མཆོད་བརྗོད་དང་གཞུང་འདིའི་སྤྱི་དོན་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་མཚན་བྱང་།

འགྱུར་མེད་བདེ་ཆེན་རྟག་པའི་སྐུ་ནི་མཚན་དཔེའི་འཇོ་སྒེག་རོལ་བས་མཛེས། །གཞོམ་མེད་རྡོ་རྗེ་ནཱ་དའི་གསུང་ནི་དྲུག་ཅུའི་དབྱངས་སུ་རྫོགས་པས་སྙན། །ཟབ་གསལ་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཐུགས་ནི་མཁྱེན་གཉིས་ནམ་མཁའི་རྩེར་རོལ་པ། །ཁྱབ་བདག་བླ་མ་པདྨ་རྒྱལ་པོས་འགྲོ་འདི་དམ་པའི་ལམ་དུ་སྐྱོངས། །སྣ་ཚོགས་སྤྲོས་པའི་མཚན་མས་མ་གོས་མཐའ་བཞི་ལས་གྲོལ་གདོད་ནས་རབ་ཞི་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བདེ་ཆེན་ཞི་དབྱིངས་རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་ཟུང་འཇུག་ཆེར་རོལ་ཡན་ལག་བདུན་ལྡན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས། །མཐའ་དག་གདུལ་བྱའི་བསམ་པའི་དབྱེ་བས་རྟོག་པ་མེད་བཞིན་གཟུགས་སྐུའི་རོལ་པ་ཅིར་ཡང་འཆར་བ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ། །སྐུ་གསུམ་དབྱེར་མེད་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་དང་པོའི་སངས་རྒྱས་གདོད་མའི་མགོན་པོ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །སྟོང་ཆེན་འོད་གསལ་ཆོས་སྐུའི་དབྱིངས་ལས་གཞར་ཡང་འཕོ་མེད་བདེ་བ་ཆེན་པོར་རོ་གཅིག་ཀྱང་། །ཟུང་འཇུག་བདེ་སྟོང་གར་གྱིས་རོལ་པ་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་ཡེ་ཤེས་སྒྱུ་མ་ཆེན་པོའི་འཕྲུལ། ། གཙོ་དང་འཁོར་སོགས་ཐ་དད་སྣང་ཡང་ངོ་བོ་གཅིག་ཉིད་རྣམ་པ་དུ་མའི་ཚུལ་འཛིན་པའི། །རིགས་ལྔ་རྡོར་འཆང་རྡོ་རྗེ་སེམས་སོགས་གསང་ཆེན་ཐེག་པའི་སྟོན་པ་ཆེ་རྣམས་ལ་(སྟོད་ཆ།༢)ཕྱག་འཚལ། །ཟབ་གསལ་དབྱིངས་སུ་སྤྲོས་མཚན་མཐའ་དག་ཉེ་བར་ཞི་བས་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལས་འཕོ་མིན་ཡང་། །དབང་པོའི་གཞུ་དང་ཆུ་ཟླ་ཇི་བཞིན་གང་འདུལ་དེར་སྣང་ཐབས་མཁས་མཛད་པའི་སྒྱུ་འཕྲུལ་ལས། སྐལ་བཟང་སྐྱེ་དགུའི་ལེགས་བྱས་ཆེན་པོས་མགྲོན་དུ་ཁུག་པའི་མཚན་དཔེའི་རི་མོ་རྫོགས་པའི་སྐུ། །བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱའི་ཞིང་གི་འགྲོ་ལ་ཅིག་ཅར་སྣང་བྱེད་ཤཱཀྱའི་གཙོ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་གསང་གསུམ་ལས་བྱུང་ཀམས་གསུམ་བདག་པོས་མཆོག་ཏུ་ཕྱག་བྱས་པ། །སྲིད་གསུམ་དག་པའི་ས་ལ་སྦྱོར་མཛད་རྒྱལ་ཚབས་དབང་པོ་རིག་པ་འཛིན་པའི་སྡེ། གསང་ཆེན་བཀའ་ཡི་བསྡུ་མཛད་ཆེན་པོ་གསང་བའི་བདག་པོ་རྡོ་རྗེ་ཆོས་ལ་སོགས། དཔལ་ཆེན་རྒྱལ་བའི་མྱུ་གུ་དེ་རྣམས་གཙུག་ཏོར་ནོར་བུའི་ཁང་བུར་ལེགས་སྤྱོད་ཞིག །མཆོག་གསང་རྨད་བྱུང་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་སྡེ་གསུམ་སྲོལ་འབྱེད་དགའ་རབ་ཞབས། །རྗེས་སུ་རྣལ་འབྱོར་དབྱིངས་རིག་དབྱེར་མེད་ལམ་བཟང་གསལ་མཛད་རིགས་ཅན་ལྔ། །རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོའི་གླེགས་བམ་དབང་ཐོབ་ལུང་བསྟན་རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་གསུམ་ཡོ་གའི་བཀའ་སྲོལ་འབྱེད་རྣམས་ཞབས་པད་ཚངས་གནས་རྒྱན་དུ་ལེན། འཛམ་གླིང་ལས་ཀྱི་ས་ལས་བྱེ་བྲག་བྱང་ཕྱོགས་མཐའ་འཁོབ་མུན་པའི་གླིང་། །དགེ་སྡིག་ལས་ལ་འཇུག་དང་ལྡོག་བྱེད་གོམ་པའི་འདེགས་འཇོག་སྡིག་སྤྱོད་ཀྱི། །ཉམ་ངའི་གཡང་སར་འདོར་བར་བྱེད་ལ་རྒྱུ་འབྲས་ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་བཏེག་ནས། །བསྟན་པའི་ཕྱི་མོ་སྲིད་ལས་ངེས་འབྱིན་ཆོས་འདུལ་སྲོལ་འབྱེད་ཞི་བ་འཚོ། མི་སྲུན་གདུག་ཅན་འདུལ་བའི་ནུས་མེད་ཀྱེ་མ་འདུལ་བྱེད་སུ་ཞིག་ཅེས་སྨྲེང་ཚེ། །སྨོན་ལམ་དམ་བཅའ་དུས་སུ་(སྟོད་ཆ།༣)སོན་ལས་བོད་ཡུལ་མགོན་དུ་ལེགས་བཞེངས་ཕྱིར། །ལྗོངས་འདིར་ཐུབ་བསྟན་གསལ་བར་བྱེད་ནུས་གཞན་འགའ་ཡོད་མིན་ཨོ་རྒྱན་རྗེའི། བཀའ་དྲིན་ཉིད་པྱིར་འདེགས་པ་རམ་བཟོད་ནོར་འཛིན་བུ་མོའང་རིང་ཞིག་འདར། གང་གི་མཁྱེན་པའི་ལམ་དུ་མ་སོང་ཤེས་བྱ་ཕྲ་རགས་ཅུང་ཟད་མེད། བཅུ་དྲུག་ཡེ་ཤེས་བླ་མའི་ས་ལ་འཇའ་ལུས་རྡོ་རྗེའི་སྐུས་འགྱིངས་ཤིང་། ལྗོངས་འདིར་སྙིང་ཐིག་བཀའ་སྲོལ་ཕྱེ་ལས་འགྲོ་མང་ཟག་བཅས་འོད་སྐུ་རུ། དེངས་པའི་ལག་རྗེས་མངོན་གསུམ་སྣང་འདི་ཡོད་དྲིན་མིན་ནམ་བི་མ་ལ། དཀའ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་ཀུར་དུ་བརྩེགས་བྱས་བགྲོད་དཀའ་འཕགས་ཡུལ་གླིང་བརྟོལ་ནས། །བགྲང་ཡས་གསུང་རབ་ནོར་བུའི་དཔྱ་དང་ཁྱད་པར་སྡེ་གསུམ་རྫོགས་པ་ཆེ། འདྲེན་པའི་ཤིང་རྟ་འཇིག་ཏེན་མིག་གཅིག་བཻ་རོའི་མཁྱེན་དཔྱོད་རྟ་བདུན་གྱིས། མཁས་མང་རྒྱུ་སྐར་ཁེངས་པའི་རང་འོད་ཅིག་ཅར་མནན་འདི་ཨེ་མ་མཚར། བྱང་ཆེན་སྤྱོད་པའི་གོམ་སྟབས་ལྷོད་པོ་ས་སྐྱོང་ཟོལ་དུ་ལེགས་བསྒྱུར་ནས། བོད་འབངས་སེམས་ཅན་ཕན་བདེར་བཀྲི་བའི་ཐུགས་བསྐྱེད་མེས་དབོན་གསུམ་མཉམ་ཡང་། རྒྱལ་བསྟན་ཡོངས་རྫོགས་ལྗོངས་འདིར་འདྲེན་བཟོད་དམ་བཅའི་རི་མོ་སྙིང་བཀོད་ནས། སྙིང་སྟོབས་བཙན་པོའི་གོ་ཆ་བགོས་དེ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་ལས་གཞན་སུ། སྔོན་མེད་བརྡ་དང་ཡི་གེས་མཚོན་པའི་ཆོས་ལ་འཇུག་རུང་སྲོལ་བཏོད་ནས། རྒྱལ་བསྟན་ཡོངས་རྫོགས་འདྲེན་པའི་དེད་དཔོན་གནའ་བོའི་དུས་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་ཡིས། བོད་ཡུལ་ཆོས་དཀར་སྣོད་དུ་སྩལ་བའི་བཀའ་དྲིན་བོད་མིས་ཇི་ལྟར་ཁེང་། བསད་(སྟོད་ཆ།༤)གསོ་ལ་སོགས་རྫུ་འཕྲུལ་གྲུབ་པའི་འཕགས་ཡུལ་གྲུབ་པ་མཆོག་རྣམས་ཀྱི། རྣམ་ཐར་ལ་ཡང་བསྐྱེངས་པ་སྟེར་བྱེད་ཟུང་འཇུག་གྲུབ་བརྙེས་ཧེ་རུ་ཀ། སོ་ཟུར་གནུབ་སོགས་བབ་སོ་གསུམ་གྱི་རིག་པ་འཛིན་པའི་ཚོགས་རྣམས་དང་། བཅུ་ཕྲག་བཅུས་མཚོན་ཟབ་གཏེར་བདག་རྣམས་ཞབས་རྡུལ་དད་བརྒྱས་གཙུག་ན་མཆོད། ལོག་སྨྲའི་རྡུལ་བརྩེགས་ཁེངས་པའི་བགྲོད་པ་ཅིག་ཅར་ཉིད་དུ་སྙམ་པ་ལ། །བརྒལ་བརྟག་དཔྱད་པའི་རྩེ་མོ་བརྒྱ་ལྡན་ཕུང་རིག་རྡོ་རྗེའི་མཚོན་གདེངས་ཤིང་། ཐེག་མཆོག་ས་སྲུང་སྟེང་ན་ལེགས་འགྱིང་ཆོས་རབ་རྣམ་འབྱེད་སྤྱན་སྟོང་ཅན། སྔོན་མེད་ལྷ་དབང་ཀློང་ཆེན་བ་དེ་བསམ་གྱིན་དད་པའི་ལག་པད་ཟུམ། རྒོལ་ངན་གཉིས་འཐུང་ཀླད་པ་འགེམ་བྱེད་སྨྲ་བའི་སེང་གེ་རོང་ཟོམ་ཞབས། གཞུང་ལུགས་རྒྱ་མཚོར་སྤྱོད་ལ་འགྲན་མེད་མངའ་རིས་པཎ་ཆེན་གཡུང་སྟོན་རྗེ་འཛིན། མཁས་དང་གྲུབ་བརྙེས་གསེར་རིའི་ཕྲེང་འདྲའི་རྣམ་ཐར་དད་གསུམ་ཡིད་ཀྱི་གསོས། བསྟན་པའི་སྲོག་རྩ་ཤིན་ཏུ་བརླིང་བར་མི་འཇིགས་སྦྱིན་མཛད་ལྔ་པ་ཆེ། སྔ་འགྱུར་རིང་ལུགས་སླར་ཡང་སློང་མཛད་བཤད་སྒྲུབ་རྩ་ལག་གཏེར་བདག་གླིང་། གསང་ཆེན་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་ཆེ་མཐོར་ནུབ་མེད་བསྒྲེངས་བརྩོན་པད་ཕྲིན་ཞབས། རྙིང་བསྟན་སྐྱོང་བའི་རྡོ་རྗེ་འཛིན་དབང་དེ་དག་བསྔགས་ལ་ཅིས་མི་སྤྲོ། ཚེ་གཅིག་ཁོ་ནས་མི་སློབ་པར་གཤེགས་ངེས་དོན་སྟོན་པ་རྫོགས་ཆེན་པ། ཟབ་མོའི་ལུང་བསྟན་དང་འགྲོ་བའི་ཕན་བདེ་སྒྲུབ་མཁས་ཉི་མ་གྲགས། ངེས་དོན་ཟབ་མོའི་ལྟ་དགོངས་རྩེར་སོན་གྲུབ་པའི་དབང་ཕྱུག་ནམ་མཁའི་(སྟོད་ཆ།༥)མཚན། སྨྲ་བའི་སེང་གེ་རབ་འབྱམས་པ་སོགས་བརྒྱུད་པར་བཅས་ཀུན་གཏན་གྱི་བསྐྱབས། ཁྱད་པར་བདག་བློར་གསང་ཆེན་སྨིན་གྲོལ་བདུད་རྩིའི་དགའ་སྟོན་མཆོག་སྩོལ་བའི། རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་བཅུ་པྲག་གསུམ་དང་ལྔ་ཡིས་ལྷག་པའི་ཚོགས་རྣམས་དང་། རྙིང་བསྟན་སླར་ཡང་གཞི་བཞེངས་མཛད་ལ་ཕྱི་དུས་འདི་ན་ཟླ་མེད་པའི། མཁས་གྲུབ་ཀུན་ལ་བཀའ་དྲིན་བསམ་གྱིན་དད་པའི་གུས་ཕྱག་བརྩེགས་བྱས་ནས། འདི་ན་གསང་ཆེན་བཀའ་གཏེར་རིང་ལུགས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེའི་ཆུ་གཏེར་ཆེར། མཁས་གྲུབ་གདེངས་ཅན་ཚོགས་རྣམས་རོལ་པའི་ལོ་རྒྱུས་རྣམ་མང་ཉལ་འགྲོའི་ཀླུང་། །གཟུ་བོའི་བློ་ཡིས་དཔྱད་བཟོད་གང་ཡིན་ལེགས་བཤད་འཇུག་ངོགས་བདེར་དྲངས་ནས། སྔོན་མེད་ངོ་མཚར་གཏམ་གྱི་རོལ་མཚོ་མཀས་རྣམས་དགྱེས་པའི་དགའ་སྟོན་བྱ། འདིར་སྔོན་གྱི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བཟང་པོའི་རྗེས་སུ་སློབ་པར་འདོད་པའི་འདུན་པས་ཡུལ་དམ་པ་རྣམས་ལ་མཆོད་པར་བརྗོད་པ་དང་། དངོས་པོ་ངེས་པར་བསྟན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཅུང་ཟད་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ལམ་ཡངས་པར་བྱས་ནས། སྐབས་སུ་བབས་པའི་གླེང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ནི་འདི་ལྟར་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས། མདོ་དོན་ཆེ་བ་ཉིད་ཐོས་ནས། ཉན་པ་དང་ནི་འཛིན་པ་ལ། ཉན་པ་པོའི་ནི་གུས་བྱེད་པས། །ཐོག་མར་དགོས་པ་བརྗོད་པར་བྱ། །ཞེས་དང་། ཁ་ཆེའི་ཕཎྜི་ཏ་ཟླ་བ་མངོན་དགས། །ཇི་སྲིད་དགོས་པ་མ་སྨྲས་པར། དེ་སྲིད་ལ་ནི་ཅི་ཞིག་འཛིན། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། སྒྲོན་མེའི་བསྐལ་(སྟོད་ཆ།༦)པའི་བསྐལ་པ་བཟང་བོ་འདིའི་འཆི་བ་མེད་པའི་ལན་དུ། ཆོས་ཀྱི་སྣང་བྱེད་ཆེན་པོ་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་བྱོན་པ་ལས་བཞི་བར་གྱུར་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་དངོས་པོ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་ཞིང་། ལེ་ལོའི་དངོས་པོ་བཞི་ཡོངས་སུ་བོར་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམསད་པའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་པདྨ་དཀར་པོ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་བསྔགས་པ། བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དོན་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པའི་སྲིན་མོར་བྱེད་པའི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ། རིས་སུ་མ་ཆད་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྨན་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཅེན་པོ་དང་ལྡན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས། མཐའ་ཡས་པའི་གདུལ་བྱ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དག་རང་རང་གི་མོས་པ་དང་ཁམས་དང་དབང་པོ་དང་བག་ལ་ཉལ་དག་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཟད་མི་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས། འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་མཐའ་དག་བླ་ན་མེད་པའི་འབྱོར་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཁུར་གྱིས་ཡོངས་སུ་ལྕི་བར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་སྟོན་པ་ལྷ་དང་བཅས་པའི་རིས་མེད་པའི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མ་འདྲིས་པའི་མཛས་ཤེས་ཆེན་པོ་ཚད་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཅན་རྒྱལ་བ་ཉི་མའི་གཉེན་གྱི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེའི་སྒོར་ཞུགས་པའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱ་བ་ན་འཕྲལ་དང་ཡུན་གྱི་ཕན་བདེ་མ་ལུས་པའི་འབྱུང་གནས་གཅིག་པུར་གྱུར་པ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཡིན་ལ། དེ་ལས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་མས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ནི། གསང་ཆེན་བླ་ན་མེད་པ་སྔ་འགྱུར་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་མཆོག་གི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་ཉིད་ཡིན་ཅིང་། དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་བྱུང་བའི་ཚུལ་ལོ་རྒྱུས་མདོར་བསྡུས་པ་ཙམ་ཞིག་འཆད་པར་བྱ་བ་སྟེ་(སྟོད་ཆ།༧)ཇི་སྐད་དུ། རྣ་བརྒྱུད་ལུང་གི་ཕྲེང་བ་ལས། རྒྱལ་བ་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་བྱོན་པའི་ཚེ། དེ་ཡིས་གསུངས་པའི་ལུང་ཅེན་རྣམས་ལ་ནི། །ཕྱི་རོལ་རྒོལ་བ་ངན་པ་འབྱུང་སྲིད་པས། དང་པོ་སྲིད་པ་ཆོས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲོས། ཞེས་དང་། གཞན་ཡང་། ལོ་རྒྱུས་དོན་གྱི་མ་བཤད་ན། གསང་ཆེན་ངེས་པའི་བཀའ་འདི་ལ། ཡིད་མི་ཆེས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར། དེ་ཕྱིར་བརྒྱུད་པའི་ལོ་རྒྱུས་བཤད། ཅེས་གསུངས་སོ། དེས་ན་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་བརྗོད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་ཞིང་དགོས་པ་དུ་མ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་པའི་རྟོགས་བརྗོད་དཔག་བསམ་འཁྲི་ཤིང་ལས། མཐོང་དང་མ་མཐོང་བདེ་ལ་ལམ་ནི་ལེགས་བཤད་ཀྱིས་གསལ་སྒྲོན་མེ་ལྟ་བུར་སྤྱོད། །ལེགས་བཤད་བདུད་རྩིའི་རོ་ནི་ཉམས་མྱོང་ལྡན་པས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བའི་ཆར་དག་འབེབས། ལེགས་བཤད་དོན་གཉེར་ཡུལ་ལ་གཉེར་བྱེད་ཀུན་མཁྱེན་དག་ཀྱང་དོན་གཉེར་ཉིད་དུ་འགྱུར། དེ་སླད་དམ་པ་རྣམས་ལ་ལེགས་བཤད་དང་མཚུངས་ཅི་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ལེགས་པར་བཤད་པའི་གཏམ་གྱི་གྱི་ཕྲེང་བས་རྣམ་དཔྱོད་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྙན་ཤལ་མཛེས་པར་བྱེད་པ་ནི་མཆོག་ཏུ་རིགས་པར་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་། རྒྱ་མཚོ་ཆུ་བོ་སྔོ་ནས་མང་གཅུས་མོད། ད་དུང་སུ་ཡིས་གཅུས་ཀྱང་མི་ཟད་ལྟར། འདི་ཚུལ་སྔོན་རབས་སྐྱེ་བོས་མང་སྦྱར་མོད། ད་དུང་ལེགས་བཤད་མཁས་པའི་སྤྱི་ནོར་ཡིན། ཞེས་དང་། སྤྱོད་འཇུག་ལས། སྔོན་ཆད་མ་བྱུང་བ་ཡང་འདིར་བརྗོད་མིན། སྡེབ་སྦྱོར་མཁས་པའང་བདག་ལ་ཡོད་མིན་ཏེ། ཞེས་དང་། དེ་ལྟ་བུའི་ལེགས་པར་(སྟོད་ཆ།༨)བཤད་པས་ནི་རང་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་དག་ལའང་ཤིན་ཏུ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་གོར་མ་ཆགས་ཏེ། དེ་ནིད་ལས། བདག་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་། ཅི་སྟེ་འདི་དག་མཐོང་བ་དོན་ཡོད་འགྱུར། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། དེས་ན་སྒོན་གྱི་དུས་སུ་བྱུང་བའི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཛད་པའི་བསྟན་བཅོས་དང་རྣམ་ཐར་གསུང་རྒྱུན་སོགས་ལས་བརྩམས་ཏེ་གསང་ཆེན་རྙིང་མར་གྲགས་པའི་བཀའ་གཏེར་ཆོས་ཀྱི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ་ཆ་ཤས་ཙམ་ཞིག་གླེང་བར་བྱ་བ་ལ་སྤྱི་དོན་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་སྟོན་ཏེ། ཐོག་མར་གང་གིས་བསྟན་པའི་སྟོན་པ་བྱོན་ཚུལ་དང་དེས་བསྟན་པ་དམ་པའི་ཆོས་ཇི་ལྟར་གསུངས་པའི་ཚུལ། བསྟན་པ་དེ་ཉིད་འཕགས་ཡུལ་དང་བོད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་ཇི་ལྟར་བྱོན་ཚུལ། དེ་ལས་སྔ་འགྱུར་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་བསྟན་པ་དང་རིང་ལུགས་འཛིན་པའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཇི་ལྟར་བྱུང་བ། བྱེ་བྲག་གཏེར་གྱི་བསྟན་པ་རྒྱ་ཆེར་འཕེལ་ཚུལ། དེ་ལས་ནང་གསེས་ཟབ་མོ་དག་སྣང་གི་ཚུལ་རྣམས་བྱུང་ཚུལ། དེང་སང་དགོན་གནས་དང་བསྟན་པའི་རྒྱུན་སྐྱོང་བ་ཇི་ཙམ་བཞུགས་པའི་གདན་རབས། ཞར་བྱུང་སྔགས་གསར་མར་གྲགས་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་བྱུང་ཚུལ་འཕྲོས་དོན་དང་བཅས་པ། རིག་གནས་ལྔ་ལས་ཕྱི་མ་བཞི་ཡན་ལག་དང་བཅས་པ་བྱུང་ཚུལ་དང་བསྟན་པའི་གནས་ཚད་བཤད་པ་སྟེ་སྐབས་བརྒྱད་ཀྱིས་རྣམ་པ་དབྱེ་བ་རིམ་པར་གླེང་བར་བྱའོ། །(སྟོད་ཆ།༩)

སྤྱི་དོན་དང་པོ། སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་ཚུལ་སྐོར།

སྟོན་པ་གང་དུ་བྱོན་པའི་གཞི་སྣོད་བཅུད་འཇིག་རྟེན་གྲུབ་ཚུལ་གྱི་རྣམ་གཞག །དེ་ལ་དང་བོ་ནི། སྤྱིར་སྟོན་པ་ཇི་ལྟར་བྱོན་པའི་ཚུལ་ལའང་གང་དུ་བྱོན་པའི་གཞི་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་རྣམ་པར་གཞག་པ་བསྟན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་དུ་སངས་རྒྱས་ཇི་ལྟར་བྱོན་པའི་ཚུལ་དང་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་བསྟན་པ་ལ། སྤྱིར་རྒྱལ་བས་འཇིག་རྟེན་ལ་ཞེན་པས་མ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་དང་། དངོས་པོ་གཅིག་ནིད་ལ་སེམས་ཅན་ལ་མ་དག་པའི་སྣང་བ། རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་ཉམས་སྣང་། སངས་རྒྱས་ལ་དག་སྣང་དུ་འཆར་བ་དང་། དོན་དམ་པར་གར་ཡང་མི་གནས་ལ་ཅིར་ཡང་འཆར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཡིར་སོ་སོར་སྣང་ཡང་མི་འགལ་བ་དང་། ལས་མཐུན་གྱི་སེམས་ཅན་དུ་མ་ལ་མཐུན་པར་སྣང་ཞིང་དེར་ཞེན་པ་ལ་དེ་དག་འདུལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སྟོན་པ་ན་དེ་དག་གི་བློ་ངོར་སྣང་ཚུལ་དང་མཐུན་པར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ་བཀའ་སྩལ་བའི་ཕྱིར། མདོ་རྒྱུད་བསྟན་བཅོས་རྣམས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྣམ་གཞག་མི་འདྲ་བ་མང་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ལ། དེས་དོན་དུ་རྣམ་མཁའ་ཇི་སྲིད་པ་དེ་སྲིད་རྡུལ་གཅིག་སྟེང་ན་རྡུལ་སྙེད་དམ་སྐྲ་ཙམ་ཁྱོན་ལ་དུས་གསུམ་ཚད་སྙེད་དུ་རྒྱལ་བའི་སྐུ་དང་ཞིང་གིས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་ཅིང་(སྟོད་ཆ།༡༠)མཐའ་གཟུང་བར་ནུས་སོ། །དེ་ལས་བདག་ཅག་གི་རྟེན་གནས་འདི་ནི་སྣང་སྣང་གང་ཆེན་མཚོའི་ཕྱག་གི་ལྷུང་བཟེད་དུ་པད་སྡོང་ཟེའུ་འབྲུ་ཉེར་ལྔ་བརྩེགས་མར་ཡོད་པ་ཞིག གནས་པའི་བཅུ་གསུམ་པའི་སྟེང་གི་གཞི་དང་སྙིང་པོ་མེ་ཏོག་གིས་བརྒྱན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཞིང་གི་སྙིང་པོ་ལས་ཀྱང་སྙིང་པོར་གྱུར་པ། ཞིང་འདིའི་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལྷག་པར་ཡང་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཡོན་ཏན་ལས། བརྩམས་ཏེ་མི་མཇེད་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་བརྡར་བཞག་པ་དེའོ། །དེ་ལ་འོག་ཏུ་རླུང་དཀྱིལ་དཔངས་དཔག་ཚད་ས་ཡ་དྲུག་འབུམ། རྒྱར་གྲངས་མེད། དེའི་སྟེང་དུ་སྤྲིན་ཆེན་གསེར་གྱི་གཉའ་ཤིང་ལས་བབས་པའི་ཆར་རྒྱུན་ལས་ཆུའི་ཕུང་པོ་ཚངས་གནས་ལ་ཐུག་པར་འཕྱུར་བ་གསེར་གྱི་ས་གཞི་ཆགས་པས་མནན་ཏེ་ཆུ་དཀྱིལ་རྔམས་སུ་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱད། གསེར་གྱི་ས་གཞི་དཔག་ཚོད་སུམ་འབུམ་བཞི་ཁྲི། དེའི་སྟེང་ཆུས་གང་བ་ལ་དབུས་སུ་རི་རབ་ངང ་རིམ་བཞི་པ། ཤར་དངུལ། ལྷོ་བེཌཱུརྱ་སྔོན་པོ། ནུབ་པདྨ་རཱ་ག །བྱང་གསེར་ལས་བྱས་པ་ཞེས་དཔག་ཚོད་བརྒྱད་ཁྲི། དཔངས་དཔག་ཚོད་བརྒྱད་ཁྲི་ཕྲག་གཉིས་ཕྱེད་མཚོར་ནུབ་ཅིང་ཕྱེད་སྟེང་དུ་འཕགས་པ། ལྷུན་པོ་དེ་ལ་ཡོལ་ཐབས་སུ་སྐོར་བའི་གསེར་གྱི་རི་བདུན་ནི། གཉའ་ཤིང་འཛིན། གཤོལ་མདའ་འཛིན། སེང་ལྡེང་ཅན། ལྟ་ན་སྡུག །རྟ་རྣ། རྣམ་འདུད། མུ་ཁྱུད་འཛིན་ཏེ་གསེར་གྱི་རི་བདུན་གྱི་ནང་མའི་ཕྱེད་དུ་ཕྱི་མའི་རྩེས་སླེབས་པར་རི་རབ་ཀྱི་ཕྱི་ནས་རིམ་བཞིན་གྲུ་བཞིར་བསྐོར་བའི་བར་བར་དུ་རོལ་པའི་མཚོ་བདུན་དང་ལོངས་སྤྱོད་པའི་གླིང་དུ་མ་ཡོད་ལ། དེའི་ཕྱི་རོལ་བ་ཚྭའི་རྒྱ་མཚོའི་ནང་དུ་ཤར་གླིང་གསུམ་ཟླ་བ་ཕྱེད་པའི་(སྟོད་ཆ།༡༡)དབྱིབས་ཅན། ལྷོ་གླིང་གསུམ་ཤིང་རྟའི་དབྱིབས་སམ་སོག་ཁ། ནུབ་གླིང་གསུམ་ཟླུམ་པོ། བྱང་གླིང་གསུམ་གྲུ་བཞི། རྒྱུ་སོ་སོའི་ཕྱོགས་ཀྱེ་རི་རབ་དང་མཚུངས་ཀྱང་རྩོད་དུས་སུ་རིན་པོ་ཆེ་ནུབ་སྟེ་ས་གཞི་ཕལ་པར་སྣང་ལ། མིའི་བཞིན་དབྱིབས་རང་རང་གི་གླིང་དང་འདྲ་ཞིང་རྒྱན་འདོགས་ཚུལ་དང་ལོངས་ཐ་དད་པའོ། །རྒྱ་མཚོའི་ཕྱི་རོལ་ལྕགས་རིས་མུ་ཁྱུད་ལྟར་བསྐོར་བའི་འཛམ་གླིང་འོག་ན་དམྱལ་བ་དང་ཡི་དྭགས་ཀྱི་གནས། རྔ་ཡབ་གླིང་ན་སྲིན་པོ་གནས་ཕྱིར་མི་ལས་གཞན་དུ་ཀུན་མཁྱེན་ཀློང་ཆེན་པས་བཞེད་དེ། གླིང་བཞི་དང་གླིང་ཕྲན་གཞན་རྣམས་མེ་རི་རབ་ཀྱི་ཁོང་སེང་ན་ལྷ་མིན། ལོགས་ཀྱི་ཕྱེད་མན་དུ་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷ། ནམ་མཁའ་ལ་རྒྱུ་བ་ཉི་ཟླ་གཟའ་སྐར་སོགས་གཞལ་མེད་ཁང་པའི་ལྷ། དེ་ཡན་གྱི་ལོགས་སུ་སྲུང་མའི་རིགས་འདུག །རྩེ་མོར་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་ལྷ་གནས་དངོས། རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ཁང་བཟང་ན་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན། ཉེ་དབང་སུམ་ཅུ་རྩ་གནིས། གླང་པོ་ཆེ་ས་སྲུང་བུ་ལྭ་བ་དཀར་པོའི་རྡོ་ལེབ། ཆོས་བཟང་ལྷའི་འདུན་ས། སྐྱེད་ཚལ་བཞི། ཡོངས་འདུའི་ཤིང་སོགས་འབྱོར་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཡོད་དོ། །དེའི་སྟེང་ནས་རིམ་བཞིན་འཐབ་བྲལ། དགའ་ལྡན། འཕྲུལ་དགའ། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་བཞི་ཡོད་པ་དེ་སྟེང་དུ་གཞལ་བའི་ནམ་མཁར་སྤྲིན་བཞིན་དུ་སོ་སོར་ཆགས། གཟུགས་དང་། ཚེ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་ནི་རིམ་པས་གོང་མ་གོང་མས་ལྷག་སྟེ། འདི་མན་ལ་འདོད་ཁམས་ཟེར། དེའི་སྟེང་དུ་གཟུགས་ཁམས་གནས་རིས་བཅུ་བདུན། དེ་ནས་གཟུགས་མེད་བཞིས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་ཐུག །དེ་རྣམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཞིང་(སྟོད་ཆ།༡༢)ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་འཚོ། འདོད་གཟུགས་ལ་རང་རང་གི་རྒྱལ་པོ་སོགས་ཡོད་ཅིང་གཟུགས་མེད་ན་རང་ཉིད་ནས་གཞན་མི་སྣང་ངོ་། །དེ་ཡང་འཛམ་གླིང་འདི་ནས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་བར་དཔག་ཚོད་བཞི་ཁྲི། དེ་ནས་འཐབ་བྲལ་བར་དུ་བཞི་ཁྲི། དེ་ནས་དཀའ་ལྡན་བར་དུ་བརྒྱད་ཁྲི་སོགས་རིམ་བཞིན་བརྩིས་པའི་ཤིན་ཏུ་མཐོ་ནས་འཛམ་གླིང་བར་དུ་དཔག་ཚོད་ཐེར་འབུམ་ཆེན་པོ་ལྔ། ཐེར་འབུམ་བརྒྱད། དུང་ཕྱུར་གཅིག །བྱེ་བ་དྲུག ས་ཡ་གསུམ། ཉིས་འབུམ་རྣམས་ཡོད་ཅིང་། དེ་ནས་གོང་དུ་འོང་མིན་གྱི་བར་དུའང་དེ་ཙམ་དང་། འོག་མིན་ནས་འདི་ཡི་བར་དེ་ཉིས་འགྱུར་ཡོད་པར་ཤེས་དགོས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གནས་དང་གནས་འོག་ཇི་སྲིད་པ། །དེ་ནས་དེ་ཡི་གོང་དེ་སྲིད། ཅེས་འབྱུང་བས་སོ། །སོ་སོའི་གནས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་གི་རྒྱ་ཡང་། འཐབ་བྲལ་སོགས་བཞི་ནི་ལྷུན་པོའི་སྟེང་གི་རྒྱ་དང་མཉམ་པ་དང་འགའ་ཞིག་གིས་གོང་ནས་གོང་དུ་ཉིས་འགྱུར་དུ་ཆེར་འདོད་ཅིང་།
བསམ་གཏན་དང་པོ་གླིང་བཞི་པ་དང་། གཉིས་པ་སྟོང་སྤྱི་ཕུད། གསུམ་པ་སྟོང་བར་མ། བཞི་པ་སྟོང་ཆེན་པོ་དང་ཚོད་མཉམ་པར་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་ཁམས་གསུམ་གྱི་ནང་ནས། འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བ། རང་སངས་རྒྱས། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཏེ་མཆོག་གསུམ་འབྱུང་ཞིང་དགེ་སྡིག་གི་ལས་ཐམས་ཅད་མཐུན་པས། ལྷ་ལས་ལྷག་པ་མིའི་འགྲོ་བར་གསུངས། དེ་ཡང་གླིང་གཞན་གསུམ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ས་པ་དང་། འཛམ་བུའི་གླིང་ལས་ཀྱི་ས་པ་ཏེ་གླིང་གི་མཆོག་ཡིན་ཞིང་། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱལ་འབྱུག་བའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ལ། གསེར་གླིང་སོགས་གླིང་ཕྲན་(སྟོད་ཆ།༡༣)མང་པོའང་འདིར་འདུ། དེ་ཡང་ཡུལ་དབུས་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ཁམས་ནི་ཡུལ་འཁོར་ཆེན་པོ་བཅུ་དྲུག་དང་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དྲུག་གི་བདག་སྲིད་ཟ་འོག་གི་བླ་རེ་ཕུབ་པ་ལྟ་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་གླིང་། སོག་པོ་དང་ལི་ཡུལ་ནི་ཤིང་རྟའི་དབྱིབས་དགོས་འདོད་འབྱུང་བའི་གླིང་། ཧོར་དང་རྒྱ་ནག་ནི་མེ་ཏོག་པདྨ་ཁ་པྱེ་བ་ལྟ་བུ་ངོ་མཚར་ཆེ་བའི་གླིང་། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་ནི་སྲིན་མོ་གན་རྐྱལ་དུ་བསྒྱེལ་བ་ལྟ་བུ་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་གིས་འདུལ་བའི་གླིང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལས་རིམ་དུ་ཆགས་རྗེས་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ལྷ་ཞིག་སི་འཕོས་པ་ཚངས་ཆེན་དུ་བརྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པ་ནས་བརྩམས། བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཡས་རིམ་བཞིན་ཅགས་ཏེ་ལྷ་གནས་ཚང་། འོད་གསལ་གྱི་ལྷ་ཞིག་ཚེ་འཕོས་པ་སྐད་ཅིག་གིས་འཛམ་གླིང་དུ་སྐྱེས་ཀྱི་མི་བྱུང་། དེ་དག་ཚེ་ཚད་དཔག་ཏུ་མེད། བསམ་གཏན་གྱི་ཟས་ཀྱིས་འཚོ། ལུས་ལ་འོད་ཡོད། རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བ་སོགས་ཡིན་པ་ལ། བདུད་རྩི་སའི་བཅུ་སྲིད་པས་ཟོས་པས་ཡོན་ཏན་དེ་དག་ལས་ཉམས། ས་ཡི་ཞག་དང་། བདུད་རྩི་མྱུ་གུའི་ཚུལ། མ་རྨོས་སཱ་ལུའི་འབྲས་སོགས་སྔ་མ་སྔ་མ་ཟོས་པས་ནུབ་ཅིང་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་རིམ་གྱིས་ཐོན། ནམ་མཁའ་ལ་ཉི་ཟླ་གཟའ་སྐར་བྱུང་། ཟས་རགས་པས་སྙིགས་མ་དང་། ཕོ་མོའི་དབང་པོ་ཐ་དད་དོད་དེ་འཁྲིག་ཅོས་བཞི་དང་ཁྱིམ་འབུབས་པ་དང་མངལ་སྐྱེས་བྱུང་། གསུམ་ལྡན་བསྐལ་བ་ཟེར། སཱ་ལུ་གསོག་འཇོག་བྱས་པས་སྦུན་པས་གཡོགས་ཤིང་བརྔས་འཕྲལ་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་པས། མཛངས་ཤིང་བསམ་པ་བཟང་པོ་ཞིག་གིས་ཆ་མཉམ་དུ་བགོས་ནས་བྱིན་པས་རང་གི་སྐལ་བ་ཆད་པ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བག་རེ་བྱིན་པས་(སྟོད་ཆ།༡༤)ཁོ་སྐལ་བ་རྒྱལ་བས་རྒྱལ་པོར་ཐོགས། བརྐུ་བ་དང་། གསོད་པ་དང་། རྫུན་དུ་སྨྲ་བ་བྱུང་བས་གཉིས་ལྡན་དང་གཅིག་ལྡན་རྩོད་དུས་སུ་གྱུར་པ་ནི་ཐུབ་བསྟན་སྐྱོན་མེད་ལོ་བཅུ་གནིས་དང་ཆུ་བུར་བྱུང་རྣམས་སྔོན་གྱི་དུས་བཞི་དག་སྦྱར་བ་འདུལ་བའི་ལུགས་ཆོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་དུས་བཞི། རྩོད་ལྡན་འཆར་བ་དང་ཞིང་དེའི་སངས་རྒྱས་ཐོག་མ་དུས་མཚུངས་ཤིང་ལོངས་སྤྱོད་མཐའ་དག་ཚང་བ་རྫོགས་ལྡན། རྐང་པ་གཅིག་ཉམས་པ་གསུམ་ལྡན་དུ་བཞག་པ་སོགས་མདོ་སྡེ་ལས་བཤད་པ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་དུས་བཞིའོ། རྩོད་དུས་སུ་གྱུར་པས་སྐྱེ་ཏེ་ནགས་སུ་གནས་པ་བསམ་གཏན་དང་རྫུ་འཕྲུལ་དུ་ལྡན་པ་དྲང་སྲོང་། སྙན་དངགས་སོགས་ཀྱིས་འཚོ་བ་ལ་བྲམ་ཟེ། དཔྱ་གྲལ་གྱིས་འཚོ་བ་ལ་རྒྱལ་རིགས། ཚོང་དཔོན་སོགས་བྱེད་པ་རྗེའུའི་རིགས། ཞིང་ལས་ཀྱིས་འཚོ་བ་དམངས་རིགས། ངན་ལས་ཀྱིས་འཚོ་བ་ལ་གདོལ་པར་བཞག དེ་བཞིན་དུ་དུད་འགྲོ་ཡི་དྭགས་དམྱལ་བ་རྣམས་ཀྱང་རིམ་པས་ཆགས། སྔར་གྱི་རྒྱལ་པོ་དེ་དང་པོར་ཞིང་དཔོན་དུ་བསྐོས་ཏེ་དྲུག་ཆ་སླར་བྱིན། དེས་ཀྱང་མི་རྣམས་ཆ་མཉམ་དུ་ལེགས་པར་བསྐྱངས་པས་ཀུན་གྱིས་བཀུར་བའི་ཕྱིར་མང་པོས་བཀུར་བའི་རྒྱལ་པོར་གྲགས་ཏེ་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་ལ་འཛམ་གླིང་གི་མིའི་རྒྱལ་པོའི་ཐོག་མ་ཡིན་ནོ། དེ་ལྟ་བུའི་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དེ་ཡང་། གླིང་བཞིའི་རི་རབ་ཁོར་ཡུག་དང་བཅས་པ་རླུང་དཀྱིལ་ནས་འོག་མིན་ལ་ཐུག་གི་བར་དེ་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་ནས་དེ་ཙམ་གྱི་བར་སྟོང་གི་ནམ་མཁའ་འདས་པ་ནས་དེ་འདྲའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་གནས་པ་དེ་བཞིན་དུ། གཅིག་ནས་(སྟོད་ཆ།༡༥)གཉིས་སུ་བགྲངས་པའི་སྟོང་དུ་ཚད་པ་ནས་ཁོར་ཡུག་གཅིག་གིས་བསྐོར་བ་སྟོང་དང་པོ་དང་། དེ་འདྲ་བ་སྟོང་ལ་སྟོང་གཉིས་པ་བར་མ་སྟེ་མུ་ཁྱུད་གཉིས་པས་བསྐོར་བ་དང་། སྟོང་གཉིས་བར་མ་སྟོག་ལ་སྟོང་གསུམ་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་ཞིང་། ཁོར་ཡུག་གསུམ་པས་བསྐོར་བའོ། སྟོང་དུ་བགྲང་ཚུལ་ཡང་འོག་མིན་དག་བཅས་པ་བགྲང་བ་འདི་ནི་གསེར་འོད་དམ་པའི་ལེའུ་བཅུ་གཉིས་པར། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ན་གང་ན་ཟླ་བ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་དང་སོགས་ནས། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་དུ་ཉེ་བར་སོང་བའི་བར་གྱི་ལྷ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་དང་ཞེས་གསུངས་པ་དང་རྒྱ་ཆེར་རོལ་པ་ལས་ཀྱང་། གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་དང་ཞེས་པ་ནས། འོག་མིན་གྱི་ལྷའི་རིགས་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་ལ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀམས་གཅིག་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཞེས་པའི་བར་གསུངས་པ་སོགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཤིང་། མངོན་པ་ཕལ་ཆེར་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་མན་ཆད་བགྲང་བར་འདོད་དོ། །དེ་དག་ནི་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཆགས་ཚུལ་ཏེ། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པ། གཉིས་པ་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོལ་ཚུལ་ལ་ཐེག་པ་ཐུན་མོང་བ་དང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ལའང་གསུམ་སྟེ་སྤྱིར་འཇིག་རྟེན་དུ་སངས་རྒྱས་བྱོན་ཚུལ། ཁྱད་པར་མི་མཇེད་དུ་བྱོན་ཚུལ། སྒོས་འཛམ་བུ་གླིང་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་བྱོན་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། སྤྱིར་སངས་(སྟོད་ཆ།༡༦)རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱོན་པ་ལ་རྒྱུ་གསུམ་ཚང་དགོས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པ། བྱང་སེམས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ། གདུལ་བྱའི་ཁམས་སྨིན་པ་སྟེ་གསུམ་འཛོམས་ན་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱོན་གྱི་གཞན་དུ་མི་འབྱོན་ནོ། །དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱོན་པའི་བསྐལ་པ་ལ་སྒྲོན་མའི་བསྐལ་པ་ཞེས་ཟེར་ལ། མི་འབྱོན་པའི་བསྐལ་པ་ལ་མུན་པའི་བསྐལ་པ་ཞེས་ཟེར་རོ། སྒྲོན་བསྐལ་ཡང་ད་ལྟར་གྱི་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་འབྱོན་ལ་དེའི་རྗེས་སུ་མུན་བསྐལ་དྲུག་ཅུ་རྩ་ལྔ། དེ་ནས་སྙན་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲོན་བསྐལ་ལ་སངས་རྒྱས་ཁྲི། དེའི་རྗེས་སུ་མུན་བསྐལ་ལ་བརྒྱད་ཅུ། དེ་ནས་སྐར་མ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲོན་བསྐལ་ལ་སངས་རྒྱས་བརྒྱད་ཁྲི། དེའི་རྗེས་སུ་མུན་བསྐལ་སུམ་བརྒྱ། དེ་ནས་ཡོན་ཏན་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲོན་བསྐལ་ལ་སངས་རྒྱས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་འབྱུང་བ་བསྐལ་བཟང་ནས་བཤད་དོ། ཁ་ཅིག་ཏུ་སྒྲོན་བསྐལ་དང་། མུན་བསྐལ་གྱི་གོ་རིམ་དང་གྲངས་ལའང་མི་འདྲ་བ་ཅི་རིགས་བཤད་སྣང་ངོ་། ཁྱད་པར་མི་མཇེད་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་སངས་རྒྱས་སྟོང་བྱོན་ཚུལ་ལ། དེ་ཡང་ཞིང་འདི་ལ་མི་མཇེད་ཅེས་ཟེར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཉོན་མོངས་པས་ཡིད་མི་འཕྲོགས་ཤིང་བཟོད་ཅིང་སྲན་ཐུབ་པས་དེ་སྐད་ཅེས་གྲགས་སོ། བསྐལ་པ་འདི་ལ་སྔོན་འཇིག་རྟེན་ཆགས་པའི་ཚེ་མཚོའི་ནང་ནས་གསེར་གྱི་པདྨ་སྟོང་བྱུང་བ་ལ་གནས་གཙང་མའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་པས་སངས་རྒྱས་སྟོང་འབྱུང་བའི་ལྟས་སུ་ཤེས་ཏེ། ཀྱེ་མ་བསྐལ་པ་འདི་ནི་བཟང་པོའོ་ཞེས་བརྗོད་པས་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་ཞེས་གྲགས་པར་གྱུར་ཏོ་ཅེས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་པདྨ་དཀར་པོ་ལས་བཤད་དོ། །དེར་སངས་རྒྱས་བྱོན་པའི་ཚུལ་ནི།(སྟོད་ཆ།༡༧)སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་བསྐལ་པ་མཛེས་པར་སྣང་བ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པར་བརྒྱན་པ་ཞེས་བྱ་བར་སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་བཀོད་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་ངོ་། དེའི་ཚེ་ཕོ་བྲང་རྣམ་པར་དག་པ་ཅན་དུ་གླིང་བཞི་པ་ལ་དབང་བའི་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཡུལ་འཁོར་སྲུང་ཞེས་བྱ་བ་བཙུན་མོ་བདུན་འབུམ་དང་སྲས་སྟོང་དུ་ཚང་བ་ཡོད་དོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་དེས་སངས་རྒྱས་དེ་དགེ་སློག་གི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ་ལ་ལོ་བྱེ་བ་ཚང་བར་བསྙེན་བཀུར་ཏེ། དགེ་སློང་རེ་རེ་ལའང་གཡོག་གསུམ་ཕུལ་ལོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་བུ་དེ་དག སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་མཉན་ནས་རང་གི་ཁྱིམ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཟླ་བ་ཉ་ལ་བབ་པ་ན། བཙུན་མོ་མི་སྨད་པའི་སྤང་པར་ཁྱེའུ་ཆོས་སེམས་དང་དཔེ་མེད་པའི་སྤང་པར་ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་གཉིས་བརྫུས་ཏེ་བྱུང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་ཡབ་རྒྱལ་པོ་འདི་སྙམ་དུ་རྒྱལ་བུ་འདི་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་ན། གང་ཐོག་མར་འཚང་གང་རྒྱས་བརྟག་པར་བྱའོ་སྙམ་སྟེ། གཞོན་ནུ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མིང་བྲན་ནས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་བུམ་པར་བཅུག་སྟེ་ཞག་བདུན་དུ་མཆོད་པ་བྱས་ནས་བཙུན་མོའི་འཁོར་དང་། སྲས་སྟོང་དང་གཞོན་ནུ་གཉིས་དང་བཅས་པའི་མདུན་དུ་ནང་མིས་བུམ་པའི་ནང་ནས་མིང་རྣམས་ཕྱུང་བས། ཐོག་མར་གཞོན་ནུ་རྣམ་པར་དག་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་མིང་བྱུང་བས་ས་གཡོས་ཤིང་རོལ་མོའི་སྒྲ་བྱུང་སྟེ། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་འཁོར་བ་འཇིག་གོ། དེ་ནས་གཞོན་ནུ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་སྡེ་གསེར་ཐུབ་བོ། །དབང་པོ་ཞི་བ་འོད་སྲུངས་སོ། །དོན་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པ་ནི་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའོ། །སྐེ་རགས་(སྟོད་ཆ།༡༨)ཅན་བྱམས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱ་ཆེར་བྱས་ཏེ་སྲས་སྟོང་གི་ནང་ནས་གཅིག་བཞག་པ་ཅོད་པན་བརྒྱན་པའི་བར་བྱུང་སྟེ། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་གྲགས་པའོ། །དེ་ནས་ཐ་ཆུང་བློ་གྲོས་མཐའ་ཡས་ཀྱི་མིང་འབྱུང་སྟེ། དེ་ནི་སྟོང་གི་མཐའ་མ་མོས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དགུ་བརྒྱ་དགུ་བཅུ་གོ་དགུའི་ཚེ་ཚད་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་དུ་འགྱུར་ཞིང་། བདག་ཉིད་དེ་ལྟར་མོས་པས་མོས་པ་ཞེས་བྱའོ། ཁྱེའུ་ཆོས་སེམས་དང་། ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་སེམས་ནི་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་སྟེ། སངས་རྒྱས་སྟོང་གི་བཀའ་སྡུད་པ་པོ་ཡིན་ཞིང་། ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བསྐུལ་ཞིང་གསོལ་བ་འདེབས་པ་པོ་ཚངས་པ་གཙུག་ཕུད་ཅན་ནོ། ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཡུལ་འཁོར་སྲུང་ནི་མར་མེ་མཛད་དོ། ཞེས་གསུང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མདོ་ལས་བྱུང་ངོ་། ཐེག་དམན་པ་དག་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཡང་ཆགས་པའི་བསྐལ་པ་དང་འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་ལ་མི་འབྱོན་གྱི། གནས་པའི་བསྐལ་པ་ལ་འབྱོན་ནོ། གནས་པ་ལ་ཡང་ཚེ་ལོ་ཡར་འཕེལ་དང་མར་འགྲིབ་གཉིས་ལས་མར་འགྲིབ་ཀྱི་བརྒྱད་ཁྲི་པ་ནས་བརྒྱ་པའི་བར་ལ་ཕལ་ཆེར་འབྱུང་ངོ་། དེ་ལས་སྔ་བར་སྐྱོ་བ་ཤས་ཅུང་བས་ཆོས་དོན་དུ་མི་གཉེར་བས་སོ། །བརྒྱད་པ་བས་འཕྱི་བར་མི་འབྱུང་སྟེ། སེམས་ཅན་དང་། ཚེ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་། ལྟ་བ་དང་། དུས་ཀྱི་སྙིགས་མ་ལྔ་ཤིན་ཏུ་བདོ་བར་འགྱུར་བས་སོ། ཡར་འཕེལ་ལ་མི་འབྱུང་སྟེ། མི་དགེ་བ་ངང་གིས་སྤོང་ཞིང་། དངོས་པོ་རྣམས་འཕེལ་བས་དེ་དག་སྐྱོ་བ་མི་སྐྱེ་བས་སོ། གལ་ཏེ་བརྒྱད་ཁྲི་པ་ནས་སྔ་བར་མི་འབྱུང་ན། འོན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་མོས་པ་(སྟོད་ཆ།༡༩)འབྱོན་པའི་དུས་མི་རྣམས་ཚེ་ལོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཐུབ་པར་བཤད་པ་ནི། སངས་རྒྱས་དེའི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདིའི་རྣམ་གཞག་ལ་དགོངས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོར། ཚེ་ལོ་བཅུ་པའི་དུས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐེ་བོས་ཕེབས་པ་ཞེས་བྱ་བར་མི་མཐེ་བོང་ཙམ་གྱི་ནང་དུ། སངས་རྒྱས་སྐར་མ་ལ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྐུ་ཁྲུ་གང་དང་སོར་བདུན་གྱི་ཚད་ཙམ་ཡོད་པ་འབྱུང་བར་བཤད་ཅིང་། དེ་བཞིན་དུ་མ་འོངས་པ་ན་བསྐལ་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ལོ་བར་བསྐལ་བརྒྱད་ཐུབ་པའི་ཚེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྡུལ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཤཱ་རིའི་བུ་སངས་རྒྱས་པའི་མཚན་པདྨོའི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་གཞོན་ནུའི་དུས་མ་གཏོགས་པའིསཀུ་ཚེ་བར་བསྐལ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ཆོས་སྟོན་པ་འབྱུང་ཚུལ་ལ་སོགས་པ་མང་དུ་གསུངས་པས་སོ། །བསྐལ་བཟང་འདིའི་ཚེ་ལོ་བཞི་ཁྲི་པའི་དུས་སུ་འཁོར་བ་འཇིག །སུམ་ཁྲི་པའི་དུས་སུ་གསེར་ཐུབ། ཉི་ཁྲི་པའི་དུས་སུ་འོད་སྲུངས། བརྒྱ་པའི་དུས་སུ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ། བརྒྱད་ཁྲི་པའི་དུས་སུ་བྱམས་པ་འབྱུང་ངོ་། བསྐལ་བཟང་འདིར་འོད་དང་ཡབ་དང་ཡུམ་དང་སྲས་དང་རིམགརོ་པ་དང་ཤེས་རབ་ཅན་དང་རྫུ་འཕྲུལ་ཅན་གྱི་མཆོག་དང་འཁོར་དང་སྐུ་ཚེ་དང་བསྟན་པའི་གནས་ཚད་དང་གདུང་སེམས་བསྐྱེད་ཚུལ་ཏེ་དོན་བཅོ་ལྔ་རེ་ཡོད་དེ། མདོ་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་ལས་བཤད་དོ།༢༠)སྟོན་པ་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་བྱོན་པའི་ཐུགས་བསྐྱེད་པའི་ཚུལ། འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་བྱོན་པའི་ཚུལ་ལའང་གཉིས་ཏེ། ཐུགས་བསྐྱེད་པའི་ཚུལ་དང་། མཛད་བཅུ་གཉིས་ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ་ཡང་བདག་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཐུགས་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད་ཅིང་ཆོགས་བསགས་པའི་ཚུལ་ལའང་། ཐེག་དམན་གྱི་ལུགས་དང་། ཐེག་ཆེན་ཐུན་མོང་བའི་ལུགས། རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་ལུགས་དང་གསུམ་གྱི། དང་པོ་ནི། འདུལ་བ་ལུང་ལས། སངས་རྒྱས་འདོད་ཆགས་བྲལ་ཐོས་ཤིང་། གླང་པོ་དྲིགས་པའི་ཤས་ཆེན་དང་། འཇིག་རྟེན་སྡུག་བསྔལ་གྱུར་མཐོང་ནས། ངས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་དོན་ནི་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་བསྐལ་པ་ལ། སྟོན་པ་ཉིས་གྲོང་ཁྱེར་འོད་ལྡན་དུ་རྒྱལ་པོ་འོད་ལྡན་ནམ་རབ་གསལ་དུ་འཁྲུངས་དུས་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་གླང་པོ་ཆེ་ཐལ་ཀར་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་འདུལ་མཁན་འདུལ་དུ་བཅུག་ནས་རྒྱལ་པོ་དང་འདུལ་མཁན་གཉིས་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་བཞོན་ནས་ནགས་སུ་སོང་བ་ན། གླང་པོས་ནགས་ཀྱི་བ་གླང་མོའི་དྲི་ཚོར་བས་མགྱོགས་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་རྒྱུགས་པ་ན། རྒྱལ་པོ་དང་འདུལ་མཁན་གཉིས་སྐྲག་ནས་ཤིང་གི་ཡལ་ག་ལ་འཇུས་ནས་བབ་སྟེ། རྒྱལ་པོས་གླང་པོ་མ་ཐུལ་ལོ་སྨྲས་པས་འདུལ་མཁན་གྱིས་བདག་གིས་དེའི་ལུས་ནི་ཐུལ་གྱི་སེམས་ནི་མ་ཐུལ་ལོ་ཟེར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཤེས། ལྷ་ཞག་བདུན་(སྟོད་ཆ།༢༡)ནས་དཔྱད་རྗེས་སུ་དྲན་ཏེ་འོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལྟར་གླང་པོའང་བྱུང་བས། རྒྱལ་པོས་སེམས་འདུལ་མཁན་ནི་སུ་ཞིག དེ་སྨྲས་པ། ལྷ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་སོ། །ཞེས་སྨྲས་པ་དང་། དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་ཤིན་ཏུ་དད་པར་གྱུར་ཏེ་སྦྱིན་པ་ནི་བྱིན། བསོད་ནམས་ནི་ཅི་ཡང་བསགས་ཏེ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་མོས་པས། སྨོན་ལམ་བཏབ་སྟེ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ནས་རིན་ཆེན་གཙུག་ཏོར་ཅན་གྱི་བར་སངས་རྒྱས་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་བསྙེན་བཀུར་ནས་གྲངས་མེད་དང་པོ་དང་། དེ་ནས་མར་མེ་མཛད་ཡན་གྱི་སངས་རྒྱས་བདུན་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་བསྙེན་བཀུར་ནས་གཉིས་པ་དང་། དེ་ནས་རྣམ་གཟིགས་ཡན་གྱིས་སངས་རྒྱས་བདུན་ཁྲི་བདུན་སྟོང་བསྙེན་བཀུར་ནས་གསུམ་པ་སྟེ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་ཚོགས་བསགས་ཤིང་། དེ་ནས་སངས་རྒྱས་སྐར་རྒྱལ་ལ་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ཞག་བདུན་བར་མ་ཆད་དུ་བསྟོད་པས་བཀྶལ་པ་དགུའི་ཚོགས་འདུམས། དེ་ནས་བསྐལ་པ་འདིའི་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུངས་བསྙེན་བཀུར་བ་ཡན་ལ་བསྐལ་པ་དགུ་བཅུ་གོ་གཅིག་སྟེ་བསྐལ་ཆེན་བརྒྱར་མཚན་གྱི་རྒྱུ་བསྒྲུབས་ནས་ལྷའི་བུ་དམ་པ་ཏོག་དཀར་པོར་འཁྲུངས་ཤིང་། དེ་ནས་དགའ་ལྡན་ནས་འཕོ་པ་སོགས་ཀྱི་མཛད་པ་རྣམས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་འདོད་དེ། མཛོད་ལས། རྣམ་གཟིགས་མར་མེ་རིན་ཆེན་གཙུག །གྲངས་མེད་གསུམ་གྱི་ཐ་མར་བྱུང་། དང་པོ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། གཞན་ཡང་འདུལ་བ་ལུང་ལས། སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ངས། འདྲེན་པ་ཡུལ་འཁོར་སྐྱོང་གི་བར།(སྟོད་ཆ།༢༢) བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་ཚང་བ་ཡི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ངས་མཆོད་དོ། །སངས་རྒྱས་ལེགས་མཛད་ནས་བཟུང་སྟེ། །དབང་པོ་རྒྱལ་མཚན་ཐུབ་པའི་བར། །བདུན་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ཚང་བ་ཡི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ངས་མཆོད་དོ། །སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་ནས་ནི། །སངས་རྒྱས་འོད་སྲུངས་བར་དག་ཏུ། །བདུན་ཁྲི་བདུན་སྟོང་ཚང་བ་ཡི། །སངས་རྒྱས་འོད་སྲུངས་བར་དག་ཏུ། །ཅེས་བཤད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལྟར་ན་སྟོན་པའདི་སྔོན་དམྱལ་བའི་ལྕགས་བསྲེགས་ཀྱི་ས་གཞི་ལ་ཤིང་རྟ་འདྲེན་པའི་གྱད་ཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཚེ། ཟླ་བོ་སྟོབས་ཆུང་བ་ལ་དམྱལ་སྲུང་གིས་ཡང་ཡང་བསྣུན་པས་དེ་ལ་བརྩེ་བ་སྐྱེས་ཏེ། དམྱལ་སྲུང་ལ་འདི་ལ་སྙིང་རྗེ་ཅུང་ཟད་སྐྱེད་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་པས་དེ་ཁྲོས་ནས་མདུང་རྩེ་གསུམ་པ་བསྣུན་པས་ཚེའི་དུས་བྱས་ནས་བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་སྡིག་པ་བྱང་པར་མདོ་དྲིན་ལན་བསབ་པ་ལས་བཤད་ལ། དེ་ནས་རྫ་མཁན་གྱི་ཁྱེའུ་སྣང་བྱེད་དུ་གྱུར་པའི་ཚེ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཐུག་འཇམས་ཡོལ་གོ་གང་ཞིག་ཕུལ་ནས། མེ་ཏོག་ཏུ་འགྲོན་བུ་ལྔས་ཀྱང་མངོན་པར་གཏོར་ནས་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཁྱེད་སྐུ་ཅི་འདྲ་དང་། སྐུ་ཚེའི་ཚད་ཀྱང་ཁྱེད་དང་ཅི་འདྲ་བ། མཚན་མཆོག་བཟང་པོ་ཁྱེད་དང་ཅི་འདྲ་བ། དེ་བཞིན་བདག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཤོག །ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་ཅིང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། བསྐལ་བཟང་ལས། ང་ནི་སྔོན་ཆེ་དབུལ་པོ་གྱུར་པའི་ཚེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་དེ་ལ། འཇམ་གང་དག་གི་དབུལ་བ་བྱས་ནས་ཀྱང་། དང་པོ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །ཞེས་སོ། །ཚོགས་བསགས་ཚུལ་ཡང་དེ་ནས་རྒྱལ་(སྟོད་ཆ།༢༣)པོའི་བུ་གཞོན་ནུ་བརྩོན་འགྲུས་སྤྱོད་དུ་གྱུར་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་བསྙེན་བཀུར་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གཅིག་ཚོགས་བསགས་པས་ས་དང་པོ་དང་། དེ་ནས་ཚོང་དཔོན་ཤེས་རབ་བཟང་དུ་གྱུར་ཞིང་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་་ཡན་ལག་བསྙེན་བཀུར་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་གྲངས་མེད་གཅིག་གིས་ས་བདུན་པ་མན་དང་། དེ་ནས་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་དུ་གྱུར་ཞིང་སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་བསྙེན་བཀུར་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་གྲངས་མེད་གིཅག་གིས་ས་བཅུ་པ་མན་བགྲོད་པར་བཤད་ཅིང་། གཞན་ཡང་གྲངས་མེད་བདུན་དང་བཅུ་དང་སོ་གསུམ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་མང་དུ་ཡོད་དོ། །གསུམ་པ་ནི། དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པའི་སྤྱན་སྔར་སྔགས་ཐོས་ཏེ་སྔགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པའི་སྒོ་ནས་གྲངས་མེད་གསུམ་དུ་ཚོགས་བསགས་ཚུལ་སོགས་རྒྱུད་སྡེ་སོ་སོའི་བཞེད་པ་མི་འདྲ་བ་མང་དུ་ཡོད་ཀྱང་འདིར་མ་བྲིས་སོ། དེ་ལྟར་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཚུལ་དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་འདུལ་བ་ཐ་དད་པ་རྣམས་ལ་མཛད་པ་ཐ་དད་པ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་བསྟན་པའི་ཚུལ། གཉིས་པ་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་ཇི་ལྟར་སྟོན་པར་མཛད་པའི་ཚུལ་ནི། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པ་ན་བྲམ་ཟེ་དང་རྒྱལ་རིགས་ཏེ་རིགས་གཉིས་ལས་རིགས་གཞན་དུ་སྐུ་བལྟམས་པ་མེད་པས།(སྟོད་ཆ།༢༤) བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་འདི་ནི་རྒྱལ་རིགས་སུ་སྐུ་འཁྲུངས་པ་ཡིན་པར་གྲགས་ཏེ། དེ་ཡང་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་ལ། ལྷོའི་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་མང་པོས་བཀུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཐོག་མར་བྱུང་སྟེ། དེའི་བུ་འོད་མཛེས། དེའི་བུ་དགེ་བ། དེའི་བུ་དགེ་མཆོག དེའི་བུ་གསོ་སྦྱོང་འཕགས། དེ་རྣམས་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལྔ་ཟེར། དེའི་སྤྱི་བོའི་ཚ་རྨེན་ལས་སྐྱེས་པ་ང་ལས་ནུ་ནས་མཛེས་པ། ཉེ་མཛེས། མཛེས་ལྡན། ཉེ་མཛེས་ལྡན། དེ་ལྔ་ནི་ཙུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་མན་དང་། གླིང་བཞི་ནས་གཅིག་གི་བར་དབང་བའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་པའི་རྒྱལ་པོ་ལྔའོ། ཉེ་མཛེས་ལྡན་གྱི་བུ་བཟང་པོ་ནས་རྒྱལ་པོ་ས་ཡ་གཅིག་དང་བཞི་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་སུམ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་དགུ་འདས་པ་ན་རྒྱལ་པོ་ཀྲྀ་ཀི་ཝཱ་རཱ་ ཎ་སཱིར་བྱུང་སྟེ། དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུངས་འཇིག་རྟེན་བྱོན་ནོ། །རྒྱལ་པོ་ཀྲྀ་ཀིའི་བུ་ལེགས་སྐྱེས་ནས་རྒྱལ་པོ་བརྒྱ་འདས་པ་ན། རྒྱལ་པོ་རྣ་བ་ཅན་གྲོང་ཁྱེར་གྲུ་འཛིན་དུ་བྱུང་སྟེ། དེ་ལ་བུ་གཽ་ཏ་མ་ཞེས་པ་རིགས་མཆོག་དང་། བྷ་ར་དྷཱ་ཛ་གཉིས་ལས། བྷ་ར་དྷཱ་ཛས་རྒྱལ་སྲིད་བསྐྱངས། གཽ་ཏ་མ་རབ་ཏུ་བྱུང་ཀྱང་། མ་ཉེས་པར་ཕྲ་མའི་སྐྱོན་ཕེབས་ཏེ་རྒྱལ་པོའི་ཁྲིམས་ཀྱི་གསལ་ཤིང་ལ་བསྐྱོན་པ་ན། མཁན་པོ་དྲང་སྲོང་མདོག་ནག་ཅེས་པས་མཐོང་ནས་རྒྱུ་མཚན་དྲིས་པས། དེས་བདེན་ཚིག་གིས་མཁན་པོའི་སགས་པ་གསེར་དུ་གྱུར་པས་དྲང་སྲོང་གསེར་མདོག་དུ་གྲགས། དྲང་སྲོང་དེས་རྒྱལ་རྒྱུད་ཆད་ན་མི་དགེ་བར་ཤེས་ནས། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྫི་ཆར་ཕབ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་མནན་ནས། སྔོན་གྱི་ཡུལ་དྲན་པར་བྱས་པས་ཁུ་བ་ཁྲག་དང་འདྲེས་པ་ཐིགས་པ་གཉིས་ལྷུང་བ་སྒོ་ང་གཉིས་སུ་གྱུར་ནས་བུ་རམ་ཤིང་གི་ཚལ་དུ་ཉི་(སྟོད་ཆ།༢༥)དང་བུ་མོ་བཞི་བྱུང་སྟེ། ཟས་གཙང་། ཟས་དཀར། བྲེ་བོ་ཟས། བདུད་རྩི་ཟས་སོ། བུ་མོ་གཙང་མ། དཀར་མོ། བྲེ་བོ་མ། བདུད་རྩི་མའོ། དེ་ལྟར་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་ཡན་ཆོད་དུ་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་པའི་རྒྱལ་རྒྱུད། ས་ཡ། ཆིག་འབུམ། ཉིས་ཁྲི། ཚིག་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་བཅུ་བཞི་བྱུང་བ་ལུང་ལས་བཤད་ཅིང་། འཇིག་རྟེན་གདགས་པར། རྒྱལ་པོ་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱད་སུམ་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་ཡོད་པར་བཤད་ཅིང་། གང་ལྟར་ཡང་། ཤཱཀྱའི་གྲོང་ཁྱེར་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཤིང་སྐྱེ་བོས་གག་བ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ཡིན་ལ། ཀུན་ཀྱང་ཚན་པོ་ཆེའི་སྟོབས་དག་ལྡན་པ་འཕོང་དང་སྒྱུ་རྩལ་ལ་བྱང་ཞིང་སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་གཞན་ལ་གནོད་པ་མི་བྱེད་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མ་ཡང་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པ་བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པ། ཀུན་གྱིས་མཆོད་ཅིང་དཔེ་བྱད་བཟང་བ་ནོར་མང་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཡིན་ལ། དེའི་བཙུན་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་མོ་ཡང་ཚེ་རབས་ལྔ་བརྒྱར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡུམ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཚད་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནུས་མཐུ་དང་ཕྲིན་ལས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་མངའ་བ། སྲིད་པ་དང་ཞི་བ་ཀུན་གྱི་སྐྱབས་གནས་གཅིག་པུ་པ་མཉམ་མེད་ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་བ་དོན་ཀུན་གྲུབ་པ་འདིས། མཐའ་ཡས་ཤིང་གཏིང་མཐའ་མེད་པའི་འཁོར་བའི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་འཇིགས་སུ་རུང་བའི་གནས་སུ་ཉམས་ཉེས་པའི་འགྲོ་བ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་རྟག་ཏུ་རྒྱུ་ཞིང་འཁོར་བའི་སེམས་ཅན་(སྟོད་ཆ།༢༧)མ་ལུས་ཤིང་ལུས་པ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བ་ཆེན་པོས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ཐུགས་བསྐྱེད་པ་ནས་བརྩམས། ཐེག་དམན་ལྟར་ན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་དང་། ཐེག་ཆེན་ལྟར་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སུ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་སེས་ཀྱི་ཚོགས་གཉིས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་མཐར་ཐུག་རྫོགས་པར་མཛད་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ཆེན་པོ་སྟོང་གིས་ལེགས་པར་བརྒྱན་པའི་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་ཚུལ་བསྟན་པར་མཛད་པ་འདི་ཉིད་ཀྱི་མཛད་པབསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཁྱེན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཁོ་ན་ལས་གཞན་གྱིས་རྟོགས་པའི་ཡུལ་ལས་རིང་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དོ། དེ་ལྟ་ནའང་སྟོན་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་འདི་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་གདུལ་བྱ་གྲངས་ཀྱི་ངེས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་རྣམས་ལ། མཛད་པའི་གཙོ་བོ་རྣམས་སྡེ་ཚན་བཅུ་གཉིས་བསྡུས་ནས་བསྟན་པར་མཛད་ནས། སྐྱེས་བུ་མཐའ་ཡས་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་ཕན་པ་དང་། བདེ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ལ་འགོད་པར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚུལ་ཡང་མགོན་པོ་བྱམས་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བསྟན་བཅོས་རྒྱུད་བླ་མ་ལས། སྐྱེ་བ་མངོན་པར་སྐྱེ་བ་དང་། དགའ་ལྡན་གནས་ནས་འཕོ་བ་དང་། ལྷུམས་སུ་འཇུག་དང་བལྟམས་པ་དང་། བཟོ་ཡི་གནས་ལ་མཁས་པ་དང་། བཙུན་མོའི་འཁོར་དགྱེས་རོལ་པ་དང་། ངེས་འབྱུང་དཀའ་བ་སྤྱད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོ་གཤེགས་པ་དང་། །བདུད་སྡེ་འཇོམས་དང་རྫོགས་པར་ནི། བྱང་ཆུབ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང་། མྱ་ངན་འདས་པར་གཤེགས་མཛད་རྣམས།(སྟོད་ཆ།༢༨) ཡོངས་ས་མ་དག་ཞིང་རྣམས་སུ། །སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་གནས་པར་སྟོན། ཞེས་གསུངས་པའི་གོ་རིམ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཞིག་གླེང་བར་བྱའོ། དེ་ལས་དང་པོ་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ནས་འཕོ་བའི་མཛད་པ་ནི། དེ་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་ཐོས་ཏེ། བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་ཐུགས་རྗེ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་འདི་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་སུ་ལྷའི་བུ་དམ་པ་ཏོག་དཀར་པོར་སྐྱེ་བ་བཞེས་ཏེ། ལྷའི་འཁོར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་ཆོས་སྟོན་ཅིང་བཞུགས་པ་ལ། འཛམ་བུའི་གླིང་པ་རྣམས་གདུལ་བའི་དུས་ལ་བབ་པར་མཁྱེན་ནས་གཟིགས་པ་ལྔས་གཟིགས་ཏེ། ཡུལ་དང་། རིགས་དང་། དུས་དང་། བུད་མེད་དང་། རུས་དང་ལྔ་ལ་གཟིགས་ཏེ། དེ་ཡང་རྒྱ་ཆེ་རོལ་པ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤར་ལུས་འཕགས་པོར་མི་སྐྱེ། ནུབ་བ་གླང་སྤྱོད་དུ་མི་སྐྱེ། བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་དུ་མི་སྐྱེ། ལྷོ་འཛམ་བུ་གླིང་ཁོ་ནར་སྐྱེ། ཞེས་པ་གསུངས་པ་དང་། གཞན་ཡང་འཛམ་བུ་གླིང་པ་རྣམས་ཆོས་ཉན་ཕྱིར་དགའ་ལྡན་དུ་འགྲོ་མི་ནུས་ལ། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་དེར་འབབ་པར་ནུས་སོ་སྙམ་དུ་དགོགས་ནས་འཛམ་བུ་གླིང་ལ་གཟིགས་སོ། ཞེས་འབྱུང་ངོ་། དེ་བཞིན་དུ་རིགས་མང་པོས་བཀུར་བའི་རྒྱལ་རྒྱུད་དང་དུས་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་དང་། བུད་མེད་ཚེ་རབས་མང་པོར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུམ་དུ་སྨོན་ལམ་ཐེབས་པ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ལྷ་མོ་དང་། རུས་སམ་རྒྱུད་ཤཱཀྱའི་རིགས་བདུན་རྒྱུད་ཚུན་ལ་སྐྱོན་མེད་པ་རྣམས་ལ་གཟིགས་ནས། དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས། ང་ནི་དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷའི་རིགས་འདི་ནས་འཕོས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་གི་བུར་གྱུར་ནས་བདུད་(སྟོད་ཆ།༢༩)རྩི་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཞེས་བསྒྲགས་ནས། རང་ཉིད་ཀྱི་ཅོད་པན་མ་ཕམ་པའི་དབུར་བསྐོན་ཏེ་རྒྱལ་ཚབ་ཏུ་བསྐོས་སོ། །དེ་ནས་དུས་ལ་བབ་པ་ན་གཤེགས་པའི་ཚུལ་ཡང་། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་རང་རང་གི་འདོད་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་གསོལ་ཡང་། །བྲམ་ཟེའི་རིག་བྱེད་ལས། གླང་པོ་དམ་པ་ལུས་ཆེན་མཆོག་གྱུར་པ། མཆེ་བ་དྲུག་ལྡན་གསེར་གྱི་དྭ་བས་གཡོགས། མགོ་བོ་ར་ཏུ་དམར་ཞིང་ཤིན་ཏུ་མཛེས། འགྲམ་བཟང་བྲག་ཅིང་གཟུགས་བཟང་ལྡན་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ལྷའི་བུ་གཟི་བརྗིད་དམ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པས་གསོལ་བ་ལྟར་སྤྲུལ་ཏེ་གཤེགས་སོ། །གཉིས་པ་ལྷུམས་སུ་ཞུགས་པའི་མཛད་པ་ནི། དེ་ནས་ས་ག་ཟླ་བའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་རྒྱུ་སྐར་རྒྱལ་ལ་བབས་པ་ན། ལྷ་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་མོ་ཡང་བསྙེན་གནས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པ་བླངས་ཤིང་གནས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་ནམ་གྱི་གུང་ལ་གླང་པོའི་ཕྲུ་གུ་དམ་པ་ཁ་བ་དང་དངུལ་དང་ཀུ་མུ་དཱ་ལྟར་དཀར་བའི་རམ་པས་ཡུམ་གྱི་གློ་གཡས་པ་ནས་ལྷུམས་སུ་ཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་ས་ཆེན་པོ་འདི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་འོད་ཀྱི་སྣང་བས་ཁྱབ་ཅིང་། སྒྱུ་འཕྲུལ་ལྷ་མོའི་རྨི་ལམ་དུའང་གླང་པོ་ཆེ་མཆོག་གཅིག་ཡུམ་ཉིད་ཀྱི་གློ་གཡས་པའི་ཕྱོགས་ནས་ཞུགས་པར་རྨིས་སོ། དུས་དེ་ནས་བཟུང་ཇི་སྲིད་འཚོ་བའི་བར་དུ་ཡུམ་ཉིད་བསླབ་པའི་གནས་ལྔ་ལ་གནས་ཤིང་འདོད་པ་ལ་ཡིད་གཏོད་པ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་ན་བཞུགས་པའི་མཐུས། རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མ་ཡང་གསོ་སྦྱོང་ལ་གནས་ཤིང་། རྒྱལ་པོའི་བྱ་བ་བཏང་ནས། ཆོས་ལ་རྟག་ཏུ་སྤྱོད་དོ། །རྒྱལ་སྲིད་ཀྱང་བདེ་ཞིང་ལོ་ལེགས། འཁྲུག་པ་(སྟོད་ཆ།༣༠)དང་དགྲ་མེད་པར་ཐམས་ཅད་དགའ་སྤྲོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། གསུམ་པ་བལྟམས་པའི་མཛད་པ་ནི། དེ་ལྟར་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་སུ་ཟླ་བ་བཅུ་རྫོགས་ནས་ལྷ་མོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཙའ་བའི་དུས་ལ་བབས་པར་མངོན་པར་རིགས་ནས་རྒྱལ་པོ་ལ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་གསོལ་པས། རྒྱལ་པོས་ཀྱང་ཡུམ་གྱི་བསམ་པ་བཞིན་དུ་ལུམྦི་ནིའི་ཚལ་གྱི་ཁོར་ཡུག་ཐམས་ཅད་ཡིད་དུ་འོང་བའི་རྒྱན་དུ་མས་བརྒྱན་པར་བྱས་ཏེ། རིན་པོ་ཆེ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མའི་ཕྲེང་བ་དང་ལྷའི་གོས་རིན་ཐང་བྲལ་བ་མང་པོས་ཀུན་ནས་མཛེས་པར་བྱས་པའི་ཤིང་རྟ་ལ་ལྷ་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་མ་ཞུགས་ཏེ་ལུམྦི་ནིའི་ཚལ་ག་ལ་བ་དེར་གཤེགས་སོ། དེའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་བཞི་དང་། ཚངས་པ་དང་། དབང་པོ་སོགས་ཀྱང་ཕྱི་བཞིན་དུ་འབྲང་ནས་མཆོག་ཅིང་། ཤཱའི་བུ་མོ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཁྲི་དང་། ཤཱཀྱའི་ཚོགས་དཔུངས་ཡན་ལག་བཞི་དང་བཅས་པས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཞིང་། ལྷ་ཀླུ་མིའི་གླུ་དབྱངས་དང་རོལ་མོའི་ཚོགས་ཀྱིས་མཙོད་པར་བྱེད་དོ། ནགས་ཚལ་དམ་པ་དེ་ན་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡུམ་གྱིས་ཀྱང་བསྟེན་པའི་ཤིང་སླ་ཀྵ་ཞེས་བྱ་བ། ལོ་མ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུས་བརྒྱན་པ་ཞིག་གཟིགས་ནས། དེའི་ཡལ་ག་ལ་ཡུམ་གྱིས་ཕྱག་གཡས་པས་བཟུག་སྟེ་ཅུང་ཟད་བཞུགས་པ་ན་གློ་གཡས་ནས་ཁྱེའུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་འོད་དང་ཟེར་གྱི་ཕུང་པོ་རབ་ཏུ་དཀྲིགས་པའི་སྣང་བ་ཆེན་པོས་པྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀམས་མུ་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱས་པར་འགེངས་དང་བཅས་ཏེ། རྨི་ལམ་གྱི་ལྷ་མོའི་ཡ་མཚན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་བཞིན་དུ་ཡུམ་ལ་གནོད་པ་མེད་པར་བལྟམས་སོ། །དེའི་ཚེ་བལྟམས་པའི་མོད་དེ་ལ་ལྷ་ཚངས་པ་དང་(སྟོད་ཆ།༣༡)ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གཉིས་ཀྱིས་ཀཱ་ཤི་ཀའི་རས་མཆོག་དྲི་མ་མེད་པའི་སླེབ་མོས་བླངས་ཀྱང་བཟུང་མ་ཐུབས་སོ། །དེ་ནས་ས་ལ་བབ་མ་ཐག་ཏུ་སའི་ལྷ་མོས་པདྨ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་གདན་དུ་ཕུལ་ལོ། །ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་དགའ་བོ་དང་ཉེར་དགའ་གཉིས་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་ནས་བསིལ་བ་དང་དྲོ་བའི་ཆུ་རྒྱུན་གྱིས་ཁྲུས་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་བལྟམས་མ་ཐག་ཏུ་ས་ཆེན་པོ་འདི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་སོ། །འོད་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་མ་ཐག་ཕྱོགས་བཞིར་གོམ་པ་བདུན་བདུན་བོར་བར་མཛད་དེ། འདི་སྐད་ཅེས། འདི་ནི་ཤར་ཕྱོགས་ཡིན་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཐོག་མར་འགྲོ་བར་བྱའོ། འདི་ནི་ལྷོ་ཕྱོགས་ཡིན་ཏེ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོན་གནས་སུ་འགྱུར་བར་བྱའོ། །འདི་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་ཡིན་ཏེ་ངའི་སྐྱེ་བའི་མ་ཐ་ཡིན་ནོ། འདི་ནི་བྱང་ཕྱོགས་ཡིན་ཏེ་སྲིད་པའི་མཚོ་ལས་བརྒལ་བར་བྱའོ། ཞེས་གསུངས་སོ། གང་གི་ཉིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བལྟམས་པ་དེའི་ཉིན་ལ། ཡུལ་ཆེན་པོ་བཞིར་རྒྱལ་པོ་བཞིའི་བུ་ཡང་བཙས་ཏེ། ཡུལ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ། གཉན་ཡོད་དུ་གསལ་རྒྱལ། ཀཽ་ཤམྦིར་ཤར་པ། འཕགས་རྒྱལ་དུ་རབ་སྣང་རྣམས་བཙས་པས་འོད་དང་ཆོ་འཕྲུལ་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་དེ་དག་གི་མཐུར་སེམས་པར་བྱེད་དོ། །བཟང་ལྡན་ལ་སོགས་པའི་ཤཱཀྱའི་བུ་ལྔ་བརྒྱ་དང་། གྲགས་འཛིན་མ་ལ་སོགས་པའི་ཤཱཀྱའི་བུ་མོ་ལྔ་བརྒྱ་དང་། འདུན་པ་ལ་སོགས་པའི་བྲན་ལྔ་བརྒྱ་དང་། བྲན་མོ་འདུན་མ་ལ་སོགས་པའི་བྲན་གི་བུ་མོ་ལྔ་བརྒྱ་རྣམས་བཙས་ཤིང་གླང་མོ་ལྔ་བརྒྱ་ཡང་ཕྲུ་གུ་འབྲངས། རྟ་རྟོད་མ་ལྔ་བརྒྱ་ཡང་རྟེའུ་(སྟོད་ཆ།༣༢)འབྲངས། གཏེར་ལྔ་བརྒྱ་ཡང་ཁ་ཕྱེ། ཁམས་ཀྱི་རྒྱལ་ཕྲན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དཔྱ་ཕུལ་ལོ། །དེ་ནས་གཞོན་ནུར་མིང་བཏགས་པ་ན་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མས་གཞོན་ནུ་བཙས་པ་ན་དོན་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པར་གྱུར་པས། གཞོན་ནུའི་མཚན་ཡང་དོན་ཐམས་ཅད་གྲུབ་བཏགས་སོ། །ཤཱཀྱ་རྣམས་ཀྱིས་རིགས་ཀྱི་ལྷ་གནོད་སྦྱིན་ཤཱཀྱ་འཕེལ་མཆོད་པའི་སར་བྱོན་པས་གནོད་སྦྱིན་ཤཱཀྱ་འཕེལ་གྱིས་གཞོན་ནུའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བྱས་པས་ལྷའི་ལྷར་བཏགས་སོ། ཤཱཀྱ་གཏུམ་པ་རྩུབ་པ་གཟུ་ལུམ་ཅན་ཅ་ཅོ་ཆེན་པོ་དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་ལམ་དུལ་ཞིང་ཞི་བ་བརྟུལ་ཞུགས་ལ་བྱང་བའི་ཐུབ་པ་བཞིན་དུ་གནས་པར་གྱུར་པས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པར་བཏགས་སོ། །དེ་ནས་གཞོན་ནུ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་གཽ་ཏ་མ་སོགས་མ་མ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་བཅས་པས་རིམ་གྲོར་བྱེད་ཅིང་སྐྱེད་བསྲིངས་སོ། །དེའི་ཚེ་གངས་རིའི་ངོས་ནས་དྲང་སྲོང་ནག་པོ་ཞེས་བྱ་བ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་རང་གི་སྣག་གི་ཚ་བོ་མེས་བྱིན་དང་ལྷན་ཅིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བལྟ་བའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ནམ་མཁའི་ལམ་ལས་འཕུར་ནས་འོད་ཀྱང་སེར་སྐྱ་དང་ཉེ་བ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐུས་རྫུ་འཕྲུལ་ཉམས་ཏེ་རྐང་གིས་བགྲོད་པས་ཕོ་བྲང་དུ་ཕྱིན་ཏེ་གཞོན་ནུ་བལྟ་བར་གསོལ་པས། དེའི་ཚེ་གཞོན་ནུ་མནལ་བས་དེ་ཉིད་ལ་དྲང་སྲོང་གིས་བལྟས་ཏེ། རིགས་དང་ལྡན་པའི་རྟ་རྣམས་ནི། མཚན་མོའི་བཞི་ཆ་ཉལ་བ་ལྟར། དགོས་པ་དོན་གཉེར་རྣམས་ཀྱི་གཉིད། མིག་ལ་ཡུན་རིང་གནས་མི་འགྱུར། ཅེས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོར་མཆོག་ཏུ་རིགས་པར་བྱས་ཤིང་ལེགས་པར་བརྟགས་ནས་སྔོན་ཆད་མཚན་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་གཞོན་ནུ་ཇི་ལྟར་ལུང་(སྟོད་ཆ།༣༣)བསྟན་ཅེས་དྲིས་པ་ན། འདི་ནི་གཉིས་སུ་འགྱུར་གྱིས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁྱིམ་ལ་གནས་ན་ནི་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དང་། རབ་ཏུ་བྱུང་ན་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བ་སོགས་རྒྱས་པར་བཤད་པས། དྲང་སྲོང་ན་རེ། ས་བདག་རྟོགས་པ་པོ་རྣམས་བློ་འཁྲུལ་ཏེ། རྩོད་པའི་དུས་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་མི་འབྱུང་། བསོད་ནམས་མཆོག་གི་ཆོས་ཀྱི་མཛོད་འདི་ནི། ཉེས་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་ནས་སངས་རྒྱས་འགྱུར། ཞེས་ལུང་བསྟན་ཏོ། བཞི་པ་བཟོའི་གནས་ལ་སྦྱངས་པ་ནི། དེ་ནས་གཞོན་ནུ་དེ་ཅུང་ཟད་ཆེར་སྐྱེས་ཏེ་ནར་སོན་པ་ན་འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཁོར་ཤཱཀྱ་གཞོན་ནུ་ལྔ་བརྒྱ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ། སློབ་དཔོན་ཀུན་གྱི་བཤེས་གཉེན་ལས་ཡི་གེ་དང་། སྲིད་སྒྲུབ་ལས་རྩིས་སོགས་སྦྱངས་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཡི་གེ་དང་རྩིས་ཀྱི་གནས་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྔར་ནས་མཁྱེན་ཟིན་ཅིང་། དེས་ཆ་ཙམ་ཡང་མི་རིག་པའི་ཡི་གེ་དང་རྩིས་ཀྱི་གནས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསུངས་ནས་ཐམས་ཅད་ངོ་མཚར་བའི་གནས་ལ་བཀོད་དོ། །དེའི་ཚེ་སློབ་དཔོན་གྱིས། སེམས་ཅན་དག་པ་ངོ་མཚར་ཆེ། བསྟན་བཅོས་ཀུན་ལ་བསླབས་གྱུར་ཀྱང་། འཇིག་རྟེན་འཇིག་རྟེན་རྗེས་བསྙེག་ཕྱིར། །ཡི་གེའི་གྲར་ནི་བྱོན་པར་གྱུར། ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟོད་དོ། དེ་བཞིན་དུ་ཉིད་ཀྱི་ཞང་པོ་བཟང་ལེན་ལ། གླང་པོ་ཆེའི་གཉར་ཞོན་པ་སོགས་དང་། ཉིད་ཀྱི་ཞང་པོ་ལྷར་བཅས་ལ་འཕོང་དང་མཚོན་ཆའི་འཕྲུལ་འཁོར་རྣམས་སློབ་པའི་ཚུལ་མཛད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་བསྟན་(སྟོད་ཆ།༣༤)པ་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་མཁྱེན་པ་ཡིན་ལ། ཤཱ་ཀྱ་གཞོན་ནུ་ལྔ་བརྒྱ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བསླབས་ཤིང་བྱང་བར་གྱུར་ཏོ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་འཕོང་གི་ཐབས་གཞན་མང་པོ་ཡང་བསྟན་ནོ། །དེ་ལ་གནས་ལྔ་ནི། རྒྱང་ནས་འཕོག་པ་དང་། སྒྲ་གྲགས་པར་འཕོག་པ་དང་། གནད་དུ་འཕོག་པ་དང་། མི་འཆོར་བར་འཕོག་པ་དང་། ཚབས་ཆེ་བར་འཕོག་པའོ། འོན་ཀྱང་ལྷ་སྦྱིན་གདུག་སེམས་དང་ལྡན་པས་གནད་དུ་འཕོག་པ་མ་བསྟན་ཟེར་རོ། །དེ་ནས་གཞོན་ནུའི་ཚོགས་མང་པོ་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་ཞིང་པའི་གྲོང་དུ་ལྟ་ཞིང་དོངས་ཏེ། མཐར་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་པུ་ཛམྦུའི་ཤིང་གི་གྲིབ་མ་ལ་བཟུགས་པ་ན་སིང་གི་གྲིབས་མས་མ་སྤངས་པར་བཞུགས་པ་དྲང་སྲོང་རྫུ་འཕྲུལ་ཐོབ་པ་ལྔ་ནམ་མཁའ་ནས་འོངས་པསམཐོང་ནས་ཞབས་ལ་ཕྱག་བྱས་སོ། ལྔ་པ་བཙུན་མོའི་འཁོར་དུ་དགྱེས་པར་རོལ་པ་ནི། དེའི་ཚེ་ཤཱཀྱ་རྣམས་ཀྱིས་གཞོན་ནུ་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་གདུང་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་ཁབ་མཛད་པར་གསོལ་བ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདོད་པའི་ཉེས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཇི་བཞིན་དུ་གཟིགས་ཤིང་མཁྱེན་ཀྱང་། རེ་ཞིག་རྣམ་པར་རྟགས་ནས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བུད་མེད་ཀྱི་སྐྱོན་ལྔ་དང་བྲལ་བའི་བཙུན་མོ་དམ་པ་ཁབ་ཏུ་བཞེས་པ་གནང་གི་དེའི་ཕྱིར། ཐོག་མར་སྒྱུ་རྩལ་འགྲན་པ་བསྐུལ་བ་ན། སྒྱུ་རྩལ་འགྲན་པའི་ཕྱིར་གཞོན་ནུ་ལྷས་བྱིན་སྒོ་ནས་བྱུང་སྟེ། གླང་པོའི་མཆོག་ཅིག་སྒོ་ན་ཡོད་པ་ཐལ་མོས་བསྣུན་ཏེ་བསད་དོ། གཞོན་ནུ་མཛེས་དགའ་པོས་གླང་པོའི་རོ་དེའི་མཇུག་མ་ནས་བཟུང་སྟེ་གྲོང་ཁྱེར་སྒོ་ནས་ཕྱི་རོལ་དུ་འཕངས་སོ།(སྟོད་ཆ།༣༥) དེར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤིང་རྟ་ལ་བཞུགས་བཞིན་པའི་ཞབས་ཀྱི་མཐེ་བོས་བླངས་ཏེ་ར་བ་རིམ་པ་བདུན་དང་འོབས་རིམ་པ་བདུན་བརྒལ་བའི་ཕྱི་རོལ་རྒྱང་གྲགས་གཅིག་ཏུ་འཕངས་པས་ས་པྱོགས་དེ་ན་གཤོང་ཆེན་པོ་ཞིག་བྱུག་སྟེ་ལྒང་པོའི་གཤོང་ཞེས་བྱ་བར་གྲགས་སོ། དེ་ནས་ཤཱཀྱ་གཞོན་ནུ་དེ་དག་གིས་སྒྱུ་རྩལ་སྟོན་པའི་ས་ཕྱོགས་དེར་གཤེགས་ཏེ། ཏཱ་ལའི་ལྗོན་པ་དང་། ལྕགས་ཀྱི་ཕག་ཏུ་དང་། སླ་ང་རྣམས་བདུན་བདུན་དུ་བརྩིགས་པ་ལ། མདའི་གཅོད་ཚབས་འགྲན་པ་ལ་ཞུགས་པ་ན། ལྷས་བྱིན་གྱིས་གཅིག །གཅུང་དགའ་བོས་གཉིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་ཏེ་མདའ་ས་ལ་ཟུག་པ་ནས་ཆུ་བྱུང་བར་མཛའ་ཆུ་ཁྲོན་པར་གྲགས་སོ། །གཞན་ཡང་ཡི་གེ་དང་། རྩིས་དང་། མཆོངས་པ་དང་། རྐྱལ་དང་། བང་དང་། སྟོབས་འགྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྱུ་འཕྲུལ་འགྲན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འགྲན་ཟླ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ་ལྷ་དང་མི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟོད་ཅིང་བསྔགས་པ་བརྗོད་པའི་ག་ཞ་མག་པོ་སྒྲོགས་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་ལོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཞིང་བུད་མེད་ལ་མི་སེམས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ལོག་རྟོགས་ཀྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་སྤངས་པ་དང་། སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་མཛད་པ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དང་། སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཙུན་མོ་དམ་པ་བཞེས་པར་བཞེད་དེ། དེ་ཡང་བུད་མེད་ཀྱི་སྐྱོན་ལྔ་དང་བྲལ་ཞིང་། ཡོན་ཏན་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་བཙུན་མོའི་མཆོག་ཤཱཀྱ་ལག་ན་བེ་ཅོན་གྱི་བུ་མོ་གྲགས་འཛིན་མ་དང་། དྲིལ་བུ་སྒྲའི་བུ་མོ་ས་མཚོ་མ་དང་སྦེད་མའང་ཟེར། དུས་ལེགས་ཀྱི་བུ་མོ་རི་དྭགས་སྐྱེས་རྣམས་འཁོར་མི་ཉིས་ཁྲི་ཉིས་ཁྲི་དང་བཅས་ཁབ་ཏུ་བཞེས་ཤིང་(སྟོད་ཆ།༣༦)བཙུན་མོའི་འཁོར་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དང་ཡང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་གཟིགས་ཀྱང་དགའ་ཞིག་བརྩེ་བའི་རྣམ་པས་བཙུན་མོའི་འཁོར་རྣམས་ལ་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བཙུན་མོའི་འཁོར་སྨིན་པར་མཛད་པའི་ཚུལ་གྱི་ཆོས་སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་གསུངས་ནས་སྨིན་པར་མཛད་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་དོ། དྲུག་པ་ཁབ་ནས་མངོན་པར་བྱུང་བ་ནི། དེའི་ཚེ་སིལ་སྙན་ངག་ལས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས། སྡུག་བསྔལ་བརྒྱས་གང་སེམས་ཅན་མཐོང་ནས་ནི། འགྲོ་བའི་མགོན་དང་སྐྱབས་དང་གནས་འགྱུར་ཞིང་། ཕན་བྱེད་མཆོག་དང་དཔུང་གཉེན་གྱུར་ཅིག་ཅེས། ཁྱོད་ཀྱིས་སྒོན་ནི་སྨོན་ལམ་དེ་སྐད་བཏབ། དགེ་བ་དཔའ་བོ་སྔོན་གྱི་སྤྱོད་པ་དང་། འགྲོ་ཕན་བྱ་ཞེས་སྨོན་བཏབ་དྲན་པ་བྱོས། འདི་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་དུས་ཡིན་ཚོད་ཡིན་གྱི། དྲང་སྲོང་མཆོག་རབ་མངོན་པར་བྱུང་བར་བྱོས། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བསྐུལ་བའི་ཚིག་བརྒྱ་སྟོང་བྱུང་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་བྱུང་བ་ལ་ཐུགས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཕྱོགས་པར་གྱུར་ཏོ། དེ་ནས་གཞོན་ནུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་གཤེགས་པས། གྲོང་ཁྱེར་ཕྱི་སྒོ་བཞི་ན། ལྷས་སྤྲུལ་པའི། རྒས་པ་དང་། ནད་པ་དང་། ཤི་བར་གྱུར་པའི་རོ་དང་། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་གཟུགས་རྣམས་རིམ་བཞིན་དུ་གཟིགས་པས་ཐུགས་སྐྱོ་སྟེ། རྒ་དང་ན་དང་འཆི་འགྱུར་བ། གལ་ཏེ་འདི་གསུམ་ཡོད་མིན་ན། བདག་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ཡིད་འོང་བའི། ཡུལ་རྣམས་ལ་ནི་དགའ་བར་བྱེད། ཅེས་སོགས་གསུངས་ནས་སླར་གྲོང་ཁྱེར་དུ་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་ཟས་(སྟོད་ཆ།༣༧)གཙང་གིས་གཞོན་ནུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་འགྱུར་གྱིས་དོགས་ནས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་ཐམས་ཅད་དུ་མེལ་ཚེ་བས་བསྲུག་བ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའས་ཡབ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཚུལ་གསོལ་པས་ཡབ་ཀྱིས་རྣམ་པ་དུ་མས་ལན་གསུམ་བཤོལ་ཡང་བཟློག་པར་མ་སྤོབས་ཏེ། མཐར་ཁྱོད་ཀྱི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་གནང་ངོ་། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཙུན་མོའི་འཁོར་རྣམས་གཉིད་དུ་སོང་བས་ཀྱང་མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་གཟིགས་པས་ཐུགས་མངོན་པར་སྐྱོ་ཞིང་། འདུན་པ་ཉལ་བ་གཉིད་ལས་བསླངས་ནས། ང་ཡི་བཀྲ་ཤིས་འདི་ནི་དོན་ཀུན་གྲུབ། དོ་ནུབ་གདོན་མི་ཟ་བར་དོན་གྲུབ་ཀྱིས། འདུན་པ་ཕྱི་བཤོལ་མ་བྱེད་ལ་འུར་དུ། །རྟ་རྒྱལ་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པའང་ང་ལ་བྱིན། །ཞེས་གསུངས་པས་དེས་ཀྱང་རྟ་རྒྱལ་དམ་པ་བསྔགས་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་ཏ་ཕུལ་ལོ། དེ་ནས་ཆིབས་ཀྱི་སྟེང་ན་ལྷའི་ཚོགས་མང་པོ་དང་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞིའི་སྲིད་ཞུ་དང་བཅས་ནམ་མཁའི་དབྱིགས་ནས་གཤེགས་སོ། དེའི་ཚེ་གླང་པོ་ཆེི་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་སེར་སྐྱའི་གྲོག་ལ་ཕྱིར་གཟིགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡི། ལམ་གྱི་མཆོག་ནི་མ་ཐོབ་པར། གྲོང་ཁྱེར་སེར་སྐྱའི་གཞིར་ནི་སླར། ང་ནི་འཇུག་པར་མི་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། དེ་ལྟར་མངོན་པར་བྱུང་ནས། མེ་ནེ་ཡའི་ཡུལ་གྱི་གྲོང་བརྡལ་རྗེས་སུ་དཔག་པཞེས་བྱ་བ་ནས། དཔག་ཚད་དྲུག་ཏུ་ཕྱིན་པ་ན་ནམ་ལངས་ཏེ། ཡུལ་དེ་དང་ཤཱཀྱའི་ཡུལ་གྱི་བར་ཡང་དཔག་ཚད་དྲུག་ཡོད་དེ། དྲིལ་བས་དཔག་ཚད་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་བྱོན་ནོ། དེ་ནས་རྟ་ལས་བབས་ནས་འདུན་པ་ཕྱིར་བཏང་(སྟོད་ཆ།༣༨)ནས། མཆོད་རྟེན་རྣམ་དག་གི་དྲུང་དུ་རལ་གྲི་ཨུཏྤ་ལ་མཐིང་ག་འདྲ་བས་བདག་གི་གཙུག་ཕུད་བཅད་དེ། ནམ་མཁར་བོར་བ་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པའི་ཕྱིར་ཁྱེར་རོ། ལྷའི་བུ་རྔོན་པ་གཟུགས་སུ་སྤྲུལ་པས་ངུར་སྨྲིག་གི་གོས་ཕུལ་བ་བླངས་ཏེ་རག་གི་ན་བཟའ་དེ་ལ་བྱིན་ནོ། ངུར་སྨྲིག་གི་གོས་དེ་སྐུ་ལ་གསོལ་ནས་བདག་ཉིད་རག་གིས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་མཛད་དོ། བདུན་པ་དཀའ་བ་སྤྱད་པའི་མཛད་པ་ནི། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དྲི་མ་མེད་པར་འཇུག་པའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ནི་དཀའ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་བསྒྲུབ་དགོས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡངས་པ་ཅན་དུ་སྒྱུ་རྩལ་ཤེས་ཀྱི་བུ་རིང་འཕུར་དང་། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་རེངས་བྱེད་ཀྱི་བུ་ལྷག་སྤྱོད་དག་གིས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། སྲིད་རྩེའི་སེམས་སྟོན་པ་རྣམས་སུ་བྱོན་ཏེ། དེ་དག་གི་ཚུལ་མྱུར་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མཛད་ཀྱང་། ཏིང་འཛིན་དང་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་དེ་དག་ནི་སྲིད་པའི་ཉེས་དམིགས་ལས་གྲོལ་བའི་ལམ་མ་ཡིན་པར་གཟིགས་ནས་ཆུ་ཀླུང་ཆེན་པོ་ནི་རཉྫ་ན་དལ་གྱིས་འབབ་པའི་འགྲམ་པའི་ཕྱོགས་ཁོད་མཉམ་ཞིང་ཉམས་དགའ་བ་དེར་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་འདི་སྙམ་དུ་དགོངས་ཏེ། ཀྱེ་མ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་སྙིགས་མ་ལྔའི་དུས་ལ་བབས། སེམས་ཅན་དམན་པ་ལ་མོས་པ། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སྡེས་གང་བ། ལྟ་བ་སྣ་ཚོགས་ལ་ཞུགས་པ། སྐྱབས་མ་ཡིན་པ་ལ་སྐྱབས་སུ་འདུ་ཤེས་པ། བཀྲ་ཤིས་པ་མ་ཡིན་པར་བཀྲ་ཤིས་སུ་འདུ་ཤེས་པ། དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་དག་པར་འདུ་ཤེས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། འདི་དག་རྣམས་ཡང་དག་(སྟོད་ཆ།༣༩)པའི་ལམ་དུ་བསྲང་པའི་ཕྱིར་དང་། ལས་དང་བྱ་བ་ཆུད་གསོན་པ་རྣམས་ཆུད་མི་འཛའ་བར་བསྟན་པའི་པྱིར་དང་། བརྟུལ་ཞུགས་ངན་པ་དང་དཀའ་ཐུབ་ངན་པས་དག་པར་འཛིན་པ་རྣམས་སུན་དབྱུང་བའི་པྱིར་བརྟུལ་ཞུགས་དང་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་བརྩམ་པར་བཞེད་ནས་ལོ་དྲུག་ཏུ་མཁའ་ཁྱབ་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་གོ། དེའི་ཚེ་ལྒ་སྡེ་བཟང་པོས་རིམ་གྲོ་བྱས་ཤིང་། ཏིལ་འབྲུ་གཅིག་དང་། འབྲས་འབྲུ་གཅིག་དང་། རྒྱ་ཤུག་འབྲུ་གཅིག་རྣམས་ཕུལ་བ་བཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ལོ་དང་པོ་གཉིས་ལ་འབྲས་ཉག་མ་རེ། བར་པ་གཉིས་ལ་ཆུ་ཐིགས་པ་རེ། ཐ་མ་གཉིས་ལ་ཅི་ཡང་མི་གསོལ་བའི་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལོ་དྲུག་ཏུ་བསྟེན་ནོ། དེ་ཚེ་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ནི་བསྐུལ། ཕྱོགས་བཅུའི་རྒྱལ་བ་སྲས་དང་བཅས་པས་ནི་ལམ་དམན་པ་ལས་སད་པར་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་རབ་ཏུ་བསྐུལ་ལོ། དེར་ངལ་ཞིག་དུབ་པའི་མཐའ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རགས་པའི་ཟས་ལ་ཅུང་ཟད་སྤྱད་པས་ལྔ་སྡེ་བཟང་པོ་མི་མོས་པར་གྱུར་ཏེ་ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱིར་སོང་ངོ་། དེ་ནས་ཕྱག་དར་ཁྲོད་པའི་གོས་འགའ་ཞིག་རྙེད་ན་སྙམ་སྟེ་སེམས་བཏུད་པ་ན། གྲོང་པའི་བུ་མོ་ལེགས་སྐྱེས་མའི་བྲན་མོ་བྲུབ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ཤི་བ་ཤ་ནའི་རས་ཀྱིས་དཀྲིས་ཏེ་དུར་ཁྲོད་དུ་བོར་བར་གྱུར་པ་དེ་བླངས་ཏེ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་རྒྱལ་བའི་རྡོ་ལ་བཞག་སྟེ་ལག་པའི་རྫིང་ཞེས་པའི་རྫིང་དུ་བཀྲུས་པ་ལས་སྣམ་སྦྱར་དྲུབ་པ་ཞིག་དང་། ལྷའི་བུ་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ལྷའི་གོས་ངུར་སྨྲིག་གི་ཚོན་དུ་བཅོས་པ་ཕུལ་བ་དག་གསོལ་ཏེ། སྔ་དྲོས་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གྲོང་དུ་ཕྱོགས་པ་དང་། སྔོན་དུ་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་གྲོང་པའི་བུ་(སྟོད་ཆ།༣༩)མོ་ལེགས་སྐྱེས་མ་ལ་ཇི་ལྟར་སྤྲན་པ་ལྟར། དེས་བ་སྟོང་གི་འོ་མ་ལན་བཅུ་དྲུག་ཏུ་ཉིང་ཁུར་བྱས་པ་ཤེལ་གྱི་སྣོད་དུ་གསེར་གྱི་ཡལ་གོའི་ནག་དུ་བླུགས་ནས་འོ་ཐུག་སྦྲང་རྩི་ཅན་གྱིས་བཀང་སྟེ་ཕུལ་ལོ། དེར་གསུངས་པ། སྦྱིན་པ་འདིའི་ཅི་ཞིག་དོན་དུ་གཉེར། དེས་གསོལ་བ། རྒྱལ་བུ་དོན་གྲུབ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བར་ལུང་བསྟན་པ་དེ་བདག་ཅག་གི་ཁྱིམ་ཐབ་ཏུ་གྱུར་ཅིག་གསུངས་པ། དེ་འདོད་པ་དོན་དུ་མི་གཉེར་གྱི་རབ་ཏུ་བྱུང་ཟིན་ཏོ། གསོལ་བ། བསོད་པ་ཕུལ་བའི་བསོད་ནམས་ཅི་མཆིས་པས། གྲགས་དང་ལྡན་པ་དོན་རྣམས་ཀུན་གྲུབ་པ། མི་ཡི་མཆོག་གྱུར་བློ་མཆོག་ལྡན་པ་དེའི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་གསུངས་ནས། འོ་ཐུག་བསྣམས་ཏེ་ནཻ་རཉྫ་ནའི་འགྲམ་དུ་གཤེགས་ནས་སྔ་དྲོའི་དུས་སུ་མོ་གཉིས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆོས་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འོ་ཐུག་ལེགས་པར་བཞེས་ནས་གསེར་གྱི་གཞོང་པ་ཆུ་བོ་ལ་བསྐྱུར་བ་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་རྒྱ་མཚོས་མཆོད་པའི་ཕྱིར་ཁྱེར་བ། བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་མཁའ་ལྡིང་དུ་སྤྲུལ་ནས་འཕྲོགས་ཏེ་རང་གི་གཟུགས་ཀྱིས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་དུ་ཁྱེར་རོ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསོད་ནམས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འོ་ཐུག་གསོལ་མ་ཐག །སྐུ་སྔ་མ་ཁོ་ན་ལྟར་ཀ་དོག་བཟང་པོ་རྒྱས་པ་དང་མཚན་བཟང་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་དཔར་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་དང་འོད་འདོམ་གང་བ་རྣམས་ཀྱིས་བརྒྱན་པར་གྱུར་ཏོ། བརྒྱད་པ་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་གཤེགས་པའི་མཛད་པ་ནི། དེ་ལྟ་བུའི་རགས་པའི་ཟས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐུ་ལུས་སྟོབས་དང་ལྡན་(སྟོད་ཆ།༤༡)པར་བསྐྱེད་དེ། དེ་ནས་བྲག་རི་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུས་བརྒྱན་པ་ཞིག་ཏུ་བཞུགས་པས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རི་དེ་ཉིལ་ལོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་གསིལ་པ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་ས་གཞན་གྱིས་བཟུང་མི་ནུས་ཏེ། འདི་དང་ཉེ་བ་ནུབ་ཕྱོགས་ན་རྡོ་རྗེ་གདན་མཆིས་པས་དེར་གཤེགས་པར་འཚལ། ཞེས་གསོལ་པ་གསན་ནས་རྡོ་རྗེ་གདན་དུ། ཤིང་གི་རྒྱལ་པོའི་དྲུང་དུ་གཤེགས་སོ། །དེར་ལྷས་ལམ་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དུ་གཤེགས་པའི་ལམ་དུ། ཞབས་གང་དུ་བཞག་པར་པདྨ་དག་བྱུང་ངོ་། ས་ཆེན་པོ་སྒྲ་ཡིད་འཕྲོག་པ་དག་འབྱིན་ནོ། །རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་ཆུ་བབས་ཏེ་པདྨའི་རྫིང་དུ་གྱུར་ཏོ། དེ་ནས་ཆུ་ཀླུ་ནཻ་རཉྫ་ནར་ཀླུང་དུག་ཅན་ནམ་ནག་པོ་ཟེར་བ་དུས་གཞན་དུ་ལོང་བ་ལས་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་དུས་མིག་ཐོབ་པ་ཞིག་ཡོད་དེ། སྔོན་གྱི་སངས་འཁོར་བ་འཇིག་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་དེ། དེ་བཞིན་དུ་སྐབས་དེར་མིག་ཐོབ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐོང་བས། བདག་གི་སྔོན་ནི་མཐོང་བ་ཡི། སངས་རྒྱས་མཐུ་ཆེན་དེ་རྣམས་དང་། ཐུབ་པ་ཁྱོད་ནི་མཐོང་གྱུར་ན། །དེ་དག་ཐ་དད་དབྱེར་མ་མཆིས། ཞེས་པ་སོགས་ཀྱིས་བསྟོད་ཅིང་མཆོད་པར་བྱས་སོ། །ཡང་གཤེགས་པ་ན། རྩྭ་ཚོང་བཀྲ་ཤིས་དང་མཇལ་ཏེ། རི་སྤོས་ངད་ལྡན་ལས་བླངས་པའི་རྩྭ་འཇམ་ཞིང་དགེ་ལ་བདེ་བ་ཁུར་གཅིག་ཐོགས་པ་གཟིགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྩྭ་དེ་བསླངས་ཏེ། བཀྲ་ཤིས་རྩྭ་དག་ང་ལ་མྱུར་དུ་བྱིན། དེ་རིང་ང་ལ་རྩྭ་ས་ནི་དོན་ཆེན་འགྱུར། དཔུང་དང་བཅས་པའི་བདུད་ནི་བཅོམ་ནས་སུ། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཞི་ལ་རེག་པར་འགྱུར། ཞེས་(སྟོད་ཆ།༤༢)གསུངས་པས། དེས་ཀྱང་གུས་པ་དང་བཅས་པས་ཕུལ་ཏེ། རྩྭ་ཡིས་བྱང་ཆུབ་འཆི་མེད་པ། སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བའི་ལམ་ཐོབ་ན། ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་ཁྱོད་བཞེས་ཤིག །བདག་ཀྱང་ཐོག་མར་འཚང་རྒྱ་གྱིས། ཞེས་གསོལ་ཏེ། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་གཤེགས་ཏེ་རྡོ་རྗེའི་གདན་ལ་འཛེགས་ནས། བྱང་ཆུབ་ཤིང་དྲུང་དེར་བཞུགས་ནས་རྩྭའི་བམ་བོ་དེ་བསྐྱུར་སྟབས་སུ་བོར་བ་ན། སྲབ་འཐུག་མེད་པར་གཡས་ཕྱོགས་སུ་འཁྱིལ་ཏེ་འདུག་གོ །ལྟས་འདི་དག་ལས་ནི་གདོན་མི་ཟ་བ་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་ནས་སྐྱིལ་ཀྲུང་བཅས་ཏེ་སྐུ་དྲང་པོར་བསྲངས་ནས་དྲན་པ་མངོན་དུ་བཞག་ནས་བཞུགས་ཏེ། སྟན་འདིར་བདག་གི་ལུས་ནི་སྐབས་ཀྱང་རུང་། པགས་པ་རུས་པ་ཤ་རྣམས་ཤིག་ཀྱང་རུང་། བསྐལ་མང་རྙེད་དཀའི་བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་པར། སྟན་འདི་ལས་ནི་ལུས་བསྐྱོད་མི་བྱའོ། ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར། ཇི་སྲིད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་སྐྱིལ་ཀྲུང་ཞིག་པར་མི་བྱའོ། ཞེས་དམ་བཅའ་བར་མཛད་དོ། དགུ་པ་བདུད་བཏུལ་བའི་མཛད་པ་ནི། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དུས་གསུམ་གྱི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞིང་གི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོའི་རྒྱན་བཀོད་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་འདིར་བསྟན་ནས། གླིང་བཞི་པའི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ནི་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་བདག་པོ་བདུད་སྡིག་ཅན་ཡིན་པར་དགོངས་ནས། དེ་ལ་མ་སྦྲན་པར་བདུད་ལས་རམ་པར་རྒྱལ་བའི་གོ་འཕང་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་བར་དགོངས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྨིན་མཚམས་ཀྱི་མཛོད་སྤུ་ནས་བདུད་(སྟོད་ཆ།༤༣)བསྐུལ་བར་བྱེད་པ་དང་། བདུད་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་འོད་ཟེར་བྱུང་སྟེ། འོད་དེས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་བདུད་ཀྱི་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་བར་བྱས་ནས་དེའི་གནས་ཐམས་ཅད་མོག་མོག་པོར་གྱུར་ཅིང་ཐུ་ཟིང་བྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། འོད་དེ་ལས་སྒྲ་བྱུང་བ། ཟས་གཙང་སྲས་པོས་རྒྱལ་སྲིད་དག་ནི་ཡོངས་སྤངས་ཏེ། བན་བྱེད་དེ་ནི་བདུད་རྩི་མངོན་པར་འདོད་པས་བྱུང་། བྱང་ཆུབ་ཤིག་དྲུང་འོངས་ཀྱིས་དེ་དང་བསྒྲིམ་བར་གྱིས། དེས་ནི་བདག་ཀྱང་བརྒལ་ལ་གཞན་ཡང་སྒྲོལ་པར་བྱེད། ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་བྱུང་བ་དང་། བདུད་སྡིག་ཅན་རྔོན་པའི་ཆ་བྱད་དུ་བརྫུས་ནས་འོངས་ཏེ། སེར་སྐྱའི་གྲོང་ནི་ལྷས་བྱིན་གྱིས་མནན། ཕོ་བྲང་ནི་བཅོམ། ཤཱཀྱ་རྣམས་ནི་ཁ་བཏགས་ན། ཁྱོད་འདི་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འདུག་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས། བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། ཞེས་བཀའ་རྩལ་བ་དང་། བདུད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། མངོན་པར་རྡོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ནི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ན། ཁྱོད་ཀྱི་བསོད་ནམས་དེ་ཙམ་གྱིས་ཐར་པ་ག་ལ་ཐོབ། ཅེས་སྨྲས་པ་དང་། བཀའ་རྩལ་པ། སྡིག་ཅན་ཁྱོད་ཀྱིས་མཆོད་སྦྱིན་གཏན་པ་མེད་པ་གཅིག་བྱས་པས་འདོད་པ་ཁམས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཏུ་གྱུར་ན། ངས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་དུ་མཆོད་སྦྱིན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་བྱས་ཤིང་ཡོངས་སུ་བཏང་བར་དཀའ་བ་རྣམས་བཏང་བས། བླ་ན་མེད་པའི་ཡི་ཤེས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། བདུད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ཁོ་བོས་མཆོད་སྦྱིན་གཏན་པ་མེད་པ་བགྱིས་པའི་དཔང་པོ་ནི་ཁྱོད་ཉིད་ཡོད་(སྟོད་ཆ།༤༤)ན། ཁྱོད་ལ་ནི་དཔང་པོ་སུ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕྱག་གཡས་བསོད་ནམས་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མས་བསྐྱེད་པ་ས་ལ་རེག་པར་མཛད་དེ། ས་འདི་འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་གནས་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དང་མེ་རྒྱུ་སྙོམས་ཤིང་ཉེ་འཁོན་མེད། འདི་ནི་བདག་གི་དཔང་སྟེ་བདག་རྫུན་མེད། འདི་ལ་ཁྱོད་ནི་བདག་གི་དཔང་བྱོས་ཤིག །ཅེས་གསུངས་མ་ཐག་ཏུ་ས་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་པའི་རྒྱུ་ནས་སའི་ལྷ་མོ་བསྟན་མ་ལུས་ཕྱེད་རྒྱན་གྱིས་སྦྲས་པ་མངོན་པར་བྱུང་སྟེ། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་བཞིན་ཏེ། འདི་ནི་བདག་ལ་མངོན་སུམ་མོ། འོན་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ནི་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་དང་ཚད་མར་གྱུར་པ་དམ་པའོ་ཞེས་བརྗོད་དེ་མི་སྣང་པར་གྱུར་ཏོ། དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་རྗེས་སུ་ཅགས་པས་བསླུ་བར་ནུས་སམ་མི་ནུས་སད་པར་བྱའོ་སྙམས་ན། རང་གི་བུ་མོ་སྲེད་མ་དང་། དགའ་བྱེད་མ་དང་། དགའ་སྤྱོད་མ་རྣམས་བཏང་སྟེ་བུད་མེད་ཀྱི་གཡོ་སྒྱུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་བསླུ་བར་བརྩམས་པ་ན། དེ་དག་རྒན་མོར་འགྱུར་བར་བྱིན་གྱིས་བརླབས། སླར་སྟོན་པ་ལ་མོས་པ་བསྐྱེད་པས་གྲོལ་ལོ། དེ་ནས་སྡིག་ཅན་བག་འཁུམས་སེམས་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་སོང་སྟེ། བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་བདུད་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་འབྱུང་པོ་ཐམས་ཅད་སྦྲན་ཏེ། བདུད་ཀྱི་དཔུང་ཆེན་པོ་གདོང་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་པ་འཛིན་པ་མཚོན་ཆ་སྣ་ཚོགས་པ་འཛིན་པ་དཔའ་ཞིང་གཏུམ་ལ་མི་སྲུན་པ། བྱེ་བ་ཕྲག་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་དང་བཅས་ཏེ་གཡུལ་བཤམས་པ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པས་འབྱུང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་མཚོན་(སྟོད་ཆ།༤༥)ཆ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཆར་དུ་ཕབ་ཀྱང་། ཇི་སྙེད་ཕོབ་པའི་མཚོན་ཆ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐད་ཅིག་གཅིག་ིས་མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བ་དང་། མེ་ཏོག་གི་བླ་རེ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་མཛེས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱན་དུ་གྱུར་ཏོ། དེ་ནས་བདུད་ཀྱི་དཔུང་རྣམས་མགོ་རྨོངས་ཏེ་གྱེས་པར་གྱུར་ཀྱང་ལམ་སྟོན་ནས་ཞག་བདུན་དུ་འཕྲད་པ་མེད་པར་འཐོར་ཞིང་བྱེར་བར་གྱུར་ཏོ། བཅུ་པ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་མཛད་པ་ནི། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བདུད་ཀྱི་དཔུང་པོ་ཆེན་པོ་བཏུལ་ནས་གཡུལ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་པའི་རྒྱལ་མཚན་ཐོབ་སྟེ། ནམ་གྱི་ཆ་སྟོད་ལ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་མངོན་པར་མཛད་དོ། གུང་ཐུན་ལ་ནི་རིག་པ་གསུམ་བསྐྱེད་དོ། །ནམ་གྱི་ཆ་སྨད་སྐྱ་རིངས་འཆར་བ་རྔ་བརྡུང་བའི་ཚོད་ཙམ་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་དང་། བདེན་པ་བཞི་མངོན་དུ་བྱས་ནས་སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་སྲིད་ཆེན་པོ་ལ་བཞུགས་སོ། དེ་ནས་ཚངས་པ་དང་། བརྒྱ་བྱིན་དང་། འོག་མིན་ཀྱི་བར་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་མེ་ཏོག་ཆར་འབེབས་ཤིང་རྒྱལ་བ་རྒྱལ་བ་ཞེས་བསྔགས་སོ། དེའི་ཚེ་ཟླ་བ་ལ་ཡང་སྒྲ་ཅན་ཞུགས། གྲགས་འཛིན་མའི་སྲས་སྒྲ་གཅན་འཛིན་ཡང་བཙས་ཤིང་། བདུད་རྩིས་ཟས་ཀྱི་བུ་ཀུན་དགའ་བོ་ཡང་བཅས་སོ། །ས་ཆེན་པོ་འདི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་ཤིང་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ནི་འོད་ཀྱི་སྣང་བས་ཁྱབ་པར་གྱུར་ཏོ། དེ་ལྟར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཞག་བདུན་ཕྲག་བདུན་ལ་རིམ་པ་ལྟར་བདུན་ཕྲག་དང་པོ་ཀ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་མ་བཤིག་པར་ཤིང་གི་རྒྱལ་པོ་ལ་སྤྱན་མི་འཛུམ་(སྟོད་ཆ།༤༦)པར་གཟིགས་ནས་དགའ་བའི་ཟས་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་མ་མྱོང་བར་མཛད་དོ། དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་རོས་བདེ་བ་དང་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་བླ་ན་མེད་པའི་བདུད་རྩིས་སྐུ་བརྟན་པར་མཛད་ནས། བདུན་ཕྲག་གཉིས་པ་ལ། རྒ་ཤི་མཐའ་མར་མ་ཕྱིན་བར། སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་ནི་མི་ཤིག་ཅེས། སྡེར་བཅས་པ་ཡི་བདུད་མདུན་འདིར། ང་ཡི་མཚིག་ནི་གང་སྨྲས་པ། ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་བརྟན་པ་བས། ང་ཡིས་མ་རིག་པ་ཡང་བཅོམ། སྟོབས་བཅུ་ཉིད་ནི་ཐོབ་པར་གྱུར། དེ་ལྟར་བས་ན་སྐྱིལ་ཀྲུང་གཞིག །ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས་དལ་གྱིས་བཞེངས་པས་ས་ཆེན་པོ་ཡང་གཡོས་སོ། འགའ་ཞིག་ཏུ་བདུན་ཕྲག་གཉིས་པ་ལ་ཡང་སྐྱིལ་ཀྲུང་མ་བཤིག་པར་བཞིན་བཞིན་པས། གཞན་འཕྲུལ་བདག་པོའི་གནས་སུ་གཤེགས་ཞེས་འབྱུང་ངོ། གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་འདོད་པའི་བདེ་བ་གང་། ལྷ་ཡུལ་བྱུང་བདེ་གང་ཡིན་པ། སྲིད་པ་ཟད་པའི་བདེ་རེ་ལ། བཅུ་དྲུག་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་དོ། ཞེས་རྣམ་པར་གྲོལ་པའི་བདེ་བས་དགྱེས་པའི་གསུང་ཡང་སྩལ་ཏོ། དེ་ནས་བདུན་ཕྲག་གསུམ་པ་ལ་ང་སངས་རྒྱས་ནས་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་སྡུག་བསྔལ་མཐའ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིག་ལ་གཟིགས། བདུན་ཕྲག་བཞི་པ་ལ་ཤར་ནུབ་རྒྱ་མཚོའི་བར་གྱི་འཛམ་བུ་གླིང་ལ་འཆད་པར་མཛད་དེ། བོད་ཡུལ་ཀྱང་ཞབས་ཀྱིས་བཅག་པར་འདོད་དེ། བདུན་ཕྲག་ལྔ་པ་ལ་ཡུལ་ངན་གྱི་ཚེ་ན་གླུ་བཏང་བཟུང་གི་གནས་སུ་བཞུགས་ཤིང་ཀླུ་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་ལ་དཀྲིས་ཤིང་ཡུལ་ངན་གྲོལ་ནས་ལྷའི་ལུས་སུ་བསྒྱུར་ནས་མཆོད་ཅིང་བསྙུན་གསོལ་ཏོ། བདུན་ཕྲག་དྲུག་པ་ལ་ནཻ་རཱཉྫ་ནའི་ངོགས་ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷའི་དྲུང་དུ་རྩྭའི་གདིང་བ་ལ་(སྟོད་ཆ།༤༧)བཞུགས་ནས་ཀླུ་དེ་དག་དང་ཀུན་ཏུ་གཅེར་བུ་བ་རྣམས་སྙུན་འདྲིའི་ཚིག་བཅད་གསུངས། དེའི་ཚེ་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ལུགས་འབྱུང་དང་ལུགས་ལྡོག་ལ་གཟིགས་སོ། །བདུན་པྲག་བདུན་པ་ལ་ཤིང་སྒྲོལ་རྒྱུའི་ཚལ་དུ་ཚོང་པ་ངག་གོན་དང་བཟང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་སྦྲང་རྩི་ཕུལ་བ། རྒྱལ་ཆེན་བཞིས་རིན་པོ་ཆེ་ནས་རྡོ་བའི་བར་གྱི་ལྷུང་བཟེད་ཕུལ་བ་གཅིག་ཏུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་བཞེས་ཏེ་ཚོང་དཔོན་དེ་གཉིས་ལ་བཀྲ་ཤིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་གསུངས་ནས་ཚོང་དཔོན་གཉིས་ལུང་བསྟན། དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཅུང་ཟད་བསྙུན་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་ན། བདུད་སྡིག་ཅན་ཡིད་མི་བདེ་བར་གྱུར་ཏོ། དེ་ནས་བདག་གིས་རྟོགས་པའི་འཆོས་ཟབ་མོ་འདི་ནི་གཞན་གྱི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་དཀའ་སྟེ། གལ་ཏེ་བདག་གིས་གཞན་ལ་བསྟན་པར་བྱས་ཀྱང་དེས་མི་རྟོགས་པས། བདག་བདག་ཉིད་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། དེ་བས་ན་བདག་གཅིག་པུ་དགོན་པར་གནས་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་དགོངས་ཏེ། ཟབ་ཞི་རྡུལ་བྲལ་འོད་གསལ་འདུས་མ་བྱས། བདུད་རྩིའི་ཆོས་ནི་བདག་གི་ཐོབ་པར་གྱུར། བདག་གིས་བསྟན་ཀྱང་གཞན་གྱིས་མི་ཤེས་ཏེ། མི་སྨྲ་ནགས་འདབས་གནས་པར་བྱ་བ་སྙམ། ཞེས་གསུངས་ཏེ་ཐུགས་ལས་ཆུང་ངུར་བཞུགས་སོ། བཅུ་གཅིག་པ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་མཛད་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་བརྩེ་བ་མི་མདའ་བ་མ་ཡིན་ཀྱང་། མ་བསྐུལ་བར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་མི་བསྐོར་བ་དང་། འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་(སྟོད་ཆ།༤༨)བསྐུལ་བ་པོའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་དགོངས་པའི་ཚེ། མི་མཇེད་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པས་དེ་ཤེས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་དྲུང་དུ་སོག་སྟེ། གསོལ་པ། མ་ག་དྷར་ནི་སྔོན་ཆད་ཆོས་བྱུང་བ། རག་པ་མ་ལགས་དྲི་མར་བཅས་པས་རྟོགས། བདུད་རྩི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ནི་ཡེ་མཛདོ་ལ། དྲི་མ་མེད་པས་རྟོགས་པ་བཤད་པར་མཛོད། ཅེས་པ་ལ། བདུད་རྩིའི་སྒོ་མོ་དག་ནི་དབྱེ་བར་བྱ། །ཉན་པར་སུ་འདོད་སོམ་ཉི་སོལ་ཞིག་དང་། ཚངས་པ་མི་རྣམས་ལ་ནི་གྱ་ནོམ་ཆོས། ཀླན་ཀ་མི་བཅོལ་མདོ་ཙམ་བཤད་པར་བྱ། ཞེས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་སོ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་ལྟར་ཐོག་མར་སུ་ལ་ཆོས་བསྟན་པར་བྱ། སེམས་ཅན་དབང་པོ་རྣོན་པོ་གདུལ་སླ་བ་ནི་གང་ཞིག་ཡིན། དེ་ཡང་རིང་འཕུར་དང་ལྷག་སྤྱོད་ལ་དགོངས་ཀྱང་དེ་གཉིས་གུམ་པར་མཁྱེན་ནས། དེ་ནས་སེམས་ཅན་དག་པ་གདུལ་སླ་བ་ནི། ལྔ་སྡེ་ཡིན་པར་དགོངས་ནས་ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱིར་གཤེགས་པའི་ལམ་དུ་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ཉེར་འགྲོ་དང་མཇལ་ཏེ། དེས་གཽ་ཏ་མ་ཁྱོད་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་གསལ་ན་སུ་ལས་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅེས་དྲིས་པས། བཀའ་སྩལ་པ། ང་ལ་སློབ་དཔོན་གང་ཡང་མེད། ང་དང་འདྲ་བ་ཡོད་མ་ཡིན། ང་ནི་གཅིག་པུ་རྫོགས་སངས་རྒྱས། བསིལ་གྱུར་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན། གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་སངས་རྒྱས་སུ་ཞལ་གྱིས་འཆེས་སམ། དེ་བཞིན་ནོ། གར་བཞུད། ང་ནི་ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱིར་འགྲོ། གྲོང་ཁྱེར་གསལ་ལྡན་སོང་ནས་ནི། ལོང་བ་ལྟ་བུའི་འཇིག་རྟེན་ལ། མཚུངས་པ་མེད་པའི་འོད་བྱའོ། ཞེས་གསུངས་སོ། དེ་ནས་ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱི་དྲང་སྲོང་ལྷུང་བ་རི་དྭགས་ཀྱི་ནགས་སུ་བྱོན་པ་ན་(སྟོད་ཆ།༤༩)སྡེས་རྒྱང་རིང་པོ་ནས་གཤེགས་པར་མཐོང་སྟེ། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ག་མ་ལྷོད་པ་མང་དུ་ཟ་བ་སྤང་བ་ལས་ཉམས་པ་འདི་འོངས་ན་བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱིས་འདི་ལ་སྨྲ་བར་མི་བྱ། ལྡང་བར་མི་བྱ། ཕྱག་མི་བྱ། སྟན་སྟོབས་པར་མི་བྱ་ཞེས་འོག་ཁྲིམས་བཅས་པ་ལ་ཀཽཎྜི་ནྱས་ནི་སེམས་ཀྱིས་ཁས་མ་བླངས་སོ། དེ་ནས་ལྔ་སྡེའི་གནས་སུ་བྱོན་མ་ཐག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དཔལ་དང་གཟི་བརྗིད་མ་བཟོད་ནས་སྟན་གྱི་སྟེང་ན་འདར་ཞིང་ཀུན་གྱིས་འོག་ཁྲིམས་དྲལ་ཏེ་སྟན་ལས་ལངས་ནས་ཀཽཎྜི་ནྱས་ནི་རིམ་གྲོ་བྱེད། རྟ་ཐུལ་གྱིས་ནི་བསུས། རླུངས་པས་ནི་གདན་བཤམས། མིང་ཆེན་གྱིས་ནི་ཞབས་སྟན་སྟོབས། བཟང་ལྡན་གྱིས་ནི་ཞབས་བསིལ་ཕུལ་ཏེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་གཽ་ཏ་མ་ཁྱོད་བྱོན་པ་ལེགས་སོ། །གདན་བཤམས་པ་ལ་བཞུགས་ཤིག་ཅེས་གསོལ་བ་དང་། སྟོན་པས་གདན་ལ་བཞུགས་ནས་ལྔ་སྡེ་དགའ་བ་དང་མགུ་པར་བྱ་བའི་གཏམ་མང་པོ་མཛད་དོ། ལྔ་སྡེས་ཚེ་དག་ལྡན་པ་གཽ་ཏ་མའི་དབང་པོ་ནི་གསལ་ལོ། །པགས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་ན་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་མཛད་དམ། བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཚེ་དག་ལྡན་པ་ཞེས་མ་བརྗོད་ཅིག །ཁྱེད་ལ་ཡུན་རིག་པོར་གནོངས་དང་མི་ཕན་པ་དང་མི་བདེ་བ་གྱུར་ཏ་རེ། དགེ་སློང་དག་ངས་ནི་བདུད་རྩི་ཐོབ་བོ། འཆི་བ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་སོ། ང་ནི་སངས་རྒྱས་སོ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའོ། ཐམས་ཅད་གཟིགས་པའོ། བསིལ་པར་གྱུར་པའོ། ཟག་པ་ཟད་པའོ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བའོ། དགེ་སློག་དག་ངས་ཁྱེད་ལ་ཆོས་བཤད་ཀྱི་ཚུར་ཤོག །ཉོན་ཅིག །ནན་ཏན་གྱིས་ཤིག་ལ་སོགས་པ་བཀའ་སྩལ་པ་དང་།(སྟོད་ཆ།༥༠) མུ་སྟེགས་ཀྱི་རྟགས་རྣམས་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ་དགེ་སློང་བསྙེན་པར་རྫོགས་ནས་ལོ་བརྒྱ་ལོན་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཏོ། དེའི་ཚེ་གང་དུ་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་དགོངས་པ་ན། དེའི་ཕྱོགས་དེར་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཁྲི་སྟོང་བྱུང་སྟེ། སྟོན་པས་ཁྲི་སྔ་མ་གསུམ་ལ་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་པྱག་དང་སྐོར་བ་མཛད་དེ། ཁྲི་བཞི་པ་ལ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ནས་སེང་གེ་ལྟར་བག་ཚ་བ་མེད་པར་བཞུགས་པ་ན་ཁྲི་གཞན་རྣམས་དེ་ཉིད་དུ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་ལས་འོད་བཀྱེ་བས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པར་བྱས་སོ། ལྟས་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་བྱུང་ཞིང་། འོད་དེ་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྒྲ་བྱུང་བ། འཇིག་རྟེན་ཐུགས་རྗེ་བསྐྱེད་ནས་སུ། ཐུབ་པ་ཡིས་ནི་སྣང་བ་མཛད། དེ་ནི་ཐུགས་དམ་བརྟན་པ་སྟེ། ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱི་རི་དྭགས་ནགས། གཤེགས་ཏེ་འཁོར་ལོ་བླ་མེད་པ། ཤིན་ཏུ་རྨད་བྱུང་དཔལ་ལྡན་བསྐོར། །རྒྱལ་བས་བསྐལ་པ་ཁྲག་ཁྲིག་བསྒྲུབས། ཆོས་དེ་ཉན་པར་གང་འདོད་པ། དེས་ན་རིངས་པར་ལ་འུར་དུ། ཆོས་ཉན་པ་ཡི་ཕྱིར་ཤོག་ཅིག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་བསྐུལ་ཏེ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་གང་དག་ཡོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལྷའི་འཁོར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འདུས་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་གསོལ་བ་འདེབས་སོ། ས་བླའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་ཁྱམས་དཔག་ཚད་བདུན་ཡོད་པ་སྤྲུལ་ཏེ། ཚངས་པས་གསེར་གྱི་འཁོར་ལོ་རྩིབས་སྟོང་(སྟོད་ཆ།༥༡)དང་ལྡན་པ་ཕུལ་ལོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནམ་གྱི་ཆ་སྟོད་ལ་ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས་སོ། གུང་ཐུན་ལ་ཡང་དག་པར་འཆག་པར་འགྱུར་བའི་གཏམ་རྣམས་གསུངས་སོ། ཆ་སྨད་ལ་ལྔ་སྡེ་ལ། དགེ་སློང་དག་མཐའ་གཉིས་པོ་འདི་དག་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བས་འཇུག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པ་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ངལ་ཞིང་དུབ་པའི་མཐའ་འོ། དེ་བས་ན་མཐའ་གཉིས་སྤངས་ནས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་སྟོན་ཏོ། དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་སྟེ་གང་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་དང་། ཀུན་འབྱུང་དང་། འགོག་པ་དང་། ལམ་མོ་ཞེས། ལན་དང་པོའི་བདེན་པ་བཞིའི་ངོ་བོ་དང་། ཡང་དགེ་སློག་དག་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། ཀུན་འབྱུང་སྤང་བར་བྱའོ། འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱའོ། ལམ་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས། ལན་གཉིས་པས་བདེན་པ་བཞིའི་བྱ་བ་དང་། ཡང་དགེ་སློང་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ། ཀུན་་འབྱུང་སྤངས་སོ། འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱས་སོ། ལམ་བསྟན་ནོ་ཞེས། ལན་གསུམ་པ་བདེན་པ་བཞི་མཐར་ཕྱིན་པར་ལན་བཅུ་གཉིས་སུ་བཟླས་ཏེ་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བས། གཉིས་པ་ལ་ཀཽཎྜ་ནྱི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ། གཞན་བཞི་ལ་མཐོང་ལམ་སྐྱེས། གསུམ་པ་ལ་བཞི་པོས་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་བོ། ལྷ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་དང་མི་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གིས་བདེན་པ་མཐོང་ངོ་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དང་པོར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་ཚེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤཱ་རི་བུས་ཀྱང་ལོ་བརྒྱར་(སྟོད་ཆ།༥༢)རྟོགས་པར་མི་ནུས་སོ། དེ་བཞིན་དུ་གདུལ་བྱ་སོ་སོའི་བསམ་པ་དང་མཐུན་པར། བར་པ་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང་། ཐ་མ་ལེགས་པར་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་འཁོར་ལོ་རྣམས་བཀྶོར་བར་མཛད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་རིམ་ཅན་དུ་བསྐོར་པའི་འདོད་པ་དང་ཅིག་ཅར་དུ་བསྐོར་བ་འདོད་པའི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ལྟར་ན་མ་དོ་སྡེ་བདུན་བརྒྱ་པ་ལས། ཐུབ་པ་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམས། ཚངས་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། གནས་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ལ། ཐུན་མོང་གི་འཁོར་བཞི་དང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ས་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་འཐོབ་པའི་འཁོར་རྣམས་ལ་བཀའ་བར་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བ་དང་། ལྷ་ཀླུ་མིའི་གནས་ངེས་པ་མེད་པ་རྣམས་སུ་བཀའ་ཐ་མ་ངེས་པ་དོན་གྱི་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བ་སྟེ། ཕྱི་མ་ལྟར་ན། དེ་དག་ཀྱང་བྱ་བ་རྫོགས་པའི་དུས་གཅིག་ལ་བསྟན་པ་ལྟར་སྣང་སྟེ། མདོ་སྡེ་ཡོན་ཏན་བཀོད་པའི་རྒྱལ་པོ་ལས། ང་ཡིས་ཅི་ཡང་མ་གསུངས་པར། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཁྱབ་བདག་སྣང་། གང་ཚེ་རིམ་གྱིས་མངོན་འདོད་པ། དེ་དག་ཀུན་ལ་དེ་བཞིན་ཏེ། དུས་གཅིག་ཉིད་དུ་འཇུག་པ་ལ། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྫོགས་པར་སྣང་། ཡིད་བཞིན་རེ་བ་རྣམས་བསྐོང་བའི། གསུང་གི་ཆེ་བ་དེ་ཉིད་དོ། ཞེས་དབང་པོའི་རིམ་པས་འཁོར་ལོ་གསུམ་ཅིག་ཅར་དུ་ཐོབ་པ་དང་། རིམ་གྱིས་འཇུག་པའི་ལས་ཅན་རྣམས་ལ་རིམ་པས་ཐོས་པ་གསུང་སྒྲ་ཚིག་དང་མཚན་མ་ལས་འདས་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཡིན་ནོ། གཞན་ཡང་སྐབས་དེ་དག་དང་དུས་གཞན་ལའང་རུང་སྟེ། (སྟོད་ཆ།༥༣)གྲགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེ་བའི་ལྔ་སྡེ་དང་། གྲོང་པའི་ཁྱེའུ་ལྔ་བཅུས་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་མཛད། སླར་གྲོང་ཁྱེར་བདེ་ལྡན་དུ་གཤེགས་ཏེ་དགའ་མོ་དང་དགའ་སྟོབས་མ་མདེན་པ་ལ་བཀོད། དེ་ནས་ནཻ་རཱཉྫ་ནའི་འགྲམ་ན་གནས་པའིསཏེང་རྒྱས་འོད་སྲུངས་རལ་པ་ཅན་འཁོར་ལྔ་བརྒྱ་དང་། ཆུ་ཀླུང་འོད་སྲུངས་དང་ག་ཡ་འོད་སྲུགས་གཉིས་འཁོར་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་རེ་དང་བཅས་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་རིམ་པར་གཤེགས་ཏེ། ཆོ་འཕྲུལ་གསུམ་གྱི་མཛད་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། དེ་ནས་མ་གྷ་དྷར་བཏང་བྲང་གི་ཚལ་དུ་གཤེགས་ཏེ། དེར་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་མི་འབུམ་ཕྲག་དུ་མ་དང་བཅས་པ་ལྷ་བརྒྱད་ཁྲི་དང་བཅས་པ་བདེན་པ་ལ་བཀོད་དོ། དེ་ནས་འོད་སྲུངས་ཀྱི་ཚོགས་དང་བཅས་པས་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའི་དགེ་སློང་གི་འདུན་ཞེས་གྲགས་སོ། །དེ་ནས་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་སྤྱན་དྲངས་པས། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ནས་གཉན་ཡོད་དུ་གཤེགས་སོ། དེའི་ཚེ་ཟས་གཙང་གིས་སེར་སྐྱར་སྤྱན་དྲངས་ནས། སེར་སྐྱའི་ནྱ་གྲོ་དྷའི་གཙུག་ལག་ཁང་བྱས་ཏེ་དེར་བཞུགས། ཤཱཀྱ་མང་པོ་བདེན་པ་བཀོད་དོ། དེ་བཞིན་དུ་གཉན་དུ་ཡོད་པ་དང་། ཡངས་པ་ཅན་དང་། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་དང་། ཀཽ་ཤམབྷི་དང་གནས་བཅས་དང་། ཆུ་སྲིན་བྱིས་པ་གསོད་པ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པ་རྒྱས་པར་མཛད་ཅིང་། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནས་སུ་ཡུམ་གྱི་དོན་དུ་དབྱར་གནས་པ་དང་། དེ་ནས་ཡུལ་ཀ་ཤིར་ལྷ་ལས་བབས་པ་ལ་སོགས་(སྟོད་ཆ།༥༤)པ་མཛད་ཅིང་། ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་ནི། ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བའི་མཛད་པ་ལས་ཟུར་དུ་མི་བགྲངས་མོད། འོན་ཀྱང་གྲགས་ཅེ་པྱིར་ཅུང་ཟད་བཤད་ན། དེ་ཡང་ཐེག་དམན་གྱི་ལུགས་ལ་ཉིན་གཅིག་ཁོ་ན་དང་། ཐེག་ཆེན་ལྟར་ན་བཞག་བཅོ་ལྔར་བཞེད་དེ། འདིར་ཐེག་ཆེན་ལྟར་མདོ་མཛངས་བླུན་ནས་བྱུང་བ་ཅུང་ཟད་བསྡུས་ཏེ་འཆད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཚེ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་རྣམས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་དད་དེ་སྟོན་པ་དྲུག་ལ་བསྙེན་བཀུ་རམི་བགྱིད་པས། དེ་རྣམས་སེམས་འཁྲུགས་ཏེ་དབེན་པའི་ས་ཕྱོགས་སུ་རྟོག་པ་ལ་ཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བདུན་སྡིག་ཅན་གྱིས་སྟོན་པ་དྲུག་བསླུས་པས་སྟོན་པ་དྲུག་སོ་སོ་ནས་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གཅིག་པུ་མ་མགཏོགས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་འོ་སྙམ་སྟེ། སྔོན་ཡོན་སྦྱོར་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ཅག་མཆོད་པར་བྦྷེད་ན། ད་ནི་གཽ་ཏ་མ་ལ་མཆོད་པར་བྱས་པས། ཅི་ནས་ཀྱང་གཽ་ར་མ་ལ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་འགྲན་ཏེ། དེས་རྫུ་འཕྲུལ་གཅིག་སྟོན་ན་བདག་ཅག་གིས་གཉིས་སྟོན་ནོ་ཞེས་ང་རྒྱལ་གྱིས་བགྲོས་ནས། རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོའི་དྲུང་དུ་ཕྱིན་ཏེ་ཞུས་པས་མ་གནང་བས། རྒྱལ་པོ་འདི་ནི་གཽ་ཏ་མའི་ཕྱོགས་བྱེད་ཀྱིས། རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་དེ་གཟུ་བོ་ཞིག་ཡོད་ཅེས་གྲགས་ཀྱི། དེའི་གན་དུ་འགྲོའོ། ཞེས་དེ་རྣམས་གཉན་ཡོད་དུ་ཕྱིན་ནས་རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་ལ་དོན་དེ་སྨྲས་པས། གསལ་རྒྱལ་གྱིས་དེ་ལྟ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུའོ། དེ་ནས་གསལ་རྒྱལ་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པས། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཞག་བདུན་ན་དེ་བཞིན་བྱ་ཡི་འདུན་ཁང་བརྩིགས་ཤིག །དེ་ནས་རྒྱལ་པོས་སྟོན་པ་དྲུག་ལ་དོན་དེ་སྨྲས་པ་དང་། དེ་ནས་བགྲོས་པ་གཽ་ཏ་མ་འབྲོས་པའམ་(སྟོད་ཆ།༥༥)གྲོགས་ཚོལ་པ་གཉིས་ལས་གདོན་མི་ཟ་བས་བྲོས་ན་ནི་དེར་ཟད། གྲོགས་ཚོལ་པར་གྱུར་ན། བདག་ཅག་གིས་ཀྱང་གྲོགས་བཙལ་ལོ་ཞེས། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་རབ་བཟང་ལ་སྨྲས་པས། དེས་བཟློག་ཀྱང་མ་ཉན་པར། གངས་རིའི་སུལ་ན་གནས་པའི་དྲང་སྲོང་ལྔ་བརྒྱ་ལ་ཚུལ་དེ་སྨྲས་པ་དང་། དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཁས་བླངས་ཏེ་འོང་རན་པའི་ཚེ་མཚན་མ་སྟོན་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་སོ། དེའི་ཚེ་བློན་པོས་དབྱེན་བྱས་པས་རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་གྱི་སེམས་དབྱེན་གྱི་གཅུང་ནག་པོའི་ཡན་ལག་བཅད་དེ་སྲང་དུ་དོར་ཏེ་བོར་བ། དེའི་གཉེན་བཤེས་རྣམས་ཀྱིས་སྟོན་པ་དྲུག་ལ་གསོ་བར་བསྐུལ་ཡང་སྤོབས་པ་མེད་པ་དང་། ཀུན་དགའ་བོས་བདེན་ཚིག་བརྗོད་པས་གསོས་ཏེ། ནག་པོའི་ཡན་ལག་སྔ་མཁོ་བཞིན་དུ་སོས་པས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོས་མུ་སྟེགས་ཕམ་པར་བྱས་སོ་ཞེས་བསྒྲགས་སོ། རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་གྱིས་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོའི་འདུན་ཁང་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དགའ་བའི་ཚལ་ལྟ་བུ་བཤམས་སོ། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་དགེ་བསྙེན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རང་གི་འབྱོར་པ་དང་མཐུན་པའི་འདུན་ཁང་དྲུག་དང་སྟན་དྲུག་ཀྱང་བཤམས་པ་ལ་སྟོན་པ་དྲུག་སྔར་འོངས་ཏེ་འདུག །གཽ་ཏ་མ་དགུག་ཏུ་གསོལ། དེ་ནས་རྒྱལ་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྤྱན་འདྲེན་པར་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་བླ་མ་བཏང་བས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལས་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོའི་འདུན་ཁང་དུ་གཤེགས་སོ། དེ་ནས་དུམ་བུའི་ཀུན་དགའ་ར་བ་པ་སྟེ་ནག་པོས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་རི་སྤོས་ངད་ལྡན་ལས་ཤིང་ཨཱ་མྲའི་སྡོང་པོ་བྱའི་ཚིགས་སྐད་འབྱིན་པས་བརྒྱན་པ་ཞིག་བླངས་ནས་(སྟོད་ཆ།༥༦)འདུན་ཁང་གི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་བཞག་ཅིང་། ཁྱིམ་བདག་ངན་པ་བཟང་སྦྱིན་གྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ལྷའི་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་བླངས་ནས། ལྷོ་ཕྱོགས་ངོས་སུ་བཞག་པ་དང་། དེ་དག་གི་ཚེ་ན་རྒྱལ་པོས་སྟོན་པ་དྲུག་ལ་སྨྲས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྫུ་འཕྲུལ་བསྟན་ཟིན་ན་ད་ཁྱེད་ཀྱིས་སྟོན་ཅིག སྨྲས་པ། ལྷ་ཆོ་འཕྲུལ་འདི་སུའི་ཡིན་པ་སུས་འཙལ། ཞེས་སྤྱི་བརྟོལ་སྨྲ་བར་བྱེད་དོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་གཤེགས་ནས་སྒོ་འཕར་གྱི་གསེབ་ནས་མེ་ལྕེ་ལྟ་བུའི་འོད་ཟེར་ཕྱུང་བས་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོའི་འདུན་ཁང་ཐམས་ཅད་བསྲེགས་པ་དང་། སྟོན་པ་དྲུག་དང་དེའི་སློབ་མ་རྣམས་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བར་གྱུར་ཏོ། དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་མེ་དེས་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོའི་འདུན་ཁང་གི་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་བསྲེགས་ནས་འདུན་ཁང་སྔར་ལས་ཀྱང་མཛེས་པར་གྱུར་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་དང་འཁོར་རྣམས་དགའོ། དེ་ནས་ཚེས་གཅིག་ལ་རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་གྱིས་ཐོག་མར་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་དང་ཞལ་ཟས་བཤམས་ཏེ་བསྙེན་བཀུར་བ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེམས་ཤིང་ས་ལ་བཙུགས་མ་ཐག་ཏུ་སྐྱེས་ནས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ལྗོན་པ་ཆུ་ཞེང་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱ་པ་མེ་ཏོག་ཤིང་རྟའི་འཕོང་ལོ་ཙམ་པ་འབྲས་བྲེ་ལྔ་པའི་བུམ་པ་ཙམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཅན་དྲི་བསུང་དང་ལྡན་པ་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་འབྱུང་བ་ཉི་འོད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཞིག་སྤྲུལ་ཏོ། འདི་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཟླ་བ་ཕྱེད་ཀྱི་བར་དུ་ཉིན་རེ་བཞིན་ཆོ་འཕྲུལ་རེ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་དད་པར་གྱུར་བའི་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་གྲངས་མེད་པ་ལ་ཆོས་བསྟན་པས་ལམ་གསུམ་ལ་སོ་སོར་ངེས་པར་མཛད་དོ། ཚེས་གཉིས་ལ་རྒྱལ་པོ་ཤར་པས་བསྙེན་བཀུར་བ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུའི་གཡས་གཡོན་དུ་(སྟོད་ཆ།༥༧)རིན་པོ་ཆེའི་རི་གཉིས་ཤིན་ཏུ་མཐོ་བ་མཛེས་པ་ཁ་དོག་ལྔར་འཚེར་བ། མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་རབ་ཏུ་རྒྱས་པའི་ཤིང་སྣ་ཚོགས་སྐྱེས་པ་གཡས་ཀྱི་རི་ལ་འབྲས་རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པ་སྐྱེས་པ་ལ་མི་རྣམས་ལོངས་སྤྱོད་ཅིང་། གཡོན་གྱི་རི་ལ་རྩྭ་མངར་བ་སྐྱེས་པ་ལ་དུད་འགྲོའི་ཚོགས་ཟ་ཞིང་ཚིམ་པར་གྱུར་ཏོ། ཚེས་གསུམ་ལ་རྒྱལ་པོ་ཤུ་ཉྩིནྟ་ལས་བསྙེན་བཀུར་བ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་བསིལ་བའི་ཆུ་ས་ལ་བོར་བ་རིན་པོ་ཆེའི་རྫིང་བུ་དཔག་ཚད་ཉིས་བརྒྱས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་སྤྲས་ཤིང་པདྨ་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་པས་གང་བ། དེ་དག་གི་ཁ་དོག་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་འོད་ཟེར་གྱིས་གནམ་ས་ཀུན་སྣང་བར་བྱས་པས་འཁོར་ཏམས་ཅད་ཀྱིས་རྫིག་དེ་ལ་ལྟ་ཞིང་བསྟོད་དོ། ཚེས་བཞི་ལ་རྒྱལ་པོ་ཨིནྚ་ཝ་རྨིས་བསྙེན་བཀུར་བ་ན་རིན་པོ་ཆེའི་རྫིག་དེའི་ངོས་བཞི་ན་ཡུར་བ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་བརྒྱད་ལ་ཆུ་འབབ་པ་ལས་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་འབྱུང་བ་ཕྱིར་ཡང་འཁོར་ཞིང་སྙིང་ཉིད་དུའབབ་པ་སྤྲུལ་ཏོ། ཚེས་ལྔ་ལ་རྒྱལ་པོ་ཚངས་བྱིན་གྱིས་བསྙེན་བཀུར་བ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་ནས་གསེར་གྱི་འདོ་བཀྱེ་བས་སྟོང་ཆེན་སྣང་བར་བྱས་ཏེ། འོད་དེ་རེག་པའི་སེམས་ཅན་ཀུན་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དང་སྒྲིབབ་པ་ལྔ་དང་བྲལ་ནས་ལུས་དང་སེམས་རབ་ཏུ་བདེ་བར་གྱུར་ཏོ། ཚེས་དྲུག་ལ་ལིཙྪ་བི་རྣམས་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བ་ན་བཅོམལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་མང་པོ་དག་གཅིག་གིས་གཅིག་ཤེས་པ་དང་སོ་སོའི་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱང་རྟོགས་པར་མཛད་པས་ཐམས་ཅད་དགའ་སྟེ་བསྟོད་དོ། ཚེས་བདུན་ལ་ཤཱཀྱ་རྣམས་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བ་ན་འཁོར་དེ་དག་སོ་སོར་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ཏེ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་བུ་སྟོང་དང་ལྡན་རྒྱལ་ཕྲན་དང་(སྟོད་ཆ།༥༨)བློན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟི་སྟང་བྱེད་པར་མཐོང་བས་སྤྲོ་བ་སྐྱེས་སོ། ཚེས་བརྒྱད་ལ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྤྱན་དྲངས་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས། གཡས་པ་དྲི་གཙང་ཁང་གི་ནག་དུ་བསྣུན་མ་ཐག་ས་གཡོས་པས་སྟོན་པ་དྲུག་གིས་གྲོགས་སུ་ཤོག་ཅིག་བྱས་པས་དྲང་སྲོང་ལྔ་བརྒྱ་པོས་བརྡ་བྱས་པར་གོ་ནས་དེར་དེ་འོང་བ་དང་། སྐུ་ལས་འོད་ཟེར་བཀྱེ་བས་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉི་མ་ལྟར་མཛེས་པ་མཏོག་ནས་དད་པས་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་དགྲ་བཅོམ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་ལྔ་བརྒྱ་དང་ལྷན་ཅིག་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོའི་འདུན་ཁང་དུ་བྱོན་ནས་འཁོར་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མའི་གུང་ལ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་བཤམས་པའི་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་ངན་པ་བཟང་བྱིན་ཁྱོ་ཤུག་དང་། དགེ་ཚུལ་སྐུལ་བྱེད་དང་། དགེ་ཚུལ་མ་བརྗོྀཾད་མེད་དང་། དགེ་སློང་མ་ཨུཏྤ་ལའི་མདོག་དང་། མཽ་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རེ་རེ་ནས་བདག་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་མུ་སྟེགས་འདི་རྣམས་ཕམ་པར་བགྱིའོ། ཞུས་པ་ན། བཀའ་སྩལ་པ། མུ་སྟེགས་རྣམས་ང་འབོད་ཀྱི། ཁྱེད་ཅག་མ་ཡིན་པས་སེམས་ལས་ཆུང་ངུར་སྡོད་ཅིག །ང་ཉིད་ཀྱིས་རྫུ་འཕྲུལ་བསྟན་པར་བྱའོ། དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མུ་སྟེགས་ཅན་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོན་པར་གསོལ་བ་འདེབས་པ་སུ་ཡིན། རྒྱལ་པོ་ལས་ལངས་ཏེ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས། བདག་ལགས་སོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ནས་ཀྱང་རྫུ་འཕྲུལ་བསྟན་དུ་གསོལ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱི་གདན་ལས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས། ཕྱོགས་བཞི་ཆར་གཤེགས་པ་དང་། བཞེས་པ་དང་། བཞུགས་པ་དང་། གཟིམས་པའི་སྤྱོད་ལམ་བཞི་མཛད་(སྟོད་ཆ།༥༩)ཅིང་འོད་ཟེར་སྣ་ཚོགས་པ་འབྱིན། སྐུའི་སྨད་ནས་མེ་འབར་སྟོད་ནས་ཆུའི་རྒྱུན་འབེབས་པ་དང་། གཽ་ཟློ་པ་དག་ཀྱང་མཛད་དེ། འདི་ནི་ཉན་ཐོས་དང་ཐུན་མོང་བའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་ནས། སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས་པ་ལ། ཚངས་པ་དང་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གཡས་གཡོན་ནས་མཆོད་དེ་བསྙེན་བཀུར་རོ། །ཡང་བཀའ་སྩལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་པར་གསོལ་བ་འདེབས་པ་སུ་ཡིན། གསལ་རྒྱལ་གྱིས་ཀྱང་བདག་ལགས་སོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱག་ས་ལ་རེག་པས་ཀླུ་རྣམས་ཀྱིས་པདྨ་ཤིག་རྟའི་འཕང་ལོ་ཙམ་གསེར་གྱི་འདབ་མ་སྟོང་དང་ལྡན་རྡོ་རྗེའི་ཟེ་བ་ཅན་པུལ་བ་ས་བརྟོལ་ནས་ཕྱུང་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་པདྨ་དེའི་སྙིང་པོ་ལ་བཞུགས་སོ། དེ་བཞིན་དུ་པདྨ་དེ་འདྲ་བ་རབ་ཏུ་མང་པོ་བྱུང་བ་རེ་རེ་ལ་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་མང་པོ་བཞུགས་པས་འོག་མིན་གྱི་བར་དུ་གང་ཞིང་སགས་རྒྱས་དེ་དག་ཁ་ཅིག་ནི་འབར། དེ་བཞིན་དུ་གསལ་བ། ཆར་འབེབས་པ། གློག་འབྱིན་པ། ལུང་སྟོན་པ། ཞུ་བ་ཞུ་བ། ལན་འདེབས་པ་དང་། སྤྱོད་ལམ་རྣམ་པ་བཞི་རྣམས་མཛད་དེ། ཇི་ཏར་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་བ་དེ་ལྟར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་སོ། ཡུལ་སོ་སོ་ནས་ལྷག་པའི་རྒྱལ་པོ་འཁོར་དང་བཅས་པ་དང་། ལྷ་དང་མི་འབུམ་པྲག་དུ་མ་ཆོ་འཕྲུལ་ལ་མིག་མི་འཛུམ་པར་ལྟ་ཞིང་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་ཕྱག་འཚལ། དགའ་བ་སྐྱེས་ནས་མེ་ཏོག་དང་སྤོས་ཀྱི་ཡེ་མ་དག་གིས་གཏོར་རོ། སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཅིག་ཅར་དུ། ཇི་སྲིད་ཉི་མ་མ་ཤར་བར། དེ་སྲིད་སྲིན་བུ་མེ་ཁྱེར་གསལ། མཁའ་ལ་ཉི་མ་ཤར་བ་(སྟོད་ཆ།༦༠)ན། མོག་མོག་པོར་འགྱུར་གསལ་མི་འགྱུར། ཇི་སྲིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་མ་བྱུང་། རྟོག་གེ་བ་རྣམས་སྔོན་གསལ་ཏེ། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་སྣང་། རྟོག་གེ་མི་གསལ་དེ་སློབ་མིན། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གསུངས་སོ། དེ་ནས་བཅོམལདན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དག་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་མི་སྣང་བར་འགྱུར་གྱིས་མཚན་མ་ཟུངས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་པའི་མདོ་ལ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། གསལ་རྒྱལ་གྱིས་སྟོན་པ་དྲུག་ལ་སྨྲས་པ། ཀྱེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་ཟིན་གྱིས། ཁྱེད་རྣམས་ཀྱི་རེས་ལ་བབས་པས་སྟོན་ཅིག དེའི་ཚེ་རྫོགས་བྱེད་ཅང་མི་སྨྲ་བར་གནག་ལྷས་ཀྱི་བུ་ལ་གྲུ་སུགས་བྱས་པས། དེས་ཀྱང་ཡང་དག་རྒྱལ་བ་ཅན་ལ། དེས་ཀྱང་མི་ཕམ་པ་ལ། དེས་ཀྱང་ཀཱ་ཏྱའི་བུ་ནོག་ཅན་ལ། དེས་ཀྱང་གཉེན་གྱི་བུ་ལ། དེས་ཀྱང་རྫོགས་བྱེད་ལ་བྱས་སོ། །རྒྱལ་པོས་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་སྨྲས་ཀྱང་ཅང་མི་ཟེར་བར་གཅིག་ལ་གཅིག་སྔར་ལྟར་གྲུ་སུགས་བྱེད་ཅིང་ཡུལ་ཡུལ་པོ་དང་ཞུམ་ཞུམ་པོར་གྱུར་ནས་མགོ་སྨད་ཅིང་སྤོབས་པ་མེད་དེ་སེམས་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་འདར་ཞིང་འདུག་གོ །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཕྱག་གིས་སེང་གེའི་ཁྲི་མནན་པས་དེ་ལས་བ་ལང་གི་སྐད་ལྟ་བུའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་གྲགས་མ་ཐག་སྲིན་པོ་ཆེན་པོ་ལྔ་ཞིག་བྱུང་ནས་སྟོན་པ་དྲུག་གི་ཁྲི་བཤིག་གོ །ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེས་ནི་རྩེ་ལ་མེ་འབར་བའི་རྡོ་རྗེ་ཐོགས་ནས་སྟོན་པ་དྲུག་གི་མགོར་གཟས་ཤིང་རླུང་དམར་དང་ཆར་དྲག་པོ་བཏང་བས། སྟོན་པ་དྲུག་པོ་སྔངས་ཤིང་འཇིགས་སྐྲག་ནས་བྱེར་ཏེ། གནག་ལྷས་ཀྱི་བུ་ནི་རིའི་གསེབ་ཏུ་ཞུགས། ཡང་དག་རྒྱལ་བ་ཅན་ནི་རྩྭའི་ཚང་ཚིང་དུ། མི་ཕམ་སྐྲའི་ལ་བ་ཅན་ནི་ནགས་(སྟོད་ཆ།༦༡)ཐིབ་པོར། ཀཱ་ཏྱའི་བུ་ནོག་ཅན་ནི་འདུན་ཁང་དུ། གཉེན་གྱི་བུ་ནི་ལྷ་ཁང་དུ་ཞུགས་སོ། འོད་སྲུངས་རྫོགས་བྱེད་ནི་བུམ་པ་བྱེ་མས་གང་བ་མགུལ་ལ་བཏགས་ཏེ་ཆོས་ལོག་པར་བསྟན་ནས་རྫིང་དུ་ལྕེབས་ཏེ་དམྱལ་བ་ཆེན་པོར་སོང་ངོ་། དེ་ནས་འོད་སྲུངས་དང་རུས་མིང་གཅིག་པའི་སློབ་མའི་གཙོ་བོ་ཞིག་ཚབ་ཏུ་བསྐོས་ཏེ། སྟོན་པ་དྲུག་པོ་བྲམ་ཟེའི་གྲོང་དུ་བྲོས་སོ། དེ་དག་གི་འཁོར་དགུ་ཁྲི་དད་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟ་དགྲ་བཅོམ་མོ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་བརྒྱད་ཁྲི་ནས་འོད་བཀྱེ་སྟེ། འོད་རེ་རེ་ལ་པདྨའི་སྟེང་དུ་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་ཆོས་འཆད་པ་བཞུགས་པར་བསྟན་ཏོ། ཉན་ཐོས་ལུགས་ལ་ཚེས་བརྒྱད་ཀྱི་ཉིན་གཅིག་པོ་འདི་ཉི་ནར་ངེས་བཟུང་བྱེད་དོ། དེ་ནས་ཚེས་དགུ་ལ་ཚངས་པས་བསྙེན་བཀུར་བ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་ཚངས་རིས་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་མཐོ་བ་འོད་ཟེར་གྱིས་གནམ་ས་གསལ་བར་མཛད་དེ་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །ཚེས་བཅུ་ལ་རྒྱལ་ཆེན་བཞིས་བསྙེན་བཀུར་བ་ན་སྲིད་པའི་རྩེ་ལ་ཐིག་གི་བར་གྱི་སྐུ་ལས་འོད་ཟེར་འབར་བར་གྱུར་ཏོ། ཚེས་བཅུ་གཅིག་ལ་ཁྱིམ་བདག་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་བསྙེན་བཀུར་བ་ན་སྐུ་མི་སྣང་བར་མཛད་ནས་འོད་བཀྱེ་སྟེ་ཆོས་བསྟན་ཏོ། ཚེས་བཅུ་གཉིས་ལ་མྲག་ཤང་ཚལ་པའི་ཁྱིམ་བདག་ནག་པོས་བསྙེན་བཀུར་བ་ན་གསེར་གྱི་འོད་བཀྱེ། དེས་རེག་པའི་སེམས་ཅན་ཀུན་བྱམས་པ་ལ་གནས་སོ། ཚེས་བཅུ་གསུམ་ལ་རྒྱལ་པོ་ཤུ་ཉྩི་ནྡ་ལས་སླར་ཡང་བསྙེན་བཀུར་བ་ན་སྟོན་པ་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས་པིའ་སྐུའི་ལྟེ་བ་ནས་འོད་ཟེར་གཉིས་བྱུང་བ། སྐུ་སྟན་ལས་འདོམ་བདུན་ཙམ་དུ་ནམ་མཁའ་ལ་འཕགས་ནས་འོད་ཟེར་གཉིས་པོ་དེའི་སྟེང་ནས་པདྨ་གཉིས་བྱུང་བ་ལ་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་(སྟོད་ཆ།༦༢)རྒྱས་གཉིས་བྱུང་ཞིང་། དེ་གཉིས་ཀྱི་ལྟེ་བ་ནས་ཀྱང་འོད་ཟེར་གཉིས་གཉིས་བྱུང་སྟེ་ཚུལ་དེ་འདྲ་བས་སྟོང་ཆེན་གང་བར་སྤྲུལ་ཏོ། ཚེས་བཅུ་བཞི་ལ་རྒྱལ་པོ་ཤར་བས་སླར་ཡང་བསྙེན་བཀུར་བ་ན་དེས་མེ་ཏོག་གཏོར་བ་དེ་དག་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལ་ཐུག་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་ཤིང་རྟ་གསེར་ལྟར་འབར་བ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེས་སྤྲས་པ་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུར་གྱུར་ཅིང་། དེ་རེ་རེའི་སྟེང་དུ་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་རེ་རེ་བཞུགས་ཏེ་འོད་ཀྱིས་སྟོང་གསུམ་མཐོང་བར་མཛད་དོ། ཚེས་བཅོ་ལྔའི་ཉིན་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོས་བསྙེན་བཀུར་བ་ན་སྣོད་ཐམས་ཅད་ཟས་རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པས་གང་སྟེ་ཆོ་འཕྲུལ་བལྟ་བའི་འཁོར་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་པྱག་ས་ལ་རེག་པས་དམྱལ་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་མྱོང་བ་དང་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་ཞིག་ཐོས་པས་སྐྲག་ཅིང་སྙིང་རྗེ་སྐྱེས་ལ། དམྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཀྱང་སངས་རྒྱས་མཐོང་ཞིང་ཆོས་ཐོས་མ་ཐག་མཐོ་རིས་སུ་སྐྱེས་སོ། ཞེས་འབྱུང་སྟེ་གཞན་ཡང་མཛད་པ་མཐའ་ཡས་པས་གདུལ་བར་འོས་པ་ཐམས་ཅད་ལུས་པ་མེད་པར་བཏུལ་ནས་འགྲོ་དོན་ལ་སྦྱོད་པར་མཛད་དེ་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་བརྒྱུད་བཏུལ་བ་ཁོ་ན་ཡང་ལོ་བརྒྱར་འགྲོ་བའི་དོན་སྦྱོད་མི་ནུས་པ་དག་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གཤེགས་ཏེ་ཐུན་ཚོད་གཅིག་ལ་གྲུབ་པར་མཛད་པ་སོགས་ཤིན་ཏུ་མཐའ་ཡས་དོ། དེ་དག་ཀྱང་ལུང་ལས། ཆོས་འཁོར་གནས་དང་ཡངས་པ་ཅན། ས་དཀར་ཅན་དང་ལྷ་ཡི་གནས། བྱིས་པ་གསོད་དང་ཀཽ་ཤམྦཱི། འབྲོག་དང་མཆོད་རྟེན་རི་དང་ནི། འོད་མའི་གྲོང་དང་སྒྲར་བཅས་དང། སེར་སྐྱའི་གནས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་སྟེ། འདི་རྣམས་སུ་ནི་(སྟོད་ཆ།༦༣)ཐུབ་པ་ཡི། སྐྱེས་མཆོག་ལོ་རེ་ལོ་རེ་བཞུགས། ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་གཉན་ཡོད་དུ། སྨན་གྱི་ནགས་སུ་ལོ་བཞི་སྟེ། །འབར་བའི་ཕུག་གི་གནས་སུ་གཉིས། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་དུ་ལྔ། དཀའ་བ་སྤྱད་པ་ལོ་དྲུག་སྟེ། ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་ཁབ་གནས་སུ། རྒྱལ་བ་དེ་ལྟར་བརྒྱད་ཅུ་ལ། ཐུབ་མཆོག་དམ་པ་མྱ་ངན་འདས། ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཐུན་མོང་གི་གདུལ་བྱར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་སྣང་ངོར་རེ་ཞིག་མཛད་པ་རྫོགས་པའི་ཚུལ་བསྟན་པའི་བར་དག་ཏུ་དེ་ལྟར་སྣང་ངོ་། དེ་ལྟ་བུར་ཐེག་པ་གསུམ་དག་བཅས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་རྒྱ་མཚོ་ཚད་མེད་པ་དང་། ཕྲིན་ལས་བསམ་མི་ཁྱབ་པའི་རོལ་པ་མཐའ་ཡས་པས། མཐོང་ཐོས་དྲན་རེག་ཡན་ཆོད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་མཆོག་ལ་དངོས་དང་བརྒྱུད་ནས་འཇོག་པར་འགྱུར་བའི་དགེ་བའི་ས་བོན་གྲུང་མོ་དག་བཏབ་ནས། གདུལ་བར་བྱ་བའི་སྐྱེ་དགུ་ལ་ལ་ནི་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བ་ལ་བཀོད། ལ་ལ་ནི་ཏེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་དང་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་བཀོད་དེ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་ཐུགས་རྗེ་ཚད་མེད་པས་ལེགས་པར་བཏུལ་ནས་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་ཅན་དུ་ཐ་མའི་མཛད་པ་ལ་ལྟེ་བར་དགོངས་པ་མཛད་དོ། དེའི་ཚེ་དཔལ་གྱི་མགུལ་ནས་སྦྲིན་པ་ཞིག་བྱུང་བ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་ཐོས་ནས། སངས་རྒྱས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་བཞུགས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པས། དེ་ས་བླ་བས་ཐོས་པ་ནས་འོག་མིན་གྱི་བར་དུ་སྐད་ཅིག་ལ་ཐོས་ནས་དེ་བཞིན་དུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་མ་ལེགས་པ་བྱས། བསྟན་པ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་གྱུར་ཅིག་མི་ཟེར་བར། སྐྱེས་བུ་ལེ་ལོ་ཅན་མང་པོའི་ཆོས་བསྒྲུབ་(སྟོད་ཆ།༦༤)པའི་གེགས་སུ་གྱུར་གསུངས་པས། དེའི་བཟོད་གསོལ་དུ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་དགྲ་བཅོམ་མ་ལྔ་བརྒྱ་དང་བཅས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། དེའི་ཚེ་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་། མཽངྒ་ལ་གྱི་བུས་དམྱལ་བའི་གནས་བལྟར་བྱོན་པས། དེ་ན་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་སློབ་དཔོན་དང་མཁན་པོ་རྣམས་སྐྱེས་པ་ཀུན་གྱིས་རང་རེའི་ཆོས་དེ་ལོག་ནས་འདུག་པས། སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་ཤིག་ཅེས་པའི་འཕྲིན་པ་བརྫངས་པ་ཁྱེར་ནས་མིའི་ཡུལ་དུ་བྱོན་དུས། ལམ་དུ་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་དག་དང་འཕྲད་ནས་དེ་དག་གི་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་དགེ་སྦྱོང་སུ་ལ་ཡོད་དྲིས་པའི་ལན་དུ། དགེ་སྦྱོང་ཤཱཀྱའི་ནང་ན་ཡོད། ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ལ་དགེ་སྦྱོང་མེད། ཁྱེད་རང་གི་མཁན་པོ་དང་སློབ་དཔོན་ཡང་མནར་མེད་པའི་དམྱལ་བ་སྐྱེས་འདུག་སྟེ་ཀུན་འདི་སྐད་ཟེར་རེ་ཞེས་སྔར་གྱི་འཕྲིན་བཤད་ཀྱང་ཤ་འཁོན་མེད་པས་མ་ཐོས། ཕྱི་ལ་མཽངྒ་ལ་གྱི་བུ་འོངས་པ་ལ་དྲིས་པས་སྔར་གྱི་ལྟར་བརྗོད་དུས། འདི་དག་འུ་ཅག་ལ་སྨྲ་བར་མ་ཟད་མཁན་པོ་དང་སློབ་དཔོན་ལ་ཡང་སྨྲ་བར་བྱེད་པས་ཆོམས་ཤིག་ཅེས་དབྱུག་པས་སྐུ་ལུས་འདམ་བུ་བཅོམས་པ་ལྟར་བརྡུངས་སོ། དེ་ནས་ཤཱ་རིའི་བུས་ཆོས་གོས་ཀྱི་གྲྭར་གཏུམས་ཏེ་ཁུར་ནས་གྲོང་ཤིང་ཐག་ཅན་དུ་བསྐྱལ་ཏེ། མི་འཚོ་བར་ཤེས་ནས་གྲོགས་པོ་འཆི་བ་ཐོས་པར་ཡང་མི་བྱ་ན་མཏོང་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་ཤཱ་རིའི་བུ་ནཱ་ལནྡྲ་ར་སོང་ནས་དེའི་སྔ་དྲོར་དགྲ་བཅོམ་པ་བཞི་སྟོང་དང་བཅས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། དེའི་ཕྱི་དྲོར་མཽངྒ་ལ་གྱི་བུ་དགྲ་བཅོམ་པ་བཞི་སྟོང་དང་བཅས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་མང་པོ་བུད་ཤིང་ཟད་པའི་མེ་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་ཐོབ་པ་(སྟོད་ཆ།༦༥)བསྐལ་པར་ཡང་འདུག་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་བཞེད་ན་བསྐལ་པའི་བར་དུ་ཡང་བཞུགས་སོ་ཞེས་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་གསུངས་ཀྱང་། ཀུན་དགའ་བོ་བདུད་ཀྱིས་ཁེབས་པས་ཅང་མི་ཞུའོ། དེའི་ཚེ་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་མྱ་ངན་འདའ་བར་གསོལ་བ་དང་། འགར་བའི་བུ་ཙུནྡས་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་གསོལ་བཏབ་པས། དེ་གཉིས་ཀ་དགའ་པའི་ཕྱིར་ཟླ་བ་གསུམ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་ལུང་བསྟན་ཏོ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐུ་ཚེའི་འདུ་བྱེད་ནི་སྤངས། འཚོ་བའི་འདུ་བྱེད་ནི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་ཀུན་དགའ་བོས་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་གསོལ་བ་བཏབ་ཀྱང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཉིས་སུ་མི་གསུངས་པས་མི་གནང་ངོ་། དེ་ནས་རིམ་གྱིས་ལྗོངས་རྒྱུ་ཞིང་གཤེགས་ཏེ། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་གྲོང་གི་བྱང་ཤིད་ཤི་པའི་ཚལ་ན་བཞུགས་པའི་ཚེ་ས་གཡོ་བ་སོགས་ལྟས་རྣམས་བྱུང་བས། དེའི་རྒྱུ་ཞུས་པས་ང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ལྟས་ཡིན་གྱིས། དགེ་སློང་དག་དེང་ཕན་ཆད་མདོ་སྡེ་ལ་འཇུག །འདུལ་བ་ལ་སྣང་། ཆོས་ཉིད་དང་མི་འགལ་ན་ཆོས་ཡིན་གྱི། དེ་ལས་ལྡོག་ན་མ་ཡིན་ནོ། ཞེས་དང་། དགེ་སློང་དག་མདོ་སྡེའི་མཐའི་ལ་བརྟེན་གྱི། གང་ཟག་ལ་བརྟེན་པ་མི་བྱའོ་ཞེས་སོགས་གསུངས་སོ། བཅུ་གཉིས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཛད་པ་ནི། སྤྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བདུད་བཞི་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་གོ་འཕང་ལ་གནས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མེད་ཀྱང་། གདུལ་བྱ་རྟག་འཛིན་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྟག་པར་འཛིན་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་དང་། ཚུལ་དེས་སེམས་ཅན་མང་པོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་(སྟོད་ཆ།༦༦)འདའ་བར་སྟོན་པར་མཛད་དོ། དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་འཁོར་རྣམ་པ་བཞི་དང་བཅས་པ་གནས་བསྟན་འོད་སྲུང ་ཆེན་པོ་ལ་གཏད་དེ། དེ་ནས་ཀྱང་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་ཅན་དུ་གྱད་ཀྱི་ཡུལ་དང་ལྟ་བ་ཤིག་སཱ་ལ་ཟུང་གི་ཚུལ་དུ་བྱོན་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་དགོངས་པ་ཉེ་བར་བཞག་གོ། སྐབས་འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐུ་དངོས་ཀྱིས་གདུལ་བྱ་མཐའ་མར་གྱུར་པ་དྲི་ཟའི་རྒྱལ་པོ་རབ་དགའ་དང་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་རབ་བཟང་ཡང་བཏུལ་ལོ། དེ་ནས་ཀུན་དགའ་བོས། སྐུ་གདུང་ལ་ཇི་ལྟར་བགྱི་ཞུས་པས། འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལ་བྱ་བ་བཞིན་བྱོས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་སོ། དགེ་སློང་དག་ཐེ་ཚོམ་ཡོད་པ་དག་དྲིས་ཤིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་ལྟོས་ཤིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་ལྟ་བ་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་སྟེ་མེ་ཏོག་ཨུ་དུམྦྷཱར་བཞིན་ནོ། དགེ་སློང་དག་ཅང་མ་སྨྲ་ཞིག་དང་། འདི་ལྟར་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ་ཞེས་པ་གསུང་གི་ཐ་མ་ཉིད་སྩལ་ཏོ། གནས་དེ་ཉིད་དུ་སྟན་བདུན་གྱི་ཁྲི་ལ་གློ་གཡས་ཕབ་ནས། སེང་གེའི་སྟབས་ཀྱིས་གཟིམས་སོ། དེ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་བཞི་དང་འགོག་སྙོམས་ལུགས་འབྱུང་ལུགས་ལྡོག་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ནས། སླར་ཡང་བསམ་གཏན་བཞི་ལ་བཞུགས་ཏེ་རབ་མཐའ་མྱ་ངན་འདས་སོ། དེ་ལྟར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རྟག་ཏུ་བཞུགས་མོད་ཀྱི། ཐབས་ཀྱིས་སྒྲོལ་བའི་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚུལ་བསྟན་པས་གདུལ་བྱར་བྱ་བ་མ་ཐུལ་བ་རྣམས་ཀྱང་འདིས་ཐུལ་ཅིང་(སྟོད་ཆ།༦༧)རྟག་པར་སྟོན་པ་དང་། སྐྱོ་བ་བསྐུལ་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་དོན་བཅུ་ལ་དགོངས་ནས། དཔྱིད་ཟླ་ཐ་ཆུང་ཉའི་གུང་ཐུན་ལ་མྱ་འདས་ལས་འདའ་བའི་ཚུལ་བསྟན་ཏོ། དེ་མ་ཐག་ཏུ་ས་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལྟས་ཀྱིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་དག་ནི་འཁྲུགས་པར་གྱུར་ཏོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱང་ལས་འདས་པ་དང་མཉམ་དུ་དགྲ་བཅོམ་ཁྲི་བརྒྱ་སྟོང་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། དེ་ནས་ཀུན་དགའ་བོ་དག་རྩྭ་ཅན་གྱི་གྱད་རྣམས་ཀྱིས་ཞག་བདུན་བཏེག་སྟེ། གྱད་ཀྱི་དབུ་རྒྱན་བཏགས་པའི་མཆོད་རྟེན་གྱི་དྲུང་དུ་དྲངས་ནས། སྐུ་གདུང་ཤིང་བལ་དང་། རས་ཟུང་ལྔ་བརྒྱས་གཡོགས་ཏེ་ལྕགས་ཀྱི་སྒྲོམ་བུར་བཅུག་ནས་འབྲུ་མར་གྱིས་བཀང་བ་ཁ་བཀབ་སྟེ་དྲི་ཞིམ་པོའི་ཤིག་སྤག་པ་དག་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཞུགས་ལ་བཞེན་པར་བརྩམས་ཀྱང་མེ་འབར་པར་མ་གྱུར་ཏོ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ནས་གནས་བརྟན་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་འཁོར་ལྔ་བརྒྱ་དང་བཅས་བྱོན་ནས་སྒྲོམ་གྱི་ཁ་ཕྱེ་ཞིང་དང་རས་བལ་རྣམས་ལེགས་པར་བསལ་ནས་སྐུ་གདུང་མ་ཉམས་པ་ཕྱག་བྱས་ཏེ། སླར་སྔ་མ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བྱས་ནས་བཞག་པ་ན་མེ་རང་འབར་དུ་བྱུང་སྟེ་ཞུགས་བཞེར་པར་གྱུར་ཏོ། དེ་ནས་སྒྲོམ་བུ་ཁ་ཕྱེ་ནས་བལྟ་པས། གདུང་ཡུངས་འབྲུ་ལྟ་བའི་རིང་བསྲེལ་གྱི་ཕུང་པོར་གྱུར་པ་དང་། རས་ཕྱི་མ་དང་ནང་མ་གཉིས་པོ་མ་ཚིག་པར་གནས་པ་དང་བཅས་པ་གྱད་རྣམས་ཀྱིས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དབུས་སུ་སྤྱན་དྲངས་སོ། དེ་ནས་དགུང་བདུན་ལོན་པ་དང་། ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྐུ་གདུང་རིང་བསྲེལ་གྱི་སྐལ་བ་ལེན་པའི་(སྟོད་ཆ།༦༨)ཕྱིར་དཔུང་ཡན་ལག་བཞི་བགོས་ཏེ་རྩྭ་ཅན་དུ་ཕྱིན་ནས། ངེད་ལ་གདུང་གི་སྐལ་པ་བྱིན་ཅིག མི་སྟེར་ན་དམག་གིས་འཕྲོག་གོ་བྱས་པས། རྩྭ་ཅན་གྱི་གྱད་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་། དེ་བཞིན་བྱའོ་ཟེར་ནས་གདུང་མ་སྟེར་བས་མཁོན་པར་གྱུར་པའི་ཚེ། སྐབས་དེར་བྲམ་ཟེ་བྲེ་བོ་དང་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བསོད་ནམས་དང་ལྡན་ཅིང་ཚིག་བཙན་ལ་དགེ་ཞིང་དྲག་ལ་བློ་གྲོས་ཆེ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེས། ཤེས་ལྡན་དག་ཉོན་ཅིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་བཟོད་པ་དང་ལྡན་ཞིང་བཟོད་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་ཡིན་ན། དེའི་སྐུ་གདུང་གི་ཕྱིར་རྩོད་པར་མི་རིགས་པས། ངས་གདུང་ཆ་བརྒྱད་དུ་བགོ་བཤའ་བྱ་ཡི། སྣོད་དེ་ཁོ་བོ་ལ་བྱིན་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་པས། ཐམས་ཅད་མཁོན་ཞི་ནས་བློ་གྲོས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ནས་ཀུན་གྱིས་ཁས་བླངས་སོ། དེ་ནས་བྲམ་ཟེ་དེས་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ལ་སོ་སོའི་གནས་སུ་སྐུ་གདུང་གི་མཆོད་རྟེན་དག་བརྩིགས་པའི་ཕྱིར་རིང་བསྲེལ་རྣམས་ཆ་བརྒྱད་དུ་བགོས་ཏེ་སོ་སོར་བྱིན་ཏེ། སྐུ་གདུང་ཆ་བརྒྱད་ཀྱི་དང་པོ་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་ཅན་གྱི་གྱད་རྣམས་ལ་བྱིན། གཉིས་པ་ཡུལ་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་གྱད་ལ་བྱིན། གསུམ་པ་ཡུལ་རྟོགས་པ་གཡོ་བའི་རྒྱལ་རིགས་བུ་ལུ་ཀ་ཆེན་པོ་ལ་བྱིན། བཞི་པ་གྲོང་ཁྱེར་སྒྲ་སྒྲོགས་ཀྱི་རྒྱལ་རིགས་ཀྲོ་ཏྱ་པ་ལ་བྱིན། ལྔ་པ་ཁྱབ་འཇུག་གི་གླིང ་གི་བྲམ་ཟེ་ལ་བྱིན། དྲུག་པ་སེར་སྐྱའི་རྒྱལ་རིགས་ཤཱཀྱ་བར་གཏོགས་པ་རི་བྲག་པ་རྣམས་ལ་བྱིན། །བདུན་པ་ཡངས་པ་ཅན་གྱི་ལི་ཙྪ་བའི་རྣམས་ལ་བྱིན། གདུང་བཅུག་པའི་བུམ་པ་བྲམ་ཟེ་བྲེ་བོ་དང་མཉམ་པ་རང་གིས་བགྱིས། གདུང་བསྲེགས་པའི་སོལ་བ་(སྟོད་ཆ།༦༩)རྣམས་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ནྱ་གྲོ་རྡ་ལ་བྱིན་ཏེ་སོ་སོ་ནས་མཆོད་རྟེན་རེ་རེ་བཞེངས་སོ། དེ་ལྟར་ཡང་ལུང་ལས། སྤྱན་ལྡན་སྐུ་གདུང་བྲེ་བོ་བརྒྱད་དག་ལས། བདུན་ནི་འཛམ་བུ་གླིང་པའི་མཆོད་པར་ཐོབ། སྐྱེས་མཆོག་དེ་ཡི་བྲེ་བོ་གང་ཞིག་ནི། གྲོང་ཁྱེང ་སྒྲ་སྒྲོག་ཀླུ་ཡི་རྒྱལ་པོས་མཆོད། སྐྱེས་མཆོག་དེ་ཡི་མཆེ་བ་བཞི་དག་ལས། མཆེ་བ་གཅིག་ནི་རྩ་གསུམ་འཇིག་རྟེན་མཆོད། གཉིས་པ་ཚིག་འཛིན་གྲོང་ཁྱེར་ཡིད་འོང་ན། །གསུམ་པ་ཀ་ལིང་རྒྱལ་པོའི་ཡུལ་ན་སྟེ། སྐྱེས་མཆོད་དེ་ཡི་མཆེ་བ་བཞི་པ་ནི། གྲོང་ཁྱེར་སྒྲ་སྒྲོག་ཀླུ་ཡི་རྒྱལ་པོས་མཅོད། མྱ་ངན་མེད་རྒྱལ་སྐུ་སྣར་བུར་གནས་པས། མཆོད་རྟེན་བདུན་པོ་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་བྱས་ཏེ། དེ་ཡི་མཐུ་ཡིས་དབྱིགས་འཛིན་འདིར་ཡང་ནི། སྨོན་ལམ་དངོས་པོས་མངོན་པར་བརྒྱན་གྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་སྤྱན་ལྡན་སྐུ་གདུང་དེ་ལ་ནི། ལྷ་དབང་ཀླུ་དབང་མི་ཡི་དབང་པོ་དང་། མི་དང་ཀླུ་དག་གནོད་སྦྱིན་བདག་པོ་ཡིས། རབ་ཏུ་བཀུར་ནས་བཀུར་སྟི་མཆོད་པར་བྱས། རབ་མཁྱེན་ཐུགས་རྗེ་ལྡན་པ་སྟོབས་མངའ་བ། ཤཱཀྱའི་རིགས་འཁྲུངས་མ་ག་དྷར་བྱང་ཆུབ། ཀཱ་ཤིར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་གྱུར་ཏེ། གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་ཅན་བརྟེན་ནས་མྱ་ངན་འདས། ཞེས་འབྱུང་ངོ་། དེ་ཡང་སྤྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་ཞེས་པ་ནི། ཞེས་འབྱུང་ངོ་། ལུས་ཞིག་ཚེར་བ་བསིལ་བར་གྱུར། འདུ་ཤེས་འགགས་ཤིང་འདུ་བྱེད་ཞི། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནུབ་འགྱུར་བ། གང་ཡིན་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མཐའ། ཞེས་ཟེར་ཆོད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཁོར་བར་མི་གནས་ལ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་(སྟོད་ཆ།༧༠)སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་མི་བཏང་བས་ཞི་བར་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། དེས་ནི་ཉེས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་སྤངས་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལྷག་མ་མེད་པ། འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་བར་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ལས་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་ལྷག་མ་མེད་པའང་མ་ཡིན་ནོ། དེས་ན་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཡང་སྲིད་ལེན་པའི་རྒྱུ་ཟད་ནས་མར་མེ་ཤི་བའམ་བུད་ཤིང་ཟད་པའི་མེ་བཞིན་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བཞེད་པ་དང་ཁྱད་པར་ཆེ་བའང་ཡིན་ནོ། དེ་ལྟར་སོན་པ་བྱོན་ཚུལ་ཐེག་པ་ཐུན་མོང་བར་གྲགས་པ་ལྟར་ཏེ། སྤྱིར་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་དང་སྔགས་ཀྱི་ལུགས་དང་ཐེག་མཆོག་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་ལུགས་སོགས་གང་ཡང་རྒྱལ་བའི་བཀའ་ཡིན་མཉམ་ལས་མ་འདས་མོད། འོན་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པ་འགྲོ་བ་ཕལ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐུན་སྣང་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཐེག་པ་ཐུན་མོང་བའི་ལུགས་ཉིད་གཙོ་ཆེ་ཞིང་གང་ཟག་མཆོག་རྣམས་ཀྱི་ངོར་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་དང་གསང་བ་སྔགས་ཀྱི་ཚུལ་རྒྱལ་ཆེ་ཞིང་བསམས་ཀྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། ཀུན་གྱི་ཐུན་མོག་དུ་མ་གྱུར་པའི་གསང་བ་ཅེན་པོའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་མེད་ཀྱི། དེ་ལྟ་ནའང་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་ཉིད་གཙོ་ཆེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཤིང་། བསྟན་པའི་གོ་རིམ་དང་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་རྣམ་དབྱེ་སོགས་ཤེས་སླ་བའི་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་རྒྱས་པར་བསྙད་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལུགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག །གཉིས་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལུགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་མདོར་བསྡུས་པ་(སྟོད་ཆ།༧༡)ཙམ་འཆད་པ་ལའང་གཉིས་ཏེ། ཐེག་ཆེན་གྱི་མདོ་རྒྱུད་རྣམས་ནས་གསུངས་པ་ལྟར་དང་། བྱེ་བྲག་འོད་གསལ་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་ཐེག་མཆོག་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་ལུགས་ལྟར་འཆད་པ་དག་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ནི། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་ཀྱི་སྐུ་ནི་སངས་རྒྱས་དངོས་དང་། ཐུགས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་འདོད་ཅིང་། སྟོང་གསུམ་མི་མཇེད་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱའི་ཞིང་འདི་ལས། ལོངས་སྐུའི་ཞིང་དང་ལོངས་སྐུ་སོགས་སྐུ་གསུམ་གྱི་རྣམ་གཞག་མི་འདོད་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་རྒྱུད་རྣམས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་བཀར་མི་འདོད་དོ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ནས་སྐུ་གསུམ་དང་སྐུ་བཞིའི་རྣམ་གཞག་ཀྱང་མཛད་དེ། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་བཅས་དང་། དེ་བཞིན་གཞན་ཡང་སྤྲུལ་པ་ནི། ཆོས་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པ། རྣམ་པ་བཞི་ནི་ཡང་དག་བརྗོད། ཅེས་སོ། དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐར་ཐུག་པ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་མཁྱེན་པ་སྟེ་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་དག་གིས་ཕན་པ་བླ་ན་མེད་པ་བསྒྲུབས་པའི་བདག་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པ་ཞིག་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། ཐུབ་པ་ཁོ་ནས་མ་འདྲེས་ཆོས། བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ནིད་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། ཞེས་སོ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། མཚན་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུའི་བདག་ཉིད་ནི། ཐེག་ཆེན་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་ཕྱིར། ཐུབ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུར་བཞེད། ཅེས་འབྱུང་བ་ལྟར། བདེ་བར་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་(སྟོད་ཆ།༧༢)འབྱོར་པ་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་སྐུར་སྣང་ཡང་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བས་ཕྱོགས་སུ་མ་ཆད་པའི་ཕྱིར། རྡོ་རྗེ་ཐེག་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་སྐུ་དང་ཞལ་སོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་མཛད་ཅིང་ཁ་སྦྱོར་ཡན་ལག་བདུན་ལྡན་དུ་གསུངས་པ་དེའོ། ཡན་ལག་བདུན་ནི་ངག་དབང་གྲགས་པས། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་དང་ཁ་སྦྱོར་བདེ་ཆེན་རང་བཞིན་མེད། སྙིང་རྗེས་ཡོངས་གང་རྒྱུན་མི་ཆད་དང་འགོགས་པ་མེད། ཅེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་བྱང་སེམས་དབྱེར་མེད་ལས་གྲུབ་པའི་སྐུ་མཚན་དཔེས་བརྒྱན་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་ཡན་ལག ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པའི་རིག་མ་དང་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་གནས་པ་ནི་ཁ་སྦྱོར་གྱི་ཡན་ལག །ཟག་མེད་ཀྱི་བདེ་བ་ཆེན་པོས་རྒྱུད་གང་བ་ནི་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་ཡན་ལག །དངོས་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པ་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཡན་ལག དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཁྱབ་པ་ནི་སྙིང་རྗེས་ཡོངས་སུ་གང་བའི་ཡན་ལག ནམ་མཁའ་ཇི་སྲིད་པར་ཀུན་ཏུ་གནས་པ་ནི་རྒྱུན་མི་ཆད་པའི་ཡན་ལག རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འདི་ཡི་རིགས་འདྲ་མི་འགོག་པ་ནི་འགོགས་པ་མེད་པའི་ཡན་ལག་སྟེ་བདུན་ནོ། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི། བདེ་བར་གཤེགས་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུར་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཉི་མ་དག་འོད་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་རང་གཟུགས་ཞིང་དག་པ་དག་མ་དག་པ་ཅི་རིགས་པ་རྣམས་སུ་སྣང་བ་སྟེ། མཆོག་སྤྲུལ་སྐུ་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་སྟོན་པ་རྣམས་དང་། སྐྱེ་བ་སྤྲུལ་སྐུ་འཕགས་པ་དང་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཚུལ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་རྣམས་དང་། བཟོ་སྤྲུལ་སྐུ། མཆོད་སྡོང་དང་གཟིངས་དང་ཟམ་པ་ལ་སོགས་བེམ་པོའི་ཚུལ་དུ་སྟོན་པ་རྣམས་ཏེ་(སྟོད་ཆ།༧༣)སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་བར་གདུལ་བྱ་དག་མ་དག་སྣ་ཚོགས་ལ་དེ་དང་མཐུན་པའི་སྐུའི་བཀོད་པ་རྣ་ཚོགས་པས་འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། གང་གི་སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་བར། འགྲོ་ལ་ཕན་པ་སྣ་ཚོགས་དག མཉམ་དུ་མཛད་པའི་སྐུ་དེ་ནི། ཐུབ་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་རྒྱུན་མི་ཆད། ཅེས་སོ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི། རྟོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞི་བ་ཆེན་པོ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། ཐུབ་པའི་གོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ནི། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གང་དག །ཞེས་སོ། འདི་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པར་མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ཆེན་པོས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ཅེན་དེ་ཉིད་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དུས་ནས་འོག་མིན་སྟུག་པོ་བཀོད་པར་མངོན་པར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་གདུལ་བྱ་འདུལ་བའི་མཛད་པ་སྟོན་པར་བཞེད་དེ། སློབ་དཔོན་ངག་གི་དབང་ཕྱུག་གྲགས་པས། གང་གིས་དཔལ་ལྡན་སྟུག་པོ་བཀོད་པར་དོན་དམ་རྟོགས་པ་ཉིད། སླར་ཡང་དགའ་ལྡན་སྐྱེ་བོའི་དོན་དུ་དམ་པ་ཏོག་དཀར་གྱུར། དེ་ནས་འདིར་ནི་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་ཤཱཀྱའི་ཏོག་གྱུར་པ། འཆི་བ་ལས་རྒྱལ་སྒྱུ་མ་མཐའ་ཡས་སྟོན་དེ་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་སོགས་གསུངས་པ་ལྟར་ཏེ། རྒྱས་པ་གཞན་དུ་ལྟའོ། གཉིས་པ་བྱེ་བྲག་ཐེག་མཆོག་འོད་གསལ་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོའི་ལུགས་ལྟར་མདོར་བསྡུས་ཏེ་ཅུང་ཟད་བརྗོད་ན། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་དུའང་མ་ཕྱེ་མི་འབྱེད་པ་མེད་པ་ཀུན་གྱི་སྔོན་(སྟོད་ཆ།༧༤)རོལ་དུ། མངའ་དབང་རྫོགས་པའི་སྟོན་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ཉིད་དབྱིངས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་གདོད་མའི་གཞི་ལས་གཞི་སྣང་དུ་ཤར་ཏེ། གཞི་ལས་འཕགས་པའི་སྐད་ཅིག་ལ་རང་སྣང་དུ་ཤེས་པས་རང་བྱུང་གི་ཆོས་གསུམ་གྱིས་ལྷུན་གྲུབ་རིན་པོ་ཆེའི་སྦུབས། གདོད་མའི་ཟད་པ་ཀ་དག་ཆེན་པོ། གཞོན་ནུ་བུམ་པ་སྐུའི་ཞིང་ལ་བཙན་ས་ཟིན་ཏེ། སྤངས་རྟོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མཐར་ཕྱིན་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རང་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཏེ་ནང་གསལ་དུ་བཞུགས་སོ། དེའི་རྩལ་ལམ་བྱིན་རླབས་ལས་ཡེ་ཤེས་ལྔས་གདུལ་བའི་ཞིང་ཁམས་རང་སྣང་ལྷུན་གྲུབ་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནམ་མཁའི་མཐའི་ཀླས་པ་རིགས་ལྔ་སོ་སོ་རང་སྣང་དུ་བཀོད་དེ་གདུལ་བྱའིཡུལ་ལས་འདས་པར་བཞུགས་སོ། དེ་ནས་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་ཞིང་ཁམས་རྣམ་པར་བཀོད་པ་ནི། རང་སྣང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་སྐུའི་སྣང་ཆ་ལས་རིགས་ལྔའི་རྒྱལ་བ་གང་ཆེན་མཚོའི་ནམ་མཁའི་མཐའ་ཀླས་པར། བཀོད་པ་ཚད་མེད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྣང་བར་མཛད་པ་ནི། ནམ་མཁས་གང་དུ་ཁྱབ་པ་དེ་ཙམ་དུ་སྐུ་དང་། གསུང་དང་། ཐུགས་དང་། ཡོན་ཏན་དང་། ཕྲིན་ལས་དང་། དེ་དག་ལས་ཤར་བའི་ཞིང་ཁམས་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་མཛད་ནས། རྟག་པ་རྒྱུན་གྱི་འཁོར་ལོར་འགྲོ་བའི་དོན་མཛད་པ་ནི། ཐོག་མའི་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་གཅིག་གི་གདུལ་ཞིང་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། ཐོག་མའི་དུས་འདི་ཙམ་ཞིག་ནས་བྱུང་ངོ་ཞེས་ལོ་དང་བསྐལ་པ་ཞིང་གི་རྡུལ་རྒྱ་མཚོས་དཔག་པར་མི་ནུས་ལ། མཐར་གྱིས་མཛད་པ་འདི་ཙམ་ནས་རྫོགས་སོ་ཞེས་ཕྱི་མའི་མཐའ་གཞལ་བར་མི་ནུས་པས་མི་གཡོ་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོའི་ཞིང་ན་(སྟོད་ཆ།༧༥)འཁོར་འདས་ཀུན་གྱི་བླ་མར་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་སུ་བྱོན་ནས། སྐུ་གསུམ་གྱི་སྣང་བ་ལ་ཞིང་ཁམས་མི་འདྲ་བ་གསུམ་དུ་བཀོད་པ་ནི། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་དུས་ན། འོད་གསལ་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོའི་ཞིང་ཁམས་ཞེས་བྱ། རང་སྣང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་སྐུའི་དུས་ན་ཚངས་པ་རྔ་སྒྲའི་ཞིང་ཁམས་ཞེས་བྱ། སྤྲུལ་པ་སྐུའི་དུས་ན་ཚངས་ཆེན་གྱི་བསྐལ་པའམ་ཞིང་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། དེ་དག་རྣམས་སུ་གདོད་མའི་མགོན་པོ་ཉིད་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་དུས་གསུམ་དུ་བྱོན་པ་རྣམས་དང་། སེམས་ཅན་ཀྱི་ཁམས་རྒྱ་མཚོ་ཡང་ཡོད་དེ་འབྱུང་བ་བཞི་དང་ནམ་མཁས་ཁྱབ་ཚད་ཐམས་ཅད་ཚངས་ཆེན་གྱི་བསྐལ་པའི་ཁོངས་སུ་འདུའོ། ཞིང་འདིར་རྡོ་རྗེ་འཆང་གིས་ཞི་བ་བརྙེས་པའི་ཚུལ་ལ། ཁ་ཅིག་ཐོག་མའི་མགོན་པོ་ལས། རྒྱུད་ཐ་དད་པའི་སེམས་ཅན་གྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་པ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། སྒྱུ་འཕྲུལ་རྡོ་རྗེ་ལས། དང་པོའི་རྒྱལ་བ་པ་རྒྱལ་བ། སེམས་དཔའ་ཆེ་དང་འཇོམས་པ་ཆེ། ཞེས་པ་དང་། འདི་ནི་སྟོན་པ་རྡོ་རྗེ་འཆང་། སངས་རྒྱས་ཀུན་ལས་སྔར་སངས་རྒྱས། ཞེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། དེས་ན་ཞིང་འདིའི་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་ཐོག་མའི་དུས་སུ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་འཕྲུལ་གྱིས་སོ་སོ་སྐྱེ་བོས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལྟར་བསྟན་ནས་སངས་རྒྱས་པའི་ཚུལ་དང་མཛད་པ་ཆེན་པོའི་རོལ་པ་བཀྱེ་བ་ཡིན་ནོ། འདི་ལྟ་བུའི་ཚུལ་ནི་ཐུན་མོང་གི་མདོ་སྡེ་དག་ལས་ཀྱང་གྲགས་ཏེ། ཡབ་སྲས་མཇལ་བ་ལས། དཔའ་བོ་ཆེན་པོ་ཐབས་མཁས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་བྱའི་ཕྱིར། བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱར་རྒྱལ་བ་ཉིད། སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བསྟན་གྱུར་ཀྱང་། ད་དུང་དུ་ཡང་འདྲེན་པ་ཁྱོད། སངས་(སྟོད་ཆ།༧༦)རྒྱས་མང་པོ་སྟེན་པར་མཛད། ཅེས་པ་དང་། ཕལ་པོ་ཆེ་ལས། བྱང་ཆུབ་རྒྱ་མཚོ་རབ་བརྙེས་གྱུར་ནས་ཀྱང་། སེམས་ཅན་རྒྱ་མཚོ་རབ་ཏུ་སྨིན་བྱའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་རྒྱ་མཚོ་སྟོན་མཛད་ཅིང་། མི་འགྲིབ་སྤྱོད་པ་རྒྱ་མཚོ་དུས་ཀུན་སྟོན། བདེར་གཤེགས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་འཕྲུལ་དེ་འདྲའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། དེའི་ཕྱིར་ཐོག་མའི་མགོན་པོས་ཞིང་འདི་གདུལ་བར་དགོངས་ནས་རྣམ་པར་འཕྲུལ་བས་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་དེ་ཡང་། བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་ལ་ལྟོས་ནས། བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སྔོན་རོལ་ཞིང་ཁམས་རང་བཞིན་རྣམ་པར་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བར། སངས་རྒྱས་མེ་ཏོག་མཛེས་པ་ཆེན་པོ་ལ་གསེར་གྱི་རྡོ་རྗེ་ཞིག་ཕུལ་ནས་ཐུགས་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། དེ་ནས་སྐྱེ་བ་གཉིས་པ་ལ་བྱང་ཕྱོགས་རླུང་གཡོ་བ་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཁྱིམ་བདག་ལེགས་བྱིན་གྱི་སྲས་ནོར་བུའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་པ་དང་། དེ་ནས་བདེ་བས་མྱོས་པའི་གླིང་དུ་བྲམ་ཟེ་གློག་གི་འོད་ཅེས་བྱ་བའི་སྲས་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལེགས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བར་སྐྱེས་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཚུལ་བསྟན་ནས། ཆོས་སྐུའི་དགོངས་པར་བཞུགས་བཞིན་དུ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུར་བཞེངས་པ་ནི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་སྐུར་བྱུང་བ་ནི་ཐུགས་བསྐྱེད་རྡོ་རྗེ་ཕུལ་བ་ལས་བྱུང་སྟེ། དོན་ལ་ཐོག་མའི་མགོན་པོའི་སྒྱུ་འཕྲུལ་ལས་སྔགས་རྒྱུད་ཕལ་ཆེར་གསུངས་པའི་རྡོ་རྗེ་འཆང་དང་སྙིང་ཐིག་གི་སྟོན་པ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དང་། གཞན་དུ་དམ་པ་དང་པོའི་སངས་རྒྱས་དང་། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་སོགས་མཚན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཏེ་དོན་ལ་ཐ་དད་མེད་དོ། དེ་ལས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ནི་གཉིས་ཏེ་(སྟོད་ཆ།༧༧)ལོངས་སྐུ་དང་སྤྲུལ་སྐུའོ། དང་པོ་ནི། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཆེན་པོ་ནང་གསལ་ཆོས་ཉིད་དུ་བཞུགས་པ་དེ་ནིད་མན་ཤེལ་གྱི་ནང་འོད་ཁ་དོག་ལྔ་ཉི་ཟེར་གྱིས་རྐྱེན་གྱིས་གསལ་བ་ལྟར་རང་སྣང་གི་ཡུལ་ལ་ཕྱིར་གསལ་དུ་མཆོད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་ཆ་སྐུ་དང་ཞིང་ཁམས་ཚད་མེད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་གནས་ཡེ་ཤེས་གང་ཆེན་མཚོའི་ཕྱག་གི་མཐིལ་གྱི་པད་སྡོང་ལས་ཞིང་ཀམས་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་བརྩེགས་མར་གནས་སིང་ཞབས་ཀྱི་སྐྱིལ་ཀྲུང་མན་ཆད་སྤོས་ཆུའི་རྒྱུན་འབབ་པ་དག་ཏུ་ཞིང་ཁམས་བཅུ་དྲུག་རེ་ཡོད་པ་དེ་རྣམས་སུ་རིགས་ལྔའི་སངས་རྒྱས་ངེས་པ་ལྔ་ལྡན་གྱི་རང་བཞིན་ཡེ་ཤེས་གག་ཆེན་མཚོའི་ཞིང་དང་སྐུའི་བཀོད་པ་ལོངས་སྐུ་ཆེན་པོའི་མཚན་གཞི་དེ་དག་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་ན་རྡུལ་སྙེད་ཀྱི་ཞིང་ཡང་མི་འགལ་ཞིང་། སྐུ་གཅིག་ལ་རབ་འབྱམས་རྒྱ་མཚོའི་སྐུ་འདུ་བ་དང་། སྐུ་རེ་རེས་ཀྱང་རབ་འབྱམས་རྒྱ་མཚོར་ཁྱབ་པ་སོགས་སྒྱུ་འཕྲུལ་རྡོ་རྗེའི་རོལ་མོ་གསང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་ཏེ་ཕལ་པོ་ཆེ་ལས། རྡུལ་གཅིག་སྟེག་ན་རྡུལ་སྙེད་སངས་རྒྱས་དག སངས་རྒྱས་སྲས་ཀྱི་དབུས་ན་བཞུགས་པ་ལ། ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། ཞིང་དེའི་སྟོན་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དེའང་རང་བཞིན་བདུན་གྱི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། དེ་ཡང་གདུལ་བྱའི་དབང་གིས་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་མཚན་མ་སྣ་ཚོགས་པར་སྣང་བའི་རྣམ་འགྱུར་གྱི་ཆ་ལས་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་དུ་འབར་བའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོན་ཏན་ཕྲིན་ལས་མི་ཟད་པ་རྒྱན་གྱི་འཁོར་ལོ་ལས་ཉིད་ལས་མི་གཞན་པའི་རིགས་ལྔ་ཞི་ཁྲོའི་དཀྱིལ་འཁོར་མཐའ་ཡས་པར་སྣང་བ་དེ་དག་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩ་ལ་འགག་པ་མེད་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཐའ་ཀླས་པར་ཁྱབ་གདལ་ཏེ་སངས་(སྟོད་ཆ།༧༨)རྒྱས་ཁོ་ནའི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མཐོང་བར་མི་བཞེད་ལ། སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་ལས་མ་གྲོལ་བ་དང་ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱན་རྡ་དང་བྲལ་བ་མ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། དེ་ལ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་གདུལ་བྱ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོར་སྒྲིབ་བྱེད་ཀྱི་དྲི་མ་དག་པ་དང་། ཅུང་ཟད་དག་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་དག་པའི་རིམ་པས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡང་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ་རང་བཞིན་སྤྲུལ་པ། འགྲོ་འདུལ་སྤྲུལ་པ། སྣ་ཚོགས་སྤྲུལ་པའོ། དེ་ལ་རང་བཞིན་སྤྲུལ་པ་ནི། དབྱིངས་སྣང་ལོངས་སྐུ་ཆེན་པའི་སྟོན་པ་དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་མེ་ལོང་ལ་གཟུགས་བརྙན་འཕོས་པ་ལྟར། ས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་རྣམས་ལ་སྣང་བའི་རང་བཞིན་སྤྲུལ་པའི་ཞིང་ལྔ་སྟོན་པ་ལྔ་སོགས་ཞི་བ་དག་ཁྲོ་བོའི་རྣམ་འགྱུར་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སྐུས་ཆོས་རྣམས་མཇལ་ཞིང་སྟོན་པསཏེ། དེ་ཉིད་སྟོན་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་དང་འཁོར་གཞན་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཕྱེད་སྣང་རང་བཞིན་སྤྲུལ་པའི་ཐ་སྙད་བྱེད་དོ། ཐེག་ཆེན་གྱི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ནས་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་སངས་རྒྱས་པར་མ་གྱུར་པའི་གོང་དུ་འོག་མིན་དུ་འཚང་རྒྱ་བར་གསུང་པའི་ལུང་ཡང་སྐབས་འདིར་སྦྱོར་བར་མཛད་པར་སྣང་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ངང་ལ་འགྲོ་འདུལ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པར་གདུལ་བྱའི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་རྣམ་པར་རོལ་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་སྟོན་ཏེ། ཕལ་པོ་ཆེ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ནི་ཚད་མེད་དེ། འགྲོ་བ་གང་དང་གང་འདུལ་བ་དེ་དང་དེའི་གཟུགས་དང་ཁ་དོག་དང་མིང་གིས་དོན་མཛད་དོ། ཞེས་གསུངས་སོ། དེ་ལྟར་ཡང་ཡེ་ཤེས་གང་ཆེན་མཚོའི་ཞིང་ཁམས་རྡུལ་སྙེད་(སྟོད་ཆ།༧༩)ཀྱི་དབུས་ཀྱི་ཕྱག་མཐིལ་པདྨའི་སྙིང་པོ་ལ་གནས་པའི་འཇིག་རཏེན་གྱི་ཁམས་རྒྱུད་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་བརྩེགས་མར་ཡོད་པའི་བཅུ་གསུམ་པ་མི་མཇེད་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཉིད་དེ། དེ་ལ་མི་མཇེད་ཅེས་བཟོད་པ་དང་། བརྟུལ་ཕོད་པ་སྟེ་ཞིང་འདིའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལ་མི་མཇེད་པ་ཞེས་བཤད་པས་འདི་དེ་ལྟར་དུ་གྲགས་སོ། །འགྲོ་བ་སོ་སོའི་ལས་སྣང་རིགས་དྲུག་ཏུ་སྣང་བའི་འགྲོ་བ་ཡང་སྟོང་གསུམ་གཅིག་གི་ནང་དུ་ཚང་སྟེ། སྙིང་པོ་འགྲེལ་ཆུང་ལས། སྟོང་གསུམ་གཅིག་ལ་ཆགས་ཚུལ་དྲུག སྤྲུལ་སྐུ་གཅིག་གི་ཞིང་དུ་གྲགས། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། དེ་ཡང་འོག་གཞི་རླུང་གི་ཞིང་དུ་གྲགས། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། དེ་ཡང་འོག་གཞི་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ནས་འོག་མིན་གྱི་བར་གྱི་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྟོང་ཚང་བ་ལ་སྟོང་དང་པོ་སྤྱི་ཕུད་ཀྱི་སྟོང་དང་། དེ་འདྲ་བ་སྟོང་ལ་སྟོང་བར་མ་དང་། དེ་འདྲ་བ་སྟོང་ལ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་སྟེ་གླིང་བཞི་བྱེ་བ་ཕྱག་བརྒྱའོ། དེ་ལྟ་བུ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་ལ་རབ་འབྱམས་བརྒྱུད་གཅིག་དང་། དེ་ཡང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་ལ་རབ་འབྱམས་རྒྱ་མཚོའི་འཇིག་དྲེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་འདྲ་བ་དུང་ཕྱུར་ཕྲག་བཅུ་ལ་གཞི་དང་སྙིང་པོ་མེ་ཏོག་གིས་བརྒྱན་པའི་ཞིང་གཅིག་སྟེ་མཆོག་གི་སྤྲུལ་སྐུ་གཅིག་གི་ཞིང་དུ་བཤད་ཅིང་ཞིང་དེ་སྙེད་དུ་གདུལ་བྱའི་ཁམས་དབང་སྤྱོད་ཚུལ་དང་མཐུན་པར་འདུལ་བྱེད་ཀྱི་སྒྲོན་མ་རྣམ་པར་བཀོད་ནས་མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་སོགས་འདུལ་བ་རྣམ་པ་བཞིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་མཛད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་འདུལ་བ་བཞི་ནི། སྐུ་བསོད་ནམས་ཆེན་པོས་འདུལ་བ། ཐུགས་མངོན་སུམ་པས་འདུལ་བ། རྫུ་འཕྲུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་འདུལ་བ།(སྟོད་ཆ།༨༠) གསུང་རིག་པས་འདུལ་བ་དང་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་མཛད་པ་བཅུ་གནིས་ལ་སོགས་མཛད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་མཐོང་བའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་བསོད་ནམས་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ཐུགས་མངོན་སུམ་པས་འདུལ་བ་ནི། དུས་གསུམ་ཀུན་ཏུ་ཆགས་ཐོགས་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟིགས་པ་འཇུག་པའི་མངོན་པ་རཤེས་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པས་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་མངོན་གསུམ་དུ་གཟིགས་ཤིང་དབང་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། གསུམ་པ་རྫུ་འཕྲུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་འདུལ་བ་ནི། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་གསང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་འགྲོ་བ་དྲུག་གང་གིས་འདུལ་བ་དེའི་རིགས་མཐུན་དུ་སྤྲུལ་པས་རང་སྣང་དང་མཐུན་པའི་སྐུ་དང་། གདུལ་བྱ་དེ་དང་དེའི་བློ་དང་འཚམས་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་གསུང་དང་། གདུལ་བྱ་རིག་ཅན་ལྔའི་འདུ་ཤེས་དང་། མཐུན་པའི་ཐེག་པ་ལྔ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གི་གཉེན་པོར་ཆོས་ཕུང་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ལ་སོགས་སྒྲ་ཚིག་དང་མཚན་མ་ལས་འདས་པ་ཉིད་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས་རྣམ་རིག་དང་མཐུན་པར་གོ་བར་འགྱུར་བ་ནི་གསུང་རིག་པས་འདུལ་བ་ཞེས་བྱའོ། སྣ་ཚོགས་སྤྲུལ་པ་ནི། གང་མུ་གེའི་དུས་ཉ་བོ་ཆེ་དང་། ནད་ཀྱིས་གདུང་བ་ལ་སྲོག་ཆགས་དེས་པ་དང་། སྲིན་མོའི་གླིང་དུ་ཅང་ཤེས་བྷ་ལ་ཧ་སོགས་དང་། གཞན་ཡང་སྐུ་གཟུགས། སྐྱེད་ཚལ་(སྟོད་ཆ།༨༡)གྲུ་གཟིངས། ནོར་བུ། དཔག་བསམ་ཤིང་དང་སྨན་སོགས་མདོར་ན་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་ནོ་ཅོག་བཟོ་དང་སྐྱེ་བ་སྣ་ཚོགས་པར་སྟོན་པས་འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ། བྱེ་བྲག་རྫོགས་ཅེན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པས་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་འཆད་ཚུལ་ཕྱོགས་གཅིག་ལ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་སྣང་ཆ་ལས། སྤྲུལ་པའི་སྐུར་བྱོན་པ་ནི་གནས་རིས་བཅུ་གཉིས་སུ་སྟོན་པ་བཅུ་གཉིས་མངོན་པར་སྤྲུལ་ནས་བྱོན་པ་རྣམས་ཏེ། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྣ་ལྔའི་རང་བཞིན་དང་བཅས་པའོ། འདི་དག་གི་དུས་ན་སྤྲུལ་པ་ཆེན་པོ་སུམ་སྣང་བས་ཀྱག་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པར་མཛད་པ་ནི། སྤྲུལ་སྐུས་གདུལ་བའི་གནས་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར། ཆོས་སྐུའི་བསྟན་པ་དངོས་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་བྱིན་རླབས་ལས་རང་ཤར་བ་རིན་པོ་ཆེ་བརྒྱ་རྩ་གཅིག་གི་རྒྱུ་ལས་རང་འཁྲུངས་པའི་རྡོ་རྗེ་ཚེ་ལོ་དཔག་མེད་ནས་ད་ལྟའི་བར་གྱི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཕྱག་གང་བ་དང་། ལོངས་སྐུའི་བསྟན་པ་དངོས་རང་བྱུང་བ་བསྟན་པ་བུ་གཅིག་གི་བྱིན་རླབས་ལས་རང་ཤར་བ་རིན་པོ་ཆེ་བརྒྱ་རྩ་གཅིག་གི་རྒྱུ་ལས་རང་འཁྲུངས་པའི་ཡི་གེ་གླེངས་བམ་སོར་བཞི་པ་ཆོས་ཀྱི་རང་སྒྲ་གྲགས་པ་དང་། སྤྲུལ་སྐུ་བཅི་གཉིས་པོའི་བྱིན་རླབས་ལས་རག་ཤར་བ་རིན་པོ་ཆེ་བརྒྱ་རྩ་གཅིག་གི་རྒྱུ་ལས་སུས་ཀྱང་མ་བྱས་པར་འཁྲུངས་པའི་སྐུ་གཟུགས་འགྲོ་བའི་ལུས་བོང་དང་མཉམ་པ་སྟེ། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་དེ་གསུམ་ནི་སུས་ཀྱང་མ་བྱས་པས་མི་འཇིག་པ། བྱིན་རླབས་ལས་ཤར་ཤར་བས་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ། གང་དང་འཕྲད་པ་འབྱུང་བ་རང་དངོས་སུ་གྲོལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྲིན་ལས་མངའ་བའོ། དེ་ཡང་ཐུགས་ཀྱི་རྟེན་རྡོ་རྗེ་དེ་ནི་འགྲོ་བ་གང་དག་ནད་ཞི་བར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ནད་མེད་པ་ནས་(སྟོད་ཆ།༨༢)འདོད་པ་བཀང་ཞིང་ཐར་པ་ལ་སྦྱོར་བའོ། གསུང་གི་རྟེན་རང་བྱུང་གི་ཡི་གེ་དང་ཕྲད་པ་དེ་ནི། ཕྲད་པ་དང་སྒྲ་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་གྲོལ་བའོ། འདིའི་གླེགས་བམ་བྲིས་ནས་འཆང་བའང་འབད་པ་མེད་པར་གྲོལ་བའི་ཕྲིན་ལས་ཡོད་དོ། སྐུ་ནི་གང་དང་ཕྲད་པའི་ལུས་འོད་གསལ་དུ་གྲོལ་བའི་ཕྲིན་ལས་བྱེད་པའོ། འདི་དག་གང་ན་ཡོད་ཅེ་ན། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་བསྟན་པའི་དུས་ཀྱི་ས་གནས་ཐ་དད་པ་ན་གནས་སོ། དེའང་ཚེ་ལོ་དཔག་མེད་ནས་སྟོང་ཐུབ་པའི་དུས་ཕན་ཆད་ལ་སྐུས་འདུལ་བའི་བསྟན་པ་སྟེ། ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ལྔ་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་གོ། ཚེ་ལོ་དེ་དག་གི་བར་དུ་ལོ་དེ་ཙམ་ཡོད་ཀྱི་དུས་མ་ཡིན་གྱི། བསྟན་པ་དེ་དག་གིས་འདུལ་བའི་ལོ་གྲངས་བསད་པ་ཡིན་ནོ། དེའང་སྐུའི་བསྟན་པའི་དུས་ན་རྡོ་རྗེ་དེ་ནི་ཨོ་རྒྱན་གྱི་ཡུལ་རྒྱ་མཚོ་ལན་ཚྭའི་རོ་དང་ལྡན་པའི་གླིང་ན་ཡོད་དེ། སྐབས་སུ་འོད་དང་སྒྲ་དང་དགེ་སློང་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པའི་སྤྲུལ་པ་གྲངས་མེད་པ་འབྱུང་བར་བྱེད་དོ། ཡི་གེ་ནི་རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱའི་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་མཁའ་འགྲོ་མ་རྣམས་ཀྱིས་བཟུང་ནས་གནས་སོ། སྐུ་ནི་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་བཞུགས་སོ། གསུག་གི་བསྟན་པའི་དུས་ན། རྡོ་རྗེ་ནི་རི་མ་ལ་ཡ་ལག་ན་རྡོ་རྗེའི་གནས་ན་གནོད་སྦྱིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱག་བྱེད་དོ། །ཡི་གེ་ནི་རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ན་མཁའ་འགྲོ་མས་བཟུང་ནས་གནས་སོ། སྐུ་ནི་ས་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་ཏེ་འཛམ་བུའི་གླིག་འཁོར་བར་འཕར་ཞིང་། ལྷ་དང་(སྟོད་ཆ།༨༣)མིའི་འདུ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་མཆོད་པའི་ཞིང་བྱེད་ཅིང་། སྐབས་སུ་བསྟན་པ་ལ་གནོད་པ་བྱུང་བའི་ཚེ། སྐུ་ལས་འོད་དང་། ཞལ་ནས་ཧཱུྃ་དང་། སྤྱན་ལས་མེ་བྱུང་བས་ཟློག་པར་བྱེད་དོ། ཐུགས་ཀྱི་བསྟན་པའི་དུས་ན་རྡོ་རྗེ་ནི་རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་སོ། ཡི་གེ་ནི་རབ་ཏུ་ཁྲོས་པ་དྲང་སྲོང་གི་ཕུག་ན་གནས་སོ། སྐུ་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་གཞལ་མེད་ཁང་། ལག་ན་རྡོ་རྗེའི་ཁང་པ་བརྩིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡང་ཐོག་ནས་གནས་སོ། དེ་ལྟ་བུའི་སྤྲུལ་པ་གསུམ་གནས་པས་འཛམ་བུའི་གླིང་གཞན་ལས་ཅེས་འཕགས་སོ། བསྟན་པ་དམ་པའི་ཆོས་ཇི་ལྟར་གསུངས་ཚུལ་དང་དེའི་རྣམ་གཞག གནས་རིས་བཅུ་གཉིས་བུ་སྤྲུལ་སྐུ་བཅུ་གཉིས་བྱོན་པའི་ཚུལ་ནི། རྡོ་རྗེ་འཆང་ཉིད་ལོངས་སྐུ་ནས་སྤྲུལ་པའི་སྐུར་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྔའི་རང་བཞིན་ལན་བཅུ་གནིས་སུ་སྣང་བར་མཛད་པའི་དང་པོ། ཡུལ་དགའ་ལྡན་བརྩེགས་པར། གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མེ་ཏོག་པདྨའི་ལྟེ་བ་ལ། སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཁྱེའུ་སྣང་བ་དམ་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་བྱོན་ཏེ། བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་སངས་རྒྱས་སྟོང་དང་སེམས་དཔའ་གཉིས་ཀྱིས་འདུལ་བའི་མཚོན་བྱེད་དུ་འོད་ཀྱི་སྣང་བའི་སངས་རྒྱས་སྟོང་དང་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་བསྐོར་བའི་འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ། བསྟན་པ་ཀུན་གྱི་རྩ་བ་སྒྲ་ཐལ་འགྱུར་གྱི་རྒྱུད། ཚེ་ལོ་དཔག་མེད་ཀྱི་དུས་སུ་གསུངས་ཏེ། ལྷའི་བུ་དགའ་བྱེད་དབང་ཕྱུག་དང་། ཉི་མ་རབ་ཏུ་སྣང་བྱེད་གཉིས་ཀྱིས་སྡུད་པ་པོ་མཛད་དོ། །(སྟོད་ཆ།༨༤) གཉིས་པ་ནི། གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འཇིག་རྟེན་མི་མཇེད་དུ། སྟོན་པ་ཁྱེའུ་འོད་མི་འཁྲུགས་པ་ཉིད་འོད་ལྔའི་སྒོང་ལས་འཁྲུངས་ཏེ། འཁོར་མཁའ་འགྲོ་མ་འབུམ་ཕྲག་གཉིས་ལ། ཆོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོན་ཏན་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་རྒྱུད་ལྔ། ཚེ་ལོ་བྱེ་བ་གཅིག་ཐུབ་པའི་དུས་སུ་གསུངས་སོ། གསུམ་པ་ནི། གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དྲོད་གཤེར་འདུས་པ་འོད་ཀྱིས་སྤུངས་པར། སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འཇིགས་པ་སྐྱོབ་པའི་ཡིད་ཅེས་བྱ་བས། འཁོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འབུམ་ཕྲག་དྲུག་ལ། ཆོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འཁོར་བ་དོང་སྤྲུགས། རྨ་བྱ་མཇིང་བསྣོལ། འབྱུང་བཞི་ཟད་པའི་རྒྱུད་རྣམས་ཚེ་ལོ་འབུམ་པའི་དུས་སུ་གསུངས་སོ། འབྱུང་བཞི་ཟད་པའི་རྒྱུད་རྣམས་ཚེ་ལོ་འབུམ་པའི་དུས་སུ་གསུངས་སོ། བཞི་པ་ནི། གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཆགས་འབྱུང་མངལ་དུ་སྣང་བར། སྟོན་པ་གཞོག་ནུ་རོལ་པ་རྣམ་པར་བརྩེ་བས། འཁོར་གནོད་སྦྱིན་དང་བག་སྲིན་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་ལ། ཆོས་སེམས་སྡེ་རྩ་བའི་རྒྱུད་ལྔ། ཡན་ལག་གི་རྒྱུད་དྲུག་སྟེ་བཅུ་གཅིག་ཚེ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་པའི་དུས་སུ་གསུངས་སོ། ལྔ་པ་ནི། གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འཚོ་བྱེད་གཞོན་ནུའི་ལྡུམ་རར། སྟོན་པ་དྲུག་པ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གིས། འཁོར་སངས་རྒྱས་རབ་བདུན་དུ་སྣང་བ་རང་བཀོད་ནས། ཆོས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཚེ་ལོ་བདུན་ཁྲི་པའི་དུས་སུ་གསུངས་སོ། དྲུག་པ་ནི། གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རི་རབ་་ཀྱི་བྱང་ཕྱོགས་དུར་ཁྲོད་མེ་རི་འབར་བར། སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གཞོན་ནུ་དཔའ་པོ་སྟོབས་ལྡན་ཆེན་པོས། འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྲིན་གྱི་ཤུགས་ཅན་བདུན་དང་། མཁའ་འགྲོ་མ་དང་། ལྷ་དང་ཀླུ་ལ་སོགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ། ཆོས་(སྟོད་ཆ།༨༥)ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རིག་པ་རང་ཤར་ཆེན་པོའི་རྒྱུད་ལ་སོགས་པ་མངོན་སུམ་འོད་གསལ་གྱི་རྒྱུད་རྣམས་དང་། གཞན་ཡང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་ཚེ་ལོ་དྲུག་ཁྲི་པའི་དུས་ན་གསུངས་སོ། བདུན་པ་ནི། གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྲིན་པོའི་ཡུལ་དུ་ལུའི་སྒྲ་དང་ལྡན་པའི་ཕུག་ཏུ། སྟོན་པ་དྲང་སྲོང་ཁྲོས་པའི་རྒྱལ་པོས། འཁོར་སྲིན་པོ་བྱེ་བ་གཅིག་ལ། ཆོས་རགས་པ་འདུལ་བའི་རྒྱུད་བཅུ་ལ་སོགས་པ། ཚེ་ལོ་ཁྲི་པའི་དུས་སུ་གསུངས་སོ། བརྒྱད་པ་ནི། གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱེ་རྒོད་སྤུངས་པར། སྟོན་པ་གསེར་འོད་དམ་པས། འཁོར་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་གྲངས་མེད་པ་ལ། ཆོས་འདུལ་བ་ཁྲི་པྲག་དཔག་ཏུ་མེད་པ། ཚེ་ལོ་ལྔ་སྟོང་པའི་དུས་སུ་གསུངས་སོ། དགུ་པ་ནི། གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སོག་པོ་གཡུའི་སྨིན་མ་ཅན་གྱི་ཡུལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ། སྟོན་པ་བརྩེ་བས་སྨིན་མ་ཅན་གྱི་ཡུལ། འཁོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ། ཆོས་འཕྲ་རྒྱུད་བདུན་པ་ལ་སོགས་པ། ཚེ་ལོ་སྟོང་གི་དུས་སུ་གསུངས་སོ། བཅུ་པ་ནི། གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱ་རྒོད་སྤུངས་པར། སྟོན་པ་འོད་སྲུངས་བགྲེས་པོས། འཁོར་ཚེ་དང་ལྡན་པ་སྐར་མ་འོད་བཟང་ལ་སོགས་བདུན་ལ། ཆོས་མདོ་སྡེ་དང་། ཀྲཱི་ཡ་དང་། ལུང་ཨ་ནུ་ལ་སོགས་པ་ཁྲི་ཕྲག་བརྒྱད། གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྡོ་རྗེ་གདན་དུ། སྟོན་པ་མངོན་རྫོགས་རྒྱལ་པོས། འཁོར་རིགས་གསུམ་མགོན་པོ་ལ། ཆོས་ངེས་པ་དོན་གྱི་ཐེག་པ་འབའ་ཞིག །ཚེ་ལོ་ལྔ་བརྒྱའི་དུས་སུ་གསུངས་སོ། བཅུ་གཉིས་པ་ནི། གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བཱ་རཱ་ཎ་སཱི་ལ་སོགས་(སྟོད་ཆ།༨༦)པར། སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས། ཆོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྡེ་སྣོད་གསུམ་ལ་སོགས་པ། འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉན་ཐོས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། ལྷ་དང་། ཀླུ་ལ་སོགས་པ་ལ། དུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཚེ་ལོ་བརྒྱ་པའི་དུས་སུ་གསུངས་སོ། དེ་ལྟར་ན་གནས་བཅུ་གཉིས་སུ་བྱོན་པ་དེ་དག་ལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྔ་རེ་བསྡོམས་པས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དྲུག་ཅུ་འབྱུང་ཞིང་མཛད་པ་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་སྒོ་ཡང་སྐུའི་མདད་པ་བཅུ་གཉིས་ནི་གནས་མི་འདྲ་བཅུ་གཉིས་སུ་སྟོན་པ་ཉིད་སྐུ་མདོག་ཕྱག་མཚན་མི་འདྲ་བ་བཅུ་གཉིས་སུ་སྤྲུལ་ནས་བྱོན་པས་གདུལ་བྱ་རིགས་མི་མཐུན་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཚོགས་མི་འ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དོན་མཛད་པ་མི་འདྲ་བ་བཅུ་གཉིས་མཛད་པའི་མཛད་པ་ཞེས་སྐུའི་གཟི་མདངས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐུའི་བསྟན་པ་འཕེལ་བའི་དོན་དུ་བྱུང་བའོ། སྐུ་དེ་དག་གི་དུས་སུ་གསུང་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་མི་འདྲ་བ་བཅུ་གཉིས་གསུངས་པས་འགྲོ་བའི་ངག་གི་བཅིངས་པ་མི་འདྲ་བ་བཅུ་གཉིས་ལས་གྲོལ་བར་མཛད་པའི་མཛད་པ་ཞེས་གསུང་གི་བསྟན་པ་འཕེལ་བའི་དོན་དུ་བྱུང་བའོ། གསུང་དེ་ཙམ་ཞིག་གི་ཚེ་ན་ཐུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་མི་འདྲ་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་འགྲོ་བའི་རིགས་མི་འདྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྟོག་པ་བཅུ་གཉིས་ལས་གྲོལ་བར་མཛད་པའི་མཛད་པ་ཞེས་གསུགས་ཀྱི་བསྟན་པ་འཕེལ་བའི་དོན་དུ་བྱུང་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ངེས་པའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་གཅིག་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་ཚོགས་དགོས་ཏེ། དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ནི་བསྟན་པའི་བདག་པོ་ཞེས་བྱའོ། གལ་ཏེ་མི་ལྡན་ན་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པ་ཁོལ་བུའི་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དེ་དག་ཀྱང་སྔོན་གྱི་སེམས་(སྟོད་ཆ།༨༧)བསྐྱེད་རྫོགས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། ཞེས་ཁྱད་པར་དུ་མ་དང་བཅས་པས་བཤད་ཅིང་། བཀོད་པ་ཆེན་པོ་ལས། ཕྱི་ལ་སོགས་པ་དགུ་ཡིས་ནི། མཛད་པའི་བྱེད་བྲག་དག་པར་གྱུར། །ཞེས་མཛད་པ་ལའང་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ་རེར་དབྱེ་བ་དང་། དེ་རེ་རེ་ལའང་བཞི་བཞིར་དབྱེ་བ་སོགས་མང་དུ་གསུངས་ཀྱང་འདིར་འབྲི་བར་མ་ནུས་ལ། དེ་དག་རྣམས་ཀྱང་ཁྱད་པར་གྱིས་དགོངས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་མངོན་ཅིང་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་གདུལ་བྱའི་ཞིག་ཁམས་རབ་འབྱམས་རྒྱ་མཚོའི་རྡུལ་གྱི་གྲངས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འཚམས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་སྣང་ཞིང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་སྟོན་པ་ནི་ཚུལ་གཅིག་ལ་ཐ་དད་པ་དག་ཀྱང་འགལ་བར་མི་བསམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་འཕྲུལ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སོ་སྐྱེ་ལྟ་ཞོག་འཕགས་ཆེན་རྣམས་ཀྱི་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ་དུས་དང་གདུལ་བྱ་སོགས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་གཟུང་མ་མཆིས་པས་ཕྱོགས་གཅིག་མཏོང་བས་གཅིག་སོས་མེད་པའམ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བར་མི་བྱ་སྟེ། འཕགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དག་པར་སྡུད་པའི་མདོ་ལས། འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་འཆགས་པའི་བསྐལ་པར་མོས་ནའང་འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་འཆགས་པའི་བསྐལ་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་གིས་ཀྱང་འཆགས་པའི་བསྐལ་པར་ཤེས་སོ། འཆགས་པའི་བསྐལ་པ་འཇིག་པའི་བསྐལ་པར་མོ་སན་ཡང་འཆགས་པའི་བསྐལ་པ་འཇིག་པའི་བསྐལ་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་གིས་ཀྱང་འཇིག་པའི་བསྐལ་པར་ཤེས་སོ། འཇིག་པ་དང་འཆགས་པ་ཡང་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མོས་པ་དེ་ལྟར་ཡང་འགྱུར་རོ། དེ་(སྟོད་ཆ།༨༨)བཞིན་དུ་བསྐལ་པ་གཅིག་སྔ་དྲོ་ཙམ་དུ་མོས་ན་ཡང་དེ་ན་སེམས་ཅན་དེ་དག་གིས་བསྐལ་པ་གཅིག་སྔ་དྲོ་ཙམ་དུ་ཤེས་སོ། སྔ་དྲོ་བསྐལ་པ་ཙམ་དུ་མོས་ན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ན་སེམས་ཅན་དེ་དག་གིས་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་ཏེ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། དེ་ལྟར་བྱོན་པའི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་གཅིག་གི་ངོ་བོ་ལས་དུས་དང་དེ་དག་ཏུ་རང་བྱོན་པའི་ཕྱིར་དགོངས་པ་ཆོས་ཉིད་ལས་མི་གཡོ་བར་འབྱུང་བ་ལྟར་སྣང་བས་རྒྱལ་བ་དགོངས་པས་བརྒྱུད་པ་ཞེས་བྱ་སྟ་སྟོན་པ་དང་འཁོར་ནི་རྒྱལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱལ་བ་ཉིད་ལ་ཆེད་དུ་གླེང་བ་བཞིན་དུ་དགོངས་པས་བརྒྱུད་དེ་གསུངས་ཀྱི། གང་ཟག་ཐ་དད་པའི་རིམ་པ་ལྟར་དཔོན་སློབ་སོ་སོར་སྣང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། གཞན་ཡང་ཐེག་མཆོག་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ལས་སྔོན་བྱུང་གི་ལོ་རྒྱུས་སྤྱིར་བསྟན་པའི་སྐབས་སུ་འདི་ལྟར་གསུངས་ཏེ། ཡེ་ཐོག་དང་པོའི་རྒྱལ་མཆོག་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོས་འོད་གསལ་བརྙེས་ནས་ཚངས་ཆེན་བླ་མའི་ཞིག་ཁམས་བཀོད་པའི་གོ་ན། རྡོ་རྗེ་འཆང་དང་། མཚན་གྱི་རྣམ་པ་གཞན་ཡང་དུ་མར་སྤྲུལ་པ་སྟོན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བཀོད་པ། དེས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ལས་སངས་རྒྱས་པ་གཞན་གྱིས་བཀོད་པའི་ཚངས་ཆེན་གྱི་བསྐལ་པ་ནམ་མཁའི་མཐའ་ཀླས་པར་གྲངས་མེད་བརྗོད་ལས་འདས་པ་དག་གི་ལ་ལ་སྟོང་པ་དང་། ལ་ལ་གནས་པ་དང་། ལ་ལ་འཇིག་པ་དང་། ལ་ལ་ཆགས་ནས་གནས་པ་ལས། རྡོ་རྗེ་འཆང་གིས་བཀོད་པའི་ཚངས་ཆེན་འདི་ཡན་ཆད་ལ། ཡང་གསང་སྙིང་པོ་འོད་གསལ་གྱི་བསྐལ་པས་འགྲོ་(སྟོད་ཆ།༨༩ བ་འདུལ་བའི་རིམ་པ་འབུམ་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་དང་། དེའི་བར་བར་དུ་བསྐལ་པ་གཞན་དག་གྲངས་ལས་འདས་པ་བྱུང་བ་ལས། འདིར་འོད་གསལ་སྙིང་པོ་བྱུང་བ་རྣམས་བཤད་དེ། དེ་ཡང་ཐོག་མའི་དུས་ནས་ིང་འདིའི་རིམ་པ་ལ་ཐུག་པ་ན། དང་པོར་ཡེ་ཐོག་དང་པོའི་བསྟན་པ་བྱུང་སྟེ། སྙིང་ཏིག་གསང་བས་འགྲོ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྨིན་པར་མཛད་དོ། དེ་ནས་བསྟན་པ་གཉིས་ལ་སྤྱི་ཕུད་འཇིག་རྟེན་མགོན་གྱི་རྒྱལ་བ་དག་། གསུམ་པ་ལ་ཚངས་སྟོང་གི་ཡེ་སྲིད་མགོན་དང་། བཞི་པ་ལ་ཉི་མ་སྟོང་གི་རྒྱལ་བ་དང་། ལྔ་པ་ལ་དྲ་བ་མགོན་གྱི་སངས་རྒྱས་དང་། དྲུག་པ་ལ་འོད་ཟེར་སྟོང་གི་མུ་ཁྱུད་མགོན་དང་། བདུན་པ་ལ་འཁོར་བ་འཇིག་གི་རྒྱལ་བ་དང་། དེ་ནས་རིམ་བཞིན་འབུམ་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞིའི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་སྙིང་ཏིག་གསང་བ་འདི་བཟུག་ནས་འགྲོ་བའི་དོན་མཛད་པ་སྟེ། ཐ་མ་བསྐལ་པ་རྩོད་ལྡན་ཆེན་པོ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གིས་ཚངས་ཆེན་བཀོད་པའི་བར་རོ། དེ་དག་ཀྱང་བཀོད་པ་ཆེན་པོ་ལས། ཡེ་ཐོག་དང་པོའི་སངས་རྒྱས་དང་། དམ་པ་སྟོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དུས། དེ་ནས་བསྟན་པ་གཉིས་པ་ལ། སྤྱི་ཕུད་འཇིག་རྟེན་མགོན་ཞེས་པས། དམ་པ་སྟོང་གི་ཡི་སྲིད་མགོན། སངས་རྒྱས་སྟོང་གི་ཐུགས་ཉིད་དྲིལ། དེ་ནས་བསྟན་པ་བཞི་པ་ལ། ཉི་མ་སྟོང་གི་རྒྱས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་སྟོང་གིས་མངའ་དབང་བསྒྱུར། བསྟན་པ་ཉིད་ནི་ལྔ་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་དྲ་བ་མགོན་ཞེས་པའི། དམ་པ་སྟོང་གི་ཐུགས་ལ་སྦས། བསྟན་པ་དག་ནི་དྲུག་པ་ལ། འོད་ཟེར་སྟོང་མུ་ཁྱུད་མགོན། རིགས་(སྟོད་ཆ།༩༠)ཅན་སྟོང་གིས་འདི་ཉིད་སྦས། དེ་ནས་བསྟན་པ་བདུན་པ་ལ། །ཡེ་ཁྱབ་འཁོར་འཇིག་ཚངས་པའི་མགོན། བདེ་ཆེན་སྟོང་གི་སྤྱི་བོར་བཟུང་། དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ནི། འབུམ་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་རུ། སངས་རྒྱས་གྲངས་ནི་དེ་སྙེད་ཀྱིས། གསང་ཆེན་འདི་ནི་ཡོངས་བཟུང་བའོ། །བསྟན་པའི་སངས་རྒྱས་ངེས་པ་ནི། ས་ཡ་ཕྲག་ནི་བཅུ་དགུ་ཡིས། །འདི་ཉིད་ཕྱག་མཛད་བཅུ་དྲིལ་བའོ། །ཞེས་སོ། དེ་ཡང་བསྐལ་པ་འབུམ་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་ནི། ཚངས་ཆེན་གྱི་བསྐལ་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཐོག་མའི་མགོན་པོ་ཉིད་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ཆེན་པོ་འབུམ་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞིས་བཀོད་ནས། གདུལ་བྱའི་ངོར་སངས་རྒྱས་ཡ་ཕྲག་བཅུ་དགུ་སྤྲུལ་ཏེ་དོན་མཛད་པ་ནི། རྒྱལ་མཆོག་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་གོ་ན་ཚངས་ཆེན་བཀོད། རྣམ་སྣང་གཅིག་གི་ཕྱག་མཐིལ་གྱི་པདྨའི་ཕྲུམ་ཕྲུམ་དབུས་མའི་སྟེང་གི་བཅུ་གསུམ་པ་ཐུགས་ཀ་དཔལ་གྱི་བེའུ་གཅིག་གི་གོའི་ནམ་མཁའ་ལ་མཛད་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། དེའི་སྐུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གོ་དང་། རིགས་ལྔ་གཞན་གྱི་གོ་ན་ཡོད་པའི་ཞིང་དུ་མཛད་པ་བསྟན་པ་བསམ་པ་ལས་འདས་སོ། གཞན་ཡང་། ཡར་གྱི་ཡ་ཐོག་རིང་མོ་དང་། མར་གྱི་མ་ཐོག་རིང་མོ་དང་། བར་གྱི་ཞུག་པ་ཉི་ཤུ་ཡི། འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་སེམས་ཅན་རྣམས། ངན་སོག་གསུམ་དུ་ལྟུང་བ་ལ། ལས་ཅན་ཡར་ལ་དྲངས་པའི་ཕྱིར། བསྐལ་བཟང་སངས་རྒྱས་ཐོག་མའི་མགོན། དྲུག་ཅུ་རྩ་ལྔར་བྱོན་པ་ནི། མགོན་པོ་རྣམས་ཀྱི་གྲངས་ཡིན་ཏེ། མགོན་པོ་དེ་དག་རེ་རེ་ལ། གདུང་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འཕེལ། རང་རང་གྲངས་དང་མཉམ་པ་ཡི། སྐུ་ཡི་གདུང་དང་གསུང་གི་གདུང་། ཐུགས་ཀྱི་གདུང་ལ་སོགས་པ་ནི་(སྟོད་ཆ།༩༡)འོད་ཟེར་ལས་ནི་སྤྲུལ་པ་དང་། ཡོན་ཏན་ལས་ནི་སྤྲུལ་པ་དག་། ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡི་བདག་ཉིད་ཅན། སངས་རྒྱས་གདུང་ནི་དཔག་མེད་འཕེལ། གདུང་ནི་གྲངས་མང་རེ་རེ་ཡི། །སེམས་ཅན་ཉིད་ཀྱང་རེ་རེ་དང་། གཉིས་སུ་མེད་པར་རང་སངས་རྒྱས། ཞེས་པས་བསྐལ་མགོན་དྲུག་ཅུ་རྩ་ལྔ་དང་། གདུང་འཕེལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་འགྲོ་བའི་དོན་མཛད་པ་རྣམས་དང་། ཡོན་ཏན་དང་ཕྲིན་ལས་དང་། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ། ས་བཅུ་པའི་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དཔག་མི་ནུས་ན། ཚུར་རོལ་མཐོང་བའི་བློས་དཔག་པར་ག་ལ་ནུས་ཏེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། སངས་རྒྱས་ཁམས་དང་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་དང་། སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་སངས་རྒྱས་ཕྲིན་ལས་རྣམས། དག་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཡང་བསམ་བྱ་མིན། ཞེས་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས། ནམ་མཁས་ཇི་སྙེད་ཁྱབ་གྱུར་པ། སྐུ་ཡིས་ཀྱང་ནི་དེ་སྙེད་ཁྱབ། སྐུ་ཡིས་ཇི་སྙེད་ཁྱབ་གྱུར་པ། འོད་ཀྱིས་ཀྱང་ནི་དེ་སྙེད་ཁྱབ། འོད་ཀྱིས་ཇི་སྙེད་ཁྱབ་གྱུར་པ། གསུང་གིས་ཀྱང་ནི་དེ་སྙེད་ཁྱབ། ཅེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། འདི་དག་ཀྱང་ངེས་པའི་ཁྱད་པར་དུ་ཞར་བྱུང་དུ་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། སྤྱིར་ཡང་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་དང་མདོ་རྒྱུད་རྣམས་བཞེད་པ་མི་མཚུངས་ཤིང་བཤད་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་ཇི་སྙེད་འབྱུང་བ་ལ་སོམ་ཉི་བྱ་བར་མི་རིགས་ཏེ། མངོན་པ་ནས་བཤད་པའི་གླིང་བཞི་རི་རབ་སོགས་དང་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལས་གསུངས་པ་གཉིས་ཚུལ་ཐ་དད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུད་སྡེ་གཞན་དང་(སྟོད་ཆ།༩༢)དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སོགས་ཆོས་སྐད་མི་མཐུན་པ་མང་དུ་འབྱུང་བ་བཞིན་འདིར་ཡང་ཤེས་པར་བྱ་དགོས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པར་བྱ་ཞིང་། ཇི་སྐད་དུ། ཀུན་དང་འདྲ་ན་ཁྱད་ཆོས་རྫུན་པ་ཉིད། ཀུན་དང་འགལ་ན་གསང་སྔགས་ལོག་པའི་ཆོས། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་སྤྱི་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། དེ་དག་གིས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལུགས་ཀྱི་སྟོན་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཅུང་ཟད་བརྗོད་ནས། གཉིས་པ་བསྟན་པ་དམ་པའི་ཆོས་ཇི་ལྟར་གསུངས་པའི་ཚུལ་ལའང་གསུམ་སྟེ། ཆོས་འཁོར་གསུམ་གྱི་རྣམ་གཞག་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། ཐེག་དགུའི་རྣམ་གཞག་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་དང་། བཀའི་བསྡུ་བ་ཇི་ལྟར་བྱུང་བའི་ཚུལ་དང་གསུམ་གྱི། དང་པོ་ནི། སྤྱིར་ཆོས་ཞེས་པའི་སྒྲ་དོན་བཅུ་ལ་འཇུག་སྟེ། རྣམ་བཤད་རིག་པ་ལས། ཆོས་ནི་ཤེས་བྱ་ལམ་དང་ནི། མྱ་ངན་འདས་དང་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ། བསོད་ནམས་ཚེ་དང་གསུག་རབ་དང་། འབྱུང་འགྱུར་ངེས་དང་ཆོས་ལུགས་ལའོ། །ཞེས་འབྱུང་ཞིང་། དེ་ལས་འདིར། སྡུག་བསྔལ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་དང་། སྒྲིབ་ཀུན་སེལ་བྱེད་དམ་པའི་ཆོས། ཞེས་པ་ལྟར་དམ་པའི་ཆོས་ཏེ། དེ་ཡང་ཆོས་འཁོར་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། བཀའ་དང་པོ་བདེན་པ་བཞིའི་ཆོས་འཁོར། བར་པ་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་འཁོར། ཐ་མ་ལེགས་པར་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་ཆོས་འཁོར་ཏེ་གསུམ་མོ། གསུམ་དུ་དབྱེ་རིགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་། གདུལ་བྱའི་གང་ཟག་ཀྱང་རིགས་གསུམ་དུ་ངེས་པས་དབྱེ་བའང་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་གྲངས་ངེས་མཚན་ཉིད་པ་ཡིན་ཞིང་དེ་ལྟར་འཐད་པའི་ཕྱིར། དེའི་དབང་གིས་(སྟོད་ཆ།༩༣)གང་ཟག་ཐེག་དམན་པའི་རིགས་ལ་བདེན་པ་བཞི་དང་རྟེན་འེལ་བཅུ་གཉིས་སོགས་སྟོན་པ་འཁོར་ལོ་དང་པོ་དང་། ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་སུ་ངེས་པ་ལ་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྟོན་པ་འཁོར་ལོ་བར་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་བློ་སྦྱངས་པའི་གང་ཟག་ཟབ་མོའི་དོན་ལ་མི་སྐྲག་པའི་རིས་ལ་མཐར་ཐུག་རྣམ་རིག་ཆོས་ཉིད་ཡོངས་གྲུབ་དོན་དམ་བདེན་པ་གསུངས་པ་འཁོར་ལོ་ཐ་མསཏེ་འདུལ་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་ཀྱང་གསུམ་དུ་འདུས་པ་འཐད་ཅིང་ངེས་པའི་ཕྱིར། གཟུངས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟར་དཔེར་ན་ནོར་བུ་མཁན་མཁས་པས་ནོར་བུ་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་ལེགས་པར་ཤེས་པ་དེས། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་ནས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་ནོར་བུ་བླངས་ཏེ་ལན་ཚྭའི་ཆུ་རྙོགས་པོར་སྤངས་ནས་སྐྲའི་རེ་བས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། དེ་བཞིན་དུ་དེའི་འོག་ཏུ་ཟས་ཀྱི་ཁུ་བར་སྤངས་ཏེ་བལ་་གྱི་ལྭ་བས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། དེ་བཞིན་དུ་དེའི་འོག་ཏུ་སྨན་བཟང་པོའི་ཁུ་བ་སྤངས་ཏེ་རས་སྲབ་མོས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། ཡོངས་སུ་སྦྱངས་ཏེ་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ནི་བཻཌཱུ)་རིགས་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ལ་དང་པོ་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་སོགས་ཡིད་འབྱུང་བའི་གཏམ་གྱིས་འདུལ་བ་འཛུད་པར་མཛད་པ་དང་། དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚུལ་རྟོགས་པ ར་མཛད་པ་དང་། དེའི་འོག་ཏུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འཁོར་ལོའི་གཏམ་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡུལ་ལ་འཇུག་པར་མཛད་དོ། ཞུགས་པར་གྱུར་ཅིང་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་ན་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ཡོན་གནས་སོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རྒྱས་པར་གསུངས་ཤིང་། དེ་(སྟོད་ཆ།༩༤)བཞིན་དུ་བཀའ་རིམ་པ་གསུམ་པོ་དྲང་དོན་དང་ངེས་དོན་དུང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཡང་། དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་བའི་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་སྟོན་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང་པོ་བསྐོར་བ་དེ་ཡང་བླ་ན་མཆིས་པ། སྐབས་མཆིས་པ། དྲང་བའི་དོན་རྩོད་པའི་གཞིའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ལགས་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་སྟོང་པ་ནིད་སྟོན་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་གཉིས་པ་བསྐོར་བ་དེ་ཡང་བླ་ན་མཆིས་པ། སྐབས་མཆིས་པ། དྲང་བའི་དོན། རྩོད་པའི་གཞིར་གྱུར་པ་ལགས་ཀྱི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ལེགས་པར་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་གསུམ་པ་བསྐོར་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དེ་ནི་བླ་ན་མ་མཆིས་པ། སྐབས་མ་མཆིས་པ། ངེས་པའི་དོན། རྩོད་པའི་གཞིར་མ་གྱུར་པ་ལགས་སོ། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་དྲང་ངེས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པར་མཛད་ལ། དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བརྗོད་བྱའི་དོན་དང་རྗོད་བྱེད་ཚིག་དུ་མ་སྤུངས་པའི་ཕུང་པོ་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ནི། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མཐུན་པར་གསུངས། ཞེས་པ་ལྟར་ཆོས་ཕུང་བརྒྱད་ཁྲི་འདུ་ལ་དེའང་ཆོས་ཕུང་རེའི་ཚད་མངོན་པ་སྡེ་བདུན་གྱི་ནང་ཚན་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཤཱ་རིའི་བུས། ཞེས་དེ་ལ་གཞུང་ཚད་ཤོ་ལོ་ཀ་དྲུག་སྟོང་ཡོད་པས། དེ་ཆོས་ཕཔུང་གཅིག་ཚད་དུ་བཞག་པའང་ཡོད་ལ་གཞན་ཡང་(སྟོད་ཆ།༩༥)བཞེད་པ་མི་མཐུན་པ་འགའ་རེ་ཡོད་དོ། ཐེག་ཆེན་ལྟར་ན། དབང་པོའི་གླང་པོ་ཆེ་རབ་བརྟན་གྱིས་བཀུར་བར་འོས་པའི་སྣག་ཚས་ནི་ཆོས་ཕུང་གཅིག་འདྲི་བར་ནུས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གླང་པོ་ཆེ་དེའི་ལུས་ཀྱི་མཐའ་སྐོར་དཔག་ཚད་བདུན་ཡོད་ཅེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དུ་གསུངས་སོ། དེ་ཡང་དྲང་ངེས་གཉིས་ལས། ཆོས་འཁོར་དང་པོ་དྲང་དོན་ཡིན་པ་ལ། བཞེད་པ་མི་མཐུན་པ་མེད་ཀྱང་། བར་ཐ་གཉིས་ལ་བཞེད་ཚུལ་ཐ་དད་པར་བྱུང་སྟེ། སློབ་དཔོན་ཐོགས་མེད་སྐུ་མཆེད་ཀྱིས་ནི། འཁོར་ལོ་ཐ་མ་ཉིད་ངེས་དོན་མཐར་ཐུག་ཏུ་བཞེད་ལ། རྒྱ་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་ཕལ་ཆེ་བས་ནི་འཁོར་ལོ་བར་པ་ངེས་དོན་མཐར་ཐུག་ཏུ་བཞེད་དོན། འོན་ཀྱང་འདིར་ལུགས་སྔ་མ་ཉིད་གཙོ་བོར་བཟུང་སྟེ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་གོང་དུ་དྲངས་པའི་གཟུངས་དབང་གི་མདོ་དང་དགོངས་པ་ངེས་འགྲེལ་སོགས་ལས་རྒྱལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དྲང་ངེས་ཕྱེས་པའི་ཕྱིར་དང་། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ནི་རྒྱལ་བས་དྲང་ངེས་འབྱེད་པོར་ལུང་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང་འོག་ཏུ་འཆད་འགྱུར་ལས་ཀྱང་ངེས་པ་ལྟར་རོ། གཉིས་པ་ཐེག་དགུའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་འཇུག་པ་ཇི་སྙེད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཐེག་པའི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དབྱེར་ཡོད་པར་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཇི་སྲིད་སེམས་ནི་འཇུག་གི་བར། ཐེག་པའི་མཐའ་ལ་ཐུག་པ་མེད། ཅེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སེམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལས་མ་གཡོས་ལ། དེ་ནི་གང་ལ་ཡང་མི་གནས་པས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རྒྱུད་བླ་མ་(སྟོད་ཆ།༩༦)ལས། ས་ནི་ཆུ་ལ་ཆུ་རླུང་ལ། རླུང་ནི་མཁའ་ལ་རབ་ཏུ་གནས། མཁའ་ནི་རླུང་དང་ཆུ་དག་དང་། ས་ཡི་ཁམས་ལ་གནས་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་ཕུག་པོ་ཁམས་དབང་རྣམས། ལས་དང་ཉོན་མོངས་དག་ལ་རྟེན། ལས་དང་ཉོན་མོངས་ཚུལ་བཞིན་མིན། ཡིད་ལ་བྱེད་ལ་རྟག་ཏུ་གནས། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་ཡིད་བྱེད་ནི། སེམས་ཀྱི་དག་པ་ལ་རབ་གནས། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཆོས་རྣམས་ནི། ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་གནས་མ་ཡིན། ཅེས་སོ། དེ་ལྟར་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་དེ་རྟོགས་མ་རྟོགས་ལ་ལྟོས་ནས་ཐེག་པ་བསམ་པས་ཤིག་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་ན་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་བློ་དང་དབང་པོ་དམན་འབྲིང་མཆོག་གི་གནས་ལ་གསུམ་གསུམ་དུ་དབྱེ་བར་འདུལ་བྱེད་ཀྱི་ཐེག་པའང་དེ་དང་མཚུངས་པར་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། ཨ་ཏི་བཀོད་པ་ཆེན་པོ་ལས། ང་ཡིས་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི། སེམས་ཅན་བློ་ཡི་རིམ་པ་ལས། ཆེ་དང་ཆུང་གི་ཁྱད་པར་གྱི། རིམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བསྟན། རང་རང་ལྟ་དང་སོར་བཞག་གོ །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན། འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཐེག་པ་གཉིས་སུ་དབྱེར་བའི་སྔ་མ་ལའང་། སོར་བཞག་ལོག་རྟོགས་གནིས་ཀྱི་སོར་བཞག་ནི་ལྷ་དང་མི་ཡི་ཐེག་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ལྷ་དང་མི་ཡི་ཐེམ་སྐས་ལ། འཛེག་ན་ཐར་པ་གམ་ན་འདུག ཅེས་པ་ལྟར་ཏེ། རྡོར་སེམས་སྒྱུ་རྭ་ལས། ཐེག་པ་ལ་སྔ་བ་ལྷ་དང་མིའི་ཐེག་པའོ། །(སྟོད་ཆ།༩༧) ཞེས་གསུངས་སོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྟོགས་ནི། རང་ཤར་ལས། ལོག་པའི་ཐེག་པ་འདི་ལྟར་ཏེ། འཇིག་ཚོགས་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་བཅུར་འདོད། ཅེས་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོའི་ཡིད་བཞིན་མཛད་དུ་རྒྱས་པར་བཀྲལ་བ་ཡོད་མེད་ཀྱི། དེ་ཡང་རྩ་བ་རྟག་ཆད་གཉིས་སུ་འདུ་ལ། རྟག་པར་སྨྲ་བ་ནི། སྟོན་པ་དྲང་སྲོང་སེར་སྐྱའི་རྗེས་འབྲང་དེ་ནིད་ཉེར་ལྔ་པས་ལེན་པའི་དྲང་གྲངས་ཅན་པ་དང་། ལྷ་དབང་ཕྱུག་ཅེན་པོས་མཆོག་བྱིན་པའི་དྲང་སྲོང་གཟེགས་ཟན་དང་རྐང་མིག་གི་རྗེས་འབྲང་ཤེས་བྱ་ཚིག་དོན་དྲུག་སོགས་ཁས་ལེན་པ་དབང་ཕྱུག་པ་དང་། ཁྱབ་ཇའུག་ལྟར་འདིན་པའི་སྟོན་པ་རྒྱལ་དཔོགས་སོགས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་ཁྱབ་འཇུག་པ་དང་། དྲང་སྲོང་རྒྱལ་བ་དམ་པའི་རྗེས་འབྲང་རྫས་དྲུག་ཁས་ལེན་པ་གཅེར་བུ་བ་སྟེ་རྟག་སྨྲ་སྡེ་བཞི་ཞེས་གྲགས་པ། དྲང་སྲོང་ཕུར་བུའི་རྗེས་འབྲང་དྲང་སྲོང་འཇུག་སྟོབས་ཀྱིས་དར་བར་བྱས་པ། ཚུ་རོལ་མཛེས་པའམ་རྒྱང་འཕེན་པར་གྲགས་པ་ནི་ཆད་པར་ལྟ་བ་སྟེ། དེ་ལའང་ནང་གསེས་རྒྱ་ཆད་པར་སྨྲ་བ་དང་། འབྲས་བུ་ཆད་པར་སྨྲ་བ་གཉིས་སུ་ཡོད་པར་གསུངས་ཤིང་། གཞན་ཡང་། ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་རྗེས་འབྲང་རཏྨ་ཎས་སྦྱར་པའི་གཞུང་ལུགས་འཛིན་པ་ཏ་གཟིག་པའམ་ཀླ་ཀློར་གྲགས་པ་རྣམས་དང་། བོད་དུ་གཤེན་རབ་མི་བོའི་རྗེས་འབྲང་གཡུང་དྲུང་བོན་དང་། རྒྱ་ནག་ཏུ་དྲང་སྲོང་ལ་བགིན་ཞེས་པའི་རྗེས་འབྲང་ཟིན་ཤིང་གི་གྲུབ་མཐའ་རྣམས་ནི་མུ་སྟེགས་དངོས་མིན་ཀྱང་། སྔ་མ་ནི་མུ་སྟེགས་ལས་ཀྱང་ངན་ལ། ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱིས་བདག་ཁས་མི་ལེན་པ་སོགས་མུ་སྟེགས་ལས་དྲག་ཀྱང་རྟག་སྨྲའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་ནོ། ཞེས་ཀུན་མཁྱེན་བསྟན་པའི་ཉིན་བྱེད་ཀྱིས་གསུང་སྣང་ངོ་། འོན་(སྟོད་ཆ།༩༨)ཀུན་མུ་སྟེགས་པ་ལ་ཐར་ལམ་མེད་ཀྱང་། མཐོ་རིས་མངོན་པར་མཐོ་བའི་ཆོས་ནི་ཡོད་མེད་གཉིས་ཏེ། རྒྱང་འཕེན་པ་སོགས་མེད་པར་ལྷ་བ་ངན་པ་ཅན་ལས་འབྲས་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་སོགས་དང་། འཚེ་བ་ཆོས་སུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ལ་མཐོ་རིས་ཀྱི་ལམ་རྣམ་དག་མེད་ཅིང་གྲངས་ཅན་པ་སོགས་ལྷ་མཆོག་གི་རྗེས་འབྲང་འགའ་ཞིག་དང་། མུ་སྟེགས་བསམ་གཏན་ལ་གནས་པ་རྣམས་ལ་ནི་མཐོ་རིས་ཀྱི་ལམ་ཡོད་དེ། མུ་སྟེགས་རྣམས་ལ་ཐར་པ་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་གང་ཟག་གི་བདག་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་བློ་འདི་སྤོང་བར་མི་བྱེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས། སྐྱེ་བོ་མ་རིག་གིས་ལྡོང་རྣམས། སྲིད་རྩེའི་བར་དུ་སོང་ནས་ནི། སྡུག་བསྔལ་ཡང་འབྱུང་སྲིད་པ་བསྐྲུན། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་འཁོར་བ་ཐོམས་མེད་ནས་བརྒྱུད་དེ་འོངས་པའི་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་བློ་བརྟན་པོ་ཡོད་པ་དེ་ནིད་གྲུབ་མཐས་ཀྱང་ང་བདག་དེ་ཉིད་ཁྱབ་པ་མང་པོ་དང་བཅས་པ་ཏེ་ཡོད་པར་སྒྲུབ་ཅིང་དེའི་དོན་བསྒོམས་པ་དང་། དངོས་འཛིན་དེ་ལ་གཉེན་པོ་གཞན་ཡང ་མེད་པའི་ཕྱིར་བདག་འཛིན་ཡོང་མི་ནུས་ཤིང་། བདག་འཛིན་དེ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ཐེག་པ་དང་གྲུབ་མཐའི་རྣམ་བཤད།། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཐེག་པ་བཤད་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་པ་ལས་འཕགས་ཚུལ་རྣམ་གྲངས་སྤྱིར་བསྟན་པ། བྱེ་བྲག་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། དང་པོ་ནི། ལྟ་བ་བཀའ་རྟགས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་བཞི་(སྟོད་ཆ།༩༩)ཁས་ལེན་ཅིང་། ལྷ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བས་འཕགས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་པའི་ལམ་ན་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། གཉིས་པ་ལ་ལྔ་སྟེ། ངོ་བོ་ངེས་ཚིག དབྱེ་བ། དགོས་པ། འབྲས་བུའོ། དང་པོ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་གང་ཞིག་འཁོར་བ་ལས་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ཐབས་དམ་པའོ། ངེས་ཚིག་ནི། སྡུད་པ་ལས། དེ་གང་ཞོན་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ཟློ། དགའ་སྐྱིད་བདེ་བ་མངོན་པར་སྒྲུབ་བྱེད་ཐེག་པའི་མཆོག ཅེས་སོ། དབྱེ་བ་ནི་ཆེ་ཆུང་གཉིས་སོ། དགོས་པ་ནི་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་དོན་གཉིས་བསྒྲུབས་པའི་དགོས་པ་ཡོད་དོ། འབྲས་བུ་ནི། ཁམས་གསུམ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་ནས་ཐར་པ་ཐོབ་པའོ། གསུམ་པ་བྱེ་བྲག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། རང་ཤར་ལས། ཐོབ་པའོ། མདོ་དང་རྒྱས་པ་ཆེན་པོ་ནི། བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བསམ་མི་ཁྱབ། རྒྱ་ཆེ་གྲངས་མང་ཆེན་པོ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་གཞལ་དུ་མེད། བརྗོད་མེད་བསམ་འདས་ཆེན་པོའོ། ཞེས་ཏེག་པ༄༅ི་དབྱེ་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་དབྱེར་ཡོད་པར་གསུངས་སོ། འོ་ན་རྡོ་རྗེ་སྙིང་འགྲེལ་ལས། སངས་རྒྱས་པ་ལ་བཞི་པ་དང་། ལྔ་པ་ཐུབ་པའི་དགོངས་པ་མིན། ཞེས་མ་གསུངས་སམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བྱང་སེམས་ཀྱི་ཐེག་པར་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་བསྡུས་ཏེ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཐེག་པ་གཉིས་སོ་སོར་མ་ཕྱེས་པར་ཐེག་ཆེན་དུ་གཅིག་པ་ལ་དགོངས་ཏེ་སྤྱི་ཙམ་དུ་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རྣམ་གཞག་མཛད་ཀྱང་། བྱེ་བྲག་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་དུ་ཡོད་དེ། འཇམ་དཔལ་སྒྱུ་དྭ་ལས། ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་ཐབས་ཚུལ་གྱིས། འགྲོ་བའི་དོན་ལ་རྟོགས་པ་པོ་(སྟོད་ཆ།༡༠༠)ཞེས་ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་པར་བཤད་པས་ཀྱང་གནད་དོ། །དེས་ན་འདིར་ཐེག་པ་རིམ་པ་དགུར་དབྱེ་སྟེ། ཀུན་འབྱུང་འདྲེན་དང་དཀའ་ཐུབ་རིགས། དབང་བསྒྱུར་ཐབས་ཀྱི་ཐེག་པའོ། ཞེས་ཀུན་འབྱུང་འདྲེན་པའི་ཐེག་པ་ཉན་རང་བྱང་སེམས་གསུམ་དང་། དཀའ་ཐུབ་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཐེག་པ་ཀྲི་ཡོག་གསུམ་དང་དབང་བསྒྱུར་ཐབས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཡོ་ག་གསུམ་སྟེ། རང་ཤར་ལས། རྒྱས་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་ཏེ། དབྱེ་བ་རྣམ་པ་དགུ་འདོད་དོ། ཉན་ཐོས་དང་ནི་རང་རྒྱལ་དང་། དེ་བཞིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོ། ཀྲཱི་ཡ་དང་ནི་ཨུ་པ་ནི། དེ་བཞིན་ཡོ་གའི་ཐེག་པར་བཤད། མ་ཧཱ་ཨ་ནུ་ཡོ་ག་དང་། དེ་བཞིན་རྫོགས་ཆེན་ཨ་ཏིའོ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་དགུར་བཤད་དེ། ཆོས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཆེན་པོ་ཡིན། ཞེས་སོ། དེ་དག་ཀྱང་གདུལ་བྱའི་བློ་ཆེ་ཆུང་གི་རིམ་པས་ཕྱེ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། ཡང་དག་པ་ནི་རིམ་གསུམ་སྟེ། ཆུང་བའི་བློ་དང་ཆེན་པོ་དང་། དེ་བཞིན་འབྲིང་པོའི་བློ་ཅན་ལ། རིམ་པ་གསུམ་གྱི་ཚུལ་དུ་བསྟན། རྟོག་པས་སྦག་ལ་ཉན་ཐོས་སོ། འདུ་ཤེས་ཅན་ལ་རང་རྒྱལ་ཏེ། རྟོག་འཇུག་ཅན་ལ་བྱང་སེམས་སོ། འབྲིང་པོ་གསུམ་ལ་བསྟན་པ་ནི། རབ་ཏུ་དམན་ལ་བྱ་བ་དང་། དམན་པ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་པའོ། རྣམ་ཤེས་ཅན་ལ་རྣལ་འབྱོར་ཉིད། ཆེན་པོའི་རིམ་ལྡན་གསུམ་དག་ལ། སེམས་ཡས་པ་ལ་བསྐྱེད་པ་དང་། སེམས་བཅུད་ཅན་ལ་རྫོགས་པ་སྟེ། མཆོག་གསང་རབ་ལ་རྫོགས་པ་ཆེ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། དང་པོ་ཀུན་འབྱུང་འདྲེན་པའི་ཐེག་པ་གསུམ་ལས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ནི་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྐྱོ་ཤས་(སྟོད་ཆ།༡༠༡)དང་ངེས་འབྱུང་གི་བསམ་པས་རང་དོན་དུ་ཐར་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡིན་ཏེ། ལམ་ལ་འཇུག་ཚུལ་ཡང་། ཚུལ་གནས་ཐོས་དང་བསམ་ལྡན་པས། སྒོམ་པ་ལ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར། ཅེས་པ་ལྟར་སོ་ཐར་རིགས་བདུན་གག་རུང་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་རྒྱུད་བསྡམ་ནས། ལམ་བསྒོམ་པ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། གཙོ་བོ་བདེན་པའི་བཞིའི་སྒོ་ནས་བླང་དོར་བྱེད་དོ། ཉན་ཐོས་ལ་གྲུབ་མཐའ་གཉིས་ཏེ་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་དང་། མདོ་སྡེ་པའོ། དང་པོ་ནི་བྱེ་བྲག་བཤད་མཛོད་ཆེན་མོའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་དེ་སྐད་ཅེས་གྲགས་ཏེ། མདོ་སྡེ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་དང་དྲང་དོན་དུ་གསུངས་པ་མང་བས། ལྟ་གྲུབ་རྣམས་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ལུགས་བཞིན་ཁས་ལེན་དགོས་པར་འདོད་པ་ལ་བསྟན་བཅོས་ནི་བྱེ་བྲག་བཤད་པ་ལ་ངོས་འཛིན་ནོ། འདི་པས། ཤེས་པ་སེམས་བྱུང་གཉིས་ཡུལག་ཟུགས་སོག་བཅུ་སྐྱེ་འཇིག་སོགས་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད། ནམ་མཁའ་སོགས་འདུས་མ་བྱས་གསུམ་དང་། འདས་མ་འོངས་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམས་རང་རང་སོ་སོ་ནས་རྫས་གྲུབ་པ་འདོད་ཅིང་བདེན་གྲུབ་ཀྱི་མར་ཡང་ཡོད་པར་འདོད་ལ། རགས་པའི་དངོས་པོ་དང་རྒྱུད་ཀྱི་དངོས་པོ་སོགས་ནི་བདེན་མེད་དུ་འདོད་ཅིང་། ཡུལ་དང་དབང་ཤེས་བདེན་གྲུབ་ལས་རྣམ་ཤེས་སྐྱེ། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་ཅིང་མི་རྟག་ལ། གང་ཟག་གི་བདག་བློས་བཏགས་པ་ཙམ་མ་གཏོགས་རྫས་སུ་མེད་པརའདོད་དོ། འདི་ལའང་ནང་གསེས་གྲུབ་མཐའ་ཁས་ལེན་བཟང་ངན་ཅུང་ཟད་ཡོད་དོ། མདོ་སྡེ་བས་ནི། བསྟན་བཅོས་ལ་འཁྲུལ་པ་ཡོད་པས་གྲུབ་མཐའ་ནི་མདོ་སྡེ་དང་བསྟུན་དགོས་པར་འདོད་དེ་ཐེག་པ་ཆུག་ངུའི་མདོ་སྡེ་(སྟོད་ཆ།༡༠༢)རྣམས་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་པར་གྲགས་སོ། འདིས་ནི་གོང་དུ་བཤད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལས། འདུས་མ་བྱས་དང་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ནི་བཏགས་ཡོད་ཅེས་བྱ་སྟེ་བློས་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་བདེན་པ་མེད་ཅིང་། གཟུགས་སོགས་ལ་རགས་རྒྱུན་དང་། ཤེས་པ་ལ་བདེན་པར་མ་གྲུབ་འདས་མ་འོངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་བཏགས་ཡོད་ཙམ་ཡིན་ལ། ད་ལྟ་བའི་རྡུལ་ཕྲན་ཙམ་དང་། ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་མ་ཙམ་ཆ་མེད་བདེན་གྲུབ་ཡིན། མིག་གིས་གཟུགས་མི་མཐོང་། མིག་ཤེས་ཀྱིས་གཟུགས་དངོས་སུ་མཐོང་སྟེ། མིག་ཤེས་ཀྱིས་མཐོང་བ་དེ་ནི་མིག་ཤེས་ཉིད་ལ་གཟུགས་སྣང་ཤར་བ་དེ་གཟུགས་རམ་པར་གྲགས་པ་ཤེས་པར་གྱུར་དེ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་རྣམ་པར་འཆར་བ་དེ་ལ་གཏོང་བྱེད་གཟུགས་སོགས་ལྐོག་ན་མོར་་ཡོད་པར་འདོད་དོ། འདི་གཉིས་ཀས་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་བཀར་མི་འདོད་ཅིང་། ཐེག་པ་ཆུ་ཆུང་ནི་གང་ཟག་གི་བྱ་བའི་ཁྱད་ཡིན་གྱི། གསུང་རབ་ལ་ཐ་དད་མེད་ཟེར་ཞིང་ཐེག་ཆེན་ཁས་མི་ལེན་ནོ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ལའང་རང་སའི་ལམ་ལྔ་དང་། འབྲས་བུ་འཕགས་པ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ། ལན་གཅིག་པྱིར་འོང་བ། ཕྱིར་མི་འོག་བ། དགྲ་བཅོམ་པ་དང་བཞི་སྟེ། དེ་དག་རེ་རེ་ལའང་ཞུགས་གནས་གཉིས་རེས་པྱེ་བས་གང་ཟག་པ་བརྒྱད་དོ། དེ་ལྟར་ཉན་ཐོས་དེ་དག་གིས་བདེན་པ་བཞི་ལ་མི་རྟག་ལ་སོགས་བཞི་རེ་བསྒོམས་པས་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རྟོགས་ཤིང་དེ་ཉིད་གོམས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ས་བོན་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བཅོམ་ནས་འབྲས་བུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་མངོན་དུ་བྱེད་པར་འདོད་དོ། དེ་དག་ཀྱང་རང་ཤར་ལས། ཉན་ཐོས་ཐེག་པ་(སྟོད་ཆ།༡༠༣)འདི་ལྟ་སྟེ། འཇུག་པའི་སྒོ་ནི་བདེན་པ་བཞི། ཉན་ཐོས་སྤྱི་ཡི་འཇུག་སྒོ་སྟེ། དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་འདོད་དེ། བྱེ་བྲག་པ་དང་མདོ་་སྡེ་པའོ། བྱེ་བྲག་པ་ཡི་ལྟ་བ་ནི། ཞེས་སོགས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལྟར་རོ། གཉིས་པ་རང་བྱང་ཆུབ་ནི། རང་དོན་ཕྱོགས་གཅིག་པས་བྱང་ཆུབ་སློབ་དཔོན་ལ་མ་བརྟེན་པར་སྲིད་པ་ཐ་མའི་ཚེ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཐབས་བདག་མེད་ཕྱེད་དང་། གནིས་རྟོགས་པར་འདོད་དེ། དེ་ཡང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བདེན་པ་བཞིའི་སྟེང་དུ་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་བསྣན་ནས་བསྒོམས་ཏེ། ལྟ་བབ་ནི་གང་ཟག་གི་བདག་དང་ཕྱི་བཟུང་བ་རྡུལ་ཕྲན་དུ་འདོད་ཀྱང་ཡུལ་རྫུན་སྣང་འཛིན་མཁན་གྱི་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་གིས་འཛིན་པ་མ་སྤགཤ་པ་ཡིན་ཏེ་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། གཟུང་དོན་རྟོགས་པ་སྤང་ཕྱིར་དང་། འཛིན་པ་མི་སྤང་ཕྱིར་དུ་ནི། རྟེན་གྱི་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ལམ། ཡང་དག་བསྡུས་པར་བྱ། ཞེས་གསུངས་སོ། འདི་ལའང་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་གཅིག་པུར་གནས་པདང་ནེ་ཙོ་ལྟར་ཁྱུར་ལྡིང་བ་གཉིས་སུ་ཡོད་ལ། སྔ་མས་ནི། རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ལུགས་འབྱུང་དུ་བསྒོམས་པས་ཁམས་གསུམ་པའི་ཕྲ་རྒྱས་ཐམས་ཅད་སྤང་བར་འདོད་ལ། ཕྱི་མས་ནི་རྟེན་འབྲེལ་ལུགས་ལྡོག་ཏུ་བསྒོམས་ཏེ་དུར་ཁྲོད་དུ་སོང་ནས་རོ་འདི་ཅི་ལ་བྱུང ་ཤི་བ་ལས་བྱུང་ཞེས་པ་ནས་མ་རིག་པའི་བར་དུ་བརྟག་པར་བྱེད་ཅིང་། བདག་མེད་ཕྱེད་དང་གཉིས་རྟོགས་པར་འདོད་དོ། ཚོགས་སྤྱོད་པ་ལ་ནང་སེས་ཆེ་ཆུང་གཉིས་སུ་བཞེད་པའང་སྣང་ཞིང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་བདག་མེད་པའམ་ལམ་ལྔ་བསྒོམས་པས་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་བྱང ་ཆུབ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་མི་འབྱོན་པའི་བར་(སྟོད་ཆ།༡༠༤)རྣམས་སུ་རང་རྒྱལ་རྣམས་འབྱུང་ཞིང་ངག་གི་སོག་ནས་ཆོས་མི་སྟོན་ཅིང་ལུས་ཀྱི་བརྡ་ཡི་སྒོ་ནས་ཆོས་སྟོན་ཅིང་རྫུ་འཕྲུལ་བསྟན་པས་གཞན་དད་པ་བསྐྱེད་པར་བྱེད་ཅིང་རྗེས་སུ་འཛིན་ནོ། འདི་དག་ཀྱང་རང་ཤར་ལས། ཨ་ཧོ་གསང་བའི་བདག་པོ་ཉོན། རང་རྒྱལ་མདོ་སྡེའི་ཐེག་པ་ནི། འཇུག་པའི་སྒོ་ནི་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་སོ། རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་གང་ཟག་བདག་མེད་ལ། ཆོས་ཀྱི་བདག་ཕྱེད་ཡོད་པར་ལྟ་བའོ། བསྲུང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་བསྲུངས། སྒོམས་པའི་རིམ་པ་མི་རྟོག་ཆོས་ཉིད་བསྒོམ། ཞེས་པ་ནས། ཉན་དང་ཐོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཕྱིར་རང་རྒྱལ་ཐེག་པར་བསྟན། ཅེས་སོ། གསུམ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ནི་ཐབས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ཤེས་རབ་སྟོང་པ་ཉིད་ཟུང་དུ་འཇུག་པས་གཞན་དོན་དུ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འདོད་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཏེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་དོན་དུ། ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད། ཅེས་གསུངས་ཏེ་ཐབས་གང་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐར་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཁྲིད་པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྗེ་བཙུན་མ་ཕམ་པས། དམིགས་པ་ཆེ་བ་ཉིད་དང་ནི། དེ་བཞིན་སྒྲུབ་པ་ཉིད་དག་དང་། ཡེ་ཤེས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩོམ་པ་དང་། ཐབས་ལ་མཁས་པར་གྱུར་པ་དང་། ཡང་དག་གྲུབ་པ་ཆེན་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་ཕྲིན་ལས་ཆེན་པོ་སྟེ། ཆེན་པོ་འདི་དག་དང་ལྡན་ཕྱིར། ཐེག་ཆེན་ཞེས་ནི་ངེས་པར་བརྗོད། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། འོན་ཀྱང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པས་འཁོར་བ་ལས་བརྒལ་ཏེ། རང་རང་གིས་ལྷག་མེད་(སྟོད་ཆ།༡༠༥)མྱང་འདས་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་རྐྱང་པས་ནི་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུག་དབྱེ་བར་དཀའ་བས་གཙོ་བོར་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྤྱོད་པ་སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བར་བཤད་དེ། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། ཉན་ཐོས་ཐེག་པ་དེ་ལ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྨོན་ལམ་དང་། སྤྱོད་པ་ཡོངས་བསྔོ་མ་བཤད་དེས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་ག་ལ་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་རྣམ་དབྱེ་རྒྱ་ཆེར་བཤང་དོ། དེ་ཡང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། གཙོ་བོར་ཐེག་དབྱེ་མ་མཆིས་ཀྱང་། ཁྱོད་ཀྱི་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་ནི། འགྲོ་བ་འདུལ་ཕྱིར་བསྟན་པ་ཡིན། ཞེས་གསུགས་པ་ལྟར། ཐེག་པ་གསུམ་ལས་ཐེག་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ལའང་གྲུབ་མཐའ་གཉིས་ཏེ། སེམས་ཙམ་པ་དང་དབུ་མ་པ་གཉིས་སུ་འདོད་དོ། དེ་ལ་སེམས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུགས་སོགས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་རྣམས་རྨི་ལམ་གྱི་གཟུགས་སོགས་ལྟར་ཤེས་པ་ཉིད་དེ་དང་དེར་སྣང་བ་ཡིན་གྱི། ཕྱི་རོལ་ན་དེ་ལྟར་སྣང་བ་མེད་དེ་དཔེར་ན་གཟུགས་ལ་མཚོན་ན། མིག་གི་དབང་པོར་གྲགས་པ་ཡང་མིག་གི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་སེམས་ཡིན་ཏེ། མིག་རང་བཞན་པ་ཞིག་མེད་ལ། གཟུགས་སུ་གྲགས་པའང་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་སེམས་ཡིན་པས་གཟུགས་རང་མཚན་པ་མེད་ཅིང་། དེ་དག་ལས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་པར་སྣང་བ་ཙམ་ཡིན་པས། གསུམ་ཀར་ཡང་ཐ་དད་པར་སྣང་བ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཅིང་ཤེས་པའི་ངོ་བོར་རྫས་གཅིག་པས། མིག་ཤེས་ཀྱིས་གཟུགས་མཐོང་བ་ནི་རང་གིས་རང་ཉིད་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ཅིང་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་འཆར་བའི་རྒྱུ་ཤེས་པ་ལས་གཞན་ཕྱི་རོལ་དུ་རྣམ་པ་གཏོད་བྱེད་(སྟོད་ཆ།༡༠༦)གཟུགས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་མ་བརྟགས་མ་དཔྱད་པའི་ངོར་མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་ཞེས་སོགས་འདོད་ཀྱང་། དཔྱད་ན་གཟུགས་ནི་མ་གྲུབ། གཟུགས་སུ་སྣང་བའི་ཤེས་པ་དེ་ནི་བདེན་གྲུབ་བོ། །དེས་ན་འདིས་ནི་རྣམ་ཤེས་སོགས་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་བདེན་པར་གྲུབ་ལ། ཡུལ་གྱི་ཕྱི་རོལ་ན་ཡོད་པ་ལྟར་སྣང་བ་གཟུང་ཆ་དང་། རིག་པ་ནང་ན་ཡོད་པ་ལྟར་སྣང་བ་འཛིན་ཆ་སྟེ་དེ་གཉིས་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པའི་པྱིར། གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་ལ། གཟུང་འཛིན་སྤངས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་བདེན་པར་འདོད་དེ། དྲི་མེད་འོད་ལས། ཡན་ལག་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་མེད། ཕྲ་རག་རྡུལ་རྣམས་ཡོད་མ་ཡིན། རྨི་ལམ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་བཞིན། དམིགས་པ་མེད་པ་རབ་ཏུ་སྣང་། གཟུང་དང་འཛིན་པ་གཉིས་བྲལ་བའི། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དོན་དམ་ཡོད། ཅེས་པ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་གཞུང་། རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་སོན་རྣམས་སྒྲོགས་ཞེས་སོ། འདིས་ཀྱང་འཁོར་ལོ་ཐ་མའི་མདོ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གསུམ་གྱི་རྣམ་གཞག་བྱེད། གཟུང་ཡུལ་རྡུལ་ཕྲན་རྫས་ལས་གྲུབ་པ་དང་། འཛིན་སེམས་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་མར་འདོད་པ་ནི་སེམས་རང་གིས་རང་མ་རིག་པའི་གཞན་དབང་ཡིན་ཅིང་། དེ་ལས་ཡུལ་རྒྱང་ཆད་དུ་ཡོད་པར་འདོད་པ་ནི་མེད་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་ཀུན་བརྟགས་ཡིན་ལ། གཟུང་འཛིན་རྫས་སོ་སོར་མེད་པར་རང་སེམས་གཅིག་པུར་ཤེས་པ་ནི་ཡོངས་གྲུབ་དོན་དམ་བདེན་པ་ཡིན་ཅིང་། ངོ་ཤེས་པ་ནི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དོན་དམ་དུ་འདོད་དོ། འོན་ཀྱང་གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་དུ་འདོད་ཀྱང་གཟུང་འཛིན་རྫས་གཞན་མེད་པ་ཙམ་ཞིག་ཁས་བླངས་ཀྱང་འཛིན་པ་(སྟོད་ཆ།༡༠༧)རང་ངོས་ནས་ཡོད་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་དང་། གཟུགས་སོགས་ཕྱི་དོན་སྣང་བའི་རྣམ་རིག་བདེན་གྲུབ་ཏུ་འདོད་པ་དང་། རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་ལྡོག་ཙམ་གཟུང་འཛིན་གཉིས་མིན་གྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་འདོད་པ་དང་། འཛིན་པའི་ངོ་བོ་རྣམ་ཤེས་ནིད་ལ་མི་འདོད་པར་ཡུལ་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་རིག་ལས་ཐ་དད་པ་སྣང་བའི་ཆ་ཙམ་ལ་འདོད་པ་སོགས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཇི་བཞིན་རྟོགས་པར་མི་བཞེད་དོ། འདི་ལའང་ནང་གསེས་རྣམ་བདེན་པ་དང་། རྣམ་རྫུན་པ་གཉིས་ལ། སྔ་མས་སྔོན་པོར་འཛིན་པའི་མིག་སཻས་ལ་སྔོན་པོ་སྔོན་པོར་སྣང་བ་ལྟར་གྲུབ་པར་ཁས་ལེན་པ་དང་། ཕྱི་མས་ནི་སྔོན་པོར་སྣང་བ་སོགས་ཐམས་ཅད་དོན་དང་བློ་གཉིས་ཀའི་ངོ་བོར་མེད་དེ་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ལ་་སྒྲོ་བཏགས་ནས་དེ་ལྟར་སྣང་བ་བློ་མ་རིག་པའིབ་སླད་པ་ཞུགས་པའི་ཤེས་པ་ལ་རྫས་གཞན་མ་ཡིན་པར་འདོད། འདི་སྔ་མ་ལས་འཕགས་པར་བྱེད་འདི་གཉིས་ལའང་ནང་གསེས་དབྱེ་བ་སྔ་མ་ལ། རྣམ་གྲངས་པ། སྒོ་ང་བཀས་པ། སྣ་ཚོགས་པ་སྟེ་གསུམ་དང་། ཕྱི་མ་ལ། དྲི་བཅས་རྫུན་པ་དང་། དྲི་མེད་རྫུན་པ་གཉིས་སོགས་དབྱེ་བ་འགའ་ཡང་ཡོད་དོ། གཉིས་པ་དབུ་མ་ལ་ཡང་། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སྨྲ་བ་དང་། རྣམ་རིཏ་དབུ་མ་ཆེན་པོ་གཉིས་ཀྱི་དག་པོ་ནི། འཁོར་ལོ་བར་པའི་མདོ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐའ་གཉིས་གང་དུའང་མ་ལྷུང་བའི་དབུས་མ་ཉིད་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་དབུ་མ་སྟེ། གཟུང་སེམས་གཉིས་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་སྟེ་འདུས་བྱས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དང་། ནམ་མཁའ་སོགས་འདུས་མ་བྱས་དང་དངོས་མེད་ཐམས་ཅད་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ལ།(སྟོད་ཆ།༡༠༨) དེ་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་དང་ཐ་དད་གང་དུ་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་རྣམ་གཞག་ཙམ་ཐ་དད་དེ་དོན་དམ་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ན་གང་ཡང་མེད་པ་སྤྲོས་བྲལ་ནམ་མཁའི་དཔེས་བསྟན་ཅིང་། ཀུན་རྫོབ་སྣང་དུས་ན་བདེན་པས་སྟོང་ཡང་། སྣག་བ་མ་འགགས་པ་སྒྱུ་མའི་དཔེས་བསྟེན་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀར་ཡོད་མེད་ཡིན་མིན་སོགས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པར་འདོད་དོ། དེ་ཡང་གཟུགས་སྒྲ་སོགས་འཕྲལ་གྱི་འཁྲུལ་རྒྱུས་མ་བསླད་པ་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་དང་། མིག་ནད་ཅན་གྱི་སྐྲ་ཤད་སོགས་དོན་བྱེད་མི་ནུས་པ་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་དང་། དོན་དམ་ལའང་། རིག་པས་དཔྱད་པའི་སྟོང་ནིད་མེད་དགག་དང་དེའི་ངེས་ངོ་སྐྱོང་བ་ལ་སྤྲོས་བྲལ་སོགས་རྣམ་གྲངས་པའི་དོན་དམ་དང་། རེ་ཞིག་ཅིར་ཡང་མི་འཛིན་པའི་མཉམ་གཞག་ནི་དོན་དམ་དངོས། ཡིན་པར་བྱེད་ཀྱང་། དངོས་ནི་འཕགས་པའི་གཟིགས་ངོའི་སྟོང་ཉིད་དོན་དམདངོས་ལ་བྱེད་དོ། དེ་ཡང་རང་རྒྱུད་པའི་ངོ་བོ་ནི། གཞན་གྱི་འདོད་པའི་བདེན་འཛིན་གྱི་མཐའ་རྣམས་རིག་པས་བཀག་ནས་ཤུལ་དུ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྤྲོས་བྲལ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་བསྒྲུབས་པ་དང་། ཐལ་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་ནི། གཞན་གྱི་འདོད་པའི་བདེན་འཛིན་གྱི་མཏའ་ཐམས་ཅད་བཀག་ནས་ཤུལ་དུ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སོགས་གང་ཡང་ཁས་མི་ལེན་པའོ། ཁྱད་པར་ཐལ་འགྱུར་བ་རྣམས་ནི་ཁས་ལེན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་སྟེ་གང་ཡང་ཁས་མི་ལེན་ཏེ། རྩོད་ཟློག་ལས། གལ་ཏེ་ངེས་དམ་བཅས་འགའ་ཡོད། དེ་ཚེ་ང་ལ་སྐྱོན་འདི་ཡོད། ང་ལ་དམ་བཅའ་མེད་པས་ན། ང་ནི་སྐྱོན་མེད་ཁོ་ན་ཡིན། ཞེས་དང་། དབུ་མ་རིན་ཆེན་སྒྲོན་མ་ལས། ཁས་བླངས་པ་ཡི་དངོས་པོ་ནི་(སྟོད་ཆ།༡༠༩)ཕྲ་རབ་ཙམ་ཡང་ཡོད་མིན་ཏེ། གདོད་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། མོ་གཤམ་གྱི་ནི་བུ་བཞིན་ནོ། ཞེས་པ་ལྟར་རོ། དེ་ལ་ཐལ་རང་འདི་རྣམས་དོན་དམ་སྟོང་ནིད་མེད་དགག་ལ་ཁྱད་མེད་ཀྱང་། ཀུན་རྫོབ་བཞག་ལུགས་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་ཀྱིས་ནང་གསེས་དབྱེ་བ་མང་དུ་ཡོད་དོ། གྲུབ་པའི་མཏའ་འདི་ལ་ཡང་དོན་དམ་ཆོས་ཉིད་སྤྲོས་པ་བཀགས་པ་ཙམ་གྱི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ལ་འདོད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོགས་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ཅིང་བདེན་པ་མེད་མེད་ཟེར་བ་དང་། དོན་དམ་བདེན་པ་ཡང་བདེན་མེད་དུ་འདོད་པ་དང་། ཁྱད་པར་ཐལ་འགྱུར་བ་རྣམས་ནི་གྲུབ་མཐའི་རྣམ་གཞག་འཇོག་བཞིན་དུ། གཞན་གྱི་རྩོད་པ་ལ་འཛེམ་པའི་ཕྱིར་གང་ཡང་ཁས་མི་ལེན་པ་དང་། ངེས་ཤཻས་མ་སྐྱེས་ཀྱང་ལོག་རྟོག་ཟློག་པར་འདོད་པ་སོགས་འགལ་བར་འདུ་བ་ཅུང་ཟད་ཡོད་པར་བཞེད་ལ། གཟུང་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་པ་མེད་པ་དང་། བདེན་མེད་ཙམ་དེ་ཡང་བདེན་པར་མ་གྲུབ་པ་སོགས་ནི་མ་ནོར་བར་བཞེད་དོ། གཉིས་པ་ནི། འཁོར་ལོ་ཐ་མའི་མདོ་དང་དགོགཤ་འགྲེལ་བྱམས་ཆོས་ལྔ་སོགས་ལ་བརྟེན་ཏེ། འདི་ཡི་ལུགས་ལ་སེམས་ཙམ་མན་ཆད་ཀྱིས་འདོད་པའི་འདུས་མ་བྱས་གསུམ་སོགས་འདུས་མ་བྱས་བཏགས་པ་དངོས་མེད་རྣམས་དང་། གཟུགས་སོགས་ཕྱི་དོན་དུ་གྲགས་པ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཚོགས་བརྒྱད་སེམས་བྱུང་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་སོགས་མདོར་ན་གཞི་འཁོར་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་། གནས་སྐབས་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་། འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ནང་ནས་གསར་དུ་བྱུང་བའི་ཆ་རྣམས་དང་། གདུལ་བྱ་གཞན་སྣང་གིས་བསྡུས་པ་ (སྟོད་ཆ།༡༡༠)སྟེ། སྣང་གྲགས་ཀྱི་ཆོས་སམ། ཆོས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཟླས་ཕྱེ་བའི་ཆོས་སམ། གཟུང་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་སམ། དོན་དམ་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་སྐབས་འདིར་དངོས་པོ་དངོས་མེད་ཐམས་ཅད་འདུས་བྱས་དང་། གློ་བུར་བར་བཞག་པ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི་བདེན་མེད་ཡིན་ལ། དབྱིངས་དག་ཡེ་ཤེས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་རང་རིག་རང་གསལ་དོན་དམ་བདེན་པ་ཆོས་ཉིད་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ། འདི་ནི་རིག་པས་དཔྱད་བཟོད་བདེན་གྲུབ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། རང་སྟོང་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདོད་པའི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་སོགས་ནི་དཔྱད་ན་དངོས་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དོན་དམ་བདེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། ཞེས་བཞེད་དེ། ཕུང་པོ་རྣམས་དཔྱད་སྟོང་པ་ཉིད། ཆུ་ཤིང་བཞིན་དུ་སྙིང་པོ་མེད། རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་ལྡན་པའི། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་འདི་ལ་ཡོད། སྟོང་ཉིད་དེ་ལྟ་འགྱུར་མ་ཡིན། ཞེས་སོ། གྲུབ་མཐའ་འདི་ནི་མདོ་ལུགས་གྲུབ་མཐའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩེ་མོར་བཞེད་དོ། དེ་ཡག་དབུས་མཐའ་རྣམ་འབྱེད་ལས། ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་ཡོད། དེ་ལ་གཉིས་པོ་ཡོད་མ་ཡིན། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་འདི་ལཡོད། དེ་ལ་ཡང་ནི་དེ་ཡོད་དེ། སྟོང་པ་མ་ཡིན་མི་སྟོང་མིན། དེ་ལྟ་བས་ན་ཏམས་ཅད་བཤད། ཡོད་པ་མེད་པས་ཡོད་པ་ན། དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ། ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་གཏན་ལ་འབེབ་འི་དབང་དུ་བྱས་ན། སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་པར་འཆར་བའི་ཤེས་པ་ཡང་དག་མིན་རྟོག་ཙམ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་ལ། དེ་ལ་སྣང་བའི་གཟུང་ཆ་དང་འཛིན་ཆ་ནི་བློས་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། དེས་ན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་(སྟོད་ཆ།༡༡༡)ཡང་མཐའ་གཉིས་ལས་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། སྤྲོས་བྲལ་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི། རྣམ་ཤེས་ཡག་དག་མི་རྟོགས་དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཚུལ་དུ་བདེན་པར་ཡོད་ཅིང་དྲི་བཅས་སྐབས་ན་ཆོས་ཉིད་དེ་ལ་རྣམ་ཤེས་དེ་ཆོས་ཅན་དྲི་མ་གློ་བུར་བྲལ་རུང་། སྤང་བྱའི་དྲི་མེད་བདེན་མེད་ཀྱི་ངོ་བོར་ཡོད་ཅེས་བྱ་སྟེ། སྟོང་ཉིད་བདེན་གྲུབ་དང་། ཀུན་བརྟགས་སོགས་གཟུང་འཛིན་གཉིས་བསྡུས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོད་མེད་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། དེས་ན་ཀུན་རྫོབ་གཟུང་འཛིན་འཁྲུལ་པའི་སྣང་བར་ཤར་ཙམ་མ་གཏོགས་རང་གི་ངོ་བོས་གྲུབ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་ལ། རང་གཞན་གཉིས་ཀྱི་ཟླས་ཕྱི་བའི་གཞན་གྱི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་མི་སྲིད་པས་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་སྟོང་པས་མི་སྟོང་པ་མིན་ལ། ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཉིད་དེ་ནི་རང་གི་ངོ་བོས་གདོད་མ་ནས་གྲུབ་ཅིང་ནམ་དུའང་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ཞིང་རྟག་ཏུ་ཡོད་པའོ། འོ་ན་ཆོས་དབྱིངས་སྟོང་པར་མ་གསུངས་སམ་ཞེ་ན། སྤྱིར་སྟོང་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཀྱང་། རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ཡིན་མི་དགོས་ཏེ་ཡེ་ཤེས་རང་ལས་གཞན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་སྤྲོས་པའམ་གཟུང་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་བས་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། དེ་ལ་ཀུན་བཏགས། གཞན་དབང་། ཡོངས་གྲུབ་སྟེ་མཚན་ནིད་གསུམ་ལས། ཀུན་བརྟགས་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་དངོས་མེད་ཐམས་ཅད་དང་། རྣམ་རྟོག་ཤར་བའི་གཟུགས་སོགས་ཡུལ་གྱི་སྣང་ཆ་རྣམས་དང་། མིང་ལ་དོན་དུ་ཞེན་པ་དང་། དོན་ལ་མིང་དུ་འཁྲུལ་པའི་མིང་དོན་གྱི་འབྲེལ་བ་དང་། ཕྱི་ནང་མཐའ་དབུས་ཆེ་ཆུང་(སྟོད་ཆ།༡༡༢)བཟང་ངན་ཕྱོགས་དུས་སོགས་བློས་སྒྲོ་བཏགས་ཀྱིས་གཟུང་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་བཤད་དོ། གཞན་དབང་ནི་གཟུང་འདིན་དངོས་པོར་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་སྟེ། མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པ་སྣང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ཡོངས་གྲུབ་ནི་རང་རིག་རང་གསལ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་དེ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཉིད་དང་། ཆོས་དབྱིངས་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། དོན་དམ་བདེན་པ་རྣམས་ནི་མིང་གི་རྣམས་གྲངས་སོ། །དེ་ཡང་ཀུན་བརྟགས་ལ་གཟུག་བའི་ཀུན་བརྟགས་དང་འཛིན་པའི་ཀུན་བརྟགས་གནིས། གཞན་དབང་ལ་མ་དག་པའི་གཞན་དབང་དང་དག་པའི་གཞན་དབང་གཉིས། ཡོངས་གྲུབ་ལ་འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་དང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་ཡོངས་གྲུབ་གཉིས་ཡོད་ལ། དེ་ལ་ཀུན་བརྟགས་ནི་བརྟགས་པས་ཡོད་པ་དང་། གཞན་དབང་ནི་རྗེས་སུ་ཡོད་པ་དང་། ཡོངས་གྲུབ་ནི་དེ་གཉིས་སུ་ཡོད་པ་དང་། གཞན་དབང་ནི་རྗེས་སུ་ཡོད་པ་དང་། ཡོངས་གྲུབ་ནི་དེ་གཉིས་སུ་ཡོད་པ་མིན་ཡང་སྤྲོས་མེད་དུ་ཡོད་པའོ། ཡང་། ཀུན་བརྟགས་ནི་མེད་པའི་སྟོང་ཉིད་དང་། གཞན་དབང་ནི་ཡོད་པའི་སྟོང་ཉིད་དང་། ཡོངས་གྲུབ་ནི་དོན་དམ་སྟོང་ཉིད་དེ། ཀུན་བརྟགས་ནི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ། གཞན་དབང་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ནིད་མེད་པདང་། ཡོངས་གྲུབ་ནི་དོན་དམ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། རྗེ་བཙུན་གྱིས། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྣམ་གསུམ་གྱི། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་རྣམ་གསུམ་ལ། བརྟེན་ནས་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི། རང་བཞིན་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་སོ། འདིའི་ལུགས་ལ་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་དང་། ངོ་(སྟོད་ཆ།༡༡༣)བོ་ཉིད་མེད་པས་ཁྱབ་པར་བཞེད་དོ། དེ་ལ་ཐུན་མོག་མ་ཡིན་བའི་དོན་ནི། སློབ་དཔོན་ཀླུའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་བསྟོད་པར། ས་ཡི་ནང་ན་གནས་པའི་ཆུ། དྲི་མ་མེད་པར་ཡང་དག་གནས། ཉོན་མོངས་ནག་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་། དེ་བཞིན་དྲི་མ་མེད་པར་གནས། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ངེས་དོན་སྙིང་པོའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་སུ་སྙིང་པོའི་བཞུགས་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་གསུངས་ཤིང་གཤེགས་སྙིང་དེ་ཉིད་རང་ངོ་ལ་ལྟོས་ནས་འཁོར་འདས་བཟང་ངན་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དེ། དེ་བཞིན་ནིད་ཐམས་ཅད་ལ། ཀྱད་པར་མེད་ཅིང་དག་གྱུར་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་ཉིད་དེ་ཡི་ཕྱིར། འགྲོ་ཀུན་དེ་ཡི་སྙིང་པོ་ཅན། ཞེས་སོགས་ཀམས་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་རང་བཞིན་རྒྱ་ཆེར་བཤད་ཅིང་། དེ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ལ་གཤེགས་སྙིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོར་གནས་པར་འདོད་དོ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། འོད་གསལ་བྱས་མིན་དབྱེར་མེད་པར། འཇུག་ཅན་གངྒའི་ཀླུང་གི་ནི། རྡུལ་ལས་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི། ཆོས་རྣམས་ཀུན་དང་ལྡན་པ་ཉིད། ཅེས་གསུངས་སོ། དེ་ཡང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་གསུངས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཁྱབ་པའི་གཉིས་མེད་ཀྱི་མི་ཡེ་ཤེས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པ། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་འདི་ཉིད་འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཅིང་། འདི་ཁོ་ན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་གནས་ལུགས་དང་། འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་འཁྲུལ་བས་མྱོང་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདེན་པར་གྲུབ་པ། འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟག་བརྟན་ཐེར་(སྟོད་ཆ།༡༡༤)ཟུག་གོ །དེས་ན་ཡོངས་གྲུབ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་འདི་ནི་རང་གི་ངོ་བོས་ནམ་ཡང་མི་སྟོང་ལ་གཞན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱིས་གདོད་ནས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། ཡོངས་གྲུབ་དེ་ནི་གཞན་སྟོང་ཡིན་གྱི་རང་སྟོང་མིན་ནོ། དེ་ཡི་ཀུན་རྫོབ་རྣམས་གཞན་གྱི་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་སྟེང་དུ་རང་གི་ངོ་བོས་ཀྱང་སྟོང་པ་དང་། དོན་དམ་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ཁོ་ནས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་འདི་སྨྲ་བ་ནི་གཞན་སྟོང་དབུ་མ་ཞེས་བྱའོ། དེ་དག་གི་དབྱེ་བ་རྒྱས་པར་ནི་བཤད་ཀྱིས་མི་ལགས་པས་འདིར་མ་སྒྲོས་ལ། འདི་ནི་ངེས་དོན་དབུ་མ་ཆེན་པོ་མཐར་ཐུག་ཏུ་བཞེད་ཀྱི། རྒྱ་བོད་ཀུན་ཏུ་འདི་དག་སེམས་ཙམ་ཆ་མ་ཕྱེད་པའི་གཏམ་མང་དུ་བྱུང་ཡང་། གྲུབ་མེད་བཞིའི་ནང་ཚན་སེམས་ཙམ་དང་གཅིག་པའི་སྐབས་མེད་དེ། དེ་ནི་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་མ་བྱོན་གོང་དུ་རྣམ་རིག་སྨྲ་བའི་སློབ་དཔོན་ལྔ་བརྒྱ་བྱུང་སྟེ་སེམས་ཙམ་ལུགས་དེ་དར་བར་མཛད་ཀྱང་། ཀླུ་སྒྲུབ་བྱོན་ཕྱིན་དེའི་གཞུང་འཛིན་པ་མེད་ཅིང་། དེ་དག་གི་གཞུང་བོད་འདིར་མ་འགྱུར་ལ། ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་ཀྱིས་བསྟན་བཅོས་སུ་བཀོད་པའི་སྔ་རྒོལ་ནི་དེའི་ལུགས་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་ཚབས་བྱམས་པ་དང་ཐོགས་མེད་སྐུ་མཆེད་ཀྱིས་གཞུང་བཀོད་པ་མེད་དེ། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་བཞི་བརྒྱ་ན་སློབ་དཔོན་་ཀླུ་སྒྲུབ་བྱོན་ཞིང་། ལོ་དགུ་བརྒྱ་ནས་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་བྱོན་པས་དུས་མི་མཚུངས་པས་སྔ་རྒོལ་ཇི་ལྟར་བཀོད། དེ་བཞིན་དུ། སེམས་ཙམ་པས་སེམས་བདེན་གྲུབ་ཏུ་འདོད་ལ། འདི་བས་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་བདེན་གྲུབ་ཏུ་འདོད་པས་མི་མཚུངས་ལ། དེ་བཞིན་དུ། སེམས་ཙམ་པས་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་དང་། ཕྱི་མས་ཆོས་ཉིད་བདེན་གྲུབ། སྔ་མས་རྣམ་ཤེས་དང་། ཕྱི་མས་ཡེ་ཤེས་བདེན་གྲུབ་ཏུ་(སྟོད་ཆ།༡༡༥)འདོད་པ་སོགས་ཀྱིས་མི་གཅིག་ལ། གཞན་ཡང་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། སེམས་ཙམ་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་སུ། ཕྱི་རོལ་དོན་ནི་མི་བརྟག་གོ །སྣང་བ་མེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས། སེམས་ཙམ་ལ་ནི་འདའ་བར་བྱ། ཡང་དག་དམིགས་པ་ལ་བརྟེན་ནི། སྣག་བ་མེད་ལས་འདའ་བར་བྱ། རྣམ་འབྱོར་སྣང་བ་མེད་གནས་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མི་མཐོང་ངོ་། ཞེས་གནས་སྐབས་སུ་སེམས་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས་མཐར་དེ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ནས་སྣང་མེད་དབུ་མ་དང་། དེ་ལས་ཀྱང་འདས་ནས་སྣང་བཅས་དབུ་མ་སྟོན་ཅིང་། དེ་ལ་མ་སླེབ་ན་ཐེག་ཆེན་གྱི་དོན་ཟབ་མོ་མི་མཐོང་བར་གསུངས་པ་ཡིན་ལ། འཁོར་ལོ་བར་པ་ནས་དངོས་བསྟན་གྱི་སྟོང་ཉིད་ནི། མུ་སྟེགས་པའི་བདག་ལྟ་དང་། རང་སྡེའི་གྲུབ་མཐའ་འཛིན་ཞེན་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བློ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ངར་འཛིན་གྱི་སྤྲོས་པ་གཅོད་པའི་ཐབས་ལ་རྣོ་བས་མཆོག་ཏུ་བཞེད་ལ། སྤྱིར་ཡང་ཆོས་འཁོར་གསུམ་པོ་དེ་དག་གིས་གཤེགས་སྙིང་ལ་སྒྲིབ་བྱེད་ཀྱི་དྲི་མ་རགས་པ་དང་ཕྲ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཚུལ་རྣམས་སྦྱོང་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་སུ་རིམ་པར་ཆོས་འཁོར་གསུམ་དུ་འཇོག་པ་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། དང་པོ་བདག་སྟོན་པའི་འཁོ་རལོ། བར་དུ་བདག་མེད་སྟོན་པའི་འཁོར་ལོ། ཐ་མ་ལྟ་བ་ཀུན་ཟློག་པའི་འཁོར་ལོ་ཞེས་ཐ་སྙད་མཛད་ཅིང་། འཕགས་པ་ལྷས་དེའི་དོན་འགྲེལ་པ་ན། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་དང་པོར་བཟློག །བར་དུ་བདག་ནི་བཟློག་པ་དང་། ཐ་མ་ལྟ་གཞི་ཀུན་བཟློག་པ། གང་གིས་ཤེས་ན་མཁས་པ་ཡིན། ཞེས་སོགས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་མཐར་ཐུག་ཀླུ་ཐོགས་གཉིས་བཞེད་པ་མི་མཐུན་པ་མེད་པར་གཅིག་ཏུ་བབས་ཏེ་ཆོས་དབྱིངས་(སྟོད་ཆ།༡༡༦)བསྟོད་པ་སོགས་ཀྱིས་ཤེས་པར་ནུས་སོ། ཚུལ་འདི་དག་ཀྱང་རང་ཤར་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ནི། འཇུག་པའི་སྒོ་ནི་བདེན་པ་གཉིས། དོན་དམ་དང་ནི་ཀུན་རྫོབ་བོ། །བསྲུང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡན་ལག་ནི། བསྡོམ་པ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་ལྔའོ། ལྟ་བ་སྟོང་ཉིད་ཡེ་ཤེས་སོ། ཞེས་པ་ནས། དེ་ནི་བྱང་སེམས་ཐེག་པ་སྟེ། སྟོང་པའི་ཚིག་མེད་ཡི་གེ་མེད། ཅང་མེད་སྟོག་པར་འདོད་པའོ་ཞེས་སོ། ༨ སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པའི་སྐོར། སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཐེག་པ་གཉིས་སུ་གསུངས་པའི་ཕྱི་མ་སྟེ། དེ་ཡང་མནྟྲ་ཞེས་པ། ཡིད་དེ་མན་ཞེས་བྱ་བར་བཤད། ཏྲ་ནི་སྐྱོབ་པར་བྱེད་པའི་དོན། ཞེས་གསུགས་པས། ཡིད་འཁོར་བ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ཚ་གདུང་ལས་སྐྱོབ་པའི་ཕྱིར་གསང་སྔགས་སམ། ཡང་ན་སྣོད་མིན་རྣམས་ལ་གསང་ནས་ཚུལ་བཞིན་སྤྱད་པས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གསང་སྔགས་ཞེས་བརྗོད་དེ། དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལས། གསང་བས་འགྲུབ་ཕྱིར་གསུངས་སྔགས་ཏེ། རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་འབྲས་བུ་ཆེ། ཞེས་གསུངས་སོ། ཚུལ་གསུམ་སྒྲོན་མེ་ལས། དོན་གཅིག་ནའང་མ་རྨོངས་དང་། ཐབས་མང་དཀའ་བ་མེད་པ་དང་། དབང་པོ་རྣོན་པོའི་དབང་བྱས་ནས། སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཁྱད་པར་འཕགས། ཞེས་གསུངས། གཞན་ཡང་ཁྱད་པར་འཕགས་ཚུལ་དུ་མ་ཞིག་གསུངས་ཡོད་ལ། མདོར་བསྡུ་ན། དགོངས་པ་ལུང་སྟོན་ལས།(སྟོད་ཆ།༡༡༧) ཤིན་ཏུ་གྲངས་མེད་བསྐལ་པ་རུ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གང་མཁྱེན་པ། སྔགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དུས་གཅིག་ཏུ། ཚེ་གཅིག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུ་འཐོབ། ཅེས་གསུངས་སོ། འདི་ལ་སྔགས་གསར་མ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུད་སྡེའི་དབྱེ་བ་སློབ་དཔོན་སོ་སོའི་བཞེད་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་མང་དུ་ཡོད་ཀྱང་། ཕལ་ཆེར་མཐུན་པར་བྱ་སྤྱོད་རྣལ་འབྱོར་བླ་མེད་དང་རྒྱུད་སྡེ་བཞིར་བཞེད་དོ། རག་ལུགས་ལ་གོག་དུ་སྨོས་པ་ལྟར་པྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་ཕྱི་པ་ཐུབ་པའི་རྒྱུད་དམ་དཀའ་ཐུབ་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་ཁྲི་ཡོག་སྡེ་གསུམ་དུ་བཤད་པའི་དང་པོ་ཀྲ་ཡ་ནི། ཀུན་རྫོབ་འཁྲུལ་ངོར་སྣང་བའི་ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྦྱང་བྱའི་དྲི་མར་ཤེས་ནས། དབྱིངས་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པའི་སེམས་ཉིད་སྦྱང་གཞིར་བྱས་ནས། ལམ་གཙང་སྦྲ་དང་ལྷའི་དེ་ཉིད་བསྒོམ་པའང་བདག་དང་ལྷ་ཡེ་ཤེས་སེམས་དཔའ་རྗེ་ཁོལ་གྱི་ཚུལ་དུ་ལྟ་བས་དངོས་གྲུབ་འདོད་པའོ། དེ་ཡང་ཐུན་མོང་གི་དངོས་གྲུབ་ལབ་སྟེན་ནས་ཀུན་རྫོབ་མི་སྤང་། མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་དམ་མི་བསྒྲུབ་པའོ། དམིགས་པའི་ཚེ། སྟོང་པའི་ལྷ། ཡི་གེའི་ལྷ། སྒྲའི་ལྷ། གཟུགས་ཀྱི་ལྷ། ཕྱག་རྒྱའི་ལྷ། མཚན་མའི་ལྷ་དང་དྲུག་ལ་དམིགས་ཏེ་རྗེ་འབངས་ཀྱི་རྣམ་པས་དངོས་གྲུབ་དོན་དུ་གཉེར་བ་སྟེ། རིག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་ལེན་པའི་རྒྱུད་ལས། རྗེ་དཔོན་རྒྱལ་པོའི་སྐུར་བལྟས་ལ། རང་ཉིད་བྲན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས། སྔགས་གྲུབ་དངོས་གྲུབ་སྙིང་པོ་ནི། བླ་ན་མེད་པའི་མཆོག་ཏུ་བླང་། ཞེས་སོ། འདི་ལ་དབྱེ་ན་གཙོ་བོའི་རིགས་གསུམ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས། པདྨའི་རིགས། རྡོ་རྗེའི་རིགས་སོ་(སྟོད་ཆ།༡༡༨)ཕལ་བའི་རིགས་གསུམ་ནི། ནོར་ཅན་གྱི་རིགས། ལྔ་བརྩེན་ནམ་རྒྱས་པའི་རིགས། འཇིག་རྟེན་པའི་རིགས་དང་དྲུག་གོ །དེ་དག་རེ་རེ་ལའང་རིགས་ཀྱི་གཙོ་བོ་དང་། བདག་པོ་དང་། ཡུམ་དང་། གཙུག་གཏོར་དང་། ཁྲོ་བོ་དང་། ཁྲོ་མོ་དང་། ཕོ་ཉ་དང་། ཕོ་ཉ་མོ་དང་། བཀའ་ཉན་ཕོ་མོ་རྣམས་སུ་དབྱེ་བ་ཡོད་དོ། འདི་ཡིས་དབང་པོ་རྣོར་པོ་མི་ཚེ་བདུན་ན་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འདོད་དོ། དེ་ལྟར་ཡང་ཤར་ལས། ཀཱི་ཡའི་ཐེག་པའི་གྲུབ་མཐའ་ནི། འཇུག་པའི་སྒོ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ། ཁྲུས་དང་གཙང་སྦྲས་འཇུག་པའོ། ཞེས་དང་། ལྷ་དང་དཀྱིལ་འཁོར་དག་པ་དང་། རྫས་དང་ཡོ་བྱད་དག་པ་དང་། སྔགས་དང་ཏིང་འཛིན་དག་པའོ། རྟོགས་པ་ལྟ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། རྗེ་དང་འབངས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བལྟ། ཞེས་སོ། ལྔ་པ་ཨུ་པ་ཡ་ནི། ལྟ་བ་ཡོ་ག་ལྟར་བྱེད་ཅིང་སྤྱོད་པ་ཀྲི་ཡ་ལྟར་བྱེད་ལ་ཁྱད་པར་དུ་བདག་དམ་ཚིག་པའི་མདུན་དུ་ཡེ་ཤེས་པ་སྤུན་ནམ་གྲོགས་པོའི་ཚུལ་དུ་བསྒོམ་པ་ལས་དངོས་གྲུབ་འདོད་པའོ། དེ་ཡང་ཁྲུས་དང་གཙང་སྦྲ་ལ་གནས་པས་སྒོ་གསུམ་དག་པར་བྱས་ནས། དམིགས་པ་མངོན་བྱང་ལྒེཾ་ལ་སོགས་པས་དཀྱིལ་༄༅ཁོར་རྒྱལ་མཆོག་དང་ལས་རྒྱལ་མཆོག་སོགས་བསྒྲུབ་པའོ། དེ་ཡང་ལྟ་རིམ་ལས། གཉིས་ཀའི་རྒྱུད་ཀྱི་འདོད་པ་ནི། ལྟ་སྤྱོད་གོང་འོག་རྗེས་སུ་མཐུན། ཞེས་གསུངས་སོ། དབྱེ་ན། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་རིགས་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་སོགས་ཡོད་ཅིང་། འདིས་མི་ཚེ་ལྔ་ནས་རང་འབྲས་ཐོབ་པར་བཞེད་དོ། དེ་ལྟར་ཡང་རང་ཤར་ལས། ཨུ་པ་ཡ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྟ་བ་ཡོ་གར་ལྟ་བ་ལ། སྤྱོད་པ་ཀྲི་ཡར་སྤྱོད་(སྟོད་ཆ།༡༡༩)པའོ། དེ་ཕྱིར་གཉིས་ཀའི་རྒྱུད་ཅེས་གྲགས། ཞེས་སོ། དྲུག་པ་ཡོ་ག་ནི་སྣང་སྲིད་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཐམས་ཅད། དོན་དམ་སེམས་ཉིད་ཀྱི་ངང་དུ་སྦྱངས་ནས་ལམ་མངོན་བྱང་ལྔས་ལྷའི་དཀྱིལ་འཁོར་བསྐྱེད་དུས། བདག་དམ་ཚིག་པ་ལ་ལྷ་ཡེ་ཤེས་པ་དགུགས་གཤེགས་བྱས་པ་ལས་དངོས་གྲུབ་འདོད་པའོ། དེ་ལ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལྔ་ནི། གདན་ཉི་ཟླ་ལ་བྱང་ཆུབ་པ་དག་། སྐུ་ཡོངས་རྡོགས་ལ་བྱང་ཆུབ་པ་དག་། གསུང་ཡིག་འབྲུ་ལ་བྱང་ཆུབ་པ་དག་། ཐུགས་ཕྱག་མཚན་ལ་བྱང་ཆུབ་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་པ་དང་ལྔས་བདག་ནིད་རིགས་ལྔའི་སངས་རྒྱས་སུ་བསྐྱེད་ནས་དམ་ཡེ་གཉིད་མེད་དུ་བྱས་ནས་དངོས་གྲུབ་ལེན་པ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་འབྱུང་བ་ལས། གནིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དང་། བླ་མེད་དངོས་གྲུབ་དམ་པ་བླངས། ཞེས་སོ། འདི་ལ་དབྱེ་ན། རྩ་རྒྱུད་དང་། བཤད་རྒྱུད་དང་། ཆ་མཐུན་གྱི་རྒྱུད་དང་། ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་སོགས་ཡོད་ལ། ལུགས་འདིས་འབད་པ་ཆེན་པོས་ལོ་བརྒྱའམ། སྐྱེ་བ་གསུམ་ན་མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པར་འདོད་དོ། དེ་ལྟར་ཡང་རང་ཤར་ལས། ཡོ་གའི་གྲུབ་མཐའ་འདི་ལྟ་སྟེ། འཇུག་པའི་སྒོ་ནི་མངོན་བྱང་ལྔ། རྟོགས་པའི་ལྟ་དང་གྲོགས་པོའི་ཚུལ། བསྲུག་བའི་དམ་ཚིག་མ་ཁྲེལ་རྣམ་གསུམ་བསྲུངས། སྤྱོད་པ་དག་ནི་དགག་སྒྲུབ་མེད་པའོ། ཞེས་སོ། བདུན་པ་ནི་ནང་པ་ཐབས་ཀྱི་རྒྱུད་དམ་དབང་སྒྱུར་ཐབས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུད་སྡེ་འོག་མ་ལས་འཕགས་ཏེ། ཚེ་ཆུང་ངུས་དོན་ཆེན་པོ་འགྲུབ་པའི་ཕྱི་ནང་པ་ཐབས་ཀྱི་ཐེག་པ་སྟེ། སྔགས་ཕྱི་པས་ཁྲུས་དང་།(སྟོད་ཆ།༡༢༠) གཙང་སྦྲ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་སྦྱང་བར་གནས་པ་ལ་སོགས་དཀའ་ཐུབ་ཀྱིས་གདུང་ལ། ནང་པ་ཤ་ལྔ་བདུད་རྩི་ལྔ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་། ཉོན་མོངས་པ་ལམ་དུ་ཁྱེར་ནུས་པ་དང་། ཚེ་གཅིག་གིས་ཟུང་འཇུག་གི་གོ་འཕང་ལ་སྦྱོར་ནུས་པ་སོགས་ཀྱིས་ཁྱད་དུ་འཕགས་ཏེ། དེ་ཡང་སྔགས་གསར་མ་ལྟར་ན་ཕ མ་གཉིས་མེད་གསུམ་དང་། སྔགས་རྙིང་མར་ཡོ་ག་གསུམ་དུ་བཞེད་པའི་ཕ་རྒྱུད་དམ་མ་ཧཱ་ཡོ་ག་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ནས་སངས་རྒྱས་པ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རོལ་པར་གཏན་ལ་ཕབ་ནས། བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་ཐབས་གཙོ་བས་བདག་དང་ལྷ་ཡེ་ཤེས་པ་དག་མཉམ་གཅིག་གི་ངང་ནས་སྒོ་གསུམ་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རང་བཞིན་དང་མི་འབྲལ་ཞིག་རླུང་ཕྲ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ལམ་དུ་བྱེད་པས་དངོས་གྲུབ་འདོད་པའོ། འདིས་ནི་ཐེག་པ་འོག་མ་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་རྫས་ཡོད་དང་བརྟགས་ཡོད་དུ་བཟུང་ནས་བཟང་ངན་བླང་དོར་དུ་ལྟ་བ་ལས་འཕགས་ཏེ། རང་བཞེད་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་གཉིས་པའི་བསམ་སྤྱོད་དང་ལྡན་པས། འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་སྣང་སྟོང་ཟུང་འཇུག་གི་ཆོས་སྐུ་རྟོགས་པར་བྱས་ནས། དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་གོམས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་གསང་བས། ཐབས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ནི། རྣམ་པར་བྱད་དང་སྡུག་བསྔལ་དག ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་དབྱེར་མེད་དེ། ལྟ་བ་མཐོ་དམན་དེ་ཙམ་མོ། ཞེས་གསུངས་སོ། དེ་ཡང་སྦྱང་གཞི་གཟུང་འཛིན་ལ་སོགས་པ། སྦྱོང་བྱེད་ཐབས་བསྐྱེད་རྫོགས་ཀྱི་རིམ་པ། སྦྱངས་འབྲས་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་གྲུབ་པར་འདོད་དོ། འདི་ལ་དབྱེ་ན་འགྱུར་གསར་རྙིང་གི་ཁྱད་དང་། རྒྱུད་སྡེ་དག་སྒྲུབ་སྡེའི་(སྟོད་ཆ།༡༢༡)ཁྱད་པར་ཅི་རིགས་དབྱེར་ཡོད་དོ། འདིས་ནི་སྐྱེ་བ་གཞན་ལ་མ་ལྟོས་པར་འབད་པས་བསྒོམ་ན་ཚེ་གཅིག་ལུས་གཅིག་གིས་རིག་འཛིན་རྣམ་པ་བཞི་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་རེག་ཅིང་། འབྲས་ཆོས་ཉེར་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་གོ་འཕང་མངོན་དུ་བྱེད་ནུས་པར་གསུངས་སོ། དེ་དག་ཀྱང་རང་རང་ལས། མ་ཧཱ་ཡོ་གའི་གྲུབ་མཐའ་འདི་ལྟར་སྟེ། འཇུག་པའི་སྒོ་ནི་ཏིང་འཛིན་རྣམ་པ་གསུམ། རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་ཅི་ཡང་ལྷ་རུ་རྟོགས། བསྲུང་བའི་དམ་ཚིག་རྩ་བ་སྐུ་གསུང་ཐུགས། འབྲས་བུ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་འདུ་འབྲལ་མེད། །ཅེས་སོ། བརྒྱད་པ་མ་རྒྱུད་དམ་ལུག་ཨ་ནུ་ཡོ་ག་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ནས་དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་དུ་སངས་རྒྱས་པས་དབྱིངས་དག་ཡེ་ཤེས་བདེན་པ་དབྱེར་མེད་གཅིག་གི་ངང་ནས། ཁམས་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ལྷར་མོས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལས་དངོས་གྲུབ་འདོད་པའོ། དབྱེ་བ། ལུང་ནི། ལུང་ལས་བསྟན་པའི་ལུང་། སེམས་དང་ཡེ་ཤེས་ལས་བྱུང་བར་འདོད་པ་དང་བརྗོད་པའི་ལུང་། ཚིག་དང་ཐ་སྙད་ཀྱི་གཞི་མར་འདོད་པའོ། མདོ་ནི། ཡེ་ཤེས་རྔམ་གློག །དུར་ཁྲོད་ཁུ་བྱུག་རོལ་པ། ཀུན་འདུས་རིག་པ། དགོངས་པ་འདུས་པ། སེམས་ལུང་ཆེན་མོའི་མདོ་དང་ལྔས་རིམ་པར། གཞི་ལམ་རྣམ་དག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཐོད་རྒལ་དུ་སྨྲ་བ་དང་། ལམ་གྱུར་དབྱིངས་སུ་སྨྲ་བ་དང་། དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་གཉིས་མེད་དུ་སྨྲ་བ་དང་། དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་ཅིག་ཅར་དང་། རིམ་གྱིས་དང་། མཐར་ཆགས་དང་། ཐོད་རྒལ་དུ་སྨྲ་བ་དང་ལྔའོ། དེ་དག་ཀྱང་རྟོགས་བྱའི་གཞི་དང་རྟོགས་བྱེད་ཀྱི་ལམ་གཉིས་ཀ་རྣལ་འབྱོར་གསུམ་དུ་བསྡུས་ནས། ཐབས་(སྟོད་ཆ།༡༢༢)མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཆུ་བདེ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བསྒྲུབ་ཅིང་། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཆོས་ཅན་ཤེས་བྱའི་དོན་ལ། ཤེས་བྱེད་རིག་པའི་གཏན་ཚིགས་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོར་བརྟག་པས་ཆོས་ཏམས་ཅད་གནས་ལུགས་ཆོས་ནིད་ཡེ་ཇི་བཞིན་པར་དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་སྨྲ་བསམ་བརྗོད་བྲལ་དུ་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ཡིན་ནོ། དེ་ལྟར་ན་བློ་བྲལ་གྱི་རྒྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་བདེ་སྟོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཐེག་པ་སྟེ་མ་ཧཱ་ཡོ་ག་ལས་ཀྱང་ལམ་གྱུར་ཁྱད་ཆེའོ། དེ་ལྟར་ཡང་རང་ཤར་ལས། ལུང་ཆེན་ཨ་ནུའི་ཐེག་པ་ནི། དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་གཉིས། འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་རྡོ་རྗེར་འདོད། ཅེས་སོ། དགུ་པ་གཉིས་མེད་རྒྱུད་དམ་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཨ་ཏི་ཡོ་ག་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སུ་རྫོགས་པས། སྤང་བླང་བྱ་རྩོལ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་སྐུ་གསུམ་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོར་ཡེ་ནས་གྲོལ་ཏེ། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཕྱོགས་དང་རིས་མེད། རྟག་ཆད་དང་འཕོ་འགྱུར་མེད་པར་ལ་ཟློས་པ་སྟེ། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་འཁོར་འདས་གྲུབ་པ་མེད་པས་ཡེ་གྲོལ་སྤང་བླང་ལས་འདས་པར་འདོད་པའོ། འདི་ཉིད་གང་དུའང་མ་གྲུབ་ལ། ཐམས་ཅད་རོལ་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་མི་འགགས་པས། སྐྱོན་ཀ་ནས་དག་ཡོན་ཏན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་ན། རྟོགས་བྱའི་གཞིར་གཏན་ལ་ཕབ་ནས། སྒོམ་པ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལ་རང་བྱུང་ཆོས་ཉིད་རོལ་པར་ཤར་བས། ཆེད་དུ་དམིགས་པའི་སྒོམ་པ་གང་ཡང་མེད་དེ། རྒྱ་ཡན་རང་གྲོལ་ཆེན་པོའི་སྒོམ་པ་མ་སྒོམ་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་གྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་བབས་ཀྱིས་ཤར་བས། རང་སྣང་ལ་རག་གནས་པ་མར་མེའི་འོད་ལྟ་བུར་ཕྱམ་བརྡལ་ཏེ། མེད་པ་དང་(སྟོད་ཆ།༡༢༣)ཕྱལ་བ་དང་། ལྷུན་གྲུབ་དང་། གཅིག་པུའི་དམ་ཚིག་ལས་མི་འདའ་བ་ནི། རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་རྩེ་མོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོ་བསགས་པ་རབ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། དེས་ན་ཨ་ནུ་མན་ཆད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྩོལ་སྒྲུབ་བླང་དོར་བྱས་པའི་རེ་དོགས་ཀྱི་དྲི་མས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྒྲིབ་པའི་ཕྱིར། རྫོགས་ཆེན་གྱི་གོལ་སར་བཤད་དེ། ཀུན་བྱེད་རྒྱལ་པོ་ལས། དེས་པ་ཐོབ་པའི་ཐེག་པ་དྲུག །རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་གོལ་སར་བསྟན། ཅེས་སོགས་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་རྣམས་ནི་སེམས་ཀྱིས་བྱས་ཤིང་བཅོས་པས་སེམས་ནི་ཚོགས་བརྒྱད་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་དོར་བྱའི་དྲི་མ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་མཚན་དེའི་པྱིར་ཨ་ཏི་ཡོ་ག་ནི་བྱ་རྩོལ་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་སྟེ། ཀུན་བྱེད་ལས། ཀྱེ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ། རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་ལྟ་སྤྱོད་ནི། རྒྱུ་འབྲས་སྒྲུབ་དང་མི་འདྲ་སྟེ། ལྟ་སྤྱོད་བྱང་ཆུབ་སེམས་འདི་ནི། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་སྟེ། ནམ་མཁའ་ལ་ནི་རྟོག་དཔྱོད་འདས། ཞེས་སོགས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། དེས་ན་འབད་རྩོལ་དང་། ཞེ་འདོད་དང་། རྟོག་དཔྱོད་དང་། རྒྱུ་འབྲས་སུ་དམིགས་པའི་རྟོགས་པས་ནི་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གི་ཉེར་ལེན་སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་སྣ་ཚོགས་ལྟ་བའི་ཡུལ་ཅན་དུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་དོགས་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པར་འགྱུར་ལ། གང་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་ནི་འཆིང་གྲོལ་ལས་འདས་པའི་གནས་ལུགས་གཏན་ལ་ཕབ་ནས་དེའི་ངང་ལ་མ་བཅོས་པར་མཉམ་པར་བཞག་པས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་བྱ་བྲལ་བློ་འདས་ཆེན་པོའི་དགོངས་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་གནས་པ་ལས་གཞན་གྱིས་བཟོ་མི་འཆོས་པ་སྟེ། ཀུན་བྱེད་ལས། ངང་ལ་གནས་པས་(སྟོད་ཆ།༡༢༤)གཡོ་མེད་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། རང་བཞིན་གནས་པས་སུས་ཀྱང་བཅོས་སུ་མེད། མ་བཅོས་ཇི་བཞིན་ས་རུ་གནས་པ་དེ། བྱ་བ་མེད་པ་ལས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་བསྟན། གཅིག་ལ་གཉིས་སུ་བལྟས་པས་བསྒོམ་པ་ནོར། ངོ་བོ་གཅིག་ལ་གཉིས་ཀྱི་ཐེག་པ་མེད། ཅེས་གསུངས་སོ། འདི་ལོའང་ནག་གསེས་སུ་དབྱེ་བ་གསུམ་ཡོད་དེ། ཨ་ཏི་བཀོད་པ་ཆེན་པོ་ལས། ཡིད་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་ཀྱི་སྡ་མཁའ་ཅན་ལ་ཀློང་གི་སྡིམ་རྩོལ་བྲལ་ལ་མན་ངག་གོ །ཞེས་སེམས་ཀློང་མན་ངག་གི་སྡེ་གསུམ་དུ་དབྱེ་བར་མཛད་དེ། དེ་ཡང་རང་སེམས་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ལོག་ན་མེད་པས་སྣ་ཚོགས་སེམས་ཀྱི་སྡེ་སྟེ། འདི་དག་ནི་སེམས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལས། གཞན་དུ་གྱུར་པ་འགོག་པ་ཙམ་ལ་དགོངས་པའོ། ཆོས་ཉིད་ཀུན་ཏུ་བཟག་མོའི་ཀློང་ལས་འགྲོ་ས་གཞན་མེད་པར་སྨྲ་བ་ནི་ཀློང་གི་སྡེ་སྟེ། འདི་དག་ནི་བརྗོད་བྱ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཀློག་ལས་གཞན་བྱུང་འགོག་པ་ལད་གོགས་པ་ཙམ་མོ། ཡིན་ལུགས་གནད་ཐོག་ཏུ་འབེབས་པ་མན་ངག་གི་སྡེ་སྟེ། འདི་དག་་ནི་གནད་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཁ་འབྱམས་དོན་ལས་འགྱངས་པ་འགོག་པ་ལ་དགོགས་པ་སྟེ་ཀུན་གྱི་རྩེ་མོར་ཕྱིན་པའོ། དེ་དག་ཀྱང་རང་ཤར་ལས། རྫོགས་ཆེན་ཨ་ཏི་ཡོ་ག་ལ། གཅིག་རྫོགས་གཉིས་རྫོགས་ཐམས་ཅད་རྫོགས། གཅིག་བྱུང་གཉིས་བྱུང་ཐམས་ཅད་བྱུང་། གཅིག་མེད་གཉིས་མེད་ཐམས་ཅད་མེད། བྱས་པའི་ཆོས་ནི་ཀ་ནས་དག། བྱས་དང་བྱས་པ་མེད་པའོ། ཞེས་སོགས་གསུངས་སོ། མི་ལོ་བདུན་ལ་སོགས་པས་ཟག་བཅས་འོད་སྐུར་དེང་ནུས་པའི་ཕྱིར། མི་ལོ་བདུན་ལ་སོགས་པས་ཟག་བཅས་འོད་སྐུར་དེང་ནུས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་འདི་ནི་བསགས་པ་ཡང་རབ་ཀྱི་རྣལ་འལབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། ཀུན་མཁྱེན་(སྟོད་ཆ།༡༢༥)ཆེན་པོས་གང་ན་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པ་དེ་ཐམས་ཅད་གསང་ཆེན་འདིའི་གོ་ནས་སངས་རྒྱས་ཏེ། རིག་པ་མངོན་གསུམ་གྱི་ཆོས་ཉིད་གཟིགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི། དེ་ལས་གཞན་གྱིས་སངས་མ་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། དེ་འང་སྔོན་བསྐལ་པ་དུ་མ་ནས་ཚོགས་བསགས་པའི་མཐུས། བསྟན་པ་འདི་དང་གདོང་ཕྲད་ནས། རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་སངས་རྒྱ་བ་ལ་འབྲས་བུའི་ཐུས་ཀ་ཟེར་བས། བསྟན་པ་འདི་དང་ཕྲད་པ་ཐམས་ཅད་གྱུར་དུ་སངས་རྒྱས་འཐོབ་སྟེ། འབྲས་བུའི་ཐུས་ཀ་དང་ཕྲད་པའི་ཕྱིར་རོ། ཞེས་གསུངས་སོ། དེས་ན་ཐུན་མོང་གི་ཐེག་པ་དང་འཕྲད་པ་ཙམ་ལའང་སངས་རྒྱས་མཆོད་པ་སོགས་དགེ་རྩ་སྔོན་དུ་སོང་ངེས་ན། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་འདི་ལྟ་བུ་དང་འཕྲད་པ་ལ་སྔོན་བསགས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡོད་ངེས་ཏེ། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་བྱས། དེ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན། དགེ་བའི་བཤེས་ཀྱིས་མགོན་དང་བཅས། འདི་ཉན་པ་ཡི་སྣོད་ཡིན་ནོ། ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། དོན་འདི་ལ་དགོངས་ནས་དཔལ་མགོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། བསོད་ནམས་ཆུང་ངུས་ཆོས་འདི་ལ། ཐེ་ཚོམ་ཙམ་ཡང་མི་སྐྱེ་ལགས། གལ་ཏེ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་ན་ཡང་། སྲིད་པ་ཧྲུལ་པོར་བྱེད་པར་འགྱུར། ཞེས་གསུངས་ཏེ་ཆོས་ཟབ་མོར་དད་ཅིང་འཇུག་པ་སྨོས་ཅི་འཚལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་པས་ཀྱང་སྲིད་པ་ཧྲུལ་པོར་བྱེད་པར་ནུས་ཀྱང་། སྔོན་བསགས་བསོད་ནམས་དམན་པ་དག་ཐེ་ཚོམ་ཙམ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། ཞེས་གསུངས་སོ། །(སྟོད་ཆ།༡༢༦) ༩ བཀའ་བསྡུ་ཇི་ལྟར་བྱུང་བའི་ཚུལ། གསུམ་པ་བཀའ་བསྡུ་ཇི་ལྟར་བྱུང་བའི་ཚུལ་ནི། ཐུན་མོང་ཐེག་དམན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་། རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་ལུགས་དག་གསུམ་གྱི། དང་པོ་ཐུན་མོང་ཐེག་དམན་ཉན་རང་གི་བཀའ་བསྡུ་ནི། སྟོན་པ་འདས་པའི་ཕྱི་ལོར་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་འཕྱ་བ་སེལ་བ་དང་བསྟན་པ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཤིང་ནྱ་གྲོ་ཏའི་ཕུག་ཏུ། ཀུན་དགའ་བོས་མདོ་སྡེ་ན་བ་འཁོར་གྱིས་འདུལ་བ་འོད་སྲུངས་ཀྱིས་མངོན་པ་བསྡུས་པ་ནི་བཀའ་བསྡུ་དང་བོའོ། སྟོན་པ་འདས་ནས་ལོ་བརྒྱ་དང་བཅུ་ལོན་པ་ན་རུང་བ་མ་ཡིན་པའི་གཞི་བཅུ་སེལ་བའི་ཕྱིར་ཡངས་པ་ཅན་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་གྲགས་པ་སོགས་དགྲ་བཅོམ་བདུན་བརྒྱས་བསྡུས་པ་བཀའ་བསྡུ་གཉིས་པ་སྟེ་ཆ་ཤས་ཀྱི་བསྡུ་བའང་ཟེར་རོ། སྟོན་པ་འདས་ནས་ལོ་སུམ་བརྒྱ་ན། ཤཱཀྱ་སེངྒེའི་བསྟན་པ་ནི། ཐ་དད་རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་དུ། འགྱུར་ཏེ་འགྲོ་བའི་བླ་མ་དེས། སྔོན་གྱི་ཕྲིན་ལས་དབང་གིས་ཡིན། ཞེས་བཤད་པ་ལྟར། སྡེ་པ་བཅོ་བརྒྱད་བཀའ་མ་ཡིན་པ་སེལ་བའི་ཕྱིར་ཁ་ཆེའི་ཡུལ་དུ། སུ་ནི་བ་སོགས་དགྲ་བཅོམ་ལྔ་བརྒྱ་དང་ཝ་སུ་མི་ཏྲ་སོགས་བྱང་སེམས་ལྔ་བརྒྱ་དང་གོ་སྐྱེའི་པཎྜི་ཏ་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་འདུས་ནས་བསྡུས་པ་བསྡུ་བ་གསུམ་པར་བཤད་དོ། འདི་ཡན་སྡེ་སྣོད་གསུམ་གཟུང་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་བ་ལས་ཡི་གེར་བཀོད་པ་མེད་ལ་འདི་ནས་ཡི་གེར་བཀོད་ཅེས་འབྱུང་ལ། ཁ་ཅིག་གིས་བསྡུ་བ་དང་པོའི་དུས་ནས་ཡི་གེར་བཀོད་པའང་བཤད་དོ། གཉིས་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཐེག་ཆེན་མདོ་ལུགས་ཀྱི་བཀའ་བསྡུ་ནི། རྒྱལ་(སྟོད་ཆ།༡༢༧)པོའི་ཁབ་ཀྱི་ལྷོ་པྱོགས་བི་མ་སྭ་བྷ་ཞེས་པའི་རི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་པ་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་འདུས་ཏེ། བྱམས་པས་འདུལ་བ། པྱག་རྡོར་གྱིས་མདོ་སྡེ། འཇམ་དཔལ་གྱིས་མངོན་པ་བསྡུས་པ་གྲགས་ལ། བཤད་ཚུལ་གཞན་ཡང་ཡོད་དོ། གསུམ་པ་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་བཀའ་བསྡུས་ཚུལ་ནི། འགྲེལ་པ་གཅིག་ཏུ་རྒྱུད་ཀྱི་ཞུ་བ་པོ་གང་ཡིན་དང་མཇུག་ཏུ་གང་ལ་གཏད་པ་དེས་རྒྱུད་བསྡུས་པར་བཤད་དེ། དཔེར་ན་སྡོམ་འབྱུང་ཕྱག་རྡོར་དང་རྟག་གཉིས་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་དང་རྡོ་རྗེ་མཁའ་འགྲོ་དང་ཕྱག་མོ་དང་དུས་འཁོར་ཟླ་བ་བཟང་པོས་བསྡུས་པ་ལྟ་བུའོ། གཞན་ཡང་རྩ་རྒྱུད་རྒྱས་པ་རྣམས་ལས་བསྡུས་ནས་བསྡུས་རྒྱུད་རྣམས་གསུངས་པས་སྟོན་པ་པོ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་འདོད་པ་སོགས་ཡོད་དེ། དཔལ་གསང་བ་གྲུབ་པའི་རྒྱུད་ལས། འདི་ཡི་སྡུད་པ་བྱེད་པ་པོ། གཞན་འགའ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་ནིད་འབའ་ཞིག་སྨྲ་བར་བྱེད། རྒྱུད་མཛད་པོ་ནི་ཐུགས་རྡོ་རྗེ། ཞེས་གསུངས་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་ནི་དཔལ་གསང་བའི་བདག་པོ་ལས་ལོགས་སུ་བཞག་པ་མེད་པས། གསང་སྔགས་ཀྱི་རྒྱུད་སྡེ་ཐམས་ཅད་གསང་བདག་གིས་བསྡུས་པར་བཤད་དེ། ལྕང་ལོ་ཅན་དུ་བྱང་སེམས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་འདུས་ཏེ་གསང་བདག་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་པས། དེས་སྔགས་ཀྱི་རྒྱུད་མ་ལུས་པ་བསྡུས་ནས་ཡི་གེར་བཀོད་དེ། ཨོ་རྒྱན་དུ་ཀླུ་ལས་གྱུར་པའི་མཁའ་འགྲོ་མ་རྣམས་ལ་དབང་བསྐུར་རྒྱུད་གཏད་ཕྱི་རབས་ཀྱི་སྐལ་ལྡན་ལ་གནང་བར་གདམས་པར་བཤད་དེ། ཨིཎྚ་བོ་དྷིས་མཛད་པའི་བདེ་མཆོག །རྩ་རྒྱུད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ལས། རྒྱལ་པོ་ཨིནྚ་བོ་དྷི་འཁོར་བཅས་ལ། དབང་བཀུར་བྱིན་རླབས་གསང་ཆེན་བླ་མེད་ཆོས། ལྐོག་གྱུར་དག་(སྟོད་ཆ།༡༢༨)ཏུ་རྡོ་རྗེ་ཐེག་མཆོག་གི ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་མཛད་པའོ། ཕྱི་དུས་རིམ་པར་ལུང་བསྟན་སྡུད་པ་པོས། རི་བོ་མཆོག་རབ་བྱང་ཤར་ལྷ་གནས་མཆོག །ལྕང་ལོ་ཅན་གྱི་ཕོ་བྲང་ཆེན་པོ་རནི། རྒྱུད་རྣམས་མ་ལུས་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཚོགས། བྱེ་བ་ཕྲག་ནི་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་སོགས། འདུས་ཏེ་རྗེ་བཙུན་གསང་བའི་བདག་པོ་ལ། གསོལ་པ་བཏབ་ཚེ་འདི་སྐད་བདག་ཐོས་ཞེས། རབ་ཏུ་གསུངས་པ་གསེར་གྱི་ཤོག་བུ་ལ། བཻ་ཌཱུ)་ཡི་ཞུན་མས་ཡི་གེར་བཀོད། དེ་ནས་མ་འོངས་དུས་ལ་དགོངས་ནས་ནི། ཨོ་རྒྱན་གནས་སུ་ཀླུ་སལ་གྱུར་པ་ཡི། མཁའ་གྲོ་མ་ཡི་ཚོགས་ལ་བྱིན་གྱིས་བརླབས། མཁའ་འགྲོའི་དབང་ཕྱུག་མངོན་པར་དགའ་མ་སོགས། བྱིན་རླབས་དབང་བཀུར་ཕྱི་རབས་སྐལ་ལྡན་ལ། རྗེས་གནང་ཉེ་བར་གདམ་པ་ལུང་བསྟན་པའོ། ཞེས་སོ། དེ་བས་ན། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་སོགས་རྒྱུད་རྣམས་ཕལ་མོ་ཆེ་གསང་བའི་བདག་པོ་དང་། རྡོ་རྗེ་ཆོས་དང་། རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་དང་། འཇམ་དཔལ་དང་། སྤྱན་རས་གཟིགས་དང་། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དགའ་རབ་རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་མཁའ་འགྲོ་མ་པཱུ)་ཉེ་བར་ཞི་བ་ལ་སོགས། མཁའ་འགྲོ་དང་། མཁའ་གྲོ་མའི་ཚོགས་དང་། གཞན་ཡང་གདུལ་བྱ་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནདོ་སྦྱིན་ལ་སོགས་རིགས་ཅན་མ་ངེས་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྡུ་བར་མཛད་ལ། མཐའ་དག་པའི་རྒྱུད་རྣམས་གསང་བའི་བདག་པོ་ཁོ་ནར་བསྡུས་པ་ཡང་ཤེས་དགོས་སོ། དེ་ལྟར་སྡུད་པ་པོའི་ཙུལ་དུ་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལེགས་པར་བསྡུས་པའི་རྒྱུད་སྡེ་མཐའ་དག་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་ལྟ་ཅི་སྨོས་(སྟོད་ཆ།༡༢༩)འཕགས་ཅེན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཚད་བཟུང་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང་། ཞིང་ཁམས་རྒྱ་མཚོར་གསང་སྒགས་ཀྱི་སྐལ་བ་ཅན་རྒྱ་མཚོ་རྣམས་ལ་དེ་དང་འཚམ་པའི་རྒྱུད་སྡེ་རྒྱ་མཚོ་རྣམས་སྣང་བས་དེའི་དོན་མཛད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུད་འདི་དང་འདི་པྱོགས་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ཏུ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བའང་ཕྱོགས་རེ་བ་ཙམ་ཡིན་གྱི་མཐའ་དག་པ་ནི་བརྗོད་པའི་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཅུང་སྨོས་ཀྱི་རྒྱ་ཆེར་འཆད་ཀྱང་མི་སྤོབས་ལ་སྐབས་སུའང་མ་བབས་པའི་ཕྱིར་མདོར་བསྡུས་ཏེ་ཕྱོགས་མཚོན་ཙམ་ཞིག་གླིང་བ་ཡིན་ནོ། བསྟན་པ་ཏམས་ཅད་ཀྱི་སྙིང་པོ་གསང་ཆེན་སྔ་འགྱུར་ངེས་དོན་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཀྱི་བྱུང་བ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ལེགས་བཤད་མཁས་པ་དཀའ་བྱེད་ངོ་མཚར་གཏམ་གྱི་རོལ་མཚོ་ལས་སྟོན་པ་དང་བསྟན་པའི་རྣམ་གཞག་བརྗོད་པའི་སྐབས་ཏེ་སརྒ་དང་པོའོ།། །།(སྟོད་ཆ།༡༣༠)