དབུ་མ་ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་བཤད་དཔལ་ལྡན་དུས་གསུམ་མཁྱེན་པའི་ཞལ་ལུང་དྭགས་བརྒྱུད་གྲུབ་པའི་ཤིང་རྟ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། །

འགྲེལ་པའི་མཆོད་བརྗོད་དང་གླེང་གཞི།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

༈ ཨོཾ་སྭསྟི་བི་ཛ་ཡནྟུ། གདོད་ནས་སྤྲོས་བྲལ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས། །སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་མཐའ་དག་དྲུངས་ཕྱུང་ནས། །གདུལ་བྱའི་ཁམས་དབང་ཇི་བཞིན་གང་འདུལ་གྱི། །ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བའི་རྫོགས་སངས་དེར་ཕྱག་འཚལ། །ཀུན་རྫོབ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་ཙམ་ཉིད་ལས། །དོན་དུ་གྲུབ་པའི་ཡོད་མེད་སྐྱེ་འགག་སོགས། །མཐའ་བྲལ་འཆད་པར་ལུང་སྟན་མངའ་བརྙེས་པ། །སློབ་དཔོན་ཀླུ་ཞབས་བརྒྱུད་པར་བཅས་ལ་བསྟོད། །ཆེས་ཟབ་འཇིགས་ལ་སྐྲག་མེད་ཟླ་བའི་ཞབས། །དེ་སྲོལ་འབྱེད་ལ་མཐུ་ཆེན་སྒམ་པོ་པ། །དེས་བསྟན་ཇི་བཞིན་ཁོང་ཆུད་དུས་གསུམ་མཁྱེན། །བཀའ་བརྒྱུད་(༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཁྲུལ་པ་བྲལ་འདིར་བསྟོད་ཕྱག་འཚལ། །ཐོས་དང་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པ་དང༌། །རིས་མེད་འགྲོ་ལ་བརྩེ་ཆེན་སྐྱེད་བྱེད་པའི། །ཕ་མ་དང་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་གྱུར་པ། །འགྲོ་བའི་དེད་དཔོན་མཉན་པ་དེར་ཕྱག་འཚལ། །དཔལ་ལྡན་ཀླུ་ཞབས་དགོངས་པ་ཟླ་བའི་འོད། །གཞོན་ནུས་རྣམ་དཀར་བགྱི་བ་ཇི་སྙེད་ལ། །རང་གཞན་ལོག་པར་ལྟ་འགས་ནོག་པོ་ཡི། །མཛད་པར་འདྲེན་ལ་སྙིང་ནས་མ་བཟོད་ནས། །སྟོང་དང་རྟེན་འབྱུང་གྲུབ་བདེའི་བདུད་རྩི་འདི། །མཐའ་ཡས་འགྲོ་ལ་འཆི་བ་མེད་ཕྱིར་སྦྱར། །དེ་ཡང་རང་རེའི་སྟོན་པ་སྐྱོན་གྱི་ཆ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་མངའ་ཞིང༌། ཡོན་ཏན་ལུས་པ་དང་བྲལ་བ་མངའ་བ་བསྐལ་བཟང་གི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྒྲོན་མེ་མཆོག་དེས་འཇིག་རྟེན་དུ་བརྗོད་བྱ་དང་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང༌། (༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་ཀྱི་གཏམ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ཇི་སྙེད་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཞིག་བསྐོར་བར་མཛད་པ་ལས། སྡོམ་དུ་བཅས་པའི་སྡེར་བསྡུ་ན། བཀའ་འཁོར་ལོ་གསུམ་བྱ་བ་དང༌། གཏམ་གསུམ་བྱ་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྒོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཞེས་གྲགས་པ་དང༌། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཞེས་གྲགས་པ་བྱུང་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བདག་གོ་ཞེས་ཀྱང་བཏགས་གྱུར་ཅིང༌། །བདག་མེད་ཅེས་ཀྱང་བསྟན་པར་གྱུར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བདག་དང་ནི། །བདག་མེད་འགའ་མེད་ཅེས་ཀྱང་བསྟན། །ཅེས་དང༌། ཐམས་ཅད་ཡང་དག་ཡང་དག་མིན། །ཡང་དག་ཡང་དག་མ་ཡིན་ཉིད། །ཡང་དག་མ་ཡིན་ཡང་དག་མིན། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་བསྟན་པའོ། །ཞེས་དང༌། རྒྱལ་བ་མ་ཕམ་པའི་ཞལ་གྱི་བདུད་རྩིར། མི་རྟག་སྡུག་བསྔལ་བདག་མེད་དང༌། །ཞི་བའི་སྒྲ་ཡིས་ཐབས་མཁྱེན་པས། །སེམས་ཅན་སྲིད་གསུམ་སྐྱོ་བསྐྱེད་ནས། །མྱ་ངན་འདས་ལ་རབ་འཇུག་མཛད། །ཞི་བའི་ལམ་ལ་རབ་ཞུགས་པ། །མྱ་ངན་འདས་ཐོབ་འདུ་ཤེས་ཅན། །དམ་ཆོས་པདྨ་དཀར་ལ་སོགས། །ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིས། །དེ་དག་སྔར་འཛིན་ལས་བཟློག་སྟེ། །ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཡོངས་བཟུང་བས། །ཐེག་པ་མཆོག་ལ་སྨིན་མཛད་དེ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ལུང་སྟོན་ཏོ། །ཞེས་དང༌། སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ལྷས། བསོད་ནམས་མིན་པ་དང་པོར་བཟློག །བར་དུ་བདག་ནི་བཟློག་པ་དང༌། །ཐ་མར་ལྟ་ཞིག་ཀུན་ཟློག་པ། །གང་གིས་ཤེས་དེ་མཁས་པ་ཡིན། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཚུལ་དེ་ཐམས་ཅད་མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ཀྱི་ལམ་གཉིས་ལ་སྦྱོར་བར་མཛད་པ་ལས། གང་མངོན་པར་མཐོ་བའི་ལམ་གྱི་ཆེད་དུ་ནི་ངེས་པ་ཁོ་ནར་གང་ཟག་དང༌། ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། (༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། དེ་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་པའི་ལྷག་མཐོང་གི་རྣལ་འབྱོར་ལ་སོགས་པ་མི་དགོས་ཤིང༌། དེ་ལྟར་ནའང་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཆགས་བྲལ་བྱེད་པ་ལ་ལྷག་མཐོང་གི་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བརྡ་དོན་གཉིས་ཀ་ཡོད་ཅིང༌། དེ་ལས་གཞན་མུ་སྟེགས་དང༌། བོན་དང༌། དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཆེས་མང་བའི་གཞུང་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཆེས་མང་དུ་འབྱུང་ཡང༌། དེ་ཐམས་ཅད་ནི་ཉི་ཚེ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ཐར་འདོད་ཀྱི་འཇུག་ངོགས་སུ་གྱུར་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ངེས་པར་ལེགས་པའི་ལམ་གྱི་ཆེད་དུ་ནི། བདག་མེད་པའི་ཆོས་ཚུལ་ངེས་པར་མ་བསྟན་ན་ལམ་དེས་དེར་ངེས་པར་འབྱིན་མི་ནུས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། མདོ་ལས། སྟོང་པ་ཞི་བ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཚུལ། །མ་ཤེས་པས་ནི་འཁོར་བར་འཁྱམས་གྱུར་ཏེ། །ཞེས་དང༌། ཡང་མདོར། ཅི་ཡང་མ་ཡིན་ཆོས་འདི་སུས་ཤེས་པ། །དེ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་ལ་ཆགས་མེད་འགྱུར། །ཞེས་དང༌། འཇིག་རྟེན་འདས་བསྟོད་ལས། མཚན་མ་མེད་པ་མ་རྟོགས་པར། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཐར་པ་མེད་པར་གསུངས། །དེ་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐེག་ཆེན་ལས། །དེ་ནི་ཚང་བར་བསྟན་པ་ལགས། །ཞེས་དང༌། སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ལྷས། ཞི་སྒོ་གཉིས་པ་མེད་པ་དང༌། །ཞེས་འབྱུང་ལ། དེ་ཡང་ཉན་རང་ཞི་བར་བགྲོད་པ་གང་དེ་བཀའ་བསྟན་བཅོས་མཐའ་དག་ནས་གང་ཟག་གི་བདག་བདེན་མ་གྲུབ་པར་ནི་རྟོགས་དགོས་པ་མཐུན་པར་གསུངས་ལ། བཀའ་བསྟན་བཅོས་འགའ་འགར་ཆོས་ཀྱི་བདག་བདེན་མ་གྲུབ་པར་རྟོགས་དགོས་སོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་ངོ༌། །དེས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཚུལ་རྒྱས་པ་ནི་ཐེག་ཆེན་དབུ་སེམས་ཀྱི་གསུང་རབ་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། རྒྱུད་སྡེ་(༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐའ་ཡས་པར་བཞུགས་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ནང་ནས་ཀྱང་དབུ་མའི་བཀའ་བསྟན་བཅོས་མཐའ་དག་ཏུ་ཆེས་གསལ་བར་བཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། ལུགས་འདིར་ནི་སྤྲོས་མཚན་གྱི་ལྷག་མ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་ལུས་པར་སྟོང་ཉིད་དུ་བསྟན་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་དབུ་མའི་ལུགས་ཞེས་གྲགས་པ་དེ་གང་གིས་ཕྱེ་སྙམ་ན། ལུགས་དེ་འབྱེད་པར་རྒྱལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་པ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ཀྱིས་ལེགས་པར་ཕྱེས་ནས། དེའི་སློབ་མ་འཕགས་པ་ལྷ་དང༌། དཔའ་བོ་དང༌། ཞི་བ་ལྷ་སོགས་སྔར་བྱོན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབུ་མར་སྨྲ་བ་ལ་དབུ་མར་སྨྲ་བ་སུས་ཀྱང་མི་རྒོལ་བས་གཞུང་ཕྱི་མོའི་དབུ་མར་གྲགས་ལ། ཕྱིས་ནས་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱིས་དབུ་མའི་དོན་འཆད་པ་ལ། སློབ་དཔོན་ལེགས་ལྡན་འབྱེད་རྒོལ་བར་མཛད་དེ། རྒོལ་བ་དེ་ལའང་རྣམ་པར་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཡོད་པས་དེ་ཉིད་དཔྱོད་པའི་སླད་དུ་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པར་གྲགས་པའི་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཟླ་བ་གྲགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་ནས་མཐའ་བྲལ་གྱི་དོན་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པར་མཛད་ལ། སློབ་དཔོན་འདི་དང་སྒྲོས་ཅུང་ཟད་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་རྒྱན་སྣང་བདེན་གསུམ་རྩོམ་པ་པོའི་སློབ་དཔོན་སོགས་དབུ་མ་པའི་སློབ་དཔོན་འབྱམས་ཀླས་པ་བྱོན་མོད། སློབ་དཔོན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་གི་དབུ་མའི་བཞེད་པ་ལ་ནི་མི་མཐུན་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། དེ་ཐམས་ཅད་དབུ་མ་པར་སྨྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་དང༌། །བཞི་སྟོང་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །སྟོང་ཉིད་འདི་ལ་གཞོལ་བར་འབབ། །ཅེས་དང༌། སྡུད་པར། རྒྱལ་བ་འདས་དང་མ་བྱོན་ཕྱོགས་བཅུར་གང་བཞུགས་པ། །(༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀུན་ལམ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་འདི་ཡིན་གཞན་མ་ཡིན། །ཅེས་དང༌། རྗེ་འབྲི་གུང་གླིང་པའི་ཞལ་སྔ་ནས། འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་མགོན་པོ་འབྲི་གུང་པ་ཆེན་པོས་རྡོ་རྗེའི་གསུང་ཇི་སྙེད་ཅིག་གསུངས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཤིས་སམ། བབས་ཀྱི་གནས་ལུགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལྟར་སྟོན་པ་ཡིན། ཅེས་འབྱུང་ངོ༌།།དེས་ན་བོད་འདིར་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་དཔག་ལྟར་སྣང་གི་ལོག་ཤེས་ཀྱིས་དྲངས་པའི་ཆེས་མུ་ཅོར་དུ་སྨྲ་བ་དག་དབུ་མ་པ་ལེགས་ལྡན་དང་ཟླ་གྲགས་སོགས་ལའང་ལྟ་བ་དང་རྟོགས་པ་མཐོ་དམན་དང་གྲུབ་མཐའ་བཟང་ངན་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ནི་གང་དམན་པ་དེ་དབུ་མ་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དབུ་མའི་དོན་མ་གྲུབ་བཞིན་དུ་དབུ་མ་དང་དབུ་མ་པར་མིང་གིས་འབོད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར། རྣམ་རྫུན་དབུ་མ་དང་དབུ་མ་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པས་ཀྱང་གྲུབ་མཐའ་བཞི་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་སྐལ་བ་དམན་མཆོག་གི་གདུལ་བྱ་ལ་རང་རང་གི་བློ་དང་འཚམས་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ལས། གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་འོག་མ་གསུམ་ནི་དྲང་ངེས་ཅི་རིགས་པར་གསུངས་པ་ལྟར་གདུལ་བྱ་ལ་སྣང་བ་ཡོད་ཀྱང༌། གོང་མ་བཞི་པ་འདིར་ནི་མཐར་ཐུག་གི་ངེས་པའི་དོན་ཅན་ཁོ་ནར་གསུངས་པ་ལས། དྲང་ངེས་གཉིས་སུ་གསུངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དབུ་མ་པར་སྨྲ་བ་དག་ལ་ལྟ་བ་མཆོག་དམན་འབྱུང་བར་ག་ལ་འོས་ཏེ། རྗེ་བཙུན་འཇམ་དཔལ་དབྱངས་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། བྱེ་བྲག་སྨྲ་དང་མདོ་སྡེ་དང༌། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་གཞུང་རྣམས་སུ། །ཅུང་ཟད་བདེན་དང་མི་བདེན་ཀྱང༌། །ཐམས་ཅད་བདེན་པ་དབུ་མའི་ལུགས། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་དེ་དག་གིས་དབུ་མའི་དགོངས་པ་(༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྲེལ་བ་ན། ཕྱི་ནང་གི་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་བློའི་སྤོབས་པ་མྱུར་བ་མྱུར་བར་བཅོམ་པ་ལ་བློའི་ནུས་པ་སུ་ཆེ་ཞེ་ན། དཔལ་མར་མེ་མཛད་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཟླ་བ་གྲགས་པའི་ཞབས་ཉིད་འགྲན་ཟླ་དང་བྲལ་ལོ། །ཞེས་གསུངས་ལ། དེ་ལྟར་དོན་དུའང་གནས་པས། སློབ་དཔོན་དེས་དབུ་མའི་གཞུང་རང་རྐང་དང༌། གཞན་འགྲེལ་དུ་མཛད་པ་ཆེས་མང་བ་ལས།

དབུ་མའི་བརྒྱུད་རིམ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདིར་རང་རྐང་དུ་མཛད་པའི་དབུ་མ་ལ་འཇུག་པའི་དོན་བསྡུ་ཞིག་འགོད་པར་འདོད་དེ། དེ་ཡང༌། ཆོས་དེ་གང་ལས་བརྒྱུད་པའི་ཚུལ་དང༌། བཤད་བྱའི་ཆོས་དེ་ཉིད་དངོས་འཆད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ། ཆོས་འདིའི་ཚུལ་ལ་ཤེས་རབ་གསུམ་གྱི་ངེས་པ་བསྐྱེད་པའི་བཀའ་དྲིན་གང་ལས་བརྒྱུད་པ་དང༌། དེང་སང་བོད་དུ་གྲགས་པའི་ཀླག་ལུང་དང་འབྲུ་སྦྱོར་འགོད་པ་གང་ལས་བརྒྱུད་པའོ། །དང་པོ་ལའང༌། བཀའ་བརྒྱུད་རིན་པོ་ཆེ་ཉིད་ལས་བརྒྱུད་པ་དང༌། ཇོ་བོ་དཱི་པཾ་ཀ་རའི་བཀའ་བརྒྱུད་ལས་བརྒྱུད་པ་དང༌། པ་ཚབ་ལོ་ཙཱ་བ་ནས་བརྒྱུད་པའོ། །དང་པོ་ལའང༌། རྗེ་ནཱ་རོ་པ་ནས་བརྒྱུད་པ་དང༌། རྗེ་མཻ་ཏྲི་པ་ནས་བརྒྱུད་པའོ། །དང་པོ་ལྟར་ན། བཀའ་གདམས་པ་དག་ཟླ་གྲགས་ཀླུ་ཞབས་གཉིས་ལ་ཐུག་པར་བཞེད་ཀྱང༌། རྗེ་མར་པ་ལོ་ཙཱའི་གསུང་བཀའ་བཞི་བརྒྱུད་པའི་ལོ་རྒྱུས་རྣམ་ཐར་གྱི་ཡིག་རྙིང་དུ་ཟླ་གྲགས་ལ་ལུང་བསྟན་གྱི་ཆེ་བ་ཞེས་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཆེས་ཆེ་བར་བསྔགས་པར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། མགོན་པོ་ཀླུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ནཱ་ལནྡ་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དུ་ཉི་མ་ནུབ་བོ་ཞེས་ངུས་པས་མཁའ་འགྲོ་མང་པོས་ནམ་མཁའ་ལ་མགྲིན་གཅིག་ཏུ། ད་ནི་འདི་ནས་ལོ་ནི་ལྔ་བརྒྱ་ན། །ས་ནི་ཞེས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་རུ། །ཉི་མ་ནུབ་ཀྱང་ཟླ་བས་མུན་སེལ་བ། །རྣམ་དག་རིགས་ལས་འཁྲུངས་པའི་(༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པཎྜི་ཏ། །ཟླ་བ་གྲགས་པ་ཞེས་བྱའི་མཁས་པ་འབྱུང༌། །ཞེས་ལུང་བསྟན་པའི་སློབ་དཔོན་དེ་ནི་སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ལྷའི་སློབ་མའོ་ཞེས་འཆད་ལ། དེ་ལྟར་ན་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས། རིགས་གསུམ་མགོན་པོ། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ། ཨཱརྱ་དེ་བ། སློབ་དཔོན་ཟླ་གྲགས། མཱ་ཏིངྒ། ཏཻ་ལོ། ནཱ་རོ། མར་པ། མི་ལ། དྭགས་པོ། དུས་གསུམ་མཁྱེན་པ། འགྲོ་མགོན་རས་ཆེན། སྦོམ་བྲག་པ། ཀརྨ་པ། ཨཽཌྱན་པ། རང་བྱུང་བ། གཡུང་སྟོན་པ། རོལ་པའི་རྡོ་རྗེ། མཁའ་སྤྱོད་དབང་པོ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ། རཏྣ་བྷ་དྲ། མཐོང་བ་དོན་ལྡན། འཇམ་དཔལ་བཟང་པོ་དང་དཔལ་འབྱོར་དོན་གྲུབ་གང་ཡང་རུང་བ་ལས། རྒྱལ་བའི་དབང་པོ་ཆོས་གྲགས་རྒྱ་མཚོ། དེའི་ཞལ་སྔར་བསྙེན་པའི་སྙེ་བོ་གོ་ཤྲི་དང་རྗེ་བཙུན་རས་པ་ཆེན་པོ་གཉིས་ཅར་གྱི་ཞབས་ལ་བདག་མི་བསྐྱོད་རྡོ་རྗེ་ཞེས་ཀརྨ་པའི་བཀའ་འབངས་ཆེས་ཐ་ཤལ་བ་དེས་ལེགས་པར་བསྙེན་ཏེ་བཀའ་དྲིན་གྱིས་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལྟར་ན། ས་ར་ཧ་ཆེ་ཆུང་དང༌། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་དང་ཟླ་གྲགས་བཞེད་པའི་དབུ་མའི་དོན་གཅིག་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་གཞན་ལ་སྟོན་པར་མཛད་པ་མངའ་བདག་རྒྱལ་བ་མཻ་ཏྲི་པ་སྟེ། ལུགས་འདིའི་དབུ་མའི་ཆོས་སྐོར་ལ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་ཆོས་སྐོར་ཞེས་གྲགས་ལ། རྒྱལ་བ་མཻ་ཏྲི་པ་ཞེས་པའང་སློབ་དཔོན་ཤཱནྟི་པས་སེམས་ཙམ་རྣམ་རྫུན་གྱི་ཕྱོགས་བཟུང་ནས་བརྩད་པ་ལས་རྒྱལ་བས་རྒྱལ་བ་ཞེས་གྲགས་སོ། །དེས་ན་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་མཻ་ཏྲི་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བཅུ་པར། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཤེས་འདོད་པས། །རྣམ་བཅས་མ་ཡིན་རྣམ་མེད་མིན། །བླ་མའི་ངག་གིས་མ་བརྒྱན་པའི། །དབུ་མའང་འབྲིང་པོ་ཙམ་ཉིད་དོ། །ཞེས་པའི་འགྲེལ་པར། (༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སློབ་དཔོན་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་རྡོ་རྗེས། དེ་ལྟར་ན་འདི་ནི་དབུ་མ་པ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་དང༌། འཕགས་པ་ལྷ་དང༌། ཟླ་བ་གྲགས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྔགས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེས་པར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དོན་འདི་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས་གང་གསུངས་པ། གང་ཞིག་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་མ་སྐྱེས། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མེད། །རྐྱེན་ལ་རག་ལས་གང་དེ་སྟོང་པར་བཤད། །གང་ཞིག་སྟོང་ཉིད་ཤེས་དེ་བག་ཡོད་ཡིན། །གང་ཞིག་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང༌། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཅུང་ཟད་མེད། །གང་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ། །དེ་དག་གང་དུའང་འབྱུང་བ་མེད། །གང་ཞིག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡི། །ཆོས་ནི་ཅུང་ཟད་རྙེད་མི་འགྱུར། །འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ། །བྱིས་པ་རྣམས་ནི་འབྱུང་བར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར། བླ་མའི་ངག་གིས་མ་བརྒྱན་པའི། །དབུ་མའང་འབྲིང་པོ་ཙམ་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱེ་བྲག་བཀག་ནས་ལྷག་མ་ཁས་བླངས་པའི་ཡུལ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་དབུ་མ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་བླ་མ་དམ་པའི་མན་ངག་གི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པའི་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ནི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་འཕྲོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་ལ། བྱེ་བྲག་རྣམ་པར་བཀག་ནས་ཞེས་སེམས་ཙམ་པ་རྣམ་པར་བཀག་ནས་ལྷག་མ་ཤེས་པ་བདེན་གྲུབ་ཁས་ལེན་པ་ལ་དབུ་མར་བརྗོད་པ་ནི་དབུ་མ་འབྲིང་པོ་སྟེ་དབུ་མའི་ལུགས་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་མ་ཡིན་པས། འདི་ནི་བླ་མ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་སོགས་ཀྱི་ལུང་གིས་བརྒྱན་ནས་དབུ་མའི་དོན་འཆད་དོ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་མཻ་ཏྲི་པའི་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་དབུ་མ་འདི་ལ་བོད་འདིར་དགོངས་པ་སྐོང་ཚུལ་མི་(༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདྲ་བ་གསུམ་བྱུང་སྟེ། ཟབ་གསལ་སྔགས་ཀྱི་དབུ་མ་རྩལ་དུ་བཏོན་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་པ་དང༌། ཟབ་པ་མདོའི་དབུ་མ་རྩལ་དུ་བཏོན་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་པ་དང༌། སེམས་ཙམ་རྣམ་རྫུན་གྱི་དབུ་མ་རྩལ་དུ་བཏོན་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་པ་གསུམ་ལས། ཕྱི་མ་འདི་ནི་གཟུང་འཛིན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཤེས་པ་རང་རིག་རང་གསལ་དོན་དམ་དུ་གྲུབ་པ་དོ་ཧའི་དོན་དུ་འཆད་པ་རྒྱ་གར་ཕྱག་ན་དང༌། བལ་པོ་ཨ་སུ་དང༌། ཀོར་ཎི་རུ་པ་སོགས་རྒྱ་བོད་དུ་ཆེས་མང་ངོ༌། །ལུགས་འདི་དབུ་མར་འཆད་པ་ལ་རིགས་པར་སྨྲ་བ་གྲོ་ལུང་པ་སོགས་དཔྱོད་ལྡན་མང་པོས་མ་རངས་ནས་ཨ་མ་ན་སི་པ་སོགས་ཅི་རིགས་ཀྱི་ལུགས་དབུ་མ་པའི་ལུགས་དང་མི་མཐུན་ཞེས་འགོག་པར་མཛད་ལ། ཚིག་འདི་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས་ས་སྐྱ་པཎ་ཆེན་དང༌། བཀའ་གདམས་པ་ཅི་རིགས་པ་ཞིག་གིས། རྗེ་བཙུན་མཻ་ཏྲི་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་དག་པ་ཨ་མ་ན་སའི་སྐོར་ཐམས་ཅད་ལ་སྡང་ཞེན་བྱེད་པ་དང༌། དེའི་ཞར་ལ་བྲམ་ཟེ་ཆེན་པོའི་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དོ་ཧ་མཛོད་ཀྱི་གླུའི་དོན་དང༌། མངའ་བདག་མཻ་ཏྲི་པ་དང་རྗེ་བཙུན་ས་ར་ཧ་ཆེ་ཆུང་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་ཡང་བྱུང་སྣང་ངོ༌། །དང་པོ་གཉིས་ཀྱི་བཀའ་སྲོལ་ནི། རྗེ་མར་པ་དང་མི་ལ་ལྟ་བུ་ལ་གཉིས་ཀ་ཚང་བར་བཞུགས་ཤིང་ཉམས་ལེན་དུ་མཛད་ལ། བཀའ་སྲོལ་བར་པ་འདི་ནི་ལྷག་པར་རྗེ་སྒམ་པོ་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྩལ་དུ་བཏོན་ཏེ་ཐུགས་ཉམས་སུ་བཞེས་པ་སྐད་དུ་མཛད་ནས་དེའི་བཀའ་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེའང་རྗེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོའི་མདོ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོའི་མདོ་དོན་གྱི་དབུ་མ་རྒྱས་བྱེད་དུ་ཆེས་བསྔགས་པའི་ཕྱིར་དབུ་མའི་ཆོས་ཚུལ་འདི་ལ་མཚན་གསང་སྔགས་བླ་མེད་ནས་འབྱུང་བའི་བདེ་སྟོང་གི་ཡེ་ཤེས་(༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་ཕྱག་ཆེན་དུ་གྲགས་པའི་ཕྱག་ཆེན་དེའི་མིང་དུ་འདོགས་པར་མཛད་པ་དང༌། འདིའི་དབུ་མའི་ལྟ་བ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་ན་ཐ་མལ་གྱི་ཤེས་པ་མངོན་དུ་མཛད་ཅེས་པ་དང༌། ཆོས་སྐུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཟེར་བ་དང༌། ཆོས་ཅན་མྱུ་གུ་དང་རྣམ་རྟོག་སོགས་དེ་དག་དེའི་ཆོས་ཉིད་ལས་གཞན་དུ་མ་གྲུབ་པར་རྟོགས་པ་ན་རྣམ་རྟོག་ཆོས་སྐུར་ཤར་བ་ཞེས་ཐ་སྙད་མཛད་ནས། གསང་སྔགས་ཀྱི་བདེ་སྟོང་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོགས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་ཆེས་བཟང་བཟང་པོ་སྐྱེས་པ་ལའང་ད་དུང་སྤྲོས་པའི་བག་ཉལ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་ཡོད་པ་སེལ་བྱེད་ཀྱི་གཉེན་པོར་ལྟ་སྒོམ་འདི་ཉིད་ཆེར་དགོས་པར་བསྔགས་ཏེ། འདིས་དཔེར་ན་སྨན་དཀར་པོ་ཆིག་ཐུབ་དང་འདྲ་བར་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་རྨེག་ནས་སེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གདམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཚུལ་འདི་ལ་བརྒྱུད་པ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་པ་དག་གི་ལུགས་ཀྱི་སྔགས་བླ་མེད་ནས་བཤད་པའི་དབང་གསུམ་པ་དང་བཞི་པར་གྲགས་པའི་དཔེ་དོན་གྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་རློམ་པའི་ཞི་ལྷག་གི་ཉམས་ཅི་རིགས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པས་སྒྲིབ་གསུམ་གྱི་སྤང་བྱ་ཆེས་ཆེར་བརྩད་ནས་དྲུངས་འབྱིན་པར་མི་ནུས་ལ། དེ་ལས་ཆོས་ཚུལ་འདི་བརྡ་དོན་དཔྱིས་ཕྱིན་པའི་རྡོ་རུས་གཏུགས་པར་གྱུར་ན་རྟོགས་པའི་བོགས་དབྱུང་མཆོག་ཏུ་བསྔགས་ཏེ། དཔེར་ན། རྗེ་ཕག་གྲུ་སྔར་ས་སྐྱ་པའི་སྐུ་མདུན་དུ་རླུང་དབུ་མར་ཆུད་དེ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་དགའ་མངོན་དུ་མཛད་ནས་མཐོང་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་པར་རློམ་པ་ཞིག་ཕྱིས་རྗེ་སྒམ་པོ་པའི་དྲུང་དུ་རྟོགས་འབུལ་མཛད་པས་སྔར་གྱི་ཉམས་དེ་ཐམས་ཅད་ཤུན་པར་བུད་ནས་གདོད་མཐོང་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་པར་མཛད་པ་ལྟ་བུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་གནད་འདིའི་ཟབ་ཁྱད་ཡང་དག་པར་ཤེས་དགོས་སོ། །འདི་ལྟ་བུ་ལ་དགོངས་ནས། རྒྱལ་བ་འབྲི་གུང་པ་ཆེན་པོའི་(༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུང་རབ་ལས། ཁོ་བོའི་ལུགས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ནི་དགའ་བ་བཞི་ལས་འདས་པ། འོད་གསལ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ། ཆེན་པོ་གསུམ་གྱིས་མ་རེག་པ། ཞེས་གསུངས་ཏེ། ལྟ་སྒོམ་དེ་ཆ་མཐུན་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དང་འདུས་བྱས་དང་གློ་བུར་དང་ཆོས་ཅན་ནི་དམན་ནོ། །དོན་དམ་བདེན་པ་དང་འདུས་མ་བྱས་དང་རང་བཞིན་དང་ཆོས་ཉིད་ནི་མཆོག་གོ། །ཞེས་སྤྲོས་འཛིན་གྱི་གཉེན་པོ་བླ་ན་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མཆོག་འཛིན་གྱི་སྤྲོས་པ་དེ་ལ་སེལ་བྱེད་འདི་མེད་ན། སྨན་ཉིད་དུག་ཏུ་སོང་བ་བཞིན་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་ལྟ་སྒོམ་ཉིད་སྤྲོས་པའི་ལྟ་སྒོམ་དུ་འགྱུར་བས། དོན་དེ་ལ་དགོངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་རི་རབ་ཙམ་ནི་བླའི། བདག་མེད་པར་ལྟ་བ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་དབུ་མའི་ཆོས་ཚུལ་གྱི་ཁྱད་པར་འདི་ལ་དགོངས་ནས། སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་གྲགས་པས་མཛད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་འཇུག་པར། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པའི་དབང་པོ་རབ་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་ཉིད་ན་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་ངེས་པར་ལྡན་པ་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཉིད་དང༌། ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བཅུ་པའི་འགྲེལ་པ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་རྡོ་རྗེས་མཛད་པར་ཡང༌། ངོ་བོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ། སྔགས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ། མིང་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ། ཞེས་ཁྱད་པར་སུམ་ལྡན་དུའང་གསུངས་སོ། །ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཚུལ་འདིའི་མྱོང་ཁྲིད་འདེབས་པ་ལ་གསང་སྔགས་ཀྱི་དབང་བསྐུར་བ་ཡང་མི་མཛད་ལ། ཕྱག་ཆེན་འདིའི་དངོས་བསྟན་མདོ་ལུགས་ཀྱི་སྤྲོས་བྲལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབུ་མ་དང༌། ཤུགས་ལས་མདོ་སྔགས་ཀྱི་ཟབ་(༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དོན་མཐར་ཐུག་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མིན་པའང་སྟོན་པ་ལ་དགོངས་ནས། རྗེ་སྒམ་པོ་པ། དཔལ་ཕག་མོ་གྲུ་པ། འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་མགོན་པོ་འབྲི་གུང་པ་སོགས་ཀྱི་ཞལ་ནས། འོ་སྐོལ་གྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་གཞུང་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱམས་པས་མཛད་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་བླ་མའི་བསྟན་བཅོས་འདི་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དོན་འདི་ལ་དགོངས་ནས་རྒྱལ་བ་རྒོད་ཚང་པ་ཆེན་པོ་ཡབ་སྲས་ཀྱིས་ཀྱང༌། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་ཆོས་འདི་མགོ་འདོན་མཁན་བྲམ་ཟེ་ཆེན་པོ་དང་ཀླུ་སྒྲུབ་གཉིས་ཡིན། བྲམ་ཟེ་ཆེན་པོས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྒྲུབ་ཕྱོགས་ནས་བསྟན། མགོན་པོ་ཀླུས་དགག་ཕྱོགས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན། ཅེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་རྒྱལ་བ་གར་གྱི་དབང་པོ་ཞྭ་དམར་ཅོད་པན་འཛིན་པ་བཞི་པའི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཆེན་པོ་ལོ་ཆེན་གཞོན་ནུ་དཔལ་གྱི་ཆོས་འབྱུང་དུ། དཔལ་དྭགས་པོ་བཀའ་བརྒྱུད་ཅེས་གྲགས་པ་འདི་ནི་ཚིག་གི་བརྒྱུད་པ་མ་ཡིན་གྱི་དོན་གྱི་བརྒྱུད་པ་ཡིན་ལ། དོན་ཡང་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པ་རྟོགས་པའི་བརྒྱུད་པ་ཡིན་ཏེ། བླ་མ་གང་ལས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་དེ་ལ་རྩ་བའི་བླ་མར་རྣམ་པར་འཇོག་གོ། །ཞེས་གཟུ་བོའི་ངག་གིས་བརྗོད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་ཀྱང༌། འདི་པས་ཕྱག་ཆེན་ལ་གནས་ལུགས་དང་བདེ་སྟོང་ཕྱག་ཆེན་གཉིས་འབྱུང་བ་མདོ་སྔགས་སོ་སོའི་དགོངས་པར་བྱས་ནས། ཕྱག་ཆེན་ཕྱི་མ་ལས་སྔ་མ་བཟང་བ་བཀའ་བརྒྱུད་རིན་པོ་ཆེའི་བཞེད་པ་ཡིན་ཅེས་བྲིས་གདའ་བ་ནི་ཆེས་མི་འཐད་པས་གཞན་དུ་བཀག་ཟིན་ཏོ། །དེས་ན་བརྒྱུད་པ་འདི་པ་དག་སྔགས་ལུགས་ལྟར་ན་ཆོས་དྲུག་ལས་གཞན་ཕྱག་ཆེན་གྱི་ཁྲིད་ཟུར་དུ་མེད་ཀྱང་དོན་གྱི་དབང་འདི་གཟིགས་ནས་ཆོས་དྲུག་དང་ཕྱག་ཆེན་ཞེས་ཁྲིད་(༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོ་སོར་མཛད་དོ། །ཆོས་ཚུལ་འདི་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་འདིར་བརྒྱུད་པ་རིན་པོ་ཆེ་འདིར་མ་ཟད་སྤེལ་བ་པོ་ཆེས་མང་བར་བྱུང་སྟེ། རྗེ་བཙུན་དམ་པ་རྒྱ་གར་ནས་བརྒྱུད་པའི་དམ་ཆོས་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བྱེད་པར་གྲགས་པ་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ་བྱོན་པ་དང༌། ཁྱད་པར་གྲུབ་ཆེན་མི་ཏྲ་ཛོ་གི་དང༌། པཎ་ཆེན་ཤཱཀྱ་ཤྲཱི་སོགས་རྒྱ་གར་གྱི་པཎ་གྲུབ་ཆེས་མང་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཁྲོ་ལོ་ལ་གདམས་པའི་ཕྱག་ཆེན་དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་ཚུལ་འདི་ཉིད་དུ་སྣང་ལ། དུས་ཕྱིས་པཎ་ཆེན་ནགས་རིན་བོད་དུ་བྱོན་ནས་ལོ་ཆེན་བྱམས་པ་གླིང་པ། ལོ་ཆེན་གཞོན་ནུ་དཔལ། ཁྲིམས་ཁང་ལོ་ཆེན་སོགས་ལ་གདམས་པའི་ཕྱག་ཆེན་དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཆོས་ཚུལ་འདི་ཉིད་དུ་གདའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཀྱི་དོན་པོ་གཅིག་གང་ཟག་མི་འདྲ་བ་སོ་སོས་བརྗོད་ཚུལ་མཐུན་པར་བྱུང་བ་ལ། ས་དགེ་བཽ་དོལ་རྣམས་ཀྱིས་བཀའ་བརྒྱུད་རིན་པོ་ཆེ་ཁོ་ནའི་ཕྱག་ཆེན་གྱི་ལྟ་སྒོམ་འདི་ཧྭ་ཤང་གི་ལྟ་སྒོམ་ཡིན་ཅེས་ཁ་ཟེར་ལ། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་གཞན་དེ་དག་གི་ལུགས་ལ་དེ་ལྟར་མི་ཟེར་བ་ཅིས་འཁུམས་ཤེ་ན། དེ་ལ་ཁ་ཅིག་བཀའ་བརྒྱུད་རིན་པོ་ཆེ་འདིའི་ཕྲིན་ལས་ཙམ་བརྒྱུད་པ་གཞན་དག་ལ་མ་བྱུང་ནས་མ་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་མི་རིགས་ཏེ། རྟོན་པ་བཞི་ལ་རྟོན་པ་ན། ཆོས་ལ་རྟོན་གྱི་གང་ཟག་ལ་མི་རྟོན་པར་ཞལ་ནས་གསུངས་པ་ལ་སྡང་དབང་གིས་དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཆོས་འདིའི་བརྒྱུད་ཚུལ་ཡང༌། རྗེ་སྒམ་པོ་པ་ནས་དུས་མཁྱེན་ཕྱིན་འདྲའོ། །བརྒྱུད་ཚུལ་གཉིས་པ་ནི། སློབ་དཔོན་ཀླུ། ཨཱརྱ་དེ་བ། ཟླ་གྲགས། རིག་པའི་ཁུ་བྱུག་ཆེ་ཆུང་སོགས་ནས་ཇོ་བོ་ཨ་ཏི་ཤ དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སྟོན་པ་ཆེན་པོ། དེ་སྲས་སྤྱན་སྔ་བ་དང་བྱ་ཡུལ་པ་སོགས་བཀའ་གདམས་(༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་བླ་མ་དུ་མ་ལ་རྗེ་སྒམ་པོ་པས་གསན་པ་དང༌། ཡང་ན། པུ་ཏོ་བ་ནས་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་ཤ་ར་བ། དེས་དཔལ་ལྡན་དུས་གསུམ་མཁྱེན་པ། དེ་ཕྱིན་འདྲའོ། །འོ་ན་རྗེ་བཙུན་མཻ་ཏྲི་པ་ནས་བརྒྱུད་པའི་ཕྱག་ཆེན་གྱི་མིང་ཅན་གྱི་དབུ་མའི་བཀའ་དང༌། ཇོ་བོ་ནས་བརྒྱུད་པའི་དབུ་མའི་བཀའ་འདི་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཚུལ་གཅིག་གམ་ཞེ་ན། དོན་ལ་མི་གཅིག་པ་མེད་ཀྱང་འདིར་ནི་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་སྒོ་ནས་གཏན་ལ་ཕབ་སྟེ། མེད་པར་དགག་པའི་ཆ་ལ་གསལ་སྣང་ཅུང་ཟད་ཐོབ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཉམ་པར་འཇོག་ལ། དེར་ནི་བུད་ཤིང་ཟད་པ་ན་མེ་ཞི་བ་ལྟར་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཉིད་ཀྱང་གཞི་མེད་རྩ་བྲལ་གྱི་སྒོ་ནས་གཏན་ལ་ཕབ་སྟེ། དགག་སྒྲུབ་གང་གིའང་དོན་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པ་ནི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། རྗེ་སྒམ་པོ་པ་བཀའ་གདམས་ལུགས་ཀྱི་དབུ་མའི་ཞི་ལྷག་གི་ལྟ་སྒོམ་ཚད་དུ་སྐྱེལ་པ་ཞིག་རྗེ་མི་ལའི་དྲུང་དུ་བྱོན་པ་ན་རྟོགས་པ་ཕུལ་བས། ཞི་གནས་ཀྱི་ཆ་ལ་དེ་ཀུན་ཇི་ལྟར་བཟང་ཡང་ཁམས་གོང་གི་རྒྱུ་ལས་མི་འདའ། ལྷག་མཐོང་གི་ཆ་དེ་ཀུན་ཡང་སྟོང་ཉིད་ཤོར་ས་བཞིར་འགྲོ་ཉེན་འདུག འོན་ཀྱང་བདེན་འཛིན་ལ་སོགས་དངོས་འཛིན་ཕྱོགས་རེ་ཙམ་གྱི་གཉེན་པོར་འགྲོ་ཡང༌། མཐར་འཛིན་ཐམས་ཅད་གཅོད་མི་ནུས་པས་ལྟ་སྒོམ་བཟང་བཟང་པོ་དེ་ཀུན་རང་ཡང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པར་འགྲོ་ཉེན་ཡོད་པས་བསྒྲོགས་ན་ལྕགས་སྒྲོག་དང་གསེར་སྒྲོག་གིས་བསྒྲོགས་པ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ཅེས་གསུངས་ཤིང༌། ཕྱིས་རྗེ་སྒམ་པོ་པས་ཁོ་བོ་རྗེ་བཙུན་ཆེན་པོ་མི་ལ་དང་མ་མཇལ་ན་ལྷ་ཚེ་རིང་པོར་སྡོད་པ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེ་ཉེན་གདའ་ཞེས་གསུངས་སྐད། བརྒྱུད་པ་གསུམ་པ་ནི། སློབ་དཔོན་ཟླ་བ་གྲགས་པ། དེའི་དངོས་སློབ་འཇམ་དཔལ་གྲགས་པ། དེ་ནས་དེ་བ་ཙནྡྲ། བྲམ་(༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཟེ་རིན་ཆེན་རྡོ་རྗེ། པཱ་ར་ཧི་ཏ། ཧ་སུ་མ་ཏི། པ་ཚབ་ལོ་ཙྭ། རྗེ་དུས་གསུམ་མཁྱེན་པ། དེ་ཕྱིན་འདྲའོ། །འོ་ན་དབུ་མའི་ཆོས་ཚུལ་འདི་དང་ཇོ་བོ་ནས་བརྒྱུད་པའི་དབུ་མའི་ཆོས་ཚུལ་གཉིས་གཅིག་གམ་ཞེ་ན། གཅིག་པར་མ་ཟད་ཚིག་གི་ཟུར་འདི་ཕྱིན་པར་ཡོད་ཀྱང༌། འདིར་དབུ་མའི་ལྟ་བ་ཐོས་བྱུང་རྗེས་དཔག་གིས་གཏན་ལ་ཕབས་ནས་དེ་ལྟར་ཕབ་པའི་གཞལ་བྱའི་དོན་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཉམ་པར་འཇོག་པ་གཙོ་ཆེ་བ་ཡིན་ལ། དེར་ནི་ཐོས་བསམ་སྒོམ་པའི་རིག་པ་མཐའ་དག་གིས་གཏན་ལ་ཕབས་ནས། དེ་ལྟར་ཕབ་པའི་གཞལ་བྱའི་ཡུལ་ལ་ཡང་དམིགས་པ་མེད་པར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཉམ་པར་འཇོག་པ་ཡིན་ནོ། །དབུ་མའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཐོས་བསམ་སྒོམ་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་མཆོག་དམན་དང༌། བསྒྲུབ་བྱ་ལ་གཞལ་བྱ་ཡོད་མེད་ལ་བསམས་ནས་རྨ་བྱ་བ་སོགས་རིགས་པར་སྨྲ་བ་ཁ་ཅིག་དབུ་མའི་སྐབས་སུ་དོན་སྒྲུབ་དང༌། ཐ་སྙད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་དབུ་མ་པ་གཉིས་ལས། དོན་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་དབུ་མ་པ་དབུ་མ་པ་མཆོག་མིན་པ་དང༌། དོན་སྒྲུབ་པ་མིན་གྱི་ལོག་རྟོག་ཟློག་ཆེད་དུ་ཐ་སྙད་ཙམ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་དབུ་མ་པ་དབུ་མ་པ་མཆོག་དང༌། དེ་དག་གིས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་དབུ་མ་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ལའང་རྗེས་དཔག་ཚད་མར་སོང་བ་དང༌། རིགས་ཤེས་ཚད་མར་སོང་བ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས། ལུགས་དེ་གཉིས་ལ་མཆོག་དམན་ཡོད་པར་སྨྲའོ། །འོ་ན་ཇོ་བོའི་ལུགས་དང་པ་ཚབ་ལུགས་ཀྱི་དབུ་མའི་ལྟ་སྒོམ་བྱེད་ཚུལ་ལ་ཁྱད་པར་དེ་ལྟར་འབྱུང་བ་ཅི་ཞེ་ན། ཆོས་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་དབུ་མའི་དོན་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པའི་གང་ཟག་དག་བརྩོན་ཤེས་ཀྱི་སྐལ་བ་ཆེ་ཆུང་ལས་ཡིན་ལ། ཡང་པ་ཚབ་རྗེས་འབྲངས་ལའང་(༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཇོ་བོའི་དབུ་མའི་ལུགས་ལྟར་ལྟ་སྒོམ་བྱེད་པ་ཡེ་མི་སྲིད་པ་མིན་ཅིང༌། ཇོ་བོའི་རྗེས་འབྲངས་དག་ཀྱང་རྗེ་སྒམ་པོ་པའི་དབུ་མའི་ལུགས་ལྟར་ལྟ་སྒོམ་བྱེད་པ་ཡེ་མི་སྲིད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་1དེང་སང་བོད་དུ་གྲགས་པའི་ཀླག་ལུང་དང་འབྲུ་སྦྱོར་འགོད་པ་གང་ལས་བརྒྱུད་པ་ནི། པ་ཚབ་ཡན་གོང་བཞིན་ལ། པ་ཚབ་ནས་ཞང་ཐང་སག་པ། འབྲོམ་དབང་ཕྱུག་གྲགས་པ། ཤེས་རབ་རྡོ་རྗེ། བསྟན་ཚུལ་དང་གྲགས་ལྡན་མཆེད་གཉིས། བདེ་བའི་ལྷ། ཇོ་བཙུན་དབུ་ར་པ། ཤེས་རབ་དཔལ། དར་མ་ཤེས་རབ། བང་སྟོན་ཤེས་རིན། བསོད་ནམས་སེང་གེ། བང་སྟོན་བསམ་བཟང༌། བང་སྟོན་གཞོན་བསམ། ཐང་ནག་པ། བཀྲས་སེང༌། གཞོན་ནུ་བཟང་པོ། གསས་ཁང་པ་ཆོས་གྲགས། ཐང་སག་པ་གཞོན་རྒྱལ། རྒྱལ་མོ་རོང་པ་ཆེན་པོ། བྱམས་ཆེན་རབ་འབྱམས་པ་སངས་རྒྱས་འཕེལ། འབུམ་ཕྲག་གསུམ་པ། སྨྲ་བའི་དབང་ཕྱུག་ཀརྨ་ཕྲིན་ལས་པས་བདག་ཀརྨ་པའི་བཀའ་འབངས་ཆེས་དམན་པ་ལ་བཀའ་དྲིན་གྱིས་ཁྱབ་པར་མཛད་དོ། །འོ་ན་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀླུ་ཞབས་ཡབ་སྲས་རྗེས་འབྲངས་དང་བཅས་པའི་དབུ་མའི་ཆོས་ཚུལ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའི་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པའི་དབུ་མའི་ཆོས་ཚུལ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། མཐར་འཛིན་དང་སྤྲོས་འཛིན་གྱི་དགག་བྱ་བཀག་ནས་བསྒྲུབ་བྱ་ཅི་ཡང་མི་སྒྲུབ་པའི་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་ཆ་ནས་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང༌། དེ་གཏན་ལ་འབེབས་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་དབུ་མའི་བྱེད་ལས་འགའ་ཞིག་དང༌། ཁྱད་པར་ལས་དང་པོ་པ་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྩོལ་བ་མ་བྱས་པར་གསང་བའི་གསང་གནད་གཞན་བཅིངས་པས་རང་བྱུང་དུ་སྤྲོས་བྲལ་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་དང༌། དེ་རྟོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འཆར་བ་ཡོད་མེད་དང༌། སྤྲོས་པ་དེ་གཞི་གང་གི་(༡༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྟེང་དུ་གཅོད་པའི་གཞི་དབུ་མའི་ཆོས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ལ་ལས་སུ་བྱེད་པ་ཡོད་མེད་དང༌། ཆོས་ཅན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ལས་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པ་ཞེས་པའི་ཆོས་ཅན་ཞིག་གི་མིང་གིས་ཉེ་བར་བཏགས་ནས་དེ་ལ་བདེན་གཉིས་ཟུང་འཇུག་གི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་གནས་གྱུར་གྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བྱར་ཡོད་མེད་ཀྱིས་འཇིག་པ་འདི་ནི་ཁོ་བོས་སྔ་གོང་ཞིག་ནས་རྟོགས་པ་ཡིན་ཀྱང༌། རྗེ་རས་པ་ཆེན་པོའི་དགོངས་པ་ཅུང་ཟད་མཁྱུད་པས་བཤད་དུ་མ་སྤོབས་ལ། ཕྱི་ཞིག་ནས་དགོངས་པའི་མཁྱུད་པ་ཉིད་གྲོལ་བས་འདིར་དཔྱིས་ཕྱིན་དུ་བཤད་དོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་མདོ་སྔགས་ཀྱི་དབུ་མའི་ལྟ་བའི་ཁྱད་པར་ལ། ཇོ་ནང་པས། ཐལ་རང་སོགས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སྨྲའི་དབུ་མ་དེ་རང་སྟོང་ཆུ་ཤིང་ལྟར་སྙིང་པོ་མེད་ཅིང་རྟག་པ་མ་ཡིན་པས་འཁོར་ལོ་ཐ་མ་དང་གསང་སྔགས་ནས་བཤད་པའི་དབུ་མའི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་སྟོང་འདུས་མ་བྱས་རྟག་པ་རང་བྱུང་རྟེན་འབྲེལ་ལས་འདས་པའི་དོན་དམ་བདེན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་ལུགས་དེ་དག་གི་ལྟ་སྒོམ་སྟོན་པས་མ་གསུངས་པའང་མ་ཡིན་ཅིང༌། དེ་ལྟར་ཉམས་སུ་ལེན་པ་དོན་མེད་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་རང་སྟོང་དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཞེན་ལྟ་སེལ་བའི་ཆེད་ཙམ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་དེ་ཁོ་ན་ལ་ལྟ་སྒོམ་བྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ངེས་ལེགས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་སྟོང་ཉིད་མཆོག་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་ཉིད་དེ་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་རོ། །ཟི་ལུང་མཆོག་ལྡན་པས། མདོ་སྔགས་ཀྱི་དབུ་མ་ལ་ལྟ་བས་སྦྲོས་པ་གཅོད་པ་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡོད་མེད་སོགས་མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་བ་བཀག་ནས་མེད་པར་དགག་པ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང༌། སྒོམ་(༡༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པས་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ན་ཁྱད་ཡོད་དེ། ཡོད་མེད་སོགས་དེ་ལྟར་གང་ལ་དགག་གཞི་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འོད་གསལ་བ་ཁ་ནང་ཁོ་ནར་ཕྱོགས་པའི་མྱོང་བ་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་སྔགས་ཀྱི་ཐབས་ཟབ་མོས་ཟིན་པའི་ཆ་ནས་སྔགས་ཀྱི་དབུ་མ་དང༌། དེ་སྔགས་ཀྱི་ཐབས་ཟབ་མོས་མ་ཟིན་ཀྱང་གང་ལས་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ལྟ་བ་དེ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སྨྲའི་དབུ་མའི་ལྟ་བ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ཅན་གྱི་དབུ་མའི་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། རྗེ་བཙུན་བྱམས་པའི་ཆོས་ཕྱི་མ་ནས་བཤད་པའི་དབུ་མའི་ལྟ་བ་བླ་ན་མེད་པ་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལུགས་འདི་ལ་རྣམ་རྗུན་དབུ་མ་པ་ཞེས་ལུང་དང་རིགས་པས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེར་འདོགས་དགོས་ལ། བོད་རྣམས་སེམས་ཙམ་རྣམ་རྫུན་པ་ཞེས་སེམས་ཙམ་པར་སྐྱེལ་བ་མི་རིགས་ཏེ། རྣམ་བདེན་རྣམ་རྫུན་པའམ་སེམས་ཙམ་པ་དང་དབུ་མ་པའི་ཁྱད་པར་ནི། རྣམ་ཤེས་བདེན་གྲུབ་པར་ཁས་ལེན་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་བདེན་གྲུབ་ཏུ་ཁས་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཁྱད་པར་གཅིག་དང༌། ཕྱི་དོན་ལ་བལྟོས་པའི་གཟུང་འཛིན་རྫས་གཞན་ཁས་མི་ལེན་པར་འདྲ་ཡང༌། ནང་ཤེས་པ་ལ་བལྟོས་པའི་གཟུང་འཛིན་རྫས་གཞན་ཁས་ལེན་པ་དང་མི་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་གཅིག་དང༌། ཡང་དག་མིན་པའི་ཀུན་རྟོག་གམ་གཟུང་རྣམ་བདེན་གྲུབ་ཁས་ལེན་པ་དང༌། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཁས་ལེན་པ་ཞེས་པའི་ཁྱད་པར་གཅིག་དང༌། སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སེམས་སུ་ཁས་ལེན་པ་དང༌། སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཆོས་དབྱིངས་སུ་ཁས་ལེན་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །འདིའི་ཆོས་དབྱིངས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སྨྲ་བས་མེད་དགག་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ལ་འདོད་པ་དེ་ལ་མི་བྱ་བར་སེམས་རང་བཞིན་འོད་གསལ་ལ་བྱ་ཞིང༌། སེམས་ལའང་ཀུན་རྫོབ་དོན་དམ་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱི་མ་ལ་བྱ་ལ། དེ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡང་(༡༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཟུང་འཛིན་གཉིས་སྣང་གི་རྣམ་ཤེས་དང་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ལས་ཕྱི་མའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །བོ་དོང་པ་ཆེན་པོ་ནི། ཤིན་ཏུ་དཔྱད་པ་ན་མདོ་སྔགས་ཀྱི་ལྟ་བ་སྤྲོས་བྲལ་ལ་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དཔྱད་བཟོད་དུ་གྲུབ་པ་འགའ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་ཅུང་ཟད་དཔྱད་པ་ན་སྔགས་ཀྱི་དབུ་མ་ནི། རང་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་དོན་དམ་བདེན་པའམ་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་པ་དག་གི་རྣལ་འབྱོར་ཀུན་རྫོབ་དྭངས་མ་མི་ཤིགས་ཁྱད་པར་གསུམ་ལྡན་གྱི་ངོ་བོ་དང༌། བདག་ཉིད་དང༌། བྱེད་པ་པོར་གྱུར་པ་དག་གིས་སྐུ་གསུམ་སོགས་ཐོབ་བྱ་རྣམས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅིང༌། དེ་ལྟར་བྱེད་པ་པོའི་དྭངས་མའི་གང་ཟག་དང་བེམས་པོ་ལ་སོགས་ཀྱང་ཡོད་ལ། མ་དཔྱད་པ་ན་ཇི་ལྟར་གྲགས་པ་ལྟར་འཇོག་གོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དྭངས་མའི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་བྱེད་པོ་དང་བདག་པོའི་ངོ་བོར་འཇོག་ཀྱང་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་བདེན་ནི་མེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པའི་བདག་མེད་པ་ཁས་ལེན་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་རོ། །ཤར་ཙོང་ཁ་པ་ནི། བློ་རྟོག་པས་ཕར་བཞག་མིན་པའི་ཡུལ་རང་ངོས་ནས་གྲུབ་པའི་བདེན་གྲུབ་ཀྱིས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་ལ་མདོ་སྔགས་ཀྱི་དབུ་མའི་ལྟ་བ་ལ་མཆོག་དམན་མེད་ཀྱང༌། དེ་ངེས་བྱེད་ཤེས་རབ་མའི་རེག་བྱ་ཚོར་བ་དེས་ལྟ་བ་དེ་རྟོགས་བྱེད་ཡོད་མེད་ལ་མདོ་སྔགས་ཀྱི་ལམ་མཆོག་དམན་ཆེས་ཆེ་བ་ཡིན་ཏེ། མདོར་དེ་མེད་པས་དེ་ཇི་ལྟ་བར་རྟོགས་མི་ནུས་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཤེས་སྒྲིབ་ཕྲ་མོ་ཡང་བཅོམ་མི་ནུས་ལ། སྔགས་ལམ་དུ་དེས་ཇི་ལྟ་བར་རྟོགས་ནས་ཤེས་སྒྲིབ་ཕྲ་མོ་ཡང་བཅོམ་ནུས་པའི་ཕྱིར། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བ་ལ་མདོའི་ལམ་ལ་(༡༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྔགས་ལམ་བསྣོན་མར་མ་བཏབ་ན་མདོ་ལམ་ཁོ་ནས་འཚང་རྒྱ་བར་མི་ནུས་ལ། གནད་འདི་ཙོང་ཁ་པ་ཉིད་འཇམ་དབྱངས་དང་མཇལ་ནས་ཀྱང་ཕྱིས་དབེན་པ་སོགས་བསྟེན་ནས་ཐུགས་དམ་ལ་སྐྱེད་ཆེན་པོར་བོགས་མ་ཐོན་གྱི་བར་དུ་ཐུགས་སུ་མ་བྱོན་པས། སྔགས་ལམ་རིམ་བརྩམས་དུས་དང་རིམ་ལྔ་གསལ་སྒྲོན་བརྩམས་དུས་གཉིས་ཐུགས་དམ་རྩལ་རྫོགས་མ་རྫོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས། སྔགས་དོན་གྱི་ཟབ་ཁྱད་ཞིབ་མོ་རྣམས་རིམ་ལྔ་གསལ་སྒྲོན་ཉིད་དུ་དཔྱིས་ཕྱིན་པའི་ཟུར་ཐོན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་མི་འཐད་དེ། མདོ་སྔགས་ཀྱི་དབུ་མ་མཐའ་དག་གིས་དགག་པར་བྱ་བའི་དོན་པོ་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་ཆེན་པོ་འདི་གཉིས་ཡིན་ཏེ། འདིར་མ་འདུས་པའི་མཐའ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དངོས་སུ་གཉིས་དང༌། ཤུགས་ལས་དེ་གཉིས་ཡིན་གྱི། ཕུང་གསུམ་དང་གཉིས་མིན་གྱི་ཕུང་གསུམ་སྟེ། མཐའ་བཞི་པོ་འདི་དང་བྲལ་ན་མཐར་འཛིན་གྱི་ལྷག་མ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་ལུས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཁྱེད་ཅག་དངོས་སུ་གཞན་སྟོང་དོན་དམ་བདེན་པ་འདུས་མ་བྱས་རྟག་པ་ལ་བྱས་པས། དེའི་དབང་གིས་རྟག་པ་ལ་བྱ་བ་མེད་པས་དོན་དམ་བདེན་པ་ལས་བརྩམས་པའི་བྱ་བྱེད་ལས་གསུམ་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ཆད་ན་དོན་དམ་བདེན་པ་རྟོགས་པ་ལས་བརྩམས་པའི་རྣམ་གྲོལ་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ཆད་ན་འཁོར་བའི་ཆོས་ཀྱང་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་ཏེ། འཁོར་བ་ཀུན་རྫོབ་པ་ནི་དོན་དམ་མྱང་འདས་ལ་འཁྲུལ་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བྱུང་བར་འདོད་པ་གང་ཞིག དོན་དམ་མྱང་འདས་ནི་ཡོད་དུ་མི་རུང་བའི་ཁྱད་པར་ཁས་ལེན་དགོས་བྱུང་ཞིང༌། མྱང་འདས་མེད་ན་དེར་བལྟོས་ཀྱི་འཁོར་བ་ཡང་མེད་པས་ཆད་པར་ཁས་མི་ལེན་ཀ་མེད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་(༡༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལས་ཅིར་འགྱུར་སྙམ་ན། ཅི་མདོ་སྔགས་ཀྱི་དབུ་མའི་ཆོས་ཚུལ་མཐའ་དག་ཏུ་རྟག་ཆད་ཀྱི་སྒྲོ་སྐུར་དྲུངས་ཕྱུང་སྟེ་དབུ་མའི་དོན་ལ་འཇུག་པར་བཤད་པ་དེ་མི་འཐད་པར་ཐལ། དངོས་སུ་དོན་དམ་བདེན་པ་མ་བྱས་པའི་རྟག་པ་དེ་དབུ་མ་མཆོག་གི་ལུགས་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་ཤིང༌། དེ་བླངས་པའི་ཤུགས་ལ་དོན་དམ་བདེན་པ་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆད་པའང་དོན་གྱིས་ཁས་ལེན་དགོས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཛད། འདོད་ན། མདོ་སྔགས་ཀྱི་དབུ་མའི་གསུང་རབ་ཐམས་ཅད་དུ་རྟག་ཆད་མཐར་ལྟར་གསུངས་པ་དོན་མེད་པའམ་དྲང་བའི་དོན་ཅན་གང་རུང་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཞིང༌། དང་པོ་ལྟར་ན། གསུང་རབ་དེ་དག་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ལ། གཉིས་པ་ལྟར་འདོད་དེ། རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་བཀག་པ་དེ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ལ་དགོས་ཀྱི། དོན་དམ་བདེན་པ་ལ་མི་དགོས་སྙམ་ན་ནི། འདོད་པ་དེའི་ཕྱིར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེས་རྟག་ཆད་དང་བཅས་པའི་ཆ་དོན་དམ་བདེན་པ་དང༌། དེ་བྲལ་བའི་ཆ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་བཞེད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ན་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་མི་འཇིགས་པར་དམ་བཅའ་བ་པོ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ངེས་དོན་གྱི་གསུང་རབ་ཏུ་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་དེ་ལ་དོན་དམ་བདེན་པར་བཤད་པ་ལས། སྟོན་པས་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་བྲལ་དེ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་འཇོག་བྱེད་དང༌། རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་གཉིས་ཡིན་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུའང་མི་རུང་ཞིང་ཤེས་བྱ་ལ་མི་སྲིད་པ་དེ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པར་བཞེད་དོ་ཞེས། ཁྱེད་འདོད་པ་དེ་ལྟར་བདེན་ན། སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནང་འགལ་བླ་ན་མེད་པ་སྨྲ་བ་པོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་(༡༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚད། འདོད་ན། ཅི་ཁྱེད་ཅག་ཤཀྱཱའི་རྒྱལ་པོའི་རིང་ལུགས་ལས་གྲུབ་པའི་བདུད་རྩི་མཆོག་ཐོབ་པར་ཁས་འཆེ་བ་དེ་མི་རིགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་འདི་མི་འཇིགས་པར་དམ་བཅའ་བའི་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་པར་ནང་འགལ་སྨྲ་བ་པོར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་མེད་སྙམ་ན་ཡོད་པར་གྲུབ་སྟེ། ཤཱཀྱའི་རིང་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་བདུད་རྩི་མཆོག་ཐོབ་པ་དེ་གྲུབ་པའི་བདུད་རྩི་མཆོག་ཡིན་པར་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ནང་འགལ་སོགས་ནོར་འཁྲུལ་སྨྲ་བའི་སྟོན་པའི་ངག་གི་རྗེས་སུ་ཞུགས་ནས་ཉམས་སུ་བླངས་པས་ཐོབ་པའི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དབང་ཕྱུག་གིས་བྱིན་པའི་མཆོག་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་འདི་ལ་བུའི་ལུགས་འཛིན་པ་ནི་ཅི་ཞིག་གི་ཆེད་དུ་ཡིན། ཀྱེ་མ། རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་ཉིད་ཅེས་སྨྲས་མོད། ཚིག་ཙམ་ལས་དོན་དུ་འགྱུར་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ག་ལ་ཡོད་དེ། འདུས་མ་བྱས་པ་དང་རྟག་པ་ལ་རྣམ་པ་ཡོད་ན་རི་བོང་གི་རྭའི་ཁང་བཟང་གི་ནང་དུ་ནམ་མཁའི་པདྨ་དང་ནོར་བུས་བརྒྱན་ནས་སྡོད་པར་གྱིས་ཤིག དོན་དམ་པ་རྟེན་འབྲེལ་ལས་འདས་ན་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་རྟགས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་རྒྱལ་བ་སྲས་དང་བཅས་པ་དག་གིས་མཛད་པའི་ཕྱོགས་ཆོས་མ་གྲུབ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཚུལ་བལྟོས་ནས་འབྱུང་བའི་དོན་ཅན་ཡིན་པས་དོན་དམ་འདུས་མ་བྱས་དང༌། རྟག་པ་ཡིན་ན་དེ་ཡང་འདུས་བྱས་དང༌། མི་རྟག་པ་ལ་བལྟོས་ནས་རྟག་པ་དང་འདུས་མ་བྱས་པར་འཇོག་དགོས་པས། དོན་དམ་བདེན་པ་རྟེན་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའང་རང་ཚིག་གིས་རང་གི་དམ་བཅའ་སུན་ཕྱུང་བར་བྱས་པ་དང༌། ངག་དོན་ཁྱོད་ཀྱི་དོན་དམ་བདེན་པ་རྟག་པ་དང་འདུས་མ་བྱས་པ་དེ་མངོན་རྗེས་ཀྱི་ཚད་མ་གཉིས་ཀས་རྟོགས་བྱར་(༡༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་འཐད་དེ། རྟག་པ་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་སྤྱི་མཚན་གྱི་ཆོས་རྟོགས་པའི་རྗེས་དཔག་ཡང་དག་ཡོད་ཀྱང་དེ་ལྟའི་རྟག་སོགས་དེ་དོན་དམ་བདེན་པ་མིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟག་པ་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་རང་མཚན་གྱི་ཆོས་ཡོད་པར་རྟོགས་ན་ལོག་ཤེས་སུ་འགྱུར་ལ། ཁྱོད་ཀྱིས་དོན་དམ་བདེན་པ་འདུས་མ་བྱས་དང་རྟག་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པར་སྨྲས་པའི་ཕྱིར། མངོན་སུམ་ཚད་མས་རྟོགས་ན་གཞལ་བྱར་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་སྒོ་ནས་རྟོགས་དགོས་པ་ལས། རྟག་པ་དང་མ་བྱས་པའི་ཆོས་མངོན་སུམ་གྱིས་འཇལ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་མངོན་སུམ་གྱིས་རྟོགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། ནམ་མཁའ་མངོན་སུམ་གྱི་བཟུང་བྱར་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཁྱེད་འདོད་པའི་དོན་དམ་བདེན་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཐར་པ་འདོད་པ་གང་གིའང་རྟོགས་བྱར་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་སྨྲ་དགོས་པར་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་ཁྱོད་རང་ལ་ཡང་དེར་འགྱུར་ཏེ། ཁྱོད་རང་ཡང་དོན་དམ་བདེན་པ་བློའི་ཡུལ་ལས་འདས་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་མཚུངས་ཏེ། ཁོ་བོས་དོན་དམ་རྟོགས་བྱར་མ་བྱུང་བར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཉིད་རྟོགས་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། དངོས་ཆོས་མངོན་རྗེས་ཀྱི་ཚད་མའི་ཡུལ་དུ་མ་བྱུང་བ་ན་ནམ་མཁའི་དེ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འཇོག་པ་བཞིན་ནོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་དེ་ལྟར་མི་རུང་ཞིང༌། ཁྱེད་དོན་དམ་བདེན་པ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་བློ་ཡུལ་ལས་འདས་ཤིང༌། དོན་དམ་བདེན་པའི་བློ་ཡུལ་ལས་མ་འདས་པར་སོ་སོ་རང་རིག་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཞལ་བྱར་ཡང་འདོད་ལ། དེ་ལྟར་ན་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གཞལ་བྱ་དང་འཇལ་བྱེད་དུ་སོང་བ་ན་དེ་གཉིས་ཕྲད་དམ་མ་ཕྲད། ཕྲད་ན་འདུས་མ་བྱས་ལས་ཉམས། མ་ཕྲད་ན་དེས་དེ་རིག་པར་ཇི་ལྟར་(༡༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཇོག འདི་ལྟར་དཔྱད་པ་ན་དོན་དམ་བདེན་པ་དཔྱད་བཟོད་ཀྱི་ཡུལ་མིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དོན་དམ་བདེན་པའང་སྒྱུ་མ་ལྟར་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་སོགས་ནས་བཤད་པས་དེ་ཇི་ལྟར་དཔྱད་དུ་མི་རུང་བའི་ཆོས་སུ་གྲུབ། གང་སྟོན་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པས་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དོན་དམ་དཔྱད་བཟོད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྲུབ་པ་ལས། དཔྱད་བཟོད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་མ་གྲུབ་ན། དོན་དམ་སྟོང་ཉིད་དུའང་མི་འགྲུབ་པས། ཁྱེད་སྨྲ་བ་དེ་ནི་རིགས་པ་འཐད་ལྡན་གྱི་དཔུང་མ་བཟོད་པ་ན་ལན་འདེབས་ཀྱི་སྤོབས་པ་དང་བྲལ་བས་བདག་གིས་དོན་འདི་ལས་ཆ་མ་འཚལ་ལོ། །ཞེས་དོན་གྱིས་འཕེན་པའི་སྒྱུ་ཚིག་ཏུ་ཟད་དོ། །འདོད་པ་གཉིས་པ་དེ་ཡང་མི་འཐད་དེ། རྣལ་འབྱོར་པ་ཡང་བློ་ཁྱད་ཀྱིས། །གོང་མ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱིས་གནོད། །ཅེས་འབྱུང་བས་དབུ་མའི་རིགས་པས་སེམས་ཙམ་རྣམ་བདེན་རྫུན་གྱི་གྲུབ་པ་ལ་གྲགས་པའི་བདེན་གྲུབ་སོགས་སྤྲོས་མཐའ་ཐམས་ཅད་བཀག་ཟིན་པའི་རྗེས་ལ། སེམས་ཙམ་པའི་ནང་གསེས་ཀྱི་མཐར་ལྟ་ཞིག་དབུ་མའི་དོན་དུ་ངལ་བ་ཆེན་པོས་བསྒྲུབས་ན། དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པའི་དབུ་མ་པ་དེ་ལས་ཆེས་མི་རིགས་པར་སྨྲ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། སེམས་ཙམ་པ་ཞིག་མདོ་སྡེ་པ་འདོད་པའི་ཕྱི་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་མ་ལུས་བཀག་ཟིན་པའི་རྗེས་ལ། སླར་རྣམ་རིག་མིན་པའི་ཕྱི་དོན་གྱི་གཟུགས་ཞིག་སེམས་ཙམ་པའི་གྲུབ་མཐར་ངལ་བ་ཆེན་པོས་བསྒྲུབས་ན། དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པའི་སེམས་ཙམ་པ་ལས་མཚར་ཆེ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཁྱེད་ཀྱི་དབུ་སེམས་ཀྱི་འབྱེད་བྱེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དེ་དག་ནི་བློ་རྩེ་གཏད་ས་གཏིང་ཚུགས་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་མེད་བཞིན་དུ་ཁ་ཞེ་མ་མཐུན་པའི་ཟོལ་ཚིག་དམ་པའི་ལས་སུ་མ་གྱུར་པ་འབའ་ཞིག་བརྗོད་པར་ཟད་དེ། (༡༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཁྱད་པར་འབྱེད་བྱེད་བར་པ་གཉིས་སེམས་ཙམ་རྣམ་བདེན་རྫུན་གྱི་ཁྱད་པར་དབུ་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འབྱེད་བྱེད་དུ་སྨྲས་པས། གྲུབ་མཐའི་རྣམ་གཞག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར། ཐུབ་ཚུལ་བཤིག་པར་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པར་དཀར་བའི་བགྱི་བ་མིན་པར་འཁུམས་ཏེ། སེམས་ཙམ་པ་དང་དབུ་མ་པའི་འདོད་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ངོ་ཤེས་པ་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་བཤད་པར་དེའི་ཁྱད་པར་འབྱེད་བྱེད་མིན་པ་དུ་མ་དེའི་ཁྱད་འབྱེད་བྱེད་དུ་བཀོད་སྣང་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་དེའི་ཁྱད་འབྱེད་བྱེད་དངོས་དེ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཙམ་པས་སེམས་དང་ཤེས་པ་དང་རིག་པ་དང་བློ་དང་མཁྱེན་པ་དང་ཡེ་ཤེས་དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་པ་ཞིག་དོན་དམ་བདེན་པར་གྲུབ་པ་ཤེས་བྱ་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་འདོད་ལ། ཤེས་བྱ་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟར་འཇོག་ན་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐར་ལྷུང་བས་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་སྤངས་ཏེ་གྲུབ་མཐའ་དེ་ལས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་སྨྲ་བ་དེ་དབུ་མ་པའོ། །སེམས་དོན་དམ་བདེན་གྲུབ་པར་འདོད་པ་གཞིར་བྱས་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་ལ་རྣམ་པ་ཡོད་མེད་གཉིས་སུ་བྱུང་བ་ནི། དང་པོས་ཕྱི་དོན་ལ་བལྟོས་པའི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་པས་དེར་བལྟོས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཙམ་དུ་ཁས་ལེན་ཀྱང་ནང་ཤེས་པ་ལ་བལྟོས་པའི་དོན་གྱི་རྣམ་པའི་གཟུང་འཛིན་རྫས་གཞན་ཁས་ལེན་ལ། གཉིས་པས་དེ་ལྟར་ན་ནང་ཤེས་པ་ལ་བལྟོས་པའི་གཟུང་འཛིན་རྫས་གཞན་ཁས་བླངས་པས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་མི་འབྱུང་བས་རྣམ་པ་དེ་དག་སྐྲ་ཤད་ལྟར་བརྫུན་པ་ཉིད་དུ་སྨྲས་ནས་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སམ་རྣམ་ཤེས་ཉིད་བདེན་གྲུབ་པར་སྨྲའོ། །དེའི་དང་པོ་ལ་སྒོ་ང་ཕྱེད་ཚལ་པ་དང༌། གཟུང་འཛིན་གྲངས་མཉམ་པ་དང༌། སྣ་ཚོགས་གཉིས་མེད་པ་གསུམ་བྱུང་ལ། གཉིས་པ་(༡༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྣམ་པས་མ་གོས་ཀྱང༌། དེ་ལྟའི་ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་ལ་ཡུལ་སྣང་མི་སྣང་ལས་དྲི་བཅས་རྣམ་རྫུན་དང་དྲི་མེད་རྣམ་རྫུན་པ་གཉིས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་རིག་པ་ཤེས་པ་བློ་སོགས་དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་པར་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འགའ་ཡང་བདེན་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱོགས་ལ་སེམས་ལ་འཆར་བའི་རྣམ་པ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཙམ་གྱིས་དབུ་མར་འཇོག་བྱེད་ཡང་དག་པར་ཅིས་འགྲོ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་པ་སོགས་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བས་དབུ་མ་དེར་མ་གྲུབ་ན་ནི་རྣམ་པ་དེར་སྨྲས་པ་ཙམ་གྱིས་ནི་དེ་མི་འགྲུབ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ལྟར་མ་གྲུབ་པར་མ་སྨྲས་ན་ནི་རྣམ་པ་ཙམ་དེར་སྨྲས་པས་ནི་དབུ་མ་པར་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན་དབུ་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་ས་ཕྱོགས་དག་པར་བུམ་པའི་དོན་བདེན་པར་གྲུབ་པ་དང་མ་གྲུབ་པར་འདོད་པ་ལས་སེམས་ཙམ་པ་དང་དབུ་མ་པའི་ཁྱད་པར་འཇོག་རིགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱི་རྟགས་མ་གྲུབ་ཀྱི་ལན་འདེབས་དེ་འདིར་ཡང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་རྣམ་རྫུན་པ་དབུ་མར་སྨྲས་པས་རང་ཚིག་འགལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་ཞེན་དོན་དྲུངས་ཕྱུང་བར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་རྣམ་རྫུན་པ་དེ་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་བཞི་གང་དུ་སྡུད། དབུ་མར་སྡུད་དོ་སྙམ་ན། འོ་ན་ཁྱེད་དབུ་མའི་དབྱེ་བར་དེ་མི་འདྲེན་པར་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་དེ་སེམས་ཙམ་པའི་དབྱེ་བར་འདྲེན་ཅིང༌། དབུ་མ་པའི་དབྱེ་བར་མདོ་སྡེ་སྤྱོད་པ། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ། གྲགས་སྡེ་སྤྱོད་པ་རྣམས་འདྲེན་པར་བྱེད་པས། སེམས་ཙམ་པའི་དབྱེ་བར་རྣམ་རྫུན་པ་བགྲངས་ནས་སླར་དེ་བྱམས་མགོན་བཞེད་པའི་དབུ་མ་ཁྱད་འཕགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ལས་མི་རིགས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། སྤྱིར་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དང་བྱམས་མགོན་ལ་སངས་རྒྱས་སུ་ཁྱད་པར་(༡༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་ཀྱང་ཞིང་འདིའི་སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ཅིང༌། དེས་དབུ་སེམས་ཀྱི་སྲོལ་འབྱེད་དུ་ཀླུ་སྒྲུབ་དང་ཐོགས་མེད་གཉིས་ལུང་བསྟན་པས། ཞིང་འདིའི་བསྟན་པ་ལ་དབུ་མ་པ་ཡིན་ན་ཀླུ་སྒྲུབ་རྗེས་འབྲངས་ཀྱི་དབུ་མ་དང་ངེས་པར་མཐུན་པ་ཞིག་དགོས་ལ། དེ་ལྟར་མིན་པར་བྱམས་མགོན་ལུགས་ཀྱི་དབུ་མ་སོགས་རྟོག་བརྟགས་མང་དུ་སྨྲ་ནའང་སུ་ཞིག་ཡིད་ཆེས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བྱང་སེམས་ཉེ་སྲས་བརྒྱད་ཀྱིས་བཞེད་པའི་དབུ་མ་བརྒྱད་དང༌། བསྐལ་བཟང་གི་སངས་རྒྱས་སྟོང་གིས་བཞེད་པའི་དབུ་མ་མ་གཅིག་པ་སྟོང་ལ་སོགས་ཐུག་མེད་དུ་འཇོག་རིགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཁྱེད་ཀྱི་གཟུ་ལུམས་སུ་བྱམས་མགོན་བཞེད་པའི་དབུ་མས་དབུ་མའི་གོ་མི་ཆོད་ན། ཀླུ་སྒྲུབ་བཞེད་པའི་དབུ་མས་ཀྱང་དབུ་མའི་གོ་མི་ཆོད་པར་འགྱུར་ཏེ། འཕགས་པ་ཡིན་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་དེ་ནི། འོ་ན་སྟོན་པས་ཉན་རང་གི་ཐེག་པ་གསུངས་པ་དེའང་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་ཏེ། ཐེག་པ་ཡིན་པར་མཚུངས་པ་ཉིད་དང༌། སྟོན་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པར་ཡང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། འཛེམ་མེད་སྨྲ་བ་འདི་ལྟ་བུ་ལའང་དེང་སང་མཆོག་ཏུ་བསྔགས་པའི་སྐྱེ་བོ་དག་མཐོང་བ་བློའི་ནོར་ཅན་མ་ཡིན་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བསླན། ཡང་རྣམ་རྫུན་པ་དེ་དབུ་སེམས་གཉིས་ཀར་བཞག་ཆོག་སྟེ། དབུ་མ་པར་འཇོག་པའི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་དབུ་མ་དང་སེམས་ཙམ་པར་འཇོག་པ་ན་རྣམ་རྫུན་པར་འཇོག་གོ་ཞེས་རྟོག་ནའང་མི་རུང་སྟེ། ཁྱེད་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་དབུ་མ་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སྨྲའི་སློབ་དཔོན་ཞི་འཚོ་སོགས་ལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དབུ་སེམས་གཉིས་ཀ་དབུ་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་ན་ནི་སངས་རྒྱས་པ་ལ་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་བཞིའི་གྲངས་ངེས་ཀྱང་ཉམས་པར་འགྱུར་(༡༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བའི་ཕྱིར། ཡང་རྣམ་རྫུན་སེམས་ཙམ་པ་མིན་ཀྱང་དབྱེ་བ་བྱེད་པ་ན་སེམས་ཙམ་རྣམ་བདེན་རྫུན་ཅེས་འདྲེན་དགོས་ཀྱི། དབུ་མ་རྣམ་བདེན་རྫུན་ཅེས་མི་འདྲེན་ནོ་ཞེ་ན། འོ་ན་སེམས་ཙམ་པ་མིན་བཞིན་སེམས་ཙམ་པར་འདྲེན་དགོས་པ་དེ་ཁྱེད་ཅག་ཉིད་ལ་བྱུང་བ་ཡིན་ནམ་རྣམ་རྫུན་པ་རང་ལ་བྱུང་བ་ཡིན། དེ་ལྟར་བྱུང་བ་དེ་མི་འདྲེན་ཀ་མེད་ལ་གཞན་གྱིས་གཏད་པའམ། རང་གིས་དེ་ལྟར་མི་འདྲེན་ན་མ་བཏུབ་པ་ཆེན་པོ་བྱུང་ནས་དེར་མི་འདྲེན་པ་གང་ཡིན། དེ་དེ་མིན་བཞིན་དེ་དེའི་དབྱེ་བར་བགྲངས་པས་དེར་འགྱུར་རམ་མི་འགྱུར། འགྱུར་ན་ཁྱི་ར་མིན་བཞིན་ཁྱི་རའི་དབྱེ་བར་གྲངས་པས་ཁྱི་རར་འགྱུར་བར་མཚུངས། མི་འགྱུར་ན་དབྱེ་བར་བགྲང་བའང་དོན་མེད། ཡང་རྣམ་རྫུན་པ་དེ་དབུ་མ་པ་ཡིན་ན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སྨྲ་ལས་མཆོག་གམ་དམན་པའམ་མཉམ་པའི་དབུ་མ་པ་གང་ཡིན། དང་པོ་དེའོ་ཞེ་ན། འོ་ན་སློབ་དཔོན་བཟང་པོའི་ཞབས་ཀྱིས་ལུགས་དེ་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་གསུམ་པར་བཞག་སྟེ། དེ་ལ་སྤྲོས་མཚན་ལྷག་མར་ལུས་པས་དེ་ལེགས་པར་བཀག་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སྨྲའི་དབུ་མ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་བཞི་པར་བཞག་པའི་ཕྱིར་དེ་དེ་ལས་མཆོག་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་བོ། །དེར་མ་ཟད་བདེན་གྲུབ་སྟོན་པ་དབུ་མ་མཆོག་ཡིན་ན་ཀླུ་སྒྲུབ་དང་བྱམས་མགོན་གྱིས་ལྟ་ཞིག་ཀུན་ཟློག་བསྟན་པ་དབུ་མའི་མཆོག་ཏུ་བསྔགས་པ་དེ་དོན་ལ་མ་ཞུགས་པར་ཐལ། བདེན་གྲུབ་དེ་དབུ་མ་མཆོག་ཏུ་རིགས་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཀླུ་སྒྲུབ་དེ་ལྟར་གསུང་ཆུག བྱམས་མགོན་དེ་སྐད་མི་གསུང་སྙམ་ན། བྱམས་པས། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་རྣམ་ཀུན་སྟོང་པ་ཞེས། །ཞེས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་དེ་ཉིད་ལ་འགོམ་པར་མི་མཛད་པའི་ཕྱིར། དེས་བདེན་གྲུབ་དབུ་མ་མཆོག་ཡིན་པར་ག་ལ་བསྔགས། གཉིས་པ་(༡༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེའོ་ཞེ་ན། འོ་ན་དེ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སྨྲའི་དབུ་མ་ལས་དམན་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་སྨྲ་ལས་འོས་ཅི་ཡོད། ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་སྨྲ་བའི་དབུ་མ་པར་སྨྲ་ན་རྣམ་རྫུན་པ་འབའ་ཞིག་དེར་སྨྲ་ཅི་དགོས་ཏེ། ཕྱི་ནང་གི་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདོད་པ་དབུ་མ་དང་དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་པོ་ཐམས་ཅད་དབུ་མ་པར་རིགས་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ལྟར་ན། དེ་དང་དེ་མཆོག་དམན་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་དབུ་མ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་ན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་དབུ་མ་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པའི་དབུ་མར་འགྱུར་བའམ། ཡང་ན་དོན་དམ་བདེན་གྲུབ་དོན་དམ་བདེན་པར་མ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ངག་དོན་རྣམ་རྫུན་དབུ་མར་མི་གནས་ཏེ། དབུ་མར་གནས་ན་རང་གི་གོང་ན་གྲུབ་མཐའ་གཞན་བླ་བཅས་སུ་མེད་ཅིང༌། ཕྱི་ནང་གི་རིགས་པ་གང་གིས་ཀྱང་གནོད་པ་མི་འཇུག་པར་གྲུབ་དགོས་པ་ལས་དེ་ལྟར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། སྟོང་པ་ལ་རྟེན་འབྱུང་འཐད་པ་ལ་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་སུས་ཀྱང་གནོད་པས་བརྫི་བར་མི་ནུས་ལ། གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བདེན་གྲུབ་ལ་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པ་བཞིན། དེའི་ཚུལ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལ་ཤེས་རིག་གི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཁྱོད་ལ་གང་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་མེད་པའི་ཕྱིར། དབུ་མ་རྒྱན་ལས། འདི་ལྟར་གང་ལ་རྣམ་པ་མེད། །དེ་ལ་དེ་ཤེས་ཡོད་མ་ཡིན། །བདེ་བ་མིན་ལ་བདེ་སོགས་དང༌། །དཀར་བ་རྣམས་ལ་མི་དཀར་བཞིན། །ཅེས་དང༌། སེམས་འགྲེལ་ལས། རིག་པོས་རིག་བྱ་རིག་བྱེད་ན། །རིག་བྱ་མེད་པས་རིག་བྱེད་མེད། །ཅེས་དང༌། རྣམ་རྫུན་པ་རང་ཡང༌། གཟུང་བ་མེད་ན་དེར་འཛིན་མེད། །ཅེས་སྨྲ་བ་དང་འགལ་ཞིང༌། གཉིས་སྟོང་གི་ཤེས་པ་ཤེལ་གོང་འདྲ་བ་ལ་ནི་དམིགས་བྱེད་མེད་དེ། རྒྱན་ལས། རྣམ་པ་མེད་པ་དེ་ཉིད་(༡༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱིས། །ཤེས་དེ་ཡང་ནི་མེད་པར་འགྱུར། །ཤེལ་གོང་དག་པ་འདྲ་བ་ཡི། །ཤེས་པ་རབ་ཏུ་ཚོར་བ་མེད། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེ་འདྲའི་མྱོང་བ་བདེན་གྲུབ་ཡོད་དེ། མེད་ན་འཁོར་འདས་གང་ཡང་འབྱུང་བའི་གཞི་མེད་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། འོ་ན་དེ་ཡོད་པ་ལས་དེ་འབྱུང་ན་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྫུན་སྣང་འདི་དང་དོན་དམ་བདེན་གྲུབ་གཉིས་དེ་ལ་བདག་གཅིག་འབྲེལ་དང་དེ་བྱུང་འབྲེལ་ཡོད་དམ་མེད། མེད་ན་རི་བོང་གི་རྭ་ལས་ཀྱང་དེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། ཡོད་ན་དོན་དམ་བདེན་གྲུབ་དེའང་གཟུང་འཛིན་གྱི་ཆོས་ལྟར་རྫུན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་དང་རང་བཞིན་གཅིག་པའམ་འབྲས་བུ་རྒྱུའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་སློབ་དཔོན་དཔའ་བོས། ཁ་ཅིག་ཤེས་རབ་རྩལ་གྱིས་ནི། །གཟུང་བ་སྟོང་པར་རབ་ཤེས་ཀྱང༌། །འཛིན་པ་རྫས་སུ་གྲུབ་པར་བལྟ། །ཞེས་རྣམ་བདེན་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་ཆོས་ཀུན་རང་རིག་ལུས། །སྣ་ཚོགས་བཏགས་པས་རྣམ་པར་དབེན། །དཔེར་ན་རྨི་ལམ་ཉམས་མྱོང་བཞིན། །གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་གྲུབ་པར་འདོད། །ཅེས་དང༌། སེམས་ཉིད་སྣང་མེད་མཁའ་འདྲ་བ། །དོན་དམ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་འདོད། །ཅེས་རྣམ་རྫུན་པ་དང༌། དེ་གཉིས་ཀ་དབུ་མ་མིན་པས་དེ་ཉིད་མི་མཐོང་བ་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ལྷག་མ་ཀུན་ལས་རྣམ་གྲོལ་བའི། །དོན་དམ་འཇམ་དཔལ་མངོན་སུམ་མིན། །ཅེས་དང༌། རྣམ་ཤེས་ཆོས་ཉིད་ལས་འདས་པའི། །ཆོས་དབྱིངས་འཇམ་དཔལ་མཐོང་བ་མིན། །ཞེས་འབྱུང་བས། གཟུང་འཛིན་གྱི་དོན་གྱི་ངོ་ཁྱད་འཛིན་པ་མེད་པས་རྣམ་ཤེས་སམ་རིག་པའི་དོན་ལ་ཞུགས་པས་ཤེས་ཙམ་དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་སུ་བཏགས་ནས་དེ་དོན་དམ་བདེན་གྲུབ་ཏུ་རློམ་པ་དེས་འཇམ་དཔལ་ཏེ་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་མ་རྟོགས་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་སོ།།ཁྱེད་ཀྱིས་ཤེས་པ་དེ་ལ་རྣམ་ཤེས་(༡༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུ་བཏགས་ནས་དེ་ཡོད་པར་རློམ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དོན་དམ་ཡོད། །ཅེས་པ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་གཞུང༌། །ཞེས་བྱས་ཀྱི། ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་དོན་དུ་ཡོད། །ཅེས་པ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་གཞུང༌། །ཞེས་མི་འབྱུང་བས་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བདེན་གྲུབ་ཏུ་སྨྲ་བ་དབུ་མ་པར་གྲུབ་བོ་ཞེས་སྙིང་པོ་མེད་པའི་སྨྲ་བ་དེ་ཆེས་བསལ་བར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་རྣམ་རྫུན་པས་ཡེ་ཤེས་སམ་ཆོས་དབྱིངས་དང་ཡང་དག་མཐའ་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མིང་གང་དུ་བཏགས་ཀྱང༌། དེ་བདེན་གྲུབ་པར་ལྟ་བ་དེ་ནི་སེམས་ཙམ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། དབུ་མ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཙམ་པ་ནི་སེམས་ཉིད་དོན་དམ་པར་ཡོངས་གྲུབ་ཏུ་སྨྲ་བས་ཁྱད་པར་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་ཕྱིར། ཡང་དབུ་སེམས་འབྱེད་བྱེད་དང་པོ་དེའང་འབྱེད་བྱེད་ཆེས་ཕོངས་ནས་སྨྲས་པར་ཟད་དེ། གཞན་འཇིག་རྟེན་འདིར་བསྟན་བཅོས་སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཙམ་པས་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བདེན་གྲུབ་ཏུ་འདོད་པས་མཐའ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་དབུ་མའི་ལུས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དབུ་མ་པར་མ་ཆུད་དོ་ཞེས་རླུང་ལྟར་གྲགས་པའི་ཕྱིར། ཁྱེད་སེམས་ཙམ་པས་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བདེན་གྲུབ་པར་ཁས་ལེན་པ་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་རང་གི་དམ་བཅའ་ཉེས་པས་ཉེས་པ་དུ་མ་ཞར་བྱུང་དུ་ཁས་ལེན་དགོས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། རྫུན་གྱི་ཚིག་རྒྱབ་རྫུན་གྱིས་སྐྱོང་དགོས་བྱུང་བ་འདི་ནི་ངོ་ཚ་མེད་པར་མ་སྨྲས་སམ། དེས་ན་སེམས་ཙམ་གྱི་གཞུང་ལ་ལར། གཉིས་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་དང༌། ལ་ལར་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ལ་ལར་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ཙམ་དང༌། ལ་ལར་གཉིས་མེད་ཀྱི་བློ་དང་རིག་པ་ཞེས་སོགས་མཐའ་ཀླས་པར་འབྱུང་ལ། དེ་ལྟར་འབྱུང་བའི་གནད་ཅི་སྙམ་ན། ཛྙཱ་ཞེས་པ་(༡༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤེས་པའམ་མཁྱེན་པ་ཙམ་ལ་འཇོག་པ་དང༌། སཾ་ཛྙཱ་ན་དང་བི་ཛྙཱ་ན་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཤེས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་སོགས་སྐབས་ཐོབ་ཀྱིས་སྦྱར་བ་མ་གཏོགས་སེམས་ཙམ་པ་འདོད་པའི་སེམས་སམ་ཤེས་པ་ལ་རྣམ་ཤེས་ཞེས་ངེས་བཟུང་གི་སྒྲ་སྦྱོར་དགོས་པ་དང༌། དབུ་མ་པ་འདོད་པའི་སེམས་སམ་ཤེས་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲ་སྦྱོར་དགོས་པའི་ངེས་གཟུང་གསུང་རབ་དང་སྒྲ་རིག་སོགས་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །དེས་ན་རྣམ་ཤེས་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲ་དོན་ཅན་ཡིན་ལ། ཡེ་ཤེས་ཀྱང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲ་དོན་ཅན་ཡིན་པས། དེ་གཉིས་སྒྲ་དོན་འཇུག་པ་གཏན་འགལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་གནས་གྱུར་གྱི་ཤེས་པ་ཡིན་མིན་གྱི་རྣམ་ཤེས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ལ་ཁྱད་པར་མེད་དོ་ཞེས་ནི་ཁོ་བོའང་མི་སྨྲ་མོད། ཡང་རྣམ་རྫུན་པས། གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་མིན་ཏེ། རྣམ་ཤེས་ཡིན་ན་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གང་རུང་ཡིན་དགོས་པ་ལས་དེ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་སྨྲས་པ་ནི་རང་གི་བློ་གྲོས་ཀྱི་ནུས་པ་བསྟན་པར་ཟད་དེ། འོ་ན་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཅན། རྣམ་ཤེས་ཡིན་པར་ཐལ། འོད་གསལ་བའི་སེམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཁྱབ་པ་མེད་དེ། འོད་གསལ་བའི་སེམས་དེ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གང་ཡང་མིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་བྱུང་མིན་པ་གྲུབ་ཏུ་ཆུག་སེམས་མིན་ན་འོད་གསལ་གྱི་སེམས་ཆོས་ཅན། བེམས་པོར་ཐལ། དངོས་པོ་ཡིན་པ་གང་ཞིག་ཤེས་པ་མིན་པའི་ཕྱིར། དེར་མ་ཟད་ཁྱེད་ལྟར་ན་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པས་ཆོས་ཉིད་མཉམ་གཞག་སྣང་བཅས་སུ་འདོད་པ་དང༌། ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་མཁྱེན་པ་ནའང་དེར་རྣམ་ཤེས་ལས་ཡེ་ཤེས་མེད་(༡༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་སྨྲ་དགོས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡུལ་ཅན་གཉིས་སྣང་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ཡིན་ན་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར། འབྱེད་བྱེད་བཞི་པའང་འབྱེད་བྱེད་ཡང་དག་ཏུ་མ་ངེས་ཏེ། སེམས་ཙམ་རྣམ་རྫུན་པས་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སྒྲོ་བཏགས་ལས་མ་གཏོགས་སེམས་སུ་ཁས་མི་ལེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་མ་པའོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། ཁྱེད་རྣམ་རྫུན་པས་གང་སྣང་ཆོས་དབྱིངས་སུ་བཤད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སྒྲོ་བཏགས་ཡིན་པ་གང་ཞིག གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྣང་བའང་སྒྲོ་བཏགས་ཡིན་པས་ཆོས་དབྱིངས་སུ་འགལ་ཞིང༌། ཡེ་ཤེས་བདེན་གྲུབ་པ་དེའི་སྣང་བ་ཡིན་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར། མདོར་ན། རྣམ་རྫུན་པས་གང་སྣང་ཆོས་དབྱིངས་སུ་བཤད་པས་དབུ་མ་པ་ཡིན་པར་སྨྲས་པའི་ཆོས་དབྱིངས་དེ་རྣམ་རྫུན་འདོད་པའི་དོན་དམ་བདེན་གྲུབ་དེ་ཡིན་ནམ། དབུ་མ་པས་འདོད་པའི་སྟོང་ཉིད་མེད་དགག་དེ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན། ཀླུ་ཞབས་རྗེས་འབྲངས་དང་བཅས་པ་ལ་དབུ་མའི་དྲི་ཙམ་ཡང་མི་བྲོ་བར་ཟད་དེ། དེ་དག་གི་ལུགས་སུ་ཆོས་ཉིད་ལ་མཉམ་གཞག་གི་ཡུལ་ངོ་ན་དོན་དམ་བདེན་གྲུབ་ཀྱི་སྣང་བ་འགའ་ཡང་མི་བཞེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཉིས་པ་ལྟར་ན། མེད་དགག་སྣང་བའི་རང་བཞིན་ཅན་མིན་པའི་ཕྱིར་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བར་ག་ལ་ཡོད། ཁྱད་པར་རྣམ་པ་བདེན་རྫུན་གྱི་ལུགས་འདི་ནི་ནོར་བ་མེད་པའི་ལུགས་ཡིན་པར་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པར་ཆེས་ཆེར་བཀག་པ་ལས་བསྒྲུབས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པར་འཁྲུལ་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་གཉིས་སྣང་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དོན་དམ་པའི་གནས་ལུགས་རྟོགས་པའི་ཆ་ནས་དོན་དམ་བདེན་པར་མིང་བཏགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་མེད་པ་ཅན་(༡༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་ཡིན་ཏེ། ཡིན་ན་ཡེ་ཤེས་མཆོག་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཚོར་བ་དགའ་བ་དང༌། ཆགས་པ་ཆེན་པོ་དང༌། མཆོག་གི་རྒྱུ་བ་ཅན་གྱི་དབུགས་དང་ལྷན་ཅིག་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་བཅས་དེས་རིགས་ལྡན་མ་མཆོད་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་ཉིད་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་དང་དྲི་ཆུའི་རྣམ་པ་ཅན་དང༌། མཆོག་གི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་མཐོང་བ་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱད་པས་ཆགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་གཅོད་བྱེད་ལམ་བདེན་གྱི་ངོ་བོར་སྐྱེ་བའི་ཤེས་རབ་དང༌། དེ་ཡུལ་རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པར་བཤད་པ་ལས་བཟློག་སྟེ་བཤད་དགོས་པ་ལས་མ་བཤད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེས། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དགའ་བའི་རང་བཞིན། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་སྤངས་པ། རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ། དབུགས་ཆེན་པོ། ལས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་རྒྱུ་དང་བྲལ་བ། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ། རྣལ་འབྱོར་པའི་ཡེ་ཤེས་རང་རིག་པ། ཡུལ་དང་དབང་པོ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པར་གྱུར་པ། ལྟེ་བར་གཏུམ་མོ་འབར་བས་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་བསྲེགས་ཏེ་དཔྲལ་བའི་ཟླ་བ་བཞུ་བའི་བདུད་རྩི་འཛག་པ་མེད་པས་སྟེང་དུ་འགྲོ་བ། མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སྐུ་ཨཱ་ལི་ཀཱ་ལི་དང་ཧཱུྃ་ཕཊ་ཡི་གེ་དང་བྲལ་བ། དཀྱིལ་འཁོར་འཁོར་ལོ་སྒོམ་པ་སྤངས་པ། སྔགས་བཟླས་པ་དང༌། ཕྱག་རྒྱ་དང༌། བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ་དང༌། བླ་མའི་བཀའ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ། སྲིད་པ་དང་མྱ་ངན་འདས་པ་ལ་རབ་ཏུ་མི་གནས་པ། སྙིང་རྗེ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དབྱེར་མེད་པ། དཔྲལ་བ་ནས་རྡོ་རྗེ་ནོར་བུའི་མཐར་ཐུག་པར་བར་མ་(༡༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆད་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཐིག་ལེའི་གཟུགས་འཛག་པ་མེད་པའི་ཆགས་པ་ཆེན་པོ། དབུ་མ་མཆོག་གི་དབུགས་འདིས་རྟག་ཏུ་རིགས་ལྡན་མ་མཆོད་བྱ་ཞེས་པ་འདིར་རིགས་ལྡན་མ་ནི་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏཱི། རྡོ་རྗེ་ཕག་མོ་སྒྲིབ་པ་མེད་པ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་སྤངས་པ། རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་བདུད་ཀྱི་ཚོགས་ཟད་པར་བྱེད་པ་མོ། མི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཚོགས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་ཟད་པར་བྱེད་པ་མོ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འཕོ་བ་ལས་འཆི་བ་སྟེར་བ་མོའོ། །དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་རྣལ་འབྱོར་མ་རང་གི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཙམ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། རིགས་ལྡན་མ་དང༌། པདྨ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །རིགས་ལྡན་མ་དེ་ལ་མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ། འཛག་པ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཐིག་ལེ། ཟླ་བ་ཞུ་བའི་ཆགས་པ་ཆེན་པོ། དབུ་མ་མཆོག་གི་དབུགས་དྲི་ཆུ་དང་བཅས་པ། རིགས་ལྡན་མར་ཡང་དག་པར་གྱུར་པའི་ཐབས་དེས་རང་གི་ཤེས་རབ་དེ་ཉིད་མཆོད་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་སྟེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་སེམས་དང༌། ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་དང༌། སྟོང་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དག་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་རྣལ་འབྱོར་པས་བྱའོ་ཞེས་པ་ངེས་པའི་དོན་ནོ། །རྟག་ཏུ་མཆོད་བྱ་ཞེས་པ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གཙང་བའམ། མི་གཙང་བའམ། ལངས་པའམ། འདུག་པའམ། གཉིད་ལོག་པའམ། ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་བྱ་བ་ལ་གནས་པ་ན་མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ། ཕྱི་རོལ་གྱི་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་དགའ་བ་དང་བྲལ་བ། མཆོག་གི་དབང་(༡༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པོ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ཡུལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལ་ཆགས་པའོ་ཞེས་པ་དབུ་མའི་དབུགས་ཀྱིས་རིགས་ལྡན་མ་མཆོད་པའི་ཆོ་ག འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བདེན་པས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་དངོས་གྲུབ་ཀྱི་དོན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །ཞེས་འབྱུང་ལ། ཡང་རྣམ་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་ངེས་པའི་དོན་དུ་མི་རིགས་ཏེ། རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ལ་ཆེར་བསྔགས་ནས་ངེས་དོན་དུ་འཇོག་པའི་ཕྱིར། ཡང་དེར། རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་རྣམ་པ་མེད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྡོ་རྗེའི་ཚིག་གི་ངེས་པའི་དོན་ནི། འདིར་རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་རྣམ་པ་མེད་ནི་རྒྱུ་སྟེ་སོ་སོར་སྡུད་པས་གང་ཞིག་མཐོང་བ་དངོས་པོ་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་པྲ་ཕབ་པ་དང་མཚུངས་པར་སྣང་བའོ། །རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་ཞེས་པ་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་མ་འཁྲུལ་བའི་མངོན་སུམ་གྱིས་མཐོང་བའི་ལས་ཞེས་པའོ། །རྣམ་པ་མེད་ཅེས་པ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལས་འདས་པ་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ལས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་བཀབ་པ་དང་མ་བཀབ་པའི་མིག་གིས་རྟོགས་པ་དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་མ་ཡིན་ཅིང༌། གཟུགས་ལས་གཞན་ཡང་མ་ཡིན་ལ། མིག་གིས་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ཅིང༌། མིག་མེད་པར་རྟོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་རྣམ་པ་མེད་ནི་རྒྱུ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའོ། །ཡང་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་ཁམས་གསུམ་པ་མ་ལུས་པ་ཞེས་རྒྱུའོ། །དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་འབྲས་བུ་མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་བཅུ་དྲུག་ཕྱེད་ཕྱེད་ཐིག་ལེ་འཆང་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་བས། རྣམ་མེད་ཀྱི་དོན་ཐམས་ཅད་ཐུན་མོང་མིན་པའི་རང་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ལ་འཁྲུལ་(༢༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་རྣམ་པ་མེད་པ་ཁོ་ནར་གསུངས་ཀྱི། ཡེ་ཤེས་དེའི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་རང་ཡུལ་ལ་རྣམ་པ་མེད་པ་ལེགས་པར་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྔགས་བླ་ན་མེད་པའི་ཐེག་པར་རྣམ་ལྡན་གྱི་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྒོམ་པ་ལས་ཀུན་མཁྱེན་གྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བསྟན་ནས་རྣམ་མེད་ཀྱི་སྟོང་པའི་ཤེས་པ་ཙམ་གོམས་པས་དེར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོས་ཀྱེའི་རྡོ་རྗེའི་འགྲེལ་པར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཆོག་ལྡན་པའི། །སྟོང་ཉིད་དང་པོར་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། །སྨོན་ལམ་ལས་ནི་སྙིང་རྗེ་ཕྱིས། །འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་འབྲས་བུའོ། །ཞེས་དང༌། ཁྱད་པར་སེམས་ཙམ་རྣམ་རྫུན་པས་རྣམ་ཤེས་ལ་རྣམ་པ་དམིགས་པ་ཡིན་གྱི། གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་རྣམ་པ་དམིགས་པ་དང་སྣང་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བའང་མི་འཐད་དེ། གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་རྣམ་པ་མི་སྣང་ན་དེའི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དང་ཀུན་ཞེས་པའི་སྒྲས་ཀུན་རིག་དང་ཀུན་མཁྱེན་དུ་བཤད་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡེ་ཤེས་རང་གིས་རང་ཡུལ་དུ་བཞག་པ་ལ་ནི་གཅིག་ལས་མང་ཚིག་ཀུན་གྱི་སྒྲ་སྦྱར་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལའང་ཤེས་སྒྲིབ་སྤངས་སྟོབས་ཀྱིས་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་ཏེ། དེར༑ ཆ་མེད་ཀུན་འགྲོ་ཁྱབ་པ་པོ། །ཕྲ་ཞིང་ཟག་མེད་ས་བོན་ནོ། །རྡུལ་མེད་རྡུལ་བྲལ་དྲི་མ་མེད། །ཉེས་པ་སྤངས་པ་སྐྱོན་མེད་པ། །ཤིན་ཏུ་སད་པ་སད་པའི་བདག །ཀུན་ཤེས་ཀུན་རིག་དམ་པ་པོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་ཉིད་འདས། །ཡེ་ཤེས་གཉིས་མེད་ཚུལ་འཆང་བ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེར་མ་ཟད་སྔགས་བླ་ན་མེད་པའི་ཐེག་པར་སེམས་ཙམ་རྣམ་མེད་པའི་ལུགས་ཀྱི་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བདེན་གྲུབ་པ་འདི་ཁོ་ན་ངེས་དོན་དུ་འཆད་པ་ཡིན་ཅེས་པ་(༢༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི། གསང་སྔགས་བླ་ན་མེད་པའི་བསྟན་པའི་སྲོག་ཤིང་ཆེན་པོ་བཅག་པ་ཡིན་ཏེ། རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པར་འཁྲུལ་བའི་གཟུང་འཛིན་གྱི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་པོར་བྲལ་བའི་སྐྱེ་འཕགས་གང་གི་རྒྱུད་ཀྱི་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་མངོན་སུམ་བཞི་པོ་དེ་ཐམས་ཅད་རྣམ་བཅས་དང༌། རྣམ་བཅས་ཡུལ་ཅན་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདེན་མེད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཁོ་ནར་བཤད་པའི་ཕྱིར། དེར༑ དངོས་པོའི་འཆིང་བས་འཆིང་བར་འགྱུར། །དངོས་པོའི་འཆིང་བས་དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མིག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་འཆིང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡོངས་ཤེས་པས་གྲོལ་བར་བྱེད། །ཡུལ་དང་དབང་པོ་དེ་རྣམས་འགོག་པས་དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ཞེས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་གྲོལ་བྱེད། །ལྷའི་མིག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་ཡུལ་མཐོང་བས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་རྣམ་པར་གྲོལ་ཏེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་ནོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་གཞན་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་ནས་ནི་ཕྱག་ཞབས་སོགས། །ཀུན་ནས་སྤྱན་དང་དབུ་དང་ཞལ། །ཀུན་ནས་ཐོས་ལྡན་འཇིག་རྟེན་དུ། །ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པར་བྱས་ནས་བཞུགས། །ད་ནི་སྔར་བཤད་པའི་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་དག་གི་དོན་དམ་པའི་སྒོམ་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་བསྒོམ་བྱ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སོ། །འདིར་ནམ་མཁའ་ལ་དངོས་པོ་བསྒོམ་བྱ་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྟེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ཡོངས་ཤེས་པས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སྣང་བརྙན་མཐོང་བའོ། །རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཞིང་མ་འཁྲུལ་བ་དེ་མངོན་སུམ་(༢༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དབང་པོའི་མངོན་སུམ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་མངོས་སུམ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་གྱི་མངོན་སུམ་དང༌། རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་ཞེས་པ་སྟེ། ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ནི་ཉེ་བར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འཇུག་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ་ཞེས་པའོ། །སྣང་བརྙན་དེ་ཉིད་དཔེ་དགུ་རྣམས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་ཡོར་དང༌། སྤྲུལ་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དང༌། སྒྲ་བརྙན་དང༌། རྨི་ལམ་དང༌། སྒྱུ་མའི་འཁྲུལ་འཁོར་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། མེ་ལོང་གི་གཟུགས་བརྙན་དང༌། ཆུ་ཟླ་དང༌། ནམ་མཁའ་ཞེས་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་ལ། འདིར་དབང་ཡིད་དང་རང་རིག་མངོན་སུམ་ཡང་འཁྲུལ་ཤེས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ལུགས་གཞན་ཏེ། འདི་དོན་རྒྱས་པར་ཁོ་བོས་གཞན་དུ་བཤད་ཡོད་དོ། །ཅི་ཁྱེད་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གི་ངོ་བོར་བདེན་པར་གྲུབ་བོ་ཞེས་སྨྲ་བ་འདི་ནི་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པར་ཆེས་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སྐད་ཅིག་གི་སྐྱེ་འགག་བྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་དེ་གནས་པ་མེད་པར་སྐྱེ་འགག་བྱེད་ན་སྐྱེ་འཇིག་གི་སྐད་ཅིག་ཀྱང་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གནས་པའི་སྐད་ཅིག་མི་རུང་བར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། ཡང་གལ་ཏེ་སྐྱེ་བ་དེ་གནས། གནས་པ་དེ་འཇིག་སྟེ་ཞིག་པའི་སྐད་ཅིག་ལས་སྐྱེ་བ་ཡོད་ན། སྐྱེ་བའི་སྐད་ཅིག་གནས་པའི་སྐད་ཅིག་ལ་སོགས་པ་མི་རིགས་ཏེ། ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། ཡང་དུས་སྐད་ཅིག་ལ་སྐྱེ་གནས་འཇིག་པར་ཁས་ལེན་ན། སྐྱེ་གནས་འཇིག་པའི་སྐད་ཅིག་གསུམ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེར་ཡང་མི་འཐད་ལ། སྐད་ཅིག་གིས་སྐྱེ་འཇིག་བྱེད་ན་འགགས་(༢༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ལས་སྐྱེའམ། མ་འགགས་པ་ལས་སྐྱེ། འགགས་པ་ལས་སྐྱེ་ན་འགགས་པའི་མར་མེ་ལས་མར་མེ་གཞན་སྐྱེ་བར་ཡང་འགྱུར་ལ། མ་འགགས་པ་ལས་སྐྱེ་ན་སྐྱེ་བ་ཐུག་པ་མེད་པས་སྐྱེ་བའི་སྐད་ཅིག་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། གནས་འཇིག་གི་སྐད་ཅིག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འགགས་པ་དང་མ་འགགས་པ་གཉིས་ཀ་འདྲེས་པ་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དུས་འཁོར་འགྲེལ་ཆེན་དུ་རྣམ་བདེན་རྫུན་འདོད་པའི་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་བདེན་གྲུབ་འདོད་པ་ལ་དགག་པ་དམིགས་ཕུག་འདི་ལྟར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ད་ནི་སྐད་ཅིག་འཇིག་པ་དང་སྐྱེ་བའི་སྐྱོན་གསུངས་པ་འདིར་ཆོས་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་འཇིག་པ་དང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཅི་གནས་པ་མེད་པར་རམ། གལ་ཏེ་གནས་པ་མེད་པར་འཇིག་པ་དང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་དེའི་ཚེ་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་སྐྱེས་པ་ལས་གནས་ཤིང༌། གནས་པ་ལས་འཇིག ཞིག་པ་ལས་སྐྱེ་བ་དེ་ལྟར་ན་གནས་པ་དང་འཇིག་པ་དང་སྐྱེ་བ་རྣམས་གཅིག་ཉིད་མེད་དེ། མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །འདིར་གང་གི་དུས་ན་གནས་པ་ཡོད་པ་དེའི་དུས་ན་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་མེད་དོ། །གང་གི་དུས་ན་འཇིག་པ་ཡོད་པ་དེའི་དུས་ན་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་མེད་དོ། །གང་གི་དུས་ན་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་དེའི་དུས་ན་གནས་པ་དང་འཇིག་པ་མེད་དོ། །དུས་ཞེས་པ་ནི་སྐད་ཅིག་གོ། །གལ་ཏེ་དུས་གཅིག་ལ་ཡིན་ན་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་འཆི་བ་རྣམས་གཅིག་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་ལས་གཞན་ཅི། འདིར་གང་དུ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཆོས་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དེ་ཅི། ཆོས་སྔ་མ་འགགས་པ་ལས་སམ་འོན་ཏེ་མ་འགགས་པའི་ཆོས་ལས་ཆོས་ཕྱི་མ་སྐྱེ། (༢༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གལ་ཏེ་འགགས་པའི་ཆོས་ལས་སྐྱེ་ན་དེའི་ཚེ་འགགས་པའི་མར་མེ་ལས་མར་མེ་གཞན་སྐྱེའོ། །ཅི་སྟེ་མ་འགགས་པ་ལས་སྐྱེ་ན་དེའི་ཚེ་མ་འགགས་པའི་མར་མེ་ལས་མར་མེ་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ་དེ་ལས་གཞན་སྐྱེའོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེས་པ་ལས་སྐྱེ་བས་ན་མར་མེའི་ཕྲེང་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕྲེང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔ་མ་མ་འགགས་པ་ལས་གཞན་སྐྱེ་བ་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། འགགས་པ་ལས་ཀྱང་ངོ༌། །འདྲེས་པ་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཕན་ཚུན་འགལ་བས་གཅིག་པ་ཉིད་མེད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་རྣམ་རྫུན་པ་དག་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་བྱུང་དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་གཙོ་སེམས་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཙམ་ཞིག་ཁོ་ན་དོན་དམ་བདེན་པ་ངེས་དོན་དུ་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟར་ན་སེམས་མེད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོན་དམ་བདེན་པ་ངེས་པའི་དོན་ཅན་དུ་ཐལ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་འཁྲུལ་པ་དང་བྲལ་བའི་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་རིག་པ་ལ་རང་ཉིད་རིག་པའི་ངོ་བོར་མ་སྐྱེས་ན་གཞན་རིག་ཏུ་མི་རུང་བས་ཡེ་ཤེས་རང་རིག་ཉིད་དུ་རྒྱ་ཆེར་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ཏེ། དེར་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་མི་མཁས་པ་བསམ་པ་མེད་པ་ཡེ་ཤེས་སུ་འདོད་པ་ཆད་པ་ཆེན་པོར་ལྟུང་བ་འགའ་ཞིག་སྨྲ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་བྱས་སོ། །གལ་ཏེ་བསམ་པའི་ཤེས་པ་མེད་པས་སངས་རྒྱས་ཉིད་སྟེར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་སུ་ཅིའི་ཕྱིར་མ་གྱུར། འདི་རྣམས་ཀྱིའང་གཉིད་འཐུག་པོ་ལ་བསམ་པའི་ཤེས་པ་མེད་པར་རབ་ཏུ་འཇུག་ཅིང༌། འདོད་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་མེད་ལ། མི་འདོད་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་ཡང་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་གཉིད་ལོག་པའི་གནས་(༢༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐབས་དེ་ལ་ཆགས་པ་དང་ཆགས་བྲལ་དག་ཏུ་མི་འགྱུར་བ་དེ་བས་ན་བསམ་པའི་ཤེས་པ་མེད་པ་དེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བསམ་པའི་ཤེས་པ་མེད་པ་ནི་དེ་བཞེན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་མི་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་ལས། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་རིན་ཆེན་སྒྲོན་མེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཞེས་སོ། །འདིར་གལ་ཏེ་རིན་ཆེན་སྒྲོན་མ་བསམ་པའམ་རབ་ཏུ་སྣང་བ་མེད་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་རིན་ཆེན་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་རྣམས་ཀྱང་བསམ་པ་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རང་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། བེམ་པོའི་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དེར། བདག་རིག་གཞན་རིག་ཐམས་ཅད་པ། །ཀུན་ལ་ཕན་པའི་གང་ཟག་མཆོག །དཔེར་བྱ་ཀུན་ལས་འདས་པ་སྟེ། །ཤེས་དང་ཤེས་བྱའི་བདག་པོ་མཆོག །ཅེས་འབྱུང་ལ། ཁྱད་པར་རྒྱལ་བའི་ཐུགས་དང་ཡེ་ཤེས་གཉིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་དང༌། དངོས་པོའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་འཛིན་བྱེད་དུ་གསུངས་ཀྱི། རྣམ་མེད་དུ་གསུངས་བ་ཡེ་མེད་དེ། དེར༑ རྡོ་རྗེ་ཅན་གྱི་ཐུགས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐའ་དག་པ་ལ་གནས། །དྲི་མེད་ནོར་བུ་ལྟ་བུ་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་འཛིན་བྱེད་གང་ཡིན་དེ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེའོ། །ཞེས་དཔལ་ལྡན་ས་བཅུ་པའི་འགྲེལ་པ་རྣམས་སུའང་འབྱུང་ལ། དེ་དང་མཐུན་པར་རྒྱལ་པོ་ཨིནྡྲ་བྷཱུ་ཏིས་ཡེ་ཤེས་གྲུབ་པར། རྣམ་བདེན་དང་རྣམ་རྫུན་པ་གཉིས་ཀ་དོན་ལ་གནས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་འཇུག་པ་མི་སྲིད་པར་(༢༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྱུར་ཞེས། དེ་འགོག་པ་ལ་ལེའུ་རེ་རེ་མཛད་ནས་ཁྱད་པར་རྣམ་མེད་འགོག་པ་ན། ཇི་སྐད་དུ། ཇི་ལྟར་རིགས་པས་རྣམ་བཏགས་པ། །རྣམ་པ་དང་བཅས་རབ་བཀག་ནས། །རྣམ་མེད་ཉིད་ཀྱང་མི་འགྲུབ་པ། །དེ་ལྟར་དུ་ནི་རྗོད་པར་བྱེད། །གལ་ཏེ་རྣམ་པ་མེད་ན་ཡང༌། །ཡེ་ཤེས་འགྱུར་བར་རྣམ་རྟོག་ན། །རྣམ་པ་དང་ནི་རྣམ་བྲལ་བས། །འདི་ཅི་རིག་ནས་ཀུན་རིགས་ཡིན། །ཀུན་མཁྱེན་དེ་ལ་ཡོད་མིན་ཅིང༌། །ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་རྟོག་པ་ཉིད། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མ་གཟིགས་པས། །བེམས་པོ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་སོགས་སྔགས་གཞུང་རབ་འབྱམས་སུ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ཤིང༌། ཁྱད་པར་དུ་སློབ་དཔོན་ཤཱནྟི་པས་རྣམ་རྫུན་པ་དབུ་མར་སྒྲུབ་པའི་དབུ་མ་རྒྱན་ཞེས་པའི་བསྟན་བཅོས་ཤིག་བྱས་ནས་སྔགས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལུགས་འདི་དང་མཐུན་ཅེས་དྲིལ་བསྒྲགས་པ་དེ་སློབ་དཔོན་མཻ་ཏྲི་པ་ཆེན་པོས་སུན་ཕྱུང་ནས་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་འདིས་ཨ་མ་ན་སིའི་ཆོས་སྐོར་རྒྱས་པར་བརྩམས་ཤིང༌། ཁྱད་པར་རྣམ་རྫུན་དབུ་མ་པར་འདོད་པ་འགོག་པ་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བཅུ་པ་ཞེས་པའི་བསྟན་བཅོས་མཛད་དེ། དེར༑ དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཤེས་འདོད་པས། །རྣམ་བཅས་མ་ཡིན་རྣམ་མེད་མིན། །བླ་མའི་ངག་གིས་མ་བརྒྱན་པའི། །དབུ་མའང་འབྲིང་པོ་ཙམ་ཉིད་དོ། །ཞེས་ལུགས་དེ་དབུ་མ་པར་མི་རུང་བར་ཞར་ལ་བཤད་ནས། རྣམ་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཙམ་ལས་ཕྱག་ཆེན་གྱི་ཡེ་ཤེས་མི་སྐྱེ་བར་རྩལ་དུ་བཏོན་ན། ཡེ་ཤེས་བདེན་གྲུབ་པ་ལས་ལྟ་ག་ལ་སྐྱེ་བར་དགོངས་ཞེས། སློབ་དཔོན་ལྷན་སྐྱེས་པའི་རྡོ་རྗེས་དེའི་འགྲེལ་པར། དེ་ལ་རྣམ་པ་དང་བཅས་པའི་སྒྲས་མདོ་སྡེ་པ་དང་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་འདོད་པ་དག་བཟུང་ངོ༌། །རྣམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའང་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བ་དག་སྟེ་འདི་དག་གིས་ནི་རྣམ་པ་དང་བཅས་(༢༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་དང་རྣམ་པ་མེད་པའི་འདོད་པ་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེས་པར་འདོད་པའི་སྐྱེས་བུས་བླང་བར་བྱ་བ་མིན་ཏེ། གཉིས་ཀས་ཀྱང་རང་བཞིན་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་ལ། དེ་ཡང་དཔྱད་མི་བཟོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། ཞེས་དང༌། ཡང་དེར། རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྣམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣལ་འབྱོར་སྦྱོད་པ་པའི་འདོད་པ་བླང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉེ་བར་ཁས་མི་ལེན་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར། རང་བཞིན་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཁས་ལེན་པ་ན་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་ཡང་དྲང་བའི་དོན་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་གསུངས་པ། འདི་དག་ཐམས་ཅད་སེམས་ཙམ་ཞེས། །ཐུབ་པ་ཡིས་ནི་གང་གསུངས་པ། །བྱིས་རྣམས་སྐྲག་པ་སྤང་ཕྱིར་ཏེ། །དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མིན། །ཅེས་སོགས་རྒྱས་པར་འབྱུང་ལ། རྣམ་རྫུན་དུ་སྨྲ་བ་སྔགས་ཀྱི་ཟབ་དོན་དུ་འཁྲུལ་པ་འཕགས་པའི་ཡུལ་དུ་མི་སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་བརྙེས་པའི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་བཀག་ཟིན་པས་སྤྲོས་པ་ཆོག་གོ། །གཞན་ཡང་གསང་སྔགས་ཀྱི་དགོངས་པ་དགོངས་འགྲེལ་རྣམས་ལས་རྣམ་རྫུན་གྱི་དོན་དབུ་མར་མ་གྲུབ་པ་དང༌། དེར་མ་གྲུབ་ན་སྔགས་ཀྱི་ཟབ་དོན་དུ་འོངས་མི་རྙེད་པའི་ལུང་རིགས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆེས་མུ་མེད་དོ། །འདིར་མདོ་སྔགས་ཀྱི་འཇུག་ངོགས་ཆེན་པོ་གཉིས་ནས་བསྒྲུབས་པའི་སངས་རྒྱས་ཚུལ་ལ། རྒྱ་བོད་འདིར་ལ་ལ་ཞིག་གང་ལས་སྒྲུབ་པའི་གཞི་དང༌། གང་འགྲུབ་པའི་གཞི་འབྲས་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང༌། (༢༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གང་གིས་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱིས་ལམ་ལ་མཆོག་དམན་མྱུར་བར་འགྲུབ་མི་འགྲུབ་ཀྱི་ཟབ་ཁྱད་ཡོད་པར་འདོད་པ་དང༌། གཞི་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་ལམ་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་ལ་མཆོག་དམན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་འདོད་པ་གཉིས་ལས། གཞི་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱོགས་འདི་ལ་བསམས་ནས། སྟག་ཚང་ལོ་ཙཱ་བ་ཤེས་རབ་རིན་ཆེན་གྱིས། རྣམ་རྫུན་པས་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བདེན་གྲུབ་པར་སྨྲ་བས་དབུ་མར་མི་རིགས་ཀྱང༌། གཉིས་སྟོང་གི་ཤེས་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་བདེན་མེད་སྒྱུ་མ་ལྟར་ཡོད་པ་གཞི་དུས་ཀྱི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དང༌། དེ་ལ་མདོ་སྔགས་ཀྱི་ལམ་གྱིས་བྱ་བ་བྱས་པ་ན་ལམ་དུས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང༌། དེས་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་དྲུངས་ཕྱུང་བར་བྱས་ན་འབྲས་དུས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་དེར་འཇོག་པས་དོན་འདིའི་གནད་མཚང་མ་རྟོགས་པ་དག་གིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་རྒྱུད་བླ་མར་རྒྱུ་ལམ་འབྲས་གསུམ་གྱི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་རྣམ་གཞག་བཤད་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཁོང་དུ་ཆུད་མི་ནུས་ལ། རྒྱུད་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་དག་ལས་འབྱུང་བའི་རྒྱུད་གསུམ་གྱི་རྣམ་གཞག་ཀྱང་འཁྲུལ་མེད་དུ་ཤེས་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་ཟེར། འདི་ལ་དུས་ཕྱིས་ཀྱི་དྭགས་བརྒྱུད་པ་ཁ་ཅིག་ཆེས་ནོར་བ་མེད་པའི་ལེགས་བཤད་དུ་འཁྲུལ་ནས། རྗེ་སྒམ་པོ་པས་སྔགས་ལ་མ་བརྟེན་ནའང་སེམས་ཅན་ལས་དང་པོ་པ་རྣམས་ལ་ཕྱག་ཆེན་གྱི་ཡེ་ཤེས་རྗེན་ཅར་དུ་ཁ་ནང་ཁོ་ནར་ཕྱོགས་པའི་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་ངོ་སྤྲད་ནས་ཐ་མལ་ལམ་གདོད་མའི་ཤེས་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཡིན། ཅེས་ཟེར་ལ། ལུགས་འདི་རྗེ་སྒམ་པོ་པས་རྨི་ལམ་དུའང་ག་ལ་བཞེད་ཅིང༌། ལོ་ཙཱ་བ་ཤེས་རིན་པས་བརྗོད་པ་དེ་ཤིན་ཏུ་ནོར་བ་ཡིན་ཏེ། (༢༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནོར་བའི་ཚུལ་འདི་ནི་འཁྲུལ་པ་དང་བྲལ་བར་བརྗོད་པར་མཛད་པ་རྗེ་བཙུན་མར་པ་ཡབ་སྲས་ཀྱི་བཞེད་པ་ཆེས་གསལ་བ་རྗེ་རས་པ་ཆེན་པོའི་བཀའ་དྲིན་ལས་འདིར་བརྗོད་ན། གཟུང་འཛིན་གཉིས་སྟོང་གི་སེམས་ཞེས་མདོ་ཕྱོགས་ཀྱི་བཀའ་དགོངས་འགྲེལ་ནས་འབྱུང་བའི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སྟོང་གི་སེམས་དེ་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དྲུག་གམ་བརྒྱད་དུ་འདོད་པ་གང་ཡང་རུང་བས་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དེ་དག་ལ་གཟུང་འཛིན་ལ་སོགས་པ་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཆ་ཐམས་ཅད་ལེགས་པར་སྤངས་པའི་གནས་གྱུར་གྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ལ་འཆད་ལ། ལུགས་འདིར་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བས་དཔྱད་པ་ན་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་གློ་བུར་དྲི་མའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་དྲི་བྲལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོར་གནས་འགྱུར་དུ་མི་རུང་སྟེ། རུང་ན་འབྲས་བུ་རྒྱུའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་འཁྲུལ་བཅས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་རྣམ་ཤེས་གནས་གྱུར་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་མི་འདོད་ལ། དེས་ན་གཟུང་འཛིན་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་སེམས་བདེན་གྲུབ་པ་དབུ་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་བཞེད་ཀྱང༌། ཐ་སྙད་དུ་རང་རྒྱུད་པ་ཁ་ཅིག་གཉིས་སྟོང་གི་སེམས་འོད་གསལ་བ་དང་ཡེ་ཤེས་བྱང་འཕགས་དང་རྫོགས་སངས་ཀྱི་མཉམ་གཞག་ན་ཡོད་པར་འཆད་ཅིང༌། ཐལ་འགྱུར་པས་ནི་ཐ་སྙད་དུའང་དེར་སེམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་གཏན་ཡོད་པར་མི་བཞེད་ལ། དེས་ན་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དྲུག་གམ་བརྒྱད་ལ་གཟུང་འཛིན་གྱིས་སྟོང་པའི་སེམས་ལྷག་མ་གཟུང་འཛིན་མངོན་གྱུར་པའི་རྣམ་རིག་བསྐྱེད་མི་ནུས་ཀྱི་བག་ཉལ། ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་ལྷག་མེད་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ཞུགས་པའི་རིག་རྒྱུན་མངོན་པར་མི་གསལ་བ་ཡུལ་གྱིས་ཁམ་བསྒྱུར་ཅིང་གཉིས་སྣང་ནུབ་པའི་ཤེས་པའམ་སེམས་དེ་ནི་(༢༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱུད་བླ་མར་བཤད་པའི་རྒྱུ་ལམ་འབྲས་བུའི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དང༌། སྔགས་སུ་བཤད་པའི་གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་གྱི་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་དང་གཏན་མི་གཅིག་སྟེ། གཅིག་ན་མདོ་སྔགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མི་གཅིག་ཀ་མེད་དུ་འོང་ཞིང༌། སྟག་ཚང་ལོ་ཙཱ་བ་ཁྱེད་ཅག་དེའང་འདོད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་སྔགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ལ་མཆོག་དམན་གྱི་ཁྱད་པར་འབྱེད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་འཁོར་ལོ་བར་པ་སོགས་ལས་དགོངས་གཞི་སྔགས་ནས་བཤད་པའི་སེམས་འོད་གསལ་ལ་དགོངས་ནས། དགོས་པ་མདོ་ལུགས་ཀྱི་ལམ་གྱིས་མདོ་ལུགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་ཤེས་པའི་ཆེད་དུ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བརྒྱད་དམ། དྲུག་གི་རང་ངོ་འོད་གསལ་བར་གསུངས་པ་ཡོད་དེ། སེམས་ནི་སེམས་མ་མཆིས་པ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བའོ། །ཞེས་གཟུང་འཛིན་གྱི་སེམས་མ་མཆིས་པའི་སེམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཆེས་རབ་འབྱམས་སུ་བཤད་ཅིང༌། དོན་དེ་ལ་དགོངས་ནས་རྗེ་བཙུན་བྱམས་པས་ཀྱང༌། ཆོས་ཉིད་སེམས་ལས་གཞན་པའི་སེམས་གཞན་ནི། །འོད་གསལ་མ་ཡིན་རང་བཞིན་ལ་བརྗོད་དོ། །ཞེས་དང༌། དེའི་འགྲེལ་པར་དབྱིག་གཉེན་ཞབས་ཀྱིས། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་སེམས་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བར་མི་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་ནི་འདིར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཁོ་ན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་འབྱུང་ལ། དེས་ན་རྩ་འགྲེལ་འདི་དག་གི་དགོངས་པ་ལྟར་ན་ཡོངས་གྲུབ་ཁོ་ན་ཡེ་ཤེས་དང་མྱང་འདས་སུ་འཆད་དགོས་པ་དང༌། གཞན་དབང་ཡིན་ན་འཁོར་བའི་རྣམ་རིག་ཡིན་དགོས་ཀྱི། དོན་དམ་བདེན་པ་མིན་པས་ཁྱབ་པ་དང༌། ཡོངས་གྲུབ་ལ་མ་ཡིན་(༢༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དགག་ཡིན་པས་ཁྱབ་པ་དང༌། དོན་དེ་ལ་དགོངས་ནས་རྗེ་བཙུན་གྱིས་བདེན་གཉིས་ལས་འཁོར་འདས་འཇོག་གོ་ཞེས་དང༌། མཚན་ཉིད་དང་པོ་གཉིས་ལས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་ཕྱི་མ་ལས་དོན་དམ་བདེན་པ་རྣམ་པར་འཇོག་གོ་ཞེས་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་གཉིས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཡབ་རྗེ་རས་པ་ཆེན་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་བྱམས་ཆོས་སྡེ་ལྔ་པོ་འདི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤྱིའི་བཀའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགོངས་འགྲེལ་དུ་གྲུབ་སྟེ། བར་པ་གསུམ་ཞར་བྱུང་དབུ་མའི་ཆོས་ཚུལ་མི་སྟོན་པ་མིན་ཀྱང༌། དངོས་བསྟན་སེམས་ཙམ་ཐུན་མོང་མིན་པའི་བསྟན་བཅོས་དང༌། བྱམས་ཆོས་དང་པོ་དབུ་སེམས་ཐུན་མོང་གི་བསྟན་བཅོས་དང༌། བྱམས་ཆོས་ཐ་མ་མདོ་སྔགས་ཐུན་མོང་གི་བསྟན་བཅོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ།།དོན་གྱི་དབང་འདི་གཟིགས་ནས་རྗེ་སྒམ་པོ་པ་ཡབ་སྲས་ཀྱིས། ཁོ་བོའི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་བླ་མའི་དགོངས་པ་ཡིན། ཅེས་གསུངས་པ་དང༌། འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་རང་བྱུང་རྡོ་རྗེའི་ཞལ་སྔ་ནས། ཟབ་མོ་རྡོ་རྗེའི་ཐེག་པ་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པ་གང་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་བླ་མ་དང་ཁོ་བོས་བྱས་པའི་ཟབ་མོ་ནང་དོན་གྱི་ཚིག་དོན་ཙམ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པར་ཟབ་རྒྱས་སྔགས་ཀྱི་དོན་ལ་དཔྱིས་ཕྱིན་དུ་འཇུག་མི་ནུས་པས་བསྟན་བཅོས་འདི་གཉིས་ལ་ལེགས་པར་སློབས་ཤིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེས་ན་མདོར་བཤད་པའི་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འོད་གསལ་བ་དེ་སྔགས་ལུགས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང༌། སེམས་འོད་གསལ་ཡིན་ན་དངོས་ལ་གནོད་བྱེད་ཡོད་དེ། སྔགས་ལུགས་ཀྱི་སེམས་འོད་གསལ་དང༌། དེ་མངོན་དུ་བྱས་ནས་མི་(༢༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལ་ཐབས་ཤེས་ཟུང་འཇུག་གི་རྟེན་བརྟེན་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཞུགས་ནས་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བདེ་སྟོང་དབྱེར་མེད་ཀྱི་དབང་བཞི་བླང་བ་དང་བསྐུར་བར་མ་བྱས་ན་མི་འབྱུང་ཞིང༌། དེར་བལྟོས་ཀྱི་སྡོམ་པ་དང་དམ་ཚིག་བསྲུང་ཞིང་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པ་དང༌། ཁྱད་པར་ཕྱག་རྒྱའི་རྐྱེན་ལས་མཆོག་གི་དབུ་མ་གཏན་ལ་ཕབས་ནས། དེར་སྒྲིབ་མེད་ཀྱི་རླུང་ཐིག་འཛག་མེད་ཟད་པ་མེད་པར་མཐའ་ཀླས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་མ་བྱས་པས་དེར་འགྲུབ་མི་སྲིད་པ་གང་ཞིག མདོར་བཤད་པའི་སེམས་འོད་གསལ་དང༌། སྔགས་སུ་བཤད་པའི་སེམས་འོད་གསལ་གཅིག་ན་མདོར་བཤད་པའི་སེམས་འོད་གསལ་དེ་རྟོགས་བྱེད་དུ་སྔགས་ནས་བཤད་པའི་ལམ་འདི་མེད་མི་རུང་བའམ། ཡང་ན། སྔགས་ལམ་དུ་དེ་རྟོགས་པ་ལ་རྟོགས་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་ཤེས་ཀྱི་ལམ་དེ་མི་དགོས་པར་མདོ་ལུགས་ཀྱི་ལམ་ཁོ་ནས་དེར་འགྲུབ་པས་དེ་འགྲུབ་བྱེད་སྔགས་ལམ་ལ་རག་མ་ལས་པའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་མདོར་བཤད་པའི་སེམས་འོད་གསལ་དང༌། སྔགས་ནས་བཤད་པའི་སེམས་འོད་གསལ་གཅིག་ན། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་ཀྱིས་སྔགས་ནས་བཤད་པའི་སེམས་འོད་གསལ་དང་སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཐམས་ཅད་མདོར་བཤད་པའི་འོད་གསལ་དང་སྒྱུ་མ་ལྟར་སྟོན་པའི་ཆོས་ཚུལ་ལས་ཆེས་ཁྱད་འཕགས་སུ་སྒྲུབ་པའང་དོན་མེད་པར་ཐལ་བ་དང༌། ཁྱད་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོས་བསྟན་པའི་ཆོས་གཞན་ཐམས་ཅད་ཁོང་དུ་ཆུད་ཀྱང་འདུས་པའི་རྒྱུད་དོན་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ན་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་གོ་འཕང་མི་ཐོབ་སྟེ། འོད་གསལ་དང་སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་(༢༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྱུར་ཞེས་གསུང་བ་ཡང་དོན་ལ་མ་ཞུགས་པའི་རྫུན་ཚིག་ཆེན་པོར་སོང་བའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་སྔགས་ནས་བཤད་པའི་སེམས་འོད་གསལ་དང༌། མདོ་ནས་བཤད་པའི་སེམས་འོད་གསལ་གཉིས་མི་གཅིག་སྟེ། དེ་གཉིས་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་འགལ་དུ་བཤད་པའི་ཕྱིར། རང་བཞིན་གཅིག་ན་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་འགལ་དུ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། ལྷན་ཅིག་མི་གནས་འགལ་དུ་ཇི་ལྟར་བཤད་ཅེ་ན། སྔགས་ལུགས་ཀྱི་འོད་གསལ་དེ་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ལ་མི་གསལ་བར་ཞུགས་མོད། གསལ་བར་མངོན་དུ་འགྱུར་ཉེ་བ་ན་ཚོགས་བརྒྱད་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་གསལ་རིག་དགེ་མི་དགེ་ཐམས་ཅད་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པར་འགག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་འཆར་དུ་ཉེ་བ་ན་དང་པོར་འཇུག་ཤེས་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་སྣང་བ་ཙམ་འགགས་ཤིང༌། དེ་ནས་ཉོན་ཡིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་སྣང་བ་མཆེད་པ་འགགས་ཏེ། དེ་ནས་ཀུན་གཞིའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྣང་བ་ཉེར་ཐོབ་ཀྱང་འགགས་ནས་མཐར་འོད་གསལ་བའི་སེམས་འཆར་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཟབ་མོ་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལྟར་ན་ཐ་སྙད་དུ་ཚོགས་བརྒྱད་ཡོད་པར་དོན་ལ་གནས་ཏེ། སྣང་མཆེད་ཐོབ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་རང་མྱོང་གིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་རྗེ་འགོས་གསུངས་ལ། རྗེ་མར་པ་ལོ་ཙཱའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཐ་སྙད་དུའང་ཀུན་གཞི་ཉོན་ཡིད་སེམས་ཙམ་གྱི་གྲུབ་མཐར་བཤད་པ་ལྟར་དོན་ལ་ཡོད་པར་མ་ངེས་ཀྱང༌། གསང་སྔགས་ནས་སྣང་མཆེད་ཐོབ་གསུམ་འགགས་པའི་ཚུལ་འདི་ཚོགས་དྲུག་གི་ཤེས་པ་ཉིད་ཅུང་ཟད་འགགས་པ་དང༌། ཕལ་ཆེར་འགགས་པ་དང༌། མ་ལུས་པར་འགགས་པ་ལ་དགོངས་ཏེ། ཚོགས་བརྒྱད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཙམ་བྱས་ཀྱང་ཚོགས་དྲུག་ལས་ཚོགས་བརྒྱད་ཐ་སྙད་(༢༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུའང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མ་གྲུབ་པར་དོགས་གོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེས་ན་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོའི་བཀའ་བབས་ཀྱི་བརྒྱུད་པ་འདིའི་ལུགས་ལ་ནི་མདོ་དང་སྔགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་གང་ལས་སྒྲུབ་པ་དང༌། གང་གིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། གང་གྲུབ་པའི་གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་ཀའི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དང༌། སེམས་དང༌། འོད་གསལ་ཞེས་མིང་མཐུན་པར་འབྱུང་ཡང༌། དེ་ལྟར་གདགས་གཞིའི་དོན་གཏན་མི་གཅིག་ཅིང༌། དེའི་དབང་གིས་མདོ་ལུགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་བསྒྲུབས་པས་སྔགས་ལུགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཞར་བྱུང་དུ་མི་ཐོབ་ལ། སྔགས་ལུགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་བསྒྲུབས་པས་མདོ་ལུགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཞར་བྱུང་དུ་འགྲུབ་བོ་ཞེས་བཞེད་དོ། །འདི་ནི་མདོ་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྲོག་མིག་འཁྲུལ་པ་མེད་པ་ཡིན་པས་འཇིགས་མེད་སེང་གེའི་སྒྲ་འདི་ནི་རྒྱལ་བ་འབྲི་གུང་པས་དམ་ཆོས་དགོངས་པ་གཅིག་པར་ཆེར་བསྒྲགས་ཀྱང༌། བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་རྣ་བ་ཉམས་པར་གྱུར་པའི་མཁས་པ་དང༌། གྲུབ་པ་དང༌། པཎ་ཆེན་དང༌། རྗེ་བཙུན་དང༌། གཞན་ཡང་འགྲན་བྲལ་གྱི་བླ་དྭགས་ཅན་དག་གིས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཐོས་པའི་སྐབས་མ་ཕྱེད་པར་སྣང་ན་དྲན་ལམ་དུ་ལྟ་ཅི་ལྟར་འཆར། འོ་ན་མདོར་ཡང་བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བསྟན་མོད། མིང་ཙམ་དུ་བསྟན་གྱི། དོན་གདུལ་བྱ་དེ་དག་གི་གློ་བར་མི་ཆུད་པས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་མིན་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ལས། སྔགས་ནས་དེའི་དོན་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་ཡིན་མིན་གཉིས་ཀས་གསལ་བར་བསྟན་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཅིང༌། གལ་སྲིད་དེའི་དོན་ཤུགས་སམ་ཞར་ལ་སྦས་ནས་བསྟན་པ་ཡོད་ཀྱང༌། སྒྲུབ་བྱེད་མདོའི་ལམ་གྱིས་ནི་སྒྲུབ་གཞི་སྔགས་ནས་བསྟན་པའི་(༢༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོ་དེ་ལ་ལས་སུ་མི་བྱེད་པར་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་དམ་དྲུག་གི་ཐོག་ནས་སྒྲིབ་གཉིས་སྤངས་ཤིང་ཚོགས་གཉིས་བསགས་ཏེ་འབྲས་བུ་མདོ་ལུགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་མདོ་ལས་བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོ་འདུས་མ་བྱས་སུ་བཤད་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་གཞིར་བྱས་ལ་རེས་དངོས་པོར་བཤད་པ་དང༌། རེས་དངོས་མེད་སྟོང་པར་བཤད་པའི་དབང་ལས། གཉིས་པ་དེ་ལ་བསམས་ནས་ལོ་ཙཱ་བ་ཆེན་པོས་བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོ་སྟོང་ཉིད་མེད་དགག་ཏུ་འཆད་པ་དང༌། དེ་དང་མཐུན་པར་འཕགས་སེང་གིས་ཕར་ཕྱིན་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་རིགས་ཆོས་དབྱིངས་སྟོང་ཉིད་ལ་འཆད་པ་དང༌། དང་པོ་དེ་ལ་བསམས་ནས་ཇོ་ནང་པ་ཆེན་པོས་བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོ་རྟག་བརྟན་ཐེར་ཟུག་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་བཤད་པ་སོགས་ཕྱོགས་ཙམ་དུའང་མ་ཕྱིན་པའི་མུན་སྤྲུལ་མཐའ་ཀླས་པ་ཤེས་བྱའི་ཁོངས་སུ་བྱུང་བ་སུ་ཞིག་གིས་བརྗོད་ནུས། གསུམ་པ་དེ་མི་འཐད་དེ། ཤིན་ཏུ་དཔྱད་པ་ན་མདོ་སྔགས་གཉིས་ཀར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དཔྱད་མི་བཟོད་པ་ལ་གཞན་སྤྲོས་པར་མ་གྲུབ་པ་དང༌། རྒྱུ་རྒྱུད་བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོ་ལ་དྭངས་མ་མི་ཤིགས་ཁྱད་པར་གསུམ་ལྡན་གྱི་ཁྱད་པར་རྩལ་དུ་བཏོན་ནས་བཤད་པ་ལ་མི་རིགས་པ་མེད་ཀྱང་འཆད་ལུགས་དེའི་མ་དཔྱད་པ་དང༌། ཅུང་ཟད་དང༌། ཤིན་ཏུ་དཔྱད་པའི་འཆད་ཚུལ་གསུམ་གྱི་རྣམ་གཞག་ལ་སྐྱོན་ཡོད་པ་དང༌། ཅུང་ཟད་དཔྱད་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའི་ཕྱག་རྒྱ་ལས་དོན་གཞན་དུ་བརྒལ་བས་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། དྭངས་མའི་གང་ཟག་ཁས་བླངས་པས་སེམས་ཅན་གཅིག་སངས་རྒྱས་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དེའི་རྒྱུད་ལ་གང་ཟག་གཉིས་ཡོད་ཅིང༌། སངས་རྒྱས་(༢༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐོབ་པ་ན་གཅིག་རྒྱུན་ཆད། ཅིག་ཤོས་ལྷག་མར་ལུས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ལྟར་འདོད་ན་སྐྱོན་ཆགས་པར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ། འདོད་པ་དེ་ལྟ་བུ་དབུ་མའི་ལུགས་ཙམ་དུ་མི་རུང༌། ཁྱད་པར་ཁྱེད་རང་ཟླ་གྲགས་ཀྱི་སྐུ་སྐྱེར་ཞལ་གྱིས་འཆེས་ཤིང༌། ཁྱེད་རང་གི་དབུ་མའི་ལུགས་འདི་སྔར་ཟླ་གྲགས་དུས་ཇི་ལྟར་བཀྲལ་བ་ལྟར་ཁས་ལེན་ནོ་ཞེས་དམ་བཅས་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་བའོ། །དང་པོ་ནི། དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པ་སོགས་དབུ་མ་པ་ཕལ་ཆེ་བས་ཀུན་རྫོབ་ལ་ཡང་ལོག་གི་དབྱེ་བ་བྱེད་པ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་པའི་དྭངས་སྙིགས་ལ་ཡོད་མེད་དང་བདེན་རྫུན་གྱི་དབྱེ་བ་བྱེད་དོ་སྙམ་ན། དེ་དག་གིས་དེ་ལྟར་དབྱེ་བ་དང་ཁྱེད་ཀྱི་དབྱེ་བ་བྱེད་ལུགས་ཀྱི་ཞེན་དོན་མི་གཅིག་སྟེ། དེ་དག་གིས་ཀུན་རྫོབ་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེར་འཆད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁྱེད་ནི་དཔྱད་པ་ན་རྣལ་འབྱོར་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་དང༌། རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་དོན་དམ་གྱི་གཞི་མཐུན་ཡིན་ཅེས་ཟོལ་སྦྱོར་དུ་སྨྲས་པའི་ཕྱིར། དབུ་མར་སྨྲ་བ་དག་བྱིས་འཕགས་སུས་ཀྱང་བདེན་གཉིས་གཞི་མཐུན་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་འཇུག་ཏུ་འཇོག་པའི་རྣམ་གཞག་མི་བྱེད་པས་རིང་ལུགས་ཆེན་པོ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་ལ། རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་དོན་དམ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནམ་མ་བཅོས་པ་དོན་དམ་ལས་འོས་མེད་ན་དེ་ནི་སྐྱེ་འགག་སོགས་ཀྱིས་འདུ་བྱ་བར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། ཁྱེད་ཀྱི་དྭངས་མའི་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེ་སོགས་འདུས་བྱས་སུ་འགལ་ཞིང༌། ཡང་རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་དོན་དམ་འདུས་བྱས་སུ་ཁས་ལེན་ན་ནི་རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་དོན་དམ་ཞེས་པའི་དོན་དམ་ཡང་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པ་ལས་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཟླས་དབྱེ་བའི་(༢༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དོན་དམ་བདེན་པར་མ་སོང་བས། དྭངས་མ་འཇོག་བྱེད་ལ་བདེན་པ་གཉིས་ཀའི་ཆ་ནས་ཟབ་ཁྱད་བླ་ན་མེད་པར་བཞག་པའང་སྒྲ་གྲག་སྟོང་ཁོང་དུ་ཆུད་བྱེད་ལས་གཞན་དོན་ཅི་ཞིག་ཡོད། གཉིས་པ་ནི། དཔལ་ལྡན་ཟླ་བས་བདེན་པ་གཉིས་ལ་འཇུག་པ་ན། མ་བརྟགས་པར་ནི་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་གཞག་ལ། བརྟགས་ན་བདེན་པ་གཉིས་ཅར་དཔྱད་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར་བདེན་པ་གཉིས་ཀ་ལ་དཔྱད་ནས་གྲུབ་མ་གྲུབ་ཡོད་མེད་བདེན་བརྫུན་ཞལ་གྱིས་མི་བཞེས་ལ། དོན་དེས་ན་སློབ་དཔོན་འདིས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དཔྱད་ནས་གྲུབ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱི་ནང་གི་གྲུབ་མཐའ་མཐའ་དག་དགག་བྱའི་གཙོ་བོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཁས་བླངས་ན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་རིགས་པས་དཔྱད་བཟོད་དུ་འགྱུར་བས་དེ་ལ་རང་བཞིན་རྙེད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་རྙེད་ན་དེ་ཀུན་རྫོབ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བས། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ལས་ཉམས་པ་དང༌། དེ་ཡང་བདེན་པར་ཁས་བླངས་པས་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་བདེན་གྲུབ་ཀྱི་ཆོས་རྙེད་ན་བདེན་མེད་དེ་ཁོ་ནར་མ་ཞུགས་པས་དོན་དམ་བདེན་པ་ལས་ཉམས་པས་བདེན་གཉིས་ཀྱི་དོན་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཁོ་ནར་སོང་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཞེ་བཞག་དང་ཁར་འབྱིན་བྱེད་པ་དེ་དག་གིས་བདེན་གཉིས་ཀྱི་གནས་ལུགས་སྒྲིབ་བྲལ་དུ་མཐོང་རེ་ཀན་ཞེས་དགོངས་པ་མཐར་ཐུག་ཡིན་ལ། ཁྱེད་ཟླ་བ་གྲགས་པ་ཡིན་པར་དྲན་ཡང་དེའི་མཛད་པའི་མཐའ་བཞག་པའི་དོན་བརྗེད་པ་ནི་ལེགས་བྱས་སུ་མི་འགྱུར་རོ།།ཡང་མ་བརྟགས་པ་དང༌། ཅུང་ཟད་བརྟགས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་བརྟགས་པའི་རྣམ་གཞག་སྐྱོན་མེད་དེ། སློབ་དཔོན་ཀླུས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བདག་དང་བདག་མེད་དང་འགའ་མེད་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་(༢༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྙམ་ན། བསྟན་མོད། འདིར་མི་ཕན་ཏེ། དེར་སྟོན་པས་གདུལ་བྱའི་བློའི་འཇུག་སྟོབས་ཀྱི་ནུས་པ་མཆོག་དམན་ལས་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཡུལ་རྒྱ་ཇེ་ཆེ་ཇེ་ཆེར་བསྟན་པར་མཛད་པ་དང༌། འདིར་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ལ་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་དོན་དུ་མི་གཉེར་བ་ལ་སྤྲོས་པ་རང་དགར་འཇོག་པ་དང༌། དེ་དོན་གཉེར་ལ་སྤྲོས་པ་སེལ་བའི་ཆེད་དུ་དཔྱད་པ་མཛད་པའི་སྐབས་དོན་མི་གཅིག་པའི་ཕྱིར། གྲུབ་སྟེ། དེ་ལྟར་གཅིག་ན་སྤྲོས་པ་སེལ་བའི་དུས་དེར་ཡང་རིགས་པས་དཔྱད་ནས་སྤྲོས་པ་དུ་མར་འཇོག་དགོས་ན་སྤྲོས་པ་མཐའ་དག་ལས་གྲོལ་བ་མི་སྟེར་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྤྲོས་མཐའ་སེལ་ཚེ་སླར་སྤྲོས་པ་མང་པོའི་རྣམ་གཞག་འདི་ཐལ་ཆེས་ན་རིགས་པ་སྔ་མ་གནོད་བཅས་དང༌། ཕྱི་མ་ཐུག་མེད་དུའང་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། འོ་ན། སྟོང་ཉིད་བག་ཆགས་གོམས་པ་ལས། །དངོས་པོའི་བག་ཆགས་སྤོང་འགྱུར་ཞིང༌། །ཅི་ཡང་མེད་ཅེས་གོམས་པ་ལས། །དེ་ཡང་ཕྱི་ནས་སྤོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་འབྱུང་བས། ཤིན་ཏུུ་དཔྱད་ན་དེར་མ་གྲུབ་ཀྱང་ཅུང་ཟད་བརྟགས་པ་ན་བདེན་གཉིས་ཀྱི་གྲུབ་དོན་བཞག་པ་དང༌། རྙེད་པར་བཞག་པ་མི་འགལ་ལོ་སྙམ་ན་དེས་ཀྱང་འདིར་མི་ཕན་ཏེ། དེར་ལས་དང་པོ་པས་དངོས་པོ་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་སྟོང་པ་ཉིད་ལྟ་སྒོམ་དུ་བྱེད་ཅིང༌། དེའི་བྱེད་པ་རྫོགས་པ་ན་དེ་ལྟར་ལྟ་སྒོམ་གྱི་བློའི་འཇུག་པའང་ཉེ་བར་ཞི་བར་བཤད་པ་དེས། ཁྱེད་ཀྱིས་ཅུང་ཟད་བརྟགས་པ་ན་བདེན་གཉིས་ལས་དོན་བྱེད་པའི་དངོས་ཆ་འདི་ལྟར་གྲུབ་བོ་ཞེས་རྣམ་པར་བཞག་པ་འཐད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ངག་དོན་ཡང་དག་པའི་དོན་གཉེར་བའི་སྐབས་སུ་དཔྱད་པ་བྱེད་པ་(༢༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ན་འཇིག་རྟེན་དང་བསྟན་བཅོས་ན་མ་གྲགས་པའི་བདེན་གཉིས་གཞི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་འབད་པས་བསྒྲུབས་ཏེ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་པས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་བཞག་པ་ལྟར་ཚུལ་འདི་ནི་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཉེ་བར་མི་མཁོ་བ་ཁོ་ནའོ། །གཉིས་པ་ནི། ཅུང་ཟད་དཔྱད་ཚེ་བདེན་གཉིས་གཞི་མཐུན་པ་འཇོག་པ་ན་དྭངས་མ་མི་ཤིགས་པའི་ཆོས་དང་གང་ཟག་དེ་ཐམས་ཅད་མྱང་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དང་བྱེད་པ་པོར་དངོས་སུ་ཁས་ལེན་ཅིང༌། འཁོར་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བརྒྱུད་ནས་དེའི་བྱེད་པ་དང་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བར་ཁས་ལེན་པ་ནི། སྟོན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཞིང་བདག་མེད་པར་གསུངས་པ་དང་འགལ་བར་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་འཁོར་འདས་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་བྱེད་པོ་དང་བདག་དེ་དྭངས་མ་རང་ངམ། བདག་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་མ་གཏོགས་པའི་དེ་ལྟར་བྱེད་པོ་དང་བདག་པོ་དེ་གཞན་གྱི་བྱེད་བདག་ལ་རག་མ་ལས་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་མོད། ཉེས་པ་ཅི་ཡོད་སྙམ་ན། དེ་ལྟར་ན་དཔྱད་ངོར་ཡང་དག་པར་བདག་ལས་སྐྱེ་བར་རིགས་པས་ལེགས་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཅག་གྲངས་ཅན་གྱི་བདག་སྐྱེ་འདོད་པ་འགོག་པའང་བྱེད་མི་རིགས་པས་སྙིང་ལས་ཆུང་ངུར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་བ་ཁས་ལེན་པའི་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་དེ་ལ་ཐར་པ་ག་ལ་ཡོད། ཡང་ཁྱེད་དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་ཏེ། དྭངས་མ་རང་ངམ་དྭངས་མའི་བདག་ཉིད་དེར་བལྟོས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཞན་དང་གཞན་ཚོགས་པ་ལས་སྐྱེ་བས་བདག་སྐྱེ་ཁས་བླངས་པའི་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་སྙམ་ན། དེ་ལྟར་ན་གྲངས་ཅན་གྱིས་མིག་སོགས་གཞན་དོན་བྱེད་པར་སྨྲ་བ་ལྟར་(༣༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚིག་གི་ཟོལ་ཙམ་གྱིས་ནོར་བ་མེད་པའི་གྲུབ་མཐར་མི་འགྱུར་ཏེ། རང་ལ་བསམས་ནས་གཞན་སྒྲོ་བཏགས་ནས་སྨྲས་པའི་ཕྱིར། ཡང་ངེད་ཀྱི་དྭངས་མ་མི་རྟག་པར་འདོད་ལ་རྟག་པར་མི་འདོད་པས་ཕྱི་རོལ་པས་བདག་རྟག་པ་འདོད་པ་དང་ཁྱད་པར་ཆེའོ་སྙམ་ན། འོ་ན་མུ་སྟེགས་རྒྱང་འཕེན་པས་ཀྱང་བདག་མེད་པ་ཁས་ལེན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཤི་ནས་བདག་ཆད་པར་འདོད་ཅིང་མ་ཤིའི་བར་བདག་ཤེས་པར་འདོད་ལ། དེའང་མི་རྟག་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་དཔྱད་པ་འདིའི་སྐབས་སུ་དྭངས་མའི་ཆོས་བྱེད་པོ་དང་བདག་པོར་འཇོག་ཀྱང་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་བྱེད་པོ་དང་བདག་པོ་ཁས་བླངས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའང་ཁ་ཞེ་མ་མཐུན་པར་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔྱད་དོན་དྭངས་མའི་རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་དོན་དམ་པའི་བྱེད་པོ་ནི། རྒྱུ་རྒྱུད་བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོའི་བྱེད་པ་དཔྱད་མི་བཟོད་ལས་བཞན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་མུ་སྟེགས་པས་བཏགས་པའི་བདག་རིགས་པས་བརྟགས་ན་འདིར་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་དུ་མི་རྙེད་བ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུན་ལ་གང་ཟག་ཙམ་ཞིག་འཇོག་པ་ལས་དྭངས་མའི་རྣལ་འབྱོར་པ་དང་དཔའ་བོ་མཁའ་འགྲོ་སོགས་འཇོག་ན་གཞི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་སེམས་ཅན་དེ་ལ་གང་ཟག་གཉིས་ཡོད་ཅིང༌། སངས་རྒྱས་པ་ན་གང་ཟག་གཅིག་ལས་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ནས་སྙིགས་མ་ཐམས་ཅད་རྨེག་མེད་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་རིགས་ཏེ། མདོ་སྔགས་གཉིས་ཀ་ནས་སྐྱེ་འཕགས་གཉིས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་སོ་སོར་གང་ཟག་གཉིས་ཡོད་པར་མ་གསུངས་ཤིང༌། སོ་སྐྱེ་འཆིང་བ་ལས་གྲོལ་ཚེ་དེ་ལ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཅེས་བརྗོད་(༣༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི། དེ་ལས་གཞན་དུ་དྭངས་མའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན་བྱེ་སྨྲས་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་གང་ཟག་ལ་བཏགས་པའི་བཏགས་ཡོད་མིན་པར་རྫས་ཡོད་དུ་ཁས་ལེན་པ་ལྟར་ཐ་སྙད་དུའང་གང་ཟག་ཀྱང་དག་མ་དག་གི་ཕུང་པོ་ལ་གཏགས་པའི་བཏགས་ཡོད་མིན་པར་རྫས་ཡོད་དུ་ཁས་ལེན་དགོས་པར་འགྱུར་ཏེ། དྭངས་མའི་ཆོས་སུ་གྱུར་པའི་གང་ཟག་དེ་རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་དོན་དམ་དང༌། རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་སྣང་བའི་རྣལ་འབྱོར་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པ་གང་ཞིག དེ་ཡིན་ན་བཏགས་སྣང་གི་ཀུན་རྫོབ་དང་བཏགས་སྣང་ལོག་པས་བཏགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་དེས་དེར་གྱུར་གྱི་ཆོས་ཀྱི་གོ་མི་ཆོད་པའི་ཕྱིར། དེར་མ་ཟད་ཁྱེད་རང་གི་ལུགས་ལའང་ནང་འགལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། དྭངས་མའི་གང་ཟག་ཡིན་ན་དེ་སྙིགས་མ་མིན་པས་སྙིགས་མའི་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལས་ཁྱེད་སྙིགས་མའི་སེམས་ཅན་གྱི་གང་ཟག་དེའི་རྒྱུད་ལ་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་པའི་དྭངས་མ་ཡོད་པ་ལ་བསམས་ནས་སེམས་ཅན་ཡིན་ན་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་པ་བུད་ཅེས་སྨྲས་པས། ཞེ་བཞག་ལ་ཅི་ཡིན་ཀྱང་ཁར་འདོན་ལ་སྙིགས་མའི་སེམས་ཅན་སངས་རྒྱས་མིན་པར་འདོད་བཞིན། བརྗོད་ཚུལ་ལ་ཡིན་པ་ལྟར་བརྗོད་སྣང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་རྟོག་བཟོའི་དྲན་རྒྱ་རྩལ་བསྐྱེད་དེ་སྨྲས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཕྱི་རོལ་རྟོག་གེའི་སྨྲ་བ་ལྟར་རིགས་པ་ཡང་དག་པས་དཔྱད་པ་ན་དོན་ལ་ཞུགས་པའི་སྐབས་ག་ལ་ཡོད། བཞི་པ་དེ་མི་འཐད་དེ། རྟོག་པས་ཕར་བཞག་མིན་པའི་ཡུལ་རང་ངོས་ནས་སྡོད་ལུགས་ཀྱི་བདེན་གྲུབ་ཀྱིས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་དེ་རྟོགས་པས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པ་ཡིན་ན། ཕྱི་ནང་གི་(༣༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མུ་སྟེགས་བྱེད་སོགས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་འབད་པ་མེད་པར་མངོན་དུ་འགྱུར་བར་ཐལ། དེ་དག་གིས་ཁྱད་གཞི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བེམས་ཤེས་ལྟ་བུ་ལ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱིས་དེ་དེར་བདེན་པ་ཙམ་དུ་ལྟ་བ་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་ལུགས་ལ་བདེན་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་མིན་པར་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཡིན་ཅིང༌། ཁྱད་ཆོས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་སྐད་ཅིག་ཆ་མེད་ལྟ་བུར་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་དེ་ཙམ་དུ་འཛིན་ཀྱང༌། དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་ལྟ་ལྷན་སྐྱེས་མ་ཡིན་ལ། ཁྱེད་འདོད་པའི་བདག་ལྟ་དེ་འདྲ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་བསྟན་བཅོས་ན་སྔར་ཡང་མ་གྲགས་ཤིང༌། དེ་དག་གི་རྒྱུད་ལ་མྱོང་བ་ལ་བཀར་ན་སྣང་དུ་རུང་བ་ལས་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཁྱེད་འཇིག་རྟེན་དང་བསྟན་བཅོས་ན་བདག་ལྟ་དེ་འདྲ་སྔར་མ་གྲགས་པ་རྟགས་མ་གྲུབ་སྙམ་ན། དེ་གྲགས་མ་གྲགས་གང་ཡིན་ཀྱང་བླའི། རྟགས་ཕྱི་མ་གྲུབ་སྟེ། ཕྱི་ནང་གི་མུ་སྟེགས་བྱེད་སོགས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱད་གཞི་དོན་བྱེད་པའི་ཆོས་དམིགས་ཙམ་ནས་དེ་དེར་བྱ་བྱེད་ལས་གསུམ་སོགས་བྱེད་པའི་བདག་བདེན་གྱི་བློ་ལྷན་སྐྱེས་སུ་འཆར་ལ། དེའི་བདག་བདེན་གྱི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་ཀུན་བརྟགས་ཀྱིས་སྒྲོ་འདོགས་པར་བྱེད་ཀྱང༌། ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བདག་ལྟ་ལས་དམིགས་རྣམ་མི་མཐུན་པ་མེད་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལས། ཁྱེད་ལ་འཇམ་དབྱངས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་དངོས་པོའི་བྱ་བྱེད་རང་བདེན་པའི་སྟེང་དུ་སྡོད་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་བྱ་བྱེད་རང་བདེན་པ་གཉིས་པའི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་འཁྲུལ་པའི་བདག་ལྟའི་དམིགས་མྱོང་ནི་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་རང་གཞན་སུའི་རྒྱུད་ལ་བཀར་ཡང་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་མ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། ངེད་ཅག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་(༣༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་ཆོས་ལ་བདག་ལྟ་ལྷན་སྐྱེས་ཞུགས་ལུགས་དང༌། ཁྱེད་ཅག་དཔོན་སློབ་ཆོས་ལ་བདག་ལྟ་ལྷན་སྐྱེས་ཞུགས་ལུགས་གཉིས་མི་གཅིག་པར་འདུག་པས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བདེན་ལྟ་ལ་ཁྱེད་བསྙོན་འདེབས་ན་ངེད་ཅག་ཇི་ལྟར་བྱར་ཡོད། ཡང་ན། ཆོས་ཀྱི་བདེན་ལྟ་ལྷན་སྐྱེས་འཆར་ཚུལ་འདི་ལ་ངེད་ཅག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང༌། ཁྱེད་ཅག་གཉིས་ལ་ནད་དང་གདོན་གྱི་དབང་གིས་སྨྱོ་ནས་གང་རུང་ཞིག་བློའི་འཇུག་པ་ཉམས་པ་ལས་འོས་མེད་པས། དེ་ལྟར་ན་ངེད་ཅག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཁྱེད་གཉིས་སུ་སྨྱོ་བརྟག་པར་བྱ་དགོས་ལ། ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་བདེན་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་ཀ་བ་ཀ་བར་བདེན་པ་དང༌། བུམ་པ་བུམ་པར་བདེན་པའི་བདེན་སྣང་ཞེན་འཛིན་དང་བཅས་པའི་འཁྲུལ་པ་འདིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་པར་བྱས་སོ་ཞེས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་དཔལ་མགོན་ཀླུ་སྒྲུབ་སོགས་ཀྱིས་གསུངས་ལ། ཁྱེད་འདོད་པའི་བདེན་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་དེ་འདྲ་ནི་ཁྱེད་རང་རྣམས་ཀྱི་ངག་ལས་འདི་ལྟར་དུ་ཐོས་ཏེ། ངེད་ཀྱི་རྗེ་བཙུན་འཇམ་དབྱངས་ཀྱིས་བཞེད་པའི་ལྷན་སྐྱེས་འདི་ནི་ངེད་རང་གི་དབུ་མའི་ལྟ་ཁྲིད་སྐྱོང་བའི་ཉམས་མྱོང་སྐྱེས་པ་ཞིག་མ་གཏོགས་ངོས་ཟིན་པ་མི་སྲིད་ཟེར་བར་འདུག་པས། ཁྱེད་ཅག་དབུ་མའི་ཉམས་མྱོང་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་ན་སེམས་ཅན་སུ་ཡིའང་རྒྱུད་ལ་མི་འཆར་བའི་བདག་དང་བདེན་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་ངོས་ཟིན་པ་དེ་ལ་གུས་པ་ཆེན་པོས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེས་ན་ཁོ་བོ་ཅག་ཞིང་འདིའི་སྟོན་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཉིད་ཡིན་པས། དེས་གང་དུ་བལྟས་ན་ཆོས་ཀྱི་བདག་ལྟར་འགྱུར་བ་དང༌། དེར་མ་བལྟས་ན་དེར་མི་འགྱུར་བར་འཆད་པའི་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོར་ལུང་བསྟན་(༣༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་གི། དེ་ལས་གཞན་གློ་བུར་བའི་བྱམས་པ་འཇམ་དབྱངས་སོགས་གང་གིའང་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་ངོ༌། །དེས་ན་ཁྱེད་ཀྱི་ཆོས་དང་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་ཁྱད་ཅན་དེ་འདྲ་བ་མདོ་སྔགས་གཉིས་ཆར་གྱི་རྟོགས་བྱའི་དབུ་མར་ཁྱད་མེད་དུ་སྨྲ་བ་དེ་ལ་ཁོ་བོས་བདེན་སྙམ་དུ་ག་ལ་བགྱིད། ཁྱེད་འདོད་པའི་སྟོང་ཉིད་དེ་ངེས་བྱེད་མཆོག་གྱུར་འཁྲིག་པའི་ཚོར་བ་དེ་ཙམ་ཡིན་པར་འདོད་པ་དེ་ལའང་དཔྱད་པར་བྱར་ཡོད་དེ། འདི་ལྟར་དེའི་ཚེ་མིའི་རྟེན་ཅན་གྱི་འཁྲིག་ཚོར་ཐམས་ཅད་ལ་འཛིན་ནམ། ཡང་ན། མིའི་རྟེན་ཅན་གྱི་འཁྲིག་ཚོར་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་ལ་འཛིན། དང་པོ་ལྟར་ན། མདོ་སྔགས་ཀྱི་དབུ་མའི་ལྟ་བ་དེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྔགས་ལུགས་ཀྱི་ཐབས་ཁྱད་ཅན་དེའི་སྒོ་ནས་མངོན་དུ་བྱེད་ནུས་པར་ཐལ། དེ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ལ་ཐབས་དེ་ཙམ་གྱིས་འགྲུབ་པར་བཟུང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལྟར་ན། མིའི་རྟེན་ཅན་གྱི་འཁྲིག་ཚོར་ལས་ཁྱད་པར་བ་ཁམས་གོང་གི་འཁྲིག་པའི་ཚོར་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་ནམ། ཡང་ན། འདོད་པའི་ཚོར་བ་དེའི་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན། དང་པོ་ལྟར་ན་མི་རུང་སྟེ། ཁམས་གོང་ལ་འཁྲིག་པའི་ཚོར་བ་དེ་མེད་ཅིང༌། ཁྱད་པར་དེ་ངེས་བྱེད་འདོད་པའི་ཚོར་བ་དེ་ཁོ་ནར་བསྔགས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལྟར་རོ་ཞེ་ན། འདོད་པའི་ཚོར་བ་དེའི་ཁྱད་པར་ཞིག་ཡིན་ན་འདོད་པའི་ཚོར་བ་དེ་ལས་མ་འདས་པས་ངན་སོང་གི་འདོད་པའི་ཚོར་བ་དེ་ཡང་མདོ་སྔགས་ཀྱི་དབུ་མའི་ལྟ་བ་དེ་རྟོག་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་སུ་འགྱུར་བས་ཐལ་ཆེས་སོ། །ཡང་ན། སོ་སྐྱེ་ལས་དང་པོ་པའི་མིའི་རྟེན་ཅན་གྱིས་ཤེས་རབ་མ་བརྟེན་པའི་ཚོར་བདེ་དེ་ནི་ཟག་མེད་ཀྱི་བདེ་བའོ་ཞེ་ན། དེར་ཡང་མི་རུང་སྟེ། (༣༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདོད་པའི་ཚོར་བ་དེ་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ཁྱབ་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་དེ་ཁྱེད་ལའང་མཚུངས་སོ་ཞེ་ན། ཁོ་བོ་ལ་དེར་མི་ཐལ་ཏེ། རྟགས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། རྟགས་མ་གྲུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཞེ་ན། རྒྱུ་མཚན་དེ་ཁྱེད་ཅག་གསང་སྔགས་ལ་སྒྲོ་སྐུར་གྱི་ལོག་ལྟ་འདི་སྤངས་ནས་ནམ་སྐལ་བའི་དབང་ཕྱུག་ཏུ་གྱུར་པའི་དུས་དེར་གདམས་པར་བྱའི། ད་ལྟ་ཁྱེད་ལ་བཤད་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་མི་རུང་ཞེས་ལེགས་པར་བཀའ་སྩལ་བའི་མནའ་ཆུ་བཏུང་ཟིན་པས་འདིར་བཤད་དུ་གར་སྤོབས། ཁྱད་པར་ཚོར་བ་ཞུ་བདེ་ནི་རྟོག་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཡིན་ལ། ཁྱེད་བདེན་སྟོང་འཇལ་བྱེད་ནི་བདེན་མེད་དུ་རྟོགས་པའི་བློ་རྟོག་པ་ཞིག་གིས་བྱེད་དགོས་པས། ཁྱེད་ཀྱི་དབུ་མའི་ལྟ་བ་ཡུལ་དང་ཞུ་བདེ་ཡུལ་ཅན་དུ་འོང་བའི་སྐབས་ཨེ་འདུག བསྐལ་པའི་བར་དུ་སོམས་ཤིག དེས་ན་མདོ་སྔགས་ཀྱི་དབུ་མའི་ཆོས་ཚུལ་གྱི་རྣམ་གཞག་འདི་དཔྱིས་ཕྱིན་པར་གྲགས་ལྡན་ཐམས་ཅད་ལ་ཆེས་ལྐོག་གྱུར་དུ་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་རང་བཟོ་འབའ་ཞིག་གིས་འཆད་པར་སྣང་བས་འདིར་ཞར་བྱུང་ཅུང་ཟད་བརྗོད་ལ་སྐབས་དོན་མིན་པས་རྒྱས་བཤད་ཀྱི་སྤྲོས་པ་ཆོག་གོ། །

བསྟན་བཅོས་ཀྱི་འབྲེལ་འགོད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་1བཤད་བྱའི་ཆོས་དེ་ཉིད་དངོས་འཆད་པ་ལ། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་འབྲེལ་དགོད་པ་དང༌། བསྟན་བཅོས་དངོས་དང༌། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་མཛད་བྱང་དང་འགྱུར་བྱང་སྨོས་པའོ། །དང་པོ་ལ། མཚན་གྱི་དོན་དང༌། འདོད་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་བྱ་བ་དང༌། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དགོས་འབྲེལ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། མཚན་བསྒྱུར་བ་དང༌། བཤད་པ་དང༌། ཅི་ལས་བཏགས་པ་དང༌། བཏགས་པའི་དགོས་པའོ། །དངོ་པོ་ནི། རྒྱ་གར་གྱི་སྐད་དུ། མP་མ་ཀ་ཨ་བ་ཏཱ་ར་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ།རྒྱ་གར་གྱི་སྐད་རིགས་བཞི་ལས་བསྟན་བཅོས་འདི་ལེགས་(༣༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྦྱར་གྱི་སྐད་དུ་ཡོད་པ་ལས། བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ན། མ་དྷྱཱ་མ་ཀ་ནི་དབུ་མ། ཨ་བ་ཏཱ་ར་ནི་འཇུག་པ། ཀཱ་རི་ཀཱ་ནི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ། ནཱ་མ་ནི་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཉིས་པ་ལ། བརྗོད་བྱ་དོན་གྱི་དང༌། རྗོད་བྱེད་ཚིག་གི་དབུ་མ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཆོས་འདི་ཐམས་ཅད་ཀུན་རྫོབ་པར་ཐ་སྙད་དུ་རྒྱུ་རྐྱེན་འདུས་ཙམ་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་ཙམ་གྱི་འབྱུང་བ་ལྟོས་བཞག་གི་མིང་ཐ་སྙད་ཙམ་སྒྲོ་བཏགས་པར་ཟད་ཀྱི། དོན་དམ་པར་རམ་ཡང་དག་པར་ཡོད་མེད་སྐྱེ་འགག་སོགས་ཀྱི་སྤྲོས་མཐར་གང་ཡང་མི་གནས་ཤིང༌། དབུས་ཞེས་པར་ཡང་གནས་པ་དང་བྲལ་བ་དེ་ལ་གཞི་བདེན་གཉིས་ཟུང་འཇུག་གི་དབུ་མ་ཞེས་བྱ་ལ། བདེན་གཉིས་ཀྱི་རིང་ལུགས་དེ་ལྟར་ཤེས་ནས་ཀུན་རྫོབ་མིང་ཙམ་པའི་ཆོས་སུ་ཁོང་དུ་ཆུད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་སོགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པའི་སྒྲོ་སྐུར་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་རྟོགས་བཞིན་པར་རྟེན་འབྱུང་སྒྱུ་འདྲའི་མ་རྒན་མཐའ་མེད་ལ་རྟེན་འབྱུང་སྒྱུ་འདྲའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། དེས་དྲངས་པའི་ཕྱིན་དྲུག་གིས་བསྡུས་པའི་ཚོགས་གཉིས་རྟེན་འབྱུང་སྒྱུ་མ་དང་ནམ་འཁའ་ལྟ་བུ་ལ་སློབ་པར་བྱེད་པ་ནི་ལམ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དབུ་མ་ཞེས་བྱ་ཞིང༌། དེ་ལྟར་བསླབས་པའི་འབྲས་བུ་དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་གསལ་སྣང་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པས་སྒྲིབ་གསུམ་མངོན་གྱུར་ས་བོན་གནས་ངན་ལེན་དང་བཅས་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་བཅད་ཅིང༌། སྤྲོས་པ་མཐའ་དག་གིས་དབེན་པར་བྱས་ནས་རང་དོན་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་གོ་འཕང་བརྙེས་ཤིང༌། ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་གསལ་སྣང་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པས་གདུལ་བྱ་མཁའ་མཉམ་དག་གི་ངོར་གང་ལ་(༣༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གང་འཚམས་ཀྱི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་མཛད་པ་བསྐལ་པ་མ་སྟོངས་ཀྱི་བར་དུ་འབད་མེད་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་འབྱུང་ཞིང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་སོགས་མཛད་ཕྲིན་གྱི་སྤྲོས་པ་ལ་མངའ་བསྒྱུར་ནས་གཞན་དོན་གཟུགས་སྐུའི་གོ་འཕང་བརྙེས་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དབུ་མ་ཞེས་བྱའོ། །གཉིས་པ་ནི། བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་བྱ་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་གནས་ལུགས་གསལ་བར་གཞན་ལ་བསྟན་ནས་བླང་དོར་འཁྲུལ་པ་མེད་པར་སྟོན་བྱེད་བརྡར་གྱུར་གྱི་གསུང་རབ་གདུལ་བྱའི་སྐལ་བ་དང་འཚམས་པར་བསྟན་པ་དག་ཡིན་ལ། གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་རང་གཞན་གྱི་སྡེ་པ་དག་གིས་སྒྲོ་སྐུར་དུ་གང་བྱས་པ་དེ་ལུང་རིགས་ཀྱིས་ཚར་བཅད་ནས་དངོས་དོན་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་འཆད་པ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་དབུ་མ་རྩ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་བླ་ལྷག་ཏུ་རྗོད་བྱེད་དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་ཞེས་གྲགས་སོ། །དེ་ཡང་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་སོགས་ཟབ་རྒྱས་དབུ་མའི་སྲོལ་འབྱེད་པའི་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་འདི་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབུ་མའི་གསུང་རབ་ཀྱི་དོན་ལ་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་བསླུ་བ་མེད་པ་མི་འཇིགས་པའི་ངག་གིས་ཇི་ལྟར་འགྲེལ་ཞེ་ན། ཐེག་པ་ཐུན་མོང་བའི་དབུ་མའི་གསུང་རབ་དྲང་དོན་དགོངས་པ་ཅན་ཤས་ཆེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་འགྲེལ་བ་ན། དེའི་དགོངས་པའི་དོན་ལེགས་པར་འགྲེལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ལ་ནང་འགལ་དང་རིགས་པས་གནོད་པ་མེད་པར་རྟོགས་སུ་བཅུག་ནས་སྟོན་པ་ཀུན་མཁྱེན་དུ་ཡིད་ཆེས་པའི་དད་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་གོང་ནས་གོང་དུ་བོགས་དབྱུང་བར་མཛད་ལ། ཐེག་ཆེན་ཐུན་མོང་མིན་པའི་(༣༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དབུ་མའི་གསུང་རབ་ངེས་དོན་དགོངས་པ་ཅན་མིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འགྲེལ་བ་ན། དེའི་སྒྲས་ཟིན་གྱི་དོན་ལེགས་པར་འགྲེལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྐལ་ལྡན་དག་ངེས་དོན་ལ་ཡིད་ཆེས་བདེ་བླག་ཏུ་བསྐྱེད་ནས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ས་ལམ་ཆེན་པོར་དབུགས་འབྱིན་པར་མཛད་དོ། །དབུ་མ་པའི་གང་ཟག་ལའང་ལྟ་བ་ཁས་ལེན་པ་དང༌། རྟོགས་པ་རྒྱུད་ལ་འཁྲུངས་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། སློབ་དཔོན་ཀླུ་ཞབས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་སྨྲ་བའི་གཞུང་དོན་ལ་བློའི་སྣང་བ་རྒྱས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་འདི་པའི་ལུགས་ལ། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྒོམ་བྱུང་སྦྱོར་ལམ་ཆོས་ཉིད་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལྟ་བུའང་བསྡུ་ལ། ལྟ་བ་ཁས་ལེན་པ་དང་རྟོགས་པ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་དབུ་མ་པ་འདི་ལ་ལྟ་བ་ཁས་བླངས་ནས་རྟོགས་པ་རྒྱུད་ལ་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། རྟོགས་པ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་ནས་ལྟ་བ་ཁས་མི་ལེན་པ་དང༌། གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་དང༌། གཉིས་ཀ་མིན་པ་སྟེ་བཞི་ལས། དང་པོ་དང་ཕྱི་མ་གཉིས་རྟོགས་པར་སླ་ལ། གཉིས་པ་ལ། ཐེག་ཆེན་འཕགས་པ་དབུ་མའི་རྟོགས་པ་སྐྱེས་ཕྱིན་གདུལ་བྱའི་རིས་ཁ་ཅིག་གདུལ་བའི་ཆེད་དུ་དབུ་མའི་ལྟ་བ་ཞལ་གྱིས་མི་བཞེས་པ་ཡོད་ཀྱང༌། དགོངས་དོན་མཐར་ཐུག་ལ་དེ་ཞལ་གྱིས་མི་བཞེས་པ་མི་སྲིད་དེ། ཐེག་ཆེན་འཕགས་པ་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་ལ་འཁྲུལ་པར་སྨྲ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། འོན་ཀྱང་ཉན་རང་འཕགས་པ་དབང་རྟུལ་དང༌། ཤེས་རབ་རྐྱང་གྲོལ་ལྟ་བུ་ལ་ནི་དབུ་མའི་རྟོགས་པ་འཁྲུངས་པས་དེའི་དོན་གྲུབ་ཀྱང༌། དབུ་མའི་གཞུང་ལུགས་ལ་བློ་གྲོས་ཀྱིས་(༣༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལེགས་པར་མ་ཞུགས་པས་དབུ་མའི་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་ལ་བློ་མ་བྱང་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་ལ། ཉན་རང་འཕགས་པ་དབང་རྣོན་ལ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་དེའི་ཇི་ལྟའི་གནས་ལུགས་རྟོགས་ན་དེ་དག་ལམ་ནས་འབྱིན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤོབས་པ་ལ་རྡུགས་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དོན་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་སྒོམ་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་སྐད་ཅིག་གིས་བསྐྱེད་ནས་དེ་ལྟར་སྟོན་པ་ལ་ཚེགས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཕགས་རྒྱུད་ཀྱི་བསམ་གཏན་གྱི་བྱེད་པ་ལས་ཆོས་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་འདྲེན་པའི་ནུས་པ་མཐུ་ཅན་དུ་ཆོས་མངོན་པ་དག་ལས་བཤད་པའི་ཕྱིར། དེར་མ་ཟད་གསང་སྔགས་ཀྱི་ལམ་གྱི་མཐུས་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ལའང་དཔེའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། རིམ་གཉིས་སྒོམ་སྟོབས་ཀྱིས་དབུ་མའི་རྟོགས་པ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་དག་ལའང་དབུ་མའི་ལྟ་བ་ཇི་ལྟ་བར་སྨྲ་མི་ཤེས་པའང་ཡོད་ཅིང༌། ཡང་སྔགས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་འདྲ་བ་དེ་དབུ་མའི་ཐ་སྙད་ལ་མ་སྦྱངས་ཀྱང་ནང་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེའི་བྱེད་པའི་བཅིང་གྲོལ་གྱི་གནད་འབའ་ཞིག་གྲོལ་ཐིམ་གྱི་དབང་གིས་དབུ་མའི་ལྟ་བ་ལ་འཆད་རྩོད་རྩོམ་པའི་མཐུ་རྒྱས་པའང་ཡོད་ལ། ཡང་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ལའང་སྦྱོར་ལམ་པ་བརྗོད་བྱ་དོན་གྱི་དབུ་མ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པའི་རྟོགས་པ་མ་སྐྱེས་པ་ཚེ་འདིར་བླ་མ་དཀོན་མཆོག་སོགས་ལ་དང་བའི་དད་པའམ། སེམས་ཅན་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་དྲངས་པའི་སྙིང་རྗེ་ཚན་ཆེན་གྱི་བསོད་ཚོགས་ཀྱི་ཤུགས་བརྡོལ་བའི་མཐུ་ལས་དབུ་མའི་ལྟ་གྲུབ་ཇི་ལྟ་བར་སྨྲ་བར་སྤོབས་པའི་ཤེས་རབ་སྐད་ཅིག་དེར་སྐྱེས་ནས། རང་གཞན་གྱི་སྡེ་པའི་རྒོལ་བ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུའི་དབུས་སུ་མི་རིགས་པར་སྨྲ་བའི་ལུགས་ངན་ཚར་གཅོད་པའི་རྩོད་བྲལ་གྱི་ཁྱུ་མཆོག་ཆེན་པོར་འགྱུར་བའང་(༣༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡོད། དེ་ལས་གཞན་དུ་དེང་སང་བོད་གངས་ཅན་འདིར་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་མཐོང་ལམ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུད་ལ་འཁྲུངས་པར་ཁས་ལེན་ཅིང༌། དབུ་མ་པ་དག་གི་རིགས་པའི་དགག་བྱའི་ལོག་རྟོག་རང་སེམས་དོན་དམ་བདེན་གྲུབ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཉིད་ངེས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཞུང་འཛུགས་པར་བྱེད་པའང་མཐོང་བས་སྐྱེས་བུ་དེ་ལྟ་བུ་ལའང་འདི་ལྟ་ཞེས་གང་ཟག་གི་ཚོད་འཛིན་བྱེད་མི་རིགས་ཏེ། གང་ཟག་གིས་གང་ཟག་གི་ཚོད་འཛིན་ལ་ཚད་མར་སྨྲ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཁོ་ནའི་ལས་སུ་བསྔགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་བུའི་དབུ་མའི་རྟོགས་པ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་མ་སྐྱེས་ཀྱི་སྐྱེ་འཕགས་གང་ཡིན་ཀྱང་རུང༌། དབུ་མའི་ལྟ་བ་ཞེས་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་པ་དེའང་གདུལ་བྱ་ལོག་རྟོག་ཅན་གྱི་ངོར་དེ་ཟློག་ཆེད་ཙམ་དུ་ཡིན་གྱི། རང་ལུགས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རང་ལུགས་ཀྱི་ལྟ་བ་འགའ་ཡང་མ་བཞག་ཅིང༌། གཞན་ལུགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་སྐབས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། མཚན་ནམ་མིང་དེ་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་གསུང་རབ་དེ་ལ་བཏགས་པའོ།།བཞི་པ་ནི། མིང་ལས་དོན་རྟོགས་པའི་དགོས་པ་ཡོད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། མིང་དུ་གདགས་པར་མ་མཛད་ན། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་རྨོངས་པར་འགྱུར། །དེ་བས་རྨོངས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། །མགོན་པོས་མིང་དུ་གདགས་པར་མཛད། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བྱིས་པའི་ཆོས་ལས་འཕགས་པ་བྱམས་པ་ཆེན་པོས་རང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་འཇམ་པར་མཛད་ཅིང༌། དོན་གཉིས་མཆོག་ཏུ་གྲུབ་པས་ལུས་ཅན་ཀུན་གྱི་དཔལ་དུ་གྱུར་ཏེ། མ་དག་ལ་ས་བརྒལ་ནས་དག་པའི་ས་གཞོན་ནུའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་བཞིན་པར་གཞོན་ནུའི་ལང་ཚོའི་ཉམས་(༣༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱིས་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ལོ་པཎ་དག་གིས་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་དོན་ཆེན་པོ་སྒྲུབ་ཆེད་དུ་སྒོ་གསུམ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བཀོད་པར་མཛད་དོ། །གསུམ་པ་ལ། བསྟན་བཅོས་འདིའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི། བཤད་མ་ཐག་པའི་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་གྱི་དབུ་མ་མཐའ་དག་ཡིན་ལ། དབུ་མ་དེ་དག་གི་དོན་ཡང་བདག་མེད་པ་གཉིས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་སྤྲོས་བྲལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཟབ་མོ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྲིད་ཞི་ལས་བསྒྲལ་འདོད་ཀྱི་བརྩེ་བས་བསླངས་ཏེ་སེམས་ཅན་མཐའ་དག་བྱང་ཆེན་དུ་འགོད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྣམ་པ་གཉིས་བསྐྱེད་པའི་བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། བསམ་པ་དེས་ཀུན་ནས་བསླངས་ཏེ་མཉམ་གཞག་ཏུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་མཐོང་སྒོམ་གྱི་སྤང་བྱ་ཐམས་ཅད་དྲུངས་ནས་འབྱིན་པར་བྱེད་ཅིང༌། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་རྫོགས་སྨིན་སྦྱང་གསུམ་དང༌། སའི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པ་དང་བཅས་པ་ནི་སྦྱོར་བ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡིན་ཅིང༌། ཟབ་རྒྱས་ཀྱི་བྱེད་པ་དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡོན་ཏན་ཕྲིན་ལས་དང་བཅས་པ་ཟད་དུ་མེད་པ་ནི་འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡིན་ལ། འདིར་མ་འདུས་པའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི་མི་བཟུང་ངོ༌། །དགོས་པ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་གི་དགོངས་དོན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་ནས་ལོན་པར་གྲགས་པའི་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་དགོངས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ཞིང༌། དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་སློབ་དཔོན་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དགོངས་པའང་རང་གི་བློ་མོས་ཉི་ཚེ་བར་འདྲེན་ལ། དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པ་དག་ཀྱང་ཐ་སྙད་བདེན་པ་ལ་རིགས་པའི་འཐད་པ་བཅུག་སྟེ། སློབ་དཔོན་ཀླུ་ཞབས་ཀྱི་དགོངས་པའང་རང་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་བཟུང་ནས་(༣༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཇོག་པའི་འཁྲུལ་པའི་ཆ་ཐམས་ཅད་བསལ་བ་ནི་རྣམ་བཅད་ཀྱི་དགོས་པའོ། །དེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ངེས་པའི་གསུང་ལྡེམ་པོ་དང་བྲལ་བ་དཔལ་མགོན་ཀླུ་ཞབས་ཀྱིས་བཀྲལ་བ་དེ་ལ་འཐིང་སླད་དུ་བྱ་བའི་ཀླན་ཀ་ཐམས་ཅད་རིགས་པ་སྟོབས་ལྡན་གྱིས་བསལ་ནས་ལུགས་འདིའི་ཆོས་ཚུལ་གྱི་འོས་སུ་གྱུར་པའི་སློབ་མ་དག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་ལ་འཇོག་པ་ནི་ཡོངས་གཅོད་ཀྱི་དགོས་པའོ། །དགོས་པའི་དགོས་པ་ནི། དགོས་པ་དེ་ལྟའི་བརྗོད་དོན་ཅན་གྱི་བསྟན་བཅོས་འདི་ལ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་པ་བྱས་ནས་ལམ་ལྔ་དང་ས་བཅུ་གཅིག་གི་གོ་འཕང་རིམ་གྱིས་འཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །འབྲེལ་བ་ནི། ཉིང་དགོས་དགོས་པ་ལ་རག་ལུས་པར་འབྲེལ། དགོས་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་ལ་རག་ལུས་པར་འབྲེལ་བའོ། །

བསྟན་བཅོས་རྩོམ་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཡན་ལག

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ལ། བསྟན་བཅོས་རྩོམ་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཡན་ལག བརྩམ་བྱ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ། བརྩམས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བྱ་བ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ། དགེ་ལེགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་བསྟོད་པར་འོས་པ། དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རང་བཞིན་བརྗོད་དེ་དེ་ལ་བསྟོད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་སྙིང་རྗེ་སོགས་ཆོས་གསུམ་ལས་འཁྲུངས་པར་བསྟན། ཆོས་གསུམ་གྱི་ནང་ནས་ཀྱང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་གཙོ་བོར་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཉན་ཐོས་སངས་རྒྱས་འབྲིང་རྣམས་ཐུབ་དབང་སྐྱེས། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་འཁྲུངས་ཤིང༌། །སྙིང་རྗེའི་སེམས་དང་གཉིས་སུ་མེད་བློ་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ། །སྐྱེས་བུ་མཆོག་གི་བྱ་བ་དབུ་མ་ལ་ཟབ་རྒྱས་ཀྱིས་འཇུག་པའི་བསྟན་བཅོས་འདི་རྩོམ་པ་ན། ཐོག་མར་ཡུལ་ཁྱད་ཅན་ལ་མཆོད་བསྟོད་ཀྱི་དགེ་རྩ་བསགས་ནས་རྩོམ་པར་རིགས་ལ། དེ་ཡང་ཉན་རང་རྣམས་ལས་རྫོགས་སངས་ལ་མཆོད་བསྟོད་རིགས་ཤིང༌། རྫོགས་(༣༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སངས་ལས་བྱང་སེམས་ལ་དེ་རིགས་ལ། དེ་ལས་ཀྱང་རྒྱལ་དང་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སོགས་ཆོས་གསུམ་ལ་མཆོད་བསྟོད་འོས་སོ་ཞེས་རིམ་པ་ལྟར་སྟོན་པ་ནི། ཉན་ཐོས་སངས་རྒྱས་འབྲིང་རྣམས་ཐུབ་དབང་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་རང་གི་རྣམ་གྲོལ་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་བསྟན་པའི་མཐུས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། ཐུབ་དབང་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི། ཐུབ་པ་ཙམ་ནི་ཉན་རང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། སྒོ་གསུམ་བསྡམས་པས་དུལ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུབ་པའི་དབང་པོར་འཇོག་པའང་ཆེས་འཐད་དེ། སྤངས་རྟོགས་སོགས་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གྱུར་ཅིང༌། དེའི་བཀས་ཉན་ཐོས་སོགས་ལ་མངའ་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་རང་རྒྱལ་གཞན་ལ་མི་བལྟོས་པར་རང་གི་གྲོལ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ན་དེ་ཐུབ་དབང་ལས་ཇི་ལྟར་སྐྱེས་ཤེ་ན། དང་པོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པ་ལས་རང་རྒྱལ་གྱི་རིགས་ཅན་གྱིས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་ཟབ་མོ་ཐོས་ནས་མཐོང་ཆོས་དེར་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་ཀྱང་མྱོང་ངེས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་གཞན་དུ་རང་རྒྱལ་གྱི་རིགས་ཅན་དེ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མེད་པའི་སྐབས་བབ་ཏུ་མྱང་འདས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐུབ་དབང་ལས་འཁྲུངས་པར་གྲུབ་བོ། །ཉན་ཐོས་ཞེས་པའི་སྒྲ་ཇི་ལྟར་ན། ཡང་དག་པའི་གདམས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་གཞན་ལ་ཐོས་སྒྲོགས་སུ་བྱེད་པས་ཉན་ཐོས་ཞེས་བརྗོད་དེ། འདི་ལྟར་བྱ་བ་བྱས་སོ། །འདི་ལས་སྲིད་པ་གཞན་མི་ཤེས་སོ། །ཞེས་སོགས་རང་གི་རྟོགས་དོན་གཞན་ལ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་ན་རྫོགས་སངས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་པ་ལས་ཐོས་ནས་དེ་དོན་གཉེར་ལ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པའི་(༣༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཞེས་བརྗོད་ལ། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལའང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྒྲ་སྦྱར་བ་ཡོད་དེ། དམ་ཆོས་པད་དཀར་ལས། མགོན་པོ་དེ་རིང་བདག་ཅག་ཉན་ཐོས་གྱུར། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཡང་དག་བསྒྲག་པར་བགྱི། །བྱང་ཆུབ་པ་ཡི་སྒྲ་ཡང་རབ་ཏུ་བརྗོད། །དེ་བས་བདག་ཅག་ཉན་ཐོས་མི་ཟད་འདྲ། །ཞེས་ཐོས་པ་མི་ཟད་པར་བཟུང་སྟེ། གཞན་ལ་སྟོན་པའི་ཆ་ནས་བྱང་སེམས་དེ་ཉན་ཐོས་དང་འདྲ་ཆོས་སུ་སྦྱར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྒྲའི་འཇུག་པ་དེ་ལྟར་ན་བྱང་སེམས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ཞེས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ནའང་དེ་ལྟའི་བྱང་སེམས་དེ་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཉན་ཐོས་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྫོགས་སངས་ཀྱི་ལམ་ཐོས་པ་རང་གིས་སྒྲུབ་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་གནས་པའི་ཉན་ཐོས་དེ་རྫོགས་སངས་ཀྱི་ལམ་གཞན་ལ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་ཀྱང་རང་ཉིད་ཀྱིས་ལམ་དེ་དོན་དུ་མི་གཉེར་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྒྲ་འཇུག་པ་ཙམ་གྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ཟླས་ཕྱེ་བའི་ཉན་ཐོས་པ་ཡིན་ཅེས་དོགས་པ་ནི་འཛངས་པའི་བློ་ཅན་ལ་ག་ལ་སྐྱེ། འདིར་འདི་ཤེས་པར་བྱ་དགོས་ཏེ། དཔལ་རང་བྱུང་རྡོ་རྗེས་ཟབ་མོ་ནང་དོན་དུ། ཕྱི་ནང་ཉན་ཐོས་སྤྱོད་ཡུལ་མིན། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཉན་ཐོས་དེ་ལུགས་འདིར་འབྱུང་བའི་སྒྲ་སྦྱོར་ཚུལ་གྱི་ཉན་ཐོས་དེ་མ་ཡིན་ཏེ། འདིར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྒྲ་སྦྱོར་ཚུལ་གཉིས་ལས་མ་གསུངས་པའི་སྒྲ་སྦྱོར་ཚུལ་གཉིས་པོ་དེ་ཕྱི་རོལ་པ་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྟགས་རིམ་བཞིན་ཕྱི་རོལ་པ་ལ་རང་ཉིད་འཁོར་བ་ལས་ཐར་ཐབས་ཡང་དག་པ་ཉམས་སུ་བླངས་ནས་འདི་ལྟར་ཐར་ཞེས་སྒྲོགས་པའང་མེད་ཅིང༌། ཕྱི་རོལ་པས་རྫོགས་སངས་ཀྱི་ལམ་རྫོགས་སངས་ལ་ཐོས་ནས་(༣༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞན་གྲོལ་བའི་ཆེད་དུ་སྒྲོགས་པའང་མེད་པའི་ཕྱིར། ཕྱི་མ་གྲུབ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་པས་ལམ་དེ་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་དུ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་ཕྱི་རོལ་པ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྒྲ་སྦྱར་བ་མི་འགལ་ཏེ། དབང་ཕྱུག་སོགས་ལ་ཉན་པའི་ངག་གཞན་ལ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པ་ལ་བསམས་ནས་དེར་འདོགས་པ་ལ་གེགས་བྱེད་མེད་པའི་ཕྱིར། གང་ཟག་དེ་ནི་གང་ཟག་དེའི་ཉན་ཐོས་དང་སློབ་མའོ་ཞེས་སྤྱི་སྒྲ་འཇུག་པ་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་བཀག་པ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །ཐེག་པ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་མྱང་འདས་ཀྱི་གོ་འཕང་མངོན་དུ་མཛད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་བཤད་འཇུག་ཙམ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པ་པོ་ལ་ཉེ་བར་འདོགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་བུའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་ཉེ་བར་བཏགས་པ་དེ་ལ་རབ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང༌། དམན་པ་ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་པའི་སངས་རྒྱས་དང༌། འབྲིང་དུ་གྱུར་པ་རང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བརྡར་བྱེད་དོ། །དེ་ལའང་རང་སྒྲའི་དོན་ནི་སྲིད་པ་ཐ་མར་བླ་མ་ལ་མ་བལྟོས་པར་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་པའི་ཆ་ནས་དེར་བཞག་གོ། །འདིར་ཁ་ཅིག་སངས་རྒྱས་ལ་གསུམ་ཡོད་པས། རང་རྒྱལ་དེ་སངས་རྒྱས་འབྲིང་པོ་ཡིན་པར་སློབ་དཔོན་ཟླ་བའི་ཞབས་བཞེད་ཅེས་གླེང་བ་ནི་རང་གི་བློ་གྲོས་ཀྱི་ཟོང་འདིའོ་ཞེས་བསྟན་པར་ཟད་དེ། སངས་རྒྱས་དངོས་ནི་ཤེས་བྱའི་ཁོང་འདིར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་མེད་པས། སངས་རྒྱས་དེ་ལྟ་བུ་ལ་འགྲན་གྱི་ཟླ་མེད་ན་དེ་དང་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་སོགས་ག་ལ་སྲིད་པའི་ཕྱིར། འོན་ཏེ་ཉན་རང་སོགས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་བཤད་འཇུག་ཡོད་ཙམ་གྱིས་དེ་སངས་རྒྱས་རང་ཡིན་པར་འགྱུར་སྙམ་ན། མཚན་དཔེ་དང་ལྡན་པའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་རྒྱལ་རབ་ཏུ་(༣༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱུང་བ་ཞིག་ལའང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་དཔེ་ཆ་མཐུན་ཡོད་པ་ལ་བསམས་ནས། དེ་ལ་སངས་རྒྱས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཞེས་བཏགས་པའི་ཚེ་དེ་སངས་རྒྱས་ཡིན་ནམ། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་འཁྲུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་བསགས་སྦྱང་ལ་འབད་ཅིང་ལམ་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱས་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཞེས་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། རྒྱལ་བས་ཆོས་བསྟན་ནས་དེ་བསྐྲུན་པའི་བདག་རྐྱེན་མཛད་པའི་ཕྱིར་བདེན་ཡང་འདིར་ནི་རྒྱལ་བའི་རྒྱུ་རྒྱལ་སྲས་ཡིན་པར་མི་འགལ་ཏེ། རྒྱལ་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གནས་གྱུར་ནས་རྒྱལ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དང་པོར་རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་ཉིད་སློབ་དཔོན་དུ་བཟུང་ནས། སློབ་དཔོན་དེས་བདག་རྐྱེན་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་མཐུ་ལས་འབྲས་བུ་རྒྱལ་བ་ཉིད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། རྒྱུར་འགྱུར་ཚུལ་འདི་ཡང་ཐ་སྙད་དུ་རྒྱུ་འབྲས་རིས་མཐུན་གྱི་གནས་སྐབས་ལ་མི་འཁྲུལ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་ལ་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་བྱེད་པོར་སོང་བའི་ཆ་ནས་རྒྱུར་བཞག་པའོ། ། རྒྱུར་འཇོག་བྱེད་དང་པོ་དེ་ལའང་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཅེས་པ་དེ་བསྟན་བཅོས་འདིར་སློབ་དཔོན་འདིས་སེམས་དཔའི་རྒྱུད་ཀྱི་བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོ་ལྟ་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་མི་བརྗོད་ཀྱི། འདིར་བྱང་ཆེན་སྒྲུབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གང་ཟག་དེ་སྒྲིབ་གསུམ་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང༌། མཁྱེན་གཉིས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྒྱས་པ་ན་གང་ཟག་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་འདོགས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་སེམས་དཔའ་ལ་བསྟོད་པས་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་(༣༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་བསྟོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཐེག་པ་གསུམ་ལ་མོས་པ་མཐའ་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་གཞུག་པའི་ཆེད་དུ་རྒྱུ་སེམས་དཔའ་ལ་བསྟོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྫོགས་སངས་ཀྱི་སྨན་གྱི་ལྗོན་ཤིང་ཆེན་པོ་ཉེ་བར་འདོད་པ་ལ་རྒྱལ་སྲས་སྨན་ལྗོན་གྱི་མྱུ་གུ་ལེགས་པར་བཙལ་དགོས་པ་དཔེ་དོན་དུ་འབྱོར་པའི་ཕྱིར་རོ། དེས་ན་ཇི་སྐད་དུ། འོད་སྲུང་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། ཟླ་བ་ཚེས་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ལྟར་ཉ་བ་ལ་མ་ཡིན་ནོ། །འོད་སྲུང་དེ་བཞིན་དུ་གང་དག་ང་ལ་རབ་ཏུ་དད་པ་དེ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཕྱག་བྱའི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལས་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་བྱུང་ངོ༌། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སེམས་དཔའ་དེ་དེར་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་གང་ཞེ་ན། འཆད་འགྱུར་གྱི་དམིགས་རྣམ་ཅན་གྱི་སྙིང་རྗེའི་སེམས་དང་དངོས་པོ་དང་དངོས་མེད་སོགས་མཐའ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་བློ་སྟེ་ཤེས་རབ་དང༌། ཤེས་རབ་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་གཞན་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་འདོད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྣམས་ནི་རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཕགས་པ་ཆོས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བགྱིའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་མཉམ་པའོ། །གློ་བུར་དུ་བྱུང་བ་མི་གནས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཤེས་པར་བགྱི་བ་ཙམ་དང༌། ཤེས་པ་པོས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བགྱི་བ་ཙམ་དུ་བས་(༣༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པས་ན། ཆོས་ཉིད་འདི་ལྟ་བུ་འདི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་སྙམ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སེམས་གང་སྐྱེ་བ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཞེས་བགྱིའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་སེམས་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་སེམས་དང༌། བྱམས་པས་བསྙེན་པའི་སེམས་དང༌། སྙིང་རྗེས་མི་བཟློག་པའི་སེམས་དང༌། དགའ་བས་འགྱོད་པ་མ་མཆིས་པའི་སེམས་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དྲི་མ་མ་མཆིས་པའི་སེམས་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་འགྱུར་བའི་སེམས་དང༌། མཚན་མ་མ་མཆིས་པས་སྒྲིབ་པ་མ་མཆིས་པའི་སེམས་དང༌། སྨོན་པ་མ་མཆིས་པས་མི་གནས་པའི་སེམས། ཞེས་སོགས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུགས་འདིར་འབྱུང་བའི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་བློ་སྟེ་ཤེས་རབ་བམ་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་སོ་སོར་ཕྱེ་ནས་ཆོས་གང་དང་གང་གི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བར་རྟོགས་བྱེད་ཡིན་ཏེ། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་མཐའ་དག་གཞལ་བྱར་བྱས་ནས་ཐ་སྙད་བསླུ་བ་མེད་པ་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཙམ་པ་འདོད་པའི་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དེ་དག་དེ་ལྟར་རྟོགས་བྱེད་མ་ཡིན་ཏེ། ཁ་ཕྱིར་ལྟའི་ཤེས་བྱའི་དམིགས་རྣམ་མཐའ་དག་འཇལ་བྱེད་ནི་དེ་མ་ཡིན་ཅིང༌། ནང་ལྟ་ཤེས་པའི་ཤེས་བྱ་ལ་ནི་ཤེས་པའི་གཞལ་བྱ་དང་དེ་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་ཀས་དབེན་པའི་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་སེམས་ཙམ་རྣམ་བདེན་རྫུན་དག་གིས་འདོད་པའི་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་དེ་དག་གི་གསུང་རབ་ལས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་མོད་ཀྱི། གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེའི་བྱེད་པས་ཚོགས་གཉིས་སོག་པ་དང༌། སྒྲིབ་གཉིས་(༣༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྤང་བའི་བྱ་བ་ཐ་སྙད་དུའང་བྱེད་མི་ནུས་ཏེ། ཁ་ཕྱིར་ལྟའི་ཤེས་བྱ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་པའི་རྒྱུན་ཆད་ཅིང༌། ཁ་ནང་ལྟའི་ཤེས་བྱ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་པ་ན་བྱེད་པ་དེ་རྟག་པ་ཐེར་ཟུག་ཏུ་ཐལ་བའི་ཕྱིར། རྟགས་ཕྱི་མ་མ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། དེར་ཐལ། ཁ་ནང་ལྟ་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་རང་གིས་རང་རིག་པ་ནའང་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ལ་སྐད་ཅིག་ཆ་མེད་ཅིང༌། ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་རྫས་སུ་དབྱེར་མེད་པའི་བདེན་པར་གྲུབ་པའི་དོན་དམ་བདེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་ཁྱབ་བོ་སྙམ་ན། ཁྱབ་པར་ཐལ། ཆ་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བདེན་གྲུབ་དེ་དེར་རྟག་པ་གང་ཞིག དེ་རྟག་ན་དེའི་བྱེད་པ་དེ་རྟག་པ་ཐེར་ཟུག་ཏུ་སོང་བའི་ཕྱིར། རྟགས་དང་པོ་མ་གྲུབ་ན། ཆ་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བདེན་གྲུབ་དེ་དེར་མ་གྲུབ་པར་ཐལ། དེ་དེར་གྲུབ་པ་དེ་དེར་རྟག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མ་གྲུབ་ན། ཆ་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བདེན་གྲུབ་ཁོ་རྟག་པ་ཡིན་ལ། དེའི་བྱེད་པ་མི་རྟག་པ་ཡིན་པར་ཐལ། མ་གྲུབ་པ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན་རྟག་པ་ལས་མི་རྟག་པ་འབྱུང་བར་ཐལ། ཆ་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བདེན་གྲུབ་རྟག་པའི་ངོ་བོ་ལས་དེའི་བྱེད་པ་མི་རྟག་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། འདོད་ན། རྒྱུ་འབྲས་འཆོལ་བར་ཐལ། འདོད་པ་དེའི་ཕྱིར། ཡང་དེ་ལས་དེ་འབྱུང་བའི་ཚེ་ཡེ་ཤེས་དེ་འགྱུར་རམ་མི་འགྱུར། དང་པོ་ལྟར་ན། ཆ་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བདེན་གྲུབ་དེ་མི་རྟག་པར་ཐལ། ཆ་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བདེན་གྲུབ་ལས་དེའི་བྱེད་པ་འབྱུང་བའི་ཚེ་ཆ་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལྟར་ན། རྒྱུ་འབྲས་དུས་མཉམ་པ་དང༌། ཆ་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེའི་བྱེད་པ་རྟག་ཏུ་འབྱུང་བར་ཐལ། ཆ་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བདེན་གྲུབ་དེ་མ་འགྱུར་བར་དེ་ལས་དེའི་བྱེད་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཡང་ན། དེ་དེ་ལས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་ལས་དེ་འབྱུང་བའི་ཚེ་དེ་འགྱུར་བ་ཅུང་(༤༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཟད་ཀྱང་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ནི་ཞར་ལས་འོངས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། གང་ཕྱིར་བརྩེ་ཉིད་རྒྱལ་བའི་ལོ་ཐོ་ཕུན་ཚོགས་འདིའི། །ས་བོན་དང་ནི་སྤེལ་ལ་ཆུ་འདྲ་ཡུན་རིང་དུ། །ལོངས་སྤྱོད་གནས་ལ་སྨིན་པ་ལྟ་བུར་འདོད་གྱུར་པ། །དེ་ཕྱིར་བདག་གིས་ཐོག་མར་སྙིང་རྗེ་བསྟོད་པར་བགྱི། །སེམས་དཔར་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་གསུམ་ལས། རྒྱུ་གཉིས་པོ་དེའང་སྙིང་རྗེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། དང་པོ་སྙིང་རྗེ་ཉིད་ལ་བསྟོད་དེ། དཔེར་ན་ལོ་ཏོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཐོག་བར་མཐའ་གསུམ་དུ་ཉེར་མཁོར་ས་བོན་དང་ཆུ་དང་སྨིན་པ་རྣམས་དགོས་ཏེ། མྱུ་གུ་མ་སྐྱེས་པ་བསྐྱེད་པ་དང༌། སྐྱེས་ཟིན་གོང་དུ་འཕེལ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་སྨིན་པས་མ་འོངས་པའི་འབྲས་བུ་ལེགས་པར་གནས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དཔེ་དེ་སྙིང་རྗེ་ལ་སྦྱར་ནས་བསྟོད་པ་ནི། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་བསྟོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བརྩེ་བ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཉིད་དུས་གསུམ་གར་རྒྱལ་བའི་ལོ་ཏོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འདིའི་ཉེར་མཁོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དང་པོར་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་དང་ནི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་སེམས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་མྱུ་གུ་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གཉིས་གཅིག་མེད་ན་གཅིག་མི་འབྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བ་ནི་དེའི་ངང་ཚུལ་ཡིན་ཏེ། མགོན་པོ་ཀླུས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གང་ཞིག་ལས། །སྙིང་རྗེ་སྔོན་བཏང་ཀུན་སྤྱོད་དང༌། །ཡེ་ཤེས་དྲི་མ་མེད་བཤད་པ། །སེམས་ཡོད་སུ་ཞིག་དེ་ལ་སྨོད། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། བར་དུ་དེ་ལ་དེ་ཉེར་མཁོ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་ཟིན་གྱི་བྱང་སེམས་དང་ཚོགས་གཉིས་ཀྱི་དགེ་བ་གོང་དུ་སྤེལ་བྱེད་ལ་ཆུ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་སེམས་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཀྱང་སྙིང་རྗེའི་ཆུས་ཡང་ཡང་མ་བཅུས་ན། སངས་རྒྱས་ཆེད་ཀྱི་ཚོགས་རྒྱས་པར་མ་བསགས་པ་གང་དག་དམན་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཐ་མར་དེ་ལ་དེ་ཉེར་མཁོ་ཡིན་ཏེ། སློབ་མ་(༤༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོ་སྐྱེ་དང་འཕགས་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡུན་རིང་དུ་བསྟེན་བྱའི་ལོངས་སྤྱོད་པའི་གནས་ལ་ལོ་ཏོག་སྨིན་བྱེད་ལྟ་བུར་འདོད་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་དོན་ཆོས་སྐུ་ཐོབ་ཀྱང་སྙིང་རྗེས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་གཞན་དོན་གཟུགས་སྐུ་མེད་ན་སློབ་མའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡུན་རིང་པོར་ལོངས་སྤྱད་བྱར་མི་འགྱུར་བ་ལས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་གཞན་དོན་གཟུགས་སྐུ་ལ་སློབ་མ་སོ་སྐྱེ་དང༌། འཕགས་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྟེན་བྱར་བྱས་ནས་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་བརྒྱུད་པ་བསྐལ་པ་མ་སྟོང་གི་བར་ཡུན་རིང་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས།ཇི་ལྟར་མར་མེ་གཅིག་ལས་མར་མེའི་ཚོགས་རབ་མང༌། །དཔག་མེད་གྲངས་མེད་འབྱུང་ཡང་དེ་ལ་ཟད་པ་མེད། །དེ་བཞིན་སྨིན་པ་གཅིག་ལས་སྨིན་པའི་ཚོགས་རབ་མང༌། །གྲངས་མེད་དཔག་མེད་འབྱུང་ཡང་དེ་ལ་ཟད་པ་མེད། །ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །རྒྱུ་མཚན་བཤད་མ་ཐག་པ་དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྩོམ་པའི་ཐོག་མར་སློབ་དཔོན་ཟླ་བ་གྲགས་པ་བདག་གིས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྟོད་པར་བགྱིའོ། །གཉིས་པ་ལ། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེ་ལ་བསྟོད་པ་དང༌། ཆོས་དང་དམིགས་མེད་ལ་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེ་ལ་བསྟོད་པའོ། །དང་པོ་ནི། དང་པོར་ང་ཞེས་བདག་ལ་ཞེན་གྱུར་ཞིང༌། །བདག་གི་འདི་ཞེས་དངོས་ལ་ཆགས་བསྐྱེད་པ། །ཟོ་ཆུན་འཕྱན་ལྟར་རང་དབང་མེད་པ་ཡི། །འགྲོ་ལ་སྙིང་རྗེར་གྱུར་གང་དེ་ལ་འདུད། །སྙིང་རྗེ་ལའང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ཆོས་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་དང་གསུམ་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བློས་སེམས་ཅན་ནམ་གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པར་སྒྲོ་བཏགས་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་དང༌། བློས་སེམས་ཅན་རྫས་སུ་མེད་པར་རྟོགས་ནས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཙམ་ལ་སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། བློས་གང་ཟག་དང་ཆོས་གཉིས་(༤༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀ་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་ནས། རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་སེམས་ཅན་ཙམ་དུ་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ལ་དམིགས་ནས་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་འདོད་ཀྱི་རྣམ་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར། སྙིང་རྗེ་འདི་དག་སུ་ཞིག་གི་རྒྱུད་ལ་ལྡན་ཅེ་ན། ཉན་རང་ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ལུགས་ལ། དང་པོ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དང༌། གཉིས་པ་ཉན་རང་དང༌། གསུམ་པ་རྒྱལ་སྲས་དང་སངས་རྒྱས་ལ་ཡོད་ཅེས་དང༌། གྲུབ་མཐའི་སྒོ་ནས་བཞག་ན། དང་པོ་མུ་སྟེགས་དང༌། གཉིས་པ་དངོས་སྨྲ་བ་དང༌། གསུམ་པ་དབུ་མ་པ་ལ་ཡོད་ཅེས་དང༌། ཐེག་ཆེན་གྱིས་མཚམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཞག་ན། དང་པོ་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཚོགས་སྦྱོར་དང༌། གཉིས་པ་མ་དག་ས་བདུན་དང༌། གསུམ་པ་དག་པ་ས་གསུམ་ཡན་ཆད་ན་ཡོད་པར་བཞེད་དོ། །ཉན་རང་ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པ་ཡོད་པའི་ལུགས་འདིར་ནི་སྙིང་རྗེ་ཐ་མ་གཉིས་བློའི་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་དམིགས་ཚུལ་གྱི་འཛིན་སྟངས་ཐ་དད་པ་ཙམ་དུ་བས་པས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པར་འདོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་ནི་བདག་གིར་ཞེན་པའི་དང་པོར་ངའོ་ཞེས་རྟོག་པས་ཡོད་པ་མིན་པའི་བདག་ལ་བདག་གོ་ཞེས་བདེན་པར་ཞེན་པར་གྱུར་ཅིང༌། དེའི་འོག་ཏུ་ངར་འཛིན་གྱི་ཡུལ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཅན་ཡིན་མིན་གྱི་དངོས་པོ་མ་ལུས་པ་ལ་བདག་གི་འདིའོ་ཞེས་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་བསྐྱེད་དོ། །དེས་ན་བདག་དང་བདག་གིར་ཞེན་པའི་སྐྱེ་བོ་འདི་ནི་ཟོ་ཆུན་གྱི་རྒྱུད་འཕྱན་པ་ལྟར་ལས་ཉོན་གྱི་དབང་གིས་རང་དབང་མེད་པར་མནར་མེད་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་གྱི་འཁོར་བའི་ཁྲོན་པ་ཆེན་པོར་ཐོག་མེད་ནས་བར་མེད་དུ་འཕྱན་པའོ། །དེའང་ཟོ་ཆུན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཐག་པས་བསྡམས་པ་དང༌། (༤༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཕྲུལ་འཁོར་མཁན་གྱི་གཞན་དབང་ལ་རག་ལས་པ་དང༌། ཁྲོན་པར་འཁོར་བར་བྱེད་པ་དང༌། འོག་ཏུ་ངང་གིས་འགྲོ་ཞིང་སྟེང་དུ་འབད་ནས་དྲང་བར་བྱ་དགོས་པ་དང༌། ཆུའི་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་གྱི་རིམ་པའི་ངེས་པ་མི་ཟིན་པ་དང༌། ཉི་མ་རེ་རེ་ཞིང་འཆག་པར་འགྱུར་བ་ལྟར། འགྲོ་བ་འདི་དག་ལས་ཉོན་གྱིས་ཆེས་བསྡམས་པ་དང༌། རྣམ་ཤེས་བསྐྱོད་པའི་གཞན་དབང་ལ་རག་ལས་པ་དང༌། སྲིད་རྩེ་ནས་མནར་མེད་བར་འཕྱན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ངན་སོང་ལ་འཐུར་དུ་ངང་གིས་འཇུག་ཅིང་ལྷ་མིར་གྱེན་དུ་འབད་པས་དྲང་བར་བྱ་དགོས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་སྐྱེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་གྱི་རིམ་པ་ངེས་པ་མི་ཟིན་པ་དང༌། ཉི་མ་རེ་རེ་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱིས་བཙོག་པར་བྱེད་པ་ན་སྐྱེ་བོ་འཁོར་བའི་དཔེའོ། །དེ་ལྟའི་འགྲོ་བ་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སྙིང་རྗེས་སྐྱོབ་པར་སྤྲོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དང་པོར་བྱང་སེམས་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་ཞེ་སྡང་གི་དགྲ་མེད་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་འདུད་དོ། །ཞེས་སྙིང་རྗེ་དང་དེ་ལྡན་གྱི་སེམས་དཔའ་གཉིས་ཀར་བསྟོད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། འགྲོ་བ་གཡོ་བའི་ཆུ་ཡི་ནང་གི་ཟླ་བ་ལྟར། །གཡོ་དང་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པར་མཐོང་བ་ཡི། །དཔེར་ན་ཆུ་ཤིན་ཏུ་དྭང་བ་རླུང་དྲག་པོ་མིན་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་བསྐྱོད་པར་ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་འཆར་བ་འཆར་གཞི་དང་ལྷན་ཅིག་ཟླ་བ་དངོས་ལྟ་བུའི་མངོན་སུམ་ལྟར་སྣང་བ་ན། རྒན་པོས་ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་དང༌། དེའི་དམིགས་རྟེན་གྱི་ཡུལ་ཆུ་དང་བཅས་པ་སྐད་ཅིག་རེར་མི་རྟག་པ་དང༌། ཟླ་བ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་ནི་དཔེའོ། །དེ་སླར་དཔེ་དོན་དུ་སྦྱོར་ན། འཇིག་ལྟའི་མཚོར་མ་རིག་པའི་ཆུ་སྔོན་རྒྱ་ཆེན་པོར་ཚུལ་མིན་རྟོག་རླུང་གིས་གཡོ་བའི་ནང་(༤༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གི་རྟེན་ལ་འགྲོ་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་ནམ་གང་ཟག་ནི་སྔོན་ལས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་ལས་ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་ལྟར་མདུན་དུ་སྣང་བ་ན། སེམས་དཔའ་སྙིང་རྗེའི་གཞན་དབང་ཅན་དག་གིས་མདུན་དུ་སྣང་བའི་ལས་ཉོན་ལ་བརྟེན་པའི་འགྲོ་བ་དེ་ནི་སྐད་ཅིག་རེར་མི་རྟག་པས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཅན་གྱི་གཡོ་བ་དང༌། དེ་ལྟའི་ཆོས་དེ་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པར་མཐོང་བའི་ཚེ་ན། གཡོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་འཇོམས་བྱེད་དམ་ཆོས་བདུད་རྩིའི་རྒྱུ་ཕྱིན་ལོག་གི་རྟོག་པ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བ། འགྲོ་ཀུན་གྱི་གཉེན་གཅིག་པུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྙིང་རྗེར་གྱུར་གང་དེ་ལ་འདུད་དོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །

སེམས་བསྐྱེད་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བརྩམ་བྱ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ། གཉིས་པ་ལ། རྒྱུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དང༌། འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། ས་བཅུ་དངོས་དང༌། དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། རབ་ཏུ་དགའ་བ། དྲི་མ་མེད་པ། འོད་བྱེད་པ། འོད་འཕྲོ་བ། སྦྱང་དཀའ་བ། མངོན་དུ་གྱུར་པ། རིང་དུ་སོང་བ། མི་གཡོ་བ། ལེགས་པའི་བློ་གྲོས། ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། ཁྱད་གཞི་སའི་ངོ་བོ་མདོར་བསྟན། ཁྱད་ཆོས་སའི་ཡོན་ཏན་རྒྱས་པར་བཤད། སའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་མཇུག་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ནི། རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་འདི་ཡི་སེམས་གང་འགྲོ་བ་རྣམས། །རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་ཕྱིར་སྙིང་རྗེའི་དབང་གྱུར་ཅིང༌། །ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་སྨོན་པས་རབ་བསྔོས་དགའ་བ་ལ། །རབ་ཏུ་གནས་པ་དེ་ནི་དང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་དཔའ་དག་གི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པའི་ཐབས་ཀྱིས་ཟིན་པ་ཉིད་ཆ་ཤས་སུ་ཕྱེ་བ་ནི་ས་ཞེས་བརྗོད་དེ། ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་ནམ་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། རྟེན་ལ་སར་འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པ་བཞིན་ནོ། །ས་རྣམས་རང་གི་ངོ་བོ་དབྱེར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཏུ་ཁྱད་མེད་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། ཇི་(༤༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྟར་བར་སྣང་བྱ་རྗེས་མཁས་རྣམས་ཀྱིས། །བརྗོད་པར་ནུས་མ་ཡིན་ཅིང་མི་མཐོང་བ། །དེ་ལྟར་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱི་ས་ཀུན་ཀྱང༌། །བརྗོད་མི་ནུས་ན་མཉན་པར་ག་ལ་ནུས། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་སའི་དབྱེ་བ་ནི། ས་དེར་བརྟེན་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་གྲངས་གོང་དུ་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་སོགས་ཀྱི་མཐུ་དང༌། སྦྱིན་སོགས་ཕྱིན་དྲུག་དག་གི་ཀླགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་འཕེལ་བས་ལུས་ལེན་ཚུལ་སོགས་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་(ས་ཐོབ་པ་ན་དེའི་ལུས་སོགས་ཟག་མེད་ཀྱི་དགེ་འབྲས་ཡིན་ན་དེ་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུར་ཇི་ལྟར་འཇོག་རིགས་ཏེ། རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་མི་དགེ་བ་དང་དགེ་བ་ཟག་བཅས་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། བཀའ་གདམས་ཀྱི་ཡིག་རྙིང་ལ་ལར། འཕགས་པ་ལ་ཉོན་སྒྲིབ་ཀྱི་ཟག་བཅས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་མེད་ཀྱང་ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱི་ཟག་བཅས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ཡོད་པས་དེ་ལ་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུར་འཇོག་པ་ཡིན་ཅེས་བྱ་བ་བྲིས་འདུག( ས་དང་པོ་ནས་བཅུ་པའི་བར་འཛམ་བུའི་གླིང་དང༌། སུམ་རྩེན་དང༌། འཐབ་བྲལ་དང༌། དགའ་ལྡན་དང༌། འཕྲུལ་དགའ་དང༌། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་དང༌། སྟོང་གི་གནས་དང༌། སྟོང་གཉིས་ཀྱི་གནས་དང༌། སྟོང་གསུམ་གྱི་གནས་དང༌། འོག་མིན་གྱི་གནས་དག་གི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་བྱ་བ་རྒྱ་ཇེ་ཆེར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་སེམས་དཔའ་དག་གི་རབ་དགའ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་དང་པོ་ཡིན་ལ། ཆོས་སྤྲིན་ནི་སེམས་བསྐྱེད་བཅུ་པའོ། །རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་འདིའི་བྱང་སེམས་གང་གིས་འགྲོ་བ་རྣམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དམིགས་མེད་ཀྱི་སྙིང་རྗེའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་ཅིང༌། བྱང་སེམས་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་སྨོན་པའི་སྨོན་ལམ་གྱིས་རབ་(༤༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏུ་བསྔོས་པའི་དགའ་བ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་འདི་ནི་གཉིས་མེད་ཀྱི་བློའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་འབྲས་བུ་མཚོན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་དཔའ་དེའི་སྨོན་ལམ་ནི། གང་ཡང་དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་རྒྱལ་བ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་བྱེ་བྲག་རྣམས། །བཟང་པོར་སྤྱོད་པ་བྱང་ཆུབ་སངས་རྒྱས་ནས། །དེ་ཀུན་མ་ལུས་བདག་གིས་རྫོགས་པར་བགྱི། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་སོགས་སྨོན་ལམ་འབུམ་ཕྲག་གྲངས་མེད་པ་ཕྲག་བཅུ་པོ་ས་དང་པོར་འདེབས་པ་དག་གོ། །མོས་སྤྱོད་ཀྱི་སེམས་དཔའ་སེམས་བསྐྱེད་དང་པོ་སྐྱེས་པའི་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ངེས་འབྱེད་འབྲས་བུ་ལ་མ་ཞུགས་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར། མདོ་ལས། མོས་པ་ཆེན་པོའི་ཡང་ཆེན་པོས་སྤྱོད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ས་དང་པོ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཐོབ་པར་གནས་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མ་སྐྱེས་པའི་སའོ། །ཞེས་དང༌། མོས་སྤྱོད་པ་དེ་ལ་དགོངས་ནས་དེར། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ནི་མིའི་ཁ་དོག་ལས་ནི་འདས་ལ། ལྷའི་ཁ་དོག་ནི་མ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པ་དང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཐམས་ཅད་ལས་ནི་ཤིན་ཏུ་འདས་ལ། དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་པའི་ས་ནི་མ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གཞན་དང༌། གཙོ་བོ་སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། མིང་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། དོན་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་གཉིས། དང་པོ་ནི། དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་དེ་ནི་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའི་སྒྲ་ཉིད་ཀྱིས་བསྙད་དོ། །ས་རབ་དགར་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་རྒྱལ་སྲས་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཁོ་ན་ཉིད་(༤༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱིས་བསྙད་པར་བྱ་བ་ལས་སོ་སྐྱེ་སོགས་ཀྱི་མིང་གིས་བསྙད་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་དེ་འཕགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེར་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་གཙོ་བོ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་དེ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ཡིས་ཕྱིར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་སེམས་དཔའི་ཚིག་བླ་དྭགས་ཏེ། གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་རྟོགས་ཤིང་ཤེས་པའོ། ། ཇི་ལྟར་ཤེས་ཞེ་ན། མ་བྱུང་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་མ་བྱུང་བ་དང༌། ལོག་པ་དང༌། དེ་དག་ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོས་བརྟགས་པ་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོས་རྙེད་པ་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ནི་རྣམ་པར་མ་བརྟགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་མ་བསྒྲུབ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་པ་མེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའི། ཇི་སྐད་དུ་བརྗོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ། རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པ། གང་དག་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་སེམས་འདི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །གང་དུ་བདག་ཅག་གིས་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་རློམ་སེམས་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་མི་བྱའི། དེ་དག་ནི་སྐྱེ་བར་སེམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་སྐྱེ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན། སེམས་སུ་མངོན་པར་ཞེན། བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་ཞེ་ན། ཅེས་(༤༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོགས་དང༌། ཡང་བྱང་ཆུབ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའོ། །གང་གིས་འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་ཇི་སྐད་བརྗོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པ། ཆོས་དེ་རྣམས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པ། གང་ལ་ལ་ཞིག་ཆོས་འདི་མ་ཤེས་ཤིང་རྗེས་སུ་མ་རྟོགས་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྙམ་དུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས་རིང་བ་ཡིན་ཅིང༌། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམས་ལས་རིང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་གིས་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་འཇིག་རྟེན་བསླུ་བ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པ། དེ་ཚིག་ཙམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་ན་ནི་དེ་བས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་ན། རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པ། འདི་ནི་ངག་གི་ལས་ཙམ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་མདོའི་དོན་ནི། འཁོར་གསུམ་དུ་རྟོག་པ་དང༌། དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང་བཅས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་པར་གསུངས་ཤིང༌། དེའང་སོ་སོ་སྐྱེ་བོར་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པའི་སྒྲའི་བཤད་འཇུག་གཏན་འགོག་པ་མིན་ཏེ། སྨོན་པ་དང་འཇུག་པའི་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པ་ལ་མོས་པ་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་དེ་དག་ལའང་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་ཁོང་དུ་ཆུད་(༤༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱ་བདེན་པ་གཉིས་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་དེ་ལ་སྒྲོ་སྐུར་གྱི་མཚན་མ་བྱང་བར་བྱས་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་ནི་འཕགས་པ་ཁོ་ན་ལ་མངའ་བའི་ཕྱིར། སྒྲ་བཤད་འཇུག་དོན་མཐུན་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ས་ཐོབ་ཉིད་ལ་འཇོག་སྟེ། དོན་གྱི་དབང་འདིས་ནི། རྒྱུད་བླར། མ་དག་མ་དག་དག་པ་དང༌། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གོ་རིམ་བཞིན། །སེམས་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་དང༌། མདོ་རྒྱན་དང་ཐེག་བསྡུས་ལས། བྱིས་པ་ཡང་དག་ཉིད་བསྒྲིབས་ནས། །ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་ཏུ་སྣང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བསལ་ནས། །ཡང་དག་ཉིད་ནི་ཀུན་ཏུ་སྣང༌། །ཞེས་སོ་སྐྱེ་ལ་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྒྲ་དམིགས་ཀྱིས་བཀར་ནས་འདོགས་པར་མ་མཛད་ལ། མདོ་དང་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། མངོན་པར་རྟོགས་བྱ་ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་དཔར་འཇོག་པར་མཛད་ནས། སྦྱོར་ལམ་ནི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུར་བཞག་པ་ཡིན་ཏེ། ཐེག་པ་གསུམ་ཆར་ཐོབ་པའི་རྒྱུ། ། ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། སྦྱོར་ལམ་པ་ལམ་ཤེས་ཀྱི་མངོན་རྟོགས་ལྡན་ཆ་ནས་སེམས་དཔར་མི་འཇོག་པ་དང༌། གཞན་ཡང་མདོ་རྒྱན་སོགས་ལས་ཕྱིན་དྲུག་གི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ཆ་ནས་སེམས་དཔར་འཇོག་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཚན་གྱི་ངེས་ཚིག་མི་འཁྲུལ་བར་སྟོན་པའི་ཆ་ནས་ཀྱང་ཐེག་ཆེན་འཕགས་པ་ཁོ་ན་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་སྒྲ་སྦྱོར་ལ། སོ་སྐྱེ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཁ་ཅིག་སྤྱིར་སོ་སྐྱེའི་ས་ན་ལམ་དང་ལམ་བདེན་མཚན་ཉིད་པ་མེད་ཅེས་སྨྲ་མོད། ལམ་བདེན་མེད་པ་བདེན་ཆུག གཞན་དུ་ཚོགས་སྦྱོར་གྱི་ལམ་ལམ་(༤༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན། ས་གོང་མ་གནོན་པར་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན། འཕགས་པ་གཞན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དང་པོ་ནི། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་སུའང་སྐྱེས་པ་སྟེ། །འདི་ནི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཡིན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་དགའ་བ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་འཆང་ཞིང༌། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་བརྒྱ་ཀུན་ནས་གཡོ་བར་ནུས་པར་གྱུར་པའང་ཡིན། །སེམས་བསྐྱེད་དང་པོ་འདི་སྐྱེས་པ་ན་སེམས་དཔའི་སྒྲར་བརྗོད་པར་མ་ཟད། སེམས་དཔའ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་སུའང་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། སོ་སྐྱེ་དང་ཉན་རང་གི་ས་ལས་འདས་ཤིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་འགྲོ་བའི་ས་དང་ལམ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་སྤྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་ལ་འདིར་ནི་ཉེ་རྒྱུའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་རིགས་ཡིན་ལ། རིང་རྒྱུའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་རིགས་ནི་བརྡ་བྱུང་གི་སེམས་དང་པོ་སྐྱེས་པ་ནས་འཇོག་སྟེ། སློབ་དཔོན་ཞི་བ་ལྷས། དེ་རིང་སངས་རྒྱས་རིགས་སུ་སྐྱེས། །སངས་རྒྱས་སྲས་སུ་ད་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེ་ཚེ་སེམས་དཔའ་འདི་ཡིས། འཇིག་ལྟ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་གྱི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པར་གྱུར་ནས་སླར་མི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་མངོན་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ཉིད་མ་མཐོང་ན་བདག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལས་འཇིག་ལྟར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ཀྱང་ལམ་གཞན་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དགའ་བ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་འཆང་ཞིང་བསྲེལ་བ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པ་དང༌། སའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐྱོན་སྤངས་པས་ཐུན་མོང་མིན་པའི་དགའ་བའི་ཁྱད་པར་ཆེས་མང་བ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། ས་(༤༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདི་རབ་དགར་ཡང་བརྗོད་དེ། རབ་དགའ་ཁྱད་འཕགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། འདིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྒྱ་ཀུན་ནས་གཡོ་བར་ནུས་པར་གྱུར་པའང་ཡིན་ཏེ། དེས་མཚོན་པའི་ཡོན་ཏན་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་པོའང་དེར་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ས་ནས་སར་གནོན་བྱེད་ཅིང་གོང་མར་རབ་ཏུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །དེ་ཚེ་འདི་ཡི་ངན་འགྲོའི་ལམ་རྣམས་མཐའ་དག་འགག་པར་འགྱུར། །དེ་ཚེ་འདི་ཡི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཟད། །འདི་ནི་འཕགས་པ་བརྒྱད་པ་ཇི་ལྟར་དེ་ལྟར་ཉེ་བར་བསྟན། །འདིས་ནི་ས་འོག་མ་ནས་ས་གོང་མར་གནོན་པར་བྱེད་ཅིང༌། གོང་ནས་གོང་མར་རབ་ཏུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཏེ། རང་གི་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཆོས་ལ་གོམས་པས་ས་གཉིས་པ་སོགས་གནོན་པར་སྤྲོ་བ་ཆེ་བའི་ཕྱིར། དེའི་ཚེ་འདིའི་རྒྱུད་ལས་དབང་གིས་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ལམ་རྣམས་མཐའ་དག་འགག་པར་འགྱུར་ཏེ། མི་དགེ་བ་མི་བྱེད་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་དུ་བུད་མེད་དང་ཟ་མ་དང་མ་ནིང་དང་མཚན་གཉིས་པ་དང་སྒོ་ང་དང་དྲོད་གཤེར་དང་མི་ཁོམ་པ་རྣམས་སུ་ལས་ཀྱིས་མི་སྐྱེའོ། །དེ་ཚེ་འདི་ཡི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་དང་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་སོགས་མངོན་ཞེན་ཅན་གྱི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཟད་དེ། བདེན་པ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། མདོར་ན་བྱང་སེམས་འདི་ནི་འཕགས་པ་བརྒྱད་པ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་རང་དང་རྗེས་མཐུན་གྱི་འཕགས་ཆོས་རྟོགས་པས་སྐྱོན་དང་བྲལ་ཞིང་ཡོན་ཏན་འབྱུང་བ་བཞིན་འདིའང་སའི་རྟོགས་པ་ལས་རང་འཚམ་གྱི་ཡོན་ཏན་འབྱུང་བ་དང་སྐྱོན་ཟད་པ་བརྒྱད་པ་བ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་དཔེས་ཉེ་བར་བསྟན་ཏོ། །འདིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནི་བརྒྱད་པར་མི་འཐད་དེ། བརྒྱད་པ་ནི་རྒྱུན་ཞུགས་ཞུགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། གང་ཟག་ཟུང་བཞི་དང་ཡ་བརྒྱད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་བརྒྱད་པ་དེ་ཟུང་བཞི་པོ་གང་དུ་འདྲེན་ན། རྒྱུན་ཞུགས་ཞུགས་པ་དང་འབྲས་གནས་གཉིས་ཀ་(༤༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་གང་ཟག་ཏུ་འདྲེན་པའི་ཕྱིར། འདིའི་བརྒྱད་པ་ཉན་ཐོས་མཐོང་ལམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་དཔེ་བྱས་པ་ཡིན་པས་ཐ་སྙད་གང་བྱས་ཀྱང་བདེ་ལ། རྒྱུན་ཞུགས་ཞུགས་པ་དང་འབྲས་གནས་ཀྱི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་གཉིས་སུ་འབྱེད་པའང་སློབ་དཔོན་འདིའི་ལུགས་སུ་བཞག་དཀའ་སྟེ། སྦྱོར་ལམ་པ་འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་ཞུགས་པ་མིན་པར་སྔར་བཤད་ཅིང༌། མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་དུ་མ་མི་བཞེད་པའི་ཕྱིར་དཔྱད་པར་བྱ་བའི་གནས་སོ། །གསུམ་པ་ལ། ས་དང་པོ་ནས་སེམས་བསྐྱེད་དང་སྙིང་རྗེ་ལྷག་བསམ་གྱིས་དང༌། བདུན་པ་ནས་བློའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་ཉན་རང་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ནུས་པའོ། །དང་པོ་ནི། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལྟ་དང་པོ་ལ་གནས་ཀྱང༌། །ཐུབ་དབང་གསུང་སྐྱེས་དང་བཅས་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི། །བསོད་ནམས་དག་གི་དབང་གིས་ཕམ་བྱས་རྣམ་པར་འཕེལ། །ཐུབ་དབང་གསུང་ལས་སྐྱེས་པ་ཉན་ཐོས་དང་བཅས་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་དོན་དམ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ལྟ་བས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་ཆེད་དུ་ཕན་བདེ་སྒྲུབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐོབ་འདོད་ཀྱི་ལྷག་བསམ་དག་པའི་བསོད་ནམས་དག་གི་དབང་གིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཕམ་པར་བྱས་པས་བྱང་སེམས་དེ་ལ་སླར་ཡང་བསོད་ནམས་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། རྒྱལ་པོའི་བུ་སྐྱེས་ནས་རིང་པོར་མ་ལོན་པ་རྒྱལ་པོའི་མཚན་དང་ལྡན་པས་ནི། བློན་པོའི་ཚོགས་རྒན་པོ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རིགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེ་བའི་དབང་གིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་དང་པོ་པ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་རིང་པོར་མ་ལོན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་(༤༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པོའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཡུན་རིང་དུ་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། ནམ་མཁའ་ལྡིང་གི་དབང་པོ་ཆེན་པོའི་ཕྲུ་གུ་སྐྱེས་ནས་རིང་པོར་མ་ལོན་པའི་གཤོག་པའི་རླུང་གི་ཤུགས་དང༌། མིག་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཡོན་ཏན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་བྱའི་ཚོགས་མ་ལུས་པ་རྒས་པར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནམ་མཁའ་ལྡིང་གི་དབང་པོའི་རིགས་རྒྱུད་དུ་ཡང་དག་པར་བྱུང་བ་ནམ་མཁའ་ལྡིང་གི་དབང་པོའི་ཕྲུ་གུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་གཤོག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་གནོན་པ་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མིག་གི་ཡོན་ཏན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསྐལ་པ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལུང་འདི་སློབ་དཔོན་ཨ་བྷ་ཡ་དང་ཛ་ཡ་ཨཱ་ནནྡས་བརྡ་བྱུང་གི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ལ་སྦྱོར་མོད། དེའི་ཚེ་ན་སློབ་དཔོན་འདིའི་བཞེད་པ་དང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མི་མཐུན་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། དེར་སྦྱོར་མི་རུང་བའང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ལ་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཉན་རང་གི་བསོད་ནམས་གང་གིས་ཀྱང་བསྒྲུན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དེ་ནི་རིང་དུ་སོང་བར་བློ་ཡང་ལྷག་པར་འགྱུར། །སེམས་དང་པོ་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་བདུན་པ་རིང་དུ་སོང་བའི་སར་འཁོད་པ་ན་ཉན་རང་ཀུན་རྫོབ་བྱང་སེམས་ཀྱི་བློས་གནོན་པར་མ་ཟད། དོན་དམ་བྱང་སེམས་ཀྱི་བློའི་(༤༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆ་ནས་ཀྱང་གནོན་པས་བདེན་གཉིས་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཆེས་ལྷག་པར་འགྱུར་ཏེ། ས་དེར་ཐབས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་ཐོབ་པས་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ཞིང་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་ལྡང་བའི་ཕྱིར་དང༌། རང་ཡུལ་ཆོས་དབྱིངས་མདོ་སྡེ་སོགས་མཚན་མ་ལ་དམིགས་ནས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་མིན་པར་མཚན་མ་དང་བྲལ་བར་ཇི་ལྟ་བར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཆེ་བ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར། ཕྱོགས་ཆོས་འདི་ནི་ཉན་རང་དང་ས་འོག་མ་དག་ལ་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། རྒྱལ་པོའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པའི་རྒྱལ་པོའི་བུ་རྒྱལ་པོའི་མཚན་དང་ལྡན་པ་ནི་སྐྱེས་པ་ཙམ་གྱིས་རྒྱལ་པོའི་བྱིན་གྱིས་བློན་པོའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་གྱི། རང་གི་བློའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དཔྱད་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ནམ་དེ་ནར་སོན་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་རང་གི་བློའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་བློན་པོའི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ལྷག་པའི་བསམ་པའི་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་གྱི། རང་གི་བློའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དཔྱད་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བདུན་པ་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རང་གི་ཡུལ་ཤེས་པའི་ཆེ་བ་ལ་གནས་པས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལུང་འདིས་ཉན་རང་ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པ་ཡོད་པར་སྟོན་ཏེ། དེར་རིགས་པ་གསུམ་དང་ལུང་བདུན་གྱིས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་རིགས་པ་དང་པོ་ནི། ཉན་རང་དེ་དག་ཆོས་(༤༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅན། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་སེམས་དཔས་ཀྱང་བློའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ནུས་པར་ཐལ། དངོས་པོ་རང་བཞིན་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་པའི་ཆགས་བྲལ་བཞིན། རྟགས་ཁས་བླངས། ཁྱབ་པ་གྲུབ། འདོད་ན་ས་བཅུ་པའི་ལུང་དང་འགལ། རིགས་པ་གཉིས་པ་ནི། ཉན་རང་དེ་དག་ཆོས་ཅན། ཁམས་གསུམ་གྱི་ཕྲ་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མ་སྤངས་བར་ཐལ། གཟུགས་སོགས་རང་གི་ངོ་བོ་གྲུབ་བདེན་དུ་དམིགས་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། ཕྱི་རོལ་པའི་ཆགས་བྲལ་བཞིན། རིགས་པ་གསུམ་པ་ནི། ཕུང་པོ་ལ་མི་རྟག་པ་དང་བདག་མེད་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོར་ཞེན་པའི་ཉན་རང་ཆོས་ཅན། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རྟོགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་པར་ཐལ། བདག་ཏུ་གདགས་པ་སྟེ་བཞག་པའི་རྒྱུ་ཕུང་པོ་ལ་དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། ཤིང་རྟའི་ཡན་ལག་འཁོར་ལོ་སོགས་ལ་བདེན་ཞེན་མ་བཟློག་ན་དེ་འདུས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཅན་ཤིང་རྟ་ལ་བདེན་ཞེན་མི་བཟློག་པ་བཞིན་ནོ། །ཕྱོགས་ཆོས་ཁས་བླངས། ཚུལ་བསྒྲུབ་པ་ནི། ཕུང་པོ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་མེད་པའི་རྫས་སོགས་སུ་ལྟ་བས་ནི་ཆོས་ཅན་ཕུང་པོ་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་ཅན་ཆགས་སོགས་དྲུངས་འབྱིན་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་རྒྱུ་དངོས་པོའི་བདེན་ཞེན་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་གནོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཕུང་པོ་མི་རྟག་པ་དང་རྟག་པ་དང་བདག་ཡོད་མེད་ཀྱི་རྫས་དངོས་གཉིས་ཀར་ལྟ་བ་སོགས་གནས་ལུགས་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཞུགས་པར་འདྲ་བས་དེའི་གཉེན་པོར་དེས་བྱེད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། ཡུལ་(༤༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་སྡུག་པར་འཛིན་པའི་ཞེ་སྡང་གིས་ཡུལ་མི་སྡུག་པར་འཛིན་པའི་འདོད་ཆགས་རྩ་བ་ནས་སྤོང་མི་ནུས་པ་བཞིན། དབུ་མ་རྩ་བ་ལས། གལ་ཏེ་མི་རྟག་རྟག་གོ་ཞེས། །དེ་ལྟར་འཛིན་པ་ལོག་ཡིན་ན། །སྟོང་ལ་མི་རྟག་པའོ་ཞེས། །འཛིན་པའང་ཇི་ལྟར་ལོག་མ་ཡིན། །ཅེས་དང༌། དོན་འདི་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་མཉམ་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ན་བདེན་བཞི་ཉི་ཚེ་བ་རྟོགས་པས་མྱང་འདས་མི་ཐོབ་ཅེས། ཡུམ་རྒྱས་པར། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཀྱང་མི་འདའོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་ཤེས་པས་མྱ་ངན་ལས་ཡོངས་སུ་མི་འདའ་ཞིང་ཀུན་འབྱུང་བས་ཀྱང་མི་འདའོ། །འགོག་པ་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ཞིང་འགོག་པས་ཀྱང་མི་འདའོ། །ལམ་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ཞིང་ལམ་གྱིས་ཀྱང་མི་འདའ་སྟེ། དེ་ལྟར་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་གི་མཉམ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངས་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། མཉམ་པ་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །ཞེས་སོགས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་ལ། ལུང་འདིའི་དོན་འགྲེལ་པ་ལ་འཕགས་པའི་ཡུལ་དུ་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་དོན་མ་རྟོགས་ན་མྱང་འདས་ཙམ་ཡང་མི་ཐོབ་ཅེས་དང༌། མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་མི་ཐོབ་ཅེས་ལུགས་གཉིས་བྱུང་ལ། ལྔ་བརྒྱ་ཐ་མར་བྱུང་བའི་བོད་ཁ་ཅིག1མངོན་པ་གོང་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་མ་རིག་པ་དང༌། འཇིག་ལྟ་སོགས་ལུགས་དེ་ནས་བྱུང་བའི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་དག་པ་སྒོམ་པས་སྤོང་ནུས་ལ། དེ་ལྟར་ནའང་དབུ་མའི་ལུགས་ལས་འབྱུང་བའི་འཇིག་ལྟ་དང་མ་རིག་པ་སོགས་ནི་མངོན་པ་ནས་བཤད་པའི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་དག་པ་སྒོམ་པས་སྤོང་མི་ནུས་ཀྱི། དབུ་མ་ནས་བཤད་པའི་(༤༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་བསྒོམས་ནས་སྤོང་དགོས་པས། གང་ཟག་གི་བདག་ལྟ་རགས་པ་སྤོང་བྱེད་དང༌། ཕྲ་བ་སྤོང་བྱེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཤེས་དགོས་སོ། །ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་ནོར་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཐེག་པ་གསུམ་་ཆར་གྱི་མཐོང་སྤང་ཀུན་སྦྱོར་གསུམ་པོ་ལ། མངོན་པ་དང་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་གསུང་རབ་ཐ་དད་ལས་སྤང་བྱ་ལ་ཕྲ་རགས་ཡོད་པར་སྟོན་པའི་ཡི་གེ་ན་གཅིག་ཀྱང་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རགས་པ་དེ་མངོན་སུམ་གྱིས་རྟོགས་ན་འཕགས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། རགས་པ་རྟོགས་པ་དེ་ཁྱེད་འཕགས་པར་ཁས་མི་ལེན་ལ། རྗེས་དཔག་གིས་རྟོགས་པ་ནི་སོ་སྐྱེ་ལའང་ཡོད་པས། དེས་འཇིག་ལྟ་དངོས་སུ་སྤོང་བར་ཡང་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་ཕུང་པོ་ལ་མི་རྟག་སོགས་སུ་བལྟས་པས་རྟག་གཅིག་རང་དབང་ཅན་སོགས་ཀྱི་བདག་འཛིན་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ། ཕུང་པོ་ལས་དོན་གཞན་པའི་རྟག་གཅིག་སོགས་ཀྱི་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པས་ཕུང་པོ་ལ་གདགས་པའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་བདག་འཛིན་དང་ཉོན་མོངས་ཟློག་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟག་གཅིག་སོགས་ཀྱི་བདག་དེ་ངར་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་རྟེན་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ལྟའི་བདག་འཛིན་མེད་པ་རྣམས་ལའང་ངར་འཛིན་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་ནི་ཇི་སྐད་དུ། རིན་ཕྲེང་ལས། ཇི་སྲིད་ཕུང་པོར་འཛིན་ཡོད་པ། །དེ་སྲིད་དེ་ལ་ངར་འཛིན་ཡོད། །ངར་འཛིན་ཡོད་ན་ཡང་ལས་ཏེ། །དེ་ལས་ཡང་ནི་སྐྱེ་བ་ཡིན། །ལམ་གསུམ་ཐོག་མཐའ་དབུས་མེད་པ། །འཁོར་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་མགལ་མེ་ཡི། །དཀྱིལ་འཁོར་ལྟ་བུར་ཕན་ཚུན་གྱི། །རྒྱུ་ཅན་འདི་ནི་འཁོར་བ་འགྱུར། །དེ་ནི་(༤༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རང་གཞན་གཉིས་ཀ་དང༌། །དུས་གསུམ་ཉིད་དུའང་མ་མཐོང་ཕྱིར། །ངར་འཛིན་པ་ནི་ཟད་པར་འགྱུར། །དེ་ནས་ལས་དང་སྐྱེ་བ་ཡང༌། །ཞེས་གསུངས་པས། འཁོར་བ་ཕུང་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་ཞེན་ཡོད་མེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་བྱེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། ཡང་རིན་ཕྲེང་ལས། ཇི་ལྟར་མིག་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིས། །མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་འཛིན་བྱེད་པ། །དེ་བཞིན་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །ད་ལྟའི་ཡུལ་དག་འཛིན་པར་བྱེད། །དབང་པོ་དང་ནི་དབང་དོན་རྣམས། །འབྱུང་བ་ལྔ་ཡི་རང་བཞིན་འདོད། །འབྱུང་བ་སོ་སོར་དོན་མེད་པས། །འདི་དག་དོན་དུ་དོན་མེད་དོ། །འབྱུང་རྣམས་སོ་སོར་ཐ་དད་ན། །བུད་ཤིང་མེད་པའི་མེར་ཐལ་འགྱུར། །འདུས་ན་མཚན་ཉིད་མེད་འགྱུར་ཏེ། །ལྷག་མ་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་ངེས། །དེ་ལྟར་འབྱུང་རྣམས་རྣམ་གཉིས་སུའང༌། །དོན་མེད་པས་ན་འདུས་དོན་མེད། །འདུས་པ་དོན་མེད་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །གཟུགས་ཀྱང་དོན་དུ་དོན་མེད་དོ། །རྣམ་ཤེས་ཚོར་དང་འདུ་ཤེས་དང༌། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་དུ། །སོ་སོར་བདག་ཉིད་དོན་མེད་ཕྱིར། །དམ་པའི་དོན་དུ་དོན་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ཕྱིར་བཅོས་ལ། །དོན་དུ་བདེ་བར་ང་རྒྱལ་བྱེད། །དེ་བཞིན་བདེ་འཇོམས་བྱུང་བ་ལས། །སྡུག་བསྔལ་དུ་ཡང་ང་རྒྱལ་བྱེད། །དེ་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཕྱིར། །བདེ་དང་ཕྲད་པའི་སྲེད་པ་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་བྲལ་བའི་སྲེད་པ་སྤོང༌། །དེ་ཕྱིར་དེ་ལྟར་མཐོང་བས་གྲོལ། །གང་གིས་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། །ཐ་སྙད་དུ་ནི་སེམས་ལ་བརྗོད། །སེམས་བྱུང་མེད་པར་སེམས་མེད་དེ། །དོན་མེད་ཕྱིར་ན་ཡོད་མི་འདོད། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་ཇི་བཞིན་དུ། །འགྲོ་བ་དོན་མེད་ཤེས་ནས་ནི། །རྒྱུ་མེད་པ་ཡི་མེ་བཞིན་དུ། །གནས་(༤༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་ལེན་མེད་མྱ་ངན་འདས། །ཞེས་ཕུང་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་རང་བཞིན་མེད་པར་མ་ཤེས་ན་མྱང་འདས་མི་ཐོབ་པར་བསྟན་ཏོ། །ལུང་དེ་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་སོ་སྙམ་ན། མིན་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཉན་རང་ཆད་པའི་མྱང་འདས་མངོན་དུ་བྱེད་ལ། དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་བྱང་འཕགས་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལུང་དེའི་མཇུག་ཏུ། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཀྱང༌། །མཐོང་ནས་བྱང་ཆུབ་ངེས་པར་འདོད། །འོན་ཀྱང་དེ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་བར་དུ་སྲིད་མཚམས་སྦྱོར། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཁྱད་པར་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཉོན་སྒྲིབ་སྤོང་བའི་སླད་དུ་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མདོར་ཡང་བསྟན་ཏེ། གཟུགས་ནི་དབུ་བ་བརྡོས་པ་འདྲ། །ཚོར་བ་ཆུ་ཡི་ཆུ་བུར་བཞིན། །འདུ་ཤེས་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་སྟེ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་ཆུ་ཤིང་བཞིན། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟར། །ཉི་མའི་གཉེན་གྱིས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཉན་རང་རྣམས་ལ་འཁོར་ལོ་དང་པོར་དངོས་པོ་འཇིག་པས་ཟད་པར་བྱེད་པས་མི་རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱང་དེ་ཉིད་དུ་རྟག་པ་མ་ཡིན་པར་འགགས་པས་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པའི་སྟོང་ཉིད་བསྟན་པ་ན། ཉན་རང་རྟེན་དེ་ལ་དངོས་སུ་རྟོགས་པ་སྐྱེ་བའི་སྐལ་བ་ཅན་དག་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། ཉན་རང་རྟེན་དེར་དངོས་སུ་རྟོགས་པ་སྐྱེ་རུང་མིན་པ་དག་འདུ་བྱེད་མི་རྟག་པར་བསྟན་པས་དངོས་པོར་འཛིན་པའི་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བའི་ཉན་ཐོས་པར་ཁས་ལེན་པས་རང་ལམ་གྱི་མྱང་འདས་འཚོལ་བའི་ཆེད་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཐོས་པ་དང་(༥༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། རིན་ཕྲེང་ལས། ཐེག་པ་ཆེ་ལས་སྐྱེ་མེད་བསྟན། །གཞན་གྱིས་ཟད་པ་སྟོང་པ་ཉིད། །ཟད་དང་མི་སྐྱེ་དོན་དུ་ནི། །གཅིག་པ་དེ་ཕྱིར་བཟོད་པར་གྱིས། །ཞེས་དང༌། རྩ་བར།བཅོམ་ལྡན་དངོས་དང་དངོས་མེད་པ། །མཁྱེན་པས་ཀཱ་ཏྱཱ་ཡ་ན་ཡི། །གདམས་ངག་ལས་ནི་ཡོད་པ་དང༌། །མེད་པ་གཉིས་ཀའང་དགག་པར་མཛད། །ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཅི་ཉན་རང་གིས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་སྒྲིབ་སྤོང་བར་འགྱུར་སྙམ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང་ལམ་ཉིད་དུ་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་ཐལ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཉན་རང་གིས་ཤེས་སྒྲིབ་སྤོང་བའི་ཆེད་དུ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་དུ་གོམས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་འབྲས་བུ་ཚེ་གསུམ་ལ་སོགས་པར་བསྒྲུབས་ནས་དེར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བསམ་པ་ལ། ཁ་ཅིག་འོ་ན་ས་དྲུག་པ་མན་གྱི་བྱང་སེམས་ཀྱིས་སྤོང་བའི་ཤེས་སྒྲིབ་རྣམས་ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་ལྷག་མེད་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་སྙོམས་པར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་དུ་ཞུགས་པ་དེ་དག་གིས་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་གིས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་དུ་མར་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་གོམས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉན་རང་བློ་སྟོབས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལ། དངོས་དང༌། མཚུངས་པའི་ལན་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། དེ་མི་མཚུངས་ཏེ། ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་པ་དེས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པའི་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་དེ་ལ་གོམས་པར་བྱེད་ཀྱང་ཤེས་སྒྲིབ་སྤོང་བའི་ཆེད་དུ་གོམས་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གལ་སྲིད་དེའི་ཆེད་དུ་ཉན་རང་དེས་གོམས་པར་བྱེད་ཀྱང་(༥༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དབང་པོ་རྟུལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་སེམས་ལྟར་ཤེས་སྒྲིབ་སྤོང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཁྱབ་པ་མ་ངེས་ཏེ། ས་བདུན་པ་མན་གྱི་བྱང་སེམས་ཀྱིས་ཉོན་ཡིད་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཁྱེད་ལྟར་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་གཏན་མ་རྟོགས་ཤིང༌། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་ཀྱང་ཡུན་རིང་དུ་མ་བསྒོམས་པའི་ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་མ་ཐག་པས་དེ་དག་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱང་སེམས་ཀྱིས་བདག་མེད་གཉིས་ལ་བསྐལ་པ་དུ་མར་གོམས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཐེག་ཆེན་བསྟན་པ་དོན་མེད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཉན་རང་གི་ཐེག་པ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་བསྟན་པས་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་ཆོས་ཚུལ་ཁྱད་མེད་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། ཁྱད་མེད་པ་མ་གྲུབ་སྟེ། ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཁོ་ན་ཙམ་ལས་གཞན་མི་སྟོན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ས་དང་ཕར་ཕྱིན་དང་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སོགས་ཚད་མེད་པ་དང༌། བྱང་ཆེན་གྱི་ཡོངས་བསྔོ་དང༌། ཚོགས་གཉིས་དང༌། རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་སངས་རྒྱས་རང་ཉིད་བཞུགས་ནས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་སྙེད་ཀྱི་གྲངས་དང་མཉམ་པའི་འཁོར་བསྡུས་ཏེ། ཆོས་སྟོན་པ་སོགས་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མིན་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཉིད་མཐའ་ཡས་པ་ཡོད་པས་དེ་དག་སྟོན་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། རིན་ཕྲེང་ལས། ཉན་ཐོས་ཐེག་པ་དེ་ལས་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྨོན་ལམ་དང༌། །སྤྱོད་པ་ཡོངས་བསྔོ་མ་བཤད་དེས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་ག་ལ་འགྱུར། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་ལ་གནས་པའི་དོན། །མདོ་སྡེ་ལས་ནི་བཀའ་མ་སྩལ། །ཐེག་པ་ཆེ་ལས་བཀའ་སྩལ་པ། །དེ་ཕྱིར་མཁས་(༥༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་རྣམས་ཀྱིས་བཟུང༌། །ཞེས་སོ། །འདི་ལ་ཁ་ཅིག་ཉན་རང་གི་ཐེག་པར་ཕར་ཕྱིན་སོགས་མ་བསྟན་པར་མི་འཐད་དེ། དེར་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་པའི་སྦྱིན་སོགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། མ་ངེས་ཏེ། ཆེད་དུ་བྱ་བ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བསྔོ་བ་སོགས་དམ་པ་དྲུག་ལྡན་ནམ། ཆོས་བཞི་ལྡན་ནམ། ཡོན་ཏན་བཞི་ལྡན་ནམ། བརྒྱད་ལྡན་ནམ། དམ་པ་བཅུ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་སོགས་ཀྱི་སྦྱིན་སོགས་མེད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པས་ཟིན་མ་ཟིན་གྱི་སྦྱིན་སོགས་ལ་སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་ཡིན་མིན་དུ་འཇོག་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བྱང་སེམས་གཞིར་བཞག་ལ། དེ་ལྟའི་སྦྱིན་སོགས་དེ་འཇིག་རྟེན་ལས་མ་འདས་པ་ན་སྦྱིན་སོགས་ཙམ་པོ་དང༌། འདས་པ་ན་ཕར་ཕྱིན་དུ་འཇོག་ཅེས་སྤྱིར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ངག་དོན་ཉན་རང་འཕགས་པ་བདག་མེད་གཉིས་ཀྱི་རྟོགས་པས་ཟིན་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་ལས་དེ་དག་ས་དང་ཕར་ཕྱིན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་གིས་གྲོལ་བ་ཙམ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡིན་གྱི། ཆོས་ཅན་ཤེས་བྱ་མཐའ་ཡས་པ་གཞན་དོན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ས་དང་ཕར་ཕྱིན་སོགས་ལ་སློབ་ཅིང་འཇུག་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་མདོར་བསྡུས་པ་ཙམ་ཞིག་ངེས་པར་བསྟན་གྱི། རྒྱས་པར་ནི་མ་བསྟན་ཏེ། མདོ་ཙམ་མ་བསྟན་ན་ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་རྒྱས་པར་བསྟན་ཀྱང་དེ་དག་གི་གཉེར་བྱ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། འཇིག་རྟེན་འདས་བསྟོད་ལས། མཚན་མ་མེད་པ་མ་རྟོགས་པར། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཐར་པ་མེད་པར་གསུངས། །དེ་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐེག་ཆེན་ལས། །དེ་ནི་ཚང་བར་བསྟན་པ་ལགས། །(༥༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྒྱས་བསྡུས་ཀྱི་དོན། བོད་གང་དག་བསྒྲུབ་བྱ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རང་གི་ངོ་བོ་རྒྱས་བསྡུས་ཀྱི་ཆ་ནས་དང༌། སྒྲུབ་བྱེད་རིགས་པ་རྒྱས་བསྡུས་ཀྱི་ཆ་ནས་འཇོག་པ་ཡོད་ཀྱང་མི་འཐད་དེ། བསྒྲུབ་བྱ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རང་གི་ངོ་བོས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་རྒྱས་པ་དང་བསྡུས་པའང་མ་དམིགས་ཤིང༌། ཆོས་ནི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་ལ་ཟེར་ལ། དེ་དེས་སྟོང་པའི་མཚན་མ་དང་བྲལ་ཙམ་ཞིག་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་དུ་བརྗོད་པར་འཕགས་པ་གསུམ་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་ལས་ལྷག་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྒྱས་པ་བྱང་འཕགས་ཀྱིའང་རྟོགས་བྱར་མེད་དོ། །སྒྲུབ་བྱེད་བསྡུས་པས་དེར་གྲུབ་ན་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱས་པའང་མི་དགོས་ཏེ། གྲུབ་ཟིན་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། བསྡུས་པས་དེར་མི་འགྲུབ་ན་དེ་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་ཉན་རང་ལའང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཆེས་རྒྱས་པར་སྟོན་རིགས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྒྱས་བསྡུས་ཀྱི་དོན། ཆོས་ཉིད་བདག་མེད་པའི་རང་བཞིན་དེ་ཁྱད་གཞི་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཆོས་ཅན་མ་ལུས་པ་ཡང་རྟེན་བརྟེན་པར་འབྲེལ་བར་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པ་དང་བྱེད་པ་ལས་དེར་འཇོག་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་རང་ནི་རང་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ཉོན་གྱིས་འདུས་བྱས་པའི་ཆ་དང༌། ཟག་མེད་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་ཆོས་ཙམ་ཞིག་རང་གི་ངོ་བོས་མ་གྲུབ་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་ཀྱི། དེ་ལས་གཞན་རང་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ལས་ཉོན་གྱིས་འདུས་མ་བྱས་པའི་རྒྱུ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱང་འཕགས་དག་གིས་བསགས་སྦྱང་གི་བྱེད་པས་རྡུལ་གཅིག་སྟེང་ན་རྡུལ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་སྤྲོ་བསྡུ་ལ་སོགས་པ་སྣང་ཚུལ་ཀུན་རྫོབ་(༥༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་ཆོས་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། དེ་ལྟར་བསྒྲུབས་པའི་འབྲས་བུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་སངས་རྒྱས་སའི་སྐུ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཅན་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་དང་འབྲེལ་བར་ཆོས་ཉིད་དེ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉན་རང་དེ་དག་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཀུན་མཁྱེན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་ཆོས་ཅན་ཆོས་སྐུ་དང་ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་ལ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི། སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཅན་དེ་ཉིད་མ་གཏོགས་ཉན་རང་དང་བྱང་སེམས་སུས་ཀྱང་རྟོགས་བྱ་མིན་ཏེ། སྒྲིབ་གསུམ་གྱི་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་མ་སངས་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སློབ་དཔོན་འདི་ཁོ་ནར་མ་ཟད། སློབ་དཔོན་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ཀྱང་བཞེད་དེ། དབུ་མ་སྙིང་པོར། གྲངས་མེད་བསོད་ནམས་ཚོགས་ལྡན་ཅིང༌། །ཤེས་བྱ་མཐའ་ཡས་མཁྱེན་གྱུར་པའི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་འདི། །སྤྲོས་པ་ཉེར་ཞི་ཞི་བ་ཡིན། །ཤ་ཡི་མིག་གིས་དེ་ལྟ་མིན། །ལྷ་ཡི་མིག་གིས་ལྟ་མ་ཡིན། །རྟོག་བཅས་རྣམ་རྟོག་མེད་པ་ཡི། །ཤེས་པས་ཀྱང་ནི་མཐོང་བར་དཀའ། །མཐོ་རིས་སྡིག་ཅན་ཡུལ་མིན་དང༌། །ཉོན་མོངས་མེད་པ་དེ་བཅས་མིན། །ཉི་མ་དམུས་ལོང་ཡུལ་མིན་ལྟར། །དེ་ཡང་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན། །ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཡང་གྲུབ་མཐའ་ལས་གྲོལ་ཞིང་རྟོགས་པ་ཐོབ་པའི་ཉན་རང་དེ་དག་ནི་འགོག་བདེན་རྫས་གྲུབ་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཆ་ནས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པར་འཇོག་ཀྱང༌། འགོག་བདེན་དེ་འདུས་མ་བྱས་སུ་རྟོགས་པ་ཞིག་ཡོད་པས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྒྱས་པ་བསྒོམ་པར་མ་སོང་ཞེས་བརྗོད་པའང་རྣམ་གྲངས་གཅིག་ཏུ་བརྗོད་ན་རུང་སྟེ། འདུས་(༥༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱས་ཀྱི་ཆོས་བདེན་པར་མེད་པའི་བདག་མེད་པ་མདོ་ཙམ་དུ་རྟོགས་ཀྱང་དེར་མེད་པའི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བར་རྒྱས་པ་དཔྱིས་ཕྱིན་པར་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་བསྒྲུབ་བྱ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཀྱི་ཆ་ནས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྒྱས་པར་རྟོགས་པར་མ་སོང་སྟེ། བསྒྲུབ་བྱ་བདག་མེད་དང་བདེན་མེད་ཙམ་ལ་རྒྱས་བསྡུས་དང་བྲལ་བའི་དགག་རྐྱང་རྟོགས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སྒྲུབ་གཞིའི་ཆོས་བདེན་པ་བཞི་ལས་ཆོས་འགའ་ཞིག་གི་གཞི་ལྡོག་ལ་བདག་ཡོད་པར་མི་འཛིན་ཅིང༌། བདག་མེད་པར་མ་རྟོགས་པས་བདག་མེད་རྒྱས་པ་སྟེ་དཔྱིས་ཕྱིན་དུ་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ངེས་སོ། །འོ་ན་ཉན་རང་དེས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་མ་རྟོགས་པར་ཐལ། ཆོས་འགའ་ཞིག་གི་གཞི་ལྡོག་ནས་དེར་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། འོ་ན་ལྷ་བྱིན་གྱི་མིག་ཤེས་ཀྱིས་སྔོན་པོ་མ་རྟོགས་པར་ཐལ། ཤེས་བྱ་ན་ཡོད་པའི་སྔོན་པོ་ཐམས་ཅད་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་དེ་ཐེག་ཆེན་པར་ཐལ། བདག་མེད་གཉིས་ཀྱི་རྟོགས་པ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་དབུ་མ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དབུ་མ་པ་ཡིན་ན་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བའི་དབུ་མ་པ་ཡིན་མི་དགོས་པ་དང༌། ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་ཐེག་པ་དང་གྲུབ་མཐའ་མི་གཅིག་པའི་ཕྱིར་དེར་ག་ལ་ཐལ། གཞན་ཡང་དབང་ཐོབ་པའི་རྒྱལ་བ་དང་དེ་སྲས་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་རེར་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་ལ་ལྡང་འཇུག་བྱེད་པ་ཡོད་ཅེས་པ་འདིའང་སྙོམས་འཇུག་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ཡིན་ན། དེ་ལ་ལྡང་འཇུག་གཉིས་ལ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཉིས་མེད་ན་ལྡང་འཇུག་ཏུ་མི་འགྲུབ། ལྡང་འཇུག་ལ་སྐད་ཅིག་གཉིས་ཡོད་ན་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་རེར་ལྡང་འཇུག་བྱེད་པ་མི་འགྲུབ་ཅིང༌། (༥༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་རེར་འགོག་པ་ལ་ལྡང་འཇུག་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་འགོག་པ་ལ་སྐད་ཅིག་གི་ཡུན་དུ་འཛུག་རྒྱུ་མ་བྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། སྐད་ཅིག་རེར་དེ་ལ་འཇུག་ལྡང་གཉིས་བྱས་པས་སྐད་ཅིག་གཅིག་གི་ཆ་དེ་ལ་སྐད་ཅིག་ཕྱེད་ལ་ཞུགས་ནས་ཕྱེད་པ་ལ་ལྡང་དགོས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། དེའི་ཚེ་འགོག་པ་ལ་སྐད་ཅིག་གི་ཡུན་དུ་འཇོག་རྒྱུ་མ་བྱུང་བས་ཅི་སྟོ་སྙམ་ན། དུས་ཀྱི་ཕྲ་ཤོས་སྐད་ཅིག་ཡིན་པ་ལ་དེ་ཙམ་གྱི་ཡུན་ལས་འཇོག་རྒྱུ་མ་བྱུང་ན་འགོག་སྙོམས་ལ་འཇུག་ཅེས་པའང་ཚིག་ཙམ་དུ་སོང་ལ། ཡང་མ་སོང་སྟེ་སྐད་ཅིག་གི་ཕྱེད་ལ་ཞུགས་པས་ཆོག་སྙམ་ན། དེ་ལྟར་ན་སྐད་ཅིག་དེ་སྐད་ཅིག་གི་ཆ་ཉམས་པས་སྐད་ཅིག་རེར་ལྡང་འཇུག་བྱེད་ཅེས་པའང་མི་འགྲུབ་བོ། །དེ་ལ་ཚུལ་འདི་རང་ཅག་གི་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱིས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་རྟོགས་བྱ་མིན་ནོ་ཞེ་ན། འོ་ན་སེམས་ཙམ་པས་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་ཆ་མེད་ཁས་བླངས་པ་ལ་དབུ་མ་པས་དེ་ལ་སྔ་ཕྱིར་གཏད་པའི་ཆ་ཡོད་མེད་དཔྱད་པས་ཆ་བཅས་སུ་རིགས་པས་གྲུབ་པ་ལ། སེམས་ཙམ་པས་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་ཆ་མེད་ལ་བརྟགས་ན་དེ་འདྲའི་བློ་ཞིག་སྐྱེ་སྲིད་ཀྱང་ཚུལ་དེ་ནི་རང་ཅག་ཚུར་མཐོང་གིས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་ཡང་དོན་ལ་གནས་པར་ཅིས་མི་འགྱུར་ཏེ། ཁྱེད་ཀྱི་སྨྲ་བ་དང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། དེར་མ་ཟད་སོ་སྐྱེས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་དཔྱད་པ་ན་དཔྱད་མི་ནུས་པའི་ཆོས་མེད་པར་བཤད་ན། གང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དཔྱད་པའི་ནུས་པ་མ་ཐོབ་པ་དེ་ཐམས་ཅད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ་ཞེས་འཇོག་ཏུ་ག་ལ་རུང༌། དེ་ལྟར་ནའང་བློ་ཞན་པས་རྟོགས་བྱར་མ་གྱུར་བ་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་ཅེས་པའི་རྣམ་གཞག (༥༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཀག་པའང་མིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ས་དེར་སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་ལྷག་པར་བསྟན། ཞར་ལ་སྦྱིན་པའི་བསྔགས་པ་བཤད། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་མ་འདས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའོ།།དང་པོ་ལ། དངོས་དང༌། དེས་ཡོན་ཏན་གཞན་ཡང་མཚོན་པའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ཚེ་དེ་ལ་རྫོགས་སངས་བྱང་ཆུབ་རྒྱུ། །དང་པོ་སྦྱིན་པ་ཉིད་ནི་ལྷག་པར་འགྱུར། །ས་དང་པོ་ཐོབ་པ་དེའི་ཚེ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་རྫོགས་སངས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཕར་ཕྱིན་བཅུ་ལས། དང་པོ་སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་ཉིད་ནི་ཆེས་ལྷག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཕར་ཕྱིར་དེ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྒྱུ་དང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་གཞན་ཡང་མེད་པ་ནི་མིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། རང་ཤ་སྟེར་ལའང་གུས་པར་བྱས་པ་ཡིས། །སྣང་དུ་མི་རུང་དཔོག་པའི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར། །དེའི་ཚེ་སེམས་དཔའ་དེས་དངོས་པོ་ཕལ་པ་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས། སློང་མོ་པར་རང་ཤ་བཅད་ནས་སྟེར་བ་ལའང་གུས་པར་བྱས་པ་ཡིས་ལས་དེ་ཆོས་ཅན། སྣང་དུ་མི་རུང་བའི་ས་དང་པོའི་ངོ་བོ་ཡོན་ཏན་དང་བཅས་པ་དཔོག་པའི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། བདག་གཞན་རང་བཞིན་མེད་པར་མངོན་སུམ་རྟོགས་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་ལ་མ་སྐྱེས་ན་རང་ཤ་སྟེར་བ་ལ་གུས་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་འདི་ས་ཐོབ་པ་ཆོས་ཅན་དུ་བཟུང་ནས་ཁྱབ་པ་བཅས་ཀྱི། གཞན་དུ་རྟགས་ཁྱབ་མི་འགྲུབ་སྟེ། བྱང་སེམས་སོ་སྐྱེས་ཀྱང་རང་ཤ་སྟེར་བ་ལ་གུས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། རྒྱལ་བས་དང་པོར་སྦྱིན་པའི་གཏམ་མཛད་པའི་རྒྱུ་མཚན། གཏོང་བ་པོ་དང་ཚུལ་དང་མི་མཐུན་ཡང་སྦྱིན་པས་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་བདེ་བ་སྐྱེད་པ། རྒྱལ་སྲས་ལ་མྱུར་དུ་བདེ་བ་སྐྱེད་པ། དེ་དག་གི་དོན་བསྡུ་བ། རྒྱལ་སྲས་ལ་བདེ་བ་སྐྱེད་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་དང་ལྔའོ། །དང་པོ་ནི། སྐྱེ་བོ་འདི་ཀུན་བདེ་བ་མངོན་འདོད་ཅིང༌། །མི་རྣམས་བདེ་བའང་ལོངས་སྤྱོད་མེད་མིན་ལ། །ལོངས་སྤྱོད་ཀྱང་ནི་སྦྱིན་ལས་འབྱུང་མཁྱེན་ནས། །ཐུབ་པས་དང་པོར་སྦྱིན་པའི་གཏམ་མཛད་དོ། །བྱང་འཕགས་ཀྱིས་ཤ་བཅད་ནས་སྦྱིན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་པོ་ཡིན་པ་དང༌། ས་ཐོབ་པར་དངོས་སུ་མི་ཤེས་པ་ལ་དེ་ཤེས་པའི་རྟགས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་(༥༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུ་སོ་སྐྱེའི་སྦྱིན་པས་བཀྲེས་སོགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཕྱིར་འཆོས་པ་དང༌། འཁོར་བར་བདེ་བར་བྱེད་ཅིང་ཉན་རང་གི་སྦྱིན་པས་སྐྱེ་སོགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཕྱིར་བཅོས་ནས་ཉན་རང་གི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་བྱེད་དོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་མན་ཆད་ཀྱི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་འདི་ཀུན་འཁོར་བའི་བདེ་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ཅན་དེ་མངོན་པར་འདོད་ཅིང༌། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་མན་གྱི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚོར་བ་བདེ་བའང་རང་རྒྱུ་ཟས་གོས་ལ་སོགས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཅན་ཡོད་ན་འབྱུང་ཞིང༌། མེད་ན་འབྱུང་བ་མིན་ལ། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱང་ནི་སྦྱིན་པ་ལས་འབྱུང་ཞིང༌། སྦྱིན་པ་མ་བཏང་ན་མི་འབྱུང་བར་ཐུབ་པས་མཁྱེན་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་ཀྱི་གཏམ་ལས་དང་པོར་སྦྱིན་པའི་གཏམ་མཛད་དོ། །འདིར་འཁོར་བའི་ཚོར་བདེ་འདོད་དོ་ཅོག་ལ་མི་རྣམས་ཞེས་སྒྲ་སྦྱར་བས་གཟུགས་ཀྱི་ལྷ་སོགས་མིའི་འགྲོ་བར་བསྡུ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འདིར་མི་རྣམས་ཞེས་ཚོར་བདེ་འདོད་པའི་མི་དང་ལྷ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཞེས་ཚིག་གི་བསྡུ་བ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། གནས་སྐབས་དང༌། མཐར་ཐུག་གི་བདེ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པའོ། །དང་པོ་ནི། སྙིང་རྗེ་དམན་ཞིང་ཤིན་ཏུ་རྩུབ་སེམས་ཅན། །རང་དོན་ལྷུར་ལེན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་གང༌། །དེ་དག་གི་ཡང་འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས། །སྡུག་བསྔལ་ཉེར་ཞིའི་རྒྱུར་གྱུར་སྦྱིན་ལས་འབྱུང༌། །གཏོང་བ་པོ་གཞན་དོན་གྱི་ཆེད་ཀྱི་ཚུལ་དང་མི་མཐུན་པར་གཞན་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་འདོད་ཀྱི་སྙིང་རྗེས་དམན་ཞིང་གཏོང་བའི་ཚེ་ན་བསམ་སྦྱོར་ཤིན་ཏུ་རྩུབ་པའི་སེམས་ཅན་ཚོང་པས་ནོར་ཆུང་ངུ་བཙོངས་ནས་ཆེན་པོ་རྙེད་པར་བྱེད་པ་ལྟར། ཚེ་འདིར་སྦྱིན་པ་བཏང་ན་ཚེ་རབས་འདི་ཕྱིར་ལོངས་སྤྱོད་ཐོབ་བོ་ཞེས་རང་དོན་ལྷུར་ལེན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་གང་དེ་རྒྱལ་སྲས་སྦྱིན་འབྲས་མི་གཉེར་བར་སྦྱིན་པའི་དགའ་སྟོན་འཕེལ་བ་ལས་ཟློག་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་སྤྱད་(༥༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ལས་འབྲས་བུ་འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་བཀྲེས་སོགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉེར་ཞིར་བྱེད་ཅིང༌། དེའི་རྒྱུར་གྱུར་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་ཞིང་མི་སྦྱིན་པ་ལ་སྐྱོན་དུ་ལྟ་བ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །གཉིས་པ་ནི། འདི་ཡང་སྦྱིན་པའི་སྐབས་ཀྱིས་ནམ་ཞིག་ཚེ། །འཕགས་པའི་སྐྱེ་བོ་དང་འཕྲད་མྱུར་དུ་འཐོབ། །དེ་ནས་སྲིད་རྒྱུན་ཡང་དག་བཅད་བྱས་ཏེ། །དེ་ཡི་རྒྱུ་ཅན་ཞི་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཉན་རང་གི་རིགས་ཅན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་བྲལ་བ་ན་རྒའི་སྡུག་བསྔལ་སྤོང་འདོད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་གཏོང་པོ་འདི་ཡང་སྦྱིན་པ་གཏོང་བའི་སྐབས་ཀྱི་དུས་ནམ་ཞིག་གི་ཚེ་གཏོང་པོ་དེ་ལེན་པོ་འཕགས་པའི་སྐྱེ་བོ་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་ཏེ། མདོར་ན་སྦྱིན་བདག་གཏོང་བ་པོའི་ཐད་དུ་དམ་པ་དག་གིས་བགྲོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རང་བྱོན་མཛད་པའི་ཕྱིར། ཡང་ན་སྦྱིན་བདག་གིས་སྦྱིན་ཡུལ་འཕགས་པ་སྤྱན་དྲངས་ནས་སྦྱིན་བྱ་ཟས་གོས་སོགས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་བསྟབས་པ་ན། དེས་ཡོན་བསྔོ་བཤད་སོགས་འཁོར་བ་ལས་བཟློག་པའི་གདམས་པ་བཤད་པས་གཏོང་པོ་དེ་མྱུར་དུ་གདམས་པ་ཐོབ་པའི་རྗེས་དེ་ནས་འཁོར་བ་ལ་སྐྱོན་དུ་བལྟས་ཏེ། འཕགས་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་ནས་སྲིད་རྒྱུན་ཡང་དག་བཅད་པར་བྱས་ཏེ་ཉན་རང་ཞི་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། རྒྱུ་ཅན་མྱང་འདས་དེ་ཐོབ་པའི་རྒྱུའང་ཉན་རང་གི་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །ཡང་ན། སྲིད་རྒྱུན་ཡང་དག་བཅད་པར་བྱས་ཏེ་སྲིད་རྒྱུན་བཅད་པའི་ལམ་དེའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་ཞི་བ་ཉན་རང་གི་མྱང་འདས་དེར་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཞེས་ཀྱང་སྦྱར་རོ། །གསུམ་པ་ནི། འགྲོ་ལ་ཕན་པར་དམ་བཅས་ཡིད་ཅན་རྣམས། །སྦྱིན་པས་རིང་པོར་མི་ཐོགས་དགའ་བ་འཐོབ། །སེམས་དཔའ་མིན་པའི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ནི། སྦྱིན་པ་དང་དུས་མཉམ་དུ་སྦྱིན་འབྲས་ལ་ལོངས་སྤྱད་པ་མིན་ཏེ། སྦྱིན་པའི་རྣམ་སྨིན་ལ་རེ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་དེ་དག་སྦྱིན་པ་ལ་མི་འཇུག་པ་ཡང་སྲིད་དེ། སྦྱིན་འབྲས་མངོན་དུ་མ་གྱུར་པས་སྦྱིན་པ་ལ་མ་སྤྲོ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པར་དམ་བཅས་པའི་ཡིད་(༥༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅན་རྣམས་ནི་སྦྱིན་པས་ཡུན་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་དུས་མཉམ་ཁོ་ནར་དེའི་འབྲས་བུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པས་དགའ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་སྨིན་ལ་མི་རེ་བར་གཞན་བདེའི་ཆེད་དུ་གཏོང་བའི་ཕྱིར། དེ་རྒྱུ་མཚན་དེས་སྦྱིན་པ་ལ་དགའ་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །བཞི་པ་ནི། གང་ཕྱིར་བརྩེ་བདག་བརྩེ་བདག་མ་ཡིན་པ། །དེ་ཕྱིར་སྦྱིན་པའི་གཏམ་ཉིད་གཙོ་བོ་ཡིན། །སྦྱིན་པ་ལ་བསྔགས་པའི་གཏམ་ཉིད་འདོད་བྱའི་གཙོ་བོ་སྟེ་དང་པོ་ཡིན་ཏེ། གང་ཕྱིར་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་བརྩེ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སེམས་དཔའ་དང༌། བརྩེ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་མ་ཡིན་པ་སོ་སྐྱེ་དང༌། ཉན་རང་ཐམས་ཅད་མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་སྦྱིན་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་པ་ལ། དངོས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་ཡང་གཞན་དོན་འཕེལ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བའོ། ། དང་པོ་ནི། ཇི་ལྟར་བྱིན་ཅིག་ཅེས་སྒྲ་ཐོས་བསམས་ལས། །རྒྱལ་སྲས་བདེ་འབྱུང་དེ་ལྟར་ཐུབ་རྣམས་ལ། །ཞི་བར་ཞུགས་པས་བདེ་བ་བྱེད་མིན་ན། །ཐམས་ཅད་བཏང་བས་ལྟ་ཞིག་སྨོས་ཅི་དགོས། །སེམས་དཔས་སློང་པོ་ལ་གཏོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་ཡིད་ཚིམ་པ་ན་སེམས་དཔའ་ཉིད་ལ་དགའ་བ་ཅི་འདྲ་སྐྱེ་ཞེ་ན། སློང་མོ་པ་འགའ་སེམས་དཔའི་སྒོ་དྲུང་དུ་འོངས་ནས་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་བྱིན་ཅིག་ཅེས་སློང་བའི་སྒྲ་སེམས་དཔས་ཐོས་པ་ན། སེམས་དཔའ་དེས་བསམས་པ་ལས་སློང་བ་པོ་འདི་བདག་དང་གཞན་གང་ལ་སློང་བ་ཡིན་སྙམ་དུ་རྟོག་པའི་ཚེ་རྒྱལ་སྲས་བདག་ཉིད་ལ་སློང་བར་རྟོགས་པ་ན། རྒྱལ་སྲས་དེའི་རྒྱུད་ལ་བདེ་བ་འབྱུང་བ་དེ་ལྟར་ཐུབ་པ་ཉན་རང་རྣམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་ཞི་བར་ཞུགས་པ་ལས་ཐོབ་པའི་བདེ་བ་དེས་ཀྱང་འགྲན་པར་བྱེད་པ་མིན་ནོ། །སེམས་དཔས་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བཏང་བས་གཞན་དོན་གྱིས་ཡིད་ཚིམ་པའི་བདེ་བ་ཆེས་ཆེར་འབྱུང་བ་ལྟ་ཞིག་སྨོས་ཅི་དགོས། ཡང་ན། ཉན་རང་གི་ཞི་བདེ་ལས་བྱང་འཕགས་ལ་སློང་བའི་སྒྲ་ཐོས་པའི་བདེ་བ་ཆེ་བ་དེ་ལྟར་(༥༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ན་སེམས་དཔས་གཞན་དོན་དུ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བཏང་བས་དེ་འབྲས་དམན་པའི་མྱང་འདས་ཐོབ་པའི་བདེ་བ་ལས་ལྷག་པའི་བདེ་བ་འབྱུང་བ་ལྟ་ཞིག་སྨོས་ཅི་དགོས་ཞེས་འཆད་པར་བྱེད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ལྟར་སེམས་དཔས་ལུས་སོགས་གཏོང་བ་ན་ལུས་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། བྱང་སེམས་ཆགས་མེད་དང༌། ཆགས་བཅས་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ལུས་བཅད་པ་ལས་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་མི་སྲིད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། བེམས་པོ་བཅད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོའི་ཚལ་ཞིག་ཡོད་ལ། དེར་འགའ་ཞིག་འོངས་ནས་སཱ་ལ་གཅིག་བཅད་པ་ན། དེར་ཤིང་སཱ་ལ་ལྷག་མ་དེ་རྣམས་འདི་སྙམ་དུ་འདི་ནི་བཅད་པའོ། །བདག་ཅག་ནི་མ་བཅད་པའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ཤིང༌། དེ་དག་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་དོ། །རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པ་དེ་ལྟ་བུ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་མཆོག་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་བས། འཕགས་པའི་ལུས་བཅད་པས་ལུས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མེད་དེ། ལུས་དེ་ལས་ཉོན་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་རྣམ་སྨིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་སྡིག་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར། དེ་བཅད་པས་ཡིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མེད་དེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མེད། །ཡིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ག་ལ་ཡོད། །དེ་ནི་སྙིང་རྗེས་འཇིག་རྟེན་སྡུག །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཡུན་རིང་གནས། །ཞེས་དང༌། སྤྱོད་འཇུག་ལས། སྡིག་པ་སྤང་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་མེད། །(༥༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཁས་པའི་ཕྱིར་ན་མི་དགའ་མེད། །འདི་ལྟར་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང༌། །སྡིག་པས་སེམས་དང་ལུས་ལ་གནོད། །བསོད་ནམས་ཀྱིས་ནི་ལུས་བདེ་ལ། །མཁས་པ་ཡིས་ནི་སེམས་བདེ་ན། །གཞན་དོན་འཁོར་བར་གནས་ཀྱང་ནི། །སྙིང་རྗེ་ཅན་དག་ཅི་སྟེ་སྐྱོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། ལུས་བཅད་སྟེར་ཞིང་བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས། །གཞན་དག་རྣམས་ཀྱི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི། །སྡུག་བསྔལ་རང་རིག་ཉིད་དུ་མཐོང་ནས་ནི། །དེ་བཅད་བྱ་ཕྱིར་མྱུར་དུ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ། །སེམས་དཔས་ལུས་བཅད་ནས་སྟེར་ཞིང་དེ་ལས་བྱུང་བའི་བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གདུང་བས་གཟིར་བ་ལ་རྗེས་སུ་དཔགས་ནས། སེམས་ཅན་གཞན་དག་རྣམས་ཀྱི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཆེས་ཆེན་པོས་ལུས་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་བདག་གི་ཤ་བཅད་པ་འདི་ལས་སྟོང་འགྱུར་གྱིས་ལྷག་པའི་སྡུག་བསྔལ་བསྲན་དུ་མེད་པ་དེའང་རང་གི་སྡུག་བསྔལ་ཇི་ལྟར་རིག་པ་ཉིད་བཞིན་དུ་མཐོང་ནས། སེམས་དཔའ་དེས་ནི་རང་ལུས་བཅད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཙམ་དུའང་མི་ལྟ་བར་དམྱལ་སོགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དེ་རྒྱུན་བཅད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆེན་གྱི་ཆེད་དུ་མྱུར་དུ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །གསུམ་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས། མ་འདས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། སྦྱིན་པ་སྦྱིན་བྱ་ལེན་པོ་གཏོང་པོས་སྟོང༌། །འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཞེས་བྱ། །སྦྱིན་པ་གང་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་ཞེས་པའི་ཕ་རོལ་ནི་འཁོར་བའི་ཕར་ཡོད་པའི་སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི་སྤངས་པ་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དོ། །དེར་སོན་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། ། དེའང་པྲཱྀ་སྐྱོང་བ་ལའོ། །གྷཉ་རྐྱེན། གྲུབ་པ་ཉ་ཎ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ལ་ཨི་ཙ་བཞིན་ནོས་ཉ་དབྱི་ཞིང༌། བྱིངས་ལ་འཕེལ། སྲཱྀ་པཱ་ར། ཙ་ཚ་དག་ནི་དྷུ་ཊ་དང་གྷ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ལ་ཀ་ཁ་དག་གོས་གྷ་ཕྱིས། སྲོག་གི་ཨ་བཞག དབྱངས་དྲངས་པས་པཱ་ར། གང་བྱ་བ་ནི་ལས་སོས་གཉིས་པའི་ཨཾ་རྐྱེན། ཨ་ཡིག་ལ་དབྱི་འོས་རྟགས་མཐའ་རའི་ཨ་དབྱི། དབྱངས་དྲངས་པས་པཱ་རཾ། (༥༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེས་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་ཚིག་ཏུ་གྲུབ། དེའི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཚིག་ཕྱི་མ་ཨི་ཏཱ་ཡོད་པ་ན། ཚིག་སྔ་ཕྱིའི་བར་གྱི་རྣམ་དབྱེ་པཱ་རཾ་གྱི་མ་བསྡུ་བར་མི་བྱ་སྟེ། པྲཱྀ་ཥོ་དར་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཕར་ཕྱིན་དུ་འཇོག་བྱེད་དངོས་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ཡིན་ཏེ། དེས་ཟིན་པའི་སྦྱིན་སོགས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བར་བྱས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། སྦྱིན་སོགས་དེ་དག་ལ་ཕར་ཕྱིན་གྱི་མིང་རྙེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟའི་སྦྱིན་སོགས་ཤེར་ཕྱིན་ཕར་ཕྱིན་ཡིན་པ་ལྟར་ཕར་ཕྱིན་དུའང་འཇོག་གོ། །དེས་ན་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་བྱ་ལེན་པོ་གཏོང་པོས་སྟོང༌། འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཅེས་བྱ་བར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟའི་སྦྱིན་པ་ནི་འཁོར་གསུམ་དུ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། གསུམ་པོ་དག་ལ་ཆགས་སྐྱེས་གྱུར་པས་དེ། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཅེས་བསྟན། །སྦྱིན་པ་གང་ལ་སྦྱིན་བྱ་ལེན་པོ་གཏོང་པོ་གསུམ་པོ་དག་ལ་ཆགས་པ་སྐྱེས་པ་སྟེ། དེ་དེ་ལྟར་དམིགས་པར་གྱུར་པས་དེ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཅེས་བསྟན་ཏེ། དེར་དམིགས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པར་ལྟ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། དེ་ལྟར་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱི་ཡིད་ལ་རབ་གནས་ཤིང༌། །དམ་པའི་རྟེན་ལ་འོད་ཆགས་མཛེས་པ་རྙེད་གྱུར་པའི། །དགའ་བ་འདི་ནི་ནོར་བུ་ཆུ་ཤེལ་ཇི་བཞིན་དུ། །མུན་པ་སྟུག་པོ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བསལ་ནས་རྒྱལ། །ས་འདིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་རྗེས་སུ་བསྟོད་པ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པའི་ཡོན་ཏན་དེ་ལྟར་ཐོབ་པའི་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱི་ཡིད་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ཤིང༌། དམ་པའི་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་བྱང་སེམས་ལ་དོན་དམ་བྱང་སེམས་ཀྱི་འོད་ཆགས་པས་མཛེས་པ་རྙེད་པར་གྱུར་པའི་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་འདི་ནི། དཔེར་ན། ནོར་བུ་ཆུ་ཤེལ་ལས་གྲུབ་པའི་ཟླ་བ་ཉ་གང་བས་མུན་པ་སེལ་བ་ཇི་བཞིན་དུ་རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱི་སྒྲིབ་པའི་མུན་པ་སྟུག་པོ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བསལ་ནས་རྒྱལ་བར་འགྱུར་རོ། །དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོའོ། །དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། རབ་དགའ་ཞེས་བྱ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོའི་བཤད་པའོ།། །།(༥༧ན)

སེམས་བསྐྱེད་གཉིས་པ་དྲི་མ་མེད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འདིར་གཟུར་གནས་བློ་ཅན་འགས། །རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་གྲུབ་པ་ཇི་བཞིན་དུ། །གྲུབ་མཆོག་རྣམས་ཀྱི་རྟོགས་པས་མྱོང་ཉིད་དེ། །བརྗོད་བྲལ་རྗོད་པར་བྱེད་ན་ཇི་ལྟར་སྨྲ། །གཉིས་པ་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྒོ་ནས་སའི་ངོ་བོ་བསྟན་པ་དང༌། ཞར་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསྔགས་པ་བཤད་པ་དང༌། སའི་ངེས་ཚིག་དང་རྣམ་སྨིན་དང་ཡོན་ཏན་བརྗོད་དེ་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་ཚུལ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ཚུལ་ཕུན་ཚོགས་ཡོན་ཏན་དག་ལྡན་ཕྱིར། །རྨི་ལམ་དུ་ཡང་འཆལ་ཁྲིམས་དྲི་མ་སྤངས། །ས་ཞེས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་ནི་རང་ངོ་དབྱེ་མི་ནུས་པས་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་སོགས་ཀྱི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བས་ས་གཉིས་པ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ལ། དེར་གནས་ཀྱི་སེམས་དཔའ་དེ་རྨི་ལམ་དུ་ཡང་འཆལ་ཁྲིམས་དྲི་མ་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། རང་སའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སྒྲས་ནི་སད་པའི་ཚེ་ལྟ་ཅི་སྨོས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ངེས་ཚིག་ནི། ཉོན་མོངས་དང་དུ་མི་ལེན་ཅིང༌། དེ་འབྲས་སྡིག་མི་སོག་པས་སེམས་སིམ་པ་དང་བདེ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་དམ་པས་བསྟེན་བྱ་ཡིན་པས་སོ། །ངོ་བོ་ནི། སྤང་བྱ་བདུན་སྤོང་བའི་ཡིད་ཀྱི་དགེ་བ་གསུམ་དང་བཅས་ཏེ་དགེ་བའི་ལས་ལམ་བཅུའོ། །གཉིས་པ་ལ། མི་དགེ་བ་སྤངས་པས་དག་ཚུལ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ། མི་དགེ་བ་བཅུ་སྤངས་པས་དག་ཚུལ་དང༌། ས་དང་པོ་པས་དག་ཚུལ་དང༌། དཔེའི་སྒོ་ནས་དག་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་རྒྱུ་བ་དག་གྱུར་པས། །དམ་པའི་ལས་ལམ་བཅུ་ཆར་སོག་པར་བྱེད། །ས་གཉིས་པའི་སེམས་དཔའ་འདི་ནི་དམ་པའི་ལས་ལམ་བཅུ་ཆར་ཡང་རང་གི་ངང་གིས་སོག་པར་བྱེད་དེ། ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་རྒྱུ་བ་མི་མཐུན་པའི་དྲི་མ་དག་པར་གྱུར་པས་དེའི་ཕྱིར་རོ། །(༥༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ནི། དགེ་བའི་ལམ་འདི་ལྟ་ཞིག་བཅུ་ཆར་ཡང༌། །དེ་ལ་ཀླགས་ཏེ་ཤིན་ཏུ་དག་པར་འགྱུར། །ཅི་ལས་ལམ་འདི་དག་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པས་མི་སོག་གམ་ཞེ་ན། སོག་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ས་འདིར་གནས་ཀྱི་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་དང་པོའི་ས་པ་ལས་དགེ་བའི་ལམ་འདི་ལྟ་ཞིག་བཅུ་ཆར་ཡང་ཀླགས་ཏེ་ཤིན་ཏུ་དག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། གཏན་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་གཙོ་བོར་གོམས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། སྟོན་ཀའི་ཟླ་ལྟར་རྟག་ཏུ་རྣམ་དག་དེ། །ཞི་འོད་ཆགས་པར་དེ་དག་གིས་རྣམ་མཛེས། །རྟག་ཏུ་འཆལ་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པར་དགེ་བའི་སེམས་དཔའ་དེ་དབང་པོ་བསྡམས་པས་ཞི་ཞིང་ལྷམ་མེར་གསལ་བས་འོད་ཆགས་པར་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གི་མདངས་རྣམ་པར་མཛེས་པ་ནི་སྟོན་ཀའི་ཟླ་འོད་ལྟར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་པོར་ལྟ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་དག་པ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དངོས་འཛིན་དང་བྲལ་བར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་དེ་ནི་ཁྲིམས་དག་རང་བཞིན་ལྟ། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་མི་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་པའི་གང་ཟག་དེ་ནི་གང་ཟག་ཉིད་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་ལྟ་བ་དེའི་ཕྱིར་གང་ཟག་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་རྟག་ཏུ་གསུམ་ཆར་ལའང༌། །གཉིས་བློའི་རྒྱུ་བ་ཡང་དག་བྲལ་བར་འགྱུར། །རྒྱལ་སྲས་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་པ་དེའི་ཕྱིར་རམ། ཆེད་དུ་གང་ལ་དང༌། གང་ཞིག་དང༌། གང་གིས་སྤོང་བའི་འཁོར་གསུམ་ཆར་ལ་ཡང་དངོས་པོ་དངོས་མེད་སོགས་རྟག་ཏུ་གཉིས་བློའི་རྒྱུ་བ་དང་ཡང་དག་བྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གང་ལ་བདག་གི་འདུ་ཤེས་སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་མེད། །འདུ་ཤེས་འདོད་ཆགས་བྲལ་ལ་སྡོམ་མིན་ག་ལ་ཡོད། །གང་ལ་སྡོམ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་རློམ་སེམས་མེད། །འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པར་རྣམ་པར་འདྲེན་པས་གསུངས། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། སྤྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསྔགས་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱང་སེམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསྔགས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་དབྱེ་བསྟན་(༥༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའོ། །དང་པོ་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བའི་ཉེས་དམིགས་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་མི་རྫོགས་པ་དང༌། ངན་སོང་ལས་མི་ཐར་བའོ། །དང་པོ་ལ། ངན་སོང་དུ་ལྟུང་བ་དང༌། སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་མི་རྫོགས་པ་དངོས་སོ། །དང་པོ་ནི། སྦྱིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་དག་ནི་འགྲོ་ངན་ནའང༌། །སྐྱེ་བོ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྐང་པ་ཉམས་ལ་འབྱུང༌། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་སྦྱིན་པ་ལས་འབྲས་བུ་ཆེ་ཞིང༌། ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། སྦྱིན་པས་སྦྱིན་བདག་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ན་ལྷ་མིའི་ནང་དུ་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་ཚོགས་འབྱུང་བ་དག་ནི་དེ་ལས་བཟློག་སྟེ། གཏོང་ཡང་ཚུལ་དང་མི་ལྡན་པས་ངན་འགྲོ་ནའང་ཀླུ་སོགས་ཀྱི་སྐྱེ་བོ་ལོངས་སྤྱོད་འབྱོར་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྐང་པ་ཉམས་པ་ལའང་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། བསྐྱེད་བཅས་དངོས་འདུ་ཡོངས་སུ་ཟད་པས་ན། །ཕྱིན་ཆད་དེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་འབྱུང་མི་འགྱུར། །ཚུལ་མི་ལྡན་གྱི་གཏོང་པོ་ངན་སོང་བ་དེ་སྦྱིན་འབྲས་རྒྱུན་བཅས་སུ་འབྱུང་ངམ་ཞེ་ན། མི་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟའི་གང་ཟག་དེ་ཚེ་སྔ་མར་ལྷ་མིའི་རྟེན་ལ་སྦྱིན་པ་བཏང་བའི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་དང་བཅས་པ་དངོས་པོའི་འདུ་བ་སྦྱིན་པའི་ས་བོན་དང་བཅས་པ་ངན་སོང་གི་རྟེན་ལ་ཡོངས་སུ་ཟད་པས་ན་ཕྱིན་ཆད་ངན་སོང་གི་རྟེན་དེ་ལ་དགེ་བློ་སྒྲུབ་པ་ཆེས་ཉུང་བས་སྦྱིན་འབྲས་ལོངས་སྤྱོད་རྒྱུན་མི་ཆད་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། སྤྱོད་འཇུག་ལས། གང་ཚེ་དགེ་སྤྱད་སྐལ་ལྡན་ཡང༌། །དགེ་བ་བདག་གིས་མ་བྱས་ན། །ངན་སོང་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་རྨོངས་པ། །དེ་ཚེ་བདག་གིས་ཅི་བྱར་ཡོད། །ཅེས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། གང་ཚེ་རང་དབང་འཇུག་ཅིང་མཐུན་གནས་པ། །གལ་ཏེ་འདི་བདག་འཛིན་པར་མི་བྱེད་ན། །གཡང་སར་ལྷུང་བས་གཞན་དབང་འཇུག་འགྱུར་བ། །དེ་ལས་ཕྱི་ནས་གང་གིས་སློང་བར་འགྱུར། །ཚུལ་དང་བྲལ་ན་ཕྱིན་ཆད་ལོངས་སྤྱོད་མི་འབྱུང་བར་མ་ཟད། ངན་འགྲོ་ལས་ལྡང་བ་ཡང་ཆེས་དཀའ་སྟེ། དལ་འབྱོར་དང་ལྡན་པ་གང་གི་ཚེ་དཔའ་བོ་མཐུན་པའི་ཡུལ་ན་འཆིང་བ་ལས་གྲོལ་བ་ལྟར་ལྷ་མིའི་འགྲོ་བར་དགེ་བ་ལ་རང་དབང་དུ་འཇུག་ཅིང་མཐུན་པར་གནས་པས། གལ་ཏེ་སྐྱེ་(༥༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བོ་འདི་དག་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་ཀྱི་ལེགས་སྤྱད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ངན་འགྲོ་སོགས་ལས་འཛིན་པར་མི་བྱེད་ན་དཔའ་བོ་ལྕགས་སྒྲོག་གིས་བཅིངས་ནས་རི་སུལ་དུ་བསྐྱུར་བ་ལྟར་ངན་འགྲོའི་གཡང་སར་ལྷུང་བ། ལས་ཉོན་གྱི་གཞན་དབང་གིས་ངན་འགྲོར་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ན་ངན་སོང་དེ་ལས་ཕྱི་ནས་གང་གིས་སློང་བར་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ལས་ངན་གྱི་འབྲས་བུ་མ་ཟད་པར་བཙན་ཐར་མི་སྲིད་པ་དང༌། དེ་དག་གིས་དེ་ནས་ཐར་ཐབས་ལ་མི་བརྩོན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་དེ་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་ཚེ་ཐུང་བ་དང་བདེ་འགྲོའི་ལས་རྩོམ་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་སྤྱོད་འཇུག་ལས། སྐད་ཅིག་གཅིག་བྱས་སྡིག་པས་ཀྱང༌། །བསྐལ་པར་མནར་མེད་གནས་འགྱུར་ན། །ཐོག་མེད་འཁོར་བར་བསགས་སྡིག་གིས། །བདེ་འགྲོར་མི་འགྲོ་སྨོས་ཅི་དགོས། །དེ་ཙམ་ཁོ་ན་མྱོང་གྱུར་ནས། །དེ་ནི་རྣམ་ཐར་མི་འགྱུར་ཏེ། །འདི་ལྟར་དེ་ནི་མྱོང་བཞིན་དུ། །སྡིག་པ་གཞན་དག་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། སྦྱིན་པའི་འོག་ཏུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཏམ་མཛད་པའི་རྒྱུ་མཚན། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོན་ཏན་ཀུན་གྱི་རྟེན་དུ་བསྟན་པ། སྐྱེ་འཕགས་ཀྱི་མངོན་མཐོ་ངེས་ལེགས་ཀྱི་རྒྱུར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ཕྱིར་རྒྱལ་བས་སྦྱིན་པའི་གཏམ་མཛད་ནས། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་འགྲོའི་གཏམ་ཉིད་མཛད་པ་ཡིན། །རྒྱལ་བས་སྦྱིན་པའི་གཏམ་མཛད་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་སྦྱིན་འབྲས་གོང་འཕེལ་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་དེའི་གཏམ་ཉིད་ལ་བསྔགས་པར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་འཆལ་གྱིས་སྦྱིན་འབྲས་ཆུད་གསོན་པ་སོགས་ཉེས་པ་ཆེས་མང་བ་བསྐྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། ཡོན་ཏན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞིང་དུ་རྣམ་འཕེལ་ན། །འབྲས་བུ་ཉེར་སྤྱོད་ཆད་པ་མེད་པར་འགྱུར། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སྦྱིན་སོགས་ཀྱི་ས་བོན་བཏབ་པས་ཡོན་ཏན་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ན་འབྲས་བུ་ལོངས་སྤྱད་བྱ་ཉེར་སྤྱོད་ཆད་པ་མེད་པར་འགྱུར་(༥༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏེ། དེ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དང་གསུང་སྐྱེས་དང༌། །རང་བྱང་ཆུབ་ལ་བདག་ཉིད་ངེས་རྣམས་དང༌། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་ལེགས་པ་དང༌། །མངོན་མཐོའི་རྒྱུ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་གཞན་མེད། །སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དང༌། གསུང་སྐྱེས་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་བྱང་ཆུབ་ལ་བདག་ཉིད་ངེས་པ་རྣམས་དང༌། རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་ལེགས་པ་དང༌། མངོན་མཐོའི་རྒྱུ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་གཞན་མེད་དེ། དེ་གཉིས་རྒྱུ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཇིཇི་ལྟར་རྒྱ་མཚོ་རོ་དང་ལྷན་ཅིག་དང༌། །བཀྲ་ཤིས་སྣ་ནག་མ་དང་ལྷན་ཅིག་བཞིན། །དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་དབང་བྱས་བདག་ཉིད་ཆེ། །དེ་འཆལ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་མི་འདོད། །དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོས་འདིར་གནས་པ་དེ་འཆལ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པར་མི་འདོད་དེ། ཇི་ལྟར་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་རོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཞག་ཏུ་མི་གནས་པ་དང༌། བཀྲ་ཤིས་བཀྲ་མ་ཤིས་སྣ་ནག་མ་དང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། གང་གིས་གང་ཞིག་གང་ལ་སྤོང་བྱེད་པ། །གསུམ་དུ་དམིགས་པ་ཡོད་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཅེས་བཤད། །གསུམ་ལ་ཆགས་པས་སྟོང་དེ་འཇིག་རྟེན་འདས། །གང་ཟག་གང་གིས། སྤང་བྱ་གང་ཞིག གཞི་སེམས་ཅན་གང་ལ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་གསུམ་དུ་དངོས་པོར་དམིགས་པ་ཡོད་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་མདོ་ལས་བཤད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ཤེར་ཕྱིན་གྱིས་ཟིན་ནས་འཁོར་གསུམ་ལ་ཆགས་པས་སྟོང་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཅེས་བྱའོ། །གསུམ་པ་ནི།རྒྱལ་སྲས་ཟླ་བ་ལས་བྱུང་སྲིད་མིན་སྲིད་པ་ཡི། །དཔལ་གྱུར་དྲི་མ་དང་བྲལ་དྲི་མ་མེད་འདི་ཡང༌། །སྟོན་ཀའི་དུས་ཀྱི་ཟླ་བའི་འོད་ནི་ཇི་བཞིན་དུ། །འགྲོ་བའི་ཡིད་ཀྱི་གདུང་བ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན། །ས་འདིར་གནས་ཀྱི་རྒྱལ་སྲས་ཟླ་བ་ལས་བྱུང་འཁོར་བར་མ་གཏོགས་པས་སྲིད་པ་མིན་ཀྱང་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་གླིང་བཞིའི་དབང་ཕྱུག་སྲིད་པའི་དཔལ་དུ་གྱུར་པ་འཆལ་བའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ། དྲི་མ་མེད་པ་འདི་ཡང་ཇི་ལྟར་སྟོན་ཀའི་དུས་ཀྱི་ཟླ་བའི་འོད་དྲི་བྲལ་གྱིས་ནི་སྐྱེ་བོའི་གདུང་བ་སེལ་བ་ཇི་བཞིན་དུ་འགྲོ་བའི་འཆལ་ཚུལ་གྱི་ཡིད་ཀྱི་གདུང་བ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། སེམས་བསྐྱེད་པ་གཉིས་པའོ། །དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། སེམས་བསྐྱེད་པ་གཉིས་པའི་བཤད་པའོ།། །།

སེམས་བསྐྱེད་གསུམ་པ་འོད་བྱེད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐའ་ཡས་འགྲོ་བའི་ཁུར་དང་མངོན་བྱང་ཆུབ། །རྒྱུ་འབྲས་ཐེག་པའི་ཁུར་ཆེན་(༥༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཟོད་བྱུང་བ། །གང་ལ་བཟོད་པ་མངའ་བའི་བློ་ཅན་དེ། །རྣམ་ཀུན་བསྟོད་བྱའི་གནས་སུ་མ་གྱུར་ཏམ། །གསུམ་པ་ལ། ཁྱད་གཞི་སའི་ངོ་བོ་མདོར་བསྟན། ཁྱད་ཆོས་སའི་ཡོན་ཏན་རྒྱས་པར་བཤད། སའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་དེ་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱའི་བུད་ཤིང་མ་ལུས་སྲེག་པའི་མེའི། །འོད་འབྱུང་ཕྱིར་ན་ས་ནི་གསུམ་པ་འདི། །འོད་བྱེད་པ་སྟེ་བདེ་གཤེགས་སྲས་པོ་ལ། །དེ་ཚེ་ཉི་ལྟར་ཟངས་འདྲའི་སྣང་བ་འབྱུང༌། །སེམས་བསྐྱེད་པ་གསུམ་པ་ཐོབ་ནས་སེམས་དཔའ་འདིའི་ས་ནི་གསུམ་པ་འོད་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཤེས་བྱའི་བུད་ཤིང་མ་ལུས་སྲེག་བྱེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེའི་འོད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ནའོ། །དེ་ལྟའི་བདེར་གཤེགས་སྲས་པོ་དེ་ལ་དེ་ཚེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ནི་ཉི་མ་འཆར་ཀ་ལྟ་བུའི་ཟངས་འདྲའི་སྣང་བ་འབྱུང་ངོ༌། །གཉིས་པ་ལ། བཟོད་པའི་ཕར་ཕྱིན་གྱི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པ་དང༌། སྤངས་རྟོགས་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གཞན་བསྟན་པ་དང༌། ཕར་ཕྱིན་གྱི་རྟེན་དང་ཚོགས་དང་འབྲས་བུའི་རྣམ་གཞག་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ། ས་དེར་བཟོད་པའི་ཕར་ཕྱིན་ལྷག་པར་བསྟན། ཞར་ལ་བཟོད་པའི་བསྔགས་པ་བཤད། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་མ་འདས་ཀྱི་རྣམ་དབྱེ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ། སྙིང་རྗེས་བཟོད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་བཟོད་པའོ། །དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་གནས་མིན་འཁྲུགས་པ་འགའ་ཡིས་དེའི། །ལུས་ལས་ཤ་ནི་རུས་བཅས་ཡུན་རིང་དུ། །སྲང་རེ་རེ་ནས་བཅད་པར་གྱུར་ཀྱང་དེའི། །བཟོད་པ་གཅོད་པར་བྱེད་ལ་ལྷག་པར་སྐྱེ། །སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཁྲོ་བའི་སྐབས་དབྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བཤད་མ་ཐག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་ཅིང༌། གཞན་གྱི་སེམས་བསྲུང་ལ་མནར་སེམས་དགུས་ཀུན་ནས་བསླངས་ཏེ། སྒོ་གསུམ་གྱིས་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱེད་མི་སྲིད་པ་དེའི་ཕྱིར། དེས་ན་གལ་ཏེ་ཁོང་ཁྲོ་སྐྱེ་བའི་གནས་མིན་པའི་སེམས་དཔའ་ལ་སེམས་ཁོང་ནས་འཁྲུགས་པའི་སྐྱེ་བོ་འགའ་ཡིས་སེམས་དཔའ་དེའི་ལུས་ལས་ཤ་ནི་རུས་བཅས་ཡུན་རིང་དུ་གཅོད་ཅིང༌། དེའང་སྲང་རེ་རེ་ནས་སྡོད་ཅིང་སྡོད་ཅིང་བཅད་པར་གྱུར་ཀྱང་སེམས་དཔའ་དེའི་བཟོད་པ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ལ་ལྷག་པར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། (༦༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱང་སེམས་ཀྱིས་སྡིག་པའི་ལས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ལྷག་པར་དམིགས་པའི་ཕྱིར། ས་འདིར་གནས་ལ་འདི་ལྟར་སྲིད་མཐའ་བཟུང་ནས་ཁོང་མི་འཁྲུགས་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི། ས་འདིར་གནས་ལ་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པས་ཁྲོ་བའི་དངོས་ཡུལ་ག་ལ་འོང༌། གཉིས་པ་ནི། བདག་མེད་མཐོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ། །གང་ཞིག་གང་གིས་གང་ཚེ་ཇི་ལྟར་གཅོད། །གང་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱང་དེ་ཡིས་གཟུགས་བརྙན་ལྟར། །མཐོང་བ་དེས་ཀྱང་དེ་ཡིས་བཟོད་པར་འགྱུར། །དེ་ལྟར་བཟོད་པར་མ་ཟད་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་མཐོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བཅད་བྱ་ཤ་རུས་གང་ཞིག གཅོད་པོ་གང་གིས། དུས་གང་གི་ཚེ་མཚོན་སོགས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གཅོད་ཀྱང་སེམས་དཔའ་དེ་ཡིས་བཟོད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། གང་ཕྱིར་འཁོར་གསུམ་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་དཔའ་དེ་ཡིས་བདག་དང་བདག་གི་དང་བྲལ་བར་རང་བཞིན་མེད་པར་མཐོང་བ་དེས་ནའི་ཕྱིར་ཏེ། གཟུགས་བརྙན་ལྟར་རོ། ། ཀྱང་སྒྲས་ནི་བཟོད་རྒྱུ་སྔ་མའང་བསྡུས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། ཁོང་ཁྲོའི་ཉེས་དམིགས། བཟོད་པའི་ཕན་ཡོན། དེས་ན་ཁོང་ཁྲོ་སྤངས་ཏེ་བཟོད་པ་སྒོམ་པར་གདམས་པའོ། །དང་པོ་ལ། འཇིག་རྟེན་འདིར་དོན་མེད་པ། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དང་འགལ་བ། འདི་དང་ཕ་རོལ་གྱི་ཉེས་དམིགས་གཞན་ཡང་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། གནོད་པ་བྱས་པས་གལ་ཏེ་དེར་བཀོན་ན། །དེ་ལ་བཀོན་པས་བྱས་ཟིན་ལྡོག་གམ་ཅི། །དེ་ཕྱིར་དེར་བཀོན་ངེས་པར་འདིར་དོན་མེད། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཡང་ནི་འགལ་བར་འགྱུར། །བཟོད་པ་ནི་སེམས་དཔས་ཉམས་སུ་བླང་བྱར་མ་ཟད། སྐྱེ་བོ་གཞན་གྱིའང་ཡོན་ཏན་བསྲུང་བའི་རྒྱུར་ཁྲོ་བ་ལས་བཟློག་རིགས་ཏེ། བདག་ལ་ཕ་རོལ་གྱིས་གནོད་པ་བྱས་པས་གལ་ཏེ་གནོད་བྱེད་དེར་ཞེ་འཁམ་པ་སྟེ་རྐམ་པར་བཀོན་ན་ཆོས་ཅན། གནོད་བྱེད་དེར་ཞེ་བཀོན་ནས་ཁྲོ་བ་ནི་ངེས་པར་ཚེ་འདིར་ཡང་དོན་མེད་དེ། ད་དེ་ལ་བདག་གིས་ཞེ་བཀོན་པས་བདག་ལུས་ལ་རྨ་སོགས་བྱས་ཟིན་གྱི་གནོད་པ་ཟློག་གམ་ཅི་སྟེ་མི་ཟློག་པ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱོད་འཇུག་ལས། གལ་ཏེ་བཅོས་སུ་ཡོད་ན་ནི། །དེ་(༦༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་མི་དགར་ཅི་ཞིག་ཡོད། །གལ་ཏེ་བཅོས་སུ་མེད་ན་ཡང༌། །དེ་ལ་མི་དགའ་བྱས་ཅི་ཕན། །ཅེས་སོ། །དེར་མ་ཟད་དེ་ལ་དེར་བཀོན་ན་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་གྱི་བདེ་བ་སྒྲུབ་པ་དང་ཡང་ནི་འགལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཁོང་ཁྲོ་སྐྱེས་པས་རྣམ་སྨིན་ཡིད་མི་འོང་འཕེན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། རྣམ་སྨིན་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་འཕེན་པ་དང༌། ཡུན་རིང་བསགས་པའི་བསོད་ནམས་ཟད་པའི་རྒྱུར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། སྔོན་བྱས་པ་ཡི་མི་དགེའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་གང༌། །ཟད་པར་བྱེད་པར་བརྗོད་པར་འདོད་པ་དེ་ཉིད་ཀོ། །གཞན་ལ་གནོད་པ་དང་ནི་ཁྲོ་བས་སྡུག་བསྔལ་ཕྱིར། །ས་བོན་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟ་བུར་ན་འཁྲིད་པར་བྱེད། །རང་གི་ཚེ་སྔ་མར་ཉེས་སྤྱད་ཀྱི་འབྲས་བུ་འདིར་ལོངས་སྤྱོད་པ་གཞན་གྱིས་གནོད་པར་རྟོག་པའི་བླུན་སེམས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་གྱི་གནོད་པ་ཕམ་པར་བྱེད་པར་རློམ་པ་ནི་བཟློག་རིགས་ཏེ། སྤྱོད་འཇུག་ལས། བདག་གིས་སྔོན་ཆད་སེམས་ཅན་ལ། །འདི་འདྲ་བ་ཡི་གནོད་པ་བྱས། །དེ་བས་སེམས་ཅན་འཚེ་བྱེད་པ། །བདག་ལ་གནོད་པ་འདི་འབྱུང་རིགས། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། མཚོན་རྣོན་པོ་འདེབས་པའི་དགྲ་ལ་བཟོད་པར་རིགས་ཏེ། རང་གིས་སྔོན་བྱས་པའི་མི་དགེའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ངན་སོང་དུ་རྣམ་སྨིན་དང༌། འདིར་རྒྱུ་མཐུན་སྨིན་པ་གང་ལ་བཟོད་པར་བྱས་པས་ལས་འབྲས་ཟད་པར་བྱེད་པར་བརྗོད་པར་འདོད་པ་དེ་ཉིད་ཀོ་ཡི་ཕྱིར་ཏེ། སྤྱོད་འཇུག་ལས། འདི་དག་ཉིད་ལ་བརྟེན་བྱས་ནས། །བཟོད་པས་བདག་སྡིག་མང་དུ་འབྱང༌། །ཞེས་སོ། །གནོད་བྱེད་ལ་བཟོད་པ་མ་བསྒོམས་པར་དེའི་ལན་དུ་གནོད་པ་བྱེད་ན། རང་ཉིད་ལ་རང་གིས་སླར་གནོད་པའི་ས་བོན་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ངན་སོང་དུ་འཁྲིད་པར་བྱེད་དེ། ད་ལྟ་གནོད་བྱེད་ལ་བཟོད་པ་སྒོམ་པ་ནི་དཔེ་ཇི་ལྟ་བུ་ན། ནད་གསོ་བ་ལ་སྨན་བསྟེན་པའི་སྐབས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་འདས་ཟིན་པ་ལས་ཀྱང་ཆེས་ལྷག་པའི་སྡུག་བསྔལ་རང་རྒྱུད་ལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གནོད་བྱེད་(༦༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞན་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གནོད་པ་དང་ནི་ཁྲོ་བས་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངག་དོན། སྡིག་པ་འདག་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བཟོད་པ་སྒོམ་རིགས་ཏེ། སྨན་པས་ནད་གསོ་བའི་གཙགས་ཆའི་ལས་ནད་པས་བཟོད་རིགས་པ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། གང་ཕྱིར་རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ལ་ཁྲོས་པ་ཡིས། །སྦྱིན་དང་ཁྲིམས་བྱུང་དགེ་བ་བསྐལ་པ་བརྒྱར། །བསགས་པ་སྐད་ཅིག་གིས་འཇོམས་དེ་ཡི་ཕྱིར། །མི་བཟོད་ལས་གཞན་སྡིག་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །མི་བཟོད་པ་ནི་རྣམ་སྨིན་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པར་མ་ཟད། ཆེས་ཡུན་དུ་བསགས་པའི་དགེ་རྩ་ཡང་ཟད་བྱེད་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སེམས་དཔས་གཞན་རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ལ་སེམས་དཔར་ཤེས་མ་ཤེས་གང་ཡང་རུང་བས་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་བདེན་པའམ་རྫུན་པའི་ཉེས་པ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཁྲོས་པ་ཡིས་བསམ་པ་སྐད་ཅིག་གིས་ཀྱང་སྦྱིན་དང་ཁྲིམས་བྱུང་དགེ་བ་བསྐལ་པ་བརྒྱར་བསགས་པ་དུས་སྐད་ཅིག་གིས་འཇོམས་པ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སེམས་དཔའ་མིན་པས་སེམས་དཔའ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་སྐྱེ་ན་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཆུ་སྲང་གི་གྲངས་ཀྱིས་མི་ངེས་པ་བཞིན་ནོ། །མདོར་ན་མི་བཟོད་ལས་གཞན་སྡིག་པ་ཆེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ཆེར་བསྐྱེད་ཅིང་དགེ་བ་སྔར་བསགས་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་སྡིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། མི་སྡུག་གཟུགས་སུ་བྱེད་ཅིང་དམ་པ་མིན་པར་བཀྲི། །ཚུལ་དང་ཚུལ་མིན་ཤེས་པའི་རྣམ་དཔྱོད་འཕྲོག་བྱེད་ཅིང༌། །མི་བཟོད་པ་ཡིས་མྱུར་དུ་ངན་འགྲོར་སྐྱུར་བར་བྱེད། །བཟོད་པར་མི་བྱེད་ཀྱང་གཞན་ལ་གནོད་མི་ནུས་པས་ནི་བདག་ཁོ་ན་འཇོམས་ལ། ནུས་པས་ནི་རང་གཞན་གཉིས་ཀ་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་སྟེ་ཁྲོ་གཉེར་སྡུད་པ་སོགས་མི་སྡུག་པའི་གཟུགས་སུ་བྱེད་ཅིང༌། མཚོན་ཆ་སོགས་ལེན་པ་ལ་འཇུག་པས་དམ་པ་མིན་པར་བཀྲི་བ་དང༌། ཁྲོ་བས་ནོན་ཏེ་བླང་དོར་ལ་རྨོངས་ནས་ཚུལ་དང་ཚུལ་མིན་ཤེས་པའི་རྣམ་དཔྱོད་འཕྲོག་པར་བྱེད་པ་ནི་མཐོང་ཆོས་ཀྱི་ཉེས་པ་ཡིན་ཅིང༌། སྲོག་འགགས་པ་ན་མི་བཟོད་པའི་ལས་དེས་རང་ཉིད་མྱུར་དུ་ངན་འགྲོར་སྐྱུར་བར་བྱེད་དོ། །(༦༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ནི། བཟོད་པས་བཤད་ཟིན་དང་འགལ་ཡོན་ཏན་རྣམས་བྱེད་དོ། །བཟོད་པས་མཛེས་ཤིང་སྐྱེ་བོ་དམ་པ་ལ། །ཕངས་དང་ལུགས་དང་ལུགས་མིན་ཤེས་པ་ལ། །མཁས་པར་འགྱུར་ཞིང་དེ་ཡི་འོག་ཏུ་ནི། །ལྷ་མིའི་སྐྱེ་དང་སྡིག་པ་ཟད་པར་འགྱུར། །མི་བཟོད་པ་ལ་སྐྱོན་དེ་ལྟར་ན་བཟོད་པའི་ཡོན་ཏན་གང་ཞེ་ན། བཟོད་པས་མི་སྡུག་སོགས་བཤད་ཟིན་དང་འགལ་བའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །ཡོན་ཏན་གང་ཞེ་ན། ཚེ་འདིར་བཟོད་པས་གཟུགས་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་མཛེས་ཤིང་གཞན་དང་བ་སྐྱེ་བ་དང༌། གཤེ་ཡང་སླར་མི་གཤེ་བ་སོགས་ཀྱིས་སྐྱེ་བོ་དམ་པ་རྣམས་ལ་འཕངས་པ་སྟེ། དམ་པའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པས་གཞན་དག་གི་དང་བས་གུས་པར་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ལུགས་ཏེ་རིགས་པ་དང༌། ལུགས་མིན་པ་རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། ཚེ་དེའི་འོག་ཏུ་ནི་ལྷ་མིར་སྐྱེ་བ་དང་དགེ་བ་འཕེལ་ཞིང་སྡིག་པ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ་ནི། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ནི་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། །ཁྲོ་དང་བཟོད་པའི་སྐྱོན་ཡོན་རིག་བྱས་ཏེ། །མི་བཟོད་སྤངས་ནས་འཕགས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཡིས། །བསྔགས་པའི་བཟོད་པ་རྟག་ཏུ་མྱུར་བསྟེན་བྱ། །སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དང་ནི་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་ཁྲོ་དང་བཟོད་པའི་སྐྱོན་ཡོན་རིག་པར་བྱས་ཏེ། མི་བཟོད་པ་སྤངས་ནས་འཕགས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཡིས་བསྔགས་པའི་བཟོད་པ་དུས་རྟག་ཏུ་མྱུར་བར་བསྟེན་པར་བྱའོ། །གསུམ་པ་ནི། རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་བསྔོས་ཀྱང༌། །གསུམ་དམིགས་ཡོད་ན་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའོ། །དམིགས་པ་མེད་ན་དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཞེས་བསྟན། །བཟོད་པ་གང་འཁོར་གསུམ་ལ་དམིགས་པ་ཡོད་ན་རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་བསྔོས་ཀྱང་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །བཟོད་པ་དང་འཁོར་གསུམ་དུ་དམིགས་པ་མེད་ན་དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་ནི། ས་དེར་རྒྱས་སྲས་བསམ་གཏན་མངོན་ཤེས་དང༌། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར། །དེས་ཀྱང་རྟག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ནི། །འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་འཇོམས་པར་ནུས་པར་འགྱུར། །ས་དེར་རྒྱལ་སྲས་བཟོད་པའི་ཕར་ཕྱིན་དག་པ་དེ་བཞིན་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་བཞི་དང༌། ཚད་མེད་བཞི་དང༌། མངོན་ཤེས་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ནི་རྟོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། རྟེན་འབྲེལ་འཕོ་བ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཇིག་པ་མེད་པར་རྟོགས་པས་འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་བཅས་པ་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ནི་སྤངས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་(༦༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ། ས་འདིའི་སེམས་དཔའ་ནི་རྣམ་སྨིན་གྱི་དབང་གིས་ལྷའི་དབང་པོར་སྐྱེ་ཞིང༌། དེས་ཀྱང་རྟག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་སྲེད་པའི་འདོད་ཆགས་འཇོམས་པར་བྱེད་ཅིང༌། འདོད་ཁམས་ནས་འདོན་ནུས་པར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ་ནི། སྦྱིན་སོགས་ཆོས་གསུམ་དེ་དག་ཕལ་མོ་ཆེར། །བདེ་བར་གཤེགས་པས་ཁྱིམ་པ་རྣམས་ལ་བསྔགས། །བསོད་ནམས་ཞེས་བྱའི་ཚོགས་ཀྱང་དེ་དག་ཉིད། །སངས་རྒྱས་གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་སྐུ་ཡི་རྒྱུ། །ཕར་ཕྱིན་དང་པོ་གསུམ་གྱི་རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར་དང༌། ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། འབྲས་བུའི་རྣམ་གཞག་གསལ་བར་བརྗོད་དེ། སེམས་དཔའ་དག་ཕྱིན་དྲུག་གི་ལས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བདེ་བར་གཤེགས་པས་སྦྱིན་སོགས་ཆོས་གསུམ་དེ་དག་ཕལ་མོ་ཆེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་པ་རྣམས་ལ་བསླབ་བྱར་བསྔགས་ཏེ། དེས་དེ་དག་བསྒྲུབ་སླ་བའི་ཕྱིར། རབ་བྱུང་ལ་ནི་བརྩོན་བསམ་ཤེས་རབ་དག་བསླབ་བྱར་བསྔགས་ཏེ། སྔ་མ་དག་མི་བསྒྲུབ་པ་མིན་ཀྱང་ཞར་བྱུང་གི་ཚུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་ཚོགས་གཉིས་ལས་བསོད་ནམས་ཞེས་བྱའི་ཚོགས་ཀྱང་ཕར་ཕྱིན་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཡིན་ལ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ནི་གཉིས་ཀའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སྐུའི་རྒྱུ་དང༌། ཆོས་སྐུའི་རྒྱུ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་ཉི་མ་ལ་གནས་འོད་བྱེད་འདི། །རང་གཏོགས་མུན་རྣམས་དང་པོ་ཡང་དག་བསལ་བྱས་ནས། །འགྲོ་བའི་མུན་པ་རྣམ་པར་འཇོམས་པར་མངོན་པར་འདོད། །ས་འདིར་ཤིན་ཏུ་རྣོ་བར་གྱུར་ཀྱང་ཁྲོ་མི་འགྱུར། །རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་ཉི་མ་ལ་གནས་པའི་ས་འོད་བྱེད་པ་འདི་ནི་རང་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་སྟེ། རང་རྟེན་ལ་ཡོད་པའི་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་རྣམས་དང་པོར་སྐྱེ་བཞིན་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་དག་པར་བསལ་བར་བྱས་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་ས་གསུམ་པའི་གེགས་གྱུར་གྱི་མུན་པ་རྣམ་པར་འཇོམས་པར་མངོན་པར་འདོད་དོ། །སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ས་འདིར་ཡོན་ཏན་གྱི་གེགས་གྱུར་གྱི་ཉེས་(༦༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་མུན་པ་སེལ་བྱེད་ཀྱི་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ལྟར་ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་རྣོ་བར་གྱུར་ཀྱང༌། སྐྱོན་ལྡན་གྱི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཁྲོ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། བཟོད་པ་ལ་ཆེས་གོམས་ཤིང་སྙིང་རྗེས་རྒྱུད་སྣུམ་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར། དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། སེམས་བསྐྱེད་པ་གསུམ་པའོ། །དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། འོད་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གསུམ་པའི་བཤད་པའོ།། །།

སེམས་བསྐྱེད་བཞི་པ་འོད་འཕྲོ་བ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྐལ་པ་གཞལ་ཡས་དུས་གང་སྐད་ཅིག་ཙམ། །ལེ་ལོའི་གོ་སྐབས་བཀག་པའི་རྩོལ་བ་ནི། །གང་ལ་ཡོད་པའི་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཀུན། །འཕྲོག་མེད་དད་བྱའི་ཡུལ་དུ་བརྟན་པར་སྣང༌། །བཞི་པ་ལ། བརྩོན་འགྲུས་ལྷག་པའི་སྒོ་ནས་ངོ་བོ་བསྟན། སའི་མིང་དོན་དང་ཡོན་ཏན་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཡོན་ཏན་མ་ལུས་བརྩོན་འགྲུས་རྗེས་འགྲོ་ཞིང༌། །བསོད་ནམས་བློ་གྲོས་ཚོགས་ནི་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ། །བརྩོན་འགྲུས་གང་དུ་འབར་བར་གྱུར་པ་ཡི། །ས་དེ་བཞི་པ་འོད་ནི་འཕྲོ་བའོ། །ཕར་ཕྱིན་དང་པོ་གསུམ་ལས། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་ལྷག་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་བསྐྱེད་བཞི་པ་བསྟན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་མ་འདས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ཞིང༌། དེ་མེད་པར་འབྱུང་བ་མིན་ལ། དགེ་ལས་ལ་མི་སྤྲོ་ན་སྦྱིན་སོགས་ལ་འཇུག་མི་སྲིད་ཅིང༌། བསགས་པ་ཅན་སྤྲོ་ལྡན་ནི་དགེ་ཆོས་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པ་དང༌། ཐོབ་པ་གོང་འཕེལ་དུ་རྒྱས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་བརྩོན་འགྲུས་དེ་གང་དུ་འབར་ཞིང༌། ལྷག་པར་གྱུར་པའི་ས་དེ་ནི་བྱང་སེམས་ཀྱི་ས་བཞི་པ་འོད་ནི་འཕྲོ་བའོ་ཞེས་བརྗོད་དེ། བསོད་ནམས་དང་བློ་གྲོས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡང་བརྩོན་འགྲུས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། རྟོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་མིང་དོན་དང༌། སྤངས་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། དེར་ནི་བདེར་གཤེགས་སྲས་ལ་རྫོགས་པ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ལྷག་བསྒོམས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི། །སྣང་བ་ཟངས་ཀྱི་འོད་བས་ལྷག་འབྱུང་ཞིང༌། །ས་བཞི་པ་དེར་ནི་བདེར་གཤེགས་སྲས་པོ་དེ་ལ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སོ་བདུན་ལྷག་པར་བསྒོམས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་སྔར་བཤད་(༦༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་ཟངས་ཀྱི་འོད་དཔེར་བྱས་པ་བས་ལྷག་པ་འབྱུང་ཞིང༌། རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་ས་དེར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེ་འོད་འཕྲོ་བས་འོད་འཕྲོའི་སར་བརྗོད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། རང་དུ་ལྟ་བ་དང་འབྲེལ་ཡོངས་སུ་ཟད། །ས་འདིར་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒོམ་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སུ་མ་ཟད། ས་དེ་རང་དུ་ལྟ་བ་དང༌། བདག་གིར་བལྟ་བ་དང་འབྲེལ་བའི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་གཞན་དུ་མངོན་ཞེན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་བྱེད་དོ། །འདིར་འགྲེལ་བཤད་དང་སློབ་དཔོན་ཨ་བྷ་ཡས། ས་འདིར་འདོད་ཁམས་ཀྱི་འཇིག་ལྟ་ལྷན་སྐྱེས་འབྲིང་གི་ཆེན་པོའི་བར་སྤངས་ཀྱི། དེ་ཡན་ཆད་ཀྱི་འདོད་པ་དང༌། ཁམས་གོང་གི་ཉོན་མོངས་ལྷན་སྐྱེས་མ་སྤངས་པར་བཤད་པ་དང༌། བོད་གང་དག་འདིའི་ཐད་དུ། ས་བཞི་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་སེམས་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལ་རང་གི་སྤང་བྱ་ངོ་སྐལ་དུ་གྱུར་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྒོམ་སྤང་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུའི་ཆར་གྱུར་པའི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་སླར་མི་ལྡོག་པའི་ཚུལ་དུ་སྤངས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོད་དེ། ཁྱོད་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྒོམ་ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པའི་སེམས་དཔའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་འབྱུང་བའི། དང་པོ་མི་འཐད་དེ། དེ་འདྲ་དེ་ཐེག་དམན་གྱི་ཞུགས་གནས་ཀྱི་གང་ཟག་མཐུན་དཔེར་བྱས་ནས་ཐེག་ཆེན་གྱི་དགེ་འདུན་ཉི་ཤུ་འཆད་པར་རློམ་པ་ལས་དེར་སྨྲ་བར་སྣང་ནའང་ཆེས་མི་ལེགས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལུགས་སུའང་རྒྱུན་ཞུགས་འབྲས་གནས་ཀྱིས་འཇིག་ལྟ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པར་འདོད་པ་ལས། འཇིག་ལྟ་ལ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཆ་རྣམ་པར་གཞག་ནས་དེ་སྒོམ་ལམ་གྱི་སྤང་བྱར་མ་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་མི་འཐད་དེ། མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་ལ་སོགས་པར་ཀུན་གཞི་ལ་ཉོན་ཡིད་ཀྱི་བདག་ལྟར་གྱུར་པའི་སྒོམ་སྤང་སྒོམ་(༦༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལམ་ས་དགུར་སྤོང་བའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡོད་ཀྱང༌། ལུགས་འདིར་སྒོམ་ལམ་གང་ཟག་གི་བདག་ལྟ་སྤོང་བྱེད་དུ་བཤད་པ་མིན་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་འདིར་བསྟན་རང་དུ་ལྟ་བ་དང་འབྲེལ་ཞེས་པས་གང་ཟག་གི་བདག་ལྟ་སྤངས་ཟིན་ཀྱང་དེ་དང་རྗེས་འབྲེལ་ཕུང་སོགས་ཆོས་ཀྱི་བདག་ལྟ་དེ་ཤེས་སྒྲིབ་སྤོང་བའི་ཆེད་དུ་རྒྱས་པར་དེར་འཛིན་དང་བྲལ་བར་སྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་དེར་བསྐྱེད་པའི་དོན་ཡིན་ཏེ། འདིའི་ཐད་ཀྱི་མདོར། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་འོད་འཕྲོ་ཅན་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་བདག་དང༌། སེམས་ཅན་དང༌། སྲོག་དང༌། གསོ་བ་དང༌། སྐྱེས་བུ་དང༌། གང་ཟག་དང༌། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་ལྷག་པར་གཡོ་བ་དང་བྲལ་བ་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པ་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་དཔྱད་པ་རྣམས་དང༌། བརྟན་པར་འཛིན་པ་རྣམས་དང༌། བདག་གིར་འཛིན་པ་རྣམས་དང༌། ནོར་དུ་འཛིན་པ་རྣམས་དང༌། རྟེན་གྱི་གནས་རྣམས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། སེམས་བསྐྱེད་པ་བཞི་པའོ། །དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། འོད་འཕྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཞི་པའི་བཤད་པའོ།། །།

སེམས་བསྐྱེད་ལྔ་པ་སྦྱང་དཀའ་བ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱ་ཡི། །མཚན་མའི་རྟོག་ཀུན་ཞི་བྱེད་པ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་བསམ་གཏན་དེས། །མཁྱེན་པ་ཀུན་ནས་ཞི་དེར་དད། །ལྔ་པ་ལ། སའི་མིང་དོན་དང༌། ཡོན་ཏན་བསྟན་པ་གཉིས་སོ། །དང་པོ་ནི། བདག་ཉིད་ཆེ་དེ་བདུད་རྣམས་ཀུན་གྱིས་ཀྱང༌། །སྦྱང་དཀའི་ས་ལ་ཕམ་པར་ནུས་མ་ཡིན། །ས་འདིར་གནས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་གནས་པའི་ལྷའི་བུའི་བདུད་རྣམས་ཀུན་གྱིས་ཀྱང༌། སྦྱང་དཀའི་ས་ལ་(༦༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕམ་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ན་བདུད་ཀྱི་བཀའ་ཉན་པ་སོགས་ལྟ་ཅི་སྨོས་པའི་ཕྱིར། ས་འདིའི་མིང་ནི་སྦྱང་དཀའ་བར་བརྗོད་དེ། སྦྱང་བ་དེ་བདུད་ལ་སོགས་པ་རྒྱལ་བར་དཀའ་བ་ལས་རྒྱལ་བར་བྱེད་ནུས་པའི་དོན་ཉིད་དེ། ཆོས་དབྱིངས་བསྟོད་པར། ཉོན་མོངས་ཤིན་ཏུ་སྦྱང་དཀའ་ལས། །རྣམ་པར་རྒྱལ་བས་སྦྱང་དཀར་འདོད། །ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཉིས་པ་ནི། བསམ་གཏན་ལྷག་ཅིང་བློ་བཟང་བདེན་རང་བཞིན། །ཞིབ་མོར་རྟོགས་ལའང་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་འཐོབ། །ས་འདིར་སེམས་དཔའ་འདི་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕར་ཕྱིན་ལྷག་ཅིང་བློ་བཟང་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཞིབ་མོས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལའང་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། འདིར་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ནི། སྤང་བྱ་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཀུན་འབྱུང་དང་སྡུག་བསྔལ། བླང་བྱ་རྣམ་བྱང་གི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ལམ་དང་འགོག་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་དེའང་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྡུག་ཀུན་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པས་བསྡུས་ལ། འགོག་བདེན་ནི་དོན་དམ་བདེན་པས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། ཅི་མཉམ་གཞག་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ནི་ལམ་བདེན་དུ་གཞག་རིགས་ཏེ། སྤྲོས་མཚན་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་དོན་དམ་པ་དེ་ཉིད་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལམ་བདེན་དེ་དེར་སོང་ཡང་ཐ་སྙད་དུ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་འཇོག་སྟེ། སྦྱོར་དངོས་རྗེས་སོགས་ཐབས་ཀྱིས་སྔར་མེད་གསར་དུ་ཐོབ་པའི་ཆ་ནས་དེར་འཇོག་པའི་ཕྱིར། འགོག་བདེན་ནི་དོན་དམ་བདེན་པར་འཇོག་སྟེ། དེ་ཐ་སྙད་དུ་སྔར་མེད་གསར་དུ་ཐོབ་ཀྱང་གདོད་ནས་རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་དོན་དམ་ལ་དྲི་བྲལ་གྱིས་ཁྱད་པར་བྱས་པ་ཙམ་ལས་དེ་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་འགྱུར་བར་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར། ཁ་(༦༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅིག་ཆོས་དབྱིངས་ཡིན་ན་འགོག་བདེན་དུ་འགལ་བར་སྨྲ་བ་ནི་གཞུང་འདི་དག་གི་ལུགས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་དག་འགོག་བདེན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་མིན་གྱི་རྫས་སུ་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ཆོས་ཉིད་འགོག་བདེན་དུ་སྨྲ་ཡང་དེ་ལྟར་ན་ལམ་བདེན་ལ་མ་བལྟོས་པའི་འགོག་བདེན་སྲིད་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་འབྲས་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །བདེན་པ་བཞི་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུ་ལུགས་ཅུང་ཟད་དཔྱད་པའི་ངོར་རྣམ་གཞག་འདི་ལྟར་ཡིན་གྱི། ཆེས་དཔྱད་ན་གང་བལྟོས་ནས་འབྱུང་བའི་བྱ་བྱེད་ཅན་གྱི་བདེན་པ་བཞི་པོའང་ཀུན་རྫོབ་ལས་གཞན་དོན་དམ་པར་ནི་མི་རུང་སྟེ། དེ་ལ་རྒྱུ་འབྲས་ལ་སོགས་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་བདེན་པ་གཞན་བསྟན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདེན་པ་གཉིས་སུ་འདུས་ཏེ། དཔེར་ན། སེམས་དཔའི་ས་ལྔ་པའི་མདོར་བདེན་པ་བཅུ་གཅིག་བསྟན་པའང་བདེན་པ་གཉིས་ལས་བརྩམས་ཏེ་བཀའ་སྩལ་པ་བཞིན་ནོ། །དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། སེམས་བསྐྱེད་པ་ལྔ་པའོ། །དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། སྦྱང་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལྔ་པའི་བཤད་པའོ།། །།

སེམས་བསྐྱེད་དྲུག་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པ།

ཡུལ་ཅན་སའི་ངོ་བོ་མདོར་བསྟན་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདི་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་བྱ་གཉེར་མེད་ཀྱང༌། །འདི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མ་གྱུར་ན། །འདི་ལྟའི་ཆོས་ལ་མཁྱེན་གཉིས་མངའ་བ་ཡི། །འདི་ཚུལ་སྟོན་མཆོག་གང་ལས་འབྱུང་ཞེས་སེམས། །དྲུག་པ་ལ། ཡུལ་ཅན་སའི་ངོ་བོ་མདོར་བསྟན། ཡུལ་སྟོང་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད། སའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་དེ་དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ། ས་དངོས་དང༌། ཡོན་ཏན་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ཆེ་བ་བརྗོད་པའོ། །དང་པོ་ནི། མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་མཉམ་བཞག་སེམས་གནས་ཏེ། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལ་མངོན་ཕྱོགས་ཤིང༌། །འཇིག་རྟེན་འབྱུང་བའི་དེ་ཉིད་མཐོང་བ་དེ། །ཤེས་རབ་གནས་པས་འགོག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ས་ལྔ་པ་བསམ་གཏན་གྱི་ཕར་ཕྱིན་ཡོངས་སུ་དག་པའི་རྒྱུ་ལས་ས་དྲུག་པ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལ་སེམས་གནས་ཏེ་ཤེས་པ་(༦༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་ཤེས་བྱའི་སྤྲོས་མཚན་ཞི་བའི་འགོག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། རྐྱེན་འདི་པ་ཙམ་གྱི་རྟེན་ཅིང་འབྱུང་བ་ཟབ་མོའི་དེ་ཉིད་མཐོང་བའི་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར། འདིའི་སྔར་འགོག་པ་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ས་ལྔར་སྦྱིན་སོགས་ལྔ་གཙོ་བོར་སྤྱོད་པས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་ལ། འདིར་ནི་གཟུགས་བརྙན་དང་མཚུངས་པར་ཡང་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར། ས་འདི་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྔ་པར་ལམ་བདེན་ལ་དམིགས་ནས་སྟོབས་བཅུ་སོགས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། ཇི་ལྟར་ལོང་བའི་ཚོགས་ཀུན་བདེ་བླག་ཏུ། །མིག་ལྡན་སྐྱེས་བུ་གཅིག་གིས་འདོད་པ་ཡི། །ཡུལ་དུ་འཁྲིད་པ་དེ་བཞིན་འདིར་ཡང་བློས། །མིག་ཉམས་ཡོན་ཏན་བླངས་ཏེ་རྒྱལ་ཉིད་འགྲོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་ཤེར་ཕྱིན་ལ་རག་པས་ས་འདིར་ཡང་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་བློས་མིག་ཉམས་པ་ལྟ་བུའི་སྦྱིན་སོགས་ཤེར་ཕྱིན་གྱིས་མ་ཟིན་པ་འདིར་ཟིན་པར་བྱས་ནས་ཡོན་ཏན་བླངས་ཏེ་རྒྱལ་བ་ཉིད་ཀྱི་གོ་འཕང་དུ་འགྲོ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལམ་དང་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཉིད་ཤེས་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ལོང་བའི་ཚོགས་ཀུན་བདེ་བླག་ཏུ་མིག་ལྡན་སྐྱེས་བུ་གཅིག་གིས་འདོད་པ་ཡི་ཡུལ་དུ་ཁྲིད་པ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་རབ་དེ་ནི་འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་དེའི་ངོར་རྟེན་འབྱུང་གི་ཆོས་ལ་སྒྲོ་སྐུར་གྱི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བསལ་ནས་དེར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་ངང་གིས་ཞི་བ་ལ་ཤེས་རབ་དེས་དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེས་ཐ་སྙད་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་སུ་ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་བྱེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ནི་ཡོད་མེད་དང་གཉིས་ཀ་དང་གཉིས་མིན་གང་གིའང་སྨྲ་བསམ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། ཡུམ་ལས། གཟུགས་རྣམས་མི་མཐོང་ཚོར་བ་དག་ཀྱང་མི་མཐོང་ཞིང༌། །འདུ་ཤེས་མཐོང་བ་མེད་ལ་སེམས་པ་(༦༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་མཐོང་ཞིང༌། །གང་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་དང་སེམས་ཡིད་མཐོང་མེད་པ། །དེ་ནི་ཆོས་མཐོང་ཡིན་ཅེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན། །ནམ་མཁའ་མཐོང་ཞེས་སེམས་ཅན་ཚིག་ཏུ་རབ་བརྗོད་པ། །ནམ་མཁའ་ཇི་ལྟར་མཐོང་ཞེས་དོན་འདི་བརྟག་པར་གྱིས། །དེ་ལྟར་ཆོས་མཐོང་བ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན། །མཐོང་བ་དཔེ་གཞན་གྱིས་ནི་བསྙད་པར་ནུས་མ་ཡིན། །གང་གིས་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་དེ་ཡིས་ཆོས་ཀུན་མཐོང༌། །ཞེས་དང༌། སློབ་དཔོན་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ཀྱིས། ཆོས་རྣམས་ངོ་བོ་མ་གྲུབ་ཕྱིར། །གང་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི། །བློ་ཡང་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བ། །དེ་ཉིད་མཉམ་མེད་དེས་མཁྱེན་གསུངས། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །སེམས་ཙམ་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་ནས་སྨྲ་བར་བྱེད་དེ། ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་འབྱེད་ལས། མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དང༌། མངོན་རྟགས་སུ་འཛིན་པ་སྟེ། རྣམ་པ་ལྔ་སྤངས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང༌། ཐེག་བསྡུས་སུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས། །རྣམ་རྟོག་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད། །རྣམ་པ་ལྔ་ནི་རྣམས་སྤངས་ཤིང༌། །ཡང་དག་དོན་ལ་བཀྲར་འཛིན་མེད། །ཅེས་དང༌། དེ་དང་མཐུན་པར་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་དང་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་སོགས་ནས་འབྱུང་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་དང་བློ་ནི་དོན་དམ་བདེན་པ་རྟོགས་བྱེད་དུ་འཇུག་པའི་མཁྱེན་པ་ཚད་མར་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ན་གཉིད་ལོག་པ་དང་མྱོས་པ་དང་བརྒྱལ་བ་སོགས་ཀྱང་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་སུ་(༦༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐལ་བ་དང༌། རྟོག་དཔྱོད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཉེ་བར་ཞི་བས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་སོགས་ཀྱང་དེར་ཐལ་ཅིང༌། ཤེས་རབ་སེམས་བྱུང་མིན་པར་ཡང་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། རྟོག་མེད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཡིན་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལའང་ཐལ་བའི་ཕྱིར། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་འདིའོ་ཞེས་མངོན་རྟགས་སུ་འཛིན་པའམ་བཀྲ་བར་འཛིན་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །

ཡུལ་སྟོང་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ལ། གང་ལ་བརྟེན་ནས་བཤད་པ་དང༌། ཡུལ་གང་ལ་བཤད་པ་དང༌། ཆོས་གང་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཇི་ལྟར་དེ་ཡིས་ཆོས་ཟབ་ཆོས་རྟོགས་པ། །ལུང་དང་གཞན་ཡང་རིགས་པས་ཡིན་པས་ན། །དེ་ལྟར་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་གཞུང་ལུགས་ལས། །ཇི་ལྟར་གནས་པའི་ལུགས་བཞིན་བརྗོད་པར་བྱ། །འགོག་པ་ཐོབ་འགྱུར་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་དེ་ཉིད་མཐོང་བའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་ཞེས་པའི་རྟེན་འབྱུང་གི་དེ་ཉིད་ནི་གང༌། སེམས་དཔའ་དེས་ཇི་ལྟར་མཐོང་ཞེ་ན། དེ་ནི་རང་ཅག་འཛིན་པ་ཅན་གྱི་ཡུལ་མིན་གྱི། ས་དྲུག་པ་སོགས་གོང་མ་ལ་གནས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་ལ་དྲི་བར་བྱའི། ཁོ་བོ་ཅག་ལ་དྲི་བྱ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་གལ་ཏེ་ཤེར་ཕྱིན་དང་ས་བཅུ་པའི་མདོ་སོགས་འདོན་པ་ལས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་དོན་མཐོང་ཞེས་གསུངས་པས་ལུང་ལ་བརྟེན་ནས་དྲི་བའི་ལན་བཤད་པར་རིགས་ཞེ་ན། བདག་ལྟ་བུས་ནི་ལུང་ལ་རང་དབང་དུ་བརྟེན་ནས་ལན་འདོན་མི་ནུས་ཏེ། ལུང་དོན་མངོན་དུ་མ་བྱས་པས་དེའི་དོན་རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྨྲ་བར་དཀའ་བའི་ཕྱིར། འོན་ཀྱང་ལུང་དོན་མངོན་དུ་བྱས་པའི་བསྟན་བཅོས་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་འཆད་པ་བདག་གིས་ཐོས་པ་ལུང་གི་དགོངས་པ་ཉིད་ཡང་དག་(༦༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་ངེས་པས་ལན་གདབ་པར་ནུས་སོ་ཞེས་ཇི་ལྟར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པའི་སེམས་དཔའ་དེ་ཡིས་ཆེས་ཟབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པ་དེ་ལྟར་དམ་པ་དག་གི་ལུགས་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལུང་དང༌། གཞན་ཡང་རིགས་པས་བསྟན་བྱ་ཡིན་པས་ན་ཚུལ་དེ་ལྟར་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཁྱེན་ནས་གསལ་བར་མཛད་པའི་གཞུང་ལུགས་ལས་ཇི་ལྟར་གནས་པའི་ལུང་རིགས་མན་ངག་གི་ལུགས་བཞིན་བདག་གིས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འོ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལུང་དོན་མ་ནོར་བ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ལ་ཡོད་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་ངེས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱི་ལུང་གིས་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་ལང་གཤེགས་ལས། རྟོག་གེ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་མིན་པ། །སོ་སོ་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཕྱི་མའི་དུས་སུ་གྱུར་པ་ན། །མགོན་པོ་སུ་ཞིག་འཛིན་འགྱུར་གསུངས། །བདེ་གཤེགས་མྱ་ངན་འདས་པའི་འོག །དུས་དག་འདས་ནས་འབྱུང་བ་ནི། །གང་ཞིག་བསྟན་པ་འཛིན་འགྱུར་ཏེ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ཤེས་བྱོས། །ལྷོ་ཕྱོགས་བཻ་དྷའི་ཡུལ་དུ་ནི། །དགེ་སློང་དཔལ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ། །དེ་མིང་ཀླུ་ཞེས་བོད་པ་སྟེ། །ཡོད་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་འཇིག་བྱེད། །ང་ཡི་བསྟན་པ་འཇིག་རྟེན་འདིར། །བླ་མེད་ཐེག་ཆེན་རབ་བཤད་ནས། །རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་བསྒྲུབས་ཏེ། །བདེ་བ་ཅན་དུ་དེ་འགྲོའོ། །ཞེས་སོགས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་རྒྱུད་དུ་མ་ནས་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཐེག་ཆེན་ངེས་དོན་གྱི་དགོངས་པ་མཐར་ཐུག་རྟོགས་ནས་དེ་དོན་འགྲེལ་ཞིང་གཞན་ལ་སྟོན་པར་འགྱུར་བའི་ལུང་བསྟན་མངའ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོར་ན་རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་འགྲོལ་བར་རློམ་པའི་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་གསུམ་དང༌། གྱེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་སོགས་(༦༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མང་དུ་བྱུང་ཡང་དེ་དག་གིས་ནི་དགོངས་པ་དཔྱིས་ཕྱིན་ལོན་པ་མིན་ཏེ། དོན་ལ་མི་གནས་བཞིན་རྟོག་གེས་བཏགས་པའི་ཕྱིར། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་འགྲེལ་ཚུལ་ནི་དེ་ལྟར་མིན་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལང་གཤེགས་ལས། སྲིད་པ་གསུམ་ནི་བཏགས་པ་ཙམ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་མེད། །བཏགས་པ་དངོས་པོའི་ངོ་བོར་ནི། །རྟོག་གེ་པ་དག་རྟོག་པར་འགྱུར། །རང་བཞིན་མེད་ཅིང་རྣམ་རིག་མེད། །ཀུན་གཞི་མེད་ཅིང་དངོས་མེད་ན། །བྱིས་པ་ངན་པ་རྟོག་གེ་པ། །རོ་དང་འདྲ་བས་འདི་དག་བཏགས། །ཞེས་གང་མངོན་པར་ཞེན་ནས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་སྙེད་ནི་དབུ་མའི་ལུགས་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་སྨྲ་བ་ཁོ་ནར་བས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། ཉན་པ་པོའི་སྣོད་བརྟག་པ་དང༌། དེ་ལ་མཉན་པར་གདམས་པའོ། །དང་པོ་ལ། རྟགས་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་སྐལ་ལྡན་ཕྱི་སྣོད་བརྟག དེ་ལ་སྟོང་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕན་ཡོན་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་དུས་ནའང་སྟོང་པ་ཉིད་ཐོས་ནས། །ནང་དུ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འབྱུང༌། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལས་བྱུང་མཆི་མས་མིག་བརླན་ཞིང༌། །ལུས་ཀྱི་བ་སྤུ་ལྡང་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ལ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བློ་ཡི་ས་བོན་ཡོད། །དེ་ཉིད་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་སྣོད་ནི་དེ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ལ་དམ་པའི་དོན་གྱི་བདེན་པ་བསྟན་པར་བྱ། །རྟེན་འབྱུང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཚུལ་འདི་ནི། སྔར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པ་གོམས་པར་བྱས་པའི་སྐལ་ཅན་ཁོ་ན་ལ་བསྟན་པར་བྱའི། དེ་ལས་སྐལ་མེད་ལ་བསྟན་མི་རུང་སྟེ། དེས་མཉན་ཀྱང་དེ་ལ་ལོག་ཞུགས་ཀྱི་བསམ་པས་དོན་མིན་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། ལོག་ཞུགས་ཀྱི་བསམ་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། སྟོང་ཉིད་མེད་པའི་དོན་དུ་རྟོག་པ་དང༌། སྟོང་ཉིད་བདེན་པའི་ངོ་བོར་རྟོག་པའོ། །དང་པོ་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ། ཐེག་ཆེན་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་སྡེ་པ་ལ་སོགས་མི་མཁས་པ་ཁ་ཅིག་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་མེད་དོ་ཞེས་སྟོང་ཉིད་སྟོན་པའི་རྒྱལ་བའི་བཀའ་རྣམས་དེས་གསུངས་པ་མིན་ཏེ། ཆད་པར་ལྟ་བའི་ལུང་(༦༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཆོས་སྤོང་གི་ལས་བསགས་ནས་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཡུམ་ལས། སྔོན་སྤྱོད་ཚེ་ན་སངས་རྒྱས་ཁྲག་ཁྲིག་བཀུར་བྱས་ཀྱང༌། །རྒྱལ་བའི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་མ་དད་ན། །ཐོས་ནས་བློ་ཆུང་དེ་ཡིས་འདི་ནི་སྤོང་བྱེད་དེ། །སྤངས་ནས་སྐྱབས་མེད་གྱུར་པ་དེ་ནི་མནར་མེད་འགྲོ། །ཞེས་སོ། །ཡང་རྫོགས་ཆེན་ར་རོག་ཕད་རོག་པ་སོགས་ཁ་ཅིག་ལྟར་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་དོན་མེད་པར་བཟུང་སྟེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པས་ལོག་ལྟ་འཕེལ་ནས་ངན་འགྲོ་སོགས་དོན་མིན་བསྐྱེད་དེ། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། ཆོས་འདི་ལོག་པར་བཟུང་གྱུར་ན། །མི་མཁས་རྣམས་ནི་ཆུད་ཀྱང་འཛའ། །འདི་ལྟར་མེད་པར་བལྟ་བ་ཡི། །མི་གཙང་དེར་ནི་བྱིང་བར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །སྟོང་ཉིད་བདེན་པའི་དོན་དུ་འདོད་པ་ལའང་ཚུལ་གཉིས་སུ་སྨྲ་བར་སྣང་སྟེ། ཤར་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་རྗེས་འབྲངས་དང་བཅས་པ་ནི་སྟོང་ཉིད་ཡོད་པས་དེའི་རྟེན་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཡང་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཇོ་ནང་པ་དང་ཤཱཀྱ་མཆོག་ལྡན་སོགས་བོད་ཕལ་ཆེར་སྟོང་ཉིད་བདེན་པར་གྲུབ་པ་ལས་དོན་དམ་པར་གཞན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པར་སྨྲ་བས། དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་ཐར་ལམ་ལས་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར། སྨན་པས་བོར་བའི་ནད་པ་བཞིན་གསོར་མི་རུང་བའི་ལྟ་བ་ཅན་དུ་གསུང་རབ་དགོངས་འགྲེལ་དང་བཅས་པ་དུ་མར་ལན་མང་དུ་གསུངས་པས། དེ་དག་ལ་སྟོང་ཉིད་བསྟན་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ན། དེའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་གྱིས། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བལྟ་ཉེས་ན། །ཤེས་རབ་ཆུང་རྣམས་ཕུང་བར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་སྦྲུལ་ལ་གཟུང་ཉེས་དང༌། །རིག་སྔགས་ཉེས་པར་བསྒྲུབས་(༦༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་བཞིན། །ཞེས་དང༌། ལང་གཤེགས་ལས། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དེས་འདི་ལ་དགོངས་ནས་བདག་ཏུ་བལྟ་བ་རི་རབ་ཙམ་ནི་བླའི། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བའི་ང་རྒྱལ་ཅན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཆོས་ཚུལ་འདི་སྟོན་པོས་སློབ་མའི་སྐལ་བ་བརྟགས་ནས་བཤད་པར་བྱའོ། །སྐལ་བ་ཡོད་མེད་ནི་ཆོས་ཚུལ་དེ་བསྙད་པ་ན་ཕྱིའི་རྟགས་ཀྱིས་ངེས་པར་ནུས་ཏེ། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་དུས་ནའང་གཞན་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཚུལ་ཐོས་ནས་ཀྱང་ནང་དུ་སྟེ་ཡིད་ལ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང་དང་བའི་དད་པ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འབྱུང་ཞིང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལས་བྱུང་མཆི་མས་མིག་བརླན་ཞིང་ལུས་ཀྱི་བ་སྤུ་ལྡང་བར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བློ་སྒྲིབ་བྲལ་གྱི་ཤེས་རབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ས་བོན་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ཀུན་མཁྱེན་གྱི་ཆེད་དུ་རྩོལ་ན་མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་དེ་ཉིད་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་སྣོད་ནི་དེ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་དམ་པའི་དོན་གྱི་བདེན་པ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། བསྟན་པ་ལས་འབྲས་བུ་འཆད་འགྱུར་གྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དེ་ལ་དེ་ཡི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཡོན་ཏན་འབྱུང༌། །རྟག་ཏུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་བླངས་ནས་གནས་པར་འགྱུར། །སྦྱིན་པ་གཏོང་བར་འགྱུར་ཞིང་སྙིང་རྗེ་བསྟེན་པར་བྱེད། །བཟོད་པ་སྒོམ་བྱེད་དེ་ཡི་དགེ་བ་བྱང་ཆུབ་ཏུ། །འགྲོ་བ་དགྲོལ་བར་བྱ་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བྱེད་ཅིང༌། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་གུས་པར་བྱེད། །ཉན་པོ་དེ་ལ་དེ་བསྟན་པས་དོན་མིན་མི་བསྐྱེད་པར་མ་ཟད། བསྟན་དོན་དེའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཆོས་ཚུལ་འདི་ལ་གཏེར་རྙེད་པ་ལྟར་དེ་མི་ཉམས་པའི་ཆེད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་འདི་རྣམས་བསྟེན་པར་བྱེད་དེ། རྟག་ཏུ་མི་དགེ་བ་མཐའ་དག་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་བླངས་ནས་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚུལ་འཆལ་གྱིས་ངན་འགྲོར་སྐྱེས་ན་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་རྒྱུན་ཆད་པའི་ཕྱིར། ཡང་སྦྱིན་པ་གཏོང་བར་འགྱུར་ཞིང་སྟེ་(༦༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བདེ་འགྲོར་གྱུར་ཀྱང་དབུལ་ན་ཟས་སོགས་འཚོ་ཆས་ལྷུར་བྱེད་པས་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་རྒྱུན་ཆད་པའི་ཕྱིར། ཡང་སྙིང་རྗེ་ཚད་མེད་པ་བསྟེན་པར་བྱེད་དེ། སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་སྙིང་རྗེས་ཟིན་པས་འཚང་རྒྱ་བར་བྱེད་ཀྱི། གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་བཟོད་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། ཁྲོ་བས་ངན་འགྲོར་འགྲོ་ཞིང་ཁ་དོག་ངན་པར་འགྱུར་ལ། རྐྱེན་དེས་འཕགས་པ་མ་མཉེས་ན་གདམས་པ་མི་ཐོབ་པས་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་ཆད་པའི་ཕྱིར། འདིར་གཟུགས་མི་མཛེས་པ་ནི་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཡིན་ལ། དེའང་ལས་ངན་བསགས་པ་རྣམས་དང་ཕྱོགས་གཅིག་པར་གནས་པས་འཕགས་པ་དང་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གི་ལོངས་སྤྱོད་ལྷན་ཅིག་པར་མི་འཚོགས་ལ། འཕགས་པ་སྙིང་རྗེ་ཅན་དག་ལས་ཀྱིས་མནར་བའི་གཟུགས་ངན་དེར་གཤེགས་ཀྱང་དེ་དག་གིས་བསྙེན་པའང་ལས་ཀྱི་མཐུ་ངན་པས་བསྐལ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་སེམས་དཔའ་དེའི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་ཅིང་སྟེ། དེར་མ་བསྔོས་པའི་དགེ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་མ་ཆད་པར་འབྱུང་བ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་གུས་པར་བྱེད་དེ། སེམས་དཔའ་ལས་གཞན་པས་རྟེན་འབྱུང་སྟོན་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེའི་ཚུལ་ལ་མཁས་པའི་སྐྱེ་བོས་ནི། །རིམ་གྱིས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་ནི་འཐོབ་འགྱུར་བས། །དེ་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བས་ལམ་འདི་མཉན་པར་གྱིས། །ཡུན་རིང་བར་མེད་དུ་དགེ་ཚོགས་བསགས་ནས་སྟོང་ཉིད་ཟབ་ཅིང་སྦྱིན་སོགས་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཚུལ་ལ་མཁས་པའི་སྐྱེ་བོས་ནི་ཚོགས་སྦྱོར་བགྲོད་ནས་རིམ་གྱིས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་ནི་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས། རབ་དགའི་ས་དེ་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བས་འཆད་འགྱུར་གྱི་ལམ་འདི་མཉན་པར་གྱིས་ཤིག་གོ། །གསུམ་པ་ལ། བདག་མེད་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་(༦༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཤད་པ་དང༌། སྟོང་ཉིད་བཅུ་དྲུག་གི་སྒོ་ནས་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། བདག་མེད་གཉིས་སོ་སོར་བཤད་པ་དང༌། དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ། ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་དང༌། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པའོ། །

ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་པོ་ལ། ལུང་དང༌། རིགས་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བསྟན་པ་འདི་ལ་རེ་ཞིག་ལུང་ནི། འཕགས་པ་ས་བཅུ་པ་ལས། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལྔ་པ་ལ་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དྲུག་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། དེ་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་བཅུས་འཇུག་གོ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། གདོད་མ་ནས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སྤྲོས་པ་མེད་པ་དང༌། བླང་བ་མེད་པ་དང་དོར་བ་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་དང་མིག་ཡོར་དང་བྲག་ཆ་དང་ཆུ་ཟླ་དང་གཟུགས་བརྙན་དང་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་གཉིས་སུ་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དེ། དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ན་རྣོ་ཞིང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དྲུག་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་རྗེས་སུ་ཐོབ་སྟེ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདིར་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་དང་པོར་བསྟན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། ས་དྲུག་པར་སེམས་དཔས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་དེ་ཉིད་མཐོང་བ་ལས་འཕྲོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རབ་དགའ་དོན་གཉེར་གྱིས་(༦༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལམ་འདི་མཉན་པར་གྱིས་ཞེས་བྱང་འཕགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་ན་གང་ཟག་གི་བདག་ལྟའི་འཁྲུལ་གཞི་རྣམས་ཀྱང་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་ནས་སྒྲིབ་གཉིས་སྤོང་བར་བྱེད་པས་གཙོ་བོར་སྨོས་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དགོས་དོན་གྲུབ་པས་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་བསྟན་པ་དོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དག་བསྟན་པ་ལ་རིམ་གྱིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉན་རང་གི་གང་ཟག་དག་གི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་འཇུག་ངོགས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་བ་རྒྱས་པར་དགག་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་པའི་སྐྱེ་བ་རྟེན་འབྲེལ་དུ་བསྟན་པ་དང༌། རིགས་པས་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་དགོས་པ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་བ་དགག་པ་དངོས་དང༌། བཀག་པ་ལ་འགལ་བ་སྤང་བའོ།།དང་པོ་ལ། སྐྱེ་མེད་ཀྱི་དམ་བཅའ་རྗེས་སུ་བརྗོད་པ་དང༌། མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་བ་དགག་པའི་རིགས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ཉིད་དེ་ལས་འབྱུང་མིན་གཞན་དག་ལས་ལྟ་ག་ལ་ཞིག །གཉི་ག་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་རྒྱུ་མེད་པར་ནི་ག་ལ་ཡོད། །མཉམ་ཉིད་བཅུའི་ལུང་གི་དང་པོ་བརྒྱད་དོན་དམ་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། དགུ་པ་སྒྱུ་མ་སོགས་དཔེ་བདུན་གྱིས་བསྟན་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། ཐ་མ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཅར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་འཆད་པ་ལས་སྐྱེ་མེད་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་རིགས་པའི་ལམ་ནས་བསྟན་པས། མཉམ་ཉིད་གཞན་རྣམས་བསྟན་པར་སླ་བས། སློབ་དཔོན་གྱིས་དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དང་པོར།བདག་ལས་མ་ཡིན་གཞན་ལས་མིན། །གཉིས་ལས་མ་ཡིན་རྒྱུ་མེད་མིན། །དངོས་པོ་གང་དག་གང་ན་ཡང༌། །སྐྱེ་བ་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་(༧༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན། །ཅེས་ཉེ་བར་བཀོད་པའི་དོན་ནི། བདག་ལས་བརྟེན་པ་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་གང་དག་རྟེན་ཡུལ་དང༌། དུས་དང༌། གྲུབ་པའི་མཐའ་གང་ན་ཡང་སྐྱེ་བ་ནམ་ཡང་སྟེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གསུམ་ལའང་སྦྱར་རོ། །མ་ཡིན་ཅེས་པ་ནི་བདག་ལས་མ་ཡིན་ཅེས་སོགས་དང་སྦྲེལ་གྱི། བདག་ལས་སྐྱེ་བའི་ཡོད་པ་དང་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྦྲེལ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་བཀག་པས་འབྲས་བུ་དགག་པ་དོན་གྱིས་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། གཞུང་འདི་སློབ་དཔོན་ཀཱ་མ་ལ་ཤཱི་ལ་སོགས་རྡོ་རྗེ་གཟེགས་མའི་གཏན་ཚིགས་ལ་སྦྱར་ནས་འཆད་དེ། དབུ་མ་སྣང་བ་ལས། འདི་ལྟར་གང་དག་དོན་དམ་པར་རང་དང་གཞན་དང་གཉིས་ཀ་ལས་སྐྱེ་བ་དང་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་དང་བྲལ་བ་དེ་དག་ནི་ཡང་དག་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། ནམ་མཁའི་པདྨ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །རང་དང་གཞན་གྱིས་ཡང་དག་པར་ཡོད་པར་སྨྲས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང༌། དེ་ལྟ་བས་ན། རང་དང་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པའི་དངོས་པོའི་བྱེ་བྲག་མ་ལུས་པ་དག་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྡོ་རྗེའི་གཟེགས་མ་ཐོགས་པ་མེད་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་རབ་ཏུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ལམ་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འགལ་བར་མི་བྱེད་པ་ཉིད་དེ། ཞེས་གཞུང་འདི་དང་སྦྱོར་རོ། །སློབ་དཔོན་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་འགོག་པ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་དམ་བཅའ་བཞི་ལ་སྦྱར་ནས་གཏན་ཚིགས་དང་དཔེ་ཟུར་ནས་ཁ་སྐོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་དང༌། འདིར་སློབ་དཔོན་གྱི་འགྲེལ་ཆེན་གཉིས་ཀྱིས་མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་(༧༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་འགོག་པའི་ཐལ་འགྱུར་གྱི་དམ་བཅའ་བཞི་ལ་སྦྱར་ནས་རིགས་པ་ཟུར་ནས་ཁ་སྐོང་བར་མཛད་པ་ཉིད་ལེགས་ཏེ། འཕགས་པའི་དགོངས་པ་རང་རྒྱུད་ཡིན་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་དམ་བཅའ་བཞི་པོ་དང་པོར་བརྗོད་ནས་དེ་རིགས་པས་སྒྲུབ་པ་ནི། བདག་ལས་སྐྱེ་བ་མིན་ཏེ། དེ་ཉིད་དེ་ལས་འབྱུང་མིན་ཕྱིར། ཞེས་དང༌། གཞན་ལས་མིན་ཏེ། རང་ལས་མི་འབྱུང་ན་གཞན་དག་ལས་ལྟ་ག་ལ་ཞིག་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཉིས་ཀ་ལས་མིན་ཏེ། རེ་རེ་ནས་མ་ཡིན་ན་གཉིས་ཀ་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུ་མེད་མིན་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པར་ནི་ག་ལ་ཡོད་སྲིད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་སོ། །ཅི་དམ་བཅའ་བཞི་པོ་འདི་སློབ་དཔོན་གྱིས་སྔར་བསྒྲུབས་ཟིན་པ་མ་ཡིན་ནམ། འདིར་ཡང་སྒྲུབ་ཅི་དགོས་ཞེ་ན། སློབ་དཔོན་གྱིས་ནི། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི། །རྐྱེན་ལ་སོགས་ལ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཅེས་སོགས་གཙོ་བོར་གཞན་སྐྱེ་འགོག་པའི་རིགས་པ་ཙམ་ཞིག་སྐབས་འདིར་བསྟན་གྱི། གཞན་གསུམ་རྒྱས་པར་མ་བསྟན་ལ། འདིར་ནི་གཞན་གསུམ་བསྟན་པ་དང༌། གཞན་སྐྱེ་འགོག་པ་ལའང་རིགས་པའི་རྣམ་གཞག་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཀོད་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་གྱིས་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་སོགས་འགོག་པའི་རིགས་པ་སྐབས་འདིར་སྟོན་པར་མི་མཛད་ཅེ་ན། བདག་སྐྱེ་སོགས་ནི་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཀྱང་རང་གི་སྡེ་པ་དག་གིས་སྔར་བཀག་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རིགས་པ་དྲུག་ཅུ་པ་ལས། རེ་ཞིག་ཉེས་ཀུན་འབྱུང་བའི་གནས། །མེད་ཉིད་རྣམ་པར་བཟློག་ཟིན་གྱི། །རིགས་པ་གང་གིས་ཡོད་ཉིད་ཀྱང༌། །བཟློག་པར་འགྱུར་བ་མཉན་པར་གྱིས། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱིས་(༧༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱང༌། བདག་གིས་བྱས་དང་གཞན་གྱིས་བྱས་པ་བརྟགས་པ་སོགས་སུ་གསུང་བར་འགྱུར་བས་མ་བཀོད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་བཀོད་པ་ནི་གྲོལ་བ་དོན་གཉེར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་དང༌། དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པ་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། རིགས་པའི་རྣམ་པ་ལྷག་པོ་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བ་འགོག་པ་ལ་དམ་བཅའ་བཞི་པོ་འདི་ཙམ་གྱིས་འགོག་ནུས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱིས་བཏགས་པའི་སྐྱེ་བ་བདེན་སྨྲ་ལ་སྐྱེ་བའི་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་ལས་གཞན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། འདིར་མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་བ་དོན་དམ་དུའམ་ཐ་སྙད་དུ་འགོག་ཅེ་ན། རང་རྒྱུད་པ་དག་དོན་དམ་པར་འགོག་པར་འདོད་མོད་ཀྱི། དེ་ནི་མི་རིགས་པར་འོག་ཏུ་འཆད་ལ། དེས་ན་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་འགོག་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་སྐྱེ་བ་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། མཐའ་བཞི་ལས་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། དཔེར་ན། རབ་རིབ་ཅན་ལ་སྣང་བའི་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་རབ་རིབ་མེད་པའི་མིག་དག་པ་ལ་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ། འདིར་ཡང་ཐ་སྙད་པའི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མ་གཟིགས་ཤིང་འཕགས་པ་འོག་མ་རྣམས་ཀྱི་མཉམ་གཞག་གི་གཟིགས་ངོ་ན་ཐ་སྙད་དུའང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། རིགས་པས་དཔྱད་ན་ཡང་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཅིང༌། མེད་པའང་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟར་ན་ཡང་འཇིག་རྟེན་གཞུག་པའི་དགོས་པའི་དབང་དང༌། ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་མི་ཉམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གཞན་ངོར་ཐ་སྙད་པའི་སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཚེ་ནི་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་དང་གཟུགས་བརྙན་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ་མཐའ་བཞི་དང་བྲལ་བའི་རྟེན་ཅིང་(༧༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཙམ་ཞིག་ལ་གཞན་ངོར་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ཀྱང༌། དེ་ཐ་སྙད་དུའང་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བས་མི་གནོད་དེ། དེ་ཁས་ལེན་པའི་ཚེ་ནི་རིགས་པས་1དཔྱད་པ་མི་བྱེད་ལ། རིགས་པས་དཔྱད་པ་བྱེད་པའི་ཚེ་ན་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་མཐའ་བཞི་དང་བྲལ་བའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཙམ་དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དབུ་མའི་ལམ་དང༌། ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་དེ་གཞན་ངོར་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་ཁས་ལེན་པ་དང༌། ཐ་སྙད་དུ་ཡང་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་སོགས་སྨྲ་བ་ལ་ནི་འགལ་བ་མེད་དེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ནི་དཔྱད་ན་ཡང་མཐའ་བཞི་དང་བརྒྱད་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་ངན་པའི་དྲ་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་མཐའ་བཞི་གང་རུང་ལས་སྐྱེ་བར་སྨྲ་བ་ནི་རྟེན་འབྲེལ་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སཱ་ལུ་ལྗང་པའི་མདོ་ལ་སོགས་པ་གསུང་རབས་དུ་མར་མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་བ་བཀག་ནས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཉིད་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀྱང༌། སྡུག་བསྔལ་རང་གིས་བྱས་པ་དང༌། །གཞན་གྱིས་བྱས་དང་གཉིས་ཀས་བྱས། །རྒྱུ་མེད་རྟོག་གེ་པ་ཡིས་བརྟགས། །ཁྱོད་ཀྱིས་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བར་གསུངས། །ཞེས་བསྟོད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་གང་རྟེན་འབྲེལ་སྨྲ་བ་དེ་ནི་ཕྱོགས་འཛིན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང་མཐར་འཛིན་གྱི་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོ་དབུ་མའི་ལམ་སྨྲ་བ་ཡིན་པས་རང་གཞན་གྱི་སྡེ་པས་མཐའ་བཞི་གང་རུང་གི་སྐྱེ་བ་ཁས་ལེན་པ་དང༌། མཐའ་བརྒྱད་གང་རུང་གི་ལྟ་བ་ཁས་ལེན་པ་དེ་ནི་རྟེན་འབྲེལ་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་སྨྲ་བ་དང་དབུ་མའི་ལམ་སྨྲ་བའང་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་རྟེན་འབྱུང་དུ་སྨྲ་བ་དེ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་མཐའ་(༧༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞི་དང་བརྒྱད་སོགས་གང་དུ་ཡང་མ་ལྷུང་བས་གང་ལའང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དོན་དམ་བདེན་པ་ལས་མི་ཉམས་པ་ཡིན་ལ། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་འདི་ལ་མི་འཐད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལས་ཀྱང་མ་ཉམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་གྱིས། གང་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་རུང་བ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་རུང་བ་ཡིན། །གང་ལ་སྟོང་ཉིད་མི་རུང་བ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་རུང་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་རྟེན་འབྲེལ་སྨྲ་བ་བདེན་པ་གཉིས་ལས་མི་ཉམས་པར་སྨྲ་བ་པོ་དེ་དབུ་མ་པ་ཡིན་ནམ། དབུ་མ་པ་ལས་གཞན་ཞིག་ཡིན་ཅེ་ན། འདི་ལ་ཐལ་རང་གཉིས་སྨྲ་ཚུལ་མི་མཐུན་ཏེ། རང་རྒྱུད་པས་རྟེན་འབྲེལ་སྨྲ་བ་པོ་དེ་དོན་དམ་པར་དབུ་མ་པར་མི་འདོད་ཀྱང་ཐ་སྙད་དུ་དབུ་མ་པ་དང༌། དེའི་ཚེ་རློམ་ཚོད་དབུ་མ་པར་རློམ་ཡང་སོང་ཚོད་དབུ་མ་པར་མ་སོང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་ལ། ཐལ་འགྱུར་བས་ནི་རྟེན་འབྲེལ་སྨྲ་བ་པོ་དེ་གཞན་གྱིས་དབུ་མ་པར་འཕུལ་ནས་དེར་འདོགས་ཀྱང༌། ཐལ་འགྱུར་བ་ཉིད་དེས་སྨྲ་ཚུལ་ལ་ཇི་ལྟར་དགོས་བྱུང་ཡང་ཞེན་དོན་ལ་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་དབུ་མ་པ་ཡིན་མིན་གང་དུའང་མི་འདོད་ཅིང༌། སོང་ཚོད་ལ་དབུ་མ་པར་མ་སོང་བར་མ་ཟད། སློམ་ཚོད་ལའང་དབུ་མ་པར་རློམ་པར་མི་བྱེད་དོ། །འོ་ན་དེའི་ཚེ་ཐལ་འགྱུར་བ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། དེ་ཡང་གཞན་གྱིས་འཕུལ་ནས་ཐལ་འགྱུར་བར་བཏགས་པ་ལས། ཐལ་འགྱུར་བ་ཉིད་ཅེས་ཐལ་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཐལ་འགྱུར་བར་ཁས་བླངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཁྱེད་ཅག་ཐལ་འགྱུར་བ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཅི་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཁྱེད་དང་རྩོད་སྐབས་འབྱེད་པའི་ཆེད་དུ་ཁྱེད་ཀྱིས་དེར་འདོག་ཀྱིན་(༧༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདུག་པའི་རྗེས་བརྗོད་བྱས་པ་མ་གཏོགས་དེ་ལྟ་བུའི་རྩོད་པས་མི་བརྫི་བའི་རྩོད་པ་ལས་གྲོལ་སྐབས་ན། བདག་དབུ་མ་པའོ་ཞེས་སྨྲ་བསམ་གྱི་བརྗོད་པ་དང་བྲལ་ལ། རྩོད་སྐབས་ཉིད་དུའང་སྨྲ་བསམ་གྱི་བརྗོད་པ་དང་བྲལ་ཡང་དེར་བརྗོད་པར་སྣང་བ་ནི་སྒྲ་བརྙན་གྱི་སྒྲ་བཞིན་ནོ། །འདི་ལྟ་བུའི་ཞིབ་ཆ་ཕྱེད་པ་ནི་དབུ་མའི་རྟོགས་པ་མ་ནོར་བར་ཐུགས་ལ་འཁྲུངས་ནས་གྲུབ་པར་སྨྲ་བ་ཁོ་བོའི་རྗེ་རས་པ་ཆེན་པོ་ཙམ་མ་གཏོགས་གངས་ཅན་གྱི་ཕྱོགས་འདིར་མ་བྱུང་བ་ལྟ་བུར་སྣང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ན་དབུ་མ་དང་དབུ་མ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐ་སྙད་དུའང་གཞི་མ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཁོ་བོ་ཅག་ཐ་སྙད་མ་དཔྱད་པའི་དོན་གྲགས་ངོ་དང་བསྟུན་ནས་རྗེས་བརྗོད་ལས་ཐ་སྙད་དུ་གྲུབ་མ་གྲུབ་ཀྱིས་ཅི་སྟོ། དཔྱད་ན་ནི་ཁྱེད་ཅག་ཐ་སྙད་གཞི་བཅས་དང་ཐ་སྙད་གཞི་མེད་སེམས་པ་རྣམས་ལ་རག་མོད། ཁོ་བོ་ནི་དེ་དག་གི་རྣམ་རྟོག་གི་རྟོག་གེ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཐར་སོན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་མཐར་སོན་པོ་དེ་གང་ཞེ་ན། དེ་ཙམ་ནས་ཚིག་གི་ལམ་ཆད་ཟིན་པས་ཁོ་བོ་དང་ཁྱེད་ཅག་གཉིས་བརྗོད་བྱ་དང་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ལན་འདེབས་དང་བྲལ་བས་བརྗོད་མེད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཀློང་དུ་ཆུད་པས་ལན་ཇི་ལྟར་འདེབས། དེས་ན་འདི་ལྟའི་གནད་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་རྟོགས་པ་རྡོ་རྗེའི་གླུར་བླངས་པ་ནི། རྒྱལ་བ་སྦོམ་བྲག་པས། གནས་ལུགས་ཀྱི་ངེས་དོན་འཚོལ་འདོད་ན། །མི་རོ་ལ་ནམ་མཁའ་སེམས་སུ་ཆུག །ཁོང་དུ་ཆུད་ན་དེ་ཉིད་ཡིན། །རྟོག་དཔྱོད་ཅན་གྱིས་དེ་མི་ཤེས། །ཉམས་མྱོང་ཅན་གྱིས་དེ་མི་མྱོང༌། །རྟོག་པ་ཅན་གྱིས་དེ་མི་རྟོགས། །མི་རྟོག་ཙམ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། །ཅི་ཡང་མ་འདྲེས་ས་ལེར་ཤེས། །འགལ་འདུ་མཁན་(༧༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱི་རྟོག་གེ་ལ། །ཟབ་མོའི་དོན་དེ་མི་འཐད་ཀྱང༌། །འགལ་འདུའི་འཆིང་ལས་གྲོལ་བ་ལ། །ཅི་ཡང་བདེ་ལ་ཅི་ཡང་ཉན། །འཕུར་ཤེས་ཀྱི་བྱ་ལ་ནམ་མཁའ་བདེ། །འཕྱོ་ཤེས་ཀྱི་ཉ་ལ་ཆུ་བོ་བདེ། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར་རོ། །ཁ་ཅིག་དབུ་མ་པ་ལ་དམ་བཅའ་ཡོད་ཟེར་བ་ནི་མི་འཐད་དེ། དམ་བཅའ་དང་ཁས་ལེན་དང་འདོད་པ་རྣམས་ནི་ཕྱོགས་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། དངོས་པོ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ན། བདེན་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་རིགས་པས་དཔྱད་ན་རྙེད་པ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཆ་ཤས་བརྒྱ་སྟོང་དུ་བགོས་པ་ཙམ་ཡང་མེད་ཅིང༌། འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡང་མི་མངའ་བས་དབུ་མ་པས་ཕྱོགས་གང་ཡང་ཁས་བླངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། གང་རུང་ཞིག་ཁས་བླངས་ཤིང༌། མངོན་ཞེན་ཡོད་ན་ནི་དབུ་མ་པར་མི་འགྱུར་གྱི། ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བ་དང་མཐར་ལྷུང་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་དོན་དམ་པར་མེད་ཀྱང་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་ནི་གོང་དུ་ཐ་སྙད་པའི་སྐྱེ་བ་དཔྱོད་པའི་སྐབས་སུ་བསྟན་ཟིན་ཅིང༌། དབུ་མ་པས་ནི་ཐ་སྙད་དུའང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟེན་འབྲེལ་ཙམ་དང༌། སྟོང་ཉིད་ནི་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་སྤྲོས་པ་དང་ཕྱོགས་སུ་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། ཕྱོགས་འཛིན་འགའ་ཞིག་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་འཛིན་འགའ་ཞིག་དང་མ་བྲལ་ཞིང་འཕེལ་བར་བྱེད་ན་དབུ་མའི་ལམ་དུ་མི་རུང་ལ། དབུ་མའི་ལམ་མ་ཡིན་ན་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར། འོན་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟེན་འབྲེལ་དང་སྟོང་ཉིད་དུ་སྨྲ་བ་དེ་ཉིད་ཐ་སྙད་དུ་དམ་བཅའ་མ་ཡིན་ནམ། གཞན་ཡང་གཞུང་ནས་མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་བ་འགོག་པའི་དམ་བཅའ་(༧༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོགས་མང་དུ་བྱུང་བ་རྣམས་དམ་བཅའ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་ནི་མཐའ་བཞི་ལས་སྐྱེ་བར་སྨྲ་བ་སོགས་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ལོག་རྟོག་བཟློག་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་འཁྲུལ་ངོར་བྲག་ཆ་བཞིན་དུ་སྒྲ་ཙམ་ཞིག་གིས་རྗེས་སུ་བཟུང་བར་ཟད་ཀྱི། རང་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ནས་རང་ལུགས་སུ་གཞག་པ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར། གཞན་ངོར་སྨྲས་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་དབུ་མ་པ་ལ་དམ་བཅའ་ཡོད་པར་འགྱུར་ན། དེ་དག་གི་དམ་བཅའ་ཐམས་ཅད་ནང་འགལ་དང༌། རིགས་པའི་གནོད་པ་འབབ་པར་འགྱུར་ཏེ། གདུལ་བྱ་མཐའ་ཡས་པ་མངོན་ཞེན་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་གཉིས་ཀ་དང་གཉིས་མིན་སོགས་མཐའ་ཡས་པ་གསུངས་ཤིང༌། རིགས་པ་མཐའ་ཡས་པ་བཀོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་དབུ་མ་པས་གཞན་འཁྲུལ་ངོར་དགག་པར་མི་ནུས་ཏེ། རང་གི་དམ་བཅའ་ལ་ནང་འགལ་དང་རིགས་པས་གནོད་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་བཞིའི་རང་ལུགས་ཀྱི་དམ་བཅའ་ཡོད་ཟེར་བ་ནི་རྣམ་པར་འཁྱམས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གཞན་གྱི་འཁྲུལ་པའི་སྨྲ་བསམ་གྱི་བསླུ་བ་བསལ་བའི་ལམ་བསྟན་ནས་དེ་ལ་མི་བསླུ་བར་གསུངས་སོ། །མི་འཇིགས་པར་དམ་བཅས་སོ། །ཞེས་གཞན་གྱི་ངོར་དེ་སྐད་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་གདུལ་བྱའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་དབང་གིས་གྲགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འཇིགས་པ་དང་མི་འཇིགས་པའི་དམ་བཅའ་མི་བཅའ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་མིན་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དམ་བཅའ་རང་བདེན་པ་བཅའ་བ་ཞིག་ན་ང་ནི་བསྙེངས་པ་དང་(༧༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྲལ་བའོ་ཞེས་ངར་འཛིན་རང་བདེན་པའང་ཡོད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ལྟར་ན་གང་ངར་འཛིན་དང་དམ་བཅའ་ལ་ནང་འགལ་དང་རིགས་པས་གནོད་བྱེད་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་མི་འཐད་དེ། སེར་སྐྱ་དང་གཟེགས་ཟན་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་དབུ་མ་པ་ལ་དམ་བཅའ་མེད་ཀྱང་གཞན་ངོར། ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་དང༌། གཉིས་ཀ་དང༌། གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་སོགས་དང༌། རྟེན་འབྲེལ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མིང་ཙམ་བརྡ་ཙམ་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་སྨྲས་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་དེ། སྨྲས་པ་དེ་ཉིད་ཕྱོགས་འཛིན་དང༌། དམ་བཅའ་གང་ཡང་མེད་པའི་དོན་ཟབ་མོ་དེ་གཞན་གྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སློབ་དཔོན་གྱིས།སྟོང་ངོ་ཞེས་ཀྱང་མི་བརྗོད་དེ། །མི་སྟོང་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་མི་བྱ། །གཉིས་དང་གཉིས་མིན་མི་བྱ་སྟེ། །གདགས་པའི་དོན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དཔེར་ན། རབ་རིབ་ཅན་ལ་སྐྲ་ཤད་སོགས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ཞིང༌། ཞེན་པ་ལ་དེའི་བདེན་ཞེན་བཟློག་པའི་ཕྱིར། རབ་རིབ་མེད་པས་སྐྲ་ཤད་སོགས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་མོད་ཀྱི། སྣང་བ་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ན། རབ་རིབ་མེད་པ་ལ་ཐ་སྙད་དུ་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པ་སྣང་དགོས་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་བ་འགོག་པ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་པ་འདི་དག་རང་གིའམ་གཞན་གྱི་རིགས་པ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན། དེས་གྲུབ་པའི་སྐྱེ་མེད་སོགས་རང་གི་ཕྱོགས་སུ་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར། གཉིས་པ་ལྟར་ན། གཞན་གྱི་རིགས་པས་གཞན་ཇི་ལྟར་འགོག་ཅེ་ན། རང་གི་མ་ཡིན་ཏེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཁས་མི་ལེན་ན་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རིགས་པ་མི་དགོས་ཤིང༌། དགག་བྱ་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ཅུང་(༧༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་འགོག་བྱེད་ཀྱི་རིགས་པ་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར། རྩོད་བཟློག་ལས། གལ་ཏེ་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི། །དོན་གྱི་འགའ་ཞིག་དམིགས་ན་ནི། །སྒྲུབ་པའམ་བཟློག་པར་བྱ་ན་དེ། །མེད་ཕྱིར་ང་ལ་ཀླན་ཀ་མེད། །ཅེས་དང༌། དགག་བྱ་ཅི་ཡང་མེད་པས་ན། །ང་ནི་ཅི་ཡང་མི་འགོག་གོ། །དེ་ཕྱིར་འགོག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས། །སྐུར་པ་དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་བཏབ། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། །དེས་ན་གཞན་གྱིས་ཁས་བླངས་པའི་རིགས་པས་འགོག་པ་ཡིན་ཏེ། རིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་འཐད་པ་འགའ་ཞིག་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་སུ་བཀོད་དེ། དེས་ཐུན་མོང་དུ་དགག་སྒྲུབ་དང་བླང་དོར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཁས་བླངས་ན་ཕྱི་ནང་གི་རྟོག་གེ་པ་རྣམས་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་ལ་རང་གིས་ཁས་བླངས་འགལ་བ་དང༌། གཞན་གྱི་རིགས་པས་གནོད་པ་མི་འབྱུང་མི་སྲིད་དེ། ཕྱི་ནང་གི་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པ་རྣམས་ནི་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་དང་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་གཟུགས་བརྙན་དང་རབ་རིབ་ཅན་ལ་སྐྲ་ཤད་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་བདེན་པར་བསྒྲུབས་ནས་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་དང་བེམས་པོ་དང་ཤེས་པ་དང་གཅིག་དང་ཐ་དད་དང་རང་དང་གཞན་དང་གཉིས་ཀ་དང་རྒྱུ་མེད་དུ་སྐྱེ་བ་སོགས་དང་སྐྱེ་འཇིག་དང་འགྲོ་འོང་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པར་ཁས་ལེན་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རང་གི་ཕྱོགས་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་མཐོང་ནས་སྒྲུབ་པར་འདོད་ཅིང༌། གཞན་གྱི་ཕྱོགས་སྐྱོན་དང་ལྡན་པར་མཐོང་ནས་འགོག་པར་འདོད་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བས་དགག་སྒྲུབ་བྱེད་པ་ན། རང་གི་ཕྱོགས་ལ་ནང་འགལ་དང་རིགས་པས་གནོད་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཡོད་ཀྱང་མི་མཐོང་ཞིང༌། གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ལ་ནང་(༧༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགལ་དང་ཐུན་མོང་དུ་རིགས་པས་གནོད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་དང་འགལ་བ་གང་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཕྱོགས་འཛིན་ཅན་གྱི་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཡིན་པས་ཕན་ཚུན་དགག་སྒྲུབ་བྱེད་ཅིང་རྒྱལ་ཕམ་དུ་མ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དེའི་རང་བཞིན་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་གཞི་གང་ཡང་མ་མཐོང་བས། དེ་དག་གི་ཁྱད་ཆོས་ལ་དཔྱོད་པར་མི་རིགས་པ་བཞིན་དུ་དབུ་མ་པས་ནི་ཁྱད་གཞི་མེད་པའི་ཁྱད་ཆོས་ལ་དཔྱོད་པའི་རྟོག་གེ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁྲུལ་པའི་ནང་མཚང་ཐམས་ཅད་རིག་སྟེ། རང་རང་གི་ནང་འགལ་དང་ཐུན་མོང་དུ་རིགས་པ་དང་གྲགས་པས་གནོད་པ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་བརྗོད་པ་ན། དེ་དག་གིས་རང་གི་རྣམ་གཞག་ཐམས་ཅད་ནང་འགལ་ཞིང༌། རིགས་པ་དང་གྲགས་པས་གནོད་པར་མཐོང་བས་རང་གི་ཕྱོགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་དབུ་མ་ལ་གུས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྒྲུབ་བྱེད་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། ཕྱོགས་འཛིན་ཅན་གྱི་རྣམ་གཞག་ཐམས་ཅད་ནང་འགལ་བ་མཐོང་སྟེ། དེ་དག་ལ་མངོན་ཞེན་ལོག་པ་ན་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་དབུ་མ་པ་ལ་གུས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཕྲོས་དོན་ཅུང་ཟད་བཤད་པ་འདི་ནི། སློབ་དཔོན་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་ཀླུ་ཞབས་ཀྱི་དགོངས་པ་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་དང༌། སློབ་དཔོན་ཟླ་བས་ལེགས་པར་བཀྲལ་བའི་ཚུལ་དཔལ་ལྡན་མར་མེ་མཛད་བཟང་པོ་ནས་ནགས་ཚོ་ལོ་ཙཱ་བ་དང༌། འབྲོམ་སྟོན་ལ་སོགས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སྐུ་མཆེད་གསུམ་ལས་འཕེལ་བའི་ཡིག་ཆ་རྙིང་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། ཁྱད་པར་པ་ཚབ་ལོ་ཙཱ་བུ་བཞི་རྗེས་འབྲངས་དང་(༧༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཅས་པའི་ལུགས་དེ་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་འདིར་ཕྱིས་ཀྱི་དུས་སུ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་སྨྲ་བ་ལོ་ཆེན་སྐྱབས་མཆོག་དཔལ་བཟང་དང་རེད་མདའ་བ་གཞོན་ནུ་བློ་གྲོས་སོགས་ཉུང་ཤས་ལས་མ་བྱུང་བར་སྣང་བས་དེ་དག་གི་ལེགས་བཤད་ཀྱི་སྣང་བའི་ཆ་ཡང་འདིར་གསལ་བར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། མཐའ་བཞི་སྐྱེ་བ་དགག་པ་ལས་ཐལ་རང་གཉིས་སུ་གྱེས་ཚུལ་དང༌། མཐའ་དེ་དག་དགག་པའི་རིགས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། དབུ་མ་པ་ལ་ཐལ་རང་གཉིས་སུ་གྱེས་པའི་ཐུགས་རྩེ་གཏད་མཚམས་གང་ཡིན་དཔྱད་པ་དང༌། དེ་ལྟར་གྱེས་ནས་ཕན་ཚུན་དགག་སྒྲུབ་ཇི་ལྟར་བྱས་པའོ། །དང་པོ་ལ། བོད་གངས་ཅན་གྱི་ཐལ་འགྱུར་བ་སྔ་རབས་པ་དག་གི་དགོངས་དོན་ཕྱིས་བྱོན་སྔ་རབས་པའི་རྗེས་འབྲངས་སུ་རློམ་པ་དག་གིས་འཆད་པ་དེ་དགོངས་དོན་དཔྱིས་མ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ། གངས་ཅན་གྱི་ཐལ་འགྱུར་བ་སྔ་རབས་པ་དག་གི་དགོངས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་ཚུད་པ་དེ་ཐལ་རང་གི་སློབ་དཔོན་དག་གི་དགོངས་པ་ཇི་ལྟ་བར་གནས་ཚུལ། ཕྱི་རབས་པས་བཏགས་པའི་ཐལ་རང་གི་གྱེས་ཚུལ་སྨྲས་པ་དེ་གསར་དུ་བརྩམས་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། ཁ་ཅིག་རང་རྒྱུད་པས་ཚུར་མཐོང་གི་མངོན་རྗེས་ཚད་མ་ཚད་མ་ཡང་དག་ཏུ་ཁས་ལེན་པ་དང༌། དེའང་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱི་ཚད་མར་ཁས་ལེན་པ་དང༌། དེ་གཞིར་བྱས་གཞན་གྱི་ཁས་བླངས་ཙམ་མིན་པར་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་གིས་གྲུབ་ཅིང༌། ཁས་ལེན་པའི་ཚད་མ་ལ་བརྟེན་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅིང༌། དེའི་ལོག་ཕྱོགས་དགག་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་རང་རྒྱུད་པས་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟེན་གྱི་ཚད་མའི་ཁྱད་པར་གསུམ་ཁས་ལེན་པ་དང་སྒོ་བསྟུན་ནས། ཐལ་འགྱུར་བས་སྤྱིར་སྟོང་ཉིད་ལས་(༧༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བརྩམས་པའི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟེན་ཚད་མ་ཁས་མི་ལེན་པ་དང༌། གལ་ཏེ་ལེན་ནའང་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱི་ཚད་མ་ཁས་མི་ལེན་པ་དང༌། ཡང་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱི་ཚད་མ་ཁས་ལེན་ཀྱང་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཚད་མ་ནི་མེད་ཅིང༌། དེ་ལྟར་ནའང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་དགག་སྒྲུབ་བྱེད་པའི་རྟེན་གྱི་ཚད་མ་ནི་གཞན་གྲགས་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །རང་རྒྱུད་པ་ནི་ཕྱོགས་གླང་ཆོས་གྲགས་ལུགས་ཀྱི་དགག་སྒྲུབ་ཡང་དག་དང་ལྟར་སྣང་གི་རྣམ་གཞག་དང་མཐུན་པར་རྩོད་པར་བྱེད་ལ། ཐལ་འགྱུར་བས་ལུགས་དེའི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྣམ་གཞག་དང་མཐུན་པར་རྩོད་པར་མི་བྱེད་དེ། དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཀྱི་དགག་སྒྲུབ་དང་མཐུན་པར་བྱེད་ན་ཉིད་ཅག་དངོས་སྨྲ་བར་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་འོང་བའི་ཕྱིར། དངོས་སྨྲ་བ་ལ་མེད་པའི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཁྱད་ཅན་ཐལ་འགྱུར་བ་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ལ་གྲགས་ཀྱི་རྗེས་དཔག འགལ་བ་བརྗོད་པའི་ཐལ་འགྱུར། རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པའི་མགོ་སྙོམས། སྒྲུབ་བྱེད་བསྒྲུབ་བྱ་དང་མཚུངས་པའི་མ་གྲུབ་པ། རང་རྒྱུད་ཀྱི་དམ་བཅའ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་བཞི་ནི་གཞན་ཕྱོགས་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་མཚོན་ཆ་ལྟ་བུ་དང༌། ལྔ་པ་རང་ཕྱོགས་སྐྱོང་བ་གོ་ཆ་ལྟ་བུའོ། །ལྡོག་པ་གཅིག་པའི་དཔུང་འཕུལ་ཞེས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པའི་མགོ་སྙོམས་ཀྱི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཞང་ཐང་སག་པའི་གསུང་གིས། འགལ་བ་བརྗོད་པའི་ཐལ་འགྱུར་དང༌། རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པའི་མགོ་སྙོམས་གཉིས་ནི་གཞན་ཕྱོགས་སུན་འབྱིན་པ་ཁྱབ་འཇུག་གི་མདུང་ཐུང་ལྟ་བུའི་རིགས་པ་དང༌། སྒྲུབ་བྱེད་བསྒྲུབ་བྱ་དང་མཚུངས་པ་ནི་རང་ཕྱོགས་མེད་པ་ལ་རང་ཕྱོགས་ཀྱི་མིང་བཏགས་ནས་རང་ཕྱོགས་བསྲུང་(༧༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་གོ་ཆ་ལྟ་བུའི་རིགས་པ་དང༌། གཞན་ལ་གྲགས་ཀྱི་རྗེས་དཔག་ནི་རྒོལ་བ་གཉིས་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པ་དཔང་པོ་ལྟ་བུའི་རིགས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཞེས་རླུང་ལྟར་གྲགས་ནས་དེ་ལྟར་འདོན་པར་བྱེད་དོ། །༡ རྩིང་པོར་སྨྲ་བ་དེ་ལ་ཅུང་ཟད་དཔྱད་དུ་ཡོད་དེ། རང་རྒྱུད་པའི་སློབ་དཔོན་དག་ཚུར་མཐོང་གི་མངོན་རྗེས་ཀྱི་ཚད་མ་ཚུར་མཐོང་གི་ངོར་ཚུར་མཐོང་རང་གི་ཚད་མར་རློམ་པའི་ཚད་མ་ཞིག་གི་རྣམ་གཞག་མཛད་ཀྱང༌། དེ་དབུ་མའི་ལུགས་སུ་ཚད་མ་ཡང་དག་པར་བཞེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟོག་གེ་འབར་བར། གང་གི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་མཛད་ལ། དོན་དམ་པར་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡང་ཀཽའུ་ཤི་ཀ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱང་མེད་ན་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཁས་བླངས་པས་གནོད་པ་མེད་དོ། །མངོན་སུམ་གྱི་གནོད་པ་ཡང་མེད་དེ། ཡུལ་རྣམས་ལོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དབང་པོ་རྣམས་བླུན་པའི་ཕྱིར། མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ནུས་པ་མེད་བཞིན་དུ་ཡང་རབ་རིབ་ཅན་ལ་སྐྲ་དང་སྦྲང་མ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་ལྟ་བུ་དང༌། བྲག་ཆ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་མངོན་སུམ་ཡང་ང་རྒྱལ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་གང་ལ་ཅི་ཞིག་མངོན་དུ་གྱུར་ནས་དེས་གནོད་པར་འགྱུར། གྲགས་པས་ནི་གནོད་པ་ཡང་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ན་འཇིག་རྟེན་ནི་མི་ཤེས་པའི་ལིང་ཏོག་གིས་ལྡོངས་པ་ཡིན་པས་དོན་དམ་པར་དཔྱད་པའི་སྐབས་སུ་དེ་ནི་ནོར་བུ་རིན་ཆེན་བརྟག་(༧༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་དག་ལ་དམུས་ལོང་གིས་བརྟགས་པ་བཞིན་དུ་མི་རྟོགས་པས་གྲགས་པས་གནོད་པ་མེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་ལ། མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མའང་ཡང་དག་ཏུ་མེད་ན་རྗེས་དཔག་གི་ཚད་མ་ཡང་དག་ཏུ་མེད་དེ། ཚད་མ་ཐམས་ཅད་ནི་གཙོ་བོར་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡོད་མེད་ལ་རག་པའི་ཕྱིར། ལྷག་པར་རང་རྒྱུད་པས་ཚུར་མཐོང་གི་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཚད་མར་གྲགས་པ་དེ་དག་ནི་རྣམ་རྟོག་ཉིད་ཀྱི་འཆིང་བའི་རྒྱུ་ཅན་དོན་གྱི་ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བཞེད་དེ། བདེན་གཉིས་ལས། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཁམས་གསུམ་པ། །སྒྲོ་བཏགས་རྣམ་པ་ཅན་རྟོག་ཡིན། །དེ་དག་འཆིང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ། །ཇི་ལྟར་གཟིགས་པས་དེ་བཞིན་གསུངས། །ཞེས་སོ། །༢ རང་རྒྱུད་པས་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱི་ཚད་མ་ཁས་ལེན་པའི་ཁྱད་པར་ཞིབ་མོ་མ་ཕྱེ་བར་དེ་སྐད་དུ་སྨྲ་ན་སྐྱོན་ཆེར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དངོས་པོ་དོན་བྱེད་པའི་ཆ་དེ་གཞན་གང་ལའང་མ་བལྟོས་པར་དངོས་པོ་རང་བདེན་པ་དེའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་དོན་བྱེད་ལ། དེ་ལྟའི་དོན་བྱེད་པ་དེའང་རང་བདེན་པ་ཡིན་ཅིང༌། དེ་ལྟ་བུའི་ཚད་མ་རང་བདེན་པ་ནི་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱི་ཚད་མའོ་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད་དེ། རྣམ་འགྲེལ་དུ་རྣམ་པ་འགོག་པའི་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་ཚད་མ་ཁས་ལེན་པ་ན། ཇི་སྐད་དུ། གང་གིས་དངོས་པོ་རྣམ་དཔྱད་ན། །དེ་ཉིད་དུ་ན་དེ་དངོས་མེད། །གང་གི་ཕྱིར་ན་དེ་དག་ལ། །གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་མེད། །ཅེས་དང༌། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་དོན་བསམས་པ། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རྣམ་བྲལ་ཞེས། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ། །དེ་ནི་དངོས་སྟོབས་འོངས་པ་ཡིན། །ཅེས་པ་ལྟར་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་དངོས་པོ་རང་(༧༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདེན་པར་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པ་དང༌། དེ་ལྟར་ཞུགས་པའི་ཚད་མ་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པས་ཁས་ལེན་པ་ཞིག་སྲིད་ན་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པ་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་ཞིང༌། རང་བདེན་དུ་མ་གྲུབ་པར་སྒྲུབ་པའི་འཆད་རྩོད་རྩོམ་པའི་ཆེད་དུ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་པའི་ཚོགས་གསོག་གི་ངལ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྙིང་པོ་མེད་པར་ཅིས་མི་འགྱུར། ལེགས་པར་སོམས་ཤིག ༣ རང་རྒྱུད་པས་སྟོང་པ་ཉིད་རང་ཉམས་སུ་གྲུབ་ཅིང༌། མྱོང་བ་དེ་ལུགས་དེའི་ཚད་མ་ཁོ་ནས་སྨྲའི། དེ་ལས་གཞན་དུ་མི་སྨྲ་བ་རང་རྒྱུད་པའི་ལུགས་ཡིན་པར་མི་འཐད་དེ། རང་རྒྱུད་པས་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ཟབ་མོ་རང་བློ་ལ་ཉམས་སུ་མྱོང་ན་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཟབ་དོན་མ་རྟོགས་པར་སྨྲས་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཟབ་དོན་བློའི་ཡུལ་ལས་འདས་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱིར། རྟོག་གེ་འབར་བར། རྟོག་བཅས་རྟོག་པ་མེད་པ་ལས། །གང་ཚེ་བློ་ནི་ལོག་གྱུར་པ། །དེ་ཚེ་བློ་ནི་ཡུལ་མེད་ཕྱིར། །སྤྲོས་པ་ཉེར་ཞི་ཞི་བ་ཉིད། །ཅེས་དང༌། བདེན་གཉིས་ལས། དགག་བྱ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། །ཡང་དག་ཏུ་ན་བཀག་མེད་གསལ། །ཅེས་དང༌། དབུ་མ་རྒྱན་ལས། སྐྱེ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །སྐྱེ་བ་མེད་ལ་སོགས་མི་སྲིད། །ཅེས་འབྱུང་བས། ལུགས་འདི་པས་སྟོང་ཉིད་སྨྲ་བསམ་བརྗོད་བྲལ་དུ་ཁས་ལེན་གྱི། དེ་ལྟར་ཁས་མི་ལེན་ན་ནི་ལུགས་འདི་ལ་དབུ་མ་པ་ཞེས་སེམས་ལྡན་སུ་ཞིག་བོད་པར་བྱེད། དེས་ན་རང་རྒྱུད་པས་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟེན་གྱི་ཚད་མའི་ཁྱད་པར་གསུམ་ཁས་ལེན་ཅེས་པ་དེ་འདིར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ནས་སྨོས་ཏེ་དཔྱད་ན་གོ་སླ་བས་དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི། རང་རྒྱུད་པ་ཐམས་ཅད་མཐུན་པར་ཚད་མའི་ཁྱད་པར་གསུམ་ག་ཁས་ལེན་ནོ་ཞེས་དེས་མ་སྨྲས་ཏེ། དེ་དག་ལ་(༧༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རང་རང་སོ་སོར་རྣམ་རྟོག་གཏིང་ཚུགས་མི་འདུག་པའི་ཕྱིར། ལ་ལས་ཁྱད་པར་གསུམ་ག་དང༌། ལ་ལས་གཉིས་དང༌། ལ་ལས་གཅིག་ཙམ་ཁས་ལེན་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར། སྨྲ་བ་དེ་དང་སྒོ་བསྟུན་པའི་ཐལ་འགྱུར་བ་སྔ་རབས་པའི་རྗེས་འབྲངས་སུ་རློམ་པ་རྣམས་ལའང་རྣམ་རྟོག་གཏིང་ཚུགས་མི་འདུག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལ་ལས་ཚད་མའི་ཁྱད་པར་གསུམ་ག་ཁས་མི་ལེན་པ་དང༌། ལ་ལས་གཉིས་ཙམ་ཁས་མི་ལེན་པ་དང༌། ལ་ལས་གཅིག་ཙམ་ཁས་མི་ལེན་པར་བྱེད་པ་སྟེ་ཅི་རིགས་པར་བྱུང་སྣང་ངོ༌། །དེ་ལ་སྤྱིར་ཐལ་འགྱུར་བས་གདུལ་བྱའི་ངོར་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཚད་མ་ཡེ་གནས་སྐབས་སུ་ཁས་མི་ལེན་པ་དང༌། དེའི་དབང་གིས་དེར་མི་བརྗོད་དོ་ཞེས་པ་མི་འཐད་དེ། ཚིག་གསལ་དུ་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའི་ཚད་མ་བཞི་1ཀ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཞལ་དུ་བླངས་ནས་རྩ་འཇུག་བཞི་གསུམ་སོགས་སུ་རྒྱ་ཆེར་བཀྲལ་ནས་ཕྱི་ནང་གི་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཚར་བཅད་པའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱི་དངོས་པོའི་དོན་གྲུབ་པར་མི་བཞེད་ཀྱང༌། དགག་སྒྲུབ་མཛད་པ་ན་འཇིག་རྟེན་དང་བསྟན་བཅོས་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པར་ཞུགས་པར་གྲགས་པ་བཞིན། གཞན་གྱིས་ཁས་བླངས་པའི་རྗེས་སུ་བརྗོད་ནས་གཞན་ལ་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དགག་པ་རྒྱ་ཆེར་མཛད་དེ། དཔེར་ན། གྲངས་ཅན་ལ་ཡོད་ན་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་དོན་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་བ་འཇིག་རྟེན་པའི་བློ་ལྷན་སྐྱེས་ལ་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཡིན་པས་དེ་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་དེ་ལྟར་ཚིགས་གསལ་དུ་བཀོད་ནས་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་བཀག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་སྟོབས་ཀྱི་རིགས་པ་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པ་དེ་ཉིད་གཞན་ལ་གནོད་(༧༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཆེད་དུ་དེ་ལྟར་ཐལ་འགྱུར་བས་བརྗོད་པ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་ཐལ་འགྱུར་བས་རང་གི་ཞེ་འདོད་ཀྱི་དམ་བཅའི་ཆེད་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་དངོས་དོན་ལ་གནས་པ་གཞར་ཡང་ཁས་ལེན་པར་མི་བྱེད་ཀྱང༌། གདུལ་བྱ་གཞན་གྱི་ངོར་གཞན་གྲགས་དང་བསྟུན་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ངག་གི་ཚིག་ཟིན་དུ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རྟགས་ཆོས་དོན་གསུམ་ནི་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་དང་ཟླ་བའི་ཞབས་ཀྱིས་རྒྱ་ཆེར་བཀོད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། རབ་བྱེད་བཅུ་གསུམ་པའི་ཚིག་གསལ་དུ། དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་བརྫུན་པ་སྟེ། བསླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྨིག་རྒྱུའི་ཆུ་བཞིན་ནོ། །གང་ཞིག་བདེན་པ་དེ་ནི་བསླུ་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་བཀོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་རང་རྒྱུད་དུ་ཇི་ལྟར་བཀོད་ཅེ་ན། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཅན་དུ་བཟུང་ནས་བརྫུན་པ་ནི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་སུ་བཟུང་ཞིང༌། བསླུ་བའི་ཕྱིར་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུ་བཟུང་ལ། དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་དེ་ཉིད་མ་གྲུབ་པ་མིན་པའི་དོན་དང༌། སྨིག་རྒྱུའི་ཆ་ནི་རྗེས་འགྲོའི་ཁྱབ་པ་ངེས་པའི་དཔེ་དང༌། གང་ཞིག་བདེན་པ་དེ་ནི་བསླུ་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ལྡོག་ཁྱབ་བསྟན་ལ། དཔེར་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་པས་ནི་ལྡོག་ཁྱབ་ཀྱི་གཞི་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ཐལ་འགྱུར་བས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཚུལ་གསུམ་ཡང་གཞན་ངོར་འགོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་མ་བཀོད་ན་ཐལ་འགྱུར་བས་ཀྱང་གཞན་ངོར་གཞན་ལ་གྲགས་ཀྱི་རྗེས་དཔག་བསྐྱེད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་བཀོད་སྙམ་ན། ཚིག་གསལ་དུ། ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཡུལ་ཅན་རྟགས་(༧༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་མི་འཁྲུལ་བ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་རྟགས་ཞེས་པས་ཕྱོགས་ཆོས་བསྟན་ལ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་མི་འཁྲུལ་བ་ཞེས་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་ཁྱབ་པའང་ཞལ་གྱིས་བཞེས་ནས་རྗེས་དཔག་ཚད་མ་བརྗོད་པར་མཛད་དོ། །དེ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཚུལ་གསུམ་མ་ཡིན། གཞན་གྲགས་ཀྱི་ཚུལ་གསུམ་ཡིན་པས་དེ་འདིར་ཁས་བླངས་ཏེ་བརྗོད་པས་གདུལ་བྱ་ལ་རྗེས་དཔག་ཚད་མ་བསྐྱེད་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། གཞན་གྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གསུམ་ཁས་ལེན་མི་ལེན་ཅི་ཡིན་ཀྱང་བླའི། དེ་འདྲའི་ཚུལ་གསུམ་དེ་རྒོལ་བ་རང་གིས་དེར་བརྗོད་ནས་རྒོལ་བ་གཞན་ལ་རྗེས་དཔག་ཚད་མ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་ཚུལ་གསུམ་དེ་རྒོལ་བ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་དེར་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་རྒྱུད་ཀྱིས་དེར་དེ་མ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། དེའི་ངག་དེ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ངག་ལ་གནས་པའི་ཚུལ་གསུམ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་དེ་ལས་བླུན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་སུ་ཞིག་ཡོད། དེས་ན་རང་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཚུལ་གསུམ་ཞེན་དོན་ལ་མེད་ཀྱང་གཞན་གྲགས་ཀྱི་ཚུལ་གསུམ་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མར་གྲགས་པ་རང་གིས་བརྗོད་ནས་གཞན་འགོག་པ་ན། དེ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་བཀོད་པའི་ཚུལ་གསུམ་པ་ཅན་ཙམ་དུ་གཞན་ངོར་བཀོད་པར་སྣང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་ལས་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། རྒོལ་བ་གཞན་ལ་གྲགས་ཟིན་ནམ་གྲགས་པར་མ་གྱུར་ཀྱང་གྲགས་རུང་དབུ་མ་པ་རང་གི་བློ་ལ་སྣང་བའི་གཞན་ལ་གནོད་བྱེད་ཀྱི་རིགས་པའི་ཕྱོགས་ཆོས་སོགས་ཚིག་ཟིན་རྒོལ་བ་དབུ་མ་རང་གི་ངག་གིས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་བླངས་ནས་བརྗོད་པའི་རང་ལུགས་དང༌། དེ་ལྟར་བརྗོད་པའི་ཕྱོགས་ཆོས་སོགས་ཀྱི་ཞེན་དོན་དབུ་མ་པ་རང་ལུགས་ཀྱི་(༧༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚད་མ་བདེན་པ་གཉིས་ཀའམ་གང་རུང་རེར་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་མ་པ་ལ་རང་ལུགས་མི་འཇོག་པ་གཉིས་ལས། སྔ་མ་ལྟར་བརྗོད་པའི་རང་ལུགས་ཞེས་པ་དེ་རང་ལུགས་ཞེས་བརྗོད་པའི་མིང་ཅན་ཙམ་དུ་སྨོས་ཀྱི། བརྗོད་བྱ་དོན་ལྡན་གྱི་རང་ལུགས་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིན་ན་དབུ་མ་པ་ལ་རང་ལུགས་ཡོད་པར་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་ཡོད་ལ། ཚུལ་གསུམ་སོགས་དབུ་མ་པའི་རྒོལ་བ་རང་རྒྱུད་ཀྱིས་སྨྲས་པའི་ལུགས་ཞེས་བརྗོད་པའི་མིང་ཅན་ཙམ་ཞིག་མ་སྨོས་པར་དེའི་སྒྲ་སྦྱོར་བ་བཀག་ན་རྒོལ་བ་གཞན་དང་རྩོད་སྐབས་མི་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་བདག་སྐྱེ་འདོད་པ་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བ་དོན་མེད་དུ་ཐལ་བའི་ཕྱོགས་ཆོས་ཐལ་འགྱུར་བ་རང་གིས་ཁའམ་ངག་ཏུ་བླངས་ནས་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ན་སྐབས་དེར་གཞན་གྱི་ལོག་རྟོག་ཟློག་པར་བྱེད་པའི་ལུགས་ཡིན་པ་ལ་བསྙོན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་གཞན་གྲགས་ཀྱི་ཚུལ་གསུམ་གཞན་གྱི་ལོག་རྟོག་འགོག་པའི་ཆེད་དུ་དབུ་མ་པ་རང་གི་ངག་ཏུ་བླངས་ནས་རྩོད་པའི་སྐབས་སུ་བརྗོད་པ་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་ལ་གཏན་མེད་དོ་ཞེས་གངས་ཅན་གྱི་ཁྲོད་འདིར་མགྲིན་པ་བསྟོད་དེ་སྨྲ་བ་དེ་ལྟར་ན། རྒོལ་བ་ཐལ་འགྱུར་བ་དང་དངོས་སྨྲ་བ་རྩོད་པའི་ཚེ། ཐལ་འགྱུར་བའི་ལན་འདེབས་ཀྱི་བྱེད་པོ་དེ་མ་ཟིན་པའི་ངག་ཏུ་གྱུར་ཏེ་ཐལ་འགྱུར་བ་རང་གི་ངག་ཏུ་བརྗོད་པར་བྱེད་པའི་ལུགས་ལས་འདས་ཏེ། སྐྱེས་བུའི་རྩོལ་མ་བྱུང་གི་ངག་གཅིག་གིས་བྱེད་པ་ལས་འོས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྩོད་པའི་སྐབས་འདིར་ཚིག་ཟིན་རྒོལ་བ་རང་གི་ངག་ཏུ་བརྗོད་པའི་ལུགས་དང༌། དེ་ལྟར་བརྗོད་པའི་ཞེན་དོན་རང་གི་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་མཐར་བརྗོད་པའི་རང་ལུགས་གཉིས་ལས། གཉིས་པ་མི་འདོད་པ་གཞིར་བཅས། དང་(༨༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པོའི་རང་ལུགས་ངག་ཏུ་བརྗོད་པས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཁས་ལེན་བརྗོད་པ་དང༌། དེ་ལྟར་བརྗོད་པས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་རང་ལུགས་བཞག་པར་མ་སོང་ཡང༌། དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བ་རང་གི་ཚུལ་གསུམ་ཁའམ་ངག་ཏུ་ལེན་པར་བྱེད་དུ་རུང་བ་ལ་གནོད་པ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ལ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཞེན་ཅིང༌། ཁར་འབྱིན་པ་འདི་ནི་གངས་ཅན་གྱི་ཆེན་པོ་དག་ལ་རྣམ་པར་མི་འཚམས་པའི་དོན་མ་ཡིན་པ་ཆེན་པོ་ལ་བློ་ཆུང་གང་དག་ལེགས་བཤད་བླ་མེད་དུ་འཁྲུལ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་གནད་ཆེན་པོ་འཕྱུགས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཐལ་འགྱུར་བས་དགག་སྒྲུབ་བྱེད་པ་ན། གཞན་གྱིས་བརྗོད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཁོ་ན་བརྗོད་དགོས་ཀྱི། རང་གི་རིགས་པ་དག་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་འདི་ཡང་ཐལ་འགྱུར་བའི་བཞེད་པར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་སྨྲ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱིས་མ་ཐུབ་པར་སྨྲས་པའི་གཏན་ཚིགས་བཟང་པོ་མིན་པས་གཞན་འགོག་པར་མི་ནུས་པའི་སྐབས་སུ་ནི་དབུ་མ་པ་རང་གི་བློ་ལ་ཤར་བའི་མི་རིགས་པ་དེར་བལྟོས་ཀྱི་རིགས་པ་འཐད་ལྡན་གྱི་གཏན་ཚིགས་བཀོད་ནས་གཞན་གྱི་མི་རིགས་པ་ཚར་གཅོད་དགོས་ལ། དེ་ལྟར་མིན་པར་གཏན་ཚིགས་ངན་པ་དེ་གཞན་ལ་གནོད་པར་རེ་ནས་རང་གིས་དེ་ལྟར་སྒྲས་ཟིན་ལ་ཁས་བླངས་ཏེ་བརྗོད་ན་རང་ཉིད་ཀྱང་ཉེས་པས་གོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སློབ་དཔོན་ཟླ་ཞབས་བཞེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བཞི་བརྒྱ་པའི་རབ་བྱེད་དགུ་པའི་འགྲེལ་པར། རྟོག་གེ་པ་དག་ནི་གང་ཞིག་ཕ་རོལ་པོས་འབྲས་བུའི་དོན་དུ་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་དེ་ནི་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འབྲས་བུའི་དོན་དུ་སྐྱེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སྨྲ་སྟེ། འདིར་རེ་ཞིག་ཕ་རོལ་པོས་ཀུན་བརྟགས་པ་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་གི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་སྐྱེ་བ་དང་(༨༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཇིག་པ་མི་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལྟར་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་འདི་རྣམས་ལ་ནི་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལྟར་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་འདི་རྣམས་ལ་རྒྱུ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་སྐྱེ་བ་སྒྲུབ་པས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པར་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རང་ཉིད་ལ་འབྲས་བུའི་དོན་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་ལ་གྲུབ་པ་གཏན་ཚིགས་སུ་ཁས་ལེན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་མི་རིགས་པར་ཁས་བླངས་པས་ཕ་རོལ་པོ་བཟློག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་རྟག་པ་འབྲས་བུའི་དོན་ཉིད་དུ་ཁས་བླང་བར་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འདིས་གཞན་གྱི་དམ་བཅའ་བ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། འགལ་བ་བརྗོད་པ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གཉིས་ཀ་ལ་གྲུབ་པ་ཁོ་ནས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་འབྱུང་བས། དེའི་དོན་ནི་རྟོག་གེ་པ་དག་ནི་གཞི་བརྒྱ་པའི་ཊཱིཀ་བྱེད་ཞིག་སྟེ། བྱེ་བྲག་པས་འབྱུང་བཞིའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་མ་སྐྱེས་པར་ཁས་ལེན་པ་ན། དེ་དག་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྐྱེ་བ་གྲུབ་པས་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱིས་བཏགས་པའི་འབྱུང་བཞི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དངོས་པོར་མི་རུང་བས། སྐབས་འདིར་ཆོས་ཅན་མ་གྲུབ་ཅེས་བཤད་ནས། ཆོས་ཅན་དེའི་སྟེང་དུ་འབྲས་བུའི་དོན་ཅན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པ་རང་ལ་མ་གྲུབ་པས་གཏན་ཚིགས་སུ་མི་འགྱུར་ལ། རང་ལ་མ་གྲུབ་ཀྱང་གཞན་ལ་གྲུབ་པ་གཏན་ཚིགས་སུ་ཁས་ལེན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་ཅིང༌། གཞན་ལ་གྲུབ་པ་དེ་རེ་ཞིག་རང་གིས་ཁས་བླངས་པས་ཕ་རོལ་པོའི་ལུགས་བཟློག་པར་སེམས་ན་རང་གིས་མི་རིགས་པ་ཁས་བླངས་ནས་དེས་གཞན་གྱི་འཁྲུལ་པ་(༨༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཟློག་པར་འདོད་པ་ཡང་ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་ཤིང༌། ཕ་རོལ་ལ་གནོད་པ་བརྗོད་པ་ཡང་གཉིས་ཀ་ལ་གྲགས་པས་གྲུབ་པ་ཞིག་དགོས་ཏེ། རང་གི་ངེས་པ་གཏན་མེད་ཀྱི་ངག་གིས་ནི་གཞན་རྒྱུད་ལ་ཚད་མ་རྣམ་དག་བསྐྱེད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། གནོད་པའི་དོན་ཡང་ཕྱིར་རྒོལ་ལ་ངེས་ཤེས་བསྐྱེད་ནས་དེས་ཁོའི་ལོག་རྟོག་སེལ་བར་བྱེད་དགོས་སོ་ཞེས་གཞན་གྲགས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ངན་པས་གཞན་ངོར་ལོག་རྟོག་བཟློག་མི་ནུས་པའི་སྐབས་ནི་ཆེས་མང་བས་སྐབས་དེ་ལྟ་བུ་དེ་སྦྱར་བྱ་མ་ཡིན་པ་ནི་གསང་བའི་གནད་ཆེས་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་རང་ཉིད་དབུ་མ་པ་དག་གིས་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་གྲུབ་མཐའ་བསྲུང་བ་ན། རང་གི་སྡེ་པ་འོག་མ་ལྟ་བུའི་ཁ་བཟུང་ནས་གཞན་སྡེ་འགོག་པའི་ཚེ་གཞན་སྡེའི་རིགས་པ་ཚད་མར་སྨྲ་ན་རང་སྡེའི་གྲུབ་པ་ལ་སྨོད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ནང་གི་མུ་སྟེགས་བྱེད་དང་དབུ་མ་པ་རྩོད་པ་ནའང་ནང་གི་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱིས་ཕུང་སོགས་ཀྱི་ཆོས་བདེན་པར་སྒྲུབ་བྱེད་ལ་རང་རྒྱུད་ལྟ་ཅི་སྨོས། གཞན་གྲགས་ཀྱི་ཚད་མ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་ལྟའི་གཞན་གྲགས་ཀྱི་ཚད་མའང་ཁས་ལེན་པར་མི་རིགས་ཞེས། སློབ་དཔོན་ཟླ་བས་རབ་བྱེད་བཅུ་དྲུག་པའི་འགྲེལ་པར། སྟོང་ཉིད་རིགས་པར་སྨྲ་བ་ནི་གཞུང་ལུགས་གཞན་དུ་གྲགས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཁས་ལེན་པ་མེད་དེ། གཞན་གྱི་གཞུང་ལུགས་དེ་ཉིད་མི་རིགས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། གང་དུ་རྒོལ་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ཡོད་པ་དེར་ནི་གཉིས་ཀས་ཀྱང་དོན་ཁས་བླངས་པས་ཚད་མ་ཉིད་དུ་རིགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། རིགས་པར་སྨྲ་ན་ནི་འཐད་པ་དང་བཅས་པའི་དོན་མ་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཁོ་ན་འཛིན་ཏེ། ཞེས་འབྱུང་ལ། དེའི་དོན་ཡང་རྒོལ་ཕྱིར་རྒོལ་གཉིས་དངོས་པོའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་རྩོད་པ་ན་གཉིས་ཀས་ཀྱང་ཚད་མས་གནོད་པ་མ་མཐོང་བའི་(༨༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡུལ་ཁོ་ན་ལ་རིགས་པས་འཇུག་དགོས་ཀྱི། རང་ངམ་གཞན་ལ་གྲགས་པའི་ཚད་མར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱོགས་རེ་ལ་བདེན་ཞེན་གྱིས་སྨྲ་ན་ནི་རྒྱལ་བ་དང་ཕམ་པ་གང་ཡང་མེད་ཅིང༌། དངོས་པོ་དེའི་དེ་ཉིད་དུ་གང་ཞུགས་ཀྱང་རྒོལ་བ་དེ་དག་གི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །ཁྱད་པར་རྒོལ་བ་གཞན་དང་རྩོད་པ་ན་དཔལ་ལྡན་ཕྱོགས་གླང་གྲགས་པའི་ལུགས་ཀྱི་དགག་སྒྲུབ་དང་མཐུན་པར་ཐལ་འགྱུར་བས་ཡེ་མི་རྩོད་ཅེས་པ་དང༌། ཐལ་འགྱུར་བས་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཐུན་མོང་མིན་པ་འགལ་བ་བརྗོད་པའི་ཐལ་འགྱུར་སོགས་ལྔ་ཁས་ལེན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་རང་ཚིག་འགལ་བ་བླ་ན་མེད་པར་སོང་བ་ཡིན་ཏེ། སྒྲུབ་བྱེད་བསྒྲུབ་བྱ་དང་མཚུངས་པའི་མ་གྲུབ་པ་དང༌། རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པའི་མགོ་སྙོམས་གཉིས་ནི་ཕྱོགས་གླང་གྲགས་པའི་ལུགས་ལ་སུན་འབྱིན་ལྟར་སྣང་གི་ལན་ལ་རྟགས་དང་ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་པའི་ལན་དུ་བཤད་ལ། འགལ་བ་བརྗོད་པའི་ཐལ་འགྱུར་ནི་དེའི་ལུགས་ལ་གཞན་ཕྱོགས་དགག་པའི་ཐལ་འགྱུར་ཡང་དག་ཏུ་བཤད་པ་དང༌། གཞན་གྲགས་ཀྱི་རྗེས་དཔག་ཀྱང་དེའི་རིགས་ཚུལ་ལ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ལུགས་དེར་རྒོལ་བ་ཕ་རོལ་པོ་ལ་རྗེས་དཔག་བསྐྱེད་ནུས་ཀྱི་སྒྲུབ་པའི་ཐལ་འགྱུར་གང་དུ་མ་དང་འབྲེལ་ན་ཆ་དང་བཅས་པས་ཁྱབ། དཔེར་ན། སྣོད་ཐ་དད་ཀྱི་རྒྱ་ཤུག་བཞིན། བ་ལང་གི་སྤྱི་ཡང་རང་གི་གསལ་བ་དུ་མ་དང་འབྲེལ་བར་ཁས་བླངས་སོ། །ཞེས་པའི་ངག་དེ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཕྱོགས་གླང་གྲགས་པའི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ལུགས་ལས་ཐལ་འགྱུར་བའི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཚུལ་གཞན་དུ་ཡིན་ཅེས་སྨྲ་བའང་གསོག་གསོབ་པོར་མ་གྱུར་ཏམ། ཡང་རང་ལུགས་ལ་དམ་བཅའ་མེད་པའོ་ཞེས་(༨༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་དེའང་ཐལ་འགྱུར་བའི་རང་ལུགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་སུ་མི་རུང་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་བ་ལ་རང་ལུགས་འདི་ཡིན་སྨྲ་བསམ་བརྗོད་པ་དང་བྲལ་ཞིང༌། དེས་དམ་བཅའ་མེད་པའོ་ཞེས་ཀྱང་བསམ་བརྗོད་ཀྱིས་རྟོག་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་སློབ་དཔོན་མཻ་ཏྲི་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བཅུ་པར། དབུ་མའི་ལུགས་སུ་སྨྲ་ན། སློབ་དཔོན་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཟླ་གྲགས་ཀྱི་ལུགས་ལྟར་སྨྲ་དགོས། ཞེས་གསུངས་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བཅུ་པའི་འགྲེལ་པར། སློབ་དཔོན་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་རྡོ་རྗེས་ཟླ་གྲགས་ཀྱི་ལུགས་དེ་སྐྱོང་བའི་དགག་སྒྲུབ་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ནི་ཕྱོགས་གླང་གྲགས་པའི་ལུགས་ལྟར་སྨྲ་དགོས་ལ། གཞན་དུ་མི་རིགས་པ་ཚར་གཅོད་ཅིང་རིགས་པ་ལ་དབུགས་འབྱིན་པའི་ནུས་པ་མེད་དོ་ཞེས། ཇི་སྐད་དུ། ལམ་འདིར་ཡང་ཕལ་མོ་ཆེ་དག་ཚད་མ་པ་རྣམས་ཀྱི་གཙུག་གི་ནོར་བུ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས་བརྩམས་ཤིང་ཞུགས་པའི་ལུགས་ཀྱི་ལམ་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཐམས་ཅད་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཀྱི། རང་དབང་ཁོ་ནར་སྨྱོན་པའི་འགྱིང་བ་འདི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་ལ། དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བས། དགག་སྒྲུབ་བྱེད་པ་ན་དེ་ལུགས་ཀྱི་དགག་སྒྲུབ་ལ་བརྟེན་ཀྱང་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བས་དེ་ལྟའི་ཚད་མ་དེ་བདེན་པ་གཉིས་ཅར་དུ་རང་བཞིན་ཚད་གྲུབ་ཏུ་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །ཞེས་དེར་དེའི་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ན་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པར་ཡང་འགྱུར་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་དགོས་པའི་དབང་གིས་རེ་ཞིག་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་གཞག་པར་མཛད་ན་ཡང་རིགས་པ་ཕྱི་མས་དེ་བརྩད་ནས་ཕྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཉིས་པ་ནི། སྤྱིར་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པ་དང་ཐལ་འགྱུར་བ་གཉིས་ལ་ཆོས་དབྱིངས་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པའི་བལྟ་བྱའི་(༨༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡུལ་དང༌། དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་བློའི་འཇུག་པ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་ཞི་བའི་ཚུལ་ལ་ཐལ་འགྱུར་དུ་སྨྲ་བ་ལས་རང་རྒྱུད་དུ་སྨྲ་བའི་བཞེད་པ་ཐ་དད་དུ་མེད་དེ། བལྟ་བྱ་ཡུལ་གྱི་སྟོང་ཉིད་ལས་བརྩམས་ནས་མཚོན་མེད་མཚོན་པར་མཛད་པའི་སྟོན་པ་ལ་བསྔགས་པ་ནི། རྟོག་གེ་འབར་བར། གང་གིས་དེ་ཉིད་རབ་བརྟགས་མིན། །རྣམ་ཤེས་བྱ་མིན་གཞི་མ་ཡིན། །མཚོན་མིན་རྟགས་མིན་རིག་བྱ་མིན། །སྐྱེ་འཇིག་མེད་ཅིང་བདེ་བ་དང༌། །རྣམ་བཏགས་མ་ཡིན་སྣང་བ་མེད། །མཚན་མ་མེད་ཅིང་གསལ་བྱེད་མེད། །གཉིས་མིན་གཉིས་མེད་མ་ཡིན་དང༌། །ཞི་དང་བློ་འཇུག་རྣམ་སྤངས་པ། །ཡི་གེ་མེད་པ་ཡི་གེ་ཡི། །ཐུགས་རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་མཛད་པ། །སྟོན་པ་མ་ནོར་བ་ཉིད་གསུངས། །དེ་ལ་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་དང༌། ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བལྟ་བྱའི་ཡུལ་གྱི་རང་ངོ་ནས་མཐོང་བྱ་མིན་པ་ལ་མཐོང་བྱར་ཐ་སྙད་བྱས་སོ་ཞེས། དེར། རབ་ཏུ་བརྟགས་མིན་རྣམ་ཤེས་མིན། །བརྟག་བྱ་མ་ཡིན་དཔེ་མེད་པ། །མཚན་མ་མེད་ཅིང་སྣང་བ་མེད། །རྣམ་རྟོག་མེད་ཅིང་ཡི་གེ་མེད། །ལྟ་བའི་བློ་ཡིས་རྟོགས་བྱ་བ། །མཐོང་བ་མེད་པས་དེ་མཐོང་ཡིན། །ཅེས་འབྱུང་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གྱི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་པའི་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་དོན་དམ་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལས་བཞེངས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་གདུལ་བྱ་དག་གིས་བརྡ་བྱེད་པར་ཟད་ཀྱི། ཡང་དག་པར་ན་ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་ནི་བརྡ་འབྲེལ་གྱི་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཐལ་རང་གི་སློབ་དཔོན་དག་དབྱངས་གཅིག་(༨༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མགྲིན་གཅིག་སྨྲ་བར་གོ་སྟེ། རྟོག་གེ་འབར་བར། རབ་རིབ་བྲལ་བར་གྱུར་པའི་མིག །རྣམ་རྟོག་དྲི་མ་མེད་པ་ལ། །སྐྲ་དང་སྦྲང་བུ་ཟླ་གཉིས་དང༌། །རྨ་བྱའི་མདོངས་སོགས་མི་སྣང་ལྟར། །མཁས་པས་ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱ་ཡི། །སྒྲིབ་མུན་རབ་རིབ་བྲལ་གྱུར་ཅིང༌། །ཡང་དག་མཁྱེན་སྤྱན་དྲི་མེད་ལ། །དེ་བཞིན་ཅི་ཡང་སྣང་བ་མེད། །དཔེར་ན་གཉིད་ལོག་གཉིད་དབང་གིས། །བུ་དང་བུད་མེད་གཞལ་ཡས་ཁང༌། །གནས་ལ་སོགས་པ་མཐོང་གྱུར་པ། །སད་ན་དེ་དག་མི་མཐོང་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དག །བློ་གྲོས་མིག་ནི་ཕྱེ་གྱུར་ཅིང༌། །མི་ཤེས་གཉིད་དང་བྲལ་གྱུར་ནས། །སད་པའི་ཚེ་ནི་མི་མཐོང་ངོ། །དཔེར་ན་མཚན་མོ་མུན་ཁྲོད་ན། །འབྱུང་པོ་ཡང་དག་མིན་མཐོང་བ། །ཉི་མ་ཤར་ཅིང་མིག་བྱེའི་ཚེ། །སྣང་བར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ལྟར། །དེ་བཞིན་མཁས་པས་ཡང་དག་གི། །ཤེས་པའི་ཉི་མས་མི་ཤེས་པའི། །བག་ཆགས་མ་ལུས་བཅོམ་པའི་ཚེ། །སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཡུལ་མི་མཐོང༌། །ཞེས་དང༌། ཡང་དེར། ཡོད་མེད་བློས་ནི་རྟོགས་བྱ་བ། །བཀག་ཕྱིར་དེ་བཞིན་མཁས་རྣམས་ཀྱི། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་བློ་གྲོས་ནི། །སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྐྱེས། །ཞེས་དང༌། ཡང་སངས་རྒྱས་ལ་རྟོག་པ་མེད་པར་མ་ཟད། མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བའི་སྤྲོས་པ་ཡང་དབེན་པར་བཤད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་དོན་ཡུལ་གྱི། །བློ་རྣམས་རྟོག་མེད་པ་ཡང་བསྐྲུན། །བདག་མེད་ལ་སོགས་ངོ་བོའི་ཕྱིར། །དཔེར་ན་རྣམ་རྟོག་བཅས་བློ་བཞིན། །ཤེས་བྱ་རྣམ་ཀུན་མ་གྲུབ་ཕྱིར། །གང་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི། །བློ་ཡང་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བ། །དེ་ཉིད་མཉམ་མེད་དེས་མཁྱེན་གསུང༌། །དེ་རྟོགས་ཕྱིར་ན་(༨༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གང་ཞིག་ལ། །བློ་སྐྱེ་མེད་པ་སངས་རྒྱས་དངོས། །རྣམ་རྟོག་ཉིད་ནི་སངས་ཕྱིར་དང༌། །རྟོག་པ་མེད་པ་རྒྱས་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སོགས་རང་རྒྱུད་པའི་ལུགས་ལ་འབྱམས་ཀླས་པར་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ནའང་ཆོས་ཅན་རྒྱ་ཆེན་སྤྲོས་པ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་རྣམ་གཞག་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ཉིད་འཚོལ་བ་ན་ཀུན་རྫོབ་ལ་བརྟེན་ཚུལ་གྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཐ་སྙད་དུ་འཇོག་ཚུལ་ལ་ཐལ་རང་གཉིས་འདོད་པ་མི་འདྲ་བ་སོ་སོར་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེའང་རང་ཅག་མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པོ་འདི་ཀུན་ཆོས་འདི་དག་ལ་དོན་བྱེད་པས་ན་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་རང་བདེན་པའོ་ཞེས་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱིས་འཛིན་པར་མ་ཟད། ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པས་ཀྱང་ཞེན་པར་བྱེད་དོ། འོ་ན་དོན་བྱེད་པ་ལས་དངོས་པོར་ལྟ་བའི་དོན་བྱེད་པ་ཅན་དེ་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་རང་བདེན་པར་ཞུགས་པའི་སྟོབས་ལས་དོན་བྱེད་པ་ཡིན་ནམ། དངོས་པོ་དེ་ཉིད་རང་བདེན་པར་མ་ཞུགས་ཀྱང་བཏགས་ནས་དོན་བྱེད་པར་སྣང་བ་ཡིན་ཅེ་ན། དངོས་པོར་སྨྲ་བ་དག་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་རང་བདེན་པར་ཞུགས་པའི་སྟོབས་ལས་དོན་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་དོན་བྱེད་པས་དངོས་པོ་དེའང་རང་བདེན་པ་ཡིན་ཅིང༌། དེ་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པའང་ཡིན་ཏེ། དོན་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱང་རང་བདེན་པ་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པས་དེ་ངོར་བསླུ་བའང་མེད་པས་གང་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱིས་བདེན་པའི་ཆོས་དེ་དོན་དམ་པར་བདེན་ཅིང་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། ཐོག་མེད་ཀྱི་དངོས་འཛིན་གྱི་བློ་སྣང་དེ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་ནི་དོན་ལ་མ་གྲུབ་པས་བདེན་མེད་བརྫུན་པའོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན། སེམས་ཙམ་རྣམ་རྫུན་པས་དབང་ཤེས་ཁ་ཕྱིར་བལྟའི་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བའི་ནང་ལྟ་ཤེས་ཙམ་རིག་ཙམ་གྱི་དངོས་པོ་(༨༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ཉིད་རང་བདེན་པར་ཞུགས་སྟོབས་ལས་དེ་ཉིད་གསལ་ཞིང་རིག་པའི་དོན་བྱེད་པའང་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་འོང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་དོན་བྱས་པ་ལས་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ནི་དོན་དམ་བདེན་པ་བདེན་གྲུབ་པའོ་ཞེས་སྨྲ་ཞིང༌། དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་པ་ཚད་མ་ནི་དོན་དམ་བདེན་པའི་ཚད་མ་སྟེ་སྔར་གཉིས་སྣང་གི་འཁྲུལ་པ་ཕྱིས་དེ་དང་བྲལ་བར་མ་ཤེས་དོན་གྱི་གསལ་བྱེད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ལོག་པར་རྟོག་པ་བཞིན་ནོ། །ཐལ་འགྱུར་དང་རང་རྒྱུད་སྨྲ་བའི་དབུ་མ་པ་གཉིས་ཀའང་དོན་དམ་བདེན་པར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱིས་དོན་བྱེད་པ་དང༌། དོན་དེ་གང་གིས་གྲུབ་པའི་ཚད་མ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཅར་མེད་པར་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་བདེན་པར་གྱུར་བའི་དོན་བྱེད་པ་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ཤེས་བྱ་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟར་ནའང་རང་རྒྱུད་པས་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱིས་དོན་བྱེད་ནུས་ཀྱི་ཆོས་དང༌། དེ་གང་གིས་གྲུབ་པའི་ཚད་མ་དོན་དམ་པར་མེད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ན་ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱིས་དོན་བྱེད་ནུས་ཀྱི་ཆོས་དང༌། དེ་གང་གིས་གྲུབ་པའི་ཚད་མ་དེར་ཡོད་པར་འཇོག་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དངོས་པོ་གང་དང་གང་འཇོག་པ་དེ་ཐམས་ཅད་དོན་བྱེད་ནུས་སམ། མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཆ་ནས་དེར་འཇོག་ལ། དེའི་དོན་བྱེད་པ་དང་མཚན་ཉིད་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་གང་ཡིན་པའང་རང་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་དོན་བྱེད་པ་དང་མཚན་ཉིད་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་བལྟོས་པའི་ཕྱིར། རྟོག་གེ་འབར་བར། ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་རྣམས་ཀྱི་སྐས། །མེད་པར་ཡང་དག་ཁང་པ་ཡི། །སྟེང་དུ་འགྲོ་བར་བྱ་(༨༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ནི། །མཁས་ལ་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སྨྲས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཁང་བཟང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐར་པའི་ཁང་བཟང་ས་གསུམ་གྱི་གནས་ལས་མངོན་པར་འཕགས་པ་དགེ་བའི་བཟོ་བོ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་བརྩིགས་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཀ་བ་ཤིན་ཏུ་མཐོན་པོས་ལེགས་པར་བརྒྱན་པ། དགེ་བའི་ཆོས་མཐའ་ཡས་པའི་དཀར་རྩིས་བྱུགས་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཟླ་བའི་ཞལ་གྱི་འོད་ཟེར་གྱིས་སྣང་བར་བྱས་པ། རབ་རིབ་ཀྱི་རིམས་མ་ལུས་པ་རྣམ་པར་བསལ་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གནས་སོ། ། དེའི་ཐོག་ཏུ་འཛེག་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་ཐེམ་སྐས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་བདུན་པོ་དག་ཏུ་སྤྱད་པ་མེད་པར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། དབང་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་གྱ་ཚོམ་ཁོ་ནར་ནུས་པར་རུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་མེད་པར་དོན་དམ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་བློ་གྲོས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བྱའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཀུན་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །དེ་ཉིད་བདེན་པ་སྟེ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འགྲོ་བའི་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་དང་པོ་གཟུགས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་དང་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཡིག་འབྲུ་དང༌། བསྟན་བཅོས་དང༌། ལག་རྩིས་དང༌། ཤོད་ཐབས་དང༌། ནོར་བརྒྱུད་པའི་རྒྱུ་དང༌། སྨན་དཔྱད་དང་རྩིས་དང་རིག་སྔགས་ལ་སོགས་པ་གང་དག་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་(༨༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི། གཟུགས་སུ་རུང་བ་དང༌། མྱོང་བ་དང༌། མཚན་མར་འཛིན་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི། མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི། སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། རིང་པོ་དང༌། ཐུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཟུགས་སྒྲ་ལ་སོགས་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་མ་བརྟགས་ཉམས་དགའི་ཚད་མ་ཉིད་འདི་པས་ཁས་ལེན་ཏེ། འགྲེལ་ཆུང་ལས། མ་བརྟགས་གཅིག་པུ་ཉམས་དགའ་བ་ཉིད་དུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པ། ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་དང་ཚད་མ་ཁས་བླངས་ནས་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་འཛིན་གྱི་དུག་སེལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །རང་རྒྱུད་དུ་སྨྲ་ཚུལ་འདི་ལས་བརྩམས་ཏེ། འཕགས་པའི་ཡུལ་དུ་རང་རྒྱུད་པ་ལ་སྒྱུ་མ་རིགས་སྒྲུབ་སྨྲ་བའི་དབུ་མ་པ་ཞེས་སོ། །སྟེང་པ་ལོ་ཙཱ་བ་ཆེན་པོ་རང་རྒྱུད་པའི་ཕྱོགས་ལ་དགྱེས་པས་རང་རྒྱུད་པ་སྒྱུ་མ་རིགས་པས་བདེན་པར་དོན་བྱེད་ནུས་སུ་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་པས་སྒྱུ་མ་རིགས་སྒྲུབ་ཀྱི་དབུ་མ་པ་དེ་རང་རྒྱུད་པ་ནི་མ་ཡིན། ཐལ་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་པས་རྨོངས་པ་ངོ་མཚར་བསྐྱེད་པའི་དབུ་མ་པ་ཞིག་གོ་ཞེས་གསུང་བ་ཡང་རང་གི་གནོང་ཐོག་ལ་ཕོག་པའི་ཚིག་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ཅེས་བློ་གྲོས་ཀྱི་ནོར་ཅན་སྟག་ཚང་ལོ་ཙཱས། བྱེ་བྲག་ཀླུ་སྒྲུབ་ལུགས་མཆོག་འཆད་པ་ལའང༌། སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་དང་ལེགས་ལྡན་བྱེད་གཉིས་ཀྱིས། །ཐལ་འགྱུར་ཙམ་དང་རང་རྒྱུད་སྒྲུབ་བྱེད་(༨༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར། །ཐལ་རང་གཉིས་སུ་མཁས་ལ་གྲགས་ཤིང་གྲུབ། །དེ་ཉིད་རིམ་བཞིན་རབ་ཏུ་མི་གནས་དང༌། །སྒྱུ་མ་རིགས་སྒྲུབ་པ་ཞེས་འཕགས་ཡུལ་གྱི། །ཚད་ལྡན་དུ་མས་བཤད་ཕྱིར་དབྱེ་བ་དེ། །རྨོངས་པ་མཚར་བསྐྱེད་ཡིན་ཅེས་གསུང་མི་རིགས། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་རང་རྒྱུད་དུ་སྨྲ་བ་ལ་ཐལ་འགྱུར་བས་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱི་ཆོས་དང༌། དེའི་ཚད་མ་དོན་དམ་པར་མེད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་ཤིང་ཚད་མས་གྲུབ་ན་དེར་མི་བསླུ་བར་ཡོད་དགོས་ལ། དེར་མི་བསླུ་ཞིང་བདེན་པར་ཡོད་ན་ཀུན་རྫོབ་ཐམས་ཅད་འདུས་བྱས་བརྫུན་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱི་ཆོས་དང་དེ་ཚད་གྲུབ་ཏུ་ཁས་བླངས་པའང་རང་ཚིག་གནོད་བཅས་ཡིན་ཏེ། སྒྱུ་མའི་རྟ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱི་ཚད་མས་གྲུབ་ན་སྒྱུ་མའི་རྟ་སྒྱུ་མ་མ་ཡིན་ཅིང༌། དངོས་པོ་རང་རྒྱུད་པའི་རྟ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟར་བདེན་པར་ཚད་མས་ཞེན་པར་བྱེད་པ་དེ་ལའང་སྤྲོས་མཚན་གྱི་འཛིན་པའི་ལྷག་ཅུང་ཟད་ལུས་པར་གསལ་ཏེ། མཁས་མཆོག་དཔའ་བོས་དོན་དམ་བྱང་སེམས་སྒོམ་པའི་མན་ངག་ཏུ། དེས་ན་མ་བརྟགས་ཉམས་དགའ་བར། །སེམས་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ནི་སྒྱུ་མ་འདྲ། །སྒྱུ་མ་ཙམ་དུ་བརྟགས་པས་བསླུས། །འདིས་ཀྱང་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་སྤངས་པའི། །སྤྲོས་བྲལ་འཇམ་དབྱངས་མཐོང་བ་མིན། །སྒྱུ་མ་སྒྱུ་མ་ཙམ་མིན་ཏེ། །གལ་ཏེ་ཡིན་ན་དེ་མི་འགྲུབ། །གྲུབ་ན་གཞན་གྱི་གཞུང་(༨༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལུགས་ཀྱང༌། །སྒྱུ་མའི་ཆོས་སུ་ཐལ་བར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་ནི། །སྒྱུ་བཞིན་འདི་ཞེས་བརྗོད་དུ་མེད། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་རང་རྒྱུད་པའི་ཆོས་ཚུལ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་མི་རྟོགས་པར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན་མི་འགྱུར་ཏེ། མྱུག་སོགས་ཆོས་ཅན་ལ་བསྒྲུབ་བྱ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་གཅིག་དང་དུ་བྲལ་སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་སྒྲུབ་བྱེད་དེ་དག་ཐ་སྙད་དུ་རྗོད་པར་བྱེད་ཀྱང་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་དང་མ་གྲུབ་པར་འདོད་པ་ནི་ཐལ་རང་གི་ཁྱད་པར་ཡིན་ལ། བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་ཐ་སྙད་དུ་གྲུབ་འཛིན་གྱི་བློ་དེ་རང་རྒྱུད་པའི་ལུགས་དེར་ཡང་ཕྱི་ནས་དབུ་མའི་ལྟ་བ་གོམས་པའི་ཚོགས་སོག་གི་མཐུས་ངང་གིས་བཟློག་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཐལ་འགྱུར་བས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་ཉིད་འཚོལ་བ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཚད་མ་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པ་ཞིག་ཁས་བླངས་ནས་དེ་ཉིད་འཚོལ་བའི་དགག་སྒྲུབ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུའང་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱི་ཆོས་དང༌། དེའི་ཚད་མ་མེད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་དང་བསྟན་བཅོས་སྨྲ་བ་དག་ལ་གནས་སྐབས་ཇི་ལྟར་གྲགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་ཞིག་གི་རྗེས་སུ་བརྗོད་ནས་དངོས་འཛིན་ཅན་དག་གིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལས་ལོག་པར་བཏགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་སོགས་ལ་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པའི་ཆོས་དང་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སེལ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་བདེན་པ་གཉིས་ལས་བརྩམས་པའི་རང་ལུགས་ལ་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་མེད་ཀྱང༌། གཞན་གྱིས་བཏགས་པ་སེལ་བའི་ཆེད་ཀྱི་དགག་སྒྲུབ་འཇིག་རྟེན་དང་རྗེས་(༨༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐུན་དུ་བརྗོད་པ་ནི་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་ཡིན་ལ། དོན་དམ་བདེན་པ་ལས་བརྩམས་པའི་རང་ལུགས་ལ་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ལས་བརྩམས་ནས་དེ་ཉིད་འཚོལ་བྱེད་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་འཐད་ལྡན་གྱིས་གཞན་གྱི་བཏགས་པ་སེལ་བའི་དགག་སྒྲུབ་ཁྱད་པར་ཅན་བརྗོད་པ་ནི་རང་རྒྱུད་པའི་ལུགས་སོ་ཞེས་སྲོག་གནད་དུ་གདམས་སོ། །མདོར་ན་ཐལ་འགྱུར་བས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དེ་དེར་དོན་བྱེད་པས་སྟོང་པ་དང༌། དེ་དེར་དངོས་པོར་གྲུབ་པའི་ཚད་མ་མེད་པ་ལ་དེ་ལ་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱི་ཆོས་དང་དེའི་ཚད་མ་འབད་ནས་བསྒྲུབས་ན་དོན་དམ་བདེན་པའི་ཚུལ་ལས་ཉམས་པར་མ་ཟད་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་ཚུལ་ལས་ཀྱང་ཉམས་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དག་གི་འཁྲུལ་ངོར་དེར་ཞེན་གྱིས་བདེན་པར་མོས་ཏེ་འཇོག་པར་ཟད་ཀྱི། དེའི་བདེན་ཚུལ་དཔྱད་པ་ན་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་དེའི་དངོས་པོ་བདེན་པ་དང་བདེན་པར་འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་ཡོད་པ་བཀག་པ་ལས་རང་རྒྱུད་པས་དེ་ལས་གཞན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དངོས་པོ་དོན་དམ་པར་ཚད་མས་མ་གྲུབ་ཅིང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ལ་རིགས་པས་དཔྱད་ནས་དེའི་བྱེ་བྲག་ཟླ་གཅིག་ལྟ་བུ་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པའི་ཆོས་དང་ཚད་མས་གྲུབ་པར་ཁས་ལེན་ལ། དེའི་བྱེ་བྲག་ཟླ་གཉིས་ལྟ་བུར་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་མ་ཞུགས་པ་དང་ཚད་མས་མ་གྲུབ་པར་དབྱེ་འབྱེད་བྱས་པའི་ཕྱིར་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པའི་ལུགས་འདིས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་སློབ་དཔོན་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ཀྱི་དགོངས་པ་དཔྱིས་ཕྱིན་པར་སྐོང་མ་ནུས་སོ་ཞེས། ཚིག་གསལ་ལས། ཁྱོད་ནི་དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་མི་མཁས་པས་ལ་(༨༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལར་འཐད་པ་བཅུག་ནས་རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་དེ་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཁོ་བོ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ལ་གནས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་བསལ་བའི་ཕྱིར་བཀོད་པའི་འཐད་པ་གཞན་གྱིས་ཟློག་པར་བྱེད་ཅིང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་རྒན་རབས་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ལུགས་ལས་ཉམས་པ་ཁྱོད་ཁོ་ན་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། ཀུན་རྫོབ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ། དེའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ཡིན་ན་ནི། དེའི་མཚན་ཉིད་བཞིན་དུ་མཚན་གཞིར་ཡང་གདོན་མི་ཟ་བར་འགྱུར་བར་བྱ་དགོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་དེ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་འབྱུང་ལ། དེས་ན་ཐལ་འགྱུར་བས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ལ་འཐད་པ་བཅུག་པའི་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱི་ཚད་མས་དེ་དེར་གྲུབ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པར་འགྱུར་བས་དེ་ལྟར་ནི་མི་འཇོག་སྟེ། འོན་ཀྱང་ཐ་སྙད་དུ་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀུན་རྫོབ་པའི་རྣམ་གཞག་འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་པར་བལྟོས་པ་ཙམ་གྱི་སྒོ་ནས་བསྙད་པ་ཙམ་ཞིག་ནི་ཐར་འདོད་དག་གནས་སྐབས་སུ་བླང་དོར་གྱི་རྟེན་དུ་སྨྲ་བར་བྱའོ་ཞེས། ཚིག་གསལ་ལས། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་ས་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་སྲ་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་མཚན་གཞི་མེད་ལ། མཚན་གཞི་ལས་ཐ་དད་པར་རྟེན་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མེད་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟར་ནའང་འདི་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་དེ། དེས་ན་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཕན་ཚུན་བལྟོས་པ་ཙམ་གྱིས་གྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་གྲུབ་པར་རྣམ་པར་གཞག་པར་མཛད་དོ། །འདི་ནི་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་གདོན་མི་ཟ་བར་ཁས་བླང་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་ཀུན་རྫོབ་འཐད་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེས་ན་(༨༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མི་འགྱུར་རོ། །འཐད་པས་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་མཆིག་གུ་ལ་སོགས་པ་དག་ཁོ་ན་མི་སྲིད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། འཆད་པར་འགྱུར་བའི་འཐད་པས་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་པ་མིན་པས། དེ་དག་ཀྱང་མཆིག་གུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པར་འགྱུར་ན། དེ་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན་པས་འདི་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བརྟེན་ནས་བཏགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་འདི་ཡང་དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས་རྒྱས་པར་བསྟན་པས་དེ་ཉིད་ལས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བར་བྱའོ།།ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེས་ན་ཐལ་འགྱུར་བས་ཕྱི་རོལ་པའི་རྟོག་གེ་སྡེ་ལྔ་དང༌། ནང་གི་མུ་སྟེགས་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་བ་སོགས་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ལ་སྒྲོ་སྐུར་དང་རྟག་ཆད་དུ་སྨྲ་བ་ལ་དེ་ལྟར་སྨྲ་པོའི་བློ་ལྷན་སྐྱེས་དང་གྲུབ་མཐའ་ལ་ཚད་མར་གྲགས་པ་དང་ཁས་ལེན་གྱི་དབང་གིས་ཚད་མར་བཏགས་པ་ཙམ་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཚིག་གི་རྟེན་དུ་བཟུང་ནས་དེ་དག་གི་ལོག་རྟོག་ངན་པའི་དབལ་བཅོམ་པར་བྱེད་པ་ནི་གཤེད་མ་རང་སྲོག་རང་གིས་གཅོད་དུ་འཇུག་པ་ལྟར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་རིགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དགག་སྒྲུབ་བྱེད་པ་ན་ཐལ་འགྱུར་བས་རྒོལ་བ་དེ་ངོར་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རྗེས་བརྗོད་ཙམ་དུ་སྒྲུབ་བྱེད་འཕེན་མི་འཕེན་གྱི་ཐལ་འགྱུར་དང༌། ཐལ་དོན་དེ་དག་གི་སྒྲུབ་ངག་དང༌། ཚུལ་སོ་སོར་བསྒྲུབས་ནས་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ངག་འགོད་པ་དང༌། དམ་བཅའ་བརྗོད་ནས་ཚུལ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡོད་ཀྱང་དེ་ཚེ་ཐལ་འགྱུར་བ་དེ་རང་རྒྱུད་སྨྲ་བ་པོར་མི་འགྱུར་ཏེ། དབུ་མ་པ་ཁོ་ནའམ་འབའ་ཞིག་པར་སྨྲ་ན། བདེན་པ་གཉིས་ཀར་རང་ལུགས་ཀྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་(༨༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང༌། བསྒྲུབ་བྱའི་དངོས་ཆོས་དང་བཅས་པ་ཁས་མི་ལེན་པ་གང་ཞིག དེ་མི་ལེན་བཞིན་རྒོལ་བ་གཞན་གྱི་ལོག་རྟོག་སུན་འབྱིན་བྱེད་དུ་ངག་ཇི་ལྟར་ཡང་བཀོད་དུ་རུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟགས་ཆོས་ལ་སོགས་ཀྱི་འབྲེལ་བའི་ཞེན་དོན་ཀྱང་གཞན་ཁོ་ནའི་ཕྱོགས་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར། རང་ཕྱོགས་ལ་ནི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་འགལ་འབྲེལ་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལ་སྨིག་རྒྱུ་གྲོལ་བ་ལྟར་ཞིག་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་ནི་སྐྱེས་བུའི་འདོད་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་གྱི། རང་མི་འདོད་བཞིན་བཀྲི་བྱེད་གླང་ཆེན་གྱི་ལྕགས་ཀྱུ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཚིག་གསལ་ལས། དངོས་པོ་རྣམས་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ལ་ཡང་སྐྱེ་བ་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར། འཇིམ་དུས་ཀྱི་བུམ་པ་ཡང་མངོན་གསལ་གྱི་བུམ་པ་བཞིན་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་མི་དགོས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པའང་ཐལ་འགྱུར་བས་གྲངས་ཅན་ལ་གཞན་ལ་གྲགས་ཀྱི་རྗེས་དཔག་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ངག་ཏུ་བཀོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་ཡིན་ན་ཁས་ལེན་མེད་པའི་ཐལ་འགྱུར་བཞད་གད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟའི་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ངག་སྦྱར་བས་རང་རྒྱུད་དམ་རང་ལུགས་ཀྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་བསྒྲུབས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དབུ་མ་པ་རང་གི་རིགས་པ་ཚད་གྲུབ་རང་བདེན་པས་བཞག་པའི་ཕྱོགས་མེད་པ་གཞིར་བྱས་ནས་རྩོད་པའི་ངག་ཐམས་ཅད་གཞན་ལ་སུན་འབྱིན་ཁོ་ནར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་བུའི་སུན་འབྱིན་ལ་ཐལ་བར་བརྗོད་པ་དང་རྣལ་མར་བརྗོད་པ་ལས་དེ་སྐབས་ཀྱི་ངག་དེ་ཕྱི་མར་སྣང་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་རང་ལུགས་དང་རང་ཕྱོགས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་བཞག་བཞིན་གཞན་ཁོ་ན་སུན་འབྱིན་པ་ནི་དགོས་པ་མེད་དེ། གཞན་(༨༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུན་འབྱིན་པ་ལས་གྲུབ་པའི་དོན་མེད་པར་ཅོ་འདྲི་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་གྲུབ་སྟེ། གཞན་ལ་ཅོ་འདྲིའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། གང་ཕྱོགས་ལ་གནས་པའི་བློ་ཅན་དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ལ། གང་ཕྱོགས་དེ་ཐམས་ཅད་དེ་ངོར་གཞན་ལ་གྲགས་པའི་རིགས་པ་འཐད་ལྡན་གྱིས་བསལ་ནས་ཕྱོགས་ལ་གནས་པའི་བློ་དང་བྲལ་བ་དེ་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་དབུ་མ་པ་ཡིན་ན་རང་གི་རྒྱུད་ཀྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཞེས་པ་འདི་ལ་ཁོ་བོས་བཤད་པའི་གནད་ཟབ་མོ་འདི་མ་རྟོགས་པར་བོད་གངས་ཅན་པ་གྲགས་ལྡན་སྔ་ཕྱི་མང་པོས་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བས་དེ་ཉིད་འཚོལ་བའི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱིས་གདུལ་བྱ་ཚར་གཅོད་རྗེས་འཛིན་བྱེད་པ་ན། སྒྲུབ་བྱེད་མི་འཕེན་པའི་ཐལ་འགྱུར་དང་སྒྲུབ་ངག་ཀྱང་ཐལ་འགྱུར་དང་གཞི་མཐུན་གྱི་ངག་ཁོ་ན་འགོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་ངོར་གཞན་དག་གིས་མི་འདོད་པའི་ཕྱོགས་རང་གི་ཚིག་ཟིན་ལ་དམ་བཅའ་བ་དང་དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་འགོད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་འགོད་ན་དེ་རང་རྒྱུད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་ནི་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་དང་ཟླ་བ་གྲགས་པའི་གཞུང་ལུགས་རྒྱ་ཆེན་རྣམས་ཁོ་བོས་ཚར་གཅིག་ཙམ་ཡང་མ་བཀླགས་པར་འཇུག་པའི་གཞུང་སྦྱོར་ཐོར་ཙམ་དང༌། དེའི་སྤྱི་མ་ཐལ་ཙམ་ཞིག་གིས་བློ་ཚིམ་ནས་ཕྱུགས་ལྟ་བུ་མང་དུ་འདུས་པའི་དབུས་ན་དབུ་མའི་འཆད་རྩོད་རྩོམ་པ་བྱེད་དོ་ཞེས་ང་རོ་ངན་པ་འདོན་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པའི་དབང་གིས་མི་སྒྲོགས་ཀ་མེད་བྱུང་ངོ་ཞེས་གསལ་བར་སྟོན་པའི་མེ་ལོང་དུ་སྣང་ངོ༌། །ཚིག་གསལ་དུ་སློབ་དཔོན་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ལ་རྟོག་གེ་པ་འདིས་ནི་(༨༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་པའང་སློབ་དཔོན་དེ་སྒྲ་ཚད་སོགས་ཕྱི་ནང་གི་ལུགས་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་བློ་ཤིན་ཏུ་བྱང་ནས་ཤེས་རབ་ཟབ་ཅིང་རྣོ་བའི་ཆ་ནས་དེར་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དངོས་ཆོས་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་རྟོག་གིས་དེར་འཛིན་གྱི་མངོན་ཞེན་དྲག་པོ་བྱེད་པའི་ཤན་གྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པས་གནས་སྐབས་སུ་གྲུབ་པའི་གོ་ཆོད་དོ་ཞེས་རྟོག་པར་བྱེད་པས་ན་རྟོག་གེ་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཐལ་འགྱུར་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འཆིང་གྲོལ་གྱི་ཆེད་དུ་བླང་དོར་བྱེད་པ་ན། ཀུན་རྫོབ་པའི་ཆོས་ལ་རིགས་པས་དཔྱད་བཟོད་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཡུལ་ལ་བླང་དོར་མི་བྱེད་པར་སྐྱེས་བུ་ཀུན་ལ་གྲགས་པ་ཙམ་གྱི་བལྟོས་བཞག་གི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་འདོར་བ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་བླང་བར་བྱེད་པ་འདི་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་མི་སེམས་པར་མ་བརྟགས་པར་མཐུན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། འཆིང་གྲོལ་གྱི་ཆེད་ཀྱི་བླང་དོར་རང་ལུགས་ཀྱི་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ཞིག་ཡོད་ནས་དེ་ལ་བརྟེན་ཏེ་བླང་དོར་བྱེད་པ་རྨི་ལམ་དུའང་མི་རྨི་བའི་ཕྱིར། ཐ་སྙད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་རང་མི་བཞེད་ཀྱང་གཞན་གྱི་གྲགས་ངོ་དང་བསྟུན་ནས་འཇོག་པ་ནི་སློབ་དཔོན་འདི་མ་ཟད། དཔལ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས་ཀྱང་དེ་ལྟའི་ཐ་སྙད་རྣམ་གཞག་འགའ་ཞིག་གཞན་ངོར་འཇོག་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བློ་བདག་རྣམ་པར་དབྱེར་མེད་ཀྱང༌། །མཐོང་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམས་ཀྱིས། །གཟུང་དང་འཛིན་པ་མྱོང་བ་དག །ཐ་དད་ལྡན་བཞིན་རྟོགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་དང༌། གཟུང་བ་འཛིན་པ་རིག་པ་དག །ཡོད་པ་མིན་ཡང་གཞལ་བྱ་དང༌། །འཇལ་བྱེད་འབྲས་བུར་(༨༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གནས་པ་ནི། །ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་སྣང་བཞིན་བྱས། །ཞེས་རང་མི་བཞེད་ཀྱང་གཞན་དང་མཐུན་པར་སྨྲས་ཞེས་པ་དང༌། སྒྲ་དོན་འདི་དང་གཞི་མཐུན་ཉིད། །ཡོང་བ་མིན་ཀྱང་ཇི་ལྟ་བུར། །གྲགས་པ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པ་སྟེ། །དངོས་ལ་འདི་ནི་མི་སྲིད་དོ། །ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་རྣམ་གཞག་དང༌། །ཐ་དད་ཐ་དད་མིན་ཅི་འདྲ། །དེ་ཉིད་དོན་ནི་མ་བརྟགས་པར། །འཇིག་རྟེན་ཇི་ལྟར་གྲགས་དེ་ལ། །དེ་བཞིན་ཁོ་ནར་བརྟེན་ནས་ནི། །བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་པ་ཀུན་བཞག་པ། །དམ་པའི་དོན་ལ་འཇུག་བྱའི་ཕྱིར། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱས་པ་ཡིན། །ཅེས་སྒྲ་དོན་དེ་རང་མཚན་དངོས་མ་ཡིན་ཀྱང་དེར་བསྙད་ནས་གཞན་གྱི་གོ་བྱར་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་ཁྱོད་ཀྱི་དེ་ཉིད་འཚོལ་བའི་རྟེན་གྱི་དགག་སྒྲུབ་ཀུན་རྫོབ་འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་པའི་གཞན་གྲགས་སུ་སྨྲ་ན། འཇིག་རྟེན་རྒྱང་འཕེན་སོགས་དང་བ་ལང་རྫི་ལྟ་བུ་དབུ་མའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྟན་པའི་སྣོད་དུ་རེ་ཞིག་མ་གྱུར་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱི་བདུད་རྩིའི་རོ་བྲོ་མྱོང་མེད་པ་གང་ལ་དེའི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་གཞན་གྲགས་དེ་ལ་མེད་པས། དེ་དག་དེ་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་ན་འཇིག་རྟེན་བླུན་པོ་དེར་གྲགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ལ་བརྟེན་ནས་དགག་སྒྲུབ་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་ཟོང་རྫོགས་པའི་ཚིག་གོ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པ་ནི་འདིར་དོར་མ་གྱོན་པའི་ཀླ་ཀློ་མི་ཁོམ་པའི་གནས་སུ་སྐྱེས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་ངེས་པར་མི་བཟུང་གི། སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི་དབང་གིས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་པའི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་རྟོག་པ་དང༌། དེར་སྣང་བ་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཚུལ་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་སྨྲ་བསམ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་ཞེས་བཟུང་སྟེ། དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སར་འཇིག་རྟེན་རང་དང་བསྟན་བཅོས་གཉིས་ཀར་སྔར་གྲགས་དང་གྲགས་རུང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ལ་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་(༩༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་ཐ་སྙད་ཅེས་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། རྒྱལ་སྲས་ཞི་བ་ལྷས། དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་རྣམ་གཉིས་མཐོང༌། །རྣལ་འབྱོར་པ་དང་ཕལ་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ཕལ་པ་ནི། །རྣལ་འབྱོར་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གནོད་ཅིང༌། །རྣལ་འབྱོར་པ་ཡང་བློ་ཁྱད་ཀྱིས། །གོང་མ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱིས་གནོད། །ཅེས་འབྱུང་ལ། དེས་ན་ནམ་ཞིག་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་གྲུབ་པ་ན། གདུལ་བྱ་གཞན་ངོར་སྔོན་གྱི་ཚོགས་དང་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་འཆར་ཡང་སངས་རྒྱས་རང་ངོར་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་པ་མཐའ་དག་གི་སྤྲོས་དམིགས་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་པ་འདི་ནི་ཐལ་འགྱུར་བ་དག་གི་ལེགས་བཤད་ཀྱི་སྲོག་ཟུངས་ཆེན་པོའོ། །ཡང་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་རྨ་བྱའི་ཡིག་ཆར། ཁ་ཅིག་དངོས་སྟོབས་ཞུགས་པའི་ཚད་མ་ཡིས། །ཕྱོགས་གཉིས་དགག་སྒྲུབ་ངེས་པ་ཡིན་ཅེས་སྨྲ། ཞེས་དང༌། ཡུལ་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པ་ཡི། །ཚད་མས་དེ་ཉིད་རྟོགས་སོ་ཞེས། །ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པའི་རྗེས་འབྲངས་པའི། །རྟོག་གེ་པ་རྣམས་སྨྲ་བར་བྱེད། །ཅེས་སོགས་འབྱུང་བ་ལ་དཔགས་ནས་ཕྱི་རབས་པ་ཁ་ཅིག་མདོ་སེམས་ཀྱི་འདོད་པའི་ཚད་མ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་རང་བདེན་པ་དོན་དམ་པར་གྲུབ་པར་སྨྲ་བ་དེ་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པས་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཁས་བླངས་ནས་དགག་སྒྲུབ་བྱས་སོ་ཞེས་སྔ་རབས་པའི་དགོངས་པར་འཆད་པ་ནི་ནོར་བ་ཡིན་ཏེ། མདོ་སེམས་ཐུན་མོང་དུ་ཤེས་པ་དང༌། དེའི་རྣམ་པ་མ་འཁྲུལ་བའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཙམ་གྱི་ངོ་བོས་དོན་དམ་བདེན་པ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པར་ཁས་ལེན་ལ། རང་རྒྱུད་པས་ནི་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོའི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་ཆོས་འདི་དག་རང་གི་མཚན་ཉིད་(༩༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱིས་བདེན་པར་གྲུབ་པའི་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་སུ་འགའ་ཡང་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་འདི་དག་ཀུན་རྫོབ་རྫུན་ཆོས་ཁོ་ནར་བཞག་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་སྔ་རབས་པས་དེ་སྐད་གསུངས་པ་ནི་རང་རྒྱུད་པས་ཆོས་འདི་དག་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་དགག་སྒྲུབ་བྱེད་པ་འཐད་ལྡན་དུ་སྨྲ་བ་དེ་འགོག་པའི་ཆེད་དུ་ཕྱོགས་སྔར་བཞག་པ་ཡིན་ལ། ཡང་ཚད་མ་དང་གཞལ་བྱ་རང་བདེན་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་མདོ་སེམས་དག་སྨྲ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚད་མའི་མདོ་དང་རྣམ་འགྲེལ་ངེས་ནས་འབྱུང་བ་དེ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་རྒྱ་ཆེར་རིགས་རྒྱན་སྣང་བ་ལ་སོགས་པར་དགག་པར་མཛད་པ་ཡང་ལེགས་པར་འཐད་དེ། ཚད་མ་དང་གཞལ་བྱ་རང་བདེན་པ་འགོག་པའི་སླད་དུ་སློབ་དཔོན་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཀླུས་ཀྱང་ཞིབ་མོ་རྣམ་པར་འཐག་པར་རྟོག་གེའི་ཚིག་དོན་བཅུ་དྲུག་རྒྱས་པར་བཀག་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཐལ་འགྱུར་བས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚད་མས་མ་གྲུབ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་གཞག་རྒྱ་ཆེར་སྨྲ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ལས་རྒྱུ་འབྲས་དང་འཆིང་གྲོལ་སོགས་ཀྱང་ཡེ་མེད་དུ་སྨྲའམ་ཞེ་ན། མི་སྨྲ་སྟེ། དེ་ནི་ཇི་ལྟར་མངོན་མཐོ་ངེས་ལེགས་དོན་དུ་གཉེར་བའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དག་གིས་མ་དཔྱད་པའི་ངོར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཇི་ལྟར་བྱེད་པ་ལྟར་ཁོ་བོས་ཀྱང་དེར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ལས་རྒྱུ་འབྲས་མ་གྲུབ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ལས་རྒྱུ་འབྲས་རྣམ་པར་གཞག་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། མི་འགལ་ཏེ། མ་གྲུབ་བཞིན་དེ་དེ་ལྟར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་དེ་ལྟར་མི་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཇུག་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་ན་མི་བསླུ་བར་གྲགས་ཤིང་མྱོང་བ་ལ་ཐ་སྙད་འཁྲུལ་ངོར་(༩༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྙོན་མི་ནུས་སུ་སྣང་བའི་ཕྱིར། དེ་སྐད་དུ། གནས་བརྟན་ཆེན་པོ་བུདྡྷ་པཱ་ལི་ཏས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་ཡང་དག་ཡང་དག་མིན། །ཡང་དག་ཡང་དག་མ་ཡིན་ཉིད། །ཅེས་དང༌། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང༌། གང་འཇིག་རྟེན་ལ་ཡོད་པར་གྲགས་པ་དེ་ང་ཡང་ཡོད་པར་སྨྲའོ། །གང་འཇིག་རྟེན་ལ་མེད་པར་གྲགས་པ་དེ་ང་ཡང་མེད་པར་སྨྲའོ། ། ཞེས་གསུངས་པས། དེའི་ཕྱིར་གང་གི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་བྱ་བ་དེའི་ཚེ་ན་གང་འཇིག་རྟེན་ལ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་གྲགས་པ་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་སོ། །གང་འཇིག་རྟེན་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་གྲགས་པ་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡང་དག་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་འཇིག་རྟེན་ལ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་གྲགས་པ་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། གྲོང་མི་གཉིས་ཤིག་བྱ་བ་འགའ་ཞིག་ལ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་དོང་བ་ན། ལྟད་མོའི་ཕྱིར་ལྷ་ཁང་དུ་ཞུགས་ནས་རི་མོ་ལྟ་བར་བརྩམས་པ་དང༌། དེ་ན་གཅིག་གིས་སྨྲས་པ། ལག་ན་མདུང་རྩེ་གསུམ་པ་ཐོགས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུའོ། །ལག་ན་འཁོར་ལོ་ཐོགས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའོ། །ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ལོག་པར་བཟུང་སྟེ། ལག་ན་མདུང་རྩེ་གསུམ་པ་ཐོགས་པ་ནི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའོ། །ལག་ན་འཁོར་ལོ་ཐོགས་པ་ནི་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུའོ་ཞེས་དེ་གཉིས་རྩོད་པ་ན། ཉེ་འཁོར་ན་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ཞིག་འདུག་པའི་གན་དུ་དོང་སྟེ་ཕྱག་འཚལ་ནས་རང་རང་བསམ་པ་སྨྲས་པ་དང༌། དེས་གཅིག་(༩༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་ཁྱོད་ཟེར་བ་ནི་བདེན་ནོ་ཞེས་སྨྲས། ཅིག་ཤོས་ལ་མི་བདེན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་དེས་ཇི་ལྟར་འདི་ན་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་འགའ་ཡང་མེད་ལ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ཡང་མེད་དེ། འདི་དག་ནི་རྩིག་པ་ལ་བརྟེན་པའི་རི་མོ་བྲིས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་ཤེས་མོད་ཀྱི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དབང་གིས་འདི་ནི་བདེན་ནོ། །འདི་ནི་མི་བདེན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ལ་རྫུན་གྱི་ཚིག་གི་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་དངོས་པོ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པར་གཟིགས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དབང་གིས། འདི་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་དང་ཡང་དག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དོན་དམ་པར་ནི། ཡང་དག་མ་ཡིན་ཡང་དག་མིན། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་བསྟན་པའོ། །དངོས་པོ་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་དང་སྨིག་རྒྱུ་དང་གཟུགས་བརྙན་དང་བྲག་ཆ་ལྟ་བུ་དག་ལ་ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཉིད་དང་ཡང་དག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་བྲལ་བ་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དོན་དམ་པ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེས་ན་ཁོ་བོའི་ཡབ་མཆོག་རྗེ་བཙུན་རས་པ་ཆེན་པོས། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་མེད་ཀྱང་དེར་ཡོད་པ་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ཤེས་ངོ་དེར་བལྟོས་ཀྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པ་བཞག་ཏུ་ཆུག་ཀྱང༌། དེ་ཙམ་གྱི་ཡོད་པས་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་ཡང་དག་པར་ཡོད་པའི་གོ་མི་ཆོད་དེ། ཆོད་ན་ཡོད་པའི་སྤྲོས་མཐའ་སྤྲོས་མཐའ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་འདི་ནི་སྤྲོས་བྲལ་(༩༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཆི་མེད་ཀྱི་གོ་འཕང་འདོད་པ་ལ་ཉེར་འཚོའི་བདུད་རྩི་དམ་པར་གྲུབ་བོ། །ལེགས་པར་བསམ་ན་ཁོ་བོས་ནི་འདི་ལྟར་དུ་གོ་སྟེ། མགོན་པོ་ཀླུའི་རྩ་བའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱིས་བདག་སྐྱེ་འགོག་པ་ན་དངོས་སློབ་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་དང་ལེགས་ལྡན་བྱེད་གཉིས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཅན་སོགས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚད་མས་རྒོལ་ཕྱིར་རྒོལ་གཉིས་ཀ་ལ་གྲུབ་པ་ཞིག་འགོད་མི་དགོས་པ་དང་དགོས་པར་སྨྲ་བ་ལས་ལུགས་སོ་སོར་གྱེས་ཀྱང༌། ཕྱིས་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཟླ་གྲགས་ཀྱིས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་དགག་སྒྲུབ་དེ་དགག་པ་ན། སློབ་དཔོན་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་འཛིན་པའི་སློབ་དཔོན་ཞི་བ་འཚོ་དང་ཡེ་ཤེས་སྙིང་པོས་ཀྱང་སློབ་དཔོན་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ནས་བརྒྱུད་པའི་ལྟ་བའི་བཀའ་དྲིན་ཐོབ་པས་ཕྱོགས་འཛིན་པ་ནི་དེའི་གྲུབ་པ་ལ་གནས་ཀྱང༌། སློབ་དཔོན་ཟླ་བའི་དགག་པ་དེ་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ལ་སོང་བའི་དབང་གིས་དབུ་མ་པ་དང་དངོས་སྨྲ་བ་རྩོད་པའི་ཚེ་རྒོལ་ཕྱིར་རྒོལ་གཉིས་ཀས་མཐུན་པར་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཅན་སོགས་ངེས་པར་འཛིན་དགོས་ཞེས་པའི་ཕྱོགས་འདི་བཏང་ནས། དེ་མི་དགོས་སོ་ཞེས་ཐལ་འགྱུར་བས་ཇི་སྐད་སྨྲ་བ་ལྟར་འཆད་པར་བྱེད་དེ། དེའི་འཆད་ཚུལ་ནི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟེན་ཆོས་ཅན་སོགས་དབུ་མ་པ་དང་དངོས་སྨྲ་བ་མཐུན་སྒྲུབ་མི་སྲིད་དེ། དབུ་མ་པས་གཞི་གཅིག་ལ་གཞན་གྲགས་ཀྱི་ཚད་མས་བདེན་པ་འགོག་པ་དང༌། དངོས་སྨྲ་བས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཚད་མས་བདེན་པར་ཞེན་ཅིང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་སོགས་ཇི་ལྟར་བཞག་སྙམ་ན། སྣང་ལོག་དང་བཏགས་ལོག་གི་ཀུན་རྫོབ་མ་ཡིན་པར་འཇིག་རྟེན་གྱིས་དོན་དམ་བདེན་པར་ཁས་བླངས་ཤིང༌། (༩༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དབུ་མ་པ་སྤྱི་ལ་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བརྡ་བྱས་པའི་མཁས་པ་ནས་གནག་རྫིའི་བར་མ་དཔྱད་པའི་བློ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཤེས་ངོར་རྒོལ་བ་གཞན་གྲགས་ཀྱི་བསམ་པ་དང་རྗེས་སུ་བསྟུན་པའི་ཆོས་ཅན་སྣང་ཙམ་གྱི་མྱུ་གུ་སོགས་འཛིན་པ་ལས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚད་མས་རང་ལུགས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཅན་མྱུ་གུ་དང་ནང་གི་སེམས་བསྐྱེད་སོགས་འཛིན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱན་རྩ་འགྲེལ་ལས། ཇི་སྐད་དུ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་ཁས་བླངས་ན་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ལ་སོགས་པ་རང་ལ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་མི་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་པོས་ཇི་ལྟར་གཏན་ལ་དབབ། གལ་ཏེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་སྒྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་མ་བརྗོད་ན། དེ་གཏན་ཚིགས་མེད་པར་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་དོན་མི་འགྲུབ་བོ། །ཅི་སྟེ་བརྗོད་ན་ནི་གཏན་ཚིགས་ཡོད་དེ། དེ་ལྟར་ནའང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་མི་འགྲུབ་པས་འདོད་པའི་དོན་མི་འགྲུབ་བོ། །འདི་ནི་གྱི་ན་སྟེ། འདི་ལྟར། གཞུང་གིས་བསྐྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས། །ཆོས་ཅན་སྤངས་ནས་མཁས་པ་དང༌། །བུད་མེད་བྱིས་པའི་བར་དག་ལ། །གྲགས་པར་གྱུར་པའི་དངོས་རྣམས་ལ། །སྒྲུབ་དང་བསྒྲུབ་པའི་དངོས་པོ་འདི། །མ་ལུས་ཡང་དག་འཇུག་པར་འགྱུར། །དེ་ལྟར་མིན་ན་གཞི་མ་གྲུབ། །ལ་སོགས་ལན་ནི་ཇི་སྐད་གདབ། །བདག་ནི་སྣང་བའི་ངང་ཅན་གྱི། །དངོས་པོ་དགག་པར་མི་བྱེད་དེ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྒྲུབ་པ་དང༌། །བསྒྲུབ་བྱ་བཞག་པ་འཁྲུགས་པ་མེད། །རྗེས་སུ་དཔོག་པ་དང་དཔག་པར་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པའི་གྲུབ་པའི་མཐས་བསྐྱེད་(༩༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཆོས་ཅན་ཐ་དད་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་སྟེ། མཁས་པ་དང་བུད་མེད་དང་བྱིས་པའི་བར་གྱི་མིག་དང་རྣ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བའི་ངང་ཅན་གྱི་ཕྱོགས་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་གོ། །དེ་ལྟར་མིན་ན་དུ་བ་དང་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་མེ་དང་མི་རྟག་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་གཞི་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཅན་ཡན་ལག་དང་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་རྣམས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། ། དེ་ལྟར་ན་ཆོས་གཉིས་ཀ་དང་ལྡན་པའི་དཔེའི་ཆོས་ཅན་ཡང་མི་འགྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་སྒྲུབ་པ་དང་སྒྲུབ་པའི་ཐ་སྙད་འདི་ལྟ་བུ་འདི་གཞན་དག་ཀྱང་ཁས་ལེན་ན་ནི། དེ་ལྟར་ན་མཁས་པ་བརྒལ་བའི་གྲགས་པ་འདི་ཅི་དགོས་ཏེ། འདི་ལྟར་རང་གི་ཕྱོགས་ལ་ནི་མི་བལྟ་བར་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉེས་པ་འདི་ཉིད་དུ་ཟད་དོ། །ཁོ་བོ་ཡང་མིག་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བའི་ངང་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ནི་མི་སེལ་གྱི། ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དཔྱད་ན་ཆུ་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་བཞིན་དུ་སྙིང་པོ་བག་ཙམ་ཡང་མི་སྣང་བས་དོན་དམ་པར་མི་འདོད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྣང་བའི་དོན་མ་བཀག་པ་ཉིད་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་སྒྲུབ་པ་དང་སྒྲུབ་པའི་ཐ་སྙད་འཇུག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་སྨྲ་བ་ལ་གནོད་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ། འཛིན་པ་དྲུག་པ་མི་བརྟེན་ན། །ཐ་སྙད་རབ་ཏུ་འགྲུབ་འགྱུར་ལ། །ཐ་སྙད་རྣམས་ལ་མཁས་གྱུར་ན། །བསྟན་བཅོས་དོན་ལ་རྨོངས་པ་མེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་དང༌། བདེན་གཉིས་རྩ་འགྲེལ་ལས། འདི་ལྟར། རྒོལ་བ་གཉིས་ཀའི་ཤེས་པ་ལ། །ཇི་ཙམ་སྣང་བའི་ཆ་ཡོད་པ། །དེ་ཙམ་དེ་ལ་བརྟེན་(༩༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས་ནི། །ཆོས་ཅན་ཆོས་ལ་སོགས་པར་རྟོག །དེ་ཚེ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་འབྱུང༌། །གང་གི་ཚེ་ན་གཞན་ན་མིན། །དེ་བས་རིགས་པར་སྨྲ་བ་རྣམས། །དེ་སྐད་སྨྲ་ལ་སུ་ཞིག་འགོག །རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་ནི་རྒོལ་བ་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་དག་གི་བློ་ལ་སྣང་བའི་ཆ་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་དང་དཔེ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་འབྱུང་གི། ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ལ་སོགས་པ་གཉིས་ཀ་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་འབྱུང་བ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། གཞན་ན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཞུང་ལུགས་ཐ་དད་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ནི་གང་ལ་ཡང་བློ་མཚུངས་པ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཅན་དེ་ལྟ་བུ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ནི་གཏན་ཚིགས་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཁོ་ནས་ཡང་དག་པར་ན་ཡོད་དམ་མེད་ཅེས་སེམས་པར་བྱེད་པར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རིགས་པར་སྨྲ་བའང་དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་པར་འབྱུང་བར་བྱེད་ན་སུ་ཞིག་འགོག་པར་འགྱུར། འདི་ནི་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་གཏན་ལ་ཕབ་པས་འདིར་ནི་རྒྱ་མི་བསྐྱེད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེས་ན་རང་རྒྱུད་པའི་སློབ་དཔོན་ཕྱི་མ་དག་ཕྱོགས་དང་དེའི་ཆོས་སོགས་རྒོལ་བ་གཉིས་མཐུན་གྲུབ་མི་འབྱུང་བས་རྒོལ་བ་གཉིས་ཀའི་མ་དཔྱད་པའི་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བའི་མྱུག་སོགས་ལྟ་བུ་རྩོད་ངོར་འཛིན་ཞེས་དང༌། ཐལ་འགྱུར་བས་རང་རྒྱུད་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱོགས་དང་དེ་ཆོས་རྒོལ་བ་གཉིས་མཐུན་གྲུབ་མི་སྲིད་པས་འཇིག་རྟེན་གཞན་གྱིས་བརྗོད་པའི་ཕྱོགས་དང༌། དེའི་ཆོས་སོགས་རྩོད་ངོར་རྒོལ་བ་དང་མཐུན་པར་རྒོལ་བ་གཉིས་པས་ཀྱང་རྗེས་བརྗོད་དུ་བྱེད་ཅེས་བརྗོད་པ་ནི་ཚིག་གི་འདོན་ཚུལ་ཐ་དད་པ་མ་གཏོགས་ཐུགས་རྩེ་གཏད་མཚམས་གཅིག་ཏུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་(༩༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐལ་རང་གི་སློབ་དཔོན་དག་དགོངས་པ་མི་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་ནས་སེམས་ཅན་མཐའ་དག་དེ་ཁོ་ནར་གཞུག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་སྒྲོས་ཅུང་ཟད་མི་མཐུན་པ་ནི་སྨན་པ་མཁས་པས་ནད་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་མནར་བའི་ནད་པ་ལ་མངར་སྐྱུར་གྱི་སྨན་ཐ་དད་པ་བྱིན་ནས་ནད་སེལ་བར་བྱེད་པ་ལྟར་དངོས་འཛིན་སྣ་ཚོགས་ཅན་ལ་ཆོས་སྟོན་ཚུལ་ཐ་དད་པས་དངོས་འཛིན་སྣ་ཚོགས་དྲུངས་འབྱིན་པར་བྱེད་པས་ཆོས་སྟོན་པའི་རྣམ་གྲངས་མཐའ་ཡས་པའི་ཚུལ་དེས་སློབ་དཔོན་དེ་དག་གི་དགོངས་པ་མི་མཐུན་པར་སུ་ཞིག་དོགས། དེས་ན་ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་དཔའ་བོ་མཁའ་འགྲོ་ཆོས་སྐྱོང་སྲུང་མ་སྟེ། འཕགས་པའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཆོས་དབྱིངས་སྤྲོས་བྲལ་ཟབ་མོར་དགོངས་པ་གཅིག་ཅིང༌། དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་བརྗོད་མེད་བརྗོད་པའི་གསུང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དབྱངས་གཅིག་མགྲིན་གཅིག་པའོ་ཞེས་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྐྱོབ་པ་འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་མགོན་པོ་འབྲི་གུང་པས་བཀའ་སྩལ་པ་ཉིད་ལྟར་ལེགས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། རྗེ་བཙུན་འཇམ་པའི་དཔལ་དངོས་སུ་བསྙེན་པའི་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་བཞེད་པའི་དབུ་མའི་སྲོལ་དེར་ཐལ་རང་གི་འདོད་པ་གྱེས་ཚུལ་འཆད་པ་ན། དེའི་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་མཁས་གྲུབ་པའི་ཡི་གེའི་ངག་དོན་འདིར་བཀོད་པ་ནི། ཐལ་འགྱུར་བས་ཆོས་ཅན་རང་མཚན་གྱིས་གྲུབ་པའི་གཞལ་བྱ་འཇལ་བའི་ཚད་མ་ཐ་སྙད་དུའང་མེད་པ་དེའི་ཆ་ནས་ཆོས་ཅན་ཚད་མས་རྒོལ་ཕྱིར་རྒོལ་མཐུན་གྲུབ་མི་སྲིད་ཀྱང༌། སྤྱིར་ཆོས་ཅན་རྒོལ་ཕྱིར་རྒོལ་གཉིས་ཀ་ལ་ཚད་མས་གྲུབ་ཅིང༌། ཆོས་ཅན་དང་ཕྱོགས་ཆོས་སོགས་(༩༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར་རྒོལ་གྱི་ལུགས་ལའང་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་ཁས་བླངས་ལ་འཁྲིས་ནས་བཀོད་པའི་གཏན་ཚིགས་ནི་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རྗེས་དཔག་དང༌། ཐལ་འགྱུར་ཙམ་གྱིས་གཞན་ལ་བདེན་མེད་ཀྱི་རྟོགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ལ། རང་རྒྱུད་པས་ནི་ཡུལ་གྱི་སྡོད་ལུགས་ནས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་གཞལ་བྱ་ལ་མ་འཁྲུལ་བའི་རྙེད་དོན་རྒོལ་ཕྱིར་རྒོལ་གཉིས་ཀའི་ལུགས་ལ་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་སྟེང་དུ་སྔར་རྒོལ་གང་ལ་དཔག་འདོད་ཞུགས་པའི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་སུ་བཀོད་པ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་རྟགས་ཀྱི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འཆད་པར་སྣང་ལ། ཡང་དེ་སྲས་གུང་རུ་རྒྱལ་བཟང་གི་ཡི་གེའི་ངག་དོན་བཀོད་པ་ནི། རྟགས་ཆོས་དོན་གསུམ་གྱི་ཐ་སྙད་བཏགས་དོན་བཙལ་ཏེ་རྒོལ་ཕྱིར་རྒོལ་གཉིས་ཀར་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དགག་སྒྲུབ་བྱེད་པ་ནི་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ལུགས་དང༌། རྟགས་ཆོས་དོན་གསུམ་གྱི་བཏགས་དོན་བཙལ་ནས་ཚད་མས་གྲུབ་པ་མེད་ཀྱང་རྟགས་ཆོས་དོན་གསུམ་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མས་རྒོལ་ཕྱིར་རྒོས་གཉིས་ཀ་ལ་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དགག་སྒྲུབ་བྱེད་པ་ནི་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་སོ། །ཞེས་འཆད་པར་སྣང་ངོ༌། །སྐུ་མཆེད་དེ་གཉིས་ཀྱང་མཐུན་པར་དཔལ་ཙོང་ཁ་པའི་དགོངས་པ་ལོན་པའི་བསྟན་འཛིན་དུ་གྲུབ་མོད། དེ་ལྟར་ནའང་ཐལ་རང་གི་དོན་དེ་ལྟར་འཆད་ན། ཐལ་རང་གི་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་དག་ལུགས་དེ་ལྟར་བཞེད་པ་རྨང་ལམ་ཙམ་དུའང་མི་བསམ་པ་ཞིག་དེ་པས་བཞེད་དོ་ཞེས་སྒྲོ་བཏགས་ནས་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་བའི་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་དག་རྒོལ་ཕྱིར་རྒོལ་གཉིས་ཀ་ལ་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་པའི་རྟགས་ཆོས་དོན་གསུམ་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་(༩༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚད་མས་གྲུབ་པར་མི་བཞེད་དེ། དོན་དམ་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་རིགས་ཤེས་ཚད་མ་དང༌། འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚད་མས་དེ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན། ཐ་སྙད་འཇལ་བྱེད་ཚད་མ་ནི་ཐལ་འགྱུར་བས་ཚད་མ་ཉིད་དུ་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་མ་གྲུབ་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱིར། རྟགས་དང་པོ་གྲུབ་སྟེ། དེས་དེ་གྲུབ་ན་རྟགས་ཆོས་དོན་གསུམ་དོན་དམ་བདེན་པར་སོང་བའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་ཁྱེད་རང་གིས་ཁས་བླངས། འདོད་མི་ནུས། གཉིས་པ་གྲུབ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་བས་རྟགས་ཆོས་དོན་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་གཞན་དབང་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་ཆོས་འཇིག་རྟེན་པའི་ངོར་བདག་ཉིད་མི་འདོད་བཞིན་སྨྲ་བར་བྱེད་ཀྱང་ཁྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཀུན་རྫོབ་དེ་དག་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མས་དོན་བྱེད་པར་གྲུབ་པར་སྨྲ་བ་དེ་ནི་དོན་དམ་པར་མ་ཟད། ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་གཞན་དབང་དངོས་འདོད་ལྟར། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱང་ནི་བདག་གིས་ཁས་མ་བླངས། །འབྲས་ཕྱིར་འདི་དག་མེད་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས། །འཇིག་རྟེན་ངོར་བྱས་བདག་ནི་སྨྲ་བར་བྱེད། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱི་རང་དབང་དུ་གནས་ནས་རང་གི་གཞུང་ལུགས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཞིག་སྨྲ་བ་དེ་ལྟར་ཁོ་བོས་ཀུན་རྫོབ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ཁོ་ན་ལ་གྲགས་པར་གྱུར་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ངོ་ཁོ་ནར་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྗེས་སུ་བརྗོད་པ་ནི་དེ་བཟློག་པའི་ཐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། འཇིག་རྟེན་ནི་ང་དང་ལྷན་ཅིག་རྩོད་ཀྱི། ང་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་མི་རྩོད་དེ། གང་འཇིག་(༩༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟེན་ན་ཡོད་པར་འདོད་པ་དེ་ནི་ངས་ཀྱང་ཡོད་པར་བཞེད་དོ། ། གང་འཇིག་རྟེན་ན་མེད་པར་འདོད་པ་དེ་ནི་ང་ཡང་མེད་པར་བཞེད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཐལ་འགྱུར་བ་དང་དངོས་སྨྲ་བ་དག་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་ཆོས་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མས་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་པ་ཡེ་ཁས་ལེན་མི་སྲིད་དེ། ཐལ་འགྱུར་བས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་པའི་ངོ་བོ་རང་ལུགས་ལ་ཡོད་པར་གཏན་མ་བཞག་པའི་ཕྱིར། དེ་མ་བཞག་ན་དངོས་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྟགས་ཆོས་དོན་གསུམ་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ལྟ་ག་ལ་ཞིག དེས་ན་སྟོན་པས་རང་ལུགས་ལ་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་པོ་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་ཐ་སྙད་རིགས་ཤེས་དང་འཕགས་པའི་སོ་སོ་རང་རིག་གི་ཡེ་ཤེས་གང་གིས་ཀྱང་ཚད་མས་གྲུབ་པ་འགོག་པར་གསུངས་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་སྐྲག་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་རྩོད་པ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཁོ་བོས་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་དེའི་གནས་ལུགས་ཇི་ལྟ་བར་རྟོགས་ནས་དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི། ཁྱོད་ཀྱིས་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་དེའི་གནས་ལུགས་མ་རྟོགས་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མོས་ཏེ། ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ལ་བརྟེན་ནས་བླང་དོར་བྱེད་པ་ན་ཁོ་བོས་ཀྱང་དེ་ངོར་རྗེས་སུ་རྗོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་ཆོས་འདི་དག་ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚད་མས་ཐལ་འགྱུར་བ་རང་ལུགས་ལ་གྲུབ་པར་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ལྷག་མེད་མྱང་འདས་ལ་ཕུང་པོ་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མས་ཀྱང་མ་གྲུབ་པ་ཁོ་ན་ལྟར་སྨྲ་བའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། ཇི་ལྟར་ཕུང་པོ་སྤངས་ནས་ཞིར་ཞུགས་པ། །དགྲ་བཅོམ་རྣམས་ལ་ཡོད་པ་མིན་དེ་ལྟར། །འཇིག་རྟེན་ལ་ཡང་མེད་ན་དེ་བཞིན་འདི། །འཇིག་རྟེན་ལས་ཀྱང་ཡོད་ཅེས་བདག་(༩༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་སྨྲ། །ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀུན་རྫོབ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ཡང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ན་ནི། དེ་བཞིན་དུ་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་འདི་དག་ཡོད་དོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ལ་བལྟོས་ནས་ཀྱང་ཁོ་བོ་མི་སྨྲ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་གཞན་ལ་རག་ལས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བདག་གིས་ཀུན་རྫོབ་ཁས་བླངས་ཀྱི་རང་དབང་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །ཡང་ཐལ་འགྱུར་བས་རང་ལུགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་ཆོས་ཐ་སྙད་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་རྟགས་ཆོས་དོན་གསུམ་སོགས་མི་འཇོག་ཀྱང༌། དེའི་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་ན་འཇིག་རྟེན་པ་གང་གི་གཞན་གྲགས་ཁོ་ན་ལྟར་རྗོད་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལས་ཁྱེད་དངོས་སྨྲ་བས་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་ཆོས་དཔྱད་པ་དང་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་རང་ལུགས་སུ་གྲུབ་པར་འཇོག་པ་ལྟར་བྱེད་ན་འཇིག་རྟེན་གཞན་གྲགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཐ་སྙད་ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་མ་གྲུབ་པ་མང་པོ་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་དགོས་པར་འགྱུར་བས། དེ་ལྟར་ན་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བའི་དངོས་སྨྲ་བ་ཁྱེད་དང་དེ་ལྟར་མི་སྨྲ་བའི་འཇིག་རྟེན་པ་རྩོད་པར་གྱིས་ལ། དེ་ལྟར་བརྩད་པ་ན་ཐ་སྙད་དུ་བླང་དོར་གྱི་འབྲས་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེའི་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཆེད་དུ་བདག་ཐལ་འགྱུར་བའང་འཇུག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས། ཇི་སྐད་དུ། ཁས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ཁོ་ནས་བླངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གང་གིས་ཁས་བླངས་པ་དེ་ཁོ་ན་ལ་བལྟོས་ནས་སེལ་བ་ན་བསལ་བར་འོས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ལ་བལྟོས་ནས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བཤད་པ། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ལ་འཇིག་རྟེན་མི་གནོད་ན། །འཇིག་རྟེན་ཉིད་ལྟོས་(༩༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདི་ནི་དགག་པར་གྱིས། །ཁྱོད་དང་འཇིག་རྟེན་འདིར་ནི་རྩོད་གྱིས་དང༌། །ཕྱི་ནས་སྟོབས་ལྡན་བདག་གིས་བརྟེན་པར་བྱ། །ཁོ་བོ་ཅག་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་བཟློག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཚེགས་ཆེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་གྱི། ཁྱོད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་སོལ་ཅིག གལ་ཏེ་ཁྱོད་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་ན་ངས་ཁྱོད་ལ་སྟོང་གདབ་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་གནོད་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བཏང་སྙོམས་ཉིད་ལ་བརྟེན་པར་བྱའོ། །ཁྱོད་དང་འཇིག་རྟེན་འདིར་ནི་རྩོད་གྱིས་དང༌། དེ་ལ་གལ་ཏེ་ཁྱོད་རྒྱལ་ན་ནི་དེའི་ཕྱི་འདི་ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ཁྱོད་ལ་བརྟེན་པར་བྱའོ། །འོན་ཏེ་ཁྱོད་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཕམ་པར་བྱས་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་འཇིག་རྟེན་ཉིད་ལ་བདག་བརྟེན་པར་བྱའོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་ཐལ་འགྱུར་བས་དངོས་སྨྲ་བ་དང་རྟགས་ཆོས་དོན་གསུམ་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་པའི་ཚད་མ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དངོས་པོ་གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་མེད་ཅིང༌། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མེད་པ། མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པའང་ཅི་ཞིག་ཡོད། འདིར་མངོན་སུམ་ནི་གཅིག་ཁོ་ནར་ཟད་དེ། གང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཁྱད་པར་སློབ་དཔོན་འདིས་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་བདེན་པ་གཉིས་ལ་བལྟོས་པའི་རིགས་ཤེས་དང་ཐ་སྙད་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་རྟགས་ཆོས་དོན་གསུམ་གྱི་དངོས་པོ་འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་གྲུབ་ཏུ་ཡོང་བར་འགར་ཡང་བཞེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་འགར་ཡང་དངོས་པོ་ཡོད་ཅེས་མ་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཁྱོད་ཀྱི་དེ་(༩༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་འཚོལ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གཞན་གྲགས་ཀྱི་ངག་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ལོ་རྟོག་སེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་རྟགས་ཆོས་དོན་གསུམ་འཇིག་རྟེན་པས་གྲུབ་པ་ལྟར་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་པར་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བས་ཀྱང་ཁས་ལེན་དགོས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། འདི་ལྟ་བུའི་ལོག་རྟོག་སྔོན་ཉིད་ནས་འབྱུང་བར་མཁྱེན་ནས་མ་འོངས་ལུང་བསྟན་གྱི་ཚུལ་དུ་དེ་ལ་ཁྱབ་པ་མེད་པའི་ལན་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་འཚོལ་བའི་སྐབས་སུ་དེ་ཉིད་གཏན་ལ་འབེབས་བྱེད་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་དགག་སྒྲུབ་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་མ་འདས་གང་གིའང་ཚད་མ་རང་རྒྱུད་པའམ་རང་དབང་གིས་མ་གྲུབ་བཞིན་དུ་རང་གཞན་གྱི་རྒོལ་བའི་བསམ་པ་རིགས་པ་དང་མི་རིགས་པའི་བལྟོས་འབྱུང་ཙམ་གྱིས་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་རྟོགས་པ་བསལ་ནས་ཡང་དག་པའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས། ཇི་སྐད་དུ། གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ཚད་མ་ཡིན་ན་ནི། །འཇིག་རྟེན་དེ་ཉིད་མཐོང་བས་འཕགས་གཞན་གྱིས། །ཅི་དགོས་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། །བླུན་པོ་ཚད་མར་རིགས་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་ཀུན་འཇིག་རྟེན་ཚད་མིན་དེ་ཡི་ཕྱིར། །དེ་ཉིད་སྐབས་སུ་འཇིག་རྟེན་གནོད་པ་མེད། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་པར་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་འཚོལ་བ་ན་དེའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་པའི་རྟགས་ཆོས་དོན་གསུམ་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ཞིག་ངེས་པར་བཟུང་དགོས་སོ་ཞེས་པ་ནི་དཔལ་ལྡན་ཟླ་བས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པར་གསུངས་པའི་དོན་མ་དགོངས་ནས་སྨྲས་པར་ཟད་དེ། དེས་དེ་ཉིད་འཚོལ་བའི་སྐབས་སུ་དེ་ཉིད་འཚོལ་བའི་རྟེན་(༩༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་པའི་རྟགས་ཆོས་སོགས་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པར་དཔྱད་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་ཤེས་ཚད་མས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་པའི་རྟགས་ཆོས་སོགས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལས་གཞན་དུ་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཏུ་མི་རྙེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་རྙེད་པར་འདོད་པ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ་ཁྱེད་ཅག་ཕྱིན་ལོག་ཏུ་འདོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གང་ཕྱིར་དངོས་པོ་འདི་དག་རྣམ་དཔྱད་ན། །དེ་ཉིད་བདག་ཅན་དངོས་ལས་ཚུ་རོལ་ཏུ། །གནས་རྙེད་མ་ཡིན་དེ་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི། །ཐ་སྙད་བདེན་ལ་རྣམ་པར་དཔྱད་མི་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་འདི་ལ་ཁྱེད་ཅག་རྐུན་མས་ཕྱུག་པོ་བསད་ནས་ཕྱུག་པོའི་རོ་ཁུང་མེད་དུ་སྦེད་པ་ལྟར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ལུགས་འདི་པས་དེ་ཉིད་འཚོལ་བའི་རིགས་པར་སྨྲ་བའི་སྐབས་འདིར་དེ་ཉིད་དང༌། དེ་ལྟར་འཚོལ་བའི་རྟགས་ཆོས་སོགས་ཐ་སྙད་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ལྟ་ཞོག སྐབས་དེར་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྒོལ་བ་ལ་བལྟོས་ཏེ་དེ་ཉིད་དཔྱོད་པའི་རིགས་ཚུལ་གྱིས་ཐ་སྙད་དུ་དགག་པར་བྱས་ཀྱང་དོན་དམ་ལ་དགག་སྒྲུབ་གང་ཡང་མ་བྱས་པས། དེའི་ཚེ་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་འཇོག་པ་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་ཟླ་བས་དབུ་མ་ཤེས་རབ་འཇུག་པ་ལས། དགག་སྒྲུབ་གཉིས་ཀ་དགག་འབའ་ཞིག །དངོས་ལ་དགག་སྒྲུབ་གང་ཡང་མེད། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་གོམས་བྱས་ན། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། སློབ་དཔོན་འདིས་འཇིག་རྟེན་ན་འཇིག་རྟེན་པ་རང་ལ་གྲགས་པའི་མངོན་རྗེས་ཀྱི་ཚད་མ་སྨྲ་ངོར་དེ་ལྟའི་ཚད་མ་སོགས་མ་བརྟགས་ཉམས་དགའ་ཙམ་དུ་རྗེས་བརྗོད་དུ་བྱས་ནས་དེ་ཉིད་འཚོལ་བའི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་(༩༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟེན་དུ་བྱེད་ཀྱང༌། དེ་ཉིད་འཚོལ་སྐབས་དེར་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྟགས་ཆོས་སོགས་ཐ་སྙད་ཚད་མས་རྒོལ་ཕྱིར་རྒོལ་མཐུན་སྣང་དུ་བསྒྲུབས་ན་དེ་ལྟར་གྲུབ་པའི་རྟགས་ཆོས་དོན་གསུམ་འགོད་པ་མ་ཡིན་ཅེས་པའི་ཆོས་ཚུལ་འདི་ནི་དབུ་མ་པ་གཞན་ལ་མེད་པའི་ཐལ་འགྱུར་བར་འཇོག་ཆོས་འགྲན་ཟླ་དང་བྲལ་བ་ཞིག་སྟེ། དེར་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་འགལ་ཅེ་ན། མ་ཡིན་མ་བརྟགས་ཉམས་དགའ་བའི། །དེ་ནི་བདག་གིས་བཀག་པ་མེད། །ཐ་སྙད་ཙམ་ཞིག་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། །དམ་བཅའ་གཏན་ཚིགས་ཉིད་མ་ཡིན། །ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེས་ན་བོད་གངས་ཅན་གྱི་ཐལ་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་ཁུ་མདོ་སྡེས་རྟོག་གེ་ཐོ་བར། ཚད་མ་མེད་ཀྱང་ཁས་བླངས་དང༌། །འགལ་ཕྱིར་རང་གཞན་ལོག་རྟོག་སེལ། །ལོག་རྟོག་ལོག་པ་ཙམ་ཞིག་ལ། །དེ་ཉིད་ངེས་ཞེས་ཐ་སྙད་བྱས། །ཞེས་སོགས་མང་དུ་སྨྲས་པའི་ཞེན་དོན་ཀྱང་འདི་ཙམ་ལ་བསྙེགས་ནས་ཕྱོགས་གླང་གྲགས་པའི་ལུགས་ཀྱི་ཐལ་འགྱུར་དང་སུན་འབྱིན་གྱི་ཚད་མའི་རྣམ་གཞག་ལ་དགག་པ་མང་དུ་བྱས་པའང་སྤྲོས་བཅས་ཀྱི་དགག་སྒྲུབ་རང་བདེན་པ་བདེན་གཉིས་ཀྱི་གནས་ལུགས་སུ་འདོད་པ་དབུ་མ་སྨྲ་བའི་སྐབས་འདིར་འགོག་པར་རིགས་ཀྱང་དབུ་མའི་དེ་ཉིད་འཚོལ་བ་ན། དབུ་མ་པས་ལུགས་དེའི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཚུལ་དེ་གཞན་ལ་གྲགས་སུ་བྱས་ནས་རང་གི་ཐལ་བ་དང་སྒྲུབ་པའི་ངག་དེ་ལྟར་ཡེ་འགོད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བརྗོད་ན་ནི་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁྱད་པར་ཚིག་གསལ་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་ཚད་མ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གང་ལས་རྟོགས་ཞེས་ཁོང་ནས་དོགས་པ་བསླངས་ཏེ་བརྩད་པ་ན། ལན་ནི། ཇི་སྐད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འགའ་ཞིག་ཡོད་པར་འགྱུར་ན་ནི། (༩༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ཚད་མ་ལས་སྐྱེས་པའམ་ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ན་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདིར་མ་ངེས་པ་ཡོད་ན་ནི་དེ་ལ་བལྟོས་ཤིང༌། དེའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་གང་གི་ཚེ་རེ་ཞིག་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་ནི་དེ་དང་འགལ་བ་ངེས་པ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། འབྲེལ་པ་ཅན་གཞན་ལ་མ་བལྟོས་པའི་ཕྱིར་བོང་བུའི་རྭ་རིང་པོ་དང་ཐུང་ངུ་ཉིད་བཞིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་ལྟར་ངེས་པ་མེད་པ་དེའི་ཚེ་ཅི་ཞིག་འགྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚད་མ་དག་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པར་བྱེད། ཅེས་འབྱུང་ལ། འོ་ན་དེ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་རང་ལུགས་ལ་རྣམ་པར་མི་གཞག་ན་བདག་སྐྱེ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་དམིགས་ཞེས་དོགས་པ་ལ། ཇི་སྐད་དུ། ངེས་པར་གྱུར་པའི་ངག་འདི་ནི་རང་ལ་གྲུབ་པའི་འཐད་པའི་སྒོ་ནས་འཇིག་རྟེན་ལ་ཡོད་ཀྱི། འཕགས་པ་རྣམས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་རིགས་པ་མི་མངའ་འམ་ཞེ་ན། ཡོད་པའམ་མེད་པ་འདི་སུས་སྨྲས། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་པ་ནི་ཅང་མི་གསུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གང་ལ་འཐད་པ་དང་འཐད་པ་མ་ཡིན་པ་མངའ་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་དག་ལ་སྤྲོས་པ་མངའ་བར་ག་ལ་འགྱུར། ཞེས་སོ། །འོ་ན་འཕགས་པས་དེ་ཉིད་འཚོལ་བའི་སྐབས་འདིར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་རིགས་པས་ནི་ཟབ་མོའི་དེ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་མི་མཛད་ན་དེ་ཐབས་ཅི་ཞིག་གིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མཛད་ཅེ་ན། འཕགས་པས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་སྒོ་ནས་དེ་ཉིད་སྒྲུབ་པའི་འཐད་པ་མ་གསུངས་ཀྱང༌། འཇིག་རྟེན་པས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་གྲགས་པ་ཇི་ལྟར་བརྗོད་པ་ལྟར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་ནས་དེ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མཛད་དོ་ཞེས། ཇི་སྐད་དུ། གལ་ཏེ་འཕགས་པ་རྣམས་འཐད་པ་གསུང་(༩༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བར་མི་མཛད་ན། ད་ནི་ཅི་ཞིག་གིས་འཇིག་རྟེན་པས་དོན་དམ་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མཛད་ཅེ་ན། འཕགས་པ་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་འཐད་པ་མི་གསུང་གི། འོན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ཁོ་ན་ལ་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་འཐད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཞན་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མཛད་དོ། །ཞེས་སོགས་ཚིག་གསལ་དུ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དངོས་ཆོས་རིགས་ཤེས་དང་ཐ་སྙད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མ་གང་གིས་ཀྱང་རང་ལུགས་ལ་རྣམ་པར་མ་གཞག་པར་དེ་ལྟར་དངོས་སྨྲ་བས་རང་ལུགས་ལ་རྣམ་གཞག་རྒྱ་ཆེར་བྱས་པ་དེ་མི་འཐད་པར་འབྱམས་ཀླས་སུ་བཤད་པ་དེ་དཔལ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་དཔོན་སློབ་རྗེས་འབྲངས་དང་བཅས་པས་ཐུགས་ལ་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་དེ་སྐོར་གྱི་འགྲེལ་ཚིག་དེ་དཔལ་ལྡན་ཟླ་བའི་གསུང་མིན་ནོ་ཞེས་རྗེ་དབང་པོ་ཆེས་བྲན་གྱི་ཚིག་ལ་མི་ཉན་པ་ལྟར་འགྲེལ་ཚིག་དེའི་དོན་ཁྱི་སྐྱུར་ཕག་སྐྱུར་ལ་གཏོང་བ་གང་ཡིན་ཅེས་བསམ་དགོས་པར་སྣང་ངོ༌། །ཁྱད་པར་རང་རྒྱུད་པས་ཆོས་ཅན་ལ་སོགས་པས་ཆོས་རང་གི་མཚན་ཉིད་དམ། ཡུལ་གྱི་སྡོད་ལུགས་ནས་གྲུབ་པ་དང༌། དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་དེ་དེ་ལྟར་མ་འཁྲུལ་བའི་ཚད་མས་རྙེད་པའི་དོན་ཁས་ལེན་པ་ཡིན་ཅེས་སྨྲ་བ་དེ་ལྟར་ན་རང་རྒྱུད་ཀྱི་སྲོལ་ཆེན་དང་པོར་འབྱེད་པའི་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ནི་དེ་ལྟར་རྨི་ལམ་དུ་ཡང་མི་གསུང་ན། དེ་ལྟར་གསུངས་སོ་ཞེས་གཞི་མེད་ཀྱི་སྐུར་འདེབས་ཆེན་པོ་བྱས་པ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ། འཕགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ཡ་ང་བ་མ་ཡིན་ནམ། དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དངོས་ཆོས་རང་མཚན་དུ་ཡོད་ན། རྟོག་གེ་འབར་བར། ཀུན་རྫོབ་བཏགས་པ་(༩༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དངོས་པོ་ཙམ་དུ་ནི་ཡོད་དེ། བདེ་བར་གཤེགས་པས་ཇི་སྐད་དུ། སྲིད་གསུམ་བཏགས་པ་ཙམ་ཉིད་དུ། །དངོས་པོའི་ངོ་བོར་ཡོད་མ་ཡིན། །བཏགས་ལ་དངོས་པོ་དངོས་ཉིད་དུ། །ངན་རྟོག་རྣམས་ཀྱིས་རྟོག་པར་བྱེད། །ཅེས་འབྱུང་བ་འདི་ཇི་ལྟར་འཆད་པར་བྱེད། དངོས་པོ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་ན་མཚན་གཞི་ལ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོས་གྲུབ་དགོས་སམ་མི་དགོས། མི་དགོས་ན་དངོས་པོ་ཡུལ་གྱི་རང་ངོ་ནས་རང་མཚན་དུ་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར། དགོས་ན་དེར། ཇི་སྐད་དུ། སྐྱེ་སོགས་འདུས་བྱས་ཉིད་ཀྱིས་ན། །མཚན་ཉིད་མཚན་གཞི་ཉིད་མི་རིགས། །འདུས་བྱས་ཡིན་ཕྱིར་རྟོགས་བྱའི་ཕྱིར། །དེ་ལས་གཞན་པ་ཉིད་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་དེ་དག་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་གཞིའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་མི་རིགས་ཏེ། འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ལས་གཞན་པའི་མཚན་གཞི་ཉིད་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བར་བསམ་མོ། །ཞེས་དང༌། ཡང་དེར་གང་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ་མཚན་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དག་ལ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་ཀྱང་མ་གྲུབ་སྟེ། དངོས་རྣམས་མཚན་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་ཉིད་མི་འདོད། །ཅེས་འབྱུང་ལ། དེར་མ་ཟད་རང་རྒྱུད་པས་རང་མཚན་དུ་གྲུབ་པར་ཁས་ལེན་ན་རང་རྒྱུད་པ་ལ་ནང་འགལ་འབྱུང་བས་དེ་ལྟར་ཁས་མི་ལེན་ནོ་ཞེས། དེར། དེ་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་སུ་མ་གྲུབ། །དོན་འགལ་ཉིད་དུའང་གྱུར་པ་ཡིན། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་(༡༠༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་དུ་སྔར་བསྟན་པ་དེའི་ཕྱིར། ཕ་རོལ་པོ་དག་གི་གཏན་ཚིགས་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དབུ་མ་པ་ལ་མ་གྲུབ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར། གཏན་ཚིགས་དེའི་དོན་འགལ་བར་འགྱུར་བའང་ཡིན་ཏེ། ས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དག་ལ་སྒྲུབ་པ་ལ་མཚན་ཉིད་ཡོད་པར་མི་མཐོང་ངོ༌། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་རང་མཚན་གྱིས་གྲུབ་ན། ས་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྲ་བའི་ཡུལ་རང་གི་སྡོད་ལུགས་ཀྱིས་རང་རྒྱུད་པས་གྲུབ་པར་འདོད་དགོས་པ་ལས། དེ་ཡང་བཀག་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར། དེར། ས་ནི་ས་ཡི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས། །སྲ་བ་ཉིད་དུ་མཚོན་མི་རིགས། །ལུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་རྒྱུ་ཡིན་ཕྱིར། །མེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མི་རིགས་བཞིན། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་པ་ཉིད་འགོག་སྟེ། སའི་མཚན་ཉིད་ནི་ས་ཉིད་ཀྱི་སྲ་བ་ཉིད་དུ་མཚོན་པར་མི་རིགས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། མེའི་མཚན་ཉིད་མེ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྲ་བ་ཉིད་དུ་མཚོན་པར་མི་རིགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་དང༌། མཚན་ཉིད་མཚན་གཞི་ལས་ཐ་དད་དུ་འདོད་ཀྱང་དེར་མི་འགྲུབ་བོ་ཞེས། དེར། གླང་གི་མཚན་ཉིད་གླང་ཉིད་ཀྱིས། །ནོག་དང་ལྐོག་ཤལ་སོགས་མི་འདོད། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བློས་བཏགས་ཕྱིར། །དཔེར་ན་བོང་བུའི་མཚན་ཉིད་བཞིན། །ཞེས་བཀག་ནས་དངོས་པོ་རང་མཚན་དུ་མ་འཁྲུལ་བར་ཚད་མས་རྙེད་པའི་རྙེད་དོན་ཡོད་པ་བཀག་པའི་མདོར་བསྡུས་སུ། དེར། གཅིག་ན་ཇི་ལྟར་མཚན་ཉིད་ཡིན། །དེ་ནི་དེ་ཉིད་མི་མཚོན་ཕྱིར། །གཞན་ན་ཇི་ལྟར་མཚན་ཉིད་ཡིན། །གཞན་གྱིས་གཞན་ཉིད་མི་མཚོན་ཕྱིར། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་དང་མཐུན་པར་ཤེས་རབ་སྒྲོན་(༡༠༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མར་ཡང༌། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི། །རྐྱེན་ལ་སོགས་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་བདག་ཉིད་དོ། །རྐྱེན་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁུ་ཁྲག་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །སོགས་པ་ཞེས་པའི་སྒྲས་ནི་ཚོགས་དང་དབང་ཕྱུག་སོགས་གཞན་བསྡུའོ། །ཡོད་པ་མིན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགག་པའོ། །དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྐྱེན་དེ་དག་སུའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར། ཞེས་ཀུན་རྫོབ་པའི་མིག་གི་དངོས་པོ་ལ་དེའི་རང་བཞིན་ཏེ། རང་གི་བདག་ཉིད་དམ་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་རང་གི་ངོ་བོས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་ཅིང༌། གཞན་གྱི་རྐྱེན་སྟོབས་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་ཡོད་པར་མི་འགྲུབ་ཅེས་འདི་ཙམ་དུ་གསལ་ཞིང་གོ་བདེ་བ། མཉན་ན་བཟུང་སླ་བའི་ལེགས་བཤད་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ལྟ་བུ་བོར་ནས་རང་རྒྱུད་པའི་ལུགས་ལ་ཅི་ལྟར་བཙལ་ཀྱང་མི་རྙེད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དངོས་པོ་རང་མཚན་ཡུལ་གྱི་སྡོད་ལུགས་ནས་གྲུབ་པ་ཞིག་བཞེད་པ་ཡིན་ཞེས་ཆེར་ངལ་བ་བྱེད་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་ཅི་ཞིག་ལ་རེ་བ་ཡོད། ཁྱད་པར་རང་རྒྱུད་པའི་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཞི་བ་འཚོས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་དཔྱད་པའི་སྐབས་འདིར་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ཙམ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་གྱུར་པ་བཀག་ནས། དེས་ཁྱབ་བྱར་གྱུར་པའི་རང་མཚན་དང་སྤྱི་མཚན་དུ་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་ཤུགས་ལ་ཁེགས་པར་བསྟན་པ་བཞེད་ནས། རྒྱན་རྩ་འགྲེལ་ལས། ཇི་སྐད་དུ། འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་གིས་རློམ་སྟེ་སྨྲས་སུ་ཟད་ཀྱི། དོན་བྱ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ལ་ནི་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ན་དོན་ཅི་ཡང་མེད་དེ། དོན་བྱ་བར་ནུས་པ་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་ཡུལ་མིན་(༡༠༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕྱིར། གཞན་དུ་ན། དོན་བྱེད་ནུས་པ་མ་ཡིན་ལ། །དོན་གཉེར་བརྟགས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། །མ་ནིང་གཟུགས་བཟང་མི་བཟང་ཞེས། །འདོད་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་ཅི་ཕན། །དེ་བས་ན་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ལ་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་སྨྲའོ། །དངོས་པོའི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་སྟོན་ཅིང༌། དེ་ལས་བཟློག་པར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ནི་དགག་པར་བྱེད་དེ། སྐྱེས་བུའི་དོན་ཞེས་བརྗོད་པ་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ནི་འདི་ཉིད་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར། གཞན་ནི་སྒྲུབ་པ་ཡང་མེད། དགག་པ་ཡང་མེད་དེ། བཏང་སྙོམས་སུ་བྱ་བ་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོའི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་མ་བསྟན་ཏོ་སྙམ་དུ་མ་སེམས་ཤིག ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དོན་མ་ལུས་པ་ལ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བརྗོད་པར་འདོད་པ་ནི་དོན་བྱེད་ནུས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་ངེས་སོ། ། གཞན་དུ་ན་རིམ་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་དོན་བྱེད་པར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར། གང་ཟག་སྐད་ཅིག་པའམ་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ནི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དེ། ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་ལྟར་བསྒྲིམ་མི་དགོས་པར་གྲུབ་བོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེས་ན་རང་རྒྱུད་པ་ཤར་པ་གཞན་གྱི་ལུང་ལས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཀུན་རྫོབ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་བདེན་དུ་མེད་པའི་ལེགས་བཤད་རྒྱ་ཆེར་ཡོད་ཀྱང་སྤྲོས་པ་ཆོག་གོ།།མདོར་ན། གལ་པོ་ཆེ་ལ་ཡང་ཡང་སྐྱོར་བའི་དཔེས་ཐལ་འགྱུར་བས་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་བྱིས་འཕགས་གང་གིས་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་དངོས་ཆོས་ལ་འདི་ལྟར་དམ་(༡༠༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཅའ་དང་གཏན་ཚིགས་འགོད་པར་བྱ་མེད་པས། ལུགས་འདི་ལ་ཕྱོགས་གང་ཡང་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་གཞན་དག་གིས་ཁྱོད་ནི་གང་ཡང་དམ་མི་འཆའ་བའི་ཕྱིར། དམ་བཅའ་མེད་པ་བརྗོད་པར་ཐལ་ལོ་ཞེས་ནན་གྱིས་བཀྲིས་ནས་དེ་ལྟར་ན་དེ་ཉིད་དམ་བཅར་སོང་ངོ་ཞེས་སྙད་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ཆེས་མང་དུ་བྱུང་མོད། ཁོ་བོ་ཅག་དངོས་ཆོས་ཀྱི་གཞི་འགར་ཡང་ཚད་མས་མ་གྲུབ་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་སྒྲ་རྟོག་གི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དོན་མེད་ཀྱང༌། གཞན་དག་གི་ཡོད་མེད་ཀྱི་སྒྲོ་སྐུར་བསལ་བའི་ཆེད་དུ་གཞན་ངོར་སུན་འབྱིན་བརྗོད་པའི་སླད་དུ་སྒྲ་རྟོག་གི་བརྗོད་འདོད་ཀྱིས་རྗོད་པར་བྱེད་ཀྱི། དེའི་ཚེའང་ཁོ་བོས་གང་དུའང་དམ་མི་འཆའ་བ་ཉིད་ཀྱིའོ་ཞེས་བསམས་པ་སྟེ་ཡིད་ལ་རྒྱུ་བ་ཙམ་ཡང་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར། དམ་བཅའ་མེད་པ་དམ་བཅར་བརྗོད་པར་ཅི་ལྟར་ཐལ། འོ་ན་ཁྱེད་ཅག་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་རང་ལུགས་འཇོག་རྒྱུ་མ་བྱུང་བས་གཞན་སུན་འབྱིན་པའི་ཐལ་འགྱུར་མི་འབྱུང་བར་ཐལ། དེ་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་རྟོག་པ་ཡོད་ན་ཐལ་འགྱུར་དེའི་བཟློག་ཕྱོགས་ཀྱི་དམ་བཅའ་ཡང་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་བློ་སྐྱེ་བར་མཚུངས་ལ། དེ་སྐྱེ་ན་ཐལ་འགྱུར་དེའི་བཟློག་ཕྱོགས་ཞིག་སྒྲ་རྟོག་གི་དམ་མི་བཅའ་ཀ་མེད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ། གཞན་གྱི་ལོག་རྟོག་སེལ་བའི་ཆེད་དུ་འརྗོད་འདོད་ཡོད་ཀྱང༌། རང་གི་ལོག་པར་རྟོག་པའི་དམ་བཅའ་བ་མེད་ན་ཅི་སྟོ་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། ཐལ་འགྱུར་བས་གཏན་ཚིགས་དང་དཔེ་བརྗོད་པ་ལྟ་བུའམ། ཡང་ན་རྣམ་གསལ་གྱི་དཔེ་མིག་དང་ལྡན་པས་མིག་ཐུར་གྱིས་ལིང་ཐོག་གིས་བཀབ་པའི་གཞན་གྱི་མིག་འབྱེད་འདོད་ཡོད་ཅིང༌། འབྱེད་ཀྱང་མིག་ལྡན་(༡༠༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རང་ཉིད་ཀྱི་མིག་འབྱེད་འདོད་ཡོད་མི་དགོས་པ་བཞིན་ནོ། ། ཡང་དམ་བཅའ་མེད་པ་དམ་བཅར་འགྱུར་སྙམ་ན། དེ་ལྟར་སྙམ་པ་དེ་ལུག་ལྟར་ལྐུགས་པ་ཞིག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་མེད་དགག་དེ་ཀ་མ་ཡིན་དགག་ཏུ་འགྱུར་བ་དང༌། ཆར་མ་བབ་པ་དེ་ཀ་ཆར་བབ་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་སུ་བླུན་པོ་དེ་དག་རེ་བར་ཅིས་མི་འགྱུར། གཉིས་པ་ཐལ་རང་གྱེས་ནས་ཕན་ཚུན་རྩོད་པ་ཇི་ལྟར་བྱས་པ་ནི། རྩ་བའི་འགྲེལ་པ་ཚིག་གསལ་དུ། བདག་སྐྱེ་འགོག་པའི་སྐབས་སུ་འབྱུང་བ་དེ་འདིར་ཚིག་ཚོགས་ལ་མ་འཛེམ་པར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེར་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནས་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀྱང་སྦྱོར་བའི་ངག་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་བར་གྱིས། ༡ སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ལ་ཉེས་པ་མེད་པར་བསྟན། གཞན་ཡང་རྟོག་གེ་པ་འདིས་ཞེས་པ་ནས་དེ་སྐད་དུ་མ་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་བར་གྱིས། ༢ ལེགས་ལྡན་རང་ཉིད་ལ་ཁས་བླངས་འགལ་བའི་ཉེས་པ་ཡོད་པར་བསྟན། གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཞེས་པ་ནས་ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་པ་ཆོག་གོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས། ༣ ཟླ་བ་རང་ཉིད་ལ་འགལ་བའི་ཉེས་པ་མེད་པར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ། སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱི་ལུགས་འགོད་པ། དེ་ལ་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ཀྱིས་སུན་འབྱིན་བརྗོད་པ། དེ་མི་འཐད་པར་ཟླ་བས་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱིས་ཀྱང༌། དངོས་པོ་རྣམས་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། དེ་དག་གི་སྐྱེ་བ་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་བདག་གི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཡང་སྐྱེ་བ་དགོས་པ་མེད་དོ། ། ཅི་སྟེ་ཡོད་ཀྱང་སྐྱེ་ནི་ནམ་ཡང་མི་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་(༡༠༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུངས་སོ། །འདིའི་དོན་ལ་སྔ་རབས་པའི་ཡི་གེར། སློན་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱིས། དངོས་པོ་རྣམས་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ་ཞེས་པ་རང་རྒྱུད་དུ་བཀོད་ཀྱང་རུང་ཐལ་འགྱུར་དུ་བཀོད་ཀྱང་རུང༌། གཞན་སུན་འབྱིན་པའི་དམ་བཅའ་རྣལ་མ་ཡིན་ཀྱང༌། དབུ་མ་པ་རང་ལུགས་འཇོག་པའི་དམ་བཅའ་རྣལ་མ་མ་ཡིན། དེ་ལ་མུ་སྟེགས་གྲངས་ཅན་པ་བདག་སྐྱེ་འདོད་པ་ལ་སྐྱེ་བ་དོན་མེད་དང་ཐུག་མེད་དུ་ཐལ། ཡོད་པའི་ཕྱིར། མངོན་གསལ་གྱི་བུམ་པ་བཞིན། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། དེ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པས་སོ། །དེ་དག་ཅེས་པ་དཔེ་རྟགས་གསལ་གསུམ་བཟུང་ལ། ཕྱིར་ཞེས་པའི་ཚིག་གཉིས་བྱུང་ཡང་རྟགས་མ་ཡིན་ལ། དངོས་པོ་བདག་གི་བདག་ཉིད་ཅེས་སོགས་ནི་དེའི་རྒྱས་བཤད་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱི་སྦྱོར་ཚུལ་འདི་ལེགས་ལྡན་གྱིས་མ་གོ་བར་ཟད་དོ། །ཞེས་བྲིས་སྣང་ངོ༌། །གཉིས་པ་ནི། འདི་ལ་ཁ་ཅིག་གིས་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱི་བདག་སྐྱེ་འགོག་ཚུལ་དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་སྐྱེ་མེད་པ་ལ་དོན་མེད་སོགས་བཀོད་པ་དེ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནམ་ཐལ་འགྱུར་གྱི་སྦྱོར་བ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་ཆེས་མི་རིགས་ཏེ། སྒྲུབ་པའི་ཡན་ལག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གཏན་ཚིགས་ཏེ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང༌། ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་བཞིན་ཅེས་ཁྱབ་པ་མཚོན་པའི་དཔེ་མ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། གཞན་གྱིས་སྨྲས་པའི་ཉེས་པ་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མི་སྐྱེ་ཞེས་སངས་རྒྱས་པས་བསྒྲུབས་ན་གྲུབ་ཟིན་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། གྲངས་ཅན་ཀྱང་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་སྐྱེ་བར་མི་འདོད་ལ། རྒྱུའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་སྐྱེ་བ་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འགལ་རྟགས་སུ་འགྲོ་སྟེ། སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་དམ་བཅའ་དང་རྟགས་ཀྱི་ཉེས་པ་མ་གསལ་(༡༠༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལྟར་ཐལ་འགྱུར་ཡིན་ན་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཚིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐབས་ཀྱི་དོན་ལས་བཟློག་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། དེའི་ཆོས་གཏན་ཚིགས་བཟློག་པའི་དོན་འདི་དག་མངོན་པར་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམས་གཞན་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་ཐུག་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་དབུ་མ་པས་གྲུབ་པའི་མཐའ་དེ་གསུམ་མི་བཞེད་པས་གྲུབ་མཐའ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྐྱོན་སྨྲ་སྟེ། ཞེས་བརྗོད། འདིའི་ཐད་དུ། སྔ་རབས་པའི་ཡི་གེར་ལེགས་ལྡན་བྱེད་སོགས་དགག་པ་ལ་འགལ་བས་ཁྱབ་དགོས་པས་བདག་སྐྱེ་བཟློག་ན་གཞན་སྐྱེ་ཁས་མི་ལེན་ཀ་མེད་དེ། ཐལ་བ་ལྟག་སྤྲོད་འདི་གྲུབ་མཐའ་ཀུན་ལ་གནས་ཞེས་རློམ་པ་ལ་ཐལ་འགྱུར་བའི་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཇོ་བོ་ཧ་སུ་མ་ཏི་བོད་དུ་བྱོན་དུས་བོད་སྟོན་རྣམས་ཀྱིས་གྲུབ་མཐའ་དབུ་མ་པ་རང་བཟང་བ་ལགས་སམ་ཞུས་པས། གྲུབ་མཐའ་ལྟ་བ་ལ་ཟེར། ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་སྤང་བྱ་ཡིན་པས་དབུ་མ་པ་ལ་ཐལ་བ་ལྟག་སྤྲོད་མི་འདོད་བཞིན་མགོ་འཁོར་ཡོད་པའི་གྲུབ་མཐའ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པར་འབྱུང་བའི་རིགས་ནད་ལྟ་བུ་ཞིག་ཁས་མི་ལེན་པ་དེ་ཙམ་ལ་གྲུབ་མཐའ་བཟང་ཞེས་ངན་མིང་བཏགས་པར་སྣང་ངོ༌། ། ཞེས་གསུངས་པས། ལེགས་ལྡན་བྱེད་སོགས་སྒྲུབ་པའི་ཐལ་འགྱུར་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱོགས་ལ་བཟློག་དོན་ལ་རང་རྒྱུད་འཕེན་པར་བྱེད་པའི་ལུགས་སྣང་མོད། སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་སོགས་སུན་འབྱིན་པའི་ཐལ་བ་བརྗོད་པ་ལ་ནི་དེའི་བཟློག་དོན་བརྗོད་པའི་འདོད་པ་དང་མ་འབྲེལ་བས་བཟློག་ཀྱང་བཟློག་པར་མི་ནུས་ཏེ། ནམ་མཁའ་ནས་ཕར་ལ་མཚོན་ཆ་འཕངས་ནས་སྐྱེས་བུའི་སྲོག་བརྟེན་པའི་(༡༠༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གནད་བཅད་རྗེས་སྐྱེས་བུ་དེས་ཚུར་ལ་ནམ་མཁའ་གཅོད་པའི་མཚོན་ཆ་བཟློག་ཀྱང་ནམ་མཁའ་གཅོད་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །ལེགས་ལྡན་གྱིས་གནས་བརྟན་བུདྡྷ་པཱ་ལི་ཏའི་དགོངས་པ་རྩ་བ་ནས་མ་ལོན་པར་དགག་པ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་དེས་བདག་ལས་མི་སྐྱེ་བར་ཐལ། དོན་མེད་པ་དང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་གྲངས་ཅན་པ་ལ་འཕངས་སོ་སྙམ་པར་ཟད་དེ། སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ནི་དེར་བཀོད་པའི་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་ལྟར་བྱས་པ་དེ་མི་འདོད་པ་ཐལ་བར་འཕངས་ནས་སླར་ཁས་བླངས་གཞན་རྟགས་སུ་བཀོད་ནས་གྲངས་ཅན་སུན་འབྱིན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་སྤྱིར་ཐལ་འགྱུར་གྱི་དམ་བཅའ་བཟློག་པས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་འཕེན་ལ། ཐལ་བའི་གཏན་ཚིགས་བཟློག་པས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་དམ་བཅའ་འཕེན་པ་རྟོག་གེའི་ལུགས་ཡིན་པ་ལ། སློབ་དཔོན་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ཀྱིས་འདིར་ཐལ་འགྱུར་གྱི་གཏན་ཚིགས་བཟློག་ནས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་དང༌། ཐལ་འགྱུར་གྱི་དམ་བཅའ་བཟློག་ནས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་དམ་བཅའ་འཕེན་པར་བྱེད་པ་འདི་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི། བཟློག་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུ་ནི་རྟོག་གེ་པ་སྔ་རབས་པའི་རྣམ་གཞག་གི་རྩོད་པའི་ལུགས་ཡིན་པར་གྲགས་སོ་ཞེས་བྲིས་སྣང་ངོ༌།།བོད་ཕྱིས་བྱུང་ཁ་ཅིག་སློབ་དཔོན་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ལྟ་བུས་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱི་བསམ་པ་མ་ལོན་པར་དགག་པ་བྱེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་ཆེས་མི་འཐད་དེ། མཁས་པ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་ཕྱོགས་སྔའི་ནམ་མ་ལངས་པར་དགག་པའི་ཉི་མ་ཤར་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་བར་གྲགས་པ་ལ། གཟུར་གནས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁ་ཅིག་གི་གསུང་གིས་དེས་དེའི་བསམ་པ་མ་ལོན་པར་དགག་པ་བྱས་སོ་ཞེས་སྔ་རབས་པའི་ཡིག་ཆར་གྲགས་ཤིང༌། སྔ་(༡༠༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རབས་དེའི་དུས་ཆོས་ཚུལ་འདིའི་བཤད་སྒྲུབ་ཀྱི་རྒྱུན་སྤྲུལ་པའི་ལོ་པཎ་བར་མ་ཆད་པའི་གསུང་རབ་ལ་དེ་ལྟར་འབྱུང་བ་དེ་མི་དག་ན་ཕྱི་མའི་དུས་འདིར་དེ་ལྟའི་བཤད་སྒྲུབ་ཀྱི་རྒྱུན་ཐམས་ཅད་ཆད་ནས་རང་རང་སོ་སོའི་དཔེ་བལྟས་ཅི་ལྕོགས་བགྱིས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཐུས་སློབ་དཔོན་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ཀྱིས་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱི་བསམ་པ་ལོན་ནས་དགག་པ་བྱས་པ་ཁོ་བོས་རྟོགས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེའི་སྙིང་ལ་ཅི་ཞིག་གིས་ཀུན་ནས་བསླངས། གསུམ་པ་ལ། རང་ལུགས་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་རང་རྒྱུད་མི་སྨྲ་བས་དཔེ་རྟགས་མ་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་མེད་ཚུལ། བཟློག་དོན་རང་རྒྱུད་འཕེན་པའི་ཐལ་བ་མ་བཀོད་པས་ཁས་བླངས་མི་འགལ་བ། རང་ལུགས་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་གཏན་ཚིག་སོགས་མ་བརྗོད་པས་རྒོལ་ངོར་བརྗོད་པའི་དམ་བཅའ་དང་གཏན་ཚིགས་ལ་ཉེས་པ་སེལ་མི་དགོས་པ། རང་འདོད་མེད་ཀྱང་གཞན་སུན་འབྱིན་གྱི་ཆེད་དུ་གཏན་ཚིགས་དཔེ་སོགས་ཡོད་པར་བསྟན་པ། ཐལ་འགྱུར་གྱི་ཟློག་དོན་གཞན་གྲངས་ཅན་སོགས་དང་འབྲེལ་བར་བསྟན་པ། ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ཀྱིས་ཀྱང་གཞན་སུན་འབྱིན་པ་ན་ཐལ་འགྱུར་གྱི་སྒོ་ནས་ཚར་གཅོད་པ་ཤས་ཆེ་བར་བསྟན་པའོ།།དང་པོ་ནི། ལེགས་ལྡན་བྱེད་ཀྱིས་བཀོད་པའི་སྐྱོན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་པར་ཟླ་བ་གྲགས་པ་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་མཐོང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཅེ་ན། དེ་ལ་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཕྱོགས་ཀྱི་རེ་ཞིག་གཏན་ཚིགས་དང་དཔེ་མ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ནི་མི་རིགས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་ལུགས་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་དེ་མ་བརྗོད་ཀྱང་ཚར་བཅད་ཀྱི་གནས་མ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་གཉིས་ཀར་ཚད་མ་སོགས་ཀྱི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་གྲོལ་བའི་(༡༠༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར་དང༌། གཞན་གྲགས་ཀྱི་དེ་མི་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་འོག་ནས་འཆད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདིར་ནི་ཁས་བླངས་ནང་འགལ་གྱིས་གྲངས་ཅན་བདག་སྐྱེ་འདོད་པའི་གྲུབ་པ་ལ་དྲི་བརྗོད་པར་བྱེད་པས་ཀྱང་དེའི་ལོག་རྟོག་བཟློག་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བདག་ལས་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་གྲངས་ཅན་གྱིས་སྨྲས་པ་དེའི་ཞེན་དོན་ནི་འབྲས་བུ་དང་རང་བཞིན་གཅིག་པའི་ཡོད་པ་རྒྱུ་ཉིད་དང་དེ་ཉིད་སྐྱེའོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ཡིན་ལ། བདག་ལས་སྐྱེ་སྟེ། བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་ཁྱབ་པ་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་ཡང་སྐྱེ་བ་དགོས་པ་མེད་ཅིང༌། དེ་ལྟར་སྐྱེ་ན་སྐྱེ་བ་ཐུག་པ་མེད་པར་ཡང་མཐོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བརྗོད་པས་ཐལ་བ་དེ་ལ་འདོད་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གྲངས་ཅན་ཁྱོད་ཀྱིས་སྐྱེས་པ་སླར་ཡང་སྐྱེ་བར་མི་འདོད་ཅིང༌། ཐུག་པ་མེད་པ་ཡང་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གྲངས་ཅན་ཁྱེད་ཅག་གི་བདག་སྐྱེ་ཡོད་པའི་རྩོད་པ་ནི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་འཐད་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཡོད་པ་སྐྱེ་ན་སྐྱེ་བ་དགོས་མེད་དང་ཐུག་མེད་དེ། འཐད་པ་མེད་པ་ལ་འཐད་པར་སྨྲ་ན་རང་གིས་ཁས་བླངས་པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཕ་རོལ་པོ་བདག་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་ལ་སུན་འབྱིན་དུ་འདྲི་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། རྒོལ་བ་རང་རྒྱུད་པ་གང་ལས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་དང་དཔེ་བཀོད་པས་བདག་སྐྱེ་ཁེགས་པའི་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བ་ལྟར་ཐལ་བ་པས་འགལ་བ་བརྗོད་པའི་ཐལ་འགྱུར་འདི་དག་ཙམ་ཞིག་གིས་བརྩད་པ་ན་ཕ་རོལ་གྲངས་ཅན་པ་རང་གི་གྲུབ་མཐའ་དེ་ལ་སྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་འགལ་བར་ཁས་ལེན་པར་མི་བྱེད་དམ། འགལ་བར་ཤེས་པ་དེ་ཐལ་འགྱུར་གྱི་དངོས་ཀྱི་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། (༡༠༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྲུབ་མཐའ་དོར་བ་ནི་ཤུགས་ཀྱི་བྱེད་པའོ། །གང་ལས་གཏན་ཚིགས་དང་དཔེ་བཀོད་པ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བ་འདི་དག་ཙམ་ཞིག་གིས་བརྩད་པ་ན་ཞེས་པའི་འགྲེལ་ཚུལ་འདི་ནི་འདིའི་ཐད་ཀྱི་སྔ་རབས་པའི་ཡིག་ཆ་སྒྲོས་གཙང་ཞིག་ལ་སྣང་ནའང་འབྲེལ་ཆེར་མི་སྣང་བས། ཐལ་འགྱུར་བས་གྲངས་ཅན་གང་ཞིག་ལ་གྲགས་པའི་ནང་འགལ་གྱི་ཆེད་དུ་དེའི་འདོད་པའི་གཞན་གྲགས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་དང་དཔེ་བཀོད་པས་བདག་སྐྱེ་ཁེགས་པའི་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བ་འདི་དག་ཙམ་ཞིག་གིས་བརྩད་པ་ན་ཞེས་འཆད་པ་ཡིག་རྙིང་ལ་ལར་སྣང་བ་ཉིད་ལེགས་སོ། །འོན་ཏེ་ཕ་རོལ་གྲངས་ཅན་རང་གིས་ཁས་བླངས་དང་འགལ་བས་བརྩད་པས་ཀྱང་བདག་སྐྱེ་མི་ལྡོག་ན་ནི། དེའི་ཚེ་རང་ལུགས་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་དང་དཔེ་གཉིས་བརྗོད་ཀྱང་བདག་སྐྱེའི་གྲུབ་མཐའ་ལས་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་དེ། སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་ངོ་ཚ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ངང་ཚུལ་ཅན་གྱི་ཕྱིར། ཡང་དག་གཏན་ཚིགས་དང་དཔེ་གཉིས་བརྗོད་ན་བདག་སྐྱེ་འགོག་ནུས་ཏེ། ཚུལ་གསུམ་རང་ལུགས་ཀྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པས་ཕ་རོལ་གྱི་འདོད་པ་ཁེགས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཚོད་དུ་ཐལ་འགྱུར་གྱིས་ཀྱང་ནུས་ཏེ། སྒྲུབ་བྱེད་ཁས་བླངས་ཀྱིས་གྲུབ་པས་དེ་ཁེགས་པར་ཐལ་བ་མགོ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པའི་གནོད་པ་དེ་ལྟར་བསྟན་པས་ཀྱང་མི་ལྡོག་ན་ཁོ་བོ་ཅག་སྨྱོན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་རྩོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡང་སྒྲས་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཡང་བརྗོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ནི་དབུ་མ་པ་རང་ལུགས་ཀྱི་གྲུབ་པའི་ཕྱོགས་གང་གིའང་གནས་འཛིན་པ་མ་ཡིན་པར་ཡང་དེ་ལྟའི་གནས་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་རྗེས་སུ་(༡༠༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔག་པ་ཚང་བར་བྱེད་པ་ན་བདག་ཉིད་རིང་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་དགའ་བ་ཉིད་མངོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། མངོན་པར་དགའ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་པ་ལས་བདེན་པ་གཉིས་ཅར་དཔྱད་ནའང་རང་ལུགས་ཀྱི་ཚད་མས་གྲུབ་ནས་རྣམ་པར་འཇོག་རྒྱུར་རྙེད་པའི་ཆོས་ནི་འགའ་ཡང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དབུ་མ་པ་ཡིན་ན་ནི་རང་གི་རྒྱུད་ཀྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཞེས་རང་ལུགས་ཀྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པས་ཉེ་བར་བཞག་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་བྱའི་རྟོགས་པ་འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་འཇོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་འཁྲུལ་པ་ལས་ཕྱོགས་གཞན་འཁྲུལ་པར་རང་ལུགས་ཀྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ཁས་བླངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་རང་ལུགས་སུ་ཡོད་པའི་རྗེས་དཔག་གཏིང་ཚུགས་འཇོག་རྒྱུར་མི་རྙེད་དེ། དེ་རྙེད་པ་ལ་གཞན་ལུགས་ཀྱི་མེད་པའི་རྗེས་དཔག་གཏིང་ཚུགས་འཇོག་དགོས་པ་ལས། ལུགས་འདིར་དེ་ལྟར་འཇོག་པ་ཡང་དགག་བྱ་ཁོ་ནར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དེ་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ལྷས།ཡོད་དང་མེད་དང་ཡོད་མེད་ཅེས། །ཕྱོགས་ནི་གང་ལ་ཡོད་མིན་པ། །དེ་ན་ཡུན་ནི་རིང་པོ་ནའང༌། །ཀླན་ཀ་བརྗོད་པར་ནུས་མ་ཡིན། །ཅེས་བཤད་དོ། །རྩོད་པ་ཟློག་པ་ལས་ཀྱང༌། གལ་ཏེ་དབུ་མ་པ་ངས་རང་ལུགས་ཀྱི་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་ཡོད་མེད་དངོས་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་དམ་བཅས་པ་འགའ་ཡོད་ན། དེས་ན་ང་ལ་རྟགས་དཔེ་མ་བཀོད་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་སྨྲས་པའི་ཉེས་པ་མ་བསལ་བའི་སྐྱོན་དེ་ཡོད་རིགས་ཀྱང༌། དོན་དམ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང༌། ཀུན་རྫོབ་སྣང་ཙམ་བལྟོས་བཞག་ལས་ང་ལ་བདེན་གཉིས་འདི་གྲུབ་ཀྱི་རང་ལུགས་ཚད་གྲུབ་(༡༠༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་དམ་བཅའ་མེད་པས་ན། ང་ལ་ནི་བདག་སྐྱེ་མེད་པའི་རྟགས་དཔེ་མ་བཀོད་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན། གལ་ཏེ་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མ་བཞི་པོས་དངོས་དོན་གྱི་ཆོས་འགའ་ཞིག་གྲུབ་པར་དམིགས་ན་ནི། དེ་རང་ལུགས་སུ་བསྒྲུབ་པའམ་རང་ལུགས་ལས་བཟློག་པར་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་ན་འགྲུབ་ཏུ་ཆུག་ཀྱང༌། དེ་འདྲ་མེད་ཕྱིར་དབུ་མ་པ་ང་ལ་རང་ལུགས་ཀྱི་རྟགས་དཔེ་མ་བརྗོད་པ་སོགས་ཀྱི་ཀླན་ཀ་མེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་དབུ་མ་པ་ལ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་དམ་བཅའ་མེད་ཅེས་པ་དེ་ཡོངས་གཅོད་སྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེར་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི། རྣམ་བཅད་དགག་བྱའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་བཅད་དགག་ཙམ་ནི་ཡོད་མེད་གང་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དབུ་མ་པའི་བསྒྲུབ་བྱའང་རྣམ་བཅད་མེད་དགག་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་རོ། །འོ་ན་དབུ་མ་པ་ལ་རྣམ་བཅད་དགག་པའི་དམ་བཅའ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། རྣམ་བཅད་དགག་ཙམ་གྱི་དམ་བཅའ་དེ་དམ་བཅར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་འདྲ་དེ་སྤྱི་ལྡོག་ནས་ཡོད་མེད་གང་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་ན་དབུ་མ་པ་ལ་ཡོངས་གཅོད་ཀྱི་སྒྲུབ་པའི་དམ་བཅའ་ཡོད་པར་ཐལ། དེ་ལ་རྣམ་བཅད་དགག་བྱའི་དམ་བཅའ་ཡོད། དེ་ཡོད་ན་དེས་རྣམ་པར་བཅད་པ་གང་ཞིག་ཡོངས་སུ་ཆོད་ལ། དེར་ཆོད་པའི་ཚད་མ་གཅིག་གི་བྱེད་པས་རྣམ་པར་བཅད་ནས་ཡོངས་སུ་མ་ཆོད་པའི་བར་དེར་ཕུང་གསུམ་སེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། མ་ཁྱབ་བོ་ཞེ་ན། མ་ཁྱབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་དེ། བལྟོས་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། ངག་དོན་ཐལ་འགྱུར་བས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚད་མས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཚད་གྲུབ་ལ་དེ་ལྟའི་ཆོས་དེའི་གནས་ལུགས་དང་(༡༠༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐུན་པའི་འཛིན་སྟངས་མ་འཁྲུལ་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་དབུ་མ་པ་ཞིག་ཡོད་ན་དེ་དབུ་མ་ཡང་དག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འཛིན་སྟངས་མ་འཁྲུལ་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་དེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཚད་མའི་རང་བཞིན་དུ་གྲུབ་བམ་མ་གྲུབ། མ་གྲུབ་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་དེ་ཚད་མར་མ་སོང༌། གྲུབ་ན་དབུ་མའི་གཏན་ཚིགས་རྣམས་ཀྱིས་གཞོམ་བྱ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁས་བླངས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཡ་རབས་མཐོན་པོའི་གྲལ་དུ་འདུག་ནས་མ་རབས་དམའ་བའི་བགྱི་བས་ཤ་ཐང་དུ་བྲེལ་པ་ཅི་ཞིག་ཡིན། གསུམ་པ་ནི། གང་གི་ཚེ་རང་ལུགས་ཚད་གྲུབ་མི་འཇོག་པ་དེ་ལྟར་སྨྲ་བའི་དབུ་མ་པས་རང་གི་རྒྱུད་ཀྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མི་བརྗོད་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ། གཞན་གྲངས་ཅན་གྱིས་དམ་བཅའ་དང་རྟགས་ལ་ཉེས་པའི་ཚེར་མ་འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་སྐྱེ་མེད་དོ་ཞེས་དམ་བཅའ་བའི་དོན་ནི་གང་ཡིན། ཅི་བདག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་ཅེས་སམ། འོ་ན་ཏེ་རྒྱུའི་བདག་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་གྲང༌། དེ་ལས་ཅིར་འགྱུར། གལ་ཏེ་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ན་ནི་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། རྒྱུའི་བདག་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ན་ནི་འགལ་བའི་དོན་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་དེ་ཁོ་ན་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར། ཐལ་བ་པ་གང་ལ་བརྗོད་ནས་ཉེས་པ་འདི་དག་སེལ་དགོས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་ཉེས་པ་དེ་སེལ་དགོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁོ་བོས་བདག་སྐྱེ་ཡོད་པར་རང་ལུགས་ཚད་གྲུབ་ཏུ་འདོད་པ་དེ་དགག་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་སུན་འབྱིན་གྱི་བདག་སྐྱེ་མེད་ཅེས་སྨོས་ཀྱང་རང་(༡༠༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལུགས་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་བདག་སྐྱེ་མེད་པར་མ་བཞག་པའི་ཕྱིར། གྲངས་ཅན་པ་དག་གིས་ཕྱིར་བཟློག་པར་འགྱུར་བ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་རང་རྒྱུད་ཀྱི་དམ་བཅའ་བ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། དེ་བཞིན་དུ་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ནི་གང་ཞིག་གྲུབ་པ་ལ་བསྒྲུབ་པ་ཉིད་དམ། འགལ་བའི་དོན་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང་འགལ་བའི་དོན་ཉིད་གང་ཡིན་པའི་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་འབད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་རང་ལུགས་ཚད་གྲུབ་ཀྱིས་བཞག་པའང་ག་ལ་ཡོད། དེ་མེད་ན་དེའི་སྐྱོན་སྤོང་ཅི་སྟེ་བྱེད་དེ། ལོ་ཏོག་མེད་པ་ལ་སེར་བ་བསྲུང་མི་དགོས་པ་བཞིན། སྨོས་མ་ཐག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པའི་ཉེས་པར་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་དང༌། བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་འགལ་ལོ་ཞེས་པ་དེའི་ལན་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྔ་རབས་པའི་ཡིག་རྙིང་དུ། རང་རྒྱུད་པ་དག་འདིའི་ཉེས་པ་སྤོང་བ་ན་རྒྱུ་འབྲས་རང་བདེན་པ་གཉིས་ཀའི་བདག་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཀྱང༌། ངེད་དབུ་མ་པ་ནི་ཐ་སྙད་བརྫུན་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྐྱེ་ཞིང༌། དེ་ལྟའི་སྐྱེ་བ་དེ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྐྱེ་བ་དང་མི་འགལ་ལ། སྐྱེ་བ་དེ་ལའང་རིགས་པས་དེ་ལྟར་དཔྱད་ན་སྐྱེ་བ་མི་འགྲུབ་ཀྱང་ཐ་སྙད་སྨྲ་བ་ན། ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚད་མས་རྙེད་པའི་སྐྱེ་སོགས་འཇོག་ལ། ཐལ་འགྱུར་བས་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་ཡོད་མེད་སོགས་རང་ལུགས་ལ་དགག་སྒྲུབ་གང་ཡང་མ་བྱས་ཤིང༌། དེ་ལྟར་བྱེད་པའི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟེན་གྱི་ཚད་མའི་སྤྲོས་(༡༠༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་འགའ་ཡང་མ་མཐོང་བས་སྐྱེ་ནི་སྐྱེ། སྐྱེ་ན་རྒྱུ་འབྲས་གང་གི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ལས་སྐྱེ་ཞེས་ཉེས་པ་འགོད་པ་སྐད་དུ་རྒོལ་བ་དེས་ནི་དེ་སྐད་དུ་ཁས་ལེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་རྒོལ་བ་ལས་ཁོ་བོ་ཐལ་བ་པ་ལ་ནི་ལན་འདེབས་ཀྱི་གཉེར་ཆུང་ངོ༌། །ཞེས་བྲིས་སྣང་ངོ༌། །བཞི་པ་ནི། ཅི་སྟེ་ཡང་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བ་རྣམས་ཀྱི་ལྟར་ན་རང་ལུགས་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བའི་ཕྱོགས་དང་གཏན་ཚིགས་དང་དཔེ་དག་མ་གྲུབ་པས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། རང་ལུགས་ལ་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་དགག་པའི་དམ་བཅའ་བའི་དོན་སྒྲུབ་པ་དང་རྒོལ་བ་གཉིས་ཀ་ལ་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གཞན་གྲངས་ཅན་སོགས་ཀྱི་དམ་བཅའ་བ་བསལ་བར་མ་གྱུར་མོད། འོན་ཀྱང་གྲངས་ཅན་སོགས་གཞན་གྱི་བདག་སྐྱེ་སོགས་དམ་བཅའ་བ་ལ་དམ་བཅའ་བ་པོ་རང་གི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་འགལ་བ་བརྗོད་པར་ནི་བྱ་དགོས་པས་རྗེས་དཔག་དེ་ལ་གྲངས་ཅན་རང་ཉིད་ཀྱི་བློ་ངོ་ལ་ཕྱོགས་ཏེ་དམ་བཅའ་དང་ཁྱབ་པ་རྣམས་ལ་གཏན་ཚིགས་དང་དཔེའི་སྐྱོན་དང་བྲལ་བ་དག་ཡོད་པར་བྱ་དགོས་སོ། །རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་རང་ལུགས་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་རྟགས་དཔེ་དེ་མ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དམ་བཅའ་དེའི་ཉེས་པ་སྟེ་ཚེར་མ་མ་བསལ་བའི་ཕྱིར། ད་དུང་གཞན་གྱིས་ཚད་མར་ཁས་བླངས་པའི་རྗེས་བརྗོད་བྱས་ནས་གཞན་འགོག་པའི་རྟགས་དཔེ་མ་བཀོད་པ་དང༌། དམ་བཅའ་ལ་ཚེར་མའམ་ཉེས་པ་མ་བསལ་བའི་ཉེས་པ་དེ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། དེའི་ལན་དུ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། རང་ལུགས་ཀྱིས་བཞག་པའི་རྟགས་དཔེ་མ་བཀོད་པ་དང༌། དམ་བཅའི་ཉེས་པ་མ་བསལ་བའི་ཉེས་པ་དང༌། གཞན་གྲགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་(༡༠༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས་དེ་ལྟར་སྐྱོན་བརྗོད་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་སྐྱེ་སྒྲུབ་པ་གང་གི་ཕྱིར་བདག་སྐྱེའི་དོན་གང་ཞིག གྲངས་ཅན་གང་གིས་དམ་བཅས་པ་དེ་ནི་གྲངས་ཅན་རང་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པ་བཞིན་དུ་དབུ་མ་པ་སོགས་གཞན་དག་ལ་ངེས་པ་བསྐྱེད་པར་འདོད་པས་དོན་འདི་འཐད་པ་སྟེ། སྒྲུབ་བྱེད་གང་གི་སྒོ་ནས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་འཐད་པ་སྟེ་སྒྲུབ་བྱེད་དེ་ཉིད་བསྒྲུབ་བྱ་དེ་རྟོགས་པའི་ཆེད་དུ་གཞན་ལ་བསྙད་པར་བྱ་དགོས་སོ། །བསྙད་པར་བྱ་དགོས་པ་དེའི་ཕྱིར་གྲངས་ཅན་རང་གིས་ཁས་བླངས་པའི་བདག་སྐྱེ་དམ་བཅས་པའི་དོན་གྱི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ན་ཕ་རོལ་པོ་གྲངས་ཅན་ཁོ་ནས་ཉེ་བར་འགོད་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་རེ་ཞིག་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལུགས་ཡིན་ན་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། གཞན་དོན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི། །རང་གི་མཐོང་དོན་རབ་གསལ་བྱེད། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་གྲངས་ཅན་རང་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་ཚད་ལྡན་མེད་བཞིན་ཡོད་པ་སྐྱེ་བར་མི་འདོད་པའི་དབུ་མ་པ་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། བདག་ལས་མི་སྐྱེ་བར་ཐལ་བའི་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རྟགས་དཔེ་བརྗོད་པའི་སུན་འབྱིན་གྱི་ཐལ་འགྱུར་ལ་ཁྱབ་པའི་སྐྱོན་སེལ་དགོས་སོ། །ཞེས་པ་འདི་ནི་གཞན་དབུ་མ་པ་ལ་གྲངས་ཅན་བདག་སྐྱེ་སྒྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན། བདག་སྐྱེ་བསྒྲུབ་པ་ལ་རྒྱུ་སོ་སོར་ངེས་པའམ་མེད་པ་མི་སྐྱེ་བས་ཡོད་པ་ལས་ཡོད་པ་ཁོ་ན་སྐྱེ་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་འདི་ནི་དབུ་མ་པ་སོགས་གཞན་ལ་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའང་རྣམ་གྲངས་ཞིག་གོ། །རང་གི་བདག་ཉིད་ཡོད་པ་ལས་རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བའི་དཔེ་མེད་པའི་ཕྱིར་གྲངས་ཅན་རང་གིས་དམ་བཅས་པའི་དོན་གྱི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་(༡༠༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱོགས་ཆོས་ཁྱབ་པ་གྲངས་ཅན་རང་ཁས་འཆེས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པ་འབའ་ཞིག་ཉེ་བར་བཀོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་འཇིག་རྟེན་སྤྱི་མཐུན་ལ་དེ་ངོར་གྲགས་གྲུབ་གང་ཡང་མེད་བཞིན་རང་གི་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་ལས་བཟློག་སྟེ་གསར་1རྩོམ་དུ་བྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར་འཐད་པ་སྟེ། སྒྲུབ་བྱེད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱོགས་ཁས་བླངས་པས་གྲངས་ཅན་གྱི་སྦྱོར་བ་འདི་ནི་གྲངས་ཅན་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་སླུ་བར་བྱེད་པས་དབུ་མ་པ་སོགས་གཞན་བདག་སྐྱེ་ལ་ངེས་པ་བསྐྱེད་པར་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འོ་ན་གྲངས་ཅན་གྱི་འདོད་པ་དེ་སུན་ཇི་ལྟར་འབྱིན་ཞེ་ན། གང་གྲངས་ཅན་རང་གི་དམ་བཅའི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལ་བསྒྲུབ་བྱ་དང་མཚུངས་པས་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་པའི་ནུས་པ་མེད་པ་འདི་ཉིད་གྲངས་ཅན་གྱི་བདག་སྐྱེ་འདོད་པ་འདིའི་ཆེས་སུན་འབྱིན་པ་གསལ་པོ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་གྲངས་ཅན་སུན་འབྱིན་པའི་སྐབས་འདིར་རང་ལུགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་པ་བརྗོད་པ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ་མེད་དོ། །ཡང་གྲངས་ཅན་ལ་གྲངས་ཅན་རང་ལུགས་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་དང་འགལ་བ་བརྗོད་པས་བདག་སྐྱེ་ཡོད་ངེས་ཁེགས་ཆུག་མེད་ངེས་སུ་མི་འགྲུབ། དེ་མི་འགྲུབ་ན་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱི་ཐལ་ངག་དེས་གྲངས་ཅན་གྱི་ལོག་རྟོག་བཟློག་མི་ནུས་པས་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཚར་བཅད་ཀྱི་གནས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལེགས་ལྡན་སྨྲ་བ་དེ་དོན་ལ་ཞུགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཅི་སྟེ་ཡང་ཐལ་འགྱུར་བ་རང་གི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་འགལ་བ་གདོན་མི་ཟ་བར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། རང་ལུགས་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་དེ་མ་བརྗོད་ཀྱང་གཞན་གྲགས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་དང་དཔེ་གཞན་རྒོལ་བའི་བློ་ངོར་མ་བརྗོད་པའང་མ་ཡིན་ཅིང༌། གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་(༡༠༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཉེས་སེལ་ཀྱང་མ་མཛད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ཡང་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བརྗོད་ཅེ་ན། དངོས་པོ་རྣམས་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། མདུན་ན་གནས་པའི་མངོན་གསལ་གྱི་བུམ་པ་བཞིན་ཅེས་ཐུགས་ལ་ཉེ་བར་བཞག་ནས་གང་གི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་དེས་ནི་འདི་སྐད་དུ། དེའི་བསྟན་བཅོས་ལས་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམས་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། དེ་དག་གི་སྐྱེ་བ་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཙམ་ཞིག་འགྲེལ་པ་བུདྡྷ་པཱ་ལི་ཏར་འབྱུང་མོད། ངག་དེས་རྟགས་དཔེ་ཇི་ལྟར་སྟོན་ཅེ་ན། ངག་དེའི་ཁོངས་ནས་འདོན་པར་བྱ་དགོས་ཏེ། ངག་དེ་ལ་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་གཏན་ཚིགས་རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །རྟགས་ཡོད་པ་འཛིན་པ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་དག་ལ་ནི་ཡང་སྐྱེ་བ་དགོས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མདོར་བཞག་པའི་ངག་དེའི་བགྲེལ་པའི་ངག་དེའི་རྒྱས་བཤད་ཡིན་ལ། ངག་འདིས་ནི་བདག་སྐྱེ་མེད་པའི་ཆོས་མཐུན་པའི་དཔེ་གཞན་གྲངས་ཅན་ལ་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་མངོན་གསལ་གྱི་བུམ་པ་ལྟ་བུ་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་བདག་སྐྱེ་མེད་པ་དང༌། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་རང་གི་བདག་ཉིད་ཡོད་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟའི་ཁྱབ་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བ་དེ་ལ་རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་གཏན་ཚིགས་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། ། སྐྱེ་བ་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་རྒོལ་ངོར་མི་འདོད་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཐལ་བར་འཕངས་ཏེ་འཛིན་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར། སྒྲ་མི་རྟག་སྟེ། (༡༠༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱས་པ་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱས་པ་ནི་མི་རྟག་པར་མཐོང་སྟེ། དཔེར་ན། བུམ་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་ཡང་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདིར་ཉེ་བར་སྦྱར་བས་གསལ་བར་བྱས་པའི་བྱས་པ་གཏན་ཚིགས་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་སྒྲ་མི་རྟག་བསྒྲུབ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་དཔེ་རྟགས་ཅན་གྱི་ངག་ཡན་ལག་ལྔ་ལྡན་བཀོད་པ་དཔེར་བྱས་སོ། །སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱིས་འདིར་ཡང་དངོས་པོ་རྣམས་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ་ཞེས་པ་ནི་སྒྲ་མི་རྟག་ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ། །རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ལ་ཡང་སྐྱེ་བ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་བྱས་པ་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ན་ཇི་ལྟར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་མདུན་ན་གནས་ཤིང་གསལ་བར་རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ནི་ཡང་སྐྱེ་བ་ལ་མི་བལྟོས་པར་མཐོང་བ་ཞེས་པ་ནི་བྱས་པ་ནི་མི་རྟག་པར་མཐོང་སྟེ། དཔེར་ན། བུམ་པ་བཞིན་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཇིམ་པའི་གོང་བུ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་གལ་ཏེ་རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ཡང་རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་དེ་ལ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་སྒྲ་ཡང་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངག་སྦྱར་བར་མཛད་ལ། སྦྱོར་བའི་ངག་འགོད་ཚུལ་ལ། དངོས་སྨྲ་བའི་རིགས་པའི་བསྟན་བཅོས་ལ་སྦྱོར་ཚུལ་གཉིས་ཏེ། གཏམ་བརྒྱུད་མ་སྣ་ཚོགས་པའི་སྒོ་ནས་གོ་གསལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཡན་ལག་ལྔའི་སྦྱོར་བ་དང༌། སྒྲུབ་པ་ངེས་ལྡན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཚིག་ཡན་ལག་གཉིས་ཀྱི་སྦྱོར་བའོ། །དང་པོ་ནི། དམ་བཅའ་དང་རྟགས་དང་དཔེ་དང་རྟགས་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་ཉེར་སྦྱོར་དང༌། མཇུག་སྡུད་དེ་ཡན་ལག་(༡༡༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྔ་པོ་འདི་ནི་རིམ་བཞིན་གྲུབ་བསལ་མེད་ལ་སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་དང༌། རྟགས་སུ་བཀོད་པ་ལྟར་རྩོད་གཞིའི་ཆོས་ཅན་ལ་ཡོད་པ་དང༌། གོ་བྱ་གོ་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་དང༌། གཏན་ཚིགས་དང་དམ་བཅའ་གསལ་བྱེད་གཉིས་ཏེ་ལྔའོ།།གཉིས་པ་ནི། ཁྱབ་པ་དང་ཕྱོགས་ཆོས་ཀྱི་ཡན་ལག་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཕྱོགས་ཆོས་དེ་ཆས་ཁྱབ་པ་ཡི། །ཞེས་འབྱུང་ལ། དངོས་སྨྲ་བ་དག་རང་ལུགས་ལ་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་སྒྲུབ་པའི་ངག་འགོད་ལ། འདིར་ནི་རྩོད་པའི་ཆེད་དུ་ངག་ཀྱང་རང་ལུགས་ཀྱི་དེར་གྲུབ་པ་ཞིག་འགོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྲགས་ཀྱི་རྗེས་དཔག་བསྐྱེད་ཆེད་གཞན་གྱི་རྟགས་དཔེས་གཞན་འདོད་སུན་འབྱིན་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ངག་ཡིན་ལ། ཡན་ལག་ལྔ་ལྡན་གྱི་ངག་འདིར་འགོད་པ་ནི་རྟོག་གེ་པ་སྔ་རབས་པ་ལ་དར་ཆེ་བས་དེའི་དབང་དུ་བྱས་སོ་ཞེས་གྲགས་ཤིང༌། རྟོག་གེ་པ་སྔ་ཕྱི་ནི་སློབ་དཔོན་ཐོགས་མེད་སྐུ་མཆེད་ཀྱི་དུས་སུ་གྲགས་པའི་རིགས་ཚུལ་ལ་སྔ་རབས་དང༌། ཕྱོགས་གླང་ཆོས་གྲགས་ཀྱིས་ཞིབ་མོར་དཔྱད་པའི་རིགས་ཚུལ་ལ་ཕྱི་རབས་པའི་བརྡ་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་ལོ་ཙཱ་ཆེན་པོ་གསུང་ངོ་ཞེས་གྲགས་སོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ཚད་མར་གྲགས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཉེ་བར་སྦྱར་བས་བདག་སྐྱེ་མེད་པ་གསལ་བར་བྱས་པ་ཡང་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་དགག་པ་ལ་མི་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་གྲངས་ཅན་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁས་ལེན་གྱི་རྟགས་ཀྱིས་གྲངས་ཅན་ལ་རང་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་དཔགས་པས་འགལ་བ་བརྗོད་པར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཏན་ཚིགས་དང་དཔེ་མ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དང་ཞེས་ཅི་སྟེ་རྗོད་པར་བྱེད། སློབ་དཔོན་(༡༡༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ནི་གཏན་ཚིགས་དང༌། དཔེ་མ་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། གཞན་གྲངས་ཅན་གྱིས་སྨྲས་པའི་ཉེས་པ་མ་བསལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཉེས་པ་བསལ་ཅེ་ན། གྲངས་ཅན་པ་དག་མདུན་ན་གནས་པའི་བུམ་པ་མངོན་པར་གསལ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཡང་མངོན་པར་གསལ་བར་མི་འདོད་ཅིང༌། མངོན་གསལ་གྱི་བུམ་པ་དེ་ཉིད་འདིར་རྟགས་ཆོས་གཉིས་ལྡན་གྱི་དཔེ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མ་ཡིན་ལ། མངོན་གསལ་གྱི་བུམ་པ་དེ་བསྐྱེད་པར་ནུས་པ་རྒྱུའི་ངོ་བོར་གྱུར་ཅིང༌། མངོན་པར་གསལ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་མ་ཡིན་པའི་བུམ་པའི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་དེ་ཁྱད་གཞི་གསེར་བུམ་གྱི་སྟེང་དུ་སླར་སྐྱེ་བ་བཀག་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ནི་སྔར་རྒོལ་བའི་ངོར་གྲུབ་མ་ཟིན་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐྱོན་ཉིད་དུ་དོགས་པའམ་གཏན་ཚིགས་འགལ་བའི་དོན་ཉིད་དུ་དོགས་པ་ག་ལ་ཡོད་དེ། རྟགས་མཐུན་དཔེ་ལ་ཡོད་པས་འགལ་བའི་སྐྱོན་མེད་ལ། ཐལ་འགྱུར་གྱི་དམ་བཅའ་བསལ་བས་གྲུབ་ཟིན་སྒྲུབ་པའི་སྐྱོན་མེད་པའི་ཕྱིར། འགལ་བ་དང་གྲུབ་ཟིན་སྒྲུབ་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་རང་གིས་ཁས་བླངས་པའི་རྗེས་སུ་དཔགས་པས་ཁས་བླངས་འགལ་བ་བརྗོད་པ་ན་ཡང་ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་རྟགས་དང་ཕྱོགས་སྐྱོན་གྱི་ཉེས་པ་བརྗོད་པ་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར། གཞན་གྲངས་ཅན་གྱིས་སྨྲས་པའི་ཉེས་པ་མ་བསལ་བའི་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ལ་སུན་འབྱིན་པ་འདི་དག་ནི་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱི་བསམ་པ་མ་ཤེས་པར་འབྲེལ་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདིར་བུམ་(༡༡༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ལ་སོགས་པ་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི། སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་དག་བདག་ལས་སྐྱེ་བས་མ་ངེས་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་མ་ལུས་པ་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་བསྡུ་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་བདག་སྐྱེ་འགོག་པའི་གཏན་ཚིགས་དེ་འགལ་བ་དང་མ་ངེས་པ་དང་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན། སྔར་བརྗོད་པའི་སྦྱོར་བ་ལས་སྦྱོར་བ་འདི་ནི་ཚུལ་གཞན་ཡིན་ཏེ། གྲངས་ཅན་ཤེས་བྱ་རྣམས་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔར་ངེས་སོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་དེ་རྣམས་མུ་བཞིར་འདོད་དེ། རྩ་བའི་རང་བཞིན་རྣམ་པར་འགྱུར་མིན་ལ། །ཆེན་པོ་སོགས་བདུན་རང་བཞིན་རྣམ་འགྱུར་ཞིང༌། །བཅུ་དྲུག་པོ་ནི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། །སྐྱེས་བུ་རང་བཞིན་མ་ཡིན་རྣམ་འགྱུར་མིན། །ཅེས་པས་རྩ་བའི་རང་བཞིན་རྒྱུ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ལ། ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་བདུན་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་ཀ་ཡིན་ཅིང༌། ལྷག་མ་བཅུ་དྲུག་པོ་རྣམ་འགྱུར་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་ནི་རྒྱུ་ཡང་མིན་ལ་འབྲས་བུ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་པ་ལ་དེ་ངོར་སྐྱེས་བུ་ལས་ཐ་དད་པའི་རྩ་བའི་རང་བཞིན་ལས་སྐྱེ་བར་སྨྲ་བའི་དོན་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པོ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཅན། བདག་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་སོ། ། རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །སྐྱེས་བུ་བཞིན་ནོ་ཞེས་དཔེར་བརྗོད་པའི་སྐྱེས་བུ་དང་ལེགས་ལྡན་གྱིས་བརྗོད་པའི་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ནི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པས་གཞན་སུན་འབྱིན་པ་སྦྱོར་བའི་ངག་གི་དཔེར་བརྗོད་པར་བྱའོ་སྟེ། ཤེས་བྱ་ལ་བེམ་རིག་གཉིས་ལས་མེད་ཅིང་བེམ་པོ་རྣམས་ཆོས་ཅན་དུ་གྱུར་ལ། སྐྱེས་བུ་དཔེར་བྱས་པས་རྟགས་མ་ངེས་པ་(༡༡༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་སྙམ་ནས་བརྗོད་པའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སྐྱེ་བ་བཀག་པས་འབྲས་བུ་མངོན་པར་གསལ་བའི་བུམ་པ་ལྟ་བུ་སྐྱེ་བ་སྨྲ་བ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་རྒྱུ་མངོན་པར་མི་གསལ་བ་ནི་བདག་ལས་གསལ་བར་སྐྱེ་བརྟགས་དེས་མི་ཁེགས་སོ་སྙམ་པ་དེ་ལྟར་ནའང་འབྲས་བུ་མངོན་པར་གསལ་ཟིན་ལ་སྐྱེ་བ་འདི་བཀག་པས་རྒྱུ་མངོན་པར་མི་གསལ་བར་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་མིན་པ་མིན་ནོ་སྟེ། འབྲས་བུ་མངོན་པར་གསལ་བའི་བུམ་པ་ལ་སྐྱེ་བའི་སྒྲ་སླར་མེད་པར་བཏགས་ནས་སྔོན་མི་གསལ་བའམ་མ་དམིགས་པ་དང༌། ཕྱི་མར་དམིགས་པར་ཆོས་མཐུན་པས་སྐྱེ་བའི་སྒྲས་མངོན་པར་གསལ་བ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་མི་གསལ་བ་རྒྱུ་དུས་སུ་ཡོད་པ་སླར་བདག་ལས་འབྲས་དུས་སུ་གསལ་བར་སྐྱེ་བ་ཡང་ཁེགས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར། འགྲེལ་ཚིག་འདི་ལ་སྦྱོར་ཚུལ་འདིའང་རྣམ་གྲངས་གཅིག་ཡིན་ལ། གལ་ཏེ་ཡང་སྐྱེ་བ་བཀག་པ་དེ་མངོན་པར་གསལ་བའི་སྐྱེ་བ་སྨྲ་བ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་མིན་ནོ་སྙམ་པ་དེ་ལྟར་ན་ཡང་སྐྱེ་བའི་སྒྲ་ནི་མངོན་པར་གསལ་བའི་བུམ་པ་ལ་བཏགས་ནས་དེ་བདག་ལས་མི་སྐྱེ་བར་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་འདོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། སྔོན་མ་དམིགས་པ་ཕྱིས་དམིགས་པར་ཆོས་མཐུན་པས་སྐྱེ་བའི་སྒྲས་མངོན་པར་གསལ་བའི་བུམ་སོགས་ཉིད་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་མངོན་གསལ་གྱི་བུམ་པའི་སྐྱེ་བ་འདི་བཀག་པས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མངོན་གསལ་གྱི་བདག་སྐྱེ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་གྲངས་འདིའང་སྔ་རབས་ཀྱི་མཆན་རྙིང་དང་འགྲེལ་བཤད་ལས་འབྱུང་ཞིང༌། ཡིག་རྙིང་ལ་ལར། (༡༡༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དོན་ནི་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་ན་གོང་ནས་གསལ་བ་ཞིག་གསལ་བར་བྱེད་དམ། མ་གསལ་བ་ཞིག་གསལ་བར་བྱེད། དང་པོ་ལྟར་ན་དོན་མེད་ལ། གཉིས་པ་ལྟར་ན་རང་གསལ་གྱི་དམ་བཅའ་བུད། ཅེས་བྲིས་སྣང་ངོ༌། །ཡང་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱིས་འགལ་བརྗོད་ཀྱི་ཐལ་འགྱུར་རྣལ་མ་དང༌། སྒྲུབ་ངག་ཡན་ལག་ལྔ་ལྡན་ཇི་སྐད་དུ་སྨྲས་པ་ལྟར་གྱི་དོན་གྱི་རྗོད་པར་བྱེད་པ་མེད་པར་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་འདི་ལྟ་བུའི་རྣམ་གཞག་འདི་ཟླ་གྲགས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་ལྟར་རྙེད་ཅེ་ན། བཤད་པར་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱི་སྒྲུབ་ངག་སོགས་དོན་ལ་རྟོན་པའི་ངག་འདི་དག་ནི་ཚིག་ཉུང་ལ་དོན་ཆེན་པོ་ཅན་ཡིན་པས་སྒྲུབ་ངག་སོགས་ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་དོན་ཚིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་དོན་རྒྱས་པར་བརྗོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ལ། སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱི་སྦྱོར་ངག་གི་ཉེས་སྤོང་དེ་དག་ཀྱང་དོན་གྱིས་བཤད་ན། ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་སྦྱོར་ངག་སོགས་དོན་གྱི་བདག་ཉིད་ངག་ཏུ་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས། གྲངས་ཅན་དང་རྩོད་པའི་སྐབས་འདིར་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱིས་སུན་འབྱིན་པའི་ཆེད་དུ་ངག་སོགས་མ་བསྟན་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་སྲིད་དོ། །སྐབས་འདིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིད་བཟང་རྩེ་བའི་གསུང་གིས། འདིར་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱི་རྗེས་དཔག་དེ་གནས་མིན་པར་འཚང་བའི་རྗེས་དཔག་མིན་ལ། ལེགས་ལྡན་གྱིས་དེར་བརྗོད་པ་དེ་གནས་མིན་པར་འཚང་བའི་རྗེས་དཔག་ཡིན་པའི་ཁྱད་པར་མི་འཐད་པར་ཐལ། རྗེས་དཔག་བརྗོད་ཚུལ་གཉིས་ཀ་མཐུན་པར་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་དོགས་ན། ཁྱད་པར་འཐད་དེ། ལེགས་ལྡན་གྱིས་དེའི་འགྲེལ་པར་དངོས་སུ་བཀོད་པས་གནས་མིན་པར་འཚང་བའི་རྗེས་དཔགས་སུ་སོང་ལ། (༡༡༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱི་འགྲེལ་པར་དངོས་སུ་མ་བརྗོད་ཀྱང་དོན་གྱི་བསམ་པའི་ཤུགས་ལས་འཕངས་ཏེ་བརྗོད་པས་གནས་མ་ཡིན་པར་འཚང་བའི་རྗེས་དཔགས་སུ་མ་སོང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ལན་འདེབས་བྱས་སྣང་མོད། དོགས་པ་དང་ལན་འདེབས་དེ་ལ་བརྟགས་ན་ཁོ་བོ་ལ་དེ་འདྲའི་དོགས་པ་ཞིག་ཤར་བ་ལ་ལན་ཅི་ལྟར་བསམས་ཀྱང་མ་ཐེབས་པས་ཟོང་ཟད་པའི་ལན་འདེབས་འདི་མི་བྱེད་ཀ་མེད་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཞན་ལ་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །ལྔ་པ་ནི། ཐལ་བར་འགྱུར་བ་བཟློག་པའི་དོན་དང་ཡང་ཕ་རོལ་གྲངས་ཅན་ཉིད་འབྲེལ་བ་ཡིན་གྱི། དབུ་མ་པ་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རང་ལ་ཕྱོགས་བཞི་པོ་གང་ཡང་དམ་བཅའ་བ་དང་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟགས་ཁྱབ་བསལ་བ་རང་ལུགས་ཀྱི་ཚད་མས་འགར་ཡང་གྲུབ་པར་མ་བཞག་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་འགལ་བ་ག་ལ་ཡོད། ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དོན་མེད་པར་ཐལ་བ་ལས་བཟློག་པ་བསྒྲུབས་པས་ཕ་རོལ་པོ་ལ་ཁས་བླངས་དང་འགལ་བའི་ཉེས་པ་མང་པོ་ཇི་ཙམ་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ཙམ་ཁོ་བོ་ཅག་མངོན་པར་འདོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས། གང་ལས་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱི་ངག་འདི་ལ་གཞན་དངོས་སྨྲ་བས་གླགས་རྙེད་པར་འགྱུར་བ་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ལུགས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་གླགས་དང་བཅས་པའི་ཚིག་གསུང་བ་ཉིད་ག་ལ་ཡོད། ཡང་ཐལ་བ་བརྗོད་མཁན་དབུ་མ་པ་ཡིན་པས། བཟློག་པ་དང་འབྲེལ་བའི་ཉེས་པ་དེ་ཡོད་དོ་སྙམ་ན། རང་བཞིན་མེད་པར་སྨྲ་བའི་དབུ་མ་པས་རང་བཞིན་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་ལ་ཐལ་བ་བསྒྲུབ་པ་ན། ཐལ་བ་བརྗོད་མཁན་དབུ་མ་པ་ལ་ཐལ་བ་ལས་བཟློག་པའི་དོན་ཅན་དུ་ཐལ་བ་ཡང་(༡༡༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། བཟློག་པ་འཕང་བར་འདོད་ནས་སྨྲས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཁྱབ་པ་ནི་ཐལ་བ་བརྗོད་པའི་ཚིག་གི་སྒྲ་རྣམས་ནི། དཔེར་ན། ཞགས་པ་ཅན་གྱིས་འགའ་ཞིག་དབང་མེད་དུ་དཀྲི་བར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་སྨྲ་བ་པོ་རང་དབང་མ་ཡིན་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། སྒྲ་ནི་བརྗོད་འདོད་རྗེས་འབྲང་ཕྱིར། །ཞེས་འབྱུང་བས། དོན་སྟོན་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པའི་ངག་ཡིན་ན་སྨྲ་བ་པོའི་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་ཐལ་བ་སྒྲུབ་པ་ནང་འགལ་བ་རྗོད་པའི་བྱེད་པ་ནི་ཕ་རོལ་པོའི་དམ་བཅའ་འགོག་པ་ཙམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐལ་བ་རྗོད་པོ་དབུ་མ་པ་ལ་ཐལ་བ་ལས་བཟློག་པའི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།དྲུག་པ་ནི། སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱིས་ཐལ་བ་ཙམ་གྱིས་གཞན་ཕྱོགས་སེལ་བ་དེ་ལྟར་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱང་མཛད་དེ། ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་སྔ་རོལ་ན། །ནམ་མཁའ་ཅུང་ཟད་ཡོད་མ་ཡིན། །གལ་ཏེ་མཚན་ལས་སྔ་གྱུར་ན། །མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་དུ། གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་མ་གཏོགས་པ། །གཟུགས་ན་གཟུགས་ནི་རྒྱུ་མེད་པར། །ཐལ་བར་འགྱུར་དེ་དོན་གང་ཡང༌། །རྒྱུ་མེད་པ་ནི་གང་ཡང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ། མྱ་ངན་འདས་པ་དངོས་པོ་མིན། །རྒ་ཤིའི་མཚན་ཉིད་ཐལ་བར་འགྱུར། །རྒ་དང་འཆི་བ་མེད་པ་ཡི། །དངོས་པོ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕལ་ཆེར་ཐལ་བ་སྒྲུབ་པ་ཁོ་ནའི་སྒོ་ནས་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་སེལ་བར་མཛད་དོ། །ཕལ་ཆེར་ཞེས་པས་སྐབས་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཁོ་མི་འདོད་པའི་ཐལ་དོན་དེ། དེ་ངོར་སུན་འབྱིན་གྱི་ཆེད་དུ་བསྒྲུབ་བྱར་བྱས་ནས་ཁོ་རང་གི་ཁས་བླངས་ཀྱི་ཕྱོགས་(༡༡༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཁྱབ་བརྗོད་ནས་དགག་པར་ཡང་བྱེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་གང་ཞིག །བསླུ་བ་དེ་ནི་རྫུན་ཅེས་གསུངས། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་བསླུ་བའི་ཆོས། །དེས་ན་དེ་དག་རྫུན་པ་ཡིན། །ཅེས་པའི་འགྲེལ་པ་ཚིག་གསལ་དུ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བསླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་དེ་དག་བསླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་བརྫུན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་བསླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ནི་འདྲིད་པར་བྱེད་ཅིང་ཕྱི་ཅི་ལོག་ཏུ་སྣང་བ་སྟེ་མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་བཞིན་ནོ། །དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་བརྫུན་པ་སྟེ། བསླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྨིག་རྒྱུའི་ཆུ་བཞིན་ནོ། ། གང་ཞིག་བདེན་པ་དེ་ནི་བསླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་པའི་རིགས་པ་དང་ལུང་འདི་ལས་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པར་གྲུབ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པ་སྟེ་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཞེས་སོགས་མང་དུ་བྱུང་བས་དོན་འདི་ལེགས་པར་སོམས་ལ། བོད་ཁ་ཅིག་ཐལ་འགྱུར་བས་རང་བཞིན་ཡོད་པར་འདོད་པ་དགག་པའི་ཐལ་བ་དང༌། དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པའི་ངག་འགོད་ཀྱང་རང་བཞིན་མེད་པར་སྒྲུབ་པའི་སྒྲུབ་ངག་འགོད་པ་ནི་གཏན་མིན་ཏེ། ཡིན་ན་ཐལ་འགྱུར་བ་རང་རྒྱུད་སྨྲ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་ནི་རང་ལ་བལྟོས་པ་བཅས་པ་དག་ཡོད་ན་ཆ་མེད་པའི་རྒྱུས་གཏམ་སྨྲས་པར་ཟད་པས་དེ་ལ་ཕྲིགས་ཆུད་པར་བྱ་དགོས་སོ། །ལེགས་ལྡན་བྱེད་འདི་སྙམ་དུ་རབ་བྱེད་དྲུག་པའི་འགྲེལ་པ་ཤེས་རབ་སྒྲོན་མེར། ཅི་སྟེ་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ངག་རྣམས་ནི་དངོས་སུ་ཐལ་བ་སྟོན་ཀྱང་དོན་གྱི་ངག་(༡༡༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་པའི་ཕྱིར། དོན་ཆེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དུ་མའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གྲུབ་བོ། །ཞེས་བཀོད་ནས། དེར་རྟོག་ན་ནི་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱི་ངག་དག་ཀྱང་ཐལ་བ་དང་སྒྲུབ་པའི་སྦྱོར་བ་དུ་མར་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་མི་རྟོག འོན་ཏེ་རྩ་བར་སྒྲུབ་ངག་སོགས་མ་བཀོད་ཀྱང་སྦྱོར་བའི་ངག་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་འགྲེལ་པ་མཁན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ལུགས་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་ངེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྩོད་པ་བཟློག་པའི་འགྲེལ་པ་མཛད་པ་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཀྱང་རང་རྒྱུད་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་ངག་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིད་བཟང་རྩེ་བའི་གསུང་གིས། སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱིས་བདག་སྐྱེ་དགག་པའི་སྐབས་སུ་དངོས་སུ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་མ་བྱས་པས་ཚར་བཅད་ཀྱི་གནས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལེགས་ལྡན་གྱིས་སྨྲས་པ་ལ། ཟླ་བས་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱིས་དངོས་སུ་མ་སྨྲས་ཀྱང་དོན་གྱི་ངག་གི་ཤུགས་ལས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་རྒྱས་པར་སྨྲས་པས་དེ་ཚར་བཅད་ཀྱི་གནས་སུ་མ་སོང་ཞིང༌། སློབ་དཔོན་ཟླ་བས་རྩ་བའི་འགྲེལ་པ་འདིར་རང་རྒྱུད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་རྒྱས་པ་བཤད་པ་ཡིན་པས་ཐལ་རང་གི་ཁྱད་པར་ཡང་རང་རྒྱུད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དངོས་སུ་བཀོད་མ་བཀོད་ཀྱི་དབང་ལས་དབུ་མ་ཐལ་རང་སོ་སོར་གྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འཆད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱིས་དངོས་སུ་བདག་སྐྱེ་འགོག་པའི་རང་རྒྱུད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་མ་བཀོད་པས་ཚར་བཅད་ཀྱི་གནས་སུ་སོང་ཞེས་བརྗོད་པ་ལ་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱིས་དངོས་སུ་མ་བརྗོད་ཀྱང་ཤུགས་ལ་བརྗོད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པས། ད་དུང་ཚར་བཅད་ཀྱི་གནས་སུ་སོང་བའི་ཉེས་པ་སོ་ན་གནས་པ་ལས་དེར་མ་སོང་བའི་གནས་ལས་སློང་མ་ཐུབ་པས་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཚར་བཅད་ཀྱི་གནས་(༡༡༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུ་སོང་བའི་ཁར་སློབ་དཔོན་ཟླ་བ་རང་དེར་འགྲོ་ཡི་དོགས་ནས་བདག་སྐྱེ་འགོག་པའི་སྐབས་འདིར་རང་རྒྱུད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དངོས་སུ་རྒྱས་པར་བཀོད་པའི་ཕྱིར་ཐལ་འགྱུར་བ་ལས་ངོ་ལོག་ནས་རང་རྒྱུད་པར་སོང་བས། ད་ནི་ཐལ་འགྱུར་བའི་ཕྱོགས་ལས་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་མ་གཏོགས་ཆེར་མ་ལུས་པས་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པ་རྣམས་ལྷ་དར་མི་དར་ལ་སོང་འདུག་གོ། །འདིར་ཟི་ལུང་ཤཱཀྱ་པ་ཆེན་པོ་ན་རེ། དོན་དམ་ལ་དཔྱོད་པའི་སྐབས་སུ་ཐ་སྙད་ཀྱི་བདེན་པ་ཚད་མས་མི་གྲུབ་པ་ནི་ཐལ་རང་གི་སློབ་དཔོན་གཉིས་ཀའི་ལུགས་ལ་ཡང༌། ལེགས་ལྡན་བྱེད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་ནས་མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་བ་དགག་པ་ལ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་མཛད་པ་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་གཏིང་མ་ཚུགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟླ་བའི་ཞབས་ཀྱིས་བྷ་བྱ་བཀག་པའི་རིགས་པ་དྲི་མ་མེད་པའོ་ཞེས་དང༌། ཡང་ཐལ་འགྱུར་བས་སྤྱོད་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་འཇུག་པ་དེའི་ཚེ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་ཡིན་ཏེ། མེད་པ་སྐུར་འདེབས་ཀྱི་མཐའ་སེལ་ཚུལ་རང་སྡེ་དངོས་སྨྲ་བ་དང་མཐུན་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། རིགས་པ་དྲུག་ཅུ་པ་ལས། ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་གནས། །མེད་ཉིད་རྣམ་པར་བཟློག་ཟིན་གྱི། །རིགས་པ་གང་གིས་ཡོད་པ་ཡང༌། །བཟློག་པར་འགྱུར་བ་མཉན་པར་བྱོས། །ཞེས་འབྱུང་བས་སོ། །ཞེས་དངོས་སུ་བྲིས་གདའ་བས་དེའི་ཤུགས་ལ་ལྟ་བས་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་སོག་ལ་འཇུག་པ་ན། རང་རྒྱུད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཞལ་གྱིས་མི་བཞེས་ཞེས་པ་ཞིག་ཀྱང་ཁས་ལེན་པར་སྣང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་དེ་ལ་དཔྱད་ན། ཕྱོགས་རེ་མཐོང་བ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པའི་ཚེ་ཕྱོགས་རེ་མངོན་པར་ལྷག་ནས་སྒྲིབ་པ་ལ་ཉེ་བ་ན། དེ་ལས་ཕྱོགས་(༡༡༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞན་པ་ཞིག་ལྷག་སྟེ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་བར་མཐོང་བ་ལ་སྒྲིབ་པ་ལྟ་བུའི་ཅལ་ཅོལ་གྱི་ཚིག་ཏུ་གོ་སྟེ། ལེགས་ལྡན་གྱིས་མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་བ་དགག་པ་ལ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཐ་སྙད་ཀྱི་བདེན་པས་ཚད་མས་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་འདི་དོན་དམ་པར་ཚད་མས་གྲུབ་བམ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཚད་མས་གྲུབ། དང་པོ་ལྟར་ན་ནི་ལེགས་ལྡན་གྱིས་མི་བཞེད་ལ། གཉིས་པ་ལྟར་རོ་ཞེ་ན་མི་རིགས་པ་མེད་ཀྱང་ཁྱེད་ཅག་འདི་ལྟ་བུའི་ལྡོག་ཆ་མ་རྟོགས་པར་རང་རྒྱུད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་ཡིད་ལ་ཝལ་ཝལ་དུ་ཤར་ཡང་ཞིབ་ཆ་ཁར་འབྱིན་མ་ནུས་པས་ནོངས་སོ། །ཐལ་འགྱུར་བས་སྤྱོད་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་གསོག་ལ་འཇུག་པ་ན་རང་རྒྱུད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཁས་ལེན་དགོས་ཏེ། མེད་པ་སྐུར་འདེབས་ཀྱི་མཐའ་སེལ་ཚུལ་རང་སྡེ་དངོས་སྨྲ་བ་དང་མཐུན་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་ཁྱབ་པ་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་བས་མེད་པ་སྐུར་འདེབས་ཀྱི་མཐའ་སེལ་བ་ལ་ཐུན་མོང་དུ་དངོས་སྨྲ་བའི་རིགས་པས་སེལ་བ་ལྟར་སེལ་ཡང༌། དེ་སེལ་བའི་གཏན་ཚིགས་དང་སྒྲུབ་ངག་དང་ཐལ་བ་སོགས་ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་རང་ལུགས་ལ་འཇོག་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དངོས་སྨྲ་བས་ཐ་སྙད་དུ་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་འགོག་པའི་རིགས་པ་དེ་དབུ་མ་པས་བརྗོད་པའི་ཚེ་རིགས་པ་དེ་དངོས་པོ་རང་བདེན་དུ་གྲུབ་པར་དབུ་མ་པས་མི་འདོད་བཞིན་དུ་ཁས་ལེན་དགོས་པའི་བདག་གཅིག་དང་དེ་བྱུང་འབྲེལ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་དངོས་སྨྲ་བས་རིགས་པར་སྨྲ་བའི་རིགས་པ་དབུ་མ་པས་བརྗོད་ན། དབུ་མ་པས་རིགས་པ་དེ་རང་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་དངོས་པོ་རང་བདེན་པར་ཁས་ལེན་པས་ཁྱབ་བོ་སྙམ་པ་ནི་དབང་རྟུལ་གྱི་ཤེས་(༡༡༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རབ་ཀྱིས་ཤེས་བྱའི་འཇུག་པ་ཕྲ་མོ་མ་མཐོང་བར་ཟད་དོ། །ཁྱད་པར་ཐལ་འགྱུར་བས་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་གསོག་ལ་འཇུག་པ་ན་རང་རྒྱུད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཞལ་གྱིས་མི་བཞེས་ཞེས་པ་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་རང་ལུགས་ཀྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་ཞལ་གྱིས་མི་བཞེས་པ་ཡིན་ནམ། གཞན་གྲགས་ཀྱི་རང་རྒྱུད་ཞལ་གྱིས་མི་བཞེས་པ་གང་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་རོ་ཞེ་ན། ཁོ་བོས་ཀྱང་དེར་བརྗོད་པས་འཐད་དུ་ཆུག གཉིས་པ་ལྟར་ན་ནི་ལྟ་བས་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་གསོག་ལ་འཇུག་པས་ན་མཐའ་བཞི་ལས་བདག་སྐྱེ་འགོག་པའི་སྐབས་འདིར་ཟླ་གྲགས་ཀྱིས་གཞན་གྲགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། རང་རྒྱུད་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་ངག་ཡན་ལག་ལྔ་ལྡན་དུ་བཀོད་པའི་ཕྱིར། རང་རྒྱུད་ཞལ་གྱིས་མི་བཞེས་པ་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་ཐལ་འགྱུར་བས་ཚོགས་གཉིས་གང་བསགས་པ་ལ་འཇུག་ཀྱང་བདེན་པ་གཉིས་ཆར་རང་ལུགས་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་རང་རྒྱུད་ནི་ནམ་ཡང་མི་བཞེད་ཀྱང་གཞན་གྱིས་བརྗོད་པའི་རྗེས་བརྗོད་ཀྱི་རང་རྒྱུད་ནི་རྒྱ་ཆེར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་སོ་ཞེས་ལེགས་བཤད་དུ་གྲུབ་ལ། ཁྱེད་ཅག་ཐལ་འགྱུར་བས་བསོད་ཚོགས་ལ་འཇུག་པ་ན་རང་རྒྱུད་ཁས་ལེན། གཅིག་ཤོས་ལ་འཇུག་པ་ན་དེ་ཁས་མི་ལེན་ཅེས་མཁས་སུ་རེ་བའི་ཞིབ་ཆ་ནི་ནམ་མཁའ་ཉི་མས་བསྐམས་པ་ན་འཁྲུ་བ་ཁས་མི་ལེན་གྱི། ཆར་པས་བངས་པ་ན་འཁྲུ་བར་ཁས་ལེན་ཅེས་སྨྲ་བ་དང་ཁྱད་ཅི་ཡོད། གཉིས་པ་1ལེགས་ལྡན་རང་ལ་ཁས་བླངས་འགལ་བའི་ཉེས་པ་ཡོད་པ་བསྟན་པ་ལ། ལེགས་ལྡན་གྱི་ལུགས་བརྗོད་པ་དང༌། དེ་ལ་ཉེས་པ་དུ་མ་བརྗོད་པ་དང༌། ཉེས་བརྗོད་དེ་ལེགས་ལྡན་རང་གི་ཁས་བླངས་དང་སྦྱར་བའོ། །དང་པོ་ནི། གཞན་ཡང་ལེགས་ལྡན་བྱེད་རྟོག་གེ་པ་འདིས་བདག་ཉིད་རྟོག་གེའི་བསྟན་བཅོས་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་ཙམ་ཞིག་གཞན་ལ་བསྟན་པར་འདོད་(༡༡༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པས་དབུ་མའི་ལྟ་བ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་བདག་མེད་པར་ཁས་ལེན་བཞིན་དུའང་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རང་རྒྱུད་དམ། རང་ལུགས་ཀྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་སྦྱོར་བའི་ངག་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆེས་ཤིན་ཏུ་ཉེས་པ་དུ་མའི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་སུ་རྟོགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་ལ་རེ་ཞིག་གང་འདི་སྐད་དུ་བདག་སྐྱེ་འགོག་པའི་སྐབས་འདིར་རང་རྒྱུད་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་ཚིག་ཏུ་འགྱུར་བ་ནི། དོན་དམ་པར་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ངེས་ཏེ། ཡོད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཀོད་དོ། །འདིར་རྟོག་གེའི་བསྟན་བཅོས་ལ་མཁས་པ་གཞན་ལ་བསྟན་འདོད་ནི་གོང་དུ་ཡང་དག་མིན་རྟོག་ལ་ཞེན་པའི་རྟོག་གེ་པ་ཞེས་དགོངས་ནས་དེར་བརྗོད་པ་ཡིན་ཅེས་སྨྲས་པ་དེ་དང་མཐུན་པར་དངོས་སྨྲ་བའི་རྟོག་གེ་པ་དགག་སྒྲུབ་བྱེད་པ་ན་དགག་སྒྲུབ་རང་བདེན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཡང་དག་མིན་རྟོག་གི་བསླད་པ་ཆེར་བྱང་བ་ཡོད་ལ། དེ་ལྟར་ཡོད་པའི་རང་ལུགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་དམ་བཅས་ནས་རང་ལུགས་ཀྱི་སྒྲུབ་བྱེད་འགོད་དགོས་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་མཁས་པ་དག་གི་ལུགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོག་གེའི་བསྟན་བཅོས་ལ་ཡོད་པས་དེའི་གཞུང་འཛུགས་པའི་ཆེད་དུ་དབུ་མ་པ་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བ་ན། རང་ལུགས་ཀྱི་ཕྱོགས་གང་ཡང་མི་འཛིན་པའི་སྐབས་སུ་ལེགས་ལྡན་བྱེད་སྒྲུབ་བྱེད་ཐ་སྙད་དུའང་རང་བདེན་པའམ་རང་རྒྱུད་དེ་ལྟར་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། སྐབས་འདིར་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ཁྱེད་དོན་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་འདི་ཆོས་སམ་ཆོས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་གང་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་བཀོད་པ་ཡིན། ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་ན་ཉེས་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་(༡༡༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདག་ལས་སྐྱེ་བར་ཁས་བླངས་དབུ་མ་པས་དགག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་འགོག་ན་ཡང་དབུ་མ་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་ཙམ་ཁས་བླངས་པས་གནོད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་ཞེས་སྒྲ་སྦྱོར་རོ་ཞེ་ན། འདི་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་དབུ་མ་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། སཱ་ལུ་ལྗང་པའི་མདོ་ལས། ས་བོན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་མྱུ་གུ་དེ་ཡང་སྐྱེ་བ་ན་བདག་གིས་མ་བྱས། གཞན་གྱིས་མ་བྱས། གཉིས་ཀས་མ་བྱས། དབང་ཕྱུག་གིས་མ་བྱས། དུས་ཀྱིས་མ་བསྒྱུར། ཕྲ་རབ་ལས་མ་བྱུང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ལས་མ་བྱུང༌། རྒྱུ་མེད་པ་ལས་མི་སྐྱེ། ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱ་རོལ་ལས། ས་བོན་ཡོད་ན་མྱུ་གུ་ཇི་བཞིན་ཏེ། །ས་བོན་གང་ཡིན་མྱུ་གུ་དེ་ཉིད་མིན། །དེ་ལས་གཞན་མིན་དེ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ལྟར་རྟག་མིན་ཆད་མིན་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། རྩ་བ་འདི་ཉིད་ལས། གང་ལ་བརྟེན་ཏེ་གང་འབྱུང་བ། །དེ་ནི་རེ་ཞིག་དེ་ཉིད་མིན། །དེ་ལས་གཞན་པའང་མ་ཡིན་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་ཆད་མིན་རྟག་པ་མིན། །ཞེས་འཆད་དོ། །འཇིག་རྟེན་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཀུན་རྫོབ་པའི་སྐྱེ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ལ་འཇུག་པ་ན། དབུ་མ་པས་འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་པར་དེའི་རྗེས་བརྗོད་བྱས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་བྱེད་པའི་ཚེ། དེ་ངོར་སྐྱེས་ཙམ་མ་བཀག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བདག་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་ག་ལ་ཡིན། དབུ་མ་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་འགར་ཡང་གར་བརྗོད། དེས་ན་དགག་བྱ་ལ་དོན་དམ་གྱི་སྒྲ་སྦྱོར་བ་འབྲེལ་བ་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། གཞན་གྲངས་ཅན་གྱིས་དོན་དམ་པར་(༡༡༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདག་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་པའི་ལུགས་དེ་ལ་བལྟོས་ཏེ་དོན་དམ་པའི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་སོ་ཞེ་ན། དེའང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གྲངས་ཅན་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་དབུ་མ་པས་ཁས་བླངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། བདེན་པ་གཉིས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་མཐོང་བ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་མུ་སྟེགས་པའི་འདོད་པ་དག་ནི་ཇི་ཙམ་དུ་བདེན་པ་གཉིས་ཀའི་སྒོ་ནས་བདག་སྐྱེ་འགོག་པ་དེ་སྲིད་ཇི་ཙམ་དུ་ན་ཡོན་ཏན་ཉིད་ཡིན་པར་ཟླ་གྲགས་ཀྱིས་རྟོགས་སོ། ། དེ་ལྟར་ན་གཞན་གྱི་གཞུང་ལ་བལྟོས་ཏེ་དོན་དམ་པའི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་རང་ག་བས་བློ་ངོར་བདག་སྐྱེ་འདོད་པས་དེ་མི་འགོག་པས་དོན་དམ་པར་ཞེས་སྦྱོར་ཞེ་ན། རྒྱུ་གང་ལས་དེ་ལ་བལྟོས་ནས་ཀྱང་ཁྱད་པར་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བར་སྨྲ་བའི་འཇིག་རྟེན་པས་ཀྱང་བདག་ལས་སྐྱེ་བར་མི་རྟོགས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པས་ནི་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་འཇུག་པ་མེད་པར་བྱས་ནས། རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཙམ་ཞིག་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སློབ་དཔོན་ཡང་བདེན་པ་གཉིས་གང་ལས་སྐྱེ་སོགས་མི་དཔྱོད་པར་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་ལ་འཇུག་པ་ན་ཀུན་རྫོབ་མ་བརྟགས་པ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་པར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དོན་དམ་པར་ཞེས་ཁྱད་པར་དོན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་སོ། །ཆོས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་དོན་དམ་པར་ཞེས་སྦྱོར་ན་ཡང་མི་འཐད་དོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་དགག་པར་འདོད་ནས། དོན་དམ་པར་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཆོས་ཅན་ཞེས་ཆོས་ཅན་གྱི་(༡༡༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཁྱད་པར་དུ་འགོད་པར་བྱེད་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ལེགས་ལྡན་བྱེད་རང་ལ་གཞི་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉེས་པའམ། གཞི་མ་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། ལེགས་ལྡན་བྱེད་རང་གིས་དོན་དམ་པར་མིག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཉེས་སྤོང་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གཞི་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། འོ་ན་དོན་དམ་པར་ཞེས་པ་འདི་ཆོས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་དུའང་མི་བཟུང་ན། དོན་དམ་པར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གང་གི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཅེས་འདྲི་བ་ལ་ལན་དུ་གལ་ཏེ་མིག་ལ་སོགས་པ་ཀུན་རྫོབ་པ་རྣམས་ཆོས་ཅན་ཡིན་ལ། དེ་དག་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་འགོག་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་སྨོས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་འགོག་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ལན་དུ་དེ་ལྟར་ན་ནི་སྔར་གྱི་སྦྱོར་བ་དེ་ལྟར་འགོད་པར་མི་རིགས་ཏེ། འོ་ན་མིག་ལ་སོགས་པ་ཀུན་རྫོབ་རྣམས་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་དེ་སྐད་བརྗོད་པར་བྱ་བ་རིགས་པར་འགྱུར་ན། དེ་སྐད་དུ་ཡང་ལེགས་ལྡན་ཁྱོད་ཀྱིས་མ་སྨྲས་པས་སྦྱོར་བ་སྔ་མའི་སྐྱོན་སྤོང་དུ་མ་སོང་ངོ༌། །ཀུན་རྫོབ་པའི་མིག་སོགས་ཆོས་ཅན་དུ་སྨྲ་ན་ཡང་གྲངས་ཅན་སོགས་དང་དངོས་སྨྲ་བ་ཕ་རོལ་པོ་དག་གིས་མིག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རྫས་སུ་སྟེ། དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བཏགས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཡོད་པར་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར་གྲངས་ཅན་སོགས་གཞན་ལ་གཞི་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བས་འདི་ནི་མི་རིགས་སོ། །དེས་ན་མིག་སོགས་དོན་དམ་པ་ཆོས་ཅན་དུ་བྱེད་ན་རང་ལ་མ་གྲུབ། ཀུན་རྫོབ་པའི་མིག་སོགས་ཆོས་ཅན་དུ་བྱེད་ན་གཞན་ལ་མ་གྲུབ་པས་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐྱོན་ལ་(༡༡༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་འདའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ན། དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་གང་ཡང་ཆོས་ཅན་དུ་མི་འཛིན་གྱི། ཅི་སྟེ་ཁྱད་པར་དེ་བོར་བའི་སྤྱི་ཙམ་འཛིན་པར་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེ་ཇི་ལྟར་ན་སྒྲ་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་མི་རྟག་པ་དང་ཆོས་ཅན་སྒྲ་གཉིས་ཀའི་སྤྱི་སྒྲ་ཙམ་ཉིད་བཟུང་བ་ཡིན་གྱི། ཁྱད་པར་འཛིན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཁྱད་པར་འཛིན་ན་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་རྟགས་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་བསྒྲུབ་བྱའི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་མདོར་བསྟན་ནས། དེ་རྒྱས་པར་བཤད་ན། འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་གྱུར་པའི་སྒྲ་ཆོས་ཅན་དུ་འཛིན་ན་ནི་དེ་ཕ་རོལ་པོ་བྱེ་བྲག་པ་ལ་མ་གྲུབ་བོ། །འོན་ཏེ་ནམ་མཁའི་ཡོན་ཏན་གྱི་སྒྲ་ཆོས་ཅན་དུ་འཛིན་ན་ནི་དེ་རང་ཉིད་སངས་རྒྱས་པ་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་(དྲང་སྲོང་ཤར་བའི་ཚིག་གསལ་མཆན་མར་འདིར་བྱེ་བྲག་པ་ཟེར་བ་ཡོད་ཀྱང༌། མུ་སྟེགས་བྱེ་བྲག་པ་མིན། ཉན་ཐོས་པའང་ཆ་མེད་ཀྱི་རྡུལ་སོགས་བྱེ་བྲག་པ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བས་བྱེ་སྨྲ་ཞེས་ཟེར་ལ། དེ་སྒྲ་བསྡུས་པ་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་པ་ཞེས་བརྡ་བྱེད་པ་ཡིན་ཅེས་བྲིས་སྣང་ངོ༌། །(གྲངས་ཅན་ལ་སྒྲ་མི་རྟག་པར་དམ་བཅའ་བ་ན་ཡང༌། བྱས་པའི་སྒྲ་ཆོས་ཅན་དུ་འཛིན་ན་དེ་གཞན་གྲངས་ཅན་ལ་མ་གྲུབ། འོན་ཏེ་སྔར་ཡོད་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱ་བའི་སྒྲ་ཆོས་ཅན་དུ་འཛིན་པ་ཡིན་ན་ནི་དེ་རང་བྱེ་སྨྲ་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཅན་ལ་བརྗོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ལའང་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་སྤྱར་ཏེ། འཇིག་པ་ཡང་གལ་ཏེ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་སུ་བྱེད་པ་ཡིན་ན་ནི་དེ་སངས་རྒྱས་པ་རང་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། འོན་ཏེ་འཇིག་པ་རྒྱུ་མེད་པ་བསྒྲུབ་ཆོས་སུ་བྱེད་པ་ཡིན་ན་ནི་དེ་ཕ་རོལ་པོ་བྱེ་བྲག་པ་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་(༡༡༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནོ། །རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འདིར་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་སྤྱི་ཙམ་ཞིག་འཛིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་དབུ་མ་པས་གྲངས་ཅན་ལ་བདག་སྐྱེ་མེད་པར་སྒྲུབ་པའི་སྐབས་འདིར་ཡང་བདེན་རྫུན་གྱི་ཁྱད་པར་དོར་བའི་ཆོས་ཅན་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཙམ་ཞིག་འཛིན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ལན་ནི། ཆོས་ཅན་སྤྱི་ཙམ་འཛིན་པ་དེ་ནི་ལེགས་ལྡན་གྱིས་སྨྲ་བ་དེ་ལྟར་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་སྨྲ་བ་ནང་དུ་རྟག་མི་རྟག་དོར་བའི་སྒྲའི་དངོས་པོ་སྤྱི་ཙམ་འཛིན་རྒྱུ་རྒོལ་ཕྱིར་རྒོལ་མཐུན་སྒྲུབ་ཏུ་རྙེད་པ་བཞིན་དབུ་མ་པ་དང་དངོས་སྨྲ་བ་དེ་འདྲའི་དངོས་པོའི་སྤྱི་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་པར་འཛིན་རྒྱུ་རྙེད་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྲིད་ན་དངོས་པོ་ཙམ་དེ་དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་པོ་རང་ཉིད་དུ་གྲུབ་དགོས་པ་ལས། དེ་འདྲ་དེ་བདེན་པ་གཉིས་ཀའི་དངོས་པོར་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་རང་གི་ངོ་བོས་མ་གྲུབ་པར་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་དབུ་མ་པས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། རྟགས་འདི་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ཀྱིས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་དེ་དག་ཆོས་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་རྫས་བཏགས་ཀྱི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བར་བཞེད་པའི་དབུ་མ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལེགས་ལྡན་བྱེད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་གྲངས་ཅན་ལ་བདག་སྐྱེ་འགོག་པ་གང་གི་ཚེ་འདིར་སྐྱེ་བ་བཀག་པ་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་སུ་འདོད་པ་དེའི་ཚེ་སྐྱེ་མེད་ཁོ་ནར་རྗེས་སུ་དཔག་བྱ་དེའི་རྟེན་ཆོས་ཅན་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཙམ་པོ་དེ་ཐ་སྙད་པའི་བློ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཅན་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་རྙེད་པ་ནི་བློ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དེ་འདྲའི་ཆོས་ཅན་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་རྫས་བཏགས་ཀྱི་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པར་དངོས་ཆོས་ལས་ཉམས་པར་གྱུར་པར་ལེགས་ལྡན་འདིས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཁས་བླངས་(༡༡༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐ་སྙད་པའི་བློ་ཀུན་རྫོབ་པ་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་ཡུལ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ལྟ་བུ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཇི་ལྟ་བ་རྟོགས་པའི་འཕགས་བློ་དོན་དམ་པ་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་ཡུལ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་དག་ནི་འཁྲུལ་མ་འཁྲུལ་གྱི་བློ་ངོར་ཐ་དད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཡུལ་དུ་ཤེས་བྱའང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གཅིག་ལས་ཤེས་བྱ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དེའི་ཡུལ་དུ་གཏན་མི་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། གང་གི་ཚེ་རབ་རིབ་ཅན་གྱི་མིག་ཤེས་ཀྱིས་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ལས། ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པ་འཛིན་པ་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཡུལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་དེའི་ཚེ་ནི་ཤེས་བྱ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང༌། རྫས་བཏགས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་ཡོད་པར་འགྱུར་བའི་དོན་ཆ་ཙམ་ཡང་དམིགས་པར་ག་ལ་འགྱུར། ཤེས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡུལ་དུ་ཤེས་བྱ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་མངོན་དུ་འགྱུར་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་རབ་རིབ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མིག་གིས་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པ་མ་དམིགས་པ་ལྟར་དབུ་མ་པས་ཤེས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་སྒྲོ་མི་འདོགས་པ་དེའི་ཚེ་ན་ཡང༌། དེ་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་རིགས་པའི་ཤེས་པ་གང་གིས་ཤེས་བྱ་ཡོད་པ་མིན་པ་ཡོད་པར་སྒྲོ་མི་འདོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན། བློ་དེ་ངོ་ན་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འགྱུར་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བའི་སྐྲ་ཤད་ལྟ་བུའི་དོན་ཅན་གྱི་ཆ་ཙམ་ཡང་དམིགས་པ་ག་ལ་ཡོད། མིག་སོགས་དོན་དམ་པའང་ཆོས་ཅན་དུ་འཇོག་མི་རིགས་ཏེ། ཐ་སྙད་དང་རིགས་ཤེས་འཕགས་པའི་མཁྱེན་པ་གསུམ་གས་མི་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བློས་བདེན་པ་གཉིས་སུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཅན་མ་གྲུབ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། (༡༡༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སློབ་དཔོན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས། གཞན་དག་གིས་གལ་ཏེ་ཚུར་མཐོང་གི་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མས་དོན་གྱི་གཞི་ཆོས་ཅན་འགའ་ཞིག་དམིགས་ན་ནི་གཞི་དེའི་སྟེང་དུ་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པའམ། མི་སྟོང་པ་དང་བདག་གི་ཆོས་བཟློག་པར་བྱ་བ་མཐོང་ན་དེ་འདྲའི་དགག་སྒྲུབ་ཀླུ་སྒྲུབ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ང་ལ་ཀླན་ཀ་མེད། ཅེས་གསུངས་སོ། །བཤད་མ་ཐག་པ་གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དག་ཐ་དད་པ་དེའི་ཕྱིར། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དཔྱོད་པའི་རིགས་ཤེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དེ་ངོ་ན་ཡུལ་ཁྱབ་བྱེད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ན། དེའི་ཁྱབ་བྱ་གང་ཞིག་ཆོས་ཅན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་མིག་ཀུན་རྫོབ་པ་ག་ལ་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་གཞི་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐྱོན་དང༌། གཞི་མ་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྐྱོན་བཟློག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ཐུན་མོང་དུ་གྲུབ་པའི་མིག་གི་སྤྱི་ཆོས་ཅན་དུ་འཛིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པའང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་མ་གྲུབ་པར་སྨྲ་བ་འདི་ལན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །སྐབས་འདིར་ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་པོའི་གདུལ་བྱར་གྱུར་ནས་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་ཟླ་གྲགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་དབུ་མ་པ་ཐམས་ཅད་བདག་ལ་ཉོན་ཅིག སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཟླ་བས་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ལ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་མིག་སོགས་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་པོའང་དངོས་པོ་དེར་མ་གྲུབ་སྟེ། དེ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་འཁྲུལ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བཀག་ནས་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་ཆོས་དོན་བྱེད་ནུས་ཀྱི་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་པས། དེའི་དོན་བྱེད་ནུས་ཀྱི་དངོས་པོར་གྲུབ་པའི་ཆ་ཐ་སྙད་དང་རིགས་ཤེས་ཀྱི་ཚད་མ་གང་གིས་ཀྱང་མི་གྲུབ་(༡༢༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཁར་གཞན་གྲགས་ཀྱི་ཚད་མ་སྲིད་དོ་འཚལ་གྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་ཀུན་རྫོབ་པར་དོན་བྱེད་ནུས་ཀྱི་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་སྲིད་པ་ལ་གནོད་བྱེད་ཁོ་ནར་འཇུག་པ་འདི་ལྟའི་གསལ་མ་གསལ་གྱི་གཞུང་ལུགས་ཉི་ཟླ་ལྟར་མ་ནུབ་པའི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་འོད་ཟེར་ལྷམ་མེ་ལྷན་ནེ་ལྷང་ངེར་ཡོད་བཞིན། ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་ལ་གཅིག་དུ་བྲལ་གྱི། ཕྱོགས་ཆོས་ཀྱི་གཞིར་བཟུང་བའི་མྱུ་གུ་ལྟ་བུ་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མས་མྱུ་གུ་རང་གི་བྱ་བ་ལ་དོན་བྱེད་པར་དེར་གྲུབ་ཏུ་བདེན་པས་དེ་རིགས་ཤེས་ཚད་མས་དགག་བྱའི་དངོས་པོ་བདེན་གྲུབ་པ་དེ་མ་ཡིན་གྱི། དེས་དགག་བྱའི་དགག་བྱ་བདེན་གྲུབ་པ་དེ་ཟབ་གསང་གི་མན་ངག་སྙན་བརྒྱུད་མ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ལ་རག་གོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་བློ་གྲོས་དེ་ནི་སློབ་དཔོན་ཟླ་གྲགས་ཀྱི་རྣམ་དཀར་གྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་བལྟར་མི་བཟོད་པའི་འུག་པ་གཞོན་ནུའི་མིག་ཅན་ལྟར་སོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེས་ཀྱང་ཚོགས་གཉིས་ཀྱི་བགྱི་བའི་ཁུར་ཆེན་པོ་ལོངས་ལ། དཔལ་ལྡན་ཟླ་གྲགས་ཀྱི་དབུ་མའི་བསྟན་པ་འཁྲུལ་བྲལ་འདི་ལ་མྱུར་བར་མྱུར་བར་ཞུགས་ཤིག འོ་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཆོས་དོན་བྱེད་ནུས་ཀྱི་དངོས་པོར་གྲུབ་མི་སྲིད་ན། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཀུན་རྫོབ་པའི་དོན་བྱེད་ནུས་ཀྱི་དངོས་པོར་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཚད་མར་གྲགས་པ་ལ་སྣང་མྱོང་དང་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་བླང་དོར་སོགས་ཀྱང་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་མི་སྲིད་པར་ཐལ་ཅེ་ན། དེ་ནི་འགལ་ཁྱབ་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་པའི་དོན་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་རང་བདེན་པར་གྲུབ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚད་མར་གྲགས་པ་ལ་སྣང་མྱོང་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་བླང་དོར་སོགས་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་མི་སྲིད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཀུན་རྫོབ་པའི་དོན་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་(༡༢༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རང་བདེན་པར་མ་གྲུབ་པས་བདེན་པར་མེད་བཞིན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བལྟོས་བཞག་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་ཅན་གྱི་དངོས་པོར་སྣང་ཞིང༌། སྣང་ངོ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བླང་དོར་སོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ལ་འཇུག་པ་ཐ་སྙད་པར་བསྙོན་མི་ནུས་སུ་སྣང་བའི་ཕྱིར། ཀུན་རྫོབ་སྣང་ཙམ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྲིད་ཞི་གཉིས་ལ་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་འདི་ནི་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་དང་ཟླ་བ་གྲགས་པའི་གཞུང་ལུགས་ལས་ཆེས་གསལ་ཞིང་གོ་བདེ་བར་རྒྱས་པར་ཡོད་བཞིན། ཆེས་བསགས་སྦྱང་གི་མཐུ་དམན་པའི་སྐྱེས་བུ་ལོག་ལྟ་ཅན་དག་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བའི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་རྣམ་གཞག་ལ་སྐུར་འདེབས་བྱེད་པ་དང༌། ཁྱད་པར་བོད་སྔ་རབས་པའི་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་དག ལས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ལ་སྐུར་འདེབས་བྱེད་པའི་ལོག་ལྟ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་སྔ་ཕྱིར་བྱོན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་འཁྲུལ་པ་དང་བྲལ་བའི་དབུ་མའི་བསྟན་པ་བསྟན་འཛིན་དང་བཅས་པ་ལ་སྡིག་སོག་པའི་ལས་ཅན་དུ་མཐོང་བས་སྐྱེས་བུ་དེ་དག་ནི་སྲོག་ལ་རྒོལ་བའི་གཡངས་ལྟར་རྒྱང་རིང་དུ་འདོར་བར་རིགས་སོ། །དངོས་སྨྲ་བ་ནང་དུ་སྒྲའི་དངོས་པོ་སྤྱི་མཐུན་དཔེར་བཟུང་བ་དེ་དང་འདྲ་བར་དབུ་མ་པ་དང་དངོས་སྨྲ་བ་རྩོད་པ་ན་དངོས་པོར་ཡོད་པའི་ཆོས་མཐུན་གྲུབ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། ། དངོས་སྨྲ་བ་ནང་དུ་རྩོད་པ་དེར་ནི་སྒྲའི་སྤྱི་དང་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱི་བརྗོད་པར་འདོད་པ་དང༌། རྟག་མི་རྟག་གིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སྒྲ་བརྗོད་པར་མི་འདོད་པ་རྒོལ་ཕྱིར་རྒོལ་གཉིས་ཀའི་བློ་ལ་ཡང་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་པར་ཡོད་ན། དེ་བཞིན་དུ་བདེན་གཉིས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་མ་བྱས་པའི་མིག་གི་དངོས་པོའི་སྤྱི་ཙམ་ཞིག་འཛིན་རྒྱུ་གྲུབ་ན་(༡༢༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ལྟར་འགྲུབ་ཆུག་ཀྱང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བ་དབུ་མ་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་དག་གིས་དེ་འདྲ་དེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་ཐུན་མོང་དུ་གྲུབ་པར་དབུ་མ་པས་ཁས་མ་བླངས་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་ཀུན་རྫོབ་པའི་མིག་སོགས་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་པོར་ཚད་མས་མ་གྲུབ་ན། དོན་དམ་པར་དོན་དམ་པའི་མིག་གི་དངོས་པོ་ཡང་ཚད་མས་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པས། དངོས་སྨྲ་བ་ནང་དུ་རྩོད་པའི་དཔེ་དང༌། དབུ་མ་པ་དང་དངོས་སྨྲ་བ་རྩོད་དུས་ཀྱི་དཔེ་ལ་མཐུན་སྣང་ཁས་ལེན་པ་ཡོད་པ་དང་མེད་པས་དཔེ་ལ་འདྲ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་གཞི་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉེས་པ་བརྗོད་པའི་ཚུལ་གང་ཡིན་པ་འདི་ཉིད་ནི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་ལ་མ་གྲུབ་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། མིག་སོགས་ཀྱི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་རང་ལ་མ་གྲུབ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཡོད་པ་གཞན་ལ་མ་གྲུབ་བོ། །སློབ་དཔོན་ལེགས་ལྡན་བྱེད་སྐབས་འདིར་ཀུན་རྫོབ་པའི་མིག་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཚད་མས་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་རྩོད་གཞིར་བཟུང་བ་ལ། སློབ་དཔོན་ཟླ་གྲགས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ན་ཚད་མ་དང་ཁས་བླངས་གཉིས་ཀ་དང་འགལ་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དོན་བྱེད་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་བྱེད་ནུས་ཀྱི་དངོས་པོ་རང་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པར་ཁས་བླངས་པ་དང་འགལ་ཞིང༌། བདེན་གཉིས་གང་གི་ཁྱད་པར་དུ་མ་གྲུབ་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་ཅིང༌། དེའི་སྤྱི་ཙམ་གྲུབ་པར་འདོད་ན་དེ་འདྲའི་དངོས་པོ་ཤེས་བྱ་ལ་བྱིས་འཕགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མངོན་སུམ་ཚད་མ་དང་གྲགས་པས་བསལ་ཅིང༌། སྟོན་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པས་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལུང་ཚད་མ་ལས་རྒྱ་ཆེར་བསལ་ལོ། །དེས་ན་ཐལ་རང་གི་(༡༢༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱེས་མཚམས་ཀྱི་སྲོག་ཆེན་པོ་འདིར་ཐུག་ལ། གྱེས་མཚམས་འདིར་སློབ་དཔོན་སོ་སོའི་བཞེད་པ་གསལ་མི་གསལ་འདི་ལྟར་ལ། གངས་ཅན་དུ་བྱུང་བའི་དབུ་མ་པར་རློམ་པའི་ལོ་པཎ་མཁས་གྲུབ་སྤྲུལ་སྐུ་གྲུབ་ཐོབ་ཏུ་གྲགས་པ་ཕལ་ཆེ་བ་ཐམས་ཅད་ཚུལ་འདིར་བློ་ཁ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་ཕྱོགས་པར་དབུ་མ་ཐལ་རང་གི་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་ཤག་རལ་དོན་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ན་བྱེད་པ་འདི་ནི་སུ་ཞིག་གི་མཐུ་ལས་ཡིན་ཅེས་ཆེས་ཡ་ང་བར་གྱུར་ཏོ། །གསུམ་པ་ཉེས་བརྗོད་དེ་ལེགས་ལྡན་རང་གི་ཁས་བླངས་དང་སྦྱར་བ་ནི། འདི་ལྟར་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་བསྙད་པའི་གཞི་རྟགས་ཀྱི་དོན་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་མ་གྲུབ་པ་དང༌། མཐུན་སྣང་དུ་མ་གྲུབ་པ་འདི་ནི་རྟོག་གེ་པ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ནོ། ། ཇི་ལྟར་ཁས་བླངས་ཤེ་ན། ཉན་ཐོས་སྡེ་པས་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མིང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མིང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཡོད་པར་གྲུབ་བོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཁྱབ་པ་ཡོད་དེ། གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཏེ། དཔེར་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞི་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གཞན་གྱིས་བཀོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་འདི་ལ་ལེགས་ལྡན་གྱིས་དེའི་ལན་དུ་འདིར་ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་ཁྱོད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཡོད་པ་ཞེས་པ་དེའི་དོན་དུ་འདོད་པ་གང་ཡིན། གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་སྐད་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དེར་བདེན་ཟེར་རམ། འོན་ཏེ་དོན་དམ་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དེར་བདེན་ཟེར། གལ་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ན་ནི་དངོས་སྨྲ་བ་ཁྱོད་རང་ལ་གཏན་(༡༢༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དེ། ཁྱེད་ཅག་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དོན་དམ་པར་སྟོན་པས་བཞེད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། འོན་ཏེ་དོན་དམ་པར་དེ་ཡོད་པར་གསུངས་སོ་ཞེ་ན། དོན་དམ་པར་ནི་སྟོན་པས་དེ་སྐད་གསུངས་མི་སྲིད་དེ། གང་ཚེ་ཆོས་ནི་ཡོད་པ་དང༌། །མེད་དང་ཡོད་མེད་མི་གྲུབ་པ། །དེའི་ཚེ་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གཉིས་ཀའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྐྱེན་བསལ་བའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ་ཞེས་བྱ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་མི་རིགས་སོ། །ཞེས་འབྱུང་བས་དོན་དམ་པའི་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངག་གི་དོན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་བཤད་པ་དེའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྒྱུ་བསྒྲུབ་བྱ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེར་གསུངས་པའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཁྱེད་རང་ཉན་ཐོས་པ་ལ་དོན་དམ་གཏན་ཚིགས་སུ་བྱེད་ན་མ་གྲུབ་པའི་དོན་ཉིད་དང༌། ཀུན་རྫོབ་གཏན་ཚིགས་སུ་བྱེད་ན་འགལ་བའི་དོན་ཉིད་དོ་ཞེས་ལེགས་ལྡན་འདིས་བདེན་པ་གཉིས་སུ་བརྟགས་ནས་རང་གཞན་ལ་མ་གྲུབ་པའི་སྐྱོན་འདི་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །ངག་དོན་ལེགས་ལྡན་རང་གིས་ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་ལ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཡོད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་ཙམ་རྟགས་སུ་བཀོད་བྱས་པ་ལ། དེ་བདེན་གཉིས་གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྟགས་སུ་འགོད་ཅེས་དེ་ཡོད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཙམ་རྟགས་སུ་འགོད་རྒྱུ་མ་བྱུང་བར་སྨྲས་པ་དེ་ལྟར། དཔལ་ལྡན་ཟླ་བས་ཀྱང་ལེགས་ལྡན་ཁྱོད་ཀྱིས་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་ཕྱོགས་ཆོས་ཙམ་པོ་བ་རྟགས་སུ་བཀོད་བྱས་པ་ལ། དེ་བདེན་གཉིས་གང་གི་དབང་(༡༢༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུ་བྱས་ནས་རྟགས་སུ་འགོད་ཅེས་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཙམ་ཕྱོགས་དང་གཏན་ཚིགས་སུ་འགོད་རྒྱུ་མ་བྱུང་བས་དེ་ལྟར་བཀོད་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཀུན་རྫོབ་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཕྱོགས་དང་གཏན་ཚིགས་མཐུན་སྣང་དུ་ཡོད་པར་སྨྲས་པ་ཆེས་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། ལེགས་ལྡན་རང་གིས་ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་ལ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡོད་པར་གསུངས་པའི་ལུང་རང་ཅག་གཉིས་ཀར་མཐུན་གྲུབ་ཏུ་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ལྟར། འདིར་ལེགས་ལྡན་གྱིས་ཕྱོགས་སོགས་མཐུན་གྲུབ་ཡོད་པར་སྨྲས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་གྲུབ་བོ་ཞེས་དགག་པར་མཛད་དོ། །འོ་ན་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བ་རང་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སོགས་ཕྱོགས་དང༌། དེའི་ཆོས་སོགས་གྲངས་ཅན་གྱི་ངོར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སྒྲོ་སྐུར་སྤོང་བའི་ཆེད་ཀྱི་ངག་གི་ཡན་ལག་ཏུ་བརྗོད་པ་ན་བདེན་གཉིས་མ་ཕྱེ་བའི་སྤྱི་བཟུང་བའམ། ཕྱེ་ནས་ཁྱད་པར་བཟུང་སྟེ་དེར་བརྗོད་ཅེ་ན། དེ་གང་དུའང་མི་བརྗོད་དེ། དེ་ཚེ་ངག་གི་ཡན་ལག་དེ་དག་མ་བརྟགས་གཞན་གྲགས་ཙམ་གྱི་རྒོལ་བ་དེ་ངོར་རྗེས་བརྗོད་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་གཞན་འཕྲུལ་འཁོར་གྱི་སྐྱེས་བུ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་མིར་གྱུར་གྱི་སྐྱེས་བུ་རང་ཉིད་ཀྱི་བྱེད་པས་གཞན་འཕྲུལ་འཁོར་གྱི་སྐྱེས་བུའི་ལག་གི་མཚོན་ཆས་འཕྲུལ་འཁོར་གྱི་སྐྱེས་བུའི་མགོ་གཅོད་དུ་འཇུག་པ་ན་མིར་གྱུར་གྱི་སྐྱེས་བུའི་ལག་གི་མཚོན་ཆ་བདེན་པ་གཉིས་སུ་མ་ཕྱེ་བའི་སྤྱི་དང་ཕྱེ་བའི་ཁྱད་པར་གང་གིས་ཀྱང་འཕྲུལ་འཁོར་གྱི་སྐྱེས་བུའི་མགོ་གཅོད་པར་མ་བྱས་པ་བཞིན་ནོ། །བཤད་མ་ཐག་པ་གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ལེགས་ལྡན་འདིས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་ལ་བརྗོད་ཚུལ་འདིས་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པར་ཁས་བླངས་པ་དེའི་ཕྱིར།(༡༢༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཁྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་དངོས་པོའི་ཆོས་གཏན་ཚིགས་སུ་བཀོད་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཐམས་ཅད་གཏན་ཚིགས་ལ་སོགས་དོན་དམ་པར་རང་ལ་མ་གྲུབ། ཀུན་རྫོབ་པར་གཞན་ལ་མ་གྲུབ། དེ་མ་གྲུབ་ན་གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་ཏུ་མི་རུང་སྟེ། རྒོལ་བ་གཉིས་ཀ་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟབ་མོའི་དེ་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ལེགས་ལྡན་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟ་སྟེ། དོན་དམ་པར་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དེ་དག་རྐྱེན་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། བུམ་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་དང༌། ཡང་ན་དོན་དམ་པར་གཞན་གྱིས་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་མིག་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་མིང་དང་གཟུགས་དག་ཆོས་ཅན། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོའི་རྐྱེན་མ་ཡིན་པར་ངེས་ཏེ། ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་ལས་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། སྣལ་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདིར་གཞན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པར་རང་ཉིད་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་ལེགས་ལྡན་འདིས་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སྐྱེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དེའི་ཡུལ་གཟུགས་སོགས་ལྡན་པའི་སྐྱེ་བོ་འདུག་གོ། །འགྲོའོ། ། མཐོང་ངོ༌། །ཐོས་སོ། །ཞེས་ཐ་སྙད་ཁྱད་པར་ཅན་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་གཞན་གྱིས་བརྗོད་པའི་གཏན་ཚིགས་འདི་དོན་དམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གྲུབ་པར་བརྗོད་པ་ལ་མ་གྲུབ་པར་བརྗོད་པར་འདོད་པས་འདི་སྐད་དུ། རྟགས་དེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡིན་ན་དངོས་སྨྲ་བ་རང་ལ་མ་གྲུབ་ལ། དོན་དམ་པར་རྣལ་འབྱོར་པ་མཉམ་པར་གཞག་(༡༢༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་མཐོང་བའི་ཤེས་ངོར་སྐྱེ་བ་དང་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ཡོད་པར་བསྒྲུབས་ན་ནི། དེའི་ཚེ་བློ་དེའི་ངོ་བོར་དེ་དག་གི་ཡུལ་དང་ལྡན་པའི་ཐ་སྙད་ཁྱད་པར་ཅན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པའི་དོན་དེ་ཉིད་བློ་དེའི་ངོ་བོར་འགྲོ་བ་ཡང་སྐྱེ་བ་བཀག་པ་ཁོ་ནས་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་ཚུལ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གིས་བྱས་པའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་དབུ་མ་པའི་གཏན་ཚིགས་ལ་ཡང་དོན་དམ་པར་མ་སོང་བ་ལ་འགྲོ་བ་མེད་དེ། ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སོང་བའི་ལམ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ལམ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དོན་དམ་པར་རང་ཉིད་ལ་མ་གྲུབ་པའི་དོན་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་ལ། དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྟེན་པ་དང་བཅས་པའི་མིག་ནི་གཟུགས་ལ་ལྟ་བར་མི་བྱེད་དེ། མིག་གི་དབང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། དེ་དང་མཚུངས་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་མིག་ཙམ་ནི་གཟུགས་ལ་ལྟ་བར་མི་བྱེད་དེ། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དཔེར་ན། གཟུགས་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ས་ནི་སྲ་བའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། རླུང་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ཏུ་ཡང་གཏན་ཚིགས་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པར་རང་ཉིད་ལ་མ་གྲུབ་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡང་ལེགས་ལྡན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་ཡང་ཕ་རོལ་པོ་གྲངས་ཅན་པ་ལྟར་ན། ཕྱི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ལྟར་བདག་ལས་མི་སྐྱེ་བ་ཞིག་གམ། འོན་ཏེ་བུམ་པ་ལ་སོགས་བཞིན་དུ་བདག་ལས་མི་སྐྱེ་བ་ཞིག་ཡིན་ཅེས་ཐེ་ཚོམ་(༡༢༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཟ་བས་རྗེས་འགྲོ་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བདག་སྐྱེ་མེད་པར་བསྒྲུབ་བྱར་དངོས་སུ་མ་བསྟན་ཀྱང་ཤུགས་ལས་གྲུབ་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྨྲ་བ་དེ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཆོས་ཅན་དུ་བཟུང་ནས་དེ་སྐད་དུ་མ་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ཟླ་བ་རང་ཉིད་ལ་འགལ་བའི་ཉེས་པ་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི། གལ་ཏེ་གཞན་ལེགས་ལྡན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དག་ལ་སྐྱོན་ཇི་སྐད་དུ་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཟླ་གྲགས་ཁྱེད་རང་གི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་ཡང་ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་ཉེས་པར་ཐལ་བས་གཞི་ཐུན་མོང་དུ་མ་གྲུབ་པ་དང་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་དེ་ཉིད་འགྱུར་བ་ཡིན་ནམ། དེའི་ཕྱིར་གང་ལེགས་ལྡན་དང་ཟླ་གྲགས་གཉིས་ཀ་ལ་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བ་ན་ཟླ་གྲགས་དེས་ནི་ཅིག་ཤོས་ལེགས་ལྡན་ལ་བརྒལ་བར་མི་བྱ་སྟེ། དེས་ན་སྐྱོན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་མི་རིགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ལན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཕྱོགས་ཆོས་དང་ཁྱབ་པ་ཐུན་མོང་དུ་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་རང་གི་རྒྱུད་ཀྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པར་སྨྲ་བ་དག་ལ་གཞི་རྟགས་ཐུན་མོང་དུ་ཚད་མས་མ་གྲུབ་པའི་ཉེས་པ་འདིར་འགྱུར་གྱི། ཁོ་བོ་ཅག་ཐལ་འགྱུར་བས་རང་ལུགས་ཙམ་གྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མི་སྦྱོར་ན་གཞན་གྱི་ལུགས་དང་ཐུན་མོང་དུ་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་རང་རྒྱུད་ཀྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་རྨི་ལམ་དུའང་མི་སྦྱོར་ཏེ། ཁོ་བོས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དག་བརྗོད་པ་ནི་གཞན་གྱི་དམ་བཅའ་བ་འགོག་པ་ཙམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཅན་གཞན་གྱི་བློ་ལ་སྒྲོ་སྐུར་གཅོད་པར་བྱེད་པ་སུན་འབྱིན་པའི་ཐལ་འགྱུར་ཡིན་ལ། དབུ་མ་པ་བདག་ཉིད་ལ་ངག་དེ་ལྟར་(༡༢༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བརྗོད་པས་གོ་བྱ་གོ་བྱེད་གང་དུའང་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་བྲལ་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་གཞན་སུན་འབྱིན་པའི་ཐལ་འགྱུར་རྗེས་དཔག་ཇི་ལྟར་བརྗོད་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་ཁ་ཅིག་གཞན་མིག་བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བར་རྟོག་པ་དེ་ནི། མིག་ལ་རང་གི་བདག་ཉིད་མི་ལྟ་བའི་ཆོས་ཀྱང་འདོད་ལ། དེའི་ཚེ་རྒོལ་བ་དེས་ཕྱོགས་ཆོས་ཁས་བླངས། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་གཞན་ལ་བལྟ་བའི་ཆོས་དེ་རང་ལ་ལྟ་བ་མེད་ན་གཞན་ལ་བལྟ་བ་མི་འབྱུང་བ་ཉིད་དུའང་དཔེ་བུམ་པའི་སྟེང་དུ་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཁྱབ་པ་ཁས་བླངས། དེ་ལྟར་ཁས་བླངས་ཀྱི་ཚུལ་གསུམ་བརྗོད་ནས་རང་གི་དམ་བཅའ་སུན་འབྱིན་པའི་ཐལ་འགྱུར་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་གང་དང་གང་ལ་རང་གི་བདག་ཉིད་ལ་བལྟ་བ་མེད་པ་དེ་དང་དེ་ལ་ནི་གཞན་ལ་བལྟ་བའང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། བུམ་པ་བཞིན་ནོ། །མིག་ལའང་རང་གི་བདག་ཉིད་མི་བལྟ་བ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གཞན་བལྟ་བའང་འདི་ལ་མེད་དོ། ། དེའི་ཕྱིར་རང་གི་བདག་ཉིད་མི་བལྟ་བ་དང་འགལ་བ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་གཞན་བལྟ་བ་དེ་ཕྱོགས་ཆོས་ཁྱབ་པ་ཁོ་རང་ལ་གྲགས་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དེ་ལ་གྲུབ་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་དེའི་ལོག་རྟོག་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སྐྱོན་མི་མཚུངས་པ་གང་གི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དག་གིས་གཞན་ཕྱོགས་དགག་པ་འདི་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། ངེད་ཀྱི་སྨྲ་བ་གང་ལ་ཉེས་པ་མཚུངས་པར་འགྱུར་བ་ཁོ་བོ་ཅག་ཐལ་འགྱུར་བའི་ཕྱོགས་ལ་ཇི་སྐད་བསྙད་པའི་གཞི་རྟགས་ཐུན་མོང་དུ་ཚད་མས་མ་གྲུབ་པའི་སྐྱོན་འཇུག་པའི་གོ་སྐབས་ག་ལ་ཡོད། ཡང་རྒོལ་ཕྱིར་རྒོལ་ཅི་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་གྲུབ་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་སྒོ་ནས་(༡༢༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱང་རྗེས་སུ་དཔགས་པས་གནོད་པ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཡོད་དེ། དེའང་རྒོལ་བ་རང་ཉིད་ལ་ཁས་བླངས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་ཉིད་ཀྱིས་གནོད་པ་ཡིན་གྱི། རྒོལ་བ་གཞན་ལ་གྲུབ་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། འཇིག་རྟེན་ན་ནི་ཤགས་འགྱེད་པ་ན་རེས་འགའ་དཔང་པོ་རྒོལ་བ་དང་ཕྱིར་རྒོལ་གཉིས་ཀྱིས་ཚད་མར་བྱས་པའི་དཔང་པོའི་ཚིག་དང་མི་འགལ་ན་ཕམ་པར་འགྱུར་ལ། རེས་འགའ་ནི་རང་གི་ཚིག་མི་བདེན་པ་ཁོ་ནར་སྨྲ་བས་རང་ཕམ་པར་འགྱུར་གྱི། རང་གིས་འགལ་བ་མེད་པ་བདེན་པར་སྨྲས་པ་ལ་གཞན་གྱི་ཚིག་གིས་ཁྱོད་ཀྱི་དེ་དོན་དང་མཐུན་པར་མི་གནས་སོ་ཞེས་པའམ། དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་འགལ་ལོ་ཞེས་བརྗོད་པས་ནི་རྗོད་པོ་སྔ་མ་རྒྱལ་བའམ་ཕམ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ན་དེ་ལྟར་ཡིན་ཀྱང་རིགས་པའི་སྐབས་སུ་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ན་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་རིགས་པར་སྨྲ་བ་ལ་ཡང་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ཁོ་ནར་རིགས་པ་དང་མི་རིགས་པ་ཞེས་བརྡ་བྱེད་པ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་དེ་རིགས་པའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་སྐབས་སུ་བབས་པས་ཉེ་བར་སྦྱར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཞན་དུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཐ་སྙད་ཀྱི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་ངོར་རིགས་པ་དང་མི་རིགས་པའི་འཐད་པ་དང་མི་འཐད་པ་བཞག་ཏུ་ག་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཐལ་འགྱུར་པས་གཞན་གྲགས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་འདོད་པ་སུན་འབྱིན་པ་དང་མི་འདོད་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་བུདྡྷ་པཱ་ལི་ཏ་བཞེད་པ་དེ་ལ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་ཐུགས་མ་རངས་པར་རྒྱུ་མཚན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ཇི་སྐད་དུ། འགའ་ཞིག་གིས་གཞན་(༡༢༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་གྲགས་པའི་དབང་གིས་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་གནོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ལ་གྲགས་པ་ཉིད་དགག་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་དང་མཐུན་པར་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས། གང་ཞིག་གཉིས་ཀ་ལ་ངེས་པར་བརྗོད་པ་དེ་ནི་སྒྲུབ་པའམ་སུན་འབྱིན་པ་ཡིན་གྱི། གང་ཡང་རུང་བ་ལ་གྲུབ་པའམ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་སྨྲ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ།།ཞེས་ཕྱོགས་ཆོས་དང་ཁྱབ་པ་གཉིས་ཀས་ཁས་བླངས་ནས་རྩོད་པས་རྒྱལ་ཕམ་དུ་འགྱུར་གྱི། རྒོལ་བ་གཅིག་གིས་ཁས་བླངས། ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་མ་བླངས་པས་དེར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེས་ཀྱང་སེམས་པར་ཟད་མོད། རིགས་པ་དང་འབྲེལ་བར་སྨྲས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གིས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ན་འཇིག་རྟེན་པ་དང་རིགས་པ་སྨྲ་བ་རྩོད་ན། འཇིག་རྟེན་ན་ཇི་ལྟར་གྲགས་པའི་རིགས་པ་དང་མི་རིགས་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐལ་བའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཚུལ་སོགས་རང་ལ་མ་གྲུབ་ཀྱང་གཞན་ལ་གྲུབ་པས་ཆོག་པ་ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་ཚུལ་འདི་ཉིད་ཁས་བླང་བར་བྱ་བར་རིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་འདི་ལྟར་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་ལུང་གི་གནོད་པ་ནི་མུ་སྟེགས་དང་སངས་རྒྱས་པ་གཉིས་ཀ་ལ་མ་གྲུབ་པས། མུ་སྟེགས་པ་ལ་མུ་སྟེགས་ཀྱི་ལུང་གནོད་སྒྲུབ་ཏུ་འགོད་པ་ན་སངས་རྒྱས་པ་དང་མུ་སྟེགས་པ་གཉིས་ཀ་ལ་གྲུབ་པའི་ལུང་ཁོ་ནའི་སྒོ་ནས་གནོད་བྱེད་བརྗོད་པ་མིན་ཏེ། འོ་ན་ལུང་དེས་གནོད་བྱེད་ཇི་ལྟར་བརྗོད་ཅེ་ན། སངས་རྒྱས་པ་ལ་མ་གྲུབ་པའི་ལུང་དེ་མུ་སྟེགས་རང་ལ་གྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་མུ་སྟེགས་ཀྱི་འདོད་པ་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དབུ་མ་པ་དང་དངོས་སྨྲ་བ་རྩོད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལུང་དངོས་པོར་གྲུབ་པའི་བཀའ་ཡང་དབུ་མ་ལ་དྲང་དོན་དང་དངོས་སྨྲ་བ་ལ་ངེས་དོན་དུ་སོང་བས་(༡༢༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་ཀ་ལ་མ་གྲུབ་ཀྱང༌། སངས་རྒྱས་པས་དངོས་སྨྲ་བ་ལ་དངོས་སྨྲ་བའི་འདོད་པའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་འགོག་པའི་སྐབས་སུ་དངོས་པོར་གྲུབ་པའི་བཀའ་གནོད་བྱེད་དུ་མི་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །རང་གི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པར་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་རང་ལ་གྲུབ་པའི་དུ་བ་མཐོང་བ་ཉིད་མེ་ལ་བསླུ་བར་གཙོ་བོ་བརླིང་བའི་ཚད་མ་ཡིན་གྱི། གཉིས་ཀ་ལ་གྲུབ་པ་ནི་དེར་ཚད་མར་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་གཙོ་བོ་བརླིང་བ་དེ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིན་ན་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འཁོད་པའི་དམུས་ལོང་གིས་དུ་བ་དེ་མ་མཐོང་ཡང་ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་དུ་བའི་རྟགས་ལས་དེར་རྟོགས་པ་ལ་གནོད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་མཚན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྟགས་ཚུལ་ཐུན་མོང་དུ་གྲུབ་པའི་རྟོག་གེའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པ་ནི་དགོས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བརྗོད་དགོས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བརྗོད་དགོས་པ་ལས་མ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་སྡུག་མི་སྡུག་གཙང་མི་གཙང་གང་ཡང་ཉེ་བར་མི་འཛིན་ཀྱང་ཆགས་ཅན་རང་ལ་སྡུག་མི་སྡུག་གཙང་མི་གཙང་ཇི་ལྟར་གྲགས་པའི་འཐད་པས་ལུས་གཙང་བ་མ་ཡིན་པར་མི་གཙང་བར་བསྟན་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མི་ཤེས་པའི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཕན་བཏགས་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་བརྗོད་ལ། དེ་བཞིན་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་མཐའ་བཞི་སྐྱེ་བ་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀའི་སྨྲ་བསམ་བརྗོད་པ་དང་བྲལ་ཡང་མཐའ་བཞིར་སྐྱེ་བར་རྟོག་པའི་རྒོལ་བ་ལ་རྒོལ་བ་རང་གི་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་ཚད་མའི་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་བ་འགོག་པར་བྱེད་དོ། །ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ཐལ་འགྱུར་དབུ་མ་སྨྲ་དེས་སྟོང་པ་ཉིད། །བརྗོད་བྲལ་བརྗོད་ཆེད་ཀུན་རྫོབ་ཆོས་རྣམས་(༡༢༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀུན། །བཏགས་ཡོད་གཞན་གྲགས་ཙམ་དུ་བཞག་ནས་ནི། །ཐ་སྙད་ཙམ་གྱི་བླང་དོར་དེ་ངོ་རུ། །བགྱིས་ཀྱང་ཐ་སྙད་མིང་ཙམ་བདེན་གཉིས་ཀྱི། །སྒྲུབ་བྱེད་ཚད་མ་གང་གིའང་རང་ལུགས་སུ། །གྲུབ་པའི་སྒྲུབ་པ་གཤིས་ལ་གནས་པ་ནི། །འགར་ཡང་བསམ་བརྗོད་མེད་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི། །ལུགས་བཟང་གངས་རིའི་ཁྲོད་འདིར་འཆད་བྱེད་པོ། །དཔལ་ལྡན་མར་མེ་མཛད་ཞབས་ཞལ་སྔ་དང༌། །དེ་སྲས་ནག་ཚོ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་བ་དང༌། །འབྲོམ་སྟོན་རྒྱལ་བའི་འབྱུང་གནས་མཆོག་གཉིས་བྱུང༌། །འབྲོམ་སྟོན་ལས་འཕེལ་སྐུ་མཆེད་རྣམ་གསུམ་དང༌། །ནག་ཚོ་ལས་འཕེལ་རོང་པ་ཕྱག་སོར་བ། །དེ་ལས་རོང་པ་བུ་བཞིར་འཕེལ་བ་ཡིས། །བཀའ་གདམས་འོག་མའི་བཀའ་བརྒྱུད་རྩོད་མེད་དང༌། །སྐུ་མཆེད་ལས་འཕེལ་བཀའ་གདམས་ཐལ་འགྱུར་གྱི། །གཞུང་བཤད་མན་ངག་ཉམས་ཁྲིད་ཇི་སྙེད་དང༌། །ཁྱད་པར་ལོ་ཆེན་པ་ཚབ་ཞལ་སྔ་དང༌། །དེ་སྲས་མཁས་བཞིས་ལེགས་པར་བཀྲལ་བ་ཡི། །ཐལ་འགྱུར་དབུ་མ་སྨྲ་བའི་ཚིག་དོན་ནི། །འཁྲུལ་མེད་ཁོ་བོས་སྨྲས་པ་འདི་ལས་གཞན། །སྨྲར་རློམ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དེ་དག །ཕལ་གྱིས་དོན་འདིའི་ཕྱོགས་ཙམ་མ་མཐོང་ཞིང༌། །ལ་ལ་ཕྱོགས་ཙམ་མཐོང་བར་ཉེ་བ་ན། །དེ་སྒྲིབ་བྱེད་པའི་ཤེས་རབ་འཆལ་བ་ཡི། །རྟོག་དང་དཔྱོད་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བསླད་ནས། །ཐལ་བ་པ་ཡིས་མི་འདོད་དོན་ཐམས་ཅད། །ཐལ་འགྱུར་བ་ཡི་དགོངས་པར་འཆད་པ་དང༌། །ཐལ་འགྱུར་བས་བཞེད་ཐལ་བས་མི་འདོད་ཅེས། །སྨྲ་བའི་གླེགས་བམ་བཙན་དུག་ལྟ་བུ་ལ། །སྐྱེ་བོ་ཕལ་ཆེར་བདུད་རྩི་མཆོག་ཉིད་ལྟར། །ལེན་པའི་མུན་པ་ཆེན་པོས་རྣམ་པར་དཀྲིགས། །དེ་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་དབང་(༡༢༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱུག་སངས་རྒྱས་ཆེ། །མཉན་པ་རས་ཆེན་མཁྱེན་པའི་བཀས་བསྐུལ་ནས། །འགྲོ་ལ་དབང་མེད་བརྩེ་ཆེན་འབར་བའི་མཐུས། །གཞན་དྲིང་མེད་པའི་སྤོབས་པས་ལེགས་བཤད་དགེ། །བདག་བློ་དམ་པས་འཇམ་པོར་བཏུལ་བ་ཡི། །གཤིན་དང་དེས་པའི་བྱང་སེམས་རྒྱ་མཚོ་ལས། །འཁྲུངས་པའི་རྣམ་མཁྱེན་མེ་ཏོག་འབྲས་བཟང་དཀར། །ཞེས་བརྗོད་པར་བྱས་སོ། །

བདག་སྐྱེ་དགག་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ལ། རང་དང༌། གཞན་དང༌། གཉིས་ཀ་དང༌། རྒྱུ་མེད་ལས་སྐྱེ་བ་དགག་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་བཞི་ལས། དང་པོ་ལ། བདེན་པ་གཉིས་ཆར་དུ་དགག་པ་དང༌། སུན་འབྱིན་གྱི་ལམ་གཞན་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ། དོན་དམ་པར་རང་ལས་སྐྱེ་བ་དགག་པ་དང༌། ཐ་སྙད་དུ་རང་ལས་སྐྱེ་བ་དགག་པ་དང༌། བཀག་པའི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ། རང་ལས་སྐྱེ་བ་དོན་མེད་པ་དང༌། རིགས་པ་དང་འགལ་བའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ནི་དེ་ལས་འབྱུང་ན་ཡོན་ཏན་འགའ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །གྲངས་ཅན་པ་དག་རྒྱུ་འབྲས་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་ཡོད་དེ། རྒྱུ་དུས་ན་འབྲས་བུ་མངོན་པར་མི་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་ལ། འབྲས་བུའི་དུས་ན་མངོན་པར་གསལ་བའོ་ཞེས་ཟེར། འདི་མི་འཐད་པར་བསྟན་པ་ནི། ཡོད་པའི་མྱུ་གུ་དེ་ནི་ཆོས་ཅན། ས་བོན་རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་མྱུ་གུ་དེ་ལས་འབྱུང་བ་སྟེ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་ལྟར་མིན་པར་དེ་ལས་དེ་འབྱུང་ན་ཡོན་ཏན་ནམ་དགོས་པ་ལྷག་པ་འགའ་ཡང་སྟེ་གཅིག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡོད་པ་ནི་སྔར་ནས་ཐོབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར། མངོན་གསལ་གྱི་བུམ་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དམ་བཅའ་བ་དང༌། འཐད་པ་འགོད་པའོ། །དང་པོ་ནི། སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་སླར་ཡང་སྐྱེ་བར་རིགས་པའང་མ་ཡིན་ཉིད། །ཡང་འདི་ལྟར་བརྗོད་དེ། ས་བོན་དུ་གྲུབ་ཟིན་ལས་ས་བོན་དུ་གྲུབ་ཟིན་སྐྱེ་བར་ཐལ། ས་བོན་ལ་ཡོད་པའི་མྱུ་གུ་ལས་སླར་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁས་བླངས། ཁྱབ་(༡༢༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་མེད་ན་ས་བོན་ལ་ཡོད་པའི་མྱུ་གུ་ལས་སླར་མྱུ་གུ་སྐྱེ་ན། ས་མྱུག་རྫས་གཅིག་ཡིན་པ་བུད། འདོད་ན། སྐྱེས་པར་གྱུར་པའི་ས་བོན་སླར་ཡང་འདེབས་ནས་སྐྱེ་བར་རིགས་པའང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེ། དེའི་འཐད་པ་ནི། གཉིས་པ་ལ། གྲགས་པ་དང་འགལ་ཅིང་ཐུག་མེད་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། མཚན་ཉིད་ཐ་དད་མི་དད་བརྟགས་ན་མི་འཐད་པ་དང༌། བློ་ལ་སྣང་མི་སྣང་མཚུངས་པར་འགྱུར་བའོ།།དང་པོ་ནི། སྐྱེས་ཟིན་སླར་ཡང་སྐྱེ་བར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་འགྱུར་ན་ནི། །མྱུ་གུ་ལ་སོགས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་འདིར་རྙེད་མི་འགྱུར་ཞིང༌། །ས་བོན་སྲིད་མཐར་ཐུག་པར་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་པར་འགྱུར། །སྐྱེས་ཟིན་ས་བོན་སླར་ཡང་སྐྱེ་བར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་སྲིད་ན་ནི་ཆོས་ཅན། མྱུ་གུ་དང་སྡོང་བུ་དང་སྦུབས་འཆའ་བ་ལ་སོགས་འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་གོ་སྐབས་འདིར་གཏན་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་བར་ཐལ། ས་བོན་ལས་ས་བོན་སོགས་སྐྱེ་བ་གནས་སྐབས་སྔ་མ་སྔ་མ་མ་འགགས་པར་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་མི་སྐྱེ་ལ། གློ་བུར་དུ་ས་བོན་རང་རང་སྐྱེ་བ་བཀག་ནས་མྱུ་གུ་སྐྱེའོ་ཞེ་ནའང་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རང་སྐྱེ་ལ་གེགས་མེད་པས་ནམ་ཡང་ས་བོན་ཉིད་ལས་ས་བོན་མི་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་ས་བོན་སྲིད་པ་སྟེ་འཁོར་བ་སྟོང་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། རང་ལས་སྐྱེ་ན་རང་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ནམ་ཡང་མ་ཚང་བ་མེད་ཅིང་གེགས་མེད་པས་ས་བོན་འགགས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། དེ་མ་ཁྱབ་སྟེ། མྱུ་གུའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་ཆུ་དང་དུས་སོགས་ཀྱིས་རྒྱུ་ས་བོན་འགྱུར་བར་བྱེད་ཅིང་འབྲས་བུ་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ལ། འབྲས་བུ་མྱུ་གུ་ཡང་རང་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པས་རྒྱུ་དེས་ས་བོན་དེ་འཇིག་པར་བྱེད་ཅིང་འབྲས་བུས་མྱུ་གུ་འབྱུང་བས་ས་བོན་སྲིད་མཐར་ཐུག་པའི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ནའང་ས་མྱུག་རྫས་གཞན་མིན་པས་བདག་སྐྱེ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ས་བོན་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་(༡༢༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བའི་མྱུ་གུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ས་བོན་དེ་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་བར་ཐལ། ས་མྱུག་རྫས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ས་བོན་རང་གི་བདག་ཉིད་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། བྱེད་རྒྱུ་ས་བོན་གྱི་ལས་ཐ་དད་མྱུ་གུའི་དབྱིབས་དང་ནི། །ཁ་དོག་རོ་ནུས་སྨིན་པའི་ཐ་དད་ཁྱོད་ལ་མེད་པར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་སྔར་གྱི་བདག་གི་དངོས་པོ་བསལ་ནས་དེ་ལས་གཞན། །ངོ་བོར་འགྱུར་ན་དེ་ཚེ་དེ་ཡི་དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ས་མྱུག་རང་བཞིན་གཅིག་ན་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ས་བོན་གྱི་དབྱིབས་སོགས་ཆོས་ལྔ་ལས་ཐ་དད་པར་མྱུ་གུའི་དབྱིབས་དང་ནི་ཁ་དོག་རོ་ནུས་སྨིན་པའི་ཐ་དད་པ་གྲངས་ཅན་ཁྱོད་ལ་མེད་པར་འགྱུར་བར་ཐལ། ས་མྱུག་བདག་གཅིག་གི་རྫས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ས་མྱུག་གི་དབྱིབས་སོགས་ཐ་དད་མིན་པར་འདོད་ན། ས་བོན་གྱི་དབྱིབས་སོགས་མ་མཐོང་བ་ལྟར་མྱུག་དབྱིབས་སོགས་ཀྱང་མཐོང་མི་རུང་བར་འགྱུར་བས་དེ་ལྟའང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ས་བོན་གྱི་དབྱིབས་སོགས་ལས་མྱུ་གུའི་དབྱིབས་སོགས་གཞན་དུ་རིགས་ཏེ། སྒོག་སྐྱའི་ས་བོན་ལས་ཆུ་ཤིང་གི་མྱུ་གུ་གཞན་བཞིན་ནོ། །ཡང་གྲངས་ཅན་ན་རེ། མ་ཁྱབ་སྟེ། ས་བོན་གྱི་དབྱིབས་སོགས་བཏང་ནས་མྱུག་སོགས་ཀྱི་དབྱིབས་སོགས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ས་མྱུག་དེའི་རྫས་གཅིག་པ་སྟེ་ཐ་མི་དད་པ་དེ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བར་ཐལ། གལ་ཏེ་སྔར་ས་བོན་གྱི་དབྱིབས་སོགས་ཀྱི་བདག་གི་དངོས་པོ་བསལ་ནས་དེ་ལས་གཞན་མྱུ་གུའི་དབྱིབས་སོགས་ཀྱི་ངོ་བོར་འགྱུར་ན་དེ་ཚེ་ས་བོན་གྱི་ངོ་བོར་འགལ་བའི་ཕྱིར། བྱེ་བྲག་པས་ས་མྱུག་གི་དབྱིབས་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐ་དད་པ་ཙམ་གྱིས་རྫས་གཅིག་པ་མི་འདོར་བས་ཁྱབ་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། ས་མྱུག་གི་དབྱིབས་སོགས་ལས་གཞན་པའི་རྫས་མི་རིགས་ཏེ། ཡོན་ཏན་དབྱིབས་སོགས་མ་བཟུང་བར་དེའི་རྫས་འཛིན་པ་རིགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་ས་བོན་མྱུ་གུ་འདི་གཞན་མ་ཡིན་ན། །ས་བོན་བཞིན་དུ་མྱུ་གུ་ཞེས་བྱ་དེ་གཟུང་མེད་པའམ། །ཡང་ན་དེ་དག་གཅིག་པས་ཇི་ལྟར་མྱུ་གུ་འདི་བཞིན་དུ། །དེ་ཡང་གཟུང་དུ་ཡོད་འགྱུར་དེ་ཕྱིར་འདི་ནི་ཁས་མི་བླང༌། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་ས་བོན་ལས་མྱུ་གུ་བདག་སྐྱེ་འདོད་པའི་(༡༢༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐབས་འདིར་གཞན་མ་ཡིན་ན་ཆོས་ཅན། མྱུ་གུའི་གནས་སྐབས་ན་ས་བོན་བཞིན་དུ་མྱུ་གུ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་ངོ་བོའང་བཟུང་དུ་མེད་པའམ། ཡང་ན་ས་མྱུག་དེ་དག་གཅིག་པས་ཇི་ལྟར་མྱུ་གུ་བཟུང་དུ་ཡོད་པ་འདི་བཞིན་དུ་ས་བོན་གྱི་ངོ་བོ་དེ་ཡང་བཟུང་དུ་ཡོད་པར་འགྱུར་བར་ཐལ། གཅིག་ལ་བཟུང་མ་བཟུང་གི་ཆ་གཉིས་འགལ་བ་དེའི་ཕྱིར། ཉེས་པ་འདི་མི་འདོད་པ་དག་གིས་ས་མྱུག་གཅིག་པ་འདི་ནི་ཁས་མི་བླང་ངོ༌། །འོ་ན་རྒྱུ་འབྲས་གཞན་མིན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་ཉེས་པ་དེ་འབྱུང་ན་དབུ་མ་པ་ལའང་ཉེས་པ་དེ་ཅིས་མི་འབྱུང་ཞེ་ན། མི་འབྱུང་སྟེ། དབུ་མ་པས་རྒྱུ་འབྲས་གཅིག་པ་དང་གཞན་པ་གང་དུའང་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཁྱད་གཞི་རྒྱུ་འབྲས་ཉིད་དཔྱད་ན་མི་རྙེད་པ་ལ་ཁྱད་ཆོས་གཞན་དང་གཞན་མིན་གྱི་ཕྱོགས་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཐ་སྙད་དུ་རྒྱུ་འབྲས་སོགས་གཞན་ཡིན་པ་འགོག་པའི་ཚེ་གཞན་ཡིན་པར་འདོད་པ་དག་གི་ལོག་རྟོག་སེལ་བ་ཙམ་དུ་འགོག་པ་ཡིན་ལ། དོན་ལ་གཞན་ཡིན་པ་འགོག་པའང་མ་ཡིན་ཅིང༌། གཞན་མ་ཡིན་པར་བསྒྲུབ་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བ་འདི་ནི་ཐལ་རང་གི་དབུ་མ་སྨྲ་བ་དག་གི་སྤྱི་ལུགས་ཡིན་གྱི། བོད་ཁ་ཅིག་ཐལ་རང་གཉིས་ཀས་ཀྱང་གཅིག་འགོག་པ་ན་ཐ་དད་ངེས་པར་བསྒྲུབ་དགོས་ཟེར་བ་དང༌། ཁ་ཅིག་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པས་དོན་དམ་པར་དགག་སྒྲུབ་གཉིས་ཀ་མེད་ཅིང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དོན་དམ་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་སྒྲུབ་པ་མེད་ཀྱང་དོན་དམ་པར་དགག་བྱ་དགག་པའི་དགག་པ་ཙམ་ཡོད་དེ། མེད་ན་སྟོང་ཉིད་མེད་དགག་དོན་དམ་བདེན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ཤེས་བྱ་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཞིབ་ཆར་སྨྲ་བ་(༡༢༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་དག་གིས་ཐལ་རང་གི་ལུགས་བཟང་པོ་རྒྱང་རིང་ནས་དོར་བར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐལ་རང་གི་གཞུང་ཐམས་ཅད་དུ་བདེན་གཉིས་གང་ལས་བརྩམས་ཀྱང་དེ་ལྟར་མི་འབྱུང་ཞིང༌། དེ་ལྟར་འབྱུང་ན་ལུགས་དེ་དབུ་མ་པའི་ལུགས་ཡིན་པར་རྒྱ་ཆེར་དགག་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་དགག་པ་དོན་དམ་པར་ཡོད་ན། དོན་དམ་པར་བདེན་པར་ཡོད་དམ་རྫུན་པར་ཡོད། གཉིས་པ་ལྟར་ན། དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་དང་འགལ། དང་པོ་ལྟར་ན་དབུ་མ་པའི་ལུགས་ལ་དཔྱད་བཟོད་པའི་ཆོས་ཡོད་པར་ཐལ། དེ་ལྟའི་དགག་པ་དེ་དོན་དམ་པར་བདེན་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར། (གཉིས་པ་ཐ་སྙད་དུ་རང་ལས་སྐྱེ་བ་དགག་པ།(1གང་ཕྱིར་རྒྱུ་ཞིག་ན་ཡང་དེ་ཡི་འབྲས་བུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །དེ་དག་གཅིག་པ་ཡིན་ཞེས་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཀྱང་ཁས་མི་ལེན། །དེས་ན་ཐར་པའི་དེ་ཉིད་འཚོལ་བར་འདོད་པ་གྲངས་ཅན་གྱི་ལུགས་ལ་བདག་སྐྱེ་བཀག་ནས་དེ་མི་འདོད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ངོར་ཡང་བདག་སྐྱེ་མི་འཐད་པར་ནི་རྒྱུ་འབྲས་དེ་དག་གཅིག་པ་ཡིན་ཅེས་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཀྱང་ཁས་མི་ལེན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ན་རྒྱུ་ཞིག་ན་ཡང་དེའི་འབྲས་བུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། དེ་ལས་གཞན་དུ་ན་རྒྱུ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་ཡང་མི་མཐོང་བར་ཐལ། དེ་དག་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། དེ་ཕྱིར་དངོས་པོ་བདག་ལས་འབྱུང་ཞེས་རབ་ཏུ་བརྟགས་པ་འདི། །དེ་ཉིད་དང་ནི་འཇིག་རྟེན་དུ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གྲངས་ཅན་གྱིས་དངོས་པོ་རྣམས་བདག་ལས་འབྱུང་ཞེས་རབ་ཏུ་བརྟགས་པ་འདི་ནི་དོན་དམ་བདེན་པའི་དེ་ཉིད་དང་ནི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྟེ། རྒྱུ་མཚན་གོང་དུ་རིགས་པ་དང་འགལ་བར་བཤད་མ་ཐག་པ་དེའི་ཕྱིར། འདིར་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ལེགས་ལྡན་བྱེད་མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་བ་འགོག་པ་ལ་དོན་དམ་པར་གྱི་རྣམ་བཅད་བྱེད་དགོས་ཞེས་པ་དང༌། དེའི་རྗེས་འབྲངས་ཁ་ཅིག་ཐ་སྙད་དུ་སྐྱེ་བ་ན་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་ཁས་ལེན་དགོས་སོ་ཞེས་ཟེར་བ་མི་འཐད་པའི་ཚུལ་ནི། དོན་དམ་གྱི་རྣམ་བཅད་བྱ་བ་དབུ་མ་པ་དང༌། གྲངས་ཅན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་(༡༢༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་དང༌། རང་རྒྱུད་པ་རང་གི་ལུགས་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་དང་འགལ་བས་མི་འཐད་པའི་ཚུལ་གོང་དུ་འདིའི་ཐད་ཀྱི་ཚིག་གསལ་ལ་འགྲེལ་པ་ཞིབ་བསེད་བྱས་པའི་སྐབས་སུ་བཤད་པས་ལེགས་པར་གྲུབ་མོད། ཐ་སྙད་དུ་གཞན་ལས་སྐྱེ་ན་མི་འཐད་དེ། འཐད་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྒྱུད་ཆད་པར་ཐལ་བ་སོགས་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་ཀྱི་རིགས་པས་གནོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། བདག་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་ན་བསྐྱེད་པར་བྱ་དང་སྐྱེད་བྱེད་དང༌། །ལས་དང་བྱེད་པ་པོ་ཡང་གཅིག་ཉིད་འགྱུར་ན་དེ་དག་ནི། །གཅིག་ཉིད་མ་ཡིན་པས་ན་བདག་ལས་སྐྱེ་བར་ཁས་བླང་བར། །བྱ་མིན་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་ཉེས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་དེ་དག་ནི་བདག་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་ན་མི་རིགས་ཏེ། བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་དང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང་ལས་དང་བྱེད་པ་པོ་ཡང་གཅིག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར། མི་རིགས་པ་མ་ཡིན་པར་རིགས་པ་དེ་ལྟར་ན་ཕ་བུ་དང་མེ་དང་བུད་ཤིང་སོགས་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བ་ལས། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པས་ན་བདེན་གཉིས་ཀྱི་དོན་འཁྲུལ་མེད་ལ་འཇུག་ན་དངོས་པོ་རྣམས་བདག་ལས་སྐྱེ་བར་ཁས་བླང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་གྱིས། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཅིག་ཉིད་དུ། །ནམ་ཡང་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཅིག་ཉིད་ན། །བསྐྱེད་དང་སྐྱེད་པ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་ཉེས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །

གཞན་སྐྱེ་དགག་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ལ། དགག་པ་དངོས་དང༌། ཞར་ལས་རྣམ་རིག་པའི་ལུགས་དགག་པའོ།།དང་པོ་ལ། ཕྱོགས་སྔ་མ་བརྗོད་པ་དང༌། དེ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། འདིར་རང་གི་སྡེ་པ་རྣམས་ན་རེ། དངོས་པོ་རྣམས་བདག་ལས་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་རིགས་ཏེ། རང་ལས་སྐྱེ་བ་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་ཀ་ལ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པའང་རིགས་ཏེ། ཡན་ལག་གཅིག་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར། རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱོགས་ནི་ཤིན་ཏུ་ཐ་ཆད་པ་ཡིན་པས་དེ་རྣམས་དགག་པ་ཡང་རིགས་ན། གང་འདི་སྐད་དུ། གཞན་དག་ལས་ལྟ་ག་ལ་ཞིག་(༡༣༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅེས་སྨྲ་བ་དེ་ནི་མི་རིགས་སོ། །འདི་ལྟར་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་རྐྱེན་བཞི་པོ་རྒྱུ་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། དེ་མ་ཐག་པ་དང༌། བདག་པོའི་རྐྱེན་རྣམས་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱད་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་གསུང་རབས་ལ་བརྟེན་ནས་མི་འདོད་བཞིན་དུ་ཡང་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ན་རེ། རྒྱུའི་རྐྱེན་ནི་རྒྱུ་དྲུག་གི་ནང་ནས་བྱེད་རྒྱུ་མ་གཏོགས་པའི་རྒྱུ་ལྔ་སྟེ། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང༌། སྐལ་མཉམ་དང༌། མཚུངས་ལྡན་དང༌། ཀུན་འགྲོ་དང༌། རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་རྣམས་དེར་ངེས་པའི་ཕྱིར། མཛོད་ལས། རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུ་ལྔ་ཡིན། །ཅེས་སོ། །རྣམ་ཤེས་དྲུག་གིས་སོ་སོར་ཅི་རིགས་པར་དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཏེ། མཛོད་ལས། དམིགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ། །ཞེས་སོ། །ལྷག་མེད་མྱང་འདས་ལ་འཇུག་ཀའི་སེམས་ལས་གཞན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ཏེ། མཛོད་ལས། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་སྐྱེས་པ་རྣམས། །ཐ་མ་མིན་མཚུངས་དེ་མ་ཐག །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། བྱེད་རྒྱུ་ནི་བདག་པོའི་རྐྱེན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དྲུག་རྐྱེན་བཞིར་སྨྲ་བ་བྱེ་སྨྲའི་ལུགས་སོ།།རྐྱེན་བཞི་རྐྱང་པ་ལས་དངོས་པོ་སྐྱེ་བར་སྨྲ་བ་མདོ་སྡེ་པ་གཞན་དག་ན་རེ། སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་ལས་སམ་སྐྱེད་བྱེད་ས་བོན་གྱི་ངོ་བོར་གནས་པ་ནི་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཡིན་ལ། སྐྱེས་བུ་རྒན་པོ་འཁར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ལྡང་བ་ལྟར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བཞིན་པ་གང་གིས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཏེ། སྐྱེ་བཞིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་འགགས་མ་ཐག་པ་ནི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ཏེ། ས་བོན་འགགས་མ་ཐག་པའི་ཞིག་པ་མྱུ་གུའི་དེ་མ་ཐག་(༡༣༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྐྱེན་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ལ་བྱེ་སྨྲས་སེམས་སེམས་བྱུང་རང་གི་རིས་འདྲ་སྔ་མ་འཇིག་པའི་དངོས་པོ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་དང༌། མདོ་སྡེ་པས་སེམས་སེམས་བྱུང་རང་གི་རིགས་འདྲ་སྔ་མ་འགགས་པའི་ཞིག་པ་དངོས་མེད་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་དུ་འཇོག་མོད། གྲུབ་མཐའ་སྔ་མ་བཟང་སྟེ། (འོ་ན་ཙོང་ཁ་པས། ཞིག་པ་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་དེ་རིགས་པར་འགྱུར་ཏེ། མདོ་སྡེ་པས་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་གྱི་ཞིག་པ་དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། ཁས་ལེན་ཚུལ་མི་འདྲ་སྟེ། བྱེ་སྨྲས་དངོས་པོ་ཕྱི་མའི་དེ་མ་ཐག་གི་དངོས་པོ་སྔ་མ་རང་དུས་སུ་འཇིག་གི། ཕྱི་མ་སྐྱེ་བའི་གོ་འབྱེད་བྱེད་དེ་ཕྱི་མའི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་དང༌། དེ་ཉིད་ཞིག་པའི་མལ་དུ་ཕྱི་མའི་དངོས་པོ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་ཞིག་པ་དངོས་པོར་འཇོག་གི། ཞིག་པོ་ཉིད་དངོས་པོར་མི་འཇོག་ཅིང༌། མདོ་སྡེ་པས་ཞིག་པ་དངོས་མེད་དུ་འདོད་པས་དངོས་པོར་མི་འདོད་ལ། དངོས་མེད་ཀྱི་ཞིག་པས་དངོས་རྐྱེན་བྱེད་པ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་རིགས་པས་བཀག་པ་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱི་གཞུང་དུ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་ངོ༌། །མཆན།( དངོས་མེད་དངོས་པོའི་རྐྱེན་དུ་མི་འོང་བའི་ཕྱིར། གང་ཡོད་ན་གང་འབྱུང་བ་དེ་ནི་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཏེ། རྒྱུ་དྲུག་གི་ནང་གི་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཉིད་རྐྱེན་དུ་བསྡུ་ན་བདག་རྐྱེན་དུ་བསྡུའོ། །ཡང་རྐྱེན་གཞན་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བ་མྱུ་གུ་དང༌། མྱུ་གུའི་གྲིབ་མ་དང༌། མར་མེ་དང་མར་མེའི་འོད་ལྟ་བུ་ནི་བདག་རྐྱེན་གྱི་ཁོངས་སུ་འདུ། ཕྱིས་ནས་སྐྱེ་བའི་ཤེས་བྱ་མ་འོངས་པ་རྣམ་ཤེས་ད་ལྟ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང༌། འབྲས་བུ་རྒྱུའི་སྔར་སྐྱེ་བ་བྱ་འཚེར་བ་དང་ཉ་འཕར་བ་ནི་ནམ་ལངས་པ་དང་ཆར་འབབ་པའི་རྒྱུས་བྱས་པས་རྒྱུའི་རྐྱེན་གྱི་ཁོངས་སུ་འདུ་ལ། དབང་ཕྱུག་སོགས་ནི་དངོས་པོ་བསྐྱེད་པ་ལ་རྐྱེན་ལྔ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་དངོས་པོ་བསྐྱེད་པ་ལ་རིམ་དང་གཅིག་ཅར་གྱི་དོན་བྱེད་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲའོ། །གཉིས་པ་ལ། གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་དགག་པ་དང༌། བཀག་པས་(༡༣༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྲུབ་པའི་དོན་དང༌། བཀག་པ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ལ། གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་དེ་ཁོ་ནར་དགག་པ་དང༌། ཐ་སྙད་དུ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ། རྒྱུ་འབྲས་དོན་གཞན་ཡིན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་བརྗོད། སྔ་ཕྱི་དུས་མཉམ་ལ་རྒྱུ་འབྲས་དོན་གཞན་མི་སྲིད་པར་བསྟན། མཐའ་བཞིར་བརྟགས་ཏེ་འབྲས་བུ་རྒྱུ་ལ་བལྟོས་པའི་དུས་མི་སྲིད་པའོ། །དང་པོ་ལ། ཧ་ཅང་ཐལ་བ་དངོས་དང༌། ཉེས་སྤོང་གི་ལན་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་གལ་ཏེ་གཞན་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན་ནི། །འོ་ན་མེ་ལྕེ་ལས་ཀྱང་མུན་པ་འཐུག་པོ་འབྱུང་འགྱུར་ཞིང༌། །ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར། །སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་མ་ལུས་ལ་ཡང་གཞན་ཉིད་མཚུངས། །འདིར་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་མངོན་པ་ལ་སོགས་པར་རྐྱེན་བཞི་ལས་སྐྱེས་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་དགོས་པའི་དབང་གིས་དྲང་དོན་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི། བདེན་པ་གཉིས་ཀར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཆོས་སྲིད་པ་མིན་ན་དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་རྐྱེན་དངོས་པོ་བ་འགའ་ཡང་གར་སྲིད་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངེས་པར་གཞན་ལས་སྐྱེ་བར་གསུངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྡེ་པ་གཞན་དག་རང་མཚན་དུ་གྲུབ་པའི་རྐྱེན་བཞི་འདོད་ནས་དེ་གཞན་སྐྱེར་སྨྲ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དགོངས་པ་མིན་ཏེ། ལུང་རིགས་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར། རྒྱུ་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་གཞན་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན་ནི། འོ་ན་མེ་ལྕེ་ལས་ཀྱང་མུན་པ་འཐུག་པོ་འབྱུང་འགྱུར་ཞིང༌། ཞེས་དེར་ཐལ། གཞན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ནུས་པའང་མིན་ཏེ། དེ་ལྟར་མཐོང་བས་བསལ་བའི་ཕྱིར། སློབ་དཔོན་གྱིས། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཞན་ཉིད་དུ། །ནམ་ཡང་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཞན་ཉིད་ན། །རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མིན་མཚུངས་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མིན་ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱང་(༡༣༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་དང་འབྲས་བུ་མིན་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སཱ་ལུའི་མྱུ་གུའི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མིན་པ་མེ་དང་སོལ་བ་སོགས་མ་ལུས་པ་ལའང་སཱ་ལུའི་མྱུ་གུ་ལས་གཞན་ཉིད་དུ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། སཱ་ལུའི་མྱུ་གུ་ལས་སཱ་ལུའི་ས་བོན་གཞན་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །འདོད་དོ་ཞེ་ན། མངོན་སུམ་གྱིས་བསལ་བས་ག་ལ་འགྲུབ། གཉིས་པ་ལ། ཉེས་སྤོང་གི་ལན་དང༌། དེ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། རབ་ཏུ་བྱ་བར་ནུས་པ་དེ་ཕྱིར་འབྲས་བུར་ངེས་བརྗོད་ཅིང༌། །གང་ཞིག་དེ་སྐྱེད་ནུས་པ་དེ་ནི་གཞན་ནའང་རྒྱུ་ཡིན་ལ། །རྒྱུད་གཅིག་གཏོགས་དང་སྐྱེད་པར་བྱེད་ལས་སྐྱེ་བ་དེ་ཡི་ཕྱིར། །ས་ལུའི་མྱུ་གུ་ནས་ལ་སོགས་ལས་དེ་ལྟ་མིན་ཞེ་ན། །རྒྱུ་འབྲས་གཞན་ཡིན་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་མི་འབྱུང་སྟེ། རྒྱུ་འབྲས་ངེས་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། རྒྱུ་གང་གིས་རབ་ཏུ་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བར་ནུས་པ་དེའི་ཕྱིར་དེས་དེ་བསྐྱེད་པ་ནི་དེའི་འབྲས་བུར་ངེས་པར་བརྗོད་ཅིང༌། འབྲས་བུ་གང་ཞིག་དེ་བསྐྱེད་པར་ནུས་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་ལས་གཞན་ཡིན་ན་ཡང་རྒྱུ་ཡིན་ལ། དེས་ན་གཞན་ཁྱད་པར་ཅན་ཁོ་ནས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འགྱུར་གྱི། གཞན་དུ་གྱུར་པ་སྤྱི་ཙམ་རྒྱུར་བཟུང་ནས་གཞན་པའི་སྤྱི་ལྡོག་གིས་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པར་ནི་མ་སྨྲས་ཤིང༌། དེ་ཡང་སཱ་ལུའི་ས་མྱུག་ལྟར་རྒྱུད་གཅིག་གཏོགས་དང་འབྲས་བུ་སྐད་ཅིག་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་སྐད་ཅིག་བར་མ་ཆོད་པའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་དེའི་ཕྱིར་སཱ་ལུའི་མྱུ་གུ་སོགས་ནས་ཀྱི་ས་བོན་སོགས་ལས་འབྱུང་བ་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ནི། ཇི་ལྟར་ནས་དང་གེ་སར་དང་ནི་ཀེང་ཤུ་ཀ་ལ་སོགས། །སཱ་ལུའི་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པར་འདོད་མིན་ནུས་ལྡན་མིན། །རྒྱུད་གཅིག་ཁོངས་སུ་གཏོགས་མིན་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ཉིད་དེ་བཞིན། །སཱ་ལུའི་ས་བོན་ཡང་ནི་དེ་ཡི་མིན་ཏེ་གཞན་ཉིད་ཕྱིར། །འདི་མི་རིགས་ཏེ་སཱ་ལུའི་མྱུ་གུའི་རྒྱུ་ནི་སཱ་ལུའི་ས་བོན་དང༌། སཱ་ལུའི་ས་བོན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་སཱ་ལུའི་མྱུ་གུ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། གཞན་ནས་སོགས་ལས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་འདི་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་ཅི་ཞིག་ཡོད། ངེས་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་དང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་མ་གྲུབ་ལ། གྲུབ་སྟེ་མིག་གིས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིག་གིས་སཱ་ལུའི་ས་བོན་དང་མྱུ་གུ་ཙམ་མཐོང་དུ་ཆུག (༡༣༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ས་མྱུག་རྫས་གཞན་དེ་ལས་དེ་སྐྱེ་བར་མཐོང་བ་མ་གྲུབ་སྟེ། མཐོང་ན་ས་བོན་ཞིག་ནས་སྐྱེའམ་མ་ཞིག་པར་སྐྱེ། མ་ཞིག་པར་སྐྱེ་ན་རྟག་པར་འགྱུར་ལ། ཞིག་ནས་སྐྱེ་ན་ཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་རྩ་རྟགས་གྲུབ་ཏུ་ཆུག དེ་ཙམ་གྱིས་རྒྱུ་འབྲས་རྫས་གཞན་བསླུ་མེད་སོ་སོར་ངེས་པས་མ་ཁྱབ་སྟེ། འབྱུང་བ་དང་ནི་འཇིག་པ་དག །མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་ཁྱོད་སེམས་ན། །འབྱུང་བ་དང་ནི་འཇིག་པ་དག །གཏི་མུག་གཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བ་ཡིན། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་གཞན་གྱི་སྤྱི་མ་བཟུང་གི། ཁྱད་པར་བཟུང་ངོ་ཞེས་པས་ནི་ཁྱད་པར་བཟུང་བ་མི་འགལ་སྟེ། ཁྱབ་བྱེད་གཞན་གྱི་སྤྱི་བཀག་ན་དེའི་ཁྱབ་བྱའི་གཞན་ཁྱད་པར་བ་དག་ཀྱང་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སཱ་ལུའི་ས་བོན་ཡང་ནི་སཱ་ལུའི་མྱུ་གུ་དེའི་སྐྱེད་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང༌། ནུས་ལྡན་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རིས་འདྲ་མིན་པར་འགྱུར་ཏེ། སཱ་ལུའི་མྱུ་གུ་ལས་གཞན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ནས་དང་པདྨའི་གེ་སར་དང་ནི་མེ་ཏོག་ཀིང་ཤུ་ཀ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སཱ་ལུའི་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པར་འདོད་པ་མིན་ཏེ། སཱ་ལུའི་མྱུ་གུ་བསྐྱེད་པའི་ནུས་ལྡན་མིན་པ་དང༌། རྒྱུད་གཅིག་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་མིན་པ་དང༌། རིགས་འདྲ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་དེ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་ནོ། །འདིར་སློབ་དཔོན་ཕྱྭ་པ་ན་རེ། དངོས་སྨྲ་བས་རྒྱུས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ན་འབྲས་བུ་ལས་གཞན་པའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བྱས་ཀྱི། གཞན་ལས་སྐྱེ་ན་རྒྱུ་འབྲས་ཡིན་པའི་ཁྱབ་པ་ཁས་མ་བླངས་པས་སློབ་དཔོན་ཟླ་བས་མེ་ལྕེ་ལས་ཀྱང་མུན་པ་འཐུག་པོ་འབྱུང་བའི་སྐྱོན་བརྗོད་དེ་དངོས་སྐྱོན་དུ་མ་སོང་ངོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ནི་ཐལ་འགྱུར་བའི་གཞན་(༡༣༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྲགས་བརྗོད་པའི་རིགས་པའི་གནད་མ་གོ་བའི་བྱུང་རྒྱལ་དུ་སྨྲས་པར་ཟད་དེ། ཐལ་འགྱུར་བས་ནི་རྒྱུས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ན་འབྲས་བུ་ལས་གཞན་པའི་རྒྱུས་བསྐྱེད་པར་རྒོལ་བ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁས་བླངས་ན། རྒྱུ་གཞན་གྱིས་འབྲས་བུ་གཞན་བསྐྱེད་ན་དངོས་པོའི་འབྲས་བུ་གང་དག་དེ་ལས་གཞན་པའི་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཁྱོད་རང་གིས་ཚིག་ཟིན་ལ་ཁར་འབྱིན་མི་འབྱིན་ཅི་ཡིན་ཀྱང༌། ཁྱབ་པ་སྔ་མ་ཁས་ལེན་པ་རིགས་ན། ཁྱབ་པ་ཕྱི་མ་རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པའི་མགོ་སྙོམས་ཀྱིས་ཁྱོད་རང་དངོས་སྨྲ་བ་ལ་དོན་གྱིས་གྲུབ་པ་གཞིར་བྱས་ནས་མེ་ལྕེ་ལས་མུན་པ་འཐུག་པོ་འབྱུང་བར་ཐལ། གཞན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི། ཐལ་འགྱུར་བས་ནི་དངོས་སྨྲ་བའི་ཁྱབ་པ་སྔ་ཕྱི་དེ་འདྲ་གར་ཡང་རང་ལུགས་ཀྱིས་ཁས་མ་བླངས་ཤིང༌། དེ་ལྟར་ན་སློབ་དཔོན་ཟླ་བས་འདི་སྐབས་དངོས་སྨྲ་བ་ལ་དངོས་སྐྱོན་བརྗོད་པར་ཡང་གནོད་མེད་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བས་འཇིགས་མེད་སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་ཇི་ཙམ་བསྒྲགས་ཀྱང་རྟོག་གེའི་སྲིན་བུ་དག་གི་རྣ་བར་ཡེ་མི་ཐོས་པ་ནི་དབུ་མ་པའི་སྐྱོན་མིན་གྱི། རྟོག་གེ་པ་རང་གི་སྐལ་བ་དམན་པའི་སྐྱོན་ནོ། །དབུ་མར་སྨྲ་བའི་སྐབས་འདིར་གཞན་སྐྱེ་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་དགག་པར་བྱ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་ལ། བོད་གང་དག་དབུ་མ་པས་ཡུལ་རང་ངོས་ནས་བདེན་པར་གྲུབ་པའི་གཞན་སྐྱེ་འགོག་པ་ཡིན་གྱི། དབུ་མ་པས་ཀྱང་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་སྐྱེ་བ་སྨྲ་བ་དང་བསྟུན་ན་བདག་སྐྱེ་སོགས་གསུམ་ཁས་བླང་བར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཚེ་གཞན་སྐྱེ་ཁས་ལེན་པ་ལས་འོས་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བློ་གྲོས་དུག་ཅན་ཞིག་གིས་ཟོལ་ཚིག་ཏུ་སྨྲས་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཟོལ་ཚིག་ཏུ་(༡༣༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྨྲས་ན་དངོས་བསྟན་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མ་སྨྲ་བ་དང་བསྟུན་ནས་གཞན་སྐྱེ་ཁས་ལེན་གྱི། སྐྱེ་བ་གཞན་ཁས་མི་ལེན་ལ། ཚིག་དེའི་ཤུགས་ལས་རིགས་པས་དཔྱད་ངོར་གཞན་སྐྱེ་ཁས་མི་ལེན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་མོད། དེ་ལྟར་སྨྲས་པས་ནི་ཞེན་དོན་ལ་དཔྱད་ངོར་གཞན་སྐྱེ་ཁས་དོན་གྱིས་ལེན་པར་འདོད་ནས་དེ་སྐད་དུ་སྨྲས་པར་གསལ་ཏེ། ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚད་མས་སྐྱེ་བ་གཞན་གསུམ་མི་འགྲུབ་ལ། གཞན་སྐྱེ་འགྲུབ་པར་རིགས་པར་སྨྲས་པས་སྨྲ་བ་དེ་ཉིད་རིགས་པས་དཔྱད་ནས་གཞན་སྐྱེ་སྨྲ་བར་སོང་བའི་ཕྱིར། རིགས་པས་དཔྱད་ནས་དེར་བརྗོད་པ་མིན་ན་ཐ་སྙད་ཚད་མས་སྐྱེ་བ་གཞན་གསུམ་མི་འཐད་ལ། གཞན་སྐྱེ་འཐད་པའི་ཁྱད་པར་ཡང་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཁྱེད་ཅག་དཔྱད་པའི་སྐྱེ་བ་དོན་ལ་ཁས་ལེན་པ་སྦེད་པའི་ཟོལ་ཚིག་ཏུ་ཐ་སྙད་ཚད་མའི་ངོར་ཐ་སྙད་དུ་སྐྱེ་ན་གཞན་ལས་སྐྱེ་དགོས་ཞེས་སོགས་སྨྲ་བ་འདི་ནི་དཔལ་མགོན་ཀླུ་ཞབས་ཀྱི་དབུ་མའི་དགོངས་དོན་མཐར་ཐུག་དཔྱིས་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མྱུ་གུ་ལྟ་བུ་བདག་གཞན་གང་ལས་སྐྱེ་ཞེས་དཔྱོད་པའི་རིགས་ངོར་མྱུ་གུ་མི་སྐྱེ་བར་ཁས་ལེན་པ་མགོན་པོ་ཀླུའི་དགོངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་འཇིག་རྟེན་ལས་ཀྱང་མེད། ཅེས་པ་དང་འགལ་ཏེ། ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་གཞན་སྐྱེ་དབུ་མ་པའི་ལུགས་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། མདོར་ན་དབུ་མར་སྨྲ་བའི་ལུགས་ལ་གཞན་སྐྱེ་ཁས་ལེན་པ་དེ་ལ་ནི་དཔྱད་པའི་སྐྱེ་བ་དང༌། རིགས་ངོའི་སྐྱེ་བ་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒྱུ་འབྲས་རྫས་ཐ་དད་དང༌། ཕན་ཚུན་བལྟོས་པ་མེད་པ་དང༌། བྱ་བྱེད་དོན་གཞན་དང༌། རྒྱུ་འབྲས་དུས་མཉམ་པ་དང༌། རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་ཀ་རྒྱུ་མེད་དུ་འགྱུར་བ་སོགས་སྐྱོན་(༡༣༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐའ་ཡས་པ་ཁས་ལེན་དགོས་པས་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་རྗེས་འབྲངས་དང་བཅས་པའི་ལུགས་བཟང་ལས་བཟློག་པར་སྨྲ་བའི་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བ་གང་ན་ཡོད་ཀྱང་ངོ་མཚར་མི་ཆེའམ། རང་རྒྱུད་པ་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རང་སྡེ་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་དུ་བཀའ་སྩལ་པས་དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་དགོས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། གང་ལ་བརྟེན་ནས་གང་འབྱུང་བ། །དེ་ནི་རེ་ཞིག་དེ་ཉིད་མིན། །དེ་ལས་གཞན་ཡང་མ་ཡིན་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་ཆད་མིན་རྟག་པའང་མིན། །ཅེས་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཞན་ཉིད་ན། །རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མིན་མཚུངས་པར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ཤིང་ལས་མེ་གཞན་ན། །ཤིང་མེད་པར་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་སོགས་དང༌། ཆད་དང་ལས་རྣམས་ཆུད་ཟ་དང༌། །གཞན་གྱིས་བྱས་པའི་ལས་རྣམས་ནི། །གཞན་གྱིས་སོ་སོར་མྱོང་བ་དང༌། །དེ་ལ་སོགས་པ་ཐལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་སོགས་རྒྱུ་འབྲས་གཞན་དུ་འདོད་པ་ལ་སློབ་དཔོན་གྱིས་སྐྱོན་མཐའ་ཡས་པ་གསུངས་པ་རྣམས་རང་རྒྱུད་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། འོན་ཏེ་ཐ་སྙད་ལ་རིགས་པའི་དཔྱད་པ་མི་འཇུག་སྟེ། མ་བརྟགས་གཅིག་པུར་ཉམས་དགའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། དེ་ལྟར་ན་ཐ་སྙད་བདེན་པ་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་དང་སྒོ་བསྟུན་དོན་ཡང་མེད་པས་ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་པར་གཞན་སྐྱེ་ཁས་ལེན་པའི་དོན་ཡང་མེད་ལ། དབུ་མ་པས་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་ལྟར་མ་བརྟགས་གཅིག་པུར་ཉམས་དགར་སྨྲ་ན། བདག་གཞན་གྱི་སྐྱེ་བ་འཐད་མི་འཐད་སོགས་གང་ཡང་མི་དཔྱོད་པར་སྐྱེ་བ་དགག་གོ་ཞེས་པ་ཙམ་ཞིག་སྨྲ་བསམ་གྱིས་བརྗོད་ནས་བླང་དོར་བྱས་པས་དེ་ཙམ་གྱིས་དགོས་དོན་འགྲུབ་པས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོག་པ་དེ་ལས་གཞན་བཙལ་ཅི་དགོས། (༡༣༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ལ། སྔ་ཕྱི་ལ་གཞན་མི་སྲིད་པས་གཞན་སྐྱེ་མི་འཐད་པ་དང༌། དུས་མཉམ་ལ་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་པས་གཞན་སྐྱེ་མི་འཐད་པའོ། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང༌། ཉེས་སྤོང་གི་དཔེ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། མྱུ་གུ་ས་བོན་དང་ནི་དུས་མཉམ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །གཞན་ཉིད་མེད་པར་ས་བོན་གཞན་པ་ཉིད་དུ་ག་ལ་འགྱུར། །དེས་ན་མྱུ་གུ་ས་བོན་ལས་སྐྱེ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་མིན་པས། །གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་འདི་གཏང་བར་བྱོས། །དེ་ལྟར་གཞན་སྐྱེ་གཞན་གྲགས་ཀྱི་གྲུབ་མཐར་རྗེས་བརྗོད་དུ་བྱས་ནས་སུན་འབྱིན་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། ད་ནི་རྒྱུ་འབྲས་གཞན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་སྟོན་ཏེ། འདིར་དངོས་སྨྲ་བའི་རྟོག་གེ་པ་ཁ་ཅིག་རྒྱུ་འབྲས་དུས་མཉམ་མི་འདོད་དེ། དེ་གཉིས་དུས་མཉམ་ན་དགོས་ནུས་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འབྲས་བུ་མ་གྲུབ་ན་རྒྱུ་ཡང་མ་གྲུབ། རྒྱུ་གྲུབ་ན་འབྲས་བུ་ཡང་གྲུབ་ཟིན་པས་ཕན་ཚུན་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་དུ་མ་སོང་ངོ་སྙམ་མོ། །ལུགས་དེར་རྒྱུ་འབྲས་གཞན་མི་སྲིད་དེ། བྱམས་པ་དང་ཉེར་སྦས་ཕན་ཚུན་བལྟོས་ནས་གཞན་ཙམ་དུ་བཞག་ཀྱང་དེ་འདྲ་ལ་གཞན་གྱུར་གྱི་རྒྱུ་འབྲས་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། མྱུ་གུ་ས་བོན་དང་ནི་གཅིག་ཅར་དུས་མཉམ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ས་བོན་མ་འགྱུར་བར་མྱུ་གུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ས་བོན་དེ་ཚེ་གཞན་མྱུ་གུ་ཉིད་མེད་པར་ས་བོན་མྱུ་གུ་ལས་གཞན་པ་ཉིད་དུ་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། གཞན་དང་གཞན་དུ་གྱུར་བ་དེར་མེད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་མྱུ་གུ་ས་བོན་དོན་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་མིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཅེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ནི་བཏང་བར་བྱོས་ཤིག་གོ། །དེས་ན། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི། །རྐྱེན་ལ་སོགས་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །བདག་གི་དངོས་པོ་ཡོད་མིན་ན། །གཞན་དངོས་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། །རྐྱེན་ལ་སོགས་ལ་ཞེས་པའི་ལ་སྒྲ་ནི་བདུན་པ་གནས་གཞི་སྟེ་རྐྱེན་སོགས་རྒྱུ་རྐྱེན་སོ་སོ་བའམ་ཚོགས་པ་འཁར་གཞོང་ལྟ་བུ་གཞན་ལ་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་(༡༣༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པོའི་རང་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་མ་གྱུར་ན་ནི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། དེ་མ་ཡིན་ན་དངོས་པོ་དེ་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྐྱེན་ལ་སོགས་ལ་དེ་ཡོད་པར་ག་ལ་རུང་བའི་ཕྱིར། གང་དངོས་པོ་གང་ཞིག་ཡུལ་དུས་གང་ན་མེད་པ་དེ་ནི་རྐྱེན་སོགས་ཡོད་པ་དེ་ལས་སྐྱེ་བ་མིན་ཏེ། བྱེ་མ་དག་ལ་ཏིལ་མར་བཞིན། །ཅི་སྟེ་དེ་ནི་མེད་པར་ཡང༌། །རྐྱེན་དེ་དག་ལས་སྐྱེ་འགྱུར་ན། །རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་དག་ལས་ཀྱང༌། །ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་ཕན་ཚུན་རྫས་གཞན་དུ་ཡོད་པར་འདོད་ན་ནི་ཡང་རྒྱུ་འབྲས་དུས་མི་མཉམ་པའི་ཕྱོགས་བཏང་བར་བྱ་དགོས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། ཉེས་སྤོང་གི་དཔེ་དང༌། དེ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཇི་ལྟར་སྲང་གི་མདའ་གཉིས་མཐོ་བ་དང་ནི་དམའ་བ་དག །དུས་མཉམ་མ་ཡིན་པར་ནི་མིན་པར་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ། །བསྐྱེད་པར་བྱ་དང་སྐྱེད་བྱེད་དག་གི་སྐྱེ་འགག་འགྱུར་ཞེ་ན། །ཡང་ས་མྱུག་དུས་མཉམ་དུ་མེད་དོ་ཞེས་པ་དེ་མི་རིགས་ཏེ། བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་འབྲས་བུ་དང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་རྒྱུ་དག་གི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དུས་མཉམ་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ས་བོན་འགགས་ཚེ་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། ས་མྱུག་དུས་མཉམ་གཞན་དུ་གྲུབ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྲང་གི་མདའི་མགོ་མཇུག་གཉིས་མཐོ་བ་དང་ནི་དམའ་བ་དག་གཅིག་ཅར་དུས་མཉམ་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་མ་ཡིན་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལ། དཔེ་དོན་མི་མཚུངས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང༌། དེའི་ལན་དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ། བསྟན་པ་དང༌། བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་གཅིག་ཚེ་ཡིན་ན་འདིར་དུས་གཅིག་མེད་དེ་ཡང་མིན། །གལ་ཏེ་སྲང་གི་དཔེས་རྒྱུ་འབྲས་སྐྱེ་འཇིག་དུས་མཉམ་པར་རྟོགས་པ་མི་རིགས་ཏེ། དེ་གཉིས་མི་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེ་སྲང་མདའི་མཐོ་དམན་དུས་གཅིག་ཅར་གྱི་ཚེ་བྱེད་པ་ཡིན་ན་ཡང་འདིར་དོན་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་སྐྱེ་འགག་དུས་གཅིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དཔེ་དེས་དོན་དེ་ཡོད་(༡༣༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅེས་ལན་འདེབས་བྱེད་པ་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་སྐྱེ་བཞིན་པ་དེ་སྐྱེ་ལ་ཕྱོགས་པས་ཡོད་མིན་ཞིང༌། །འགག་བཞིན་པ་ནི་ཡོད་ཀྱང་འཇིག་ལ་ཕྱོགས་པར་འདོད་གྱུར་པ། །དེ་ཚེ་འདི་ནི་ཇི་ལྟ་བུར་ན་སྲང་དང་མཚུངས་པ་ཡིན། །དོན་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་སྐྱེ་འགག་དུས་གཅིག་པ་ཡོད་པ་མིན་ཅིང་ཞེས་དུས་མཉམ་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། གལ་ཏེ་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བཞིན་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་མ་འོངས་པ་ཡིན་པས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ས་བོན་འགག་བཞིན་པ་ནི་ད་ལྟར་བ་ཡིན་པས་ཡོད་ཀྱང་འཇིག་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་འདོད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར་ཏེ། འབྲས་བུར་མ་གྱུར་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པས་དེ་ད་ལྟར་མེད་ལ། རྒྱུ་ཡོད་པ་ཉིད་ད་ལྟར་བ་འགག་བཞིན་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་ཕྱོགས་པ་ཡོད་པ་མིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་དེའི་ཚེ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་སྐྱེ་འགག་གཅིག་ཅར་འདི་ནི་ཇི་ལྟ་བུར་ན་སྲང་མདའི་མཐོ་དམན་དང་མཚུངས་པ་ཡིན་ཏེ། མི་མཚུངས་པར་ཐལ། སྲང་རྡོ་འཐེན་པའི་རྒྱུ་འདས་པ་ལས་འབྲས་བུ་སྲང་མདའ་མཐོ་དམན་གཉིས་གཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་ད་ལྟ་བའི་དུས་གཅིག་ཀྱང༌། རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་སྐྱེ་འགག་གི་བྱ་བ་ད་ལྟར་དུས་མཉམ་དུ་སྲིད་པ་མིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། སྐྱེ་བ་འདི་ནི་བྱེད་པོ་མེད་པར་རིགས་པའི་ངོ་བོའང་མིན། །ས་མྱུག་གི་ཆོས་དག་དུས་མི་མཉམ་ཡང་སྐྱེ་འགག་གི་བྱ་བ་དུས་མཉམ་མོ་ཞེ་ན། མི་རུང་སྟེ། བྱ་བ་ཆོས་ལས་ཐ་དད་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་འདི་ནི་བྱེད་པོ་མྱུ་གུ་མེད་པར་ས་བོན་འགགས་པའི་ཚེ་ཆོས་ཅན། ཡོད་པར་རིགས་པའི་ངོ་བོའང་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་པོ་མྱུ་གུ་ནི་མ་འོངས་པ་ཡིན་པས་མེད་ལ། དེ་མེད་ན་རྟེན་བྱེད་པོ་མེད་པར་བརྟེན་པ་བྱ་བ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་འགག་གི་བྱ་བ་དུས་མཉམ་པར་མི་འགྲུབ་བོ། །འོ་ན་སཱ་ལུ་ལྗང་པའི་མདོར། སྲང་མདའི་མཐོ་དམན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་སྐད་ཅིག་གང་ལ་ས་བོན་འགག་པ་དེ་ཉིད་ལ་མྱུ་གུ་སྐྱེའོ། །(༡༣༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་གསུངས་པ་མིན་ནམ་ཞེ་ན། གསུངས་མོད། དེ་ནི་དངོས་པོ་གཞན་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་མ་ཡིན་པས་གཅིག་ཅར་བལྟོས་ནས་འབྱུང་བ། མ་བརྟགས་པར་གྲུབ་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་དེ་སྐད་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ས་བོན་ཞིག་དང་མ་ཞིག་ལས། །མྱུ་གུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པས། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ནི། །སྒྱུ་མ་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་གསུངས། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་མིག་གི་བློ་ལ་རང་གི་སྐྱེད་བྱེད་དུས་གཅིག་པ། །མིག་ལ་སོགས་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་ལས། །གཞན་ཉིད་ཡོད་ན་ཡོད་ལ་འབྱུང་བས་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །ཅི་སྟེ་དེ་མེད་ཅེ་ན་འདི་ལ་ཉེས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །བྱེ་སྨྲའི་ཆོས་མངོན་པ་བ་རྣམས་རྒྱུ་དྲུག་གི་སྐལ་མཉམ་ཀུན་འགྲོ་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་རྣམས་འབྲས་བུ་དང་དུས་མི་མཉམ་ཞིང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུ་འབྲས་བུ་དང་དུས་མཉམ་པ་དང༌། བྱེད་རྒྱུ་ལ་དུས་མཉམ་མི་མཉམ་གཉིས་ཀ་དང༌། དུས་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པའང་ཡོད་ཟེར། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་མངོན་པ་བ་ཁ་ཅིག་རྒྱུ་འབྲས་དུས་མཉམ་པར་འདོད། ཁ་ཅིག་མི་མཉམ་པར་འདོད། ཁ་ཅིག་གཉིས་ཀ་འདོད་ཅིང༌། དེ་དག་ལ་ཐོགས་མེད་སྐུ་མཆེད་ཀྱི་ལུང་གིས་ཟིན་སོ་གསུམ་ག་ལ་ཡོད་ཀྱང༌། སྐུ་མཆེད་ཀྱི་བཞེད་པ་ནི་གཙོ་བོར་རྒྱུ་འབྲས་དུས་མཉམ་པར་དགོངས་ཏེ། རྒྱུའི་རྐྱེན་མཚན་ཉིད་པ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ལ་བཞེད་ཅིང༌། དེ་དང་དེ་ལ་བག་ཆགས་འཇོག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། ཀུན་གཞི་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དུས་མཉམ་དུ་བཞེད་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་འབྲས་སྔ་ཕྱི་ཡིན་ན་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་ཚེ་རྒྱུ་འགག་པས་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་ཡོད་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །དེས་ན་བྱེ་སྨྲ་སོགས་རྒྱུ་འབྲས་དུས་མཉམ་འདོད་པ་དག་གི་བསམ་པ་ལ། ས་མྱུག་གཅིག་ཅར་མེད་ན་གཞན་ཉིད་མི་འགྲུབ་པས་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་ལ། གང་དུ་གཅིག་ཅར་ཡོད་པ་དེར་གཞན་ཉིད་ཡོད་པས་སྐྱེ་བ་ཡོད་པར་(༡༣༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང༌། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་ཞིང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ཚོར་སོགས་སེམས་བྱུང་ཐམས་ཅད་ཕན་ཚུན་དུས་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་འབྲས་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། །མིག་དང་གཟུགས་དང་ཚོར་སོགས་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་རྣམས་དུས་མཉམ་ཁོ་ནར་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་བཞིན་དུ་མིག་སོགས་དང་སེམས་སོགས་ཀྱང་དུས་མཉམ་ཁོ་ནར་ཚོར་སོགས་རྣམས་ཀྱི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་མིག་གི་བློ་ལ་རང་གི་སྐྱེད་བྱེད་རང་དང་དུས་གཅིག་པའི་མིག་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་དང༌། རང་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་སེམས་སེམས་འབྱུང་རྣམས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གཞན་ཉིད་དུ་ཡོད་ན་མིག་གི་ཤེས་པ་དེ་ཡོད་དགོས་ཏེ། མེད་ན་དེ་ལས་གཞན་དུ་འཇོག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན་འབྲས་བུར་གྲུབ་པའི་ཡོད་པ་ལ་ཡང་འབྱུང་བས་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ་མེད་པར་ཐལ། སྐྱེས་ཟིན་པའི་ཡོད་པར་གྱུར་ན་མིག་དང་འདུ་ཤེས་སོགས་སྐྱེད་བྱེད་དུ་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར། ཅི་སྟེ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་མི་འདོད་པས་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དེ་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་སྐད་སྨྲ་བ་འདི་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་བློ་ལས་མིག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཉེས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཞན་ལས་སྐྱེ་ཞེས་པའི་བརྗོད་བྱའི་དོན་གྱིས་སྟོང་པའི་སྒྲ་ཙམ་འབའ་ཞིག་ལུས་པར་ཟད་དེ། དུས་མཉམ་པ་ལྟ་བུ་ལ་གཞན་སྲིད་དུ་ཆུག་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད། དེ་མི་སྲིད་པས་གཉིས་ཀ་མི་སྲིད་ཅིང༌། སྔ་ཕྱི་ལྟ་བུ་གཉིས་ལ་སྐྱེ་བ་སྲིད་དུ་ཆུག་ཀྱང་གཞན་མི་སྲིད། དེ་མི་སྲིད་པས་གཉིས་ཀ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་བསྐྱེད་བྱ་གཞན་སྐྱེད་པ་དེ་རྒྱུ་ཡིན་ན། །ཡོད་པའམ་འོན་ཏེ་མེད་དང་གཉི་ག་གཉིས་བྲལ་ཞིག་སྐྱེད་གྲང༌། །ཡོད་ན་སྐྱེད་བྱེད་ཅི་དགོས་མེད་ལའང་དེས་ནི་ཅི་ཞིག་བྱ། །གཉིས་ཉིད་ལ་དེས་ཅི་བྱ་གཉིས་དང་བྲལ་ལའང་དེས་ཅི་བྱ། །རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་ལས་འབྲས་བུ་རྒྱུ་ལ་བལྟོས་པའི་དུས་ཡོད་(༡༣༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི། སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་གང་གིས་བསྐྱེད་བྱ་རང་ལས་དོན་གཞན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་རྒྱུ་ཡིན་པར་གྲང་ན་བསྐྱེད་བྱ་ཡོད་པའམ། འོན་ཏེ་མེད་པ་དང་གཉིས་ཀའམ་གཉིས་ཀ་དང་བྲལ་བ་ཞིག་བསྐྱེད་གྲང༌། དེས་དེ་བསྐྱེད་པ་ན་དེ་ལས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་བསྐྱེད་མི་རུང་བ་ལས། གྲངས་ཅན་དང༌། བྱེ་སྨྲ་དང༌། གངས་ཅན་པ་ཁ་ཅིག་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་སྐྱེ་བར་འདོད་ཅིང༌། བྱེ་བྲག་པ་དང༌། མདོ་སྡེ་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བ་རྣམས་མེད་པ་སྐྱེ་བར་འདོད་ལ། གཅེར་བུ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀ་སྐྱེ་བར་འདོད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡོད་པ་སྐྱེ་མི་རིགས་ཏེ། ཡོད་ན་སྐྱེད་བྱེད་ཅི་དགོས་ཏེ་སྐྱེས་ཟིན་སླར་ཡང་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར། མེད་པ་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་ཏེ། བསྐྱེད་བྱ་མེད་ནའང་སྐྱེད་བྱེད་དེས་ནི་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ་བོང་བུའི་རྭ་ལྟར་བྱེད་པའི་ནུས་ཡུལ་མིན་པའི་ཕྱིར། བརྒྱ་པ་ལས། འབྲས་བུ་ཡོད་པར་གང་འདོད་དང༌། །འབྲས་བུ་མེད་པར་གང་འདོད་ལ། །ཁྱིམ་གྱི་དོན་དུ་ཀ་བ་སོགས། །བརྒྱན་པའི་དོན་ཡང་མེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བཤད་དོ། །དབུ་མ་ལས་ཀྱང༌། འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་ན། །རྒྱུས་ནི་ཅི་ཞིག་སྐྱེད་པར་བྱེད། །འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ན། །རྒྱུ་ཡིས་ཅི་ཞིག་སྐྱེད་པར་བྱེད། །སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། །རྒྱུ་ཉིད་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་ཉིད་འཐད་པ་ཡོད་མིན་ན། །འབྲས་བུ་གང་གི་ཡིན་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བསྐྱེད་བྱ་ཡོད་མེད་གཉིས་ཉིད་ལ་འཐད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རྐྱེན་དེས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ་ཕྱོགས་གཉིས་ཀའི་ཉེས་པ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། ཡོད་དང་མེད་པའི་ངོ་བོ་གཉིས་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་མི་སྲིད་པས་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་(༡༣༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དངོས་པོ་ནི་མི་སྲིད་པས་རྐྱེན་གྱི་ནུས་ཡུལ་མིན་པའི་ཕྱིར། བསྟན་བཅོས་ལས། མྱ་ངན་འདས་པ་དངོས་པོ་དང༌། །དངོས་མེད་གཉིས་ཀ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ཞེས་དང༌། བྱེད་པ་པོར་གྱུར་མ་གྱུར་པ། །གྱུར་མ་གྱུར་དེ་མི་བྱེད་དོ། །ཡིན་དང་མ་ཡིན་གྱུར་ཅིག་ལ། །ཕན་ཚུན་འགལ་བས་ག་ལ་ཞིག །ཅེས་གསུངས་སོ། །བསྐྱེད་བྱ་གཉིས་བྲལ་གྱི་དངོས་པོ་སྐྱེ་མི་རིགས་ཏེ། གཉིས་བྲལ་དེ་ལའང་རྐྱེན་དེས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། ཡོད་མེད་གཉིས་ཀ་སྤངས་པའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དགག་བྱ་ཡོད་མེད་གཉིས་མི་སྲིད་ན་དེ་བཀག་པའི་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། བསྟན་བཅོས་ལས། དངོས་མིན་དངོས་པོ་མེད་མིན་པ། །མྱ་ངན་འདས་པར་གང་སྟོན་པ། །དངོས་མེད་པ་དང་དངོས་པོ་དེ། །གྲུབ་ན་དེ་ནི་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞུང་དེ་དག་གིས་ནི་གཞན་སྐྱེ་ཁོ་ན་ལ་མཐའ་བཞི་ལས་སྐྱེ་བའི་འབྲས་བུ་མི་རུང་བར་མ་ཟད་རང་དང་གཉིས་ཀ་དང་རྒྱུ་མེད་དང་གཙོ་བོ་དང་དབང་ཕྱུག་སོགས་ལས་སྐྱེ་བར་སྨྲ་བ་ལ་ཡང་འབྲས་བུའི་མཐའ་བཞི་པོ་གང་ཡང་མི་རུང་ལ། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྐྱེ་བ་ལ་ཡང་སྤྲོས་མཐའ་བཞི་དང་བྲལ་བར་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་ལ། ཕྱོགས་སྔ་མ་དང༌། དེ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། གང་གིས་རང་ལྟ་ལ་གནས་འཇིག་རྟེན་ཚད་མར་འདོད་པས་ན། །འདིར་ནི་རིག་སཔ་སྨྲས་པ་ཉིས་ཀྱིས་ལྟ་ཀོ་ཅི་ཞིག་བྱ། །གཞན་ལས་གཞན་འབྱུང་བ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པ་ཡིས་རྟོགས་འགྱུར་ཏེ། །དེས་ན་གཞན་ལས་སྐྱེ་ཡོད་འདིར་ནི་རིགས་པ་ཅི་ཞིག་དགོས། །ཁོ་བོས་གཞན་སྐྱེ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་གང་སྨྲས་དེ་དག་བུད་ཤིང་སྣུམ་གྱིས་བྲན་པ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱི་བློའི་མེས་མ་ལུས་པར་བསྲེགས་པས། ཁྱོད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མེ་སྤོར་བ་ལྷུར་བྱེད་པའི་རིགས་པའི་བུད་ཤིང་བསྐུལ་བ་དགོས་པ་མེད་པས་ཆོག་གོ། །དེས་ན་རིགས་པས་མ་གྲུབ་ཀྱང་རང་གི་འདོད་དོན་གྲུབ་པ་ཡོད་དེ། འཇིག་རྟེན་དུ་གྲུབ་པའི་དོན་དེ་རིགས་པས་གནོད་པར་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་(༡༣༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐོང་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་གང་གི་རིགས་མི་རིགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མ་ཞུགས་པར་རང་གི་མཐོང་བ་སྟེ་ལྟ་བ་ལ་གནས་ནས་ཡུལ་ལ་འཇུག་ལྡོག་བྱེད་ཅིང༌། དེ་ལྟར་བྱས་པས་དོན་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་མངོན་སུམ་ཚད་མར་འདོད་པས་ན། གཞན་སྐྱེ་བར་འཐད་པ་བརྗོད་པ་འདིར་ནི་དེ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རིགས་པ་སྨྲས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྟ་ཀོ་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ་བྱ་མི་དགོས་ཏེ། རྒྱུ་གཞན་ལས་འབྲས་བུ་གཞན་འབྱུང་བའང་འཇིག་རྟེན་པའི་མངོན་སུམ་གྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་རིགས་པས་བསྒྲུབ་མི་དགོས་པར་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་ཡོད་པར་གྲུབ་པས་འདིར་ནི་རིགས་པས་འབད་ནས་ཅི་ཞིག་སྒྲུབ་དགོས་ཏེ་མི་དགོས་པར་ཐལ། རིགས་པ་ནི་དངོས་པོ་མངོན་སུམ་མིན་པ་ལ་བརྗོད་པར་འོས་ཀྱི། མངོན་སུམ་ལ་མི་འོས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལ། གཞན་སྐྱེ་གྲུབ་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྤྱོད་པའི་སྐབས་སུ་མི་གནོད་པ་དང༌། གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ཡང་མ་གྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལ། ཞར་བྱུང་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་གཞག དཀྱུས་མ་འཇིག་རྟེན་གྱིས་མི་གནོད་པར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ། བདེན་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ་སྤྱིར་བསྟན། སོ་སོའི་ངོ་བོ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང༌། ཞར་ལ་མཐོང་བ་བརྫུན་པའི་དབྱེ་བ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། དངོས་ཀུན་ཡང་དག་བརྫུན་པ་མཐོང་བ་ཡིས། །དངོས་རྙེད་ངོ་བོ་གཉིས་ནི་འཛིན་པར་འགྱུར། །ཡང་དག་མཐོང་ཡུལ་གང་དེ་དེ་ཉིད་དེ། །མཐོང་བ་བརྫུན་པ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་གསུངས། །རྟེན་འབྱུང་ཟབ་མོ་སྟོན་པའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་མ་རྟོགས་པར། དངོས་འཛིན་གྱི་བག་ཆགས་སྨིན་པས་དངོས་པོར་ཞེན་ཅིང་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་མ་ཐོས་པས་འཇིག་རྟེན་ན་གཞན་སྐྱེ་ཡོད་ལ། གཞན་སྐྱེ་མེད་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་མངོན་སུམ་གྱིས་གནོད་དོ་ཞེས་མ་རིག་པའི་གཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་བརྡོལ་ཐབས་སྨྲ་བ་(༡༣༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ། འཇིག་རྟེན་འདི་ལ་འཁྲུལ་མ་འཁྲུལ་གྱི་དབང་གིས་གནས་སྐབས་བདེན་རྫུན་གྱི་ཐ་སྙད་ཇི་ལྟར་གྲགས་དང༌། དེ་ཁོ་ནར་བདེན་རྫུན་གྱི་གྲགས་པའི་རྣམ་གཞག་བརྗོད་པ་དང་བྲལ་ཚུལ་མ་བཤད་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་བླ་འརྡོལ་དུ་སྨྲ་བའི་ཞེན་དོན་བསལ་མི་ནུས་པས། འཇིག་རྟེན་གྱི་མངོན་སུམ་གྱིས་གཞན་སྐྱེ་ལ་གནོད་པ་ཡིན་མིན་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་འདི་ལྟ་བུའི་དབང་གིས་འདི་ལྟར་གནོད་ཡུལ་ཡིན་མིན་དུ་འཇོག་གོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མྱུག་སོགས་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་ཀུན་ལ་བདེན་པ་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལས། དོན་དམ་པ་ནི་འཕགས་པ་ཡང་དག་པ་གཟིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ངོར་ཡུལ་ཡང་དག་པར་འཇོག་གོ་ཞེས་བརྗོད་པར་ཟད་ཀྱི། རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ཞིག་བློས་རྙེད་བྱར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་ནི་སོ་སྐྱེ་མ་རིག་པའི་ལིང་ཏོག་གིས་བློ་མིག་མ་ལུས་ཁེབས་པ་རྣམས་ཀྱི་བློ་ངོར་ཡུལ་བརྫུན་པ་མཐོང་བ་ཡིས་བློར་འཇོག་གོ། །བློ་དེས་མཐོང་བའི་འཛིན་སྟངས་དང་མཐུན་པར་ཡུལ་དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་རྙེད་དོ་ཅོག་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་པའི་ངོ་བོ་གཉིས་ནི་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་གཉིས་ལས་འཕགས་པ་ཡང་དག་པ་མཐོང་བའི་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་དོན་དམ་བདེན་པའོ། །མཐོང་བ་བརྫུན་པའི་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་སྟོན་པས་གསུངས་སོ། །འདིར་བདེན་པ་གཉིས་ལས་བརྩམས་པའི་འཕྲོས་དོན་ཅུང་ཟད་ཅིག་བརྗོད་ན། གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་འདིར་དུས་ཕྱིས་དབུ་མར་སྨྲ་བ་ཐལ་རང་གི་ལུགས་དེ་གཉིས་ལས་གང་དར་རྒྱས་ཆེ་ཞེ་ན། དཔལ་(༡༣༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོས། རྗེ་བཙུན་འཇམ་པའི་དབྱངས་དངོས་སུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་བསྟེན་པའི་ལེགས་བཤད་གསར་པའི་མཐུ་ལས། ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་ཉིད་དར་རྒྱས་ཆེ་ནའང༌། ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་འདི་ལ་བདེན་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་དུ་ཁས་ལེན་པ་དང༌། (ཅི་ཙོང་ཁ་པས། མ་རིག་པས་བསླད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་འཁྲུལ་བྲལ་གྱི་སྣང་བར་མི་འདོད་དེ། མ་རིག་པས་བསླད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ནི་ཐ་སྙད་ཚད་མས་གྲུབ་པ་འདི་ལ་མི་བཟུང་གི། རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་བདག་ལྟའི་མ་རིག་པས་བསླད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་འཁྲུལ་བཅས་ཀྱི་སྣང་བ་ཉིད་མ་རིག་པའི་བསླད་ཆོས་སུ་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། ཁྱེད་དག་ཅི་ལྟར་སྨྲ་བ་ལ་རག་མོད། རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་ཡུལ་དུ་སོང་བའི་ཡུལ་ཅན་དེ་འཛིན་གྱི་མ་རིག་པའི་གཉིས་སྣང་དང་བཅས་པའི་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ཞིག་གིས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་མ་བསླད་ན་ནི། དེ་ལྟའི་མ་རིག་པས་དེ་ལྟའི་ཆོས་བསླད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཞིང༌། བསླད་ན་ནི་དེ་ལྟའི་མ་རིག་པའི་ཡུལ་དུ་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་བཟུང་བྱའི་ཤེས་བྱ་གཞི་གྲུབ་ཏུ་སོང་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལྟར་སོང་བས་ཀུན་རྫོབ་བསླད་ཆོས་ཀྱི་འཁྲུལ་རྒྱུན་ལའང་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་གཟུང་འཛིན་གྱི་བདེན་སྣང་གི་འཁྲུལ་པ་གཞི་གྲུབ་ཏུ་འཁྲུལ་ངོར་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཁྱེད་ཅག་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་བདག་ཤེས་བྱར་གཞི་མ་གྲུབ་བོ། །ཞེས་སྨྲས་པའང་དོན་ལ་གཞི་གྲུབ་ཏུ་སོང་ལ། ཁོ་བོ་ཅག་ལྟར་ན། མ་དཔྱད་པ་ན་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་མ་རིག་པའི་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་བྱའི་སྒྱུ་མས་འབྲས་བུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་འཁྲུལ་པར་བསླད་པས་སྨྲ་ཡང༌། དཔྱད་པ་ན་སླད་བྱེད་ཀྱི་མ་རིག་པའི་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་དེ་ཉིད་ཤེས་བྱར་མ་གྲུབ་ན། དེའི་བསླད་ཆོས་ཀྱི་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་དཔྱད་བཟོད་དུ་ཤེས་བྱར་ཡོད་པ་ག་ལ་བཟོད། ཅེས་པ་ནི་མཐའ་བྲལ་དབུ་མའི་སེང་གེའི་སྒྲ་བླ་ན་མེད་པའོ། །དེས་ན་འཁོར་ལོ་བར་མའི་ངེས་པ་དོན་གྱི་མདོ་བསྟན་བཅོས་རྣམས་སུ་ད་ལྟའི་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་ཆོས་འདས་པ་འདི་ལྟར་དོན་བྱེད་པ་བསླུ་རྫུན་དུ་མ་རྟོགས་པར་བདེན་དངོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུང་འཛིན་དུ་སྣང་བ་ནི་མ་(༡༣༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རིག་པའི་བསླད་ཆོས་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གསུངས་པས། ཆོས་དེ་ཉིད་འཁྲུལ་བཅས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་པ་ལ། ཁྱེད་དེ་འཁྲུལ་བྲལ་གྱི་ཆོས་སུ་བསྒྲུབས་ནས། དེ་ལས་གཞན་དུ་འཁྲུལ་བཅས་ཀྱི་ཆོས་ཡོད་པ་བསྒྲུབ་པ་ན་འཁྲུལ་པའི་དྲི་མ་གཏན་སྤོང་བར་མི་འདོད་པའི་ཆེད་དུ་བྱས་པར་ཟད་པས། དགོས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ཡོད་ན་མ་གཏོགས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་བསླུ་བའི་ཆོས་ཚུལ་དུ་འགྱུར་ཉེན་ཆེའོ། །རང་མཆན།( དེ་ལྟར་ཁས་བླངས་ནས་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཚད་གྲུབ་རང་ལུགས་ལ་འཇོག་པ་དང༌། མ་རིག་པས་བསླད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་པ་དང་བྲལ་བའི་སྣང་བར་བཤད་པ་དང༌། མ་བརྟགས་ཉམས་དགའི་ཀུན་རྫོབ་མཚན་སྤྲོས་རིགས་པ་དང་ལམ་གྱི་དགག་བྱའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བློ་ཕུང་གསུམ་པས་བདེན་པར་བཟུང་བའི་གང་ཟག་དང༌། ཆོས་དེ་མེད་པར་གཏན་ལ་ཕབ་ན་རྒྱུ་འབྲས་ཁྱད་གསོད་ཀྱི་ཆད་ལྟ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་མིན་གྱི་མ་རིག་པས་བསླད་པའི་འཁྲུལ་པའི་འཁྲུལ་ཆ་མི་འདྲ་བ་ཐམས་ཅད་མ་འཁྲུལ་བ་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་བསླུ་བ་མེད་པར་འདོད་པ་དང༌། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་ལས་སྣང་དེ་གཟིགས་པ་ན། དམྱལ་སོགས་ཀྱི་ཚོར་སོགས་དེར་སྣང་འཁོར་གསུམ་དུ་རྟོག་པ་ལྟར་འཛིན་པ་དང༌། དེ་ལྟར་འཛིན་ཀྱང་ཚོར་སོགས་ལ་འཁོར་གསུམ་གྱིས་བདེན་པར་མི་འཛིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་ཞེན་སྣང་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་དང༌། ལོག་པའི་བློ་དང་ཚད་མའི་གཞི་མཐུན་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་དང༌། དངོས་པོ་རྒྱུན་ཆད་ཞིག་ལས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བས་རྒྱུའི་དངོས་པོར་འབད་པ་དུ་མས་བསྒྲུབ་པ་དང༌། མདོར་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་སར་དངོས་པོ་(༡༣༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དོན་བྱེད་པ་ཅན་གྱི་བདེན་པའི་བདེན་གྲུབ་ཞེན་དོན་ལ་ཁས་བླངས་ནས་དེ་སྒྲིབ་བྱེད་དུ་ཡུལ་རང་ངོ་ནས་སྡོད་ལུགས་ཀྱིས་བདེན་པར་གྲུབ་པས་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་མ་ཤེས་པར་གཟུགས་སོགས་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་འཆད་ན། ཁོ་ཁོ་རང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ན་ཤེས་བྱ་ལ་གཞི་གྲུབ་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བས་རྒྱང་འཕེན་གྱི་ལུགས་ལས་ཀྱང་ལུགས་དེ་ཐ་ཤལ་ཞིང༌། ལུགས་འདི་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་ལུགས་རྟོགས་པ་མི་སྲིད་པས་ལྟ་ངན་འདི་མ་ལོག་གི་བར་བྱང་ཆུབ་གསུམ་གྱི་ཐར་པ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ཆོས་ཚུལ་འདི་འབྱམས་ཀླས་སུ་འཕེལ་ནས། དཔལ་ལྡན་ཨ་ཏི་ཤ་ཡབ་སྲས་པ་ཚབ་ལོ་ཙཱ་སློབ་བརྒྱུད་རྗེས་འབྲངས་དང་བཅས་པའི་ཐལ་འགྱུར་བ་སྔ་རབས་པའི་ལུགས་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་མཁན་པོ་ཧྭ་ཤང་དང༌། ཕྱག་རྒྱ་པ་ཁ་ཅིག་དང༌། རྫོགས་ཆེན་པའི་ལུགས་ལྟར་དོན་ལ་འཕངས་པས་དེའི་དབང་གིས་ལུགས་དེ་རི་ལ་ནུབ་ཏུ་ཉེ་བ་ན། ཐལ་འགྱུར་བ་སྔ་རབས་པའི་ལུགས་དེ་འཁྲུལ་མེད་དུ་འཛིན་པ་ནི་དྭགས་པོ་བཀའ་བརྒྱུད་ཀྱི་སྤྲུལ་སྐུ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང༌། དེ་དག་གི་ཞལ་སློབ་རྟོགས་ལྡན་རྣལ་འབྱོར་གྱི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ཁ་ཤས་དང༌། ལོ་ཆེན་སྐྱབས་མཆོག་དཔལ་བཟང་པོ་དང༌། རྗེ་བཙུན་རེད་མདའ་བ་ཆེན་པོ་དང༌། སྟག་ཚང་ལོ་ཙཱ་སོགས་ཉིན་མོའི་སྐར་མ་ལྟར་ཉུང་ཤས་ལས་མ་བྱུང་བར་སྣང་ངོ༌། །དེས་ན་ཐལ་འགྱུར་བ་གསར་པ་བཀའ་གདམས་གསར་མ་བར་གྲགས་པའི་ལེགས་བཤད་ཀྱི་ལུགས་དེ་མི་བཟང་བ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱང་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱས་ཏེ། ཇོ་བོའི་བཀའ་བརྒྱུད་སོགས་ཐལ་འགྱུར་བ་སྔ་རབས་(༡༤༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་སྤྱི་དང༌། ཁྱད་པར་པ་ཚབ་བུ་བཞིས་ཇི་ལྟར་འཆད་པ་དང༌། དེ་དག་ལས་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་རྨ་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་བཞེད་པའི་དབུ་མའི་བརྗེད་བྱང་ཆེན་མོ་ལས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་ལྟར་སྔ་རབས་པའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་དག་གིས་དགོངས་པ་བསྐང་བའི་ཆེད་དུ་འདི་སྐད་སྨོས་ཏེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་འདི་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་རྟག་པ་དང་ཆད་པ་དང་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་དང་གཅིག་དང་ཐ་དད་ལ་སོགས་པ་སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་གདོད་ནས་བྲལ་བ་ལ། འཕགས་ཆེན་རྣམས་ཀྱི་མཉམ་གཞག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སྤྲོས་པ་དང་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་འགའ་ཡང་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཟིགས་པ་ལ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་ཐ་སྙད་བཏགས་པར་ཟད་ཀྱི། འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་ལ་མ་བལྟོས་པའམ། དེ་ལས་ཐ་དད་པའི་དོན་དུ་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཅིང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།ཡང་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་བྱིས་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་བར་ངོ་བོ་དང༌། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང༌། གཅིག་དང་ཐ་དད་དང༌། ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་པ་དང༌། བརྗོད་བྱ་དང་རྗོད་བྱེད་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་མ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གོམས་པའི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་མ་རིག་པས་གང་ཟག་དང་ཆོས་སུ་ཐ་སྙད་ཇི་སྙེད་བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཀུན་རྫོབ་(༡༤༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་རྟོག་མཁན་གྱི་མ་རིག་པ་དེ་ལས་ལོགས་སུ་ཐ་དད་པར་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། མ་རིག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། མ་དཔྱད་ན་མ་བརྟགས་གཅིག་པུར་ཉམས་དགའ་བ། ཅུང་ཟད་དཔྱད་ན་རྒྱུ་རྐྱེན་རྟེན་འབྲེལ་ཚོགས་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི། རང་བཞིན་བདེན་པར་མེད་པ་རྗོད་བྱེད་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་ལྡོག་བྱེད་པའི་ཕྱིར། མིང་ཙམ། བརྡ་ཙམ། ཐ་སྙད་ཙམ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ། སྒྲོ་བཏགས་ཙམ་ཡིན་ཅིང༌། ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་དཔྱད་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་གདོད་མ་ནས་སྤྲོས་པ་དང་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཡིན་གྱི། འཕགས་པས་གཟིགས་པས་སྤྲོས་བྲལ་དུ་སོང་བའམ། རིགས་པས་དཔྱད་པས་སྤྲོས་བྲལ་དུ་སོང་བའམ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྤྲོས་བྲལ་དུ་བྱས་པ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ། དེ་ལ་མ་དཔྱད་པ་དང་ཅུང་ཟད་དཔྱད་པའི་བློ་ངོར་རྙེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱ་ལ། ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་དཔྱད་པ་དང༌། འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་གིས་རྙེད་པ་ལ་ནི་དོན་དམ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་བུམ་པ་ལྟ་བུ་གཅིག་ལའང་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་སྒྲོ་གཏགས་རྒྱུ་མཐའ་ཡས་པ་ཞིག་རྙེད་པས་ཀུན་རྫོབ་དང༌། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་གང་དུ་ཡང་མ་གཟིགས་པས་འགའ་ཡང་མཐོང་མེད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་མཐོང་བ་དེ་ལ་དོན་དམ་མཐོང་ཞེས་ཐ་སྙད་བྱས་པས་བདེན་པ་གཉིས་པོ་དེ་དོན་ལ་ཐ་དད་མ་ཡིན་གྱི། འཁྲུལ་པ་དང་མ་འཁྲུལ་པའི་བློ་ལ་བལྟོས་ཏེ་སོ་སོར་དབྱེ་བ་བྱས་པ་ཙམ་མོ། །དབྱེ་བ་བྱས་པ་ཡང་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་བློ་ངོར་བྱིས་པས་མཐོང་བ་ཐམས་ཅད་བརྫུན་པ་བསླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་(༡༤༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནོ་ཞེས་བཞག་པའི་ཕྱིར་དུ་ཀུན་རྫོབ་དང༌། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་མཐོང་ཞིང་བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འགའ་ཡང་མ་གཟིགས་པས་འཕགས་པས་མ་གཟིགས་ཤིང་མ་རྙེད་པ་དེ་དོན་ལ་གནས་སོ་ཞེས་དོན་དམ་དུ་བཞག་པས་བདེན་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་བྱིས་པའི་བློ་ལ་བལྟོས་ཏེ་དགོས་དབང་གིས་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི། འཕགས་པས་བདེན་པ་གཉིས་གཟིགས་པ་དང་གཉིས་སུ་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་པ་དྲུག་ཅུ་པ་ལས། དེ་ཉིད་མ་མཐོང་འཇིག་རྟེན་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་པར་རློམ་སེམས་ཏེ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །ཚུལ་འདི་དང་མི་མཐུན་པར་དོལ་ཕུ་པ་ཆེན་པོ་ན་རེ། དགོངས་པ་ངེས་འགྲེལ་དང༌། བྱམས་ཆོས་ཕྱི་མ་རྣམས་དང༌། ཐོགས་མེད་སྐུ་མཆེད་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་རྣམས་དབུ་མ་ཆེན་པོའི་ངེས་དོན་སྒྲ་ཇི་ལྟ་བར་ཁས་ལེན་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བདག་མེད་ཙམ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཙམ་ལ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པར་མི་འཇོག་གི། ཆོས་རྣམས་ལས་དོན་ལ་ཐ་དད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཁས་བླངས་ནས་བདེན་གཉིས་ཐ་དད་པར་དོན་ལ་གནས་པར་སྨྲ་བ་ནི། རང་གིས་ངེས་དོན་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ལུང་རྣམས་དང་ཡང་འགལ་ན། རྒྱལ་བའི་ཡུམ་སོགས་ངེས་དོན་གྱི་གསུང་རབས་རྣམས་དང༌། ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་རྗེས་འབྲངས་དང་བཅས་པའི་གསུང་དང་འགལ་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དེ་ནི་གནས་མ་བུ་པ་ནས་མདོ་སྡེ་པའི་བར་ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་དང༌། རྒྱང་འཕེན་ནས་གྲངས་ཅན་གྱི་བར་ཆོས་འདི་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུགས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་རང་གིས་ཁས་བླངས་པའི་ལུང་ལ་འགོམ་མི་ནུས་ཤིང༌། ཆོས་རྣམས་ལ་རིགས་པས་ཀྱང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་(༡༤༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར། བདེན་གཉིས་དོན་ལ་ཐ་དད་ཡིན་ན། འཕགས་པ་ལ་ཐ་དད་དུ་སྣང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། འདོད་ན་འཕགས་པའང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མ་དང་མ་བྲལ་བར་འགྱུར་བས་མྱང་འདས་དང་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་གཏན་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་ཏེ། དགོངས་འགྲེལ་ལས། གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་དག་ཐ་དད་པ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི། དེས་ན་བདེན་པ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མ་དང་མ་བྲལ་བར་འགྱུར། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བདེན་པ་མཐོང་བ་མཚན་མའི་འཆིང་བ་ལས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བར་ཡང་འགྱུར། མཚན་མའི་འཆིང་བ་ལས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་ན་གནས་ངན་ལེན་གྱི་འཆིང་བ་ལས་ཀྱང་མ་གྲོལ་བར་འགྱུར། འཆིང་བ་དེ་གཉིས་ལས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་ན་བདེན་པ་མཐོང་བས་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་བླ་ན་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་ཡང་མི་འགྱུར། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་ཡང་མི་འགྱུར། ཞེས་སོགས་རྒྱས་པར་བཀའ་བསྩལ་ནས། མཐར་དེ་ལ། གང་དག་འདི་སྐད་ཅེས། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་ནི་རྣམ་གྲངས་དེས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་གྱི། ཚུལ་བཞིན་དུ་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོ། །ཡང་དོན་དམ་པ་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ལས་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡིན་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དུ་ཧ་ཅང་ཐལ་ལོ། །དགོངས་འགྲེལ་ལས། བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གལ་ཏེ་(༡༤༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ཡང༌། དེས་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལ་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོགས་གསུངས་སོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་ཉིད་དང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཙམ་ལ་དོན་དམ་དུ་བཞག་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཞིང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་བྱང་གཉིས་དུས་གཅིག་ཏུ་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་དུ་གྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བདེན་གཉིས་དོན་ལ་ཐ་དད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར། དགོངས་འགྲེལ་ལས། གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི། དེས་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་ཙམ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཙམ་ཉིད་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཡང་མི་འགྱུར། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་དུས་གཅིག་ཏུ་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་དུ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁོར་གསུམ་ག་ཁས་བླངས་ཏེ། ལུང་དེ་དག་ངེས་དོན་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་དོན་དམ་པ་ཀུན་རྫོབ་ལས་གཞན་དུ་ཡོད་པར་འདོད་པ་དང༌། ཆོས་ཅན་གཏན་ནས་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་འདོད་པའང་ཤིན་ཏུ་འཁྲུལ་ཏེ། དགོངས་འགྲེལ་ལས། དུང་གི་དཀར་པོ་དང་དུང་དང༌། གསེར་གྱི་སེར་པོ་དང་གསེར་དང༌། པི་ཝང་གི་སྒྲའི་སྙན་པ་དང་པི་ཝང་གི་སྒྲ་དང༌། ཨ་ག་རུ་ནག་པོའི་དྲི་ཞིམ་པ་དང་ཨ་ག་རུ་ནག་པོ་དང༌། ན་ལེ་ཤམ་གྱི་ཚ་བ་དང་ན་ལེ་ཤམ་དང༌། ཨ་རུ་རའི་བསྐ་བ་དང་ཨ་རུ་ར་དང༌། ཤིང་བལ་གྱི་འདབ་མའི་འཇམ་པ་དང་ཤིང་བལ་གྱི་འདབ་མ་དང༌། མར་གྱི་ཉིང་ཁུ་དང་མར་དང༌། འདུ་བྱེད་ཐམས་(༡༤༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅད་ལ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་དེ་དག་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་མ་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམས་ཏེ་དེ་དག་གི་སྔ་མ་རྣམས་ལ་ཉིད་ཀྱང་ཞེས་སྦྱར་ཏེ། མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའམ། མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་གདགས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། ། བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་དེ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའམ། མཚན་ཉིད་ཐ་དད་དུ་གདགས་པར་མི་བཟོད་དོ། །ཞེས་པ་ནས། འདུ་བྱེད་ཁམས་དང་དོན་དམ་མཚན་ཉིད་ནི། །གཅིག་དང་ཐ་དད་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་དེ། །གཅིག་དང་ཐ་དད་ཉིད་དུ་གང་རྟོག་པ། །དེ་དག་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་ཞུགས་པ་ཡིན། །ཅེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། ཡོད་མིན་མེད་མིན་དེ་བཞིན་མིན་གཞན་མིན། །ཞེས་དང༌།དབུས་མཐའ་ལས། ཡོད་པ་མ་ཡིན་མེད་པ་མིན། །ཐ་དད་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་མིན། །ཅེས་དང༌། ཆོས་ཉིད་རྣམ་འབྱེད་ལས། གཉིས་པོ་དེ་དག་གཅིག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཅིང༌། སོ་སོ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དག་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་དང༌། ཐེག་བསྡུས་ལས། ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཚུལ་ཅི། ཐ་དད་པ་ཞིག་གམ། འོན་ཏེ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ཅེ་ན། ཐ་དད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཞེས་དང༌། སུམ་ཅུ་པ་ལས། དེ་ཕྱིར་དེ་ཉིད་གཞན་(༡༤༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དབང་ལས། །གཞན་མིན་གཞན་མིན་པ་ཡང་མིན། །མི་རྟག་ལ་སོགས་བཞིན་དུ་བརྗོད། །ཅེས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་དང༌། རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་པ་དང༌། ཤཱནྟི་པ་སོགས་ཀྱིས་བདེན་གཉིས་གཅིག་དང་ཐ་དད་མ་ཡིན་པར་ཡང་ཡང་གསུངས་པ་དང་འགལ་ཏེ། ཁྱེད་རང་གིས་མདོ་བསྟན་བཅོས་དེ་དག་དབུ་མའི་ངེས་དོན་དང་སློབ་དཔོན་དེ་དག་དབུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ཚད་ལྡན་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤར་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་སོགས་བདེན་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་བཞེད་པ་ཡང་སྔར་གྱི་མདོ་བསྟན་བཅོས་རྣམས་ལ་ཚད་མར་བྱེད་པ་དང་འགལ་ཏེ། དགོངས་འགྲེལ་ལས། བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན་ནི། དེས་ན་བྱིས་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་བདེན་པ་མཐོང་བ་ཡིན་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཁོ་ནར་གྱུར་བཞིན་དུ་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་བླ་ན་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་ཡང་འགྱུར། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཞེས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ། དེས་ན་ཇི་ལྟར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོགས་དང༌། དེས་ན་ཇི་ལྟར་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལ་བྱེད་བྲག་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་པ་དག་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དང༌། (༡༤༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གང་དུ་དོན་དམ་པ་ཡོངས་སུ་འཚོལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོགས་དང༌། སྔར་གྱི་དཔེ་མང་པོ་དང་སྦྱར་བའི་མདོ་བསྟན་བཅོས་རྣམས་དང་ཡང་འགལ་ལོ། །གཞན་ཡང་བདེན་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་ན་ཀུན་རྫོབ་དོན་དམ་དུ་གཅིག་པས་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་བྱེ་བྲག་མེད་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་སོགས་སུ་འགྱུར་ལ། དོན་དམ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཅིག་པས་དོན་དམ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་སུ་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཅིག་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ངོ་བོ་གཅིག་ཅེས་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ངོ་བོ་ཐ་དད་ཅེས་སྨྲ་བ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ལ་རིགས་པས་དཔྱད་ནས་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་སྔར་གྱི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་ལས་མ་འདས་སོ། །ཁ་ཅིག་བདེན་པ་གཉིས་ཀ་དོན་ལ་ཡོད་པར་བྱས་ནས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་དང༌། གཞན་ཡང་གཉིས་ཆོས་ཀྱི་ཆོས་མེད་པ་དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་ནི་གཅེར་བུ་པ་དང་གནས་མ་བུ་སོགས་ཀྱི་ལུགས་ལ་མཛེས་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་ལ་མ་གྲུབ་པར་ཡོད་པར་ཟོལ་གྱིས་སྨྲས་ནས་གཞན་དག་ལ་ལོག་རྟོག་བསྐྱེད་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར། དོན་ལ་གཉིས་ཀ་ངོ་བོས་གྲུབ་ཅིང༌། ངོ་བོ་གཅིག་མ་ཡིན་ན་ཐ་དད་ཡིན་དགོས་ཤིང༌། ཐ་དད་མ་ཡིན་ན་གཅིག་ཡིན་དགོས་ཏེ། གཅིག་དང་དུ་མ་ཕན་ཚུན་སྤང་འགལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དབུ་མ་རྒྱན་ལས། གཅིག་དང་དུ་མ་མ་གཏོགས་པའི། །རྣམ་པ་གཞན་དང་ལྡན་པ་ཡི། །དངོས་པོ་མི་རུང་འདི་གཉིས་ནི། །ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་དང༌། རྣམ་འགྲེལ་ལས། འདི་ལས་གཞན་དངོས་ཡོད་མ་ཡིན། །ཅེས་དང༌། འདི་ལས་གཞན་པའི་རྣམ་པའང་མེད། །ཅེས་2སོགས་མཐའ་ཡས་སོ། །དེས་(༡༤༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ན་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་དག་གི་དོན་ལ་ཡོད་པ་དང༌། དོན་གང་ཞིག་ཡོད་པ་དེའི་ཟླས་དྲངས་པའི་དོན་མེད་པ་དང༌། དེ་ལྟའི་དོན་ཡོད་མེད་གཉིས་ཡིན་དང་གཉིས་མིན་གྱི་ཕུང་གསུམ་སོགས་ཁས་གང་གིས་བླངས་པ་ནི་དངོས་པོར་ཡོད་མེད་དུ་སྨྲ་བའི་མཐའ་ཆེན་པོའི་ཕྱོགས་བཞི་ལ་གནས་པ་ཡིན་ལ། དོན་གྱི་ཡོད་མེད་ཁས་ལེན་པའི་དངོས་སྨྲ་བ་ལ་དབུ་མ་པས། དོན་གྱི་ཡོད་ན་ནི་དོན་གྱི་མེད་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དོན་གྱི་མེད་ན་དོན་གྱི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཕྱོགས་དེ་ལ་ཁས་བླངས་འགལ་བའི་གནོད་བྱེད་བརྗོད་པ་ཆེས་མང་སྟེ། རྩོད་ཟློག་ལས། རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ལོག་ན། །རང་བཞིན་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོགས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་ནའང་དབུ་མ་པ་རང་གི་ལུགས་ལ་ནི་དོན་གྱི་ཡོད་མེད་སོགས་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་མ་གྲུབ་ན་དོན་གྱི་ཡོད་ན་དོན་གྱི་མེད་པ་བུད། རང་ལུགས་སུ་རྨི་ལམ་དུའང་བརྗོད་པར་མི་རྨི་ཡང་དེར་བརྗོད་པ་ནི་གཞན་གྱིས་མི་རིགས་པར་སྨྲས་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྨྲ་བོ་རང་གི་ངག་གིས་ཀྱང་གནོད་པའི་ངག་གཞན་གྲགས་ཞིག་དེར་རྗེས་བརྗོད་བྱས་ཏེ་དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་དེ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚར་བཅད་པ་ཡིན་ནོ། །ངག་དོན་བདེན་གཉིས་གཅིག་ཡིན་ན་ཐ་དད་མ་ཡིན་དགོས་ཤིང༌། ཐ་དད་ན་གཅིག་མ་ཡིན་དགོས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་གང་བདེན་གཉིས་གཞི་གྲུབ་པར་འདོད་ན་དེར་འགྱུར་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། གཞི་གྲུབ་ཀྱི་ཆོས་ལ་གཅིག་དང་ཐ་དད་གང་རུང་དུ་གཞི་མ་གྲུབ་ན་གཞི་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་དབུ་མ་པ་ལའང་བདེན་གཉིས་གཅིག་དང་ཐ་དད་གང་རུང་དུ་ཁས་ལེན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་དབུ་མ་པ་ལ་ནི་རྣམ་པར་དཔྱད་(༡༤༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ན་བདེན་གཉིས་གཞི་གྲུབ་པ་དང་མ་གྲུབ་པ་གང་དུ་ཡང་སྨྲ་བསམ་བརྗོད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། བདེན་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་དང་ཐ་དད་གང་དུའང་རྟོག་པར་ག་ལ་བྱེད་ཅེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདིར་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་རྗེས་འབྲངས་དང་བཅས་པའི་གསུང་གིས། ཐ་སྙད་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་དོན་གྱིས་ཡོད་མེད་སོགས་དེ་ངོར་དེ་ལྟར་མ་གྲུབ་ན་རྒྱུ་འབྲས་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་པས་ཆད་ལྟ་བླ་ན་མེད་པར་སོང་བ་དང༌། ཁྱད་པར་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བས་རང་གཞན་གྱི་འདོད་པའི་རིགས་མི་རིགས་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་སྐབས་སུ་རང་ལུགས་ལ་དོན་གྱི་ཡོད་ན་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དོན་གྱི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་མེད་པ་ཡིན་པར་ངེས་པར་ཁས་ལེན་དགོས་ཏེ། རྩོད་ཟློག་ལས། རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ལོག་ན། །རང་བཞིན་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་བདེན་པར་གཞི་མ་གྲུབ་ན་བདེན་མེད་དུ་གཞི་གྲུབ་དགོས་ཞེས་དང༌། དེའི་དོན་བདེན་པར་མེད་ན་བདེན་མེད་དུ་ཡོད་དགོས་ཏེ། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་གང་ལའང་ཚད་མས་ཡིད་རྟོན་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ནི་མི་འཐད་དེ། ཁྱེད་ཀྱི་དེ་ལྟར་ན་རྩོད་ཟློག་གི་ལུང་དེ་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བས་དོན་གྱི་ཡོད་མེད་ངེས་པར་རང་ལུགས་ལ་འགལ་བར་ཁས་ལེན་པའི་དབང་གིས་དོན་གྱི་ཡོད་མེད་ཀྱང་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བ་རང་ལུགས་ལ་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་དགོས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ན་དོན་གྱི་ཡོད་མེད་ཁས་ལེན་པའི་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བ་དེ་དབུ་མ་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་གསལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དོན་གྱི་ཡོད་མེད་ཀྱི་མཐའ་ཁས་ལེན་པ་དེ་ལ་དངོས་སྨྲ་བར་གྲགས་ཤིང་གྲུབ་ལ། དོན་གྱི་ཡོད་མེད་སོགས་རིགས་པས་ཚར་བཅད་ནས་དོན་གྱི་ཡོད་མེད་སོགས་གང་དུའང་འཇོག་པའི་སྨྲ་(༡༤༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསམ་གྱི་བརྗོད་པ་དང་བྲལ་བའི་གང་ཟག་དེ་ལ་དབུ་མ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བ་རང་ལུགས་ལ་དོན་གྱི་ཡོད་པ་ཟློག་ན་དོན་གྱི་མེད་པ་ཁས་ལེན་དགོས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་འདི་ཚིག་ཏུ་དབུ་མར་སྨྲས་ཀྱང་དོན་ལ་དངོས་པོར་སྨྲ་བར་སོང་བ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཟི་ལུང་ཤཱཀྱ་པ་ཆེན་པོ་ན་རེ། རྩོད་ཟློག་གི་ལུང་དེ་དབུ་མ་པས་རང་ལུགས་སུ་ཁས་ལེན་མི་ལེན་གྱི་སྐབས་གཉིས་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། བར་དུ་བདག་ཟློག་གི་སྐབས་སུ་དོན་གྱི་ཡོད་པ་བཀག་ན་དོན་གྱི་མེད་པ་ཁས་ལེན་ལ། ཐ་མ་ལྟ་ཞིག་ཀུན་ཟློག་གི་སྐབས་སུ་དོན་གྱི་བདག་བདེན་སོགས་ཡོད་པ་བཀག་ནས་དོན་གྱི་བདག་བདེན་སོགས་མེད་པར་མི་བསྒྲུབ་པའི་ཚུལ་ཕྱི་མ་འདི་ནི་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པ་ལས་ཐལ་འགྱུར་བ་ཁྱད་པར་འཕགས་ཆོས་ཀྱི་རང་ལུགས་བླ་ན་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །མི་འཐད་དེ། དོན་གྱི་ཡོད་མེད་དང་དེ་གཞིར་བྱས་ཀྱི་དངོས་འགལ་སོགས་རང་ལུགས་ལ་དོན་ལ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ནི་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་ཉིད་ཡིན་ལ། དབུ་མ་པས་བར་དུ་བདག་ཟློག་གི་སྐབས་སུ་ཡང་དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་ལ་གནས་པའི་སྐབས་ཡོད་པ་མིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེར་དབུ་མ་པས་དངོས་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་ལ་གནས་ནས་དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་རིགས་ན། ལྟ་ཞིག་ཀུན་ཟློག་གི་སྐབས་སུ་ཡང་དེའི་ཕྱོགས་ལ་གནས་ནས་དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་པ་ལ་མི་རིགས་པའི་འཐད་པ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་གྲུབ་སྟེ། བདག་ཟློག་གི་སྐབས་སུ་དོན་དུ་གྱུར་པའི་ཡོད་མེད་སོགས་མཐའ་བཞིའི་བདག་མ་བཀག་ན་བདག་བཟློག་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། (༡༤༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེར་དོན་དུ་གྱུར་པའི་བདག་ཡོད་བཀག་ནས་དོན་གྱི་བདག་མེད་ཡོད་པར་བསྒྲུབ་ན་དོན་དུ་གྱུར་པའི་བདག་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དོན་དུ་གྱུར་པའི་བདག་མེད་ཡོད་ན་དེས་བཀག་པའི་དོན་དུ་གྱུར་པའི་བདག་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་དགོས་པའི་ཕྱིར། དོན་དུ་གྱུར་པའི་མེས་དོན་དུ་གྱུར་པའི་གྲང་རེག་བཀག་ནས་མེད་པར་བྱས་པ་བཞིན། ཁྱེད་ལྟར་ལྟ་ཞིག་ཀུན་གཙོ་བོར་བཟློག་པའི་དགོས་པ་དོན་དུ་གྱུར་པའི་བདག་ཡོད་བདག་ཟློག་གི་སྐབས་སུ་བཀག་ཟིན་ནས། འདིར་དོན་དུ་གྱུར་པའི་བདག་མེད་ཡོད་པ་འགོག་པར་བྱེད་དོ་སྙམ་པ་དེ་ནི་མུན་སྤྲུལ་དུ་ཟད་དེ། བར་དུ་བདག་ཟློག་གི་སྐབས་སུ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བརྟེན་པའི་དོན་དུ་གྱུར་པའི་བདག་བདེན་ཐམས་ཅད་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་མི་རིགས་པར་ཚར་བཅད་ནས། ཐ་མ་ལྟ་ཞིག་ཀུན་ཟློག་གི་སྐབས་སུ་དོན་དུ་མ་གྱུར་པའི་རྟོགས་པས་བཞག་པའི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་མཚན་མ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་སྨྲ་བསམ་གྱི་བརྗོད་པ་དང་བྲལ་པར་བཀའ་བརྒྱུད་དྭགས་པོ་ལྷ་རྗེའི་གསུང་ངག་ལྟར་ན། རང་བབས་མ་བཅོས་ཐ་མལ་གྱི་ཤེས་པ་ཞེས་པའི་མིང་ཅན་དེ་ཉིད་དུ་ལ་ཟློ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་དབྱིངས་དེར་ལ་དོར་དུ་སོང་བ་དེ་ལ་ལྟ་ཞིག་ཀུན་ཟློག་ཅེས་བླ་དྭགས་ཀྱི་མིང་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །བར་དུ་བདག་བཟློག་གི་སྐབས་སུ་དོན་གྱི་བདག་ཡོད་བཀག་ནས་དོན་གྱི་བདག་མེད་པར་མི་བསྒྲུབ་པ་འདི་ནི་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པ་ལས་ཐལ་འགྱུར་བ་ཆེས་ཁྱད་འཕགས་སུ་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་རང་ལུགས་ཡིན་ཅེས་པ་འདི་ནི་རྫུན་ཆེན་པོ་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱེད་རང་ཡང་སྐབས་རེས་འགར་ཐལ་འགྱུར་བས་རང་ལུགས་(༡༤༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གང་ཡང་མ་བཞག་ཅིང༌། རང་ལུགས་བཞག་ན་སྒྲུབ་པར་སོང་བས་རང་ལུགས་གང་ཡང་མེད་ཟེར་བ་དེ་བདེན་ན་ནི། འདིར་དེས་རང་ལུགས་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་མི་རྫུན་ཀ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཁྱེད་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བས་རང་གི་ལུགས་ལ་རང་ལུགས་འཇོག་མི་འཇོག་གི་རང་ལུགས་མང་པོ་ཡོད་དོ་སྙམ་ན། དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བ་ལ་རང་ལུགས་འདི་ཡིན་མེད་དོ་ཞེས་ཁྱེད་ཅག་གིས་ཀྱང་གྲུབ་མཐའི་སྙིང་པོར་བྱས་ནས་གཞན་འགོག་པ་དེ་མི་འཐད་པར་ཐལ། ཐལ་འགྱུར་བ་རང་གི་ལུགས་ལ་རང་ལུགས་འཇོག་མི་འཇོག་གི་རང་ལུགས་མང་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ལེགས་པར་སོམས་ལ། རང་གིས་ཅི་ལྟར་ཞིབ་མོར་དཔྱོད་པའི་ལེགས་བཤད་དུ་རློམ་པ་དེ་ནི་བྱིས་པ་དག་བྱེ་མའི་ཁང་བུ་ལ་གསེར་ལས་གྲུབ་པའི་ཀ་གདུང་སོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་འབད་པ་བྱེད་པ་ལྟར་རོ། །ཁ་ཅིག་བདེན་པ་གཉིས་ལྡོག་པ་དེ་ཉིད་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་ཅིང་ངོ་བོ་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་ཟེར་བ་ཡང་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་དུ་འདོད་པར་སྣང་སྟེ། དེ་ལྟར་ནའང་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཟིན་ཅིང༌། དེ་དག་གི་ལུགས་ལ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པའང་མི་རུང་སྟེ། བདེན་གཉིས་དོན་ལ་ངོ་བོར་གྲུབ་ཅིང་ལྡོག་པ་དོན་ལ་མ་རེག་པ་རྟོག་བཏགས་འབའ་ཞིག་ཡིན་པས། རྟོག་པས་ལྡོག་པ་ཐ་དད་དུ་བཟུང་ཡང་བདེན་གཉིས་དོན་ལ་ཐ་དད་པར་མ་སོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ཐ་མི་དད་ཀྱི་གཅིག་མ་ཡིན་ཀྱང་རྫས་གཞན་མ་ཡིན་ཟེར་བའང་ནང་འགལ་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཐ་མི་དད་ཀྱི་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ་རྫས་སུ་གྲུབ་ཅིང༌། རྫས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཁོར་གསུམ་ཁས་(༡༤༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བླངས་སོ། །ཇོ་ནང་པ་ཁ་ཅིག་དེ་གཉིས་གཅིག་པ་བཀག་པའི་ཐ་དད་ཡིན་ཟེར་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་ནང་འགལ་ཏེ། ཀུན་གཞི་དང་ཀུན་གཞིའི་ཆོས་ཉིད་ལྟ་བུ་གང་ཟག་གཅིག་གི་རྒྱུད་ལ་དུས་གཅིག་ཅར་སྤང་བྱའི་རིག་པ་དང་གཉེན་པོའི་རིག་པའམ་ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་དང༌། དེའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་རིག་པ་ཡོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། ཀུན་གཞི་དང་ཀུན་གཞིའི་ཆོས་ཉིད་ལྟ་བུ་བདེན་པ་གཉིས་ལས་གཅིག་བཀག་པའི་ཚེ་དེ་གཉིས་གང་ཟག་གཅིག་གི་རྒྱུད་ལ་དུས་གཅིག་ཅར་ཐ་དད་པར་ཡོད་པར་སྨྲ་དགོས་པ་གང་ཞིག དེ་གཉིས་གང་ཟག་གཅིག་གི་རྒྱུད་ལ་ཐ་དད་པར་ཡོད་ན་བདེན་གཉིས་ཡ་བྲལ་དུ་སོང་བས་དེར་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་གཅིག་པ་བཀག་པའི་ཐ་དད་ཅེས་པའང་མངོན་རྗེས་གཉིས་ཀྱི་སྣང་ཡུལ་གྱི་སྐབས་སུ། རྣམ་ངེས་ལས། འདིར་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཐ་མི་དད་པ་བཀག་པ་ཉིད་དུ་ལྟའི། ཡུལ་དུ་མ་ཉིད་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའི་གཞུང་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་ཀྱི་སློབ་དཔོན་དག་གིས་ཐ་སྙད་བྱས་པར་ཟད་ལ། ལུང་དེ་དང་སྒོ་བསྟུན་པའི་བདེན་གཉིས་གཅིག་པ་བཀག་པའི་ཐ་དད་དུ་འདོད་ན་ལུང་དེའི་བསྟན་དོན་དང་འགལ་ཏེ། ལུང་དེས་སྣང་ཡུལ་གཅིག་པ་བཀག་ནས་སྣང་ཡུལ་ཐ་དད་པར་མེད་ཅེས་པ་ལྟར་བདེན་གཉིས་ཐ་དད་པ་བཀག་ནས་བདེན་གཉིས་དོན་ལ་ངོ་བོ་ཐ་དད་དང་ཡུལ་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་འཆད་དགོས་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལ། ཁྱོད་ཀྱིས་ལུང་དེའི་དོན་ལས་བཟློག་ནས་བདེན་གཉིས་དོན་ལ་ངོ་བོ་ཐ་དད་དང་ཡུལ་ཐ་དད་ན་ཡོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་བདེན་པ་གཉིས་པོ་དེ་གཅིག་གམ་ཐ་དད་ཅེ་ན། གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱིས་པའི་བློ་ལ་བལྟོས་ནས་གཅིག་ཀྱང་(༡༤༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར། ཐ་དད་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། ཐ་དད་དུ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་ལ་བལྟོས་ནས་ཀྱང་གཅིག་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་སྣ་ཚོགས་པའི་སྣང་བ་འདི་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཐ་དད་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། ཐ་དད་དུ་མ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར། གཟིགས་ན་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་སྣང་བའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མ་དང་མ་བྲལ་བ་དང༌། དེའི་ཕྱིར་མཚན་མའི་འཆིང་བ་ལས་མ་གྲོལ་བ་དང༌། དེའི་ཕྱིར་གནས་ངན་ལེན་གྱི་འཆིང་བ་ལས་མ་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་གཉིས་ལས་མ་གྲོལ་ན་མྱང་འདས་དང་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་གཏན་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཁྱད་གཞི་འདི་དག་ཉིད་ཀྱང་མ་གཟིགས་ན་ཁྱད་ཆོས་གཅིག་དང་ཐ་དད་ལ་སོགས་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། བྱིས་པའི་བློ་ལ་བལྟོས་ནས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པར་འཇོག་སྟེ། འདི་དག་ཕན་ཚུན་བདེན་པ་ལ་བལྟོས་ནས་བརྫུན་པ་དང༌། བརྫུན་པ་ལ་བལྟོས་ནས་བདེན་པར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཅིག་ལ་བལྟོས་ནས་གཅིག་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་གང་ལ་བལྟོས་པ་དེ་ནི་དེ་དང་གཅིག་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ལ་བལྟོས་ས་བལྟོས་ཆོས་གཉིས་འགལ་བའི་ཕྱིར། གཞན་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། ལྟོས་པ་པོ་མ་གྲུབ་ན་གཞན་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། བལྟོས་པར་ཡང་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། གྲུབ་ན་གཞན་ལ་བལྟོས་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་བྱིས་པའི་བློ་ངོར་ཡང་དེ་ཉིད་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དེས་ན་ཐ་དད་དུ་སོང་ངོ་སྙམ་པ་དང༌། གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དེས་ན་དེ་ཉིད་དུ་སོང་ངོ་སྙམ་ན། དེར་མི་འགྲོ་སྟེ། རྟོག་ངོའི་གསེར་བུམ་དངུལ་བུམ་དེ་ཉིད་(༡༤༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ན་ཐ་དད་དུ་མི་འགྲོ་ཞིང༌། ཐ་དད་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ན་དེ་ཉིད་དུ་མི་འགྲོ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ནའང་བྱིས་པའི་བློ་ངོར་བདེན་གཉིས་གཅིག་པ་དང་ཐ་དད་པ་བཏགས་ནས་ལོག་པར་རྟོག་པ་ཡོད་ཀྱང༌། དེ་ལྟར་རྟོག་པ་ནའང་བདེན་གཉིས་གཅིག་པ་དང་ཐ་དད་པར་སོང་བའི་སྐབས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། དེས་ན་རྣམ་དཔྱོད་ཅན་དག་བདེན་གཉིས་གཅིག་པ་མིན་ན་ཐ་དད་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ན་གཅིག་པ་མ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་གཉིས་ཀར་ཡང་བལྟོས་ནས་བཞག་པའི་ཆོས་སུ་རིགས་པའི་ཕྱིར། གང་བལྟོས་ནས་བཞག་པའི་ཆོས་ལ་བདེན་གཉིས་ཀྱི་དོན་དུ་གྱུར་པའི་གཅིག་དང་ཐ་དད་པའི་ཆོས་ཡོད་པར་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་ལྟ་བུ་སྤྲོས་པ་གང་ཡང་མི་འཛིན་ཅིང༌། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་དེ་ཉིད་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པ་ལ་དོན་དམ་བདེན་པ་ཞེས་དེ་དོན་དམ་བདེན་པར་མ་གྲུབ་བཞིན་དོན་དམ་བདེན་པར་བཏགས་ནས་དེ་ལ་སྐྱེ་འཇིག་མེད་པར་སྒྲོ་བཏགས་ཏེ་བརྗོད་པ་དང༌། བདག་ལྟ་ལྟ་བུའི་བློ་མ་རིག་པ་སྤྲོས་པ་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཆོས་ལས་གཞན་མིན་པ་དེ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་མ་གྲུབ་བཞིན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་བཏགས་ནས་དེ་ལ་སྐྱེ་འཇིག་ཅན་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ཏེ་བརྗོད་པའི་བདེན་པ་གཉིས་ནི་དོན་ལ་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པ་མིན་པ་ལ་དགོངས་ནས། བཀའ་བརྒྱུད་རིན་པོ་ཆེས་རྣམ་རྟོག་ཆོས་སྐུ་དང༌། འཁོར་བ་མྱང་འདས་དང༌། ཉོན་མོངས་ཡེ་ཤེས་སུ་གསུང་གི། དེ་ལྟར་གསུང་བ་ནའང་བདེན་གཉིས་ཀྱི་དོན་ཅན་གྱི་རྣམ་རྟོག་ཆོས་སྐུ་འཁོར་འདས་སོགས་ངོ་བོ་གཅིག་ཡིན་པར་བསྒྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་རྟོག་ཆོས་སྐུ་སོགས་(༡༤༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དོན་ལ་ཐ་དད་བཀག་པས་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ཡང་ཁེགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དོན་དུ་གྱུར་ཙམ་གྱི་འབྲེལ་ཟླ་ཐ་དད་པ་སོ་སོར་མེད་ན་དོན་དུ་གྱུར་པའི་འབྲེལ་ཆོས་ཐ་དད་པ་དག་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ཡོད་པར་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེས་རྣམ་རྟོག་ཆོས་སྐུ་སོགས་དོན་ལ་ཐ་དད་པ་བཀག་པ་ནི། རྗེ་སྒམ་པོ་པའི་ཞལ་སྔ་ནས། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་རྣམ་ཤེས་འདི། །ཡེ་ཤེས་ཡིན་པར་བཙིར་གྱིས་ཟུང༌། །ངེས་ཤེས་སྐྱེས་ན་དེ་ཉིད་མཐོང༌། །སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་རྟོག་འདི། །དོན་དམ་ཡིན་པར་བཙིར་གྱིས་ཟུང༌། །ཉམས་སུ་མྱོང་ན་སྙིང་པོ་མཐོང༌། །བརྟགས་པའི་བག་ཆགས་སྣང་གྲགས་འདི། །ཆོས་སྐུ་ཡིན་པར་བཙིར་གྱིས་ཟུང༌། །རྟོགས་པ་ཐོབ་ན་བདེན་པ་མཐོང༌། །ཞེས་དང༌། གྲུབ་མ་མྱོང་བའི་སྣང་བ་འདི། །ཆོས་སྐུ་ཡིན་པར་ད་གཟོད་ཤེས། །ལྟ་བ་གཞན་དུ་མི་བཙལ་འཚལ། །འབྲལ་མ་མྱོང་གི་རང་སེམས་འདི། །སངས་རྒྱས་ཡིན་པར་ད་གཟོད་ཤེས། །འབྲས་བུ་གཞན་ནས་མི་བཙལ་འཚལ། །རྒྱུན་ཆད་མེད་པའི་རྣམ་རྟོག་འདི། །ཡེ་ཤེས་ཡིན་པར་ད་གཟོད་ཤེས། །ཉམས་མྱོང་གཞན་ནས་མི་བཙལ་འཚལ། །ཐ་མལ་གྱི་ཤེས་པ་ཡེངས་མེད་འདི། །སྒོམ་པ་ཡིན་པར་ད་གཟོད་ཤེས། །དངོས་གྲུབ་གཞན་ནས་མི་བཙལ་འཚལ། །ཞེས་དང༌། རྗེ་སྒོམ་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྙིང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས། སེམས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཡེ་ཤེས་འདི། །བཙིར་གྱིས་བཟུང་ན་གཉུག་མ་ཡིན། །ལྷོད་ཀྱིས་གློད་ན་སྤྲོས་བྲལ་ཡིན། །ལྷན་གྱིས་རྟོགས་ན་ཆོས་སྐུ་ཡིན། །རྣམ་རྟོག་སྤང་དུ་མི་འདོད་དེ། །རྟོག་མེད་བསྒྲུབ་ཏུ་མི་བཏུབ་སྙམ། །ཡོད་ན་བླ་མ་དཀོན་མཆོག་མཆོད། །མེད་ན་ཤེས་པ་གློད་ནས་ཉོལ། །ཕ་འཛམ་(༡༤༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གླིང་གྲགས་པ་དེ་སྐད་གསུང༌། །ཞེས་དང༌། རྗེ་དུས་གསུམ་མཁྱེན་པའི་ཞལ་ནས། འཁོར་འདས་གཉིས་སུ་མེད་པར་འདུག །རེ་དོགས་གཉིས་དང་བྲལ་ལམ་སེམས། །རླུང་སེམས་གཉིས་སུ་མེད་པར་འདུག །རྩ་རླུང་སྒོམ་པ་ཤོལ་ལམ་སེམས། །སྣང་སེམས་གཉིས་སུ་མེད་པར་འདུག །གཟུང་འཛིན་གཉིས་དང་བྲལ་ལམ་སེམས། །ཞེས་དང༌། བདེ་གཤེགས་ཕག་མོ་གྲུ་པས། བདག་འཛིན་ཉོན་མོངས་རྦ་ཀློང་དེ། །དུས་གསུམ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །རྣམ་རྟོག་མ་རིག་མུན་པ་དེ། །སྤྲོས་བྲལ་འོད་གསལ་ཆེན་པོ་ཡིན། །ཉོན་མོངས་དུག་གསུམ་འབར་བ་དེ། །ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན། །འཁོར་བ་སྡུག་བསྔལ་རྒྱ་མཚོ་དེ། །མྱ་ངན་འདས་པའི་ཁང་བཟང་ཡིན། །རྣམ་རྟོག་གཟུང་འཛིན་རྦ་རླབས་དེ། །དུས་གསུམ་འགྱུར་མེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཡིན། །ཅེས་སོགས་མཐའ་ཡས་པ་བྱུང་ལ། དེ་ལ་ཁ་ཅིག་འདི་ལྟར་དོགས་ཏེ། དྲངས་མ་ཐག་པའི་ལུང་དེ་དག་གིས་བདེན་གཉིས་ལས་བརྩམས་པའི་རྣམ་རྟོག་ཆོས་སྐུ་སོགས་ཐ་དད་ཡིན་པ་བཀག་པ་བདེན་མོད་ཀྱི། དེ་དག་ངོ་བོ་གཅིག་ཡིན་པ་མ་བཀག་པར་ཚིག་ཟིན་ལྟར་ན་ངོ་བོ་གཅིག་ཡིན་པར་འཆད་པ་ལ་བསྙོན་མི་ནུས་པར་སྣང་ངོ་སྙམ་ན། བདེན་མོད། རྗེ་བཙུན་གོང་མ་འདི་དག་གིས་རྣམ་རྟོག་ཆོས་སྐུ་སྟེ་བདེན་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ལྟར་གསུངས་པ་ནི་གང་ཟག་དངོས་འཛིན་གྱི་ནད་ཆེས་སྟུག་པ་དག་བདེན་གཉིས་དང་འཁོར་འདས་དང་རྣམ་རྟོག་ཆོས་སྐུ་སོགས་ལ་དོན་གནས་ཀྱི་དངོས་སྟོབས་ལ་བཟང་ངན་དང་མཆོག་དམན་ཆེས་ཆེན་པོ་ཡོད་དོ་སྙམ་པའི་དངོས་འཛིན་ཅན་ལ་འཁོར་འདས་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་དག་ལ་མཆོག་དམན་དང་བཟང་(༡༤༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ངན་དང་ལེགས་ཉེས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དང་ངང་ཚུལ་གཅིག་པ་ཉིད་དང་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ཉིད་དང་ཐ་མི་དད་པར་མཚུངས་པ་ཉིད་དང་ཐ་མི་དད་པ་དང་གཞན་མ་ཡིན་པའི་དེ་གཞིན་ཉིད་དུ་ཚུལ་གཅིག་གོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི། དེ་ལས་གཞན་དུ་འཁོར་འདས་སོགས་ཀྱི་དངོས་དོན་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་མེད་པའི་ཚུལ་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གཅིག་པའི་སྒྲ་སྦྱོར་བ་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་སོགས་ངེས་དོན་ཟབ་མོ་སྟོན་པའི་གསུང་རབས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚིག་ཟིན་ལ་འདི་ཁོ་ན་ལྟར་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཡོད་པ་དེའང་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་བཟུང་དགོས་སོ་ཞེས་པ་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དབུ་མའི་ངེས་དོན་གསལ་བྱེད་དུ་རྒྱལ་བས་ལུང་བསྟན་པ་མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་རྗེས་འབྲངས་དང་བཅས་པའི་ལུགས་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་དྲངས་མ་ཐག་པའི་དངོས་བསྟན་གྱི་ལུང་གིས་ཟིན་སོ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐལ་བ་མེད་པ་དག་བདེན་གཉིས་དང་རྣམ་རྟོག་ཆོས་སྐུ་ལ་སོགས་དོན་ལ་གནས་པའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གཅིག་ཏུ་རྟོག་པ་དག་སྲིད་པ་མ་བཀག་མོད། སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་དག་ལ་ནི་ལུང་གི་དངོས་བསྟན་གྱིས་ཟིན་སོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ན་བདེན་གཉིས་ལ་དོན་གྱི་ངོ་བོ་གཅིག་དང་ཐ་དད་དུ་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་རང་སར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གིས་ཆོས་བསྟན་པའི་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་པས་གདུལ་བྱ་བློ་རིགས་སྣ་ཚོགས་པ་ལ་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་དོན་ཆེན་པོ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚིག་འབྲུ་ཉི་ཚེ་བ་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་རྟོགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་སྔགས་ཆེན་པོ་ཐམས་(༡༤༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅད་ནས་ཆོས་སྟོན་ཅིང༌། དེ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚུལ་ལ་རྟོན་པ་བཞི་ལྡན་ཁོ་ན་ལ་བསྔགས་པའི་ཕྱིར་ན་དྲངས་མ་ཐག་པའི་དངོས་བསྟན་གྱི་ལུང་གིས་ཟིན་སོ་ལ་འཁྲུལ་པ་སྐྱེ་བའི་སྐབས་ཀྱང་སྐལ་ལྡན་ལ་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཡོད་དང་མེད་དང་ཡོད་མེད་དང༌། །གཉིས་མིན་ཞེས་ཀྱང་བྱ་བ་སྟེ། །ནད་ཀྱི་དབང་གིས་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །སྨན་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་མིན་ནམ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར།བཤད་མ་ཐག་པའི་དོན་དེ་ལ་དགོངས་ནས་ས་སྐྱ་པ་གྲགས་པའི་མཚན་ཅན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། དམྱལ་བ་ལྕགས་བསྲེགས་ས་གཞི་དེ། །ཡང་དག་དོན་གྱི་འོག་མིན་ཡིན། །ཚ་གྲང་སྡུག་བསྔལ་འབར་བ་དེ། །སྤྲོས་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་སྐུ་ཡིན། །ཕྱི་རོལ་མུ་སྟེགས་ལྟ་བ་དེ། །ཡང་དག་དོན་གྱི་དབུ་མ་ཡིན། །ཅེས་འབྱུང་ལ། ལུང་དེའི་དངོས་བསྟན་གྱི་ཚིག་ཟིན་ལ་བླུན་པོ་ལས་མཁས་པ་སུ་ཞིག་ལ་འཁྲུལ་པ་སྐྱེ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་འཁྲུལ་པའི་དྲི་མ་མེད་པའི་སྤྱན་ཐོབ་པ་རྗེ་བཙུན་སངས་རྒྱས་མཉན་པ་རས་ཆེན་ལ་སོགས་བཀའ་བརྒྱུད་མཆོག་དེ་དག་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཉིད་རྟེན་འབྱུང་ཙམ་ལས་བཞག་པ་མ་གཏོགས་དངོས་ཆོས་འགའ་ཡང་མ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར། ཞང་རིན་པོ་ཆེའི་ཞལ་སྔ་ནས། ཨེ་མ་ཧོ་ཞང་གི་སྤྲང་བན་བདག །རང་གི་སེམས་ལ་ཚུར་བལྟས་པས། །གཞི་རྩ་ངོས་བཟུང་གང་ཡང་མེད། །རྟག་པ་ཐེར་ཟུག་དོགས་དང་བྲལ། །རང་གསལ་ཅིང་ཡང་སྣང་ཞིང་གདའ། །མ་བསྒྲིབས་འགགས་པ་མེད་པའི་ངང༌། །དུས་གསུམ་ཀུན་ཏུ་འཕོ་འགྱུར་མེད། །ཆད་ལྟ་ཕྱལ་བའི་དོགས་དང་བྲལ། །ཨེ་མ་ཧོ་རང་སེམས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །སྐུ་གསུམ་རང་ཆས་རྩོལ་དང་བྲལ། །འདི་དང་ཕ་གི་ཕྱོགས་ཆ་མེད། །ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་(༡༥༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐའ་དབུས་མེད། །ཨེ་མ་ཧོ་རང་སེམས་སྟོང་པའི་ངང༌། །ཕྱི་ནང་ཀུན་ན་དམིགས་པ་མེད། །ཅི་ཡང་མ་ཡིན་ཅིར་ཡང་གསལ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྤྲོས་པ་མེད། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན། །དུས་གསུམ་རྒྱལ་བའི་ཐུགས་དང་མཉམ། །སེམས་ཅན་མ་ལུས་ཀུན་གྱི་ཡིད། །སར་གནས་རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་ཐུགས། །ཡེ་ནས་མ་གྲུབ་སྐྱེ་བ་མེད། །ཕྱིན་པ་མེད་ཅིང་བསྡད་པ་མེད། །འགྲོ་བ་མེད་ཅིང་འོང་བ་མེད། །གནས་པ་མི་དམིགས་དུས་ཚོད་མེད། །ཨེ་མ་ཧོ་གཞི་རྩ་མེད་པའི་རྩ་བྲལ་སེམས། །ཕྱོགས་བཅུ་གར་བལྟས་དེ་ཉིད་ངང༌། །རྨི་ལམ་སྣ་ཚོགས་ཉམས་སུ་མྱོང༌། །སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུས་བྱིས་པ་བསླུས། །དྲི་ཟའི་གྲོང་ན་ལོངས་སྤྱོད་བྱེད། །སྨིག་རྒྱུའི་རྦ་ལ་ཐབས་ཅད་གཡེངས། །མིག་ཡོར་སྲིན་པོའི་ཁ་ལ་ཚུད། །མཁས་པས་གང་ཡང་མཐོང་བ་མེད། །མི་མཁས་བྱིས་པས་སྐད་ངན་འདོན། །ཡང་དག་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ལ། །མཁས་དང་མི་མཁས་གང་ཡང་མེད། །བར་སྣང་སྟོང་པའི་འཇའ་ཚོན་ལ། །ཁུ་ཚུར་བརྡེགས་པས་ཕོག་པ་མེད། །རྒྱ་མཚོའི་ནང་གི་གཟའ་སྐར་རྣམས། །དར་གྱིས་བཙགས་ཀྱང་ཟིན་པ་མེད། །ཨེ་མ་ཧོ་རང་རིག་གསལ་བའི་སེམས། །ཐོག་མེད་དུས་ནས་འགྲིབ་མ་མྱོང༌། །ཉིན་མཚན་མེད་པར་རབ་ཏུ་གསལ། །ཡངས་དོག་དཀར་ནག་མེད་པར་གསལ། །བདུད་དང་སྲིན་པོ་གནོད་སྦྱིན་སོགས། །བྱེ་བ་དཔག་མེད་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང༌། །བདག་ལ་གནོད་པ་བྱས་གྱུར་ཀྱང༌། །རང་རིག་གསལ་བའི་སེམས་ཉིད་འདི། །སུས་ཀྱང་འཕྲོག་པར་ནུས་མི་སྲིད། །དམྱལ་སོགས་སྡུག་བསྔལ་མང་པོས་ཀྱང༌། །རང་རིག་གསལ་འདི་བསུབས་པ་མེད། །ཨེ་མ་ཧོ་(༡༥༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱུན་ཆད་མེད་པའི་སེམས། །གཉིད་ལོག་མྱོས་དང་བག་མེད་ཀྱང༌། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལུས་འདི་ལ། །བརྡེགས་དང་བཅིངས་དང་བསད་གྱུར་ཅིང༌། །ཆུར་བསུབས་མེ་ལ་བསྲེགས་བྱས་ཏེ། །དུད་འགྲོ་ལྷ་མི་ལ་སོགས་པའི། །ལུས་པོ་དུ་མ་བོར་ལགས་ཀྱང༌། །ཡུལ་གཞན་འཕོས་པ་མ་གཏོགས་པའི། །རང་རིག་བེམ་པོར་འགྱུར་མ་མྱོང༌། །སྤྲོས་བྲལ་གཉུག་མའི་དོན་རྟོགས་ན། །རྣམ་རྟོག་འོད་གསལ་རང་སར་དག །བདག་འཛིན་དགྲ་བོ་རང་བརླག་ནས། །མྱ་ངན་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་གྲོལ། །འཁོར་འདས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཐིམ། །གཉིས་འཛིན་གདོན་རྣམས་རྩད་ནས་བཅད། །མ་རིག་གཉིད་ལས་སད་གྱུར་ཀྱང༌། །རང་རིག་བེམ་པོར་འགྱུར་མ་མྱོང༌། །ཨེ་མ་ཧོ་དངོས་པོ་མེད་པའི་སེམས། །རང་རིག་རང་གསལ་ངོ་བོ་ལས། །རྟག་དང་སྙིང་པོ་གང་ཡང་མེད། །ཆེ་ཆུང་རིང་ཐུང་སོགས་དང་བྲལ། །དཀར་ནག་དམར་སེར་ལ་སོགས་པའི། །ཁ་དོག་མེད་ཅིང་དབྱིབས་ལས་འདས། །སེམས་མེད་སེམས་ལས་འདས་པའང་མེད། །རང་རིག་ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་ཉིད། །ཡོད་མེད་སྨྲ་བསམ་བརྗོད་ལས་འདས། །དཔེ་མེད་མཚོན་བྱ་རྣམས་དང་བྲལ། །བལྟོས་ཆོས་མ་ལུས་ཀུན་ལས་དབེན། །ཁོ་བོས་གང་སྨྲས་ལས་ཀྱང་དབེན། །ཨེ་མ་ཧོ་རང་སེམས་ཀུན་གྱི་གཞི། །དེ་རྟོགས་ཡེ་ཤེས་བདེན་ཆེན་གཏེར། །མ་རྟོགས་སྡུག་བསྔལ་བཙོན་ཁང་ཡིན། །བདེ་ཆེན་ཐང་ལ་བསྙེགས་འདོད་ན། །བླ་མ་རྟག་ཏུ་བསྟེན་བྱས་ལ། །སྣ་ཚོགས་ཚུལ་གྱིས་མཉེས་པར་བྱ། །དད་གུས་གདུང་བས་གསོལ་བཏབ་ལ། །འགྲོ་བའི་དོན་དུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། །རང་སེམས་གཉུག་མ་དྭངས་སུ་གཞུག །བརྟག་དཔྱད་རབ་རིབ་མ་མང་བར། །ལྷོད་ཀྱིས་གློད་ལ་རང་གར་ཞོག །(༡༥༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྤྱོད་ལམ་དུས་བཞི་མ་ཡེངས་ཤིག །ཚོགས་དྲུག་ཡུལ་ལ་མ་ཞེན་པར། །མ་དགག་ལྷུག་པར་ཐད་ལ་ཐོངས། །སྤྲང་པོ་ཞང་གི་སྙིང་གཏམ་ལགས། །ཅིར་སྣང་ཐར་ལམ་གྲོགས་སུ་ཆེ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཁ་ཅིག་དྲངས་མ་ཐག་པའི་ལུང་དེར་སེམས་ཉིད་འཕོ་འགྱུར་མེད་པ་སོགས་སེམས་ཉིད་སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་དོན་དམ་བདེན་པ་ལྟར་བཤད་སྣང་བས་སེམས་ཙམ་གྱི་ཚུལ་ལས་དབུ་མའི་རིང་ལུགས་ལ་མ་ཞུགས་སོ་ཞེས་དོགས་ན། མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཀྱིས་མཚོན་ནས་སྟོང་ཉིད་རྟེན་འབྱུང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་རང་གི་ངོ་བོ་མ་མཆིས་པ་ལས་འཕོ་འགྱུར་མེད་བཞིན། ལྟོས་བཞག་གིས་རང་སེམས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་ཆོས་ལྟར་སྣང་ཅི་ཡང་སྣང་བ་དང་རུང་ངོ་ཞེས་དབུ་མའི་ཟབ་དོན་ཁོ་ནར་འཆད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཁོ་ན་ལ་དེ་ལྟར་སྦྱོར་ཞིང་མྱུག་སོགས་ཀྱི་ཆོས་སོགས་ལ་ཅི་སྟེ་མི་སྦྱོར་ཞེ་ན། མྱུག་སོགས་ལའང་སྦྱོར་མོད་ཀྱི། ཆེད་དུ་སེམས་ལ་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པ་ནི། དངོས་ཆོས་ལྟར་སྣང་འདི་སེམས་རྟོག་པས་བརྟགས་པའི་ཆོས་ལས་རང་དབང་དུ་མ་གྲུབ་པས། སེམས་ལ་སྟོང་པ་དང་རྟེན་འབྱུང་གི་ངང་ཚུལ་ཅན་དེར་ཁོང་དུ་ཆུད་ན་དངོས་ཆོས་ལྟར་སྣང་གཞན་ཐམས་ཅད་ལའང་དེ་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་སླ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་དང་རྟེན་འབྱུང་གི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མ་མཐའ་དག་ལས་འདས་ཏེ་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་དག་བྱེ་སྨྲ་ནས་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བའི་བར་གྲུབ་མཐའ་སོ་སོ་དང་གཞུང་ལུགས་སོ་སོའི་བདེན་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་མི་འདྲ་བ་མཐའ་ཡས་པ་རང་ལུགས་(༡༥༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་འགོད་པར་བྱེད་པ་ནི་རིགས་པའི་གནད་མ་ཤེས་ཤིང༌། མཚན་ཉིད་དང་མཚན་གཞིའི་ཤན་མ་ཕྱེད་པ་སྟེ། གྲུབ་མཐའ་གོང་འོག་རྣམས་བདེན་གཉིས་ཀྱི་མཚན་གཞི་ལ་མི་མཐུན་པ་ཡིན་ཏེ། འོག་མ་འོག་མའི་དོན་དམ་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་མཚན་གཞི་རྣམས་གོང་མ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་པས་འགོག་པའི་ཕྱིར། མཚན་ཉིད་དང་མཚོན་བྱ་བདེན་གཉིས་ཞེས་མིང་དུ་གདགས་པ་ཙམ་ལ་ནི་མི་མཐུན་པ་མེད་དེ། གལ་ཏེ་མི་མཐུན་ན་ཐུན་མོང་གི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སྒོ་ནས་མཚན་གཞི་ཡིན་མིན་རྣམས་ལ་དགག་སྒྲུབ་བྱ་མི་ནུས་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་གྲུབ་མཐའ་གོང་འོག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུགས་གང་ལ་རིགས་པས་གནོད་པ་མེད་ཅིང་དཔྱད་བཟོད་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པ་ཀུན་རྫོབ་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་མི་བསླུ་བར་དོན་ལ་གནས་པ་དོན་དམ་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པ་ཀུན་རྫོབ་དང༌། ཡུལ་ཅན་མ་འཁྲུལ་པའི་ཡུལ་དོན་དམ་དང༌། འཁྲུལ་པའི་ཡུལ་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པར་ཐམས་ཅད་མཐུན་ནོ།།མཚན་གཞི་ནི། དངོས་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་ནི་རིགས་པས་དཔྱད་བཟོད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡོད་པར་འདོད་དེ། རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ་ལས། དེ་བཞིན་ཉིད་རྗེས་སུ་ཡོད་པར་བརྗོད་པར་བྱའམ། བཏགས་པའི་ཡོད་པར་བརྗོད་པ་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ་རྗེས་སུ་ཡོད་པར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་པས་བསྡུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དབུ་མ་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་འགོག་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་དོན་དམ་རྫས་ཡོད་སྲིད་ན་སངས་རྒྱས་མི་སྲིད་ལ། སངས་རྒྱས་སྲིད་ནའང་དེ་མི་སྲིད་དེ། ཆོས་རྣམས་ལ་རང་བཞིན་རིགས་པས་དཔྱད་བཟོད་པའི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཅུང་ཟད་སྲིད་ནའང་གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་དང༌། (༡༥༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཐ་སྙད་མཐའ་དག་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་བཞིན་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནམ་ཡང་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་དངོས་སྨྲ་བའི་དོན་དམ་གྱི་མཚན་གཞི་འདིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འགྱུར་བ་ཡང་རང་རྒྱུད་ཀྱི་གཞུང་ལས། གཞན་གྱི་མར་འདོད་གང་ཡིན་པ། །འདི་ནི་བདག་གི་ཆུང་མར་འདོད། །ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །འོ་ན་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བ་རང་ལུགས་ཀྱི་བདེན་གཉིས་ལ་མཚན་མཚོན་གྱི་རྣམ་གཞག་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཞིག་བཞག་ཏུ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཕྱི་རོལ་པ་དང་རང་སྡེ་བྱེ་སྨྲ་ནས་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པའི་བར་གྱི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་གྲུབ་པ་སྨྲ་བའི་རྒོལ་བ་དག་གི་བློ་ངོའི་འཁྲུལ་པ་སེལ་བ་ན། དེ་དག་གི་དོན་དམ་རྫས་ཀྱི་རང་བཞིན་བདེན་གྲུབ་ཏུ་འདོད་པའི་མཚན་གཞི་ཅན་དེ་ལ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དོན་དམ་བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འདོད་པ་དེ་མཚན་གཞི་དེ་ལ་མ་ཞུགས་པར་ངེས་པའི་གནོད་པ་བསྟན་ནས་ཕ་རོལ་པོའི་ལོག་རྟོག་ཟློག་པར་བྱེད་ཅིང༌། དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བ་རང་གི་ཀུན་རྫོབ་ལ་བརྟེན་ནས་བླང་དོར་གྱི་རྣམ་གཞག་བྱེད་པ་ན། དེ་ལ་རང་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་མཚན་མཚོན་གཞི་ཆོས་སྦྱར་ནས་ཐ་སྙད་ལ་མི་འཇུག་པར་མ་བརྟགས་འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་པའི་ཡང་ལོག་གི་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཐ་སྙད་དང་བསྟུན་ནས་བླང་དོར་ལ་འཇུག་ཅིང༌། དེས་རང་གི་ལུགས་ལ་བཏགས་བཞག་ཙམ་ལས་དཔྱད་ངོར་དོན་དམ་བདེན་པའི་མཚན་གཞི་ཙམ་ཡང་མ་གྲུབ་ན་དེའི་མཚན་ཉིད་མི་རྙེད་ལ། དེའི་ཚེ་མཚན་ཉིད་དེས་མཚོན་པ་ལྟར་བཅོས་པའི་མཚོན་བྱ་མིང་ཙམ་ཞིག་ལུས་ཀྱང༌། མིང་དེ་ཡང་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པས་དོན་(༡༥༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ལས་ཀྱང་རབ་ཏུ་འདས་པ་འདི་ལ་སུ་ཞིག་གིས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟར་རྙེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དོན་འདིར་དགོངས་ནས་མདོ་སྔགས་ཀྱི་ངེས་དོན་གྱི་གསུང་རབས་ལས། ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དེ། །ནམ་མཁའ་ལ་ཡང་མཚན་ཉིད་བྲལ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གནད་འདི་ལྟ་བུ་ཁོང་དུ་ཆུད་ན་ཁ་ཅིག་གིས་དོན་དམ་བདེན་པ་མེད་དགག་དཔྱད་བཟོད་དམ་མི་བཟོད། མི་བཟོད་ན་སྟོང་ཉིད་མེད་དགག་མ་ཡིན་དགག་ཏུ་འགྱུར། དཔྱད་བཟོད་ན་སྟོང་ཉིད་མེད་དགག་བདེན་གྲུབ་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་དོགས་པ་གཞི་མེད་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་སྦྲུལ་མདུད་ནམ་མཁར་ཞིག་པ་ལྟར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཆེན་པོ་མཉན་པ་རས་ཆེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འོ་ན་དོན་དམ་བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་རིགས་པས་གནོད་པ་མེད་ཅིང་དཔྱད་བཟོད་པ་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་མི་བསླུ་བར་དོན་ལ་གནས་པ་དང༌། ཡུལ་ཅན་མ་འཁྲུལ་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཤིག་དོན་ལ་ཡོད་དམ་མེད། ཡོད་པར་སྨྲ་ན་ཁྱེད་ཅག་དངོས་སྨྲ་བར་འགྱུར། མེད་ན་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟའི་དོན་ཅན་ཡིན་མིན་ལ་དོན་དམ་པར་འཇོག་པ་དང་མི་འཇོག་པའི་རྣམ་གཞག་བྱེད་པ་དོན་མེད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཐལ་འགྱུར་བ་ཁོ་བོ་ཅག་མཚན་ཉིད་དེ་ལྡན་གྱི་དོན་དམ་བདེན་པ་དོན་ལ་ཡོད་པར་མི་སྨྲ་སྟེ། དེ་ལས་བཟློག་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ལྡན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དོན་ལ་ཡོད་པར་མི་སྨྲ་བའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། དེ་གཉིས་བལྟོས་བཞག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཚུལ་འདིའི་འཐད་པ་ཁོ་བོས་དགོངས་གཅིག་གི་ལེའུ་དང་པོ་དང་བཞི་པར་རྒྱ་ཆེར་བཤད་ཡོད་པས་ཤེས་འདོད་དག་དེར་རྟོགས་ཤིག དེ་ལྟར་དོན་ལ་(༡༥༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཚན་ཉིད་དེ་ལྟ་བུ་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་དོན་དམ་བདེན་གྲུབ་ཞིག་ཡོད་པར་ཚད་མ་གང་གིས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་མོད། དེ་ལྟར་ནའང་སྲིད་མཐའ་བཟུང་ནས་དོན་དམ་བདེན་པ་དོན་ལ་གྲུབ་ན་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟར་ཞུགས་པའི་དོན་དམ་བདེན་གྲུབ་ཞིག་དགོས་པ་ལས། ཐལ་འགྱུར་པ་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་དོན་དམ་བདེན་གྲུབ་ལ་རིགས་པའི་དཔྱད་པས་གནོད་པས་ན་དེར་ཡང་མི་འགྲུབ་ལ། དེར་མ་གྲུབ་པས་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་གདོད་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་མཚན་མཚོན་གཞི་གསུམ། ཚད་འབྲས་གཞལ་གསུམ། ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གྱི་སྤྲོས་པའི་རྒྱུ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབེན་པ་ནམ་མཁར་ཡིག་སོགས་འགོད་མི་ནུས་པ་ལྟར་སོང་བའི་སྨྲ་བསམ་བརྗོད་བྲལ་དེ་ལ་བྱིས་པ་སྟེ་འཇིག་རྟེན་པ་དག་གི་ངོར་ཐ་སྙད་དུ་དོན་དམ་བདེན་པ་ཞེས་བླ་དྭགས་ཙམ་དུ་སྨོས་ཏེ་རྣམ་གཞག་བྱེད་པས། བདེན་གྲུབ་སོགས་སྤྲོས་བཅས་མཚན་མའི་བདེན་གཉིས་ཤེས་བྱའི་གཤིས་ལ་ཞུགས་པར་གནས་སོ་སྙམ་པའི་ལོག་རྟོག་ཆེན་པོ་བཟློག་པའི་དགོས་པ་ཁྱད་ཅན་ཡོད་དོ་ཞེས་སྟོན་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང༌། དཔལ་མགོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ཀྱིས་ལེགས་པར་བཤད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ། །བདེན་པ་གཉིས་ལ་ཡང་དག་བརྟེན། །ཅེས་དང༌། ཁྱད་པར་དོན་དམ་བདེན་པའི་བདེན་པ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་བདེན་པ་སོགས་ཀྱི་སྤྲོས་པར་མ་གྲུབ་ཀྱང་དེའི་རྣམ་གཞག་མ་བྱས་ན་ཟབ་མོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་དོ་ཞེས། མདོར༑ རིགས་ཀྱི་བུ། གལ་ཏེ་དོན་དམ་པ་ཡོད་པར་མ་གྱུར་ན་ནི་ཚངས་པ་སྤྱོད་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་འབྱུང་བ་དོན་མེད་པར་(༡༥༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་ཡོད་པ་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དོན་དམ་ལ་མཁས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་ལ། དེ་ལྟའི་བདེན་གཉིས་ཀྱང་འཕགས་པའི་གཟིགས་ངོར་དོན་ལ་གཞི་གྲུབ་ནས་དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་མིན་གྱི། འཇིག་རྟེན་པ་གང་དག་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་ཆེད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེན་བརྫུན་གྱི་ཐ་སྙད་སོགས་དང་སྒོ་བསྟུན་ནས་དེ་ངོར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདེན་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་མཛད་ཀྱི། དབུ་མ་པ་རང་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས། ཇི་སྐད་དུ། འཇིག་རྟེན་ནི་ང་དང་རྩོད་པར་བྱེད་ཀྱི། ང་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་ལྷན་ཅིག་རྩོད་པར་མི་བྱེད་དེ། འཇིག་རྟེན་ན་གང་ཡོད་པར་འདོད་པ་དེ་ཉིད་ང་ཡང་ཡོད་པར་འདོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ན་གང་མེད་པར་འདོད་པ་དེ་ཉིད་ང་ཡང་མེད་པར་འདོད་དོ། །ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེས་ན་རྣམ་གྲངས་མིན་པའི་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་དོན་དམ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་ནི་དཔྱད་བཟོད་པ་དང་མི་བཟོད་པ་གཉིས་ཀས་དབེན་ཞིང༌། དེར་བརྗོད་པ་དང་བྲལ་ཡང་རྣམ་གྲངས་པའི་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་དོན་དམ་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་རིགས་ཤེས་ཚད་མའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་ནི་འགའ་ཡང་དཔྱད་བཟོད་པ་ཅན་མ་ཡིན་ཀྱང༌། དབུ་མ་པས་དོན་དམ་བདེན་པ་ཞེས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་དེ་ལ་མིང་མེད་མིང་དུ་བཏགས་ནས་བརྗོད་པའི་དཔེས་ཐ་སྙད་དུ་དོན་དམ་བདེན་པ་གཏན་བརྗོད་མི་ནུས་པའང་མ་ཡིན་པ་འདི་ལྟ་བུའི་ཟབ་གནད་ཆེན་པོ་ཆེས་ཕྲ་བ་ནི་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་འདིར་ཕྱིས་བྱུང་བའི་ལོག་བརྟགས་ཀྱི་ཤེས་རབ་རྩིང་པོས་རྟོགས་པ་ལྟ་ག་ལ་ཞིག གངས་ཅན་གྱི་སྨྲ་བའི་ཁྱུ་མཆོག་ཕྱྭ་པ་དང་གཙང་ནག་པ་ལྟ་བུ་ལའང་དོན་འདི་ལ་ངེས་པ་འཁྲུལ་མེད་མ་འཁྲུངས་པར་འདི་(༡༥༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐད་དུ་བརྗོད་ཅེས་ཐོས་ཏེ། རིགས་པའི་དབང་ཕྱུག་ཕྱྭ་པའི་ཞལ་སྔ་ནས། དོན་དམ་བདེན་པའི་རང་ལྡོག་རིགས་པས་དཔྱད་མི་བཟོད་ཀྱང༌། མཚན་གཞི་བུམ་སོགས་བདེན་པའི་དངོས་པོ་ནི་དཔྱད་བཟོད་ལ། དེ་ཡང་མེད་པར་དགག་པ་དཔྱད་བཟོད་པ་ཡིན་གྱི། མ་ཡིན་པར་དགག་པ་དཔྱད་བཟོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལ། སློབ་དཔོན་གཙང་ནག་པས། མདེའུ་རྩེས་ནམ་མཁའ་འབིགས་པར་མི་ནུས་ཀྱང་དེ་ལ་མདའ་བཟོད་དོ་ཞེས་མི་ཟེར་བ་བཞིན་དུ་མེད་དགག་ལ་དཔྱད་ན་མེད་དགག་ཉིད་དུ་ཟད་པས་དཔྱད་བཟོད་ཀྱི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། མཐའ་བཞིའི་ཡོད་སྒྲུབ་ལ་དཔྱད་པ་ན་དཔྱད་བཟོད་པ་འགའ་ཡང་མེད་པར་མཐའ་བཞིའི་ཡོད་སྒྲུབ་མེད་པར་སོང་བ་ལ་མེད་དགག་ཅེས་བརྗོད་པར་ཟད་ཀྱི། དེའི་ཚེ་རྣམ་བཅད་མེད་དགག་དེ་དགག་པའི་ཆོས་རང་དབང་ཅན་དུ་རིགས་པ་གང་གིས་ཀྱང་དཔྱད་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་དོན་དམ་བདེན་པའི་མཚན་གཞི་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་ནའང་མེད་དགག་ཙམ་ལ་འཇོག་མ་ནུས་ནས་དོན་དམ་བདེན་པ་ནི་གཏན་དུ་བརྗོད་མི་ནུས་སོ། །ཟེར་ཞིང༌། སློབ་དཔོན་ཕྱྭ་པའི་བཞེད་པ་ལ་ནི། སྟོང་པ་མཚན་མར་བལྟ་བའི་དབུ་མ་པ་ཞེས་ཁ་ཟེར་བར་བྱེད་མོད། ཕྱོགས་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀ་ལྟར་ཡང་མི་ལེགས་ཏེ། སྟོང་ཉིད་མེད་དགག་དཔྱད་བཟོད་དང༌། དོན་དམ་བདེན་པ་གདུལ་བྱའི་ངོར་གཏན་བརྗོད་མི་ནུས་པར་འདོད་པ་འདི་ལྟར་ན་བདེན་གྲུབ་འགོག་པའི་དབུ་མ་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཐབས་མཁས་ཀྱིས་སྟོན་པའི་དབུ་མ་པ་དེ་གཞན་གྲགས་ཙམ་དུ་དབུ་མ་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་དོན་དམ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བྱས་པར་བཤད་པ་དང༌། མདོ་བསྟན་(༡༥༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཅོས་གཞན་དག་ལས་དོན་དམ་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པར་བཤད་པ་མི་འགལ་ཏེ། འདིར་རྣམ་བཅད་དུ་འགའ་ཡང་མ་མཐོང་བ་ལ་ཅིར་ཡང་མ་གཟིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཟིགས་པ་ཡིན་ལ། གཞན་དུ་ཡོངས་གཅོད་དུ་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་མ་མཐོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ཀླུ་སྒྲུབ་རྡོ་རྗེ་ཅན་གྱིས་བདེན་པ་གཉིས། །འཇིག་རྟེན་ངོར་བྱས་རྣམ་པར་འཇོག་ཚུལ་ལ། །རྒྱ་བོད་དཔྱོད་ཅན་གྲགས་དང་ལྡན་རྣམས་ཀྱང༌། །ཇི་བཞིན་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་མི་གསལ་ན། །ཁོ་བོའི་བློ་མིག་སྲིན་བུའི་འོད་ལྟ་བུས། །ཤེས་བྱའི་དཀྱིལ་འཁོར་སྣང་བར་བྱེད་ནུས་སམ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་དམ་པའི་སྣང་བྱེད་མཐུས། །ཉི་འོད་འབུམ་ཅན་ལེགས་བཤད་འདི་ཤར་ཏོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། མཐོང་བ་བརྫུན་པའི་དབྱེ་བ་དངོས་དང༌། དེ་ཉིད་ལ་འཇིག་རྟེན་པས་མི་གནོད་པར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ། ཡུལ་ཅན་དང༌། ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བའོ། །དང་པོ་ནི། མཐོང་བ་བརྫུན་པའང་རྣམ་པ་གཉིས་འདོད་དེ། །དབང་པོ་གསལ་དང་དབང་པོ་སྐྱོན་ལྡན་ནོ། །སྐྱོན་ལྡན་དབང་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་ནི། །དབང་པོ་ལེགས་གྱུར་ཤེས་ལྟོས་ལོག་པར་འདོད། །དེ་ལྟར་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་རྣམ་པར་གཞག་ནས་མཐོང་བ་བརྫུན་པ་ལའང་ཡང་དག་དང་བརྫུན་པ་གཉིས་ཡོད་པས། དེའི་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་མཐོང་བ་བརྫུན་པའང་རྣམ་པ་གཉིས་འདོད་དེ། དབང་པོ་དྲུག་པོ་རབ་རིབ་དང་མིག་སེར་སོགས་ཕྱི་ནང་གི་འཁྲུལ་རྒྱུས་ཉམས་པར་མ་གྱུར་པ་གསལ་པོ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པ་འཇིག་རྟེན་ན་ཡུལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པར་གྲགས་པ་རྣམས་དང༌། དབང་པོ་དྲུག་འཁྲུལ་རྒྱུས་བསླད་པའི་སྐྱོན་ལྡན་གཉིས་སོ། །གང་ཟག་གང་ཞིག་སྐྱོན་ལྡན་དབང་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་ནི་དབང་པོ་དྲུག་པོ་མ་བསླད་པའི་ལེགས་པར་གནས་པའི་ཤེས་པ་ལ་བསྟོས་ནས་ལོག་པའི་ཤེས་པར་(༡༥༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདོད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། ཡུལ་ལ་བདེན་བརྫུན་གཉིས་སུ་སྤྱིར་དབྱེ་བ་དང༌། ཡུལ་བརྫུན་པའི་དབྱེ་བ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། གནོད་པ་མེད་པའི་དབང་པོ་དྲུག་རྣམས་ཀྱིས། །གཟུང་བ་གང་ཞིག་འཇིག་རྟེན་གྱིས་རྟོགས་ཏེ། །འཇིག་རྟེན་ཉིད་ལས་བདེན་ཡིན་ལྷག་མ་ནི། །འཇིག་རྟེན་ཉིད་ལས་ལོག་པར་རྣམ་པར་བཞག །འཇིག་རྟེན་པའི་མཐོང་བ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ལོག་གཉིས་ཡོད་པ་ལྟར་ཡུལ་ལའང་ཡོད་དོ་ཞེས། ཕྱི་ནང་གི་བསླད་པས་གནོད་པ་མེད་པའི་དབང་པོ་དྲུག་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་གང་ཞིག་འཇིག་རྟེན་གྱིས་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཉིད་ལ་བདེན་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ངོར་དེར་སྣང་ལ་བདེན་པར་ཞེན་ཅིང་ཐ་སྙད་དུ་མི་བསླུ་བའི་ཕྱིར། འཕགས་པ་ལ་ནི་དེ་བདེན་པ་མིན་ཏེ། མཉམ་གཞག་ཏུ་འགའ་ཡང་མ་གཟིགས་ཤིང་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ནི་འཁྲུལ་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། ལྷག་མ་དབང་པོ་གནོད་བཅས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཉིད་ཀྱི་བདེན་བརྫུན་ལ་བལྟོས་ནས་ལོག་པར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་དག་དེ་ལྟའི་ཡུལ་ལ་ལ་ལ་སྣང་བ་ཡོད་ཀྱང་བདེན་ཞེན་མེད་ལ། ལ་ལ་བདེན་ཞེན་ཡོད་ཀྱང་སྣང་བ་མེད་པས་ཐུན་མོང་གི་བླང་དོར་གྱི་ཡུལ་དུ་ཐ་སྙད་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་རབ་རིབ་དང་མིག་སེར་སོགས་དང་ད་དྷུ་ར་ཟོས་པ་རྣམས་ནི་དབང་པོ་ལ་གནོད་པའི་འཁྲུལ་རྒྱུ་ནང་ན་ཡོད་པའོ། །ཏིལ་མར་སོགས་དང་བྲག་ཕུག་སོགས་དང་མྱ་ངམ་གྱི་ཡུལ་ལ་དཔྱིད་དུས་ཉི་མའི་འོད་ཉེ་བ་ནི་དབང་པོའི་འཁྲུལ་རྒྱུ་ཕྱི་ན་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གིས་ནང་གི་འཁྲུལ་རྒྱུ་མེད་པར་ཡང་ཤེས་པ་ལ་གཟུགས་བརྙན་དང་བྲག་ཆ་དང་སྨིག་རྒྱུའི་ཆུར་འཛིན་ལ་སོགས་པར་སྣང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་མིག་འཕྲུལ་མཁན་སོགས་ཀྱིས་སྦྱར་བའི་སྨན་དང་སྔགས་ཀྱང་ཕྱིའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ཀྱི་དབང་པོའི་འཁྲུལ་རྒྱུ་ནི་ཕྱི་ནང་གི་མུ་སྟེགས་བྱེད་སོགས་ཀྱི་ལོག་རྟོག་གིས་གྲུབ་(༡༥༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའམ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ལོག་རྟོག་གིས་བཏགས་པ་དང་མ་བཏགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་རྗེས་དཔག་ལྟར་སྣང་ངོ༌། །འདིར་བོད་གང་དག་ཐལ་རང་གི་ཁྱད་པར་ལ་རང་ལུགས་སུ་ཀུན་རྫོབ་ལ་ཡང་ལོག་གི་ཁྱད་པར་འདོད་མི་འདོད་ཀྱིས་འཇོག་ཟེར་བ་དང༌། ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་ལའང་ཡང་ལོག་གི་ཁྱད་པར་རང་ལུགས་ལ་ཡོད་ཟེར་བ་དང༌། ཐ་སྙད་དུ་ཡང་མེད་ཟེར་བ་རྣམས་མི་འཐད་དེ། རང་རྒྱུད་པའི་རང་ལུགས་ལའང་ད་ལྟར་གྱི་སྣང་བ་དང་རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་བ་གཉིས་ལ་ཡང་ལོག་གི་ཁྱད་པར་གཏན་ནས་མེད་ན་ཐལ་འགྱུར་བའི་རང་ལུགས་ལ་ཡང་ལོག་གི་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ཐ་སྙད་དུ་ཡང་ཡང་ལོག་གི་དབྱེ་བ་འཇིག་རྟེན་ལ་བལྟོས་ནས་མི་འཇོག་ན་གཞུང་ཚིགས་བཅད་གསུམ་རྩ་འགྲེལ་དང་བཅས་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར། རང་རྒྱུད་པས་རང་ལུགས་ལ་ཡང་ལོག་གི་ཐ་སྙད་མི་འདོད་ན། བདེན་གཉིས་ལས། སྣང་དུ་འདྲ་ཡང་དོན་བྱེད་དག །ནུས་པའི་ཕྱིར་དང་མི་ནུས་ཕྱིར། །ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། རང་རྒྱུད་པས་དེ་ལྟར་ཡང་ལོག་གི་དབྱེ་བ་བྱས་མོད། དེ་ནི་དབུ་མ་པའི་རང་ལུགས་ལ་མ་ཡིན་གྱི། འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་བཞིན་དུ་བརྗོད་དེ། དེའི་འགྲེལ་པར། ཆུ་ལ་སོགས་པ་དང་སྨིག་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཡང་དག་པ་དང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་སོ། །དངོས་སུ་ན་གཉིས་ནི་ངོ་བོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མཚུངས་པ་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་དང༌། འགྲེལ་བཤད་དུ། གལ་ཏེ་ཡང་དག་པ་དང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་བྱེ་བྲག་ཡོད་ན། འོ་ན་ནི་དངོས་པོ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ། དངོས་སུ་ན་གཉིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཇི་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་མཚུངས་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་(༡༥༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་པ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཞེས་དང༌། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དོན་བྱེད་པ་དེ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་རང་རྒྱུད་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་བརྫུན་པའི་དཔེ་དུ་མས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒྲུབ་པ་ཇི་ལྟར་འཐད་དེ། དཔེ་དང་དོན་ལ་འདྲ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་རང་རྒྱུད་པས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ཐ་སྙད་ཀྱི་ངོར་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མས་གྲུབ་པར་འདོད་དེ། སྒྱུ་མའི་སྔགས་ཀྱིས་མིག་བསླད་པའི་རྟ་གླང་བསླད་ངོར་ཤེས་པ་དེ་ཡིས་གྲུབ་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའང་ཡང་དག་དོན་ལ་རང་ལུགས་སུ་གྲུབ་པར་ཅིས་མི་བཞེད་སྙམ་ན། རང་རྒྱུད་པ་དག་དེར་མི་བཞེད་དེ། ཁྱེད་ཀྱིས་བཀོད་པ་དེ་ལྟའི་སྦྱོར་བ་ལ་ཁྱབ་པ་མི་འཆའ་བའི་ཕྱིར། དེས་དེ་ལ་ཁྱབ་པ་མི་འཆའོ་ཞེས་པ་ལ་ཐལ་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་ཟླ་བ་གྲགས་པ་ན་རེ། དེ་སྐད་དུ་རང་རྒྱུད་པས་སྨྲ་ན་མ་ཁྱབ་པར་མ་ཟད་འགལ་ཁྱབ་ཏུ་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ཐ་སྙད་དུ་ཐ་སྙད་ཚད་མ་སྟེ་རིགས་པ་ཡང་དག་གིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང་གྲུབ་པར་བྱ་བའོ་ཞེས་སྨྲ་མི་རིགས་པར་ཐལ། ཁྱོད་ཀྱིས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པའམ་དོན་དམ་པར་གྲུབ་པའམ་བདེན་པར་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་ཞེས། ཚིག་གསལ་དུ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་འདིས་རང་ཉིད་ཀྱི་བརྗོད་ཚུལ་འདིས་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པར་ཁས་བླངས་པ་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོའི་ཆོས་གཏན་ཚིགས་སུ་བཀོད་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཐམས་ཅད་གཏན་ཚིགས་ལ་སོགས་རང་ལ་མ་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇིག་པར་(༡༥༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྱུར་རོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལའང་རང་རྒྱུད་པ་དག་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་རམ་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་ཅེས་སྨྲས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མ་གྲུབ་པར་སྨྲ་ཅི་དགོས་སྙམ་ན། ཐལ་འགྱུར་བ་དག་གིས་དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་དེ་ནི་རིགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ངག་སྟེ། ཁྱབ་བྱེད་ཡང་དག་པར་རམ་དོན་དམ་པར་བདེན་པ་མེད་ན་ཐ་སྙད་དུའང་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་བདེན་པར་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། རབ་རིབ་ཅན་གྱི་སྐྲ་ཤད་འཛག་སྣང་བཞིན་ཞེས་རང་རྒྱུད་པའི་ལུགས་དེ་རྒྱ་ཆེར་དགག་པར་མཛད་པའི་དབང་གིས་མཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་དབུ་མ་པ་ལ་ཐལ་འགྱུར་དང་རང་རྒྱུད་པའི་ལུགས་ཞེས་སྲོལ་ཆེན་པོ་གཉིས་སུ་གྱེས་པར་སྣང་བས་ཁོ་བོ་ནི་ཐལ་རང་གི་གྲུབ་མཐའི་ཁྱད་པར་གྱི་གཙོ་བོ་ནི་འདི་ཁོ་ན་ལ་ཐུག་པར་འདོད་དེ། རང་རྒྱུད་པས་འདི་ལྟར་འདོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་སློབ་དཔོན་སོ་སོ་བ་དག་གིས་ཐ་སྙད་ཚད་མས་ཐ་སྙད་པའི་ཆོས་ཀུན་གཞི་སོགས་ཐ་སྙད་དུའང་ལ་ལས་ཚད་གྲུབ་ཏུ་ཡོད་པ་དང༌། ལ་ལས་མེད་པར་འདོད་པ་མང་དུ་བྱུང་བ་ལས་ཡོད་པར་འདོད་པ་དག་ལ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཟླ་བས་དགག་པ་དམིགས་ཕུག་ཏུ་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཡང་ལོག་རང་རྒྱུད་པས་འདོད་པ་དེ་དང་ཐལ་འགྱུར་བས་འདོད་པ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་དེ། སྣང་ཙམ་མ་བརྟགས་པར་གཉིས་ཀ་ཡོད་ལ། དཔྱད་ན་གཉིས་ཀ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། མི་ཤེས་གཉིད་ཀྱིས་རབ་བསྐྱོད་མུ་སྟེགས་ཅན། །རྣམས་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་བརྟགས་པ་དང༌། །སྒྱུ་མ་སྨིག་རྒྱུ་སོགས་ལ་བརྟགས་པ་གང༌། །དེ་དག་འཇིག་རྟེན་ལས་ཀྱང་ཡོད་མིན་ཉིད། །མི་ཤེས་པའི་གཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བསྐྱོད་པའི་ཕྱི་ནང་གི་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་རང་རང་གི་གཞུང་ལས་བདག་དང་གཙོ་བོ་དང་རྡུལ་ཕྲན་དང་ཀུན་གཞི་སོགས་དངོས་པོའི་ངོ་བོར་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གནས་པར་བརྟགས་པ་དང༌། དབང་པོ་བསླད་པའི་སྒྱུ་མ་སྨིག་རྒྱུ་ལ་སོགས་ལ་(༡༥༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟ་གླང་ལ་སོགས་པར་བརྟགས་པ་གང་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ན་དོན་དམ་པར་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་དག་དེ་དག་གི་སྒོ་ནས་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་བརྟགས་པ་དེ་དག་དོན་ལ་མེད་ཀྱང་ཐ་སྙད་རྟོག་ངོར་དེ་ཡོད་དམ་སྙམ་ན། དེས་དེ་ལྟར་རྟོག་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་གྲགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཕྱོགས་བཏང་ནས་འཇིག་རྟེན་ལ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས་བླང་དོར་བྱེད་སྐད་པ་དེ་ཤིང་གི་སྟེང་དུ་འགྲོ་བར་འདོད་ནས་ཡལ་ག་སྔ་མ་བཏང་ནས་ཕྱི་མ་མ་བཟུང་ན་ལྟ་ངན་གྱི་རི་སུལ་དུ་ལྷུང་སྟེ་བདེན་གཉིས་མཐོང་བ་དང་བྲལ་བས་འབྲས་བུ་མི་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཅིག་འདི་སྙམ་དུ་ཕྱི་ནང་གི་མུ་སྟེགས་བྱེད་དག་གིས་རྟོག་བཏགས་དང་དབང་ཤེས་བསླད་སྣང་ལ་བདེན་ཞེན་ཡོད་ཀྱི་བར་བློ་དེ་ངོར་བདེན་པའང་ཡིན་ལ། དེ་དག་འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་ཡིན་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བློ་ལ་བལྟོས་གཉིས་ཆར་བདེན་པ་སྟེ། །དོན་གསལ་མཐོང་ལ་གཉིས་ཀའང་བརྫུན་པ་ཡིན། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། མ་ཁྱབ་སྟེ། དོན་དམ་བདེན་པ་འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་གི་གཟིགས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་འཇོག་པ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་སྤྱིར་གྲགས་པ་དང་མཐོང་བ་ལ་བལྟོས་ནས་བཞག་པ་ཡིན་པས། སྒྱུ་མ་སྨིག་རྒྱུ་སོགས་འཇིག་རྟེན་ན་དོན་བྱེད་པར་གྲགས་གྲུབ་མེད་ཅིང༌། མུ་སྟེགས་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་པ་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ཐ་སྙད་ཀྱི་བླང་དོར་གྱི་རྟེན་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། གང་ཟག་གཅིག་གིས་དོན་མིན་པར་སྒྲོ་བཏགས་པའམ་མཐོང་བ་དེ་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་འདོགས་པ་དང་མཐོང་བ་མིན་ཅིང༌། གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་(༡༥༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྙད་དང་འགལ་ན་གང་ཟག་སྔ་མ་དེའི་བཏགས་མཐོང་གི་ཆ་བརྫུན་པ་དེ་གྲགས་པ་དང་འགལ་བས་འདོར་དགོས་པར་གཞུང་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བློ་ལ་ལྟོས་ཞེས་པའི་གཞུང་འདི་བཟློག་ཕྱོགས་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་ནི་འགྱུར་ཏེ། ལུང་དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དཔྱོད་པའི་སྐབས་སུ་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཡང་ལོག་གཉིས་བདེན་ན་བདེན་མཉམ་དང༌། བརྫུན་ན་བརྫུན་མཉམ་དུ་མཚུངས་པར་སྟོན་པའི་ཆེད་ཡིན་ལ། ལུང་འདིར་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་དང་བསྟུན་ནས་ཡང་ལོག་གཉིས་སུ་བསྟན་པའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། མིག་ནི་རབ་རིབ་ཅན་གྱིས་དམིགས་པ་ཡིས། །རབ་རིབ་མེད་ཤེས་ལ་གནོད་མིན་ཇི་ལྟར། །དེ་བཞིན་དྲི་མེད་ཡེ་ཤེས་སྤངས་པའི་བློས། །དྲི་མེད་བློ་ལ་གནོད་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །འདིར་གཞན་སྐྱེ་དགག་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་མངོན་སུམ་ཀྱིས་གནོད་པ་མེད་དེ། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་དབྱེ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་བདེན་བརྫུན་རྗེས་བརྗོད་བྱས་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་སྐྱེ་འགོག་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་མཐོང་བ་ཁོ་ནར་གནས་ནས་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་བཀག་པ་མ་ཡིན་གྱི། འཕགས་པའི་གཟིགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཀག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། མིག་ནི་རབ་རིབ་ཅན་གྱི་དམིགས་པ་ཡི་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པ་དེས་ནི་རབ་རིབ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་བསྐྱེད་པའི་གནོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དྲི་མེད་ཡེ་ཤེས་སྤངས་པའི་བྱིས་པའི་བློས་འཁྲུལ་ནས་གཞན་སྐྱེ་མཐོང་ཡང་འཕགས་པ་དྲི་མེད་བློ་ལ་འཁྲུལ་པར་བསླད་པའི་གནོད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སོ་སྐྱེའི་མཐོང་བ་དེ་ནི་འཕགས་པས་མ་གཟིགས་པས་ཡ་མ་བརླ་བཞད་གད་ཀྱི་གནས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། ཀུན་རྫོབ་དང༌། དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་བཤད་པ་ལས། དང་པོ་ནི། གཏི་མུག་རང་བཞིན་སྒྲིབ་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་སྟེ། །དེས་གང་བཅོས་མ་བདེན་པར་སྣང་དེ་ནི། །ཀུན་རྫོབ་བདེན་ཞེས་ཐུབ་པ་དེས་གསུངས་ཏེ། །བཅོས་མར་གྱུར་པའི་དངོས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུའོ། །དངོས་པོ་རྣམས་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོར་བརྗོད་ནས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་བསྟན་པ་ནི། གཏི་མུག་ནི་(༡༥༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེམས་ཅན་རྣམས་གནས་ལུགས་ལ་རྨོངས་པར་བྱེད་པའམ། གནས་ལུགས་ལས་གཞན་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་གནས་ལུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་ལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱར་འཇོག་སྟེ། རྒྱུ་མཚན་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཏི་མུག་གི་རང་བཞིན་ཀུན་རྫོབ་དེས་དངོས་པོ་གང་རང་བཞིན་མེད་བཞིན་ཡོད་པར་ཞེན་ནས་དོན་ལ་མ་ཞུགས་ཀྱང་བཅོས་མར་བཏགས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་དབང་གིས་བདེན་པར་སྣང་བ་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཞེས་ཐུབ་པ་དེས་གསུངས་ཏེ། དེའང་རྟེན་འབྱུང་གི་གཟུགས་བརྙན་སོགས་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ནི་བྱིས་པས་ཀྱང་བརྫུན་པར་རྟོགས་ལ། སྔོན་པོ་སོགས་ནི་བདེན་པར་སྣང་ཞིང་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དེ་ལ་སྒྲིབ་བྲལ་དུ་མི་སྣང་བས་དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་དང་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ནི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་མིན་ཅིང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ནི་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གིས་བསྡུས་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའོ། །སྐབས་འདིའི་འཇུག་འགྲེལ་གྱི་ཚིག་གི་ཟིན་སོ་བཙན་པར་བྱས་ན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་འཛིན་བློ་ཡིན་ན་ཉོན་སྒྲིབ་ཡིན་པས་ཁྱབ་པར་གསལ་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་སྣང་བར་འཇོག་བྱེད་སྲིད་རྩའི་མ་རིག་པ་གང་ཞིག དེ་མ་ལོག་པའི་བྱིས་པ་ལ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་སྣང་ཞིང༌། དེ་ལོག་པའི་འཕགས་པ་ལ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་མི་སྣང་བར་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གསལ་བར་བཤད་སྣང་བས། བདེན་འཛིན་ལ་ཉོན་སྒྲིབ་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་ཟླ་གྲགས་ཀྱི་དགོངས་པ་གཏན་མིན་ཞེས་རྟབ་རྟབ་པོར་རིངས་པོ་རིངས་པོས་ཁ་ཚོན་གཅོད་པའང་ཆེས་སྔས་པར་འགྱུར་གྱི་དོགས་སོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་(༡༥༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་མ་རིག་པ་སྤངས་པ་འདུ་བྱེད་གཟུགས་བརྙན་ལ་སོགས་པའི་ཡོད་པ་ཉིད་དང་འདྲ་བར་གཟིགས་པ་རྣམས་ལ་ནི་བཅོས་མར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ནི་རང་བཞིན་ཡིན་གྱི། བདེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པར་རློམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ནི་སླུ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། འཕགས་པ་རྣམས་ལ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟར་རྟེན་འབྱུང་ཉིད་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་འགྱུར་རོ། །ཀུན་རྫོབ་ཙམ་པོ་དེ་ཡང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་མ་རིག་པ་ཙམ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་སྣང་བ་དང་བཅས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་གྱི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་ཐོབ་ལ་སྣང་གི། སྣང་བ་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མངའ་བ་མཉམ་གཞག་གི་གནས་སྐབས་སུ་མ་ཡིན་ཏེ། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར། འདིར་སྔ་རབས་པའི་ཡིག་རྙིང་ལས། དབུ་མའི་གསུང་རབ་མང་པོར་མཉམ་གཞག་སྣང་མེད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འཕགས་ཆུང་འོག་མ་གསུམ་གྱི་རྗེས་ཐོབ་ལ་བདེན་པར་ཞེན་པ་མེད་ཀྱང་བདེན་པར་སྣང་བ་ཡོད་ལ། སངས་རྒྱས་ལ་ནི་བདེན་པར་ཞེན་སྣང་གཉིས་ཀ་མེད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྣང་བ་ཙམ་ཡོད་ཟེར་བ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཟླ་བའི་དགོངས་པ་ལྟར་ན་མི་འཐད་དེ། འཕགས་ཆུང་འོག་མ་གསུམ་ལ་ཀུན་རྫོབ་སྣང་ན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་སྣང་མི་སྲིད་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཙམ་པོ་ཞིག་སྣང་བས་ཁྱབ་ཅིང༌། སངས་རྒྱས་ལ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་པོ་གཉིས་ཀར་སྣང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཉིས་ཀ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་མིན་གྱི་མ་རིག་པས་བལྟོས་ཆོས་ཀྱིས་བཞག་པའི་རིག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འགལ་ཟླར་གྱུར་པའི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཕྱོགས་སྔ་མས་དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ཀུན་རྫོབ་(༡༥༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡོད་པའི་ཕྱོགས་ལ་མཛེས་སོ། །ཞེས་གསལ་བར་བཀོད་པའང་ལེགས་བཤད་དུ་མངོན་ནོ། །འཇུག་འགྲེལ་གྱི་དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཞེས་པ་ནས་སྣང་བ་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མངའ་བ་རྣམས་ལ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའི་བར་འཕགས་པ་དེ་དག་ལ་ཀུན་རྫོབ་ལ་བདེན་འཛིན་མེད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་བརྫུན་པར་ཡོད་ལ། དེ་ནི་ཤེས་སྒྲིབ་ཡིན་པར་ཞལ་གསལ་གྱི་ལུང་འདི་ལྟ་བུ་ལ་ཟི་ལུང་ཤཱཀྱ་བ་ཆེན་པོས་འཕགས་རྒྱུད་ཀྱི་བདེན་འཛིན་ཕྲ་མོ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་མ་རིག་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར། དེ་སྐད་སྨོས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་རང་གི་གྲུབ་མཐའ་གཞུང་དོན་ལས་བཟློག་ནས་འདོན་པའི་སྒྱུ་ཚིག་ཡིན་ཏེ། དེར་བདེན་འཛིན་ཕྲ་མོ་ཡོད་ན་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་མ་རིག་པ་སྤངས་ཏེ། འདུ་བྱེད་གཟུགས་བརྙན་ལ་སོགས་པའི་ཡོད་པ་ཉིད་དང་འདྲ་བར་གཟིགས་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་སྦྱར་བ་དེ་བཟློག་ནས་འདི་ལྟར་འདོན་རིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མིན་པའི་མ་རིག་པ་དང་མ་བྲལ་བས་འདུ་བྱེད་བྱད་བཞིན་ལ་སོགས་པའི་ཡོད་པ་ཉིད་དང་འདྲ་བར་གཟིགས་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཞེས་འདོན་པར་བྱ་དགོས་ལ། དེ་ལྟར་ན་ལུགས་འདི་ལ་གཞུང་རྩོམ་པ་པོ་ལས། ཉིད་ཅག་དབང་བཙན་པར་འགྱུར་བས་ཁྱེད་ཀྱི་ལུགས་འདི་ནི་ཅིར་ཡང་མི་རུང་བའོ། །དེས་ན་མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་རྗེས་འབྲངས་དང་བཅས་པ་དག་གིས་གདགས་གཞི་ཕུང་སོགས་ཀྱི་ཆོས་བདེན་མེད་དུ་མ་རྟོགས་པར་བཏགས་ཆོས་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་མི་རྟོགས་བྱ་བ་འདི་ལྟར་ན་བདེན་འཛིན་འཁོར་རྩའི་མ་རིག་པར་(༡༥༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུངས་ཤིང༌། རྒྱུ་མཚན་དེས་འཕགས་པ་ཡིན་ན་དེའི་རྒྱུད་ལ་བདེན་འཛིན་མེད་པར་འཆད་པའི་ཕྱིར་བདེན་འཛིན་ལ་ཉོན་སྒྲིབ་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་འཆད་པ་ན་ཐལ་འགྱུར་སྨྲ་བའི་ལུགས་ནོངས་མེད་ཡིན་པ་ལ། ཟི་ལུང་མཆོག་ལྡན་པ་དང་རྟ་ནག་གོ་ཆེན་པ་ནི། ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་སུ་འདི་ལྟར་འཆད་ན་ཆེས་ཉེས་པ་ཆེའོ་ཞེས་ཟེར་ནས། ཙོང་ཁ་པ་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་པ་སྐད་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཁྭ་ཏས་མི་གཙང་བཟོས་པའི་མཆུ་ས་གཙང་དག་ལ་འབད་དེ་འཕྱི་བར་བྱེད་པ་ལས་གཞན་དུ་ཅིར་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་བལྟོས་པའི་དངོས་ཆོས་དེ་དེར་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པར་འཛིན་པའི་བདེན་རྟོག་དེ་ཉིད་ཉོན་སྒྲིབ་ཀྱི་མ་རིག་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཉོན་སྒྲིབ་ཀྱི་མ་རིག་པ་མ་ཡིན་ན་དེ་ལས་རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་འབྱུང་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། མི་འབྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་ཉིད་བདུན་ཅུ་པ་ལས། རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་བལྟོས་དངོས་པོ་རྣམས། །ཡང་དག་ཉིད་དུ་རྣམ་རྟོག་པ། །དེ་ཉིད་སྟོན་པས་མ་རིག་གསུངས། །དེ་ལས་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་འབྱུང༌། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། བདེན་འཛིན་དེ་ལྟ་བུ་དེས་གཙོ་བོར་ཐར་པ་ཐོབ་པ་ལ་སྒྲིབ་པས་ཉོན་སྒྲིབ་དང༌། བདེན་འཛིན་དེའི་བག་ཆགས་དང་ཕུང་པོ་བདེན་མེད་སྒྱུ་མ་ལྟར་ཞེན་པའི་བློ་ནི་གཙོ་བོར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་པ་ལ་སྒྲིབ་པས་ཤེས་སྒྲིབ་ཏུ་འཇོག་སྟེ། རྒྱུད་བླར། འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང༌། །དེ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པར་འདོད། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པ་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཕྱིར། སེམས་དང་སེམས་ལས་(༡༦༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱུང་བའི་རྒྱུ་བ་གཏན་ལོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་མིན་གྱི་མ་རིག་པས་བསླད་པའི་མཐུ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་གཉིས་སུ་གསུངས་སོ། །དེ་ལས་སོ་སྐྱེས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་མཐོང་བ་དེ་འཕགས་པས་ཀུན་རྫོབ་སྣང་ཙམ་དུ་བརྫུན་པར་གཟིགས་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཙམ་པོ་དེའི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་གི་ངོར་དོན་དམ་པའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དོན་དམ་བསླུ་མེད་དེ་ལས་གཞན་དུ་མི་གཟིགས་ཀྱི། བྱིས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་བསླུ་ཆོས་ཁོ་ནར་དམིགས་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་མིན་གྱི་མ་རིག་པ་གཉིས་ཀ་འགགས་པས་འབྲས་བུ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་པོ་གཉིས་ཀ་ལོག་པ་འདིའི་གནད་ཀྱིས། རྗེ་བཙུན་རེད་མདའ་བའི་གསུང་གིས། གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་གཟུགས་སོགས་ཡུལ་གྱི་སྣང་བ་མངའ་ན་འཁྲུལ་པ་མ་སྤངས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡུལ་བརྫུན་པ་སྣང་བའི་ཕྱིར། རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། ། ཅི་སྟེ་སྣང་ཡང་བདེན་ཞེན་མེད་པའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རབ་རིབ་ཅན་གྱིས་ནམ་མཁར་སྐྲ་ཤད་དང་ཟླ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་ན། འདི་དག་ནི་ཡང་དག་པའི་སྐྲ་ཤད་དང་ཟླ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་ས་རྡོ་སོགས་ཀྱི་གཟུགས་མ་དག་པའི་སྣང་བ་ནི་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་མི་སྣང་གི་རྣམ་པར་དག་པའི་གསེར་གྱི་ས་གཞི་དང་རིན་པོ་ཆེའི་གཞལ་མེད་ཁང་སོགས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་སྣང་(༡༦༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགག་མེད་ཀྱི་རྩལ་ལ་ཤར་བའི་ཕྱིར་དེ་ཡོད་པས་འཁྲུལ་པ་མངའ་བར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དག་པའི་སྣང་བ་དེ་ཡང་དག་པ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྨོན་ལམ་དང་ཞིང་སྦྱོང་བ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་པའི་རྩ་བ་ལས་འབྱུང་བས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།གལ་ཏེ་དེ་དག་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་མ་བྱུང་བར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ན་ཕྱི་རོལ་པ་གང་དག ཁ་བ་རྒྱ་སྤོས་མེ་ཏོག་དང༌། །བ་ཞོ་བ་མོ་མུ་ཏིག་མདོག །གདུགས་བཀན་བཟུང་བའི་དབྱིབས་འདྲ་བ། །ཐར་པ་ཡིན་པར་རྒྱལ་བས་བཤད། །ཅེས་འཇིག་རྟེན་གསུམ་བརྒལ་བ་ན་གདུགས་དཀར་པོ་གྱེན་དུ་བསླང་བ་དང་འདྲ་བའི་ཐར་པ་འདོད་པ་དང་མཚུངས་པས་བསྟན་པ་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། ། དེས་ན་སངས་རྒྱས་ལ་ཀུན་རྫོབ་མི་སྣང་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཇི་སྙད་མཁྱེན་པ་དང་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བ་སོགས་མཛད་པ་མི་འགལ་ཏེ། དེས་དེ་ལྟར་མཛད་པའི་རྒྱུ་བསོད་ཚོགས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་སྔར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་དུས་སུ་ཡང་དག་པར་སྤྱད་པའི་འབྲས་བུ་ཆུད་མི་ཟ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་ཀུན་རྫོབ་སྣང་བ་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་བློ་མེད་པར་བཞེད་པའི་ཕྱོགས་ལ་གཟུ་བོར་གནས་པའི་ལེགས་བཤད་དུ་མཐོང་ངོ༌། །རྟ་ནག་གོ་བོས་བྱས་པའི་འཇུག་པའི་ཡི་གེར། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ཡིན་ན་ཡོད་པས་མ་ཁྱབ་ཅིང༌། ཐ་སྙད་བདེན་པ་ཡིན་ན་ཡོད་པས་ཁྱབ་ཅེས་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་ན་ཡོད་པས་མ་ཁྱབ་ཅིང༌། ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་ན་ཡོད་པས་ཁྱབ་ཅེས་དང༌། དེང་སང་སྒྲོས་རང་དགའ་བ་རེ་རེའི་རྗེས་སུ་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཁ་མཐུན་ངོར་མི་བདེ་ཡང༌། དབུ་མའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་མགོ་མཇུག་བསྒྲིགས་ན་འདི་ལས་གཞན་དུ་སྨྲ་ཐབས་ཨེ་འདུག་ལེགས་པར་དཔྱོད་ཅེས་བྲིས་སོ། །བློ་རྩེ་གཏད་མཚམས་(༡༦༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་བཞིན་ཡི་གེར་བཀོད་པར་ཟད་དེ། ཁྱོད་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ཡིན་ན་ཡོད་པས་མ་ཁྱབ་ཅེས་པ་དེ་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ལ་བསམས་ནས་སྨྲས་མོད། དེ་ལས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་འདོད་པ་དེ་ད་ལྟ་འཆད་བཞིན་པའི་གཞུང་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་འགྲེལ་པར། དེ་དང་གང་ཞིག་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་བརྫུན་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལ་ཚར་གཅིག་ཙམ་ཡང་བཀླགས་ནས་རྟོག་པ་ཨེན་ཙམ་མ་བཅུག་པར་དབུ་མ་འཇུག་པ་ལ་ཡིག་འཇོག་བྱས་པར་ཟད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་ན་ཡོད་པས་མ་ཁྱབ་པ་དང༌། ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་ན་ཡོད་པས་ཁྱབ་པ་ཐལ་འགྱུར་བས་རང་ལུགས་སུ་འཇོག་པ་རྨི་ལམ་དུའང་མི་རྨི་ཞིང༌། ཁྱད་པར་དེ་ལྟར་རང་ལུགས་ཀྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་ལ་དགག་པ་དམིགས་ཀྱིས་ཕུག་ནས་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་ལ་སྤྲོས་མཐའ་ཐམས་ཅད་དགག་པར་རིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྤྲོས་པ་རང་ལུགས་ལ་སུས་ཁས་བླངས་ནའང་སྤྲོས་མཐར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་དཔྱད་ངོ་ན་གཉིས་ཀ་མེད་མཉམ་དང༌། མ་དཔྱད་པའི་ངོ་ན་ཡོད་མཉམ་དང༌། དེ་ལྟར་མ་དཔྱད་པའི་ཚེ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་ངོར་ཀུན་རྫོབ་འཇིག་རྟེན་པ་དེ་ལ་ཡང་ལོག་གཉིས་སུ་འཇིག་རྟེན་པས་འཇོག་པའི་རྗེས་འརྗོད་བྱས་པ་ལས། གཞན་དུ་རང་ལུགས་ཀྱི་དེར་དབྱེ་བ་བྱས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟའི་དོན་ཁྱེད་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཙམ་ཡང་མ་འཚལ་བར་སྣང་བཞིན་དུ་དབུ་མའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་དོན་མགོ་མཇུག་ཁྱེད་ལ་བསྒྲིག་ཏུ་བཅུག་ན་ད་དུང་འདི་ལས་གཞན་དུ་སྨྲ་ཐབས་མེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལྟར་རྫ་(༡༦༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བུམ་གྱི་དུམ་བུ་ཐོ་རེ་ལོང་ངེ་ཡོང་ཉེན་ཆེའོ། །ཡང་རྟ་ནག་གོ་ཆེན་པས། འཇུག་པ་རང་འགྲེལ་ལས། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ནི་སླུ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་བདེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་འདིས་རྗེ་ས་པཎ་གྱིས་ཐལ་རང་གི་ཁྱད་པར་གསུངས་པ་དོན་ལ་གནས་པར་གྲུབ་བོ་ཞེས་བྲིས་གདའ་བས། ཁྱེད་ཀྱི་ཚིག་དེའི་དངོས་བསྟན་ལྟར་ན་རང་རྒྱུད་པས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དོན་དམ་བདེན་པ་ཡིན་པར་འདོད་པ་དང༌། ཐལ་འགྱུར་བས་དེ་མི་འདོད་པ་ཐལ་རང་གི་ཁྱད་ཡིན་པར་བཤད་སྣང་བས་དེ་ལྟར་ན་ཅིར་འགྱུར་སོམས། ས་པཎ་གྱིས་ཐལ་རང་གི་ཁྱད་པར་བཞག་ཅེས་ཁྱེད་ཅག་འདོན་པའི་ལུང་དེ་ས་པཎ་གྱིས་ཐལ་རང་གི་ཁྱད་པར་སྟོན་པའི་ལུང་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡིན་པ་སྲིད་ནའང་ས་པཎ་གྱིས་ཐལ་རང་གི་ཁྱད་པར་ཕྱེས་པའི་ཞར་ལ་རང་རྒྱུད་དང་ཚད་མ་མཐུན་ཚུལ་ཁྱེད་ཀྱི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་དེ་ལྟར་འཆད་ན་ཉིད་ཅག་ས་པཎ་གྱི་ཕྱོགས་སྲུང་བ་ཆེན་པོར་འདོད་བཞིན་དེའི་ལུགས་གསོད་བྱེད་དུ་སྨྲས་པར་ཟད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། དབུ་ཚད་གྲུབ་མཐའི་རྣམ་དབྱེ་ནི། །གུས་པས་ཁྱེད་ལ་ཞུའོ་སྐད། །འདི་དོན་སྨྲ་བ་མང་ན་ཡང༌། །འཇམ་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་རྗེས་བཟུང་བས། །དོན་བཞིན་རྟོགས་པ་ཁོ་བོ་ཙམ། །ཐ་སྙད་དུ་ནི་མི་བསླུ་བར། །འདོད་པ་དེ་ནི་ཚད་མའི་ལུགས། །རང་རྒྱུད་དེ་དང་ཆ་མཐུན་ལ། །ཐལ་འགྱུར་བ་དག་ཐ་སྙད་དུ། །བདེན་པ་མི་འདོད་མདོར་བསྡུས་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཚིགས་བཅད་དེར་ནི་དབུ་ཚད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས། ཐལ་རང་གི་ཁྱད་པར་མི་གསལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཚད་མ་དང་རང་རྒྱུད་གྲུབ་མཐའ་མཐུན་ཅེས་གསུངས་པའི་དོན་ཐ་སྙད་དུ་མི་བསླུ་བའི་དངོས་པོ་ཚད་མས་གྲུབ་པར་ཡོད་པར་མཐུན་ཅེས་པ་(༡༦༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ས་པཎ་དགོངས་པར་འཆད་པ་ནའང་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱེ་མདོའི་ཚད་མ་བ་དག་དོན་དམ་པར་མི་བསླུ་བའི་དངོས་པོ་ཚད་མས་གྲུབ་པར་འདོད་ཀྱི། དོན་བྱེད་ནུས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཐ་སྙད་ཙམ་གྱིས་བཏགས་པའི་ཆོས་ལ་བསླུ་མེད་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚད་མ་བསླུ་མེད་ཅན་ཤེས་པ། །དོན་བྱེད་ནུས་པར་གནས་པ་ནི། །མི་བསླུ། ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། རང་རྒྱུད་པས་ནི་དོན་དམ་དུ་གྲུབ་པའི་དངོས་པོ་མི་བསླུ་བར་ཚད་གྲུབ་འདོད་པ་ལྟ་ག་ལ་ཞིག་དེ་དགག་བྱའི་གཙོ་བོར་བྱས་ནས་དགག་པའི་ཕྱིར། ཁྱེད་ཅག་ཆོས་རྗེ་ས་པཎ་གྱི་ལུང་དེ་ས་སྐྱ་པའི་བསྟན་པ་ལ་ཕན་ངོ་ཤེས་པའི་འཁྲུལ་བ་མེད་པ་ཞིག་བརྗོད་རྒྱུ་ཡོད་ན་རུང་གི། དེ་ལྟར་མིན་པའི་ས་སྐྱ་པ་རང་གི་ལུང་རིགས་གང་གིས་ཀྱང་གསུང་རབ་དང་མཐུན་པར་བསྒྲུབ་མི་ནུས་པ་ཞིག་ས་སྐྱ་པའི་ལུགས་སུ་སྨྲས་ཏེ་ངལ་བ་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་ནི་ཚེ་བསོད་ནམས་ལ་གཟན་ཆེས་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། རབ་རིབ་མཐུ་ཡིས་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པའི། །ངོ་བོ་ལོག་པ་གང་ཞིག་རྣམ་བརྟགས་པ། །དེ་ཉིད་བདག་ཉིད་གང་དུ་མིག་དག་པས། །མཐོང་དེ་དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་འདིར་ཤེས་གྱིས། །བདེན་པ་དང་པོ་བརྗོད་ནས་གཉིས་པ་བསྟན་པར་བཞེད་པ་ལ། དེ་ནི་ཡིད་དང་སྒྲའི་དངོས་ཡུལ་མིན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་མཐུན་པར་མྱོང་བའི་དཔེས་བསྟན་པ་ནི། རབ་རིབ་ཅན་གྱིས་རབ་རིབ་མཐུ་ཡིས་བཟའ་བཏུང་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ལོག་པ་གང་ཞིག་ཡོད་པར་རྣམ་པར་བརྟགས་ནས། དེ་སེལ་བར་འདོད་ནས་སྣོད་དེ་འགྲེ་ལྡོག་བྱེད་པར་ཆེར་ངལ་བ་ན། མིག་དག་པས་དེའི་གན་དུ་ཕྱིན་ནས་སྣོད་དེར་ཁྱད་གཞི་སྐྲ་ཤད་ཉིད་མ་དམིགས་ན་དེའི་ཁྱད་ཆོས་དངོས་པོ་དངོས་མེད་སྐྲ་ཤད་ཡིན་མིན་དེའི་མདོག་མཐོན་ཀ་ལྟར་སྔོ་མི་སྔོར་མི་རྟོག་གོ། །དེས་ན་མིག་མ་དག་པ་ལ་མིག་དག་པས་སྣོད་འདིར་སྐྲ་ཤད་ཡོད་པ་(༡༦༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པས་སྨྲ་པོ་ལ་སྐུར་འདེབས་ཀྱི་ཉེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྲ་ཤད་སོགས་ཀྱི་དེ་ཉིད་ནི་སྣོད་གང་དུ་བདག་ཉིད་མིག་དག་པ་གང་གིས་མཐོང་བ་དེ་དེའི་དེ་ཉིད་ཡིན་གྱི། མ་དག་པས་མཐོང་བ་ནི་དེའི་དེ་ཉིད་མིན་པ་དེ་བཞིན་བདེན་གཉིས་ལ་དཔྱོད་པའི་སྐབས་འདིར་ཡང་མ་རིག་པས་དེ་ཉིད་མ་མཐོང་བས་ཕུང་སོགས་དམིགས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་བོ། །མ་རིག་པའི་རབ་རིབ་དང་བྲལ་བའི་རྫོགས་སངས་ཀྱི་སྐྲ་ཤད་ལྟ་བུའི་ཕུང་སོགས་གཟིགས་པ་མེད་པར་དེའི་རང་བཞིན་མཐོང་བ་ནི་དོན་དམ་བདེན་པར་ཤེས་པ་གྱིས་ཤིག དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་མ་རིག་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསླད་པ་གཏན་ལོག་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྣང་བ་མི་འཆར་བ་ནི་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །འོ་ན་རྫོགས་སངས་ཀྱིས་སྐྲ་ཤད་ལྟ་བུའི་ཕུང་སོགས་གཟིགས་པ་མིན་ནམ་ཞེ་ན། སྤྲོས་པ་ཅི་ཡང་མ་གཟིགས་པ་ལ་དེའི་གནས་ཚུལ་གཟིགས་པར་བརྗོད་དེ། གང་ནམ་མཁའ་ལ་ཡི་གེ་འགོད་པར་ནུས་མི་ནུས་དོགས་པ་ལ་འགོད་པར་ནུས་པར་མ་མཐོང་བས་འགོད་པར་མི་ནུས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མཐོང་བ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར། འཕགས་པ་བདེན་པ་གཉིས་ལ་འཇུག་པ་ལས། ཇི་སྐད་དུ། ལྷའི་བུ་གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་ན་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་ན་ནི། དེ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུ་མི་འགྲོ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། ། འོན་ཀྱང་ལྷའི་བུ་དོན་དམ་པར་ན་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་བྱེ་བྲག་མེད་པ་མ་སྐྱེས་པ་མ་འགགས་པ་སྨྲ་བར་བྱ་བ་དང་སྨྲ་བ་དང་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །ལྷའི་བུ་དོན་དམ་པའི་(༡༦༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདེན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་བར་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་དོན་དམ་བདེན་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལྟར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བརྫུན་པ་བསླུ་བའི་ཆོས་སོ། །ལྷའི་བུ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་བསྟན་པར་མི་ནུས་སོ། ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གིས་སྟོན་པ་དང་ཅི་སྟོན་པ་དང་གང་ལས་སྟོན་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དོན་དམ་པར་ནི་རབ་ཏུ་མ་སྐྱེས་པའོ། །རབ་ཏུ་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རབ་ཏུ་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་རྣམས་བཤད་པར་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །དེས་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་དེའི་ཡུལ་ཅན་དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། རང་གི་དངོས་པོ་དང༌། གཞན་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། བདེན་པ་དང༌། བདེན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྟག་པ་དང༌། ཆད་པ་དང༌། རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། གཙང་བ་དང༌། མི་གཙང་བ་དང༌། བདག་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། མི་སྟོང་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་དང༌། མཚན་གཞི་དང༌། གཅིག་ཉིད་དང༌། གཞན་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་དག་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་རང་གི་ངོ་བོ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་དེ་ཉིད་བསམ་པ་ལ་འཕགས་པ་རྣམས་ཁོ་ན་ཚད་མ་ཡིན་གྱི། འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་དག་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྒྱས་པར་སྨོས་པ་དེས་ནི་དོན་དམ་བློའི་ཡུལ་མིན་པ་དང༌། བློ་དང་ཡིད་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམ་རིག་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པ་ལ་འཇུག་པ་ན་ཉེ་བར་ཞི་བ་ལས་སྐད་ཅིག་གི་རྒྱུ་བ་ཙམ་ཡང་བཟོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དོན་དམ་བློ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན། །བློ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པར་འདོད། །(༡༦༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅེས་སོ། །ཚུལ་འདི་ནི་མདོ་སྔགས་ཀྱི་ངེས་དོན་མཐའ་དག་གི་སྲོག་གནད་ཕུལ་དུ་དབྱུང་དུ་མེད་པར་དགོངས་ཏེ། རྗེ་བཙུན་ས་ར་ཧ་དང་དཔལ་ལྡན་ཤ་ཝ་རི་དབང་ཕྱུག་ནས་རྗེ་བཙུན་མར་པ་མི་ལ་སོགས་ལས་ཉེ་བར་བརྒྱུད་པའི་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་བློ་འདས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཚུལ་ཞེས་འབྱུང་བ་དེ་ཉིད་ཡིན་ལ། ཕྱིས་ཀྱི་དུས་ཆོས་ཚུལ་འདི་ཆེས་ཆེར་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་སྤྱན་རས་གཟིགས་མི་ཏྲ་ཛོ་ཀིས་ཁྲོ་ཕུ་ལོ་ཙཱ་བ་ལ་གདམས་པའི་མདོ་སྔགས་ཀྱི་ངེས་དོན་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་གདམས་སྐོར་མཐའ་ཡས་པ་འབྱུང་བའི་ལུགས་འདི་ལ་དེང་སང་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཁ་མཐུན་པ་རྒྱ་ནག་ཧྭ་ཤང་གི་ལུགས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་ལ་ནི་ཁོང་པར་སྙིང་དང༌། དཔྲལ་བར་མིག་དང༌། དྲན་པ་སོ་ན་གནས་པ་ཞིག་ཇི་ལྟར་ཡོད། གཉིས་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་ཚད་མ་མིན་པའི་རྒྱུ་མཚན། དེས་ན་དེ་ཉིད་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱིས་མི་གནོད། ཞར་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གནོད་པའི་ཡུལ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ཚད་མ་ཡིན་ན་ནི། །འཇིག་རྟེན་དེ་ཉིད་མཐོང་བས་འཕགས་གཞན་གྱིས། །ཅི་དགོས་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། །བླུན་པོ་ཚད་མར་རིགས་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་དཔྱོད་པའི་སྐབས་འདིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཐོང་བ་ཚད་མ་ཡིན་ན་ནི་ཆོས་ཅན། དེ་ཉིད་སྟོན་པའི་འཕགས་པ་གཞན་གྱིས་མཁྱེན་པ་ཅི་ཞིག་དགོས་ཏེ་མི་དགོས་པར་ཐལ། འཇིག་རྟེན་པས་དངོས་པོའི་དེ་ཉིད་ཚད་མས་གྲུབ་པར་མཐོང་བས་མ་རིགས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། འདི་ལ་འདོད་ལན་འདེབས་པའི་དབུ་མ་པ་ནི་མ་བྱུང་ལ། རྟགས་ཁྱབ་འགོད་ཚུལ་ལ་རི་བོ་དགེ་ལྡན་པ་དག་འཇིག་རྟེན་པས་དངོས་པོའི་དེ་ཉིད་ཚད་གྲུབ་ཏུ་མཐོང་བ་ཞེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དོན་བྱེད་པའི་དངོས་པོའི་དེ་ཉིད་ཐ་སྙད་ཚད་མས་གྲུབ་པར་མཐོང་བ་ཚད་མ་ཡིན་ན་ཞེས་འགོད་པ་མིན་གྱི། འཇིག་རྟེན་པས་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་བདེན་སྣང་འཇིག་རྟེན་པའི་ཚད་མས་གྲུབ་པར་(༡༦༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐོང་བ་དེ་ཚད་མ་ཡིན་ན་ཞེས་འགོད་རྒྱུ་ཡིན་ལ། དེས་ན་བདེན་སྣང་ལ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ལ་འཁྲུལ་པའི་ཞེན་ཡུལ་གྱི་བདེན་སྣང་དང༌། མ་འཁྲུལ་པའི་དངོས་པོ་དོན་བྱེད་ནུས་ཙམ་དུ་བདེན་པའི་བདེན་སྣང་གཉིས་ལས། སྔ་མ་ནི་སྤང་བྱ་དང༌། ཕྱི་མ་ནི་བླང་དོར་གྱི་རྟེན་དུ་བསྒྲུབ་བྱ་ཡང་དག་པའོ། །དེས་ན་རྟགས་འགོད་ཚུལ་ངེད་ཀྱི་འདི་ལྟར་ན་རྟགས་ཁྱབ་འགྲུབ་ཀྱི། དེ་ལྟར་མིན་པར་སྔ་རབས་པ་དག་གི་རྟགས་འགོད་ལུགས་དེ་ལྟར་ན། སྦྱོར་བ་དེའི་རྟགས་ཁྱབ་མི་འགྲུབ་བོ་ཞེས་རྗེས་འབྲངས་རྣམས་ཀྱིས་ཞིབ་ཆ་དུ་མས་ལེགས་པར་བརྒྱན་ཏེ་བཤད་ནས་ཚུལ་འདི་ནི་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་དང༌། རྗེ་བཙུན་འཇམ་པའི་དཔལ་གྱི་གསུང་གི་འདུད་རྩི་དྲོན་མོའོ་ཞེས་སྨྲ་མོད། དེ་ནི་ཁོ་བོའི་གློ་བར་རབ་ཏུ་མི་འཇེན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་བློས་ཚད་མར་སོང་བའི་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཏུ་བདེན་པའི་བདེན་སྣང་དང༌། འཁྲུལ་པའི་ཞེན་ཡུལ་དུ་བདེན་པའི་བདེན་སྣང་གི་བདེན་པ་གཉིས་ཡོད་པ་དང༌། དེ་ལས་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པའི་དོན་དམ་བདེན་པ་དང་བཅས་པའི་བདེན་པ་གསུམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། སློབ་དཔོན་ཟླ་བས་འཇིག་རྟེན་རྗེས་བརྗོད་དུ་བདེན་གཉིས་དབྱེ་བ་བྱས་པ་ན། དངོས་རྙེད་ངོ་བོ་གཉིས་ནི་འཛིན་པར་འགྱུར། ཞེས་མི་འབྱུང་བར། དངོས་རྙེད་ངོ་བོ་གསུམ་ནི་འཛིན་པར་འགྱུར། ཞེས་དང༌། རྩ་འགྲེལ་དེ་དག་ཏུ་བདེན་པ་གསུམ་གྱི་རྣམ་གཞག་འབྱུང་རིགས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་འདིར་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ཚད་མ་ཡིན་ན་ནི་ཞེས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཚད་མ་དེ་ཕྱི་དང་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་འཕྲལ་གྱི་འཁྲུལ་རྒྱུས་གནོད་མེད་དུ་བྱས་པ་འདི་ལས་གཞན་པའི་འཇིག་རྟེན་(༡༦༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚད་མ་ཁྱེད་ཀྱིས་བཏགས་པའི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་འཛིན་པའི་འཇིག་རྟེན་ལ་བྱེད་རིགས་ལ། དེ་ལྟར་ན་དེ་འདྲའི་འཇིག་རྟེན་ཚད་མ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་མ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡུལ་རང་ངོས་ནས་སྡོད་ལུགས་སུ་གྲུབ་པ་འཇིག་རྟེན་ན་མ་གྲུབ་ན་དེ་འཛིན་གྱི་ཚད་མ་འཇིག་རྟེན་ན་འགའ་ཡང་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་ཙམ་གྱི་དོན་ཅན་དུ་རློམ་པ་གཞིར་བྱས་ལ། འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་དག་མིན་རྟོག་གི་དབང་ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཚད་མར་གྲགས་པས་བདེན་རྫུན་དུ་ཕྱེས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་གནས་ལུགས་སེམས་པའི་སྐབས་འདིར་ཚད་མ་མ་ཡིན་པར་གསུངས་པ་ལས། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོད་པའི་དོན་ཅན་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་བློ་ཚད་མ་ཡིན་མིན་གཉིས་སུ་འབྱེད་པའི་རྣམ་གཞག་ཚིག་འབྲུ་གཅིག་ཙམ་ཡང་མ་གསུངས་ཏེ། གསུངས་ན་དེའི་དགོངས་པ་སྐོང་བའི་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་རྗེས་འབྲངས་དང་བཅས་པས་དེ་ལྟར་གསུངས་རིགས་པ་ལས་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་དག་གིས་དེ་ལྟར་གསུངས་སོ་ཞེས་ཚིག་གསལ་ཁ་ཡོད་པའི་ཤློ་ཀ་གཅིག་ཙམ་ཡང་འཐད་པ་འདྲེན་རྒྱུ་མ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་ཟབ་ཆོས་དེའི་ལུང་རྒྱབ་ཏུ་འཇམ་དབྱངས་ཁོ་ནའི་གསུང་ལས་གཞན་འདྲེན་བྱར་མ་བྱུང་ངོ༌། །དེས་ན་ལང་གཤེགས་ལས། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་ནི། །ཇི་ལྟར་བྱིས་པས་རྣམ་བརྟགས་བཞིན། །དེས་དེ་མཐོང་ཞིང་དེ་ཡོད་ན། །ཐམས་ཅད་ཡང་དག་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་དང༌། རིགས་པ་དྲུག་ཅུ་པ་ལས། ཇི་ལྟར་བྱིས་པས་རྣམ་བརྟགས་བཞིན། །དངོས་པོ་གལ་ཏེ་བདེན་གྱུར་ན། །དེ་དངོས་མེད་པར་རྣམ་ཐར་དུ། །གང་གིས་མི་འདོད་རྒྱུ་ཅི་ཞིག །(༡༦༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚད་མས་དེ་ཉིད་མཐོང་ཡང་ད་དུང་ཐབས་ཀྱི་ཆར་གྱུར་པའི་ཐོས་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་འཕགས་ལམ་ལ་བརྟེན་པས་ཅི་སྟོ་སྙམ་ན། དེ་ལྟར་ན་འཕགས་པའི་ལམ་ཐོས་སོགས་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། དེར་བསྒྲིམས་པས་འབྲས་བུ་དོན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། འཇིག་རྟེན་གྱི་མིག་སོགས་ཚད་མས་དེ་ཉིད་རྟོགས་པ་གང་ཞིག དེ་ལྟར་རྟོགས་ན་གྲོལ་བ་ལ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོག་པས་འཕགས་ལམ་གཞན་ཀུན་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་ཚད་མས་དེ་ཉིད་མཐོང་ཡང་མ་རིག་མ་སྤངས་པས་འཕགས་པར་མ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་དོགས་ན། འོ་ན་མ་རིག་པས་བླུན་པོར་གྱུར་པའི་བློ་ཚད་མ་རིགས་པའང་མ་ཡིན་ནོ་སྟེ། ཡུལ་གང་ལ་ཡུལ་ཅན་གང་མ་རྟོགས་པ་དེ་ཚད་མ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ནོར་བུ་མཁན་པོ་མིན་པས་ནོར་བུ་མི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཏིང་རྒྱལ་ལས། མིག་དང་རྣ་བ་སྣ་ཡང་ཚད་མ་མིན། །ལྕེ་དང་ལུས་དང་སེམས་ཀྱང་ཚད་མ་མིན། །གལ་ཏེ་དབང་པོ་འདི་དག་ཚད་ཡིན་ན། །འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་སུ་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །གང་ཕྱིར་དབང་པོ་འདི་དག་ཚད་མིན་ཏེ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བེམ་པོ་ལུང་མ་བསྟན། །དེ་ཕྱིར་མྱ་ངན་འདས་པའི་ལམ་འདོད་གང༌། །དེས་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་བྱ་བ་བྱོས། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཁ་ཅིག་ལུང་འདིས་འཇིག་རྟེན་པའི་དབང་པོ་ཚད་མ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་གྱི། དབང་ཤེས་ཚད་མ་མིན་པ་བསྟན་པའི་ལུང་མ་ཡིན་ཏེ། འདིར་བེམ་པོ་དང་ཚད་མའི་གཞི་མཐུན་བཀར་ནས་མི་འགྲུབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། མ་གོ་བ་ཡིན་ཏེ། འོ་ན་དེར་སེམས་ཀྱང་ཚད་མ་མིན་ཏེ། བེམ་པོ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ཕྱིར་ཞེས་སྒྲས་ཟིན་ལ་བཤད་གདའ་བས་(༡༦༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཁྱེད་ལྟར་ན་ལུང་དེས་སེམས་བེམ་པོར་གསུངས་པའི་སྐྱོན་ཡང་ཡོད་དོ། །ཁོ་བོ་ཅག་ཁྱོད་ཀྱིས་ལོག་པར་ཞེན་པ་དེ་ལྟར་དགོངས་པ་མི་ལེན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་མིག་སོགས་ཀྱི་ཤེས་པ་ཚད་མར་གྲགས་པ་དེའང་ཡུལ་གཟུགས་དང་བདག་རྐྱེན་དབང་པོ་ལས་སྐྱེ་བར་གྲགས་ན་དེ་དག་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ན་དེ་རྒྱུར་བྱས་ཀྱི་ཤེས་པ་ཚད་མ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དགེ་མི་དགེའི་འབྲས་བུ་ཅན་དུ་ག་ལ་རིགས་ཏེ། རྒྱུ་ཁེགས་ན་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་དགོངས་སོ། །ངག་དོན། ཤར་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་རྗེས་འབྲངས་དང་བཅས་པ་དང༌། དེའི་ཕྱོགས་སུ་བསླན་པའི་ཕྱིས་ཀྱི་ཐལ་འགྱུར་སྨྲ་བ་ཕལ་མོ་ཆེ་དང༌། འདི་ལྟར་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པས་ཡོད་པའི་གོ་ཆོད་ཟེར་བ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་སྐྱེ་འགག་སོགས་མཐའ་བརྒྱད་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་པར་འདོད་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པས་སྤྲོས་བཅས་ཀྱི་གོ་ཆོད་ཅིང༌། དོན་དམ་པར་སྤྲོས་དང་བྲལ་བས་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་གོ་མི་ཆོད་དོ་ཟེར་བ་དང༌། བདེན་གཉིས་དང་སྟོང་མི་སྟོང་དང་འདུས་བྱས་མ་བྱས་ཆོས་ཅན་ཆོས་ཉིད་སོགས་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐ་དད་དུ་དོན་ལ་གནས་པ་དང༌། དེ་ལྟར་གནས་པ་དེ་སྤྲོས་མཐར་འགྱུར་བའི་ཆེད་དུ་བློས་བརྟགས་ངོ་ན་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རིགས་ཤེས་དང་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ལྟར་མི་བསླུ་བར་བདེན་པའི་དོན་ཅན་དུ་གྲུབ་བོ་ཞེས་སྐལ་དམན་ཚིག་ལ་རྟོན་པ་དག་བརྟགས་དོན་ཞེས་པའི་སྒྲས་བློ་ཆུང་འཁྲུལ་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། གཉིས་ཆོས་དེ་དག་མཉམ་ཉིད་དུ་བཤད་པ་སོགས་དོན་ལ་མི་གནས་པས་དེ་ལྟར་བཤད་པ་དེ་ཡུལ་རང་ངོས་ནས་བདེན་གྲུབ་པས་སྟོང་པར་མཉམ་པར་འཆད་དགོས་ཞེས་སླར་ལྷན་(༡༦༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་བཏབ་ནས་སྨྲ་བ་དང༌། དྲང་བའི་དོན་གྱི་གསུང་རབ་རྣམས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་རང་ལུགས་ལ་བཟུང་ནས་ཁས་ལེན་ཅིང༌། དེ་དང་མི་མཐུན་པའི་ངེས་དོན་གྱི་གསུང་རབ་ཐམས་ཅད་དུ་བདེན་པར་གྲུབ་མ་གྲུབ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དེའི་ཟློག་ཕྱོགས་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་ཞིང༌། བདག་གི་ངོ་བོ་མ་མཆིས་པར་གསུངས་སོ་འཚལ་ཏོ་ཅོག་དྲང་དོན་སྒྲ་ཇི་བཞིན་མིན་པར་སྨྲས་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་ཉིད་དུ་སྨྲ་ན་མི་སྟོང་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དོགས་ནས། མདོར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཤེས་བྱའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་བརྩམས་ནས་སྟོང་ཉིད་ཉི་ཤུ་དང་བཅུ་དྲུག་སོགས་ཁྱབ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལེགས་པར་བཀའ་བསྩལ་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་ལ་ཁས་ལེན་ལ། ལ་ལ་མི་ལེན་ཏེ། བླངས་ན་སྟོན་པ་ཉིད་ལ་ནོངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་བཀའ་ལ་གཟུ་ལུམས་རས་ཆོད་དུ་བྱེད་པ་དང༌། མདོར་ན་ཆོས་འདི་པར་སྨྲ་ན་བསྟན་པ་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱག་རྒྱ་གསུམ་མམ་བཞི་ཁས་ལེན་དགོས་པ་ལས། ལུགས་འདི་པས་ནི་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་བཞི་གང་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཀྱང་བླའི། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཞིང་བདག་མེད་པ་ལས་བཟློག་ནས་སྨྲ་བར་བྱེད་དེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་བློ་ལྷན་སྐྱེས་ལ་གང་ཟག་དང་ཆོས་རང་རང་གི་ཤེས་ངོར་འཕྲལ་གྱི་འཁྲུལ་རྒྱུས་མ་བསླད་པའི་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་དང༌། བདེན་པ་དེ་བདེན་གཉིས་གང་གི་སྐབས་སུའང་བདག་བདེན་དུ་མེད་པར་མི་བསྒྲུབ་པར་བདག་བདེན་དུ་མེད་པ་དང༌། སྟོང་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཤིག་སླར་ཤེས་བྱར་མེད་ཀྱང་ཡོད་པ་སྐད་དུ་འཚོལ་ཞིང་འཚོལ་ཡང་རྙེད་མི་སྲིད་པ་དེ་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཡིན་ལ། སྟོང་ཉིད་སྤྲོས་(༡༦༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྲལ་དེའང་ཡུལ་རང་ངོས་ནས་སྡོད་གྲུབ་ཀྱི་བདེན་པར་མ་གྲུབ་པས་བདེན་མེད་ཡིན་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་ཉིད་དུ་གཞི་གྲུབ་ཅིང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང་བདེན་མེད་པ་དང་དེར་བདེན་པ་དང༌། བདེན་མེད་བདེན་མེད་དུ་བདེན་པར་ཡོད་པས་བདེན་གྲུབ་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་གྲུབ་པ་འགོག་གོ་ཞེས་ཚིག་གི་ཟོལ་གྱིས་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མོས་དགེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རྟོག་གེའི་ཚིག་སྙིང་པོ་མེད་པས་འབྲིད་ཅིང༌། བསླུ་ཆེད་དུ་ཆོས་ཚུལ་འདི་ནི་ཆེས་བསགས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པས་རྟོགས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་འདོན་པར་བྱེད་དོ། ། འདོན་པ་འདི་ནི་ཐར་འདོད་དག་ལ་འཆི་ལྟས་གྱི་སྒྲ་ལྟར་བས་པས་དེའི་ཆེད་དུ་བརྗོད་ན། ལུགས་དེ་ལྟར་ན་དེས་ཇི་ལྟར་སྨྲས་ཀྱང་དེའི་ཞེན་དོན་དང་དེས་སྒྲས་ཟིན་བརྗོད་པའི་ཟོལ་ཚིག་རྣམས་གུང་བསྟུན་པའི་བསམ་པ་བསླངས་ན་འདིར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་མཐོང་བའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཐོང་བའམ་བརྟགས་པ་ཁོ་ན་ཚད་མར་འགྱུར་ཞིང༌། འཕགས་པ་རྣམས་དེ་ལས་བཟློག་པ་དང༌། བྱིས་པས་དེ་ཉིད་མཐོང་ཞིང་འཕགས་པས་དེ་ཉིད་མ་གཟིགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རྣམ་ཤེས་རྣམས་ཡུལ་གྱི་གནས་ལུགས་ལ་ཞུགས་པས་མ་འཁྲུལ་པ་དང༌། འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་ཡེ་ཤེས་རྣམས་འཁྲུལ་པ་དང༌། རིགས་པས་མ་དཔྱད་པར་ཡོད་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་དང༌། ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པ་དང༌། བཏགས་པར་ཡོད་པ་དང༌། བརྫུན་པར་ཡོད་པ་དང༌། བསླུ་བར་ཡོད་པ་དང༌། འཁྲུལ་ངོར་ཡོད་པ་དང༌། མ་བརྟགས་པར་ཡོད་པ་དང༌། བྱིས་པའི་ངོར་ཡོད་པ་སོགས་དོན་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་དག་གི་བཟློག་ཟླ་རྣམས་དོན་ལ་མི་གནས་པར་འགྱུར་བ་དང་(༡༦༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་དང་ཆུ་ཟླ་དང་གཟུགས་བརྙན་དང་མིག་ཡོར་དང་བྲག་ཆ་དང་སྨིག་རྒྱུའི་ཆུ་དང་ཆུ་བུར་དང་ཆུ་ཤིང་དང་དབུ་བརྡོས་པ་ལྟ་བུ་དང་གློག་དང་སྤྲིན་དང་འཇའ་ཚོན་དང་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་སྐྲ་ཤད་དང་ཟླ་གཉིས་དང་སྤྲུལ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་སྣང་བ་ལྟར་མ་གྲུབ་པ་དང༌། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་གསུངས་སོ་འཚལ་ཏོ་ཅོག་ཐམས་ཅད་སྣང་བ་ལྟར་གྲུབ་པ་དང་ཡོད་པ་མིན་ཅིང༌། སྐྱེ་འགག་དང་རྟག་ཆད་དང་གཅིག་དང་ཐ་དད་ལ་སོགས་སྤྲོས་པའི་མཐའ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་སྟོན་པ་ངེས་དོན་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཞིང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་འགགས་པ་དང་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སོགས་གདོད་མ་ནས་སྤྲོས་པ་དང་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་སྟོན་པའི་གསུང་རབས་གང་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་དྲང་དོན་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་པ་དང༌། དེ་དག་ལས་བཟློག་པ་རྟག་ཆད་དང་བདེན་རྫུན་སོགས་སྣ་ཚོགས་སུ་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་ངེས་དོན་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་གྲགས་ཙམ་དུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡོད་མེད་དང་སྐྱེ་འགག་དང་འགྲོ་འོང་དང་རྟག་ཆད་དང་གཅིག་ཐ་དད་ལ་སོགས་སྤྲོས་པའི་མཐའ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་དབུ་མ་པའི་གྲུབ་མཐའ་གང་ཡིན་ནོར་བ་དང༌། ཡོད་མེད་དང་རྟག་ཆད་སོགས་སུ་ལྟ་བའི་ཕྱི་ནང་གི་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་གང་ཡིན་མ་ནོར་བར་འགྱུར་བ་དང༌། འཁོར་འདས་དང་སྤང་གཉེན་དང་ཡོད་མེད་དུས་གསུམ་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཅན་ཆོས་ཉིད་ལ་བྱེ་བྲག་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པར་མཉམ་ཉིད་དུ་གཟིགས་(༡༦༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་སངས་རྒྱས་གྱི་ཡེ་ཤེས་འཁྲུལ་ལ། དེ་དག་ཐ་དད་དུ་འཛིན་པའི་མངོན་ཞེན་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བློ་མ་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་རང་གི་འདོད་པ་ཉིད་རྟགས་སུ་སྦྱར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་ཁྱེད་རང་ལུགས་ཀྱི་ཞིབ་ཆའི་དབང་དུ་བྱས་ནའང་འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་ཡོད་མེད་ཀྱི་དོན་ལ་ཚད་མས་མཉམ་པར་འཇོག་པ་ནི་ཚད་མ་དེས་དེའི་ཡོད་མེད་ལ་སོགས་གང་ཡང་མ་གཟིགས་ཤིང༌། ཚད་མས་བསལ་ཞིང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་དེ་ཡོད་མེད་ལ་སོགས་སྤྱིར་ཚད་མས་གྲུབ་པར་ཡོད་པ་གང་ཞིག ཚད་གྲུབ་ཀྱི་ཆོས་དེ་ཚད་མས་མ་གྲུབ་པར་རྟོགས་སོ་ཞེས་རློམ་ན་ཡང་དེ་འཁྲུལ་ཤེས་ལས་འོས་མེད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པའི་རྟགས་ཕྱི་མ་ཁས་བླངས། རྟགས་སྔ་མ་མ་གྲུབ་སྟེ། འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དོན་དམ་བདེན་པའི་དོན་ལ་མཉམ་པར་གཞག་གི། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་དོན་ལ་མཉམ་པ་བཞག་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་ཆོས་མ་གྲུབ་པར་ཚད་མས་བསལ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། འོ་ན་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དོན་དམ་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ངོར། ཀུན་རྫོབ་བསླུ་རྫུན་གྱི་བདེན་པ་དེའི་སྣང་བ་མི་ལྡོག་པར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར་ཚད་མས་ནི་གྲུབ། མཉམ་གཞག་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་དེའི་ཚེ་དེ་ཚད་མས་མ་བསལ་བའི་ཕྱིར། ཡང་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དོན་དམ་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས་མཉམ་གཞག་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་མི་དགོས་པར་ཐལ། དེས་དེ་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པའི་ཚེ་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་རྟེན་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་མི་འཇུག་པར་ཀུན་རྫོབ་དེ་(༡༦༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡན་གར་རས་སུ་བོར་ཏེ་བཞག་ནས་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེས་ཀུན་རྫོབ་དེའི་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པ་མེད་དགག་ལ་དམར་འཇུས་བྱས་ནས་མཉམ་པར་བཞག་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ལ་འཁྲུལ་པའི་སྒྲོ་འདོགས་བསལ་ནས་མ་འཁྲུལ་པའི་དོན་དམ་བདེན་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞིག་མི་སྲིད་པར་ཐལ། འདོད་པ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་སྤྲོས་པའི་འཆིང་བ་མཐའ་དག་བཟློག་མི་ནུས་པར་ཐལ། དེས་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཆོས་ལ་འཁྲུལ་པའི་སྒྲོ་འདོགས་གང་ཡང་མ་བསལ་བའི་ཕྱིར། ཡང་མ་གྲུབ་བོ་སྙམ་ན་གྲུབ་པར་ཐལ། རིགས་ཤེས་ཚད་མ་དང་འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚད་མ་དེ་དག་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཡོད་མེད་དགག་སྒྲུབ་བྱེད་པ་ལ་ཚད་མ་མ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ནི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་ཡོད་མེད་ལ་དགག་སྒྲུབ་ཏུ་འཇུག་པའི་ཚད་མ་ཡིན་པར་སྨྲས་པའི་ཕྱིར། ཁྱེད་ཀྱི་ལུགས་འདི་ལྟར་ན་འཕགས་པས་ཇི་ལྟ་བ་དོན་དམ་བདེན་པ་གཟིགས་ངོ་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་ཉིད་མ་གཟིགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་དང་པོར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དེ་ཉིད་མ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་གཟིགས་བྱེད་ཇི་སྙེད་མཁྱེན་བློ་ཐ་སྙད་ཚད་མ་ཡིན་པ་གང་ཞིག དེ་དོན་དམ་ཇི་ལྟ་བའི་ཡུལ་ལ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་ཁྱེད་རང་གིས་ཁས་བླངས། དོན་དམ་པའི་དེ་ཉིད་མ་གཟིགས་ཏེ། དོན་དམ་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཆ་དེ་ཉིད་རང་གི་ངོ་བོ་ངང་གིས་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བ་རྟོགས་པའི་མཁྱེན་པས་དོན་དམ་བདེན་པ་མངོན་དུ་བྱས་པར་དབུ་མའི་གསུང་རབ་ལས་འབྱུང་བ་(༡༦༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ལྟར་ན་ཆད་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་ཁྱེད་མི་འདོད་ལ། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ཁོ་ཁོ་རང་གིས་མི་སྟོང་ཡང༌། ཡུལ་རང་ངོས་ནས་སྡོད་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་བདེན་པས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་དེ་གཟིགས་པས་འཕགས་པས་དོན་དམ་བདེན་པའི་དེ་ཉིད་གཟིགས་པར་འདོད་པ་གང་ཞིག དེ་ལྟའི་སྟོང་ཉིད་དེ་དོན་དམ་གྱི་དེ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་ཅན་ཀུན་རྫོབ་ཁོ་ཁོ་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དོན་དམ་བདེན་པ་མ་ཡིན། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་གཞི་ཤེས་བྱ་ལ་མེད་ཅིང༌། དེ་མེད་པའི་སྟོང་ཉིད་ཤེས་བྱ་ལ་བལྟོས་འབྱུང་གིས་བཞག་ཏུ་མེད་པའི་ཆད་སྟོང་རི་བོང་གི་རྭ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་མོས་པར་བྱེད་ཀྱང་དེས་སྟོང་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པ་རྟོགས་པའི་གོ་མི་ཆོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་འདྲའི་སྟོང་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པ་དེ་ཆོས་ཅན། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དེའི་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་དང་འབྲེལ་མེད་ཀྱི་ཆོས་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། ཁྱེད་རང་འདོད་པའི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་བུམ་པའི་བདེན་སྣང་དང་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་པའི་བུམ་པའི་བདེན་སྣང་གཉིས་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དེ་འབྲེལ་མེད་ཀྱི་ཆོས་གཞན་ཡིན་པར་མ་གྲུབ་བོ་སྙམ་ན། གྲུབ་པར་ཐལ། ཀུན་རྫོབ་དོན་བྱེད་པར་བདེན་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཚད་གྲུབ་དང༌། ཡུལ་རང་ངོས་ནས་སྡོད་ལུགས་ཀྱི་བདེན་པར་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཅན་སྲིད་མཐའ་བཀག་ནས་ཁྱེད་ཀྱིས་བཟུང་བའི་ཚེ་ཆོས་ཅན་སྔ་མ་རང་རང་ངོ་བོ་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་དམ་ཆོས་ཉིད་ནི་ཁྱེད་མི་འདོད་ལ། ཆོས་ཅན་ཕྱི་མ་དེ་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་དེ་ནི་ཆོས་ཅན་སྔ་མ་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་མ་ཡིན་པས་སྟོང་(༡༦༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་དེ་ཆོས་ཅན་སྔ་མའི་ཆོས་ཉིད་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་ལ། སྲིད་མཐའ་བཟུང་བའི་བདེན་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཅན་དེ་ནི་ཁྱེད་རང་ཤེས་བྱ་ལ་མེད་པར་འདོད་ན། ཤེས་བྱ་ལ་གཏན་མེད་ཀྱི་ཆོས་ལ་བལྟོས་ཆོས་ལ་མི་སྲིད་པས་ཆོས་ཅན་དེ་ལ་བལྟོས་པའི་བལྟོས་ཆོས་སྟོང་ཉིད་དང་ཆོས་ཉིད་ཀྱང་ཤེས་བྱ་ལ་མི་འགྲུབ་ལ། མི་འགྲུབ་པའི་སྟོང་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པ་དང་ཆོས་ཉིད་དེ་འདྲ་དེ་ཤེས་བྱ་ལ་བདེན་གཉིས་སུ་བཞག་པའི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དེའི་རང་བཞིན་དང་ཆོས་ཉིད་དུ་ཐ་དད་པར་གཞན་དུ་མེད་པར་འབྲེལ་བར་འགྱུར་བའི་གནས་ཡོད་པར་གར་སྲིད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཁྱོད་ཀྱི་འདོད་པ་དེ་དོན་ལ་གནས་ན་འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་གི་མཁྱེན་པ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཀའི་དེ་ཉིད་ལ་བློའི་འཇུག་པ་མ་རིག་པའི་ལིང་ཏོག་གིས་ཁེབས་པར་ཁས་ལེན་དགོས་པར་འགྱུར་རོ། །མདོར་ན། རིགས་པས་མ་དཔྱད་པ་དང༌། འཁྲུལ་ངོར་ཡོད་པས་ཡོད་པའི་གོ་ཆོད་ཅིང༌། རིགས་པས་དཔྱད་པ་དང༌། མ་འཁྲུལ་པའི་ངོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་གོ་མི་ཆོད་ཟེར་བ་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དབུ་མའི་བཀའ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་གསུང་རབས་ལས། གཞན་གྲགས་ཙམ་དུ་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་སོགས་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡོད་པར་རྣམ་པར་གཞག་ཀྱང་བདེན་གཉིས་དཔྱད་བཟོད་དུ་བདེན་པ་གཉིས་གང་གི་སྐབས་སུའང་རང་ལུགས་ལ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང༌། ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་ཆ་མེད་དེ་ལྟ་བུ་ལ་ས་ཡ་སྟོང་གི་ཆར་བགོས་པའི་ཆ་ཤས་ཕྲ་མོ་ཙམ་ཡང་ཡོད་པ་དང་གྲུབ་པའི་གླགས་རྙེད་པ་མ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་མ་རྙེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མིང་ཅན་གྱི་ཆོས་དེ་ནི་གཞར་ཡང་དངོས་པོ་དང་དངོས་མེད་གང་གིའང་གཞིར་མ་གྲུབ་པས་ཆོས་དབྱིངས་སྤྲོས་མཚན་དང་(༡༦༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྲལ་ལོ་ཞེས། རྗེ་བཙུན་ཆེན་པོ་མི་ལས། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་དབང་དུ་ནི། །ཐམས་ཅད་ཡོད་ཅེས་ཐུབ་པས་གསུངས། །དོན་དམ་བདེན་པའི་དབང་བྱས་ན། །བགེགས་ལས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱང་མེད། །ཅེས་འབྱུང་བ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཡོད་པ་ནི་བརྫུན་པའི་ཡོད་པ་སྟེ། དེར་ཡོད་པས་ཡོད་པར་མ་གྲུབ་ཅིང་རང་ལུགས་ལ་ཡོད་པར་བཞག་མ་ཐུབ་པ་ལ་དོན་དམ་པར་མེད་ཅེས་མིང་དུ་གདགས་པའི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་མེད་པར་དགག་ཙམ་ལས་དེ་ལ་རིགས་པས་དཔྱད་བཟོད་པར་གྱུར་ནས་སླར་ཡོད་པར་གྲུབ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དང་བདག་བདེན་དུ་འགྱུར་བ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཁྱེད་ཀྱི་ཡི་གེར་མ་འོང་ནས། ཁྱེད་ཞེ་བས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་དེ་དོན་ལ་མི་གནས་པར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་རང་སར་རང་གི་ངོ་བོས་མི་སྟོང་པ་ཡོད་པ་དང༌། སྟོང་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་དོན་དམ་བདེན་པ་བདེན་སྟོང་གི་སྟོང་ཉིད་ནི་བདེན་སྟོང་གི་ཆོས་རང་གི་ངོ་བོས་མི་འདོར་བར་ཡོད་པ་དང་གཞི་མ་གྲུབ་པས། ངག་འདོན་བདག་བདེན་གྱི་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པའི་སྟོང་ཉིད་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་དོན་བྱེད་ནུས་ཀྱི་བྱ་བ་ཅན་དུ་བསྒྲུབས་ནས། མཐར་ཤེས་བྱ་འདིར་བདེན་གཉིས་ལས་བརྩམས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཞེ་འདོད་ལ་ཟོལ་ཐབས་ཀྱི་དངོས་པོར་བསྒྲུབས་ནས། དངོས་པོའི་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་འདིས་གྲུབ་མི་ཐུབ་བོ་ཞེས་བཀག་སྟེ་བདེན་པ་གཉིས་ལས་བརྩམས་པའི་བྱིས་པའི་བློ་ཡུལ་བཅས་ཀྱི་རྟོག་མེད་དང་རྟོག་པ་ལ་ཤར་བའི་སྤྲོས་མཚན་རང་རྒྱུད་པ་འདི་བདེན་པར་དོན་བྱེད་པ་ཅན་དུ་གྲུབ་པ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་དགོངས་པའོ། །ཞེས་ནན་(༡༧༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱིས་སྨྲ་བར་བྱེད་ཅིང༌། དེའི་ཆེད་དུ་ཁྱེད་ཅག་ལ་འཇམ་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ལེགས་པར་བཤད་པའི་གྲུབ་པ་སྔར་འཛམ་གླིང་གི་དབུ་མ་པ་ལ་མ་གྲགས་པའི་བཤད་སྲོལ་ཡ་མཚན་ཆེ་བ་མང་པོས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་མོད། དེ་ལྟར་ནའང་འགྲུབ་པར་མི་སེམས་ཏེ། ལུགས་དེ་ནི་ཕྱི་ནང་གི་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་གང་གིའང་ལུགས་མ་ཡིན་ཞིང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དང་ཡང་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མེ་ལོང་ལ་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བའི་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་དང་མི་དང་རྟ་གླང་དང་སེམས་ཅན་དང་རི་དང་ནགས་ཚལ་འབབ་ཆུ་སོགས་དབང་ཤེས་ལ་སྣང་ཡང་དེ་དག་ཏུ་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། བདེན་པ་མིན་པ་བསླུ་རྫུན་དུ་ཡོད་པ་དང་གྲུབ་པ་སོགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་ཡོད་པ་གོ་ཆོད་པོ་ཡིན་པ་དང༌། བསླུ་བ་དང་བརྫུན་པ་མིན་པར་བདེན་ངེས་པའི་མེད་པ་དང་མ་གྲུབ་པ་སོགས་ཀྱི་མེད་པ་དེ་མེད་པ་གོ་ཆོད་པ་མིན་ནོ་ཞེས་ཕྱི་ནང་གི་ལུང་རིགས་ཀྱི་དབང་གིས་ཁར་འབྱིན་པ་མ་སྤོབས་ཏེ་གྲུབ་མཐའ་འཇོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཁར་འབྱིན་ན་མཁས་པ་ནས་གནག་རྫི་མོའི་བར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྙོན་འདོར་གྱི་ངག་ཏུ་རྟོགས་པ་ལས་ཚུལ་འདི་ནི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ལུགས་སོ་སྙམ་དུ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་དག་ནི་རང་རང་གི་གྲུབ་མཐའི་འཐད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་བདེན་པའི་དོན་ཅན་གྱི་ཕྱིར་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་གང་སྨྲས་པས་མེད་པ་སོགས་ཀྱིས་མེད་གོ་ཆོད་ལ། གཞན་གྱིས་སྨྲས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་མི་བདེན་པའི་དོན་ཅན་གྱི་བརྫུན་པས་ཡོད་པ་སོགས་གང་སྨྲས་ཀྱང་ཡོད་གོ་མ་ཆོད་ཅེས་དགག་སྒྲུབ་བྱེད་པ་ལས། གཞན་དུ་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་དག་རང་ལུགས་བཞག་ནས་གཞན་ལུགས་འགོག་པའི་ཐབས་གཞན་(༡༧༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་ལ། དེའི་ཚེ་བརྫུན་པའི་དོན་ཅན་གྱི་ཡོད་པ་སོགས་བདེན་པར་ཡོད། བདེན་པའི་དོན་ཅན་གྱི་མེད་པ་སོགས་ནི་བདེན་པའི་དོན་ཅན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པས་བརྫུན་པ་བདེན་པ་དང༌། བདེན་པ་རྫུན་པར་ཁས་ལེན་པར་འགྱུར་ལ། བདེན་རྫུན་གྱི་ཚུལ་དེ་ལྟར་སྨྲ་ཞིང་རིགས་པ་ཁས་ལེན་པ་ནི་ཕྱི་ནང་གི་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་སུའི་ལུགས་ལའང་མི་འབྱུང་བས་དེ་ལྟར་འདོད་པ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གཟུར་གནས་བློ་ཡིས་རིང་མོ་ནས། །ལེགས་པར་དཔྱད་པས་ཤེས་བྱའི་དོན། །འཁྲུལ་མེད་སྟོན་པའི་དགོངས་པ་ནི། །གཞན་དྲིང་མེད་པར་འདིར་བཤད་ལ། །སྐྱེས་བུ་བློ་ནོར་མི་ལྡན་པའི། །རིགས་པས་དབུལ་འགས་གསུང་རབས་ཀྱི། །ཕུན་ཚོགས་རྒྱ་མཚོའི་དཔལ་འདི་ལ། །མི་བཟོད་ཕྲག་དོག་བཏང་བ་ན། །འདི་དང་ཕྱི་མའི་དགེ་ལེགས་ཀྱི། །དོན་ཆེན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཀྱེ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། རྣམ་ཀུན་འཇིག་རྟེན་ཚད་མིན་དེ་ཡི་ཕྱིར། །དེ་ཉིད་སྐབས་སུ་འཇིག་རྟེན་གནོད་པ་མེད། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་སྐབས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གནོད་པ་མེད་དེ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ཉིད་དཔྱོད་སྐབས་སུ་རྣམ་ཀུན་འཇིག་རྟེན་ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། འཁྲུལ་ཤེས་ཀྱི་མཐོང་བས་མ་འཁྲུལ་པའི་མཐོང་བ་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་དོན་ནི་འཇིག་རྟེན་གྲགས་ཉིད་ཀྱིས། །གལ་ཏེ་སེལ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གནོད་འགྱུར། །འོ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གནོད་པ་གང་དུ་འཇུག་ཅེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྲགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་དོན་ནི་གལ་ཏེ་སེལ་བར་བྱེད་ན་རྒྱུ་དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གནོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན། ཁ་ཅིག་གིས་ངའི་རྫས་ཕྲོགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། གཅིག་ཤོས་ཀྱིས་རྫས་ཅི་ཞིག་ཡིན། དེས་སྨྲས་པ། བུམ་པའོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ལ། དེས་བུམ་པ་ནི་རྫས་མ་ཡིན་ཏེ། གཞལ་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྨི་ལམ་གྱི་བུམ་པ་བཞིན་(༡༧༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་སུན་འབྱིན་པ་ལྟ་བུ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གནོད་དེ། འཇིག་རྟེན་ན་སད་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བུམ་པ་བདེན་པར་འདོད་ཅིང༌། རྨི་ལམ་གྱི་བུམ་པ་བདེན་པར་མི་འདོད་པས་དཔེ་དོན་མི་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རིགས་པའི་དཔྱད་པ་ཞིབ་མོ་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར། གང་གི་ཚེ་འཕགས་པའི་གཟིགས་པ་ལ་གནས་ཏེ་སྐྱེ་བོ་མཁས་པ་ཚད་མར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གནོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མཁས་པས་ཕྱོགས་འདི་ལྟར་གཞན་ལའང་རིགས་འགྲེ་སྟེ། དཔེར་ན། གང་རང་གི་བདག་ཉིད་མི་མཐོང་བ་དེས་གཞན་ཡང་མི་མཐོང་སྟེ། བུམ་པ་བཞིན་མིག་གིས་ཀྱང་རང་ཉིད་མི་མཐོང་བའོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ལ། མིག་གིས་གཞན་མཐོང་བ་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་སོ་ཞེས་སོགས་གྲགས་པ་ཚད་མར་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་གྲགས་པས་འཕགས་པའི་གཟིགས་པ་ལ་མི་གནོད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། གང་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ས་བོན་ཙམ་བཏབ་ནས། །བདག་གིས་བུ་འདི་སྐྱེད་ཅེས་སྨྲ་བྱེད་ཅིང༌། །ཤིང་ཡང་བཙུགས་སོ་སྙམ་དུ་རྟོག་དེས་ན། །གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་འཇིག་རྟེན་ལས་ཀྱང་མེད། །འཇིག་རྟེན་གྱི་མཐོང་བ་དང་བསྟུན་ནས་རྗེས་བརྗོད་བྱས་ཀྱང་གཞན་སྐྱེ་འགོག་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱིས་མི་གནོད་པ་ནི། དངོས་པོ་རྣམས་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་དེ་ཁོ་ནར་ལྟ་ཞོག འཇིག་རྟེན་ལས་ཀྱང་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། གང་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པ་དག་མའི་མངལ་དུ་ས་བོན་ཙམ་བཏབ་ནས་ཕྱིས་ཕོ་དབང་དང་ལྡན་པ་ཞིག་བཙས་པ་ན་བདག་གི་བུ་འདི་བསྐྱེད་ཅེས་སྨྲ་བར་བྱེད་ཅིང༌། ཨ་མྲའི་ས་བོན་ཙམ་བཙུགས་ནས་ཕྱིས་ཤིང་སྡོང་ཆེར་སྐྱེས་པ་ན་འདི་ཡང་བདག་གིས་བཙུགས་སོ་སྙམ་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་ཀྱི། ས་བོན་དང་འབྲས་བུ་རྫས་གཞན་དུ་ལྟ་བར་མི་བྱེད་པ་དེས་ནའི་ཕྱིར། དེ་ལས་གཞན་རང་གི་བུ་ལུས་ལས་བཏོན་ནས་མངལ་དུ་འཇུག་འབྱིན་དང༌། ཤིང་ཡང་ས་བོན་འདེབས་ཚེ་ཡལ་འདབ་རྒྱས་པ་ཅན་(༡༧༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཙུགས་པ་ནི་མ་ཡིན་པས་འཇིག་རྟེན་ན་རྒྱུ་འབྲས་གཅིག་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། རྒྱུ་མཚན་སྔ་མ་ལྟར་བདག་གི་བུ་དང་བདག་གིས་ཤིང་བསྐྱེད་པར་བྱས་སོ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི། དེ་ལྟར་མིན་པར་གཞན་གྱིས་གཞན་བསྐྱེད་ན་བདག་གི་བུ་སོགས་ཉེ་བར་སྟོན་པའི་སྐབས་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། རྟེན་འབྲེལ་རྟག་ཆད་མེད་པར་གྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན། ངོ་བོར་གྲུབ་ན་སྟོང་ཉིད་སྐུར་འདེབས་སུ་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། གང་ཕྱིར་མྱུ་གུ་ས་བོན་ལས་གཞན་མིན། །དེ་ཕྱིར་མྱུག་ཚེ་ས་བོན་ཞིག་པ་མེད། །གང་ཕྱིར་གཅིག་ཉིད་ཡོད་མིན་དེ་ཕྱིར་ཡང༌། །མྱུག་ཚེ་ས་བོན་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་མི་བྱ། །འདིར་ས་མྱུག་གཞན་པར་གྱུར་ན་ཆོས་ཅན། མྱུ་གུ་སྐྱེས་པའི་ཚེ་ན་ས་བོན་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བ་མེན་ཡོད་པས་བ་ལང་ཤི་ཡང་བ་མེན་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། སོ་སྐྱེ་ཡོད་པས་འཕགས་པ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་མྱུ་གུ་སྐྱེས་པའི་ཚེ་ས་བོན་ཞིག་ཅིང་རྒྱུན་ཆད་པ་མེད་དེ། གང་ཕྱིར་མྱུ་གུ་ས་བོན་ལས་གཞན་མིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཚུལ་དེས་ཆད་པ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །མྱུག་ཚེ་ས་བོན་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ས་མྱུག་གཅིག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་དེས་རྟག་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། ས་བོན་ཡོད་ན་མྱུ་གུ་ཇི་བཞིན་ནོ། །ས་བོན་གང་ཡིན་མྱུ་གུའི་དེ་ཉིད་མིན། །དེ་ལས་གཞན་མིན་དེ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ལྟར་རྟག་མིན་ཆད་མིན་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཞེས་པས། ས་མྱུག་གཞན་མིན་ཏེ། ས་བོན་ཡོད་ན་མྱུ་གུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ས་བོན་གང་ཡིན་མྱུ་གུ་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཉིད་དང་གཞན་དང་གཉིས་ཀའི་ཕྱོགས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། དེ་གཉིས་གཅིག་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ས་མྱུག་བལྟོས་ནས་སྐྱེ་འགག་བྱེད་པ་ནི་དུས་རྟག་པར་འབྱུང་བའི་རྟག་པ་དང་ཡེ་མི་(༡༧༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འབྱུང་བའི་ཆད་པ་དང་བྲལ་བའོ། །དེས་ན་ས་མྱུག་དག་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་ན་གཅིག་དང་ཐ་དད་པའི་རང་བཞིན་ལས་རྣམ་པ་གཞན་མེད་ཀྱང་དེ་མེད་པས་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ས་མྱུག་གི་འབྲེལ་བ་ནི་བློས་བཏགས་ཙམ་དུ་ཟད་པས། རྨི་ལམ་གྱི་ས་མྱུག་ལྟར་གཅིག་དང་གཞན་དུ་ག་ལ་འགྱུར། དེའི་ཆེད་དུ་མདོ་ལས། འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་མ་རིག་རྐྱེན་ཅན་ཏེ། །འདུ་བྱེད་དེ་དག་དེ་ཉིད་དུ་ཡོད་མིན། །འདུ་བྱེད་མ་རིག་འདི་གཉིས་སྟོང་པ་སྟེ། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་གཡོ་བ་དང་བྲལ་བའོ། །ཞེས་དང༌། བསྟན་བཅོས་ལས་ཀྱང༌། གང་ལ་བརྟེན་ཏེ་གང་འབྱུང་བ། །དེ་ནི་རེ་ཞིག་དེ་ཉིད་མིན། །དེ་ལས་གཞན་པའང་མ་ཡིན་པ། །དེ་ཕྱིར་རྟག་མིན་ཆད་པ་མིན། །ཅེས་དང༌། འཕགས་པ་ལྷས། གང་ཕྱིར་དངོས་པོ་འཇུག་འགྱུར་བ། །དེས་ན་ཆད་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། །གང་ཕྱིར་དངོས་པོ་ལྡོག་འགྱུར་བ། །དེས་ན་རྟག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་རང་གི་མཚན་ཉིད་བརྟེན་འགྱུར་ན། །དེ་ལ་སྐུར་བས་དངོས་པོ་འཇིག་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་ཉིད་དངོས་པོ་འཇིག་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་ན། །དེ་ནི་རིགས་མིན་དེ་ཕྱིར་དངོས་ཡོད་མིན། །དེས་ན་དངོས་པོ་འགའ་ཡང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ངེས་པར་གདོན་མི་ཟ་བར་ཁས་བླང་བར་བྱ་དགོས་ཏེ། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་གལ་ཏེ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བློས་བཏགས་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པ་རང་གི་མཚན་ཉིད་དེ་རང་གི་ངོ་བོའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བའམ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་སྟོང་ཉིད་དེས་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་མེད་པར་སྨྲས་པས་དངོས་པོ་འཇིག་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བར་ཐལ། རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་ཉིད་མཐོང་བ་ན། དངོས་པོ་རྣམས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་དེ་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་པས་དངོས་པོ་འཇིག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཐོ་བས་བུམ་པ་འཇིག་པ་(༡༧༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞིན་ནོ། །འདོད་པ་དེ་ལྟར་ན། དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམས་རང་གི་ངོ་བོ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཏེ། དཀོན་བརྩེགས་ལས། འོད་སྲུང་གཞན་ཡང་དབུ་མའི་ལམ་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་གང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་སྟོང་པར་མི་བྱེད་དེ། ཆོས་རྣམས་ཉིད་སྟོང་པ་དང༌། གང་མཚན་མ་མེད་པས་ཆོས་རྣམས་མཚན་མ་མེད་པར་མི་བྱེད་དེ། ཆོས་རྣམས་ཉིད་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། གང་སྨོན་པ་མེད་པས་ཆོས་རྣམས་སྨོན་པར་མི་བྱེད་དེ། ཆོས་རྣམས་ཉིད་སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། གང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པས་ཆོས་རྣམས་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་དེ། ཆོས་རྣམས་ཉིད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་དང༌། གང་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་མི་བྱེད་དེ། ཆོས་རྣམས་ཉིད་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། གང་མ་བྱུང་བས་ཆོས་རྣམས་མ་བྱུང་བར་མི་བྱེད་དེ། ཆོས་རྣམས་ཉིད་མ་བྱུང་བ་དང༌། ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །འདིར་ཤར་ཙོང་ཁ་པའི་དབུ་མའི་སྲོལ་ཆེན་པོར། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཚུལ་ལ། བུམ་པ་བུམ་པས་མི་སྟོང་ལ་བུམ་པ་བདེན་པས་སྟོང་པ་བུམ་པ་རང་སྟོང་པའི་དོན་ཡིན་ཅེས་སྨྲས་པ་དེ་ནི་གཞུང་འདི་རྩ་འགྲེལ་སོགས་དབུ་མའི་གསུང་རབ་རབ་འབྱམས་ཀྱིས་གང་བཀག་པའི་ཕྱོགས་སྔ་དེ་ཉིད་འདིར་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཁས་བླངས་ན་ལུགས་འདིར་ནི་ཉི་ཚེ་བའི་སྟོང་ཉིད་ཀྱིས་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་གོ་ཆོད་པ་ལེགས་པར་བཀག་ནས་ཁྱབ་པའི་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལེགས་པར་བསྟན་ལ། ཁྱེད་ཀྱིས་ནི་ལུགས་འདིར་དེ་ལས་བཟློག་ནས་སྨྲས་པའི་ཕྱིར། འདིས་ཉི་ཚེ་བའི་སྟོང་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་སྨྲ་བ་(༡༧༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགོག་པ་ནི། དཔེར་ན། སེམས་ཙམ་པས་གཞན་དབང་རྣམ་རིག་གི་སྟེང་དུ་གཟུང་འཛིན་ཀུན་བརྟགས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་སྨྲ་ཡང༌། གཞན་དབང་རྣམ་རིག་གི་ངོ་བོས་མི་སྟོང་པར་འདོད་པ་ལ། ཁྱོད་འདོད་པའི་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དཔྱིས་ཕྱིན་དེ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། བདེན་པ་གཉིས་ལས་དོན་དམ་པར་མི་སྟོང་པའི་ཆོས་ཤིག་ལྷག་མར་ལུས་པས་སྟོང་ཉིད་ཉི་ཚེ་བར་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་ལ་ནོངས་པ་ཕར་ལ་བསྐུར་བར་མཛད་པ་ཡིན་ལ། ཁྱེད་འདོད་པའི་དབུ་མའི་ལུགས་དེ་ལྟར་ན། སེམས་ཙམ་པ་སོགས་དངོས་སྨྲ་བ་ལ་ནོངས་པ་ཕར་ལ་བསྐུར་བ་དེ་ཚུར་ལ་ལོག་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁྱེད་ཅག་དབུ་མ་པས་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་སྨྲ་བ་དེའི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པའི་སྟོང་ཉིད་ཁས་ལེན་ནོ། །ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་མི་འཐད་པར་ཐལ། བུམ་པ་ཆོས་ཡིན་པ་ནི་གང་ཞིག དེ་དེ་རང་གི་ངོ་བོས་མི་སྟོང་པར་ལྷག་མར་ལུས་ལ། བུམ་པ་སྡོད་ལུགས་ཀྱིས་བདེན་གྲུབ་ཉི་ཚེ་བས་སྟོང་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བརྗོད་ན། ཁྱེད་ཀྱི་ལུགས་ལྟར་སྨྲ་བའི་དབུ་མ་པ་དེ་རྟགས་གསལ་ཁྱབ་པ་གང་ལའང་ལན་འདེབས་ཀྱི་སྤ་བཀོང་བར་མི་འགྱུར་རམ། ཁྱེད་ཀྱི་འདོད་པ་དེ་ལྟར་ན། བུམ་པ་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནམ་མིན། མ་ཡིན་པར་འཆད་མི་ནུས་ཏེ། ཁྱད་ཀྱི་དབུ་མའི་འཆད་ཚུལ་དེ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སྨྲའི་དབུ་མ་པར་ཁས་ལེན་གྱིན་འདུག་པའི་ཕྱིར། ཡིན་ན་བུམ་པ་རང་གི་ངོ་བོ་དེ་ཆུ་སྐྱོར་ཞབས་ཞུམ་ལྟོ་ལྡིར་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་(༡༧༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅན་གྱི་དངོས་པོ་དེ་ཡིན་ནམ། སྡོད་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་བདེན་གྲུབ་པ་དེ་ཡིན། གཉིས་པ་ལྟར་ཡིན་པ་མི་སྲིད་དེ། དེ་འདྲ་དེ་ཤེས་བྱ་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་ལྟར་ན། ཁྱོད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་སྨྲ་བའི་དབུ་མའི་ལུགས་སྨྲ་པོར་གཏན་མི་འགྱུར་བར་ཐལ། བུམ་པ་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་ཆུ་སྐྱོར་ཞབས་ཞུམ་ལྟོ་ལྡིར་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་དེ་ཡིན་པ་གང་ཞིག དེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོས་མི་སྟོང་པའི་ཕྱིར། ཁོ་བོ་ཅག་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སྨྲའི་དབུ་མའི་ལུགས་འདིར་འཇུག་པ་ན། སྐྱེ་བ་དང་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སྨྲའི་དབུ་མ་པས་འདི་ལྟར་འདོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་སྒྲ་ནི་རང་གཞན་སུའི་ཡང་རྣ་ལམ་དུ་གྲགས་པར་མ་གྱུར་ན་ཅི་མ་རུང་སྙམ་སྟེ། འདི་ལྟར་གྲགས་ན་རྟོགས་པ་མཆོག་བསྐྱེད་པ་ལ་གེགས་བྱེད་ཅིང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངེས་དོན་གྱི་གསུང་རབས་སུན་འབྱིན་པའི་སྡིག་ཆེན་པོས་གོས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བུམ་པ་བུམ་པས་སྟོང་པ་ལས་བུམ་པ་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་ཤིག་གིས་སྟོང་པས་བུམ་པ་སྟོང་པའི་གོ་མི་ཆོད་པར་ནན་གྱིས་ངེས་དོན་དུ་བཀའ་བསྩལ་པ་དེ། ཁྱེད་ཀྱིས་དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་སྨྲས་པའི་ཕྱིར། དཀོན་བརྩེགས་ལས། གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་སྟོང་པ་མ་ཡིན་གྱི། གཟུགས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་སོགས་དང་འགལ་ཞིང༌། བུམ་སོགས་རང་རང་གིས་མི་སྟོང་ན་བུམ་པ་བུམ་པར་དོན་སྟོང་ན་གྲུབ་པར་འགྱུར་ལ། དེ་འདོད་ན། བུམ་པ་རིགས་པས་དཔྱད་ཚེ་རྙེད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། (༡༧༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདོད་ན། བུམ་པའི་རྡུལ་ཕྲན་སོ་སོ་བ་དང་ཚོགས་པ་གང་རུང་བུམ་པར་ཁས་ལེན་དགོས་ལ། དེ་ལྟར་ན་བུམ་སོགས་རགས་པ་རིགས་པས་དཔྱད་བཟོད་དུ་བྱེ་མདོ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་ཁས་མི་ལེན་ན་དབུ་མ་པས་ལྟ་ག་ལ་ཞིག རྡུལ་ཕྲན་སོ་སོ་བ་བུམ་པར་མི་རིགས་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་རགས་པར་གཏན་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། དབྱིག་གཉེན་ལ་སོགས་པ་ཁ་ཅིག་ན་རེ། གཞན་རྒྱུ་རྐྱེན་རང་གི་ངོ་བོས་མ་གྲུབ་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་རྣམ་རིག་དོན་དམ་པར་ཁས་བླངས་ནས་ཕྱི་དོན་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུང་བ་དང༌། དོན་གྱི་ངོ་བོ་དང༌། ཁྱད་པར་འཛིན་པའི་སེམས་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་འཛིན་པས་སྟོང་པའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་དོན་དམ་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དེ་དང༌། རྒྱུ་འབྲས་དང༌། གཅིག་ཐ་དད་སོགས་བྱས་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་ལྟར་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་ལ། གཞན་དབང་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྣང་བ་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རིག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟུང་འཛིན་ཀུན་བརྟགས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་དབང་རང་གི་ངོ་བོ་གདོད་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཞེས་སྨྲའོ།།འདི་ལྟར་འདོད་པ་ལ་ནི་ཐར་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བཞི་བརྒྱ་པ་ལས། སྟོང་མིན་སྟོང་ལྡན་མཐོང་མིན་ཏེ། །མྱང་འདས་བདག་གིར་གྱུར་ཅིག་ཅེས། །ལོག་ལྟས་མྱ་ངན་མི་འདའ་བར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས། །ཞེས་དང༌། བསྟན་བཅོས་ལས། སྟོང་ཉིད་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ནི། །ངེས་པར་འབྱིན་པར་རྒྱལ་བས་གསུངས། །གང་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ལྟ་བ། །(༡༧༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་དག་སྒྲུབ་ཏུ་མེད་པར་གསུངས། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ལུང་དོན་གཉིས་པ་གོ་སླ་ལ། ལུང་དོན་དང་པོ་ནི་ཐ་སྙད་ཙམ་དུའང་གཏན་མེད་པའི་རི་བོང་གི་རྭ་མེད་པ་ལྟ་བུ་ཕྱི་དོན་སོགས་རྟོག་པས་སྒྲོ་བཏགས་ཀྱི་ཆ་ཡེ་མེད་ཀྱི་ཆད་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་ཏུ་མེད་དེ། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བལྟོས་ཆོས་མི་སྟོང་པ་ལྟར་སྣང་བའི་རྟེན་ཆོས་ཤིག་དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་མིན་པའི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་རྣམ་གཞག་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། གཟུགས་བརྙན་གྱི་བྱད་བཞིན་སྣང་ཙམ་ན་བྱད་བཞིན་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པས་གཟུགས་བརྙན་ལ་བྱད་བཞིན་གྱི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལྟ་བུར་མཐོང་ལ། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་དངོས་པོ་རྟག་པ་དང་དངོས་མེད་ཆད་པ་ལ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་བྲལ་བས་སྟོང་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་སུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་འགྱུར་བས། དེ་འདྲའི་ཆད་སྟོང་དེ་དངོས་པོ་གང་ལའང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པས། དངོས་པོ་རྣམ་རིག་དེ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཉིད་དང་གཞན་མ་ཡིན་པར་དེར་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འགྲུབ་སྟེ། དེ་ལྟར་འགྲུབ་ན་གསེར་བུམ་ལ་རི་བོང་གི་རྭའི་བུམ་པས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་གསེར་བུམ་གྱི་བྱས་མི་རྟག་ལྟར་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པར་དེར་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱང་རིགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ངག་དོན་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་འདི་དག་གིས་གང་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོས་མི་སྟོང༌། དངོས་པོར་མེད་པ་ཤེས་བྱ་ལ་ཡེ་ཆད་རང་གི་ངོ་བོ་གཞི་མ་གྲུབ་པ་ཞིག་སྟོང་པ་(༡༧༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་སྨྲ་བ་ན། དངོས་པོ་རྟག་པ་དང་དངོས་མེད་ཆད་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་དེར་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་བློ་ཁ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཕྱོགས་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་དངོས་པོར་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དོན་ལ་ཡོད་པ་དང་གྲུབ་ན་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལས་མི་སྟོང་པ་གང་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དོན་ལ་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་ཆོས་ལ་སྐྲག་པ་མེད་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མིང་ཅན་གྱི་ཆོས་ལ་ཁྱེད་མོས་པར་བྱེད་པ་ནི་ལྷ་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁྱད་པར་དངོས་པོ་མེད་པའི་སྟོང་ཉིད་དངོས་པོ་ལ་ལྡན་པར་འདོད་ན། ཡོད་པ་ལ་མེད་པ་ལྡན་པའི་རྣམ་གཞག་དེ་ལྟར་ན། དེ་ལྟར་ལྡན་བྱེད་ཀྱི་ལྡན་པ་དངོས་པོའམ་དངོས་མེད་གང་ཡིན། གང་ཡང་ཡིན་པ་དང་མིན་པའི་ལྡན་པའི་རྫས་ཞིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་སྨྲ་ན་ནི་བྱེ་བྲག་པ་ལྟར་འདོད་པས་ངོ་ཚ་བ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། དེས་ན་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་འདིར་ཡང་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་སུ་སྨྲ་བར་རློམ་ནས། བུམ་ཡོད་ལ་བུམ་པ་བདེན་མེད་ཀྱི་མེད་པ་དེ་བུམ་ཡོད་ཀྱི་ཡོད་པའི་ངོ་བོ་ལ་བྱས་མི་རྟག་ལྟར་གཅིག་ཏུ་འདོད་པ་ནི་ཡོད་པ་ལ་མེད་ཆོས་ཇི་ལྟར་ཡོད། མེད་པ་ཡོད་པ་དང་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་སོང་ན་མེད་པ་དེ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ལེགས་པར་བསམ་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །མྱང་འདས་བདག་གིར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སེམས་ཙམ་པ་སོགས་ཀུན་གཞིའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་གནས་ངན་ལེན་མི་འཛིན་པ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཁས་ལེན་ལ། དེ་ལྟར་ན་དངོས་གྱུར་གྱི་མྱང་འདས་ཁས་བླངས་པས་གང་དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་ལ་རང་(༡༧༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞིན་གྱི་མྱང་འདས་མེད་ན་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་འབྱུང་བའི་སྐབས་ཡོད་པ་མིན་ནོ་ཞེས་རེ་བ་འབྲས་བུ་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ལ། ཀུན་རྫོབ་དང་འགལ་བ་སྤང་བ་དང༌། མཐོང་བ་དང་འགལ་བ་དང༌། ལས་འབྲས་དང་འགལ་བ་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ལ། ཀུན་རྫོབ་དཔྱད་ནས་བཞག་བྱ་མིན་པ། དཔྱད་ན་བདེན་པ་གཉིས་ཅར་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། གང་ཕྱིར་དངོས་པོ་འདི་དག་རྣམ་དཔྱད་ན། །དེ་ཉིད་བདག་ཅན་དངོས་ལས་ཚུ་རོལ་ཏུ། །གནས་རྙེད་མ་ཡིན་དེ་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི། །ཐ་སྙད་བདེན་ལ་རྣམ་པར་དཔྱད་མི་བྱ། །འཕགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་དོན་དམ་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ན། བདག་གཞན་གྱི་སྐྱེ་བ་དགག་པ་རིགས་ཆུག་སྟེ། དེར་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་གདོན་མི་ཟ་བར་གཞན་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། གཟུགས་སོགས་མངོན་རྗེས་དག་གི་ཚད་མས་དམིགས་པའི་ཕྱིར། ཀུན་རྫོབ་ཚད་གྲུབ་མི་འདོད་པ་དེ་ལྟར་ན་ནི་བདེན་པ་གཉིས་མི་བརྗོད་པར་བདེན་གཅིག་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །བདེན་གཅིག་མར་འདོད་མི་ནུས་པ་དེའི་ཕྱིར་གཞན་སྐྱེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པར་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། བདེན་པ་གཉིས་ཞེས་པའང་བལྟོས་ནས་བཞག་གི། བདེན་པ་གཉིས་སུ་གྲུབ་ནས་གཉིས་སུ་བཞག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བལྟོས་བཞག་གི་ཚེ་ན་ཡང་བདེན་པ་དང་བརྫུན་པའི་བདེན་པ་གཉིས་ལས། འཇིག་རྟེན་བརྫུན་པའི་བདེན་པ་ཞེས་འགལ་འདུའི་ཚིག་ལ་སུ་ཡང་ངེས་པ་མི་འདྲེན་པས། བདེན་པ་བདེན་ཞེས་པ་ལ་རང་ཚིག་འགལ་བ་མེད་པ་ཙམ་ལ་ངེས་པ་འདྲེན་པར་ཡིད་ཆེས་སུ་རློམ་པའི་བློ་ངོ་དང་བསྟུན་ནས། བརྫུན་པ་མི་བདེན་པས་དེར་བལྟོས་ཀྱི་མི་བརྫུན་པ་བདེན་ནོ་ཞེས་པ་ཙམ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་པར་རྗེས་བརྗོད་དུ་སྨྲ་ཡི། ཐལ་འགྱུར་བ་རང་ལུགས་སུ་བདེན་པ་གཅིག་པར་བཞེད་པ་ནི་མ་ཡིན་(༡༧༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕྱིར། གྲགས་ངོར་ཅུང་ཟད་དཔྱད་ན་བདེན་གཅིག་མར་བརྗོད་པའང་ཡོད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། དོན་དམ་པར་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། དགེ་སློང་དག་བདེན་པ་དམ་པ་འདི་ནི་གཅིག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་བསླུ་བའི་ཆོས་ཅན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་བརྫུན་པ་བསླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། འཇིག་རྟེན་པ་དང་བསྟུན་ནས་ཀུན་རྫོབ་ལའང་འཕྲལ་གྱི་འཁྲུལ་རྒྱུས་བསླད་མ་བསླད་ཀྱི་དབང་ལས་མ་བསླད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བདེན་གཅིག་མར་འདོད་ལ། ཅིག་ཤོས་ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་བདེན་པར་མི་འདོད་པས་ཡང་ལོག་གཉིས་སུ་འབྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །གནད་འདི་ལྟ་བུ་ནི་རྗེ་བཙུན་བླ་མ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་མཉན་པ་རས་ཆེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཉེ་བར་བརྒྱུད་དེ་ཁོ་བོའི་སྙིང་གི་པདྨ་རབ་ཏུ་སད་པ་ལྟ་བུ་ལས་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་འདིར་གསལ་བར་རྟོགས་པ་ཆེས་ཉུང་ངོ༌། །འདིར་ཟི་ལུང་པཎ་ཆེན་ན་རེ། དོན་དམ་བདེན་གཅིག་མར་བསྒྲུབ་པ་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བས་བར་དུ་བདག་ཟློག་གི་སྐབས་སུ་འཇོག་ལ། ཐ་མར་ལྟ་ཞིག་ཀུན་ཟློག་གི་སྐབས་སུ་ནི་འཇོག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་དགོས་པ་བྱུང་ཞིང༌། དེ་ལྟར་ཡང་མི་འཐད་དེ། བར་དུ་བདག་ཟློག་གི་སྐབས་སུ་དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་ན་དབུ་མ་པ་རང་ལུགས་སུ་དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་པ་དང་འཇོག་པ་ཡིན་ནམ། གཞན་གྲགས་ཀྱི་རྗེས་བརྗོད་ཙམ་དུ་དེར་འཇོག་པ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན། ཐལ་འགྱུར་བ་ལ་རང་ལུགས་ཀྱི་དགག་སྒྲུབ་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རིགས་པས་དཔྱད་ནས་རང་ལུགས་ལ་བདེན་གཅིག་བདེན་གསུམ་སོགས་ཀྱི་བདེན་པ་འཇོག་པ་དབུ་མ་པའི་(༡༧༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དགག་བྱ་དངོས་ཡིན་ལ། དེ་ཁས་ལེན་ན་དེ་ལས་མི་རིགས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། གཉིས་པ་ལྟར་རོ་ཞེ་ན། འོ་ན་དེ་ཙམ་ཞིག་ནི་ལྟ་ཞིག་ཀུན་ཟློག་གི་སྐབས་སུའང་འཇིག་རྟེན་པ་དག་དང་མ་དཔྱད་པར་གཏན་དུ་སྨྲ་བ་ན། གཞན་གྲགས་ཀྱི་རྗེས་བརྗོད་དུ་དེ་ལྟར་བྱས་པ་ལ་འགལ་བ་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། སྤྱིར་བར་དུ་བདག་ཟློག་དང་ཐ་མར་ལྟ་ཞིག་ཀུན་ཟློག་གང་གི་སྐབས་སུའང་འཇིག་རྟེན་པས་མ་དཔྱད་གཞན་གྲགས་ཙམ་དང་པོར་རྗེས་བརྗོད་བྱས་ནས། དེ་ནས་དེའི་དེ་ཉིད་རིགས་པས་དཔྱད་ནས་དང་པོར་ཆོས་ཅན་གང་ཟག་དང༌། ཆོས་ཀྱི་བདག་ཙམ་ལ་རང་གི་ངོ་བོ་སྒྲོ་འདོགས་སེལ་བར་བྱས་ཏེ་ཕྱིས་ཆོས་ཅན་གང་ཟག་དང༌། ཆོས་ཀྱི་བདག་རང་གི་ངོ་བོ་མ་མཆིས་པའི་བདག་མེད་ལ་སོགས་པའང་རང་གི་ངོ་བོར་གྲུབ་པའི་སྒྲོ་འདོགས་རང་གར་ཞི་བར་འགྱུར་བ་དང༌། དབང་རྟུལ་ཁ་ཅིག་ལ་མ་ཞི་ན་ཞི་བའི་ཆེད་དུ་དེ་ལྟར་སྒྲོ་སྐུར་བསལ་བ་ཡིན་གྱི། ཁྱེད་འདོད་པའི་བར་དུ་བདག་ཟློག་དང་ཐ་མར་ལྟ་ཞིག་ཀུན་ཟློག་སོགས་ནི་དང་པོར་བདེན་ཡོད་བཀག་ནས་བདེན་མེད་མེད་དགག་མིང་རྐྱང་སྒྲུབ། དེ་ནས་མེད་དགག་མིང་རྐྱང་བཀག་ནས་ཆད་མཐའ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལས་རིང་དུ་གྱུར་ཏེ། སྤྲོས་པའི་ཚོགས་འགོག་པའི་སླད་དུ་སྤྲོས་པ་མང་པོ་ཆེད་དུ་སྤྲོས་ཏེ་དེར་ལྟ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གླང་ཆེན་གྱི་ཁྲུས་དང་འདྲའོ། །འོ་ན་འཇིག་རྟེན་ན་བདེན་རྫུན་གྱི་བདེན་པ་གཉིས་སུ་གྲགས་པ་ལས། གཅིག་ཁོ་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ངོར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་ཆེད་དུ་རྗེས་བརྗོད་དུ་སྨྲ་བས་ཆོག་གམ་སྙམ་ན་མི་(༡༧༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོག་སྟེ། དོན་དམ་པར་རམ་ཡང་དག་པར་བདེན་པ་ཞིག་གི་ཆོས་འཇོག་ན་དེར་ལྟོས་ཀྱི་ཡང་དག་པར་རམ། ཀུན་ནས་བརྫུན་པར་བདེན་པའི་ཆོས་ཤིག་འཇོག་དགོས་པའི་ཕྱིར། དེ་མ་བཞག་ན་དོན་དམ་བདེན་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཐབས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ལ་བརྫུན་པ་མེད་པ་དེར་ནི་བདེན་པའང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ནི་དོན་དམ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་མ་དཔྱད་པའི་ངོར་འཇིག་རྟེན་པ་དག་བུ་ནི་ཕ་བདག་གིས་བསྐྱེད་ནས་སྐྱེ་ཞིང༌། དེ་ཡང་ཕ་ལས་ཐ་དད་པའི་མ་གཞན་གྱི་མངལ་ནས་ཀྱང་བསྐྱེད་དེ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ནི་གང་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་པོ་འདི་དག་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོན་དམ་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་དངོས་ཆོས་སྐྱེ་འགག་དང་བྲལ་བ་ལས། ཚུ་རོལ་གཞན་དུ་ཀུན་རྫོབ་པའི་སྐྱེ་འགག་ཏུ་གྲུབ་པའི་གནས་རྙེད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སེམས་པ་ན་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཆོས་ལ་དཔྱོད་ཀྱི། འཇིག་རྟེན་པས་ཀུན་རྫོབ་ལ་མ་དཔྱད་པར་འཇོག་པ་ན་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་བདེན་པ་ལ་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་མི་བྱའོ། །དེས་ན་མ་དཔྱད་པ་ན་འཇིག་རྟེན་པས་མཐོང་བ་འདི་ཡོད་ན་འདི་འབྱུང་ཞེས་པ་ཙམ་ཞིག་གཞན་གྱི་རྗེས་བརྗོད་དུ་བྱ་བ་འཐད་དེ། དེའི་བླང་དོར་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ཉིད་ལ་འཇུག་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། ཇི་ལྟར་ཀླ་ཀློ་སྐད་གཞན་གྱིས། །བཟུང་བར་མི་ནུས་དེ་བཞིན་དུ། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་མ་གཏོགས་པར། །འཇིག་རྟེན་བཟུང་བར་ནུས་མ་ཡིན། །ཅེས་དང༌། བསྟན་བཅོས་ལས། ཐ་སྙད་ལ་ནི་མ་བརྟེན་པར། །དམ་པའི་དོན་ནི་རྟོགས་མི་འགྱུར། །དམ་(༡༧༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་དོན་ནི་མ་རྟོགས་པར། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ་མི་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་དཔྱད་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ངོར་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། མདོ་ལས། དཔེར་ན་ཤིང་དང་རྒྱུད་ལ་བརྟེན་བྱས་ནས། །ལག་པས་རྩོལ་བ་བྱས་པ་གསུམ་ཚོགས་ན། །སྒྲོགས་བྱེད་པི་ཝང་གླིང་བུ་ལ་སོགས་ལས། །དེ་དག་ལས་སྐྱེས་སྒྲ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར། །དེས་ན་མཁས་པ་ལ་ལས་བརྟགས་བྱས་ཏེ། །དེ་ནི་གང་ནས་འོང་ལ་གར་སོང་ཞེས། །ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་བྱས་ན། །སྒྲ་ཡི་འགྲོ་བའམ་འོང་བ་རྙེད་མི་འགྱུར། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་དག་དང་ནི་རྐྱེན་དག་ལས། །འདུ་བྱེད་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་སྟེ། །ཡང་དག་མཐོང་བའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་ནི། །འདུ་བྱེད་སྟོང་པ་གཡོ་བ་མེད་པར་མཐོང༌། །ཕུང་པོ་དག་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཁམས་རྣམས་ནི། །ནང་ཡང་སྟོང་ལ་ཕྱི་རོལ་སྟོང་པ་སྟེ། །སེམས་ཅན་དག་གིས་སྟོང་ཞིང་གནས་མེད་ལ། །ཞེས་སོགས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་ངོ༌། །ངག་དོན་དགོས་པའི་དབང་གིས་ཐ་སྙད་ཁས་བླངས་ནས་དེར་འཇུག་པ་ན་དཔྱད་ནས་དེར་ཁས་བླང་བར་བྱ་བ་མིན་ཏེ། དཔྱད་ན་མི་རྙེད་པས་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་གང་ཡང་བཞག་ཏུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཐ་སྙད་ཀྱི་མཚན་མས་འཆིང་བར་འགྱུར་བའི་ཚེ་ན་ནི་ཐ་སྙད་ལ་རིགས་པས་བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་ནས་སྤྲོས་མཚན་ཞི་བའི་ཆེད་དུ་འབད་པར་བྱའོ། །གང་ཐ་སྙད་ལ་རིགས་པས་དཔྱད་ནས་འཇོག་པ་རྣམས་ནི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བཞག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། ཐ་སྙད་རིགས་པས་དཔྱད་ནས་རྙེད་ན་དོན་དམ་དུ་འགྱུར་གྱི། ཐ་སྙད་དུ་མི་རུང་ལ། མ་རྙེད་(༡༧༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ན་ནི་ཐ་སྙད་སྟོར་ཞིང་དོན་དམ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ཉིད་སྐབས་སུ་རིགས་པ་གང་ཞིག་གིས། །བདག་དང་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་རིགས་མིན་པའི། །རིགས་དེས་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་རིགས་མིན་པས། །ཁྱོད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་གང་གིས་ཡིན་པར་འགྱུར། །དངོས་པོ་ལ་ཞེན་ལྟ་ཅན་དག་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་ཡོད་པ་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་ཆད་ཀྱི་དོགས་པས་བྲེད་དེ་འཁོར་འདས་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང༌། རྣམ་བྱང་གི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཤིག་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དེ་ལྟར་ཡོད་དོ་ཞེས་ཚིགས་ཏུ་སྨྲས་ཀྱང་གནས་ཚོད་ལ་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་པས། དོན་དམ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དཔྱོད་པའི་སྐབས་སུ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རིགས་པ་གང་ཞིག་གིས་དངོས་པོ་རྣམས་བདག་དང་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་རིགས་པ་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་པའི་རིགས་པ་དེས་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་བདག་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་སོགས་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་ཁྱོད་ཀྱི་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་སྐྱེ་བ་གང་གི་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ་སྐྱེ་བར་མི་འགྲུབ་བོ། །བདེན་པ་གཉིས་ཀར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་འདིའང་རྣལ་འབྱོར་པའི་བློ་ལ་བལྟོས་ཏེ་སྐྱེ་སོགས་ཀྱི་མཚན་མ་ཉེ་བར་ཞིའོ་ཞེས་བཞག་གི། གཞན་དུ་ན་སྐྱེ་མེད་ཀྱི་མཚན་མེད་ཅེས་གྲུབ་པ་དང༌། དེ་ལྟར་འཇོག་བྱེད་ཀྱང་མེད་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བརྡ་ཙམ་ལས་སྙིང་པོར་གྱུར་པ་འགའ་ཙམ་ཡང་གར་ཡོད། ཡང་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པ་ཁ་ཅིག་འཁྲུལ་སྣང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་འདི་དཔྱད་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བར་འརྗོད་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྐྱེ་སོགས་མི་འགོག་ཅེས་སྨྲ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དེ་ཉིད་ལ་གཞུག་ཆེད་དང༌། ལས་དང་པོའི་སྤྱོད་པ་ཉམས་ལེན་ལ་ཞིབ་ཏུ་རེ་ནས་དེ་ལྟར་འཆད་པར་བྱེད་མོད། དེའི་ཆེད་དུ་དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་མི་དགོས་པ་དང༌། དགོས་ནའང་ཁྱེད་རང་ལ་ནང་འགལ་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྐྱོན་རྒྱས་པར་བརྗོད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་མི་འཐད་ལ། (༡༧༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཁྱད་པར་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་གཏན་ལ་ཕབ་ནས་སྒོམ་པས་ཉམས་སུ་བླང་བའི་ཚེ་སྤྲོས་མཚན་མ་ལུས་པ་བཅད་ནས་དེ་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྐྱེ་སོགས་མི་འགོག་གོ་ཞེས་མཚན་མར་ཞེན་པ་དེ་ལས་ཐ་ཆད་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། ཡང་བློ་བརྟན་སོགས་ཁ་ཅིག་བདག་ལས་མ་ཡིན་ཅེས་སོགས་ཀྱིས་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ན་བཀག་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་བཀག་པ་མིན་པར་སྨྲ་ཞིང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་འགགས་པ་དང༌། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་གསུངས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་དབང་དེ་ལ་དགོངས་ནས་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་རྣམ་རིག་པ་ཁ་ཅིག་དང༌། དབུ་མ་པ་ཁ་ཅིག་བརྟག་པ་འགོག་གི་སྣང་བ་དགག་མི་ནུས་ཤིང༌། དགག་ན་རང་ལ་མངོན་སུམ་སོགས་ཀྱིས་གནོད་ཟེར་ཏེ། བདེན་གཉིས་ལས། སྣང་བའི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་འགོག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཉམས་སུ་མྱོང་བ་གང་ཡང་ནི། །དགག་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་གང༌། །སྣང་བ་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་ནི། །ཡང་དག་པར་ཞེས་བྱ་སོགས་པར། །གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་འགོག །དེ་བས་འདིར་ནི་དེ་ལྟ་བུའི། །བརྟགས་པ་ཁོ་ན་དགག་པར་རིགས། །བརྟགས་པ་མ་ཡིན་འགོག་པ་འདི། །བདག་ལ་གནོད་འགྱུར་འབའ་ཞིག་གོ། །ཞེས་དང༌། འགྲེལ་པར། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྣང་བའི། །གཙོ་བོ་ལ་སོགས་ཡང་དག་པར། །(༡༧༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ། །གཞན་གྱིས་བརྟགས་གང་དེ་འགོག་གོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་འདོད་པ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པས་བརྟག་མི་བཟོད་ལ། དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་སྲེད་པ་དག་གཞན་དབང་གི་དངོས་པོ་དང་སྣང་ཙམ་བསླུ་མེད་དུ་འདོད་པ་ལ་ཡང་གཞུང་འདི་ཉིད་འདོན་པ་བསྒྱུར་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་སྐབས་སུ་རིགས་པ་གང་ཞིག་གིས། །བདག་དང་གཞན་ལས་སྐྱེ་བར་རིགས་མིན་པའི། །རིགས་དེས་གཞན་དབང་ལ་ཡང་རིགས་མིན་པས། །གཞན་དབང་སྐྱེ་བ་གང་གིས་ཡིན་པར་འགྱུར། །ཀུན་བརྟགས་སྐབས་སུ་རིགས་གང་ཞིག་གིས། །སྤྲོས་དང་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཉེར་ཞི་བའི། །རིགས་དེས་གཞན་དབང་ལ་ཡང་མཚུངས་མིན་ནམ། །གཞན་དབང་སྤྲོས་པ་གང་གིས་རྙེད་པར་འགྱུར། །གཞན་དབང་སྐབས་སུ་རིགས་པ་གང་ཞིག་གིས། །བདག་དང་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་རིགས་མིན་པའི། །རིགས་དེས་སྣང་ཙམ་ལ་ཡང་རིགས་མིན་པས། །བསྙོན་མེད་སྣང་ཙམ་གང་གི་ཡིན་པར་འགྱུར། །གཞན་དབང་སྐབས་སུ་རིགས་པ་གང་ཞིག་གིས། །སྤྲོས་དང་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཉེར་ཞི་བའི། །རིགས་དེས་སྣང་བ་ལ་ཡང་མཚུངས་མིན་ནམ། །སྣང་ཙམ་སྤྲོས་པ་གང་གིས་རྙེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་སྦྱར་ཏེ། ཐ་སྙད་དུའང་གཞན་སྐྱེ་སོགས་བཀག་པ་འདི་གཞན་དབང་དང་སྣང་ཙམ་སོགས་སྤྲོས་ཆོས་ཀྱི་ལྷག་མ་གཞར་ཡང་རྨེགས་མེད་པར་དངོས་པོར་ལྟ་བའི་ཚེར་མ་དྲུངས་ནས་འབྱིན་པའི་ཆེད་དུ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཟླ་བ་གྲགས་པས་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ལ། དཔལ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོས། དབུ་མའི་གསུངས་རབ་རབ་འབྱམས་ཀྱི་རིགས་པའི་(༡༧༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དགག་བྱ་ནི་ཡུལ་རང་གི་ངོ་བོ་སྡོད་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་བདེན་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་འདི་ནི་རིགས་པའི་དགག་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིན་ན་ཆད་མཐའ་ཆེན་པོར་ལྟུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཟླ་བ་གྲགས་པ་དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་མངའ་བ་དེས་གཞུང་རྩ་འགྲེལ་འདིར་གང་བཀག་པའི་ཕྱོགས་དེ་ཉིད་བཟུང་ནས་སློབ་དཔོན་འདི་འགོག་པར་ཟད་དེ། ས་པཎ་གྱིས། ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པའི་གཞུང་བཟུང་ནས། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་རིགས་པ་འགོག །ནགས་ལ་གནས་པའི་སྤྲེའུ་དག །ལྗོན་པའི་ཤིང་ལ་མི་གཙང་འཐོར། །ཅེས་འབྱུང་བ་ལྟར། ཟླ་གྲགས་ལུགས་བཟང་འཆད་དོ་ཞེས། །ཟླ་གྲགས་དགོངས་དོན་ཟབ་མོ་རྣམས། །དངོས་འཛིན་དྲག་པོའི་སྡང་སེམས་ཀྱིས། །འབད་དེ་རབ་ཏུ་འགོག་བྱེད་མཚར། །དེས་ན་དཔལ་ལྡན་ཟླ་བའི་ཞབས་ཀྱི་རིགས་པ་དྲི་མེད་སྟོན་པའི་གཞུང་འདི་ཁྱེད་ཀྱི་དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་ལུགས་དེ་ལ་འདོན་པ་བསྒྱུར་ནས་འདོན་རིགས་པས། བདེན་གྲུབ་སྐབས་སུ་རིགས་པ་གང་ཞིག་གིས། །བདག་དང་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་རིགས་མིན་པའི། །རིགས་དེས་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་རིགས་མིན་པས། །ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་གང་གིས་ཡིན་པར་འགྱུར། །བདེན་གྲུབ་སྐབས་སུ་རིགས་པ་གང་ཞིག་གིས། །སྤྲོས་དང་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཉེར་ཞི་བའི། །རིགས་དེས་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཅིས་མི་མཚུངས། །ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་གང་གིས་རྙེད་པར་འགྱུར། །ཐ་སྙད་ཚད་མས་གྲུབ་པར་བྱེད་ཅེས་པའི། །སྒྲུབ་བྱེད་དེ་ནི་དཔལ་ལྡན་ཟླ་བ་དེས། །ཐལ་འགྱུར་ལུགས་འདིར་སྒྲུབ་བྱེད་བསྒྲུབ་བྱ་དང༌། །མཚུངས་པར་གྲུབ་མིན་རྩལ་དུ་བཏོན་ནས་དགག །ཀྱེ་མ་ཁྱེད་ཅག་ཐལ་འགྱུར་སྨྲའོ་ཞེས། །ཐལ་འགྱུར་གཞུང་བཟང་གང་(༡༨༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལས་འབྱུང་བའི་དོན། །ཐལ་འགྱུར་བ་ཡི་དགོངས་པར་མི་འཆད་ཅིང༌། །དེ་ཡིས་གང་བཀག་དེ་ཡིས་བཞེད་ཅེས་ཅི། །ཞེས་སྨྲས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཡང་རྒྱུ་འབྲས་སུ་སྣང་བ་མི་འགལ་བའི་ཚུལ། དེས་རྟག་ཆད་དང་བྲལ་བར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། དངོས་པོ་སྟོང་པ་གཟུགས་བརྙན་ལ་སོགས་པ། །ཚོགས་ལ་ལྟོས་རྣམས་མ་གྲགས་པ་ཡང་མིན། །ཇི་ལྟར་དེར་ནི་གཟུགས་བརྙན་སོགས་སྟོང་ལས། །ཤེས་པ་དེ་ཡི་རྣམ་པ་སྐྱེ་འགྱུར་ལྟར། །དེ་བཞིན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྟོང་ན་ཡང༌། །སྟོང་ཉིད་དག་ལས་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །བདེན་པ་གཉིས་ཀར་རང་གི་ངོ་བོས་སྐྱེ་བ་མེད་ན་སྐྱེ་སོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་འཇིག་རྟེན་དུ་ཇི་ལྟར་དམིགས་ཤེ་ན། སྐྱེ་སོགས་འཇིག་རྟེན་དུ་དམིགས་པས་འཇིག་རྟེན་དུ་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་སྐྱེ་སོགས་གྲུབ་བདེན་དུ་ཡོད་པ་ཆེས་འགལ་བར་སྨྲས་པའོ། །ཞེས་སྟོན་པ་ནི་དངོས་པོ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་གཟུགས་བརྙན་དང་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་ནི་མེ་ལོང་དང་བྱད་བཞིན་དང་ཤིང་བུ་རྡེའུ་དང་སྔགས་སོགས་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་ཚོགས་པ་ལ་བལྟོས་ནས་འབྱུང་ཞིང༌། དམིགས་པ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་ན་མ་གྲགས་པའང་མ་ཡིན་ལ། འབྲས་བུ་རང་བདེན་པ་མིན་པ་འབྲས་བུ་ལྟར་སྣང་བ་ལ་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་བལྟོས་ནས་འཇོག་ཀྱང་རྒྱུ་རྐྱེན་རང་བདེན་པར་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་མེ་ལོང་ལ་སོགས་པ་དེར་ནི་དམིགས་རྐྱེན་གཟུགས་བརྙན་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ལས་ཡུལ་ཅན་དེའི་འབྲས་བུ་ཤེས་པ་གཟུགས་བརྙན་དེའི་རྣམ་པར་སྐྱེ་འགྱུར་དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར། དཔེ་དེ་བཞིན་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་ཀ་རང་བཞིན་པ་མིན་ཏེ། སྤྲུལ་པ་ལས་སྤྲུལ་པ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར། སྟོང་ཉིད་བདུན་ཅུ་པ་ལས། དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་སྤྲུལ་སྟོང༌། །སྤྲུལ་པས་སྤྲུལ་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་བརྫུན་པའི་དཔེ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་ཏེ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཟུགས་སོགས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་(༡༨༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འབྲས་ཐ་དད་དུ་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ན་ཡང་རང་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དག་ལས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ངོར་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་གྲགས་སོ། །དེས་ན་སེམས་འགྲེལ་ལས། མདོར་ན་སྟོང་པའི་ཆོས་ལས་ནི། །སྟོང་པའི་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བ་ཡིན། །བྱེད་པོ་ལས་དང་འབྲས་མྱོང་བ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་རྒྱལ་བས་བསྟན། །གང་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་རྟེན་འབྱུང་ཡང༌། །ཚོགས་པ་དག་ལས་འབྱུང་བ་ཡི། །རྔ་ཡི་སྒྲ་དང་མྱུ་གུ་བཞིན། །རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་ཡིན་པར་འདོད། །ཆོས་རྣམས་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། །ཅུང་ཟད་འགལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། །རྒྱུ་ནི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་གཟུགས་བརྙན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་ཤེས་བཞིན་མཁས་པ་སུ་ཞིག་གཟུགས་སོགས་རྒྱུ་འབྲས་ཐ་དད་དུ་མ་གྲུབ་པ་གྲུབ་པ་ལྟར་སྣང་ཙམ་དུ་དམིགས་པས་དེ་ལ་རང་བཞིན་དང་བཅས་པར་ངེས་པ་ག་ལ་བྱེད་རིགས་ཏེ། ཡོད་པར་སྣང་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། མེ་ལོང་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་དག་ལ། །ཇི་ལྟར་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡི། །གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ། །ལྗོན་པ་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པར་གྱིས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། བདེན་པ་གཉིས་སུའང་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་དག་རྟག་པ་མ་ཡིན་ཆད་པའང་མིན། །རྟེན་འབྱུང་གི་ཆོས་དེ་དག་རྟག་པ་མ་ཡིན་ཆད་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་གཉིས་སུའང་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་བརྙན་ལྟར་རོ། །དེས་ན་འདི་ལས་གཞན་དུ་དཔལ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་རྗེས་འབྲངས་དང་བཅས་པ་ལ་འདི་འདྲི་བར་བགྱི་སྟེ། ཁྱེད་ཅག་རང་(༡༨༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལུགས་ལ་བདེན་གཉིས་ལ་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་ལེགས་པར་འཇོག་གིན་འདུག་པས་དེ་ལྟར་ན་མཚན་ཉིད་དང་རང་བཞིན་ཡོད་མེད་ཅན་དུ་སྨྲས་ཀྱང་མཐར་ལྟ་བ་ཉིད་དུ་སྨྲ་ཞིང༌། སེམས་པར་སོང་བས་རྟག་ཆད་མཐའ་དག་ལས་གྲོལ་བའི་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་འདི་རྒྱང་རིང་པོ་ནས་དོར་བར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཏུ་ཡོད་པར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཁས་ལེན། དོན་དམ་བདེན་པ་ནི་རིགས་ཤེས་ཚད་མས་བདེན་མེད་དང་བདག་མེད་དུ་གྲུབ་ཅིང༌། ཡོད་པར་དོན་དམ་དུ་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་གཞུང་རྩ་འགྲེལ་འདི་དག་གི་ཕྱོགས་སྔར་གང་བཞག་པ་དེ་རང་ལུགས་སུ་ཁས་བླངས་པར་འགྱུར་ཏེ། བདེན་པ་གཉིས་ཀར་རང་བཞིན་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་དང༌། དོན་དམ་པ་ནི་བདེན་པར་མེད་པ་ཞེས་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་རང་བཞིན་ཁས་མ་བླངས་ཏེ། རང་བཞིན་ནི་ཡུལ་རང་ངོས་རང་དབང་དུ་བདེན་པར་གྲུབ་པ་ཁོ་ན་ལ་འཇོག་གི། བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཡོད་མེད་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་ནམ་རང་གི་ངོ་བོ་བཞག་པས་རང་བཞིན་ཁས་བླངས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་རོ། །བདེན་པ་གཉིས་ལ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང༌། དཔལ་མགོན་ཀླུ་སྒྲུབ་སོགས་ཀྱིས་རང་བཞིན་ཡོད་མེད་དཔྱད་པར་མཛད་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ལ་ཐ་སྙད་ཀྱིས་འཇུག་པའི་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པའི་ངོར་བྱས་ཀྱི། བདེན་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོའམ་རང་བཞིན་ལ་ངོ་བོ་དང་རང་བཞིན་ཡོད་མེད་དཔྱད་པར་མཛད་པ་ལས་གཞན་དུ་ཤེས་བྱར་མེད་པའི་རི་བོང་གི་རྭ་དང་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་དང་འདྲ་བའི་ཆོས་ཤིག་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་མེད་དཔྱད་(༡༨༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་མཛད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་མཛད་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁྱད་པར་ཙོང་ཁ་པ་བཞེད་པའི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་བདེན་གྲུབ་དེ་བདེན་གཉིས་གང་གིའང་སྣང་ཙམ་འཇིག་རྟེན་པའི་ངོར་ཡང་ངོ་བོ་དང་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པས་དེ་ལྟ་བུ་དེའི་རང་ངོ་སྟོང་པས་བདེན་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པར་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། རི་བོང་གི་རྭ་མ་སྐྱེས་པས་མྱུ་གུ་མ་སྐྱེས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ཚེ་དང་མི་ལྡན་པས་སྐྱེས་བུ་ལྷས་བྱིན་ཚེ་དང་མི་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེར་མ་ཟད་ཁྱེད་ལྟར་ན་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་ཡུལ་རང་གི་ངོ་བོས་སྡོད་ལུགས་ཀྱི་བདེན་གྲུབ་ཁོ་ན་ལ་འཇོག་རིགས་པར་ཐལ། རང་བཞིན་མེད་པ་ཞེས་པ་དེ་ཡུལ་རང་གི་ངོ་བོས་སྡོད་ལུགས་ཀྱི་བདེན་པར་མ་གྲུབ་པ་ཁོ་ན་ལ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁས་བླངས། ཁྱབ་པ་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གྲུབ། འདོད་ན། བདེན་གྲུབ་ཀྱི་ཆོས་ཤེས་བྱ་ལ་ཡོད་པར་ཐལ། ཤེས་བྱ་ལ་བདེན་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་དང་ངོ་བོ་རང་ལུགས་ལ་ཚད་གྲུབ་ཏུ་ཡོད་པ་གང་ཞིག་རང་བཞིན་ལ་བདེན་གྲུབ་ཀྱིས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར། ངག་དོན། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་ལས་རྒྱུ་འབྲས་བསླུ་མེད་རིགས་པས་གནོད་ཡུལ་མིན་པར་ཡོད་པ་དེ་ཆོས་ཅན། དེ་ལྟའི་དངོས་པོ་རྟག་པར་ཐལ། དེ་ལྟའི་དངོས་པོ་དོན་བྱེད་ཆ་དེ་དབུ་མའི་རིགས་པས་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ཅིང༌། དེ་མ་ཡིན་ན་ཐ་སྙད་ཚད་མས་དེ་ཡོད་པར་གྲུབ་པས་མེད་པའི་ཆད་པ་ཉིད་དུ་མ་དམིགས་ལ། ཡོད་པའམ་རྟག་ན་མེད་པ་དང་ཆད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁས་བླངས། ཁྱབ་པ་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གྲུབ། འདོད་(༡༨༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ན་ཅིར་འགྱུར། ཡང་གང་དུ་དངོས་པོ་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་རང་བདེན་པར་མི་བསླུ་བ་དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཅན། རྟེན་འབྱུང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དངོས་ཆོས་རྒྱུན་ཆད་པར་ཐལ། ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་མི་བདེན་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་བཅོས་མ་ལས་དངོས་ཆོས་ཀྱི་འབྲས་བུ་བཅོས་མ་བསླུ་ཆོས་ཐ་སྙད་དུའང་བརྫུན་པ་མི་འབྱུང་བར་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་རང་བདེན་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁས་བླངས། ཁྱབ་པ་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གྲུབ། ཅེས་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་སྔོན་ཉིད་ནས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཁྱབ་པ་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གྲུབ་ཅེས་པ་འདི་ནི་རྨ་བྱ་བ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབུ་མའི་སྟོང་ཐུན་ཆུང་བར། ཇི་སྐད་དུ། གང་དབུ་མ་དག་གི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། ལྡོག་པར་སྨྲ་བ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ལ། འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་པར་འཇུག་སྟེ་རྒོལ་བ་ན། རྩོད་མེད་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་དང༌། ཟླ་གྲགས་སོགས་ཀྱང་དེའི་རྗེས་བརྗོད་མཛད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར། གཞན་དུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་ནི་གང་དུའང་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་སོ།།མདོར་ན། ཡོད་མེད་ཀྱི་ཆོས་གང་ཡང་དབུ་མ་པས་རང་ལུགས་ལ་འཇོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་འཇོག་ཅིང་ཁས་བླངས་ན་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་ཆེན་པོར་རྟོག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་སོགས་བཞེད་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་གཟུགས་རྟག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། མི་རྟག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་མ་དམིགས་ཏེ། དེ་གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ན་རྟག་པའམ་མི་རྟག་པ་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར། (༡༨༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གསུངས་ལ། བསྟན་བཅོས་ལས། ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་རྟག་པར་འཛིན། །མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཆད་པར་བལྟ། །དེ་ཕྱིར་ཡོད་དང་མེད་པ་ལ། །མཁས་པས་གནས་པར་མི་བྱའོ། །གང་ཞིག་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ། །དེ་ནི་མེད་པ་མིན་པས་རྟག །སྔོན་བྱུང་ད་ལྟར་མེད་ཅེས་པ། །དེས་ན་ཆད་པར་ལྟ་བར་འགྱུར། །ཞེས་དང༌། དངོས་པོ་ཡོད་པར་ཁས་བླངས་ན། །རྟག་དང་ཆད་པར་བལྟ་བ་ནི། །ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ་དངོས་དེ་ནི། །རྟག་དང་མི་རྟག་འགྱུར་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སོགས་འགྱུར་ལ། དེས་ན་རང་ལུགས་ལ་དངོས་པོ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ཁས་བླངས་པས་ཅིར་སོང་སྙམ་ན། རྟག་པ་དང་ཆད་པ་གང་ཡང་རུང་བར་དོན་ལ་ཁས་བླངས་པར་སོང་ལ། དེར་མ་ཟད་ཡོད་མེད་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་རང་ལུགས་ལ་ཁས་བླངས་པ་དེའི་ཚེ་རྟག་པ་དང་ཆད་པ་གཉིས་ཀ་དོན་གྱིས་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཆོས་མེད་པ་ཁས་བླངས་པ་དེས་ནི་ཆོས་དེ་ཆད་པར་སོང་ལ། དེ་མེད་ན་མེད་པ་དེར་བལྟོས་ཀྱི་ཡོད་པའི་ཆོས་ཤིག་སྲིད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ལྟར་གྱི་ཡོད་པ་དེ་མེད་པའི་ཆད་པ་དེར་བལྟོས་ནས་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་ཅིང༌། གང་ཡོད་པའི་ཆོས་ཁས་བླངས་པ་དེས་ནི་ཆོས་ཏེ་རྟག་པར་སོང་ལ་དེ་ཡོད་ན་དེར་བལྟོས་ཀྱི་མེད་པའི་ཆོས་ཤིག་སྲིད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་གྱི་མེད་པ་དེ་ཡོད་པ་རྟག་པ་དེར་བལྟོས་ནས་ཆད་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་པར་འཇིག་རྟེན་དེ་ཉིད་མ་རྟོགས་པ་དག་གིས་ཤིན་ཏུ་ཞེན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཡང་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཚད་མས་གྲུབ་པ་དང༌། དེ་དག་བདེན་པར་མ་གྲུབ་པར་སྨྲ་བས་ནི་མཐའ་གཉིས་ཀ་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་(༡༨༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམས་རང་གི་ངོ་བོ་མི་སྟོང་པར་ཚད་གྲུབ་ཏུ་ཁས་བླངས་པས་རྟག་མཐའ་དང༌། དེ་རྣམས་དཔྱད་པའི་ཚེ་བདེན་མེད་དུ་སོང་བར་ཁས་བླངས་པས་ཆད་མཐའ་ཁས་བླངས་པར་སོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་ཞིག་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ། །དེ་ནི་མེད་པ་མིན་པས་རྟག །སྔོན་བྱུང་ད་ལྟར་མེད་ཅེས་པ། །དེས་ན་ཆད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །དེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་བསྟན་བཅོས་མཁན་པོ་ཀུན་གྱི་ལུང་གསལ་པོ་འདི་འདྲ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བཀྲལ་ནས་རང་ལུགས་ལ་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཁས་བླངས་ཏེ། རྟག་ཆད་ཀྱི་ཕྱོགས་ཆེན་པོ་གཉིས་ལ་གནས་པར་མ་མཛད་ཅིག འདིར་རྗེ་བཙུན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མཉན་པ་རས་ཆེན་གྱི་མགུར་ལས། བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ། །བདེན་རྫུན་གཉིས་སུ་བདེན་པ་ཡི། །རང་གི་ངོ་བོར་གནས་པའི་ཆོས། །རང་བཞིན་ཞིག་ནི་འཇིག་རྟེན་དང༌། །བསྟན་བཅོས་སྨྲ་རྣམས་མོས་པར་བྱེད། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡུམ་སོགས་ལས། །བདེན་གཉིས་སོ་སོར་བདེན་རྫུན་དུ། །བདེན་པའི་བདེན་པ་གཉིས་པོ་དེའི། །རང་བཞིན་དང་ནི་མཚན་ཉིད་དང༌། །རང་ངོ་དམིགས་སུ་མ་བཟོད་ཅེས། །ཡང་ནས་ཡང་དུ་བཀའ་ནན་བསྩལ། །དེ་ལྟར་དམིགས་སུ་མེད་པ་ལ། །རང་བཞིན་ཞིག་ནི་སུ་ཞིག་འདོགས། །དེར་ཡང་འདོགས་སུ་མི་རུང་སྟེ། །མིང་མེད་མིང་དུ་བཟུང་བ་ཡིས། །སྤྲོས་མཚན་ཅན་གྱི་བླུན་པོ་ལ། །ཁོ་བོ་རས་པ་མཚར་དུ་བརྩི། །ཞེས་གསུང་གི་བདུད་རྩི་མཆོག་འདི་དྲན་པར་བྱའོ། །དེས་ན་ཇི་སྐད་དུ་ཇི་ལྟར། སྟོན་པས་(༡༨༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྤྲུལ་པས་སྤྲུལ་པ་ནི། །རྫུ་འཕྲུལ་ཕུན་ཚོགས་ཀྱིས་སྤྲུལ་ཞིང༌། །སྤྲུལ་པ་དེས་ཀྱང་སྤྲུལ་པ་ནི། །སླར་ཡང་གཞན་ནི་སྤྲུལ་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་བྱེད་པོ་དེས་ལས་གང༌། །བྱས་པ་སྤྲུལ་པའི་རྣམ་པ་བཞིན། །དཔེར་ན་སྤྲུལ་པས་སྤྲུལ་གཞན་ཞིག །སྤྲུལ་པ་མཛད་པ་དེ་བཞིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་ལས་དང་ལུས་རྣམས་དང༌། །བྱེད་པ་པོ་དང་འབྲས་བུ་དག །དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་བུ་དང༌། །སྨིག་རྒྱུ་རྨི་ལམ་འདྲ་བ་ཡིན། །ཅེས་སྤྲུལ་སོགས་ཀྱི་དཔེས་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་སྣང་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་དེ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཆོས་དེ་དག་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་སྐྱེ་འགག་སྣ་ཚོགས་པར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གསུམ་པ་ལ། དངོས་དང༌། ཞར་ལ་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་གསུངས་པ་དྲང་དོན་དུ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ། རང་བཞིན་མེད་ཀྱང་ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་འཐད་པ་དང༌། དོན་དེ་ཉིད་དཔེའི་སྒོ་ནས་སྒྲུབ་པ་དང༌། དེ་ལ་ཐུག་མེད་དུ་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ནི། གང་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་དེ་མི་འགག་པ། །དེ་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་མེད་ཀྱང་འདི་ནུས་ཕྱིར། །ལ་ལར་ལས་འགགས་ཡུན་རིང་ལོན་ལས་ཀྱང༌། །འབྲས་བུ་ཡང་དག་འབྱུང་བར་རིག་པར་གྱིས། །དེས་ན་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཆད་དུ་བལྟ་བ་ལས་གྲོལ་བར་མ་ཟད། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་ལས་འགགས་ནས་ཡུན་རིང་ལོན་ཡང་ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་བའི་ཆེད་དུ་ཀུན་གཞི་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་དོན་མེད་དེ། དེ་འདྲའི་དངོས་པོ་རྫས་གྲུབ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་རྩ་བ་ལས། གལ་ཏེ་སྨིན་པའི་དུས་བར་དུ། །གནས་ན་ལས་དེ་རྟག་པར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་འགགས་ན་འགགས་གྱུར་པས། །ཇི་(༡༨༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྟར་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར། ལས་རྣམས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་དུས་ཀྱི་བར་དུ་གནས་སམ། འོན་ཏེ་སྐྱེས་མ་ཐག་འགག་པའི་ཕྱིར་མི་གནས་པ་གང་ཡིན། གང་དུ་སྨྲས་ཀྱང་དངོས་པོ་རྟག་ཆད་ཅན་དུ་སྨྲ་དགོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བརྩད་པ་ལ། ཕྱི་རོལ་པ་ལས་འབྲས་ཁས་ལེན་པ་རྣམས་གང་ཟག་གི་བདག་རྟག་པར་ཡོད་པ་དེ་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར། ལས་འབྲས་དང༌། མཐོ་རིས་དང༌། ཐར་པ་ལ་སོགས་འཐད་ཀྱི། སངས་རྒྱས་པ་ལྟར་ན་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་ཅིང༌། ཕུང་པོ་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པས་ལས་འབྲས་དང་མཐོ་རིས་དང་ཐར་པ་སོགས་མི་རུང་སྟེ། ལས་མ་བྱས་པ་དང་འཕྲད་པ་དང༌། བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་བསགས་པ་གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་སོགས་ལས་འབྲས་འཆོལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཕུང་པོ་སྐད་ཅིག་སྨྲ་བ་ཡི། །ཤཱཀྱ་པ་རྣམས་བདག་མེད་ན། །མཐོ་རིས་ཐར་པ་ལ་དགོས་པའི། །འབད་པ་དོན་མེད་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ནི་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟའི་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་བདག་རྟག་པ་ཡོད་པ་ལ་འཆད་འགྱུར་གྱི་རིགས་པས་གནོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟག་པས་ལས་འབྲས་མྱོང་ན་ལས་འབྲས་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཅར་མྱོང་བའམ། ཡང་ན་ནམ་ཡང་མི་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། རྟག་པས་རྣམ་སྨིན་མྱོང་བ་རྐྱེན་ལ་མི་བལྟོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟག་པ་གཅིག་ཉིད་བདེ་སྡུག་དང༌། ངན་སོང་དང༌། མཐོ་རིས་དང༌། ཐར་པ་སོགས་སྣ་ཚོགས་སུ་འགྱུར་བ་འགལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བདག་(༡༨༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡོད་ན་བདག་འཛིན་སྤང་དུ་མི་རུང་ཞིང༌། དེ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཐར་པ་མི་འཐད་པ་སོགས་སྐྱོན་མཐའ་ཡས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་འདི་པ་རྣམས་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཉེས་པར་ཐལ་བས། རྟག་པའི་བདག་དང་ལས་ཁས་མི་ལེན་ལ། དེ་ལ་གནས་མ་བུ་པ་རྣམས་ནི་མི་རྟག་ན་ཡང་ཕྱི་རོལ་པས་འཕངས་པའི་ཉེས་པ་འབྱུང་བར་བསམས་ནས། ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་ཕུང་པོ་ལས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་ཅིང༌། རྟག་མི་རྟག་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་གང་ཟག་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །དེའང་མི་རིགས་ཏེ། འཆད་འགྱུར་གྱི་རིགས་པས་གནོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལྷག་མེད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་བདག་ཡོད་ན་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཕུང་པོ་ཞིག་ཀྱང་བདག་མ་ཞིག་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་རྟག་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །བདག་མེད་ན་ཕུང་པོ་ཞིག་པ་ན་བདག་ཀྱང་ཞིག་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་དུ་བརྗོད་དུ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་འགྲེལ་ལས། མི་རྟག་ཉིད་དུ་བརྗོད་མེད་པ། །དེ་ནི་འགའ་ཡིའང་རྒྱུ་མ་ཡིན། །བརྗོད་བྱ་མིན་ལ་བཅིངས་དང་ཐར། །ཇི་ལྟ་བུར་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཅེས་པ་ལྟར་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་ན་རྒྱུར་མི་རུང་ཞིང༌། བཅིངས་པ་དང་གྲོལ་བ་ཡང་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལས་གཞན་པའི་དངོས་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི། ལས་དང་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་མི་རྟག་པར་ཁས་ལེན་ཅིང་འགགས་ཟིན་པའི་ལས་ལས་འབྲས་བུ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་རྩོད་པའི་ལན་དུ། དེ་དག་མི་རྟག་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་འབྲས་བུ་མ་སྨིན་གྱི་བར་དུ་སྐད་(༡༨༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅིག་སྔ་མ་ལས་ཕྱི་མ་འབྱུང་བའི་རྒྱུན་མ་ཆད་པའི་ཕྱིར་ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་འཐད་ལ། སྔ་མ་འགགས་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་མ་ཡིན་ཅིང༌། ཕྱི་མ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཆད་པ་ཡང་མེད་ལ། སྔ་ཕྱི་རྒྱུན་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་ཡང་མེད་དོ་ཟེར། དེ་ལ་མང་བཀུར་བ་ཁ་ཅིག་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་ཕུང་པོ་དང་ངོ་བོ་གཅིག་པའི་གང་ཟག་དང་སེམས་ཅན་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ཀྱང་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཆད་འགྱུར་གྱི་ལུང་རིགས་ཀྱིས་གནོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདག་ཡོད་ན་ཆོས་ཀྱི་སྡོམ་བཞི་དང་འགལ་ཞིང་ཐར་པ་མི་ཐོབ་པས་སྟོན་པའི་བསྟན་པར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། སྔ་མ་དང་འདི་གཉིས་ཀྱིས་གང་ཟག་རྫས་གྲུབ་ཁས་ལེན་པ་ནི་མི་འཐད་དོ། །འོ་ན་བདག་ཁས་ལེན་པའི་རང་སྡེ་དེ་དག་གི་བསྟན་པ་དེ་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་དེ་མ་ཡིན་ན་སྡེ་པ་དེ་དག་རང་གི་སྡེ་པར་མི་རུང་བ་ཉིད་དང༌། སྡེ་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཐེག་དམན་བྱེ་མདོའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བའི་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲ་བ་ལ། རེད་མདའ་བ་ན་རེ། གང་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་གྱུར་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ནི་བདག་མེད་སྟོན་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་དེ་ནི་སྟོན་པའི་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བའང་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་སྡེ་པ་དེ་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པར་བསྡུས་པ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་དག་དང་ལྟ་བ་རྣམ་དག་གཉིས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ལ། དེའི་ཕྱིར་སྡེ་པ་བཅོ་བརྒྱད་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལྷག་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་(༡༨༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་ཉམས་པའི་ཕྱིར། ཀུན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པར་བསྡུས་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ལས་གང་དག་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གྲུབ་པའི་མཐའ་ཐ་དད་པ་རྣམས་ནི་ལྟ་བ་ཐ་དད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ལྷག་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་སྡེ་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཡིན་ལ། ལྷག་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་བཞི་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་གང་ཟག་ཏུ་སྨྲ་བའི་སྡེ་པ་དེ་དག་ནི་ལྷག་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་མ་ཉམས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པར་བསྡུས་ལ། ལྷག་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ཕྱི་རོལ་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་དོགས་པ་བརྗོད་པའི་ཐལ་བ་ལ་འདོད་ལན་དང༌། རྟགས་དང་པོ་ལ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་མ་གྲུབ་པ་དང༌། མ་ཁྱབ་པའི་ལན་དང༌། རྟགས་ཕྱི་མ་ལ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་མེད་པར་མ་གྲུབ་པ་ཁོ་ནར་ལན་གདབ་པར་བྱེད་མོད། དེ་ལྟར་ནའང་དོན་ལ་གང་ཟག་རྫས་གྲུབ་ཏུ་ཞེན་པ་དེས་བདག་མེད་རྟོགས་པ་ལ་གེགས་བྱེད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཐར་པའི་ལམ་ལས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་གྱུར་ཀྱང༌། ཕྱི་རོལ་པས་འདོད་པ་ལྟར་ཕུང་པོ་ལས་གང་ཟག་གི་བདག་གི་ངོ་བོའི་རྫས་རང་དབང་ཅན་དུ་ཁས་མ་བླངས་པས་ཆོས་ཀྱི་སྡོམ་བཞི་དང་ཡང་འགལ་བར་མི་འགྱུར་བས་རང་གི་སྡེ་པ་དང་ཆོས་འདི་པར་ཡང་བཞག་ལ། རང་གི་སྡེ་པ་དང་ཆོས་འདི་པ་ཙམ་དུ་ཞུགས་ན་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ཡང་དག་པར་གྱུར་པས་མ་ཁྱབ་སྟེ། རྣམ་རིག་པའི་བསྟན་པ་ཅི་རིགས་པ་ལའང་དངོས་པོར་ལྟ་བའི་བསྟན་པའི་ཆ་སྟོན་པའི་བསྟན་(༡༨༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཡང་དག་པར་མི་རུང་བ་དང་ཚུལ་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་ཟེར་རོ། །ཉན་ཐོས་ཁ་ཅིག་ལས་བྱས་པའི་དུས་དེ་ཉིད་དུ་ཆུད་མི་ཟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་བུ་ལོན་གྱི་ཡི་གེ་དང་འདྲ་བ་སྐྱེ་ལ། ཡི་གེ་ཡོད་པས་བུ་ལོན་སྤྱད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ནོར་བདག་གི་ནོར་ཆུད་མི་ཟ་བ་བསྐྱེད་དང་བཅས་པ་འགུགས་པ་བཞིན་དུ་བུ་ལོན་དང་འདྲ་བའི་ལས་འགགས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཆུད་མི་ཟ་བའི་རྒྱུན་ཡོད་པས་ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་འཐད་ཟེར་ལ། ཡང་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་རྒྱུས་ཐོབ་ནས་གཏོང་རྒྱུས་མ་བཏང་གི་བར་དུ་ཆོས་དེ་དག་མངོན་གྱུར་དུ་ཡོད་རུང་མེད་རུང་ཆོས་དེ་དག་དང་ལྡན་པར་འཇོག་པའི་རྫས་ཤིག་སྐྱེ་ལ། དེའི་རྒྱུན་ལ་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་འཇོག་ཟེར་རོ། །དེ་དག་མི་རིགས་ཏེ། ཆུད་མི་ཟ་བ་དང་ཐོབ་པ་ནི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་རྫས་གྲུབ་ཏུ་འདོད་པར་སྣང་ལ། དེ་ནི་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལས་གཞན་དུ་ཚད་མ་གསུམ་གྱིས་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མི་འཐད་ལ། འཐད་ན་འདུ་བྱེད་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུད་མི་ཟ་བ་དང་ཐོབ་པ་དེ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནམ། མི་འབྲལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན། དང་པོ་མི་འཐད་དེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་མ་སྐྱེས་པར་དེ་དག་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པས་ནམ་ཡང་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་སྐྱེ་བ་ལ་དེ་དག་གི་ནུས་པ་གང་ཡང་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལྟར་ཡང་མི་འཐད་དེ། གང་ཟག་གཅིག་གི་རྒྱུད་ལ་དུས་གཅིག་ཅར་དུ་དགེ་མི་དགེ་དང་ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་དང་སྤང་བྱ་དང་གཉེན་པོ་སོགས་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་(༡༨༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགལ་རྣམས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཡོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། མདོ་སྡེ་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་རྒྱུད་ལ་བསྒོས་པའི་བག་ཆགས་དང་ས་བོན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་འཇོག་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་ཀུན་གཞི་ཁས་ལེན་པ་རྣམས་ན་རེ། སྔ་མ་རྣམས་མི་རིགས་ཤིང་ས་བོན་དང་བག་ཆགས་ལ་འཇོག་པ་ནི་ལེགས་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟར་ན་ཡང་ཀུན་གཞི་མེད་ན་ས་བོན་དང་བག་ཆགས་ཉིད་མི་རུང་སྟེ། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་རྒྱུན་མི་བརྟན་པས་དེ་དག་ལ་བག་ཆགས་བསྒོ་བ་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར། དོན་ཡོད་ན་ཞིག་ནས་ཡུན་རིང་དུ་ལོན་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འབྱིན་པས་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བའམ་འདས་པ་རྫས་སུ་གྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཇུག་ཤེས་རྣམས་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་སོགས་ལུང་དུ་བསྟན་ཅིང༌། ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་སྐྱེ་བས་དེ་དག་དང་མི་མཐུན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྟེན་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཡིད་ཤེས་དགེ་བ་དང་ཟག་མེད་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་སྒོ་བར་བྱེད་པ་རྣམས་རང་ལས་གཞན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། རང་ཉིད་གང་ལ་ཡང་བག་ཆགས་སྒོ་བར་བྱེད་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྔ་མས་ཕྱི་མ་ལ་བག་ཆགས་བསྒོ་ན་གང་རུང་གཅིག་དངོས་པོས་མེད་པས་བསྒོ་བྱ་དང་བསྒོ་གཞིར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། དུས་མཉམ་པ་ལ་བསྒོ་ན་སྒོ་བྱེད་ཀྱི་ཡིད་ཤེས་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་ལྟ་བུ་རྣམས་ཡིད་ཤེས་གཞན་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་འགག་བྱེད་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བརྒྱལ་བ་དང་གཉིད་མཐུག་པོ་ལོག་པ་དང་སེམས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སོགས་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་འགགས་(༡༨༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས་ཡུན་རིང་དུ་ལོན་པའི་རིགས་པ་ལས་རིགས་པ་ཕྱི་མ་འབྱུང་བ་མི་འཐད་པ་སོགས་སྐྱོན་དུ་མ་སྨྲའོ། །དེས་ན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་རྒྱུན་ནམ་ཡང་ཆད་པ་1མེད་ཅིང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་ལ། རྣམ་པ་མི་གསལ་བས་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་སོགས་ཆོས་གང་དང་ཡང་རྒྱུད་གཅིག་ལ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མི་འགལ་ལ། ནམ་མཁའ་དང་སོ་སོར་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཅིང༌། སྒོ་བྱེད་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ཆོས་རྣམས་དང་རྒྱུད་གཅིག་ལ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་འགག་བྱས་པས་བག་ཆགས་ཀྱི་རྟེན་དུ་རུང་ཞིང༌། དེ་ལྟ་བུའི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་རྐྱེན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་མཐུན་པ་དང་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་རྣམས་མཐོང་བའི་ཆོས་དང༌། སྐྱེས་ནས་དང་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་རྣམས་དུས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་འབྱིན་པར་བྱེད་དེ། ཐེག་བསྡུས་ལས། བརྟན་ལུང་མ་བསྟན་བསྒོ་བྱ་བ། །སྒོ་བར་བྱེད་དང་འབྲེལ་བ་ལས། །སྒོ་བར་བྱེད་ཀྱི་གཞན་དུ་མིན། །འདི་ནི་བག་ཆགས་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ཡོད་པ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡོད་ན་བདག་དང་དབང་ཕྱུག་སོགས་ཀྱང་དགག་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་གཞན་གང་གིས་མ་རིག་པའི་ཤེས་པ་རྫས་གྲུབ་འགལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ཆོས་རྣམས་དེ་དང་འབྲེལ་བ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྐྱེན་འདི་པ་ཙམ་གྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་པ་(༡༨༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམས་ཀྱི་འདོད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་རིགས་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་མི་འཐད་ཅིང༌། དེ་དག་དང་གནས་མ་བུ་པའི་འདོད་པ་ནི་ཆོས་འདི་པས་རྣམ་པ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་བཀག་ཟིན་ལ། གང་ཟག་མི་རྟག་པ་ནས་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་བར་རྣམས་ཀྱང་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་རྫས་གྲུབ་ཏུ་འདོད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་སྣང་བས་བཤད་ཟིན་པ་དང་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་རིགས་པ་མཐའ་དག་གིས་གནོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུན་ཁས་བླངས་ཀྱང་སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱི་རྣམས་གཞན་དུ་འདོད་པས་མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པ་སོགས་ཀྱི་སྐྱོན་མི་སྤོང་བར་སྣང་བས་མི་འཐད་དོ། །སྤྱོད་འཇུག་ལས། རྒྱུན་གཅིག་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་སུ། །བྱེད་པོ་སྤྱོད་པོ་ཞེས་བྱར་བསྟན། །ཞེས་གསུངས་ཀྱང་དེ་ནི་གྲགས་ངོ་ཙམ་གྱི་རྗེས་བརྗོད་ཙམ་ལས་རྒྱུན་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་མཐུ་ཅན་གྱི་ལས་རྫས་རང་བདེན་པ་ཡོད་པའང་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་ཀྱི་དགོངས་པར་མི་འོང་ངོ༌། །དེས་ན་ལས་འབྲས་དང་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་དངོས་པོ་དོན་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་དང་ངོ་བོ་ཅན་དུ་གྲུབ་པར་སྨྲ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སེང་གེ་ཟླ་བའི་གྲོང་ཁྱེར་ཞིག་གི་ངོགས་ནས་ཡིད་འབྱུང་བས་ངལ་བའི་ཚེགས་ཆེན་པོས་དེའི་རྩ་འཛིན་བྱེད་པར་རློམ་པར་ཟད་དེ། ལས་འབྲས་སོགས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་སྐྱེ་འགགས་དང་བྲལ་བ་ལ་རྟག་ཆད་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་རང་ངོས་མ་གྲུབ་པ་ལ་གྲུབ་པར་འབད་ནས་རྩོད་པའི་ཕྱིར་དོན་མེད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས། ལས་ཀྱི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དེ་མི་འགག་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལས་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་མ་ཞིག་པ་དེ་འདུས་མ་བྱས་པ་ཐ་སྙད་རྫུན་(༡༨༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ངོ་དང་བསླུ་ངོར་ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འདུས་བྱས་འབྱུང་མི་རུང་བའམ། མི་སྲིད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་སོགས་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་དངོས་པོ་རང་བདེན་པ་མེད་ཀྱང་འདས་པའི་ལས་ལས་མ་འོངས་པའི་འབྲས་བུ་འདི་འབྱུང་བར་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་དུས་ལ་ལར་ལས་འགགས་ནས་ཡུན་རིང་ལོན་པ་ལས་ཀྱང་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ཡང་དག་འབྱུང་བར་འགལ་བ་མེད་པར་རིག་པར་གྱིས་ཤིག དེས་ན་ལས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཞིག་པ་དང་མ་ཞིག་པའི་འགག་པ་དང་གནས་པ་ལས། ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་བའི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་མིན་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་འབྲེལ་བ་གདོད་ནས་མ་སྐྱེས་པ་ལ་བལྟོས་བཞག་གི་ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་གློ་བུར་བ་ནི་གང་གིས་བཏགས་པའི་བཏགས་ངོར་ཆུད་མི་ཟ་བ་འདི་དོན་ལ་མི་གནས་པ་བསླུ་ཆོས་བརྫུན་པའི་བདེན་པ་ཙམ་ཞིག་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་སོ་ཞེས། བསྟན་བཅོས་ལས། གང་ཕྱིར་ལས་ནི་སྐྱེ་བ་མེད། །འདི་ལྟར་རང་བཞིན་མེད་དེའི་ཕྱིར། །གང་ཕྱིར་དེ་ནི་མ་སྐྱེས་པ། །དེ་ཕྱིར་ཆུད་ཟར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་དང༌། སྟོང་ཉིད་བདུན་ཅུ་པ་ལས། སེམས་ཅན་རང་གི་ལས་དང་ནི། །ལས་རྣམས་ཆུད་ཟ་མིན་པར་གསུངས། །ལས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་གསུངས་ཏེ། །མ་སྐྱེས་གང་དེ་ཆུད་མི་ཟ། །ཞེས་དང༌། མདོ་ལས། མི་ཡི་ཚེ་ཚད་ལོ་བརྒྱ་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་འཚོ་ཞེས་བརྗོད་མོད་ཀྱི། །ལོ་ལ་ཕུང་པོར་སྤུངས་མེད་པ། །སྒྲུབ་པ་དེ་ཡང་དེ་དང་མཚུངས། །ཟད་པ་མེད་ཅེས་གང་སྨྲས་དང༌། །ལས་ཟད་ཅེས་ནི་གང་སྨྲས་པ། །སྟོང་པའི་ཚུལ་དུ་ཟད་པ་མེད། །ཐ་སྙད་ཚུལ་དུ་ཟད་པར་བསྟན། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ལུས་(༡༨༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅན་དག་གི་ལས་རྣམས་ནི། །བསྐལ་པ་བརྒྱར་ཡང་ཆུད་མི་ཟ། །ཚོགས་ཤིང་དུས་ལ་བབ་པ་ན། །འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་སྨིན་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལ་ཆུད་མི་ཟ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། དངོས་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་གང་ཟག་ནས་ཀུན་གཞིའི་བར་རང་རང་གིས་བཏགས་པའི་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་ཡོད་པ་ཆུད་མི་ཟ་བར་འདོད་ལ། འདིར་ནི་རང་བཞིན་མེད་པས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་མ་འགག་པའམ་མ་ཞིག་ལ། དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་གང་ལ་ཆུད་ཟ་བ་མི་སྲིད་ཅིང༌། ཐ་སྙད་དུ་སྐྱེ་འགག་གིས་སྟོང་པའི་སྐྱེ་འགག་ལྟར་སྣང་བའི་ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་བརྫུན་བློའི་ངོར་མི་འཐད་པ་མེད་དོ་ཞེས་གཞན་ངོར་སྨྲའོ། །རང་ལུགས་ལ་ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ནི་འདིར་གཏན་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདིར་དངོས་པོ་ལ་སྐྱེ་འགག་གི་འཐད་པ་ནི་རང་ལུགས་ཀྱི་རིགས་པ་ཚད་མ་གང་གིས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་པས་དེར་ཁས་ལེན་གང་དང་ཡང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། འོན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་བསླུ་བ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་གཞན་ངོར་ལས་འབྲས་མི་འཐད་དོ་ཞེས་ལོག་རྟོག་སེལ་བའི་གྲགས་བརྗོད་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །འོ་ན་ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་འགའ་ཡང་མ་གཟིགས་ན་ཇི་ལྟར་གཞན་གྱི་ལོག་རྟོག་བསལ་བར་བྱ་ཞེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟར་མ་རྟོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གྱ་ཚོམས་སུ་ལས་འབྲས་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་ནས་བླང་དོར་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཞུགས་པས་ངན་སོང་གི་གཡང་ས་ཆེན་པོར་ལྟུང་བ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་གཞི་ལ་སོགས་པའི་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་ཁས་མ་བླངས་ཀྱང༌། གཞན་གྱི་ལོག་རྟོག་སེལ་མི་ནུས་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་གཞི་སོགས་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་ཁས་ལེན་པ་རྣམས་ཀྱང་རྟེན་ཡོད་ན་ལས་ཀྱི་རྒྱུན་མ་(༡༨༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགག་པའི་ཕྱིར་མ་འགག་པ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱིན་པ་འཐད་པར་འདོད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་སྣང་ལ། འདིར་ཡང་ལས་འབྲས་ལ་སྐྱེ་འགག་སོགས་མཐའ་བརྒྱད་དང་བྲལ་བའམ་མ་འགག་པའི་ཕྱིར་ཆུད་མི་ཟ་བ་ལ་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་མི་འགལ་བར་གཞན་གྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར། ལས་མ་སྐྱེས་པས་མི་འགག་ཏུ་ཆུག་མོད། མ་སྐྱེས་པའི་ལས་ལས་འབྲས་བུ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་ཇི་སྙེད་ཅིག་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ཞིང༌། མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ལས་འབྱུང་བར་གོང་དུ་གཟུགས་བརྙན་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་དུ་མས་བསྟན་ཅིང༌། རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེ་འགག་མེད་པ་ལ་རྒྱུ་འབྲས་འཐད་ཀྱི། ལས་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེས་ན་ལས་འབྲས་དང་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཞུང་འདི་དག་གི་དགོངས་པ་འཁྲུལ་པ་མེད་པ་ཐལ་འགྱུར་བའི་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་གངས་ཅན་དུ་སྔར་བྱོན་པའི་སྐྱེས་བུ་ཚད་མར་གྱུར་པ་དག་གི་གསུང་ཚིག་རང་ཚིག་གི་ལྷད་མ་བཅུག་པར་བྲིས་པ་ཡིན་པས་སྐལ་ལྡན་དག་ཡིད་ཆེས་ཀྱི་གནས་སུ་ཟུངས་ཤིག འདིར་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་རྗེས་འབྲངས་དང་བཅས་པ་ན་རེ། ཕྱི་ནང་གི་མུ་སྟེགས་བྱེད་དག་གིས་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐ་སྙད་ཚད་མས་འགྲུབ་པས་མི་འཐད་ལ། དེ་ལྟར་ནའང་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་ཞིག་པ་དངོས་པོ་བ་ཞིག་གིས་བྱེད་པ་འདི་ནི་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཟླ་གྲགས་ཀྱི་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་སུ་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་སྐད་དུ་སྨྲ་བ་དེས་ནི་སློབ་དཔོན་ཟླ་བ་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་པར་སོང་བ་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་འདིས་གང་བཀག་པ་དེ་ཉིད་སློབ་དཔོན་འདིའི་བཞེད་པར་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སློབ་(༡༨༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔོན་འདིས་ལས་འབྲས་ལ་ཡོད་མེད་དང་སྐྱེ་འགག་སོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་བརྗོད་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྟག་ཆད་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཀག་པའི་ཕྱིར། ཕྱི་ནང་གི་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱིས་ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཆད་དོགས་ནས་དེའི་རྟེན་གྱི་དངོས་ཆོས་རང་བདེན་པ་བཞག་པ་རྣམས་འགའ་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་འདིར་གཞུང་བཙུགས་ནས་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ལས། སླར་འདིར་ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་རྟེན་དུ་དངོས་ཆོས་རང་བདེན་པ་ཞིག་འབད་པ་ཆེན་པོས་བསྒྲུབ་པའི་གནས་མེད་པ་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་སྐབས་སྒྲུབ་བོ་ཞེས་རྟགས་སྦྱོར་དུ་མ་ཞིག་ཁྱེད་ཀྱིས་བྱས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་སློབ་དཔོན་ལ་བྱུགས་ཀྱང་འགོར་མི་བཏུབ་པའི་རྟགས་སྦྱོར་མང་དུ་བྱས་པ་ལས་ཉེས་པ་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། སློབ་དཔོན་འདིས་ཕྱི་ནང་གི་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱིས་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་དངོས་ཆོས་ཁས་ལེན་པ་དེ་དག་ལ་གནོད་བྱེད་དུ་བརྗོད་པའི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་རང་ཉིད་ཀྱི་འདོད་པ་ལ་འབབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཁྱད་པར་སློབ་དཔོན་འདིས་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ཀྱི་དགོངས་པ་སྐོང་1བ་ན་ལས་འབྲས་དང༌། དེའི་རྟེན་སོགས་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ཡང་དག་པར་བསལ་ནས་དེ་ལྟར་མ་གྲུབ་ཀྱང༌། ལས་འབྲས་དང་དེའི་རྟེན་སོགས་ཀྱི་བསླུ་ཆོས་རྫུན་སྣང་གི་ངོ་བོར་བལྟོས་འབྱུང་ཙམ་ཞིག་གྲགས་པར་འཇོག་གོ་ཞེས་རྩལ་དུ་བཏོན་ནས་བཤད་པར་མཛད་པ་ཡིན་པ་ལས། ལས་ཞིག་པ་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་འབད་པ་ཆེན་པོས་སློབ་དཔོན་འདིས་བསྒྲུབས་ན་སློབ་དཔོན་ཟླ་གྲགས་དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་གཞུང་འཛུགས་པའི་ཕྱིར་དབུ་མ་པའི་དྲི་ཙམ་ཡང་བྲོ་བར་མི་འགྱུར་བས། ཁྱེད་ཅག་སློབ་(༡༩༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔོན་ཆེན་པོ་ཟླ་བ་གྲགས་པ་དབུ་མའི་བསྟན་འཛིན་གྱི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོར་སྒྲུབ་བཞིན། དེའི་རིང་ལུགས་གཞན་དུ་འདྲེན་པར་མི་མཛད་འཚལ་ལོ། །མདོར་ན་དབུ་མ་པ་ལ་གཞན་དག་གིས་ཐ་སྙད་དུ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པའི་རྟེན་ཇི་ལྟར་འཇོག་ཅེས་དྲིས་པ་ན། བརྟགས་ན་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་སྐྱེ་འགག་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང༌། དོན་གྱི་དབང་འདི་དང་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་མ་བརྟགས་པ་ན་རྒྱུ་ལས་མ་འགགས་པའམ། མ་ཞིག་པ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་རུང་སྟེ། དེ་ལྟར་འབྱུང་བ་འཇིག་རྟེན་གྱི་བློ་གནོད་མེད་ལ་སྣང་བ་ལ་མི་མཐུན་པ་མེད་པར་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པས་དེ་ཙམ་ཞིག་འདིར་གཞན་ངོར་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་དེ་སྐབས་སུ་རྒྱུ་ལས་རྣམས་ཀྱི་མཐུ་ནུས་མི་འཇིག་པ་སྟེ། མ་ཞིག་པ་ཉིད་ལས་འབྲས་བུ་སྨིན་པ་སོགས་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ཆེས་འཐད་པར་འཇོག་གོ་ཞེས་དེ་ཙམ་ཞིག་ལན་དུ་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་ཐད་ཀྱི་རང་འགྲེལ་ལས། གང་གི་ལྟར་ན་ལས་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་པ་དེའི་ལྟར་ན་ནི། དེ་འགག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཅིང༌། མ་ཞིག་པ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་མི་སྲིད་པའང་མ་ཡིན་པས་ལས་རྣམས་མི་འཇིག་པས་ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པ་ཆེས་ཤིན་ཏུ་འཐད་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། འདི་ལ་རྨ་བྱ་བའི་མཆན་ཡིག་ཏུ། དེ་འགག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཅིང་མ་ཞིག་པ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་མི་སྲིད་པའང་མ་ཡིན་པས་ཞེས་པ་ལ། དེ་འགག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དང་མ་ཞིག་པ་ཞེས་ལས་འབྲས་དེ་དག་གི་དོན་དམ་དུ་ན་འགག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། (༡༩༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་ཞིག་པ་ནི་མེད་དགག་ལ་སྤྱོར་ལ། ལས་འབྲས་དེ་དག་གི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ན་འགག་པ་ཡོད་པ་མིན་པ་དང༌། མ་ཞིག་པ་ནི་མ་བརྟགས་གྲགས་ངོའི་མ་ཡིན་དགག་ལ་སྦྱར་བ་ཉིད་སྐབས་དོན་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཞེས་འབྱུང་བའང་ལེགས་པར་བཤད་པ་བླ་ན་མེད་པའོ། །དེ་ལས་ཁྱེད་ལྟར་ཐ་སྙད་དུ་རྒྱུ་ལས་ཞིག་པའི་དངོས་པོས་འབྲས་བུ་དངོས་པོ་བསྐྱེད་པར་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་འདིས་བཞེད་ན་འགྲེལ་པ་འདིར་ཇི་སྐད་དུ། ཞིག་པ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་མི་སྲིད་པའང་མ་ཡིན་པས་ལས་རྣམས་འཇིག་པ་སྟེ་ཞིག་པ་ལས་ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་བ་ཆེས་ཤིན་ཏུ་འཐད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་རིགས་པར་འགྱུར་བ་ལས་དེ་ལྟར་ཡང་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཞིག་པ་དངོས་པོ་བའི་རྒྱུ་ལས་དངོས་འབྲས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའི་སྐབས་ཡེ་མེད་པ་ལ། ཁྱེད་དེ་ལྟར་རྩ་འགྲེལ་འདིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བསྙོན་འདོར་འདེབས་པ་འདིའི་ཞེན་དོན་ནི་ཁྱེད་ཅག་ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པའི་རྟེན་གྱི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཞིག་མེད་ན། དོན་བྱེད་ནུས་པའི་དངོས་པོ་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བློ་གྲོས་ཀྱི་འཇུག་པ་མ་བཟོད་པར་ལས་འབྲས་སོགས་ཀྱི་བསླུ་ཆོས་ཚུར་མཐོང་ལ་དོན་བྱེད་པ་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་རང་བདེན་པ་འདི་ལྟར་བསླུ་མེད་ཀྱི་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མས་གྲུབ་བོ་ཞེས་མོས་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི། དངོས་འཛིན་གྱི་གདོན་ནད་དམ་པོས་རེ་ཞིག་བཏང་བར་མི་འགྱུར་བའི་གཞན་དབང་ཉིད་ཀྱིས་འདིར་གྱུར་པ་སྟེ། ཚུལ་འདིའང་སྔོན་བསགས་དམན་པའི་དབང་གི་ཕྱིར། ཀྱེ་ཁྱེད་ཅག་དེང་ཕྱིན་ཆད་བསགས་སྦྱང་གི་བགྱི་བ་བྱེད་དོ་ཅོག་ཐམས་ཅད་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་མཉན་པའི་སྣོད་རུང་དུ་བཟོད་པར་གྱུར་ཅིག་པའི་(༡༩༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྨོན་ལམ་ཡང་དག་པར་འདེབས་ན་ལེགས་སྤྱད་དམ་པར་འགྱུར་རོ། །མདོར་ན་ལས་དགེ་མི་དགེའི་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་བདེ་སྡུག་དང༌། རྒྱུ་ཀུན་བྱང་ལས་འབྲས་བུ་འཁོར་འདས་ལ་སོགས་པར་བཞག་པ་འདི་དག་ནི་མ་དཔྱད་པར་ཇི་སྲིད་ཚུར་མཐོང་ནས་ས་བཅུ་པའི་རྗེས་ཐོབ་དག་པ་བ་འཇིག་རྟེན་པ་ཚུན་ཆད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ངོ་ནས་བཞག་གི། རྒྱུ་དེ་དག་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་ན་རྒྱུ་ཞིག་པའི་དངོས་པོ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་ངམ། མ་ཞིག་པའི་དངོས་པོ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་ཞེས་དཔྱོད་ན་ནི། དེ་ལྟར་དཔྱད་ནས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་རྒྱུ་འབྲས་འཇོག་པར་སོང་ལ། རིགས་པས་དཔྱད་ནས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་རྒྱུ་འབྲས་ལ་འདི་ནི་རིགས་པ་ཚད་མས་དཔྱད་བཟོད་དུ་གྲུབ་ལ། འདི་ནི་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་པ་ནི་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་དག་གིས་སྒྲོ་སྐུར་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། དབུ་མ་པས་ནི་དཔྱད་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་འཇོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་འཇོག་ན་དཔྱད་བཟོད་ཀྱི་ཆོས་ཁས་ལེན་དགོས་པའི་ཉེས་པ་བླ་ན་མེད་པས་གོས་པའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་དཔྱད་ན་རྒྱུ་ཞིག་མ་ཞིག་གང་ལས་ཀྱང་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་མིན་ཏེ། རྒྱུ་ཞིག་ནས་འབྲས་བུ་འབྱུང་ན་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་འབྱུང་བར་ཐལ་བ་དང༌། མ་ཞིག་པར་འབྱུང་ན་འབྲས་བུ་རྐྱེན་ལ་མི་བལྟོས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རྒྱུ་ཞིག་ནས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་རློམ་པ་དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོ་ཕྱི་མ་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མ་ཞིག་པར་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་རློམ་པ་དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཅར་རྟག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཞིག་པ་རྒྱུར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། མ་ཞིག་པ་རྟག་པའང་རྒྱུར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་དཔྱད་པ་ན་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་(༡༩༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང༌། དེའི་རྟེན་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐ་སྙད་དུའང་འགར་བཞག་བཏུབ་པའི་སྤྲོས་པའི་བརྫི་བ་མེད་པ་འདི་ནི་ཆོས་ཚུལ་འདིའི་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་རིང་ལུགས་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཞིག་པ་དངོས་པོར་འདོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་རིགས་པ་དང་བྲལ་བར་བརྗོད། སྤྱིར་དངོས་པོ་འཇིག་ཞིག་འཇིག་རྟེན་དང་དངོས་སྨྲ་བའི་བསྟན་བཅོས་མཁན་པོ་དག་གི་རྣམ་གཞག་ཇི་ལྟར་བྱེད་ཚུལ། ཐ་སྙད་དུའང་ཞིག་པ་དངོས་པོར་གཏན་མི་རིགས་པའི་ཚུལ་ལོ།།དང་པོ་ལ། ཙོང་ཁ་པ་ན་རེ། ཞིག་པ་དངོས་པོ་ཡིན་ཏེ། ཞིག་མ་ཞིག་གི་ལས་གཉིས་ཀ་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་མ་གྲུབ་ན་ཞིག་པ་དངོས་པོ་ཡིན་ཏེ། ཞིག་པ་ལ་རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན་གྲུབ་པར་ཐལ། སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་མི་སྡོད་པ་ལ་རྒྱུ་ཡོད་པ་གང་ཞིག་དེ་ཡོད་ན་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་མ་བསྡད་པ་ལའང་རྒྱུ་ཡོད་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་དང༌། མྱུ་གུ་དུས་དང་པོར་སྐྱེས་པའི་རྒྱུའི་ཕན་འདོགས་ཀྱིས་དུས་གཉིས་པར་ཞིག་པའི་དངོས་འབྲས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་དང༌། མྱུ་གུ་ཞིག་པ་ད་གཟོད་རྒྱུས་བསྐྱེད་མི་ནུས་ཀྱང་ཞིག་པ་དེ་ཉིད་རྒྱུས་བྱས་པས་རྒྱུ་ཡོད་དོ། །ཞེས་དང༌། ཡང་ས་བོན་ཞིག་པ་དངོས་པོ་ཡིན་པར་ཐལ། ས་བོན་འགགས་པ་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གྲུབ་སྟེ། མྱུ་གུ་སྐྱེས་པ་དང་ས་བོན་འགགས་པ་དུས་མཉམ་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བ་ལ་ཕྱོགས་པ་དང༌། ས་བོན་འགགས་པ་ལ་ཕྱོགས་པ་དུས་མཉམ་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། མྱུ་གུ་སྐྱེས་པ་དང་ས་བོན་འགགས་པ་དུས་མི་མཉམ་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་མྱུ་གུ་ས་བོན་གྱི་དུས་(༡༩༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ན་མེད་ལ། ཕྱིས་ཡོད་པས་རྒྱུ་བཅས་སུ་གྲུབ་པ་བཞིན་མྱུ་གུའི་ཞིག་པ་ཡང་སྔར་མྱུ་གུའི་ཞིག་པ་ཡང་སྔ་མྱུ་གུའི་དུས་ན་མེད་ལ། ཕྱིས་ཡོད་པ་རྒྱུ་བཅས་སུ་གྲུབ་བོ། །ཞེས་དང༌། ས་བཅུ་པ་ལས། སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤི་ཞེས་ཤི་བ་ནི་གང་ཤི་བའི་སེམས་ཅན་དེ་ཞིག་པ་ཡིན་ལ། དེ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པར་གསུངས་པ་དང༌། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། འཆི་བ་ཡང་བྱ་བ་གཉིས་སུ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། འདུ་བྱེད་འཇིག་པར་བྱེད་པ་དང་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཡང་འབྱིན་པའོ། །ཞེས་འཆི་བས་བྱ་བ་གཉིས་ཏེ། ཤི་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པ་དང༌། ཤི་བས་མ་རིག་པ་བསྐྱེད་པར་གསུངས་པས། ཞིག་པ་ལ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་ཞིག་པས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ནུས་པའོ། །དེས་ན། དངོས་དང་དངོས་མེད་འདུས་བྱས་ཡིན། །ཅེས་དང༌། ཇི་སྐད་དུ། རྒྱུ་ཟད་ཉིད་ལས་ཞི་བ་ནི། །ཟད་ཅེས་བྱ་བ་དམིགས་པ་སྟེ། །ཞེས་མྱུག་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། དེ་ཞིག་པའི་དངོས་པོར་མེད་པ་གཉིས་ཀ་འདུས་བྱས་དང༌། སྣུམ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་ཟད་པ་ནི་མར་མེ་ལྟ་བུའི་འབྲས་བུ་ཟད་པའི་རྒྱུར་གསུངས་སོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རིགས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ལྟག་ཆོད་དང་ལུང་ཐམས་ཅད་འབྲེལ་མེད་ཁོ་ནར་ཟད་དེ། དང་པོར་ཞིག་པ་དངོས་པོ་ཡིན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་རྟགས་སྒྲུབ་ལན་གཉིས་བྱས་པའི་མཐར། སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་མི་སྡོད་པ་ལ་རྒྱུ་ཡོད་ན་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་མ་བསྡད་པ་ལའང་རྒྱུ་ཡོད་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་མཚུངས་པ་བསྒྲུབས་ན། རྒྱུས་བསྐྱེད་པའི་དངོས་པོར་དངོས་པོ་ཡོད་ན། རྒྱུས་བསྐྱེད་ནས་(༡༩༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགགས་ཟིན་པའི་དངོས་པོ་དངོས་པོར་ཡོད་དགོས་པར་མཚུངས་སོ་ཞེས་སྨྲ་ན། ཁྱེད་ཅག་ཅིས་འགོག ཡང་མྱུ་གུ་དུས་དང་པོར་སྐྱེས་པའི་རྒྱུས་ཕན་བཏགས་པ་ལས། མྱུ་གུ་དུས་གཉིས་པར་ཞིག་པའི་དངོས་འབྲས་བསྐྱེད་པར་སྲིད་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། མྱུག་དངོས་དུས་ཕྱི་མ་གཉིས་པར་སྐྱེ་བ་ལ་མྱུག་དངོས་དུས་དང་པོར་ཞིག་པས་ཀྱང་ཕན་འདོགས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་འདོད་ན་འདོད་པ་དེའི་ཕྱིར་མྱུག་དངོས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མྱུག་དངོས་ཞིག་པའི་རྒྱུ་དང༌། མྱུག་དངོས་ཀྱི་ཞིག་པ་མྱུག་དངོས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་ཞིང༌། འདོད་ན། སྐྱེ་བ་དེ་འགག་པའི་རྒྱུ་དང༌། འགག་པ་དེ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང༌། འཆི་བ་དེ་མི་འཆི་བའི་རྒྱུ་དང༌། མི་འཆི་བ་དེ་འཆི་བའི་རྒྱུ་དང༌། གསོན་པ་དེ་མི་གསོན་པའི་རྒྱུ་དང༌། མི་གསོན་པ་དེ་གསོན་པའི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་འདོད་ན་མི་འཆི་བ་དང་གསོན་པའི་རྒྱུ་ལྷའི་བདུད་རྩི་དང་འཆི་མེད་ཚེའི་རིག་འཛིན་གྱི་དངོས་གྲུབ་ཀྱང་འཆི་བ་དང་མི་གསོན་པའི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེར་མ་ཟད་མྱུ་གུ་སྐྱེ་ཞིག་ཀྱང་ཁྱེད་ལྟར་ན་དུས་སྔ་ཕྱིའི་རྒྱུ་འབྲས་སུ་འཇོག་མི་རིགས་པར་ཐལ། མྱུ་གུའི་ཞིག་པ་དངོས་པོ་དང་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བ་གཉིས་ཀ་དངོས་པོ་ཡིན་པ་ལ་རིས་འདྲ་མི་འདྲའི་དངོས་པོ་གཞན་གྱིས་བར་མ་ཆོད་པའི་དངོས་པོ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན་དེ་གཉིས་དངོས་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་སུ་མ་གྲུབ་པར་ཐལ། རྒྱུ་འབྲས་དེ་གཉིས་བར་གཞན་གྱིས་ཆོད་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་མ་ཁྱབ་བོ་སྙམ་ན། དུས་སྔ་ཕྱིར་འཇོག་པ་ལ་དངོས་པོས་བར་དུ་ཆོད་མི་དགོས་ན་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལའང་དུས་སྔ་ཕྱི་འཇོག་རིགས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུས་ཞིག་པའི་(༡༩༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དངོས་འབྲས་དེ་མྱུ་གུའི་དངོས་པོར་བསྐྱེད་དམ། མྱུ་གུ་ལས་གཞན་པའི་དངོས་པོར་བསྐྱེད། དང་པོ་ལྟར་ན་མྱུ་གུ་ཞིག་པར་མ་སོང༌། གཉིས་པ་ལྟར་ན་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་དངོས་པོ་གང་བསྐྱེད། མེད་པའི་དངོས་པོ་བསྐྱེད་པར་མི་རིགས་ཏེ། མེད་ན་དངོས་པོར་འགལ་བའི་ཕྱིར། ཡོད་པར་བསྐྱེད་ན་མྱུ་གུ་དུས་དང་པོར་སྐྱེས་པས་དུས་གཉིས་པ་དེ་ཞིག་པའི་འབྲས་བུ་མ་བསྐྱེད་པར་ཐལ། དེ་མ་ཞིག་པའི་ཡོད་པར་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་རྟགས་མ་གྲུབ་སྟེ། ཡོད་པར་བསྐྱེད་ཀྱང་མ་ཞིག་པའི་ཡོད་པར་མི་བསྐྱེད་པར་ཞིག་པའི་ཡོད་པ་ཉིད་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འོ་ན་མྱུ་གུ་ཞིག་པའི་ཡོད་པ་དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཞིག་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ཁྱོད་ཡོད་པའི་ཕྱིར། མ་ཁྱབ་ན། མྱུ་གུ་ཡོད་ཅིང་ཞིག་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཆོས་ཅན། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ཁྱོད་ཡོད་པའམ་མ་ཞིག་པར་སྡོད་མ་ཐུབ་པར་ཞིག་པ་ཉིད་ལས་གཞན་དུ་ཡོད་པར་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཞིག་པ་ལས་གཞན་དུ་བྱར་མེད་ཀྱང་ཞིག་པ་ཉིད་ཡོད་པ་ཡིན་པས། ཡོད་པར་སྡོད་མ་ཐུབ་པ་མ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། འོ་ན་ཡོད་པ་ལ་སྐྱེ་འཇིག་གི་གནས་སྐབས་མི་འཐད་པར་ཐལ། ཞིག་པ་ཉིད་ཡོད་པ་ཡིན་པ་ལས་ཡོད་པ་གཞན་དུ་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་མེད་ན་ཡོད་པའི་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་མ་ཞིག་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ཞིག་པ་ཉིད་ཡོད་པ་ཡིན་ཅིང༌། ཡོད་པའི་སྐྱེ་བའང་ཞིག་པའི་ཡོད་པ་ལས་གཞན་དུ་བྱར་མེད་ཅིང༌། གང་ཞིག་པ་དེ་མ་ཞིག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ཡོད་པའི་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་ཉིད་དུ་མི་སྲིད་པར་ཐལ། མ་ཞིག་པ་མ་ཡིན་པར་ཞིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཁྱེད་མྱུག་(༡༩༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གུ་ཞིག་པ་ད་གཟོད་རྒྱུས་བསྐྱེད་མི་ནུས་ཀྱང་ཞིག་པ་དེ་ཉིད་རྒྱུས་བྱས་པས་རྒྱུ་ཡོད་དོ་ཞེས་པ་ནི་རྒྱུས་བསྐྱེད་མི་ནུས་པའི་འབྲས་བུ་དེ་རྒྱུ་དེར་བལྟོས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་སྨྱོན་པ་ལས་སུ་ཞིག་གིས་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་དེ། ད་གཟོད་དེ་གསར་དུ་རྒྱུས་བསྐྱེད་མི་ནུས་ཀྱང་འབྲས་བུར་འཇོག་ན་དེ་དང་དེའི་འབྲས་བུ་ཡིན་མིན་འཇོག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཐམས་ཅད་ནུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཁྱེད་ཞིག་པ་དངོས་པོ་ཡིན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ། ས་བོན་ཞིག་པ་དངོས་པོ་ཡིན་པར་ཐལ། ས་བོན་འགགས་པ་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གྲུབ་སྟེ། མྱུ་གུ་སྐྱེས་པ་དང་ས་བོན་འགགས་པ་དུས་མཉམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པའི་རྟགས་སྒྲུབ་འདི་ལ་དཔྱད་དུ་ཡོད་དེ། འགགས་པ་ལ་འཇིག་པའི་འགགས་པ་དང༌། ཞིག་པའི་འགགས་པ་གཉིས་ལས། འཇིག་པའི་འགགས་པ་དངོས་པོ་བ་ལ་དེ་ལྟའི་ཚེ་སྐྱེ་འགག་དུས་མཉམ་གྲུབ་ཏུ་ཆུག་ཀྱང་ཞིག་པའི་འགགས་པ་དངོས་མེད་ལ་དུས་མཉམ་མི་རུང་སྟེ། དངོས་མེད་ལ་དུས་མཉམ་གྱི་ཡོད་པ་རྭ་རྣ་ལྟར་ཕན་ཚུན་འཇོག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཁྱེད་མྱུ་གུ་ས་བོན་གྱི་དུས་མེད་ལ་ཕྱིས་ཡོད་པ་བཞིན་མྱུ་གུའི་ཞིག་པ་མྱུ་གུའི་དུས་ན་མེད་ལ་ཕྱིས་ཡོད་པས་རྒྱུ་བཅས་སུ་གྲུབ་བོ་ཞེས་སྨྲ་བ་འདི་ལྟར་ན། མྱུ་གུའི་ཞིག་པ་མྱུ་གུའི་དུས་སུ་མེད་ན་ཆོས་ཅན། མྱུ་གུའི་ཞིག་པས་མྱུ་གུ་ཞིག་པར་མ་བྱས་པར་ཐལ། མྱུ་གུའི་དུས་ན་མྱུ་གུའི་ཞིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་མེད་ན་མྱུ་གུའི་ཞིག་པའི་ཞིག་བྱེད་མ་འོངས་པས་ཞིག་བྱ་མྱུ་གུ་འདས་པ་ཞིག་པར་བྱེད་སྲིད་པར་ཐལ། མ་ཁྱབ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན་ཞིག་བྱ་མྱུ་གུ་འདས་པ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཞིག་པ་མ་འོངས་པས་ཞིག་པར་བྱེད་མི་དགོས་པར་(༡༩༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐལ། ཞིག་བྱ་འདས་པ་དེ་ཞིག་ཟིན་པས་སླར་ཞིག་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར། ལུང་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་དྲངས་པ་དེ་ཡང་མ་འབྲེལ་བའི་ཚུལ་ནི། སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤི་ཞེས་འབྱུང་བའི་ལུང་དོན་ཁྱེད་ཀྱིས་རྒྱུ་དངོས་པོ་རང་བདེན་པས་འབྲས་བུ་རང་བདེན་པ་བསྐྱེད་པར་འདོད་པ་དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་ལུགས་ལྟར་དབུ་མ་པས་འདོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། སྐྱེ་བའི་བལྟོས་ཆོས་ཀྱི་རྐྱེན་ཙམ་གྱིས་རྒ་ཤི་སོགས་འཇོག་པས་ལས་རྒྱུ་འབྲས་བདེན་པར་མེད་བཞིན་རྫུན་ཆོས་ཙམ་དུ་ཀུན་རྫོབ་པར་མི་བསླུ་བའི་བདེན་པ་ལྟར་སྣང་ངོ་ཞེས་འཆད་པ་དང༌། འཆི་བས་བྱ་བ་གཉིས་བྱེད་པའི་ལུང་དོན་ཀྱང་འཆི་བས་ཞེས་པ་འཆི་བའི་འཇིག་པའི་བྱ་བ་ལ་བྱ་ཡི། ཞིག་པའི་བྱ་བ་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། ཞིག་པས་བྱ་བ་བྱེད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། དེའང་འཆི་བའི་འཇིག་པས་མི་འཆི་བའི་རིགས་འདྲ་ཕྱི་མའི་རྒྱུན་གཅོད་པས་མི་འཆི་བར་མ་བཟུང་བ་ལས་འདུ་བྱེད་འགྱུར་བའི་བྱ་བ་བྱས་པ་དང༌། འཆི་སེམས་ཉིད་སེམས་བྱུང་མ་རིག་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྨོངས་པའི་ངོ་བོར་སྐྱེས་བྱ་བ་ཡིན་ལ། ཁྱེད་ལྟར་འཆི་བས་ཤི་བ་དང་མ་རིག་པ་བསྐྱེད་པའི་བྱ་བ་གཉིས་བྱས་ཞེས་པའི་དབང་དུ་ན། འཆི་བའང་ཞིག་པ་ལ་ཁྱེད་ཀྱིས་བསམས་པར་སྣང་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཞིག་པའང་ཤི་བའི་དོན་དུ་ཟད་ལ། དེའི་ཚེ་སྨྲས་ཚོད་འཆི་བ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱང་སོང་ཚོད་ཤི་བར་སོང་ལ་ཤི་བས་ཤི་བའི་བྱ་བ་བྱེད་ན་རང་གིས་རང་ཉིད་ལ་བྱ་བྱེད་གཉིས་འགལ་བ་དང༌། ཞིག་པས་སླར་ཤི་བ་སྟེ་ཞིག་པ་ཞིག་པར་བྱེད་ན་མ་ཞིག་པར་འགྱུར་བའམ། ཡང་ན། ཁྱེད་འདོད་པའི་ཞིག་དངོས་དེའི་དངོས་རྒྱུན་གཅོད་པར་འགྱུར་བས་ཞིག་པ་དངོས་པོར་འདོད་པ་ལས་ཉམས་བྱེད་དུ་འགྱུར་རོ། །(༡༩༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞིག་པ་དངོས་པོར་འདོད་པའི་ལུང་དུ། དངོས་དང་དངོས་མེད་འདུས་བྱས་ཡིན། །ཅེས་ཞིག་པ་དངོས་མེད་དངོས་དོན་དུ་འཆད་པ་འདི་ནི་ལུང་རྒྱབ་ཀྱིས་ཆེས་ཕོངས་ནས་འདི་ལྟར་བརྗོད་མོད། ཐ་ཆད་པར་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་འདིར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དངོས་མེད་ཆོས་ཅན། དངོས་པོར་ཐལ། ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ཀྱིས་དངོས་དང་དངོས་མེད་གཉིས་ཀ་ཕན་ཚུན་བལྟོས་ནས་འདུས་བྱས་པར་འཇོག་པས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་ཙམ་ལས། དངོས་པོ་དང་དངོས་མེད་རང་བདེན་པ་མ་གྲུབ་པར་གསུངས་པ་དབང་མ་བཙན་པར་ཁྱེད་དངོས་པོ་དོན་བྱེད་པ་དེར་བདེན་དུ་འདོད་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དངོས་པོ་ཞིག་པའི་དངོས་མེད་ཀྱང་དངོས་པོར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། འདོད་པ་ལས་འོས་མེད། དེ་ལྟར་ན་ཐ་སྙད་དུའང་ཤེས་བྱ་ལ་དངོས་པོ་དང་དངོས་མེད་གཉིས་སུ་བརྗོད་བྱར་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དངོས་མེད་ཀྱང་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར། ཡང་རྒྱུ་ཟད་ཀྱི་ལུང་ནི། ཉོན་མོངས་ཟད་པས་ཐར་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དོན་དུ་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། རིམས་ནད་དང་བྲལ་བ་ན་འགོ་ནད་ལས་གྲོལ་བར་བརྗོད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་འགོ་ནད་ལས་གྲོལ་བ་ནི་འགོ་ནད་མེད་པར་སོང་བས་ནད་ལས་གྲོལ་བ་དེ་ནད་ཀྱི་དངོས་པོར་སླར་རྒྱུས་བསྐྱེད་མི་དགོས་ལ། ཁྱེད་ཀྱི་ལུང་དོན་ལྟར་བཤད་ན་དེའི་ཚེ་འདིར་འགྱུར་ཏེ། འགོ་ནད་ཟད་པའམ་ཞིག་པས་བསྐྱེད་པའི་ནད་ལས་གྲོལ་བའི་ཟད་པའམ་ཞིག་པས་བཞག་པའི་ཟད་པ་དང་ཞིག་པ་དེ་སླར་ནད་ཀྱི་དངོས་པོར་ཁས་ལེན་དགོས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཟད་ཞིག་དེ་དག་(༡༩༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དངོས་པོ་ཡིན་པ་གང་ཞིག དེ་ཡིན་ན་ནད་ཀྱི་དངོས་རྒྱུན་ལས་གཞན་པའི་དངོས་རྒྱུན་བར་དེར་འཚངས་ནས་འོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཁྱེད་སྣུམ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་ཟད་པས་མར་མེ་ལྟ་བུའི་འབྲས་བུ་ཟད་པའི་རྒྱུ་འབྲས་འཇོག་ཅེས་པ་འདི་ལྟར་ན་མེ་མ་དམིགས་པའི་རྒྱུས་དུ་བ་མ་དམིགས་པའི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པར་ཡང་མཚུངས་ལ། དེ་འདོད་ན། མཚན་མོའི་རྒྱ་མཚོར་དུ་བ་འགོག་པ་ལ་རྒྱུ་མེ་མེད་རྟགས་སུ་སྦྱོར་བའི་ཚེ་དེ་མ་དམིགས་པའི་གཏན་ཚིགས་མིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་དེ་རྒྱུས་འབྲས་བུ་བསྒྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་སུ་སོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞི་དེར་མེ་མ་དམིགས་པའི་རྒྱུས་འབྲས་བུ་དུ་མེད་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་གྲུབ་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་ན་དེ་འདྲའི་གཏན་ཚིགས་དེ་རྒྱུ་མ་དམིགས་པའི་གཏན་ཚིགས་མ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པ་གང་ཞིག རྒྱུས་འབྲས་བུ་སྒྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ལེགས་པར་སོམས་ལ་རན་པར་སྨྲོས་ཤིག སྤྱིར་དེར་མེ་དངོས་སུ་མ་དམིགས་པས་དུ་བ་མ་དམིགས་པ་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཆར་མ་བབ་པས་ལོ་ཏོག་མ་སྐྱེས་པ་ལྟ་བུ་དངོས་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་མ་ཡིན་ཀྱང་ཆ་མཐུན་གྱི་ཁོངས་སུ་བསྡུའོ་ཞེས་མདོ་སེམས་ཐུན་མོང་བའི་དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་གླང་གྲགས་པའི་རྟོག་གེའི་གཞུང་ལས་ཀྱང་འབྱུང་མོད། སྤྱིར་ཆོས་གང་དང་གང་འབྱུང་བ་ལ་གེགས་མི་བྱེད་པ་ཙམ་ལ་བློ་རྩེ་གཏད་ནས་དེ་ལྟའི་ཆོས་དེ་ཆོས་གཞན་གྱི་རྒྱུར་འཇོག་ན་བྱེ་སྨྲ་འདོད་པ་ལྟར་བུམ་པ་སྐྱེ་བའི་བྱེད་རྒྱུར་བརྟགས་འགོག་འཇོག་པ་ལྟར་ཁས་བླངས་ཀྱང་མི་རུང་བ་མེད་པར་འགྱུར། གཞན་ཡང་སྣུམ་ཟད་པ་ནི་མར་མེའི་རྒྱུན་མི་ཟད་(༡༩༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་འགོག་ཀྱང་མར་མེའི་རྒྱུན་ཟད་པ་དེ་སྐྱེད་བྱེད་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མི་ཟད་པ་དེ་འབྲས་བུ་སྐྱེད་བྱེད་ཡིན་གྱི། རྒྱུ་ཟད་པ་དེ་འབྲས་བུ་སྐྱེད་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡིན་ན་རྒྱུ་ས་བོན་གྱིས་མྱུ་གུ་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཟད་པ་དེའང་འབྲས་བུ་མྱུ་གུ་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་ཡོད་དོ། །འདོད་ན། མྱུ་གུ་མི་སྐྱེ་བ་དེ་མི་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། མྱུ་གུ་མི་སྐྱེ་བ་ལ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་མ་ཟད་རྒྱུ་ཟད་པ་འབྲས་བུ་ཟད་བྱེད་ཡིན་ཅེས་པའང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ན་ཆེས་མ་བརྟགས་པ་སྟེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་ཟད་པའམ་འདས་པའི་ཤུལ་དུ་འབྲས་བུ་ད་ལྟར་བ་དང་མ་འོངས་པ་མི་ཟད་པར་སྐྱེ་བར་མངོན་པའི་ཕྱིར། མྱུ་གུའི་ས་བོན་ཉིད་ཟད་པ་ལས་མྱུ་གུ་ཉིད་མི་ཟད་པར་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ནའང་ས་བོན་ཞིག་པས་མྱུ་གུ་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། ས་བོན་ཞིག་པས་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བའི་གོ་ས་ཕྱི་བའོ། །འདི་ཙམ་རེའི་གནད་མ་རྟོགས་བཞིན་དུ་རྒྱལ་བའི་དགོངས་དོན་ལ་གཟུ་ལུམ་དང་རས་ཆོད་བྱེད་པ་ནི་ཆེས་ཡ་ང་བའོ། །གཉིས་པ་ནི། དངོས་པོ་འཇིག་ཞིག་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་དག་ནི། རྒྱུན་གྱི་འགྱུར་བ་རགས་པར་མངོན་པ་ཙམ་ལས་དངོས་པོའི་འཇིག་པ་ཕྲ་བའི་མི་རྟག་པའི་ཚུལ་ལ་དཔྱོད་པ་མ་ཡིན་ལ། དངོས་སྨྲ་བའི་བསྟན་བཅོས་མཁན་པོ་དག་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་སོགས་ཉན་ཐོས་སྡེ་བཅོ་བརྒྱད་པོ་སོ་སོ་དག་ལ་ཕྲ་བའི་སྐད་ཅིག་དང་མི་རྟག་པའི་དངོས་པོ་ལ་རང་གྲུབ་དུས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ལ་འཇིག་པར་འདོད་པ་དང་མི་འཇིག་པར་འདོད་པ་མང་དུ་བྱུང་ཞིང༌། དེ་ལྟར་ནའང་དངོས་སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་ཡོད་པ་དངོས་པོར་འདོད་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང་ཞིག་པ་དང་མེད་པ་(༡༩༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དངོས་མེད་དུ་འདོད་པ་ལ་ནི་མི་མཐུན་པ་མེད་ལ། དེའང་མདོ་སེམས་ཐུན་མོང་བའི་དངོས་པོ་ལ་འཇིག་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་གི་རྣམ་གཞག་ཇི་ལྟར་བྱེད་པ་ལྟར་བརྗོད་ན། འཇིག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ནི་དབང་ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་དོན་བྱེད་པ་ཅན་གྱི་འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང་ཡོད་པ་ལ་འཇོག་གི། འཇིག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ནི་དབང་ཡིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་ལས་འདས་པ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དངོས་མེད་དང༌། ཞིག་པ་སྟེ་མེད་པ་ལ་མི་འཇོག་པའི་ཕྱིར། འཇིག་པ་དང་མི་རྟག་པས་དངོས་པོ་ད་ལྟར་བ་རང་དུས་སུ་ཟ་བར་བྱས་ནས་དེ་ཤུལ་དུ་དངོས་པོ་ཕྱི་མ་འབྱུང་བའི་གོ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ལ། དེའང་སྐྱེ་བའི་འཇིག་པས་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་མི་འགོག་པར་སྐྱེ་བ་བསྐྱེད་བཞིན་པར་འཇིག་ལ། འགག་པའི་འཇིག་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་ཕྱི་མ་བསྐྱེད་པའི་བྱ་བ་དང་བཅས་པར་མི་འཇིག་ཀྱང་སྐྱེ་བའི་ཆོས་དེ་འགག་བྱེད་ཀྱི་འཇིག་པ་དང་མི་རྟག་པར་གྲུབ་བོ། །དེས་ན་སྐྱེ་བའི་འཇིག་པ་དངོས་འགག་པའི་འཇིག་པ་གཉིས་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་འཇིག་པར་འདྲ་ཡང་གཅིག་ནི་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཅན་དང༌། ཅིག་ཤོས་ནི་རང་ཉིད་འཇིག་རྒྱུ་དོན་གཞན་ལ་མ་བལྟོས་པར་འཇིག་པའི་བྱ་བ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ལས་སྐྱེ་བའི་འཇིག་པ་ཅན་གྱི་བྱེད་པོར་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བའི་འཇིག་པ་སྔ་མས་ནི་སྐྱེ་བའི་འཇིག་པ་ཕྱི་མ་བསྐྱེད་པ་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་ལ། འགག་པའི་འཇིག་པ་སྔ་མས་ནི་སྐྱེ་བའི་འཇིག་པ་ཕྱིར་མ་ལ་ཕན་མི་འདོགས་པས་སྐྱེ་བའི་འཇིག་པ་ཕྱི་མ་མི་སྐྱེ་བར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་སྔ་མའི་དངོས་རྒྱུན་ཞིག་ཟད་ལས་གཞན་པའི་དངོས་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་དོ། །(༡༩༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེའང་འགགས་པའི་འཇིག་པའམ་འགགས་བྱེད་ཀྱི་འཇིག་པ་ནི་འགགས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། འགགས་པ་ཉིད་ནི་འགག་པའི་འཇིག་པར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། འགགས་ཞིག་དངོས་མེད་ནི་དབང་ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མེད་དགག་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་པ་དང་མི་རྟག་པའི་དངོས་འབྲས་འཇིག་པ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུའང་འཇིག་རྒྱུ་དོན་གཞན་གྱིས་འཇིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་འཇིག་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུའང་དེ་ཉིད་དུ་གྲུབ་ལ། རང་ཉིད་འཇིག་པའི་ངོ་བོར་མ་སྐྱེས་ན་གཞན་དུ་འཇིག་བྱེད་གཞན་གྱིས་གཞན་འཇིག་པའི་ངོ་བོར་བྱེད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དགག་སྒྲུབ་འབྲེལ་མེད་གཞན་གྱུར་གྱི་ཆོས་ལ་ཕན་གནོད་ཀྱི་བྱ་བ་ཕན་ཚུན་རྗེས་འགྲོ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་འཇིག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་རྒྱུ་ཡོད་དེ། འཇིག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ཡོད་པ་ལ་འཇོག་ན་རྒྱུ་མེད་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར། ཞིག་པ་ལ་ནི་རྒྱུ་མེད་དེ། དེ་དངོས་པོ་ཉེ་བར་བླང་བྱ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་ཞིག་པ་ལ་ནི་དངོས་པོ་སྔ་མ་རྒྱུན་ཆད་ཅིང༌། ཕྱི་མར་མ་གྱུར་ཀྱང་སྔ་མ་རྒྱུན་ཆད་ཙམ་ལ་དགོངས་ནས་འཇིག་པའི་སྒྲ་སྦྱར་བ་ཡོད་ལ། དེ་ལྟར་ནའང་ཞིག་པ་ལ་ནི་ཕན་གདགས་བྱའི་དངོས་པོ་ལ་ཕན་འདོགས་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོས་ཕན་གདགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རང་གཞན་གྱི་འཇིག་རྒྱུ་གཉིས་ཀ་མེད་ལ། འཇིག་པ་ལ་འཇིག་རྒྱུ་དོན་གཞན་མེད་ཀྱང་རང་ཉིད་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་འཇིག་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུར་ཡང་བལྟོས་མེད་དུ་གྲུབ་བོ་ཞེས། དཔལ་ལྡན་ས་སྐྱ་པཎྜི་ཏས་རིགས་གཏེར་རྩ་འགྲེལ་ལས། འཇིག་པར་བྱ་རྒྱུའི་དངོས་པོ་དང༌། །(༡༩༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞིག་པ་དངོས་མེད་གཉིས་ཀ་ལ། །འཇིག་པའི་སྒྲ་དོན་འབྱུང་མོད་ཀྱི། །གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་རྒྱུ་མི་དགོས། །འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་དེ་འཇིག་རྒྱུ་བུམ་པའམ་ཤིང་ལྟ་བུ་དངོས་པོ་ལ་ཡང་འཇུག ཞིག་ནས་མེད་པ་ལ་ཡང་འཇུག་པ་ལས་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས་འཇིག་པར་བྱ་རྒྱུ་དངོས་པོའི་སྐབས་སུ་རྒྱུ་མེད་གསུངས་པ་ནི། འཇིག་པ་ཉིད་དངོས་པོ་ཡིན་པས་དངོས་པོ་བསྐྱེད་པ་ལས་རྒྱུ་གཞན་ལ་མ་བལྟོས་པ་ལ་དགོངས་ལ། ཞིག་ནས་མེད་པ་ལ་འཇིག་པར་དོགས་པའི་སྐབས་སུ་རྒྱུ་མེད་ནི་རྒྱུ་གཏན་མེད་པ་ལ་དགོངས་ཏེ། འཇིག་པ་དེ་དངོས་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་ཀ་ལྟར་ཡང་འཇིག་པ་ལ་རྒྱུ་མི་དགོས་པར་གསལ་ལོ། །འདིའི་དགོངས་པ་མ་ཤེས་ན་གཞུང་འཆད་པ་འདྲེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་སྔ་མ་ཞིག་པའམ་འགག་པའི་འཇིག་པ་རྩོམ་པའི་སྐབས་སུ་དངོས་པོ་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བའི་འཇིག་པ་རྩོམ་པར་བྱེད་ལ། དངོས་པོ་སྔ་མ་འགགས་ཞིག་དངོས་པོར་མེད་པས་དེས་གོ་མ་བཀག་པའི་ཤུལ་དུ་དངོས་པོ་ཕྱི་མ་སྐྱེ་འཇིག་ཅན་གྱི་སྐྱེ་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་གྱི། དཔྱད་ན་སྐྱེ་འགག་དུས་མཉམ་ལ་སྐྱེ་བ་མི་འགྲུབ་སྟེ། འགགས་ཞིག་དུས་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་འགག་འཇིག་དང་སྐྱེ་འཇིག་གཉིས་གཅིག་ཅར་འཇིག་རྫས་གཉིས་སུ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་མེད་ཀྱང་སྐྱེ་འཇིག་ལ་འཇིག་པ་རང་གི་བྱ་བ་རང་ཉིད་འཇིག་པ་དང་འཇིག་དངོས་གཞན་བསྐྱེད་པའི་བྱ་བ་གཉིས་དང་ལྡན་ལ། འགག་འཇིག་ནི་འགག་པའི་འཇིག་པ་རང་གི་བྱ་བ་རང་ཉིད་འཇིག་པ་ཙམ་གྱི་བྱ་བ་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེའོ། །(༡༩༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེས་ན་དངོས་པོའི་ཞིག་པ་དངོས་པོ་ཉིད་ཞིག་པ་ཡིན་ཀྱང༌། དངོས་པོ་ཉིད་ཞིག་པ་དངོས་པོའི་ཆོས་བཏང་བའི་ཞིག་པ་དགག་རྐྱང་དེ་ནི་དངོས་པོར་མ་སོང་སྟེ། དེས་དོན་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་ཞིག་པ་དེ་དངོས་མེད་དུ་བཏགས་ནས་བརྗོད་པ་ཙམ་ལས་ཞིག་པ་དེ་དངོས་མེད་ཀྱི་གཞི་གྲུབ་ཀྱི་ཡིན་ཡོད་དུའང་ཁས་བླང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དངོས་པོ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི། །དངོས་མེད་ཡིན་པར་སྐྱེ་བོ་སྨྲ། །ཞེས་འཇིག་རྟེན་དུའང་དངོས་པོར་མེད་པ་ཙམ་ལ་དངོས་མེད་ཅེས་སྐྱེ་བོ་དག་སྨྲའི། ཕྱི་ནང་གི་མུ་སྟེགས་ཁ་ཅིག་འདོད་པ་ལྟ་བུའི་དངོས་མེད་རྫས་གྲུབ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་དབུ་མའི་གསུང་རབས་ལས་ཀྱང་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་ངོ༌། །གསུམ་པ་ལ། རིགས་པ་དང་འགལ་བས་གཏན་མི་རིགས་པ་དང༌། ལུང་དང་འགལ་བས་གཏན་མི་རིགས་པའི་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། ཞིག་པ་དངོས་པོ་བ་མ་ཞིག་པའི་དངོས་པོ་ཕྱི་མའི་རྒྱུ་ཡིན་ན། མ་ཞིག་པའི་དངོས་པོ་སྔ་ཕྱིའི་བར་དུ་ཞིག་དངོས་རེ་འབྱུང་བར་ཐལ། ཞིག་པ་དངོས་པོ་བ་དེ་དངོས་པོ་སྐྱེ་བ་ཅན་སྐྱེད་བྱེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ཞིག་དངོས་དེ་སླར་ཡང་ཞིག་པ་ལས་མ་ཞིག་པར་མི་འགྱུར་བར་ཐལ། དངོས་པོ་ཞིག་པའི་མཐའ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ཞིག་དངོས་དེ་མ་ཞིག་པའི་དངོས་པོ་གཏན་སྐྱེད་བྱེད་དུ་མི་འགྱུར་བར་ཐལ། དངོས་པོ་ཞིག་པའི་ཞིག་དངོས་དེ་ཞིག་པ་ལས་མ་ཞིག་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་མ་ཁྱབ་སྟེ། ཞིག་དངོས་རང་ཉིད་ཞིག་པའི་དངོས་པོར་སྐྱེའང་མ་ཞིག་པའི་དངོས་གཞན་སྐྱེད་བྱེད་དུ་གྲུབ་བོ་སྙམ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། རང་ཉིད་དངོས་པོར་མེད་པས་(༡༩༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞན་དངོས་པོར་བྱ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེར་མ་ཟད་དངོས་ཆོས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབྱུང་བ་ལ་ཞིག་པ་དངོས་པོར་འགྱུར་བ་མ་ཞིག་པའི་དངོས་པོ་བར་མ་ཆད་དུ་ཡོད་ན་ནི་ཞིག་པ་དང་མ་ཞིག་པའི་དངོས་པོ་གཉིས་གཅིག་ཅར་འབྱུང་བའམ་མ་ཞིག་པའི་དངོས་པོ་བར་ཆད་དེ་ཡོད་ན་ཞིག་མ་ཞིག་གི་དངོས་པོ་སྤེལ་ནས་འབྱུང་བ་གང་རུང་དུ་འགྱུར་ལ། རྣམ་གཞག་འདི་འདྲ་ནི་སངས་རྒྱས་པའི་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་གང་ལའང་སྔོན་ཆད་མ་གྲགས་པས་དུས་ཀྱི་མཐུ་ལས་བླ་རྡོལ་དུ་བྱུང་བར་གོར་མ་ཆག་གོ། །ཞིག་པ་དངོས་པོར་སྲིད་ན་ཞིག་དངོས་ཞིག་པའི་མཐའ་ཅན་ཡིན་ལ། དེའི་ཞིག་པའང་དངོས་པོ་ཡིན་པས་ཞིག་པའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་གི་དངོས་པོའི་དངོས་པོའང་བྱེ་སྨྲའི་ཐོབ་པ་ལྟར་རྫས་མཐའ་ཡས་པ་ཞིག་ཏུ་རྟོག་པས་བཏགས་ནས་སྨྲ་དགོས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་སྨྲ་ནའང་འདུ་ཤེས་གཞན་བསྒྱུར་གྱི་རྫུན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་ལས་གཞན་དུ་ཉེ་བར་མཁོ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། ཡང་ཞིག་མ་ཞིག་གི་དངོས་པོ་སྤེལ་གྱིན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། མ་ཞིག་པའི་དངོས་པོ་སྔ་ཕྱིའི་རྒྱུ་འབྲས་བར་དུ་ཆོད་བཞིན་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ། དེ་འདོད་ན་དེའི་ཕྱིར་ཞིག་པའི་དངོས་པོ་སྔ་ཕྱིའི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱང་བར་ཆོད་བཞིན་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། འདོད་ན། ཐ་སྙད་དུ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་དངོས་པོ་འཇོག་ཏུ་མེད་པར་ཐལ། རྒྱུ་འབྲས་རིས་མི་མཐུན་པས་བར་ཆོད་ཅིང་རྒྱུ་འབྲས་སུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པ་ནི་ཞེན་པ་ཙམ་ལས་རྒྱུ་འབྲས་སུ་འབྱུང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་པ་འདི་ལ་ཁྱེད་འབྲས་བུ་ཅི་ཞིག་རེ། ཡང་ཕ་ཤི་བ་བུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་ཡང་(༡༩༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྱུར་ཏེ། ཞིག་པ་དེ་སེམས་ཅན་ཤི་བའི་དངོས་པོ་མ་རིག་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་གང་ཞིག དེ་ཉིད་འདིར་ཡང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་འདོད་ན་ནི་ཅི་ལྟར་འགྱུར། ཡང་ཞིག་དངོས་དེ་མ་སྐྱེས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། སྐྱེ་བའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན། སྐྱེ་བའི་དངོས་པོར་ནི་མི་འཐད་དེ། དེ་ཞིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་ཁྱབ་བོ་སྙམ་ན། ཁྱོད་ཞིག་དངོས་མ་ཡིན་པར་སྐྱེ་དངོས་ཡིན་པར་ཐལ། མ་ཁྱབ་པར་སྨྲས་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། སྐྱེ་འགག་དངོས་འགལ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ཞིག་དངོས་དེ་སྐྱེ་དངོས་དང་མི་འགལ་བའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོར་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཞིག་དངོས་མ་སྐྱེས་པའི་དངོས་པོའོ་ཞེ་ན། ཞིག་དངོས་ཆོས་ཅན། དངོས་པོ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཞིག་དངོས་དུས་གསུམ་གྱི་དངོས་པོ་གང་དུ་བཞག ད་ལྟ་བ་དང་མ་འོངས་པའི་དངོས་པོར་འཇོག་གོ་ཞེ་ན། མི་རུང་སྟེ། ད་ལྟ་བ་དང་མ་འོངས་པའི་དངོས་པོ་ནི་འཇིག་བཞིན་དང་སྐྱེ་བཞིན་ཡིན་པ་ལས། ཞིག་པ་ནི་འཇིག་བཞིན་དང་སྐྱེ་བཞིན་རྒྱུན་བཅད་དེ་ཞིག་པར་བྱས་ནས་ད་ལྟར་བ་དང་མ་འོངས་པའི་དངོས་པོའི་སྐབས་བརླག་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། འདས་པ་དངོས་སུ་འཇོག་གོ་ཞེ་ན། མི་རུང་སྟེ། འདས་པ་དོན་བྱེད་པའི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། སྟོང་ཡང་དངོས་པོར་འདོད་ན་དུས་གསུམ་རྫས་གྲུབ་ཏུ་འདོད་པ་ལྟར་དངོས་པོར་སྨྲ་ན་ཁོ་བོས་བྱ་ཐབས་ཅི་ཡོད། ཡང་ཞིག་པ་དངོས་པོ་འདས་པས་འབྲས་བུ་དངོས་པོ་ད་ལྟ་བ་བསྐྱེད་རིགས་ན་ཆོས་ཅན། ཞིག་པ་དངོས་པོ་མ་འོངས་པས་འབྲས་བུ་ད་ལྟའི་དངོས་པོ་བསྐྱེད་རིགས་པར་ཐལ། ཞིག་པ་མ་སྐྱེས་པ་དངོས་པོར་མེད་ཀྱང་དངོས་པོར་སྒྲོ་བཏགས་ནས་དེར་སྐྱེ་(༡༩༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་སྲིད་ན་དེ་ལྟའི་དངོས་པོ་སྐྱེ་བའང་སྲིད་པར་རིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མཚུངས་པ་ལ་གནོད་བྱེད་མེད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་ལ་སྔ་ཕྱི་མི་དགོས་པར་ཐལ། འདོད་པ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། རྒྱུ་འབྲས་སྔ་ཕྱི་གོ་ལོག་ཏུ་སྨྲས་པས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་བས་ཁྱེད་ཅག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་འཛིན་པའི་ཐུགས་བསྐྱེད་བཟང་པོ་འདི་ལ་བསྟན་པའི་འཇོག་ལུགས་ཆེས་བཟང་བར་སྣང་ངོ༌། །ཡང་ཞིག་པ་དངོས་པོ་ཡིན་ན་དངོས་པོ་ཞིག་པ་ཞིག་ཟིན་གྱི་དངོས་པོ་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་ཡིན་ནམ། དངོས་མེད་ཞིག་པའི་ཞིག་པ་དེ་ལས་བཟློག་པའི་དངོས་པོ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན། ཞིག་པ་དེ་མ་ཞིག་པར་འགྱུར་བའམ་ཞིག་པ་དེ་དངོས་པོར་མི་འགྱུར། གཉིས་པ་ལྟར་ན། ཞིག་པའི་དངོས་པོ་དེ་ལྟ་བུ་ཆོས་ཅན། མ་ཞིག་པའི་དངོས་པོར་ཐལ། དངོས་མེད་ཞིག་པའི་ཞིག་པ་དེ་ལས་བཟློག་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་མ་ཞིག་པའི་དངོས་པོ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་སྡོད་པའི་ཞིག་དངོས་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་དངོས་པོའི་རྒྱུ་འབྲས་གང་དུའང་མི་རུང་བར་ཐལ། ཁྱོད་ཀྱི་སྔ་ལོགས་ན་མ་ཞིག་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཅིང༌། ཁྱོད་ཀྱི་ཕྱི་ལོགས་ན་མ་ཞིག་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན་ཞིག་དངོས་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཞིག་དངོས་སུ་མི་རུང་བར་ཐལ། ཁྱོད་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དང༌། ཁྱོད་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་འབྲས་བུ་གཉིས་ཀ་མ་ཞིག་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་ཁྱབ་ན། ཁྱོད་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དང༌། ཁྱོད་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་འབྲས་བུ་མ་ཞིག་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་ན། ཁྱོད་ཞིག་པ་དང་(༡༩༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞིག་དངོས་ཡིན་པ་བུད་ཅེས་ས་གསུམ་གཡོ་བར་བྱེད་པའི་ལྷའི་རྔ་བོ་ཆེ་བརྡུང་བ་དང༌། ལྷན་ཅིག་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་རྒྱལ་མཚན་ཆེན་པོ་སྒྲེང་བར་བྱེད་དོ། །ཡང་ཞིག་པའི་དངོས་པོ་དེ་དངོས་པོ་ཞིག་པ་ལ་ཡོད་དམ། དངོས་པོ་མ་ཞིག་པ་ལ་ཡོད། གཉིས་པ་ལྟར་ན། ཞིག་དངོས་ཆོས་ཅན། མ་ཞིག་པར་ཐལ། མ་ཞིག་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་ལྟར་ན། ཞིག་དངོས་ཆོས་ཅན། དངོས་པོར་མེད་པར་ཐལ། དངོས་པོར་ཞིག་པ་ནི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཀྱི་མཐས་སྟོང་པ་ཡིན་པས་དངོས་པོར་ཡོད་རུང་ངོ་ཞེས་སྒྲོ་བཏགས་ནས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། མ་ཁྱབ་བོ་ཞེ་ན། ཁྱབ་པར་ཐལ། དངོས་ཞིག་ལ་ཡོད་པའི་ཞིག་དངོས་དེ་དངོས་ཆོས་ཀྱི་མཐས་སྟོང་པར་ཟད་པ་ལས་དངོས་ཆོས་གཞན་བརྟེན་བྱའི་གནས་ཐོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། སྒྲའི་དངོས་པོ་ཞིག་ནས་མེད་པ་ལ་ཀ་ཁ་སོགས་དབྱངས་གསལ་གྱི་དངོས་པོ་ཡོད་པར་མི་བརྟེན་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། འགགས་པའམ་ཞིག་པ་དངོས་པོར་མི་འགྱུར་ཏེ། འགགས་ཞིག་སོགས་མེད་པའི་ཆོས་དེ་རྐྱེན་དུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར། འགགས་ན་རྐྱེན་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན། །ཅེས་སོ། །ཡང་དངོས་པོ་རང་ཞིག་པའམ་ཡོད་པར་མ་གྲུབ་ན་དེར་བལྟོས་ཀྱི་དངོས་མེད་ཀྱང་འཇོག་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། དངོས་ཞིག་དངོས་པོར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་མ་གྲུབ་ན། །དངོས་མེད་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་དང༌། ཟད་ཞིག་ལ་དངོས་ཆོས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འགགས་ཆད་ལ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། ཟད་ལ་འབྱུང་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་དང༌། ཟད་ཞིག་དངོས་པོར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཞིག་(༢༠༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། ཟད་ལ་འཇིག་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཅེས་དང༌། ཁྱད་པར་སྐྱེ་བ་ཞིག་དངོས་ཀྱིས་རྒ་ཤིའི་དངོས་པོ་བསྐྱེད་པ་ནི་ཆེས་མི་རིགས་ཏེ། བདུན་ཅུ་པ་ལས། རྟེན་འབྱུང་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་གང༌། །སྡུག་བསྔལ་འབྲས་ཅན་དེ་མ་སྐྱེས། །སེམས་གཅིག་ལ་ཡང་མི་འཐད་ལ། །དུ་མ་ལ་ཡང་མི་འཐད་དོ། །ཞེས་པའི་འགྲེལ་པར། གང་གི་ལྟར་སེམས་གཅིག་ཡིན་པ་དེའི་ལྟར་ན་འབྲས་བུ་རྒྱུ་དང་ལྷན་ཅིག་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ལྟར་སེམས་ཐ་དད་པ་ཡིན་པ་དེའི་ལྟར་ན་ཡན་ལག་སྔ་མ་སྔ་མ་ཞིག་པ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཡང་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་དངོས་པོ་ནི་དེ་ཉིད་ཚོགས་པ་ལ་གེགས་དབང་གིས་ཞིག་པའི་ཆོས་དེ་ནི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མིན་ནོ། །ཞེས་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ཀྱིས་རྟོག་གེ་འབར་བར། སྟོང་ཉིད་ལྟ་བ་གོམས་བྱས་པས། །ཉོན་མོངས་འཇུག་པ་བཅོམ་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བར་སྨྲས་ཏེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཚོགས་པ་དང་ཐ་དད་པའི་དངོས་པོ་དང་ཞིག་པ་དག་ལ་དངོས་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། གང་ལ་འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་དང་གཏི་མུག་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་པའི་སྲིད་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་དང༌། ཞིག་པ་དངོས་པོར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་གང་གིའང་རྐྱེན་དུ་བརྟེན་པར་མི་འབྲེལ་ཞེས། དེར༑ གལ་ཏེ་དངོས་མེད་གཞན་བརྟེན་འགྱུར། །དངོས་པོ་མེད་ཕྱིར་ཞིག་པ་བཞིན། །དེ་ནི་གཉེན་པོར་མི་འདོད་དེ། །གཞན་ལ་བརྟེན་ཕྱིར་ཞིག་བཞིན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་ལ། གཞན་ཡང་སློབ་དཔོན་ཆེན་(༢༠༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པོ་ཞི་བ་འཚོས། ཚད་མའི་བསྡུས་ཆེན་ལས། དངོས་པོ་བརྟན་པ་བཀག་པའི་སྐབས་སུ་མུ་སྟེགས་ཁ་ཅིག བུམ་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལྟ་བུ་མི་རྟག་པའི་དངོས་པོ་དང༌། རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་རྟག་པའི་དངོས་པོ་གཉིས་སུ་འདོད་པ་ལས་འཕྲོས་ནས་ཞིག་འགྱུར་ཞེས་པའི་འགྱུར་སྒྲ་ལས་ཞིག་པ་མི་རྟག་པའི་དངོས་པོར་འགྱུར་བ་དང༌། ཞིག་པ་ཉིད་ལས་དངོས་པོ་གཞན་འབྱུང་བས་ཞིག་པ་དངོས་པོར་འགྱུར་སྙམ་ན། ཞིག་པ་མ་ཞིག་པའི་བདག་དངོས་སུ་མེད་པས། དེ་ལས་དེ་མ་ཐག་བྱུང་གི་དངོས་པོར་མེད་ལ། ཞིག་འགྱུར་གྱི་འགྱུར་སྒྲས་མི་རྟག་པའི་དངོས་པོ་མི་སྟོན་ཏེ། མི་ལ་བོང་བུར་བཏགས་པ་ཙམ་གྱིས་མི་བོང་བུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ཞིག་པ་དངོས་མེད་སླར་དངོས་པོར་མི་ལྡོག་ཅེས། དེར་ཇི་སྐད་དུ། ཞིག་པ་ཉིད་ནི་བདག་མེད་ཕྱིར། །དེ་མ་ཐག་བྱུང་ཡོད་མ་ཡིན། །མ་བྱུང་བྱུང་བ་ལྡན་པ་ཡང༌། །ནམ་མཁའི་པདྨ་ལ་སོགས་བཞིན། །ཞིག་འགྱུར་ཞེས་བྱ་དེ་ལྟར་འདིར། །དངོས་པོར་མ་གྱུར་ཞེས་བྱ་བའི། །དོན་འདི་རྟོགས་པར་བྱེད་ཡིན་གྱི། །སྒྲུབ་པ་འགའ་ཡང་མི་འདོད་དོ། །མི་འགའ་ཞིག་ལ་བོང་བུ་ཞེས། །དེ་ལྟར་མིང་ཙམ་བྱས་པ་ན། །བོང་བུའི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི། །འདི་ལ་ཐོབ་འགྱུར་མ་ཡིན་ནོ། །ཞིག་པ་ཞེས་བྱའི་དངོས་པོ་ནི། །དངོས་པོ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ། །སྒྲུབ་པ་ན་ཡང་དངོས་འདི་ལ། །ཅུང་ཟད་ཀྱང་ནི་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར། །འདི་ནི་ཇི་ལྟར་ལྡོག་པར་འགྱུར། །འཇིག་པ་དངོས་པོ་ཞིག་བདག་ཉིད། །ཇི་ལྟར་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་དང༌། །བྲལ་ཕྱིར་མེད་པ་ཉིད་འདོད་ཀྱི། །དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཕྱིར་མིན། །འདི་ལ་ལྡོག་པའི་དངོས་ཉིད་ཀྱང༌། །སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་(༢༠༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བརྗོད་མི་བྱེད། །དངོས་པོ་ཡི་ནི་རྗེས་འཇུག་པ། །སྐད་ཅིག་ལས་ཕྱིར་འགེགས་པར་བྱེད། །ཕྱིར་འདི་ཡི་ནི་རྣམ་གཞག་གི། །ངོ་བོ་སྒྲུབ་པ་ཅུང་ཟད་མེད། །དེ་ཕྱིར་འདི་ལ་རྟག་པ་ཡི། །རྣམ་རྟོག་བྱེད་པ་གནས་མེད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་བས། མུ་སྟེགས་པ་ཁ་ཅིག་མི་རྟག་པའི་འཇིག་དངོས་ཞིག་པ་ན་རྟག་དངོས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་རྒྱ་ཆེར་དགག་པར་མཛད་པ་ཡིན་ལ། རྟོག་པ་ངན་པ་འདི་ལྟ་བུའི་རྗེས་སུ། རྗེ་བཙུན་འཇམ་པའི་དཔལ་དང་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་འབྲང་བར་ག་ལ་རིགས་ཏེ། ཉིད་ཅག་ནང་པའི་བསྟན་འཛིན་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཅི་ཙོང་ཁ་པ་ཁྱེད་ཅག་རང་གི་སྡེ་པ་ཁ་ཅིག་དུས་གསུམ་རྫས་གྲུབ་ཏུ་སྨྲ་བ་ལྟར། ཇི་སྐད་དུ། མཛོད་ལས། གཅིག་ནི་འདས་པས་འབྱིན་པར་བྱེད། །ཅེས་འདས་མ་འོངས་པ་ཞིག་པ་དང་མ་སྐྱེས་པས་དོན་བྱེད་པ་ལྟར་སྨྲ་ནའང་མི་འཐད་དེ། ཚད་ཆེན་ལས། དུས་གསུམ་བརྟག་པའི་རབ་བྱེད་ཉེར་དྲུག་པར། དེའི་དཀའ་འགྲེལ་དུ། གཞན་ཡང་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་འདི་དག་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པ་ཞིག་གམ། མི་ནུས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱོགས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །གལ་ཏེ་ནུས་ན་དེའི་ཚེ་ནུས་པ་ཡོད་ན་ད་ལྟ་བར་འགྱུར་ཏེ། རྩོད་པའི་གཞིར་མ་གྱུར་པའི་ད་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དག་དོན་བྱ་བ་བྱེད་པར་ནུས་པ་དེ་དག་ནི་འདི་ལྟར་ཡིན་ཏེ། རྩོད་པའི་གཞིར་མ་གྱུར་པ་ད་ལྟར་བ་བཞིན་ནོ། །འདས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཐལ་བར་འགྱུར་བའོ། །འདི་མ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ད་ལྟ་བ་ལོགས་ན་ཞིག་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ནམ་(༢༠༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཁའི་པདྨ་བཞིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དག་ད་ལྟར་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་འགའ་ཞིག་ཏུ་ནུས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། ནམ་མཁའི་པདྨ་བཞིན་ནོ། ། འདས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ད་ལྟར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མ་དམིགས་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་བས། ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་དང་ལྡན་པའི་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དེ་དག་གིས་ལུགས་ངན་དེ་དག་ཆེས་ཆེར་བཀག་ཟིན་ཅིང༌། ཁྱད་པར་རང་སྡེ་ཞིག་དངོས་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་ལུགས་ངན་དེ་ལྟ་བུ་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བའི་ཁྱད་ཆོས་སུ་སྨྲ་བ་འདི་ལྟ་བུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། ཁྱེད་ཅག་འདས་ཞིག་གི་རྫས་ཁས་མི་ལེན་ནོ་སྙམ་ན། འདས་ཞིག་གི་དངོས་པོ་དེ་དོན་བྱེད་པར་ཁས་བླངས་པས་ཚིག་ཇི་ལྟར་བརྗོད་ཀྱང༌། དོན་རང་གི་སྡེ་པ་དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་འདོད་པ་ལྟ་བུ་ལས་གཞན་དུ་མི་སྣང་ངོ༌། །ཁྱད་པར་ཞིག་པ་དངོས་པོ་ཡིན་པ་ཟླ་གྲགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་སམ། སྒོས་ཆོས་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་དེ་མི་འདོད་བཞིན་ནན་གྱིས་ཁལ་དུ་བསྐུར་བར་ཟད་དེ། སློབ་དཔོན་དེས་དངོས་པོ་འདས་པ་དང་ཞིག་པ་དངོས་པོ་ཡིན་ན་འདས་པའི་དངོས་པོ་སྐྱེས་ཟིན་གྱི་ཞིག་པའང་དངོས་པོ་ཡིན་པར་འཆད་རིགས་པ་ལས། དེའང་དམིགས་ཀྱིས་ཕུག་ནས་ནན་ཏན་དུ་བཀག་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། སྐྱེས་ཟིན་སླར་ཡང་སྐྱེ་བར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ན་ནི། །མྱུ་གུ་ལ་སོགས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་འདིར་རྙེད་མི་འགྱུར་ཞིང༌། །ས་བོན་སྲིད་མཐར་ཐུག་པར་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར། ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་སློབ་དཔོན་ཟླ་གྲགས་ནི་མ་དཔྱད་པ་ན་མྱུ་གུ་ཞིག་མ་ཞིག་གང་ལས་ཀྱང་མི་སྐྱེ་ཞིང༌། དེ་ལྟར་ནའང་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་ལྟར་སྐྱེའོ་ཞེས་པ་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་(༢༠༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི། གཞན་གྲགས་ཀྱིས་དཔྱད་པ་ན་ནི་ཞིག་པ་འདས་པ་དང༌། མ་ཞིག་པ་མ་འོངས་པ་དང༌། འཇིག་བཞིན་ད་ལྟ་བ་གསུམ་ག་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ཙམ་ཡང་བཀག་ན་སྐྱེ་བ་ལྟ་ག་ལ་ཞིག སྟོང་ཉིད་བཅོ་ལྔ་པ་འཆད་པའི་སྐབས་སུ། འགྲེལ་པར། འདིར་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་གཉིས་ཞིག་པ་དང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ལ་ད་ལྟ་བ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་ཆར་ཡང་མེད་དོ། དེ་ལ་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུས་གསུམ་དུ་མི་དམིགས་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཁྱེད་ཅག་སློབ་དཔོན་ཟླ་བ་ལ་གུས་འདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་འཛིན་འདི་ཙམ་ཡོད་བཞིན་སློབ་དཔོན་ཟླ་བ་ལ་སླར་ཡང་སྨད་སློག་མགོ་དཀྲིས་ཀྱི་འདུ་འགོད་སྦྱོར་ཚུལ་སྒོ་དུ་མ་ནས་བྱེད་པ་ཅི་ལྟར་ཡིན་བསམ་དགོས་པར་སྣང་ངོ༌། །འདིར་སྨྲས་པ། དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་གྲུབ་པའི་དཔལ། །རྗེ་བཙུན་སངས་རྒྱས་ཆེན་པོ་མཉན་པ་དེར། །ཡང་ཡང་བཀའ་དྲིན་དྲན་པས་ཕྱག་བགྱིས་ཏེ། །འཁྲུལ་མེད་ལེགས་བཤད་སྤྲོ་བ་ཅི་ཡང་བྱས། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། རྨི་ལམ་དམིགས་པའི་ཡུལ་དག་མཐོང་ནས་ནི། །སད་ཀྱང་བླུན་ལ་ཆགས་པ་སྐྱེ་འགྱུར་བ། །དེ་བཞིན་འགགས་ཤིང་རང་བཞིན་ཡོད་མིན་པའི། །ལས་ལས་ཀྱང་ནི་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཡིན། །དོན་དམ་པར་ལས་རང་བཞིན་མེད་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ལས་འགགས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ལས་ཀྱང་འབྲས་བུ་འབྱུང་མི་རིགས་ན་གཉིས་ཀ་ལས་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེ་ན། ཇི་སྐད་བསྙད་པའི་དོན་ཉིད་དཔེའི་སྒོ་ནས་བཤད་པ་ནི། འགགས་ནས་ཡུན་རིང་དུ་ལོན་ཅིང་རང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ལས་ལས་ཀྱང་ནི་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། རྨི་ལམ་དུ་དམིགས་པའི་ཡུལ་འདོད་དོན་དག་དང༌། བུད་མེད་བཟང་མོ་དང་ལྷན་ཅིག་འདོད་པ་སྦྱོད་པ་མཐོང་ནས་ནི་སླར་སད་པ་ན། རྨི་ལམ་གྱི་བུད་མེད་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་ཅིང་འགགས་སུ་ཟིན་ཀྱང་བླུན་པོ་འགའ་ཞིག་དེ་ལ་འདོད་(༢༠༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཆགས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་མཚུངས་སོ། ། འདིའི་དཔེ་དོན་རྒྱས་པར་སྲིད་པ་འཕོ་བའི་མདོ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་རང་འགྲེལ་ན་བཀོད་ཡོད་དོ། །གསུམ་པ་ལ། ཐུག་མེད་དུ་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་སྤང་བ་དང༌། སྟོང་ཡང་ལས་འབྲས་སོ་སོར་ངེས་ཤིང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཇི་ལྟར་ཡུལ་ནི་ཡོད་ཉིད་མིན་མཚུངས་ཀྱང༌། །རབ་རིབ་ཅན་གྱིས་སྐྲ་ཤད་རྣམ་པར་ནི། །མཐོང་གི་དངོས་གཞན་རྣམ་པར་མ་ཡིན་ལྟར། །དེ་བཞིན་སྨིན་ལས་སླར་སྨིན་མིན་ཤེས་གྱིས། །ལས་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ་ལ་ཟད་འགག་མེད་པའི་ཕྱིར། རྣམ་སྨིན་འབྱུང་བར་འདོད་ན་ཇི་ལྟར་རྣམ་སྨིན་མ་བསྐྱེད་པའི་ལས་ལྟར་རྣམ་སྨིན་ཕྱུང་ཟིན་པས་ཀྱང་འབྲས་བུའི་འབྱིན་པར་འགྱུར་ཏེ། མ་འགགས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ཡུལ་སྐྲ་ཤད་དང་རི་བོང་གི་རྭ་སོགས་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་མཚུངས་ཀྱང༌། རབ་རིབ་ཀྱིས་བསླད་པའི་མིག་ཅན་གྱིས་ནམ་མཁར་སྐྲ་ཤད་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་ནི་མཐོང་གི། བོང་བུའི་རྭ་དང་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་སོགས་དངོས་པོ་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་མཐོང་བ་མ་ཡིན་པ་ལྟར་རྣམ་སྨིན་ཕྱུང་ཟིན་པ་དང་མ་ཟིན་པའི་ལས་དག་ཀྱང་མ་འགགས་ཤིང་རང་བཞིན་མེད་པར་མཚུངས་ཀྱང༌། སྔར་འབྲས་བུ་ཕྱུང་ཟིན་པའི་ལས་ཀྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་ཟིན་པའི་ལས་ལས་སླར་ཡང་འབྲས་བུ་སྨིན་པ་མིན་པར་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག་སྟེ་དཔེ་སྔ་མ་དེ་བཞིན་ནོ། །འདིའང་རང་ལུགས་ལ་སྒྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། གཞན་གྱི་ཁས་བླངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ལོག་རྟོག་སེལ་བ་ཙམ་སྟེ། རི་བོང་གི་རྭ་དང་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་སོགས་མེད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། ལང་གཤེགས་ལས། ནམ་མཁའ་རི་བོང་རྭ་དག་དང༌། །མོ་གཤམ་གྱི་ནི་བུ་དག་ཀྱང༌། །མེད་བཞིན་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་ལྟར། །དངོས་ལ་རྟོག་པའང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་དེ་དག་མེད་པར་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེར་ཡང་ཡོད་པའི་(༢༠༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟོག་པ་བཀག་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི། མེད་པར་རྟོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་ཉིད་མ་གྲུབ་ན་མེད་པའང་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དེ་ཕྱིར་རྣམ་སྨིན་མི་དགེ་ནག་པོའི་ལས། །རྣམ་སྨིན་དགེ་ཉིད་དགེ་ལས་ཡིན་མཐོང་ཞིང༌། །དགེ་མི་དགེ་མེད་བློ་ཅན་ཐར་འགྱུར་ཏེ། །ལས་འབྲས་རྣམས་ལ་སེམས་པའང་དགག་པ་མཛད། །དཔེ་འདིས་ལས་རྣམས་རྣམ་སྨིན་མ་ངེས་པ་མ་ཡིན་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། སོ་སོར་ངེས་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྲ་ཤད་སོགས་རང་བཞིན་མེད་ཀྱང་ངེས་པ་མཐོང་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དགེ་མི་དགེའི་ལས་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡིན་ཀྱང་རྣམ་སྨིན་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་མི་དགེ་བའི་རྒྱུ་ནི་ནག་པོའི་ལས་མི་དགེ་བ་ཉིད་ལས་ཡིན་གྱི། དགེ་བ་ལས་མ་ཡིན་ལ། རྣམ་སྨིན་ཡིད་དུ་འོང་ཞིང་དགེ་བ་ཉིད་ནི་དགེ་བའི་ལས་ཡིན་པར་མཐོང་གི། མི་དགེ་བ་ལས་མ་ཡིན་ཅིང༌། མཁས་པ་གང་ཞིག་དགེ་མི་དགེའི་ལས་གཉིས་ཀ་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པའི་བློ་ཅན་ནི་ཐར་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་རང་བཞིན་མེད་པའི་ལས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་འབྱིན་པ་དང༌། རྣམ་སྨིན་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཚུལ་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་དཀའ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཤིན་ཏུ་ལས་འབྲས་ལ་ངེས་པར་དཔྱོད་པ་རྣམས་ལ་ལས་འབྲས་སྐུར་པ་བཏབ་པ་ལས་ཀུན་རྫོབ་འཇིག་པར་འགྱུར་དུ་འོང་ངོ་སྙམ་སྟེ་སྐྲག་པ་ཅན་དེ་ངོར། ལས་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ་ཞེས་ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་རྣམས་ལ་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་པའང་དགག་པར་མཛད་དེ། རྒྱུ་འདི་ལས་འབྲས་བུ་འདི་སྐྱེའོ་ཞེས་ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཚུ་རོལ་མཐོང་བས་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལས་འབྲས་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་ཀྱང་བསླུ་མེད་དུ་སོ་སོར་བདེན་པར་སྣང་བ་ནི་ཐོས་བསམ་སྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རིགས་པའི་མཐུ་ལས་ཡིན་གྱི། རང་དགར་བསམས་ན་(༢༠༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགལ་བ་ཉིད་དུ་རྟོག་པ་ལས་བློའི་ཡུལ་ཇི་ལྟ་བར་ངེས་པ་སྟེ་གཟུང་བྱར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། ཀུན་གཞི་སོགས་གསུངས་པ་དྲང་དོན་དུ་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡོད་པར་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་དྲང་དོན་དུ་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཀུན་གཞི་ཡོད་ཅིང་གང་ཟག་ཉིད་ཡོད་ལ། །ཕུང་པོ་འདི་དག་འབའ་ཞིག་ཉིད་ཡོད་ཅེས། །བསྟན་པ་འདི་ནི་དེ་ལྟར་ཆེས་ཟབ་དོན། །རིག་པར་མི་འགྱུར་གང་ཡིན་དེ་ལའོ། །ཅི་ལས་འབྲས་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་ལས་འབྲས་རྣམ་པར་འཇོག་ན། ལང་གཤེགས་སོགས་ལས། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཆོས་མཐའ་ཡས་པའི་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་བསྒོ་གཞི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་རྒྱ་མཚོ་ལས་རླབས་ལྟར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གསུངས་པ་དེ་ཅི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་ཞིག་གམ་ཞེ་ན། གང་ཟག་ཁ་ཅིག་ཞེན་པའི་བློ་ངོ་དེར་བལྟོས་ནས་དེར་མོས་པར་བྱེད་པ་ཙམ་ཞིག་ཡོད་པ་ལ་བསམས་ནས་དེ་ངོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་མིན་པས་དགོས་པ་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་པས་གདུལ་བྱ་ལ་དེ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དགོས་པ་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་ན་དེའི་དགོངས་གཞི་ནི་གང་ཞེ་ན། སྟོང་ཉིད་ཁོ་ན་ལ་དགོངས་ཏེ་ཀུན་གཞི་ཞེས་པའི་དངོས་པོ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་སྐད་དུ་བསྟན་ཏེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་མདོ་སྡེ་གང་དུ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་དུ་ཡོད་ཅིང་གདུལ་བྱའི་ངོར་གང་ཟག་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་པ་གསུངས་པ། ཇི་སྐད་དུ། དགེ་སློང་དག་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་ཁུར་རོ། །ཁུར་ཁུར་བ་ནི་གང་ཟག་གོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་ལ་ནི་བདག་དང་བྲལ་བའི་ཕུང་པོ་འདི་དག་འབའ་ཞིག་ཉིད་ཡོད་ཅེས་བསྟན་པ་འདི་ནི་དགོས་པ་དངོས་པོར་ལྟ་བ་ཅན་དག་ལ་དེ་ལྟར་ཆེས་ཟབ་པའི་(༢༠༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དོན་སྟོང་པ་ཉིད་རིག་པར་མི་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་བསྟན་པ་རིམ་འཇུག་གི་ཆེད་དུ་ཀུན་གཞི་སོགས་སྒྲས་ཟིན་ལྟར་ཡོད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིས་གསུང་རབས་ཀྱི་དོན་ཕྱིན་ལོག་དང་བྲལ་1བར་རྟོགས་པ་ན་ཀུན་གཞི་སོགས་ལ་ཞེན་པའང་སྤོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ལས་ཡོན་ཏན་འབྱུང་གི་སྐྱོན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་བསྐལ་པའི་དུས་དང་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་ལ་དཔགས་ནས་སྟོན་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གང་ཞིག་གང་གང་ལ་དགའ་བ། །དེ་ཡི་དེ་དེ་སྔར་བཤད་བྱ། །ཉམས་པར་འགྱུར་བ་དམ་ཆོས་ཀྱི། །སྣོད་ནི་ཅིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཉིས་པ་ནི། འཇིག་ཚོགས་ལྟ་དང་བྲལ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །ཇི་ལྟར་ང་དང་ང་ཡི་བསྟན་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་དངོས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་མོད་ཀྱི། །ཡོད་ཅེས་དྲང་དོན་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན། །བསྟན་པ་མཆོག་ལ་གདུལ་བྱ་དཀྲི་ཆེད་དུ་ཀུན་གཞི་བསྟན་པར་མ་ཟད། འཇིག་ཚོགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཀྱང་ང་དང་ང་ཡི་སོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཆེད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ཞེས་སོགས་ཇི་ལྟར་ང་དང་ང་ཡི་བསྟན་པ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་གྲུབ་པ་མེད་མོད་ཀྱི། དོན་ཟབ་མོ་ཁོང་དུ་ཆུད་ཆེད་དུ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ཡོད་ཅེས་དྲང་དོན་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་བདེན་པ་བཞི་དང་གཉིས་དང་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་སོགས་བསྟན་པ་མཐའ་དག་ལ་འདོན་པ་བསྒྱུར་རོ། །དེས་ན་ཤར་རིའི་སྡེ་པ་དང་མཐུན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པར། གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་རྣམ་འདྲེན་རྣམས། །འཇིག་རྟེན་མཐུན་པར་མི་འཇུག་ན། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་དང༌། །སངས་རྒྱས་སུས་ཀྱང་ཤེས་མི་འགྱུར། །ཕུང་པོ་དག་དང་ཁམས་རྣམས་དང༌། །(༢༠༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐྱེ་མཆེད་རང་བཞིན་གཅིག་བཞེད་ལ། །ཁམས་གསུམ་པོ་དག་སྟོན་མཛད་པ། །འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་མཐུན་འཇུག་ཡིན། །མིང་མེད་པ་ཡི་ཆོས་རྣམས་ནི། །བསམ་དུ་མེད་པའི་མིང་དག་གིས། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡོངས་བརྗོད་པ། །འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་མཐུན་འཇུག་ཡིན། །དངོས་མེད་ཉེ་བར་སྟོན་མཛད་ཅིང༌། །སངས་རྒྱས་རང་བཞིན་ལ་ཞུགས་པས། །དངོས་མེད་འགའ་ཡང་འདིར་མེད་པ། །འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་མཐུན་འཇུག་ཡིན། །དོན་དང་དོན་མེད་མི་གཟིགས་ལ། །འགོག་པ་དང་ནི་དམ་པའི་དོན། །སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་གསུངས་པ། །འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་མཐུན་འཇུག་ཡིན། །ཞིག་པ་མེད་ཅིང་སྐྱེ་མེད་ལ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་མཉམ་གྱུར་ཀྱང༌། །སྲེག་པའི་བསྐལ་པ་སྟོན་མཛད་པ། །འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་མཐུན་འཇུག་ཡིན། །དུས་གསུམ་དག་ཏུ་སེམས་ཅན་གྱི། །རང་བཞིན་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ལ། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱང་སྟོན་མཛད་པ། །འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་མཐུན་འཇུག་ཡིན། །ཅེས་འཇིག་རྟེན་མཐུན་འཇུག་གི་ཚུལ་དེ་གང་ཞེ་ན། དབུ་མ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་པའི་བློ་དང་མཐུན་པར་བདེན་རྫུན་གྱི་བློ་སོ་སོའི་ངོར་བདེན་པའི་འཛིན་སྟངས་དང་མཐུན་པར་བདེན་པ་གཉིས་ཡོད་དོ་ཞེས་པ་ལྟར་མཐུན་པར་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་སྨྲས་ནས། དེ་ལྟར་ནའང་འདིར་འཇིག་རྟེན་རང་གི་བློ་མཐུན་གྱི་འཇུག་པའི་རིགས་པས་དཔྱད་ན་འདིར་འགྱུར་ཏེ། བརྫུན་པའི་བདེན་པ་ལ་བདེན་པ་དོན་ལ་མི་གནས་ཤིང་བདེན་པའི་བདེན་པའང་དོན་ལ་མི་འགྲུབ་སྟེ། བརྫུན་པའི་བདེན་པའམ་བརྫུན་པར་བདེན་པའང་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་བདེན་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་གཟུགས་(༢༠༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་དངོས་པོ་ཆོས་ཅན་དང་དངོས་མེད་ཆོས་ཉིད་ལ་སོགས་པར་སྒྲོ་སྐུར་དུ་བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་རང་གི་ངོ་བོས་མ་གྲུབ་པར་གཏན་ལ་ཕབ་པར་མཛད་ལ། དེས་ན་སྤྲོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོད་མེད་སོགས་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ནི་འདིར་གདུལ་བྱའི་ངོར་མཐུན་འཇུག་ཙམ་དུ་སྨྲས་ཞེས་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་རྗེས་བརྗོད་ཙམ་དུ་བྱས་སོ་ཞེས་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་མ་ཐལ་རང་གི་ཁྱད་པར་ཡང་ཕྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པས་ནི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཚད་མ་འཇིག་རྟེན་ན་ཚད་མར་གྲགས་པ་དེ་ཉིད་ཐ་སྙད་དུ་ཚད་མས་གྲུབ་པར་ཁས་བླངས་པའི་སྒོ་ནས་མཐུན་པར་འཇུག་སྟེ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་འགོག་པར་བྱེད་ལ། ཐལ་འགྱུར་བས་ནི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཚད་མ་འཇིག་རྟེན་ན་ཚད་མར་གྲགས་པ་དེ་ཉིད་ཐ་སྙད་དུའང་ཚད་མས་མ་གྲུབ་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ན་དེ་ལྟར་གྲགས་པའི་རྗེས་བརྗོད་ཙམ་གྱི་སྒོ་ནས་འཇིག་རྟེན་དང་རྩོད་སྐབས་ཕྱེ་བའི་མཐུན་འཇུག་ཏུ་སྨྲས་ནས་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་འགོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་འདི་ནི་བཀའ་བརྒྱུད་དྭགས་སྐོར་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་དང་བྲལ་བའོ། །

སེམས་ཙམ་པའི་ལུགས་དགག་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ལ། ཕྱོགས་སྔ་མ་དང༌། དེ་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། གསུང་རབ་ཀྱི་དོན་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། དེས་རང་ལུགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་སྲིད་གསུམ་རྣམ་ཤེས་ཙམ་དུ་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན། ཕྱི་དོན་མེད་ཀྱང་ཤེས་པའི་རྒྱུ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། གཟུང་བ་མེད་པར་འཛིན་པ་མ་མཐོང་ཞིང༌། །སྲིད་གསུམ་རྣམ་ཤེས་ཙམ་དུ་རབ་རྟོགས་པས། །ཤེས་རབ་ལ་གནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས། །རྣམ་ཤེས་ཙམ་དུ་དེ་ཉིད་རྟོགས་པར་འགྱུར། །རྣམ་རིག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་གིས་དབུ་མའི་ལུགས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་མི་བཟོད་པས་རང་གི་རྟོག་བཟོའི་ལུགས་འཇོག་པར་བྱེད་པ་དེ་འདིར་བསལ་བའི་ཆེད་དུ་བརྗོད་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་(༢༠༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དྲུག་པ་བ་དེས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམ་ཤེས་ཙམ་དུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ལ་བཟུང་བ་མེད་པར་རྟོགས་པས་དེར་བལྟོས་ཀྱི་འཛིན་པ་ཡང་མ་མཐོང་ཞིང༌། སྲིད་གསུམ་འདི་དག་ཕྱི་རོལ་དོན་གྱིས་དབེན་པར་ཤེས་པ་ཙམ་མོ། །ཞེས་ཡུན་དུ་གོམས་པ་ལས་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྗོད་མེད་ཙམ་དུ་སོ་སོ་རང་རིག་གི་ཚུལ་གྱིས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཇི་ལྟར་རླུང་གིས་བསྐུལ་བས་རྒྱ་མཚོ་ནི། །ཆེ་ལས་ཆུ་རླབས་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ། །ཀུན་གྱི་ས་བོན་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་ལས། །རང་གི་ནུས་པས་རྣམ་ཤེས་ཙམ་ཞིག་འབྱུང༌། །ཅི་དོན་མེད་པར་རྣམ་ཤེས་ཙམ་དུ་ཟད་ན་གཟུགས་སོགས་དོན་སྣང་གི་རྣམ་ཤེས་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་རླུང་གིས་བསྐུལ་བས་རྒྱ་མཚོ་ནི་ཆེན་པོ་ལས་ཆུ་རླབས་ཆེ་ཆུང་རྣམས་རྐྱེན་ཇི་ལྟ་བར་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཀུན་གྱི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ཐོག་མེད་ནས་ཞུགས་པ་སྐད་ཅིག་གིས་བརྒྱུད་པ་གཟུང་འཛིན་དུ་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལས་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཐོབ་པ་འགག་བཞིན་པས། ཀུན་གཞི་ལ་བག་ཆགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རང་གི་རྣམ་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་རང་གི་ནུས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མ་དག་པ་གཞན་དབང་གི་རྣམ་ཤེས་ཙམ་ཞིག་འབྱུང་བ་ཉིད་ལ་བྱིས་པས་གཟུང་འཛིན་དུ་རྟོག་གི། ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་གཟུང་བ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་དབང་ཕྱུག་རྒྱུར་སྨྲ་བ་ནི། བ་ནི་བ་བལ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ། །ཆུ་ཤེལ་ཆུ་རྣམས་ཀྱི་བཞིན་དང༌། །པླཀྴ་ཡལ་ག་རྣམས་ཀྱི་ལྟར། །དེ་ནི་ལུས་ཅན་ཀུན་གྱི་རྒྱུ། །ཞེས་དབང་ཕྱུག་འགྲོ་བའི་བྱེད་པོར་འདོད་པ་བཞིན། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་སྨྲ་བས་ཀྱང་ཀུན་(༢༠༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞི་དངོས་པོ་མཐའ་དག་འབྱུང་བའི་ས་བོན་གྱི་རྒྱུར་སྨྲ་བར་བྱེད་ལ། དབང་ཕྱུག་རྟག་ལ་ཀུན་གཞི་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ཙམ་ཞིག་ནི་ཁྱད་པར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་གང༌། །དངོས་པོ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཞིང༌། །ཕྱི་རོལ་གཟུང་བ་མེད་པར་འབྱུང་འགྱུར་ལ། །ཡོད་དང་སྤྲོས་ཀུན་ཡུལ་མིན་རང་བཞིན་ཡོད། །ཀུན་གཞི་ཡོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ནི་གསུང་རབ་ཀྱིས་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་གྲགས་པ་དེའི་ཕྱིར་བརྗོད་ན། གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་གང་ཞིག་བདག་གཉིས་ཀྱི་དངོས་པོ་སྒྲོ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཞིང༌། དེར་ཁས་བླངས་དགོས་ཏེ། རྟོག་པའི་དྲྭ་བ་ཀུན་གྱི་གཞིར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་དུ་འཁྲུལ་གཞི་མེད་པས་འགའ་ཡང་བདག་གཉིས་སུ་འཁྲུལ་བར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་སྦྲུལ་དུ་འཁྲུལ་པ་ཐག་པའི་རྒྱུ་དང༌། བུམ་པ་ལ་སོགས་པར་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་ས་སོགས་ལ་མ་བལྟོས་པར་མཁའ་སོགས་སུ་མི་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཕྱི་དོན་མེད་ཀྱང་སྔོན་པོ་སོགས་ལ་རྟོག་པ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་གཞན་དབང་ཉིད་ལ་འཇོག་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་བྱང་གི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ལུང་ལས། གང་ལ་གང་མེད་པ་དེ་ནི་དེས་སྟོང་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ལ། གང་ཞིག་འདིར་ལྷག་མར་ལུས་པར་གྱུར་པ་དེ་འདི་ན་བདེན་པར་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཡང་དག་པར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་སྟོང་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཇུག་པའོ་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་སྟོང་ཉིད་ལེགས་པར་བཟུང་བའོ། །ལུང་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་རྣམས་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་བདག་དང་གང་ཟག་སོགས་ཀྱིས་སྟོང་གི། ལྷག་མ་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་དང་བདག་མེད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་རྫས་སུ་ཡོད་དོ། །ཞེས་དང༌། རྣམ་རིག་པས་གཞན་དབང་ལ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱིས་སྟོང་གི། (༢༠༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞན་དབང་དང་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱིས་མི་སྟོང་ཞེས་སྒྲོ་བཏགས་ཀྱི་ཆོས་གཞན་གྱིས་སྟོང་གི། ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་རང་གིས་མི་སྟོང་བར་སྨྲའོ། །བོད་ཁ་ཅིག་དངོས་སྨྲས་ངེས་དོན་དུ་འདོད་པའི་ལུང་འདི་ངེས་དོན་དུ་ཁས་བླངས་ནས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་ཆོས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པར་འདོད་པ་དང༌། སེམས་ཙམ་པ་འདོད་པའི་ཡོངས་གྲུབ་དངོས་མེད་མེད་དགག་ཏུ་འདོད་པ་ནི་དངོས་སྨྲ་བ་དང་དབུ་མ་པ་གང་གིའང་གྲུབ་མཐའ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་གཞན་དབང་འདི་ནི་གསུམ་དུ་བཞག་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གཟུང་བ་མེད་པར་རང་ཉིད་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་གཉིས་སྣང་ཅན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ། བདག་གཉིས་སུ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་གཞིར་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དང༌། སྤྲོས་པ་སྒྲ་རྟོག་ཀུན་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མངོན་པར་བརྗོད་པའི་སྒྲ་རྟོག་རྣམས་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རྣམ་པ་འཛིན་པས་དངོས་པོའི་ཡུལ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་བཏགས་པ་ཡོད་པའི་རྒྱུ་གཞན་དབང་ཉིད་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་འགྲུབ་པས་གསུམ་ལས་ཐ་དད་དུ་མ་སྨོས་ལ། དེ་ནི་སེམས་ཙམ་རྣམ་བདེན་པ་དག་རྗེས་ཐོབ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་དུ་དམིགས་བྱར་རུང་ཞེས་དང༌། རྣམ་རྫུན་པ་དག་རང་ཉིད་ལ་རང་རིག་པའི་ངོ་བོར་གཞལ་ཡང་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་ནུབ་པའོ་ཞེས་མི་མཐུན་པར་སྨྲའོ། །གཉིས་པ་ལ། དགག་པ་དངོས་དང༌། བཀག་པ་ལ་འགལ་བ་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ལ། ཕྱི་དོན་མེད་པའི་ཤེས་པ་དགག གཉིས་མེད་གཞན་དབང་རྫས་གྲུབ་དགག སྤྲོས་པ་ཀུན་གྱི་ཡུལ་མིན་པར་ཡོད་པ་དགག ཀུན་རྫོབ་པའི་རྒྱུར་ཡོད་པ་དགག་པ་དང་བཞིའོ། །(༢༠༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་པོ་ལ། རྨི་ལམ་གྱི་མཐུན་དཔེ་དགག རབ་རིབ་ཀྱི་མཐུན་དཔེ་དགག ཀེང་རུས་ཀྱི་མཐུན་དཔེ་དགག འཁྲུལ་པའི་དཔེ་གཞན་ཡང་དགག དོན་བསྡུ་བ་དང་ལྔའོ།།དང་པོ་ལ། རྨི་ལམ་དུ་སེམས་མི་འགྲུབ། དྲན་པས་འགྲུབ་ན་ཡུལ་ཡང་འགྲུབ། དེའི་ཉེས་སྤོང་གི་ལན་དགག་པ་གསུམ་མོ། །དང་པོ་ནི། ཕྱི་རོལ་མེད་སེམས་དཔེ་ནི་གང་དུ་ཡོད། །རྨི་ལམ་ཇི་བཞིན་ཞེ་ན་དེ་བསམ་བྱ། །གང་ཚེ་ང་ལ་རྨི་ལམ་ན་ཡང་སེམས། །ཡོད་མིན་དེ་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱི་དཔེ་ཡོད་མིན། །ཡུལ་མེད་པའི་ཤེས་པ་མི་སྲིད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཡུལ་རིག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་མེད་ཀྱང་སེམས་ཡོད་པའི་དཔེ་ནི་གང་དུ་ཡོད་ཅེས་དྲིས་པ་ལ་རྨི་ལམ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཏེ། ཁང་མིག་ཆུང་ངུར་གཉིད་ལོག་པ་ན་དེར་གླང་པོ་ཆེའི་ཁྱུ་འཁྲིགས་པ་རྨིས་པའི་ཚེ་ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་མེད་དེ། དེར་དེ་ཤོང་བ་མེད་ཀྱང་དེར་འཛིན་པའི་རྨི་ལམ་གྱི་ཤེས་པ་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། རྨི་ལམ་ན་ཡུལ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ཡོད་མེད་དེ་བསམ་བྱའམ་བརྟག་བྱ་ཡིན་ཏེ། གང་ཚེ་དབུ་མ་པ་ང་ལ་སད་པའི་སྐབས་སུ་མ་ཟད་རྨི་ལམ་ན་ཡང་སེམས་ནི་ཡུལ་ལྟར་ཡོད་མིན་དེའི་ཚེ་རྣམ་རིག་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡུལ་མེད་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པའི་དཔེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་སད་ཚེ་རྨི་ལམ་དྲན་ལས་ཡིད། །ཡོད་ན་ཕྱི་རོལ་ཡུལ་ཡང་དེ་བཞིན་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱི་ངས་མཐོང་སྙམ་དྲན་པ། །དེ་འདྲ་ཕྱི་རོལ་ལ་ཡང་ཡོད་པ་ཡིན། །ཡང་རྨི་ལམ་དུ་འཁྲུལ་ཤེས་ཡོད་དེ། མེད་ན་སད་ཚེ་རྨི་ལམ་དུ་མྱོང་བ་དྲན་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་ཁྱབ་པ་ནི་གལ་ཏེ་སད་ཚེ་རྨི་ལམ་གྱི་ཤེས་པ་འཁྲུལ་པ་མྱོང་བའི་དྲན་པ་ལས་ཡིད་ཡོད་པར་གྲུབ་ན་ཕྱི་རོལ་ཡུལ་ཡང་དེ་བཞིན་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་སད་པའི་སྐབས་ན་ངས་མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་རྨི་ལམ་གྱི་ཤེས་པ་དྲན་པ་ལས་ཤེས་པ་ཡོད་པ་དེ་འདྲར་གླང་ཆེན་སོགས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་མྱོང་བ་ལ་ཡང་དྲན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་མ་ཁྱབ་ན་ཤེས་པའང་ཡོད་པར་མི་འགྲུབ་(༢༠༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བོ། །འདིར་ཤར་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་དཔོན་སློབ་དག་རྨི་ལམ་ན་སྣང་བའི་གླང་པོ་ཆེ་མེད་བཞིན་དུ་ཡུལ་ཅན་ཤེས་པ་ཡང་མེད་པར་སྟོན་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཤེས་པ་མེད་པར་སྟོན་པ་ལ་ངེས་པར་འདོད་དགོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་པ་ཡོད་མེད་མགོ་མཚུངས་མཛད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དགག་བྱའི་ཁྱད་པར་གྱི་སྟེང་ནས་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི། རིགས་པས་དཔྱད་པའམ་ཡི་དམ་ལྷས་བཀའ་སྩལ་བའི་ཞིབ་ཆར་འདུག་ཀྱང་སྔར་གྲགས་ཀྱི་དབུ་མའི་གསུང་རབ་ཀྱི་དགོངས་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐུན་དཔེར་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་དང་གཟུགས་བརྙན་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་ཡུལ་བཅས་སྣང་བ་ལྟར་མ་གྲུབ་པ་དཔེར་བཟུང་བ་ལས་ལོག་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཁྱེད་དཔེ་དེ་དག་ལ་བདེན་མེད་ཀྱི་དོན་སྨྲས་ཚོད་ཡུལ་རང་ངོ་ནས་སྡོད་ལུགས་ཚུགས་ཐུབ་ཀྱི་བདེན་གྲུབ་ཅེས་སྔར་སྟོན་པ་འདིའི་བསྟན་པ་ལ་ཡེ་མ་གྲགས་པའི་ཟོལ་ཚིག་གསར་པ་ཞིག་དྲན་རྒྱ་ཆེས་པའི་རྣམ་འགྱུར་གྱིས་བསྣོན་པར་བཏབ་ནས་དེ་འདྲའི་བདེན་གྲུབ་ལ་བསམས་ནས་རང་གི་ངོ་བོ་དང་རང་བཞིན་གྱི་དང་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་ཀྱང༌། སོང་ཚོད་ལ་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་དང་གཟུགས་བརྙན་སོགས་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་དོན་བྱེད་ནུས་སུ་བརྫུན་ཅིང་ཡོད་པ་མིན་པ། བསླད་སྣང་གིས་དེར་མེད་ཀྱང་དེར་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཁྱེད་ཀྱིས་སྣང་བ་ལྟར་དོན་བྱེད་པ་ཅན་དུ་མི་བསླུ་བའི་དངོས་པོར་སྨྲས་པས་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐུན་(༢༠༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔེར་བཟུང་ངོ་ཅོག་མི་མཐུན་པའི་དཔེ་ཉིད་དུ་དོན་ལ་ཞེན་ནས་ཤུགས་ཀྱིས་སྨྲས་པར་སོང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་སོགས་ཀྱིས་རྒྱ་ཆེར་གཞན་གྲགས་ཀྱི་མཐུན་འཇུག་གི་ངོར་གཅིག་དུ་བྲལ་སོགས་ཀྱིས་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒྲུབ་པའི་ཚུལ་གསུམ་ཚང་བར་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ལྟག་ཆོད་ཀྱི་རིགས་པར་སྨྲ་བར་བྱས་ནས་སྒྲུབ་བྱེད་དེ་དག་གིས་བསྒྲུབ་བྱ་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པ་འཁྲུལ་བཅས་སུ་ངལ་བ་ཆེན་པོས་བཤད་ནས་ཤུགས་ལ་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཚུལ་འགོག་པར་བྱེད་པ་འདི་ཡང་ལྔ་བརྒྱ་ཐ་མའི་དུས་དང་ཉེ་བ་ན་ཆེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གྱུར་ཏེ། །གསུམ་པ་ལ། ཉེས་སྤོང་གི་ལན་དང༌། དེ་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་གཉིད་ནང་མིག་བློ་མི་སྲིད་པས། །ཡོད་མིན་ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཁོ་ན་ཡོད། །དེ་ཡི་རྣམ་པ་ཕྱི་རོལ་ཉིད་དུ་ཞེན། །རྨི་ལམ་ཇི་ལྟ་དེ་བཞིན་འདིར་འདོད་ན། །གལ་ཏེ་གཉིད་ཀྱི་ནང་ན་གཟུགས་སོགས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེར་གཉིད་ཀྱིས་མིག་བློ་སོགས་ཉམས་པར་བྱས་པས་དབང་ཤེས་རྣམས་མི་སྲིད་པར་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། འོན་ཀྱང་གཉིད་ཀྱིས་བསླད་པའི་ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ཁོ་ན་ཡོད་དེ། ཤེས་པ་དེ་ཡི་རྣམ་པ་ལ་རྨི་ལམ་ཀྱི་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་ཉིད་དུ་ཞེན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། རྨི་ལམ་དུ་ཡུལ་མེད་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་འདོད་དོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལ། རྨི་ལམ་དུ་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་ཐམས་ཅད་བརྫུན་པར་བསྟན། ཚུལ་དེ་སད་པའི་གནས་སྐབས་ལ་ཡང་མཚུངས། དེས་ན་དོན་ཤེས་ཡོད་མེད་དཔེ་དོན་མཚུངས་པར་བསྟན་པ་གསུམ་མོ། །དང་པོ་ནི། ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱི་ཕྱི་ཡུལ་རྨི་ལམ་དུ། །མ་སྐྱེས་དེ་བཞིན་ཡིད་ཀྱང་སྐྱེས་མ་ཡིན། །མིག་དང་མིག་གི་ཡུལ་དང་དེས་སྐྱེད་སེམས། །གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ནི་བརྫུན་པ་ཡིན། །རྣ་སོགས་ལྷག་མ་གསུམ་པོའང་སྐྱེ་བ་མེད། །ཇི་ལྟར་རྣམ་རིག་པ་ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལ་རྨི་ལམ་དུ་ཕྱི་གཟུགས་སོགས་ཡུལ་མ་སྐྱེས་པ་དེ་བཞིན་ཡིད་ཤེས་ཀྱང་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་སྐྱེས་མ་སྐྱེས་(༢༠༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྨི་ལམ་གྱི་འཁྲུལ་ངོར་ནི་གཉིས་ཀ་ཡོད་ལ། སད་ན་གཉིས་ཀ་མེད་པའི་ཕྱིར། འོན་ཀྱང་སད་ཚེ་གཟུགས་མཐོང་བ་ན། མིག་དང་གཟུགས་དང་རྣམ་ཤེས་གསུམ་དམིགས་པ་བཞིན་རྨི་ལམ་དུའང་ཡུལ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ན་མིག་དང་མིག་གི་ཡུལ་དང་དེས་བསྐྱེད་པའི་སེམས་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ནི་འདུས་པར་འཁྲུལ་སྣང་དེའི་ངོར་ཡོད་པ་ལྟར་སྣང་ཡང༌། དཔྱད་ན་དེར་མིག་དང་གཟུགས་མེད་པ་བཞིན་སེམས་ཀྱང་མེད་པས་གསུམ་ག་བརྫུན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྨི་ལམ་དུ་རྣ་བ་དང་སོགས་པས་སྒྲ་དང་རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་ནས། ཡིད་དང་ཆོས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་བར་ཡུལ་དབང་རྣམ་ཤེས་གསུམ་པོ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། སྣང་ཙམ་དུ་ནི་ཐམས་ཅད་མཚུངས་ལ། དཔྱད་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྟོང་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་རྨི་ལམ་དུ་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་ཐམས་ཅད་བརྫུན་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་བདེན་པར་ཅིས་འགྲུབ། སེམས་ཙམ་པ་འགོག་སྐབས་འདིར་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ཡུལ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དེ། རྨི་ལམ་ན་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་གཟུང་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་གཏོགས་པའི་གཟུགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲ་བ་ཡང་རིགས་པ་མིན་ཏེ། རྨི་ལམ་ན་གཟུགས་མེད་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་པའི་གཟུགས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། ཅི་སྟེ་སེམས་ཙམ་པས་ཕྱི་རོལ་ས་ཆུ་སོགས་ཀྱི་དོན་ལས་བྱུང་བའི་ཡུལ་གཟུགས་སོགས་མེད་པར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ལས་དེ་ལྟར་འབྱུང་བ་དབུ་མ་པས་དགག་པའི་ཆེད་དུ་དེ་ལྟར་སྨྲ་ན་ནི་ཆེས་མི་འཐད་དེ། གཞན་ལ་གནོད་པར་མི་ནུས་པའི་ཁར་གཞན་ངོར་རང་གི་གྲགས་བརྗོད་(༢༠༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་ཚུལ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གྲགས་པ་དང་འགལ་བར་བརྗོད་པས་གཞན་ལ་ལོག་རྟོག་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྨི་ལམ་དེ་སད་པའི་ཡུལ་དབང་ཡིད་བྱེད་བདེན་མེད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐུན་དཔེར་བཟུང་བ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྨི་ལམ་གྱི་དེ་གསུམ་བདེན་མེད་བརྫུན་པ་མ་ཡིན་པ་དེར་ཡོད་པར་བདེན་པའི་དོན་བྱེད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་ཁྱབ་བོ་ཞེ་ན། ཁྱབ་པར་ཐལ། རྨི་ལམ་གྱི་ཡུལ་དབང་ཡིད་བྱེད་དོན་བྱེད་ནུས་པར་བདེན་ན། དཔེ་དེས་བསྒྲུབས་པའི་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་བདེན་པར་མེད་པ་བརྫུན་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་དུ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། བུམ་པ་མ་བྱས་པར་གྲུབ་ན་སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པའི་མཐུན་དཔེར་མི་རུང་བ་བཞིན་ཞེས་པ་འདི་ནི་དཔལ་ལྡན་ཟླ་བའི་རིགས་པ་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། སློབ་དཔོན་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ནི་ཐ་སྙད་དུའང་གཟུགས་སོགས་ཕྱི་དོན་ལས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ལས་འབྱུང་བར་འདོད་པ་དེ་བཀག་ནས་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་གཟུགས་སོགས་ཕྱི་དོན་ལས་འབྱུང་བ་ཙམ་ཞིག་བསྒྲུབས་ཏེ་དོན་དམ་པར་གཟུགས་སོགས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ཡང་རང་རང་ངོ་བོས་མ་གྲུབ་པ་སྟོང་པར་བཞེད་པ་ལ། ལུགས་འདིས་ཐ་སྙད་དུའང་དེ་ལྟར་བསྒྲུབ་ན་དབུ་མའི་རིང་ལུགས་ལས་ཉམས་ཞེས་སྐྱོན་བརྗོད་པར་མཛད་པ་ལ། ཤར་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོས་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བའི་རང་ལུགས་ལ་རྨི་ལམ་དུ་གླང་ཆེན་སོགས་ཀྱི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་མེད་པར་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཐམས་ཅད་ཞེ་པས་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་དེ། དེར་སྣང་གི་འཁྲུལ་ཡུལ་ལ་ཤེས་པ་དེ་བསླུ་མེད་དུ་འདོད་པའི་(༢༠༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར་དང༌། དེ་ལྟར་འདོད་པས་རྨི་ལམ་གྱི་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་བདེན་པར་དོན་གྱིས་ཁས་བླངས་ཤིང༌། ཡང་ཁྱེད་ཐལ་འགྱུར་བས་བདེན་གྲུབ་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་བཀག་ནས་བདེན་མེད་དུ་བརྗོད་པའི་དཔེར་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་ཁྱེད་ཀྱིས་ཞེ་པས་ཁས་བླངས་པའི་རྨི་ལམ་བཞིན་ཞེས་བཀོད་པས། འཇིག་རྟེན་པས་དོན་དམ་བདེན་པར་འདོད་པའི་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་བློ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ངོར་བདེན་པར་གྲུབ་པ་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་གྲགས་ཤིང་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། གཏན་ཚིགས་དང་དཔེ་དེས་འཇིག་རྟེན་པ་དག་གིས་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་བདེན་པར་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་ཁྱེད་ལྟར་ན་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། མཐུན་དཔེ་དང་བསྒྲུབ་བྱ་གཉིས་ཀ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་བདེན་པར་གྲུབ་ན་གྲུབ་མཉམ་དང༌། མ་གྲུབ་ན་མ་གྲུབ་མཉམ་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་བརྗོད་པས་སྒྲུབ་བྱེད་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྐབས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། ཁྱེད་ཀྱིས་གསར་དུ་ཕྱེས་པའི་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་དེ་ལྟར་ན། སྒྲུབ་བྱེད་དེ་ལྟས་བསྒྲུབ་བྱ་བདེན་མེད་བསྒྲུབ་ཅིང༌། བདེན་གྲུབ་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་འགོག་གོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ཚིག་ཙམ་ལས་དོན་ལ་དེ་ལྟར་མ་སྨྲས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཡང་ཡང་བཤད་པའི་གྲུབ་དོན་སློབ་དཔོན་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ལྟ་བུས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལ་རྨི་ལམ་མཐུན་དཔེར་ལེན་ཚུལ་དེ་ལ་སློབ་དཔོན་ཟླ་གྲགས་ཀྱིས་དེ་ནི་ནོངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་རྨི་ལམ་ཡུལ་བཅས་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པར་(༢༡༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདེན་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་པ་ལ། གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་འདིར་ནི་སློབ་དཔོན་ཟླ་གྲགས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་མཐུན་དཔེར་རྨི་ལམ་ལེན་པ་དེ་ཡུལ་རང་ངོས་ནས་སྡོད་གྲུབ་ཀྱི་བདེན་གྲུབ་ཏུ་མེད་པ་དཔེར་བྱས་ཀྱི། རྨི་ལམ་ཡུལ་བཅས་རྨི་ལམ་དུ་དོན་བྱེད་ནུས་སུ་བདེན་པས་ཐ་སྙད་དུའང་མེད་པ་དཔེར་ལེན་པ་མིན་ཅེས་སྨྲ་བ་ལ། ཡིད་ཆེས་ཀྱི་གནས་སུ་འཛིན་པ་དེ་དག་གི་ལྟར་ན། ཆོས་ཚུལ་འདིར་དཔྱོད་པ་ན་སློབ་དཔོན་ཟླ་གྲགས་ཀྱིས་སློབ་དཔོན་ལེགས་ལྡན་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་མཛད་མི་རིགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་དེ་སྐྱོན་ཅན་དང་འཁྲུལ་པར་ཟད་ན། ཟླ་གྲགས་ཀྱི་བཞེད་པ་དེའང་འཁྲུལ་པ་དང་སྐྱོན་ཅན་དུ་སོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། རྨི་ལམ་ཇི་ལྟ་དེ་བཞིན་སད་འདིར་ཡང༌། །དངོས་རྣམས་བརྫུན་ཡིན་སེམས་དེ་ཡོད་མ་ཡིན། །སྤྱོད་ཡུལ་མེད་ཅིང་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱང་མེད། །རྨི་ལམ་ན་གསུམ་ག་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སད་པ་ནའང་གསུམ་ག་གྲུབ་པ་བཟློག་པར་བྱ་བ་ནི། རྨི་ལམ་ན་ཡུལ་དབང་ཤེས་པ་གསུམ་ག་བརྫུན་པ་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་སད་པའི་སྐབས་འདིར་ཡང་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་བརྫུན་པ་ཡིན་ཅིང༌། དངོས་པོ་དེ་དག་དམིགས་བྱེད་སེམས་དེ་ཡོད་པ་མིན་ལ། དེའི་དམིགས་བྱའི་སྤྱོད་ཡུལ་མེད་ཅིང༌། རྟེན་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱང་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་སྣང་ཞེན་ལྟར་གྲུབ་པ་མེད་དེ། མདོ་ལས། ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མའི་སེམས་ཅན་དམིགས་པ་ལྟར། །སྣང་ཡང་དེ་ཉིད་དུ་ན་ཡང་དག་མིན། །སྒྱུར་མ་ལྟ་བུ་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ། །དེ་ལྟའི་ཆོས་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པས་བསྟན། །ཞེས་དང༌། སྲིད་པ་འགྲོ་(༢༡༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྟེ། །འདི་ལ་སུ་ཡང་མི་སྐྱེ་འཆི་བ་མེད། །སེམས་ཅན་མིང་དང་སྲོག་ཀྱང་མི་རྙེད་དེ། །ཆོས་འདི་རྣམས་ནི་དབུ་བ་ཆུ་ཤིང་འདྲ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གསུམ་པ་ནི། འདི་ན་ཇི་ལྟར་སད་བཞིན་ཇི་སྲིད་དུ། །མ་སད་དེ་སྲིད་དེ་ལ་གསུམ་པོ་ཡོད། །སད་པར་གྱུར་ན་གསུམ་ཆར་ཡོད་མིན་ལྟར། །གཏི་མུག་གཉིད་སད་ལས་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་ན་ཇི་ལྟར་སད་པའི་གནས་སྐབས་ན་མ་རིག་པའི་གཉིད་ཆེན་གྱིས་ཡུལ་དབང་རྣམ་ཤེས་གསུམ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་ཇི་སྲིད་དུ་འཕྲལ་གྱི་སེམས་བྱུང་གཉིད་ཆུང་ལས་མ་སད་པ་དེ་སྲིད་དུ་རྨི་པོའི་སྐྱེས་བུ་དེ་ལ་ཡུལ་དབང་རྣམ་ཤེས་གསུམ་པོ་ཡོད་དེ། གསུམ་དུ་སྣང་བ་ཡོད་ཅིང༌། སྣང་བ་ལྟར་ཞེན་པ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར། སེམས་འགྲེལ་ལས། རྨི་ལམ་སད་པའི་གནས་སྐབས་དག །དོན་བྱེད་པ་ལ་ཁྱད་མེད་དེ། །རྨི་ལམ་ན་ནི་རྨིས་པ་བཞིན། །དོན་བྱེད་མཚུངས་པར་རང་བཞིན་མེད། །ཅེས་འབྱུང་བས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་དཔལ་མགོན་ཀླུ་སྒྲུབ་སོགས་དབུ་མ་པའི་སློབ་དཔོན་སྔར་བྱོན་པ་དེ་དག་གིས་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་དམིགས་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པའི་ཆོས་དེ་བོད་ཕྱི་མ་དག་གིས་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ལ་འཆད་པ་ནི་ཆེས་ལོག་རྟོག་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ནི་འཇིག་རྟེན་པས་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་དོན་བྱེད་ནུས་བདེན་པའི་ཆོས་སུ་བློ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱིས་བཟུང་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོག་པ་ནི་བློ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཁོ་ནར་ངེས་ཏེ། གང་དངོས་ཆོས་རྨི་ལམ་གྱི་ཡུལ་ལྟར་དོན་བྱེད་དང་བྲལ་བར་རྟོགས་པ་དེས་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་རང་བཞིན་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ལས་གཞར་ཡང་(༢༡༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཡོ་བའམ་འཕོ་འགྱུར་མེད་བཞིན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ལྟར་སྲིད་པའི་སྐྱེ་འགག་སོགས་ཀྱང་རྫུན་ངོ་དང་བསླད་ངོ་དང་འཁྲུལ་ངོར་འབྱུང་རུང་ལ། དེ་ལྟར་འབྱུང་རུང་བའི་དངོས་པོ་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་དོན་ལ་གནས་པའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པའོ། །ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་དོན་བྱེད་པར་འཛིན་པ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཉིད་དུ་ངེས་སོ་ཞེས་འཆད་པ་ཡིན་ལ། ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་ནི་དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དཔེ་དོན་སྦྱོར་ཚུལ་ཡང་ལོག་པར་སོང་བར་མ་ཟད། ཐ་སྙད་དུའང་དོན་བྱེད་པ་ཅན་གྱི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་པས་ལོག་པའི་ལྟ་བ་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངན་སོང་གི་གཡང་ས་ཆེན་པོར་ལྟུང་བར་འགྱུར་བས་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་དམིགས་ཞེས་པའི་ངོ་བོ་ནི་རྒྱ་བོད་སུས་ཀྱང་སྔར་གསལ་བར་ཁར་འབྱིན་མ་ནུས་པའི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་ཐུན་མོང་མིན་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། དེ་ནི་རྗེ་བཙུན་འཇམ་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་དངོས་སུ་གསུངས་པ་ངེད་ཀྱི་ལུགས་ལས་འབྱུང་བ་མ་གཏོགས་བོད་སྔ་རབས་པའི་དབུ་མ་པ་སོགས་སྐལ་མེད་རྣམས་ཀྱིས་མི་རྟོགས་པས། གངས་ཅན་དུ་སྔར་བྱོན་གྱི་དབུ་མ་པ་ཞང་ཐང་སག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་གཏོང་བ་སོགས་ཀྱི་ཆ་ནས་སྐྱེས་བུ་དམ་པར་གྱུར་ཀྱང༌། དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དབུ་མའི་ལྟ་སྒོམ་ནི་རྒྱ་ནག་ཧྭ་ཤང་ལྟར་ནོར་བས་ཕྱིན་ཅད་སྐྱེས་བུ་བློ་གྲོས་ཀྱི་ནོར་ཅན་དག་ལུགས་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་མ་བྱེད་ཅིག བྱེད་ན་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་(༢༡༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཁྱེན་པའི་ལམ་གཏན་མེད་དོ་ཞེས་ཡ་གི་ཁ་ཆེ་ནས་མ་གི་རྒྱ་ནག་ཕོ་བྲང་ཏས་ཏུ་ཡན་ཆད་དུ་དྲིལ་བསྒྲགས་ནས་དེང་སང་རི་བོ་དགེ་ལྡན་པ་རྣམས་ཙོང་ཁ་པའི་སྐུ་དྲིན་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་རྩ་བའི་བླ་མ་རྗེ་བཙུན་རེད་མདའ་བ་ལའང་སྐུ་ཚེ་དེར་ལྟ་སྒོམ་སྔ་རབས་དབུ་མའི་ལུགས་དེ་ཙམ་ལས་དབུ་མའི་ལྟ་སྒོམ་ནོར་མེད་ཤར་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོས་རྟོགས་པ་དེ་ཐུགས་ལ་མ་འཁྲུངས་སོ་ཞེས་མོས་པར་བྱེད་ལ། དེས་ན་བོད་ཀྱི་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བ་སྔ་ཕྱིའི་ལུགས་གཉིས་པོ་དག་སྣང་མུན་ལྟར་སྲོལ་ཐ་དད་དུ་སྣང་བས་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་ཀྱི་གསུང་རབས་རྣམས་ལ་ཐོས་བསམ་བགྱིས་ཏེ། ཕྱོགས་ལྷུང་ཞེན་ལྟ་དང་བྲལ་བར་གཟུ་བོའི་བློས་དཔྱད་ནས། གང་འཁྲུལ་པ་དང་བྲལ་བ་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་དུས་ལ་བབ་ཀྱི། རང་རང་གི་རིགས་བརྒྱུད་གང་མོས་ཀྱི་ཕྱོགས་འཛིན་དང༌། ཐོག་མར་ཆོས་སྒོར་ཆུད་སྔ་ཕྱིའི་སྐྱོ་མ་སྔ་བཙན་གྱི་ཞེན་ཕྱོགས་ཙམ་དང༌། གྲུབ་མཐའ་ལ་ཞུགས་པ་མང་ཉུང་དང༌། དེང་སང་མདོ་དབུས་མངའ་རིས་ན་ཁས་བཙན་དཔའ་བརྗིད་ཕྱུག་འབྱོར་གང་ཆེ་ལ་འཁྲུལ་བྲལ་དུ་ཡིད་གདེང་བཅས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་པར་ཁ་ཚོན་བཅད་ན་ཕྱོགས་ལྷུང་གི་ལྟ་བར་འགྲོ་ཉེན་ཆེ་བར་གདའོ། །དེས་ན་གཞུང་འདིས་ཀྱང་རྨི་ལམ་དུ་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་ཐ་སྙད་དུའང་ཡོད་མཉམ་དུ་སྟོན་པ་མིན་གྱི། སད་མ་སད་ཀྱི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་དོན་གནས་ལ་བདེན་རྫུན་ཁྱད་མེད་དུ་བརྫུན་མཉམ་ཁོ་ནར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིད་ཆུང་སད་པར་གྱུར་ན་རྨི་ལམ་གྱི་གསུམ་པོ་ཡོད་པ་མིན་པ་ལྟར་གཏི་མུག་མ་རིག་པའི་གཉིད་ཆེན་སད་པ་ལས་ཆོས་དབྱིངས་མངོན་དུ་གྱུར་ན་འཕྲལ་གྱི་འཁྲུལ་རྒྱུས་མ་(༢༡༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསླད་པའི་གསུམ་པོ་དེ་རྨི་ལམ་གྱི་གསུམ་པོ་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མིན་ནོ། །དེས་ན་ཡུལ་མེད་རྣམ་ཤེས་ཀྱང་མི་རིགས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། དགག་པ་དངོས་དང༌། དེའི་ཉེས་སྤོང་གི་ལན་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། ཡུལ་ཤེས་བདེན་རྫུན་མཚུངས་པ་དང༌། དེ་ལྟར་མིན་ན་གཞན་གྱིས་ཀྱང་མཐོང་བར་ཐལ་བ་གཉིས། དང་པོ་ནི། དབང་པོ་རབ་རིབ་བཅས་པ་བློ་གང་གིས། །རབ་རིབ་མཐུ་ལས་སྐྲ་རྣམས་གང་མཐོང་བ། །དེ་བློ་ལ་ལྟོས་གཉིས་ཆར་བདེན་པ་སྟེ། །དོན་གསལ་མཐོང་ལ་གཉིས་ཀའང་བརྫུན་པ་ཡིན། །ཡང་ཕྱི་རོལ་མེད་ཀྱང་རྣམ་ཤེས་ཡོད་དེ། རབ་རིབ་ཅན་གྱིས་ཡོད་པ་མིན་པའི་སྐྲ་ཤད་སོགས་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་འཐད་དེ། རྨི་ལམ་ཁོ་ན་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མིག་གི་དབང་པོ་རབ་རིབ་བཅས་པའི་བློ་གང་གིས་རབ་རིབ་ཀྱིས་བསླད་པའི་མཐུ་ལས་སྐྲ་ཤད་སོགས་རྣམས་གང་མཐོང་བ་དེ་བློ་འཁྲུལ་པ་དེ་ལ་བལྟོས་ནས་སྐྲ་ཤད་ཀྱི་རྣམ་པའང་སྣང་བས། ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གཉིས་ཅར་བདེན་པ་སྟེ་རབ་རིབ་དང་བྲལ་བའི་དོན་གསལ་མཐོང་ལ་གཉིས་ཀའང་བརྫུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡུལ་མེད་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཤེས་བྱ་མེད་པར་བློ་ཡོད་ན། །སྐྲ་དེའི་ཡུལ་དང་མིག་ནི་རྗེས་འབྲེལ་བའི། །རབ་རིབ་མེད་ལའང་སྐྲ་ཤད་བློར་འགྱུར་ན། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་དེ་ཕྱིར་དེ་ཡོད་མིན། །མ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན་གྲུབ་པར་བསྟན་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཤེས་བྱའི་ཡུལ་སྐྲ་ཤད་མེད་པར་དེར་སྣང་བའི་བློ་ཡོད་ན་སྐྲ་ཤད་དེའི་ཡུལ་དང༌། མིག་ནི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་འཁར་གཞོང་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་དེར་རབ་རིབ་མེད་པའི་མིག་ཅན་གྱིས་མིག་གཏད་པ་ན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་སྐྲ་ཤད་དུ་སྣང་བའི་བློ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཡུལ་མེད་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཐལ་བ་ལས། རབ་རིབ་མེད་པ་ལ་སྐྲ་བློ་སྐྱེ་བ་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཡུལ་མེད་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་དེ་སྐྱེ་བ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ནུས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དགག་(༢༡༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་དང༌། ནུས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གྲུབ་མཐའ་འཇོག་ཚུལ་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། ཉེས་སྤོང་གི་ལན་དང༌། དེ་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། གང་ཕྱིར་མཐོང་བ་དག་ལ་བློ་ནུས་ནི། །སྨིན་མེད་དེ་ཕྱིར་དེ་ལ་བློ་མི་འགྱུར། །ཤེས་བྱ་ཡོད་དངོས་བྲལ་བས་མིན་ཞེ་ན། །ཡུལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པས་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་དང་མི་སྐྱེ་བར་ངེས་ན་དེ་ལྟར་འགྱུར་དུ་ཆུག་ཀྱང༌། སྔར་གྱི་ཤེས་པས་བཞག་པའི་བག་ཆགས་སྨིན་པ་དང་མ་སྨིན་པས་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་གང་གི་ཕྱིར་ཤེས་པ་སྔ་མའི་སྐྲར་སྣང་གི་བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལ་སྐྲ་ཤད་མེད་ཀྱང་དེའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་སྐྱེའི། རབ་རིབ་མེད་པ་མཐོང་བ་དག་པ་ལ་ཤེས་པ་སྔ་མས་སྐྲར་སྣང་བའི་བག་ཆགས་མ་བཞག་པས་སྐྲར་སྣང་གི་བློ་སྐྱེ་བའི་ནུས་པ་ནི་སྨིན་པ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་རབ་རིབ་མེད་པ་དེ་ལ་སྐྲར་སྣང་གི་བློ་མི་འབྱུང་བས་ཡུལ་ཤེས་བྱ་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བས་དེ་འཛིན་གྱི་བློ་མི་སྐྱེ་བ་མིན་ཅེ་ན། གཉིས་པ་ལ། བསྟན། བཤད་གཉིས། དང་པོ་ནི། ནུས་དེ་མེད་པས་འདི་ནི་འགྲུབ་མ་ཡིན། །གལ་ཏེ་ནུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འགའ་ཞིག་ཡོད་ན་དེ་སྨིན་མ་སྨིན་ལས་ཤེས་པ་སྐྱེ་མི་སྐྱེར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འཆད་འགྱུར་གྱི་རིགས་པས་ནུས་པ་དེ་མེད་པས་ནུས་པ་འདི་ནི་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དུས་གསུམ་ལ་ནུས་པ་མི་སྲིད་པ་སྤྱིར་བསྟན། འདས་མ་འོངས་ལ་མི་སྲིད་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། སྐྱེས་ལ་ནུས་པ་སྲིད་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །མ་སྐྱེས་ངོ་བོ་ལ་ཡང་ནུས་ཡོད་མིན། །ནུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་ན་རྣམ་ཤེས་ད་ལྟ་བ་ཉིད་དང་འབྲེལ་བའི་ནུས་པ་ཅན་ཞིག་གམ། འདས་མ་འོངས་དང་འབྲེལ་བའི་ནུས་པ་ཅན་ཞིག་ཏུ་འདོད། དང་པོ་ལྟར་རོ་ཞེ་ན། རྣམ་ཤེས་སྐྱེས་པ་ད་ལྟ་བ་རང་ལ་ནུས་པ་སྲིད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ནུས་པའི་རྣམ་ཤེས་ཞེས་དྲུག་པ་འབྲེལ་པ་བརྗོད་པ་(༢༡༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་ན་ནུས་པ་རྣམ་ཤེས་ལས་གཞན་མིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་ཤེས་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ད་ལྟ་བ་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཡོད་ཅེས་བྱར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་རྣམ་ཤེས་ད་ལྟ་བ་རྒྱུ་ཡིན་ན། འབྲས་བུའི་རྣམ་ཤེས་རྒྱུ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ནུས་པ་ད་ལྟ་བ་རང་ཉིད་རྒྱུར་མི་རུང་བ་གང་ཞིག ཡང་ན་དེའི་ནུས་པ་རང་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟགས་དང་པོ་མ་གྲུབ་ན། ནུས་པ་ད་ལྟ་བ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ད་ལྟ་བར་མི་རུང་བར་ཐལ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཁྱོད་རང་གི་རྒྱུ་བྱེད་དགོས་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁས་བླངས། མ་ཁྱབ་ན་དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱིས་ཁྱོད་བསྐྱེད་མི་དགོས་པར་ཐལ། ཁྱོད་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ད་ལྟ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་ནུས་པ་རྣམ་ཤེས་ད་ལྟ་བ་ལས་གཞན་མིན་ན་ཆོས་ཅན། མྱུ་གུ་སྐྱེས་པ་ན་ཡང་ས་བོན་མི་འཇིག་པར་ཐལ། རྒྱུ་འབྲས་ངོ་བོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར། ཡང་ནུས་པ་ལས་རྣམ་ཤེས་ད་ལྟ་བ་འབྱུང་ཞེས་ལྔ་པ་འབྱུང་ཁུངས་བརྗོད་པ་ཡིན་ན། རྣམ་ཤེས་སྐྱེས་པ་ད་ལྟ་བ་ནུས་པ་ལས་འབྱུང་བ་མི་རིགས་ཏེ། ད་ལྟར་ཡོད་པ་གཞན་ལ་མ་རིག་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལྟར་ན། འདས་མ་འོངས་ཀྱི་མི་སྐྱེ་བའི་ངོ་བོ་ལ་ཡང་ནུས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་པས་གནོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། མ་འོངས་པ་དང༌། འདས་པ་ལ་ནུས་པ་མི་འཐད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཁྱད་ཅན་མི་འཐད་པ་དང༌། དེའི་ལན་དགག་པ་དང༌། བལྟོས་པས་མ་གྲུབ་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི། ཁྱད་པར་མེད་པར་ཁྱད་པར་ཅན་ཡོད་མིན། །མོ་གཤམ་བུ་ལའང་དེ་ནི་ཡོད་པར་ཐལ། །ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ནུས་པ་ཞེས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁྱད་པར་ཡིན་ལ། ནུས་པ་ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་ཁྱད་པར་འབྲས་བུ་རྣམ་ཤེས་མ་འོངས་པ་མེད་པར་དེས་ཁྱད་པར་(༢༡༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུ་བྱས་པ་ཅན་གྱི་ནུས་པ་དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་མ་བཟུང་བར་ཁྱད་པར་གྱི་གཞིའི་བློ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར། སྐྱེས་བུས་དབྱུག་པ་མ་བཟུང་བར་དབྱུག་པ་ཅན་གྱི་བློ་མི་འཇུག་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་ཤེས་མ་སྐྱེས་པ་ལ་ནུས་པ་དེ་འདོད་ན། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལའང་ནུས་པ་དེ་ནི་ཡོད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། མ་སྐྱེས་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་བསྙད་འདོད་ན། །ནུས་པ་མེད་པར་འདི་ཡི་འབྱུང་འགྱུར་མེད། །གལ་ཏེ་ནུས་པ་ལས་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་རྣམ་ཤེས་མ་འོངས་པ་ལ་བསམས་ནས་རྣམ་ཤེས་འདིའི་ནུས་པ་འདིའོ་ཞེས་འདི་ལས་འདི་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ནས་ཁྱད་གཞིར་བསྙད་དུ་རུང་སྟེ། དཔེར་ན། འབྲས་ཆན་ཚོས་ཤིག སྣལ་མ་འདི་ལ་རས་ཡུག་ཐོགས་ཤིག་ཅེས་སྨྲ་བ་ལྟར་འདོད་ན། དེར་ཡང་མི་རུང་སྟེ། ནུས་པ་ཡོད་ན་དེ་ལས་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་རྣམ་ཤེས་མ་འོངས་པ་བློའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། རྣམ་ཤེས་མ་འོངས་པ་མེད་པས་དེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་ནུས་པ་མེད་པར་རྣམ་ཤེས་འདིའི་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་མེད་པ་ཡིན་ནོ། ། འདིས་ནི་འབྲས་ཆེན་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་དག་ཀྱང་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། ཕན་ཚུན་དོན་ལ་བརྟེན་པའི་འགྲུབ་པ་ནི། །འགྲུབ་མིན་ཉིད་ཅེས་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས། །ཡང་ནུས་པ་དང་རྣམ་ཤེས་ཕན་ཚུན་བརྟེན་པའི་རྒྱུ་འབྲས་ལས་གཅིག་རྒྱུ་གཅིག་གིས་ཕན་ཚུན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ནུས་པ་ལས་འབྲས་བུ་རྣམ་ཤེས་འབྱུང་ངོ་ཞེ་ན། འོ་ན་རྣམ་ཤེས་རང་བཞིན་གྱི་སྐྱེ་བ་དང་གྲུབ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན། རིང་པོ་དང་ཐུང་ངུ་དང་ཕ་རོལ་དང་ཚུ་རོལ་ལྟ་བུ་ཕན་ཚུན་དོན་ལ་བརྟེན་ནས་འཇོག་པའི་གྲུབ་པ་རྣམས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་མིན་པ་ཉིད་ཅེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་(༢༡༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཟིགས་པའི་དམ་པ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འཕགས་པ་ལྷས། འབྲས་བུ་མེད་པར་རྒྱུ་ཡི་ནི། །རྒྱུ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་འབྲས་བུ་ཀུན། །རྒྱུ་ཉིད་དུ་ནི་ཐལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་དང༌། བསྟན་བཅོས་ལས། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་གང་བལྟོས་གྲུབ། །དེ་ཉིད་ལ་ཡང་བལྟོས་ནས་ནི། །བལྟོས་བྱ་གང་ཡིན་དེ་གྲུབ་ན། །གང་ལ་བལྟོས་ནས་གང་ཞིག་འགྲུབ། །ཅེས་འབྱུང་བས་ལུང་དེ་དག་གི་དོན་ནི། ནུས་པ་མ་གྲུབ་པར་རྣམ་ཤེས་འགྲུབ་པ་མིན་ཏེ། ནུས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་གྲུབ་པར་ཡང་ནུས་པ་མི་འགྲུབ་སྟེ། རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ནུས་པ་ཞེས་ནུས་པ་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་གཉིས་ཀ་དུས་གཅིག་ཏུ་གྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་ནི་གཉིས་ཀ་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་མི་འགྱུར་བ་དང༌། གཅིག་མ་གྲུབ་ན་གཉིས་ཀ་ཡང་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་བུ་གྲུབ་པའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གཞར་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌།དངོས་པོ་བལྟོས་གྲུབ་གང་ཡིན་པ། །དེ་མ་གྲུབ་ན་ཇི་ལྟར་བལྟོས། །ཅི་སྟེ་གྲུབ་པ་བལྟོས་ཞེ་ན། །དེ་ནི་བལྟོས་པར་མི་རིགས་སོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་དེའི་དོན་ནོ། །རྣམ་ཤེས་ནུས་པ་ལ་བལྟོས་ནས་གྲུབ་ན་མ་གྲུབ་པའམ། གྲུབ་པ་ཞིག་བལྟོས། དང་པོ་ལྟར་ན། མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། བོང་བུའི་རྭ་ལྟར་ནུས་པ་ལ་མི་བལྟོས་སོ། །གཉིས་པ་ལྟར་ན། གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེར་བལྟོས་པར་མི་རུང་ངོ། །གཉིས་པ་ལ། གཞན་ལས་གཞན་འབྱུང་ཞིང་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་དང༌། དེའི་ཉེས་སྤོང་གི་ལན་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་འགགས་པའི་ནུས་སྨིན་ལས་འགྱུར་ན། །གཞན་གྱི་ནུས་པ་ལས་གཞན་འབྱུང་བར་འགྱུར། །རྒྱུན་ཅན་རྣམས་དེར་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་ཡོད། །དེ་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀུན་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ད་ནི་འདས་པ་ལ་ནུས་པ་ཡོད་པ་མིན་ནོ། །ཞེས་སྟོན་(༢༡༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་གལ་ཏེ་སྐྱེས་ནས་འགག་བཞིན་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་འབྲས་བུའི་དོན་དུ་ཀུན་གཞི་ལ་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་བཞག་པ་རྣམ་ཤེས་འགགས་པའི་ནུས་པ་སྨིན་པ་ལས་རྣམ་ཤེས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཀུན་གཞི་ཁས་ལེན་པ་དག་ནི་ནུས་པ་ད་ལྟར་བ་ལས་འབྱུང་བར་འདོད་ལ། མི་ལེན་པའི་རྣམ་རིག་པ་དག་ནི་འདས་པའི་ནུས་པ་ལས་འབྱུང་བར་འདོད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་ཤེས་གཞན་གྱི་ནུས་པ་ལས་རྣམ་ཤེས་གཞན་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱི་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་འཇུག་པའི་རྒྱུན་ཅན་སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱི་རྣམས་རྒྱུན་དེར་ཕན་ཚུན་གཞན་དང་གཞན་དུ་ཐ་དད་ཅིང༌། གཞན་ཉིད་དུ་ཡོད་པར་གཞན་གྱིས་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་གལ་ཏེ་གཞན་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན་ནི། ། འོ་ན་མེ་ལྕེ་ལས་ཀྱང་མུན་པ་འཐུག་པོ་འབྱུང་འགྱུར་ཞིང༌། །ཞེས་སོགས་སུ་བཀག་ཟིན་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཉིད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཀུན་ལས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་རྒྱུན་གྱི་སྐད་དོད་ཏནྟྲའི་བྱིངས་ཏ་ནུ་རྒྱས་པ་ལའོ། ། ཞེས་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བས་རྒྱུན་ཅན་གྱི་ཡན་ལག་གི་རྫས་སྔ་ཕྱི་སྐད་ཅིག་ཐ་དད་ལ་ཡོད་པའི་ནུས་པ་གཞན་གྱིས་འབྲས་བུ་གཞན་བསྐྱེད་པ་འགོག་པའི་དོན་ཏེ། དོན་ལ་ས་བོན་སྔ་མས་མྱུ་གུ་ཕྱི་མ་བསྐྱེད་པ་དགག་པའོ། །འདི་ལྟ་བུའི་གནད་མ་རྟོགས་པར་བོད་ཕྱི་མ་ཐལ་འགྱུར་བ་རང་ལུགས་ཀྱིས་མྱུ་གུ་ས་བོན་གྱི་དངོས་པོ་ལས་སྐྱེ་བ་འབད་ནས་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལུགས་བཟང་པོ་ལ་བསྙོན་འདོར་བྱེད་པ་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན། གཉིས་པ་ལ། ཉེས་སྤོང་གི་ལན་དང༌། དེ་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་དེར་ནི་རྒྱུན་ཅན་ཐ་དད་ཀྱི། །དེ་དག་ལ་རྒྱུན་ཐ་དད་མེད་དེའི་ཕྱིར། །ཉེས་མེད་ཅེ་ན། གལ་ཏེ་རྣམ་(༢༡༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤེས་རྒྱུན་གྱི་འཇུག་པའི་སྐབས་དེར་ནི་རྒྱུན་ཅན་ཡོད་པའི་རྫས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱི་རྣམས་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་དུ་ཡོད་མོད་ཀྱི། སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱི་དེ་དག་ལ་རྒྱུན་གཅིག་ཁོ་ན་ལས་ཐ་དད་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བའི་ཉེས་པ་མེད་ཅེ་ན། གཉིས་པ་ནི། འདི་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་ཞིག །ཐ་མི་དད་རྒྱུན་སྐབས་མི་རིགས་ཕྱིར་རོ། །བྱམས་པ་ཉེར་སྦས་ལ་བརྟེན་ཆོས་རྣམས་ནི། །གཞན་ཉིད་ཕྱིར་ན་རྒྱུད་གཅིག་གཏོགས་མིན་ཏེ། །གང་དག་རང་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སོ་སོ་བ། །དེ་དག་རྒྱུད་གཅིག་གཏོགས་པ་རིགས་མ་ཡིན། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ཉེས་པ་མེད་ཀྱང་དེ་མ་གྲུབ་པས་འདི་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་ཞིག་གོ་སྟེ། ཐ་མི་དད་པའི་རྒྱུན་སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་ཤེས་སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱིའི་རྫས་ཐ་དད་རྣམས་ལ་ཐ་མི་དད་རྒྱུན་གཅིག་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་གོ་སྐབས་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱམས་པ་དང་ཉེར་སྦས་ལྟ་བུ་གཞན་དང་གཞན་ལ་བརྟེན་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་གཞན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་རྒྱུད་གཅིག་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ཏེ། རྣམ་ཤེས་སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱི་གང་དག་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སོ་སོ་ཐ་དད་པ་དེ་དག་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གཏོགས་པར་རིགས་པ་མིན་ཏེ། གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ནུས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་མ་སྨིན་པ་ལས་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་དེས་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་བྱ་མེད་ན་ཤེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་པ་འདི་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། ཕྱོགས་སྔ་མ་དང༌། དེ་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། དབང་པོ་དང་ཡུལ་གྱི་རྣམ་གཞག་བསྟན་པ། ཡུལ་མེད་ཀྱང་ནུས་པ་ལས་ཤེས་པ་འབྱུང་བ། དཔེས་བསྟན་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི། མིག་བློ་སྐྱེ་བ་རང་ནུས་གང་ཞིག་ལས། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཀུན་ནས་སྐྱེ་འགྱུར་ཞིང༌། །རང་གི་རྣམ་ཤེས་རྟེན་གྱི་ནུས་དེ་ལ། །དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་མིག་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས། །རྣམ་རིག་པས་ནུས་པ་ལ་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དུ་བཏགས་ནས་གཟུགས་སུ་གྲུབ་པའི་ཡུལ་དབང་མེད་ཀྱང་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འདོད་པའི་དོན་གྲུབ་བོ་ཞེས། མིག་གི་དབང་པོའི་བློ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་རང་གི་ནུས་པ་གང་ཞིག་རིས་མཐུན་གྱི་རྣམ་ཤེས་སྔ་མ་(༢༡༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགག་བཞིན་པས་བཞག་པ་ཕྱི་མར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཇི་ལྟར་ཡུལ་དབང་གི་བག་ཆགས་བཞག་པ་དེ་ལྟའི་རྣམ་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་མིག་ཤེས་ཀུན་ནས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། རྣམ་ཤེས་དེ་སྐྱེ་བའི་ནུས་པ་བར་མ་ཆད་པ་གང་ཞིག་ལས་སྐྱེས་པའི་མིག་རང་གི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་གྱི་ནུས་པ་དེ་ལ་གཏི་མུག་གི་དབང་གིས་འཇིག་རྟེན་ན་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་མིག་ཅེས་རྟོགས་ཤིང་ཐ་སྙད་བྱེད་ཀྱི། རྣམ་ཤེས་ལས་ཐ་དད་པའི་མིག་རྣའི་དབང་པོ་སོགས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། འདི་ན་དབང་པོ་ལས་བྱུང་རྣམ་པར་རིག །ཕྱི་གཟུང་མེད་པར་རང་གི་ས་བོན་ལས། །སྔོ་སོགས་སྣང་ཉིད་འབྱུང་བར་མ་རྟོགས་ནས། །སྐྱེ་བོས་ཕྱི་རོལ་བཟུང་བར་སེམས་ཁས་ལེན། །རྣམ་ཤེས་ལས་ཐ་དད་པའི་དབང་པོ་མེད་ཅིང་ཡུལ་ཡང་ཤེས་པ་ལས་ཐ་མི་དད་དོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། འདི་ན་བན་དྷུ་ཀ་དང་ཀིང་ཤུ་ཀ་སོགས་དམར་པོའི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བ་ནི་བསྒྱུར་ཤེལ་བཞིན་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཚོན་གྱིས་བསྒྱུར་བ་ལ་མི་བལྟོས་པར་རང་རྒྱུད་དམར་པོའི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བ་བཞིན། མིག་སོགས་ཀྱི་དབང་པོ་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་རྣམས་སྔོ་སོགས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུང་བ་ལ་བལྟོས་པ་མེད་པར་ཐོག་མེད་ནས་བརྒྱུད་དེ་འོངས་པའི་རང་གི་ས་བོན་གྱིས་འཕངས་པའི་ནུས་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ལས་སྔོ་སོགས་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ཉིད་འབྱུང་བར་མ་རྟོགས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྐྱེ་བོས་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བ་ཕྱི་རོལ་གྱི་བཟུང་བར་སེམས་ཤིང་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་དེ། དཔེར་ན། མཚོ་ཤིན་ཏུ་དྭངས་པའི་མཐར་སྐྱེས་པའི་ཤིང་གི་ཡལ་ག་ལ་བཏགས་པའི་ནོར་བུའི་གཟུགས་བརྙན་ཆུ་ནང་དུ་ཤར་བའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ནོར་བུ་ལྟར་དམིགས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དོན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ཤར་ཡང་རྣམ་ཤེས་ལས་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སེམས་ཙམ་པས་བཅོམ་ལྡན་(༢༡༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདས་ཀྱིས་གཟུགས་སོགས་ཕྱི་དོན་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་དྲང་དོན་ཡིན་པ་དང༌། ངེས་དོན་གཟུགས་སོགས་སུ་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ནུས་པ་སྨིན་པས་མར་མེ་ལས་འོད་འབྱུང་བ་ལྟར་ཤེས་པ་ཉིད་ཕྱི་རོལ་གྱི་དབང་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་ཤར་བ་དབང་ཡུལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འདོད་པས་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་གསུངས་པ་དང་མི་འགལ་ཞིང༌། ནང་དང་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་གཞིའི་ཆོས་ཅན་ཡང་དེ་ཡིན་ལ། དེས་ན་གཟུགས་སོགས་འགོག་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་ཀུན་ཏུ་བཏགས་པའི་གཟུགས་སོགས་འགོག་པ་ཡིན་གྱི། རྣམ་བཏགས་དང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་ཀུན་བཏགས་དང༌། རྣམ་བཏགས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་གསུམ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམ་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། རྨི་ལམ་ན་ནི་གཟུགས་དོན་གཞན་མེད་པར། །རང་ནུས་སྨིན་ལས་དེ་ཡི་རྣམ་ཅན་སེམས། །འབྱུང་བ་ཇི་ལྟ་དེ་བཞིན་སད་ལའང་འདིར། །ཕྱི་རོལ་མེད་པར་ཡིད་ནི་ཡོད་ཅེ་ན། །འདིར་སད་པའི་གནས་སྐབས་ལའང་ཕྱི་རོལ་མེད་པ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ནི་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། རྨི་ལམ་ན་ནི་གཟུགས་སོགས་དོན་གཞན་མེད་པར་རང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ནུས་པ་སྨིན་པ་ལས། གཟུགས་སོགས་ཡུལ་དེའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱི་སེམས་འབྱུང་བ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལ། གནོད་བྱེད་ཡོད་པ་དང༌། སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། ནུས་པ་ལས་རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་ན་ལོང་བ་ལ་མིག་ཤེས་སྐྱེ་བར་ཐལ་བ་དང༌། རྨི་ལམ་ན་ཡུལ་དབང་ཡོད་མེད་མཚུངས་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཇི་ལྟར་མིག་མེད་པར་ནི་རྨི་ལམ་དུ། །སྔོ་སོགས་སྣང་བའི་ཡིད་སེམས་འབྱུང་དེ་ལྟར། །མིག་དབང་མེད་པར་རང་གི་ས་བོན་ནི། །སྨིན་ལས་ལོང་བ་ལ་འདིར་ཅིས་མི་སྐྱེ། །ཇི་ལྟར་མིག་དང་གཟུགས་མེད་པར་ནི་རྨི་ལམ་དུ་རང་གི་བག་ཆགས་སྨིན་པ་ལས། སྔོ་སོགས་ཡུལ་དུ་སྣང་བའི་ཡིད་ཀྱི་སེམས་མིག་ཤེས་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་འབྱུང་ན་ཆོས་ཅན། དེ་ལྟར་(༢༡༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སད་སྐབས་ཀྱི་ལོང་བ་ལ་ཡང་མ་ལོང་བ་ལྟར། རང་གི་ས་བོན་ནི་སྨིན་པ་ལས་སད་སྐབས་འདིར་རྣམ་པ་དེ་ལྟའི་སྔོན་པོ་འཛིན་པའི་ཡིད་སེམས་ཅིས་མི་སྐྱེ་སྟེ་སྐྱེ་བར་ཐལ། གཉིད་ལོག་པ་དང་ལོང་བ་གཉིས་ཀ་ཡང་མིག་དབང་མེད་པར་འདྲ་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། དཔྱད་ན་རྨི་ལམ་དུ་ནུས་པ་མི་འཐད། མ་དཔྱད་ན་མིག་ཀྱང་ཡོད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། ནུས་པའི་ངོ་བོ་དང༌། རྒྱུ་མི་འཐད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ལྟར་རྨི་ལམ་དྲུག་པ་ཡི། །ནུས་པ་སྨིན་ཡོད་སད་པར་མེད་གྱུར་ན། །དྲུག་པའི་ནུས་སྨིན་ཇི་ལྟར་འདིར་མེད་པ། །དེ་ལྟར་རྨི་ཚེ་མེད་ཅེས་ཅིས་མི་རིགས། །ཅི་སྔོན་པོའི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་ཕྱི་དོན་གྱི་དབང་ཡུལ་མེད་ཀྱང་ཡོད་དེ། ནུས་པ་སྨིན་པ་ལས་དེ་ལྟའི་ཡིད་ཤེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེའང་གཉིད་རྐྱེན་གྱིས་རྨི་ལམ་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་ཀྱི། སད་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན་མི་འཐད་དོ་ཞེས། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་ལྟར་རྨི་ལམ་ན་རྣམ་པ་དེ་ལྟའི་དྲུག་པའི་ཤེས་པ་ནུས་པ་སྨིན་པ་ཡོད་ལ། སད་པར་གྱུར་པ་ན་མེད་པས་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་ན། ངེད་ཀྱི་ལྟར་ན་འདི་ལྟར་རྗོད་པར་བྱེད་དེ། རྨི་ལམ་གྱི་ཚེ་དེ་ལྟའི་རྣམ་ལྡན་གྱི་ཤེས་པ་ཡང་མེད་ཅེས་ཅིས་མི་རིགས་ཏེ་རིགས་པར་ཐལ། དྲུག་པའི་ནུས་པ་སྨིན་པ་ཇི་ལྟར་སད་སྐབས་འདིར་ལོང་བ་ལ་མེད་པ་དེ་ལྟ་བར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཇི་ལྟར་མིག་མེད་འདི་ཡི་རྒྱུ་མིན་ལྟར། །རྨི་ལམ་དུ་ཡང་གཉིད་ནི་རྒྱུ་མ་ཡིན། །སད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཇི་ལྟར་མིག་མེད་པ་ལོང་བ་འདིའི་རྒྱུད་ལ་སྔོ་སོགས་སྣང་བའི་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་ནུས་པ་སྨིན་པའི་རྒྱུ་མིན་པ་ལྟར་རྨི་ལམ་དུ་ཡང་གཉིད་ནི་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་ནུས་པ་སྨིན་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀར་མིག་མེད་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དེ་ཕྱིར་རྨི་ལམ་དུ་ཡང་དེ་དངོས་མིག །བརྫུན་པའི་ཡུལ་ཅན་རྟོགས་པའི་རྒྱུར་ཁས་བླང༌། །བཤད་མ་ཐག་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་རྨི་ལམ་དུའང་དེ་ལྟ་བུའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པའི་དངོས་(༢༡༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པོ་བརྫུན་པའི་མིག་དང༌། རྣམ་ཤེས་དེའི་རྟེན་གྱི་བརྫུན་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་དབང་པོ་ནི་ཡུལ་རྟོགས་པའི་རྒྱུར་ཁས་བླང་བར་བྱ་སྟེ། མིག་སོགས་དབང་པོ་མེད་པར་ཡུལ་གཟུགས་སྒྲ་སོགས་རྟོགས་པ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། རིགས་པ་དང༌། ལུང་གི་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། འདི་ཡིས་ལན་ནི་གང་དང་གང་བཏབ་པ། །དེ་དང་དེ་ནི་དམ་བཅའ་མཚུངས་མཐོང་བས། །རྩོད་འདི་སེལ་བྱེད། དབུ་མ་པས་སད་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡུལ་དབང་རྣམ་ཤེས་གསུམ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པའི་ཕྱིར། རྨི་ལམ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བསྟན་པ་ལ། ཕ་རོལ་པོས་སད་པའི་རྣམ་ཤེས་ནི་དོན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྨི་ལམ་གྱི་རྣམ་ཤེས་བཞིན་ནོ། །ཞེས་དང༌། སད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་དམིགས་པའི་ཡུལ་ནི་བརྫུན་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྨི་ལམ་གྱི་ཡུལ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་བྱང་ནི་གཞན་དབང་མེད་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟེན་མེད་པའི་ཕྱིར། རུས་སྦལ་གྱི་སྤུའི་གོས་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རབ་རིབ་ཀྱི་དཔེ་ལ་སྦྱར་བ་སོགས་རྣམ་ཤེས་སྨྲ་བ་འདི་ཡིས་ལན་ནི་གང་དང་གང་བཏབ་པ་དེ་དང་དེ་ནི་མཁས་པ་དབུ་མ་པ་དག་གིས་དམ་བཅའ་དང་མཚུངས་པར་སྒྲུབ་བྱེད་ལ་ནུས་པ་མེད་པར་མཐོང་བས་དོན་མེད་ཅིང་རྣམ་ཤེས་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་རྩོད་པ་འདི་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་བྱེད་དེ། རྨི་ལམ་དང་རབ་རིབ་ཅན་སོགས་ཀྱི་ཤེས་པ་ལ་བལྟོས་ན་དོན་གྱིས་སྟོང་པ་དང༌། ཡུལ་བརྫུན་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་བསྒྲུབ་མི་ནུས་ལ། མ་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པ་ལ་བལྟོས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་པ་དང༌། གཞན་དབང་སོགས་ཀྱང་བསྒྲུབ་བྱ་དང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་(༢༡༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ནི། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །འགར་ཡང་དངོས་པོ་ཡོད་ཅེས་མ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་ཤེས་བདེན་མེད་དུ་སྒྲུབ་པ་ལ་ལུང་གི་གནོད་པ་མེད་དེ། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་སོགས་ཡུལ་དུས་གནས་སྐབས་འགའ་ཡང་དངོས་པོ་ཡོད་ཅེས་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལང་གཤེགས་ལས། སྲིད་པ་གསུམ་ནི་བཏགས་པ་ཙམ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་མེད། །བཏགས་པའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ནི། །རྟོག་གེ་པ་དག་རྟོག་པར་འགྱུར། །རང་བཞིན་མེད་ཅིང་རྣམ་རིག་མེད། །ཀུན་གཞི་མེད་ཅིང་དངོས་མེད་ན། །བྱིས་པ་ངན་པ་རྟོག་གེ་བ། །རོ་དང་འདྲ་བས་འདི་དག་བཏགས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སེམས་ཙམ་པ་དག་མཚན་ཉིད་གསུམ་ལས། གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་གཞན་དབང་གི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་འཁྲུལ་པ་མེད་པར་སྨྲ་བ་མིན་ཏེ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་ཤལ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དེའི་དོན་འདིར་འགྱུར་ཏེ། བ་ལང་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། བ་ལང་རྟས་སྟོང་ཡང་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྟོང་པས་ཆོས་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་ལུས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་རྒྱས་པར་ཡབ་སྲས་མཇལ་བའི་མདོར་ཆོས་ཅན་དབང་པོའི་དབྱེ་བ་དང༌། དེ་རང་གི་དངོས་པོ་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པའི་ཚུལ་འགྲེལ་པ་ལས་ཤེས་སོ། །གསུམ་པ་ལ། གསུམ་ཆར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། མིན་ན་གནོད་བྱེད་བརྗོད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་བླ་མའི་མན་ངག་ལས། །ཀེང་རུས་ཀྱིས་གང་ས་གཞི་མཐོང་བ་གང༌། །དེར་ཡང་གསུམ་ཆར་སྐྱེ་བ་མེད་པར་མཐོང༌། །ལོག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡུལ་མེད་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་བླ་མའི་མན་ངག་(༢༡༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་བརྟེན་ནས་མི་སྡུག་པ་སྒོམ་པ་ན། རྒྱ་མཚོའི་མཐར་ཁྱབ་པའི་ས་གཞི་ཀེང་རུས་ཀྱིས་གང་བར་མཐོང་བ་དེ་གང་ཞེ་ན། དེར་ཡང་རྐྱེན་དབང་གིས་དེར་སྣང་ཙམ་ལས་ཡུལ་དབང་རྣམ་ཤེས་གསུམ་ཆར་སྐྱེ་བ་མེད་པར་མཐོང་བ་ཡིན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་མཐུས་མིན་གྱི། ལོག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་མཐུས་ཡིན་པ་ལུང་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། ཁྱོད་ཀྱི་དབང་བློའི་ཡུལ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ། །དེ་ལྟར་མི་སྡུག་ཡིད་ཀྱི་ཡང་འགྱུར་ན། །དེ་བཞིན་ཡུལ་དེར་བློ་གཏད་ཅིག་ཤོས་ཀྱིས། །རྟོགས་འགྱུར་དེ་ནི་བརྫུན་པར་ཡང་མི་འགྱུར། །རྣལ་འབྱོར་པས་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཡུལ་དེར་ཀེང་རུས་སོགས་བལྟ་བར་འདོད་པའི་བློ་གཏད་པ་གཅིག་ཤོས་རྣལ་འབྱོར་པ་མིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྟོགས་པར་འགྱུར་བར་ཐལ། ཀེང་རུས་སོགས་མི་སྡུག་པ་སྒོམ་པའི་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་ཡང་བདེན་པར་འགྱུར་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དཔེ་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱི་དབང་བློའི་ཡུལ་བུམ་པ་ལྟ་བུ་ལ་བལྟ་བ་ན་ཡུལ་དེར་མིག་གཏད་པ་རྣམས་ལས་གཅིག་ལ་མིག་ཤེས་དེའི་རྣམ་ལྡན་དུ་སྐྱེ་བ་ལྟར་གཞན་དག་ལ་ཡང་སྐྱེ་བ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །འདོད་ན། འདོད་པ་དེའི་ཕྱིར། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་བརྫུན་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །བཞི་པ་ནི། རབ་རིབ་དང་ལྡན་དབང་པོ་ཅན་མཚུངས་པ། །ཆུ་འབབ་རླུང་ལ་ཡི་དྭགས་རྣག་བློ་ཡང༌། །རབ་རིབ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་ཅན་ལ་འཁྲུལ་ངོར་ཡུལ་ཤེས་གཉིས་ཀ་ཡོད་པ་ལྟར་སྣང་ལ། མ་འཁྲུལ་བའི་ངོར་གཉིས་ཀ་ཡོད་པ་ལྟར་མི་སྣང་ཞེས་བཤད་པ་དང་མཚུངས་པར་གངྒཱ་སོགས་ཆུ་འབབ་ཀླུང་ལ་ཡི་དྭགས་རྣམས་ལ་རྣག་ཏུ་སྣང་བའི་བློ་ཡང་ལས་དབང་གིས་བསླད་པའི་འཁྲུལ་ངོར་རྣག་ཏུ་སྣང་བའི་ཡུལ་ཤེས་གཉིས་ཀ་ཡོད་པ་ལྟར་སྣང་ལ། མ་འཁྲུལ་བ་སྟེ་མ་བསླད་པའི་ངོར་གཉིས་ཀ་ཡོད་པ་ལྟར་མི་སྣང་ངོ༌། །འདིས་ནི་རྡོ་ཤིང་དང་མིག་སོགས་ལ་སྔགས་ཀྱི་རྐྱེན་(༢༡༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱིས་བསླད་པ་ལས་སྒྱུ་མའི་རྟ་གླང་གི་སྣང་བ་སོགས་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཚོན་ཏེ། རྐྱེན་གང་གིས་འདུས་བྱས་པའམ་བསླད་པ་ན་དེར་བལྟོས་ཀྱི་དེའི་སྣང་བ་ཡུལ་ཤེས་གཉིས་ཀ་འབྱུང་ཡང་རྐྱེན་དེས་འདུས་བྱས་པའི་བསླད་པ་དང་བྲལ་བ་ན། དེར་བལྟོས་ཀྱི་དེའི་སྣང་བ་ཡུལ་ཤེས་གཉིས་ཀའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་ནས་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཡུམ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་ལྷག་པའི་ཆོས་ཤིག་ཡོད་ནའང་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོར་ན་ཆུ་འབབ་ཀྱི་ཀླུང་ལ་རྣག་བློ་སྐྱེ་ཞེས་སྨོས་པའང་མི་དང་ཡི་དྭགས་ཀྱི་གང་ཟག་གཉིས་ཕན་ཚུན་དམིགས་རུང་ལྷན་ཅིག་འཁོད་པ་གཉིས་ཀའི་མདུན་གཏན་སྒྲིབ་ཐོགས་དང་བྲལ་བ་ཞིག་ཏུ་ཡི་དྭགས་ལ་རྣག་ཀླུང་དང་མི་ལ་ཆུ་ཀླུང་གཉིས་ཀྱི་བློ་ཞིག་བྱུང་ཡང་མིའི་ཆུ་འབབ་ཀླུང་ལ་ཡི་དྭགས་ཀྱི་རྣག་བློར་སྣང་བ་ཡང་མིན་ལ། ཡི་དྭགས་ཀྱི་རྣག་འབབ་ཀླུང་ལ་མིའི་ཆུ་བློར་སྣང་བ་ཡང་མིན་ཏེ། དེར་སྣང་གཞིའི་དངོས་པོ་རང་བདེན་པ་གཅིག་རྐྱེན་རང་བདེན་པ་དུ་མས་གང་ཟག་ཐ་དད་པའི་ངོར་དངོས་པོ་རང་བདེན་པ་དུ་མར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་སོ་སོ་ཐ་དད་པ་རང་གི་དོན་བྱེད་ནུས་ཅན་དུ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མི་ལ་སྣང་བའི་ཆུ་འབབ་ཀླུང་དེ་ཆུ་འབབ་ཀླུང་གི་རང་བཞིན་དང་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་ན་ཁྱད་གཞི་མེད་པས་ཡི་དྭགས་ཀྱིས་དེ་ཉིད་ལ་དེར་སྔར་ཡོད་དམ་མེད་ཀྱང་གསར་དུ་སྐྱེས་པའི་རྣག་ཀླུང་ཁྱད་ཆོས་སུ་དམིགས་སྲིད་པ་མིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་གང་དངོས་པོར་འདུ་བྱ་བའི་གཞི་དངོས་པོ་བ་ཞིག་ཡུལ་གང་ནའང་མེད་ཀྱང་གང་ཟག་ཐ་དད་པས་ཡུལ་གང་དུ་དངོས་པོ་འགལ་བའི་ཆོས་(༢༡༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐའ་ཡས་པ་དམིགས་སུ་རུང་བ་ཡིན་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་གོ་སར་ཡང་ལས་ཀྱི་མཐུས་འགྲོ་བའི་རིས་ཐ་དད་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཚད་ས་ཡ་དུ་མ་ཡོད་པའི་སྣང་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འཆར་རུང་བ་མདོ་དེ་དག་ནས་བཤད་ཅིང༌། དེའང་རང་རེ་ཚུར་མཐོང་གིས་དེའི་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་ལས་རྒྱུ་འབྲས་དང་ནོར་བུ་དང་རིག་སྔགས་ཀྱི་མཐུ་ནུས་སོགས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་སུ་བཤད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་མིན་པར་འཇམ་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་ལ་གདམས་པ་ལྟར་ཆུ་འབབ་པའི་ཀླུང་དུ་ཁྲོ་ཆུ་འབབ་པའི་ཀླུང་དང༌། རྣག་འབབ་པའི་ཀླུང་སོགས་དངོས་པོ་གསར་སྐྱེ་འགྲོ་བ་ཕན་ཚུན་ལ་སྒྲིབ་ཀྱང་འགྲོ་བ་རང་རང་ལ་མི་སྒྲིབ་པར་དོན་བྱེད་པ་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་རང་བདེན་པར་ཡོད་ཅེས་སྨྲ་དགོས་པར་འགྱུར་ན། དེ་ནི་སྔར་རྒྱ་བོད་དུ་བྱོན་པའི་དབུ་མར་སྨྲ་བ་དེ་དག་གི་ལུགས་ལྟར་ན་མི་འཐད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དངོས་པོར་ཡོད་དོ་ཞེས་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། དེར་མེད་དོ་ཞེས་སྐུར་པ་འདེབས་པ་གཉིས་ཀ་སེལ་བའི་དབུ་མར་སྨྲ་བ་ན། འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་གིས་མཐོང་བའི་ཀུན་རྫོབ་བསླུ་མེད་རང་བདེན་པ་ལྟར་སྣང་བ་འདི་རང་རང་གི་བློ་འཕྲལ་གྱི་འཁྲུལ་རྒྱུས་མ་བསླད་པའི་ངོར་ཚད་གྲུབ་ཏུ་ཡོད་པ་ལྟར་སྣང་བ་ལྟར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། བསླུ་བ་དང་བརྫུན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་རང་གི་བློ་འཕྲལ་གྱི་འཁྲུལ་རྒྱུས་མ་བསླད་པའི་ངོར་ཚད་མས་གྲུབ་པར་ཡོད་པ་དེ་ཡོད་པས་ཡོད་གོ་མི་ཆོད་ཅིང༌། འཕྲལ་གྱི་འཁྲུལ་རྒྱུས་མ་བསླད་པའི་བློ་ཡང་ཚད་མར་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཕུགས་ཀྱི་འཁྲུལ་རྒྱུས་བསླད་པའི་ཚད་(༢༡༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མིན་གྱི་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྐྱེན་གྱིས་བསླད་ངོའི་འཁྲུལ་པ་ལ་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཡུལ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་བཏགས་བཞག་ཙམ་ལས་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་དོན་བྱེད་པ་ཅན་དུ་གྲུབ་པ་ནི། ཀུན་རྫོབ་དངོས་ཆོས་དེའི་བདེན་པ་གཉིས་ཀའི་གནས་དོན་ལ་འཕགས་པ་དག་མཉམ་པར་གཞག་པ་ན་འགའ་ཡང་མ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་ལ། དེས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གཞན་ཡང་གཡོ་བ་མེད་དེ། འཁོར་བ་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་གི་ཤེས་པ་ཡུལ་བཅས་གང་ཟག་དང་བཅས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་ན། དེ་ལས་འདས་པའི་མི་གནས་མྱང་འདས་ཀྱི་ཤེས་པ་ཡུལ་བཅས་གང་ཟག་དང་བཅས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པ་ག་ལ་བཟོད་དུ་རུང་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། རྨི་ལམ་དུ་ཆུ་ཀླུང་ཆེན་པོ་བརྒལ་ནས་ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་དུ་ཕྱིན་པ་རྨི་བ་ན། ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་དུ་ཕྱིན་མི་སྲིད་དེ། དེར་ཆུ་ཀླུང་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཇི་སྐད་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དང༌། དེ་ལས་ལྷག་པའི་ཆོས་ཡོད་ཀྱང་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་དཔེར་བཟུང་ནས་དོན་ལ་སྦྱོར་བ་ན། འཁོར་འདས་དང་སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་བསྡུས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཁོ་ཁོ་རང་གིས་དབེན་ཞིང་མ་གྲུབ་པར་མཉམ་ཉིད་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། སྒྱུ་མའི་རྟ་ཁོ་སྒྱུ་མའི་རྟ་ཁོ་རང་གིས་དབེན་ནས་དེར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟར་རོ་ཞེས་བརྗོད་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལས་ཁྱེད་ལྟར་ན་རྡེའུ་ཤིང་བུ་ལ་སྔགས་ཀྱིས་བསླད་པ་ན་སྒྱུ་མའི་རྟ་དོན་(༢༢༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱེད་པ་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་རང་བདེན་པ་ཞིག་གསར་དུ་སྐྱེའོ་ཞེས་སྨྲ་དགོས་པར་འགྱུར་བས་འདི་ལྟ་བུ་ནི་སྔོན་ཆད་གྲགས་པའི་དབུ་མའི་ལུགས་མ་ཡིན་ལ། དེས་ན་འཁོར་བའི་དངོས་ཆོས་ཀྱང་གདོད་ནས་དེར་མ་གྲུབ་པ་ལ་རང་བཞིན་མྱང་འདས་སོ་ཞེས་འཇོག་ཅིང༌། དེ་ལྟར་སྒྲིབ་བྲལ་དུ་རྟོགས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཆོས་དེ་ལ་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་སུ་འཇོག་ལ། རང་བཞིན་གྱི་མྱང་འདས་མ་ཡིན་ན་མི་གནས་མྱང་འདས་སུའང་འཇོག་བཏུབ་པའི་སྐབས་མེད་དོ། །དེས་ན་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་སྟོང་ཉིད་སྤྲོས་བྲལ་དོན་དམ་བདེན་པ་ལས་འཁོར་བ་སྤྲོས་པ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པར་སྟོང་ཉིད་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཁོར་འདས་དབྱེར་མེད་དང༌། རྣམ་རྟོག་ཆོས་སྐུ་རོ་གཅིག་པ་དང༌། འཆིང་གྲོལ་མཉམ་ཉིད་དང༌། ཉོན་མོངས་ཡེ་དག་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང༌། ས་ལ་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གིས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། འདི་ཉིད་འཁོར་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། །འདི་ཉིད་མྱ་ངན་འདས་པ་ཉིད། །འཁོར་བ་སྤངས་ནས་གཞན་དུ་ནི། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཅེས་དང༌། འཁོར་བ་མྱ་ངན་འདས་པ་ལ། །ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཡོད་མ་ཡིན། །མྱ་ངན་འདས་པ་འཁོར་བ་ལས། །ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཡོད་མ་ཡིན། །མྱ་ངན་འདས་མཐའ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་འཁོར་བའི་མཐའ་ཡིན་ཏེ། །དེ་གཉིས་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ནི། །ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཅེས་དང༌། རྗེ་སྒམ་པོ་པས། མཚན་མར་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་འདི། །ཆོས་སྐུ་ཡིན་པར་བཙིར་གྱིས་བཟུང༌། །(༢༢༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་དང༌། ཁྲོ་ཕུ་ལོ་ཆེན་བྱམས་པ་དཔལ་གྱིས། སྙིང་ནས་ཆོས་གཅིག་གོ་གྱུར་ན། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་ཡིན། །འཁོར་བ་ཐམས་ཅད་མྱང་འདས་ཡིན། །རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཆོས་སྐུ་ཡིན། །ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །གཟུང་འཛིན་ཐམས་ཅད་གཉིས་མེད་ཡིན། །ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་ཡིན། །སྤང་བླང་མེད་པའི་ནམ་མཁའ་ལ། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་འབྲས་རྩི། །ཞེས་སོགས་མཐའ་ཡས་པར་འབྱུང་ན་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་བདེན་པར་མེད་ཅིང་བརྫུན་པ་དང༌། དེར་མ་གྲུབ་ན་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་གི་ལས་སྣང་དྲུག་གི་དངོས་པོ་ཤེས་ངོ་སོ་སོར་དོན་བྱེད་པ་ཅན་བདེན་པར་ག་ལ་ཡོད། དེས་ན་ཁྱེད་ཅག་དབུ་མའི་ལུགས་ལ་དོན་བྱེད་ནུས་ཀྱི་དངོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་དང་དེ་ལྟར་བདེན་ཀྱང༌། འགོག་རྒྱུའི་བདེན་གྲུབ་དང་བདེན་པའི་ཆོས་ཤེས་བྱར་མེད་པ་ཞིག་སྤུས་བདམས་ནས་བཙལ་ཡང་དེ་འདྲ་རྙེད་ནི་མི་རྙེད་ལ། རྙེད་སྲིད་ན་དེ་འདྲའི་བདེན་གྲུབ་འགོག་དགོས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་གཅོང་སྲན་ཆེན་པོ་མནར་པའི་སྨྲ་སྔགས་ལས་ཅི་ཞིག་ཡིན། དེས་ན་འགྲོ་དྲུག་གི་ལས་སྣང་བདེན་པའི་ཚད་གྲུབ་མི་རིགས་པ་དགོངས་གཅིག་ལེའུ་དྲུག་པར་ཡང་བརྗོད་ཟིན་པས་དེར་བལྟ་བར་བྱའོ། །གཞུང་གི་སྐབས་དོན་འདིར། རྟ་ནག་གོ་ཆེན་པས། སློབ་དཔོན་ཟླ་གྲགས་ཞབས་ཀྱིས་ནི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ལ་ཐ་སྙད་ལ་བལྟོས་ནས་བདེན་རྫུན་གཉིས་སུ་ཡུལ་ལ་ཕྱེ་བའི་ཚེ་ཡུལ་ཅན་ལའང་དེ་ལྟར་ཕྱེ་བས། སྤྱིར་རིགས་དྲུག་གང་རུང་གཅིག་གི་ཐ་སྙད་གཞིར་བཞག་གི་ཚེ་དེའི་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གཉིས་ཀའང་ཐ་སྙད་དུ་བདེན་ལ། གཞི་དེར་(༢༢༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞན་ལྔའི་མཐོང་ཚུལ་གྱི་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གཉིས་ཀ་ཡང་ཐ་སྙད་དུ་མེད་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །འདིར་ནི་སྟོན་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་སངས་རྒྱས་པའི་ཚུལ་བསྟན་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང་བཀའ་བསྡུ་བ་དང་དགོངས་འགྲེལ་གྱི་བསྟན་བཅོས་བརྩམས་པ་ཐམས་ཅད་མིའི་རྟེན་ལ་མཛད་པས། མིའི་མཐོང་ཚུལ་ཐ་སྙད་དུ་བདེན་པ་དང༌། གཞི་དེ་ཉིད་དུ་འགྲོ་བ་གཞན་གྱི་མཐོང་ཚུལ་མི་བདེན་པའི་རྣམ་གཞག་མཛད་པས་ཆུ་འབབ་པའི་ཀླུང་ལ་ཆུ་དང༌། དེའི་ཡུལ་ཅན་གཉིས་ཀ་ཐ་སྙད་ལ་བལྟོས་ནས་བདེན་པ་དང༌། རྣག་ལ་སོགས་པའི་མཐོང་ཚུལ་གཞན་རྣམས་ནི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གཉིས་ཀ་ཐ་སྙད་དུའང་མི་བདེན་པར་བཞག་པ་ནི་གནད་ཀྱི་དོན་དེ། སློབ་དཔོན་གྱི་གཞུང་རྩ་འགྲེལ་འདིའི་མགོ་མཇུག་སྦྲེལ་ནས་བལྟས་ན་མི་གོ་བའི་དོན་མེད་དོ་ཞེས་པ་ཡི་གེར་བྲིས་ནས་སྤར་དུ་བརྐོས་པར་སྣང་ལ། དེ་ལྟར་འཆད་པ་དེས་ཐ་སྙད་དུ་བདེན་མི་བདེན་ཅེས་པའི་བློ་རྩེ་གཏད་མཚམས་ཀྱང་ཡང་ལོག་གི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ལ་བསམས་ནས་དེ་སྐད་དུ་སྨྲས་པར་ཟད་མོད། དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་དེས་ནི་ཟོང་རྫོགས་སོ་ཞེས་གསལ་བར་དབྱངས་སུ་བླངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱེད་ཀྱི་འདོད་པ་དང་པོ་དེ་ངག་དོན་དུ་དྲིལ་ན་འདིར་འགྱུར་ཏེ། རིགས་དྲུག་གང་རུང་གཅིག་གི་ཐ་སྙད་གཞིར་གཞག་གི་ཚེ་དེའི་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གཉིས་ཀ་ཐ་སྙད་དུ་བདེན་ཏེ། གཞི་དེར་གཞན་ལྔའི་མཐོང་ཚུལ་གྱི་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གཉིས་ཀ་ཡང་ཐ་སྙད་དུ་མེད་པ་བཞག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པར་སྣང་ལ། སྨྲ་བ་འདི་ནི་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཟླ་གྲགས་ཞབས་ཀྱིས་གང་(༢༢༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཀག་པ་དེ་ཁས་བླངས་པར་སོང་བ་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་དེས་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་གང་ཡང་རུང་བ་གཞིར་བཞག་ནས་འགྲོ་བ་དེ་དག་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གཉིས་ཀ་ཐ་སྙད་དུའང་བདེན་པ་བཀག་ནས། དེ་ལྟའི་བདེན་པ་དེ་བདེན་པ་ལྟར་སྣང་རྨི་ལམ་གྱི་ཡུལ་ཤེས་ལྟར་འཁྲུལ་ངོའི་འཁྲུལ་པ་དང༌། བསླུ་ངོའི་བརྫུན་པར་སྐྱེལ་བ་ནི་སྐབས་དེའི་དགོངས་པ་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱེད་ཀྱི་ངག་དོན་གྱི་རྟགས་དེ་ཡང་མ་གྲུབ་པར་ཐལ། གཞི་དེར་འགྲོ་བ་གཞན་ལྔ་ལྷག་ཏུ་མི་སྲིད་ན་འགྲུབ་ཆུག་ཀྱང༌། ལྷག་སྲིད་ན་འགྲོ་བ་གཞན་ལྔའི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དེ་བཙན་དགག་ཏུ་སུས་ཀྱང་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། འོ་ན་མིའི་འགྲོ་བའི་གཞི་དང་མི་ལ་སྣང་བའི་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དེའང་མེད་པར་བཙན་དགག་ཏུ་བྱར་རིགས་པར་ཐལ། མ་གྲུབ་པར་བརྗོད་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། ཡང་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་ལས་མིའི་འཇིག་རྟེན་པ་དང་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་གཙང་གནས་འོག་མིན་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གཉིས་ཀ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་འགྲོ་བ་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་གྲགས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་པར་ཐལ། ཡང་ལོག་གི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་རྫུན་དུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་འཇོག་བྱེད་འགྲོ་བ་གང་གི་རྟེན་ལ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སངས་རྒྱས་དང༌། འགྲོ་བའི་ཞིང་དེར་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་མ་བསྐོར་དང༌། བཀའི་བསྡུ་བ་བྱས་མ་བྱས་སོགས་ལ་འཇོག་པ་གང་ཞིག ཁམས་གསུམ་པའི་འགྲོ་བའི་རིས་འདིར་སངས་རྒྱས་པའི་ཞིང་དང༌། རྟེན་ནི་(༢༢༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཟུགས་ཀྱི་འོག་མིན་དང་མིའི་ཡུལ་ལས་གཞན་དུ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་ནི་ཁྱེད་རང་གི་གྲུབ་མཐའི་ཁྱད་ཆོས་སུ་བཞག་པ་ཡིན་ལ། རྟགས་ནི་ལང་གཤེགས་སོགས་ལས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ། འདོད་ན། དབུ་མའི་གཞུང་འཆད་པ་ན་ཡང་ལོག་གི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་རྫུན་གྱི་ཁྱད་པར་འགྲོ་བའི་རྟེན་དང་གནས་ཀྱིས་འཇོག་པ་ནི་སྔོན་ཆད་རྒྱ་བོད་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་གང་ལ་ཡང་མ་གྲགས་ཀྱང་ཁྱེད་ཅག་ས་སྐྱ་པའི་བསྟན་པ་ལ་ཁུར་ལྕི་ཤོས་ཁྱེར་བའི་ལྷག་བསམ་ཅན་དུ་སྣང་བས་དེང་ཕྱིན་ཆད་ཀྱི་ས་ལུགས་པ་དག་དབུ་མ་འཆད་པ་ན། ས་སྐྱ་པའི་གྲུབ་མཐར་ཀུན་རྫོབ་ཡང་ལོག་གི་ཁྱད་པར་ཐུན་མོང་མིན་པའི་འཇོག་ལུགས་འདི་ཉིད་ཁས་ལེན་པར་རིགས་སོ། །ཡང་ཁྱེད་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བ་དང༌། བཀའི་བསྡུ་བ་དང༌། དགོངས་འགྲེལ་གྱི་བསྟན་བཅོས་བརྩམས་པ་ཐམས་ཅད་མིའི་རྟེན་ལ་མཛད་ཅེས་ཐག་ཆོད་ཆེན་པོ་ཞིག་བྱས་འདུག་པ། འོ་ན་ལོངས་སྐུས་ཆོས་འཁོར་མི་བསྐོར་བར་འགྱུར་བ་དང༌། གནོད་སྦྱིན་གྱི་སྡེ་དཔོན་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེས་ཀྱང་བཀའ་མ་བསྡུས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་དང་རྗེ་བཙུན་བྱམས་པ་ལ་སོགས་མིའི་རྟེན་ཅན་མིན་པས། བཀའི་དགོངས་འགྲེལ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་མ་མཛད་པར་ཡང་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་འདོད་པར་ནུས་ན་ནི་སྐྱེས་བུ་དཔའ་ཞིང་བརྟུལ་ཕོད་པར་གྲུབ་བོ། །ཡང་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ལ་སོགས་པར་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བ་ན། འགྲོ་བ་གཞན་ལྔ་འདུས་ནས་སྟོན་འཁོར་སོགས་ཕུན་ཚོགས་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་མཐོང་ཚུལ་དེ་ཐམས་ཅད་ཐ་སྙད་དུའང་ཡོད་པ་མིན་པའི་ལོག་པའི་ཀུན་(༢༢༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྫོབ་པར་ཐལ། ཀུན་རྫོབ་པའི་ཡང་ལོག་གི་ཁྱད་པར་ནི་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་མིའི་རྟེན་ལ་སངས་རྒྱས་ཤིང༌། མི་ཡུལ་དུ་བཞུགས་པས་མིའི་འགྲོ་བའི་ལས་སྣང་དེ་དག་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ཡིན་ལ། གཞན་འགྲོ་བའི་ལས་སྣང་ཐམས་ཅད་ཐ་སྙད་དུའང་མི་བདེན་དགོས་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་ཁས་བླངས། འདོད་ན། སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ལ་སོགས་པར་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བའི་གདུལ་བྱ་ལ་འགྲོ་བ་གཞན་ལྔ་པོ་དེ་མ་འདུས་པར་ཐལ། མི་ཁོ་ན་འདུས་པ་ནི་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་འཇིག་རྟེན་པས་ཀྱང་གྲུབ་ཅིང༌། འགྲོ་བ་གཞན་ལྔ་གདུལ་བྱར་འདུས་པའི་གང་ཟག་དང་དེའི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ནི་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ལ། དེ་དག་འཇིག་རྟེན་ལའང་ཡོད་པར་མ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་དག་འཇིག་རྟེན་ལས་ཀྱང་ཡོད་མིན་ཉིད། །ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །རྟགས་ཟུར་དང་པོ་དང་ཁྱབ་པ་ཁས་བླངས། རྟགས་ཟུར་ཕྱི་མ་ལུང་གིས་གྲུབ། འདོད་ན། ཡུམ་གྱི་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བ་ན་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་མི་མིན་གྱི་གདུལ་བྱ་འདུས་ནས་ཞུ་བ་ཞུས་ལན་བྱས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་བརྫུན་ཚིག་ཁོ་ན་བཀོད་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་སུ་སོང་ངོ༌། །ཡང་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་དང་བྱམས་མགོན་མི་ཡུལ་དུ་བྱོན་ནས་རྒྱལ་བ་ཤཱཀ་ཐུབ་ཀྱི་སྐུ་གཟུགས་མཐོང་བ་དེ་རྒྱལ་བ་ཤཱཀ་ཐུབ་ཀྱི་སྐུ་གཟུགས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། བརྒྱ་བྱིན་དང་བྱམས་མགོན་གྱིས་མཐོང་བའི་ཤཱཀ་ཐུབ་ཀྱི་སྐུ་གཟུགས་དེ་འཇིག་རྟེན་དུའང་འཁྲུལ་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན་གྲུབ་པར་ཐལ། མིའི་གཞི་འདིར་མི་ལས་འགྲོ་བ་གཞན་ལྔ་གང་འོངས་ཀྱང་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་སྣང་བའི་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐ་(༢༢༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྙད་དུ་མེད་པའི་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་མི་འདོད་ཀ་མེད། དེ་ལྟར་ན་བྱམས་མགོན་གྱིས་རྒྱལ་བ་ཤཱཀ་ཐུབ་ཀྱི་སྐུ་གཟུགས་མཐོང་བ་དེ་དེའི་སྐུ་གཟུགས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན། བྱམས་མགོན་ལོག་ཤེས་ཅན་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་རྒྱལ་བ་བྱམས་མགོན་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ཁྱོད་ལོག་ཤེས་རྒྱུད་ལྡན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁས་བླངས། ཁྱབ་པ་མེད་ན། ལོག་ཤེས་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་རྫོགས་སངས་ཤེས་བྱ་ལ་སྔར་མེད་དེ་འདྲ་གསར་དུ་འཁྲུངས་པ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་སྐུ་དྲིན་ཆེ། འདོད་ན། རྒྱལ་བ་བྱམས་མགོན་རྒྱལ་བ་བྱམས་མགོན་མིན་ན་ཁྱེད་ལ་རྒྱལ་བ་བྱམས་མགོན་གྱི་མཚན་གཞི་སྟོན་རྒྱུ་མེད་པར་ཐལ། རྒྱལ་བ་བྱམས་མགོན་ཡོད་པ་གང་ཞིག ཡོད་ན་རྒྱལ་བ་བྱམས་མགོན་ཡིན་མིན་གཉིས་ཀ་ལས་རྒྱལ་བ་བྱམས་མགོན་ཡིན་པ་ནི་རྒྱལ་བ་བྱམས་མགོན་མ་ཡིན་པར་ཁས་བླངས། མ་ཡིན་པ་ནི་དེ་ལས་ཀྱང་ཡིན་པ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། རྟགས་དང་པོ་མ་གྲུབ་པའམ་འདོད་ན། ཁྱེད་ཀྱི་རྒྱལ་བ་བྱམས་པ་མགོན་པོ་ཙམ་རྩད་མེད་ཁུངས་མེད་ས་གསུབ་རྡོ་གསུབ་ཏུ་གཏོང་ན། ཁྱེད་ཅག་ལ་རིགས་དང་མི་རིགས་ཞེས་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཡུལ་ནས་གཙྪཱ་མི། གཞན་ཡང་མིའི་མཐོང་ཚུལ་ཐ་སྙད་དུ་བདེན་ལ། གཞི་དེ་ཉིད་དུ་འགྲོ་བ་གཞན་གྱིས་མཐོང་བ་མི་བདེན་པའི་རྣམ་གཞག་མཛད་ཅེས་པ་དེ་སློབ་དཔོན་ཟླ་བ་སོགས་དབུ་མ་པའི་ལུགས་ལ་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཞིག་གིས་རྣམ་གཞག་མཛད་པ་ཡིན་ནམ། ཁྱོད་རང་གིས་རྣམ་གཞག་བྱས་ཟེར་བ་ཡིན། གཉིས་པ་ལྟར་ན་དེ་ལ་སུ་ཞིག་བདེན་པར་འཛིན། དང་པོ་ལྟར་ན། མིའི་གནས་གཞིར་འགྲོ་བ་གཞན་ལྔའི་མཐོང་ཚུལ་མི་བདེན་པ་དེ་(༢༢༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྟར་ན་ཆོས་ཅན། རྟ་ནག་དགོན་པའི་དགེ་འདུན་པའི་ཐུག་ཚུལ་ཁམས་མངའ་རིས་ཀྱི་གྲྭ་པས་འཐུང་བ་ན་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཐུག་པར་བདེན་ཡང༌། ཐུག་ལྷག་རྟ་ནག་བླ་བྲང་པའི་ཁྱིས་འཐུང་བ་ན་ཐུག་ལྷག་དེ་ཐུག་པར་མི་བདེན་པར་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་ཐལ། གཞི་དེ་ཉིད་དུ་མིའི་མཐོང་བ་ཐ་སྙད་དུ་བདེན་ལ། འགྲོ་བ་གཞན་གྱི་མཐོང་ཚུལ་མི་བདེན་པར་དེས་རྣམ་གཞག་མཛད་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་ཁས་བླངས། འདོད་པ་ལས་འོས་མེད། དེ་ལྟར་ན་རྟ་ནག་པའི་དགེ་འདུན་གྱི་ཐུག་ལྷག་བླ་བྲང་གི་ཁྱིས་མཐུང་བར་མཐོང་བའི་རྟ་ནག་ཆོས་རྗེའི་མིག་ཤེས་ཆོས་ཅན། ལོག་ཤེས་སུ་ཐལ། ཁྱིའི་ངོར་དེ་ཐུག་པར་མི་བདེན་པའི་བཏུང་བ་ཞིག་འཐུང་ཡང་ཆོས་རྗེས་ཁྱི་དེས་ཐུག་པ་འཐུང་བར་བདེན་པར་འཛིན་པས་དེ་མ་ཡིན་ལ་དེར་འཛིན་གྱི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་གྲུབ། འདོད་ན། མངོན་སུམ་ལ་བསྙོན་འདེབས་བཞིན་པར་རིགས་པ་སྨྲ་བའི་མཆོག་དབུ་མ་པར་ཁས་བླངས་ནས་རིགས་པ་དང་མི་རིགས་པའི་དགག་སྒྲུབ་བྱེད་པར་རློམ་སྟེ་སྙིགས་དུས་ཀྱི་ངུར་སྨྲིག་འཆང་བ་ཕལ་ཆེ་བས་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ལྟར། རེ་ཆེ་བའི་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་ནུས་མཐུ་ཅན་ལའང་ཚིག་རྩུབ་ཀྱི་མཚོན་ཆ་སྲི་བ་མེད་པར་འདེབས་པར་བྱེད་པ་འདི་ལ། འབྲས་སྤུངས་ནས་ཆོས་རྗེ་ལེགས་ཆོས་པ་ན་རེ། རྒོལ་བ་འདི་ནི་ཤར་མདོ་ཁམས་སྒང་གི་སྟག་ཕྲུག་ཡིན་པའི་རྣམ་འགྱུར་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ས་དགེ་དག་ཕན་ཚུན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཤ་འཁོན་ཆེན་པོ་འཛིན་པར་བྱེད་མོད། མི་རིགས་ཏེ། གང་ལ་ཐར་པ་ཡོད་མེད་ཀྱི་དམ་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་(༢༢༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དག་མ་དག་ནི་དཔྱད་དགོས་ལ། ཁྱེད་ཅག་གིས་ནི་གྲགས་བསོད་འབྱོར་པ་སུ་ཆེ། འཁོར་སློབ་གང་མང་ལ་ཡིད་གདེང་བཀལ་ནས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་དཔྱོད་པར་སྨྲས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཁྱེད་ཅག་གི་ལུགས་ལ་ཐར་པ་དམ་པར་འགྲོ་བའི་ཆོས་མེད་དོ་ཞེས་ཕན་ཚུན་དུ་ཁ་ཟེར་ནས་གཡུལ་ཆེན་པོ་སྤྲོད་པ་འདི་ནི། ཇོ་བོ་མཚན་ཉིད་པར་གྲགས་པ་ལ་དུས་ཕྱིས་ཁྱད་ཆོས་སུ་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལེགས་པར་དགོངས་ཤིག ལྔ་པ་ནི། མདོར་ན་ཇི་ལྟར་ཤེས་བྱ་མེད་དེ་བཞིན། །བློ་ཡང་མེད་ཅེས་དོན་འདི་ཤེས་པར་གྱིས། །མདོར་བསྡུ་ན་ཇི་ལྟར་ཤེས་བྱ་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་པ་དེ་བཞིན་དེའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་བློ་ཡང་རང་བཞིན་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་འདི་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག་སྟེ། དེ་ཉིད་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་བལྟོས་ནས་བཞག་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་འདས་བསྟོད་ལས། མ་སྐྱེས་པ་ནི་ཤེས་བྱ་མིན། །དེ་མེད་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད། །དེ་ཕྱིར་ཤེས་དང་ཤེས་བྱ་དག །རང་བཞིན་མེད་པར་ཁྱོད་ཀྱིས་གསུངས། །ཞེས་དང༌། རྣམ་ཤེས་སྒྱུ་མ་དང་མཚུངས་པར། །ཉི་མའི་གཉེན་གྱིས་གསུངས་པ་ཡིན། །དེ་ཡི་དམིགས་པའང་དེ་བཞིན་ཏེ། །ངེས་པར་སྒྱུ་མའི་དངོས་པོ་འདྲ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་རྣམ་ཤེས་རྫས་སུ་སྨྲ་བའི་རྗེད་བྱེད་ཀྱི་གདོན་གྱིས་གཟུང་བ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་འདི་ཅི་ནས་ཀྱང་བདག་ཉིད་གཡང་ས་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དམ་པ་སྙིང་རྗེ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལུང་དང་རིགས་པའི་གསང་སྔགས་བཟང་པོ་བཏབ་ནས་ཚབ་ཆེར་མནན་ཏེ་བཟུང་བར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལ། སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པས་གཉིས་མེད་ཀྱི་གཞན་དབང་ཡོད་པ་མི་འཐད། རང་རིག་གི་སྒྲུབ་བྱེད་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། (༢༢༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གལ་ཏེ་གཟུང་མེད་འཛིན་པ་ཉིད་བྲལ་ཞིང༌། །གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་གཞན་དབང་དངོས་ཡོད་ན། །འདི་ཡི་ཡོད་པ་གང་གིས་ཤེས་པར་འགྱུར། །མ་བཟུང་བར་ཡང་ཡོད་ཅེས་བྱར་མི་རུང༌། །གལ་ཏེ་གཟུང་མེད་འཛིན་པ་ཉིད་བྲལ་ཞིང༌། གཟུང་འཛིན་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་གཞན་དབང་གི་དངོས་པོ་དོན་དམ་པར་ཡོད་ན་འདིའི་ཡོད་པ་ཉིད་ཡུལ་ཅན་གང་གིས་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞེས་དོགས་པ་བསླང་ནས། རང་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། རང་གིས་རང་ལ་བྱ་བ་འགལ་བའི་ཕྱིར། མེས་རང་གི་བདག་ཉིད་མི་སྲེག་པ་བཞིན། ཤེས་པ་སྔ་མ་སོགས་ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་འཛིན་པ་མིན་ཏེ། རང་གི་གྲུབ་མཐའ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་རིག་གཞན་ཞིག་རྣམ་རིག་གི་ཡུལ་ཡིན་ན་རྣམ་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཡུལ་ཅན་འགའ་ཞིག་གིས་མ་བཟུང་བར་ཡང་ཡོད་ཅེས་བྱར་མི་རུང་སྟེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བའི་ཕྱིར། འདིར་སྔོན་རབས་པ་མཛངས་ཤིང་གཟུ་བོའི་ཡི་གེར། སེམས་ཙམ་པའི་ལུགས་ལ་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སྟོང་གི་ཤེས་པ་རང་རིག་རང་གསལ་ཡོངས་གྲུབ་ཡིན་ཅིང༌། འདུས་མ་བྱས་ཡིན་པས་སོ་སྐྱེ་ལ་མེད་པར་འདོད་པ་དང༌། འདུས་བྱས་ཡིན་ཅིང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡོངས་གྲུབ་ཡིན་པས་དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་དང༌། དོན་དམ་ཡིན་ཀྱང་དོན་དམ་བདེན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང༌། གཞན་དབང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་ཀྱི། དོན་དམ་པར་མེད་དོ་ཞེས་སོགས་སྨྲ་བ་ནི། དབུ་སེམས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་རྒྱ་མཚོ་ལ་བློ་ཁ་གཏན་མ་ཕྱོགས་པ་སྟེ། རྣམ་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཐམས་ཅད་དུ་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གཞན་དབང་དོན་དམ་བདེན་པར་འདོད་ཅིང༌། དབུ་མའི་གཞུང་ལུགས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་འགོག་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། གཟུང་དང་འཛིན་པ་ལས་གྲོལ་བའི། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དོན་དམ་ཡོད། །ཅེས་པ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་(༢༢༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞུང༌། །རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་རྣམས་སྒྲོགས། །རྣམ་ཤེས་དེ་ཡང་དོན་དམ་དུ། །ཡོད་པར་མཁས་རྣམས་མི་འདོད་དེ། །གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང༌། །བྲལ་བས་ནམ་མཁའི་པདྨ་བཞིན། །ཞེས་དང༌། དབུས་མཐའ་ལས། ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་ཡོད། །དེ་ལ་གཉིས་པོ་ཡོད་མ་ཡིན། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་འདི་ལ་ཡོད། །དེ་ལ་ཡང་ནི་དེ་འདོད་དོ། །ཞེས་དང༌། འགྲེལ་བཤད་ལས། རང་བཞིན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །ཞེས་དང༌། དེ་ལྟར་གཉིས་པོ་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་ལྟར་ཡེ་མེད་ལ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ནི་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་ན། ཞེས་དང༌། སུམ་ཅུ་པའི་འགྲེལ་པར། ཡང་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་བྱ་ཡང་རྫས་ཉིད་དུ་ཁ་ཅིག་སེམས་པ་དང༌། གཞན་དག་ཤེས་བྱ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་ཡོད་ཀྱི། དོན་དམ་པར་ནི་མེད་དོ་སྙམ་དུ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་སྨྲ་བ་འདི་གཉིས་དགག་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདི་བརྩམས་སོ། །ཞེས་སོགས་མཐའ་ཡས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་དབུས་མཐའ་ལས། དམ་པའི་དོན་ནི་གཅིག་པུའོ། །ཞེས་གཞན་དབང་དང་ཀུན་བརྟགས་དོན་དམ་དུ་མ་གྲུབ་པར་བཤད་པ་དང་འགལ་ལོ་སྙམ་ན། དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དོན་དམ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་གྱི། རིགས་པས་དཔྱད་བཟོད་པའི་དོན་དམ་མ་ཡིན་པར་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས། གྲགས་པ་དང༌། རིགས་པ་དང༌། རྟོགས་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་དོན་དམ་བཞི་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཀུན་བརྟགས་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་ཡོད་ཀྱི་རྫས་སུ་མེད་པ་དང༌། གཞན་དབང་རིགས་པས་དཔྱད་བཟོད་པས་(༢༢༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དོན་དམ་པའི་རྫས་སུ་ཡོད་ཀྱི། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མཉམ་གཞག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་མེད་པ་དང༌། ཡོངས་གྲུབ་དེའི་ཡུལ་དུ་ཡོད་པ་ནི་རྣམ་རིག་པའི་གྲུབ་མཐའ་ཡིན་ནོ། ། གང་དག་ཀུན་བརྟགས་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་མེད་པ་དང༌། གཞན་དབང་དོན་དམ་པར་མེད་པ་དང༌། ཡོངས་གྲུབ་རྫས་སུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ནི་སེམས་ཙམ་པའི་གྲུབ་མཐའ་གཏན་མིན་ནོ་ཞེས་ལེགས་པར་འཆད་ལ། འདིར་ཟི་ལུང་མཆོག་ལྡན་པ་ན་རེ། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པས་གཞན་དབང་བདེན་མེད་དུ་འཆད་པ་མེད་དེ། ཞེས་གང་སྨྲ་བ་དེ་མི་འཐད་དེ། ཆོས་ཉིད་རྣམ་དབྱེ་ལས། དེ་ལྟར་དམིགས་པ་ལས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་དམིགས་པ་ལ་འཇུག་གོ། ། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་དམིགས་པ་ལས་ནི་དོན་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་ལ་འཇུག་གོ། །དོན་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་ལས་ནི་རྣམ་རིག་པ་ཙམ་མི་དམིགས་པ་ལ་འཇུག་གོ། །དེ་མི་དམིགས་པ་ལས་ནི། གཉིས་པོ་ཁྱད་པར་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ལ་འཇུག་གོ། །ཞེས་དང༌། ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས། སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་དཔེ་རྣམས་ཀྱིས། །གཞན་གྱི་དབང་ནི་ཡོངས་སུ་བསྟན། །ཅེས་སོགས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཞན་དབང་རྣམ་ཤེས་བདེན་མེད་དུ་གཏན་ལ་ཕབས་ནས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་བསྟན་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་དངོས་པོ་རང་མཚོན་པ་དོན་དམ་བདེན་པར་བསྟན་ཅེས་སྨྲའོ། །དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་ནི་སེམས་ཙམ་པ་དབུ་མ་པར་སྐྱེལ་འདོད་པའི་ཕོངས་གཏམ་དུ་ཟད་དེ། ལུང་དེ་དག་གིས་དེར་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལུང་དང་པོ་དེས་ནི་སེམས་ཙམ་པས་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སྟོང་གི་ཡོངས་གྲུབ་དེ་ལ་(༢༢༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མཉམ་གཞག་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཚེ་མཉམ་གཞག་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ཀྱང་ལུགས་དེ་པས་རྣམ་ཤེས་གཞན་དབང་ཉིད་དུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཀྱི་འདོད་པ་དེ་ལ་ཕན་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །ལུང་གཉིས་པས་ནི་རྣམ་རིག་གཞན་དབང་ཉིད་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། མེད་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་དོན་ཅན་གྱི་སྒྱུ་མ་ལྟར་གཟུང་འཛིན་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཞིར་བཤད་ལ། དེ་ལྟའི་ཡང་དག་མིན་རྟོག་གཞན་དབང་དེ་སྒྱུ་མའི་རྟ་གླང་ལྟར་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་འཁྲུལ་པའི་འཁྲུལ་ཆ་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ཀྱང༌། གཞན་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་བཏགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཁྲུལ་པར་མེད་པས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་དེ་བཞིན་དུ། །ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་བརྗོད། །སྒྱུ་མའི་རྣམ་པ་ཇི་བཞིན་དུ། །དེ་བཞིན་གཉིས་སུ་འཁྲུལ་པར་བརྗོད། །ཇི་ལྟར་དེ་ལ་དེ་མེད་པས། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་དོན་དམ་ཉིད། །ཇི་ལྟར་དེ་ནི་དམིགས་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཉིད། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཁྱེད་ཀྱི་འདོད་པ་དེ་ལ་ཕན་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །དེས་ན་གཞན་དབང་བདེན་གྲུབ་ལ་ཀུན་བརྟགས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་གཟུང་འཛིན་བདེན་མེད་ཀྱི་སྣང་བ་ཡོད་ཀྱང་གཞན་དབང་ཉིད་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྣང་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོར་མེད་དོ་ཞེས། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། དེ་ལྟ་བུར་ནི་དེ་ལ་ཡོད། །དེ་ཡི་དངོས་པོར་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་ལྟར་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པར། །ཡོད་དང་མེད་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད། །(༢༢༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅེས་འབྱུང་བས། སེམས་ཙམ་པས་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་ན་ཡོངས་གྲུབ་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་གཞན་དབང་རྣམ་རིག་གི་ངོ་བོ་ལས་གཞན་དུ་ཁས་མི་ལེན་པས་གཞན་དབང་བདེན་མེད་དུ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པས་སྒྲུབ་བོ་ཞེས་ངལ་བ་དོན་མེད་པ་ཁོ་ནར་ཟད་དེ། རྣམ་རིག་དེ་ལ་རྣམ་ཤེས་དང་ཡེ་ཤེས་གང་གི་མིང་བཏགས་ཀྱང་བླའི། ཤེས་པ་གསལ་རིག་མྱོང་ཙམ་སྐད་ཅིག་མར་དོན་དམ་པར་གྲུབ་པ་ལ་རིགས་པ་གང་གིས་ཀྱང་མི་གནོད་པར་དེས་གྲུབ་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། གཞན་དབང་ལས་ངོ་བོ་གཞན་པའི་ཡོངས་གྲུབ་མེད་པ་ནི། འཕགས་གྲོལ་གྱིས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་འདོད་པ་བརྗོད་པ་ན། གང་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་དག་གི་ལྟར་ན། ཞེས་དང༌། བརྒྱད་སྟོང་དོན་བསྡུའི་འགྲེལ་པར་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་གཞུང་དྲངས་པ་ལས། སྟོང་ཉིད་ཅེས་བྱ་ཤེས་པ་ལས། །གཞན་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་མིན་ཏེ། །གང་ཕྱིར་དབེན་པ་དབེན་གྱུར་ལས། །ཐ་མི་དད་པ་ཉིད་དུ་འདོད། །ཅེས་འབྱུང་བས་གྲུབ་བོ། །དེར་མ་ཟད་རྣམ་བདེན་པས་འདོད་པའི་གཞན་དབང་དང༌། རྣམ་རྫུན་པས་འདོད་པའི་གཞན་དབང་ལའང་རང་རང་གིས་བཞག་པའི་གྲུབ་པའི་དབང་ལས་བདེན་གཉིས་སོ་སོར་འདོད་པར་སྣང་སྟེ། རྣམ་བདེན་པས་གཟུང་རྣམ་ཤེས་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་རྣམ་རིག་དོན་དམ་བདེན་པ་དང༌། རྣམ་རྫུན་པས་གཟུང་རྣམ་ཤེས་པའི་ངོ་བོར་གྲུབ་མི་སྲིད་པས་དེ་ལྟར་རྣམ་རིག་གིས་བཏགས་ཆ་ཀུན་རྫོབ་ལས་གཞན་དོན་དམ་བདེན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་སྔོན་ནས་གྲགས་ཟིན་པས་མི་འགོག་གོ། །གཉིས་(༢༢༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ལ། མདོར་བསྟན། དྲན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དགག སུན་འབྱིན་གྱི་ལམ་གཞན་བསྟན་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི། དེ་ཉིད་ཀྱིས་དི་མྱོང་བར་གྲུབ་མ་ཡིན། །གཞན་གྱིས་གཞན་འཛིན་པ་མེད་ཀྱང་རང་རིག་པ་ནི་ཡོད་དེ། རང་ཉིད་ཀྱིས་རང་འཛིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། མར་མེ་རང་གིས་རང་གསལ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། གཞན་དབང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་དབང་དེ་མྱོང་བར་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གིས་རང་ལ་བྱ་བ་འགལ་བའི་ཕྱིར། ལེགས་པར་བསླབས་པ་གཡེར་ཞིང་ཡང་ཟོར་ཅན་གྱིས་ཀྱང་རང་གི་ཕྲག་པ་ལ་ཞོན་པར་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། མ་གྲུབ་པས་མ་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་མི་ནུས་པ་དང༌། རང་རིག་གྲུབ་ཀྱང་དྲན་པས་མི་འགྲུབ་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་ཕྱི་དུས་དྲན་པ་ལས་འགྲུབ་ན། །མ་གྲུབ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཕྱིར་བརྗོད་པ་ཡི། །མ་གྲུབ་འདི་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མིན། །འདིར་རྣམ་རིག་པ་ཁ་ཅིག་མདོ་སྡེ་པའི་ཕྱོགས་ལྟར་རང་རིག་བསྒྲུབས་ནས་གཞན་དབང་རང་མྱོང་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་ཤེས་པ་རྣམས་རང་གི་བདག་ཉིད་དང་ཡུལ་གཉིས་ཀ་རིག་བྱེད་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་མེ་ནི་སྐྱེས་པ་ཉིད་ནས་རང་གསལ་གྱི་བདག་ཉིད་དང་བུམ་སོགས་གསལ་བྱེད་དང༌། སྒྲས་ཀྱང་རང་གི་བདག་ཉིད་དང་དོན་གཉིས་ཀ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་བཞིན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རང་རིག་མི་འདོད་པ་དེས་ཀྱང་ཆོས་ཅན། ངེས་པར་རང་རིག་ཁས་ལེན་དགོས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ཁས་མི་ལེན་ན་ངས་གཟུགས་མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་ཡུལ་དང༌། ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་དྲན་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན་གྲུབ་པར་ཐལ། དྲན་པ་ནི་མྱོང་བའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ན་ཤེས་པ་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་དྲན་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཡང་རང་རིག་མེད་ན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་མ་མྱོང་བར་ཡང་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་གྱིས་དེ་མྱོང་ན་ཐུག་མེད་དུ་ཐལ་(༢༢༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དུས་མཉམ་གྱི་ཤེས་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཡུལ་ཤེས་གཉིས་གཅིག་ཅར་ཡང་མི་གཅད་དེ། ཤེས་པ་མཐའ་དག་ཤེས་པ་གཞན་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུད་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་ཤེས་དུ་མ་གཅིག་ཅར་སྐྱེ་བར་སྣང་བ་དེའི་ཚེ་ཨུཏྤ་ལའི་འདབ་མ་བརྒྱ་འབིགས་པ་ལྟར་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་རྣམས་འཇུག་པ་མྱུར་བས་གཅིག་ཏུ་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ནོ།།དེས་ན་རང་རིག་ཁས་མ་བླངས་ན་ཐུག་མེད་ཀྱི་སྐྱོན་སྤོང་བར་མི་ནུས་ལ། དེ་ཡང་ངས་སྔར་གཟུགས་མཐོང་བ་དང་དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ཤེས་པ་གཉིས་ཀའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་དྲན་པ་དུས་ཕྱིས་འབྱུང་བ་གྲུབ་སྟེ། སྔར་གཟུགས་མཐོང་བའི་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་དེ་རང་གིས་རང་རིག་པར་མ་རྟོག་ན། དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་དྲན་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྔར་ངས་གཟུགས་མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་ཕྱིས་དུས་ཀྱི་གཉིས་ཀའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་དྲན་པ་ལས་དེའི་རྒྱུ་ཡུལ་ཤེས་གཉིས་ཀར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཉིད་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། རང་མྱོང་བའི་དོན་ཅན་གྱི་རང་རིག་གྲུབ་ལ། དེ་གྲུབ་པ་ན་གཞན་དབང་ཡོད་པར་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་སོ་ཞེ་ན། གཞན་དབང་རྫས་ཡོད་དུ་སྒྲུབ་པ་དྲན་པ་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བཀོད་པ་དེ་ལྟར་ན། དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པའི་རང་རིག་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་དྲན་པ་འདི་ནི་རང་རིག་དེའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་རིག་ལྟར་དྲན་པ་ཡང་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བདག་གཞན་སོགས་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། འོན་ཏེ་དཔྱད་ན་དོན་དམ་པར་རང་རིག་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་དྲན་པ་མི་འགྲུབ་ཀྱང་མ་དཔྱད་པ་ཐ་སྙད་པའི་ངོར་དྲན་པས་རང་རིག་འགྲུབ་བོ་སྙམ་ན། ཐ་སྙད་དུའང་དེ་ལྟར་མི་འགྲུབ་(༢༢༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྟེ། ཐ་སྙད་དུ་རང་རིག་དང་དྲན་པ་ལ་མེ་དུ་ལྟར་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ངེས་ན་དེ་ལྟར་གྲུབ་ཆུག་ཀྱང༌། དེ་ལྟར་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་རིག་དེ་ནི་དྲན་པའི་རྒྱུར་མ་ཟད་རང་རིག་ཉིད་མ་གྲུབ་ན་དེ་རྒྱུར་བྱས་པ་ཅན་གྱི་འབྲས་བུ་དྲན་པ་ཡང་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཐ་སྙད་དུ་རང་རིག་མེད་ཀྱང་དྲན་པ་ཙམ་འབྱུང་སྟེ། དྲན་པ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ལས་དེར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། ཆུ་དང་མེ་ཙམ་མཐོང་བས་ཆུ་ཤེལ་མེ་ཤེལ་ཡོད་མི་དགོས་ཀྱང་ཆར་དང་གཙུབ་ཤིང་གཙུབ་སྟན་སོགས་ལས་ཆུ་དང་མེ་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཁྱེད་ཅག་རང་རིག་གི་རྒྱུ་སྔོན་སོང་ཅན་གྱི་འབྲས་བུ་དྲན་པ་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟགས་སུ་བཀོད་ན་དེ་འདྲའི་འབྲས་བུ་དྲན་པ་དེའི་རྒྱུ་རང་རིག་མེད་པར་ཁྱེད་ཅག་ལ་དེའི་འབྲས་བུ་དྲན་པ་མི་འབྱུང་ལ། དེས་ན་ཁྱེད་འདོད་པ་ལྟར་རང་རིག་དྲན་པ་དེའི་རྒྱུ་ཙམ་དུ་མ་གྲུབ་པར་མ་ཟད། བདེན་པ་གཉིས་ཀར་མ་གྲུབ་པའི་རང་རིག་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དྲན་པའི་ཚིག་བརྗོད་པའི་མ་གྲུབ་པ་འདི་ནི་རང་རིག་གི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མིན་ཏེ། སྒྲ་མི་རྟག་པ་ལ་མིག་གི་གཟུང་བྱ་ལྟར་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་མི་འགྲུབ་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དྲན་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རང་ལ་མཚུངས་པ་སྤང་བ་གཉིས། དང་པོ་ནི། རང་རིག་པ་ནི་གྲུབ་ལ་རག་མོད་ཀྱི། །དེ་ལྟའང་དྲན་པས་དྲན་པ་རིགས་མིན་ཏེ། །གཞན་ཕྱིར་མ་ཤེས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་བཞིན། །གཏན་ཚིགས་འདིས་ནི་ཁྱད་པར་དག་ཀྱང་འཇོམས། །ཡང་དཔྱོད་ཚུལ་འདི་བཏང་ནས་རང་རིག་ཡོད་པ་ལྟར་ཁས་བླངས་ཏེ་དགག་པ་ནི། ཤེས་པས་ཡུལ་ཤེས་གཉིས་ཀ་མྱོང་བའི་རང་རིག་པ་ནི་གྲུབ་ཏུ་ཆུག་ལ་རག་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟར་ན་ཡང་དུས་ཕྱིས་ཀྱི་དྲན་པའི་ཤེས་པས་སྔར་གྱི་ཡུལ་ཤེས་དེ་དག་དྲན་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་གྱི་མྱོང་བ་དང་ཕྱིས་ཀྱི་དྲན་པ་རྫས་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་(༢༢༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ན། བྱམས་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་དྲན་པས་རང་གིས་མ་ཤེས་པའི་ཉེར་སྦས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་རང་རིག་པ་དང་ཡུལ་མྱོང་བ་མི་དྲན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡིན་ཡང་དྲན་ཏེ་སྔར་མྱོང་དང་ཕྱིས་དྲན་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གཏོགས་པ་དང་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་དངོས་པོར་གནས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་གཏན་ཚིགས་འདིས་ནི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གཏོགས་པ་དང༌། རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་དངོས་པོར་གནས་པ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དག་ཀྱང་འཇོམས་ཏེ། གང་གཞན་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཤེས་པ་དང་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གཏོགས་པ་དང་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་དངོས་པོར་གནས་པ་མ་ཡིན་པས་ཁྱབ། དཔེར་ན། རྒྱུད་གཞན་གྱི་ཤེས་པ་བཞིན། ཕྱིས་ཀྱི་དྲན་པ་དང་ཉམས་མྱོང་གི་ཤེས་པ་ནི་སྔར་གྱི་རང་རིག་གི་ཤེས་པ་ལས་གཞན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་རྒྱ་ཆེར་དགག་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ནི། གང་ཕྱིར་གང་གིས་ཡུལ་མྱོང་གྱུར་དེ་ལས། །དྲན་པ་འདི་གཞན་ང་ལ་ཡོད་མིན་པ། །དེ་ཕྱིར་ང་ཡིས་མཐོང་སྙམ་དྲན་འགྱུར་ཏེ། །འདི་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་ཚུལ་ལུགས་ཡིན། །འོ་ན་ཁྱོད་ལ་སྔར་མྱོང་ཕྱིས་དྲན་པར་མི་འགྱུར་བར་ཐལ། གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁོ་བོ་དབུ་མ་པས་ནི་སྔར་མྱོང་ཕྱིས་དྲན་ནི་དཔྱད་ནས་སྔར་རང་རིག་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལས་ཕྱིས་དྲན་པ་སྐྱེ་བ་སོགས་ཀྱིས་མི་བསྒྲུབ་པར་མ་དཔྱད་པར་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པ་ཙམ་དུ་བརྗོད་པ་གང་གི་ཕྱིར་སྔར་གང་གིས་ཡུལ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ཤེས་པ་དེ་ལས་ཕྱིས་ཀྱི་དྲན་པའི་ཤེས་པ་འདི་རྫས་གཞན་དུ་གྲུབ་པ་ང་ལ་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྫས་དང་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྫས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་ན་སྔར་མྱོང་ཕྱིས་དྲན་སོགས་མ་དཔྱད་པ་ནའང་བལྟོས་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་འཇོག་མི་བཏུབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་དཔྱད་པར་འཇིག་རྟེན་རྗེས་བརྗོད་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་ནི་དེ་ངོར་གོང་དུ། གང་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ས་བོན་ཙམ་བཏབ་ནས། །བདག་གིས་བུ་(༢༢༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདི་བསྐྱེད་ཅེས་སྨྲ་བྱེད་ཅིང༌། །ཤིང་ཡང་བཙུགས་སོ་སྙམ་དུ་རྟོག་དེས་ན། །གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་མེད། །ཅེས་འབྱུང་ལ། གོ་ཤཱཀ་སོགས་བོད་ཀྱི་འཇུག་འགྲེལ་བྱེད་པ་མང་པོས། སློབ་དཔོན་ཟླ་གྲགས་ཀྱི་བཞེད་པར་གཞུང་འདིས་ཐ་སྙད་དུ་རང་ལུགས་ལ་རང་རིག་ཡོད་པ་ཡིན་པར་སྒྲུབ་བོ། ། ཞེས་དང༌། དེ་བཞིན་ཀུན་གཞི་རང་རིག་ཕྱི་དོན་གང་ཟག་རྣམས་ལུགས་འདིས་ཐ་སྙད་དུ་འགོག་པ་མིན་ཀྱི། དཔྱད་བཟོད་དུ་གྲུབ་པའི་ཀུན་གཞི་སོགས་འགོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལོ།།དེ་ལྟར་སྨྲས་པ་དེས་ནི་རང་གི་རྐང་ནག་པོར་དྲངས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞུང་འདིས་རང་རིག་ཅེས་མདོ་སེམས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལ་གྲགས་པའི་མཚོན་བྱའི་མིང་དེ་འཇིག་རྟེན་སྤྱི་ལ་ཐ་སྙད་དུ་མ་གྲགས་པས། དེ་འཇིག་རྟེན་པས་ཐ་སྙད་དུའང་བྱས་པ་མིན་གྱི། རང་རིག་ཅེས་པའི་མཚོན་བྱ་མིང་དེ་གང་ལ་གདགས་པའི་གཞི་ཤེས་མྱོང་ཙམ་དེ་དང༌། དེ་ཕྱིས་དྲན་ཙམ་འཇིག་རྟེན་པས་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་པ་ཡོད་པས། དབུ་མ་པས་མ་དཔྱད་པར་དྲན་མྱོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ལ་འཇུག་པ་ན། དེ་ལྟར་རྗེས་བརྗོད་བྱས་ཀྱི་རང་ལུགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་དུ་དེ་ལྟར་གྲུབ་བོ། །ཞེས་མི་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཐ་སྙད་དུ་དེ་ལྟར་བསྒྲུབས་ན་དཔྱད་པར་སོང་ལ་དཔྱད་ནས་བསྒྲུབས་ཏེ་གྲུབ་པའི་ཆོས་འདི་པས་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་མི་བཞེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལུགས་འདི་ལ་རང་ལུགས་གང་ཡང་མི་འཇོག་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་བྱེད་ཆེད་དུ་ཀུན་གཞི་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང༌། རང་རིག་རྣམས་མ་གྲུབ་པས་དེ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་བྱེད་ཆེད་དུ་དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པ་(༢༢༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཇིག་རྟེན་ནའང་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱད་པར་ཐལ་འགྱུར་བས་ཀུན་གཞི་དང་རང་གིས་རང་ཡུལ་དུ་བྱས་ནས་རིག་པ་དང་ཆ་མེད་པའི་ཆ་བཅས་རྩོམ་གཞིའི་རྡུལ་རྣམས་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་དཔྱད་ན་མི་བཟོད་པས་མི་དགག་འོས་མེད་དུ་མ་ཟད། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་གཞིར་ཡང་དེ་དག་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་གྲུབ་མེད་པས་དེ་དག་མ་དཔྱད་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་དུའང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཆེས་ཆེར་མི་རིགས་པ་ཉིད་དུ་ཚར་བཅད་པའི་ཕྱིར། རང་རིག་དང་ཀུན་གཞི་ཐ་སྙད་དུ་མི་འགོག་པར་སྒྲུབ་ཅིང༌། དོན་དམ་དུ་གྲུབ་པ་འགོག་པ་ཡིན་ན་ཀུན་གཞི་དང་རང་རིག་ལ་ཆེད་དུ་བཀར་ནས་འདི་ཙམ་གྱི་དགག་པ་བྱེད་མི་རིགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དངོས་ཆོས་ཐ་སྙད་པའི་གཞི་ཀ་བུམ་སོགས་ཡོད་ཚད་ལ་དེ་ལྟར་བྱེད་དགོས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཀུན་གཞི་དང་རང་རིག་ལ་དེ་ལྟར་བྱས་པས་དངོས་ཆོས་ཀ་བུམ་སོགས་ལའང་དེ་ལྟར་བྱས་པར་འགྱུར་བས་མ་ཁྱབ་བོ་སྙམ་ན་མི་འཐད་དེ། ཐལ་འགྱུར་བས་འཇིག་རྟེན་པས་ཐ་སྙད་ཀྱི་གཞིར་ཀུན་གཞི་དང་རང་རིག་མི་བཞག་པས་དེ་དག་ཐ་སྙད་དུ་མ་དཔྱད་པ་ནའང་མི་འཇོག་ལ། ལས་འབྲས་དང་མྱོང་དྲན་ཙམ་ཐ་སྙད་ཀྱི་གཞིར་རུང་བས་དེ་དག་མ་དཔྱད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ཐ་སྙད་དེ་དག་འཇིག་རྟེན་ན་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་གསལ་བར་བཤད་པའི་ཕྱིར། གང་ཟག་གང་འཇིག་རྟེན་གྱི་བློ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱིས་མ་དཔྱད་པར་བཏགས་ངོ་ན་མ་དཔྱད་པའི་ཚེ་མི་འགོག་ཅེས་གསུང་གི། དེའང་གང་ཟག་ཏུ་མ་ཟད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་ལྟར་སྦྱར་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་མིན་པར་དབུ་མ་པས་གང་ཟག་གི་དངོས་པོ་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པར་རང་ལུགས་ཀྱིས་(༢༣༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྒྲུབ། དོན་དམ་པར་མེད་པ་ཡང་རང་ལུགས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་ན་དེ་ལྟར་བསྒྲུབ་པའི་དབུ་མ་པ་དེ་ལས་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ། སྔར་ཐ་སྙད་དུས་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་ཕྱིས་དོན་དམ་པའི་དུས་སུ་སྟོང་ཉིད་དངོས་མེད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་སྟོང་ཉིད་དངོས་པོའི་འཇིག་རྒྱུར་ཐལ་བ་དང༌། གཞན་དུ་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་གཞན་དུ་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་མེད་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་དངོས་པོ་ཁས་ལེན་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པར་བྱེད་པའི་ནང་འགལ་སྨྲ་བ་ཅན་གྱི་དངོས་སྨྲ་བའི་ནང་ནས་ཀྱང་ཐ་ཆད་པའི་དངོས་སྨྲ་བར་སོང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ལུགས་ངན་འདི་འདྲ་འཛིན་ཅིང་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བའི་གཞུང་ལ་འགྲེལ་པ་འཇོག་པའི་ལས་ཀྱི་དུབ་པ་བྱེད་པ་འདི་སུ་ཞིག་གིས་བཅོལ། ཁྱད་པར་སློབ་དཔོན་ཟླ་གྲགས་ཐ་སྙད་དུ་རང་རིག་འབད་ནས་བསྒྲུབ་བོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི། འཆད་བཞིན་གྱི་བསྟན་བཅོས་འདིའི་དགོངས་པ་དེ་དོན་ལ་མི་གནས་སོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལས་བརྩམས་ནས་གང་བཀག་པ་དེ་བདེན་པ་གཉིས་གང་གི་སྐབས་སུའང་འབད་ནས་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་པར་གསུངས་པ་ལ། གསུང་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁྱི་ཙམ་དུ་ཡང་མ་བརྩིས་པར་གོ་བཟློག་ནས་སྨྲས་པའི་ཕྱིར། འདིར༑ དེ་ཉིད་སྐབས་སུ་རིགས་པ་གང་ཞིག་གིས། །བདག་དང་གཞན་ལས་སྐྱེ་བར་རིགས་མིན་པའི། །རིགས་དེས་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་རིགས་མིན་པས། །ཁྱོད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་གང་གིས་ཡིན་པར་འགྱུར། །ཞེས་ཐ་སྙད་དུའང་སྐྱེ་མི་སྐྱེ་ལས་ཐལ་རང་གཉིས་སུ་གྱུར་པ་འདི་མཁས་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་རླུང་ལྟར་གྲགས་པ་དེའང་ཁྱོད་ཀྱིས་མ་ཤེས་པའམ། ཤེས་བཞིན་དཔལ་ལྡན་ཟླ་(༢༣༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བའི་ཆོས་ཚུལ་འདི་ལ་སྙིང་ནད་ཀྱིས་དཀྲུག་པར་བྱེད་ན་ཁོ་བོ་ཅག་བྱར་མེད་དོ། །དེས་ན་སྔར་མྱོང་གི་རྫས་འགག་ཞིག་ལས་ཕྱིས་ཀྱི་དྲན་པའི་རྫས་སྐྱེ་བར་མི་བཞག་སྟེ། སྔར་གྱི་ས་བོན་དང་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་རྫས་ཞིག་མ་ཞིག་གང་ལས་ཀྱང་ཕྱིས་ཀྱི་མྱུག་སོགས་ཀྱི་རྫས་དངོས་སྐྱེ་བ་མི་འགྲུབ་པས་ལུགས་འདིར་ཆེས་འགོག་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཕྱིར་མྱུག་ཚེ་ས་བོན་ཞིག་པ་མེད། །ཅེས་སོགས་མདོ་དང༌། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་ཀྱི་དབུ་མའི་གསུང་རབས་ནས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་རྒྱུ་འབྲས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལས་སྔར་མྱོང་ཞིག་མ་ཞིག་གང་ལས་ཕྱིས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་འབྲས་དངོས་པོ་བར་མི་འཇོག་ཅིང༌། འཇོག་ན་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཚུལ་དེ་རྟག་ཆད་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཆད་དང་ལས་རྣམས་ཆུད་ཟ་དང༌། ཞེས་སོགས་ཀྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཕྱིས་ཀྱི་ཤེས་པས་ང་ཡིས་སྔར་མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་དྲན་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། སྔ་ཕྱིའི་ཤེས་པ་རྫས་གཞན་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་དྲན་པས་མ་མྱོང་བའང་མ་ཡིན་ལ། མྱོང་བས་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་དེ་དྲན་པས་མ་བཅད་པའང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མྱོང་དྲན་གྱི་ཚུལ་འདི་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚུལ་ལུགས་ཡིན་གྱི། ཤིན་ཏུ་དཔྱད་བྱ་མིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ནི་བརྫུན་པའི་དོན་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ངག་དོན་གཞན་ཡིན་ན་མྱོང་དྲན་མི་རུང་ངོ་ཞེས་དངོས་སྨྲ་བའི་ལོག་རྟོག་ཟློག་ཆེད་དུ་འདི་སྐད་སྨོས་ཀྱི། དབུ་མ་པས་རང་ལུགས་ལ་གཞན་མིན་པས་མྱོང་དྲན་འཐད་དོ་ཞེས་དཔྱད་ནས་སྒྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ལ། ཡང་ཁ་ཅིག་ལྟར་རྒྱུད་ཐ་དད་ཀྱི་ཤེས་པ་གཞན་མ་ཡིན་པར་མཚུངས་པ་ལས་རང་གིས་སྔར་མྱོང་ལ་མྱོང་ངོ་(༢༣༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་ཐ་སྙད་བྱེད་ལ། གཞན་གྱིས་དེ་ལ་དེ་ལྟར་ཐ་སྙད་མི་བྱེད་པ་ཅི་ཞེས་དོགས་པ་བསུ་ནས་ལན་འདེབས་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། རྒྱུད་ཐ་དད་ཀྱི་ཤེས་པ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གཞན་དུ་ཁས་བླངས་ཀྱང་དབུ་མ་པས་གཞན་མ་ཡིན་པར་ཡང་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། དེ་ཕྱིར་རང་རིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། །ཁྱོད་ཀྱི་གཞན་དབང་གང་གིས་འཛིན་པར་འགྱུར། །བྱེད་པོ་ལས་དང་བྱ་བ་གཅིག་མིན་པས། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་འཛིན་པར་རིགས་མ་ཡིན། །རྣམ་རིག་པ་ཁྱོད་ཀྱི་གཞན་དབང་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་གང་གིས་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་བར་ཐལ། བཤད་མ་ཐག་པའི་རིགས་པས་རང་རིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེས་ནའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་རིག་ཡོད་པའང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཉིད་འཛིན་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱེད་པོ་ལས་དང་བྱ་བ་གསུམ་པོ་དག་གཅིག་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གཅོད་པོ་གང་ཟག་དང་བཅད་བྱ་ཤིང་དང་དུམ་བུར་གཅོད་པ་གསུམ་ལ་གཅིག་པ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །ལང་གཤེགས་ལས། ཇི་ལྟར་རལ་གྲི་རང་གི་སོ། །གཅོད་པར་མི་བྱེད་སོར་མོ་ནི། །རང་ལ་རེག་པར་མི་བྱེད་ལྟར། །རང་རིག་སེམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། གལ་ཏེ་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་མ་ཤེས་པའི། །བདག་ཅན་གཞན་དབང་ངོ་བོའི་དངོས་ཡོད་ན། །གང་གིས་ན་འདི་ཡོད་པར་མི་རིགས་པ། །གཞན་ལ་མོ་གཤམ་བུས་གནོད་ཅི་ཞིག་བསྐྱལ། །ད་ནི་གཞན་དབང་སྤྲོས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ལས་སྤྲོས་ཡུལ་མིན་ནོ་ཞེས་འདོད་པ་མི་འཐད་པ་ནི། གལ་ཏེ་གཞན་དབང་དེ་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་བདག་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང༌། བདག་གཞན་གང་གིས་ཀྱང་མ་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གཞན་དབང་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་ངོ་བོའི་དངོས་པོར་ཡོད་པར་རིགས་ན། དེ་ལྟར་ཡོད་ཚུལ་དེ་གང་གིས་ན། མོ་གཤམ་བུ་ལའང་ཡོད་པར་མཚུངས་པས་གཞན་དབང་ཡོད་པར་འདོད་ཅིང༌། མོ་གཤམ་བུ་ནི་ཡོད་པར་མི་རིགས་པའོ་ཞེས་སྨྲ་བ་འདི་ནི་གཞན་རྣམ་རིག་པ་ལ་མོ་གཤམ་བུས་གནོད་ཅི་ཞིག་བསྐྱལ་ལ། (༢༣༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞན་དབང་གིས་ཕན་ཇི་ཙམ་བཏགས། དེས་ན་ཉེ་རིང་སྙོམས་ལ་མོ་གཤམ་བུའང་གཞན་དབང་ལྟར་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བརྗོད་མེད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་འདོད་པར་གྱིས་ཤིག གཞན་དབང་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པར། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། དེ་མེད་ན་ནི་དེ་ཡི་རྒྱུ། །གསལ་བར་དམིགས་པ་ཇི་ལྟ་བར། །དེ་བཞིན་གནས་ནི་གཞན་གྱུར་ན། །ཡང་དག་མ་ཡིན་རྟོག་པ་དམིགས། །ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་མ་འཁྲུལ་བ། །དེ་ཡི་རྒྱུ་ལས་འདོད་དགུར་སྤྱོད། །དེ་བཞིན་སྡོམ་བརྩོན་མ་འཁྲུལ་བ། །གནས་གཞན་གྱུར་པ་འདོད་དགུར་སྤྱོད། །ཅེས་དང༌། དེས་ནི་ཁམས་གསུམ་འདུས་བྱས་རྣམས། །ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་པར། །ཡེ་ཤེས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་པ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་གྱིས་མཐོང༌། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་དབུ་མའི་ལུགས་ལས་གཞན་དབང་ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པར་བཤད་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་ཏེ་འོང་ཞེས་དོགས་ན། །མི་འགལ་ཏེ་དབུ་སེམས་ཀྱི་ལུགས་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཕྱིར། དབུ་མ་པས་ནི་ཡང་དག་མིན་རྟོག་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་གཞན་དབང་འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་གི་ཡུལ་མིན་པར་བསྟན་ལ། རྣམ་རིག་པས་ནི་གཞན་དབང་རྣམ་རིག་ཙམ་མཉམ་རྗེས་གཉིས་ཀའི་ཡུལ་དུ་བསྟན་པས་རང་ལུགས་གཅིག་གཞིར་བཞག་ལ་འགལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་དུ་ན་རྣམ་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཐམས་ཅད་དུ་གཞན་དབང་ལ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཡོངས་གྲུབ་དང༌། གཞན་དབང་ལ་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་ཆ་ནས་དམིགས་ན་དོན་དམ་དུ་བཤད་ལ། མཉམ་གཞག་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་དུ་བཤད་པ་རྣམས་ཇི་(༢༣༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྟར་མི་འགལ་ཏེ། ཁྱད་གཞི་རིག་ཙམ་དང་མྱོང་ཙམ་དང་གསལ་ཙམ་མ་དམིགས་པར་ཁྱད་ཆོས་གཉིས་མེད་ཀྱི་རིག་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་དབང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་གཉིས་ཀའི་རྒྱུར་གསུངས་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་ལ། གཞན་དབང་ཡོད་ན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ལས་ཉམས། བདེན་གཉིས་ལས་ཉམས་ན་ཐར་པ་མི་ཐོབ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་བཤད་པ་དང་གསུམ། དང་པོ་ལ། མེད་པ་རྒྱུར་མི་རུང་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་དང་འགལ་བ་གཉིས། དང་པོ་ནི། གང་ཚེ་གཞན་དབང་ཅུང་ཟད་ཡོད་མིན་ན། །ཀུན་རྫོབ་པ་ཡི་རྒྱུར་ནི་གང་ཞིག་འགྱུར། །དངོས་པོ་བརྟགས་པ་ཡོད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་གཞན་དབང་ཡོད་པ་ཉིད་རིགས་པ་ཞིག་གོ་སྙམ་ན། དེ་ཡང་མི་འཐད་དེ། ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུར་ནི་གཞན་དབང་གང་ཞིག་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་བར་ཐལ། གང་གི་ཚེ་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ཅིང་གནོད་བྱེད་ཡོད་པས་གཞན་དབང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཕྱོགས་སྔ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི། རྩ་འགྲེལ་འགྲེལ་བཤད་དང་བཅས་པའི་དགོངས་པ་མིན་ནོ་ཞེས་སྒྲོས་རྙིང་པར་འབྱུང་ངོ༌། །གཉིས་པ་ནི། གཞན་གྱི་ལྟར་ན་རྫས་ལ་ཆགས་པ་ཡིས། །འཇིག་རྟེན་གྲགས་པའི་རྣམ་བཞག་ཀུན་ཀྱང་བརླག །སེམས་ཙམ་པས་ཐ་སྙད་ཀུན་རྫོབ་པའི་རྒྱུ་གཞན་དབང་ཡིན་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ན་དེ་ནི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྒྱུར་མེད་པས་སེམས་ཙམ་སྨྲ་བ་ལ་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་འཇོག་མི་ཐུབ་པས་ཀྱེ་མ་ཀྱེ་ཧུད། རྣམ་རིག་པ་གཞན་གྱི་ལྟར་ན་གཞན་དབང་གི་རྫས་ཡོད་པ་མིན་པ་ལ། ཡོད་དོ་ཞེས་དེར་ཆགས་པ་ཡིས་དེས་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་མི་བྱེད་བཞིན་བྱེད་དོ་ཞེས་ཞེན་ནས་སྨྲ་ན། འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་འདུག་ཅིག་སོང་ཞིག་ཅེས་སོགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཀུན་ཀྱང་བརླག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དབང་དེས་(༢༣༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྐྱེད་པའི་གྲགས་པའི་རྣམ་གཞག་གི་འགྲོ་འདུག་སོགས་འཇིག་རྟེན་ན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། བརླག་པས་ཅི་སྟོ་སྙམ་ན། འཕྲལ་གྱི་གྲགས་པའི་ལེགས་ཉེས་ལོག་པར་སྤྱད་ན་རྒུད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། མངོན་མཐོ་ཙམ་ཡང་ཐོབ་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ཀྱི་ལམ་ལས་ནི། །ཕྱི་རོལ་གྱུར་ལ་ཞི་བའི་ཐབས་མེད་དོ། །དེ་དག་ཀུན་རྫོབ་དེ་ཉིད་བདེན་ལས་ཉམས། །དེ་ལས་ཉམས་པས་ཐར་པ་འགྲུབ་ཡོད་མིན། །དེས་ན་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ཀྱི་བདེན་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ལམ་ལས་ནི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་གྱུར་པ་རང་དགར་རྣམ་རྟོག་གིས་སྦྱར་བའི་ཐར་པའི་ཆེད་དུ་རྣམ་རིག་དང་རྡུལ་ཕྲན་དང་གང་ཟག་དང་གཙོ་བོ་སོགས་སེམས་ཙམ་པ་ནས་རྒྱང་འཕེན་གྱི་བར་སྨྲ་བ་ལ་ནི་ཞི་བའི་ཐབས་མེད་དོ་སྟེ། རྣམ་རིག་སོགས་དེ་དག་རིགས་པས་དཔྱད་ན་རྟོག་བཏགས་ཀྱི་གཞན་དབང་དང་བདག་དང་གཙོ་བོ་སོགས་དོན་དམ་དུ་ལྟ་ཞོག ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་དུའང་འཇིག་རྟེན་ན་སྤྱི་མཐུན་དུ་མ་གྲགས་པ་རྣམས་རང་ལུགས་ཀྱིས་ཡོད་པར་འཇོག་པས་འཇིག་རྟེན་དང་མི་མཐུན་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལས་ཉམས་ཤིང༌། འཕགས་པའི་གཟིགས་པ་རྣམས་དང་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་ལ། བདེན་གཉིས་དེ་ལས་ཉམས་པས་ཐར་པ་གྲུབ་པ་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་དུ་བདེན་གཉིས་བལྟོས་འཇོག་གི་འཁོར་འདས་འཆིང་གྲོལ་འཐད་ལྡན་ལས་གཞན་དུ་སྤྱད་ན་འཇིག་རྟེན་ན་འཁོར་འདས་འཆིང་གྲོལ་སོགས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གྲངས་ཅན་གྱིས་བདེན་གཉིས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ལམ་ལ་ངལ་བས་ཐར་པ་འབྲས་བུ་མེད་པའི་དོན་ཅན་དུ་སོང་བ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། ཐ་སྙད་བདེན་པ་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་དང༌། །དོན་དམ་བདེན་པ་ཐབས་བྱུང་གྱུར་པ་སྟེ། །དེ་གཉིས་རྣམ་དབྱེ་གང་གིས་མི་ཤེས་པ། །དེ་ནི་རྣམ་རྟོག་ལོག་པས་ལམ་ངན་ཞུགས། །བདེན་གཉིས་ལས་ཉམས་ན་ཐར་པ་མི་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། ཐ་སྙད་བདེན་པ་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་(༢༣༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་རྫོགས་སངས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ནི་དོན་དམ་རྟོགས་པའི་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་དང་སྟེ། ཏིང་རྒྱལ་ལས། ཡི་གེ་མེད་པའི་ཆོས་ལས་ནི། །ཉན་པ་གང་དང་སྟོན་པ་གང༌། །འགྱུར་བ་མེད་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པས། །འོན་ཀྱང་ཉན་ཅིང་སྟོན་པ་ཡིན། །ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །དོན་དམ་བདེན་པ་བསྟན་པ་ནི་ཐབས་ལས་བྱུང་བར་གྱུར་པ་སྟེ། ཐ་སྙད་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་དོན་དམ་སྟོན་ལ། དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལས་དོན་དམ་སྟེ་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། བསྟན་བཅོས་ལས། ཐ་སྙད་ལ་ནི་མ་བརྟེན་པར། །དམ་པའི་དོན་ནི་བསྟན་མི་ནུས། །དམ་པའི་དོན་ནི་མ་རྟོགས་པར། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ་མི་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །འདིར་ཐབས་ལས་བྱུང་བ་དང་འབྲས་བུ་དང་ཐོབ་བྱ་དང་རྟོགས་བྱ་དང་མཉམ་གཞག་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བལྟ་བྱའི་ཡུལ་དང་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་རྣམས་རྣམ་གྲངས་སོ། །དེས་ན་སེམས་ཙམ་པ་སོགས་བདེན་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་དབྱེ་དབུ་མའི་ལུགས་འདི་ལྟར་གང་གིས་མི་ཤེས་པ་དེ་ནི་རང་གི་རྣམ་རྟོག་ལོག་པས་སྦྱར་བའི་ལམ་ངན་པར་ཞུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཞེད་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །བསྟན་བཅོས་ལས། གང་དག་བདེན་པ་འདི་གཉིས་ཀྱི། །རྣམ་དབྱེ་རྣམ་པར་མི་ཤེས་པ། །དེ་དག་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་ནི། །ཟབ་མོའི་དེ་ཉིད་རྣམ་མི་ཤེས། །ཞེས་སོ། །བདེན་པ་གཉིས་རྣམ་པར་འཇོག་ལུགས་འཕགས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ངེས་པར་བསྟན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཤློ་ཀ་བཅུ་གཉིས་དང་རྐང་པ་གཅིག་འགྲེལ་པར་དྲངས་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་ལ། ལུང་དེའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དངོས་སྨྲ་བ་དང་རང་(༢༣༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱུད་པའི་བདེན་གཉིས་ཀྱི་འཇོག་ཚུལ་བཀག་ནས། ཐལ་འགྱུར་བས་གཞན་གྲགས་ཙམ་གྱི་བདེན་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་ཞིང་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ལ། ཐ་སྙད་དུ་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་ན་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་དང་སྒོ་མ་བསྟུན་པར་འཇིག་རྟེན་ན་ཇི་ལྟར་གྲགས་པ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་དང་མཐོ་དམན་ལ་སོགས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བཞག་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཀུན་རྫོབ་དང་འགལ་བ་སྤང་བ་དང༌། ལུང་དང་འགལ་བ་སྤང་བ་གཉིས། དང་པོ་ལ། ཀུན་རྫོབ་དགོས་པའི་དབང་གིས་ཁས་བླངས་ཚུལ། འཇིག་རྟེན་ལ་མི་སྣང་ན་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཚུལ། འཇིག་རྟེན་ལ་ཀུན་རྫོབ་དགག་མི་ནུས་པའི་ཚུལ་དང་གསུམ། དང་པོ་ནི། ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་གཞན་དབང་དངོས་འདོད་ལྟར། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱང་ནི་བདག་གིས་ཁས་མ་བླངས། །འབྲས་ཕྱིར་འདི་དག་མེད་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས། །འཇིག་རྟེན་ངོར་བྱས་བདག་ནི་སྨྲ་བར་བྱེད། །རྣམ་རིག་པ་ན་རེ། ཁྱེད་དབུ་མ་པས་ངེད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་མ་འཛེམ་པར་རིགས་པས་གཞན་དབང་དགག་པར་བྱེད་ན། ངེད་རྣམ་རིག་པའང་ཁྱེད་དབུ་མ་པ་ལ་བཟོད་པར་མི་བྱེད་དེ། ཁྱོད་རང་དབུ་མ་པའི་བདག་གཞན་འགོག་པའི་རིགས་པ་དེ་ཉིད་ཕྱིར་བཟློག་ནས་ཁྱེད་རང་ལ་གྲགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དེ་དགག་པར་བྱ་ན་ཁྱོད་ཅི་ལྟར་བྱེད་ཅེ་ན། ཐོག་མེད་ནས་བསགས་པའི་ནོར་འཕྲོག་པོ་ལ་ཕྲོགས་ཤོར་བ་པོ་དེས་མཛའ་བར་བྱས་ནས་དུག་དང་སྦྱར་བའི་ཟས་བྱིན་པ་སླར་འཕྲོགས་ནས་མ་བྱིན་ན་ནོར་འཕྲོག་པོ་དགའ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ལྟར། ཁོ་བོ་ཅག་དབུ་མ་པ་ལ་དབུ་མའི་རིགས་པས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་འཇིག་རྟེན་ན་ཇི་ལྟར་གྲགས་པ་དེ་དཔྱད་ནས་འགོག་པ་ཆེས་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་གཞན་དབང་རིགས་པས་དཔྱད་ནས་བཞག་པ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་(༢༣༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་དཔྱད་ནས་མི་འཇོག་པར་མ་དཔྱད་གྲགས་ངོར་བཞག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་གཞན་དབང་གི་དངོས་པོ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྟོགས་བྱར་འདོད་པ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱང་ནི་དབུ་མ་པ་བདག་གིས་རང་དབང་དུ་བྱས་ནས་རང་ལུགས་ལ་ཁས་མ་བླངས་ཏེ། འོ་ན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཇི་ལྟར་འཇོག་ཅེ་ན། འཇིག་རྟེན་གཞུག་པའི་འབྲས་བུའམ་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་འདི་དག་དོན་ལ་མེད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ཁོ་ན་ལ་གྲགས་པས་ཡོད་དོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ཁོ་ནའི་ངོར་བྱས་ནས་བདག་ནི་སྨྲ་བར་བྱེད་དེ། དེའི་རྗེས་སུ་བརྗོད་པ་ནི། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པར་འདོད་པ་དེ་བཟློག་པའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། འཇིག་རྟེན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་རྩོད་ཀྱི། ང་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་མི་རྩོད་དེ། གང་འཇིག་རྟེན་ན་ཡོད་པར་འདོད་པ་དེ་ནི་ངས་ཀྱང་ཡོད་པར་བཞེད་དོ། །གང་འཇིག་རྟེན་ན་མེད་པར་འདོད་པ་དེ་ནི་ང་ཡང་མེད་པར་བཞེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །འདིས་དངོས་སྨྲ་བའི་དོན་དམ་བདེན་གྲུབ་འཇོག་པ་ལྟར་དབུ་མ་པས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་རང་ལུགས་ཀྱིས་འཇོག་པ་མ་ཡིན་པས། འོག་མ་འོག་མའི་དོན་དམ་བདེན་པར་བཞག་པ་ཀུན་གོང་མ་གོང་མའི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ཟེར་བ་དང༌། ལེགས་ལྡན་སོགས་རང་རྒྱུད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་འཇོག་ཚུལ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་དབུ་མ་ཞི་འཚོ་སོགས་ཀྱིས་འདོད་ཚུལ་དང༌། བོད་ཁ་ཅིག་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བའི་གཟིགས་ངོར་ཐ་སྙད་བདེན་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་རྣམས་ལ་གནོད་དོ། །མདོར་ན་རབ་རིབ་ཅན་ལ་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་རྣམས་རབ་རིབ་མེད་པ་ལ་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་(༢༣༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱང༌། རབ་རིབ་ཅན་གྱི་སྐྲ་ཤད་ཀྱི་བདེན་འཛིན་བཟློག་པའི་ཆེད་དུ་སྐྲ་ཤད་སྣང་ཡང་རང་བཞིན་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ལྟར། ཀུན་རྫོབ་དཔྱད་ན་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་ལ་ཐ་སྙད་དུ་མི་སྣང་ཡང་གཞན་ངོར་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཐ་སྙད་མི་འདོར་བར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་ཡིན་ཏེ། འཁྲུལ་ངོར་སྣང་ཙམ་དང་གྲགས་ཙམ་དེ་ཉིད་ལ་འཇིག་རྟེན་དང་རྟོག་གེ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བཏགས་པའི་བདེན་ཞེན་ཐམས་ཅད་བཟློག་པའི་ཐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་འདིར་སྔར་བྱོན་པའི་ཐལ་འགྱུར་བ་འཁྲུལ་པའི་དྲི་མ་ལས་རིང་དུ་གྲོལ་བ་དག་གི་བཞེད་པ་ཡིན་ལ། ཤར་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་ནི་ཐལ་འགྱུར་བའི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་རང་ལུགས་ལ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཡིན་པས་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་མིན་པ་འདི་ནི་བདེན་གཉིས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང་འགལ་བ་མེད་པས་ཡང་དག་པར་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་དགོས་པ་འདི་རྗེ་བཙུན་འཇམ་པའི་དབྱངས་ལས་དངོས་སུ་ཐོས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད་པས་ལུགས་སྔ་ཕྱི་འདི་གཉིས་སྣང་མུན་ལྟར་འདུག་པས་གང་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་རྣམ་ཐར་གྱི་སྒོ་མངོན་པ་མཐོ་བ་ཡོད་པ་ག་ལ་བ་དེར་སྲིད་ཞི་ལ་མ་ཆགས་པའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དག་མྱུར་བ་མྱུར་བར་གཤེགས་ཤིག གཉིས་པ་ནི། ཇི་ལྟར་ཕུང་པོ་སྤངས་ནས་ཞིར་ཞུགས་པ། །དགྲ་བཅོམ་རྣམས་ལ་ཡོད་པ་མིན་དེ་ལྟར། །འཇིག་རྟེན་ལ་ཡང་མེད་ན་དེ་བཞིན་འདི། །འཇིག་རྟེན་ལས་ཀྱང་ཡོད་ཅེས་བདག་མི་སྨྲ། །འོ་ན་དབུ་མ་པ་ཁྱོད། ཀུན་རྫོབ་འཇིག་རྟེན་དུའང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ངོར་མེད་དོ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་བྱེད་པའི་སྐབས་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་ཡོད་དེ། ཇི་ལྟར་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་ལུས་པ་སྤངས་ནས་ཞི་བ་མྱང་འདས་སུ་ཞུགས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཡོད་པ་མིན་པ་དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ཡང་མེད་(༢༣༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ན་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཕུང་པོ་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་འདི་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་ལ་བལྟོས་ནས་ཀྱང་ཡོད་ཅེས་བདག་མི་སྨྲ་སྟེ། མ་དཔྱད་པའི་འཇིག་རྟེན་པ་དག་ལ་ཐ་སྙད་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཡོད་པར་གྲགས་ཤིང་སྨྲ་བ་ན་ནི་དེའི་རྗེས་བརྗོད་དུ་དེ་ལྟར་སྨྲ་ལ། མེད་པར་གྲགས་ཤིང་སྨྲ་བ་ན་ནི་དེའི་རྗེས་བརྗོད་དུ་དེ་ལྟར་བྱེད་དེ། ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་དུའང་རང་ལུགས་ཀྱི་ཡོད་མེད་གང་དུ་ཡང་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ལ་འཇིག་རྟེན་མི་གནོད་ན། །འཇིག་རྟེན་ཉིད་ལྟོས་འདི་ནི་དགག་པར་གྱིས། །ཁྱོད་དང་འཇིག་རྟེན་འདིར་ནི་རྩོད་གྱིས་དང༌། །ཕྱི་ནས་སྟོབས་ལྡན་བདག་གིས་བརྟེན་པར་བྱ། །ཅི་ཁྱེད་སེམས་ཙམ་པ་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་དང་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་འགོག་པའི་རིགས་པ་སོགས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་དགག་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་སྨྲ་བ་དེ་ནི་དོན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་དབུ་མ་པས་ནི་བདེན་པ་གཉིས་པོ་ལས་རང་ལུགས་ཀྱི་འགར་ཡང་ཡོད་པ་རྣམ་པར་མ་གཞག་པའི་ཕྱིར། ཀུན་རྫོབ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཁོ་ནས་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཀྱི་སྐྱོན་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཁས་ལེན་པའི་འཇིག་རྟེན་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་པས་དེ་དག་གི་ཀུན་རྫོབ་སེལ་བར་འོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་དབུ་མ་པ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མངའ་བ་སོགས་ལ་ཀུན་རྫོབ་སེལ་བར་མི་འོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དག་གིས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་གནས་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། ཁོ་བོ་དབུ་མ་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ལ་དཔྱད་པ་ན་རང་བཞིན་ཡོད་པ་མིན་པ་ལ་ཡོད་པར་འཁྲུལ་པའི་འཁྲུལ་པ་བཟློག་པ་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་དབང་གིས་ཚེགས་ཆེ་བར་འབད་པར་བྱེད་མོད་ཀྱང༌། གལ་ཏེ་སེམས་ཙམ་པ་ཁྱོད་རང་འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་པར་འཇུག་པར་སྨྲ་བ་ན་ཁྱོད་ལ་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པས་མི་གནོད་ན་འཇིག་རྟེན་ཉིད་ལ་བལྟོས་ནས་མ་དཔྱད་པར་གྲགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་འདི་ནི་དགག་པར་གྱིས་ཤིག་དང༌། ངས་ཀྱང་(༢༣༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཁྱོད་ལ་སྟོང་གདབ་པ་སྟེ་གྲོགས་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པས་གནོད་ན་ནི་མ་དཔྱད་པར་མཐུན་འཇུག་སྨྲ་སྐབས་སུ་མ་དཔྱད་པའི་གྲགས་པ་མི་འགོག་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་སྡོད་རིགས་ལ། གྲགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་མ་དཔྱད་པའི་ངོར་ཡོད་མེད་སེམས་ཙམ་པ་ཁྱོད་དང་འཇིག་རྟེན་པ་དག་འདིར་ནི་རྩོད་པར་གྱིས་དང༌། ཁྱོད་རྒྱལ་ན་ཁོ་བོ་ཅག་ཁྱོད་ལ་སྟེན་པར་བྱ་སྟེ། ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་སེལ་བ་ཉིད་འདོད་པའི་ཕྱིར། འོན་ཏེ་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཁྱོད་ཕམ་པར་བྱས་ན་ནི། ཕྱི་ནས་སྟོབས་ལྡན་འཇིག་རྟེན་པ་བདག་གིས་བསྟེན་པར་བྱའོ། །རྣམ་རིག་པས་ནི་འཇིག་རྟེན་དགག་པར་མི་ནུས་ཏེ། སྣང་ཙམ་སྤྲོས་བྲལ་དུ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ནི་ཁྱེད་ལ་མེད་ལ། སྣང་བ་སེམས་སུ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པས་ནི་དེ་དགག་མི་ནུས་པའི་ཁར་སླར་སྣང་བ་སེམས་སུ་ཞེན་པའི་བདེན་ཞེན་དྲག་པོ་སྐྱེ་བའི་ལོག་ཤེས་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ནི་རིགས་པ་གཏན་ཁས་མི་ལེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིན་ན་འཇིག་རྟེན་པ་དེ་ཉིད་རྟོགས་པ་ལ་གཞུག་ཐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རིགས་པ་ནི་ཁས་མི་ལེན། དེ་མ་བླངས་པར་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་ལོག་ཕྱོགས་མི་བཟློག་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་དོན་དམ་པ་གཟིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་གང་རིགས་པ་དང་མི་རིགས་པ་འགར་ཡང་ཉེ་བར་ཞི་བཞིན་དུ་གདུལ་བྱ་འཇིག་རྟེན་པ་དག་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་གྲགས་པ་ཙམ་ཞིག་འགོད་པའི་སྒོ་ནས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དེ་ཉིད་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་འདི་ལྟར་དོགས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་འགོག་མི་ནུས་པར་ཐལ། འཇིག་རྟེན་ན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་གྲགས་པའི་ཕྱིར་(༢༣༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང༌། གྲགས་པས་གྲགས་པ་འགོག་ན་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གནོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྣང་ཙམ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ནི་རིགས་པས་དགག་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟགས་དང་པོ་གཉིས་ལྟར་ན་མ་ཁྱབ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་གྲགས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་བརྫུན་ལ། བརྫུན་པ་རང་ཉིད་རང་བདེན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ལ་བཀོད་ན་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། གྲགས་པས་གྲགས་པ་འགོག་ན་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གནོད་པར་འགྱུར་བ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཉིད་ལ་ཡོད་ཀྱི། དབུ་མ་པ་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དབུ་མ་པས་གྲགས་པ་རང་ལུགས་སུ་མ་བཞག་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་ལ་གནོད་ན་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ལེགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་འཁྲུལ་བློ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། རྟགས་ཕྱི་མ་མ་གྲུབ་སྟེ། སྣང་ཙམ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་འདི་ལ་བདེན་པར་སྣང་ཞེན་གྱི་ཆ་དེ་དང་པོར་ཐོས་བསམ་གྱི་རིགས་པས་བཀག་པ་ན་དེ་ལ་བདེན་འཛིན་གྱི་ཞེན་པ་མངོན་འགྱུར་བ་འགག་ལ། ཕྱིས་ནས་ཐོས་བསམ་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཐུ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལྷན་ཅིག་སྦྱར་བའི་ཞི་ལྷག་གི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་ལས་ཟག་པ་མེད་པའི་སྒོམ་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་བམ་རིགས་པ་སྐྱེས་ཏེ་བདེན་སྣང་གི་བག་ཆགས་དྲུངས་ཕྱུང་བ་ན་སྣང་ཙམ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སྣང་ཆ་དེའང་དམིགས་མེད་མཁའ་ལྟར་དག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། རབ་རིབ་ཅན་ལ་ཕོར་པ་ལྟ་བུའི་གཞིར་སྐྲ་ཤད་སྣང་ཞེན་གྱི་ངོར་སྨན་པ་མཁས་པས་སྐྲ་ཤད་ཡོད་པ་མིན་ཀྱང་རབ་རིབ་ཀྱི་མཐུ་ལས་ཡིན་ནོ་ཞེས་རིགས་པའི་ངག་གིས་ཡོད་པ་བཀག་ན། སྐྲ་ཤད་ཡོད་ཞེན་བཟློག་ནས་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ལ། དེ་ལྟར་ནའང་(༢༣༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ད་དུང་སྐྲ་ཤད་ཀྱི་སྣང་བ་མ་བཟློག་པས་དེ་བཟློག་ཆེད་སྨན་པས་ལེགས་པར་སྦྱར་བའི་སྨན་བསྟེན་དུ་བཅུག་ནས་སྨན་གྱི་ནུས་པས་རབ་རིབ་བསལ་བ་ན་སྐྲ་ཤད་ཀྱང་དམིགས་མེད་མཁའ་ལྟར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་སྣང་ཙམ་གྱི་དམིགས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བར་མ་གྱུར་པའི་རང་གཞན་གང་ལ་དེ་སྲིད་དུ་སྣང་ཙམ་གྱི་རྣམ་གཞག་ཇི་ལྟར་བརྗོད་ཅེ་ན། ཇི་སྲིད་དེ་ལྟར་སྣང་བ་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྣང་ངོ་དང་བསྟུན་ནས་ལས་རྒྱུ་འབྲས་སོགས་བསླུ་བ་མེད་པར་བརྗོད་ནས་བསླུ་མེད་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་ལྟར་སྣང་དེའང་དཔྱད་ན་བལྟོས་བཞག་གི་བསླུ་བ་མེད་པར་སྣང་བ་ཡིན་གྱི། རང་གི་ངོ་བོ་དང་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པའི་བསླུ་བ་མེད་པའི་རྒྱུ་འབྲས་ནི་མི་འགྲུབ་པས་ལས་རྒྱུ་འབྲས་བསླུ་མེད་དེའང་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བར་འཇིག་རྟེན་རྟོགས་སུ་བཅུག་ནས་ཐོས་བསམ་སྒོམ་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་བྱས་ཏེ་འཁྲུལ་པ་དང་བྲལ་བར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་འབྱོར་ནས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྣང་བ་དགག་པ་དང་སེལ་བ་འདི་ལ་ཇི་སྲིད་སྣང་བ་དེ་དག་མ་བཟློག་པའི་འཇིག་རྟེན་པས་བརྩོན་པར་རིགས་ཀྱི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལྟར་དམིགས་པ་དང་བྲལ་བའི་འཕགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་མཉམ་གཞག་ལ་ནི་སེལ་བྱར་མེད་པ་འདི་ལ་དགོངས་ནས། ཁོ་བོའི་ཕ་རས་པ་ཆེན་པོའི་མགུར་ལས། ལས་འབྲས་ཀྱི་དངོས་པོར་ལྟ་རྣམས་ལ། །དངོས་འཛིན་གྱི་འགལ་འདུ་ཅིར་ཡང་གདའོ། །ལས་འབྲས་ཀྱི་དངོས་པོ་དམིགས་མེད་ལ། །དངོས་འཛིན་གྱི་འགལ་འདུས་ཅི་བྱར་ཡོད། །བདེན་གཉིས་ཀྱི་བཏགས་བཞག་ཅི་(༢༣༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱར་ཡང༌། །དེ་ཀུན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཅལ་སྒྲོགས་ཏེ། །དོན་མེད་དུ་འཇིག་རྟེན་ཅི་ཡང་རྩོད། །རྩོད་གཞིའི་དམིགས་པ་ཞི་བ་ཡིས། །མདུད་པ་རང་གྲོལ་དུ་སོང་ཙ་ན། །གྲུབ་མཐའ་འཛིན་པའི་རྒོལ་བ་ཡིས། །གླགས་ལྟའི་སྒྲོ་སྐུར་ཅི་འདེབས་ཀྱང༌། །ནམ་མཁའ་ལ་མཚོན་ཆ་བཏབ་པ་བཞིན། །སྤུ་རིས་ཙམ་ཡང་མ་དོད་ཚེ། །བྱར་མེད་མིན་པའི་བྱེད་པ་མེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་སྣང་ཙམ་རིགས་པས་དགག་མི་དགོས་པ་དང༌། དགག་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ན་འདིར་འགྱུར་ཏེ། སྣང་ཙམ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པར་ཡང་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་རིགས་པས་མི་གནོད་པར་དཔྱད་བཟོད་པའི་དོན་ཡིན་པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་རྟེན་པས་དེ་ཉིད་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་བར་ཐལ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བསླད་ཆོས་བདེན་པ་བ་རིགས་པས་དགག་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། རིགས་པས་དགག་མི་ནུས་ན་ལམ་གྱིས་ཀྱང་དགག་མི་ནུས་པར་མཚུངས་ལ། རིགས་པ་དང་ལམ་གྱི་དགག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ན་འགོག་བྱེད་གཞན་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་འཇིག་རྟེན་དང་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ནོར་བར་མཚུངས་པ་བཞིན་དུ་མ་དཔྱད་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་གཞན་ངོར་ཁས་ལེན་ལ་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བའི་ཐ་སྙད་ལྟར་མི་བརྗོད་པ་ཅི་ཞེ་ན། གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བའི་ཐ་སྙད་ཕལ་ཆེ་བ་ནི་རྟོག་གེས་བཏགས་པས་མ་དཔྱད་པའི་འཇིག་རྟེན་དུའང་མེད་པ་མང་པོ་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་པས་འདིར་དེའི་ཐ་སྙད་དང་བསྟུན་ནས་བརྗོད་པ་གཙོ་བོར་མི་བྱེད་ལ། འོན་ཏེ་གྲུབ་མཐའི་ཐ་སྙད་ལྟར་གཞན་ངོར་བརྗོད་ནས་གཞན་ལུགས་ཀྱི་རྟོག་བཏགས་འགོག་པར་(༢༣༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་བྱེད་པའང་གཏན་མ་ཡིན་ཏེ། དབུ་མ་པས་རྣམ་རིག་པའི་རིགས་པ་ལྷན་ཅིག་དམིགས་ངེས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་འགོག་པའི་རྗེས་བརྗོད་བྱས་ནས་བྱེ་སྨྲ་འདོད་པ་ལྟར་གྱི་ཕྱི་དོན་འགོག་པར་ཡང་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་གཞན་གྱི་གྲགས་པས་གཞན་འགོག་པས་རང་ལ་ཐལ་འགྱུར་བཟློག་པའི་གནོད་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པའི་སྒོ་ནས་གཞན་གཞུང་འཇིག་པར་བྱེད་པའི་རིགས་ཚུལ་འདི་ནི་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་དང་ཟླ་བ་གྲགས་པས་ལེགས་པར་ཕྱེ་བའི་ཐལ་འགྱུར་བའི་གཏམ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ལྟར་གྲགས་སོ། །དེ་ལྟར་ནའང་རིགས་པ་དེ་རྗེས་བརྗོད་དུ་བྱས་པ་ཙམ་གྱིས་དབུ་མ་པ་རང་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་རིགས་པ་བརྗོད་པར་སོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་དེ་དག་གི་རྟོག་བཏགས་དེ་དབུ་མ་པས་གདུལ་བྱ་གཞན་རྗེས་འཛིན་གྱི་ཆེད་དུ་མ་དཔྱད་པར་བརྗོད་རིགས་སོ་ཞེ་ན། དེ་འདྲ་མི་འགོག་སྟེ། དགོས་པའི་དབང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་དྲང་དོན་འགའ་ཞིག་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བཞིན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དབུ་མ་པ་དག་གིས་ཀྱང་ཤེས་བྱ་གཞི་ལྔ་དང༌། མཚན་ཉིད་གསུམ་དང༌། རྣམ་ཤེས་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་དགོངས་གཞི་གཞན་ལ་བསམས་ནས་དགོས་དབང་གིས་དབུ་མའི་གཞུང་དུ་མར་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་འགྲེལ་ལས་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་གཞག་མཛད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་དང་མཐུན་པར་མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་སྤྲུལ་སྐུ་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་མགོན་པོ་འབྲི་གུང་པས་དགོངས་གཅིག་ཏུ། བོད་འདིར་གྲུབ་མཐའ་མཐོ་བསྙེགས་བྱེད་པ་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་ཁོ་བོ་ནི་(༢༣༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོ་ཐར་གྱི་སྡོམ་པའི་ངོ་བོ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ལྟར་རྣམ་རིག་མ་ཡིན་པའི་བསྟན་མེད་ཐོགས་མེད་ཀྱི་གཟུགས་སུ་འདོད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ།། གཉིས་པ་ལ། ས་བཅུ་པའི་མདོའི་དོན་དང་འགལ་བ་སྤང་བ་དང༌། མདོ་གཞན་གྱི་དོན་དང་འགལ་བ་སྤང་བ་གཉིས། དང་པོ་ལ། ཙམ་སྒྲ་བྱེད་པོ་གཞན་དགག་པའི་དོན་ཅན་དུ་བཤད། གཟུགས་ལས་སེམས་གཙོ་བོའི་དོན་ཅན་དུ་བཤད། གཟུགས་སེམས་ཡོད་མེད་མཚུངས་པར་བསྟན་པ་གསུམ། དང་པོ་ལ། མདོའི་དགོངས་པ་བཤད། དེ་མདོ་གཞན་གྱིས་སྒྲུབ་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། མངོན་གྱུར་མངོན་ཕྱོགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིས། །སྲིད་གསུམ་རྣམ་ཤེས་ཙམ་དུ་གང་རྟོགས་པ། །རྟག་བདག་བྱེད་པོ་བཀག་པ་རྟོགས་ཕྱིར་དེས། །བྱེད་པ་པོ་ནི་སེམས་ཙམ་ཡིན་པར་རྟོགས། །ཡང་རྣམ་རིག་པ་ན་རེ། དབུ་མ་པ་ཁྱོད་ཀུན་རྫོབ་བསལ་བ་རིགས་པར་ཡང་མི་ལྡན་ཅིང་འཇིག་རྟེན་ཀྱིས་ཀྱང་གནོད་པའི་ཕྱིར་མ་དཔྱད་པར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་གཞག་བྱེད་ན་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་སུ་ཁས་ལེན་པར་རིགས་ཏེ། ས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས། ཁམས་གསུམ་པོ་ནི་སེམས་ཙམ་མོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྟོན་པའི་གསུང་མདོ་སྡེའི་དོན་ཨནྡ་རྙིལ་གྱི་ཞལ་བ་ལ་ཞལ་པར་མ་ཤེས་པར་རྣམ་རིག་པས་སེམས་ཙམ་གྱི་ཆུར་འཁྲུལ་ནས་དེར་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་དངོས་པོའི་ཆུ་བཅུ་བར་འདོད་པས། བློ་གྲོས་ཀྱི་བུམ་པ་སོ་མ་བཏང་བར་ཆུ་དེ་བསྙུགས་པས་བློའི་བུམ་པ་ཞལ་བ་དེར་བརྡབས་ཏེ་དུམ་བུ་དུ་མར་གྱུར་པ་ལ་སྐྱེས་བུ་གཞན་གྱིས་ནོར་བུའི་ཞལ་བ་ལས་དེར་ཆུ་མེད་པར་ཤེས་པས་བཞད་གད་བྱ་བར་འོས་པ་ལྟར་མདོའི་དགོངས་པ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་འདོད་པ་དེ་ལྟར་མིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། ས་དྲུག་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིས་སྲིད་པ་གསུམ་རྣམ་ཤེས་ཙམ་དུ་(༢༣༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གང་རྟོགས་པར་གསུངས་པའི་དོན་ནི། སྲིད་གསུམ་གྱི་འབྲས་བུ་འདིའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་བྱེད་པོ་མ་དཔྱད་པའི་འཇིག་རྟེན་སྤྱི་མཐུན་གྲགས་གྲུབ་ཀྱི་ཆ་ནས་སེམས་ཙམ་ལ་འཇོག་པ་ཡིན་ཏེ། གྲགས་པས་མ་གྲུབ་པར་བདེན་གཉིས་དང་འགལ་བའི་བློ་ལྷན་སྐྱེས་དང༌། ཀུན་བརྟགས་ཀྱིས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་སྲིད་གསུམ་གྱི་བྱེད་རྒྱུར་རྟག་བདག་བྱེད་པོ་བཀག་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་དཔའ་དེས་ཐ་སྙད་གཞན་ངོར་སྲིད་གསུམ་གྱི་བྱེད་པོའི་རྒྱུ་ནི་སེམས་ཙམ་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་སྲིད་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ནི་དཔྱད་ན་འགར་ཡང་མ་རྙེད་ཅིང༌། མ་དཔྱད་གྲགས་ངོ་ན་ཡང་འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་པར་དེ་ལས་གཞན་དུ་མ་གྲགས་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་འཇིག་རྟེན་ན་ཡོད་པར་འདོད་པ་དེ་ནི་ངས་ཀྱང་ཡོད་པར་བཞེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར། ས་དྲུག་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་ཀྱང་བལྟོས་བཞག་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་ཀུན་རྫོབ་འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་པའི་བདེན་པ་ལའང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་བྲལ་བའི་ཇི་སྙེད་པའི་ཤེས་བྱའི་གནས་ཚུལ་ཕྱི་ནང་གི་མུ་སྟེགས་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་དང་མི་མཐུན་པར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དབུ་མ་སྙིང་པོ་ལས། མདོ་ལས་སེམས་ཙམ་གསུངས་པ་ནི། །བྱེད་པོ་ཟ་པོ་དགག་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །མདོ་ལས། ལུགས་སུ་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་རབ་ཏུ་རྟོག་གོ། །དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལྗོན་པ་བྱེད་པ་པོ་དང་ཚོར་བ་པོ་མེད་པ་འབའ་ཞིག་པོ་འདི་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་མོ། །དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་(༢༣༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པས་ལས་རྣམས་ཡོད་པར་གྱུར་ཏེ། གང་ལ་བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པར་ལས་ཀྱང་མི་དམིགས་སོ་སྙམ་མོ། །དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁམས་གསུམ་པོ་འདི་ནི་སེམས་ཙམ་སྟེ་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་གང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རབ་ཏུ་བཀའ་བསྩལ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་གཅིག་ལ་བརྟེན་པ་དག་གོ། །ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །གཉིས་2པ་ལ། མདོ་འགོད་པ་དང༌། དེའི་དོན་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། དེ་ཕྱིར་བློ་ལྡན་བློ་ནི་འཕེལ་བྱའི་ཕྱིར། །ལང་ཀར་གཤེགས་མདོ་དེ་ལས་ཀུན་མཁྱེན་གྱིས། །མུ་སྟེགས་སྤོ་མཐོན་རི་འཇོམས་ངག་རང་བཞིན༌། །རྡོ་རྗེ་འདི་ནི་དགོངས་པ་བཅད་ཕྱིར་གསུངས། །མདོ་དེའི་དོན་མདོ་གཞན་གྱིས་བཤད་པ་ནི། འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་མདོ་དེ་ལས་ཀུན་མཁྱེན་གྱིས་མུ་སྟེགས་རྣམས་ཀྱི་བདག་དང་གཙོ་བོ་སོགས་བྱེད་པོར་སེམས་པའི་ལྟ་བ་ངན་པའི་རི་བོའི་སྤོ་མཐོན་པོ་འཇོམས་བྱེད་ཀྱི་ངག་གི་རང་བཞིན་རྡོ་རྗེའི་ཐོག་འདྲ་བ་འདི་ནི་སེམས་ཙམ་དུ་གསུངས་པའི་དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཙམ་བྱེད་པོ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་བློ་ལྡན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་བློ་ནི་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་ན། གང་ཟག་རྒྱུན་དང་ཕུང་པོ་དང༌། །དེ་བཞིན་རྐྱེན་དང་རྡུལ་དག་དང༌། །གཙོ་བོ་དབང་ཕྱུག་བྱེད་པོ་རྣམས། །སེམས་ཙམ་དུ་ནི་ངས་བཤད་དོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། ཇི་བཞིན་རང་གི་བསྟན་བཅོས་དེ་དེ་ལས། །མུ་སྟེགས་རྣམས་ཀྱིས་གང་ཟག་སོགས་དེ་དག །སྨྲས་པ་དེ་དག་བྱེད་པོར་མ་གཟིགས་ནས། །རྒྱལ་བས་སེམས་ཙམ་འཇིག་རྟེན་བྱེད་པོར་གསུངས། །རང་རང་གི་གྲུབ་མཐའི་བསྟན་བཅོས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་དང་དེ་ལས་མུ་སྟེགས་རྣམས་ཀྱིས་གང་ཟག་དང་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་བྱེད་པོར་སྨྲས་པ་དང༌། རང་སྡེའང་གང་ཟག་དང་ཐོབ་པ་དང་ཆུད་མི་ཟ་བ་དང་ཀུན་གཞི་སོགས་བྱེད་པོར་བཏགས་པ་དེ་དག་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་བྱེད་པོར་མ་གཟིགས་ནས་ཐ་སྙད་དུ་རྒྱལ་བས་སེམས་ཙམ་(༢༣༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཇིག་རྟེན་བྱེད་པོར་གསུངས་སོ་ཞེས་པ་ནི་ལང་གཤེགས་ཀྱི་མདོ་དོན་ཡིན་ནོ། །ཙམ་སྒྲ་བྱེད་པ་པོ་གཞན་དགག་པའི་དོན་ཅན་དུ་སློབ་དཔོན་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་རྟོག་གེ་འབར་བར་བཤད་དོ། །མུ་སྟེགས་ཞེས་པའི་སྒྲ་ཙམ་ནི། དངོས་པོ་ལ་བྱེད་པོ་སོགས་རང་བཞིན་ཁས་ལེན་པའི་རྟོག་གེ་པ་མཐའ་དག་ལ་སྦྱར་རིགས་ཏེ། བསྟན་པའི་དོན་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར། ཕྱི་རོལ་པ་བཞིན། སངས་རྒྱས་པའི་དངོས་སྨྲ་བ་འདི་དག་ཀྱང་ཆོས་འདི་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་ཟླ་བའི་ཞབས་ཀྱི་བཞེད་པ་ཡིན་པ་ལ། ཆོས་འདི་པའི་བོད་གང་དག་བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོའི་དངོས་པོ་འདུས་མ་བྱས་པ་འཁོར་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱེད་པོར་འདོད་པ་དང༌། ཐ་སྙད་དུ་བདག་དང་གང་ཟག་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པ་པོར་འདོད་པ་དང༌། ཞིག་པ་དངོས་པོ་བ་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་བར་ཆད་དུ་མི་འཇུག་པའི་བྱེད་པོར་འདོད་པ་དང༌། དྭངས་མ་མི་ཤིགས་པ་ཁྱད་པར་གསུམ་ལྡན་གྱི་དངོས་པོ་འཁོར་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དང་ཁྱབ་བྱེད་དང་སྤྲོ་སྡུད་ཀྱི་བྱེད་པོར་འདོད་པ་དེ་ནི་ལུགས་འདི་ལྟར་ན་མུ་སྟེགས་པ་དོན་མཐུན་གྱི་སྒྲ་བཤད་འཇུག་པ་ཅན་ནོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་ཟེར་བར་ཡང་བྱེད་དོ། །དེས་ན་རང་གཞན་གང་གི་སྡེ་པ་ཡིན་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་སྨྲ་བ་མུ་སྟེགས་པ་ཡིན་པར་ཅིས་འགྲུབ་ན། སྟོན་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་ཀླུ་སྒྲུབ་སོགས་ཀྱི་ལུང་གིས་འགྲུབ་སྟེ། ལང་གཤེགས་ལས། རྐྱེན་དུ་གཏོགས་པའི་དངོས་པོ་ལ། །ཡོད་དང་མེད་པར་གང་རྟོག་པ། །མུ་སྟེགས་ལྟ་བ་ཅན་དག་ནི། །བསྟན་ལས་རིང་དུ་གྱུར་པར་ཤེས། །ཞེས་དང༌། ང་ཡི་བསྟན་པ་སུན་(༢༤༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འབྱིན་པ། །ངུར་སྨྲིག་དག་གི་གོས་བགོས་ཤིང༌། །འབྲས་བུ་ཡོད་དང་མེད་སྨྲ་བ། །མ་འོངས་པ་ཡི་དུས་ན་འབྱུང༌། །ཞེས་དང༌། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། གང་ཟག་ཕུང་པོར་སྨྲ་བ་ཡི། །འཇིག་རྟེན་གྲངས་ཅན་འུག་ཕྲུག་པ། །གོས་མེད་བཅས་པ་གལ་ཏེ་ཞིག །ཡོད་མེད་འདས་པར་སྨྲ་ན་དྲིས། །དེ་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནི། །བསྟན་པ་འཆི་མེད་ཡོད་མེད་ལས། །འདས་པ་ཟབ་མོ་ཞེས་བསྟན་པ། །ཆོས་ཀྱི་ཁུང་པ་ཡིན་ཤེས་གྱིས། །ཞེས་སོགས་འབྱུང་བ་ལས་ཤེས་སོ། །དེས་ན་ཕུང་སོགས་ལ་གྲུབ་མཐས་བརྟགས་ཏེ་རྟག་ཆད་དུ་ལྟ་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་མུ་སྟེགས་ཅན་འདི་དག་ནི་འཁོར་བའི་ཐོག་མཐར་བྱེད་པོ་སོགས་ལ་བདེན་པར་རྟོག་ཅིང༌། བདག་མེད་པའི་དོན་ལ་མི་རྟོག་པས་ད་ལྟའང་གཅེར་བུ་པའི་དགེ་སློང་སྤོང་བ་དཀར་པོའམ་སྐྱ་བསེང་སོགས་ཕུང་པོ་ལ་བྱེད་པོར་སྟོན་པ་འདིར་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། མདོར་བསྟན། རྒྱས་པར་བཤད། དོན་བསྡུ་གསུམ། དང་པོ་ནི། དེ་ཉིད་རྒྱས་ལ་སངས་རྒྱས་བསྙད་ཇི་བཞིན། །དེ་བཞིན་སེམས་ཙམ་གཙོར་གྱུར་འཇིག་རྟེན་ལ། །མདོ་ལས་སེམས་ཙམ་ཞེས་གསུངས་གཟུགས་ནི་འདིར། །འགོག་པ་དེ་ལྟར་མདོ་ཡི་དོན་མ་ཡིན། །ཙམ་སྒྲས་བྱེད་པོ་དགག་པ་ཡིན་གྱི། ཤེས་པ་དེའི་ཡུལ་ཕྱི་རོལ་ཡོད་པ་དགག་པ་གཏན་མིན་ཅེས་སྟོན་པ་ནི། ཇི་ལྟར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་བློ་རྒྱས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་ཚིག་སྔ་མ་མི་མངོན་པར་བྱས་ནས་བསྙད་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་སེམས་ཙམ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་འཇིག་རྟེན་ལའང་གཟུགས་སོགས་གཞན་རྣམས་གཙོ་བོ་ཡིན་པ་བཀག་པས་མི་མངོན་པར་བྱས་ནས། མདོ་ལས་ཁམས་གསུམ་པའི་བྱེད་པོ་སེམས་ཙམ་མོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་པ་ལས་གཞན་དུ་སེམས་ཙམ་ཞིག་ཁོ་ན་ཡོད་ཀྱི། གཟུགས་ནི་འདིར་མེད་དོ་ཞེས་འགོག་པ་དེ་ལྟར་མདོའི་དོན་(༢༤༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། གཟུགས་མེད་ཀྱི་སེམས་སུ་བདེན་ན་མདོ་དང་འགལ། སེམས་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན། གཟུགས་གཙོ་བོ་མིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གསུམ། དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་འདི་དག་སེམས་ཙམ་ཞེས་མཁྱེན་ནས། །དེ་ལས་གཟུགས་ཉིད་དགག་པར་མཛད་ན་ནི། །སླར་ཡང་དེ་ལས་བདག་ཉིད་ཆེན་པོས་སེམས། །གཏི་མུག་ལས་ལས་སྐྱེས་པར་ཅི་ཕྱིར་གསུངས། །མདོའི་དོན་ནི་དབུ་མ་པ་ཁོ་བོ་ལྟར་སྨྲ་དགོས་སོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། ཁྱོད་ལྟར་གལ་ཏེ་ཁམས་གསུམ་པོ་འདི་དག་སེམས་ཙམ་ཡིན་ཅིང༌། སེམས་ནི་དོན་དམ་པར་བདེན་པར་གྲུབ་པའི་ཆོས་སོ། །ཞེས་མཁྱེན་ནས་ས་བཅུ་པའི་མདོ་དེ་ལས་གཟུགས་ཉིད་དགག་པར་མཛད་ན་ནི། སླར་ཡང་མདོ་དེ་ལས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བདག་ཉིད་ཆེན་པོས་སེམས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཏི་མུག་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ལས་སྐྱེས་པར་ཅིའི་ཕྱིར་གསུང་རིགས་ཏེ་མི་རིགས་པར་ཐལ། རྣམ་ཤེས་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དོན་དམ་པར་གྲུབ་ན་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་མི་བལྟོས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་སོགས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྐྱེན་ཡོད་མེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་བྱེད་པའི་ཕྱིར། སྐྲར་སྣང་ནི་རབ་རིབ་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ས་བཅུ་པའི་མདོར་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུགས་སུ་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་རབ་ཏུ་རྟོག་ཅེས་པ་ནས། ཇི་སྲིད་དུ་འཆི་བ་ཡང་བྱ་བ་གཉིས་སུ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ་འདུ་བྱེད་འཇིག་པར་ཡང་བྱེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པའི་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་རྒྱུ་ཡང་འབྱིན་པའོ། །ཞེས་པའི་བར་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ནི་རང་འགྲེལ་དུ་བལྟའོ། །འདིར་འཆི་བ་འཇིག་རྟེན་ན་མ་དཔྱད་པར་གྲགས་པ་ལྟར་གྱི་དངོས་པོར་སྟོན་པ་ནི། ཆོས་མངོན་པ་གོང་འོག་དག་ལས་ཀྱང་འཆི་སེམས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་(༢༤༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཅིག་སྟེ། སྔོན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པ་དེ་ནི་འཇིག་པར་བྱེད་ལ། ཚེ་རབས་ཕྱི་མའི་སྲིད་པ་ཞིག་ནི་བསྐྱེད་བཞིན་པའི་བྱ་བ་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཡིན་གྱི། འཆི་བ་ཤི་བ་སྟེ་ཚེ་སྔ་མའི་འཇུག་པ་ཆད་པའི་ཚེ་སྲོག་འགག་པ་དང་ཤི་བས་བྱ་བ་གཉིས་བྱེད་དོ་ཞེས་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོས་གསུངས་པ་ནི་མ་དཔྱད་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པར་ཡང་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཤི་བས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་ན་སྐྱེ་བ་སྔ་མའི་རིས་འདྲའི་རྒྱུ་བྱེད་དམ། དེ་དང་མི་འདྲ་བའི་རྒྱུ་བྱེད། དང་པོ་ལྟར་ན་དེ་གཏན་མི་འཆི་བར་ཐལ་བ་དང༌། གཉིས་པ་ལྟར་ན་འབྲས་བུ་རྒྱུ་དང་མཐུན་པའི་བལྟོས་པ་ལས་འབྱུང་མི་དགོས་པར་ཐལ་བ་དང༌། ཐལ་བ་གང་འདོད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་པ་ཆེར་བླུན་པ་གནག་རྫིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་མི་སྨྲ་ན་དེ་སྐད་དུ་སྨྲ་བ་དེ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་དགོངས་པ་མཐར་ཐུག་ཟླ་གྲགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་སུ་འདོད་པ་མི་རིགས་སོ། །དེས་ན་ཤི་བ་དང་ཞིག་པས་དངོས་པོ་གཞན་གྱི་རྒྱུ་བྱེད་ན་འདིའི་རང་འགྲེལ་དུ་མདོ་དྲངས་པར། འདུ་བ་ལས་ནི་འདུས་བྱས་འབྱུང་ངོ༌། །བྲལ་བ་ལས་ནི་འདུས་བྱས་མི་འབྱུང་ངོ༌། །ཚོགས་པ་ལས་ནི་འདུས་བྱས་འབྱུང་ངོ༌། །མ་ཚོགས་པ་ལས་ནི་འདུས་བྱས་མི་འབྱུང་ངོ༌། །ཞེས་སོགས་བྲལ་བ་དང་མ་ཚོགས་པ་དང་ཆད་པ་དང་ཞིག་པ་དང་འདས་པ་དང་འགགས་པས་དངོས་པོའི་རྒྱུན་མི་བསྐྱེད་པར་གསུངས་པ་འདི་ལྟ་བུ་ལའང་ཁྱེད་ཅག་བསྙོན་འདེབས་པར་ནུས་སམ། དེ་ལྟར་བཤད་པའི་གྲུབ་དོན་སླར་ཡང་མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག་གོ་ཞེས་སོགས་ཀྱི་མདོ་རང་འགྲེལ་དུ་དྲངས་ནས། སེམས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དེར་བལྟོས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་འབྱུང་གི། རྒྱུ་འགགས་པ་ན་འབྲས་བུ་སེམས་(༢༤༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་དུ་འགག་པར་གྲགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་སློབ་དཔོན་ཟླ་བའི་ཞབས་ཀྱི་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ལ། གནད་འདི་ཉིད་ཀྱིས་མི་འཕྲོག་པའི་མཁྱེན་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལའང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའམ་ཡེ་ཤེས་མེད་དེ། དེའི་རྒྱུ་མ་རིག་པ་སོགས་གཏན་ལོག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འཇིགས་པ་མེད་པའི་སེང་གེའི་ང་རོ་ཆེན་པོ་བསྒྲགས་པ་ལས། ཇོ་བོའི་བཀའ་བརྒྱུད་འབྲོམ་སྟོན་ནས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སྐུ་མཆེད་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེས་བུ་གསུམ་གྱི་ལམ་རིམ་ཁྲིད་སྐོར་རྣམ་བཤད་ཐམས་ཅད་དུ་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་ལ་སངས་རྒྱས་ལ་ཡེ་ཤེས་མེད་པར་བཞེད་དོ་ཞེས་དབྱངས་གཅིག་མགྲིན་གཅིག་པར་གསུངས་ནས་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་སྟོན་པའི་གླེགས་བམ་གྲངས་མེད་པར་ཡོད་པ་ལ། ལྕང་ར་དགེ་ལེགས་པས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་ནས་ཤེས་བྱའི་ཆོས་གང་ཡང་ཤེས་པའི་ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་ལས་ལོག་པར་ལྟ་བ་སུ་ཞིག་ཡོད་ཅེས་སྨོད་ཚིག་རྗེས་ཟློས་ཙམ་ཡང་བྱར་མི་རིགས་པ་མང་པོ་བྱེད་མོད། ཁྱེད་ཅག་གི་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པའི་ལུགས་འདི་བཀའ་གདམས་པའི་ལུགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་སྨྲ་བར་སྣང་བས། ཇོ་བོ་ཆེན་པོ་དང་འབྲོམ་སྟོན་ནག་ཚོ་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སྐུ་མཆེད་གསུམ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་སངས་རྒྱས་དང་ས་ཆེན་པོར་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་འཕྲུལ་དེ་དག་གི་ལྟ་གྲུབ་མཐར་ཐུག་གི་དགོངས་དོན་རྣམས་ལ་རྣམ་དཔྱོད་ཟབ་མོས་ཞིབ་ཏུ་དཔྱད་དེ་སྨྲ་བར་གྱིས་ཤིག གཉིས་པ་ནི། སེམས་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སེམས་ཅན་འཇིག་རྟེན་དང༌། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཤིན་ཏུ་སྣ་ཚོགས་འགོད། །འགྲོ་བ་མ་ལུས་ལས་ལས་སྐྱེས་པར་གསུངས། །སེམས་སྤངས་ནས་ནི་ལས་ཀྱང་ཡོད་མ་ཡིན། །སེམས་ཉིད་(༢༤༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱིས་ནི་ལས་ཉོན་བསགས་པས་འཁོར་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གང་ཟག་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པར་བྱེད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དམྱལ་བ་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་དང༌། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་རླུང་དཀྱིལ་ནས་འོག་མིན་གྱི་བར་ཤིན་ཏུ་སྣ་ཚོགས་འགོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེའང་རྨ་བྱའི་མདོངས་སོགས་ནི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་ལ། པདྨ་སོགས་ནི་སེམས་ཅན་ཐུན་མོང་བའི་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། སེམས་ཅན་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་རི། །ནག་པོ་དུས་སུ་སྐྱེས་ཏེ་དཔེར། །སེམས་དམྱལ་མཐོ་རིས་འཇིག་རྟེན་དུ། །མཚོན་དང་རིན་ཆེན་ཤིང་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནའང་ལྕགས་སྲེག་རང་གིས་བདེན་གྲུབ་པ་སྐྱེས་བུའི་ལག་པས་ཞུན་ཐར་བྱས་པ་སོགས་རང་བདེན་པ་ལ་མ་བལྟོས་པར་ལས་ཀྱི་རྒྱུའི་བལྟོས་པ་ལས་དམྱལ་བར་ལྕགས་སྲེག་ཞུན་མའི་འབྲས་བུ་ཡང་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་ཙམ་ལ་བལྟོས་ནས་འབྱུང་བ་རྨི་ལམ་བཞིན་ཡིན་པ་ལ་ལྕགས་སྲེག་གི་རྒྱུ་རང་བདེན་པར་ཞེན་ནས་དེའི་རྒྱུ་དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་བྱེ་མདོ་དག་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་རྫས་གྲུབ་པ་ཞིག་འཚོལ་བར་བྱེད་ལ། རྣམ་རིག་པ་དག་རྣམ་ཤེས་བདེན་གྲུབ་པ་ཞིག་འཚོལ་བར་བྱེད་ཀྱང་ཆོས་དེ་དག་ལས་རྒྱུ་འབྲས་རང་བདེན་པ་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། ཁོ་བོའི་མགུར་མར། རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས། །རྒྱུ་མཚན་བཏགས་པའི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི། །སྐྱེ་འགག་བྱས་པའི་སྐྱེ་འགག་ལ། །རྒྱུ་མཚན་རང་བདེན་ཡོད་པ་ལྟར། །དངོས་འཛིན་ཅན་ལ་སྣང་ཞིང་འཛིན། །སྣང་དང་འཛིན་པ་དེ་བྲལ་ན། །དངོས་པོར་སྣང་དང་དེར་འཛིན་པའི། །རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཀུན། །གཉིད་སད་རྨི་ལམ་(༢༤༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཇི་བཞིན་དུ། །དམིགས་མེད་མཁའ་དང་གལ་ཏེ་ན། །སྒྱུ་མའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྟར་གཟིགས་པའི། །སངས་རྒྱས་མཉན་པ་གྲུབ་ཐོབ་དེར། །དངོས་པོ་ཀུན་གྱིས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཕྱི་ནང་གི་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ལས་ལས་སྐྱེས་པར་གསུངས་ཤིང༌། ལས་ཀྱང་སེམས་དང་བཅས་པ་ཁོ་ནས་སོག་གི་སེམས་སྤངས་ནས་ནི་ལས་ཀྱང་སོག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། གལ་ཏེ་གཟུགས་ཡོད་མོད་ཀྱིད་དེ་ལ་ནི། །སེམས་བཞིན་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ཡོད་མ་ཡིན། །གལ་ཏེ་གཟུགས་ཀྱང་ཐ་སྙད་དུ་སེམས་བཞིན་ཡོད་མོད་ཀྱི། དེ་ལ་ནི་སེམས་བཞིན་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ལས་སོག་པའི་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བེམ་པོ་ལ་བློའི་བྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། དེས་ན་སེམས་ལས་གཞན་པའི་བྱེད་པ་པོ། །བཟློག་གི་གཟུགས་ནི་བཀག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་དང་གཙོ་བོ་སོགས་དང་སེམས་ལ་བྱེད་པོ་ཡིན་མིན་གྱི་རྩོད་པ་ཡོད་ཀྱི། གཟུགས་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེས་ན་སེམས་ལས་གཞན་པའི་གཙོ་བོ་སོགས་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་པ་བཟློག་གི། གཟུགས་ནི་བྱེད་པོར་བཀག་དགོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། ཡུལ་གཅིག་ལ་རྩོད་པའི་རྒྱལ་པོ་གཉིས་ལས་གཅིག་བཏོན་ནས་གཅིག་གིས་ཡུལ་ཐོབ་པ་ན། གཉིས་ཀ་ལ་མཁོ་བའི་འབངས་མི་འདོན་པ་བཞིན་སེམས་དང་གཙོ་བོ་སོགས་གང་བྱེད་པོར་འདོད་ཀྱང་གཟུགས་མཁོ་བས་དགག་པར་མི་རིགས་ཤིང༌། དེ་མ་དཔྱད་པར་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ལ། གཉིས་ཀ་བདེན་གཉིས་ཡོད་མོད་མཚུངས་པ་དང༌། བདེན་གཉིས་བཤིགས་ནས་རྫས་མི་འགྲུབ་པ་དང༌། དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ལ། རིགས་པ་དང༌། ལུང་གི་སྒྲུབ་བྱེད་མཚུངས་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། སྐྱེས་འཕགས་གཉིས་ཀྱི་བློ་ངོར་མཚུངས་པ་དང༌། དཔྱད་མ་(༢༤༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔྱད་དུ་མཚུངས་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་དེ་ཉིད་ལ་གནས་ལ། །ཕུང་པོ་འཇིག་རྟེན་གྲགས་ཏེ་ལྔ་ཆར་ཡོད། །དེ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་འཆར་བར་འདོད་པ་ན། །རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་དེ་ལྔ་འབྱུང་མི་འགྱུར། །ཕྱི་དོན་མེད་ལ་ནང་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ནི་བྱིས་བློ་ལས་ཡིན་ནམ་འཕགས་པའི་གཟིགས་ངོ་ནས་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་དེ་ངོར་དེ་ལྔ་ཅར་ཡོད་དེ། གོང་དུ་བསྟན་པ་ལྟར་བློ་འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་མཐོང་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་གནས་པ་ལ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཆར་ཡོད་མཚུངས་སུ་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལྟར་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་དེ་ངོར་ལྔ་ཅར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་འཆར་བར་འདོད་པ་ན་སྟེ་རྟོགས་པ་ན་སྤྲོས་མཚན་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། གཟུགས་མེད་ན་ནི་སེམས་ཡོད་མ་འཛིན་ཅིག །སེམས་ཡོད་ཉིད་ནའང་གཟུགས་མེད་མ་འཛིན་ཅིག །གཟུགས་མེད་སེམས་ཡོད་ནི་དཔྱད་མ་དཔྱད་གཉིས་ཀར་མི་འཐད་དེ། དཔྱད་ཚེ་གཟུགས་མེད་ན་ནི་སེམས་ཡོད་མ་འཛིན་ཅིག་སྟེ། དེ་གཉིས་བལྟོས་བཞག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་དཔྱད་ན་ནི་སེམས་ཡོད་ཉིད་ནའང་གཟུགས་མེད་མ་འཛིན་ཅིག་སྟེ། དེ་འཇིག་རྟེན་ན་ཡོད་པར་གྲགས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དེ་དག་ཤེས་རབ་ཚུལ་མདོར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །མཚུངས་པར་སྤངས་ཤིང་མངོན་པའི་ཆོས་ལས་གསུངས། །གཟུགས་མེད་སེམས་ཡོད་དེ་ངེས་པ་དང་དྲང་བའི་ལུང་གང་གི་ཡང་དོན་དུ་མི་འཐད་དེ། གཟུགས་སེམས་དེ་དག་ཡུམ་སོགས་ཤེས་རབ་ཚུལ་མདོར་གཟུགས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་པ་ནས་རྣམ་ཤེས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཚུངས་པར་སྤངས་ཤིང༌། མངོན་པའི་ཆོས་ལས་རང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་སོགས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ལྔ་ཆར་ཡོད་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། བདེན་གཉིས་རིམ་པ་འདི་དག་བཤིག་ནས་ཀྱང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་རྫས་ནི་བཀག་པས་འགྲུབ་མི་འགྱུར། །གཟུགས་མེད་སེམས་ཡོད་དུ་སྨྲ་བ་ནི་ངལ་བ་དོན་མེད་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་སྨྲ་ན་ལུང་རིགས་གྲགས་པ་དང་མཐུན་པའི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་བདེན་གཉིས་རིམ་པ་འདི་དག་བཤིག་པར་འགྱུར་ལ། དེ་བཤིགས་ནས་(༢༤༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱི་གཞན་དབང་གི་རྫས་ནི་བཀག་པས་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། དེ་ཕྱིར་དེ་ལྟའི་རིམ་པས་དངོས་གདོད་ནས། །དེ་ཉིད་མ་སྐྱེས་འཇིག་རྟེན་སྐྱེས་རིག་བྱ། །དེས་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གདོད་ནས་དེ་ཉིད་དུ་མ་སྐྱེས་ཤིང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་སྐྱེས་པར་རིག་པར་བྱ་དགོས་ཏེ། བཤད་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟའི་ལུང་རིགས་ཀྱི་རིམ་པས་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། མདོ་ལས་སེམས་ཙམ་དུ་གསུངས་པ་དྲང་དོན་དུ་བསྟན། དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ལུང་རིགས་བཤད། ཞར་ལ་དྲང་ངེས་ཀྱི་རྣམ་དབྱེ་བསྟན་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི། མདོ་སྡེ་གང་ལས་ཕྱི་རོལ་སྣང་ཡོད་མིན། །སེམས་ནི་སྣ་ཚོགས་སྣང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པ། །གཟུགས་ལ་ཤིན་ཏུ་ཆགས་གང་དེ་དག་ལ། །གཟུགས་བཟློག་པ་སྟེ་དེ་ཡང་དྲང་དོན་ཉིད། །ཡང་ས་བཅུ་པའི་མདོ་དོན་དེ་དག་གིས་དེ་ལྟར་བཤད་དུ་ཆུག་ཀྱང་ལུང་གཞན་ལས་སེམས་ཙམ་དུ་ངེས་ཏེ། ལང་གཤེགས་ལས། ཕྱི་རོལ་སྣང་བ་ཡོད་མེད་དེ། །སེམས་ནི་སྣ་ཚོགས་རྣམས་སུ་སྣང༌། །ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་གནས་འདྲ་བ། །སེམས་ཙམ་དུ་ནི་ངས་བཤད་དོ། །ཞེས་ལུས་ནི་མིག་སོགས་དང༌། ཡུལ་ནི་གཟུགས་སོགས་དང༌། གནས་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཏེ། སེམས་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་མ་གྲུབ་པར་སེམས་ཙམ་དེ་ལུས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་དེ་སེམས་ལས་ཐ་དད་དུ་ཕྱི་རོལ་ལྟར་མངོན་པས་ཁམས་གསུམ་སེམས་ཙམ་མོ་ཞེ་ན། མདོ་སྡེ་གང་ལས་ཕྱི་རོལ་དོན་ཡོད་མིན་ཀྱང་སེམས་ཉིད་ལུས་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་པར་སྣང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དགོངས་གཞི་གཟུགས་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཆགས་སོགས་ལ་ཞུགས་ནས་སྡིག་ཆེན་པོ་སོག་ཅིང༌། ཚོགས་གཉིས་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་གང་དེ་དག་ལ་ཀུན་མཁྱེན་གྱིས་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་ཅན་གྱི་ཆགས་སོགས་སྤོང་ཆེད་དུ་མི་སྡུག་པ་སྒོམ་པར་གསུངས་པ་ལྟར་གཟུགས་བཟློག་པ་(༢༤༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་གྱི། དེ་བཟློག་ནས་སེམས་ཡོད་ཆེད་དུ་དེར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་དེ་ཡང་དྲང་དོན་ཉིད་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ལུང་དང༌། རིགས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་གཉིས། དང་པོ་ལ། མདོ་འདི་དྲང་དོན་ཡིན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད། དེས་འདི་འདྲའི་མདོ་གཞན་ཡང་དྲང་དོན་དུ་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། འདི་ནི་སྟོན་པས་དྲང་དོན་ཉིད་གསུངས་ཤིང༌། །འདི་ནི་དྲང་དོན་ཉིད་དུ་རིགས་པས་འཐད། །མདོ་འདི་ནི་འོག་ནས་འཆད་པ་ལྟར་ལང་གཤེགས་སུ་སྟོན་པས་དྲང་དོན་ཉིད་དུ་གསུངས་ཤིང༌། འདི་ནི་དྲང་དོན་ཉིད་དུ་འཆད་འགྱུར་གྱི་ནི་རིགས་པས་འཐད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། རྣམ་པ་དེ་ལྟའི་མདོ་སྡེ་གཞན་ཡང་ནི། །དྲང་དོན་ཉིད་དུ་ལུང་འདིས་གསལ་བར་བྱེད། །མདོ་འདི་དྲང་དོན་ཡིན་པར་མ་ཟད། རྣམ་རིག་པས་ངེས་དོན་དུ་འདོད་པའི་སྒྲས་བསྟན་བདག་བདེན་གྱི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་མདོ་དེ་འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་འགྲེལ་སོགས་ལས་བརྟགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་དང༌། ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཟབ་ཅིང་ཕྲ། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་ལྟར་འབབ། །བདག་ཏུ་རྟོག་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ཞེས། །བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ངས་ནི་དེ་མ་བསྟན། །ཅེས་མང་དུ་འབྱུང་བ་གཞན་ཡང་ནི། ཇི་ལྟར་ནད་པ་ནད་པ་ལ། །སྨན་པས་སྨན་རྣམས་གཏོང་བ་ལྟར། །སངས་རྒྱས་དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་ལ། །སེམས་ཙམ་དུ་ཡང་རབ་ཏུ་གསུངས། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་ལུང་འདིས་དྲང་དོན་ཉིད་དུ་གསལ་བར་བྱེད་དེ། སྟོན་པས་སེམས་ཙམ་གསུངས་པའང་གདུལ་བྱའི་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་ལ་བལྟོས་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། སྨན་པས་ནད་དབང་ཐ་དད་ཀྱིས་དུག་ཀྱང་སྨན་དུ་གཏོང་བ་བཞིན། དེས་ན་དངོས་པོར་ལྟ་བ་ལ་དང་པོ་ནས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་(༢༤༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཀག་ན་སྐྲག་སྟེ་བསྟན་པ་ལ་མི་འཇུག་པས་དེ་འཇུག་ཆེད་དུ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར་བསྟན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གང་ཞིག་གང་ལ་གང་དགའ་བ། །དེ་ལ་དེ་དེ་སྔར་བཤད་བྱ། །ཉམས་པར་འགྱུར་བ་དམ་ཆོས་ཀྱི། །སྣོད་ནི་ཅིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ལང་གཤེགས་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུ་བ་ཞུ་ལན་གྱི་སྒོ་ནས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་རྟག་བདག་བདེན་གྲུབ་བྱེད་པོ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་ཁྱབ་པ་འཇིག་མེད་དུ་བསྟན་པ་དགོས་པའི་དབང་གིས་དྲང་དོན་ཡིན་པར་གསུངས་པ་དེ་རང་འགྲེལ་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞེས་པ་ནས་བདག་མེད་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་བར་རྒྱས་པར་དྲངས་ཡོད་པས་དེར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་རྟག་རྫས་བདེན་པ་བར་སྟོང་པ་ནི། དགོངས་གཞི། དགོས་པ། དངོས་ལ་གནོད་བྱེད་གསུམ་ལས། དགོས་པ་ནི། དངོས་འཛིན་ཅན་གྱི་གདུལ་བྱ་རིམ་གྱི་བཀྲི་ཆེད་ཡིན་ཅེས་བཤད་ཟིན་པ་དང༌། ཁྱད་པར་གདུལ་བྱའི་རིས། ཇི་སྐད་དུ། སེམས་ཞུམ་སེམས་ཅན་དམན་ལ་བརྙས་པ་དང༌། །ཡང་དག་མིན་འཛིན་ཡང་དག་ཆོས་ལ་སྐུར། །བདག་ཆགས་ལྷག་པའི་སྐྱོན་ལྔ་གང་དག་ལ། །ཡོད་པ་དེ་དག་དེ་སྤང་དོན་དུ་གསུངས། །ཞེས་བསྟན་པ་ལྟར་གྱི་གང་ཟག་དེ་དག་གི་ངོར་དེ་ལྟར་བསྟན་དགོས་པའོ། །དགོངས་གཞི་ནི། འཕགས་པའི་ཡུལ་དུ་དབུ་སེམས་གཉིས་ཀྱི་བཞེད་པ་མི་འདྲ་བ་གཉིས་བྱུང་བར་སྣང་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ནི་རྒྱན་སྟུག་པོ་བཀོད་པ་དང་ལང་གཤེགས་སོགས་ཀྱི་དོན་དུ་བསམས་ནས་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ལ་འདོད་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་ཀུན་(༢༤༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞིའི་སྟེང་གི་རྣམ་བྱང་གི་ས་བོན་ལ་འདོད་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་གཞན་དབང་ཀུན་བརྟགས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་འདོད་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་དྲི་མ་མེད་པའི་ཡིད་བྱ་བ་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དགུ་པ་ཞིག་ཏུ་འདོད་པའང་ཡོད་དོ། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་སྨྲ་བ་ནི། དཔྱད་པའམ་འཕགས་པའི་གཟིགས་ངོ་ན་ཡོད་མེད་སོགས་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཚུལ་དུ་སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་སོ་སོ་བ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པར་མཉམ་ཉིད་དུ་གྱུར་ཀྱང་མ་དཔྱད་འཇིག་རྟེན་གྱི་ངོར་འཁོར་འདས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་བྱེད་པ་ན་སངས་རྒྱས་བསྒྲུབ་པའི་རིགས་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་དང༌། རིགས་དེ་ལས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་གདུལ་བྱ་དང་འཚམས་པར་འཕྲོ་བ་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། རྫོགས་སངས་སྐུ་ནི་འཕྲོ་ཕྱིར་དང༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་དབྱེར་མེད་ཕྱིར་དང༌། །རིགས་ཡོད་ཕྱིར་ན་ལུས་ཅན་ཀུན། །རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་སྙིང་པོ་ཅན། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དངོས་ལ་གནོད་བྱེད་ནི། མདོར་བསྟན་པའི་སྒྲས་ཟིན་གྱི་སྙིང་པོ་དེ་ལྟར་ན་དོན་དམ་པར་ལྟ་ཞོག་ཐ་སྙད་ཙམ་དུའང་མི་འགྲུབ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་བཀག་པའི་ཕྱིར་དང༌། མདོ་སྡེ་མྱང་འདས་སོགས་ལས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཚན་དཔེའི་ཡོན་ཏན་མེད་པར་ཡང་ཡང་གསུངས་པ་དང༌། མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ན་རྟག་པ་དང་བདག་དང་བདེ་བ་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པར་དཔལ་ཕྲེང་དང་མྱང་འདས་དང་རྒྱུད་བླ་རྩ་འགྲེལ་སོགས་ནས་ཡང་ཡང་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོ་བདག་དང་མ་བྱས་པའི་དངོས་པོར་འདོད་པ་འདི་ལྟར་ན་ཕྱི་(༢༤༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རོལ་པའི་བདག་དགག་པ་ཐམས་ཅད་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། འགྲེལ་བཤད་ལས། སྙིང་པོ་དྲང་དོན་དུ་བསྟན་པ་ལྟར་སེམས་ཙམ་ཡང་དྲང་དོན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན། ཅེས་དང༌། ཁ་ཅིག་སེམས་དེ་ཉིད་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོར་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ལང་གཤེགས་ལས། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཡང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་རྣམས་སོ། །བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྒྲགས་པ་དང༌། ཞེས་སོགས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། སྙིང་པོ་ཉིད་དྲང་དོན་དུ་བསྟན་པས་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱང་དྲང་དོན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རིགས་ཆད་དང༌། རིགས་གཏན་ངེས་དང༌། མཐར་ཐུག་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་ངེས་པ་དང༌། གཞན་སྟོང་དང༌། རང་རིག་བསྟན་པའི་ལུང་ཐམས་ཅད་ལང་གཤེགས་ཀྱི་ལུང་གིས་དྲང་དོན་དུ་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་མེད་ན་ཤེས་པ་བསལ་བ་ནི། །བདེ་བླག་རྙེད་ཅེས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས༌། །ཤེས་བྱ་མེད་ན་ཤེས་པ་བཀག་འགྲུབ་པས། །དང་པོར་ཤེས་བྱ་དགག་པར་མཛད་པ་ཡིན། །ཡུལ་ཤེས་བྱ་མེད་ན་ཡུལ་ཅན་ཤེས་པ་བསལ་བ་ནི་བདེ་བླག་རྙེད་ཅེས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་བལྟོས་ནས་བཞག་པའི་ཕྱིར། སྟོན་པས་སྦྱིན་སོགས་བསོད་ཚོགས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་འཇུག་པ་བཞིན་དང་པོར། ཕྱིར་རོལ་སྣང་བ་ཡོད་མེད་དེ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་ཤེས་བྱ་དགག་པར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་བྱ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་ན་ཕྱིས་ཤེས་པ་བཀག་པ་ཉིད་འགྲུབ་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེའང་ཤེས་བྱ་མེད་ན་ཤེས་པ་མེད་པ་ནི། རེས་འགའ་རང་ཉིད་ཁོ་ནས་རྟོགས་ལ། རེས་འགའ་ཅུང་ཟད་ཉེ་བར་བསྟན་པས་ཀྱང་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ་ནི། (༢༤༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ལྟར་ལུང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཤེས་བྱས་ཏེ། །མདོ་གང་དེ་ཉིད་མ་ཡིན་བཤད་དོན་ཅན། །དྲང་དོན་གསུངས་པའང་རྟོགས་ནས་དྲང་བྱ་ཞིང༌། །སྟོང་ཉིད་དོན་ཅན་ངེས་དོན་ཤེས་པར་གྱིས། །ཤེས་རབ་ཅན་དག་གིས་བཤད་མ་ཐག་པའི་དྲང་ངེས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་དེ་ལྟར་དཔྱད་ནས་ལུང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཏེ་གང་གིས་བརྗོད་བྱ་དྲང་ངེས་སྟོན་ཅེས་ཤེས་པར་བྱས་ཏེ། མདོ་སྡེ་གང་རྟེན་འབྲེལ་སྐྱེ་སོགས་ཀྱི་མཐའ་བརྒྱད་དང་བྲལ་བའི་དེ་ཉིད་དངོས་སུ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པར། དངོས་སུ་སྐྱེ་འགག་རང་བདེན་པ་སོགས་བཤད་པའི་དོན་ཅན་ནི་ཟབ་དོན་ལ་འཇུག་ཆེད་དྲང་དོན་ཉིད་དུ་གསུངས་པའང་རྟོགས་པར་བྱས་ནས་ལུང་དེས་དེས་འདུལ་གྱི་གདུལ་བྱ་རྣམས་དམ་པའི་དོན་དུ་དྲང་བར་བྱ་ཞིང་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་དངོས་པོར་སྨྲ་བས་འབྱུང་བ་ས་ཆུ་མེ་རླུང་ནི་རེག་བྱ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མིག་གི་མཐོང་བྱ་མ་ཡིན་ལ། གཟུགས་ནི་དེ་ལྟར་མིན་པས་མིག་གི་མཐོང་བྱའོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ལ་དབུ་མ་པས་དེ་ལྟར་ན་རྒྱུ་འབྱུང་བའི་རེག་བྱ་མིག་གིས་གཟུང་བ་མ་ཡིན་པ་དེས་བསྐྱེད་པའི་འབྲས་བུ་གཟུགས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་པས་གཟུགས་མིག་གི་བལྟ་བྱ་མ་ཡིན་པར་དོན་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དྲང་དོན་གྱི་ངག་ལས་ཀྱང་ངེས་དོན་གྱི་རྟོགས་པ་ཐབས་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་འདས་བསྟོད་ལས། འབྱུང་རྣམས་མིག་བཟུང་མ་ཡིན་ན། །དེ་བྱུང་མིག་བཟུང་ཇི་ལྟར་ཞེས། །གཟུགས་ལ་དེ་སྐད་གསུངས་པ་ན། །ཁྱོད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་འཛིན་པ་བཟློག །ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་དངོས་པོར་སྨྲ་བས་མདོ་ལས་མི་རྟག་པའི་དོན་ནི་ཡོད་པ་སྔ་མ་འགྱུར་བའི་མེད་དོན་ཅན་གྱིས་ཕྱི་མ་ཡོད་དོན་ཅན་དུ་བྱེད་དོ་སྙམ་པ་ལ། དབུ་མ་པས་མི་རྟག་མེད་དོན་ཅན་དུ་སྨྲ་བས་ཀྱང་མི་རྟག་པ་བདེན་དངོས་སུ་མི་འགྲུབ་པས་དངོས་སྨྲ་(༢༤༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བའི་ངེས་དོན་དྲང་དོན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་ལུང་དེའང་ངེས་དོན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་པའམ་དྲང་བའི་ཆེད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་དགོས་སོ་ཞེས་འདོམས་པར་བྱེད་དོ། །མདོ་གང་རྟེན་འབྲེལ་སྐྱེ་སོགས་མཐའ་བརྒྱད་དང་བྲལ་བར་སྟོང་ཉིད་དུ་དངོས་སུ་སྟོན་བྱེད་ཀྱི་དོན་ཅན་དེ་ནི་ངེས་དོན་དུ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག་སྟེ། མདོ་དོན་དེ་གཞན་དུ་དྲང་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། དྲང་ངེས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་འདི་ལྟར་ཡིན་པར་འཕགས་པ་ཏིང་རྒྱལ་ལས། སྟོང་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པས་བཤད་པ་ལྟར། །ངེས་དོན་མདོ་སྡེ་དག་གི་བྱེ་བྲག་ཤེས། །གང་ལ་སེམས་ཅན་གང་ཟག་སྐྱེས་བུ་བསྟན། །ཆོས་དེ་ཐམས་ཅད་དྲང་བའི་དོན་དུ་ཤེས། །ཞེས་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཁམས་ནི་སྟོང་ཕྲག་ཏུ། །ང་ཡིས་མདོ་རྣམས་གང་གསུངས་པ། །ཡི་གེ་ཐ་དད་དོན་གཅིག་སྟེ། །ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པར་ནུས་མ་ཡིན། །དངོས་པོ་གཅིག་ནི་བསམ་བྱས་ན། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསྒོམ་འགྱུར་ཏེ། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་ཆོས་མང་པོ། །འཇིག་རྟེན་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་རྣམས། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་བདག་མེད་ཡིན། །མི་གང་དོན་ལ་མཁས་རྣམས་ཀྱིས། །གནས་འདི་ལ་ནི་བསླབ་བྱས་ན། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་རྙེད་མི་དཀའ། །ཞེས་དང༌། འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་གང་ཞེ་ན། མདོ་གང་ལས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་གསུངས་པ་དེ་ནི་དྲང་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་གང་ཞེ་ན། མདོ་གང་ལས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་འདི་ནི་ངེས་པའི་དོན་ནོ། །མདོ་གང་ལས་ཚིག་དང་ཡི་གེ་སྣ་ཚོགས་གསུངས་(༢༤༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་དེ་ནི་དྲང་བའི་དོན་ཡིན་ལ། མདོ་གང་ལས་ཟབ་པ་བལྟ་བར་དཀའ་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་དཀའ་བར་གསུངས་པ་དེ་ནི་ངེས་པའི་དོན་ནོ། ། མདོ་གང་ལས་བདག་དང་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་དང་གསོ་བ་དང་སྐྱེས་བུ་དང་གང་ཟག་དང་ཤེད་ལས་སྐྱེས་དང་ཤེད་བུ་དང་བྱེད་པོ་དང་ཚོར་བ་པོའི་སྒྲ་དང་སྐད་སྣ་ཚོགས་པ་བདག་པོ་མེད་པ་ལ་བདག་པོ་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་གསུངས་པ་དེ་ནི་དྲང་བའི་དོན་ཡིན་ལ། མདོ་གང་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང་སྨོན་པ་མེད་པ་དང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་དང་མ་བྱུང་བ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་སེམས་ཅན་མེད་པ་དང་སྲོག་མེད་པ་དང་གང་ཟག་མེད་པ་དང་བདག་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུངས་པ་དེ་ནི་ངེས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་བས། དེའི་དོན་ནི་དངོས་བསྟན་གྱི་མདོ་དོན་ལ་རིགས་པས་གནོད་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་དྲང་དོན་ཡིན་ཏེ། གདུལ་བྱ་ཐོག་མར་ལམ་ལ་འཇུག་ཅིང་རྒྱུད་སྨིན་ཆེད་དུ་ཚིག་དང་ཡི་གེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་གང་ཟག་སོ་སོའི་བློ་འདོད་དང་བསྟུན་ནས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་སྟོན་པ་ཤས་ཆེ་བ་དང༌། དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དངོས་ཀྱི་སྒྲས་ཟིན་ལ་རིགས་པས་གནོད་ཀྱང་གདུལ་བྱ་རིམ་གྱིས་བཀྲི་ཐབས་སུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དངོས་བསྟན་གྱི་མདོ་དོན་ལ་རིགས་པས་གནོད་པ་མེད་པ་ནི་ངེས་དོན་ཡིན་ཏེ། གདུལ་བྱ་འབྲས་བུ་ལ་འཇུག་ཅིང་རྒྱུད་གྲོལ་བའི་ཆེད་དུ་ཟབ་པ་དང་བལྟ་དཀའ་བ་དང་གདོད་ནས་དབེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་མཐུན་པར་དོན་དམ་བདེན་པ་སྟོན་པ་ནི་དངོས་འཛིན་ལ་རིགས་པས་མི་གནོད་ཅིང་བསྟན་པའི་མོད་ལ་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་ཐར་པ་(༢༤༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་འགྲེལ་ལས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་སྟོན་པའི་མདོ་རྣམས་དྲང་དོན་དང༌། ཀུན་བརྟགས་མེད་ཅིང་གཞན་དབང་དང་ཡོངས་གྲུབ་ཡོད་པར་སྟོན་པ་རྣམས་ངེས་དོན་དུ་གསུངས་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདི་ལ་སེམས་ཙམ་པ་ན་རེ། དེ་ནི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་སྟེ་ཡུམ་སོགས་འཁོར་ལོ་བར་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་སྟོན་པ་ནི་དྲང་དོན་དང༌། མདོ་འདི་སོགས་འཁོར་ལོ་ཐ་མར་མཚན་ཉིད་གསུམ་ལས་ཡོད་མེད་སོ་སོར་སྟོན་པ་རྣམས་ངེས་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དགོངས་པ་མ་ལོན་བཞིན་སྨྲས་པར་ཟད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པ་སོགས་དངོས་བསྟན་དེ་ངེས་དོན་ཡིན་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་གནོད་པ་མེད་ཅིང་གནོད་པར་རེ་བའི་མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་སོགས་བཀག་ཅིང་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅན་གཟོད་མ་ནས་དབེན་པ་མིན་ན་འདས་མ་འདས་ཀྱི་ཐ་སྙད་མཐའ་དག་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མཚན་ཉིད་ཕྱི་མ་གཉིས་བདེན་ཡོད་ལ་རིགས་པས་གནོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་དབང་རྫས་གྲུབ་ཡོད་པ་སྔར་བཀག་ཅིང༌། དེ་མེད་ན་ཆོས་ཅན་སྤངས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡན་གར་བ་ཡང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། ཁོ་བོ་ཅག་དབུ་མ་པ་ནི་འདི་ལྟར་སྨྲ་སྟེ། དགོངས་པ་ངེས་འགྲེལ་སོགས་ལས་ཀྱང་དབུ་མ་པའི་བཞེད་པ་ཁོ་ན་ལྟར་སྟོན་པ་ཡིན་གྱི། རྣམ་རིག་པའི་འདོད་པ་ལྟར་སྟོན་པ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་གྱིས་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མདོ་དེ་དག་ལས་མཚན་ཉིད་གསུམ་ཡོད་མེད་ཀྱི་དབྱེ་བསལ་གསུངས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་སྒྲས་ཟིན་དྲང་དོན་ཉིད་ཡིན་ལ། དེའི་དོན་སྒྲ་(༢༤༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཇི་བཞིན་མ་ཡིན་པས་ངེས་པའི་དོན་མཚན་ཉིད་གསུམ་ག་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་རིག་པའི་འདོད་པ་ལྟར་མ་བསྟན་པས་སེམས་ཙམ་སྟོན་པའི་མདོར་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། དོན་གྱི་དབང་འདི་གཟིགས་ནས་འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་མགོན་པོ་འབྲི་གུང་པས། སེམས་ཙམ་སྟོན་པའི་མདོ་ཉིད་ལྷག་པར་དབུ་མ་སྟོན་པའི་མདོར་གསལ་ལོ་ཞེས་སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་བསྒྲགས་པར་མཛད་དོ། །དེས་ན་རྣམ་རིག་པ་སོགས་དངོས་སྨྲ་བ་སོ་སོའི་འདོད་པ་བདེན་པ་གཉིས་ཀ་དང་འགལ་བར་རྣམ་གཞག་བྱས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་སྟོན་པའི་གསུང་རབ་ཀྱི་བཞེད་དོན་དུ་མི་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། གནས་ན་གསུང་རབས་ཐམས་ཅད་ནང་འགལ་ཅན་དང་རིགས་པས་གནོད་པས་མི་འཇིགས་པར་སྨྲ་བའི་དམ་བཅའ་དང་འགལ་བ་དང༌། གསུང་རབས་ཐམས་ཅད་ཡི་གེ་ཐ་དད་དོན་གཅིག་ལ་འབབ་པ་དང་འགལ་བ་དང༌། སྟོན་པ་ཀུན་མཁྱེན་མིན་པར་རང་གི་མཐའ་མ་ཆོད་པར་གཞན་ལ་སྟོན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གནད་འདི་མ་རྟོགས་པར་དེང་སང་ཟི་ལུང་པ་སོགས་ཁ་ཅིག་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་བཞི་ཀའི་རང་ལུགས་དེ་སོ་སོ་ནས་དབུ་མའི་གྲུབ་པ་ཡང་དག་པར་སོང་བ་ཡིན་ཏེ། རང་ལུགས་ཀྱི་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་བསལ་ནས་དབུ་མར་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་ཚུལ་སྟོན་པས་བཀའ་བསྩལ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ནི་མ་གྲུབ་སྟེ། གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་འོག་མ་གསུམ་པོས་སྟོན་པའི་གསུང་རབས་ཀྱི་དོན་རང་ལུགས་ཀྱི་རྒྱབ་ཏུ་འདྲེན་ཅིང༌། གཞན་གྱི་རྒྱབ་ཏུ་འདྲེན་པར་བྱེད་ན་ལུང་དོན་དེ་ལྟར་དུ་འཆད་པ་བཀག་ནས་སྟོན་པའི་གསུང་ལ་དངོས་སུ་བརྩི་བ་སྐད་དུ་བྱེད་པར་ཟད་ལ། སྟོན་པས་གང་ཟག་སོ་(༢༤༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོར་རྟག་ཆད་དང་བྲལ་བའི་རིགས་པས་གྲུབ་པའི་དབུ་མ་བཞི་རྣམ་པར་མ་བཞག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བཞག་ན་ཤེས་བྱ་ལ་བདེན་གཉིས་གྲུབ་མཐའ་བཞི་དང་མཐུན་པར་གནས་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་བཞི་ཡོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལྟར་ན་ནི་གྲུབ་མཐའ་འོག་མ་ལ་གོང་མའི་རིགས་པས་གནོད་པ་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་བས་གྲུབ་མཐའ་བཟང་ངན་དག་ཐར་ལམ་གང་ལ་ཡོད་མེད་སོགས་མ་དཔྱད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་གྲགས་པར་ཡང་འཇོག་བྱེད་མི་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་དངོས་སྨྲ་བས་བཏགས་པའི་གྲུབ་པ་ནི་དེ་དག་གི་འདོད་པའི་ཁུངས་སུ་སྨྲོས་པའི་ལུང་དེའི་དགོངས་པར་ཡང་མི་གནས་ན། དེ་སྟོན་པའི་ངེས་དོན་གྱི་དགོངས་པར་སོང་བ་ལྟ་ག་ལ་ཞིག རྒྱུ་མཚན་དེས་དངོས་སྨྲ་བས་ངེས་དོན་དུ་བཞག་པ་ཤས་ཆེ་བ་དེ་དག་དྲང་དོན་ཁོ་ནར་འགྲེལ་དགོས་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་ལ། དྲང་དོན་གྱི་གསུང་རབས་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པའི་ངེས་དོན་དུ་མོས་ན་ནི་སྟོན་པའི་བཞེད་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། དོན་སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཡོངས་རྟོག་ན། །བདག་ཉིད་སྙེམས་ཤིང་བློ་ཉམས་འགྱུར། །ལེགས་པར་གསུངས་པའང་སྤངས་པས་ན། །བརླག་འགྱུར་ཆོས་ལ་ཁོང་ཁྲོས་སྒྲིབ། །ཅེས་སོ། །ངག་དོན་འཁོར་ལོ་བར་པ་ངེས་དོན་དང༌། འཁོར་ལོ་ཐ་མ་ལ་དྲང་ངེས་གཉིས་ཡོད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི་ངེས་དོན་དང༌། གཞན་དབང་ཀུན་གཞི་རང་རིག་བདག་དང་རྟག་པ་མི་སྟོང་པ་དང་རིགས་ཆད་དང་རིགས་གཏན་ངེས་དང་མཐར་ཐུག་ཐེག་གསུམ་སོགས་བསྟན་པ་དྲང་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དངོས་བསྟན་སྒྲས་ཟིན་ལྟར་དོན་ལ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་མདོ་ལས་བར་པ་དྲང་དོན་(༢༤༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང༌། ཐ་མ་ངེས་དོན་དུ་གསུངས་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ནི་གདུལ་བྱའི་ངོར་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་ནའང་དྲང་ངེས་རྣམ་འབྱེད་དེ་དགོངས་དོན་མཐར་ཐུག་པའི་དབྱེ་བ་མ་ཡིན་པས་གནོད་པ་མེད་དོ། །དེ་ཡང་སྟོན་པའི་འཁོར་ལོ་ཐོག་བར་མཐའ་གསུམ་ནི་གདུལ་བྱ་ཐེག་དམན་གྱི་གང་ཟག་ཐུན་མོང་མིན་པ་དང༌། ཐེག་ཆེན་གྱི་ཐུན་མོང་མིན་པ་དང༌། ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དང་པོ་ལ་བདེན་བཞི་དང༌། བར་པ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། ཐ་མ་ལ་མཚན་ཉིད་གསུམ་སོགས་བསྟན་པ་ལ། དངོས་པོར་ལྟ་བ་ཅན་དག་གིས་ནི་དྲང་དོན་ལ་ངེས་དོན་དུ་མོས་ནས་ངེས་དོན་གྱི་བཀའ་དྲང་དོན་དུ་བསྒྲུབས་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དགོངས་པ་དེར་འགྲེལ་ཞིང༌། དངོས་པོར་མི་དམིགས་པ་དག་ནི་དྲང་དོན་ལ་ངེས་དོན་དུ་མི་འཛིན་པར་ངེས་དོན་ཉིད་ངེས་དོན་དུ་བཟུང་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དགོངས་པ་དེར་འགྲེལ་བར་བྱེད་ཅིང༌། སྟོན་པས་ཆོས་འཁོར་རིམ་གསུམ་དུ་དྲང་ངེས་ཀྱི་བཀའ་ཇི་ལྟར་སྩལ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐེག་གསུམ་གྱི་གདུལ་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ཀྱི་ཐབས་སུ་མ་གྱུར་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་པས་གསུང་རབས་དེ་ཐམས་ཅད་རྣམ་གྲོལ་གྱི་རྒྱུའི་མཆོག་ཉིད་དུ་གྲུབ་བོ། །འོ་ན་མདོ་སྡེ་མཐའ་དག་ནས་མཚན་ཉིད་གསུམ་གསུངས་པ་དེའི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཁོ་བོ་དབུ་མ་པ་ནི་འདི་ལྟར་འདོད་དེ། དཔེར་ན། སྦྲུལ་ནི་ཐག་པ་བསྡོགས་པ་ལ་བལྟོས་ནས་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། སྦྲུལ་དུ་བཏགས་པ་དེ་ཐག་པ་བསྡོགས་པ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྦྲུལ་དངོས་ལ་ནི་སྦྲུལ་དེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། སྦྲུལ་ལ་སྦྲུལ་དུ་གྲུབ་པས་དེའི་ཐ་སྙད་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་དུ་(༢༤༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཡང་ཆོས་ཅན་གཞན་དབང་རྟེན་འབྱུང་གི་འདུས་བྱས་ལ་མེད་བཞིན་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་ན་རང་བཞིན་དེ་བཅོས་མའི་བཏགས་བཞག་མ་ཡིན་པར་མ་བཅོས་པའི་རང་བཞིན་ཚུགས་ཐུབ་ཏུ་ཡོད་དགོས་པ་ལས། དེ་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་མ་དཔྱད་པ་དག་ཀྱང་གསེར་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཡང་ས་ལེ་སྦྲམ་སོགས་གསེར་གྱི་རང་བཞིན་མ་བཅོས་པར་ཡོད་པ་ཞིག་ལ་གསེར་གྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་འཇོག་གི། ར་གན་ལ་གསེར་ལྟར་བཅོས་མའི་འདུས་བྱས་ལ་གསེར་དུ་མི་འཇོག་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་གཞན་གྲགས་ཀྱི་ཚད་མ་བསྟན་པར་བཞེད་དེ། རང་བཞིན་དག་ནི་བཅོས་མིན་དང༌། །གཞན་ལ་བལྟོས་པ་མེད་པ་ཡིན། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གང་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་ནི་གཞན་གྱིས་བྱས་པ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བཟུང་2བཞིན་པའི་རྟེན་འབྲེལ་བྱས་པ་ཅན་གཞན་དབང་གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བ་དངོས་པོར་མེད་པ་དེ་ལ་སྟོང་ཉིད་ཡོངས་གྲུབ་དང་གཞན་དབང་རྣམ་རིག་གི་རང་བཞིན་གཉིས་ཀ་ཡོད་དོ་ཞེས་རྣམ་རིག་པས་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་དེ་ཆོས་ཅན། ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་དེ་ལྟར་དེའི་རང་བཞིན་དུ་མེད་དེ། མ་བཅོས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་དཔྱད་ན་མ་གྲུབ་ཀྱང༌། མ་དཔྱད་ན་རང་བཞིན་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དོན་དམ་གཟིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གཞན་དབང་རྟེན་འབྲེལ་གྱིས་འདུས་མ་བྱས་ཤིང༌། རྟོག་པས་ཀུན་ཏུ་མ་བརྟགས་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་དབང་རྣམ་རིག་གི་རང་བཞིན་བདེན་གྲུབ་ནི་དཔྱད་མ་དཔྱད་གཉིས་ཀར་ཡང་མི་འགྲུབ་པས་རྒྱ་ཆེར་བཀག་ཟིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་དེ་ཉིད་ལས་(༢༥༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞེངས་པ་མེད་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བརྗོད་དེ། གཞན་དབང་གི་དངོས་པོ་འདུས་བྱས་པ་ཅན་གྱི་རྣམ་རིག་གི་ཆོས་ཅན་ལ་མ་རེག་པ་སྟེ་གཞན་དབང་དེའི་དངོས་པོའི་མཚན་སྤྲོས་ཀྱི་ཆ་མ་བཟུང་བར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་མ་དཔྱད་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་ལྟར་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་འབའ་ཞིག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པས་དེ་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར། གཞན་དབང་སོགས་དངོས་པོ་བྱས་པ་ཅན་ལ་རང་བཞིན་མ་དམིགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དེ་ལ་རང་བཞིན་འགར་ཡང་མ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟའི་རྣམ་གཞག་ནི་མ་དཔྱད་འཇིག་རྟེན་ན་འཐད་དེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་དང་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར། རྣམ་རིག་པས་མཚན་ཉིད་གསུམ་དང་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་འཇོག་པའི་རྣམ་གཞག་ནི་དོན་དམ་པར་མ་ཟད། མ་དཔྱད་པའི་ཐ་སྙད་དུའང་མི་རིགས་ཏེ། དེ་འདྲའི་རང་བཞིན་བདེན་གྲུབ་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚད་མ་དང་ཡང་འགལ་བའི་ཕྱིར། དབུ་མ་པས་དཔྱད་པ་ན་སྟོང་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པའང་འདུས་བྱས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་དུ་མི་བརྗོད་དེ། དེ་ལྟར་བརྗོད་ན་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་རང་བཞིན་ཡོད་པ་རྒྱ་ཆེར་བཀག་པ་དོན་མེད་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། རང་བཞིན་མེད་པ་དེ་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་ན་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཐ་ཆད་དུ་སྨྲ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། རི་བོང་རྭ་མེད་རི་བོང་གི་རྭར་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་མ་དཔྱད་པར་མཚན་ཉིད་གསུམ་འཇོག་ན་ཀུན་རྫོབ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་ནི་གཞན་དབང་ཡིན་ཏེ། ཐ་སྙད་དུ་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་བལྟོས་ནས་འབྱུང་བར་གྲགས་པའི་(༢༥༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར། རང་བཞིན་དང་གནས་ལུགས་དང་ཡིན་ལུགས་དང་མ་བཅོས་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་དང་རྣམ་རིག་སོགས་ནི་ཀུན་བརྟགས་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་རྟེན་འབྱུང་གི་ཆོས་ལ་དེ་ལྟར་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཕྱིར། སྟོང་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པ་ནི་ཡོངས་གྲུབ་ཡིན་ཏེ། བལྟོས་བཞག་གི་གྲགས་པ་ལས་བཅོས་མ་འདུས་བྱས་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འཇོག་ན་མ་བཅོས་པ་འདུས་མ་བྱས་ལ་དོན་དམ་དུ་འཇོག་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་འཇིག་རྟེན་གཞན་གྲགས་ཀྱི་མཐུན་འཇུག་དང་མི་འགལ་བ་ཙམ་གྱིས་མདོའི་དགོངས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་རིག་པས། ཡང་དག་མིན་རྟོག་གམ་རྣམ་རིག་ཙམ་ནི་གཞན་དབང༌། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ནི་ཀུན་བརྟགས། གཞན་དབང་ཀུན་བརྟགས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ནི་ཡོངས་གྲུབ་ཏུ་སྨྲ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་མི་འཐད་དེ། ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་དུ་འདོད་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐ་སྙད་དུའང་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་གཞན་དབང་ཀུན་རྫོབ་པའི་རྟེན་འབྲེལ་སྒྱུ་མ་ཙམ་ལས་གཞན་པའི་ཀུན་བརྟགས་དང་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་སྣང་རུང་ཚད་མས་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། གཞན་དབང་ལ་རང་བཞིན་འགྱུར་མེད་ཀྱི་ཡོངས་གྲུབ་ཡོད་པར་བཞག་པ་ནི་ཀུན་བརྟགས་སུ་འགྱུར་ཏེ། རང་བཞིན་འགྱུར་མེད་ཀྱི་ཡོངས་གྲུབ་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་མ་བཅོས་པ་ལ་འཐད་ཀྱི། རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་བཅོས་པ་གཞན་དབང་ལ་རང་བཞིན་ཡོངས་གྲུབ་ནི་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར། མདོ་ལས་ཀུན་བརྟགས་མེད་པ་དང༌། གཞན་དབང་ཡོད་པར་གསུངས་པའི་དོན། གཞན་དབང་ནི་ཡོད་མེད་མ་དཔྱད་པར་རྟེན་འབྲེལ་སྒྱུ་མ་ལྟར་ཡོད་དེ། མ་བརྟགས་ཉམས་དགར་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། རང་གཞན་གྱི་གྲུབ་མཐས་(༢༥༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྒྲོ་བཏགས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་གྲགས་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཀུན་བརྟགས་ནི་མེད་དེ། དེས་བདེན་པར་བརྟགས་ཙམ་ལས་ཐ་སྙད་དུའང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་དགོངས་སོ། །ཡང་རྣམ་རིག་པ་གཞན་དབང་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཀུན་བརྟགས་དོན་ལ་མེད་ཀྱང་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བའང་མི་འཐད་དེ། གཞན་དབང་རྫས་གྲུབ་ནི་སྔར་བཀག་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་བརྟགས་སུ་འདོད་པའི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་ནི་གཞན་དབང་གི་ངོ་བོ་ལས་གཞན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་བཅོས་མ་དང་འདུས་བྱས་པའི་དོན་བྱེད་ཅན་དུ་གྲགས་པའི་ཕྱིར། ཁྱེད་འདོད་པའི་ཀུན་བརྟགས་དེ་ལ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་བཅོས་མ་མིན་པའི་རང་བཞིན་ཞིག་ཡོད་པར་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ནི་ཐ་སྙད་དུའང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཡང་མདོ་ལས། ཀུན་བརྟགས་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། གཞན་དབང་སྐྱེ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། ཡོངས་གྲུབ་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ། ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཡང་དབུ་མ་པས་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་དུ་སྨྲ་བ་ལྟར་ན་ཤིན་ཏུ་འཐད་དེ། ཀུན་བརྟགས་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་ལྟར་ཐ་སྙད་དུའང་ཚད་མས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་དབང་སྒྱུ་མ་ལྟར་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡོངས་གྲུབ་ནི་ཐ་སྙད་དུའང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའང་ཡིན་ལ། མི་བསླུ་བའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་ཡང་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དོན་དམ་པར་གྲུབ་སྟེ། མི་བསླུ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ཡང་མ་དཔྱད་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་འཇོག་ལ། དཔྱད་ན་དོན་དམ་པ་ནི་བསླུ་བ་དང་མི་བསླུ་བ་གཉིས་(༢༥༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀས་དབེན་ན་དེས་དེ་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་བསམ་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་རིག་པ་ལྟར་ན་གཞན་དབང་ལ་སྐྱེ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ལ། དགག་པའི་རིགས་པ་བཤད། མཇུག་བསྡུ་བ། སུན་འབྱིན་གྱི་ལམ་གཞན་ཡང་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། གཉིས་ལས་སྐྱེ་བའང་རིགས་པའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་གང་གི་ཕྱིར། །བཤད་ཟིན་ཉེས་པ་དེ་དག་ཐོག་ཏུ་འབབ་པ་ཡིན་ཕྱིར་རོ། །གཅེར་བུ་པ་ན་རེ། ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་བདག་གཞན་གཉིས་ཀ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། འཇིམ་པའི་གོང་བུ་དང་དབྱིག་གུ་དང་འཁོར་ལོ་དང་སྐུད་པ་དང་ཆུ་དང་རྫ་མཁན་ལ་སོགས་པ་ལས་བུམ་པ་འབྱུང་བ་ན་འཇིམ་པ་དང་བུམ་པ་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྫ་མཁན་དང་འཁོར་ལོ་སོགས་བུམ་པ་ལས་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་དུ་ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱང་བདག་གཞན་གཉིས་ཀ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམས་སྲོག་སྲོག་མིན་སོགས་ཚིག་གི་དོན་དགུར་གནས་པ་ལས། བྱམས་པ་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཡང་སྲོག་གི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་སྐྱེ་བ་འདི་ལེན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྲོག་ནི་རྐང་པ་དང་ལྡན་པས་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བར་རྒྱུ་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱམས་པ་ཕ་མ་དང་ཆོས་དང་ཆོས་མིན་དང་ཟག་པ་སོགས་གཞན་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་བདག་སྐྱེ་དང་གཞན་སྐྱེ་བཀག་པ་ན་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་མི་གནོད་དེ། བདག་དང་གཞན་རེ་རེ་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེ་བར་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲའོ། །བདག་གཞན་གཉིས་ཀ་ལས་སྐྱེ་བའང་རིགས་པའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཕྱོགས་གཉིས་ཀ་ལ་བཤད་ཟིན་ཉེས་པ་དེ་དག་ཐོག་ཏུ་འབབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་དེ་ལས་འབྱུང་ན་ཡོན་ཏན་འགའ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་སོགས་དང༌། གཞན་ལ་བརྟེན་(༢༥༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས་གལ་ཏེ་གཞན་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན་ནི། །འོ་ན་མེ་ལྕེ་ལས་ཀྱང་མུན་པ་མ་ཐུག་པོ་འབྱུང་འགྱུར་ཞིང༌། །ཞེས་སོགས་ཉེས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཉིས་པ་ནི། འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་མིན་དེ་ཉིད་དུ་ཡང་འདོད་མིན་ཏེ། །གཉིས་ཀ་ལས་སྐྱེ་བ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་མིན་ཅིང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུའང་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་མིན་ཏེ། བདེན་པ་གཉིས་ཀར་བདག་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར། (གསུམ་པ་སུན་འབྱིན་གྱི་ལམ་གཞན་ཡང་བསྟན་པ་ནི།(1 གང་ཕྱིར་རེ་རེ་ལས་ནི་སྐྱེ་བ་འགྲུབ་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །གཉིས་ཀ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ཕྱིར་བདག་གཞན་རེ་རེ་ལས་ནི་སྐྱེ་བ་འགྲུབ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། ཏིལ་གཅིག་གིས་འབྲུ་མར་འབྱིན་པ་ན་མང་པོས་ཀྱང་འབྱིན་ལ། བྱེ་མ་རེ་རེ་ལ་ནུས་པ་མེད་པས་མང་པོས་ཀྱང་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །བཞི་པ་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་སྨྲ་བ་དགག་པ་དང༌། སེམས་པ་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། བདེན་པ་གཉིས་ཅར་དུ་དགག དམིགས་སུ་མི་རུང་བའི་འཐད་པས་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་རྒྱུ་མེད་ཁོ་ནར་སྐྱེ་བར་ལྟ་ཞིག་འགྱུར་ན་ནི། །དེ་ཚེ་མཐའ་དག་རྟག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་འགྱུར་ཞིང༌། །འབྲས་འབྱུང་ཆེད་དུ་འཇིག་རྟེན་འདི་ཡི་ས་བོན་ལ་སོགས་ནི། །བརྒྱ་ཕྲག་དག་གི་སྒོ་ནས་སྡུད་པར་བྱེད་པར་ཡང་མི་འགྱུར། །ངོ་བོ་ཉིད་སྨྲ་བ་དག་ན་རེ། དངོས་པོ་རྣམས་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་ན་བདག་གཞན་ནམ། གཉིས་ཀ་ལས་སྐྱེ་བ་ལ་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་དེར་འགྱུར་ཆུག་ནའང་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་སྐྱོན་མི་འཇུག་སྟེ། དངོས་པོ་རྣམས་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བར་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། པདྨའི་ཆུ་བ་དང་འདབ་མ་དག་གི་རྩུབ་པ་དང་འཇམ་ཤ་དག་རྒྱུ་འགའ་ཞིག་གི་བྱེད་པོ་མེད་ཀྱང་དེར་འབྱུང་བ་དང་རྨ་བྱ་དང་མཐིང་རིལ་ལ་སོགས་པ་ལའང་འགའ་ཞིག་གིས་བཟུང་ནས་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་སོགས་འགོད་པའི་རྒྱུ་མེད་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཅེས་ཟེར་རོ། །གལ་ཏེ་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་མེད་ཁོ་ནར་སྐྱེ་བར་ལྟ་ཞིག་འགྱུར་ན་ནི། དེ་ཚེ་འབྲས་བུ་མཐའ་(༢༥༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དག་དུས་རྟག་ཏུ་རྒྱུ་ཡིན་མིན་ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་པ་ན་སའི་ཤིང་དེ་ཤིང་ཐོག་གི་རྒྱུ་མིན་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ལྟར་ཨ་མྲ་སོགས་ཀྱང་རྒྱུ་མིན་དེ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་འདྲ་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་དུ་ཨ་མྲ་སོགས་སྨིན་པ་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་བལྟོས་པ་དེ་ཡང་དུས་རྟག་ཏུ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དུས་ལ་མི་བལྟོས་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་དུ་རྨ་བྱ་རྨ་བྱའི་མདོངས་ཀྱི་རྒྱུ་མིན་པ་བཞིན་བྱ་རོག་ལ་ཡང་རྨ་བྱའི་མདོངས་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་འགྲོ་ཀུན་ཡུལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་ན་དེ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་དོ་ཞེས་ཞེན་ན་རིགས་པ་དང་འགལ་བར་མ་ཟད་མཐོང་བ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པར་སྐྱེ་ན་འཇིག་རྟེན་པ་འདི་ཡིས་འབྲུ་དང་ཤིང་བལ་སོགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བའི་ཆེད་དུ་ས་བོན་ལ་སོགས་ནི་ངལ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་དག་གི་སྒོ་ནས་སྡུད་ཅིང་འབད་པར་བྱེད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་འགྲོ་བ་རྒྱུ་ཡིས་སྟོང་པར་གྱུར་ན་ནམ་མཁའ་ཡི། །ཨུཏྤ་ལ་ཡི་དྲི་མདོག་ཇི་བཞིན་གཟུང་དུ་མེད་ཉིད་ན། །ཤིན་ཏུ་ཆེས་བཀྲའི་འཇིག་རྟེན་འཛིན་པའང་དེ་ཡི་ཕྱིར། །རང་གི་བློ་བཞིན་འཇིག་རྟེན་རྒྱུ་ལས་ཡིན་པར་ཤེས་པར་གྱིས། །ཡང་འཇིག་རྟེན་ཆོས་ཅན། ནམ་མཁའི་ཨུཏྤལ་ཡི་དྲི་མདོག་ཇི་བཞིན་རང་གི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པས་བཟུང་དུ་མེད་ཉིད་ན་སྟེ་མེད་པར་ཐལ། གལ་ཏེ་འགྲོ་བ་རྒྱུ་ཡིས་སྟོང་པར་གྱུར་ན་སྟེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་འདི་ཆོས་ཅན། རྒྱུ་ལས་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག་སྟེ། ཤིན་ཏུ་ཆེས་བཀྲ་བའི་འཇིག་རྟེན་འཇིག་རྟེན་པ་སོ་སོའི་ཡུལ་ཅན་གྱིས་འཛིན་པའང་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། རྒོལ་བ་རང་གི་བློ་ཡུལ་ལས་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། ། དཔེ་མ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། སྒྲུབ་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱང་སྔོན་པོའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་བློ་སྐྱེ་བ་ན་སྔོན་པོ་ལས་སྐྱེའི། དེ་མེད་པར་མི་སྐྱེ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། འདི་ལའང་རྨོངས་ན་ཕ་རོལ་རྟོགས་པར་འགལ། ཕ་རོལ་མེད་(༢༥༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟོག་ལོག་པར་ལྟ་བར་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། འབྱུང་བ་དེ་དག་བདག་ཉིད་གང་ཞིག་གིས་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་བློའི། །ཡུལ་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ཡི་བདག་ཉིད་ཅན་ནི་མ་ཡིན་ན། །གང་ལ་ཡིད་ཀྱི་མུན་པ་འཐུག་པོ་འདི་ཉིད་དུ་ཡོད་པ། །དེས་ནི་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཡང་དག་རྟོགས་པར་འགྱུར། །འབྱུང་བ་རྒྱུར་སྨྲ་བ་ན་རེ། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་བ་མཐོང་བཞིན་བསྙོན་ནུས་པ་མིན་ཏེ། མཐོང་བའི་ཕྱིར་དང༌། བཤད་པའི་སྐྱོན་དུའང་ཐལ་བའི་ཕྱིར། རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་དངོས་པོ་འདིར་མཐོང་གང་ནི་ཡོད་དོ། །དངོས་པོ་འདི་དག་གི་རྒྱུ་ནི་འབྱུང་བ་བཞིའོ། །དེ་དག་སྨིན་པའི་ཁྱད་པར་ལས་པདྨ་དང་བལ་པོ་སེའུ་དང་རྨ་བྱ་དང་བྱ་གག་གི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་སོགས་མཐོང་བ་བཞིན་བློའི་དངོས་པོ་ཡུལ་ཡོངས་སུ་གཅོད་བྱེད་དེའང་འབྱུང་བཞི་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན། ཆན་དང་ཕབས་སོགས་ཕྲད་པའི་ཁྱད་པར་སྨིན་པ་ལས་སྲོག་ཆགས་མྱོས་པའི་ནུས་པ་སྐྱེ་བ་བཞིན་ཁུ་ཁྲག་གི་ནུར་ནུར་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྨིན་པ་ལས་བློ་སྐྱེ་ལ། བློས་དངོསས་པོ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་འདི་ནི་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཁོ་ན་ལས་འབྱུང་གི། དགེ་མི་དགེའི་ལས་འབྲས་འདི་དང་ཕྱི་མར་འབྱུང་བ་ནི་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། མཛེས་མ་ལེགས་པར་སྤྱོད་ཅིང་ཟ་བར་གྱིས། །ལུས་མཆོག་འདས་གང་དེ་ཁྱོད་ལ་མི་འབྱུང༌། །ལུས་འདི་ཚོགས་པར་གྱུར་པ་ཙམ་ཞིག་སྟེ། །འཇིག་གམ་སོང་བ་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་རང་གི་བུ་མོས་ཕ་རོལ་མེད་པར་རྟོགས་སུ་བཅུག་ནས་དེ་ལ་བགྲོད་པའི་ཆེད་དུ་དེ་ལྟར་སྨྲས་སོ། །དེ་ལ་འདི་འདྲི་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཕ་རོལ་མེད་པ་དེ་འཐད་པ་ཅིས་ཤེས་ཞེས་པ་ལ་ལན་དུ། འཇིག་རྟེན་སྔ་ཕྱི་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། ཡོད་ན་མངོན་སུམ་དུ་ཡོད་དགོས་པ་ལས་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེའོ། །མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་མམ། མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པ་གང་ལས་ཤེས་པ་ཡིན་གྲང༌། མངོན་སུམ་མོ་ཞེ་ན། འཇིག་(༢༥༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟེན་ཕ་རོལ་དངོས་པོར་མེད་པ་ཆོས་ཅན། མངོན་སུམ་དུ་ཐལ། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མངོན་གྱུར་དུ་མེད་པ་དེ་མངོན་སུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དངོས་མེད་ཀྱང་ཁྱོད་ལ་དངོས་པོར་ཐལ། མངོན་སུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་བཞིན་ནོ། །འདོད་ན། དངོས་པོ་ཡང་མེད་པར་ཐལ། དངོས་པོ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་འགའ་ཡང་མེད་པས་འབྲེལ་ཟླ་མེད་ན་འབྲེལ་པོ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། འབྱུང་བ་དངོས་པོར་ཡོད་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དངོས་པོར་མེད་པ་དག་མི་འཐད་པར་ཐལ། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཅི་སྟེ་མངོན་སུམ་མིན་པ་དེ་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པའི་རྟགས་ལས་ཤེས་སོ་ཞེ་ན། འོ་ན་ཇི་ལྟར་བློས་མ་བཟུང་བའི་སྒོ་ནས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་པ་རྗེས་སུ་དཔོག་པར་མི་འགྱུར་བར་ཐལ། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་ན་གང་གིས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་པ་མ་བཟུང་བའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་སྟེ། རྗེས་དཔག་གིས་བཟུང་ངོ་ཞེ་ན། འོ་ན་ཁྱེད་ཚེ་འདིའི་བདེ་སྡུག་སོགས་ཀྱི་རྟགས་ལས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་རྗེས་སུ་དཔོག་པ་ནི་སྤྱང་ཀིའི་རྗེས་ཀྱི་སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ལྟར་མི་འཐད་པས་རྗེས་དཔག་མི་སྲིད་ཅེས་པ་དང༌། ཇི་ཙམ་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དེ་ཙམ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་མི་འཐད་པར་ཐལ། རྗེས་དཔག་གིས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་པ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་སོགས་ལ་སྐུར་འདེབས་བྱེད་པ་ལ་སུན་འབྱིན་འདིའི་ལམ་ནས་སུན་འབྱིན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དཔེར་ན། རབ་རིབ་ཀྱིས་བསླད་པའི་མིག་ཅན་ལ་ནམ་མཁར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཟླ་གཉིས་སྣང་བ་ན། དེ་ལས་གཞན་པ་སྐྲ་ཤད་དང་སྦྲང་མ་ལ་སོགས་(༢༥༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་སྣང་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་ས་ལ་སོགས་པའི་འབྱུང་བ་དེ་དག་ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་བདག་ཉིད་གང་ཞིག་གིས་ནི་རྒྱང་འཕེན་ཁྱོད་ཀྱི་བློའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བ་ས་སོགས་དེ་དག་ཤེས་པ་དེའི་རྒྱུའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནི་མ་ཡིན་ན་སྟེ། ཡིན་ན་ཕྱི་རོལ་གྱིས་རྡོ་སོགས་ལ་རྣམ་ཤེས་དང༌། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་དབུགས་དབྱུང་རྔུབ་སོགས་འབྱུང་རིགས་པའི་ཕྱིར། རྒྱང་འཕེན་གང་ལ་འབྱུང་བས་ཤེས་པའི་རྒྱུ་བྱེད་དོ་ཞེས་ཡིད་ཀྱི་མུན་པ་མཐུག་པོའི་དབང་གིས་དེ་ལྟ་བུའི་འཇིག་རྟེན་མངོན་སུམ་འདི་ཉིད་དུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་དེས་ནི་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བར་གྱུར་པ་ལྷའི་མིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་བར་ཐལ། ལོག་པར་ལྟ་བ་མ་བཏང་བར་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་འབྱུང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། གཞན་ལ་གྲགས་ཀྱི་རྗེས་དཔག་བརྗོད། དཔེ་མ་གྲུབ་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་འགོག་པར་བྱེད་པའི་དུས་སུ་བདག་ཉིད་ནི། །ཤེས་བྱའི་རང་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ལྟ་བར་རྟོགས་བྱ་སྟེ། །དེ་ཡི་ལྟ་བའི་རྣམ་པའི་རྟེན་མཚུངས་ལུས་དང་ལྡན་ཉིད་ཕྱིར། །གང་ཚེ་འབྱུང་བའི་བདག་ཉིད་ཡོད་ཉིད་ཁས་ལེན་དེ་ཚེ་བཞིན། །རྒྱང་འཕེན་གྱི་བློས་འབྱུང་བ་བདེན་པར་ཞེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་པར་ཞེན་པ་གཉིས་ཡོད་པ་དེ་ལ་འདི་ལྟར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་དེ་ཞེས་འགོག་པར་བྱེད་པའི་དུས་སུ་རྒྱང་འཕེན་བདག་ཉིད་ནི་ཆོས་ཅན། ཤེས་བྱའི་རང་བཞིན་འཇིག་རྟེན་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ལྟ་བར་རྟོགས་བྱ་སྟེ། ཞེས་ཕྱིན་ལོག་གི་ལྟ་བ་ཅན་དུ་ཐལ། ཕྱིན་ལོག་དེའི་ལྟ་བའི་རྣམ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུའི་རྟེན་དུ་སྐལ་བ་མཉམ་པར་འདྲ་བ་སྟེ་མཚུངས་པའི་ལུས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གང་ཚེ་ས་སོགས་འབྱུང་བའི་བདག་ཉིད་བདེན་མེད་ལ་བདེན་ཡོད་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པ་དེའི་ཚེ་ལོག་ལྟའི་རྣམ་པའི་རྟེན་མཚུངས་(༢༥༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ལུས་དང་ལྡན་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། འབྱུང་བ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་ཡོད་མིན་དེ་ལྟར་བཤད་ཟིན་ཏེ། །གང་གི་ཕྱིར་ན་གོང་དུ་རང་གཞན་ལས་དང་གཉིས་ཀ་ལས། །སྐྱེ་དང་རྒྱུ་མེད་ཐུན་མོང་དུ་ནི་བཀག་ཟིན་དེ་ཡི་ཕྱིར། །མ་བཤད་འབྱུང་བ་འདི་དག་ལྟ་ཞིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ས་སོགས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ལ་བདེན་ལྟ་མ་ལྡོག་པའམ་ཐེ་ཚོམ་མ་སྐྱེས་པར་འབྱུང་བ་བདེན་ལྟའི་རྣམ་པའི་རྟེན་མཚུངས་པའི་ལུས་དང་ལྡན་པའི་དཔེ་མ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། འབྱུང་བ་ལ་བདེན་པ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་མཐུན་དཔེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་མི་དགོས་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་གིས་འབྱུང་བ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་བདེན་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མིན་པར་དེ་ལྟར་བཤད་ཟིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ན་གོང་དུ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་གཞན་ལས་དང་གཉིས་ཀ་ལས་སྐྱེ་བ་དང་རྒྱུ་མེད་པར་སྐྱེ་བ་ཐུན་མོང་དུ་ནི་བཀག་ཟིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་བཞིན་མེད་པར་མ་བཤད་པའི་འབྱུང་བ་འདི་དག་ལ་བདག་གི་སྐྱེ་བ་སོགས་བདེན་པར་སྤྱིར་བཀག་པས་བདེན་པར་ལྟ་བ་ཅུང་ཟད་ཅིག་གི་གནས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེ་གྲུབ་བོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དང༌། དངོས་པོ་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་དང༌། དབང་ཕྱུག་དང༌། ས་དང༌། རྡུལ་དང༌། རང་བཞིན་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་རྒྱུར་སྨྲ་བ་སྟེ། མདོར་ན་རྒྱང་འཕེན་ནས་རྣམ་རིག་པའི་བར་རང་རང་གིས་རྟོག་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉིད་དུ་སྦྱར་བར་བྱས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་སྦྱོར་བ་པོ་དེ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཅན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འགོག་པར་བྱེད་པའི་དུས་སུ་བདག་ཉིད་ནི། །ཤེས་བྱའི་རང་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ལྟ་བར་རྟོགས་བྱ་སྟེ། །དེ་ཡི་ལྟ་བའི་རྣམ་པའི་རྟེན་མཚུངས་ལུས་དང་ལྡན་ཉིད་ཕྱིར། །གང་ཚེ་འབྱུང་བའི་བདག་ཉིད་ཡོད་ཉིད་ཁས་ལེན་དེ་ཚེ་བཞིན། །ཞེས་ཡོད་མེད་ཀྱི་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་དགག་པར་འདོད་དོ། །དེས་ན་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་གནས་སྐབས་འགར་ཡང་མ་དཔྱད་པ་ན་བདེན་(༢༥༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་ཀྱི་གྲགས་པ་དང་འགལ་བ་དང༌། དཔྱད་ན་རང་ཚིག་འགལ་བའི་མི་འདོད་པ་འགར་ཡང་ཐོབ་པ་མེད་དེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ལ་འཇུག་ན་གྲགས་པ་ལྟར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གནས་ཚུལ་སེམས་པ་ན་ཡོད་པ་བཀག་ནས་མེད་པའི་ཕྱོགས་དང་མེད་པ་བཀག་ནས་ཡོད་པའི་ཕྱོགས་གང་ཡང་ཁས་མ་བླངས་པས་ཀླན་ཀ་ཐམས་ཅད་ལས་གྲོལ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ཕྱི་ནང་གི་རྟོག་གེ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཏགས་པའི་ཕྱོགས་མ་ལུས་པ་བསལ་བར་ངེས་པར་བྱ་སྟེ། རྟོག་པའི་དྲྭ་བ་མ་ལུས་པ་བཀག་པས་དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་གྲུབ་པར་མངོན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། ཁྱོད་ལ་དེར་ཐལ་ལོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཁོ་བོས་ལོག་པར་སྒྲུབ་བོ་ཞེས་དཔེ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེར་མ་ཟད་ཁོ་བོས་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་ཕྱིན་ལོག་དང་བྲལ་བར་རྟོགས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། འཇིག་རྟེན་གཞན་རྟོགས་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་དུས་སུ་བདག །ཤེས་བྱའི་རང་བཞིན་དམ་པའི་དོན་ནི་ལྟ་བར་རྟོགས་བྱ་སྟེ། །བདག་གི་ལྟ་བའི་རྣམ་པའི་རྟེན་མཚུངས་ལུས་དང་ལྡན་ཉིད་ཕྱིར། །གང་གི་ཚེ་ནི་བདག་མེད་རྟོགས་པར་ཁས་ལེན་དེ་ཚེ་བཞིན། །ཞེས་དང༌། འདི་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡོད་ཅེས་རྟོགས་པའི་དུས་སུ་བདག །ཅེས་སོགས་ཀྱང་རིགས་བསྒྲེས་ནས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འོ་ན་རྒྱུ་ལ་མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་བ་བཀག་ན་དེའི་འབྲས་བུ་ཡང་རྒྱུ་མེད་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཁོ་བོ་ཅག་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ལ་འཇུག་པ་ན་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་སྐྱེ་སོགས་ལ་མཐའ་བཞི་གང་གི་སྒོ་ནས་སྐྱེ་ཞེས་མི་དཔྱོད་པར་(༢༥༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཁྲུལ་ངོའི་རྒྱུ་འབྲས་གྲགས་ཙམ་ཞིག་གི་རྗེས་སུ་ཞུགས་ནས་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པའི་ལེགས་ཉེས་ཀྱི་མངོན་མཐོ་ངེས་ལེགས་དང་དེའི་བཟློག་ཕྱོགས་རྣམས་ལ་བླང་དོར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། རྨི་ལམ་དུ་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་བཞིན་ནོ། །དབུ་མ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་པ་འགོག་པ་ན་ཡང་ཐ་སྙད་དུ་བླང་དོར་འགོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཏན་མེད་དུའང་མི་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཏན་མེད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་དེ་དག་ལ་ཡོད་མེད་ཀྱི་རང་བཞིན་འཚོལ་བ་ན་རང་བཞིན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་རྙེད་ལ། དེས་ན་སྐྱེས་འཕགས་ཀྱི་འཁྲུལ་མ་འཁྲུལ་སོ་སོའི་ཤེས་ངོ་ན་བདེན་གཉིས་དང་རྟེན་འབྱུང་གི་ཚུལ་ཏེ་དབུ་མའི་ལམ་བཟང་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་རིགས་ཚུལ་དང་མཐུན་པར་འགལ་བར་བརྩད་དུ་མེད་པས། དེ་ཉིད་དེ་ལས་འབྱུང་མིན་གཞན་དག་ལས་ལྟ་ག་ལ་ཞིག གཉིས་ཀ་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་རྒྱུ་མེད་པར་ནི་ག་ལ་ཡོད། །ཅེས་གང་དམ་བཅས་པ་དེ་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། གང་གི་ཕྱིར་ན་བདག་དང་གཞན་དང་གཉིས་ཀ་ལས་སྐྱེ་དང༌། །རྒྱུ་ལ་མ་ལྟོས་ཡོད་པ་མིན་པས་དངོས་རྣམས་རང་བཞིན་བྲལ། །དེས་ན་དངོས་པོར་གྲུབ་པའི་སྐྱེ་བ་སྲིད་ན་མཐའ་བཞི་ལས་སྐྱེ་བར་རྟོག་པ་ལས་གཞན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དབང་ཕྱུག་སོགས་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་ནའང་མཐའ་བཞི་གང་རུང་ལས་སྐྱེ་བ་མ་གཏོགས་མཐའ་ལྔ་པ་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་བྲལ་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ན་བདག་དང་གཞན་དང་གཉིས་ཀ་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒྱུ་ལ་མ་བལྟོས་པར་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མིན་པས་དེའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། མཐོང་བ་དང་འགལ་བ་སྤང་བ་དང༌། རང་བཞིན་མེད་ན་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་ཡོད་པར་འགལ་བའི་རྩོད་པ་སྤང་བ་གཉིས། (༢༥༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་པོ་ལ། གཏི་མུག་གི་དབང་གིས་མི་མཁས་པས་མཐོང་བའི་ཚུལ་དང༌། མཁས་པ་ལ་མི་སྣང་བའི་ཚུལ་གཉིས། དང་པོ་ལ། དངོས་པོ་དང༌། དངོས་མེད་མཐོང་བའི་འགལ་སྤང་གཉིས། དང་པོ་ནི། གང་གིས་སྤྲིན་ཚོགས་དང་མཚུངས་གཏི་མུག་སྟུག་པོ་འཇིག་རྟེན་ལ། །ཡོད་པ་དེས་ན་ཡུལ་རྣམས་ལོག་པ་དག་ཏུ་སྣང་བར་འགྱུར། །འོ་ན་སྔོན་པོ་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་མ་སྐྱེས་ཤིང་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་བས་མ་བཟུང་ན་ཡང་ཡང་དུ་མདུན་ན་སྣང་བ་དེ་ཅི་ཞེ་ན། ཡུལ་རྣམས་མཐོང་བ་ནི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པར་མངོན་ཞེན་ཅན་རྣམས་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་དག་ཏུ་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། གང་གིས་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་སྒྲིབ་བྱེད་ཀྱི་ཆར་སྤྲིན་གྱི་ཚོགས་དང་མཚུངས་པའི་གཏི་མུག་གི་མུན་པ་མཐུག་པོས་ནམ་མཁའི་སྔོན་པོ་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་མཐོང་བ་གཡོགས་ནས་གནས་པ་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ཡོད་པ་དེས་ནའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། དཔེ་དང༌། དོན་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཇི་ལྟར་རབ་རིབ་མཐུ་ཡིས་འགའ་ཞིག་སྐྲ་ཤད་ཟླ་གཉིས་དང༌། །རྨ་བྱའི་མདོངས་དང་སྦྲང་མ་ལ་སོགས་ལོག་པར་འཛིན་བྱེད་པ། །གཏི་མུག་གི་སྒྲིབ་དབང་གིས་དེ་ཉིད་མི་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་ལ་རག་མོད། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཇི་ལྟར་མཐོང་ཞེ་ན། མ་རིག་པའི་དབང་གིས་དེ་མིན་ལ་དེ་ལྟར་སྣང་ངོ་ཞེས་དཔེའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ནི། ཇི་ལྟར་རབ་རིབ་མཐུ་ཡིས་རབ་རིབ་ཅན་འགའ་ཞིག་ལ་ཡོད་པ་མིན་པའི་སྐྲ་ཤད་དང་ཟླ་གཉིས་དང་རྨ་བྱའི་མདོངས་དང་སྦྲང་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མ་སྐྱེས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ལོག་པར་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་བཞིན་དུ་ནི་གཏི་མུག་སྐྱོན་གྱི་དབང་གིས་མི་མཁས་པས། །འདུས་བྱས་ལྟ་ཞིག་སྣ་ཚོགས་བློ་གྲོས་ཀྱིས་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར།།དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་ནི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱང་གཏི་མུག་གི་སྐྱོན་གྱི་དབང་གིས་རང་བཞིན་མ་མཐོང་སྟེ། མི་མཁས་པས་བསོད་ནམས་དང༌། བསོད་ནམས་མིན་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ལས་བསགས་ནས་འཁོར་བའི་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འདུས་བྱས་འདི་ལྟ་ཞིག་སྣ་(༢༥༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚོགས་པ་ཡོད་པར་བློ་གྲོས་ཀྱིས་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། མདོ་ལས། འདི་ནི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། ཞེས་དང༌། མ་རིག་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་གང་ཟག་འདི་ནི་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་དང༌། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ཡང་འདུ་བྱེད་དོ། །ཞེས་དང༌། མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག་གོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་གཏི་མུག་བརྟེན་ནས་ལས་འབྱུང་གཏི་མུག་མེད་པར་དེ། །མི་འབྱུང་ཞེས་བྱར་མི་མཁས་ཁོ་ནས་རྟོགས་པར་གོར་མ་ཆག །བློ་བཟང་ཉི་མས་མུན་པ་སྟུག་པོ་རྣམ་པར་བསལ་བ་ཡི། །མཁས་པ་དག་ནི་སྟོང་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་གྲོལ་བར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་སྐྱེ་འགག་གི་ཚུལ་འདིས་ནི་གཏི་མུག་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ལས་རང་བཞིན་མེད་པ་འབྱུང་ལ། གཏི་མུག་གི་རྫས་མེད་པར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྫས་དེ་མི་འབྱུང་ཞེས་བྱར་བྱིས་པ་མི་མཁས་པ་ཁོ་ནས་རྟོགས་པར་གོར་མ་ཆག་སྟེ། གཉིས་ཀ་གདོད་ནས་སྐྱེ་མེད་དུ་མ་རྟོགས་པར་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་ལས་འབྱུང་བ་དང་དེ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བར་ཞེན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བའི་བློ་བཟང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཉི་མས་གཏི་མུག་གི་མུན་པ་སྟུག་པོ་རྣམ་པར་བསལ་བའི་མཁས་པ་དག་ནི་འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ལས་འདུ་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དག་རྟེན་འབྱུང་སྒྱུ་མ་ལྟར་རང་བཞིན་མེད་པའི་སྟོང་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་མ་རིག་པ་སྤོང་ཞིང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱང་ཉེ་བར་ལེན་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། རྩོད། ལན་གཉིས་ཏེ། དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་དངོས་རྣམས་དེ་ཉིད་དུ་མེད་ན། །ཐ་སྙད་དུ་ཡང་མོ་གཤམ་བུ་ཇི་བཞིན། །དེ་དག་མེད་པ་ཉིད་འགྱུར་དེ་ཡི་ཕྱིར། །དེ་དག་རང་བཞིན་གྱིས་ནི་ཡོད་པ་ཉིད། །གཟུགས་སོགས་དེ་དག་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་གྱིས་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། གལ་ཏེ་གཟུགས་སོགས་དངོས་པོ་རྣམས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་སྟེ་དོན་དམ་པར་མེད་ན་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་དེ་དག་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བར་རིགས་ན། དེ་ཡང་མ་ཡིན་པར་(༢༥༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། དཔེ་མ་ངེས་པར་བསྟན། དབུ་མ་པ་ལ་འདིའི་ཀླན་ཀ་མི་འཇུག རང་གི་སྡེ་པས་བརྒལ་བར་མི་རིགས་པ་གསུམ། དང་པོ་ལ། རབ་རིབ་ཅན་གྱིས་མ་ངེས་པ་དང༌། ཁྱོད་རང་ཉིད་ལ་མ་ངེས་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། གང་དག་རབ་རིབ་ཅན་སོགས་ཡུལ་འགྱུར་བ། །སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་དེ་དག་མ་སྐྱེས་པས། །རེ་ཞིག་དེ་དག་ཉིད་ལ་བརྩད་བྱ་སྟེ། །ཕྱི་ནས་མ་རིག་རབ་རིབ་རྗེས་འབྲེལ་ལའོ། །དེའི་ལན་དུ། གང་དག་རབ་རིབ་ཅན་ལ་སོགས་པའི་བློའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ། སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་དང་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་མ་སྐྱེས་པར་མཚུངས་པ་ལས། ཁྱོད་ཅག་གིས་ཡོད་པ་མིན་པའི་སྐྲ་ཤད་མཐོང་ལ། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་པ་ཅི་ཞེས་རེ་ཞིག་རབ་རིབ་ཅན་དེ་དག་ཉིད་ལ་བརྩད་པར་བྱ་བར་འོས་ཏེ། ཕྱི་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་གཟུགས་མཐོང་ལ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་མཐོང་བ་མིན་པ་ཅི་ཞེས་མ་རིག་པའི་རབ་རིབ་ཀྱིས་བློ་མིག་རྗེས་སུ་འབྲེལ་ཞིང་བསྒྲིབས་པ་རྣམས་ལ་བརྒལ་བརྟག་ཏུ་བྱ་དགོས་སོ། །ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ནི་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་པོ་རྣམས་འདི་ལྟར་གཟིགས་ཤིང༌། གང་དག་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་སྐད་བཤད་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་ལྷག་པར་མོས་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་ལུང་ལ་བརྟེན་ནས་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པར་འཆད་དུ་གཞུག་པ་ཡིན་གྱི། འཇིག་རྟེན་པ་རང་གི་ཤེས་པ་ཉིད་དབང་བཙན་པར་བྱས་ནས་གཟུགས་སོགས་ཡོད་པ་དང་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་མེད་པར་མི་བསྒྲུབས་ཏེ། མ་རིག་པའི་རབ་རིབ་ཀྱིས་བློ་གྲོས་ཀྱི་མིག་བསྒྲིབས་པས་དེ་ལྟར་སྒྲུབ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་མ་སྐྱེས་པར་མཚུངས་ཀྱང་རབ་རིབ་ཅན་ལ་སྐྲ་ཤད་སོགས་སྣང་ལ། མོ་གཤམ་བུ་མི་སྣང་བ་ལྟར་ཐ་སྙད་དུའང་རང་(༢༥༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞིན་མེད་པར་མཚུངས་ཀྱང་བྱིས་བློའི་ཡུལ་དུ་གཟུགས་སོགས་འགྱུར་བ་དང༌། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་སོགས་མི་འགྱུར་བ་འགལ་བ་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་ཞིང༌། རབ་རིབ་མེད་པ་ལ་སྐྲ་ཤད་མི་སྣང་བ་ལྟར་འཕགས་པས་དེ་ཉིད་གཟིགས་པ་ན་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཆོས་འགར་ཡང་མ་གཟིགས་པས་གཟུགས་སོགས་གཟིགས་ལ། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ཅིས་མི་གཟིགས་པའི་བརྟག་པ་ག་ལ་འཇུག གཉིས་པ་ལ། རིགས་པ་དང༌། ལུང་གིས་མ་ངེས་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་རྨི་ལམ་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་བཅས། །སྨིག་རྒྱུའི་ཆུ་དང་མིག་འཕྲུལ་གཟུགས་བརྙན་སོགས། །སྐྱེ་མེད་མཐོང་ན་ཡོད་ཉིད་མིན་མཚུངས་ཀྱང༌། །ཁྱོད་ལ་ཇི་ལྟར་དེར་འགྱུར་དེ་མི་རིགས། །རབ་རིབ་ཅན་ལ་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་ཕར་འདུག་ཅིག རེ་ཞིག་འདི་ཁྱོད་ཉིད་ལ་ཆེར་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་རྨི་ལམ་དང་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ར་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། སྨིག་རྒྱུའི་ཆུ་དང་མིག་འཕྲུལ་དང་གཟུགས་བརྙན་དང་སོགས་པས་བྲག་ཆ་དང་སྦྲུལ་པ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་བཞིན་མཐོང་ན། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་དང་དོན་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་མིན་པར་མཚུངས་ཀྱང་ཁྱོད་ལ་ཇི་ལྟར་རྨི་ལམ་སོགས་མཐོང་ལ། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་མི་མཐོང་བ་དེར་འགྱུར་བ་ཅི་ཡིན་ཅེས་རང་ལ་བརྒལ་བརྟག་བྱས་ཏེ་ཕྱིས་ནས་ངེད་ལའང་བརྒལ་བརྟག་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་གཟུགས་སོགས་རང་བཞིན་མེད་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་དང་ཡོད་མེད་མཚུངས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་མི་རིགས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ཉིད་དུ་འདི་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་མེད་ཀྱང༌། །མོ་གཤམ་བུ་ལྟར་གང་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི། །མཐོང་བའི་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་མ་ཡིན་པ། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་སྨྲ་འདི་མ་ངེས་པའོ། །ཁྱོད་ཀྱིས། གལ་ཏེ་དངོས་རྣམས་དེ་ཉིད་དུ་མེད་ན། ཐ་སྙད་དུ་ཡང་མོ་གཤམ་བུ་ཇི་བཞིན། །ཞེས་སྨྲ་བ་འདི་ཁྱབ་པ་མ་ངེས་པར་འགྱུར་ཏེ། གཟུགས་སོགས་འདི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་འདི་ཇི་ལྟ་བར་སྐྱེ་བ་མེད་ཀྱང་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལྟར་གང་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱིས་མཐོང་བའི་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་དེའི་(༢༥༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར་ནའོ། །ངག་དོན་འཇིག་རྟེན་ན་སྒྱུ་མའི་དཔེ་བརྒྱད་དང་མོ་གཤམ་བུ་རང་བཞིན་མེད་པར་མཚུངས་ཀྱང་རྨི་ལམ་སོགས་སྒྱུ་མའི་དཔེ་བརྒྱད་སྣང་རུང་ལ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་སྣང་དུ་མི་རུང་བ་ལྟར་གཟུགས་དང༌། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་རང་བཞིན་མེད་མཚུངས་ནི་སྣང་མི་སྣང་གི་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཁྱབ་པ་མ་ངེས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། རིགས་པ་དང༌། ལུང་དང་མི་འགལ་བ་གཉིས། དང་པོ་ནི། མོ་གཤམ་བུ་ལ་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །སྐྱེ་བ་དེ་ཉིད་དུ་མེད་འཇིག་རྟེན་དུའང༌། །ཡོད་མིན་དེ་བཞིན་དངོས་འདི་ཀུན་ངོ་བོ། །ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དེ་ཉིད་དུ་མ་སྐྱེས། །དེས་ན་དབུ་མ་པ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་བརྒལ་བརྟག་བྱ་བའི་སྐབས་མེད་དེ། ཁོ་བོ་ཅག་གཟུགས་སོགས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེ་བར་ཁས་བླངས་ནས་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་འགོག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཇི་ལྟར་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་སྟེ། དོན་དམ་པར་མེད་ཅིང་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་དུའང་ཡོད་པ་མིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་འདི་ཀུན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་དང་དེ་ཉིད་དོན་དམ་དུ་མ་སྐྱེས་ཏེ། དཔྱད་ན་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བློ་ལ་མ་བལྟོས་པར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་སྟེ། དེ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་མེད་དེ། འཁོར་འདས་འཆིང་གྲོལ་གྱི་རྒྱུ་འབྲས་འདི་ཐམས་ཅད་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དང་རང་བཞིན་ཡོད་ན་དེ་ལྟར་དེ་བཅོས་མིན་དང༌། གཞན་ལ་མི་བལྟོས་པ་དང༌། གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་དགོས་ལ། བཅོས་མིན་སོགས་གསུམ་པོ་དེ་ཆོས་གང་གིའང་གནས་སྣང་ལ་དཔྱད་ན་མ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོག་བཏགས་སུ་ཟད་ལ། རྟོག་བཏགས་སུ་ཟད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱེད་པོ་བློ་རྟོག་པར་ནི་ནམ་དུ་ཡང་མི་འདོད་དེ། རྟོག་བཏགས་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་བྱེད་པོ་(༢༥༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རང་རང་གི་ས་ནས་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཟབ་མོའི་དོན་འདི་ལྟ་བུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་བསྙེངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་གཞན་ལ་སྟོན་པར་མཛད་པ་རྗེ་བཙུན་མཉན་པ་རས་ཆེན་གྱི་ཞབས་ལ་གུས་པ་ཆེན་པོས་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །བྱིན་གྱིས་རློབས་ཤིག རང་རྒྱུད་པ་དག་སྣང་མྱོང་མཐོང་གསུམ་མི་འགོག་གི། བཏགས་པ་འགོག་གོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི། དེ་དག་འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་ལ་སྣང་ན་མཉམ་གཞག་འཁྲུལ་བློར་འགྱུར་ཏེ། སྣང་མྱོང་གཞན་གྱུར་བསླུ་ཆོས་བཅོས་མ་ཡིན་པས་དམ་པའི་དོན་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། མི་སྣང་ན་དེ་རིགས་པས་དགག་ནུས་ཏེ། རིགས་པ་འཐད་ལྡན་དུ་གྲགས་པས་དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པ་ན་གཞི་མེད་རྩ་བྲལ་གྱི་རྟོགས་པ་ཁྱད་ཅན་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་འཆར་བའི་ཕྱིར། རྗེ་བཙུན་འབྲུག་པ་རྒྱ་རས་པས། སེམས་གཞི་རྩ་བྲལ་བའི་དོན་རྟོགས་པས། །འཁོར་འདས་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས། །དགག་སྒྲུབ་བྱ་རྒྱུ་མ་མཐོང་ངོ༌། །དེ་མི་བདག་གི་ལྟ་བའི་གདེང་ཚད་ཡིན། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ཕྱིར་འདི་ལྟར་སྟོན་པས་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །གདོད་ནས་ཞི་ཞིང་སྐྱེ་བྲལ་རང་བཞིན་གྱིས། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས་པ་གསུངས་གྱུར་པ། །དེ་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་སྐྱེ་བོ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་རྟག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བཤད་མ་ཐག་པ་དེའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ན། །གདོད་ནས་ཞི་ཞིང་མ་སྐྱེས་པ། །རང་བཞིན་མྱ་ངན་འདས་པ་ཡི། །ཆོས་རྣམས་མགོན་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན། །ཅེས་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་བར་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་གདོད་ནས་ཞི་ཞིང་སྐྱེ་བ་དང་བྲལ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གསུངས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར་རོ། དེའང་ཡེ་ཤེས་ཞི་བའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཞི་བའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་(༢༥༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ཞི་བ་ནི་མ་སྐྱེས་པས་སོ། །མ་སྐྱེས་པ་ཅི་ཞེ་ན། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ཆོས་འགའ་ཞིག་ལ་རང་བཞིན་དང་ངོ་བོ་ཡོད་ན་སྐྱེ་ཡང་དེ་ཡོད་པ་མིན་པས་ཅི་ཞིག་སྐྱེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བ་དང་བྲལ་བས་སྔར་མ་བྱུང་ལས་ཕྱིས་བྱུང་དང༌། ཕྱིས་བྱུང་ཡང་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་གྱི། རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །གདོད་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ཁོ་ནར་མ་སྐྱེས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། དེ་གོང་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ནས་ཆོས་དེ་དག་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །འདི་ལྟ་བུ་ལ་དགོངས་ནས་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་རྒོད་ཚང་པས། སྐྱེ་བོའི་དུས་ཀྱི་ཤེས་པ་འདི། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རུ་འདུག་པ་ལ། །བླ་མས་བསྟན་ཀྱང་མ་དགོས་པར། །རྟོགས་སུ་ཐོད་པར་གཤའ་བ་ལ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གདོད་ཀྱི་སྒྲ་ནི་དང་པོའི་སྒྲའི་རྣམ་གྲངས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ་བརྗོད་དོ། །བོ་དོང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་གདོད་ནས་སྐྱེ་མེད་གཞི་རྩ་དང་བྲལ་བར་བརྗོད་པ་དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་མེད་དུ་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ན་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྐྱེ་འགག་གི་རྒྱུ་འབྲས་དང་འགལ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟེན་འབྲེལ་དུ་སྐྱེ་ནི་སྐྱེ། སྐྱེ་བ་གདོད་ནས་གཞི་མེད་དུ་ཁས་བླངས་ན་རང་ཚིག་དང་ཡང་འགལ་ལོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་གཞུང་རྩ་འགྲེལ་འདིའི་སྐབས་ལ་སོགས་པར་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཟླ་བ་གྲགས་པས་ཆེས་འཇིགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཟབ་མོའི་དོན་བཤད་པ་དེ་ལ་ཁྱེད་ཅག་འཐིང་སླད་དུ་བྱེད་པར་ཟད་ཀྱང་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གདོད་(༢༥༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས་སྟོང་པའི་དབང་གིས་སྤྲོས་པ་གང་ལའང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་ན་སྟོང་པ་དང་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འཐད་པ་དང་དབུ་མའི་ལྟ་སྒོམ་ལམ་འབྲས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་སྐབས་དེར་ནི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྐྱེ་འགག་གང་གིས་མཐོང་ཞིང་མཐོང་བ་དེ་དང་འགལ་ཀྱང་བླ་ལ། ཁོ་བོ་ཅག་དབུ་མ་པས་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བའི་འཇིག་རྟེན་ཉི་ཚེ་བ་དག་དང་མ་བསྟུན་པར་སོ་སྐྱེ་ནས་ས་བཅུ་རྒྱུན་མཐའི་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པའི་བར་དང་བསྟུན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་རྟེན་འབྲེལ་དང་བདེན་གཉིས་རྣམ་པར་འཇོག་གོ་ཞེས་གཞན་གྲགས་སུ་བརྗོད་པའི་ཚེ་བྱིས་པ་ལ་རྟེན་འབྲེལ་སྐྱེ་བ་ལྟར་སྣང་བ་དེའི་ཚེའང་རང་གི་ངོ་བོས་སྐྱེ་བ་མེད་ཀྱང་དེར་སྣང་བ་ནི་འཁྲུལ་པའི་སྐྱེ་འགག་ཡིན་ལ། དེ་ལྟའི་སྐྱེ་འགག་གི་སྐྱེ་བ་ནི་གང་དུའང་སྐྱེ་འགག་རང་བཞིན་པར་མ་སྐྱེས་པས་དཔྱད་པ་ན་སྐྱེས་པར་ཡང་མི་བརྗོད་ཅིང༌། རྟེན་འབྲེལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་གི་ཡུལ་དུ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྐྱེ་འགག་གི་འཁྲུལ་ཚ་འགའ་ཡང་གདོད་ནས་སྐྱེ་བའི་གཞི་རྩ་དང་བྲལ་བར་གཟིགས་ནས་སྐྱེ་བ་ཞིག་སྐྱེ་མེད་དུ་སོང་ཞིང༌། དེར་སྨྲ་བའང་མིན་པས་རང་ཚིག་དང་འགལ་བའི་སྐབས་ག་ལ་ཡོད། ཁྱེད་ཅག་དབུ་མ་པས་རྒྱུ་མེད་ལས་དངོས་ཆོས་སྐྱེ་བ་བཀག་ནས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྐྱེ་བ་ཐ་སྙད་དུ་སྨྲའོ་ཞེས་པའང་རྟེན་འབྲེལ་ལ་ཚིག་གི་རྫུན་རིབ་ཀྱིས་རྒྱབ་གཡོར་ནས་དོན་ལ་ཐ་སྙད་པའི་སྐྱེ་འགག་གི་སྐྱེ་བའི་དངོས་པོ་ལ་དེ་ལྟར་ཞེན་པའི་དངོས་འཛིན་གྱི་འཁོན་ནད་གཏོང་དུ་མི་འདོད་པར་དབུ་མ་པའི་མཐོ་གྲལ་སྙེག་(༢༦༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་བྱེད་པའི་ཟོལ་དུ་གོར་མ་ཆག་ནའང༌། བདེན་པ་གཉིས་ཀར་དཔྱད་པ་ན་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྐྱེ་འགག་གི་དངོས་པོ་ཡོད་པར་སུ་སྨྲ་བ་དེ་དག་དངོས་སྨྲ་བའོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་ཟླ་བའི་ཞབས་ཀྱིས་བཞེད་པ་ཙམ་ལས་དཔྱད་ཚེ་མཐར་འཛིན་གྱི་སྐྱེ་སོགས་བཀག རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྐྱེ་སོགས་མ་བཀག་ཅེས་པ་ནི། དཔྱད་ཚེ་འདུས་བྱས་ཀྱི་སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་སྒྲ་དེར་མི་སྒྲུབ་བོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ལྟར་སྙིང་པོ་ཅི་ཞིག་ཡོད། ཁོ་བོ་ཅག་མ་དཔྱད་པ་ན་རྟེན་འབྲེལ་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་དག་སྐྱེ་འགག་བྱེད་པར་སྨྲ་ཞིང་རློམ་མོད། དེ་ལྟར་ནའང་དེ་དབུ་མ་པའི་ལུགས་ཀྱིས་བརྗོད་པར་མི་འགྲོ་བས། དྲག་ཤུལ་གྱིས་ཁེངས་པ་ཅན་དག་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ལ་མཉམ་པར་ཞོག་ཅིག དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་དུས་སུ་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་མེད་དུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཡོན་ཏན་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་སེམས་སྒྲིབ་སེལ་གྱིས་བསྟོད་དོ། །གསུམ་པ་ནི། བུམ་སོགས་འདི་དག་དེ་ཉིད་དུ་མེད་ཅིང༌། །འཇིག་རྟེན་རབ་ཏུ་གྲགས་པར་ཡོད་ཅི་བཞིན། །དེ་བཞིན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བས་ན། །མོ་གཤམ་བུ་དང་མཚུངས་པར་ཐལ་མི་འགྱུར། །རང་གི་སྡེ་པ་བྱེ་སྨྲ་དང་མདོ་སྡེ་པས་དངོས་པོ་རྣམས་དོན་དམ་པར་མེད་ན་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བརྒལ་དུ་མེད་དེ། ཁྱེད་ལྟར་ན་བུམ་པ་དང་ནགས་ཚལ་སོགས་འདི་དག་ཀུན་རྗོབ་བཏགས་ཡོད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་དེ་ཉིད་དུ་མེད་ཅིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་རབ་ཏུ་གྲགས་པར་ཡོད་ཅེས། གང་ལ་བཅོམ་དང་བློ་ཡིས་གཞན། །བསལ་ན་དེ་བློ་མི་འཇུག་པ། །བུམ་ཆུ་བཞིན་དུ་ཀུན་ཛོབ་ཏུ། །ཡོད་དེ་དོན་དམ་ཡོད་གཞན་ནོ། །ཞེས་རགས་པ་བཏགས་ཡོད་དུ་ཁས་བླངས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་སོགས་དཔྱད་ན་མེད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྲགས་ངོར་མ་བརྟགས་ཉམས་དགར་དངོས་པོ་(༢༦༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྣང་བར་འགྱུར་བས་ན་དེ་ཉིད་དུ་མེད་ན་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་དང་མཚུངས་པར་གཏན་མེད་དུ་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་མི་མཚུངས་ཏེ། བུམ་སོགས་གདགས་པའི་རྟེན་འབྱུང་བཞི་སོགས་རྫས་སུ་ཡོད་པས་རྒྱུ་དེས་བུམ་པར་བཏགས་པའི་བུམ་པ་འབྲས་བུར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པར་འཐད་ཀྱང་དབུ་མ་པ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཏགས་ཙམ་གྱི་ཆ་ལས་དེའི་རྒྱུའི་རྫས་གཏན་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཐམས་ཅད་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལྟར་ཐལ་བའི་ཉེས་པ་མི་ལྡོག་གོ་སྙམ་ན། མི་རིགས་ཏེ། གདགས་པའི་རྟེན་ས་ལ་སོགས་པ་རྫས་སུ་སྒྲུབ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། བཞི་བརྒྱ་པ་ལས། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་གཏོགས་པར། །ཇི་ལྟར་བུམ་པ་ཡོད་མིན་ལྟར། །དེ་བཞིན་རླུང་སོགས་མ་གཏོགས་པར། །གཟུགས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང༌། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། ས་ཆུ་མེ་དང་རླུང་རྣམས་ནི། །རེ་རེའང་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མེད། །གང་གསུམ་མེད་པར་རེ་རེ་མེད། །གཅིག་མེད་པར་ཡང་གསུམ་མེད་དེ། །གལ་ཏེ་གསུམ་མེད་རེ་རེ་མེད། །གཅིག་མེད་པར་ཡང་གསུམ་མེད་ན། །སོ་སོར་རང་ཡོད་མ་ཡིན་ཏེ། །ཇི་ལྟར་འདུས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་ས་ཆུ་མེ་རླུང་སོགས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲན་ཡང་རྡུལ་ཕྲན་གཞན་ལ་མ་བལྟོས་པར་རེ་རེ་བ་ཟླ་མེད་ཀྱི་དེར་གྲུབ་ཏུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྐྱེན་མེད་པར་རྒྱུ་རང་གི་ངོ་བོས་འབྱུང་བ་མིན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་གདགས་གཞི་རྫས་སུ་ཡོད་དུ་ཆུག དེ་ལྟར་ན་དོན་དམ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ལས། ཀུན་རྫོབ་རྫས་སུ་མེད་པ་སྐྱེ་མི་རིགས་ཏེ། དོན་དམ་པར་བདེན་གྲུབ་རྟག་པ་ལས་དེར་མ་གྲུབ་པའི་བདེན་མེད་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། བཞི་བརྒྱ་པ་ལས། དངོས་པོ་རྟག་པ་ལས་(༢༦༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱུང་བ། །མི་རྟག་པར་ནི་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །རྒྱུ་འབྲས་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པ། །ནམ་ཡང་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་བཏགས་ཡོད་མེ་ལོང་དང་བཞིན་སོགས་ཀྱི་ཚོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་བརྙན་བཏགས་པ་ཙམ་དམིགས་པ་དང༌། བརྟགས་ཡོད་ཀ་བ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཁྱིམ་དུ་བཏགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཤིང་གི་རྟེན་ལ་ནགས་ཚལ་བཏགས་པ་དང༌། རྨི་ལམ་དུ་མ་སྐྱེས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ས་བོན་ལས་མ་སྐྱེས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བར་དམིགས་པ་བཞིན་དངོས་པོ་བཏགས་ཡོད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བཏགས་པ་ཡང་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་དུ་རིགས་ཏེ། བསྟན་བཅོས་ལས། ཇི་ལྟར་སྟོན་པས་སྤྲུལ་པ་ནི། །རྫུ་འཕྲུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སྤྲུལ་ཞིང༌། །ཞེས་པ་ནས། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་བུ་དང༌། །སྨིག་སྒྱུ་རྨི་ལམ་འདྲ་བ་ཡིན། །ཞེས་པའི་བར་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྐྱེ་བ་རྟེན་འབྲེལ་དུ་བསྟན་པ་དངོས་དང༌། རྟེན་འབྲེལ་རྟོགས་པའི་ཕན་ཡོན་གཉིས། དང་པོ་ནི། གང་ཕྱིར་རྒྱུ་མེད་པ་དང་དབང་ཕྱུག་གི། །རྒྱུ་ལ་སོགས་དང་བདག་གཞན་གཉིས་ཀ་ལས། །དངོས་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ། །དེ་ཕྱིར་བརྟེན་ནས་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་མཐའ་བཞི་ལས་སྐྱེ་བ་བཀག་ན། མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ལས་རྣམ་ཤེས་དང་ས་མྱུག་སོགས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་ཇི་ལྟར་ངེས་ཞེ་ན། མ་དཔྱད་གྲགས་པར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་མི་བཅད་པ་དེའི་ཆེད་དུ་ས་བོན་སྣང་ཙམ་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་འདི་དག་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ན་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱི་རྒྱུ་མེད་པ་དང་དབང་ཕྱུག་གི་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བདག་དང་གཞན་དང་གཉིས་ཀ་ལས་དངོས་པོ་རྣམས་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །དེའང་ཇི་སྐད་དུ་(༢༦༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་བརྡ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ཡོད་ན་འདི་འབྱུང༌། འདི་སྐྱེས་པས་འདི་སྐྱེ་སྟེ། གང་འདི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས། ཞེས་སོགས་གསུངས་སོ། །རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། འདི་ཡོད་པས་ནི་འདི་འབྱུང་དཔེར། །རིང་པོ་ཡོད་ན་ཐུང་ངུ་བཞིན། །འདི་སྐྱེས་པས་ན་འདི་སྐྱེ་དཔེར། །མར་མེ་བྱུང་བས་འོད་བཞིན་ནོ། །ཞེས་དང༌། བསྟན་བཅོས་ལས། བྱེད་པོ་ལས་ལ་བརྟེན་བྱས་ཤིང༌། །ལས་ཀྱང་བྱེད་པོ་དེ་ཉིད་ལ། །བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་མ་གཏོགས་པར། །གྲུབ་པའི་རྒྱུ་ནི་མ་མཐོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་ཉེར་ལེན་ཤེས་པར་བྱ། །ལས་དང་བྱེད་པ་བསལ་ཕྱིར་རོ། །བྱེད་པ་པོ་དང་ལས་དག་གིས། །དངོས་པོ་ལྷག་མར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་རྐྱེན་འདི་པ་ཙམ་ཞིག་ཁོ་ནའོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་རྗེས་བརྗོད་དུ་སྨྲའོ། །དེས་ན་རྐྱེན་འདི་པ་ཙམ་ལ་བལྟོས་ནས་འབྱུང་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཉི་ཚེ་བའི་གྲུབ་མཐའ་དངོས་པོར་ལྟ་བའི་སྐྱེ་འགག་གི་རྣམ་གཞག་ལ་གནོད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་སྤྱི་མཐུན་གྱི་སྐྱེ་འགག་དང་མི་འགལ་བས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་དང་མི་མཐུན་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། དོན་དམ་བདེན་པའི་ངང་ཚུལ་དང་ཡང་མཐུན་པར་འཇུག་པའི་འཇིག་རྟེན་མཐུན་འཇུག་འདི་ནི་ཇི་སྲིད་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་གཞག་བྱེད་པ་སྤྱི་ལ་གནས་ཤིང་གྲུབ་མོད་ཀྱང༌། རྟེན་འབྱུང་གི་ཀུན་རྫོབ་འདི་ལས་དམ་པའི་དོན་ལ་འཇུག་པའི་ཆེད་དང་ཐབས་གཞན་མེད་པས་རྟེན་འབྱུང་གི་ཀུན་རྫོབ་འདི་ལྟ་བུའི་ཐ་སྙད་ཀུན་རྫོབ་འཇིག་རྟེན་སྤྱི་དང་མཐུན་པར་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་རྗེས་འཇུག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་དབུ་མར་འབོད་པར་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་ཀྱི། རྒྱང་འཕེན་ནས་རྣམ་རིག་(༢༦༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་བར་གཞན་ལ་མེད་ལ། གཞན་གྱི་འདོད་པའི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ཕལ་ཆེ་བ་དོན་དམ་ལ་འཇུག་པའི་རྟེན་དུ་མི་རུང་བར་མ་ཟད། ཐ་སྙད་དུའང་བླང་དོར་གྱི་གཞིར་གཏན་མེད་པ་ཁོ་ནར་བཏགས་པ་ཉིད་མང་བས་མ་དཔྱད་པའི་དབང་དུ་ན་ཡང་ཐ་སྙད་པའི་ཀུན་རྫོབ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་ལ་སྒྲོ་སྐུར་སྣ་ཚོགས་ཤིག་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ནའང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་འབྱུང་བ་འདི་དབུ་མ་པ་རང་ལུགས་ཀྱིས་བཞག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དབུ་མ་པས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་བྱིས་ངོར་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་སུ་འཇོག་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ཡང་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་དག་གི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་སུ་སྨྲ་བ་དེ་དག་དང་མིང་མཐུན་ཀྱང་དོན་མཐུན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་རྟེན་འབྲེལ་ནི་དངོས་པོའི་ཆོས་སུ་རང་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་ཅིང་འཇོག་པ་དང༌། འདིར་ནི་རང་ལུགས་ཀྱིས་མ་གྲུབ་ཅིང་དངོས་པོ་དངོས་མེད་གང་དུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་མི་འགྲུབ་པས་ཐ་སྙད་དུ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་གྲགས་པ་ལྟར་མི་འཇིག་ཀ་མེད་འཇིག་རྟེན་གྱི་ངོར་བྱུང་བའི་ཕྱིར། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་གི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པས་དོན་དམ་བདེན་པ་རྒྱུ་འབྲས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བདེ་བླག་ཏུ་འཇུག་པའི་རྟེན་བྱེད་པ་ནི། བྱེད་པོ་དང་ལས་དང༌། བདག་དང་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང༌། འགྲོ་བ་དང་འགྲོ་བ་པོ་དང༌། བལྟ་བྱ་དང་ལྟ་བྱེད་དང༌། བརྗོད་བྱ་དང་རྗོད་བྱེད་དང༌། ཡན་ལག་དང་ཡན་ལག་ཅན་དང༌། ཆ་ཤས་དང་ཆ་ཤས་ཅན་དང༌། ཡོན་ཏན་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་དང༌། ཁྱད་གཞི་དང་ཁྱད་ཆོས་དང༌། མཚན་ཉིད་དང་མཚན་གཞི་དང༌། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང༌། ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་པ་དང༌། ཚད་མ་དང་གཞལ་བྱ་དང༌། བསྒྲུབ་བྱ་(༢༦༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་སྒྲུབ་བྱེད་དང༌། སྤང་བྱ་དང་གཉེན་པོ་དང༌། ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་མ་འདས་དང༌། དངོས་པོ་དང་དངོས་མེད་དང༌། རྟག་མི་རྟག་དང༌། འདུས་བྱས་མ་བྱས་དང༌། རྣམ་ཤེས་དང་ཡེ་ཤེས་དང༌། བརྫུན་པ་དང་བདེན་པ་དང༌། ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་དང༌། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་དང༌། འཁོར་བ་དང་མྱང་འདས་སོགས། མདོར་ན་གཉིས་ཆོས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་བལྟོས་ནས་གཅིག་བཞག་པ་མ་གཏོགས་རང་གི་ངོ་བོས་བལྟོས་མེད་དུ་གྲུབ་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་པས་ཡིན་པས་ཆད་པ་དང་རྟག་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རྟེན་འབྲེལ་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་སྐྱེ་འགག་དང་གཅིག་ཐ་དད་ལ་སོགས་པ་འདི་ལྟར་འཐད་དོ་ཞེས་རང་ལུགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ནི་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་ལས། གང་དག་བདག་དང་དངོས་པོ་རྣམས། །དེ་བཅས་ཉིད་དང་ཐ་དད་པར། །སྟོན་པས་དེ་དག་བསྟན་དོན་ལ། །མཁས་སོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ། །ཞེས་སོ། །དེ་དག་ལ་གཅིག་དང་ཐ་དད་སོགས་སུ་བལྟ་བ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཁོ་ནའི་ཡིན་གྱི། འཕགས་པ་རྣམས་ལ་མི་མངའ་སྟེ། རིགས་པ་དྲུག་ཅུ་པ་ལས། དེ་ཉིད་མ་མཐོང་འཇིག་རྟེན་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་པར་རློམ་སེམས་ཏེ། །དེ་ཉིད་མཐོང་བ་འཇིག་རྟེན་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་པར་རློམ་སེམས་མེད། །ཅེས་སོ། །དེ་ལ་རྐྱེན་འདི་པ་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཆོས་གང་འབྲས་བུ་གང་གི་རྒྱུར་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་དེ་ཉིད་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི། མི་སྣང་བའི་དབང་ཕྱུག་དང་ཀུན་གཞི་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱིས་བཏགས་པའི་རྒྱུ་རྣམས་དང་བྲལ་བར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དབུ་མ་པས་མ་(༢༦༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔྱད་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གཞན་ངོར་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་འཇོག་པ་ན། དེའི་སྐྱེ་འགག་རྒྱུ་འབྲས་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པའི་བལྟོས་བཞག་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་ཉིད་ཀྱིས་མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་བ་ལ་ཡོངས་སུ་གནོད་པར་འགྱུར་པ། དེ་ལ་གནོད་པས་གྲུབ་དོན་དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་སྐྱེ་འགག་ཏུ་བལྟ་བ་ཡང་འགོག་ནུས་ཤིང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མེད་དུ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་དང་འཐད་པར་ཡང་རྟེན་འབྲེལ་དང་བལྟོས་འབྱུང་གི་སྐྱེ་འགག་སོགས་བཀོད་པ་ཉིད་ལ་མཆོག་ཏུ་བསྔགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟའི་རྟེན་འབྲེལ་ཡིན་ན་སྟོང་ཉིད་ཡིན་པར་འགྲུབ་པའི་ཁྱབ་པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གཞན་གྲགས་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་འཐད་ལྡན་ཁས་ལེན་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཡིན་གྱི། དབུ་མ་པ་རང་ལུགས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དབུ་མ་པ་རང་གི་ལུགས་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་དཔྱད་པ་ན་འཐད་ལྡན་དུ་འཇོག་རྒྱུར་མི་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གཞན་ལ་གྲགས་པའི་བལྟོས་འབྱུང་གི་སྐྱེ་འགག་གི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་འདོད་པའི་མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་འགག་འགོག་པ་ནི་སྒྲས་ཟིན་ལ། སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་འགག་འགོག་པ་ལྟ་བུར་ཡོད་ཀྱང་དོན་འཆུག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པས་དེ་མ་སྐྱེས་པར་བརྗོད་པའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚིག་ལ་མི་རྟོན་དོན་ལ་རྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་མ་སྐྱེས་པ། །དེ་ཉིད་མཁྱེན་པའི་མཆོག་གིས་གསུངས། །ཞེས་སོ། །འོ་ན་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་རྟགས་ཀྱིས་ཐ་སྙད་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྐྱེ་སོགས་དབུ་མ་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱའམ་ཞེ་ན། མཐའ་བཞིའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྐྱེ་སོགས་ནི་རྟགས་དེས་བསྒྲུབས་ན་འགལ་རྟགས་སུ་འགྱུར་བས་མི་འགྲུབ་ལ། རྟེན་(༢༦༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འབྲེལ་གྱི་ཀུན་རྫོབ་པའི་སྐྱེ་སོགས་ནི་རྟགས་དེས་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། རྟགས་ཆོས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདི་ལྟའི་རྟེན་འབྲེལ་གྱིས་ཀུན་རྫོབ་པའི་སྐྱེ་འགག་དང་རྒྱུ་འབྲས་འཇོག་པ་ནི་མ་དཔྱད་པའི་དུས་སུ་འཇོག་ལ། དཔྱད་ནས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་རྟགས་ཀྱིས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྐྱེ་སོགས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་ནི་གླང་ཆེན་གྱི་ཁྲུས་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་ཏེ། དཔྱད་ནས་མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་བ་བཀག་ཤུལ་དུ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྐྱེ་སོགས་བསྒྲུབས་ན་སྔར་རིགས་ཚུལ་དུ་མས་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་སྐྱེ་སོགས་བཀག་ནས་སྨྲ་བསམ་བརྗོད་བྲལ་གྱི་དབུ་མར་གནས་པ་ལས་ཉམས་པར་བྱས་ཏེ། སླར་དངོས་སྨྲ་བའི་ནང་དུ་ཞུགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གདོད་ཀུན་རྫོབ་པའི་སྐྱེ་བ་འབད་ནས་འཐད་ལྡན་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དོན་ལ་སྐྱེ་འགག་ལ་མཚན་མ་དང་དངོས་པོར་བལྟ་བའི་འཛིན་སྟངས་ཅན་གྱི་བློ་ཞིག་གིས་སྒྲོ་འདོགས་ན་དེ་སྒྲོ་འདོགས་བྱེད་མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་འགག་གིས་བྱས་པ་དང༌། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྐྱེ་འགག་གིས་བྱས་པ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་དེ། འཆིང་ན་གསེར་ཐག་དང་ལྕགས་ཐག་འཆིང་བྱེད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེར་མ་ཟད་དཔྱད་ནས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྐྱེ་འགག་འབད་པས་བསྒྲུབས་ན་སྐྱེ་འགག་དེ་དོན་དམ་བདེན་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་སྐྱེ་འགག་གང་གི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་མི་འཐད་དེ། དོན་དམ་བདེན་པར་སྐྱེ་འགག་དང་བྲལ་བ་ལ་དེ་ལྟར་སུ་ཞིག་གིས་སྒྲུབ་ནུས། གཉིས་པ་ལྟར་ཡང་མི་འཐད་དེ། དབུ་མ་པས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་སྐྱེ་འགག་མ་དཔྱད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྗེས་བརྗོད་དུ་ལད་མོར་འདོན་པ་ལས་དཔྱད་ནས་འཇོག་ན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་སྐྱེ་སོགས་(༢༦༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་མིན་པར་བསྒྲུབ་བྱར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ན་དབུ་མ་པས་དཔྱད་ན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་སྐྱེ་སོགས་ཀྱི་རང་རང་གི་ངོ་བོ་དང་རང་བཞིན་འགོག་པར་བྱེད་པའི་དོན་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་ཞིང༌། དཔྱད་ནས་སྐྱེ་འགག་འཇོག་ན་སྐྱེ་འགག་དཔྱད་བཟོད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟའི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྐྱེ་འགག་དཔྱད་བཟོད་ཅན་འདོད་ན་ཡང་དེ་ལྟ་བུ་བདེན་པ་གཉིས་མིན་གྱི་བདེན་པ་ཕུང་གསུམ་པར་ཁས་ལེན་ན་མ་གཏོགས་དེ་འདྲའི་དཔྱད་བཟོད་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཆོས་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་མི་སྲིད་ནས་སུ་ཞིག་གིས་དེ་ལྟར་སྒྲུབ་ནུས་ལེགས་པར་བསམ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངག་དོན་དབུ་མ་པས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་སྐྱེ་འགག་མ་དཔྱད་པར་འཇོག་པ་ན་སྣང་ཙམ་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་སྒྲོ་སྐུར་མ་བཏབ་པས་ཐ་སྙད་ཀྱི་བླང་དོར་བྱེད་པ་ན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་ཚུལ་ལས་མ་ཉམས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་གྲགས་པའི་དོན་ལ་འཕྲི་བསྣན་མེད་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་དཔྱད་ནས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྐྱེ་འགག་སོགས་འཇོག་ན་བདེན་པ་གཉིས་ཀ་ལ་སྒྲོ་སྐུར་བཏབ་པས་དམ་པའི་དོན་ལ་འཇུག་པ་ན་བདེན་པ་གཉིས་ཀའི་ཚུལ་ལས་ཉམས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔྱད་ངོར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་གི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དངོས་ཆོས་མི་འགྲུབ་བཞིན་འགྲུབ་པར་སྒྲོ་བཏགས་ཤིང༌། དེ་གྲུབ་པར་རློམ་པས་སྐྱེ་འགག་དང་བྲལ་བའི་དོན་དམ་པ་འགོག་པར་འགྱུར་བས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་པར་ཡང་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་གངས་ཅན་པ་ཁ་ཅིག་དབུ་མ་པས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྐྱེ་འགག་རང་ལུགས་ཀྱི་འཐད་པས་འཇོག་པ་ནི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཏེ། བདེན་མེད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སྐྱེ་(༢༦༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགག་ཉིད་ལེགས་པར་གྲུབ་པས་ཆད་མཐའ་སེལ་ཆེད་དུ་བསྔགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ལ་ནི་དབུ་མའི་དྲི་ཙམ་མི་བྲོ་བར་ཟད་དེ། བདེན་མེད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སྐྱེ་འགག་ཉིད་དོ་ཞེས་མཐའ་བྲལ་སྨྲ་བའི་སྟོན་པ་དག་གི་ལུང་ལས་འབྱུང་བ་དེ་ནི་དཔྱད་པ་དང་འཕགས་པའི་གཟིགས་ངོར་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྐྱེ་འགག་སྒྱུ་མའི་སྐྱེ་འགག་ལྟར་སྐྱེ་འགག་དང་བྲལ་བར་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ལུང་ཡིན་གྱི། དེར་སྐྱེ་འགག་ཡང་དག་པར་ཡོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ལུང་དུ་རྨི་ལམ་དུའང་རྨི་བ་སྲིད་པ་མིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་འདི་ལྟར་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་ཀྱེ་མ་ལ། དེས་ན་མ་དཔྱད་པར་རྐྱེན་འདི་པ་ཙམ་གྱིས་འཇོག་ལུགས་ནི་མཐའ་བཞི་སྐྱེ་བར་འདོད་པའི་དངོས་འཛིན་དང་འགལ་བས་དབུ་མ་པའི་བདེན་གཉིས་འཇོག་ཚུལ་དངོས་སྨྲ་བའི་བདེན་གཉིས་འཇོག་ཚུལ་ལས་ཆེས་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཤེས་བྱ་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པ་དང་མི་འགལ་བར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཙམ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དེ། ཁོ་བོའི་ཕ་རས་པ་ཆེན་པོའི་མགུར་ལས། བལྟོས་བཞག་གི་བདེན་གཉིས་རྣམ་གཞག་ཀྱང༌། །ཁོ་བོ་འཇིག་རྟེན་གཞན་གྲགས་ངོར་ཙམ་འདོན། །ད་འཇིག་རྟེན་སྤྲོས་དང་བྲལ་ཙ་ན། །བལྟོས་ཆོས་ཀྱི་བདེན་རྫུན་ལ་སོགས་ཀྱིས། །སྐྱེ་འགག་གི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ལ། །ཡོད་མེད་ཡིན་མིན་གྱི་དགག་སྒྲུབ་ཀུན། །དམིགས་མེད་དུ་ཞི་བའི་གནས་སྐབས་དེར། །རང་ལུགས་ཀྱི་ལྟ་སྒོམ་ཇི་ལྟར་ཡོད། །རང་ལུགས་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་ཞིག་ཙ་ན། །གཞན་ལུགས་ཀྱང་འགོག་དོན་མི་མདུག་པས། །དབུ་མར་ཡང་མིང་འདོགས་ཀྱང་(༢༦༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་བྱེད་ཅིག །ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་ཉིད་ལ་འཁོར་ཐབས་མེད་པའི་བཀའ་དྲིན་དྲན་ཏེ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཕྱག་བགྱིས་སོ། །དེས་ན་རྐྱེན་འདི་པ་ཙམ་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་གྱིས་རྒྱུ་མེད་དུ་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་བྱེད་དེ། རྒྱུ་མེད་ནི་གང་ལའང་བལྟོས་མེད་ཡིན་ལ། རྟེན་འབྲེལ་ནི་བལྟོས་པའི་དོན་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་རྒྱུ་རྟག་པ་དང་གཅིག་པུ་དང་མི་མཐུན་པ་དང་ཁ་ཡར་བ་ལས་བྱུང་བ་ན་རྟེན་འབྲེལ་དང་འགལ་ཏེ། རྒྱུ་གཅིག་པུ་ལས་བྱུང་ན་རྐྱེན་གཞན་དང་གཞན་ལ་བལྟོས་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུ་རྟག་པ་ལའང་བྱ་བྱེད་དང་བྲལ་བས་བལྟོས་པར་མི་རིགས་ཤིང༌། རྒྱུ་མི་མཐུན་པ་ལས་འབྱུང་ན་ཡང་རང་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་བལྟོས་པར་མི་རིགས་ལ། རྒྱུ་ཁ་ཡར་བ་ལས་འབྱུང་ནའང་ཚོགས་པ་ལ་བལྟོས་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདག་དང་གཞན་དང་གཉིས་ཀ་ལས་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཀྱང་རྟེན་འབྲེལ་དང་འགལ་ཏེ། རང་ཉིད་རང་ལ་མི་བལྟོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་ལ་བྱ་བྱེད་འགལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། རང་མ་གྲུབ་ན་བལྟོས་ས་ལྟོས་ཆོས་གཉིས་ཀར་མི་རུང་ཞིང༌། གྲུབ་ན་བལྟོས་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར། གཞན་ལའང་མ་གྲུབ་ན་བལྟོས་ས་ལྟོས་ཆོས་གཉིས་ཀར་མི་རུང་ཞིང་གཞན་དུ་མི་འཐད་ལ། གྲུབ་ན་བལྟོས་མི་དགོས་ཤིང་བལྟོས་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བའི་ཕྱིར། གཉིས་ཀ་ལས་སྐྱེ་བའང་སྐྱོན་གཉིས་ཀས་རེག་པའི་ཕྱིར་བལྟོས་པར་འགལ་ལོ། །དེས་ན་སཱ་ལུ་ལྗང་པའི་མདོ་ལས། ས་བོན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དེ་ཡང་སྐྱེ་བ་ན་བདག་གིས་མ་བྱས། གཞན་གྱིས་མ་བྱས། གཉིས་ཀས་མ་བྱས། དབང་ཕྱུག་གིས་མ་བྱས། དུས་ཀྱིས་མ་བསྒྱུར། ཕྲ་རབ་ལས་མ་བྱུང༌། རང་བཞིན་(༢༦༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལས་མ་བྱུང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ལས་མ་བྱུང༌། རྒྱུ་མེད་པ་ལས་མ་སྐྱེས། ཞེས་སོགས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། ལྟ་བ་ངན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོ་བྱེད་པ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་མཚན་གཉིས། དང་པོ་ནི། གང་ཕྱིར་དངོས་པོ་བརྟེན་ནས་རབ་འབྱུང་བས། །རྟོག་པ་འདི་དག་བརྟག་པར་མི་ནུས་པ། །དེ་ཕྱིར་རྟེན་འབྱུང་རིགས་པ་འདི་ཡིས་ནི། །ལྟ་ངན་དྲ་བ་མཐའ་དག་གཅོད་པར་བྱེད། །དེ་ལྟར་རྐྱེན་འདི་པ་ཙམ་གྱི་རྟེན་འབྱུང་བཤད་པས་རྒྱུ་མེད་ལས་སྐྱེ་བ་སོགས་ཀྱི་རྟོག་པ་བཟློག་པར་མ་ཟད། རྐྱེན་འདི་པ་ཙམ་གྱི་རྟེན་འབྱུང་རིགས་པ་འདི་ཡིས་ནི་མཐར་འཛིན་གྱི་ལྟ་བ་ངན་པའི་དྲ་བ་མཐའ་དག་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་འདི་རབ་ཏུ་འབྱུང་ཞེས་པས་མ་དཔྱད་པར་སྐྱེ་འགག་རྒྱུ་འབྲས་གྲགས་པ་ལྟར་གྱི་སྣང་མྱོང་ཙམ་འགྲུབ་ཀྱི། དེ་ལས་གཞན་དུ་རྟག་ཆད་དངོས་པོ་དངོས་མེད་སོགས་གཉིས་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་དུ་མ་ཟད་ཐ་སྙད་དུའང་བརྟག་པར་མི་ནུས་པ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་འགལ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་ཁས་མ་བླངས་ཏེ། རྐྱེན་འདི་པ་ཙམ་གྱི་རྟེན་འབྱུང་རྣམ་པར་བཞག་པའི་ཕྱིར། རིགས་པ་དྲུག་ཅུ་པ་ལས། དེ་དང་དེ་བརྟེན་གང་འབྱུང་བ། །རང་གི་ངོ་བོར་དེ་མ་སྐྱེས། །རང་གི་ངོ་བོ་མ་སྐྱེས་གང༌། །དེ་ནི་སྐྱེ་ཞེས་ཇི་སྐད་བྱ། །ཞེས་དང༌། བསྟན་བཅོས་ལས། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་གང༌། །དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བཤད། །དེ་ནི་རྒྱུར་བྱས་གདགས་པ་སྟེ། །དེ་ཉིད་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང༌། མདོ་སྡེ་ལས། གང་ཞིག་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་མ་སྐྱེས། །དེ་ལ་སྐྱེ་བའི་རང་བཞིན་ཡོད་མ་ཡིན། །རྐྱེན་ལ་རག་ལས་གང་དེ་སྟོང་པར་བཤད། །གང་ཞིག་སྟོང་ཉིད་ཤེས་དེ་བག་ཡོད་ཡིན། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་རང་བཞིན་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་རྒྱུད་ལ་ལྟ་ངན་རྣམས་འབྱུང་བར་མི་(༢༦༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཀུན་རྫོབ་སྐྱེ་འཕགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཤེས་བྱ་འཇིག་རྟེན་ལ་བསྙོན་མེད་དུ་གྲགས་ཤིང༌། མ་བརྟགས་གཅིག་པུར་ཉམས་དགའི་སྣང་བ་ཙམ་འདི་ལ་བདེན་གཉིས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་ཏེ་རྒྱ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མཁྱེན་པ་ཅན་དག་གིས་དཔྱད་པ་དང་མ་དཔྱད་པའི་དབང་ལས་བདེན་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་འཇིག་རྟེན་དགྲོལ་བའི་ཆེད་དུ་ངེས་དོན་དབུ་མའི་གསུང་རབ་ལས་ལེགས་པར་བཤད་པ་ལས་གཞན་དུ་དངོས་པོར་ལྟ་བ་ཅན་དག་གིས་གྲུབ་པར་ནི་འདི་ལྟ་བུ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པས། རྟེན་འབྱུང་འདི་ལྟ་ངན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོ་དང་སྟོང་ཉིད་སྤྲོས་བྲལ་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱེད་པའི་རིགས་པ་དམ་པ་དང༌། གསུང་རབས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བརྗོད་བྱའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང༌། བདེན་གཉིས་ཟུང་འཇུག་གི་དབུ་མའི་ལམ་དང༌། འཕགས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བགྲོད་པའི་ས་དང་ལམ་ཉིད་དུ་བས་པས། ཀུན་མཁྱེན་གྱིས་ཀྱང་སུས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མཐོང་བ་དེས་ཆོས་མཐོང་ཞེས་སོགས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་བདེན་པ་བཞི་སོགས་མཐོང་བར་གསུངས་ཤིང༌། སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀྱང་དབུ་མ་གཏམ་ཚོགས་དང༌། རིགས་ཚོགས་དང༌། བསྟོད་ཚོགས་ཐམས་ཅད་དུ་རྟེན་འབྲེལ་འབའ་ཞིག་གསུངས་པའི་སྒོ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་ཅིང༌། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་རྗོད་བྱེད་གསུང་རབས་དང་བརྗོད་བྱ་ཤེས་བྱ་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། རྟོག་རྣམས་དངོས་པོ་ཡོད་ན་འགྱུར་བ་སྟེ། །དངོས་པོ་ཇི་ལྟར་མེད་པར་ཡོངས་དཔྱད་ཟིན། །དངོས་པོ་མེད་པར་འདི་རྣམས་མི་འབྱུང་དཔེར། །བུད་ཤིང་མེད་པར་མེ་ཡོད་མིན་དེ་བཞིན། །བདག་གཞན་རྟག་ཆད་ལ་སོགས་རྟོག་པ་རྣམས་ཆོས་ཀུན་ལ་དངོས་པོ་ཡོད་ན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་(༢༦༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྟེ་བཤད་པའི་རིགས་པས་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་ཇི་ལྟར་མེད་པར་ཡོངས་སུ་དཔྱད་ཟིན་པས་འཕགས་པས་མ་གཟིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གཟིགས་པས་དངོས་པོ་ཕྲ་རབ་ཙམ་ཡང་མེད་པར་མཐོང་བ་རྣམས་ལ་ནི་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོར་རྟོག་པ་འདི་རྣམས་མི་འབྱུང་སྟེ། དཔེར་ན། བུད་ཤིང་མེད་པར་མེ་ཡོད་པ་མིན་པ་དེ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་ལ། རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་འབྲས་བུ་དངོས་དང༌། རྣམ་དཔྱོད་མཛད་པ་ཐུགས་རྗེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བར་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་རྟོག་པས་བཅིངས། །མི་རྟོག་རྣལ་འབྱོར་པ་ནི་གྲོལ་འགྱུར་བས། །རྟོག་རྣམས་ལོག་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་དེ། །རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་འབྲས་བུར་མཁས་རྣམས་གསུང༌། །དེས་ན་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པའི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བཅིངས་ཤིང༌། དེ་ཉིད་ཐུགས་སུ་བྱོན་པའི་ཕགས་པ་སྤྲོས་པ་གང་ལའང་མི་རྟོག་རྣལ་འབྱོར་པ་ནི་གྲོལ་བར་འགྱུར་བས་མཐར་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་རྣམས་མ་ལུས་པར་ལོག་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་དེ། སློབ་དཔོན་གྱིས་བསྟན་བཅོས་ལས་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་འབྲས་བུར་མཁས་རྣམས་གསུངས་སོ། །དེས་ན། ཇི་སྐད་དུ། དངོས་པོ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་ན། །སྟོང་མཐོང་ཡོན་ཏན་ཅི་ཞིག་ཡོད། །རྟོག་པས་མཐོང་བས་འཆིང་བ་སྟེ། །དེ་ཉིད་འདིར་ནི་འགོག་པ་ཡིན། །ཅེས་སོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པས་ཅི་ཞིག་བསལ་བར་བྱས་སྙམ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་ས་ཆེན་པོར་ཞུགས་པའི་དེ་སྲས་སློབ་མར་བཅས་པ་མཐའ་དག་གི་དབུ་མའི་གསུང་རབ་རབ་འབྱམས་ལས་གསུངས་པའི་རིགས་ཚུལ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་ཐོག་མེད་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོག་པའི་རྟོག་པ་ཁོ་ན་བཟློག་པའི་ཆེད་དུ་གསུངས་པས་རྟོག་པ་ཞིག་བཟློག་ནས་རྟོག་པ་ཁྱད་པར་བ་གཞན་ཞིག་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། དངོས་པོ་མི་སྟོང་བའི་ཡོད་པར་རྟོག་པ་བཟློག་ནས་དངོས་པོ་(༢༦༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་པའི་སྟོང་ཉིད་མེད་པ་ཞིག་གི་རྟོག་པ་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་རྟོག་ན་དེ་ཉིད་ཀྱང་ཡུལ་གྱི་གནས་ལུགས་ལ་མ་ཞུགས་པའི་འཆིང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སློབ་དཔོན་གྱིས། འདིར་ནི་ཡོད་ཉིད་འགོག་པ་སྟེ། །མེད་ཉིད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མིན། །ནག་པོ་མིན་ཅེས་སྨྲས་པ་ན། །དཀར་པོ་ཡིན་ཅེས་མ་བརྗོད་བཞིན། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་འདི་ལ་ལོག་པར་ལྟ་བའི་བློ་ཅན་ཁ་ཅིག་ཡོད་མེད་གང་དུའང་མི་འདོད་པ་དེ་ཅང་མེད་པའི་ཆད་ལྟ་ཧད་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡོད་མེད་གཉིས་ཀ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཆད་ལྟ་ཧད་པོར་ཐལ་ན་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར། རྟག་པ་ཡོད་ལྟ་འགྱུར་མེད་གཡུང་དྲུང་ཅན་དུའང་ཅིས་མི་ཐལ། ཡོད་པ་སུན་ཕྱུང་བས་མེད་པར་བལྟ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། འོ་ན་མེད་པ་སུན་ཕྱུང་བས་ཡོད་པར་ལྟ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་སློབ་དཔོན་གྱིས། ཡང་དག་ཇི་བཞིན་ཡོངས་ཤེས་པས། །མེད་དང་ཡོད་པར་མི་འདོད་པ། །དེ་ཕྱིར་མེད་པ་པར་འགྱུར་ན། །ཅི་ཕྱིར་ཡོད་པ་པར་མི་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ཡོད་པ་སུན་ཕྱུང་བས། །དོན་གྱིས་འདི་ནི་མེད་རབ་བསླན། །དེ་བཞིན་མེད་པ་སུན་ཕྱུང་བས། །ཡོད་པར་ཅི་ཡི་ཕྱིར་མི་བསླན། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དེས་ན། ཡོད་མིན་མེད་མིན་ཡོད་མེད་མིན། །གཉིས་ཀའི་བདག་གཉིད་མིན་པའང་མིན། །མཐའ་བཞི་ལས་ནི་རྣམ་གྲོལ་བ། །དེ་ཉིད་དབུ་མ་པ་ཡིས་རིག །ཅེས་སོགས་ཀྱི་དོན་ལ། ཤར་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་ན་རེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ལ་བསམས་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མེད་པ་མ་ཡིན། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་(༢༦༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པས་ཡོད་གོ་ཆོད་ཅིང༌། དོན་དམ་པར་མེད་པས་མེད་གོ་མི་ཆོད་པས་དེ་གཞི་གྲུབ་པའི་ཆོས་སུ་ཡོད་ཅིང༌། དེ་ཉིད་འཕགས་པའི་གཟིགས་ངོ་ན་ཡང་གཉིས་སྣང་ནུབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོད་པའོ། །ཞེས་སྨྲ་བ་དང༌། ཇོ་ནང་པ་ཆེན་པོ་ན་རེ། དོན་དམ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་མ་ཡིན། ཀུན་རྫོབ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་མ་ཡིན། །ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་འཆད་པ་དེ་དག་གིས་ནི་གཞུང་དེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བཀྲལ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པའི་སྙིང་པོ་དབུ་མའི་གསུང་རབ་ཀྱི་བདུད་རྩིས་རྒྱ་མཚོ་ལ་མཐར་ལྟའི་དུག་ཆུ་ཆེན་པོ་བཞིས་བསླད་པར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་ལྟར་ན། ཡོད་མིན་མེད་མིན་ཡོད་མེད་མིན། །གཉིས་ཀའི་བདག་ཉིད་མིན་པའང་མིན། །མཐའ་བཞི་ལས་ནི་རྣམ་གྲོལ་བ། །དེ་ཉིད་དབུ་མ་པ་ཡིས་རིག །ཅེས་ཁོ་ནར་སོང་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་བདེན་པ་གཉིས་བསྡུས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་སྤྲོས་བྲལ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། བདེན་པ་གཉིས་ཀར་རང་རང་གི་སར་ཡོད་མེད་དམ་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་བཙན་པོ་ཉིད་དུ་དངོས་པོར་ལྟ་བའི་སྲོག་མཁར་གཞིག་ཏུ་དཀའ་བ་ཉིད་བཅས་འདུག་པའི་ཕྱིར། དབུ་མ་པའི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་བསྲུང་བར་འདོད་པའི་བསགས་སྦྱང་གི་མཐུ་རྩལ་ཅན་གང་དག་ལུགས་འདི་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་རིགས་སམ། ལུགས་དེ་དག་གི་ལྟར་ན་འཁོར་བ་དང་མྱང་འདས་ཀྱི་ཐ་སྙད་མཐའ་དག་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་ན་བསྒྱུར་དུ་མི་རུང་ཞིང༌། མེད་པ་བྱ་བྱེད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བདེན་གཉིས་ལ་ཡོད་འཛིན་དང་མེད་འཛིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། བདེན་པ་གཉིས་པོ་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་དུའང་མི་རུང་སྟེ། ཡོད་པའང་མེད་(༢༦༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་གང་དུའང་མི་རུང་ལ། མེད་པའང་ཡོད་པའི་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་གང་དུའང་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཐར་པ་དོན་གཉེར་རྣམས་ཀྱིས་ཡོད་མེད་དུ་ཞེན་པ་གཉིས་ཀ་སྤང་དགོས་ཏེ། དེ་དག་མ་སྤངས་པར་ཐར་པ་མི་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་དགོངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོ་དང༌། དཀོན་བརྩེགས་དང༌། ལང་གཤེགས་དང༌། ཀཱ་ཏྱཱ་ཡ་ན་ལ་གདམས་པ་སོགས་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་གསུང་རབ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་མེད་དུ་ལྟ་བ་གཉིས་ཀ་སྤང་བར་གསུངས་ཤིང༌། སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀྱང་བསྟན་བཅོས་ཐམས་ཅད་ལས་དེ་གཉིས་ཀ་སྤང་བར་གསུངས་ཏེ། རྩ་བ་ལས། བློ་ཆུང་གང་དག་དངོས་རྣམས་ལ། །ཡོད་པ་ཉིད་དང་མེད་ཉིད་དུ། །ལྟ་བ་དེས་ནི་བལྟ་བྱ་བ། །ཉེ་བར་ཞི་བ་ཞི་མི་མཐོང༌། །ཞེས་དང༌། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། གནས་མེད་ཆོས་འདིས་སྐྲག་གྱུར་པའི། །སྐྱེ་བོ་གནས་ལ་མངོན་དགའ་ཞིང༌། །ཡོད་དང་མེད་པར་ཞེན་པ་ལས། །མི་མཁས་རྣམས་ནི་ཕུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་དང༌། མེད་པ་པ་ནི་ངན་འགྲོར་འགྲོ། །ཡོད་པ་པ་ནི་བདེ་འགྲོར་འགྲོ། །ཡང་དག་ཇི་བཞིན་ཡོངས་ཤེས་ཕྱིར། །གཉིས་ལ་མི་བརྟེན་ཐར་པར་འགྱུར། །ཞེས་དང༌། རིགས་པ་དྲུག་ཅུ་པ་ལས། ཡོད་པས་རྣམ་པར་མི་གྲོལ་ཏེ། །མེད་པས་སྲིད་པ་འདི་ལས་མིན། །དངོས་དང་དངོས་མེད་ཡོངས་ཤེས་པས། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཅེས་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་བསྟོད་པ་ལས། ཡོད་ཅེས་པ་ནི་རྟག་པར་བལྟ། །མེད་ཅེས་པ་ནི་ཆད་པར་བལྟ། །དེས་ན་མཐའ་གཉིས་བྲལ་བ་ཡི། །ཆོས་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན་པར་མཛད། །དེས་ན་(༢༦༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་རྣམས་མུ་བཞི་དང༌། །བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བཀའ་བསྩལ་ལགས། །རྣམ་ཤེས་བྱ་བའང་མ་ལགས་ན། །ཚིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ག་ལ་ལགས། །ཞེས་སོགས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའི་ལུང་རིགས་ལ་བརྟེན་ནས་མོས་པ་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་ཡོད་མེད་དུ་བལྟ་བ་བཀག་ནས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་སྐྱེད་བྱེད་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་དོན་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པའི་ཞི་གནས་ལ་བརྟེན་ནས་ལྷག་མཐོང་གི་ལྟ་སྒོམ་རྣམ་པར་དག་པ་གོང་འཕེལ་དུ་བསྐྱེད་པར་བྱས་ནས་བསགས་སྤྱང་མཐར་ཕྱིན་པ་ན་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ནི། མདོར༑ སྐྱེ་བ་པོ་ཡི་ལྷག་མཐོང་དང༌། །ཞི་གནས་གོམས་པར་བྱས་ནས་ནི། །གནས་ངན་ལེན་གྱི་འཆིང་བ་དང༌། །མཚན་མའི་འཆིང་ལས་རྣམ་གྲོལ་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུའི་མཆོག་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་མངོན་དུ་བྱར་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་པའི་སྒོ་ནས་ལེགས་པར་སྐྱེད་བྱེད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རང་བཞིན་དུ་ལྟ་བ་སོགས་ཀྱི་སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི་འཁྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་གཞོམ་པར་བྱ་དགོས་སོ་ཞེས་བསྟན་བཅོས་འདིར་བསྟན་གྱི་དགོངས་པ་མཐར་ཐུག་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང༌། ཀླན་ཀ་སྤང་བ་དང༌། ཆགས་སྡང་སྤངས་ཏེ་རྣམ་པར་དཔྱོད་རིགས་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི། བསྟན་བཅོས་ལས་དཔྱད་རྩོད་ལ་ཆགས་པའི་ཕྱིར། །མ་མཛད་རྣམ་གྲོལ་ཕྱིར་ནི་དེ་ཉིད་བསྟན། །སློབ་དཔོན་གྱི་དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་ལས། རིགས་པའི་ཚོགས་དུ་མས་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་རྒྱ་ཆེར་མཛད་པ་ནི་རྩོད་པ་ལ་ཆགས་པ་གཞན་སྨྲ་དབབ་འདོད་པའི་ཕྱིར་མ་མཛད་དོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། དེ་ལས་རྒྱ་ཆེར་དཔྱད་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྟན་པས་འགྲོ་བ་ཀུན་གྱིས་ཆོས་ཉིད་(༢༦༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཁོང་དུ་ཆུད་དེ་ཐར་པ་ཐོབ་ན་ཅི་མ་རུང་ཞེས་སྐྱེ་བོ་རྣམ་གྲོལ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ནི་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པ་ན། །གཞན་གཞུང་འཇིག་པར་འགྱུར་ན་ཉེས་པ་མེད། །ཁྱོད་ཀྱིས་རྒོལ་བས་བརྟགས་པ་ཐམས་ཅད་བཀག་སྟེ་རྩོད་པའི་ཕྱིར་ན་རྟོག་པ་བཟློག་ཙམ་ཁོ་ན་འབྲས་བུར་བཞག་པ་མ་སོང་ངོ་སྙམ་ན་མིན་ཏེ། དཔྱད་པ་རྩོད་ཕྱིར་མིན་ཀྱང་གལ་ཏེ་དཔྱད་པའི་སྒོ་ནས་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པ་ན། གཞན་གཞུང་འཐད་པ་དང་བྲལ་བས་སྐྱོང་བར་མ་ནུས་ཏེ་རྡོ་རྗེས་བྲག་རི་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་ལྟར་ན་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ཉེས་པ་མེད་དེ། བརྒྱ་པ་ལས། ཆོས་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་རྣམས་ཀྱིས། །རྩོད་པ་མཛད་ཕྱིར་གསུངས་མ་ཡིན། །འོན་ཀྱང་མེ་ཡིས་བུད་ཤིང་ལྟར། །འདི་ཡིས་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་སྲེག །ཅེས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། རང་གི་ལྟ་ལ་ཆགས་དང་དེ་བཞིན་དུ། །གཞན་གྱི་ལྟ་ལ་འཁྲུག་གང་རྟོག་པ་ཉིད། །དེ་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ཁོང་ཁྲོ་རྣམ་བསལ་ཏེ། །རྣམ་དཔྱོད་པ་ནི་མྱུར་དུ་གྲོལ་བར་འགྱུར། །རང་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ལ་ཆགས་སྡང་དྲག་པོས་རྩོད་ཕྱིར་ཆོས་བསྟན་ན་རྟོག་པ་བཟློག་མི་སྲིད་པས་རང་གི་ལྟ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་ལྟ་ལ་འཁྲུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དངོས་པོར་རྟོག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་དེ་མ་ལོག་པར་ཐར་པ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་འདི་རྩོད་ཆེད་དུ་མིན་པ་དེའི་ཕྱིར་རང་གཞན་ལ་འདོད་ཆགས་ཁོང་ཁྲོ་རྣམས་བསལ་ཏེ་དེ་ཉིད་རྟོགས་འདོད་ཀྱིས་གནས་ལུགས་ལ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་ནི་མྱུར་དུ་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དྲུག་ཅུ་པ་ལས། རྩོད་མེད་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན། །དེ་དག་ལ་ནི་ཕྱོགས་མེད་དོ། །གང་རྣམས་ལ་ནི་ཕྱོགས་མེད་པ། །དེ་ལ་གཞན་ཕྱོགས་ག་ལ་ཡོད། །ཅེས་དང༌། བརྒྱ་པ་ལས། རང་གི་ཕྱོགས་ལ་ཆགས་ཡོད་ཅིང༌། །གཞན་ཕྱོགས་ལ་ཁྱོད་མི་དགའ་ན། །མྱ་ངན་འདས་པར་མི་འགྲོ་སྟེ། །གཉིས་སྤྱོད་ཞི་བར་ཡོང་མི་འགྱུར། །ཞེས་དང༌། མདོ་སྡེ་ལས། གང་ཞིག་ཆོས་འདི་ཐོས་ནས་ཆགས་བྱེད་ཅིང༌། །ཆོས་མ་ཡིན་(༢༦༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཐོས་ནས་ཁོང་ཁྲོ་བྱེད། །ང་རྒྱལ་དང་ནི་རྒྱགས་པས་བཅོམ་པ་དེ། །ང་རྒྱལ་དབང་གིས་སྡུག་བསྔལ་རྗེས་སུ་མྱོང༌། །ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱོགས་བཏང་སྟེ་ཤེས་བྱ་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་འཇིག་རྟེན་སྤྱི་མཐུན་ལ་གྲགས་པ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་བཀྲལ་བ་དེ་ཐར་འདོད་ཀྱིས་བསྟེན་ན། རྟེན་འབྲེལ་ཙམ་དུ་རྣམ་གྲོལ་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་དེ་ལ་བསླབ་པར་བྱ་དགོས་ཤིང་དཔྱད་པ་དང་འཕགས་པའི་གཟིགས་ངོ་ལ་རྟེན་འབྲེལ་ཙམ་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ཐར་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པས་འཐོབ་བྱ་ཐོབ་བྱེད་ཐོབ་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ལ། དེའི་ཚེ་དེ་དག་མེད་ཅེས་ཀྱང་མི་བརྗོད་ཅིང༌། ཡོད་མེད་གཉིས་ཡིན་དང༌། གཉིས་མིན་གཉིས་ཀར་ཡང་མི་བརྗོད་པས་གང་དུ་ཡང་མི་རྟོག་མི་འཛིན་མི་རྩོལ་བར་བྱར་མེད་རང་བབ་ཆེན་པོ་མ་བཅོས་ལྷུག་པ་འདི་ཉིད་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་ཅིང༌། དེའི་ཚེ་ཚོགས་དྲུག་ཡུལ་བཅས་ཀྱི་ཕྱི་ནང་གི་སྣང་བ་གང་ཤར་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་དང་དྲན་པས་དེའི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངང་ཚུལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་ཏེ། རྡོ་ཚན་ལ་ཁ་བ་བབ་པ་ལྟར་སྣང་སྟོང་གྲག་སྟོང་རིག་སྟོང་ལ་ཅེར་ལྟ་ཅེར་གྲོལ་དུ་འགྱུར་བ་སྟེ། དབུ་མའི་ལྟ་སྒོམ་གྱི་མན་ངག་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཁྲིད་སྲོལ་བར་མ་ཆད་པ་དཔལ་ལྡན་དྭགས་པོ་བཀའ་བརྒྱུད་ཀྱི་སྲོག་སྙིང་ཀརྨ་བཀའ་བརྒྱུད་ཀྱི་སྙན་བརྒྱུད་མར་མེ་གཅིག་ལ་གཅིག་བལྟམས་པ་ལྟ་བུ་འདི་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་དབང་ཕྱུག་རྗེ་བཙུན་མཉན་པ་གྲུབ་ཐོབ་ཁོ་ནའི་བཀའ་དྲིན་ལས་ཉེ་བར་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཁོ་བོས་ལེགས་པར་བཤད་པའི་དབུ་མའི་ལྟ་སྒོམ་གྱི་ཚུལ་འདི་(༢༧༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་རྗེ་བཙུན་འཇམ་པའི་དཔལ་གྱིས་ཤར་ཙོང་ཁ་པ་ལ་གདམས་པ་ལས་བདེན་པ་གཉིས་ལས་རེ་རེའི་སྟེང་དུ་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་མཐའ་བཞི་ཀ་བཀག་ནས་སྐྱེ་མེད་1སྒྲུབ་པ་འདི་འདྲ་ནི་ལོག་ལྟ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཡོད་པ་བཀག་ནས་མེད་པ་ཡིན་བྱས་པའི་རྗེས་ཐོགས་སུ་མེད་པ་བཀག་ནས་ཡོད་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། གཉིས་ཡིན་བཀག་ནས་གཉིས་མིན་སྒྲུབ་རྗེས་གཉིས་མིན་བཀག་ནས་གཉིས་ཡིན་སྒྲུབ་པ་ནི་དགག་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྣལ་མར་གོ་བས་རང་ཚིག་དང་འགལ་ཞིང༌། ཚིག་དོན་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་གཏན་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་པས་བོད་སྔ་རབས་པའི་དབུ་མ་ཡོད་མིན་མེད་མིན་གྱི་ལུགས་འདི་ནི་རྒྱ་ནག་ཧྭ་ཤང་གི་ལྟ་སྒོམ་ལྟར་འཁྲུལ་པ་འབའ་ཞིག་གོ་ཞེས་གདམས་པ་དང་རྗེས་བསྟན་རྒྱ་ཆེར་མཛད་ལ། ལྕང་ར་དགེ་ལེགས་པས་ཀྱང༌། ཁོ་བོའི་རྗེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་དབུ་མའི་ལྟ་སྒོམ་འདི་ནི་མར་པ་འབྲོག་མི་སྔགས་གསར་རྙིང་རྫོགས་ཆེན་གཅོད་ཡུལ་ཞི་བྱེད་པ་སྔོན་གངས་ཅན་གྱི་ཁྲོད་འདིར་བྱོན་ནོ་ཅོག་གི་ཐུགས་ལ་མ་ཤར་ཞིང༌། སྔོན་བྱོན་གྱི་ལུགས་ཀྱི་དབུ་མའི་ལྟ་སྒོམ་དེ་ནི་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་ཆེན་པོར་ལྷུང་ངོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གཞུང་འཛུགས་པར་བྱེད་མོད། བདེན་སྙམ་མི་བགྱིད་དེ། སྔ་རབས་ཀྱི་དབུ་མའི་ལྟ་སྒོམ་ལ་འཆད་རྩོད་རྩོམ་པ་དང་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་མཛད་ནས་མཁས་བཙུན་བཟང་གསུམ་དུ་གྱུར་པའི་རྗེ་བཙུན་སྒམ་པོ་པ་དང༌། ཁྲོ་ཕུ་ལོ་ཙཱ་བ་བྱམས་པ་དཔལ་དང༌། ས་སྐྱ་པའི་རྗེ་བཙུན་གོང་མ་རྣམ་གསུམ་དང༌། ཕ་གཅིག་དམ་པ་རྒྱ་གར་དང༌། ཞང་གཡུ་བྲག་པ་དང༌། བུ་སྟོན་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། རྗེ་བཙུན་རེད་མདའ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་(༢༧༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔའ་ཆེན་པོ་དག་གི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པར་ཡང་གྲགས་ལ། གལ་ཏེ་སྤྲུལ་པ་ཡས་བྱོན་དུ་མ་གྱུར་ཀྱང་མདོ་སྔགས་ཀྱི་གཞུང་ལམ་ཆེན་པོ་ནས་གཤེགས་ཏེ་གྲུབ་པའི་ས་ཆེན་པོ་བརྙེས་པའི་གང་ཟག་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལྟ་སྒོམ་ལ་སྐྱོན་ཡོད་པ་ལྟ་ག་ལ་ཞིག རིང་ལུགས་དེ་ལ་འཁྲུལ་པའི་དྲི་མ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །དེས་ན་དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཕམ་པར་བྱ་མི་དགོས་ཏེ། ཚུལ་འདི་ཤར་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོས་འཁྲུལ་བཅས་ཀྱི་ལྟ་བ་ཡིན་ཅེས་སྨྲ་བ་འདི་རྗེ་བཙུན་ནཱ་རོ་པའི་རྣམ་འཕྲུལ་དཔལ་ལྡན་འབྲུག་པ་རྒྱ་རས་པས་མ་འོངས་པ་འབྱུང་བ་ཐུགས་ཀྱིས་མཁྱེན་ནས་རྡོ་རྗེའི་གླུ་འདི་ལྟར་བླངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་ལ་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ། །བླ་མའི་དྲིན་གྱིས་རྟོགས་ལགས་པས། །སངས་རྒྱས་སྟོང་རྩ་བྱོན་གྱུར་ཀྱང༌། །ཐེ་ཚོམ་ཟ་རྒྱུ་མི་གདའོ། །ཞེས་གསུངས་པས། སྔོན་བྱོན་དབུ་མའི་ལྟ་སྒོམ་འདི་ལ་འཇམ་དབྱངས་ལས་གཞན་པའི་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མདུན་གྱི་ནམ་མཁར་སྤྲིན་ཕུང་གཏིབས་པ་ལྟར་བྱོན་ནས། ནོར་རོ། །འཁྲུལ་ལོ། །ཕུང་ངོ༌། །ཉེས་སོ། །བསྟན་པ་བཤིག་གོ། །ཞེས་དབྱངས་གཅིག་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་གསུངས་ཀྱང་ཡིད་གཏོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཞིང་འདིའི་ངེས་དོན་དུ་དབུ་མའི་ལྟ་སྒོམ་གྱི་བསྟན་པ་འཛིན་པ་ལ་ཞིང་འདིའི་སྟོན་པས་ལུང་བསྟན་བརྙེས་པའི་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་སློབ་མར་བཅས་པའི་གཞུང་ལུགས་ན་ཁྱེད་འདོད་པའི་དབུ་མའི་ལྟ་སྒོམ་དེ་ལྟ་བུ་ཡི་གེ་ན་གཅིག་ཀྱང་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་སྙམ་ན་གྲུབ་སྟེ། ཁྱེད་རང་གིས་ཀྱང་དབུ་མའི་ཡིག་ཆ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟ་བར་མི་གསལ་བར་འཇམ་དབྱངས་ཀྱིས་མིག་ཕྱེད་པར་བླ་མ་དབུ་མ་པ་བརྒྱུད་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ཅེས་འཆད་ཀྱིན་འདུག་ལ། (༢༧༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་རྗེས་འབྲང་བའི་ཐལ་རང་གི་གཞུང་ལུགས་སུ་ཁྱེད་ཀྱི་འདོད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཚད་གྲུབ་དང༌། འཁྲུལ་ཤེས་དང༌། ཚད་མའི་གཞི་མཐུན་དང༌། དངོས་པོ་དོན་བྱེད་ནུས་པ་འདི་ཐམས་ཅད་འདི་ལྟར་རང་སར་བདེན་པས་དེ་དེར་འཛིན་པ་ནི་དངོས་འཛིན་དང་བདེན་འཛིན་མ་ཡིན་ལ། བདེན་མེད་དུ་གཏན་ལ་དབབ་བྱའི་བདེན་པ་དེ་ཤེས་བྱ་ན་མི་སྲིད་ཅིང༌། བདེན་མེད་རྟོགས་པ་ལ་བདེན་གྲུབ་དེ་ངོས་མ་ཟིན་པར་དེ་མི་རྟོགས་ཤིང༌། དེ་ལྟའི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་ནི་འཇམ་དབྱངས་ཀྱི་སྙན་བརྒྱུད་མེད་པར་སུས་ཀྱང་ངོས་མ་ཟིན་པས་དེང་སང་གི་དབུ་མ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་ཉིད་མ་རྟོགས་པ་ནི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་བདག་བདེན་དང་ཐ་སྙད་པའི་དངོས་པོའི་བདག་བདེན་འདྲེས་པ་དེས་ལན་ཅིང༌། དངོས་པོ་བདག་བདེན་བཀག་ན་ཆད་ལྟར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་དང༌། ངར་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱིས་བཟུང་བའི་སེམས་ཅན་སྤྱི་ལ་ཡོད་པའི་ང་དང་བདག་ཙམ་ཐེག་པ་གསུམ་གར་དགག་བྱའི་གང་ཟག་གི་བདག་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཐ་སྙད་དུའང་ཞིག་པ་འདུས་མ་བྱས་ཉིད་དངོས་པོའི་རྒྱུ་འབྲས་དང་ངོ་བོར་སྨྲ་བ་དང༌། འགྲོ་བ་དྲུག་གི་འཁྲུལ་སྣང་མི་མཐུན་པ་བདེན་པར་མ་གྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་མ་འཁྲུལ་བའི་བདེན་པ་དོན་བྱེད་པ་ཚད་གྲུབ་ཏུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡོད་མེད་སྐྱེ་འགག་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟེང་ནས་མི་བྱེད་པར་བདེན་གཉིས་ཕྲལ་བའི་སྟེང་ནས་བྱེད་པ་དང༌། བདག་སྐྱེ་སོགས་འགོག་པ་ན་ཆོས་ཅན་མྱུ་གུ་ལྟ་བུའི་སྟེང་དུ་མི་འགོག་པར་དེ་ལ་སྣང་ཞེན་གཉིས་ཀར་ཡོད་པ་མིན་པའི་མྱུ་གུ་རང་བདེན་པ་གསར་རྩོམ་བྱས་ནས་དེ་ལ་བདག་སྐྱེ་སོགས་འགོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཅེས་པ་འདི་འདྲ་འགར་ཡང་མ་མཐོང་(༢༧༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞིང༌། ཁྱེད་རང་གི་གྲུབ་མཐའ་འདི་ལྟར་འཆའ་བ་ལ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་རྗེས་འབྲང་གི་ལུང་ཡི་གེ་ན་གཅིག་ཀྱང་འདྲེན་རྒྱུ་མ་རྙེད་འདུག་ཅིང༌། གང་དྲངས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱ་བོད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ཐམས་ཅད་དང་མི་མཐུན་པར་ཀྱོག་བཤད་ཀྱི་འབྲུ་འབའ་ཞིག་བསྣན་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར། རྩ་བར་མ་ཁྱབ་བོ་སྙམ་ན་ཁྱབ་སྟེ། གཞན་དུ་འཇམ་པའི་དབྱངས་ཉིད་སངས་རྒྱས་ནས་བྱང་སེམས་ས་བཅུ་པའི་ཚུལ་བཟུང་བ་ཡིན་ཀྱང་བསྟན་པ་འདིའི་བསྟན་གཙོ་སྟོན་པ་ཤཱཀ་ཐུབ་ཡིན་ལ། བྱམས་འཇམ་སོགས་དེའི་འཁོར་ཡིན་པས་སྐབས་འདིར་སྟོན་པ་ཉིད་ལ་དཔང་དུ་བྱའོ། །ཁྱད་པར་བོད་སྔར་བྱོན་གྱི་དབུ་མ་པ་དག་གིས་ནི་ཡོད་པ་བཀག་ནས་མེད་པ་མ་བསྒྲུབས་པ་དང༌། གཉིས་ཡིན་བཀག་ནས་གཉིས་མིན་གཏན་མ་བསྒྲུབས་ཤིང༌། དེ་དག་གིས་གཞན་གྱིས་ལོག་པར་བརྟགས་པ་གང་དག་རྟེན་འབྲེལ་ཀུན་རྫོབ་པ་འཇིག་རྟེན་གཞན་གྲགས་ཀྱིས་ཁས་བླངས་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས་སུན་འབྱིན་པ་ལས་རང་ལུགས་ཀྱི་དགག་སྒྲུབ་མ་བྱས་ཏེ། སྤྱོད་འཇུག་ལས། ཇི་ལྟར་གྲགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། །རྣམ་པར་དཔྱད་པས་ཐམས་ཅད་དཔྱོད། །ཅེས་འབྱུང་བ་ཁོ་ན་ལྟར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་བོད་སྔ་རབས་པའི་དབུ་མ་པས་མི་འདོད་པ་ཞིག་ཁྱེད་ཀྱིས་འདོད་དགོས་སོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ནི། ཇི་སྐད་དུ། ནན་གྱིས་ཁྱོད་འདིར་འདོད་བྱེད་པ། །གསལ་བར་དབང་ཕྱུག་སྤྱོད་པ་ཡིན། །ཅེས་པ་ལྟར་འགྱུར་བ་ཉིད་དོ། །འདིར་སྨྲས་པ། འཇིག་རྟེན་ངོར་བྱས་བདེན་གཉིས་འཇོག་ན་ཡང༌། །བདེན་པ་གཉིས་ཀར་གྲགས་གྲུབ་མེད་པ་དང༌། །ཡོད་ཀྱང་དེ་ལྟའི་བདེན་གཉིས་བལྟོས་བཞག་གི། །མ་དཔྱད་ཙམ་ངོར་ཐ་སྙད་བྱེད་(༢༧༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཙམ་ལས། །དཔྱད་ཚེ་བལྟོས་ལས་འཇིག་རྟེན་འབྱུང་བ་དང༌། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྟོང་པར་འཇོག་པ་ཡི། །སྟོང་དང་རྟེན་འབྱུང་དེ་ཡང་འགྲུབ་མིན་པས། །ཆོས་ཀུན་སྨྲ་བསམ་བརྗོད་བྱར་ག་ལ་བཏུབ། །དཔྱོད་བྱེད་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས། །ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་དཔྱད་པ་ཡི། །དཔྱོད་བྱེད་དཔྱད་བྱ་ཉིད་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱི། །ངོ་བོར་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་ཞི་བ་ན། །ཤིང་གཉིས་དྲུད་ལས་མེ་ཉིད་བྱུང་བ་ན། །བསྲེག་པ་ཉིད་ཀྱིས་མེ་དང་ཤིང་གཉིས་ཀར། །འགར་ཡང་གནས་པའི་གོ་སྐབས་ཡོད་མིན་ལྟར། །བདེན་པར་མེད་འདི་ཁོང་དུ་ཆུད་བྱས་ཏེ། །དཔྱད་བྱ་རྣམ་པར་དཔྱད་པར་བྱས་པ་ན། །རྣམ་དཔྱོད་དེ་ལ་ཡང་ནི་རྟེན་ཡོད་མིན། །རྟེན་མེད་ཕྱིར་ན་རྣམ་དཔྱོད་མི་སྐྱེ་སྟེ། །སྐྱེ་མེད་དེ་ཡང་མྱ་ངན་འདས་པར་བརྗོད། །དེ་ཚེ་ཐ་སྙད་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ཡི། །ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ཆད་མཐའ་སེལ་བའི་ཕྱིར། །བདེན་སྟོང་ཉིད་ལས་བསྙོན་མེད་དོན་བྱེད་པ། །ཤུལ་དུ་ལུས་པར་འགྱུར་རམ་འགྲོ་ཀུན་སོམས། །ཞེས་སོ། །

གང་ཟག་གི་བདག་མེད་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གང་ཟག་གི་བདག་མེད་དང་ཡུལ་སྟོང་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་སྐབས།གཉིས་པ་ལ། གང་ཟག་གི་བདག་དགག་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན། དེ་དགག་པའི་རིགས་པ་རྒྱས་པར་བཤད། བཀག་ནས་གང་ཟག་བརྟེན་ནས་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི། ཉོན་མོངས་སྐྱོན་རྣམས་མ་ལུས་འཇིག་ཚོགས་ལ། །ལྟ་ལས་བྱུང་བར་བློ་ཡིས་མཐོང་གྱུར་ཞིང༌། །བདག་ནི་འདི་ཡི་ཡུལ་དུ་རྟོགས་བྱས་ནས། །རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་བདག་ནི་འགོག་པར་བྱེད། །ལུང་དང་རིགས་པས་ཆོས་ཀྱི་བདག་བཀག་ནས་ད་ནི་གང་ཟག་གི་བདག་འགོག་པ་ལ་ཐར་འདོད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་འཇིག་ལྟའི་འཛིན་སྟངས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་བདག་ནི་འགོག་པར་བྱེད་རིགས་ཏེ། འདོད་ཆགས་སོགས་ཉོན་མོངས་རྣམས་དང་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་མྱ་ངན་སོགས་སྐྱོན་རྣམས་མ་ལུས་པ་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པའི་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་ཅན་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལས་(༢༧༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱུང་བར་བློ་ཡིས་མཐོང་བར་གྱུར་པས་དགག་རིགས་ཤིང༌། བདག་ནི་འཇིག་ལྟ་འདིའི་དམིགས་ཡུལ་དུ་རྟོགས་པར་བྱས་ནས་སོ། །ཁྱབ་སྟེ་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཡུལ་སུན་མ་ཕྱུང་བར་ཡུལ་ཅན་སུན་འབྱིན་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར།མདོ་ལས། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རྩ་བ་ཅན། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རྒྱུ་ཅན། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ཅན་དག་གོ། །ཞེས་འཇིག་ལྟ་ལས་འདུ་བྱེད་སོགས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཡན་ལག་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་སྲིད་པའི་འཁོར་ལོ་དར་དྲགས་ལ་ཡུན་རིང་དུ་འཁོར་བ་འབྱུང་བས་འཇིག་ལྟ་སྤོང་བྱེད་ཀྱི་དཔྱད་པ་འདི་ནི་ཐར་པ་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་བླ་ན་མེད་པའོ། །ད་ནི་བདག་མེད་པ་གཉིས་ལས་བརྩམས་ཏེ་གླེང་ན། གང་ཟག་དང༌། ཆོས་ཀྱི་བདག་ནི་གང༌། དེ་དག་འགོག་པའི་རིགས་པ་ནི་ཅི། དེ་དག་ཚུལ་ཇི་ལྟར་མེད་ཅེ་ན། གང་ཟག་གི་བདག་ནི། བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་ཞེན་ཡུལ་ལ་བདག་དང༌། སེམས་ཅན་དང༌། གང་ཟག་དང༌། སྐྱེས་བུ་དང༌། སྲོག་དང༌། ཤེད་བུ་དང༌། ཤེད་བདག་དང༌། ཚོར་བ་པོ་ལ་སོགས་པར་གྲགས་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་འཇིག་ལྟ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཡུལ་དང༌། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཡུལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ལོག་པའི་བཤེས་གཉེན་དང་གྲུབ་མཐའ་ངན་པས་བརྟགས་པ་སོགས་ལ་མ་བལྟོས་པར་ཐོག་མེད་ནས་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པའི་བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་གོམས་པས་ཕུང་པོ་ལ་དམིགས་ནས་ངའོ་བདག་གོ་འདི་ནི་ངའིའོ་བདག་གིའོ་སྙམ་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཅན་ཐ་ན་བྱ་དང་རི་དྭགས་ཚུན་ཆོད་ལའང་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་ནི་འཇིག་ལྟ་ལྷན་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་ལ། (༢༧༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེའི་ཡུལ་ནི་འཇིག་ལྟ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་བདག་སྟེ་གྲུབ་མཐས་བཏགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་ལྟ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཡུལ་ལའང་གསུམ་སྟེ། ཆོས་འདི་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལས་དོན་གཞན་དུ་རྟག་གཅིག་རང་དབང་ཅན་སོགས་སུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་དང༌། མང་པོས་བཀུར་བ་ཁ་ཅིག་གིས་ཕུང་པོའམ་སེམས་ཉིད་བདག་ཏུ་བཏགས་པ་དང༌། གནས་མ་བུ་པ་དག་ཕུང་པོ་དང་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་མེད་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་ནི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་བདག་དང་མ་འདྲེས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་བཏགས་པའི་བདག་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་བདག་འདོད་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་འཛིན་པ་ལ་ནི་འཇིག་ལྟ་ཀུན་བརྟགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐོག་མེད་ཀྱི་བག་ཆགས་གོམས་པ་འབའ་ཞིག་ལས་རང་ཤུགས་ཀྱིས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་གྱི། བཤེས་གཉེན་ངན་པ་དང་གྲུབ་མཐའ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་པ་བྱས་པ་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་ལས་རྟོག་པས་གསར་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་གི་འཛིན་སྟངས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་འཇིག་ལྟ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་བདག་གོ། །ཆོས་ཀྱི་བདག་ནི། གང་ཟག་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རང་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ཁྱད་པར་རྟག་མི་རྟག་ལ་སོགས་པར་སྒྲོ་བཏགས་པ་སྟེ་ཕྱེ་ན། ཀུན་བརྟགས་དང༌། ལྷན་སྐྱེས་གཉིས་སོ། །དེ་དག་འགོག་བྱེད་ཀྱི་རིགས་པ་ནི་གཞུང་ནས་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ལྟར་ཕྱི་རོལ་པ་དང༌། མང་པོས་བཀུར་བ་དང༌། གནས་མའི་བུ་པ་རྣམས་ཀྱི་བདག་འགོག་པར་བྱེད་པའི་རིགས་པ་རྣམས་ཡིན་ཅིང༌། ཆོས་ལ་བདག་འགོག་པའི་རིགས་པ་ནི་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལ་(༢༧༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཇིག་ལྟ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་བདག་ནི་མ་དཔྱད་ན་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་ཡོད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ངའོ་ཞེས་དང་ང་ཡིའོ་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་གྲུབ་མཐའ་ལོག་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། དེའི་བག་ཆགས་ཡོད་པའི་གང་ཟག་འབའ་ཞིག་གིས་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། དེ་ལྟ་བུའི་གྲུབ་མཐའི་ཐ་སྙད་སོགས་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ལ་མ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ལ་མཐུན་པར་སྣང་བའི་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པའང་མ་ཡིན་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པར་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་དུ་བདག་ཏུ་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་པ་དག་གིས་བཏགས་པའི་བདག་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་མེད་པ་བདེན་མོད་ཀྱི། མང་པོས་བཀུར་བ་དག་གི་བདག་གི་གདགས་གཞི་ནི་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་དེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཕུང་པོ་ལ་དམིགས་ནས་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་གནས་མ་བུ་པའི་བདག་ཀྱང་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་དེ། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་བདག་ཕུང་པོ་ལས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་མི་དཔྱོད་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་རིགས་པས་དཔྱད་ནས་ངར་འཛིན་གྱི་རྟེན་ཕུང་པོར་ཁས་ལེན་ཅིང༌། དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པར་ཁས་ལེན་པ་ཡིན་པས། དཔྱད་ན་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང་འཇིག་རྟེན་ལ་དེ་ལྟར་མ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ནི་རིག་པས་དཔྱད་ནས་དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་པ་མ་ཡིན་པས། མ་དཔྱད་ན་ངར་འཛིན་གྱི་རྟེན་ཕུང་པོ་ཡིན་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་ཅིང༌། དེ་ཉིད་དང་གཞན་སོགས་སུ་དཔྱོད་པ་མ་ཞུགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་(༢༧༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདེན་པར་འདོད་པའང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ། རིགས་པས་དཔྱད་པའམ་འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་གི་ངོ་ན་ནི་ལྷན་སྐྱེས་དང་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་བདག་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། འཆད་འགྱུར་གྱི་རིགས་པ་མཐའ་དག་གིས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་བདག་ནི་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པའི་ལྷས་བྱིན་ལྟ་བུ་སྟེ། དཔེར་ན། ཚོགས་པ་ལ་བཏགས་པའི་བུམ་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ཐ་སྙད་མ་དཔྱད་པར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་མི་འགོག་ཀྱང་དཔྱད་ན་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་བདེན་པ་གཉིས་ཅར་དུ་འགོག་སྟེ། དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་འཇིག་ལྟ་ལྷན་སྐྱེས་ལ་བརྟེན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྐྱོན་མ་ལུས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་གིས་ཐ་སྙད་དུའང་མ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་བདག་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་འགོག་སྟེ། འཕགས་པ་དང་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་གང་དང་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བདག་ལྟས་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བདག་ལྟ་ཡང་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་ལ་བརྟས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ན་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ལམ་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པ་དབུ་མའི་ལམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་འཁོར་བའི་རྩ་བ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཡུལ་གྱི་བདག་འགོག་པའི་རིགས་པ་གཞུང་དུ་མི་བརྗོད་པར་ཀུན་བརྟགས་པའི་བདག་འགོག་པའི་རིགས་པ་འབའ་ཞིག་བརྗོད་པ་མི་རིགས་སོ་སྙམ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་བདག་དང་གང་ཟག་དང་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་དཔྱད་པར་ཐ་སྙད་ཁས་ལེན་པའི་ཚེ་དགག་བྱ་མ་ཡིན་ཅིང་(༢༧༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དགག་མི་ནུས་ལ་བཀག་པ་ལ་དགོས་པའང་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་འགོག་ལ། དཔྱད་ནས་འགོག་པའི་ཚེ་ནི་རིགས་པའི་དཔྱོད་ཚུལ་གསུམ་ལས་མི་འདའ་བས་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་བདག་གསུམ་འགོག་པའི་རིགས་པ་རྣམས་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བདག་འགོག་པའི་རིགས་པ་ཡང་ཡིན་ཅིང༌། འཇིག་ལྟའི་རིའི་རྩེ་མོ་ཉི་ཤུའི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་བཀག་པའི་ཕྱིར། གཞུང་དུ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བདག་མ་བཀག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་བདག་ནི། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཞེན་པ་ཕལ་ཆེར་ཐ་སྙད་འཁྲུལ་ངོ་ཙམ་དུ་ཡོད་ཅིང༌། ཁྱད་པར་དུ་ཞེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའམ་གྲགས་སུ་རུང་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་ལས་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་གདུལ་བྱའི་ངོར་གསུངས་པ་ཕལ་ཆེ་བ་ཡང་ཐ་སྙད་འཁྲུལ་ངོར་ཡོད་ལ། འཇིག་རྟེན་ལ་མ་གྲགས་ཤིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མ་གསུངས་པ་ཕྱི་ནང་གི་མུ་སྟེགས་རྣམས་ཀྱི་རྟོག་པས་བཏགས་པ། ཤེས་བྱ་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་དང་དགུ་དང་རང་བཞིན་ཉེར་བཞི་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་དང༌། ཕྱིར་རོལ་གྱི་དོན་ལྐོག་ན་མོ་དང༌། གཉིས་མེད་ཀྱི་གཞན་དབང་བདེན་པ་དང༌། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་དང༌། བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་མཚན་དཔེས་སྤྲས་པའི་འདུས་མ་བྱས་པའི་རྟག་པ་དང༌། བཏགས་བཞག་གི་བདག་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་དང༌། བདེན་མེད་དོན་དམ་བདེན་པ་དེར་བདེན་དུ་གཞི་གྲུབ་སོགས་ནི་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་མེད་དོ། །འོ་ན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་སོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་སྟོན་པས་མ་དཔྱད་པར་གསུངས་པ་ན་ཐ་སྙད་དུའང་དྲང་ངེས་གཉིས་ཡོད་པ་ལས། དེ་ལྟའི་གསུང་ནི་ཐ་སྙད་(༢༧༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུའང་དྲང་དོན་དགོངས་པ་ཅན་གྱི་གསུང་ཡིན་པས་རང་སྡེ་དག་ཐ་སྙད་དུ་སྟོན་པས་དེ་ལྟར་གསུངས་སོ་ཞེས་ཞེན་ཀྱང༌། དེ་ལྟར་གསུངས་པ་ཐ་སྙད་དུ་ངེས་དོན་མིན་ལ། སྟོན་པས་དཔྱད་ནས་གསུངས་སོ་ཅོག་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་ངེས་དོན་ཁོ་ན་ཉིད་ལས་དྲང་བའི་དོན་ཅན་མ་ཡིན་ནོ། །མདོར་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དབུ་མའི་ཆོས་ཚུལ་འདི་དག་གི་སྲོག་གནད་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའོ། །དེ་ལྟར་ལེགས་པར་བཤད་པ་དེ་དག་གིས་དོན་ཅི་ཞིག་གྲུབ་སྙམ་ན། ཤར་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོས། བྱེ་སྨྲ་མདོ་སེམས་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པ་དང་བཅས་པ་དག་གི་གསུང་རབ་ལས་གང་ཟག་བདག་འགོག་གི་རིགས་པ་རྒྱས་པར་འབྱུང་ཡང༌། ལུགས་དེ་དག་གིས་གང་ཟག་གི་བདག་འགོག་པར་མི་ནུས་ཏེ། ལུགས་དེ་དག་ལ་གང་ཟག་གི་བདག་ཅེས་ཐུན་མོང་མིན་པའི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་རྣམ་གཞག་དེ་མི་འབྱུང་ལ། བདག་དེ་ངོས་མ་ཟིན་པར་དེ་འགོག་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་བདག་དེ་ལྟ་བུ་དེ་སྲིད་མཐའ་བཀག་པའི་ཚུལ་གྱིས་ངོས་བཟུང་ནས་གང་ཟག་གི་བདག་འགོག་པར་བྱེད་པ་ནི་ཐལ་འགྱུར་བའི་གཞུང་ཁོ་ན་ལས་འབྱུང་བས་ལུགས་དེ་ལ་མ་བརྟེན་པར་གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་བཟློག་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང༌། ཕྱི་དོན་ལྐོག་ན་མོ་དང༌། ཕྱི་དོན་གཟུགས་སོགས་རྣམ་རིག་པའི་གཞུང་ལས་རྒྱ་ཆེར་དགག་པར་བྱེད་ཀྱང་ལུགས་དེས་ཆོས་ཅན་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་དགག་པར་མི་ནུས་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་བཤད་མ་ཐག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་(༢༧༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་དག་གི་དངོས་འཛིན་ཀྱང་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་ལ་མ་བརྟེན་པར་དགག་མི་ནུས་ཤིང༌། འཇིག་ལྟ་དང་གང་ཟག་གི་བདག་འཛིན་ལའང་མུ་བཞི་ལ་སོགས་པར་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་དག་ཐལ་འགྱུར་བའི་བཞེད་པར་འགྲོ་བའི་གནས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཆེས་གསལ་བར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། རང་ཅག་ཚུར་མཐོང་གི་རྒྱུད་ཀྱི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བདག་འཛིན་འདི་ཉིད་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་མིན་པར་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་དུ་དཔྱད་པ་དང་མི་འགལ་བར་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཏུ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་འདིས་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱར་མཛད་ནས་བཀག་གོ་ཞེས་གོང་དུ་གསལ་བར་རྒྱ་ཆེར་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐེག་པ་དང་གྲུབ་མཐའ་འོག་མར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལུང་དང་ལུང་དོན་གྱི་རིགས་པས་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་བསྒྲུབས་པ་ན་དེའི་ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་བདག་བདེན་འགོག་མི་ནུས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གདུལ་བྱ་དང་འཚམས་པར་ཐེག་པ་དང་གྲུབ་མཐའ་འོག་མར་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་བསྟན་པས་དེའི་ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་བདག་བདེན་བཟློག་པར་མཛད་པའང་དོན་དུ་མི་འགྱུར་བར་ཐལ། དེ་ལྟར་བསྟན་པ་དེས་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་བདེན་འགོག་པའི་བསྟན་པའི་བྱ་བ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་འདོད་ན། ཐེག་པ་དང་གྲུབ་མཐའ་འོག་མའི་ཆོས་ཚུལ་ཐམས་ཅད་གདུལ་བྱ་གང་ཟག་གི་བདག་སོགས་དངོས་པོར་བལྟ་བ་སྤོང་བྱེད་ཀྱི་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་བསྟན་པ་དང་ཆོས་ཚུལ་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཞིང་བདག་མེད་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་བྱེད་ཀྱི་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། གྲུབ་མཐའ་འོག་མ་གཉིས་ནས་བཟུང་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པ་མན་གྱིས་(༢༧༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཀྲལ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པའི་བྱ་བ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་བདེན་བཞི་མི་རྟག་ལ་སོགས་བཅུ་དྲུག་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་དུ་ཁས་ལེན་ཞིང༌། དེ་ཙམ་དངོས་སྨྲ་བའི་གཞུང་ལས་བཤད་པ་དེས་གང་ཟག་གི་བདག་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་དྲུངས་འབྱིན་པར་མི་ནུས་ཞེས་པའང་ནང་འགལ་ལོ། ། ཁོ་བོ་ཅག་ལྟར་ན། གཞི་གང་ལ་གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང༌། དེ་ལྟར་བལྟ་བའི་བདག་དང༌། བདག་འཛིན་དེ་སྤོང་བྱེད་ཀྱི་རིགས་པ་ནི། ཁ་ཆེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནས་མདོ་སེམས་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བའི་བར་མི་མཐུན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཇུག་འགྲེལ་གྱི་མཆན་རྙིང་པ་ཚབ་ལོ་ཙཱ་བས་བཏབ་པར། བདག་གོ་ཞེས་པ་བདུད་ཀྱི་སེམས། །ཞེས་སོགས་མདོའི་ལུང་དྲངས་ནས་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པའི་ཚུལ་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་གང་བཤད་པ་དེ་ཉིད་དབུ་མ་ལ་འཇུག་པར་འཆད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གང་ཟག་གི་བདག་ལྟ་དང་འཇིག་ལྟ་ནི་དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པས། ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ཙམ་ལ་སེམས་ཅན་དང་བདག་ཏུ་བཏགས་ནས་དེ་ཞེན་ཡུལ་དུ་བཞག་སྟེ། དེར་འཛིན་པ་ལ་འཇིག་ལྟ་དང་བདག་ལྟར་བྱས་ནས་དེ་བདག་གི་རྫས་སུ་ཡོད་ན་ཕུང་པོའི་རྫས་དང༌། ཕུང་པོ་ལས་གཞན་གྱི་རྫས་སུ་ཡོད་ཅེས་བརྟགས་ནས་འགོག་པར་བྱེད་པའི་རིགས་པ་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་འགྲེལ་ལས། ངའོ་སྙམ་པའི་བློ་གང་དེ། །སེམས་ཅན་ལ་ལྟ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས། །ཞེས་དང༌། མངོན་པ་ཀུན་བཏུས་ལས། འཇིག་(༢༧༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་གང་ཞེ་ན། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་ལ་བདག་གམ་བདག་གིར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་བལྟ་བའི་བཟོད་པ་དང༌། འདོད་པ་དང༌། བློ་གྲོས་དང༌། རྟོག་པ་དང༌། ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཞེས་དང༌། འཇུག་འགྲེལ་དུ། དེ་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ནི་ང་དང་ང་ཡིར་སྙམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་ཅན་ནོ། །ཞེས་ཕུང་པོ་ལ་དམིགས་ནས་སེམས་ཅན་དང༌། བདག་དང༌། ང་དང་ང་ཡི་བར་རྟོག་པ་ལ་བདག་ལྟར་འཇོག་གོ། །དེས་ན་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་མཛོད་རྩ་འགྲེལ་དང༌། སློབ་དཔོན་ཟླ་གྲགས་ཀྱི་འཇུག་པ་རྩ་འགྲེལ་གཉིས་ཀར་ཐ་སྙད་དུའང་ཕུང་པོ་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པའི་བདག་རྫས་གྲུབ་བཀག་ནས་བཏགས་ཡོད་ཙམ་དུ་བཞེད་པ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ཅིང༌། དེ་ལྟའི་བདག་རྫས་གྲུབ་ཏུ་འཛིན་པ་ལྷན་སྐྱེས་དེ་ཉིད་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱར་བྱེད་པ་ལ་མི་མཐུན་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མེད་ལ། དེ་ལས་གཞན་དུ་ཡུལ་རང་ངོས་ནས་གྲུབ་པའི་བདག་དང་གང་ཟག་ཡུལ་དུ་བྱས་ནས། དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ང་དང་ང་ཡི་བར་ལྟ་བ་བདག་ལྟར་བཤད་པ་ག་ལ་ཡོད། དེ་ལྟར་ནའང་བྱེ་སྨྲས་བཏགས་ཡོད་ཀྱི་བདག་དེ་དཔྱད་ནས་ཡོད་པར་འཇོག་པ་དང༌། དེ་བཏགས་ཡོད་ཀྱི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དུ་ཡོད་པར་འདོད་ལ། ཐལ་འགྱུར་བས་དེ་དཔྱད་ནས་ཡོད་པར་མི་འདོད་ཅིང༌། མ་དཔྱད་པའི་ཐ་སྙད་དུ་དེ་ལྟའི་བཏགས་ཡོད་ཀྱི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དུ་ཡོད་པར་མི་བཞེད་དོ། །བྱེ་སྨྲས་གང་ཟག་གི་བདག་(༢༧༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གིས་སྟོང་པའི་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པའི་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོའི་རྫས་སུ་ཁས་ལེན་ཅིང༌། ཐལ་འགྱུར་བས་ནི་དེ་ལྟའི་བདག་མེད་དང༌། སྟོང་ཉིད་ནི་ཤེས་བྱ་དང༌། ཤེས་བྱ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དངོས་པོ་དང་དངོས་མེད་རྫས་བཏགས་སོགས་ཀྱི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་བརྗོད་དོ། །མདོར་ན་ཐལ་འགྱུར་བས་མ་དཔྱད་བལྟོས་བཞག་གི་བདག་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་རང་བཞིན་མེད་པའི་དོན་ཡང་དེ་ལྟའི་བདག་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་དོན་དུ་འཆད་པ་ལས། དགེ་ལུགས་ལྟར་ཡུལ་གྱི་སྡོད་ལུགས་ཀྱི་རང་ངོས་ནས་གྲུབ་མ་གྲུབ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་མི་སྟོང་དུ་འཇོག་པའི་གནས་མེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡུལ་གྱི་རང་ངོས་ནས་ཚུར་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བྱུང་ཞིང་གྲུབ་པར་འདོད་པ་ནི་མུ་སྟེགས་ངོ་བོ་ཉིད་རྒྱུར་སྨྲ་བ་ཙམ་མ་གཏོགས་དེ་འདྲའི་བདེན་དངོས་སུ་འཛིན་པ་རང་གཞན་གྱི་སྡེ་པའི་གྲུབ་མཐས་ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བློ་གང་ལའང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན། མུ་སྟེགས་ངོ་བོ་ཉིད་རྒྱུད་སྨྲ་བ་མ་གཏོགས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འབད་མེད་དུ་གྲོལ་བར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོར་ན་ཤར་རྩོང་ཁ་པ་ཆེན་པོས་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་སུ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་སྨྲ་བ་ན། ལྷན་སྐྱེས་ཀྱིས་བཟུང་བའི་བདག་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་དུ་འགོག་བྱ་མིན་ཞེས་པ་ནི། དེ་འདྲའི་བདག་ཡོད་ན་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཡུལ་གྱི་གནས་ཚུལ་ལ་མ་ཞུགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། བདག་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་འཛིན་སྟངས་དོན་ལ་མ་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རང་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་(༢༧༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་དུ་སྨྲ་བ་དང་ཡང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་རྫུན་ཚིག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། རང་ཅག་ཚུར་མཐོང་གི་བླང་དོར་བྱེད་པར་རློམ་པའི་བདག་ལྟ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་བདག་དེ་མ་དཔྱད་པ་ནའང་འཛིན་སྟངས་དང་མཚུངས་པར་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་དུ་ཡོད་ལ། དཔྱད་པ་ནའང་ཐེག་པ་གསུམ་གར་གྱི་ལུང་རིགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་བདག་དེ་དེ་མ་ཡིན་ཅིང༌། དེ་མ་ཡིན་ན་སྤང་བྱ་མ་ཡིན་པར་འདོད་དགོས་པ་གང་ཞིག ཐེག་པ་གསུམ་གའི་གསུང་རབ་རྒྱ་མཚོ་ལས་བདག་དེ་ལས་གཞན་པའི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་རྣམ་གཞག་ཡི་གེ་ན་གཅིག་ཀྱང་སྔོན་མ་གསུངས་ཤིང༌། དེ་ལྟར་གསུངས་པ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཐོང་ཐོས་ཙམ་ཡང་མི་འདུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟགས་ཁྱབ་ཚད་མས་གྲུབ། མི་འདོད་ཀ་མེད། དེ་ལྟར་ན་དེ་འདྲའི་བདག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུད་ལའང་ཡོད་པ་ལ་སྤོང་བྱེད་གཞན་མེད་པས་སངས་རྒྱས་བདག་ལྟ་དང་འཇིག་ལྟ་ཅན་དུ་འགྱུར་ལ། དེའང་འདོད་དོ་ཞེ་ན། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འཁོར་བ་ལས་མ་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཅན་གྱི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་སྨྲ་བའི་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བ་དེ་ལ་དབུ་མ་པ་ཡིན་པར་སུ་ཞིག་ཡིད་རྟོན་པར་བྱེད། དེ་ཡིད་ཆེས་ཀྱི་གནས་མ་ཡིན་ན་འཇིག་ལྟ་དང་གང་ཟག་གི་བདག་ལྟ་ལ་ཡིན་མིན་གྱི་མུ་བཞིའི་རྣམ་གཞག་ནི་སྔོན་བྱུང་བའི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་བཀའ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་གསུང་རབ་རྒྱ་མཚོའི་བརྡ་ཁྱད་འཇོག་མཚམས་ཟད་མི་ཤེས་ཤིང་དཔག་དཀའ་བ་ལ། གཏན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རང་བཟོ་དེ་དག་ལ་ཡ་མཚན་དུ་སུ་ཞིག་འཛིན་ཏེ། འཛིན་ན་བཤོས་དང་པག་ལའང་ཡིན་མིན་གྱི་མུ་བཞི་བརྩི་(༢༧༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དགོས་པའང་ཐལ་འགྱུར་བའི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ལུགས་སུ་འཇོག་རིགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ནས་ཟན་གྱི་བཤོས་དེ་བཤོས་ཡིན་ཀྱང་གྲོ་ཟན་གྱི་པག་མ་ཡིན་པའི་མུ་ལ་སོགས་སུ་སྨྲ་དགོས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་སྨྲས་པས་ཅི་སྟོ་སྙམ་ན། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་གི་གཞུང་ལུགས་ལ་འཆད་རྩོད་རྩོམ་པ་དང་ཐོས་བསམ་སྒོམ་པས་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ན་ཐར་པའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་བའི་ཟེར་རྒྱུ་ཟད་པའི་ལོང་གཏམ་གྱིས་བྲེལ་བར་བྱེད་ན་བདུད་ཀྱི་ལས་སུ་མི་འགྱུར་རམ། ཁྱོད་ཀྱིས་འདོད་པའི་མུ་དེ་དག་གི་བརྡ་ཁྱད་གསར་འཇོག་གི་དོན་ཡང་ཤིན་ཏུ་འཕྱུགས་ཏེ། ང་ཡི་བ་མིག་རྣ་སོགས་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཛིན་བློ་དེ་ཤེས་བྱ་ལ་ཆོས་དང་གང་ཟག་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བདེན་འཛིན་གྱི་བློ་ཡིན་ནམ། གང་ཟག་ལ་བདེན་འཛིན་གྱི་བློ་ཡིན། གཉིས་པ་ལྟར་ན་དེ་གང་ཟག་གི་བདག་འཛིན་དུ་འགྱུར་ལ་དེར་ཡང་ཁྱེད་མི་འདོད་དོ། །དང་པོ་ལྟར་ན་དེ་ཆོས་ཅན། ཆོས་ཀྱི་བདག་འཛིན་ཡིན་པར་ཐལ། དང་པོ་དེའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་ཚད་མ། འདོད་ན། དེ་ཆོས་ཅན་འཇིག་ལྟ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཏེ། ཁྱབ་པ་ཁྱེད་རང་གིས་ཁས་བླངས། གསལ་བ་དངོས་འགལ། ཡང་དེ་འདྲའི་བློ་དེ་ཆོས་ལ་བདེན་འཛིན་མིན་ན། མིག་རྣ་སོགས་དེ་ལ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བའི་ཆོས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར། དེ་འདྲའི་བློ་དེ་གང་ཟག་གི་བདག་འཛིན་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་འཛིན་གང་ཡང་མ་ཡིན་ན་དེ་བདག་འཛིན་ཕུང་གསུམ་པར་འགྱུར་རོ། ། གང་ཟག་གཞན་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་འཇིག་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། གང་ཟག་གཞན་དེའི་འཇིག་(༢༧༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚོགས་ལ་མ་བལྟས་པར་གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡན་ལག་དང་ཆ་ཤས་ལ་མ་བལྟས་པར་ཡན་ལག་ཅན་དང་ཆ་ཤས་ཅན་ལ་ལྟ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཐལ་རང་གཉིས་ལ་བདག་མེད་གཉིས་ཀྱི་ལྟ་བ་ལ་བཟང་ངན་ཡོད་དེ། བདག་མེད་དེའི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་བདག་དེ་ཇི་ལྟ་བར་ངོས་ཟིན་མ་ཡིན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་འདི་ནི་སྔོན་འཕགས་པའི་ཡུལ་དང་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་འདིར་བྱུང་བའི་དབུ་མའི་གཞུང་འགྲེལ་མན་ངག་ལྟ་ཁྲིད་ཟིན་བྲིས་སྟོང་ཐུན་དབུ་མའི་གྲུབ་ཐོབ་དག་གི་མགུར་མར་དེ་འདྲའི་རྣམ་གཞག་ཚིག་ཕྱེད་ཙམ་གྱི་གསལ་ཁ་ཡོད་པ་མེད་དོ་ཞེས་ཁོ་བོ་མནའ་ཆུ་མཐུང་བར་བྱེད་ལ། ཡང་ཁྱོད་མཐོང་ཐོས་ཆུང་བས་དེ་ལྟར་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། ཁུངས་ཐུབ་ཀྱི་ལུང་རྣམ་པར་དག་པ་སྟོན་ཅིག དེར་མ་ཟད་ཁྱེད་ཆོས་དང་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་བློ་ཕལ་པ་ཐ་སྙད་འཛིན་པའི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱིས་གང་བཟུང་འདི་ཚུར་མཐོང་གི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ལྟར་གྱུར་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་གི་དགོངས་དོན་མཆོག་དེ་ལ་ཁྱེད་ཆེས་སྐྲག་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱི་ལས་འབྲས་འཇོག་ན། དངོས་པོ་འདུས་བྱས་སྔ་ཕྱི་སྐད་ཅིག་ཐ་དད་པས་དངོས་པོ་བར་སྟོང་ལུས་ན་རྒྱུས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པར་རྒྱུན་ཆད་དོགས་པའི་སེམས་ཁྲལ་ཆེན་པོ་བབས་ནས་དངོས་སྨྲ་བའི་ཕྱི་ནང་གི་སྡེ་པ་ཁ་ཅིག་ལྟར་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་དང་ཐོབ་པ་དང་ཆུད་མི་ཟ་དང་ཀུན་གཞི་ཁས་ལེན་པ་ལྟར་དངོས་པོ་ལ་ཆེར་སྲེད་པ་གཏོང་བར་མ་ནུས་ནས་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་དུ་ཞིག་པ་དངོས་པོ་བ་ཞིག་དང༌། ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་གྱི་བདག་གཉིས་ཁས་(༢༧༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བླངས་པས། ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་དེ་གཉིས་གཅིག་གམ་ཐ་དད། གཅིག་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའི་གང་ཟག་ཏུ་ཐལ། དངོས་པོའི་འཇིག་ཞིག་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་ཡིན་པར་ཁྱེད་རང་འདོད་ཅིང་ཞིག་དངོས་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་ཡིན་པར་རིགས་ན་འཇིག་དངོས་དེ་ཡིན་པ་ལའང་གནོད་བྱེད་མེད་ཅིང་སྒྲུབ་བྱེད་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། རྟགས་དང་པོ་ཁས་བླངས། གཉིས་པ་ཚད་གྲུབ། འདོད་ན། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གང་ཟག་ཏུ་འགྱུར་བས་སྔོན་མེད་ཀྱི་ལེགས་བཤད་དུ་འགྱུར་ལ། ཐ་དད་ན་སྐྱེས་བུ་གཅིག་གིས་སྲོག་གཅོད་ཀྱི་ལས་གཅིག་བགྱིས་པ་ན་སྐྱེས་བུ་དེའི་རྒྱུད་ལ་ལས་གཉིས་དང་དེའི་འབྲས་བུ་གཉིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་བདག་དང་དེའི་རྟེན་གྱི་ཞིག་པ་དངོས་པོ་བའི་རྟེན་ཅན་གྱི་ལས་སོ་སོར་བསགས་ནས་འབྲས་བུའང་དེ་ལྟར་སོ་སོར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། སྐྱེས་བུའི་ལས་སོག་པ་ན་དེ་གཉིས་བསྡོམས་ནས་ལས་གཅིག་ལས་མི་སོག་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། འོ་ན་དེ་ལྟའི་ལས་དེ་ཆ་མེད་ཡིན་ནམ་ཆ་བཅས་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་རྟེན་གཉིས་ཀྱིས་བསྡོམས་ཏེ་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་ཆར་མི་འགྱུར་བར་ཐལ། ལས་དེ་ཆ་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ལས་དེ་རྟེན་གཉིས་ཀྱི་ཆས་མ་བྱས་པར་མ་སོང་ངོ༌། །གཉིས་པ་ལྟར་ན་ལས་དེ་གཅིག་མ་ཡིན་པར་ཐལ། རྟེན་གཉིས་ཀྱིས་བྱས་པའི་ཆ་སོ་སོར་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་དབུ་མ་པས་རང་ལུགས་ཀྱི་ངེས་པར་ཁས་ལེན་དགོས་པའི་བདག་དང་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་བདག་གཉིས་ཏེ་གསུམ་ཡོད་པ་ནི་རང་སྡེ་གནས་མ་བུ་པ་དང་མང་བཀུར་བ་ཁ་ཅིག་མ་གཏོགས་རང་(༢༧༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གི་སྡེ་པ་གང་གིའང་གཞུང་ལས་དེ་ལྟར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཅིང༌། དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་དེ་ནི་དཔལ་ལྡན་ཟླ་བས་གཞུང་འདིར་བཀག་པ་ཉིད་ཁྱེད་ཅག་གིས་སྒྲུབ་པ་ནི་དཔལ་ལྡན་ཟླ་བའི་གཞུང་ལེགས་པར་བཤད་པར་བྱས་པར་འགྱུར་རམ། ངེས་པར་ཁས་ལེན་རྒྱུའི་གང་ཟག་གི་བདག་སྨྲ་བའི་རང་སྡེ་འོག་མ་སྔར་བྱུང་ཡང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པར་ཁས་འཆེ་བ་ལ་གང་ཟག་གི་བདག་ཁས་ལེན་པ་ནི་རྒྱ་བོད་འདིར་ཁྱེད་ལས་སྔོན་མ་བྱུང་བས་ཁྱེད་ཅག་རྗེས་འབྲངས་དང་བཅས་པ་དག་གཞི་གྲུབ་ན་བདག་མེད་མ་ཡིན་པ་བུད་ཅེས་སངས་རྒྱས་པ་སྤྱི་ལ་རླུང་ལྟར་གྲགས་པ་འདི་ལ་ཁྱབ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁས་ལེན་རྒྱུའི་བདག་དེ་གཞི་གྲུབ་ཅིང་བདག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཐལ་འགྱུར་བའི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་གྲུབ་མཐར་འཇམ་དབྱངས་ཀྱིས་བཀའ་བསྩལ་ཏོ། །ཞེས་སླར་གླེགས་བམ་ཆེན་པོ་སྦྱར་བར་རིགས་ཏེ། གྲུབ་མཐའ་གུང་བསྒྲིག་དགོས་པའི་ཕྱིར། གཞི་གྲུབ་ན་བདག་མེད་མ་ཡིན་པ་འབུད་མི་ནུས་པའི་ལུགས་འཇོག་དགོས་པ་ཀྱེ་མ་ལ། འདིར་སྨྲས་པ། གང་དག་དུད་འགྲོར་བསྐལ་མང་བརྒལ་གྱུར་པ། །དེས་ཀྱང་ལས་འབྲས་རྟེན་བདག་མ་མཐོང་ལ། །ངར་འཛིན་དེ་དག་ལ་ཡང་འཇུག་མཐོང་སྟེ། །དེས་ན་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་བདག་འགའ་མེད། །ཅེས་པའང་བསམ་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཡོད་པའི་བདག་དང་ཤེས་བྱ་ལ་མེད་པའི་བདག་གི་ཆོས་ཀྱང་ཁྱེད་ཁས་ལེན་རིགས་པར་ཐལ། དགག་རྒྱུའི་བདག་དང་ཁས་ལེན་རྒྱུའི་བདག་གཉིས་ཁས་ལེན་ཅིང༌། དང་པོ་དེ་ཤེས་བྱ་ལའང་མེད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁས་བླངས༌། ཁྱབ་པ་ཚད། འདོད་ན་ཤིན་ཏུ་ལེགས་ཏེ་ཁྱེད་རང་གི་གྲུབ་མཐའ་(༢༨༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐམས་ཅད་གུང་འགྲིགས་པ་དང་བཙན་པར་འགྱུར། ཡང་དགག་བྱའི་བདག་དེ་ཆོས་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། འོ་ན་དགག་བྱའི་བདག་དེས་བདག་འཛིན་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་འཛིན་པར་ཐལ། མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་དང་མི་འཛིན་པ་ལས་ཆོས་ཡིན་མིན་དུ་འཇོག་པ་གང་ཞིག རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་བདག་དེ་ཆོས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་བདག་ཆོས་ཅན། རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་བདག་འཛིན་བསྐྱེད་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཁྱེད་ཅག་རྟོག་པས་བཏགས་གཞག་གི་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའི་དངོས་ཆོས་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པ་བྱ་དང་རི་དྭགས་ཚུན་ཆོད་ཀྱི་ཚད་མས་གྲུབ་བཞིན་པ་དེ་བཏགས་བཞག་གི་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་མ་ཚིམ་པར་དེ་ལྟར་བཏགས་པའི་བཏགས་དོན་འཚོལ་ན་གནས་ལུགས་ལ་དཔྱད་པར་སོང་བ་ཐལ་འགྱུར་བའི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་དཔྱོད་པའོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་ལྟར་ན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་འཇིག་རྟེན་སྤྱི་ལ་གྲགས་ཤིང༌། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་སློབ་དཔོན་ཀླུ་ཞབས་ཀྱིས་ཐ་སྙད་དུ་བདེན་པ་གསལ་བར་མཛད་པའི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་དེ་སངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་རྣམས་ཀྱིས་ལུང་རིགས་དྲི་མ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མཛད་མི་དགོས་པར་འགྱུར་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་གི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དོན་ནི་བཏགས་བཞགས་བལྟོས་ནས་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཡིན་ལ། དེ་ནི་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་བཏགས་བཞག་ཙམ་དུ་དེ་ངོར་དེའི་བྱ་བ་བྱེད་པར་ཤེས་ཤིང༌། དེ་ཙམ་གྱིས་བློ་ཚིམ་ནས་དེ་ལ་སྐྱེ་བོ་དག་(༢༨༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དབུ་མའི་དོན་ཆེད་དུ་མི་གཉེར་བས་བཏགས་དོན་འཚོལ་བར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན་ཁྱེད་རང་གིས་རྟེན་འབྲེལ་དེ་ཀུན་མཁྱེན་མ་གཏོགས་ཕལ་པས་མི་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་སྟོན་པ་ལ་བསྟོད་པ་ཞིག་ཀྱང་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནམ།ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཏགས་བཞག་ལས་གཞན་དུ་མེད་ན་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་བཏགས་ནས་བཞག་པ་ཡིན་ནམ་མིན། ཡིན་ན་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཆོས་གཞན་ལྟར་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པར་ཐལ། བཏགས་བཞག་གི་ཆོས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། མ་ཡིན་ན་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་རྫས་དང་ཡུལ་རང་ངོས་ནས་གྲུབ་པ་དང་ཤེས་བྱ་ལ་ཡོད་པར་ཐལ། རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་དེ་རྫས་བཏགས་གང་རུང་གི་ཆོས་ཡིན་པ་གང་ཞིག བཏགས་ཆོས་མིན་པའི་ཕྱིར། རྟགས་དང་པོ་མ་གྲུབ་ན་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་དེ་བློའི་ཡུལ་དུ་བྱར་རུང་མིན་པར་ཐལ། དེ་རྫས་བཏགས་གང་རུང་གི་ཤེས་བྱར་ཡོད་པ་མིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་མེད་ན་དེ་འདྲའི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་དེ་ཆོས་ཅན། ཤེས་བྱར་ཡོད་པར་ཐལ། བློའི་ཡུལ་དུ་བྱར་རུང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་ཁྱབ་ན་བློའི་ཡུལ་དུ་བྱར་རུང་ཡིན་ན་ཤེས་བྱ་མ་ཡིན་པ་འབུད་མི་ནུས་པའི་གྲུབ་མཐའ་ཁྱད་འཕགས་འཆའ་དགོས་པར་འགྱུར་བས་གྲུབ་མཐའ་བཟང༌། གོང་དང་འདོད་ན། རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་འཛིན་པའི་བདེན་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་སེམས་ཅན་ལ་གཏན་མི་སྐྱེ་བར་ཐལ། རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་དེ་བློ་ཡུལ་དུ་བྱར་རུང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་པ་ལས་འོས་མེད། དེ་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འབད་མེད་དུ་གྲོལ་བར་འགྱུར་བས་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་ལུགས་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་མོས་ཏེ་ད་ལྟ་ཉིད་དུ་འཁོར་བའི་འཁོར་ལོ་འདི་ཉིད་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །(༢༨༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེས་ན་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་བདག་ནི་དེ་དང་དེར་མ་གྲུབ་བཞིན། དེ་དང་དེར་གྲུབ་འཛིན་གྱི་བློས་བཏགས་བཞག་མིན་ན། རང་ངོས་ནས་གྲུབ་པས་ནི་དེ་འདྲ་མ་བཞག་པས་དེ་འདྲའི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་དེ་བློ་ངོར་ཡེ་མེད་དགོས་པ་ལས་དེ་འདྲའང་མ་ཡིན་པས། ཁྱེད་ཅག་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་རྟོག་པས་བཞག་པ་མིན་པར་མོས་པ་ནི་མོས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པ་ལས་དོན་ལ་མི་གནས་ཏེ། ཐག་ཁྲ་སྦྲུལ་འཛིན་གྱི་རྟོག་ངོ་ན་སྦྲུལ་དུ་མེད་བཞིན་སྦྲུལ་དུ་རྟོག་པས་བཞག་པ་ཙམ་ཞིག་འབྱུང་གི། དེ་ལྟར་རྟོག་པས་ཐག་ཁྲ་སྦྲུལ་དུ་མ་བཞག་ན་ཐག་ཁྲ་ལ་སྦྲུལ་འཛིན་གྱི་ཤེས་པ་སྐྱེས་བུའི་རྒྱུད་ལ་མི་འཆར་བར་མྱོང་བ་མངོན་སུམ་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་གྲུབ་པས་རིགས་པའི་དགག་བྱ་དང་བསྒྲུབ་བྱ་ཐམས་ཅད་དབུ་མའི་ལུགས་འདིར་བཏགས་ཡོད་ཡིན་ལ། ཡང་ཁྱེད་ལྟར་ན་རྟགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའང་ཤེས་བྱར་གཏན་མེད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དགག་བྱ་གཏན་མེད་ན་བསྒྲུབ་བྱའང་གཏན་མེད་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དགག་སྒྲུབ་ཐམས་ཅད་བལྟོས་བཞག་གི་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་གཞན་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། སྟོང་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པ་ཤེས་བྱར་མེད་པ་ཡང་ཁས་ལེན་དགོས་ལ། དེ་ཡང་ཁྱེད་ཀྱིས་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་རྟགས་སམ་རིགས་པ་ཡང་དག་གི་དགག་བྱའང་བློ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྟོག་པས་བཞག་པ་མིན་པ་འདི་ནི་ཁྱེད་རང་གྲུབ་མཐའ་བཅའ་ཉེས་ཀྱི་ཁས་བླངས་ནོར་བ་ཡིན་ལ། ཤེས་བྱ་སྤྱི་མཐུན་ལ་གྲགས་པ་ནི་བྱས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པའི་ལྡོག་ཕྱོགས་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་སྒྲ་རྟག་པ་ཡང་བློ་ཕྱིན་ལོག་(༢༨༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གིས་བཏགས་བཞག་གི་ཆོས་ཡིན་ཀྱང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡུལ་དུ་ཡོད་པ་མིན་པར་འདོད་པ་ཉིད་མ་དཔྱད་ཐ་སྙད་པའི་བརྗོད་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གནོད་ཅུང་ཟད་མེད་ཀྱང་མེད་དོ། །དེས་ན་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་བཏགས་བཞག་ཡིན་པར་ཁྱེད་མི་འདོད་ཀྱང༌། ཤེས་བྱ་སྤྱི་ལ་གནས་པས་དེ་དབང་བཙན་པར་བྱས་ནས་བརྗོད་ན་ཁྱེད་ལ་འདིར་འགྱུར་ཏེ། ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡང་བརྟགས་བཞག་གི་ཡོད་པ་ཙམ་ལ་བཏགས་དོན་བཙལ་ནས་སྟོང་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་ཆོས་ཀྱང་རྟོག་པས་བཏགས་བཞག་ཙམ་ཡིན་པས། དེ་ལ་ཡང་བཏགས་དོན་བཙལ་ནས་སྟོང་ཉིད་བསྒྲུབ་དགོས་པར་འགྱུར་བས། དེ་ལྟར་ན་ནི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་མ་ཡིན་པས། སླར་དེ་ལ་བཏགས་དོན་བཙལ་བཏགས་ཀྱི་དགག་བྱར་བྱས་ནས་སྟོང་ཉིད་བསྒྲུབ་དགོས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ན་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་ཐུག་པ་མེད་པས་དེ་ཁེགས་པའི་དུས་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་བས་དབུ་མའི་རྟོགས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་བསྐྱེད་བྱར་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། ། རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་བཏགས་བཞག་མིན་ན་བཙལ་བས་རྙེད་མི་སྲིད་པ་དང་ཡང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །ད་ནི་སྙིང་པོ་མེད་པའི་སྦུན་ཚིག་དེ་དག་ལ་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་སྤྲོས་པ་ཆོག་སྟེ། དཀྱུས་དོན་བཤད་པར་བྱ་ན། གཉིས་པ་ལ། རྣམ་པ་ལྔས་དཔྱད་དེ་བདག་དགག་པ་དང༌། དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བདག་དགག་པ་དང༌། བཀག་པས་མཇུག་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ལ། ཕུང་པོ་ལས་དོན་གཞན་པའི་བདག་དགག ཕུང་པོ་དང་ངོ་བོ་གཅིག་པའི་བདག་དགག ཕུང་པོ་དང་རྟེན་བརྟེན་པའི་བདག་དགག ཕུང་(༢༨༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པོ་དང་ལྡན་པའི་བདག་དགག བཀག་པའི་དོན་བསྡུས་ཏེ་འཇིག་ལྟ་ཉི་ཤུའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་ཚུལ་དང་ལྔ། དང་པོ་ལ། ཕྱོགས་སྔ་མ་བརྗོད་པ་དང༌། དེ་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཟ་པོ་རྟག་དངོས་བྱེད་པོ་མིན་པའི་བདག །ཡོན་ཏན་བྱ་མེད་མུ་སྟེགས་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས། །དེའི་དབྱེ་ཅུང་ཟད་ཅུང་ཟད་ལ་བརྟེན་ནས། །མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ལུགས་ནི་ཐ་དད་འགྱུར། །འཇིག་ལྟའི་ཡུལ་གྱི་བདག་དེ་གྲངས་ཅན་པས་ཀུན་ཏུ་བཏགས་པ་ནི། རྩ་བའི་རང་བཞིན་རྣམ་འགྱུར་མ་ཡིན་ལ། །ཆེན་པོ་སོགས་བདུན་རང་བཞིན་རྣམ་འགྱུར་ཞིང༌། །བཅུ་དྲུག་པོ་ནི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། །སྐྱེས་བུ་རང་བཞིན་མ་ཡིན་རྣམ་འགྱུར་མིན། །ཞེས་སྨྲ་སྟེ། རང་བཞིན་ནི་པྲ་ཀྲི་ཏ་ཞེས་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་དོན་ཅན་ཏེ་དེས་སྐྱེས་བུ་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་འདོད་པའི་དུས་སུ་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེས་བུས་ལོངས་སྤྱད་བྱ་རྣམས་འབྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། ཇི་ལྟར་འབྱིན་པ་ནི། རང་བཞིན་ལས་ཆེན་པོའམ་བློ་འབྱུང་ལ། དེ་ལས་ང་རྒྱལ་ལོ། །དེ་ལས་བཅུ་དྲུག་པོའི་ཚོགས་སོ། ། བཅུ་དྲུག་པོའི་སྒྲ་སོགས་དེ་ཙམ་ལྔ་ལས་འབྱུང་བ་ལྔ་འབྱུང་ངོ༌། །རྩ་བའི་རང་བཞིན་ནི་རྒྱུ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། ཆེན་པོ་སོགས་ལྟར་རྣམ་འགྱུར་མ་ཡིན་ནོ། །ཆེན་པོ། ང་རྒྱལ། དེ་ཙམ་ལྔ་དང་བདུན་ནི་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་ཀ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་རྣམ་འགྱུར་ལ་བལྟོས་ནས་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། རྩ་བའི་རང་བཞིན་ལ་བལྟོས་ནས་རྣམ་འགྱུར་ཡིན་ནོ། །དབང་པོ་བཅུ། ཡིད། འབྱུང་བ་ལྔ་དང་བཅུ་དྲུག་ནི་རྣམ་འགྱུར་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ལས་བྱུང་ཞིང་འབྲས་བུ་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། སྐྱེས་བུ་ནི་རང་བཞིན་རྣམ་འགྱུར་གཉིས་ཀ་མིན་ཏེ། རྒྱུ་ལས་མ་བྱུང་ཞིང་འབྲས་བུ་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། རིག་པ་འདིས་རྣམ་འགྱུར་གྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་སྐྱེས་པས་འདོད་པ་སྐྱེས་པའི་སྐྱེས་(༢༨༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བུ་ཟ་བ་པོར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བ་ནི། རྣ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ཡིད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དག་གི་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཡུལ་སྒྲ་སོགས་ལ་བློས་ཞེན་པར་བྱེད་ལ། ཞེན་པར་བྱས་པའི་དོན་ལ་སྐྱེས་བུས་སེམས་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་སྐྱེས་བུའམ་བདག་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཡུལ་དེ་དག་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པས་ཟ་བ་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སེམས་པ་ཡོད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཚེ་ན་འཁོར་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་བདག་གི་འདོད་པས་ཡུལ་སྤྱོད་ཟིན་ནས་གང་གི་ཚེ་སྐྱེས་བུ་ཡུལ་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པའི་ཚེ་རིམ་གྱིས་བསམ་གཏན་བསྒོམས་པས་ལྷའི་མིག་ཐོབ་ནས་དེས་རང་བཞིན་ལ་བལྟས་པ་ན་གཞན་གྱི་བུད་མེད་ལྟར་རང་བཞིན་ངོ་ཚ་བར་གྱུར་པས་བདག་གི་ཆེད་དུ་རྣམ་འགྱུར་རྣམས་འགྲོ་བར་མི་བྱེད་དེ། རྣམ་འགྱུར་གྱི་སྐྱེ་རིམ་ལུགས་ལས་བཟློག་ནས་གཙོ་བོར་མི་གསལ་བར་ཞ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེས་བུ་ཟླ་མེད་ཉག་གཅིག་པར་གྱུར་ཏེ་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་རྣམ་འགྱུར་ཞ་བ་ལྟར་བདག་ཞ་བ་མ་ཡིན་པས་རྟག་པའི་དངོས་པོའོ། །རང་བཞིན་དང་རྣམ་འགྱུར་བྱེད་པོ་ཡིན་པ་ལྟར་བདག་ནི་བྱེད་པོ་མིན་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བྱ་བ་ལ་སྙོམས་ལས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་ཉིད་དེ། རྡུལ་མུན་སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར། བྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་སྐྱེས་བུའི་ཁྱད་པར་དག་གོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་ནི་བྱེད་པོ་ཡིན་ལ། རྣམ་འགྱུར་རྣམས་ལ་བྱེད་པོ་ཡིན་མིན་གཉིས་ལས་བྱེད་པོ་ཡིན་མིན་གང་ཞེ་ན། དེ་ལ་རྡུལ་མུན་སྙིང་སྟོབས་ནི་ཡོན་ཏན་གསུམ་(༢༨༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མོ། །རྡུལ་ནི་བློ་ཡུལ་ལ་གཡོ་བ་དང་འཇུག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །མུན་པ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལྕི་བ་དང་མི་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །སྙིང་སྟོབས་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པ་ཡང་བ་དང་རབ་ཏུ་དང་ཞིང་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །ཡོན་ཏན་གསུམ་པོ་ཆ་མཉམ་པའི་གནས་སྐབས་ནི་གཙོ་བོ་སྟེ། འདིར་ཡོན་ཏན་དག་གཙོ་བོར་གྱུར་ཅིང་རྣམ་འགྱུར་རྣམས་རབ་ཏུ་ཞི་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་དག་ནི་རྣམ་པར་མི་འགྱུར་བའི་སྐབས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །རང་བཞིན་འདི་ནི་བུམ་པའོ། །འདི་ནི་སྣམ་བུའོ་ཞེས་ཡུལ་ངེས་པ་ནི་ཆེན་པོའོ། །དེ་ལས་བདག་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པར་བལྟ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་ནི་ང་རྒྱལ་ལོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆ་ལྡན་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། བདེ་བའི་ཆ་ལྡན་སྙིང་སྟོབས་ཅན་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཆ་ལྡན་མུན་པ་ཅན་ནོ། །ང་རྒྱལ་དང་པོ་ལས་གཟུགས་སོགས་དེ་ཙམ་ལྔའོ། །དེ་ཙམ་ལྔ་ལས་ས་སོགས་འབྱུང་བ་ལྔའོ། །ང་རྒྱལ་གཉིས་པ་ལས་དབང་ལྔ་དང་དབང་པོ་ལྔ་དང་གཉིས་ཀའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཡིད་དང་བཅུ་གཅིག་གོ། །ང་རྒྱལ་གསུམ་པས་ནི་ང་རྒྱལ་གཉིས་ཀའི་འཇུག་པར་བྱེད་པའོ། །ཞེས་མུ་སྟེགས་གྲངས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་ཤིང༌། བདག་དེའི་དབྱེ་བ་ཅུང་ཟད་ཅུང་ཟད་ལ་བརྟེན་ནས་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུགས་ནི་ཐ་དད་དུ་གྱུར་ཏེ། བྱེ་བྲག་པ་ནི་བློ་དང་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་འདོད་པ་དང་སྡང་བ་དང་འབད་པ་དང་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་(༢༨༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་འདུས་བྱས་པའི་ཤུགས་ཏེ། རིམ་བཞིན་ཡུལ་འཛིན་འདོད་པའི་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་ལས་བཟློག་པ། འདོད་པའི་དངོས་པོ་ལ་རེ་འཆའ་བ། མི་འདོད་པའི་ཡུལ་ལ་རྒྱབ་ཕྱོགས་པ། མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པ་ཤེས་པ་ལས་སྐྱེ་ཞིང་ཤེས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་བདག་གི་ཡོན་ཏན་གྱི་བྱ་བ་དགུ་བྱེད་ལ། ཡོན་ཏན་དགུ་པོ་དེ་བདག་ལ་འདུ་ཞིན་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་དགེ་མི་དགེའི་ལས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ཞེས་བྱ་ལ། གང་གི་ཚེ་སྐྱེས་བུའི་དབང་སོགས་བདག་གི་བ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་དུ་རྟོགས་ཏེ་བློ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་རྩ་བ་དང་བཅས་པ་གཅོད་པའི་ཚེ། བདག་དེ་ཉིད་ཡོན་ཏན་རྣམས་དང་མི་ལྡན་པའི་ཡན་གར་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཐར་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་དེ་ཡང་རྟག་པ་དང༌། བྱེད་པོ་དང༌། ཟ་པོ་དང༌། ཡོན་ཏན་དང་བཅས་པ་དང༌། སེམས་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དང༌། ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་མེད་པར་སྨྲའོ། །ཁ་ཅིག་བསྐུམས་པ་དང་བརྐྱང་བའི་བྱ་བ་དང་བཅས་པར་སྨྲའོ། ། རིག་བྱེད་སྨྲ་བ་དག་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་ཐ་དད་པའི་ནང་གི་ནམ་མཁའ་ལྟར་བདག་གཅིག་ཉིད་ལུས་ཐ་དད་པས་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་གྲངས་ཅན་དང༌། རིག་བྱེད་མཐའ་པ་དང༌། གསང་བ་པ་དང༌། གཅེར་བུ་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་པ་དང༌། རྒྱལ་དཔོགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བདག་ཤེས་རིག་ཏུ་འདོད་ལ། བྱེ་བྲག་པ་དང༌། རིག་པ་ཅན་སོགས་བེམ་པོར་འདོད་ཅིང༌། རྒྱང་འཕེན་པས་ལུས་སྲོག་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་འདོད་དོ། །ཡང་གྲངས་ཅན་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་པ་དང༌། རིག་པ་ཅན་པ་སོགས་(༢༨༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདག་རྟག་པར་འདོད་ཅིང༌། གཅེར་བུ་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་པ་དང༌། རྒྱལ་དཔོགས་པ་སོགས་རང་བཞིན་རྟག་ལ་གནས་སྐབས་མི་རྟག་པ་དང༌། རྒྱང་འཕེན་སྐྱེས་ནས་མ་ཤིའི་བར་རྟག་པ་དང༌། དེ་ནས་ཆད་པར་འདོད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། བདག་གི་ངོ་བོ་དགག ཁྱད་པར་དགག ཕུང་པོ་ལས་གཞན་དུ་མི་འཐད། ངར་འཛིན་གྱི་རྟེན་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་དང་བཞི། དང་པོ་ནི། མོ་གཤམ་བུ་ལྟར་སྐྱེ་བ་དང་བྲལ་ཕྱིར། །དེ་ལྟར་གྱུར་པའི་བདག་ནི་ཡོད་མིན་ཞིང༌། །འདི་ནི་ངར་འཛིན་རྟེན་དུའང་མི་རིགས་ལ། །འདི་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་ཡོད་མི་འདོད། །རྟག་པ་དང་ཟ་པོ་ལ་སོགས་པ་ད་ལྟར་གྱུར་པའི་བདག་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཅིང་ཞེས་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟའི་བདག་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ངར་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་རྟེན་དུའང་མི་རིགས་ཏེ། དེའི་འཛིན་སྟངས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་དོན་དམ་པར་མེད་པར་མ་ཟད་ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་ངར་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་ཡོད་པར་མི་འདོད་དེ། དེ་ལྟར་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། མོ་གཤམ་བུ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་གོང་མ་ལའང་དཔེར་སྦྱར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། གང་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་བསྟན་བཅོས་ལས་དེའི་ཁྱད། །མུ་སྟེགས་རྣམས་ཀྱིས་གང་བསྟན་དེ་ཀུན་ལ། །རང་གྲགས་མ་སྐྱེས་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་གནོད་པ། །དེ་ཕྱིར་དེ་ཁྱད་ཀུན་ཀྱང་ཡོད་མ་ཡིན། །བདག་དེའི་ཁྱད་པར་ཀུན་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་མུ་སྟེགས་རྣམས་ཀྱིས་རང་རང་གི་བསྟན་བཅོས་དང་བསྟན་བཅོས་ལས་བདག་དེའི་ཁྱད་པར་ཟ་པོ་རྟག་དངོས་སོགས་གང་བསྟན་པ་དེ་ཀུན་རང་ཉིད་ལ་གྲགས་པའི་རྗེས་དཔག་མ་སྐྱེས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་གནོད་པ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །ངག་དོན་བདག་རྟག་པ་མིན་ཏེ། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། མོ་གཤམ་བུ་བཞིན། ཞེས་པའི་རྟགས་དཔེས་བདག་གི་ཁྱད་པར་ཐམས་ཅད་ལ་གནོད་པར་བྱེད་དོ། །གསུམ་པ་ནི། དེ་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་བདག་མེད་དེ། །ཕུང་པོ་མ་གཏོགས་དེ་འཛིན་མ་གྲུབ་ཕྱིར། །རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་དུ་བདག་མེད་དེ། ཕུང་པོ་ལས་ཐ་དད་པར་ཡོད་ན་སོ་སོར་བཟུང་དུ་རུང་བར་འགྱུར་བ་ལས་(༢༨༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕུང་པོ་ལས་མ་གཏོགས་པར་རྟག་སོགས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་བདག་དེ་འཛིན་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་ལ། བསྟན། བཤད་གཉིས། དང་པོ་ནི། འཇིག་རྟེན་ངར་འཛིན་བློ་ཡི་རྟེན་དུ་ཡང༌། །མི་འདོད་དེ་རིག་མིན་པའང་བདག་ལྟའི་ཕྱིར། །ཕུང་པོ་ལས་ཐ་དད་པའི་བདག་མེད་པར་མ་ཟད་རྟག་སོགས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་བདག་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དག་གི་ངར་འཛིན་གྱི་བློ་འཇིག་ལྟ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་རྟེན་ནམ་ཡུལ་དུ་ཡང་མི་འདོད་དེ། རྟག་སོགས་ཀྱི་བདག་དེ་ལྟ་བུ་རིག་པ་མིན་པའི་བྱིས་པའང་མངོན་ཞེན་གྱི་དབང་གིས་བདག་དང་བདག་གི་བར་བལྟ་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། གང་དག་དུད་འགྲོ་བསྐལ་མང་བརྐྱལ་གྱུར་པ། །དེས་ཀྱང་མ་སྐྱེས་རྟག་འདི་མ་མཐོང་ལ། །ངར་འཛིན་དེ་དག་ལ་ཡང་འཇུག་མཐོང་སྟེ། །དེས་ན་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་བདག་འགའ་མེད། །གལ་ཏེ་ད་ལྟ་བདག་རྟག་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པར་མ་ཤེས་ཀྱང་སྔར་གོམས་ཀྱི་དབང་གིས་བདག་དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ངར་འཛིན་ཡོད་དོ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། ཕུང་པོ་ལས་ཐ་དད་གཞན་གྱུར་གྱི་བདག་འགའ་ཡང་མེད་དེ། སེམས་ཅན་གང་དག་དུད་འགྲོར་བསྐལ་མང་དུ་རྒྱུད་མར་སྐྱེས་ཤིང་ད་དུང་ཡང་རིང་པོར་དེ་ལས་མི་ལྡོག་པར་བརྐྱལ་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་སྟེ། དམྱལ་སོགས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་འདོད་པའི་མ་སྐྱེས་རྟག་པའི་བདག་འདི་དང༌། ཤར་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་བཞེད་པའི་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་གྱི་བདག་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་བཏགས་ཡོད་དང༌། བཏགས་པ་ཙམ་གྱིས་མ་ཚིམ་པར་བཏགས་དོན་བཙལ་ནས་མ་རྙེད་རྒྱུའི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་བདག་སོགས་ཞེན་ཡུལ་དུ་མ་མཐོང་ལ། ཕུང་པོ་ལ་ངར་འཛིན་པ་ནི་དེ་དག་ལ་ཡང་འཇུག་པར་མཐོང་སྟེ། དེས་ན་ཤེས་རབ་ཅན་དག་གིས་ངར་འཛིན་གྱི་རྟེན་དུ་བདག་དེ་ལྟ་བུ་འཇོག་སྲིད་པ་མིན་པའི་ཕྱིར། ངར་འཛིན་གྱི་རྟེན་གྱི་བདག་བཏགས་(༢༨༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞག་གི་ཆོས་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ཐ་སྙད་པའི་མངོན་སུམ་ཚད་མའི་ཡུལ་དུ་འཇོག་པ་འདི་ལྟ་བུ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་བསྟན་བཅོས་གང་དུ་ཡང་མ་གྲགས་པའི་རྟོག་བཏགས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། ཕྱོགས་སྔ་མ་བརྗོད་པ་དང༌། དེ་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། འདོད་ཚུལ་དང༌། དབྱེ་བ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཕུང་པོ་ལས་གཞན་བདག་གྲུབ་མེད་པའི་ཕྱིར། །བདག་ལྟའི་དམིགས་པ་ཕུང་པོ་ཁོ་ནའོ། །མང་པོས་བཀུར་བ་སོགས་རང་སྡེ་ན་རེ། བདག་ལྟའི་དམིགས་པ་ཕུང་པོ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རིགས་པས་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་པའི་བདག་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་བདག་ནི་ཕུང་པོ་ཙམ་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། ཁ་ཅིག་བདག་ལྟའི་རྟེན་དུ་ཕུང་པོ་ནི། །ལྔ་ཆར་ཡང་འདོད་ཁ་ཅིག་སེམས་གཅིག་འདོད། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་བདག་ལྟའི་རྟེན་དུ་སྟེ་དམིགས་ཡུལ་བདག་ཏུ་ཕུང་པོ་ནི་ལྔ་ཅར་ཡང་འདོད། ཁ་ཅིག་སེམས་གཅིག་པོ་བདག་ཏུ་འདོད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། དགག་པ་དངོས་དང༌། བདག་ལྟ་མི་སྤོང་བར་ཐལ་བས་མཇུག་བསྡུ་བ་གཉིས། དང་པོ་ལ། གནོད་བྱེད་བརྗོད། སྒྲུབ་བྱེད་དགག གང་ཟག་བརྟེན་ནས་གདགས་པ་གསུམ།དང་པོ་ལ། རིགས་པས་གནོད། ལུང་གིས་གནོད། རྣལ་འབྱོར་པའི་མཐོང་བས་གནོད་པ་གསུམ། (དང་པོ་ལ། བདག་མང་པོ་སོགས་སུ་ཐལ་བ། ཆད་པ་སོགས་སུ་ཐལ་བ། མཇུག་བསྡུ་བ་གསུམ་གྱི།(2དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་བདག་ན་དེ་ཕྱིར་དེ། །མང་བས་བདག་དེ་དག་ཀྱང་མང་བར་འགྱུར། །བདག་ནི་རྫས་སུ་འགྱུར་ཞིང་དེར་ལྟ་བ། །རྫས་ལ་འཇུག་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མི་འགྱུར། །དེ་ལྟར་ན་རྒྱུད་གཅིག་ལ་བདག་དང་གང་ཟག་སོགས་དེ་དག་ཀྱང་མང་པོར་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་རྣམས་བདག་ཡིན་ན་དེའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། གཟུགས་ཚོར་སོགས་དེ་དག་ཆེས་མང་བས་སོ། །སེམས་བདག་ཡིན་པར་འདོད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མིག་སོགས་དྲུག་དང་དེ་དག་གི་སྐད་ཅིག་དུ་མས་བདག་ཀྱང་དེ་སྙེད་དུ་འགྱུར་རོ། །འདོད་དོ་ཞེ་ན། ལུང་ལས། འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་བ་ན་གང་ཟག་ཉག་གཅིག་སྐྱེའོ། །ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ། །བདག་ནི་རྫས་སུ་འགྱུར་ཞིང་ཞེས་བདག་རྫས་སུ་ཐལ། (༢༨༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཟུགས་སོགས་དུས་གསུམ་གྱི་རྫས་སྤུངས་པ་ལ་ཕུང་པོར་བརྗོད་ཅིང་དེ་ཉིད་བདག་ཏུ་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར། འདོད་དོ་ཞེ་ན། ལུང་ལས། དགེ་སློང་དག་ཕུང་པོ་འདི་དག་ནི་མིང་ཙམ། ཐ་སྙད་ཙམ། བཏགས་པ་ཙམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདས་པའི་དུས་དང་མ་འོངས་པའི་དུས་དང་ནམ་མཁའ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་གང་ཟག་གོ། །ཞེས་དང༌། ཇི་ལྟར་ཡན་ལག་ཚོགས་རྣམས་ལ། །བརྟེན་ནས་ཤིང་རྟར་བརྗོད་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཕུང་པོ་རྣམས་བརྟེན་ནས། །ཀུན་རྗོབ་སེམས་ཅན་ཅེས་བྱའོ། །ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ། །ཡང་བདག་ལྟ་འཛིན་སྟངས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བར་ཐལ། བདག་དེར་བལྟ་བའི་ཡུལ་རྫས་ཡོད་ལ་འཇུག་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྔོ་སེར་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་ལྟར་རོ། །འདོད་ན། བདེན་པ་མཐོང་བ་ན་འཇིག་ལྟ་ཀུན་འབྱུང་ཐོབ་པའི་ཐག་པ་བཅད་པའི་ཚུལ་གྱིས་མཐོང་སྤང་སྤོང་བར་མ་བྱས་པར་ཐལ། སྔོ་སེར་སོགས་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་ལྟར་བདག་དེ་ལ་དམིགས་པའི་འདོད་ཆགས་སྤངས་པ་ཁོ་ནས་སྤོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་ལྟར་ན་བདེན་པ་མཐོང་བ་དོན་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། ཁམས་གོང་མས་སྒོམ་སྤང་གི་ཉོན་མོངས་སྤངས་ཀྱང་བདག་ལྟ་མ་སྤངས་པ་བཞིན་འདིར་ཡང་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་བདེན་པ་མཐོང་བ་ཡང་ཚིག་གིས་སྟོངས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན། ལྷ་ཡང་སྒོམ་སྤང་དུ་ཐལ། ཁྱོད་སྤོང་བྱེད་མཐོང་ལམ་མི་དགོས་པར་སྒོམ་ལམ་གྱིས་ཀྱང་ཆོག་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང༌། ཉེས་སྤོང་གི་ལན་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། མྱ་ངན་འདས་ཚེ་ངེས་པར་བདག་ཆད་འགྱུར། །མྱ་ངན་འདས་སྔོན་སྐད་ཅིག་དག་ལ་ནི། །སྐྱེ་འཇིག་བྱེད་པོ་མེད་པས་དེ་འབྲས་མེད། །གཞན་གྱིས་བསགས་ལ་གཞན་གྱིས་ཟ་བར་འགྱུར། །ཕུང་པོ་ལྷག་མེད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཚེ་ངེས་པར་བདག་ཆད་(༢༨༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་འགྱུར་ཏེ། བདག་ཕུང་པོའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་རྒྱུན་ཆད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མཐར་ལྟ་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་ལྟས་བདག་ཏུ་བཟུང་བ་དེ་ཉིད་ལ་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐར་འཛིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ལྟ་བས་བདག་ལྷག་མ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སྨྲ་བ་དང་ཡང་འགལ་བ་ཉིད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཞུགས་པའི་སྔོན་རོལ་གྱི་སྐད་ཅིག་དག་ལ་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་སྐྱེ་འཇིག་བྱེད་པ་བཞིན་བདག་ཀྱང་སྐྱེ་འཇིག་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། བདག་ཕུང་པོའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་སྟོན་པས། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ང་རྒྱལ་པོ་ང་ལས་ནུ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར། ཅེས་གསུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཚེ་བདག་ཀྱང་ལུས་ལྟར་ཞིག་ནས་ལུས་གཞན་སྐྱེ་བར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར། བསྟན་བཅོས་ལས་ཀྱང༌། ཉེ་བར་ལེན་པ་བདག་མ་ཡིན། །དེ་དག་འབྱུང་དང་འཇིག་པ་ཡིན། །ཉེ་བར་བླང་བ་ཇི་ལྟ་བུར། །ཉེ་བར་ལེན་པོ་ཡིན་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བའི་དུས་ན་སྔོན་གྱི་ལས་བྱེད་པོའི་བདག་ཞིག་ནས་ཕྱིས་རྟེན་བདག་མེད་པས་བརྟེན་པ་ལས་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཕུང་པོ་ལྟར་བདག་ཀྱང་སྐྱེས་ནས་འཇིག་ཅིང་འགག་པའི་ཕྱིར། ཐལ་བ་འདི་ནི་སྒྲུབ་བྱེད་འཕེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ལས་དང་འབྲས་བུ་འཇོག་ན་རང་ལུགས་ལ་དེའི་རྟེན་གྱི་བདག་ཡོད་པར་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་གྱི་གྲགས་པ་ལྟར་ཐ་སྙད་དུ་བདག་ལྟ་དྲུངས་ཕྱུང་ན་འཁོར་བར་མི་སྐྱེ་བ་བཞིན་རྟེན་བདག་ཆད་ན་བརྟེན་པ་ལས་འབྲས་ཀྱང་ཡན་གར་གནས་མི་ནུས་སོ་ཞེས་འཕེན་པའོ། །ཤར་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོས་(༢༨༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དངོས་པོའི་ཞིག་པ་དངོས་པོ་ཡིན་པར་བཞེད་པ་དེ་ལྟར་ན། བདག་ཆད་པ་བདག་ཡིན་པར་ཐལ་འགྱུར་བའི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་གྲུབ་མཐར་འཇོག་པར་འོས་ཏེ། དེ་གཉིས་རིགས་པའི་གནད་གཅིག་ཏུ་འབབ་ཅིང་སྔོན་མེད་ཀྱི་རྗེ་བཙུན་འཇམ་པའི་དབྱངས་ཀྱི་ཞལ་ལུང་དུའང་འགྱུར་རོ། །ཡང་གཞན་གྱིས་བསགས་པའི་ལས་འབྲས་ལ་གཞན་གྱིས་ཟ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྐད་ཅིག་སྔ་མར་ལས་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་སྐད་ཅིག་ཕྱི་མར་ལོངས་སྤྱོད་ན། བདག་སྔ་ཕྱི་ཐ་དད་པས་གཞན་གྱིས་བསགས་པ་གཞན་གྱིས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པ་དང་མ་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་རོ། །ངག་དོན་རྒྱུ་འབྲས་གཞན་དུ་འདོད་པ་ལ་སྐྱོན་འདིར་འགྱུར་གྱི་དབུ་མ་པ་ལ་ནི་མི་འགྱུར་ཏེ། ལས་འབྲས་དང་གང་ཟག་སྔ་ཕྱི་སོགས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་གང་དུའང་མི་སྨྲ་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དེ་ཉིད་དུ་རྒྱུད་ཡོད་ན་སྐྱོན་མེད་ན། །སྔར་རྣམ་དཔྱད་ཚེ་རྒྱུད་ལ་ཉེས་བཤད་ཟིན། །སྐྱོན་དེ་མི་འཇུག་སྟེ། སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱིའི་བདག་གཞན་ཡིན་ཀྱང་རྒྱུད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་རྒྱུད་ཡོད་པར་གྱུར་ན། དེའི་སྐྱོན་མེད་ན་ཡང་སྔར། བྱམས་པ་ཉེར་སྦས་ལ་བརྟེན་ཆོས་རྣམས་ནི། །ཞེས་སོགས་སུ་རྒྱུད་ལ་རྣམ་པར་དཔྱད་ཚེ་སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱི་རྣམས་རྒྱུད་གཅིག་ཡིན་པ་ལ་ཉེས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གསུམ་པ་ནི། དེ་ཕྱིར་ཕུང་པོ་དང་སེམས་བདག་མི་རིགས། །རིགས་པས་གནོད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་རྣམས་དང་སེམས་བདག་ཡིན་པར་མི་རིགས་སོ།།གཉིས་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་མཐའ་ལྡན་ལ་སོགས་མེད་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་པའི་སྡེ་པ་དག་འདོན་པའི་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ལྟ་བ་བཅུ་བཞི་ནི། འཇིག་རྟེན་མཐའ་དང་ལྡན་མི་ལྡན་སོགས་བཞི་དང༌། འཇིག་རྟེན་རྟག་མི་རྟག་སོགས་བཞི་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲོངས་ཕན་ཆད་ཡོད་མེད་སོགས་(༢༨༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞི་དང༌། ལུས་སྲོག་གཅིག་ཐ་དད་པ་ལ་བརྟེན་པ་གཉིས་དང་བཅུ་བཞི་པོ་འདི་ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་སྨྲ་མི་ནུས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལུང་མ་བསྟན་པར་རྣམ་པར་བཞག་གོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ནམ་བདག་གི་སྒྲ་ཕུང་པོ་ལ་འཇོག་ཅིང༌། དེ་དག་བདག་དང་སེམས་ཅན་དང་འཇིག་རྟེན་ཡིན་ན། ཕུང་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་མི་རྟག་པར་ལུང་སྟོན་པར་ཡང་འགྱུར་ལ། མྱང་འདས་ཀྱི་འོག་ཏུ་ཕུང་པོ་རྣམས་རྒྱུན་ཆད་པས་འཇིག་རྟེན་མཐའ་ལྡན་དུའང་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲོངས་ཕན་མི་འབྱུང་བར་ལུང་བསྟན་རིགས་པར་འགྱུར་བ་ལས་དེ་ལྟར་མིན་པར་འཇིག་རྟེན་མཐའ་ལྡན་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་སྟེ་མ་ཡིན་པར་ཡང་ཁྱེད་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་རྣམས་དང་སེམས་བདག་ཏུ་སྨྲ་བར་མི་རིགས་སོ། །གསུམ་པ་ལ། བདག་མེད་མཐོང་བ་ལ་ཕུང་པོ་མི་སྣང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། བདག་མེད་མཐོང་ཡང་ཉོན་མོངས་མི་སྤོང་བར་ཐལ་བ་གཉིས། དང་པོ་ལ། དངོས་དང༌། ཀླན་ཀ་སྤང་བ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཁྱོད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་བདག་མེད་མཐོང་བ་ལ། །དེ་ཚེ་ངེས་པར་དངོས་རྣམས་མེད་པར་འགྱུར། །ཁྱོད་ཀྱི་ལྟར་ན་རྣལ་འབྱོར་པས་བདེན་པ་མཐོང་བའི་དུས་སུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའོ་ཞེས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པར་མཐོང་བ་ལ་དེ་ཚེ་ངེས་པར་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམས་མེད་པ་སྟེ་ཆད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཕུང་ལྔ་བདག་ཡིན་པ་དང་བདག་མེད་པར་ཡང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། རྟག་བདག་སྤངས་ན་དེ་ཚེ་དེ་ཡི་ཕྱིར། །ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་སམ་ཕུང་པོ་བདག་མི་འགྱུར། །ཅི་སྟེ་ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་སྟོན་པའི་དུས་སུ་བདག་གི་སྒྲ་ཕུང་པོ་རྣམས་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་ལ། བདག་མེད་མཐོང་ཚེ་གཞན་གྱིས་བཏགས་པའི་ནང་གི་བྱེད་པོའི་སྐྱེས་བུ་ཉིད་ལ་འཇུག་པས། བདག་མེད་མཐོང་བ་ན་(༢༨༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནང་གི་བྱེད་པོའི་སྐྱེས་བུ་དང་བྲལ་བའི་འདུ་བྱེད་པ་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ཙམ་མཐོང་བས་གཟུགས་སོགས་དངོས་མེད་དུ་ག་ལ་འགྱུར་ཞེ་ན། བདག་གི་སྒྲས་བདག་རྟག་པ་ཉིད་བཟུང་ནས་བདག་མེད་མཐོང་བས་བདག་སྤོང་བར་འདོད་ན་དེའི་ཁས་ལེན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་སམ་ཕུང་པོ་རྣམས་བདག་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མེད་པར་གཟིགས་པའི་བདག་དེ་རྟག་པའི་བདག་ཡིན་ན་ཕུང་པོ་དང་སེམས་བདག་ཏུ་མི་རིགས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་ཅིང་མ་བཀག་པའི་ཕྱིར། བདག་མེད་རྟོགས་ཚེ་ཕུང་པོ་བདག་མིན་ན་དེ་མ་རྟོགས་པའི་དུས་ནའང་ཕུང་པོ་བདག་ཡིན་པ་ག་ལ་རུང༌། གཉིས་པ་ནི། ཁྱོད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་བདག་མེད་མཐོང་བ་ཡིས། །གཟུགས་སོགས་དེ་ཉིད་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། །གཟུགས་ལ་དམིགས་ནས་འཇུག་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་སོགས། །སྐྱེ་འགྱུར་དེ་ཡི་ངོ་བོ་རྟོགས་མེད་ཕྱིར། །ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་པ་བདག་མེད་མཐོང་བ་ཡིས་གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོའི་དེ་ཉིད་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཕུང་པོ་ལས་གཞན་པའི་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ལ་འདོད་ཆགས་སོགས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཕུང་པོ་དེ་ཡི་རང་གི་ངོ་བོ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཆགས་སོགས་དང་བདག་ལྟ་སོགས་ནི་གཟུགས་སོགས་ཡུལ་ལ་དམིགས་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། ཟེའུ་འབྲུ་ལ་ཁུ་བྱུག་དང་སྦྲང་རྩི་ཡོད་ཙམ་གྱིས་མངར་པོ་མི་རྟོགས་ཀྱང་ཁུ་བྱུག་གིས་སྦྲང་རྩི་མྱོང་ན་མངར་བ་རྟོགས་ཤིང་དེ་ལ་སྲེད་པའང་མི་ལྡོག་པ་བཞིན། བཏགས་པའི་བདག་མེད་པར་མཐོང་ཙམ་གྱིས་བདག་མེད་མི་རྟོགས་ཤིང་ཕུང་སོགས་ལ་བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བལྟ་ཞིང་ཆགས་སོགས་ཀྱང་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། ཕྱོགས་སྔ་མ་བརྗོད་པ་དང༌། དེ་དག་དགག་པ་(༢༨༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས། དང་པོ་ནི། གང་ཕྱིར་སྟོན་པས་ཕུང་པོ་བདག་གོ་ཞེས། །གསུངས་པ་དེ་ཕྱིར་ཕུང་པོ་བདག་འདོད་ན། །ཁོ་བོ་ཅག་ལུང་ཚད་མར་བྱེད་པས་རྟོག་གེའི་ཚད་མས་གནོད་པ་མིན་པ་གང་གི་ཕྱིར་སྟོན་པས་དགེ་སློང་ངམ་བྲམ་ཟེ་གང་སུ་དག་ཅིག་བདག་གོ་སྙམ་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དེ་དག་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཁོ་ན་ལ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་བལྟའོ་ཞེས་ཕུང་པོ་རྣམས་ཁོ་ན་བདག་གོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་བདག་ཏུ་འདོད་ཅེ་ན། གཉིས་པ་ལ། ལུང་གི་དགོངས་པ་ཕུང་པོ་བདག་མ་ཡིན། ཕུང་པོ་བདག་ཡིན་ཀྱང་ཚོགས་པ་བདག་ཏུ་མི་རུང༌། ལེན་པ་པོ་ཉེར་ལེན་དུ་མི་རིགས་པ་དང་གསུམ། དང་པོ་ལ། བསྟན། བཤད་གཉིས། དང་པོ་ནི། དེ་ནི་ཕུང་ལས་གཞན་བདག་འགོག་པ་སྟེ། །གཟུགས་བདག་མིན་སོགས་མདོ་གཞན་གསུངས་ཕྱིར་རོ། །མདོ་འདིས་ནི་ཕུང་པོ་བདག་ཡིན་པར་མ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་བསྟན་པ་དེ་ནི་ཕུང་པོ་ལས་ཐ་དད་པའི་གཞན་ཕྱི་ནང་གི་སྡེ་པས་བཏགས་པའི་བདག་དགག་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་ཁོ་ན་ལ་བདག་ཏུ་ལྟའོ་ཞེས་པས་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་དུ་དེ་དག་གིས་བདག་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ལ་བལྟོས་ནས་བཏགས་པའི་བདག་དགག་ཅིང༌། མ་དཔྱད་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡང་བདག་ལྟའི་དམིགས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ཡིན་ཅིང༌། དེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་བདག་ལྟ་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་པའི་བདག་འགོག་པར་འདིས་ཤེས་ཏེ། མདོ་གཞན་ལས་གཟུགས་བདག་མ་ཡིན་ཅེས་སོགས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། གང་ཕྱིར་གཟུགས་ཚོར་བདག་མིན་འདུ་ཤེས་ཀྱང༌། །མ་ཡིན་འདུ་བྱེད་རྣམས་མིན་རྣམ་ཤེས་ཀྱང༌། །མིན་པར་མདོ་གཞན་ལས་གསུངས་དེ་ཡི་ཕྱིར། །མདོར་བསྟན་ཕུང་པོ་བདག་ཅེས་བཞེད་མ་ཡིན། །སྔར་གྱི་མདོ་ལས་བསྟན་པའི་དོན་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་པའི་བདག་དགག་པའི་ཆེད་ཡིན་གྱི། ཕུང་པོ་བདག་ཡིན་ཅེས་བཞེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ཁས་(༢༨༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལེན་པའི་མདོ་གཞན་ལས་གཟུགས་ཚོར་བདག་མ་ཡིན་ཅིང༌། འདུ་ཤེས་ཀྱང་བདག་མ་ཡིན་ལ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་བདག་མ་ཡིན། རྣམ་ཤེས་ཀྱང་བདག་མིན་པར་གསུངས་པ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །འདིའི་དོན་མདོ་སྔ་མས་ནི་མ་དཔྱད་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་གདགས་པའི་བདག་འཇིག་ལྟའི་འཛིན་སྟངས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བསྟན་ནས་ཕུང་པོ་ལས་ཐ་དད་པའི་བདག་བཀག་པ་ཡིན་ལ། མདོ་ཕྱི་མས་ནི་དཔྱད་དེ་དེ་ཁོ་ནར་སེམས་པ་ན་གཟུགས་སོགས་ཀྱང་བདག་ཡིན་པ་བཀག་ནས་བརྟེན་ནས་གདགས་པའི་བདག་དེ་འཇིག་ལྟའི་ཡུལ་ཕུང་པོས་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་བྱས་པ་ལས་སྐྱེས་པའང་མིན་པས་ཕུང་པོ་བདག་གི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུར་མེད་ན་དེའི་འབྲས་བུའི་བདག་ཉེ་བར་བླང་བྱར་ཡང་མེད་པས་བདག་ནི་གཟུགས་སོགས་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བར་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །གཞུང་འདིའི་དོན་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟ་ནག་གོ་ཆེན་པས་སྨྲ་བར་བྱེད་དེ། དེའི་འཇུག་འགྲེལ་དུ། དེས་ན་ཁྱོད་ཉིད་ལ་གནད་ཀྱི་གདམས་པ་སྦྱིན་པར་བྱ་སྟེ། རང་སྡེ་མང་པོས་བཀུར་བས་བདག་ཕུང་པོ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་དང༌། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བདག་ཏུ་འདོད་པ་གཉིས་ནི་རྫས་ཡོད་དུ་འདོད་པའི་ལུགས་ཡིན་ལ། ཁ་ཆེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནས་རང་རྒྱུད་པའི་བར་གྱི་ཕུང་པོ་བདག་གི་གདགས་གཞི་དང༌། བདག་བཏགས་ཡོད་དུ་འདོད་ཅིང༌། ཐལ་འགྱུར་བས་ཕུང་པོ་བདག་ཏུ་གདགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི། བདག་གི་གདགས་གཞི་དང༌། མཚན་གཞི་གང་དུའང་མི་འདོད་པའི་ཁྱད་པར་གསུམ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྲིས་ནས་ལུགས་དེ་ལྟར་འཇོག་པ་དེ་ཐལ་འགྱུར་བའི་གཞུང་འཆད་པ་ན་དཔལ་ལྡན་ས་སྐྱ་པའི་བསྟན་(༢༨༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ལ་བྱ་བ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ང་རྒྱལ་བའི་ང་རོ་དང་བཅས་ཏེ་སྨྲ་མོད། ལུགས་གསུམ་ལས་ལུགས་དང་པོ་གནས་མའི་བུ་པས་བདག་ཕུང་གཅིག་ཏུའང་བརྗོད་མི་ནུས་པར་འདོད་པས། བདག་མཐའ་གཅིག་ཏུའང་རྫས་སུ་མི་འདོད་ལ། མང་བཀུར་བས་ནི་དེར་འདོད་མི་འདོད་གྲུབ་མཐའ་ལ་ཅི་ཡིན་ཀྱང་དེ་སྐད་སྨྲས་པས་དེར་སོང་ཞིང༌། ལུགས་གཉིས་པ་འཐད་དུ་ཆུག་ཀྱང༌། ལུགས་གསུམ་པས་དེ་ལྟར་སྨྲའོ་ཞེས་པ་ནི་དཔལ་ལྡན་ས་སྐྱ་པའི་བསྟན་པ་ལ་ཧོར་རྒྱལ་པོའི་ཁྲིམས་ཞིག་པ་ལས་གནོད་ཚབས་ཆེ་སྟེ། མཐའ་བྲལ་དབུ་མའི་དགོངས་དོན་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་དང་ཟླ་གྲགས་ཀྱི་བཞེད་པ་སྐྱོང་བའི་སྐབས་སུ་ལུགས་དེ་དག་དགག་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལུགས་དེར་ནི་གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་བདག་གི་མཚན་གཞི་སྟེ་ངོ་བོར་འཇོག་པ་དང༌། ཕུང་པོ་དེའི་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་དང༌། བདག་དེ་ཉེར་ལེན་གྱི་འབྲས་བུར་འཇོག་པར་འདོད་པ་ལ་རིགས་པ་མཐའ་ཡས་པས་དགག་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་མ་གྲུབ་བོ་སྙམ་ན། གཞན་དབུ་མའི་གསུང་རབ་ལ་བལྟ་བའི་དད་བརྩོན་ཤེས་རབ་ཆེར་མི་ལྕོགས་ནའང༌། གང་ཕྱིར་གཟུགས་ཚོར་བདག་མིན་ཅེས་སོགས་ཀྱི་ཤློ་ཀ་དེའི་གཞུང་འགྲེལ་ཚར་གཅིག་ཞིབ་པར་ལྟོས་ལ། འདིའི་ཐད་ཀྱི་འཇུག་འགྲེལ་ལས། ཇི་སྐད་དུ། གང་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བདག་བཀག་པ་དེ་ལས་ནི་བརྟེན་ནས་གདགས་པའི་བདག་འཇིག་ཚོགས་ལ་བལྟ་བའི་ཡུལ་ཕུང་པོའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཅན་བཀག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་སེམས་པའི་སྐབས་སུ་བབ་པའི་ཕྱིར། གང་གི་ཕྱིར་ཉེ་བར་ལེན་པོ་མ་དམིགས་ན་དེའི་ཉེ་བར་ལེན་(༢༨༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འཐད་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་འདིའི་དོན་འཇུག་པ་རྩ་འགྲེལ་གྱི་ཚིག་དོན་གོ་བ་ཞིག་ལ་ཅིས་ཀྱང་བསླབ་པར་གྱིས་ཤིག་དང༌། ཐལ་འགྱུར་བའི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ལུགས་ལ་བདག་གི་རྒྱུར་ཕུང་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་འདི་འདོར་བར་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་རེའོ། །ཁྱེད་ཅག་བདག་གི་རྒྱུར་ཕུང་པོ་ཡིན་པ་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་སུ་འཆད་ན་འཇུག་འགྲེལ་གྱི་ལུང་དེ་ལ་དབུས་གཙང་ཁམས་གསུམ་མངའ་རིས་དང་བཅས་པ་ན་ཡོད་པའི་རྟ་ནག་པ་ཐམས་ཅད་རྟ་ཞོན་བེར་གྱོན་རོལ་ཆ་ཐོགས་ཏེ་འབྲུ་ཞིག་གཉེར་བར་གྱིས་དང་ཨེ་མ་ཧོ། །ཞེས་བརྗོད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། ཚོགས་པ་བདག་ཡིན་པ་དགག ཞར་ལ་དབྱིབས་བདག་ཡིན་པ་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། ཚོགས་པ་རྫས་སུ་མ་གྲུབ། དེའི་ཕྱིར་མགོན་སོགས་སུ་མི་རུང༌། དེའི་ཉེས་སྤོང་གི་ལན་དགག་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི། ཕུང་པོ་བདག་ཅེས་བརྗོད་ཚེ་ཕུང་རྣམས་ཀྱི། །ཚོགས་པ་ཡིན་གྱི་ཕུང་པོའི་ངོ་བོ་མིན། །དཔེར་ན་ཤིང་རྣམས་ནི་ནགས་ཚལ་ལོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ན་ཤིང་གི་ཚོགས་པ་ནགས་ཚལ་ཡིན་གྱི། ཤིང་གི་ངོ་བོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིན་ན་ཤིང་རེ་རེ་ལ་ཡང་ནགས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་རྣམས་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པའི་ཚེ་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་པ་བདག་ཏུ་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི། ཕུང་པོའི་ངོ་བོ་བདག་ཡིན་པར་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིན་ན་ཕུང་པོ་རེ་རེ་བ་ཡང་བདག་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། མགོན་མིན་འདུལ་བའམ་དཔང་པོ་ཉིད་ཀྱང་མིན། །དེ་མེད་ཕྱིར་དེ་ཚོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཚོགས་པ་ནི་མགོན་སོགས་སུ་མི་རིགས་ཏེ། རྫས་སུ་མ་གྲུབ་པས་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། བདག་ཉིད་བདག་གི་མགོན་ཡིན་ཏེ། །བདག་ཉིད་བདག་གི་དགྲ་ཡང་ཡིན། །(༢༩༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལེགས་དང་ངན་པ་བྱས་པ་ལ། །བདག་ཉིད་བདག་གི་དཔང་པོ་ཡིན། །ཅེས་བདག་ནི་མགོན་ཉིད་དང་དཔང་པོ་ཉིད་དུ་གསུངས་ལ། བདག་ཉིད་ལེགས་པར་དུལ་བས་ནི། །མཁས་པ་མཐོ་རིས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བདག་འདུལ་བར་གསུངས་ན་ཚོགས་པ་ཙམ་པོ་རྫས་སུ་མེད་པ་ནི་མགོན་མིན་ཅིང༌། འདུལ་བའམ་དཔང་པོ་ཉིད་ཀྱང་མིན་ཏེ། ཚོགས་པ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེས་ན་ཚོགས་པ་བདག་མ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ལ། དཔེ། དོན་གཉིས། དང་པོ་ནི། དེ་ཚེ་དེ་ཡི་ཡན་ལག་ཚོགས་གནས་རྣམས། །ཤིང་རྟ་ཉིད་འགྱུར་ཤིང་རྟ་དང་བདག་མཚུངས། །ཚོགས་པ་ཚོགས་པ་ཅན་ལས་ཐ་མི་དད་པས་མགོན་སོགས་ཚོགས་པ་ཅན་ལ་འགྲུབ་བོ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་སོ་སོ་བ་རྣམས་ལ་གཅིག་དང་བདག་མི་འཐད་པ་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཕུང་པོ་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་གི་ཚོགས་པ་ཅན་སོ་སོ་བ་རྣམས་བདག་ཡིན་ན། ཡན་ལག་གི་ཚོགས་ལ་ཤིང་རྟ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེའི་ཚེ། གཟེར་བུ་སོགས་ཤིང་རྟ་དེའི་ཡན་ལག་ཚོགས་པར་གནས་པ་སོ་སོ་བ་རྣམས་ཤིང་རྟ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན་དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། ཡན་ལག་ཤིང་རྟ་ཡིན་པ་འོག་ནས་འགོག་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཤིང་རྟ་དང་བདག་མཚུངས་པས་ཕུང་པོའི་ཚོགས་པ་ཅན་གྱི་སོ་སོ་བ་བདག་ཏུ་ག་ལ་འགྱུར། དེས་ན་མདོ་ལས། བདག་ཅེས་བྱ་བ་བདུད་ཀྱི་སེམས། །ཁྱོད་ནི་ལྟ་བར་གྱུར་པ་ཡིན། །འདུ་བྱེད་ཕུང་པོ་འདི་སྟོང་སྟེ། །འདི་ལ་སེམས་ཅན་ཡོད་མ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་ཡན་ལག་ཚོགས་རྣམས་ལ། །བརྟེན་ནས་ཤིང་རྟར་བརྗོད་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཕུང་པོ་རྣམས་བརྟེན་ནས། །ཀུན་རྫོབ་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། མདོ་ལས་ཕུང་པོ་བརྟེན་ནས་ཡིན་གསུངས་པ། །དེ་ཕྱིར་ཕུང་པོ་འདུས་ཙམ་བདག་མ་ཡིན། །ཕུང་པོ་འདུས་ཙམ་ནི་བདག་མ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་དང་ང་དང་སེམས་ཅན་དང་གང་(༢༩༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཟག་ཡིན་ཅེས་བཏགས་པར་གསུངས་པ་དེའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དབྱིབས་ཤེ་ན་དེ་གཟུགས་ཅན་ལ་ཡོད་ཕྱིར། །ཁྱོད་ལ་དེ་དག་ཉིད་བདག་ཅེས་འགྱུར་གྱི། །སེམས་སོགས་ཚོགས་ནི་བདག་ཉིད་འགྱུར་མིན་ཏེ། །གང་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་དབྱིབས་ཡོད་མ་ཡིན། །ཡང་འཕང་ལོ་སོགས་ཚོགས་ཙམ་ཤིང་རྟ་མིན་གྱི། འཕང་ལོ་སོགས་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པ་ན་ཤིང་རྟའི་མིང་རྙེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་སོགས་ཚོགས་ཙམ་བདག་མིན་ཀྱང༌། གཟུགས་སོགས་བཀོད་པའི་དབྱིབས་ཙམ་བདག་ཡིན་ཅེ་ན། མ་ཡིན་པར་ཐལ། དབྱིབས་དེ་ནི་གཟུགས་ཅན་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཟུགས་ཅན་དེ་དག་ཉིད་ལ་བདག་ཅེས་ཁྱོད་ཀྱིས་འདོད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ན་སེམས་ལ་སོགས་པ་མིང་བཞི་ཚོགས་པའི་ངོ་བོ་ནི་བདག་ཉིད་མིན་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་དབྱིབས་ཡོད་པ་མིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ལ། དངོས་དང༌། བྱེད་པོ་མེད་པའི་ལས་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ལེན་པོ་རང་ཉེར་ལེན་གཅིག་རིགས་དངོས་མིན། །དེ་ལྟ་ན་ལས་བྱེད་པོ་གཅིག་ཉིད་འགྱུར། །ཉེ་བར་ལེན་པོ་བདག་རང་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པ་བླང་བྱའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་གཅིག་ཏུ་མི་རིགས་ཏེ། རིགས་པ་དེ་ལྟར་ན་ལས་དང་བྱེད་པོ་གཅིག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་འབྱུང་བ་རྒྱུར་བྱས་ཀྱི་གཟུགས་དང་བུམ་པ་དང་རྫ་མཁན་ཀྱང་གཅིག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། བསྟན་བཅོས་ལས། གལ་ཏེ་ཤིང་དེ་མེ་ཡིན་ན། །བྱེད་པ་པོ་དང་ལས་གཅིག་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། བྱེད་པོ་མེད་ལས་ཡོད་སྙམ་བློ་ཡིན་ན། །མ་ཡིན་གང་ཕྱིར་བྱེད་པོ་མེད་ལས་མེད། །ཉེ་བར་ལེན་པར་བྱེད་པོ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་ལ། ཉེ་བར་བླང་བྱའི་ལས་གཟུགས་སོགས་ཉེར་ལེན་འདུས་ཙམ་ཡོད་སྙམ་བློས་སེམས་པ་ཡིན་ན་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ཕྱིར་བྱེད་པོ་རྒྱུ་མེད་ན་ལས་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་བཅོས་ལས། དེ་ལྟར་ལེན་ལས་གཞན་མ་ཡིན། །དེ་ནི་ཉེར་ལེན་ཉིད་ཀྱང་མིན། །བདག་ནི་ཉེ་བར་ལེན་མེད་མིན། །མེད་པ་ཉིད་དུའང་དེ་མ་ངེས། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་གང་དུ་བྱེད་པ་(༢༩༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པོ་ནི་མ་དམིགས་ཀྱི། ལས་ཀྱང་ཡོད་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ནི་བྱེད་པ་པོ་བདེན་པ་བཀག་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། ། གཞན་གྲགས་ཙམ་གྱི་ངོར་བརྟེན་ནས་བཏགས་པ་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་པའི་བྱེད་པ་པོ་ནི་བཀག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། མ་རིག་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་གང་ཟག་འདི་ནི་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ཡང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དོ། །ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། གང་ཕྱིར་ཐུབ་པས་བདག་དེ་ས་ཆུ་མེ། །རླུང་དང་རྣམ་ཤེས་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ། །ཁམས་དྲུག་དང་ནི་མིག་སོགས་རེག་པ་ཡི། །རྟེན་དྲུག་དག་ལ་བརྟེན་ལས་ཉེར་བསྟན་ཞིང༌། །སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཆོས་རྣམས་ཉེར་བཟུང་ནས། །དེས་གསུངས་དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་དེ་རྣམས་དང༌། །དེ་ཉིད་མ་ཡིན་ཚོགས་ཙམ་ཉིད་མིན་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་ངར་འཛིན་བློ་དེ་རྣམས་ལ་མིན། །གང་ཕྱིར་ཐུབ་པས་མདོ་སྡེ་ལས། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་དེ་ནི་ཁམས་དྲུག་དང༌། རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །ཞེས་བདག་དེ་ས་ཆུ་མེ་རླུང་དང་རྣམ་ཤེས་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་ཁམས་དྲུག་དང་ནི་མིག་སོགས་ནས་ཡིད་ཀྱི་བར་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་རྟེན་དྲུག་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ཉེ་བར་བསྟན་ཏེ། གཟུགས་སོགས་ཡུལ་དྲུག་ལ་ཡིད་བདེ་བའི་ཉེ་རྒྱུ་དྲུག ཡིད་མི་བདེ་བའི་ཉེ་རྒྱུ་དྲུག་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཉེ་རྒྱུ་དྲུག་སྟེ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གི་ཆོས་རྣམས་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་བདག་ཏུ་བཏགས་སོ་ཞེས་ངེས་པར་གསུངས་པ་དེའི་ཕྱིར། བདག་དེ་ནི་ཆོས་དེ་རྣམས་དང་གཞན་མིན་པའི་དེ་ཉིད་མ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཚོགས་ཙམ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་དེ་དག་བདག་ཏུ་མི་རུང་བ་དེའི་ཕྱིར་ཆོས་དེ་རྣམས་ལ་ངར་འཛིན་པའི་བློ་དེ་རིགས་པ་མིན་ནོ། །དེས་ན་ཕུང་པོ་དང་དེ་ལས་གཞན་དུ་ངར་འཛིན་གྱི་ཡུལ་མ་དམིགས་པས་རྣལ་འབྱོར་པས་བདག་དང་བདག་གི་ཡོད་པ་མིན་པར་ཤེས་ནས་ཕུང་པོ་ལྔའི་རྒྱུད་བཅད་ནས་ལེན་པ་མེད་པར་མྱང་འདས་སུ་འགྱུར་བས་བདག་མེད་པར་(༢༩༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔྱད་པ་འདི་ཆེས་མཛེས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། འབྲེལ་མེད་སྤང་གཉེན་དུ་མི་རིགས་པ་དང༌། དེ་དཔེའི་སྒོ་ནས་བསལ་བ་གཉིས། དང་པོ་ནི། བདག་མེད་རྟོགས་ཚེ་རྟག་པའི་བདག་སྤོང་ཞིང༌། །འདི་ནི་ངར་འཛིན་རྟེན་དུའང་མི་འདོད་པ། །དེ་ཕྱིར་བདག་མེད་ཤེས་པས་བདག་ལྟ་བ། །དཔྱིས་ཀྱང་འབྱིན་ཞེས་སྨྲ་བ་ཤིན་ཏུ་མཚར། །བདག་ཕུང་གཅིག་ཏུ་འཛིན་ཅིང་ཕྱིས་མཐོང་ལམ་ཐོབ་པ་ན་ཡུལ་ཅན་སྤངས་ཤིང་ཡུལ་མ་སྤངས་པར་འདོད་ལ། ཡུལ་མ་ཡིན་པ་མུ་སྟེགས་པའི་བདག་སྤངས་པར་སྨྲ་བའི་མང་བཀུར་བ་གང་གི་ཕྱོགས་དེ་ལྟར་ན་ཇི་སྲིད་དུ་ཕུང་པོ་རྒྱུན་མ་ཆད་པ་དེ་སྲིད་དུ་ངར་འཛིན་འཇུག་སྟེ། བདག་འཛིན་གྱི་གཞི་བདག་བཟློག་པར་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཕུང་པོ་དེ་ཉིད་བདག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བཤད་པ་ནི། རྣལ་འབྱོར་པས་བདག་མེད་རྟོགས་ཚེ་ཕུང་པོ་ལས་དོན་གཞན་པའི་རྟག་པའི་བདག་མེད་ཤེས་པས་ཕུང་པོའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་ས་བོན་དཔྱིས་ཀྱང་འབྱིན་ཅེས་སྨྲ་བ་ཤིན་ཏུ་མཚར་ཏེ། ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཕུང་པོ་ལས་དོན་གཞན་དུ་བཏགས་པའི་རྟག་པའི་བདག་སྤོང་ཞིང་མེད་པར་འཇིག་རྟེན་གང་གིས་རློམ་ཡང་ཕུང་པོ་ལས་དོན་གཞན་རྟག་པའི་བདག་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ངར་འཛིན་གྱི་རྟེན་དུའང་མི་འདོད་པས་འཇིག་རྟེན་པས་ངར་འཛིན་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཕུང་པོ་ལ་བདག་ལྟ་ཟློག་པར་མི་ནུས་པ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །འདིའི་དོན་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངར་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱིས་བདག་ཏུ་བལྟ་བ་ལ་གྲུབ་མཐའ་མཁན་གྱིས་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བདག་ལྟའི་ཡུལ་དེ་ལ་འདུས་བྱས་མ་བྱས་རྟག་མི་རྟག་སོགས་ཀྱི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་བདག་སྨྲ་བ་ན། ངར་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་དང་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་བདག་དེ་དངོས་པོར་ཡོད་ན་འདུས་བྱས་མ་བྱས་རྟག་མི་རྟག་གི་དངོས་པོ་གང་དུ་ཡོད་ཅེས་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་བདག་བཀག་པ་ན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་(༢༩༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདག་དེ་ཡང་ཁེགས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བདག་དེའང་དངོས་པོར་ཡོད་ན་རྟག་མི་རྟག་གི་དང༌། བྱས་མ་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོར་ཡོད་དགོས་པ་ལས་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་བདག་དེ་ལྟར་དཔྱད་པས་མི་འགྲུབ་པ་ན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བདག་ལྟའི་ཡུལ་གྱི་བདག་དེའང་དངོས་པོའི་ངོ་བོར་མི་འགྲུབ་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མྱུག་སོགས་ལ་མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་བ་ཀུན་བརྟགས་ཁེགས་པ་ན་དེ་ལ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ཁེགས་པ་བཞིན་ཡིན་ཀྱང༌། འདིར་མང་བཀུར་བ་ཁས་ལེན་འཕྱུགས་ནས་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་པའི་བདག་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བདག་ཏུ་དོན་གྱིས་ཁས་ལེན་དགོས་བྱུང་བ་ལ། དེ་ལྟར་ན་ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལ་སེམས་ཅན་སྤྱི་ལ་གྲགས་པའི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བདག་དང་བདག་ལྟ་བ་སྤང་དུ་ཡོད་པ་མིན་ནོ་ཞེས་སྐྱོན་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་མང་བཀུར་བས་གང་ཟག་གི་བདག་རྟག་གཅིག་རང་དབང་ཅན་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་དུ་འདོད་པ་དང༌། བདག་དང་སེམས་ཅན་མི་རྟག་པ་ཕུང་པོར་འདོད་པ་གཉིས་ལས་སྔ་མའི་བདག་བཀག་པས་ཕྱི་མའི་བདག་ཁེགས་པར་འདོད་པ་ལ་ཁྲེལ་བདས་པ་ཡིན་ལ། དེས་དངོས་སུ་བདག་སྔ་མ་ཁེགས་པས་ཕྱི་མའི་བདག་ཁེགས་ཞེས་སྨྲས་པ་མེད་ཀྱང༌། ཁྱོད་གྲུབ་མཐའ་ནོར་བས་བདག་ལྟ་ཁེགས་མ་ཁེགས་ཀྱི་འཇོག་མཚམས་ཅི་ལ་བྱེད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་སྤྱི་མཐུན་གྲགས་གྲུབ་སྨྲ་ངོར། ཕུང་པོ་ལ་བདག་དང་བདག་ལྟ་ཁེགས་མ་ཁེགས་ལས་བདག་མེད་རྟོགས་མ་རྟོགས་སུ་འཇོག་གི། ཕུང་པོ་ལས་གཞན་པའི་དངོས་པོ་ལ་བདག་དང་དེ་ལ་ང་དང་ང་ཡི་བ་ཁེགས་མ་ཁེགས་ལས་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རྟོགས་མ་རྟོགས་སུ་མི་འཇོག་པར་རིགས་པས་དེ་ཉིད་(༢༩༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདིར་འཐད་པར་བཞག་པ་ཡིན་ནོ། །གཞུང་འདིའི་དོན་ལ་ཤར་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་དང་རྟ་ཟི་རྣམས་རྩོད་པར་བྱེད་པའི་སྒྲོས་ཡི་གེར་བཀོད་འདུག་པ་དེ་དག་ནི་གཞུང་དོན་འདིའི་ཕྱོགས་ཙམ་དུའང་མ་ཕྱིན་པར་སྣང་བས་དེ་དག་གི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱང་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱའོ། །གཉིས་པ་ནི། རང་ཁྱིམ་རྩིག་ཕུག་སྦྲུལ་གནས་མཐོང་བཞིན་དུ། །འདི་ན་གླང་ཆེན་མེད་ཅེས་དོགས་བསལ་ཏེ། །སྦྲུལ་གྱི་འཇིགས་པའང་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ནི། །ཀྱེ་མ་གཞན་གྱི་གནམ་པོར་འགྱུར་ཉིད་དོ། །དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་གིས་རང་ཁྱིམ་གྱི་རྩིག་ཕུག་ན་སྦྲུལ་གནས་པ་མཐོང་བཞིན་དུ་འདི་ན་གླང་པོ་ཆེ་མེད་ཅེས་སྦྲུལ་གྱི་འཇིགས་པའི་དོགས་པ་བསལ་ཏེ་སྦྲུལ་གྱི་འཇིགས་པའང་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ནི་ཀྱེ་མ་གཞན་གྱི་གནམ་པོར་ཏེ་དཔྱོད་ལྡན་དག་གི་བཞད་གད་ཀྱི་གནས་སུ་འགྱུར་བ་ཉིད་དོ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྦྲུལ་མེད་དོ་ཞེས་བག་ཕེབས་པར་གནས་པའི་སྐྱེས་བུ་དེ་ལ་སྦྲུལ་གྱིས་ཟིན་ནས་མ་རུང་བར་བྱེད་པ་བཞིན་རྟག་བདག་ལྡོག་ཀྱང་ཕུང་པོའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བདག་ལྟ་མི་ལྡོག་པས་འཁོར་བ་ཉིད་དུ་ལས་ཉོན་གྱིས་འཁོར་བར་འགྱུར་རོ། །འདིར་ཤར་ཙོང་ཁ་པའི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་ལ་འདོན་པ་བསྒྱུར་ཏེ་སྨྲ་ན། བདག་མེད་རྟོགས་ཚེ་བདེན་གྲུབ་བདག་སྤོང་ཞིང༌། །འདི་ནི་ངར་འཛིན་རྟེན་དུའང་མི་འདོད་པས། །དེ་ཕྱིར་བདག་མེད་ལྟ་བས་བདག་ལྟ་བ། །དཔྱིས་ཀྱང་འབྱིན་ཅེས་སྨྲ་བ་ཤིན་ཏུ་མཚར། །རང་ཁྱིམ་རྩིག་ཕུག་སྦྲུལ་གནས་མཐོང་བཞིན་དུ། །འདི་ན་གླང་ཆེན་མེད་ཅེས་དོགས་བསལ་ཏེ། །སྦྲུལ་གྱི་འཇིག་པའང་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ནི། །ཀྱེ་མ་གཞན་གྱི་གནམ་པོར་འགྱུར་ཉིད་དོ། །ཞེས་སྤྱར་རོ། །གསུམ་པ་ནི། ཕུང་པོར་བདག་ཡོད་མ་ཡིན་བདག་ལ་ཡང༌། །ཕུང་པོ་དེ་རྣམས་ཡོད་མིན་གང་ཕྱིར་འདིར། །གཞན་ཉིད་ཡོད་ན་རྟོག་པ་འདིར་འགྱུར་ན། །གཞན་ཉིད་དེ་མེད་དེ་ཕྱིར་འདི་རྟོག་པའོ། །རྟེན་ཕུང་པོར་བདག་བརྟེན་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཅིང༌། རྟེན་བདག་ལ་ཡང་ཕུང་པོ་དེ་རྣམས་བརྟེན་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འདིར་མཁར་གཞོང་དང་ཞོ་ལྟར་གཞན་ཉིད་ཡོད་ན་རྟེན་བརྟེན་པའི་དངོས་པོར་རྟོག་པ་འདིར་འགྱུར་(༢༩༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ན། བདག་དང་ཕུང་པོ་གཞན་ཉིད་དུ་མེད་པས། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་རྟེན་བརྟེན་པ་འདི་རྟོག་པས་བཏགས་པའོ།།བཞི་པ་ནི། བདག་ནི་གཟུགས་ལྡན་མི་འདོད་གང་ཕྱིར་བདག །ཡོད་མིན་དེ་ཕྱིར་ལྡན་དོན་སྦྱོར་བ་མེད། །གཞན་ན་གནག་ལྡན་གཞན་མིན་གཟུགས་ལྡན་ན། །བདག་ནི་གཟུགས་ལས་དེ་ཉིད་གཞན་ཉིད་མེད། །བདག་ནི་གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་རྣམས་དང་ལྡན་པར་མི་འདོད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་བདག་ཡོད་པ་མིན་ཞིང་དེའི་ཕྱིར། བདག་ཕུང་ལྡན་པའི་དོན་སྦྱོར་བ་མེད་དེ། ལྡན་པའི་དོན་ཡང་གཞན་ཡིན་ན་ལྷས་བྱིན་གནག་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའམ། གཞན་མིན་པ་ལྷས་བྱིན་གཟུགས་དང་ལྡན་ཅེས་པ་ལྟར་ན་ཡང་བདག་ནི་གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་ལས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་མེད་པར་སྔར་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར། ལྔ་པ་ལ། འཇིག་ལྟའི་དམིགས་རྣམ་ལ་ལོག་པར་འཇུག་ཚུལ་གྱི་གྲངས་བསྟན། དེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྡོ་རྗེས་འཇོམས་ཚུལ་ལུང་དང་སྦྱར་བ་གཉིས། དང་པོ་ནི། གཟུགས་བདག་མ་ཡིན་བདག་ནི་གཟུགས་ལྡན་མིན། །གཟུགས་ལ་བདག་མེད་བདག་ལའང་གཟུགས་ཡོད་མིན། །དེ་ལྟར་རྣམ་བཞིར་ཕུང་ཀུན་ཤེས་བྱ་སྟེ། །དེ་དག་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཉི་ཤུར་འདོད། །གཟུགས་ནི་བདག་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་དང་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་ཅིང་བྱ་བྱེད་གཅིག་ཏུ་ཐལ་བའི་ཕྱིར། སྐྱེས་བུ་ལ་དོ་ཤལ་ལྟར་བདག་ནི་གཟུགས་དང་ལྡན་པ་ཡང་མིན་ཏེ། དེ་དག་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ནགས་ན་སེང་གེ་ལྟར་རྟེན་གཟུགས་ལ་བདག་བརྟེན་པར་རྗེས་སུ་ཞུགས་ཏེ་གནས་པ་ཡང་མེད་ཅིང༌། རི་གངས་ཅན་ལ་ཤིང་ཚོགས་ལྟར་རྟེན་བདག་ལ་ཡང་གཟུགས་སོགས་དབང་བསྒྱུར་བྱར་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་གཞན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར། ཚུལ་དེ་ལྟར་རྣམ་བཞིའི་སྒོ་ནས་མིང་གཞིའི་ཕུང་པོ་ཀུན་ཀྱང་བདག་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཕུང་ལྔ་བདག་གིས་དབེན་པ་ལ་འཇིག་ལྟས་དེ་ལས་བཟློག་ནས་འཛིན་སྟངས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཞི་བཞིས་བཟུང་བ་དེ་དག་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བའམ་འཇིག་ལྟ་ཉི་ཤུར་འདོད་དོ། །འོ་ན་བསྟན་བཅོས་ལས། ཕུང་མིན་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་མིན། །(༢༩༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅེས་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་པ་བདག་ལྟའི་འཛིན་སྟངས་ཞིག་སྟེ་འཇིག་ལྟ་ཉེར་ལྔར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། བསྟན་བཅོས་ལས་དེ་ལྟར་འབྱུང་བ་ནི་མུ་སྟེགས་པ་ཁ་ཅིག་བདག་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་དུ་ལྟ་བས་དེ་འགོག་ཆེད་དུ་རྣམ་དཔྱད་ལྔ་པ་གསུངས་ཀྱང༌། མདོ་སྡེ་ལས་འཇིག་ལྟས་ཕུང་པོ་མ་བཟུང་བར་བདག་ཏུ་ཞེན་མི་ནུས་པས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་འཇིག་ལྟས་འཛིན་སྟངས་བཞི་བཞི་འཇུག་པས་ལྔ་པའི་འཇུག་པ་ནི་མེད་དོ། །སྐབས་འདིར་རྟ་ནག་གོ་ཆེན་པས། དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བས་ནི་ཕུང་པོ་དམིགས་ཡུལ་དུ་སོང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་གཞི་མེད་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ་བས་འཇིག་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ལྟ་བ་ལ་འཇིག་ལྟ་ཞེས་བར་གྱི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་པར་བཞེད་ཅེས་སྨྲའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཐལ་འགྱུར་བས་ལྗོན་པ་སོ་སོ་བ་དུ་མ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁྲིགས་པ་ལ་ནགས་ཚལ་དུ་བལྟ་བ་ན་གཞི་མེད་པར་ནགས་ཚལ་དུ་བལྟ་བར་ཁས་ལེན་པར་མཚུངས་ལ། དེ་ལྟར་ནས་ཕྱོགས་དག་པ་བར་ཡང་ནགས་ཚལ་དུ་བློས་འཛིན་པར་ཡང་འགྱུར་ཞིང༌། ཡུལ་ལ་ཡུལ་ཅན་གྱིས་འཛིན་པའམ་ལྟ་བ་ན་གཞི་མེད་པ་ལ་ཡུལ་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་དང་འཛིན་པར་འགལ་བས་རང་ཚིག་འགལ་བར་རང་གིས་སྨྲས་པ་གྲུལ་མ་ཐུབ་པར་ཆུད་གསན་པ་འདི་ལྟ་བུ་ལའང་འཁྲུལ་པ་དང་བྲལ་བའི་ལེགས་བཤད་དུ་བཟུང་ནས་མོས་པ་བྱེད་པ་ནི་འཕྲོག་ཏུ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཅན་དུ་གོར་མ་ཆག་གོ། །སྤྱིར་དབུ་མ་པས་བརྟེན་ནས་བཏགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་ཆོས་ལ་མ་དཔྱད་ཐ་སྙད་དུའང་རྒྱུ་མེད་དང་གཞི་མེད་ལ་བལྟོས་པའི་དངོས་པོའང་མི་འཇོག་པས་བདག་ནི་མ་དཔྱད་པའི་བློ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ངོ་ན་བཏགས་པའི་དངོས་པོར་ཡང་ཡོད་ལ། ཁྱེད་ལྟར་ན་དེ་ངོར་བཏགས་ཡོད་ཀྱི་དངོས་པོར་(༢༩༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་རུང་སྟེ། དེ་ངོར་གཞི་མེད་པའམ་རྒྱུ་མེད་པར་དངོས་པོ་བརྟེན་པ་དང་བལྟོས་པར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཁྱེད་ཅག་འཇིག་ལྟའི་ལྟ་ཡུལ་དངོས་གཞི་མེད་ཡིན་ཀྱང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་གཞི་མེད་ལ་ལྟ་དགོས་པས་འཇིག་ལྟ་ཞེས་བཏགས་སོ་སྙམ་དུ་ཞེན་པར་སྣང་མོད། འཇིག་ལྟའི་ལྟ་ཡུལ་དངོས་གཞི་མེད་ལ་ལྟ་བ་ན་འཇིག་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ལྟ་བའི་ཚེ་དེའི་དངོས་ཡུལ་གཞི་མེད་ལ་བལྟས་སམ་མ་བལྟས། བལྟས་ན་འཇིག་ཚོགས་དམིགས་ཡུལ་དུ་སོང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བལྟ་མ་དགོས་པར་ཡུལ་གཞི་མེད་རང་ལ་བལྟས་པར་གྲུབ་པས་འཇིག་ལྟ་མིང་བསྒྱུར་ནས་བདག་ལྟ་ལ་གཞི་མེད་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་འདོན་རིགས་ལ། མ་བལྟས་ན་འཇིག་ལྟས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་མ་གཏོགས་དེའི་དངོས་ཡུལ་གཞི་མེད་ལ་མ་བལྟས་པས་འཇིག་ལྟ་ལ་བརྟེན་ནས་གཞི་མེད་ལ་བལྟ་བར་ཡང་མི་ནུས་ཏེ། གཞི་མེད་དེ་ཡུལ་དུ་མ་སོང་ན་དེ་ལ་སུ་ཞིག་གིས་ལྟ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེས་འཇིག་ཚོགས་ཕུང་ལྔ་ཡུལ་ཅན་དུ་བྱས་ནས་གཞི་མེད་ཀྱི་གང་ཟག་ཡུལ་དུ་བྱས་ཤིང༌། དེ་ལྟར་བྱས་པ་ལ་འཇིག་ལྟས་ཀྱང་བལྟས་པར་བྱས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མདོར་ན་ཁྱོད་ཅག་གི་འཁྲུལ་གཏམ་འདི་ནི། འདི་ལྟར་ཐ་སྙད་མ་དཔྱད་པ་ན་བདག་གི་རྫས་ཀྱི་གཞིར་ཕུང་པོ་མ་གྲུབ་ཀྱང་བཏགས་པའི་བདག་གདགས་པའི་གཞིར་ཕུང་པོ་འཛིན་པ་ནི་རྟེན་མཐུན་པར་གནས་ཏེ། བྱ་དང་རི་དྭགས་ཚུན་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཙམ་ལ་ཐོག་མེད་ནས་གོམས་པས་ང་དང་ང་ཡི་བར་བཟུང་ནས་ང་འགྲོའོ། །ང་བཀྲེས་སོ། །ངའི་ལག་པ་ཞའོ་ཞེས་རྟོག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་མ་གོ་བ་ཁོ་ན་ལས་བྱུང་བར་སྣང་བས། ཁོ་བོའི་ལེགས་བཤད་འདི་གསེར་གྱི་བྱང་བུ་(༢༩༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་བཻ་ཌཱུརྱ་ཞུན་མས་བྲིས་ཏེ་མགུལ་དུ་ཐོགས་ལ་ཡང་ཡང་བལྟ་བར་གྱིས་ཤིག གཞན་དུ་ཟླ་བ་གྲགས་པས་ཐ་སྙད་དུ་འཇིག་ལྟ་འཇིག་ལྟར་མི་འགྱུར་བར་བཞེད་པའོ་ཞེས་བསྒྲུབས་པ་ནི་མངོན་མཐོ་ངེས་ལེགས་གང་ལའང་ཉེ་བར་མི་མཁོ་བས་ངལ་བ་འབྲས་བུ་མེད་པའི་ལས་ཤོལ་ཅིག གཉིས་པ་ནི། ལྟ་རི་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་རྡོ་རྗེ་ཡིས། །བཅོམ་བདག་གང་དང་ལྷན་ཅིག་འཇིག་འགྱུར་པ། །འཇིག་ཚོགས་ལྟ་རི་ལྷུན་སྟུག་ལ་གནས་པ། །རྩེ་མོ་མཐོ་བར་གྱུར་པ་འདི་དག་གོ། །མདོ་ལས། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རིའི་རྩེ་མོ་ཉི་ཤུ་མཐོ་བ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྡོ་རྗེས་བཅོམ་ནས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱས་སོ། །ཞེས་འཇིག་ལྟའི་རི་ནི་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་ཡིས་བཅོམ་པ་ན་དམིགས་ཡུལ་བདག་གང་དང་ལྷན་ཅིག་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་ཡུལ་ཅན་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རི་བོ་ཉོན་མོངས་ཀྱི་བྲག་རྡོ་འཁོར་བ་ཐོག་མེད་ནས་འཕེལ་བས་དཔངས་ཁམས་གསུམ་དུ་མཐོ་བ་ལྷུན་སྟུག་ལ་གནས་པ་མ་རིག་པའི་གསེར་གྱི་ས་གཞི་ལས་ཐོན་པ་རྩེ་མོ་མཐོ་བར་གྱུར་པ་ཉི་ཤུ་འདི་དག་གོ། །ཉི་ཤུ་པོ་འདི་དག་ཀུན་བརྟགས་སུ་འདོད་པ་ནི་མཐོང་སྤང་ཡིན་པས་འཁྲུལ་གཞི་བྱས་པ་ཡིན་གྱི། ཀུན་བརྟགས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་ནི་གྲུབ་མཐའ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་འཕྲལ་དུ་བརྟགས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མེད་ཅིང༌། འདི་དག་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོག་མེད་ནས་གོམས་པས་བྱུང་བའི་ཕུང་པོ་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། ཕྱོགས་སྔ་མ་བརྗོད་པ་དང༌། དེ་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཁ་ཅིག་དེ་ཉིད་གཞན་ཉིད་རྟག་མི་རྟག །ལ་སོགས་བརྗོད་མེད་གང་ཟག་རྫས་ཡོད་འདོད། །རྣམ་ཤེས་དྲུག་གི་ཤེས་བྱར་དེ་འདོད་ཅིང༌། །དེ་ནི་ངར་འཛིན་གཞིར་ཡང་འདོད་པ་ཡིན། །གནས་མ་བུ་ན་རེ། གང་ཟག་ནི་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་དུ་མི་འཐད་དེ། ཕུང་པོ་ལས་མ་གཏོགས་པར་གང་ཟག་འཇིག་རྟེན་པས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཕུང་པོའི་རང་བཞིན་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་འཇིག་ཏུ་ཐལ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་བདག་ནི་ཕུང་པོ་ལས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་(༢༩༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་རྟག་མི་རྟག་ལ་སོགས་པར་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་དེ། རྟག་ཆད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟའི་གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པར་འདོད་དེ། དེ་ལ་བྱེད་པོ་དང་ཟ་པོ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཁོར་འདས་བཅིང་1ཐར་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གང་ཟག་དེ་རང་གི་ངོ་བོས་ཤེས་བྱ་མིན་གྱི། གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་བློའི་ཡུལ་དུ་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་དེ་ཤེས་པར་བྱེད་པས་རྣམ་ཤེས་དྲུག་གི་ཤེས་བྱར་གང་ཟག་དེ་འདོད་ཅིང༌། དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ངར་འཛིན་གྱི་གཞིའམ་ཡུལ་དུ་ཡང་འདོད་པ་ཡིན་ནོ།།གཉིས་པ་ལ། བདག་རྫས་གྲུབ་དགག བཏགས་ཡོད་དུ་བསྟན། དངོས་པོའི་ཆོས་མེད་པས་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི། གང་ཕྱིར་གཟུགས་ལས་སེམས་བརྗོད་མེད་མི་རྟོགས། །དངོས་ཡོད་བརྗོད་མེད་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ཉིད། །གལ་ཏེ་བདག་འགའ་དངོས་པོར་གྲུབ་གྱུར་ན། །སེམས་ལྟར་གྲུབ་དངོས་བརྗོད་དུ་མེད་མི་འགྱུར། །རྫས་སུ་གྲུབ་ན་བརྗོད་དུ་མེད་པར་མི་རིགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ལས་སེམས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་མེད་དུ་མི་རྟོགས་པ་ལྟར་གང་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ནི། དེ་ཉིད་དང་གཞན་པར་བརྗོད་མེད་དུ་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེ། རྫས་སུ་གྲུབ་ན་དེ་གཉིས་གང་རུང་ལས་འདའ་བ་མིན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་བདག་འགའ་རྫས་ཀྱི་དངོས་པོར་གྲུབ་པར་འགྱུར་ན་སེམས་དང་གཟུགས་ལྟར་གྲུབ་པའི་དངོས་པོ་ཅན་གྱིས་ཁྱབ་པས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། གང་ཕྱིར་ཁྱོད་བུམ་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པའི། །ངོ་བོ་གཟུགས་སོགས་ལས་བརྗོད་མེད་འགྱུར་པས། །བདག་གང་ཕུང་པོ་ལས་བརྗོད་མེད་འགྱུར་ཏེ། །རང་གིས་ཡོད་པར་གྲུབ་པར་རྟོགས་མི་བྱ། །དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་ན་བཏགས་ཡོད་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཁྱོད་བུམ་པ་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པའི་བཏགས་ཡོད་ཙམ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་མཚན་དེས་བུམ་པའི་ངོ་བོ་གཟུགས་སོགས་ལས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་པར་བརྗོད་དུ་མེད་པར་འགྱུར་བས་དེ་བཞིན་དུ་བདག་གང་ཕུང་པོ་ལས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་པར་བརྗོད་མེད་དུ་(༢༩༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྱུར་ཏེ། བདག་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྫས་སུ་ཡོད་པར་འགྲུབ་པར་མི་བྱ་བར་བཏགས་ཡོད་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། ཁྱོད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་རང་བདག་ལས་གཞན་ནི། །མི་འདོད་གཟུགས་སོགས་ལས་གཞན་དངོས་འདོད་ཅིང༌། །དངོས་ལ་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་མཐོང་འགྱུར་བ། །དེ་ཕྱིར་བདག་མེད་དངོས་ཆོས་དང་བྲལ་ཕྱིར། །ཁྱོད་ཀྱི་བདག་རྫས་ཡོད་རྣམ་ཤེས་རང་གི་བདག་ཉིད་ལས་གཞན་ནི་མིན་པར་འདོད་ལ། གཟུགས་སོགས་ལས་གཞན་གྱི་དངོས་པོར་འདོད་པ་ལྟར་བདག་ནི་རང་ལས་གཞན་མིན་ཅིང༌། གཞན་ལས་ཐ་དད་པར་འགྱུར་བའང་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བདག་ནི་རྫས་སུ་མེད་དེ། དངོས་པོའི་ཆོས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྫས་ཡོད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་དེ་དང་གཞན་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་སུ་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར་བུམ་སོགས་བཞིན་ནོ། །རྣམ་ཤེས་དྲུག་གི་ཤེས་བྱར་ཡང་མི་འཐད་དེ། མིག་ཤེས་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་གང་ཟག་དམིགས་པས་མིག་གི་ཤེས་བྱར་འགྱུར་ཞིང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མིན་པར་བརྗོད་པར་མི་བྱ་བ་ཡིན་ན་འོ་མ་དང་ཆུ་སོགས་ལྟར་བཏགས་ཡོད་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། མིག་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་པས་སྒྲ་ལས་གཞན་དུའང་འགྱུར་ལ། དེ་གཞན་ལའང་མཚུངས་ཤིང་དབང་པོ་ལྔའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཐ་དད་དུ་གསུངས་པ་དང་ཡང་འགལ་ཏེ། གང་ཟག་དབང་ཤེས་ལྔ་ཅར་གྱི་ཤེས་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མངོན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དང༌། རེག་པ་དྲུག་དང༌། རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་བའི་ཚོར་བར་འདུས་པར་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ། །གང་ཟག་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་གང་ཡང་མིན་ན་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ན་བརྗོད་བྱ་མ་ཡིན་པ་དང་འགལ་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ་ནི། དེ་ཕྱིར་ངར་འཛིན་རྟེན་ནི་དངོས་པོ་མིན། །ཕུང་ལས་གཞན་མིན་ཕུང་པོའི་ངོ་བོ་མིན། །ཕུང་པོ་རྟེན་མིན་འདི་ནི་དེ་ལྡན་མིན། །དཔྱད་པ་ན་གང་ཟག་རྫས་ཡོད་མི་རིགས་པ་དེའི་ཕྱིར་ངར་འཛིན་གྱི་རྟེན་ནམ་ཡུལ་ནི་གཞིགས་ན་(༢༩༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་དང་གཞན་དུ་མེད་པའི་དངོས་པོ་རྫས་ཡོད་མིན་ཏེ། དེ་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་ཡང་མིན་ལ། ཕུང་པོའི་ངོ་བོ་ཡང་མིན་ཞིང་ཕུང་པོ་རྣམས་རྟེན་ས་ཡང་མིན་ལ། བདག་འདི་ནི་ཕུང་པོ་དེ་ལ་ལྡན་པ་ཡང་མིན་ནོ། །གསུམ་པ་ལ། མདོར་བསྟན། དཔེ་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད། དེས་རིགས་ཅན་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི། འདི་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་བརྟེན་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །རིགས་པ་དུ་མས་གང་ཟག་འགོག་ན། ཅི་གང་ཟག་དེ་གཏན་མེད་པ་ཞིག་གམ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་འདི་འབྱུང་ཞེས་པ་ཙམ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་རྣམ་གཞག་མ་ཆད་པའི་ཆེད་དུ་བརྗོད་ན་རྒྱུ་མེད་སོགས་ལས་སྐྱེ་བ་མིན་པ་བཞིན་བདག་ལ་དཔྱད་སྐབས་སུའང་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་སྐྱོན་བཅས་ཀྱི་གང་ཟག་རྫས་ཡོད་བསལ་ནས་བདག་འདི་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་གདགས་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཐ་སྙད་གནས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་བདག་གི་ཐ་སྙད་ནི་དེ་ཙམ་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་དག་བྱེད་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། མཚོན་བྱེད་ཀྱི་དཔེ་དང༌། དཔེས་མཚོན་པའི་དོན་གཉིས། དང་པོ་ལ། བསྟན། བཤད་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཤིང་རྟ་རང་ཡན་ལག་ལས་གཞན་འདོད་མིན། །གཞན་མིན་མ་ཡིན་དེ་ལྡན་ཡང་མིན་ཞིང༌། །ཡན་ལག་ལ་མིན་ཡན་ལག་དག་དེར་མིན། །འདུས་པ་ཙམ་མིན་དབྱིབས་མིན་ཇི་བཞིན་ནོ། །ཤིང་རྟ་རང་གི་ཡན་ལག་གཟེར་བུ་སོགས་ལས་གཞན་དུ་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལས་ལོགས་སུ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། གཞན་མིན་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བྱ་བྱེད་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ཞིང༌། ཡན་ལག་རེ་རེ་བ་ལ་ཤིང་རྟ་ཡོད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར། ཡན་ལག་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ཡང་མིན་ཞིང་སྟེ། དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་མེད་པས་ལྡན་པའི་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡན་ལག་ལ་ཤིང་རྟ་བརྟེན་པའང་མིན་ལ། ཡན་ལག་དག་ཤིང་རྟ་དེར་བརྟེན་པ་ཡང་མིན་ཏེ། གཞན་(༢༩༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡན་ལག་འདུས་པ་ཙམ་མིན་ཏེ། སྐྱོན་སྔར་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར། དབྱིབས་ཀྱང་ཤིང་རྟ་མིན་ཏེ། འཆད་འགྱུར་གྱི་རིགས་པས་གནོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་དཔྱད་ན་ཤིང་རྟ་མི་རྙེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ཡན་ལག་དགག ཡན་ལག་མེད་པའི་ཡན་ལག་ཅན་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། ཕྱོགས་ཕྱི་མ་གཉིས་ཐུན་མོང་དུ་དགག དབྱིབས་བྱེ་བྲག་ཏུ་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། ཚོགས་ཙམ་དགག དབྱིབས་ཐུན་མོང་དུ་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་ཚོགས་ཙམ་ཤིང་རྟར་འགྱུར་ན་ནི། །སིལ་བུར་གནས་ལ་ཤིང་རྟ་ཉིད་ཡོད་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ཡན་ལག་ཚོགས་ཙམ་ཤིང་རྟ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན་ནི་གཟེར་བུ་སོགས་ཡན་ལག་སིལ་བུར་གནས་པ་ལ་ཤིང་རྟ་ཉིད་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚོགས་པ་ནི་ཚོགས་པ་ཅན་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། གང་ཕྱིར་ཡན་ལག་ཅན་མེད་ཡན་ལག་དག །མེད་པས་དབྱིབས་ཙམ་ཤིང་རྟར་རིགས་པའང་མིན། །གང་ཕྱིར་ཡན་ལག་ཅན་མེད་ན་ཡན་ལག་མེད་པས་ཏེ། དེ་དག་བལྟོས་ནས་བཞག་པའི་ཕྱིར། ཡན་ལག་ཅན་མེད་ན་ཡན་ལག་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡན་ལག་ཚོགས་པའི་དབྱིབས་ཙམ་ཤིང་རྟར་རིགས་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །འང་གི་སྒྲས་ཚོགས་པ་ཙམ་པོའང་ཤིང་རྟར་མི་རིགས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། དབྱིབས་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དགག བཏགས་ཡོད་ཡིན་ན་ཀུན་ལའང་མཚུངས། རང་ལ་ཐ་སྙད་དང་འགལ་བ་སྤང་བ་གསུམ། དང་པོ་ལ། ཡན་ལག་དང༌། ཚོགས་པའི་དབྱིབས་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། སྔར་གྱི་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མ་བཏང་བ་དང༌། བཏང་བའི་དབྱིབས་ཡིན་པ་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཁྱོད་དབྱིབས་ཡན་ལག་རེ་རེ་སྔར་ཡོད་གྱུར། །ཇི་བཞིན་ཤིང་རྟར་གཏོགས་ལའང་དེ་བཞིན་ན། །བྱེ་བ་གྱུར་པ་དེ་དག་ལ་ཇི་ལྟར། །ད་ལྟར་ཡང་ནི་ཤིང་རྟ་ཡོད་མ་ཡིན། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཤིང་རྟའི་ཡན་ལག་རེ་རེ་བ་འཕང་ལོ་ལ་སོགས་ཀྱི་དབྱིབས་ཤིང་རྟ་མ་བཅས་པའི་སྔར་ཡོད་པར་གྱུར་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ད་ལྟ་ཤིང་རྟར་རྟོགས་པ་ལའང་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དེ་བཞིན་(༢༩༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་ན། ཡན་ལག་དེ་དག་སོ་སོར་བྱེ་བར་གྱུར་པ་ལ་ཤིང་རྟ་མེད་པ་ཇི་ལྟ་བར་ད་ལྟ་ཤིང་རྟར་བཅས་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་ཤིང་རྟ་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། ཤིང་རྟ་བཅས་མ་བཅས་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་འཕང་ལོ་སོགས་ཀྱི་དབྱིབས་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ད་ལྟ་གལ་ཏེ་ཤིང་རྟ་ཉིད་དུས་འདིར། །འཕང་ལོ་སོགས་ལ་དབྱིབས་ཐ་དད་ཡོད་ན། །འདི་གཟུང་འགྱུར་ན་དེ་ཡང་ཡོད་མིན་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་དབྱིབས་ཙམ་ཤིང་རྟར་ཡོད་མ་ཡིན། །དབྱིབས་ཙམ་ཤིང་རྟར་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། ད་ལྟ་གལ་ཏེ་ཤིང་རྟ་བཅས་ཏེ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་དུས་འདིར་འཕང་ལོ་དང་སྲོག་ཤིང་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་ལྷམ་པ་རིང་བ་སོགས་སྔར་ཤིང་རྟ་མ་བཅས་པའི་སྐབས་ལས་དབྱིབས་ཐ་དད་པ་གཞན་ཞིག་ཤིང་རྟ་ཉིད་ཀྱི་དུས་སུ་ཡོད་ན་ནི་དབྱིབས་འདི་བཟུང་དུ་འགྱུར་ན་དེ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། གང་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱི་ཚོགས་པ་ཅང་མེད་པས། །དབྱིབས་དེ་ཡན་ལག་ཚོགས་ཀྱི་མ་ཡིན་ན། །གང་ཞིག་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་དེ་བརྟེན་ནས། །འདིར་ནི་དབྱིབས་སུ་ལྟ་ཞིག་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །འཕང་ལོ་སོགས་ཡན་ལག་ཚོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཤིང་རྟ་ཡིན་པར་ཞེན་ན་དེ་ཡང་མི་འགྲུབ་བོ་ཞེས་གང་ཞིག་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱི་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འདིར་ནི་དབྱིབས་སུ་གདགས་པར་ལྟ་ཞིག་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་བར་ཐལ། བཏགས་པ་ནི་རྫས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཁོ་ནར་ཁས་བླངས་པ་ལས་རྫས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། གྲུབ་བོ་སྙམ་ན་མ་གྲུབ་སྟེ། གང་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱི་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྫས་ཅང་གྲུབ་པ་མེད་པས་དབྱིབས་དེ་ཡན་ལག་ཚོགས་ཙམ་གྱི་རྟེན་ཅན་མ་ཡིན་ན་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང༌། བུམ་སོགས་དང༌། གཟུགས་སོགས་ཀྱི་དབྱིབས་མི་རིགས་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི། ཁྱོད་ཀྱི་འདི་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་དེ་ལྟར། །མི་བདེན་པ་ཡི་རྒྱུ་ལ་བརྟེན་བྱས་ནས། །འབྲས་བུའི་རྣམ་པ་མི་བདེན་རང་བཞིན་ཅན། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་ནི་སྐྱེ་བར་ཤེས་པར་གྱིས། །ཅི་སྟེ་ཚོགས་ཙམ་གྱི་དབྱིབས་མི་བདེན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཚོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མི་བདེན་པའི་དབྱིབས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་འདོད་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་དེ་ལྟར་མ་རིག་པ་དང་ས་བོན་སོགས་མི་བདེན་པའི་རྒྱུ་ལ་(༢༩༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བརྟེན་པར་བྱས་ནས་འདུ་བྱེད་དང་མྱུ་གུ་སོགས་འབྲས་བུའི་རྣམ་པ་མི་བདེན་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ནི་སྐྱེ་བར་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག རི་དྭགས་ཀྱི་མིག་ཡོར་ལ་བཟའ་འདོད་ཀྱིས་སྲེད་པར་མི་རིགས་ཏེ། འབད་རྩོལ་བརྒྱ་ཕྲག་གིས་ཀྱང་ཤ་ཟ་བར་མི་ནུས་པ་བཞིན། དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཅི་བྱ། གཉིས་པ་ནི། འདིས་ནི་གཟུགས་སོགས་དེ་ལྟར་གནས་རྣམས་ལ། །བུམ་བློ་ཞེས་བྱའང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཉིད། །ཤིང་རྟའི་དཔེ་འདི་ནི་གཟུགས་སོགས་རྡུལ་རྫས་བརྒྱད་བཀོད་པ་དེ་ལྟར་གནས་པ་རྣམས་ལ་བུམ་པ་ཞེས་པའི་རྫས་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོར་གྲུབ་པའི་བློ་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་བའང་རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེ། དེ་དག་ལ་ཤིང་རྟའི་རྣམ་དཔྱད་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། སྐྱེ་བ་མེད་པས་གཟུགས་སོགས་ཀྱང་ཡོད་མིན། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ཡང་དེ་དག་དབྱིབས་མི་རིགས། །རྫས་ཀྱི་ཉེར་ལེན་ཅན་དུ་འདོད་པའི་བུམ་སོགས་མི་རིགས་པས་བུམ་སོགས་དེ་དག་གཟུགས་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། གཟུགས་སོགས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་པས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་མིན་པར་བཤད་ཟིན་པས་བུམ་སོགས་གདགས་རྒྱུར་ཡང་མི་འཐད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཡང་ངོ༌། །གསུམ་པ་ལ། བདེན་གཉིས་སུ་མ་རྙེད་ཀྱང་མ་དཔྱད་པར་བརྟེན་ནས་འདོགས་པ་དང༌། དེའི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མ་དཔྱད་པར་གྲགས་པས་འདོད། དེས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་གཏིང་དཔོགས་པར་འགྱུར་བ་དང་གསུམ། དང་པོ་ནི། དེ་ནི་དེ་ཉིད་དུའམ་འཇིག་རྟེན་དུ། །རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་འགྲུབ་འགྱུར་མིན་མོད་ཀྱི། །རྣམ་དཔྱད་མེད་པར་འཇིག་རྟེན་ཉིད་ལས་འདིར། །རང་གི་ཡན་ལག་བརྟེན་ནས་འདོགས་པ་ཡིན། །འོ་ན་དཔྱད་པ་བདུན་གྱིས་བཙལ་ན་ཤིང་རྟ་མེད་པས་འཇིག་རྟེན་ན་ཤིང་རྟའི་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་ན་ཤིང་རྟ་འོན་ཅིག་ཉོས་ཤིག་སོགས་མཐོང་བས་ཤིང་རྟ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། ཤིང་རྟའི་ཐ་སྙད་འཇིག་རྟེན་ན་ཆད་པ་འདི་ནི་ཁྱོད་ལ་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་དཔྱད་ན་ཤིང་རྟ་མི་རྙེད་ཅིང༌། ཁྱོད་ཀྱིས་དཔྱད་ནས་ཤིང་རྟ་འཇོག་པ་ལས་གཞན་མི་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་(༢༩༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤིང་རྟ་འོན་ཅིག་སོགས་ཁྱོད་ལ་ཇི་ལྟར་འགྲུབ། ཁོ་བོ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དེ། ཤིང་རྟ་དེ་ནི་དམ་པའི་དོན་དང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དཔྱད་ན་རིགས་པ་རྣམ་བདུན་གྱིས་འགྲུབ་འགྱུར་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟའི་རྣམ་དཔྱད་མེད་པར་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པ་ཉིད་ལས་ཤིང་རྟ་འདིར་འཕང་ལོ་སོགས་རང་གི་ཡན་ལག་ལ་བརྟེན་ནས་འདོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་རྟེན་འབྱུང་རྐྱེན་འདི་པ་ཙམ་ཁོ་བོས་ཁས་ལེན་པས་མ་དཔྱད་པར་ཐ་སྙད་རྒྱུན་མི་འཆད་ལ། ཁྱོད་ཀྱང་ཐ་སྙད་བརྗོད་ན་དེ་ལྟར་བརྗོད་པར་འོས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང༌། ཡན་ལག་སོགས་མེད་པ་མི་འཐད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། དེ་ཉིད་ཡན་ལག་ཅན་དེ་ཆ་ཤས་ཅན། །ཤིང་རྟ་དེ་ཉིད་བྱེད་པོ་ཞེས་འགྲོར་བསྙད། །སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་ལེན་པོ་ཉིད་དུ་འགྲུབ། །ཁོ་བོ་ཅག་གྲགས་པའི་ཆ་ནས་ཤིང་རྟའི་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་ཆེས་གསལ་བར་མ་ཟད་རྣམ་དཔྱད་མེད་པར་འདིའི་མིང་ཡང་ཐ་སྙད་ལ་འཇུག་པ་ན་གྲགས་པ་ལྟར་བརྗོད་དགོས་ཏེ། ཤིང་རྟ་དེ་ཉིད་འཕང་ལོ་སོགས་རང་གི་ཡན་ལག་ལ་བལྟོས་ནས་ཡན་ལག་ཅན་ཡང་ཡིན་ལ། ཤིང་རྟ་དེ་འཕང་ལོ་སོགས་ཆ་ཤས་ལ་བལྟོས་ནས་ཆ་ཤས་ཅན་དང༌། ཤིང་རྟ་དེ་ཉིད་གཟེར་བུ་སོགས་བླང་བྱ་ལ་བལྟོས་ནས་བྱེད་པོ་ཉིད་དོ་ཞེས་འགྲོ་བ་འདི་དག་བསྙད་ཅིང༌། རང་གི་ཉེར་ལེན་ལ་བལྟོས་ནས་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་གྲགས་པའི་ཡན་ལག་གི་ལེན་པོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་བོ། །གཉིས་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་གྲགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་མ་བརླག་ཅིག །རང་སྡེ་ཁ་ཅིག་ཡན་ལག་ཚོགས་པ་ཙམ་ཞིག་ཡོད་ཀྱི། ཡན་ལག་ཅན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་དང༌། ཆ་ཤས་དང་ལས་དང་ཉེ་བར་བླང་བྱ་འབའ་ཞིག་ཡོད་ཀྱི། ཆ་ཅན་དང་བྱེད་པོ་དང་ལེན་པོ་སོགས་མེད་དོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་གྲགས་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྨྲ་བ་དེ་དག་གི་ལྟར་ན་གཏན་ཚིགས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ལན་ལག་སོགས་ཀྱང་མེད་པར་(༢༩༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྱུར་ཏེ། ཡན་ལག་དང་ཡན་ལག་ཅན་སོགས་ཕན་ཚུན་བལྟོས་ནས་བཞག་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཁྱོད་ལ་བཟློག་སྟེ་སྨྲ་ན་ཆད་པའི་ཉེས་པ་ནི་ཁྱོད་རང་གིས་ཁས་བླངས་པས་ཡན་ལག་དང་ཡན་ལག་ཅན་སོགས་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་མ་བརླག་ཅིག ཁོ་བོ་ཅག་དེ་དག་ཐ་སྙད་དུ་ནི་བལྟོས་ནས་བཞག་པས་གཉིས་ཀའང་ཡོད་ལ། དཔྱད་ན་གཉིས་ཀའང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། རྣམ་བདུན་གྱིས་མེད་གང་དེ་ཇི་ལྟ་བུར། །ཡོད་ཅེས་རྣལ་འབྱོར་པས་འདིའི་ཡོད་མི་རྙེད། །དེས་དེ་ཉིད་ལའང་བདེ་བླག་འཇུག་འགྱུར་པས། །འདིར་དེའི་གྲུབ་པ་དེ་བཞིན་འདོད་པར་བྱ། །དེས་ན་དངོས་པོ་རྣམས་དཔྱད་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཀྱང་མ་དཔྱད་ན་ཡོད་པས་དཔྱད་པ་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་གཏིང་དཔོག་པར་འགྱུར་བས་ཤིང་རྟ་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པར་ཡོད་ན་དཔྱད་པའི་ཚེ། རྣམ་པ་བདུན་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་གི་ངོ་བོར་རྙེད་པར་འགྱུར་ན་རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་བཙལ་བ་ན་མེད་པའི་ཤིང་རྟ་གང་དེ་ཇི་ལྟ་བུར་ཡོད་ཅེས་རྣལ་འབྱོར་པས་དཔྱོད་ཚེ་ཤིང་རྟ་འདིའི་ཡོད་པ་མི་རྙེད་དེ། ཤིང་རྟ་ནི་མ་རིག་པའི་ལིང་ཏོག་གིས་ཉམས་པར་བྱས་པ་ཁོ་ནས་བཏགས་པར་ཟད་ཀྱི། རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པར་རྟོགས་པ་དེས་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་ཡང་བདེ་བླག་ཏུ་འཇུག་པར་འགྱུར་བས་སོ། །འང་གི་སྒྲས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ལས་ཀྱང་མི་ཉམས་སོ། །མ་དཔྱད་པ་འདིར་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤིང་རྟ་དེའི་གྲུབ་པ་ནི་གྲགས་པའི་གྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་དེ་བཞིན་འདོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་འདོད་པ་ལ་སྐྱོན་མེད་ཅིང་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། དོན་དངོས་དང༌། དེ་དཔེས་གསལ་བར་བྱས་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཤིང་རྟ་ཡོད་ཉིད་ཡིན་ན་དེ་ཡི་ཚེ། །ཡན་ལག་ཅན་མེད་དེའི་ཡན་ལག་ཀྱང་མེད། །རྣལ་འབྱོར་པས་ཤིང་རྟ་མ་དམིགས་ལ་རག་མོད། དེའི་ཡན་ལག་ཚོགས་པ་ཙམ་ཞིག་ནི་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། ཅི་སྣམ་བུ་ཚིག་ནས་ཐལ་བ་ལ་སྣལ་མ་ཚོལ་བ་ཁྱོད་ནི་བཞད་གད་དུ་བྱ་བ་ཞིག་སྟེ། ཤིང་རྟ་ཉིད་ཡོད་པ་མིན་ན་དེའི་ཚེ་དེའི་ཡན་(༢༩༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལག་ཀྱང་མེད་དེ། དེ་ལ་བལྟོས་པའི་ཡན་ལག་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཤིང་རྟ་ཞིག་པ་ན་ཡང་འཕང་ལོ་སོགས་དམིགས་པའི་ཕྱིར། ཡན་ལག་ཅན་མེད་ཀྱང་ཡན་ལག་ཡོད་དོ་སྙམ་ན། ཡན་ལག་ཅན་མེད་པར་ཡན་ལག་ཡོད་པར་གྱུར་པ་མིན་ཏེ། སྔར་ཡན་ལག་ཅན་ཤིང་རྟ་མཐོང་བའི་རྟོགས་པ་ཁོ་ནས་འཕང་ལོ་སོགས་སིལ་བུར་མཐོང་བ་ན་འདི་དག་ནི་ཤིང་རྟའི་ཡན་ལག་གོ་ཞེས་རྟོགས་ཀྱི། གཞན་དུ་དེ་དང་འབྲེལ་བ་མི་ཤེས་པ་ལ་དེའི་ཡན་ལག་གོ་ཞེས་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤིང་རྟ་ཚིག་ན་ཡན་ལག་མེད་དཔེ་བཞིན། །བློ་མེས་ཡན་ལག་ཅན་བསྲེགས་ཡན་ལག་གོ། །དཔེར་ན་ཤིང་རྟ་མེས་ཚིག་ན་དེའི་ཡན་ལག་ཀྱང་ཚིག་ནས་མེད་པའི་དཔེ་བཞིན་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་གཙུབ་ཤིང་གཙུབས་པ་ལས་བྱུང་བའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་མེས་ཡན་ལག་ཅན་ཤིང་རྟ་མ་ལུས་པར་བསྲེགས་པ་ན་ཡན་ལག་ཀྱང་ཚིག་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། བདག་བརྟེན་ནས་བཏགས་པར་བསྟན། དེའི་ཕན་ཡོན་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་བཟློག་པར་འགྱུར་བ། བདག་དང་བདག་གི་བ་མེད་པར་རྟོགས་པས་གྲོལ་བ་གསུམ། དང་པོ་ལ། ཐ་སྙད་དུ་ཕུང་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་ཚུལ། ལས་དང་བྱེད་པོའི་ཐ་སྙད་འཆད་ཚུལ་གཉིས། དང་པོ་ནི། དེ་བཞིན་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པས་ཕུང་པོ་དང༌། །ཁམས་དང་དེ་བཞིན་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་བརྟེན་ནས། །བདག་ཀྱང་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཉིད་དུ་འདོད། །ཇི་ལྟར་འཕང་ལོ་ལ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཤིང་རྟར་འདོགས་ཤིང་འཕང་ལོ་སོགས་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཡིན་ལ། ཤིང་རྟ་ཉེ་བར་ལེན་པོ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་གྲགས་ངོར་ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་མི་གཅོད་པར་རྣམ་པར་གཞག་པས་དེའི་ཆེད་དུ་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། ནང་གི་ཁམས་དྲུག་དང༌། དེ་བཞིན་གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་ཏུ་ཉེ་བར་འདོགས་པའི་ཕྱིར། ཕུང་པོ་སོགས་དེ་དག་བདག་གི་ཉེར་ལེན་ཡིན་ལ། བདག་ཀྱང་(༢༩༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་དག་གི་ཉེ་བར་ལེན་པ་པོ་ཉིད་དུ་འདོད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། ཉེར་ལེན་ལས་ཡིན་འདི་ནི་བྱེད་པོའང་ཡིན། །ཇི་ལྟར་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་ཉེ་བར་ལེན་པོའི་རྣམ་གཞག་ཤིང་རྟ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་བརྗོད་དུ་བདག་གི་ལས་དང་བྱེད་པོ་ལའང་དེ་ལྟར་བརྗོད་དེ། ཉེར་ལེན་ཕུང་སོགས་ནི་ལས་ཡིན་ཅིང༌། བདག་འདི་ནི་དེ་དག་གི་བྱེད་པོའང་ཡིན་པར་མ་དཔྱད་པར་བཞག་སྟེ། བདག་གིས་བསོད་ནམས་ཡིན་མིན་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ལས་བསགས་པས་ཁམས་གསུམ་པའི་ཕུང་པོ་ལེན་པར་ཐ་སྙད་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ད་ནི་གང་ཟག་རྫས་ཡོད་དུ་འདོད་པའི་སྡེ་པ་རྣམས་མ་གཏོགས་སེམས་ཅན་དང་གང་ཟག་བཏགས་ཡོད་དུ་འདོད་པའི་གདགས་གཞི་དང༌། དགོས་པ་དང༌། དངོས་ལ་གནོད་བྱེད་བཤད་ན། གདགས་གཞི་ལ། ཐུན་མོང་བའི་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་གསུང་རབ་སྤྱི་ལས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་དང༌། ཐུན་མོང་མིན་པ་གསང་ཆེན་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་གསུང་རབ་ལས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང༌། མདོ་སྡེ་པའི་ལུགས་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཅི་རིགས་པའི་རྒྱུན་ལ་འདོགས་ཏེ། དོན་དམ་པའི་ཚིགས་བཅད་ལས། རྒྱུན་ལ་གང་ཟག་ཅེས་བྱ་སྟེ། །མཚན་ཉིད་འཛིན་ལ་ཆོས་ཞེས་བྱ། །འདི་ན་གང་ཡང་འཁོར་བ་མེད། །སུ་ཡང་མྱ་ངན་འདས་པ་མེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བ་རྣམས་ནི། ཕུང་པོ་ལྔ་ཁ་ཡར་བ་ཡིན་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གང་ཟག་ཏུ་ཐལ་ཅིང༌། ཚོགས་པ་ཡིན་ན་གཟུགས་མེད་ཁམས་དང་སེམས་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ལྔ་སོགས་སུ་གང་ཟག་གི་གདགས་གཞི་མེད་པར་ཐལ་བས་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་གདགས་ཏེ། རྒྱུད་གསུམ་རྣམ་པར་ངེས་པར། ཁ་ཡར་བ་དང་ཚོགས་པ་ཞེས། །བརྟགས་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡི་(༣༠༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱུན། །གང་ཟག་མ་ཡིན་དེ་ཡི་ཕྱིར། །ས་བོན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི། །རྒྱུན་ནི་གང་ཟག་ཡིན་པར་འདོད། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལའང་ཁ་ཅིག་སངས་རྒྱས་གང་ཟག་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བའི་སྐྱོན་ཡོད་ཟེར་བ་ནི་མི་འཐད་དེ། དེ་དག་གི་ལུགས་ལ་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་གཞིའི་རྒྱུན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་སེམས་ཙམ་པ་ཁ་ཅིག་གཞན་དབང་ཀུན་བརྟགས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཆོས་དབྱིངས་ཡོངས་གྲུབ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ལ་བདག་ཏུ་གདགས་པའང་ཡོད་དེ། དབུས་མཐའ་ལས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་རྣམ་གསུམ་སྟེ། །མ་དག་མ་དག་དག་པ་དང༌། །རྣམ་པར་དག་པ་ཅི་རིགས་སྦྱར། །འདི་ལས་ཇི་ལྟར་འོས་འོས་སུ། །གང་ཟག་རྣམ་པར་གཞག་པར་འདོད། །ཅེས་དང༌། ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་འབྱེད་ལས། ཉེས་དམིགས་ལ་འཇུག་པ་ནི་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་མེད་པའི་ཉེས་དམིགས་བཞི་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་མི་འཇུག་པའི་རྟེན་མེད་པའི་ཉེས་པ་དང༌། ལམ་འཇུག་པའི་རྟེན་མེད་པའི་ཉེས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གང་ཟག་གདགས་པའི་གཞི་མེད་པའི་ཉེས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་གདགས་པའི་གཞི་མེད་པའི་ཉེས་པའོ། །གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཡོད་ན་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་བཞི་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་གནས་འགྱུར་གྱི་ཟག་མེད་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གང་ཟག་གདགས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཆོས་དབྱིངས་སྤྲོས་བྲལ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བདག་དང་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་དུ་བརྗོད་པའང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས། སྒྲུབ་པ་ཡི་ནི་རྟེན་གྱུར་པ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་(༣༠༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང༌། །ཞེས་འབྱུང་ལ། འདིའི་ཆོས་དབྱིངས་ནི་སེམས་ཙམ་པའི་སློབ་དཔོན་དག་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་རང་རིག་རང་གསལ་ལ་འཆད་ལ། དབུ་མ་པ་དག་གིས་ནི་རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་སྟོང་ཉིད་འཁོར་འདས་ཐམས་ཅད་ཐ་སྙད་དུ་འབྱུང་དུ་རུང་བའི་རྟེན་འབྲེལ་ལས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་སྤྲོས་བྲལ་ཉིད་ལ་འཆད་དོ། །གཉིས་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གསང་ཆེན་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པར་ནི། བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དྲི་མེད་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་དུ་རྒྱུན་ཆགས་པར་འབྱུང་བ་དེ་ཉིད་ལ་གདགས་གཞིར་བྱས་ནས་བདག་གི་ཐ་སྙད་གདགས་ཏེ། མ་དཔྱད་གྲགས་ངོར་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་ལམ་གྱི་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་ན་དེ་ལྟར་བཏགས་ཙམ་ལ་འཁོར་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུད་དང་རྟེན་དང་སྒྲུབ་པ་པོར་བཞག་པའི་ཕྱིར། བསྐྱེད་རྫོགས་ཀྱི་ང་རྒྱལ་ཀྱང་འདི་ལ་འཇོག་པ་ཡིན་ཏེ། བསྐྱེད་རྫོགས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ་འཇུག་པ་ན་མ་དག་འཁྲུལ་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་དུའང་མེད་པས་སྟོང་པར་སྦྱངས་ཏེ། ཐ་སྙད་ཙམ་དུའང་སྟོང་ཉིད་རྟེན་འབྱུང་དུ་འཐད་པ་ལས་གཞན་པའི་འཁྲུལ་པས་རྣམ་པར་དག་པ་དྲི་མ་མེད་པའི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་དེ་ཉིད་ལ་བདག་དང་ངའོ་ཞེས་ང་རྒྱལ་འཇོག་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། འཆད་པ་པོ་ང་ཆོས་ཀྱང་ང༌། །རང་གི་ཚོགས་ལྡན་ཉན་པ་ང༌། །འཇིག་རྟེན་འཇིག་རྟེན་འདས་པ་ང༌། །འཇིག་རྟེན་སྟོན་པ་བསྒྲུབ་བྱ་ང༌། །ཞེས་དང༌། ང་ལས་གནས་གསུམ་པོ་ཡང་བྱུང༌། །ང་ཡིས་འདི་ཀུན་ཁྱབ་པ་སྟེ། །འགྲོ་བའི་རང་བཞིན་གཞན་མ་མཐོང༌། །རྟག་ཏུ་རང་བཞིན་བདེ་བ་ཅན། །ཅེས་དང་(༣༠༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐོག་མ་མེད་པ་སྤྲོས་མེད་བདག །དེ་བཞིན་ཉིད་བདག་དག་པའི་བདག །ཅེས་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད། །ཅེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པའི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ལ་སངས་རྒྱས་འཕགས་པའི་མིང་སྟེ་གང་ཟག་གི་ཆ་ནས་བཞག་ལ། དོན་འདི་ལ་དགོངས་ནས་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོར་སེམས་ཅན་ཆེན་པོ་ཞེས་པའི་རྣམ་གཞག་ཀྱང་མཛད་ཅིང༌། གང་ཟག་འདི་ལས་བརྩམས་ནས་ཁྱབ་བདག་དང་པོའི་མགོན་པོ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ལ་སོགས་རྒྱུ་དུས་ཀྱི་ཧེ་རུ་ཀ་དང༌། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་དང༌། དང་པོའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་དྲི་བཅས་དེ་བཞིན་ཉིད་གཞི་ལམ་གྱི་དུས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དང༌། འཕགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡང་རྒྱ་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་དང་ལྡན་པ་དག་གིས་ལེགས་པར་འཇོག་མཁྱེན་པ་ལ་ཆོས་མཐུན་གྱི་རྩོད་པས་བརྫི་བ་མེད་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དོན་འདི་མདོའི་ངེས་དོན་སྟོན་པའི་དབུ་མའི་གཞུང་ལུགས་བླ་ན་མེད་པ་རྣམས་སུ་སྦས་དོན་གྱི་ཚུལ་དུ་ཤུགས་ལ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་བྱམས་པ་དང་ཀླུ་སྒྲུབ་དག་གི་ཞལ་སྔ་ནས། མ་དག་མ་དག་དག་པ་དང༌། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གོ་རིམ་བཞིན། །སེམས་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་དང༌། ཉོན་མོངས་དྲ་བས་གཡོགས་པ་ན། །སེམས་ཅན་ཞེས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །དེ་ཉིད་ཉོན་མོངས་བྲལ་གྱུར་ན། །སངས་རྒྱས་ཞེས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །ཞེས་སོགས་མདོ་རྒྱུད་བསྟན་བཅོས་མཐའ་ཡས་པ་ནས་འབྱུང་བའི་དོན་རྒྱས་པར་ཁོ་བོས་བྱས་པའི་དགོངས་གཅིག་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པས་དེར་ཤེས་པར་བྱོས་ཤིག འདིར་བོ་དོང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་(༣༠༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱལ་གྱིས། གསང་སྔགས་ནས་བཤད་པའི་བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོ་འདི་ལ་དྭངས་མ་མི་ཤིགས་པ་ཁྱད་པར་གསུམ་ལྡན་གྱི་ཐིག་ལེའི་ཐ་སྙད་བྱས་ནས་འདི་ཉིད་མ་དཔྱད་པར་མ་ཟད་དཔྱད་པ་ན་ཡང་བདག་ཡིན་ཅིང༌། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ན་མཐའ་བྲལ་གྱི་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཟླ་གྲགས་ཀྱི་བཞེད་པས་བདག་བདེན་དུའང་མ་གྲུབ་བོ། །ཞེས་སྨྲའོ། །སྙིང་པོ་འདི་ལ་དྭངས་མའི་ཐ་སྙད་སོགས་འགལ་བ་མེད་ཀྱང་དཔྱད་པ་ན་དེ་བདག་ཡིན་པ་དང༌། དེར་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པར་བཞག་པ་ནི་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་གནད་ཆེན་པོ་བཅོས་པ་ཡིན་ཏེ། དྭངས་མ་བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོ་དེ་རང་ལྡོག་ཆོས་ཡིན་ཅིང༌། དེ་འཁོར་འདས་ཀྱི་བྱེད་པོ་གང་ཟག་ཡིན་པར་ཡང་འདོད་ལ། དེ་ནི་དཔྱད་ནས་བདག་བདེན་དུ་འཇོག་པའི་ཕྱིར། དཔྱད་བཟོད་དུ་ཐལ་བས་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཚིག་གི་ཟོལ་གྱིས་དགག་པ་ལྟར་བྱས་ནས་ཞེ་འདོད་ལ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆེས་ཐ་ཆད་དུ་སྨྲས་ལ། ཤིན་ཏུ་དཔྱད་པ་ན་བདག་བདེན་དུ་མ་གྲུབ་པ་ཟླ་གྲགས་ཀྱི་བཞེད་པའི་དབུ་མའི་ལུགས་ལྟར་རོ་ཞེས་པའང་མཚོན་ཆས་གནད་བཅད་ཟིན་པའི་འོག་ཏུ་སྲོག་གསོ་བའི་བདུད་རྩི་བྱིན་པ་ལྟར་དེ་ལ་སུ་ཞིག་ཡིད་རྟོན། ཁོ་བོ་ཅག་རྒྱུ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོ་ལ་གང་ཟག་ཏུ་མ་དཔྱད་པར་འཇོག་པ་ནའང་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་སྙིང་པོ་དེ་གང་ཟག་དང་བདག་ཏུ་མ་གྲུབ་པར་འདོད་ལ། ཁྱོད་ཅག་ནི་སྙིང་པོ་དེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བདག་ཏུ་གྲུབ་པར་སྨྲས་པས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཅན་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་སྐྱེ་འཕགས་དག་གིས་མ་དཔྱད་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ལ་(༣༠༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཇུག་པ་ན་སྙིང་པོ་ལ་གང་ཟག་དང་བདག་གི་ཐ་སྙད་སྦྱར་བ་དེ་ཡང་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་ཤེས་བྱ་རྒྱུ་ལམ་འབྲས་བུའི་འཇིག་རྟེན་འདུས་བྱས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཐུན་མོང་མིན་པ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་དག་གིས་ནི་ཐ་སྙད་དེ་ལྟར་བྱེད་པ་མིན་པས། སྙིང་པོ་ལ་བདག་གི་སྒྲ་བཏགས་པ་འདི་ནི་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པ་གྲུབ་མཐས་བློ་མ་བསྒྱུར་བ་དང༌། ཕྱི་རོལ་པ་དང༌། ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཕར་ཕྱིན་ཐེག་པ་ཕྱིན་ཆད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་གནས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་སྨྲ་བ་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་བདག་ལྟའི་འཛིན་སྟངས་གཅིག་གི་ཡུལ་དུ་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང༌། བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་གཉིས་བྱུང་ཡང་ལྟ་པོའི་རྒྱུད་གང་ཟག་གཉིས་སུ་མི་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་ལྟའི་ཡུལ་དུ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཆར་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་ཏུ་བལྟས་ཀྱང་དེ་རྒྱུད་ཀྱི་གང་ཟག་ལྔར་མི་འགྱུར་བ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐལ་འགྱུར་བའི་གཞུང་འཆད་པ་འདིར་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པར་གསུངས་པའི་དོན་ནི་ཐ་སྙད་དུ་ངར་འཛིན་གྱི་ཡུལ་དེ་དག་ལས་གཞན་དུ་མི་འཐད་ཅིང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་མ་དཔྱད་པར་བཞག་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་རྣམས་ནི་ཕུང་པོ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཆོས་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པར་བཤད་པ་ནི། གང་ཟག་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲོས་པ་དང་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཡིན་པ་ལ། དེ་ལྟར་མ་རྟོགས་པ་དང་རྟོགས་པའི་དབང་གིས་སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་དུ་བཞག་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །དགོས་པ་ནི། གང་ཟག་རྫས་སུ་མེད་ཀྱང་ཐ་(༣༠༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྙད་གདགས་པར་སླ་བའི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མི་སྐྲག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། རང་གཞན་སྐྱོན་ཡོན་དང་ལྡན་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཡིན་པར་སློབ་དཔོན་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱིས་བཤད་ཅིང༌། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་བའི། །གནས་སྐབས་སྤྱོད་པའི་བྱེ་བྲག་ལས། །འཇུག་དང་རྒྱུན་གྱི་བྱེ་བྲག་ཀྱང༌། །གང་ཟག་གིས་ནི་ཉེ་བར་བསྟན། །ཅེས་གསུངས་སོ། །སྙིང་པོ་ལ་བདག་གི་ང་རྒྱལ་འཇོག་ཅིང་དེའི་སྒྲས་བསྟན་པ་ནི། མ་དཔྱད་པ་ན་སྙིང་པོ་དེ་གསང་ཆེན་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་པའི་ཐར་པའི་ཆེད་དུ་ལས་སུ་བྱས་པ་ན་གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་གར་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་དེའི་ཆེད་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་བདག་གི་སྒྲ་སྦྱར་བའོ།།དངོས་ལ་གནོད་བྱེད། གདགས་གཞི་དེ་དག་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་ཇི་ལྟར་བཏགས་པའི་བདག་མ་ཡིན་ཅིང༌། དེས་ན་རིགས་པས་དཔྱད་ན་གང་ཟག་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁྱད་པར་སྙིང་པོ་ཉིད་བདག་ཡིན་ན། ཇི་སྐད་དུ། བདག་མེད་སེང་གེའི་སྒྲ་དང་ལྡན། །ཅེས་དང༌། ཡང་དག་བདག་མེད་དེ་བཞིན་ཉིད། །ཅེས་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་བདག་མེད་ཆོས། །ཞེས་སོགས་སྔགས་གཞུང་རབ་འབྱམས་ལས་ཤེས་བྱ་ན་བདག་ཡོད་པར་མ་གསུངས་ཤིང༌། ཡོད་རྒྱུའི་བདག་དང་མེད་རྒྱུའི་བདག་གཉིས་སུ་སངས་རྒྱས་པར་ཁས་ལེན་པ་ལ་སྨྲ་བ་ནི་རྒྱ་གར་ན་མང་བཀུར་བ་དང༌། གནས་མའི་བུ་པ་དང༌། བོད་ན་ཇོ་ནང་པ་དང༌། རི་བོ་དགེ་ལྡན་པ་དང༌། བོ་དོང་པ་རྣམས་ཟེར་ཡང་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་བཞེད་པ་མིན་པས། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པར་སྨྲ་བ་དེ་འཁྲུལ་བཅས་ཀྱི་བསྟན་པའོ་ཞེས་སྔོན་ཉིད་ནས་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་དབྱིག་(༣༠༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉེན་གྱིས་མཛོད་ཀྱི་གནས་དགུ་པར་བཤད་པ་དང༌། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཟླ་བ་གྲགས་པས་འཇུག་པ་རྩ་འགྲེལ་འདིར་རྒྱས་པར་བཀག་གདའ་བས་ཐར་འདོད་རྣམས་ལེགས་པར་སོམས་ལ་མིག་མེད་གཡང་ས་ཆེན་པོ་ལ་གོམ་པ་འདོར་བའི་རྗེས་སུ་མིག་ལྡན་དག་བག་གཟོབས་ཤིག གངས་ཅན་གྱི་ཁྲོད་འདིར་བདག་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་མེད་ཅིང༌། གང་ཟག་དང༌། སེམས་ཅན་དང༌། སྐྱེས་བུ་སོགས་རྫས་ཡོད་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། བདག་རྫས་སུ་མ་གྲུབ་ནའང་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་དུ་རིགས་ཤེས་ཚད་མས་གནོད་པ་མེད་ཅིང༌། ཐ་སྙད་ཚད་མས་གྲུབ་པར་འདོད་པ་དང༌། ཕུང་པོ་ལས་དོན་གཞན་པའི་བདག་རྟག་པར་ཡོད་པ་དང༌། གང་ཟག་དང་སེམས་ཅན་སོགས་མེད་པར་འདོད་པ་ནི་བྱེ་སྨྲ་ནས་དབུ་མའི་བར་གྲུབ་མཐའ་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་ཞིང༌། སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་གྱུར་པ་དག་གི་གྲུབ་མཐའ་ལ་གནས་པར་སོང་བ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་མེད་ན་བརྟེན་ནས་གདགས་པར་མི་རུང་ཞིང་ལུང་དང་འཇིག་རྟེན་གཉིས་ཀ་དང་འགལ་ལ། གང་ཟག་རྫས་ཡོད་བྱེ་སྨྲས་ཀྱང་མི་འདོད་ན་གྲུབ་མཐའ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱིས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། མཛོད་འགྲེལ་ལས། འོན་ཏེ་བཏགས་པར་ཡོད་དོ་ཞེ་ན་ནི། ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲའོ། ། ཞེས་དང༌། དེ་ལྟ་བས་ན་གང་ཟག་ནི་བཏགས་པར་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོ་དང་རྒྱུན་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་དང༌། དེ་ལྟ་བས་ན་ཁ་ཅིག་ནི་གང་ཟག་ཏུ་འཛིན། ཁ་ཅིག་ནི་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསྟན་པ་འདི་ལ་སྐྱོན་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །ཚུར་མཐོང་གི་ཐ་སྙད་ཚད་(༣༠༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྲུབ་ཀྱི་བཏགས་བཞག་གི་བདག་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་དུ་རྙེད་པས་རིགས་ཤེས་ཚད་མས་གནོད་མེད་དུ་གྲུབ་ན་དེ་འདྲའི་བདག་དེ་དཔྱད་བཟོད་དུ་འགྱུར་ཏེ། རིགས་ཤེས་ཚད་མས་གནོད་ཡུལ་མིན་ཅིང་ཐ་སྙད་ཚད་མས་དཔྱད་པ་ན་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན་དཔྱད་བཟོད་ཀྱི་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་གྱི་བདག་ཡོད་ན་དཔྱད་པའི་ཚེ་གང་ཟག་གི་བདག་འགོག་པར་ཡང་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལྷན་སྐྱེས་གྱི་ཡུལ་གྱི་བདག་མ་དཔྱད་པར་ཡོད་པ་དེ་ཐ་སྙད་ཚད་མས་གྲུབ་པར་མི་རིགས་ཏེ། ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་འཛིན་པའི་བློ་ཡིན་པ་གང་ཞིག བློ་དེས་ཚད་མར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་བདེན་པར་སྣང་ཞིང༌། དེར་ཞེན་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དག་གིས་ཚད་མར་སྨྲ་ཡང་ཚད་མ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཁྲུལ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གྲུབ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་འདིར་ཀུན་རྫོབ་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་བསླད་པ་ལས་བྱུང་བར་བཞེད་པའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་ཇོ་ནང་པས་དོན་དམ་བདེན་པའི་བདག་རྟག་པར་ཡོད་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་བདག་ཏུ་བཏགས་པ་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་ལྟར་གཏན་མེད་དོ་ཞེས་རྩལ་འདོན་དུ་སྨྲ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་གྲགས་པའི་བདག་མ་དཔྱད་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་བཀག་ཅིང༌། དོན་དམ་བདེན་པར་དེ་འདྲའི་ཆོས་གཏན་མེད་དཔྱད་ནས་བསྒྲུབས་པས་བདེན་པ་གཉིས་ཀ་ལ་སྒྲོ་སྐུར་མུ་མེད་པ་བཏབ་ནས་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་ཆེན་པོའི་གཡང་ས་ལ་འཛེམ་པ་མེད་པར་བག་ཡངས་སུ་དལ་བར་རྒྱུ་བར་མཛད་པ་ནི་སྔོན་ཆད་ཆོས་འདི་པ་ལ་གཏན་མ་གྲགས་ཤིང༌། ཟི་ལུང་ཤཱཀྱ་པས་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་བདག་ཡིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་(༣༠༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སར་ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་བདག་ཡིན་པར་འདོད་པ་ནི་སེམས་ཙམ་པས་གཞན་དབང་ལ་བདག་ཏུ་འདོད་པས་དེའི་ལུགས་སུ་མོས་ནས་དེ་སྐད་སྨྲ་བར་སྣང་ནའང༌། སེམས་ཙམ་པས་གང་ཟག་གི་གདགས་གཞི་གཞན་དབང་ལ་བྱེད་པ་ནའང༌། དེ་ལྟར་བཏགས་པའི་གང་ཟག་དེ་གདགས་གཞི་གཞན་དབང་ཡིན་པར་མི་སྨྲ་བ་ཁོང་དུ་མ་ཆུབ་པའི་འཁྲུལ་གཏམ་དུ་ཟད་དོ། །ལུགས་འདིའི་ཕྱོགས་འཛིན་ཁ་ཅིག་སླར་ཡང་འཛེམ་པ་མེད་པར་འདི་སྐད་དུ། བདག་ཡིན་པ་ལ་བདག་ཏུ་བལྟས་པས་དོན་ལ་ཤེས་པའི་འཛིན་སྟངས་མ་འཁྲུལ་བས་སྒྲིབ་སོགས་སྤང་བྱར་མི་འགྱུར་ལ། བདག་མ་ཡིན་པ་ལ་བདག་ཏུ་བལྟས་པས་དོན་དང་ཤེས་པའི་འཛིན་སྟངས་མི་མཐུན་པས་སྒྲིབ་སོགས་སྤང་བྱར་འགྱུར་བས་ཀུན་རྫོབ་གཟུང་འཛིན་གྱི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཕུང་ལྔ་བདག་མིན་པས་དེ་ལ་བདག་ཏུ་བཟུང་བ་འཁོར་བའི་རྩ་བ་ཡིན་ཀྱང༌། དོན་དམ་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བདག་ཡིན་པས་དེ་ལ་བདག་ཏུ་བལྟ་བ་ནི་བྱང་གྲོལ་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ལ། ཐར་པ་ཐོབ་པ་ནའང་བདག་དེ་ཉིད་ཀྱི་གོ་འཕང་དུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་དག་ན། །བདག་མེད་མཆོག་གི་བདག་ཐོབ་པས། །སངས་རྒྱས་དག་པའི་བདག་ཐོབ་ཕྱིར། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་བདག་ཏུ་འགྱུར། །ཞེས་དང༌། བདག་དང་བདག་མེད་སྤྲོས་པ་དག །ཉེ་བར་ཞི་བ་དམ་པའི་བདག །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་དེ་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་བཀའ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། ལུང་དེ་དག་གི་དོན་བདག་མེད་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མངོན་དུ་མཛད་པ་ལ་བདག་མངོན་དུ་(༣༠༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཛད་དོ་ཞེས་སྒྲ་སྦྱར་བ་དང༌། སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ཁོང་དུ་དམ་པ་དག་གིས་ཆུད་པ་ན་སྤྲོས་དང་བྲལ་བ་ལ་བདག་གི་མིང་བཏགས་ནས་དེ་ལྟར་བརྗོད་པར་མཛད་པ་ལ་གོ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་ཆགས་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདག་ཡོད་ན་འཁོར་བ་ལས་གཏན་མི་ཐར་བའམ་འབད་མེད་དུ་གྲོལ་བ་གང་རུང་དུ་འགྱུར་ཏེ། དོན་དམ་པར་བདག་ཡོད་པ་དེས་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་འཁོར་བ་དང༌། ལ་ལ་མྱང་འདས་སོགས་ལ་འདོད་དགུར་བཅིང་གྲོལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དོན་དམ་པར་གྲུབ་པའི་བདག་ནི་ཀུན་རྫོབ་པའི་བདག་ལྟར་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཤེས་མཐུན་པའི་དབང་ཕྱུག་དང་ལྡན་པར་ཡང་ཁྱེད་འདོད་པའི་ཕྱིར། དོན་དམ་པར་བདག་ཡོད་ན་བདེན་པ་གཉིས་བསྡུས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའི་ཕྱག་རྒྱ་དང་འགལ་བར་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དོན་དམ་པར་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བདག་ཡིན་ན་དེ་ལ་གང་ཟག་གིས་སླར་བདག་ཏུ་བལྟས་ཀྱང་ཐར་པའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདག་ལྟ་ཅན་གྱི་གང་ཟག་གིས་དེར་མི་ལྟ་ལ། དོན་དམ་གྱི་བདག་ལྟ་ཅན་གྱི་གང་ཟག་གིས་ནི་དེ་ལྟར་མ་བལྟས་ཀྱང་ཐར་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའི་དོན་དམ་པའི་བདག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཀུན་རྫོབ་པའི་བདག་ལྟ་ཅན་གྱི་གང་ཟག་ནི་ཁྱེད་ཐ་སྙད་དུའང་མེད་པས་དེས་དེ་ལ་བལྟས་ཀྱང་ཐ་སྙད་ཙམ་དུའང་ཐར་པ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཁྱེད་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་ས་དང་ལམ་དུའང་འདོད་པས་ལམ་དང་གང་ཟག་གཞི་མཐུན་དུའང་སྨྲ་དགོས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ན་བགྲོད་བྱ་ཉིད་སྒྲོད་པོར་ཁས་ལེན་དགོས་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་གཉིས་མེད་ཀྱི་(༣༠༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡེ་ཤེས་ཉིད་གདོད་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བདག་ཏུ་གྲུབ་ན་སླར་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསར་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བདག་ཏུ་ཐོབ་པར་སྨྲ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་འདི་ལྟར་སྨྲ་བ་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་ལས་བླུན་པ་གཞན་མེད་དོ་ཞེས་དམོད་ཆེན་པོ་བོར་བའི་མཚན་རྟགས་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ལྟར་བཞག་པའོ། །མདོར་ན་གཞུང་ལུགས་འདི་འཆད་པ་ན་མ་དཔྱད་འཁྲུལ་པའི་ངོར་གང་ཟག་སེམས་ཅན་སོགས་ཡོད་པ་ལྟར་བདག་ཀྱང་ཡོད་ལ། དཔྱད་ན་བདག་ཡོད་པ་མིན་པ་ལྟར་གང་ཟག་སོགས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཅིང༌། དེར་མ་ཟད་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ནགས་ཚལ་སོགས་ཡོད་པ་ལྟར་བདག་ཀྱང་ཡོད་ལ། དཔྱད་ན་བདག་ཡོད་པ་མིན་པ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་མེད་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག གཉིས་པ་ནི། དངོས་ཡོད་མིན་ཕྱིར་འདི་ནི་བརྟེན་མིན་ཞིང༌། །མི་བརྟེན་ཉིད་མིན་འདི་ནི་སྐྱེ་འཇིག་མིན། །འདི་ལ་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡང༌། །ཡོད་མིན་དེ་ཉིད་དང་ནི་གཞན་ཉིད་མིན། །བརྟེན་ནས་བཏགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ལ་བརྟེན་མི་བརྟེན་སོགས་རྟོག་པའི་རྟེན་མ་ཡིན་པ་རྟག་མི་རྟག་གི་རྟོག་པ་སོགས་ཀྱང་བཟློག་སླ་བས། བདག་ཅེས་བརྟེན་ནས་བཏགས་པ་འདི་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྔོན་འདས་པའི་སྐྱེ་བར་བྱུང་བའི་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་ཞིང་སྟེ། བསྟན་བཅོས་ལས། འདས་པའི་དུས་ན་བྱུང་གྱུར་ཅེས། །བྱ་བ་དེ་ནི་མི་འཐད་དོ། །སྔོན་ཚེ་རྣམས་སུ་གང་བྱུང་བ། །དེ་ཉིད་འདི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་བདག་ཏུ་འགྱུར་སྙམ་ན། །ཉེ་བར་ལེན་པ་ཐ་དད་འགྱུར། །ཉེ་བར་ལེན་ལས་མ་གཏོགས་པར། །ཁྱོད་ཀྱི་བདག་ནི་གང་ཞིག་ཡིན། །ཅེས་སོ། །སྔོན་མ་བྱུང་བ་ལས་བྱུང་བའི་མི་བརྟེན་པ་ཉིད་ཀྱང་མིན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་ལས། མ་བྱུང་བ་ལས་བྱུང་མིན་ཏེ། །(༣༠༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདི་ལ་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར། །བདག་ནི་བྱས་པར་གྱུར་པའམ། །འབྱུང་བ་རྒྱུ་མེད་ཅན་དུ་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །བདག་འདི་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ཡང་མིན་ཏེ། ཉེ་བར་ལེན་པ་བདག་མ་ཡིན། །དེ་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་ཡིན། །ཉེ་བར་བླང་བ་ཇི་ལྟ་བུར། །ཉེ་བར་ལེན་པོ་ཡིན་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །འདི་ལ་རྟག་པ་ཉིད་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་བཞི་ཡང་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། རྟག་དང་མི་རྟག་ལ་སོགས་པ། །ཞི་བ་འདི་ལ་ག་ལ་ཡོད། །མཐའ་དང་མཐའ་མེད་ལ་སོགས་པ། །ཞི་བ་འདི་ལ་ག་ལ་ཡོད། །གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་ཡོད་ཅེས། །འཛིན་པ་སྟུག་པོས་བཟུང་གྱུར་པ། །དེ་ནི་མྱ་ངན་འདས་པ་ལ། །མེད་ཅེས་རྣམ་རྟོག་རྟོག་པར་བྱེད། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་སྟོང་དེ་ལ། །སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་འདས་ནས་ནི། །ཡོད་དོ་ཞེའམ་མེད་དོ་ཞེས། །བསམ་པ་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །བདག་དེ་ཕུང་པོ་ལས་དེ་ཉིད་དང་ནི་གཞན་ཉིད་མིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་བདག་ཡིན་ན། །སྐྱེ་དང་འཇིག་པ་ཅན་དུ་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་རྣམས་ལས་གཞན། །ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །ངག་དོན་བརྟན་མི་བརྟན་སོགས་ཁྱད་ཆོས་འདི་དག་ཁྱད་གཞི་དངོས་པོར་ཡོད་ན་འབྱུང་ལ། དེ་མེད་པར་མི་འབྱུང་བས་བདག་དངོས་པོར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། མདོ་ལས། མི་ཟད་པ་ཡི་ཆོས་བཞི་ནི། །འཇིག་རྟེན་མགོན་གྱིས་བསྟན་པ་དེ། །སེམས་ཅན་ནམ་མཁའ་བྱང་ཆུབ་སེམས། །དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་རྫས་ཡོད་ན། །དེ་དག་ཡོངས་སུ་ཟད་འགྱུར་གྲང༌། །མེད་པས་དེ་དག་མི་ཟད་དེ། །དེ་ཕྱིར་དེ་དག་ཟད་མེད་གསུངས། །ཞེས་(༣༠༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོ། །གསུམ་པ་ལ། བདག་དང་བདག་གི་བ་མ་རིག་པ་ཙམ་གྱི་དབང་གིས་མ་དཔྱད་པར་བཏགས། དེ་གཉིས་མེད་པར་རྟོགས་པས་གྲོལ་བའི་ཚུལ་གཉིས། དང་པོ་ནི། གང་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་འགྲོ་རྣམས་ངར་འཛིན་བློ། །རབ་ཏུ་འབྱུང་ཞིང་དེ་ཡི་གང་ཡིན་དེར། །ང་ཡིར་འཛིན་བློ་འབྱུང་བའི་བདག་དེ་ནི། །མ་བརྟགས་གྲགས་པར་གཏི་མུག་ལས་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་བཙལ་ན་མི་རྙེད་ཀྱང་བདག་མེད་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་འཇིག་ལྟས་འཁོར་བར་འགྱུར་བའི་བདག་དེ་གང་ཞེ་ན། ཕྱི་རོལ་པ་དག་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་དུ་ཞེན་ལ། རང་སྡེ་དག་ཕུང་པོ་དེ་ཉིད་དམ། དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་མེད་དུ་འཛིན་ཅིང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བར་བསྟན་པ་ཤེས་པ་དག་གི་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་རང་བཞིན་མེད་དོ་ཞེས་པ་དེ་ཙམ་ཞིག་ལ་བདག་གི་ཐ་སྙད་བྱེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ན་བདག་དེ་ལྟ་བུ་དུས་རྟག་ཏུ་མི་དང་དུད་འགྲོ་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བ་མ་རིག་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ངར་འཛིན་གྱི་བློ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་དེའི་ཞེན་ཡུལ་ནི་བདག་ཡིན་ཅིང༌། བདག་དེའི་དབང་བསྒྱུར་བྱའམ་གདགས་པའི་རྟེན་མིག་ལ་སོགས་པ་ནང་དང༌། ལོངས་སྤྱད་བྱ་གཟུགས་སོགས་ཕྱི་རོལ་གང་ཡིན་དེར་ང་ཡིར་འཛིན་པའི་བློ་འབྱུང་བའི་བདག་དེ་ནི་མ་བརྟགས་གྲགས་པར་གཏི་མུག་གི་དབང་ལས་ཡིན་ནོ་སྟེ་རང་གི་ངོ་བོས་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། གང་ཕྱིར་བྱེད་པོ་མེད་ཅན་ལས་མེད་པ། །དེ་ཕྱིར་བདག་གི་བདག་མེད་པར་ཡོད་མིན། །དེ་ཕྱིར་བདག་དང་བདག་གི་སྟོང་ལྟ་ཞིང༌། །རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར། །བདག་མེད་ཀྱང་དེར་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་དེའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པས་མ་དམིགས་པས་མིག་སོགས་ཉེར་ལེན་རྣམས་མི་འབྱུང་ལ། རྣལ་འབྱོར་པས་དངོས་པོ་འགའ་ཡང་དམིགས་པ་མེད་པས་འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། བསྟན་བཅོས་ལས། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ཉིད་དག་ལ། །བདག་དང་བདག་གི་སྙམ་ཟད་ན། །ཉེ་བར་ལེན་པ་འགག་འགྱུར་ཞིང༌། །དེ་ཟད་པས་ནི་སྐྱེ་བ་ཟད། །ཅེས་དང༌། (༣༠༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རིན་ཆེན་ཕྲེང་བར། ངར་འཛིན་ལས་བྱུང་ཕུང་པོ་རྣམས། །ངར་འཛིན་དེ་ནི་དོན་དུ་རྫུན། །གང་གི་ས་བོན་རྫུན་པ་དེའི། །སྐྱེ་བ་བདེན་པ་ག་ལ་ཞིག །ཕུང་པོ་དེ་ལྟར་མི་བདེན་པར། །མཐོང་ནས་ངར་འཛིན་སྤོང་བར་འགྱུར། །ངར་འཛིན་པ་དག་སྤངས་ནས་ནི། །ཕྱིས་ནི་ཕུང་པོ་འབྱུང་མི་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །བདག་མེད་ན་བདག་གི་བ་ཡང་མེད་དམ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་རྫ་མཁན་མེད་པར་བུམ་པ་མི་སྲིད་པ་བཞིན་བྱེད་པོ་མེད་པར་ལས་མེད་དེ། བྱེད་པོའི་བྱ་བ་འཇུག་ཡུལ་ཉིད་ལ་ལས་སུ་བཏགས་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་བདག་གི་བ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱེད་པོའི་བདག་མེད་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་བདག་དང་བདག་གི་བས་སྟོང་པར་བལྟ་ཞིང༌། འཁོར་བ་མ་གཟིགས་པ་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། གཟུགས་སོགས་མ་དམིགས་པ་ན་དེ་ལ་ཆགས་སོགས་ཀྱི་རྟོག་པ་མི་འབྱུང་བས་ཉན་རང་དག་ལེན་པ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་ལ། བྱང་སེམས་ནི་བདག་མེད་རྟོགས་ཀྱང་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་སྲིད་པའི་རྒྱུན་འཛིན་པར་བྱེད་པའོ། །གསུམ་པ་ལ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བརྟན་ནས་བཏགས་པར་བསྟན། རྒྱུ་འབྲས་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། དངོས་པོ་རྣམས་དཔྱད་ན་མི་རྙེད་ཀྱང་གྲགས་པ་ཙམ་གྱིས་བཞག ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་བདེན་པ་གཉིས་དང་མི་འགལ་བ་གཉིས། དང་པོ་ནི། བུམ་པ་སྣམ་བུ་རེ་ལྡེ་དམག་དང་ནགས་ཚལ་ཕྲེང་བ་ལྗོན་ཤིང་དང༌། །ཁང་ཁྱིམ་ཤིང་རྟ་ཕྲན་དང་མགྲོན་གནས་ལ་སོགས་དངོས་རྣམས་གང་དག་དང༌།དེ་བཞིན་གང་དག་སྒོ་ནས་སྐྱེ་འདིས་བསྙད་པ་དེ་རྣམས་རྟོགས་བྱ་སྟེ། །གང་ཕྱིར་ཐུབ་དབང་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལྷན་ཅིག་རྩོད་མི་མཛད་ཕྱིར་རོ། །བདག་དང་དེའི་ཉེར་ལེན་ཤིང་རྟ་དང་མཚུངས་པ་ལྟར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དེ་དང་འདྲ་བར་བསྒྲེ་བ་ནི། བུམ་པ་སྣམ་བུ་རེ་ལྡེ་དམག་དང་ནགས་ཚལ་ཕྲེང་བ་ལྗོན་ཤིང་དང་ཁང་ཁྱིམ་ཤིང་རྟ་ཕྲན་དང་མགྲོན་གནས་ལ་སོགས་དངོས་པོ་རྣམས་ཇི་སྙེད་པ་གང་དག་དེ་དག་(༣༠༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་ཤིང་རྟ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་དཔྱད་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཅིང༌། དེ་ལས་གཞན་དུ་རང་གི་ཡན་ལག་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་གྲགས་པར་ཡོད་དོ་ཞེས་འཇོག་པ་དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་གང་དག་རྒྱུ་མཚན་འདི་ཙམ་གྱི་སྒོ་ནས་སྐྱེ་བོ་སྟེ་འགྲོ་བ་འདིས་བསྙད་དེ་ཐ་སྙད་བྱས་པ་དེ་རྣམས་མ་བརྟགས་གྲགས་པས་བཞག་པར་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐུབ་དབང་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་ལྷན་ཅིག་རྩོད་པ་མི་མཛད་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ནི་ང་དང་ལྷན་ཅིག་རྩོད། ང་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་ལྷན་ཅིག་མི་རྩོད་ཅེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་ཐ་སྙད་དུ་མི་འགོག་པར་འཆད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། ཡན་ལག་ཡོན་ཏན་འདོད་ཆགས་མཚན་ཉིད་དང་ནི་བུད་ཤིང་ལ་སོགས་དང༌།།ཡོན་ཏན་ཅན་ཡན་ལག་ཅན་ཆགས་དང་མཚན་གཞི་མེ་ལ་སོགས་དོན་དག །དེ་རྣམས་ཤིང་རྟའི་རྣམ་དཔྱད་བྱས་པས་རྣམ་བདུན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། །དེ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པར་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པའི་སྒོ་ནས་ཡོད་པ་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་ན་དངོས་པོ་གང་གིས་ཐ་སྙད་ཇི་ལྟར་འདོགས་ཞེ་ན། ཡན་ལག་ཡོན་ཏན་འདོད་ཆགས་མཚན་ཉིད་དང་ནི་བུད་ཤིང་ལ་སོགས་དང་ཞེས་པ་ལ་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཡན་ལག་ཅན་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་དང་ཆགས་པ་དང་མཚན་གཞི་དང་མེ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དེ་དག་སྔ་ཕྱི་སྦྱར་ནས་དེ་རྣམས་ཤིང་རྟ་ལྟར་རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་རྣམ་དཔྱད་བྱས་པས་ཏེ་བཙལ་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཅིང༌། དཔྱད་པ་དེ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པར་མ་དཔྱད་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པའི་སྒོ་ནས་ཆོས་དེ་དག་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བུམ་པ་ཡན་ལག་ཅན་ཡིན་ལ། གྱོ་མོ་ལ་སོགས་པ་དག་དེའི་ཡན་ལག་ཡིན་ཅིང༌། བུམ་པ་ཡོན་ཏན་ཅན་ཡིན་ལ། མེ་རིས་སྔོ་བསངས་ལ་སོགས་པ་དེའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པ་དང༌། བུམ་པ་མཚན་གཞི་ཡིན་ལ། ལྟོ་བ་ལྡིར་བ་དང་མཆུ་འཕྱང་བ་དང་མགྲིན་པ་རིང་བ་སོགས་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་བཞིན་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་ལའང་སྦྱར་རོ། །འདོད་ཆགས་ནི་ལྷག་པར་ཞེན་པ་སེམས་(༣༠༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལས་བྱུང་བའོ། །ཆགས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྟེན་སེམས་སམ་གང་ཟག་གོ། །མེ་ནི་སྲེག་པར་བྱེད་པའོ། །བུད་ཤིང་ནི་བསྲེག་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ཡན་ལག་རྒྱུར་བྱས་ནས་ཡན་ལག་ཅན་དུ་འདོགས་ལ། ཡན་ལག་ཅན་ལ་བལྟོས་ནས་ཡན་ལག་ཏུ་འདོགས་པས་ཤིང་རྟའི་དཔེ་དང་མཚུངས་ཏེ། བུད་ཤིང་ལ་བལྟོས་ཏེ་མེ་ཡིན་ལ། མེ་ལ་བལྟོས་ནས་བུད་ཤིང་ཡིན་པའི་བར་དུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན། ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་སོགས་བརྟེན་ནས་བཏགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་ཙམ་ཡིན་གྱི། རིགས་པའི་དཔྱད་པ་མི་བཟོད་པས་བདེན་གཉིས་མི་འགལ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལ། རྒྱུ་འབྲས་ཕན་ཚུན་བལྟོས་ཙམ་དུ་བསྟན། རྒྱུ་འབྲས་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། དངོས་དང༌། མིན་ན་མི་འཐད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་རྒྱུ་ཡིས་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྐྱེད་དེ་ལྟ་ན་དེ་རྒྱུ་ཡིན་ཞིང༌། །གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་མི་སྐྱེད་ན་ནི་དེ་མེད་རྒྱུ་མེད་ཅན་དུ་འགྱུར། །འབྲས་བུ་ཡང་ནི་རྒྱུ་ཡོད་གྱུར་ན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཡི་ཕྱིར། །ཡན་ལག་སོགས་བལྟོས་བཞག་གིས་གྲུབ་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱང་བལྟོས་བཞག་གིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་རྒྱུ་ཡིས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་དེ་ལྟར་ན་དེ་རྒྱུ་ཡིན་ཅིང༌། གལ་ཏེ་རྒྱུ་དེས་འབྲས་བུ་མི་བསྐྱེད་ན་ནི་འབྲས་བུ་དེ་མེད་པས་རྒྱུའི་ཐ་སྙད་རྒྱུ་མེད་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་དེ་རྒྱུར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་རྒྱུ་ཡིན་ན་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཐལ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་རྒྱུ་ཡིན་མིན་ནི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་བྱེད་ཡིན་མིན་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་ལས་འཇོག་གོ། །འབྲས་བུ་ཡང་ནི་རྒྱུ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། མེད་ན་མི་སྐྱེ་བ་དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་འབྲས་བལྟོས་བཞག་ལས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་ནི་མིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། གང་ལས་གང་ཞིག་འགྱུར་བ་གང་ཞིག་ལས་སྔར་གང་ཞིག་འགྱུར་བ་སྨྲོས།།ཁྱོད་རང་གི་ངོ་བོས་གྲུབ་པར་སེམས་ན་རྒྱུའམ་འབྲས་བུ་ཕྱིས་འབྱུང་རྒྱུའམ་འབྲས་བུ་སྔར་གྲུབ་པ་གང་ལས་(༣༠༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གང་ཞིག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་བརྟེན་པ་གང་ཞིག་ལས་སྔར་བརྟེན་པ་གང་ཞིག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་སྨྲོས་ཤིག སྨྲ་མི་ནུས་པས་རྒྱུ་འབྲས་སུ་གདགས་པ་ཡང་ཤིང་རྟ་ལྟར་རྒྱུར་བྱས་ནས་འབྱུང་གི། རང་གི་ངོ་བོས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང༌། མཚུངས་པ་སྤང་བ་གཉིས། དང་པོ་ལ། ཕྲད་མ་ཕྲད་བརྟགས་ནས་དགག འཇོག་བྱེད་མེད་པའི་རྒྱུ་མི་འཐད། དབུ་མ་པ་ལྟར་ན་མི་འགལ་བ་གསུམ། དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིས་ཕྲད་ནས་འབྲས་སྐྱེད་བྱེད་ན་དེ་ཡི་ཚེ། །དེ་དག་ནུས་པ་གཅིག་པས་སྐྱེད་བྱེད་འབྲས་བུ་ཐ་དད་མེད་འགྱུར་ཞིང༌། །སོ་སོར་ན་ནི་རྒྱུ་འདི་རྒྱུ་མིན་རྣམས་དང་ཁྱད་པར་མེད་འགྱུར་ལ། །གཉིས་པོ་འདི་དག་སྤངས་ནས་རྟོག་པ་གཞན་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་མ་ཡིན། ། གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་རང་བཞིན་གྱིས་བསྐྱེད་ན་ཕྲད་ནས་སམ་མ་ཕྲད་པར་བསྐྱེད། དང་པོ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིས་ཕྲད་ནས་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་ཆུ་ཀླུང་དང་རྒྱ་མཚོ་ཕྲད་པ་ལྟར་རྒྱུ་འབྲས་དེ་དག་ནུས་པ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པས་འདི་སྐྱེད་བྱེད་རྒྱུ་དང་དེ་བསྐྱེད་བྱ་འབྲས་བུའོ་ཞེས་ཐ་དད་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ལྟར་ན་འབྲས་བུ་རྒྱུས་བསྐྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མ་ཕྲད་པར་རྒྱུ་འབྲས་སོ་སོར་ཡོད་པ་ལས་བསྐྱེད་ན་ནི་སཱ་ལུའི་རྒྱུས་མ་ཕྲད་པའི་ནས་ཀྱི་འབྲས་བུ་གཞན་མི་བསྐྱེད་པ་ལྟར་འབྲས་བུ་མི་བསྐྱེད་པའམ། ཡང་ན་འབྲས་བུ་ཡིན་མིན་ཀུན་རྒྱུ་ཡིན་མིན་ཀུན་གྱིས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། མ་ཕྲད་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་རྒྱུ་འདི་རྒྱུ་མིན་རྣམས་དང་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར་ན་དེ་ཡང་ཁྱེད་མི་འདོད་ལ། རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པའི་རྒྱུ་འབྲས་ཡོད་ན་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ཕྲད་མ་ཕྲད་གཉིས་པོ་འདི་དག་སྤངས་ནས་རྟོག་པ་གཞན་ཡང་གསུམ་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པས་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པའི་རྒྱུས་འབྲས་བུ་མི་བསྐྱེད་པ་ཁོ་ནའོ། །གཉིས་པ་ནི། ཅི་སྟེ་ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིས་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་དེ་ཕྱིར་འབྲས། །ཞེས་བྱ་ཡོད་མིན་འབྲས་བྲལ་རྒྱུ་ནི་རྒྱུ་མེད་ཅན་འགྱུར་ཡོད་པའང་མིན། །དེས་ན་ཅི་སྟེ་ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པར་མི་བྱེད་ན་དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་ཡོད་པ་མིན་(༣༠༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ། འབྲས་བུ་དང་བྲལ་བའི་རྒྱུ་ནི་རྒྱུའི་ཐ་སྙད་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མེད་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུའི་ཐ་སྙད་འཇུག་པ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་བལྟོས་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་རྒྱུར་འཇོག་པ་ལའང་རྒྱུ་མེད་པར་ཡོད་པའང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་འབྲས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། གང་ཕྱིར་འདི་དག་གཉིས་ཆར་ཡང་ནི་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་དེ་ཡི་ཕྱིར། །བདག་ལ་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཡོད། །ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལ་རྒྱུས་འབྲས་བུ་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད་ཅེ་ན། རྒྱུ་འབྲས་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པར་སྨྲ་བ་ལ་དཔྱད་པ་འདི་འཇུག་གི། གང་གི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཅག་ལྟར་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལོག་པར་ཀུན་བརྟགས་པས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུ་འབྲས་འདི་དག་གཉིས་ཅར་ཡང་ནི་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བར་སྐྱེ་བ་མེད་ཀྱང༌། རབ་རིབ་ཅན་གྱིས་དམིགས་པའི་སྐྲ་ཤད་ལྟར་རྟོག་པའི་ཡུལ་གྱི་དངོས་ཆོས་འདི་ལ་དཔྱད་དུ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དབུ་མ་པ་བདག་ལ་རྒྱུ་འབྲས་ཕྲད་མ་ཕྲད་སོགས་བརྟགས་པའི་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་ཞིང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་དངོས་པོ་མ་དཔྱད་སྣང་བ་རྣམས་ཀྱང་གཞན་ངོར་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ལ་གནོད་པ་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། ཕྱོགས་སྔ་མ་དང༌། ལན་གཉིས། དང་པོ་ལ། མཚུངས་པ་འགོད་པ། དེས་ན་སུན་འབྱིན་དུ་མི་འགྱུར་བ། སྐྱོན་གཞན་ཡང་བསྟན་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི། སུན་འབྱིན་འདིས་སུན་དབྱུང་བྱ་ཕྲད་ནས་འབྱིན་ནམ་མ་ཕྲད་པར། །ཡིན་ཞེས་ཉེས་པ་འདིར་ནི་ཁྱོད་ལའང་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ། །རྒྱུ་འབྲས་ཕྲད་པ་དང་མ་ཕྲད་པ་གང་ལས་སྐྱེ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ཁྱོད་ལའང་མཚུངས་སོ་ཞེས་རྒྱུ་འབྲས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་འགོག་པའི་སུན་འབྱིན་འདིས་སུན་དབྱུང་བྱ་དང་ཕྲད་ནས་སུན་འབྱིན་ནམ་མ་ཕྲད་པར་འབྱིན། ཕྲད་ནས་ཡིན་ན་དེ་དག་ནུས་པ་གཅིག་པས་ཐ་དད་མེད་པར་འགྱུར། མ་ཕྲད་པས་ཡིན་ན་སུན་འབྱིན་མི་ནུས་པའམ་ཡང་ན་ཐམས་ཅད་སུན་འབྱིན་པར་འགྱུར་ཞེས་སྔར་བཤད་པའི་ཉེས་པ་འདིར་ནི་ཁྱོད་ལའང་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ། རྟོག་པ་གཉིས་པོ་སྤངས་ནས་(༣༠༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟོག་པ་གསུམ་པའང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། གང་ཚེ་དེ་སྐད་སྨྲ་ཞིང་རང་ཕྱོགས་ཁོ་ན་རྣམ་འཇོམས་པ། །དེ་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་སུན་དབྱུང་སུན་ནི་འབྱིན་པར་ནུས་མ་ཡིན། །གང་གི་ཚེ་རྒྱུ་འབྲས་ཕྲད་པ་དང་མ་ཕྲད་པར་བསྐྱེད་ཅེས་དེ་སྐད་སྨྲ་ཞིང་རྩོད་པ་དེ་ལ་བརྟགས་པ་འདི་མཚུངས་པས་རང་གི་སུན་དབྱུང་བྱ་འབྱིན་བྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་ཁོ་ན་རྣམ་པར་འཇོམས་པ་དེའི་ཚེ་དབུ་མ་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་སུན་འབྱིན་གྱིས་སུན་དབྱུང་བྱ་རྒྱུ་འབྲས་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པ་སུན་འབྱིན་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱི་སུན་འབྱིན་ཉིད་སུན་ཕྱུང་བའི་ཤུགས་ཀྱིས་ན་རྒྱུ་འབྲས་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ་ནི། གང་ཕྱིར་རང་གི་ཚིག་ལའང་ཐལ་བ་མཚུངས་པའི་ལྟག་ཆོད་ཀྱིས། །རིགས་པ་མེད་པར་དངོས་མཐའ་དག་ལ་སྐུར་འདེབས་དེ་ཡི་ཕྱིར། །ཁྱོད་ནི་སྐྱེ་བོ་དམ་པས་བཞེད་མི་འགྱུར་ཞིང་གང་གི་ཕྱིར། །ཁྱོད་ལ་རང་ཕྱོགས་མེད་པས་སུན་ཅི་ཕྱིན་དུ་རྒོལ་བའང་ཡིན། །ཡང་སྐྱོན་འདི་ལྟར་ཡོད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་དབུ་མ་པ་ཁྱོད་རང་གི་སུན་འབྱིན་གྱི་ཚིག་ལའང་ཕྲད་མ་ཕྲད་ཀྱི་ཐལ་བ་མཚུངས་པའི་ལྟག་ཆོད་སུན་འབྱིན་ལྟར་སྣང་གིས་རིགས་པ་མེད་པར་དངོས་པོ་གནས་པའི་རྒྱུ་འབྲས་ལ་ཕྲད་མ་ཕྲད་བརྟགས་པའི་སྒོ་ནས་དངོས་པོ་མཐའ་དག་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། མ་ཕྲད་པར་མཚུངས་པས་མ་ཕྲད་པ་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་འདི་རིགས་པ་འཐད་ལྡན་མིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མ་ཕྲད་པར་མཚུངས་ཀྱང་མ་ཕྲད་པར་ཁབ་ལེན་གྱིས་རུང་ཡུལ་ན་གནས་པའི་ལྕགས་འདྲེན་པ་དང༌། མ་ཕྲད་པར་མིག་གིས་རུང་ཡུལ་ན་གནས་པའི་གཟུགས་བཟུང་བས་མ་ཕྲད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་མི་བསྐྱེད་པ་མིན་པ་ལྟར་རྒྱུས་ཀྱང་མ་ཕྲད་པར་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། མ་ཕྲད་པ་ཐམས་ཅད་མི་བསྐྱེད་ཀྱི། འབྲས་བུ་རུང་བ་ཁོ་ན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ནི་སྐྱེ་བོ་དམ་པས་བཞེད་པར་མི་འགྱུར་བ་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ཅིང༌། དེར་མ་ཟད་ཁྱོད་ནི་སུན་ཅི་ཕྱིན་དུ་རྒོལ་བའང་ཡིན་ཏེ། གང་ཕྱིར་ཁྱོད་ལའང་ཕྱོགས་གཏན་མེད་ཅིང༌། གཞན་ཕྱོགས་(༣༠༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེལ་བར་བྱེད་པས་དེའི་ཕྱིར་སུན་ཅི་ཕྱིན་དུ་རྒོལ་བ་པ་བཞད་གད་ཀྱི་ཆེད་ཙམ་ལས་ངལ་བ་འབྲས་བུ་མེད་པའི་རྒོལ་བར་ཟད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། ཐལ་བ་མཚུངས་པའི་རྒྱུ་མཚན་བསྟན། རང་བཞིན་མེད་ཀྱང་སུན་འབྱིན་གྱིས་སུན་འབྱིན་ནུས་པར་དཔེས་སྒྲུབ། གཞན་གྱི་འདོད་པ་མ་རྟོགས་པར་དགག་པ་བྱེད་པ་མི་རིགས། ལམ་བཟང་བཏང་ནས་ལམ་ངན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་གནོད་པར་མི་རིགས། སུན་འབྱིན་གྱི་ལམ་གཞན་ཡང་རྒྱ་ཆེར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང་ལྔ། དང་པོ་ནི། སུན་འབྱིན་པས་སུན་དབྱུང་བྱ་མ་ཕྲད་སུན་ནི་འབྱིན་བྱེད་དམ། །འོན་ཏེ་ཕྲད་ནས་ཡིན་ཞེས་སྨྲས་ཟིན་ཉེས་པ་འདིར་གང་ལ། །ངེས་པར་ཕྱོགས་ཡོད་དེ་ལ་འགྱུར་གྱི་བདག་ལ་ཕྱོགས་འདི་ནི། །ཡོད་པ་མིན་པས་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་སྲིད་མ་ཡིན། །སུན་འབྱིན་པས་སུན་དབྱུང་བྱ་མ་ཕྲད་པར་སུན་འབྱིན་བྱེད་དམ། འོན་ཏེ་ཕྲད་ནས་ཡིན་ཅེས་རང་ཚིག་ལའང་ཐལ་བ་མཚུངས་པའི་ལྟག་ཆོད་ཡིན་པར་སྨྲས་ཟིན་པའི་ཉེས་པ་འདིར་གང་ལ་སུན་འབྱིན་དབྱུང་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པར་སྨྲ་བའི་ངེས་པར་ཕྱོགས་ཡོད་དེ་ལ་འགྱུར་གྱི། དབུ་མ་པ་བདག་ལ་སུན་འབྱིན་དབྱུང་གདོད་ནས་གྲུབ་པའི་ཕྱོགས་འདི་ནི་ཡོད་པ་མིན་པས་རང་ཚིག་ལ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་མཚུངས་པ་འདི་ནི་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སུན་འབྱིན་དབྱུང་ཕྲད་མ་ཕྲད་གང་ལས་ཀྱང་སུན་ཕྱུང་བར་སྨྲ་བསམ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཅི་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་པའི་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་པའི་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཁོ་བོ་ནི་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་པའི་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་མི་འདོད་ལ། མ་སྐྱེས་པས་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པའི་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་མི་འདོད་དོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཡང་ཅི་ཐོབ་པ་མེད་ཅིང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མེད་དམ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། (༣༡༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཐོབ་པ་ཡང་ཡོད། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི། གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཐོབ་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཡིན་ལ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པར་ནི་ཐོབ་པ་མེད་ཅིང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མེད་དོ། །ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པས། སྐྱེས་མ་སྐྱེས་ཀྱི་ཆོས་ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་བཀག་ནས། མ་དཔྱད་པར་དངོས་པོར་སྣང་བ་མ་བརྟགས་ཉམས་དགའ་ཙམ་དུ་སྣང་ཞིང༌། རིགས་ཤེས་ཚད་མ་དང༌། འཕགས་པའི་མཁྱེན་པ་ཚད་མས་མི་འགྲུབ་པའི་སླུ་ཆོས་རྫུན་སྣང་ཙམ་འདི་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཐོབ་པར་བརྗོད་པ་ཙམ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སུན་འབྱིན་དབྱུང་ཕྲད་མ་ཕྲད་གང་ལས་ཀྱང་སུན་ཕྱུང་བ་མ་གྲུབ་ཀྱང་མ་དཔྱད་པར་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་དུ་སུན་འབྱིན་གྱིས་སུན་དབྱུང་བྱ་སུན་ཕྱུང་བར་བལྟོས་ནས་འཇོག་པར་བྱེད་དེ། སྤྲུལ་པས་སྤྲུལ་པ་སུན་འབྱིན་པ་དང༌། སྒྱུ་མས་སྒྱུ་མ་སུན་འབྱིན་པ་དང༌། རྨི་ལམ་དུ་རིགས་པས་མི་རིགས་པར་སྨྲ་བ་སུན་འབྱིན་པ་དང༌། སྣང་བས་མུན་པ་སུན་འབྱིན་པ་ལྟར་ཤེས་དགོས་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་དབུ་མའི་ངང་ཚུལ་ཟབ་མོ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་ཁ་ཅིག་འདོད་པ་ལྟར་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་འཁྲུལ་རྫུན་གྱི་བསླུ་ཆོས་མིག་བསླད་པའི་ཟླ་གཉིས་ལྟ་བུའི་མིག་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་དང༌། བུམ་སོགས་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མས་གྲུབ་པས་གྲུབ་པ་ལྟར་བདེན་ལ། དེ་བདེན་(༣༡༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་འཛིན་པ་བདེན་འཛིན་མིན་གྱི། ཡང་དག་པ་དབུ་མར་ལྟ་བ་ཡིན་ལ། བདེན་འཛིན་ནི་དེ་མ་ཡིན་པའི་བདེན་གྲུབ་པ་ཤེས་བྱ་ན་མེད་པ་རྭ་ཟང་ངེ་བ་ཞིག་ཡོད་ན་དེར་འཛིན་པ་བདེན་འཛིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར། འོ་ན་གྲུབ་མཐའ་ལ་མ་ཞུགས་པའི་འཇིག་རྟེན་པ་རང་ག་བས་དབུ་མའི་ལྟ་བ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་དག་ལ་བདེན་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་སྐྱེ་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་རང་ག་བས་བུམ་སོགས་དགག་བྱ་ཤེས་བྱ་ན་མེད་པའི་ཡུལ་རང་ངོས་ནས་སྡོད་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པར་མི་བལྟ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དག་གིས་བློ་ལ་སྣང་བ་འདི་ཀ་བདེན་ནོ། །ཡོད་དོ་སྙམ་པ་ཙམ་དུ་ཞེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་སྨྲས་པ། རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་བདག་བདེན་ཤེས་བྱ་ལ། །མེད་ན་དེ་ཕྱིར་བདག་བདེན་དེར་སྣང་ཞིང༌། །དེར་འཛིན་དང་བཅས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་མིན་འགྱུར། །དེ་ལྟའི་ཕྱིར་ན་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་ཡི། །བདག་བདེན་འཇིག་རྟེན་ལས་ཀྱང་ཡོད་མི་འགྱུར། །དེ་འདོད་ན་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །འབད་མེད་དབུ་མའི་ལྟ་བ་རྟོགས་འགྱུར་ཏེ། །འཇིག་རྟེན་པས་ཀྱང་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་ནི། །ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་ལས་ཡང་དག་པའི། །ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་ནམ་ཡང་རྟོག་མེད་ཕྱིར། །ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་འཇིག་རྟེན་ཉིད་ལ་ཡང༌། །མེད་ཅེས་རིགས་པས་དགག་པར་མ་བྱས་ཀྱང༌། །འཇིག་རྟེན་ལྷན་སྐྱེས་བློ་ཡིས་ལོག་པ་ཡི། །ཀུན་རྫོབ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་ག་ལ་བལྟ། །རིགས་པའི་དགག་བྱ་བདག་བདེན་ཀུན་རྫོབ་བདེན། །བདེན་གྲུབ་ཉིད་ལ་བྱེད་ན་དེ་ཕྱིར་དེ། །རིགས་པ་དང་ནི་ལམ་གྱི་དགག་བྱའི་ཡུལ། །གཉིས་ཀའང་གཞི་གཅིག་ཉིད་ལས་གཞན་དུ་མིན། །རིགས་པས་ཀུན་(༣༡༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྫོབ་བདེན་པ་བདེན་གྲུབ་པ། །དགག་བྱ་མིན་ན་དེ་ཕྱིར་ལམ་གྱི་ཡང༌། །དགག་བྱར་འགྱུར་མིན་རིགས་ཤེས་ཚད་མ་ཡིས། །ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དགག་བྱ་མ་ཡིན་པར། །དེ་དེར་བསྒྲུབ་བྱ་ཉིད་དུ་རིགས་པའི་ཕྱིར། །སྒོམ་པ་ལས་བྱུང་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཡིས། །ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་བསྒྲུབ་བྱ་ཉིད་དུའང་འགྱུར། །འདོད་ན་འཕགས་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་པོ་ལས། །ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་འགར་ཡང་མ་དམིགས་པས། །ཀུན་རྫོབ་བདེན་འཛིན་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་ཅེས། །སྨྲ་དང་འགལ་བ་ཉིད་དུ་མ་གྱུར་ཏམ། །ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དེར་གྲུབ་དེར་འཛིན་པ། །རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་ཡིན་ན་ཤེས་བྱར་འགྱུར། །མིན་ན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ལས་གཞན་དུ། །བདེན་དང་དེར་འཛིན་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་དེ། །དོན་དམ་བདེན་པ་ཉིད་ལས་གཞན་འོས་མེད། །དེ་ཚེ་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་དེ་འགོག་པའི། །རིགས་པ་འཇིག་རྟེན་འདིར་ནི་ཉེར་མཁོ་བ། །མེད་འགྱུར་འཇིག་རྟེན་འདི་ཡི་དམ་པའི་དོན། །མཐོང་མེད་ཉིད་ན་དེ་ལ་བདག་བདག་མེད། །བདེན་དང་བདེན་མེད་སོགས་སུ་འཁྲུལ་པ་ཡི། །སྒྲོ་འདོགས་བྱེད་པ་སྲིད་པ་མིན་ཕྱིར་ཏེ། །ཁྱད་གཞི་འཛིན་མེད་ཁྱད་ཆོས་ག་ལ་འཚོལ། །ཤེས་བྱ་ལ་ནི་ཐ་སྙད་མ་དཔྱད་ངོར། །བདག་དང་བདེན་ཙམ་ཡུལ་དུ་ཡོད་པར་ནི། །གཟུང་མེད་དེ་འཛིན་སྐྱེ་བ་མ་མཐོང་ཕྱིར། །དཔེར་ན་སྒྲ་ནི་རྟག་པར་ཞེན་པ་དེས། །འཛིན་སྟངས་དེ་ཡིས་ཞེན་པའི་ཡུལ་ཉིད་དུ། །སྒྲ་ནི་རྟག་པར་ཡོད་པར་ཤེས་བྱ་ལ། །ཤེས་བྱེད་བློས་ཀྱང་ཤེས་བྱ་དེར་མཐུན་པར། །ལོག་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་མཐོང་མིན་ནམ། །སྒྲ་ནི་རྟག་པར་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་མེད། །དེ་བཞིན་དངོས་པོའི་ཀུན་རྫོབ་ཆོས་འདི་ལ། །བདག་དང་བདེན་པ་བདེན་པ་གཉིས་(༣༡༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀར་ཡང༌། །མ་གྲུབ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་འཁྲུལ་ཤེས་ངོར། །ཤེས་བྱ་ཀུན་རྫོབ་པ་ཡི་བདག་ཉིད་དང༌། །ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དེར་འཛིན་བཅས་དེ་དག །བལྟོས་བཞག་ཙམ་གྱི་ཤེས་བྱ་ཤེས་བྱེད་ནི། །མཚུངས་པར་མ་དཔྱད་ངོར་ཡོད་དཔྱད་པ་ན། །ཤེས་བྱ་ཤེས་བྱེད་གཉིས་ཀར་ཡོད་མ་ཡིན། །གངས་ཅན་འདི་ན་རྟག་དང་མི་རྟག་དང༌། །བདག་དང་བདག་མེད་འཛིན་སྟངས་ཕུང་གསུམ་པ། །མེད་ཅིང་རྟག་དང་མི་རྟག་བདག་བདག་མེད། །མི་འཛིན་འཛིན་སྟངས་ཕུང་གསུམ་བློ་ཡོད་ལོ། །གཞི་གཅིག་རྟག་དང་མི་རྟག་བདག་བདག་མེད། །གཉིས་ཀར་འཛིན་བློའི་འཛིན་སྟངས་ཅན་བློ་དེ། །འཇིག་རྟེན་དག་ན་ཡོད་དམ་མེད་ཅེས་འདྲི། །མེད་ན་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ལྟ་བ་ནི། །བཅུ་བཞི་བྱུང་བ་ཁྱོད་ཀྱིས་འགོག་ནུས་སམ། །ཡོད་ན་རྟག་མི་རྟག་བདག་བདག་མེད་ཀྱིས། །འཛིན་སྟངས་ཕུང་གསུམ་མེད་པར་འདོད་དང་འགལ། །དེ་གཉིས་གང་ཡང་མིན་པའི་ཕུང་གསུམ་གྱི། །འཛིན་སྟངས་ཅན་གྱི་བློ་ཞིག་ཡོད་ན་དེ། །དེ་གཉིས་འཛིན་པའི་ཕུང་གསུམ་མེད་བློ་ཡི། །བར་དུ་འཛིན་སྟངས་འགལ་བའི་ཕུང་གསུམ་བློ། །གཏན་ནས་ཡོད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ནི་ལོག་ན་དེ། །རང་བཞིན་ཉིད་འགྱུར་བར་དུ་ཕུང་གསུམ་པ། །གཏན་མེད་སྨྲ་བའི་བར་དུའང་འཛིན་སྟངས་ནི། །ཕུང་གསུམ་པ་ཞིག་བཞག་པར་རིགས་འགྱུར་ཕྱིར། །དེ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་བདག་བདེན་མ་དཔྱད་ངོར། །ཤེས་བྱར་ཡོང་ཡེ་མེད་ན་བདག་བདེན་པ། །འཁྲུལ་པའི་དམིགས་པ་འདིས་ནི་སྐྱེ་བོ་ཀུན། །འཁྲུལ་པར་བྱས་པའི་རྨོངས་པ་འདིར་ལྟོས་ལ། །འཁྲུལ་པའི་སྐྱེ་བོ་འདི་དག་ཐ་སྙད་དུའང༌། །མེད་(༣༡༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་ཁས་ལེན་འགྱུར་ན་ངས་ཅི་བྱ། །འཁྲུལ་ཚེ་འཁྲུལ་ཡུལ་བློ་ངོ་དེ་ན་མེད་པར་འཁྲུལ་ན་ནི། །འགྲོ་འདི་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་པའི་དམིགས་པར་རི་བོང་རྭ་ཡང་འགྱུར། །དགག་བྱའི་བདག་བདེན་འཁྲུལ་ནས་མ་དཔྱད་ངོར་ནི་ཡོད་པའི་ཚེ། །བདག་བདེན་འཁྲུལ་པ་མེད་པ་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་ཡོད་མ་ཡིན། །དབུ་མའི་གྲུབ་མཐའ་རང་ལུགས་ཅི་འཇོག་འདི་འཇོག་ཚང་བརླག་ནས། །ཅི་ཟེར་འདི་ཟེར་མེད་པ་ཟེར་རྒྱུས་ཕོངས་པ་འདི་སྙིང་རྗེ། །ཞེས་སྨྲས་སོ།།གཉིས་པ་ནི། ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ཡོད་ཁྱད་པར་རྣམས། །གཟུགས་བརྙན་ལ་ཡང་གཟས་བཟུང་ལ་སོག་རྣམས་ཚེ་མཐོང་འགྱུར་ལ། །ཉི་མ་དང་ནི་གཟུགས་བརྙན་རྣམ་པར་ཕྲད་དང་མ་ཕྲད་པར། །མི་རིགས་མོད་ཀྱི་བརྟེན་ནས་ཐ་སྙད་ཙམ་ཞིག་འབྱུང་འགྱུར་ཞིང༌། །མི་བདེན་བཞིན་དུའང་རང་གི་བྱད་བཞིན་མཛེས་པར་བསྒྲུབ་བྱའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་ཡོད་པ་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་འདིར་ཡང་ཤེས་རབ་གདོད། །སྦྱང་བར་བྱ་ལ་ནུས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་བའི་གཏན་ཚིགས་ནི། །འཐད་པ་དང་བྲལ་ལས་ཀྱང་བསྒྲུབ་བྱ་རྟོགས་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ཡོད་པའི་གཟས་བཟུང་བའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཆུ་དྭངས་པར་ཤར་བའི་ཉི་མའི་གཟུགས་བརྙན་ལ་ཡང་གཟས་བཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དེའི་ཚེ་མཐོང་བར་འགྱུར་ལ། དེའི་ཚེ་ཉི་མ་དང་ནི་གཟུགས་བརྙན་བརྟེན་པའི་ཆུ་རྣམ་པར་ཕྲད་ནས་གཟུགས་བརྙན་འཆར་ན་ནམ་མཁར་ཉི་མ་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མ་ཕྲད་པར་འབྲེལ་མེད་དུ་འཆར་ན་དེ་གཉིས་པར་རྫས་གཞན་གྱིས་ཆེད་པར་ཡང་འཆར་བས་དཔྱད་ན་གཟུགས་བརྙན་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་རིགས་མོད་ཀྱི། མ་དཔྱད་ན་ཆུ་དྭངས་པ་དང་ཉི་མའི་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་བརྙན་དུ་དམིགས་པ་ཐ་སྙད་ཙམ་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། ཉི་མའི་གཟུགས་བརྙན་ལ་ཉི་མའི་རང་བཞིན་མེད་ཀྱང་ཉི་མ་གཟས་ཇི་ཙམ་དུ་ཟ་བར་རྟོགས་པ་ངེས་བྱེད་དུ་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་སུན་འབྱིན་དབྱུང་ཕྲད་མ་ཕྲད་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་བཞིན་སུན་འབྱིན་གྱིས་དབྱུང་བྱ་ཕྱུང་བར་འཇིག་རྟེན་དུ་ཐ་སྙད་འབྱུང་བའི་དཔེ་བཤད་མ་ཐག་པ་ཉིད་དང༌། སླར་ཡང་མེ་ལོང་ནང་དུ་ཤར་བའི་བྱད་བཞིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་བྱད་བཞིན་ཉིད་དུ་(༣༡༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་བདེན་བཞིན་དུའང་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རང་གི་བྱད་བཞིན་མཛེས་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུ་གཟུགས་བརྙན་དེ་ནི་བྱད་བཞིན་མཛེས་པར་བྱ་བའི་རྟེན་དུ་མ་དཔྱད་པར་ཡོད་པ་ཅི་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཁས་བླངས་པའི་རིགས་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་འདོད་པ་དགག་པའི་སྐབས་འདིར་ཡང་རྒོལ་བ་གང་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་གདོད་མི་ཤེས་པའི་དྲི་མ་སྦྱང་བར་བྱ་བ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་སུན་འབྱིན་གྱིས་གཞན་ངོར་སུན་དབྱུང་བྱ་སུན་འབྱིན་པ་དང་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་པའི་ནུས་པ་མཐོང་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། གཞན་གྲགས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པའི་རྟགས་ཚུལ་གྱི་འཐད་པ་དང་བྲལ་བ་ལས་ཀྱང་བསྒྲུབ་བྱ་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདིར་ཤར་ཙོང་ཁ་པས། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པའི་མཐུན་དཔེར་མེ་ལོང་གི་གཟུགས་བརྙན་བཀོད་པ་ནི་དངོས་པོ་དེ་དེར་དོན་བྱེད་པར་གཞི་གྲུབ་པས་སྟོང་པ་མིན་གྱི། རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱས་སྟོང་པའི་དཔེ་ཡིན་པས་མེ་ལོང་གི་གཟུགས་བརྙན་གཟུགས་བརྙན་གྱི་དངོས་པོར་གཞི་གྲུབ་ཀྱང་བྱད་བཞིན་དུ་མ་གྲུབ་པ་དཔེར་ཕེན་པ་ཡིན། ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་གཟིགས་པའི་གྲུབ་ཐོབ་རྣམས་ཀྱིས་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་བྷ་བ་བྷ་ཏྲའི་རྡོ་རྗེ་མཁའ་འགྲོའི་འགྲེལ་པར། གཟུགས་བརྙན་ལ་སོགས་པ་ཡང་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་རུང་བ་མིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བཞིན་ཉིད་མེ་ལོང་གི་ནང་དུ་ཞུགས་པའམ། གཟུགས་བརྙན་ཞིག་དེར་བྱུང་བའམ། མེ་ལོང་ལ་མིག་གི་འོད་འདྲེད་ནས་གཞན་ཉིད་མཐོང་བའམ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་གྲང་ན། དེ་ལ་རེ་ཞིག་གཟུགས་གཞན་ཞིག་དེར་འབྱུང་བ་ནི་མིན་ཏེ། ལུས་གཞན་(༣༡༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམས་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡུལ་གཅིག་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེ་ལོང་ལ་འདྲེད་པའི་འོད་ཀྱིས་བཞིན་མཐོང་བའང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བཞིན་ཁ་ཤར་དུ་བལྟས་བཞིན་གཟུགས་བརྙན་ནུབ་ཏུ་བལྟས་པར་སྣང་བ་དང༌། བཞིན་ཆེན་པོ་གཟུགས་བརྙན་ཆུང་ངུར་སྣང་བ་དང༌། ཆུ་འགྲམ་ལ་སོགས་པའི་ལྗོན་ཤིང་གྱེན་དུ་བལྟས་པ་རྩེ་མོ་མཐུར་དུ་བལྟས་པར་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་མི་མཐུན་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་བཞིན་ཉིད་དུ་ཞུགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གོང་དུ་ཐལ་བའི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཟུགས་བརྙན་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཡུལ་ན་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིའི་སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་སུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཁོ་བོ་ཅག་སུན་འབྱིན་དབྱུང་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པ་གཉིས་ཁས་མ་བླངས་པས་རང་ཚིག་ལ་འགལ་བ་མེད་ཅིང༌། སུན་འབྱིན་དབྱུང་བཏགས་བཞག་ཙམ་དུ་མ་དཔྱད་པར་འཇོག་པ་ལས་སུན་འབྱིན་དབྱུང་རྫས་གྲུབ་པ་གཉིས་ཕྲད་མ་ཕྲད་པ་གང་གི་སྒོ་ནས་སུན་ཕྱུང་ཞེས་དབུ་མ་པ་ལ་ལན་ལྡོན་པར་རློམ་པས་ནི་དབུ་མ་པ་ལ་གླགས་མི་རྙེད་དེ། འཕགས་པ་ལྷས། ཡོད་དང་མེད་དང་ཡོད་མེད་ཅེས། །གང་ལ་ཕྱོགས་ནི་ཡོད་མིན་པ། །དེ་ལ་ཡུན་ནི་རིང་པོ་ནའང༌། །ཀླན་ཀ་བརྗོད་པར་ནུས་མ་ཡིན། །ཅེས་དང༌། བསྟན་བཅོས་ལས། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་བརྩད་བྱས་ཚེ། །གང་ཞིག་ལན་འདེབས་སྨྲ་བྱེད་པ། །དེ་ཡིས་ཐམས་ཅད་ལན་བཏབ་མིན། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་དང་(༣༡༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཚུངས་པར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་ཚིགས་བཅད་དང་པོས་ནི་དབུ་མ་པ་ལ་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན། གཉིས་པས་ཚུར་ལན་འདེབས་མི་ནུས་ཤིང་གཞན་གྱི་ལོག་རྟོག་ཐམས་ཅད་སེལ་ནུས་ལ། དབུ་མ་པ་ལ་ཕྱོགས་དང་དམ་བཅའ་ཁས་ལེན་དང་བྲལ་བ་ནི་སྔར་ཡང་རྒྱས་པར་བཤད་ཟིན་ཏོ།།བསལ་བྱ་སྟེ་སུན་དབྱུང་བྱ། སུན་འབྱིན་པའི་གོ་བྱེད་དེ་བསལ་བྱེད། སུན་འབྱིན་དབྱུང་ཕྲད་མ་ཕྲད་དཔྱད་ན་རང་བཞིན་མེད་ཀྱང་མ་དཔྱད་པར་སུན་འབྱིན་གྱི་བྱ་བ་འཐད་པ་འདི་ནི་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་ན་ཕྲད་མ་ཕྲད་དཔྱད་ན་རང་བཞིན་མེད་ཀྱང་མ་དཔྱད་པར་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡང་འཐད་པར་རྣམ་པར་བཤད་དོ། །དངོས་སྨྲ་བའི་ལྟག་ཆོད་མི་མཚུངས་པའི་རྩོད་ལན་དེ་ལ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ན་རེ། དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་འདིར་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་ཕྲད་མ་ཕྲད་དཔྱད་ནས་རང་བཞིན་འགོག་པ་སྐབས་སུ་བབ་པ་ཡིན་གྱི། གསལ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་སུན་འབྱིན་ནི་ལོག་རྟོག་བཟློག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པ་ལས་དངོས་སུ་རྒྱུ་ཡིས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་ལྟར་བྱར་མེད་པས་ཕྲད་མ་ཕྲད་ཀྱི་དཔྱད་པ་མཚུངས་པར་འཇུག་པ་ནི་མ་ཡིན་པས། དངོས་སྨྲ་བའི་བརྒལ་བ་ཕྲད་མ་ཕྲད་ཀྱི་དཔྱད་པ་གསལ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་མཚུངས་པར་བརྗོད་པ་ལས་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་དཔྱད་པ་དེ་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལ་མཚུངས་པ་བྱས་པ་མ་ཡིན་པས། ཁོ་བོ་ཅག་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ལ་ནི་ལྟག་ཆོད་ཀྱི་མཚུངས་པ་འཇུག་སྐབས་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་ནི་དངོས་སྨྲ་བའི་བརྒལ་ལན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ད་དུང་གླགས་དང་བཅས་པའི་ཚིག་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཕ་རོལ་པོ་དངོས་སྨྲ་བ་མི་བཟོད་པས་འདི་སྐད་དུ་བརྗོད་པར་བྱེད་དུ་འོངས་ཏེ། སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་(༣༡༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འབྲས་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་པར་རྟོག་ནས་དཔྱད་རིགས་པ་ལྟར་གསལ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་ལའང་རང་བཞིན་ཡོད་པར་རྟོག་ནས་དཔྱད་རིགས་པར་མཚུངས་པ་དེ་ཉིད་འཇུག་པའི་གླགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སུན་འབྱིན་དབྱུང་རང་བདེན་པ་ཞིག་རང་ལུགས་ལ་ཁས་བླངས་ནས་ལན་དེ་ལྟར་བརྗོད་ན་ད་དུང་ལྟག་ཆོད་ཀྱི་མཚུངས་པ་སྤང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཀྱི་ལན་དུ་བྱ་བའི་རྩོད་སྤོང་དེ་མི་རིགས་པ་ཉིད་དོ། །ཐལ་འགྱུར་བ་ཁོ་བོ་ཅག་ནི། སུན་འབྱིན་དབྱུང་དཔྱད་ན་རང་བཞིན་མེད་ཀྱང༌། མ་དཔྱད་ངོ་ནས་བཞག་པས་ལྟག་ཆོད་ཀྱི་གནོད་པར་འགྱུར་བ་ནམ་མཁའ་མ་ཞིག་གི་བར་དུ་མེད་དོ།།གཞན་ཡང་ལེགས་ལྡན་འདིས་བསྟན་བཅོས་སུ་དམ་བཅས་པ་ནི་གཞན་གྱི་ལོག་རྟོག་བཟློག་ཆེད་ཡིན་པས་དེའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཁས་བླངས་པའི་གཞན་གྲགས་བཀོད་པ་ཡིན་པའི་གནད་མ་རྟོགས་པར་དམ་བཅའི་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། རང་གི་ལུགས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་འགོད་པར་བྱེད་པ་དེའི་གཏན་ཚིགས་དང་ཁྱབ་པ་ལ་ལྟག་ཆོད་འགོག་པར་བྱེད་པའི་ལེགས་ལྡན་གྱི་ལུགས་འདི་ནི་གཞན་དངོས་སྨྲ་བས་སུན་དབྱུང་བྱ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཐ་སྙད་དུ་རང་ལུགས་ཀྱིས་བཞག་པའི་རྟགས་དང་མཐུན་དཔེ་སོགས་ཚད་གྲུབ་ཁས་བླངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་པ་ལ་སོགས་སྤྲོས་བྲལ་དུ་བསྒྲུབ་པ་ལ་ཆེས་གནོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐ་སྙད་པར་ཡང་རང་ལུགས་སུ་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་གང་བཞག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྤྲོས་པ་ཉེ་བར་མ་ཞི་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཁོ་བོ་ཅག་ཟླ་བ་གྲགས་པས་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་གཏན་ཚིགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རང་ལུགས་ཚད་མས་གྲུབ་པ་མི་སྲིད་ཀྱང༌། (༣༡༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞན་ངོར་སྤྲོས་མཐའ་འགོག་ཆེད་དུ་མ་དཔྱད་པར་འཇིག་རྟེན་གཞན་གྲགས་ཀྱི་གཅིག་དུ་བྲལ་གྱི་ཚད་མས་བདེན་པའི་སྐྱེ་བ་འགོག་པའི་ལན་བཏབ་པ་འདི་ཁོ་ན་མཛེས་ཏེ། འདི་ལ་ནི་རྒོལ་བ་གཞན་སུས་བརྒལ་ཀྱང་གནོད་པ་མེད་དེ། རང་ལུགས་བཞག་པ་དང་འགར་ཡང་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། གནམ་ལྕགས་ཇི་ལྟར་རྣོ་ངར་དང་ལྡན་ཡང་ནམ་འཁའི་རང་བཞིན་གཞོམ་པར་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་དབུ་མ་ཐལ་རང་གི་ཁྱད་པར་ནི་ཐ་སྙད་དུ་དབུ་མའི་ཆོས་ཚུལ་སོགས་རྒྱལ་བའི་གསུངས་རབ་ལ་འཆད་རྩོད་རྩོམ་པས་གཞན་གྱི་ལོག་རྟོག་བཟློག་པ་ན་དེ་བཟློག་ཆེད་ཀྱི་ལུང་དང་རིགས་པ་ལ་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་ཚད་མ་སོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ནས་དེའི་ལོག་ཕྱོགས་བཟློག་པར་འགྱུར་བའི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་མིན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གཞན་གྱི་ཚད་མའི་གྲགས་བརྗོད་ཀྱི་རྗེས་ཟློས་ལས། དོན་དམ་པར་མ་ཟད་ཡང་དག་པར་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་པར་ཡང་མི་འགྲུབ་པའི་ཆོས་འགོག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་ཐལ་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་དོན་དམ་པར་ལོག་རྟོག་བཟློག་པའི་གཏན་ཚིགས་སོགས་ལ་དོན་དམ་པར་ཚད་མར་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་མེད་ཀྱང༌། ཐ་སྙད་དུ་ལོག་རྟོག་བཟློག་པ་ན་ཐ་སྙད་དུ་གཏན་ཚིགས་སོགས་ཚད་མས་གྲུབ་པར་ཁས་མ་བླངས་ན་དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་ལོག་རྟོག་བཟློག་མི་ནུས་སོ་ཞེས་པ་ནི་རང་རྒྱུད་པའི་ལུགས་ཏེ། ཐལ་རང་གི་དབུ་མའི་གྲུབ་མཐའང་འདི་ཁོ་ནས་འབྱེད་ཅིང༌། གཞན་དུ་མ་དཔྱད་པ་ན་ཐ་སྙད་འཇོག་ཚུལ་མི་གཅིག་པའི་བཞེད་པ་སོ་སོར་སྣང་བ་དེ་དག་གིས་ནི་ཐལ་རང་གི་གྲུབ་མཐའ་གཉིས་སུ་འཇོག་བྱེད་མ་ཡིན་པས། འདི་ཙམ་ལས་གཞན་དུ་ཐལ་རང་གི་དབུ་མའི་(༣༡༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྟ་བ་ལ་ཟབ་ཁྱད་ཡོད་པས། དེས་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་རྗེ་བཙུན་བྱམས་པས་རིལ་བ་ཁུར། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་སེང་གེ་ལ་ཞོན། ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་གནོད་སྦྱིན་གྱི་དཔུང་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཁྲིད་ནས་བྱོན་ཏེ་ཇི་ཙམ་དུ་གསུངས་ཀྱང་ཁོ་བོས་ནི་དྲང་དོན་ལས་བདེན་སྙམ་དུ་མི་བགྱིད་དེ། འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་པར་སྔོན་བྱོན་པའི་ཐལ་རང་གི་དབུ་མ་སྨྲའོ་ཅོག་གི་ལུགས་ཀྱི་གྲགས་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར། སྟོན་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཅན་གྱི་གསུང་གིས། ཁྱོད་ཀྱིས་ཕ་མ་བསད་བྱ་ཞིང༌། །ཞེས་འཆད་པ་ལྟར་གོར་མ་ཆག་གོ། །གསུམ་པ་ནི། གལ་ཏེ་རང་གི་བསྒྲུབ་བྱ་གོ་བྱེད་གཏན་ཚིགས་དངོས་གྲུབ་དང༌། །དངོས་སུ་གོ་བྱ་ཉིད་འགྱུར་བསྒྲུབ་བྱའི་ངོ་བོའང་ཡོད་འགྱུར་ན། །ཕྲད་པ་ལ་སོགས་རིགས་པ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བར་འགྱུར་ཞིག་ན། །དེ་ཡང་ཡོད་པ་མིན་པས་ཁྱེད་ཀྱི་ཡི་ཆད་འབའ་ཞིག་ཡིན། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་དབུ་མ་པ་ལ་རང་ལུགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་གོ་བྱེད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་དངོས་པོར་གྲུབ་པ་དང༌། གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་དངོས་སུ་གོ་བྱ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ནུས་ཡུལ་གྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་གྲུབ་པའང་ཡོད་པར་འགྱུར་ན། བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་ཕྲད་པ་དང་མ་ཕྲད་པ་ལ་སོགས་ཀྱི་རིགས་པ་ཉེ་བར་སྦྱོར་ཞིང་སྦྱར་བ་དེས་སུན་འབྱིན་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་རྟགས་སོགས་དེ་ཡང་ཡོད་པ་མིན་པས་ཁྱོད་ཀྱི་རང་གི་ལུགས་མི་རིགས་པས་ཕྱེ་མར་བྱས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་རིགས་པར་བརྗོད་པ་ལ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་འགོད་པ་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་རྒྱུ་ཟད་དེ་ཡི་ཆད་འབའ་ཞིག་གིས་སྨྲ་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། རབ་རིབ་ཅན་གྱི་སྐྲ་ཤད་ཀྱིས་རབ་རིབ་ཅན་མིན་པ་ལ་མ་གནོད་པ་བཞིན་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་མ་དཔྱད་པར་རྒྱུ་འབྲས་འཇོག་པ་ན་རང་བཞིན་དང་བཅས་པའི་རྒྱུ་འབྲས་ལ་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་བཀོད་པས་ག་ལ་གནོད། དེས་ན་དངོས་སྨྲ་བས་དབུ་མ་པ་ལ་བརྒལ་བརྟག་ནི་རང་གི་རྟོག་པའི་རྒྱབ་ཀྱིས་བཀའ་(༣༡༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས་བརྗོད་པར་ཟད་དེ། རང་འདོད་པའི་བཟློག་དོན་དབུ་མ་པས་ཀྱང་ངེས་པར་ཁས་ལེན་ནོ་སྙམ་ནས་དགག་སྒྲུབ་བྱེད་ཅིང༌། རང་འདོད་པ་ལྟར་དབུ་མ་པས་ཀྱང་རང་ཕྱོགས་གཞན་ཕྱོགས་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་སུན་འབྱིན་དབྱུང་སོགས་འདོད་པར་བསམས་ནས་རྩོད་པ་ཡིན་པས། དངོས་སྨྲ་བས་དབུ་མ་པ་ལ་དགག་པར་བྱེད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཕྱོགས་སྔའི་དོན་གཏན་མ་གོ་བར་རང་གི་རྣམ་རྟོག་རྒོལ་བར་བསླངས་ནས་དགག་པར་བྱེད་པར་ཟད་པའི་ཕྱིར། ཁོ་བོའི་ཕ་གཅིག་སངས་རྒྱས་མཉན་པ་གྲུབ་ཐོབ་ཀྱི་མགུར་དུ། ཁྱོད་བདག་བདེན་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡི། །ལུང་རིགས་ཁས་ལེན་གྱི་སྐྱེས་བུ་ཀུན། །བདག་བདེན་མེད་དུ་རེ་བ་ལ་ཆེར་སྐྲག་ནས། །དོན་མེད་ཀྱི་དགག་སྒྲུབ་ཅི་ཡང་བྱེད། །བདག་བདེན་དང་བདག་བདེན་མེད་པ་ཡི། །ཕྱོགས་གཉིས་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་མེད་ཚེ། །དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྩོད་པ་ཕྱིར་ལ་ལོག །ལུང་རིགས་དུང་ཕྱུར་གྱིས་གནོད་པ་མེད། །ཕོ་སྟོན་བཟང་གི་གྲྭ་སར་མ་ཕྱིན་ཀྱང༌། །ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་སེང་གེའི་སྒྲ། །ཐང་ན་བུན་ཐུལ་བའི་མཐིལ་ནས་བསྒྲགས། །ཞེས་དང༌། དཔལ་མཁའ་སྤྱོད་དབང་པོས། གཞུང་ལུགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ཅི་བཟང་ཡང༌། །གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག །ཅེས་འབྱུང་བ་ལྟར་འདིར་འགྱུར་ཏེ། ཚད་གྲུབ་ཀྱི་རིགས་པ་ཅི་བཟང་ཡང༌། །གནས་ལུགས་དང་རྒྱབ་འགལ་ནག་པོར་སྤྲོད། །ཅེས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་དེས་ན་མིག་དང་ཁབ་ལེན་སོགས་མ་ཕྲད་པར་བྱ་བ་བྱེད་པའི་དཔེ་ལ་ཡང་དཔྱད་པ་ན་ཐལ་བ་མཚུངས་པས་མི་འགྲུབ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་ལས། མར་མེས་ཕྲད་པ་མེད་པར་ཡང༌། །གལ་ཏེ་མུན་པ་སེལ་བྱེད་ན། །(༣༡༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་གནས་པའི་མུན། །འདི་ན་གནས་པ་དེས་བསལ་འགྱུར། །ཞེས་དང༌། རྩོད་ཟློག་ལས། ཡང་ན་མེ་དང་མ་ཕྲད་ཀྱང༌། །མུན་པ་སེལ་བར་བྱེད་ན་ནི། །འདི་ན་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པས། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀུན་མུན་སེལ་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །བཞི་པ་ནི། དངོས་རྣམས་མཐའ་དག་དངོས་པོ་མེད་པར་རྟོགས་སུ་གཞུག་པར་ནི། །ནུས་པར་ཆེས་སླ་ཇི་ལྟ་དེ་ལྟར་རང་བཞིན་གཞན་དག་ལ། །ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བདེ་བླག་ཏུ་ནི་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྟོག་གེ་ངན་པའི་དྲ་བས་འཇིག་རྟེན་ཅི་སྟེ་འདིར་བཅོལ་བྱེད། །སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་གཟུགས་བརྙན་སོགས་འཇིག་རྟེན་རང་ལ་གྲུབ་པའི་དཔེས་འཁོར་འདས་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམས་མཐའ་དག་དངོས་པོ་མེད་པར་རྟོགས་སུ་གཞུག་པར་ནི་ནུས་པར་ཆེས་སླ་བ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་ཡོད་པར་གཞན་དག་ལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བདེ་བླག་ཏུ་ནི་འཛིན་པར་ནུས་པའི་ཐབས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པ་ལ་གཉིས་ཀ་ལ་གྲགས་པའི་དཔེ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཁྱོད་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་ལ་གནོད་པའི་ཆེད་དུ་སུ་ཞིག་གིས་རྦད་པ་ཡིན་ཀྱང་ཁྱོད་རང་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དར་སྲིན་ལྟར་རྟོག་པའི་སྦུབས་ཀྱིས་གཏུམས་པའི་ཁར་ཀུན་ཏུ་བཏགས་པའི་རྟོག་གེ་ངན་པའི་དྲ་བའི་རྒྱ་ལ་ཚུད་པས་འཇིག་རྟེན་འདི་སྔར་དངོས་པོ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ལས་ད་དུང་ཡང་ཅི་སྟེ་འདིར་བདེན་འཛིན་གྱིས་བཅོལ་བར་བྱེད་དེ་མ་བཅོལ་ཀྱང་ཐོག་མེད་ནས་སྤྲོས་འཛིན་གྱིས་བཅོལ་ཏེ། བཅོལ་ནས་སྨྱོ་བས་འཁོར་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱ་མཚོའི་རྦ་ཀློང་དྲག་པོར་འཁོར་འདུག་པ་རེ་སྙིང་རྗེ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཁོ་བོ་དབུ་མའི་རིགས་པ་ནི་ལྟག་ཆོད་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་རྩོད་པ་དེ་མི་རིགས་པས་དོར་བར་གྱིས་ཤིག དེས་ན་འཁོར་འདས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་དོན་བྱེད་པ་དེ་ལྟར་གྲུབ་པར་འཛིན་པའི་ཡུལ་ཅན་མངོན་རྗེས་ཀྱི་ཚད་མ་མེད་དེ། དེའི་གཞལ་བྱའི་ཡུལ་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མ་(༣༡༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྲུབ་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་བརྙན་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་མངོན་སུམ་ཚད་མ་ནི་མ་དཔྱད་ན་འཇིག་རྟེན་སྤྱི་ལ་དོན་མཐུན་དུ་གྲགས་པ་ནི་གཅིག་ཁོ་ན་སྟེ། དེ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། གྲུབ་པར་ཐལ། ཚད་མ་དེ་ནི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་འགར་ཡང་རང་རིག་པ་དང་གཞན་རིག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། འགྲེལ་བཤད་དུ། དེའང་ལུང་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་ཞིང༌། དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཀོད་པ་ནི་སློབ་དཔོན་ཟླ་ཞབས་ཀྱི་དགོངས་པ་མིན་ཏེ། རིགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐ་སྙད་དུ་བསྒྲུབ་ནུས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་བསྒྲུབ་ནུས་ལ། དེ་མི་ནུས་ན་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྲོས་པ་འགོག་མི་ནུས་པའམ། ཡང་ན་ཐ་སྙད་དུའང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དངོས་མ་ཡིན་པར་འདོད་དགོས་པའི་ཕྱིར། ལྔ་པ་ནི། སུན་འབྱིན་ལྷག་མ་གོང་དུ་བསྟན་པ་ཡང་ནི་ཤེས་བྱས་ནས། །ཕྲད་པ་ལ་སོགས་ཕྱོགས་ཀྱི་ལན་གྱི་ཆེད་དུ་འདིར་གཏང་བྱ། །སུན་ཅི་ཕྱིན་དུ་རྒོལ་བ་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཡོད་མིན་པ། །དེ་སྐད་སྔར་བཤད་ལྷག་མ་ཕྱོགས་འདི་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ། །དེས་ན་དངོས་པོ་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པར་འདོད་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་སྟོན་པ་རྟེན་འབྱུང་རྣམ་པར་བཞག་པ་དང༌། གང་ཟག་གིས་བདག་མེད་སྟོན་པ་བརྟེན་ནས་གདགས་པ་རྣམ་པར་བཞག་པ་དང༌། མཐའ་བཞིའི་སྐྱེ་བ་བཀག་པ་དང༌། རྣམ་བདུན་གྱིས་དཔྱད་པ་སོགས་སུན་འབྱིན་ལྷག་མ་གོང་དུ་བསྟན་པ་ཡང་ནི་ཤེས་བྱས་ནས་ཏེ་དྲན་པར་བྱས་ནས་ཅི་རྒྱུ་འབྲས་ཕྲད་ནས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དམ། མ་ཕྲད་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ལན་གྱི་ཆེད་དུ་སུན་འབྱིན་དབྱུང་སོགས་མཐའ་བཞིར་མི་སྐྱེ་ཞིང༌། རིགས་པ་རྣམ་བདུན་གྱིས་མི་རྙེད་པས་ཕྲད་མ་ཕྲད་བརྟགས་ནས་སུན་མི་འབྱིན་ཀྱང༌། མ་དཔྱད་པར་གཞན་གྱི་ལོག་རྟོག་སེལ་བྱེད་དུ་(༣༡༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུན་འབྱིན་ནོ་ཞེས་འདིར་ཡང་སུན་འབྱིན་པའང་ཕྱེ་སྟེ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མཐའ་བཞི་དང་རྣམ་པ་བདུན་དང་ཕྲད་མ་ཕྲད་སོགས་བརྟགས་ན་སྐྱེ་བ་དང་རྙེད་པ་དང་སུན་འབྱིན་པ་མི་འགྲུབ་ཀྱང༌། མ་དཔྱད་པའི་ཐ་སྙད་དུ་སྐྱེ་རྙེད་སུན་འབྱིན་པ་མི་འགལ་ལོ། །སུན་ཅི་ཕྱིན་དུ་རྒོལ་བ་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། གཞན་གྱི་རྟོག་པ་དོན་ལ་མི་གནས་པར་བཟློག་པ་ཙམ་ལས་རང་ཕྱོགས་བཞག་ནས་གཞན་ཕྱོགས་སེལ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བསལ་བྱའི་དངོས་པོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། མུ་སྟེགས་རྐང་མིག་པས་དངོས་པོ་ལ་མཚན་ཉིད་བྱས་པ་འདི་ཁྱབ་བྱེད་དུ་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་པར་འགྱུར་བས་དེ་ལ་ནི་སུས་ཀྱང་རང་གི་ཕྱོགས་མ་བཞག་ཀྱང་འགྲུབ་ཅིང༌། ཁྱབ་བྱེད་བྱས་པ་དེ་ཁྱབ་བྱེད་མ་བྱས་པ་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ནི་ངེས་པར་བཟློག་པ་སྟེ་བསལ་བར་བྱས་པ་གཞན་ལ་རག་མ་ལས་པའོ་ཞེས་རྫས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཁས་བླངས་ནས་སུན་ཅི་ཕྱིན་དུ་རྒོལ་བ་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟར་ན་གཞན་ཕྱོགས་བཟློག་པའི་ཟློག་ཕྱོགས་ཀྱང་རང་ལུགས་ལ་མེད་ཅེས་བརྗོད་པ་ལས་དོན་གྱིས་ཡོད་པར་སོང་བའི་ཕྱིར། དབུ་མ་པ་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་གཞན་ཕྱོགས་སུན་ཅི་ཕྱིན་དུ་རྒོལ་བ་ཡང་མིན་ཏེ། རང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་བཞག་རྒྱུ་ཡོད་བཞིན་མ་བཞག་པ་དང༌། གཞན་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དགག་བྱ་ཡོད་བཞིན་དགག་པའང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་བུ་དེ་སྐད་སོགས་སྔར་བཤད་ཀྱི་སུན་འབྱིན་ལྷག་མ་རྣམས་ནི། བདག་ལ་ཕྱོགས་འདི་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་སོགས་ཕྱོགས་འདི་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེས་ན། དེ་ཉིད་དེ་ལས་བྱུང་མིན་ཞེས་པ་ནས། རྣམ་(༣༡༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔྱོད་པ་ནི་མྱུར་དུ་གྲོལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་གསལ་བར་བྱས་པ་ཡིན་ལ། ཉོན་མོངས་སྐྱོན་རྣམས་མ་ལུས་འཇིག་ཚོགས་ལ། །ཞེས་པ་ནས་འདི་ཡན་གྱིས་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་གསལ་བར་བྱས་སོ། །འདིར་སྨྲས་པ། བདག་གིས་འཁྲུལ་མེད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ། །བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་དོན་གཉེར་གྱིས། །སྙིང་ནས་གསོལ་བ་བཏབ་པའི་བཀའ་དྲིན་ལས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་གཉིས་བསྐྱེད་པའི་ཐབས་ཤེས་ལ། །རྨོངས་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཅི་ཡང་སྐྱེ། །ཤེས་རབ་འདི་ཡང་བླ་མེད་བླ་མ་ལ། །འབུལ་ལོ་བརྩེ་བས་བཞེས་ཤིག་དགེ་བ་འདིས། །འགྲོ་ཀུན་མཐའ་བྲལ་དོན་འདི་རྟོགས་གྱུར་ན། །ཅི་མ་རུང་ཞེས་བསྔོ་བའི་རྒྱ་ཡིས་བཏབ། །བྱང་ཆུབ་ལམ་འདིར་ཞུགས་དང་ངའི་རྗེས་འབྲང༌། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། བདག་མེད་འདི་ནི་འགྲོ་བ་རྣམས་དགྲོལ་ཕྱིར། །ཆོས་དང་གང་ཟག་དབྱེ་བ་རྣམ་གཉིས་གསུངས། །དེས་ན་བདག་མེད་པ་སྟོན་ཅིང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་བརྗོད་ན། བདག་མེད་འདི་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་དང་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གསུངས་ཏེ། གདུལ་བྱའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་སྒྲིབ་ལས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་ནི་ཉན་རང་གྲོལ་བའི་ཆེད་དུ་བསྟན་ལ། བྱང་སེམས་རྣམས་ཀུན་མཁྱེན་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་གཉིས་ཀ་བསྟན་ཏོ། །ཉན་རང་ཡང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཉན་རང་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྟེན་འབྱུང་རྐྱེན་འདི་པ་ཙམ་མཐོང་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟར་ན་ཡང་དེ་དག་ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཡོངས་རྫོགས་བསྒོམ་པ་མེད་དེ། ཤེས་བྱ་ཤེས་པ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལྷུར་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་གིས་དུས་ཐུང་ངུར་(༣༡༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདག་རྒྱུད་ཀྱི་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་སོགས་ཆོས་བདག་མེད་པར་བསྒོམ་པས་ཁམས་གསུམ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཙམ་ཞིག་སྤངས་ཤིང༌། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་མ་ལུས་པར་བསྒོམ་པ་ནི་ཡོད་ལ། བྱང་སེམས་རྣམས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་དུ་མར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་མཐའ་ཡས་པ་དང་རོ་གཅིག་པར་འབྲེལ་བའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་བདག་མེད་པ་ཆོས་ཅན་དེ་སྙེད་ཀྱི་གྲངས་དང་མཉམ་པར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོག་པར་བྱེད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཐོབ་ལ། ཉན་རང་གིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྒྱས་པ་དང་ཟུང་དུ་མི་འཇུག་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གཉིས་ཡ་བྲལ་བར་བསྒོམ་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དབྱིངས་ལ་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ལས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་ཀྱང་ཆོས་སྐུའི་ཡོན་ཏན་སྣ་གཅིག་ཀྱང་མི་འབྱུང་ངོ༌། །

སྟོང་ཉིད་བཅུ་དྲུག་གི་སྒོ་ནས་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ལ། མཚམས་སྦྱོར་བ་དང༌། དོན་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། དེ་ལྟར་སྟོན་པས་སླར་ཡང་འདི་ཉིད་ནི། །གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་ཕྱེ་སྟེ་རྣམ་མང་གསུངས། །དེ་ལྟར་སྟོན་པས་སླར་ཡང་བདག་མེད་གཉིས་པ་འདི་ཉིད་ནི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་ཕྱེ་སྟེ། བཞི་དང་བཅུ་དྲུག་སོགས་རྣམ་པ་མང་པོར་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། མདོར་བསྟན། རྒྱས་པར་བཤད། དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ནི། སྤྲོས་དང་བཅས་པར་སྟོང་པ་ཉིད། །བཅུ་དྲུག་བཤད་ནས་མདོར་བསྡུས་ཏེ། །སླར་ཡང་བཞིར་བཤད་དེ་དག་ནི། །ཐེག་ཆེན་དུ་ཡང་བཞེད་པ་ཡིན། །འདིར་སྟོང་ཉིད་ཉི་ཤུ་ལ་མདོ་ལེ་བརྒྱད་མར་ཉི་ཤུ་དཀྱུས་གཅིག་ལ་གསུངས་ཤིང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འཕགས་སེང་གིས་ཉི་ཤུའི་གྲངས་ངེས་མཛད་ལ། བརྒྱད་སྟོང་པ་དང་རྒྱུད་སྡེ་རྣམས་ལས་སྟོང་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ཏུ་(༣༡༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུངས་ཤིང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དབུས་མཐའ་དང༌། བརྒྱད་སྟོང་དོན་བསྡུ་སོགས་ལས་བཅུ་དྲུག་ཏུ་གྲངས་ངེས་མཛད་ཅིང༌། མདོ་ལེ་མང་ལས། ཐོག་མར་སྟོང་ཉིད་བཅུ་དྲུག་དང༌། ཡང་གུད་དུ་སྟོང་ཉིད་བཞི་གསུངས་ཤིང༌། དེའི་དོན་བཞི་པོ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་འདུ་བར་དགོངས་ཏེ། འཕགས་པ་གྲོལ་སྡེ་དང༌། གནོད་འཇོམས་མཁན་པོ་སོགས་ཀྱིས་ཐ་མ་བཞི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྡུད་ཀྱང༌། འདིར་སློབ་དཔོན་གྱིས་དང་པོར་བཅུ་དྲུག་དང༌། ཡང་བཞི་བཤད་པའི་མདོའི་དོན་བཅུ་དྲུག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང༌། བཞི་ནི་མདོར་བསྡུས་པར་དགོངས་ཏེ། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། ། ཞེས་སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པར་སྟོང་པ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ཏུ་བཤད་ནས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་དངོས་པོ་ནི་དངོས་པོས་སྟོང་ངོ༌། །དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པས་སྟོང་ངོ༌། །རང་བཞིན་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ༌། །གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ནི་(༣༡༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞན་གྱི་དངོས་པོས་སྟོང་ངོ༌། །ཞེས་མདོར་བསྡུས་ཏེ་སླར་ཡང་སྟོང་ཉིད་བཞིར་བཤད་ཅིང༌། སྟོང་ཉིད་ཉི་ཤུ་པོ་དེ་དག་ནི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་དུ་བཞེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱི་གཉེན་པོར་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྒྱས་པར་ཕྱེ་ན་བཅུ་དྲུག བསྡུ་ན་བཞི། ཤིན་ཏུ་བསྡུ་ན་བདག་མེད་གཉིས་སུ་འདུ་ལ། དེ་ལྟར་དབྱེ་བ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡིན་གྱི། དཔྱད་ན་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་དེ་ལྟར་བསྟན་པས་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོའི་བསམ་པའི་དབང་གིས་གཟུགས་སོགས་ལྟར་ཀུན་ཏུ་བསྙད་པར་ཟད་དེ། བསྟན་བཅོས་ལས། གལ་ཏེ་སྟོང་མིན་ཅུང་ཟད་ཡོད། །སྟོང་པ་ཅུང་ཟད་ཡོད་པར་འགྱུར། །མི་སྟོང་ཅུང་ཟད་ཡོད་མིན་ན། །སྟོང་པའང་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། །ཞེས་དང༌། སྟོང་ངོ་ཞེས་ཀྱང་མི་བརྗོད་དེ། །མི་སྟོང་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱ་ཞིང༌། །གཉིས་དང་གཉིས་མིན་མི་བྱ་སྟེ། །གདགས་པའི་དོན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པས་བཅུ་དྲུག་ཏུ་བཤད་པ་དང༌། མདོར་བསྡུས་ཏེ་བཞིར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། ནང་དང༌། ཕྱི་དང༌། ཕྱི་ནང་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆེན་པོ་དང༌། དོན་དམ་པ་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་དང༌། མཐའ་ལས་འདས་པ་དང༌། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་དང༌། དོར་བ་མེད་པ་དང༌། རང་བཞིན་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། མི་དམིགས་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང་བཅུ་དྲུག་གི། དང་པོ་ནི། གང་ཕྱིར་དེ་ཡི་རང་བཞིན་དེ༌། །ཡིན་ཕྱིར་མིག་ནི་མིག་གིས་སྟོང༌། །དེ་བཞིན་རྣ་བ་སྣ་དང་ལྕེ། །ལུས་དང་ཡིད་ཀྱིས་བསྙད་པར་བྱ། །ཐེར་ཟུག་གནས་པ་མ་ཡིན་དང༌། །འཇིག་པ་མ་ཡིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །མིག་ལ་སོགས་པ་དྲུག་པོ་ཡི། །རང་བཞིན་མེད་ཉིད་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་ནང་སྟོང་ཉིད་དུ་འདོད། །མདོ་ལས། (༣༡༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གང་དག་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ནང་གི་ཆོས་རྣམས་གང་དག་ཡིན་ཅེ་ན། ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་དང་རྣ་བ་དང་སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་དང་ཡིད་དེ། དེ་ལ་ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འཇིག་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མིག་ནི་མིག་གིས་སྟོང་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་རང་བཞིན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན་གང་གི་ཕྱིར་མིག་དེའི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མིག་ནི་མིག་གི་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་ལ། དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་དང་སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱང་སྟོང་ཉིད་དུ་བསྙད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་མིག་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་ཡི་རང་གི་ངོ་བོ་གདོད་ནས་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཅན། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་མ་དཔྱད་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པར་བདེན་གཉིས་བལྟོས་ནས་འཇོག་སྐབས་དེར་འདོད་དགོས་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཇི་བཞིན་པར་སྨྲ་བའི་འཇིག་རྟེན་གྲགས་སྡེ་སྤྱོད་པའི་དབུ་མ་པ་དག་མ་དཔྱད་པར་བདེན་གཉིས་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་མེད་ཐ་སྙད་ཀྱི་གྲགས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་འཇོག་པ་ན་མིག་སོགས་དྲུག་གི་རང་ངོས་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་རང་བཞིན་དུ་འཇོག་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཐ་སྙད་དུ་དངོས་པོའམ་ཆོས་ཙམ་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་ན་ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་མི་ལྡོག་པ་ཞིག་དགོས་ལ། རང་བཞིན་དེ་ཆོས་ཅན་མིག་གི་རང་ངོས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པའི་ཆ་ལ་ཐ་སྙད་དུ་རུང་གི །ཆོས་ཅན་མིག་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་ཤིང་གཞན་ལ་བལྟོས་ནས་མིག་གིས་བལྟ་བར་བྱ་བའི་གཞན་འགྱུར་ཅན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་ཆ་ལ་དེ་ཐ་སྙད་དུའང་མི་རུང་སྟེ། (༣༢༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐེར་ཟུག་ནི་ཨ་ཀཱུ་ཊ་སྠ་ཞེས། ཀཱུ་ཊ་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་ཚོགས་པ་དང༌། སྠ་གནས་པ་དང༌། ཨས་བཀག་པ་ལ་འཇུག་པས་མིག་རང་ངོས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཐེར་ཟུག་ཏུ་སྟེ་ཚོགས་པར་གནས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་བཅོས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། གཞན་ལ་མི་བལྟོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ནང་གི་མིག་སོགས་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་རང་བཞིན་གྱི་ནང་གི་འབྲས་བུ་མིག་སྐྱེ་བས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་རང་བཞིན་མེད་པ་དེ་ཅུང་ཟད་ཅིག་གནས་ནས་ལྡོག་པར་ཡང་འགྱུར་བ་འཇིག་པ་སྟེ་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཐེར་ཟུག་ཏུ་མི་གནས་པའི་མདོ་དོན་ལ། ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ལས། དེ་ལ་ཀཱུ་ཊ་ནི་ཚོགས་པ་སྟེ་དེ་ལ་ཡོད་དེ། ཡོད་པའི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཨ་ཀཱུ་ཊ་སྠ་སྟེ་ཚོགས་པར་གནས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་སྟེ་ཇི་ཞིག་འཇིག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་འཇིག་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་ལ། དེའི་དོན་ནི་ཐ་སྙད་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་འཐད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེའི་རང་བཞིན་གསར་དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཅིང༌། མཐར་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་ཞིང་གནས་ལུགས་དེ་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འཁྲུལ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཇི་སྐད་དུ། རང་བཞིན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དག་ལས། །འབྱུང་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །རང་བཞིན་བྱས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར། །རང་བཞིན་བྱས་པ་ཅན་ཞེས་བྱར། །ཇི་ལྟ་བུར་ན་རུང་བར་འགྱུར། །རང་བཞིན་དག་ནི་བཅོས་མིན་དང༌། །གཞན་ལ་བལྟོས་པ་མེད་པ་ཡིན། །ཅེས་འབྱུང་ལ། (༣༢༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ལྟར་ན་སློབ་དཔོན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། ཁྱད་ཆོས་བཅོས་མིན་བལྟོས་མིན་ལས་རང་བཞིན་ཁྱད་ཅན་ཞལ་གྱིས་བཞེས་སམ་ཞེ་ན། མིག་སོགས་ལ་དོན་དམ་པར་མ་ཟད་ཐ་སྙད་དུའང་རང་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ལྟ་བས་མིག་རང་ངོ་བོས་མི་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་རང་འཛིན་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པའི་དངོས་པོར་རང་བདེན་པར་སྨྲ་བ་དེ་ངོར་རང་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ་བཟློག་ཆེད་དུ་མིག་རང་གིས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་དེའི་རང་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་པར་ཀུན་རྫོབ་རྟེན་འབྱུང་གི་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་འཇིག་རྟེན་ཉིད་ལ་གནས་ཤིང་ཐ་སྙད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསལ་བར་མཛད་ལ། དེ་ལྟར་མ་དཔྱད་པར་འཆིང་གྲོལ་སོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་ན། དེའི་རྟེན་བདེན་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་འཇོག་པའི་ཚེ་གྲགས་པ་དེ་ཙམ་ཞིག་དང་མཐུན་པར་རྗེས་ཟློས་སུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་སྨྲ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ལ་བདེན་པ་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་པ་ལ་དོན་དམ་བདེན་པར་བཏགས་ནས་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་བདེན་པ་གཉིས་ཀའི་རང་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་ཅིང༌། རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་ཡང་རང་བཞིན་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །ཞེས་བརྗོད་ལ། བརྗོད་པ་དེའང་དཔྱད་ན་མི་འགྲུབ་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟར་མ་དཔྱད་པར་གཞན་རྟེན་འབྱུང་སྨྲ་བའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་འཐད་ལྡན་རང་བཞིན་མེད་པ་རང་བཞིན་དུ་འཇོག་པའི་དཔྱད་པས་རྟེན་འབྱུང་མི་སྨྲ་བའི་འཇིག་རྟེན་པ་དག་རང་བཞིན་ཡོད་པ་རང་བཞིན་དུ་འཇོག་པའི་འདོད་པ་མི་འཐད་པ་དཔྱད་ནས་ཀུན་རྫོབ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་འཇིག་རྟེན་དང་མི་འགལ་བར་སྨྲ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་བཞག་པ་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་བདེན་གཉིས་དང་འཁོར་འདས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་(༣༢༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་དཔྱད་པའི་ངོར་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པས། དབུ་མ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡེ་མེད་དུ་སྨྲས་སོ་ཞེས་ཡ་ང་ཞིང་སྡང་བར་བྱ་དགོས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་མ་བྱུང་ཡང་རུང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་འདི་ནི་གནས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པས་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་དོ། །ཆོས་ཉིད་ནི་མིག་སོགས་འདི་དག་གི་རང་བཞིན་ནོ། །རང་བཞིན་དེ་ནི་བཅོས་མིན་དང༌། གཞན་བལྟོས་མིན་པ་མ་རིག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་པས་རྟོགས་བྱའི་རང་གི་ངོ་བོ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའོ། །ཅི་སྟེ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། དཔྱད་པའམ་འཕགས་པའི་གཟིགས་ངོ་ནས་སམ། མ་དཔྱད་པར་ཀུན་རྫོབ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་འཇིག་རྟེན་སྨྲ་ངོར་འདྲི་བ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་སྨྲ་བསམ་བརྗོད་པ་དང་བྲལ་བ་ལས་ལན་ཅི་ཞིག་འདེབས། གཉིས་པ་ལྟར་ན་མེད་དོ་ཞེས་སུ་ཞིག་གིས་སྨྲས་ཏེ་མ་སྨྲས་ལ། མེད་པར་སྨྲ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཅིའི་དོན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལམ་སྒོམ་པར་བྱེད་མི་རིགས་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་མིན་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྟོགས་ཆེད་སེམས་དཔའ་རྣམས་དཀའ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་རྩོམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་ལས། རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དམ་པ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། འཇིག་པ་མེད་པ་དང༌། འོང་བ་མེད་པ་དང༌། འགྲོ་བ་མེད་པ་དང༌། ཡི་གེ་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། (༣༢༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡེ་གེ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བསྙད་དུ་མེད་ཅིང་སྤྲོས་པས་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དམ་པ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་ཅིང་ཞི་བ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དམ་པར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་མ་བྱུང་ཡང་རུང་སྟེ། གང་གི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་དག་བྲེགས་ནས་གོས་ངུར་སྨྲིག་བགོས་ཏེ་ཡང་དག་པར་དད་པས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཀྱང་ཆོས་དེ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐྲའམ་གོས་ལ་མེ་ཤོར་བ་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་ཞིང་གནས་པ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་མེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དོན་དམ་ཡོད་པར་མ་གྱུར་ན་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་བ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། ། གང་གི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་དོན་དམ་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །ཡང་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་འདོད་ཅིང༌། བཅོས་མིན་དང༌། ལྟོས་མིན་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་འདོད་པ་དེ་ནི་འགལ་ལོ་སྙམ་ན། དེ་ལྟར་སྙམ་པ་དེས་དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དགོངས་པ་མ་རིག་པ་ཡིན་ཏེ། མིག་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་བལྟོས་བྱུང་བྱིས་པས་བཟུང་བ་ལྟར་རང་བཞིན་ཡིན་ན། དེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཤེས་པས་ཀྱང་རྟོགས་པས་ཚངས་སྤྱོད་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་རང་བཞིན་མིན་པའི་ཕྱིར་ན་ཚངས་སྤྱོད་དོན་ལྡན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་ཟླ་གྲགས་བདག་གིས་མིག་སོགས་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་རང་བཞིན་དུ་བརྗོད་པ་འདི་ནི་དབུ་མ་པ་རང་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་རིགས་པས་(༣༢༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔྱད་ནས་དེར་བཞག་པ་མ་ཡིན་ཀྱང༌། འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་རྟེན་འབྲེལ་དུ་སྨྲ་བ་གཞན་གྲགས་ཀྱིས་དཔྱད་པ་ལྟར་བཅོས་མིན་དང༌། གཞན་ལ་མི་བལྟོས་པའི་སྟོང་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་སྨྲ་སྟེ། བྱིས་པས་མཐོང་བའི་རང་བཞིན་ནི་རང་བཞིན་བཅོས་མའི་ཕྱིར་མ་བཅོས་པའི་རང་བཞིན་ལ་བལྟོས་ནས་རང་བཞིན་ཡང་དག་པར་མི་འགྲུབ་ཅིང༌། བཅོས་མིན་གྱི་རང་བཞིན་ནི་བྱིས་པའི་བལྟ་བྱ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་རིགས་པས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་གཞན་ལུགས་ཤིག་འགོག་པར་བྱེད་ལ། འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་རྟེན་འབྲེལ་དུ་སྨྲ་བའི་གཞན་གྲགས་ཙམ་གྱིས་ཐ་སྙད་དུ་རང་བཞིན་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་རང་བཞིན་དུ་གཞན་ངོར་དགོས་པའི་དབང་གིས་བརྗོད་པའི་ཚེ་ནའང་སླར་སྤྲོས་འཛིན་ལྷག་ལུས་དོགས་ན་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་རྟེན་འབྲེལ་དུ་སྨྲ་བའི་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རིགས་པས་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་ལ་དཔྱད་པ་ན་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དོན་དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་དངོས་པོ་དང་དངོས་མེད་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ཞི་བའི་ཕྱིར་བུད་ཤིང་སྲེག་བྱེད་ཀྱི་མེའང་བུད་ཤིང་སྲེག་པར་བྱེད་པ་དང༌། བུད་ཤིང་སྲེག་པའི་མེ་ཉིད་ཀྱང་བསྲེགས་པར་བྱས་ཏེ་མེ་དང་བུད་ཤིང་གཉིས་ཀར་ཐལ་བར་བརླག་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་སྟོང་ཉིད་རང་བཞིན་དུ་བརྗོད་པའི་རང་བཞིན་དེ་ནི་རང་གི་ངོ་བོས་ཡོད་པའང་མ་ཡིན་མེད་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ལ་བཅོས་མའི་རང་བཞིན་བདེན་པ་བདེན་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ན་དོན་དམ་ལ་བཅོས་མིན་གྱི་རང་བཞིན་བདེན་པ་དེ་ལས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་དང་པོར་བྱིས་(༣༢༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་རྟེན་འབྲེལ་དང་ཐ་སྙད་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་རྟོག་པས་བཏགས་པས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་རང་བཞིན་ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་ཙམ་ལས། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བཏགས་པའི་བློ་མུན་ཆེས་སྟུག་པའི་གཟུང་བྱའི་རང་བཞིན་དེ་དེའི་རང་བཞིན་དུ་འཁྲུལ་པའི་དོགས་པ་སྤོང་ཆེད་དུ་རྣལ་འབྱོར་པ་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཐ་སྙད་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་རྟོག་པས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་རང་བཞིན་ནི་བདེན་གྲུབ་པར་མེད་དེ། གཟུགས་སོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་བདེན་མེད་ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་ཙམ་ལས་རང་བཞིན་མ་དམིགས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་རྟོག་བཏགས་སྔ་མ་དེའི་ངོར་བརྗོད་ལ། དེ་ལྟར་རང་བཞིན་མེད་པ་རང་བཞིན་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་དེའང་དབུ་མ་པ་རང་ལུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅིང༌། དེར་འགྲུབ་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིན་ན་སྒྱུ་མ་རིགས་སྒྲུབ་ཀྱི་དབུ་མ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞིག་ཡོད་ན་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་མཉམ་གཞག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ན་ཡོད་དགོས་པ་ལས། དེ་ངོར་བདེན་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་གཟིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་འགལ་བར་རེ་བ་དེའང་ཅི་ཞིག་ཏུ་འགལ། དེས་ན་གཞན་བྱིས་པས་རང་བཞིན་མིན་པ་རང་བཞིན་དུ་འཛིན་པ་དེ་རྣལ་འབྱོར་པའི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་གཞན་གྲགས་ཀྱིས་དེར་བལྟོས་ཀྱིས་བཟློག་ཕྱོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ངོར་བརྗོད་པ་ན། དེ་ལྟར་བརྗོད་པའི་རང་བཞིན་དེར་རང་བཞིན་དུ་མ་གྲུབ་ཀྱང་རང་བཞིན་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་གཞན་བྱིས་པས་བཏགས་པའི་རང་བཞིན་དེ་བཟློག་པའི་དགོས་པའི་ཆེད་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་དུའང་རང་བཞིན་དེ་ལྟ་(༣༢༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བུའི་ཞེས་སྒྲོ་བཏགས་ནས་དགོངས་པ་ཅན་དུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྟོང་ངོ་ཞེས་ཀྱང་མི་བརྗོད་དེ། །མི་སྟོང་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱ་ཞིང༌། །གཉིས་དང་གཉིས་མིན་མི་བྱ་སྟེ། །གདགས་པའི་དོན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ། །ཞེས་དང༌། ཡེ་ཤེས་སྙིང་པོས། ཡང་དག་ཉིད་དུ་གཉིས་མེད་དེ། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་དེ་སྟོང་མིན། །མི་སྟོང་མ་ཡིན་ཡོད་མེད་མིན། །མི་སྐྱེ་མ་ཡིན་སྐྱེ་མིན་ཅེས། །དེ་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་ལྡན་གསུངས། །ཞེས་འབྱུང་བས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུའང་མ་གྲུབ་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཀྱང་རྙེད་པ་མིན་ཏེ། བདེན་གཉིས་འགྲེལ་པར། དེ་བས་དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་ལ་ཡང་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཐག་རིང་པོ་ཁོ་ནར་གནས་སོ། །དོན་དམ་པ་ལ་ལྟ་གནས་མི་ཐོད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། མ་སྐྱེས་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ནི། །རྟག་དང་ཆད་ཉིད་ག་ལ་ཞིག །ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་རྣམ་རྟོག་པ། །ངོ་བོ་ཉིད་ལ་རྟོག་པར་བྱེད། །ཇི་ལྟར་སུས་ཀྱང་ནམ་མཁའ་ལ། །ཡིག་སོགས་འགོད་པར་མི་ནུས་ལྟར། །དངོས་པོ་རྣམས་ནི་མ་སྐྱེས་ལ། །ཆོས་སུ་རྣམ་རྟོག་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་དང༌། བསྟན་བཅོས་ལས། ངོ་བོ་ཉིད་དང་གཞན་དངོས་དག །མ་གཏོགས་དངོས་པོ་ག་ལ་ཡོད། །ངོ་བོ་ཉིད་དང་གཞན་དངོས་དག །ཡོད་ན་དངོས་པོ་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་མ་གྲུབ་ན། །དངོས་མེད་གྲུབ་པར་ག་ལ་འགྱུར། །ཞེས་འབྱུང་ལ། དགོངས་པ་ཅན་གྱི་དབང་ལས་དབུ་མ་པས་གདུལ་བྱའི་ལོག་རྟོག་གི་རིས་ལས་ལ་ལར་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་དང༌། ལ་ལར་རང་བཞིན་མེད་དོ་ཞེས་དང༌། ལ་ལར་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་(༣༢༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང༌། ལ་ལར་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང༌། ལ་ལར་དངོས་པོ་ཡོད་དོ་ཞེས་དང༌། ལ་ལར་དངོས་པོ་མེད་དོ་ཞེས་གང་བསྟན་ཀྱང༌། དབུ་མ་པ་རང་གི་བདེན་གཉིས་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་སྤྲོས་པ་འགར་ཡང་མ་བཞག་པ་དང༌། དམ་མ་བཅས་པའི་ཚུལ་ནི་ནམ་ཡང་ཉམས་པར་མ་བྱས་ཤིང༌། ཕྱོགས་མ་བཟུང་བས་རང་ལུགས་ལ་ནང་འགལ་བ་མེད་པ་ནི། སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ལྷས། ཡོད་དང་མེད་དང་ཡོད་མེད་དང༌། །གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་ཅེས་བསྟན་ཏེ། །ནད་ཀྱི་དབང་གིས་ཐམས་ཅད་ནི། །སྨན་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ། །གཞན་ལ་རེ་ཞིག་ཕན་པ་བདེན། །མི་ཕན་ཕྱིར་ན་ཅིག་ཤོས་བརྫུན། །ཡོད་དང་མེད་དང་ཡོད་མེད་ཅེས། །ཕྱོགས་ནི་གང་ལའང་ཡོད་མིན་པ། །དེ་ལ་ཡུན་ནི་རིང་པོ་ནའང༌། །ཀླན་ཀ་བརྗོད་པར་ནུས་མ་ཡིན། །ཅེས་འབྱུང་བ་ལྟར་རོ། །དེས་ན་ཐལ་འགྱུར་བས་རང་ལུགས་ཀྱིས་དཔྱད་ནས་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་བདེན་པ་དང་རང་བཞིན་རང་ལུགས་སུ་འཇོག་པ་གཏན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་དེ་འཇིག་རྟེན་ན་ཐ་སྙད་གཞན་གྲགས་འཐད་ལྡན་མིན་པ་ལ་དེ་ལ་བལྟོས་བཞག་གི་ཐ་སྙད་གཞན་གྲགས་འཐད་ལྡན་གྱིས་དེ་འགོག་པའི་སླད་དུ་གཞན་གྱི་རྗེས་ཟློས་ཙམ་དགོས་པའི་དབང་གིས་དབུ་མ་པས་བརྗོད་པར་བྱས་པ་ལས། དབུ་མ་པ་ལ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལ་ཞེ་འདོད་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ལ་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྤྲོས་པ་འགར་ཡང་ཚད་མས་མི་འགྲུབ་པས་དེ་ལྟའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བས་གནས་ཚུལ་དུ་མི་ཤིགས་པའི་རང་བཞིན་བརྗོད་པར་མི་སྤྲོ་བའི་ཕྱིར། དབུ་མའི་ཟབ་དོན་འདི་ལྟ་བུ་ཐུགས་སུ་མ་(༣༢༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱོན་ནས་དཔལ་ཤཱཀྱ་མཆོག་ལྡན་ལྟ་བུས་ཀྱང་འདི་ལྟར་འཆད་པར་སྣང་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་བའི་རང་ལུགས་ལ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་རང་བཞིན་གྱི་གོ་མི་ཆོད་ཅིང༌། རང་བཞིན་ཡང་དག་པ་དེ་དོན་དམ་བདེན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་བདེན་གྲུབ་པ་ཞིག་ཁས་ལེན་ཏེ། དེའང་བར་དུ་བདག་ཟློག་གི་སྐབས་སུ་དེ་ལྟར་ཁས་མ་བླངས་ན་བདག་བདེན་མེད་པའི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པར་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་ལྟ་གཞི་ཀུན་ཟློག་གི་སྐབས་སུ་དོན་དམ་བདེན་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྲུབ་པར་ནི་མི་འདོད་དོ་ཞེས་སྨྲའོ། །མི་འཐད་དེ། ཐལ་འགྱུར་བས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སྤྱོད་པ་ན། ཐ་སྙད་དུའང་རང་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་དང༌། བདེན་པ་དང༌། ངོ་བོ་དང༌། བདག་སོགས་དོན་དམ་བདེན་པའི་ངོར་གྲུབ་པར་སུས་འདོད་ཀྱང༌། དེ་ལྟ་བུ་རང་བཞིན་དང༌། བདེན་པ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་རྩལ་དུ་བཏོན་ནས་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་བདེན་འགོག་པར་བཤད་པ་ལ། ཁྱེད་ལྟར་བདག་ཟློག་གི་སྐབས་སུ་ཆོས་ཅན་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཆོས་ལ་བདེན་པ་དང་བདག་བཀག་ནས་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པ་ལ་བདག་བདེན་དུ་སྒྲུབ་པ་དེ་འདྲ་ཐལ་འགྱུར་ཞེས་བར་དུ་བདག་ཟློག་གི་སྐབས་སུ་འདོད་པའི་གནས་ཡོད་པ་མིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་འདོད་ན་ཐལ་འགྱུར་བ་སྐབས་དེར་སེམས་ཙམ་རྣམ་རྫུན་པའི་གྲུབ་མཐའ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་དེ་ཁས་ལེན་བྱེད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ཡང་འདོད་ན་རྣམ་རྫུན་སྨྲ་བའི་སེམས་ཙམ་པ་རང་སྟོང་སྨྲ་བའི་དབུ་མ་པར་ཁས་ལེན་དགོས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་སྨྲ་བའི་དབུ་མ་པས་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཟླས་ཕྱེ་བའི་དོན་དམ་བདེན་པ་དངོས་པོའི་(༣༢༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བདེན་པར་གྲུབ་བོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སྨྲ་དེ་ནི་འཕགས་པའི་ཡུལ་དང་གངས་ཅན་གྱི་ཁྲོད་དུ་སྔོན་མ་བྱུང་བས་ངོ་བོ་ཉིད་དང་རང་བཞིན་སྨྲ་བའི་རང་བཞིན་མེད་སྨྲ་བ་འདིའང་ཅི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན། ཡང་ཁྱེད་ཅག་བདག་ཟློག་གི་སྐབས་སུ་ཀུན་རྗོབ་ཀྱི་རང་བཞིན་བདེན་མེད་དེ་ཉིད་དོན་དམ་གྱི་རང་བཞིན་བདེན་གྲུབ་ཏུ་བསྒྲུབས་ན་ཐལ་འགྱུར་བས་བདེན་གྲུབ་བཀག་ནས་བདེན་མེད་མི་བསྒྲུབ་པ་ཁྱད་ཆོས་ཡིན་པར་སྨྲས་པ་ཡང་མ་དྲན་ནམ། དེས་ན་ཐལ་འགྱུར་བའི་རང་ལུགས་ལ་བདེན་གྲུབ་འདོད་མི་འདོད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མང་དུ་འབྱེད་དགོས་ཟེར་བ་དེ་ནི་བདེན་གཉིས་གནས་སྣང་ཞིབ་མོ་ཐ་སྙད་དུ་འབྱེད་ཆེད་མཁས་པའི་ཚུལ་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དབུ་མའི་གསུང་རབ་ཟབ་མོར་རེས་བདེན་པ་གཉིས་ཀ་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་དང༌། རེས་དོན་དམ་བདེན་པ་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་པར་བཤད་པ་ལྟར་སྣང་བའི་འགལ་བ་གཞི་གཅིག་ཏུ་འབབ་པར་མཐོང་ནས་དེའི་གཞི་གཞན་དུ་སྒྱུར་བར་བྱེད་པས་དེའི་འགལ་བ་སྤང་དུ་རེ་བའི་བླུན་པོའི་མུན་སྤྲུལ་ཏེ། བར་དུ་བདག་ཟློག་གི་སྐབས་སུ་དོན་དམ་བདེན་པ་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་ན། ལྟ་གཞི་ཀུན་ཟློག་གི་སྐབས་སུའང་རང་བཞིན་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། བར་དུ་བདག་ཟློག་གི་སྐབས་སུ་རང་བཞིན་མེད་ན་དེར་རང་བཞིན་དུ་བལྟ་བ་ལོག་ལྟ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་དོན་དམ་བདེན་པའི་རང་བཞིན་བསྒྲུབས་ཀྱང་ཚད་མས་མི་འགྲུབ་པས་བར་དུ་བདག་ཟློག་གི་སྐབས་སུ་དོན་དམ་བདེན་གྲུབ་ཏུ་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་བློ་ནང་དུ་གཞོལ་ལ་ལེགས་པར་སོམས་ཤིག དེས་ན་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཟླ་བ་གྲགས་པས་འདི་ལྟར་བཤད་པས་ནི། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་གང་ཟག་དང་ཆོས་སོགས་ལ་ཐོག་མེད་ལྷན་(༣༢༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐྱེས་ཀྱི་མ་རིག་པས་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་གང་ཟག་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་དང༌། ས་སོགས་འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་སོགས་རང་འཛིན་ཤེས་པ་སྐྱེད་བྱེད་དུ་ཡོད་པར་འདོད་པའི་རང་བཞིན་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་བདག་ཉིད་དང༌། དེ་ཉིད་དུ་བདེན་པར་ཡོད་པར་རློམ་པའི་འཛིན་སྟངས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ་ཉིད་ཐོས་བསམ་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རིགས་པ་ཡང་དག་གི་དགག་བྱ་དང༌། དེ་ལྟའི་དངོས་འཛིན་དེ་སྒོམ་བྱུང་རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་གྱི་ལམ་གྱི་དགག་བྱར་བྱེད་པས་རིགས་པ་དང་ལམ་གྱི་དགག་བྱ་ནི། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་བདེན་པ་མེད་པ་ལ་རང་བཞིན་ནམ་བདེན་པའོ་ཞེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ལྟ་ཡུལ་འདི་ཁོ་ནའོ་ཞེས་གཞུང་རྩ་འགྲེལ་འདིར་རྒྱས་ཤིང་གསལ་མ་གསལ་འདི་མཐོང་བཞིན། ཤར་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་སོགས་ད་དུང་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་གཞན་ནས་འཚོལ་བར་བྱེད་པ་འདི་ནི་རྐུན་མ་ཕ་རིའི་ནགས་ལ་ཡིབ་པ་མཐོང་བཞིན་ཚུ་རིའི་སྤང་ལ་རྫས་འཚོལ་བ་ལྟ་བུར་སུ་ཞིག་གིས་ངལ་བ་འབྲས་བུ་མེད་ཅིང༌། ཐར་པ་དོན་གཉེར་ལ་མི་མཁོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་བའི་དཔྱད་པ་འདི་འདྲ་ལ་སྦྱར་བ་ཡིན། ཡང་ཤར་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་ནི། བདེན་གྲུབ་ཀྱི་འཛིན་སྟངས་ལ་བཅོས་མིན་བལྟོས་མིན་འགྱུར་མེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྦྱོར་བ་དེ་ལྟར་ན་བདེན་ལྟ་རྒྱ་ཆུང་བར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཙམ་སོགས་ཀྱིས་དངོས་པོ་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བར་རྟོགས་པས་དེ་ངོར་དབུ་མ་པས་བདེན་མེད་བསྒྲུབ་མི་དགོས་པའི་སྐྱོན་ཡོད་ཟེར་བ་ནི་ཧ་མ་གོ་བར་ཟད་དེ། ཀྱེ་མ་སེམས་ཙམ་པ་སོགས་རྒྱུའི་དངོས་པོས་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་བསྐྱེད་པར་འདོད་ཀྱི། དེ་ལྟར་བསྐྱེད་པ་ནའང་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་ཀར་བཅོས་མིན་བལྟོས་མིན་མི་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ངོ་བོ་རང་རྒྱུད་པར་བདེན་པར་(༣༢༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྟ་བ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་རང་བདེན་པར་མ་གྲུབ་ན་འབྲས་བུ་ཡང་དག་པར་མི་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ལ་དེ་ངོར་སླར་དབུ་མ་པས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བདེན་མེད་དུ་གཏན་ལ་དབབ་པའི་ཚུལ་ལ་ཁྱོད་བློ་ཁ་མ་ཕྱོགས་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཁྱད་པར་དེ་ལྡན་གྱི་འཛིན་སྟངས་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྣང་བས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱ་ཆེ་ཆུང་འདི་ཙམ་དུ་སྤྱོད་པར་མཐོང་བས་བཤད་མ་ཐག་པའི་འཛིན་སྟངས་ཅན་གྱི་བདེན་འཛིན་འདི་རྒྱ་ཆུང་གི་དོགས་པའི་སེམས་ཁྲལ་ཀྱང་ཁུར་ག་ལ་དགོས། བོད་འབངས་ཤངས་པ་བཀའ་བརྒྱུད་ཕལ་གྱིས་གོས་ཆེན་པོར་བཀུར་བ་ཁ་ཅིག་དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་ལས། རང་བཞིན་དག་ནི་བཅོས་མིན་དང༌། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་གཞུང་གི་དགོངས་པ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་ཡོད་ན་འདི་ལྟའི་རང་བཞིན་ཞིག་ཡོད་དགོས་པ་ལས། དེ་འདྲའི་རང་བཞིན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ལ་མེད་ཅིང་དོན་དམ་བདེན་པ་ལའང་འདི་ལྟའི་རང་བཞིན་མེད་དེ། ཡོད་ན་བཅོས་མིན་བལྟོས་མིན་གྱི་རྟག་དངོས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་ཡང་མི་སྲིད་པས་དབུ་མའི་རང་ལུགས་ཀྱི་རིགས་པ་དྲི་མ་མེད་པས་བདེན་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་བཀག་ནས་རང་ལུགས་ལ་དཔྱད་པར་མ་ཟད། མ་དཔྱད་པ་ནའང་བདེན་པ་གཉིས་ཀ་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་པར་མི་བཞག་སྟེ། དེ་ལྟར་བཞག་པ་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཤེས་བྱ་བདེན་གཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་སྨྲ་བ་ནི་ཐ་ཆད་པ་ཡིན་ཏེ། སྟོན་པས་དབུ་མའི་གསུང་རབ་ལས་མ་དཔྱད་པར་བདེན་པ་གཉིས་ཀ་ཡོད་པར་གསུངས་ཤིང༌། དབུ་མ་པས་ཀྱང་དེའི་རྗེས་སུ་ཟློས་ཏེ་སྨྲ་ལ། སྟོན་པས་རང་ལུགས་ཀྱིས་དཔྱད་པ་མིན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་འཇུག་ཏུ་སྨྲ་བ་ན་གཞན་གྲགས་ཀྱི་འཐད་ལྡན་གྱི་དཔྱད་པས་ཀུན་རྫོབ་བརྫུན་པའི་རང་བཞིན་ལ་རང་བཞིན་བདེན་པ་མི་འཐད་ཅིང༌། དོན་དམ་བདེན་པའི་རང་བཞིན་ལ་རང་(༣༢༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞིན་བདེན་པ་འཐད་དེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་བདེན་རྫུན་གྱི་རང་བཞིན་གཉིས་ལས་བདེན་པ་ལ་བལྟོས་ནས་བརྫུན་པའི་རང་བཞིན་དེ་རང་བཞིན་དུ་མི་བདེན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གཞན་གྲགས་སུ་གསུངས་ལ། སྐབས་དེར་དབུ་མ་པའང་དེ་སྐད་དུ་བརྗོད་ཀྱི། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་རྩལ་བསྐྱེད་དེ་དཔྱད་ན་ནི། བདེན་གཉིས་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་མེད་གང་དུའང་མ་གྲུབ་པས་དེ་རང་ལུགས་ཀྱི་རིགས་པས་གཞན་ཕྱོགས་སུ་སྐྱེལ་བ་དང༌། རང་ལུགས་སུ་འཐེན་པ་འགར་ཡང་བྱ་མ་ནུས་པ་ལས་དེ་ལྟར་བྱེད་ཐབས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྤྲོས་བྲལ་སྤྲོས་པར་སུས་ཀྱང་བསྒྱུར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་དབུ་མ་པའི་རང་ལུགས་ལ་བདེན་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཐ་སྙད་སྨྲ་བ་ནའང་མི་བརྗོད་ཅེས་ཁ་ལྟའི་འུད་གོག་གི་ལྟ་བ་མཐོ་མཐོ་དང་བཟང་བཟང་པོའི་ཁུར་འདི་མཐུན་གྱི་སྤྱོད་པའང་ལ་ལ་ཞིག་ཞིག་དང༌། ལ་ལ་གྲོལ་གྲོལ་དང༌། ལ་ལ་བཙུན་བཙུན་དུ་སྦྱར་ཏེ་དར་རྒྱས་སུ་སྣང་ལ། ཚུལ་འདི་ནི་དེང་སང་གངས་ཅན་གྱི་ཁྲོད་འདིར་ས་སྐྱ་བཀའ་བརྒྱུད་བོན་རྙིང་མ་གཅོད་ཞི་བྱེད་འཇིག་རྟེན་ཁྱིམ་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་གུས་པ་ཟླ་མ་མཆིས་པས་སྤྱི་བོའི་གཙུག་ཏུ་ལེན་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི་རྩོད་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་འདི་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་མ་དཔྱད་པར་ཐ་སྙད་དུ་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པར་མ་ཟད། གདུལ་བྱ་ཡང་འདི་ཁས་ལེན་པར་གཞུག་ནུས་པས་གཉིས་ཀར་གྲུབ་པར་འཇོག་དགོས་ཏེ། མེའི་ཚ་བ་སོགས་རང་བཞིན་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟེན་འབྲེལ་ཡིན་པས་བཅོས་མ་དང་བལྟོས་བཅས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མེའི་ཚ་བ་སོགས་རང་བཞིན་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟེན་འབྲེལ་(༣༢༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་པས་བཅོས་མ་དང་བལྟོས་བཅས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མེའི་ཚ་བ་ལ་བཅོས་མིན་བལྟོས་མིན་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། ཚ་བ་ལ་སོགས་པར་བཅོས་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཚ་བ་དེ་ལ་བཅོས་མིན་གྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་དངོས་པོའང་ཡོད་པར་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་མངོན་པའི་མདོ་ལ་སོགས་པར་ཀུན་རྗོབ་ཏུ་མེའི་རང་བཞིན་ཚ་བའི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཞེས་བྱིས་པའི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དང་མཐུན་པར་ཡང་སྟོན་པས་བཀའ་སྩལ་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་མེའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རང་བཞིན་རྟེན་འབྲེལ་ཡིན་པས་རང་བཞིན་དུ་མི་རུང་ལ། དོན་དམ་གྱི་རང་བཞིན་རྟེན་འབྲེལ་མིན་པས་རང་བཞིན་དུ་འཐད་ཅེས་སྟོན་པ་མིན་གྱི། རྟེན་འབྲེལ་ལས་བདེན་པ་གཉིས་སུ་བཞག་པའི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་རང་བཞིན་རྫུན་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ལ་བལྟོས་ནས་དོན་དམ་བདེན་པའི་རང་བཞིན་བདེན་པའི་རྟེན་འབྲེལ་རང་བཞིན་དུ་འཐད་པའང་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་འཐད་པས་དེར་འཇོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་མིག་སོགས་མིག་གིས་སྟོང་པར་སྨྲས་པས་སྟོང་ཉིད་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བརྗོད་ཀྱི། ནང་གི་བྱེད་པོ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་ཞེས་ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་དང༌། གཟུང་འཛིན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ཞེས་སེམས་ཙམ་པའི་སྟོང་ཉིད་ལྟ་བུ་གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཆོས་འདི་པ་དག་གི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ཇི་ལྟར་བརྗོད་ཅེ་ན། གང་ཟག་ཡོད་སྨྲའི་སྡེ་པ་རྣམས་ནི་སྟོང་གཞི་གང་ཟག་དང་ཕུང་སོགས་ཆོས་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཕྱི་རོལ་པས་བརྟགས་པའི་རྟག་གཅིག་རང་དབང་ཅན་གྱི་བདག་ལ་སོགས་པ་དང༌། ལས་འབྲས་དང༌། སྐྱེ་བ་སྔ་ཕྱི་མེད་པ་སོགས་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐས་སྟོང་པར་འདོད་ལ། (༣༢༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གང་ཟག་ཁས་མི་ལེན་པའི་བྱེ་སྨྲ་རྣམས་ནི་སྟོང་གཞི་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་དུས་གསུམ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཕྱི་རོལ་པ་དང༌། གང་ཟག་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་སྡེ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཏགས་པའི་གང་ཟག་སོགས་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་ཞིང༌། དེས་སྟོང་པའི་ཤེས་བྱ་གཞི་ལྔ་པོ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པར་སྨྲའོ། །ཡང་མདོ་སྡེ་པ་རྣམས་ནི། སྟོང་གཞི་ད་ལྟར་གྱི་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་གཟུགས་དང༌། སེམས་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བས་བསྡུས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཕྱི་རོལ་པ་དང༌། གང་ཟག་སྨྲ་བའི་སྡེ་པས་བཏགས་པའི་བདག་དང་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་རྣམས་དང༌། བྱེ་སྨྲས། བཏགས་པའི་འདས་མ་འོངས་རྫས་གྲུབ་སོགས་དང༌། ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་རྫས་གྲུབ་འདུས་མ་བྱས་སོགས་ཀྱི་ཀྱང་སྟོང་པར་འདོད། དེས་སྟོང་པའི་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་དང༌། ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་ཆ་མེད་བདེན་པར་སྨྲ་ལ། སེམས་ཙམ་རྣམ་བདེན་པ་ནི། སྟོང་གཞི་ད་ལྟར་གྱི་རིག་པ་སྐད་ཅིག་མ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་དང་བཅས་པའི་སྟེང་དུ་མུ་སྟེགས་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་བཏགས་པའི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མ་ལུས་པས་སྟོང་ཞིང༌། དེས་སྟོང་པའི་གཞན་དབང་དང་གཉིས་མེད་ཀྱི་རང་རིག་རང་གསལ་ཡོངས་གྲུབ་ཀྱིས་མི་སྟོང་པར་འདོད། རྣམ་རྫུན་པས། སྟོང་གཞི་གསལ་རིག་མྱོང་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཅན་གཞན་དབང་གི་སྟེང་དུ་མུ་སྟེགས་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་བཏགས་པའི་བདག་མ་ལུས་པ་དང༌། རྣམ་བདེན་པས། བཏགས་པའི་རྣམ་པའི་དྲི་མ་མ་ལུས་པས་སྟོང་པར་འདོད་ལ། དེ་དག་གིས་དབེན་པའི་ཆོས་ཅན་རྣམ་རིག་ཙམ་གྱི་གཞན་དབང་རྫས་སུ་གྲུབ་ཅིང༌། ཆོས་ཉིད་གཉིས་(༣༢༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡོངས་གྲུབ་ནི་རྣམ་རིག་ཙམ་དང༌། དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་མེད་པར་དོན་ལ་ཡོད་པར་འདོད་པ་དང༌། ཙོང་ཁ་པ་ནི། ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཀྱི་དངོས་པོའི་སྟེང་དུ་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་དངོས་པོས་སྟོང་ལ། སྟོང་ཉིད་དེ་གཞི་དེར་གྲུབ་ཏུ་ཡོད་པར་འདོད་པའོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་ཉིད་ནི་བཏགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་རང་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་ཡང་སྟོང་གཞིའི་ཆོས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེན་པར་འདོད་ཅིང༌། དེའི་སྟོང་ཉིད་ཀྱང་ཆོས་ཅན་དང་ངོ་བོ་གཅིག་པའམ་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་ཡོད་པས་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་གཉིས་ཀར་རང་གི་ངོ་བོས་མི་སྟོང་ཞིང༌། དགག་བྱ་དོན་གཞན་གྱིས་སྟོང་པས་ཕྱི་རོལ་པའི་སྟོང་ཉིད་བཞིན་དུ་ཉི་ཚེ་བའི་རྣམ་གྲངས་པའི་སྟོང་ཉིད་ཡིན་གྱི། ཐར་པའི་ལམ་གྱི་རྟེན་དུ་རུང་བའི་སྟོང་ཉིད་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་བདེན་པར་ཡོད་ན་དེ་དག་ལ་བདེན་འཛིན་གྱི་བློ་སྤང་དུ་མི་རུང་ཞིང༌། དེ་མ་སྤངས་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་སྤོང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པ་ནི། དོན་དམ་དཔྱོད་བྱེད་ཀྱི་རིགས་པས་དཔྱད་ན་སྟོང་གཞི་དང༌། སྟོང་ཆོས་དང༌། སྟོང་དང་མི་སྟོང་དང༌། ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མི་རྙེད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲོས་པ་དང་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་ཡང༌། ཐ་སྙད་དཔྱོད་བྱེད་ཀྱི་རིགས་པས་དགག་པར་མ་ནུས་པའི་ཡུལ་དང་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་བདག་ཉིད་འདི་ཐ་སྙད་དུ་སྟོང་གཞིར་བྱས་ནས་དོན་དམ་པར་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བཏགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པར་འདོད་དེ། འདིའང་(༣༢༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དངོས་པོར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་ཉིད་ལ་བལྟོས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་ཞིང་ཡང་དག་པའི་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་གྱི་ངོར་རམ། ཐེག་ཆེན་འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་གི་ངོར་སྤྲོས་པ་དང་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བར་འདོད་པས་ཆེས་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཤིང༌། ཐར་པའི་ལམ་གྱི་རྟེན་དུ་རུང་ལ། སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོའང་བྱེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་འདི་ལའང་ཡུལ་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཐ་སྙད་དུ་ཐེག་ཆེན་འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་ལ་སྣང་ན་སྣང་བ་དེ་རིགས་པས་དཔྱད་བཟོད་པའམ། དོན་དམ་དུ་འགྱུར་བའམ། ཡང་ན་མཉམ་གཞག་འཁྲུལ་པར་ཡང་འགྱུར་ཞིང༌། མི་སྣང་ན་ཆོས་རྣམས་ཐ་སྙད་དུ་སྟོང་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ལ་མཉམ་གཞག་གིས་སྟོང་ཉིད་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་མཉམ་གཞག་ཐ་སྙད་དུ་ཆོས་རྣམས་ལ་སྐུར་འདེབས་སུ་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་ཡོད་ཅིང༌། དེ་ལྟར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ངེས་དོན་གྱི་གསུང་རབ་རྣམས་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་གྱི་ཤེས་རབ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྣམས་ཐ་སྙད་དུ་དངོས་པོ་འཇིག་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་ན། དེ་ནི་མི་རིགས་ཤིང་ཁས་བླངས་དང་ཡང་འགལ་ལོ། །དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བ་ལྟར་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་རྣམས་དོན་ལ་མི་སྟོང་པ་ལ་བློས་སྟོང་པར་བསྒོམ་པ་ལྟ་བུ་རྣམ་རྟོག་གིས་བཟོས་པའི་སྟོང་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན། ཐོ་བས་བུམ་པ་བཅོས་པ་ལྟར་མ་དཔྱད་ན་མི་སྟོང་པ་ལ་རིགས་པས་དཔྱད་ན་སྟོང་པར་སོང་བ་ཡང་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་སྐྱེས་པའི་ཚེ་ན་མི་སྟོང་ལ། སྐྱེས་ན་སྟོང་པར་སོང་བ་ལྟ་བུ་ཡང་མ་ཡིན། མར་མེ་ཤི་བ་ལྟ་བུའི་སྔར་ཡོད་པ་ཕྱིས་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན། (༣༢༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བུམ་པ་ཆུས་སྟོང་པ་ལྟ་བུ་དགག་བྱ་དོན་གཞན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡང་མ་ཡིན། རི་བོང་གི་རྭ་ལྟ་བུ་གཏན་ནས་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་རང་གི་ངོ་བོས་མི་སྟོང་ཞིང༌། བློས་དཔྱད་པའི་སྟོང་ཉིད་དང༌། ཆད་པའི་སྟོང་ཉིད་དང༌། ཉི་ཚེ་བའི་སྟོང་ཉིད་ཡིན་པས་ཐར་ལམ་གྱི་རྟེན་དང་སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི་གཉེན་པོར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་གདོད་མ་ནས་ཡོད་མེད་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་བཞི་དང༌། སྐྱེ་འགག་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་བརྒྱད་དང༌། རྟག་མི་རྟག་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་བཅུ་བཞི་དང༌། སྟོང་མི་སྟོང་དང་བདེན་རྫུན་ལ་སོགས་སྤྲོས་པའི་མཐའ་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པར་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་ནི་ཐར་ལམ་གྱི་རྟེན་དང་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་རུང་སྟེ། ཉོན་མོངས་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ནི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ལ། རྣལ་འབྱོར་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་གདོད་མ་ནས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་རྟོགས་པ་ན་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མཐའ་དག་བཟློག་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཐ་སྙད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་འདི་ནི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བབས་གནས་ལུགས་གང་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ན་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བལྟ་བའི་མུན་པ་འཇོམས་པའི་ཉི་མ། དངོས་འཛིན་གྱི་སྦྲུལ་གདུག་སེལ་བའི་སྨན་མཆོག སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་མ་ལུས་པའི་ཉིང་ཁུ། འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་མཐའ་དག་གི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོན་ཏན་ཕྲིན་ལས་མི་ཟད་པ་(༣༢༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱན་གྱི་འཁོར་ལོ་ལྔ་མཐའ་དག་དབང་འབྱོར་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཆོག་ཡིན་པས། ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྙིང་ནས་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་འབད་པ་ཆེན་པོས་འདི་ལ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་པས་འཇུག་པར་བྱའོ། །ཟབ་མོའི་དོན་འདི་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གནས་ནས་སྐུར་བ་འདེབས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཇོ་ནང་དོལ་ཕུ་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཟླ་གྲགས་འདོད་པའི་དབུ་མའི་ལུགས་འདི་ནི་ཐ་ཆད་པ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོ་རྣམ་དཔྱད་སྟོང་པ་ཉིད། །ཆུ་ཤིང་བཞིན་དུ་སྙིང་པོ་མེད། །ཅེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མ་འོངས་ལུང་བསྟན་དུ་མཛད་ནས་བཀག་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལུགས་འདི་རྩོད་དུས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁོ་བོ་འདོད་པའི་དབུ་མ་ནི་རྫོགས་ལྡན་ཆོས་མཆོག་ཆེན་པོ་རིགས་ལྡན་ཤམྦྷ་ལ་པའི་ལུགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལུགས་འདིས་ནི་རྟེན་འབྲེལ་དུ་རུང་བ་དང་མི་རུང་བའི་ཆོས་ལས་དོན་དམ་གཞན་མཆོག་རྟེན་འབྲེལ་དུ་མི་རུང་བས། དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་པའི་རང་སྟོང་གི་ཆོས་ཅན་གང་ལ་རྟེན་དུ་མེད་པ་ཡན་གར་བ་ཡིན་ལ། ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པ་འདུས་མ་བྱས་པ་ལའང་བདེན་གཉིས་དང༌། ཆོས་ཅན་ཆོས་ཉིད་དང༌། འཁོར་འདས་དང༌། ཡོད་མེད་དང༌། བདེན་རྫུན་དང༌། སྟོང་མི་སྟོང་དང༌། སྐྱོན་ཡོན་གཉིས་ཀ་ཡོད་ལ། ཆོས་ཅན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་རྟེན་འབྲེལ་དུ་རུང་བ་ལའང་དེ་ལྟར་གཉིས་སུ་ཡོད་ཅིང༌། གཞན་སྟོང་གི་ཆོས་ནི་བློ་ལ་སྣང་བ་ལྟར་བདེན་ལ། རང་སྟོང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བློ་ལ་སྣང་བ་ལྟར་མི་བདེན་པས། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ནི་འགལ་འདུ་སྐྱོན་ཅན་ཡིན་པས་བདེན་རྫུན་སོགས་སོ་སོར་འཇོག་པའི་རྣམ་གཞག་མི་འགལ་བར་ཁས་ལེན་དགོས་ཤིང༌། དོན་དམ་གྱི་ཆོས་ནི་འགལ་འདུ་སྐྱོན་མེད་ཡིན་པས་བདེན་རྫུན་(༣༢༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགལ་བ་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་དུ་ལ་དོར་བས་དབྱེ་བསལ་མེད་པར་མཉམ་ཉིད་རོ་གཅིག་པའོ། །དེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་ཉིད་དུ་གསུངས་པའང་རང་སྟོང་གཞན་སྟོང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་མིན་ཏེ། བདེན་གཉིས་སོ་སོ་ལ་ཡོད་པའི་ཆོས་ཅན་ཆོས་ཉིད་མཉམ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ལ། དོན་དམ་བདེན་པ་རྟག་པས་ཆད་མཐའ་སེལ་ཅིང༌། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་མི་རྟག་པས་རྟག་མཐའ་བསལ་ནས་རྟག་ཆད་སྤོང་བའི་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུ་ནི་མཐའ་བྲལ་དབུ་མའི་ལྟ་བ་བྱ་རྒོད་ཀྱིས་གནམ་འཕངས་བཅད་ནས་བལྟས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། གཞན་གྱིས་དཔྱད་པ་ནི་ཕྱེ་ལེབ་ཀྱི་འགྲོས་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ལུགས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་དང་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་བཞིའི་ལུང་རིགས་མཐའ་དག་དང་འགལ་བར་མ་ཟད། རང་གི་རྣམ་གཞག་ཐམས་ཅད་དང་ཡང་འགལ་ཏེ། ཆོས་ཅན་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡོད་པ་དབུ་མ་པ་ལྟར་ཡང་མི་འཐད་དེ། ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་གཉིས་ཀ་ཡོད་མེད་སོགས་སྤྲོས་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། དངོས་པོར་སྨྲ་བ་ལྟར་ནའང་མི་འཐད་དེ། གཉིས་ཀ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཁྱོད་རང་གི་ལུགས་ལའང་མི་འཐད་དེ། དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཅན་དང༌། ཆོས་ཉིད་དང༌། འཁོར་འདས་དང༌། སྐྱོན་ཡོན་སོགས་ཐམས་ཅད་ཡོད་ཅིང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དེ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར། ཕུང་པོ་རྣམ་བཅད་ཀྱི་སྟོང་ཉིད་ཆུ་ཤིང་བཞིན་དུ་སྙིང་པོ་མེད་པའི་དགོངས་དོན་ཁྱོད་ཀྱིས་མ་གོ་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ལུང་དེས་ཕུང་སོགས་ཀྱི་ཆོས་རིགས་པས་སྟོང་ཉིད་དུ་གཏན་ལ་འབེབས་པ་འགོག་པ་ཡིན་ན་སེམས་འགྲེལ་སྐོར་གསུམ་ལ་སོགས་པ་སྔགས་གཞུང་མཐའ་ཡས་པར་སྟོང་ཉིད་གཏན་ལ་འབེབས་བྱེད་ཀྱི་རིགས་པས་སྟོང་ཉིད་གཏན་ལ་དབབ་པ་ཐམས་(༣༣༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅད་སྙིང་པོ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་ན་རྒྱུད་སྡེ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འགྲེལ་པ་སྟེ་སྔགས་གཞུང་ཐམས་ཅད་ལས་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་ཐོས་བསམ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཐམས་ཅད་བཀག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་འགྱུར་བར་འདོད་དོ་སྙམ་ན། རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་ལས་ནི་དེ་ལྟར་ཡང་མི་འདོད་དེ། ཕར་ཕྱིན་ཐེག་པར་གྲགས་པའི་ཤེས་བྱ་ཐུན་མོང་བའི་ཁར་ད་དུང་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པར་གྲགས་པའི་ཤེས་བྱ་ཐུན་མོང་མིན་པ་མཐའ་ཀླས་པ་ལ་ཐོས་བསམ་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བདག་བདེན་སོགས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་གཏན་ལ་དབབ་ནས་གསང་ཆེན་གྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། ལུང་དེས་ནི་གཏན་ལ་དབབ་བྱའི་ཐུན་མོང་གི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མདོ་སྔགས་ཟབ་ཁྱད་མེད་ཀྱང་མདོ་སྔགས་གང་གིའང་ཐོས་བསམ་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དཔྱད་པའི་སྟོང་ཉིད་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱི་མཚན་ཙམ་གཞལ་བར་རློམ་པ་ལས། རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་ལུགས་ཀྱི་ལུས་སེམས་བཅིངས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ལས་སྒོམ་བྱུང་གི་སྒོ་ནས་སྟོང་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལྟ་བུའི་སྙིང་པོ་དང་མི་ལྡན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལས་གཞན་ཕུང་སོགས་དཔྱད་སྒོམ་གྱི་སྟོང་པར་གཏན་ལ་དབབ་པའི་སྟོང་ཉིད་བསྒོམ་པ་ཐར་ལམ་དུ་འགོག་པར་བྱེད་པ་ག་ལ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་ལུང་གིས་རང་ཉིད་སུན་འབྱིན་པར་འགྱུར་རོ། །སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཟླ་གྲགས་རྩོད་དུས་ཀྱི་པནྚི་ཏ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ཡང་ཁྱོད་རང་གི་ལུགས་ལ་ནང་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་རང་གི་ཡེ་གེར། དུས་བཞི་གཉིས་ཀྱི་རབ་དབྱེ་རབ་བཤད་བྱ། །དུས་བཞི་ཆེན་པོ་བསྐལ་དུས་བཟང་ངན་ཏེ། །དུས་བཞི་ཆུང་བ་བསྟན་པའི་བཟང་ངན་ཡིན། །དང་པོ་ལོ་ནི་ས་ཡ་ཕྲག་བཞི་དང༌། །སུམ་འབུམ་(༣༣༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉི་ཁྲིའི་དེ་ཡི་བཅུ་ཆ་ནི། །རྐང་པ་ཞེས་གསུངས་རྐང་པ་གཅིག་དང་གཉིས། །གསུམ་དང་བཞི་ལ་རིམ་བཞིན་རྩོད་ལྡན་དང༌། །གཉིས་ལྡན་གསུམ་ལྡན་རྗོགས་ལྡན་ཅེས་གསུངས་སོ། །དུས་བཞི་ཆུང་བ་བསྟན་པའི་བཟང་ངན་ནི། །མི་ལོ་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱའི་བར། །དེ་ཡི་བཞི་ཆ་དུས་བཞི་སོ་སོའི་ཚད། །སྐྱོན་མེད་ཡོན་ཏན་ཚང་བ་རྫོགས་ལྡན་ཆོས། །དེ་ནས་བཞི་ཆ་ཉམས་པ་སུམ་ལྡན་སྟོད། །ཕྱེད་ཉམས་གྱུར་ན་སུམ་ལྡན་སྨད་དུ་འགྱུར། །བཞི་གསུམ་ཉམས་པའི་ལྷག་མ་གཉིས་ལྡན་ཡིན། །བཞི་ཆ་གཅིག་ཀྱང་མེད་ན་རྩོད་ལྡན་ཏེ། །ལྷ་མིན་ཀླ་ཀློ་ནག་པོའི་ཆོས་སུ་གསུངས། །ཞེས་བརྗོད་པར་བྱས་སྣང་ལ། དེ་ལྟའི་དུས་བཞིའི་འཇོག་ལུགས་ལ་དཔྱད་དུ་ཡོད་མོད་ཀྱང་སྐབས་བབ་མིན་པས་དཔྱད་པ་བོར་ལ། དེ་ལྟར་ན་དུས་བཞི་ཆུང་ངུ་དེ་ལ་དུམ་བུ་བཞིར་བགོས་པ་ན་ལྔ་སྟོང་བཞི་བརྒྱ་རེ་འབྱུང་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་འདིའང་མདོ་ལུགས་ལྟར་ན་སྟོན་པ་གཤེགས་ནས་ལོ་ལྔ་སྟོང་ལས་མི་གནས་པར་བཤད་ཅིང༌། དེས་ན་ད་ལྟའི་དུས་འདིར་ཡང་དུས་འཁོར་གྱི་རྩིས་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་འདས་ནས་ལོ་ཉིས་སྟོང་ལྷག་ཙམ་ལས་མ་སོང་བར་འདུག་པ་ལ། རྩོད་དུས་ནི་སྟོན་པ་གཤེགས་ནས་ལོ་ཆིག་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་འཆར་བ་ན་འབྱུང་བས། སློབ་དཔོན་ཟླ་གྲགས་ནི་མདོ་ལུགས་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་འདིའི་བསྟན་པ་ནུབ་པའི་རྗེས་རིང་མོར་ཡོང་དགོས་རྒྱུ་ལ། སྟོན་པ་གཤེགས་ནས་ལོ་བཞི་བརྒྱ་ན་མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་བྱོན་ཞིང༌། མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ལ་དཔལ་ལྡན་ཟླ་བས་དངོས་ཀྱིས་བསྙེན་པར་ཇོ་བོ་རྗེ་དཔལ་ལྡན་ཨ་ཏི་ཤས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ན་ཁྱེད་རང་འདོད་པའི་རྫོགས་ལྡན་གྱི་དུས་མ་རྫོགས་པར་ཟླ་གྲགས་(༣༣༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཕགས་ཡུལ་དུ་བྱུང་བས་ཟླ་གྲགས་རྩོད་ལྡན་དུས་སུ་བྱུང་བའི་པཎྜི་ཏ་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་པའང་རང་ཚིག་གིས་རང་གི་དམ་བཅའ་ལེགས་པར་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཁྱེད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་འདི་རིགས་ལྡན་ཤམྦྷ་ལ་པའི་རྫོགས་ལྡན་གྱི་ཆོས་ཡིན་ན་འདི་ལྟའི་གྲུབ་མཐའ་འདི་དུས་འཁོར་བསྒྱུར་བའི་བོད་ཀྱི་ལོ་པཎ་ཐམས་ཅད་ནས་བརྒྱུད་དེ། ཁྱེད་རང་གི་རྩ་བའི་བླ་མ་ཀུན་མཁྱེན་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་ཡན་དུ་ནི་མ་གྲགས་པས་ཁྱེད་རང་རིགས་ལྡན་ཀྱི་གན་དུ་ཕར་བྱོན་ནམ། རིགས་ལྡན་ཚུར་བྱོན་ནས་འཆད་པ་གང་རུང་ལས་འོས་མེད་པའམ། ཡང་ན་ཉིད་ཅག་རིགས་ལྡན་གྱི་སྤྲུལ་པར་ཡང་གོར་མ་ཆག་པས་རང་ཚིག་འགལ་བའི་རྫུན་ཚིག་འདི་ཐམས་ཅད་དྲང་བའི་དོན་ཅན་གྱི་ངག་ཡིན་ན་རུང་གི། གཞན་ངེས་དོན་དུ་སྨྲ་བ་ཡིན་ན། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཅན། གཞན་སྟོང་དུ་ཐལ། ལས་རྒྱུ་འབྲས་བསླུ་བ་མེད་པ་ཐ་སྙད་དུ་སོ་སྐྱེའི་བློ་ལ་སྣང་བ་ལྟར་བདེན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན་སོ་སྐྱེས་ཐ་སྙད་དུའང་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ལ་བླང་དོར་ཚུལ་བཞིན་བྱེད་མི་དགོས་པར་ཐལ། འདོད་པ་དེའི་ཕྱིར། མ་ཁྱབ་ན་སོ་སྐྱེས་ཐ་སྙད་དུའང་རི་བོང་གི་རྭའི་སྐས་ལ་ལྷུང་དོགས་ཚུལ་བཞིན་བྱེད་དགོས་པར་ཐལ། ཐ་སྙད་དུའང་ལས་རྒྱུ་འབྲས་དང༌། རི་རྭ་བློ་ལ་སྣང་བ་ལྟར་མི་བདེན་པར་མཚུངས་ཤིང༌། རྒྱུ་འབྲས་ལ་དེ་བྱེད་རིགས་ན་ཅིག་ཤོས་ལའང་དེ་རིགས་པར་བསྐལ་པའི་བར་དུ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། ཡང་དོན་དམ་ཆོས་ཅན། རང་སྟོང་དུ་ཐལ། དོན་དམ་བདེན་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་བློ་ལ་སྣང་བ་གང་ཞིག སྣང་བ་ལྟར་མི་བདེན་པའི་ཕྱིར། རྟགས་དང་པོ་མ་གྲུབ་སྙམ་ན། ཁྱོད་ཀྱིས་སློབ་མ་འཇིག་རྟེན་(༣༣༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་རྣམས་ལ་གཞན་སྟོང་འདུས་མ་བྱས་རྟག་པ་སོགས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་དོན་དམ་བདེན་པ་བློ་ཡུལ་དུ་བསྟན་མི་ནུས་པར་ཐལ། དེ་ལྟའི་ཁྱད་གཞི་དོན་དམ་དེ་འཇིག་རྟེན་པའི་བློ་ལ་གཏན་སྣང་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ཁྱེད་ཀྱིས་ཆོས་འདིའི་ཆེད་དུ་ངལ་བ་རྩོམ་པ་དེ་ཐམས་ཅད་བདག་ཉིད་ལ་ཡི་ཆད་འབའ་ཞིག་གི་རྒྱུ་ལས་ཅི་བྱར་ཡོད། ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཆོས་ཅན། མ་འཁྲུལ་པར་ཐལ། འཇིག་རྟེན་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ལ་གཅིག་དང་དུ་མར་སྣང་བ་ལྟར་བདེན་པར་གནས་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ལས་རླུང་ལ་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་དྲུག་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་དོན་ལྔའི་རྒྱུ་བ་གཅིག་ཐ་དད་པར་བདེན་པར་མི་གནས་པར་ཐལ། མ་གྲུབ་པར་སྨྲས་པ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མ་དག་པའི་རླུང་གི་རྒྱུ་བ་དུ་མ་འགོག་ཅིང་དག་པའི་རླུང་གི་རྒྱུ་བ་འབད་ནས་སྒྲུབ་པ་དོན་མེད་པར་ཐལ། དེ་དག་གི་རྒྱུ་བ་གཅིག་དང་དུ་མར་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཡེ་མེད་པས་མི་བདེན་པའི་ཕྱིར། དོན་དམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཆོས་ཅན། འཁྲུལ་པར་ཐལ། འཇིག་རྟེན་པས་དོན་དམ་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་ལ་དོན་དམ་པའི་ཆོས་གཅིག་དང་དུ་མར་སྣང་བ་ལྟར་མི་བདེན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་པས་དོན་དམ་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་མི་སྲིད་དོ་སྙམ་ན། འོ་ན་ཁྱོད་རང་གི་འཇིག་རྟེན་པའི་སློབ་མ་མང་པོ་ལ་སྦྱོར་དྲུག་གི་ཁྲིད་བཏབ་ནས་དོན་དམ་བདེན་པ་ཡུལ་དུ་བྱས་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་གྲོས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཉམས་རྟོགས་སྐྱེས་པ་མང་པོ་ཡོད་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དེ་ཐོངས་ཤིག བློ་འཁྲུལ་པ་ལ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཅན། བདེན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཐམས་ཅད་འགལ་འདུ་སྐྱོན་ཅན་ཡིན་པས་དེའི་དབང་དུ་(༣༣༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ན་ཡོད་མེད་སོགས་འགལ་བས་སོ་སོར་བདེན་པའི་ཕྱིར། བློ་མ་འཁྲུལ་པ་ལ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཅན། བརྫུན་པར་འགྱུར་ཏེ། དོན་དམ་ཐམས་ཅད་འགལ་འདུ་སྐྱོན་མེད་ཡིན་པས་དེའི་དབང་དུ་ན་ཡོད་མེད་སོགས་འགལ་ཡང༌། སོ་སོར་མི་བདེན་པར་ཡོད་པ་དེའང་མེད་པ་ཡིན་ལ། མེད་པ་དེའང་ཡོད་པ་ལ་སོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བདེན་པ་གཉིས་སོགས་ལ་སྐྱོན་ཡོན་གྱིས་སྟོང་མི་སྟོང་གི་ཁྱད་པར་ཡང་མི་འཐད་པར་ཐལ། དོན་དམ་གཞན་སྟོང་གི་བདེན་གཉིས་དེ་སྐྱོན་གྱིས་སྟོང་ཞིང་ཡོན་ཏན་གྱིས་མི་སྟོང་པའི་ཕྱིར། བདེན་གཉིས་ལ་རང་སྟོང་དང་གཞན་སྟོང་གི་ཁྱད་པར་ཡང་མི་འཐད་པར་ཐལ། གཉིས་ཀའི་གནས་ལུགས་གཞན་སྟོང་ཡིན་ཅིང༌། གཞན་སྟོང་ལ་རང་གཞན་གྱི་བསལ་བཞག་གི་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་དང་སངས་རྒྱས་ལ་སྟོབས་སོགས་ཡོན་ཏན་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡང་མི་འཐད་པར་ཐལ། དོན་དམ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་སྟོབས་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་ལའང་ཡོད་ཅིང༌། ཀུན་རྫོབ་འདུས་བྱས་ཀྱི་སྟོབས་སོགས་དོན་དམ་བདེན་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར། འཁོར་འདས་མཉམ་ཉིད་མིན་པ་ཡང་མི་འཐད་པར་ཐལ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་འཁོར་འདས་གཉིས་ཀ་མི་འཐད་ཅིང་དོན་དམ་པའི་འཁོར་འདས་གཉིས་ཀ་དབྱེར་མེད་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་ཉིད་མིན་པར་མི་འཐད་པར་ཐལ། དོན་དམ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འགལ་འདུ་སྐྱོན་མེད་ཡིན་པས་ཨ་མཉམ་ཆ་མཉམ་གང་བྱས་ཀྱང་ཆོག་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་ཡོད་དེ། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་གཉིས་དོན་དམ་དབང་བཙན་ཏེ་གནས་ཚུལ་དུ་ཞུགས་པའི་རྟག་དངོས་ཡིན་ལ། (༣༣༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀུན་རྫོབ་དབང་མི་བཙན་པས་གནས་ཚུལ་དུ་མེད་པའི་ཀུན་བརྟགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱེད་ཀྱི་ལུགས་ལྟར་ན་ཤེས་བྱའི་ཕྱེད་ཀྱིས་རྟགས་ཆད་ཀྱི་མཐའ་རེ་རེ་བཟུང་བར་ཐལ། དོན་དམ་བདེན་པས་རྟག་མཐའ་བཟུང་ནས་ཆད་མཐའ་སེལ་ཅིང༌། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པས་ཆད་མཐའ་བཟུང་ནས་རྟག་མཐའ་སེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། འདོད་པ་ལས་འོས་མེད། དེ་ལྟར་ན་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྟེན་འབྲེལ་དུ་དོན་བྱེད་མི་ནུས་པར་ཐལ། རྟག་པ་དང་ཆད་པ་ལ་བྱ་བྱེད་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཇོ་ནང་པ་ན་རེ། ཤེར་ཕྱིན་ལྔ་བརྒྱ་པར། གང་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཟུགས་རང་བཞིན་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པར་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པའོ། །ཞེས་གང་སྨྲ་བ་དེ་དག་ནི་ཕྱི་རོལ་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའོ། །ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པའོ་ཞེས་ང་སྨྲའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང་ཞེས་སོགས་འབྱུང་བས་འཁོར་ལོ་བར་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་སྟོང་དུ་གསུངས་པ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་མིན་པར་འཁོར་ལོ་བར་པ་ཉིད་ནས་ཀྱང་བཤད་དོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ལུང་དེ་དག་གི་དོན་ནི་སྔོན་ཉིད་ནས་མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་ཟིན་པས། མ་དག་པས་དག་པ་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པའི་སྐབས་འཕྲོགས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལུང་དེ་དག་གིས་གཟུགས་རྟག་པ་བཀག་ནས་མི་རྟག་པར་མི་སྒྲུབ་པ་དང༌། མི་སྟོང་པ་བཀག་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་མི་བསྒྲུབ་པ་དང༌། དེས་ན་སྟོང་ཉིད་དང་སྐྱེ་མེད་སོགས་ཀྱང་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་དེ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བཟུང་ན་མུ་སྟེགས་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར་བས་སྟོང་ཉིད་སྐྱེ་མེད་སོགས་ཀྱང་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ཉིད་སྒྲ་(༣༣༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཇི་བཞིན་པའི་ངེས་དོན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་རིགས་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། མི་སྟོང་ཅུང་ཟད་ཡོད་མིན་ན། །སྟོང་པའང་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། །ཞེས་ལེགས་པར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡང་ཇོ་ནང་པ་ཆེན་པོ་དང་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དག་ན་རེ། བདེན་གཉིས་ཐ་དད་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་གཅིག་པ་བཀག་པའི་ཐ་དད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དོན་ལ་མེད་ཅིང་དོན་དམ་བདེན་པ་དོན་ལ་ཡོད་པས། དེ་གཉིས་ཡོད་མེད་གཅིག་ཏུ་མི་རུང་བས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་མེད་པ་ལས་དོན་དམ་བདེན་པ་གཞན་དུ་ཐ་དད་པར་ཡོད་པར་གྲུབ་བོ།།ཡང་བདེན་གཉིས་གཅིག་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཐ་དད་བཀག་པའི་གཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དོན་དམ་བདེན་པ་ལས་ངོ་བོ་ཐ་དད་པར་ཡོད་པ་མིན་ཅིང༌། དེས་ན་དོན་དམ་བདེན་པ་ལས་ཟུར་དུ་ཀུན་རྫོབ་མེད་པས་བདེན་གཉིས་གཅིག་ལས་དེའི་ཟླ་བོ་གཉིས་སུ་མ་གྲུབ་ཅིང༌། བདེན་གཉིས་གཏན་མེད་ཀྱང་མིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ན། བདེན་གཉིས་ཆོས་ཅན། ངོ་བོ་གཅིག་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ངོ་བོ་གཅིག་པ་བཀག་པའི་ཐ་དད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་ངོ་བོ་ཐ་དད་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ངོ་བོ་ཐ་དད་བཀག་པའི་གཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་རང་ཚིག་འགལ་བར་མ་ཟད། དེ་ལྟར་ན་ཐ་སྙད་དུའང་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་གཏན་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཐ་སྙད་རྣམ་གཞག་བྱེད་པ་ན། བདེན་གཉིས་གཅིག་དང་ཐ་དད་མིན་པའི་ལན་བཏབ་པར་སོང་བས་བདེན་གཉིས་གཏན་མེད་མིན་ཅེས་པའི་རང་ཚིག་ཀྱང་སྙིང་པོ་མེད་པར་སོང་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ནི་ཐ་སྙད་དུ་བདེན་གཉིས་ལ་གཅིག་ཐ་དད་གང་ཡིན་ཞེས་འདྲི་ཞིང་ལན་འདེབས་མི་རིགས་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་(༣༣༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞག་བྱེད་པ་ནའང་གཏན་མེད་ན་དེ་ཐ་སྙད་དུའང་དོན་དམ་བདེན་པ་དང་གཅིག་ཐ་དད་དུ་དོགས་པ་རྟོག་ལྡན་ལ་སྐྱེ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། རི་བོང་གི་རྭ་དང་དོན་དམ་བདེན་པ་གཅིག་ཐ་དད་མི་དཔྱོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་བདེན་གཉིས་གཅིག་དང་ཐ་དད་མིན་པར་སྒྲུབ་བྱེད་འདིས་ནི་བདེན་གཉིས་ལ་ལོག་རྟོག་གི་སྒྲོ་སྐུར་ཆེན་པོ་ཞིག་བཏབ་པའི་ལས་སོག་པ་ལས་གཞན་དུ་མ་མཐོང་སྟེ། དོན་དམ་བདེན་པ་རྟག་གྲུབ་དང་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་འགར་ཡང་མི་དམིགས་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། ཁོ་བོ་ཅག་གི་བརྗོད་པ་ལྟར་ན་མ་དཔྱད་ན་བདེན་གཉིས་གཅིག་པ་དང་ཐ་དད་པ་གང་ཡང་མི་དཔྱོད་པར་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བླང་དོར་ལ་འཇུག་པའི་ཚེ། ཆོས་ཅན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ལ་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པས་དོར་བར་མ་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་ལ་བླང་དོར་དུ་འཇུག་པ་སྟེ། དཔྱད་པ་ན་དེ་གཉིས་ལ་གཅིག་པ་དང་ཐ་དད་པ་གཉིས་ཀ་བཀག་ནས་དེ་གཉིས་གཅིག་ཐ་དད་གང་དུའང་མི་ལྟ་བ་ལ་ལྟ་སྒོམ་དུ་བྱེད་པ་ལས། ཁྱེད་ལྟར་གཅིག་བཀག་ནས་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་མཐར་བལྟ་བ་སོགས་ལྟ་སྒོམ་གྱི་སྙིགས་མ་ལ་ཡིད་དགའ་བདེའི་ཚོར་བས་གདུང་བར་བྱེད་པ་ག་ལ་ཡིན། ཡང་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་འདིར་རྗེ་བཙུན་འཇམ་པའི་དབྱངས་ཀྱི་ཞལ་ལུང་ལ་བརྟེན་ནས་ཟླ་བ་གྲགས་པའི་ལུགས་མཆོག་སྔོན་མེད་དུ་དབྱེ་བ་ཤར་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་ན་རེ། སྟོང་གཞི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་སྟོང་བྱ་བདག་དང་བདེན་གྲུབ་མེད་པར་རྟོགས་པ་ལ། དང་པོར་དེའི་ཟློག་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་ངོས་ཟིན་དགོས། རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་ནི་ཤེས་བྱ་ལ་མེད་ཀྱང་དེ་བཀག་པའི་སྟོང་ཉིད་ཤེས་བྱ་ལ་ཡོད་པས་དོན་དམ་བདེན་པ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་ཡོད་ཅིང༌། དོན་དམ་བདེན་(༣༣༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་དོན་དམ་བདེན་པ་ཡིན་པར་མེད་པས་ཡོད་ས་དང་ཡིན་ས་མ་མཁྲུལ་བར་བྱ་དགོས་ཤིང༌། སྟོང་གཞི་གང་ཟག་དང་ཕུང་སོགས་ཐ་སྙད་ཚད་མས་དངོས་སུ་དོན་བྱེད་པ་བསླུ་མེད་ཅན་དུ་གཞལ་བ་ན་དེའི་ཆོས་ཉིད་བདག་བདེན་མེད་པའི་སྟོང་ཉིད་དང་བདག་མེད་ཀྱང་རིགས་ཤེས་ཚད་མས་ཤུགས་ལ་གཞི་གྲུབ་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །ལུགས་དེ་ནི་ཚིག་གི་ཟོལ་གྱིས་ཇི་ཙམ་སྨྲས་ཀྱང་ཞེན་དོན་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་ཡན་གར་དང་ཡ་བྲལ་ཁོ་ན་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་རྟོག་བརྟགས་ཀྱི་སྙིང་བཅུད་མ་ལུས་པ་དཀྲུགས་པ་ལས་ཤེས་བྱ་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་ལུགས་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཁོ་ནར་སྨྲས་པར་ཟད་དེ། དེ་ལྟར་ན་ཤེས་བྱ་ལ་མེད་པའི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་བདེན་གྲུབ་དེ་ཤེས་བྱར་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱར་བྱེད་དམ་མི་བྱེད། དང་པོ་ལྟར་ན་ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཤེས་བྱ་ན་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་བདེན་གྲུབ་ཡོད་པར་ཐལ། ཤེས་བྱ་ལ་མེད་པའི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་ཤེས་བྱར་རྟགས་ཀྱིས་འགོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། ཤེས་བྱར་བདེན་གྲུབ་འགོག་ན་ཤེས་བྱ་ལ་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀྱི་བདེན་གྲུབ་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་འགོག་ཚེ་ཤེས་བྱ་ལ་མེད་པའི་བདེན་གྲུབ་འགོག་ན་ཡོད་པའི་བདེན་གྲུབ་སྒྲུབ་པ་ལས་འོས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཁྱེད་ཅག་དབུ་མའི་རིགས་ཚུལ་གྱི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དགག་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྣལ་མར་གོ་བ་འབའ་ཞིག་རིགས་པའི་སྲོག་ཟུངས་སུ་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བློ་ཡུལ་དུ་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་དེ་ཤེས་བྱར་སོང་ནས་བློ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བཀག་པ་དེ་ལས་ཤེས་བྱ་ལ་ཡོད་པར་འཇོག་བྱེད་འཇིག་རྟེན་ན་(༣༣༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཁྱེད་ཅག་ཤེས་བྱར་མེད་པའི་བདེན་གྲུབ་ཤེས་བྱར་ཡོད་ན་ཞེས་རྟག་མཐའ་བཟུང་ནས་ཤེས་བྱར་མེད་པའི་བདེན་གྲུབ་བཀག་པས་ཤེས་བྱར་ཡོད་པའི་བདེན་གྲུབ་ཏུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འོ་ན་དེ་འདྲའི་བདེན་གྲུབ་དེ་ཤེས་བྱ་ལ་རྟག་མཐའ་བཟུང་ནས་ཡོད་མི་སྲིད་པ་ལྟར། དེར་བལྟོས་ཀྱི་བདེན་མེད་དེའང་རྟག་མཐའ་བཟུང་བ་ཙམ་ལས་ཤེས་བྱར་ཡོད་མི་སྲིད་པར་ཐལ། དེ་ལྟའི་བདེན་མེད་གཅིག་ཡོད་ན་དེ་ལྟའི་བདེན་གྲུབ་གཅིག་རྟག་མཐའ་བཟུང་བའི་ཚུལ་དུ་ངེས་པར་ཡོད་པ་ངོས་ཟིན་དགོས་སོ་ཞེས་ཁྱེད་རང་གིས་སྨྲས་ནས་དེ་མེད་པ་ལ་བལྟོས་ནས་བདེན་མེད་དུ་ཁྱོད་རང་འཇོག་པ་གང་ཞིག དེ་ལྟའི་བདེན་གྲུབ་དེ་ཤེས་བྱར་རྟག་མཐའ་བཟུང་བ་ཙམ་ལས་ཤེས་བྱ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར། རྟགས་དང་པོ་མ་ཁྱབ་བོ་ཞེ་ན། ཁྱབ་པར་ཐལ། བདག་བདེན་དུ་མེད་པ་དེ་དགག་བྱ་བདེན་གྲུབ་ཤེས་བྱ་ལ་མེད་ཅིང༌། ཡོད་སྲིད་ན་འབྱུང་གི། མི་སྲིད་པར་མི་འབྱུང་བ་དེ་གཉིས་བལྟོས་གྲུབ་ཡིན་པས་གཅིག་གཏན་མེད་ན་དེར་བལྟོས་ཀྱི་ཅིག་ཤོས་ཀྱང་གཏན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཡང་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་ཤེས་བྱ་ལ་མེད་ཤེས་བྱར་ཡོད་ཅེས་སྨྲ་ན་ནི་སྒྲའི་རྣམ་དབྱེ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པའི་འཇུག་པ་ལ་བློ་ཁ་ཅུང་ཟད་ཕྱོགས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ཞེ་ཁྲེལ་བའི་གདུང་དབྱངས་དེ་གླུར་མ་ལེན་ཅིག གཉིས་པ་ལྟར་ན། རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་ཤེས་བྱ་ལ་མེད་དོ་ཞེས་ཤེས་བྱར་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་མ་སྙོན་ཅིག ཡང་ཤེས་བྱ་ན་མེད་པའི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་བདེན་གྲུབ་ཤེས་བྱ་ལ་བཀག་པའི་ཚེ་ཆོས་ཅན། ཤེས་བྱ་ན་ཡོད་པའི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་བདེན་མེད་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་རིགས་པར་ཐལ། ཁྱེད་ཅག་(༣༣༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དབུ་མའི་རིགས་ཚུལ་ལ་གནས་སྐབས་ཀུན་ཏུ་རང་ལུགས་ཀྱི་དགག་པ་གཉིས་རྣལ་མར་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ཤེས་བྱར་ཡོད་པའི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་བདེན་མེད་ཆོས་ཅན། དགག་གཞི་ཕུང་སོགས་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་ཤེས་བྱ་བདེན་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་མིན་པར་ཐལ། འདོད་པ་དེའི་ཕྱིར། ཡང་ཐ་སྙད་དུ་དགག་བྱ་མེད་ན་དེ་བཀག་པའི་སྟོང་ཉིད་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ནི། ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ན་རྒྱུ་བུད་ཤིང་ཡེ་མེད་པ་ཞིག་མེས་བསྲེག་ནས་འབྲས་བུ་ཐལ་བའི་ཕུང་པོ་ལས་རི་བོ་མཆོག་རབ་འབྱུང་ཞེས་བརྗོད་པ་ལྟར་སོང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་དཔལ་མགོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་དོན་འགྲེལ་བ་ན་མ་དཔྱད་པ་ན་དགག་བྱ་འགོག་བྱེད་བཀག་པ་གསུམ་ག་བལྟོས་ནས་འཇོག་པ་དང༌། དཔྱད་ན་དེ་གསུམ་ཆར་གྱི་སྤྲོས་མཐའ་དང་བྲལ་བར་དགོངས་པ་སྐོང་བར་མཛད་པ་ལས་ཁྱེད་ཅག་དཔྱད་པའི་སྐབས་སུ་རང་ལུགས་ལ་དགག་བྱ་ཤེས་བྱ་ན་མ་གྲུབ་པ་དང༌། འགོག་བྱེད་བཀག་པ་གྲུབ་པར་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟར་ན་འགོག་བྱེད་དགག་པ་རྣམས་དོན་དམ་བདེན་པ་དཔྱད་བཟོད་དུ་གྲུབ་པར་ཡང་དོན་ལ་ཁས་བླངས་པར་སོང་བས་བསགས་པ་ཅན་དག་ཚུལ་འདིར་ལེགས་པར་སོམས་ཤིག དོན་དམ་བདེན་པ་དོན་དམ་བདེན་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཅེས་སྨྲས་པ་འདི་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ལུགས་ལྟར་ཁྱེད་སྨྲ་ན་ཁྱེད་ལ་འགལ་བ་ཆེན་པོར་འགྱུར་ཏེ། འདི་(༣༣༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྟར་དོན་དམ་བདེན་པ་ཀུན་རྫོབ་པར་མི་བདེན་པར་ཐལ། དོན་དམ་བདེན་པ་དོན་དམ་པར་མི་བདེན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་མེད་སྙམ་ན་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་རྗེས་བརྗོད་དུ་སྨྲ་བའི་ཀླུ་སྒྲུབ་དང་ཟླ་གྲགས་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ལྟར་ན་ཁྱབ་པ་ཡོད་དེ། དོན་དམ་པར་མི་བདེན་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མི་བདེན་དགོས་ཤིང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བདེན་ན་དོན་དམ་པར་ཡང་བདེན་དགོས་སོ་ཞེས་ཐ་སྙད་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རིགས་ཚུལ་འདི་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པའི་ལུགས་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་ཆོས་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་ཤེས་བྱ་ལ་མེད་པས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་ཆོས་ཅན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཤེས་བྱའི་ཆོས་ཅན་ལ་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་དབྱེར་མེད་པ་དེ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་ཤེས་བྱ་ལ་མེད་པའི་དངོས་པོ་བདེན་གྲུབ་པས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་ཡིན་པ་གང་ཞིག དེ་ཤེས་བྱ་རང་རང་ལ་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་བདག་བདེན་དུ་གྲུབ་པས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་དུ་མ་སོང་བའི་ཕྱིར། རྟགས་ཕྱི་མ་མ་གྲུབ་ན་དགག་བྱའི་བདག་ཤེས་བྱ་ལ་གྲུབ་པར་ཐལ། ཤེས་བྱ་རང་རང་ལ་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་བདག་བདེན་དུ་གྲུབ་པས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་ཁྱེད་ཀྱིས་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཁྱེད་ཅག་ཁྱབ་པ་མེད་དེ། ཤེས་བྱ་དངོས་པོ་རང་རང་ལ་བདག་བདེན་ཡོད་པ་དེ་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་བདག་ཤེས་བྱ་རང་རང་ལ་ཡོད་པ་དེ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་འདྲའི་ཤེས་བྱ་བདེན་གྲུབ་པར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། ཀྱེ་མ་ལ། ཁོ་བོ་ཅག་ཤེས་བྱ་རྫས་བཏགས་སུ་བདེན་པར་གྲུབ་པའི་དངོས་པོ་བདེན་གྲུབ་དཔྱད་ན་ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་བྱ་མ་ཡིན་པ་འགར་ཡང་མི་འགྲུབ་(༣༣༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མོད་ཀྱང༌། མ་དཔྱད་པ་ན་འཇིག་རྟེན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བློས་བཏགས་བཞག་གི་ཤེས་བྱ་དངོས་པོར་རང་རང་སོ་སོ་དེ་ཉིད་ལ་དེ་དང་དེར་བདག་བདེན་དུ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་བྱེད་ལ། དེའང་དེ་ལ་ཁྱེད་ཅག་ནི་དེ་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མས་གྲུབ་ཅིང༌། རིགས་ཤེས་ཚད་མས་མི་གནོད་པས་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་མིན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་སྟོང་གཞིའི་ཆོས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཉིད་མ་ཡིན་པར་ལྷག་མར་ལུས་པས་མི་སྟོང་པར་ཁས་ལེན་ན་ཁོ་བོས་ཅི་བྱར་ཡོད། དེ་ལྟར་གྱི་ཚེ་ནའང་ཁྱེད་ལ་འདིར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ལ་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཏུ་ཁྱེད་ཅག་སྨྲ་བའི་གཟུང་འཛིན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དེ་ཉིད་ཆོས་ཅན། བདག་བདེན་གྱིས་དབེན་པའི་སྟོང་ཉིད་དུ་ཁྱེད་ཅག་ཁས་ལེན་རིགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཉིད་ཁོ་ཁོ་རང་གིས་མི་སྟོང་ཡང་དེ་ཉིད་སྟོང་ཉིད་དུ་སྨྲས་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན་གཟུང་འཛིན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་རང་རང་གིས་མི་སྟོང་པའི་ཆོས་དེ་ག་བདག་མེད་དང༌། བདེན་མེད་དང༌། སྟོང་ཉིད་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་ནི་གནས་ལུགས་སུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་བདེན་ཁེགས་པའི་བདག་བདེན་གྱིས་དབེན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་མི་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟའི་བདག་བདེན་ཉིད་བདག་མེད་དང་བདེན་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་འདོད་ན་དེང་སང་སྒོམ་ཆེན་པར་འབོད་པ་ཁ་ཅིག་ལྟར་བདག་དེ་ག་བདག་མེད་དང༌། བདེན་གྲུབ་དེ་ག་བདེན་མེད་ཡིན་ཞེས་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཁྱེད་འདོད་པའི་སྟོང་ཉིད་དེ་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ཆོས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་དབྱེར་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་མ་ཡིན་པར་ཐལ་ཅེས་ཐལ་འགྱུར་དུ་འཕངས་པ་དེ་ཁྱེད་(༣༣༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅག་ཟལ་ཆག་མང་པོས་མི་འདོད་པ་ལྟར་བྱེད་ཀྱང་སྙིང་ཐག་པ་ནས་ཞེ་འདོད་ནི་འདི་ཁོ་ནར་སྣང་སྟེ། རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་བདེན་པ་ལེགས་པར་ཁེགས་པའི་རྗེས་སུ་ཡང་གང་ཟག་དང་ཕུང་སོགས་དངོས་པོ་རང་ཉིད་དོན་བྱེད་པར་བདེན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་བ་དང༌། དངོས་པོ་དང༌། དེར་བལྟ་བ་དང༌། འཛིན་པ་མཚན་འཛིན་ཡིན་པར་མི་འདོད་ནས་དེ་འགོག་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལས་ཅིར་འགྱུར་ན་ཁྱོད་ཀྱི་སྟོང་ཉིད་ཡ་མཚན་ཅན་དེ་རྟོགས་པ་ན་དངོས་སྨྲ་བའི་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ལས་དབུ་མ་པའི་སྟོང་ཉིད་དུ་འགྱུར་རེ་ཀན་དུ་བས་ཏེ། གང་ཟག་དང་ཕུང་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་དོན་བྱེད་ནུས་སུ་བདེན་པ་འདི་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་མ་ནུས་ཤིང༌། དེ་ལས་གཞན་པའི་དངོས་བདེན་ཤེས་བྱ་ལ་མེད་པ་ཞིག་བརྟག་པ་མཐའ་བཟུང་གིས་ཡོད་པར་བྱས་ནས། དེས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་ནི་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་བདུད་རྩི་བླ་ན་མེད་པའོ་ཞེས་ཁྱེད་རང་འདོད་པའི་ཕྱིར། ཐལ་བ་འཕངས་པ་འདི་ཁྱེད་རང་གིས་མ་གྲུབ་དོགས་ནས་སྙིང་ལ་ལྕགས་གཟེར་བཏབ་པ་ལྟ་བུའི་ཟུགས་རྔུ་ལངས་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་ཡང་དག་པ་དེ་ཡིན་ཏེ། བདེན་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་པས་མ་ཁྱབ་པས་བདེན་གཉིས་གཅིག་མ་ཡིན་ཅེས་ཞེན་དོན་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་དངོས་ཆོས་ལས་དོན་དམ་སྟོང་ཉིད་ཐ་དད་པར་ཞེ་པས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་ཚིག་དོན་གཉིས་ཀ་ལ་སྐྱོན་ཡོད་དེ། དང་པོ་ནི། ཐ་སྙད་དུ་གཅིག་དང་ཐ་དད་ཀྱི་བར་དུ་གཉིས་མིན་གྱི་ཕུང་གསུམ་ཡོད་པར་ཐལ། བདེན་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་པ་དེ་བདེན་གཉིས་གཅིག་པའི་དོན་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང༌། བདེན་གཉིས་ཐ་དད་པའི་དོན་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁས་བླངས། (༣༣༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཁྱབ་པ་གཞན་གྲགས་ལ་ཚད། འདོད་ན། བདེན་གཉིས་གཅིག་ཐ་དད་མིན་པའི་ཕུང་གསུམ་པའི་ངོ་བོ་གཅིག་པ་དེ་ཆོས་ཅན། གཅིག་དུ་བྲལ་གྱི་རྟགས་ཀྱིས་ཁྱོད་རང་བཞིན་མེད་པར་གཏན་ལ་འབེབས་མི་ནུས་པར་ཐལ། དེ་ལྟར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱོགས་ཆོས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་ཐ་སྙད་དུ་གཅིག་ཐ་དད་ཀྱི་བར་དུ་གཉིས་ཡིན་གྱི་ཕུང་གསུམ་ཡོད་པར་ཐལ། བདེན་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་པའི་གཅིག་དང་ལྡོག་པ་ཐ་དད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁས་བླངས། ཁྱབ་པ་གཞན་གྲགས་ཀྱིས་གྲུབ། འདོད་ན། གཅིག་ཐ་དད་མི་འགལ་བར་ཐལ། འདོད་པ་དེའི་ཕྱིར། ཡང་བདེན་གཉིས་གཅིག་པར་ཐལ། ངོ་བོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར། མ་ཁྱབ་ན་ཁྱབ་པར་ཐལ། ངོ་བོ་ཐ་དད་ལ་ཐ་དད་ཀྱིས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར། ཡང་བདེན་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་མི་སྲིད་པར་ཐལ། བདེན་གཉིས་གཅིག་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། མ་ཁྱབ་ན་ཁྱབ་པར་ཐལ། ཁྱབ་བྱེད་གཅིག་ཁེགས་ན་ཁྱབ་བྱ་ངོ་བོ་གཅིག་ཁེགས་དགོས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྟོང་ཉིད་དུ་རྟགས་པ་ཞིག་གཏན་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་ཏེ། གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་དེ་ཉིད་ལས་དེའི་སྟོང་ཉིད་གཞན་དུ་ཐ་དད་པར་འདོད་ལ། དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཅན་ལ་མ་བརྟེན་པར་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། འདོད་ན། གཟུགས་ཀྱི་དེ་ཉིད་སྟོང་ཉིད་ལ་དམིགས་ནས་གཟུགས་མཚར་སྡུག་གི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་ལ་ཆགས་སོགས་ཀྱི་རྟོག་པའང་བཟློག་མི་ནུས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་གཟུགས་སོགས་རང་རང་ངོ་བོས་མི་སྟོང་པར་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་གཞན་གྱིས་སྟོང་པས་གཟུགས་སོགས་རང་གི་ངོ་བོས་(༣༣༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྟོང་པའི་གོ་ཆོད་ན་འདིར་འགྱུར་ཏེ། གཟུགས་རི་བོང་གི་རྭས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་དེ་གཟུགས་རང་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་དུ་ཐལ། གཟུགས་གཟུགས་ཀྱིས་མི་སྟོང་ཡང་གཟུགས་དགག་བྱ་བདེན་གྲུབ་ཀྱིས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་དེ་གཟུགས་རང་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་ཡིན་པ་གང་ཞིག རི་བོང་གི་རྭ་དང་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་གཉིས་ཀ་ཤེས་བྱ་ལ་མེད་མཉམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། རི་བོང་གི་རྭ་དེ་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་རི་བོང་རྭའི་སྟོང་ཉིད་དེ་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དུ་ཐལ། འདོད་པ་དེའི་ཕྱིར། དེའང་འདོད་ན། དེང་ཕན་ཆད་འདི་སྐོར་ལ་ངེད་ཀྱིས་ཁྱེད་ལ་ཅང་མི་སྨྲའོ། །ཡང་གཟུགས་སོགས་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ལས་གཞན་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་དངོས་པོར་ཡོད་མི་སྲིད་པས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་གཟུགས་སོགས་དངོས་པོར་ཡོད་པའི་སྟེང་དུ་ཡོད་པར་འདོད་ན། དེ་ལྟའི་སྟོང་ཉིད་དངོས་མེད་དེ་ཡང་ན་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་དང་བདག་ཉིད་གཅིག་པར་འགྱུར་བའམ། ཡང་ན་གཟུགས་སོགས་དངོས་པོར་ཡོད་པ་དེ་ཡང་གཞན་དེ་དང་མཚུངས་པར་དངོས་མེད་རང་རང་ངོ་བོ་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། དེ་ཡང་ཁྱེད་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར། ལྷས་བྱིན་ཤི་བས་མཆོད་སྦྱིན་མ་ཤི་བའི་སྟེང་དུ་མི་འགྲུབ་པ་ལྟར་རང་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་གཞན་གྱིས་སྟོང་པས་ཆོས་རང་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། འགྱུར་ན་སྟོན་པས་སྟོང་ཉིད་ཉི་ཤུ་ལས་གཞན་སྟོང་ཁོ་ན་བཤད་པ་མ་གཏོགས་རང་སྟོང་བཤད་མི་དགོས་པར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་སྟོང་ཉིད་རང་སྟོང་གི་དོན་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་གཟུགས་སོགས་ལ་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་སྟོང་ཉིད་ཁྱོད་རང་ཡང་ཡོད་པར་འདོད་དམ་མེད་པར་འདོད་ཅེ་ན། དབུ་མ་པས་མ་དཔྱད་(༣༣༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་ལ་མི་དགའ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་གཏམ་དུ་བྱ་ན་ནི། དེ་སྐྲག་པ་སྤོང་བའི་ཆེད་དུ་དགོས་པའི་དབང་གིས་དྲང་དོན་དུ་ཡོད་མེད་ཅིར་ཡང་བརྗོད་ཅིང༌། རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་ལ་དགའ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་གཏམ་དུ་བྱ་ན་ནི་ཡོད་མེད་གང་ཡང་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ལོ་ཞེས་བརྗོད་ལ། དབུ་མ་པས་དཔྱད་པའི་ཚེ་ན་ནི་འགར་ཡང་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་གང་དུའང་མི་བསམ་མི་བརྗོད་དེ། སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུར་སྣང་བའི་ཚེ་ཆུ་དེ་དང་དེས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་གཉིས་ལས་དེའི་སྟོང་ཉིད་དེ་ཆུ་དེ་ལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཐ་སྙད་དོན་མཐུན་གང་ཡང་བརྗོད་མི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ཁྱེད་དངོས་མེད་དུ་གྱུར་པའི་སྟོང་ཉིད་དེ་གཟུགས་སོགས་དངོས་པོ་གཞན་ལ་ཡོད་ན་འགལ་བར་ཡོད་དམ་འབྲེལ་བར་ཡོད། འགལ་བར་ཡོད་པས་ཡོད་གོ་མ་ཆོད་ལ། འབྲེལ་བར་ཡོད་ན་ནི་བདག་གཅིག་དང་དེ་བྱུང་འབྲེལ་གང་རུང་དུ་ཡོད་དགོས་པ་ལས། དངོས་མེད་ལ་བདག་གཅིག་དང་དེ་བྱུང་འབྲེལ་གང་ཡང་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། ཡང་གཟུགས་སོགས་དངོས་པོ་རྟེན་དང༌། ཁྱེད་འདོད་པའི་དངོས་མེད་སྟོང་ཉིད་བརྟེན་པར་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། འོ་ན་ནམ་མཁའ་དང་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་སོགས་ཀྱང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་སོགས་བུམ་པའི་རྟེན་ད་ལྟ་བ་ལ་འདས་མ་འོངས་ཀྱི་སྙེ་མ་དང་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཀྱང་བརྟེན་པར་འཛུགས་པར་གྱིས་ཤིག གཞན་ཡང་ཁྱེད་ལྟར་ན་སེམས་ཙམ་པས་གཞན་དབང་གི་དངོས་པོ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་ཀུན་བརྟགས་གཞན་དབང་གི་སྟེང་དུ་མ་གྲུབ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་འཇོག་པའང་མ་ནོར་བར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་གཞན་དབང་གིས་འདུས་བྱས་པའི་(༣༣༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕུང་པོ་ལྔ་རང་ངོས་མི་སྟོང་ཡང༌། དེ་ལས་གཞན་པའི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱས་ཕུང་ལྔའི་སྟེང་དུ་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་གོ་བླ་ན་མེད་པར་ཆོད་པའི་ཕྱིར། ཁྱེད་ཅག་སེམས་ཙམ་པའི་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ཁྲེལ་ཆེན་པོ་འདེབས་ཀྱང༌། རང་ལུགས་ཀྱི་སྟོང་ཉིད་ནི་དེས་བཞག་པ་ལྟར་འཇོག་པས་གཞན་ལ་ཇི་ཙམ་ཁྲེལ་བྱ་བ་དེ་རང་ཉིད་ལ་རང་གིས་བྱོས་ཤིག དེས་ན་ཀུན་རྫོབ་པའི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང་ལྷས་བྱིན་ལ་སོགས་པའི་གང་ཟག་གི་ངོ་བོ་འདི་ཉིད་སྟོང་པར་མི་འདོད་ཅིང༌། འདི་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་ཤིག་གིས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་རང་འདོད་ཀྱི་རྟོག་པས་གསར་དུ་བརྟགས་ནས་བུམ་པ་དང་ལྷས་བྱིན་སོགས་ལ་བདེན་པས་སྟོང་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་པ་ཐ་དད་པ་དང༌། ཡང་ཁ་ཅིག་ཀུན་རྫོབ་བུམ་སོགས་དང་ལྷས་བྱིན་སོགས་གཏན་མེད་ཅིང༌། འདི་ལས་གཞན་དོན་དམ་བདེན་པ་རྟག་པར་གྲུབ་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་ངོ་བོ་གཅིག་ཀྱང་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པས་བདེན་གཉིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཁྱེན་གཉིས་ཀྱི་ཡུལ་དུའང་སོ་སོར་ཡོད་ལ། སློབ་ལམ་དུའང་ཐ་སྙད་ཚད་མ་དང་རིགས་ཤེས་ཚད་མའི་ཡུལ་སོ་སོར་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་དག་གི་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཐར་ལམ་གྱི་རྟེན་དང་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་མི་རུང་སྟེ། ཆོས་ཅན་གང་དང་ཡང་མ་འབྲེལ་བའི་ཆོས་ཉིད་དངོས་མེད་མེད་དགག་གམ་རྟག་དངོས་སོགས་ཡན་གར་བ་ལ་ལྟ་སྒོམ་བྱས་པས་ཆོས་ཅན་ཀུན་རྫོབ་ལ་བདེན་ཞེན་གྱི་སྒྲིབ་གཉིས་སྤང་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐ་སྙད་ཀྱི་བློའི་སྤང་གཉེན་དག་ལ་ནི་དམིགས་པ་གཅིག་ལ་རྣམ་པ་འགལ་དགོས་པ་ཡིན་ན་ཀུན་རྫོབ་རང་རང་གི་ངོ་བོ་མི་སྟོང་པར་དེ་ལས་(༣༣༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞན་པའི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པར་འཛིན་པ་དང༌། ཕུང་སོགས་ལས་གཞན་དོན་དམ་བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོ་རྟག་པ་འདུས་མ་བྱས་སུ་བདེན་པར་བལྟ་བ་དང༌། ཕུང་སོགས་ཡེ་མེད་དམ་ཕུང་སོགས་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ལ་བདེན་འཛིན་གྱི་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་རྟོག་ནི་དམིགས་པ་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བདེན་གཉིས་སོ་སོ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པ་འགལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་ཀ་བདེན་པར་ཞེན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་བདེན་གཉིས་ངོ་བོའམ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་དུ་དམིགས་ཤིང༌། རྣམ་པ་བདེན་གྲུབ་ཏུ་བདེན་པར་ཞེན་པའམ་བདེན་མེད་དུ་བདེན་པར་ཞེན་པ་དེ་དག་ནི་བདག་འཛིན་གཉིས་དང་སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི་གཉེན་པོར་མི་འགྱུར་བར་མ་ཟད། བདག་འཛིན་གཉིས་དང་སྒྲིབ་གཉིས་འཕེལ་བྱེད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་རང་རང་ངོ་བོས་མི་སྟོང་ཞིང༌། དེ་ལས་གཞན་སྟོང་པ་ཉིད་ཅིག་བདེན་པའམ་བདེན་མེད་དུ་བདེན་པར་ཞེན་ཅིང་འཛིན་པས་སླར་དངོས་འཛིན་དང་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཆགས་སོགས་མངོན་གྱུར་ས་བོན་དང་བཅས་པ་གསོས་བཏབ་ཅིང་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། གྲངས་ཅན་དང་བྱེ་བྲག་པ་དག་གིས་ཐར་ལམ་གྱི་ཆེད་དུ་ངལ་བ་བགྱིས་པ་ཁོ་ན་ལྟར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་དེ་ལྟའི་སྟོང་ཉིད་ནི་ཕྱི་རོལ་པའི་སྟོང་ཉིད་བཞིན་ཉི་ཚེ་བའམ་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་སྟོང་ཉིད་ཡིན་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་གྲངས་དུ་མས་སྨད་དེ། ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཐ་ཤལ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱའོ། །ཞེས་དང༌། ཏིང་རྒྱལ་(༣༣༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལས། རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་དངོས་པོ་རྣམ་པར་འཇིག །སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ཡོང་ཡེ་སྟོང་པ་སྟེ། །ཉི་ཚེའི་སྟོང་པ་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི། །མཁས་པས་བྱིས་པ་དག་དང་རྩོད་མི་བྱེད། །ཅེས་དང༌། མྱང་འདས་ལས། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དངོས་པོ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཐོག་མ་ནས་སྟོང་པ་ཞི་བ་མཐོང་ངོ༌། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པར་མཐོང་ན་དེ་ནི་དགེ་སྦྱོང་མ་ཡིན། བྲམ་ཟེ་མ་ཡིན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མི་ཐོབ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་མི་མཐོང་སྟེ། བདུད་ཀྱི་འཁོར་ཡིན་པར་རིགས་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་བསྒོམས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་མཐོང་ངོ༌། །ཞེས་འབྱུང་བས། འཁོར་ལོ་ཐ་མ་ངེས་དོན་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་འདོད་ཅིང༌། དོན་དམ་བདེན་པ་རང་རང་ངོ་བོས་མི་སྟོང་པར་འདོད་པ་དག་གིས་ཀྱང་ལུང་འདི་ལ་ཆེར་སོམས་ལ། ཞར་ལ་དོན་དམ་བདེན་མེད་ཀྱིས་མི་སྟོང་པར་ངོ་བོ་གཞི་གྲུབ་ཏུ་འདོད་པ་དག་གིས་ཀྱང་ལེགས་པར་བསམ་མནོ་ཐོངས་ཤིག ཁྱད་པར་འཁོར་ལོ་བར་པ་ངེས་དོན་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་འདོད་པ་ལྟར་ནའང༌། ཡུམ་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་གཟུགས་རྟག་གོ་ཞེས་བྱ་(༣༤༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བའམ། མི་རྟག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་མི་དམིགས་ཏེ། དེ་ལ་གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་མ་དམིགས་ན་རྟག་པའམ་མི་རྟག་པར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་འདྲ་སྟེ། དེ་སྐད་དུ་ཉེ་བར་སྟོན་པ་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྟར་བཅོས་མ་ཉེ་བར་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གཟུགས་སོགས་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་རང་རང་གི་ངོ་བོས་མི་སྟོང་པ་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་མིན་པའང་མ་འོངས་ལུང་བསྟན་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱ་ཆེར་བཀག་འདུག་ཅིང༌། དེ་དང་མཐུན་པར་ཡབ་སྲས་མཇལ་བ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་རིག་པ་ནི་མ་རིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་མ་མཆིས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་མ་རིག་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ལགས་སོ། ། ཆོས་གང་ལའང་ངོ་བོ་མ་མཆིས་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་མ་མཆིས་སོ། །གང་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་བོ། །གང་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར། འགག་པར་མི་འགྱུར། གང་མ་སྐྱེས་མ་འགག་པ་དེ་ནི་འདས་པ་ཞེས་གདགས་པར་བགྱི་བ་མ་ལགས། མ་འོངས་པ་མ་ལགས། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཞེས་གདགས་པར་བགྱི་བ་མ་ལགས་སོ། །གང་དུས་གསུམ་དུ་ཡང་མི་འཐད་པ་དེ་ནི་མིང་མ་མཆིས་པ། མཚན་ཉིད་མ་མཆིས་པ། མཚན་མ་མ་མཆིས་བ། གདགས་སུ་མ་མཆིས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་གཟུད་ཆེད་མིང་ཙམ་བརྡ་ཙམ་ཐ་སྙད་ཙམ་ཀུན་རྫོབ་བརྗོད་པ་ཙམ་གདགས་པ་ཙམ་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །མ་རིག་པ་ནི་དོན་དམ་པར་མ་དམིགས་སོ། །ཆོས་གང་དོན་དམ་པར་མ་དམིགས་པ་ནི་གདགས་པར་བགྱི་བ་མ་ལགས། ཐ་སྙད་དུའང་གདགས་པར་བགྱི་བ་མ་ལགས། བརྗོད་པར་བགྱི་བ་མ་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མིང་ཙམ་གང་ལགས་པ་དེའང་ཡང་(༣༤༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དག་པ་མ་ལགས་སོ། །ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བས་ཐ་སྙད་རྟེན་འབྲེལ་གཞན་གྲགས་སུ་དཔྱད་པ་ན་མ་རིག་པ་དང་གཟུགས་སོགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བར་ཤེས་བྱའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་སྟོང་པའི་སྟོང་པར་བཞག་བྱའམ་དགག་བྱའི་ཆོས་དེ་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་རབ་འབྱམས་འདི་ལྟ་བར་གསུང་རབ་རྒྱ་མཚོ་ཟད་མི་ཤེས་པ་ལས་འབྱུང་ཡང༌། ཤར་རྩོང་ཁ་པ་ཆེན་པོས་ངེས་དོན་དབུ་མའི་དགོངས་པ་འགྲེལ་བ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཉིད་དུ་གསུངས་པའི་སྟོང་བྱའམ་དགག་བྱའི་ཆོས་དེ་ཐ་སྙད་པར་ཤེས་བྱའི་ཁྲོད་དུ་ཡེ་མ་རྙེད་པར་ཟད་ནས་ཤེས་བྱ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཁྲོད་ནས་བཙལ་ཏེ་ཨེ་རྙེད་བལྟས་ནས་རྙེད་སྲིད་ན་དེ་སྟོང་ཉིད་དུ་གཏན་ལ་དབབ་པར་མཛད་པས་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་འདི་རྙེད་ཅིག་བདག་བདེན་མེད་པའི་སྟོང་ཉིད་དུ་མ་གྱུར་ནས། ཆོས་འདི་དག་བདག་བདེན་དུ་གྲུབ་པའི་སྲོག་མགོ་ཐོན་ཅི་ཐུབ་ཀྱི་ཐུགས་བསྐྱེད་བཟང་པོ་སྣང་ནའང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ་དེས་བདེན་པར་སྨྲ་བ་ལས་རྫུན་ཚིག་འཆད་པ་མི་སྲིད་པས་ཆོས་དང་གང་ཟག་བདེན་མེད་དང་བདག་མེད་སྟོང་ཉིད་དུ་གཏན་ལ་རྒྱ་ཆེར་དབབ་པ་དེ་ཉིད་ལ་བསླུ་བ་གཏན་མེད་པས་ཁྱེད་ཀྱིས་མཛོ་ཁལ་གླང་ལ་ཅི་ཙམ་སྦྱར་ཡང་གླང་གིས་ཐེག་པར་འགྱུར་རམ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ལྷ་དང་བཅས་པ་དག་གིས་རྟོགས་ཤིག འདིར་སྨྲས་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་བར་གྱི་ཆོས་རྣམས་དང༌། །སྐྱེ་འཕགས་སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་གང་ཟག་བཅས། །ཆོས་དང་གང་ཟག་ཤེས་བྱར་མཆིས་པ་ཡི། །དངོས་འདི་བདག་བདེན་མེད་པར་རྟོགས་གྱུར་པ། །སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་འཁོར་འདས་གར་བཞུགས་(༣༤༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱང༌། །ངོ་མཚར་ཆེ་ཞིང་དད་པས་གསོལ་བ་འདེབས། །ཐ་སྙད་འཁྲུལ་ངོར་ཤེས་བྱར་གཏན་མེད་པའི། །ཆོས་ཤིག་བཙལ་ནས་སྟོང་པར་ལྟ་སྒོམ་ཞིང༌། །འཁྲུལ་དང་བསླུ་རྫུན་ཆོས་འདི་ཡང་དག་ཏུ། །བདེན་དང་བསླུ་མེད་ལྟ་སྒོམ་བྱེད་པ་ནས། །ཚེ་འདིའི་དགྲ་འདུལ་གཉེན་སྐྱོང་འབའ་ཞིག་ཆེད། །རང་རང་རིས་མཐུན་ཕྱོགས་བཅུར་རྒྱས་པ་ལ། །མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བརྩོན་པའི་འབད་པ་ཅན། །ཀུན་ཀྱང་ཐར་པའི་གནས་སྐབས་འཚོལ་བ་ལེགས། །དེ་ལྟར་མིན་ན་མ་རིག་པ་འདི་ཉིད༌། །རྣམ་མཁྱེན་ཡིན་པར་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་པ་ནས། །སྡིག་ཅན་རྒྱལ་པོས་སྤྱི་བོར་བཀུར་བ་ན། །བདག་གིས་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་གྲུབ་སྨྲ་ཞེས། །དེང་སང་གྲུབ་ཐོབ་བཟང་བཙུན་ཁས་འཆེ་བའི། །ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་ཚུལ་དེ་ཡང་ཐར་ལམ་དུ། །ངེས་པར་འགྱུར་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། གང་ཕྱིར་དེ་ཡི་རང་བཞིན་དེ། །ཡིན་ཕྱིར་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང༌། །སྒྲ་དང་དྲི་རོ་རེག་བྱ་དང༌། །ཆོས་རྣམས་ཉིད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་སོགས་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད། །ཕྱི་རོལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་འདོད། །གཟུགས་སོགས་ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་དེའི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རང་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་ལ། དེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་དང་དྲི་རོ་རེག་བྱ་དང་ཆོས་རྣམས་ཉིད་ཀྱང་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་པ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་གཟུགས་སོགས་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རང་བཞིན་མེད་ཉིད་ནི་ཕྱི་རོལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དོ། །རི་བོ་དགེ་ལྡན་པ་ལྟར་ན། གང་ཕྱིར་དེ་ཡི་རང་བཞིན་དེ། །ཡིན་ཕྱིར་ཤེས་བྱར་མེད་པ་ཡི། །གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་དེ་བཞིན། །སྒྲ་དང་དྲི་རོ་རེག་བྱ་དང༌། །ཆོས་རྣམས་ཉིད་ཀྱང་དེ་ལྟར་རོ། །ཤེས་བྱར་མེད་པའི་གཟུགས་སོགས་ནི། །ཕྱི་རོལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་(༣༤༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདོད། །ཅེས་གསུང་བ་ལ་སོགས་པར་འདོན་དགོས་པ་ནི་འཇམ་དབྱངས་ཀྱི་གསང་ཚིག་བླ་ན་མེད་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། གཉིས་ཆར་རང་བཞིན་མེད་ཉིད་ནི། །ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་ནང་གི་སྐྱེད་བྱེད་གཉིས་ཅར་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་ནང་ནི་དབུས་མཐའ་སོགས་ལས་ཁོག་པ་དང༌། འཕགས་སེང་དབང་རྟེན་ལ་འདོད་ཀྱང་འདིར་བཤད་པ་ནི་མདོའི་དགོངས་པའོ། །བཞི་པ་ནི། ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད། །མཁས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བསྙད། །སྟོང་ཉིད་དེ་ཡང་སྟོང་ཉིད་ཀྱི། །ངོ་བོས་སྟོང་པར་འདོད་པ་ཡིན། །སྟོང་ཉིད་ཅེས་བྱའི་སྟོང་ཉིད་གང༌། །སྟོང་ཉིད་སྟོང་ཉིད་དུ་འདོད་དེ། །སྟོང་ཉིད་དངོས་པོའི་བློ་ཅན་གྱི། །འཛིན་པ་བཟློག་ཕྱིར་གསུངས་པ་ཡིན། །སྟོང་ཉིད་འདི་ནི་དབུས་མཐའ་དང༌། རྒྱུད་སྡེ་དང༌། འཕགས་སེང་སོགས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བཤད་ཀྱང༌། འདི་སློབ་དཔོན་གྱིས་མདོ་ཇི་ལྟ་བར་འདུས་བྱས་མ་བྱས་སོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ལ་མཁས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བསྙད་དེ། སེམས་འགྲེལ་ལས། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མེད་པ། །སྟོང་ཉིད་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་བཤད། །ཅེས་སོ། །སྟོང་ཉིད་དེ་ཡང་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པར་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཅན་ནམ་དགག་གཞི་མི་སྟོང་པའི་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཡོད་ན་དེའི་སྟེང་དུ་དགག་བྱ་བཀག་པའི་སྟོང་ཉིད་ཇོ་ནང་པ་དང་དགེ་ལྡན་པ་བཞེད་པ་ལྟར་ཡོད་པར་འགྱུར་ནའང༌། འདིར་མི་སྟོང་བའི་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མེད་པས་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ཡོད་ཙམ་དང་གཞི་གྲུབ་ཙམ་དུའང་ག་ལ་འཐད། སྟོང་ཉིད་ཅེས་བྱའི་སྟོང་ཉིད་གང་དེ་ནི་སྟོང་ཉིད་སྟོང་ཉིད་དུ་འདོད་དེ། འདི་ལས་གཞན་དུ་ཁ་ཅིག་སྟོང་ཉིད་ལ་དངོས་པོ་བདེན་པ་བའམ་བདེན་པར་མེད་པའི་དོན་བྱེད་པ་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་དང་དངོས་མེད་དུ་གཞི་གྲུབ་པར་རྟོག་པའི་བློ་ཅན་གྱི་འཛིན་པ་བཟློག་ཆེད་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་འདས་བསྟོད་ལས། ཀུན་རྟོག་ཐམས་ཅད་གཞོམ་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་ཉིད་བདུད་རྩི་བསྟན་པར་མཛད། །(༣༤༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གང་ལའང་དེ་ལ་འཛིན་ཡོད་པ། །དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨོད་པར་མཛད། །ཅེས་དང༌། འོད་སྲུང་གིས་ཞུས་པ་ལས། འོད་སྲུང་གང་དག་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྟོག་པ་དེ་དག་ནི་ངས་གསུང་རབ་འདི་ལས་རབ་ཏུ་ཉམས། ཞེས་བཤད་དོ། །འོད་སྲུང་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་རི་རབ་ཙམ་དུ་གནས་པ་ནི་བླའི། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འོད་སྲུང་ལྟ་བར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འབྱུང་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ན། འོད་སྲུང་གང་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ནར་ལྟ་བ་དེ་ནི་གསོར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་ངས་བཤད་དོ། །འོད་སྲུང་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། མི་ནད་པ་ཞིག་ཡོད་པ་ལ་སྨན་བཏང་ནས་སྨན་དེས་དེའི་ནད་ཐམས་ཅད་བསྐྱོད་དེ། སྨན་ལྟོ་ན་གནས་པ་དེ་ཉིད་མི་འབྱུང་ན་འོད་སྲུང་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། མི་དེ་ནད་ལས་ཐར་བར་འགྱུར་རམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མི་འགྱུར་ལགས་ཏེ། གང་སྨན་དེས་ནད་ཐམས་ཅད་ལས་བསྐྱོད་ནས་སྨན་ལྟོར་མཆིས་པ་ཉིད་མ་བྱུང་ན། མི་དེའི་བྲོ་ནད་ཤིན་ཏུ་ཚབས་ཆེར་འགྱུར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུང་དེ་བཞིན་དུ་ལྟ་བར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འབྱུང་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་ན། འོད་སྲུང་གང་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ན་ལ་ལྟ་བ་དེ་ནི་གསོར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་ངས་བཤད་དོ། །ཞེས་དང༌། རྒྱན་སྟུག་པོ་བཀོད་པ་ལས། རི་རབ་རི་བོ་ཙམ་གྱུར་པའི། །བདག་ཏུ་ལྟ་བས་མི་གནོད་ཀྱི། །སྟོང་ཉིད་ལྟ་བས་གནོད་པ་ནི། །ང་རྒྱལ་མི་བདེན་བརྟགས་པས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་སྟོང་པ་ཉིད། །གནས་མིན་པ་ལ་སྦྱོར་མི་བྱ། །གལ་ཏེ་གནས་མིན་སྦྱར་གྱུར་ན། །བདུད་རྩི་དུག་ཏུ་འཐུང་བ་ཡིན། །ལྟ་(༣༤༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ཇི་སྙེད་གང་ཡང་རུང༌། །ལུས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡོད་པ་ཡི། །ལྟ་བའི་རྣམ་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་བསྟན་ཏེ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་ཐོས་ཀྱང༌། །ལ་ལའི་ལྟ་བ་མ་ཞིག་ན། །གསོར་མི་རུང་བའི་ལྟ་ཅན་ནོ། །སྨན་པས་བཏང་བའི་ནད་པ་བཞིན། །ཅེས་ཇོ་ནང་པ་ཆེན་པོ་མཉམ་གཞག་ལ་ཟློའི་སྐབས་སུ་གཞན་སྟོང་ལ་བདེན་པར་མི་ལྟ་ཡང༌། རྗེས་ཐོབ་ཤན་འབྱེད་ཀྱི་སྐབས་སུ་བདེན་པར་འཛིན་པ་དང༌། རི་བོ་དགེ་ལྡན་པ་དག་མཉམ་རྗེས་གཉིས་ཀར་རྟེན་འབྲེལ་བཏགས་བཞག་ལས་གཞན་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱས་གཟུགས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་གཞན་སྟོང་བདེན་མེད་འཛིན་སྟངས་ཤུགས་དྲག་ཅན་དུ་བྱེད་པ་དེ་ནི་སྨན་པས་བོར་བའི་ནད་པ་བཞིན་དུ་སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི་ནད་མ་ལུས་པར་སེལ་བར་མཛད་པའི་སྨན་པ་ཆེན་པོ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དམ་ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩིས་གསོར་མི་རུང་བའི་ལྟ་བ་ཅན་དུ་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་པ་ལ། རྟེན་ཆོས་ཅན་དང༌། སྟོང་ཚུལ་དང་དགོས་པ་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། སེམས་ཅན་སྣོད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ནི། །མ་ལུས་ཁྱབ་བྱེད་ཉིད་ཕྱིར་དང༌། །ཚད་མེད་དཔེ་ཡིས་མུ་མཐའ་ནི། །མེད་ཕྱིར་ཕྱོགས་རྣམས་ཆེན་པོ་ཉིད། །ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་ཆེན་པོ་དེ་ཉིད་དོ་སྟེ། ཕྱོགས་ལས་ལོགས་སུ་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མེད་པས་སེམས་ཅན་ཏེ་འགྲོ་བ་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་མ་ལུས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། ཕྱོགས་བཅུ་པོ་རེར་ཡང་བྱམས་སོགས་བསྒོམ་ན་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་བཅད་ནས་བསྒོམས་པས་ཚད་མེད་པའི་དཔེ་ཡིས་གནས་པས་མུ་མཐའ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། འདི་དག་བཅུ་ཆར་ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱིས། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གང་ཡིན་དེ། །ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་དེ། །ཆེན་པོར་འཛིན་པ་བཟློག་ཕྱིར་གསུངས། །ཕྱོགས་འདི་དག་བཅུ་ཆར་ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གང་ཡིན་པ་དེ་ཆེན་པོ་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཏེ་བྱེ་བྲག་པ་སོགས་ཕྱོགས་རྣམས་ཚད་མེད་པར་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པའི་རྫས་སོ་སྙམ་དུ་ཆེན་པོར་འཛིན་པ་དག་གི་འཛིན་པ་ཟློག་པའི་ཆེད་དུ་(༣༤༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུངས་པའི་ཕྱིར། དྲུག་པ་ནི། དེ་ནི་དགོས་པ་མཆོག་ཡིན་པས། །དོན་དམ་མྱ་ངན་འདས་པ་ཡིན། །དེ་ནི་དེ་ཡིས་སྟོང་ཉིད་གང༌། །དེ་ནི་དོན་དམ་སྟོང་ཉིད་དེ། །མྱ་འདས་དངོས་པོའི་བློ་ཅན་གྱི། །འཛིན་པ་བཟློག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །དོན་དམ་མཁྱེན་པས་དོན་དམ་པ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བསྟན་པར་མཛད། །མྱང་འདས་དེ་ནི་དོན་དམ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཏེ། པ་ར་མ་ཨཱརྠ་ཞེས་པར་མ་ནི་དམ་པའམ་མཆོག་ལ་འཇུག་གི། ཨཱརྠ་ནི་དོན་ཏེ་འབྲས་བུ་དང་དགོས་པ་དང་ཡུལ་སོགས་ལ་འཇུག་པས། མྱང་འདས་དེ་སྐྱེས་བུའི་དགོས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། མྱང་འདས་དེ་ནི་དེས་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དངོས་པོ་དང༌། དངོས་མེད་དང༌། གཉིས་ཀ་ཡིན་མིན་གྱི་མུ་བཞི་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། དོན་དམ་མཁྱེན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བསྟན་པར་མཛད་དེ། བྱེ་སྨྲས། སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་གང༌། །བྲལ་བའོ་སོ་སོ་སོ་སོ་ཡིན། །ཅེས་ལྡན་རྫས་ཇི་སྙེད་ཀྱི་བྲལ་རྫས་དེ་སྙེད་དུ་གྲུབ་པར་འདོད་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་མྱང་འདས་འགོག་བདེན་བདེན་གྲུབ་པའི་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བློ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བ་ངན་པའི་འཛིན་པ་བཟློག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བདུན་པ་ནི། རྐྱེན་ལས་བྱུང་ཕྱིར་ཁམས་གསུམ་པོ། །འདུས་བྱས་ཡིན་པར་ངེས་པར་བསྙད། །དེ་ནི་དེ་ཡིས་སྟོང་ཉིད་གང༌། །དེ་ནི་འདུས་བྱས་སྟོང་ཉིད་གསུངས། །ཁམས་གསུམ་པོ་རྣམས་འདུས་བྱས་ཡིན་པར་ངེས་པར་མདོ་ལས་བསྙད་དེ། རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཁམས་གསུམ་པོ་དེ་ནི་དེའི་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་ཉིད་གང་དེ་ནི་འདུས་བྱས་སྟོང་ཉིད་དུ་གསུངས་སོ། །བརྒྱད་པ་ནི། གང་ལ་སྐྱེ་གནས་མི་རྟག་ཉིད། །དེ་དག་མེད་པ་འདུས་མ་བྱས། །དེ་ནི་དེ་ཡིས་སྟོང་ཉིད་གང༌། །དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་སྟོང་ཉིད། །གང་ལ་ཐོག་མར་སྐྱེ་བ་དང༌། བར་དུ་གནས་པ་དང༌། ཐ་མར་མི་རྟག་པ་ཉིད་དེ་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་པོ་དེ་དག་མེད་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་ལ། དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་དེ་ཡིས་སྟོང་ཉིད་གང་དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་སྟོང་ཉིད་དོ། །འདི་ནི་ནམ་མཁའ་སོགས་འདུས་མ་བྱས་ལ་རྟག་འཛིན་བཟློག་པའོ། །དགུ་པ་ནི། གང་ལ་མཐའ་ནི་ཡོད་མིན་པ། །དེ་ནི་མཐའ་ལས་འདས་པར་བརྗོད། །དེ་དེ་ཁོ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད། །མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་ཉིད་བསྙད། །གང་ལ་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་ནི་ཡོད་པ་མིན་པ་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་(༣༤༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་དབུ་མའི་ལམ་དེ་ནི་མཐའ་ལས་འདས་པར་བརྗོད་དོ། །མཐའ་ལས་འདས་པ་དེ་མཐའ་ལས་འདས་པ་དེ་ཁོ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྙད་དོ། ། ཁ་ཅིག་མཐའ་ལས་འདས་པའི་དབུ་མའི་ལམ་རྟག་དངོས་སུ་འདོད་པའང་གཞུང་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བཀག་གོ། །བཅུ་པ་ནི། ཐོག་མ་དང་པོ་ཐ་མ་མཐའ། །དེ་དག་མེད་པས་འཁོར་བ་ནི། །ཐོག་མ་ཐ་མ་མེད་པར་བརྗོད། །འགྲོ་འོང་བྲལ་ཕྱིར་རྨི་ལམ་ལྟའི། །སྲིད་འདི་དེ་ཡིས་དབེན་ཉིད་གང༌། །དེ་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ། །མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས། །བསྟན་བཅོས་ལས་ནི་ངེས་པར་བསྙད། །འཁོར་བ་ནི་ཐོག་མ་ཐ་མ་མེད་པར་བརྗོད་དེ། ཐོག་མ་དང་པོ་དང་ཐ་མ་ནི་མཐའ་སྟེ་དེ་དག་མེད་པས་སོ། །ཐོག་མཐའ་དབུས་གསུམ་མེད་པའི་དོན་ཡང་ཀུན་རྗོབ་འཁྲུལ་ངོར་ཐོག་མཐའ་མེད་པའི་དོན་ལ་མི་བཟུང་གི། འཁོར་བ་རང་བཞིན་མེད་པ་སྐྱེ་འཇིག་གནས་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་འཇོག་གོ། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་སྲིད་པ་འདི་དེའི་ངོ་བོས་དབེན་པ་ཉིད་གང་དེ་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་འཆོས་སྐྱོབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་ནི་ངེས་པར་བསྙད་དོ། །ཐོག་མཐའ་དབུས་གསུམ་བྲལ་བ་ལ་སྔ་མ་ནས་འདིར་འོང་བ་དང་འདི་ནས་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་གཅིག་པ་ནི། དོར་བ་ཅེས་བྱ་འཐོར་བ་དང༌། །འབོར་བ་ལ་ནི་ངེས་པར་བརྗོད། །དོར་མེད་གཏོང་བ་མེད་པ་སྟེ། །འགའ་ཡང་དོར་མེད་གང་ཡིན་པའོ། །དོར་བ་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས། །དེ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན། །དེ་དེའི་ཕྱིར་ན་དོར་མེད་པ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བར་བརྗོད། །དོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནིའཐོར་བ་དང་འབོར་བ་ལ་ནི་ངེས་པར་བརྗོད་ཅིང༌། དོར་མེད་ནི་ཐ་སྙད་དུ་གཏོང་བམེད་པ་སྟེ་དོར་བྱ་མིན་ཅིང་འགར་ཡང་འབོར་བ་མེད་པ་བླང་བྱ་ཚོགས་གཉིས་ཀྱི་དགེ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དོར་བ་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དོར་བ་མེད་པ་དེ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་ན་དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བར་བརྗོད་དོ། །བཅུ་གཉིས་པ་ནི། འདུས་བྱས་ལ་སོགས་ངོ་བོ་ཉིད། །གང་ཕྱིར་སློབ་མ་རང་སངས་རྒྱས། །རྒྱལ་སྲས་དེ་བཞིན་གཤེགས་རྣམས་ཀྱིས། །མ་མཛད་དེའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་ལ། །སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད། །རང་བཞིན་ཉིད་དུ་བསྙད་པ་སྟེ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་སྟོང་ཉིད་གང༌། །དེ་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད། །འདུས་བྱས་མ་བྱས་ལ་སོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ནི་གང་ཕྱིར་སློབ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། རྒྱལ་སྲས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་མཐོང་གིས་མ་མཛད་དེ། དེ་དག་བྱོན་རུང་མ་བྱོན་རུང་(༣༤༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་གདོད་ནས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་མཛད་པ་དེའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ནི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་བསྙད་པ་སྟེ། རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་རང་བཞིན་དུ་མིང་བཏགས་པའོ། །འོ་ན་དབུ་མའི་གསུང་རབ་ཀྱི་བརྡ་འདིར་མེའི་རང་བཞིན་ཚ་བ་སོགས་ལའང་རང་བཞིན་དུ་བརྗོད་རིགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་འཕགས་སོགས་ཀྱིས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། མ་དཔྱད་པ་དེར་བརྗོད་པ་མི་འགོག་མོད། འོན་ཏེ་ཚ་སོགས་འཕགས་པས་མ་བྱས་ཀྱང་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རིགས་པས་རང་བཞིན་ཡིན་པར་མི་རིགས་ཏེ། རང་བཞིན་ནི་བཅོས་མིན་བལྟོས་མིན་ཡིན་དགོས་པས་ཚ་སོགས་ནི་མ་རིག་པ་སོགས་ཀྱིས་བྱས་པའི་ཕྱིར། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་འཕགས་པས་བྱས་སམ་སྙམ་པར་དོགས་གཞི་ཡོད་དེ། དེས་བྱིས་པའི་དུས་མ་རྟོགས་ལ་འཕགས་པས་མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ། དེ་འཕགས་པས་མ་མཛད་པས་མ་བྱས་པ་དང་བཅོས་མིན་དང་གཞན་ལ་མི་བལྟོས་པའི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་བཅོས་མའི་རང་བཞིན་མིན་པའི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་པ་དེ་ཙམ་ཞིག་བསྙད་ཀྱི། དེ་ལྟར་བསྙད་པ་ནི་དེ་ལྟའི་རང་བཞིན་དེ་མ་བཅོས་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྲུབ་པ་དང༌། མ་བཅོས་པའི་ངོ་བོ་དང་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་ལྟའི་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རང་བཞིན་དེ་སྟོང་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཇོ་ནང་པས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་དོན་དམ་བདེན་པ་རྟག་བརྟན་རང་བཞིན་ངོ་བོ་རང་གིས་མི་སྟོང་པར་འདོད་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་རང་བཞིན་(༣༤༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་འདིས་ལེགས་པར་བཀག་པ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོས་ཀྱང༌། གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ཆོས་རང་ངོས་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ལེགས་པར་བཀག་ནས། ཤེས་བྱར་ཡེ་མེད་པའི་ཆོས་སྲིད་ན་དེ་བཀག་པའི་རང་བཞིན་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ། དེའང་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་ཤེས་བྱར་མེད་པས་སྟོང་པར་འདོད་པས་ཀྱང་ཡུམ་ལ་སོགས་པར་སྟོང་ཉིད་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་ངོ་བོ་ཡིན་པར་རྟེན་འབྲེལ་གཞན་གྲགས་སུ་གསུངས་པ་དང༌། རང་བཞིན་སྟོང་ཉིད་སྟོང་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་གཉིས་ཀ་བཀག་པར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་སོགས་རང་རང་ངོ་བོས་མི་སྟོང་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་བཞིན་སྟོང་ཉིད་དུ་མ་སོང་བར་རང་བཞིན་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལྟའི་སྟོང་ཉིད་དེ་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་ཉིད་སྟོང་ཉིད་དུའང་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་ན་རང་བཞིན་དང་བཅས་པར་གྱུར་ཀྱང་སྐྱོན་མེད་དེ། དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་སྟོང་པ་དངོས་པོར་ལྟ་བའི་གཉེན་པོར་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ན་སྟོང་པ་ཉིད་རང་རང་གི་ངོ་བོས་མི་སྟོང་པར་གཞི་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཡོད་ཅིང༌། དེར་བལྟ་ན་ནི་དེ་ལས་དངོས་པོར་ལྟ་བ་ཆེ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ། མེ་གསོད་པ་ལ་ཆུ་དགོས་ན་ཆུ་ཉིད་མེར་འབར་ན་ཆུ་གསོད་ཐབས་(༣༤༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགར་ཡང་མི་རྙེད་པ་ལྟ་བུའོ། །རང་བཞིན་མྱང་འདས་ཏེ། མྱ་ངན་འདས་པ་བདེན་གཅིག་པུ་ཞེས་པ་འདི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་རང་བཞིན་གྱིས་ཏེ་གདོད་ནས་བདེན་པར་མེད་པར་བདེན་ཅེས་ཀུན་རྫོབ་ལ་བདེན་པ་ཡེ་མི་འགྲུབ་ཅེས་པའི་དོན་ཡིན་གྱི། རང་བཞིན་མྱང་འདས་དེ་ཉིད་དེ་དང་དེར་བདེན་པའི་དགོངས་པ་ཐལ་འགྱུར་སྨྲ་བའི་ལུགས་མཆོག་འཆད་པའི་སྐབས་འདིར་གཏན་མིན་ཀྱང༌། བོད་ལ་ལ་ལུང་དེས་བདེན་པ་གཉིས་ལས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ནི་ཐ་སྙད་དུའང་བདེན་པར་མེད་ལ། དོན་དམ་བདེན་པ་ནི་ཐ་སྙད་དུའང་བདེན་པར་གྱུར་པར་བརྗོད་ཅིང༌། ཁྱད་པར་ཟི་ལུང་པ་ཆེན་པོས་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་ལའང་དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་བདེན་གྲུབ་ཏུ་འདོད་པའི་སྐབས་ཁས་ལེན་པ་འདི་ནི་ཐལ་འགྱུར་བ་ལ་སྐུར་འདེབས་བླ་ན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་དེ་ལྟར་བཞེད་ན་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་གསུངས་པའི་སྐབས་འདིར་དེ་དེས་སྟོང་པ་དང་མི་སྟོང་པའི་ལུགས་གཉིས་མ་ཕྱེད་པར་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ནར་བཤད་སྣང་བའི་ཕྱིར། བཅུ་གསུམ་པ་ནི། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དང་རེ་དྲུག་དང༌། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་དྲུག་དང༌། །གཟུགས་ཅན་གཟུགས་ཅན་མིན་དེ་བཞིན། །འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་ཆོས་རྣམས། །ཆོས་དེ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །དེ་དག་གིས་དབེན་སྟོང་ཉིད་གང༌། །མིག་སོགས་ནང་གི་ཁམས་དང་གཟུགས་སོགས་ཕྱིའི་ཁམས་དང་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་སོགས་ཁམས་དང་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་སོགས་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་བར་རེག་པ་དྲུག་དང༌། རེག་པ་དེ་དག་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དྲུག་དང༌། གཟུགས་ཅན་དང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང་དེ་བཞིན་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བསྙད་དོ། །ཆོས་དེ་དག་རྣམས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་རང་གི་ངོ་བོ་དེ་དག་གིས་དབེན་ཞིང་སྟོང་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དུ་རེག་དྲུག་ཚོར་དྲུག་འདུས་(༣༤༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱང་རེག་དྲུག་དང་ཚོར་དྲུག་ལོགས་སུ་སྨོས་པ་ནི་དེ་དག་འདོད་ཆགས་ཀྱི་དངོས་རྒྱུ་ཡིན་པས་གཙོ་བོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོ་བརྒྱད་དུ་གཟུགས་དང་གཟུགས་ཅན་མིན་པ་དང་འདུས་བྱས་མ་བྱས་འདུས་ཀྱང་དེ་དག་ལོགས་སུ་སྨོས་པ་ནི་ཕྱེ་ན་བཅོ་བརྒྱད་ཡིན་ཀྱང་བསྡུ་ན་དེ་དག་ཏུ་འདུ་བའི་ཕྱིར། བཅུ་བཞི་པ་ལ། ངོ་བོས་མདོར་བསྟན། ཆོས་ཅན་གྱིས་རྒྱས་པར་བཤད། རྟེན་བསྡུ་ཞིང་སྟོང་ཚུལ་གྱིས་དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ནི། གཟུགས་རུང་ལ་སོགས་དངོས་མེད་གང༌། །དེ་ནི་རང་མཚན་སྟོང་པ་ཉིད། །གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་བྱེད་པའི་བར་དེ་དག་དངོས་པོ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང༌། རྣམ་བྱང་གི་རང་གི་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་རང་མཚན་གསུམ། དང་པོ་ནི། གཟུགས་ནི་གཟུགས་རུང་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཚོར་བ་མྱོང་བའི་བདག་ཉིད་ཅན། །འདུ་ཤེས་མཚན་མར་འཛིན་པ་སྟེ། །འདུ་བྱེད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའོ། །ཡུལ་ལ་སོ་སོར་རྣམ་རིག་པ། །རྣམ་ཤེས་རང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཕུང་པོ་སྡུག་བསྔལ་རང་མཚན་ཉིད། །ཁམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་སྦྲུལ་གདུག་འདོད། །གཟུགས་ནི། གཟུགས་ཅན་ནང་ཕན་ཚུན་ཕྲད་པ་ན་འགྱུར་བ་བསྐྱེད་དུ་རུང་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་སུ་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །ཚོར་བ་ནི་དགེ་སྡིག་གི་རྣམ་སྨིན་སིམ་གདུང་སོགས་མྱོང་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །འདུ་ཤེས་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་མཚན་མར་འཛིན་པ་སྟེ། འདུ་བྱེད་ནི་སེམས་ཡུལ་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཅིང་གཡོ་བར་བྱེད་པའོ། །གཟུགས་སོགས་ཡུལ་རྣམས་ལ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་རྣམ་ཤེས་རང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གང་རུང་གི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཁམས་རྣམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་འཛིན་པར་ཆོས་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་སྦྲུལ་གདུག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་འདོད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །སྐྱེ་བའི་སྒོར་གྱུར་ཉིད་དུ་གསུངས། །སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་(༣༤༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་ཞིང་སྐྱེ་བའི་སྒོར་གྱུར་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་གང༌། །དེ་ནི་འདུ་འཕྲོད་མཚན་ཉིད་དོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་གང་དེ་ནི་འདུ་འཕྲོད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ་སྟེ། རྒྱུ་རྐྱེན་འདུས་ཤིང་ཚོགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ལམ་དང༌། འབྲས་བུའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་གཉིས། དང་པོ་ལ། ཕར་ཕྱིན་དང༌། བསམ་གཏན་སོགས་དང༌། བྱང་ཕྱོགས་དང༌། རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་དང༌། རྣམ་ཐར་བརྒྱད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་བཞིའི། དང་པོ་ནི། གཏོང་བ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །ཚུལ་ཁྲིམས་གདུང་མེད་མཚན་ཉིད་བཟོད། །ཁྲོ་མེད་མཚན་ཉིད་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི། །ཁ་ན་མ་ཐོ་མེད་ཉིད་དོ། །བསམ་གཏན་སྡུད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཤེས་རབ་ཆགས་མེད་མཚན་ཉིད་དེ། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྣམས་ཀྱི། །མཚན་ཉིད་འདི་དག་ཡིན་པར་བརྗོད། །བསམ་གཏན་རྣམས་དང་ཚད་མེད་དང༌། །དེ་བཞིན་གཞན་གང་གཟུགས་མེད་པ། །དེ་དག་ཡང་དག་མཁྱེན་པ་ཡིས། །མི་འཁྲུགས་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་གསུངས། །སྦྱིན་པ་ནི་རང་གི་ལུས་ལོངས་སྤྱོད་སོགས་གཏོང་བ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་གནོད་འཚེ་སྤོང་ཞིང་ཕན་འདོགས་པས་ཉོན་མོངས་པས་གདུང་མེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །བཟོད་པ་ནི་གནོད་བྱེད་ལ་ཁྲོ་མེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་དགེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཉིད་དོ། ། བསམ་གཏན་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྡུད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །ཤེས་རབ་ནི་འགའ་ལ་ཡང་ཆགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བགྲོད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་འདི་དག་ཡིན་པར་བརྗོད་དོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པོ་རྣམས་དང༌། ཚད་མེད་པ་བཞི་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གང་གཟུགས་མེད་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་ཡང་དག་མཁྱེན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མི་འཁྲུགས་པ་ཁྲོ་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་ནི་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཏེ་ཁོང་ཁྲོ་སྤངས་པས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ཆོས་སུམ་ཅུ་བདུན། །ངེས་པར་འབྱུང་བྱེད་རང་མཚན་ཉིད། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་པོ་རྣམས་འཁོར་བ་ལས་འདའ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཐར་པར་(༣༤༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ངེས་པར་འབྱུང་བར་བྱེད་ནུས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ།།གསུམ་པ་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི། །དམིགས་པ་མེད་པས་རྣམ་དབེན་ཉིད། །མཚན་མ་མེད་པ་ཞི་ཉིད་དེ། །གསུམ་པའི་མཚན་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་དང༌། གཏི་མུག་མེད། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་དམིགས་པ་མེད་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དྲི་མས་ཉེ་བར་སྔགས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དབེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། ། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་མཚན་མ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་མཚན་མ་མ་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་པ་སྨོན་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་གཏི་མུག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཏེ། འདུ་བྱེད་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་ལྟ་བ་ན་སྨོན་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བདག་མེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའོ། །གཟུགས་སོགས་སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་རྣམ་པའོ། །སྡུག་ཀུན་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པའོ། །དམིགས་ཡུལ་གསུམ་པོ་དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བརྗོད་ལ། དེ་དག་ལ་དམིགས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་བདག་མེད་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་བརྗོད་དོ། །བཞི་པ་ནི། རྣམ་ཐར་རྣམས་ཀྱི། །མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གྲོལ་བྱེད་པའོ། །རྣམ་ཐར་བརྒྱད་པོ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི། སྙོམས་འཇུག་གི་སྒྲིབ་པ་ལས་གྲོལ་བྱེད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །བརྒྱད་ནི་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ནི་རྣམ་ཐར་དང་པོའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ནི་གཉིས་པའོ། །སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་(༣༤༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདག་ཉིད་ཅན་ནི་གསུམ་པའོ། །གཟུགས་མེད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བཞི་དང༌། འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་རྣམ་ཐར་རོ། །དང་པོ་ནི། སྤྲུལ་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་གྲོལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་གྱི་དངོས་གཞི་ལ་བརྟེན་ནས་རྣལ་འབྱོར་པ་བདག་ལ་གཟུགས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཉེ་བར་བཞག་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་སྡུག་མི་སྡུག་དང་ཆེ་ཆུང་སྣ་ཚོགས་པར་མོས་པར་བྱེད་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ངོ༌། །གཉིས་པ་ནི། གཞན་སྔར་དང་འདྲ་ཞིང་རྣལ་འབྱོར་པ་རང་ཉིད་ལ་གཟུགས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཉེ་བར་བཤིག་པ་ནི་ཁྱད་པར་རོ། །གསུམ་པ་ནི། གཟུགས་སྡུག་མི་སྡུག་སྤྲུལ་པ་ལ་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རྣལ་འབྱོར་པ་རང་ལ་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བཤིགས་ནས་གཟུགས་སྡུག་མི་སྡུག་བར་མ་གསུམ་ལ་དམིགས་ཏེ། དེ་དག་ཕན་ཚུན་བལྟོས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་འདུ་ཤེས་དང༌། མཐར་སྡུག་པར་རོ་གཅིག་ཏུ་མོས་པར་བྱས་ཏེ་སྒོམ་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ངོ༌། །གཟུགས་མེད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་བཞི་ནི་དགོས་ཆེད་རང་རང་གི་སྙོམས་འཇུག་ལ་རོ་མྱོང་གི་སྒྲིབ་པ་ལས་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ནི་སྦྱོར་བའི་དུས་སུ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་དུ་མོས་པར་བྱེད་ཅིང༌། དངོས་གཞིའི་དུས་སུ་དེ་ཉིད་ལ་གསལ་སྣང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་རང་གི་སྙོམས་འཇུག་ལ་རོ་མྱོང་གི་སྒྲིབ་པ་ལས་གྲོལ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་རྣམ་ཐར་(༣༤༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམས་ལ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བརྒྱད་པ་ནི། འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་དུ་སྲིད་རྩེའི་སེམས་ལ་བརྟེན་ནས་ཚོར་འདུ་རགས་པ་མ་ལུས་པ་འགོག་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་སོགས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་དང༌། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དྲུག་གི། དང་པོ་ནི། སྟོབས་རྣམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ནི། །གཏན་ལ་འབེབས་པའི་རང་བཞིན་གསུངས། །འཆད་འགྱུར་གྱི་སྟོབས་བཅུ་པོ་རྣམས་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ནི་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་གསུངས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། སྐྱོབ་པའི་མི་འཇིགས་པ་རྣམས་ནི། །ཤིན་ཏུ་བརྟན་པའི་ངོ་བོ་ཡིན། །སྐྱོབ་པའི་མི་འཇིགས་པ་རྣམས་ནི་ངས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་བོ་ཞེས་དམ་བཅས་པ་ལ། ཆོས་འདི་བྱང་མ་ཆུབ་བོ་ཞེས་རྒོལ་བ་མེད་པར་རང་དོན་རྟོགས་པའི་ཆོས་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༌། ངས་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་དོ་ཞེས་དམ་བཅས་པ་ན་ཟག་པའི་རྣམ་པ་འདི་མ་ཟད་དོ་ཞེས་རྒོལ་བ་པོ་མེད་པར་རང་དོན་སྤངས་པའི་ཆོས་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༌། ངས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་སུ་གསུངས་པ་དེ་དག་བསྟེན་ཀྱང་བར་ཆད་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྒོལ་བ་པོ་མེད་པར་གཞན་དོན་བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༌། ངས་སྡུག་བསྔལ་ལས་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ལམ་དུ་བསྟན་པ་དེ་དག་བསྟེན་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྒོལ་བ་མེད་པས་གཞན་དོན་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ལམ་སྟོན་པའི་མི་འཇིགས་པ་རྣམས་ནི་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཏེ་སུས་ཀྱང་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བར་བྱ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། སོ་སོར་ཡང་དག་རིག་རྣམས་ནི། །སྤོབས་སོགས་ཚད་མེད་མཚན་ཉིད་ཅན། །འཆད་(༣༤༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྱུར་གྱི་སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་པ་བཞི་པོ་རྣམས་ནི་སྤོབས་པ་ལ་སོགས་གང་ལ་ཡང་ཚད་མེད་པའམ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཏེ། ཡུལ་བཞི་པོ་རྣམས་ལ་ཆགས་ཐོགས་མེད་པའི་ཕྱིར། བཞི་པ་ནི། འགྲོ་ལ་ཕན་པ་ཉེར་སྒྲུབ་པ། །བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སྐྱོབ་པ། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའོ་དགའ་བ་ནི། །རབ་དགའི་མཚན་ཉིད་བཏང་སྙོམས་ནི། །མ་འདྲེས་མཚན་ཉིད་ཅན་ཞེས་བྱ། །འགྲོ་བ་ལ་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་ཕན་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགའ་བ་ཆེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་ཀུན་དུས་ཐམས་ཅད་པར་བདེ་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་རབ་དགའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་ནི་རྗེས་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་སོགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མ་འདྲེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ལྔ་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཆོས་ནི་མ་འདྲེས་པ། །བཅུ་དང་བརྒྱད་དུ་གང་འདོད་དག །གང་ཕྱིར་སྟོན་དེས་མི་འཕྲོགས་པ། །དེ་ཕྱིར་མི་འཕྲོགས་རང་མཚན་ཉིད། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་མ་འདྲེས་པ་བཅུ་དང་བརྒྱད་དུ་གང་འདོད་པ་དག་བཅོ་བརྒྱད་དེ། སྤྱོད་པས་བསྡུས་པ་དྲུག་ནི་སྐུལ་ལ་འཁྲུལ་པ་མི་མངའ། གསུང་ལ་ཅ་ཅོ་མི་མངའ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་བསྙེལ་བ་མི་མངའ། ཐུགས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་མི་མངའ། འཁོར་འདས་བླང་དོར་ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་མི་མངའ་བའོ། །སོ་སོར་མ་བརྟགས་པར་གདུལ་བྱ་ཡལ་བར་འདོར་བའི་བཏང་སྙོམས་མི་མངའ་བའོ། །རྟོགས་པས་བསྡུས་པ་དྲུག་ནི། འདུན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལས་ཉམས་པ་མི་མངའ་བའོ། །ཕྲིན་ལས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་གསུམ་ནི། སྒོ་གསུམ་གྱི་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་གསུམ་ནི། དུས་གསུམ་གྱི་ཤེས་བྱ་ལ་མ་ཆགས་(༣༤༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟིགས་པ་འཇུག་པའོ། །དེ་དག་ནི་གང་གི་ཕྱིར་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་འཁྲུལ་པ་ལ་སོགས་པ་མི་མངའ་བས་གླགས་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མ་འཕྲོགས་ཤིང་ཐུབ་པར་མི་ནུས་པ་དེའི་ཕྱིར་མི་འཕྲོགས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །དྲུག་པ་ནི། རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ནི། །མངོན་སུམ་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་འདོད། །གཞན་ནི་ཉི་ཚེ་བ་ཉིད་ཀྱིས། །མངོན་སུམ་ཞེས་བྱར་མི་འདོད་དོ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་འདོད་དོ། །གཞན་ཉན་རང་གི་མཁྱེན་པ་ནི་ཤེས་བྱ་ཉི་ཚེ་བ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱར་མི་འདོད་དོ། །གསུམ་པ་ནི། གང་ཞིག་འདུས་བྱས་མཚན་ཉིད་དང༌། །འདུས་མ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་གང༌། །དེ་དེ་ཁོ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད། །དེ་ནི་རང་མཚན་སྟོང་པ་ཉིད། །གང་ཞིག་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་རང་རང་གི་ངོ་བོ་དེ་ཁོ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །བཅོ་ལྔ་པ་ནི། ད་ལྟ་བ་འདི་མི་གནས་ཤིང༌། །འདས་དང་མ་འོངས་ཡོད་མ་ཡིན། །གང་དུ་དེ་དག་མི་དམིགས་པ། །དེ་ལ་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བརྗོད། །མི་དམིགས་པ་དེ་རང་ངོ་བོ། །དེ་ཡིས་དབེན་པ་ཉིད་གང་དེ། །ཐེར་ཟུག་གནས་མིན་འཇིག་མིན་པས། །མི་དམིགས་ཞེས་བྱའི་སྟོང་ཉིད་དོ། །ད་ལྟར་བ་འདི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ཅིང༌། སྐད་ཅིག་མའང་ཐོག་མཐའ་དབུས་གསུམ་གྱིས་དཔྱད་ན་སྐད་ཅིག་ཏུ་ཡང་མི་གནས་ཤིང༌། འདས་པ་ཞིག་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དུས་གསུམ་གང་ལ་དུས་གསུམ་དེ་དག་མི་དམིགས་པ་དེ་ལ་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བརྗོད་ལ། མི་དམིགས་པ་དེ་རང་གི་ངོ་བོ་དེ་ཡིས་དབེན་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐེར་ཟུག་གནས་པ་མིན་པ་དང་འཇིག་པ་མིན་པས་མི་དམིགས་ཞེས་བྱའི་སྟོང་ཉིད་དོ། །བཅུ་དྲུག་པ་ནི། རྐྱེན་ལས་བྱུང་ཕྱིར་དངོས་རྣམས་ལ། །འདུས་པ་པ་ཡི་ངོ་བོ་མེད། །འདུས་པ་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱིས། །སྟོང་ཉིད་དངོས་མེད་སྟོང་ཉིད་དོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་འདུས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོགས་པའི་ངོ་བོ་མེད་ལ། འདུས་པ་ལས་བྱུང་བ་དེ་ནི་ཉིད་ཀྱི་རང་ངོས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་ཉིད་དོ། །དབུས་མཐའ་སོགས་ལས་དང་པོ་དྲུག་ཆོས་ཅན་གྱི་སྒོ་ནས་དང༌། དེ་འོག་བརྒྱད་དགོས་(༣༤༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་དང༌། ཐ་མ་གཉིས་སྒྲོ་སྐུར་སྤང་བའི་དངོས་པོ་མེད་པས་གང་ཟག་དང་ཆོས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་བསལ་ནས། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྐུར་འདེབས་སྤང་བའི་ཕྱིར་དུ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པར་བཞེད་དེ། གཞན་དབང་དང་ཡོངས་གྲུབ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་གདུལ་བྱ་དག་དྲང་བའི་ཕྱིར་ཡིན་པས་དབུ་མ་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་འདི་ཁོ་ན་ཟབ་ཅིང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ། །སྟོང་ཉིད་བཅུ་དྲུག་གི་ཚུལ་ལ། བཤད་རྒྱུད་རྡོ་རྗེ་ཕྲེང་བ་དང༌། སམྦུ་ཊའི་རྒྱུད་ཕྱི་མ་དང༌། དབུས་མཐའ་རྩ་འགྲེལ་འགྲེལ་བཤད་དང་བཅས་པ་དང༌། བརྒྱད་སྟོང་དོན་བསྡུ་རྩ་འགྲེལ་རྣམས་ཕལ་ཆེར་སྟོན་ཚུལ་མཐུན་པར་སྣང་ནའང་ངེས་པའི་དོན་དུ་འདི་ནས་བཤད་པ་ཁོ་ན་ཉིད་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། གཞན་གྱི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་བཞིའི། དང་པོ་ནི། དངོས་པོའི་སྒྲས་ནི་མདོར་བསྡུས་ན། །ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་བརྗོད་པ་ཡིན། །དེ་རྣམས་དེ་ཡིས་སྟོང་ཉིད་གང༌། །དེ་དངོས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བཤད། །དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ལ་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི། དེ་རྣམས་དེའི་སྟོང་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བཤད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། མདོར་བསྡུས་ན་ནི་དངོས་མེད་པ། །འདུས་མ་བྱས་ཆོས་རྣམས་ལ་བརྗོད། །དེ་ཉིད་དངོས་མེད་དེས་སྟོང་ཉིད། །དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོང་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་མེད་པར་བརྗོད་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སོགས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་བརྗོད་ལ། དངོས་མེད་དེ་ཉིད་དང་དངོས་མེད་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་བཅས་བརྗོད་དོ། །གསུམ་པ་ནི། རང་བཞིན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ནི། །རང་བཞིན་ཞེས་བྱའི་སྟོང་ཉིད་དེ། །འདི་ལྟར་རང་བཞིན་མ་བྱས་པས། །རང་བཞིན་ཞེས་ནི་བྱ་བར་བསྙད། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཆོས་ཉིད་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ནི་རང་བཞིན་ཅེས་བྱ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་འདི་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉན་ཐོས་སོགས་ཀྱི་ཤེས་མཐོང་གིས་མ་(༣༤༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱས་པས་ན་རང་བཞིན་ཅེས་ནི་བྱ་བར་བསྙད་ལ། འགྲེལ་པར། རང་བཞིན་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་སྟེ། འདི་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་བས། རི་བོ་དགེ་ལྡན་པ་དག་སྒྲུབ་ཆོས་དོར་བའི་མེད་དགག་གཞི་མ་གྲུབ་པར་རང་རང་སྟོང་པར་ཁས་ལེན་ན་སྟོང་ཉིད་མ་ཡིན་དགག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་སྐྱོན་སྨྲ་བ་ནི་དཔལ་ལྡན་ཟླ་བ་ལ་ངན་སྨྲས་སུ་བྱེད་པར་ཟད་དོ། །བཞི་པ་ནི། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་འབྱུང་བ་འམ། །མ་བྱུང་ཡང་རུང་དངོས་སུ་ན། །དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད། །གཞན་གྱི་དངོས་པོར་རབ་ཏུ་བསྒྲགས། །ཡང་དག་མཐའ་དང་དེ་བཞིན་ཉིད། །དེ་གཞན་དངོས་པོའི་སྟོང་ཉིད་དོ། །མདོ་ལས། གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་མ་བྱུང་ཡང་རུང་སྟེ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་གནས་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་དང༌། ཆོས་ངེས་པ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་གནས་པ་ཉིད་དེ། གཞན་གྱིས་མ་བྱས་སོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན་ནི། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་འབྱུང་བའམ་མ་བྱུང་ཡང་རུང་སྟེ་དངོས་སུ་ན་དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་གནས་ལུགས་དང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཐ་སྙད་དུ་ཅིའི་ངོ་བོར་ཡང་མ་གྲུབ་པར་རྟག་ཏུ་ཡོད་པས་མཆོག་ཏུ་བྱུང་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་པས་སམ། ཡེ་ཤེས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བས་རྟོག་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དངོས་པོར་རབ་ཏུ་བསྒྲགས་ཞེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རང་སྒྲ་དང༌། གཞན་སྒྲས་ཐ་སྙད་དུ་སྒྲ་རྟོག་གིས་བརྗོད་ཚུལ་གཉིས་བྱུང་བ་ལ་གཉིས་ཀ་ལྟར་ཡང་དེ་ལྟའི་རང་གཞན་གྱི་སྟོང་ཉིད་དེ་དངོས་པོ་དངོས་མེད་བདག་གཞན་བྱས་མ་བྱས་སོགས་ཀྱི་ཆོས་གང་གི་ཡང་རང་གི་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་པའི་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་ཉིད་དུ་གཏན་ལ་དབབ་པའི་ཆེད་དུ་དང་པོར་རང་བཞིན་མེད་པའི་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་འཕགས་པ་སོགས་ཀྱིས་མ་བྱས་པའི་(༣༥༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྟོང་ཉིད་དེའང་དེ་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་ཉིད་དུ་བསྟན་ནས། སླར་རང་བཞིན་མེད་པའི་སྟོང་ཉིད་འཕགས་སོགས་ཀྱིས་མ་བྱས་པའི་སྟོང་ཉིད་གཞན་གྱི་ངོ་བོའམ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ངོ་བོའོ། །ཞེས་འཇིག་རྟེན་རྟེན་འབྲེལ་གཞན་གྲགས་སུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་འགའ་ཞིག་དང་མཐུན་པར་བྱས་ནས་དེ་ལྟའི་གཞན་སྟོང་དེ་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་ཉིད་དུ་གཏན་ལ་དབབ་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན། འཁོར་བ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ན་ཡོད་པ་ནི་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་སྟེ་ཡང་དག་མཐའ་དང༌། རྣམ་པར་འགྱུར་བ་མེད་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་དེ་ནི་གཞན་གྱི་དངོས་པོའི་སྟོང་ཉིད་དོ། །བོད་ཁ་ཅིག་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་རང་གི་ངོ་བོས་དབེན་པ་རང་སྟོང་དང་གཞན་གྱི་ཆོས་དབེན་པ་གཞན་སྟོང་གི་དོན་དུ་འདོད་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། སྟོང་ཉིད་ཀྱི་མདོ་དོན་ལ་དེ་ལྟར་མེད་ཅིང༌། མདོ་དོན་འདི་དག་གི་དགོངས་པ་དབུ་སེམས་གཉིས་སུ་འགྲེལ་པར་སྟོན་པས་ལུང་བསྟན་ཐོབ་པའི་ཤིང་རྟའི་སྲོལ་འབྱེད་ཀྱི་སློབ་དཔོན་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་བཅོས་ཚད་ལྡན་འགར་ཡང་དེ་འདྲ་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཇོ་ནང་པ་ནི། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་པས་རང་སྟོང་དང༌། དོན་དམ་བདེན་པར་རང་རང་ངོ་བོས་མི་སྟོང་པའི་གཞན་མཆོག་གི་ཤེས་པ་བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོ་རྟག་དངོས་དེ་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཆོས་གཞན་གྱིས་སྟོང་པ་གཞན་སྟོང་དུ་བཤད་ནས། གཞན་སྟོང་སྨྲ་བའི་དབུ་མ་པ་ནི་དབུ་མ་པ་ཆེན་པོ་དང༌། རང་སྟོང་སྨྲ་བའི་དབུ་མ་པ་ནི་དབུ་མའི་བསྟན་པ་དུག་ཅན་དུ་བྱེད་པའོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་ལྟར་འཆད་པ་ནི་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་དོན་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་(༣༥༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདེན་གྲུབ་ཀྱི་ཆོས་རང་ངོས་མི་སྟོང་པར་ཁས་ལེན་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོན་པས་ངེས་པའི་དོན་སྟོང་ཉིད་དུ་གཏན་ལ་དབབ་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་དབུ་མ་པ་དང་འཕགས་སེང་གི་དགོངས་འགྲེལ་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་ཏེ། མདོ་ལས། ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པ་དང༌། འཇིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དེས་སྟོང་ངོ༌། །ཞེས་ཁྱེད་འདོད་པའི་གཞན་སྟོང་དེ་གསལ་པོར་དམིགས་ཕུག་ཏུ་བཀག་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང༌། འཕགས་པ་གྲོལ་སྡེ་དང་ཤཱནྟི་པ་སོགས་ཀྱིས་བྱེད་པ་པོ་གཞན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། ཞེས་སོགས་དང༌། གཞན་གྱི་མ་བྱས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་སྟེ་ཞེས་སོགས་ནི་རང་བཞིན་ནམ་ངོ་བོའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་ཉིད་གཞན་སྟོང་གི་སྟོང་བྱའི་གཞིར་བཟུང་བ་ལས་བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོ་རྟག་དངོས་གཞན་མཆོག་སྟོང་གཞིར་བྱསནས་དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཆོས་གཞན་གྱིས་སྟོང་པ་གཞན་སྟོང་གི་དོན་དུ་འཆད་པ་གཏན་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར། ཁྱེད་རང་དབུ་མ་པ་ལ་རང་སྟོང་གཞན་སྟོང་གི་ལུགས་གཉིས་ཡོད་ཟེར་བ་དེ་ཚུན་ཆད་མ་གཏོགས་རྒྱ་བོད་གཉིས་ན་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བདག་གི་དབུ་མ་ལ་དེ་ལྟའི་ལུགས་གཉིས་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་གང་ཟག་གཅིག་ཀྱང་མ་བྱུང་ཞིང༌། དབུ་མར་སྨྲ་ན་དོན་དམ་པའི་ཆོས་བདེན་གྲུབ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་བདེན་མེད་རང་སྟོང་གིས་སྟོང་པར་སྨྲ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་སྨྲ་ན་དངོས་སྨྲ་བར་འགྱུར་ལ། དངོས་སྨྲ་བ་དང་སྤྲོས་བྲལ་དབུ་མར་སྨྲ་བ་གཉིས་འགལ་བ་ལ་མི་འཁྲུལ་བའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་གཞན་དེ་རང་སྟོང་གིས་སྟོང་པས་ཆོས་གཞན་མཆོག་རང་སྟོང་པར་མི་འགྱུར་བས་དེ་འདྲའི་(༣༥༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རང་ཚིག་སྙིང་པོ་མེད་པའི་འཁྲུལ་བཅས་དེ་མཁས་པ་དབུ་མ་པའི་སྐྱེས་བུ་ལ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཡང་ཟི་ལུང་པས། སེམས་ཙམ་རྣམ་རྫུན་པ་དེ་དབུ་མ་གཞན་སྟོང་པའོ་ཞེས་སྨྲའོ། ། རྣམ་རྫུན་པ་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་བཞིའི་ཟླས་ཕྱེ་བའི་དབུ་མ་པ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་ནི་ཟི་ལུང་པ་ཉིད་མ་གཏོགས་རྒྱ་བོད་དུ་སྔར་མ་བྱུང་ལ། རྣམ་རྫུན་པས་ཀྱང་རང་ལུགས་སུ་རང་སྟོང་ཁས་མི་ལེན་ཅིང༌། གཞན་སྟོང་ཁོ་ན་ཁས་ལེན་ནོ་སྙམ་པ་དེའང་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་རྫུན་པའང་ཡུམ་དོན་འགྲེལ་བ་ན་རང་ལུགས་ཀྱི་རང་སྟོང་དང༌། གཞན་སྟོང་གཉིས་ཀ་ཡང་སྟོང་ཉིད་མཚན་ཉིད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་ཟི་ལུང་པ་ལྟར་རང་སྟོང་གི་སྟོང་ཉིད་སྟོང་ཉིད་ཕལ་པ་ཡིན་པས་སྟོང་ཉིད་གོ་ཆོད་པོ་མིན་པ་དང༌། སྟོང་ཉིད་གཙོ་བོ་དེ་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པས་སྟོང་ཉིད་གོ་ཆོད་པོ་ནི་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་པ་ལྟར་ཡང་མི་འཐད་དེ། ཀུན་རྫོབ་རང་སྟོང་སྟོང་ཉིད་གོ་ཆོད་མིན་པར་ཕལ་པ་ཡིན་ན། གཟུང་འཛིན་ཀུན་བརྟགས་རང་གི་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་དབང་གི་སྟེང་དུ་ཡོད་པའི་ཡོངས་གྲུབ་དེའང་སྟོང་ཉིད་གོ་ཆོད་པོ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེར་ཡང་ཁྱེད་འདོད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་དབུ་མའི་དབྱེ་བར་རང་སྟོང་ཁས་ལེན་གྱི་དབུ་མ་པ་དང་གཞན་སྟོང་ཁས་ལེན་གྱི་དབུ་མ་པ་གཉིས་ཡོད་པ་དང༌། དེ་གཉིས་ལས་ཁ་ཅིག་རང་སྟོང་སྨྲ་བའི་དབུ་མའི་ལྟ་བ་མཐོ་བ་དང༌། ཁ་ཅིག་གཞན་སྟོང་སྨྲ་བའི་དབུ་མའི་ལྟ་བ་མཐོའོ་ཞེས་ཕན་ཚུན་སྐད་གསང་བསྟོད་དེ་སྨྲ་བ་དེ་དག་ནི་དབུ་སེམས་ལ་སོགས་པའི་ཕྱི་ནང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ལའང་བདག་ཉིད་བློ་ཁ་མ་ཕྱོགས་བཞིན་དབུ་སེམས་སོགས་(༣༥༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་ལ་རྣམ་གཞག་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་རྟགས་ཡང་དག་གི་རྒྱལ་མཚན་ནུབ་མེད་དུ་བསྒྲེང་བ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཚུལ་ལས། །དེ་དག་དེ་སྐད་རབ་ཏུ་བསྒྲགས། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཚུལ་མདོ་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ལས་རབ་ཏུ་སྤྲོས་ནས་བཅུ་དྲུག་དང༌། བཞི་པོ་དེ་དག་བཤད་མ་ཐག་པ་དེ་སྐད་དུ་རབ་ཏུ་བསྒྲགས་སོ། །གསུམ་པ་ལ། བདེན་གཉིས་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འགོག་པ་ལ་འཇུག སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་མི་འདོར་བའི་ཚུལ། ས་གོང་མར་འཕགས་པ་གཞན་ཟིལ་གྱིས་གནོན། བདེན་གཉིས་རྟོགས་པས་དོན་གཉིས་མཐར་ཐུག་པར་འགྱུར་ཚུལ་དང་བཞི། དང་པོ་ནི། དེ་ལྟར་བློ་གྲོས་ཟེར་གྱིས་སྣང་བ་གསལ་བྱས་པ། །རང་གི་ལག་ན་གནས་པའི་སྐྱུ་རུ་ར་བཞིན་དུ། །སྲིད་གསུམ་འདི་དག་མ་ལུས་གདོད་ནས་སྐྱེ་མེད་པར། །རྟོགས་ཏེ་ཐ་སྙད་བདེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འགོག་པར་འགྲོ། །ཤེར་ཕྱིན་ལ་ལྷག་པར་གནས་པའི་སེམས་དཔའི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུལ་བྱུང་བརྗོད་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྐབས་རྗོགས་པར་བསྟན་པ་ནི། གོང་དུ་བཤད་པའི་ཚུལ་དེ་ལྟར་དཔྱད་པ་ལས་བྱུང་བའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་ཟེར་གྱིས་དེ་ཉིད་མཐོང་བའི་གེགས་ཀྱི་མུན་པ་བཅོམ་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྣང་བ་གསལ་བར་བྱས་པའི་སེམས་དཔའ་ནི་རང་གི་ལག་ན་གནས་པའི་སྐྱུ་རུུ་ར་ཕྱི་ནང་སྒྲིབ་མེད་དུ་མཐོང་བ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་སྲིད་གསུམ་འདི་དག་མ་ལུས་གདོད་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་རྟོགས་ཏེ། དོན་དམ་པར་འགོག་སྙོམས་ལ་འཇུག་པ་མེད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་བདེན་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཚེ་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྤྲོས་བྲལ་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་འགྲོའོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་འགོག་སྙོམས་ལ་འཇུག་པ་ན། སེམས་སེམས་བྱུང་གི་སྒྲོ་འདོགས་བཅད་ནས་སྙོམས་འཇུག་དེ་ལ་མཉམ་པར་བཞག་གམ་སྒྲོ་འདོགས་མ་བཅད་པར་མཉམ་པར་བཞག དང་པོ་ལྟར་ན། སྒོམ་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་ཚད་མ་དེས་རྣམ་བཅད་ལ་སེམས་སེམས་བྱུང་(༣༥༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གི་སྒྲོ་འདོགས་བཅད་ནས། ཡོངས་གཅོད་ལ་ཡུལ་སེམས་སེམས་བྱུང་སྐྱེ་བ་མེད་པར་བློ་དེ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་སྣང་ནས་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བས་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་འགོག་པའི་མཉམ་གཞག་ལའང་ཡུལ་དང་བློ་གཉིས་ཅར་ཡོད་པར་སོང་ཞིང༌། དེ་ལྟར་ན་འགོག་སྙོམས་ལ་འཇུག་པའང་མིང་ཙམ་དུ་འགྱུར་ལ། གཉིས་པ་ལྟར་ན། སྒོམ་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་ཚད་མས་སྒྲོ་འདོགས་མ་བཅད་ན་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་མཉམ་གཞག་ཀྱང་མ་འཁྲུལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་དོགས་ན་སྒོམ་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཚད་མས་འགོག་སྙོམས་དང་མི་མཐུན་པའི་སྒྲོ་འདོགས་རྣམ་པར་བཅད་ནས་འཇུག་ལ། དེ་ལྟར་བཅད་པའི་ཚེ་ཡོངས་གཅོད་ལ་སེམས་སེམས་བྱུང་སྐྱེ་མེད་ལ་སོགས་པ་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ཞིག་བློ་དེ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་སྣང་བར་ནི་མི་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་སྒོམ་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་ཚད་མས་སེམས་སེམས་བྱུང་གི་སྤྲོས་པའི་མཐའ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བཅད་ནས་དེའི་ཡོངས་གཅོད་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་སྐྱེ་མེད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ཡོད་མེད་ཡིན་མིན་སྣང་མི་སྣང་གང་དུའང་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ཚུལ་གྱིས་མཉམ་པར་བཞག་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་འགོག་པ་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པའི་སྙོམས་འཇུག་ཏུ་སོང་བ་དེའི་ཚེ་འགོག་སྙོམས་ལ་ཡུལ་གྱི་སྣང་བ་དང་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་གཅིག་དང་ཐ་དད་པར་ཡོད་པར་ཡང་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ནི། རྟག་ཏུ་འགོག་པར་གཏོགས་པའི་བསམ་གཏན་ཡིན་མོད་ཀྱི། །འགྲོ་བ་མགོན་མེད་པ་ལ་སྙིང་རྗེ་འང་སྐྱེད་པར་བྱེད། །འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་གཞན་དོན་ཡལ་བར་འདོར་རམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ནི་རྟག་ཏུ་འགོག་པ་ལ་(༣༥༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྙོམས་འཇུག་གི་ནུས་པ་ཐོབ་པས་དངོས་གཞིའི་དུས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གཏོགས་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་ཀྱི་དུས་ན་འཁོར་བར་གཏོགས་པའི་བརྩེ་བའི་བསམ་པ་ཅན་ཡིན་པས་འགྲོ་བ་མགོན་མེད་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡང་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །གསུམ་པ་ནི། དེ་གོང་བདེ་གཤེགས་གསུང་སྐྱེས་སངས་རྒྱས་འབྲིང་བཅས་ནི། །མ་ལུས་པ་རྣམས་བློ་ཡིས་ཕམ་པར་བྱེད་པའང་ཡིན། །སེམས་དཔའ་ས་དྲུག་པ་དེའི་གོང་རོལ་བདུན་པ་ལ་སོགས་པར་བདེར་གཤེགས་གསུང་སྐྱེས་ཉན་ཐོས་དང༌། སངས་རྒྱས་འབྲིང་བཅས་ནི་རང་རྒྱལ་ཏེ་མ་ལུས་པ་རྣམས་བློ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕམ་པར་བྱེད་པའང་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ནི། ཀུན་རྫོབ་དེ་ཉིད་གཤོག་ཡངས་དཀར་པོ་རྒྱས་གྱུར་པ། །ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ནི་སྐྱེ་བོའི་ངང་པ་ཡིས། །མདུན་དུ་བདར་ནས་དགེ་བའི་རླུང་གི་ཤུགས་སྟོབས་ཀྱིས། །རྒྱལ་བའི་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་མཆོག་ཏུ་འགྲོ། །སེམས་དཔའ་དེ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྦྱིན་སོགས་སྔར་ལས་ཆེས་ལྷག་པར་འབར་བ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པ་རྟོགས་པའི་གཤོག་ཡངས་རང་དོན་གྱི་དྲི་མ་མེད་པས་དཀར་པོ་རྒྱས་པར་གྱུར་པའི་ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་སེམས་དཔའ་ས་དྲུག་པ་བ་དེ་ནི་རང་གི་གདུལ་བྱ་སྐྱེ་བོའི་ངང་པ་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་མ་ཡིས་མདུན་དུ་བདར་ནས་ཚོགས་གཉིས་ཀྱི་དགེ་བའི་རླུང་གི་ཤུགས་སྟོབས་ཀྱིས་རྒྱལ་བའི་ཡོན་ཏན་ཟད་མི་ཤེས་ཤིང་གཏིང་མི་དཔོགས་པའི་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་མཆོག་ཏུ་འགྲོ་བར་བྱེད་དོ། །འདིར་སྨྲས་པ། དཔྱོད་དང་དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་དེ་ཉིད་ལ། །ཅི་ཡང་མཐོང་དང་རྟོགས་བྱར་མ་རྙེད་ཅིང༌། །བློ་ཡང་དེ་ལྟར་ཤེས་དང་རིག་པ་ཡི། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དབེན་པ་ན། །མཉམ་པར་བཞག་པས་ཤེར་ཕྱིན་རྫོགས་པར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་མཉམ་གཞག་དེ་ལས་ལྡང་བའི་རྗེས། །བལྟོས་བཞག་རྒྱུ་རྐྱེན་ཙམ་ཞིག་དེ་འཛིན་གྱི། །ཤེས་པ་དེ་ལ་སྣང་བར་གྱུར་ན་ཡང༌། །རྟོག་དང་རྟོག་མེད་ཤེས་པས་སྣང་བ་དེའི། །ཡོད་མེད་འཁོར་འདས་ལ་སོགས་དོན་བྱེད་པར། །དེ་དེར་གྲུབ་པའི་གཟུང་འཛིན་(༣༥༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྤྲོས་བྲལ་ཀྱང༌། །གཟུང་འཛིན་གྱིས་སྤྲོས་འཁྲུལ་པའི་འགྲོ་བ་ལ། །སྣང་ཙམ་ཆོས་འདི་འཁོར་འདས་སྤྲོས་ཚོགས་ཀྱི། །ཇི་ལྟར་གཟུང་འཛིན་ཆ་ཀུན་བདེན་མིན་པའི། །རྒྱུ་མཚན་ལེགས་པར་བསྟན་ནས་སྣང་ཙམ་ཡང༌། །བལྟོས་ནས་བཞག་ཕྱིར་རང་ངོས་སྟོང་པ་ལས། །སྣང་ཙམ་འགགས་མི་རུང་བར་རྣམ་ཀུན་ཏུ། །ཡོད་པར་འདོད་པ་འདི་ཡང་སྤྲོས་ཆོས་ཀྱི། །ལྷག་མ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ལ་ཞེན་གྱུར་པས། །དབུ་མའི་ཚུལ་མཆོག་ཡོངས་སུ་ག་ལ་རྫོགས། །ཞེས་སྨྲས་སོ། །དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། སེམས་བསྐྱེད་པ་དྲུག་པའོ། །དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དྲུག་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པའོ།། །།

སེམས་བསྐྱེད་བདུན་པ་རིང་དུ་སོང་བ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདུན་པ་ནི།རིང་དུ་སོང་འདིར་འདི་ནི་སྐད་ཅིག་དང༌། །སྐད་ཅིག་ལ་ནི་འགོག་པར་འཇུག་འགྱུར་ཞིང༌། །ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལེགས་འབར་བའང་འཐོབ། །སེམས་དཔའི་ས་བདུན་པ་རིང་དུ་སོང་བ་འདིར་ནི་སེམས་དཔའ་འདི་ནི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་དང་སྐད་ཅིག་ལ་ནི་ས་དྲུག་པར་ཐོབ་པའི་འགོག་པ་དེ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་ཞིང༌། འགོག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་མིན་པར་མདོའི་ལུང་དང་བཅས་ཏེ་རང་འགྲེལ་དུ་བཤད་དོ། །འདིར་མདོ་ལས། འགོག་སྙོམས་ལ་འཇུག་པའི་མིང་ཙམ་ཞིག་བྱུང་ལ། དེའི་དོན་ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་དག་གིས་ཚོགས་དྲུག་བཀག་པའི་འཕགས་པའི་སྙོམས་འཇུག་ལ་འདོད་ཅིང༌། བྱེ་སྨྲས་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་རྫས་གྲུབ་ཏུ་འདོད་ལ། མདོ་སྡེ་པ་ཡན་བཏགས་ཡོད་དུ་འདོད་ཅིང༌། ཁ་ཅིག་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱང་ཡོད་པར་འདོད། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས། འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གང་ཞེ་ན། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ལ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་གྱེན་དུ་བསྐྱོད་པའི་ཞི་བར་གནས་པའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་(༣༥༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བའི་ཆོས་བརྟན་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་དང༌། བརྟན་པ་དེ་དག་ལས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་འགོག་པ་ལ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ། ཞེས་གདགས་སོ། །ཞེས་སྲིད་རྩེའི་སེམས་ཐོབ་པའི་འཕགས་པས་ཚོར་འདུ་རགས་པ་ཞི་བར་གནས་པར་འདོད་པས་ཚོགས་བདུན་འཁོར་བཅས་བཀག་པའི་ཕུང་པོའི་གནས་སྐབས་ལ་བཏགས་པའི་ལྡན་མིན་དུ་བཤད་ཅིང༌། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་བཞེད་དེ། འགྲེལ་པར། འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འགོག་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། འདིར་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་འགག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཞེས་སོ། །དེས་ན་ཉན་རང་ནི་འགོག་སྙོམས་ལ་ཡུན་རིང་མོར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། ཞི་བ་ལ་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཞི་བ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་ས་བདུན་པ་ནས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་འགོག་པ་ལ་འཇུག་ཅིང་ལྡང་བས་ཉན་རང་བློའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ལྡང་འཇུག་གཉིས་ཀ་བྱེད་པ་ལྟར་བཤད་པ་ལ་གོང་དུ་དཔྱད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་འགོག་པར་འཇུག་ནུས་མི་ནུས་དང༌། སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་དེ་ལས་ལྡང་ནུས་མི་ནུས་ལ་བརྗོད་དེ། སྐད་ཅིག་གི་ཡུན་ལ་ལྡང་འཇུག་གི་བྱེད་པས་བྱ་བ་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་ལ། གཞན་དུ་ལྡང་འཇུག་གང་ཡང་རུང་བ་རེ་རེའི་ཆེད་དུ་སྐད་ཅིག་མ་མང་པོའི་ཡུན་འགོར་བའོ། །ས་བརྒྱད་པར་ནི་སྐད་ཅིག་གིས་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་བར་འཇུག་པ་ཡོད་ཀྱང་སྐད་ཅིག་གིས་ལྡང་(༣༥༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བར་མི་བྱེད་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱང་ཡོད་དེ། དེར་ནི་རྩོལ་མེད་མཚན་མེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་དེ་ཉིད་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པའི་ཕུལ་ཆེས་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། འགོག་སྙོམས་ལ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལྡང་འཇུག་ནུས་པ་དེས་ན་དེའི་ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལེགས་པར་འབར་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པའང་འཐོབ་བོ། །ཤེས་རབ་ཉིད་ཡུལ་ཐབས་སྟོབས་སྨོན་ལམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་ལ་ཐབས་ལ་སོགས་པར་བརྗོད་ཀྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། སེམས་བསྐྱེད་པ་བདུན་པའོ། །དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། རིང་དུ་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་བདུན་པའི་བཤད་པའོ།། །།

སེམས་བསྐྱེད་བརྒྱད་པ་མི་གཡོ་བ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བརྒྱད་པ་ལ། སའི་ངོ་བོ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཡང་ཡང་སྔར་དགེ་ལས་ལྷག་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །གང་དུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་འགྱུར་བ། །མི་གཡོ་དེ་ལ་བདག་ཉིད་ཆེ་དེ་འཇུག །ས་བརྒྱད་པའི་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་སྔར་ས་བདུན་པ་མན་ཆད་ཀྱི་ཚོགས་གཉིས་ཀྱི་དགེ་བ་ལས་ལྷག་པ་སྟེ་ཆེས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཐོབ་པ་ནི། ས་གང་དུ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་སེམས་དཔའི་ས་བརྒྱད་པ་མི་གཡོ་བ་དེ་ལ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་སྔར་གྱི་དགེ་བ་ལས་ལྷག་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྒྱ་མཚོར་འགྲོ་བའི་གྲུ་ཆེན། རྒྱ་མཚོ་དང་མ་ཕྲད་ན་ཆེད་དུ་བསྐྱོད་ནས་འགྲོ་ལ། ཕྲད་མ་ཐག་རླུང་ཆེན་པོས་བསྐྱོད་ནས་ཆེད་དུ་བསྐྱོད་མི་དགོས་པར། དེ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལ་ཉིན་གཅིག་གིས་ཆོད་པ་དེ་ནི་སྔོན་ཆེད་དུ་བསྐྱོད་པས་ལོ་བརྒྱར་ཡང་དེ་སྲིད་དུ་འགྲོ་མི་ནུས་པ་བཞིན་ས་བརྒྱད་པ་ཕྱིན་ནས་ལྷུན་གྲུབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཡུད་ཙམ་གཅིག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་བགྲོད་པའི་དགེ་བ་དེ་ནི། སྔོན་མ་དག་པ་ས་བདུན་དུ་བསྐལ་པ་འབུམ་དུ་བསགས་པའི་དགེ་(༣༥༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བས་ཀྱང་ས་ལམ་བགྲོད་པའི་སྟོབས་མི་སྙོམས་པར་མདོར་བཤད་ཅིང༌། དེས་ན་ལམ་ལ་འཇུག་པ་ན་རྩོལ་བ་ཡོད་མེད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ལམ་བགྲོད་པ་མྱུར་བུལ་ཡོན་ཏན་ཚུལ་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་ཆེའོ། །གཉིས་པ་ལ། ཕར་ཕྱིན་དང་ཡོངས་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན། སྲིད་གསུམ་བླ་མར་གྱུར་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སྒྲུབ་ཚུལ། འཁོར་བ་འགགས་ཀྱང་དབང་བཅུས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྫོགས་པར་བྱེད་ཚུལ་དང་གསུམ། དང་པོ་ནི། འདི་ཡི་སྨོན་ལམ་ཤིན་ཏུ་དག་འགྱུར་ཞིང༌། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་འགོག་ལས་སློང་བར་མཛད། །སེམས་དཔའ་འདིས་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་སྨོན་ལམ་གྲངས་མེད་བཅུ་བཏབ་པ་གང་དེ་སྐབས་འདིར་ཤིན་ཏུ་དག་པར་འགྱུར་བས་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕར་ཕྱིན་གྱིས་ཆེས་ལྷག་ཅིང་ས་འདིར་རྒྱལ་སྲས་གཞོན་ནུའི་སར་བཞག་སྟེ། དགུ་པར་རྒྱལ་ཚབ་ཐོབ་ལ། བཅུ་པར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ལྟར་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དབང་བསྐུར་རོ། །ས་འདིར་ཉོན་མོངས་པ་དང་མཚན་འཛིན་མ་ལུས་པ་སྤངས་པས་ཆོས་དབྱིངས་ལ་འབད་མེད་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་འགོག་སྙོམས་ལས་མི་ལྡང་བ་ལ། དེར་དུས་མིན་པར་གཞན་དོན་རྒྱུན་ཆད་ནས་མྱང་འདས་ལ་འཇུག་པ་འགགས་པའི་ཆེད་དུ་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལས་བསྐུལ་བ་ནི། ངེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྟོབས་དང་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི། །དེ་དག་ཁྱོད་ལ་མེད་ཀྱིས་དེ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམས། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་འགོག་པ་ལས་སློང་བར་མཛད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྒྲུབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། འདིའི་མྱང་འདས་དེ་མྱང་འདས་གང་ལ་འཇོག་སྙམས་ན། ཉི་སྣང་ལས། འོ་ན་དེའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མྱང་འདས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་རིང་དུ་སྤོང་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་(༣༥༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་གང་ཞིག་ཡིན་ཅེ་ན། སྤྱིར་མྱང་འདས་ལ་རྩེ་མོ་ཐོབ་ནས་དགེ་རྩ་ཆད་པ་ལས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། བཟོད་པ་ཐོབ་ནས་ངན་འགྲོའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ཐོབ་ནས་དེའི་ཡན་ལག་གི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ན་སྲིད་པ་བརྒྱད་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། ཕྱིར་འོང་ལ་འདོད་པའི་སྲིད་པ་གཉིས་ལས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་ལ་འདོད་ཁམས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་རྣམས་ལ་ལྷག་བཅས་ལྷག་མེད་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། དགོངས་པ་ཅན་གྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡོད་པ་ལས། ཕྱི་མ་སྟེ་རེ་ཞིག་གཞན་དོན་རྒྱུན་ཆད་པ་ལ་དགོངས་ནས་མྱང་འདས་སུ་བཞག་གོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། ཆགས་པ་མེད་པའི་བློ་ནི་སྐྱོན་རྣམས་དག་དང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་ཕྱིར། །ས་བརྒྱད་པ་ལ་དྲི་མ་དེ་དག་རྩ་བཅས་ཉེ་བར་ཞི་འགྱུར་ཞིང༌། །ཉོན་མོངས་ཟད་ཅིང་ས་གསུམ་བླ་མར་གྱུར་ཀྱང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནི། །འབྱོར་པ་མཁའ་ལྟར་མཐའ་བྲལ་མ་ལུས་འཐོབ་པར་ནུས་མ་ཡིན། །ས་བརྒྱད་པ་ལ་ཁམས་གསུམ་འཁོར་བར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་གྱི་དྲི་མ་དེ་དག་རྩ་བ་དང་བཅས་པ་ཉེར་ཞིར་འགྱུར་ཞིང་སྟེ། སྣང་མུན་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པ་ལྟར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཉི་མ་ཤར་བས་གང་ལའང་ཆགས་པ་མེད་པའི་བློ་ནི་མུན་པ་ལྟ་བུའི་སྐྱོན་ཉོན་མོངས་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་མ་ལུས་ཟད་ཅིང་ཁམས་གསུམ་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བས་དེ་དག་གི་བླ་མར་གྱུར་ཀྱང་སྐབས་དེར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་འབྱོར་པ་མཁའ་ལྟར་མཐའ་བྲལ་མ་ལུས་ཐོབ་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་ཐོབ་ཆེད་བསྒྲིམ་པར་བྱ་དགོས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། འཁོར་བ་འགགས་ཀྱང་དབང་རྣམས་བཅུ་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང་དེ་དག་གིས།།སྲིད་པའི་འགྲོ་བར་རང་གི་བདག་ཉིད་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པར་བྱེད་པར་འགྱུར།།ས་འདིར་ཉོན་མོངས་མ་ལུས་པ་སྤངས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཇི་ལྟར་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། འདིར་ཟག་པ་དང་བཅས་མ་བཅས་ཀྱི་དགེ་མི་དགེའི་ལས་(༣༥༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉོན་གྱི་དབང་གིས་འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་འགགས་ཀྱང༌། དབང་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིང་དེ་དག་གི་དབང་གིས་སྲིད་པའི་འགྲོ་བར་གཞན་དོན་དུ་ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་འདོད་དགུར་བསྒྱུར་བ་ལ་མངའ་བརྙེས་པས་གཞན་ལ་རག་མ་ལུས་པར་འཁོར་བར་སེམས་དཔའ་རང་གི་བདག་ཉིད་དེ་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་གི་འཁོར་བའི་ལུས་དང་དག་པའི་འཇིག་རྟེན་ན་ཡོད་པའི་མྱང་འདས་ཀྱི་ལུས་སྣ་ཚོགས་པ་སྤྲུལ་པའམ་མ་སྤྲུལ་པ་རང་རྒྱུད་པར་ཡང་སྟོན་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བས་བསགས་སྦྱངས་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་དོ། །འདིར་ཡིད་ཀྱི་ལུས་ནི་བོད་གང་དག་བེམ་པོའི་ལུས་མིན་པར་ཤེས་པའི་ལུས་ཕྲ་ཞིང་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཞིག་ཡིན་པར་སློབ་དཔོན་ཟླ་གྲགས་བཞེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་སློབ་དཔོན་འདིས་རྣམ་རིག་པའི་ལུགས་ཐ་སྙད་མ་དཔྱད་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་མི་འཐད་པར་བཀག་ན། གཞུང་འདིའི་ཐད་དུ་ལུས་དང་དབང་པོ་ཤེས་པར་འདོད་པ་རྣམ་རིག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་འཆད་པར་བྱེད་དོ་སྙམ་པ་དེ་ལ་མིག་དང་སྙིང་དུ་གྱུར་པ་ཡོད་དམ། དབང་བཅུ་ནི། བསྐལ་པ་བརྗོད་མེད་ཀྱི་བརྗོད་མེད་དུ་ཚེ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པས་ཚེ་ལ་དབང་བ་དང༌། ཏིང་འཛིན་གྱི་སྒོ་དཔག་མེད་ལ་འཇུག་པས་སེམས་ལ་དབང་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་རྒྱན་བཀོད་དུ་མས་བརྒྱན་པར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པས་ཡོ་བྱད་ལ་དབང་བ་དང༌། སེམས་དཔའ་རང་གི་ལས་གང་བསགས་པའི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས་གདུལ་བྱ་དང་འཚམས་པར་དུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལས་ལ་དབང་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་གདུལ་བྱ་དང་འཚམས་པར་སྐྱེ་བ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པས་སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དང་དུས་གང་དུ་ཅི་དགའ་བར་བདག་ཉིད་སངས་རྒྱས་པར་ཀུན་ཏུ་(༣༥༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྟོན་པས་སྨོན་ལམ་ལ་དབང་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་གང་བར་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པས་མོས་པ་ལ་དབང་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པས་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་སོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པས་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བ་དང༌། མཐའ་དབུས་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་སྣང་བས་ཆོས་ལ་དབང་བ་རྣམས་སོ། །དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། སེམས་བསྐྱེད་པ་བརྒྱད་པའོ། །དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་བརྒྱད་པའི་བཤད་པའོ།། །།

སེམས་བསྐྱེད་དགུ་པ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དགུ་པ་ནི། དགུ་པ་ལ་ནི་དེའི་སྟོབས་ལྟ་ཞིག་མཐའ་དག་རྫོགས་པར་དག་འགྱུར་ཞིང༌།།དེ་བཞིན་ཡང་དག་རིག་ཆོས་རང་གི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་དག་པའང་འཐོབ། །བྱང་སེམས་ས་དགུ་པ་འདི་ལ་ནི་སེམས་དཔའ་དེའི་སྟོབས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་ལ་ལྟ་ཞིག་བརྟགས་པ་དང་སྒོམ་པས་མཐའ་དག་རྫོགས་པར་ཆེས་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་བཞིན་དུ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཆོས་རང་གི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཞི་ཡང་ཐོབ་སྟེ། ཆོས་དང༌། དོན་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་དང༌། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །དང་པོས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །གཉིས་པས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་དབྱེ་བ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །གསུམ་པས་ནི་ཆོས་རྣམས་མ་འདྲེས་པར་སྟོན་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །བཞི་པས་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་མཚན་དྲི་བ་ལ་ལན་འདེབས་པ་ཆད་པ་མེད་པ་ཉིད་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། སེམས་བསྐྱེད་པ་དགུ་པའོ། །དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དགུ་པའི་བཤད་པའོ།། །།

སེམས་བསྐྱེད་བཅུ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཅུ་པ་ནི། བཅུ་པའི་ས་ལ་དེ་ཡིས་ཀུན་ནས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལས་དབང་བསྐུར་བ། །དམ་པ་འཐོབ་ཅིང་ཡེ་ཤེས་ལྷག་པར་མཆོག་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་པའང་ཡིན། །ཆར་སྤྲིན་རྣམས་ལས་ཆུ་ཆར་འབབ་པ་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་འགྲོ་རྣམས་ཀྱི། །དགེ་བའི་ལོ་ཏོག་ཆེད་དུ་རྒྱལ་སྲས་ལས་ཀྱང་ལྷུན་གྲུབ་ཆོས་ཆར་འབབ། །སེམས་དཔའ་བཅུ་པའི་ས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ལ་གནས་པའི་སེམས་དཔའ་དེ་ཡིས་ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་ནས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལས་འོད་ཟེར་ཆེན་པོའི་(༣༥༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དབང་བསྐུར་བ་དམ་པ་ཐོབ་ཅིང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་རྒྱལ་ཚབ་ཏུ་འགྱུར་རོ། །མདོ་ལས། དེ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྲངས་མེད་པ་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་ཇི་སྙེད་པའི་ཏིང་འཛིན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ཁྱད་པར་མེད་པར་དབང་བསྐུར་བ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མངོན་དུ་གྱུར་ཏེ། དེ་མངོན་དུ་གྱུར་མ་ཐག་ཏུ་སྟོང་གསུམ་ཕྲག་བཅུའམ་འབུམ་ཕྲག་བཅུའི་གཏོས་དང་མཉམ་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་པདྨ་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པས་སྤྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྟོང་གསུམ་འབུམ་ཕྲག་བཅུར་ཚང་བའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་སྙེད་ཀྱི་པདྨའི་འཁོར་དང་ལྡན་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ལུས་ཀྱང་དེ་དང་འཚམས་ཤིང་དེའི་རྐྱེན་དུ་བབ་པར་གནས་སོ། ། དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཐོབ་མ་ཐག་པདྨ་དེ་ལ་འདུག་པར་ཀུན་ཏུ་སྣང་ངོ༌། །དེ་དེ་ལ་འདུག་པ་དང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཀུན་ནས་གདན་འཛོམ་པ་རྣམས་ཀྱི་མཛོད་སྤུ་ནས་འོད་ཟེར་དག་བྱུང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་དབང་བསྐུར་བར་མཛད་དོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཚེ་ས་འདིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་ལྷག་པར་མཆོག་ཏུ་བྱུང་བར་འགྱུར་བའང་ཡིན་ལ། ཆར་སྤྲིན་རྣམས་ལས་ཆུ་ཆར་ཚད་མེད་འབབ་པ་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་ལོ་ཏོག་སྤེལ་བའི་ཆེད་དུ་རྒྱལ་སྲས་དེ་ལས་ཀྱང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་དམ་ཆོས་ཆར་འབབ་པར་འགྱུར་བས་ས་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅུ་པའོ། །དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཞེས་བྱ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅུ་པའི་བཤད་པའོ།། །།

སའི་ཡོན་ཏན་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ལ། ས་དང་པོ་དང༌། གཉིས་པ་དང༌། (༣༥༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ་པ་སོགས་དང༌། བརྒྱད་པ་དང༌། དགུ་པ་དང༌། བཅུ་པའི་ཡོན་ཏན་བཤད་པ་དྲུག་གི། དང་པོ་ནི། དེ་ཚེ་འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་བརྒྱ་མཐོང་ཞིང༌། །དེ་དག་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱང་འདི་ཡིས་རྟོགས། །དེ་ཉིད་ཚེ་ན་བསྐལ་པ་བརྒྱར་གནས་ཤིང༌། །སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐར་ཡང་ཡང་དག་འཇུག །བློ་ལྡན་ཏིང་འཛིན་བརྒྱ་ཕྲག་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་གཏོང་བྱེད་དེ། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་བརྒྱ་འདི་ཡིས་ཀུན་ནས་གཡོ་ཞིང་སྣང་བར་ནུས། །དེ་བཞིན་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་དེས་སེམས་ཅན་བརྒྱ་ཕྲག་སྨིན་བྱེད་ཅིང༌། །བརྒྱ་ཕྲག་གྲངས་དང་རྗེས་འབྲེལ་ཞིང་དག་ཏུ་ཡང་འགྲོ་བར་འགྱུར། །དེས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་ཡང་དག་འབྱེད་བྱེད་ཐུབ་དབང་སྲས། །རང་གི་ལུས་ལ་ལུས་རྣམས་ཀུན་ནས་སྟོན་པར་བྱེད་པའང་ཡིན། །རང་གི་འཁོར་དང་བཅས་པས་མཛེས་འབྱོར་ལུས་ནི་རེ་རེ་ཞིང༌། །རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་བརྒྱ་ཕྲག་དག་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའང་སྟོན། །ས་དང་པོ་ཐོབ་པ་དེའི་ཚེ་རྒྱལ་སྲས་འདིས་ནི་སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་ལ་སངས་རྒྱས་བརྒྱ་མཐོང་ཞིང༌། སངས་རྒྱས་དེ་དག་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱང་འདི་ཡིས་རྟོགས་པ་དང༌། དེ་ཉིད་ཚེ་ན་བསྐལ་པ་བརྒྱར་གནས་ཤིང༌། བསྐལ་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་བསྐལ་པ་བརྒྱའི་མཐར་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཟིགས་པ་ཡང་དག་པར་འཇུག་པ་དང༌། བློ་ལྡན་སེམས་དཔའ་སྐད་ཅིག་དེར་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱ་ཕྲག་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་གཏོང་བ་སྟེ་ལྡང་བར་ཡང་བྱེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྒྱ་སེམས་དཔའ་འདི་ཡིས་ཀུན་ནས་གཡོ་ཞིང་བརྒྱ་སྣང་བར་ཡང་ནུས་ལ། དེ་བཞིན་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སེམས་ཅན་བརྒྱ་ཕྲག་སྨིན་པར་བྱེད་ཅིང༌། བརྒྱ་ཕྲག་གྲངས་དང་རྗེས་འབྲེལ་གྱི་ཞིང་དག་ཏུ་ཡང་འགྲོ་བར་འགྱུར་ལ། སེམས་དཔའ་དེས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་བརྒྱ་རྣམས་ཡང་དག་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་ཅིང༌། ཐུབ་དབང་སྲས་དེའི་རང་གི་ལུས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལུས་བརྒྱ་ཕྲག་གཅིག་རྣམས་ཀུན་ནས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡང་ཡིན་ལ། རང་གི་འཁོར་དང་བཅས་པས་མཛེས་ཤིང་འབྱོར་པའི་ལུས་ནི་རེ་རེ་ཞིང་འཁོར་གྱི་གྲངས་རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་བརྒྱ་ཕྲག་དག་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའང་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །མདོ་ལས། ས་དང་པོ་ཐོབ་པ་དེ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཞེས་པའི་རབ་བྱུང་ཁ་ཅིག་ཁྱིམ་པ་དང་རབ་བྱུང་གི་ཟླས་དབྱེའི་རབ་བྱུང་ལ་འཆད་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ས་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་སྟེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ས་དང་པོར་ཞུགས་ཙམ་ལ་འཆད་ལ། ཡོན་ཏན་(༣༥༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏན་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་བརྒྱའི་གྲངས་དེས་ཀྱང་ས་དེར་ངེས་པར་འབྱུང་ཙམ་གྱི་ཡོན་ཏན་ལ་དེ་སྙེད་དུ་བརྗོད་ཀྱི། ཐབས་མཁས་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གྲངས་མེད་པར་ཡང་ཡོད་དོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། བློ་ལྡན་རབ་ཏུ་དགའ་བར་གནས་པས་ཡོན་ཏན་དེ་དག་ནི། །ཐོབ་པར་གྱུར་ནས་དེ་བཞིན་ཁོ་ནར་དྲི་མ་མེད་གནས་པས། །དེ་དག་སྟོང་ནི་ཡང་དག་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ་ས། སེམས་དཔའ་བློ་ལྡན་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་གནས་པས་ཡོན་ཏན་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ནི་ཐོབ་པར་གྱུར་ནས་དེ་བཞིན་ཁོ་ནར་ས་གཉིས་པ་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པས་ཡོན་ཏན་དེ་དག་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་ནི་ཡང་དག་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡོན་ཏན་གོང་དུ་ཆེས་ཆེར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། ལྔ་པོ། །འདི་དག་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིས་ནི་འབུམ་ཕྲག་དང༌། །བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་འཐོབ་ཅིང་དེ་ཡིས་བྱེ་བ་སྟོང་འགྱུར་འཐོབ། །དེ་ནས་བྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་འགྱུར་ཡང་འཐོབ་བྱེ་བ་ཕྲག །ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བརྒྱར་རྫོགས་པར་བ1བ་དང་སླར་ཡང་སྟོང་ཕྲག་ཏུ། །ཡང་དག་པར་ནི་བ+ར་བ་མཐའ་དག་རབ་ཏུ་འཐོབ་པར་འགྱུར། །ས་ལྔ་པོ་འདི་དག་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིས་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་འགྱུར་གང་དུ་བརྩིས་པའི་གསུམ་པ་ལ་ཡོན་ཏན་འབུམ་ཕྲག་དང༌། བཞི་པ་ལ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་ཐོབ་ཅིང༌། ལྔ་པ་ལ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡིས་བྱེ་བ་སྟོང་འགྱུར་ཐོབ་པ། དེ་ནས་དྲུག་པ་ལ་བྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་འགྱུར་ཏེ་བྱེ་བ་འབུམ་ཡང་ཐོབ་ཅིང༌། བདུན་པ་ལ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བརྒྱར་རྫོགས་པར་བསྒྱུར་བ་དང༌། སླར་ཡང་སྟོང་ཕྲག་ཏུ་ཡང་དག་པར་ནི་བསྒྱུར་བ་མཐའ་དག་སྟེ་ཡོན་ཏན་དེ་དག་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་འབུམ་རབ་ཏུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་པ་ནི། མི་གཡོའི་སར་གནས་རྣམ་རྟོག་མེད་པ་དེས། །སྟོང་གསུམ་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་བསྡོམས་འཇིག་རྟེན་ན། །རྡུལ་ཚད་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་རྣམས་དང༌། །གྲངས་མཉམ་ཡོན་ཏན་དག་ནི་འཐོབ་པར་འགྱུར། །དེ་ཡན་ཆད་ལ་ཡོན་ཏན་གྲངས་ཀྱིས་བགྲང་བར་མི་ནུས་ཤིང༌། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱིས་བགྲང་བར་བཤད་པས་སེམས་བསྐྱེད་པ་མི་གཡོ་བའི་སར་གནས་པ་རྣམ་རྟོག་མེད་པ་དེས་ནི་སྟོང་གསུམ་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་བསྡོམས་པ་སྟེ། སྟོང་གསུམ་འབུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཚད་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་རྣམས་དང་གྲངས་མཉམ་པའི་ཡོན་ཏན་དག་ནི་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ལྔ་པ་ནི། ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ས་ལ་གནས་པ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དེས་སྔར་བསྟན་ཡོན་ཏན་དག །གྲངས་མེད་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་དུ་ཡང་དག་པར། །བསྡོམས་པ་ཕྲག་བཅུའི་རྡུལ་ཚད་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་ཡོན་ཏན་དག་སྟོང་གསུམ་གྲངས་མེད་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་(༣༥༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུ་ཡང་དག་པར་བསྡོམས་པ་ཕྲག་བཅུ་སྟེ་སྟོང་གསུམ་གྲངས་མེད་འབུམ་ཕྲག་བཅུའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཚད་དང་མཉམ་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དྲུག་པ་ལ། སྔར་བསྟན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་གྲངས་དང༌། ཡོན་ཏན་གཞན་ཡང་ཚད་མེད་པར་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། རེ་ཞིག་བཅུ་པ་འདིར་དེའི་ཡོན་ཏན་དག །ངག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་ཆེས་འདས་འགྱུར་ཞིང༌། །ངག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་བསྡོམས་རྣམས་ན། །རྡུལ་དག་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་སྙེད་འགྱུར། །རེ་ཞིག་ས་བཅུ་པ་འདིར་རྒྱལ་སྲས་དེའི་ཡོན་ཏན་དག་ངག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་ཆེས་འདས་པས་བརྗོད་དུ་མེད་པར་གྱུར་ཅིང་ངག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་བསྡོམས་པ་རྣམས་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དག་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་སྙེད་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རེ་ཞིག་གི་སྒྲ་ནི་དེ་ཙམ་ཁོ་ནར་མ་ཟད་བརྗོད་བྱའི་གོ་རིམ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། བ་%འི་ཁུང་བུར་བྱང་ཆུབ་སེམས་རྣམས་དང༌། །ལྷན་ཅིག་རྫོགས་སངས་རྒྱས་སྐུ་བགྲང་འདས་དང༌། །དེ་བཞིན་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་མི་དག་ཀྱང༌། །སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ལ་ནི་སྟོན་པར་ནུས། །རྒྱལ་སྲས་འདི་རྣམ་རྟོག་མེད་བཞིན་དུ་རང་གི་ལུས་ཀྱི་བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་རེ་རེར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞལ་གྱིས་མི་ལང་བའི་འཁོར་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་པའི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་བགྲང་འདས་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ལ་རྣམ་པ་གཞན་དང་གཞན་དུ་ཡང་སྟོན་ནུས་ལ། དེ་བཞིན་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་མི་སོགས་འགྲོ་བ་ལྔའི་འཁོར་བ་པ་དག་ཀྱང་འདྲེས་པར་བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་རེ་རེར་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ལ་ནི་སྟོན་པར་ནུས་ཤིང༌། ཀྱང་སྒྲས་ནི་བརྒྱ་བྱིན་སོགས་དང་ཉན་རང་སོགས་ཀྱིས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དེའི་གཟུགས་སོགས་བཟུང་ནས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་ནུས་སོ། །

འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ལ། གནས་གང་དུ་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་པ་དང༌། ཚུལ་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་པའི་ངོ་བོ་སྐུའི་རྣམ་གཞག་དང༌། བྱང་ཆུབ་གཅིག་ལ་གསུམ་དུ་བསྟན་པ་དགོངས་པ་ཅན་དུ་བཤད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་པ་དང་(༣༥༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞུགས་པའི་དུས་བསྟན་པ་དང་ལྔ། དང་པོ་ནི། གང་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་དྲི་མ་མེད་ལ་ཟླ་སྣང་གསལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། །སྔོན་ཚེ་སྟོབས་བཅུ་བསྐྱེད་པའི་ས་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་སླར་ཡང་འབད་གྱུར་ཞིང༌།།འོག་མིན་དུ་ནི་གང་གི་དོན་དུ་འབད་གྱུར་གོ་འཕང་མཆོག་ཞི་བ། །ཡོན་ཏན་མཐའ་དག་མཐར་ཐུག་མཚུངས་པ་མེད་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་བརྙེས། །གང་གི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་ཟླ་བ་ཉ་གང་བ་སྣང་བས་མུན་པ་སེལ་བས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་གསལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྣང་བར་བྱེད་ནུས་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྔོན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་འཐོབ་བྱེད་ལ་གེགས་བྱེད་ཀྱི་མུན་པ་སྦྱང་བར་མཛད་པས་ས་བཅུ་བརྙེས་པའི་ཚེ། བདག་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མངོན་དུ་བྱ་ནུས་པར་མཁྱེན་ནས་སྟོབས་བཅུ་བསྐྱེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱོད་ཀྱིས་སླར་ཡང་འབད་པར་གྱུར་ཅིང༌། གང་གི་་དོན་དུ་འབད་པར་གྱུར་པའི་གོ་འཕང་མཆོག་བླ་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཡང་འོག་མིན་དུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱོད་ཀྱིས་བརྙེས་ལ། ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་སྤྲོས་པ་མ་ལུས་པ་ཞི་བ་དང་སྟོབས་སོགས་ཡོན་ཏན་མཐའ་དག་མཐར་ཐུག་ཅིང༌། དེའི་གོང་ན་གོ་འཕང་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་མཚུངས་པ་མེད་པའོ། །འདིའི་འོག་མིན་ལ་མདོ་སྡགས་ཀྱི་གསུང་རབ་དང་དེའི་དགོངས་འགྲེལ་རྣམས་སུ་མི་མཐུན་པ་མང་པོ་འབྱུང་བས་ཁོ་བོས་དགོངས་གཅིག་འགྲེལ་པར་དཔྱད་ཟིན་ལ། ཁྱད་པར་ལང་གཤེགས་ལས་འོག་མིན་འདི་གནས་གཙང་གི་འོག་མིན་དེ་ཡིན་པ་བཀག་སྟེ། དེར༑ གཙང་མའི་གནས་དག་རྣམ་སྤངས་པའི། །འོག་མིན་གནས་ནི་ཉམས་དགའ་བར། །ཡང་དག་རྫོགས་སངས་དེར་སངས་རྒྱས། །སྤྲུལ་པ་པོ་ཞིག་འདིར་འཚང་རྒྱ། །ཞེས་འབྱུང་ལ། ཡང་གཙང་མའི་གནས་མ་ཡིན་པའི་འོག་མིན་དུ་སངས་རྒྱས་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེར༑ འདོད་པའི་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་དུ། །སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་འཚང་མི་རྒྱ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་འོག་མིན་དུ། །འདོད་ཆགས་བྲལ་ཁྱོད་འཚང་རྒྱའོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་(༣༥༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་བརྟེན་ནས། ལོ་ཆེན་སྐྱབས་མཆོག་བཟང་པོ་ན་རེ། ལང་གཤེགས་ཀྱི་ལུང་དེ་དག་ལ་དཔགས་ན་གཙང་མའི་གནས་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་འོག་མིན་གཞན་ཞིག་ཡོད་པར་གསལ་བ་ལས་འོས་མེད། ཅེས་གསུངས་པ་ལ། གཟུགས་ཁམས་ན་གཙང་གནས་ཀྱི་འོག་མིན་དེ་མ་ཡིན་པའི་འོག་མིན་ཇི་ལྟར་ཡོད་ཅེས་གསུང་རབ་ཀྱི་ཁུངས་རྒྱ་ཆེར་བཙལ་བར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང༌། རྩོད་པ་སྤང་བ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཇི་ལྟར་སྣོད་ཀྱི་དབྱེ་བས་མཁའ་ལ་དབྱེ་བ་མེད་དེ་ལྟར། །དངོས་བྱས་དབྱེ་བ་འགའ་ཡང་དེ་ཉིད་ལ་མེད་དེ་ཡི་ཕྱིར། །རོ་མཉམ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་མཛད་གྱུར་ན། །མཁྱེན་བཟང་ཁྱོད་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་གིས་ནི་ཤེས་བྱ་ཐུགས་སུ་ཆུད། །ཇི་ལྟར་བུམ་པ་དང་གཞོང་པ་སོགས་སྣོད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཐ་དད་མི་སྒྲིབ་པར་འདྲ་བས་དེའི་ནང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་དབྱེ་བ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་དེ་ལྟར་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་དངོས་པོ་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཁྱད་པར་སྣ་ཚོགས་སུ་སྒྲོ་བཏགས་པས་བྱས་པའི་དབྱེ་བ་ཐ་དད་རྣམས་སུ་བཏགས་ཀྱང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྐྱེ་མེད་ལ་ནི་ཐ་དད་འགའ་ཡང་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་ཁྱད་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ཀྱི་སྤྲོས་པས་དབེན་པར་རོ་མཉམ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་མཛད་གྱུར་ནས། དེའང་མཁྱེན་བཟང་ཁྱོད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ནི་ཤེས་བྱ་མ་ལུས་ཐུགས་སུ་ཆུད་དེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འདི་ལྟར་འཇོག་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་དག་གིས་མ་དཔྱད་པའི་ངོར་ཇི་ལྟར་འཇོག་ལུགས་འཁྲུལ་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། རྟེན་འབྲེལ་སྨྲ་བའི་གཞན་གྲགས་ལ་སྒྲོ་སྐུར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པར་སྨྲས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་ཕྱི་རོལ་པ་དང༌། རང་སྡེ་བྱེ་སྨྲ་ནས་རང་རྒྱུད་པའི་བར་འདོད་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་(༣༥༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཚུལ་དང་མཐུན་པའི་གནས་སྐབས་ནི་ཡེ་མེད་དེ། དེ་དག་གི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཚུལ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་མ་དཔྱད་པའི་ཐ་སྙད་དུའང་མི་འགྲུབ་ལ། དེ་མི་འགྲུབ་པས་དེ་འདྲ་མཁྱེན་ཚུལ་དེ་རྟེན་འབྲེལ་སྨྲ་བའི་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རིགས་པས་དཔྱད་པ་ན་འགར་ཡང་བསྒྲུབ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཐལ་འགྱུར་བས་རང་ལུགས་ཀྱི་ཤེས་བྱ་མཁྱེན་ཚུལ་མི་འཇོག་ཅིང༌། གཞན་ངོར་མཁྱེན་ནོ་ཞེས་གཞན་གྲགས་ཀྱི་མཁྱེན་པར་བརྗོད་ཚེ་ཇི་ལྟར་རྗེས་བརྗོད་དུ་བྱེད་སྙམ་ན། འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་མ་དཔྱད་གྲགས་ངོའི་རྗེས་བརྗོད་ཐུན་མོང་མིན་པ་ཞིག་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་མ་དཔྱད་གྲགས་ངོའི་རྗེས་བརྗོད་ཐུན་མོང་བ་ཞིག་སྟེ་གཉིས་ཀའང་གདུལ་བྱའི་ངོར་བརྗོད་པའམ་འདོན་པར་བྱེད་དེ། དང་པོ་ལྟར་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་དང༌། སྤྲོས་པ་དང༌། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་གདོད་ནས་ཉེ་བར་ཞི་བ་དེ་ལ། དེ་ལྟར་ཡང་ཡང་གོམས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་མངོན་གྱུར་ས་བོན་བག་ཆགས་བག་ཉལ་ཐ་སྙད་དུའང་ཉེ་བར་ཞི་བའི་དུས་དེ་ཉིད་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེར་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་མ་རྟོགས་པ་དང༌། ལོག་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིན་ལུགས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྟོགས་ཚུལ་གཉིས་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་དབྱེ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལས་རྟོགས་པ་གོང་དུ་(༣༦༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བོགས་དབྱུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ལ་དེ་འདྲའི་ཡེ་ཤེས་དང་བློ་ནི་ཡོད་ལ། དེ་ལྟའི་མཁྱེན་པ་བརྙེས་པ་དེས་རིག་བྱ་དང་རིག་བྱེད་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་མཁྱེན་རིག་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་གཞན་གྲགས་བརྗོད་པ་པས་ཀྱང་མི་འདོད་ལ། དེ་ལྟར་ཡང་དགོས་པའི་དབང་གིས་རྗེས་རྗོད་བྱེད་དེ། ཕྱི་ནང་གི་རྟོག་གེ་དང༌། རང་རྒྱུད་པ་དག་གི་ཀུན་མཁྱེན་གྱིས་མཁྱེན་ཚུལ་ལ་ལོག་རྟོག་འགོག་པ་ན་ཐ་སྙད་དུ་དེ་ཙམ་ལས་གཞན་སྨྲ་ཐབས་མེད་པའི་ཕྱིར། དབུ་མ་རང་ལུགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཤིག་ནི་ཡོད་མེད་གང་དུའང་བརྗོད་བྱར་མ་དམིགས་ལ། དཔྱད་ན་གཞན་ལུགས་ཀྱི་ཤེས་བྱ་མཁྱེན་ཚུལ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་མི་འགྲུབ་པས་འགོག་པའི་སྐབས་འདིར་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་མཁྱེན་ཚུལ་ཐ་སྙད་དུ་མ་དཔྱད་པར་བརྗོད་པའི་རྗེས་ཟློས་སུ་བྱས་པ་དེ་ཙམ་ཞིག་ལས་གཞན་དུ་སྨྲ་ཐབས་མ་རྙེད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལྟར་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཟག་པ་དང་བཅས་མ་བཅས་འདུས་བྱས་མ་བྱས་ཀྱི་ཤེས་བྱ་དངོས་པོ་རྫས་བཏགས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བདག་མེད་གཉིས་དང༌། ཇི་སྙེད་པ་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་དེ་སྙེད་ཀྱི་ངོ་བོ་དབྱེ་བ་སོགས་ལ་སྒྲིབ་བྱེད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལས་གྲོལ་བ་ན་དེར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའམ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་སྒྲིབ་བྱེད་ཀྱི་མ་རིག་པའི་གཉིད་སངས་ཤིང་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་བློ་རྒྱས་བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་གཉིས་ཀྱི་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་(༣༦༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕྱིར་ཞེས་རང་གི་སྡེ་པ་ལ་གྲགས་ཤིང༌། དེའང་རྣམ་རྫུན་པ་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་ཐ་དད་པའི་མཁྱེན་པ་ཡོད་པ་མིན་ཀྱང་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རང་ཉིད་ཀྱིས་རང་ཉིད་མཁྱེན་པར་འདོད་པ་དང༌། རང་རྒྱུད་པའི་སློབ་དཔོན་ཁ་ཅིག་སྒྲ་དོན་འདྲེས་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་དང༌། འཁོར་གསུམ་དུ་དམིགས་པའི་རྟོག་མེད་དང་རྟོག་པའི་མཁྱེན་པ་ཡོད་ཅིང༌། དེ་ལྟར་ཡོད་ཀྱང་དེ་ལྟར་བཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལྟར་བདེན་པའི་སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུང་འཛིན་གྱི་སྣང་ཞེན་དང་བྲལ་ཞིང༌། དེ་ལྟར་སྣང་ཞེན་གྱི་ཆ་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་པར་ཡང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་འཁྲུལ་པ་དང་སྒྲིབ་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་དང༌། ཡང་རང་རྒྱུད་པའི་སློབ་དཔོན་ཁ་ཅིག་སྒྲ་དོན་འདྲེས་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་ལྟ་ག་ལ་ཞིག ཡུལ་ཡུལ་ཅན་དང་དེ་རིག་པའི་མཁྱེན་པ་འཁོར་གསུམ་དུ་དམིགས་པའི་རྟོག་པ་དང་རྟོག་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་མེད་ཀྱང་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་བཞག་པའི་ཡུལ་ཙམ་ཡུལ་ཅན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མཁྱེན་བྱ་བ་ཙམ་ཞིག་གི་ཐ་སྙད་བྱེད་ཅིང༌། དེའི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཡང་གཅིག་ཐ་དད་གང་དུ་གྲུབ་ཅེས་དོན་དམ་པར་དཔྱད་ན་གཉིས་ཀར་མི་འགྲུབ་ཀྱང་ཐ་སྙད་དུ་ཐ་དད་པར་ཡོད་ལ། དེར་ཡོད་ཀྱང་མཁྱེན་པ་དེ་ལ་ནི་གཅིག་ཐ་དད་གང་གི་འང་སྣང་ཞེན་གྱི་སྒོ་ནས་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་དུ་བཞག་པ་མིན་ཏེ། བཞག་ན་ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་གཅིག་དང་ཐ་དད་ཀྱི་སྤྲོས་པ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཤེས་བྱ་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་རྟེན་འབྲེལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་སྨྲ་བ་དང་མི་མཐུན་པར་བརྗོད་པ་དེ་དག་རེ་ཞིག་རྗེས་སུ་བཟུང་བའི་སླད་དུ་དེ་དག་གི་རྗེས་ཟློས་ཀྱང་བྱེད་དེ། ཕྱི་རོལ་(༣༦༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་དང༌། རང་སྡེ་བྱེ་སྨྲ་སོགས་ཀྱི་ཀུན་མཁྱེན་གྱི་མཁྱེན་ཚུལ་ལ་ལོག་རྟོག་བཀག་ནས་ཐ་སྙད་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་མཁྱེན་དུ་སྒྲུབ་པ་ན་དེ་ཙམ་ལས་གཞན་དུ་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གཞན་གྲགས་བརྗོད་པ་ན་ཚུལ་དེ་ལ་བློ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་ལོག་ལྟ་ཆེས་ཆེ་བ་དག་དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་བོ་ཞེས་འཇིགས་ནས་ཟབ་མོའི་དོན་འདི་འདོར་བར་འགྱུར་བས་ཟབ་མོའི་གནས་འདིར་གཞུག་ཆེད་དེ་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་ལས་འོས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དབུ་མ་པ་རང་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཀུན་མཁྱེན་དང༌། དེ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རིགས་པ་ནི་འགར་ཡང་མེད་ལ། གཞན་གྲགས་ཀྱི་དེར་བརྗོད་ན་འཇིག་རྟེན་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་གཞན་གྲགས་དང༌། འཇིག་རྟེན་རྟེན་འབྲེལ་དང་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རིགས་པ་གཉིས་ཀྱིས་དེར་བརྗོད་པ་ལས་གཞན་གྲགས་མེད་ཅིང༌། གཞན་གྲགས་སྔ་མས་དེར་བརྗོད་ན་ནི་གདུལ་བྱ་དེ་ཡང་དག་པའི་དབུ་མའི་བསྟན་པ་འདི་ལ་མི་འཇུག་པའི་ཉེན་ཡོད་ལ། དེ་ལྟའི་ཚེ་གཞན་གྲགས་ཕྱི་མ་ལ་གནས་ནས་བརྗོད་པ་ལས་ཐབས་གཞན་མ་རྙེད་པས་དེར་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་གཞན་དུ་རང་རྒྱུད་པ་སོགས་ཀྱི་ལུགས་དེ་དཔྱད་པས་དག་པར་མཐོང་ནས་སྐབས་དེར་རྗེས་ཟློས་བྱས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཚུལ་འདིས་ཕྱི་རོལ་པ་སོགས་གདུལ་བྱ་འགའ་ཞིག་གི་ངོར་རང་སྡེ་བྱེ་སྨྲའི་ལུགས་ཇི་ཙམ་གྱི་ཀུན་མཁྱེན་མཁྱེན་ཚུལ་ཙམ་ཞིག་གི་རྗེས་བརྗོད་བྱས་ནས་ཕྱི་རོལ་པས་ཀུན་མཁྱེན་མེད་པར་འདོད་པ་དང༌། ཡོད་པར་འདོད་ཀྱང་སྲིན་བུ་ཕྲ་མོ་གྲངས་མེད་མཁྱེན་པས་ཤེས་བྱ་ཀུན་(༣༦༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཁྱེན་པར་སྨྲ་བ་འགོག་པའི་ཚུལ་ཀྱང་འདི་ཁོ་ན་ལྟར་ཁས་བླངས་ཏེ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འོ་ན་དབུ་མ་པ་རང་ལུགས་ཀྱི་རིགས་པས་དཔྱད་ནས་རྫོགས་སངས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཡོད་མེད་ཇི་ལྟར་སྙམ་ན། ཡེ་ཤེས་ཡོད་མེད་གང་དུའང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡོད་མེད་གང་དུ་དཔྱད་ནས་འཇོག་ཀྱང་དེར་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཡོད་མེད་གང་ལའང་རང་ཉིད་ཞེ་འདོད་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཡོད་མེད་གང་ཡང་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་ཡུལ་གྱི་གནས་ཚུལ་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་སུམ་པ་ཡོད་ན་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་པོ་ལས་ངན་སོ་སོར་བསགས་པའི་དབང་གིས་དམིགས་ཡུལ་གྱི་གཞི་ཁབ་རྩེ་ལྟ་བུ་གཅིག་ཏུའང་ཐུན་མོང་མིན་པར་གཞལ་བྱའི་འཁྲུལ་པ་དམྱལ་བ་ལ་ལྕགས་སྲེག་དང༌། ཡི་དྭགས་ལ་མེ་ཚན་གྱི་རེག་བྱ་དང༌། ལྷ་ལ་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་ཁང་བཟང་ལ་སོགས་པ་འཆར་ཞིང༌། དེ་ལྟར་འཆར་བའི་ལས་མ་བསགས་པ་གཞན་ལ་འཁྲུལ་སྣང་དེ་ལྟ་བུ་མི་འཆར་བའི་འཁྲུལ་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཐུན་མོང་མིན་པ་དེ་མ་འཁྲུལ་བའི་སྣང་གཞི་ཐུན་མོང་བར་ཐལ། ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དམིགས་ཡུལ་གྱི་གཞི་གཅིག་ཏུ་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་གཞལ་བྱ་སོ་སོར་སྣང་བ་དང་མཐུན་པར་འཁྲུལ་མེད་དུ་མངོན་སུམ་གྱིས་གཟིགས་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ཁབ་རྩེའི་དམིགས་ཡུལ་གཅིག་ཏུ་དམྱལ་བ་ལྕགས་སྲེག་གི་ཁང་པ་དཔག་ཚད་འབུམ་པ་དང་ལྷའི་ཁང་བཟང་དཔག་ཚད་འབུམ་པ་གཉིས་ཀ་ཡོད་པར་འགལ་བ་ལ་མི་འཁྲུལ་བའི་ཚད་མ་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་གི་འཁྲུལ་སྣང་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟིགས་པ་མི་བསླུ་བས་སོ་(༣༦༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོར་སྣང་བ་ལྟར་ཡོད་པར་གཞལ་བས་སྣང་བ་དེ་དག་འཁྲུལ་མེད་ཡང་དག་པའི་བདེན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའམ། (དེ་ལྟར་ན་མ་རིག་པའི་གཉིད་སངས་རྗེས་ཀྱང་འཁྲུལ་པའི་རྨི་ལམ་ཡང་དག་ཏུ་བདེན་པར་ཇི་ལྟར་ཡོད་དུ་བཏུབ། མཆན།( ཡང་ན། གཞལ་བྱ་དེ་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་སྣང་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་མཁྱེན་ན་མཁྱེན་པ་དེ་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་བ་གང་རུང་ལས་མ་འདས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཡང་མི་རིགས་སོ། །ཡེ་ཤེས་མེད་ནའང་རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུ་མཁྱེན་པའི་ཆེད་དུ་ཤེས་སྒྲིབ་སྤངས་པ་དོན་མེད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་སྒྲིབ་སྤངས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ལ་ཤེས་བྱ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་འདོད་ནའང་ཐ་སྙད་དུ་ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་ལ་སྐུར་འདེབས་སུ་འགྲོ་བས་མི་རིགས་སོ། །འོན་ཏེ་མ་དཔྱད་པར་གཞན་གྲགས་དང་བསྟུན་ཏེ་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་ན་སངས་རྒྱས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པར་འདོད་དམ་མེད་པར་འདོད་ཅེ་ན། འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་མི་སྨྲ་བའི་གཞན་གྲགས་ཀྱི་བརྗོད་པའི་ཀུན་མཁྱེན་ཚུལ་གྱི་མཁྱེན་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཐ་སྙད་མ་དཔྱད་པའི་ངོར་ཡང་ཡོད་པར་མི་སྨྲ་ལ། འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་གཞན་གྲགས་ཀྱི་ཀུན་མཁྱེན་ཚུལ་གྱིས་མཁྱེན་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཐ་སྙད་མ་དཔྱད་པའི་ངོར་ཡོད་པར་སྨྲ་སྟེ། རྒྱལ་བའི་སློབ་ལམ་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་གདུལ་བྱ་བློ་ཡི་མེ་ལོང་དག་ངོར་སྟོབས་སོགས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གདུལ་བྱ་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་གཞན་སྣང་ལ་བལྟོས་ནས་འབྱུང་བ་ཐ་སྙད་དུ་དགག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡུལ་ཤེས་བྱ་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་ཤེས་བྱེད་རང་བཞིན་མེད་པ་སྒྱུ་(༣༦༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་ལྟ་བུ་ཞིག་གིས་ཤེས་སོ་ཁོང་དུ་ཆུབ་བོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལ་འགལ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་མཐོང་བའི་དོན་མཐོང་བ་དེ་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པའི་དོན་མཐོང་ཞེས་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་དག་མ་དཔྱད་པར་བཀག་པ་མེད་པར་ཐ་སྙད་དཔྱད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། མེ་ལོང་དུ་ལྷས་བྱིན་གྱི་བྱད་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་བ་ན་མེ་ལོང་དུ་ལྷས་བྱིན་གྱི་བྱད་མཐོང་ངོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ན་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་བཀག་ཏུ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་སངས་རྒྱས་ལ་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་མ་དཔྱད་པའི་ངོར་ཡེ་ཤེས་ཡོད་དོ། །ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པའི་གཞན་གྲགས་ཀྱིས་དཔྱད་པ་ན་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་དཔྱད་བཟོད་པར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་མ་དཔྱད་པའི་ངོར་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པར་ཐ་སྙད་དུ་སྨྲས་པ་དེ་དཔྱད་པ་ན་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པའི་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རིགས་པས་དེ་ཐ་སྙད་དུའང་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཐམས་ཅད་འགོག་ཅིང་འགོག་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡོད་མེད་ལ་སོགས་སྤྲོས་པའི་མཐའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་དབུ་མ་པ་ཁྱོད་གཞན་གྲགས་ཀྱིས་དཔྱད་པ་ཙམ་ལས་རང་ལུགས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་དཔྱད་པ་ན་ཇི་ལྟར་འདོད་ཅེ་ན། ཁོ་བོ་དབུ་མ་པ་ནི་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ལ་གཞན་དང་གཞན་གྱི་འདོད་པ་གཞན་དང་གཞན་ལ་གྲགས་པའི་རིགས་པ་དང་མི་རིགས་པར་སྨྲ་བའི་སྒོ་ནས་གཞན་གྱིས་བདེན་གཉིས་ལོག་པར་རྟོག་པ་མི་རིགས་པར་སྨྲ་བ་དག་རིགས་པར་སྨྲ་བས་དཔྱད་ནས་འགོག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་གཞན་དུ་དབུ་མ་པ་ལ་རང་ལུགས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་དཔྱད་པ་ན་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་འདི་ལྟ་བུའོ་(༣༦༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་འཇོག་བྱང་མེད་དེ། དབུ་མ་པ་ལ་རང་ལུགས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་སྨྲ་བསམ་བརྗོད་བྲལ་ཡིན་པས་ཁོ་བོ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་མེད་ཅི་ཡང་མི་སྨྲ་བས་རང་ལུགས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཡོད་མེད་ཅི་ཡང་མི་སྨྲ་ཞེས་ཀྱང་མི་སྨྲ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཡོད་མེད་གང་དུ་ཡང་སྨྲ་བསམ་མེད་པར་འདོད་པ་དེ་ཁྱོད་དབུ་མ་པའི་རང་ལུགས་སུ་ཐལ་ལོ་ཞེས་དངོས་སྨྲ་བས་འཕུལ་འདོད་བྱེད་པའི་ཀླན་ཀའི་སྐྱོན་ཡང་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དབུ་མ་པ་ཁྱོད་ཅག་ལ་རང་ལུགས་མེད་པའི་ཚུལ་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ལྟར་ན་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་དགག་སྒྲུབ་དང་བླང་དོར་མཐའ་ཡས་པས་ཚོགས་གཉིས་བསགས། སྒྲིབ་གཉིས་སྦྱང་བར་བྱས་སོ་ཅོག་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་བློའི་གཏད་རའམ་གཏད་སོ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་ཡོད་པར་མ་སོང་ངོ་ཞེ་ན། ཁོ་བོ་དབུ་མ་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཐུག་མེད་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། ཁོ་བོ་ཐུག་ཡོད་ལ་འདོད་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་མེད་པས་ཐུག་ཡོད་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར། ཐུག་མེད་དུ་སྨྲས་པའི་ཉེས་པ་ནི་གང་ཐུག་ཡོད་མཆོག་ཏུ་མཛེས་པར་འདོད་ནས་ཁས་བླངས་པ་དེ་ལ་འགྱུར་གྱི། ཁོ་བོ་ལ་ནི་ཉེས་པ་ཕྲ་རབ་ཙམ་ཡང་ག་ལ་ཡོད། ཁོ་བོ་ཅག་བསགས་སྦྱངས་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ན་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཡིད་ལ་གཏད་སོར་གྱུར་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་འདི་ནི་རང་ལུགས་ཀྱི་འདོད་བྱ་མིན་ཀྱང་བལྟོས་བཞག་གི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཤེས་བྱའི་གཤིས་ལ་དེ་ལྟར་འབྱུང་ཞིང༌། ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་དག་གིས་ཀྱང་ཐ་སྙད་རླུང་ལྟར་གཞན་གྲགས་སུ་བརྗོད་ཀྱིན་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། དཔལ་ཏཻ་ལོ་པ་ཆེན་པོས། ཡིད་ལ་གཏད་སོ་མེད་ན་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡིན། །དེ་ལ་གོམས་ཤིང་འདྲིས་ན་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ། །(༣༦༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅེས་དང༌། རྒྱལ་བ་རྒོད་ཚང་པས། དང་པོ་མ་ཡེངས་དྲན་པ་བསྟེན། །བར་དུ་རྩོལ་མེད་ངང་ལ་བཞག །ད་ལྟ་བློ་འདས་དབྱིངས་ལ་འཕྱོ། །ཟད་སར་སྐྱོལ་བའི་རྣལ་འབྱོར་སྐྱིད། །ཅེས་དང༌། འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་མགོན་པོ་འབྲི་གུང་པའི་ཞལ་ནས། རང་སེམས་མངོན་དུ་གྱུར་ཙ་ན། །གྲངས་མེད་གསུམ་ཡང་བརྫུན་པར་གདའ། །དྲང་དོན་ཐེག་པའི་མགོ་སྐོར་ལ། །ཀྭ་བློ་གཏད་འདུག་གམ་མི་འདུག་སོམས། །ཞེས་སོགས་མཐའ་ཡས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་གཞན་གྲགས་དང་བསྟུན་ནས་མ་དཔྱད་ཐ་སྙད་དུ་བྱིས་པ་དང་འཕགས་པ་སློབ་པའི་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་ངོར་ཆོས་ཉིད་དང་སྟོང་ཉིད་དམ་རང་བཞིན་ལ་ཡུལ་དང་མི་རྟོག་པའི་བློ་ལ་དེ་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མའི་ཡེ་ཤེས་སུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་སེམས་ཀྱིས་ཤེས་སོ་རྟོགས་སོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི། དེའི་ཚེའང་ཤེས་བྱ་རང་བདེན་པ་ཞིག་ཤེས་བྱེད་རང་བདེན་པ་ཞིག་གིས་ཤེས་རྒྱུར་ནི་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། འདིར་ནི་མྱ་ངན་འདས་ཉིད་དང༌། །དྲི་མ་མེད་པར་སེམས་གྱུར་པ། །ཞེས་དང༌། གང་གིས་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། །ཐ་སྙད་དུ་ནི་སེམས་ལ་བརྗོད། །ཅེས་འབྱུང་བས་ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གཞན་དུ་འགར་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་དག་མ་དཔྱད་པ་ན་སངས་རྒྱས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པར་བཞེད་པ་དེ་ལྟའི་སྐབས་སུ་གདུལ་བྱ་གཞན་སྣང་གི་ངོར་སངས་རྒྱས་ལ་སྒྲ་དོན་འདྲེས་འཛིན་གྱི་རྗེས་དཔག་ཚད་མ་ཡང་ཡོད་པར་ཡང་བཞག་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་ལས། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་དུས་གསུམ་མ་འདྲེས་(༣༦༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་མཁྱེན་པའི་མ་འོངས་པ་ལ་འཇུག་པའི་མཁྱེན་པ་འཆད་པ་ན། གཟུངས་དབང་གི་མདོར། སེམས་གང་གི་འོག་ཏུ་སེམས་གང་འབྱུང་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བགྲང་བའི་ཚུལ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། དེ་ཡང་མངོན་སུམ་གྱིས་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཤེས་པའོ། །དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་འདས་པ་བཏང་བ་རྣམས་ཀྱང་དམིགས་སོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་ལུང་འཇུག་འགྲེལ་དུ་དྲངས་ནས་མ་དཔྱད་གདུལ་བྱ་གཞན་ངོར་སངས་རྒྱས་ལ་མངོན་རྗེས་དང༌། གཟུང་འཛིན་ཅན་གྱི་མཁྱེན་པ་ཡོད་པ་ལྟར་སྣང་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དངོས་པོའི་ཆོས་འགའ་ཡང་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་མ་གཟིགས་པ་ལ་གཟིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བས་མ་དཔྱད་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་པ་དེ་ལ་ནི་མངོན་རྗེས་ཀྱི་ཚད་མ་དང་གཟུང་འཛིན་གྱི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཐམས་ཅད་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་བརྗོད་པ་ན་ཐ་སྙད་མ་དཔྱད་པར་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་སློབ་དཔོན་ཟླ་བས་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་བཅོ་བརྒྱད་འཆད་པའི་མཇུག་སྡོམ་དུ། འཇུག་འགྲེལ་ལས། དེ་ལ་ནི་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ་འཛུད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་དག་གིས་མ་དཔྱད་ཐ་སྙད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པར་འདོད་པ་དེའི་རྗེས་བརྗོད་ཁྱོད་དབུ་མ་པས་བྱས་ན་དབུ་མ་པ་ཁྱོད་ཀྱི་རང་ལུགས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོག་བཞག་གི་རྟེན་འབྱུང་དུ་ནི་དངོས་སྨྲ་བས་མི་འདོད་ལ། ཆོས་ཐམས་(༣༦༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅད་བལྟོས་ནས་འབྱུང་བའོ་ཞེས་པ་དེ་ཁྱེད་ཅག་དབུ་མ་པས་བསྔགས་པ་ཆེན་པོ་དང་བཅས་ཏེ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་ནི་རང་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་ན། ཅི་ཀྭ་ནམ་མཁའ་ལ་བྱུགས་ཀྱང་འགོ་མ་ཉན་པ་ཞིག་ཁོ་བོ་དབུ་མ་ལ་བྱུགས་ཀྱང་ག་ལ་འགོ་སྟེ། དངོས་སྨྲ་བས་དངོས་ཆོས་ཀྱི་བདེན་གཉིས་དཔྱད་ནས་ཤེས་བྱ་ལ་གྲུབ་པར་སྨྲ་བ་ན་དེ་འདྲའི་བདེན་གཉིས་ཤེས་བྱ་ལ་ཐ་སྙད་དུའང་དཔྱད་པ་ན་མ་གྲུབ་པས་ཤེས་བྱ་ན་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པའི་ཤེས་བྱ་བདེན་གཉིས་ཙམ་ནི་ཐ་སྙད་དུ་མ་དཔྱད་པར་བལྟོས་ནས་འབྱུང་བ་ལ་འཐད་དོ་ཞེས་དངོས་སྨྲ་བའི་ལོག་རྟོག་བཟློག་ཆེད་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པའི་བདེན་གཉིས་གཞན་གྲགས་ལྟར་རྗེས་བརྗོད་བྱས་ལ། དེ་དངོས་པོ་གྱུར་པའི་བདེན་གཉིས་འགོག་ནུས་པ་ལ་དགོངས་ནས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོགས་དབུ་མ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་པ་བདེན་མོད། དེ་ལྟར་ནའང་དེ་འདྲའི་རྟེན་འབྱུང་དང་སྟོང་ཉིད་སོགས་ནི་རང་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པར་འགར་ཡང་བཞག་པ་མེད་དེ། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་བདེན་པ་གཉིས་ཀ་ལ་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རིགས་པས་དཔྱད་ན་སྟོང་པ་དང་རྟེན་འབྱུང་ཞེས་དཔྱད་བཟོད་དུ་གྲུབ་པའང་རང་གཞན་གྱི་ལུགས་འགར་ཡང་སྙེད་པ་དང་གྲུབ་པར་མི་འཇོག་པའི་ཕྱིར། རྟེན་འབྱུང་གི་ཆོས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྒྱུན་ཁས་ལེན་པ་ཇི་ཙམ་པ་དེ་སྲིད་དུ་མ་དཔྱད་པའི་བློ་ངོ་ནས་བརྗོད་ཀྱི། འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་ན་ནི་བལྟོས་ནས་དང་བརྟེན་ནས་འབྱུང་མི་འབྱུང་དང་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་མེད་དང༌། སྟོང་(༣༦༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་ཡིན་པ་དང་མིན་པ་ལ་སོགས་པ་གང་གིའང་འཇུག་པ་ཞི་བའི་ཕྱིར། སྟོང་དང་རྟེན་འབྱུང་སུ་ཞིག་གིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ལེགས་པར་སོམས་ཤིག ཡང་བློ་གྲོས་ཀྱི་ནོར་མེད་པ་ཁ་ཅིག མ་དཔྱད་ཐ་སྙད་དུ་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་ཙམ་དུ་འཇོག་པ་ཆོས་ཅན། དབུ་མ་པ་ཁྱོད་རང་གིས་བརྗོད་པའི་རང་ལུགས་ལས་གཞན་གྲགས་སུ་འཕུལ་ནས་དབུ་མ་པ་རང་ལས་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པར་གྲགས་བརྗོད་ཀྱི་རྗེས་ཟློས་བྱས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་མི་འཐད་པར་ཐལ། འཇིག་རྟེན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་བློས་དངོས་པོར་འཛིན་པ་དང་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་སྨྲ་བ་དག་གིས་ནི་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྱུང་དུ་མི་སྨྲ་ལ། དེ་མི་སྨྲ་ན་དབུ་མ་པ་རང་གི་སྨྲ་བ་ལས་འོས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ན་དབུ་མ་པ་དང་དངོས་སྨྲ་བའི་འཇིག་རྟེན་པ་གཉིས་ལས་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་གྱིས་མི་སྨྲ་བར་རང་ཁོ་ནས་སྨྲ་ན་རང་གི་ཞེ་འདོད་ལས་འོས་མེད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་དུ་ན་དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་ལ་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཐལ་བ་དེར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། རྟགས་དེ་དག་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ན་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་དེ་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་དང་དབུ་མར་སྨྲ་བའི་འཇིག་རྟེན་པ་གཉིས་ཀ་མིན་ཏེ། དེ་འདྲ་བའི་འཇིག་རྟེན་པ་དེ་གྲུབ་མཐའ་ལ་ཞུགས་མ་ཞུགས་ཅི་ཡིན་ཀྱང་སྐྱེས་ཐོབ་བམ་སྦྱོར་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཐུས་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་མ་ཡིན་ན་ཤེས་བྱ་རྟག་ཆད་ཅན་དུ་འགྱུར་ལ། ཤེས་བྱ་རྟག་ཆད་ཅན་ཡིན་ན་ཐ་སྙད་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་བས། ཤེས་བྱ་རྟག་ཆད་ཅན་མ་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཕྱོགས་ལ་རུང་གི། ཤེས་བྱ་དངོས་པོ་རང་བདེན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མི་རུང་བར་(༣༦༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟོགས་ནས་ཤེས་བྱ་ལའང་བླང་དོར་བྱེད་ཅིང༌། དེ་ད་དུང་རྟེན་འབྲེལ་སྟོང་ཉིད་དུ་མ་རྟོགས་པའི་འཇིག་རྟེན་པ་གང་ཞིག དབུ་མ་པའི་འཇིག་རྟེན་པ་ལས་གཞན་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། རྟེན་འབྲེལ་སྟོང་ཉིད་དུ་མ་རྟོགས་པ་དེ་ནི་དབུ་མ་པར་ཡང་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར། ཡང་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་རྟགས་ལས་ཤེས་བྱ་སྟོང་ཉིད་དུ་གོ་བ་ཙམ་ལའང་དབུ་མ་པའི་དོན་གྲུབ་ཀྱང་ཐ་སྙད་མ་གྲུབ་སྟེ། དེས་ཀུན་རྫོབ་རྟེན་འབྲེལ་དང་དོན་དམ་སྟོང་ཉིད་སྟོན་པའི་གསུང་རབ་ལ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་པས་སྦྱངས་ནས་རང་གཞན་གྱི་ལྟ་བ་ངན་པ་བཟློག་པའི་རྩོད་པའི་ཁྱུ་མཆོག་ཏུ་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། རང་ཁོ་ནས་སྨྲ་ན་རང་གི་ཞེ་འདོད་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། རང་ཁོ་ནས་སྨྲ་ན་དགོས་མེད་དུ་མི་སྨྲ་བའི་རྟགས་ཁྱབ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆེས་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པ་རང་ཁོ་ནས་རང་གཞན་གང་ལའང་ཕན་གནོད་ཀྱི་དགོས་པ་མེད་པའི་ཚིག་མི་སྨྲ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། རང་ཁོ་ནས་སྨྲས་ན་དགོས་པ་མེད་པའི་རྫུན་ཚིག་གཏན་མིན་པར་ཐལ་བ་དང༌། རང་གི་ཞེ་འདོད་ནི་རང་གི་བསམ་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་བྱེད་པ་ལས་རང་ཚིག་གི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབུ་མ་པས་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་སྟོང་ཉིད་དུ་རྟོགས་ན་རྟེན་འབྲེལ་དང་སྟོང་ཉིད་གཞན་ངོར་བརྗོད་པའི་ཚེའང་རང་ལུགས་ཀྱི་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་སྟོང་ཉིད་དུ་རང་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་ནས་དེར་བརྗོད་པ་མིན་གྱི། གདུལ་བྱ་འདུལ་བྱེད་དུ་རྟེན་འབྲེལ་དང་སྟོང་ཉིད་གཞན་གྲགས་ཙམ་གྱིས་དེར་བརྗོད་ཀྱི། རང་ལུགས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་དང་སྟོང་ཉིད་དེ་དེར་གྲུབ་བདེན་ཅན་ཞིག་ཡོད་ནས་དེར་བརྗོད་ན། རྟེན་འབྲེལ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཚུལ་གྱིས་ནི་ཆོས་(༣༦༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གང་ཞིག་དེ་དེར་བདེན་གྲུབ་པ་འགོག་པར་བྱེད། རྟེན་འབྲེལ་དང་སྟོང་ཉིད་དེ་དེ་ལྟར་གྲུབ་བདེན་དུ་ཡོད་ན་བདེན་གྲུབ་ཀྱི་ཆོས་རིགས་པ་གང་གིས་འགོག་པར་བྱེད་ལེགས་པར་སོམས་ཤིག ཞར་ལ་འདིའང་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་མ་དཔྱད་ཐ་སྙད་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་དབུ་མ་པ་ལའང་མདོ་ལུགས་སུ་སྨྲ་བ་དང༌། སྔགས་ལུགས་སུ་སྨྲ་བ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། འཇུག་པ་རྩ་འགྲེལ་སོགས་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་ནས་འབྱུང་བ་འདི་ཉིད་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཡིན་ལ། གཉིས་པ་ལྟར་སྨྲ་བའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བཞིའམ་ལྔ་ལ་སོགས་པའི་བལྟོས་འཇོག་གི་རྒྱུ་ནི། སེམས་ཙམ་པའི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་མདོ་འདི་དགོངས་པ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་མིན་པར་བླངས་ན་མདོ་དོན་དུ་འགྱུར་བ་ལས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་བླངས་པས། མདོ་དོན་གྱི་དགོངས་པ་དཔྱིས་ཕྱིན་པར་མ་ལོན་པའི་དབང་གིས་ཡེ་ཤེས་ལྔའམ་བཞིའི་རྒྱུ་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་དུ་འཇོག་ལ། དེ་མདོའི་དགོངས་པ་ཡིན་ན་མདོ་དོན་ལ་དངོས་ཀྱི་གནོད་བྱེད་འཇུག་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུར་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་ལས་གཞན་དུ་བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོ་འཇོག་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་སོགས་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཆོས་སྡུག་བདེན་དང་མྱ་ངན་མཐའ་དག་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན། ལྷག་མ་མེད་པར་རྒྱུན་ཆད་དེ་ཡོངས་སུ་འདའ་བར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་ཤེས་དྲི་མ་གློ་བུར་བའི་རྒྱུའི་རྒྱུན་ལས་ཡེ་ཤེས་དྲི་མེད་ཀྱི་འབྲས་བུ་འབྱུང་ན་(༣༦༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐ་སྙད་དུ་རྒྱུ་འབྲས་ལ་ཡིད་རྟོན་པར་ཡང་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་མི་འཐད་པར་བཀག་ནས། འོ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བཞི་དང་ལྔའི་རྒྱུ་ནི་མ་དཔྱད་ཐ་སྙད་པར་འཇོག་ན་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱི་བདེར་གཤེགས་སྙིང་པོར་རང་བཞིན་དྲི་མེད་དེ་ཉིད་ལ་འཇོག་དགོས་སོ་ཞེས་གསང་ཆེན་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོའི་སྔགས་གཞུང་དྲི་མ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འབྱུང་ལ། དོན་འདི་ངེས་དོན་གྱི་མདོ་རྣམས་སུ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྦས་ནས་ཤུགས་ལ་བསྟན་པ་ནི་ཆེས་མང་སྟེ། མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་སྒོ་གསུམ་གྱི་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང༌། རྗེས་སུ་འཇུག་པ་འཆད་པ་ན་འཕགས་པ་གཟུངས་དབང་གི་མདོར་སེམས་ཡིད་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་དྲི་མའི་གནས་ངན་ལེན་ལས་མ་གྲོལ་བའི་ཤེས་པ་དེ་ཡེ་ཤེས་སྔོན་འགྲོ་དང་རྗེས་འཇུག་གི་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེར་མི་རུང་བར་བསྟན་པས་ཀྱང་དོན་དེ་ཆེས་གསལ་བར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཟུངས་དབང་གི་ལུང་དེ་སློབ་དཔོན་ཟླ་བས་འཇུག་འགྲེལ་དུའང་དྲང་བར་མཛད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲང་བའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཀྱིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན། ཡིད་ཀྱིས་མ་ཡིན། རྣམ་པར་ཤེས་པས་མ་ཡིན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་སྟེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་པོར་གྱུར་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་བའོ། །ཞེས་སོགས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཞར་བྱུང་སྟེ་སྤྲོས་པ་ཆོག་གོ། །འོ་ན་ཤེས་བྱ་དབུ་མ་པ་ཞིག་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གཞན་གྲགས་ཀྱིས་བརྗོད་ཀྱིན་(༣༦༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདུག་པ་ལས། དབུ་མ་པ་ཞེས་དབུ་མ་པ་རང་གིས་མི་འགྲུབ་སྟེ། མཐའ་མར་གར་ཡང་འཇོག་རྒྱུ་མི་རྙེད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཁྱེད་རང་དབུ་མ་པ་ཞེས་ཡང་ཡང་བརྗོད་པ་ཅི་ཞེ་ན། འོ་ན་བརྗོད་བྲལ་ལའང་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་བརྗོད་ཀྱིན་འདུག་པ་ཇི་ལྟར་ངས་ཤེས་སུ་ཡོད། འདིར་འདི་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཡུལ་ཀུན་རྫོབ་བརྫུན་པ་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་བསླུ་བས་ཡུལ་ཅན་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་བློ་དེ་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ཀུན་རྫོབ་གཟིགས་པའི་མཁྱེན་པ་ནི་དཔྱད་ན་འགར་ཡང་མི་འགྲུབ་བོ་ཞེས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བཀའ་མཐའ་དག་ཏུ་ཞུགས་ཀྱང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དགོངས་འགྲེལ་མཁན་གཞན་དག དེ་ལྟར་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་སྨྲས་ན་ཐ་སྙད་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མེད་དོ་ཞེས་ཡ་ང་བ་ལ་འཛེམས་ནས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་སྨྲ་མ་ནུས་པ་ལས། སློབ་དཔོན་ཟླ་བ་གྲགས་པས་འཇིགས་པ་མེད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་ཀུན་རྫོབ་འཁྲུལ་པའི་ཆོས་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་བློ་མེད་དེ། སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་གཏན་སྤངས་ཟིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་སྐུར་འདེབས་སུའང་མི་འགྲོ་སྟེ། དཔྱད་པ་ན་སངས་རྒྱས་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང་མི་མཁྱེན་པ་གཉིས་ཀའང་སྤྲོས་པ་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བློ་ཡོད་ཅེས་སྨྲས་ན་དེས་ཀྱང་སྐུར་འདེབས་སུ་འགྲོ་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་སྤྲོས་ཆོས་ཡོད་པར་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འཆད་པ་ཡིན་ལ། གནད་འདི་ལྟ་བུ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་སྲོག་ཆགས་ཕྲ་མོའི་མགྲིན་པར་མི་འོང་བ་བཞིན་རྟ་(༣༦༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནག་གོ་ཆེན་རབ་འབྱམས་པའི་དབུ་མའི་ཡི་གེར། སངས་རྒྱས་ལ་ཡེ་ཤེས་མེད་ན་རྒྱུན་མཐའི་ཡེ་ཤེས་ལ་རྒྱུན་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རྒྱུན་མེད་པར་འདོད་ན་རྒྱུན་དེ་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་གཉེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཁོ་རང་ཡིན་ནམ་གཞན་ཞིག་ཡིན་ཅེས་དཔྱོད་པ་དང༌། ཡང་དེར། སངས་རྒྱས་ལ་ཆོས་ཅན་ཀུན་རྫོབ་པ་ཇི་སྙེད་པ་སྣང་ཡང་སྐྱེ་འགག་ཏུ་མི་སྣང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་འཕགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་མཁྱེན་པའི་མཁྱེན་ཚུལ་འཕགས་པ་འོག་མ་གསུམ་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་ཆོས་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཇི་སྙེད་པའི་ཆོས་དེ་སྐྱེ་འགག་མེད་པར་གཟིགས་པའི་ཚེ་དེ་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བདག་དང་རྟག་པའོ། །ཞེས་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་ལུང་དང་རིགས་པ་གང་གིས་ཀྱང་བསྐལ་པར་ཡང་མི་འགྲུབ་པ་ཆེས་མང་བ་དག་བྲིས་སོ། །ཀྱེ་ས་བཅུ་རྒྱུན་མཐའི་ཡེ་ཤེས་རང་གིས་གཉིས་སྣང་འཁྲུལ་པའི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པའི་བྱ་བ་བྱས་ནས་ཁོ་རང་སྐད་ཅིག་གི་ངོ་བོར་མི་གནས་པ་ཞིག་སྟེ། མེད་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་རྟེན་འབྲེལ་གྱིས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་མ་གཏོགས་རྒྱུན་མཐའི་ཡེ་ཤེས་འགོག་བྱེད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཞིག་ཟུར་ནས་འཚོལ་ཅི་དགོས་ཏེ། དཔེར་ན། ཤེས་པ་ཉིད་གསལ་རིག་གི་ངོ་བོར་སྐྱེས་ཏེ་ཡུལ་འཛིན་པའི་བྱ་བ་བྱས་ནས་ཁོ་རང་སྐད་ཅིག་གི་ངོ་བོར་མི་གནས་པར་ཞིག་སོང་བ་ལ་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་མ་དེ་འཇིག་བྱེད་གཞན་ནས་འཚོལ་མི་དགོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཇི་སྙེད་པ་ལ་སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་དོན་དམ་ཇི་ལྟ་བ་རྟོགས་པའི་མཁྱེན་པ་ཡིན་གྱི། ཀུན་རྫོབ་ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པའི་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་ལ། གལ་ཏེ་ཡིན་ན་ཀུན་རྫོབ་ཇི་སྙེད་པའི་ཆོས་དེ་(༣༦༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་འཇིག་བྱེད་པ་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཟིགས་པ་ན་སྐྱེ་འགག་མེད་པར་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཡེ་ཤེས་འཁྲུལ་པར་ཐལ། ཆོས་ཅན་ཀུན་རྫོབ་ཇི་སྙེད་པའི་ཆ་གཟིགས་པ་ན་དེའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་མ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར། རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་སྐྱེ་འགག་ཅན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་མ་གཏོགས་རྐྱེན་ལས་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ཤེས་བྱ་ལ་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་གང་ཟག་ནི་གོ་ཆེན་པ་ཉིད་མ་གཏོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་འདི་ལ་མ་བྱུང་ཞིང༌། སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡུལ་ཅན་རྟག་པ་དེ་ནི་ཡུལ་ཤེས་པའི་བློར་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། རྟགས་པ་དོན་བྱེད་པ་སྟོང་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུན་མཐའི་ཡེ་ཤེས་མི་རྟག་པའི་ཉེར་ལེན་ལས་ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་རྟག་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཡང་ན། ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་རྒྱུ་མེད་པར་འབྱུང་བའམ། རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་ན་དེ་ལྟའི་ཡེ་ཤེས་རྟག་པ་ཡིན་པར་འགལ་བ་དང༌། སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཇི་སྙེད་པའི་ཡེ་ཤེས་རྟག་པས་ཡུལ་དུ་བྱེད་ན་ཡུལ་དེ་རང་སྤྱི་གང་དུ་འགྱུར། ཕྱི་མ་ལྟར་ན་ཡེ་ཤེས་རྟོག་པར་འགྱུར་ཞིང༌། སྔ་མ་ལྟར་ན་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བས་མངོན་སུམ་དང་རྟག་པའི་གཞི་མཐུན་འགལ་བ་དང༌། ཡེ་ཤེས་རྟག་བདག་ཏུ་འདོད་ན་མུ་སྟེགས་གྲངས་ཅན་པས་ཡུལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོའི་ཤེས་པ་རྟག་བདག་ཏུ་འདོད་པ་འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་ལུགས་སུ་འགྱུར་རོ།།ད་ནི་ཁྱེད་ཅག་འཆད་རྩོད་རྩོམ་པའི་བགྱི་བ་དེ་དག་གོང་དུ་གང་འཆད་པར་བྱེད་པའི་གཞུང་དེ་དག་ལ་བློ་ཁ་ཅུང་ཟད་ཕྱོགས་པ་རེ་ཅིས་(༣༦༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱང་དགོས་པར་སྣང་ངོ༌། ། སངས་རྒྱས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཡོད་མེད་ཀྱི་མཐའ་དཔྱད་ནི་དགོངས་གཅིག་ལེའུ་བདུན་པ་དང༌། དགོངས་གཅིག་ལེའུ་དང་པོ་ལ་གཞན་འགྲེལ་དུ་བྱས་པ་དང་རང་རྐང་དུ་འགྲེལ་བ་གཉིས་ལས། རང་རྐང་དུ་བཀྲལ་བ་དེར་རྒྱ་ཆེར་བཤད་ཟིན་པས་དེར་བལྟ་བར་གྱིས་ཤིག གཉིས་པ་ལ། རྩོད་པ་དང༌། ལན་གཉིས། དང་པོ་ནི། གང་ཚེ་ཞི་བ་དེ་ཉིད་ཡིན་ན་དེ་ལ་བློ་གྲོས་འཇུག་མི་འགྱུར། །བློ་མ་ཞུགས་པར་ཤེས་བྱའི་ཡུལ་ཅན་ངེས་པར་རིགས་པའང་མ་ཡིན་ལ། །ཀུན་ནས་ཤེས་མེད་པ་ནི་ཤེས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ་འགལ་བར་འགྱུར། །མཁྱེན་པོ་མེད་པར་ཁྱེད་ཀྱིས་གཞན་ལ་འདི་ལྟ་འོ་ཞེས་སུ་ཞིག་སྟོན། །སྐྱེ་མེད་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་དེ་ཉིད་ཡིན་ཅིང༌། དེའང་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཤེས་པ་ཡིན་ན། གང་གི་ཚེ་སྤྲོས་པ་མ་ལུས་པ་ཞི་བ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བློ་གྲོས་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་པ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་ལྡན་དུ་སྐྱེས་པ་ལ་ཡུལ་རྟོགས་པའི་ཐ་སྙད་བྱེད་ན། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྐྱེ་མེད་རྟོགས་པའི་བློ་ནི་གང་གིའང་རྣམ་ལྡན་དུ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་མེད་པས་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་བློ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་ལྡན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གོང་དུ་འདོད་ན་བློ་མ་ཞུགས་པར་ནི་ཤེས་བྱ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ངེས་པ་སྐྱེ་བར་རིགས་པའང་མ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་ན་ནི་སྟོང་ཉིད་འདི་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་འོས། ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ་སྙམ་ན། མི་རིགས་ཏེ། ཀུན་ནས་ཤེས་པ་མེད་པ་ནི་ཤེས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། འགལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མི་ཤེས་པ་དང་ཤེས་པ་གཅིག་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་དེར་སེམས་མེད་ན་མཁྱེན་པ་པོ་མེད་པར་དབུ་མ་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་གཞན་ལ་འདི་ལྟ་བུའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུབ་བོ་ཞེས་སུ་ཞིག་གིས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་ཡང་མི་རིགས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པ་མི་འཐད་པ་སྤང་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལ་དེ་ཉིད་སྟོན་པ་མི་(༣༦༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཐད་པ་སྤང་བ་གཉིས། དང་པོ་ནི། གང་ཚེ་སྐྱེ་མེད་དེ་ཉིད་ཡིན་ཞིང་བློ་ཡང་སྐྱེ་བ་དང་བྲལ་བ། །དེ་ཚེ་དེ་རྣམས་སྟེན་ལས་དེ་ཡིས་དེ་ཉིད་རྟོགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། །ཇི་ལྟར་སེམས་ནི་གང་གི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ཡིས་ཡུལ། །དེ་ཡོངས་ཤེས་པ་དེ་བཞིན་ཐ་སྙད་ཉེ་བར་བརྟེན་ནས་རིག་པ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་སེམས་ནི་སྔོན་པོ་སོགས་ཀྱི་ཡུལ་གང་གི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་སེམས་དེ་ཡིས་ཡུལ་སྔོ་སོགས་དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་མདོ་སྡེ་པ་སོགས་བརྗོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་གང་ཚེ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མེད་ཡིན་ཅིང༌། ཡུལ་ཅན་རྣལ་འབྱོར་པའི་བློ་ཡང་སྐྱེ་བ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་དེ་ཚེ་ཡེ་ཤེས་དེ་ཡུལ་སྐྱེ་མེད་དེའི་རྣམ་པ་དེ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་བསྟན་པ་ལས་མཁྱེན་པ་དེ་ཡིས་ཡུལ་གྱི་དེ་ཉིད་རྟོགས་པ་ལྟ་བུར་བཞག་སྟེ། དེ་ཡང་གཞན་གྲགས་ཐ་སྙད་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ཉིད་རིག་པ་ཡིན་པར་བཞག་གི། དངོས་སུ་ན་ཡུལ་འགའ་ཞིག་ཡུལ་ཅན་འགའ་ཞིག་གིས་བཅད་པ་ནི་མིན་ཏེ། གཉིས་ཀ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། འདི་དག་གི་དོན་ནི་དབུ་མ་རང་ལུགས་ལ་སངས་རྒྱས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཡོད་མེད་གང་དུའང་མི་སྨྲ་ལ། དེ་ལྟར་ནའང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ངོར་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་རྗེས་སུ་ཟློས་ན་མ་དཔྱད་ཐ་སྙད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་དང་ཤེས་པ་ལ་ནི་མ་རིག་ལ་སོགས་ཀྱི་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་ཚོགས་གྲངས་ཚང་བས་སྐྱེ་འགག་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་ཡོད་ལ། སངས་རྒྱས་ལ་དེ་མེད་པས་སངས་རྒྱས་རང་ངོར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐྱེ་འགག་གི་རྒྱུ་བ་མེད་དོ། ། དེ་ལྟར་ནའང་གདུལ་བྱ་གཞན་ངོར་སངས་རྒྱས་ལ་སྟོབས་སོགས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཡོད་པ་ལྟར་སྣང་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཉེ་བར་བསགས་པའི་འབྲས་བུ་རྟེན་འབྱུང་ཙམ་དུ་བསླུ་བ་མེད་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་གཞན་ངོར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་དྲི་བྲལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་འབྲས་བུར་འབྱུང་ན་ཡེ་ཤེས་དངོས་པོའི་རང་མཚན་ཅན་དུ་ཐལ་ཅེ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟའི་རྒྱུ་འབྲས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བཏགས་ནས་བཞག་པའི་(༣༦༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཏགས་བཞག་གི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་དངོས་སྨྲ་བ་རོ་ལངས་འདྲ་བ་ཁ་ཅིག་ན་རེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱང་བཏགས་ཙམ་གྱི་གཞན་ངོར་འབྱུང་བར་འདོད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཐ་ཆད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་བུམ་པ་དང་རེ་ལྡེ་སོགས་ལའང་ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་སུ་བཏགས་ནའང་གཞན་ངོར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གངས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་བོ་དམུས་ལོང་ལྟ་བུ་ཁྱེད་ཅག་བདེན་མོད། ཆོས་ཚུལ་འདི་ནི་འཕགས་ཡུལ་གྱི་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་དག་གི་བློ་གྲོས་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ཡངས་པར་ཡང་མ་ཆུད་པ་ཡིན་ཏེ། གང་བཏགས་བཞག་ལའང་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་སུ་འབྱུང་དུ་མི་རུང་བ་ཞིག་བློ་ཉི་ཚེ་བ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་བཏགས་པ་ལ་ནི་དེ་ལྟར་འབྱུང་དུ་མི་རུང་བ་བདེན་ཞིང༌། ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་སུ་འབྱུང་དུ་རུང་བའི་ཆོས་ཤིག་བློ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ལས་རྒྱུ་འབྲས་འཁོར་འདས་སོགས་སུ་གང་བཏགས་པ་དེ་ཐ་སྙད་དུའང་མི་འཁྲུལ་བར་འགྱུར་གྱི། དེ་ལྟར་མིན་པར་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་རྟོག་པས་བཏགས་ཙམ་དེར་འགྱུར་ན་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། དེས་ན་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་རྟོག་པས་བཏགས་པའི་ཆོས་ནི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་འདི་ནི་ཐལ་འགྱུར་སྨྲ་བའི་གཙུག་ལག་ལས་བྱུང་བ་ཡབ་རྗེ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་མཉན་པ་རས་ཆེན་གྱི་གསང་ཚིག་བླ་ན་མེད་པའོ། །གཞུང་འདི་ལ་རྟ་ནག་གོ་ཆེན་པས་ཡུལ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རྣམ་ལྡན་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བ་ཡོད་པར་འབད་ནས་བསྒྲུབས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་གནད་འདི་དག་ནི་གཞན་གྱི་བློ་ཡུལ་དུ་འཆར་དཀའ་ན་ཡང་རང་ཉིད་དྲན་པ་གསོ་ཕྱིར་བྲིས་པའོ་ཞེས་སྤར་(༣༧༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུ་བརྐོས་མོད། ཀྱེ་མ། གང་ཚེ་སྐྱེ་མེད་དེ་ཉིད་ཡིན་ཅིང་བློ་ཡང་སྐྱེ་བ་དང་བྲལ་བ། ཞེས་པའི་གཞུང་འགྲེལ་བ་ན་བློ་ཡང་སྐྱེ་བ་དང་བཅས་པ་ཞེས་པའི་འབྲུུ་གནོན་རྒྱག་པའི་རང་དྲན་གསོ་དགོས་པའི་གལ་འགག་ཅི་འདྲ་ཞིག་ལ་ཁྱེད་ཅག་ཐུག སྟོང་ཉིད་སྐྱེ་མེད་ཀྱི་རྣམ་པ་བསྲེལ་བའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བ་ཅན་ལ་དེའི་རྣམ་པ་དེ་ཇི་འདྲ་བར་སྣང་ཁྱོད་ཅག་གིས་ངོམ་ཐུབ་པ་ཞིག་སྨྲོས་ཤིག གཉིས་པ་ལ། ཞི་ཡང་འགྲོ་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོན་པའི་ཚུལ། ཞི་ཡང་གཞན་དོན་ལྷུན་གྲུབ་འབྱུང་བ་དཔེའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། དེ་ཡི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་བསོད་ནམས་ཀྱིས། །ཟིན་དང་3ལ་པ་མཁའ་གཞན་ལས་དེའི་མཐུས། །སྒྲ་གང་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་སྟོན་འབྱུང་བ། །དེ་ལས་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཀྱང་དེ་ཉིད་རིག །མཁྱེན་པོ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་སྟོན་ཅེས་པ་དེའི་ལན་དུ། ཆོས་སྐུ་མངོན་དུ་བྱས་པ་ན་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཉེ་བར་ཞི་བ་བདེན་མོད། དེ་ལྟར་ནའང་འཇིག་རྟེན་ན་དེ་ཉིད་སྟོན་པ་མི་སྲིད་པ་མིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་གཟུགས་སྐུ་གང་ལ་བཞུགས་ནས་ཆོས་སྐུ་མངོན་དུ་མཛད་པ་དེའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བརྒྱས་ཟིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དམ་པའི་ཆོས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། ལོངས་སྐུ་དེ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་གང་འབྱུང་བ་དེ་སྟོན་པའི་སྣོད་དེས་ཀྱང་ངེས་བཔ་འགྱུར་བ་དང༌། དེར་མ་ཟད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལས་ཀྱང་དམ་ཆོས་བསྟན་པ་འབྱུང་ཞིང༌། དེ་ལས་ཀྱང་གདུལ་བྱས་དེ་ཉིད་རྟོགས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་མེད་པའི་མཁའ་དང་གཞན་རྩ་ཤིང་སོགས་ལས་སངས་རྒྱས་དེའི་མཐུས་སྒྲ་གང་ཞིག་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་སྟོན་པར་འབྱུང་བ་དེ་ལས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཀྱང་དེ་ཉིད་རིག་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། ཇི་ལྟར་རྫ་མཁན་སྟོབས་ཆེན་ལྡན་པས་འདིར། །ཡུན་རིང་ཆེས་འབད་པས་བསྐོར་འཁོར་ལོ་ནི། །དེའི་རྩོལ་ད་ལྟར་སྐྱེས་པ་མེད་བཞིན་དུའང༌། །འཁོར་ཞིང་བུམ་པ་ལ་སོགས་རྒྱུར་མཐོང་ལྟར། །དེ་བཞིན་ད་ལྟ་སྐྱེས་རྩོལ་མེད་བཞིན་དུ། །ཆོས་ཀྱི་བདག་ཅན་སྐུ་ཉིད་ལ་བཞུགས་དེའི། །འཇུག་པ་སྐྱེ་བོའི་དགེ་དང་སྨོན་ལམ་གྱི། །ཁྱད་པར་གྱིས་འཕངས་ལས་ཆེས་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཇི་ལྟར་རྫ་(༣༧༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཁན་སྟོབས་ཆེར་ལྡན་པས་རྫ་བྱེད་པ་འདིར་དང་པོར་ཡུན་རིང་པོར་ཆེས་འབད་པས་དབྱུག་པ་ལ་སོགས་པས་བསྐོར་བའི་འཁོར་ལོ་ནི་སྔོན་བཟོ་བོ་མཁས་པས་ལེགས་པར་བཟོ་བྱས་པ་དང་འབད་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་དེ་བསྐོར་བའི་རྩོལ་བ་ད་ལྟ་སྐྱེས་པ་མེད་བཞིན་དུའང་རང་གི་ངང་གིས་འཁོར་ཞིང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་སྣོད་དུ་མའི་རྒྱུར་མཐོང་བ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་ད་ལྟ་རྣམ་རྟོག་ལས་སྐྱེས་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་རྩོལ་བ་མེད་བཞིན་དུའང་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སྐུ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་དེའི་ཕྲིན་ལས་མཁའ་མཉམ་དུ་འཇུག་པ་ནི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ལ་ཆོས་ཉན་པ་སོགས་ཀྱི་དགེ་ལས་སྨིན་པ་དང༌། སྔོན་སེམས་དཔའ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཚེ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་སོགས་རྟོག་པ་མེད་པར་འགྲོ་དོན་བྱེད་པ་བཞིན། ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་ལ་མི་གཡོ་བཞིན་སེམས་ཅན་གདུལ་བའི་དུས་ལས་མི་ཡོལ་བར་དགོས་འདོད་སྐོང་ནུས་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་འཕངས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དེ་ནི་རྫོགས་སངས་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་ཏེ་ཆེས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །ཁ་ཅིག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ཡེ་ཤེས་མེད་ཀྱང་སྔོན་གྱི་ཐུགས་བསྐྱེད་དང་བསགས་པའི་རྒྱུས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་ལས་འབད་མེད་དུ་ཆོས་སྟོན་པ་སོགས་གཞན་དོན་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་མི་འཐད་དེ། སངས་རྒྱས་ལ་ད་ལྟ་སེམས་སེམས་བྱུང་གི་རྒྱུ་བ་དང་བཅས་པའི་ཐུགས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ལ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་མེད་པར་ནམ་ཡང་ཕྱོགས་འདིར་མ་སྨྲ། རྒྱུ་འབྲས་ཡིན་ན་དུས་མཉམ་དགོས་པའང་རིགས་ཚུལ་ལས་འདས་ཤིང༌། ཡུན་རིང་དུ་སོང་བའི་ལས་(༣༧༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རང་བཞིན་སྔར་སོང་བ་ལས་ཐ་སྙད་དུ་འབྲས་བུ་ཕྱིས་འབྱུང་བ་མི་འགལ་བ་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དགེ་མི་དགེའི་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་འགགས་ནས་ཀྱང་ཡུན་རིང་པོར་སོང་བ་ན་ངན་སོང་དང་བདེ་འགྲོའི་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་འཕྲལ་གྱི་ཀུན་སློང་ལ་བལྟོས་མེད་དུ་ཕྱི་མར་འབྱུང་བ་ཆེས་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆུང་ངུ་ལས་ཀྱང་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ཚུལ་དེ་ལྟར་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པའི་དོན་དུ་བསྐལ་པ་མཐའ་ཡས་པར་ཚོགས་གཉིས་སྔར་བསགས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་ཕྱི་དུས་སུ་གཞན་དོན་མཁའ་མཉམ་འཁོར་བ་མ་སྟོང་གི་བར་འབྱུང་བ་འདི་ལ་མི་འཐད་པར་དོགས་པ་དེ་ལས་བླུན་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་སུ་ཞིག་ཡོད། ཁ་ཅིག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་དཔའི་སྨོན་ལམ་དང་ཚོགས་གཉིས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་སུ་མི་རིགས་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཆེས་ཟད་བྱེད་ཀྱི་སྨྲ་བ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱང་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་དང་ཕྲིན་ལས་ལས་བྱུང་བ་སྔར་སྒྲུབས་ན། དེ་ལས་གཞན་མངོན་མཐོ་ངེས་ལེགས་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕྲིན་ལས་ཡིན་པར་བདེ་བླག་ཏུ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྨོན་ལམ་ལས་བྱུང་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཡིན་པར་འགལ་ན། སྨོན་ལམ་ལས་མ་བྱུང་བའི་ཕྲིན་ལས་ནི་མི་སྲིད་པས་ཕྲིན་ལས་གཏན་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ལ། རང་དོན་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་དང༌། གཞན་དོན་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་གཟུགས་སྐུ་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱའི་བུད་ཤིང་སྐམ་པོ་མ་ལུས་པ། །བསྲེགས་པས་ཞི་དེ་རྒྱལ་རྣམས་ཆོས་སྐུ་སྟེ། །དེ་ཚེ་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་པ་མེད། །སེམས་འགགས་པས་དེ་སྐུ་ཡིས་མངོན་སུམ་མཛད། །གཟུགས་(༣༧༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཤེས་བྱ་ཡུན་རིང་པོ་ནས་ཞེན་པའི་བརླན་དང་བྲལ་བའི་བུད་ཤིང་སྐམ་པོ་མ་ལུས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེས་བསྲེགས་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་ཤེས་བྱ་སྐྱེ་བ་མེད་པས་ཤེས་པ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་དེ་ནི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཉིད་ལྟ། །འདྲེན་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ཆོས་ཉིད་ཤེས་བྱའང་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ནི་ཤེས་པར་ནུས་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། ཆོས་སྐུ་མངོན་དུ་མཛད་པ་དེའི་ཚེ། ཆོས་སྐུ་འདི་ནི་སྔར་མེད་གསར་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་སྔར་ཡོད་འགག་པ་ཡང་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་གདོད་མ་ནས་སྐྱེ་འགག་མེད་པ་ལ་སྐྱེ་འགག་མེད་པར་རྟོགས་པ་མཐར་ཐུག་པ་རྣམ་པར་ཆད་པའི་འཆི་འཕོ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དེར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་བསྒྱུར་བའི་འཆི་འཕོ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་གྲོལ་བའི་ཕྱིར། མདོ་ལས། འཇམ་དཔལ་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་དེའི་ཚིག་བླ་དྭགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དེའི་ཡུལ་ཅན་སེམས་སེམས་བྱུང་མི་འཇུག་པར་འགག་པ་ན་ཆོས་སྐུ་དེ་ལོངས་སྐུ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པར་ཐ་སྙད་དུ་རྣམ་པར་བཞག་གོ། །སེམས་སེམས་བྱུང་འགག་ཅེས་པ་འདིའང་སྔར་ས་བཅུ་རྒྱུན་མཐའ་མན་དུ་ཡོད་པ་ཞིག་འདིར་མེད་པར་སོང་བ་ནི་མིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐར་འགྱུར་ཞིང་སྔར་ཡོད་ན་ཕྱིས་མེད་པར་འགྱུར་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། གདོད་མ་ནས་ཡོད་པ་མིན་པ་ལ་ཕྱིས་མེད་པའང་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་འདིར་སེམས་དང་སེམས་ལས་(༣༧༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱུང་བའི་འཛིན་པ་མཐའ་དག་ཞིག་པའམ་མ་རིག་པའི་འཁྲུལ་སྣང་ཡལ་བ་ལ་འགག་ཅེས་ཐ་སྙད་བཏགས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ཡང་གངས་ཅན་གྱི་ཁྲོད་འདིར། ཁ་ཅིག་རྒྱུན་མཐའི་བར་དུ་དཔྱད་པས་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སར་མེད་པ་ཐལ་འགྱུར་བའི་རང་ལུགས་ཐུན་མོང་མིན་པའོ་ཞེས་ཟེར་བ་དང༌། ཁ་ཅིག་ཐལ་འགྱུར་བ་གཞིར་བྱས་ཀྱི་རང་ལུགས་ལ་སངས་རྒྱས་སར་ཡང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་མིང་ལ་མི་རྩོད་ཀྱི། དོན་གྱི་ངོ་ཁྱད་མཐོང་བའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཡོད་དེ། སློབ་དཔོན་ཟླ་གྲགས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་སྟོབས་སོགས་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པ་ཡོད་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཇི་སྐད་དུ། མངོན་སུམ་ནི་གཅིག་ཉིད་ཁོ་ནར་ཟད་དེ། གང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཞེས་དང༌། འོག་མིན་དུ་ནི་གང་གི་དོན་དུ་འབད་འགྱུར། ཞེས་སོགས་ཚིགས་བཅད་གཉིས་རྩ་འགྲེལ་དང༌། འདིར་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་ཞེས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་ཞེས་སོགས་མང་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་སྨྲའོ། །ལུགས་དེ་དག་ནི་མི་འཐད་དེ། ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་དག་གི་མ་དཔྱད་པའི་འཇོག་ལུགས་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ཡིན་ལ། ཁྱེད་ལྟར་དཔྱད་ནས་དབུ་མ་པས་ཡེ་ཤེས་ཡོད་མེད་དེ་ལྟར་རང་ལུགས་སུ་འཇོག་པའི་སྐབས་འགར་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར། ཁྱོད་འདོད་པ་དེ་ནི་སྤྱིར་ཤེས་བྱའི་གནས་ལུགས་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡིན་ལུགས་མ་ཤེས་ཤིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ངོས་མ་ཟིན་པར་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བཏགས་པའི་མ་རིག་པའི་མུན་པ་འབའ་(༣༧༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞིག་ལ་དགག་སྒྲུབ་བྱེད་པར་ཟད་དེ། སྤྱིར་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་གདོད་མ་ནས་ཡོད་མེད་སོགས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་མ་ཤེས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འབའ་ཞིག་ལ་ཡོད་མེད་དུ་རྩོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡོད་མེད་གཉིས་ཀ་གསུང་རབ་ཐམས་ཅད་དང་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ཐམས་ཅད་ནས་བཀག་པ་དང༌། ཡོད་མེད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མ་གཟིགས་པར་གསུངས་པ་མ་དྲན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྒྲིབ་པ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་ན་འབད་ཀྱང་སྤོང་བར་མི་ནུས་པས་ཐར་པ་མི་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ལམ་ལ་འབད་པ་དོན་མེད་པར་ཐལ་བ་དང༌། སྔར་རང་གི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ཕྱིས་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་ན་ཐམས་ཅད་འབད་མེད་དུ་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཡེ་ཤེས་རང་གི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་ན་སེམས་ཅན་དང་འཁོར་བ་ཐ་སྙད་དུའང་མི་འཐད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཐ་སྙད་དུའང་མེད་ན་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རྒྱུན་མཐའི་བར་ཡོད་ལ། དེ་ནས་མེད་ན་རྟག་ཆད་གཉིས་ཀའི་མཐར་འགྱུར་ཞིང་སེམས་ཅན་ལ་སྒྲིབ་གཉིས་དང་མ་དག་པའི་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་སོགས་ཡོད་ནས། སངས་རྒྱས་ལ་ཡེ་ཤེས་དང་གནས་གྱུར་གྱི་ཡོན་ཏན་མཐའ་དག་མེད་པའང་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡེ་ཤེས་མེད་ན་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པའི་ཡོན་ཏན་མཐའ་དག་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། མདོ་ལས། དཔེར་ན་མ་དྲོས་གནས་པའི་ཀླུ་བདག་མེད་གྱུར་ན། །འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་ཆུ་ཀླུང་འབབ་པར་ག་ལ་འགྱུར། །ཆུ་ཀླུང་མེད་ན་མེ་ཏོག་འབྲས་(༣༧༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བུ་འབྱུང་མི་འགྱུར། །རྒྱ་མཚོ་ལ་ཡང་རིན་ཆེན་གཟུགས་མང་མེད་པར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་འདིར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་མེད་བདེར་གཤེགས་ཀྱི། །ཡེ་ཤེས་འཇིག་རྟེན་འདི་དག་ཀུན་ཏུ་ག་ལ་འབྱུང༌། །ཡེ་ཤེས་མེད་ན་ཡོན་ཏན་འཕེལ་མེད་བྱང་ཆུབ་མེད། །རྒྱ་མཚོ་འདྲ་བའི་སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་སྲས་དང་ཉན་ཐོས་རང་རྒྱལ་ལྷ་རྣམས་དང༌། །འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་བདེ་སྐྱིད་ཆོས་རྣམས་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་ཀུན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་མཆོག་ལས་བྱུང༌། །ཤེས་རབ་ནམ་ཡང་ཟད་པ་མེད་ཅིང་འཕེལ་བ་མེད། །ཅེས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཚུལ་སྒོ་ཐབས་དང་རྩ་བ་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་ཀུན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་མཆོག་ལས་བྱུང༌། །ཞེས་དང༌། གཞན་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཤེར་ཕྱིན་མེད་ན་མི་འབྱུང་བར་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་དེ་དང་དེ་ལས་ཡང་དང་ཡང་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ན་སྐད་ཅིག་གིས་སྐྱེ་འགག་བྱེད་པའི་རིག་པའི་ཕྲེང་བ་དང་འཁྲུལ་སྣང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡོད་པའང་མི་འཐད་དེ། སྔར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་འགག་སོགས་མཐའ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་ཡང་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཁྲུལ་སྣང་ཡོད་ན་མ་རིག་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མེད་དུ་རྟོགས་ནས་རང་སྐྱེ་མེད་དུ་མ་རྟོགས་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་འགག་དང་བཅས་པ་ཡིན་ན། སྐྱེ་འཇིག་སོགས་སྤྲོས་པའི་དྲ་བ་མཐའ་ཡས་པས་བཅིངས་པའི་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་དག་ལ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེ་(༣༧༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་མེད་པ་སོགས་སུ་གསུངས་པའང་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཡོད་མེད་དུ་རྩོད་པ་དེ་དག་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ངོས་མ་ཟིན་ཏེ། དེ་དག་གིས་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྐད་ཅིག་གིས་སྐྱེ་འགག་བྱེད་པ་དང༌། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་འཁྲུལ་སྣང་སྣང་ལ་ཡེ་ཤེས་སུ་ངོས་བཟུང་ནས་རྩོད་པར་སྣང་ལ། ཡེ་ཤེས་ནི་སྔར་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་བློ་ཡང་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་སོང་བ་ཡིན་ཞིང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་བཤད་མ་ཐག་པ་ལྟར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སྤྲོས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞི་བས་དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་དབྱེར་མེད་པ། གཅིག་དང་ཐ་དད་སྤངས་པ། ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་དང༌། སྤངས་པ་དང་རྟོགས་པ་དང༌། ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་པ་དང༌། དེར་མ་ཟད་འཁོར་འདས་དང་སྐྱོན་ཡོན་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཉམ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ལ་བཞག་གི། དོན་འདི་ལ་དགོངས་ནས་ཀྱང་དཔལ་ལྡན་དྭགས་པོ་བཀའ་བརྒྱུད་ཀྱི་ཞལ་ནས་དུས་གསུམ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགོངས་པ་ཆོས་སྐུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཆོས་དབྱིངས་དང༌། ཡེ་ཤེས་དབྱེར་མེད་ནི་འཁོར་བ་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་ཐ་མལ་གྱི་ཤེས་པ་རྣམ་རྟོག་མ་རིག་ཆེན་པོ་གྲ་མ་ཆག་ཟུར་ལོག་གེ་བ་འདི་ཉིད་ཡིན་པར་གསུངས་ལ། དེའི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་དག་ཀྱང་འཁོར་འདས་དགག་སྒྲུབ་བཟང་ངན་མཉམ་པའི་རང་སྟོང་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ། རྗེས་བཙུན་སྒམ་པོ་པས། སེམས་ཉིད་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། སྣང་བ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཆོས་སྐུའི་འོད་ཟེར་དེ་ཉི་མ་དང་(༣༧༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེའི་འོད་ཟེར་ལྟར་ཐ་དད་མེད་དོ། །ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །གནད་འདི་ལྟ་བུ་མ་རྟོགས་པ་ཁ་ཅིག་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་སངས་རྒྱས་མིན་ཟེར་བ་དང༌། དེས་ཤེས་བྱ་མ་རྟོགས་ཟེར་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་འཁྲུལ་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་བློ་ཡང་སྤྲོས་པའི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་དེ་ལ། སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་འཕགས་པ་བྱམས་པ་དང་མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་སོགས་ཀྱིས་ལན་གཅིག་མིན་པར་ཡང་ཡང་དུ་སངས་རྒྱས་སུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁོ་བོ་དབུ་མ་པ་ནི་མ་དཔྱད་པ་ན་ཤེས་བྱ་གཞན་རྣམས་ཡོད་པར་བཞག་པ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཁོ་ན་ཡོད་མེད་ཅེས་དམིགས་ཕུག་ཏུ་རྩོད་པར་ཡང་མི་བྱེད་དེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་འཁྲུལ་ངོར་གཟུགས་སོགས་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡོད་པར་བཞག་པ་བཞིན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཡོད་ལ། དཔྱད་པ་ན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟིགས་ངོར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་མེད་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ལན་གཅིག་མིན་པར་གལ་ཆེ་བས་ཡང་ཡང་བཤད་ཟིན་ཅིང་འཆད་པར་ཡང་འགྱུར་ལ། སངས་རྒྱས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཡོད་མེད་ཀྱི་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་འདི་ནི་གངས་ཅན་གྱི་ཁྲོད་འདིར་སྔོན་ཁུ་ལོ་ཙཱ་བའི་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་གྱི་ཡིག་ཚང་བླ་ན་མེད་པ་ནས་བྱུང་བ་དེ་ཉིད་འཐད་པར་མཐོང་ནས་དེ་ལྟར་བརྗོད་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་པའི་སྐུ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་བཤད་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི། ཞི་སྐུ་དཔག་བསམ་ཤིང་ལྟར་གསལ་གྱུར་ཞིང༌། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཇི་བཞིན་རྣམ་མི་རྟོག །འགྲོ་གྲོལ་བར་དུ་འཇིག་རྟེན་འབྱོར་སླད་རྟག །འདི་ནི་སྤྲོས་དང་བྲལ་ལ་སྣང་བར་འགྱུར། །སྐུ་གང་གིས་ཆོས་སྐུ་མངོན་དུ་མཛད་པའི་ལོངས་སྐུ་དེ་ནི་ཞི་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་ཏེ། སེམས་སེམས་(༣༧༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱུང་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཞི་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཀྱང༌། དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པར་སྤྱོད་པ་གསལ་བར་གྱུར་ཅིང༌། ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཇི་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་གདུལ་བྱའི་འདོད་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །སྐུ་འདི་ནི་འགྲོ་བ་མ་གྲོལ་བ་སྟེ་འཁོར་བ་མ་སྟོང་གི་བར་དུ་འཇིག་རྟེན་དག་གི་མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ཀྱི་འབྱོར་པ་ཐོབ་སླད་དུ་ཡུན་རིང་པོ་ནམ་མཁའ་གནས་པ་ཇི་སྲིད་དེ་སྲིད་དུ་རྟག་པར་བཞུགས་སོ། །ལོངས་སྐུ་འདི་ནི་བྱང་སེམས་ས་བཅུ་པ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ཚོགས་གཉིས་བསགས་པས་ཤེས་རབ་དྲི་མེད་ཀྱི་མེ་ལོང་ཐོབ་པ་རྣམས་ཁོ་ན་ལ་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །ལོངས་སྐུ་ནི་ངེས་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། གནས་ངེས་པ་འོག་མིན། ངོ་བོ་ངེས་པ་མཚན་དཔེས་བརྒྱན་པ། འཁོར་ངེས་པ་ས་བཅུ་པའི་སེམས་དཔའ། དུས་ངེས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ། ལོངས་སྤྱོད་ངེས་པ་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་འབའ་ཞིག་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་སྐུ་ནི། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་རབ་འབར་ཞིང༌། །སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་སྣ་ཚོགས་གཟུགས། །རང་མོས་དབང་གིས་འཛིན་པར་བྱེད། །བསོད་ནམས་ཚོགས་ནི་དཔག་མེད་ལས། །བྱུང་བ་དེ་ནི་རྒྱལ་བའི་སྲས། །ས་བཅུ་ལ་ནི་གནས་རྣམས་ཀྱིས། །དེ་ལྟ་བུ་ཡི་སྐུར་གཟིགས་སོ། །འདི་དེ་ཆོས་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པས། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱད་བྱའོ། །ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་ཁོ་ན་ལ། །གནས་པའི་བློ་ལས་སངས་རྒྱས་བརྗོད། །འོག་མིན་གཞལ་ཡས་ཁང་དུ་ནི། །དེ་ཉིད་མངོན་སུམ་བྱ་བར་བཞེད། །ཅེས་ཏེ། བསོད་ནམས་ཚོགས་ནི་དཔག་མེད་ལས། །བྱུང་བ་ཞེས་པས་དུས་ངེས་པ་བསྟན་(༣༧༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏོ། །གཞན་གོ་སླའོ། །འདིར་ཟི་ལུང་མཆོག་ལྡན་པ་ཆེན་པོ་སོགས་བོད་སྔ་ཕྱི་མང་པོ་ན་རེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། ཇི་ལྟར་ཚོན་ནི་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས། །ནོར་བུ་དེ་དངོས་མིན་སྣང་ལྟར། །དེ་བཞིན་འགྲོ་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་པས། །ཁྱབ་བདག་དེ་དངོས་མིན་པར་སྣང༌། །ཞེས་དང༌། དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱི་བརྡ་ཡི་སྐུ། །ཕ་རོལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གནས། །ཞེས་དང༌། ཇི་ལྟར་སྤྲིན་མེད་ནམ་མཁའི་ཟླ་བའི་གཟུགས། །སྟོན་ཀའི་ཆུ་སྔོན་མཚོར་ནི་མཐོང་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྲས་ཚོགས་ཀྱིས་ཁྱབ་བདག་གཟུགས། །རྫོགས་སངས་དཀྱིལ་འཁོར་ནང་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་དང༌།ཇི་ལྟར་བཻ་ཌཱུར་ས་གཞི་གཙང་མ་ལ། །ལྷ་དབང་ལུས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་འགྲོ་སེམས་ས་གཞི་གཙང་མ་ལ། །ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་སྐུ་ཡི་གཟུགས་བརྙན་འཆར། །ཞེས་དང༌། འདི་ནི་རང་སེམས་སྣང་བ་ཞེས། །སོ་སོ་སྐྱེ་བོས་མི་ཤེས་མོད། །ཅེས་དང༌། དགེ་བ་སྐྱེ་དང་འཇིག་པས་ན། །སངས་རྒྱས་གཟུགས་ནི་སྐྱེ་དང་འཇིག །བརྒྱ་བྱིན་བཞིན་དུ་ཐུབ་པ་ནི། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་སྐྱེ་འཇིག་མེད། །ཅེས་སོགས་མང་དུ་གསུངས་པ་དང༌། བརྒྱད་སྟོང་འགྲེལ་ཆེན་སོགས་སུའང་གཟུགས་སྐུ་སངས་རྒྱས་མིན་པར་གསུངས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་གཟུགས་སྐུ་བེམ་འཛོང་ནི་གཏན་མེད་ཡིན་ལ། གཟུགས་སྐུ་ཡང་དག་པ་དེ་ཤེས་པའི་ལུས་ལ་འཇོག་དགོས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་དེ་ནི་ཕྱོགས་ཙམ་ཡང་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པར་ཟད་དེ། ལུང་དེ་དག་གི་དོན་མ་གོ་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང༌། འདོད་པ་དེ་ལྟར་ན་གསུང་རབས་ཀྱི་དགོངས་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་བའི་(༣༧༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར་ཏེ། ལུང་དེ་དག་གིས་ནི་བརྟེན་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་དེ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རང་ཉིད་ཀྱིས་སོ་སོར་རང་རིག་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མྱོང་བྱའམ་མཐོང་བྱའམ་རིག་བྱ་སྟེ་ཁོང་དུ་ཆུབ་བྱ་ཡིན་ལ། རྟེན་སངས་རྒྱས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་མཛད་པ་ཕྲིན་ལས་ཡོན་ཏན་དང་བཅས་པའི་སྤྲོས་པ་རྣམས་གདུལ་བྱ་བསགས་སྦྱང་གི་བློའི་མེ་ལོང་དག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མཐོང་བ་དང༌། དེའི་གསུང་ཐོས་པ་དང༌། དེའི་དགོངས་པའི་དམ་ཆོས་ཀྱི་རོ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་པའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་ཉམས་སུ་བླང་བྱར་འགྱུར་གྱི། ཆོས་སྐུ་ལ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་སྐུ་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་གཟིགས་པ་ན་འགར་ཡང་གཟིགས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་གཟིགས་ན་དེ་གཞན་སེམས་ཅན་དག་གིས་མཐོང་བྱ་མཐོང་བྱེད་དུ་ཇི་ལྟར་ཡང་རིག་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྟོན་པ་ཡིན་གྱི། ལུང་དེས་གདུལ་བྱ་ལ་སྣང་བའི་གཟུགས་སྐུ་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་པར་སྟོན་པ་གཏན་མ་ཡིན་ལ། དེ་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་ན་དེས་གསུངས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་མ་ཡིན་ན་གསུང་དེ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དེ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་དེའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་དགེ་འདུན་ཟུང་བཞི་ཡ་བརྒྱད་དང་དགེ་འདུན་ཉི་ཤུ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་རྣམས་ཀྱང་དགེ་འདུན་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཁྱོད་འདོད་པ་དེ་ལྟར་ན་གསུང་རབ་ཀྱི་དགོངས་པའི་རྣམ་གཞག་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནང་འགལ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། མེ་ཚ་བ་ཡིན་ཅིང་གཟུགས་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ཡིན་ན་གཟུགས་སྐུ་སངས་རྒྱས་མིན་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གདུལ་བྱ་སེམས་ཅན་གྱིས་དངོས་སུ་བསྟེན་བྱའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་སྐུ་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་ན། སྔོན་བྱང་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་(༣༧༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ན། བདག་སེམས་ཅན་སྡིག་པོ་ཆེ་སྒྲིབ་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་བསྲབས་པར་མ་བྱས་པས་ཀྱང་མཐོང་བར་ནུས་པའི་སྐུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་ཅིང༌། དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཆུད་ཟོས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཟུགས་སྐུ་ཡང་དག་པ་དེ་གཟུགས་མིན་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་བསྟན་བཅོས་རབ་འབྱམས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཞན་དོན་གྱི་སྐུ་དེ་སེམས་ཅན་གྱི་མིག་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་སྐུ་ལ་བཤད་པ་མ་གཏོགས་དེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་དེ་ཤེས་སྐུ་ཞེས་ཡི་གེ་ན་གཅིག་ཀྱང་མི་འབྱུང་ལ། མཚན་དཔེ་སོགས་ཤེས་པའི་ཁྱད་ཆོས་སུ་འདོད་ན། ཤེས་པར་གྱུར་པའི་དབུ་སྐྲ་བུང་བ་ལྟར་གནག་དང༌། སེན་མོ་ཟངས་མདོག་སོགས་ཁས་ལེན་དགོས་པས་ཤེས་པ་ལ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་ངོ་བོར་ཡང་འདོད་རིགས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ན་ནི་ཤེས་པ་ལ་ཚོགས་བརྒྱད་ལས་ཀྱང་རྒྱ་ཆེར་དབྱེ་བར་རིགས་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་དབྱེ་བ་དེ་སྙེད་ཤེས་པ་ལ་བྱེད་རིགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཇི་སྐད་དུ། ཤེས་རྣམ་གཉིས་དང་རྣམ་ཉི་ཤུ། །ཞེས་མདོ་མངོན་གྱི་གཞུང་རྣམས་ཀྱང་བསྒྱུར་ཏེ་འདོན་རིགས་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་གཟུགས་སྐུ་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཅིང༌། དེ་སེམས་ཅན་གྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གདུལ་བྱ་ལའང་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ལས་མ་གཏོགས་སེམས་ཅན་གྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར། ཡང་ཁྱེད་ཅག་བསྙོན་ཧོམ་ཆེ་བས་གཟུགས་སྐུ་དེ་གདུལ་བྱ་སེམས་ཅན་དེའི་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན་ནི། འོ་ན་ཁྱོད་རང་གི་ལྷུང་བཟེད་ནང་གི་རྒྱ་རི་ཁྱོད་རང་གི་ཟས་བྱན་པོ་དེའི་མིག་གི་ཤེས་པར་(༣༧༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྱུར་བས་ཁྱོད་ཅག་གི་དགུང་ཚིགས་ཀྱི་དུས་ཟན་བྱན་པོ་དེའི་མིག་ཤེས་དེ་སྤག་དང་སྦྱར་ལ་ཁཱ་ཧི་ཁཱ་ཧི། གལ་ཏེ་གསུང་རབ་འགའ་འགར་གཟུགས་སྐུ་སངས་རྒྱས་མིན་པར་གསུངས་པ་ཡོད་ན་མེའི་རང་བཞིན་སྟོང་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་ལྟར་དོན་དམ་དཔྱད་པའི་རྣམ་གཞག་ཡིན་ཅིང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་སངས་རྒྱས་ཡིན་པར་གསུངས་པ་ནི་མེའི་རང་བཞིན་ཚ་བ་ཡིན་པ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་མ་དཔྱད་པའི་རྣམ་གཞག་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཆོས་སྐུ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་སྤྲོས་བྲལ་དང་གཟུགས་སྐུ་སྐྱེ་འགག་སོགས་ཀྱི་སྤྲོས་པ་སྟེ་བདེན་པ་གཉིས་སུ་གདུལ་བྱའི་བློ་ལ་བལྟོས་ནས་བཞག་གི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟིགས་ངོར་གཟུགས་སྐུ་དང་ཆོས་སྐུ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་དག་ལས་གཅིག་དོན་དམ་བདེན་པ་དང་གཅིག་ཤོས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཡིན་མིན་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །འོ་ན་རྒྱུད་བླ་མར། རང་དོན་གཞན་དོན་དོན་དམ་སྐུ་དང་ནི། །དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཀུན་རྫོབ་སྐུ་གཉིས་ཏེ། །ཞེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ལ་བདེན་པ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་ནམ་སྙམ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་གཉིས་སུ་ཐ་སྙད་གཞན་གྲགས་དང་བསྟུན་ནས་ཆོས་སྐུ་ལ་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པར་བརྗོད་པ་དང༌། གཟུགས་སྐུ་ལ་ཆོས་ཅན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་བརྗོད་པར་མཛད་ཀྱང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཆོས་སྐུ་དེ་ཉིད་སྐྱེ་འགག་དང་བྲལ་བའི་དོན་དམ་བདེན་པར་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་སྐུ་རྣམ་མཁྱེན་ལ་བཤད་ནས་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྡེ་ཚན་ཉེར་གཅིག་གི་སྟོབས་སོགས་སྐྱེ་འགག་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ལ་བཤད་པ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཟུགས་སྐུ་ལ་ཡང་དོན་དམ་བདེན་པར་བཞག་པའི་སྐབས་ཀྱང་ཡོད་དེ། སྔགས་ཀྱི་(༣༧༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐེག་པར་ངེས་དོན་དོན་དམ་པའི་གཟུགས་སྐུ་ཟུང་འཇུག་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཉིད་ལ་བཤད་པའི་གནས་སྐབས་ཆེས་མང་བའི་ཕྱིར། སྐབས་སྟོབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་ཤེས་དགོས་པ་ལས་ཕྱོགས་རེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ། །དེས་ན་ཁ་ཅིག་གི་ལུགས་ལྟར་གཟུགས་སྐུ་ལས་གཞན་ན་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་དང༌། གཟུགས་སྐུ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་འདོད་པ་དེ་ལྟར་ན་བདེན་པ་གཉིས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པར་གསུངས་པའི་གནད་མ་དྲན་པར་བྱུང་རྒྱལ་དུ་ཁ་ནས་ཤོར་བའི་ཅོལ་གཏམ་མོ། །གཉིས་པ་ལ། སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། བཞེད་པ་ལ་མངའ་བསྒྱུར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བཤད་པ་གསུམ། དང་པོ་ལ། སྐྱེ་བའི་གནས་སྐབས་སྟོན་པའི་མཐུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་དང༌། སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་སྟོན་པའི་མཐུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཐུབ་དབང་དུས་གཅིག་ཁོ་ནར་དེའི་རྒྱུ་མཐུན། །གཟུགས་སྐུ་གཅིག་ལ་རང་གི་སྐྱེ་གནས་སྐབས། །སྔར་འགགས་གསལ་དང་མ་འཆོལ་བྱུང་ཚུལ་ནི། །མ་ལུས་ཀྱིས་བཀྲ་མཐའ་དག་སྟོན་པར་མཛད། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དེ་དག་བསྐྱེད་པ་དང་རྒྱུ་མཐུན་པའི་སྐུ་གཞན་ཡང་ཆོས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་མཐུ་ལས་གདུལ་བྱའི་དོན་དུ་འབྱུང་བ་ནི་ཐུབ་པའི་དབང་པོས་དུས་གཅིག་ཁོ་ནར་སྐུ་གཉིས་པོ་དེའི་རྒྱུ་མཐུན་གཟུགས་སྐུ་གཅིག་ལ་སངས་མ་རྒྱས་པའི་སྔ་རོལ་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་རང་གི་སྐྱེ་བའི་གནས་སྐབས་སྔར་འགགས་ཟིན་པའི་བྱུང་མཐའ་མ་ལུས་པ་གསལ་བ་དང་མ་འདྲེས་པ་མ་འཆོལ་བར་བྱུང་ཚུལ་ནི་མ་ལུས་ཀྱིས་བཀྲ་མཐའ་དག་མེ་ལོང་ལ་བྱད་བཞིན་སྟོན་པ་ལྟར་མཛད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། སྐུ་གཅིག་ལ་སྟོན་པ་དང༌། བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་གཅིག་ཏུ་སྤྱོད་པ་མཐའ་དག་སྟོན་པའི་མཐུ་གཉིས། དང་པོ་ལ། སྦྱིན་པ་དང༌། ཕར་ཕྱིན་གཞན་ལྔ་ལ་སྤྱོད་པའི་འབྱུང་མཐའ་སྟོན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། སངས་རྒྱས་ཞིང་ཇི་འདྲར་ཐུབ་དབང་དེ་དང༌། །དེ་དག་སྐུ་སྤྱོད་མཐུ་སྟོབས་ཇི་འདྲ་དང༌། །ཉན་ཐོས་དགེ་འདུན་ཇི་སྙེད་ཇི་ལྟ་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་རྣམས་དེར་གཟུགས་ཇི་འདྲ་དང༌། །ཇི་འདྲའི་ཆོས་དང་དེར་བདག་ཇི་འདྲ་དང༌། །ཆོས་ཐོས་སྤྱོད་པ་གང་ལ་སྤྱད་པ་དང༌། །སྦྱིན་གང་ཇི་ཙམ་དེ་དག་ལ་ཕུལ་བ། །དེ་ནི་མ་ལུས་སྐུ་གཅིག་ལ་སྟོན་མཛད། །སྟོན་པ་སྔོན་(༣༧༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་སྤྱོད་པ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བཻ་ཌཱུརྱ་དང་པདྨ་རཱ་ག་སོགས་ཀྱི་ལྗོན་ཤིང་སེམས་ཅན་གྱི་མཛེས་པ་ཇི་འདྲ་བ་ཞིག་ན་ཐུབ་དབང་དེ་རྣམས་བལྟམས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་དེ་དག་སྐུ་སྤྱོད་མཐུ་སྟོབས་ཕུལ་དུ་གྱུར་བ་ཅི་འདྲ་བ་དང༌། དེ་དག་གི་ཉན་ཐོས་དགེ་འདུན་གྱི་གྲངས་ཇི་སྙེད་པ་དང༌། རང་གི་ཐར་པ་ལ་ནན་ཏན་ཇི་ལྟར་སྤྱོད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་དེ་དག་གི་ཞིང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེར་གཟུགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མཚན་དཔེ་དང་ཆོས་གོས་ཟས་གནས་ཉེར་སྤྱོད་ཇི་འདྲ་བར་དང༌། ཐེག་པ་གཅིག་དང་གསུམ་གྱི་རྟེན་ཅན་ཆོས་ཇི་འདྲ་བ་བསྟན་པའི་ཆོས་དང༌། ཞིང་དེར་བདག་ཉིད་བྲམ་ཟེའི་རིགས་སོགས་སུ་སྐྱེས་པ་དང༌། ཁྱིམ་པའམ་རབ་བྱུང་ཅི་འདྲར་གྱུར་པ་དང༌། ཆོས་ཐོས་ན་བསླབ་པ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་བསྡུས་པ་དགེ་ཚུལ་གྱི་སྡོམ་པ་ལྟ་བུ་དང༌། ལྷག་མ་མེད་པ་རྒྱས་པ་དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་ལྟ་བུ་ཁས་བླངས་ནས་སྤྱོད་པ་གང་ལ་སྤྱད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་སེམས་དཔའ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ་ལ་བཟའ་གོས་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་སོགས་སྦྱིན་པ་གང་ཇི་ཙམ་དེ་དག་ལ་ཕུལ་བ་དེ་ནི་མ་ལུས་པར་སྐུར་གཅིག་ལ་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་བཞིན་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་བརྩོན་ཏིང་འཛིན་དང༌། །ཤེས་རབ་སྤྱོད་ཚེ་སྔར་གྱི་གནས་སྐབས་གང༌། །མ་ཚང་མེད་དེ་དག་ཉིད་སྤྱོད་པ་ཀུན། །སྔོན་སྦྱིན་པའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་བྱུང་བ་སྟོན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཟོད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་ཚེ་སྔར་གྱི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་དེ་དག་མ་ལུས་པ་སྐུ་གཅིག་ལ་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། དུས་གསུམ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། གཞན་དུས་གསུམ་གྱི་སྐྱེ་འཕགས་ཀུན་གྱི་སྤྱོད་པ་བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་གཅིག་ཏུ་སྟོན་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི། སྐུ་ཡི་བ་%འི་ཁུང་བུརའང་གསལ་བར་སྟོན། །སྐུ་གཅིག་ལ་དེ་ལྟའི་སྤྱོད་པ་སྟོན་པར་མ་(༣༧༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཟད་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིན་དྲུག་གི་སྤྱོད་པ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཀུན་བ་སྤུའི་ཁུང་བུར་གསལ་བར་སྟོན་ཏོ། །གཉིས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་གང་དག་འདས་དང་འབྱུང་འགྱུར་གང༌། །གང་དག་ད་ལྟར་ནམ་མཁའི་མཐར་ཐུག་པར། །གདངས་མཐོན་ཆོས་སྟོན་#ག་བསྔལ་གྱིས་བཟུང་བའི། །འགྲོ་དབུགས་འབྱིན་ཞིང་འཇིག་རྟེན་བཞུགས་པ་དང༌། །དང་པོའི་ཐུགས་བཟུང་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོའི་བར། །དེ་དག་སྤྱོད་ཀུན་དངོས་རྣམས་མིག་འཕྲུལ་གྱི། །རང་བཞིན་མཁྱེན་ནས་བདག་བཞིན་བ་%་ཡི། །ཁུང་བུར་དུས་གཅིག་ལ་ནི་གསལ་བར་སྟོན། །གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་གང་དག་འདས་དང་མ་བྱོན་པ་འབྱུང་འགྱུར་གང་དང་གང་དག་ད་ལྟ་ནམ་མཁའི་མཐར་ཐུག་པར་གསུང་གི་གདངས་མཐོན་པོ་ཚངས་དབྱངས་སོགས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བཟུང་བའི་འགྲོ་བ་རྣམས་དབུགས་འབྱིན་ཅིང་འཇིག་རྟེན་ན་བཞུགས་པ་དང་བཞུགས་པ་དེ་དག་དང་པོ་ཐུགས་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོའི་བར་གཤེགས་པ་དེ་དག་གི་སྤྱོད་པ་ཀུན་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་མིག་འཕྲུལ་གྱི་རང་བཞིན་ལྟར་མཁྱེན་ནས་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྟོན་པ་བཞིན་སྐུའི་བ་སྤུའི་ཁུང་བུར་དུས་གཅིག་ལ་ནི་གསལ་བར་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མིག་འཕྲུལ་ལྟར་མཁྱེན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མིག་འཕྲུལ་དུ་སྟོན་པར་སྤྱོད་པ་ལ་མངའ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། དེ་བཞིན་དུས་གསུམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། །རང་རྒྱལ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་མ་ལུས་ཀྱི། །སྤྱོད་དང་དེ་ལྷག་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་ནི། །ཐམས་ཅད་བ་%འི་ཁུང་བུར་གཅིག་ཚེ་སྟོན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རང་གཞན་གྱི་སྤྱོད་པ་བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་གཅིག་ཏུ་སྟོན་པ་དེ་བཞིན་དུ་དུས་གསུམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་རང་རྒྱལ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་མ་ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། དེ་ལྷག་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ནི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་བ་སྤུའི་ཁུང་བུར་དུས་གཅིག་གི་ཚེ་སྟོན་ཏོ། །གཉིས་པ་ལ། ཡུལ་དང༌། དུས་ལ་བལྟོས་ནས་བཞེད་པ་ལ་མངའ་དབང་བསྒྱུར་བ་གཉིས། དང་པོ་ནི། དག་པ་འདི་ནི་བཞེད་པ་འཇུག་པ་ཡིས། །རྡུལ་གཅིག་ཡུལ་ལ་མཁའ་གཏུགས་འཇིག་རྟེན་དང༌། །འཇིག་རྟེ་མཐའ་ཡས་ཕྱོགས་ཁྱབ་རྡུལ་སྟོན་མོད། །རྡུལ་རགས་མི་འགྱུར་འཇིག་རྟེན་ཕྲ་མི་འགྱུར། །སྤངས་རྟོགས་ཕྲིན་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་སངས་རྒྱས་འདི་ནི་བཞེད་པ་ཙམ་གྱིས་འཇུག་པ་ཡིས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་གི་ཡུལ་ལ་ནམ་མཁའི་མཐས་གཏུགས་པའི་འཇིག་རྟེན་སྟོན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱོགས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་གིས་ཁྱབ་པར་སྟོན་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟར་ནའང་རྡུལ་རགས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་འཇིག་རྟེན་ཕྲ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། རྣམ་རྟོག་མི་མངའ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྲིད་མཐའི་བར། །སྐད་ཅིག་དེ་རེ་རེ་ལ་སྤྱོད་སྣ་ཚོགས། །ཇི་སྙེད་སྟོན་པ་དེ་སྙེད་འཛམ་བུ་གླིང༌། །མ་ལུས་རྡུལ་གང་དེ་སྙེད་ལ་གྲངས་མེད། །སྟོན་པ་རྣམ་རྟོག་མི་(༣༧༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མངའ་བ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྲིད་མཐའི་བར་དུ་སྐད་ཅིག་དང་སྐད་ཅིག་དེ་རེ་རེ་ལ་མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་ལྟ་བུ་སེམས་ཅན་འདུལ་ཐབས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྣ་ཚོགས་ཇི་སྙེད་སྟོན་པ་དེ་སྙེད་འཛམ་བུའི་གླིང་མ་ལུས་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གང་དེ་སྙེད་ལ་སྔ་མའི་གྲངས་ཀྱི་ཆ་ཙམ་ཡང་མེད་དོ། །གསུམ་པ་ལ། ཡོན་ཏན་གྱི་གཙོ་བོ་སྟོབས་བཅུ་བཤད་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་ཤིང་སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་གྱིས་བསམ་མི་ཁྱབ་པར་བསྟན་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་གཉིས་སུ་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ལ། བསྟན། བཤད་གཉིས། དང་པོ་ནི། གནས་དང་གནས་མིན་མཁྱེན་སྟོབས་དང༌། །དེ་བཞིན་ལས་རྣམ་སྨིན་བློ་དང༌། །མོས་པ་སྣ་ཚོགས་ཐུགས་ཆུད་དང༌། །སྣ་ཚོགས་ཁམས་ནི་མཁྱེན་སྟོབས་དང༌། །དེ་བཞིན་དབང་མཆོག་མཆོག་མ་ཡིན། །མཁྱེན་དང་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་དང༌། །བསམ་གཏན་རྣམ་ཐར་ཏིང་འཛིན་དང༌། །སྙོམས་པར་འཇུག་སོགས་བློ་སྟོབས་དང༌། །སྔོན་གནས་དྲན་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་འཆི་འཕོ་སྐྱེ་བློ་དང༌། །ཟག་རྣམས་ཟད་པ་མཁྱེན་སྟོབས་ཏེ། །སྟོབས་ནི་བཅུ་པོ་འདི་དག་གོ། །འདིར་འགྲེལ་བཤད་དུ། སྟོབས་རེ་རེ་ཞིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་སེམས་བྱུང་མངོན་པ་ནས་འབྱུང་བ་བཞིན་བཤད་པ་ནི་གོང་དུ་སེམས་སེམས་བྱུང་གི་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བཤད་པ་དང་འགལ་ཞིང༌། གཞན་སྣང་ཡིན་ན་ཡང་མ་དཔྱད་པར་འཇོག་པས་མཚུངས་ལྡན་སྦྱར་མི་དགོས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། མདོར་བསྟན་ལྟར་བཅུའི། དང་པོ་ནི། རྒྱུ་གང་ཞིག་ལས་གང་ཞིག་ངེས་པར་སྐྱེ་འགྱུར་པ། །དེ་ནི་དེ་ཡི་གནས་སུ་དེ་མཁྱེན་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས། །བཤད་པ་ལས་བཟློག་གནས་མིན་ཤེས་བྱ་མཐའ་ཡས་པ། །མཁྱེན་པ་ཐོགས་པ་སྤངས་པ་དེ་ནི་སྟོབས་སུ་བཤད། །རྒྱུ་གང་ཞིག་ལས་རང་གི་འབྲས་བུ་གང་ཞིག་ངེས་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་ཅན་འབྲས་བུ་དེའི་གནས་སུ་གནས་དེ་མཁྱེན་པ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། རྒྱུ་དགེ་མི་དགེ་ལས་རྣམ་སྨིན་ཡིད་(༣༧༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུ་འོང་མི་འོང་སོགས་འབྱུང་བ་འདི་ལྟར་བསླུ་བ་མེད་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་བཤད་པ་ལས་བཟློག་པ་རྒྱུ་མིན་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་དེ་གནས་མིན་ཏེ། དཔེར་ན། དགེ་བ་ལས་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་འབྱུང་བའི་གནས་མེད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་གནས་ཡིན་མིན་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཤེས་བྱ་མཐའ་ཡས་པ་མཁྱེན་པ་ལ་ཆགས་ཐོགས་སྤངས་པ་དེ་ནི་སྟོན་པའི་གནས་དང་གནས་མིན་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སུ་བཤད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། འདོད་དང་མི་འདོད་དེ་ལས་བཟློག་དང་ཟད་དངོས་ཀྱི། །ལས་དང་དེ་ཡི་རྣམ་སྨིན་ཤིན་ཏུ་སྣ་ཚོགས་ལའང༌། །མཁྱེན་པ་ནུས་མཐུ་ཐོགས་མེད་སོ་སོར་འཇུག་འགྱུར་པ། །དུས་གསུམ་ཤེས་བྱ་ཁྱབ་མཛད་དེ་ནི་སྟོབས་སུ་འདོད། །འདོད་པའི་ལས་རྣམ་སྨིན་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། མི་འདོད་པའི་ལས་རྣམ་སྨིན་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་དགེ་མི་དགེ་མ་ཡིན་པའི་འདྲེས་མ་དང༌། ལས་ཟད་པའི་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ཟག་མེད་ཀྱི་ལས་དང་སྟེ། མདོ་ལས། ལས་གཅིག་ཏུ་དཀར་བ་དང༌། གཅིག་ཏུ་གནག་པ་དང༌། དཀར་ནག་འདྲེས་མ་དང༌། ལས་ཟད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཟག་མེད་ཀྱི་ལས་བཞི་གསུངས་པས་འདིར་ཡང་དེའི་དབང་དུ་བྱས་སོ། །འདིར་འགྲེལ་བཤད་དུ། མི་ཟད་དངོས་ལས་དང༌། ཞེས་བཏོན་ནས་ཟད་པ་མེད་པ་མ་བྱས་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་རང་སྡེ་འོག་མའི་མྱང་འདས་རྫས་ཡོད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བརྗོད་ཀྱི། མདོ་དང་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་མངོན་པ་དང་འགལ་བའི་ཟད་པའི་རྒྱུ་ཟག་པ་མེད་པ་དང་ཞེས་པ་ཉིད་ལེགས་སོ། །ལས་དེ་བཞི་ལས་ཟག་མེད་ལ་རྣམ་སྨིན་མེད་པས་གཞན་གསུམ་པོ་དེའི་རྣམ་སྨིན་ཤིན་ཏུ་སྣ་ཚོགས་དུས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ལའང་རང་གི་ངོ་བོ་བར་དབྱེ་སོགས་མཁྱེན་པའི་ནུས་མཐུ་ཐོགས་མེད་གདུལ་བྱའི་ཡུལ་དུས་སོ་སོར་འཇུག་པར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་ཅན་དུས་གསུམ་གྱི་ཤེས་བྱ་ལ་ཁྱབ་པར་མཛད་པ་དེ་ནི་སྟོན་(༣༧༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ལས་དང་རྣམ་སྨིན་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སུ་འདོད་དོ། །གསུམ་པ་ནི། འདོད་ཆགས་སོགས་ཀྱིས་འབྱུང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་འདོད་པ་ནི། །ཤིན་ཏུ་སྣ་ཚོགས་དམན་འབྲིང་གང་ཡང་ཁྱད་འཕགས་འདོད། །དེ་ལས་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་གཡོགས་མོས་ལ་མཁྱེན་པ་ནི། །དུས་གསུམ་འགྲོ་བ་མ་ལུས་ཁྱབ་པ་སྟོབས་ཞེས་བྱ། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་སོགས་ཉོན་མོངས་པ་དང་སོགས་ཀྱིས་དད་སོགས་དགེ་ཆོས་གང་ལས་བྱུང་བའི་ས་བོན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ལྷག་པར་མོས་བསམ་གྱི་འདོད་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྣ་ཚོགས་པ་དམན་པ་དང་འབྲིང་དང༌། གང་ཡང་ཁྱད་འཕགས་འདོད་པ་དང་འདོད་པ་དེ་ནི་ཡང་མོས་པ་དེ་ལས་གཞན་ཆགས་སོགས་མངོན་འགྱུར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཡོགས་ཤིང་སྒྲིབ་པའི་མོས་པ་དེ་ལའང་རང་གི་ངོ་བོ་དང་དབྱེ་བ་སོགས་མཁྱེན་པ་དེ་ནི། དུས་གསུམ་གྱི་འགྲོ་བ་མ་ལུས་ལ་ཁྱབ་པས་སངས་རྒྱས་དག་གི་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །བཞི་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་ལ་མཁས་རྣམས་ཀྱིས། །མིག་སོགས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་དེ་ཁམས་སུ་གསུངས། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་མཐའ་ཡས་ཤིང༌། །རྣམ་ཀུན་ཁམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་འཇུག་སྟོབས་སུ་འདོད། །སངས་རྒྱས་ཁམས་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མིག་སོགས་ངག་གི་རང་བཞིན་ནམ་ངོ་བོའམ་སྟོང་ཉིད་གང་དེ་ཁམས་སུ་གསུངས་པས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་སོགས་རབ་དབྱེ་ལ་མཁྱེན་པ་ཁམས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པས་མཐའ་ཡས་ཤིང༌། རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཁམས་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་ཐོགས་པ་མི་མངའ་བར་འཇུག་པ་དེ་ནི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སུ་འདོད་དོ། །ལྔ་པ་ནི། ཀུན་ཏུ་རྟོག་སོགས་ཆེས་རྣོ་ཉིད་ནི་མཆོག་བཞེད་ལ། །འབྲིང་གནས་སྐབས་དང་རྟུལ་ཉིད་མཆོག་མིན་པར་བཤད་དང༌། །མིག་ལ་སོགས་དང་ཕན་ཚུན་1བ་ནུས་ཆུབ་པ་ལ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཆགས་མེད་སྟོབས་སུ་གསུངས། །ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་པོ་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་སོགས་བསྐྱེད་པའི་མངའ་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར། སོགས་པའི་སྒྲས་དད་སོགས་ནི་རྣམ་བྱང་གི་དབང་པོ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་བསྐྱེད་པ་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་དག་ལས་ཆེས་དབང་པོ་རྣོ་བ་ཉིད་ནི་མཆོག་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་བཞེད་ལ། འབྲིང་གི་གནས་སྐབས་དང་རྟུལ་པོ་ཆུང་ངུ་ཉིད་མཆོག་མིན་པར་བཤད་པ་དེ་དག་དང་མིག་ལ་སོགས་དབང་པོ་ཉེར་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང༌། མིག་གིས་ཉེར་ལེན་བྱས། (༣༨༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣ་བས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་བྱས་ནས་མིག་གི་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པ་ལྟ་བུ་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་གིས་འབྲས་བུ་བསྒྲུབ་པའི་ནུས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཐུགས་སུ་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཆགས་ཐོགས་མེད་པར་འཇུག་པ་འདི་ནི་དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སུ་གསུངས་སོ། །དྲུག་པ་ནི། ལམ་འགའ་རྒྱལ་བ་ཉིད་དང་འགའ་ཞིག་རང་རྒྱལ་གྱི། །བྱང་ཆུབ་དང་ནི་ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་ཡི་དྭགས་དང༌། །དུད་འགྲོ་ལྷ་མི་རྣམས་དང་དམྱལ་བ་སོགས་འགྲོ་བ། །དེ་ལ་མཁྱེན་པ་ཆགས་མེད་མཐའ་ཡས་སྟོབས་སུ་འདོད། །ལམ་འགའ་ཞིག་ནི་རྒྱལ་བ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་དང༌། ལམ་འགའ་ཞིག་རང་རྒྱལ་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འདོད་པ་དང་ནི་ལ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འདོད་པ་དང༌། ལ་ལ་ཡི་དྭགས་དང༌། དུད་འགྲོ་ལྷ་མི་རྣམས་དང༌། དམྱལ་བ་དག་ཏུ་འགྲོ་བ་དང༌། ལ་སོགས་པས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པར་འགྲོ་བ་དེ་ལ་དེ་དང་དེར་འགྲོ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཁྱེན་པ་ཡུལ་ཅན་ཆགས་ཐོགས་མེད་པ་མཐའ་ཡས་པར་འཇུག་པ་འདི་ནི་སྟོན་པའི་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སུ་འདོད་དོ། །བདུན་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་མཐའ་ཡས་རྣལ་འབྱོར་བྱེ་བྲག་ལ་ཐ་དད། །བསམ་གཏན་རྣམ་ཐར་བརྒྱད་གང་ཞི་གནས་གང་དག་དང༌། །སྙོམས་འཇུག་ཁྱད་པར་གང་དག་གཅིག་པར་བརྒྱད་གྱུར་པ། །དེ་ལ་མཁྱེན་པ་ཐོགས་མེད་འདི་ནི་སྟོབས་སུ་བཤད། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་ན་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་མ་འདས་དང༌། དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་མཐའ་ཡས་ལ་དབྱེ་བ་མང་པོ་ཐ་དད་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་དང་རྣམ་ཐར་བརྒྱད་གང་ཡིན་དང༌། ཞི་གནས་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་གང་དག་དང༌། མཐར་གནས་ཀྱི་སྙོམས་འཇུག་ཁྱད་པར་ཅན་གང་དག་གཅིག་པར་བརྒྱད་དུ་གྱུར་པ་བསམ་གཏན་བཞི་གཟུགས་མེད་བཞི་ཚོར་འདུ་འགོག་པ་དགུའོ། ། དེ་དག་གི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་བྱང་གི་རྒྱུ་མཐའ་ཡས་པའི་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་མཁྱེན་པ་ཐོགས་མེད་འདི་ནི་བསམ་གཏན་སོགས་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་བྱང་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སུ་བཤད་དོ། །བརྒྱད་པ་ནི། ཇི་སྲིད་གཏི་མུག་དེ་སྲིད་སྲིད་གནས་འདས་བདག་དང༌། །སེམས་ཅན་གཞན་རེ་རེ་ཡི་སྲིད་པ་སེམས་ཅན་ནི། །ཇི་སྙེད་དེ་སྙེད་མཐའ་ཡས་གཞིར་བཅས་ཡུལ་ཕྱོགས་དང༌། །བཅས་རྣམས་ལ་བློ་གང་དང་གང་ཡིན་སྟོབས་སུ་བཤད། །ཇི་སྲིད་གཏི་མུག་ཐོགས་མེད་ཀྱི་དབང་གིས་(༣༨༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐྱེ་བ་བརྒྱུད་པ་ཐོགས་མེད་དེ་སྲིད་ཀྱི་སྲིད་པར་གནས་པ་འདས་པའི་བདག་དང༌། སེམས་ཅན་གཞན་རེ་རེ་ཡི་སྲིད་པར་སེམས་ཅན་ནི་ཇི་སྙེད་དེ་སྙེད་མཐའ་ཡས་པ་དག་གི་སྔོན་འདས་པའི་སྲིད་པ་སྐྱེ་བ་གཞི་བཅས་ཡུལ་ཕྱོགས་དང་བཅས་པ་རྣམས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མཁྱེན་པའི་བློ་གང་དང་གང་ཡིན་པ་ནི་སྔོན་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་སྟོབས་སུ་བཤད་དོ། །དགུ་པ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རེ་རེའི་འཆི་འཕོ་དང༌། །སྐྱེ་གང་འཇིག་རྟེན་ལ་གནས་ནམ་མཁའ་མཐར་ཐུག་དང༌། །བཀྲ་མང་དེ་ལ་མཁྱེན་པ་དུས་དེར་འཇུག་པ་ཡིས། །མ་ཆགས་རྣམ་ཀུན་ཡོངས་དག་མཐའ་ཡས་སྟོབས་སུ་འདོད། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རེ་རེ་འཆི་འཕོ་བ་ཕུང་པོ་འཇིག་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་གང་ཡིན་པ་འཇིག་རྟེན་ལ་གནས་པ་ནམ་མཁའི་མཐར་ཐུག་པ་དང་ལས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བཟོ་བོས་སྦྱར་བ་ཆེས་བཀྲ་ཞིང་མང་བ་དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་དུས་དེར་འཇུག་པ་ཡིས་ཡུལ་ལ་མ་ཆགས་པར་རྣམ་ཀུན་ཡོངས་སུ་དག་པ་མཐའ་ཡས་འདི་ནི་སྟོན་པའི་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སུ་འདོད་དོ། །བཅུ་པ་ནི། རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མྱུར་དུ་རྒྱལ་རྣམས་ཀྱི། །ཉོན་མོངས་དག་ནི་བག་ཆགས་དང་བཅས་འཇིག་འགྱུར་དང༌། །སློབ་མ་ལ་སོགས་ཉོན་མོངས་བློ་ཡིས་འགོག་པ་གང༌། །དེ་ལ་མཁྱེན་པ་ཆགས་མེད་མཐའ་ཡས་སྟོབས་སུ་འདོད། །ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མྱུར་དུ་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཁམས་གསུམ་ན་མ་རིག་པ་སོགས་ཉོན་མོངས་པ་དག་དང་ནི་མ་རིག་པ་སོགས་ཀྱིས་སེམས་རྒྱུད་འགག་པ་བསྒོ་བར་རྗེས་སུ་བགྲོད་བྱེད་ཉོན་མོངས་མུ་མཐར་ཐུག་པ་གོམས་པ་དང༌། རྩ་བ་ཞེས་རྣམ་གྲངས་སུ་བརྗོད་པའི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་འཇིག་ཅིང་འགོག་འགྱུར་དང༌། སློབ་མ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བློ་ཡིས་འགོག་ཀྱང་བག་ཆགས་སྤང་མི་ནུས་ཏེ། བུམ་པ་ལ་མེ་ཏོག་དང་ཏིལ་མར་སོགས་བསལ་ཀྱང་དེའི་དྲི་དམིགས་པ་བཞིན། ཉོན་མོངས་སྤངས་ཀྱང་བག་ཆགས་ཡོད་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་སྔོན་སྤྲེའུར་གྱུར་པ་མཆོང་ཞིང་འགྲོ་བ་དང༌། སྔོན་བྲམ་ཟེར་གྱུར་པ་དམངས་མོར་བརྗོད་པའི་ཀུན་སྤྱོད་བཅོམ་(༣༨༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་བཟློག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ནི་ཤེས་བྱ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་གེགས་ཡིན་ལ། དེ་ནི་པ་ཚབ་ལོ་ཙཱས་འཇུག་འགྲེལ་གྱི་མཆན་རྙིང་ལ་ལར་རི་ར་བ་ཁང་ཁྱིམ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་དང་དེར་ཤེས་པ་ཞེས་པས་གཉིས་སྣང་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་བཞག་སྣང་བས་ཤེས་སྒྲིབ་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཆགས་སོགས་ཀྱི་བག་ཆགས་ནི་ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་སོགས་ཀྱི་ལུས་ངག་གི་ཉེས་པ་དེ་ལྟར་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡང་ཡིན་ལ། བག་ཆགས་དེ་རྫོགས་སངས་ཁོ་ནས་བཟློག་གི་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཤེས་སྒྲིབ་ཡིན་པར་སློབ་དཔོན་ཟླ་གྲགས་ཀྱིས་འདིར་གསལ་བར་བཤད་སྣང་བས་བོད་གང་དག་ཐལ་འགྱུར་བས་ཉོན་སྒྲིབ་ཀྱི་བག་ཆགས་ཤེས་སྒྲིབ་ཏུ་མི་འཇོག་ཅེས་འབད་པ་ནི་རྩ་འགྲེལ་འདི་ཚར་གཅིག་བཀླག་པའི་ངལ་བ་ཡང་མ་བྱས་པར་ཟད་དོ། །དེས་ན་ཉོན་མོངས་ཀྱི་བག་ཆགས་དང་བག་ཆགས་དེས་མཚམས་སྦྱར་བའི་ཉོན་མོངས་སྤངས་པ་གང་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་ཆགས་ཐོགས་མེད་པ་མཐའ་ཡས་པ་དེ་ནི་ཟག་ཟད་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སུ་བཤད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། ཡོན་ཏན་མཐའ་དག་སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་པའི་འཕགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པར་བསྟན། བྱིས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ཀྱང་སློབ་དཔོན་ལ་བརྟེན་ནས་ཅུང་ཟད་བརྗོད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ནམ་མཁའ་མེད་པས་འདབ་ཆགས་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་གྱི། །འདི་ནི་རང་མཐུ་ཟད་པས་ལྡོག་པར་འགྱུར་དེ་བཞིན། །སློབ་མ་དང་བཅས་སངས་རྒྱས་སྲས་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །ཡོན་ཏན་མཁའ་ལྟར་མཐའ་ཡས་མ་བརྗོད་ལྡོག་པར་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་བསམ་འདས་སུ་སྐུ་ཚེ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་ཕྲིན་ལས་གཞན་མེད་པར་སྐྱེན་པ་སྐྱེན་པར་གསུངས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་མི་རྫོགས་ན་བྱང་སེམས་དང་ཉན་རང་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཤེས་ནུས། དཔེར་ན། (༣༨༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཁའ་ལྡིང་འདབ་གཤོག་གི་རྩལ་རྫོགས་ཀྱང་ནམ་མཁའ་མེད་པ་སྟེ་ཟད་པས་འདབ་ཆགས་ཀྱི་དབང་པོ་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་གྱི། འོན་ཀྱང་འདི་ནི་རང་གི་གཤོག་རྩལ་གྱི་མཐུ་ཅི་ཙམ་ཟད་པས་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་ས་བཅུ་པ་རྣམས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་མི་ནུས་པས། ཡོན་ཏན་མཁའ་ལྟར་མཐའ་ཡས་པ་དག་མ་བརྗོད་པར་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བརྗོད་མི་ནུས་ན་སློབ་མ་ཉན་ཐོས་དང་བཅས་པས་ཡོན་ཏན་མཐའ་དག་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དེ་ཕྱིར་བདག་འདྲས་ཁྱོད་ཡོན་འདི་དག་ཅི། །ཤེས་པ་དང་ནི་བརྗོད་པར་ནུས་འགྱུར་རམ། །འོན་ཀྱང་དེ་དག་འཕགས་པ་ཀླུ་1བ་ཀྱིས། །བཤད་ཕྱིར་དོགས་སྤངས་ཅུང་ཞིག་ཙམ་ཞིག་སྨྲས། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དམ་པ་དེ་དག་གིས་བརྗོད་མི་ནུས་པ་དེའི་ཕྱིར་བདག་འདྲ་མ་རིག་པས་མིག་ལྡོངས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པ་ལྐོག་གྱུར་གྱི་དབང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་འདི་དག་ཅི་ཤེས་པ་དང་ནི་བརྗོད་པར་ནུས་འགྱུར་རམ་སྟེ་ག་ལ་ནུས། འོན་ཀྱང་ཅུང་ཟད་སྨྲས་པ་དེ་དག་ནི་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་བཤད་པའི་ཕྱིར། དེའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མཐའ་དག་བརྗོད་སྤོབས་པའི་དོགས་པ་སྤངས་ཏེ་དད་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆ་ཤས་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཞིག་སྨྲས་ཤིང་གླེངས་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །ཡོན་ཏན་གཞན་རྣམས་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །ཟབ་དང་རྒྱ་ཆེའི་ཚུལ་ཤེས་པས། །ཡོན་ཏན་འདི་དག་འཐོབ་པར་འགྱུར། །མདོར་ན་བསྟན་བཅོས་འདིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཟབ་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་གཉིས་ལས། དེ་ལས་ཟབ་མོ་ནི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར། རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གཞན་རྣམས་ནི་མཐའ་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཚུལ་ཤེས་ནས་ཉམས་སུ་བླངས་པས་ཡོན་ཏན་འདི་དག་བདེ་བླག་ཏུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ་ནི། སླར་ཡང་མི་གཡོ་སྐུ་མངའ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྲིད་གསུམ་བྱོན་ནས་3ལ་རྣམས་ཀྱིས།།གཤེགས་པ་དང་ནི་བལྟམས་དང་བྱང་ཆུབ་ཞི་བའི་འཁོར་ལོའང་སྟོན་པར་མཛད།།དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གཡོ་བག་སྤྱོད་ཅན་རེ་བའི་ཞགས་པ་ནི། །མང་པོས་བཅིངས་པ་མ་ལུས་ཐུགས་རྗེས་མྱ་ངན་འདས་པར་བཀྲི་བར་མཛད།།ལོངས་སྐུ་གདུལ་བྱ་དག་པའི་དོན་མཛད་ནས་སླར་ཡང་ཆོས་(༣༨༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐུ་ལས་མི་གཡོ་བའི་སྐུ་མངའ་བས་ཁམས་གསུམ་ལས་ལས་འདས་སུ་ཟིན་ཀྱང༌། ཁྱོད་ཀྱིས་སྲིད་གསུམ་དུ་གདུལ་བྱའི་སྣང་བ་དང་འཚམས་པར་བྱོན་ནས་སྤྲུལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡབ་ཡུམ་སོགས་དང་འབྲེལ་བ་བསྟན་ཏེ་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ནས་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་སུ་གཤེགས་པ་དང་ནི་བལྟམས་པ་དང༌། རྡོ་རྗེའི་གདན་དུ་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཞི་བའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོའང་རིམ་པ་གསུམ་དུ་དབང་པོ་དང་འཚམས་པར་སྟོན་པར་མཛད་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ད་ལྟར་འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་བོ་ཉོན་མོངས་པའི་གཡོ་བག་གི་སྤྱོད་པ་ཅན་ཡུལ་ལ་སྲེད་པའི་རེ་བའི་ཞགས་པ་ནི་མང་པོས་བཅིངས་པ་མ་ལུས་པ་རྣམས་གྲགས་པ་དང་ཕན་ལན་ལ་སོགས་པ་མི་འདོད་པར་ཐུགས་རྗེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སར་བཀྲི་བར་མཛད་དོ། །བཞི་པ་ལ། ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པ་ངེས་དོན་དུ་བསྟན། གསུམ་དུ་བསྟན་པ་དྲང་དོན་དུ་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། གང་ཕྱིར་འདི་ན་དེ་ཉིད་ཤེས་ལས་དྲི་མ་མཐའ་དག་སེལ་བ་ནི། །ལྷུར་བྱེད་གཞན་མེད་ཆོས་རྣམས་དེ་ཉིད་རྣམ་འགྱུར་དབྱེ་ལའང་བསྟེན་མིན་ཞིང༌།།དེ་ཉིད་ཡུལ་ཅན་བློ་གྲོས་འདི་ཡང་ཐ་དད་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ལ། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་འགྲོ་ལ་ཐེག་པ་མི་མཉམ་དབྱེར་མེད་བསྟན། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐེག་པ་གཅིག་ལ་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་པ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་འདི་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་ལས་སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི་དྲི་མ་མཐའ་དག་སེལ་བ་ནི་ལྷུར་བྱེད་པའི་གཉེན་པོ་གཞན་མེད་དེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མི་ཤེས་པ་དེས་ནི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་མ་ལུས་པ་སྤང་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། འདིས་ནི་ལམ་གྱི་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །དངོས་པོ་ལ་ཡོད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཉིད་སྐྱེ་མེད་དེ། དངོས་པོའི་རྣམ་འགྱུར་དབྱེ་བ་ཐ་དད་པ་ལའང་སོ་སོར་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པར་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། འདིས་ནི་ཤེས་བྱའི་ཡུལ་ལམ་གཞི་ཐེག་པ་གཅིག་(༣༨༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏུ་བསྟན་ཏོ། །ཐོས་བསམ་སྒོམ་པས་མཐོང་བ་ཐ་དད་ཀྱང་དེ་ལ་དབྱེ་བ་དང་རྣམ་འགྱུར་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བློ་གྲོས་འདི་ཡང་ཐ་དད་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཅིང༌། རང་བཞིན་གཅིག་ཡིན་ལ། ཡེ་ཤེས་རང་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ན་ནི། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རང་བཞིན་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། འདིས་ནི་རྟོགས་པ་འབྲས་བུའི་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །ཡུལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཅིག་ཡིན་པས་ཡུལ་ཅན་ཡེ་ཤེས་ཐ་མི་དད་པ་དེའི་ཕྱིར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱོད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་ཐེག་པ་མི་མཉམ་པ་དང་མཚུངས་པ་ལྟར། ཐེག་པ་གཞན་མེད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་དབྱེར་མེད་དུ་བསྟན་གྱི། ཐེག་པ་གསུམ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས། འོད་སྲུང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་པ་ཡིན་ལ། དེའང་གཅིག་ཡིན་གྱི། གཉིས་དང་གསུམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ངག་དོན་རྟོགས་བྱའི་ཡུལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་དབྱེ་བ་མེད་ཅིང༌། དེ་རྟོགས་བྱེད་ལམ་གྱིས་དེ་མ་རྟོགས་པར་དྲི་མ་སེལ་མི་ནུས་ལ། རྟོགས་ན་དེ་ལའང་དབྱེ་བ་མེད་པས་བགྲོད་བྱེད་ལམ་དང་བགྲོད་བྱ་འབྲས་བུའི་ཐེག་པ་དག་ཀྱང་གཅིག་ཡིན་ནོ། ། འདིར་ཐེག་པ་གཅིག་ངེས་དོན་དུ་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཉན་རང་རྣམས་མཐར་ཐུག་ཐེག་ཆེན་དུ་འཚང་རྒྱ་བར་མཐུན་ལ། འོན་ཀྱང་ཉན་རང་གིས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་མ་རྟོགས་པར་འདོད་པ་རྣམས་གནས་སྐབས་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་ངེས་ཀྱང་མཐར་ཐུག་ཐམས་ཅད་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་དུ་འཇུག་དགོས་པར་འདོད་ལ། ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཉན་རང་གི་ཡེ་ཤེས་དེའི་ཡུལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དབྱེ་བ་མེད་ཅིང༌། (༣༨༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེས་དྲི་མ་མཐའ་དག་སེལ་བ་དེ་ཉིད་ཐེག་པ་གཅིག་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཡིན་ཅིང༌། དེ་ལ་གསུམ་དུ་གསུངས་པ་དྲང་དོན་དུ་བཞེད་དེ། འདུས་པ་ཆེན་པོའི་ལེའུ་ལས། ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་ནི། ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་འདུ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དབྱེར་མེད་པ་ལ་འཇུག་པར་ཚུལ་གཅིག་གོ། །ཞེས་དང༌། དཔེ་མེད་པར་བསྟོད་པར། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །གཙོ་བོའི་ཐེག་དབྱེར་མ་མཆིས་ཀྱང༌། །ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གཞུག་ཕྱིར་དུ། །ཐེག་པ་གསུམ་དུ་གསུངས་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ཉན་རང་གི་ཡེ་ཤེས་དག་དང་ཡུལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་དབྱེ་བ་མེད་པས་ཐེག་པ་གཅིག་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པར་ཇི་ལྟར་རིགས་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་ལ་བརྗོད་པ་ཡིན་ཅིང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པ་ལས་གཞན་པའི་སྒྲིབ་གཉིས་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་མེད་ལ། ཉན་རང་དག་གིས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། འོན་ཀྱང་དབང་པོ་དང་ཐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལས་མྱུར་བུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་ཡོད་དོ། །འོ་ན་ཉན་རང་གི་ལམ་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གེགས་སུ་བཤད་པ་དང་འགལ་ཞེ་ན། དབང་པོ་དམན་པ་དག་ཐེག་དམན་གྱི་ལམ་སྔོན་དུ་མ་སོང་བར་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་ཉན་རང་གི་ལམ་ནས་རིམ་གྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པས་ཐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མ་ཚང་བ་དང༌། དབང་པོ་དམན་པ་ལ་བལྟོས་ཏེ་ཐེག་དམན་གྱི་ལམ་དུ་བཞག་ལ། དེ་ཉིད་གོམས་པ་ལས་དྲི་མ་མཐའ་དག་སེལ་ནུས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པར་གསུངས་པ་ཡིན་(༣༨༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ། ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་མོས་པའི་དབང་པོ་རྣོན་པོ་དག་གིས་ཐེག་དམན་གྱི་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་ན་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ལ་ཡུན་རིང་དུ་འགོར་བའི་ཕྱིར་གེགས་སུ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། མཐར་ཐུག་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་པ་དགོངས་པ་ཅན་དུ་བཤད་པ། དོན་དེ་ཉིད་དཔེའི་སྒོ་ནས་གསལ་བར་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། གང་ཕྱིར་འགྲོ་ལ་ཉེས་པ་སྐྱེད་བྱེད་སྙིགས་མ་འདི་དག་ཡོད་གྱུར་པ། །དེ་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་སངས་རྒྱས་སྤྱོད་ཡུལ་གཏིང་ཟབ་ལ་འཇུག་མི་འགྱུར་ཞིང༌།།བདེ་གཤེགས་གང་ཕྱིར་ཁྱོད་ལ་མཁྱེན་རབ་ཐུགས་རྗེ་ཐབས་དང་ལྷན་ཅིག་པ།།མངའ་དང་གང་ཕྱིར་བདག་གིས་སེམས་ཅན་དགྲོལ་ཞེས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཞལ་བཞེས་ཏེ། །འོ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་ཉན་རང་གི་ཐེག་པས་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བསྟན་ཅེ་ན། འདི་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་ལུས་སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བའི་ཉེས་པ་སྐྱེད་བྱེད་སེམས་ཅན་དང༌། བསྐལ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། ཚེའི་སྙིགས་མ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཡོད་ཅིང་ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་འདོད་ཀྱང་རེ་ཞིག་གེགས་བྱེད་ཡོད་པ་དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གཏིང་ཟབ་ལ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། བདེར་གཤེགས་རྣམས་ཀྱང་གདུལ་བྱ་སྣོད་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ལྷག་པར་སྒྲོལ་བ་ལ་གཡེལ་བར་མི་མཛད་དེ། གང་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱོད་ལ་གདུལ་བྱ་འདུལ་བའི་མཁྱེན་རབ་ཐུགས་རྗེ་ཐབས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་མངའ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གང་ཕྱིར་སྔོན་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྤྱོད་ཚེ་བདག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྒྲལ་བར་བྱའོ་ཞེས་ཁྱོད་ཀྱི་ཞལ་གྱིས་བཞེས་ཏེ། སྔར་གྱི་སྨོན་ལམ་གསལ་བས་དེ་དག་སྒྲོལ་བའི་ཐབས་འཚོལ་ཞིང་སྙོམས་ལས་མི་མཛད་དེ། ཞལ་བཞེས་རྣམས་གདོན་མི་ཟ་བར་བསྒྲུབ་དགོས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དེ་ཕྱིར་མཁས་པ་རིན་པོ་ཆེ་ཡི་གླིང་དུ་ཆས་པའི་སྐྱེ་ཚོགས་ཀྱི། །ངལ་བ་ཉེར་སེལ་གྲོང་ཁྱེར་ཡིད་འོང་བར་དུ་རྣམ་པར་བཀོད་པ་ལྟར། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཐེག་པ་འདི་ནི་སློབ་མ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཚུལ་ལ་ཡིད། །སྦྱར་ཞིང་རྣམ་པར་དབེན་ལའང་བློ་སྦྱངས་རྣམས་ལ་ལོགས་སུ་གསུངས། །འགྲོ་བ་ཐེག་ཆེན་ལ་འཇུག་པ་ལ་གེགས་མང་ཞིང༌། དེ་དག་ཀྱང་མྱང་འདས་ལ་འགོད་དགོས་པ་དེའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། དེད་(༣༨༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔོན་ཐབས་ལ་མཁས་པས་རིན་པོ་ཆེའི་གླིང་དུ་ཆས་པའི་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ལམ་གྱིས་དུབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ངལ་བ་ཉེ་བར་སེལ་ནས་བསྟི་བའི་ཆེད་དུ་གྲོང་ཁྱེར་ཡིད་འོང་རིན་ཆེན་གླིང་གི་བར་དུ་རྣམ་པར་བཀོད་ཅིང་སྤྲུལ་ནས་དེར་དབུགས་ཕྱུང་སྟེ་སླར་རིན་ཆེན་གླིང་དུ་འཁྲིད་པ་ལྟར། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱོད་ཀྱིས་འཁོར་བའི་ལམ་གྱིས་དུབ་པའི་འགྲོ་བ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་བཀྲི་ཆེད་ཐབས་མཁས་ཀྱིས་ཉན་རང་གི་ཐེག་པ་འདི་ནི་གསུངས་ནས་སློབ་མ་ཉན་རང་གི་རིགས་ཅན་རྣམས་དང་པོར་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཚུལ་ལ་ཡིད་སྦྱར་ཞིང་ཕྱི་ནས་རྣམ་པར་དབེན་པ་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་ལའང་སྦྱོར་ཏེ། འཁོར་བའི་ཉོན་མོངས་སྤངས་པས་བློ་སྦྱངས་པའི་ཉན་རང་རྣམས་ལ་ཕྱི་ནས་ཐེག་ཆེན་ལོགས་སུ་གསུངས་ནས། དེ་དག་གིས་ཀྱང་བསགས་སྦྱངས་ལ་བརྩོན་ཏེ་བླ་མེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །འདིར་བྱེ་སྨྲ་ནི་ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་པ་ལྷག་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་ཞུགས་པ་ནའང་མཐོང་བ་དང་སྒོམ་པས་སྤང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཐོབ་པའི་ཐག་པ་བཅད་དེ་སྤངས་ཀྱང་ཆོས་དེ་དག་མ་འོངས་པའི་རང་སར་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་རྫས་སུ་ནི་ཡོད་པར་སྨྲ་ལ། རྣམ་རིག་པས་ནི་ཉན་རང་ལྷག་བཅས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སྒྲིབ་པ་ཡོད་ཅིང༌། ལྷག་མེད་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་འཇུག་པ་ཆད་པས་སྒྲིབ་པ་མེད་ལ། ཉན་རང་གི་མྱང་འདས་དང་རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མྱང་འདས་གཉིས་ཀའང་འཁོར་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་བརྙེས་པ་ལ་ཁྱད་མེད་ཀྱང་ཉན་རང་གི་མྱང་འདས་དང་དགྲ་བཅོམ་ལ་ཆོས་སྐུ་མེད་པར་བཞེད་ཅིང༌། དབུ་མ་པས་ཉན་རང་གི་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་མཐར་ཐུག་གི་མྱང་འདས་མཚན་ཉིད་པ་མེད་པར་འདོད་དེ། ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པར་འདོད་པ་རྣམས་(༣༨༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་ལྟར་ན། ཤེས་སྒྲིབ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་མ་རྟོགས་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྟར་ན། རང་བཞིན་གྱིས་ཟད་མི་སྐྱེ་ཤེས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་དང་མྱང་འདས་སོགས་དོན་གྱིས་རྟོགས་ཀྱང་སྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པས་སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཉལ་གནས་ངན་ལེན་མ་ལུས་པ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་ཀ་ལྟར་ན་གཙུག་ན་རིན་ཆེན་གྱི་མདོ་ལས། རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་ཉིད་མ་བསྒོམས་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་མི་འགྲུབ་ལ། དེ་མ་གྲུབ་ན་མྱང་འདས་མཚན་ཉིད་པ་མེད་ཅིང༌། དཔལ་ཕྲེང་གི་མདོ་ལས་མ་རིག་བག་ཆགས་ཀྱིས་མ་སྤངས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དམ་ཆོས་པད་དཀར་ཤེར་ཕྱིན་ལང་གཤེགས་སོགས་ལས་ཉན་རང་ཐ་སྙད་དུ་སྐྱེ་བ་ལེན་པ་ཡོད་ཅིང༌། མཐར་ཐུག་གི་མྱང་འདས་མེད་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར། རྒྱུད་བླ་ལས། དེས་ན་སངས་རྒྱས་མ་ཐོབ་བར། །མྱ་ངན་འདས་པ་མི་ཐོབ་སྟེ། །འོད་དང་འོད་ཟེར་སྤངས་ནས་ནི། །ཉི་མ་བལྟ་བར་མི་ནུས་བཞིན། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ལྔ་པ་ལ། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་དུས་དང༌། བཞུགས་པའི་དུས་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། བདེ་བར་གཤེགས་པ་མ་ལུས་ཕྱོགས་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཡུལ་དག་ན། །ཕྲ་རབ་རྡུལ་གྱི་རྡུལ་རྣམས་བདོག་པར་གྱུར་པ་ཇི་སྙེད་པ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་རབ་དམ་པར་གཤེགས་པའི་བསྐལ་པ་དེ་སྙེད་དེ། །འོན་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱི་གསང་བ་འདི་ནི་བསྙད་བགྱི་མ་ལགས་སོ། །སངས་རྒྱས་གཟུགས་སྐུ་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་དུས་ཇི་ཙམ་པ་དེའི་ཚད་བརྗོད་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཕྱོགས་བཅུའི་ཞིང་མ་ལུས་པ་དག་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་རྣམས་བདོག་པར་གྱུར་པ་ཇི་སྙེད་པའི་གྲངས་ནི་བདེར་གཤེགས་ཁྱོད་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་མཆོག་རབ་ཏུ་གཤེགས་པའི་བསྐལ་པའི་གྲངས་ཀྱང་དེ་སྙེད་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་འདི་ན་སྔོན་དགེ་རྩ་མ་བསགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལྷག་པར་མོས་པ་བྱ་དཀའ་བའི་ཕྱིར། ཁྱོད་(༣༨༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་གསང་བ་འདི་ནི་དབང་རྟུལ་རྣམས་ལ་བསྙད་པར་བགྱི་བ་མ་ལགས་སོ། །ཚུལ་འདི་ལ་ལྷག་པར་མོས་པ་རྣམས་ལ་གཞལ་མེད་ཀྱི་བསོད་ནམས་བསགས་ཆེད་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེས་ན་ཆོས་སྐུའམ་གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སམ་འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་ཡེ་ཤེས་སམ། རྣམ་གྲངས་མིན་པའི་དོན་དམ་བདེན་པ་ཞེས་པའི་བླ་དྭགས་ཅན་དེ་ལ་ནི་ཆ་ཤས་ཐ་དད་པའི་དབྱེ་བ་འགར་ཡང་མེད་ཅིང༌། དེའི་ཐོག་མའི་ཚད་སུས་ཀྱང་གཟུང་བར་མི་ནུས་པས་དེ་ལྟར་གསུངས་པ་ཡིན་ཅིང༌། དེ་ལྟར་ན་ཡང་བློ་དམན་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་རང་བཞིན་གཅིག་ལས་མེད་ན་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་བསགས་པ་དོན་མེད་སྙམ་པའམ། ཡང་ན་གསང་སྔགས་རྙིང་མ་པས་དང་པོའི་མགོན་པོ་སངས་རྒྱས་འོད་མི་འགྱུར་བསགས་སྦྱངས་མ་བྱས་པ་ཡེ་སངས་རྒྱས་པ་རྟག་པ་རང་གྲོལ་དུ་འདོད་པ་ལྟ་བུ་དང༌། ཇོ་ནང་པས་རྟག་པ་འདུས་མ་བྱས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཐོབ་ཡིན་ཀྱང་གསར་ཐོབ་གདུལ་བྱ་གཞན་ངོར་ཀུན་རྫོབ་དྲང་དོན་ཙམ་དུའོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ལྟ་བུ་དང༌། མུ་སྟེགས་ཁ་ཅིག་བདག་རྟག་པ་གཅིག་པུར་ཁས་ལེན་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྐུའང་རྟག་པ་གཅིག་པུས་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་ལོག་རྟོག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་དུ་དྭོགས་པས་བློ་དམན་ལ་བསྙད་པར་བགྱི་བ་མ་ཡིན་ཅེས་པ་སྟེ། དམ་ཆོས་པད་དཀར་ལས། བསྐལ་པ་བྱེ་སྟོང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ། །དེ་ཡི་ཚད་ནི་ནམ་ཡང་མེད་པ་ནས། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་རབ་འདི་ནི་ངས་ཐོབ་སྟེ། །ང་ནི་རྟག་ཏུ་ཆོས་ཀྱང་རབ་འཆད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །གཞུང་འདི་ལ་བཀའ་གདམས་ཀྱི་ལམ་རིམ་ཁ་ཅིག་ཏུ་འཚང་རྒྱ་ཚུལ་ཁོ་ན་ལ་མི་སྦྱར་བར་སངས་(༣༨༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱས་པའི་ཚོགས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་སོ་བདུན་སོགས་ཉི་ཚེ་བས་སངས་རྒྱས་བསྒྲུབས་ན། འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱང་བསྐལ་པའི་གྲངས་ཚད་ཅན་གྱི་བར་བཞུགས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་བསྒྲུབ་པ་ལ་བསྐལ་པ་གཞལ་མེད་དུ་བསྒྲུབ་དགོས་པ་གཞུང་འདིས་བསྟན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་བསྐལ་པ་གཞལ་མེད་དུ་བཞུགས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བྲིས་གདའོ། །གཉིས་པ་ལ། ཤེས་རབ་དང་ཐུགས་རྗེས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་བཞུགས་པར་བསྟན། ཐུགས་རྗེའི་རང་བཞིན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་མཐའ་དག་ཐུགས་རྗེའི་ཡུལ་ཡིན་པས་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བ་གསུམ། དང་པོ་ནི། རྒྱལ་བ་ཇི་སྲིད་འཇིག་རྟེན་མཐའ་དག་མཆོག་ཏུ་རབ་ཞི་བར། །འགྲོ་བ་མིན་ཞིང་ནམ་མཁའ་རྣམ་འཇིག་འགྱུར་མིན་དེ་སྲིད་དུ། །ཤེས་རབ་ཡུམ་གྱིས་བསྐྱེད་པ་ཁྱོད་ལ་ཐུགས་བརྩེ་མ་མ་ཡིས། །ཚུལ་ལུགས་བྱེད་པས་རབ་ཏུ་ཞི་བར་འགྱུར་བ་གང་ལ་མངའ། །རྒྱལ་བའི་སྐུ་ཚེའི་ཚད་ནི་ཇི་སྲིད་འཇིག་རྟེན་མཐའ་དག་མཆོག་ཏུ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཆོས་སྐུར་འགྲོ་བ་མིན་པ་སྟེ་སངས་རྒྱས་མ་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་ཅིང༌། ཇི་སྲིད་ནམ་མཁའ་རྣམ་པར་འཇིག་འགྱུར་མིན་པ་སྟེ་མ་ཞིག་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་གྱི་ཡུམ་གྱིས་བསྐྱེད་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱོད་ལ་ཐུགས་བརྩེའི་མ་མས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་དུ་བཞུགས་པའི་ཚུལ་ལུགས་བྱེད་པས་རབ་ཏུ་ཞི་བར་འགྱུར་བ་ག་ལ་མངའ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཡུམ་ཤེར་ཕྱིན་གྱིས་བསྐྲུན་ནས་སྙིང་རྗེའི་མ་མ་ལ་གཏད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། གཏི་མུག་སྐྱོན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ཁ་ཟས་དུག་བཅས་ཟ་བ་ཡི། །སྐྱེ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ནང་མི་དེ་ལ་ཁྱོད་བརྩེ་ཇི་ལྟ་བ། །དེ་ལྟར་དུག་ཟོས་ཉེན་པའི་བུ་ལ་མ་ཡི་#ག་བསྔལ་མིན། །དེས་ན་མགོན་པོ་མཆོག་ཏུ་རབ་ཞིར་གཤེགས་པར་འགྱུར་མ་ལགས། །དུས་མེད་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་དེ་ནི་གཏི་མུག་སྐྱོན་གྱི་སྒྲིབ་པས་འཇིག་རྟེན་འདོད་ཡོན་ལྔའི་ཁ་ཟས་ལ་བདེན་ཞེན་གྱིས་ཟོས་ན་དུག་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟའི་ཁ་ཟས་དུག་བཅས་ཟ་བའི་སྐྱེ་བོ་འཁོར་བ་པ་ལ་ཐུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཏུ་མཛད་པས་ན་ནང་མི་དེ་(༣༨༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དག་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱོད་བརྩེ་བ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་དུག་ཟོས་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཉེན་པའི་བུ་གཅིག་པ་ཕངས་པ་ལ་མའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཙམ་དུ་གདུང་བ་མིན་ཏེ། དེས་ན་མགོན་པོ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་བཙས་པ་ལ་མཆོག་ཏུ་རབ་ཞིར་གཤེགས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བ་མ་ལགས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། གང་གི་ཕྱིར་ན་མི་མཁས་དངོས་དང་དངོས་མེད་པར་ཞེན་པ་ཡི་བློ་ཅན་གྱིས།། སྐྱེ་དང་འཇིག་གནས་སྐབས་དང་#ག་དང་མི་#ག་བྲལ་ཕྲད་ཀྱིས་བསྐྱེད་#ག་བསྔལ་དང༌། །སྡིག་ཅན་འགྲོ་བ་འཐོབ་པ་དེ་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཐུགས་བརྩེའི་ཡུལ་དུ་རབ་དོང་བས། །བཅོམ་ལྡན་ཐུགས་རྗེས་ཁྱོད་ཐུགས་ཞི་ལས་བཟློག་པས་ཁྱོད་ལ་མྱ་ངན་འདས་མི་མངའ། །འཇིག་རྟེན་དག་སྡུག་བསྔལ་བའི་གཞིར་གཟིགས་པས་ཐུགས་རྗེས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཐུགས་ལྡོག་པས་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། གང་གི་ཕྱིར་ན་བྱིས་པ་མི་མཁས་པ་དངོས་པོ་ལ་མངོན་ཞེན་གྱིས་ལས་འབྲས་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད་ཀྱང་ལྷ་མིར་སྐྱེས་པས་ཡོད་པར་ལྟ་བས་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། འཇིག་པ་འཆི་བའི་གནས་སྐབས་དང༌། སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པ་སོགས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པར་ཞེན་པའི་བློ་ཅན་ལོག་ལྟ་ལྡན་པ་མེད་པ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྡིག་ཅན་གྱི་དམྱལ་སོགས་ཀྱི་འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་ཐོབ་པ་དེའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་མཁའ་མཉམ་ཐམས་ཅད་ཐུགས་བརྩེའི་ཡུལ་དུ་རབ་དོང་སྟེ། དེར་སོང་ནས་ཐུགས་རྗེས་དེའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་དམིགས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་རྗེའི་དབང་གིས་ཁྱོད་ཐུགས་ཞི་བ་ལས་བཟློག་པས་ཁྱོད་ལ་ཇི་སྲིད་འགྲོ་ཀུན་མ་གྲོལ་བ་དེ་སྲིད་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མི་འདའོ། །

བརྩམས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བྱ་བ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ་པ་ལ། ལུང་རིགས་མན་ངག་དང་ལྡན་པའི་བསྟན་བཅོས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་དང༌། དགོས་པ་གཞན་གྱིས་སྤངས་པའི་ཟབ་མོའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བརྩམས་པ་དང༌། བརྩམས་པའི་དགེ་བ་གཞན་དོན་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་དང་གསུམ། དང་པོ་ནི། ལུགས་འདི་དགེ་སློང་ཟླ་གྲགས་ཀྱིས། །དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་ལས་བཏུས་ནས། །ལུང་ཇི་བཞིན་དང་མན་ངག་ནི། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བརྗོད་པ་ཡིན། །འདི་ལས་གཞན་ན་ཆོས་འདི་ནི། །ཇི་ལྟར་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། །འདིར་འབྱུང་ལུགས་ཀྱང་གཞན་ན་ནི། །མེད་ཅེས་མཁས་རྣམས་ངེས་པར་མཛོད། །བདེན་གཉིས་ཀྱི་དོན་འཁྲུལ་མེད་དུ་གསལ་(༣༨༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱེད་ཀྱི་ལུགས་འདི་གསོལ་བཞིའི་ལས་ཀྱིས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པའི་དགེ་སློང་ཟླ་གྲགས་ཀྱིས་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི་དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་རྩ་བ་ཤེས་རབ་སོགས་ལས་དོན་བཏུས་ནས་རིགས་པ་དང་མཐུན་པར་སྨྲས་ཤིང༌། ས་བཅུ་པ་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་དང༌། ལང་གཤེགས་དང༌། ཏིང་རྒྱལ་སོགས་ཟབ་རྒྱས་ཀྱི་ལུང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དང༌། ཁྱད་པར་སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་མན་ངག་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། ཇི་ལྟར་དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་འདི་ལས་གཞན་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་འདི་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བསྟན་བཅོས་འདིར་འབྱུང་བ་ཁོ་བོ་ཟླ་གྲགས་ཀྱི་ལུགས་བརྒལ་ལན་དང་བཅས་པར་བསྙད་པ་འདི་དག་ཀྱང་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ཀྱིས་རྗེས་འབྲང་གི་བསྟན་བཅོས་གཞན་ན་ནི་མེད་དོ། །ཞེས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ངེས་པར་མཛོད་ལ་ཕྱིས་ཀྱང་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ངེས་པར་མཛད་དུ་གསོལ། །དེ་ལྟར་ཚིགས་བཅད་དང་པོས་དངོས་སྨྲ་བས་སྟོང་ཉིད་མ་རྟོགས་ཤིང་དབུ་མ་པས་རྟོགས་པར་བསྟན་ནས་རང་རྒྱུད་པ་དབུ་མ་པར་བསྟན། ཚིགས་བཅད་ཕྱི་མས་རང་རྒྱུད་པ་ལས་སློབ་དཔོན་གྱི་ལུགས་འདི་ཁྱད་འཕགས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པ་དག་བྱེ་མདོ་དག་གིས་དོན་དམ་པར་སྨྲས་པ་དང་དབུ་མ་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བཞག་གོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེས་ནི་དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་མ་ཤེས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་སུ་མཚུངས་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་བཞེད་པའི་དོན་དམ་བདེན་པ་དེ་ལ་བསམས་ནས་ཁྱོད་དེ་སྐད་དུ་སྨྲ་ན་སྤྲོས་མེད་མ་འཁྲུལ་པ་སྤྲོས་པ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་ལས་ཉེས་པ་ཆེ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། (༣༨༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྡེ་པ་འདོད་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཆ་མེད་དང་སྐད་ཅིག་ཆ་མེད་དོན་དམ་པར་འདོད་པ་དེ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་འདོད་ན་ནི། དེ་དག་ནི་དེ་དག་གིས་ཀུན་ནས་བརྟགས་པ་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་ཡིན་པས་འཇིག་རྟེན་པས་ཀྱང་དེ་དག་བླང་དོར་གྱི་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མི་འདོད་ན་དབུ་མ་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ཉིད་ཀུན་ཏུ་ཁས་ལེན་པ་ལས་ཉེས་པ་ཆེ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་སྲིད་པའི་སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར། འདིས་ཁ་ཅིག་གྲགས་སྡེ་སྤྱོད་པའི་དབུ་མ་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་གཞག་བྱེ་སྨྲ་དང་མཐུན་ཟེར་བ་དང༌། ཁ་ཅིག་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་འཇོག་ཚུལ་བྱེ་སྨྲ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་དབུ་མ་པ་མེད་ཟེར་བ་གཉིས་ཀ་བཀག་གོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་དབུ་མ་པ་ཞི་འཚོ་སོགས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་བསྟན་བཅོས་འདི་རྩོམ་པའི་དུས་ན་མེད་པས་དངོས་སུ་དགག་པ་མ་མཛད་ལ། ཤུགས་ཀྱིས་ནི་དེ་དག་གི་རྣམ་གཞག་ཀྱང་འདིས་དོན་གྱིས་དང་གོང་དུ་རྣམ་རིག་པ་དགག་པའི་སྐབས་སུ་བཀག་པར་ཤེས་པར་བྱས་ནས་ལུགས་དེའང་ཐལ་འགྱུར་བ་ལ་བལྟོས་ན་དབུ་མ་པའི་ལུགས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དབུ་མ་པ་ལ་ཐ་སྙད་ཀུན་རྫོབ་འཇོག་ཚུལ་མི་འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་བཞི་སྟེ། གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་གསུམ་དང་སྒོ་བསྟུན་པ་དང་གྲགས་སྡེ་སྤྱོད་པའོ། །ཇོ་ནང་པ་ཆེན་པོ་ན་རེ། ཐལ་རང་གཉིས་ཀ་དབུ་མ་མིན་པ་དང༌། དབུ་མ་ཡིན་ན་ཆོས་ཉིད་ཡིན་དགོས་པ་དང༌། ཐལ་རང་གཉིས་ཀ་འདུས་བྱས་ཡིན་པས་ཡོད་མཐར་ལྷུང་ངོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་བཞིའི་མཆོག་དབུ་མའི་བསྟན་པ་ལ་སྨོད་པར་མ་ཟད། རང་གིས་ལྟ་གྲུབ་ཁྱད་ཅན་བཞག་པར་རློམ་པ་དེ་དག་རང་གིས་སུན་འབྱིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཆོས་འཁོར་ཕྱི་མ་(༣༨༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་རྒྱུད་སྡེ་ཟབ་མོ་རྣམས་དང་བྱམས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ཐོགས་མེད་སྐུ་མཆེད་དང་ཕྱོགས་གླང་སོགས་ཀྱིས་མཛད་པའི་བསྟན་བཅོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དབུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཐལ་རང་གཉིས་ཀ་ཡོད་མཐར་ལྟུང་ན་དེ་དག་ཅང་མེད་པོ་དང་སྐུར་འདེབས་པོ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར། ཡང་ཆོས་འཁོར་ཕྱི་མ་སོགས་ལའང་འདུས་བྱས་མ་བྱས་གཉིས་ཡོད་དོ་ཞེས་པས་ཉེས་པ་དེ་སྤོང་བར་བྱེད་སྙམ་ན་ནི་མིན་ཏེ། ཆོས་འཁོར་ཕྱི་མ་སོགས་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཆོས་ལ་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆ་གཏན་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་ཟེར་བ་ནི་རིགས་ཚུལ་ལས་འདས་ཤིང་ཤེས་བྱ་ལ་མི་སྲིད་པར་སྨྲ་བའོ། །གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང༌། དེའི་རྒྱུ་མཚན་བསྟན་ཞིང་དབུ་མའི་ལམ་འབའ་ཞིག་ལ་དགའ་བར་རིགས་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཀླུ་1བ་བློ་མཚོ་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེའི་ཁ་དོག་གིས་འཇིགས་པས། །སྐྱེ་བོས་ལུགས་བཟང་གང་དག་རྒྱང་རིང་སྤངས་པས་དེ་ཡི་ཚིག །ལེའུར་བྱས་པའི་ཁ་འབུས་ཀུ་མུ་ཏ་ཁ་ཕྱེ་བའི་ཆུས། །ད་ལྟ་ཟླ་བ་གྲགས་པ་རེ་རྣམས་རབ་ཏུ་སྐོང་བར་བྱེད། །དེས་ན་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་བློའི་རྒྱ་མཚོའི་གཏིང་མཐའ་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཁ་དོག་གནག་པ་ལྟར་སྦྱར་བའི་སྐྱེ་མེད་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བཞེད་པ་མ་རྟོགས་པར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོན་པ་ཡི་ཡི་གེ་ཙམ་མཐོང་བས་འཇིགས་སྐྲག་སྐྱེས་པས་རབ་ཏུ་སྔངས་པའི་སྐྱེ་བོ་བསྟན་བཅོས་མཁན་དག་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ལུགས་བཟང་པོ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་གང་དག་རྒྱང་རིང་དུ་སྤངས་པས་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་བློ་མཚོ་ལས་འཁྲུངས་པ་དབུ་མ་དེའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྩ་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ཁ་འབུས་པའི་མེ་ཏོག་ཀུ་མུད་ལྟ་བུ་དག་ཟླ་བ་གྲགས་པའི་བློ་གྲ?ས་ཀྱི་བསིལ་ཟེར་གྱིས་ཁ་ཕྱེ་ནས། དེའི་ནང་གི་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ལེགས་བཤད་ཀྱི་ཆུ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པས་ད་ལྟ་ཟླ་བ་གྲགས་པ། སྐལ་ལྡན་གྱི་གདུལ་བྱ་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པར་རེ་བ་རྣམས་(༣༨༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་རབ་ཏུ་སྐོང་བར་བྱེད་དོ། །འགྲེལ་པར། གལ་ཏེ་གནས་བརྟན་དབྱིག་གཉེན་དང༌། ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་དང༌། ཆོས་སྐྱོང་ལ་སོགས་པ་བསྟན་བཅོས་རྣམས་ཀྱི་མཛད་པ་པོ་བྱོན་ཟིན་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཡི་གེ་ཙམ་ཐོས་པས་འཇིགས་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་ལ་འདི་ཡོངས་སུ་སྤངས་སམ་ཞེ་ན། དེ་སྐད་དུ་སྨྲའོ་ཞེས་སོ། །སློབ་དཔོན་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ནི་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་ཀྱང་དབུ་མའི་དོན་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པར་སྨྲ་སྟེ། རྟོག་གེ་འབར་བར། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་སློབ་དཔོན་ཐོགས་མེད་དང་དབྱིག་གཉེན་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལུང་བསྟན་ཅིང་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་བརྙེས་པའི་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་གྱི་ལུགས་གཞན་དུ་འདྲེན་པར་བྱེད་ཅིང༌། ངོ་ཚ་དང་ཁྲེལ་མེད་པ་དོན་རྣམ་པར་ནི་མི་ཤེས་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་ཤིང་མཁས་པར་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་དག་འདི་སྐད་དུ་སྨྲ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་བདུད་རྩིར་འཇུག་པ་སྟེ། རབ་ཏུ་འཇུག་པ་དེ་ནི་བདག་ཅག་ཁོ་ནས་ལེགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། དབུ་མར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །ཞེས་འབྱུང་ལ། འདིར་ནི་སློབ་དཔོན་ཐོགས་མེད་འཕགས་པ་ཡིན་ཀྱང་གདུལ་བྱ་འདུལ་ཆེད་སེམས་ཙམ་གསུངས་པ་ལས་དབུ་མ་པ་མ་ཡིན་པར་མི་བཞེད་དེ། རྗེ་བཙུན་བྱམས་པས་ཀྱང་དྲང་དོན་དུ་སེམས་ཙམ་གྱི་བསྟན་བཅོས་མཛད་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བཞེད་པར་གསལ་ལོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ཉིད་བཤད་ཟིན་ཟབ་མོ་འཇིགས་རུང་འདི་ནི་སྔོན་གོམས་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བོ་ཡིས།ངེས་པར་རྟོགས་འགྱུར་འདི་ནི་གསན་རྒྱ་ཆེ་ཡང་གཞན་གྱིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་མི་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་ཚུལ་ལུགས་རང་བློས་སྦྱར་བ་འདི་དག་མཐོང་ནས་བདག་ཏུ་བརྗོད་པ་ཡི།གཞུང་ལུགས་རྣམས་ལྟར་གཞན་ལུགས་བཞེད་གཞུང་འདི་ལས་གཞན་ལ་དགའ་བློ་དོར་བར་བྱ། །བཤད་པའི་ཚུལ་འདི་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་ཞེ་ན། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བཤད་ཟིན་པའི་སྟོང་དང་རྟེན་འབྱུང་ཟབ་མོ་སྐལ་བ་མེད་པས་འཇིགས་རུང་(༣༨༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདི་ནི་སྔོན་སྟོང་ཉིད་ལ་གོམས་པའི་དགེ་ཚོགས་བསགས་པ་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བོ་ཡིས་རྟོགས་པར་སྣང་ལ། དེ་ལྟར་བསགས་པ་ཅན་གྱི་རྒྱུ་ཡི་སྟོབས་ཀྱིས་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཡིན་ཀྱང༌། མུ་སྟེགས་ཀྱི་ལུགས་མི་རིགས་པར་མཐོང་སྟེ། སྟོང་ཉིད་ཀྱི་གཏིང་ངེས་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་གྱི། མུ་སྟེགས་པ་སྟོང་ཉིད་ལ་བག་ཆགས་མ་བཞག་པར་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་ཅི་རིགས་སྤངས་ཤིང་གྲུབ་མཐའ་གཞན་སྦྱོར་ནུས་ཀྱང༌། ཐུབ་བསྟན་ལ་མི་མོས་པ་བཞིན་དུ་ཟབ་མོ་འདི་ནི་གསན་རྒྱ་ཆེ་ཡང་སྟོང་ཉིད་ལ་མོས་པའི་ས་བོན་དང་བྲལ་བའི་སློབ་དཔོན་གཞན་གྱིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་མི་འགྱུར་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐར་འདོད་དག་གིས་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་གང་དང་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཚུལ་ལུགས་རང་བློས་སྦྱར་བ་དེ་དག་མཐོང་ནས་བདག་ཏུ་བརྗོད་པའི་མུ་སྟེགས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་རྣམས་འདོར་རིགས་པ་ལྟར། གཞན་ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་དང་སེམས་ཙམ་གྱི་ལུགས་ཀླུ་སྒྲུབ་བཞེད་པའི་དབུ་མའི་གཞུང་འདི་ལས་གཞན་གཞུང་དག་ལ་དགའ་བའི་བློ་དོར་བར་བྱ་སྟེ། ལུགས་གཞན་ནི་ཐ་སྙད་དུ་བླང་དོར་མ་འཁྲུལ་བའི་རྟེན་མི་བྱེད་ཅིང༌། རྟེན་འབྲེལ་དང་མི་མཐུན་པའི་རྟོག་བཏགས་ཡིན་པས་ཡ་མི་མཚན་ལ། འདིར་ནི་དེ་དང་མཐུན་པས་ཡ་མཚན་པར་རིགས་པར་བྱའོ། །གསུམ་པ་ནི། སློབ་དཔོན་ཀླུ་1བ་ལུགས་བཟང་བསྙད་ལས་བདག་གིས་བསོད་ནམས་ཕྱོགས་ཀྱི་མཐར། །ཁྱབ་ཅིང་ཡིད་མཁའ་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་སྔོར་སྟོན་ཀའི་རྒྱུ་སྐར་ལྟར་དཀར་བའམ།།སེམས་ཀྱི་4ལ་ལ་གདེངས་ཀའི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་གང་ཞིག་ཐོབ་པ་དེས། །འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་དེ་ཉིད་རྟོགས་ནས་མྱུར་དུ་བདེ་གཤེགས་སར་བགྲོད་ཤོག།བསྔོ་རྒྱུ་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་བཞེད་པའི་ལུགས་བཟང་པོ་བདེན་གཉིས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་བསྙད་པ་ལས་ཟླ་གྲགས་བདག་གིས་བསོད་ནམས་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཀྱི་མཐའ་མ་ལུས་པར་ཁྱབ་ཅིང༌། སྟོང་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིད་ཀྱི་ནམ་མཁར་གློ་བུར་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁ་དོག་སྔོ་ཞིང་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱས་པར་གྱུར་པ་ལས་སྟོན་ཀའི་སྤྲིན་དང་བྲལ་(༣༨༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བའི་རྒྱུ་སྐར་ལྟར་དཀར་བར་གྱུར་པའམ་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་རྟོག་གི་རང་བཞིན་སེམས་ཀྱི་སྦྲུལ་ལ་གདེངས་ཀའི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་བ་གང་ཞིག་ཐོབ་པ་དེས་འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་ཉིད་རྟོགས་ནས་མྱུར་དུ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སར་བགྲོད་པར་ཤོག་ཅིག རྩོད་དུས་ཀྱི་སྙིགས་མ་ལས་ཀྱང་སྙིགས་མར་སྤྱོད་པའི་དུས་སུ་ཡུལ་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུད་དུ་བྱུང་བ་སྦས་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཆེན་པོ་བཟུང་སྟེ་ཨ་བ་དྷུ་ཏི་བའི་སྤྱོད་པས་ཟབ་མོ་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་གྲུབ་མཐའི་རྩེ་མོར་གཤེགས་པ་སངས་རྒྱས་ཆེན་པོ་མཉན་པ་གྲུབ་ཐོབ་ལ་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །ཞེས་བརྗོད་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཞལ་ལུང་དྲི་མ་མེད་པ་སྙན་བརྒྱུད་དུ་གནས་པ་དེས་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་ཀྱིས་བཞེད་པའི་མཐའ་བྲལ་དབུ་མའི་ངང་ཚུལ་བཟང་པོ་འཁྲུལ་པ་དང་བྲལ་བ་གང་ཞིག་མི་གསང་བར་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཞིག་དཔའ་བོ་མཁའ་འགྲོ་དམ་ཅན་སྲུང་མའི་དགོངས་པ་ཆེས་ཆེར་བསྐངས་ནས་བཀྲོལ་ཏེ་བསྟན་པར་བྱས་ལ། སྐལ་བ་མེད་པ་དག་ཆེས་སྐྲག་པར་འགྱུར་བའི་གནས་མི་འཇིགས་པའི་ཆོས་ཚུལ་རྒྱ་མཚོ་ལྟར་ཟད་མི་ཤེས་པ་ནི་ཡི་གེའི་རིས་སུ་ག་ལ་འགོད་པས་ཐུགས་ནས་ཐུགས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པ་ལས་གཞན་དུ་བྱར་མེད་དོ། །དེས་ན་ཐལ་འགྱུར་བ་དག་གིས་བདེན་པ་གཉིས་ལས་བརྩམས་ཏེ་གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་ཚུལ་ལ་གཞན་ལུགས་ཇི་ལྟར་བཀག་ནས་རང་ལུགས་ཇི་ལྟར་འཇོག་སྙམ་ན་དེའི་ངོར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་སློབ་དཔོན་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ན་རེ། འདི་ལྟར་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་དོན་དམ་བདེན་པ་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་མ་གྲུབ་ཀྱང༌། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་(༣༨༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པས། དེའི་སྟེང་ནས་ཡོད་མེད་དང་རིགས་མི་རིགས་སོགས་ཀུན་རྫོབ་པའི་རྣམ་གཞག་བྱེད་ཅིང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཡོད་མེད་སྤང་བླང་སོགས་ཐ་སྙད་པའི་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱི་ཚད་མ་དེས་དཔྱད་ནས། གང་རིགས་པ་རྣམས་རང་ལུགས་སུ་འཇོག་ཅིང༌། གང་མི་རིགས་པ་རྣམས་དགག་པར་བྱེད་པས་རྟགས་ཀྱི་ཚུལ་སོགས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དངོས་པོ་རང་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པས་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་དེ་ཙམ་ཞིག་སྨྲས་ནས་ཕྱོགས་དེ་སྐྱོང་བར་བྱེད་པ་ལ་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པ་ཞེས་པ་ཞིག་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་དང་ཟླ་བ་གྲགས་པ་དག་གིས་ནི། འདི་ལྟར་བདེན་པ་གཉིས་ལས་དོན་དམ་བདེན་པ་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་མ་གྲུབ་པར་འདོད་པ་སྔ་མ་དང་མཐུན་ལ། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་དོན་དམ་པར་མ་ཞུགས་པར་མ་ཟད་ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་དུའང་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པ་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟར་འཐད་ན་བདེན་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ལ་ཐ་སྙད་དུ་མི་སྟོང་ཞིང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ལྷག་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་འགྱུར་ན་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡུལ་དུས་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་འགར་ཡང་སྐྱེ་མེད་སྟོང་ཉིད་དུ་བཤད་པ་དང་འགལ་བས་རང་རྒྱུད་པའི་དབུ་མའི་ལུགས་དེ་ནི་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་བཞེད་པའི་དབུ་མའི་ལུགས་ཀྱི་ལུས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་ཞེས་རང་རྒྱུད་པའི་ལུགས་དེ་ལས་མི་རིགས་པའི་ཆ་རྣམས་རྒྱ་ཆེར་འགོག་པར་མཛད་ལ། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་དུའང་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་མ་ཞུགས་པས་(༣༩༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་རྣམས་ཐ་སྙད་པའི་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱི་ཚད་མས་ཡོད་མེད་སྤང་བླང་དགག་སྒྲུབ་སོགས་དོན་མཐུན་འཇོག་རྒྱུ་མ་བྱུང་བས། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོད་མེད་རིགས་མི་རིགས་སོགས་བླང་དོར་ཇི་ལྟར་འཇོག་ན། དེ་ལའང་གཉིས་ཏེ། དང་པོ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ཕལ་པའི་སྟེང་ནས་འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་པའི་སྤང་བླང་སོགས་ལ་འཇུག་པ་ན་མ་དཔྱད་གཞན་གྲགས་སུ་སྲོག་གཅོད་སྤོང་ངོ༌། །དགེ་བ་བསྒྲུབ་བོ་ཞེས་པ་དེ་ཙམ་ཞིག་གིས་རྗེས་སུ་སྨྲ་ལ། གཉིས་པ་ལྟར་ན་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་པོའི་སྟེང་ནས་འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་པའི་སྤང་བླང་ལ་འཇུག་པ་ན་མ་དཔྱད་གཞན་གྲགས་སུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་མེད་སྒྱུ་མ་ལྟར་གྲགས་པ་དེ་ཙམ་ཞིག་ཁས་བླངས་ནས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དགག་བྱ་ལ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རིགས་པས་ཚར་གཅོད་དོ་ཞེས་རང་བཞིན་བདེན་པར་མེད་པའི་མི་དགེ་བ་སྤོང་ངོ༌། །དགེ་བསྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་རྗེས་སུ་བརྗོད་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དེ་དཔྱད་ན་ཐ་སྙད་དུའང་དངོས་སྟོབས་ཀྱིས་མ་ཞུགས་སོ་ཞེས་རྒོལ་བ་གཞན་མི་འདོད་པ་ཐལ་བར་འཕེན་ཅིང་ཕྱོགས་དེ་སྐྱོང་བར་བྱེད་པ་དེ་ལ་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་དུ་སྨྲ་བ་ཞེས་པ་ཞིག་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ལུགས་འདི་པས་དབུ་མ་པ་རང་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་དཔྱད་པས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་མི་འཇོག་པར་མ་ཟད། ཀུན་རྫོབ་ཙམ་པོ་ཡང་འཇོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་དག་གིས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པར་ཁས་བླངས་པ་ལ། ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རིགས་པས་འདོད་པ་དེ་བཀག་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་(༣༩༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞིག་རྗོད་པར་བྱེད་ལ། དེའི་ཚེ་དབུ་མ་པས་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པའི་རྗེས་བརྗོད་དུ་བྱས་ནས་ལོག་རྟོག་སྔ་མ་དེ་འགོག་པའི་དགོས་དབང་གི་ཆེད་དུ་ཀུན་རྫོབ་རང་བཞིན་མེད་པའི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་པོ་བ་ཞིག་མ་དཔྱད་ཙམ་དུ་རྒོལ་བ་དེ་དག་གི་ངོར་བརྗོད་ཀྱི། དབུ་མ་པ་རང་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་རིགས་པས་དཔྱད་ནས་ཐ་སྙད་དུའང་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་པོ་བ་ཡང་མ་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག་འདི་ལྟར་དོགས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རིགས་པས་གཞན་ལུགས་སྔ་མ་མི་རིགས་པ་དེ་སུན་འབྱིན་པར་མི་ནུས་ཏེ། རིགས་པ་དེ་རང་ལུགས་ཀྱི་རིགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན་མ་ཁྱབ་པས་དེར་མི་འགྱུར་ཏེ། བལྟོས་བཞག་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་ལས་གང་ལ་མི་རིགས་པ་ཞིག་གྲགས་ན་རིགས་པ་ཞིག་གིས་དེ་ལྟར་འགོག་པར་གྲགས་པ་ཤེས་བྱ་ན་སྲིད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་གཞན་གྲགས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པས་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མི་མཐུན་པ་དངོས་པོ་བདེན་པར་ལྟ་བའི་ལོག་རྟོག་ཇི་ལྟར་འགོག་སྙམ་ན། དེའི་ཚེ་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པའི་གཞན་གྲགས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་དེས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་རང་ལྡོག་ལ་དངོས་པོ་བདེན་པ་སོགས་ཀྱི་སྤྲོས་མཐའ་བཅད་པ་ཡིན་གྱི། དེ་ལྟར་བཅད་ནས་དོན་དམ་བདེན་པའི་གནས་ལུགས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཡང་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་དག་གིས་མ་དཔྱད་པར་གཞན་གྲགས་སུ་བརྗོད་ལ། ལུགས་དེས་དཔྱད་ན་ནི་དེར་ཡང་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ལ་སྐྱེ་བ་བཀག་པས་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་མེད་དུའང་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་ན་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་མེད་ཉིད་ཀྱང་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བརྗོད་ན་ལུགས་(༣༩༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེའང་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པ་སྤྲོས་མེད་ཀྱི་རང་ལྡོག་དེ་ནི་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རིགས་པས་དགག་སྒྲུབ་གང་དུ་ཡང་དཔྱད་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་དག་གིས་དཔྱད་ན་དགག་སྒྲུབ་གང་དུའང་བྱར་མེད་པར་མ་ཟད། དཔྱད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་པོ་ཁས་ལེན་པ་ནའང་དེ་དགག་སྒྲུབ་གང་དུའང་བྱར་མེད་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། ཐ་སྙད་སྒྱུ་མ་ཙམ་དུའང་མ་དཔྱད་པར་འཇམ་དབྱངས་ཀྱིས་འཕགས་པ་ལི་ཙ་བི་དྲི་མ་མེད་པར་གྲགས་པ་ལ་དོན་དམ་བདེན་པ་དྲིས་པས་ཅིར་ཡང་མ་བརྗོད་པ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་དང༌། དེས་ཐོས་བསམ་སྒོམ་པ་དང་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀྱང་དངོས་ཡུལ་དུ་བྱར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་དགག་སྒྲུབ་དང་ཡོད་མེད་གང་དུ་བསྒྲུབ་ཀྱང་དེའི་གནས་ཚུལ་དང་མི་མཐུན་པ་ལོག་པ་ཁོ་ན་ཞིག་ཏུ་རྟོག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གནད་ཀྱི་དབང་འདི་གཟིགས་ནས་སློབ་དཔོན་སྒྲ་གཅན་འཛིན་བཟང་པོས། མཐའ་ཡིས་མ་གོས་དྲི་མ་མེད་པའི་སྙིང་པོ་ནི། །རང་བཞིན་གདོད་ནས་གྲུབ་པ་ཀུན་གྱིས་དཔྱད་བྱ་མིན། །གལ་ཏེ་དཔྱད་ན་དུག་སྦྲུལ་གཙེས་པ་ཁོ་ནར་ཟད། །ཅེས་འབྱུང་ལ། གནད་འདི་མ་རྟོགས་པར་གྲུབ་ཐོབ་ཀྱི་དོ་ཧ་རྣམས་སུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་མེད་དཔྱད་པའི་དཔྱད་པ་གཏན་བྱར་མི་རུང་བར་འགོག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་རང་གི་ཟོང་རྫོགས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་དག་གི་ཤེས་པས་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་དངོས་ཡུལ་དུ་བྱར་ཡོད་པ་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རིགས་པས་ཆོས་ཅན་ཀུན་རྫོབ་པ་དགག་པ་དང༌། སྒྲུབ་པའི་དཔྱད་པ་ལས་གནས་དོན་དང་མཐུན་པར་ཁོང་(༣༩༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུ་ཆུད་པ་ཙམ་ཞིག་ནི་མ་དཔྱད་པ་ཐ་སྙད་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་པོ་ཁས་ལེན་པ་ནའང་བསྙོན་མེད་དུ་དེ་ལྟར་འབྱུང་རུང་བས་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་དག་གིས་མ་དཔྱད་པ་ན་དེ་ལྟར་འཇོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་དག་གིས་མ་དཔྱད་པ་ནའང་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པའི་རང་ལྡོག་ལ་རྣམ་གཅོད་དང་ཡོངས་གཅོད་གང་ཡང་བཏུབ་པར་མི་འཇོག་སྟེ། ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཅིང༌། དེའི་ངོ་བོ་སྐྱེ་འཕགས་གང་གིས་ཀྱང་དངོས་པོར་མཐོང་བྱར་མ་གྲགས་ཤིང༌། ཆོས་ཅན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་ངོ་བོ་ནི་བྱིས་པ་སོ་སྐྱེའི་འཁྲུལ་ངོར་མཐོང་བ་མ་བཀག་པ་ཙམ་ཞིག་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་མ་བྱུང་ཡང་རུང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལས་བཅོས་དཀྲུགས་སུ་བྱར་མེད་པ་དེ་ཁོ་ནར་གནས་པའོ། །ཞེས་བཀའ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་གསུང་རབ་ནས་ལན་གཅིག་མིན་པར་རྣམ་གྲངས་དུ་མར་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་ནའང་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པ་སྟོང་ཉིད་སྤྲོས་བྲལ་ལ་རྟོག་གེ་པ་དག་གིས་ཡོད་མེད་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བཏགས་པ་དེའི་ཚེ། དབུ་མ་པས་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་གཞན་གྲགས་ཀྱི་དཔྱད་པས་ལོག་པར་འཛིན་པ་དེ་བསལ་བར་བྱེད་ནུས་ཀྱི། དེ་བསལ་བའི་ཚེ་ལོག་པར་གྲུབ་པའི་ལོག་ལྟ་ཞིག་བསལ་བར་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་དོན་དམ་བདེན་པ་ཡོད་མེད་དུ་འཛིན་པའི་ལོག་ལྟ་དེ་དབུ་མ་རང་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་རིགས་པས་ནི་འགོག་པ་མིན་ཏེ། རང་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་རིགས་པ་ནི་རང་ལུགས་ཀྱིས་ནམ་ཡང་གྲུབ་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་(༣༩༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་མཐུན་པའི་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རིགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཅན་དེའི་རང་ལྡོག་དཔྱད་པ་ན། དེའི་ངོ་བོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་རྙེད་པ་དེ་ལ་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་དག་གིས་ཐ་སྙད་དུ་མ་དཔྱད་པར་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཟླས་ཕྱེ་བའི་དོན་དམ་བདེན་པར་གྲགས་ཤིང་རློམ་ན་ཡང་དེ་རྣམ་གྲངས་མིན་པའི་དོན་དམ་བདེན་པར་ནི་མ་སོང་སྟེ། དེ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་པའི་བསམ་བརྗོད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཁ་ཅིག་ཀུན་རྫོབ་ཆོས་ཅན་གྱི་རང་ལྡོག་དཔྱད་ནས་མ་གྲུབ་པའི་དོན་དམ་བདེན་པ་དེ་ལ་སླར་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རིགས་པས་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་སྤྲོས་མཐའ་བཅད་པ་ན་བདེན་པ་ཙམ་དུ་ཡང་མ་རྙེད་པ་དེ་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཟླས་ཕྱེ་བའི་རྣམ་གྲངས་མིན་པའི་དོན་དམ་བདེན་པར་སོང་ངོ་སྙམ་ན་མ་སོང་སྟེ། དེ་ལྟའི་བདེན་པ་དེ་ཆོས་ཅན་དུ་བྱས་ནས་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་སྤྲོས་མཐའ་བཀག་པའི་དོན་དམ་བདེན་པ་དེ་ཉིད། ཕྱོགས་ཆོས་འགོད་གཞིའི་ཀུན་རྫོབ་ཆོས་ཅན་དུ་གྱུར་ཅིང༌། དོན་དམ་བདེན་པ་དོན་དམ་བདེན་པ་ཙམ་དུའང་མ་གྲུབ་པའི་དགག་རྐྱང་བསྒྲུབ་བྱ་ཀུན་རྫོབ་པར་སོང་བའི་ཕྱོགས་དེ་ནི་རྣམ་གྲངས་པའི་དོན་དམ་བདེན་པ་སྟེ་ཀུན་རྫོབ་པར་སོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཕྱོགས་དེ་ལ་བལྟོས་པའི་ཕྱོགས་ཆོས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་པར་རིགས་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་དེ་ལྟའི་དོན་དམ་བདེན་པ་དེ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ལ་བལྟོས་ནས་རྣམ་པར་བཞག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་བཞག་འཇོག་ཅན་དུ་འགྱུར་ལ། བཞག་འཇོག་ཅན་གྱི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཅན་ནི་རྣམ་གྲངས་མིན་པའི་དོན་དམ་བདེན་པར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་རྣམ་གྲངས་མིན་པའི་དོན་དམ་བདེན་པ་དེ་ནི་རང་ལུགས་(༣༩༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་གཞན་གྲགས་གང་གིས་འགྲུབ་ཅེ་ན། དེ་གྲུབ་པ་དང་མ་གྲུབ་པ་སོགས་རྒྱ་དང་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེན་པ་ལ་དེ་གྲུབ་མ་གྲུབ་ཀྱི་རིགས་པ་རང་གཞན་གང་གིས་བརྗོད་ཀྱང་དེ་དགག་པ་དང་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་ཤིང༌། དེ་ལྟར་སྨྲ་བསམ་དུ་བརྗོད་ན་རྒྱ་ཆད་ཕྱོགས་ལྷུང་གི་མཐའ་ཆེན་པོར་གོལ་ཤོར་དུ་སོང་བ་ཡིན་ནོ། །དོན་འདི་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་གཟིགས་ནས་དཔལ་ལྡན་དྭགས་པོ་བཀའ་བརྒྱུད་པ་དག་ཞལ་མཐུན་པར་འདི་སྐད་དུ་གསུངས་ཏེ། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ནི་བླ་མས་བསྟན་དུ་མེད། སློབ་མས་གོ་རུ་མེད། ཉམས་དང་མྱོང་བས་མ་སྦགས། མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པ་དང་ངེས་ཤེས་ཀྱིས་མ་བསླད། སྤང་གཉེན་དང༌། དགག་སྒྲུབ་དང༌། བཟོ་བཅོས་དང༌། བསལ་བཞག་དང༌། བཅིངས་གྲོལ་གྱི་རྒྱར་མ་ཆུད་པར་གདོད་མ་ནས་རང་སར་གྲོལ་བ་རང་བབས་ཆེན་པོ་དེ་བཅོས་པ་སུས་ཀྱང་བྱར་མེད་པའོ། །ཞེས་པ་ཙམ་ཞིག་གི་ཐ་སྙད་བླ་དྭགས་བཏགས་ཤིང༌། འདི་ལྟ་བུ་ཁོང་དུ་ཆུད་བྱ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང༌། ཁོང་དུ་ཆུད་བྱ་ཞིག་མཐར་འཛིན་ལ་བལྟོས་ནས་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་རྗེས་བརྗོད་ཙམ་དུ་སྨྲ་ཞིང༌། དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་ན་རང་ལུགས་ཀྱི་ནི་ཡུལ་དུས་འགར་ཡང་སྨྲ་བསམ་དུ་མ་བརྗོད་པའི་གང་ཟག་དབུ་མ་པ་དེ་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་གང་ན་བཞུགས་ཀྱང་མི་ཕྱེད་པའི་དང་བས་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་འདི་ལྟར་དྭོགས་ཏེ། དངོས་སྨྲ་བས་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་ཤེས་པ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མི་མཐུན་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་བལྟ་བ་ལ། ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་གཞན་གྲགས་ཀྱིས་དཔྱད་ཅིང་བཀག་པ་དེ་དབུ་མ་པ་རང་ལུགས་ཀྱིས་དཔྱད་པར་མ་སོང་(༣༩༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞིང༌། དེ་ལྟའི་དཔྱད་པ་དེ་དོན་དམ་བདེན་པ་ལ་དཔྱད་པར་ནི་མ་སོང་སྟེ། རྣམ་གྲངས་མིན་པའི་དོན་དམ་དེ་ཐ་སྙད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་དཔྱད་པ་དེ་ཐ་སྙད་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་རྣམ་གཞག་ལ་དཔྱད་པར་སོང་བའི་ཕྱིར། ཐལ་འགྱུར་བས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་དཔྱད་ནས་མི་འཇོག་ཅེས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མི་འགལ་ཏེ། ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་དངོས་སྨྲ་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བཏགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དེ་ནི་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་གཞན་གྲགས་ཀྱི་ལུགས་ལྟར་ན། ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་ཡོད་པ་མིན་པས། དབུ་མ་པས་དེ་ལྟར་ཡོད་འཛིན་བཟློག་པའི་ཆེད་དུ་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པའི་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རིགས་པས་ལོག་ལྟ་དེ་བཀག་པའི་བྱ་བ་ཙམ་ཞིག་བྱས་ཀྱི། དེ་བཟློག་ནས་དེའི་ཟློག་ཕྱོགས་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་ཅིག་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་རིགས་པས་དཔྱད་ནས་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་རང་ལུགས་སུུ་མ་བཞག་པས་འགལ་བའི་སྐབས་ཡོད་པ་མིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་བལྟོས་བཞག་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ལ་སྤྲོས་པའི་མཐའ་བཞིས་སྟོང་པས་རང་བཞིན་མེད་བཞིན་དུ་བྱ་བྱེད་སྣ་ཚོགས་པར་རུང་བ་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་འཁོར་འདས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་བྱེད་པ་འདི་ཡང༌། ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་དག་གི་རིགས་པས་མ་དཔྱད་པར་འཇོག་པ་བཞིན། དབུ་མ་པས་ཀྱང་མ་དཔྱད་པར་དེ་མཐུན་གྱི་རྗེས་ཟློས་བྱེད་དེ། དཔེར་ན། ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རིགས་པས་མ་དཔྱད་པར་གཞན་གྲགས་སུ་སེམས་ཅན་ལ་ཤེས་པ་ཡོད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་ཡེ་ཤེས་མེད་པར་བརྗོད་པ་ལྟར་རམ། ཡང་ན་ཤེས་(༣༩༣བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་དངོས་སྨྲ་བ་སེམས་ཙམ་རྣམ་བདེན་པ་ལྟ་བུ་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་ཆེད་དུ་དགོས་པའི་དབང་གིས་དེ་ངོར་མ་དཔྱད་པར་སངས་རྒྱས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཡོད་དོ་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་དབུ་མ་པས་ཀྱང་མ་དཔྱད་པ་ན་དེ་ལྟར་རྗེས་ཟློས་བྱེད་ལ། དེ་ལྟར་ནའང་དབུ་མ་པས་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རིགས་པས་སེམས་ཅན་ལ་ཐ་སྙད་དུ་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་ཡེ་ཤེས་མེད་པ་གཉིས་ཀའང་འགོག་གི། དེར་ཡང་མི་འགྲུབ་པར་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཐལ་འགྱུར་བས་ཀུན་རྫོབ་དཔྱད་ནས་འཇོག་པ་ནི་གཏན་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ལ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མ་རིག་པའི་བསླད་པ་ལ་བལྟོས་ནས་ཡང་ལོག་གི་དབྱེ་བ་མེད་པར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་མིན་རྟོག་གིས་བཞག་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་འབའ་ཞིག་ཡིན་པ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་མ་རིག་པའི་བསླད་པ་ཡོད་མེད་ཀྱི་དབང་གིས་ཀུན་རྫོབ་ལ་ཡང་ལོག་གཉིས་ལས། ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པས་བསླད་པའི་དབང་གིས་འཁྲུལ་ཆོས་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་ལྟར་སྣང་བར་འཇོག་ལ། ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པ་སྤངས་པའི་འཕགས་པ་དག་གིས་མ་དཔྱད་པའི་ངོར་ཐ་སྙད་ལ་འཇུག་པ་ན་དེ་ལྟའི་ཀུན་རྫོབ་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡང་ཁས་ལེན་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་དབུ་མ་པ་དག་ཆོས་ཉིད་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ལས་ལྡང་སྟེ། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་ལ་མ་དཔྱད་པར་འཇུག་པ་ན། སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་མཚུངས་ལྡན་གྱི་འཇུག་པ་ལས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དེ་ངོར་དཔྱད་ནས་མི་འཇོག་པའི་ཕྱིར། (༣༩༤ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ལྟར་ན་ཡང་དབུ་མ་པ་ཡིན་ཙམ་ལ་ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་ལྟར་བལྟས་ནས་མ་དཔྱད་པར་སྤྱོད་ལམ་ལ་འཇུག་པས་ཁྱབ་པ་མིན་ཏེ། དབུ་མ་པ་བློ་དམན་པ་དག་ཀུན་རྫོབ་རང་བདེན་པར་ལྟ་བས་སྤྱོད་ལམ་ལ་ཞུགས་ནས་དབུ་མའི་ལྟ་བའི་ཉམས་ལེན་གྱིས་མ་ཟིན་པའང་ཡོད་པའི་ཕྱིར། འོན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པས་བསླད་དབང་གིས་སྣང་བའི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་ལ་བལྟོས་ནས་ཀུན་རྫོབ་ལྟར་སྣང་བ་དེ། དེ་འཛིན་གྱི་འཁྲུལ་ཤེས་དེར་བལྟོས་ཀྱི་ཤེས་བྱར་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེར་མེད་ན་ནི་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རིགས་པ་འཐད་ལྡན་གྱིས་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ལྟར་སྣང་བའི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གྱི་འཁྲུལ་པ་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་འགོག་པར་ཡང་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་ཙམ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ལ་གཟུང་འཛིན་དུ་སྣང་བའི་ཚེ་ཡང་ཡུལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ་བློས་ཤེས་བྱར་ཡོད་པར་མ་བཟུང་ན་ཡུལ་ཅན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་པའང་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་ལྟར་གྱི་མ་དཔྱད་པར་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་བྱ་བྱེད་དུ་རུང་བ་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་ཆོས་འདིའང་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རིགས་པས་དཔྱད་ན་དེར་ཡང་མི་འགྲུབ་པས། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོག་བཅས་རྟོག་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་དང༌། དེས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་བརྗོད་པ་གང་གིའང་ཡུལ་དུ་གྲུབ་རྒྱུར་མ་བྱུང་ཞིང༌། དེ་ལྟར་གྲུབ་རྒྱུར་མ་བྱུང་བ་ཙམ་པ་ཡང་ཇི་སྲིད་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡུལ་དུ་སོང་བ་དེ་སྲིད་དུ་ནི་དེ་ཉིད་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སོང་ལ། ཤེས་པའི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་ན་རྣམ་གྲངས་མིན་པའི་དོན་དམ་བདེན་པ་ནི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་འཕགས་པའི་(༣༩༤བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཉམ་གཞག་གིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བ་ལས། གཞན་དུ་རི་བོང་གི་རྭ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ། དེ་ལྟར་ན་མཉམ་གཞག་དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་ཡོད་མེད་གང་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཁོ་བོས་སྨྲ་མི་ཤིས་ཏེ། ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་ནི་འཕགས་པ་ཉིད་ཀྱི་སོ་སོ་རང་རིག་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལས་རང་གཞན་གྱི་སྐྱེ་བོ་གང་གིས་ཀྱང་དངོས་སུ་སྨྲ་བསམ་གྱིས་སྟོན་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་ཞེས་པ་འདི་ལའང་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མི་མཐུན་པ་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་དག་གིས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་དང༌། ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་དག་གིས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོས་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཀའམ་གང་རུང་ཞིག་གི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་རིགས་པར་འདོད་ལ། ཕྱི་མས་ནི་དེ་ལྟར་མ་གྲུབ་ཀྱང་མ་དཔྱད་བཏགས་བཞག་ཙམ་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་གྱིས་བལྟོས་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་ཞེས་འཇོག་གོ། །མདོར་ན། གཞན་དག་གིས་དབུ་མ་པར་ཡང་དག་པར་བཏགས་པའི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་འཕགས་པ་དག་གིས་ནི་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་མི་སྨྲ་བ་དང་སྨྲ་བ་དག་གིས་རྟོག་ཅིང་བརྗོད་པའི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དང༌། ཚུར་མཐོང་འཁོར་བ་པའི་སྡུག་བདེན་དང༌། ཀུན་བདེན་གྱི་ཆ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དག་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཙམ་པོ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང༌། ཞི་བ་མྱང་འདས་དོན་དམ་བདེན་པའོ། །ཞེས་སྨྲ་བསམ་གྱི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་བསླུ་སྤྲོས་རྫུན་བྱས་བཏགས་ཆོས་ཀྱི་ཆ་འདི་རང་ལུགས་ཀྱིས་འགར་ཡང་མི་འགྲུབ་ཀྱང་གདུལ་བྱའི་ངོར་དགོས་པའི་དབང་གིས་ཤེས་(༣༩༥ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་དང༌། མི་སྨྲ་བའི་གཉིས་ཀའི་རྗེས་ཟློས་སུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། གདུལ་བྱ་ཉན་ཐོས་ཁ་ཅིག་ལ་གང་ཟག་གི་བདག་ཡོད་པར་མ་བསྟན་ན་ཐུབ་བསྟན་ལ་མི་འཇུག་པའི་ཉེན་ཡོད་པའི་ངོར། སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། ཕུང་པོ་ལྔའི་ཁུར་ཁྱེར་བའི་གང་ཟག་གི་བདག་ཡོད་པར་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་མཐའ་བྲལ་དབུ་མ་སྨྲ་བའི་གང་ཟག་རང་ཉིད་དང༌། དེ་ལས་འཇིག་རྟེན་གཞན་གྲགས་སྨྲ་བའི་གང་ཟག་གཉིས་སུ་བརྗོད་པའི་གང་ཟག་གི་འཇོག་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དཔྱད་ན་དབུ་མ་སྨྲ་བ་རང་དང་འཇིག་རྟེན་གཞན་གྲགས་སྨྲ་བའི་གང་ཟག་གཉིས་ཐ་སྙད་དུའང་མི་འགྲུབ་མོད། དེ་ལྟར་ནའང་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་དག་གིས་གཞན་གྲགས་གྱིས་མ་དཔྱད་པར་འདི་སྐད་དུ། མཐའ་བྲལ་དབུ་མ་དོན་དམ་བདེན་པ་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་རང་ཉིད་དང༌། དེ་ལས་འཇིག་རྟེན་གཞན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་གཉིས་སོ་ཞེས་རྒོལ་བ་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་གི་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་ན་དབུ་མ་པ་ཡང་དགོས་པའི་དབང་གིས་མ་དཔྱད་པར་དེ་ལྟར་རྗེས་ཟློས་སུ་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་དབུ་མ་པ་ཡང་དག་པ་ནི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པའི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཡིན་པར་གྲགས་ལ། དེ་ལས་འཇིག་རྟེན་གཞན་པ་ནི་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་འཇིག་རྟེན་པ་འཕགས་པ་སློབ་པ་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྤྱོད་ལམ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་དང༌། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དུ་སྨྲ་བའི་འཇིག་རྟེན་པ་སྟེ། དེ་ལའང་ཤེས་བྱ་ཉི་ཚེ་བ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་དང༌། ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་གཉིས་ལས། (༣༩༥བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་པོ་ནི། ཕྱི་ནང་གི་གྲུབ་མཐའ་ལ་ཞུགས་པ་ཁ་ཅིག དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་རྫས་གྲུབ་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་མེད་ཀྱང་བཏགས་བཞག་གིས་དོན་བྱེད་པར་སྨྲ་བ་དེ་ཡིན་ཏེ། བཏགས་ནས་བཞག་པའི་ཤེས་བྱའི་ཆོས་ནི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་སུ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་ན་རྟག་ཆད་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ལྟར་ན་ཤེས་བྱ་ཐ་སྙད་དུའང་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་བས་ཤེས་བྱ་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཞན་དང་གཞན་ལ་བལྟོས་ནས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཐ་སྙད་དུའང་ཤེས་བྱ་རྒྱུན་ཆད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་རྟེན་འབྲེལ་ཙམ་དུ་རྟོག་ཅིང༌། རྟེན་འབྲེལ་སྟོང་ཉིད་དུ་མ་རྟོགས་པའི་འཇིག་རྟེན་པ་དག་གོ། །ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་འཇིག་རྟེན་པའང་དབུ་མ་པ་ལས་གཞན་པའི་འཇིག་རྟེན་པའོ། །འོ་ན་དབུ་མ་པའི་གང་ཟག་དེ་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་གང་ཟག་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཡིན་པ་དང་མ་ཡིན་པ་གཉིས་ཀར་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། དབུ་མ་པས་རང་ལུགས་ལ་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་ཡང་མི་བརྗོད་ཀྱི། གདུལ་བྱ་འདུལ་ཆེད་དགོས་དབང་གིས་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པ་དང་མི་མཐུན་པ་གཉིས་ཀར་སྨྲ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་གང་ཟག་དེ་དབུ་མ་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་དམ་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་ཅེ་ན། རྟེན་འབྲེལ་སྟོང་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཤིང༌། ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་གཞན་གྲགས་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་དེ་ནི་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་གང་ཟག་དང་དབུ་མ་པའི་གང་ཟག་གཉིས་ཀར་འཇོག་པ་གཞན་ལ་གྲགས་ཏེ། གཞི་གཅིག་ལ་མི་འགའ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་རྟེན་འབྲེལ་སྟོང་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཤིང༌། (༣༩༦ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་རང་རྒྱུད་དམ་རང་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པར་སྨྲ་བའི་གང་ཟག་དེ་ནི་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་རང་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པས་འཇོག་པ་འཐད་ལྡན་དུ་ཡང་མི་རུང་ལ། ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་རང་ལུགས་ཀྱིས་ཐ་སྙད་དུ་གྲུབ་པར་སྨྲ་བའི་དབུ་མ་པ་འཐད་ལྡན་ཀྱང་མ་བྱུང་ཞེས་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་དང་ཟླ་གྲགས་ཀྱིས་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ལེགས་ལྡན་བྱེད་དང་དེའི་རྗེས་འབྲངས་སློབ་དཔོན་སྤྱན་རས་གཟིགས་བརྟུལ་ཞུགས་སོགས་ལ་དགག་པ་རྒྱ་ཆེར་མཛད་པའང་གནད་འདིར་ཐུག་པ་ཡིན་ལ། གནད་འདི་ཁོང་དུ་ཆུད་ན་དབུ་མ་ཐལ་རང་གི་གྲུབ་མཐའི་གྱེས་མཚམས་དང་འཇོག་ཚུལ་འཁྲུལ་པ་མེད་པར་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་པ་ལས། གཞན་འདི་ལྟ་བུ་མ་རྟོགས་པའི་བོད་གང་དག་དབུ་མ་ཐལ་རང་གི་གྱེས་མཚམས་དང༌། དེ་དག་སོ་སོའི་གྲུབ་མཐའ་འདི་ལྟར་བཞག་ཅེས་རང་རང་གི་རྟོག་པ་ཉི་ཚེ་བས་སྦྱར་བའི་གླེགས་བམ་ཆེན་པོ་ཅི་ཙམ་དུ་བརྗོད་པ་དེ་ཙམ་དུ་སྙིང་པོ་མེད་པར་སྨྲས་པ་ལས། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་དེ་དག་གི་བཞེད་པ་ལྟར་གྱི་དགག་སྒྲུབ་ཇི་ལྟར་མཛད་པ་ལྟར་བརྗོད་པ་ནི་བོད་སྟོན་དབུ་མའི་གྲུབ་མཐའ་གསར་འཇོག་བྱེད་པ་དེ་དག་གི་ལུགས་ལ་ཡོད་པར་མ་མཐོང་ངོ༌། །དེས་ན་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་སྟོང་ཉིད་དུ་རང་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པར་འཇོག་པའི་གང་ཟག་དེ་དབུ་མ་པ་ཡང་དག་པ་མིན་ན་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་སྟོང་ཉིད་དུ་མ་རྟོགས་ཤིང༌། དེར་མི་སྨྲ་བ་ནི་དབུ་མ་པའི་གང་ཟག་ཏུ་ག་ལ་རུང༌། ཡང་འདི་ལྟར་དྭོགས་ཏེ། སྐྱེ་འཕགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་པ་དག་དབུ་མ་པ་ཡིན་པར་མི་རུང་བར་ཐལ། དེ་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་མཉམ་གཞག་ལ་(༣༩༦བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གནས་པའི་འཕགས་པ་མིན་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། དབུ་མ་པ་ཡང་དག་པ་དེ་མ་ཡིན་པ་ནི་འདོད་ལ། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་ལོ་ཞེ་ན། མ་ཁྱབ་སྟེ། སྐྱེ་འཕགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་པ་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་སྟོང་ཉིད་དུ་གཞན་གྲགས་ཙམ་དུ་འཇོག་པའི་གང་ཟག་དེ་དག་གིས་ནི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་འཕགས་པའི་མཉམ་གཞག་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ཙམ་ཞིག་མངོན་སུམ་མམ། རྗེས་དཔག་གི་ཚད་མས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་རློམས་ནས་དཔྱད་པ་ཐམས་ཅད་གཞན་གྲགས་སུ་བསྐྱལ་ནས་དགག་སྒྲུབ་སོགས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་རང་ལུགས་ལ་འགར་ཡང་མི་འཛིན་པར་སྨྲ་བསམ་བརྗོད་པའི་མཐའ་གང་དུ་ཡང་སྤྲོ་བར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཚེ་དེས་རང་ལུགས་འགར་ཡང་མི་འཛིན་ན། དེའི་ཚེ་གཞན་ལུགས་ཀྱང་དེས་འདོད་པར་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར། དབུ་མ་པས་རྟེན་འབྲེལ་སྟོང་ཉིད་མཐའ་བྲལ་དུ་བརྗོད་པ་དེ་ལ། དངོས་སྨྲ་བས། ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་མི་མཐུན་གང་དུ་སྨྲ་བའི་རིགས་པས་དེར་མི་འགྲུབ་པའི་གནོད་བྱེད་ཇི་སྙེད་པ་བརྗོད་པའི་ལན་ཇི་ལྟར་འདེབས་ཞེ་ན། རྟགས་གསལ་མི་འདོད། ཁྱབ་པ་ཁྱོད་རང་ལ་འགལ་ལོ་ཞེས་ཁོ་ནར་བརྗོད་པས་ཡང་དག་པའི་ལན་ཐེབས་ཏེ། ཕྱིར་རྒོལ་བའི་སྤོབས་པ་བཅོམ་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའང་ཁྱོད་རང་ལ་ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་ཅིང༌། ཅི་ལྟར་འགལ་སྙམ་ན། ཁྱེད་ཅག་སྒྲུབ་བྱེད་ཚད་མ་རང་བདེན་པ་ཞིག་ཡོད་ནས་བསྒྲུབ་བྱ་ཚད་མ་རང་བདེན་པ་ཞིག་སྒྲུབ་པར་རློམ་པ་ནི་མ་གྲུབ་པས་མ་གྲུབ་པ་བསྒྲུབ་པར་སོང་བས་དོན་གྱིས་བསྒྲུབ་བྱ་རང་བདེན་པ་ནི་ཁྱོད་རང་གིས་བཀག་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་དངོས་སྨྲ་བས་དབུ་མ་པ་ལ་ཇི་ཙམ་དུ་བརྒལ་བ་དེ་ཙམ་བརྗོད་པ་འདི་ཁོ་ན་(༣༩༧ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལས་གཞན་དུ་མི་བརྗོད་པ་ནི་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལན་བླ་ན་མེད་པ་སྟེ། དངོས་སྨྲ་བ་དག་གིས། དེས་ན་མཁས་པས་ཐལ་འགྱུར་ལན། །རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་བཞིས་གདབ། །ཅེས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ལན་འདེབས་ཚུལ་ལོ། །ཡང་འདི་ལྟར་དྭོགས་ཏེ། བདེན་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་འདི་དག་ལ་ཤེས་བྱར་ཡོད་མེད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་དབུ་མ་པ་རང་ལུགས་ཀྱིས་ནི་བདེན་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་འདི་དག་དཔྱད་པ་ན་ལྟ་ཅི་སྨོས། མ་དཔྱད་པར་སྨྲ་བ་ན་ཡང་བདེན་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་འདི་ལ་ཤེས་བྱ་ཡང་དག་པར་འདི་ཡོད་ཀྱི། འདི་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་བྱེད་ཀྱང༌། འཇིག་རྟེན་གཞན་གྲགས་དང་སྒོ་བསྟུན་ཏེ་བརྗོད་པ་ན་ནི་མ་དཔྱད་པར་བདེན་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བློ་ཡུལ་དུ་ཤེས་པར་བྱ་རུང་དུ་སྨྲ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དབུ་མར་སྨྲ་བ་དག་གིས་ཀྱང་གདུལ་བྱ་འདུལ་ཆེད་དུ་མ་དཔྱད་པར། ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པ་སྒྱུ་མ་ལྟར་སྨྲ་བའི་འཇིག་རྟེན་པའི་གཞན་གྲགས་ཀྱི་རྗེས་ཟློས་སུ་དེ་ངོར་འདི་ཙམ་ཞིག་རྗོད་པར་བྱེད་དེ། ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པའི་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་པོ་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ། འཕགས་པ་ལ་གྲགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་བལྟོས་བཞག་གི་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ནི་ཤེས་བྱར་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་དག་པར་ཡོད་ལ། གཞན་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པས་བསླད་པའི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དང༌། འཕྲལ་གྱི་འཁྲུལ་རྒྱུའི་མ་རིག་པའི་བསླད་པས་དུང་དཀར་སེར་སྣང་ལྟ་བུ་ནི་མ་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་བྱ་ཡང་དག་པར་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དོན་འདི་ལ་དགོངས་ནས་(༣༩༧བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སྣེའུ་ཟུར་པས་སྐྱེས་བུ་གསུམ་གྱི་ལམ་རིམ་དུ། ཆོས་ཅན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་སྒྱུ་མ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་འཛིན་པའི་བློ་ཉིད་ལ་བལྟོས་པའི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པའི་ངེས་ཤེས་གོམས་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ནི་ས་བཅུ་པའི་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པས། དེའི་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པས་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་མཚན་ཉིད་པ་ནི་ས་བཅུ་པའི་རྗེས་ཐོབ་ཁོ་ནར་ཡང་དག་པར་བྱ་བའི་ཤེས་བྱར་ཡོད་ལ། གཞན་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཆོས་ནི་ཤེས་བྱ་ཡང་དག་པར་མེད་དོ། ། ཞེས་གསུངས་ལ། བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་རྨ་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས། ས་ཐོབ་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཡུལ་སྣང་རྒྱ་ཇེ་ཆེར་འགྱུར་བས་འཁྲུལ་སྣང་གོང་འཕེལ་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། ཀུན་རྫོབ་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པ་མཐའ་དག་ས་བཅུ་པར་མངོན་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། ཇི་སྲིད་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་བརྙེད་པ་ན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ལ་བློའི་འཇུག་པ་ཞི་བས་འཁྲུལ་པ་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར། ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་བྱིས་པ་ལ་གྲགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་སྨྲ་བ་དེ་དག་གིས་ནི། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་པོ་དང་འཕྲལ་གྱི་འཁྲུལ་རྒྱུའི་མ་རིག་པས་བསླད་པའི་ཟླ་གཅིག་ཟླ་གཉིས་སུ་འཛིན་པ་ལྟ་བུའི་ཀུན་རྫོབ་ནི་མ་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་བྱ་ཡང་དག་པར་མེད་ལ། མཚོན་བྱ་མེ་རང་བདེན་པ་མཚན་ཉིད་བཙོ་སྲེག་སོགས་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་རང་བདེན་པ་འདི་ཉིད་ཡང་དག་པར་ཤེས་བྱར་ཡོད་དོ་ཞེས་སེམས་ཤིང་སྨྲ་ལ། ཡང་སྨྱོན་པ་སོགས་འཕྲལ་གྱི་འཁྲུལ་རྒྱུའི་མ་རིག་པས་བསླད་པའི་ངོར་ནི། མཛའ་བཤེས་ལ་དགྲ་དང་ཆུ་ལ་མེར་སྣང་བ་སོགས་འཁྲུལ་ཆོས་དེ་ཤེས་བྱ་ཡང་དག་(༣༩༨ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་བདེན་གྱི། དེ་ལས་གཞན་ཕུགས་དང་འཕྲལ་གྱི་མ་འཁྲུལ་པའི་ཆོས་ནི་ཤེས་བྱ་ཡང་དག་པར་མི་སྨྲའོ། །དེ་ལྟར་ན་འཕྲལ་གྱི་འཁྲུལ་རྒྱུའི་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་བསླད་ངོ་དེའི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གཉིས་ཀ་དེ་ངོར་ཤེས་བྱར་ཡོད་དེ། ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ལྟར་གྱི་འཁྲུལ་རྒྱུ་མ་ཚོགས་ན་ཡུལ་ཤེས་བྱ་དེའི་རྣམ་པ་འཛིན་པའི་འཁྲུལ་ཤེས་སྐྱེ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར། ཚུལ་འདི་ལྟ་བུ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པར། ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོའི་དབུ་མའི་ལྟ་བ་ཐུགས་སུ་བྱོན་པའི་གུང་རུའི་དབུ་མའི་ཡི་གེར། སྒྲ་རྟག་འཛིན་རྟོག་པ་དང༌། བདག་འཛིན་གཉིས་ལ་སོགས་པ་ཡང་རང་གི་སྣང་ཡུལ་མེད་མི་སྲིད་པས་རང་གི་སྣང་ཡུལ་གཞལ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་རང་ཉིད་གྲུབ་པ་ནི་སྔ་མ་དང་འདྲའོ། །ཞེས་བྲིས་གདའ་བ་དེ་ལྟར་ན་ཁྱེད་དཔོན་སློབ་ལ་འདིར་འགྱུར་ཏེ། སྨྲས་པ། རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་ཤེས་བྱར་མེད་པ་དང༌། །བདག་འཛིན་གཉིས་དང་སྒྲ་སོགས་རྟག་འཛིན་ལ། །སྣང་ཡུལ་ཡོད་དང་དེ་ཉིད་གཞལ་བ་འགལ། །ཅེས་པའི་སྐྱོན་ཆེན་པོ་མི་འདོད་བཞིན་ཁས་ལེན་དགོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཁྱེད་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་ལ་ཤེས་བྱ་ནི་ཤེས་བྱེད་ལ་བལྟོས་ཏེ་འཇོག་པར་སྨྲ་བ་ན། ཤེས་བྱེད་ལ་བལྟོས་ཤེས་བྱ་འཇོག་པ་དང༌། །རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་ཤེས་བྱར་མེད་པ་འགལ། །ཅེས་ཀྱང་གནོད་བྱེད་དུ་འཇུག་གོ། །བསླད་ངོའི་གཟུགས་བརྙན་དང་སྐྲ་ཤད་དང་ཟླ་བ་གཉིས་སྣང་ཡང་བློ་ཡུལ་དུ་བྱར་རུང་གི་ཤེས་བྱ་ཡིན་ཀྱང༌། གཟུགས་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་སོགས་གཟུགས་བརྙན་གཟུགས་དང༌། སྐྲ་ཤད་སྐྲ་དང༌། ཟླ་གཉིས་ཟླ་བ་གཉིས་སུ་གྲུབ་པར་ཕུགས་ཀྱི་འཁྲུལ་རྒྱུའི་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་བསླད་པའི་ཤེས་(༣༩༨བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཚད་མར་འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་གྲགས་པ་ཅན་དེའི་ངོར་གྲུབ་པའི་ཤེས་བྱ་ཡང་དག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འཇིག་རྟེན་ཉིད་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་སྐྱེ་འཕགས་ཀྱི་དབུ་མ་པ་དག་གིས་གདུལ་བྱ་གཞན་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་སླད་དུ། བྱིས་པ་ལ་གྲགས་པའི་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དང༌། འཕྲལ་གྱི་འཁྲུལ་རྒྱུའི་མ་རིག་པས་བསླད་པའི་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱང་མ་དཔྱད་པར་དེ་ངོར་ཤེས་བྱར་བརྗོད་ལ། དཔྱད་པ་ན་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་གང་ཡང་ཤེས་བྱར་མི་འདོད་དེ། དཔྱད་ན་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཤིག་ཤེས་བྱ་རང་བདེན་པར་གྲུབ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་འདི་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མིན་པའི་མ་རིག་པས་བཏགས་པའི་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་དངོས་པོ་དང་བདེན་པར་དོན་བྱེད་པ་དང༌། འཕྲལ་གྱི་འཁྲུལ་རྒྱུའི་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་བྱིས་པའི་ཐ་སྙད་དུའང་བརྫུན་པའི་འཁྲུལ་ཆོས་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་འདི་ལ་བློས་བཏགས་བཞག་གི་དབང་གིས་ཚུལ་གསུམ་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཡུལ་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ཡུལ་ཅན་དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་གཅིག་པ་དང་ཐ་དད་པ་སྤངས་པ། བློས་བཏགས་བཞག་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་གྲངས་མིན་པའི་དོན་དམ་བདེན་པ་དེ་ནི་བཏགས་ཆོས་ཀུན་རྫོབ་འཁྲུལ་པ་དང་སྒྲིབ་པའི་ངོ་བོ་ནི་མ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་གཞན་འཁོར་འདས་དང་(༣༩༩ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདེན་གཉིས་སོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་འདི་ཐམས་ཅད་རྟོག་པས་བཏགས་བཞག་གི་ཆོས་ཙམ་ལས། ཇི་ལྟར་བཏགས་པ་ལྟར་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་གཉིས་ཀར་རང་གི་ངོ་བོས་བདེན་པ་དང་བདེན་མེད་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྲུབ་པ་འགར་ཡང་མེད་ཅིང༌། བཏགས་ཆོས་དེ་ལྟར་འདོགས་བྱེད་ཀྱི་བློ་ཡང་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་བློ་ཉི་ཚེ་བས་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་མི་རུང་བའི་ཆོས། ཐ་སྙད་དུ་མེའི་རང་བཞིན་བསིལ་བ་དང༌། རི་བོང་གི་རྭ་དང༌། རྒྱུ་མི་དགེ་བ་ལས་འབྲས་བུ་བདེ་བ་འབྱུང་བར་བཏགས་ཀྱང་ཐ་སྙད་ཙམ་དུའང་དེ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་གོ་སྐབས་གཏན་མི་སྲིད་ལ། ཐོག་མེད་ཀྱི་བློ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱིས་ཤེས་བྱ་རྟེན་འབྲེལ་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་དུ་རུང་བའི་ཆོས་བྱིས་པའི་ཐ་སྙད་དུ་མེའི་རང་བཞིན་ཚ་བ་དང༌། རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་ཚོགས་ཚང་བ་ལས་འཁོར་བ་དང་ཚོགས་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་ཀུན་མཁྱེན་འབྱུང་བར་བཏགས་པ་དེ་ལྟར་ཐ་སྙད་དུའང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་བསླུ་མེད་དུ་འབྱུང་བ་ལ་འཁྲུལ་པའི་གོ་སྐབས་གཏན་མེད་ཅིང༌། དེ་ལྟར་བལྟོས་ནས་བཞག་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟའི་འཁོར་འདས་དང་བདེན་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཆོས་ནི་རང་རང་གི་ངོ་བོས་དབེན་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བས་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་ན་ལས་རྒྱུ་འབྲས་བསླུ་བ་མེད་པའི་ངེས་པ་གཞན་དྲིང་ལ་མ་བལྟོས་པར་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་ནས་སྲོག་ལ་བབ་ཀྱང་མི་དགེ་བ་སོགས་འཁོར་བ་ངན་སོང་གི་རྒྱུ་ལས་ལྡོག་ཅིང༌། ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྒྱུ་ལ་འབད་པ་ནི་མགོ་ཐོད་ལ་མེ་ཤོར་བའང་བཤོལ་ནས་བརྩོན་པ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བའི་རྟོགས་པ་ཁྱད་པར་(༣༩༩བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅན་བསྐྱེད་ཐབས་ཀྱི་ཟབ་གསང་གི་འཕྲུལ་ཕྲ་མོའང་འདི་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདི་ལས་གཞན་དུ་ཤར་ཙོང་ཁ་པ་ན་རེ། རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་བདག་བདེན་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་མེད་པར་སྟོང་ཉིད་དུ་རྟོགས་ན། ཚུར་མཐོང་འཇིག་རྟེན་པས་དངོས་པོར་ལྟ་བའི་དངོས་པོ་འདི་དག་ཇི་ལྟར་ལྟ་བ་ལྟར་ཐ་སྙད་བསླུ་བ་མེད་པར་བདེན་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འགྱུར་བས་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་ན་ལས་རྒྱུ་འབྲས་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་ངེས་པ་འདྲེན་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ལྟར་རོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་ནི་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ལམ་ལས་གོལ་བའི་གནས་སུ་རིག་པར་བྱ་དགོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐ་སྙད་ཚད་གྲུབ་ཏུ་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྟོང་པར་བསླུ་མེད་དུ་བདེན་པར་ཡོད་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་བདེན་མེད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་ཤིང༌། གསུངས་པ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རང་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་མཉམ་ཉིད་དུ་གནས་པ་འདི་མི་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བས་འདི་ལས་ཉེས་པ་ཆེ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཁྱེད་ཅག་ཀ་བ་ཀ་བའི་དངོས་པོར་བདེན་ཀྱང་ཀ་བརྟགས་ཀྱི་དགག་བྱའི་དངོས་པོར་བདེན་པར་མ་གྲུབ་ཅེས་བརྗོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཀ་བའི་དངོས་པོ་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་ཡང་རང་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་འཆད་ནུས་སོ་ཞེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཡིད་རྟོན་པ་བྱེད་ན། ཀ་བ་ཀ་བའི་དངོས་པོར་སྨྲ་ན་ཀ་བ་ཀ་བའི་དངོས་པོ་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་རང་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་ཞེས་པའི་རང་གི་ཞེན་དོན་གྱི་དམ་བཅའ་རང་ཚིག་ཉིད་ཀྱིས་སུན་ཕྱུང་བས་ལེགས་པར་ཡིད་ནང་དུ་ཕྱོགས་ཏེ་རྟོགས་ཤིག ཡང་ཁྱེད་ཅག་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཏགས་ནས་བཞག་(༤༠༠ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་སྟོང་ཉིད་དུ་གཏན་ལ་དབབ་པ་ཙམ་གྱིས་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་ནུས་པའི་བློ་ཁ་མ་ཚིམ་པར། ད་དུང་བཏགས་དོན་བཙལ་ནས་འཆོལ་བའི་དངོས་པོ་སྟོང་ཉིད་དུ་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཞིག་སྟོང་ཉིད་རྣམ་དག་ཡིན་ལ། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་ཙམ་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་པར་རྟོགས་པས་ཆད་ལྟ་ལས་སྟོང་ཉིད་ཇི་བཞིན་པ་རྟོགས་པའི་གོ་མི་ཆོད་པར་སྨྲ་བ་འདི་ནི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་དཔལ་མགོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་དགོངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གིས་ནི་བཏགས་བཞག་གི་ཆོས་ཅན་ལ་སྟོང་ཉིད་དུ་གཏན་ལ་དབབ་པས་ཆོས་དེའི་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པར་འགྱུར་གྱི། དེ་ལས་གཞན་དུ་ཤེས་བྱར་མེད་པའི་ཆོས་སྟོང་ཉིད་དུ་གཏན་ལ་མ་ཕབ་ཀྱང་གྲོལ་བ་དོན་གཉེར་ལ་གནོད་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། ཤེས་བྱར་མེད་པའི་ཆོས་ལ་དངོས་བདེན་དུ་རྟོགས་པའི་གཞི་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྟོང་ཉིད་དུ་གཏན་ལ་དབབ་བྱའི་ཆོས་ནི་ཤེས་བྱ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་བཏགས་ཆོས་འདི་ཁོ་ན་ཡིན་པར་གསུངས་པ་ལས་ཁྱེད་ཅག་དེ་ལས་གོ་བཟློག་སྟེ་སྨྲས་པའི་ཕྱིར། ཁྱེད་ཀྱི་སྟོང་ཉིད་དུ་གཏན་ལ་དབབ་པའི་ཆོས་དེ་ཤེས་བྱར་མེད་ཅིང༌། གལ་ཏེ་ཡོད་ན་དེ་ཁོ་ན་སྟོང་ཉིད་དུ་གཏན་ལ་དབབ་བྱ་ཡིན་ན་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་དང་སློབ་དཔོན་གྱི་བསྟན་བཅོས་དང་སློབ་དཔོན་འདིས་ཀྱང་རྩ་འགྲེལ་འདི་དག་ཏུ་སྟོང་གཞི་ཉི་ཤུ་རང་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པར་གཏན་ལ་མི་དབབ་པར། ཁྱེད་འདོད་པའི་རྟགས་ཀྱི་དགག་བྱ་སྟོང་གཞིར་བཟུང་ནས་དེ་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་པར་གཏན་ལ་དབབ་རིགས་པ་ལས་དེ་ལྟར་གསུངས་པ་མེད་ཅིང༌། ཁྱེད་འདོད་པའི་ཤེས་བྱར་མེད་པ་དེ་ཁོ་ན་སྟོང་ཉིད་དུ་གཏན་ལ་དབབ་བྱ་ཡིན་ན། ཡུམ་སོགས་ལས་(༤༠༠བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་བར་གྱི་ཆོས་སྟོང་གཞི་ཉི་ཤུ་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་ཉིད་དུ་གཏན་ལ་འབེབས་པར་མཛད་པ་དེ་དག་ཀྱང་དོན་མེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་འདོད་ན་ནི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་སྤོང་བའི་ལས་སོག་པར་འགྱུར་རོ། །ཁོ་བོ་ཅག་ནི། བཏགས་བཞག་གི་འཁྲུལ་ཆོས་ཤེས་བྱ་མྱུ་གུ་ལྟ་བུ་དེ་འབྲས་བུ་བསླུ་མེད་དུ་བསྐྱེད་པའི་ཤེས་བྱ་རང་བདེན་པར་གྲུབ་པ་དེ་ཀ་འགོག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་བཀག་པས་ཕྱོགས་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་མ་འགྲུབ་པས། བསྒྲུབ་བྱ་དེ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་སོ་སྙམ་ན། ཁོ་བོ་ཅག་ནི་དཔྱད་ན་ཤེས་བྱ་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་མེད་པའི་ཆོས་ཅན་མྱུ་གུ་ལྟ་བུ་འཁྲུལ་ཆོས་དེ་ཁྱེད་རང་གི་ཤེས་བྱར་ཡོད་པར་འདོད་པ་དེ་དགག་ཆེད་ཆོས་ཅན་དུ་བཟུང་བ་ལས། དེ་ལས་གཞན་ཆོས་ཅན་དེ་འདྲ་དབུ་མ་པའི་རང་ལུགས་ཀྱི་ཤེས་བྱར་མ་བཞག་ཅིང༌། དེ་མ་བཞག་པས་དེར་ལྟོས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཆོས་རང་ལུགས་ཀྱིས་མ་གྲུབ་ཅིང༌། དེ་མ་གྲུབ་ན་རང་ལུགས་ཀྱི་ཚད་མས་བསྒྲུབ་བྱ་དེ་ལྟར་བསྒྲུབ་བོ་ཞེས་ངེད་ཀྱིས་འགར་ཡང་མི་སྨྲ་ལ། དེ་ལྟར་ནའང་ཤེས་བྱ་མྱུ་གུ་དང་བདེན་པ་ཞིག་གིས་རང་འབྲས་རང་བདེན་པ་བསྐྱེད་པའི་ལོག་རྟོག་འགོག་མི་ནུས་པ་མིན་ཏེ། རང་སྡེ་དངོས་སྨྲ་བ་དག་གིས་སྤྱི་གཙོ་བོ་རང་ལུགས་ཀྱི་ཤེས་བྱར་མི་འདོད་ཀྱང་གཞན་ལ་གྲགས་པ་དེ་ཆོས་ཅན་དུ་བཟུང་ནས་དེ་ལྟར་ཤེས་བྱ་ལ་ཡོད་པའི་ལོག་རྟོག་འགོག་ཆེད་དུ་སྦྱོར་བ་བཞིན། འདིར་ཡང་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བཤད་པའི་རྒྱ་མ་བསྐྱེད་པར་མདོ་ཙམ་དུ་བསྡུས་ནས་ངེས་དོན་དབུ་མ་གསུང་རབ་ཀྱི་དོན་སྒྲོ་སྐུར་དང་བྲལ་བ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང༌། དཔལ་མགོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཇི་ལྟ་བར་དཔལ་ལྡན་(༤༠༡ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དྭགས་པོ་བཀའ་བརྒྱུད་ཀྱིས་ཐུགས་ཉམས་སུ་བསྟར་བ་ལས། འགྲན་བྲལ་ཀརྨ་བཀའ་བརྒྱུད་ཀྱི་བསྟན་པའི་མིག་གཅིག་རྗེ་བཙུན་ཆེན་པོ་མཉན་པ་རས་ཆེན་གྱི་ཞལ་ལུང་ལས་བྱུང་བའི་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཅུང་ཟད་སྨོས་ཟིན་ལ། རྒྱས་པར་ནི་ཡི་གེས་འཇིགས་པས་སྤྲོས་པ་ཆོག་གོ། །འདིར་སྨྲས་པ། འཁྲུལ་མེད་དགེ་བའི་བཤེས་ལ་ཐར་འདོད་ཀྱིས། །མོས་པ་ཆེན་པོས་སྙིང་ནས་ཉེར་བསྟེན་ཏེ། །སངས་རྒྱས་བཀའ་བཞིན་བསགས་སྦྱངས་སྒྲུབ་པ་ན། །བདེ་གཤེས་དགོངས་པ་ཇི་བཞིན་སྨྲ་བ་ཡི། །འཆད་རྩོད་རྩོམ་ལ་འཁྲུལ་པ་དང་བྲལ་བས། །མ་རྒན་རྣམས་ལ་བཟོད་མེད་སྙིང་རྗེ་ཡིས། །ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་དྲན་བརྩོན་ཤེས་རབ་གང༌། །བསྐལ་ཆེན་མེ་ལྟར་འབར་བ་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཞེས་སོ། །

བསྟན་བཅོས་ཀྱི་མཛད་བྱང་དང་འགྱུར་བྱང་སྨོས་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ་པ་ནི། དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཚུལ་གསལ་བར་བྱེད་པ། སློབ་དཔོན་ཟླ་བ་གྲགས་པ་ཐེག་པ་མཆོག་ལ་ཐུགས་བཞོལ་བ། མི་འཕྲོགས་པའི་མཁྱེན་རབ་དང་ཐུགས་རྗེ་མངའ་བ། རི་མོར་བྲིས་པའི་བ་དྲུས་མ་ལས་འོ་མ་བཞོས་པས་བདེན་པར་ཞེན་པ་བཟློག་པར་མཛད་པས་སྦྱར་བ་རྫོགས་སོ། །ཁ་ཆེའི་ཡུལ་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་དཔེ་མེད་ཀྱི་དབུས། རིན་ཆེན་སྦས་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ། ཁ་ཆེའི་རྒྱལ་པོ་འཕགས་པ་ལྷའི་སྐུ་རིང་ལ། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཏི་ལ་ཀ་དང༌། བོད་ཀྱི་ལོ་ཙྪ་བ་བནྡེ་པ་ཚབ་ཉི་མ་གྲགས་ཀྱིས་ཁ་ཆེའི་དཔེ་དང་མཐུན་པར་བ+ར། ཕྱིས་ར་ས་ར་མོ་ཆེར་རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཀ་ན་ཀ་ཝརྨ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཉི་འོག་ཤར་ཕྱོགས་པའི་དཔེ་དང་གཏུགས་ཤིང་ལེགས་པར་བཅོས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཚུལ་གསལ་བར་བྱེད་པ་སློབ་དཔོན་ཟླ་བ་གྲགས་པ། ཐེག་པ་མཆོག་ལ་ཐུགས་གཞོལ་བ། མི་འཕྲོགས་པའི་མཁྱེན་རབ་དང་ཐུགས་རྗེ་མངའ་བ། རི་མོར་བྲིས་པའི་བ་དྲུས་མ་ལས་འོ་མ་བཞོས་པས་བདེན་པར་ཞེན་པ་བཟློག་པས་སྦྱར་བ་རྫོགས་སོ། །ཁ་ཆེའི་ཡུལ་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་དཔེ་མེད་ཀྱི་དབུས་སུ་རིན་ཆེན་སྦས་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་ཁ་ཆེའི་རྒྱལ་པོ་འཕགས་པ་ལྷའི་སྐུ་རིང་ལ། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཏི་ལ་ཀ་དང༌། བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་པ་ཚབ་ཉི་མ་གྲགས་ཀྱིས་ཁ་ཆེའི་དཔེ་དང་མཐུན་པར་བསྒྱུར། ཕྱིས་ར་ས་ར་མོ་ཆེར་བརྡ་སྤྲོད་པའི་མཁན་པོ་ཀ་ན་ཀ་ཝརྨ་སྟེ་གསེར་གྱི་གོ་ཆ་དང༌། འཇིག་རྟེན་སྡེབ་པར་བྱེད་པས་སམ། འཇིག་རྟེན་འདུན་པར་བྱེད་པའམ། འཇིག་རྟེན་གྱི་མིག་ཏུ་གྱུར་པའི་ལོ་ཙཱ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཉི་འོག་ཤར་ཕྱོགས་པའི་དཔེ་དང་གཏུགས་ཤིང་ཚིག་གི་ཆ་ལ་(༤༠༡བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལེགས་པར་བཅོས་ཏེ་དོན་གྱི་ཆ་ཡང་དག་པར་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །སྭ་སྟི། སྲིད་ཞིའི་ཆོས་ཀུན་གདོད་ནས་དམིགས་པས་དབེན་ཀྱང་དུས་གསུམ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཅན། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་ཕྲིན་ལས་པ་ཞེས་ཀརྨ་པ་ཡི་མཚན་ཅན་སྤྲུལ་པའི་སྐུ། །གར་དེའི་རིང་ལུགས་གསལ་བར་བྱེད་པའི་རྗེ་བཙུན་མཉན་པ་ཆེན་པོ་དེ་ཞབས་ཀྱི། །སྤྱན་སྔར་ཆ་ཤས་ཐོགས་པའི་བཀའ་འབངས་ཕྲ་མོས་མ་རྒན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། །རིས་མེད་མི་བཟོད་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་རབ་འབད་དེ། །འགྲོ་འདིའི་ལྷན་སྐྱེས་རྟོག་པ་དང་ནི་རང་གཞན་གྱི། །གྲུབ་མཐའ་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ནས་ཐར་འདོད་ལ། །དོན་བཟང་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་བཅོས་མིན་བྱིན་ཟིན་ཏོ། །འདི་ལས་གཞན་དག་འདི་ན་རང་གི་ལྟ། །བཟང་པོའི་ཆགས་པས་སྲེད་དང་གཞན་ལྟ་ལ། །འདི་ནི་ཐ་ཤལ་སྡང་བས་གདུང་བྱེད་ཅིང༌། །རྩོད་པའི་མཁོན་འཛིན་ཅན་དེ་ཀྱེ་མ་ལ། །སྐྱེ་བོ་མི་སྲུན་རྟོག་དགེའི་གྱ་གྱུ་དེར། །ལྷག་པར་བཟོད་མེད་སྙིང་རྗེས་ཡིད་དྲངས་ཏེ། །བདེར་གཤེགས་ངེས་དོན་གཟུ་བོར་བརྗོད་པ་ན། །ཅུང་ཟད་གདུག་སེམས་ཉེ་བར་ཞི་བར་རེ། །སྐལ་མེད་སྐྱེ་བོའི་འདུ་འགོད་སྤེལ་བ་དང༌། །ཟ(((ང་ཟིང་རྙེད་པ་ཁོ་ན་བསྡུ་བ་སོགས། །འཇིག་རྟེན་ཁྱིམ་གྱི་བྱ་བ་ཀུན་སྤངས་ནས། །ཕྱོགས་བཅུར་རི་དྭགས་ཇི་བཞིན་རྒྱུ་བ་ན། །མངོན་པར་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་གང་ཡིན་ལ། །སྒྲིབ་བྱེད་དང་ནི་གསལ་བྱེད་གང་ཡིན་གྱི། །ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀུན་མཁྱེན་གྱིས་བསྟན་པ། །དེ་ཚུལ་ཐོས་དང་བསམ་ལས་གཞན་བྱར་ཅི། །འགྲོ་ལ་མི་བཟོད་སྙིང་རྗེའི་ཡིད་ཅན་གྱིས། །བདག་གི་ཚུལ་འདི་གཟིགས་ན་བློ་ཆེན་འཕེལ། །དད་བརྩོན་བརྩེ་ཤེས་བྲལ་བའི་སྐྱེ་བོ་དེས། །ང་ལ་གཉེར་བྱར་མེད་དེ་ཐབས་ཅི་ཡོད། །འདིར་འབད་དགེ་(༤༠༢ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་གང་མཆིས་དེས། །འགྲོ་དྲུག་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ། །དཔལ་ལྡན་དྭགས་པོ་བཀའ་བརྒྱུད་ཀྱི། །ལྟ་སྤྱོད་འཁྲུལ་མེད་དེར་ཞུགས་ནས། །སེམས་ཅན་མཐའ་ལ་དམིགས་བྱས་ཏེ། །བསགས་སྦྱངས་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་ནས། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གོ་འཕང་མཆོག །མྱུར་དུ་འགྲུབ་པའི་རྒྱུར་བསྔོ་ཞིང༌། །བདག་ཀྱང་ཚེ་རིང་ནད་མེད་པར། །ཅི་ནུས་བློ་རྒྱུད་ལས་རུང་ཞིང༌། །ཀརྨ་པ་བསྟན་འཁྲུལ་མེད་ལ། །བྱ་བ་ཅུང་ཟད་འགྲུབ་ཕྱིར་བསྔོ། །དེ་ཡང་མྱུར་དུ་འགྲུབ་པ་ཡི། །སྟོང་གྲོགས་བསྟན་སྲུང་དག་གིས་སྩོལ། །ཅེས་ཟབ་རྒྱས་ཀྱི་དེ་ཉིད་སྣང་བར་བྱེད་པ་དབུ་མ་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ། དཔལ་ལྡན་དུས་གསུམ་མཁྱེན་པའི་ཞལ་ལུང་དྭགས་བརྒྱུད་གྲུབ་པའི་ཤིང་རྟ་ཞེས་བྱ་བ། རང་གི་སློབ་བུ་ཤཱཀྱའི་དགེ་སློང་ཀརྨ་དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་ཞེས་ཐོབ་རྒྱལ་བའི་བཙུན་པས་གསོལ་བ་བཏབ་པའི་ངོར། བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་མཐའ་དག་བློ་གྲོས་ཀྱི་ནུས་པས་འཇུག་པ་ཐོབ་པ་ཀརྨ་པའི་མཚན་ལ་གཅིག་ཏུ་ཡི་དམ་དུ་བྱེད་པ་གཙུག་ལག་བྱེ་བའི་དབྱངས་ཀྱིས་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་དགའ་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་འཆང་བར་བགྱིད་པས་རང་ལོ་སོ་དགུ་པར་བྱར་སྨད་སྐྱིད་ཕུག་གི་རི་སུལ་ནས་མགོ་བརྩམས་ཏེ། མོན་ཤ་འུག་སྟག་སྒོ་དོམ་ཚང་ངུར་མོ་རོང་ཞེས་གྲུབ་པའི་བསྟི་གནས་སུ་རྫོགས་པར་སྦྱར་བའོ། ། འདི་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱས་པར་གྱུར་ཅིག །ཨོཾ་སྭ་སྟི། དྲང་ངེས་ཕྱེས་ནས་དབུ་མའི་གཞུང་གསལ་བྱེད། །རྩ་བ་ལ་སོགས་ཀླུ་སྒྲུབ་སྤྲོས་པ་ཡང༌། །ཕྱི་བཞིན་འཇུག་ཐབས་མེད་ན་དགོངས་པའི་དོན། །གྲུབ་མཐའ་གར་ཡང་རྟོགས་མིན་རྣམ་པར་འཁྱམས། །གཞན་(༤༠༢བ)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དག་རིགས་པས་བསྲུངས་ནས་ཡང་དག་དོན། །རྟོགས་བྱེད་དཔལ་ལྡན་ཟླ་བའི་བསྟན་བཅོས་ནི། །རྒྱལ་བའི་བཀའ་བཞིན་རྩོད་མེད་འཕགས་བོད་ཀུན། །མཁས་གྲུབ་རྒྱ་མཚོའི་སྙིང་ལ་ལྷག་པར་བརྗིད། །དོན་འགྲེལ་རྡུལ་གྱིས་ས་རྣམས་བཀངས་ན་ཡང༌། །དགོངས་དོན་གཏིང་དཔོག་ཐལ་འགྱུར་དྲང་པོ་རུ། །བསྲང་བའི་ལེགས་བཤད་གཅིག་པུ་འཇིག་རྟེན་ན། །སྒྲོག་པའི་སྐལ་བ་མི་བསྐྱོད་རྡོ་རྗེས་བླངས། །ཆོས་དབྱིངས་སྤྲོས་བྲལ་ལས་གཞན་ཁས་ལེན་དང༌། །སྟོང་ཚུལ་ཅི་བྱས་རྟག་ཆད་གཤིས་ལུགས་སུ། །འདུག་མིན་འཕགས་ཡུལ་ས་ལའང་སྣང་བྱེད་དུ། །འགྱུར་བའི་གཏམ་འདི་མཐོང་དང་རྟོགས་ན་གསལ། །འདི་དང་འདུལ་འགྲེལ་གྱིས་མཚོན་རྗེ་གང་གི། །བཀའ་འབུམ་ཕལ་ཆེར་སྤར་དུ་འགོད་འོས་ཞེས། །རྒྱལ་སྲས་མངྒའི་མཚན་དང་རྡོ་རྗེ་འཛིན། །སྟོབས་ལྡན་ལ་སོགས་དམ་པ་མང་པོའི་བཞེད། །ཐུགས་རྒྱུད་བསྐུལ་བ་བཞིན་དུ་ཏཱའི་སི་ཏུ། །པདྨའི་ལྗགས་(༤༠༣ན)

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྡན་གསུམ་པ་དབང་མཆོག་རྒྱལ། །ཉིད་ཀྱི་ཐུགས་བསྐྱེད་སྟོབས་ལས་ཕྱི་མོའི་འཕྲུལ། །དཔལ་སྤུངས་གདན་སར་འདོད་འཇོའི་གཏེར་དུ་འཁྱིལ། །རབ་དཀར་དགེ་ཚོགས་ཅི་མཆིས་བྱང་ཆེན་དུ། །ཡོངས་སུ་བསྔོས་མཐུས་མཐའ་ཡས་འགྲོ་བ་རྣམས། །མ་ནོར་དབུ་མའི་ཟབ་དོན་རྟོགས་ནས་སུ། །ཀུན་མཁྱེན་གོ་འཕང་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་སྨོན། །གཞན་ཡང་བསྟན་དང་བསྟན་འཛིན་ཞབས་པད་བརྟན། །བསྟན་ལ་འཚེ་རྣམས་ཕྱིར་ཉལ་ལྷག་པར་ཡང༌། །མཆོག་རྣམས་ཐུགས་དགོངས་རྫོགས་དང་སྣོད་བཅུད་ཁམས། །རྫོགས་ལྡན་དཔལ་གྱིས་རྟག་ཏུ་འཚོ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་པའི་སྤར་བྱང་སྨོན་ཚིག་ཏུ་ཞུ་དག་གི་སྲི་ཞུ་དང་ཆབས་ཅིག་འཇམ་དབྱངས་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་བྲིས་པ་མངྒ་ལཾ།