རིགས་དང་འབྲེལ་པའི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་དེ་ལས་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་ལ་ཡང་བྱ་བས་བསྟན་པའི་རྒྱུ་མཚན་པའི་ཕྱིར། འཚེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་ངེས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་སྟོན་པ་ནི་གལ་ཏེ་ཞིག་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བས་སོ། །བསྟན་པའི་རྒྱུ་ནི་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རིགས་སོ། །འོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། རང་གི་རྟེན་ནི་བྱ་བའི་རིགས་ཏེ། དེ་ཉིད་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྟེན་འཛིན་པ་མེད་པར་རིགས་འབའ་ཞིག་འཛིན་པ་འམ་གནས་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་བརྟེན་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་ལན་ཅིག་རིགས་མཚོན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལས་དང་བྲལ་ན་ཡང་དེའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་ཤེས་པ་དེའི་རྟེན་ལ་འཇུག་གོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དབྱིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་
― DTG191_Page_0593 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ནི་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དབྱིག་པ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་རྣམས་ལན་ཅིག་མཚོན་པའི་ཕྱིར་ལྷ་སྤྱིན་ལ་སོགས་པ་དབྱིག་པ་ལ་སོགས་དོར་བ་དེ་དག་ལ་ཡང་དབྱིག་པ་ཅན་དང་རྣ་ཆ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བློར་འགྱུར་རོ། །འཚེད་པ་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རིགས་འདི་ལ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། དེང་སྐྱེས་པ་ལ་ཡང་རིགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འཚེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པའི་བློར་འགྱུར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་དཔེར་ན་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བློ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་པ་ཡིན་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་རིགས་ཀྱང་རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར་དང་འདུ་བ་ཅན་དུ་འགྱུར་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་དེང་སྐྱེས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་རིགས་དང་འདུ་བ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །འདུ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་མི་མཚོན་པ་སྟེ། གསལ་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །འོ་ན་དེ་ལྟ་ན་ནམ་ཡང་དེ་དེ་དང་འདུ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆེས་དང་པོར་རིགས་དང་རྫས་དེ་དག་དེ་དང་འབྲེལ་པའི་རང་བཞིན་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་འདུ་བ་མི་སྐྱེ་ལ། ཕྱིས་ཀྱང་དེ་དང་མི་མཐུན་བ་དེའི་གནས་སྐབས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་འདུ་བར་འགྱུར། གང་གིས་དེ་ཕྱིས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་ཁྱེད་ཅག་གི་ལུགས་ཀྱིས་རྫས་སྐད་ཅིག་མ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་བ་ཅན་ནོ། །དེ་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་དང་རྫས་དག་གིའོ། །དེ་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མའི་རང་བཞིན་མི་མཐུན་པའི་ངོ་བོ་མ་དོར་བ་ཉིད་པའོ། །ཇི་སྟེ་རྫས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ན་དེའི་ཚེ་ཡང་ཉེས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་གསལ་བཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསལ་བ་ཁྱད་བར་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ན་རིགས་རྟག་པའི་ཕྱིར་སྔར་བཞིན་དུ་བྱིས་ཀྱང་དེ་དང་འདུ་བའི་མི་མཐུན་པའི་ངོ་བོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཕྱིས་ཀྱང་འདུ་བ་ཅན་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། དུས་ཕྱིས་འབྱུང་བའི་རྫས་འདུ་བ་དང་མི་མཐུན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ལ་རིགས་ནི་ཐམས་ཅད་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་ཡང་མི་ནུས་ཏེ། དེ་དང་འབྲེལ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་རིགས་རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རྫས་ཀྱང་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲེལ་པ་ཅན་གཉིས་པ་མེད་ན། དེ་དང་འབྲེལ་པའི་རང་བཞིན་མི་མཐུན་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འཚེད་པ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འོད་
― DTG191_Page_0594 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པར་སྨྲས་པའི་ལན་དོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་དེས་སྨྲས་པ། འདི་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། འཚེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡང་ཡིན་ལ། །འཚེད་པ་པོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྤྱི་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བ་ལང་ལ་སོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཁྱད་པར་གྱི་ཤེས་པ་གློ་བུར་བ་མ་ཡིན་པས་དེས་ན་འདིའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་གོང་བུའི་ཤེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཤེས་པ་རྒྱུ་མཚན་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་གྱི། རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་སྤྱི་ཉིད་ལས་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་འཚེད་པར་བྱ་བའི་གཙོ་བོའི་སྒྲུབ་བྱེད་གང་ཡིན་པ་དེ་འཚེད་པ་པོའི་སྒྲས་བརྗོད་པ། གཙོ་བོ་དེ་ཡང་འཚེད་པ་པོ་གཞན་ལ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། གཙོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། གཙོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞིག །གལ་ཏེ་ནུས་པ་ཡིན་ན་དེ་མི་རིགས་ཏེ། དེའི་རྟེན་སོ་སོ་ལ་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསལ་བ་གཞན་ལ་རྗེས་སུ་མི་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྫས་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་རང་དབང་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྫས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་ལས་ཐ་དད་པར་འདོད་པའི་ཆོས་བཟུང་ངོ༌། །གང་ཡང་རྒྱུ་མཚན་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་གྱི་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ། སྤྱི་བརྩལ་ནས་རྒྱུ་མཚན་གཞན་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཡོད་དོ་ཞེས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན། གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་སྟེ། བརྡ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱད་པར་སྒྲུབ་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་ཚང་བ་དང༌། འཚེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པས་འཁྲུལ་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འཇུག་སྡུད་པར་བྱེད་དེ། དེས་ན་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་རྒྱུ་མཚན་གཞན་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ན་འཚེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་མི་འཐད་པ་དེའི་ཕྱིར་བརྡ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཚེད་པ་པོའི་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་རིགས་མི་མཐུན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་དངོས་པོ་ཙམ་ངེས་པ་ཐ་དད་པའི་དངོས་པོ་འཚེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཐ་མི་དད་པས་བློ་སྟེ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་རིགས་མི་མཐུན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྤྱི་མེད་ན་ཡང་བ་ལང་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྡ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་
― DTG191_Page_0595 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐ་མི་དད་པའི་དེས་པའི་ཤེས་པ་དག་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མེད་པ་ལ་མེད་པའི་བློ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །འདི་ཉིད་སྤྱིའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་བརྡ་གཟོ་བའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་མེད་པའོ་ཞེས་པར་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་སྒྲ་དང་བློ་གང་གིས་འགལ་བར་འགྱུར། འདི་ལ་རིགས་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དངོས་པོ་དང་འདུ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགལ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་རྒྱུ་བཤད་པ། དེ་དག་དོན་མེད་པའི་ནི་བརྡའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ལ་སོགས་པའི་དོན་མེད་པ་བརྡ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་ཤེས་དང་སྒྲ་དག་སྟེ་བརྡ་ཙམ་གྱིས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ནི་བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདིར་བདེ་བྱེད་བདག་པོའི་ལན་གྱི་དོགས་པ་བསུ་བ་ཡིན་ཏེ། དེས་སྨྲས་པ། དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་དག་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཤེས་པ་མཐོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། བུམ་པའི་སྔ་ན་མེད་པའོ། །བུམ་པའི་ཞིག་ནས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པའི་ཤེས་པ་དངོས་པོ་ཁྱད་པར་ཅན་ཉིད་ལ་མེད་པ་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེའི་བློ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་དུ་གཏོགས་པའི་སྤྱིའི་དབང་གིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་མེད་དོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློ་སྟེ་རྣལ་མ་དང་སྦྲེལ་ལོ། །དེ་ལྟར་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དོ། །མི་འདྲ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་དེ་ལ་བརྟེན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་བའམ། གཅིག་ཏུ་བསྡུ་བའི་ཟླས་དབྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དང་དེ་ལ་བརྟེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྒྱས་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁྱད་པར་གཅིག་རྣམ་པ་ཐ་མི་དད་པའི་བློའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ཉིད་ཀྱིས་སྤྱི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་བསྒྲུབས་ཟིན་པའི་ཕྱིར། སྤྱི་དུ་མ་རྟོག་པ་དོན་མེད་པར་ཐལ་
― DTG191_Page_0596 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བུམ་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྤྱིའི་དབང་གིས་བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བློར་འགྱུར་དུ་ཆུག་མོད། ཤིན་ཏུ་མི་འདྲ་བའི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་དེའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་འགྱུར། ཡོད་པའི་དབང་གིས་བ་ལང་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་བློར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་སྨྲས་པ། རྒྱུ་མཚན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གླང་པོ་དང་རྟ་དང་རྡ་བ་དང་སེང་ལྡིང་ལ་སོགས་པ་འདུས་པ་དང་མང་པོ་ཉིད་ཀྱི་གྲངས་དམག་དང་ནགས་ལ་སོགས་པའི་བློ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ལ། བཏུང་བ་སྐྱུར་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ནི་རིགས་མི་མཐུན་པའི་རྫས་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་མང་པོ་སྦྱར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཤེས་པས་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ། གལ་ཏེ་བློ་ནི་ཞེས་བྱ་བས་དོགས་པར་བྱས་ནས། གལ་ཏེ་ཐ་དད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའི་བློའོ།། བརྡའི་ཐ་དད་ནི་ཁྱད་པར་རོ། །ཡང་གང་གིས་དེ་སྐད་དུ་བརྗོད་པ་འདི་ལ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། ཁྱད་པར་ཤེས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུའི་དངོས་པོ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྤྱིའི་བློ་ལ་འདོད་པས་སྦྱར་བའི་བརྡ་གཟོ་བ་ཙམ་དུ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་དང་པོར་ཁྱད་པར་གྱི་ཡུལ་ལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །དེ་སྐྱེས་པ་ན་བརྡ་བྱེད་པར་འདོད་པ་འབྱུང་ངོ༌། །འདོད་པ་དེ་ལས་བརྡ་དེ་བྱེད་པ་སྟེ་བྱས་པའོ། །དེ་ནས་དེ་ཉིད་ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་སུ་ཐོས་པ་སྟེ་མཉན་པའོ། །འདི་ཐོས་པ་ལས་ཐོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བརྡའི་ཡུལ་ལ་དུས་ཕྱིས་གཟོ་བའོ། །དེ་ལས་ཏེ་གཟོ་བ་ལས་ཐ་དད་པ་དེ་དག་ཉིད་ལ་དེ་ངེས་པས་འཇུག་པ་ལས་བུམ་པའི་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པའི་བློ་སྐྱེ་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་གནག་རྫིའི་བར་ལ་འདི་ཙམ་ཞིག་བློ་འདིའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །ནུས་པ་མ་མཐོང་བའི་སྤྱི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་རྟོག་ན་ནུས་པ་མ་མཐོང་བ་ཉིད་དུ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་གཞན་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་རྟོག་འདི་རྒྱས་པའི་ཕྱིར། འདྲེ་བ་རྗེས་སུ་མཐུན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཁྱེད་ཅག་གིས་སྤྱིའི་བློ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཐ་དད་པ་སྤངས་ནས་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པའི་དམིགས་པ་ཞེས་
― DTG191_Page_0597 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བའི་སྤྱི་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་བརྟགས་པའི་སྤྱི་དེ་ཡང་གཞན་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་བློ་སྐྱེ་བ་དེའི་ཚེ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ནུས་པ་མཐོང་བ་བརྟགས་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་མཆོག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་མ་མཐོང་བའི་བརྟག་པ་བྱས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཐ་མི་དད་པའི་སྤྱི་ཇི་ལྟར་མི་འདྲ་བའི་བློ་སྤྱད་པར་བྱེད་ཅེས་དྲིས་པ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་གྱིས་ངེས་པ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་གཅིག་ཡིན་ན་ཡང་རྣམ་པ་དུ་མའི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱ་བར་ནུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གདོན་མི་ཟ་བར་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ནུས་པ་ཤེས་པ་མཐུ་ངེས་པའི་ཐ་དད་པ་དེ་དག་ཉིད་ལ་ནུས་པ་ངེས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་རྟོག་པར་མི་བྱེད། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང་མི་གསལ་བ་རྗེས་སུ་བསྒྲུབས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་སྤྱི་ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་དག་གིས་ནུས་པ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མེད་པས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་འདི་དག་དེར་གཏོགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཉིད་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྤྱིའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་སྤྱི་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པས་ཅིའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་མི་འགྱུར། སྤྱི་ནི་འགའ་ཞིག་ལ་ལྟོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཁྱད་པར་གཞན་གྱིས་བོགས་དབྱུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་དེར་གཏོགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ལ། ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་གི་ཚེ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་འདི་སྐྱེ་བ་དེའི་ཚེ་དེར་སྤྱི་མེད་པ་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། རྟག་པ་རྣམས་རྟག་ཏུ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྡོག་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་ལ་དེར་གཏོགས་པའི་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་མཚན་གཞན་ཁས་བླངས་པ་ན་སྤྱི་ལ་སོགས་པའི་བློའི་ཉེས་པ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་བས་ན་གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་ལ་རྫས་མ་ཡིན་པ་དང་ལས་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཡོན་ཏན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྤྱིའི་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་ལ་སོགས་སྤྱི་ལ་སྤྱི་ཞེས་བྱ་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཤེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དོན་དུ་མ་དང་འདུ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་བརྗོད་པ་དེ་ཡང་བསལ་
― DTG191_Page_0598 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བཤད་པ་ནི། རྫས་ལ་སོགས་པ་མིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་བརྟགས་པ་ན་ཡང་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་སྤྱིའི་བློ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་སྤྱིའི་བློའི་གཅིག་གི་རྒྱུ་མཚན་དོན་དུ་མ་ལ་འདུ་བ་ཡིན་ན། གྲངས་དང་ལྡན་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྫས་དུ་མ་སྟོན་པ་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་ཡང་སྤྱིའོ་སྙམ་པའི་བློའི་རྒྱུ་མཚན་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་བློ་གཅིག་གི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་པ་ལ་སོགས་བའི་རྣམ་པས་རང་གི་བདག་ཉིད་ལ་ངེས་པའི་ཕྱིར་སྤྱི་གཞན་ལ་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་དང་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་སྤྱི་དག་ལ་སྤྱིའི་སྙམ་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན། དེ་ཕྱིར་ཐ་དད་དག་ལ་གཅིག །འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ཏེ། །ཡོད་པ་སོགས་ལ་སྤྱི་སྒྲའམ། །ཡང་ན་བློ་གཅིག་བྱེད་པ་ཡིན། །ཞེས་ཀུ་མཱ་ར་རི་ལས་སྨྲས་པ་འདི་ཡང་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལ་བརྟེན་པ་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་འཆད་པར་འདོད་ནས། བུམ་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ་སྤྱི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་འདུ་བ་མེད་པ་དག་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་དག་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་མེད་པ་དེ་དག་ལ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལས་གཞན་ལ་འདུ་བས་སྤྱིའི་རྣམ་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་ཤེས་པར་འགྱུར། རྟ་ལ་སོགས་པ་གཅིག་གི་རྣམ་པ་ཤེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་གླང་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་རོ་མངར་རོ། །ནུབ་མོ་བསིལ་ལོ། །ལྕིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུར་གཞན་དུ་འཇུག་པས་ཀྱང་གཞན་དུ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལ་སྨྲས་པ། འདིར་དོན་གཅིག་ལ་བརྟེན་པ་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྫས་གང་ཁོ་ན་ལ་མངར་བ་ཉིད་འདུ་བ་དེ་ཁོ་ན་ལ་བསིལ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་གཅིག་ལ་འདུ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་འདིར་གཞི་མཐུན་པར་འགྱུར་གྱི། མེད་པ་བུམ་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྤྱི་དང་ལྷན་ཅིག་གང་དུ་ཡང་རྫས་གཅིག་ལ་འདུ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཉེ་བར་བརྗོད་པ་མེད་པ་དེ་ནི་གང་དུ་
― DTG191_Page_0599 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་འདུ་བ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་གལ་ཏེ་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འོད་བྱེད་པའི་ལན་གྱི་དོགས་པ་བསུ་བ་ཡིན་ཏེ། དེས་སྨྲས་པ། བུམ་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྤྱི་ན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འདུ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཡིན་ལ། མེད་པ་རྣམས་ནི་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་སྤྱི་དང་མེད་པ་དག་དོན་གཅིག་ལ་འདུ་བའི་འབྲེལ་པ་འདི་ལ་ཡང་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེའོ། །དེ་ལ་ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར། འབྲེལ་པ་གཞན་ནི་ཡོད་པ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཕན་ཚུན་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ནི་འབྲེལ་པ་གཞན་གྱིས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་དབྱིག་པ་དང་ལྷ་སྤྱིན་དག་དང་རྒྱལ་པོ་དང་སྐྱེས་བུ་དག་གི་རྗེ་ཁོལ་གྱི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པའི་འབྲེལ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ལ་རྒྱུ་མཚན་དུ་གྱུར་པའི་འབྲེལ་པ་གཞན་དེ་མེད་པ་ལ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ཁྱད་པར་དེ་ཅི་ལྟར་འགྱུར། གཞན་དུ་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་རོ། །ད་ནི་ཇི་ལྟར་འབྲེལ་པ་མེད་པར་འཇིག་རྟེན་ན་བུམ་པའི་སྔ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་རྟོགས་ཤེ་ན། བུམ་པ་འདིའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྔར་མེད་པར་གྱུར་ནས་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དེ་ཙམ་ཞིག་ཤེས་པར་འདོད་པ་ལ་བློ་འདི་བརྟགས་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལྟ་བུ་དང་འབྲེལ་པ་ལྟ་བུའི་སྔ་ན་མེད་པ་རྟོག་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་བསམ་པའི་དབང་གིས་འདིར་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་གྱི་དངོས་པོ་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་རྟོགས་པའི་བཟོ་བོས་བཅོས་པའི་དཔའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་བ་ཡིན་ཏེ། གང་དུ་ཁྱེད་ཅག་གིས་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པ་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་བཟུང་བ་དེར་གདོན་མི་ཟ་པར་འབྲེལ་པ་གཞན་བཙལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་ན་རྣམ་པར་གཞག་པ་ངེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་བདེ་བྱེད་བདག་པོས་སྨྲས་པའི་ལན་འདི་ནི་ཀླན་ཀ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་
― DTG191_Page_0600 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་བུམ་པ་མེད་པ་དང་སྣམ་བུ་མེད་པ་དང་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ལ་མེད་པའི་སྙམ་པའི་རྗེ་སུ་འགྲོ་བའི་ཤེས་པ་འཇུག་པའི་ཤེས་པ་དེ་ལ་ཁོ་བོ་ཅག་གི་སྤྱི་མེད་ན་ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཤེས་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་གཞན་དུ་སྤྱི་རྟོག་པ་དོན་མེད་དོ་ཞེས་ཀླན་ཀ་བྱས་ཀྱི། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་རིགས་མཐུན་པ་མང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་གང་སྔ་ན་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་དེ་ལས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན་ཁྱད་པར་ལ་ནི་གནས་པའི་སྤྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ལ་གནས་པའི་སྤྱི་བུམ་པ་ཡིད་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་རྟེན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་གི་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་རྟེན་གཞན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཇི་ལྟར་སྔ་ན་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་མཐུན་པའི་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལས་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞེས་བསམས་པའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྤྱི་གཅིག་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་དག་ལ་ནི་རྗེས་སུ་འཇུག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་ལས་འདིའི་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་རིགས་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་དུ་མ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་མཐའ་དག་ལ་ཁྱབ་པའི་སྤྱི་གཞན་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་མེད་པའི་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྤྱི་ཆེན་པོ་ཡོད་དོ་སྙམ་ན། དེ་མི་རིགས་ཏེ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་ལས་མ་གཏོགས་པའི་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དོན་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ལ་མེད་པའི་བློ་གང་དག་ཀུན་དུ་རྒྱུ་པ་དང༌། གང་ཡང་བརྟགས་པའི་གཏམ་རྒྱུད་སླུ་བ་པ་ལ་སོགས་པ་རྫས་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བློ་རྣམས་དེ་དག་ལ་ཁྱད་པར་དུ་གཏོགས་པའི་སྤྱི་གང་ཡིན་པ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་ཁྱེད་ཀྱི་ལུགས་ཀྱིས་སོ་སོར་བརྟགས་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་གཞོན་ནུ་མ་ལེན་གྱིས། །སྔ་ན་མེད་པ་ལ་སོགས་སྤྱི། །དངོས་པོ་མི་འདོད་མ་ཡིན་ནམ། །འདི་ལ་སྤྱི་མེད་སོགས་ངོ་བོ། །ཡོད་པ་ཉིད་ནི་སྤྱི་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གང་སྨྲས་པ། དེ་ཡང་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ། ལ་སོགས་ངོ་བོ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཡང་ཉེས་པ་
― DTG191_Page_0601 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གང་གིས་དེ་མེད་པའི་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་གཞུང་ལུགས་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་དང་བརྟགས་པའི་གཏམ་རྒྱུད་རྣམས་ལ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ངེས་པའི་བརྟགས་པའི་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གྱིས་སྟོང་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ངེ་ལྟ་ན་སྒྲའི་དོན་མཐའ་དག་རྟག་པ་གཅིག་པུའི་ཡོད་པ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདོད། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་དང་གཅིག་པུར་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཁས་ལེན་ན་ཡོད་པ་དང་སྐྱེ་བ་ཐ་མི་དད་དེ། བོགས་དབྱུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཐ་དད་པའི་ངོ་བོར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཀླན་ཀ་སྤང་དཀའ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ད་ནི་འདོད་པས་བཀོད་པའི་ངོ་བོ་དང༌། ཞིག་པའམ་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། འདོད་པས་སྦྱར་བའི་གཟུགས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདོད་པས་སྦྱར་བའི་ངོ་བོ་སྟེ་རང་བཞིན་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་དང་པོར་གང་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ཞིག་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །གང་གིས་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་དེ་དག་ལ་བློས་འགྱུར་བ་བརྟགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱི་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་བརྟགས་པ་ལ་སྤྱི་མེད་མོད། འདས་པ་དང་མ་སྐྱེས་བ་ལ་ནི་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་བློར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ནི་ལོག་ཡིན་ཏེ། རྟེན་མེད་པར་འབའ་ཞིག་པ་མི་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་བརྟེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། མི་བརྟེན་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འབའ་ཞིག་པ་རྣམས་གནས་སུ་ཆུག་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཉེས་པ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། སྤྱི་འབའ་ཞིག་འཛིན་པར་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། སྤྱི་རྟོགས་པ་ནི་རང་གི་རྟེན་དང་དབང་པོ་ཕྲད་པ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །སྤྱི་འབའ་ཞིག་པ་ཡང་འཛིན་ན་སྤྱིའི་བློ་ལས་གསལ་བ་ངེས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཚེ་གསལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་གསལ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་འབྲེལ་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར། འབྲེལ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་ན་སྤྱི་དེའི་གསལ་བྱ་ཡིན་པའམ། དེའི་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའམ། དེ་
― DTG191_Page_0602 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཛིན་པ་ལ་ལྟོས་ན་འཛིན་པ་ཡིན་གྲང་དེ་ལར་ཞིག་དས་གསལ་བར་བྱས་པའི་ཕྱིར་སྤྱི་དེ་དང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱིས་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་གསལ་བྱ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་གང་གི་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་གསལ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འབིགས་བྱེད་ཀྱི་གངས་ཅན་བཞིན་ནོ། །སྤྱིའི་གསལ་བ་ཡག་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གསལ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་སྐྱེ་བའི་གཞན་གྱི་དབང་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ལ་འབའ་ཞིག་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཤེས་པའི་གཞན་གྱི་དབང་ཡང་མ་ཡིན་པས་ཕྱོགས་གསུམ་ཆར་ཡང་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་དང་སྤྱིར་རྟོགས་པ་ནི་རང་གི་རྟེན་དང་དབང་པོ་ཕྲད་པ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་བརྗོད་པ་དེ་མི་རིགས་ཏེ། རྟེན་ཉིད་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཡོད་པ་དང་དབང་པོ་ཕྲད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་པར་ག་ལས་འགྱུར། སོགས་པ་སྨོས་པས་བདག་དང་ཡིད་ཕྲད་པ་དང༌། །སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་གཞན་གྱིས་བོགས་དབྱུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་འདི་འགའ་ཞིག་ཏུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་གལ་ཏེ་དེ་རང་གི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་ནུས་ན་དེའི་ཚེ་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ལ། ཅི་སྟེ་མི་ནུས་ན་ནམ་ཡང་བསྐྱེད་པར་ཅི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ནུས་པའམ་མི་ནུས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་དེ་སུས་ཀྱང་གཞན་དུ་བྱ་བར་མི་ནུས་ཏེ། རྟག་པ་ཉིད་ཉམས་པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྐད་དུ། དེ་ཡིས་ནུས་པའམ་མི་ནུས་པའི། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་གནས་པ་གང༌། །རྟག་པར་ཁྱད་པར་བྱར་མེད་འདི། །དེ་དག་སུ་ཡིས་བཤིག་པར་ནུས། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །གང་ཡང༌། བ་ལང་ཉིད་ནི་བ་ལང་ལས། དོན་གཞན་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ནི་འཚེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། བ་ལང་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ལྟར་འཚེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་འཚེད་པ་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་
― DTG191_Page_0603 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་མེད་ན་ཡང་འཚེད་པ་པོ་འཚེད་པ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བློ་ཐ་དད་པའི་ཡུལ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཁོ་ནའོ། །ལྷས་བྱིན་གྱི་འཚེད་པ་པོ་ཉིད་ཅེས་ཐ་དད་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཡང་འགྱུར་བས་དེས་ན་གཏན་ཚིགས་ཐུན་མོང་གི་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟགས་ངན་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུ་མཱ་ར་རི་ལས་སྨྲས་པ་སྟེ། དེ་ལ་རྟགས་དན་དེ་དག་ནི་འདི་དག་ཏུ་བརྗོད་དེ། བ་ལང་གི་གོང་བུ་ཐ་དད་པ་དག་ལ། བ་ལང་གི་བློ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་བ་ལང་ཉིད་གཅིག་གི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཡིན་ཏེ། བ་ལང་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཅིག་གི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བ་ལང་གི་གོང་བུ་གཅིག་གི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་བ་ལང་གི་བློ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཁྲ་བོ་ལས་བྱུང་པ་མ་ཡིན་པའམ། དེ་ལས་མ་གཏོགས་པ་དོན་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་མེད་པས་ཡང་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སའི་བློ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་ཅི་ལྟར་འགྲུབ་ཅེ་ན། བརྗོད་པ། བ་ལང་གི་བློ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་རེ་རེ་ལ་འདུ་བའི་དོན་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ཏེ། གང་བུ་རེ་རེ་ལ་དངོས་པོའི་རྣམ་པ་མ་ལུས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསལ་བ་སོ་སོའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་བཞིན་ནོ། །འདི་གཅིག་ཉིད་དུ་ཡང་གྲུབ་པ་ཁོ་ན་སྟེ། འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་ཡང་སོ་སོ་ལ་སྤྱིའི་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་ནི་གཅིག་ཁོ་ན་སྟེ། གཅིག་གི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་བློས་གཟུང་བར་བྱས་པའི་ཕྱིར་དགག་པ་དང་ལྡན་པའི་ངག་དག་ལ་བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པ་ལྡོག་པ་བཞིན་ནོ། །ཐ་དད་པ་དག་ལ་ཐ་མི་དད་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམ་པར་འཇོག་པ་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་ལ་རྒྱུའི་ཉེས་པ་མེད་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ལོག་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་མི་རིགས་སོ་ཞེའོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཐ་དད་གོང་བུ་བ་ལང་བློ། །བ་ལང་ཉིད་གཅིག་རྒྱུ་མཚན་ཅན། །བ་ལང་སྣང་དང་གཅིག་ཉིད་ཕྱིར། །བ་ལང་གོང་བུ་གཅིག་བློ་བཞིན། །ཁྲ་བོས་བ་ལང་བློ་མིན་པའམ། །དེ་ལས་གཞན་པ་དམིགས་པའང་ཡིན། །དེ་མེད་པར་ནི་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །བུམ་པ་ལ་ནི་ས་བློ་བཞིན། །
― DTG191_Page_0604 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ལང་བློ་ནི་རེ་རེ་ལ། །འདུ་བའི་དོན་ཡུལ་ཅན་ཡང་ཡིན། །སོ་སོར་མ་ལུས་ངོ་བོའི་ཕྱིར། །གསལ་བ་སོ་སོའི་བློ་བཞིན་ནོ། །རིགས་ནི་རེ་རེར་འདུ་བ་འང་ཡིན། །རེ་རེ་བ་ཡི་བློ་ཡིན་ཕྱིར། །དགག་པ་དང་ལྡན་ངག་རྣམས་ལ། །བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་ཟློག་པ་བཞིན། །བ་ལང་ཉིད་ལ་གཅིག་ངོས་བློ། །ལོག་པར་བརྗོད་པར་ནུས་མ་ཡིན། །འདི་ལ་གནོད་པའི་ཤེས་པའམ། །རྒྱུ་ཡི་ཉེས་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་ཀྱང་བཤད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འདིར་རེ་ཞིག་བསྒྲུབ་བྱ་མ་མཚང་བ་ཡིན་ཏེ། བ་ལང་གཅིག་ཉིད་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་བ་ལང་གཅིག་གི་བློ་ཡང་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྟེ་ཕྱིར་རྒྱུ་མཚན་གཅིག་ཉིད་སྒྲུབ་པ་དེའི་ཚེ་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། རིགས་མི་མཐུན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པས་བ་ལང་གི་ལྡོག་པ་གཅིག་བརྟགས་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བ་ལང་གི་བློ་ཁྲ་བོ་ལས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་འདི་ཡང་དངོས་སུ་དེ་ལ་སྐྱེ་བ་དགག་པ་སྒྲུབ་ན་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པར་བར་དུ་ཆོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དེ་བརྒྱུད་ནས་ཀྱང་དེ་ལས་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་སྒྲུབ་ན་དེའི་ཚེ་དམ་བཅའ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང་འགལ་བ་དང་དཔེ་ཡང་བསྒྲུབ་བྱ་མ་མཚང་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་སྒྲུབ་ན་ཡང་ཁྲོ་བོ་ཉེ་བ་ན་འདི་ནི་བ་ལང་ངོ་ཞེས་བློ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་གལ་ཏེ་དེ་ལས་གཞན་ལ་དམིགས་པའོ་ཞེས་བསྒྲུབ་ན་འདིའི་ཚེ་འདི་ལ་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང་འགལ་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་ནི་གོང་བུ་ཉེ་བ་ངེས་པ་ན་འཇུག་ལ་དཔེ་ཡང་བསྒྲུབ་བྱ་མ་ཚང་བ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་དེ་མེད་ཅིང་ཁུ་ཡུལ་སོགས་པ་ཉེ་བ་ན་དེ་ལྟར་འཇུག་པའི་བློ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་གཞན་ལ་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་བསྒྲུབ་ན་དེའི་ཚེ་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ལ་དམིགས་པའོ་ཞེས་སྒྲུབ་ན་དེའི་ཚེ་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་རེ་རེ་ལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དོན་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པ་དེ་ལ་ཡང་སྤྱིར་སྒྲུབ་པ་ལ་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་རེ་རེ་ལ་དེ་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ལས་ལོག་པའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ངེས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་སྤྱི་ཞེས་བྱ་བ་རྟག་པ་གཅིག་པུ་
― DTG191_Page_0605 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རེ་རེ་ལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་ཚིག་གི་དོན་ཅན་ཉིད་སྒྲུབ་ན་དེའི་ཚེ་དཔེ་བསྒྲུབ་བྱ་མ་ཚང་ཞིང་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱིས་གང་དུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མང་པོ་དག་ལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཉིད་ཡིན་ན་གསལ་བ་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་གཅིག་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། གསལ་བ་གཅིག་གི་མཐར་ཐུག་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སྤྱིའི་དངོས་པོས་རེག་པའི་ཕྱིར་གསལ་བ་གཅིག་གི་ངོ་བོ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་སྤྱི་དུ་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཅིག་ཅར་དངོས་པོ་དུ་མ་ལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཆེས་རིང་བ་ན་གནས་པའི་སྣོད་ན་ཡོད་པའི་ཆེས་མང་བའི་བིལ་བ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་པའོ། །དེས་ན་འདི་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ནི་མ་གྲུབ་སྟེ། གནོད་པ་སྔར་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང། འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་རིགས་གཅིག་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་ན་ཡང་རིགས་རེ་རེ་དང་འདུ་བ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་བློ་གཅིག་གིས་གཟུང་བར་བྱས་པ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པས་གཏན་ཚིགས་གཞན་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པ་ཟློག་པ་ཡང་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་བསྒྲུབ་བྱ་མ་ཚང་བ་ཡིན་ནོ། །བཏགས་པའི་གཅིག་ཉིད་སྒྲུབ་ན་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། བཏགས་པའི་སེལ་བའི་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་འདི་ལ་རྒྱུའི་ཉེས་པ་ཡོད་པ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དེ། མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཐོག་མ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུའི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཚུལ་འདིས་རྟགས་ངན་འདི་དག་སུན་དབྱུང་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པའི་སྤྱིའི་སྒྲུབ་བྱེད་རྣམས་རྒྱས་པར་སུན་འབྱིན་པ་བརྗོད་ནས་སྤྱིའི་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་བརྗོད་པར་འདོད་ནས་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གདོན་མི་ཟ་བར་སྤྱི་ཐ་དད་པ་དག་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པར་བྱ་དགོས་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་དེ་དག་ལ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་གཅིག་གི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་བློ་ངེས་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར། དེ་ལ་འདིའི་འཇུག་པ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའམ།
― DTG191_Page_0606 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་མངོན་པར་གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན། གནས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་མི་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའམ། ཐུར་དུ་ལྟུང་བའི་མཚན་ཉིད་གེགས་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྲང༌། དེ་ལ་རེ་ཞིག་དང་པོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པའི་ཕྱིར་རང་ཉིད་ཀྱིས་རང་བཞིན་མི་འཇིག་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་དག་གི་ཕྱིར་བྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐུར་དུ་ལྟུང་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྟེན་རྣམས་དེའི་གེགས་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་སོ། །ཐ་དད་པ་དག་པ་སྤྱི་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་ལན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེ། འདུ་བ་དེ་ཉིད་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་ལོགས་ཤིག་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་པའི་ངོ་བོའི་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་འདུ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱིའི་བརྟེན་པ་དེ་ཡང་དེ་དང་འབྲེལ་པའི་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སམ། དེས་གསལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཉིད་དཔྱོད་པ་རྩོམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཕན་ཚུན་མ་འདྲེས་པའི་བདག་ཉིད་རྣམས་ཀྱི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པ་དོན་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་རིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདུ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་ཕན་ཚུན་ལྡོག་པའི་ལུས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་སྲེ་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འདུ་བར་བརྟགས་ཏེ། དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཡོད་ན་ཡང་རང་གི་བདག་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་རང་བཞིན་འབྲེལ་པ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་ཉམས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་གཞན་དུ་གྱུར་བ་དེ་ལ་འདུ་བ་པོ་ཞེས་མི་བྱེད་ན་ནི་རྩོད་པ་མེད་པས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་གནས་པ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འབོ་བའི་གེགས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྤྱི་ལ་རྟེན་དུ་རྟོག་པ་ཤིན་ཏུ་འབྲེལ་པ་མེད་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །འབོ་བ་མེད་པ་ནི་འབོ་བ་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཏེ། ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་དག་གིས་འབོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས་པ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེས་གསལ་བ་ནི་དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། རྟག་པ་གཞན་དུ་བྱེད་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་རྒྱས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་གལ་ཏེ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་ནུས་ན་དེའི་ཚེ་ཅིའི་ཕྱིར་
― DTG191_Page_0607 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསལ་བའི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པར་འགྱུར། འོན་ཏེ་མི་ནུས་ན་དེའི་ཚེ་ཡང་གཞན་གྱིས་ཁྱད་པར་བོགས་དབྱུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ལྟོས་པ་རིགས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པར་ཁས་ལེན་ན་ཡང་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་གསལ་བ་བཞིན་དུ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤྱི་དངོས་པོར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བརྗོད་པ་དང་སྒྲ་དག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མ་ལུས་པ་ཉིད་ནི་སྤྱིའི་ཚིག་གི་དོན་ཡིན་པར་བརྗོད་དོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་གང་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅུང་ཟད་མེད་པ་དེ་ནི་དེ་ལ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འབིགས་བྱེད་ལ་གངས་ཅན་བཞིན་ནོ། །སྤྱི་ཡང་ཐ་དད་པ་དག་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའོ། །བུམ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱོན་གཞན་ཡང་འཆད་དོ། །བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཐ་དད་པ་ནི་བུམ་པ་ཉིད་དང་ས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ན་རེས་འགའ་རང་གི་རྟེན་ཙམ་ལ་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་བའམ། ཡང་ན་གང་གསལ་བས་སྟོང་པའི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་སོ། །མཆོག་གི་རིགས་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བས་ཡུལ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་བརྗོད་དོ། །འདི་ཡང་ཡུལ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཙམ་དུ་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དཔེར་བྱས་ཀྱི་གསལ་བའི་བར་ན་གནས་པའི་ཡུལ་ལ་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཡང་དེའི་ཚེ་ཆོས་མ་གཏོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་དང་པོ་ལ་ཉེས་པ་བཤད་པ། དེ་ལ་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་གསལ་བས་སྟོང་པའི་ཡུལ་དུ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་སྐྱེས་པ་ན་དེ་དག་དེ་རིགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་དེ་ལ་སྟེ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པའམ་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མི་ཤེས་ཏེ་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། རྟག་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བ་ཐ་དད་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའམ། དེ་ན་སྔ་ནས་གནས་པར་འགྱུར་བའམ། ཡུལ་གཞན་ནས་འོངས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དེར་མཐོང་བའམ་འཇུག་པར་འགྱུར། གང་གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་སྐྱེ་བ་
― DTG191_Page_0608 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔ་ནས་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་གཞན་ནས་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཇི་ལྟར་དེ་དག་ལ་དེ་དག་འཇུག་པའམ་དམིགས་པར་འགྱུར། སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་གང་དུ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཞིང་སྔ་ནས་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང་ཕྱིས་ཡུལ་གཞན་ནས་འོངས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་དེར་དམིགས་པའམ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རི་བོང་གི་མགོ་ལ་དེའི་རྭ་བཞིན་ནོ། །བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་དེས་སྟོང་པའི་ཡུལ་དུ་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའོ། །གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ད་ལ་འཇུག་པ་དང་དམིགས་པ་དག་གི་རྣམ་པ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་གཉིས་པ་ལ་ཡང་ཉེས་པ་བཤད་པ། རང་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རང་གི་རྟེན་དང་དབང་པོ་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པའི་རྒྱུ་ལ་སྟེ། སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་བདག་དང་ཡིད་ཕྲད་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་གསལ་བ་ཐ་དད་བ་གཅིག་ལ་རིགས་ཐ་དད་པ་དེ་དག་འཛིན་པ་ན་རིགས་མི་མཐུན་པ་གསལ་བ་ཐ་དད་པའི་བར་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དམིགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟར་བ་བཞིན་དུ་ངོ་བོ་གཅིག་ཉིད་ཀྱིས་རེ་རེ་ལ་གཟུང་བའི་ངོ་བོ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཤེས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་མཐོང་བའི་གསལ་བ་དང་འདུ་བའི་སྤྱིའི་ངོ་བོ་ཤེས་ཟིན་པ་ལས་གསལ་བའི་པར་ན་གནས་པའི་སྤྱིའི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ་དེ་ཡང་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ། བཟུང་ཟིན་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་བཟུང་ཟིན་པ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྟེ་དེ་འཛིན་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་མ་གཟུང་བའི་ངོ་བོ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་གསལ་བ་དང་འདུ་བ་ཡང་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་གཉི་གའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པར་བྱིང་ན་དེའི་ཚེ། ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་ཐ་དད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འཛིན་པ་དང་མི་འཛིན་པ་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ལ་གཅིག་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་སེམས་རྣལ་དུ་གནས་པས་བརྗོད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་
― DTG191_Page_0609 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་སྣ་ཚོགས་རྫས་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་མིང་ཙམ་དུ་འགྱུར་ལ་མིང་ལ་ནི་རྩོད་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རིགས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སུན་ཕྱུང་ནས་སྦྱོར་བ་དགོད་པའི་ཕྱིར། ཤིང་སོགས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་དག་རིམ་ཅན་ཉིད་དག་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ནི་གཞན་གྱིས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་རྟག་པ་དང་གཅིག་པུ་དང་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བའི་སྤྱི་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འཚེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཤིང་སྔོན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་འདི་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་བས་ཁྱད་པ་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་རྟག་པའི་དངོས་པོ་དང་འགལ་བ་མི་རྟག་པའི་དངོས་པོས་རིམ་ཅན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་ཁྱབ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་པ་ནི་རིམ་དང་རིམ་མ་ཡིན་པ་དག་གིས་དོན་བྱེད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དཔེ་ལ་བསྒྲུབ་བྱ་མ་ཚང་བ་ཡང་སྔར་རྒྱས་པར་བསྒྲུབས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དཔེ་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གནོད་པར་བྱེད་པ་གཞན་ཡང་བཤད་པ། ཡང་ན་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ལྡན་པ་སུན་འབྱིན་པ་ན་གཅིག་ཉིད་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་མི་རིགས་གནོད་བྱེད་ཚད་མའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་གནོད་པར་བྱེད་པ་བརྗོད་དོ། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་གཅིག་དུ་མ་འཇུག་པ་མི་རིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཡན་ལག་ཅན་སུན་འབྱིན་པ་ན་དེ་གཅིག་འཇུག་པ་བསྟན་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མཇུག་སྡུད་པར་བྱེད་དེ། གང་དག་བྱེ་བྲག་པ་ལ་སོགས་པས་གསལ་བ་ལས་རིགས་གཅིག་ཏུ་ཐ་དད་པར་འདོད་པ་དེ་དག་ལ་ཉེས་པ་འདི་བརྗོད་ཀྱི། ཡང་གང་དག་རྒྱལ་བ་པ་དང་རྒྱལ་དཔོག་པ་དང་གྲངས་ཅན་པ་ལ་སོགས་པ་རིགས་ཐ་མི་དད་པའམ་གཉི་གའི་ངོ་བོར་འདོད་པ་དེ་དག་གིས་བརྗོད་པའི་རིགས་ནམ་མཁའི་གོས་ཅན་གྱི་ཞར་ལ་འགེགས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་བྱེ་བྲག་པ་དང་རིགས་པ་ཅན་གྱིས་བརྟགས་པའི་རིགས་དགག་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་སུན་མ་ཕྱུང་སྟེ། སྐབས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་དཀའ་འགྲེལ་
― DTG191_Page_0610 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་སྤྱིའི་ཚིག་གི་ངོན་བརྟག་པ་སྟེ་བཅོ་བརྒྱད་པའོ།། །།བྱེ་བྲག་བ་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར་གང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རེ་ཞིག་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་རྟག་པའི་རྫས་ལ་འཇུག་པ་ཉིད་དང༌། མཐའི་རྫས་ལ་འབྱུང་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་སྲིད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་སུན་ཕྱུང་བའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ། །རྟག་པའི་རྫས་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྔར་རྫས་རྟག་པར་བཀག་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཇི་ལྟར་འདི་དག་གིས་འཇུག་པ་དེ་འགྲུབ་པར་འགྱུར། གང་ཡང་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འདི་དག་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་དེ་ལ་ཡང་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། དེའི་གལ་ཏེ་རྡུལ་ཕྲན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ལྟར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་རང་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་སིལ་བུར་འགྱུར་བའམ། འདྲེས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་གྲང༌། གལ་ཏེ་ཕྱོགས་དང་པོ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་རང་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་མ་འདྲེས་པར་དམིགས་པ་ལས་དེ་དག་ལ་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕན་ཚུན་མི་འདྲ་བའི་བློར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་གཞན་བརྟགས་པ་དོན་མེད་དོ། །ཅི་སྟེ་ཕྱོགས་གཉིས་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་བྱེ་བྲག་གི་ཚིག་གི་དོན་གཞན་ཉེ་བ་ན་ཡང་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པའི་ངོ་བོ་དག་ལ་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ལ་མི་འདྲ་བའི་ཤེས་པ་མ་འཁྲུལ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། དེ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་མ་ཡིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་རྣལ་འབྱོར་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་སྟེ། འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་བྱེ་བྲག་ཅེས་བྱ་བ་ཚིག་གི་དོན་གཞན་མེད་པར་མི་འདྲ་བའི་བློ་མི་སྐྱེ་ན་དེ་ཇི་ལྟར་བྱེ་བྲག་དེ་དག་ཉིད་ལ་མི་འདྲ་བའི་བློར་འགྱུར། དེ་དག་ལ་བྱེ་བྲག་གཞན་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། བྱེ་བྲག་ལ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རྟག་པའི་རྫས་ལ་འཇུག་པ་དང་མཐའ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁས་བླངས་པས་ཉམས་པར་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་རང་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་ཕན་ཚུན་མི་འདྲ་བའི་བློའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དེའི་རྒྱུ་ཉིད་རང་ཉིད་ལས་ཡིན་ལ་རག་མོད། གང་གིས་དེ་དག་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་ལྡོག་པའི་ལུས་ཅན་གྱི་ཡོད་པ་ཡང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པ་ཕན་ཚུན་མི་འདྲ་བའི་ཤེས་པ་
― DTG191_Page_0611 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་མི་འདོད་པ་འདིར་དེ་དག་ལ་སྡང་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། བྱེ་བྲག་རྣམས་ལ་ཡང་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་རྨོངས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པ་འདི་ལ་རྒྱུ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་མཐོང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་ཁྱི་ཤ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་ལ་བཀྲ་ཤིས་བློ་གྲོས་ཀྱི་ལུགས་ཀྱི་ལན་གྱི་དོགས་པ་བསུ་བ་ཡིན་ཏེ། དེས་སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་ཁྱི་ཤ་ལ་སོགས་པ་རང་ཉིད་ཀྱིས་མི་གཙང་བ་ཉིད་ཡིན་ལ་དེ་དང་འབྲེལ་པས་གཞན་དག་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ཡང་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བྱེ་བྲག་གཞན་དག་ལ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ལྡོག་པའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་དེ་དང་འབྲེལ་བས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དག་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དེའི་བདག་ཉིད་ལ་ཡང་ཤེས་པ་གཞན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་གཞན་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། སྒྲོན་མས་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡིན་གྱི་སྒྲོན་མ་ལ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འདྲ་བ་མཚོན་པ་སྟེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་བྱེ་བྲག་རྣམས་ཁོ་ན་ལས་ཡིན་ལ་བྱེ་བྲག་རྣམས་རང་ཉིད་ཀྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འོན་ཏེ་མི་གཙང་ཞེས་བྱ་བས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་མི་གཙང་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པས་སྦྱར་བ་ཡིན་གྱི་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྫས་གང་ཁོ་ན་གཙང་སྦྲ་ཅན་ལ་སོགས་པ་འགའ་ཞིག་མི་གཙང་བ་ཉིད་དུ་སྣང་བ་དེ་ཁོ་ན་གཞན་རོ་སྲེག་མཁན་ལ་སོགས་པ་གཙང་བ་ཉིད་དུ་སྣང་ངོ༌། །གཅིག་ལ་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ངོ་བོ་དུ་མ་ཚོགས་པ་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ཉིད་ཉམས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་མ་དངོས་པོ་རྣམས་དངོས་སུ་མི་གཙང་བ་ཡིན་དུ་ཆུག་མོད་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་འདི་དཔེ་དང་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཟས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཁྱི་ཤ་ལ་སོགས་པ་མི་གཙང་བའི་རྫས་དང་ཕྲད་པ་ལས་སྔར་གྱི་གཙང་བའི་རང་བཞིན་དོར་ནས་མི་གཙང་བ་གཞན་ཉིད་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདི་དག་གི་གཞན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་མི་གཙང་བ་ཉིད་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་གིས་འདི་དག་གི་མི་འདྲ་བ་གཞན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་དུ་འགྱུར་བརྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་རྒྱུ་མཚན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་
― DTG191_Page_0612 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པ་རྟག་པ་དེ་དག་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་སྒྲོན་མའི་དཔེ་ལ་ཡང་གཞན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མི་མཐུན་བློ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱེ་བྲག་གིས་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རང་གི་ངོ་བོ་དང་འབྲེལ་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ལས་བྱེ་བྲག་གི་ཚིག་གི་དོན་བརྟག་པ་སྟེ་བཅུ་དགུ་བའོ།། །།འདུ་བ་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར། སྣལ་མ་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྟེན་དང་བརྟེན་པར་གྱུར་པ་སོ་སོ་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་པ་རྣམས་ཀྱི་འདིའི་བློའི་རྒྱུའི་འབྲེལ་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་དེ་ཡང་སྣལ་མ་འདི་ལ་སྣམ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ལ་བློའི་ཁྱད་པར་ལས་དོན་གཞན་དུ་རྟོགས་ཏེ། དཔེར་ན་ཡོད་པ་དང་རྫས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རང་གི་རྟེན་ལ་བདག་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རང་གི་རྟེན་ལ་སོགས་པ་དག་དང་ཕན་ཚུན་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདུ་བ་ཡང་ཚིག་གི་དོན་ལྔ་ལ་སྣལ་མ་འདི་དག་ལ་སྣམ་བུ། རྫས་འདི་རྣམས་ཚིག་ལ་ཡོན་ཏན་དང་ལས་དག །རྫས་དང་ཡོན་ཏན་དང་ལས་འདི་དག་ལ་ཡོད་ལ། རྫས་འདི་ལ་རྫས་ཉིད་ཡོན་ཏན་འདི་ལ་ཡོན་ཏན་ཉིད་ལས་འདི་ལ་ལས་ཉིད། རྫས་འདི་ལ་མཐའི་བྱེ་བྲག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེ་བྲག་གི་ཤེས་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཚིག་གི་དོན་ལྔ་པོ་དག་ལས་དོན་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་སོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དག་ལ་གང་གི་རྣམ་པ་དང་མི་འདྲ་བའི་ཤེས་པ་དེ་ནི་དེ་ལས་དོན་གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཡིན་ཏེ། ལྷ་སྤྱིན་ལ་དབྱིག་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཚིག་གི་དོན་ལྔ་ལ་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཤེས་པ་འདི་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་རང་བཞིན་གྱིས་གཏན་ཚིགས་སུ་སེམས་སོ། །འདི་ནི་འབྲེལ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་དེ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་འབྱུང་ན་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མའོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་བྱེ་བྲག་པ་ལ་སོགས་པའི་ལུགས་ཀྱིས་འདུ་བ་འདི་ལ་བློའི་རྟགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ་རིགས་པ་ཅན་གྱི་ལུགས་ཀྱིས་ནི་འདི་ལ་བློའི་མངོན་སུམ་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་
― DTG191_Page_0613 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་བྱ་བ་ཡོད་པ་ན་སྣལ་མ་འདི་དག་ལ་སྣམ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་ཉིད་ཡིན་པར་སྨྲའོ། །འདུ་བ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ལྡན་པ་འབྲེལ་པ་ཅན་དག་ལ་ཐ་དད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཐ་དད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། དངོས་པོ་བཞིན་དུ་སྟེ། ཡོད་པ་བཞིན་དུ་དེའི་རྟགས་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁྱད་པར་གྱི་རྟགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་འདུ་བ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ལྡན་པ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དཔེ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཉིད་བཞིན་དུ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ལ། ཚད་མས་རྒྱུ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པོ། །འདི་ནི་འདི་ལའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སུན་འབྱིན་པ་རྩོལ་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འདིས་གཏན་ཚིགས་གཞི་མ་གྲུབ་པར་བཤད་དོ། །སྣལ་མ་འདི་དག་ལ་སྣམ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བློ་རྣམས་རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པས་བརྟགས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། འཇིག་རྟེན་ན་དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་རིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཅན་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །རྟེན་དང་བརྟེན་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ཅན་མ་གྲུབ་པ་དེ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་མཚོན་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཉིད་བརྟེན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན་འཇིག་རྟེན་པ་འདི་ལའི་བློ་འབྱུང་བར་མཐོང་སྟེ། དཔེར་ན་ཁམ་གཞོང་འདི་ན་བིལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྣལ་མ་དང་སྣམ་བུ་དགལ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་མཚོན་པའམ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཇི་ལྟར་དེ་ལྟར་དེ་ལ་འདི་ལའི་བློར་འགྱུར། འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་འདི་ལའི་བློ་འདི་གྲུབ་མཐའི་སྟོབས་ཀྱིས་བརྟགས་པ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཁྱེད་ཅག་གིས་འདིའི་རྒྱུ་མཚན་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། རང་གི་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་དག་གང་གི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་མི་འདོད་པ་དེ་ནི་ཇི་ལྟར་རང་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུར་བརྟགས་ནས་དེའི་རྒྱུ་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པར་བྱེད་གང་གིས་འདོད་པའི་དབང་གིས་འབྲས་བུར་བརྟགས་ནས་དེའི་རྒྱུ་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པར་བྱེད་པ་ཁྱེད་ཅག་གིས་འདོད་པའི་དབང་གིས་འབྲས་བུ་འདི་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ཁྱེད་ཅག་བདག་ཉིད་ལ་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པར་བྱའོ། །དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ནི་འདོད་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་ནི་རང་
― DTG191_Page_0614 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་དངོས་པོ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཁྱེད་ཅག་གིས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་འགའ་ཞིག་གཞན་དུ་ཡང་བརྟགས་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་སྣལ་མ་འདི་ལ་སྣམ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བློ་འཇིག་རྟེན་ན་མ་གྲུབ་པ་འགའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤིང་ལ་ཡལ་ག་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཤིང་ལ་ཡལ་ག་རིལ་བྲག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་འཇིག་རྟེན་ན་མཐོང་གི །ཡལ་ག་ལ་ཤིང༌། བྲག་དག་ལ་རི་ཞེས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཤིང་ལ་ཡང་ཡལ་ག་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བློ་དེ་ཡང་འདུ་བའི་དབང་གིས་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་མི་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པའི་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཡལ་ག་དང་བྲག་དག་ལས་ཐ་དད་པ་མ་རྟོགས་པ་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ལྷག་མའི་ཕྲག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡལ་ལག་དེ་དག་ནི་བར་མེད་པར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་མི་འགྲོ་བའི་སྒྲས་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤིང་དང་རི་ལ་འདོད་དོ། །དེ་དག་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྲག་དང་ཡལ་ག་དག་ལའོ། །འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རི་དང་ཤིང་དག་གོ །འོ་ན་བུམ་པ་འདི་ལ་གཟུགས་སོ། །དྲི་འོ། །རོའོ། །རེག་གོ །གཡོ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་ན་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་འདུ་པ་མ་གཏོགས་པ་གཞན་གང་ཞིག་ཡུལ་ཞེ་ན། བུམ་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེའི་བདག་ཉིད་ནི་ཤེས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བུམ་པའི་རང་བཞིན་དུ་རྟོགས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །བུམ་པ་ལས་གཟུགས་ནི་བུམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་གཟུགས་ཏེ། བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་དག་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པར་འདོད་ན་དེ་ལས་གཞན་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བཅད་ནས་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་སྦྱོར་ཏེ། བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒར་ནི་རེ་རེ་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པའི་ནུས་པ་གསལ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅེས་དེའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲའི་ཁྱད་པར་ཐ་དད་འཕེན་པར་བྱེད་པས་གཞི་མཐུན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞི་ཐ་
― DTG191_Page_0615 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གཉི་ག་སྦྱར་ཞེ་ན། གཟུགས་དང་བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཇི་ལྟར་བུམ་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པ་དག་ལ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྒྲ་འབའ་ཞིག་ལས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་གནས་ཅི་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་སྦྱོར་བ་ན་དེ་དག་ནི་བུམ་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་པར་བཅད་ནས་རྟོགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བུམ་པའི་སྒྲ་ཡང་དཀར་པོ་དང་སེར་པོ་དང་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བུམ་པའི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འབའ་ཞིག་པ་ལས་ཁྱད་པར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བུམ་པ་ལ་གཟུགས་དཀར་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྦྱོར་བ་ན་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཅད་ནས་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་ཡིན་དང་དེ་ལྟར་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་དེ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དེ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་གང་དག་སྦྱར་ཏེ། སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །སྒྲ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ལ་བུམ་པ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དེས་ཤེས་པ་འཇུག་གི །འདུ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྲེལ་ཏོ། །འདིའི་རྒྱུ་སྨྲས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གང་གིས་བློ་འདི་འདུ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་འདུ་བ་དང་བུམ་པ་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་དུ་དམིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་དང་དམ་བཅས་པ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་པ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །གང་ཡང་འདི་ལའི་བློ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་གསུམ་ན་འདུ་བ་གཅིག་ཡོད་པར་གྱུར་ན་དེའི་
― DTG191_Page_0616 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚེ་གྱོ་མོ་དག་ལ་སྣམ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བློར་འགྱུར་ཞིང༌། རྟ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བ་ལང་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཁྲ་བོ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་བཞིན་དུ་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་གང་གི་ཕྱིར་འདུ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྣལ་མ་དག་ལ་སྣམ་བུའི་སྙམ་པའི་རྟོག་པར་བརྗོད་པ་སྣམ་བུའི་འདུ་བ་འདི་གྱོ་མོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡོད་པས་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར། འདི་སྙམ་དུ་གྱོ་མོ་དག་ལ་སྣམ་བུ་བརྟེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དེ་ལ་དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་ཡང་ལོག་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་གི་སྣལ་མ་དག་ཁོ་ན་ལ་སྣམ་བུ་ཡོད་ཅིང་དེ་ལ་བློ་མི་འགྱུར་བ་འདུ་བའི་དབང་གིས་སྣལ་མ་དག་ལ་ཡང་སྣམ་བུ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པའི་འདུ་བ་དེ་གྱོ་མོ་དག་ལ་ཡང་ཅི་སྟེ་མེད། འོན་ཀྱང་སྣལ་མ་སྣམ་བུའི་འདུ་བ་ཞེས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ན་བུམ་པའི་གྱོ་མོ་དག་ལ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འཚོལ་བར་མི་འགྱུར། དེས་ན་དེའི་ཕྱིར་བློ་བར་ཆད་མེད་པ་སྟེ་བར་ཆད་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྫས་དང་ཡོན་ཏན་དང༌། ལས་རྣམས་ཀྱི་རྫས་ཉིད་དང༌། ཡོན་ཏན་ཉིད་དང༌། ལས་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚིག་གི་དོན་ལ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་བློར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཁ་ཅིག་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བཀྲ་ཤིས་བློ་གྲོས་ཀྱི་ལན་དོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཡང་འདུ་བ་གཅིག་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྟེན་དང་བརྟེན་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཚིག་གི་དོན་ལྔ་འཆོལ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །འདི་ལྟར་རྫས་དག་ཁ་ན་ལ་རྫས་ཉིད་དང༌། ཡོན་ཏན་དག་ཁོ་ན་ལ་ཡོན་ཏན་ཉིད་དང༌། ལས་དག་ཁོ་ན་ལ་ལས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་ངེས་པའི་རྟེན་རྣམ་པར་བཅད་ནས་རྟོགས་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དེ་ལྟ་ན་ཚིག་གི་དོན་རེ་རེ་ལ་འདུ་བ་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་འདུ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐ་མི་དད་པའི་རྣམ་པས་རྗེས་སུ་མི་འགྲོ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་འདུ་བ་ནི་གཅིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་
― DTG191_Page_0617 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོགས་སོ། །གཅིག་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་རྫས་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་བློ་སོ་སོར་ངེས་པའི་རྟེན་རྣམ་པར་བཅད་ནས་ལྡོག་པ་སྟེ། རྗེས་སུ་མི་འགྲོ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རྫས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་རྣམས་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་ཏེ། དེས་ན་ཚིག་གི་དོན་ལྔ་འཆོལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་འབྲེལ་པ་ཁྱད་པར་མེད་ན་ཡང་འདི་དག་གི་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་སོ་སོར་ངེས་པར་རིགས་ཤེ་ན། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཁམ་གཞོང་དང་ཞོ་དག་གི་ལྡན་པ་གཅིག་ཡིན་ན་ཡང་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་ངེས་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྫས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འདུ་བ་གཅིག་ཡིན་ན་ཡང་གསལ་བྱ་དང་གསལ་བྱེད་ཀྱིས་ནུས་པ་ཐ་དང་པའི་ཕྱིར་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་ངེས་པའོ། །གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཉིད་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ངེས་པ་མ་གྲུབ་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ཁྱེད་ཅག་ཉིད་ལ་ཡིན་ནོ། །འདུ་བ་དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་གཅིག་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པ་ན་འཐད་པར་དགའོ་ཞེས་ཐལ་བསྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་རྫས་ཁོ་ན་ལ་རྫས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ངེས་པར་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདུ་བའི་སྟོབས་ཉིད་ལས་ཡིན་ནོ། །རྫས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དེའི་ཡང་འདུ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ན་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཡོད་དེ། ཡོན་ཏན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འབྲེལ་པ་ཡོད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་ཉིད་དེ་ལ་འདུ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཇི་ལྟར་ངེས་ཤེ་ན། དེ་དག་གི་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫས་ཉིད་དང་ཡོན་ཏན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རིགས་དག་གིའོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་རྒྱུ་མཚན་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་དེ་འཆོལ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་བཟློག་པར་དཀའོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གལ་ཏེ་རྫས་ལ་རྫས་ཉིད་ཀྱི་འདུ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ན་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡོན་ཏན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མི་འགྱུར་ན་དེའི་ཚེ་ལྡན་པ་བཞིན་དུ་རྟེན་སོ་སོ་ལ་འདུ་བ་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་རྫས་ཉིད་སོགས་རྒྱུ་མཚན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་དེ་ལ་རྫས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཡོད་པ་ན་འབྲས་བུ་ལྡོག་པ་སྟེ་མེད་པ་མི་རིགས་ཏེ། དེའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་
― DTG191_Page_0618 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་བློ་ལྡོག་པར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་དེའི་ངེས་པ་མི་རིགས་སོ། །འོན་ཏེ་རྫས་ཁོ་ན་རྫས་ཉིད་རྟེན་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ལས་ངེས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁྱེད་ཅག་གིས་འདུ་བ་དེ་ཉིད་ལས་བརྟེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་བརྗོད་དེ། དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པ་ན་ཇི་ལྟར་ངེས་པ་འདི་རིགས་པ་ཡིན། འདི་ལྟ་བས་ན་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་དངོས་པོ་དེའི་བརྟེན་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་ནི་རྟེན་དང་བརྟེན་བ་དང་ལྷན་ཅིག་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་གསལ་བྱ་གསལ་བྱེད་ཀྱི་ནུས་པ་ངེས་པ་ལས་ངེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གསལ་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྫས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་རྫས་ཉིད་ཀྱི་སྤྱི་གསལ་བར་བྱེད་པ་གང་བརྗོད་པ་དེ་ནི་འདུ་བའི་སྟོབས་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་ཁོ་ན་ལས་རྫས་ཉིད་རྫས་ལ་འདུ་བ་དེ་ཁོ་ན་ལས་དེས་དེ་གསལ་བའོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གཞན་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པ་པས་བརྗོད་པ་ལས་ཏེ། ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་རུང་བའི་རང་བཞིན་སྐྱེད་པ་ལས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཡོང་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟག་པ་རྣམས་ཀྱང་འདུ་བར་འདོད་ལ། རྟག་པ་རྣམས་སྐྱེ་བར་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཉིད་མར་མེ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། གང་ཡང་ཁམ་གཞོང་དང་ཞོའི་ལྡན་པ་དཔེ་ཉིད་དུ་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། ཁམ་གཞོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གོང་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྡན་པའི་ཚིག་གི་དོན་སུན་དབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ལྡན་པ་གཅིག་ཡིན་དུ་ཆུག་མོད་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་མཚུངས་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི་དེ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལྡན་པ་ལས་སོ། །ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཞོ་ལ་ཁམ་གཞོང་ཞེས་བྱ་བ་ལྡན་པའི་ཚིག་གི་དོན་ལ་སོགས་པའི་བློར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་སྟེ་ལྡན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་རྒྱུ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་འདུ་བ་རྟག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ། འདི་ནི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་འདུ་བ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་རང་གི་རྟེན་དག་ལ་དེ་དག་རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་
― DTG191_Page_0619 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་རྟག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་འདུ་བ་ཡོད་པ་ཉིད་ལས་འདི་དག་རང་གི་རྟེན་དག་ལ་གནས་པར་འདོད་ལ། འདུ་བ་དེ་ཡང་རྟག་པས་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་དག་རྟག་ཏུ་གནས་པར་མི་འགྱུར། རང་གི་རྩོམ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གྱི་ལན་གྱི་དོགས་པ་བསུ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་རང་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་བྱེ་བའམ་ཞིག་པས་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྣམ་བུའི་འཁལ་བ་དང་འཐག་པ་དག་གི་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རིག་པ་དང་ལྡན་པའི་རྫས་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་འཇིག་པ་བཞིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་རེག་པ་དང་ལྡན་པའི་རྫས་དང་འབྲེལ་པ་དང་འབྲས་བུ་དང་འགལ་བ་ལས་འཇིག་གོ་ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བློ་ནི་བློ་གཞན་གྱིས་འཇིག་པ་ལ་སྒྲ་ཡང་སྒྲ་གཞན་གྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་ལུགས་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདུ་བ་ཡོད་ན་ཡང་གནས་པའི་རྒྱུ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་དང། འགལ་བའི་རྐྱེན་དང་ཕྲད་པས་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྟག་པར་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་བསམ་པའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལེན་འདེབས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་མི་རིགས་ཏེ། འདི་ལྟར་གྱོ་མོ་ལ་སོགས་པ་རང་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་དེ་དག་རང་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་གཞན་ལ་འདུ་ལ། དེ་དག་ཀྱང་གཞན་དག་ལ་སྟེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་བར་དུ་འདོད་ལ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་ཡང་རྟག་པའི་ཕྱིར་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་ལ་འདུ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་པའམ་བྱེ་བར་གལ་འགྱུར། ཀྱང་གི་སྒྲས་ནི་དེ་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་རྫས་རྣམས་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་རང་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་འཇིག་པར་ཁས་ལེན་ན་དེའི་ཚེ་འདུ་བ་འདི་ཡང་ངེས་པར་འཇིག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འབྲེལ་པ་ཅན་ནི་ལྡོག་པ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབྲེལ་པ་ཅན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་ཡིན་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་ཞིག་པའི་ཕྱིར་ལྡན་པ་ཞིག་པ་བཞིན་དུ་འདུ་བ་ལ་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་མ་ཞིག་པའི་
― DTG191_Page_0620 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་པའི་རྫས་གཉིས་བཞིན་དུ་འབྲེལ་པ་མ་ཞིག་པའི་ཕྱིར་འབྲེལ་པ་ཅན་རྣམས་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གཉིག་ཡང་དེ་དང་འབྲེལ་པའི་རང་བཞིན་ཉམས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འབྲེལ་པ་ཅན་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཞན་དག་རྩོད་པར་བྱེད་དོ། །འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གལ་ཏེ་གཏན་ཚིགས་དང་པོ་འབྲེལ་པ་ཅན་མཐའ་དག་ཞིག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་དུ་འདོད་ན་དེའི་ཚེ་གཏན་ཚིགས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་མ་གྲུབ་སྟེ། གང་དུ་ཡང་འབྲེལ་པ་ཅན་འདི་དག་འཇིག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་པའི་དུས་ན་ཡང་དུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ལུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཇི་ཞིག་ལྟར་འབྲེལ་པ་ཞིག་པ་ཉིད་སྲིད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གཏན་ཚིགས་སུ་བརྗོད་ན་དེའི་ཚེ་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་འབྲེལ་པ་ཅན་གཅིག་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཞིག་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་འབྲེལ་པ་ཅན་གཞན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་འདིའི་ག་ནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཚུལ་འདིས་ལྡན་པ་ཡང་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་དོགས་པར་བྱས་ནས་གཞན་དག་ལེན་འདེབས་པ་ནི་ལྡན་མིན་ཐ་དད་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ལྡན་པ་ནི་ལྡན་པ་ཅན་སོ་སོ་ལ་ཐ་དད་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་འདི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་རིགས་ཀྱི་འདུ་བ་ནི་འགྲོ་བ་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཁོ་ནའོ། །དེས་ན་འདི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་ཏེ། གཞན་དུ་ཡང་འབྲེལ་པ་ཅན་གཞན་ལ་དེ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་གང་དག་རང་གི་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་དང་འདུ་བའི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཞིག་པ་ན་དེ་དག་ནི་རང་གི་རྒྱུ་དག་ལ་འགྲུབ་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་འདུ་བ་འདི་བརྟགས་པ་དེ་ཉིད་ཅི། དེ་དག་ཞིག་པ་ན་འབྲེལ་པ་ཅན་གཞན་དག་ལ་ཡོད་དམ་འོན་ཏེ་དཔེར་ན་ལྡན་པ་ཅན་སོ་སོ་ལ་ལྡན་པ་ཅན་མང་པོ་ཐ་དད་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ཉིད་ཡིན། སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་བྱེ་བ་བཟུང་ངོ༌། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་ཕྱོགས་དང་པོ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་སྔར་གྱི་གནས་སྐབས་བཞིན་དུ་འཇུག་པ་མ་ཞིག་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་གནས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ལ། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་མི་གནས་ན་འཇུག་པ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་འདུ་བ་མི་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་འཇུག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །
― DTG191_Page_0621 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ན་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་རང་དབང་ཅན་ཕན་མི་འདོགས་པ་ལ་འདུ་བ་འཇུག་གོ་ཞེས་ཐ་སྙད་འདོགས་ན་མིང་ཙམ་དུ་འགྱུར་གྱི་དེ་ལྟར་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་འཇུག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་དེའི་ཕྱིར་མིང་ཙམ་ཉིད་ཡིན་གྱི་སྐྱོན་གང་ཡིན་པ་བརྟག་པ་ནི་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འབྲེལ་པ་ཅན་ཞིག་པ་ལས་སྔར་ཡང་འབྲེལ་པ་ཅན་མ་ཞིག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བུམ་པ་ལ་སོགས་དེ་དག་རང་གི་རྟེན་ལ་འཇུག་པའི་འདུ་བ་དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཕྱིས་བཞིན་ཏེ། འདུ་བའི་རྒྱུ་ཞིག་པ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པར་འཇུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་གཞན་ཉིད་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་གཉིས་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་འདུ་བ་མང་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་ཡིན་དང་འདུ་བ་ཐ་དད་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་ཁས་བླངས་པ་ཉམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་རྒྱུ་དོན་མེད་པ་དང༌། མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པ་དང་འགལ་བ་དང༌། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རིམ་མ་ཡིན་པར་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་གཞན་གཟུང་སྟེ། འདི་ལྟར་རང་གི་རྒྱུ་དང་འདུ་བའམ་དད་པ་དང་འདུ་བ་ནི་སྐྱེ་བར་བརྗོད་ལ། འདུ་བ་ཡང་རྟག་པའི་ཕྱིར་གང་དུ་ཡང་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ལས་རྒྱུ་རྣམས་ནུས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དོན་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྡན་པ་ནི་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ལས་སྐྱེ་བ་དང་གཉི་གའི་ལས་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། ལྡན་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་དང་དོན་ཕྲད་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་སྟོན་པའི་མདོ་དང་འགལ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པས་རྟོག་པའི་རྒྱུ་སཱ་ལུ་དང་མིག་ལ་སོགས་པ་དང་འགལ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འདུ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རིམ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བར་མཐོང་བ་དང་འགལ་བ་དང༌། དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཤེས་པ་ཅིག་ཅར་མི་སྐྱེ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྟགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་འགལ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་རྟག་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བ་དང་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པས་བསྟན་བཅོས་རྩོམ་པ་དོན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆེས་མང་པོ་དག་
― DTG191_Page_0622 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གིས་འབྲེལ་པ་མེད་པ་སྟེ། འཐད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་དཀའ་འགྲེལ་བས་འདུ་བའི་ཚིག་གི་དོན་བརྟག་པ་སྟེ་ཉི་ཤུ་པའོ།། །།སྒྲོ་བཏགས་རྣམ་པའི་སྒྲ་དང་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་སྐབས་དགོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བསྒྲུབ་པ་སྒྲའི་དོན་དུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་སྒྲའི་གཟུང་བར་བྱ་བ་སྟེ། དེས་ན་སྒྲ་དག་གིས་དངོས་སུ་སྒྲུབ་པ་དང་དགག་པ་དག་གིས་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་ཉིད་སྒྲའི་དོན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སེལ་བ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་སྒྲ་རྣམས་ཀྱི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐ་མི་དད་པའི་དོན་དག་ལ་ཐ་དད་པའི་རྣམ་པར་ཞེན་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་གང་དུ་བརྒྱུད་པས་དངོས་པོ་དང་འབྲེལ་པ་དེར་དོན་ལ་མི་སླུ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློས་དོན་ཐ་མི་དད་པ་དག་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཞན་ལས་ལྡོག་པའི་དངོས་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་འོངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་ཉིད་ཀྱང་གཞན་ལས་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་ལས་ལྡོག་པར་བརྗོད་པའི་འཁྲུལ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་གཅིག་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་སེལ་བའི་དངོས་པོ་རྟོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་སེལ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེས་ན་སེལ་བ་སྒྲའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པོ། །དེ་ལ་སྒྲུབ་པ་སྨྲ་བ་རྣམས་རྩོད་པར་བྱེད་དེ། གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཅག་གི་རྫས་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ལས་དང༌། སྤྱི་དང༌། བྱེ་བྲག་དང༌། འདུ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དེ་བྱེ་བྲག་དག་དོན་དམ་པར་སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་རྫས་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་རྒྱུ་མཚན་དང་དབྱིག་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བརྗོད་པ་དང་ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་འགྱུར། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་དབྱིག་པ་ཅན་དང་རྭ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དང་བློ་དག་རྫས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྲགས་ལ། དཀར་པོ་ནག་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། གཡོའི་འཁོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་དང༌། ཡོད་དོ་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང༌། བ་ལང་དང༌། རྟ་དང༌། གླང་
― DTG191_Page_0623 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གི་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། སྣལ་མ་འདི་དག་ལ་སྣམ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་འདུ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་རྫས་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་མེད་ན་དབྱིག་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དང་བློ་དག་ཡུལ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སོགས་པ་སྨོས་པ་རེ་རེ་དང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། དེས་ན་རེ་རེ་ཞིང་དབྱིག་པ་ཅན་དང་རྭ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རིགས་མཐུན་པའི་སྒྲ་བློ་དག་གཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །མཐའི་བྱེ་བྲག་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཁོ་ནའི་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་སོགས་པའི་སྒྲས་མི་གཟུང་ངོ༌། །དེ་དག་རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱད་པར་མེད་པར་འཇུག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་དབྱེ་བ་མེད་པར་འཇུག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་རྫས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱིའོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དང་གང་ཕན་ཚུན་མ་འཆོལ་བར་འཇུག་པ་དེ་དག་ནི་རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །དབྱིག་པ་ཅན་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དང་ཤེས་པ་དག་ཀྱང་འཆོལ་བ་མེད་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པར་འཇུག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མའོ། །སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལ་གལ་ཏེ་འདི་དག་དངོས་སུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་འདོད་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལས་བཟློག་པ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་འདོད་ན་དེའི་ཚེ་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཁོ་བོ་ཅག་གི་འདི་དག་རྒྱུ་མཚན་གང་གི་བརྗོད་པའི་བག་ཆགས་སད་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། ཡུལ་དུ་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཡུལ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནད་ཙམ་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་པའི་བག་ཆགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་དག་ཉིད་ལུང་གི་ཁུངས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་རྣམས་གང་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡུལ་དུ་གང་དང་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་སྤྱི་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ཞེས་
― DTG191_Page_0624 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་སྟེ། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ངག་གི་ལམ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་སྐད་དུ། མིང་ནི་གང་དང་གང་གིས་ནི། །ཆོས་ནི་གང་དང་གང་བརྗོད་པ། །དེ་ནི་དེ་ན་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། །དེ་ནི་དེ་རྣམས་ཆོས་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅི་སྟེ་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དང༌། ཡུལ་མེད་བདག་ལ་ཚད་མ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། གང་ཐ་དད་པ་དག་ལ་ཐ་མི་དད་པར་ཞེན་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་འདི་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་འདི་ལ་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ཚད་མ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འདི་ལྟར་གང་ཞིག་ཡིན་དེ་ཡིན་པ་ལ་དེའོ་སྙམ་དུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཏེ། སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུར་ཤེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དོན་ཐ་དད་པ་དག་ལ་ཐ་མི་དད་པར་ཞེན་པའི་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་འདི་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །གང་གིས་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་བ་འདིའི་གཟུང་བར་བྱ་བ་སྤྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྔར་རྒྱས་པར་བཀག་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སྤྱི་ཡོད་དུ་ཆུག་མོད་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་ནི་ཐ་དད་པ་དག་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཐ་དད་པ་དག་ལ་ཐ་མི་དད་པར་ཞེན་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དང་གཞན་དུ་མཚུངས་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྤྱི་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ན་ཡང་དོན་དམ་པར་སྣ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་གཅིག་ཡིན་དུ་ཆུག་མོད། དེ་ལ་སྤྱིའི་ཤེས་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཡིན་ལ་མཚུངས་པའི་ཤེས་པ་ནི་དངོས་པོ་གཅིག་གི་ཡུལ་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཐ་ད་དཔའི་འཛིན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁྲུལ་པ་འདི་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ན་ཡུལ་མེད་པར་ཡང་གྲུབ་སྟེ། རང་གི་རྣམ་པ་གཏན་ནས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་དོན་འགའ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་ཡུལ་མེད་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གཞན་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་སྟེ། སྒྲ་རྣམས་གང་ཁོ་ན་ལ་བརྡ་བྱས་པ་དེ་ཁོ་ན་དེ་དག་གི་ཡུལ་དུ་རིགས་ཀྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་ལ་དོན་དམ་པར་བརྡ་ཡང་དག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་བློ་དང་སྒྲ་ནི་ཡུལ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་གང་ལ་དངོས་སུ་བརྡ་མ་བྱས་པ་དེ་དག་
― DTG191_Page_0625 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་དོན་དམ་པར་དེ་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ནོག་ལ་སོགས་བ་དང་ལྡན་པའི་གོང་བུ་ལ་རྟའི་སྒྲས་བརྡ་མ་བྱས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲ་ཐམས་ཅད་བརྡ་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པ་སྟེ། བརྡ་བྱས་པ་ཉིད་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ལ་དེ་འདི་ལ་མེད་དོ། །གཏན་ཚིགས་འདི་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གང་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་བརྡ་བཟུང་བའི་དངོས་པོ་སྒྲའི་དོན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ན་རེས་འགའ་རང་གི་མཚན་ཉིད་དེ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའམ། རིགས་སམ། དེ་འབྲེལ་ཏེ་རིགས་དེ་དང་འབྲེལ་པའམ། རིགས་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་པའམ། བློའི་རྣམ་པ་ཞིག་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་ཅེས་བརྟག་གྲང༌། དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ལ་བརྡ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་སྒྲའི་དོན་ཉིད་དུ་མི་རིགས་སོ། །དེ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཀུན་རྫོབ་པའི་སྒྲའི་དོན་མ་བཀག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དམ་བཅའ་བ་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་སྒྲས་བསྟན་ནས་འདི་དག་སྒྲའི་དོན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་བསྟན་པར་འདོད་ནས་སྒྲས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་ནི་འདི་དག་སྒྲའི་དོན་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པར་འགྱུར་ལ། ཡང་དམ་བཅའ་བ་དེ་ཉིད་འགེགས་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་ལོ། །འདིས་ནི་འདོ་བྱེད་པས། སྒྲ་རྣམས་རྗོད་བྱེད་མ་ཡིན་ན། །དམ་བཅའ་གཏན་ཚིགས་འགལ་བ་ཡིན། །ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཁོ་བོ་ཅག་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྲའི་དོན་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་ནི་གནག་རྫིའི་བར་ལ་ཤིན་ཏུ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་དེ་ལ་གཞན་གྱི་སྒྲོ་བཏགས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་འགེགས་པར་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྡ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྒྲའི་དོན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་དོན་དུ་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །རེ་ཞིག་སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས། རང་གི་མཚན་ཉིད་རྗོད་པ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་བརྡ་བྱས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །ཇི་ལྟར་བརྡ་མེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བརྡ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བརྡ་དང་ཐ་སྙད་དག་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ་
― DTG191_Page_0626 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐོབ་པའི་དུས་གང་ཡིན་པ་དེར་ཁྱབ་པ་སྟེ། ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་དེ་དང་བྲལ་བའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་རང་གི་མཚན་ཉིད་དེ་ལ་བརྡ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། བརྡ་ནི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དོན་དུ་བྱེད་ཀྱི་ཞེན་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་གང་ཁོ་ནའི་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་དུ་ཕྱིན་པའི་དུས་སུ་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཡོད་ལ་དེ་ཁོ་ན་ལ་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་པོ་རྣམས་བརྡ་བྱེད་པར་རིགས་ཀྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་ནི་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་དུ་ཕྱིན་པའི་དུས་སུ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ལ་བརྡ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་དུ་ཕྱིན་པའི་དུས་སུ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་མེད་ཅེ་ན། ཡུལ་དུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པས་ཁྲ་བོ་ལ་སོགས་པའི་གསལ་བ་ཐ་དད་པ་ཕན་ཚུན་ཤིན་ཏུ་ལྡོག་པའི་ལུས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་གཅིག་ལ་བརྡ་བྱས་པའི་སྐྱེས་བུས་གཞན་ལ་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ཁ་དོག་དབྱིབས་དང་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །ཐ་སྙད་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་ན་དེ་ལ་བརྡ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟེན་པའི་ཕྱིར། བརྡ་མ་བཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་ལ་བརྡ་གཟུང་བ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་ལ། བརྡ་གཟུང་བ་མེད་པ་དེ་ནི་བརྡ་མ་བཟུང་བའོ། །སྒྲ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་ལས་སོ། །གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་མི་འདྲ་བའི་དོན་བཞིན་ནོ། །འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་སྒྲས་བརྡ་མ་བཟུང་བའི་དོན་སྟོན་པར་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་བ་ལང་གི་སྒྲ་ཡང་བརྡ་སྟོན་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་ལ། བརྡ་བྱེད་པ་ཡང་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁྱབ་པ་གྲུབ་པོ། །བརྡ་མ་བྱས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་འདི་ཉིད་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས། སྒྲ་ཡིས་ཐ་དད་ནམ་ཡང་ནི། །བརྗོད་པ་མ་ཡིན་མཐའ་མེད་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་མཐའ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བརྡ་མེད་པ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེས་ན་འོད་བྱེད་པས། གལ་ཏེ་སྒྲ་ཕྱོགས་སུ་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་
― DTG191_Page_0627 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐའ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞི་ཐ་དད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་ཐ་དད་པ་རྣམས་ཉིད་ཕྱོགས་སུ་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཅན་དང་ལྡོག་པ་ཅན་གྱི་དཔེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཐའ་མེད་པ་གཏན་ཚིགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་དག་གི་ལྟར་ན་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཐ་དད་པ་རྣམས་སྒྲ་དག་གིས་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དེའི་ལྟར་ན་ཉེས་པ་འདི་ཡིན་གྱི། ཁོ་བོ་ཅག་ནི་ཡོད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་རྫས་དང་ཡོན་ཏན་དང་ལས་རྣམས་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་དང་གང་ན་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱི་མཐོང་བ་དེ་དང་དེར་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་སྦྱོར་ལ། ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱི་ནི་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྤྱིས་མཚོན་པའི་དོན་དག་ལ་བརྡ་བྱེད་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་མཐའ་མེད་པ་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་སྤྱི་དེ་དག་ལས་ཐ་དད་པའམ་ཐ་མི་དད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །ཡང་ན་སྤྱི་ཡོད་དུ་ཆུག་མོང་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཐ་དད་པ་གཅིག་ལ་སྤྱི་དུ་མ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་མ་འཆོལ་བར་སྦྱོར་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྲས་མ་བསྟན་པར་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་དེས་ཐ་དད་པ་གཞན་མཚོན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྡ་བྱེད་པར་ནུས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། བརྡ་མ་བྱས་པའི་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྒྲ་འཇུག་པ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཕན་ཚུན་བསྟེན་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་རྟོག་པ་པོ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་དག་ལས་རང་ཉིད་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དག་གིས་བརྡ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ་སྙམ་ན། དེ་ཡང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མཐའ་མེད་པ་ཐ་དད་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཐ་སྙད་མ་ལུས་པ་འགའ་ཞིག་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་གི་ཚེ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཐ་དད་པ་དག་ལ་ལན་ཅིག་མ་ཡིན་པར་ཐ་སྙད་དམིགས་ནས་དེའི་རིགས་ཅན་མ་མཐོང་བ་དག་ལ་ཡང་སྒྲ་དེ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་མཐོང་བའི་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་མཐའ་ཡས་པའི་ཐ་དད་པ་དག་ལ་བརྡ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ།།
― DTG191_Page_0628 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློས་སྒྲོ་བཏགས་པ་དག་ལ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། འོ་ན་དེ་ལྟ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་དོན་གྱི་ཡུལ་ཉིད་ལ་སྒྲ་སྦྱོར་གྱི་དོན་དམ་པར་ཐ་དད་པ་དག་ལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཐོབ་སྟེ། འདི་ལྟར་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དག་གིས་མེད་པས་མི་ཉེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློར་འགྱུར་བ་ནི་ཡུལ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ནི་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་དེ་ལ་བརྡ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་དོན་དམ་པ་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ །མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་འགལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་པོ། །འདི་སྙམ་དུ་གང་དག་རི་གངས་ཅན་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དེ་དག་བསྟན་པ་དང་གཅིག་པུའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་དང་དུས་ལ་སོགས་པའི་ཐ་དད་པ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་ཕྱིན་པའི་དུས་སུ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་བརྡ་སྲིད་པས་དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། གང་ཡང་གངས་རི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་རི་མ་ལ་ཡ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །གང་གི་ཕྱིར་འདི་དག་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་མ་ཚོགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་གི་ཡན་ལག་མ་ལུས་པ་བཟུང་བས་བརྡ་བྱེད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པ་ཡང་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏེ། དེས་ན་དེ་དག་ལ་ཡང་བརྡའི་དུས་སུ་མཐོང་བ་ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་སུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་ཐ་སྙད་མི་འཐད་པས་བརྡ་དོན་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བརྡ་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བསྟན་ནས། དེ་ནི་བརྡ་བྱ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རང་གི་མཚན་ཉིད་འདི་དག་ཀུན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པ་ནི་སྔར་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་བརྡ་བྱེད་པ་ན་རེས་འགའ་མ་སྐྱེས་པ་ལ་བྱེད་པའམ་སྐྱེས་པ་དག་ལ་བྱེད། དེ་ལ་རེ་ཞིག་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་བརྡ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མེད་པ་ནི་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཞིར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པ་སྨོས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་པ་དགག་པའི་དོན་དུ་སྟེ། དེས་ན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་མ་སྐྱེས་པ་ལ་ཡང་
― DTG191_Page_0629 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྡ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་མཐོང་བ་དང་འགལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཡུལ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སྤྲུལ་པའི་དོན་ཉིད་ཡིན་པས་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟའི་རྭ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་པའི་མཐའ་ཅན་གྱི་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་པ་ལ་ཡང་བརྡ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་སྐྱེས་ཕ་དེ་ལ་དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་མིང་ནི་ཁྱད་པར་དྲན་པ་ན་བརྡ་བྱེད་ཀྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་མིང་གི་ཁྱད་པར་དྲན་པའི་དུས་ན་སྐད་ཅིག་འཇིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་མཚན་ཉིད་འགགས་ནས་རིང་དུ་ལོན་པའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་བརྡ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བརྡ་བྱེད་པའི་དུས་ན་ཡང་གཉི་ག་ཡང་མི་ཉེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་བ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་ཉེ་བ་ཡོད་པ་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་ན། ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་དུས་ཕྱིས་འབྱུང་བའི་མིང་གི་བྱེ་བྲག་གཟོ་བ་དང་དྲན་པ་སྐྱེ་བའི་དུས་ན་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ཅི་སྟེ་ཡང་དེའི་ནུས་པའི་མཐུ་ལས་བྱུང་བ་དེའི་རིགས་ཅན་བརྡ་བྱེད་པའི་དུས་ན་འབྱུང་བའི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་བརྡ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། དེའི་ཕྱིར་གང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡང་བརྡ་བྱེད་པའི་དུས་ན་ཉེ་བའི་སྐད་ཅིག་གཞན་ཡོད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་བརྡ་གཟོ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་བརྡ་མི་རིགས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྟ་དམིགས་ན་དེའི་མིང་དྲང་བའི་རིམ་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་བརྡ་བྱེད་པ་ན་དེའི་དུས་ན་ཉེ་བའི་བ་ལང་ལ་སོགས་པ་ལ་གཟོ་བའི་ཡུལ་དུ་བྱས་ནས་བརྡ་བྱེད་པ་འགའ་ཞིག་རྟའོ་ཞེས་བརྡ་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ཐམས་ཅད་འདྲ་བ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་གཅིག་ཉིད་དུ་ཞེན་པར་བྱས་ནས་བརྡ་བྱེད་པར་འགྱུར་སྙམ་ན། དེའི་ཕྱིར། འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱང་བརྟགས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདྲ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོན་ན་རང་གི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྡ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྒྲ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བརྡ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་བརྡ་བྱེད་པས་གཞན་པ་ཉིད་ཀྱི་མིང་གི་ཁྱད་པར་དོན་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་ལ། དོན་དམ་པས་དྲན་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཉིད་ཀྱི་
― DTG191_Page_0630 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྗོད་པར་འཇིག་པར་ནུས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་འགགས་ནས་རིང་དུ་ལོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་བརྗོད་པ་དེ་ནི་སྔར་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་དེ་དྲན་པ་མ་ཡིན་ལ། ཡུལ་དུ་མ་བྱས་པ་དེས་འཛིན་པར་ནུས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དྲན་པས་གཞག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བ་རྣམས་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བརྡ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་འདི་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚད་མ་གཞན་བཤད་པ་ནི་དྲོ་བ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱི་ཡུལ་ཅན་གྱི་དབང་པོ་གསལ་བར་སྣང་བར་རིག་པ་དེ་བཞིན་དུ་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་མིག་ལ་སོགས་པ་མ་ཉམས་པའི་དབང་པོའི་བློ་དག་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་བཞིན་དུ་མིག་དང་ལྕེ་དང་སྣ་ལ་སོགས་པ་ཉམས་པས་མ་ཏུ་ལུང་ག་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ཐོས་པ་ལས་གཟུགས་དང་རོ་ལ་སོགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། མེ་དང་འབྲེལ་པས་བསྲེག་བྱ་བ། །ཚིག་པར་ཤེས་པ་གཞན་ཡིན་ལ། །ཚིག་པའི་སྒྲ་ཡིས་ཚིག་པའི་དོན། །ཡང་དག་གསལ་བ་གཞན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བཤད་བལྟ་བུའོ། །དེ་ཡི་དོན་ཅན་དབང་ཤེས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དཔེ་ཡིན་ནོ། །དྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱི་ཡུལ་དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་ལ། འདི་ནི་དེའི་དོན་ཡང་ཡིན་ལ་དབང་པོའི་ཤེས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་སྒྲའི་དོན་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། གང་ཞིག་དེས་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་གང་གིས་བྱས་པའི་ཤེས་པ་ལ་མི་སྣང་བ་དེ་ནི་དེའི་དོན་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་སྒྲས་བསྐྱེད་པའི་ཤེས་པ་ལ་རོ་བཞིན་ནོ། །སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ལ་ཡང་རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའོ། །འདིར་ཡང་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྒྲ་དེས་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ནི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་ཉིད་ལ་བརྗོད་ཀྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཞིག་གང་གི་རྣམ་པས་སྟོང་པ་དེ་ནི་དེའི་ཡུལ་
― DTG191_Page_0631 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་མི་གསལ་བ་དངོས་པོར་གཏོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོའི་སྒྲ་རྣམས་རྗོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་བ་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་གསལ་བ་དང་མི་གསལ་བའི་ངོ་བོ་གཉིས་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ལ་གཉིས་ཀྱིས་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞུང་ལུགས་ཐ་དད་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱང༌། ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་རང་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་ཅན་རྣམས་ནི་གསལ་བ་དང་རྣམ་པ་དང་རིགས་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་སྟེ། ཚིག་གི་དོན་ནི་ཚིག་གི་དོན་ཏེ་སྒྲའི་དོན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་གསལ་བའི་སྒྲས་ནི་རྫས་དང༌། ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་དང༌། ལས་རྣམས་བརྗོད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་མདོ་ལས་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་རྟེན་གྱི་ལུས་ཅན་ནི་གསལ་བའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །རེ་ཞིག་འདིའི་དོན་རྣམ་འགྲེལ་བྱེད་པའི་ལུགས་ཀྱི་བརྗོད་པ། ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པས་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་ཡོན་ཏན་དག་ལས་ཁྱད་པར་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ཏེ་ལས་ལ་བརྗོད་དོ། །ཁྱད་པར་གྱི་ལུས་ཀྱི་རྟེན་ནི་ལུས་ཅན་གཅིག་བསྡུས་པ་བྱས་པས་འདི་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་སྒྲ་གཉིས་པ་ཡང་བསྟན་ཏེ། དེས་ན་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚིག་དོན་གཟུང་ངོ༌། །དེ་དག་ནི་ཡོན་ཏན་ཡང་ཡིན་པས་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་རོ། །ཁྱད་པར་སྨོས་པ་ནི་རྣམ་པར་གསལ་བའི་དོན་དུ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པ་ནི་ལྡན་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས། །ལྡན་པ་ཡང་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚིག་གི་དོན་གྱི་ཁོངས་སུ་འདུ་སྟེ། དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཁྱད་པར་མ་སྨོས་པ་རྣམ་པ་ཡང་བཟུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་གསལ་པའི་ཁོངས་སུ་འདུ་བར་མི་འདོད་དེ། དེ་ནི་སྒྲས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་གྱི་སྒྲས་ནི་རྫས་བརྗོད་དེ། ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་དེ་དག་གི་རྟེན་ནི་དེའི་རྟེན་ཏེ་རྫས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིར་ནི་དེའི་སྒྲ་མི་མངོན་པར་བྱས་ནས་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་དག་སྟེ། ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་དག་དང་དེའི་རྟེན་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་བར་གྱི་རྟེན་ནོ། །འདི་ནི་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པའི་ཟླས་དབྱེ་བ་སྟེ། རྟགས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་བརྟེན་པས་དེའི་ཕྱིར་མ་ནིང་གི་རྟགས་སུ་མ་བསྟན་ཏོ། །དེས་ན་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ་གཞི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ལ་བརྟེན་པ་ནི་
― DTG191_Page_0632 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསལ་བ་དང་ལུས་ཅན་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་བརྗོད་དེ། དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་རྫས་ལ་ལུས་ཅན་གྱི་སྒྲ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་གནས་བཞི་བསྒྲུབ་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ལ་ཡན་ལག་གསལ་བས་ལུས་ཅན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་བྱེད་པ་པོ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། རྫས་ལ་འཇུག་པ་སྟེ་འདུ་བས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཅན་ནོ། །ལུས་ཅན་གྱི་སྒྲ་རྫས་ལ་ལས་སུ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱེད་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །བཤད་པར་བྱེད་པའི་ལུགས་ཀྱིས་མདོའི་དོན་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་བཞིན་དུ་ཡིན་ཏེ། ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་རྫས་ཉིད་གསལ་བ་དང་ལུས་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་འདོད་དེ། ཇི་སྐད་དུ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་གཟུགས་དང༌། རོ་དང༌། དྲི་དང༌། རེག་པ་དང༌། ལྕི་བ་དང༌། གཤེར་བ་ཉིད་དང༌། མཁྲང་བ་ཉིད་དང༌། འདུས་བྱས་བ་རྣམས་དང༌། ཁྱབ་པའི་ཚད་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་རྟེན་ནི་ཇི་ལྟར་སྲིད་པར་དེའི་རྫས་ཡིན་ལ། ཡན་ལག་གསལ་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པའི་སྒྲས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པའི་ཆ་ཤས་སོར་མོ་ལ་སོགས་པའི་ལྡན་པ་བརྗོད་དེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་མདོ་ལས། རྣམ་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་རྟགས་སུ་བརྗོད་ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །འདིའི་བཤད་པ་ནི་གང་གིས་རིགས་དང་རིགས་ཀྱི་རྟགས་སུ་བརྗོད་པ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་ཡན་ལག་རྣམས་དང༌། དེའི་ཤས་རྣམས་ཀྱི་བཀོད་པ་ངེས་པ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །བཀོད་པའི་སྒྲས་ནི་ལྡན་པའི་ཁྱད་པར་བརྗོད་ཅེས་ངེས་པ་སྨོས་པས་བཅོས་མའི་ལྡན་པ་བསལ་ཏེ། དེ་ལ་རིགས་ཀྱི་རྟགས་ནི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་མགོ་བོ་དང་ལག་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་གིས་བ་ལང་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རིགས་མཚོན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་རེས་འགའ་དངོས་སུ་རིགས་གསལ་བར་བྱེད་དེ། གང་གི་ཚེ་མགོ་བོ་དང་ལག་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་ལུགས་མཐོང་བ་ལས་བ་ལང་ཉིད་གསལ་བ་ནའོ། །རེས་འགའ་ནི་རིགས་ཀྱི་རྟགས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་རྭ་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་སོ་སོ་བའི་ཆ་ཤས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཀྱི་གསལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བ་ལང་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གསལ་བ་ཁོ་ནའོ། །དེས་ན་རྣམ་པ་ནི་རིགས་དང་རྟགས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་
― DTG191_Page_0633 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་སྒྲས་ནི་ཐ་མི་དད་པར་བརྗོད་པ་དང་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་སྤྱི་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་མདོ་ལས། མཚུངས་པ་སྐྱེ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནི་རིགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། མཚུངས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་རིགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་གསལ་བ་དང་རྣམ་པ་དག་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྒྲའི་དོན་ཡིན་པ་གསལ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱི་སྒྲའི་དོན་ཡིན་པ་གསལ་བར་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་འདི་དག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རིགས་ཀྱང་ཕྱིས་སེལ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །གསལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲའི་དོན་ཉིད་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གསལ་བ་དང་རྣམ་པ་དག་གོ །དེས་ན་ཇི་ལྟར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྡ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་སྒྲའི་དོན་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་བརྡ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཞིང་མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་གསལ་བའི་རྫས་དང་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་དང་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ལ་རྣམ་པ་ཡང་ལྡན་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རྫས་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ཀྱང་ཉིད་དུ་བཀག་ཟིན་པས་ན་འདི་ལས་ཀྱང་འདི་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་སྒྲའི་དོན་ཉིད་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། རྫས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་དང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྡ་མི་སྲིད་པར་བསྟན་ནས། རིགས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ལ་བརྡ་མི་སྲིད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རིགས་དང་འབྲེལ་པ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེའི་འོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འོག་ཏུ་བཤད་པ་སྟེ། རིགས་དང་དེ་དང་འབྲེལ་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བའོ། །རིགས་དང་ལྡན་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་ལྡན་པ་ཡང་མི་སྲིད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཐ་སྙད་ནི་དེ་དག་གིས་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་ལྡན་པ་ཡང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཕྱོགས་ལ་འབྱུང་བའི་སྐྱོན་མཚུངས་པ་ཁོ་ནའོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཙམ་པའི་བུ་ནི་རིགས་སྒྲའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཞིང༌། བྱ་ཆེན་གྱི་བུའི་རྫས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ལ། དྲང་སྲོང་བ་ནི་གཉི་གའོ། །ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ཡང་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །རིགས་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྫས་ཀྱང་རང་གི་མཚན་
― DTG191_Page_0634 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཕྱོགས་ལ་འབྱུང་བའི་སྐྱོན་མི་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ནི་དེ་ལྟ་བས་ནའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དོ། །བློའི་རྣམ་པ་ལ་ཡང་བརྡ་མི་སྲིད་པར་བསྟན་བའི་ཕྱིར། བློ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བློའི་རྣམ་པ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་བློ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་བློ་དེའི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དོན་ནམ་བློ་གཞན་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་དུ་ཕྱིན་བའི་དུས་སུ་མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རང་གི་མཚན་ཉིད་བཞིན་དུ་དེ་ལ་ཡང་བརྡ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་སུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་དུ་ཆུག་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་ལ་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་བོ་རྣམས་བརྡ་བྱེད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྒྲ་ཐ་དད་པ་ལས་དོན་བྱེད་པ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་སྐྱེས་བུ་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པའི་དོན་ཤེས་ནས་འཇུག་སྟེ། དེ་དག་ལའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྗོད་པར་བྱེད་པ་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཀྱི་ཞེན་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློའི་རྣམ་པ་འདི་ནི་གྲང་བ་སེལ་བ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་དེ་དོན་དུ་གཉེར་བར་བསྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་སྐྱེས་ན་ཡང་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་ལ་ཡང་བརྡ་མེད་པའི་ཕྱིར་བརྡ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་ཡོད་པའི་དོན་ལ་སོགས་པ་སྒྲའི་དོན་གཞན་ཡོད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ལ་བརྡ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། འདིས་བསལ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྒྲའི་དོན་ཡིན་པ་བཀག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། དེ་དག་གི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཁོ་ནའི་ཁོངས་སུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པའི་དོན་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྒྲ་ཀུན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་རིམ་པ་གཞན་དུ་སྟེ། དོན་ཞེས་བྱ་བའི་མཇུག་ཏུ་སྦྲེལ་བར་བྱའོ། །དེས་ན་དོན་འདི་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྟོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་སྟེ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་དེ་སྒྲའི་དོན་གྱི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་
― DTG191_Page_0635 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚིག་གོ །དེས་ན་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་དོན་ལ་བ་ལང་ལ་སོགས་པ་ལ་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྔ་ན་མེད་པ་དང་ལྷ་དང་མཐོ་རིས་དག་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་སྨྲའོ། །སྔ་ན་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲའི་དོན་དང་དེ་དག་མཚུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྨྲས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནོ། །ཇི་ལྟར་སྔ་ན་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་རྣམས་དོན་གྱི་རྣམ་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་རྣམས་ལ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་གྱི། གང་དག་ལ་སྔ་ན་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་སྦྱོར་བའི་དོན་འགའ་ཞིག་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཙམ་ཞིག་རྟོགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་དོན་ཅན་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ལ་ཡང་མཚུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་ལས་ཀྱང་འདི་ལྟར་རྟོགས་ཏེ། བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་བ་ལང་ཉིད་ཀྱི་སྤྱིའམ་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དོན་འགའ་ཞིག་ཡོད་དོ། །གང་དུ་དེ་ལ་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་འགའ་ཞིག་འབྱུང་བ་དེ་དག་གི་དེ་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའི་སྟོབས་ལས་ཡིན་གྱི་སྒྲ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་བཟུང་བ་ཡོད་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡང་ན་ཁ་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁ་ཅིག་ནི་བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དག་གིས་བསྡུ་བ་དང་རྣམ་པར་བརྟག་པ་དག་མེད་པར་ཡང་དཀའ་ཐུབ་དང༌། རིགས་དང༌། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་པ་བརྗོད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་ནགས་ཚལ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དག་གིས་ད་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ནགས་ཚལ་ཞེས་བརྗོད་པ་ན་ད་བའམ། སེང་ལྡེང་ངམ། པ་ལ་ཤ་ཞེས་རྣམ་པར་བརྟགས་པས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ལ། ད་བ་དང༌། སེང་ལྡེང་དང༌། པ་ལ་ཤ་ཞེས་བསྡུ་བས་རྟོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་ད་བ་ལ་སོགས་པ་མཐའ་དག་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྲམ་ཟེ་ཞེས་བརྗོད་པ་ན་དཀའ་ཐུབ་བམ། རིགས་སམ། ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བའམ། དཀའ་ཐུབ་དང༌། རིགས་དང༌། ཐོས་པ་ཞེས་པས་ཀྱང་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་གཞན་དང་འབྲེལ་པ་རྣམ་པར་བཅད་ནས་དཀའ་ཐུབ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་པ་མཐའ་དག་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་བརྟག་པ་ནི་ཚོགས་པ་ལས་མང་པོ་དག་ལ་གཅིག་གི་ཁྱད་པར་མ་ངེས་
― DTG191_Page_0636 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འཛིན་པའོ། །བསྡུ་བ་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་མངོན་པར་འབྲེལ་པར་ངེས་པ་དུ་མའི་ངོ་བོའོ། །གང་ལ་རྣམ་པར་བརྟག་པ་དང་བསྡུ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་དག་ནི་རྫས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་གཟུང་བའི་ངོ་བོ་དག་དང་འབྲེལ་པའི་རྫས་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྒྲའི་དོན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་འབྲེལ་པ་ཅན་དག་གི་སྒྲའི་དོན་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཡི་གེ་གཅིག་བཞིན་དུ་གཅིག་ཏུ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་དཀའ་ཐུབ་དང་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ཕན་ཚུན་མེད་པ་སྲེ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་དག་ནི་རེ་རེའམ་བསྡུས་ནས་རང་གི་ངོ་བོས་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་བཞིན་དུ་འདི་དག་གི་ཚོགས་པ་ནི་རང་རང་གི་ངོ་བོ་ལས་འདས་པ་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ནི་མེད་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྒྲའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་སྒྲའི་དོན་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་བྱེ་བྲག་གདུ་བུ་དང་སོར་གདུབ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཐ་དད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་གསེར་ལ་སོགས་པའི་སྤྱིའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་མེད་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡོད་པ་ནི་སྒྲའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་བརྗོད་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་དག་ནི་མངོན་པར་བརྗོད་པར་གྱུར་པའི་སྒྲ་ཉིད་སྒྲའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། དེ་ལ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྒྲ་ཉིད་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་སྒྲ་ལ་དོན་ཞུགས་པ་སྟེ། དེ་འདི་ལ་ཞེས་འབྲེལ་པ་དེའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུའི་ཕྱིར་གང་གི་ཚེ་སྒྲ་དོན་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་བདག་གིར་བྱས་པའི་སྒྲ་དེ་ནི་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གཞན་དག་གིས་བློ་ལ་ཡོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོའི་ཡུལ་ཅན་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་བཟུང་བ་བློའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་མ་ཕྱེད་པ་སྒྲའི་དོན་དུ་སྨྲའོ། །དེ་སྟོན་པ་ནི། ཁ་ཅིག་དོན་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཏེ། བློའི་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། བློ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཕྱིའི་དངོས་པོའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱིའི་དངོས་པོའི་རྒྱུ་མཚན་ཡི་གེའི་མཚན་མ་ལྟ་བུ་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་དོན་དུ་འཇུག་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཕྱིའི་དངོས་པོའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ནོ། །ཕྱིའི་དངོས་པོ་ཞེས་
― DTG191_Page_0637 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཛིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་མ་ཕྱེད་པ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་ཇི་སྲིད་དུ་བློའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་མི་འཇོག་པ་དེ་ནི་བློའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་སྙམ་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྒོམ་པས་འཛིན་པ་དེ་སྲིད་དུ་དེ་སྒྲའི་དོན་ཉིད་དུ་མ་ངེས་ཏེ། དེ་ལ་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བ་ལང་ཁྲིད་དེ་ཤོག་ཅིག །ཞོ་འཐུང་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་དེ་འདྲ་བའི་བློའི་ངོ་བོ་ལ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ལ། བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་སྲིད་པའི་དོན་ཡང་སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བློའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བཟུང་བ་འདི་ནི་སྒྲའི་དོན་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ལ་འཇོག་པ་དེའི་ཚེ་དེ་ལ་རྟོག་པ་པོ་ཕྱི་རོལ་ཉིད་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ཏེ། དེ་བྱ་བསྒྲུབ་པར་བྱེད་ནུས་པར་སེམས་པའི་ཕྱིར་སྒྲའི་དོན་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་སེལ་བ་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་དང་འདི་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད། འདི་ལྟར་སེལ་བ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བློའི་རྣམ་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བཟུང་བ་སྒྲའི་དོན་དུ་འདོད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཡི་ངོ་བོས་སྒྲོ་བཏགས་རྟོགས། །གཞན་ལས་ལྡོག་པའི་བློ་རྟོགས་ཀྱང༌། །སྒྲ་དོན་དོན་དེ་ཉིད་ཡིན་ཞེས། །བརྗོད་པ་ལ་ནི་འགལ་བ་མེད། །ཅེས་བཤད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བློའི་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་འདི་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ལ་མ་འཁྲུལ་པ་ཡུལ་དང་བཅས་པ་རྫས་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པ་ལ་ཡང་དག་པར་བློའི་རྣམ་པར་མ་ངེས་པ་ནི་སྒྲའི་དོན་དུ་འདོད་ཀྱི། ཐ་དད་པ་དག་ལ་ཐ་མི་དད་པར་ཞེན་ནས་འཇུག་པའི་འཁྲུལ་པ་ཕན་ཚུན་ལྡོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ། དེ་ལྟས་དོན་ལ་གཅིག་བདག་ཏུ། །འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་འདི་འཁྲུལ་པ། །མིང་དོན་གང་ལྡན་ཕན་ཚུན་དུ། །ཐ་དད་པ་འདིའི་ས་བོན་ཡིན། །ཞེས་ཇི་ལྟར་ཁོ་བོ་ཅག་བཞིན་དུ་བརྗོད་པ་དེའི་ཚེ་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་སྟེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། །གལ་ཏེ་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་འདིའི། །ས་བོན་འདི་ནི་ངེད་ཀྱི་ཕྱོགས། །ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །སེལ་བ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་དམ་པར་སྒྲ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཕྱི་རོལ་ལམ། བློའི་རྣམ་པའམ། གཞན་ཅུང་ཟད་འདོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་གང་ཁོ་ན་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ལ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བ་དེ་ནི་སྒྲའི་དོན་ཡིན་གྱི། བློའི་རྣམ་པ་ནི་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་དེ་ལ་ངེས་པར་འགྱུར་བ་ནི་
― DTG191_Page_0638 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། དོན་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ཉིད་དོ། །དེས་དོན་དམ་པར་ཕྱི་རོལ་ངེས་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཇི་ལྟར་ངེས་པ་བཞིན་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཁོ་ན་སྒྲའི་དོན་ཡིན་ལ། །སྒྲོ་བཏགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་དག་གིས་ཡང་དག་པར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་བརྗོད་པ་མེད་དོ། །ཡང་སྒྲའི་དོན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དོན་དེ་ཉིད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དང་མཚམས་སྦྱར་ནས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། །བློའི་རྣམ་པ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དོན་དམ་པར་བློའི་རྣམ་པ་བརྗོད་བྱར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་ཆེའོ། །གཞན་དག་གིས་གོམས་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་སྤོབས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་སྟོན་པ་ནི། སྒྲ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྒྲ་ཡུལ་འགའ་ཞིག་ལ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་འཇུག་པར་མཐོང་བ་ནི་གོམས་པ་ཡིན་ལ། ངེས་པའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་རྣམ་པར་བཅད་པའི་བྱ་བའི་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཤེས་རབ་ནི་སྤོབས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་སྦྱོར་བ་མཐོང་བའི་འཇུག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། ངག་སོ་སོ་དང་སྐྱེས་བུ་སོ་སོ་ལ་དེ་ཐ་དད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཐ་དད་པ་ནི་ཚད་མེད་དེ། སྒྲའི་ཐ་སྙད་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ་སྙམ་ན། མདོར་བསྡུས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འདི་ལ་དཔེ་བཤད་པ་དཔེར་ན་དོན་རྟོགས་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ལྕགས་ཀྱུ་ལ་སོགས་པས་བཏབ་པའི་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པའི་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དོན་དང་ལྡན་པར་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་གོམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྤོབས་པ་ཙམ་ཉེ་བར་སྡུད་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་གྱི་དངོས་སུ་དོན་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཚིག་ཐ་དད་པ་དང༌། གཏམ་བརྒྱུད་སར་པ་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བཀོད་བའི་དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་གསལ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། གལ་ཏེ་ཡོད་པའི་དོན་སྔར་བཤད་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་འདོད་ན་དེའི་ཚེ་སྔར་བཤད་པའི་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ལ།
― DTG191_Page_0639 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ཡང་ཡོད་པའི་དོན་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ངོ་བོ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་དེ་འབའ་ཞིག་སྒྲ་དག་གིས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ན་བ་ལང་དང༌། བ་མེན་དང༌། གླང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་དད་པས་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་སྒྲས་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བ་ལང་ཉིད་སྒྲའི་ཁྱད་པར་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གྱི་ལན་གྱི་དགོས་པ་བསུ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་སྙམ་དུ་བ་ལང་ཉིད་དང་སྒྲ་དག་གིས་ཁྱད་པར་གྱི་དོན་ཡོད་པ་ཙམ་ཁྲ་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་དད་པ་དང་བྲལ་བ་སྒྲས་རྟོགས་ཏེ་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡིན་ཏེ་ཐ་དད་པའི་ཐ་སྙད་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། འོ་ན་དེ་ལྟ་ན་ཇི་ལྟར་ཡོད་པའི་དོན་ཙམ་སྒྲའི་དོན་དུ་འདོད། གང་གི་ཕྱིར་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་དོགས་ནས་གཞན་གྱིས་ལན་སྨྲས་པ་ནི་རྭ་དང་དབྱིབས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྭ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་སྒྲ་ལས་མི་གསལ་ཏེ་མི་རྟོགས་པའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་དེ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་འགའ་ཞིག་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བརྗོད་ཀྱི། ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བའི་བ་ལང་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དག་མ་རྟོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། གལ་ཏེ་བ་ལང་ཉིད་ལ་སོགས་པས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དོན་ཙམ་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་ན། དེའི་ཚེ་དེ་དང་ལྡན་པའི་དོན་བརྗོད་པར་ཁས་བླངས་པར་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཡང་རིགས་དེ་དང་འདུ་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་ལྡན་པའི་དོན་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་སྔར་བཤད་པའི་སྐྱོན་ཡོད་དོ། །གཞན་ཡང་དེ་དང་ལྡན་པའི་དོན་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྡ་མི་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། ཐ་སྙད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། གསལ་བར་སྣང་བར་ཐལ་བ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་ཁོ་ནའོ། །ཡོད་པའི་དོན་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལས་ཐ་དད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཡོད་དོན་གཞན་ཡང་མཐོང་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐ་དད་པའི་ཡོད་པའི་དོན་གཞན་དཔྱོད་ཕན་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བསྡུ་བ་བརྗོད་པའི་ཕྱོགས་ལ་སྐྱོན་བཤད་ལ། བསྡུ་བ་བརྗོད་པ་ཡིན་ན་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བསྡུ་བ་བརྗོད་པའི་ཕྱོགས་ལ་རིགས་དང་དཀའ་ཐུབ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པ་གསལ་པོར་ཁས་བླངས་
― DTG191_Page_0640 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་སོ་སོར་བརྗོད་པའི་ཕྱོགས་ལ་འབྱུང་བའི་ཉེས་པ་བསྡུ་བ་བརྗོད་པ་ལ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །མེད་པའི་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་སྐྱོན་བཤད་པ་ནི། ངེས་པར་མ་བཟུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྔར་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་བརྟག་པར་ལྡན་པ་དང་འདུ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་གྲངས་ཅན་པའི་ཐ་མི་དད་པའི་སྤྱི་དང༌། ཚིག་གི་དོན་དྲུག་བརྟག་པར་ཐ་དད་པ་ཡང་བསལ་བའི་ཕྱིར་མེད་པའི་ལྡན་པ་དང་མེད་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་སྤྱི་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང༌། །ཐ་དད་རིགས་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་སྒྲ་ལ་དོན་འགའ་ཞིག་ཡོད་ན་དེ་ནི་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ན། ཇི་སྲིད་དུ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་སྒྲའི་དོན་དུ་མི་སྲིད་པར་སྔར་བསྟན་ཏེ། དེ་ཇི་ལྟར་དེ་དང་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པར་འགྱུར། གཞན་ཡང་མངོན་པར་བརྗོད་པ་འདི་ནི་བློ་ལ་གནས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྒྲ་དང་དོན་དག་དབང་པོ་ཐ་དད་པས་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདི་དག་ལས་ཐ་དད་པར་འདོད་པས་དེ་དག་དོན་དམ་པར་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སྒྲ་དང་དོན་བློ་ལ་གནས་པ་ཁོ་ན་བློས་གཅིག་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པར་རིགས་ཏེ། འདི་ལྟར་བརྗོད་བྱའི་རྣམ་པ་འཛིན་པ་སྒྲའི་རང་བཞིན་བསྒྲིབས་པ་བློ་ལ་གསལ་བ་སྒྲའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་དོན་རྣམ་པར་མ་ཕྱེ་བས་ནང་དུ་འཇུག་པ་ནི་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་བློའི་བདག་ཉིད་དུ་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་རིགས་ཀྱི། ཕྱི་རོལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གཅིག་ཏུ་ཕན་ཚུན་དབེན་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བརྗོད་པའི་བློ་སྒྲའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་ལས་འདི་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་དེ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །གཉི་ག་ལ་ཡང་བློ་ལ་སྣང་བ་ཁོ་ན་དོན་ཡིན་ནོ། །སྒྲ་དོན་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་ཞེས། །བྱ་འདི་ཙམ་ཞིག་ཐ་དད་ལ། །ཤེས་ལས་ཐ་དད་མ་ཡིན་པའི། །ཇི་ལྟར་དོན་གཞན་འབྲང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའི་སྐྱོན་ནི་མཚུངས་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ཉིད་སྟོན་པ་ནི། དེ་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྤོབས་པའི་ཕྱོགས་ལ་སྐྱོན་བཤད་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཕྱིའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་སྤོབས་པ་དོན་དམ་
― DTG191_Page_0641 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ན། དེ་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་གཞུང་ལུགས་འགལ་བ་ལ་གནས་པའི་སྤོབས་པ་སྣ་ཚོགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཅིག་ལ་རང་བཞིན་དུ་མ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡུལ་མེད་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་དོན་ལ་འཇུག་པ་དང་རྟོགས་པ་དག་ཏུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་སྒྲའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་རང་གི་སྣང་བ་དོན་མེད་པ་ལ་དོན་དུ་ཞེན་ནས་འཁྲུལ་པས་འཇུག་བ་དང་ཤེས་པ་དེ་དག་ཏུ་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་སྒྲའི་དོན་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། འཁྲུལ་པ་དེའི་ས་བོན་ཏེ་རྒྱུ་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་སོ། །གཞན་དུ་འཁྲུལ་པ་ས་བོན་མེད་པ་ཡིན་ན་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེར་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་ཉིད་འདིའི་ས་བོན་ཡིན་པར་ཁས་ལེན་ན་དེའི་ཚེ་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཕྱོགས་ཉིད་ཁྱེད་ཀྱིས་སྒྲུབ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པོ། །ད་ནི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ལ་མཚུངས་པའི་སྐྱོན་བཤད་པ་ནི། གལ་ཏེ་འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་རིགས་ལ་སོགས་པ་འདི་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་པའམ། སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་གྲང༌། དེ་ལ་ཕྱོགས་དང་པོ་ལ་བརྡའི་དུས་སུ་མཐོང་བ་ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་སུ་རྗེས་སུ་མི་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལ་བརྡ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་རིམ་མ་ཡིན་པ་ལས་རིམ་ཅན་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྒྲའི་དོན་གྱི་ཤེས་པ་རིམ་ཅན་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ནི་སྒྲས་དོན་བརྗོད་པར་འདོད་པ་རྗེས་སུ་དཔོག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བརྗོད་པར་འདོད་པ་རྗེས་དཔོག་པ།། སྒྲ་ལས་གཞན་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་བཤད་པ། འདི་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་བརྗོད་པར་འདོད་པ་དོན་དམ་པ་པོ་སྒྲའི་དོན་གྱི་ཡུལ་དུ་འདོད་ན། དེ་མ་གྲུབ་སྟེ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྒྲའི་དོན་འགའ་ཡང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་དོན་འགའ་ཞིག་ལ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་དོན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་སྒྲ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐོས་པ་གང་ཞིག་ཅེས་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། ཐོས་པ་ནི་སྒྲའོ། །བརྗོད་པར་འདོད་པ་སྟེ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་ཐོས་པ་སྟེ་
― DTG191_Page_0642 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲ་ལས་ཕྱི་རོལ་ལ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་མ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དོན་གཞན་བཞིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་བརྗོད་པར་འདོད་བ་གསལ་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དང་ཕྱི་རོལ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་འདྲ་བ་ཡོད་བ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་འདྲ་བའི་ཕྱིར་མ་བརྗོད་ན་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། མཚེ་མ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་དེ། དེས་ན་འདྲ་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ཕྱི་རོལ་ལ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རེས་འགའ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་གསལ་བ་བརྗོད་པ་ལ་ཡང་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ་མཚེ་མ་དག་ཉིད་བཞིན་ནོ། །གང་ཡང་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་སྒྲའི་ཡུལ་མིང་དུ་བརྗོད་པ་དང་མཚན་མར་བརྗོད་པ་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་དུ་འདོད་པ་དེ་ཡང་འདིས་སུན་ཕྱུང་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་མིང་ལ་སོགས་པ་དེ་གལ་ཏེ་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མི་རུང་ལ། སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་ན་ཤེས་པ་རིམ་ཅན་དུ་མི་འཐད་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་ལ་འཇུག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། འདུ་བའི་ཕྱིར་ན་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སུན་འབྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ཉམས་པ་མེད་བར་འཇུག་གོ །ཡང་ན་འདིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྲིད་པ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སུན་ཕྱུང་བས་སོ། །འདི་ལྟར་དེ་ལ་ཡང་འདི་སྐད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གཞན་ལ་བརྟེན་མིན་བདག་ཉིད་ཀྱི། །མིང་སོགས་རྣམས་ལ་བརྡ་ནུས་མིན། །དེ་ཕྱིར་དེ་དག་ཅི་ཞིག་ལྟར། །བརྗོད་བྱ་ཉིད་དུ་འཐད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །བརྗོད་པར་འདོད་པ་ལ་ཡོད་པའི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པ་ན་སྒྲ་རྣམས་ཕྱི་རོལ་ལ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་འདི་ལ་གཞན་གྱི་ལེན་གྱི་དོགས་པ་བསུ་བའི་ཕྱིར། བརྗོད་འདོད་རྗེས་སུ་དཔག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བརྗོད་པར་འདོད་པ་ཡང་སྨྲ་བ་པོའི་རྒྱུད་ལ་འཇུག་ལ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་དེའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་ཉན་པ་པོའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་འདོད་པ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དེ་དག་བསྲེས་པ་སྦྲེལ་བ་དེ་སྣང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པ་དེ་ཕྱི་རོལ་ཉིད་དུ་ངེས་ན་སྨྲ་བ་པོ་དང་ཉན་པ་པོ་དག་འདི་ལ་སྟེ་ཕྱི་རོལ་ལ་འཇུག་པར་གྱུར་ཏོ། །འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་རང་གི་སྣང་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལ་སྨྲ་བ་པོ་འདི་ལྟར་ཞེན་པར་འགྱུར་ཏེ། བདག་གིས་འདི་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཉིད་
― DTG191_Page_0643 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་ཏོ། །ཉན་པ་པོ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་ལ་འདིས་ཕྱི་རོལ་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་དེའི་ཕྱིར་རབ་རིབ་ཅན་ཉིད་ལ་ཟླ་བ་གཉིས་སྣང་བ་བཞིན་དུ་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཐ་སྙད་འདི་ཐམས་ཅད་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བའི་ཕྱིར་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པོ། སྔར་སྤོབས་པའི་སྒོ་ནས་སོང་བས་དེའི་ཕྱིར་ཡང་ཞེས་བཤད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བརྡ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ལ། མ་ངེས་པ་ཉིད་དང་འགལ་བ་ཉིད་དག་ནི་དང་པོ་ཉིད་དུ་བརྩལ་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྒྲས་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་སེལ་བ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པོ། །འདིར་གཞན་དག་སེལ་བའི་སྒྲ་ཐོས་པ་ལས་བློ་སྐྲག་སྟེ། བརྗོད་པར་འདོད་པའི་སེལ་བའི་ངོ་བོ་མི་ཤེས་པས་དམ་བཅའ་བ་གྲགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འགལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འོན་ཏེ་ཁྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སྒྲས། །གཞན་སེལ་བྱེད་བར་བརྗོད་མིན་ནམ། །ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་སྨྲས་ཏེ། སྒྲས་གཞན་སེལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཁོང་ནས་དབྱུང་བར་བྱའོ། །སྒྲས་གཞན་སེལ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་ཇི་ལྟར་བརྗོད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་མི་བྱ་ཞེ་ན། སྣང་བ་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཞན་སེལ་བ་ནི་དགག་པ་ཙམ་ཉིད་དུ་འདོད་པར་གྲགས་ལ། སྒྲ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སྣང་བ་འདི་ལ་དགག་པ་ཙམ་དུ་རྟོགས་པ་ནི་མེད་དོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་བློ་འཇུག་པར་དམིགས་ལ། སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ལ་མི་སྣང་བ་གང་ཡིན་པ་དེའི་སྒྲའི་དོན་དུ་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དམ་བཅའ་བ་གྲགས་པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བ་ལང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་ཤེས་ཆེན་གྱི་ལུགས་ཀྱིས་གྲགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འགལ་བ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་བ་ལང་གི་སྒྲ་གཞན་རྣམ་པར་གཅོད་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ལྷུར་ལེན་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་དོན་བྱས་པའི་ཕྱིར་ནོག་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་བ་ལང་གི་སྒྲ་ལས་རྟོགས་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ནོག་ལ་སོགས་བ་ལྡན་པའི་དངོས་པོའི་ཡུལ་ལ་བ་ལང་གི་བློ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་སྒྲ་གཞན་བརྩལ་བར་བྱ་དགོས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་བ་ལང་གི་སྒྲ་གཅིག་ཉིད་ཀྱིས་བློ་
― DTG191_Page_0644 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་གཞན་བརྩལ་བར་མི་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། སྒྲ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྒྲུབ་པའི་ཡུལ་ཅན་དང་དགག་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་འབྲས་བུ་ཤེས་པ་གཉིས་གང་དག་ལ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། གཅིག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྒྲ་གཅིག་ལ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའམ། དགག་པར་བྱེད་པ་རྣམ་བར་ཤེས་པ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་ཅིག་ཅར་མ་ཡིན་ཏེ། མི་དམིགས་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །དགག་པ་དང་སྒྲུབ་པ་འབྲས་བུའི་ཤེས་པ་ཕན་ཚུན་འགལ་བས་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཏན་ཚིགས་བླ་ལྷག་འཆད་དེ། གལ་ཏེ་བ་ལང་གི་སྒྲས་དངོས་སུ་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་ལས་ལྡོག་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་བ་ལང་གི་སྒྲ་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་ཉན་པ་པོས་ཆེས་ཐོག་མར་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སྒྲ་ལས་བར་མཆོད་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་སྒྲའི་དོན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། བར་དུ་མཆོད་པར་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་བློ་སྐྱེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བ་ལང་གི་བློ་མི་སྐྱེ་བར་ཐལ་བ་དང༌། ཆེས་དང་པོར་བ་ལང་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གཞན་སེལ་བ་སྒྲའི་དོན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །གང་གིས་བ་ལང་མི་ལྡོག་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཞོན་ནུ་མ་ལེན་གྱི་ལུགས་ཀྱི་དམ་བཅའ་བའི་སྐྱོན་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་སྨྲས་ཏེ། གཞན་སེལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྤྱི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ན་རེས་འགའ་མ་ཡིན་པར་དགག་པའི་མཚན་ཉིད་དམ། མེད་པར་དགག་པའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པ་ཡིན་གྲང༌། དེ་ལ་ཕྱོགས་དང་པོ་དམ་བཅས་པ་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པའི་སྐྱོན་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བ་ལང་ཉིད་དུ་བརྗོད་པའི་སྤྱི་བ་ལང་གི་སྒྲའི་བརྗོད་བྱ་ཉིད་དུ་འདོད་ལ། ཁྱེད་ཅག་ཀྱང་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྤྱི་བ་ལང་གི་སྒྲས་བརྗོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ན་དེ་ཉིད་སྒྲ་གཞན་གྱིས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་མིང་རྩོད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་དེ་ཉིད་སྒྲ་གཞན་གྱིས་བརྗོད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དངོས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་གང་གི་ཕྱིར་སྔ་ན་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོ་གཞན་གྱི་
― DTG191_Page_0645 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གནས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཞོ་སོགས་འོ་མ་ལ་མེད་གང༌། །དེ་ནི་སྔ་ན་མེད་པར་བརྗོད། །ཞོ་ལ་འོ་མ་མེད་པ་ཉིད། །ཞིག་ནས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན། །རྟ་སོགས་བ་ལང་ལ་མེད་གང༌། །གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པར་བརྗོད་དེ། །མགོ་ཡི་ཡན་ལག་དམའ་བ་དང༌། །རི་བོང་རྭ་སོགས་ངོ་བོ་ཡིས། །འཕེལ་དང་མཁྲང་བ་སྤངས་པ་སྟེ། །གཏན་ནས་མེད་པར་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཐ་དད་དེ་དག་དངོས་མེད་པར། །མི་འགྱུར་ངེས་འདི་དངོས་པོ་ཉིད། །ཅེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་འོ་མ་ལ་སོགས་པ་ཞོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་མེད་པ་ནི་སྔ་ན་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པའི་རྟེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བ་ལང་མ་ཡིན་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཡང་གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རྟགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེའི་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དེ་ལྟར་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པར་གནས་པ་ན། ཁྱེད་ཅག་གི་རྟ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་རང་བཞིན་གྱི་དངོས་པོ་ཞེས་པ་འདི་ཅི་ཞིག་ལ་འདོད་པ་སྨྲོས་ཤིག །འདི་སྙམ་དུ་འདིར་ཅི་ཞིག་སྨྲ་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་ན། རེ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཁྱེད་ཅག་གིས་རྟག་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་མི་འདོད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། །བཤད་པ། རྟོག་པ་མེད་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱི་ཁོ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འདོད་ལ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དབང་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་ངོ་བོ་ནི། །རིག་བྱ་བསྟན་དུ་མེད་པའོ། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །བྱེ་བྲག་གི་བདག་ཉིད་ལ་རྒྱུ་ནི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་བདག་ཉིད་དེ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བྱེ་བྲག་མེད་པ་བཤད་ནས། ད་ནི་དོན་དེ་ཉིད་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ནི། དེ་བཞིན་དུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཁྱེད་ཅག་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་པར་རྟ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་བདག་ཉིད་བ་
― DTG191_Page_0646 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལང་གི་སྒྲའི་བརྗོད་བྱར་མི་འདོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཁྲ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཁྲ་བོ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་མི་འདོད་དོ། །རྟ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྤྱི་མ་ཡིན་པར་ཐལ་འགྱུར་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་འདོད་པ་དེའི་ཚེ་སྤྱིའི་སྒྲའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་རྟ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་མི་འཐད་པ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཀུན་ལ་སྟེ། རིགས་མཐུན་པའི་ཁྲ་བོ་ལ་སོགས་པའི་གོང་བུ་ལ་གང་ཞིག་རེ་རེ་ལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བ་ལང་གི་བློ་ནི་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་བ་ལང་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྤྱི་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་སེལ་བའི་སྒྲས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་མིང་འབའ་ཞིག་གཞན་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དམ་བཅའ་བ་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པའི་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་མེད་པར་དགག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་དེ་ལ། གལ་ཏེ་དགག་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མེད་པ་སྒྲའི་བརྗོད་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ན་སྒྲ་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་སེལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་མེད་པ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། སྒྲ་དེའི་བརྗོད་བྱ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ལ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་དུ་སྒྲ་བ་དགོད་པའི་དུས་སུ་ཁྱེད་ཅག་གིས་བཀོད་ལ་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ཀྱང་བསལ་ཟིན་ཏོ། །ཡང་སྒྲའི་དོན་བསམ་པའི་སྐབས་འདིར་གྲགས་པས་གྲུབ་པའི་དོན་བཀག་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་གཞན་སེལ་བའི་ཐབས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལས་སྐྱོན་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་ལ་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་རྟ་ལ་སོགས་པ་བློའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆ་ཤས་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་སྐྱོན་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དེར་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་དེ་ལྟར་ན་གནས་པ་ན་སེལ་བ་བརྗོད་བྱ་ཉིད་ནི་བརྫུན་པར་ཁས་བླངས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལ་མི་ལྟོས་པའི་བློའི་རྣམ་པ་ནི་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲའི་དོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་དམ་བཅའ་བ་ལ་ཁས་བླངས་པས་གནོད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་
― DTG191_Page_0647 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །དེ་ཉིད་སྟོན་པ་ནི། །བློའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བློའི་རྣམ་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོའི་ངོ་བོའི་སྒྲའི་དོན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྲེལ་ཏོ། །འདི་སྙམ་དུ་བློ་དེ་དམིགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ན་ཡང་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་བློ་དག་ལས་རིགས་མི་མཐུན་པ་དག་ལས་ལྡོག་པའི་ངོ་བོར་འཇུག་སྟེ། དེས་ན་གཞན་སེལ་བ་བརྟགས་པ་མི་རིགས་པ་ཁོ་ནའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། བློ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བློ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའི་རྟ་ལ་སོགས་པའོ། །སྒྲའི་དོན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟ་ལ་སོགས་པར་ཞེན་པ་དག་ལའོ། །དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོར་ཞེན་པའོ། །དངོས་པོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟ་ལ་སོགས་པའི་གོང་བུར་ངེས་པའི་བློའི་བདག་ཉིད་དོ། །ངེས་པར་བཟུང་བའི་འབྲས་བུ་སྟོན་པ་ནི། བློ་ནི་མི་སེལ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བརྗོད་པར་བྱ་བ་གང་ལ་སེལ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་རྟ་ལ་སོགས་པའི་བློའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། བློའི་སེལ་བ་མེད་པའི་བློ་མི་སེལ་བ་སྟེ། བློ་གཞན་སེལ་བ་དང་བྲལ་བ། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་སེལ་བར་བྱེད་པས་སེལ་བ་སྟེ། སེལ་བ་མེད་པ་ནི་མི་སེལ་བའོ། །བློའི་སེལ་བ་མེད་པ་ནི་བློ་མི་སེལ་བ་ཞེས་བསྡུའོ། །འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་བློ་གཞན་ལས་རྣམ་པར་བཅད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་བློ་གཞན་རྣམ་པར་གཅོད་པར་ངེས་པར་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། རྟ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ལ་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོས་ཞེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བརྗོད་བྱར་རྟོག་པ་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་སེལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བློ་གཞན་གྱིས་བློ་གཞན་མི་སེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཁྱེད་ཅག་གིས་སེལ་བའི་ཚིག་གི་དོན་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངག་ལས་བཏུས་ནས་བརྟགས་པའི་ཚིག་གི་དོན་དུ་འདོད་ལ། ངག་གི་དོན་ནི་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ན་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཚིག་ནི་ངག་ལས་བཏུས་པ་ལ། །རྣམ་པར་དཔེན་པས་དོན་འདི་ཡིན། །ངག་དོན་འདི་ནི་སྣང་བར་བརྗོད། །དེས་ན་འདི་ནི་བསྐྱེད་བྱ་ཡིན། །ཞེས་སྨྲས་པ་བཞིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་དོན་མེད་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་སྒྲའི་བརྗོད་བྱ་ཉིད་དུ་མེད་ན་ཡང་ཁྱེད་ཅག་གི་ངག་གི་དོན་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་བརྗོད་ཀྱི་གཞན་སེལ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་
― DTG191_Page_0648 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚིག་གི་དོན་ཡང་དག་གི་དོན་བཞིན་དུ་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་སེལ་བ་སྒྲའི་དོན་ཉིད་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་རྟོགས་པར་བྱེད། ཚིག་དང་ངག་གི་དོན་གཉི་ག་ཡང་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ལ་རག་མོད་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །འདི་སྙམ་དུ་སྣང་བ་ཡང་སྣང་བ་གཞན་གཉིས་པ་ལས་རྣམ་པར་བཅད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སེལ་བར་རྟོག་གོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེའི་ཕྱིར་བློ་ནི་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་འདི་རྟོགས་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་ཞེ་ན། རང་གི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡང་བློ་བློ་གཞན་ལས་ལྡོག་པ་ཡོད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་ལ་སྒྲའི་བྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བློ་འདི་སྒྲ་ལས་སྐྱེ་བཞིན་པ་ན་རང་གི་ངོ་བོ་སྐྱེད་པ་ལ་མ་རྟོགས་པ་གཞན་གྱིས་རྣམ་པར་བཅད་པ་འདི་མཚན་ཉིད་སྒྲ་ལས་ཞེན་པའི་ཆ་འཛིན་པར་མངོན་པར་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོར་ཞེན་པ་ཉིད་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། སྒྲས་མ་ཞེན་པའི་དངོས་པོའི་ཆ་ཡང་སྒྲའི་དོན་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དམ་བཅའ་བ་གྲགས་པར་གནོད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་སྒྲུབ་པས་གྲགས་པ་དང་འགའ་བ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་གཞན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་དག་བ་ལང་རྟ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པའི་སྤྱི་བརྗོད་པ་དང༌། ཡང་གང་དག་ཁྲ་བོ་ལ་སོགས་པ་བྱེ་བྲག་བརྗོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཁྱེད་ལ་རྣམ་གྲངས་པར་འགྱུར་ཏེ། དོན་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤིང་ལྡོན་པ་དང་རྩ་བས་འཐུང་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་དོན་ཐ་དད་པ་མེད་ཅེ་ན། འདྲེས་དང་ཞེས་བྱ་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་ཁོ་ན་ལ་བསྲེ་བ་ཉིད་དང༌། གཅིག་ཉིད་དང༌། སྣ་ཚོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྲིད་པ་ཡིན་གྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་སེལ་བ་རྣམས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་འདྲེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འདི་དག་གི་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར། ཅི་སྟེ་དེ་དག་ཐ་དད་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ངེས་པར་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཐུན་མོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དངོས་པོ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་སྟོན་པའོ། །སྦྱོར་བ་
― DTG191_Page_0649 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་གང་དག་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་དེ་དག་ནི་དངོས་པོ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་བཞིན་ནོ། །གཞན་སེལ་བ་ཡང་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་དངོས་པོ་ཉིད་ཡིན་ན་སྒྲུབ་པ་ཁོ་ན་སྒྲའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། །འདིས་ནི་དམ་བཅའ་བ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་བས་གནོད་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སེལ་བ་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པ་ནི་དེའི་ཚེ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རྣམ་གྲངས་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ངེས་སོ། །འདིར་གཞན་གྱིས་སངས་རྒྱས་པའི་ལེན་གྱི་དོགས་པ་བསུ་བ་ནི། འོན་ཏེ་གསལ་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བསལ་བྱའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་དོན། །རང་དོན་ཐ་དད་རྟོགས་པ་བླུན། །ཞེས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་རང་ལས་ཐ་དད་པ་མེད་ན་ཡང་གསལ་བར་བྱ་བའི་རྟ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པས་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་ལས་ལྡོག་པའི་ངོ་བོའི་སེལ་བ་ཐ་དད་དུ་གྲུབ་པ་ན་རྣམ་གྲངས་པ་འདི་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་རང་ལས་ཁྱད་པར་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཞན་དག་སུན་འབྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། སེལ་བ་དེ་ནི་རང་ལས་ཁྱད་པར་ཏེ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མེད་པ་རོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་གཞན་ལས་ཡིན་ན་ཡང་ཀུན་བརྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི། དོན་དམ་པ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རང་ལས་ཐ་དད་པ་མེད་པ་དེ་ནི་གཞན་ལས་སྲིད་པ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་ཕྱིར་རྟེན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་འདྲེན་པ་ནི་འབྲེལ་པ་སྟེ་ཁྲ་བོ་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་ཡན་ལག་ཡིན་ན་ཡང་སེལ་བ་འདི་ནི་ངོ་བོ་སྟེ་རང་བཞིན་གྱིས་དབྱེ་བར་མི་ནུས་ཏེ། ཁྲ་བོ་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་དག་ལ་ཡང་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སེལ་བ་གཅིག་འཇུག་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་པ་གསལ་བར་བྱ་བ་རྟ་ལ་སོགས་པ་དག་གི་ཐ་དད་པར་འགྱུར། གང་ཞིག་ནང་གི་ཡན་ལག་གིས་ཀྱང་དོན་ཐ་དད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡན་ལག་གིས་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡན་ལག་ཉམས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ནི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པར་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཞད་གང་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དེ་ལྟ་ན་ནང་གི་ཡན་ལག་རྟེན་དང་འདྲེས་
― DTG191_Page_0650 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཐ་དད་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་སེལ་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་རིགས་ཤེ་ན། འབྲེལ་པ་ཅན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་འབྲེལ་པ་ཅན་ཐ་དད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་རེ་ཞིག་ལྟ་ཞོག །ཇི་སྲིད་དུ་དངོས་པོ་ལ་ཡང་འབྲེལ་བ་ཅན་ཐ་དད་པ་ཐ་དད་པར་མི་དམིགས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། འདི་ལྟར་ལྷ་སྤྱིན་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་གཅིག་ཡིན་ན་ཡང་རིམ་མམ་ཅིག་ཅར་གྱིས་སྟེན་ལ་སོགས་པ་དུ་མ་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་ཐ་དད་པ་མི་སྒྲུབ་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་སོ། །གང་ཞིག་གཞན་ལས་ལྡོག་པའི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པ་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གང་དུ་ཡང་མ་འདྲེས་པ་སྟེ་མ་འདྲེས་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་དག་ལས་ཏེ་རིགས་མི་མཐུན་པ་ལས་ལྡོག་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་གྱི་ཆ་ཤས་མ་གཏོགས་པ་དེ་དེ་འདྲ་བའི་འབྲེལ་པ་ཅན་ཐ་དད་པས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ཐ་དད་པར་འགྱུར། གཞན་ཡང་འབྲེལ་པ་ཅན་ཐ་དད་པས་ཐ་དད་པ་ཡིན་དུ་ཆུག་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང་གང་ཞིག་ཐ་དད་པས་དེ་ཐ་དད་པར་རྟོགས་པ་སྤྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ཁས་མི་ལེན་ན་ཁྱེད་ཅག་གི་སེལ་བའི་རྟེན་འབྲེལ་པ་ཅན་དེ་ཉིད་མི་འགྲུབ་བོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི། འདྲ་བ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་འདྲ་བ་གྲུབ་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་འདི་དག་གི་རྟ་ལ་སོགས་པ་སེལ་བའི་རྟེན་ཉིད་ཁྱད་པར་མེད་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་འདི་དག་སེལ་བའི་ཡུལ་ཅན་དུ་འདོད་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་འདྲ་བ་ཁས་བླང་བར་བྱ་དགོས་ལ། དེ་ཉིད་སྤྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་སྒྲའི་བརྗོད་བྱར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སེལ་བ་བརྟགས་པ་དོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་གྱི་སྒྲ་ནི་འདིར་རྟེན་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཉ་ཡི་ཡུལ་ནི་ཆུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །གང་དག་གསལ་བྱ་ཐ་དད་དུ་རྟོག་པ་དེ་དག་ནི་དེ་ཡང་སྤྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་མེད་པར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་པ་ནི། གསལ་བར་བྱ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་རྟ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུན་མོང་པའི་ཆོས་གཅིག་པོ་འགའ་ཞིག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དག་གིས་གསལ་བར་
― DTG191_Page_0651 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐུན་མོང་བའི་ཆོས་ཁས་ལེན་ན་ཡང་སེལ་བ་བརྟགས་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་སེལ་བ་མི་འགྲུབ་བོ། །གཞན་ཡང་ཁྱེད་ཅག་གིས་སྒྲ་དང་རྟགས་དག་གིས་སེལ་བ་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་ལ། སྒྲ་དང་རྟགས་དེ་དག་སྤྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་མེད་པར་འཇུག་པར་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་གང་གིས་སེལ་བ་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་སྟོན་པ་ནི། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་བྲལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་བྲལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་དང་རྟགས་དག་མེད་ན་སེལ་བ་མེད་དོ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་བྱས་ནས་སྒྲ་དང་རྟགས་དག་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཐུན་མོང་མིན་ལ་རྗེས་འགྲོ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་གཞན་ལ་མི་བརྟེན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་དེས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སེལ་བ་བརྟགས་པ་ན་སྒྲ་དང་རྟགས་དག་འཇུག་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །འཇུག་པ་ཡིན་དུ་ཆུག་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདི་དག་ལ་ཚད་མ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། སེལ་བ་ཡང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་ལ་མ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ན་སྒྲ་དང་རྟགས་དག་ཚད་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་སེལ་བ་ལ་འདོད་ལ། དེ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་གྲུབ་སྟེ། རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྒྲ་དང་རྟགས་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་སྟེ་མ་འཁྲུལ་པ་གང་དུ་སྟེ་ཡུལ་གང་ལ་ཡིན་པ་སྨྲོས་ཤིག །སྨྲས་པ། དེས་ཅིག་ཞིག་བྱ་ཞེ་ན། དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་དང་རྟགས་དག་གོ །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་ལའོ། །ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་སླུ་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་རིགས་མི་མཐུན་པ་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་སྒྲ་དང་རྟགས་དག་གིས་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་མ་བཟུང་བར་རང་གི་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། དེ་དག་མ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཙམ་སྨོས་པ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མཐོང་བ་རྣམ་པར་བཅད་པའི་དོན་དུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ནི་ཞེས་
― DTG191_Page_0652 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ལ་སྟེ་རིགས་མཐུན་པ་དང༌། རིགས་མི་མཐུན་པ་དང༌། རང་གི་དོན་ལའོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་འདི་ནི་རང་གི་དོན་ནོ། །འདི་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་རྟོགས་པ་སྟེ། ཤེས་པ་ཁྱད་པར་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །རང་གི་དོན་ཡང་མི་རྟོགས་ན་དེ་ལ་ཡང་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དོན་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལ་ལར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཞེས་འདོན་པ་དེར་ནི་རྟོགས་པར་བྱ་བ་སྟེ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྒྲ་དང་རྟགས་དག་གི་འཇུག་པ་དང་ཚད་མ་ཁས་བླངས་པ་ཉམས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སེལ་བ་སྒྲའི་དོན་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་དེ་ལ་གཞན་གྱི་ལེན་གྱི་དོགས་པ་བསུ་བ་ནི། འོན་ཏེ་འདྲ་བ་ཉིད་མེད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་འདྲ་བ་མེད་པར་ཁྲ་བོ་ལ་སོགས་པ་སེལ་བ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ན་དེའི་ཚེ་བ་ལང་དང་རྟ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་རྟོགས་པར་མི་བྱེད་དེ། ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བ་ལང་དང་རྟ་ལ་སོགས་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་བྲམ་ཟེས་བ་ལང་དང་རྟ་དག་གི་ཞེས་བཤད་དོ། །ཁྱད་པར་མེད་པ་དེ་ཉིད་སྟོན་པ་ནི། ཁྲ་བོ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་དུ་བ་ལང་མིན་སེལ་འཇུག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་ཁྲ་བོ་ལས་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རྟ་ལ་མི་འཇུག་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེར་ཟལ་ལ་ཡང་དེ་དང་མི་མཐུན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཡང་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁྲ་བོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ཐམས་ཅད་དུ་མི་འདྲ་བར་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྡ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་སྒྲའི་དོན་དུ་མི་རིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེལ་བ་ལ་ཡང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བ་ལང་མིན་སེལ་དབང་པོས་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རང་གིས་ངེས་པའི་དོན་ལ་བརྡ་བྱེད་པ་པོས་བརྡ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་སེལ་བ་ནི་སུ་ཞིག་གིས་ཀྱང་དབང་བོ་དག་གིས་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དང་པོར་ཏེ། ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་ལས་སྔར་མིང་དང་མིང་ཅན་འབྲེལ་པའི་དུས་སུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ་དབང་པོ་རྣམས་ནི་དངོས་པོའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་གཞན་ལས་ལྡོག་པའི་རང་གི་
― DTG191_Page_0653 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་ཉིད་དམིགས་ནས་སྒྲ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། གཞན་ལ་སྒྲ་འཇུག་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཞན་སེལ་བ་ལས་གཞན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེལ་བ་དངོས་པོས་ངེས་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྔར་བསྟན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་སྔར་བསྟན་པའི་རྣམ་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་བྲལ་བའོ། །སྒྲ་དང་རྟགས་དག་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འབྲེལ་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྒྲ་དང་ལྷན་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །སྔར་བསྟན་པའི་མི་འདྲ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་འཐད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཅེས་ཡང་གི་སྒྲ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ན་ནི་དེའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བརྡ་མ་བྱས་པར་ཡང་སེལ་བ་ཡང་སྒྲ་འཇུག་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་བརྡ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ནས། ཡང་སེལ་བ་ལ་བརྡ་མི་སྲིད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བ་ལང་མིན་པའི་སྒྲས་བརྗོད་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྟ་ལ་སོགས་པ་བ་ལང་མ་ཡིན་པའི་སྒྲའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དེ། བ་ལང་གི་སྒྲས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར། ཁྱེད་ཅག་གིས་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཁྱེད་ཅག་གིས་བརྗོད་པར་འོས་སོ། །སངས་རྒྱས་པས་སྨྲས་པ། གང་དུ་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་འབྲེལ་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྡ་རྟོགས་པའི་དུས་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འོ་ན་བ་ལང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཕ་རོལ་པོ་སུན་འབྱིན་པ་འཆད་དེ། གལ་ཏེ་བརྡ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་དུས་ན་དམིགས་པ་གང་ཡིན་དེ་ལས་གཞན་དུ་བ་ལང་གི་སྒྲ་འཇུག་པར་མི་འདོད་པ་དེའི་བརྡའི་ཡུལ་དུ་བྱས་པའི་ཁྲ་བོ་ལ་སོགས་པའི་བ་ལང་གི་གོང་དུ་གཅིག་ལ་གཞན་གང་ཡིན་པ་སེར་ཟལ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཡང་བ་ལང་སེལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་སྤྱི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་མི་འགྲུབ་བོ། །ཕན་ཚུན་བསྟེན་པའི་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལས་ཀྱང་སེལ་བ་ལ་བརྡ་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གྲུབ་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བ་ལང་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་བཅད་ནས་བ་ལང་རྟོགས་ལ། བ་ལང་མ་ཡིན་པ་དེ་ཡང་བ་ལང་བཀག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་གང་གིས་བ་ལང་
― DTG191_Page_0654 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་བ་ལང་དགག་པས་འགོགས་པར་འགྱུར་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཚིག་ཕྱི་མའི་དོན་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་སོ། །རང་གི་ངོ་བོ་མི་ཤེས་པ་ནི་དགག་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་འདི་ལ་ཅི་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱ། འདིའི་བ་ལང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་ལས་ལྡོག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། གལ་ཏེ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བ་ལང་ངོ༌། །འདི་ལྟར་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་ལས་ལྡོག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བ་ལང་ནི་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པ་ལ། བ་ལང་མ་ཡིན་པ་ཡང་བ་ལང་དགག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བ་ལང་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་བསྟེན་པ་གསལ་བར་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་བ་ལང་མ་ཡིན་པའི་སྒྲས་བ་ལང་གང་ཡིན་པ་འགེགས་པ་ན་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སེལ་བ་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་དེ་ཉིད་སེལ་བའི་དོན་དུ་གྲུབ་སྟེ། དེས་ན་ཕན་ཚུན་བསྟེན་པར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། དེའི་ཕྱིར་གྲུབ་མཐའ་ལའང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་སྒྲ་ཐམས་ཅད་སེལ་བའི་དོན་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་སེལ་བ་རྟོགས་པ་དོན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་དོན་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་འགའ་ཞིག་སྒྲའི་དོན་དུ་གྲུབ་པར་ཁས་བླང་བར་བྱ་དགོས་ཏེ། དེ་ཁས་མི་ལེན་ན་ཡང་ཕན་ཚུན་བསྟེན་པའི་ཉེས་པ་བཟློག་པར་དཀའོ། །ཕན་ཚུན་བསྟེན་པའི་ཉེས་པ་དེ་ཉིད་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། བ་མ་གྲུབ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་མེད་ནའོ། །སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ནི་དོན་གཞན་ལ་ལྡོག་པའི་སྒྲ་ཁྱད་པར་ཅན་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་པ་དེ་ནི་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྟེན་དང་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་ཞིག་གང་དང་ལྷན་ཅིག་དངོས་པོ་པའི་འབྲེལ་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་དེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་ལ། སྔོན་པོ་དང་ཨུཏྤལ་དག་གི་སྔོན་པོ་མ་ཡིན་པ་དང་ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་བཅད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་ལ་ནི་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲེལ་པ་སྲིད་པ་
― DTG191_Page_0655 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་ལྡན་པ་དང་འདུ་བ་དང་དོན་གཅིག་ལ་འདུ་བ་ལ་སོགས་པའི་འབྲེལ་པ་གཟུང་ངོ༌། །དངོས་པོ་བའི་འབྲེལ་པ་མེད་ན་དེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་རྟོགས་པར་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་གང་ལས་སྐྱོན་འདིར་འགྱུར་བ་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་སྔོན་པོ་མ་ཡིན་པ་ལས་རྟོགས་པས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། སྔོན་པོ་ལ་མ་ཡིན་བ་དང་ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པ་དག་ལས་ལྡོག་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་གནས་ལ། དེ་ལས་དོན་གཞན་ལས་ལྡོག་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་འདིར་འདོད་དོ་སྙམ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པའི་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་གོ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ལ་རག་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་གཞན་ལས་ལྡོག་པས་ཁྱད་པར་ཅན་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་པོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། དངོས་པོ་དང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དངོས་པོ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །དངོས་མེད་ནི་སེལ་བའོ། །དངོས་བོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་ལ་འབྲེལ་པ་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྟེན་ནི་དངོས་པོ་གཉིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲེལ་བ་ཡོད་དུ་ཆུག་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང་སེལ་བ་ཁྱད་པར་ཉིད་དུ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། རང་གི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། ཤེས་པ་ཡིན་ན་སྟེ། གང་ཞིག་རང་གི་རྣམ་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་བློས་ཁྱད་པར་ཅན་གསལ་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱའོ། །སེལ་བ་ནི་རྣམ་པ་འདི་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། རྟ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྟ་ལ་སོགས་པའི་བློས་ནི་སེལ་བ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། དངོས་པོ་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་ཡིན་དང་སེལ་བའི་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བློ་དེས་རྟ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བར་བྱེད་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་སེལ་བ་མ་ཤེས་ན་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན།
― DTG191_Page_0656 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁྱད་པར་མ་བཟུང་བར་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བློར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་མི་ཤེས་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བའོ། །བློ་ལ་ཡོད་པའི་སེལ་བ་ཡིན་དུ་ཆུག་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང་དངོས་པོ་ལ་དེའི་རྣམ་པའི་བློ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དེའི་ཁྱད་པར་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁྱད་པར་ཐམས་ཅད་ནི་ཁྱད་བར་ཅན་ལ་རང་གི་རྣམ་པ་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་བློ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མཐོང་གི །ཁྱད་པར་མི་འདྲ་བ་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་མི་འདྲ་བའི་བློ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་པོ་ནི་ཨུཏྤལ་དམར་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལས། དབྱིག་པ་ནི་རྣ་ཆ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་བློ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟར་འདི་རྟ་ལ་སོགས་པ་ལ་མེད་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་བློ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། དངོས་པོའི་རྣམ་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་མི་འདྲ་བའི་ཤེས་པ་སྐྱེད་བར་བྱེད་པ་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་བརྗོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མི་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་དང་རྗེས་སུ་མི་མཐུན་པའོ། །གལ་ཏེ་ཡིན་ན་སྐྱོན་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཅི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་སྨོས་ཏེ། ཅི་སྟེ་གལ་ཏེ་ཁྱད་ཅག་གི་ཁྱད་པར་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་གནས་ན་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་རྟོགས་པ་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་རྣམ་པར་མི་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་སེལ་པས་ཀྱང་རང་གི་བློས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་དངོས་པོ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཁོ་ནའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། མེད་པས་གོ་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མེད་པ་ནི་སེལ་བའོ། །མེད་པ་དེས་གོ་བར་བྱ་བ་ནི་མེད་པས་གོ་བྱའོ། །མེད་པས་གོ་བར་བྱ་བའི་རང་བཞིན་རང་གི་ངོ་བོ་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་དངོས་པོ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་མེད་པའི་ངོ་བོས་དངོས་པོ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ན་དེའི་ཚེ་དེ་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་ནི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དཀྱུས་མ་ཉིད་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། དེ་ཕྱིར་སེལ་བས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འདི་སྙམ་དུ་གཞན་ལས་ལྡོག་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་སྒྲ་དང་རྟགས་དག་འཇུག་བར་མཐོང་གི་གཞན་སེལ་བ་དང་
― DTG191_Page_0657 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྲལ་བ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སྒྲ་དང་རྟགས་དག་གིས་སེལ་བ་བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི། མེད་པར་དགག་པ་ཙམ་བསྟན་པ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་གྲགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འགལ་བ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དོགས་པ་བསུ་ནས། གལ་ཏེ་སེལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་དེ་གཞན་ལས་ལྡོག་པ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་ལ་སྒྲ་དང་རྟགས་ལས་བྱུང་བའི་རྟོགས་པ་སྐྱེ་བ་ན་གཞན་ལས་ཟློག་པ་ཡིན་ན་ཡང་དམིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། དངོས་པོའི་ཆ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་རྒྱུགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོའི་ཆ་གང་ཁོ་ན་སྒྲའམ་རྟགས་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པས་ངེས་པ་དེ་ཁོ་ནའི་ཡུལ་ཡིན་གྱི། ཡོད་ན་ཡང་མ་ངེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མེ་ཏོག་མ་ལི་ཀ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ནི་དྲི་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བརྗོད་བྱ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་གཞན་ལས་ལྡོག་པའི་དངོས་པོ་ལ་སྒྲ་དང་རྟགས་དག་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཞན་ལས་ལྡོག་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་ན་ཁྱེད་ཀྱི་ལུགས་ཀྱིས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་སྒྲ་དང་རྟགས་ལས་བྱུང་བའི་བློ་ལ་གསལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཁྱེད་ཀྱི་ལུགས་ཀྱིས་དེ་རྟོགས་པ་མེད་པའི་བློ་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྒྲ་དང་རྟགས་ལས་བྱུང་བའི་བློའི་ཡུལ་ཡང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་འདི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་དུ་ཁས་ལེན་པ་དེ་ཡང་རིགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་རྟོག་མེད་པ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ནི་སྒྲ་དང་རྟགས་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེར་རྟོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནུབ་པའི་ཕྱིར་རོ།། འདི་ལྟར་རྟོགས་པ་ནི་རིགས་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ལ་རེག་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་གི་དག་པའི་དངོས་པོ་འཛིན་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཅི་སྟེ་སྒྲས་གོ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ཡང་ལྡོག་པར་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་བརྗོད་དོ་སྙམ་ན། སྒྲའི་རྟོགས་བྱ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་
― DTG191_Page_0658 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་སྤྱི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། གང་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གསལ་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཏེ། བརྗོད་བྱ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསལ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་བརྗོད་པ་ནི་བསལ་བར་བྱ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཚེ་སྤྱི་ནི་བསལ་བྱ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་སྤྱི་བསལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཇི་ལྟར་དེ་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེའི་ཕྱིར། མེད་པ་རྣམས་ནི་བསལ་བྱ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མེད་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་སེལ་བ་རྣམས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡིན་ན་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །འདི་ལ་འཐད་པ་སྨྲས་པ། མེད་པའི་མེད་པ་སྤངས་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་མེད་པའི་ངོ་བོ་དེར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ།། འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་སེལ་བ་རྣམས་བསལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་འདི་དག་གི་མེད་པའི་ངོ་བོ་བཀག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཀག་པ་ཡིན་ན་ཡང་མེད་པས་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོར་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སེལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་དོ་ཡང་དོར་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ། མེད་པའི་མེད་པ་སྤངས་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་མེད་བའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སེལ་བ་ནི་བསལ་བར་བྱ་བ་མི་རིགས་ཏེ། དགག་པ་ནི་དངོས་པོའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། དེ་ལྟ་བས་ན་སེལ་བ་གཞན་ལ་སྟེ། རྟ་ལ་སོགས་པ་ལ་སེལ་བ་གཞན་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་སེལ་བ་བསལ་བ་སྟེ་གསལ་པོ་ཡིན་ཏེ། སྤྱིར་གྱུར་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སྤྱིའི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་སྟེ་བསལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་གཞན་སེལ་བ་རྣམས་ཕན་ཚུན་མི་འདྲ་བའམ་འདྲ་བ་ཡིན་གྲང༌། དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཕྱོགས་དང་པོ་ལ་ཉེས་པ་བཤད་པ་ནི་མེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མེད་པ་སྟེ་བ་ལང་མ་ཡིན་པའི་སྒྲའི་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་མེད་པ་གང་ཡིན་ལ་ནི་བ་ལང་གི་སྒྲའི་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་སྔར་བཤད་པའི་མེད་པ་དེ་ལས་
― DTG191_Page_0659 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་འདྲ་བ་སྟེ། གཞན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལྡོག་པ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མི་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཁྱེད་ཅག་ལ་བ་ལང་ཡང་བ་ལང་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དང་མི་འདྲ་བ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་བ་ལང་དང་རྟ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དག་གི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཕན་ཚུན་ལྡོག་པ་ཡིན་གྱི་སེལ་བ་གཞན་ནི་མེད་དོ། །དེས་ན་བསལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་དག་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་མི་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་ན། དེའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡང་ཡོད་པའི་སྒྲ་ལས་གཞན་པ་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ལ་དངོས་སུ་རི་ལ་སོགས་པ་བསལ་བར་བྱ་བ་གྲུབ་ཀྱི་ཡོད་པའི་སྒྲ་ནི་མེད་པར་བརྗོད་པའི་བསལ་བར་བྱ་བ་ལས་གཞན་བའི་བསལ་བར་བྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མེད་པ་ཁོ་ན་བསལ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡོད་པའི་སྒྲ་ནི་མེད་པ་རྣམ་པར་བཅད་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་སྐྱོན་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལ་མེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་མེད་པའི་མེད་པའི་སྤངས་པའི་ཕྱིར་མེད་པའི་སེལ་བ་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་སེལ་བ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་མེད་པ་ཡང་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཁས་བླངས་པ་དང་འགལ་བས་ཀྱེ་མ་དཀའ་བ་ཆེན་པོར་ལྷུང་བ་ཡིན་ནོ། །མེད་པ་ཡང་ཡིན་ལ་དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ལ་རག་མོད་ཅེ་ན། དེ་མ་གྲུབ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མེད་པ་དེ་མ་གྲུབ་ན་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་གི་ཡང་ཡོད་པ་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཁྱེད་ཅག་གི་ལུགས་ཀྱིས་དེའི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་རྣམ་པར་བཅད་ནས་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་བསལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ན་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་རང་གི་ངོ་བོ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཡང་མི་གྲུབ་སྟེ། དེ་ནི་མེད་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡོད་པ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པས་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསལ་བྱ་ཕྱི་རོལ་གནས་པ་ཡིས། །དེ་ནི་འབྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔར་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་ཡང༌། སེལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཐ་དད་པ། །ཡོད་མིན་དངོས་པོ་མིན་
― DTG191_Page_0660 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་པ་ཁ་ཅིག་གིས་ལན་སྨྲས་པ། བསལ་བར་བྱ་བ་ཐ་དད་པའི་རྟེན་ཐ་དད་པས་སེལ་བ་རྣམས་ཐ་དད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་འཇུག་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡུལ་མེད་ན་ཡུང་ཡུལ་ཐ་དད་པ་ལྟ་བུར་དམིགས་པའི་ཤེས་བ་དག་གིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཐ་དད་པ་དག་ལ་ཐ་དད་པ་ལྟ་བུ་དང་དོན་གྱི་བདག་ཉིད་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་མེད་པའི་སེལ་བ་སྒྲོ་འདོགས་པར་བྱེད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་དེ་དག་གིས་དེ་ལྟར་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཐ་དད་པ་དང་ཡོད་པར་སྣང་ལ། དེས་ན་སེལ་བ་རྣམས་བག་ཆགས་ཐ་དད་བས་ཐ་དད་པ་དང་ཡོད་པའི་ངོ་བོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཡོད་པའི་ངོ་བོའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་སྙམ་དུ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་ནི་བག་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པ་མིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཡུལ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྨྲ་བ་དཔྱད་པར་གཏན་ལ་ཕབ་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དེས་བསྒོམ་པའི་བག་ཆགས་སུ་ཡང་ག་ལས་འགྱུར། མེད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སྟེ། ཡུལ་མེད་པའི་ཤེས་པ་མི་རུང་བས་བག་ཆགས་འཇོག་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བག་ཆགས་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་བག་ཆགས་མེད་པའི་ཕྱིར་བག་ཆགས་ཀྱིས་བྱས་པའི་སེལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཐ་དད་པའམ་ཡོད་པའི་ངོ་བོར་ག་ལས་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱ་བར་མངོན་པར་འདོད་པའི་སེལ་བ་བསལ་ནས་རྗོད་པར་བྱེད་པར་མངོན་པར་འདོད་པ་ཡང་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །ཁྱེད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྒྲ་དག་གི་ཐ་དད་པ་སྤྱི་བརྗོད་པ་དང་ཁྱད་པར་བརྗོད་པ་ཕན་ཚུན་དུ་ཐ་དད་པ་ནི་སྒྲའི་དབྱེ་བའོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་ཆགས་ཐ་དད་པའམ་བརྗོད་པར་བྱ་བསལ་བ་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་དེ་རྒྱུ་འདི་ལ་ཡོད་པས་དེའི་རྒྱུ་མཆན་ཅན་ནོ། །འོན་ཏེ་སྒྲ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འགལ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་
― DTG191_Page_0661 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐ་དད་དུ་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ན་ཞེ་ན། ཐུན་མོང་མིན་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྗོད་པར་བྱེད་པའི་སྒྲའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འདི་བརྗོད་དེ། གང་ཞིག་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་གཟུང་བར་བྱ་བའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྒྲ་ནི་རྗོད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྔར་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ར་ཞས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་སུ་གནས་པའི་སྒྲ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་སུ་སྔར་བརྡའི་དུས་སུ་མ་མཐོང་ལ། མ་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འགགས་ནས་ཡུན་རིང་དུ་ལོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ལ། བརྡའི་དུས་ན་མ་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེས་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པ་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏོ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་ནི་ཁྱེད་ཅག་དང་ཡང་རྩོད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། དོན་དང་སྒྲ་ཡི་ཁྱད་པར་ནི། །བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་ཉིད་མི་འདོད། །དེ་ནི་སྔ་རོལ་མ་མཐོང་ཕྱིར། །སྤྱི་ཉིད་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་སྒྲའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེ་ལ་དེ་ལྟར་གནས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་དོན་གཞན་སལ་བའི་དོན་གྱི་སྤྱི་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་སྒྲ་གཞན་སེལ་བ་སྒྲའི་དོན་སྤྱི་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ། འདྲེས་དང་གཅིག་ཉིད་སྣ་ཚོགས་ཀྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་བརྗོད་བྱའི་སེལ་བ་བཞིན་དུ་སྒྲའི་སེལ་བ་ཡང་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་རྗོད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་མི་འཐད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་རྗོད་བར་བྱེད་པ་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་ཐ་དད་དུ་མི་འཐད་དེ། རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་བསལ་བར་བྱ་བ་ཐ་དད་པས་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། བསལ་བར་བྱ་བ་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བསལ་བར་བྱ་བ་ཐ་དད་པས་ཀྱང་ཐ་དད་དུ་མི་འཐད་པ་དེ་ལྟར་ནི། དེ་ནི་རང་ལས་ཁྱད་པར་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་དམ་བཅའ་བ་ལ་གྲགས་པ་དང་ཁས་བླངས་པས་གནོད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་རྗོད་པར་བྱེད་པ་མེད་པས་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་
― DTG191_Page_0662 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁས་བླངས་པས་གནོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་བསྟན་པར་འདོད་ནས་ཚང་མ་དགོད་པའི་ཕྱིར། ཁྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་དག་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་དག་ལ་ནི་གོ་བར་བྱ་བ་དང་གོ་བར་བྱད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་དང་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་ནོ། །ཁྱེད་ཅག་གི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་སེལ་བ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །འོན་ཏེ་སྤྲིན་མེད་པ་ལས་ཆར་བ་མེད་པར་རྟོགས་པས་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཆར་དང་སྤྲིན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཆར་དང་སྤྲིན་དག་མེད་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བསྟན་པ་ནི་དངོས་པོ་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆར་འབབ་པ་དང་སྤྲིན་མེད་པ་དེ་དག་མཐོང་ན་སྟེ། གོ་བྱ་གོ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་པ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་གིས་དབེན་པའི་ནམ་མཁའ་དང་སྣང་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་འདོར་ངེད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་ཆར་འབབ་པ་དང་སྤྲིན་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱེད་ཅག་སངས་རྒྱས་པའི་ཕྱོགས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆར་འབབ་པ་དང་སྤྲིན་མེད་པ་དག་གོ་བར་བྱ་བ་དང་གོ་བར་བྱེད་པ་ག་ལས་ཏེ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །འང་གི་སྒྲ་ནི་རིམ་པ་གཞན་དུ་འདི་ཞེས་བྱ་བའི་མཇུག་ཏུ་འབྲེལ་པར་བྱའོ། །དེས་ན་དོན་འདིར་འགྱུར་ཏེ། ཁྱེད་ཅག་གི་རྩོད་པ་གཞིར་འགྱུར་བའི་སེལ་བ་དག་གོ་བར་བྱ་བ་དང་གོ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད། ཆར་མི་འབབ་པ་དང་སྒྲིན་མེད་པ་འདི་དག་ཀྱང་གོ་བར་བྱ་བ་དང་གོ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བ་མིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཁྱེད་ཅག་གི་གང་ཞིག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་ཞིང་ལྡོག་པ་གཙོ་ཆེ་བའི་སྒྲ་དང་རྟགས་དག་རང་གི་ཡུལ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་སྟེ། གང་ཡང༌། མ་མཐོང་གཞན་གྱི་སྒྲ་དོན་ལ། །རང་དོན་ཆ་ཡང་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །སྒྲ་ཡི་འབྲེལ་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར། །འཁྲུལ་པ་ཡོད་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་གཞན་སེལ་བ་ཁས་ལེན་ན་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། གང་གིས་བསྒྲུབ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
― DTG191_Page_0663 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་སྔོན་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའོ། །ལྡོག་པ་ནི་སྒྲུབ་པ་ལས་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སེལ་བ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དག་གི་ཁྱད་པར་དང༌། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་དང་གཞི་མཐུན་པའི་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་བསྙོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་འདི་སྐད་དུ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་གཞི་མཐུན་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། གསལ་བྱའི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་བའི་དོན། །རང་དོན་ཐ་དད་རྟོགས་ལ་བླུན། །གཅིག་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཐ་དད་ཕྱིར། །ཁྱད་པར་ཁྱད་པར་ཅན་དག་གི །དེ་ཙམ་ཞིག་ནི་འདོད་པའི་ཕྱིར། །རང་སྤྱིས་ཐ་དད་སྤངས་པ་ཡིན། །ཐེ་ཚམ་ཟ་ཕྱིར་མི་འཛིན་པ། །དེ་དག་མཚུངས་པས་དོན་གཅིག་ཉིད། །ཅེས་བརྗོད་པ་ནི་དེ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་གཞན་སེལ་བ་ཙམ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྔར་དོན་དག་གི་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་བཀག་ནས། ང་ནི་སྒྲ་དག་གི་ཡང་འགེགས་པའི་ཕྱིར་ཟློག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཕན་ཚུན་རྣམ་པར་གཅད་པར་བྱ་བ་དང་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དཔེར་ན་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའི་ངག་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་གཞག་ལ། དེ་བཞིན་དུ་གཞི་ཐ་དད་པ་ལ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོའི་སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཐ་དད་པའི་སྒྲ་དག་དོན་གཅིག་ལ་འཇུག་པ་ནི་གཞི་མཐུན་པའོ། །དེ་ཡང་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་བསྡུ་བ་ཉིད་ལ་འཇོག་གོ །དེ་ལ་ཚོགས་པའི་དོན་བརྗོད་པའི་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དག་ལ་དེའི་གཞི་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཚོགས་པའི་དོན་ནི་སྣ་ཚོགས་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཚོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་སྔོན་པོ་འབའ་ཞིག་མིན། །ཨུཏྤལ་གཅིག་པུའང་མ་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། སྔོན་པོ་མིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སྔོན་པོ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་བཀག་པ་ན་ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པ་བཀག་པ་མ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པ་བཀག་པ་ན་ཅིག་ཤོས་སྔོན་པོ་མ་ཡིན་
― DTG191_Page_0664 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བཀག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ལ་ལར་ཅིག་ཤོས་མ་ཞེས་མོ་རྟགས་སུ་འདོན་པ་དེ་ནི་གསལ་བའི་སྒྲ་ལ་ལྟོས་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ཅིག་ཤོས་སྔོན་པོ་མ་ཡིན་པ་བཀག་པ་མིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་དག་ལ་ཕན་ཚུན་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་འབྲེལ་པ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འབྲེལ་པ་མེད་པར་ཡང་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །འདི་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་ལུགས་ཀྱི་སྒྲ་རྣམས་ཚོགས་པའི་དོན་བརྗོད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་མེད་བ་བརྗོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་དོན་དག་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དངོས་པོར་མ་གྱུར་མོད། དེ་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་སྒྲའི་སྒྲ་དག་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་ན། བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བརྗོད་པར་བྱ་བའི་སྒོ་ནས་དེ་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་སྒྲ་དག་གི་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དངོས་པོར་བཏགས་པ་ཡིན་གྱི། དེའི་བྱ་བ་མེད་ན་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡང་ག་ལས་ཡིན། གཞི་མཐུན་བ་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར་བཤད་པ། ཐ་དད་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དོན་གཅིག་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ན་གཞི་མཐུན་པར་འགྱུར་གྱི། ཨུཏྤལ་དང་སྔོན་པོའི་སྒྲ་དག་ནི་དོན་གཅིག་ལ་འཇུག་པ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པ་དང་སྔོན་པོ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སེལ་བ་དག་ནི་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཁྱེད་ཅག་ཉིད་ཀྱིས་ན། །གསལ་བྱའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་དོན། །ཞེས་བཤད་དོ། །སྦྱོར་བ་ནི་སྔོན་པོ་དང་ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དག་ནི་གཞི་མཐུན་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་བཞིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་དོན་གང་ཁོ་ན་ལ་ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པར་འཇུག་བ་ཁོ་ན་ལ་སྔོན་པོ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ཡང་གནས་པས་དེའི་ཕྱིར་སྔོན་པོ་དང་ཨུཏྤལའི་སྒྲའི་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་སེལ་བ་དག་དོན་གཅིག་ལ་འཇུག་བའི་ཕྱིར་སྒྲ་དག་ཀྱང་དོན་གྱི་སྒོ་ཅན་གཞི་མཐུན་པར་བསྟན་པར་བྱའོ་སྙམ་ན། དེའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་དོན་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་མཐུན་པའོ། །དེ་
― DTG191_Page_0665 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་པོ་མ་ཡིན་པ་དང་ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པ་བཀག་བ་ངག་གོ །དེ་དག་གི་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་དངོས་པོ་བ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་མེད་པ་ལ་གང་དུ་ཡང་རྟེན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་དེ་དག་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་ཡོད་ན་ཡང་སྒྲ་དག་གིས་བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། ཐུན་མོང་མིན་དངོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་སྒྲས་གོ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ནུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་དེ་ལ་ཤེས་པར་དེའི་རྟེན་གྱི་སེལ་བ་དག་དེའི་དོན་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་གཟུང་བར་ནུས། ཆོས་འཛིན་པ་ནི་ཆོས་ཅན་འཛིན་པ་མེད་པ་ན་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཅི་སྟེ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ལས་ལྡོག་པ་དེ་དག་ལས་གཞན་པའི་རྟེན་ཉིད་ཡོད་དེ། དེས་ན་སྐྱོན་འདིར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། ཁྱེད་ལ་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁྱེད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱེད་ཅག་གིའོ། །འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་དོན་གཅིག་ལ་རྟོག་པ་དེ་ན་ཡང་དངོས་པོ་གནས་པས་གནས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། གོ་བྱ་མིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དོན་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་མཐུན་པ་ཉིད་ལའོ། །གང་དུ་ཉེ་བར་མཁོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། ཡོད་ན་ཡང་མི་ཤེས་པ་ནི་སྒྲའི་ཐ་སྙད་ལ་ཡན་ལག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་གལ་ཏེ་ལྡོག་པ་ཙམ་སྒྲས་བརྗོད་པ་དེའི་ཚེ་སྐྱོན་འདིར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་བརྗོད་བྱ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་སྒྲ་དག་སེལ་བ་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་གཞི་མཐུན་པ་ཉིད་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ་སྙམ་ན་དེའི་ཕྱིར། ཅི་སྟེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེལ་བ་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་བརྗོད་བྱ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པ་དག་དང་ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་པ་དག་གི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དག་གིས་ཁྱད་པར་དེ་འཕེན་པ་རྙེད་པར་དཀའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་
― DTG191_Page_0666 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲ་ནི་གཞན་དབང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་བཟློག་པ་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་ལྡན་པའི་དོན་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི། དངོས་སུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དངོས་སུ་མ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཡོད་པའི་ཁྱད་པར་འཕེན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མངར་བའི་སྒྲས་དཀར་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གནས་པ་ཡོད་བ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྒྲས་དངོས་སུ་བརྗོད་པའི་དོན་ལ་ཡོད་པའི་ཁྱད་པར་འཕེན་པར་ནུས་ཀྱི། གཞན་གྱི་དབང་ལ་དོན་ལ་ཡོད་པ་མ་བརྗོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སམ་དུ་བསམས་པའོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་དེ་ལ་ཡོད་པའི་ཁྱད་པར་མི་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་དེའི་ཁྱད་པར་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཁྱད་པར་ཉིད་མ་ཡིན་ན་གཞི་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་རིགས་དང་ལྡན་པ་ཙམ་གྱི་ཕྱོགས་ལ། སྒྲ་ཡིས་དེ་ལྡན་རྗོད་བྱེད་མིན། །རང་དབང་ཅན་གྱི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་ཁྱེད་ཀྱིས་སྐྱོན་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལྡོག་པ་དང་ལྡན་པ་ཙམ་གྱི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་མཚུངས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་རིགས་དང་ལྡན་པ་ཙམ་གྱི་སྒྲའི་དོན་ལ་རིགས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་རྫས་བརྗོད་ཀྱི་དངོས་སུ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཡོད་པའི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་མི་འཕེན་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཁྱད་པར་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ན་གཞི་མཐུན་པ་མེད་པར་ཐར་བར་འགྱུར་བ་སྨྲས་པ་དེ་ནི་ལྡོག་པ་དང་ལྡན་པ་ཙམ་གྱི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་མཚུངས་སོ། །དེ་ལ་ཡང་ཡོད་བ་སྒྲས་ལྡོག་པར་ཉེ་བར་མཚན་པའི་རྫས་བརྗོད་ཀྱི། དངོས་སུ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཡོད་པའི་ཐ་དད་པ་མི་འཕེན་པའི་འདི་ལ་ཡང་མཚུངས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། འདིར་རིགས་དང་ལྡན་པ་དང་ལྡོག་པ་དང་ལྡན་པ་དག་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད། སྐྱོན་གཞན་སྨས་བ་ནི། རྟགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྟགས་ནི་ཕོ་དང༌། མོ་དང༌། མ་ནིང་དག་གོ །གྲངས་ནི་གཅིག་དང༌། གཉིས་དང༌། མང་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་བྱ་བ་དང་དུས་ལ་སོགས་པའི་འབྲེལ་པ་གཟུང་ངོ༌། །སེལ་བ་ནི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་དག་དང་འབྲེལ་པ་མེད་ལ། རྟགས་ལ་སོགས་པས་དབེན་པའི་དངོས་པོ་ནི་སྒྲས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དམ་བཅའ་བ་ལ་གྲགས་པས་གནོད་པར་ཐལ་བར་
― DTG191_Page_0667 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་གསལ་བ་ལྡོག་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟགས་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཡོད་ལ། དེའི་ཕྱིར་དེའི་སྒོ་ནས་སེལ་བ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་གཞག་གོ་སྙམ་ན། གསལ་བ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བསལ་བ་དེ་ནི་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟགས་དང་གྲངས་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པས་བསྟན་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་སེལ་བ་དེའི་སྒོ་ནས་དེ་རྣམ་པར་གཞག་བ་གྲུབ་པར་འགྱུར། སེལ་བ་སྒྲའི་དོན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མ་ཁྱབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཀུན་བཤད་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཀུན་བཤད་དག་སྟེ་ཏི་ངན་ཉེ་འཚེད་དོ། །འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱ་བ་གཙོ་བོའི་སྒྲ་དག་ལ་གཞན་སེལ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལ་མ་ཡིན་པར་དགག་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་སུ་པའི་མཐའ་ཅན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དག་ལ་བུམ་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་དགག་པར་བྱ་བ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འཚེད་པ་ལ་སོགས་པ་དགག་པར་བྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གྲུབ་པ་འགའ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་མི་འཚེད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་མ་ཡིན་པར་དགག་པའི་ངོ་བོ་དགག་པར་བྱ་བ་ཡོད་པར་མ་གྱུར་མོད། འཚེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མེད་པར་དགག་པའི་དགག་པར་བྱ་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། མིན་པ་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བློ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་འཚེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་བརྗོད་ན་ཡང་མེད་པར་དགག་པའི་དགག་པ་ཉིད་བརྗོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་སྐྱོན་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། འཚེད་དོ་ཞེས་བྱའི་དགག་མེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དགག་པ་གཉིས་ཀྱི་ཡུལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཚེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རིག་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོར་གནས་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་ཉིད་སྒྲའི་དོན་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་འདིར་འཚེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་བྱ་བ་གང་ཞིག་ཡན་ལག་ཁ་ཅིག་གྲུབ་ལ་ཡན་ལག་ཁ་ཅིག་མ་གྲུབ་པ་དེ་ནི་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མར་གྱུར་པའི་ཡན་ལག་གི་བྱ་བ་བསྒྲུབ་བྱ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པ་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ལ། །དེ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བར་
― DTG191_Page_0668 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པ་ཡོད་ཀྱི་སེལ་བ་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མེད་པར་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སེལ་བ་སྒྲའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་ལ་བསྒྲུབ་བྱ་ཉེད་དུ་ཤེས་པ་དང༌། བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་ནི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནོད་པའོ། །བྱུང་སོགས་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ངེས་པ་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་མ་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གྲགས་པས་གནོད་པ་ཉིད་སྟོན་པ་ནི། སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སོགས་པ་སྨོས་པས་མགྲོན་དུ་བོས་པ་དང༌། བོད་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །འདི་ལ་གཞན་སེལ་བའི་གཞན་རྣམ་པར་གཅོད་པ་དེས་པར་བྱེད་པ་ཡོད་ཀྱི། དེ་ལ་མ་ཡིན་པར་དགག་པའི་ངོ་བོའི་དགག་པར་བྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྔར་བཤད་པ་འདི་ཉིད་འདིར་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། ལྷ་སྤྱིན་མི་འཚེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགག་པའི་ཐོག་ཏུ་འགག་པ་སྦྱོར་ན་སེལ་བ་ཅི་འདྲ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཞེ་ན། ཅི་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དགག་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ལ་རེག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་དང་ལ་སོགས་པ་ཚིག་གི་ཕྲད་དང་ཉེ་བར་བསྒྱུར་བ་དང་ལས་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཚིག་ཏུ་འདོད་ལ། ཡོད་པ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་དགག་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཇི་ལྟར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་རྣམས་བུམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དགག་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཡིན་ན་དོན་གཞན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་བཅད་པས་དགག་པ་དང་བྲལ་བའི་བུམ་པའི་སྒྲའི་དོན་དུ་རྟོག་པ་དེ་ལྟར་དང་ལ་སོགས་པ་དང་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དགག་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ། དགག་པ་དང་མ་འབྲེལ་བ་ཡང་སེལ་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དང་ལ་སོགས་པ་སེལ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སེལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་ངག་གི་དོན་ཁྲ་བོའི་དངོས་པོ་ནི་ཁྲ་བོའི་གླང་དུ་འདོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་གཞན་ལས་ལྡོག་པར་བསྟན་པར་མི་ནུས་ཏེ། གྲུབ་པའི་ངོ་བོའི་དགག་པ་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་ནག་པ་བ་ལང་ཁྲིད་དེ་ཤོག་ཅིག་ཅེས་བྱ་
― DTG191_Page_0669 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་ངོ་བོ་གཞན་ལྡོག་པའི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་བརྗོད་པ་དེ་ནི་ཚིག་གི་དོན་དུ་འགྱུར་གྱི་ངག་གི་དོན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ད་ལྟར་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་སྒྲའི་དོན་མ་ཁྱབ་པར་རྣམ་པར་གནས་སོ། །གཞན་ཡང་གཞན་སེལ་བ་མ་ཡིན་གཞན་སེལ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྒྲ་ལ་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ལས་གཞན་བའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་སེལ་བའི་ངོ་བོ་ཙམ་བརྗོད་བྱ་ཉིད་དུ་མི་རྟོགས་ཏེ། དགག་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྒྲུབ་བ་ཉིད་དེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་གཞན་ལས་ལྡོག་པ་དང་གཞན་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་གྲངས་དང་གཟུང་ངོ༌། །འོན་ཏེ་དགག་པ་ཡང་དགག་པ་དང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཉིད་ཀྱི་གོ་བའི་ཕྱིར་འདི་ཟློག་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། འདི་ནི་བདེན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གཞན་སེལ་བ་སྒྲའི་དོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་བའི་རང་གི་ཆིག་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲུབ་པར་འདོད་དོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཡང་བརྗོད་དོ། །འདི་ལྟར་སེལ་བའི་སྒྲ་ནི་སྒྲའི་དོན་གཞན་སེལ་བ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་གཅད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་སྒྲུབ་པ་ལས་གཞན་དུ་མི་མངོན་ནོ། །གང་དག་གཞལ་བྱ་དང་ཤེས་བྱ་དང་བརྗོད་བྱ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དེ་དག་ལ་བསལ་བར་བྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་གཞལ་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་གང་ཡང་འདི་དག་ལ་རྣམ་བར་གཅད་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཅིག་རྟོགས་པར་བྱེད་དེ། ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་གཅད་པར་བྱ་བའི་རྣམ་པས་དམིགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་ན་ཤེས་བྱ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་གནས་ཏེ། ཡུལ་དུ་མ་བྱས་པ་ནི་རྣམ་པར་གཅད་པར་བྱ་བ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་འདི་དག་ལ་བསལ་བར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྒྲའི་དོན་མ་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གནས་སོ། །འོན་ཏེ་རྒྱུའི་སྒྲོ་ནས་བསྟན་པའི་ཤེས་བྱ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞིག་བརྟག་པར་བྱས་ནས་དེ་རྣམ་པར་བཅད་ནས་ཤེས་བྱ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་དཔོག་པའི་ཕྱིར་དེ་ཇི་ལྟར་སྒྲའི་དོན་མ་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གནས་ཤེ་ན། བསལ་བར་བྱ་བ་རྟོགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཤེས་བྱ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་བསལ་བར་བྱ་བ་ཤེས་བྱ་མ་
― DTG191_Page_0670 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ཡང་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་དངོས་པོ་ཉིད་དེ་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ངེས་པ་གང་ཡིན་པའི་སྒྲུབ་པ་ཉིད་སྒྲའི་དོན་དུ་རྟོག་པ་མཆོག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་མཐོང་བ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་མཐོང་བའི་དོན་ལ་བསྙོན་བར་བྱ་བར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཆོག་ཅེས་བཤད་དོ། །གང་དག་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་རྣམ་པར་གཅད་པར་བྱ་བ་དང་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་ལ་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་སྨོས་ཏེ། བློ་ནི་རྣམ་པ་མེད་པ་ཡིན་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ནི་དོན་ནི་རྣམ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ལ་འབྲེལ་པ་གསལ་པོར་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་བཀག་པ་དེའི་ཕྱི་ནང་གི་བློ་ལ་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་དག་ཀྱང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ལ། མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནང་གི་དོན་དེ་བསལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞལ་བྱ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དག་ལའོ། །གང་ཡང་དེ་ལྟ་བུ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དེ་དག་ལ་ཡང་བསལ་བར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་དམིགས་ཏེ། ཁ་ཅིག་གི་སྦྱོར་བ་ནི་མ་ཡིན་པར་དགག་པའི་ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་དགག་པའི་ངོ་བོའི་དགག་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། འདིར་འདི་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་མིན་ཞེས་བསྟན་ན། དགག་པ་འགེགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་མ་བཀག་ན། རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་སྔར་བཤད་པའི་ཚུལ་དེ་ཉིད་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ཀུ་མཱ་ར་རི་ལས་བཤད་པ་ཉེ་བར་བཀོད་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཐམས་ཅད་སྒྲའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འོད་བྱེད་པས་སྨྲས་པའི་སེལ་བ་སུན་འབྱིན་པའི་དོགས་པ་བསུ་བ་ཡིན་ཏེ། དེས་སྨྲས་བ་སེལ་བའི་སྒྲའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རིགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དུ་ཕུང་པོ་གཉིས་ཡོད་པ་དེར་གཅིག་བཀག་པས་ཅིག་ཤོས་རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བ་ལང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལ་བ་ལང་རྟོགས་པ་ན་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་བཀག་པ་ཡིན་པ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚིག་ལ་ནི་འདི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ཞིག་
― DTG191_Page_0671 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲས་བཟློག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་འདི་སྙམ་དུ་གཅིག་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མ་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲས་ཟློག་པར་བྱེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་དོན་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་པའི་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་གཅིག་ལ་སོགས་པ་སེལ་བར་འཇུག་པ་ན་ཡན་ལག་བཀག་པའི་ཕྱིར་ལ། ཡན་ལག་ཅན་ཐ་མི་དད་པར་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡན་ལག་གི་སྒྲས་ཕྱོགས་གཅིག་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཚོགས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པ་ཚོགས་པ་ཅན་གཞན་ཁས་མི་ལན་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་གཅིག་བཀག་པའི་ངོ་བོས་འཇུག་པའི་ཚོགས་པའི་སྒྲ་ཐམས་ཅད་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ཡང་ཚོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། གཅིག་ལ་སོགས་པའི་དོན་བཀག་པས་ཚོགས་པའི་དོན་བཀག་པའི་ཕྱིར་དོན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་སྟོན་པ་ནི། རྣམ་པ་དེ་ལྟར་འགྱུར་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུར་འདོད་པའི་ཚོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཡང་བ་ལང་གི་སྒྲའི་དོན་བ་ལང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བ་ལང་མ་ཡིན་པའི་སེལ་བ་འདི་ཅི་དངོས་པོའམ། ཡང་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཡིན་ན་དེ་ཅི་བ་ལང་ཡིན་ནམ་ཡང་ན་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་བྱ། གལ་ཏེ་བ་ལང་ཡིན་ན་མིང་ལ་རྩོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་བ་ལང་གི་སྒྲའི་དོན་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྒྲའི་དོན་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་སོ། །ཅི་སྟེ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ན། དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། སྐུལ་བར་བྱེད་པ་དང་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སྒྲ་ཐོས་པ་ལས་སྐུལ་བ་དང་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་སྟོན་པ་ནི། མེད་བ་འདི་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྐུལ་བར་བྱེད་པས་ན་སྐུལ་བ་སྟེ། སྟོན་པ་པོས་ཉེན་པ་པོ་དོན་ལ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ཡང་སྟོན་པ་པོའི་ཆོས་ཡིན་ལ། ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཉན་པ་པོའི་ཆོས་ཡིན་ནོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་བཞོ་བ་དང་དགལ་བ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་སྒྲའི་དོན་ནི་ཤེས་པས་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ། བ་ལང་གི་སྒྲ་ལས་འགའ་ཞིག་ཀྱང་མེད་
― DTG191_Page_0672 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྟོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སེལ་བ་ནི་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་ལ། དེ་ལ་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་སེལ་བ་འདི་བ་ལང་གི་ཡུལ་ལའང༌། བ་ལང་མ་ཡིན་པ་ཡུལ་མ་ཡིན། གལ་ཏེ་བ་ལང་ཡུལ་ཡིན་ན་བ་ལང་བ་ལང་མེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། འོན་ཏེ་བ་ལང་མ་ཡིན་ན་སེལ་བ་ཡུལ་གཞན་སེལ་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། སེང་ལྡེང་བཅད་པ་ན་ཤིང་པ་ལ་ཤ་འཆད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་བ་ལང་ནི་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བ་ལང་ལ་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་འགེགས་ན། གང་ཞིག་དགག་པར་བྱ་བ་གང་གིས་བ་ལང་མ་ཡིན་པར་བརྟགས་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་གཉིས་ཤིན་ཏུ་འབྲེལ་པ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས། གསུམ་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འོང་གི་སྒྲ་ནི་བསྡུ་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཅག་བ་ལང་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་སྒྲའི་དོན་བ་ལང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་སེལ་བའི་མཚན་ཉིད་འདི་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངག་གི་དོན་ནོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གིས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སེལ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་འདི་ལས་ཀྱང་མི་རིགས་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་འདི་བ་ལང་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་སེལ་བ་དེ་ཅི་བ་ལང་ལས་ཐ་དད་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ཐ་མི་དང་པ་ཡིན། དེ་ཅི་བརྟེན་བ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མི་བརྟེན་པ་ཡིན། གལ་ཏེ་བརྟེན་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་བརྟེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་ཡིན་དང་བ་ལང་གི་སྒྲས་ཡོན་ཏན་ཉིད་བརྗོད་ཀྱི་བ་ལང་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བ་ལང་གནས་སོ། །པ་ལང་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཞི་མཐུན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་མི་བརྟེན་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚི་དོན་གང་གིས་བ་ལང་གི་སེལ་བ་ཞེས་དྲུག་པར་འགྱུར། འོན་ཏེ་ཐ་མི་དད་ན་འདི་བ་ལང་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་བྱས་པ་མ་ཡིན། སེལ་བ་འདི་ཡང་དངོས་པོ་སོ་སོ་ལ་གཅིག་ཡིན་པའམ་དུ་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ། གལ་ཏེ་གཅིག་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་བ་ལང་ནི་རྫས་དུ་མ་དང་འབྲེལ་པ་འདི་ནི་བ་ལང་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་དུ་མ་ཡིན་ན་དེའི་ཕྱིར་གོང་བུ་བཞིན་དུ་མཐའ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྗོད་པར་མི་འཐད་པས་བརྗོད་བྱ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཅི་གཞན་སེལ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནམ་འོན་ཏེ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་
― DTG191_Page_0673 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རེ་ཞིག་ཁྱོད་ལ་དྲི་བར་བྱ་སྟེ། བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནམ། གཞན་ལས་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་ཡིན། དེ་ལ་གལ་ཏེ་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོས་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་གཞན་སེལ་བ་སྒྲའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲའི་དོན་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་གཞན་ལས་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ཡིན་ན། གཞན་རྣམ་པར་གཅོད་པ་དེ་ཡང་གཞན་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་ངོ་བོ་གཞན་གྱིས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ལ། དེ་ལ་ཡང་གཞན་ཡིན་པས་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་བརྗོད་བྱ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་སྒྲས་སྒྲའི་དོན་གཞན་སེལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ཐམས་ཅད་འོད་བྱེད་པས་སྨྲས་པ་ཉེ་བར་བཀོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟེན་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དོན་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གཅིག་ཉིད་དང༌། རྟག་པ་དང༌། སོ་སོ་ལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་ཆོས་སེལ་བ་ཉིད་ལ་གནས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་གཞན་སེལ་བ་ཉིད་སྒྲའི་དོན་དུ་ལེགས་པར་གནས་པར་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་དེ་དོགས་པར་བྱས་ནས་ཀུ་མཱ་ར་རི་ལས་བཞད་གང་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་མཇུག་སྡུད་པ་ནི་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དགག་ལྡན་པ། དེ་འབའ་ཞིག་ཁོ་ན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲོང་གི་ཕག་ནི་བཟའ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །རང་གི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་མི་འདྲ་བའོ། །གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགག་པ་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ལྟར་གཙོ་བོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་ལུགས་ཀྱི་དོགས་པ་བསུ་ནས། དེ་ལྟར་གཞན་སེལ་མ་ཤེས་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པ་རྩོམ་མོ། །མ་ཡིན་དགག་དང་མེད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་པར་དགག་པ་མེད་པ་སྟེ། མ་ཡིན་པར་དགག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་མེད་པར་དགག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བློ་དང་དོན་བདག་དབྱེ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང་དོན་གྱི་བདག་ཉིད་དབྱེ་བས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་བློའི་བདག་ཉིད་ནི་བློ་ལ་སྣང་བའི་
― DTG191_Page_0674 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་དག་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་གཅིག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ངེས་པའོ། །དོན་གྱི་བདག་ཉིད་ནི་དོན་གྱི་རང་བཞིན་ཏེ་རིགས་མི་མཐུན་པ་ལས་ལྡོག་པའི་དོན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་དག་གི་ནི་ཐ་དད་པ་ནི་དབྱེ་བ་ཞེས་བསྡུའོ། །དེ་ལ་བློའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྲེ་བར་བྱེད་པ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྔར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་སྤྱི་དགག་པ་ཇི་ལྟར་ད་ཏཱའི་དང་མི་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བཤད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཨ་རུ་ར་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་རྣམས་སྤྱི་མེད་པར་ཡང་རིམས་ལ་སོགས་པ་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་གཅིག་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་ཁྲ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དོན་ཐ་དད་ན་ཡང་སྤྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་མེད་ཀྱང་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ཅན་གྱི་སྲེ་བའི་ཤེས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིགས་མེད་སོགས་མཚུངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཨ་རུ་ར་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པ་སྟེ། དོན་གཅིག་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་འདྲའོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པའི་དོན་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཏེ་རྒྱུར་བྱས་ནས་དེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་སྟོ་བས་ཀྱིས་སྐྱེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་གང་ཡིན་པ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་དོན་གྱི་རྣམ་པ་སྣང་བ་དེ་ལ་གཞན་སེལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་འདི་བརྟགས་སོ་ཞེས་འགྲེལ་ཏོ། །རྟོག་ཅན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ཡང་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་གཞི་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་བདག་མེད་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོལ་གྱི་དོན་གྱི་བདག་ཉིད་མེད་པར་ཡང་ངོ༌། །ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེན་པའོ། །ཅི་སྟེ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་གཞན་སེལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བསྟན་ཞེ་ན། སྣང་བ་གཞན་ལས་ཐ་དད་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་བཞིས་འདི་སེལ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་སུ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཞན་གྱིས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་སྣང་བ་གཞན་ལས་ཐ་དད་པས་རང་ཉིད་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བསལ་བར་བྱས་ན་སླེ་བ་ཡིན་ལ། གཞན་ལས་སེལ་བ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཏགས་པ་པ་ནི་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ཏེ། རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུའི་ཆོས་བཏགས་པ་སྟེ། གཞན་ལས་ལྡོག་པའི་དངོས་པོ་ནི། ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཕྱིར་ཞེས་གང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་ལ་རྒྱུའི་ཆོས་བཏགས་པའི་ཕྱིར་ཡང་སྟེ། དེ་སྟོན་པ་ནི་མ་འདྲེས་
― DTG191_Page_0675 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི། དངོས་པོའི་སྒོ་ནས་འོངས་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་མ་འདྲེས་པ་ནི་གཞན་དང་མ་འབྲེལ་བ་གཞན་ལས་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཉིད་དངོས་པོའི་སྒོ་སྟེ་ཐབས་སོ། །དེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་མི་མཐུན་པ་སེལ་བའི་དངོས་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟོགས་པ་པོ་དག་གིས་ཞེན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་བཞི་པ་སྟོན་པ་ནི་རིགས་མི་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློ་ལ་ཡོད་པའི་དོན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྣང་བ་གཞན་ལས་ཐ་དད་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་མཚན་བཞི་དང་ལྷན་ཅིག་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་པའོ། །དོན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སེལ་བའི་དོན་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེའི་རྒྱུ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་ལྡོག་པ་དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་པའོ། །གཞན་སེལ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་འདི་བཏགས་ཞེས་སྐབས་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་མཚན་བཤད་པ། གཞན་མ་འདྲེས་པ་ཡོད་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གཞན་ལས་ཏེ་རིགས་མི་མཐུན་པ་ལས་མ་འདྲེས་པ་སྟེ། ལྡོག་པ་དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རིགས་མི་མཐུན་པ་དང་མ་འདྲེས་པ་ཡོད་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིས་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་གཞན་སེལ་པར་བསྟན་པ་ནི་དངོས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མེད་པར་དགག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཞན་སེལ་བའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མེད་པར་དགག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སེལ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་ནས། སྐབས་ཀྱི་སྒྲའི་དོན་ལ་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་གཞན་སེལ་དང་པོ་འདི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་དོན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བདག་ཉིད་དོ། །འདི་ལ་རྒྱུ་བཤད་པ་ནི། ཕྱི་རོལ་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་ཁོ་ན་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བ་དེ་ཁོ་ན་སྒྲའི་དོན་དུ་རིགས་ཀྱི། འདི་ལ་དགག་པ་ངེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། དབང་པོའི་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྣང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་བློའི་
― DTG191_Page_0676 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་ཞེན་པ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །དེས་ན་དོན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་དེ་ཉིད་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ལ་དངོས་པོ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར། སྒྲའི་དོན་དུ་རིགས་ཀྱི་གཞན་གྱི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་སྒྲའི་དོན་དང་ལྷན་ཅིག་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་གྲུབ་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། བློ་དེའི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དུ་ངེས་པ་དེའི་ངོ་བོ་སྟེ་རང་བཞིན་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ངོ་བོ་ཡང་ཡིན་ལ་གཟུགས་བརྙན་ཡང་ཡིན་ཞེས་བསྡུའོ། །བློའི་དེའི་ངོ་བོའི་གཟུགས་བརྙན་དེའི་འབྲེལ་པ་ཉིད་སྒྲ་ལས་སྐྱེས་པ་ན་སྟེ་འབྱུང་བ་ན་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དེ་དཔྱད་པ་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་བདག་ཉིད་ཁོ་ནར་གྲུབ་སྟེ་འདི་ལྟར་སྒྲ་ནི་གཟུགས་བརྙན་དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྗོད་པར་བྱེད་པ་བརྗོད་ལ། གཟུགས་བརྙན་དེ་ཡང་སྒྲས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ལ། དགག་པ་ཙམ་འདིར་སྣང་བ་མིན། །ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ནི་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དགག་པ་ཙམ་སྒྲའི་དོན་དུ་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་གཟུགས་བརྙན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སེལ་བ་ནི་དངོས་སུ་སྒྲས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་ཀྱི་སྒྲའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ནས། སེལ་བ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་སྒྲའི་དོན་ཉེ་བར་བཏགས་པར་བརྗོད་པ་ན་འགལ་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་སོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཤུགས་ཀྱིས་མེད་པར་དགག་པ་རྟོགས་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེའི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེའི་སྟེ་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བདག་ཉིད་དེ་ནི་གཞན་ཏེ་རྟ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བདག་ཉིད་དེ་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་ནི་མེད་པར་དགག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སེལ་བ་མེད་ན་མི་
― DTG191_Page_0677 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྟགས་ནས་སྒྲའི་དོན་ཉིད་དུ་བསྟན་ནས། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་དག་དང་འབྲེལ་པ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་འབྲེལ་པ་ནི་སྒྲ་དངོས་པོ་ལ་བརྒྱུད་ནས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་སྟེ་འདི་ལྟར་ཐོག་མར་ཇི་ལྟར་གནས་པའི་དངོས་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་ངོ༌། །དེ་ལས་བརྗོད་པར་འདོད་དོ། །དེ་ནས་རྐན་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་འགུལ་ལོ། །དེ་ལས་སྒྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུད་པ་གང་གི་ཚེ་སྒྲ་ཕྱི་རོལ་གྱི་མེ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དང་འབྲེལ་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་འབྲེལ་པ་དེ་ཡོད་ན་རིགས་མི་མཐུན་པ་ལས་ལྡོག་པའི་དངོས་པོ་ཡང་དོན་གྱིས་གོ་བས་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མེད་པར་དགག་པ་དང་གཞན་ལས་ལྡོག་པའི་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སེལ་བ་རྣམ་པ་གཉི་ག་ཡང་སྒྲའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །ཡང་གི་སྒྲ་ལས་མེད་པར་དགག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་ལ་འོད་བྱེད་པས། གལ་ཏེ་སྒྲའི་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་གཞན་སེལ་བ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་འདིའི་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་ལས་ཐ་དད་པའི་རང་གི་དོན་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དགོས་ལ། ཅི་སྟེ་དེ་ཉིད་འདིའི་རང་གི་དོན་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང༌། སྒྲ་སྒྲའི་དོན་གཞན་སེལ་བ་ན་རང་གི་དོན་བྱེད་པ་རྗོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དང་འགལ་ཏེ། དེའི་ཚོན་འདིའི་ངག་གི་དོན་འདི་ཡིན་ཏེ་རྗོད་པར་བྱེད་པས་རྗོད་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ནི་ངག་གི་དོན་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་ནས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་གྱི་ངག་མི་འགལ་བར་སྟོན་པ་ནི། སྒྲ་ནི་དོན་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བརྟགས་ནས་རང་གི་དོན་ཞེས་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དོན་དེ་ལ་དོན་གཞན་རྣམ་པར་བཅད་པའི་གཟུགས་བརྙན་གཞན་ལས་ལྡོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སེལ་བ་བྱེད་ཅེ་ན་ཏེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་སྒྲ་རྗོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པའི་སློབ་དཔོན་གྱི་ཚིག་དང་མི་འགལ་ལོ། །གང་གིས་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སློབ་དཔོན་གྱི་ཚིག་འདི་འཆད་དོ། །སློབ་དཔོན་གྱི་དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་ལ་ཕྱི་
― DTG191_Page_0678 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོལ་གྱི་དོན་དུ་ཞེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་བསྐྱེད་པ་ལ་མ་གཏོགས་པ་གཞན་ཕྱི་རོལ་བརྗོད་པའི་བྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བྱ་བ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་ཞེས་པས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ནི་སྒྲ་རང་གི་དོན་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐ་དད་པ་སྟེ་རིགས་མཐུན་པ་དང་རིགས་མི་མཐུན་པ་ལས་ལྡོག་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་འདི་དག་རེག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆ་ཤས་དེ་ཙམ་མ་རྟོགས་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་གཟུགས་བརྙན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ལས་མ་གཏོགས་པ་སྒྲའི་བྱེད་པ་ཡོང་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་གཞན་སེལ་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་བརྗོད་ནས། ད་ནི་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པའི་སུན་འབྱིན་པ་བསལ་བའི་དོན་དུ་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་བ་ལང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་སྨྲས་པ་དེ་ལ། དེའི་གཟུགས་བརྙན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྒྲས་བ་ལང་གི་བློ་ཉིད་སྐྱེད་པར་བྱེད། གཞན་དང་མ་འདྲེས་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་བ་ལང་གི་གཟུགས་བརྙན་ནི་སྣང་བ་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ན་ངེས་པའི་ངོ་བོ་དེ་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་བ་ལང་གི་བློ་སྐྱེད་པའི་སྒྲ་གཞན་བཙལ་མི་དགོས་ཏེ། བ་ལང་གི་སྒྲ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བ་ལང་གི་བློ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྒྲ་ནི་ཤེས་པའི་འབྲས་ཅན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཉིན་མོ་ཟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་ལྷ་སྤྱིན་ཚོན་པོ་ཉིན་པར་ཟན་མི་ཟའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ངག་འདི་ནི་དངོས་སུ་ཉིན་མོ་ཟ་བ་སྐད་ལ། རང་གི་དོན་བརྗོད་པས་མཚན་མོ་ཟ་བ་ཤུགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་གྱི་དངོས་སུ་ནི་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བ་ལང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་སྟོན་པའི་སྒྲའི་དངོས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཤེས་པ་ཡིན་ལ། ལྡོག་པ་རྟོགས་པའི་ཤུགས་ལས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་བཤད་པ་ནི། གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་སྒྲུབ་པ་ནི་ལྡོག་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། རིགས་མི་མཐུན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ལ་
― DTG191_Page_0679 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རིགས་མི་མཐུན་པ་ལས་མི་ལྡོག་པ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་སྒྲ་གཅིག་གི་འབྲས་བུ་གཉིས་འགལ་བ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རང་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་སྒྲ་གཅིག་དངོས་སུ་སྒྲུབ་པ་དང་དགག་པའི་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་འབྲས་བུ་གཉིས་ཅིག་ཅར་འདོད་པར་གྱུར་ན། གང་གི་ཚེ་ན་ཉིན་མོ་ཟ་བའི་ཚིག་བཞིན་དུ་གཅིག་དངོས་སུ་དང་གཞན་ཤུགས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་ཤེས་འདོད་པ་དེའི་ཚེ་འགལ་བ་མེད་དོ། །གང་ཡང༌། གང་གིས་བ་ལང་མིན་དགག་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁོ་བོ་ཅིག་གིས་ནི་སྒྲས་དངོས་སུ་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་དགག་པ་བྱེད་དོ་ཞེས་ཁས་བླངས་སོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། ཤུགས་ཀྱིས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །གང་གིས་བ་ལང་མིན་ལྡོག་པའི། །སྤྱི་ནི་བརྗོད་བྱ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ལ། དེ་འདྲའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཞེན་པའི་བློའི་རྣམ་པའོ། །འདི་ལ་འཐད་པ་བཤད་པ་ནི་ཁྲ་བོ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཁྲ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བ་ལང་ཞེས་མཚུངས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་དེ་སྤྱི་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཕྱིའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་ཀྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། དངོས་པོ་སྙམ་དུ་ཞེན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གལ་ཏེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་སྤྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་དངོས་པོ་ཞིག་རེས་འགའ་དམིགས་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཆོས་མཐུན་པ་མཐོང་བ་ལས་དེ་ལ་སྤྱིར་འཁྲུལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྲིད་དུ་ཁྱེད་ལ་དངོས་ཀྱི་དོན་མི་སྲིད་པ་ན་དེ་ཉིད་སྤྱིར་འཁྲུལ་པ་མི་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དོགས་པ་བསུ་ནས། ཤེས་ཏེ་རང་གི་ངོ་བོ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྐད་ཅིག་གིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་མཐུན་པ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པས་ཟླ་བ་གཉིས་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་ནང་གི་བསླང་པ་ཁོ་ན་ལས་དེའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། འཁྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་ཆོས་མཐུན་པ་མཐོང་བ་ཉིད་ལས་འབྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། ནང་གི་བསླད་པ་ལས་
― DTG191_Page_0680 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེས་ན་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པའི་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡི་རྣམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་ཉིད་དུ་ཞེན་པའི་བློའི་རྣམ་པ་དེ་ཉིད་གཞན་སེལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྒྲའི་དོན་ཞེས་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྤྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་བཞིན་དུ་བརྗོད་དོ།། དེ་ལ་རྒྱུ་བཤད་པ། དེ་ལྟར་འཁྲུལ་པས་ངེས་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཞེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲའི་དོན་ཉིད་དང་སེལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དག་གི་རྒྱུ་ནི། ཕྱི་རོལ་དོན་དུ་ཞེན་པ་ཡིས། བློ་ནི་སྒར་ལས་འབྱུང་ཕྱིར་རོ། །སྣང་བ་གཞན་ལ་ཐ་དད་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དང་པོ་ཉིད་དུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་དེ་སྤྱིར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། ཡང་དག་ཏུ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དོན་དམ་པར་བློ་ལས་ཐ་མི་དད་པ་འདི་དག་གིས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་ནས་སྤྱིར་འགྱུར་བ་དེ་ཅི་ལྟར་དོན་གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པ་ཡིན། ཇི་སྐད་དུ། ཤེས་ལས་ཐ་དད་མ་ཡིན་པ། །ཇི་ལྟར་དོན་གཞན་འབྲང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པའི་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །ཁྱེད་ཅག་གིས་བ་ལང་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྤྱི་རྣམ་པ་དངོས་པོར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོར་ནི་མི་འདོད་དོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཁྲ་བོ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པ་གཅིག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དོན་དམ་པ་པའི་བ་ལང་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྤྱི་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གྲུབ་པ་ལ་བསྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དགག་པ་ཙ་མ་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་སྨྲས་པ་དེ་ནི་ཁས་མ་བླངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །གང་ཡང་རྟ་སོགས་བློ་རྣམས་ཀྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ། གལ་ཏེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གོ་བར་ཟད་དོ། །གང་ཡང་སྒྲ་དོན་དུ་འགྱུར་ན་དོན་ལ་མི་ལྟོས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་པ་དེ་ལ། དེ་ནི་དོན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་ལ་བརྒྱུད་ནས་དངོས་པོ་ལ་འབྲེལ་པ་ཡོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཡང་ནོ་ར་བུའི་འོད་ལ་ནོར་བུའི་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཉིད་མ་གྲུབ་པོ། །གང་ཡང༌། བློ་དེ་སྒྲ་ཡི་དོན་དག་ལ། །ཞེས་
― DTG191_Page_0681 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ། བདག་ཉིད་དེ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡང་བློ་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་བདག་ཉིད་དེ་དང་བློ་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས། དེ་བདག་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེས་ན་བློ་ནི་མི་སེམས་པའི། །དངོས་ཉིད་བརྗོད་པ་ཉིད་དུ་བརྟགས། །ཞེས་བྱ་བར་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཤུགས་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་དོན་མེད་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ། གཟུགས་བརྙན་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བདག་ཉིད་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་སེལ་བ་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ངག་གི་དོན་དུ་བརྗོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཚིག་གི་དོན་ཡང་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཚིག་ལས་ཀྱང་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སེལ་བ་འཐད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཅག་གི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བདག་ཉིད་སེལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གི་སྒྲ་ནི་ངག་གི་དོན་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། ཚིག་གི་དོན་ཡང་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ན་ལོག་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀླན་ཀ་མི་རིགས་སོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །བློ་ནི་བློ་གཞན་པ་དག་ལས། །རྣམ་པར་གཅོད་པ་རྟོགས་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ། རང་གི་ངོ་བོ་སྐྱེས་ཙམ་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་རང་གི་ངོ་བོ་སྐྱེ་བ་ཙམ་ལས་གཞན་གྱི་ཆ་བློ་དེས་མི་འཛིན་པ་དེ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་རང་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་གནས་པས་བློ་བློ་གཞན་ལས་རྣམ་པར་གཅོད་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱི་ངོ་བོ་འཛིན་ན་ཇི་ལྟར་དེ་ལས་རྣམ་པར་བཅད་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར། དེས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་ལས་ཐ་དད་པའི་དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་པར་མི་འཛིན་པས་སོ། །གལ་ཏེ་གཞན་སེལ་བརྗོད་བྱ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་གཞན་སེལ་བ་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ལ་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་མེད་པར་བརྗོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཐ་དད་མེད་པ་ཡང་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ཐ་མི་དད་པའི་དོན་མེད་ན་རྣམ་གྲངས་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་བྱེད། འདི་ཉིད་གསལ་པོར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །ཐ་དད་མེད་པའང་དངོས་གཅིག་ཉིད། །ཅེས་བྱ་
― DTG191_Page_0682 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་མེད་པ་དག་ལ་དངོས་པོ་གཅིག་མེད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་གྲངས་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དོན་གཅིག་ཉིད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་མེད་པ་དག་ལ་གཅིག་གི་ངོ་བོ་ཉིང་ཡང་དག་པར་མེད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་བརྟགས་པ་པོ་ཡོད་དེ། དེས་ན་རྣམ་གྲངས་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བར་རིགས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ངོ་བོ་མེད་ན་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ངོ་བོ་མེད་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རང་བཞིན་མེད་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཇི་ལྟར་སྒྲ་དག་ནི་རྣམ་གྲངས་པ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྒྲུབ་སྙམ་ན། རྗོད་བྱེད་དངོས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་སྒྲ་རྣམས་ཀྱི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཐ་དད་པའམ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་རྣམ་གྲངས་པར་འགྱུར་ན། ཇི་སྲིད་དུ་འདི་དག་གི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས། གང་ཕྱིར་རང་གི་མཚན་ཉིད་རིགས། །དེ་འབྲེལ་རིགས་ལྡན་དེ་བཞིན་དུ། ཞེས་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་རྣམ་གྲངས་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། འོན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་སྤྱི་མེད་ན་ཡང་སྤྱིའི་སྒྲ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། མང་པོ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱ་བ་གཅིག་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དངོས་པོ་ཁ་ཅིག་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་མང་པོ་ཡིན་ན་ཡང་དོན་གྱི་བྱ་བ་གཅིག་བྱེད་པར་འགྱུར་ལ། དོན་གཅིག་བྱེད་པར་ནུས་པ་དེ་དག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཚེགས་ཆུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཅིག་གི་ངོ་བོར་སྒྲོ་བཏགས་ནས་སྒྲ་གཅིག་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྦྲང་རྩི་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གཅིག་བྱེད་པར་ནུས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་དག་ལ་བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འདི་སྦྱོར་བ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གཅིག་མེད་པར་མང་པོ་དག་ལ་སྒྲ་གཅིག་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅེ་ན། དཔེར་ན་རྗེས་འགྲོ་གཅིག་མེད་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདོད་པ་ཙམ་ལ་རག་ལས་ཏེ་སྒྲ་རྣམས་དོན་ལ་སྦྱོར་ཏེ། འདི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་འབྲས་བུ་གཅིག་པ་ཅན་གྱི་མིང་དང་གཟུགས་དང་སྣང་བ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དག་ལ་གལ་ཏེ་འགའ་ཞིག་འདོད་པའི་དབང་
― DTG191_Page_0683 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གིས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྤྱི་གཅིག་མེད་ན་ཡང་ཚང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། དེས་ན་སུ་ཞིག་དེ་འགེགས་པར་འགྱུར་རོ། །མིག་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་སྤྱི་གཅིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁྱེད་ཅག་གིས་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་དང་འདུ་བ་དག་ཀྱང་མིང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པར་འདོད་དེ། དེ་དག་ལ་སྤྱི་དང་འདུ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྤྱི་ནི་སྤྱི་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདུ་བ་ཡང་འདུ་བ་གཉིས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་གཅིག་པར་བྱེད་པར་བརྗོད། ཇི་སྲིད་དུ་དེའི་འབྲས་བུ་ཆུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པས་ཐ་དད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པས་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང༌། རེ་ཞིག་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་དོན་གཅིག་ཏུ་ཞེས་པའི་སྲེ་བའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་གཅིག་ཅེས་བརྗོད་ལ། ཤེས་པ་དེའི་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། སྦྲང་རྩི་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚུན་ཉིད་ཀྱི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཐ་དད་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་སྟོན་པ་ནི། དེ་བཞིན་དེ་ཡི་རྒྱུ་ཡི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བའོ། །རྗོད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་རྣལ་མའི་ཚིག་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་ནས་མང་བོའི་ཚིག་གི་མཐའ་ཅན་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་ལ། ཡང་གི་སྒྲ་ནི་རིམ་པ་ཐ་དད་བ་སྟེ། དོན་ཞེས་བྱ་བའི་འོག་ཏུ་སྦྲེལ་བར་བྱའོ། །དེས་ན་དོན་གྱི་བྱ་བ་གཅིག་བྱེད་པ་འཐད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ། འདི་ལྟར་འདིའི་སྲེ་བའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པས་ཐ་དད་པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་ལ། དེ་ལྟ་ཡིན་དང་དེ་ལ་ཡང་གཅིག་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་གི་རྣམ་པ་ཅན་སྲེའི་འབྲས་བུ་གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འབྲས་བུ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་མི་གནས་པས་གང་དུ་ཡང་སྒྲ་གཅིག་སྦྱོར་བར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྲེ་བའི་ཤེས་པ་འབྲས་བུ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཅིག་པ་བརྗོད་པ་ནི་མ་ཡིན་
― DTG191_Page_0684 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། དོན་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེས་ན་ཐུག་པ་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྲེ་བའི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་དོན་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པ་ཉིད་དུ་རང་ཉིད་ལས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དོན་ན་འདི་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་གཅིག་པ་ཅན་གྱི་སྲེ་བའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་སྤང་ཞེས་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་གཅིག་ཅེས་བྱ་ལ། དེའི་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཡང་གཅིག་ཉིད་དུ་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བའི་སྣོད་ཡིན་ན། །དེའི་ཕྱིར་སྤྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་མེད་ན་ཡང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱི་བརྗོད་པར་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དངོས་པོ་གཅིག་ལ་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་མེད་ན་ཡང་སྒྲ་དུ་མ་མ་འཆོལ་བར་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འགའ་ཞིག་གཅིག་ཡིན་ན་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་ཚོགས་པ་གཞན་གྱི་ནང་དུ་གཏོགས་པའི་དབང་གིས་དོན་གྱི་བྱ་བ་དུ་མ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་སྤྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐ་དད་པ་མེད་ན་ཡང་དེའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ལས་ཐ་དད་པ་མང་པོ་སྟེ་ཆོས་དུ་མ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ལས་སྒྲ་དུ་མ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་དཔེར་བརྗོད་པ་བཤད་པ་ནི་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བ་སྟེ། གཟུགས་ནི་རང་གི་ཡུལ་དུ་གཞན་འབྱུང་བའི་གེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཐོགས་བཅས་ཞེས་བྱ་ལ། བསྟན་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ལ་དེ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཇུག་པས་བསྟན་དུ་ཡོད་པའོ། །དཔེར་བརྗོད་པ་གཉིས་པ་ཡང་སྟོན་པ་ནི། དཔེར་ན་སྒྲ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་སྒྲ་གཅིག་ཡིན་ན་ཡང་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མཉན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། མཉན་པ་ནི་སྒྲ་སྟེ། ཉན་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་དངོས་པོ་ནི་མཉན་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་མཉན་པས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཉན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ་བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཤེས་པ་འབྲས་བུ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཤེས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་དེའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པ་ལས་ཐ་དད་པས་གཅིག་ལ་ཡང་སྒྲ་དུ་མ་སྦྱོར་རོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། ད་ནི་དེ་མ་ཡིན་པ་
― DTG191_Page_0685 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་ཐ་དད་པས་ཀྱང་འགའ་ཞིག་ཏུ་སྒྲ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། དེ་རྒྱུ་མིན་ལས་ཐ་དད་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྦྲང་བུ་ལས་བྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ར་རོ་བར་བྱེད་པའི་སྦྲང་རྒོད་ལས་བྱུང་བའི་སྦྲང་རྩི་ལས་ལྡོག་པའོ། །དེ་ལྟར་དེའི་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ལས་ཐ་དད་པས་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་སྒྲ་ཐ་དད་པར་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུའི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་བཅད་པ་ཙམ་བསྟན་པར་འདོད་ནས་སྤྱི་མེད་པར་ཡང་སྒྲ་ཐ་དད་པས་སྦྱོར་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འབྲས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྔར་བཤད་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དེ་དག་གང་དག་ལ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་དག་མ་འདྲེས་པ་ནི་ལྡོག་པའོ། །ཡང་སྒྲ་འདི་ཡང་གང་ཞིག་ཅེ་ན། གཟུགས་ནི་མཉན་བྱ་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འབྲས་བུ་མཉན་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་བཅད་པའི་སྒོ་ནས་གཟུགས་མཉན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་ལ་དེ་བཞིན་དུ་རྩོལ་བའི་རྒྱུ་བུམ་པའི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་བཅད་ནས་གློག་གི་རྩོལ་བ་ལས་མ་བྱུང་བའོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་སྤྱི་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོར་གྱུར་པ་མེད་པར་ཡང་སྒྲ་རྣམས་ཐ་དད་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་ལྡོག་པས་བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ནས། རྣམ་གྲངས་པ་ཉིད་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་བུ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སོགས་པ་སྨོས་པས་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྗོད་པར་བྱེད་པ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དང་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་གཟུང་ངོ༌། །ཐ་དད་དོན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་དད་པ་ནི་དེ་དང་དེ་ལས་ལྡོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལྡོག་པ་གང་དག་ལ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་ལྡོག་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་མཐར་ཐུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལྡོག་པའི་དོན་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་སྟེ། འོལ་ཕྱིར་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཉན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་རྣམས་སོ། །འདི་སྙམ་དུ་དོན་ཐ་དད་དུ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་འདི་དག་རྣམ་གྲངས་པ་ཉིད་དུ་མ་གྱུར་མོད། སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འདི་དག་གི་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེའི་ཕྱིར་མང་དང་ཉུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཤིང་གི་སྒྲ་ནི་སེང་ལྡེང་དང་ད་བ་དང་པ་ལ་ཤ་ལ་སོགས་པ་
― DTG191_Page_0686 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་ལ་ཤིང་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་བཅད་པ་ཙམ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདིའི་ཡུལ་མང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤྱི་བརྗོད་བྱར་བརྗོད་ལ། ད་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ནི་སེང་ལྡེང་ལ་སོགས་པ་ཤིང་གི་ལྡོག་པ་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཞེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་བརྗོད་བྱར་བརྗོད་དོ། །འོན་ཏེ་བསལ་བྱ་ཐ་དད་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྣམ་རྟོག་བཟོ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་བསལ་བར་བྱ་བ་ཐ་དད་པ་དང་རྟེན་ཐ་དད་པས་སེལ་བ་ཐ་དད་པར་འདོད་པར་འགྱུར་ན་དེའི་ཚེ་སྐྱོན་དེར་འགྱུར་ན། ཇི་སྲིད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་རིགས་མཐུན་པ་དང་རིགས་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་ལས་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པ་རྟོག་པར་བྱེད་ཀྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་རྟོག་པའི་དབང་གིས་དངོས་པོ་ལས་ཐ་དད་པ་ཉིད་སྣང་གི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཐ་དད་ཐ་དད་མེད་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། །དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཁོ་ན་ཐ་དད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། །ཤིང་གི་ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ས་བོན་ཡང་ཐོག་མ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་ཡིན་ལ་དུ་མ་དད་མ་འདྲེས་པའི་དངོས་པོ་ཡང་ཡིན་ལ། བརྡ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །འདི་དག་གི་ནུས་པ་ནི་མཐུས་ཏེ་དེ་ལས་རིགས་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་དུ་མ་ལས་ལྡོག་པའི་དངོས་པོ་ངེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐ་དད་པར་འགྱུར་གྱི། དོན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར། ཤིང་ལ་སོགས་པ་སྤྱིའི་ངོ་བོས་ད་བ་ལ་སོགས་པ་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་དུ་མི་རྟོགས་ལ། སྐད་ཅིག་མ་དང་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐ་དད་པས་ཕྱིར་དུམ་བུ་དུམ་བུར་འབྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་དེ་ལྟར་བསླབ་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དེ། དོན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། དམ་པའི་དོན་གྱི་དོན་རྣམས་ནི། །རང་གིས་འདྲེ་པ་ཐ་དད་མེད། །དེ་ལ་ངོ་བོ་གཅིག་པ་དང༌། །དུ་མ་བློ་ཡིས་བསླད་པ་ཡིན། །ཞེས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །གང་ཡང༌། འདྲ་བ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ། ཆོས་གཅིག་རྗེས་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བསལ་བར་བྱ་བ་དང་སེལ་
― DTG191_Page_0687 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་བསལ་བར་བྱ་བ་ནི་རྟ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བ་ལང་གི་སྒྲ་ནི་དེ་བསལ་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེལ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་ཁྲ་བོ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སེལ་བའི་ཡུལ་ནི་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གལ་ཏེ་ཡང་སྤྱིའི་ངོ་བོ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གཅིག་མེད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་གང་དག་ཡིན་པ་འདི་དག་ནི་གཅིག་ཏུ་རྟོག་པའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། བཟློག་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་སྤྱི་གཅིག་མེད་པར་ཡང་དོན་ཐ་དད་པ་དག་ཇི་ལྟར་གཅིག་ཏུ་རྟོགས་པ་དེའི་རྒྱུར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེའི་ཕྱིར། གཅིག་སྟེ་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྤྱི་མེད་པར་ཡང་སྟ་ཏྲི་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱི་བྱ་བ་གཅིག་བྱེད་པར་འགྱུར་བདེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ཐ་དད་པ་འགའ་ཞིག་ཀྱང་གཅིག་ཏུ་རྟོག་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་སྤྱི་བརྟག་པར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་བྲལ་བའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ། དེ་མིན་ངོ་བོ་ལས་ལྡོག་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡང་སྤྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་མེད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་རིགས་མི་མཐུན་པ་ལས་ལྡོག་པའི་རང་བཞིན་མཚན་ཉིད་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་བྱེད་པར་འགལ་བ་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་ཕྱོགས་གང་ནའོ། །འདི་ན་ཡང་དུ་བ་མ་ཡིན་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ལ་ཆོས་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚད་མའི་འབྲས་བུ་ཉེ་བར་སྟོན་པའོ། །ཡང་ན་ངང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་བྱེད་པ་ན་ཡན་ལག་ལྔ་ཡང་བསྟན་པར་ནུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཡང་འབྲས་བུའི་གཏན་ཚིགས་བཤད་པའོ། །རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སྨྲས་པ། མིའི་རྭ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མེད་པ་ལས་ལྡོག་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་ལས་ཀྱང་ལྡོག་པ་ཡིན་ཏེ། བློ་དང་སྒྲོན་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་འདི་ཡང་མེད་པའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་རིགས་པ་འདིས་ཁྱད་པར་ལ་མ་
― DTG191_Page_0688 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རེག་པའི་ཕྱིར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་བྱེད་པ་ན་མི་འགལ་ལོ། །འདི་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དེ་ལྟ་ན། ད་ནི་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡུལ་ཅན་དུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་བརྗོད་པར་མི་འདོད་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་དེ་ཉིད་ཁྱད་པར་བརྗོད་པར་མི་འདོད་པ་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པའི་སྤྱིར་མཚོན་ཅིང་ངེས་པར་བྱེད་པས་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གཞན་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱིས་མངོན་པར་འདོད་པ་སྟེ། དེ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཉིད་རང་གཞན་ངོ་བོ་ཡིས། །རྟོགས་ཕྱིར་གཞལ་བྱ་གཉིས་སུ་འདོད། །ཅེས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ཡང༌། དེ་མིན་རང་བཞིན་ལས་ལྡོག་པའི། །དངོས་པོ་ཙམ་ཞིག་རབ་བསྒྲུབ་ཕྱིར། །རྟགས་སྤྱིའི་ཡུལ་ཅན་དུ་བརྗོད་དེ། །ཁྱད་པར་གནས་པ་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ཡང་སྒྲ་དང་རྟགས་དག་གི་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་ཡང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་གིས་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་གཏན་ཚིགས་མེད་པར་ངེས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། མི་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་སོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང༌། ཁྲ་བོ་ལས་ནི་ཐ་དད་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཁྲ་མོའི་བུ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སེར་སྐྱའི་བུ་དང་རྟ་གཉིས་ཁྲ་མོའི་བུ་ལས་ཐ་དད་པར་མཚུངས་ན་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་རྟ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་ཁྲ་མོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ལ་བ་ལད་ཉིད་འཇུག་གི་རྟ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཁྱེད་ཅག་གིས་བརྗོད་པར་འོས་སོ། །འདི་སྙམ་དུ་འདི་ལ་ཅི་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱ། དེའི་བ་ལང་ཉིད་དེ་མངོན་པར་གསལ་བ་ལ་ཁྲ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ནུས་ཀྱི། རྟ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལ་འཇུག་གི་གཞན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་མངོན་པར་གསལ་བ་ལ་ཁྲ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ནུས་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་ནི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་སོ་སོར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་ནི་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པར་འོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ།
― DTG191_Page_0689 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་སོ་སོར་དེས་པ་ནི་རང་གི་རྒྱུ་བརྒྱུད་པས་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་དེ་གསལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བ་ལང་ཉིད་དོ། དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁྲ་བོ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་རྟ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཐ་དད་ཀྱང་སྤྱི་མེད་པར་ཡང་མཚུངས་པར་རྟོག་པ་སྐྱེད་པ་ལ་ཁྲ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཁོ་ན་ནུས་ཀྱི། རྟ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཕྱོགས་ལ་མི་འགལ་བ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དངོས་པོ་གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁྲ་བོ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་གང་ལ་བ་ལད་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་གཅིག་ཏུ་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་དེ་ཉིད་ལ་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་བ་ལང་གི་རིགས་མེད་ན་ཡང་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་སེལ་བ་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བདག་ཉིད་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །བ་ལང་མིན་སེལ་དབང་པོས་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་སྨྲས་པ་དེ་ནི་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བ་ལང་མིན་ལྡོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སེལ་བ་ནི་དབང་པོས་ངེས་པར་བྱ་བ་ཁོ་ནའོ། །གང་ཡང་དོན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སེལ་བ་དེ་ནི་དོན་དམ་པར་བློའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པོ། །ཀྱང་གི་སྒྲ་ནི་མ་བཤད་པའི་དོན་སྡུད་པ་སྟེ། དེས་ན་མེད་པར་དགག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཤུགས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་བདག་ཉིད་ནི་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོའི་སེལ་བ་འདི་ཉིད་མཐོང་ན་སྟེ་ཤེས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྒྲ་སྦྱོར་གྱི་སྤྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཁོ་ན་མཐོང་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྒྲ་སྦྱོར་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་འབྲེལ་པ་རྟོགས་ཀྱི་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། །ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བ་ལང་མིན་པའི་སྒྲས་རྗོད་བྱེད། །ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་གོ་བར་བྱ། །ཞེས་གང་སྨྲས་པ་འདི་ལ། དངོས་པོ་གང་ལ་དེ་འདྲ་བའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གང་ཡང༌། གྲུབ་ན་འང་བ་ལང་མིན་བསལ་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། །བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་དད་དུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ན་ཡང་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ཡང་དག་པར་
― DTG191_Page_0690 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངེས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ཐ་སྙད་ཀྱི་དོན་དུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་མ་གྲུབ་པའི་སྒྲ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཐ་དད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་དངོས་པོ་གཞན་འཛིན་པ་ལ་ལྟོས་བ་དེའི་ཚེ་ཕན་ཚུན་བསྟེན་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་ན། ཇི་སྲིད་དུ་གཞན་འཛིན་པ་མེད་པ་ཁོ་ནར་དངོས་པོའི་ཐ་དད་པ་རིགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ཐ་དད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཅན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་གྲུབ་པ་ན་བ་ལང་དང་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་བརྡ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར། ཕན་ཚུན་བསྟེན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །རིག་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རིག་པའི་དོན་དུའོ། །གང་ཡང༌། རྟེན་དང་བརྟེན་པར་འཇུག་སོགས་ཀྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ། སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་བློ་འདི་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དོན་དམ་པར་སེལ་བར་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་སྒྲ་དག་གིས་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་སྒྲས་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་ལ་ཡང་རེག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་དུ་ཡང་བརྡ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འདི་ལྟར་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་བློའི་ཕྱིར་རོལ་གྱི་དོན་ཡུལ་མ་ཡིན་ན་ཡང་རང་གི་གཟུང་བ་སྟེ། རང་གི་རྣམ་པ་ཕྱི་རོལ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཀྱི་དོན་དམ་པར་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ལ་རེག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཇི་ལྟར་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་དོན་གཞན་ལས་ལྡོག་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དོན་བརྗོད་དོ་ཞེས་བཤད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། མཚན་ཉིད་བྱེད་པ་དག་གིས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ཡང་གང་ཞིག་ཅེ་ན། དངོས་གང་གཞན་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དོན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཕྱི་དང་བློ་ལ་ཡོད་པའོ། །དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་ནི་དོན་དམ་པར་སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། དེ་ངེས་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་བཏགས་ནས་སྒྲའི་དོན་དུ་བརྗོད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །བཏགས་པའི་དགོས་པ་ཡང་རིགས་བརྗོད་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའི་དོན་ཏོ།། །།ཡན་ལག་གི་དོན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གཞན་ལས་གཞན་ཞས་བྱ་བ་ནི་གཞན་ལས་གཞན་ཉིད་དེ་ལྡོག་པའོ། །གཞན་ལས་གཞན་པའི་རྒྱུའམ་ལྷན་
― DTG191_Page_0691 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིག་བྱེད་པ་དེས་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་ངེས་ཏེ། གཞན་ལས་ལྡོག་པ་དེས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིས་ནི། དོན་གཞན་ལ་ནི་ལྡོག་པ་ཡིས། །ཁྱད་པར་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡི། །ཐ་ཚིག་འདི་ལ་ལྡོག་པ་ཡིས། །གསུམ་པའི་དོན་དུ་བཤད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །སྒྲ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་གིས་སོ། །བློ་ལ་ཡོད་པའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དངོས་སུ་སྒྲ་དག་གིས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། གང་ཡང་བློ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲའོ། །འདི་དག་གིས་དོན་གཞན་ལས་ལྡོག་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་ཉིད་ཇི་ལྟར་སྦྱར་བར་བྱ་ཞེ་ན། འདིའི་ལྡོག་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དངོས་གང་གཞན་ལས་གཞན་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། །བློ་ལ་ཡོད་པའི་དོན་དེ་དག་ཀྱང་གཞན་ལས་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྒྲས་དངོས་པོའི་ཆ་འགའ་ཞིག་ཀྱང་མི་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཇི་ལྟར་སློབ་དཔོན་གྱིས་དོན་གཞན་ལས་ལྡོག་པའི་དངོས་པོའི་ཆ་འགའ་ཞིག་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བཤད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དོན་གཞན་ལས་ནི་ལྡོག་པ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །འོན་ཏེ་གཟུགས་བརྙན་ནི་བློའི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་དངོས་པོའི་ཆ་ཉིད་དུ་འཐད་ཅེ་ན། དོན་གཞན་ལས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དོན་གཞན་ལ་ལྡོག་པའི་དངོས་པོ་མཐོང་བ་རིག་པའི་ཕྱིར་དང༌། དོན་གཞན་ལྡོག་པའི་དངོས་པོ་དེ་ལ་འཁྲུལ་པས་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་བརྙན་དེ་ཉིད་ཉེ་བར་སྒྲོ་བཏགས་ནས་དངོས་པོའི་ཆ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཡང་དོན་གཞན་ལས་ལྡོག་པས་ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་དུ་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། རྒྱུའི་དོན་ན་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དོན་གཞན་ལས་ལྡོག་པའི་ཁྱད་པར་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིར། དངོས་གང་གཞན་ལས་གཞན་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་འདི་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་ལྟ་བུ་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་གསུམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི་བདག་ཉིད་དེས་ཞེས་བྱ་བའོ། །འོན་ཏེ་དོན་གཞན་ལས་ལྡོག་པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོའི་ཆོས་མ་ཡིན་ནམ་
― DTG191_Page_0692 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཇི་ལྟར་གཟུགས་བརྙན་རྟོགས་པའི་རྒྱུའི་དངོས་པོའམ། བྱེད་པའི་དངོས་པོར་འགྱུར་ཞེན། དེའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་རིགས་མི་མཐུན་ལས་དངོས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རིགས་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་ལས་ལྡོག་པར་འགྱུར་ན་དེའི་ཚེ། དེ་སྟེ་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བདག་ཉིད་དེ། དེ་བཞིན་ཏེ་རིགས་མི་མཐུན་པ་ལས་ལྡོག་པའི་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ན། །དེ་ལྟ་བས་ན་དོན་གཞན་ལས་ལྡོག་པའི་དངོས་པོའི་བྱེད་པའི་དངོས་པོའི་རིག་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །གཞན་གྱི་ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་ནི། །མི་འདྲའི་ཤེས་པ་བྱེད་པ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བ་ལང་མིན་པས་ལྡོག་གཞན་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་གཞན་ལས་ལྡོག་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་ཉིད་དུ་མངོན་པར་འདོད་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་སུན་འབྱིན་པ་འདི་ཐམས་ཅད་འཐད་པ་ཡིན་ན། ཇི་སྲིད་དུ་གཞན་ལས་ལྡོག་པ་དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཁྱད་པར་ཅན་ཁྱད་པར་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་བློར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་ལས་ལྡོག་པའི་པ་ལང་དུ་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྟ་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་པ་ཉིད་ཀྱི་བ་ལང་གང་ཡིན་པ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་གང་ཡང་ཁྱད་པར་གཞན་སྤངས་པ་ཙམ་གཞན་ཤེས་པར་འདོད་པ་ལ། འདི་ཐ་དད་པས་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་ལས་ལྡོག་པའི་བ་ལང་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དོན་དམ་པར་དེ་བ་ལང་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་གཞན་ཉིད་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་གཞན་པའི་དངོས་པོ་ལས་གཞན་ནི་མ་ཡིན་གྱི་འོན་ཀྱང་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དངོས་པོ་དེ་དེ་ལས་གཞན་དུ་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་སྟེ་དེ་ལས་ཁྱད་པར་གྱི་དངོས་པོ་ཡིན་ན་ཡང་གཞན་ལས་ལྡོག་པ་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་དངོས་པོ་ནི་བློར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་འཇིག་རྟེན་ན་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་ཁྱད་པར་ཐ་མི་དད་པར་གྲགས་ཏེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་དང་དབྱིག་པ་བཞིན་ནོ། ལྡོག་པ་ཡང་དངོས་པོ་ཡིན་ན། དེས་ན་འདི་ཇི་ལྟར་འདི་དེའི་ཁྱད་པར་དུ་རིགས་སྙམ་དུ་སེམས་ན། ཐ་དད་པ་མེད་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དོན་དམ་པར་འགའ་ཞིག་གི་ཁྱད་པར་འགའ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་
― DTG191_Page_0693 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཁྱད་པར་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་པ་ན་ཡང་འབྲས་བུའི་དུས་ན་རྒྱུ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་དུས་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དངོས་པོར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དུས་ཅིག་ཅར་འབྱུང་ན་ཡང་དེའི་ཚེ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། ཕན་ཚུན་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་མེད་པས་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དངོས་པོའི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྕགས་ཀྱི་ཐུར་མ་དང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། འདི་དག་རྟོག་པས་བསྲེ་བར་བྱེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །དེས་ན་གལ་ཏེ་ཡང་དོན་དམ་པར་རྟོག་པ་དང་དེ་དང་ལྡན་པ་ཐ་མི་དད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྟགས་བཀོད་པའི་ཐ་དད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ཁྱད་པར་གྱི་དངོས་པོར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང༌། གང་ཚེ་གསལ་བ་རྣམས་སྒྲ་ཡི། །བརྗོད་བྱ་མིན་ཕྱིར་གསལ་བྱ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ་སྣང་བ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གསལ་བ་རྣམས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་མ་གྲུབ་སྟེ་འདི་ལྟར་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་གསལ་བ་རྣམས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་བསམས་པ་ན་ཡིན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་མ་བརྟགས་ན་ཉམས་དགའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གསལ་བ་རྣམས་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་གྲགས་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །སྣང་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་ཏེ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །བརྟགས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་ལ་གནས་པའི་སྣང་བའོ། །ཅི་སྟེ་དོན་དམ་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ན། དེའི་ཚེ་གསལ་བ་རྣམས་ཀྱི་གསལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱང་དོན་དམ་པར་མི་འདོད་པས་དེའི་ཕྱིར་གྲུབ་པ་ལ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། དེ་ཉིད་དུ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་མཇུག་སྡུད་པར་བྱེད་དོ། །གང་ཡང༌། དེའི་ཚེ་སྤྱི་ནི་གསལ་བྱ་ཉིད། །དེ་ནི་གསལ་བྱའི་དངོས་པོ་ཉིད། །ཅེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ་ཡང༌། བསལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་
― DTG191_Page_0694 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་གྲུབ་པ་དང༌། མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི་སྤྱི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སེལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསལ་བ་རྣམས་ཀྱི་སེལ་བ་བསྟན་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེལ་བ་ཡང་དངོས་པོ་ཉིད་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལས་བཟློག་པ་ལ་གཏན་ཚིགས་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང༌། མེད་པ་རྣམས་ནི་གསལ་བྱ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ། དེ་ལྟར་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གིས་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོར་བར་བྱ་བར་འགྱུར་བ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་མེད་པ་གསལ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་བསྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མེད་པའི་ངོ་བོས་དབེན་པར་གནས་པས་ཤུགས་ཀྱིས་མེད་པ་དེ་གསལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་འདོད་དོ། །འདི་ཉིད་གསལ་པོར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །གང་ཞིག་གང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་སེལ་བ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་དེ་ཉིད་སེལ་བ་ན་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་གཉི་གའི་ཕྱོགས་ལ་གྲུབ་པའི་དཔེ་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་མ་ངེས་པ་ཉིད་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རང་བཞིན་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁྱེད་ཅག་སྤྱོད་པ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རང་བཞིན་དང་དབང་ཕྱུག་དང་དུས་ལ་སོགས་པས་དངོས་པོ་རྣམས་བྱས་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དོ། །དེ་འགེགས་པ་ཡིན་ན་ཡང་ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་མེད་པ་བསལ་བར་བྱ་བན་ཡིད་ཡིན་ན་ཡང་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་ངེས་སོ། །དེ་ལ་མེད་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངལ་བ་ཆེ་པོར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་མ་ངེས་པར་བསྟན་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བསལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། དེའི་ཕྱིར་མེད་པའི་དངོས་པོ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་མ་གྲུབ་ན་ཡོད་པ་མེད། །མེད་པའང་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ། དེ་གྲུབ་ན་ཡང་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་རྣམ་པར་གྲུབ་པ་ན་མེད་པའི་ཡོད་པ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རང་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་རྣམ་པས་གྲུབ་པ་དེ་ཁོ་ན་མེད་པའོ་ཞེས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཡང་ལེན་གདབ་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་འདིར་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །
― DTG191_Page_0695 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ད་ནི་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ། དེ་ལ། མེད་པའི་མེད་པ་གང་ཡིན་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་སྨྲས་པ། དེ་ལ་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་མི་འདོད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་བ་ལང་མ་ཡིན་བའི་ངོ་བོ་རྟ་ལ་སོགས་པ་ལས་བ་ལང་གི་དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་འདྲ་བར་འདོད་ཀྱི། མེད་པའི་བདག་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །བ་ལང་མ་ཡིན་པ་ལས་ཀྱང་བ་ལང་མི་འདྲ་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་ལང་དུ་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང༌། མེད་ལ་བག་ཆགས་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ནི་མ་གྲུབ་པ་དང་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དངོས་མེད་ཡུལ་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཡུལ་ལ་སེམས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མ་གྲུབ་སྟེ། འདི་ལྟར་སེམས་པ་ནི་བཏགས་པའི་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་ཡུལ་དངོས་པོ་མེད་པ་དངོས་པོའི་རྣམ་པར་སྒྲོ་བཏགས་པས་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་དོན་ལ་རིགས་མཐུན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་འོངས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མཇུག་ཐོགས་ཀྱི་སེམས་ལ་བག་ཆགས་འཇོག་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཡང་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དབང་གིས་སད་པར་བྱེད་པའི་སྐྱོན་བསྒྲུབས་ནས་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ། དེ་སེལ་བ་རྣམས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་དུ་ཐ་དད་པ་དང་ཡོད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྟོགས་པའི་དབང་གིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་གི་དོན་ནི་གོ་སླ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་ཕྱེའོ། །གང་ཡང༌། ཁྱེད་ཀྱི་དེ་ཡི་རྒྱུ་མཚན་ཅན། །སྒྲ་ཡི་དབྱེ་བས་རྙེད་མ་ཡིན། །ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ། ཅི་འདྲའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཅི་འདྲའི་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བདག་ཉིད་དེ། དེ་ཡང་གཟུགས་བརྙན་གཞན་ལས་ཐ་དད་པར་གསལ་བར་རབ་ཏུ་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་རྒྱས་པར་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །སེལ་དག་གོ་བྱ་གོ་བྱེད་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་ལན་འདེབས་པ་ནི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྤྱིར་ལེན་པར་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་
― DTG191_Page_0696 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། རྗོད་པར་བྱེད་པའི་སེལ་བ་དག་འཁྲུལ་པས་དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱི་བརྗོད་བྱར་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དངོས་པོ་ཉིད་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ། །ཅི་སྟེ་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གཏན་ཚིགས་སུ་བརྗོད་པ་དེའི་ཚེ་གྲུབ་པ་ལ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་གིས་དོན་དམ་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཅུང་ཟད་འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཉིད་སྟོན་པ་ནི་དམ་པའི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་དང་བྲལ་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་དུ་ཕྱིན་པའི་དུས་སུ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་སྙམ་དུ་ཁོ་བོ་ཅག་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་འགོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། སེལ་བ་དག་གིས་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སེལ་བ་དག་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་ཀྱིས་གོ་བར་བྱ་བ་དང་གོ་བར་བྱེད་པ་འགེགས་ཀྱི་ཡང་དག་པ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ལ། དམ་བཅའ་བ་གྲུབ་པ་ལ་བསྒྲུབ་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གཉི་ག་ཡང་ཀུན་རྫོབ་དང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་བརྟེན་ན་སྐྱོན་འདི་གཉིས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་གོ་བྱ་གོ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པས་སྦྱར་བའི་དོན་རྒྱལ་པོ་དཀར་ཆེན་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་སྒྲ་དག་ལ། དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་ཉིད་མེད་ན་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བརྗོད་བྱ་དང་རྗོད་བྱེད་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྟོན་པ་ནི་རྟོགས་པས་སྦྱར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་སྙམ་དུ་རྒྱལ་པོ་དཀར་ཆེན་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་ཡང་དོན་དམ་སྤྱིའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དེ་དག་གིས་འཁྲུལ་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དོགས་པ་བསུ་ནས། དེ་དག་བརྗོད་བྱའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྤྱི་ནི་སྤྱི་རྟག་པར་རྒྱས་པར་བཀག་ཟིན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་བའམ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའོ། །རྗོད་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་འདིར་ཡང་སྤྱི་ཞེས་རྣལ་མ་དང་སྤྱར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་
― DTG191_Page_0697 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དེ་ལ་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་བརྗོད་བྱ་མེད་མོད། རྗོད་པར་བྱེད་པ་ནི་དཀར་ཆེན་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེའི་ཕྱིར་སྒྲའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པའི་སྐད་ཅིག་མ་འཇིག་པ་བསྒྲུབས་ཟིན་པའི་ཕྱིར། སྒྲ་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་འཇིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལ་བརྡ་བྱེད་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་སུ་རྗེས་སུ་མི་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མཇུག་སྡུད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་རྗོད་པར་བྱེད་པའོ།། གཟུགས་བརྙན་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཤེས་པ་རྣམ་པ་མེད་པར་ཁས་ལེན་ན་ཡང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དོན་མེད་པ་ལ་དོན་དུ་ཞེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རང་ལ་ཡོད་པའི་ངེས་པ་གཞན་ཅུང་ཟད་ཅིག་གདོན་མི་ཟ་བར་ཁས་བླང་པར་བྱ་དགོས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོག་པས་བཀོད་པའི་དོན་དག་ལའོ། །དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཕྱིར་རམ་དེའི་གཏན་ཚིགས་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ནི་དེའི་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དོ། །གང་ཞིག་བསྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཡང་སྒྲའི་དོན་དུ་ཁས་མི་ལེན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ། སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་མི་འདོད་པར་ཐལ་བར་སྒྲུབ་པ་འདི་བྱེད་པ་ཁོ་བོ་ཅག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་དུ་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་སྒྲའི་དོན་དུ་ཁས་མི་ལེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྒྲ་ལས་དོན་ངེས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་སྒྲའི་དོན་དུ་མངོན་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ནི་སྒྲ་རྣམས་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་འགེགས་པ་ཡིན་གྱི་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་སྒྲའི་དོན་དུ་འདོད་པའི་ཕྱིར། །ཀུན་རྫོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རང་དོན་བརྗོད་ན་སྟེ་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཡིན། གཞན་ལས་ལྡོག་པ་ཤུགས་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། སྒྲུབ་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ལྡོག་པ་ནི་རིགས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་སྒྲའི་དོན་དུ་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ན། འོ་ན་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྒོར་མཚན་ཉིད་མཛད་པ་སྒྲུབ་པ་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་དེ་ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སྤྱི་ལ་སོགས་པ་མི་སྲིད་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དོན་དམ་པར་སྤྱི་དང་རང་གི་མཚན་
― DTG191_Page_0698 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ལ་སོགས་པའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་རྗོད་པར་བྱེད་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། སྒྲ་རྣམས་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་དངོས་སུ་སྟེ། དོན་དམ་པར་ཡུལ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སློབ་དཔོན་གྱིས་སྒྲུབ་པ་མི་སྲིད་པར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་མི་འགལ་ལོ། །གལ་ཏེ་གཞན་སེལ་བ་ཙམ་ཞིག །བརྗོད་བྱ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྔོན་པོ་མ་ཡིན་པ་དང་ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པ་ལས་ལྡོག་པའི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་གཅིག་ཉིད་གཉི་གའི་ངོ་བོའི་གཟུགས་བརྙན་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་སྒྲ་སྐྱེད་ཀྱི་མེད་པ་ཙམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞེན་པའི་དབང་གིས་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས་སྣ་ཚོགས་པའི་དོན་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དེའི་ངོ་བོར་གཞི་མཐུན་པ་ཉིད་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་གཞན་སེལ་ལྡན་དངོས་པོ། །བརྗོད་བྱ་ཡིན་ཞེས་རྗོད་བྱེད་ན། །ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ལ། ངེད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ལྡོག་པའི་དངོས་པོ་ལ་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་ཡིན་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱོགས་ལ་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ན། ཅི་སྲིད་དུ་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་གཞན་ལས་ལྡོག་པའི་དངོས་པོ་ལས་ལྡོག་པ་གཞན་ནི་མ་ཡིན་གྱི་འོན་ཀྱང་ལྡོག་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཁྱད་པར་གཞན་སྤངས་པ་ཙམ་ཤེས་པར་འདོད་པ་ལ་དེ་སྐད་དུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཇི་ལྟར་གཙོར་རིགས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན་དེ་དང་ལྡན་བ་གཞན་གྱི་དབང་གིས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དེར་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་མ་འཕགས་པས་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་གཞི་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་བརྗོད་པ་དེ་ལྟར་སེལ་བའི་ཕྱོགས་ལ་མི་འཇུག་སྟེ། གཞན་སེལ་བ་དང་ལྡན་པ་ཐ་དད་པ་མ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྟོན་པ་ནི། དེས་ནི་གཞན་དབང་ཉེས་པ་སོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཕྱིར་རོ། །བློ་གྲོས་བཟང་པོས་གསུངས་པ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློ་གྲོས་རྣམ་པར་དག་པའི་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་གསུངས་པའི་གཞན་སེལ་བའི་སྒྲའི་དོན་ལའོ། །འདི་ལ་རྒྱུ་སྨྲས་པ། ལོགས་མིན་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཞན་སེལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲའི་དོན་ཏེ་གཞན་སེལ་བའི་དངོས་པོ་ལས་ལོགས་ཤིག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་གཞི་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འགལ་བ་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་
― DTG191_Page_0699 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར། སྔོན་པོའི་སྒྲ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་སྔོན་པོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ན་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པའི་དངོས་པོར་ངེས་པའི་བུང་བ་དང་ཁུ་བྱུག་དང་མིག་སྨན་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བཞིན་པའི་ངོ་བོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་སྐྱེ་ལ་དེ་ཡང་ཨུཏྤལའི་སྒྲས་ཁུ་བྱུག་ལ་སོགས་པ་ལས་རྣམ་པར་བཅད་ནས་ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པ་ལས་ལྡོག་པའི་ཡུལ་ཅན་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ནི་ངེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཕན་ཚུན་དུ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་བློའི་གཟུགས་བརྙན་ལ་ལྟོས་ནས་རྣམ་པར་གཅད་པར་བྱ་བ་དང་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྔོན་པོ་དང་ཨུཏྤལའི་སྒྲ་དག་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དངོས་པོར་མི་འགལ་ལོ། །གཉི་གས་ཀྱང་སྔོན་པོ་མ་ཡིན་པ་དང་ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པ་ལས་ལྡོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་གཅིག་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དོན་གཅིག་ལ་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱི་གཞི་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའི་དོན་ཏོ། །ཡན་ལག་གི་དོན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཡིད་གཉིས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་པ་མི་རྙེད་པ་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་གྱི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྙན་སྒྲོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁུ་བྱུག་གི་རྣམ་གྲངས་སོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་བར་ཟད་དོ། །འདི་སྙམ་དུ་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་གཞི་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འགལ་བ་ཁོ་ནའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །ཇི་ལྟར་འཐད་པར་དཀའ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྒྲུབ་པ་སྒྲའི་དོན་ཡིན་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་གཅིག་ཉིད་ཀྱིས་ཨུཏྤལ་སོགས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པ་ན། ཅི་ཨུཏྤལ་ཡིན་ནམ་འོན་ཏེ་མིག་སྨན་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཁྱད་པར་གཞན་ལ་མི་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོ་དེའི་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་གི་ཚེ་རྟོག་པ་པོ་གཅིག་ལ་ལྟོས་ནས་ཤེས་པ་དང་མི་ཤེས་པ་ཉིད་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྟོན་པ་ནི། ཅི་ཕྱིར་ལྡོག་གཞན་ལ་བློ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་བློ་མེད་པ་ནི་མི་ཤེས་པའམ། བློ་གྲོས་དམན་པའི་བློ་མེད་པ་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཐེ་ཚོམ་དང་ཕྱིན་ཅི་
― DTG191_Page_0700 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོག་མེད་པའི་ཕྱིར། ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་གཞན་ལ་སྦྱོར་བ་པོས་སྦྱོར་བར་འདོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་སྟོན་པ་ནི། གང་གི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་གི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློ་མེད་པ་གང་ཞིག་བཟློག་པའི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་དངོས་པོ་དེ་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་བརྗོད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་རང་བཞིན་གཞན་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་གཞན་བརྩལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། དེའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་རྣམ་ཀུན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གིས་ཕྱོགས་གཅིག་བརྗོད་པར་འགྱུར་བ་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་ཕྱོགས་གཅིག་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་ཉིད་དང་དུ་མ་ཉིད་དག་ནི་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཁྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཕྱོགས་གཅིག་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་བསྟན་པ་ཁོ་ནར་ཟད་པས་གཅིག་དུ་མར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་སྔོན་པོའི་སྒྲས་རྫས་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡོན་ཏན་ནམ། དེ་དང་འདུ་བའི་སྔོན་པོ་ཉིད་ཀྱི་རིགས་ཡིན་ལ། ཨུཏྤལའི་སྒྲས་ཀྱང་ཨུཏྤལ་ཉིད་ཀྱི་རིགས་ཁོ་ན་བརྗོད་ཀྱི་རྫས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དོན་ཐ་དད་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་གཞན་འདོད་པར་རིགས་ཉིད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། །ཨུཏྤལ་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཨུཏྤལ་རིགས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཞན་ཡང་ཡིན་ལ་ཨུཏྤལའི་རིགས་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྡུའོ། །དེས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་བྱའོ། །ཨུཏྤལའི་སྒྲ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལྔ་པའི་སྒྲ་ཅན་ནོ། །ཕྱོགས་འདི་ལ་གཞི་མཐུན་པ་མི་འཐད་པ་ཆེས་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ། བ་ཀུ་ལ་དང་ཨུཏྤལའི་སྒྲ་དག་བཞིན་དུ་དོན་གཅིག་ལ་སྔོན་པོ་དང་ཨུཏྤལའི་སྒྲ་དག་འཇུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཨུཏྤལ་བ་ཀུ་ལ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་ཡང་སྔོན་པོའི་སྒྲས་རིགས་དང་ཡོན་ཏན་དང་བྱེ་བྲག་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེའི་སྒོ་ནས་སྔོན་པོའི་ཡོན་ཏན་དང་དེའི་རིགས་དག་དང་འབྲེལ་པའི་རྫས་ཀྱང་དེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཨུཏྤལའི་སྒྲས་ཀྱང་རིགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྫས་དེ་ཉིད་བརྗོད་པ་ཡིན་པས་དེས་ན་དེ་དག་དོན་གཅིག་ལ་འཇུག་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་གཞི་མཐུན་པར་འགྱུར་བས་བ་ཀུ་ལ་དང་ཨུཏྤལའི་སྒྲ་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ།
― DTG191_Page_0701 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡོན་ཏན་ཡང་ཡིན་ལ་སྔོན་པོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་རིགས་ཀྱང་ཡིན་པས་ཡོན་ཏན་དེའི་རིགས་ཏེ། དེ་དག་དང་འབྲེལ་བ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། ཨུཏྤལ་སྒྲ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫས་དེ་སྔོན་པོའི་སྒྲ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཉིད་སྟོན་པ་ནི། གང་ཉིད་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་དེའི་རིགས་དག་གོ །འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་ཡང་སྔོན་པོའི་སྒྲ་ཡོན་ཏན་དེའི་རིགས་དང་ལྡན་པའི་རྫས་བརྗོད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྔོན་པོ་དེ་དོན་གཅིག་ལ་འཇུག་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་བོའི་བློ་ཨུཏྤལའི་དོན་ལ་ངེས་པའི་ངོ་བོར་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁུ་བྱུག་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྔོན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དོན་གཞན་དུ་ཐེ་ཚོམ་ཟབ་བཅད་པའི་དོན་དུ་ཨུཏྤལའི་སྒྲ་སྦྱོར་བ་དོན་དང་བཅས་བ་ཁོ་ནའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐབས་ཀྱི་དོན་མི་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲའི་དོན་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གསལ་བ་གཞི་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་སྐབས་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཨུཏྤལའི་སྒྲ་ཐེ་ཚོམ་བཅད་པའི་དོན་དུ་བརྗོད་ཀྱི་རྫས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་སྒྲུབ་པ་སྒྲའི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ཨུཏྤལའི་སྒྲ་འཁྲུལ་པར་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རྣམ་པར་བཅད་པ་ཙམ་ཉིད་སྟོན་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་པོའི་སྒྲས་ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་པའི་རྫས་བརྗོད་ཀྱི། ཡང་རྟོགས་པ་པོ་དེ་རེས་པ་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་སྒྲའི་དོན་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པར་ཡུལ་དུ་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལ་ནི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་གོ་སྐབས་རྙེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པ་དང་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ཡིད་ནི་གནོད་པར་བྱ་བ་དང་གནོད་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་ཡང་སྔོན་པོ་དང་ཨུཏྤལའི་སྒྲ་དག་ནི་དོན་གཅིག་ལ་འཇུག་པ་མེད་མོད། དེའི་དོན་ཡོན་ཏན་དང་རིགས་དག་ནི་རྫས་གཅིག་ལ་འཇུག་པ་ཡོད་པ་དེའི་དོན་ཅན་འདི་དག་གཞི་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། འདི་ནི་མི་རིགས་ཏེ་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་གཟུགས་དང་རོའི་སྒྲ་དག་ཀྱང་གཞི་མཐུན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་དོན་གཟུགས་དང་རོ་དག་ནི་ས་ལ་སོགས་པའི་རྫས་གཅིག་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་
― DTG191_Page_0702 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གཅིག་གི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་དེར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། རྫས་གཅིག་ལ་འདུ་བའི་ཡོན་ཏན་དང་རྫས་ཀྱི་རིགས་དག་ནི་གཉིས་ཀྱི་སོ་སོར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་གཅིག་གི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་མ་སྐྱེས་པ་ན་སྒྲ་དག་གི་གཞི་མཐུན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ །འདི་སྙམ་དུ་གང་ཁོ་ན་སྔོན་པོའི་ཡོན་ཏན་དང་དེའི་རིགས་དག་དང་འབྲེལ་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ཨུཏྤལའི་སྒྲས་བརྗོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། གཞན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཨུཏྤལའི་སྒྲ་དོན་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་དེ་ཡི་རིགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ་ཞེན་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་བཅད་དོ། །རྟེན་ནི་ཐ་དད་དུ་ཡང་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཞི་ཐ་དད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ཅི་སྟེ་གལ་ཏེ་ཡང་རྫས་དེ་ཉིད་སྔོན་པོའི་སྒྲས་བརྗོད་ཅིང་ཨུཏྤལའི་སྒྲས་ཀྱང་ཡིན་སྔོན་པོའི་སྒྲས་ནི་ཨུཏྤལའི་རིགས་དང་འབྲེལ་པའི་ངོ་བོར་རྫས་བརྗོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། སྔོན་པོའི་ཡོན་ཏན་དང་དེའི་རིགས་དང་འབྲེལ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། དེས་ནི་འདིའི་སྔོན་པོ་དང་ཨུཏྤལ་ཉིད་ཀྱིས་རིགས་དང་འབྲེལ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བརྗོད་པར་འདོད་ནས་ཨུཏྤལའི་སྒྲ་འཇུག་པ་ན་དོན་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དོགས་པ་བསུ་ནས་ལེན་འདེབས་པ་ནི། ཅི་སྟེ་སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཅི་སྟེ་སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཨུཏྤལ་ཉིད་དང་འབྲེལ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་དེའི་རིགས་དང་འབྲེལ་པའི་རྫས་མི་བརྗོད་ནས་ཞེས་འབྲེལ་ཏེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གིས་སྔོན་པོ་དང་དེའི་རིགས་དང་འབྲེལ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བརྗོད་པ་ན་ཨུཏྤལ་ཉིད་ཀྱི་རིགས་དང་འབྲེལ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྫས་བརྗོད་པར་མི་འགྱུར་བ་སྔོན་པོའི་ཡོན་ཏན་དང་དེའི་རིགས་དང་འབྲེལ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་ཨུཏྤལ་ཉིད་ཀྱི་རིགས་དང་འབྲེལ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གཞན་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཅི་ཙམ་དུ་རྫས་གཅིག་ལ་འབྲེལ་པ་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་ངོ་བོ་གཉི་ག་ཡང་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ཀྱང་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་གཅིག་བརྗོད་པ་ན་ངོ་བོ་གཞན་མ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཁས་བླངས་ནས་ཀྱང་བརྗོད་དེ། ཨུཏྤལ་ཉིད་དང་འབྲེལ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སྔོན་པོ་དང་དེའི་རིགས་དང་འབྲེལ་པའི་རང་བཞིན་ལས་གཞན་ཉིད་ཡིན་དུ་ཆུག་མོད། དེ་ལྟ་ན་
― DTG191_Page_0703 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ཨུཏྤལའི་སྒྲ་ནི་དོན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཨུཏྤལ་དང་འབྲེལ་པའི་དངོས་པོའི་ཆ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་སྔོན་པོའི་ཡོན་ཏན་དང་དེའི་རིགས་དག་གཉི་ག་དང་འབྲེལ་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཆ་མེད་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་པོའི་སྒྲ་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་ལ། ངེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་བློས་ཀྱང་ཡུལ་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་གང་ཞིག་བརྗོད་པའི་དོན་དུ་ཨུཏྤལའི་སྒྲ་དོན་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བ་འདིའི་རང་གི་ངོ་བོ་མ་བརྗོད་པ་གཞན་ཅི་ཞིག་ཡོད། །འོད་པས་སྨྲས་པ། ཆ་མེད་པའི་དངོས་པོ་ལ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡུལ་དུ་བྱས་ཀྱི་ཡུལ་ཆ་ཤས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་ནི་དོན་དུ་མའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཅིག་གི་སྒྲ་ནི་ཆ་ཤས་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དོགས་པ་བསུ་ནས་ལེན་འདེབས་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆ་ཤས་ལས་གྲོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆ་མེད་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མ་ལུས་ཆའི་རྣམ་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བྱས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་མ་ལུས་པ་དང་ཆ་དག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི། མ་ལུས་ཆ་ཡི་རྣམ་རྟོག་གོ །འདི་ནི་ངག་གི་དོན་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་ནས་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར། དང་པོ་ཉིད་དུ་སྔོན་པོའི་སྒྲས། །བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་བསལ། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་འདི་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ་དེའི་དངོས་པོ་ཅི་འདྲ་བ་དེ་འདྲ་བ་ཉིད་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི་གང་ཞིག་བརྗོད་པའི་དོན་དུ་སྔོན་པོའི་སྒྲ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་དེའི་རང་བཞིན་འགའ་ཞིག་དོར་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་དངོས་པོ་དེ་ནི་ཆ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ནི་ཚིག་གི་དོན་ཙམ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་ཨུཏྤལའི་སྒྲ་དོན་མེད་པ་དེ་ལྟར་སྒྲའི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ཀྱང་སྦྱོར་བ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སྦྱོར་བ་ཡིན་ན་ཡང་རྣམ་གྲངས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཤིང་དང་རྩ་བ་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བསྒྲེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་འདི་དག་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བའོ། །བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨྲ་བའོ། །བརྗོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨྲ་བའོ། །དེ་ནི། གཞན་དུ་དངོས་པོ་གཅིག་པུ་ལ། །སྒྲའམ་བློ་གཅིག་གིས་ཁྱབ་ན། །གཞན་ཡུལ་མ་ཡིན་དེ་ཡི་ཕྱིར། །རྣམ་གྲངས་
― DTG191_Page_0704 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཞེས་བཤད་དོ། །འདི་སྙམ་དུ་ཁྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་སྐད་ཅིག་གིས་བརྗོད་པའི་དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་ལ་ཐེ་ཚོམ་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པར་ཐལ་བ་དང༌། སྒྲ་གཞན་མི་འཇུག་པར་ཐལ་བར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་དག་གཉིས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་དང་ཤེས་པ་དེ་དག་གིས་སོ། །ཕྱི་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཕྱིས་སོ། །ཅི་སྟེ་སྒྲའི་དོན་དུ་ཀུན་རྫོབ་པ་ལ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་གཞི་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་སྐྱོན་འདི་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སྒྲ་ཡིས་རྣམ་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྔོན་པོའི་སྒྲས་ཆེས་དང་པོར་སྔོན་པོ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ལས་ལྡོག་པའི་ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡིད་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་མི་སྤོང་བ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོར་ཞེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་སྐྱེད་པར་བྱེད་ལ། ཡང་ཨུཏྤལའི་སྒྲས་དེ་ཉིད་ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པ་ལས་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་དང་གཅིག་གིས་ངོ་བོ་སྒྲོ་འདོགས་པ་སྐྱེའོ། །དེའི་ཕྱིར་རིགས་པ་དེས་སྔོན་པོ་མ་ཡིན་པ་དང་ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པ་ལས་ལྡོག་པའི་ཕྱི་རོལ་དང་གཅིག་གི་ངོ་བོར་ཞེན་པའི་འཁྲུལ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དེའི་ངོར་བྱས་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཞི་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པར་རིགས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་མི་རིགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དམ་པའི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །རྟགས་དང་གྲངས་སོགས་འབྲེལ་པ་ནི། སེལ་བ་ལ་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གང་སྨྲས་པ་འདི་ནི། རྟགས་དང་གྲངས་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྟགས་དང་གྲངས་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ནི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་སྟེ། རང་དབང་ཅན་མི་འདོད་པས་འདོད་པ་བཀོད་པའི་བརྡ་ཙམ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསལ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཡང་གི་སྒྲ་ལས་སེལ་བ་ཡང་ངོ༌། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་གང་གི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་དེའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། མེའི་གྲང་བ་ཉིད་བཞིན་ནོ། །རྟགས་དང་གྲངས་ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་དངོས་པོའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའོ། །གཏན་ཚིགས་འདི་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་
― DTG191_Page_0705 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར། མཐའ་མ་འགྲམ་པ་དོགས་རྣམས་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་རྟགས་དངོས་པོར་གཏོགས་པའི་ཆོས་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་འགྲམ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་འགྲམ་པ་དང༌། མཐའ་མ་དང་དོགས་ཞེས་བྱ་བའི་རྟགས་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་སྒྲ་འཇུག་པས་དངོས་པོ་གཅིག་ངོ་བོ་གསུམ་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ལ་ཕོ་དང་མོ་དང་མ་ནིང་ཞེས་བྱ་བའི་རང་བཞིན་གསུམ་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ཉིད་ཉམས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགལ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡང་གཅིག་ཉིད་ནི་སྣ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡིན་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྒྲ་གཅིག་གིས་སམ། སྒྲ་གཞན་གྱིས་རྟགས་གསུམ་སྟོན་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར། དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ནོར་བུ་གཟི་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཁྲ་བོར་སྣང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཅི་སྟེ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྟགས་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ན་ཡང་སྟོན་པ་པོ་ངོ་བོ་གང་ཞིག་བརྗོད་པར་འདོད་པ་དེ་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དབང་གིས་སྣང་བ་ཤེས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་གྱི། ཁྲ་བོར་སྣང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། དེའི་ཕྱིར། བརྗོད་འདོད་རྗེས་སུ་བྱེད་ན་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །བརྗོད་པར་འདོད་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་སྟེ། ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །གལ་ཏེ་བརྗོད་པར་འདོད་པས་གཅིག་གི་ངོ་བོ་ལ་སེམས་པ་གཅིག་གི་ངོ་བོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ན། དེའི་ཚེ་ཤེས་པ་དེ་དག་དངོས་པོ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་རྣམ་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་སྒྲ་བཞིན་ནོ། །དེའི་དབང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དབང་གིས་སོ། །གང་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་འཇིག་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་རྣམས་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མོ་དང་ཕོ་དང་མ་ནིང་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་གནས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གནས་པར་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་བཅད་དོ། །གལ་ཏེ་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་རྟགས་རྣམས་གནས་པ་སྟེ། རྟགས་རྣམ་པར་གཞག་པར་འགྱུར་ན་དེའི་ཚེ་
― DTG191_Page_0706 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲམ་དང་ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་ཕར་མ་ཕྱེ་བར་རྟགས་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ལ་འགྲམ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་འགྲམ་པ་དང་མཐའ་མ་དང་དོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་རྟགས་གསུམ་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མཚན་ཉིད་ཧ་ཅང་ཐལ་བའི་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །འཁྲུལ་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཡང་མ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་དག་ལ་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་ན་ཡང་མེད་པ་དང་ཉེ་བར་བརྗོད་པ་མེད་པ་དང་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དག་གིས་རྟགས་གསུམ་སྟོན་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟགས་རྣམ་པར་གཞག་པ་མ་ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལས་ཀྱང་མ་ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གནས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་རེ་རེ་ལ་རྟགས་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་སྒྲ་འཇུག་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་སྐྱེ་བ་ནི་འབྱུང་བ་ལ་བརྗོད་དོ། །འཇིག་པ་ན་ཉམས་པའོ། །བདག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་གནས་པའོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང་འཇིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་སྐྱེད་པ་དང་འབྱུང་བ་དང་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མོ་དང་ཕོ་དང་མ་ནིང་གི་རྟགས་ཀྱི་སྒྲ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་པ་ལ་གནས་པ་དང་སྐྱེ་བ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འཇིག་པ་དང་ཞིག་པ་དང་ཉམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དག་གིས་བསྟན་པར་འགྱུར། ཡང་གི་སྒྲས་ནི་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་རང་གི་སྒྲས་ཇི་ལྟར་སྟོན་ཞེས་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གནས་པ་ལ་འཇིག་པ་དང་སྐྱེ་བ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་གནས་པ་དང་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དག་གིས་གནས་པ་དེ་རྒྱུ་གང་གིས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་སོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ཕན་ཚུན་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་དག་རེ་རེ་ལ་རྟགས་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཅི་སྟེ་འདི་དག་དབྱེར་མེད་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་འདི་དག་ཕན་ཚུན་དུ་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་དོན་དམ་པར་རྟགས་གཅིག་ཁོ་ནར་འགྱུར་གྱི་རྟགས་གསུམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ་གལ་ཏེ་མོ་ལ་སོགས་པ་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་རྣམས་ནི་
― DTG191_Page_0707 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ལང་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ལ། གལ་ཏེ་མོ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྔར་སྤྱི་བརྟག་པར་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་བསལ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ངོ་བོའི་མོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། མཚན་ཉིད་མི་སྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་དེ་དག་ཉིད་ལ་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གཞན་མེད་ན་ཡང་རིགས་དང་ཡོད་པ་དང་སྤྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མོ་དང་ཕོ་དང་མ་ནིང་གི་རྟགས་ཀྱི་སྒྲ་འཇུག་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མ་ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། རིགས་དང་ཡོད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྤྱི་རྣམས་ལ་ཡང་གཞན་པ་ཡི། །སྤྱི་ནི་རིགས་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱི་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡང་བྱེ་བྲག་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལ་བརྟེན་ནས་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི། གང་གི་ཚེ་བརྡ་སྤྲོད་པ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱི་ལ་ཡང་སྤྱི་གཞན་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ། དོན་གྱི་རིགས་ནི་བརྗོད་ན་ཡང༌། །ཐམས་ཅད་རིགས་ནི་རྗོད་བྱེད་ཡིན། །གང་ཕྱིར་དངོས་རྣམས་བྱ་བ་ཡི། །མཚན་ཉིད་དུ་ནི་གནས་པ་ཡིན། །ཞེས་བཤད་དོ། །བསྟན་བཅོས་གཞན་དུ་མཐོང་བའི་རིགས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ངེས་པ་ནི་བརྡ་སྤྲོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁས་བླང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་རྣམས་ནི་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་བྱ་བའི་འབྲས་བུས་དཔགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་ངེས་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་འབྲས་བུ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སྤྱིའི་རྟེན་གྱི་རིགས་ནི་རིགས་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་ཏེ། བརྗོད་པ་དང་ཤེས་པའི་བྱ་བས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྤྱི་གསལ་བ་ཡང་དེ་འདྲ་བ་དེ་དག་གསལ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཞེས་དེ་མ་ཐག་པའི་སྐྱོན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཐུན་མོང་བའི་སྐྱོན་འདི་ཡང་བཤད་པ། མེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དག་ལ་རིགས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་དག་ལ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་སྦྱར་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྟགས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་མ་ཁྱབ་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་རྟགས་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་པ་འདི་ནི་འདོད་པས་སྦྱོར་བའི་བརྡ་ཙམ་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་
― DTG191_Page_0708 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་གྲུབ་པོ། །གྲངས་ཀྱང་དངོས་པོར་གཏོགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གྲངས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གྲངས་ཀྱང་བརྡ་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་གྱི་དངོས་པོ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བཙུན་མོ་རྣམས་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་དངོས་པོ་ཐ་དད་པ་མེད་ཀྱང་རྗོད་པར་འདོད་པའི་དབང་གིས་ཉེ་བར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མང་པོ་ཉིད་དང་གཅིག་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་གྲངས་ནི་དངོས་པོར་གཏོགས་པའི་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ཆུ་རྣམས་དང༌། བཙུན་མོ་རྣམས་དང༌། བྱེ་མ་རྣམས་དང༌། ཆར་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དངོས་པོ་ཐ་དད་པ་མེད་པར་ཡང་མང་པོ་ཉིད་ཀྱི་གྲངས་འཇུག་ཅིང༌། དེ་བཞིན་དུ་ནགས་དང༌། ས་ཕུག་དང༌། འགྲོ་བ་དང་གྲོང་ཁྱེར་དྲུག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དོན་ཐ་དད་པ་ཡོད་ན་ཡང་གཅིག་ཉིད་ཀྱི་གྲངས་སུ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ལ། མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གསལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཞོན་ནུ་མ་ལེན་གྱི་ལུགས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་དོགས་པ་བསུ་བ་སྟེ། དེ་སྨྲས་པ་བཙུན་མོ་རྣམས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་རེས་འགའ་རིགས་ལ་སྦྱོར་ལ། རེས་འགའ་ནི་གསལ་བ་ལ་སྦྱོར་ཏེ། དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་རིགས་ལ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་གསལ་བར་རྟོགས་པའི་གྲངས་བླངས་ནས་འཇུག་སྟེ། གསལ་བ་རྣམས་ཀྱང་བུད་མེད་མང་པོ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་གསལ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་ལ་དེའི་ཚེ་གསལ་བ་དེའི་ཆ་ཤས་ལག་པ་དང་རྐང་པ་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་ཉིད་ཀྱི་གྲངས་བླངས་ནས་འཇུག་གོ །ནགས་ཀྱི་སྒྲས་དྷ་བ་དང་སེང་ལྡེང་དང་པ་ལ་ཤལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གསལ་བ་རྣམས་དེ་དང་འདུ་བའི་ཤིང་ཉིད་ཀྱི་རིགས་སུ་གཏོགས་པའི་གྲངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཅན་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ནགས་ཞེས་གཅིག་གི་ཚིག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། རིགས་སུ་གཏོགས་པའི་གྲངས་གཅིག་གི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྫས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་རྟ་ལ་སོགས་པའི་གསལ་བ་ལ་བརྟེན་པའི་རིགས་ཉིད་ནགས་ཀྱི་སྒྲས་བརྗོད་དོ། །དེས་ན་གཅིག་གི་ཚིག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། རིགས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །འོན་ཏེ་རྣམ་པ་འདི་
― DTG191_Page_0709 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལེན་འདེབས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་རྣམ་པ་འདིས་ཤིང་དང་བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཅིག་གི་ཚིག་ཐམས་ཅད་ཉམས་པར་འགྱུར་པ་ནི། ཆད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ་ཐམས་ཅད་དུ་རིགས་པ་འདི་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་འདི་ལ་ཡང་དེ་ལ་རིགས་དང་གསལ་པ་ལ་གལ་ཏེ་ཤིང་ལ་སོགས་པ་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་བརྗོད་པར་ནུས་སོ། །ཅི་སྟེ་ཤིང་ལ་སོགས་པ་གཞན་དུ་གསལ་བ་དང་ཡན་ལག་རྣམས་ལ་གྲངས་སུ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་མེད་པར་འདོད་ན་གལ་ཏེ་དེ་ལྟན་དངོས་པོར་རྟོགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་གྲངས་མེད་དེ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ཁོ་ནའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་བརྗོད་པར་འདོད་པ་དེ་ཉིད་བཙུན་མོ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མང་པོའི་ཚིག་འདིའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ལ་རག་མོད་ཐ་དད་པ་མེད་ན་ཡང་དངོས་པོ་གཅིག་ཀྱང་མང་པོ་ཉིད་ཀྱི་བརྗོད་པར་འདོད་པས་དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང༌། ནགས་ཀྱི་སྒྲ་ཡང་གསལ་མང་པོ། །རིགས་དང་གྲངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རམ། །ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ལ་རིགས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རིགས་ལ་ནི་གྲངས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ནི་རྫས་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་དེ་ལྟར་བྱེ་བྲག་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལ་མི་བརྟེན་པ་དེའི་ཚེ་གྲངས་མེད་པ་ན་དེ་ཇི་ལྟར་དྷ་བ་ལ་སོགས་པའི་གསལ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར། འདི་སྙམ་དུ་འབྲེལ་པ་དང༌། འབྲེལ་པ་ལས་སམ་དེ་དང་འབྲེལ་པ་ལས་འགྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་གི་ཚེ་གྲངས་རིགས་དང་ཐ་དད་པ་དེའི་ཚེ་དྷ་བ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བ་རྣམས་གྲངས་གཅིག་ཉིད་དང་འབྲེལ་པའི་རིགས་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར། བརྒྱུད་པས་དེ་དྷ་བ་ལ་སོགས་པའི་གསལ་བ་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་གྲངས་རིགས་དང་ཐ་མི་དད་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་དངོས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར། དེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པས་དེའི་ཕྱིར་རིགས་དང་གྲངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྲུབ་པོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལེན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། གལ་ཏེ་འབྲེལ་པ་དང་འབྲེལ་པ་ལས་སམ་དེ་དང་འབྲེལ་པ་ལས་དྷ་བ་ལ་སོགས་པའི་གསལ་བ་རྣམས་ལ་ནགས་ཀྱི་སྒྲ་འཇུག་པ་དེའི་ཚེ་ཤིང་གཅིག་ཀྱང་དེ་ལྟར་
― DTG191_Page_0710 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནགས་ཞེས་བརྗོད་པར་འགྱུར་ཏེ། འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་དྷ་བ་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་རིགས་དང་གྲངས་དང་འབྲེལ་པ་ཉིད་ལས་ནགས་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་གཞན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འབྲེལ་པ་དེ་ཡང་ཤིང་གཅིག་ལ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རྗོད་པར་མི་བྱེད། ཡང་ན་གསལ་བ་མང་པོ་ལ་བརྟེན་པ་རིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་གསལ་བ་མང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཕྱོགས་འདི་ལ་ཡང་ཤིང་གཅིག་ཀྱང་ནགས་ཞེས་བརྗོད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་གསལ་བ་མང་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་རིགས་ནགས་ཀྱི་སྒྲས་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དྷ་བ་ལ་སོགས་པའི་གསལ་བ་གཅིག་ལ་ཡང་གནས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡིན་དང་དྷ་བའི་བློ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཐམས་ཅད་དུ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དེ་འང་ཤིང་གཅིག་ལ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ནགས་ཀྱི་བློར་མི་འགྱུར། རྗེས་སུ་འགྲོ་དང་ལྡོག་པ་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་ཉེ་བར་སྡུད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དེའི་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟགས་དང་གྲངས་སོགས་འབྲེལ་པ་ནི། །སེལ་བ་ལ་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་འདིར་བྱ་བ་དང་དུས་ལ་སོགས་པ་འབྲེལ་པ་བསྟན་པ་ནི། དེ་ལ་བྱ་བ་དུས་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལས་དང་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་དོན་དང་པོ་ཉིད་དུ་བཀག་པ་ན་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་འདི་དག་གི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བརྡ་ལས་བྱུང་བ་ནི་བརྡ་ཡིས་བྱས་པའོ། །ཡང་ན་འདི་དག་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་དུ་ཆུག་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སེལ་བ་འཁྲུལ་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་དུ་ལེན་པའི་ཕྱིར། ཞེན་པའི་དབང་གིས་ཀྱང་བསལ་བའི་སྒོ་ནས་རྟགས་དང་གྲངས་ལ་སོགས་པའི་འབྲེལ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། དེས་ན། གསལ་བྱ་བསྟན་བྱ་མ་ཡིན་ཕྱིར། །འདི་དེའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ཡོད་མིན། །ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ནི་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། །བསལ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སེལ་བར་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སྒྲས་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བས་ནའོ། །འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེལ་བ་ལའོ། །ཀུན་བཤད་དག་ལ་གཞན་དག་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་
― DTG191_Page_0711 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དེ་ལ། །བློ་ལ་མངོན་པར་འདོད་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཀུན་བཤད་དག་ལ་གཞན་ལས་ལྡོག་པ་ཤེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་མ་གྲུབ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཤེས་པར་འདོད་པ་ནི་དོན་གང་ཞིག་ལ་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཉེན་པ་པོའི་བློ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་སྦྱོར་གྱི་ཞེན་པས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་བསྟན་པ་ན་ཤུགས་ཀྱིས་མི་འདོད་པ་རྣམ་པར་བཅད་པ་རྟོག་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་མངོན་པར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་འདོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན་དེའི་ཚེ་སྒྲའི་དོན་སོ་སོར་ངེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་དོན་འགའ་ཞིག་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་ཉན་པ་པོ་དོན་འགའ་ཞིག་ལ་རིགས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ལ་སྒྲ་ལས་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཐམས་ཅད་འདོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མི་རིགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བས་ན་འཚེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་རྣམས་ཤུགས་ཀྱིས་མི་འདོད་པ་གཅོད་པར་རྟོགས་པ་གསལ་རབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཤུགས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་མི་འདོད་པ་གཅོད་པ་དེ་ཉིད་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འཚེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བཏང་སྙོམས་སུ་འདུག་པ་དང་གཞན་ཡང་ཟ་བའམ། རྒྱན་པོ་འགྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་གཞན་མ་ཡིན་པར་དགག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གསལ་བར་བྱ་བ་ཡོད་དེ་དེས་ན། དེ་ལ་མ་ཡིན་དགག་པ་མིན། །ངོ་བོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་གྲུབ་པའོ། །མ་ཡིན་དགག་བདག་བསལ་བྱ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་པར་དགག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ལ། གསལ་བར་བྱ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །ངེས་པ་གང་དང་གང་འདོད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཏང་སྙོམས་སུ་འདུག་པ་ལ་སོགས་པའི་མ་ཡིན་པར་དགག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བསལ་བར་བྱ་བ་དེ་དང་དེ་ཡོད་དོ་ཞེས་འབྲེལ་ཏོ། །གང་ཡང༌། མཚེད་དོ་ཞེས་ལ་དགག་མེད་པར། །རང་གི་ངོ་བོར་གནས་པ་ཡིན། །ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ་གཞན་ལ་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འཚེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཡང་འདི་ཇི་ལྟར་ཕན་ཚུན་དུ་འགལ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། གཞན་གྱི་ངོ་བོ་དགག་
― DTG191_Page_0712 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་འདི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འཚེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་དོན་དུ་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ངེས་པར་བཟུང་བ་འདིས་ངེས་པར་བཟུང་བ་འདིའི་ངོ་བོ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འཚེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཞན་གྱི་ངོ་བོར་བཀག་ནས་བདག་ཉིད་གནས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ཁྱེད་ཅག་གིས་སྦྱར་བའི་ངེས་པར་བཟུང་བ་འདི་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་གཅད་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་ཉིད་དུ་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་སྨྲས་པ་དེ་ལ་ཉེ་བར་བརྗོད་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཅག་གཞན་སེལ་བ་ཉེ་བར་བརྗོད་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་འཛིན་ན། དེ་ཇི་ལྟར་གྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྗོད་པར་བྱེད། ནམ་མཁའི་ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་གྲུབ་པ་འགའ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཉེ་བར་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་ཡང་འདི་དོན་དམ་པའི་ཉེ་བར་བརྗོད་པ་མེད་པ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྟོགས་པ་པོ་འཁྲུལ་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཞེན་པའི་ཕྱིར་སེལ་པའི་ཉེ་བར་བརྗོད་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། འདིར་སྨྲས་པ། དེ་ལས་ཅིར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གལ་ཏེ་འདི་ཉེ་བར་བརྗོད་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདིར་སྐབས་ཀྱི་དོན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཅི་ཞིག་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའོ། །འདིར་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པ། དངོས་པོ་དང་འདི་ནི་ཆོས་མཚུངས་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེས་ན་ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོར་རྟོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེལ་བ་ཡང་དངོས་པོ་རྣམས་དང་ཆོས་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་སྣང་སྟེ། གྲུབ་པ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དྲུག་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཁྱེད་ཅག་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་བྱ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་དང༌། བྱུང་བར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་བྱ་ཉིད་ཤེས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་དང་ཆོས་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །སྒྲུབ་པ་སོགས་དོན་གཉེར་
― DTG191_Page_0713 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཙང་སྦྲ་གཞན་སེལ་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ལ། སྒྲུབ་པ་སོགས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དགག་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པའི་ཕྱིར། དེ་བསྟན་པ་ན་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པར་མི་འདོད་པ་ཤུགས་ཀྱིས་འགེགས་པའི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཡང་གཞན་སེལ་བར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དགག་པ་ལ་ཡང་དགག་ལྡན་ན། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཡང༌། དེ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་བཞིན་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགག་པ་བཞིན་ཡོད་ནའོ། །དེ་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དགག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དོན་གྱི་སྒྲ་ནི་སྒྲུབ་པའི་སྒྲ་དང་འབྲེལ་པར་བྱའོ། །དེའི་འབྲེལ་པ་ནི་དགག་པ་དེའི་དགག་པའོ། །དེ་དགག་བྱ་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགག་པ་གསུམ་པས་བསྟན་པ་སྒྲུབ་པ་དང་བྲལ་བ་དགག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཞི་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པའོ། །བརྗོད་པར་འདོད་པ་དེ་ལ་ནི། །ཞེས་བྱ་ནི་དགག་པ་བཞི་པ་སྦྱོར་བ་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགག་པ་བཞི་པས་སོ། །གཞན་ལས་རྟོག་པ་རྟོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགག་པ་གསུམ་པས་བསྟན་པའི་དགག་པས་དབེན་པ་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོའི་དོན་གཟུགས་བརྙན་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་ཉིད་དཔེ་དག་གིས་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འདི་ནི་མི་འཚེད་པ་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ནི་དེས་དབེན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཏང་སྙོམས་སུ་འདུག་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་དབེན་པའོ། །སྒྲུབ་པའི་ངག་དང་གཞན་ལས་ལྡོག་པར་མཚུངས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འཚེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པའི་ངག་གི་ཤུགས་ཀྱིས་བཏང་སྙོམས་སུ་འདུག་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་རྟོག་པ་དེ་བཞིན་དུ་དགག་པ་གཉིས་པ་ལ་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཡང་གཞན་ལས་ལྡོག་པར་གྲུབ་པའོ། །བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དགག་པ་བཞིན་པ་དཔེར་བརྗོད་དོ། །དང་ལ་སོགས་པ་དགག་པ་དང༌། །ལྡན་པ་མེད་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ། །དང་ལ་སོགས་པ་སྡུད་ལ་སོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སོགས་པའི་སྒྲ་སའམ་གྱི་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དོན་ཡིན་ལ། ཡང་གི་སྒྲ་ནི་དངོས་པོ་སྲིད་པ་དང་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ནིའི་སྒྲ་ནི་ཁྱད་པར་ཡིན་ལ་ཉིད་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བའི་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG191_Page_0714 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པ་བཟུང་ངོ༌། །དེ་ལས་གཞན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལས་གཞན་པའོ། །དེ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་ལ་སོགས་པས་སོ། །ངག་གི་དོན་ལ་གཞན་ལྡོག་པས། །བསྟན་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ངག་གི་དོན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལྷན་ཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོས་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་སོ། །འོན་ཏེ་ཚིག་གི་དོན་གཞན་ཡིན་ལ། ངག་གི་དོན་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཇི་ལྟར་ཚིག་གིས་གསལ་བར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ངག་གི་དོན་ཉིད་ཡང་ནོ་ཞེས་བརྗོད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དག་པ་གཞན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཚིག་གི་དོན་ལས་མ་རྟོགས་པ་ཆ་མེད་པའི་ཁྲ་བོའི་བདག་ཉིད་དམ། །འདྲེས་པའི་ཁ་དོག་དང་མཚུངས་པའི་ངག་གི་དོན་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དེ་འདྲ་བ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཉིད་དཔེར་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ནག་པ་བ་ལང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ངག་འདི་ལ་ནག་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ལས་དོན་གཞན་པ་བློ་ལ་སྣང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ནག་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་རྟོག་པ་ན། ཡང་ཤུགས་ཀྱིས་ནག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་གཅོད་པ་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་གལ་ཏེ་བྱེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་གཞན་རྣམ་པར་གཅོད་པར་མི་འདོད་པར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་ནག་པ་ལ་སོགས་པ་བླངས་པ་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་འགའ་ཞིག་ལ་འགའ་ཞིག་གི་ཐ་སྙད་མེད་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བའི་ངག་གི་གཡོ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་སེལ་མིན་པའི་སྒྲ་སོགས་ལ། །བརྗོད་བྱ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་གཞན་སེལ་མིན་པའི་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདིར་དོན་དམ་པར་ཁྱེད་ཅག་གིས་འདོད་པའི་རིགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་སྒྲའི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་སྔར་སྤྱི་བརྟག་པར་རྒྱས་པར་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཅི་ཞིག་ངེས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། འོན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་གལ་ཏེ་སེལ་བའི་སྒྲའི་དོན་འགེགས་པའི་བློ་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདོད་ན་འོ་ན་
― DTG191_Page_0715 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེལ་བ་སྒྲའི་དོན་དུ་ཁས་བླང་བར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་འགེགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར། དེ་ནི་སླུ་བྱེད་མིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེལ་བ་མ་ཡིན་པའི་སྒྲ་ལ་སོགས་པའོ། །སླུ་བྱེད་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སླུ་བར་མི་བྱེད་པས་ན་སླུ་བྱེད་དམ་འདི་ལ་མི་སླུ་བ་མེད་པས་སླུ་བྱེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དངོས་པོ་དང་འབྲེལ་པ་ཉམས་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལ། སྔར་རིགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲའི་དོན་དངོས་པོ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་གཞན་སེལ་བ་མ་ཡིན་པའི་སྒྲ་ལ་སོགས་བ་ལས་སེལ་བའི་སྒྲའི་དོན་བཀག་པ་ལ་ཇི་ལྟར་བློ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ཀུན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་འགའ་ཞིག་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གོམས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་མཐུ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་བ་མ་ཡིན་པའི་དོན་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེའི་དབང་གིས་དངོས་པོ་རྣམས་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞལ་བྱ་ཞེས་བྱའི་སྒྲ་སོགས་ཀྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་སྨྲས་པ་དེ་ལ། གཞལ་བྱ་ཞེས་བྱའི་སྒྲ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཞལ་བྱ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲའི་བསལ་བར་བྱ་བ་མེད་དོ་ཞེས་གང་ལ་རྗོད་པར་བྱེད། རེ་ཞིག་གལ་ཏེ་དག་ལ་མི་གནས་པ་འབའ་ཞིག་པ་ཚིག་གཞན་དང་འབྲེལ་པ་དང་བྲལ་བའི་གཞལ་བྱ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ལ་བརྟེན་པ་བརྗོད་པ་དེའི་ཚེ་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་སྟེ། དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་འབའ་ཞིག་ལ་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྟོན་པ་ནི། རྟོག་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་གློ་བུར་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འབའ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་གཞན་དང་འབྲེལ་པའོ། །གློ་བུར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་སྐབས་ལས་གཞན་དུའོ། །གང་གི་ཕྱིར་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲ་སྦྱོར་བ་ནི་ཉན་པ་པོའི་སྐྱེ་བོ་རྗེས་སུ་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི་ཞེན་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འབའ་ཞིག་ལ་སྦྱར་བས་ཉན་པ་པོ་འབའ་ཞིག་ཐེ་ཚོམ་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་བཟློག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཛིན་པར་བྱས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་སྟོན་པ་པོ་ཉན་པ་པོ་དེ་འབའ་ཞིག་ལ་ཐེ་ཚོམ་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློ་སྐྱེས་པ་བཟློག་ནས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་ན་དེས་འདི་རྗེས་སུ་གཟུང་བར་བྱས་པར་འགྱུར་གྱི། གཞན་
― DTG191_Page_0716 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འབའ་ཞིག་ལ་སྦྱར་བས་དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་གཟུང་བར་ནུས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཐེ་ཚོམ་ལ་སོགས་པ་བཟློག་པ་དང༌། ངེས་པ་སྐྱེད་པ་ན་ཉན་པ་པོ་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་སྒྲ་སྦྱོར་བ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་འདི་དག་ལ་གནས་པ་ཉིད་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་པ་ན་འོན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐེ་ཚོམ་དང་ནི་ཡིད་གཉིས་སོ། །ལ་ལ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ལའོ། །དེ་བཟློག་བྱའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེ་ཚོམ་དང་ཕྱི་ཅི་ལོག་དེ་དག་བཟློག་པའི་དོན་དུའོ། །དེ་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །དེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་སོ།། ཅི་སྟེ་ངག་ལ་གནས་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བརྗོད་ན། དེ་ནི་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ངག་ལ་གནས་པའི་གཞལ་བྱ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས། བློ་གྲོས་བླུན་པོ་རྣམས་ཏེ་ཤེས་པ་བླུན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་དོགས་པའི་གནས་སུ་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་བཟློག་པས་དེའི་ཕྱིར་གཞལ་བྱ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་རྣམས་ལ་བཟློག་པར་བྱ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་གྲུབ་པོ། །གཞན་དུ་ན་ཞས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་བློ་གྲོས་བླུན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་དོགས་པ་ཟློག་པར་མི་བྱེད་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་སྙམ་དུ་ཉན་པ་པོ་ལ་དོགས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་ཅུང་ཟད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཉན་པ་པོ་དོན་འགའ་ཞིག་ལ་ཐེ་ཚོམ་དུ་མི་འགྱུར་ན། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་གཞན་གྱིས་གདམས་པ་ལ་ལྟོས་པར་འགྱུར། གཞན་ངེས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་འདྲི་བར་བྱེད་ཀྱི་གཞན་དུ་ན་བསྙོན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་ཉན་པ་པོའི་དོགས་པའི་གནས་ཡོད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་སྒྲས་ཟློག་པར་མི་བྱེད་དོ་སྙམ་ན། ཇི་ལྟར་རང་བཞིན་དུ་གནས་བློ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་སྟེ་ཉན་པ་པོའི་མི་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཟློག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དོ། །ངག་གང་ལ་དེའི་འདུ་བྱེད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་འདུ་མི་བྱེད་པའོ། །བརྗོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྟོན་པ་པོའོ། །ཇི་ལྟར་རང་བཞིན་དུ་གནས་བློ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྙོན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྒྲ་རྣམས་ནི་ཉན་པ་པོ་འདུ་བྱེད་པའི་དོན་དུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ངག་གང་ལ་གང་ཞིག་བཟློག་པར་བྱ་བ་བློ་གྲོས་མ་ངེས་པའི་དོགས་པའི་གནས་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེས་དོགས་པ་ལ། གཟུགས་སོགས་
― DTG191_Page_0717 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ངག་འདིས་སོ། །འདུ་བྱ་བ་དེ་མེད་པ་ནི་འདུ་བྱེད་པ་གང་ལ་ཡོད་པའི་འདུ་བྱེད་དོ། །བརྗོད་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲུབ་པ་པོ་ཐ་མལ་པའི་བློ་ཅན་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་བསྙོན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སློབ་མ་འདུ་བྱེད་པ་ཁོ་ནའི་སྒྲ་རྣམས་སྦྱར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་གང་ལ་རྨོངས་པའི་བློ་ཅན་ཡིད་གཉིས་ཀྱི་གནས་ཡིན་པས་སེལ་བ་དེ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཤེས་པའི་ཤེས་བྱར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ངག་འདིས་སོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་སྒྲོ་བཏགས་པ་དེ་ལ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། མིག་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྣ་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ཤེས་པ་རྟག་པས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་གྲངས་ཅན་ལ་སོགས་པའི་བློ་གྲོས་རྨོངས་པས་སྒྲོ་བཏགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ངག་འདིས་འགེགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ནི་མིག་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། རྣ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཅི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་དང་བདག་མེད་པའི་ངོ་བོར་ཤེས་པར་བྱའམ་འོན་ཏེ་མ་ཡིན། ཅི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཐུགས་ཀྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བའམ་འོན་ཏེ་མ་ཡིན། ཅི་གང་དག་ཤེས་པའང་མི་སྐྱེད་པའི་ཉེ་བར་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱང་ཤེས་བྱ་ཡིན་ནམ་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཤེས་པར་བྱ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཞིང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་ཆོས་རྣམས་ལ་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པར་ཤེས་བྱ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་སྒྲོ་བཏགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་བཟློག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་དེ་ཚིག་ཙམ་གྱིས་བཟློག་པར་ནུས་ཤེ་ན། དེ་འདྲའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་སྨོས་ཏེ། དེ་འདྲའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོས་ཏེ། དེ་ནི་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་དངོས་
― DTG191_Page_0718 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་མེད་པར་ཤེས་བྱ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་ཅེ་ན། མེད་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བདག་ཉིད་འདི་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པའི་ངོ་བོས་སོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱང་ཅི་ཞིག་ལྟར་བློས་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་ཤེས་བྱ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེ་ལ་ཐ་སྙད་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་ཅི་སྒྲ་རྣམས་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞལ་བྱ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་སུ་གཞལ་བྱ་ཞེས་སྦྱོར་བ་ན། དེ་ལ་སྐབས་མི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་རྟོག་པ་པོ་དེ་ཡང་གཞལ་བྱ་འབའ་ཞིག་པའི་སྒྲ་ཐོས་པ་ལས་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡིད་གཉིས་དང་བཅས་པའི་ངོ་བོའི་བློ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་གལ་ཏེ་འབའ་ཞིག་པའི་སྒྲ་དོན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་དེ་ཇི་ལྟར་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་དག་ལ་གནས་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདིར་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འབའ་ཞིག་པའི་སྒྲ་ཐོས་པ་ལས་དོན་རྟོགས་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་གྱི། །འོན་ཀྱང་དག་དག་ལ་དམིགས་པའི་དོན་དང་ལྡན་པའི་སྒྲ་ནི་འདྲ་བས་བློ་འཁྲུལ་པ་འབའ་ཞིག་པའི་སྒྲ་ཐོས་པ་ལས་དོན་རྟོགས་པར་རློམ་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ངག་གང་དག་ལ་གཞལ་བྱའི་སྒྲ་དམིགས་པའི་ཉན་པ་པོའི་དོན་ལ་བློ་དེ་རབ་ཏུ་མི་གནས་པ་ཡིད་གཉིས་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དག་ལ་ཡང་མཚུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཅི་བུམ་པས་ཆུ་ལན་ནམ་འོན་ཏེ་སྙིམ་པས་ཡིན་ཞེས་སྦྱོར་བ་ན་སྐབས་མི་ཤེས་པ་དག་ཇི་སྙེད་ཅིག་ལ་དེས་བུམ་བས་ཞེས་སྦྱོར་བ་མཐོང་བ་དེ་སྙེད་ཀྱི་དོན་ལ་ངག་སྔ་མའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས། འདོད་པ་དང་ལྡན་པའི་རྟོག་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཇི་ལྟར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་རྣམས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དོན་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཞལ་བྱ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་རྣམས་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་ཡང་གསལ་བར་རྟོགས་ན་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ། གང་ཉིད་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་ཉིད་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ནི་ཞེ་ན་པའི་དབང་གིས་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་སྒྲའི་དོན་ཉིད་དུ་བརྟགས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དེ་རྟོགས་པ་ན་ཤུགས་ཀྱིས་བརྗོད་པར་མི་འདོད་པ་སེལ་ཏེ་ལྡོག་པ་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྒྲའི་དོན་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་མ་ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་རྨོངས་པའི་དོགས་པའི་གནས་
― DTG191_Page_0719 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཤེས་བྱ་མ་ཡིན་པ་བརྟགས་པ་བྱས་ནས། དེ་རྣམ་པར་བཅད་ནས་ཤེས་བྱ་རྗེས་སུ་དཔོག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཤེས་པའི་རྣམ་པར་བཀག་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རང་ཉིད་རིག་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ནུས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱ་བར་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །ཇི་ལྟར་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་རང་གིས་རིག་པར་བྱས་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་ཅེ་ན། དམིགས་པ་མེད་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ལ་དོན་མེད་པར་ཡང་དམིགས་པ་མེད་དེ་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཀུན་ནས་འཛིན་པའི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཤེས་པ་གནག་རྗིའི་བར་དུ་རང་རིག་པ་ཉིད་དུ་མངོན་སུམ་གྱིས་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་གྲུབ་པོ། །ཡུལ་དང་དུས་གཞན་དུ་གནས་པའི་དོན་རང་གི་ངོ་བར་གྲུབ་པོ། །ཡུལ་དང་དུས་གཞན་དུ་གནས་པའི་དོན་རང་གི་ངོ་ལ་དེའི་ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་ངོ་བོས་གཞན་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་གང་གིས་རྟོགས་པའི་ངོ་བོར་མཚུངས་ན་ཡང་ཡུལ་སོ་སོ་ལ་འདི་ནི་སྔོན་པོའི་རིགས་པ་ཡིན་གྱི་སེར་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་འཇོག་པར་འགྱུར། ཁྱེད་ཀྱིས་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་དོན་གྱིས་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ཁས་བླང་བར་བྱ་དགོས་པ་གོར་མ་ཆག་གོ །དེ་ཁས་བླངས་ནས་ཡང་ཤུགས་ཀྱིས་ཤེས་པ་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པ་ལས་མ་གཏོགས་པ་གཞན་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་ཉིད་དུ་ངེས་པར་བཟུང་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཅག་གི་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་ཁོ་བོ་ཅག་གི་སྒྲ་གཞན་རྣམ་པ་དང་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་མིང་ལ་རྩོད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་སོགས་སྒྲ་དག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །དེ་ལྟར་ཞེས་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་ཡིན་གྱི་དེ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་པ་གཞན་སྒྲོ་བཏགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཞེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་རྣམ་པར་བཅད་པ་གསལ་རབ་ཏུ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲའི་དོན་རྣམ་པར་གཞན་པ་མ་ཁྱབ་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཀུ་མཱ་ར་རི་ལས་སྨྲས་པའི་སྐྱོན་བསལ་ནས་ད་ནི་འོད་བྱེད་པས་སྨྲས་པ་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ། ཐམས་ཅད་སྒྲ་ཡིས་དོན་
― DTG191_Page_0720 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ཞིག །རྣམ་པར་གཅད་པར་བྱ་བར་རྟོགས། །ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ལ་ཐ་སྙད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བཞིན་དུ་འབའ་ཞིག་པའི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གྲ་མི་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་ངག་ལ་གནས་པ་ཉིད་ལ་སྦྱོར་བས་བློ་གྲོས་རྨོངས་པའི་དོགས་པའི་གནས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་བཟློག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བསྒྲུབ་པར་འདོད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པའོ། །བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དོན་དེ་ཡང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཆ་ཤས་བསམ་པར་བྱ་བ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཕྱི་རོལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཅིག་སོགས་ཐམས་ཅད་མིན་ཞེ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆ་ཤས་ཐམས་ཅད་དགག་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཐ་སྙད་ལ་སྦྱོར་བའི་ངག་ལ་གནས་པའི་སྒྲ་དེ་ཐམས་ཅད་ཆ་ཤས་ཐམས་ཅད་དགག་པར་བརྗོད་པར་འདོད་ན། དེའི་ཚེ་རང་གི་དོན་སེལ་བར་འགྱུར་ན། གང་གི་ཕྱིར་བློ་གྲོས་རྨོངས་བའི་དོགས་པའི་གནས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དགག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་གི་དོན་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་ག་ལ་འགྱུར། དེ་བཞིན་གཉིས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དག་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གང་ཡང༌། དེ་ཅི་དངོས་པོའམ་དངོས་པོ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ། །སེལ་བའི་དངོས་པོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་དང་པོ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ནི་ཇི་ལྟར་ངེས་པ་བཞིན། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ནི་འཁྲུལ་པས་ཕྱི་རོལ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་ལ། འདི་དེ་ལྟར་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དངོས་པོར་ཞེ་ན་ཕྱིར་མེད་པ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཐ་དད་ཐ་མི་དད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐ་དད་ཐ་མི་དད་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐ་དད་ལ་སོགས་པའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་རྟེན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །འདི་དག་ནི་དངོས་པོར་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པའི་བཟོ་བོས་བྱས་པའི་ལུས་ཅན་གྱི་སེལ་བ་གནས་པ་རྙེད་པར་འགྱུར། གང་ཡང་སེལ་བ་ནི་བྱ་བའི་
― DTG191_Page_0721 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་བརྗོད་པར་བྱ་དོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མ་གྲུབ་པ་སྟེ། སྒྲའི་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་སེལ་བ་ནི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་གཟུགས་བརྙན་དེ་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོའི་ངོ་བོར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་དགག་པ་ཙམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཅི་བ་ལང་གི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ནམ་འོན་ཏེ་བ་ལང་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་གཉིས་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བ་ལང་གི་ཡུལ་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པའི་ངོ་བོར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་འདི་ལ་བསལ་བྱ་བ། །སུ་ཡིས་བ་ལང་བ་མིན་བརྟགས། །ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ། སྒྲ་ཡིས་དངོས་སུ་དོན་གཞན་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་གཞན་ལས་ལྡོག་པ་ཉིད་གཙོར་སྒྲས་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་འདིར་འགྱུར་ན། ཇི་སྲིད་དུ་དོན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གང་ཅུང་ཟད་བརྗོད་པ་དེ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། དང་པོ་ཁོ་ནར་སྒྲ་ཡིས་ནི། །དོན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་བྱེད་པ་ཡིན། །དེ་རྟོགས་ན་ཡང་ཤུགས་ཀྱིས་ནི།། གཞན་ལས་ལྡོག་པ་རྟོགས་པ་ཡིན། །ཞེས་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་མངོན་པར་མི་ཤེས་པས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །ལྷག་མ་ནི་དོན་གོ་བར་ཟད་དོ། །ཐ་དད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་བསལ་ཟིན་ཏོ། །གཞན་སེལ་བ་ནི་འདི་བརྗོད་བྱའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་སྨྲས་པ་དེ་ལ། གཞན་སེལ་བ་ཡི་བརྗོད་བྱ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་གཞན་སེལ་བའི་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གལ་ཏེ་གཞན་སེལ་བའི་སྒྲའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བྱེད་ན། དེའི་ཚེ་འདི་བསྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་དེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་མི་འདོད་པ་ཐོབ་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཅི་སྒྲུབ་པ་སྒྲའི་དོན་ནམ་འོན་ཏེ་གཞན་སེལ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་སུ་གཞན་སེལ་བ་སྒྲའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ན། རྟོག་པ་པོས་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སེལ་བ་ངེས་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ། ཤུགས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ་སྒྲའི་དོན་ཡིན་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཡིན་ན། དེ་ལ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་མཚན་ཉིད་སེལ་བ་དངོས་སུ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དག་གིས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་དག་གིས་བསྟན་ལ་ཤུགས་ཀྱིས་ནི་གཞན་ལས་ལྡོག་པ་རྟོག་པའི་ཕྱིར་མི་འདོད་པར་འགྱུར་བ་མ་
― DTG191_Page_0722 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། ཐུག་པ་མེད་པའི་སྐྱོན་ཡང་མེད་དེ། ཤུགས་ཀྱིས་གཞན་ལས་ལྡོག་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་ནི་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པའི་སྐྱོན་འབྱུང་བའི་སྐྱོན་གྱི་གོ་སྐབས་མེད་དོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། བརྗོད་བྱ་མིན་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གཞན་ཡང་ཉེ་བར་བརྗོད་མེད་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྟོག་པ་གཅིག་པུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་གཅིག་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་བརྗོད་པར་བྱས་པར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་ཁྱེད་ཅག་བཞད་གང་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན། གང་གི་ཚེ་འཁྲུལ་པའི་རྟོག་པ་པོའི་ངོ་བོ་སློབ་དཔོན་གྱིས་འདི་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་མཁས་པ་རྣམས་བཞད་གད་དུ་བྱེད་པ་འཇུག་པར་འགྱུར། འོན་ཀྱང་བརྗོད་པར་འདོད་པ་མི་ཤེས་པར་སུན་འབྱིན་པར་ཁྱེད་ཅག་ལ་མཁས་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་བཞད་དག་ཀྱི་གནས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཕྱིར་གང་དག་དགག་ལྡན་པ། །དེ་དག་འབའ་ཞིག་ཁོ་ན་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ངེས་པར་བཟུང་བའི་ཤུགས་ཀྱིས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་དུ་དགག་པའི་སྦྱོར་བ་དེར་གཞན་ལས་ལྡོག་པའི་ཆ་རྟོག་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད། གང་དུ་དགག་པ་སྦྱོར་བ་མེད་པ་དེར་ཡང་རྟོག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་རང་གི་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་རྟོགས་སོ་ཞེས་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱེད་པ་ན་ཁྱེད་ཅག་གི་རང་གི་ཚིག་ཉིད་ཀྱིས་འདི་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ངེས་པར་གཟུང་བ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་དུ་རང་གི་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་རྟོག་པ་དེར་ངེས་པར་གཟུང་བའི་ཤུགས་ཀྱིས་གཞན་སེལ་བ་ཡང་རྟོགས་སོ་ཞེས་གསལ་རབ་ཏུ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་སེལ་བའི་སྒྲའི་དོན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མ་ཁྱབ་པ་ཡིན་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་གང་ཞིག་ཕྱི་རོལ་གྱི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་གཞན་ལས་ལྟོས་པ་ནི་སེལ་བ་ལ་བརྟེན་པ་མེད་པ་དེ་ཅི་ལ་གནས་ནས་སེལ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་བརྗོད། གདོན་མི་ཟ་བར་སེལ་བ་ནི་དངོས་པོ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བར་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་ཏེ། དེ་ནི་གཞན་སེལ་བའི་དངོས་པོ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལེན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་རྣམས་ལ་རང་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་འགའ་ཞིག་མེད་པའི་
― DTG191_Page_0723 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར། དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་སྒྲ་རྣམས་རིགས་ལ་སོགས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་དོགས་པར་མི་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་ལ་འཇུག་པའི་སྒྲ་རྣམས་ནི་ཅིའི་ངོ་བོ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་གཟུགས་བརྙན་ཡིན་ཞེས་དོགས་པར་འགྱུར་གྱི་མེད་པ་ནི་དངོས་པོས་དཔེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་འཇུག་པའི་སྒྲ་རྣམས་ཇི་ལྟར་དངོས་པོའི་ཡུལ་ཅན་ཉིད་དུ་དོགས་པར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་སྒྲ་རྣམས་ནི་གཟུགས་བརྙན་ཙམ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གསལ་རབ་ཏུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་དོགས་པའི་གནས་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་སྟོན་པའོ། །དོན་གྱིས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དག་གིས་སོ། །ཡང་གང་དག་དངོས་པོའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་སྒྲ་དེ་དག་གཟུགས་བརྙན་ཙམ་བརྙན་ཙམ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཚད་མས་དགོད་པར་བྱེད་པ་ནི། ཐེ་ཚོམ་དང་བཅས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་དག་བརྡ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་དེ་དག་དོན་གྱིས་སྟོང་པའི་མངོན་པར་བརྗོད་པས་བསྒོས་པའི་བག་ཆགས་ཙམ་གྱིས་སྤྲུལ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཙམ་གྱི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་དོན་རྗོད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་བཞིན་ནོ། །ཐེ་ཚོམ་དང་རྩོད་པའི་གཞིར་གྱུར་པའི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་རྣམས་ཀྱང་བརྡ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །དེ་ལྟར་རང་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་ཕྱོགས་བསྒྲུབས་ནས། །གཞན་གྱི་ཕྱོགས་དགག་པའི་དོན་དུ་ཚད་མ་དགོད་པའི་ཕྱིར། སྒྲ་རྣམས་གཞན་གྱི་ཁས་བླངས་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐ་དད་རང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་རིགས་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྡ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྟགས་པའི་དོན་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །གཏན་ཚིགས་གཉི་ག་ཡང་མ་ངེས་པ་ཉིད་སྤང་པའི་ཕྱིར། ཐ་དད་པ་ལ་སོགས་འདི་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བརྡ་བྱ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དང་གཞན་ལ་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྔར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྡ་མི་སྲིད་པ་དང་བརྡ་དོན་མེད་པ་བསྒྲུབས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྟེ་དེའི་གཏན་ཚིགས་གཉི་ག་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཆོམ་ཟ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
― DTG191_Page_0724 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་གཞན་དག་གཏན་ཚིགས་དང་པོ་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ཡིན་ཏོ། ཇི་ལྟར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྡ་མི་སྲིད་པ་དང༌། དོན་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་སེལ་བའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་མཚུངས་ཏེ། དེ་ལྟ་ཡིན་དང་བརྡ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་རྣམས་དེ་ཙམ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་ཡང་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྡའོ། །ཇི་ལྟར་འབྲས་བུར་བཅས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྲིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་དེ་ལ་བརྡ་མི་སྲིད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འཆད་པ་པོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ནིའི་སྒྲ་ནི་རྒྱུའི་དོན་ཏོ། གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སེལ་བ་བརྡའི་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་འཆད་པ་པོ་དང་ཉན་པ་པོ་གཉིས་ལ་ཅིག་ཅར་གྲུབ་པོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་པ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་ནི་སོ་སོར་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱི་ཤེས་པ་ནི་ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་གཞན་གྱིས་རིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པར་ཤེས་པ་ལས་ཐ་མི་དད་པ་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་སེལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་ཡིན་དང་འཆད་པ་པོ་དང་ཉན་པ་པོ་གཉི་ག་ལ་བརྡའི་ཡལ་གྱི་ངོན་གཅིག་པོ་འགའ་ཞིག་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། གང་དུ་བརྡ་བྱེད་པའམ་འཛིན་པ་ཡིན། དངོས་པོ་མ་གྲུབ་པ་ལ་སྨྲ་བ་པོར་བརྡ་བྱ་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ལ། ཉན་པ་པོས་གཟུང་བར་ནུས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པའི་དོན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ཉན་པ་པོས་རྟོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འཆད་པ་པོས་རིག་པ་མ་ཡིན་ལ། གང་ཡང་འཆད་པ་པོས་རིག་པ་དེ་ནི་ཉན་པ་པོས་མ་ཡིན་ཏེ། རང་རང་གི་སྣང་བ་རིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བརྡའི་དུས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འཆད་པ་པོའམ་ཉན་པ་པོ་བརྡའི་དུས་སུ་གཟུགས་བརྙན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་སུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་པ་ཉིད་ཀྱི་འགགས་ནས་རིང་དུ་ལོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་སུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་བརྡའི་དུས་སུ་མཐོང་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་ན་གཞན་ཉིད་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་བརྡ་བྱས་ནས་གཞན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རང་དང་རང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལེན་འདེབས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གིས་དེ་ལ་བརྡ་མི་སྲིད་པའི་
― DTG191_Page_0725 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱོན་གྱིས་ཀླན་ཀ་བྱེད་བ་དོན་དམ་པར་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ཡང་སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་ཉིད་དུ་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཐ་སྙད་འདི་ཐམས་ཅད་རང་གི་སྣང་བའི་ངོ་བོར་རབ་རིབ་ཅན་གཉིས་ཀྱིས་ཟླ་བ་གཉིས་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་འཁྲུལ་བར་འདོད་དེ། དོན་གྱིས་སྟོང་པའི་བརྗོད་པའི་བག་ཆགས་སད་པ་ལས་སྒྲ་ལས་དོན་ངེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་སྐྱེ་བ་ཁོ་ནར་ཟད་པའི་ཕྱིར་བསྐྱེད་པས་གཟུགས་བརྙན་དེ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི། བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་ཡང་འཆད་པ་པོ་དང་ཉན་པ་པོ་དག་གིས་དོན་དམ་པར་རང་རང་གི་སྣང་བ་རིག་པ་དེ་ལྟར་ཡང་རབ་རིབ་ཅན་གཉིས་བཞིན་དུ་འཁྲུལ་པའི་ས་བོན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་འཆད་པ་པོ་དང་ཉན་པ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཞེན་པ་ཉིད་དུ་མཚུངས་སོ། །འདི་ལྟར་འཆད་པ་པོ་འདི་སྙམ་དུ་ངས་རྟོག་པའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་འདིས་རྟོགས་སོ་སྙམ་དུ་བསམ་པ་འདིས་འཇུག་ལ་དེ་བཞིན་དུ་ཉན་པ་པོ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་འཆད་པ་པོ་དང་ཉན་པ་པོ་འདི་དག་ཕན་ཚུན་དུ་དོན་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་ཤེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་མི་ཤེས་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་འཁྲུལ་པའི་ས་བོན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། དོན་དམ་པར་རང་གི་སྣང་བའི་ངོར་བྱས་ནས་ཀྱང་རབ་རིབ་ཅན་གཉིས་བཞིན་དུ་ཐ་སྙད་འདི་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེས་ན་དོན་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པའི་དབང་གིས་བརྡ་བྱེད་པར་འཐད་པ་ཉིད་དོ། །འདིར་དཔེ་སྨྲས་པ་དཔེར་ན་རབ་རིབ་ཀྱིས་ཉམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རང་དང་མཚུན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་འདྲ་བས་ཏེ། རབ་རིབ་ཅན་གཞན་དང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྡ་དོན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོ་ན་པ་ནི། དེའི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་དུ་ཕྱིན་པའི་དུས་སུ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་འཆད་པ་པོ་དང་ཉན་པ་པོ་དེ་དག་གིས་ངེས་པའི་དོན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་དེ་ཞེན་པའི་དབང་གིས་འདོད་ཀྱི། དོན་དམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་སུ་ཡང་འཆད་པ་པོ་དང་ཉན་པ་པོ་དག་སྔར་དང་ཕྱིས་མཐོང་བའི་དོན་དག་གཅིག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཅིང་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་མི་འདོད་ཅེ་ན། སྒྲ་ཡིས་སྤྲུལ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ལས་སྒྲའི་དོན་བརྟག་པ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པའོ།། །།
| 
