ཐུན་མོང་གི་སྔོན་འགྲོ།

སྔོན་འགྲོའི་ཆོས་དེ་ལའང་རིང་བ་བརྒྱུད་པའི་ངང༌། ཉེ་བ་དངོས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་ལས། ཐོག་མ་སྐྱེས་བུ་ཆུང་འབྲིང་དང༌། ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་ལམ་དུ་ཇོ་བོ་རྗེས་བཤད་ཅིང༌། དེ་དང་མཐུན་པར་རྗེ་དྭགས་པོ་རིན་པོ་ཆེས་ཀྱང་ཆོས་བཞིར་གསུངས་ལ། དེ་དག་ཀྱང་སྔ་མ་སྔ་མ་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས། ཁྲིད་སྟོན་པ་ལའང་རབ་རང་ལའང་སྤངས་རྟོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མཐར་ཕྱིན་ཅིང་སློབ་མའི་རྒྱུད་ཚོད་ཤེས་པ་དགོས། དེ་ལྟ་མིན་ཀྱང་ཞུས་ལོ་ཐོབ་ལོ་སྒོམ་ལོ་ཙམ་དུ་མ་བཞག་པར་རང་གིས་རྡོ་རུས་གཏུགས་ནས་བསྒོམས་པའི་ཉམས་མྱོང་ཇི་ལྟར་འཁྲུལ་མེད་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་དང་སྒོ་བསྟུན་ནས་ཁྲིད་པ་ཞིག་དགོས། གཞན་ཟོག་པོའི་འུར་ཁྲིད། འདོད་པོ་ཆེའི་དཔུང་ཁྲིད། ཤེས་ཆུང་གི་དཔེ་ཁྲིད། སྐུ་ཆེན་གྱི་ཡོམ་ཁྲིད་རྣམས་སྤངས་ལ། པཎྜི་ཏཱའི་ཚིག་ཁྲིད། སྒོམ་ཆེན་གྱི་སྨར་ཁྲིད། རྣལ་འབྱོར་པའི་མྱོང་ཁྲིད། རྟོགས་ལྡན་གྱི་དགོངས་ཁྲིད། རྒན་མོའི་མཛུབ་ཁྲིད་རྣམས་ནི་དོན་དང་མཐུན་ནོ། ཁྲིད་ཉམས་སུ་ལེན་པ་དེའང་ལེ་ལོ་གཡེང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་མ་ཁྱེར་བར་བྱ་དགོས་ཏེ། རང་གི་རིག་པ་འདི་ཅོལ་ཆུང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་འདི་བཀྲག་ཆེ་ཞིང་བསླུ་བྲིད་ལ་མཁས་པས་ཁོའི་དབང་དུ་ཤོར་དོགས་ཡོད། །དེ་མི་འཆོར་བའི་ཕྱིར་སྔོན་འགྲོ་དངོས་གཞི་རྗེས་གསུམ་རིམ་གྱིས་སྟོན་དགོས་པ་ལས། དང་པོ་སྔོན་འགྲོ་ལ། ཐུན་མོང་གི་སྔོན་འགྲོ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྔོན་འགྲོ། ཁྱད་པར་གྱི་སྔོན་འགྲོ་དང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ཐུན་མོང་གི་སྔོན་འགྲོ་བཞི་ནི། དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ། འཆི་བ་མི་རྟག་པ། ལས་རྒྱུ་འབྲས། འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་སྒོམ་པ་བཞི་ཡིན་པ་ལས། དང་པོ་ནི། ཐོག་མར་དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའི་གོ་བ་དང་ངེས་པ་རྙེད་པ་དགོས་པས་ཐར་རྒྱན་ལས། །རྟེན་ནི་མི་ལུས་རིན་ཆེན་མཆོག །ཅེས་པ་ལྟར། དལ་འབྱོར་གྱི་མི་ལུས་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་པ་མངོན་མཐོ་ངེས་ལེགས་སྒྲུབ་པར་མི་ཁོམ་པའི་བྱ་བ་ངན་པས་དལ་བས་ན་དལ་བ། མངོན་མཐོ་ངེས་ལེགས་སྒྲུབ་པའི་བྱ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་འབྱོར་པས་ན་འབྱོར་པའོ། །ཡང་ན་དགེ་བ་ལ་མོས་པས་དལ་བ། དགེ་བ་ལག་ཏུ་ལེན་པས་འབྱོར་བའོ། །ཡང་ན་མི་ཁོམ་པའི་གནས་བརྒྱད་སྤངས་པས་དལ་བ། འབྱོར་པ་བཅུ་དང་ལྡན་པས་འབྱོར་པ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །མི་ཁོམ་པའི་གནས་བརྒྱད་ནི། །ཆོས་མངོན་པར། དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་དང༌། །ཀླ་ཀློ་ཚེ་རིང་ལྷ་དང་ནི། །ལོག་ལྟ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྟོངས་པ། །ལྐུགས་པ་འདི་དག་མི་ཁོམ་བརྒྱད། ཅེས་དང༌། འབྱོར་བ་བཅུ་ནི། མི་ཉིད་དབུས་སྐྱེས་དབང་པོ་ཚང༌། །ལས་མཐའ་མ་ལོག་གནས་ལ་དད། །ཅེས་རང་འབྱོར་ལྔ་དང༌། །སངས་རྒྱས་བྱོན་དང་ཆོས་བསྟན་དང༌། །བསྟན་པ་གནས་དང་དེའི་རྗེས་འཇུག །གཞན་ཕྱིར་སྙིང་ནི་བརྩེ་བའོ། །ཞེས་གཞན་འབྱོར་ལྔ་སྟེ་བཅུའོ། །དེ་རྣམས་ལ་དལ་བ་བརྒྱད་དང་འབྱོར་བ་བཅུ་ལྡན་གྱི་མི་ལུས་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྙེད་པར་དཀའ་ཞིང་ཕན་ཐོགས་ཆེ་བས་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཆོས་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ། ཁྱད་པར་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་ལམ་ཚེ་གཅིག་ལ་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པ་ནི་ངེས་པར་ལྷོ་འཛམ་བུ་གླིང་པའི་མི་ལུས་ཁམས་དྲུག་དང་ལྡན་པའི་རྡོ་རྗེའི་ལུས་འདི་ཁོ་ན་ཡིན་ཞིང་འདི་ལྟ་བུ་ནི་སྔོན་དགེ་བ་སྤྱད་ཅིང་སྡིག་པ་སྤངས་ཚོགས་བསགས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པས་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཤིན་ཏུ་ནས་དཀོན་པའོ། །གང་ལ་ལྟོས་ནས་རྙེད་པར་དཀའ་ན་མི་ཁོམ་པའི་གནས་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ནས་དམ་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་ཏུ་ཡོད་པའི་མི་ལུས་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ཤིན་ཏུ་དཀོན་པས་ད་ལམ་ཆོས་བྱར་ཡོད་པའི་དལ་འབྱོར་གྱི་མི་ལུས་འདི་ཉིན་མོའི་སྐར་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞིང༌། གང་རྙེད་པར་དཀའ་ན་དལ་བ་བརྒྱད་དང་འབྱོར་པ་བཅུ་ལྡན་པའི་མི་ལུས་རིན་པོ་ཆེ་འདིའོ། །ཚུལ་གང་གིས་རྙེད་པར་དཀའ་ན། ངན་སོང་གསུམ་ནི་ས་ཆེན་པོའི་རྡུལ་ཕྲན་བཞིན་དང་མི་ལུས་ཙམ་པོ་པའང་སེན་མོའི་སྟེང་གི་རྡུལ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ལས་ད་ལམ་མི་ལུས་མཆོག་ཐོབ་པ་འདི། རྒྱ་མཚོ་ཆེར་གཡེངས་གཉའ་ཤིང་གི། །བུ་གར་རུས་སྦལ་མགྲིན་ཆུད་ལྟར། །མི་ཉིད་རྙེད་པ་ཤིན་ཏུ་དཀའ། །ཞེས་དང༌། ཙནྡྲ་གོ་མིས་ཀྱང༌། གང་ཞིག་ཐོབ་ནས་སྐྱེ་བའི་རྒྱ་མཚོའི་མཐར་འབྱིན་ཞིང༌། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་ས་བོན་དགེ་བའང་འདེབས་བྱེད་པ། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་བས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་ཆེས་ལྷག་པའི། །མི་ཉིད་དེ་ནི་སུ་ཞིག་འབྲས་བུ་མེད་པར་བྱེད། །སེམས་ཀྱི་སྟོབས་ཆེན་མི་ཡིས་རྙེད་པ་གང་ཡིན་པ། །ལམ་དེ་ལྷ་དང་ཀླུ་ཡིས་མི་རྙེད་ལྷ་མིན་དང༌། །མཁའ་ལྡིང་རིག་འཛིན་མིའམ་ཅི་དང་ལྟོ་འཕྱེས་མིན། །ཞེས་དང༌། སྤྱོད་འཇུག་ལས། དལ་འབྱོར་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ། །སྐྱེས་བུས་དོན་གྲུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ལ། ཞེས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་པའི་སྡེ་སྣོད་ལས། །མིར་གྱུར་པ་ནི་དཀའ་བ་སྟེ། །མི་སྲོག་ཐོབ་པའང་དཀའ་བ་ཡིན། །དམ་པའི་ཆོས་ཐོབ་དཀའ་བ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་འབྱུང་བའང་དཀའ་བ་ཡིན། །ཞེས་དང༌། སྙིང་རྗེ་པད་དཀར་ལས་ཀྱང༌། མིར་སྐྱེ་བ་ནི་རྙེད་པར་དཀའ། །དལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་བའང་རྙེད་པར་དཀའ། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བའང་རྙེད་པར་དཀའ། དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པའང་རྙེད་པར་དཀའ། །ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་ཡང་རྙེད་བར་དཀའ་ལགས་སོ། །ཞེས་སོགས་མདོ་རྒྱུད་རྣམས་ལས་མཐའ་ཡས་པར་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པའོ། །དེའང་ལུས་ལ་གྲུ་དང་འོག་རྟ་དང་གཡོག་གི་འདུ་ཤེས་བཞག་ལ་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་དང་འཕྲང་ལས་བསྒྲལ་ཞིང་འབྲོས། དགེ་བའི་ལས་ལ་བཀོལ་དགོས་ཏེ། །མི་ཡི་གྲུ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །སྡུག་བསྔལ་ཆུ་བོ་ཆེ་ལས་སྒྲོལ། །གྲུ་འདི་ཕྱིས་ནས་རྙེད་པར་དཀའ། རྨོངས་པ་དུས་སུ་གཉིད་མ་ལོག །ཅེས་དང༌། མི་ལུས་གཙང་མའི་རྟ་ཞོན་ནས། །འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་འཕྲང་ལས་བྲོས། །ཞེས་དང༌། མི་ངོ་ཅོག་གི་ལུས་འདི་ནི། །བཀོལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ཟད། ཅེས་གསུངས་སོ། །ལྟར་སྣང་ལ་མི་ལུས་སྐྱོན་མེད་དུ་སྣང་ཡང་རྒྱུད་ལ་དད་པའི་བློ་མི་འཆར་བ་ནི་དལ་འབྱོར་ལྟར་སྣང་དུད་འགྲོ་མིའི་བྱད་གཟུགས་འཛིན་པ་དང་ཆོས་མཚུངས། རྒྱུད་ལ་དད་པའི་བློ་ཡོད་ན་འཕྲལ་གྱི་དབང་པོ་ཚང་མ་ཚང་ཅུང་ཟད་ལ་མ་ལྟོས་པས་རྟེན་མཆོག་ཡིན་ཏེ་ཕལ་ཆེན་ལས། སྲིད་པའི་གནས་ཅན་དད་པ་ཆུང་བ་ཡིས། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་དང༌། །མདོ་ལས། དད་པ་མེད་པའི་མི་རྣམས་ལ། །དཀར་པོའི་ཡོན་ཏན་མི་སྐྱེ་སྟེ། །ས་བོན་མེ་ཡིས་ཚིག་པ་ལ། སྨྱུ་གུ་སྔོན་པོ་ཇི་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །མདོ་ལས། ཀུན་དགའ་བོ་དད་པ་ལ་སྦྱོར་བར་གྱིས་ཤིག །འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསོལ་བ་འདེབས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང༌། དད་པའང་ཆོས་མངོན་པ་ལས། དད་པ་གང་ཞེ་ན། ལས་དང་འབྲས་བུ་དང་བདེན་པ་དང་དཀོན་མཆོག་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་དང་འདོད་པ་དང་སེམས་དང་བའོ། །ཞེས་གསུངས་པས་དང་བའི་དད་པ། ཡིད་ཆེས་པའི་དད་པ། འདོད་པའི་དད་པ་རྣམས་སུ་ཡོད་པ་ལས། དང་པོ་ནི། ཡུལ་དཀོན་མཆོག་ལ་བརྟེན་ཏེ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་བླ་མར་མོས་ཤིང་སེམས་དང་བའོ། །གཉིས་པ་ནི། དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འདོད་ཁམས་ཀྱི་བདེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ། མི་གཡོ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཁམས་གོང་གི་བདེ་བ། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྲས་བུ་སྡུག་བདེན་གྱི་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཐོབ་པར་ཡིད་ཆེས་པ་སྟེ་མདོར་ན་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ལ་ཡིད་ཆེས་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་གུས་པ་དང་བཅས་ཏེ་ལམ་ལ་སློབ་པའོ། །རིན་ཆེན་ཕྲེང་བར། འདུན་དང་ཞེ་སྡང་འཇིགས་པ་དང༌། །རྨོངས་པས་གང་ཞིག་ཆོས་མི་འདའ། །དེ་ནི་དད་པ་ཅན་ཞེས་བྱ། །ངེས་པར་ལེགས་པའི་སྣོད་མཆོག་ཡིན་ཞེས་ཆགས་སྡང་རྨོངས་གསུམ་སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཆོས་མི་གཏོང་བའང་དད་པར་འཇོག་གོ །ཕན་ཡོན་ནི་སྐྱེས་བུ་མཆོག་གི་སེམས་སྐྱེ། མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་སྤོང་བ་སོགས་མཐའ་ཡས་ཤིང༌། དད་པ་ཡོད་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱང་དེའི་དྲུང་དུ་བྱོན་ནས་ཆོས་སྟོན་ཏེ། །དཀོན་མཆོག་ཏ་ལར། རྒྱལ་དང་རྒྱལ་བའི་ཆོས་ལ་དད་གྱུར་ཅིང༌། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ལ་དད་བྱེད་པ། །བྱང་ཆུབ་བླ་ན་མེད་ལ་དད་གྱུར་ན། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་སྐྱེའོ། །ཞེས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས། དེ་ལྟར་དད་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྣོད་དུ་རིག་ནས་དེའི་དྲུང་དུ་གཤེགས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཡང་དག་པར་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་མི་ལུས་ཐོབ་ཅིང་དད་པའི་བློ་དང་ལྡན་པའི་སྐབས་འདིར་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་བྱ་བས་ཆུད་མ་གཟན་པར་དགེ་སྦྱོར་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱ་དགོས། གཞན་དུ་ན་ལུས་ངག་གི་སྡིག་པ་མངོན་གྱུར་པ་མ་བསགས་ཀྱང་ཡིད་ཀྱིས་མི་དགེ་བའི་སེམས་མགོ་མི་ནོན་པར་འཁོར་ཡུག་ཏུ་འཆར་བའི་རྣམ་སྨིན་གྱིས་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་གར་སྐྱེ་ཆ་མ་འཚལ་ཏེ། དགེ་བ་དག་ཀྱང་མ་བྱས་ལ། །སྡིག་པ་དག་ཀྱང་ཉེར་བསགས་ན། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱར་ཡང་ནི། །བདེ་འགྲོའི་སྒྲ་ཡང་ཐོས་མི་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་མི་ཁོམ་པའི་གནས་རྣམས་སུ་ལྷུང་ན་ཇི་ལྟར་བྱ། དེས་ན་དལ་འབྱོར་འདི་ཐོབ་དཀའ་ཞིང་འཇིག་སླ་ལ་ཕན་ཡོན་དུ་མ་དང་ལྡན་པའི་གོ་བ་དང་ངེས་ཤེས་རྣལ་མ་རྒྱུད་ལ་མ་སྐྱེས་བར་དུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དལ་འབྱོར་ཐོབ་དཀའ་བར་ཤེས་ཀྱང་དགེ་སྦྱོར་ལ་བརྩོན་པར་མི་བྱེད་ན་རྙེད་བར་དཀའ་བ་རྙེད་པ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་པས་མགོ་ལ་མེ་ཤོར་བ་གསོད་པ་ལྟར་བརྩོན་པ་ཆེན་པོས་ཉིན་མཚན་མེད་པར་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་ལ་འབད་པ་དང་བསླབ་གསུམ་མིག་ལྟར་བསྲུང་ཞིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱ་བ་གལ་ཆེའོ། །མདོར་བསྡུས་ནས་བསྒོམ་བྱ་ནི། དལ་འབྱོར་གྱི་མི་ལུས་རིན་པོ་ཆེ་ཐོབ་པར་དཀའ་ཞིང་འཇིག་པར་སླ་བས་ཉི་མ་དེ་རིང་ནས་དགེ་སྦྱོར་ལ་ལྟེམ་རྐྱང་མེད་པར་ཁོར་ཡུག་ཏུ་བྱ་སྙམ་དུ་བསམ་མོ། །དམིགས་པ་དང་ཆོས་ཐུན་དང་པོའོ།། ༈ །།གཉིས་པ་འཆི་བ་མི་རྟག་པ་བསྒོམ་པ་ནི། སྟོན་པས། དགེ་སློང་དག་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པའོ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་ཇི་ལྟར་མི་རྟག་ན། ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་ཚོམས་ལས། བསགས་པ་ཀུན་གྱི་མཐའ་འཛད་ཅིང༌། །བསླངས་པའི་ཐ་མ་འགྱེལ་བར་འགྱུར། འཕྲད་པའི་ཐ་མ་འབྲལ་བ་སྟེ། །གསོན་པའི་ཐ་ནི་འཆི་བར་འགྱུར། །ཞེས་དང༌། ཀྱེ་མ་འདུས་བྱས་རྣམས་མི་རྟག །སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པས་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་ཅིང་འགྱུར་བས་ཚེ་སྲོག་ཀྱང་མི་རྟག་གོ །དེ་ཡང་ཕྱིའི་འཇིག་རྟེན་ལའང་བསྐལ་པ་ཆགས་འཇིག་གནས་གསུམ་ལོ་ཟླ་ཞག་ཟ་མ་སྔ་དྲོ་ཕྱི་དྲོ་ཉིན་མཚན་དུས་བཞིའི་འགྱུར་བ་སོགས་སྐད་ཅིག་རེ་རེར་ཡང་འགྱུར་ཞིང་མི་རྟག་སྟེ། རྒྱ་རོལ་ལས། སྲིད་གསུམ་མི་རྟག་ནམ་མཁའི་སྤྲིན་དང་འདྲ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ནང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་སྐྱེས་པ་ནས་རྒས་པ་སོགས་སྒོ་གསུམ་སྐད་ཅིག་ཀྱང་མི་སྡོད་པར་འགྱུར་བའི་རང་བཞིན་དུ་གནས། ཁྱད་པར་ལྷོ་འཛམ་བུ་གླིང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ཚད་ལ་ངེས་པ་མེད་པས་གློ་བུར་གྱི་རྐྱེན་དུ་མས་ངེས་མེད་དུ་འཆི་བར་འགྱུར་ཏེ། ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་ཚོམས་ལས། ཁ་ཅིག་མངལ་དུ་འཆི་བར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་ཁ་ཅིག་བཙས་པའི་སར། །དེ་བཞིན་ཁ་ཅིག་གོག་ཙམ་ན། །དེ་བཞིན་ཁ་ཅིག་ཡོངས་རྒྱུག་བའི། །ལ་ལ་རྒན་དང་ལ་ལ་གཞོན། །ལ་ལ་དར་ལ་བབ་པའི་མི། །རིམ་གྱིས་རབ་ཏུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འཆི་བ་ཐོག་ཏུ་བབ་པའི་ཚེ་ཚེ་འདིའི་དཔལ་འབྱོར་སྙན་གྲགས་སྟོབས་འབྱོར་གང་གིས་ཀྱང་མི་ཕན་ཞིང་ཕྱིས་གནོད་པའི་རྒྱུ་བྱས་པས་དོན་མེད་སྟོང་རོ་དང་འཆི་ཁར་ཡང་དེ་དག་གི་སེམས་ཁྲལ་སྣ་ཚོགས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་སྟེ། འཆི་བའི་དུས་ལ་བབ་པ་ན། །བུ་རྣམས་སྐྱབས་སུ་མི་འགྱུར་ཞིང༌། །ཕ་ཡང་མ་ཡིན་གཉེན་འདུན་མིན། །ཁྱོད་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བ་མེད། །ཅེས་གསུངས་པས་སོ། །དེའང་བདག་ངེས་པར་འཆི། ནམ་འཆི་ཆ་མེདཔར་མྱུར་དུ་འཆི། སྡིག་པ་སྦྱོང་བའི་ལོང་མེད་པར་འཆི། །མི་འདོད་བཞིན་དུ་བྱ་བ་མཐར་མ་ཕྱིན་པར་འཆི། །ཚེ་འདིའི་ལོངས་སྤྱོད་བཙན་ཕྱུག་སྟོབས་འབྱོར་གང་གིས་ཀྱང་མི་ཕན་པར་འཆིའོ། །ངེས་པར་འཆི་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་སྔར་རང་གི་ཕ་མ་ཁྱིམ་མཚེས་ཡུལ་མི་དགོན་པ་རི་ཁྲོད་གནས་བཞིན་གནས་པའི་གཉེན་འབྲེལ་མཐུན་གྲོགས་ངོ་ཤེས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཚེ་འདི་དོན་དུ་གཉེར་ནས་རྩོལ་བ་བརྩོན་འགྲུས་སྡོད་ཚིས་ཀྱི་གྲབས་ཤོམས་ཇི་ཙམ་བྱས་ཀྱང་ཐོག་ཏུ་མ་སོང་མ་ཟིན་པར་ཁོ་ཤི་མོ་ཤི་ཞེས་སོགས་ཟེར་བ་རྐྱང་པ་རེད་ཅིང༌། སྔར་བྱུང་བ། ད་ལྟ་ཡོད་པ། སླད་ནས་འབྱུང་བའི་སེམས་ཅན་སུ་ཡང་མི་འཆི་བར་སྡོད་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྡོ་རྗེའི་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་ཡང་འཇིག་ན་འོ་སྐོལ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་སྐད་དུ་ཡང་སློབ་དཔོན་རྟ་དབྱངས་ཀྱིས། །ས་འམ་འོན་ཏེ་མཐོ་རིས་ན། །སྐྱེས་ནས་ལ་ལ་མ་ཤི་བ། །འགའ་ཞིག་ཁྱོད་ཀྱིས་མཐོང་བའམ། །ཐོས་སམ་འོན་ཏེ་ཐེ་ཚོམ་ཟ། །ཞེས་དང༌། ཇི་སྙེད་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི། །རྡོ་རྗེའི་སྐུ་ཡང་མི་རྟག་ན། །ཆུ་ཤིང་སྙིང་པོ་མེད་འདྲ་བའི། །ལུས་ཅན་གཞན་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས། །ཞེས་སོགས་མཐའ་ཡས་པར་གསུངས་སོ། །མྱུར་དུ་འཆི་ཞིང་ནམ་འཆི་ཆ་མེད་དེ། །མཛོད་ལས། །འདི་ན་མ་ངེས་ཐ་མར་ནི། །ལོ་བཅུ་དང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་འོ་སྐོལ་འཛམ་གླིང་པའི་ཚེ་ལ་ངེས་པ་མེད་ཅིང་དེང་སང་ལྔ་བཅུ་ཁ་རལ་གྱི་སྐབས་སུ་འདུག །དེའང་གློ་བུར་གྱི་རྐྱེན་དུག་གཟའ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་དོ་དགོངས་གསོན་པོ་ཉལ་བའི་ཤུལ་དུ་སང་ཤི་བའི་རོ་ཡོད་པའང་མཐོང་བས་ངེས་པ་མེད་ཅིང་ལོ་ཟླ་བ་ཞག་སོགས་ཇི་ཙམ་སོང་རིམ་ནས་འཆི་བར་ཉེ་བ་ཡིན་པས་མཚོར་བ་ཞིག་ལ་འཆི་བ་ཐོག་ཏུ་འོང༌། རྩལ་བོ་ཆེས་མདའ་འཕངས་པའམ་རི་གཟར་ནས་ཆུ་འབབ་པའམ་གསོད་སར་ཁྲིད་པའི་བརྩོན་བཞིན་མྱུར་དུ་འཆི་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་རྩལ་ཆེན་གྱིས། རྒྱུད་ལ་སྤྲིངས་ནས་མདའ་བསྐུལ་བ། །མི་སྡོད་བདག་སར་མྱུར་དུ་ཕྱིན། །མི་རྣམས་ཚེ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་དང༌། འདུས་པ་ལས། གྲོགས་དག་ཚེ་འདི་མྱུར་འགྲོ་ཞིང༌། །རི་གཟར་ཆུ་དྲག་མགྱོགས་འགྲོ་ན། །བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོས་མི་ཤེས་ཏེ། །མི་མཁས་ལོངས་སྤྱོད་དྲེགས་པས་མྱོས། །ཞེས་དང༌། ལྗོན་ཤིང་གི་མདོར། གསོད་སར་ཁྲིད་པའི་བཙོན་བཞིན་དུ། །གོམ་རེ་བོར་ཞིང་འཆི་དང་ཉེ། །ཞེས་དང༌། ཚོམས་ལས། དཔེར་ན་ངེས་པར་གསོད་པ་དག །གོམ་པ་གང་དང་གང་བོར་བ། །གསོད་པའི་དྲུང་དུ་བསྙེན་པ་ལྟར། །མི་རྣམས་སྲོག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྡིག་པ་སྦྱོང་བའི་ལོང་མེད་པར་འཆི་སྟེ། ཚེ་ལ་ངེས་པ་མེད་ཅིང་འཆི་རྐྱེན་མང་གསོན་རྐྱེན་ཉུང་གསོན་རྐྱེན་ཡང་འཆི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བཤེས་སྤྲིང་ལས། ཚེ་འདི་གནོད་མང་རླུང་གིས་བཏབ་པ་ལྟར། །ཆུ་ཡི་ཆུ་བུར་བས་ཀྱང་མི་རྟག་ན། །དབུགས་དབྱུང་དབུགས་རྔུབ་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་ལས། །སད་ཁོམ་གང་ལགས་དེ་ནི་ངོ་མཚར་ཆེ། །ཞེས་དང༌། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བར། འཆི་བའི་རྐྱེན་ནི་མང་བ་སྟེ། །གསོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟ་མིན། །དེ་རྣམས་ཉིད་ནི་འཆི་བའི་ཡང༌། །དེ་བས་རྟག་ཏུ་ཆོས་མཛོད་ཅིག །ཅེས་དང༌། སྤྱོད་འཇུག་ལས། བདག་ནི་སྡིག་པ་མ་བྱང་བར། །སྔོན་དུ་འཀུམ་པར་འགྱུར་དུ་འཆི། །ཞེས་དང༌། དེ་རིང་ཁོ་ན་མི་འཆི་ཞེས། བདེ་བར་འདུག་པ་རིགས་མ་ཡིན། །བདག་ནི་མེད་པར་འགྱུར་བའི་དུས། །དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང༌། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་མ་ཚར་མ་ཟིན་བྱ་བཞག་རྣམས་རིམ་གྱིས་བྱ་དགོས་སྙམ་པའི་ངང་ལ་མི་འདོད་བཞིན་དུ་འཆི་བདག་ཐོག་ཏུ་སླེབ་ཡོང་བས་ཚེ་འདིའི་དོན་མི་སྒྲུབ་ཅིང་ཕྱི་མའི་དོན་སྒྲུབ་དགོས་ཏེ། སང་དང་འཇིག་རྟེན་ཕྱི་མ་གཉིས། །སྔུན་ལ་གང་ཡོང་གཏོལ་མེད་པས། །སང་གི་ཚེས་ལ་མི་འབད་པར། །ཕྱི་མའི་དོན་ལ་འབད་པར་རིགས། །ཞེས་དང༌། སྤྱོད་འཇུག་ལས། ཉིན་མཚན་སྡོད་པ་ཡོད་མེད་པར། །ཚེ་འདི་རྟག་ཏུ་གོད་འགྱུར་ཞིང༌། །སྣོན་པ་གུད་ནས་ཡོང་མེད་ན། །བདག་ལྟ་འཆི་བར་ཅིས་མི་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དཔའ་ཞིང་རྩལ་ཆེ་ལ་གཟི་ཞིང་བང་མགྱོགས་སྨྲ་ན་ཆུ་བདེ་ཞིང་ལོངས་སྤྱོད་བཙན་ཕྱུག་སྟོབས་འབྱོར་ཇི་ཙམ་འཛོམ་ཡང་འཆི་བ་བཟློག་མི་ཐུབ། འཆི་དུས་སྔར་གྱི་ལས་གང་བྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་ཐམས་ཅད་ཕྱི་ལ་བཞག་སྟེ་མར་གྱི་ནང་ནས་སྤུ་བཏོན་པ་བཞིན་དུ་སྒྲེན་མོ་ལག་སྟོང་དུ་འགྲོ། །ད་ལྟ་ལུས་ན་མི་བཟོད་ལྟོགས་མི་བཟོད་འཁྱགས་མི་བཟོད་སྐོམ་མི་བཟོད། བརྒྱབ་ཀྱི་དོགས་བསད་ཀྱི་དོགས་བཅིངས་ཀྱི་དོགས་བཟུང་གི་དོགས་ལུས་ཀྱི་འཚོ་སྐྱོང་ཁོ་ནའི་ཆེད་དུ་སྡུག་བསྔལ་དཀའ་དགུ་སྤྱད་པ་འདི་ཤི་ཚེ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྐྱུག་བྲོ་ལྟ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ནི་ཐོབ་ཤ་བྱེད། ལུས་དེ་ཐག་པས་བཅིངས་དུར་ཁྲོད་དུ་བསྐྱལ་བྱ་གཅན་གཟན་རྣམས་ཀྱིས་ཟོས་རུས་པ་ཙམ་ལས་སྔར་གྱི་ཤུལ་ཙམ་ཡང་མེད་པར་བྱེད། ཡང་ན་མེར་བསྲེགས་ཐལ་བ་སྤར་གང་བྱེད་དམ་ཆུར་སྐྱུར་ཉ་སྦལ་གྱིས་ཟའམ་ས་འོག་ཏུ་འབུ་ཉོག་གེ་སྦ། གནས་ཚུལ་དེ་ལས་མ་འདས་པས་དུས་དེ་ཙ་ན་དཀར་པོ་དགེ་བའི་ལས་དང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་མ་གཏོགས་སྐྱབས་སྐྱེལ་མ་མེད་པས་དེ་ཙ་ན་མི་འགྱོད་པའི་བློ་བདེ་ཚགས་སུ་ཚུད་པ་གལ་ཆེའོ། །དེ་སྐད་དུའང་སྤྱོད་འཇུག་ལས། །བདག་ནི་མལ་དུ་འདུག་བཞིན་དུ། །གཉེན་བཤེས་ཀུན་གྱིས་མཐའ་བསྐོར་ཡང༌། །སྲོག་ཆད་པ་ཡི་ཚོར་བ་ནི། །བདག་ཉིད་ཁོ་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར། །གཤིན་རྗེའི་ཕོ་ཉས་ཟིན་པ་ལ། །གཉེན་གྱིས་ཅི་ཕན་གཤེས་ཅི་ཕན། །དེ་ཚེ་བསོད་ནམས་གཅིག་སྐྱབས་ན། །དེ་ཡང་བདག་གིས་མ་བསྟེན་ཏོ། །ཞེས་དང༌། དཀའ་བ་མང་པོས་བསྒྲུབས་པ་ཡི། །ཟས་དང་གོས་ཀྱིས་བསྐྱངས་པའི་ལུས། །ཁྱོད་དང་མི་འགྲོགས་བྱ་ཁྱིས་ཟ། །ཡང་ན་འབར་བའི་མེ་ཡིས་འཚིག །ཡང་ན་ཆུ་ཡི་ནང་དུ་འདྲུལ། །ཡང་ན་ས་ཡི་དོང་དུ་སྦ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཐུན་དང་དམིགས་ཐུན་གཉིས་པའོ།། ༈ །།འཆི་ཚུལ་དངོས་ཀྱང་མེ་ཆུ་དུག་མཚོན་གཟའ་སོགས་ཀྱིས་གློ་བུར་དུ་འཆི་བའམ་ཡང་ན་འགའ་ཞིག་ཡུན་རིང་ནད་ཀྱིས་བཏབ་རིམ་གྲོ་སྨན་དཔྱད་བྱས་ཀྱང་མ་ཕན་ལུས་སེམས་བཟོད་གླགས་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནོན། །གཏམ་གྱི་ཤེད་ཤོར། ཟས་ཀྱིས་ཕན་ཡང་དང་ཁར་མི་འགྲོ། །སྐོམ་འཐུང་འདོད་ཀྱང་སྨན་པས་བཀག །ཨ་ན་ཧུ་ཁྱུའི་སྒྲ་འབྱིན། ནུབ་གཉིད་མི་ཡོང༌། ཉིན་དབང་མེད་དུ་འཐིབས། མལ་གྱི་ཐ་མར་ཉལ། ཟས་ཀྱི་ཐ་མ་ཁར་སྙོད། གཏམ་གྱི་ཐ་མ་འོར་སྐྱེད་བྱེད། གདོང་ལ་རྡུལ་ཆགས་གོས་ལ་ནོམ་ནོམ་འཇུ། ས་འོག་ཏུ་ལྷུང་བ་སྙམ་བྱེད། །དབུགས་ཁ་ནས་བཤོ་ཞིང་ཕྱིར་ལྡོག་པ་མེད་པར་མིག་སྐྱ་ལོག་གེར་ཤི །ལུས་དེ་དུར་ས་ཞིག་ཏུ་བསྐྱལ། ལུས་དང་བྲལ་བའི་སེམས་དེ་རང་གིས་བསགས་པའི་ལས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བར་དོར་དབང་མེད་འཕྱོ། །ལས་དབང་གིས་ཕྱི་མའི་སྐྱེ་གནས་འཛིན་ནོ། །དེའང་མདོ་ལས། འཇིག་རྟེན་འདི་ནི་འདོར། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་ནི་འགྲོ། །སྐྱེས་ཆེན་པོས་ནི་འདེགས། མུན་པ་ཆེན་པོར་ནི་ཞུགས། ཕ་མ་ཕུ་ནུ་སྲིང་མོ་བུ་བུ་མོས་ནི་བསྐོར། དབུགས་ནི་ཆད། ནོར་རྣམས་ནི་བགོ་བཤའ་བྱེད་ཟེར། །ཀྱི་ཧུད་ཕ་ཀྱི་ཧུད་མ་ཀྱི་ཧུད་བུ་ཞེས་ནི་ཟེར། སྐྲ་ནི་བཤིག །དེའི་ཚེ་ཆོས་མ་གཏོགས་སྐྱབས་དང་གནས་དང་དཔུང་གཉེན་གཞན་མེད་དོ། །དེའི་དུས་ན་ཆོས་ནི་གླིང་དང་མགོན་དང་གནས་དང་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་སྔོན་བྱོན་གྱི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱང་མི་རྟག་པས་ཐུགས་བརྒྱུད་བསྐུལ་ཚེ་འདི་བློས་བཏང་སྒྲུབ་པ་སྙིང་པོར་མཛད་པས་དོན་གཉིས་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡིན་པས། ཇོ་བོ་རྗེ་དང་ལོ་ཆེན་རིན་བཟང་དང༌། ཆག་ཁྲི་མཆོག །ཨ་མེས་བྱང་ཆུབ་ཤེས་རབ་རྡོ་རྗེ། འཛེང་སྒོམ་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་མཚན། པོ་ཏོ་བ། ཁ་རག་པ་སོགས་ཀྱི་མཁས་གྲུབ་དུ་མ་མི་རྟག་པས་ཐུགས་རྒྱུད་བསྐུལ་ལོང་མེད་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་མཛད་པས་དངོས་གྲུབ་བརྙེས་པ་ཡིན། རང་རེ་རྣམས་ཟས་གོས་ཡོད་པས་མི་ཆོག་ལེགས་པ་ཞིག་དགོས་ནོར་ལ་བེད་སྤྱོད་རྒྱུ་ཡོད་པས་མི་ཆོག་ཕུགས་ཐེས་དགོས། བྱས་ཀྱང་རུང་མ་བྱས་ཀྱང་རུང་བའི་ཆོས་དེ་འཆི་བ་སྙིང་གཟེར་ལ་བྱེད་པར་སྣང༌། ཤེས་པ་རྣལ་དུ་ཡོད་བྱས་ན་ཅིའང་ཨང་བསམ་ནས་བླ་མ་གོང་མའི་རྣམ་ཐར་ལ་སློབ་པ་གལ་ཆེ། དེས་ན་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལས་ཀྱང་ཆོས་ཚིག་གཅིག་སྟོན་པའི་དགེ་བཤེས་གྲོགས་སུ་བཟང༌། ཕོ་བྲང་སྐྱེད་ཚལ་རིན་ཆེན་སྣ་བདུན་སོགས་ཀྱིས་སྤྲས་པ་ལས་ས་རྡོའི་སྤྱིལ་པོར་སྒོ་གསུམ་མི་དགེ་བས་དབེན་པར་བསྡད་ན་གནས་བཟང༌། ནོར་ཇི་ཙམ་འཛོམ་པ་ལས་འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་ནོར་དུ་ཆེ་བས་ལག་ཏུ་བླང་བ་གལ་ཆེ། དེས་ན་ནམ་འཆི་ཆ་མེད་བསམས་ལ་བློ་སྣ་བསྟུངས། སྐྱོ་ཤས་བསྐྱེད། ལོང་མེད་ཀྱི་བསམ་པ་དྲག་པོས་ཉིན་མཚན་དགེ་སྦྱོར་གྱི་དུས་འདའ་ཞིང་དགོས་མེད་ཀྱི་བློ་སྣ་ཐུང་སྦུད་ཀྱི་མ་སོང་བར་འཆི་བ་མི་རྟག་པ་སྒོམ་པ་གལ་ཆེ་ཞིང་འཆི་བ་མི་རྟག་པའི་གོ་བ་དང་ངེས་ཤེས་རྒྱུད་ལ་མ་སྐྱེས་ན་དགོས་མེད་ཀྱི་བློ་མི་སྐྱེ། དེ་མ་སྐྱེས་ན་དགེ་སྦྱོར་ལ་བརྩོན་པ་མི་བྱེད་པར་ལེ་ལོར་ལུས་འགྲོ་བས་དགེ་སྦྱོར་ཡོང་མ་ཡོང་འདི་ལ་རག་ལས་སོ། །མདོར་བསྡུས་ནས་བསྒོམ་བྱ་ནི། སྐྱེས་པའི་ཐ་མ་འཆི་བ་མ་གཏོགས་མེད། དེའང་ནམ་འཆིའི་ཆ་མ་མཆིས་ཤི་ཆ་ཆོས་མ་གཏོགས་གང་གིས་ཀྱང་མི་ཕན་སྙམ་ཞིང་སྐབས་ཙ་ན་རང་ནད་ཀྱིས་བཏབ་སྟེ་ཤི་ཕུང་པོ་དུར་ཁྲོད་དུ་བསྐྱལ་ཏེ་ཀེང་རུས་སུ་གྱུར་རྣམ་ཤེས་བྱ་སྤུ་རླུང་ཁྱེར་ལྟར་དབང་མེད་དུ་འཕྱོ་བ་ལ་སེམས་གཏད་དེ། སྐྱོ་ཤས་དང་ལོང་མེད་ཀྱི་བློ་སྣ་ཐུང་སྦུད་པ་བྱའོ། །ཆོས་ཐུན་དང་དམིགས་ཐུན་གསུམ་པའོ། ༈ །གསུམ་པ་ལས་རྒྱུ་འབྲས་བསམ་པ་ནི། །དེ་ནས་ལས་རྒྱུ་འབྲས་བསམ་པར་བྱ་དགོས་པས། སྦྱིར་བདེ་སྡུག་ཐམས་ཅད་ལས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། ལས་བརྒྱ་བ་ལས། ལས་བརྒྱ་བ་ལས། ལས་རྣམས་ཀྱང་ནི་སྣ་ཚོགས་ལས། །དེ་ཡིས་འགྲོ་རྣམས་སྣ་ཚོགས་བྱས། ཞེས་དང༌། སྙིང་རྗེ་བད་དཀར་ལས། འཇིག་རྟེན་ནི་ལས་ཀྱིས་བྱས་པ་ལས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ལས་ཀྱིས་བྱས་པ་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ། ལས་ཀྱི་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ། །ཞེས་དང༌། མཛོད་ལས། ལས་ལས་འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་སྐྱེས། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ལས་དེའང་སེམས་པའི་ལས་དང་བསམ་པའི་ལས་གཉིས་སུ་འདུ་ཞིང་དེའང་ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་ལས་གསུམ་དུ་འདུས་ཏེ། །དེ་ནི་སེམས་པ་ངང་དེས་བྱས། སེམས་པ་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡིན་ཏེ། དེས་བསྐྱེད་ལུས་དང་ངག་གི་ལས། ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའང་ཚེ་འདིར་བདེ་སྡུག་ཅི་སྣང་བ་དེ་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་རྣམས་སུ་དགེ་མི་དགེ་གང་སྤྱད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཞིང༌། འདིར་ལས་གང་དང་གང་སྤྱད་པ་དེའི་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་དེའང་མི་དགེ་བ་སྤྱད་པའི་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེ། རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི། གསོད་པ་ཡིས་ནི་ཚེ་ཐུང་འགྱུར། །རྣམ་པར་འཚེ་བས་གནོད་པ་མང༌། །བརྐུས་པ་ཡིས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཕོངས། །བྱི་བོ་བྱེད་པས་དགྲ་ཟླར་བཅས། །རྫུན་དུ་སྨྲ་བས་སྐུར་པ་སྟེ། །ཕྲ་མ་ཡིས་ནི་བཤེས་དང་འབྱེད། །ཚིག་རྩུབ་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྙན་ཐོས། །མ་འབྲེལ་པས་ནི་ཚིག་མི་བཙུན། །བརྣབ་སེམས་ཡིད་ལ་རེ་བ་འཇོམས། །གནོད་སེམས་འཇིགས་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ལྟ་ངན་ཉིད། །ཅེས་དང༌། དབང་འབྲས་ནི། ཕྱི་རོལ་གཟི་ཆུང་གནོད་པ་མང༌། །རྡུལ་འཁྲིགས་དྲི་ང་མཐོ་དམན་ཅན། །ཚྭ་སྒོ་ཅན་དང་ལོག་པ་དང༌། །འབྲས་བུ་ཕྲ་ཁ་ཆུང་ངམ་མེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །ལས་མི་དགེ་བཅུ་སྤྱད་པའི་འབྲས་བུ་དེ་དག་ཡིན་ཅིང༌། དགེ་བ་བཅུ་སྤྱད་ན་བདེ་འགྲོའི་ལུས་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཐོབ་ཅིང་ཡུལ་ཡིད་དུ་འོང་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའང་མི་དགེ་བ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་དུ་སྤྱད་པ་དང་ཞེ་སྡང་འདོད་ཆགས་གཏི་མུག་གིས་ཀུན་ནས་བསླངས་ཏེ་ལས་བསགས་པ་ལས་དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་ཞིང༌། །དགེ་བ་ཆུང་ངུ་སྤྱད་པས་མི་ལུས། འབྲིང་འདོད་ལྷ་སོགས། ཆེ་བ་སྤྱད་པས་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་རྣམས་སུ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་སྐད་དུའང་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བར། ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་དང༌། །དེས་བསྐྱེད་ལས་ནི་མི་དགེ་བ། །མི་དགེ་ལས་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། །དེ་བཞིན་ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་དོ། །མ་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་མེད། །དེས་བསྐྱེད་ལས་ནི་དགེ་བ་ཡིན། །དགེ་ལས་བདེ་འགྲོ་ཐམས་ཅད་དང༌། །སྐྱེ་བ་ཀུན་ཏུ་བདེ་བ་དག །ཅེས་དང༌། ཆགས་པས་ཡི་དྭགས་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཞེ་སྡང་གིས་ནི་དམྱལ་བར་འཕེན། །རྨོངས་པས་དུད་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཞེས་དང༌། དྲན་ཉེ་ཆུང་བ་ལས། དགེ་བ་ཡིས་ནི་བདེ་བ་འཐོབ། །མི་དགེ་བ་ལས་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང༌། །དེ་ལྟར་དགེ་དང་མི་དགེ་བའི། །ལས་དང་འབྲས་བུ་གསལ་བར་བསྟན། །ཞེས་དང༌། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བར། བསམ་གཏན་ཚད་མེད་གཟུགས་མེད་ཀྱིས། །ཚངས་སོགས་བདེ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལུས་ཀྱི་མི་དགེ་བ་གསུམ། ངག་གི་བཞི། ཡིད་ཀྱི་གསུམ་སོགས་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་སྤང་ཞིང་དེ་ལས་ལྡོག་པའི་དགེ་བཅུ་བསྒྲུབ་པ་ལ་འབད་བྱ་དགོས་ཏེ། ལས་བརྒྱ་བ་ལས། ལུས་ཅན་དག་གི་ལས་རྣམས་ནི། །བསྐལ་བ་བརྒྱར་ཡང་ཆུད་མི་ཟ། །ཚོགས་ཤིང་དུས་ལ་བབ་པ་ན། འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་སྨིན་བར་འགྱུར། །ཞེས་དགེ་མི་དགེ་གང་བྱས་དེ་སེམས་ལ་ས་བོན་དུ་བཞག་སྟེ་དེ་སད་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་ཞིག་དང་ནམ་ཕྲད་པ་ན་རྣམ་སྨིན་བདེ་སྡུག་སོ་སོར་བསླུ་མེད་དུ་འབྱུང༌། ཀུན་སློང་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་བསླངས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་པ་སོགས་ལྟར་སྣང་གི་དགེ་བ་ཅི་བྱས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་པས་ཆོས་རྣལ་མར་མི་འགྲོའོ། །དེའང་རང་གིས་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་རང་ཐོག་ཁོ་ནར་མྱོང་བ་མ་གཏོགས་གཞན་དང་ཐུན་མོང་དུ་བགོ་བྱར་མེད། གཉེན་པོ་བསྐྱེད་དེ་ས་བོན་བཅོམ་ན་མ་གཏོགས་བསྐལ་བ་མཐའ་ཡས་པའི་བར་དུའང་བག་ལ་ཉལ་ཆུད་མི་ཟ་བར་གནས། སོ་སོའི་འབྲས་བུའང་བསླུ་མེད་དུ་འབྱུང་སྟེ། མདོ་ལས། ལྷས་བྱིན་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་པའི་ལས་ནི་ས་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་སྨིན་གྱི་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཟིན་པའི་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་འབའ་ཞིག་ལ་སྨིན་པར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་སུ་ཞིག་ལ་སྨིན་པར་འགྱུར། ཞེས་དང༌། ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་ལས། ཇི་ལྟར་ལས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རང་གིས་བྱས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བ་སྟེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་སོ་སོ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་དང༌། དེས་པས་ཞུས་པ་ལས། ས་བོན་ཚ་བ་རྣམས་ལ་ནི། །འབྲས་བུ་ཚ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ས་བོན་མངར་བ་རྣམས་ལ་ནི། །འབྲས་བུ་མངར་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །དཔེ་ཟླར་བྱ་བ་འདི་ཡིས་ནི། །སྡིག་པའི་རྣམ་སྨིན་ཚ་བ་དང༌། །དཀར་པོའི་རྣམ་སྨིན་མངར་བ་ཡང༌། །མཁས་པ་ཡིས་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་དང༌། དྲན་ཉེ་ཆུང་བར། མེ་ནི་གྲང་བར་འགྱུར་ཡང་སྲིད། །རླུང་ནི་ཞགས་པས་ཟིན་ཀྱང་སྲིད། །ཉི་ཟླ་ཐང་ལ་ལྷུང་ཡང་སྲིད། །ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་བསླུ་མི་སྲིད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཐུན་དམིགས་བཞི་པའོ། ༈ །སྤྱིར་ལས་དེ་ལ། མཐོང་ཆོས་མྱོང་འགྱུར། སྐྱེ་གནས་མྱོང་འགྱུར། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་འགྱུར། མྱོང་བར་མ་ངེས་པ་དང་བཞིར་ཡོད། དང་པོ་ནི། ཞིང་བསམ་གྱི་ཁྱད་པར་ལས། ལས་དེའི་འབྲས་བུ་ཚེ་དེ་ལ་སྨིན་པ་ལྟ་བུ་ལ་བྱེད། གཉིས་པ་ནི། མཚམས་མེད་ལྔ་དང་ཉེ་བའི་མཚམས་མེད་ལྔ་ལ་བྱེད། དེའང་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་སོགས་ལ་འབྲས་བུ་འབྱུང་བའོ། །གསུམ་པ་ནི་ལས་བརྒྱ་པ་ལས། ལུས་ཅན་དག་གི་ལས་རྣམས་ནི། །བསྐལ་བ་བརྒྱར་ཡང་ཆུད་མི་ཟ། །ཚོགས་ཤིང་དུས་ལ་བབ་པ་ན། །འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་སྨིན་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །བཞི་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་ལས་ལྟ་བུ་ལ་བྱེད། ཡང་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས། མི་གཡོ་བའི་ལས་དང་གསུམ། དང་པོ་ནི། འདོད་ཁམས་ཀྱི་དགེ་བའི་ལས་ལ་བྱེད། གཉིས་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་ལ་བྱེད། གསུམ་པ་ནི། ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་དགེ་བའི་ལས་ལ་བྱེད། ཡང་ན་གཅིག་ཏུ་དཀར་བའི་ལས། གཅིག་ཏུ་གནག་པའི་ལས། འདྲེས་མའི་ལས། རྣམ་སྨིན་ཟད་བྱེད་ཀྱི་ལས་དང་བཞི། དང་པོ་ནི། ཁམས་གོང་མའི་དགེ་ལས་ལ་བྱེད། གཉིས་པ་ནི་འདོད་པའི་མི་དགེ་བ་ལ་བྱེད། གསུམ་པ་ནི་འདོད་པའི་དགེ་ལས་ལ་བྱེད། བཞི་པ་ནི་ཟག་མེད་ཀྱི་ལས་ལ་བྱེད་དེ། དེས་རྣམ་སྨིན་ཡིད་དུ་འོང་མི་འོང་སྤེལ་མ་སོགས་འབྱིན་ཅིང་ཟག་མེད་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་ལས་སྔ་མ་དེ་དག་ཟད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཡང་ན་བསམ་པ་དཀར་ལ་སྦྱོར་བ་གནག་པ་སོགས་བཞིར་ཡོད། དང་པོ་ནི་དེད་དཔོན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཚོང་པ་གཡོ་ཅན་བསད་པ་ལྟ་བུ། གཉིས་པ་ནི་སྲོག་གཅོད་ཀྱི་ཕྱིར་སྦྱིན་བ་གཏོང་བ་ལྟ་བུ། གསུམ་པ་ནི་བསམ་པ་དག་པས་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་ལྟ་བུ། བཞི་པ་ནི་ཤ་ཟ་ཕྱིར་སྲོག་གཅོད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམས་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་གསུམ་དུ་ཡོད། །དང་པོ་ནི། འདོད་པ་ནས་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་བར་གྱི་དགེ་ལས་ལ་བྱེད། གཉིས་པ་ནི་འདོད་པའི་དགེ་ལས་ལ་བྱེད། གསུམ་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་བ་ཡན་ཆད་ཀྱི་དགེ་ལས་ལ་བྱེད། ཡང་ན་འཕེན་རྫོགས་གཉིས་ལ་མུ་བཞིར་ཡོད། དང་པོ་གཉིས་ཀ་དགེ་བ་ནི་བདེ་འགྲོའི་རྟེན་ཅན་གྱི་བདེ་བ་ལྟ་བུ། གཉིས་པ་ནི་ངན་འགྲོའི་རྟེན་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བྱེད། གསུམ་པ་འཕེན་བྱེད་དགེ་ལ་རྫོགས་བྱེད་སྡིག་པ་ནི་བདེ་འགྲོའི་རྟེན་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བྱེད། བཞི་པ་ནི་ངན་འགྲོའི་རྟེན་ཅན་གྱི་བདེ་བ་ལྟ་བུ་ལ་བྱེད། ཡང་ན་དགེ་བའི་ལས། མི་དགེ་བའི་ལས། ལུང་མ་བསྟན་པའི་ལས་དང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ། ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་དགེ་ལས་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི་སྲོག་གཅོད་སྤོང་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ལས་ལམ་བཅུ་ལ་བྱེད། གཉིས་པ་ནི་ཐར་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལྟ་བུ་ལ་བྱེད། གཉིས་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་ལམ་བཅུ་ལ་བྱེད། གསུམ་པ་ལ། བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་དང༌། མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི་ཁམས་གོང་གི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ལས་ལྟ་བུ་ལ་བྱེད། གཉིས་པ་ནི། བཟོ་བྱེད་པའི་ལས་ལྟ་བུ་ལ་བྱེད། བསྒྲིབས་མ་བསྒྲིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལུང་མ་བསྟན་གཞིར་བྱས་ལ་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་མིན་ལ་བྱེད། མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་ལ་དབྱེ་ན། རྣམ་སྨིན་སྐྱེས། སྤྱོད་ལམ་པ། བཟོ་གནས། སྤྲུལ་སེམས་དང་བཞིར་ཡོད། ཡང་ལས་ལ་དབྱེ་ན། ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ལྟ་བུ་ལ་བྱེད། གཉིས་པ་ནི་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ལྟ་བུ་ལ་བྱེད། འདི་དག་གི་དོན་རྒྱས་པ་དང་གཞུང་གི་ཚིག་གསལ་བ་རྣམས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་ལས་བསྟན་པ་དང་མདོ་སྡེ་ལས་བརྒྱ་པ་དང་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་སོགས་ནས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལྟར་ཉམས་སུ་ལེན་པར་བྱ་དགོས། དེས་ན་དགེ་སྡིག་གི་བླང་དོར་མ་འཆོལ་བར་བྱ་ཞིང་སྒོ་གསུམ་ལུང་མ་བསྟན་དུའང་མ་ལུས་པར་དགེ་སྦྱོར་ལ་ནན་ཏན་བྱ་ཞིང་དུས་རྟག་ཏུ་རང་གི་སྒོ་གསུམ་ལ་བརྟག་དཔྱད་བྱ། དགེ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་དགའ་བ་སྒོམ་ཆུད་མི་འཛའ་བར་བྱེད། སྡིག་པར་གྱུར་བ་རྣམས་ལ་སྟོབས་བཞིའི་སྒོ་ནས་བཤགས་བསྡམ་ཚུལ་བཞིན་བྱ། མེ་སྟག་ཆུང་ངུས་ནགས་ཚལ་སྲེག་ནུས་པ་ལྟར་དགེ་བས་སྡིག་པའི་ཕུང་པོ་འཇོམས་པར་ནུས་པ་ལ་སྤྲོ་བས་འཇུག་པར་བྱ་དགོས་ཏེ། ཚོམས་ལས། བསོད་ནམས་ཆུང་ངུ་བྱས་པས་ཀྱང༌། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་བདེ་ཆེན་འདྲོན། །དོན་ཆེན་དག་ཀྱང་བྱེད་འགྱུར་ཏེ། །འབྲུ་རྣམས་ཕུན་ཚོགས་སྨིན་པ་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་སྡིག་པ་ཕྲ་ཞིང་ཕྲ་བ་ནས་སྤང༌། དགེ་བ་ཕྲ་ཞིང་ཕྲ་བ་ནས་བསྒྲུབ། བྱམས་སྙིང་རྗེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྒོམ་པ་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པའི་དོན་ཀྱང་འགྲུབ་སྟེ། སྡིག་པ་ཅི་ཡང་མི་བྱ་ཞིང༌། །དགེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་སྤྱད། །རང་གི་སེམས་ནི་ཡོངས་སུ་འདུལ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་ཡིན། ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །མདོར་བསྡུས་ནས་བསྒོམ་བྱ་ནི། ཤི་ནས་གར་སྐྱེ་རང་དབང་འདུས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་དང་དེ་ཀས་ཆོག་སྟེ་གར་སྐྱེ་རང་གིས་བྱས་པའི་ལས་ལ་རག་ལས་པས་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་བླང་དོར་ཚུལ་བཞིན་མི་འཚལ་བར་ཉམས་སུ་ལེན་སྙམ་པ་བྱས་ཏེ་རང་རྒྱུད་ལ་གཞུག་འགྲེལ་བྱེད་ཅིང་སྡིག་པ་སྤང་དགེ་བ་བསྒྲུབ་པར་བརྩོན་པ་བསྐྱེད་དོ། །ཐུན་དམིགས་ལྔ་པའོ།། ༈ །།བཞི་པ་འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་བསྒོམ་པ་ནི། དེ་ནས་འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་བསྒོམ་དགོས་ཏེ། ཐོག་མེད་ནས་ང་མེད་པར་ང་བདག་མེད་པར་བདག་ཏུ་ཞེན་པའི་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ལ་བརྟེན་ནས་འཁོར་བའི་འཁྲུལ་བ་འབྱུང་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱིས་བར་མ་ཆད་དུ་མནར་རོ། །དེའང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཚོར་བར་བཏང་སྙོམས་དང༌། འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་ཚོར་བ་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མངོན་གྱུར་བ་རྣམས་སོ། །དཔེ་ནི་རིམ་བཞིན་མེ་མདོག་བསྙལ་བ་ལྟ་བུ་དང༌། དེའི་སྟེང་དུ་རྩྭ་བཀབ་པའི་ཁར་སྐྱེ་བོ་གཉིད་ལོག་པ་ལྟ་བུ་དང༌། དེ་རླུང་གིས་བུས་པས་འབར་ཏེ་སྐྱེས་བུ་ཉམ་ཉེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཡང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི་སྲིད་རྩེ་ནས་མནར་མེད་ཀྱི་བར་ལ་ཁྱབ་ཅིང༌། གཟུགས་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ལས་ཀྱི་འཕེན་ཤུགས་ཟད་ནས་ལྟུང་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་འདི་བླངས་ཙམ་ནས་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། དེ་སོ་སྐྱེས་མི་ཤེས་ཤིང་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཚུལ་བཞིན་གཟིགས་ཏེ། དཔེར་ན་སྤུ་ཉག་གཅིག་ལག་མཐིལ་དུ་བཞག་ཀྱང་མ་བདེ་བ་མེད་ལ། དེ་ཉིད་མིག་ཏུ་སོང་ན་མི་བདེ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་མཛོད་འགྲེལ་ལས། ལག་མཐིལ་སྤུ་ཉག་གཅིག་འདུག་པ། །དེ་ནི་མིག་ཏུ་སོང་བ་ན། །མི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད། །བྱིས་པ་ལག་མཐིལ་འདྲ་བ་ཡིས། །འདུ་བྱེད་སྡུག་བསྔལ་སྤུ་མི་རྟོགས། །འཕགས་པ་མིག་དང་འདྲ་བ་ཡིས། །འདུ་བྱེད་ལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གཟིགས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི། གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག་བྱ་སོགས་འདོད་ཡོན་གྱི་རོ་ལ་ཆགས་སྲེད་ཀྱིས་སྤྱོད་པ་སྟེ། འདི་དག་ནི་བདུད་ཀྱི་མདའ་དང་ཕོ་ཉ་མོ་དང་སྤུ་གྲིའི་སོར་ཆགས་ཀྱི་སྦྲང་རྩི་དང་ཚྭ་ཆུ་དང་གཡེན་པ་འཕྲུག་པ་ལྟར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་མཐར་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟོད་པ་འབྱུང་ཞིང་དེའང་འཁོར་བའི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་མཐར་ཐུག་འགྱུར་ནས་སྡུག་བསྔལ་དུ་འགྲོ་བས་སྡུག་བསྔལ་ལས་མ་འདས། འཇིག་རྟེན་ན་ཆེ་བར་གྲགས་པ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་རྒྱལ་དང་བརྒྱ་བྱིན་དང་ཚངས་པ་སོགས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་ཀྱང་མཐར་ཐུག་སྡུག་བསྔལ་དུ་འགྱུར་ཏེ། བཤེས་སྤྲིང་ལས། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་རྒྱལ་ཉིད་དུ་གྱུར་ནས་ཀྱང༌། །འཁོར་བ་དག་དང་ཡང་བྲན་ཉིད་དུ་འགྱུར། །བརྒྱ་བྱིན་མཆོད་འོས་ཉིད་དུ་གྱུར་ནས་ཀྱང༌། །ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སླར་ཡང་ས་སྟེང་ལྷུང༌། །ཚངས་ཉིད་ཆགས་བྲལ་བདེ་བ་ཐོབ་ནས་སླར། །མནར་མེད་མེ་ཡི་བུད་ཤིང་གྱུར་བ་ཡི། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་བསྟེན་འཚལ་ལོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དུ་མ་མཐོང་བདེ་བར་ཞེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་ལ་ཆགས་སྡང་བློས་མི་ཐོངས་ཤིང་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐལ་བ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེས་ན་ཟས་གོས་ཀྱི་རྐྱེན་དང་གཏམ་མི་སྙན་པ་ཚིག་གཅིག་ཙམ་མི་ཐེག་པ་འདི་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པར་འཁོར་བའི་བཤའ་ཐག་ཅི་ཆོད་གལ་ཆེའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་སོ་སོའི་སྟེང་དུ་མང་ཞིང༌། སྡིག་ཤས་ཆེ་བ་དམྱལ་བར་སྐྱེས་ནས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ཚུལ་ནི་གླིང་འདིའི་འོག་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུར་གཞལ་བ་ན་ལྕགས་བསྲེགས་རབ་ཏུ་འབར་བའི་ས་གཞིར་སྡིག་པས་བསྒྲུབས་པའི་ཤའུ་མར་གསར་ལྟ་བུ་དཔག་ཚད་མང་པོ་ཡོད་པའི་སྟེང་དུ་སྡུག་བསྔལ་ཐོག་ཏུ་བབ་ཅིང་དེའང་ཡང་སོས། ཐིག་ནག །བསྡུས་འཇོམས། ངུ་འབོད། ངུ་འབོད་ཆེན་པོ། ཚ་བ། རབ་ཏུ་ཚ་བ། མནར་མེད་པ་སྟེ་ཚ་དམྱལ་བརྒྱད། ཉེ་འཁོར་བ། མེ་མ་མུར་གྱི་འོབས། རོ་མྱགས་ཀྱི་འདམ། སྤུ་གྲིའི་ཚལ། རལ་གྲིའི་ལོ་མའི་ནགས། ཤལ་མ་ལིའི་སྡོང་པོ། །ཐལ་ཚན་གྱི་ཆུ་བོ་རབ་མེད་ཕྱོགས་བཞིར་རེ་རེ་རྣམས་གནས་ཏེ། མཛོད་ལས། འདི་འོག་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ན། །མནར་མེད་པའོ་དེ་ཙམ་མོ། །དེ་ཡི་སྟེང་ན་དམྱལ་བ་བདུན། །བརྒྱད་པོ་ཀུན་ལ་ལྷག་བཅུ་དྲུག །དེ་དག་གི་ནི་ངོས་བཞི་ན། །མེ་མ་མུར་དང་རོ་མྱགས་དང༌། །སྤུ་གྲིའི་ལམ་སོགས་ཆུ་བོ་ཡིན། །ཆུ་བུར་ཅན་སོགས་གྲང་བརྒྱད་གཞན། །ཞེས་སོ། །གྲང་དམྱལ་བརྒྱད་ནི་གླིང་འདིའི་འོག་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་འགྲམ་ན་མུན་ནག་གི་སྨག་རུམ་རླུང་བུ་ཡུག་འཚུབས་པའི་འཁྱགས་སྦུབས་ན། ཆུ་བུར་ཅན། ཆུ་བུར་རྡོལ་བ་ཅན། ཨ་ཆུ་ཟེར་བ། ཀྱི་ཧུད་ཟེར་བ། སོ་ཐམ་པ། ཨུཏྤལ་ལྟར་གས་པ། པདྨ་ལྟར་གས་པ། པདྨ་ལྟར་ཆེར་གས་པ་སྟེ་བརྒྱད་དོ། །ཉི་ཚེ་བ་རྣམས་གནས་ལ་ངེས་པ་མེད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་ཡང་སྣ་ཚོགས་མྱོང་བས་དམྱལ་བ་དེ་རྣམས་ན་བདེ་བའི་གོ་སྐབས་སྐད་ཅིག་ཀྱང་མེད་པར་སྡུག་བསྔལ་འབའ་ཞིག་ལ་སྤྱོད་ཅིང་གནས་ལ། སྡུག་བསྔལ་ནི་མིའི་ཡུལ་འདིར་སྐྱེས་བུའི་ལུས་ལ་མཚོན་སུམ་བརྒྱ་དལ་མེད་དུ་བསྣུན་པ་དེས་ནི་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཟུར་ཙམ་དུའང་མི་ཕྱིན་ནོ། །ཚ་དམྱལ་བ་རྣམས་གྱི་ཚེ་ཚད་ནི་མི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལ་རྒྱལ་ཆེན་རིགས་བཞི་པའི་ཉིན་ཞག་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་རང་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ཐུབ། ཡང་སོས་པས་རྒྱལ་ཆེན་རིགས་བཞི་པའི་ཚེ་ཚད་ལ་ཉིན་ཞག་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་རང་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ཐུབ། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་པས་མི་ལོ་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་ལ་ཉིན་ཞག་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་རང་ལོ་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ཐུབ། དམྱལ་བ་ཚ་བས་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་པའི་ཚེ་ཚད་ལ་ཉིན་ཞག་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་རང་ལོ་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ཐུབ། རབ་ཏུ་ཚ་བས་བར་བསྐལ་ཕྱེད། མནར་མེད་པས་བར་བསྐལ་གཅིག་གི་བར་དུ་སྡུག་བསྔལ་བཟོད་པར་དཀའ་བ་མྱོང་བ་ཡིན། གྲང་དམྱལ་ཆུ་བུར་ཅན་གྱིས་ཏིལ་ཁལ་བརྒྱད་ཅུ་འགྲོ་བའི་བང་བ་ཏིལ་གྱིས་བྱུར་བུར་བཀང་སྟེ་ལོ་བརྒྱ་བརྒྱ་ན་ཏི་རེ་ཕྱིར་ཕྱུང་བས་ཏིལ་དེ་ཟད་པ་ན་ཚེ་ཚད་རྫོགས་པ་ཡིན་ཅིང༌། གཞན་རྣམས་ནི་དེ་ལས་ཉི་ཤུ་འགྱུར་ཡིན་ནོ། །འདི་རྣམས་མངོན་པ་ནས་གསལ་བར་དོན་བསྡུས་ཏེ་བཤད་པ་ནི། ཡང་སོས་ལ་སོགས་དྲུག་རིམ་བཞིན། །འདོད་ལྷའི་ཚེ་དང་ཉིན་ཞག་མཉམ། །དེས་ན་དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་ཚེ། །འདོད་པའི་ལྷ་དང་འདྲ་བ་ཡིན། །རབ་ཏུ་ཚ་ཕྱེད་མནར་མེད་ནི། །བར་གྱི་བསྐལ་བའོ། །ཞེས་དང༌། ཏིལ་རྫིང་ནང་ནས་ལོ་བརྒྱ་བཞིན། །ཏིལ་གཅིག་ཕྱུང་བས་ཟད་གྱུར་པ། །ཆུ་བུར་ཅན་གྱི་ཚེ་ཡིན་ཏེ། །གཞན་གྱི་ཚེ་ནི་ཉི་ཤུ་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡི་དྭགས་ཀྱི་གནས་ནི་འདི་འོག་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱ་འཇལ་བ་ན་གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་ཡོངས་ལ་འཕྲོས་པ་ནི་མི་ཡུལ་དང་ནམ་མཁས་ཁྱབ་པར་ཡོད། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་ཕྱི་ཡི་སྒྲིབ་པ་ཅན་མཐོང་ཚད་མཚོན་ཆར་མཐོང་རྣག་ཁྲག་ཏུ་མཐོང་བས་བཟར་མེད། ནང་གི་སྒྲིབ་པ་ཅན་ཟས་སྐོམ་མགྲིན་པར་མི་ཐར་བ་སོགས། ཟས་སྐོམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཅན་ནི་གང་ཟོས་མེར་འབར་བ་ལ་སོགས་སྡུག་བསྔལ་དཔག་ཏུ་མེད་ཚེ་ཚད་མིའི་ཟླ་བ་གཅིག་ལ་ཞག་གཅིག་ཏུ་བརྩིས་པའི་རང་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ཐུབ་སྟེ། ཡི་དྭགས་རྣམས། ཟླ་བ་ཉིན་ཞག་གིས་ལྔ་བརྒྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དུད་འགྲོའི་གནས་ལ་ངེས་པ་མེད་ཅིང་ཆེ་བ་རི་རབ་ཙམ་ཆུང་བ་སྐྲ་རྩེ་ཙམ་འབྱུང་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གཅིག་གིས་གཅིག་ཟ་བ་བཀོལ་གསོད་གཅོད་རྨོ་འགེལ་དབྱུ་གུས་བསྣུན་པ་སོགས་དང་ཀླུ་རྣམས་ལ་བྱེ་ཚན་གྱི་ཆར་བབ་ནས་ཤ་རུས་འབྲལ་བར་བྱེད། ཚེ་ཚད་སྐད་ཅིག་མ་དང་ཀླུ་འགའ་ཞིག་བསྐལ་པར་ཡང་གནས་པས་མ་ངེས་ཏེ། དུད་འགྲོ་རྣམས། མཆོག་རིང་བསྐལ་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཐུན་དམིགས་དྲུག་པའོ།། ༈ །།བདེ་འགྲོ་ཡང་རང་ཅག་མིའི་སྟེང་དུ་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བའང་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་བཞི། །སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ། མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པ། དགྲ་སྡང་བ་དང་ཕྲད་པ། གཉེན་བྱམས་པ་དང་བྲལ་བ། ཡོད་པ་སྲུང་དཀའ་ཞིང་མེད་པ་བཙལ་ཀྱང་མི་རྙེད་པ་སོགས་སྔར་ཡང་མྱོང་ཞིང་ད་དུང་ཡང་རྒྱུན་མི་འཆད་དུ་མྱོང༌། ལྷ་མ་ཡིན་ནི་འཐབ་རྩོད་ཀྱིས་གསོད་གཅོད་འབིགས་པ་སོགས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ། འདོད་ལྷ་རྣམས་ཀྱང༌། རེ་ཞིག་འདོད་ཡོན་ལ་ཆགས་ཤིང་མྱོས་ནས་མཚོར་བར་ཚེ་ཚད་ཟད་དེ། མེ་ཏོག་གི་རྒྱན་རྙིང་སྟན་ལ་མི་དགའ་ལྷའི་བུ་དང་བུ་མོས་སྤངས། ལུས་ལ་དྲི་ངན་བྲོ་གནས་འོག་མར་ལྟུང་བར་ཤེས་པས་འཇིགས་ཤིང་ཉམ་ང་བག་ཚ། སྐྱུག་བྲོ་སྟེ་ཅི་བྱ་གཏོལ་དང་བྲལ་བ་སོགས་ཀྱི་འཆི་ལྟས་ལྔ་རྣམས་འབྱུང་བས་སེམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་འབུམ་འགྱུར་ལས་ཀྱང་ཆེ། བསམ་གཏན་བཞི་གཟུགས་མེད་སྐྱེ་མཆེད་མུ་བཞི་རྣམས་ཀྱང་ཁྱབ་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མ་སྤངས་པས་ཉོན་སྒྲིབ་བག་ཉལ་དང་བཅས་ཐར་པ་འདོད་པའི་བསམ་པ་མེད་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་མྱོས་ཏེ། རེ་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་མེད་ཀྱང་སྐྱེ་འཆི་ལ་རང་དབང་མ་ཐོབ་པས་སྔར་གྱི་དགེ་འབྲས་རྣམས་རྫོགས་པ་དང་གནས་དེ་བཏང་སྟེ་ངན་སོང་སོགས་སུ་སྐྱེ་བས་སླར་ཡང་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ངོ༌། །དེས་ན་ཇི་སྐད་དུ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དམྱལ་མེས་ཉམས། །ཡི་དྭགས་བཀྲེས་ཤིང་སྐོམ་པས་ཉམས། །དུད་འགྲོ་གཅིག་ལ་གཅིག་ཟས་ཉམས། །མི་དག་འཚོ་བ་ཐུངས་བས་ཉམས། །ལྷ་དག་བག་མེད་པ་ཡིས་ཉམས། །འཁོར་བ་ཁབ་ཀྱི་རྩེ་ཙམ་ལ། །བདེ་བ་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་དང༌། ཡབ་སྲས་མཇལ་བའི་མདོར། འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་མཐོང་བ་ན། །སྐྱོ་བའི་སེམས་ནི་རབ་ཏུ་བསྐྱེད། ཁམས་གསུམ་བཙོན་རར་འཇིགས་པས་ན། །བཙོན་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྤོད་པར་བྱེད། །ཅེས་དང༌། ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། འཁོར་བ་དེ་འདྲ་ལགས་པས་ལྷ་མི་དང༌། །དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་རྣམས་དག་ཏུ། །སྐྱེ་བ་བཟང་པོ་མ་ལགས་སྐྱེ་བ་ནི། །གནོད་པ་དུ་མའི་སྣོད་གྱུར་ལགས་མཁྱེན་མཛོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་ཁྱིམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་འདུ་འཛི་རྣམ་གཡེང་ཚེ་འདིའི་བྱ་བ་ལ་དགོས་མེད་ཀྱི་བློ་བསྐྱེད་དེ་དེ་དང་དེ་འདྲ་བ་ལ་ཐར་འདོད་ཀྱི་བློས་ནགས་མཐའ་མེས་ཚིག་པའི་རི་དྭགས་བཞིན་བྲེད་ཤ་དང་བཅས་རིངས་པར་འབྲོས། མཚོ་འཁྱགས་པའི་བྱ་བཞིན་གདུང་བ་བཅད་དེ་འབྲོས། དེད་དཔོན་སྲིན་མོའི་གླིང་ནས་ཐར་བ་ལྟར་ཞེན་ཆགས་བཅད་དེ་ཡང་བས་འབྲོས། ཆུ་བོ་སྒྲོལ་བར་རྐྱལ་བའི་གཅེས་སྤྲས་བཞིན་སྡོམ་གསུམ་ལ་ཉེས་པས་མ་གོས་པར་འཁོར་བའི་ཕ་རོལ་དུ་འབྲོས། ལམ་དུ་ཆས་པའི་ཚོང་པའི་གྲབས་ཤོམས་བཞིན་ཚོགས་གཉིས་དང་དགེ་བའི་ནོར་ཚགས་སུ་ཚུད་པས་སྤྲོ་བ་དང་བཅས་འཁོར་བ་ལས་འབྲོས་དགོས། །དེ་ལྟར་མ་བྱས་ན་རི་དྭགས་མེས་ཚིག་ཆུ་བྱ་འཁྱགས་པར་འབྱར་དེད་དཔོན་སྲིན་མོས་ཟོས་རྐྱལ་མཁན་ཆུར་ཤི་ཚོང་བ་སྟོང་པར་ལོག་པ་ལྟར་འཁོར་བའི་མེས་ཚིག་ཁྱིམ་གྱི་འཁྱགས་སྦུབས་སུ་ཚུད་ཚེ་འདིའི་སྲིན་པོས་ཟོས་ངན་སོང་གི་ཆུར་ལྷུང་དལ་འབྱོར་སྟོང་པར་ལོག་པ་ཡིན་པས། འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་བློས་བཏང་འདོད་ཡོན་ལ་ཆགས་པ་སྤངས་ཆོས་བརྒྱད་རྒྱང་དུ་བསྲིངས་འཆི་བ་སྙིང་ལ་གཟེར་འབོར་བ་སྡུག་བསྔལ་དུ་མཐོང་སྲིད་པ་ཞི་བ་ཉན་རང་གི་གོ་འཕང་ཡང་མ་རྒན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་བས་མ་རྒན་ནམ་མཁའི་མཐའ་དང་མཉམ་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་བདག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཞིག་ཅི་ནས་ཀྱང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་སྙམ་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་བསྐྱེད། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་ན་བླ་མེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་རིང་པོར་མ་ཐོགས་པར་མངོན་དུ་བྱེད་ནུས་སོ་སྙམ་དུ་ཕན་ཡོན་ཡོངས་སུ་དྲན་པའི་སྒོ་ནས་ནམ་ཡང་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པར་བསྲུང་ཞིང་བརྩོན་པ་དང་ལྡན་པར་བྱའོ། ༈ །དེ་ནི་ཅུང་ཟད་རྒྱས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ལ། མདོར་བསྡུས་ནས་བསྒོམ་བྱ་ནི། འཁོར་བ་འདི་ན་སྲིད་རྩེ་ནས་མནར་མེད་ཡན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ལས་མ་འདས་པས་འཁོར་བའི་གནས་གྲོགས་ལོངས་སྤྱོད་སྙན་གྲགས་ཐམས་ཅད་གསོད་སར་ཁྲིད་པའི་གཤེད་མའི་དགའ་སྟོན་ལྟར་མཐོང་ནས་འཁོར་བ་འདི་མེ་འོབས་སམ་བཙོན་དོང་ལྟ་བུར་བལྟས་ཏེ་དགོས་མེད་ཀྱི་བློ་བསྐྱེད་ལ་འཁོར་བའི་གཤའ་ཐག་ཅི་ཆོད་དང་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་བདག་གིས་ཅི་ནས་ཀྱང་བསྒྲུབ་སྙམ་པའི་འདུན་པ་དྲག་པོ་བྱ་དགོས་སོ། །འདི་རྣམས་ནི་ཐུན་མོང་གི་སྔོན་འགྲོ་བཞི་སྦྱོར་ཞེས་བྱའོ། །ཐུན་དམིགས་བདུན་པའོ། །རྒྱས་པར་ཐུན་བཞི་བསྡོམས་ན་བཞི་པའོ།། ༈ །།