སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་པོད་བརྒྱ་བཅུ་དྲུག་པ།མདོ་སྡེ། ཇི༽ཉི་མ་གྲུབ། ཤཱཀྱའི་བློ། ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལ། མཛེས་པ་བཀོད། པྲཛྙཱ་ས་མུ་དྲ། ཞི་བ་ལྷ། ཀླུ་སྒྲུབ། ཛེ་ཏཱ་རཱི་དགྲ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ། དཱི་པཾ་ཀ་ར་ཤྲཱི་ཛྙཱ་ན། ཀྲྀཥྞ་པ། སློབ་དཔོན་བློ་བརྟན།
Nitartha Publication
མཁོ་རྒུའི་ལོངས་སྤྱོད་འཛོམས་ཀྱང་མ་བསགས་ཤིང་། །འདོད་ཡོན་འཁོར་མང་ཚོགས་ཀྱང་མ་ཞེན་པར། །བསླབ་གསུམ་སྡེ་སྣོད་རིག་པའི་བང་མཛོད་དེ། །སྤོང་དང་ཀློག་པའི་སྙིང་གི་དབུས་སུ་བསྐྱིལ། །
—རྫོགས་ཆེན་དཔོན་སློབ།
ས་བཅུའི་རྣམ་པར་བཤད་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ།
ཉི་མ་གྲུབ།
― DTG116_Page_0002 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ད་ཤ་བྷཱུ་མི་བྱཱ་ཁྱ་ན་བྱཱ་ཁྱ་ན། བོད་སྐད་དུ། ས་བཅུའི་རྣམ་པར་བཤད་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མདོ་སྡེའི་ཚུལ་གྱིས་དོན་གྱི་ཡང་དག་འདི། །སངས་རྒྱས་ཉིད་སྐྱེས་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་བརྙེས། །དེ་ལས་འགྲོ་གཉེན་གཅིག་པུས་གསན་ནས་ནི། །འདི་ཡི་རྣམ་བཤད་དབྱིག་གི་གཉེན་གྱིས་མཛད། །ད་ནི་རྣམ་པར་བཤད་པ་མཛད་པས། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ནི་སུས་བཤད་དང༌། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྩོགས་པས། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་བྱ་དང༌། །མདོ་བཤད་པ་དང་དགོས་པ་དང༌། །ཡང་དག་སྦྱིན་རྒྱུན་མ་ཆད་བརྗོད། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་སུས་བཤད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོས་སོ། །གང་དག་རྣམས་ཀྱིས་འཆད་དུ་བཅུག་རྣམས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཟླ་བ་ལ་སྩོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་བྱིན་རླབས་དང་བསྐུལ་བ་དག་གིས་དེ་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་འདི་ཡི་དོན་བསྟན་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་བྱམས་
― DTG116_Page_0003 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་སོ། །དེ་ལས་ནི། གང་གིས་བླངས་ནས་བདག་ལ་རྣམ་ཕྱེ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་སོ། །དེ་དག་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཕགས་པ་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་ལ་སྩོགས་པ་ཇི་སྐད་སྨོས་པ་རྣམས་སོ། །ཆོས་མཆོག་འདི་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བཅུ་པའི་མདོ་ཆེན་པོ་ལ་སྟེ། འདིའི་མཆོག་ཉིད་འདི་ནི་ཐོག་མར་སྤྱད་པ་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྩོགས་པའི་ཡི་གེའི་ཕྱི་མོའི་དཔེས་སྟོན་ཏོ། །སྤྱི་བོ་ས་ལ་གཏུགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱི་བོ་ཐུར་དུ་ཕབ་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་དག་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེ་ན། ཕྱག་འཚལ་ནས་མཆོད་པ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་སྟོན་པ་ན་ཆོས་གཙོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྨྲ་བ་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོར་སྨོས་ཏེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་བླ་མར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་དོན། གནས་པར་བྱ་ཕྱིར་བཤད་སྦྱར་བྱ་བར་འབད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། གོང་དུ་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དེའི་དོན་གང་ཡིན་པའོ། །བཤད་སྦྱར་ནི་ཚིག་མང་པོས་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །བདག་དང་གཞན་དོན་སྒྲུབ་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སའི་བསྡུས་པ་ནི་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྙད་པ་སྟེ།
― DTG116_Page_0004 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདེ་བླག་ཏུ་གོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ས་དང་པོས་དོན་ཇི་སྙེད་ཅིག་སྟོན་པ་དེ་དག་བཏུས་ནས་ཐོག་མར་བསྟན་པའོ། །གླེང་གཞི་ནི་གང་དུ་གང་དག་ལ་སྟོན་པ་སྟེ། གནས་དང་གདུལ་བ་རྣམས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །འདིར་རམ་འདི་དག་ལ་གླེང་བས་ན་གླེང་གཞི་སྟེ་སྟོན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། དེ་ཡང་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་མཉམ་པར་འཇོག་པ་སྟེ། དམིགས་པ་ལ་སེམས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གཏོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཡང་དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །བྱིན་གྱི་རླབས་ནི་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་སྟེ། མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལུས་དང་སེམས་ལ་མཐུ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་སྟེ། མཐུ་ལྷག་པར་བསྐྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཡང་རྣམས་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏེ། གསུང་དང་ཐུགས་དང་སྐུས་སོ། །དེ་ལ་གསུང་གི་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བཅུ་ཚན་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །ཐུགས་ཀྱི་ནི་དེ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་ལ་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པའི་ལུས་ཉིད་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་མཛད་དེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བཅུ་ཚན་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །སྐུའི་ནི་དེ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་རྣམས་དེ་དག་ན་བཞུགས་བཞིན་དུ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུས་ཕྱག་གཡས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །ལྡང་བ་ནི་རྣམ་པར་ལྡང་བ་སྟེ། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བྱ་བ་བྱས་ནས་དེས་བསྐྱེད་པའི་སེམས་ནུས་པ་ཅན་དམིགས་པ་དང་འབྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་ལ་རེག་མ་ཐག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ལ་སྨས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །བསྟན་པ་ནི་མདོར་བསྟན་པ་སྟེང་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་དོན་རྣམས་མིང་ཙམ་གྱིས་བསྙད་པ་སྟེ། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་
― DTG116_Page_0005 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྨོན་ལམ་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ངེས་པ་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ནས་བསྐུལ་བའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །བསྐུལ་བ་ནི་འཆོལ་བ་སྟེ་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་དོན་མཉམ་པའི་ཕྱིར་ལྷག་པར་དོན་དུ་གཉེར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཡང་དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཟླ་བས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཤད་པའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ནི་རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཟླ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ནི་བསྐུལ་བ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་འོད་ཟེར་སྟུག་པོར་རེག་པ་དེ་ལས་ཚིག་འཐོན་པོ་དེ་དག་གིས་བཅོལ་ཏོ། །བཤད་པ་ནི་ངེས་པར་བསྟན་པ་སྟེ། ས་མིང་ཙམ་བསྟན་པ་རྣམས་གཏན་ལ་ཕབ་སྟེ་བཤད་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གནས་པ་དང་ནི་ངེས་ཚིག་དང༌། །དེ་བཞིན་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཉིད། །ས་བཤད་པ་ལ་མདོར་ན་ནི། །འདི་ནི་ངེས་པར་བསྟན་བྱ་ཡིན། །དེ་ལ་གནས་པ་ནི་ཅི་འདྲ་བ་དག་ཅིག །གང་གི་ཕྱིར་གཞི་གང་གིས་གང་ཞིག་བསྐྱེད་པས་གནས་པ་སྟེ། སྨྲས་པ། གནས་དང་གང་གི་ཕྱིར་དང་ནི། །གཞི་ནི་གང་ཞིག་ཡིན་པ་དང༌། །ཅི་འདྲ་ཡང་དག་བསྐྱེད་པ་ཡིས། །གནས་འགྱུར་དེ་ནི་གནས་པ་ཡིན། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཤིན་ཏུ་བསྩགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། གྲངས་བཞིན་དུ་བཅུ་ཚན་བཞི་པོ་འདི་དག་བསྡུས་སོ། །དེ་ལ་ཅི་འདྲ་བ་དག་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཤིན་ཏུ་བསྩགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་མངོན་པར་འདོད་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །གཞི་གང་གིས་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །གང་ཞིག་བསྐྱེད་པས་ནི་སེམས་སྐྱེ་བ་དེ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ནི་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ཚིག་སྟེ། དོན་དང་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མཆོག་དགའ་མང་ཕྱིར་རྒྱལ་རྣམས་ཀྱིས། །ས་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བཤད་པ། །ཅི་འདྲ་བ་ཡིས་དམིགས་གང་ལ། །དེ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་འདོད། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་
― DTG116_Page_0006 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་མང་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། བཅུ་ཚན་གསུམ་པོ་འདི་དག་དང༌། འཇིག་པ་ལྔ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཡང་བསྡུས་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། བདག་ནི་འཇིག་པ་དང་སྡང་བ་དང༌། བག་ཚ་བ་དང་བྲལ་ལོ་ཞེས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཡིན་ནོ།། རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་མཆོག་ཏུ་གནས་པ་སྟེ། གང་དག་དང་ལྡན་ནས་འདི་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སའི་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གནས་པ་ནི་ས་ཐོབ་པ་ཙམ་ཡིན་པས་གནས་པ་བས་རབ་ཏུ་གནས་པར་ཁྱད་ཞུགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ས་དང་པོའི། །རབ་གནས་དད་དབང་ལ་སོགས་པ། །བཅུ་ཚན་གསུམ་གྱིས་རབ་བཤད་པས། །དེ་ནི་དེ་བཞིན་ངེས་པར་གཟུང༌། །དེ་དད་པའི་དབང་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། བཅུ་ཚན་གསུམ་པོ་འདི་དག་བསྡུས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འཕགས་པ་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོས་མ་བཤད་པའི་སྔོན་རོལ་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་ཚན་གསུངས་པ་ནི་འཁོར་དད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བཤད་པ་རྩོམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ་དང་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཁྱད་པར་ནི་བྱེ་བྲག་སྟེ། ཡོན་ཏན་ལྷག་པར་གསལ་བ་འམ། གང་གིས་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཁྱད་འཇུག་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་འདུན་པའི་ཁྱད་པར་དང། སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་དེ་ལ་འདུན་པ་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང༌། མངོན་པར་འདོད་པ་དང༌། སྨོན་པ་སྟེ། སྨོན་ལམ་བཅུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའོ། །སྒྲུབ་པ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། ས་བཅུ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་དད་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དང༌། འཇུག་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། སྨོན་པ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་ནི་གསེར་གྱི་ས་ལེ་སྦྲམ་གྱི་དཔེས་བསྟན་ཏོ། །འཇུག་པ་ནི་དེད་དཔོན་གྱི་དཔེས་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །སྨོན་པ་ཤེས་པ་ནི་དེ་ཡན་ཆད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཅན་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །འདིའི་བསྡུས་
― DTG116_Page_0007 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། མདོར་བསྡུ་ན་ནི་བདུན་པ་དང༌། །སྒྲུབ་པ་དང་ནི་རྣམ་སྨིན་གྱི། །ཉན་ཐོས་དང་ནི་རང་རྒྱལ་ལས། །རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྔགས་པར་བཤད། །དེ་ལ་འདུན་པ་ཇི་སྐད་དུ། །བཤད་པའི་སྨོན་ལམ་ཡིན་ཞེས་བྱ། །སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་དད་ལ་སོགས། །བཅུ་པོ་དག་གིས་བཤད་པ་ཡིན། །རྒྱུ་བཞི་དག་གིས་འབྲས་བུ་ཡི། །ཕན་ཡོན་ཁྱད་པར་དག་ཏུ་འདོད། །ལས་རུང་ཉིད་དང་འཇུག་པ་དང༌། །རྣམ་སྨིན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། །བཞི་པ་སྨོན་ལམ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །རྣམ་པ་བཞིར་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ས་ལེ་སྦྲམ་དང་ཆོས་མཐུན་ཕྱིར། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ལས་རུང་བཤད། །དེད་དཔོན་དང་ནི་ཆོས་མཐུན་ཕྱིར། །དེ་དག་གིས་ནི་འཇུག་པ་གསུངས། །མཁས་པ་རྣམ་སྨིན་ཡོངས་འཛིན་པ། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་བྱ་སྟེ། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །འཛམ་གླིང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་དང༌། །གཉིས་པ་རྒྱུ་མཐུན་རྒྱ་ཆེ་བ། །སེར་སྣ་འདུལ་ལ་སོགས་པ་གང༌། །ཏིང་འཛིན་རབ་སྒོམ་བཅས་ཤེས་བྱ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྨོན་པ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །སྨོན་ལམ་སྟོབས་ཅན་ཡིན་པས་ན། །དེ་ཡི་ཁྱད་པར་རྣམ་འཕྲུལ་ཕྱིར། །ཆོས་ནི་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་གིས། །ས་ཡི་དང་པོ་ཡང་དག་གསུངས། །འདི་མན་ཆད་དུ་འདི་དག་རྒྱས་པར་བཤད་དགོས་པས་དེ་བརྩམ་པར་བྱའོ། །འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ཕྲད་འདི་དཔེ་ལ་ཡང་འབྱུང་སྟེ། དཔེར་ན་རྣམ་ཐོས་ལྟར་ཕྱུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ལུང་འབོགས་པ་ལ་ཡང་འབྱུང་སྟེ། འདི་སྐད་དུ་ཐོན་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དྲིས་པ་ངེས་པར་བྱ་བ་ལ་ཡང་འབྱུང་སྟེ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་སོ། །འདི་སྐད་དུ་འཆད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཚིག་གི་ལན་ལ་ཡང་འབྱུང་སྟེ། དེ་ནི་དེ་ལྟ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ནི་དམ་འཆའ་བ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་སྐད་ཐོས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་བཞིན་དུ་འཆད་དོ་ཞེས་ཁས་འཆེས་པ་སྟེ། རྣམ་པར་བཅད་ནས་སྦྱར་རོ། །དམ་བཅས་ནས་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
― DTG116_Page_0008 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་སྨྲས་སོ། །ཡང་ན་དྲིས་པ་ངེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དྲིས་པ་ངེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་སྨོས་སོ། །བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་གྱིས་གཞན་ལས་མ་ཡིན་པའོ། །ཐོས་པ་ནི་རྣ་བའི་དབང་པོས་བཟུང་བའོ། །དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གཅིག་ན་རྒྱུན་ཆགས་པར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་སྐལ་བ་ཡོད་པས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་གཞན་གྱི་དབང་དུ་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རང་དབང་ཉིད་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེས་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་བཟང་བ་ཉིད་དང༌། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་གྲགས་པ་དང༌། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔལ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྲིན་ལས་ཉམས་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཚོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་འདི་ལ་མངའ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་དྲུག་པོ་ཇི་སྐད་བཤད་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཚིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲས་པ། རང་དབང་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། །གཟུགས་བཟང་བ་དང་གྲགས་པ་དང༌། །དཔལ་དང་བདག་ཉིད་ཆེ་ཚོགས་པ། །དྲུག་ལ་སྐལ་བ་ཞེས་བཤད་དོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཡུན་རིང་པོ་མ་ལོན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ཉིད་བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་ཞག་བདུན་པ་གཉིས་པའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཞག་བདུན་པ་གཉིས་པ་སྲིད་པ་ནི་གདུལ་བའི་དབང་དུ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནི་རྒྱ་ཆེར་རོལ་པའི་མདོ་ཆེན་པོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞག་བདུན་པ་དང་པོའི་ཚེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་བཞུགས་བཞིན་དུ་དགའ་བའི་ཟས་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་གནས་སོ། །གཉིས་པའི་ཚེ་ནི་སྤྱན་གཉིས་མི་འཛུམས་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་ལ་གཟིགས་སོ། །གསུམ་པའི་ཚེ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནས་བཟུང་སྟེ། འཆག་པ་རྒྱང་རིང་དུ་བཅགས་སོ། །བཞི་པའི་ཚེ་ནི་ཤར་གྱི་རྒྱ་མཚོ་དང༌། ནུབ་
― DTG116_Page_0009 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་ནས་བཟུང་སྟེ། འཆག་པ་རྒྱང་ཐུང་དུར་བཅགས་སོ། །ལྔ་པའི་ཚེ་ནི་བཏང་བཟུང་གི་གནས་ན་བཞུགས་སོ། །དྲུག་པའི་ཚེ་ནི་རི་རྫི་ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷའི་ནང་ན་བཞུགས་སོ། །བདུན་པའི་ཚེ་ནི་ཤིང་རྒྱལ་པོའི་ཟས་ཞེས་བྱ་བའི་དྲུང་ན་བཞུགས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དང། །འདུལ་བ་འཛིན་པ་ཁ་ཅིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་པོ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཞག་བཞི་བཅུ་རྩ་དགུའི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་དང་ཉེ་བ་ན་བཞུགས་སོ་ཞེས་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་གཉི་ག་དང་ཡང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །གདུལ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་དེ་དག་གཉི་ག་ནས་ཡང་སྣང་བས་མི་འགལ་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཞག་བདུན་པ་གཉིས་པ་སྲིད་དོ། །འདི་དག་ལ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལས་དགེ་བའི་རབ་ཀྱི་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་བདེ་བ་ལ་དབང་བྱེད་པ་ཡོད་པས་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་རྣམས་སོ། །ལྷ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བ་དང་གསལ་བར་བྱེད་པས་ལྷ་རྣམས་ཏེ། དགའ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་མང་བའི་ཕྱིར་དགའ་བར་བྱེད་ལ། འོད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གསལ་བར་བྱེད་དོ། །ལྷ་དེ་དག་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མི་རྣམས་ཀྱིས་བསྟོད་པ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བཞུགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞུགས་ཤིང་བཞུགས་པའོ། །དབང་བསྒྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་ཐམས་ཅད་དང་བདེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ལ་དབང་བསྒྱུར་བས་ན་དབང་བསྒྱུར་ཏེ་དེའི་འོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱི་འམ་ལྷ་རྣམས་ནང་ན་རྒྱལ་པོ་ཡིན་པས་ལྷའི་རྒྱལ་པོ་སྟེ་རྗེ་བོ་ཡིན་ནོ། །དེའི་གཞལ་མེད་ཁང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་དང་མཛེས་པར་བྱེད་པ་དག་གཅོད་པར་བྱེད་པས་ན་གཞལ་མེད་ཁང་སྟེ་ངོ་བོ་སྣ་ཚོགས་སུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་སྙིང་པོ་ཅན་གྱི་ཁང་བཟངས་དེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ནི་སྙིང་པོར་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དག་ཡོད་པས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་སྙིང་པོ་ཅན་ཏེ། འདི་ན་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ན་གཞལ་མེད་ཁང་དེའི་ནང་དང༌། གཅེས་དགུ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དག་ལས་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁང་བཟངས་དེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་མཐོང་བས་ལྷ་རྣམས་དང་བར་འགྱུར་བས་ཁང་བཟངས་སོ། །ཡོངས་སུ་དགའ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཁང་བཟངས་དེ་ནའོ། །
― DTG116_Page_0010 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་པོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་དེ་ནས་དང་པོར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་རོལ་པ་བསྒྲགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་པོ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་མཆོག་དམ་པ་ལ་བཞུགས་ཤིང་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་མ་བཤིག་པར་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནས་འདུས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང༌། གནས་གཙང་མའི་ལྷའི་བུ་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་བ་བཏབ་སྟེ། རོལ་པ་བསྒྲགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཤད་ནས་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་གཅེས་སུ་འཛིན་པ་རྣམས་གདུལ་བའི་དོན་དུ་ནང་དུ་ཡང་དག་གཞག་པའི་ཕྱིར། དབང་པོའི་བྲག་ཕུག་ཏུ་གཤེགས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །གནས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་དང་པོ་ཉིད་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། །རྒྱ་ཆེར་རོལ་བའི་གཞུང་ཡང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་གཉི་གར་སྣང་བས་མི་འགལ་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོར་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་ལན་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལྷའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དབང་བསྒྱུར་གྱི་ཁང་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁང་བཟངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཆོག་ཉིད་དོ། །དེའི་འབྲས་བུ་འདིར་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྒྱུ་དང་རྒྱུ་ཅན་གཉིས་ཡུལ་སོ་སོ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ས་བོན་དང་མྱུ་གུ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་མདོ་འདི་མཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་རྡོ་རྗེའི་གདན་དུ་ཐོབ་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་གནས་པས་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་རོལ་བའི་མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞག་བདུན་པ་དང་པོའི་ཚེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་བཞུགས་བཞིན་དུ་དགའ་བའི་ཟས་བཀོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་གནས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་མདོ་དང་ཇི་ལྟར་མི་འགལ་ཞེ་ན། འགལ་བ་མེད་དེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བས་གནས་པ་ནི་དགའ་བའི་ཟས་བཀོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་རྣམ་གྲངས་ཉིད་མ་ཡིན་ཡང་གདུལ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེར་ཀུན་དགའ་བས་ན་ཆོས་ཉིད་ཀུན་དགའ་ཡིན་ཏེ། ཤིང་ཨ་མྲའི་ཀུན་དགའི་ར་བ་བཞིན་ནོ། །དགྱེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་ཟག་པ་མེད་པའི་དགྱེས་པ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཡང་དག་
― DTG116_Page_0011 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བསྟར་བའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱང་དེ་གཞག་སྟེ་དེ་གནས་སོ་ཞེས་དེའི་ཆེ་བ་ཉིད་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་མང་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཆེན་པོ་སྟེ་དེ་དང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པར་སྤངས་པ་དང༌། དེ་སྤངས་པས་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པ་སྟེ། སྤངས་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མོས་པ་དང་ཞུགས་པའི་སེམས་དཔའ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །དེ་དག་གི་ཚོགས་ནི་དགེ་འདུན་ཏེ། དེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་པ་དེ་དང་ཐབས་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་སྨོས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་དེ་དག་གི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་ཚེ་འདི་ན་ཉན་ཐོས་རྣམས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་མངོན་པར་མི་བརྩོན་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དག་ནས་ཀྱང་མ་འོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་ལྷའི་བུའི་གཟུགས་སུ་འདུག་པ་དེ་དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྨོས་པ་ཁོ་ནས་བསྡུས་སོ། །གཞན་དག་ཀྱང་ཡོད་མོད་ཀྱི་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་སྨོས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་ཡང་དག་པར་ལྷགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་གི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡེ་ཤེས་ཐོགས་པ་མི་མངའ་བ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཅན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བརྩོན་པ་དག་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་བོར་ནས་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཞིང་འདིར་འོང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ་སེམས་ཅན་སྔོན་སྨིན་པར་བྱས་པ་འདིར་སྐྱེས་པ་ཆོས་ཉན་པར་འོས་པ་རྣམས་གདུལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། འདི་ལ་འཁོད་པ་གུས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་གང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དག་ནས་ཀྱང་ཆོས་ཉན་པའི་ཕྱིར་འདིར་འོང་ན། ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ཅག་འདི་ན་འཁོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་གུས་པར་མི་འདོང་ཞེས་གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་གཙོ་བོ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
― DTG116_Page_0012 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འཆད་པའི་ཕྱིར་གཙོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཤད་ཅེ་ན། སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་འདི་འཆད་དོ་སྙམ་དུ་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་སྒྲུབ་པས་གནས་སྐབས་དེ་འཐོབ་པར་སྤྲོ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་འམ། བདག་ཅག་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་སུ་བསྐོས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཆོམས་པ་དང་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཆོམས་པ་དང༌། དེ་དག་འཇོམས་པར་བྱེད་པས་ན་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་དག་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་མོད་ཀྱི་དེ་དག་ཀྱང་འདི་ཁོ་ནའི་ནང་དུ་འདུས་པས་ན་འདི་འབའ་ཞིག་བརྗོད་དེ། ནང་དུ་འདུས་པར་ནི་ཡི་གེ་ཕྱི་མོའི་དཔེས་ཀྱང་འཆད་དོ། །སྙིང་པོ་རྡོ་རྗེ་དང་འདྲ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ནི་སྙིང་པོའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་འདི་ཐོས་པ་ལས་ངེས་པར་སྐྱེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འདིའི་སྙིང་པོ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་རྡོ་རྗེ་དང་འདྲ་བས་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུས་མི་ཤིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངན་སོང་དུ་ངེས་པའི་ལས་ངག་གིས་མི་ཤིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། མིང་འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་གྱི་འདོད་རྒྱལ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་པར་འདོད་དང་དེ་འདི་ཁོ་ན་རྣམ་པར་གནས་ཏེ། དཔེར་ན་འགྲོ་བ་ན་བ་ལས་ངའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ནས་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ཕྲད་འདི་ནི་བཀྲ་ཤིས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ལ་འབྱུང་སྟེ། རེ་ཞིག་བཀྲ་ཤིས་པ་ལ་འབྱུང་བ་ནི་དེ་ནས་རིགས་པའི་ལམ་དང་མཐུན་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ད་དྲི་བ་ལ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་བྱས་སམ་འོན་ཏེ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །སྐབས་ལ་ནི་ད་ནི་སྒྲ་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །མཇུག་ཐོགས་ལ་ནི་ཁྲུས་བྱས་ཏེ་དེ་ནས་བཟའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དམ་འཆའ་བ་ལ་ནི་ཁྱོད་ངའི་སློབ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་དྲིས་ན་ལེགས་སོ་ཞེས་ཁས་
― DTG116_Page_0013 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཆེ་བ་ལྟ་བུའོ། །བསྡུ་བ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །འདིར་ནི་མཇུག་ཐོགས་ལ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་ནས་འདུས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འདིར་ལྷགས་ཏེ། དེ་ནས་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡང་ཞེས་བྱ་བ་དང་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་ཚིག་ཁ་བསྐང་བའི་ཕྲད་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་གང་ཞིག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དེ་བཟང་པོ་འདི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གང་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བ་དེ་ཡང་མཁས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་ཉིད་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་མཆོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ཡང་ཚིག་གི་ཁ་བསྐང་བ་ཁོ་ན་ལ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དོན་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོས་རབ་ཏུ་སྣང་བས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་སྣང་བ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་མཆོག་དང༌། བསྔགས་པར་སྣང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གམ། ཡང་ན་འདིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་བསྔགས་པར་སྣང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་སྨད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འབྱུང་སྟེ། རེ་ཞིག་སྨད་པ་ལ་ནི་བླུན་པོ་ཡང་སྨྲའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དྲི་བ་ལ་ནི་དེ་སུ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །མི་ཤི་བ་ལ་ནི་འཆི་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །མི་བཟོད་པ་ལ་ནི་ང་ལ་སྔོ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །མིང་ལ་ནི་ནག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འམ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །གྲངས་ལ་ནི་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །མི་རྟག་པ་སྟོན་པ་ལ་ནི་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །འདིར་ནི་མིང་ལ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མཉམ་པར་འཇོག་པ་སྟེ། དམིགས་པ་ལ་སེམས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རིམ་གྱིས་འཛིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ནི་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཟིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ་ཕྱིན་ཅི་མ་
― DTG116_Page_0014 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོག་པའི་རིམ་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྗེས་སུ་སོང་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་མཐུས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཤད་པས་དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་དེའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱང་དབང་པོའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ཞིག་ཤེས་པར་འདོང་ན་དེ་སྨོན་ནས་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དང༌། སྨོན་པའི་ཤེས་པས་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་ན་འདི་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཕྲག་བཅུའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་སྙེད་དག་གིས་ཞལ་བསྟན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅུའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་དང་གྲངས་མཉམ་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ནས་དེ་དང་གྲངས་མཉམ་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞལ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕྱིར་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་སྔོན་རོལ་དུ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཀྱི་མཚན་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ཤ་སྟག་གིས་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་སྟེ། ཐུགས་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པའི་ཐུགས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སངས་རྒྱས་མང་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ན་རེ་ཞིག་མཚན་མཐུན་པ་ཁོ་ན་ཡང་འདི་ལྟར་ཚད་མེད་ན་མཚན་གཞན་དུ་གསོལ་བ་ཤིན་ཏུ་ཚད་མེད་པར་ལྟ་ཇི་སྟེ་མི་འགྱུར་སྙམ་པའོ། །སངས་རྒྱས་མང་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་དགོས་པ་ཡང་སྣང་སྟེ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་ཚད་མེད་པ་ཡོངས་སུ་སྐོང་བས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་ན་བཞུགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་གྲངས་དང་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཚད་མེད་པ་ཡིན་པས་གཉི་ག་ལྟར་ཚད་མེད་པ་དེ་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་ཕྱག་བྱེད་པ་དེ་དག་བསོད་ནམས་ཉེ་བར་སྩོགས་པ་ཚད་མེད་པ་ཁོ་ན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་རེས་འགའ་ཞིག་བག་མེད་པ་བྱེད་ན་དེའི་འོག་ཏུ་དེ་དག་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱས་ཤིང་དེ་དག་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་དང་འདྲ་བར་
― DTG116_Page_0015 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱས་ནས་གུས་པར་ཕྱིར་འཆགས་པར་བྱེད་ཅིང་ཕྱིས་སྡོམ་པ་བྱེད་ན། དེས་ན་ཤེས་རབ་དང་ཐུགས་བརྩེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཚད་མེད་པ་ལ་དེ་ལྟར་བྱས་པས་བསོད་ནམས་ཚད་མེད་པ་ཉེ་བར་སྩོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མེད་པ་སྐུ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱང་ཚད་མེད་ཐུགས་བརྩེ་བ་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་དེ་དག་གི་སྐུ་དང་ཤེས་རབ་དང༌། ཐུགས་བརྩེ་བ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་བའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱང་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར། བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱེད་དེ། དེས་ན་ཡང་བསོད་ནམས་ཚད་མེད་པ་ཉེ་བར་སྩོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་གང་དག་དང་པོ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དེ་དག་ཇི་སྲིད་དུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་མ་བསྐུལ་བ་དེ་སྲིད་དུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་མི་བསྐོར་ཏེ། དེས་ཀྱང་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉེ་བར་སྩོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་དག་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བཞེད་པ་དེ་དག་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བཞུགས་པར་གསོལ་བ་འདེབས་ཏེ། འདི་ལས་ཀྱང་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉེ་བར་སྩོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཚད་མེད་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ཉེ་བར་སྩོགས་པའི་བསོད་ནམས་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་དག་ལ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་དེ་དེས་ཀྱང་ཚད་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་དེ་དག་གིས་ཚད་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་བྱ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ལས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཚད་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་ཚད་མེད་པ་ཡོངས་སུ་སྐོང་བར་འགྱུར་ལ། དེས་ཀྱང་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་འགྱུར་བ་དགོས་པར་འཐད་དོ། །དེ་དག་དང་མཚན་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དགའ་བའི་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་མཚན་མཐུན་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱང་བཞུགས་པ་ལྟ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་
― DTG116_Page_0016 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མང་པོ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ནི་འདི་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། མཚན་མཐུན་པ་ཁོ་ན་ཡང་མང་རབ་ན་མཚན་ཐ་དད་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བསྟན་པས་ཉན་པ་པོ་རྣམས་ཆོས་དང་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཡང་ལ་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་མང་པོ་མི་འབྱུང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐའ་མེད་པར་བཞུགས་ན། བདག་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་ཞེས་བརྩོན་འགྲུས་མཆོག་ལ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅུར་ངེས་ཤེ་ན། གྲངས་དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ས་བཅུའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅུའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་དང་མཉམ་པའི་ཕ་རོལ་ན་བཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ལ་ཚུན་ཆད་ནས་བཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་དག་དང་འདི་སྤྱོད་པ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གི་མཚན་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་བསྔགས་པ་དང་བསྐུལ་བ་དག་ལ་འབྱུང་སྟེ། རེ་ཞིག་བསྔགས་པ་ལ་ནི་སྟོན་པ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །བསྐུལ་བ་ལ་ནི་རྩེས་ནས་རིང་ཞིག་ལོན་གྱིས་འདོན་པ་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །འདིར་ནི་བསྔགས་པ་ཁོ་ན་ལ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཡང་ལེགས་སོ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་བསྔགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ལ་རིགས་བཟང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་བུར་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རིགས་ཀྱི་བུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་འདི་ཉིད་ཀྱི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་དང་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཅེས་བྱ་བའི་འོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མཚན་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གདུལ་བར་བྱ་བ་རྣམས་ལ་དམ་པའི་ཆོས་སྣ་ཚོགས་སྣང་བ་མཛད་པས་རྣམ་པར་སྣང་བར་མཛད་པའོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་དེ་དཀའ་ཐུབ་ཅན་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་དང༌། དགྱེས་པར་བྱེད་པས་རྣམ་པར་སྣང་བའོ། །ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་མང་པོ་སྣང་བ་དང༌། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་དུ་དགྱེས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་
― DTG116_Page_0017 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐ་ཚིག་སྟེ། དེ་ཉིད་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་དོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན། རྣམ་པར་སྣང་བྱེད་ནི་ཉི་མ་སྟེ། སྐར་མ་དང་ཟླ་བ་ལ་སོགས་པ་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཁྱད་པར་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་སྣང་མཛད་འདི་ནི་དེའི་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྒྱུད་ལས་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། དེ་སྐད་དུ། ངང་པ་ཕྱེ་རླབ་སྐྱེད་བྱེད་འོད་ཟེར་སྟོང༌། །རི་ཤ་ཀ་པི་འོད་ཕྲེང་ཉི་མ་གསལ། །ནོར་ཅན་གསོ་བྱེད་དེ་བཞིན་སྐུ་དང་ལྡན། །རྣམ་སྣང་བཤེས་གཉེན་གཟེར་ཚད་མུན་པ་སེལ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔོན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་སྔོན་རོལ་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མཚན་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ཤ་སྟག་གིས་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་པོ་དེ་དག་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པར་སྨོན་ལམ་བཏབ་ཅིང་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡིན་ཏེ། སྨོན་ལམ་ནི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་དེ་ལྟར་སྨོན་ལམ་བཏབ་ནས་རང་གིས་ཀྱང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དང༌། དེ་ནས་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་སོགས་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་སོ། །འདི་ནི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་དང༌། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ཅན་གྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྔོན་གྱི་སྒྲ་གཅིག་ལུས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཤད་པའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཤེ་ན། འདི་ལྟར་འདི་ནི་དང་པོར་སྤྱད་པ་ཡིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་བྱ་བ་གང་དག་གི་དོན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །བཤད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱིན་གྱིས་རློབ་པའི་དགོས་པ་ནི་ཤེས་ཏེ་ཁོང་དུ་ཆུད་ན་བཤད་པ་དེ་ཉིད་གང་གི་དོན་དུ་སྙམ་ནས་ཅིའི་ཕྱིར་ན་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཞེས་བཤད་པའི་དགོངས་པ་འདྲིའོ། །ཇི་ལྟར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ནི་རྣམ་པ་གང་གིས་སོ། །དགོས་པ་སྨྲས་པ། རང་གི་དོན་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུང་དང་ཐུགས་དང་སྐུས་ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ནི་གང་དག་སར་མ་ཆུད་པ་སྟེ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་སོ། །སྩོགས་པའི་སྒྲས་ནི་སར་ཆུད་པ་རྣམས་བསྡུ་སྟེ་དང་
― DTG116_Page_0018 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་མཉན་པ་ལ་སོགས་པས་རིམ་གྱིས་རང་གི་དོན་འགྲུབ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་དག་གིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིའི་དོན་དང་ཡི་གེ་རྣམས་ཡང་དག་པར་རྟོགས་ནས་འདི་རབ་ཏུ་བསྙད་པ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གྱི་དོན་འགྲུབ་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །འདི་གཉི་ག་ཡང་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་བྱིན་གྱི་རླབས་དང་གདོད་འགྲུབ་བོ། །གཞན་ལ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པའི་གཏན་ཚིགས་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་འདི་ལྟར་མཚན་དེ་མ་ཡིན་པ་དེ་དང་འདྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་སྟོན་ཏོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཁོ་ནས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ན་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེལ་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། དེ་ལྟ་བས་ན་སྩོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་མི་འདོན་པ་ཉིད་དོ། །མ་བཏོན་དང་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་མ་ལུས་པ་བསྡུ་བར་གོ་བར་འགྱུར་དུ་འོང་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པས་འགྲེལ་པ་དོན་ལྡན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་འཁོར་དེ་ན་འཁོད་པའམ། གཞན་དག་ཀྱང་རུང་སྟེ། འདི་བསྟན་པའི་རྒྱུས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ལྟ་བུའི་གཞན་གྱི་དོན་འགྲུབ་པ་མེད་དེ། འདི་བསྟན་པ་མེད་པར་ཡང་དེ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ལ་བཅུ་ཚན་གཉིས་པ་ལ་ཡང་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ནི་སྩོགས་པའི་སྒྲ་ལ་ཡང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དུ་མ་ཕྱེ་བ་ཁོ་ནར་བཅུ་ཚན་གཉིས་དང་སྦྱར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མོས་པས་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་གང་གི་རང་གི་དོན་འགྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དུ་བསྟན་ལ། ས་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་ནི་འོག་མ་སྟེ་ས་བཅུ་པ་ལ་གནས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་བྱེད་པའི་འཇུག་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བས། དེ་ལྟར་ན་རང་གི་དོན་གྱི་སྐབས་ཀྱིས་བཅུ་ཚན་དང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་དག་གིས་རང་གི་དོན་དེ་ལྟ་བུ་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་གཞན་དག་ལ་ཡང་དོན་དེ་ལྟ་བུ་ཁོ་ན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་ན་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་སྐབས་ཀྱིས་ནི་བཅུ་ཚན་གཉིས་པ་དང༌། དོན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །འགྲེལ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི། འཁོར་དེ་ན་འཁོད་པ་འབའ་ཞིག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བསྟན་པའི་
― DTG116_Page_0019 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་སྩོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འདོན་པ་དམིགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་ལྟར་ཚོགས་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་རང་གི་དོན་དང་གཞན་གྱི་དོན་བཅུ་ཚན་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་འཆད་དོ། །དེ་ནི་མི་འཐད་དེ་འདི་ལྟར་བཅུ་ཚན་དང་པོ་ལ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་བྱེད་པའི་འཇུག་པའི་བར་ས་བཅུ་སྨོས་ལ་དེ་དག་ཀྱང་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་པ་རྣམས་ལ་མི་རུང་ངོ༌། །ཇི་སྟེ་རེ་ཞིག་པར་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་འོན་ཀྱང་དེ་བསྟན་པའི་རྒྱུས་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དེ་ལ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན་ཞེས་ཟེར་ན་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་དེ་དག་ནི་བཅུ་ཚན་གཉིས་པ་ལ་ཡང་རུང་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་ཕྱེ་བར་སྦྱར་བ་ཉིད་བཟང་སྟེ། དེ་དག་གིས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་ནས་གཞན་དག་ལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་རྣམ་པར་བཅད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། སློབ་དཔོན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཆེན་པོ་མི་དགོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ད་ནི་བཅུ་ཚན་དང་པོའི་ཚིག་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་སྐབས་དབྱེ་སྟེ་དེ་ལ་བརྟག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྣམས་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་པའི་རང་བཞིན་དག་ཡིན་ནོ། །སྣང་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་སྟེ་འདི་སྐད་དུ་ཟག་པ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་རང་རིག་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་དག་རྟོགས་པ་སྟེ། འཐོབ་པ་དང་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་བརྗོད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གང་ཞེ་ན། བསྟན་པ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་སྣང་བ་དེ་འདིས་རྗོད་པར་བྱེད། གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཡང་བསྟན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྣམས་སོ། །དེ་དག་གིས་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་གཞིར་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། གསེར་གྱི་ས་ལེ་སྦྲམ་གྱི་དཔེས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ལ་འཇུག་པ་ནི་དད་པ་དང་མོས་པ་དང་རབ་ཏུ་དད་པ་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དད་པ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་པས་དེ་དག་ཐོས་ནས་འདི་དག་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་
― DTG116_Page_0020 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་ཡིད་ཆེས་པ་དང་བདག་གིས་འདི་དག་ནམ་ཞིག་ན་ཐོབ་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་འདོད་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །མོས་པ་ནི་དེ་དག་ལ་གཏན་ལ་ཕབ་སྟེ་ངེས་པར་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །རབ་ཏུ་དང་བ་ནི་དེ་གཉིས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ཐོབ་པའོ། །འཇུག་པ་ཞེས་སྤྱིར་བཤད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་འདིར་ནི་འཇུག་པའི་ཐབས་དང་འཇུག་པ་དང་མཐར་ཐུག་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ཐམས་ཅད་འཇུག་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མོས་པས་སྤྱོད་པ་དང་མཐོང་བའི་ལམ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་རྣམ་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཡོད་ན་དེ་རྣམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པས་བསྡུས་པ་ཡིན་ལ། ས་དེ་དག་ལ་དད་པ་དང་མོས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དང་བ་མེད་ན་རེ་ཞིག་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཚོལ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་དག་གི་དོན་དང༌། ཚིག་གི་སྒོ་ནས་ཉན་པར་ཡང་མི་འཇུག་ན་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་ལྟ་ག་ལ་འཇུག །འདི་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ཏེ། རྩ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་པས་ན་རྩ་བའི་འཇུག་པའོ། །དེ་ལ་གཞན་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། བསྡུས་པའི་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་བྱེད་པ་ལ་ཐུག་པ་རྣམས་སོ། །འདི་དག་ཀྱང་མདོ་ལས། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་དགུས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་ཐོས་པ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །བཅུ་ཚན་གྱི་ཚིག་དང་པོ་ནི་སྔར་རྣམ་པར་ཕྱེ་ཟིན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཐོས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་ཐོས་པ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཉིད་དོ། །དེ་འཛིན་པས་གྲངས་ནས་དེར་གཏོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པར་འགྱུར་བས་སྡུད་པ་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་སྟེ། འདིས་སྡུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ་རིམ་གྱིས་ས་ལ་འཇུག་པའི་ཐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་རང་གི་ཚིག་ཁོ་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དེས་དེ་ལྟར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལས་ས་རྣམས་ཀྱི་མིང་ཙམ་ཐོས་ནས་དད་པ་དང་མོས་པ་དང་རབ་ཏུ་དང་བ་སྐྱེས་ཏེ། རྩ་བའི་
― DTG116_Page_0021 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇུག་པ་ལ་གནས་པ་ནི་དེ་དག་ཚིག་རེ་རེ་ནས་ཉན་བར་བྱེད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ནི་བསྡུས་པའི་འཇུག་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེས་དེ་ལྟར་དེ་དག་ཐོས་ནས་དེ་དག་གིས་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རིགས་པས་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་ལ། རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་དེ་དག་ལ་མཁས་པར་སྐྱེ་བས་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ནི་དོན་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་འདིས་དོན་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ། མཁས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། བསམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ནི་ས་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དེ་ལྟར་དོན་དེ་དག་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་པ་ན་དོན་དེ་དག་རྣམ་གྲངས་བརྗོད་པ་དུ་མས་གཞན་དག་ལ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་གྲངས་དེ་དག་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་དོན་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་སྒྲར་བསྟན་པ་རྣམས་རྟོགས་པར་བྱེད་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱེད་པས་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་ཆོས་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ་འདིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དག་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས། ཆོས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ལ་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པ་སྟེ་དེ་རྒྱས་པར་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྣམ་གྲངས་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་དུ་མ་ཡོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་དེ་ཉིད་དེ་རྒྱ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་དེ་ལྟར་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིའི་དོན་རྣམ་པ་དུ་མ་དང༌། དེ་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་གྲངས་རྣམས་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དེ་གཉི་ག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་སྟོན་པས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་འཇུག་པའོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས། ལེགས་པར་གནས་པའི་ཆོས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདིས་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་གནས་པའི་ཆོས་ཚིག་འབྲུ་དང་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་
― DTG116_Page_0022 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་རོ། །དེས་དེ་ལྟར་སྔར་དད་པ་དང་མོས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དང་བ་སྐྱེས་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བ་གཉིས་ཀྱིས་དོན་རྟོགས་པ་དང༌། རྣམ་གྲངས་དུ་མ་རིག་པ། དོན་བཟང་པོ་དང༌། ཚིག་བཟང་པོས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ན་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་འཇུག་པས་ན་མཐོང་བའི་ལམ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་འཐོབ་པར་བྱེད་པའི་འཇུག་པའོ། །བཤད་པ་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདིའི་ལུགས་ལྟར་ན་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཁོ་ནས་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱང་སྤོང་བས་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས། ཡེ་ཤེས་ཐ་མི་དད་པ་རྣམ་པར་བྱང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །ཡེ་ཤེས་ཐ་མི་དད་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཐ་མི་དད་པ་ཡང་ཡུལ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་སྒོ་ནས་ཡིན་གྱི། ཡེ་ཤེས་མང་པོ་རྣམས་ཐ་མི་དད་ཅིང་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་བཤད་པ་ལས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བས་ཞེས་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱིས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །རང་གི་དོན་གྱི་བཅུ་ཚན་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྐབས་མ་ཡིན་པའི་གཏན་ཚིགས་ནི་བཤད་པ་ཉིད་ལས་བསྟན་པས་མ་བཤད་དོ། །སྔར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པའི་སྔོན་རོལ་དུ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེས་དེ་ལྟར་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྤངས་ནས། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་རྙེད་པ་དང་མ་རྙེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་མཐོས་མི་དམས་པ་ཉིད་དུ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ན་བག་ཡོད་བར་གནས་པས་དེའི་འོག་ཏུ་བག་ཡོད་པའི་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་མདོ་ལས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་གོས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པས་སྤོང་བར་
― DTG116_Page_0023 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང་མ་རིག་པ་དག་ཡོད་པ་དང༌། རྙེད་པ་ལ་ནི་ཆགས་ཤིང་དེས་ཀྱང་མཐོས་པར་འགྱུར་ལ། མ་རྙེད་ན་ནི་གནོད་པར་འགྱུར་རོ། །མ་རིག་པ་ནི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་དག་གིས་གོས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་མི་གོས་ཏེ་རྟོགས་པར་སླའོ། །དེ་དག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྤངས་པར་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་མནན་པས་རང་གི་མཐུའི་དཔུང་བྱེད་མི་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །རིམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར་ས་དང་པོ་ཁོ་ནར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མ་ལུས་པར་སྤོང་བར་ནི་མི་འདོད་དེ། ས་བཅུ་པ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཞུགས་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཉིད་ལ་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དག་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་འོག་ཏུ་ས་ནས་སར་འཕར་བར་འགྱུར་བས་སར་འཕར་བའི་འཇུག་པ་བརྗོད་དོ། །འདི་ལྟར་དེ་དག་ཉིད་གནས་སྐབས་སྔ་མ་དག་པས་གནས་སྐབས་ཕྱི་མ་ཐོབ་སྟེ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་ནས་གོང་མ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། རྣམ་པར་བཤད་པ་གཞན་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །སྔར་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་ཕྱེ་བར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་པ་ཉིད་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཞི་མཐུན་པར་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་དེ་དག་གི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་དག་ཡིན་པ་ཞེས་བསྡུ་བ་བསྟན་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྔར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་པ་ཕྱི་མ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་འདྲེན་པས་ས་སྔ་མ་ལས་ཕྱི་མར་འཕར་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྤྱིར་བསྟན་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཉིད་དགེ་བའི་རྩ་བ་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྟེ་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡིན་པས་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་ཐ་དད་པར་སྨོས་སོ། །དེ་ལྟར་བསྒོམ་པའི་གནས་སྐབས་མཆོག་ཐོབ་
― DTG116_Page_0024 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གསང་བ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པར་བྱེད་ནུས་སམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའི་འཇུག་པ་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གསང་བ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གསང་བ་ནི་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་གསང་བའོ། །སྩོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ས་བཅུ་པ་ལས་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། བསྐལ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བསྡུ་བར་བྱ་སྟེ། འདིས་དེར་དེ་དག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའི་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས། ཡེ་ཤེས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡུལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་གསང་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕལ་བ་དག་གིས་བསམ་པར་མི་ནུས་པས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ། དེའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པས་ཡེ་ཤེས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །དེའི་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་ལ་བྱའོ། །དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་མངོན་དུ་བྱ་བ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་ཤེས་པས་ཆགས་པ་མེད་པ་དང་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་བྱེད་པའི་འཇུག་པ་བརྗོད་དེ། དེ་ཡང་མདོ་ལས། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་བར་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ།། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ་དེ་ཡང་བཤད་པ་ལས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་མ་གཏོགས་པར། །འདི་ལྟར་ཆོས་ཡོད་མ་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་དེའི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇུག་པ་འདི་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མིང་གཞན་བརྗོད་པ་བྱེ་བྲག་ཁྱད་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ན་མིང་ཐ་དད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་དོ། །དང་པོ་ནི་མིང་གཞན་ལ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་དག་གི་ཡང་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤུགས་ཀྱིས་ན་
― DTG116_Page_0025 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤྱིར་མིང་རྩ་བའི་འཇུག་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །དངོས་པོ་ཉེ་བར་འགོད་པ་ནི་མ་གཏོགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་འམ་མདོ་གཞན་ལས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཙམ་ཉེ་བར་འགོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མ་གཏོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ན་ས་བཅུ་པ་འདི་ཉིད་ལས་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་དག་གི་ནང་ན་སྨོན་ལམ་བཞི་བ་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཡན་ལག་དང་ཉེ་བའི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་པའི་རིགས་པའི་ཐབས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཉེ་བར་བཀོད་ཅིང་སྨོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་བ་ནི་སྡུད་པ་སྟེ་གོས་བལྟ་བ་ལྟ་བུའམ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འཇིག་པ་ལྟར་བསྡུས་པའོ། །འཇིག་པའི་སྒོ་ནས་འབྱུང་མོད་ཀྱི་བསྡུས་པ་ལས་མི་འདའོ། །ཇི་ལྟར་ན་གསུམ་བར་འདོན་པ་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡིན་ཞེ་ན། རྒྱུ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ཏེ་གསུམ་པ་ཡང་རྒྱུ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལས་མི་འདའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གསུམ་པ་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་རྩོམ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེས་ས་འདི་དག་གི་མིང་ཐོས་ནས་བདག་གིས་འདི་དག་ནམ་ཞིག་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་དད་པ་དང་འདུན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་གཉིས་ཀྱིས་བསྐུལ་བ་ན་དེ་དག་སྐུལ་བར་བྱེད་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ཀྱི་ཐད་དུ་ཉེ་བར་འགྲོའོ། །སྩོགས་པའི་སྒྲས་ནི་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་དང༌། བཤད་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྡུའོ། །འདི་ཉིད་ཚོལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྲིད་མ་ཐོས་ཀྱི་བར་དུའོ། །འཐོབ་པ་ནི་འདི་དག་ཐོས་ནས་དོན་དང་ཚིག་གི་སྒོ་ནས་འཛིན་པའོ། །འདིར་ནི་རྣམ་གྲངས་དང་པོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྩོམ་ཞིང་འཐོབ་པ་དག་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་གཏོགས་པ་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ་གཉིས་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །འདི་ནི་རང་གིས་རྟོགས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་བྱེད་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་རྩོམ་ཞིང་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་བཅུ་ཚན་འདི་གཞན་གྱི་དོན་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པར་རུང་ངོ༌། །ཚིག་དང་པོ་ནི་རྩོམ་ཞིང་འཐོབ་པའི་རྩ་བས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རྩོམ་ཞིང་འཐོབ་པ་གཞན་བཅུ་ཚིག་གཞན་བཅུས་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཕྱིན་ཅི་
― DTG116_Page_0026 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ལོག་པར་ཐོས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐོས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་པོ་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་འདི་དག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེའི་དོན་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེ་དག་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལེགས་པར་འཛིན་པ་ནི་ཡང་དག་པར་འཛིན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཁྱད་པར་དུ་བཀོད་པ་ཡིན་པས་རྣམ་པར་བཀོད་པ་སྟེ། བསམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་མཆོག་གིས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བཟུང་ནས་འཛིན་དུ་འཇུག་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་གདུལ་བ་རྣམས་ལ་སྟོན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་རྩོམ་ཞིང་འཐོབ་པའོ། །འདི་ཡང་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་བཀོད་པ་ལ་མཁས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བསྟན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བཤད་པའི་ཚིག་གི་དོན་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བཤད་དོ། །དེས་དེ་ལྟར་ས་འདི་དག་བཟུང་སྟེ། དོན་དང་ཚིག་གི་སྒོ་ནས་རབ་ཏུ་བསྟན་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་འདི་དག་ཁོ་ན་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བས་ཐོབ་པར་འདུན་པ་དང༌། འདོད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་རྩོམ་ཞིང་འཐོབ་པ་སྟེ། འདི་ཡང་མདོ་ལས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ལྷག་པར་དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ཟག་པ་མེད་པའི་ས་ཐམས་ཅད་ལ་ལྷག་པར་དམིགས་པ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པ་སྟེ། ལྷག་པའི་བསམ་པས་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཤད་པའི་དོན་ནི་དེ་དེ་ལྟར་འདུན་པ་དྲག་པོ་སྐྱེས་ནས། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་བྱེ་བྲག་སྣང་བ་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས་བཤད་པ་དེས་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་དེ་དག་རྣམ་པ་དེས་སྒོམ་པར་བྱེད་ཀྱི། སྔ་མ་བཞིན་དུ་སེམས་པ་ཙམ་གྱིས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཉམ་པར་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་སྟོན་པར་བྱེད་པས་སྦྱོར་བ་རྩོམ་ཞིང་འཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། གནས་སྐབས་དེ་ནི་རྟོགས་པའི་འཕེན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་སྦྱོར་བའོ། །འདི་ཡང་མདོ་ལས། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་བྱེ་བྲག་གིས་བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་བསམས་པ་
― DTG116_Page_0027 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་བྱུང་བ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཤེས་པ་བྱེ་བྲག་གིས་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོགས་པར་བྱེད་པ་རྩོམ་ཞིང་འཐོབ་པ་ནི་རྣམ་པར་ཕྱེ་ཟིན་པ་ཉིད་དུ་ཟད་དོ། །ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་ཡང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་གྲངས་བསྟན་པས། མདོ་ལས་ཡོན་ཏན་རྗོད་པར་བྱེད་དེ། མཐོང་བའི་ལམ་འདི་ཉིད་དངོས་པོའི་མཐའ་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དོན་དམ་པ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ཡོད་ན་དྲི་མ་གཉིས་དང་འབྲལ་བར་འགྱུར་གྱི། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ནི་དོན་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་གདུལ་བ་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཆེད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེས་དེ་ལྟར་རྟོགས་ནས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་ནི། དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་རྟོགས་པར་བྱེད་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱེད་པས་ན་བསྒོམ་པའི་ལམ་རྩོམ་ཞིང་འཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་དག་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅེ་ན་དེ་དེས་རང་གི་རྟོགས་པས་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ན། དེ་དག་ཀྱང་དེས་རྟོགས་ཏེ། དེ་དག་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་དེའི་བྱ་བ་རང་གིས་རྟོགས་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་པས། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །འདི་ཡང་མདོ་ལས། ཤིན་ཏུ་བརྟགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒོ་ལ་འཇུག་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་བརྟགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཡང་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེས་སྒོ་རྣམས་ལ་འཇུག་པ་ནི་རྟོགས་པའོ། །སྒོ་ནི་འདིར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་དོན་ཡིན་ཏེ། དེའི་སྒོ་ནས་དེ་དག་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རེས་འགའ་དོན་ཡང་སྒྲ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལ་སྒོ་ཞེས་བྱའོ། །རང་གི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཅི་རིགས་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཅི་རིགས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་བཤད་པ་ནི་ཅི་རིགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ལུགས་གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་གང་ལ་གང་
― DTG116_Page_0028 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིགས་པར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གནས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་བཤད་པ་ནི་རང་གི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་ཕྱོགས་ཉིད་དེ་ལས་གཞན་པ་ལ་ལྟོས་ན་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་གནས་གཞན་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཕ་རོལ་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་གཞན་ལ་ལྟོས་ན་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། རབ་ཏུ་བརྗོད་པ་ནི་རབ་ཏུ་བསྟན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ་འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པས་རང་གི་ཕྱོགས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་བག་ཚ་བ་མེད་པ་ནི་མི་འཇིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཡུལ་པོར་མ་གྱུར་པའོ། །མི་ཤེས་པས་ཡུལ་ཡུལ་པོར་གྱུར་པ་དང་འདྲ་བས་ན་བག་ཚ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྤོབས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ལན་འདེབས་པའི་སྤོབས་པ་ཞེས་བྱ་བས་རྣམ་པར་འགྲེལ་ཏེ། ལན་ནི་ཚིག་ལན་ནོ། །དེ་གདབ་པར་ནུས་བ་ནི་སྤོབས་པའོ། །གཞན་གྱི་ཕྱོགས་སུན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ལན་འདེབས་ནུས་པ་ནི་དྲི་མ་མེད་པའོ། །དེས་སུན་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལྟ་བུར་མུན་པ་མེད་པ་ནི་སྣང་བ་ཡིན་པས་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཚར་གཅོད་ནུས་པ་རྩོམ་ཞིང་འཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཡང་མདོ་ལས། གནས་གཞན་ཅི་རིགས་སུ་རབ་ཏུ་བརྗོད་པ་ལ་བག་འཆུམས་པ་མེད་པའི་སྤོབས་པས་སྣང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གནས་གཞན་ཅི་རིགས་སུ་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་བ་ལ་བག་ཚ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྤོབས་པས་སྣང་བར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཆེན་པོའི་ས་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་ཡུལ་ལོ། །དེ་ཤེས་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་དཔྱོད་པའོ། །དེ་དང་ལྡན་པས་གཞན་དག་གིས་དྲི་བ་རྣམ་པ་དུ་མ་སྨྲས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལན་འདེབས་པར་ནུས་པས་དེའི་འོག་ཏུ་དྲིས་པ་ལན་འདེབས་ནུས་པ་རྩོམ་ཞིང་འཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཡང་མདོ་ལས། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཆེན་པོའི་ས་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཆེན་པོ་ཆོས་དང་དོན་དང་ངེས་པའི་ཚིག་དང་སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་རྣམས་ཀྱིས་མིང་
― DTG116_Page_0029 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་དོན་དང་ཚིག་དང༌། ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་བ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་དྲན་པ་མི་བརྗེད་པས་ཆུད་མི་གསོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་དྲན་པ་ཆུད་མི་གསོན་པ་ཡོད་ན་ཡོད་པས། ལ་ལ་ལས་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འབྱུང་ངོ༌། །ལ་ལ་ལས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཁོ་ན་ཞིག་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཚེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཆེད་ཡིན་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེས་ན་འདི་ཐེག་པ་དམན་པ་ལ་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པས། དེའི་ཉེས་པའི་གཉེན་པོར་ཐེག་པ་དམན་པར་འགྲོ་བའི་གཉེན་པོར་རྩམ་ཞིང་འཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཡང་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་དྲན་པ་བརྗེད་པ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ལ་ལེ་ལོ་བྱེད་པའི་གཉེན་པོ་རྩོམ་ཞིང་འཐོབ་པ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེལ་པ་ནི་རིག་པའི་གནས་ལྔ་དག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞུགས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་སྟེ་གཏན་ལ་འབེབས་པ་གང་ཡིན་བའོ། །དེ་ཐོབ་པ་ནི་རྟོགས་པ་སྟེ་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ཐབས་སུ་རིག་པའི་གནས་དེ་དག་ལ་མཁས་ཤིང་སེམས་ཅན་བག་ལ་ཉལ་ཐ་དད་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ནུས་པས་ཐབས་མི་ཤེས་པའི་གཉེན་པོ་རྩོམ་ཞིང་འཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ཡང་མདོ་ལས་ཐམས་ཅད་དུ་ཞུགས་པའི་རྣམ་པར་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རིག་པའི་གནས་ལྔ་ནི། སྒྲ་དང་གཏན་ཚིགས་དེ་བཞིན་བཟོ། །གསོ་བ་དང་ནི་དེ་བཞིན་དུ། །ནང་ནི་སོ་སོར་བརྟག་བྱ་བ། །ཤེས་པ་མཁས་པས་རིག་པར་འདོད། །དེ་ལྟར་ན་གཞན་གྱི་དོན་ལས་བརྩམས་ནས་བཅུ་ཚེ་ན་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་མོ་རྣམས་ནི་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་གིས་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་
― DTG116_Page_0030 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་མང་པོ་ཉིད་དེ། །སྒོ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དེ་ལའོ། ཇི་ལྟར་ན་འདིས་མཁས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་འདིའི་ནང་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་དང་འདིར་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནས་བཟུང་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་གང་གིས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་བཅས་པའི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་དེ་གནས་སྐབས་གང་ནས་གང་མ་ཐོབ་པ་ལ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ས་བཅུ་ཉིད་དུ་བརྗོད་དོ། །མདོ་ཐམས་ཅད་ལས་ནི་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་སམ་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ཞིག་འབྱུང་ལ། འདི་ལས་ནི་གཉིས་ཀ་འབྱུང་བ་དེའི་ཕྱིར་འདིས་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པར་གྱུར་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་དག་ན་རེ་དང་པོ་ཉིད་དུ་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྤོབས་བར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྤོབས་པ་སྤྱིར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་རང་གི་མཐུ་དང་གཞན་གྱི་མཐུའི་སྤོབས་པ་ཞེས་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་སྤོབས་པའི་རྩ་བ་ནི་ཡན་ལག་ཀྱང་ཡིན་ལ། ཅིག་ཤོས་ནི་དེའི་དབྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བའི་ཡན་ལག་ཡིན་ཏེ། འདིར་ཉེ་བའི་ཡན་ལག་གི་རང་གི་མཐུའི་སྤོབས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་ཏུ་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དབྱེ་བའི་ངོ་བོ་སྤོབས་པ་གཞན་རྣམ་པ་བཞིའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གཞན་གྱི་མཐུ་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་འཆར་བར་ནུས་ཏེ། དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་དེ་ནི་མདོ་ཉིད་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྣང་བའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཞེས་ཚིག་གཞན་གྱིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས། རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་སྣང་ཞིང་མུན་པ་མེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་མངོན་ཞིང་དོན་ཐམས་ཅད་གསལ་བར་གྱུར་ནས་ཇི་ལྟར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་དོན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་བཞིན་དུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པ་དེ་ལྟར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུས་བྱས་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་རྣམ་པར་བྱང་པས་སྤོབས་པས་ན་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །
― DTG116_Page_0031 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་སྐབས་སུ་གཞན་གྱི་མཐུའི་སྤོབས་པ་ཁོ་ན་བརྗོད་པར་རུང་སྟེ། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་སྤོབས་པ་འབྱིན་ནུས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསུང་གིས་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་ལ་བསྐུལ་བ་དང༌། བརྟས་ཤིང་ཁ་འབྱེ་ལ་རྒྱས་པར་འགྱུར་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རང་གི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཐུ་བརྟས་པས་དེར་སྤོབས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རང་གི་མཐུའི་སྤོབས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཡོད་དགུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་འབའ་ཞིག་འཆད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འདིའི་རང་གི་ནུས་པའི་མཐུ་ཡང་འདི་འདྲའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡང་མདོ་ལས། རང་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །དེ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་སྟེ། དེའི་སྟོབས་ཀྱི་སྤོབས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྤོབས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕན་འདོགས་པ་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། དེས་སྤོབས་པའོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་རང་གི་ཚིག་གིས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྤངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བག་ཆགས་ས་བོན་རྣམས་ཀྱིས་བསྩགས་ཤིང་བསྒོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ནི་རྟག་ཏུ་བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་བཞིས་རློམ་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཡིན་ནོ། །མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གསལ་བར་སྣང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་དྲུག་ཅར་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་དག་སྤངས་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བཤད་པ། རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་ལ་མཐར་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་འདི་གསུམ་ཆར་ཡོད་དེ། མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཆོག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ས་བཅུ་པ་ལ་དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ན། དེའི་ཚེ་ཤེས་པ་དེ་དག་
― DTG116_Page_0032 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཏུ་མི་བརྗོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྤངས་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཡེ་ཤེས་འབའ་ཞིག་གི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་དག་པ་འབའ་ཞིག་གི་གནས་ཡིན་པས་སོ། །འདི་གོ་ཆོས་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ། འདི་ལྟར་འདི་དག་གི་གནས་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་དག་དེས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་གཞན་ནས་དང་པོ་ནི་གཉིས་ཀྱི་གནས་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མཚན་ཉིད་འདི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། སྤྲུལ་པ་གཉིས་ཀྱི་གནས་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཟག་པ་མེད་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐར་ཕྱིན་པ་འདི་ཡང་མདོ་ལས། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུའི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་ཡིན་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་ཡིན་པས་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་ཏེ། སྐུ་ནི་གནས་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཡེ་ཤེས་རྣམས་ཉིད་སྐུའི་གནས་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་འབའ་ཞིག་གི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་ཡང་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་འབའ་ཞིག་རྟེན་ཡིན་པས་ཡེ་ཤེས་དེ་སྐད་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །མཐར་ཕྱིན་གཉིས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ད་གཟོད་ཁོ་ན་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་གནས་སུ་སྐྱེ་ཞེས་བཤད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ནི་འོག་མིན་གྱི་གནས་སུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་པས། དེ་ཡང་མདོ་ལས། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་མངོན་པར་འཕགས་པའི་ལུས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་དེའི་ལུས་ཁོག་པ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དཔག་ཚད་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་གི་ཚད་དུ་འབྱུང་བ་རྙེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་འགྲོ་བ་གཞན་དུ་ཡང་སྐྱེ་བ་ཉིད་ན། དེ་ཇི་ལྟར་འགྲོ་བ་ལྔ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་སྦ་ཞེས་བྱ་བ་ན། དབང་ཐོབ་པས་ཉོན་མོངས་བའི་གཞན་གྱི་དབང་གིས་དེ་དག་ཏུ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་གཏན་དུ་མི་སྐྱེ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ནི་ཐུན་མོང་བའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་མདོ་
― DTG116_Page_0033 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་འཇིག་རྟེན་གྱི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་རང་གི་ཚིག་གིས་བསྟན་ཏོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་མདོ་ལས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་འགྲོ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་འགྲེ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བར་བསྡུས་སོ། །དེ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སོ། །དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་ནི་འགྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནས་དེར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ནི་ལམ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། དེས་ཀྱང་འབྲལ་བ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ཁྱད་བར་དུ་བྱས་སོ། །ཐུགས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལུས་དེ་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་པ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བརྗོད་དོ། །བླ་ན་མེད་པའི་དཔལ་གྱི་གཟི་བརྗིད་དང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟི་བརྗིད་ནི་གཟི་བྱིན་ཏེ་གཟུགས་མཛེས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་ཡང་སྨན་བཅུད་ཀྱིས་ལེན་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའི་དཔལ་གྱིས་ཞེས་སྨོས་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ཏེ། དཔལ་གྱིས་མཛེས་པ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཡང་དཔེས་སྟོན་པར་བྱད་དེ། དེ་ནི་མདོག་མཛེས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་འཁོར་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་འཇུག་གོ །བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱ་བ་ལ། མི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་དང་འཇིག་པར་འགྱུར་བས་གཟུགས་དང་མིང་གི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མིང་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདིས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ལ་མཛེས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་མི་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པའི་ལུས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དང་པོ་ནི་ཡན་ལག་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་མཛེས་པར་བཤད་པ་ནི་དེའི་ཉེ་བའི་ཡན་ལག་ཡིན་ཏེ་ཚིག་དགུས་བཤད་དོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་མཛེས་པ་ནི་ཚིག་གཞན་གྱིས་
― DTG116_Page_0034 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་ཁོ་ནར་གནས་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ཡན་ལག་དང་ཉེ་བའི་ཡན་ལག་བཤད་པའི་སྒོ་ནས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པ་དང་བཤད་པ་དག་གིས་སོ། །རིགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཤེས་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་བྱང་བར་བྱས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱས་པས་ཏེ། རིགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི། ལྟོས་པ་དང་ནི་ཆོས་ཉིད་དང༌། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་དང་ནི། །འཐད་པས་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ། །འདི་དག་རིགས་པ་བཞི་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་པས། ཐམས་ཅད་འབྲས་བུའི་དོན་དུ་བྱུང༌། །དེ་ཕྱིར་རྟག་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་ལ། མི་རྟག་པ་ཡང་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རིགས་པ་ནི། །འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་སྐྱེ་བར་ངེས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་མིག་ཁོ་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་ཀྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །སྔ་མ་ནི་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་རྣམས་ཀྱི་རིགས་པ་ཡིན་ལ། འདི་ནི་རྒྱུའི་བདག་ཉིད་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་པས་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ། །འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་གསུམ་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་སྒྲུབ་པའོ། །འདི་ནི་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ལ། དང་པོ་གཉིས་ནི་སྐྱེད་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་ནི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་སྟེ། མེ་ཁོ་ན་ཚ་ལ་ཆུ་ཁོ་ན་གཤེར་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་དག་ཤེས་པ་སྟེ་མཐར་ཕྱིན་པ་དེས་སོ། །གང་གིས་གང་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དག་ལ་འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པའི་གོ་སྐབས་མེད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་དག་ནི་རྟོག་གེའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དག་ལ་འཐད་པས་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པའི་གོ་སྐབས་མེད་དོ། །དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དེ་ལྟ་བས་ན་རིགས་པ་བཞིས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀླན་ཀ་དང་ལན་དུ་བཅས་པའི་སྒོ་ནས་གདུལ་བ་རྣམས་ལ་སྟོན་བར་ནུས་བའི་ཕྱིར་རིགས་པའི་སྤོབས་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་མདོ་
― DTG116_Page_0035 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་སྦྱངས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་སྦྱངས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་བྱང་བར་བྱས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རིགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཤེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཕྱེ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་བཤད་པ་ལས་གང་གིས་གང་རིགས་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ཆོས་རྣམས་ལ་འཇུག་པས་ན་འདུག་པ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གོ་རིམས་ལ་མི་ལྟོས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའི་སྐབས་ལྟ་བུ་དག་ལ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་འོག་ཏུ། ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་གོ་རིམས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་སྟོན་ནུས་པ་ཉིད་བས་གོ་རིམས་ལ་མི་ལྟོས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་མ་ལྟོས་ཀྱང་གཡེངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྟོན་ནུས་པ་ཉིད་པས་གཏམ་གྱི་བར་དུ་བཅད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གདུལ་བ་བསམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དྲིས་ཏེ། གཡེངས་པའི་རྒྱུད་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཐང་ཆད་པ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་ཇི་ལྟར་བསམས་པ་བཞིན་དུ་དེ་དང་དེ་གང་ཡང་རུང་བ་ནས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཚིག་འབྲུ་རྣམས་དང༌། རྣམ་གྲངས་རྣམས་དང༌། དོན་རྣམ་པ་དུ་མ་ལག་མཐིལ་དུ་གཞག་པ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་དྲན་རབ་ཏུ་ཤེས་པས་ན་གྲོལ་བའི་སྤོབས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས། དྲན་པ་བརྗེད་པ་མེད་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་འབྲུ་དང་དོན་ཐམས་ཅད་དྲན་པ་ཉམས་པ་ནི་བརྗེད་པ་མེད་པའོ། དེའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་དེ་ལ་བྱིན་གྱིས་རློབ་བ་སྟེ། བརྗེད་པ་མེད་པའི་རྒྱུའི་སྤོབས་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པས་ན་གྲོལ་བའི་སྤོབས་པ་ཞེས་བཤད་ཀྱི་སྐབས་མ་ཡིན་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གདུལ་བར་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་རྣམ་པ་གང་གིས་གདུལ་བར་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་གྲངས་སྐད་དུ་མས་བརྗོད་པའི་རྣམ་པ་དག་དང་དཔེ་སྟེ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཐབས་དཔེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་ཡིད་གཉིས་གཅོད་པར་བྱེད་སེལ་བར་བྱེད་ཅིང་ཡང་དག་པར་ངེས་པར་བསྐྱེད་པས་ན་གོ་བར་བྱེད་པའི་སྤོབས་པ་
― DTG116_Page_0036 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཡང་མདོ་ལས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་བློ་གྲོས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་བཅད་པས་གདུལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་བློ་གྲོས་བློ་གང་ཡིན་པ་དེ་བསྐྱེད་པ་ལ་མཁས་པ་སྟེ་དེ་དག་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པར་མཛད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་བསྐྱེད་པར་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་གསུམ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དང༌། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ཉིད་དེ། དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཡང་དང་ཡང་དུ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་སོ། །མཐུན་པ་རྣམས་ལ་ནི་རྗེས་སུ་ཆགས་པས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སྟོན་པར་བྱེད་མི་མཐུན་པ་རྣམས་ལ་ནི་གཞན་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་མེད་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སྤོབས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་ལས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་བའི་བློ་མི་འདོར་བ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཚན་ཉིད་གསུམ་གྱི་རྣམ་པས་སོང་ཞིང་ཞུགས་པའི་བློ་གྲོས་གང་ཡིན་བ་དེ་མི་འདོར་བས་ཡོངས་སུ་མི་འདོར་བ་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདུས་བྱས་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང་སྟོང་པ་ཡིན་ཏེ། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དོ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པ་དག་ཡིན་པར་ཡང་དང་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཁོ་ནའོ། །གདམས་ངག་ནི་ལུང་འབོགས་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་དུ་མ་ཡོད་པས་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དགོས་པ་ངེས་བར་འབྱུང་བ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་འདིར་སངས་རྒྱས་སུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལས་གཞན་པའི་གདམས་ངག་སྦྱིན་བའི་མཐུ་ནི་འདི་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་ལས་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་མཛད་ཅི་དགོས། དེ་སྦྱིན་ནུས་པ་ནི་དེར་སྤོབས་
― DTG116_Page_0037 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྟོབས་བཅུ་པོ་ཐོགས་པ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྟོབས་བཅུ་པོ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པས་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་དང་ལྡན་པ་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་སེམས་དེ་དག་ལ་ཐོགས་པ་མེད་ཐགས་ཐོགས་མེད་པས་གདུལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དྲུངས་ནས་འབྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་གདམས་ངག་གི་སྤོབས་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྟོབས་བརྫི་བ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཉེ་བར་སྒྲུབ་བ་མཛད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྟོབས་དག་གིས་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་བརྫི་བ་མེད་པའི་མཐུ་རྙེད་པས་སངས་རྒྱས་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཡང་ཐར་པ་པའི་ལམ་གྱིས་ལུང་ཕོག་པས་གདུལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་གཅོད་པ་ལས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་ན་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པས་ཞུམ་པ་མེད་ཅིང་མི་འགོང་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་དང་ཉ་བར་གནས་ན་འགོང་བར་འགྱུར་གྱི། མི་འཇིགས་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་མཛད་པས་ན་བག་ཚ་བ་མེད་པར་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁོ་ན་བསྟན་པ་ཡིན། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ཏེ་དེས་སོ། །མདོའི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་དང༌། ལུང་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་བསྡུའོ། །ཚུལ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལ་རྟོག་པ་ནི་དཔྱོད་པ་སྟེ་དེས་ཆོས་དེ་དག་གི་རྣམ་གྲངས་དུ་མ་མོས་པ་ཐ་དད་པ་རྣམས་ལ་སྟོན་པས་ན་མི་ཟད་པའི་སྤོབས་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སོ་སོ་ཡང་དག་བར་རིག་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་རྟོགས་པ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟེ། ཡུལ་གྱི་
― DTG116_Page_0038 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་དུ་མར་ས་བཅུ་པ་ལས་བཤད་དོ། །དེས་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཚུལ་དག་ནི་དྲུག་གོ །དེ་དག་ལ་རྟོག་པ་ནི་དཔྱོད་པ་དང་རྟོག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཚུལ་དྲུག་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱི་ཚུལ་དང༌། ཐོས་པའི་ཚུལ་དང༌། སྟོན་པའི་ཚུལ་དང༌། མཐའ་གཉིས་སྤོང་བའི་ཚུལ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་དང༌། དགོངས་པའི་ཚུལ་ལོ། །དེ་ལ་ཕྱི་མ་རྣམས་ཀྱིས་དང་པོ་གསུམ་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་དགེ་སློང་དག །གཟུགས་ལ་རོ་མྱང་བ་ཡང་ཡོད། ཉེས་དམིགས་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཚོར་བ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་དེ་འདྲའོ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ། ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ཁོ་ན་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་བསྟན་ཏེ། རོ་མྱང་བ་དང་ཉེས་དམིགས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་གཉི་ག་ཡང་འདི་ཉིད་ལ་ཡོད་ན་བདག་གིས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་སྒྲོ་འདོགས་པ་མཐའ་བསྩལ་ཏོ། །བདག་མེད་ན་ཡང་དེ་དག་མི་རུང་ངོ་ཞེས་དེ་གཉིས་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ཡང་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བསྩལ་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ལས་མཐའ་གཉིས་སྤང་བའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱི་ཚུལ་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་དང༌། དཔེར་ན་མདོ་ཉིད་ལས་དགེ་སློང་དག་ངས་ཇི་སྲིད་དུ་གཟུགས་ལ་རོ་མྱང་བ་དང༌། ཉེས་དམིགས་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཤེས་པར་མ་གྱུར། དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཤེས་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་ངས་བདག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་སྙམ་དུ་ཤེས་པར་མ་གྱུར་གྱི། གང་གི་ཕྱིར་ངས་འདི་དག་ལ་རོ་མྱང་བ་ལ་སོགས་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར། ངས་བདག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་སྙམ་དུ་ཤེས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ། མདོ་དེ་ཉིད་ལས་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ཐོབ་པའི་ཚུལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ངོ་བོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་བཤད་པ་ལྟ་བུ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས་དགོངས་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་འདི་ལྟ་བུ་དང་འདི་ལྟ་བུར་སྟོན་པས་དགོངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྟོན་པའི་ཚུལ་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །མཇུག་ཏུ་ཟིལ་
― DTG116_Page_0039 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་མི་ནོན་པའི་ལུས་ཉིད་སྨོས་པའི་འདི་ནི་དེའི་དབྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། བར་དུ་ཆོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གདུལ་བ་ཐ་དད་པས་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་ལུས་གང་ལ་མོས་པ་བཞིན་དུ་གདུལ་བ་རྣམས་ལ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལུས་དེ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐུ་ལ་སོགས་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་སྐུ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་མཚར་རྣམས་མངོན་དུ་མཛད་པ་ནི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་དང༌། དབང་བ་ཉིད་དེ་ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་བཞིན་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཆོ་འཕྲུལ་དང་བཅས་པའི་སྤོབས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་ལས་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་རྒྱན་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་མཛད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱན་ཆོ་འཕྲུལ་གང་དག་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཐ་དད་དུ་གྱུར་པ་དེ་དག་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །གང་དང་ལྡན་ན་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་དེ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཏེ། དེ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་མཛད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུ་མ་ཞིག་འདུས་ན་དེ་ཁོ་ན་ལ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུས་སོ། །དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བའི་སངས་གཞན་དག་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་མེད་ཅེ་ན་འདི་ལ་ཡང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུ་དེ་ནི་གཞན་དག་ལ་མེད་དོ་ཞེས་གཏན་ཚིགས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །འདི་ལྟར་གཞན་དག་ལས་ཀྱང་སྲིང་མོ་ཡིད་གཉིས་སེལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་གི་མཐུས་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བསླང་བར་མ་ནུས་ན་གཞན་དག་གིས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ་ཞེས་གྲག་གོ །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་མཐུ་དེ་འདི་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་ཀྱི་གཞན་དག་ལ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་འཕངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །སྔོན་གྱི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་བས་འཕངས་པ་དེ་ལ་ཡང་མདོ་ལས། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱིས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་སྔོན་གང་གིས་ན་བདག་ཁོ་ན་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡོད་ཀྱི་གཞན་དག་ལ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་བུའི་སྨོན་ལམ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ།།
― DTG116_Page_0040 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྟེན་ནི་དེ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་རྣམས་ཏེ་ཡོན་ཏན་འོག་ནས་གཞི་དག་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་འབྱུང་བ་གང་དག་ཡིན་བ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་ཡང་དག་བར་སྒྲུབ་པ་དང༌། འཐོབ་པའོ། །དེ་དད་པ་དང་ལྡན་པས་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པར་གྱུར་ལ་འདུན་པ་དང་ལྡན་པས་དོན་དུ་གཉེར་བར་གྱུར་ནས་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འདི་གཉི་ག་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་ལ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པས་ས་བཞིའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་བའི་རྒྱུ་ཞེས་འོག་ནས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་གཞི་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེ་ཡང་ས་དང་པོ་ལ་གནས་པ་ལ་ཡང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ཤས་ཀྱིས་ཡོད་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་པའི་ཕྱིར་མདོ་ལས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཤིན་ཏུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྨོས་ལ། བཤད་པ་ལས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐར་ཕྱིན་བ་ཞེས་སྨོས་སོ། །རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པས་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ཏེ། འདིར་ཚོགས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག་པས་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཆུད་མི་ཟ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་འབྱོར་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་རབ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་གྱིས། དེ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པས་ཆུད་མི་ཟ་ལ། བསོད་ནམས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འབྱོར་པ་མཆོག་རྣམས་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་བསྟན་པ་སྟེ་གསང་བ་དག་ཁོ་ན་ཆོས་རྣམས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཡུལ་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཚད་མེད་དོ། །དེ་དྲན་པ་མི་བརྗེད་པ་ནི་འཛིན་པ་སྟེ། འདི་དྲན་པ་དེའི་སྣོད་དང་གཞི་ལ་རྟེན་ཡིན་པའོ། །གསང་བ་སྨོས་པ་ནི་དཔེ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ་འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལས་ཆོས་བསྟན་པ་ཚད་མེད་པ་དག་ཐོས་ནས་དྲན་ཞིང་འཛིན་པར་ཕོད་ནུས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་པས་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་བར་ཤེས་པ་འོད་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་ན་མངོན་པར་ཤེས་པ་དག་མོས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དེས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡང་ཕལ་ཆེར་དཔེའི་དབང་
― DTG116_Page_0041 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་བྱས་ནས་བཤད་པར་ཟད་དེ། འདི་ལྟར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ནི་ཡང་བ་ཉིད་དུ་མོས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །ལྷའི་རྣ་བ་དང་ལྷའི་མིག་དག་ནི་སྒྲ་དང་སྣང་བ་ལ་མོས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུངས་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་ནི་ཡི་གེ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ལ་འཇུག་པའི་ཐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡི་གེ་དེ་དེ་དག་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ནི་སྔ་ཕྱི་མི་འགལ་བའོ། །དོན་དམ་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གདམས་ངག་གང་ཡིན་པ་དེ་བསླུ་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་རྟོགས་པས་ང་རྒྱལ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་ལས་ནི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱག་རྒྱས་ལེགས་བར་བཏབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་དོན་དམ་པ་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤེས་པ་སྟེ། དེའི་ཆེད་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ནི་མཚན་ཉིད་གསུམ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་གསུམ་མོ། །ཡང་འདུལ་བ་དང་ཆོས་མངོན་པ་དང་མདོ་སྡེ་ལ་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་དེས་ལེགས་པར་བཏབ་པའོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། གདམས་ངག་གོ་ཞེས་ཚིག་ཁོང་ནས་དྲང་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སླུ་བར་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་གདམས་ངག་དེ་ཉིད་ཕྱག་རྒྱ་ཡིན་ཏེ། རང་ལ་ངེས་པ་བཞིན་འདོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསླུ་བ་མེད་པ་ཉིད་ནི་གང་དག་ལ་འདོམས་པ་དེ་དག་གིས་དེ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུ་ཡང་ཡོད་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུ་ཡང་ཡོད་པས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུས་ཞེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་དོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་དོན་དམ་པ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་ཤེས་པ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཐེ་ཚོམ་མེད་པས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ངེས་པའོ། །གནས་པ་ཉིད་ནི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང༌། མཚུངས་པ་དང་ལྡན་པ་དག་གིས་སོ། །སེམས་བསྐྱེད་བ་དེ་ནི་ས་དང་པོར་ཆུད་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཆེན་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ས་བོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རྒྱུའི་དོན་གྱི་དབྱིངས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱས་
― DTG116_Page_0042 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པ་གཞན་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གྱི་དངོས་པོར་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །སྔར་ནི་བྱེ་བྲག་བསྡུ་བ་སྟེ། སེམས་བསྐྱེད་བ་ཉིད་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཁྱད་པར་དུ་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དབང་གིས་ཟག་པ་མེད་པ་དག་ཁོ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྲིད་སྒྲུབ་གཞུ་ཐོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་དག་གི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དབྱིངས་བདག་མེད་པ་གཉིས་ཏེ།། དེའི་ཡུལ་ཅན་ལ་ཡང་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །རྒྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་གཞན་གང་དག་ཡིན་པ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ནི་ཐོས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཀུན་རྫོགས་པའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་རྣམས་པས་ཤིན་ཏུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི། སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་དག་པ་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་དག་པ་ཉེད་ཆོས་ཞེས་བྱ་བར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གསུང་རབ་ཉིད་བཤད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སོ། །དེ་ཉིད་རིགས་ཀྱི་དོན་གྱིས་ན་དབྱིངས་ཏེ་གང་ཞིག་གང་ལས་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་དེའི་རིགས་དང་དབྱིངས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེའི་དོན་མཉན་པ་དང༌། བསམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་ཆོས་དེས་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེའི་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བར་བྱ་བའི་ས་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལ་རྒྱལ་བ་ཡོད་པས་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་ཏེ། རྒྱས་པ་ནི་མདོ་ལ་སོགས་པ་མཐའ་ཡས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་མཐའ་ཐུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དགེ་བའི་དོན་གྱིས་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །འདིར་དབྱིངས་ཀྱི་དོན་ནི་རྒྱུའི་དོན་ཏོ། །ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པ་ཁོ་ནར་ཟད་དོ། །རྒྱས་པ་ནི་བསྐལ་པ་དུ་མར་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་འདི་བསྐལ་པ་དུ་མས་བསྒྲུབས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །མི་རྟག་པ་འདུས་བྱས་སྡུག་
― DTG116_Page_0043 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྔལ་ཡིད་དུ་འོང་བ། འགྲུབ་པ་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུའོ། །དེར་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ངེས་པ་སྟེ། མདོ་ལས་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་སློབ་དཔོན་གྱིས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཞེས་བསྟན་ཏེ་འདི་སྐད་དུ་ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་གོ་ཕྱེ་བའི་སྒོ་ནས་དེས་བསྐྱེད་པའི་གཟུགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མང་པོ་དག་གིས་ཀྱང་ཟད་པར་མི་འགྱུར་བ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ་འདི་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་འཕེན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གནས་ལ། དེ་དག་ཀྱང་སེམས་ཅན་མཐར་ཐུག་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་དབང་གིས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་ནི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ནས་ལྡོག་གི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ནི་འབྲས་བུ་དག་སྐྱེས་ན་ཆེས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བས་དེ་ལྟར་ན་འདི་འབྲས་བུ་མི་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་མཐས་གཏུགས་པའོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་མའི་མཐའ་ནི་མ་འོངས་བའི་དུས་སོ། །དེའི་མུ་ནི་མཐས་གཏུགས་པ་སྟེ་དེ་རྣམ་པར་འཆད་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཐུག་བ་ནི་གཞོལ་བ་སྟེ། དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་བ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་གྱིས་འདིར་སྡུག་པ་སྨོས་པ་དང་འགྲུབ་པ་སྨོས་པ་མ་མཛད་དེ། རྟག་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་སྡུག་པ་དང་ལྡན་པས་རྣམ་པར་གཅད་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ཐོབ་པས་འདི་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ཡིན་གྱི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ངེས་པ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་རིམ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བརྗོད་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འདུས་བྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ངེས་པར་བརྗོད་མ་ཐག་པས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཙམ་ཞིག་ཐོབ་པར་བཤད་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་གཅིག་ཁོ་ནར་
― DTG116_Page_0044 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་བཀག་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ས་ལ་འཇུག་པས་འདི་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་རྩོམ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ནི་འབྲས་བུའོ། །འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་གང་ལས་འབྲུ་རྣམས་སྐྱེ་བ་དེ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བས་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་འདི་དག་ལ་འབྲས་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འབྲུ་འབྲས་བུར་གནས་པས་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་འདི་དག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་ནི་དོན་གོ་བར་ཟད་དོ། །སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་མཚན་ཉིད་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་མ་ཐོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། ས་དང་པོ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་སྐྱེས་ནས། དེ་དང་བྲལ་བས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་དགེ་བ་བཅུ་བསྟེན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་པ་དེ་ལས་བཟློག་པ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་དེ་ཆེས་ཕྱུག་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་སྣང་བ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་བཟློག་པ་བརྗེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་མུན་པའི་ཚུལ་ཅན་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ལ་ནི་གང་འདི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ལྷག་པར་གཡོ་བ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། དེ་དང་བྲལ་བར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ནི་དང་པོ་ཁོ་ན་ལ་སྤངས་སོ་ཞེས་བསྟན་བའི་ཕྱིར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་གསུམ་པ་ལས་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་ལྟ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འདི་ལྟ་བས་བྱས་པའི་འཆིང་བ་རྣམས་ནི་སྔ་ནས་སྤངས་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་ཕྲ་བའི་རྣམ་པ་ནི་དགེ་བལ་སོགས་པའི་སེམས་ལ་ཡང་དེ་དང་མི་འགལ་བར་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པས་བརྟག་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བའི་དུས་ན་ཡང་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བདག་ལ་ཆགས་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ། །རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་བས་རགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་
― DTG116_Page_0045 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་ཡིད་དུ་བྱེད་ཅིང་དེ་སྐྱེ་བའི་ས་བོན་འཇོག་པའི་ཕྱིར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གཞན་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེའི་བརྗོད་པས་བསྒོས་པའི་བརྗོད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་བ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བརྟག་དཀའ་བ་ཉིད་དེ། དེ་ལ་དམིགས་པས་ཀྱང་ཕྲ་བ་ཡིན་ནོ། །རིང་དུ་སོང་བ་ཉིད་ནི་བཞི་པའི་བར་དུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རྒྱུ་གསུམ་གྱི་ས་ཕྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྔ་པ་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་ནུས་ཀྱང་ཐབས་མཁས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་དམན་བས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །དྲུག་པ་ལ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་མི་འདོར་བའི་ཕྱིར་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་མངོན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕལ་ཆེར་མཚན་མ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་ཉུང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མཚན་མ་རགས་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །བདུན་པ་ལ་ནི་དེ་མ་སྤངས་པར་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་མཚན་མ་དང་བྲལ་བ་ལ་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བས་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་ཆུང་དུ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །བརྒྱད་པ་ལ་ནི་རྒྱ་མཚོར་འགྲོ་བའི་གྲུ་བོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མཚན་མ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ཡང་རྩོལ་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་མངོན་བར་འདུ་བྱེད་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །དགུ་པ་ལ་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་མངོན་བར་འདུ་མི་བྱེད་པ་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །བཅུ་པ་ལ་ནི་གསང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྣང་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་ཐོབ་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་དབང་མ་ཐོབ་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །ས་འདི་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པའི་ཚིག་དང༌། བྱེད་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དག་ནི་འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་བའི་མདོ་
― DTG116_Page_0046 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མངལ་ན་གནས་པའི་གནས་སྐབས་བཅུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཕྱི་རོལ་སྤྲིས་མར་ཆགས་ལ། ནང་རླན་ཏེ་མར་འདུག་པ་ནི་ནུར་ནུར་པོ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀ་ཁད་དེ་ཆགས་ལ་ཤའི་དངོས་པོར་མ་རེད་པ་ནི་མེར་མེར་པོ་ཡིན་ནོ། །རྙོལ་རྙོལ་པོར་འདུག་པ་ནི་ཉོལ་ཉོལ་པོ་ཡིན་ནོ། །ཤར་གྱུར་ཅིང་མནན་བཟོད་པ་ནི་ཤ་མཁྲང་བ་ཡིན་ནོ། །ཤ་སྐྱེས་པ་དང་ལྡན་པས་ཡན་ལག་གི་མཚན་མ་དོད་པ་ནི་ལུགས་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་མངལ་ན་གནས་པ་དེ་ཕྱིས་མིའམ། དུད་འགྲོ་ལ་སོགས་པ་ཅི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བའི་སྔོན་རོལ་སྲིད་པའི་གཟུགས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་བ་དེ་ནི་རང་བཞིན་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་འགྱུར་ཞིང་ལྡོག་པས་འགུལ་བ་ནི་ལས་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ནི་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཁོ་ནར་ཟད་དོ། །ཆེན་པོ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དགག་པ་འདི་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་པོ་འདི་དག་མི་གསུང་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རབ་འབྱམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་བྱང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཏེ། དེ་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། འཚེ་བྱེད་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་ལ། །གང་དག་ཟག་ཟད་ཐོབ་པ་དག །རྒྱལ་བ་ང་འདྲར་ཤེས་པར་བྱ། །སྡིག་པའི་ཆོས་ལས་ང་རྒྱལ་བས། །དེ་བས་ཉེར་འགྲོ་ང་རྒྱལ་བའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྒྱས་པར་བྱེད་པས་ན་སྲས་ཏེ། སྨྲས་པ། བུ་ཡིས་འཇིག་རྟེན་ལས་རྒྱལ་བྱེད། །ཚ་བོ་ཡིས་ནི་ཀུན་དགའ་འཐོབ། །ཡང་ཚ་ཡིས་ནི་མཐོ་རིས་ཀྱི། །འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་མཆོད་པར་འགྱུར། །འདི་གང་ཞིག་གང་ལས་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་དེའི་རིགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་རྒྱལ་བ་རྣམས་ལམ་ལས་སྐྱེ་བས་ལམ་ནི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཤིན་ཏུ་བརྩམས་པ་ལམ་དེ་འདོད་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་རྒྱལ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་དེ་
― DTG116_Page_0047 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱས་པར་བྱེད། སྐྱོན་མེད་པར་བྱེད་པས་ན་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ལས་སྐྱེས་པའི་སྲས་དག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །གང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པའོ། །དེ་ལ་ཞལ་ནས་གསུངས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་གཞུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་ཕ་ནི་འདི་སྐད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་རྣམས་ལ་ལས་འདི་ལྟ་མ་ཡིན་བར་ཡང་འབྱུང་བ་སྣང་སྟེ། དོན་དང་ཚིག་འབྲུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ནས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །བདག་གིས་ནི་ཞལ་ནས་གསུངས་པའི་གཞུང་མ་ཉམས་པ་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་ལས་འོངས་པ་གང་ཡིན་བ་དེའི་དོན་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཡིན་གྱི། དེ་ལྟ་བས་ན་ལ་ལ་ལས་འདི་ལྟ་མ་ཡིན་པར་འབྱུང་བ་མཐོང་ནས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེའོ་ཞེས་དེ་སྙམ་དུ་བསམ་པར་མི་བྱ་སྟེ། གཞུང་དེ་ནི་ཉམས་པས་ཡིན་གྱི་འདི་ཁོ་ན་ཡང་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཆ་གཅོད་པར་བྱེད་པའོ། །ཞལ་ནས་གསུངས་པའི་གཞུང་མ་ཉམས་པ་གང་གིས་ཤེས་པ་ཞལ་ནས་གསུངས་པའི་དོན་དང་ཚིག་འབྲུ་ཤེས་པ་བདག་གི་བླ་མ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་དེ་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་གཞུང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གཞི་དེ་ལས་བྱུང་ཞིང་སྐྱེས་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་གཉེན་པོ་སྟེ། དེ་ནི་དྲན་པ་དང་ཡེ་ཤེས་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལས་ཡེ་ཤེས་སྨོས་པས་སྟོན་ཏོ། །འཇིགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་རྟོགས་པ་ལ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། ལྐོག་ཏུ་གྱུར་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཆོས་མཐོང་བ་དང་ལྐོག་ཏུ་མ་གྱུར་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ནི་མི་འཇིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་འཇིགས་པ་མེད་པའི་རྒྱུ་རྟོགས་པ་སྟོན་པས་འདི་དག་གི་རྟོགས་པ་ལ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱང་བཤད་པ་ཡིན་ལ། ལྐོག་ཏུ་མ་གྱུར་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་འཇིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ལྐོག་ཏུ་མ་གྱུར་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྟོགས་པ་ལ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཉིད་དང༌། ལྐོག་ཏུ་མ་གྱུར་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཉིད་གཉིས་ལ་ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། རྟོགས་པ་ཅུང་ཟད་
― DTG116_Page_0048 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཙམ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། བདེན་པ་མཐོང་བ་ནི་རྟོགས་པ་ལ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་དག་གིས་ཀྱང་བསྟན་པར་བྱ་བའི་དོན་མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་ཤིང་དེ་དག་དེ་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡིན་ན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་དོན་མ་རྟོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ལ་ཡང་བཤད་པ་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཉིད་པས་དེ་བསྩལ་བའི་ཕྱིར་འཇིག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ལྐོག་ཏུ་མ་གྱུར་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དག་ནི་བསྟན་པ་འདིའི་དོན་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་རྣམས་ཡིན་ན། གཞན་ཅི་ཞིག་གི་ཕྱིར་མི་བཤད་ཅེས་བྱའོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བར་ཟད་དོ། །སྤང་བར་བྱ་མིན་ཞེས་བྱ་བའི་གནོད་པར་མི་བྱེད་པས་སྤང་བར་བྱ་མིན་ཏེ་ཟོས་ན་གནོད་པར་མི་བྱེད་ཅིང་ལེགས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་དོར་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་བས་ན་སྤང་བར་བྱ་མིན་ཏེ། ཟ་བ་ན་འབད་དེ་མི་དགོས་ཀྱི་ཤིན་ཏུ་འཇམ་པའི་ཕྱིར་རང་ལྟོར་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིས་ན་མི་འཆི་བ་འམ་འདི་ཡོད་ན་མི་འཆི་བས་ན་བདུད་རྩི་ཡིན་ལ་འདིས་ཀྱང་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྲོག་འདོར་བར་མི་བྱེད་ལ་འདི་ཡོད་ན་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྲོག་འདོར་བར་མི་བྱེད་དེ། གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པས་ཆོས་ཀྱིས་ཀུ་འཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བ་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་འདྲིས་པས་དཀའ་བ་ཉིད་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་པས་མ་གོམས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་གོམས་པ་ནི་འདྲིས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ས་དག་ཉིད་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་བཤད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་དེ་རྣམས་བསྟན་བ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཐ་དད་པར་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འདྲ་བས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པའི་མངོན་སུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་འདོད་ན། དེ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྒྲར་བརྗོད་ཅེ་ན་དེའི་ཕྱིར་ཁམས་གསུམ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དམ་པའི་དངོས་པོ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་
― DTG116_Page_0049 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གང་གི་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུམ་བསྟན་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་མ་སྤངས་བར་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བས་ཀྱང་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཕྲ་བས་ན། གང་གི་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་ལྟར་དོན་ཟབ་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བརྗོད་ནུས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བཤད་ཀྱང་དཀའ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་བཤད་ཀྱང་དཀའ་ཞེ་ན། འགྲོ་བས་ཐོས་ན་དེར་ནི་རྨོངས་པར་འགྱུར། ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཞུང་འདི་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་ཚིག་འདི་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་པའི་ཆེད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བརྗོད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱིས་བ་མེན་རི་མོར་བྲིས་པ་བཞིན་དུ། དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་བརྗོད་པར་ཟད་ན་བྱིས་པ་རྣམས་ནི་དེ་ཁོ་ན་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ཙམ་ལ་སོ་སོར་འབྲང་ཞིང་སྒྲས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ན་དོན་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་དུ་སེམས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་འབྲུ་སྐྱེ་བའི་གནས་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནང་གི་ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་ས་ཡིན་ཏེ། འབྲུའི་ས་བཞིན་ནོ། །གང་དུ་དེ་རྒྱུ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཟིན་པ་དང༌། མ་ཟིན་པ་དག་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐོགས་པ་མེད་པར་རྒྱུ་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ས་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་ས་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་འདིས་ནི་སྔར་བཤད་པ་བས་མཆོག་ཡིན་པ་ཁོ་ནར་སྟོན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཤས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སྐབས་ནས་སྐྱེས་ནས་ཐོབ་པས་ཀྱང་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ཆེན་པོར་འབྱུང་ངོ༌། །ལོ་མ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཚིག་ཟུར་གྱིས་ན་ལོ་མ་ལ་རླུང་སྣང་ངོ་ཞེས་བཤད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མི་རུང་སྟེ་རླུང་ནི་རྟག་ཏུ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་གཡོ་བའི་ལས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །འདི་སྐད་དུ་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ལོ་མ་ལ་མིག་གིས་དམིགས་པར་བཤད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་འགུལ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་མ་ཐོང་སྟེ་ཡོད་པར་རྟོགས་པར་ནུས་སོ། །ནམ་མཁའ་འབའ་ཞིག་ལ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བཤད་པ་ནི་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་
― DTG116_Page_0050 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་ལ། བརྗོད་དུ་མེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང་གློ་བུར་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཇི་ལྟར་ཡང་མཉན་པར་ནུས་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཡེ་མཉེན་པར་མི་ནུས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་འོན་ཀྱང་སྲ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་བརྟེན་པོར་གཞག་པར་བྱས་ཤིང་ཆོས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་ཡང་ཤེས་པར་བྱས་ནས་མཉན་པར་ནུས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མཉན་པར་སྲིད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འདུན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདོད་པའི་ལུང་ཐོས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྟོགས་པ་སྟེ་རྟོགས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན་གྱི། ཐོས་པ་མང་པོ་རྙེད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་པས་འདུན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས། ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་ལ་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཐོས་པ་འཐོབ་པའི་ཐབས་འདོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་ཡོད་པས་སོ། །དེ་དེ་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཐོས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ནི་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་དང་མཐུན་པའི་ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་མཉེས་པར་བྱེད་པས་ན་ཀུན་དུ་ཚོལ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཤིན་ཏུ་སྤྱད་པ་ཞེས་གསུངས་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་ལ་སྤྱད་པར་བྱ་བ་སྟེ་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པ་ལ་སོགས་བའི་མཚན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་སྤྱད་པ་ཡོད་པས་སོ། །དེ་དེ་ལྟར་མཉེས་པར་བྱེད་པ་ལྷུར་ལེན་པ་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དེ་དག་ལས་ཐོས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་ཅིང་མ་ཉམས་ལ་དེ་ཡང་མང་པོ་ཡིན་གྱི་ཉུང་དུ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཡུན་རིང་པོར་ཏེ་ལོ་འགའ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཚེ་འགའ་ཡང་མ་ཡིན་པར་འཛིན་པས་ན་ཐོས་པ་འཛིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་ཡང་འགའ་ལས་མ་ཡིན་གྱི་ཚད་མེད་པ་དག་ལས་འོངས་པས་ན་མང་པོ་ཡིན་ལ་ཡུན་རིང་པོར་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེས་དེ་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཐོས་པ་བཟུང་ནས་སྨོན་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་སྐྱེ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པའི་ཐོས་པ་མ་ལུས་པ་ཡང་དག་པར་གཟུང་བའི་དྲན་པའི་ཁྱད་པར་འཐོབ་པས་ན་སྐྱེ་བས་
― DTG116_Page_0051 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པས་ཀྱང་ལུང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས་ཚོགས་ཤིན་ཏུ་བསྩགས་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་ནི་ཐོས་པ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སུ་བཤད་དོ། །འདིས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །དེ་དེ་ལྟར་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་གནས་སྐབས་ན་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་གནས་པ་ནི་ལུས་དང་སེམས་དབེན་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ཆུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དུ་མ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞིང་ལུང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ཞུགས་ན་ཐེ་ཚོམ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ཡིད་གཉིས་དང་ནིམ་ནུར་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་རྟོགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་བརྗོད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པས་རབ་ཏུ་མི་རྒྱུ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འདིས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤང་བར་བྱས་ནས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ནུས་ཀྱང་སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་དམན་པ་ལས་འདས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐོབ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་འདོད་པས་ན་ཆོག་པར་འཛིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་མོས་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་བསམ་པ་དང་མོས་པ་ཡོད་པས་སོ། །དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་རང་གི་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཁོ་ནས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱིར་གདམས་ངག་སྦྱིན་པར་བྱེད་པས་ན་གདམས་ངག་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ལ་གཞན་ལ་རག་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྣོད་དུ་མི་འགྱུར་བ་སྐལ་བ་དང་མི་ལྡན་པའི་རྣ་ལམ་དུ་གྲག་ན་གཞན་ལ་མི་མཛེས་པར་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་སྟོན་ཏོ། །རབ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡན་ལག་སྟེ་བོད་པའི་ཚིག་ལོགས་ཤིག་ཡིན་ནོ། །དམ་པ་དྲི་མ་མེད་པའི་བློ་ཉིད་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མཛད་དེ། དེ་ལ་ཉན་ཐོས་
― DTG116_Page_0052 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དམ་པ་ཉིད་དོ། །ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དྲི་མ་མེད་པ་ཉིད་དེ། ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །བརྗོད་ན་ལེགས་བརྗོད་སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་འགྲེལ་པ་ནི་དྲིས་པ་ལུང་བསྟན་པ་ལ་རིགས་པའི་སྤོབས་པ་ཉིད་ཟད་མི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ལེགས་བརྗོད་ནི་འགྲེལ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རིགས་པའོ། །མཐའ་ཡས་པ་ནི་ཟད་མི་ཤེས་པ་སྟེ་མཐའ་ཐུག་པ་མེད་པའོ། །བརྗོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐྱོད་ན་སྟེ། གཞན་དག་གིས་གླེངས་ཤིང་དྲིས་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། འདི་ཡང་དྲིས་པ་ལུང་བསྟན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བས་འགྲེལ་ཏོ། །སྙན་ཞིང་མཆོག་ཏུ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཡི་གེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཇི་ལྟར་བསྟན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སྙན་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་གཉིས་ཏེ་དེ་ལ་སྙན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྙན་པའོ། །རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཆོག་ཏུ་བྱུང་བའོ། །དམ་པའི་དོན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །དྲན་པ་ཁོ་ན་ལ་འདིར་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་དྲན་པ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཞེས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏེ་སྟོབས་བཞིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དད་པའི་དབང་པོ་དེ་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ངེས་པར་རྒྱལ་ཏེ། མཆོག་གི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་པ་ལ་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་དྲན་པ་དེ་ཉིད་ཉན་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་ལེན་པ་ཡིན་ལ། དུས་ཕྱིས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་ཡུལ་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་དེ་སྐད་བཤད་དེ། སྒྲ་མི་བརྗེད་པ་ནི་ལེན་པ་ཡིན་ལ། དོན་མི་བརྗེད་པ་ནི་འཛིན་པ་ཡིན་པས་ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་གནས་སྐབས་དག་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །སྟོབས་བཅུ་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སྟོབས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་འཐོབ་པ་ནི་རྟོགས་པ་དང་རྙེད་པའོ། །བསམ་པ་རྣམ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་ལ་འཇུག་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་གིས་སམ་འདི་དག་ཏུ་དོན་རྣམ་པར་བརྗོད་པས་ནི་རྣམ་འབྱེད་ནི་བསྟན་པའི་བདག་ཉིད་དག་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་བཤད་པ་མཛོད་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །རྒྱགས་པས་ན་ཆོ་
― DTG116_Page_0053 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིགས་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རང་གི་ཆོས་རྣམས་ཁོ་ན་ལ་སེམས་ཀུན་དུ་ཆགས་ཤིང་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་མི་བྱེད་པས་ན་ཆོས་ལ་གུས་པར་མི་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ང་རྒྱལ་གྱིས་ནི་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་བཀུར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་གུས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ལྟ་བས་ནི་བདག་དང་བདག་གི་བ་ལ་སོགས་པར་ལོག་པར་རྟོག་པས་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །ཐེ་ཚོམ་ནི་འདི་ཅི་ལྟ་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྣམས་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་སྒོ་ནས་མི་མོས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འདི་དག་གི་གཉེན་པོ་སྤྱོད་པ་དང༌། སྤངས་པ་དག་བསྟན་ཏོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །བདེ་གཤེགས་རྣམས་ཀྱི་བགྲོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། འགྲོ་བར་བྱ་བའི་དོན་གྱིས་བགྲོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ས་རྣམས་བཤད་པ་དང་བསྟན་པར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་དེ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སའི་ཁྱད་པར་མ་ལུས་པ་ཐམས་ཅད་བཤད་པར་མཛོད། །ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་བྱིན་རླབས་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡན་ལག་གོ །ཚིག་གཞན་དག་གིས་བྱིན་གྱི་རླབས་བྱེ་བྲག་ཏུ་འབྱེད་པས་ན་ཉེ་བའི་ཡན་ལག་གོ །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་མཛད་པས་ན་གཞི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ལ། འབྲས་བུ་ཆོས་སྨྲ་བ་ཡིན་པས་ན་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་དང་མིའི་ནང་ན་མཆོག་རྣམས་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བར་སྨོས་པས་ཉེ་བའི་ཡན་ལག་ཀྱང་ཡིན་ལ་མི་མཉམ་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རང་གི་ཁྱད་པར་ལ་ལྟོས་ནས། ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་ཉིད་དུ་གཙོ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །མི་མཉམ་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྷག་མ་ནི་དེའི་ཉེ་བའི་ཡན་ལག་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཚིག་གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་ཁྱད་པར་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོགས་རབ་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་འགྲེལ་པ་ནི་རིས་བདུན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བསྙེན་གནས་པའི་སྡོམ་པ་མ་གཏོགས་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་རྣམ་པ་བདུན་ནོ། །རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་ནང་གནས་
― DTG116_Page_0054 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱུར་ཏམ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངན་འགྲོའི་མི་ཁོམ་པར་སྐྱེས་པ་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །བདེ་འགྲོའི་མི་ཁོམ་པར་སྐྱེས་པ་ནི་འོད་གསལ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཏེ་མེས་འཇིག་པའི་རྩེ་མོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བསྲེགས་པའི་བསྐལ་ཚེ་འཕོས་ན་ཡང༌། ཞེས་གསུངས་སོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔ་པ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཆོས་འདི་ཐོས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྤོང་བའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་བས་དེ་དག་གིས་འདི་ཐོས་ཀྱང་མ་ཐོས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །ཕྱོགས་བཅུར་རྣམ་པར་བལྟས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཕྱོགས་བཅུར་རྣམ་པར་བལྟ་བས་ནི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱས་ནས་དེ་དག་གི་མཐུས་བཤད་པར་བྱའི་རང་གི་མཐུས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ང་རྒྱལ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་བལྟ་བས་ནི་ཉེ་འཁོན་མེད་བ་ཉིད་དུ་ཐམས་ཅད་སེམས་སྙོམས་པར་བཤད་པར་བྱའི་གཅིག་གི་ངོར་བལྟས་ན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕྲ་བ་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་གོང་དུ་ཤེས་དཀའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བཤད་པའི་དུས་ན་ཕྲ་བ་ཉིད་དང༌། ཐོབ་པའི་དུས་ན་ཕྲ་བ་ཉིད་བཤད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཚིག་གིས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཡང་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་ལ་དམིགས་པ་དེ་ལ་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་བརྗོད་པའི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་གཅིག་གམ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འཇུག་པ་ནི་འཁོར་བར་འགྱུར་བས་འཁོར་བ་ཡིན་ནོ། །སྨྲས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་དུས་གསུམ་རྣམས་ལས་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་འདུས་བྱས་སྐད་ཅིག་མ་སྟེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཇི་ལྟར་དུས་གསུམ་རྣམས་ལས་གྲོལ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་གནས་གྱུར་པ་རྟག་པ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ་གནས་གྱུར་བ་རྟག་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་འདིའི་གནས་ཡིན་པས་ན་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་དོན་ནི་དུས་གསུམ་ལས་གྲོལ་བའི་གནས་ཅན་ལ་དུས་གསུམ་ལས་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་
― DTG116_Page_0055 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་འདི་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་བསམ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །སེམས་ཀྱི་ལམ་ཞེས་སྨོས་པས་ནི་སྐྱེས་ནས་ཐོབ་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་དུས་མཉམ་པ་ཁོ་ནར་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ལམ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དེ་སེམས་ཀྱང་ཡིན་ལ་གཞན་དག་གི་ལམ་ཡང་ཡིན་པས་སེམས་ཀྱི་ལམ་མོ། །ཡང་ན་སེམས་རྣམས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་པས་སོ། །སེམས་ཀྱིས་མི་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ལ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པའོ། །ཡིད་ཀྱི་བསམ་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པའོ། །ཉེས་དམིགས་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་མ་སྐྱེས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཁོ་ནར་བཟུང་ན་དེའི་ཚེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་དད་པ་དང༌། དང་པོ་དང་མོས་པ་ཆེན་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མོས་པའི་གནས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཉེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་རྩོལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར་བས་རྩོལ་བ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཉེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཁོ་ནར་བཟུང་ན་གཞན་ལ་ཡང་བསླུས་པར་འགྱུར་ཞིང་སྟོན་པ་ལ་ཡང་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱང་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་དག་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་དག་ནི་སེམས་ཀྱང་ཡིན་ལ་གཞན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གིས་རྫོགས་པར་མི་བྱེད་ཀྱི། བསམ་པ་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གདམས་ངག་གིས་རྫོགས་པར་གསུངས་སོ། །གདམས་ངག་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་ཡུལ་ཏེ། དེས་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་རང་གིས་རིག་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པས་དམིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚོགས་བསྩགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཡི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་
― DTG116_Page_0056 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་ལེགས་པར་བྱས་ཚོགས་ཀྱང་ལེགས་པར་བྱས་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །འཁོར་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་བར་བཟུང་སྟེ། དེ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡང་དག་བའི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་བཞིན་དང༌། གཞན་ཡང་དེའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་བའོ། །འདི་སྐད་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འཁོར་ལེགས་བར་བྱས་ཤིང་དག་པས་ན་ཚོགས་བསྩགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས་ནི་ཚོགས་ཤིན་ཏུ་བསྩགས་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་ལེགས་པར་བྱས་འཁོར་ཀྱང་ལེགས་པར་བྱས་པ་ཞེས་འདིར་ཡང་གོང་མ་བཞིན་དུ་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དེའི་འཁོར་ནི་ལུས་དབེན་པ་དང་སེམས་དབེན་པ་དང༌། འདོད་པ་ཆུང་བ་ཉིད་དང༌། ཆོག་ཤེས་པ་དང༌། འཚོ་བ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མདོར་ན་ཡན་ལག་ཇི་སྙེད་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་བ་དེས་ཐམས་ཅད་འཁོར་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཇི་ལྟར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དམིགས་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་ཞེས་གཏན་ཚིགས་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དམིགས་པ་ཡུལ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་རྒྱུ་ལ་འཇུག་པས་དེའི་སྐབས་ཡིན་བས་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། འདི་ལྟར་དེའི་དབང་གིས་ན་སེམས་དམིགས་པ་གཞན་དག་བོར་ནས་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་སྤྱོད་ཅིང་རྒྱུའོ། །མདོ་ལས་ནི། སྤྱོད་པ་ཤིན་ཏུ་སྤྱད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་དང༌། གོང་མ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་འཁོར་ལ་ཡང་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། གྲོང་གི་ཉེ་འཁོར་ལ་གྲོང་གི་སྒྲར་བརྗོད་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་གིས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ནས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དུ་མ་མཉེན་པའི་ཕྱིར་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ཡིན་པས་བསྩགས་པ་སྟེ་མདོ་ལས་སངས་རྒྱས་བྱུང་བ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་དག་དག་ལས་ཐོས་ནས། བསམ་པ་ལས་བྱུང་བས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལེགས་པར་རྟོག་པར་བྱེད་དཔྱོད་པར་བྱེད་པས་ན་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པ་བསྩལ་བ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས་ནི་ཆོས་དཀར་པོ་ཤིན་ཏུ་བསྡུས་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གང་ད་
― DTG116_Page_0057 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གིས་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ཤིན་ཏུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྩོགས་པའི་མཚན་གྱི་ཆོས་དཀར་པོ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་ཡོངས་སུ་དག །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དུ་མ་ཡང་ཐོས། རང་གི་ཆོས་དཀར་པོ་ཡང་བསྡུས་ཏེ་བདག་ཉིད་རྟོགས་པའི་འོས་སུ་རུང་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལས་ས་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་གདམས་ངག་ཡོངས་སུ་མ་ནོས་ནས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པས་བསྡུས་པ་སྦྱོར་བའི་སྒོམ་པ་ལ་སྦྱོར་བས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་བསྩགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་བཟུང་བ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་གིས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ཤིན་ཏུ་བཟུང་བ་འམ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་བཟུང་བ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་ཏེ། དེ་དག་གི་ལུང་ནན་ཏན་དུ་བསྒྲུབས་པས་དེ་དག་བཟུང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་གིས་ཀྱང་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དེ་ལྟར་དེ་དག་གིས་ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་བྱིན་ཏེ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལས་འདས་ནས་ས་དང་པོ་ལ་འཇུག་པས་ན། བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་བསྩགས་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས་ནི། བསམ་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །འོག་མ་བཞིས་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཡང་ཐུན་མོང་ཡིན་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཤད་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱ་བའི་དོན་བྱེད་པ་སྟེ། བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་དང༌། དེ་དག་གི་རྒྱུ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་དེ་དག་གི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའོ། །དེ་ལ་འདི་དག་ཁོ་ན་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོད་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་མེད་པས་ན་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་བསྩགས་པ་སྟེ། མདོ་ལས་ནི། ལྷག་པའི་
― DTG116_Page_0058 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསམ་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འདོད་པས་ན་མོས་པ་བསྩགས་པ་སྟེ། གཞན་ལས་ནི་ངེས་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་སྒོ་ནས་ངེས་པར་འཛིན་པ་མོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་མོད་ཀྱི། འདིར་ནི་འདོད་པ་ཁོ་ན་མོས་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས་ནི། མོས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་འདོད་པ་ནི་མོས་པ་སྟེ་དེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འདོད་པ་ན་རྟག་ཏུ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དག་མངོན་དུ་བྱས་ནས་མང་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་མངོན་དུ་གྱུར་བ་བསྩགས་པ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀྱིས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལྟ་ཞིང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ། །མདོ་ལས་ནི། སྙིང་བརྩེ་བ་དང་སྙིང་རྗེ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་གང་གི་ཕྱིར་སེམས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཉིད་གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བཤད་དེ། དེ་ལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའོ། །སྤོང་བ་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཐམས་ཅད་དང་སྦྱར་རོ། །མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པའོ། །བསྒོམ་པ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་བྱེ་བྲག་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བཤད་དོ། །ད་ནི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་དགུར་ཕྱེ་ནས་ཚིག་དགུས་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྟོབས་བཅུའི་སྟོབས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོབས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་གང་གིས་ན་གཞན་དག་གིས་དྲི་བ་དྲིས་པ་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐོགས་པ་མེད་པར་ལུང་སྟོན་པར་མཛད་པའོ། །མི་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འཇིགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་
― DTG116_Page_0059 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ་གང་གིས་ན་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཚར་གཅོད་པར་མཛད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་གདམས་ངག་སྩོལ་བར་མཛད་དོ། །འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཏེ། གང་གིས་ན་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་དེ་དག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པའོ། །སྙིང་བརྩེ་བ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྦྱོང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཏེ། གང་གིས་ན་དེའི་གཞི་སྟེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་གཞི། སྙིང་བརྩེ་བ་དང་སྙིང་རྗེ་དག་སྦྱོར་བར་མཛད་པའོ། །ཕྱོགས་བཅུ་མ་ལུས་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མ་ལུས་པར་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེས་ན་ཕྱོགས་བཅུ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་མཁྱེན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཐོགས་པ་མེད་པས་ཡོངས་སུ་སྦྱར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་གྱི། སྡོང་དུ་མ་དང་ཚེར་མ་ལ་སོགས་པ་བསྩལ་བས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཁོ་ནས་ཚེར་མ་ལ་སོགས་པས་གང་བར་སྣང་ལ་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པས་བེཌཱུཪྻ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། ཡེ་ཤེས་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་ཐོགས་པ་མེད་ལ་སེམས་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སྤྲུལ་པ་དག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་འཇུག་པར་མཛད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་བུ་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་ན་ཡང་མི་གོས་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དུས་གསུམ་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་གིས་དུས་ན་དུས་གསུམ་པའི་བསམ་པ་སྟེ། སེམས་རྣམས་དང༌། བག་ལ་ཉལ་ཏེ་
― DTG116_Page_0060 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་རྣམས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་མཁྱེན་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་བསྐོར་བ་ལ་འཇིགས་པ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་བསྐོར་བའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་གང་གིས་ན་སེམས་ཅན་རྣམ་པར་ཐར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐབས་མཁས་པས་ཅིག་ཅར་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའོ། །ད་ནི་གཞི་གང་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ས་ནི་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་དམིགས་ནས་དེ་དག་རྣམ་པར་ཐར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་དེའི་གཞི་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱང་ཚིག་དགུས་བཤད་དོ། །ཕྲ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ནི་འདུ་བྱེད་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དེ། དེའི་རྣམ་པར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བར་མཐོང་ནས་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་དེའི་དབང་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེ་བར་ནི་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐབས་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བསམ་པ་དང་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དགྲོལ་ན་དེའི་དུས་སུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་ཁས་ལེན་པ་ནི་བསམ་པའོ། །འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་ཁས་ལེན་པ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་སྟེ། བསམ་པ་ལྷག་པ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་རབ་ཏུ་བརྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ཤིན་ཏུ་གསོས་ཤིང་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དགྲོལ་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་དུ་གྱུར་པ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་ན་འབྲས་བུ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་སྟོབས་དང་བློའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དགྲོལ་ན་སྙིང་སྟོབས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པ་སྟེ། བློའི་སྟོབས་ཟབ་མོ་ཤེས་པ་ཉིད་དག་
― DTG116_Page_0061 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གིས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ཞིང་སྦྱངས་པའི་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ལ་ཡོད་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་རྒྱལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པས་སྦྱངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་དང་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དགྲོལ་ན་གཞན་གྱིས་མ་བསྟན་པ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ནི་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་དེ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་མཐུན་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གདམས་ངག་ཡང་དག་པར་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དགྲོལ་ན། ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་དག་གི་ཁྱད་པར་ནི་བཤད་ཟིན་པར་ཟད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་གང་དག་ཡིན་པ་དེའི་དོན་དུ་གདམས་ངག་ཚོལ་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གདམས་ངག་ལུང་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བས་བཤད་དོ། །འདི་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གྱུར་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཉིད་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པས་ན་གཙོ་བོ་ལ་དམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་པ་དད་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་ཚིག་ཐ་མ་གཉིས་པོ་ཡེ་ཤེས་དང་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དག་གིས་བསྟན་ཏེ་སྔར་ཇི་སྐད་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འདི་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཡོན་ཏན་ཡིད་དུ་འོང་བ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་ཟད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་གནས་ནམ་མཁའ་བཞིན་པས་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་མ་མ་འོངས་པའི་མཐའ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། དེར་འབབ་དེར་གཞོལ་དེའི་མུར་ཐུག་པ་ཡིན་པས་ན་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་བུད་མེད་འགའ་ཞིག་ལ། དང་པོར་བུ་ཡན་ལག་རྫོགས་པ་སྐྱེ་བའི་
― DTG116_Page_0062 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་མཚན་དུ་གྱུར་པ་མངལ་དུ་ཞུགས་ཏེ་བུ་ཆགས་པ་དེ་དང་ཆོས་མཐུན་པར་འདི་ལ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཡན་ལག་རྫོགས་པ་སྐྱེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་དང་པོར་སྐྱེའོ། །དཔེར་ན་བུ་དེ་ཉིད་རྒྱལ་པོའི་རྒྱལ་རིགས་ཆེན་པོར་སྐྱེས་ཤིང་དེ་ལས་གཞན་པའི་རིགས་དམན་པ་རྣམས་ལས་འདའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་སེམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་གཞན་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རིགས་རྣམས་ལས་འདའོ། །དཔེར་ན་བུ་དེ་རྒྱལ་པོས་བསྐྱེད་ཀྱང་མི་འདྲ་བ་བྲན་མོ་ལས་སྐྱེས་ན་གནད་ཀྱི་སྐྱོན་ལས་ནི་མི་འདའི་རིགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ནི་ཕ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་རིགས་ལས་འདས་པ་ཞེས་ནི་བརྗོད་པ་ཉིད་དོ། །ནམ་ཞིག་འདི་རྒྱལ་པོའི་བཙུན་མོ་དམ་པ་ཐབས་རིར་བབ་པ་ལས་བསྐྱེད་པ་དེའི་ཚེ་གནད་ལས་གྱུར་པའི་སྐྱོན་སྨད་པའི་ངོ་བོ་དེ་ལས་ཀྱང་འདའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་སེམས་དེ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཐབས་རིར་བབ་པའི་བཙུན་མོ་དམ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ལས་བསྐྱེད་ཀྱི། ཐེག་པ་དམན་པའི་བྲན་མོ་ལས་མ་ཡིན་པས་གནད་ཀྱི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་ལས་འདའོ། །དཔེར་ན་བུ་དེ་འགྲོ་བ་གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེས་བསྡུས་པ་གང་ནས་ཤི་འཕོས་པ་དེ་ལས་འདའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དོན་དམ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་འགྲོ་བ་ལས་ནི་འདས་ལ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འགྲོ་བ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་སོ། །དཔེར་ན་བུ་དེ་ལུས་རྫོགས་པ་རྙེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། འདི་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཐོབ་བོ། །དེ་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གཞན་གྱི་དགོས་པ་བདག་གི་དགོས་པ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདག་དང་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དགོས་པ་ཉིད་དེའི་རང་གི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་བུ་དེ་སྐྱེས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་གནས་འགའ་ཞིག་ཏུ་གནས་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ཡང་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་མཐོང་ཡང་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་འདོར་བ་ཐབས་མཁས་པ་གནས་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་
― DTG116_Page_0063 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་བུ་དེ་བཙས་ནས་འཚོ་བ་འགའ་ཞིག་གིས་འཚོ་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ཡང་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་ཞིང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཚོ་བར་བྱེད་དོ། །དཔེར་ན་བུ་སྐྱེས་ན་རིགས་དང་འཚམ་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འགའ་ཞིག་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ། འདིའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་ངེས་ཤིང་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པ་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། དེ་ལ་གཞོལ་བ་ནི་འདི་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་མི་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་མའི་མངལ་དུ་བུ་ཆགས་པ་ཁུ་ཆུ་དང་ཁྲག་འདྲེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཡང་ཡོད་པས་ཐུན་མོང་སྟེ་སྤྱི་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་གི་མངལ་དུ་འཇུག་པ་དང་པོ་ཁོ་ནར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་མེད་པས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ཏེ་སྤྱི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རིགས་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་དགུར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ཁོ་ན་རང་གི་ངོ་བོ་དང་གནས་སྐབས་དང་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་དགུར་གཞག་སྟེ། དེ་ལ་བདེན་པ་བཞི་མངོན་པར་རྟོགས་ཏེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་ནི་དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་སྟེ། དང་བའི་མཆོག་ཏུ་དགའ་བའོ། །དགའ་བ་ཉིད་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དགའ་ཞིང་དེ་ཁོ་ན་ལ་གནས་པ་སྟེ། དེས་ན་དགའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འཕེལ་བས་དགའ་བ་དེ་ཉིད་གོང་མ་གོང་མའི་གནས་སྐབས་དང་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ལྷག་མ་རྣམས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་བཅུ་ཚན་འདིས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ཅི་འདྲ་བ་དེ་བཤད་དོ། །ད་ནི་དེའི་དམིགས་པ་དེ་བཅུ་ཚན་གཉིས་ཀྱིས་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་པོ་དང་
― DTG116_Page_0064 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དང་པོ་སངས་རྒྱས་ནི་རྟེན་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་བརྟེན་པ་ཡོན་ཏན་རྣམས་རྗེས་སུ་དྲན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བརྟེན་པ་ཡོན་ཏན་རྣམས་འབའ་ཞིག་རྗེས་སུ་དྲན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་དེ་དག་གི་རིགས་ལ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་དེའི་སྤྱོད་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཅིའི་ཡུལ་ཅན་ཞེ་ན། དེ་དག་གི་རིགས་ལ་ཞེས་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཡུལ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་སྐབས་སུ་བབ་པ་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དག་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གོ་རིམས་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ལ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་དང་པོའོ། །ཆོས་ཀྱི་རིགས་ལ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་རིགས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་སུ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཡང་ཐ་དད་པ་བརྗོད་པར་བཞེད་པ་བརྟེན་དང་བརྟེན་པ་ཐ་དད་པར་བསྟན་ཏེ། དཔེར་ན་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དག་བཤད་པ་ལྟར་འདི་དག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ལ་སྤྱོད་པ་ལས་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཉིད་ཡན་ལག་ཀྱང་ཡིན་ཏེ་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྤྱིར་བཤད་པ་དག་བྱེ་བྲག་གི་ངོ་བོར་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེ་བའི་ཡན་ལག་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་དག་པ་ལས་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། དེའི་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཁོ་ནའི་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་དེའི་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ནི་མ་འོངས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དམིགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ལོངས་སྤྱོད་ལས་ཕྱིར་ལོག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་ལོངས་སྤྱོད་ནི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་དག་གོ །དེ་དག་ཇི་ལྟར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལྷག་པར་
― DTG116_Page_0065 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་ཤིང་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ལོངས་སྤྱོད་ལས་ཕྱིར་ལོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང་ཉེ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བཞིན་དུ་ཡུལ་རྣམས་ལ་མི་སྤྱོད་པ་ན་ལོངས་སྤྱོད་མི་འདྲ་བ་ཉིད་དོ། །བྱིས་པའི་ས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ས་དང་རིང་བར་གྱུར་པ་དང་ཉེ་བ་དག་གིས་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་ལུས་འཐོབ་པས་ན་ལུས་འདྲ་བ་ཉིད་དོ། །ལྷག་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྒྲུབ་པ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཕལ་ཆེའི། དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་དག་ཡིན་ལ། དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེས་པའི་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པས་སྒྲུབ་པ་མི་འདྲ་བ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟར་བུའི་གྲོགས་ནི་ཕ་བྱེད། ཕའི་གྲོགས་ནི་བུ་བྱེད། རྒྱལ་པོ་ནི་འབངས་རྣམས་ཀྱི་གྲོགས་བྱེད། འབངས་རྣམས་ཀྱང་རྒྱལ་པོའི་གྲོགས་བྱེད་ཀྱི། འདི་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གྲོགས་བྱེད་ཀྱང༌། དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གྲོགས་མི་བྱེད་པས་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་མི་འདྲ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་དག་ནི་སྲེད་པའི་བྲན་དུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་ནོར་བདག་གི་གཞན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་གྱི། འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྗེའི་གཞན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་མི་འདྲ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་དག་ནི་སྡོང་དུམ་ཚེར་མ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་ཡུལ་དུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་གྱི། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྐྱེ་བས་ན་ཡུལ་མི་འདྲ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་དག་ནི་ལོག་པའི་འཚོ་བ་ལ་དགའ་བ་ཡིན་གྱི། འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའི་འཚོ་བ་ལ་དགའ་བ་ཡིན་པས་འཚོ་བ་མི་འདྲ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་དག་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་འབྱོར་བ་ནི་འཚེ་བ་མང་པོ་དང་འབྲེལ་བ་ཡིན་གྱི། འདིའི་འབྱོར་བ་ནི་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡིན་པས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མི་འདྲ་བ་ཉིད་དོ། །འཇིག་པ་འདི་དག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཚོ་བ་མེད་པས་འཇིག་པ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མེད་པ་དང༌། འཁོར་གྱི་
― DTG116_Page_0066 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནང་དུ་བག་ཚབ་སྟེ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱིས་མྱོང་བའི་རྟེན་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་ཆོས་གོས་དང་བསོད་སྙོམས་དང་མལ་ཆ་དང༌། སྟན་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཀྱི་ཡོ་བྱད་ཀྱི་སྒོ་ནས་འོངས་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱིས་མྱོང་བའི་རྟེན་ཅན་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་ཕ་རོལ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་གིས་ལོག་པར་སུན་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མི་སྙན་པ་བརྗོད་ཅིང་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཕྱིར་ངག་གིས་མྱོང་བའི་རྟེན་ཅན་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི་ནང་གི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱིས་མྱོང་བའི་རྟེན་ཅན་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་ནི་འཆི་བས་འཇིགས་པ་དང༌། ངན་འགྲོས་འཇིགས་པ་དག་སྟེ། ལུས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཡིན་ནོ། །ལུས་ནི་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཏེ། རྟེན་དང་བརྟེན་པ་ཐ་དད་པའི་ངོ་བོར་ལུས་ཐམས་ཅད་ལུས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བདེ་འགྲོ་དང་ངན་འགྲོའི་བྱེ་བྲག་གིས་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་དང་འབྲལ་བ་དང་ཕྲད་པ་ལ་ལྟོས་ནས་བསོད་ནམས་མ་བྱས་པ་ལས་འཇིགས་པ་འདི་གཉིས་འབྱུང་ངོ༌། །ལོག་པའི་ཤེས་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱ་ལོག་པ་བདག་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེར་འདུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་འཚོ་བ་མེད་པས་འཇིགས་པའི་གཞི་ཡང་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འཆི་བས་འཇིགས་པའི་གཞི་ཡང་ཀྱི་ཧུད་བདག་ནི་མེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མེད་པས་འཇིགས་པ་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡང་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། འདི་གསུམ་འདི་དག་གི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་ནི། མདོ་ཉིད་ལས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུང་བ་ཉིད་ནི་ངན་འགྲོས་འཇིགས་པ་དང༌། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་བག་ཚ་བས་འཇིགས་པ་དག་གི་གཞི་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །ལུས་འགྱུར་བའི་བྱེ་བྲག་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤུ་ཟིང་ཞེས་བྱེད་པ་ལུས་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བསྟོད་པར་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ན་ཡང་དག་པའི་ལམ་ཐོས་པའི་ཕྱིར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་
― DTG116_Page_0067 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་སུ་མི་ལྟུང་བས་ན་ཆུད་མི་ཟ་བ་ཞེས་བཤད་དེ། མཐར་ལྟུང་བ་ནི་ཆུད་ཟོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་པ་མེད་པ་ནི་འདིར་བསམ་གཏན་གྱི་རོ་མྱང་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་གནས་པ་དང༌། ཞེན་པ་དང་ཐོགས་པ་ནི། ཆགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། ཐོགས་པ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་ནི་གནས་པ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆགས་པ་མེད་པ་སྩོགས་པ་དང་མངོན་པར་དགའ་བ་མེད་པ་སྩོགས་པ་ནི་ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ཏེ། མདོ་ལས་ནི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་མེད་པས་གསུངས་སོ། །གང་མངོན་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ། ཚིག་དང་པོས་བསྟན་ཏོ། །ཅི་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་ངོ་བོའོ། །ཇི་ལྟར་མངོན་པར་འདོད་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཐབས་གང་གིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ། འཐོབ་པ་སྟེ་ཚིག་གསུམ་པས་སྟོན་ཏོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཆགས་པ་མེད་པ་ཚོལ་བ་སྟེ། ཆགས་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པའི་ཕྱིར་མ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དང་ཅི་འདྲ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ས་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མངོན་པར་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། ཚིག་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ། །གཉེན་པོ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་དོན་གྱིས་གོ་བར་ཟད་དོ། །དེས་ནི་ཟློག་པར་བྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །ཁས་མི་ལེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཡོ་ཡིན་ཏེ། འདི་གཉིས་ནི་དྲི་མ་གཅིག་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་བཞིན་མི་བྱེད་པ་ནི་དྲི་མ་གཉིས་ཏེ། དྲི་མ་འདི་གཉིས་ནི་མདོའི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་རྒྱུ་དག་ནི་བརྗེད་ངས་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པར་གནས་པ་དང༌།
― DTG116_Page_0068 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདུ་འཛི་ལ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་ས་བཤད་པ་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསམ་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྔར་ནི་དང་པོ་དོན་དམ་པ་པའི་སེམས་སྐྱེས་པ་ཙམ་གྱིས་གནས་པ་བཤད་དོ། །ད་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ན་གནས་སྐབས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས། མཐོང་བའི་ལམ་ན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཞུགས་པས་ན་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་ཚོལ་བས་རིམ་གྲོ་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ཚོལ་བ་གུས་པར་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་འདུད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བས་རིམ་གྲོ་བྱ་བའི་སྔ་ལྟས་ཡིན་ནོ། །སྒྲུབ་པས་རིམ་གྲོ་བྱ་བ་ནི་སྡོམ་པ་བླངས་པའི་ཡིན་ཏེ། དེ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པ་ནི་དད་པ་དང༌། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་སྡོམ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ཐ་དད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་སྣ་ཚོགས་མང་ཞིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་མོས་པའི་བསམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལྟར་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུའི་དངོས་པོ་ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པ་དང་འབྲས་བུ་རྟག་པའི་རྒྱུན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དུས་ཆེན་པོ་ཉིད་བསྟན་ཏེ། བསྐལ་པ་དང་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་གསུམ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཟད་པར་ཁྱབ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ལུས་པའི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲའི་དོན་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རབ་འབྱམ་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འབའ་ཞིག་སྨོས་ན་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཙམ་དུ་གོ་བར་འགྱུར་གྱི། འཛམ་བུའི་གླིང་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཟད་པར་ཁྱབ་པ་མ་ལུས་པ་སྨོས་པས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ན་ཡང་འཛམ་
― DTG116_Page_0069 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུའི་གླིང་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དུ་ཡིན་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །སྨོན་ལམ་གསུམ་པ་འདིས་ནི་རྟེན་ཅིང་འདྲ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དེ་བསྟན་ཏེ། དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ནས་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པས་རྟེན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་དུ་བཏང་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ནས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སྩོགས་པར་འགྱུར་བར་བྱའོ་ཞེས་དེ་སྙམ་དུ་དང་པོར་སེམས་ལ་བཞག་ནས་ཕྱིས་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ནས་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཞི་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། ད་ནི་སེམས་ཅན་འདྲ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དེ་སྟོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་གདམས་ངག་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པ་བརྟན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཏེ། ཚིག་དང་པོ་དང༌། ཐ་མ་གཉིས་དང༌། ཚིག་བར་མ་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱོད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། རང་བཞིན་དང༌། ལས་དང༌། ཐབས་ཐ་དད་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ཉིད་ལས་ལེགས་པར་རྣམ་པར་ཕྱེ་བར་ཟད་དོ། །ས་དག་ལས་འཇིག་རྟེན་པ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་ཡིན་གྱི། སས་བསྡུས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཐབས་བསྟན་པ་ལས་སྤྱོད་པ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དང་འདྲ་བའི་ས་བཅུ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། ཕ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །སའི་ལམ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟོན་པ་ཡང་འདི་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ལྔ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ད་ནི་སེམས་ཅན་གང་དག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་ཐ་དད་པ་རྣམས་སོ། །རྣམ་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཀྱང་བཤད་པ་ཉིད་ལས་བཤད་པར་ཟད་དོ། །དྲུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ད་ནི་སེམས་ཅན་དེ་དག་གང་ན་གནས་པ་དེ་བརྗོད་དེ། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མིག་འཕྲུལ་ལྟ་བུ་ནི་དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་མཐུས་མིག་འཕྲུལ་གླང་པོ་ཆེ་དང་རྟ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་
― DTG116_Page_0070 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ངོ་བོ་སྣ་ཚོགས་བརྫུན་ཡང་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ལས་སྒྱུ་མའི་མཐུས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པ་དུ་མར་ཐ་དད་པས་ཐ་དད་པ་འདི་དག་ཀྱང་བརྫུན་བཞིན་དུ་སྣང་སྟེ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་ནས། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །འདི་སྙེད་དུ་ཡོངས་སུ་ཆུད་པ་ནི་ཚད་དོ། །དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཚད་མེད་པ་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་དུ་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་འཇུག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །བདུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ད་ནི་གང་ལ་གནས་ཏེ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དེ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཞིང་གཅིག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞིང་ཐམས་ཅད་རང་གི་ཞིང་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་མཉམ་པར་རྒྱུ་བ་སྟེ་དེས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའོ། །འོད་ཀྱི་རྒྱན་གྱིས་ནི་ཁ་དོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟོན་ཏེ། རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ཏུ་འབར་བས་བརྒྱན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་བཀོད་པའི་རྒྱན་གྱིས་ནི་དབྱིབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟོན་ཏེ། དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་པ་དུ་མ་བཀོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ལམ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དེ་དང་ལྡན་པས་ཟག་པ་མེད་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ལ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་ཅིང་དེ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཉེ་བར་བརྟན་པར་འགྱུར་བར་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཚད་མེད་པའི་འབྱུང་གནས་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཏེ་གནས་པ་པོ་དེ་དག་གིས་གང་བ་ཉིད་དོན་དུ་གཉེར་བའོ། །ཞིང་དེ་ལྟ་བུ་དེ་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་གཞོལ་བ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་དག་ལ་ཡང་དག་པར་གཞོལ་བ་ནི་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མོས་པ་དང་འཚམ་པར་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཞིང་དེ་ལྟ་བུ་དག་སྟོན་ཅིང་ཡང་དག་པར་བསྟན་ནས་ཀྱང་མཐུས་ཚིམ་པར་བྱེད་དོ། །བརྒྱད་པའོ་
― DTG116_Page_0071 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ད་ནི་སྨོན་ལམ་ལྷག་མ་གསུམ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་མཐར་ཐུག་པ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ཏེ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་དང་བདག་ཏུ་བསམ་པ་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་སྦྱོར་བ་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་གཅིག་པར་འདྲ་བར་མཚུངས་པར་འགྱུར་བར་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སེམས་ཤིང་ཐེག་པ་དམན་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་ཡིན་ལ། སྦྱོར་བ་ཡང་འདི་ཉིད་ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན་པས་བདག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་ཅིང་ཐེག་པ་དམན་པ་ལ་དགའ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བར་དེ་དག་དང་བསམ་པ་དང་སྦྱོར་བ་གཅིག་པར་དོན་དུ་གཉེར་བའོ། །དེ་ཡང་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཅུས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀྱི་འགྲན་ཟླ་ནི་དགྲ་སྟེ། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དེ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པས་ན། འགྲན་ཟླ་མེད་པ་དག་གོ ། དེ་དག་སོགས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པའི་ཚོགས་ཡིན་ནོ། །ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་པ་ནི་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྒོམ་པ་སྟེ། དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཁོ་ན་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མཐུན་པར་དམིགས་པ་སྟེ། དེས་རྣམ་པ་གཉིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །རྟག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་འགྲོགས་པས་འབེལ་བའི་གཏམ་གཏན་ལ་འབེབས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །དེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །མ་ཉམས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མ་ཉམས་པ་སྟེ་དེ་ལས་ནམ་ཡང་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་སྟེ། རྟག་ཏུ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ནམ་ཡང་རྗེས་སུ་མི་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་གཏན་དུ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་
― DTG116_Page_0072 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་ཏོ། །དགུ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའོ། །དེའི་དོན་ཡོད་པ་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དོན་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོའི་ཚིག་ནི་མདོ་ཉིད་ལས་ཚིག་གཞན་གསུམ་གྱིས་བཤད་དེ། དེ་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་བདག་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་བོན་དུ་བཏབ་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ངེས་པར་འགྱུར་བར་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་ནི། ལུས་ཀྱི་ལས་དོན་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །ཚིག་བརྗོད་མ་ཐག་ཏུ་ཡེ་ཤེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངག་གི་ལས་དོན་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཡིད་ཀྱི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་དད་པ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལྡོག་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་དོན་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །དོན་སྒྲུབ་པ་ནི་དོན་བྱེད་པ་དོན་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་དེས་དོན་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལ་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའི་ལུས་ཡང་དག་པར་བསྟན་པས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཤ་ཟོས་པ་ལ་སོགས་པས་རང་བཞིན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ནད་སེལ་བར་བྱེད་དེ་འདི་ལྟར་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རིགས་དེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཤ་ཟོས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཆེན་པོའི་ནད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞིའོ་ཞེས་གྲག་གོ །ཕོངས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི། དབུལ་བ་ལ་སོགས་པ་དེའི་གཉེན་པོར་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའི་ལུས་ཐོབ་པའོ། །བཅུ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལས་ལྔ་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་ནས་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཡིན་ནོ། །དྲུག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ལས་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་བརྟེན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ནུབ་ན་མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྨོས་ཏེ། ནུབ་པ་ལ་ཡང་འབྱིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་བདུན་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པ་ནི། ཆོས་ཤེས་པ་སྟེ་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་
― DTG116_Page_0073 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིས་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྣང་བ་མེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ལ་མི་གནས་སོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་མོས་པའི་དབང་གིས་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པའི་ལུས་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ལེན་ཅིང་དེ་བཞིན་དུ་ཚེ་ཟད་ན་ཡང་ཅི་དགར་འདུག་ལ། ཡོད་ན་ཡང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་དོན་སངས་རྒྱས་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཅིང་འདུ་མངོན་པར་བྱེད་པ་ནི་སྨོན་ལམ་མོ། །སྨོན་ལམ་དེ་འགྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་གང་ཡིན་པ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་བརྩོན་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཐབས་དེ་སྒྲུབ་པ་ཤས་ཆེ་བ་ནི་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྨོན་ལམ་དང་འབྲེལ་བ་ཡིན་པ་དང་དེ་འགྲུབ་པ་ནི་སྨོན་ལམ་འགྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་འདིར་འགྱུར་རོ། །དེ་འགྲུབ་པ་ཡང་སྨོན་པའི་དོན་འགྲུབ་པ་ཡིན་ལ། འདོད་པའི་དོན་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་འདི་གསུམ་རིམ་གྱིས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཞུང་འདི་མི་འགལ་ལོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ནི་ཡན་ལག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་དུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྙེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ནམ་མཁའི་ཁམས་བཞིན་དུ་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་གདུལ་བར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐབས་ཀྱིས་འདུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གདམས་ངག་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས་གདམས་ངག་སྤྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་
― DTG116_Page_0074 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་དམིགས་པའི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བདག་མེད་པ་གཉིས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་རྒྱུན་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་པ་ནི། འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་ཡོངས་སུ་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐར་ཐུག་པ་དགུ་པོ་འདི་དག་ཉིད་རྒྱུད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་ནི་དང་པོ་གསུམ་མོ། །ཆོས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་ནི་བར་མ་རྣམས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་ནི་ཐ་མ་རྣམས་སོ། །རྒྱུད་ནི་རྒྱུན་ཆགས་པ་སྟེ་རྒྱུན་དང་ལམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པ་ལ་སོགས་པ་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་དོན་བཅུ་དག་གིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་འདི་དག་ཤས་འགའ་ཞིག་ཡོད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་འདི་ལས་འོག་ནས་འབྱུང་བ་ཅི་འདྲ་བ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་ཁོ་ནའི་ཡིན་པས་ཁྱད་པར་དག་ཅེས་བྱའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་དག་ལའོ། །དབང་གི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་ནི་ཇི་སྲིད་འདོད་པར་ཡང་དང་ཡང་དུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བར་གནས་པའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བས་ལུས་དང་སེམས་དག་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་ལྡན་པས་གཉེན་པོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་ཡུལ་གྱི་བྱེ་བྲག་རབ་ཏུ་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་དང་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེར་སྤྱོད་པ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའི་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ཉིད་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། འདིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཁྱད་པར་བསྡུས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཉིད་སྔོན་གྱི་མཐའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་འདི་
― DTG116_Page_0075 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་འཇུག་པ་འདི་ཡོད་པས་སམ་འདི་ལ་འདིས་འཇུག་པ་ཡོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འབྲུ་མང་པོ་དག་ལ་ཡང་དེ་ཉིད་ལ་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་བཤད་པ། དེ་ནི་ས་བཅུས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཚིག་གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་སྔ་མ་ནི་ས་ཕྱི་མའི་འཇུག་པ་ཡིན་པའམ། སྔ་མས་ཕྱི་མ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་པས་རྣམ་པ་འདིས་དེ་ཉིད་སྔོན་གྱི་མཐའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་པར་ཡང་མ་ཟད་ཀྱི། སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་ཕྱི་བར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པའམ། འདི་ལ་དེས་འཇུག་པ་ཡོད་པས་ཞེས་ཚིག་ཐ་དད་པའི་འབྲུ་མང་པོའི་བསྡུ་བ་ཁོ་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་སྔོན་གྱི་མཐའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ནི་ངོ་བོ་གཉིས་ཏེ། སྤྱོད་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་བར་དུའོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་དང་པོ་ནི་རྣམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དེ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བསྟན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ནི་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པ་སྟེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་པས་དེའི་རང་བཞིན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའོ། །རིམ་པ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བསྟན་ཏོ། །ས་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་རིམ་གྱིས་དེ་དག་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ས་དང་པོ་ལ་ནི་སྤྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །གོང་མ་དག་ལ་ནི་གཞན་དག་འགྲུབ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་དྲུག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྨྲས་པ། མུ་སྟེགས་ཅན་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་གཉེན་པོའི་ཁྱད་པར་དང༌། བདུད་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་གཉེན་པོའི་ཁྱད་པར་ཏེ་མི་འཇིགས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་སྟོབས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་
― DTG116_Page_0076 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདྲེས་པ་མི་འཕྲོགས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་མི་འཇིགས་པ་རྣམས་དང༌། སྟོབས་ལ་སོགས་པས་རིམ་བཞིན་དུ་མུ་སྟེགས་ཅན་དང༌། བདུད་དག་ལས་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཐུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་ཀྱང་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཐ་མི་དད་ཅིང་ཟབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡུལ་མཐའ་དབུས་མེད་པར་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང་འཇིག་པ་ནི་དང་པོ་དང་དབུས་དང་མཐའ་དག་ཡིན་ནོ། །མཐའ་སྨོས་པས་ནི་འདིར་མཐའ་མ་ཡང་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་མའི་མཐའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་མཐའ་དང་དབུས་མེད་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་མཐའ་དང་དབུས་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཐ་མི་དད་པ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལས་གཞན་པའི་དམིགས་པས་ཐ་དད་དུ་མི་ཕྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་རང་རིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། དེ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་ཡང་དང་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །དེའི་ཟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡང་ཞུགས་ལ་དེའི་རྣམ་པ་སྣང་བས་བསྒྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང་ཡང་དག་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཤེས་བྱ་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཁྱད་པར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཚད་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་དེའི་མངོན་སུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འཇུག་པ་ནི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདིས་ཤེས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པའི་
― DTG116_Page_0077 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་བྲལ་བའི་ཁྱད་པར་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །འདིས་ནི་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་མཐའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་སྤྱོད་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་དེ་མདོར་བསྡུས་ནས་ཚིག་ཐ་མ་གཉིས་ཀྱིས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་དབེན་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲོ་འདོགས་པར་བྱེད་པས་ན་སྒྲོ་འདོགས་པ་སྟེ་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །སྒྲོ་བཏགས་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲོ་བཏགས་པ་སྟེ་རྣམ་པར་བརྟག་པར་བྱ་བ་བདག་དང་ཆོས་རྣམས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་དག་ནི་དེ་གཉི་གས་དབེན་ཏེ་རྟོག་པ་དང་བརྟག་པར་བྱ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཀྱང་རྟོག་པར་མི་བྱེད་པ་ལ་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞི་བ་ནི་དོན་གྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ཞི་བ་དག་གོ །དེ་ལྟ་བས་ན་འདིས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དབང་ཡིན་ནོ། །སྒྲོ་བཏགས་པའི་དོན་ཞེས་བྱས་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པ་རྣམ་པར་བརྟག་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་གྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པས་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཏེ། གཉིས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོད་ན་དེ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་ནི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ལ་སོགས་པ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། མཚན་མ་མེད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །ལྡན་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཐེག་པ་དང་དམན་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ་ཁམས་གསུམ་
― DTG116_Page_0078 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང་ལྡན་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྨོན་པ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་སྤོང་བ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་སྟེ། འདིས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་རྣམས་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དམིགས་པ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གོས་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་དག་ལ་དམིགས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་གོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲངས་མེད་པ་དང་བརྟག་མི་ནུས་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ཚད་མེད་པ་དག་གོ །ཡང་ན་འདིས་སྐྱེ་བར་བྱེད་པས་ན་སྐྱེ་བའི་ལམ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེའི་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་སྟེ་དེའི་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱ་ཆེ་བ་དག་གོ །བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེའི་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་དཀའ་བ་དག་སྟེ། སྒྲུབ་པར་དཀའ་ཐོབ་པར་དཀའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ལས་བརྩམས་ནས་ལྟ་བ་ངན་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལམ་རིག་པའི་མུན་པས་བསྒྲིབས་པའི་མིག་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་དང་པོ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །གཉིས་པ་ནི་བདག་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ལའོ། །གསུམ་པ་ནི་ཕྱིའི་དངོས་པོ་གསེར་ལ་སོགས་པ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ལས་ཏེ། ལྟ་བ་གསུམ་པ་ནི་སྲེད་པ་རྣམ་པ་དུམ་འབྱུང་བ་ལས་ཡིན་ནོ། །གཉིས་ནི་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་དུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་ཚོལ་བ་སྟེ། སྒྲུབ་པའི་དུས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་བསམ་པའི་ཉེས་པ་སྟེ། སྒྱུ་དང་གཡོའི་བསམ་པ་དག་གིས་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི་སྦྱོར་བའི་ཉེས་པའོ། །ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་དག་ཀྱང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསམ་པའི་ཉེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་སྙམ་པའི་དོགས་པ་བསུ་བར་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་དེ། འགྲོ་བ་གཞན་དག་ཏུ་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ངན་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་དོན་གྱིས་ན་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ལུས་དང་
― DTG116_Page_0079 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོངས་སྤྱོད་དག་ལ་ལོག་པར་སྦྱར་བ་ཡིན་པས་འདི་གཉིས་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྟ་བ་དྲུག་པ་ནི་ཡུལ་སྡུག་པ་ལ་འདོད་ཆགས་པ་དང༌། མི་སྡུག་པ་ལ་ཞེ་སྡང་བ་དང༌། གཉི་ག་ལས་བཟློག་པ་ལ་གཏི་མུག་པའོ། །བདུན་པ་ནི་ཕན་ཚུན་གནོད་པ་བྱེད་པའི་དུས་ན་ནི་ཁྲོ་བའོ། །མདུད་པར་འཛིན་པའི་དུས་ན་ནི་ཁོན་དུ་འཛིན་པའོ། །བརྒྱད་པ་ནི་ཕན་ཚུན་གནོད་པ་བྱེད་པའི་དུས་ཉིད་ན་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཁོ་ན་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགུ་པ་ནི་སྤྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པའི་དུས་ན་སྟེ། འདོད་པའི་ཟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། འདིར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ཁོ་ན་དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འདོད་ཀྱི། དེ་ལས་གཞན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་རྣམས་དང༌། ཚེར་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་བརྟགས་ནས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དག་ཅེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་བྱུང་བ་གཅིག་པ་ཁོ་ན་ལ་མིང་དང་གཟུགས་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མིང་དང་གཟུགས་དེ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཁྱད་པར་གྱི་ཚིག་བསྡུ་བ་སྟོན་ཏེ། ལྷན་ཅིག་ཅིག་ཅར་བྱུང་བའི་གཞན་དང་ལྷན་ཅིག་འབྲེལ་བ་ནི་དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་མིང་དང་གཟུགས་ལ་ལྟོས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་བརྗོད་དེ། དེ་ནི་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་དུས་ཁོ་ན་ན། དེ་དང་དུས་མཉམ་པའི་མིང་དང་གཟུགས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྡུས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མིང་དང་གཟུགས་དང་དེ་མི་འབྲལ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གོ །འདིར་ནི་མི་འབྲལ་བར་གྱུར་བ་མིང་དང་གཟུགས་ཡིན་པར་བཤད་པ། མདོ་ལས་ནི་མིང་དང་གཟུགས་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་གཉི་གས་ཀྱང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་བཤད་པ་མ་
― DTG116_Page_0080 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། འདི་ནི་ཉེས་པ་མེད་དེ། མི་འབྲལ་བར་གྱུར་པ་ནི་གཉི་ག་ལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཉིག་ཡང་མི་འབྲལ་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །གསོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གསོག་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གཡོ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རང་གིས་བདག་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བདག་ནི་བྱེད་པ་པོ་དང། བྱ་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྟག་པར་འདོད་ལ། ཕུང་པོ་རྣམས་ནི། སྐད་ཅིག་ལས་ཕན་ཆད་དུ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་བྱ་བའི་དུས་སུ་མི་གནས་པས་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པ་དག་ཏུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་དག་དང༌། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བདེ་བ་དག་སྟེ། དེ་གཉི་ག་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེས་སེམས་ཅན་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ལས་མཐར་བ་དེ་ལྟ་བུ་དག་མཐོང་ནས་དེའི་ཕྱིར་དེའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་རྒྱས་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཟོང་དུ་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣ་སྤྲད་པའི་དོང་རྩེ་དང༌། དངུལ་གྱི་དོང་རྩེ་ལ་སོགས་པའི་ནོར་དག་གོ །ཡོངས་སུ་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཟས་དང་སྐོམ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གཞག་པར་བྱ་བ་ནི། བཙོང་བར་མི་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། གསེར་ལ་སོགས་པ་མ་ཉམས་པའོ། །འདི་གསུམ་ཅར་ཡང་ཚིག་དང་པོ་གཅིག་ཁོ་ནས་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་བརྒྱད་གང་ཡིན་པ་དང༌། ནང་གི་ནི་ཚིག་ལྷག་མ་དགུས་བཤད་དོ། །གཏོང་བའི་སྤྱི་ནི་རྟོགས་པར་སླ་བའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་ལ་ལྟོས་ནས་ཡན་ལག་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་སྐད་དུ་མ་བཤད་དོ། །ཕྱིའི་དངོས་པོ་གཏོང་བ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་གཏོང་བ་དང་པོ་ཡིན་ཏེ། གཏོང་བ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ནི་དེའི་དབྱེ་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་དགའ་བ་ནི་བདེ་བའི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞི་ནི་གསེར་དང་དངུལ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཕན་འདོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་འདོགས་པས་དགའ་བ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་མཛེས་པའི་ཕན་འདོགས་པས་དགའ་བ་ལ་
― DTG116_Page_0081 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་སྟེ། རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་མ་དང་འབྲིང་དང་མཆོག་ལ་ཇི་ལྟར་གང་ལ་གང་རིགས་པ་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་སྒྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། བསྟན་བཅོས་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་བཤད་པ་ལས། འཇིག་རྟེན་ཤེས་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ནང་ནས། དཔའ་བོ་རྟག་ཏུ་འཛུམ་པའི་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །ཅི་ནུས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ལྡན་པ་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། རང་གི་ཞོ་ཤ་ལ་ལྟོས་ནས་ནུས་པ་ལ་ནི་འཇུག་གི །མི་ནུས་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །ཅི་རིགས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དག་ལའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་ཇི་ལྟར་གང་གིས་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ནི་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་དེ་ལ་བརྟེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་ནས་དེ་ཉིད་ལ་འཛུད་པར་བྱེད་ཀྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡིད་ལ་བྱ་བ་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཏེ། དེ་དང་མཐུན་པའི་དུས་སུ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་ནས། བདག་ཉིད་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་ལ་འཇུག་ལ། གཞན་རྣལ་འབྱོར་དང་ལྡན་པས་ཡང་དེའི་དུས་སུ་སློང་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉིན་པར་དང་མཚན་མོ་ཡང་གང་གི་ཚེ་གང་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བ་དེ་ཡང་ཤེས་དུས་གང་གི་ཚེ་བྱ་བ་འབྲས་བུ་ཡོད་ཅིང་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་ཤེས་སོ། །མངོན་པར་འབྱུང་བ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། དགེ་བའི་སྦྱོར་བ་སྔ་མ་དེ་ལས་མ་ཉམས་པར་ཁྱད་པར་ཕྱི་མ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་མཆོག་བྱེད་པའོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏེ། འབྲི་བར་མི་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་པ་ལས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའོ། །རྒྱུན་མི་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཐོབ་པས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའོ། །སྒྲུབ་པ་བཅུ་པ་ཁོ་ན་ལ་མཆོད་པ་གཉིས་སྨོས་པའི་ཕྱིར་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་བཤད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ནི་ཡིད་ཆེས་ལ་ནུས་པ་ཉིད་དུ་ནི་འདོད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་སོ་སོར་འདི་གཉི་ག་སྦྱར་རོ། །ལྷག་མ་གསུམ་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང༌། བརྟན་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་
― DTG116_Page_0082 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོས་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་དང་དུ་མི་ལེན་ཏེ་བདག་གིར་མི་བྱེད་ཅིང་དེ་དག་གིས་ངོ་ཚ་བར་བྱེད་དོ། །གཉིས་པས་ནི་གང་གིས་ན་དེ་དག་ལས་མུ་སྟེགས་ཅན་ལ་སོགས་པ་ཕྱིར་རྒོལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐྱོད་པར་མི་ནུས་ཏེ་མི་གཡོས་ཤིང་མི་བཟློགས་སོ། །གསུམ་པས་ནི་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་རྩ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེ་བ་དང་མཐུན་པའི་གནས་ལུས་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་རྒྱ་ཆེན་པོས་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏེ། དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པས་ནི་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་མཐུན་པར་གྱུར་པ་སྔོན་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དགེ་བའི་བྱ་བ་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་གོ །སུམ་ཅུ་ལྔ་པོ་སྔ་མ་ནི་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་ནི་མདོར་བསྡུས་ནས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཞིང་ལ་དགོད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་དགེ་འདུན་ལ་མཆོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་འདི་ལ་གནས་པ་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། དགེ་འདུན་ལ་ཡང་ཚོགས་པའི་ཡང་དག་པའི་རི་མོ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཡིན་ནོ། །བླ་ན་མེད་པའི་འབྲས་བུར་དགོད་པ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྙིང་རྗེའི་ཞིང་དུ་དགོད་པ་ནི་དེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ལ་མཆོད་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ཀུན་དུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། ལས་སུ་རུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཡིན་ཏེ། །འདི་ནི་དགོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །མང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སྨོས་པ་ནི་དེ་རྟོགས་ནས་དད་པ་རབ་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཤའི་མིག་གིས་མཐོང་ངོ༌། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་མཐོང་ངོ༌། །ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྒྱ་ཆེན་པོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པས་སོ། །བསྟི་སྟང་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ཉིད་ཚིག་གསུམ་གྱིས་རྣམ་པར་འབྱེད་དེ། བསྟོད་པས་
― DTG116_Page_0083 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཚིགས་བཅད་དུ་བསྡེབས་པས་ཏེ། རྡུལ་མེད་རྡུལ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བསྔགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྐྱང་བར་བསྡེབས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ན་བཟའ་དང་ཞལ་ཟས་དང་གཟིམས་ཆ་དང༌། གདན་དང༌། སྙུན་གསོས་སྨན་དང་ཡོ་བྱད་དག་ཀྱང་འབུལ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་ཉེ་བར་སྟོན་པས་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསྩགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པའི་མདོ་ལས། ཉེ་བར་སྟོན་པ་བཞི་ནི། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སྩོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཆོས་སྨྲ་བ་རྣམས་ལ་ཟང་ཟིང་གིས་ཉེ་བར་སྟོན་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཉེ་བར་སྟོན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་ཉེ་བར་སྟོན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཉེ་བར་སྟོན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགོད་པ་ནི་འཇོག་པ་སྟེ། ཞིང་གཉིས་ལ་ནི་དེའི་ཡུལ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བླ་ན་མེད་པ་ལ་ནི་འབྲས་བུར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བས་སོ། །ཚོགས་པའི་ཡང་དག་པའི་རི་མོ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཙོ་བོ་ཇི་ལྟ་བ་གདམས་ནས་གང་ཟག་རྣམས་ལ་རི་མོ་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དགེ་འདུན་གྱིས་བསྐོས་པའི་ངོ་བོར་ཡང་མ་ཡིན་གྱི། འབྱོར་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཚོགས་པའི་ངོ་བོར་དགེ་འདུན་མ་ལུས་པ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་དོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ཀུན་ཏུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཐུ་རྙེད་པས་སོ། །མ་ལུས་པར་རྟོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་ལྟར་སྦྱིན་པ་དང༌། སྙན་པར་སྨྲ་བ་དག་ཀུན་ཏུ་སྐྱེས་པ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཅི་ནུས་ཅི་འོས་སུ་ཡང་དག་པར་མི་སྒྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ས་བདུན་པ་ལས་དེའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་པོ་དག་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ། ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ནུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རང་གི་ཞོ་ཤ་དང་
― DTG116_Page_0084 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཚམ་པའོ། །ཅི་འོས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་རྟེན་དང་འཚམ་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔར་ཇི་སྐད་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ཤས་ཆེར་ཡོངས་སུ་བྱང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོར་བ་བརླིང་པོ་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པའི་དྲི་མ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་སུ་རུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་མཐུ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་ཡིན་ལ། དེ་གཞན་དག་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་འདི་ནི་ས་གཉིས་པ་ཡིན་པས་འཇིག་རྟེན་པར་བཤད་དེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ནི་ས་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་བརྟག་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། གཉེན་པོ་འཇིག་པ་དང་འགྲུབ་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་ལ་མཁས་པར་བྱ་སྟེ། སའི་འཇིག་པ་དང་འགྲུབ་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཐོབ་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་འཇུག་པའི་ཐབས་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། དེའི་ཁྱད་པར་ལ་མཁས་པ་དག་སྟེ། སའི་རྣམ་པ་དང་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལ་མཁས་པ་དང༌། ས་ཐོབ་པ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་ལ་མཁས་པ་དང༌། སའི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །འཕེལ་བ་ལ་མཁས་པ་ནི་ས་གཞན་དུ་འཕོ་བ་དང། གནས་པ་དང་འཕེལ་བ་ལ་མཁས་པ་དག་སྟེ། ས་ནས་སར་འཕར་བ་ལ་མཁས་པ་དང༌། ས་དང་ས་ལ་གནས་པ་ལ་མཁས་པ་དང༌། ས་དང་སའི་ཁྱད་པར་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་མཁས་པ་སྟེ། ས་ཐོབ་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་ལ་མཁས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་མཐར་ཕྱིན་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལ་འཇུག་པ་ལ་མཁས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་
― DTG116_Page_0085 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔའི་ས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ས་མནན་པ་ལ་མཁས་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་རྣམ་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རྣམ་པས་སྔར་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་བཤད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ས་སྒྲུབ་པ་དང༌། མཁས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་བཤད་མ་ཐག་པས་དད་པ་ལ་སོགས་པས་ཡན་ལག་རྣམས་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལྷག་མ་དཔེས་བསྟན་པ་ནི་མདོ་ཉིད་ལས་རྣམ་པར་འཆད་དེ། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། ལམ་གྱི་བར་གནས་དང་པོ་ནས་གྱེན་དུ་མ་བསྐྱོད་པར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདི་ནི་མི་ནོར་བའི་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་བློ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་ཕྱིན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདི་ནི་ཉེ་བར་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲོག་དགོན་པའི་ཉེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་དང་འདྲོན་པ་རྣམས་ལ་གནོད་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མཁས་པ་གཉི་གའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །ཐོག་མ་ཉིད་ནས་སའི་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། དེ་ལམ་གྱི་བར་གནས་དང་པོ་ནས་མ་བསྐྱོད་པར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མི་ནོར་བའི་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དེ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་བློ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། བསྒྲལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་བར་དུ་ཕྱིན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་འདི་ནི་ཉེ་བར་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་བའི་འབྲོག་དགོན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་འདྲོན་པ་འམ་བདག་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བར་ཡང་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ན་མཁས་པ་དེ་གཉི་གའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བར་ས་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བར་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འབྲས་བུ་དེའི་རྒྱུ་ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་རང་བཞིན་དང་བཅས་པའི་རིམ་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་
― DTG116_Page_0086 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྣམས་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཏུ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་རིམ་གྱིས་ས་ལ་སོགས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་ཕྱིར་དེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་འདོད་པའི་དོན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དག་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། དེ་ལ་བདག་གིས་སྦྱིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཐུང་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གསུམ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཉན་པ་པོ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་དང་འབྲིང་དང་རྟུལ་པོས་གོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྡིག་པ་དང་བྲལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པ་དང་འབྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྤྱན་ལྔ་ནི། དེ་ན་འཕགས་དང་ཤེས་རབ་སྤྱན། །ལྷ་དང་དེ་བཞིན་ཤ་ཡི་སྤྱན། །བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ནི་འཐོབ་འགྱུར་ཞིང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་མཚུངས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་འདིའི་དོན་ནི་ས་བཅུ་པ་ལས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུའི་ལུས་དང་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། ལུས་དང་མཚན་ཉིད་དག་ནི་རང་བཞིན་བརྗོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་བའི་འབྲས་བུ་ས་དང་པོ་ཡིན་ལ། ས་དང་པོའི་འབྲས་བུ་ས་གཉིས་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ས་བཅུ་པའི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དེ་ལས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཀྱང་མགོ་རིའི་རྩེ་མོའི་མདོ་ལས་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནི་སྤྱོད་པ་དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །སྤྱོད་པ་དང་འབྲེལ་བ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ནི་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ན་རྒྱུའི་ལུས་ནི་འབྲས་བུས་རྟོགས་པས་ན་རྒྱུའི་ལུས་དང་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། རྒྱུའི་རང་བཞིན་འབྲས་བུས་ཤེས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་འབྲས་བུ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་རྒྱུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་ལྷག་པའི་ས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་གོང་ནས་གོང་དུ་མཆོག་ཏུ་
― DTG116_Page_0087 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དང་པོའི་ས་ལ་སྦྱང་བྱས་ནས། །རྣམ་པར་དག་པ་མཐོང་བ་ནི། །ས་གཉིས་དོན་དུ་གཉེར་བྱེད་དེ། །དེ་ཐོབ་བྱ་ཕྱིར་རབ་ཏུ་སྦྱོར། །བསམ་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་པ། །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ན། །དེ་ཚེ་འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི། །དྲི་སྤངས་པ་ནི་རྒྱ་ཆེན་འཐོབ། །དྲི་མ་མེད་པའི་བསམ་པ་ཡིས། །ས་གཉིས་རྒྱ་ཆེན་འཐོབ་པ་ནི། །ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞི་བརྟེན་ནས། །རང་བཞིན་ཚུལ་ཁྲིམས་འཐོབ་པར་འགྱུར། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་བྱའི་ཕྱིར། །ཡོན་ཏན་དག་ནི་བཞིར་འདོད་དེ། །གཞན་ལས་ཡང་དག་གནོད་པ་དང༌། །བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། །འདས་ནས་སོར་ཆུད་བྱེད་པ་དང༌། །མ་འདས་པ་ལ་གུས་པའོ། །མཁས་པས་ཡོན་ཏན་འདི་རྣམས་ཀྱི། །བྱ་བ་དག་ནི་བཞིར་བཤད་དེ། །གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་ཁྲེལ་ཡོད་དང༌། །བདག་ལ་ལྟོས་ནས་ངོ་ཚར་འདོད། །སེམས་ལ་འགྱོད་པ་མེད་པ་དང༌། །ཚུལ་ཁྲིམས་གསུམ་ནི་མི་འདྲ་བའོ། །ས་དང་པོའི་གླེང་གཞི་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། བྱིན་གྱི་རླབས་དང༌། ལྡང་བ་དང༌། བསྟན་པ་དང༌། བསྐུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ས་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གི་ཡང་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་གླེང་གཞི་ནི་གནས་དང་གདུལ་བ་རྣམས་ཡིན་ལ། འདི་དག་བཤད་པའི་ཕྱིར་གནས་གཞན་དང༌། གདུལ་བ་གཞན་དག་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་བཤད་པའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཞན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་མཛད་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སྙོམས་པར་མ་ཞུགས་པས་ལྡང་བ་ཡང་ག་ལ་ཡོད། འདི་དག་གི་བསྟན་པ་ཡང་མིང་ཙམ་གྱིས་དོན་བཤད་པ་བྱས་པ་ཉིད་དེ། །ས་འདི་དག་བཤད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཟླ་བ་ལ་སོགས་པས་ཡང་སྐུལ་བར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །ས་གཉིས་པའི་བཤད་པ་དང་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བཤད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པར་
― DTG116_Page_0088 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་པ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་བསམ་པ་བཅུ་པོ་དག་གོ །སོ་སོར་བརྟགས་པའི་བྱ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་འགྲོ་བར་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་དེ་སྒྲུབ་ན། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པས་གནོད་པ་ན་སོ་སོར་བརྟགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་བྱ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་རང་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཁྱད་ཞུགས་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་མདོར་བསྡུས་ནས་བཤད་དེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྙིང་རྗེ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་ལམ་ནི་ཁྱད་པར་བྱེད། །དང་པོ་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ། །གཉིས་པ་དགེ་བ་སྡུད་པ་ཡིན། །གསུམ་པ་སེམས་ཅན་བྱ་བའི་སྟེ། །དོན་རྣམ་གསུམ་ནི་བསྒྲུབ་པ་ཡིན། འདི་ལ། དང་པོ་ཡང་དག་ལེན་པའི་རྒྱུ། །གཉིས་པ་དགེ་བའི་ཕ་རོལ་བྱེད། །གསུམ་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད། །ཕ་རོལ་བྱེད་པར་ཡང་དག་བཤད། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྦྱོར་དང་བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་དང༌། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་རྣམས་ཉམས་པའི་ཕྱིར། །རང་བཞིན་ཚུལ་ཁྲིམས་གང་ཡིན་པ། །ད་ནི་ལས་ལམ་མཚན་ཉིད་ཡིན། །དེ་ལ་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དག་གིས་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གཉིས་ཤིག་བསྟན་ཏེ། སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདེ་བར་སྦྱོར་བ་དང༌། ཕན་པར་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཚིག་རྩུབ་པོ་སྤོང་བའི་བར་ནི། བདེ་བར་སྦྱོར་བ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཚིག་འཁྱལ་པ་སྤོང་བ་ནི་ཕན་པར་སྦྱོར་
― DTG116_Page_0089 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའོ། །བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདེ་བའི་བསམ་པ་དང་ཕན་པའི་བསམ་པའོ། །དེ་ལ་བརྣབ་སེམས་མེད་པ་དང༌། གནོད་སེམས་མེད་པ་དག་ནི་བདེ་བའི་བསམ་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་བན་པའི་བསམ་པའོ། །འདིའི་དོན་བསྡུས་པ་ནི། གང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ན་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་བདེ་བ་ཡིན་ལ། གང་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཕན་པ་ཡིན་པས་འདི་ལྟ་སྟེ། བདེ་བར་སྦྱོར་བ་དང༌། ཕན་པར་སྦྱོར་བ་དང༌། བདེ་བའི་བསམ་པ་དང༌། ཕན་པའི་བསམ་པ་འདི་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྦྱོར་བ་དང༌། བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པ་ལས་བརྩམས་ནས་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་རྣམ་པར་གཞག་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བར་ཁས་བླངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་གཉིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱས་ནས་སྤང་བར་བྱ་དགོས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ཕན་པའི་བགེགས་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་གནོད་པ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་ཏ། སྲོག་ལ་གནོད་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ལ་གནོད་པ་དང༌། ཆུང་མ་ལ་གནོད་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དོན་ལ་གནོད་པ་དང༌། མཛའ་བཤེས་ལ་གནོད་པ་དང༌། སྙན་པ་ལ་གནོད་པ་དང༌། བྱ་བ་ལ་གནོད་པའོ། །དེ་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ནི། སྲོག་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པ་ནས་ཚིག་འཁྱལ་བ་ནི་བྱ་བ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །ཕན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །སྦྱིན་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་གསུམ་སྟེ། ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་དང༌། མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའོ་དེ་ལ་བརྣབ་སེམས་ནི། ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པའི་བགེགས་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གནོད་སེམས་ནི་མི་འཇིག་པ་སྦྱིན་པའི་བགེགས་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་བགེགས་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །མི་མཐུན་པ་འདི་དག་གི་གཉེན་པོར་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་
― DTG116_Page_0090 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་བསམ་པ་ངེས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྤོང་བ་ཁྱད་པར་ཅན་ཡང་འཐོབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་སྔ་མའི་སྤོང་བ་བས་སྤོང་བ་ཁྱད་ཆེན་འཐོབ་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གནོད་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ནི་དབྱུག་པ་སྟེ། དབྱིག་པ་སྤངས་བ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དབྱུག་པ་སྨོས་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ཏེ། ཐོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གནོད་པ་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ། །གཅོད་པའི་དངོས་པོ་ནི་མཚོན་ཆ་སྟེ། མཚོན་ཆ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ་དེས་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཡང་མཚོན་ཆ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་གྱི། དགྲ་སྟ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཅོད་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ། །འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཁོན་དུ་འཛིན་པ་སྤངས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ། །ལོངས་སྤྱོད་འདོད་པ་ནི་གང་གིས་ན་གཡུལ་ངོར་འཇུག་པ་སྟེ། དེར་ཞུགས་ན་ཕྱི་མ་ལ་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་བདག་ཡོངས་སུ་འདོར་བ་ཡིན་པས། འཛེམ་པ་དང་ལྡན་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཡན་ལག་པགས་པ་ལ་སོགས་པ་འདོད་པ་དང༌། དཔེར་ན་དེ་ཆེད་མི་ཆེ་ཡང་ལིངས་ཙམ་འདེབས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བསད་པར་མངོན་པར་དགའ་བའི་འདོད་པ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཕན་པ་དང་སྙིང་བརྩེ་བའི་དུས་རེ་ཞིག་པ་དང༌། ཡུན་དུ་བདེ་བར་བྱེད་པ་སྟེ་མཐོ་རིས་དང་ཐར་བའི་རྒྱུད་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱམས་པའི་སེམས་ནི་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་རྒྱུ་བདེ་འགྲོ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུ་དེ་གཉིས་ཀྱི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐོབ་པར་སྨོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲོག་ཆགས་འབྱུང་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་སྲོག་ཆགས་སྨོས་པས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐེར་ཟུག་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །སྲོག་གི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པས་ཚེ་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་
― DTG116_Page_0091 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྱུང་པོ་སྨོས་པས་ནི་ཆད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་དེ་ཤི་བ་རྣམས་ཀྱང་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་ཡང་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུང་བ་ནི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སྟོན་ཏོ། །ཆེ་བ་ནི་ལུས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཐོ་འཚམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སྟོན་ཏོ། །ཐུན་མོང་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་རྣམས་ལའོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་ཆུང་མ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སྟོན་ཏོ། །ཕ་མ་དང་འབྲེལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རིགས་ཤེས་པས་སྨོས་པས་སྟོན་ཏོ། །གཞན་སྦྱིན་པར་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་སྨོས་པས་སྟོན་ཏོ། །ངེས་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་སྨོས་པས་སྟོན་ཏོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དག་དང༌། བུ་ཁུལ་ཞོན་འདུག་པ་དག་དང༌། བུ་ཆགས་པ་དག་ཅེས་བྱ་བ་འདི་དག་ཀྱང་ཆོས་ཀྱིས་བསྲུངས་པའི་ནང་དུ་འདུས་ཏེ། སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་མ་ཡིན་པར་འགྲོ་བ་ནི་མཆོད་རྟེན་དང་བླ་མའི་གནས་དག་དང༌། ཡན་ལག་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དེ། སྨྲས་པ། གང་ཞིག་རང་གི་ཆུང་མ་ཡིན་ཡང་ངེས་བཅས་བུ་ཆགས་མི་འགྲོ་ཞིང༌། །བུ་ལ་ནུ་ཞོ་ལྷུད་ཚེ་མ་ཡིན་ཡན་ལག་མ་ཡིན་མི་འགྲོ་བ། །བུད་མེད་འགྲོགས་ནའང་ཆགས་དང་རྨོངས་པར་གཞན་གྱིས་ཡོངས་བཟུང་མི་བསྟན་པ། །སྨོས་ཅི་དགོས་པ་དབང་པོ་ལེགས་བསྡམས་རྒྱགས་པ་དབང་གྱུར་ཤེས་པར་བྱ། །གཞི་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཞི་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །བརྫུན་དུ་སྨྲ་བའི་གཞི་ནི་གཞན་བསླུ་བའི་བསམ་པའོ། །དེ་སྤང་བ་ནི་གཞི་སྤོང་བ་སྟེ་དེ་ཡང་བདེན་པར་སྨྲ་བས་འགྱུར་རོ། །བདེན་པར་སྨྲ་བ་དེ་ཉིད་ནི་གཞན་བསླུ་བའི་བསམ་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གཞི་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་གཉེན་པོས་སྤོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུ་སྤོང་བར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དབྱེན་མི་བྱེད་པ་ཉིད་རྣམ་པར་ཐོ་མའི་འཚམས་པ་སྟེ། གང་གིས་ན་གཞན་དག་ལ་ཕན་པ་མ་ཡིན་པའི་དབྱེན་མི་བྱེད་པའོ། །དབྱེན་བྱས་ན་ཐོ་འཚམས་པར་འགྱུར་རོ། །ལེན་པ་ཞེས་
― DTG116_Page_0092 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ནི་ཐོས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སྟོན་ཏོ། །བརྗོད་པ་ནི་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་སྟེ། སྙོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་སྔོན་མ་བྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུམ་པ་རྣམས་མི་འབྱེད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་བསྟན་ཏོ། །སྔོན་བྱེ་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བ་རྣམས་ལ་མི་སྣོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བསྟན་ཏོ། །འདུམ་པ་ལ་མི་དགའ་བ་ནི་མི་འདུམ་པ་ལ་མི་དགའ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འདུམ་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ནི་འདུམ་པ་ལ་མོས་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དབྱེན་གྱི་ཚིག་ཆུང་བ་ནི་བདེན་ནམ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེ་བ་ནི་བརྫུན་གྱིས་དབྱེན་གྱི་ཚིག་སྨྲ་བ་སྟེ། བརྫུན་ཡང་རུང་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བརྗོད་པའི་མཚམས་སྦྱར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་སྔ་མའི་དོན་ཚིག་ཕྱི་མས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཧ་ཅང་གནོད་པར་བྱེད་པས་ན་ཞེར་འདེབས་པ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ངོར་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མངོན་སུམ་དུ་མི་འདོད་པ་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ངོར་མི་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྐོག་ན་མི་འདོད་པའི་ཚིག་གི་རྣམ་པ་རྒྱུན་མི་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གྲོང་མིའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བོ་མ་རབས་ཀྱི་རྐྱེན་ཉིད་ཡིན་པས་ཚོགས་པས་དབྱུང་མི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྐྱེ་བོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་ནས་རྟག་ཏུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བརྫུན་པ་ནི་སྐྱེ་རེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཁྲོ་ཞིང་རྔམ་པ་ཞེས་བྱུང་བ་ནི་ཁྲོ་བ་ཉིད་རྔམ་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་ཁྲོ་བ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཁྲོ་བ་དང་འབྲེལ་བའི་རྔམ་པ་དེ་ལས་བྱུང་བའོ། །ཡང་ན་གནོད་པ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཁྲོ་བ་ཡིན་ལ། ཕྲག་དོག་ནི་རྔམ་པ་སྟེ། འདིས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འདྲལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་བརྫུན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་བཀྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣར་མི་སྙན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་བཤད་དེ། ཁོ་ན་མ་བྱུང་བ་འབྱིན་པས་ཐོས་པའི་དུས་ན། སྙིང་སྣད་པའི་ཕྱིར་སྙིང་ན་བ་དང་དྲན་པའི་དུས་ན་སེམས་སྣད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་གདུང་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་མི་སྙན་པ་དང༌། ཡིད་དུ་མི་འོང་བས་ཏེ། ཚིག་འདི་གཉིས་ནི་དུས་འདི་གཉིས་ཁོ་ནན་རྒྱུའི་ངོ་བོར་
― DTG116_Page_0093 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དགའ་བ་སྐྱེས་པ་མེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རང་གི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དང་གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་མ་རུང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འཇམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བཤད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་འཇམ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་མཉན་པ་སྟེ། གྱ་ཚོམ་མ་ཡིན་པའོ།། ཡིད་དུ་འོང་བ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པར་བྱའོ། །མཉེན་པ་ཚིག་གཞན་གྱིས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བརྫུན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་གཏོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྡོམ་པའི་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་དུ་འོང་བ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པར་བྱའོ། །ཞེས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་རྣར་སྙན་པ་དང༌། སྙིང་ལ་འབབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་ཀྱིས་བཤད་དེ། བདེ་བ་དང་ཕན་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དག་གི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མངོན་པར་མཐོ་བའི་བདེ་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་མཐུན་པས་ན་གྲོང་ཁྱེར་བའོ། །མཛའ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པས་ཐ་དད་པའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐོས་པ་དང་དྲན་པའི་དུས་ན་འདོད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་དགའ་བ་དང༌། སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་ཡིད་དུ་འོང་བ་སྟེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་པ་དེ་ནི་ཁོ་ན་མ་བྱུང་བ་མི་འབྱིན་པའི་དོན་དུ་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ནང་གི་རེག་བྱའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་བ་དང་མཐུན་པའི་རྟེན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དགའ་བ་སྔོན་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེད་པ་བདག་དང་གཞན་ཡང་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་རང་གི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དང་གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དང་བར་བྱེད་པའོ། །བསྟན་བཅོས་འདི་ལས་ཕན་ཚུན་སྨྲར་དབང་ཞེས་ཏེ། དུས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་གླིང་བར་མི་བྱེད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་གང་གི་ཚེ་མི་དགེ་བ་རྣམས་ལས་བཟློག་སྟེ། དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་བར་ནུས་པ་དེའི་ཚེ་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་དུས་སུ་སྨྲ་བའོ། །དེར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྟེ་མངོན་པར་ཞེན་པའམ། ཁྲོས་ན་གཞན་དུ་སྨྲ་བས་ན་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བའོ། །གདམས་ངག་ལ་སྦྱོར་བའི་ཚེ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། ཚིག་གཉི་ག་བརྗོད་པས་དོན་སྨྲ་
― DTG116_Page_0094 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང་ཆོས་སྨྲ་བའོ། །རིགས་པ་སྨྲ་བ་ནི་རིགས་པས་སྨྲ་བའོ། །ལུང་སྨྲ་བ་ནི་འདུལ་བ་སྨྲ་བའོ། །སྡུད་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟོབ་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གཟོབ་པར་བྱེད་གཏོད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཁ་ཅིག་ནི་ཞིག་ལྡན་བཅས་ཞེས་འདོན་ཏེ། དེ་དག་གི་ལྟར་ན་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཞིག་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། ཞིག་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་འདིའི་འདི་ལ་རྫས་མེད་པས་ན་རྫས་མེད་དེ་འདིའི་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མཉན་པར་འོས་པའི་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་གནས་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་ལས་དུས་སུ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གླེང་བསླང་བ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་ལས་རྨེང་དང་བཅས་བཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། བྱུང་བ་དང་བཅས་གླིང་གཞི་དང་བཅས་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞད་གད་དུ་བྱ་བ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེ་བ་ནི་ཚིག་གིས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བདག་གིར་བྱས་བས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་དངོས་པོ་ནི་གཞན་གྱི་ནོར་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱོད་པས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་དངོས་པོ་ནི་གཞན་གྱི་འདོད་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་དེ་ཡང་རང་བཞིན་ཅི་ཞེ་ན། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཟོང་དང༌། ཡོངས་སུ་སྤྱད་པ་སྟེ་གཞན་གྱི་རྫས་དང་ཡོ་བྱད་ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བརྣབ་སེམས་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནི་མདོ་ལས་བརྣབ་སེམས་མི་སྐྱེད་ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བརྣབ་སེམས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་ཁ་ཅིག་དངོས་པོ་གྱ་ནོམ་པ་འགའ་ཡང་མཐོང་ནས་སྒོ་གསུམ་ནས་བརྣབ་སེམས་བསྐྱེད་དེ་དེ་བསླངས་ཏེ་བླང་ངོ་སྙམ་པ་དང༌། གཞན་དག་མི་སློང་སྟེ་འོན་ཀྱང་ཀྱེ་མ་དེ་ནམ་ཞིག་བདག་གིར་འགྱུར་སྙམ་དུ་དེ་ཐོབ་པར་སྨོན་པ་དང༌། གཞན་དག་འདི་ཕྲོགས་ཏེ་བླང་སྙམ་དུ་སེམས་པའོ། །འདི་གསུམ་སེལ་བར་རིམ་བཞིན་དུ་འདོད་པར་མི་བྱེད་མི་སྨོན་ཆགས་པའི་སེམས་མི་སྐྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གནོད་སེམས་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG116_Page_0095 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གནོད་སེམས་མེད་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོས་སེམས་ཅན་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གནོད་པ་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཕན་པའི་སེམས་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་ནི་སྙིང་རྗེ་བའི་སེམས་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ཞིང་སློང་བ་རྣམས་ལ་ནི་བདེ་བའི་སེམས་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བ་ལ་ཕྲག་དོག་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ནི་འཇམ་པའི་སེམས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་རྣམས་ལ་ནི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་སེམས་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཕན་འདོགས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཅེ་ན། རྩོལ་བ་ཤིན་ཏུ་མང་པོས་སྐྱིད་ལུག་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེས་སེམས་ཅན་རྣམས་བདག་གིར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་དོན་དུ་དཀའ་བ་སྤྱད་པ་མང་པོ་ཡུན་རིང་བོར་ཁས་བླངས་པས་རྩོལ་བ་ཤིན་ཏུ་མང་པོས་སྒྱིད་ལུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པ་དྲུག་ནི་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་བྱམས་པའི་སེམས་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྲངས་བཞིན་དུ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཚོལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་སེམས་རེ་རེ་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དྲུག་དྲུག་གོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་ཁོན་མ་བྱུང་བ་འབྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཁྲོ་བས་སོ། །གང་གིས་འབྱུང་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའམ། འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཁོན་དུ་འཛིན་པས་སོ། །གང་གིས་དགེ་བའི་ལོ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིའི་ཞིང་ཚ་སྒོ་ཅན་དང་ཆོས་མཐུན་པར་ཐབས་སོ། །གང་གིས་མི་དགེ་བ་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེད་ཅིང་སྐྱེས་པ་ཡང་འཕེལ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་མས་སོ། །གང་གིས་མི་སྡུག་པ་མི་དགའ་བ་མི་མཐུན་པ་སྐྱེད་ཅིང་སྐྱེས་པ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་གནོད་སེམས་ཀྱིས་སོ། །གང་གིས་སྡུག་པ་མ་སྐྱེས་པ་མི་སྐྱེད་ཅིང་སྐྱེས་པ་ཡང་འཕེལ་
― DTG116_Page_0096 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་བྱེད་པ་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བས་སོ། །དེ་དག་ནི་མི་དགེ་བ་རབ་འབྱམ་གྱིས་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཐེག་པ་གཞན་ལ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོར་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་ནི་བཤད་ཟིན་པ་ཉིད་དོ། །བདག་གི་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་ལྟ་བ་དྲང་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གླང་པོ་འཚོ་བཞིན་དུ་རང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བདག་ལ་བཙན་དུ་བྱས་ན་སྙེམས་པར་བྱེད། ཚིག་གི་དོན་རྣམ་པར་འགོད་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་བླ་མས་ལུང་ཇི་ལྟར་བྱིན་བ་དེ་བཞིན་དུ་ལམ་དྲང་པོས་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཆབ་པའི་ལྟ་བ་ནི་གཉེན་པོ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གཡོས་རང་གི་ཉེས་པ་འཆབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྫུན་དུ་བརྗོད་པར་ལྟ་བའི་གཉེན་པོར་སྒྱུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སྒྱུས་སྤྱོད་ལམ་ལ་སོགས་པས་སྦྱིན་བདག་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཡོན་ཏན་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ལྟ་བའི་གཉེན་པོར་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་བསམ་པ་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མུ་སྟེགས་དང་བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་རྟེན་གྱི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་གཅིག་ཁོ་ནར་དད་པ་མ་རྙེད་པས་དེ་དག་ལ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་སྐྱོན་མེད་པས་ནི་དེ་ལྟར་མཆོག་ཏུ་བྱུང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་རང་བཞིན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་གཉིས་ཀ་གཉི་གར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་འཐོབ་པའི་རྒྱུ། །དགེ་བའི་ཆོས་དག་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་དག་ཀུན་ཏུ་སྡུད་པའི་ཕྱིར། །ཚུལ་ཁྲིམས་གཉིས་པ་ཡང་དག་བཤད། །ཉེས་པར་སྤྱད་པ་འགྲོ་བའི་དོན་གྱིས་ངན་སོང་གདགས་ཏེ་དགེ་བ་མེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་ལུས་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་དོན་གྱིས་ངན་འགྲོ་གདགས་ཏེ་འགྲོ་བ་ངན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་སུ་རྟག་ཏུ་ལྟུང་བའི་དོན་གྱིས་རྣམ་པར་ལྟུང་བ་གདགས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་སྣ་
― DTG116_Page_0097 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚོགས་སུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ལྟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གྲངས་སུ་ནི་བཅུ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ནི་མི་དགེ་བ་ཞེས་སྨོས་པས་སྟོན་ཏོ། །འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོན་ཏོ། །དེ་དག་ནི་ལས་ཀྱང་ཡིན་ལ། ངན་འགྲོ་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་ཡང་ཡིན་པས་སོ། །ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་ལ་བསླབ་པ་ལེན་པ་ལྟ་བུའི་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཡང་དག་པར་བླང་པ་ནི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་འཕེན་པའོ། །མི་འདྲ་བའི་རྒྱུར་སྨྲ་བ་ནི་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པར་སྨྲ་བ་སྟེ། འབྲས་བུ་མི་རྟག་པའི་རྒྱུ་རྟག་པ་ནི་མི་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་མི་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་འདི་གཉི་ག་ཡང་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་རྒྱུའི་དངོས་པོར་བརྗོད་པས་བསྩལ་ཏོ། །ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་བདག་ཉིད་དེ་འདྲ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པ་ཁོ་ནས་དབྲལ་བ་དེ་དང་འབྲལ་བ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་དང་དབྲལ་བ་སྟེ། མི་དགེ་བ་རྣམས་ལས་བཟློག་ནས་དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་སོ། །གཉེན་པོ་ནི་དགེ་བ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་འབྲས་བུ་ངན་འགྲོ་དང་བདེ་འགྲོ་དང་བཅས་པའོ། །འདིས་ནི་མདོའི་ཚིག་དེ་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །ལས་ཀྱི་ལམ་གོང་ནས་གོང་དུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཀྱང་དེའི་གོང་དུ་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མདོའི་དུམ་བུ་ཐེག་པ་གསུམ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཕགས་པའི་བདེན་པའི་སྐབས་ཀྱིས་འདིར་མི་དགེ་བ་ལྟོས་ནས་བདེན་པ་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མདོ་ལས་དེ་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པར་བསྒོམས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མི་དགེ་བ་རྣམས་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་སྤོང་གི་དགེ་བ་རྣམས་ནི་དེ་ལྟ་མ་
― DTG116_Page_0098 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བག་ལ་ཉལ་སྤངས་པ་ནི། དེ་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དེ་ལ་དམིགས་པའི་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་བརྩེ་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། མ་འོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བརྟགས་ནས་སྙིང་བརྩེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ནི་སྙིང་རྗེ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་གནོད་པར་འགྱུར་བས་ན་སྙིང་རྗེ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེས་པ་སེམས་ཅན་བཞིན་དུ་མི་བདེ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྨྲས་པ། སྙིང་རྗེའི་གངས་ནི་གཅེར་བ་ལ། །གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉི་ཚོགས་ཀྱིས། །གདུངས་ཏེ་སྙིང་ལ་བཞུ་བ་ན། །མཁས་མིག་གཉིས་ནས་འཛག་པ་འདྲ། །དེའི་གང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སྟོན་ཏེ། འདི་ཉིད་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ལ་དབང་བས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པར་རིག་པར་བྱ་བས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དབང་བྱེད་པ་ནི་སྟོབས་བཅུའི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སྟོན་ཏེ། དེ་ཉིད་བདུད་ཕྱིར་རྒོལ་བ་སེལ་བའི་སྐབས་ཡིན་པ་སྟོབས་སྨོན་པ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །ཐེག་པ་གཉིས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་དང་མཁས་པ་འདི་གཉི་ག་ཡང་ཐེག་པ་དམན་པ་དག་སེལ་བར་བྱེད་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྨོས་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །ཆོག་མི་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བསྟན་ཏོ། །སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་ཞི་བྱའི་ཕྱིར། །སེམས་ཅན་བྱ་བ་ཇི་སྙེད་པ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡི་ནི། །ངང་ཚུལ་ཡིན་ཕྱིར་གསུམ་པ་བརྗོད། །དེའི་འོག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་སོགས་པས་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །མི་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཐ་དད་པས་འབྲས་བུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་
― DTG116_Page_0099 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི་རེ་རེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། རེ་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་ལམ་རེ་རེ་ཡིན་པའོ། །མཐའ་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་གང་ཡིན་པའོ། །གང་དུ་ཞེ་ན། ངན་སོང་རྣམས་སུ་སྟེ་ཆེ་བ་དང་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་ལྟོས་ནས་རེ་རེ་དང་མཐའ་དག་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཀྱི། །ངན་སོང་གི་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ལ་ལ་ནི་འགའ་ཞིག་བྱེད། ལ་ལ་ནི་ཐམས་ཅད་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་གཞུང་འདི་ཙམ་གྱིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཚེ་ཐུང་བ་དང་ནད་མང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་དེ་དང་འདྲ་བ་རྗེས་སུ་རྒྱུན་ཆད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྲོག་གཅོད་པས་ཚེ་ཐུང་བར་འགྱུར་ལ། དེ་དང་བྲལ་བས་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ནད་མང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འོག་མ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་གལ་ཏེ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་མཇུག་ཐོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཁྱད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ཕྲད་འདི་ནི་མཇུག་ཐོགས་ལ་འབྱུང་བས་གང་གི་ཚེ་ངན་སོང་རྣམས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་མི་དག་གི་ནང་དུ་སྐྱེས་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བརྒྱ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུར་སྟོན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་གང་གི་ཕྱིར་བློན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མཆོད་པ་དེའི་ཕྱིར་མཐུ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གལ་ཏེ་བཅོས་ལ། བརྒྱ་ལ་ཀུན་ནས་བྱས་ནས་ཁོ་བོའི་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ཡང་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ཕྲད་ནི་རྒྱུའི་དོན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་གང་གི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དག་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་པོ་འདི་དག་གིས་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་གནོད་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་མི་རྣམས་ཀྱི་ནད་དུ་སྐྱེས་ན་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་འདོད་པ་གཉིས་གཉིས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །སྨོན་ལམ་ནི་འདོད་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་ཀུན་དགའ་
― DTG116_Page_0100 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ལ་དགའ་བས་དགའ་བར་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སྟོན་ཏོ། །སྒྲུབ་པ་ནི་བྱེད་པ་སྟེ། དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱང་གནས་ལ་གཞན་དག་ཀྱང་འཇོག་པའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ཐ་མ་གཉིས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱི་སེམས་ཉིད་དང༌། སྟོན་པའི་སེམས་ཉིད་དོ། །སེམས་སྔ་མ་རྣམས་ནི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཅན་ཡིན་ལ། འདི་གཉིས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡིན་པས་དེ་དག་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་ལྟོས་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལྟོས་ནས། བརྟེན་ནས། དམིགས་ནས། བདག་གིས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སེམས་འདི་དག་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ལམ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་སློབ་དཔོན་དུ་གྱུར་པའོ་ཞེས་དེ་དག་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོགས་པ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་སྟོན་པའི་སེམས་ཉིད་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལ་སོགས་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་དབང་གིས་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དེ་དག་འདོད་པ་དང་སྲིད་པ་དང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཚོལ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་འདོད་པ་ཚོལ་བར་གྱུར་པ་དག་ཁོ་ན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆོག་མི་ཤེས་པ་དང་སྩོག་འཇོག་བྱེད་པའི་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་དག་གིས་ཚེ་འདི་དང༌། ཚེ་རབས་གཞན་ཀུན་ཏུ་ཚོལ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །སྲིད་པ་ཚོལ་བར་གྱུར་པ་དག་ཀྱང་འགྲོ་བ་དང་ཁམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཚོལ་བར་གྱུར་པ་དག་ཀྱང་ལོག་པ་དང་ཡང་དག་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །སེམས་ཅན་རྣམ་པ་དགུ་པོ་འདི་དག་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཚིག་དང་པོ་མ་གཏོགས་པ་དགུས་སྟོན་ཏོ། །ཚིག་དང་པོས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཤད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱེ་མ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ལྟ་བ་ངན་པར་ལྟུང་བ་ཞེས་བྱ་བས་སྟོན་ཏོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་ཆར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ནས་ཚིག་
― DTG116_Page_0101 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་ཀྱིས་བཤད་དེ། བློ་གྲོས་མི་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཉིས་སོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་དེ་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་ནི་བློ་གྲོས་མི་མཉམ་པར་བཤད་དེ། དེ་གཉིས་ཀྱིས་བདག་དང་རྟག་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་དག་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ཞིང་བསྡུས་སོ། །བསམ་པ་མི་མཉམ་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་བདེ་བ་དང་གཙང་བར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་གཞན་གཉིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་སྟེ། བསམ་པ་མི་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སྟོན་ཏོ། །དེ་དག་དང་མཐུན་པའི་གཉེན་པོར་དམ་པའི་ཆོས་ནི་མ་ནོར་བའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །གཞན་དག་ན་རེ་རྟག་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། བདེ་བར་འདུ་ཤེས་པ་གཉིས་ནི་ངེས་པར་སེམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་བློ་གྲོས་མི་མཉམ་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ། །བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། གཙང་བར་འདུ་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ངེས་པར་སེམས་པ་མེད་པར་ཡང་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་བསམ་པ་མི་མཉམ་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཚུལ་བ་ཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སྟོན་ཏོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སྟོན་ཏོ། །ད་ནི་སེམས་ཅན་རྣམ་པ་དགུ་པོ་དེ་དག་ཚིག་དགུ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། དེ་ལ་མི་འཕྲོད་པ་སྨོས་པ་ནི་མི་མཐུན་པ་ཁྱད་པར་མེད་པར་བསྟན་པ་དེ་སེམས་དང་དག་གི་བྱེ་བྲག་གིས་མི་མཐུན་པར་འཛིན་པ་དང་རྩོད་པ་དག་གིས་བསྟན་ཏོ། །རྩོད་པ་ནི་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་སྟེ་འཐོབ་པའོ། །གནོད་པར་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྲོ་བ་དང་ཁོན་དུ་འཛིན་པ་དག་གིས་སོ། །དེ་དག་དང་མཐུན་པའི་གཉེན་པོ་ནི་བྱམས་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའོ། །ཆོག་མི་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཞན་གྱི་ནོར་ལ་མངོན་པར་འདོད་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྣབ་སེམས་ཀྱིས་སོ། །ཡ་ང་བའི་འཚོ་བས་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་གཉིས་ཀྱིས་ཏེ། དེ་ལུས་ཀྱིས་ནི་རྐུ་བ་དང་གཞལ་ལུགས་ལ་གཡོ་བྱེད་པ་དག་གིས་སོ། །ངག་གིས་ནི་བརྫུན་
― DTG116_Page_0102 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །དེ་དག་དང་མཐུན་པའི་གཉེན་པོ་ནི་འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་དོ། །སོག་འཇོག་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སོག་འཇོག་བྱེད་པ་ནི་སྩོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་བཤད་པ་ལ། དེ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་སོ། །དེའི་དགྲ་བོ་དེ་ལ་འདོད་པ་རྣམས་ཞེ་སྡང་གིས་སྡང་ངོ༌། །དེ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་འཛིན་པ་ནི་གཏི་མུག་གིས་ཏེ། མཐོང་བ་དང་མ་མཐོང་བའི་ཉེས་དམིགས་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡང་གསུམ་གྱི་གཞི་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །སོག་འཇོག་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཡུལ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྒོ་མང་པོ་སྒོ་སྣ་ཚོགས་ནས་ཀུན་ནས་བསླང་བས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ལུས་དང་སེམས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཀུན་ནས་གདུང་བ་ནི་ཉེས་པ་གཉིས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མེ་ལྕེ་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཀུན་དུ་འབར་བར་གྱུར་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །ཚེ་འདི་དང་ཕྱི་མ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཉེས་དམིགས་དེ་མ་མཐོང་བ་རྣམས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མི་ཚོལ་བ་ནི་ཉེས་པ་གསུམ་པའོ། །ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཉེས་པ་གསུམ་པོ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་དང་མཐུན་པའི་གཉེན་པོ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བ་འཚེ་བ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །འདོད་པ་ཚོལ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པས་བྱས་པའི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་གསུམ་བརྗོད་ནས། ད་ནི་གཉིས་པ་ཀུན་དུ་ཚོལ་བས་བྱས་པའི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་གཞན་གང་ཡིན་པ་དེ་བཤད་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། གཏི་མུག་གི་མུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གཏི་མུག་ཉིད་མུན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་རབ་རིབ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་བྱེད་དོ། །རབ་རིབ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ་ཉིད་ལས་རྒྱུ་གསུམ་བཤད་དོ། །དེ་ཉིད་ལས་རབ་རིབ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །འདི་ཡང་གཏི་མུག་གི་མུན་པའི་རབ་རིབ་དང་ལིང་ཏོག་དང་མུན་གནག་
― DTG116_Page_0103 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅེས་བྱ་བ་འདིའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་བཤད་པ་དེའི་རྒྱུ་བརྟས་པ་ནི་འཇུག་པ་ཤས་ཆེ་བ་སྟེ་བག་ལ་ཉལ་ནི་ས་བོན་ནོ། །དེར་གྱུར་པ་གཏི་མུག་དེའི་རྒྱུ་བག་ལ་ཉལ་བརྟས་པར་གྱུར་པ་ཡང་ཉེས་པ་སྟེ། གཏི་མུག་མུན་པའི་ཐིབས་པོར་ཞུགས་པ་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། བག་ལ་ཉལ་ས་བོན་དེ་ཉིད་ཐིབས་པོ་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ལས་རིང་དུ་གྱུར་པ་ཡང་ཉེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་སྙེགས་ཏེ། ཉེས་པ་སྔ་མ་གཉིས་ལ་ལྟོས་ནས་འདིར་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྨོས་སོ། །ཇི་ལྟར་རིང་བར་གྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཚོགས་ལེགས་པར་སྤྱད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མདོ་ལས་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བ་དང་རིང་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གནོད་པ་ཆེན་པོའི་གནས་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བ་མུན་ནག་ཆེན་པོའི་ནང་དུ་འཇུག་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །སྡིག་པ་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་མ་མི་བཟད་པ་གང་དག་ཡིན་བ་དེ་འཆི་བའི་ཚེ་འབྱུང་སྟེ། དེ་མཐོང་བས་འགྱོད་པ་དང་བཅས་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་བཅས་པའི་མཐོང་བས་འཆི་སྟེ་ཡང་བ་མཐོང་བར་སྤགས་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །ཉེས་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པས་ཚེ་འདི་ལ་ཚོལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་པར་བཤད་དེ། དེ་དག་དང་མཐུན་པའི་གཉེན་པོ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་རྣམ་པར་སྦྱོང་བའོ། །ལེགས་པར་སྤྱོད་པས་ཚེ་རབས་གཞན་ཀུན་ཏུ་ཚོལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྨྲས་པ། ལམ་ཡང་བར་ཞུགས་པ་ཉིད་ཉེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རང་བཞིན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་ལ་རང་བཞིན་ནི་འདིར་འཁོར་བ་འབྲོག་ཡ་ང་བའི་ལམ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བཞེད་པ་དེ་ཚིག་དང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །བགེགས་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ་གཡང་ས་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཡང་ས་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་བ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །རྒྱུའི་ནང་དུ་ཞུགས་པ་ནི། སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་ལྟ་བ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལྟ་བ་ངན་པའི་རྒྱུ་ཉམ་ང་བར་ཞུགས་པ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །ཐིབས་པོས་ཀུན་ནས་
― DTG116_Page_0104 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཡོགས་པ་ནི་དེའི་རྒྱུ་སྟེ། བདེ་བར་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་མཚན་ཉིད་དེའི་རྒྱུ་གཏི་མུག་གི་བག་ལ་ཉལ་གང་ཡིན་པའོ། །དེས་འགེབས་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་གཏི་མུག་ཐིབས་པོ་ཡིན་ཏེ། གཏི་མུག་ཐིབས་པོས་ཀུན་ནས་གཡོགས་པ་ནི་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །གཏི་མུག་ཐིབས་པོ་གང་དང་ལྡན་པ་རྣམས་བརྗོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་གང་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བདེ་བར་ལྟ་བར་བཤད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དེའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་མི་རྟོགས་ཏེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཏི་མུག་གི་བག་ལ་ཉལ་འདི་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ལོག་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེ་བ་ཐར་པའི་ཕྱིར་གདུང་བ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ལམ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལམ་ལོག་པར་གོལ་བའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །ལྡོངས་པར་གྱུར་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆགས་པ་དེས་ལྡོངས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལྡོངས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །སྟོན་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་མི་ཁོམ་པར་སྐྱེས་པ་དང༌། ཁོམ་དུ་ཟིན་ཀྱང་བག་མེད་པའི་ཉེས་པས་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་མཉེས་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པས་བསླབ་པ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་མཉེས་པ་ཡིན་ན་དེ་གཉིས་ཀྱིས་བསླབ་པའི་སྐལ་བ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་མཉེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་དག་དགེ་བ་ལ་སྦྱར་བའི་འོས་སུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པས་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་འདྲེན་པ་མེད་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །གང་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རོ། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལ་སོགས་པ་ནི་འཁོར་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་ལྟ་བ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོམ་པོས་ཟིན་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བགེགས་བརྒྱད་པ་སྟེ། བགེགས་སྔ་མ་ལ་ལྟོས་ནས་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྨོས་སོ། །བདུད་ཀྱི་ཡུལ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཀུན་དུ་ཆགས་པའི་བསོད་ནམས་བདག་པ་ཡང་ཟད་པར་འགྱུར་ལ། མ་བྱས་པ་ཡང་མི་སྩོགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་པ་ཡིན་ཏེ། བདུད་ཀྱི་ལམ་གྱི་ཆོམ་པོས་ཟིན་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །འདོད་པ་རྣམས་ཉིད་བདུད་ཀྱི་ལམ་ཡིན་ལ། དགེ་བའི་ནོར་འཕྲོག་པའི་ཕྱིར་ཆོམ་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རང་བཞིན་དང་བགེགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཡ་ང་བ་བསྟན་ནས། ཆུད་ཟ་བའི་སྒོ་ནས་སྟོན་ཏེ། ཆུད་ཟ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་
― DTG116_Page_0105 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་སྨོས་སོ། །ས་ངན་པ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་ནི་ཡོངས་སུ་འདྲེན་པ་མཁས་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །དགྲའི་ས་ན་གནས་པ་ནི་བདུད་ཀྱི་བསམ་པ་ཐིབས་པོར་ཞུགས་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །ཟིན་གྱི་ས་ལས་རིང་དུ་གྱུར་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་སེམས་པ་ལས་རིང་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྣམ་པ་དང་ཆོས་མཐུན་པར་རང་བཞིན་དང༌། བགེགས་དང་ཆུད་ཟ་བའི་སྒོ་ནས་འཁོར་བ་ཡ་ང་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་དང་མཐུན་པའི་གཉེན་པོ་ནི་བསྒྲལ་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་འཇིགས་པ་མེད་པ་ལ་དགོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆོག་མི་ཤེས་པ་དང༌། སོག་འཇོག་བྱེད་པའི་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་སྒོ་དང༌། ཡང་དག་པ་དང་ལོག་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་འདོད་པ་ཚོལ་བ་རྣམ་པ་ལྔར་བསྟན་ནས། འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་སྲིད་པ་ཚོལ་བ་བཤད་པ་ལ་འཇུག་སྟེ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཀླུང་ཆེན་པོར་བྱིང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཉེས་པ་སྟེ་ཀླུང་དེའི་རྣམ་པ་ལྡར་བཤད་དེ། ཟབ་པ་ནི་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆུ་བོར་ཞུགས་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །འདས་པ་ནི་འཁོར་བ་རྒྱུན་གྱིས་འདས་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །མིང་ནི་སྲིད་པ་ཆུ་ཀླུང་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །ཤུགས་དྲག་པ་ནི་ཤུགས་དྲག་པོས་བདས་ཏེ་བྱ་བ་དང༌། བལྟ་བའི་མཐུ་མེད་ཅེས་གང་གསུངས་པ་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །སྔ་མ་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པ་ཙམ་བརྗོད་པ་བཞེད་པ་ཡིན་གྱི། ཤུགས་དྲག་པས་ནི་བདས་པ་ཤིན་ཏུ་དྲག་པར་སྟོན་ཏོ། །རྒྱས་པ་ཉིད་ནི་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མང་པོའི་རྗེས་སུ་རྒྱུ་བ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །ཀླུང་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཡང་གལ་ཏེ་གནོད་པ་ཞིག་མེད་ན་དབུགས་ཕྱིན་པར་འགྱུར་སྲིད་ན། དེ་ཡང་མེད་དེ། གནོད་པ་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་ཞེས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཆུ་སྲིན་གྱིས་ཟིན་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་ཆུ་སྲིན་གྱིས་ཟིན་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །གློང་དུ་ཆུད་པ་ནི་འདོད་པ་ཐིབས་པོའི་ཀློང་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །དཀྱིལ་དུ་ཐོགས་པ་ནི་དགའ་བ་ཅན་དང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་དཀྱིལ་དུ་
― DTG116_Page_0106 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐོགས་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །དགའ་བ་ཅན་ནི་འདིར་ཡིད་བདེ་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་གྱི། ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་དུས་སུ་བརྗོད་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར་མ་འོངས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གླིང་གི་ཐང་ལ་འཐོན་པ་ནི་ཕ་བོང་ལ་བབ་བ་བཞིན་དུ་ང་རྒྱལ་གྱི་ཕ་བོང་གིས་ཁེངས་པའི་ཕྱིར་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་ཐང་ལ་འཐོན་པ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །དེ་ལྟར་གནོད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། གལ་ཏེ་གསོན་ན་ཐ་གི་ན། དེ་ཡང་མེད་པས་ཆུད་ཟ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་དཔུང་གཉེན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཉིས་པ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་གྲོང་ནས་མ་འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གསུམ་པ་ནི་སྒྲོལ་བ་མཁས་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཁམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྲིད་པ་ཚོལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྨྲས་པ། བཙོན་རར་བཅུག་པའི་ཉེས་པ་ནི་ཀྱེ་མ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་འཁོར་བའི་བཙོན་རར་བཅུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བསྟན་ཏོ། །བཅུག་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ལྔར་བཤད་དེ། དེ་ལ་ནད་མེད་པས་ཕོངས་པ་ནི། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། འཁྲུགས་པ་མང་པོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་ཕོངས་པ་ནི། སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པར་འབྲེལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་རྒུད་པས་བགེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་འབྲེལ་བ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཉེ་དུས་ཕོངས་པ་ནི་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པའི་རྗེས་སུ་རྒྱུ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཕོངས་པ་ནི་སྲེད་པའི་སྒྲོག་ཏུ་བཅུག་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལྟ་བའི་ཕོངས་པ་ནི་མ་རིག་སའི་ཐིབས་པོས་ཀུན་ནས་ཁེབས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་དག་དང་མཐུན་པའི་གཉེན་པོ་ནི་ཁམས་གསུམ་པས་དབེན་པ་ལ་དགོད་པའོ། །ལོག་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཚོལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྨྲས་པ། བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉིད་ཉེས་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོའི་རྟེན་ལས་མི་འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོའི་གཞི་ལས་མི་འཕགས་པའོ། །ལམ་བཟང་པོ་མ་ཡིན་པར་འགྲོ་བས་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིས་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་ཏུ་དམིགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་སེམས་ལ་བཞག་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་
― DTG116_Page_0107 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ནི། བདག་དེ་ཉིད་འབའ་ཞིག་ཏུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འགྲོ་འདོད་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐར་བའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་གྲོང་སྟོང་བ་ན་གནས་བ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །ན་བ་དང་རྒ་བ་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ནམ་གནས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འབྱུང་བ་མི་མཉམ་པ་སྟེ་དེ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་སྤྲུལ་གྱིས་གཙེས་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །ཕུང་པོའི་གཤེད་མ་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་འཆི་བའི་ཕྱིར་ཕུང་པོའི་གཤེད་མའི་ཆོམ་པོས་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ན་བ་དང་རྒ་བ་དང་འཆི་བ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལས་ཡོངས་སུ་མི་འགྲོལ་བ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མྱོང་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་བསམ་པ་མ་རུངས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་འདི་དག་ལས་ཡོངས་སུ་མི་འགྲོལ་བས་འདི་དག་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལོག་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཚོལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཐེག་པ་དམན་པ་ལ་མོས་པའི་ཉེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་སྨོས་སོ། །དམན་པ་ཉིད་ནི་ཞུམ་པ་དང་ཞན་པ་ཉིད་དག་གིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྨོན་ལམ་གྱི་ཉེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མཆོག་གི་སེམས་མི་བདོག་བ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །སྒྲུབ་པའི་ཉེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་སྒྲུབ་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐེག་པ་མཆོག་གིས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡོད་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པར་ལྟུང་བ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་སྟེ་ཤས་ཆེ་བར་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་སྙེད་ཅིག་ནི་བརྩད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་མ་ཡིན་པ་དག་ལ་ཤས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཡིན་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་དང་པོ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་དག་པས་སྦྱིན་པ་མ་དག་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཕྱི་དང་ནང་བཏང་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་གཏོང་བ་ལ་འཇུག་
― DTG116_Page_0108 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་ལྷག་པ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ས་དང་པོ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་འཇུག་པ་མ་ཡིན་པས་ཤས་ཆུང་བ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདིར་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཅི་ཞེ་ན། གསེར་གྱི་ས་ལེ་སྦྲམ་གྱི་དཔེས་བསྟན་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །འདོད་ཆགས་མུན་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཡི། །ཆགས་བྲལ་འོད་བྱེད་ས་ནི་རབ་ཐོབ་ནས། །ཆགས་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་མུན། །རབ་ཞི་བྱ་ཕྱིར་མཐུ་རྣམས་ཞི་འཐོབ་བོ། །བསམ་པ་དྲང་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་དག་ཐབས་ནི་སྣ་ཚོགས་རྣམ་མང་གིས། །གཉིས་པ། སྦྱང་བའི་ས་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམས་སྦྱངས་ནས། །འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་ཐོབ་པར་བྱ་ཕྱིར་དེ། །རྒྱུ་རྣམས་བཅུ་ལ་ཡང་དག་བརྟེན་ནས་བརྩོན། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་སྦྱོར་བ་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་རྒྱུ་རྣམ་པ་བཅུ་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་ཏེ། སེམས་ཀྱི་བསམ་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཅུ་པོ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱི་བསམ་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་བསམ་པ་གང་གིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེའི་རྒྱུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་གང་དག་མངོན་དུ་བྱས་ན་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱི་བསམ་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །བསམ་གཏན་བཟློག་ནུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་མཐུའི་འབྲས་བུ་དེ་བཟློག་ནུས་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ་བའི་བསམ་གཏན་ཉིད་བཟློག་པ་སྟེ། འདོར་བ་དང་འབྲལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་མཇུག་ཐོགས་སུ་འོག་མར་སྐྱེ་བ་དང་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བསམ་གཏན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བོར་རམ་བྲལ་ན་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདིར་བསམ་གཏན་གྱི་མཐུ་བཟློག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་འདི་ཡང་ཇི་ལྟར་རུང་ཞེ་ན། འདི་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དེ། དེ་སྐད་དུ། །ཐབས་ཆེན་དང་ནི་ལྡན་རྣམས་ལ། །ཉོན་མོངས་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་གྱུར། །འཁོར་བ་དང་ཞི་བའི་བདག་ཉིད་དེ། །དེ་ཕྱིར་བྱ་དཀའ་ཆུང་ཟད་མེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེར་ཡང་སྐྱེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་
― DTG116_Page_0109 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ས་འདི་ལ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཁོ་ན་འཇུག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ཞུགས་མ་ཐག་ཏུ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ཉིད་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་སྦྱོར་བ་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་སྦྱོར་བ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར། ས་འདི་ལ་གནས་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཆགས་བྲལ་སྦྱོར་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། །ཆགས་བྲལ་ཐོབ་པ་ཡན་ཆད་དུ། །འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །སྦྱོར་བའི་ས་རྣམས་གསུམ་དུ་བཤད། །འདུ་བྱེད་དུ་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟག་བར་སོ་སོར་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཚིག་གི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་འབའ་ཞིག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་དམན་པ་ལས་ཀུན་ཏུ་སྲུང་བར་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དེ་ལ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ས་བཅུ་པ་ལ་ཡང་མི་འཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཇི་ལྟར་ས་གསུམ་པའི་རྟེན་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། མ་ཐོབ་ཀྱང་དམིགས་པའི་ངོ་བོར་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཏེ། འདི་དག་ནི་བདག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །མཐུ་ཉིད་ཡོན་ཏན་ཏེ། དེ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ལ་སོགས་པ་མཐུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་མཚུངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པས་ཟླ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཚད་བཟུང་དུ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་རྙེད་དཀའ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། མགོ་དང་ལག་པ་དང་རྐང་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཁས་བླངས་པས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་མ་འདྲེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྔར་ནི་ཁྱད་པར་
― DTG116_Page_0110 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པར་མི་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པས་བཤད་ཀྱི། ད་ནི་དེའི་ཡོན་ཏན་དང་འདྲ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཆ་ཙམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་འདྲ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ། །རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བ་ནི་གནོད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བ་ནི་འཁྲུག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་ནི་འཇིགས་པ་མེད་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ་ཚིགས་འོག་མ་གཉིས་ནི་དེ་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བཞི་གཙོ་བོའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །གང་ལས་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པར་བྱ་བ་ནི་གང་ལས་ཏེ། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ནི་དགྲོལ་བར་བྱ་ཞིང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ནི་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བར་བྱ་ལ། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ནི་གདོན་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པར་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་གཞག་པར་བྱ་བ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གཞག་པ་དང་ལྷག་པའི་སེམས་དང་ལྷག་བའི་ཤེས་རབ་ལ་ལྟོས་ནས་དགོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་འདི་གཉིས་ནི་ཡན་ལག་ཡིན་ཏེ། ཚིག་གཞན་གྱིས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གཞག་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་ཚིམ་པར་བྱ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་གཞག་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་གཉིས་བསྟན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ལ་ལྟོས་ཏེ་གདུལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་པོར་འགྱུར་བ་དེ་བཤད་དོ། །དེའི་ལམ་སྒོམ་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བསྟན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པར་བྱས་ལ་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བསྟན་ཏོ། །མཐར་ཕྱིན་པ་རྟོགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་མ་གཏོགས་པར་གཞན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ཐབས་མེད་དོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་ངེས་པ་ནི་མཐར་ཕྱིན་པར་རྟོགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་མཐར་ཕྱིན་པ་དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་
― DTG116_Page_0111 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་ན་མཐར་ཕྱིན་པ་སྒྲུབ་པ་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །མཐར་ཕྱིན་པ་སྒྲུབ་པ་ས་བཅུ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཡང་ས་འོག་མས་བསྡུས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་མེད་ན་མི་འབྱུང་བས་དེ་ལྟར་ན་མཐར་ཕྱིན་པ་སྒྲུབ་པའི་གོང་ནས་གོང་མ་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉི་ག་དང་བྲལ་བ་ལ་ལྟོས་ནས་རྒྱུ་བ་མེད་ཅིང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །སའི་ཡེ་ཤེས་དོན་དམ་པ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ཡང་བསམ་གཏན་ལ་མཁས་པ་མེད་ན་མེད་པས་དེ་ལྟར་ན་མཐར་ཕྱིན་པ་སྒྲུབ་པའི་གོང་མ་གོང་མ་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུ་བ་གཞན་སྟོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། སྔ་མ་ནི་གཞི་ཐ་དད་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་བསམ་གཏན་ལ་མཁས་པ་ཉིད་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཡིན་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཡང་ཡིན་པས་ཞེས་གཞི་མཐུན་པར་བསྡུ་བ་ཡིན་ནོ། །མཁས་པ་དེ་ཡང་ཐོས་པ་ལ་མཁས་པ་མེད་པས་དེ་ལྟར་ན་དེ་སྒྲུབ་པའི་གནས་ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྒྲུབ་པ་ནི་བསམ་གཏན་ལ་མཁས་པའོ། །དེའི་གནས་ནི་ཐོས་པ་ལ་མཁས་པའོ། །ལ་ལ་ལས་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཡང་འབྱུང་བ་ཉིད་དོ། །དེར་ནི་གནས་ཀྱི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་བར་བྱའི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ལུས་ཀྱི་གནོད་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ནོར་གཏོང་སྟེ། ལུས་ཀྱི་གནོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཉམས་སུ་ལེན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་རྒྱལ་སྲིད་པས་ཀྱང་རིམ་གྲོ་ཆེར་བྱེད་ཅེ་ན། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་ཐོབ་པ་བས་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་མཐོ་རིས་སུ་སྐྱེ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་པས་ཀྱང་རིམ་གྲོ་ཆེར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བརྒྱ་བྱིན་ཉིད་དང་ཚངས་པ་ཉིད་དག་དང་གོ་རིམས་པ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ལུས་པས་ཀྱང་རིམ་གྲོ་ཆེར་བྱེད་ཅེ་ན། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །དགའ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ནི་གྲོལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། འདི་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་ལོག་པ་དྲན་པས་མགུ་བ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དགའ་བ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ། དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་ལོགས་པ་ཟིན་པ་ལ་བརྩོན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བཏང་སྙོམས་ལ་སྙོམས་
― DTG116_Page_0112 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འཇུག་གོ །ས་སྔ་མ་གཉིས་ལ་ཡང་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དགག་པ་གཉིས་ནི་མི་དགག་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་མི་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི། བྱ་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་དང་འདྲའོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་འདོད་པ་རྣམས་ལས་དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དང༌། རྒྱགས་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་དག་ཡལ་བར་བཏང་པ་ཉིད་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས་དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡལ་བར་བོར་བ་ཙམ་མ་ཡིན་གྱི་དེ་དག་དང་ཕྲད་པའི་རྒྱུས་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་སྤངས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་འདོད་པ་དང་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལས་དབེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉམས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་པའི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་པའི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་རྒྱུན་ཆགས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པར་བཤད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དཔེན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དགེ་བ་ལས་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕན་ཡོན་བཤད་དོ། །ཕན་ཡོན་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། དེའི་འོག་ཏུ་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཅན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་དགའ་བ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སེམས་རབ་ཏུ་དགའ་བའོ། །བདེ་བ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱི་ལས་སུ་རུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་རྒྱུད་ཉམས་བདེ་བའོ། །དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ནི། དགའ་བ་དང་བདེ་བ་སྟེ། དགའ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བས་ནི་བསྒོམས་པའི་ཕན་ཡོན་བཤད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བསམ་གཏན་དང་པོ་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གྱིས་དེ་གཉི་གའི་གནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཤད་དེ། གཉེན་པོ་སྒོམ་པའི་གནས་དང༌། བསྒོམས་པའི་ཕན་ཡོན་གྱི་གནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་
― DTG116_Page_0113 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བྲལ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་ལ་སེམས་འཁྲུག་པར་བྱེད་པ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་སྤངས་པར་བཤད་པ་དེ། དེ་ལྟར་ན་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉམས་པའི་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ནང་ཡོངས་སུ་དང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་བསམ་གཏན་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གནོད་པ་རྣམས་དང་བྲལ་བ་གནོད་པ་མེད་པའི་གནས་བསྒྲུབས་ཏེ་དགའ་བས་སྙིང་ཡི་ཟ་ལང་བ་ན་དགའ་བའི་དགོད་པས་བསྐྱོད་པའི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དག་གིས་ནང་ཡོངས་སུ་མ་དང་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་སྤངས་ཏེ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་འཁྲུག་པ་མེད་པ་ན་ནང་དང་བ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་རྣམས་དང་བྲལ་བས་ནང་ཡོངས་སུ་དང་སྟེ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དམིགས་པ་ལ་དོན་གཅིག་ཏུ་རྒྱུ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། གྱུར་པའི་སྒྲ་ནི་རྒྱུ་བའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ནང་ཡོངས་སུ་དང་སྟེ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་ཡང་གཉེན་པོ་སྒོམ་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོག་པ་མེད་པའི་དཔྱོད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་རྣམས་མི་སྲིད་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བཤད་ཟིན་ན་ཡང་རྟོག་པ་མེད་པ་དཔྱོད་པ་མེད་པ་ཞེས་གྱ་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། བསམ་གཏན་དང་པོ་འདི་ལ་བསམ་གཏན་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དག་ལས་གྲོལ་ཡང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པའི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པའི་ཁྱད་པར་དག་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ལ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་ཇི་ལྟར་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལྡོག་ལ། བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པ་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གཉིས་པོ་ལ་ཡང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པ་རྣམས་ནི་བཟློག་ལ། བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་གཞན་སྐྱེའོ་སྙམ་དུ་སེམས་སྲིད་པས། དེའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་རྣམས་མི་སྲིད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་མེད་པ་དཔྱོད་པ་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པའི་དགའ་བ་དང་
― DTG116_Page_0114 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདེ་བ་ནི་ལྡོག་ལ་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བའི་ཁྱད་པར་གཞན་འབྱུང་བ་ལྟར་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་ཐེ་ཚོམ་འདི་བསྩལ་བའི་ཕྱིར་ཡང་རྟོག་པ་མེད་པའི་དཔྱོད་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བའི་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་ལ་ནི་གནོད་པ་ལས་དབེན་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་སྐྱེ་སྟེ་ཆོམ་རྐུན་གྱིས་གཙེས་པའི་མི་བདེ་བར་ཡུལ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་འདྲ་ལ། བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་ལ་ནི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དག་གིས་མ་དཀྲུགས་པའི་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལས་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་སྐྱེའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ནི་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཞེས་བཤད་ལ། གཉིས་པ་ལ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཞེས་བཤད་དེ། འདིས་ནི་བསྒོམས་པའི་ཕན་ཡོན་བཤད་དོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་བ་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གྱིས་དེ་གཉི་གའི་གནས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དགའ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ནི་སྤངས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་གནོད་པ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་བྲལ་བར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆ་ཕྲ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དགའ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉམས་པ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བཙལ་བར་ནུས་སོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིས་ནི་གཉེན་པོ་བསྒོམས་པའི་ཕན་ཡོན་བཤད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བདེ་བ་ཡང་ལུས་ཀྱིས་མྱོང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལུས་ཀྱིས་ཡིན་གྱི་གཟུགས་ཀྱི་ལུས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་པ་ཡིན་པས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་བསྒོམས་པའི་ཕན་ཡོན་བཤད་དོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོ་
― DTG116_Page_0115 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ལས་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་ཅེས་མ་བཤད་ཅེ་ན། དེ་དག་ག་གནོད་པ་རྣམས་རགས་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱིས་བསྟན་པས་གོ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་ནི་འདི་ནི་བདེ་བའོ་སྙམ་པའི་སེམས་ཀྱི་རྩོལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པར་བཤད་ཅིང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་འདི་ཡང་ཆ་ཕྲ་བ་ལ་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་ས་པའི་བདེ་བ་ཡང་མཆོག་ཡིན་པས་བསམ་གཏན་པ་འདི་བདེ་བ་མཆོག་གི་ཆང་འཐུངས་པས་ར་རོ་སྟེ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པར་མཁྱེན་ནས་དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་རྣམས་བརྗོད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ་བརྗོད་ཅེ་ན། དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་དང་བདེ་བ་ལ་གནས་པ་བཏང་སྙོམས་སོ་ཞེས་དེ་སྐད་དུ་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་བསམ་གཏན་གསུམ་པོ་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་གཉི་གའི་གནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཤད་པ་ཡིན། ནོ། །བདེ་བ་ཡང་སྤངས་སྡུག་བསྔལ་ཡང་སྤངས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་བདེ་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ཉིད་ན་དབུགས་རྔུབ་པ་དང༌། དབུགས་འབྱུང་བ་ལས་སྐྱེས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཉིས་སྤངས་ཤིང་ངོ༌། །གཞན་དག་ན་རེ་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་བདེ་བ་ཉིད་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདེ་བ་སྤངས་བའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་སྡུག་བསྔལ་སྤངས་པ་ལ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྔ་ནས་ཡིད་བདེ་བ་དང་མི་བདེ་བ་ཡང་ནུབ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་བདེ་བའི་སྒྲས་དགའ་བ་སྔ་ནས་ནུབ་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དགའ་བ་ཡང་ཡོངས་སུ་གྱུར་ནས་ཡིད་མི་བདེ་བར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ནུབ་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཡིད་མི་བདེ་བ་ནུབ་པ་གསུངས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་ས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་སྔར་ཐམས་ཅད་སྤངས་པར་བཤད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཉི་ག་སྤངས་པ་འདིས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉམས་པ་བཤད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་སེམས་སྟོན་པ་སྟེ་འདིས་ནི་གཉེན་པོ་སྒོམ་པ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དྲན་པས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇུག་པའི་དྲན་
― DTG116_Page_0116 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ཏེ། འདིས་ནི་བསྒོམས་པའི་ཕན་ཡོན་བཤད་དོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་གཉི་གའི་གནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཤད་དོ། །དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའོ། །ཐོགས་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ནུབ་པར་གྱུར་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣ་བ་དང་སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ནུབ་པར་གྱུར་པའོ། །སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉམས་པར་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་གཞིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་བདག་མེད་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་གང་གིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་གྱི་འདུ་ཤེས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དེ་ནི་གཉེན་པོ་སྒོམ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམས་པའི་ཕན་ཡོན་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ་འདི་ཉིད་གཉེན་པོ་སྒོམ་པ་ཡིན་པར་རིགས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་གཉི་གའི་གནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ་འདི་ཉིད་བསྒོམས་པའི་ཕན་ཡོན་ཡང་ཡིན་ལ་གནས་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཅི་རིགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །བྱམས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཡངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་བདེ་བ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་ས་པ་དགའ་བ་དང་བཅས་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེ་གཉིས་ན་དགའ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་གཉིས་པ་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་ས་པ་དགའ་བ་མེད་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཁོ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་དག་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན།
― DTG116_Page_0117 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲན་ཟླ་མེད་པའི་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གནོད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དམ་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཐའ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པ་ནི་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསལ་བར་རབ་ཏུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱང་རིང་པོ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡུལ་གཞན་དང༌། འཇིག་རྟེན་གཞན་ན་ཡོད་པ་ཡང་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རེ་ཞིག་གང་གིས་མཐོང་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །གང་མཐོང་བ་ལ་འཆི་འཕོ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཆི་འཕོ་པ་དང་སྐྱེ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ། །མདོག་སྡུག་པ་དང་མདོག་མི་སྡུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ། །བདེ་བར་སོང་བ་དང་ངན་པར་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་ཕྱུག་དང་བཀྲེན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ། །བཟང་པོ་དང་ངན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་རྒྱ་མི་ཆེ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ། །ལས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ། །ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་ངོ༌། །ངག་གི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང་ངོ༌། །ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བ་རྣབ་སེམས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་ངོ༌། །འཕགས་པ་རྣམས་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་མེད་དོ་ཞེས་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་སྐུར་བ་དང༌། འཕགས་པ་རྣམས་ལ་མི་སྙན་པར་བརྗོད་པ་དག་གོ །ལོག་པར་ལྟ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེས་པ་བཤད་མ་ཐག་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་དག་ལ་མ་དད་པས་སོ། །ལོག་པར་ལྟ་བའི་ལས་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་རྒྱུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བའི་ལས་ལེན་པ་དང་བྱེད་པའི་རྒྱུས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལུས་ཞིག་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤི་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ཤི་མ་ཐག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅི་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ངན་སོང་ངན་འགྲོ་རྣམ་པར་ལྷུང་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་
― DTG116_Page_0118 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་སུ་སྐྱེའོ། །ཅིག་ཤོས་ལ་ནི་བཟློག་སྟེ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བདེ་འགྲོ་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འགྲོ་བ་བསྔགས་པ་ནི་བདེ་འགྲོའོ། །ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་མཐོ་རིས་ཏེ་མཐོ་རིས་ནི་འཇིག་རྟེན་ཡིན་ནོ། །ས་འོག་མ་ལ་དབང་བྱེད་པའི་དབང་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་མི་འདོར་བ་ཉམས་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གནོད་པ་བྱེད་དུ་དོགས་པ་ལ་ནི་བཤེས་པ་ཉིད་དུ་སྙན་པའི་ཚིག་གིས་སྦྱོར་ཏེ་བཤེས་ཤིང་འཇམ་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་མི་འཁྲུགས་པ་ནི་མི་གཡོས་པའི་བསམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིར་མི་གཤེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་འཁྲུགས་པའི་བསམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་མི་བདེ་བ་མི་སྐྱེད་པ་ནི་གཡོ་བ་མེད་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་བཟོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །འདས་པ་ལ་ང་རྒྱལ་མེད་པས་ནི་མཐོ་དམན་མེད་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ལས་འདུད་པའི་བྱ་བ་ལ་མི་སྨོན་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱིས་བྱས་པ་ལ་འདོད་པ་མེད་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པར་སྨོན་པ་མེད་པ་ནི་བྱས་པ་ལ་ཕྱིར་བྱེད་པར་རེ་བ་མེད་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བཅོས་པ་མ་ཡིན་པར་ཕན་གདགས་པར་སྦྱོར་བ་ནི་གཡོ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཉེ་མགོན་མེད་དེ་མཉམ་པར་ཕན་འདོགས་པར་འཇུག་པ་ནི་རྒྱུ་མེད་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མི་དགའ་བ་ཆུང་དུ་དང་ཡང་འབྲལ་བ་མེད་པ་ནི་མདོ་ལས་ཐིབས་པོ་མེད་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་བསླབ་པའི་རིམ་པས་བསམ་གཏན་གྱི། །ཡོན་ཏན་ལྡན་པ་འོད་བྱེད་ཐོབ་ནས་ནི། །གཏི་མུག་མུན་པ་ལེགས་པར་རྣམ་བཅོམ་སྟེ། །འོད་འཕྲོ་ཅན་གྱི་ས་དོན་གཉེར་བར་བྱེད། །བསམ་གཏན་རྟེན་དང་ས་ཡི་ཡོན་ཏན་གཞི། །རྒྱ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་མཐུ་ལྡན་ཐོབ་འགྱུར་ཞིང༌། །ཆོས་ལ་སྣང་བར་གྱུར་པ་རྣམས་ཐོབ་ནས། །བཞི་པ་འོད་འཕྲོ་ཅན་ནི་གནོད་པར་བྱེད། །ས་བཞི་པ་འདི་ནི་ས་གསུམ་པ་ལ་ཐོས་པ་བཟུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་གྱི། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་
― DTG116_Page_0119 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐོས་པ་བཟུང་བ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཐོས་པའི་རྟེན་ཐོས་པ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་དེའི་རྟེན་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཁམས་བཅུ་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ལས། །ཆོས་ལ་སྣང་བ་བཅུར་ཞེས་བྱ། །སེམས་ཅན་ཁམས་ནི་མ་ལུས་པའི། །རྣམ་འཕེལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའང་དེ། །འཕེལ་བ་ལ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པར་དག་པ་འཕེལ་བ་དང༌། གཉེན་པོ་སྒོམ་པ་འཕེལ་བའོ། །དེ་ལ་གཉེན་པོ་སྒོམ་པ་འཕེལ་བ་ནི། འབྲས་བུ་དེ་བཞིན་གཞན་རྣམ་དྲུག །འོག་ནས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདིའི་འབྲས་བུ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད། འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཤད། །གཞན་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་མདོར་ནས་འོད་འཕྲོ་བ་ཅན་ནི་རྣམ་པ་བཞིས་རྣམ་པར་གཞག་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཆོས་ལ་སྣང་བས་འཇུག་པ་བཅུས་གནོན་ཏེ་ཞེས་འབྱུང་བ་དེ་ལ་སྣང་བ་འདི་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེས་སར་གཏོགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་སྣང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྣང་བ་དེས་ཆོས་རྣམས་ལ་འཇུག་པས་ན་ཆོས་ལ་སྣང་བས་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་འཐོབ་བོ། །དེར་གཏོགས་པ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། མདོ་སྡེའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་བཤད་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་འཇུག་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་དག་དང་དེ་མཚུངས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེས་སྔོན་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དེ་དག་གི་དོན་ལུང་གི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། དེས་དེ་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་དོན་རྣམས་ལ་ངེས་པའི་དད་པ་ཆེས་བརྟན་པོ་ལྷག་པར་སྐྱེས་ནས། ཇི་ལྟར་བདག་གི་རྟོགས་པས་དོན་འདི་དག་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་བཤད་དེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གསུང་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བཤད་དོ་ཞེས་ལུང་དང་རྟོགས་པ་གཉིས་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་མཚུངས་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ལུང་གི་ཆོས་རྣམས་དང་
― DTG116_Page_0120 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོགས་པ་གཉི་ག་ཤེས་བྱ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡོད་དེ། ལུང་ནི་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོ་དེ་ལ་སྨོས་པའི་རྣམ་པར་བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་ལ། རྟོགས་པ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་རྣམ་པར་དམིགས་པས་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉི་ག་ཡང་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་མཚུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་བྱེ་བྲག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་དེ་ཐ་དད་པ་སྟེ་རྣམ་པར་དཔྱད་པར་བྱ་བ་དག་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ཟན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་གདགས་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་སོ། །གནས་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །རང་བཞིན་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐའ་ནི་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་གནས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྐད་དུ། དེ་ཡོད་ན་ནི་འགྲོ་ཀུན་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་ཡིན་ཏེ། འདིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རླབས་པོ་ཆེ་དང་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་བསམ་པ་ལ་མོས་པའི་ཁམས་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ལ་སྣང་བས་འཇུག་སྟེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའི་དབང་དུ་བྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཞོལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྲིད་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཆགས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རླབས་པོ་ཆེའི་བསམ་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ནོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། ཐབས་མཁས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ལ་ལྟ་བས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཆེན་པོའི་བསམ་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སྐྱེས་པ། །རྣམ་དག་རྣམ་འཕེལ་ཡིན་ཞེས་བྱ། །ཡེ་ཤེས་ཁྱད་ཞུགས་གྱུར་པ་ནི། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་འཇོམས་
― DTG116_Page_0121 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་ཞེས་བྱ། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་དེའི་བདག་ཉིད། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བདག་ཉིད་ཆོས། །གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་ཤེས། །ཡེ་ཤེས་སྨིན་པར་བྱེད་པ་བཅུས། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཤེས་པ། །ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། །ཐེག་པ་ཆེ་དང་དཀོན་མཆོག་དང༌། །དེ་བཞིན་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ནི། །རྣམ་པར་གཞག་པའི་བདེན་ཚུལ་ལ། །ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་བཞིར་བཤད་དོ། །དེ་ལ་ཆོས་དང་པོ་གཉིས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ནི་རང་གི་གནས་ལ་གནས་པ། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་དད་པ་མི་ཕྱེད་པ་མཐར་ཐུག་འགྲོ་བ་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་དད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་གཉིས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ལ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །ལྷག་མ་འཇིག་རྟེན་འབྱུང་བ་ལ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་ནི་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་འབྱུང་བ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་སྐྱེ་བ་ལ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་སྐྱེ་བ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་གང་ཞེ་ན། ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་རེ་ཞིག་ཀུན་འབྱུང་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་གང་ཡིན་རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་གང་ཡིན་ཞེ་ན། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདིར་འཁོར་བ་ལ་རྣམ་པར་འཇིག་པས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འཁོར་བ་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྣམ་པར་འཇིག་པས་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་བྱང་
― DTG116_Page_0122 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེ་ན། ཞིང་དུ་ལས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ལ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་སྔ་ཕྱི་སྟེ། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་དང་ཟད་པ་མེད་པར་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཞག་པ་མེད་པ་དང་དོར་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ལམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་གཞག་པའི་བདེན་པའི་ཚུལ་ཤེས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཉེན་པོ་སྒོམ་པ་རྣམ་འཕེལ་བ། །ཐབས་དང་བཅས་པར་འདོད་པ་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ནི་དབེན་ལ་སོགས། །ཡོན་ཏན་བཞི་དང་ཡང་དག་ལྡན། །ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལ། བདག་གི་ཆེད་ནི་ནང་སྟེ་བདག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བསགས་པས་ན་ལུས་ཏེ་ལུས་དེ་ལའོ། །མཐུན་པར་ལྟ་བ་ནི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་སྟེ། འཚམ་པར་རྟོག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། རྗེས་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་དོན་ནི་འཚམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། ལྟ་བའི་སྐད་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་དོན་ཡང་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་ལུས་ནི། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་གྲུབ་པ་གཡོ་བ་མེད་པ། བྱེད་པ་མེད་པ། བདག་པོ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ཕྱིའི་རྩྭ་དང་ཤིང་གེལ་པ་དང་སྨན་དང༌། ནགས་ཚལ་དག་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལུས་དང་འཚམ་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ལྟ་བ་ཡོད་པས་ན་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན། དེའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཉིད་དུ་ལུས་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བས་རྗེས་སུ་ལྟ་བའོ། །གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ཡོན་ཏན་དང་འཚམ་པའི་གནས་ན་འདུག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་ནས་ཤེ་ན་བརྟུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེས་གདུང་བར་བྱེད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ལེ་ལོ་ཟད་པར་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དང་ཉེ་བར་གནས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལ་དེ་དང་ལྡན་པ་ཡོད་པས་ན་བརྟུན་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཤེས་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་དང༌། རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་
― DTG116_Page_0123 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དྲན་པ་ནི་དྲན་པ་སྟེ་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལ་ཐོས་པ་གཟུང་བའི་གཞུང་རྣམས་མི་བརྗེད་པ་ཡོད་པས་ན་དྲན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །རྣམ་པར་སྤངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་བཟློག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མངོན་དུ་འབྲེལ་བ་ནི་བརྣབ་སེམས་ཏེ། ལུས་ལ་ངའོ་བདག་གིའོ་སྙམ་དུ་ཤིན་ཏུ་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡིད་མི་བདེ་བའི་དངོས་པོ་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཉིད་དེ། རྣམ་པར་སྤངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་འདི་ལ་ངའོ་བདག་གིའོ་སྙམ་པ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཞིག་ན་ཡང་ཡིད་མི་བདེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བརྣབ་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དག་སྤངས་ཏེ་ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་དང་འབྲེལ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་གོ་སྐབས་དབྱེ་བ་དགག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་དང་འབྲེལ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་མི་འགྲོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ནང་དང་ཕྱིའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅིག་ཅར་དུ་གོ་སྐབས་དབྱེ་བ་དགག་པའི་ཕྱིར་དང༌། མི་འགྲོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནང་གི་ཚོར་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚོར་བས་ན་ཚོར་བ་སྟེ། འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་བྱེ་བྲག་ཁོ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅི་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་དུ་ལྟ་བའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་གང་ཅི་ཚོར་ཡང་རུང་སྟེ་དེ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ལོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་ཉིད་གསུམ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ནི་འབྲས་ཀྱི་ཐོག་ཏུ་ཕོལ་མིག་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་ནི་སྐྱེ་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་མི་འབྲལ་བར་སྲིད་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་དེ་ནི་འཇིགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ནི་
― DTG116_Page_0124 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མདོར་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་བྱེད་དང་འབྲེལ་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་བཞི་དག་ཏུ་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། དེ་དག་ནི་དེ་སྲིད་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲོ་བ་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་གསུམ་པོ་འདི་དག་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཚོར་བ་དང་འཚམ་པར་སྡུག་བསྔལ་དུ་ལྟ་ཞིང་རྟོག་པ་ཡོད་པས་ན་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །འདིར་བརྣབ་སེམས་ནི་བདེ་པའི་ཚོར་བ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་རྣམས་དང༌། དེ་གཉི་གའི་རྟེན་ལུས་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའོ། །ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་འདི་ལ་བདེ་བའི་ཚོར་བ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་དང་དེ་གཉི་གའི་རྟེན་ལུས་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ཡོངས་སུ་གྱུར་བ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་རྣམས་དང་དེ་གཉི་གའི་རྟེན་ལུས་ཡོངས་སུ་གྱུར་ན་ཡིད་མི་བདེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ནང་གི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་པར་བྱེད་པས་ན་སེམས་སོ། །རིག་པ་སྟེ་ཤེས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་སྩོགས་པར་བྱེད་པས་ན་སེམས་སོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱི་དངོས་པོ་ཡང་ཡིན་པས་ཆོས་དག་སྟེ། ཡོངས་སུ་མི་འདོར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་དེ་དག་ལས་ཡིན་གྱི་བདག་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེའི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་ལ། འདུན་པ་སྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ནོ། །འབད་དོ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མི་འདོར་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་ཏོ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཚུལ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚུལ་བཞིན་ལ་རབ་ཏུ་བརྩོན་པ་ནི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡིག་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་མི་
― DTG116_Page_0125 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་གང་འདིའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པའི་རྒྱུ་གང་དག་ཡིན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་གཞན་དང་གཞན་དག་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི། གང་འདི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཉམས་པ་དང༌། སེམས་གཡེང་བའི་རྒྱུ་གཞན་དང་གཞན་དག་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་གང་འདི་ལྟ་བ་ཉམས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ཉམས་པའི་རྒྱུ་གཞན་དང། གཞན་དག་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ནི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་གིས་དེ་ལྟ་བུ་མ་སྐྱེས་པ་དེ་དག་སྐྱེ་བའི་གོ་སྐབས་མི་འབྱེད་པ་འདི་ནི་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་ནི་འདི་ཁོ་ན་ལས་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །འདུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་འདུན་པ་ནི་བྱེད་པར་འདོད་པ་ཉིད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །འདུན་པའི་དབང་གྲུབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། འདུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་པ་དེ་དང་ལྡན་པའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞེ་ན། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་སྟེ། ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་སྒོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོམས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དབེན་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདོད་པ་དང་སྡིག་པ་མི་དགེ་བ་ལས་དབེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་གནས་པ་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གཉིས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགོག་པ་ལ་གནས་པ་ནི་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དགའ་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། སྤངས་ཟིན་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་སྤོང་བའོ། །སྤངས་ཟིན་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་
― DTG116_Page_0126 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་སྤོང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་སྤངས་པ་ལ། སྤངས་པ་དེ་ཡང་དེ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཅི་རིགས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དད་པ་ནི་སེམས་དང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དབང་བྱེད་པས་ན་དབང་ངོ༌། །ཡང་ན་དབང་ཡོད་པས་ན་དབང་ངོ༌། །དབང་ཉིད་དབང་པོ་ཡིན་ཏེ། དབང་ཕྱུག་དང་ལྡན་པ་དང༌། དབང་ཕྱུག་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་དད་པས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དད་པར་བྱེད། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད། དྲན་པས་ནི་ཆུད་མི་ཟ་བར་བྱེད། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ནི་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱེད། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་འདི་དག་རང་གི་བྱ་བ་བྱེད་ནུས་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཉིད་དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་རྣམས་བདུད་དང་རབ་ཏུ་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་རྫི་བའི་ཕྱིར་སྟོབས་རྣམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དད་པའི་སྟོབས་སྒོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དག་པས་ན་ལམ་མོ། །ཡང་ན་འདིས་སམ་འདི་ཡོད་ན་དག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་སྟེ། སེམས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྒོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་གསུངས་སོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་འདི་ཉིད་དགེ་བ་གསུམ་དང་ཕུང་པོ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་ཏེ། དགེ་བ་གསུམ་ནི་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་སོ། །ཕུང་པོ་གསུམ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་མ་ཆགས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་པ་ལ་སེམས་མངོན་པར་ཆགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འདི་གང་གི་རྩ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལས་སྐྱེས་པ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དགེ་བ་རྣམས་དང༌། ལམ་གྱི་ཡན་ལག་གསུམ་པོ་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྩ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་རྣམས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དག་གོ ། ཞེ་སྡང་མེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གང་གི་རྩ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དགེ་བ་ཡང་དག་པའི་ངག་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བའི་རྩ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་རྣམས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་
― DTG116_Page_0127 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ཞེས་བྱ་བ་དག་གོ །གཏི་མུག་མེད་པ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དག་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་པ་མཐོང་བ་སྟེ། གཏི་མུག་མེད་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དགེ་བ་དང༌། ལམ་གྱི་ཡན་ལག་གཉིས་པོ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དྲན་པའི་རྩ་བ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྒོམ་པ་ན། ལུས་ཡོངས་སུ་སྒོམ་པ་ཡིན་ཏེ། ཡན་ལག་གཉིས་པོ་ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་བསྒོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡང་དག་པའི་ངག་དང༌། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་བསྒོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་བསྒོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོས་ནི་རྟོགས་བ་མྱུར་བ་དང༌། རྟོགས་པ་དག་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོས་ནི་རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་དང༌། རྟོགས་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། མ་ལུས་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྒོམ་པ་ན། རྟོགས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་སྒོམ་པ་དབེན་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་བཞི་དང་ལྡན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བརྗོད་དེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེའི་ཐབས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཐབས་གང་ཡིན་པ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སོ། །ས་ལ་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པར་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ས་བདུན་པའི་བར་བསྡུས་ཏེ། གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ནི་བརྒྱད་པ་སྟེ། །དེར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཟབ་མོའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྒྲུབ་པས་ནི་ས་དགུ་པ་དང་བཅུ་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་གཉིས་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཆེན་
― DTG116_Page_0128 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོས་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གསང་བ་རྟོགས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་གསུམ་དང་སྦྱར་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ན་རྟག་པར་འཛིན་པ་རྣམས་སོ། །བདག་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་ན་བདག་གིར་འཛིན་པ་རྣམས་སོ། །ནོར་བཞིན་དུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ན་ནོར་དུ་འཛིན་པ་རྣམས་སོ། །ཉེས་དམིགས་ནི་རྟེན་གྱི་གནས་སོ། །སྟོན་པ་ལ་གུས་པ་ནི་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྨད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་འཇིགས་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་རྣམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བྱ་བའི་ཆ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཁོ་ནར་བསྟན་ཏོ། །བྱ་བར་འོས་པ་ཉིད་ཀྱང་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། སྟོན་པས་བསྔགས་པ་དང༌། ཚོགས་དང་མཐུན་པས་སོ། །འཇམ་པའི་སེམས་ཉིད་དེ་ཡང་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདེ་བར་གནས་པའི་ཁྱད་པར་ནི། མཉེན་པའི་སེམས་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་བའི་ཁྱད་པར་ནི་ལས་སུ་རུང་བའི་སེམས་གང་གསུངས་པའོ། །ཉེས་པ་རྣམ་པར་འབྲི་བའི་གཉེན་པོའི་ཁྱད་པར་ནི་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བསྐྱེད་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཉེས་པ་རྣམ་པར་འབྲི་བ་ཡང་ཚིག་འདིས་སྦྱོར་བ་བསྟན་པ་ཡིན་པས་ཚིག་འདིས་ནི་ཡན་ལག་ཡིན་ནོ། །ཚིག་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཉེས་པ་རྣམས་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་ཕྱེ་ནས་འདི་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཆོས་སྟོན་པའི་དུས་ན་ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་འམ་ཀླན་ཀ་ཚོལ་བ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། འམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུ་བ་ཡིན་ནོ། །ཉེས་པ་འདི་གཉིས་ཀྱི་གཉེན་པོར་ཡོངས་སུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཟང་ཟིང་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པ་དག་དང༌། ཀླན་ཀ་ཚོལ་བའི་བསམ་པ་དག་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པས་ཡོངས་སུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འདོད་པ་ཆུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་ནི་ཉེས་པ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་ཚིག་གཉིས་ཏེ། གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མངོན་པར་འདོད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་
― DTG116_Page_0129 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་གསུངས་པའོ། །སྐྱོ་བ་ནི་ཉེས་པ་སྟེ་དེའི་གཉེན་པོར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པའི་སེམས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཡུན་རིང་པོར་དཀའ་བ་མང་པོ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་ཉེས་པ་སྟེ་དེའི་གཉེན་པོར་བླ་མ་ལ་གུས་པ་དང་མཐུན་པའི་སེམས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སྤྱད་པའི་དོན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱས་པ་གཟོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡན་ལག་སྟེ། དེ་ལ་ཕན་གདགས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱས་པ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་བྱས་པ་ཚོར་བའོ། །སེམས་རྗེས་སུ་སྲུང་བའི་ཕྱིར་དེས་པའོ། །ཇི་སྐད་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འགྲོགས་ན་བདེ་བའོ། །ཉེས་པ་གླིང་བ་བཟོད་པའི་ཕྱིར་དྲང་བའོ། །དྲིས་པས་འཁྲུག་པ་བཟོད་པ་ནི་མཉེན་པའོ། །རང་གི་ཉེས་པ་མི་འཆབ་པས་ནི་ཐིབས་པོ་མེད་པར་སྤྱོད་པའོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཡོན་ཏན་མི་བརྗོད་པས་ན་སྒྱུ་མེད་པའོ། །ཁེངས་པར་མི་འགྱུར་བས་ན་ང་རྒྱལ་མེད་པའོ། །ཚིག་བཟོད་པས་ན་བཀའ་བློ་བདེ་བའོ། །མ་ནོར་བར་འཛིན་པས་ན་མཐུན་པར་འཛིན་པའོ། །དེའི་འབྲས་བུ་གོང་མ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ངོ༌། །དེའི་འབྲས་བུ་འོག་མ་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་སྟེ། དེ་དག་ནི་དུལ་བ་དང་ཞི་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མདོར་ན་འདིའི་འབྲས་བུ་ནི་དེ་སྔོན་འགྲོ་བའི་ཁམས་བརྟས་པ། བསམ་པའི་ཁམས་ནི་འདི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་དེའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་བསམ་པའི་ཁམས་སོ། །ངེས་པ་སྐྱེ་བ་ནི་མོས་པ་སྟེ་ངེས་པ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་གཉེན་པོ་འཕེལ་བ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉམས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་ནི་དྲི་མའི་ནག་ནོག་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །ས་དེའི་གསང་བ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ལྡོག་པ་ནི་འདིའི་ཐེ་ཚོམ་དང་ཡིད་གཉིས་དང་ནེམ་ནུར་ཡང་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལོག་ན་སྟེ་ཐེ་ཚོམ་གྱི་གནས་གཞན་དག་ལ་ཡང་མོས་ཏེ། ངེས་པ་འཐོབ་པ་ནི་སོམ་ཉི་མེད་པ་མངོན་དུ་
― DTG116_Page_0130 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་བ་ཡང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བདེ་བར་གནས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་དགའ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡང་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ནུས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་བསམ་པ་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་གཉེན་པོ་སྒོམ་པ་འཕེལ་བ་འདིའི་འབྲས་བུ་བཅུ་ཚན་བཞིས་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་དང༌། སྔར་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བཟློག་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་བཤད་པ་དང༌། སྤྱིར་ན་དེའི་འབྲས་བུ། འབྲས་བུ་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་རྣམ་པར་གཞག་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མཆོད་པ་ལ་སོགས་ལྷག་མ་ཀུན། །འོད་བྱེད་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ། །འོད་འཕྲོ་ཅན་ལའང་ཤེས་པར་བྱ། །ཁྱད་པར་དུ་ན་ཡོན་ཏན་ལྷག །ཡོངས་སུ་དག་པ་དེའི་ས་པ་དེ་ལས་གཞན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཐོས་སྩོགས་ཤེས་པ་རབ་བརྟེན་ནས། །འོད་བྱེད་པ་ལ་སྣང་བྱས་ཏེ། །གཏི་མུག་མུན་པ་རྣམ་མནན་ནས། །དེ་འོག་འོད་འཕྲོ་ཅན་རྣམ་སྦྱོང༌། །ཡེ་ཤེས་མེ་ནི་རབ་འབར་བ། །ཉོན་མོངས་བུད་ཤིང་རྣམ་འཇོམས་པ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་སྣང་བྱེད་པ། །ཐབས་དང་ཡེ་ཤེས་ལྡན་པ་ཡིས། །འབྲས་བུ་རྣམ་པ་དྲུག་ཐོབ་ནས། །རྣམ་དག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་མཐོང༌། །དོན་སྒྲུབ་པར་ནི་དཀའ་བ་ཡི། །ས་ནི་ཤིན་ཏུ་སྦྱང་དཀའ་ཐོབ། །སྔར་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གསུམ་པ་ལ་དེ་ནོར་ཆེ་བར་འཛིན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་རྟོགས་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གང་ཡིན་པ་དེའི་གཉེན་པོར་བཞི་པོ་ལས་ལྷག་པར་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པ་གསུངས་པ། ད་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཐ་དད་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་གཉེན་པོར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ། །སེམས་ཀྱི་བསམ་པ་མཉམ་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་ཀྱི་བསམ་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །གང་ལ་ཞེ་ན་རྣམ་པར་དག་པ་ལའོ། །འདི་སྐད་དུ་ས་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་
― DTG116_Page_0131 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་སེམས་ཀྱི་བསམ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བཤད་པར་འགྱུར་རོ། །ཚིག་མང་པོར་བསྟན་པ་ནི་ཡུལ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་གིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ནས་འདིར་རྣམ་པ་བཅུར་བསྟན་ལ་དེ་དག་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་འཐོབ་པས་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང༌། འབྲས་བུར་གྱུར་བ་དག་གོ །རྣམ་པར་དག་པ་གང་དག་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་རྣམས་སྟོན་ཏེ། མདོའི་ཚིག་གསུམ་པོ་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་བསྟན་ཏོ། །འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཆོས་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལྔ་པ་ལ་འཇུག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདིའི་བསམ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དེ་བསམ་པ་མཚུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་པ་གང་ཞེ་ན། དད་པ་དང༌། འདུན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། ཐབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ཆུའི་གཞི་བཞིན་ནོ། །བསམ་པ་དེ་མཉམ་པ་ཉིད་དེ། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་བསམ་པ་འཇུག་པ་དེ་བཞིན་དུ་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་བསམ་པ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་འདིས་འཇུག་སྟེ། དེ་དག་གི་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་མེད་པར་རྟོགས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གྱིས་འཐོབ་བོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ལ། ལམ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལམ་དེ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་བསམ་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་
― DTG116_Page_0132 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་བསམ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ལྟར་སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྣམ་པར་དག་པ་བདུན་པོའི་བར་ཐམས་ཅད་ལ་བསམ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། །ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་གཉིས་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ནི་ཚིག་བཞིས་བསྟན་ཏེ། ལྟ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་སེལ་བ་དང༌། སོམ་ཉི་དང་ཡིད་གཉིས་རྣམས་སེལ་བ་དང༌། འགྱོད་པ་སེལ་བས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལྟ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་སེལ་བ་ནི་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཡིན་སྙམ་པ་ནི་སོམ་ཉིའོ། །བློ་སྣ་ཚོགས་པ་ནི་ཡིད་གཉིས་ཏེ་ཇི་འདི་ལྟར་ཡིན་ནམ་འོན་ཏེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་སྙམ་པའོ། །ངན་པར་བྱས་པ་དང༌། ཡིད་ལ་གཅགས་པ་དང༌། སྙིང་ལ་གཅགས་པ་ནི་འགྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྟ་བ་དང་སོམ་ཉི་དང༌། ཡིད་གཉིས་དང་འགྱོད་པ་འདི་དག་སེལ་བ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ལ། ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པ་གང་གིས་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ལམ་དང༌། ལམ་མ་ཡིན་པ་དེ་དང་བྲལ་བའམ། འཇིག་རྟེན་པའམ་ཐེག་པ་དམན་པར་ལྷུང་བ་ཤེས་པའོ། །དེ་ནི་ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །ལམ་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་བསམ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ནས་ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་བར་སྔར་བཤད་པ་རྣམས་ལམ་བཞིའི་ནང་དུ་བསྡོམས་ནས་ཤེས་པ་ནི་ལམ་ཤེས་པའོ། །ལམ་བཞི་ནི་ལམ་དཀའ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་བུལ་བ་དང༌། ལམ་དཀའ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་དང༌། ལམ་སླ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་བུལ་བ་དང༌། ལམ་སླ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་
― DTG116_Page_0133 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མྱུར་བའོ། །ལམ་ཤེས་པ་འདི་བཞི་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ལམ་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། ལམ་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནི། ཐབས་དེ་དག་གིས་སེམས་ཅན་ཁམས་དང་མོས་པ་དང༌། དབང་པོ་ཐ་དད་པ། ཐབས་སྣ་ཚོགས་པས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་མཚུངས་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་གཞན་དག་དང༌། ལྷན་ཅིག་བསམ་པ། བསམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། ཐ་མ་འདིས་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་བཤད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་སེམས་ཀྱི་བསམ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་བཅུ་བོ་འདི་དག་གིས་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་དུ་སྒྲུབ་སྟེ། ས་ལྔ་པས་རྒྱུད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལམ་གྱིས་སྤོང་བ་སྟེ། ལམ་གྱིས་སྤོང་བར་ཤེས་པ་ནི། ལམ་ནི་སྤོང་བར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འོག་མ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡིད་ཙམ་སྤོང་བའི་དོན་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་འཇིག་པ་དེ་ལ་དམན་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས། གོང་མ་གོང་མ་གྱ་ནོམ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཆོག་མི་ཤེས་པ་དེས་ཡིད་ཙམ་སྤོང་བའི་དོན་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཅུང་ཟད་སྤོང་བ་ནི་ཡིད་ཙམ་སྤོང་བ་སྟེ་དཔེར་ན་ཅུང་ཟད་སྒྱུར་བ་ལ་ཡིད་ཙམ་སྒྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །ཅུང་ཟད་སྤོང་བ་ནི་གོང་མ་མ་ཡིན་པ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅུང་ཟད་སྤོང་བ་ཡང་དེ་ལ་མངོན་པར་མི་བརྩོན་པ་ལས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་གོང་མ་དོན་དུ་གཉེར་བས་སོ། །ཡིད་ཙམ་སྤོང་བ་ཉིད་དོན་ཡིན་པས་ཡིད་ཙམ་སྤོང་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ང་རྒྱལ་ཀུན་ཏུ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་རྒྱུད་ཐ་དད་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཀུན་ཏུ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གོམས་པར་བྱས་པ་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ལས་མི་གཡོ་བ་ནི་སྙིང་རྗེ་དང་བྱམས་
― DTG116_Page_0134 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བསྩགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བརྩོན་པ་མ་བོར་བ་ནི་རྒྱུན་མ་བཅད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོག་པར་མི་འཛིན་པ་ནི་ས་གོང་མ་གོང་མའི་སྣང་བ་ལ་ལྟ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མཐུའི་ཁྱད་པར་བླ་ཐབས་ཐོབ་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོར་རང་གི་མཐུའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་ནི་དྲན་པ་ལ་སོགས་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་ང་རྒྱལ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་གཉེན་པོ་རྣམ་པར་གཞག་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བདེན་པའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཡིན་ནོ། །གཉིས་གཉིས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཉིད་དག་འཇུག་པ་འདི་ནི་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་བྱེད་པ་པོ་ལ་མི་ལྟོས་པར་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡོངས་སུ་མི་འདོར་བས་ན་བདེན་པ་ཉིད་དོ། །གདུལ་བྱ་རྣམས་ནི་རྣམ་གྲོལ་བའི། །ཐབས་ཀྱི་ཆོ་ག་མདོར་བསྡུ་ན། །ཐེག་དམན་ཐེག་པ་མཆོག་དག་གིས། །བསྟན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཁོ་ན། །ཐེག་པ་དམན་ལ་གདུལ་བྱ་བ། །ཡོངས་སྨིན་བྱ་སྩོགས་མཚན་ཉིད་དྲུག །ཐེག་པ་ཆེ་ལ་གདུལ་བྱ་བ། །བདུན་པ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས། །དེ་ལ་གདུལ་བར་བྱ་དྲུག་ནི། །ཡོངས་སྨིན་བྱ་དང་དེ་བཞིན་སྨིན། །ཆོས་ཉིད་དང་ནི་དགོངས་པ་སྟེ། །དེ་གཉིས་ལ་ནི་ཀུན་རྨོངས་དང༌། །དེ་བཞིན་གཞན་ཡང་ཡང་དག་པའི། །ཡིད་བྱེད་ལྟ་དང་མི་ལྡན་པ། །འདི་དྲུག་ཉན་ཐོས་དག་ཏུ་བཤད། །ལྔ་ཡི་བྱ་བ་བདེན་པ་ལ། །མཁས་པ་ལྔ་པོ་དག་གིས་བསྒྲུབ། །སྡུག་བསྔལ་བདེན་སྩོགས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། །དྲུག་པའི་དོན་དུ་བཞི་ཡིན་ནོ། །བདུན་པའི་དོན་དུ་མཁས་པ་ནི། །བཅུ་པ་ཡང་དག་བཤད་པ་ཡིན། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པའི་དོན་དུ་སེམས་
― DTG116_Page_0135 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་གཞན་དག་གི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཚིམ་པར་བྱེད་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དོན་དུ་བགྲོད་པ་གཅིག་བུ་ལ་ཡང་དག་པར་གཞོལ་བས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་ཉིད་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པའི་དོན་དང་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་ཉིད་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པའི་དོན་དུ་ཆོས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་རྣམ་པར་གཞག་པ་རྟོགས་པས་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་བདེན་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་དོན་དུ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པར་གཞག་པ་རྟོགས་པས་ཕྱེ་སྟེ། རྟོག་པའི་བདེན་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མཁས་པ་ལྔ་པོ་དག་གིས་བསྒྲུབ་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དྲུག་པའི་དོན་དུ་དངོས་པོའི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཁས་པ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པའི་དོན་དུ་ལུས་དང་སེམས་ལ་གནོད་པ་རབ་ཏུ་འབབ་པས་དངོས་པོའི་བདེན་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་འགྲོ་བར་མཚམས་སྦྱོར་བ་རྟོགས་པས་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བའི་བདེན་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་རིམས་ནད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་ཞི་བས་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་བདེན་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་འདི་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པའོ། །དྲུག་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་མི་གཉིས་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པས་ལམ་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་པའི་བདེན་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་འདི་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པའོ། །ལམ་གཅིག་ཏུ་བགྲོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ཏུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཅིག་ཏུ་བགྲོད་པའི་ལམ་ནི་འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་ཏུ་ཟླ་མེད། གྲོགས་མེད་པར་རང་གི་བརྩོན་འགྲུས་དང་མཐུ་དང༌། སྟོབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་བས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་གོ་ཆ་གྱོན་ལ། རང་ཉིད་བྱེད་ཅིང་གཞན་ལ་གླགས་མི་ཚོལ་བ་རང་གི་མཐུའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་གིས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བདུན་པའི་དོན་དུ་བཅུ་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་
― DTG116_Page_0136 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གོ་རིམས་མཚམས་སྦྱར་བ་བསྒྲུབ་པ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བའི་བར་གྱི་བདེན་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། མཁས་པ་བཅུ་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དོན་དུ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །རིག་པའི་གནས་ལྔ་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཏན་ཚིགས་མཚན་ཉིད་བཟོ་དང་ནི། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་གསོ་བ་དང༌། །ནང་རིག་པ་དང་བཅས་རྣམས་ལ། །མཁས་པས་རིག་པ་ལྔར་ཤེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གོ་རིམས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བས་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་རྣམས་རིམ་གྱིས་ཐོབ་པ་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བར་ཞེས་བྱ་བ་ངེས་པར་གཟུང་བའོ། །ངེས་པར་གཟུང་བ་ཡང་ངེས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བར་གྱི་བདེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་ངེས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་བདུན་པའི་དོན་དུ་མཁས་པ་བཅུ་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །མོས་པས་ཤེས་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་བརྙན་ཤེས་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་ཡིན་གྱི། དགོས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལ་དམིགས་པས་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །འདིའི་དོན་བསྟན་བཅོས་གཞན་ལ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་གཟུགས་བརྙན་ནོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་གང་ཞེ་ན། མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གིས་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་གཟུགས་བརྙན་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གིས་དམིགས་པའོ། །དགོས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་གྱུར་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་དེ། གནས་གྱུར་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བཤད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདིར་མོས་པའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་སྨོས་ཏེ་མ་གསུངས་སོ། །དེ་ཚེ་ཕུང་བས་མངོན་གཙོས་ཤིང༌། །སྡུག་བསྔལ་
― DTG116_Page_0137 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་ནི་ཉམ་ཐག་པའི། །འཇིག་རྟེན་བལྟས་ན་ཕྱིར་ཞིང་ནི། །འདི་ཡི་སྙིང་རྗེ་རབ་ཏུ་འཇུག །བྱིས་པ་ནི་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་གནས་ཡིན་གྱི། འཕགས་པ་ནི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པས་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དམིགས་པ་སྔོན་གྱི་མཐའི་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ཅན་འཁོར་བའི་རྒྱུན་གྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ཕུང་པོའི་གནས་ལས་མ་བསྐྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ནི་ཐབས་མཁས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གདུལ་བའི་དོན་དུ་ཡིན་གྱི་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གི་རྩ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཆ་གཉིས་ལ། འཕེན་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མ་རིག་པའི་རྩ་བ་ཡིན་ལ། མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་སྲེད་པ་རྩ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བདག་དང་བདག་གི་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟ་བ་པོ་དང་ཟ་བར་འདོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཁམས་ཀྱི་སྤྲུལ་དག་གིས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁམས་ཀྱི་སྤྲུལ་དག་གིས་ནི་ན་བ་དང་རྒ་བ་དང་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་བསྟན་ཏོ། །ང་རྒྱལ་དང་ལྟ་བའི་ཟུག་རྡུ་མི་འབྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཚོལ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་སོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གི་མེ་ལྕེ་འབར་བཞི་བར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདོད་པ་ཚོལ་བར་གྱུར་པ་འདོད་པ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་རྣམས་སོ། །མ་རིག་པའི་མུན་པ་མི་སེལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་ཚོལ་བར་གྱུར་བ་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་རྣམས་སོ། །སྲེད་པའི་རྒྱ་མཚོ་མི་སྐེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པ་ཚོལ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་ཏེ་ང་རྒྱལ་དང་ལྟ་བའི་ཟུག་རྡུ་མི་འབྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་ནི་ན་བ་དང་རྒ་བ་དང་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཀུན་འབྱུང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དཔུང་གཉེན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་ནའོ། །སྐྱབས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་གྱུར་ནའོ། །གནས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དང་བརྟེན་པ་དང་བྲལ་བའོ། །གླིང་མེད་པ་ཞེས་
― DTG116_Page_0138 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པ་དང་བྲལ་བའོ། །རྟེན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའོ། །ལོང་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་བའོ། །མ་རིག་པའི་སྒོ་ང་དང་སྤུ་བས་དང་ཕྲིས་ཡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གཉུག་མ་སྟེ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སོ། །མུན་པས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དེ་དག་གི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གློ་བུར་བ་དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཉན་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སོ། །ལྷག་མ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་སླའོ། །ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཚིག་གསུམ་གྱིས་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པ་དང་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་རབ་གསུམ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གསུམ་པོ་འདི་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པ་གཞན་གྱིས་དོན་ཐ་དད་པར་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་ཐོས་པ་འཛིན་པ་ནི་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་ཀྱང་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་སྟེ། དེ་ཤེས་པ་ནི་བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་ཤེས་པ་ནི་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། །དོ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ནི་ལུགས་ཏེ། དེའི་དགོངས་པ་མངོན་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དང་པོས་ནི་མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་མཁས་པའོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དོན་ལ་མཁས་པའོ། །ངོ་ཚ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སྡོམ་པ་བླངས་པ་བསྲུངས་པས་བཟོད་པ་དང་ངེས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་མནོས་པ་འདྲལ་བར་མི་བྱེད་དོ། །བརྟེན་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་མི་འདོར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་མཉམ་པ་དང༌། སྐྱོན་མེད་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བློ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཤེས་སོ། །འདི་ཡོད་ན་འདི་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་མེད་པར་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐྱེས་པས་འདི་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འདྲ་བ་རྒྱུར་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་སྟེ། མི་རྟག་པའི་རྒྱུ་རྟག་པ་ནི་རྒྱུ་མི་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་པ་གསུངས་ཏེ། རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་
― DTG116_Page_0139 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་བདུད་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་གིས་མི་བཀྲི་ཞིང་མི་འཕྲོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ལམ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ལྷད་བཅུག་པ་ཤེས་སོ། །ལྷད་བཅུག་པ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་འཇིག་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་ལྷད་བཅུག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ནག་པོ་བསྟན་པའི་གཉེན་པོར་འདི་ནི་མདོ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཤད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་གྱི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །འདིའི་ཆོས་ཉིད་དང་འགལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བདུད་ལ་སོགས་པས་སྨྲས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་མ་ཡིན་པའི་ཚིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འདྲེས་པའི་ཚིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་སོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྐྱབས་ངན་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་དད་པར་བྱས་ནས་བསྟན་པ་ལ་འཛུད་པར་བྱེད་དོ། །ཐབས་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་དྲན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་བཅུ་གཉིས་པས་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ངོམས་མི་ཤེས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་བཅུ་གསུམ་པས་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་དེ་ལྟར་མངོན་པར་བརྩོན་པས་སྦྱིན་པས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཏེ་བསྡུ་པའི་དངོས་པོ་བཞིས་ཚིག་བཞི་བསྟན་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ལུས་ཀུན་ཏུ་བསྟན་པ་ནི་རང་གི་རིས་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་ལའོ། །ཆོས་བཤད་པ་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་རྣམས་ལའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་བརྗོད་པ་ནི་ཐབས་འཁྲུལ་བ་རྣམས་ལའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆེ་བ་ཉིད་སྨོས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བ་རྣམས་ལའོ། །འཁོར་བའི་ཉེས་པ་བསྟན་པ་ནི་དེ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་རྣམས་ལའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ནི་མི་འཇུག་པ་རྣམས་ལའོ། །བློ་ཆུང་བ་རྣམས་ལ་ནི་ཚིག་ཐ་མས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དོན་བརྗེད་པའི་གནོད་པ་དང༌། བྱ་བ་བརྗེད་པའི་གནོད་པའི་རྣམ་པ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བྱས་ནས་གཞག་སྟེ། འདི་ཡང་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་གཉེན་པོ་
― DTG116_Page_0140 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་ཡི་གེ་སྟེ། ཡི་གེའི་འབྲུ་རྣམས་ཀྱིས་བྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དང༌། བྱས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་རྣམས་མི་བརྗེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྲིས་ནས་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །གཏན་ཚིགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ཀྱིས་ནི་ལྟ་བ་ངན་པ་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །སྒྲའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱིས་ནི་བློ་ཆུང་བ་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །ཡོངས་སུ་བླངས་པའི་ནོར་མ་སྦས་པའི་གཉེན་པོར་བརྒྱ་སྟེ་དེས་སྦེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་བ་དང་འགོད་པ་ལ་རྨོངས་པའི་གཉེན་པོར་རྩིས་དང་ཤོ་ཐབས་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་འདུ་འགོད་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁམས་མི་མཉམ་པ་ནི་སྐེམས་པ་དང་བརྗེད་བྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་གནོད་པ་ནི་འབྱུང་བོའི་གདོན་ཏོ། །རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ནད་ཀྱི་གནོད་པ་ནི་རོ་ལངས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་སྟེ། གཤེད་བྱེད་སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པས་རིམས་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའོ། །ཟླ་བ་ལ་སོགས་པ་ལོག་པར་མཐོང་བ་དང༌། མཚན་ངན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་གི་སྐྱོན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཁོ་ནས་ཐོབ་པ་དེས་བྱས་པའི་རྣམ་པར་འཚེ་པའི་གནོད་པའི་ངོ་ལོན་ཡང་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་སྡོམ་པའི་ཆོ་ག་ནི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ། འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །བསམ་གཏན་ནི་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་པའི་གཉེན་པོའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་སྐྱབས་ངན་པའི་གཉེན་པོའོ། །ཚད་མེད་པ་རྣམས་ནི་ལོག་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ནི་ལོག་པའི་ཐར་པའི་གཉེན་པོའོ། །རྒྱུ་བཞི་དང་ལྡན་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གནོད་པ་གཞན་གྱིས་གནོད་པར་བྱ་བ་མེད་པ་ནི་ཐོ་འཚམས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་བདེ་བ་སྐྱེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འབྱུང་བར་བྱེད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པས་ཞེས་བྱ་བའོ། །དགོས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་མཐར་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་དགོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱང་དཀའ་ལ་ནི་འཁོར་བ་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་ལམ་མི་གནས་ལམ་ཐོབ་ནས། །ཤེས་རབ་སྙིང་རྗེས་ཡོངས་སྦྱངས་བསམ་པ་ཅན། །ས་འབྲས་རྣམ་པ་བཞི་ལ་རབ་གནས་པ། །བློ་ཡིས་འཁོར་བའི་སྐྱོན་རྣམས་རབ་དཔྱད་དེ། །ཞི་བའི་དབྱིངས་ནི་སེམས་ལ་རབ་སྨོན་ནས། །མཚན་མ་མེད་ལ་མང་དུ་གནས་ལྡན་པའི། །ས་དྲུག་
― DTG116_Page_0141 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་མ་མེད་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ས་དྲུག་པའི་འགྲེལ་བ་ནི། རྒྱུ་ནི་གསུམ་པོ་གང་དག་གིས། །ལྔ་པ་རྣམ་པར་གཞག་འདོད་པའི། །རྒྱུ་དེ་ཉིད་ནི་ཁྱད་འཕགས་པས། །དྲུག་པ་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན། །ས་བཞི་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ས་འདིའི་འབྲེལ་བ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ས་དང་པོ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཐོང་བའི་ཕྱིར། གང་ཟག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འཕེན་པ་ལས་གྱུར་པ་ཆོས་རྟོགས་པའི་ང་རྒྱལ་ནི་ས་བཞི་པ་ལས་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྔ་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་རྒྱུད་ཐ་དད་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་སྤངས་པ་ཡིན་བས་དེ་དག་ཏུ་དེ་དག་གི་གཉེན་པོར་བཤད་དོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ལ་ཐ་དད་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གང་ཡིན་པ་དེའི་གཉེན་པོ་ནི་འདི་ལས་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་བས་ན། སའི་འབྲེལ་བ་ཡིན་ཏེ། ལམ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དྲུག་པ་ལ་འཇུག་སྟེ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །ཆོས་ལ་ཐ་དད་ང་རྒྱལ་ནི། །ཆོས་མངོན་ཞེན་ལས་སྐྱེས་གང་ཡིན། །དེ་ཡི་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བཅུ། །དྲུག་པ་ལས་ནི་རབ་ཏུ་བསྟན། །དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་རྣམས་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །སྐྱེ་བ་དང་འཆི་འཕོའི་མཚན་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བླང་བ་མེད་པ་དང༌། དོར་བ་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་གང་གསུངས་པ་སྟེ། བླང་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ། དོར་བ་ནི་འཇིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཟག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་མཚན་མ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་སྟེ། དེ་སྐད་དུ། མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་འདི་ན་གང་ལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་ན་གང་ཟག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེའི་གཉེན་པོར་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་དེ། ཉོན་མོངས་བ་གློ་བུར་བ་དང་འཁོར་བའི་དྲི་མ་བསྩལ་བས་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །བྱི་དོར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། གནས་བྱི་དོར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མོས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་རང་
― DTG116_Page_0142 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོ་འདི་ལྟ་བུ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་མ་ཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཙམ་གྱིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པའི་སྒོ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །འདི་ཡན་ཆད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་ཟིན་པ་ལ་སྙེགས་སོ། །ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ང་རྒྱལ་ཆ་ཕྲ་བའི་གཉེན་པོར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནས་བཟུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ཀུན་དུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་གཞུང་འདིས་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ལ་ལྟ་བ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ཉན་ཐོས་བཞིན་དུ་སྙིང་རྗེ་དང་བྲལ་བ་དང༌། འཁོར་བ་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་དང་བྲལ་བས་སོ། །སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །སྙིང་རྗེའི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་སླ་བས་སྒོ་གསུམ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་བསྟན་ཏོ། །སྒྲུབ་པ་དང་བརྒལ་བའི་ལམ་ཡིན་པས་བརྒལ་པའི་ལམ་དང་མཚན་ཉིད་དེ་དག་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །འདིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ནི་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནས་བཟུང་སྟེ། བྱེད་པ་པོ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པས་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁམས་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་བཟུང་སྟེ། དེ་དེ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་
― DTG116_Page_0143 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་བ་ལ་རྣམ་པ་བཅུར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མདོ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཡན་ལག་གི་དོན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་མེད་པ་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །རིགས་པ་གང་གིས་ཤེ་ན། འཇིག་རྟེན་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་དང་བྲལ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་དག་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །བདག་དོན་དམ་པར་ཡོད་དུ་ཟིན་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་བདག་ཉིད་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པ་ནི་ལམ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྣམ་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བདག་མེད་པ་རྣམས་ལ་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དོན་དམ་པར་ན་བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་རང་གི་སྡེ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྲོལ་བཏོད་ཟིན་པས་འཕན་མི་སྐྱེད་དོ། །དེ་ལས་བརྒལ་བ་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟེ་གང་ཞིག་བདག་མེད་ན་རིགས་པ་གང་གིས་དེར་འཛིན་པ་འཇུག་པ་འདི་སྨྲོས་ཤིག་ཅེས་ཟེར་ན། འདིའི་ལན་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་བྱིས་པའི་བློ་ཉིད་དང་མི་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་མེད་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་ནས་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱིས་པའི་བློ་ཅན་དུ་གྱུར་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློ་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བདག་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཞུང་མཐའ་དག་འཕེན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པ་གཞན་ཡང་ཡོད་བཞིན་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་ཤེས་པ་དང༌། སེར་སྣ་དག་ཁོ་ན་སྨོས་ཞེས་རྒོལ་བ་འདིའི་ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གི་རྩ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །སྲིད་པའི་ཡན་ལག་འདི་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་སྲེད་པ་ཡིན་
― DTG116_Page_0144 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བདག་མེད་བཞིན་དུ་ཡང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་བ་དག་སྲིད་པ་དེ་ལྟར་མདོ་ཉིད་ལས་རིགས་པ་དག་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང་མི་གཡོ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་སྩོགས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མ་སྤངས་པའོ། །གང་དག་གིས་ཤེ་ན་འདུ་བྱེད་དག་གིས་སོ། །དེ་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། སེམས་ཀྱི་ས་བོན་ནོ། །ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཅེ་ན། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པའོ། །གང་གི་ཚེ་ན་ཞེ་ན། ཕྱི་མ་ལའོ། །ཅི་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་རྒ་ཤིའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སེམས་ཉིད་ཡང་སྲིད་པ་དང་སྲིད་པ་བར་མ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ས་བོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །མདོ་ལས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་བར་མདོའི་སྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྲིད་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་བསྡུས་པ་ལ་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ན་ཉེ་བར་སོང་བ་ཡིན་ནོ། །བསོད་ནམས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕྱིའི་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བ་དང་ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མྱུ་གུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ལ་དང་པོར་ཞིང་དང༌། ལུད་ཀྱིས་དགབ་པ་དང༌། ཆུའི་ཁམས་ཀྱིས་བརླན་པ་དང༌། ཕྱིའི་གནོད་པ་འབྱུང་དུ་འོང་བས་རྒྱ་ལ་སོགས་པས་བསྐོར་དགོས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནང་གི་དག་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །བདག་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་པའོ། །རང་གིས་འཇིག་པའི་བློ་སྔོན་དུ་གཏོང་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གིས་འདི་ལྟར་གཞིག་པར་བྱའོ་སྙམ་པའོ། །བསྡུས་པའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། །ལས་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་ཤེས། །མིང་རང་གཟུགས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར། །ནུར་ནུར་པོ་ལ་སོགས་རིམ་གྱིས། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་ཀུན་དུ་འབྱུང༌། །སྐྱེ་མཆེད་དོད་པར་གྱུར་ནས་ནི། །ཡུལ་རྣམས་ལ་ནི་མངོན་པར་དགའ། །ཡུལ་རྣམས་དོན་དུ་གཉེར་བ་ན། །ཕྱིར་ཞིང་རང་གི་ལས་ལ་འཇུག །ལས་གང་དག་གིས་འདི་ཟིལ་ནོན། །ཕྱི་མར་སྐྱེ་
― DTG116_Page_0145 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི། །རྒ་དང་འཆི་དང་མྱ་ངན་སོགས། །སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་འགྱུར་ཞིང༌། །བརྒལ་བའི་ལན་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བརྒལ་དང་སྒྲུབ་པའི་སྐབས་ཀྱིས་ནི། རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པ་ནི། །བདག་མེད་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་ནས་སུ། །དེ་ཡི་འོག་ཏུ་བརྟག་པར་བྱ། །ཇི་ལྟར་བརྟག་པར་བྱ་ཞེ་ན། །རྣལ་གནས་མཚན་ཉིད་གང་གིས་ན། །འདི་ནི་རབ་ཏུ་འབྱུང་བའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདེན་པ་རྣམས་མི་ཤེས་པ་ནི། དོན་དམ་པར་མ་རིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་སྨོས་སོ། །མིང་དང་གཟུགས་སུ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཅི་ཞིག་སྟོན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བརྟེན་པ་འདི་ལ་ཆ་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བསྟན་པར་དགོངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པར་བཞེད་པ་ཟད་དེ། །འདི་ལྟར་མ་རིག་པས་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ། འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་འདིར་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་གཞན་ལས་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་གོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་གྱི། ཇི་ལྟར་གཞན་ལས་འདུ་བྱེད་ནི་གསུམ་སྟེ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་བསོད་ནམས་སྩོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བསོད་ནམས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་བྱེད་དེ་དག་ནི་འདིར་མ་རིག་པས་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པ་དག་ཡིན་ནོ། །འདུ་བྱེད་དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པས་མིང་དང་གཟུགས་སུ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་ལ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྟེན་པ་སྟེ། མིང་དང་གཟུགས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྷན་ཅིག་པ་སྟེ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདིར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མིང་དང་གཟུགས་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་པ་ཉིད་དུ་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། འདུ་བྱེད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་དུས་གཅིག་ཏུ་འབྱུང་བར་རྣམ་པར་གཞག་པར་མངོན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་བསྟན་པ་འདིར། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་
― DTG116_Page_0146 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐའི་བར་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་ཆ་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། འདིར་ཁྱད་པར་དུ་ན་སྔོན་གྱི་མཐའ་ནི་མ་རིག་པ་ཁོ་ན་རྣམ་པར་གཞག་ལ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་མཐའི་བར་ཁོ་ནར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །མིང་དང་གཟུགས་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པར་བསྟན་ལ། དེ་ལས་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕྱུང་ནས། ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡན་ལག་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིང་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱང་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མིང་དང་གཟུགས་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་པ་ཡང་མ་རིག་པ་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་རིག་པ་ལས་དང་ལྷན་ཅིག་པ་རྒྱུའི་དངོས་པོར་སྨོས་པའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་མ་རིག་པས་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་ནི་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འོག་ནས་དེ་འདི་ལྟར། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང་ལུགས་དང་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པར་སོ་སོར་རྟོག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་བཅུ་པོ་དེ་དག་ཚིག་མང་པོ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་འདི་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ། སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྗེས་འབྲེལ་བ། །མ་རིག་པ་ལས་འདུ་བྱེད་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྒྱུད་པ་ཡིན། །སེམས་གྱུར་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྱུར་པས་ཁམས་གསུམ་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཙམ་ལ་བརྟེན་པས་ན་སེམས་གཅིག་ལ་བརྟེན་པའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་འདིར་ཡན་ལག་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་བརྗོད་པར་བཞེད་པ་ཡིན་པས་སེམས་གཅིག་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་འདི་ལྟར་གཞི་གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞི་གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཀྱེ་མ་བདག་
― DTG116_Page_0147 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གིས་བསོད་ནམས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་ནས། ལྷ་ལ་སོགས་པའི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་བྱའོ་སྙམ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་དག་གཞི་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། འདི་ལ་འབྲས་བུ་རྣམས་གནས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གཞི་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱའོ། །བརྟག་པ་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་དེས། །རྣམ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྟོག་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྟེན་དང་ནི། །རྒྱུ་དང་དེ་བཞིན་ཉེས་དམིགས་བསྡུས། །ཉེས་པ་སྤངས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། །ཡིད་མི་འབྱུང་དང་ཡིད་འབྱུང་དང༌། །དེ་བཞིན་ཟབ་པ་ཉིད་མཐོང་ལས། །བརྟག་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་བཤད། །འདི་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཅུའི་ནང་ནས་རྣམ་པ་གཉིས་པ་སྟེ། སེམས་གཅིག་ཏུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །སེམས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་སེམས་ཙམ་དང་སེམས་གཅིག་ལ་བརྟེན་པའོ། །རྒྱུར་བརྟག་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཞན་གྱི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བརྟག་པ་ནི། དེ་ལ་མ་རིག་པ་ནི་བྱ་བ་གཉིས་སུ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། འཆི་བ་ཡང་བྱ་བ་གཉིས་སུ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །རང་གི་བྱ་བ་བྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བྱ་བ་ནི་རང་གི་བྱ་བའོ། །དེ་བྱེད་ཅིང་སྒྲུབ་པ་ནི་བྱེད་པ་སྟེ། དེས་ན་ཡན་ལག་གཞན་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་འཇིག་པར་ཡང་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཞུང་འཕེན་པར་བྱེད་དོ། །ཚེ་རབས་གཞན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་ན་ཚེ་རབས་གཞན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཤི་བ་དེ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པར་གྱུར་ཏེ། གང་དག་གིས་བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད་དོ། །ཚངས་པར་སྤྱད་པ་བསྟེན་ཏོ། །བྱ་བ་བྱས་སོ། །འདི་ལས་སྲིད་པ་གཞན་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་འཆི་བ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་བདེ་དག་གི་འཆི་བ་དེ་ནི་ཚེ་རབས་གཞན་གྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ནི་དེ་ལ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་སྟོན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
― DTG116_Page_0148 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནས། སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་མེད་པས་ན་རྒ་ཤི་ཉེ་བར་ཞི་ཞིང་སྟོན་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏེ། རང་གི་རིགས་རྒྱུའི་དངོས་པོར་རྐྱེན་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་རང་གི་རིགས་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །འདིར་མ་རིག་པ་ནི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང༌། འབྲས་བུར་གྱུར་པ་དང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཇི་ལྟར་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ཅན་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དན་རྟོན་པ་ཞེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་མ་རིག་པའི་ས་བོན་ཡོད་པས་རྒྱུན་མི་འཆད་དེ། འདི་ལྟར་ཡང་སྲིད་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་དག་ཀྱང་མ་རིག་པའི་ས་བོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་དག་ཡིན་ཏེ། མ་རིག་པའི་ས་བོན་རྣམས་དཔྱིས་ཕྱུང་བ་ནི་ཡང་སྲིད་པ་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོན་པ་ནི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་དེ་སྐྱེས་པས་དེ་དག་རྟོན་ཅིང་སྐྱེ་བ་སྟེ། །མ་རྨོངས་ཅིག་ཤོས་སྐྱེ་བ་མེད། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ས་བོན་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ལ་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་རང་གི་རིགས་རྒྱུའི་དངོས་པོར་རྐྱེན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་བཤད་ཟིན་ཏེ། རྒྱུན་མི་འཆད་དང་རྟོན་རྣམ་གཉིས། །མི་ཤེས་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། །མ་རིག་ས་བོན་གྱུར་གང་དང༌། །འབྲས་བུར་གྱུར་པར་བརྗོད་པ་ཡིན། །ས་བོན་དུས་ན་རྒྱུན་མི་འཆད། །འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་ཚེ་ན་རྟོན། །འདི་ལྟར་དེ་ནི་སྐྱེས་པ་ལས། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བར་འདོད། །འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འདི་ཡོད་པས་འདི་འབྱུང་འདི་སྐྱེས་པས་འདི་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་བ་དང༌། སྐྱེ་བར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རབ་ཏུ་འགྲུབ་པོ། །རང་གི་རིགས་རྒྱུ་ཉིད་དུ་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོན་པ་དང༌། རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །རྣམ་པ་བཅུའི་ནང་ནས་རྣམ་པ་གསུམ་པ་སྟེ། རང་གི་ལས་མ་འདྲེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེ་ཞིག་མི་སྦྱོར་ཏེ། འདི་སྙམ་དུ་སྦྱར་སླའོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །འདི་ལྟར་གཞན་གྱི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བརྟག་པར་ལས་རང་གི་ལས་མ་འདྲེས་པ་ཞལ་ཉིད་ནས་གསུངས་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་རང་གི་བྱ་བ་བྱེད་པས་
― DTG116_Page_0149 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡན་ལག་གཞན་གྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ཞེས་ཀྱང་སྨྲས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྟོགས་དགའ་བའི་རྣམ་པ་ཁོ་ན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །ད་ནི་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་དེ་ཡན་ལག་སྔ་མ་མེད་ན་ཡན་ལག་ཕྱི་མ་མི་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བཤད་དོ། །ཡན་ལག་སྔ་མ་མེད་པར་ཡན་ལག་ཕྱི་མ་མི་འབྱུང་སྟེ། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ནི་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་དོན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྒྱུ་མེད་པར་འབྲས་བུ་མེད་བས་རྒྱུ་མེད་པར་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྐད་དུ། གང་ཞིག་གང་གི་རྒྱུར་མཐོང་བ། །དེ་ནི་དེ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན། །རྒྱུ་ཡོད་མ་ཡིན་འབྲས་བུ་ནི། །ཇི་ལྟ་བུ་ཡང་མི་རུང་ངོ༌། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སྟོན་པའི་དོན་འདི་གསལ་བར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་རིགས་སུ་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་པས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་འཆད་པའོ། །འདིར་ཡང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ནི་སོ་སོ་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཡིན་ཏེ། རང་གི་རིགས་སུ་འདུས་པའི་རྐྱེན་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ཞེས་གང་སྨྲས་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་དོན་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །ཉེས་དམིགས་བསྡུས་པར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེས་དམིགས་བསྡུས་པ་སྟེ། དེ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པའོ། །ལམ་གསུམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་དང་སྐྱེ་བའི་ལམ་གྱིས་ཏེ། འདི་ལྟར་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་ནི་ཞེས་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོས་ལམ་གསུམ་པོ་དག་བཤད་དོ། །གང་གིས་བསྡུས་ཤེ་ན། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ཀྱི་ལམ་དག་གོ །སྡུག་བསྔལ་ནི་སྐྱེ་བའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྣམ་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་སླ་བའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་མི་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་ལམ་གསུམ་གྱི་རྒྱུད་དུ་འབྲང་པ་ཞེས་རང་གི་སྒྲས་བཤད་པ་ལྟར་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་ད་དང་འདྲ་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཉེས་དམིགས་བསྡུས་པ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་སྤངས་པར་ཡོངས་བརྟག་པའང༌། །ཉེས་པ་རྣམས་ནི་ཡོངས་སྤང་ཡིན། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་སྨྲ་བ་ལ། །ཉེས་
― DTG116_Page_0150 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་གསུམ་དུ་ཡོངས་བརྟགས་ཏེ། །རྒྱུ་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར། །ལུས་ཀུན་ཅིག་ཅར་འགྲུབ་པ་དང༌། །བྱེད་པོ་མེད་ཕྱིར་ལམ་བདག་གིར། །བྱ་བ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །འབྲས་བུ་མེད་ཕྱིར་ལས་རྣམས་ནི། །ཆུད་ཟ་བར་ཡང་ཐལ་འགྱུར་ཏེ། །ལས་དེ་འབྲས་བུ་མ་ཆུང་བ། །གང་ཕྱིར་འགག་པར་འགྱུར་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཉེས་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བརྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་བསྒྲུབས་པའི་ཉེས་པ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པའོ། །དེ་ལ་གཞན་དག་གིས་ཉེས་པ་འདི། རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཡོངས་སུ་བརྟགས། །འདིར་གཞན་དག་གིས་བདག་མེད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ལ། རྒྱུ་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཅིག་ཅར་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཉེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉེས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྒྲུབ་བར་བྱེད་དོ། །ཅིག་ཅར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཅིག་ཏུ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་མངོན་པར་གྲུབ་པ་དེ་ཉིད་ཉེས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་འཐད་པ་རྒྱུ་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། རྒྱུ་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་མ་འོངས་པའི་ལུས་སུ་གཏོགས་པའི་ལུས་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་མ་རིག་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཙམ་གྱི་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་བ་ཡིན་གྱི། གཞན་གྱི་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་བར་མི་འདོད་ལ། མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་སྔོན་གྱི་མཐའ་ན་ཉེ་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ཉེ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཡང་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །གང་ལ་བདག་ཡོད་པ་དེ་ལ་ནི་ཉེས་པ་འདིར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྟེན་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་མེད་པ་ནི་ཉེས་པ་གཉིས་པ་ཡིན་ཏེ་ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་ལ་ལས་རྣམས་བདག་གིར་བྱ་བ་ཉིད་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་པའོ། །ལས་རྣམས་བདག་གི་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བདག་ཁོ་ནས་འབྲས་བུ་སྤྱད་ཀྱི་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཉེས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་འཐད་པར་བྱེད་པ་པོ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་ཡོད་ན་ནི་བདག་གི་ལས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་གྱི། མེད་ན་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །ལས་རྣམས་ཆུད་ཟ་བའི་ཉེས་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །ཆུད་ཟ་བ་ནི་འཇིག་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཉེས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་
― DTG116_Page_0151 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཐད་པ་འབྲས་བུ་མ་སྐྱེས་པར་འགགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བདག་མེད་ན་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཅེས་བསྒྲགས་པའི་ལས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་སྐྱེས་མ་ཐག་ཁོ་ནར་ཞིག་པས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་དུས་ན་མི་གནས་སོ། །གང་ལ་བདག་ཡོད་པ་དེ་ལ་ནི་ཉེས་པ་འདིར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་དགེ་བ་འམ་མི་དགེ་བ་འགག་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་བདག་ལ་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པས་གནོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་དག་གིས་ནི་མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པའི་ཉེས་པ་དང༌། བྱས་བ་ཆུད་ཟ་བའི་ཉེས་པ་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །ཉེས་པ་རྣམ་པ་དེ་གསུམ་ཆར་ཡང་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་བརྗོད་པར་འདོད་ནས། རེ་ཞིག་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཞི་འདྲེ་བར་བྱེད་དེ། སྩོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་མཐའི་བར་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་དག་ཡོངས་སུ་བསྡུའོ། །སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྡུའོ། །ཚེ་འདིའི་ཕྱིར་སྔར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་པའི་ལྟོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཚེ་འདིའི་ཕྱིར་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཀླན་ཀ་འདི་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དོན་ནི་སྔོན་ཞེས་བྱ་བའམ། བར་ཞེས་བྱ་བ་འམ་ཕྱི་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟོས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་དུ་ཚེ་འདི་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་དག་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ན། སྔོན་གྱི་མཐའ་བ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ཡིན་ན་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ནི་གང་ལ་དགོས་པ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཡོད་པའམ། གང་ཞིག་དེའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་དངོས་པོར་རྣམ་པར་གནས་པ་དེ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་པའི་ལྟོ་ས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མཐའི་བར་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་བསྟན་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་སྔོན་གྱི་མཐའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །ཚེ་འདིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་བདུན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ལྟོས་པའི་དོན་ནི་རྒྱུའི་དོན་དུ་རེག་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །དོན་གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ལྟོས་པ་ཡིན་པ་དེ་འདྲི་
― DTG116_Page_0152 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའོ། །ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ཀྱང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཚེ་རབས་སྔ་མའི་ལས་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཅི་ཞིག་སྟོན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། འདིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལས་དེ་ཡང་འབྲས་བུ་མི་འབྱིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་འདི་ལ་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ལྟོས་པ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སྲིད་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་བའི་ལྟོས་པའི་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་གིས་འཕངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཇི་སྲིད་དུ་སྲིད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་ཟིན་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཡང་སྲིད་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་མི་བྱེད་ཀྱི། ཉེ་བར་ཟིན་པ་དག་ནི་ཡང་སྲིད་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ཡིན་པའོ། །དེ་ཕན་ཆད་དུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཞུང་འཕེལ་པར་བྱེད་དོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་པ་ལ་སོགས་པའི་ལྟོས་པ་ཇི་སྙེད་གླེང་བསླང་བ་འདིས་ཅི་ཞིག་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཅེ་ན། མ་བྱས་པར་གྱུར་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱས་སུ་ཟིན་ཀྱང་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ཟིན་པ་དང༌། བྱས་ལ་འབྲས་བུ་མ་བསྐྱེད་ཀྱང་གལ་ཏེ་གཉེན་པོ་རྙེད་པས་སྤངས་ཟིན་པ་ཡིན་ནའོ། །བྱས་པ་ཉིད་དང་འབྲས་བུ་མ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲེད་པ་ལ་སོགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ན་སྒྲས་ནི་ལེན་པ་ཡོངས་སུ་བསྡུའོ། །མ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་ན་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པས་མ་སྤངས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་ཟང་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཟད་པས་ལས་རྣམས་ཟད་པ་ཡིན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་གཞི་ཀུན་དུ་བྲེས་ནས་ཉེས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ན་ལས་ལ་ལ་ནི་བྱས་ལ་ལ་ནི་མ་བྱས། བྱས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ཟིན་པ་དང༌། འབྲས་བུ་མ་སྐྱེས་པ་ཡང་སྤངས་པ་དང༌། མ་སྤངས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལས་རྣམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་
― DTG116_Page_0153 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་དྲུག་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཀླན་ཀ་དང་པོ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལུས་ཅིག་ཅར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །འདི་ལྟར་ལས་ལ་ལ་ནི་བྱས་པ་ཡིན་ལ། བྱས་པ་ཡང་ཐམས་ཅད་སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་བའམ། ནམས་ཀྱང་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ཁོ་ན་ཡང་མ་ཡིན་པས་འདི་ལྟར་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་བར་ཅིག་ཅར་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདིས་ནི་རྒྱུ་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་མ་བྱས་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉེས་པ་གཉིས་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ལས་མ་བྱས་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་འགྱུར་གྱི། འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། བྱས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ལས་དེ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་ཀྱི། བྱས་པའི་ཕྱིར་རང་གི་རྒྱུད་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོད་དོ། །དེས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལས་དེ་ཉིད་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བས་དེ་ཁོ་ན་ལ་བྱེད་པ་པོར་ཉེ་བར་འདོགས་ཏེ། འདིས་ནི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །ཉེས་པ་གསུམ་པོ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་གསུམ་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་མ་བྱས་པའམ། འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ཟིན་པའམ། གཉེན་པོ་རྙེད་པས་སྤངས་ཟིན་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་དག་མེད་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་རྣམས་ཆུད་ཟ་བའི་ཉེས་པ་ཡང་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། སེམས་གང་ལས་ནི་ལས་སྐྱེས་པ། །དེ་རྒྱུད་ལས་ཀྱིས་བསྒོས་པ་ལ། །དེ་འབྲས་སྐྱེ་ཕྱིར་བྱས་ཆུད་ཟ། །མ་བྱས་ཕྲད་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །འདིར་ཡང་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་བཞི་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡིད་མི་འབྱུང་བ་དང་ཡིད་འབྱུང་བའི་རྒྱུར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་མི་འབྱུང་བའི་རྒྱུར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་དང༌། ཡིད་འབྱུང་བའི་རྒྱུར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་སྟེ། ཡིད་མི་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཆ་ཕྲ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་
― DTG116_Page_0154 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་དེ། དེ་ལ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དེ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དོ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་དག་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལེགས་པར་མི་རྟོགས་པས་ན་ཡིད་མི་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། ཚོར་བ་གང་ཅི་ཡང་རུང་དེ་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་འདི་དག་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །ཚོར་བ་དང་མཐུན་པའི་ཚོར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་ལས་ཚོར་བ་དང༌། ཚོར་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ཉིད་རགས་པའི་རྣམ་པ་ནི། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དང་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དེ། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་གདུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དང༌། འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཡིན་པས། དེ་ལྟ་བས་ན་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་རགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་རེག་པ་དང་ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དོ། །སྲིད་པའི་ཡན་ལག་ལྷག་མ་དེ་དག་ནི་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དོ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་གསུམ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རང་གི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་གཞན་གྱིས་མ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རང་གི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་རང་གི་རྒྱུ་ནི་རིགས་མཐུན་པའི་ས་བོན་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ནི་རང་ཁོ་ནས་བྱས་པ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཀླན་ཀ་འདི་ཡོངས་སུ་སྦང་བའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མ་བྱས་པ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་པ་དག་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྐྱེན་ནི་འདིར་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྐྱེན་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །འདི་གཉི་ག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རྒྱུ་ནི་འདིར་རིགས་མཐུན་པའི་རྒྱུའོ། །རྐྱེན་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའོ། །འོ་ན་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལྷན་ཅིག་པས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཀླན་ཀ་འདི་དགག་པའི་ཕྱིར་གཉི་གས་མ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ།
― DTG116_Page_0155 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེ་བ་ཙམ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་འགའ་ཞིག་འགའ་ལ་བྱེད་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་དེས་བསྐྱེད་པ་དག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །བརྒྱ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བྱེད་སྙམ་ན་དེའི་ཕྱིར་བྱ་བའི་དུས་ན་མི་གནས་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟ་བས་ན་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འབྲེལ་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་འབྲེལ་པ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འབྲེལ་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ཏེ་བདག་ལས་མ་ཡིན་གཞན་ལས་མ་ཡིན་གཉི་ག་ལས་མ་ཡིན་ན། འོ་ན་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་དག་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཀླན་ཀ་འདི་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་ཕྱིར། སྲིད་པའི་ལུགས་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། སྲིད་པ་ནི་འཁོར་བའོ། །དེའི་ལུགས་དང་མཐུན་པས་དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མེད་པ་པ་བདག་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མེད་པ་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །ཅི་ཞིག་སྟོན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། རྒྱུ་མེད་པ་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི། མི་འབྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྐྱེ་བ་དང་མི་སྐྱེ་བ་འདི་དག་ཅི་ལས་གྱུར། དེའི་ཕྱིར་སྲིད་པའི་ལུགས་དང་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་གྱི་ཆད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། སྲིད་པའི་ལུགས་དང་མཐུན་པ་སྲིད་པ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་དེ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སྲིད་པའི་ལུགས་སུ་འབྱུང་བར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་སྟེ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །ཡན་ལག་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་མ་བྱས་པ་དང༌། རང་གིས་མ་བྱས་པར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་རོ། །སྐྱེ་བ་དང་འབྲེལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉི་གས་མ་བྱས་པར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་རོ། །མེད་པས་ཟད་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་སོ་སོར་བརྟག་པ་སྟེ། རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་སྲིད་པ་མེད་དོ། །རྒྱུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་སྲིད་པ་ཡོད་དོ། །སྲིད་པ་ཡོད་པ་དེ་ཟད་པ་སྟེ་དེ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་རྣམ་པ་བཅུར་སོ་སོར་རྟོག་པ་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་ཇི་
― DTG116_Page_0156 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐད་དུ་སྦྱར་བ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །མཚན་ཉིད་དང་བདེན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པས་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་བསྟན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་དང་བདེན་པ་སྟེ། དེ་གཉིས་རྣམ་པར་གཞག་པས་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ནི་མཚན་ཉིད་དང་བདེན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པས་ཡོངས་སུ་བརྟག་པའོ། །སྒྲུབ་པ་དང་བརྒལ་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། བདེན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་སྒོ་ནས་དེ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་བསྟན་ན། ཅིག་འདི་སྐད་དུ་སྒྲུབ་པ་དང༌། བརྒལ་བའི་ལན་དང་མཚན་ཉིད་དང༌། བདེན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་སྒོ་ནས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནམ། འདི་ལྟར་དེར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དེ་ཡང་སྒོ་གསུམ་ནས་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ་ཞེ་ན། འདི་ནི་ཉེས་པ་མེད་དེ། འདིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་རྣམ་པ་བཅུར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། རྣམ་པ་དེ་དག་གི་ནང་ནས་རྣམ་པ་དང་པོ་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། འདི་སྐད་དུ་སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་སྒོ་ནས་ཞེས་མ་བཤད་དོ། །བདེན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ནི་དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་དགུ་བོ་འདི་དེ་དང་དེར་སྦྱར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྣམ་པ་གཞན་གཉིས་ཀྱིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་རྣམ་པ་བཅུ་འཆད་པ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་དང་མཐུན་པ་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྙིང་རྗེ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་སྙིང་རྗེ་དང་མཐུན་པར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་པོ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྟེ། རྣམ་པ་འདི་གཉིས་ནི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་གཅིག་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་གང་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་བྱ་བ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ནི་མི་གསལ་བའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཇི་ལྟར་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །བྱིས་པའི་བློ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བས་བློ་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གི་མཚན་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་འདི་སྙམ་དུ་
― DTG116_Page_0157 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཏེ་བྱིས་པའི་བློ་ཅན་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། འཇིག་པར་བྱེད་པ་སུ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུགས་སུ་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་རབ་ཏུ་རྟོག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གི་མཚན་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་བདེན་པ་རྣམས་མི་ཤེས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་མ་རིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། བྱེད་པ་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ལས་རྣམས་ཡོད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མ་རིག་པའི་དབང་གིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་གྱི། འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། བདག་གི་དབང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ནི་ལས་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་དང༌། ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་གཞི་ཡང་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དེ་ལྟར་རྨོངས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་རྣམ་པ་ལྟར་རོ། །ཀུན་གཞི་དང༌། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག་ལས། ཐར་པ་ཡོངས་སུ་བཙལ་བར་བྱ་བའི་རིགས་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་གཉིས་ཁོ་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང། ལས་དང་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དག་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ལ། གང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཉིད་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་ལས་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར། དག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན། དེ་ལྟར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ལས་གཞན་དུ་བདག་ལས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ཏེ། དེ་ཉིད་འཆིང་བར་འགྱུར་རོ། །གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི། གཞན་ལས་ཐར་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་སྟེ། དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་འདི་ལྟར་ཁམས་གསུམ་པ་འདི་ནི་སེམས་ཙམ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་ནི་གཞན་གྱི་རྣམ་པས་སོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། མི་འདྲ་བའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་ཚོལ་བ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མི་འདྲ་བ་རྣམས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ།།
― DTG116_Page_0158 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རང་བཞིན་དང་དབང་ཕྱུག་དང་བརྟུལ་ཞུགས་དྲག་པོའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །རང་བཞིན་དང་དབང་ཕྱུག་དང་བརྟུལ་ཞུགས་དྲག་པོ་ཞེས་བྱ་བར་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་ཏེ། དེ་དག་ཁོ་ན་ཐར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་ནི་ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་དེ། སྙིང་སྟོབས་དང་རྡུལ་དང་མུན་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཐར་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་སྟེ། དེ་སྐད་དུ་རང་བཞིན་དང་སྐྱེས་བུའི་ཁྱད་པར་ཤེས་པས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་དེ། རང་བཞིན་ནི་རང་བཞིན་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་ལ། སྐྱེས་བུ་ནི་སྐྱེས་བུའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་ཏེ། དེ་གཉིས་གཅིག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་མོ། །དེའི་གཉེན་པོར་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཉེ་བར་རབ་ཏུ་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ཐར་པ་འདི་འདྲ་བར་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །འདི་འདྲ་བ་ཡང་ཐར་པའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཐར་པ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་གྱི་ཐར་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བ་དང་འབྲེལ་བ་ཀུན་ནས་འབྲེལ་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འདིར་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་སྒོ་ནས་ཡང་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་གཉེན་པོར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཤད་དེ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འབྲེལ་བ་སྟེ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །སྲིད་པའི་ལུགས་དང་མཐུན་པ་གཟུགས་མེད་པའི་སྲིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་འབྱུང་བ་དང༌། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་པ་ལ་ཐར་པར་འདོད་པས་སོ། །དེའི་གཉེན་པོར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཤད་དེ། གཟུགས་མེད་པའི་སྲིད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སྲིད་པའི་ལུགས་སུ་འབྱུང་བར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་སྟེ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ནི་
― DTG116_Page_0159 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། རྣམ་པ་དགུ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་སྒོ་ནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ནི་འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དུ་འདོགས་པ་འབྱུང་བ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་འབྱུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་གཅིག་ཏུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བའི་སྒོ་ནས་རྟེན་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ནི་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་ཁམས་གསུམ་པ་འདི་ནི་སེམས་ཙམ་སྟེ། སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་སྟེ་བཀའ་སྩལ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་གཅིག་ལ་གནས་པ་དག་གོ་སྙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རང་གི་ལས་མ་འདྲེས་པའི་སྒོ་ནས་ཐབས་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ནི་དེ་ལ་མ་རིག་པ་ནི་བྱ་བ་གཉིས་སུ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་སྒོ་ནས་རྐྱེན་གྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ནི་དེ་ལ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་རྒྱུན་མི་འཆད་བ་དང་རྟོན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གཡོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལན་གསུམ་གྱི་རྒྱུད་དུ་འབྲང་བའི་སྒོ་ནས་བདེན་པ་ལ་འཇུག་པར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ནི་དེ་ལ་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ལམ་གྱི་རྒྱུན་མི་འཆད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ལམ་གསུམ་པོ་འདི་དག་གི་ནང་ནས་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཉིད་དོ། །རྒྱུར་གྱུར་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ཀྱི་ལམ་དག་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ཉིད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལམ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཉིད་དོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པའི་སྒོ་ནས་ནུས་པ་དང་མི་ནུས་པའི་གནས་ལ་འཇུག་པར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ནི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་པའི་ལྟོས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་
― DTG116_Page_0160 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་སྒོ་ནས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པ་ལ་འཇུག་པ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཆ་ཕྲ་བ་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡང་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་གི་རྒྱུས་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་གསུམ་འབྱུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆ་ཕྲ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ་སྙམ་དུ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པའམ། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་སོ་སྙམ་དུ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་འབྲེལ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཐོག་མ་མེད་པ་ཉིད་གནས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །ཅི་ཞིག་སྟོན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། མ་རིག་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་དམིགས་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཡང་འབྱིན་ཏོ། །གལ་ཏེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དག་གི་རྣམ་པ་འདིས་འཁོར་བར་འཇུག་པ་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་འོ་ན་དེ་ཉིད་ལས་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་བཙལ་བར་བྱ་བའི་གཙོ་བོ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མ་རིག་པ་ནི་བྱ་བ་གཉིས་སུ་ཉེ་བར་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་འཆི་བ་ཡང་བྱ་བ་གཉིས་སུ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་དབང་ཕྱུག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི་དབང་ཕྱུག་ལས་ཐར་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་དེ། དེ་མཉེས་པར་བྱས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་བའི་ཐིབས་པོ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་མོ། །དེའི་གཉེན་པོར་རང་གི་རིགས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཅི་ཞིག་སྟོན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་རང་གི་རིགས་དང་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་གྱི། གང་གིས་ན་དེ་རབ་ཏུ་མཉེས་པར་བྱས་པས་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་མི་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དབང་ཕྱུག་རབ་ཏུ་འཁྲུགས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལ་མ་རིག་པའི་རྐྱན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་
― DTG116_Page_0161 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་རྟོན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་མེད་པས་རྒ་ཤི་ཉེ་བར་ཞི་ཞིང་རྟོན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་གཅེར་བུ་པ་རྣམས་ནི་དཀའ་ཐུབ་དྲག་པོས་ཐར་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་དེ། དེའི་གཉེན་པོར་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་བདེ་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །ཅི་ཞིག་སྟོན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་དཀའ་ཐུབ་ནི་སྐྲ་འབལ་བ་དང༌། གཅེར་བུར་འདུག་པ་དང༌། ཁྲུས་མི་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དྲག་པོའི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱའོ། དེ་ལྟ་བས་ན་གལ་ཏེ་བདེ་བར་འཁོར་བའི་གཟེབ་ཏུ་ངེས་པར་འོངས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི། དཀའ་ཐུབ་དྲག་པོའི་རྒྱུ་དེས་འཁོར་བའི་གཟེབ་ལས་ཐར་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། གང་གི་ཕྱིར་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དག་གིས་འཁོར་བར་འཁྱམས་པ་དེའི་ཕྱིར་དཀའ་ཐུབ་དྲག་པོས་ཐར་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་དང༌། ལེན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ལམ་གྱིས་རྒྱུན་མི་འཆད་པའོ། །འདུ་བྱེད་དང་སྲིད་པ་ནི་ལས་ཀྱི་ལམ་གྱིས་རྒྱུན་མི་འཆད་པའོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལམ་གྱིས་རྒྱུན་མི་འཆད་པའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་ཕན་པ་རྣམས་ནི་རྒྱུ་མེད་པས་ཐར་པ་ཚོལ་ལོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་རང་གི་ངང་ཁོ་ནས་འཇིག་པས་འདི་དག་གི་ཞིག་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྒྱུ་འགའ་ཡང་མེད་དེ། དེ་སྐད་དུ་སྲོག་ནི་འདི་ཁོ་ནར་འཚོ་བར་ཟད་ཀྱི་ཚེ་ཕྱི་མ་མེད་དོ་ཞེས་འཛེར་ཏོ། །དེའི་གཉེན་པོར་སྔོན་དང་མཐའི་བར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། མཐའི་བར་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ལ། ཕྱི་མའི་མཐའ་ནི་མཐའི་བར་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་འཐད་པ་སྨྲས་པ། གཞན་དུ་ན་ནི་སེམས་ཅན་སྣ་ཚོགས་སུ་མི་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་སྣ་ཚོགས་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་སྣ་ཚོགས་པའོ། །རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་དེར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་སྟེ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་ལྟོས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དེ་བཞིན་དུ་མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་རྣམས་འགག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་འགག་པ་རྒྱུན་འཆད་པ་སྟེ་
― DTG116_Page_0162 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བའི་བར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཐར་པ་གཞན་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐར་པ་གཞན་ཁོ་ན་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའོ། །ཐར་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་བྱེད་དེ། ཐར་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐར་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་དག་ནི་འདི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ལ་ཐར་པར་རྟོག་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལ་ཐར་པར་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་ཐར་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་མི་བཞག་སྟེ། ཐར་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་དང་ཞེས་གང་སྨྲ་བ་སྟེ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དེ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དག་ལས་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་བཤད་དེ། མཐའི་བར་ཡང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བ་སྟེ། ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་མའི་མཐའ་ཡང་སྐྱེ་བ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འབྲེལ་བ་སྟེ། ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དེ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ལྟོས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ད་ལྟར་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཐའི་བར་ཡིན་ཏེ། མཐའ་གཉིས་ཀྱི་བར་གང་ཡིན་པ་དེ་མཐའི་བར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་རིག་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། སྐྱེ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་དག་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའི་དང་པོ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་འགྱུར་རོ། །ཡང་སྲིད་པ་ནས་སྲིད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དེ་ནི་ཕྱི་མའི་མཐའ་བའི་ལྟོས་པ་སྟེ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་སྟེ། ཕྱི་མའི་མཐའ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མ་འོངས་པ་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་སྐྱེ་བ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བའི་མིང་དང་
― DTG116_Page_0163 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐའི་བར་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་གནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་ནི་མིང་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྲིད་པ་ནི་ལས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ་ལས་ནི་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་ལྔ་པོ་དག་གཟུགས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འགག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འགགས་པ་ནི་དང་པོ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་ཉིད་འགགས་པ་ནི་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྲིད་པ་ལས་འགགས་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་དག་ཀྱང་བར་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་འགྱུར་ལ། ཕྱི་མའི་མཐའ་སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་རྣམ་ཤེས་དང་པོ་དང་བར་མ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གནས་སྐབས་ཀྱི་དབང་གིས་མིང་གཞན་དུ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དང་པོ་ཉིད་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཟོ་ཆུན་གྱི་འཁྲུལ་འཁོར་བཞིན་ཏེ། རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཐོག་མ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ནི་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ་ཞེས་བཤད་དེ། རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཐོག་མ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱིས་པ་རྣམས་སྲིད་པའི་ལུགས་སུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སྲིད་པའི་ལུགས་སུ་འབྱུང་བར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་སྟེ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པ་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྲེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་སྣ་ཚོགས་བས་འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །སྲེད་པ་སྨོས་པ་ནི་སྲིད་པ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་ལ་དེའི་ནུས་པ་ལྷག་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་རྣམ་པ་དག་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་སོ་སོར་བརྟག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རྣམ་པ་དགུར་ཟད་དེ་དེ་ལས་ལྷག་པའི་རྣམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་མི་
― DTG116_Page_0164 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་པའི་ལམ་སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །མི་གནས་པའི་ལམ་སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་ནས། དེའི་འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་དུ་བསྟན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གཉེན་པོ་དང་ནི་མི་མཐུན་པའི། །ཕྱོགས་ཉམས་པ་དང་སྒྲུབ་པ་དང༌། །གནས་པ་དང་ནི་ཏིང་འཛིན་དང༌། །བསམ་བ་དག་ནི་ཐོབ་པ་དང༌། །ནུས་པའི་སྒོ་ནས་འབྲས་བུ་འདི། །རྣམ་པ་བདུན་དུ་རྣམས་ཤེས་བྱ། །གཉེན་པོའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་དང༌། །མི་མཐུན་པ་ཡི་ཕྱོགས་ཉམས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་དང༌། གནས་པའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བྱས་པའི་ཕྱིར། འབྲས་བུ་རྣམ་པ་བདུན་དུ་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་ཡི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡང་ཁྱད་པར་འཕགས་པར་བཤད། །ས་དྲུག་པ་ལ་མི་གནས་པའི་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ས་ལྔ་པས་ཆོས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་ཡི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཉེན་པོ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་ནི། །རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྒོམ་པའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ལ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། དེ་གཉི་གའི་བྱ་བ་མེད་པས་བྱེད་པ་པོ་མེད་པར་མཐོང་བས་སོ། །དེ་དེ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་རྣམ་པ་བཅུར་སོ་སོར་རྟོག་ཅིང་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རྣམ་པར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བདག་མེད་པ་དང༌། སྲོག་མེད་པ་དང་གང་ཟག་མེད་པར་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། །གསུམ་བཤད་པ་ནི་གདུལ་བའི་དབང་གིས་གང་ཟག་གི་རྣམ་གྲངས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཟག་དེ་ནི་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་རྣམས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པའི་
― DTG116_Page_0165 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདག་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་བདག་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྒྱ་བྱིན་དང་དབང་པོ་བཞིན་ནོ། །བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་དང༌། ཚོར་བ་པོ་མེད་པར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་གཉི་གའི་བྱ་བ་མེད་པས་ཏེ། གང་ཟག་ལ་བརྟེན་པའམ་ཆོས་ལ་བརྟེན་པའོ། །བྱེད་པ་པོ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། ལས་ལ་བརྟེན་པ་དེ་ཉིད་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་དེ་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་དོ། །བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱང་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་མེད་པ་སྟེ། གཡོ་བ་མེད་པ་ཉིད་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པས་སྐྱེ་པའི་དུས་མ་གཏོགས་པར་བྱ་བའི་དུས་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་སོ་སོར་རྟོག་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། མཚན་མ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་འགགས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིད་ཙམ་ཉམས་པའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིད་ཙམ་ཉམས་པ་ནི་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འགགས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མཚན་མ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ནི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ལ་དེ་ཅུང་ཟད་ཉམས་པ་ནི་ཡིད་ཙམ་ཉམས་པ་སྟེ། ཡིད་ཙམ་སྐྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་མཚན་མ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་གཏན་དུ་སྤངས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་ཡིད་ཙམ་ཉམས་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་འགགས་པ་ཡིན་གྱི། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀུན་དུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་ཉིད་འགག་པར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིད་ཙམ་ཉམས་པ་ནི་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འགགས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོ་རྙེད་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་མཚན་མ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོའི་
― DTG116_Page_0166 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྗེས་སུ་འཇུག་བའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པའི་གཉེན་པོ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་གཉེན་པོ་རྙེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་གང་ཡང་མི་སྐྱེ་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་མ་ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གི་རང་བཞིན་འགགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རྣམ་པ་འདི་དག་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྨོན་པ་མེད་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་ཏེ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྨོན་པ་མེད་པ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པ་གང་ཡང་མི་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་ཏེ། སྨོན་པ་མེད་པ་ནི་འདོད་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྔོན་དུ་གཏོང་ཞིང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་མ་གཏོགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྨོན་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡང་མངོན་པར་འདོད་པ་མེད་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་དེ་ནི་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱ་བའི་མངོན་པར་འདོད་པ་སྤངས་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྨོན་པ་མེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བར་མངོན་པར་འདོད་པས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དེའི་སྨོན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རེ་ཞིག་གཉེན་པོའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་མི་གནས་པའི་ལམ་སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་ནི་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཉམས་འདུ་ཤེས་གསུམ། །རྣམ་པར་བ་ཤིག་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ། །གང་དུ་ཞེ་ན། ས་ནི་ལྔ་པ་བཞི་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་ས་དྲུག་པར། །འདུ་ཤེས་གསུམ་པོ་རིམ་གྱིས་ནི། །སྤངས་རྣམ་གསུམ་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་པོ་འདི་དག་སྒོམ་པ་ནས་ལྔ་པ་ལ་སེམས་ཀྱི་བསམ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དག་གིས་བདག་དང་གཞན་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བའོ། །བཞི་པ་ལ་ལྷག་པར་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པ་པོ་དང་ཆོར་བ་པོའི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་ལོ། །དྲུག་པ་འདི་ལ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམས་ཀྱིས་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་
― DTG116_Page_0167 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉམས་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་གོ་ཆ་དང༌། །སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པའི་སྒོ་དག་ནས། །རྣམ་གཉིས་ཡན་ལག་རབ་ཏུ་བསྟན། །སྦྱོར་བ་སྙིང་རྗེ་ལྷག་པ་ཡིན། །སྙིང་རྗེ་ལྷག་པ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྔོན་དུ་བཏང་སྟེ་དེ་བས་ཀྱང་ཤས་ཆེར་ཤིན་ཏུ་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་ལས། །ཐར་བྱའི་ཕྱིར་དང་དེ་བཞིན་དུ། །སྐྱེ་ཚོགས་གཏན་དུ་སྤང་བྱའི་ཕྱིར། །གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བ་ཀུན་ནས་སྦྱོར་བ་དང༌། ཚོགས་རྣམས་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ནི་སྤོང་བའོ། །དེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པས་ཁྱད་པར་ཅན་ཉིད་དེ། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་དེ་ལ་སྦྱོར་བའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལས་ནི་འདུས་བྱས་འབྱུང་ངོ༌། །བྲལ་བ་ལས་ནི་འདུས་བྱས་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དེ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ཞི་བ་འཐོབ་པ་ཡང་མི་བྱའོ་སྙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་སྒྲུབ་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པ་སྦྱོར་བའི་ལམ་དང༌། སྤོང་བའི་ལམ་མོ། །ཉེས་པ་མང་པོའི་རྐྱེན་ཆགས་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་དེ་དེ་ལྟར་འདུ་བྱེད་དུ་གྱུར་པ་ཉེས་པ་མང་པོའི་སྐྱོན་ཆགས་ཤིང་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་མདོ་ལས་རང་བཞིན་གྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་འགགས་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ན་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་གནས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཡེ་ཤེས་དང་སྙིང་རྗེའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པས་མི་གནས་པའི་ལམ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གནས་པ། དེ་ཡི་ཁྱད་པར་མདོར་བསྡུ་ན། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཤེས་རབ་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར། །ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སྒོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མདོ་ལས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོར་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བས་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་
― DTG116_Page_0168 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་པས་སྣང་བའི་ཚུལ་གྱིས་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡི། །ཡེ་ཤེས་ཆགས་པ་མེད་ཅེས་བརྗོད། །ཤེས་རབ་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །སྣང་བའི་ཚུལ་ཤེས་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས། །གཞན་ཡང༌། འཁོར་བ་དང་ནི་མྱ་ངན་འདས། །མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །མི་འགྲོགས་ཤིང་ནི་མི་གནས་ཏེ། །དེའི་ཚོགས་ནི་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། ཚོགས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཡང་མི་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་ཚན་ལྷག་མ་གསུམ་དག་གི །ཏིང་འཛིན་བསམ་པར་ནུས་པ་དག །གྲངས་བཞིན་དུ་ནི་ཤེས་བྱ་སྟེ། །མདོར་ན་འདི་ནི་བསྡུས་པ་ཡིན། །དེའི་འཁོར་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཡང་རྒྱུ་བཞིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་འཇུག་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ལ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་འཛིན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ནི་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེའི་གནས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ་རྒྱུ་དང་པོའོ། །བག་ཡོད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་གཞི་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། རྣམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པས་སོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པ་ཆོག་མི་ཤེས་པས་ན་བག་མེད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ་རྒྱུ་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་ཞུགས་པ་ཐོབ་པས་ནི་བདུན་པ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཡོན་ཏན་རྣམས་ཁྱད་ཞུགས་པ་ཐོབ་པར་སྒྲུབ་པས་སོ། །རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ལྷག་མ་རྣམས་ཏེ་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུར་
― DTG116_Page_0169 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱུར་པས་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་སྒྲིབ་པ་ཡིན་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྒོ་ནས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བས་སོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་ནི་ལྟ་བ་དང་བཅས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམས་པ་ན་སྙིང་རྗེ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ལ་མི་ལྟ་བར་བསྒོམ་པ་མ་ཡིན་གྱི། འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་བསམ་པ་ཁོ་ནས་བསྒོམ་མོ། །བསམས་བཞིན་དུ་སྲིད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་ནི་བྲལ་བ་དང་མ་བྲལ་བ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་བྲལ་བ་ནི་བྲལ་བ་སྟེ། སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྲིད་པ་དང་མ་བྲལ་བ་ནི་མ་བྲལ་བ་སྟེ། སྲིད་པའི་མཚན་ཉིད་དང་མི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འདི་ནི་རྒྱུ་བཞི་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམ་པར་གཞག་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བརྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བརྟན་པ་ཉིད་ནི་འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དོན་དགུར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དམིགས་པ་ལ་མོས་པས་ངེས་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དམིགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས། དེ་ལྟར་ལྷག་པར་མོས་པས་ངེས་པའི་ཕྱིར་ངེས་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འཁྲུལ་པ་ལ་མི་མཇེད་པ་ནི། དགེ་བའི་བསམ་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། གསེར་བཟང་པོ་བཞིན་ཏེ། དོན་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་ངེས་པ་དག་དང༌། སེམས་ཅན་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་དག་གིས་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །གསང་བའི་གནས་ལ་མི་སྐྲག་པ་ཟབ་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བ་ལ་སོགས་པ་ཟབ་མོ་དག་མཐོང་ན་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །ཐེག་པ་ལས་མི་གཡོ་བ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་བྱང་ཆུབ་
― DTG116_Page_0170 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆེན་པོ་ལ་སེམས་པས་མི་དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་དག་གིས་མི་བཟློགས་པས་ན་ཐེག་པ་ལས་མི་གཡོ་བ་ཡིན་ནོ། །བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ནི་རྒྱུན་མི་གཅོད་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཅས་བྱ་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་འཇུག་ཅིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་བར་སྐབས་སུ་བརྩོན་འགྲུས་ལྷོད་པ་དང་འདོར་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །སེར་སྣ་དང་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ནི་དྲི་མ་མེད་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། དྲི་མ་གཉིས་དང་བྲལ་བས་བསམ་པ་དྲི་མ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ནི་མཐའ་ཡས་པའི་བསམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བསམ་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་སྒོང་དང་མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་དགོད་པར་བྱའོ་སྙམ་པའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་མཆོག་འདོད་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལ་མངོན་པར་འདོད་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་འདོད་ན་ཐར་པ་མཆོག་དོན་དུ་གཉེར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བར་བརྩོན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྙིང་རྗེ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཐབས་ཡིན་ན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁམས་དང་དབང་པོ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་རབ་ཏུ་བརྩོན་པ་ཡིན་ན། ཤེས་རབ་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་གཉིས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་པ་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཤིན་ཏུ་སོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་འདི་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པས་གནས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་རིང་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཚར་བཅོད་པའི་ནུས་པ་ནི་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་མུ་སྟེགས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་དག་ཉིད་ཚར་གཅོད་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེ་ཚོམ་གཅོད་
― DTG116_Page_0171 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ནུས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི། ས་ཡུལ་གང་ཡང་རུང་བ་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པས་སོ། །ཐེག་པ་ལས་མི་གཡོ་བའི་ནུས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྐྱོན་དུ་མཐོང་བས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་དག་ལས་ལོག་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་མི་གཡོ་བ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསང་བའི་གནས་ལ་མོས་པའི་ནུས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་ལ་སོགས་པ་གསང་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཤེས་པར་བྱ་བར་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ན་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། གསང་བའི་གནས་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་མོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་མི་འཐོར་བའི་ནུས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདུད་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་དབྲོག་པར་མི་ནུས་པས་ན་དེ་དག་གིས་རྣམ་པར་མི་འཐོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གཉེན་པོ་བརྟན་པའི་ནུས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གནས་པ་ན་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་བ་གཉེན་པོ་བརྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉེན་པོ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་ནུས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ན་དེ་དག་ཡོངས་སུ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་ཤིང་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཐབས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ནུས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་མངོན་པར་སྒྲུབ་ཅིང་དེ་དག་དང་འབྲེལ་བ་ན་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བར་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །ནུས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ལ་མཐུན་པ་ནི་དེ་དག་དང་མཐུན་པར་གནས་པའོ། །དོན་གྱི་གཟུངས་ཐོབ་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG116_Page_0172 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་ཡི་གེའི་གཟུངས་མ་ཡིན་པའོ། །ལྟག་མཐོང་དང་ཞི་གནས་ཀྱི་སྣང་བ་ནི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་རབ་ཏུ་བརྩོན་པ་དེས་འཐོབ་བོ། །དེའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ནས་ཏེ། སྒྲུབ་པའི་དོན་ལ་རིག་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་ཀྱི་མཛོད་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་རྣམ་པ་བཅུར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐབས་དང་ཤེས་རབ་དག་ཉིད་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐབས་སྙིང་རྗེས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་འཁོར་བ་ལ་མི་གནས་པས་སོ། །ཡུལ་གྱི་ཆ་དཔག་ཏུ་ཡོད་པ་ནི་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རོ། །ཡུལ་གྱི་ཆ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འོད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་དུ་འཛིན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྐེམས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཇོག་པ་དང༌། གཡོ་བར་བྱེད་པ་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་བཞིས་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བདུད་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་འཇུག་པ་དག་སྟེ། བཤད་པ་ལ། བདུད་བཞིའི་ལམ་གྱི་སྤྱོད་པ་ངན་པ་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྔ་མའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་དང་པོར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ས་བདུན་པ་ཡི་འབྲེལ་བ་ནི། །ས་བདུན་པ་ནི་རྒྱུ་ལྔ་ཡིས། །རྣམ་པར་གཞག་པར་འདོད་པ་སྟེ། །འདུ་མི་བྱེད་ལ་དགའ་བ་ཡི། །གཉེན་པོ་རྣམ་གཞག་དང་པོ་ཡིན། །དེ་ཡི་རྣམ་གཡེང་སྤོང་བ་ཡིས། །གཞག་པ་གཉིས་པར་འདོད་པ་ཡིན། །ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་ཐོབ་ནས། །གསུམ་པ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཡིན། །སྔ་ཕྱི་ཡི་ནི་ཁྱད་པར་གྱིས། །གཞག་པ་བཞི་པར་འདོད་པ་ཡིན། །དེ་ཡི་འབྲས་བུ་རྣམ་གཞག་པས། །གཞག་པ་ལྔ་པར་བརྗོད་པ་ཡིན། །དང་པོ་འདུ་བྱེད་མེད་དགའ་བའི། །གཉེན་པོ་ཐབས་དང་ཤེས་པ་ལས། །ཡང་དག་འབྱུང་བའི་ལམ་གཞན་རྩོམ། །ཁྱད་པར་ལྡན་པ་བཅུ་པོ་ཡིན། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི། །མཚན་མེད་པ་ཡི་ཡུལ་ཅན་གྱི། །ཤེས་རབ་ཕལ་ཆེར་མངོན་བྱེད་པས། །འཇུག་ཕྱིར་མངོན་དུ་མི་བྱེད་ལ། །ཕྱིར་ཞིང་བློ་དགའ་འཇུག་པ་ལ། །ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་མ་ཡིན་པ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ཡི་གཉེན་
― DTG116_Page_0173 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོར་ནི། །ལམ་སྒོམ་རྣམ་པ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་ལ་རྩོམ་པ་མེད་པ་ཉིད་ལ་སེམས་དགའ་བ་ཡིན་གྱི་མངོན་པར་མཐོ་བའི་ལམ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱ་བར་རྣམ་པར་གནས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པ་ལས་བསླང་སྟེ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཅིང་འབྱུང་བའི་ལམ་མངོན་པར་མཐོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་ནི་སྙིང་རྗེ་སྟེ། དེས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལྟའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སེམས་ཅན་ལ་ལྟ་བ་དང་བཅས་པའོ། །ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་མཐོ་བའི་ལམ་གཉེན་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལམ་གཞན་ཡིན་ནོ། །དེ་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོ་ནི་གཉེན་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལ། ཅིག་ཤོས་ནི་སྲིད་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་དང་ལུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་རྒྱུ་ཉིད་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པའི་དབང་གིས་སོ། །ཇི་སྲིད་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ལ་ལྟོས་པ་སྟེ། འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་གནས་པར་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ངོ་བོ་སྣ་ཚོགས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་པོ་ཡིན་ཏེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་སྩོགས་པ་ཡང་སྩོགས་པ་ཡིན་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །བདག་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ནས་ཚད་མེད་པ་སྒོམ་པ་ནི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ལས་ཀུན་དུ་བསྲུང་བའི་རྒྱུ་ནི་ཆོས་བདག་མེད་པ་ལ་འཇུག་པ་རྟོགས་པའོ། །དེས་ན་དེ་ལྟར་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་ཚད་མེད་པ་བསྒོམས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལོག་པ་མི་སྒྲུབ་སྟེ། ཚད་མེད་པ་བཞི་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཡང་མི་གཏོང་བ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ་རྒྱུ་གཉིས་པའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀུན་དུ་བསྲུང་བའི་རྒྱུ་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཡིན་
― DTG116_Page_0174 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། དེས་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ལེགས་པར་འཕེལ་བར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བསོད་ནམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཚོགས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ནི་གང་དག་གིས་དེ་དག་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ལེགས་པར་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པས་སོ། །དེའི་ཁྱད་པར་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེའི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་འདིར་ལོངས་སྤྱོད་དང་ལུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་སྦྱར་ཏེ། དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་རྒྱུའོ། །དེ་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ཆོས་གང་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་གང་གསུངས་པ་སྟེ་གསུམ་པའོ། །རྒྱུ་རྣམ་བདུན་པོ་གང་ཡིན་པ། །རྒྱུ་བཞི་པར་ནི་འདོད་པ་ཡིན། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་རྒྱུ། །སྒོ་བདུན་དག་ནས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གཅོ་དང་རྗེས་མཐུན་བྱེད་པ་ཡིས། །བསམ་བཞིན་སྲིད་པ་འཛིན་པ་ཡིན། །གཙོ་བོ་དང་མཐུན་པར་བྱེད་པས། གཙོ་བོ་དམ་པས་སེམས་ཅན་གཞན་གདུལ་བའི་ཕྱིར་གཙོ་བོར་གྱུར་ཅིང་དེ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་པའི་རྒྱན་རྣམ་པར་སྒྲུབ་པ་ཡང་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྒྱན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འདི་ནི། ཁམས་གསུམ་པའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བར་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་སྤོང་བའི་ཕྱིར། །གཉེན་པོ་ཉེ་བར་སྟོན་པའོ། །དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་ཉེ་བར་སྟོན་ཏེ། འདི་ལྟར་བདག་ཉིད་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་འགགས་པས་ཤིན་ཏུ་ཞི་ཞིང་ཉེ་བར་ཞི་བས་སོ། །ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་མེད་པས་ཞི་བའོ། །བག་ལ་ཉལ་ནི། ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་ཏེ། དེ་མེད་པས་ཉེ་བར་ཞི་བའོ། །འདི་གཉི་ག་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་དང་འབར་བ་ཐམས་ཅད་དང་འབྲེལ་བས་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏེ། འབར་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་ཉོན་མོངས་པ་དང་འབར་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཡང་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཞེས་འབྱུང་བ་ལ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བ་ནི་ཆོས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདིས་ཉོན་མོངས་པ་
― DTG116_Page_0175 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་རབ་ཏུ་ཞི་བར་འགྱུར་བས་སོ། །གནོད་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པ་ནི་ས་ལྔ་པ་ལས་གནོད་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དོན་དང་བྱ་བ་བརྗེད་པའི་གནོད་པ་དང༌། ལྟ་བ་ངན་པ་དང༌། བློ་ཆུང་བའི་གནོད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བླངས་པའི་ནོར་མ་སྦས་པའི་གནོད་པ་དང༌། འདུ་བ་དང་འགོད་པ་ལ་རྨོངས་པའི་གནོད་པ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ལས་བྱ་བ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཚད་མེད་པའི་བསམ་པ་ཡང་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །ལས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པའོ། །རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ནི་ཐ་དད་པའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ཚད་མེད་དེ་ཐབས་དུ་མ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་དེ་ཉིད་ཚད་མེད་པ་ཡིན་ཏེ་རྣམ་པ་མང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བསམ་པ་ནི་དེ་སྒྲུབ་པར་སེམས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ལས་བྱ་བ་ལས་སུ་བྱ་བ་དེ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པོ། །ཆོས་མཉམ་པའི་ཕྱིར་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་སུ་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུ་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྒྱན་རྣམས་སྒྲུབ་པ་ཡང་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཞེས་གང་གསུངས་པ་སྟེ། འདིར་ཡང་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་རིམ་པ་གཞན་དུ་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །བསོད་ནམས་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དད་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ལྟ་བ་དང། ཆོས་མཉན་པ་དང༌། གུས་པར་སྨྲ་བ་དང༌། ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པའི་བསྙེན་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་དང༌། གདུགས་དང་རྒྱལ་མཚན་དང༌། བ་དན་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་དབུལ་བ་མཆོད་པ་སྦྱར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། གཟུགས་དང་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོའི་རྒྱན་རྣམ་པར་སྒྲུབ་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་བསྐོར་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དབྱངས་དང་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་ཕྱེ་བས་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཡང་མངོན་པར་སྒྲུབ་བོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དབྱངས་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བ་ལས་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་སྟེ། དེས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་གསུམ་གྱི་རྒྱན་ནི་དེ་དང་མཐུན་པར་སྟོན་པ་སྟེ། འདི་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་གསུམ་པོ་བརྒྱན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་མངོན་པར་སྒྲུབ་པོ། །
― DTG116_Page_0176 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲིས་པ་ལུང་སྟོན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། བསྐལ་པ་བགྲངས་པའི་མཆན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཤེས་པ་ལ་ཡང་འཇུག་པ་ཡིན་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བསྐལ་པ་བགྲངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་གང་གིས་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ལ་ཡང་འཇུག་ཅིང་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རབ་ཏུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་རྒྱུ་རྣམ་པ་བདུན་པོ་འདི་ནི་རྒྱུ་བཞི་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གཉེན་པོ་དང་བཅས་པ། །ལམ་ནི་བཅུ་པོ་རྣམས་ཡིན་ཏེ། །སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་ལ་སོགས་པ། །གཉེན་པོ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པའི་ཡིད་དང་ཡང་ལྡན་ལ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཡང་སྩོགས་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡ་མཚན་ཆེ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཡང་མི་དམིགས། མཚན་མ་མེད་པ་ནི་མཚན་མ་མེད། སྨོན་པ་མེད་པས་ནི་མི་སྨོན་པ་ཡིན་ན། ཚོགས་སྩོགས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ངོ་མཚར་ཆེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལ་དགའ་བ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ལ་དགའ་བ་བཟློག་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་ལ་སེམས་དགའ་བ་ཡིན་གྱི། མངོན་པར་མཐོ་བའི་ལམ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་ནས། དེ་ལ་དགའ་བ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་མཐོ་བའི་ལམ་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་མཐོ་བའི་ལམ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལ་བརྩོན་པས་དེ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལ་དགའ་བར་གྱུར་ན་མི་རུང་ཞེས་མངོན་པར་མཐོ་བའི་ལམ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལ་དགའ་བ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་རྣམ་པ་བཅུ་བསྟན་པ་མཛད་དོ། །སྣང་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཡང་དང་
― DTG116_Page_0177 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཡི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་ནི། །གཉེན་པོ་གཞན་རྣམས་གཉིས་སུ་བརྗོད། །ཚད་མེད་རྣམ་པ་དག་གིས་ནི། །གཉེན་པོ་སྒོམ་པ་གང་ཡིན་དང༌། །འདུ་བྱེད་མེད་ཅིང་བརྩལ་མེད་པར། །འབྱུང་བའི་ལམ་ལ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ཡི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ནི། །དེ་ཡི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་སྟེ། །ལམ་གཞན་རྩོམ་པའི་ཁྱད་པར་གྱི། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་སྒོམ་རྣམ་འདི་དག་སྟེ། གང་དག་གི་དོན་བྱེད་པ་དང༌། །གནས་གང་ཡིན་དང་གང་གིས་དང༌། །ཇི་ལྟར་གང་དུའི་བྱེ་བྲག་གིས། །མདོར་ན་སྒོམ་པའི་རྣམ་པ་ནི། །བཅུ་པོ་འདི་དག་རབ་ཏུ་བསྒྲགས། །གང་དག་གི་དོན་བྱེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་པ་ལ་ཡང་འཇུག་ལ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པ་དང༌། འདུལ་བའི་ཕྲིན་ལས་ཚད་མེད་པ་ལ་ཡང་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་པ་མི་གཏང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐབས་གང་གིས་བྱ་བ་དེ་ཚིག་གཉིས་པས་བསྟན་ཏེ། གཉི་ག་བྱ་བ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འོག་མ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གནས་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མང་པོ་ཚད་མེད་པ་ལ་ཡང་འཇུག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མང་པོ་ཚད་མེད་པ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཆོས་ཐ་དད་པ་ཚད་མེད་པ་ལ་ཡང་འཇུག་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་ཐ་དད་པས་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཐབས་ཡིན་པའོ། །ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ཚད་མེད་པ་ལ་ཡང་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་སྣ་ཚོགས་པ་ཤེས་པར་ནུས་པ་ཉིད་དོ། །བསྐལ་པ་བགྲངས་པ་ཚད་མེད་པ་རྟོགས་པ་ལ་འཇུག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དུས་ཀྱི་ཚད་ཉིད་ཤེས་པར་ནུར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་སོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་སེམས་འདྲ་བར་འཇུག་པ་ནི་ཇི་
― DTG116_Page_0178 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱའི་སེམས་དང་མཐུན་པར་དགེ་སློང་གཉིས་སྤྲུལ་པར་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །ལུས་འདྲ་བར་འཇུག་པ་ནི་བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པས་གདུལ་བར་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་ཀུན་དུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལ་མོས་པ་བཟློག་པ་ནི་དེ་གཉི་ག་མཐུན་པར་འཇུག་པས་ལྷ་ལ་མོས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཟློག་པར་བྱེད་ཅིང་སེལ་བར་བྱེད་པའོ། །སྔོན་གྱི་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་སྔོན་གྱི་ཚེ་རབས་གཞན་ན་གོམས་བ་དེའི་རྒྱུས་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དང་འབྲིང་དང་རྣོན་པོ་རྣམས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ལ་ཅི་རིགས་པ་ནི་གང་ལ་ཆོས་གང་ཞིག་འཚམ་པ་དེ་སྟོན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པས་དབང་པོ་ཚད་མེད་པ་ལ་འང་འཇུག་ཅེས་གང་གསུངས་པ་སྟེ། བསམ་པས་དང་པོ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བར་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །གསུང་བརྗོད་པས་སེམས་ཅན་གཞན་ཚིམ་པར་མཛད་པ་ཚད་མེད་པ་ལ་ཡང་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིམ་པ་འདིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཉེན་པོའི་གདམས་ངག་རྗེས་སུ་སྟོན་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཐ་དད་པ་ཚད་མེད་པ་ལ་ཡང་འཇུག་ལ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་དང་མཐུན་པའི་གཉེན་པོ་རྣམ་པར་སྦྱར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་རབ་འབྱམ་ཚད་མེད་པ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ལ་ཡང་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་གཉེན་པོ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་སྟེ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ལམ་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པ་ལ་མོས་པ་ཡིན་པས་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་འགྲུབ་པ་ལ་ཡང་འཇུག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེར་ཚོགས་བསྩགས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡེ་ཤེས་ཟབ་མོའི་སྒོར་འཇུག་པ་བསྟན་པ་ཚད་མེད་པ་ལ་ཡང་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་དེ་དག་གི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ཚད་མེད་བ་ལ་ཡང་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་དེ་དག་ཁྱད་པར་དུ་གཟུང་ནུས་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་འཇུག་པ་བསྟན་པ་ཚད་མེད་
― DTG116_Page_0179 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་ཡང་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བ་ལ་གཟུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷུན་གྲུབ་རྟོག་པ་མེད་པ་ཡིས། །ལམ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་འགྱུར་བ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་མེད་ལམ་གྱི། །སྦྱོར་བ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན། །ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྱེ་བྲག་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱོད་ལྡན་པ། །དེ་ཡི་རྣམ་གཡེང་སྤང་བའི་ཕྱིར། །ལམ་གཞན་དག་ལ་མི་གཡོ་བའི། །རབ་ཏུ་གནས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །དེའི་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་གཞན་རྩོམ་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། མི་གཡོ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །ཟུང་དུ་འབྲེལ་བ་རྒྱུ་བཞི་ཡིས། །རྣམ་པར་གཞག་པར་འདོད་པ་སྟེ། །ལམ་ནི་ཅིག་ཅར་འབྱུང་འགྱུར་ཞིང༌། །དེ་ཡང་རྒྱུན་ཆགས་འབྱུང་བ་དང༌། །མོས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། །དོན་ཆེན་བྱེད་པ་གང་ཡིན་གྱི། །བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ནི་རབ་དབྱེ་བ། །རྒྱུ་བཞི་པ་ནི་ཡིན་པར་འདོད། །དེ་ལ་སྐད་ཅིག་གཅིག་འབྱུང་བ། །ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་འདོད། །ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་ལམ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཡང་མངོན་པར་སྒྲུབ་ཅིང་མི་ལྡང་སྟེ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྤྱོད་ལམ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། །བར་ཆད་མེད་པར་འབྱུང་བར་བཤད། །དེ་འགྲོ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྒྲིབ་པ་ཡང་དག་སྤང་བའི་ཕྱིར། །མོས་པ་རྣམ་པར་དག་འགྱུར་ཏེ། །གང་ཕྱིར་སྒྲིབ་ལས་རྣམ་དག་པས། །སྒྲིབ་པ་མེད་པར་བཤད་པ་ཡིན། །སྒྲིབ་པ་མེད་པས་སྤྱོད་ལམ་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་ཤིང་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཚད་མེད་དེ་དག་ལ། །བཀྲ་བར་བྱེད་པ་རྣམ་གནས་པ། །འདུ་ཤེས་སེམས་འདུན་བྱེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན། །འདུ་ཤེས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་དང་མི་འབྲལ་བ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཚད་མེད་པ་དེ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་
― DTG116_Page_0180 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་པ་ལ་ཡང་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བཤད་པ་རྣམས་ལའོ། །བཀྲ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསལ་བར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པས་མཚན་མ་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་འདུས་ཞེས་སོ། །མངོན་དུ་ཉིད་འདུན་པ་སྟེ་དེ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །སེམས་ཀུན་ལ་ནི་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡི། །ཆོས་བཅུ་ཡང་དག་འགྲུབ་པ་ནི། །དོན་ཆེན་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །དེའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་རེ་རེ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འདི་ནི་མདོ་ཉིད་ལས་ལེགས་པར་བཀྲོལ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མ་ཕྱེ་བའོ། །གཞི་ནི་སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བར་ཟད་དོ། །རྒྱུ་བཞི་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི། །ཕྱོགས་མཐུན་རྣམ་པར་གཞག་པར་འདོད། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྐབས་ཀྱིས་ན། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་བཅུར་གཞག་གོ །སེམས་ཅན་སྨིན་བྱེད་སྐབས་ཀྱིས་ན། །དེ་སྡུད་བྱེད་པ་ཡང་དག་གཞག །ཉོན་མོངས་སྒྲིབ་པ་དག་བྱའི་ཕྱིར། །གནས་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་གཞན། །གང་ལ་གནས་ཏེ་གང་སྒོམ་ཞིང༌། །སྒོ་གང་དག་གིས་དག་འགྱུར་བའོ། །གནས་དག་ནི་ཤེས་རབ་དང་བདེན་པ་དང། ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་གནས་རྣམས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་བདེན་པ་རྣམས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱང་སྤང་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཡང་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདིས་ནི་བདེན་པ་བཞི་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་བསྟན་ཏོ། །སྤངས་པ་དང་ཉེ་བར་ཞི་བ་དག་གིས་ནི་འགོག་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དག་ནི་ཀུན་འབྱུང་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་སྟེ། བདེན་པ་གནས་སུ་གྱུར་པ་དེ་དག་ལ་གནས་ཏེའོ། །གང་ཞིག་བསྒོམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་རྣམས་སོ། །སྒོ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་པོ་དག་གིས་སོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དག་བྱའི་ཕྱིར། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་རྣམ་གཞག་གོ །རྒྱུ་བཞི་པ་ཡིན་ཏེ། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། མདོར་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་
― DTG116_Page_0181 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྔ་ཕྱི་དག་གིས་དག་ལས། །བདུན་པ་ཡི་ནི་ཁྱད་པར་གཉིས། །ཁྱད་ཞུགས་དམན་པས་ས་ཡི་ནི། །ལྟོས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གཞག །འདི་ས་འོག་མ་དག་པས་ནི་ཁྱད་ཞུགས་པ་ཡིན་ལ། གོང་མ་དག་པས་ནི་དམན་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་ཞུགས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་སྤྱོད་པ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པའི་ལམ་མོ། །དེ་ནི་ས་འདི་ལ་མངོན་པར་མཐོ་བའི་ལམ་གཉེན་པ་དང་བཅས་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་རྟོག་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་སྤྱོད་པ་གནོན་པས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྐྱེད་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅེས་སྨོས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དང་པོ་ལ་ནི་སྨོན་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་སྦྱོར་བ་རྣམས། །འབད་དང་བཅས་པས་ཡོངས་བསགས་ཕྱིར། །གོང་མའི་ས་ལས་ལྟོས་ནས་ནི། །དམན་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན། །གོང་མ་རྣམས་ན་ནི་འབད་པ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ནི་ཀུན་ཉོན་མོངས། །གང་ཕྱིར་རྩོལ་བཅས་འཇུག་ཡིན་གྱི། །འདི་ལ་ཉོན་མོངས་སྤྱད་བྱས་པའི། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་མི་འཐད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡིན་ཏེ། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དང་པོ་ཁོ་ན་ནས་གཟུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་ས་བདུན་པོ་རྣམས་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་སྤྱོད་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་ཞེས་ནི་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་
― DTG116_Page_0182 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་མི་བརྗོད་དོ། །རྣམ་པར་སྨིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡི། །ལམ་མ་ཐོབ་ཕྱིར་ཀུན་ཉོན་མོངས། །སྤངས་པའི་ཕྱིར་ན་དཔེ་དང་འདྲ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་ལུས་བཞིན་ནོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་འདི་ལྟ་སྟེ། །དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ནི་ལྷའི་གླང་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཞོན་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་དེ་ཉོན་མོངས་མེད། །མ་ཡིན་ཉོན་མོངས་བཅས་མིན་ཏེ། །རྣམ་པར་སྨིན་ལམ་མ་ཐོབ་ཕྱིར། །ཉོན་མོངས་པ་ནི་མི་འབྱུང་ཕྱིར། །གོང་མ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལམ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ལྷག་པར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ས་སྔ་ཕྱི་ལས་ཁྱད་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ལས་དག་ཏིང་འཛིན་ཐོབ་པ་དང༌། །ས་ལས་ཡང་དག་འདས་པ་དང༌། །གནས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱུར་པ། །ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ན་རྒྱུ་བཞི་ཡིས། །ལམ་ནི་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བ་ཡི། །འབྲས་བུ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །ལས་རྣམས་དག་པ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་ཤེས་བྱ། །དེ་ལ། དང་པོ་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་པས། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམས་ནི་རྣམ་དག་ཡིན། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བདུན་པ་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པས་ལུས་ཀྱི་ལས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ས་གཉིས་པ་ཁོ་ན་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བདེན་གྱི་སྦྱོར་བའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་ས་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །ས་ལྔ་པ་ལས་བསྟན་པ་ཡི། །འཇིག་རྟེན་ཤེས་པ་རྣམ་དག་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལྔ་པ་བཟོའི་གནས་དང་ལས་ཀྱི་གནས་གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་དང་
― DTG116_Page_0183 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྦྱོར་བ་བསྟན་པ་ཡི། །ལུས་ནི་ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་ཕྱིར། །ལུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འཐོབ་པ་སྟེ། །སློབ་དཔོན་ཉིད་དུ་གྲགས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བསམ་གཏན་ལ་སོགས་ཁྱད་པར་གྱི། །མཐུ་སྟོབ་ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་ཕྱིར། །ནུས་པའི་ཁྱད་པར་འཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། བསམ་གཏན་རྣམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། དེ་བས་ཀྱང་ཤས་ཆེར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་འཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་རྣམས་འཐོབ་པ་རྣམ་པ་བཅུར་བཤད་དོ། །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དོན་ལས་བརྩམས་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། དེའི་རྟེན་གང་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་དེ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དོན་ལས་བརྩམས་པའོ། །ཚིག་གཅིག་ལ་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་མར་འབྱེད་པ་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ནི་དོན་དུ་མར་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཉིད་དེ། ཁྱད་པར་གྱི་བློ་གྲོས་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །ཁྱད་པར་ནི་བྱེ་བྲག་སྟེ། དེ་ལ་བློ་གྲོས་སེམས་པ་ཡོད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་གཅིག་ལ་རྣམ་གྲངས་དུ་མ་དག་གིས་སྟོན་པ་དེ་ལས་བརྩམས་ནས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་དོན་གྱི་མཛོད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ་དོན་གྱི་མཛོད་བཞི་ནི་སྒྲའོ། དེ་ལས་ཉན་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་འདྲེན་ཅིང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་ན་འདིའི་ངོ་བོ་དུ་མ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །རིག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ནི་རྒྱུ་ཉིད་དེ་དེ་ཤེས་པའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་དེ་ཉིད་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལ་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་རྩ་བ་ཤིན་ཏུ་གནས་པས་བརྟན་པ་ཡོད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པས་རྩ་བ་བརྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་ལྷག་མ་བཞི་ནི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་བཞི་རྣམ་པར་སྦྱོང་བ་ལས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དང་མངོན་པར་ཤེས་
― DTG116_Page_0184 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སྒོ་ནི་རྒྱུ་སྟེ་སྒོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ནི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་ལ་སྒྲིབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྒྲིབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕན་ཡོན་རབ་ཏུ་བརྗོད་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཟབ་པ་དང༌། རྒྱ་ཆེ་བ་རྣམས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དོན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མཛོད་སྟོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཉིས་ཀྱི་སྒོ། སྒོ་མོ་གང་ཡིན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མི་གནས་པའི་ལམ་ལ་སྒྲིབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་གཉེན་པོ་ཡང་བྱེད་དེ། ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྙིང་རྗེའི་སྟོབས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་སྙིང་རྗེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་ལམ་སྒྲུབ་པ་ནི་རྩོལ་བ་མེད་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་མེད་པར་མཚུངས་པ་ལ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དབང་གིས་ན། །ལས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དག་གིས་ཡང༌། །ཁྱད་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན། །སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། །ས་བདུན་པ་ནི་ཡོངས་སྦྱངས་དང༌། །སྣང་བ་དག་གིས་སྔ་མ་ཡིན། །ས་རྣམས་ལ་ནི་ཁྱད་ཞུགས་ཏེ། །ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པར་སྣང་བར་གྱུར་པ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བློ་ལྡན་སྦྱོར་བ་མཐར་ཐུག་པའི། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། །རང་གི་ཡུལ་ནི་ཤེས་པ་ལ། །གནས་པ་ཡིན་ཞེས་མངོན་པར་བརྗོད། །ཚད་མེད་ཅེས་ནི་རབ་བརྗོད་ན། །མང་བ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འཛིན། །མཐུ་དག་གི་ནི་སྒོ་ནས་ཀྱང༌། །ཚད་
― DTG116_Page_0185 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་ཅེས་ནི་ཡང་དག་བསྟན། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་ལས་ལས་ཁྱད་པར་དུ། །ཟབ་ཅིང་རྣམ་པར་དབེན་པ་དང༌། །རབ་ཏུ་རྒྱུ་བ་མེད་པའི་ལས། །དེ་ཡིས་ཐོབ་པ་ཡིན་ཞེས་བཤད། །རིང་དུ་སོང་ཕྱིར་ཟབ་པ་ཡིན། །ཉོན་མོངས་སྤངས་ཕྱིར་དབེན་པ་ཡིན། །འོག་མའི་ས་ལ་མི་རྒྱུ་ཕྱིར། །རྒྱུ་བ་མེད་ཅེས་བཤད་པ་ཡིན། །ཡང་དག་མཐའ་ལ་གནས་གྱུར་ཅིང༌། །འགོག་པ་མངོན་སུམ་མི་བྱེད་པ། །གང་ཡིན་འདི་ནི་གནས་པ་ཡི། །ཁྱད་པར་དུ་ནི་འདོད་པ་ཉིད། སྙོམས་པར་འཇུག་པས་གནས་པ་ཡི། །ཁྱད་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ནས་ནི། །རྒྱུ་བའི་སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་ནི། །རྣམ་པ་བརྒྱད་དག་ཡང་བཤད་དོ། །བསོད་ནམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་འཁོར་བའི་སྒོ་ཡང་སྟོན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་གཉེན་པོ་ནི་འདིའི་བསམ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གནས་པ་ཡང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འོག་མ་དག་ལ་ཡང་ཚིག་གཉིས་པ་ནི་གཉེན་པོ་འཛིན་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་འཁོར་མང་པོས་ཀུན་ནས་བསྐོར་བར་ཡང་སྣང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོ་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་སོ། །དེ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་མང་པོ་ཉིད་དོ། །སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཁམས་གསུམ་པར་ཀུན་དུ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསམས་བཞིན་དུ་སྲིད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཐབས་ཐབས་ཀྱིས་ཀྱང་རབ་ཏུ་འབར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ནི་རིགས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་དགོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་བོར་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཡང་འཇུག་ལ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ས་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ནི་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གིས་གདུལ་བར་བྱ་བ་རྣམས་ལ་དེ་ལྟར་ཀུན་དུ་བསྟན་པས་ཐེག་པ་གཉིས་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདུད་ཀྱི་ཡུལ་ནི་ཟས་དང་ཉལ་བ་དག་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་གནས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ནི་སྟོན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ནི་ཡུལ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདུད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་སྟོན་
― DTG116_Page_0186 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ནི་འཆི་འཕོའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། ན་བ་དང་རྒ་བ་དང་འཆི་བ་ཀུན་དུ་བསྟན་པས་འཆི་འཕོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་ན་སྐལ་བ་མཉམ་པར་ཉེ་བར་འགྲོ་བས་ལྟ་བ་ངན་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ནི་ལྟ་བ་ངན་པ་ལ་ཆགས་པ་ལས་རྣམ་པར་བཟློག་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་དང་མཐུན་པར་འགྲོ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་བཟོའི་གནས་ཀྱི་ལམ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པས། སྔར་བཤད་པའི་གནོད་པ་རྣམ་པ་བཞི་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ནི་གནོད་པ་ལས་རྣམ་པར་བཟློག་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ལས་ལྷག་པའི་ལུས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་རྣམ་པར་བཟློག་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་མི་དགའ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཆགས་པ་རྣམ་པར་བཟློག་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་འཛིན་པའི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་འདི་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བར་རིག་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །འདི་ཡན་ཆད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་མེད་བས་ན་སྦྱོར་བའི་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྲོ་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྦྱོར་བའི་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་འོད་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཉི་མའི་འོད་ཀྱི་དཔེས་ནི་ཟླ་བའི་འོད་ཀྱི་དཔེས་བསྟན་པས་སྔ་མའི་ཡེ་ཤེས་པས་འདི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཉི་མའི་འོད་ཀྱིས་དེའི་འོད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མའི་ཚུལ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་དག་གིས། །ས་བརྒྱད་པ་ནི་གཞག་པར་འདོད། །ས་རྣམས་དག་ནི་བསྡུ་བ་དང༌། །རྣམ་དག་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་དང༌། །རྣམ་དག་གནས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། །ཞིང་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། །དབང་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། །ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང༌། །ངེས་ཚིག་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ། །རྒྱུ་ནི་བདུན་པར་འདོད་པ་སྟེ། །ས་བརྒྱད་པ་ཡི་བསྡུ་བའི་ཚུལ། །འདི་ཡིན་བར་ནི་རབ་ཏུ་བསྟན། །ཡོངས་སུ་སྤྱད་པར་བྱ་བའི་ས་དག་ནི་བདུན་ཏེ།
― DTG116_Page_0187 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་དག་ཏུ་སྦྱོར་བའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་པར་བྱ་བ་ལེགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་བསྡུ་བ་ནི་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྙད་པའོ། །སྨྲས་པ། དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་བསྡུ་བ་ནི། །རྒྱུ་གཉིས་དག་གིས་བརྗོད་བྱ་སྟེ། །སྤྱིར་ནི་བསྡུ་བར་བྱ་བ་དང༌། །སོ་སོ་རེ་རེ་ནས་བསྡུ་བའོ། །རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དག་གིས། །སྤྱིར་བསྡུ་བར་ནི་འདོད་པ་ཡིན། །སོ་སོ་ནས་ནི་རྣམ་བདུན་ཏེ། །འདི་ནི་བསྡུས་པར་གཞག་པ་ཡིན། །རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལེགས་པར་བྱས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་འདི་དག་ཏུ་ལེགས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ས་བདུན་པོ་དག་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན། འོ་ན་དང་པོ་ཁོ་ན་ལ་དེ་རྟོགས་ན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། གོང་ནས་གོང་དུ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་དུ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ལམ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐབས་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའོ། །ཤེས་རབ་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་ཡུལ་ཅན་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀྱིས་ལམ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་གནས་པའི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །ཚོགས་ཤིན་ཏུ་བསྩགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བདུན་པོ་དེ་དག་ཉིད་ལ་ཚོགས་ཤིན་ཏུ་རབ་ཏུ་བསྩགས་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བས་བསྡུས་པའི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སྤྱིར་བསྡུ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །སྨོན་ལམ་ཤིན་ཏུ་བཏབ་པ་ཞེས། །བྱ་བ་ལ་སོགས་རྣམས་ཀྱི་ཚིག །ལྷག་མ་བརྒྱ་པོ་དག་ཁོ་ནས། །སོ་སོ་ནས་ནི་བསྡུ་བ་ཡིན། །སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་བཏབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་དང་པོ་བསྡུ་བ་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་གཉིས་པ་སྟེ། །དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐེག་པ་དམན་པ་བོར་ཏེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཁོ་ན་ལ་བསམ་པ་ཆེས་བརྟན་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་མཛད་དོ། །རང་གི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་གསུམ་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལས་མི་ཉམས་པའི་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་
― DTG116_Page_0188 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཤེགས་པའི་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བཞི་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཆོས་ལུང་གི་ཆོས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་རྟོགས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ་གཉི་ག་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དང་མཚུངས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་སྟེ། དེ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པའི་བརྣག་པ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་ལྔ་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་དག་པ་ལ་སེམས་ཀྱི་བསམ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཇི་སྐད་བཤད་པ་དག་གིས་ལྷག་པའི་བསམ་པའི་བརྣག་པ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མངོན་པར་འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་དྲུག་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རིམ་བཞིན་དུ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མངོན་པར་འཕགས་པ་ཉིད་དོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མངོན་པར་འཕགས་པ་ཉིད་དོ། །སྙིང་རྗེ་དང་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱོར་བ་མི་གཏོང་བ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལམ་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བདུན་པ་བསྡུ་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། །རིམ་བཞིན་དུ་ལམ་གཞན་རྩོམ་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱོར་བ་མི་གཏོང་བ་ཉིད་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལམ་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་བསྡུ་བ་ནི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱ་བའི་ས་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ། རྩོལ་བཅས་ཡེ་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས། །བསྡུས་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་ནི། །ས་བདུན་རྣམ་པར་སྦྱང་བྱས་ནས། །མི་སྐྱེ་བ་ཡིས་རབ་ཕྱེ་བའི། །བཟོད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་འཐོབ།། དེའི་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རྣམས་གཟོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ནི་ད་གཟོད་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་ཆོས་འདི་དག་ནི་རྣམ་པར་གནས་པ་ཁོ་ནའོ། །གང་ལ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ལའོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་སྔ་ནས་ཡོད་པའི་
― DTG116_Page_0189 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉེན་པོར་བརྗོད་དོ། །གསར་དུ་ཡོད་པ་དེའི་གཉེན་པོར་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། སྔོན་མེད་པ་ལས་དབྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་འདི་དག་སྔ་ནས་རྣམ་པར་གནས་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་དེའི་གཉེན་པོར་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། གང་གིས་འདི་དག་མཚོན་པར་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་དེ་དག་མེད་དོ། །ཕྱི་མའི་མཐར་ཡོད་པ་དེའི་གཉེན་པོར་བྱུང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། བྱུང་བ་ནི་ཕྱི་མའི་མཐར་ཡོད་པ་ཡིན་གྱི་མ་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ན་ཡོད་པ་དེའི་གཉེན་པོར་འཇིག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། བྱུང་བ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་འཇིག་གི་མ་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྫོགས་པ་ཡོད་པ་དེའི་གཉེན་པོར་ཐུག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། ཐུག་པ་ནི་རྫོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་གཉེན་པོར་འཇུག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། འཇུག་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་གྱི་མི་འཇུག་པ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་ཁོ་ནས་སྐྱེ་བ་མེད། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བ། །བདག་མེད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ། །རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། གཉིས་པོ་མེད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་དག །འཕེལ་འབྲི་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིས། །དུས་གསུམ་དུ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད། །དེ་ལ་གྲངས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མེད། །འདི་ནི་གྲངས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མི་སྐྱེ་བ་སྟེ། ཐོག་མ་དང་དབུས་དང་ཐ་མ་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་རྣམས་ཀྱི་ནི་བྱེ་བྲག་གང༌། །རྣམ་པ་མང་པོར་ཡོངས་བརྟགས་པ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་མཉམ་མཐོང་ཕྱིར། །དེ་ཡི་བྱེ་བྲག་མ་སྐྱེས་པ། །ལས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མི་སྐྱེ་སྟེ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལྟར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་
― DTG116_Page_0190 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ནས་འཇུག་གོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ནི་མི་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །བཟོད་པའི་དམིགས་པ་རབ་བརྟན་ནས། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། །བྲལ་བས་འཇུག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན། །འདིར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་སེམས་སོ། །རློམ་སེམས་ནི་ཡིད་དོ། །ཡུལ་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། །དེ་དག་གིས་བསྡུས་པ་དག་གོ །སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་དང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེ་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་ལ་འདུ་ཤེས་སྨོས་པ་ནི་འདུ་ཤེས་ཁྱད་པར་ཅན་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གཞན་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་འདུ་ཤེས་གཞན་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐོགས་པ་ནི་རྩོལ་བའོ། །དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་རྒྱུ་བའོ། །ནམ་མཁའ་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པས་སོ། །བླ་གབ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཞུགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བླ་གབ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཟབ་མོ་ཐོབ་ཕྱིར་ཁྱད་པར་དུ། །འཕགས་པའི་གནས་པ་ཐོབ་པ་སྟེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་པ་ཟབ་མོ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེའི་ཟབ་པ་ཉིད་ནི་མདོ་ལས་འབྱུང་བའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་བདུན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། །རིང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཐ་མི་དད། །དེ་བཞིན་མཚན་མ་བྲལ་བ་དང༌། །ཚད་མེད་པ་དང་མི་འཕྲོགས་དང༌། །ཉེས་པ་སྤངས་ཕྱིར་དབེན་པ་དང༌། །གཉེན་པོ་ལ་ནི་མངོན་ཕྱོགས་ཕྱིར། །དབེན་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པའོ། །རིང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པའི་ས་བཟློག་པས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇུག་པ་ཟབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་རིང་བ་ཡིན་ནོ། །ཐ་མི་དད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དག་པ་པ་རྣམས་དང༌། ཐུན་མོང་བའི་ཟབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་ཟབ་པ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་སྣང་བ་མེད་པར་གྱུར་བས་དེ་བཞིན་
― DTG116_Page_0191 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཉིད་འདུ་ཤེས་ཀྱི་འཛིན་པ་ངན་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཕྱིར་བཟློག་པ་ཡིན་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དགག་པའི་ཕྱིར་འཛིན་པ་ངན་པ་སྨོས་སོ། །ཚད་མེད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཞུགས་པས་སྒྲུབ་པ་ཟབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མི་འཕྲོགས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་འཕྲོགས་པའི་ཕྱིར་ཟིལ་གྱིས་མི་གནོན་པ་ཟབ་པ་ཉིད་དོ། །དབེན་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བསྲབས་པ་ཟབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་ལས་དབེན་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ནི་གཉེན་པོ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཟབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཐམས་ཅད་ལས་དབེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བའི་སྒོ་ནས་གནས་པ་ཟབ་མོ་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་ནོ། །གཡོ་བ་དང་རློམ་སེམས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་གི་གནས་སེམས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབད་པ་དང་བཅས་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པའི་ལམ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་འབད་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྩོལ་བ་དེའི་གཉེན་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་རྩོལ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པ་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་རྩོལ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱི་རྩོལ་བ་དང་བྲལ་ནས་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་འབྱུང་བ་བཞིན་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་གནས་པ་ཉིད་དོ། །དཔེར་ན་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་ལས་སད་པ་ལ་འདུ་ཤེས་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་གནས་པ་དེ་ལ་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་བཟློག་པའི་འདུ་ཤེས་ཡོད་དོ། །བཟློག་པ་འདི་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཞི་བ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ལ། །འདུ་ཤེས་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ནི། །ཡང་དག་ཤེས་པའི་དབང་གིས་ནི། །མཚན་མ་རྣམས་ནི་འཇིག་ཕྱིར་རོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་འདི་ལྟ་སྟེ།
― DTG116_Page_0192 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔེར་ན་མི་ཞིག་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པའི་རྨི་ལམ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། འབད་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཁྱད་བར་དུ་འཕགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འབད་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཉིས་སུ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་སྣང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་གཉིས་སུ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡུལ་ལ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མཚན་མ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་སྣང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། མཚན་མ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་སྣང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་བ་དང༌། །འདྲ་བའི་དཔེ་ནི་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་འོག་མའི་ས་པ་ཡི། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རིང་གྱུར་འདོད། །དེ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ལ་ནི། །སེམས་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་ཡང་ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་སྟེ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་མེད་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་ན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་རྣམས་སོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་གང་ཟག་གི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་དག་གོ །ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་མི་སློབ་པ་དང༌། སྨོན་པའི་བྱེ་བྲག་དང་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་སྟེ། མི་སློབ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའོ། །སློབ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའོ། །དེ་ཡི་འོག་ཏུ་གནས་སྐབས་
― DTG116_Page_0193 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེར། །ཀུན་མཁྱེན་ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་རྣམས། །དང་པོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡི། །ཡེ་ཤེས་ཉེ་བར་སྒྲུབ་མཛད་ནས། །ཅི་ཞིག་མཛད་ཅེ་ན། སེམས་ཅན་ལ་ནི་བྱམས་མཛད་ནས། །གནས་པ་ཙམ་ལ་མངོན་དགའ་བ། །བཟློག་པར་དཀའ་བ་བཟློག་མཛད་དེ། །འདི་ལ་བྱས་པ་བསྔགས་པ་དང༌། །མ་བྱས་པ་ལ་བསྐུལ་བ་དང༌། །དེ་ལ་གནས་པ་མི་འདོར་བས། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་མ་ཐོབ་པ། །ནུས་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་མཛད་ནས། །ཡང་དང་ཡང་རྒྱུ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས། །ཞི་བའི་དབྱིངས་ནི་དེ་དག་ལས། །རྣམ་པར་བསྐྱོད་ནས་སེམས་ཅན་གྱི། །དོན་སྤྱད་དག་ལ་སྦྱོར་བར་མཛད། །ཆོས་ཀྱི་སྒོའི་རྒྱུན་དེ་ལ་གནས་པས། མངོན་པར་དགའ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་དེ་བཟློག་པར་མཛད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་པས་ཏེ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་མཛད་དེ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བྱས་པ་བསྔགས་པ་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པ་བསྔགས་པར་མཛད་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་ཐོབ་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་གཟེངས་བསྟོད་པ་མཛད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མི་བྱེད་པ་ལ་བསྐུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་ཡོན་ཏན་མ་ཐོབ་པ་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་གང་ངེད་ཀྱི་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ཁྱོད་ལ་མེད་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ཡོངས་སུ་བཙལ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམས་ཤིག་ཅེས་བསྐུལ་བ་མཛད་དོ། །བཟོད་པའི་སྒོ་འདི་ཉིད་ཀྱང་མདོར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་མི་དོར་བས་དེ་ནུས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བས་དོན་ཆེ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སེམས་ཅན་ཇི་ལྟ་བུ་དག་ཅིག་གི་ཞེ་ན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་བ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདི་དག་ལ་སོམས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ནི་མ་ཞི་བདག་གོ །བག་ལ་ཉལ་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ནི་རབ་ཏུ་མ་ཞིབ་དག་གོ །ཁྱིམ་པ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་དག་གོ །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གཡེན་སྤྱོ་བ་དག་གོ །སྨོན་ལམ་
― DTG116_Page_0194 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་འབྲས་བུ་མེད་པ་ནི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་དྲན་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་འབྲས་བུ་མེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་འབྲས་བུ་མེད་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དོན་དུ་དུབ་པ་འབྲས་བུ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་འདི་ནི་གནས་པ་ཉིད་དེ། །འདིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཉི་ཚེ་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་གྱི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཆོས་ཉིད་འདི་འཐོབ་བོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྐད་དུ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དོན་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ལོ། །དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་གོམས་པ་ལ་སོགས་པ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་ཐོབ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ཐོབ་པས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། འདི་ཐམས་ཅད་ནི་ཡང་དག་པར་གཟེངས་བསྟོད་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལུས་ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པས་སྒྲུབ་པར་ནུས་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། །གནས་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལུས་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གདུལ་བྱའི་སྤྱོད་པ་མཁྱེན་པ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་བསྡུས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ནི་ཚིག་གཉིས་བཟློག་སྟེ་ཡང་འདོན་ཏོ། །བཤད་པ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་སྐད་ཀྱི་ཡན་ལག་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་
― DTG116_Page_0195 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་སྐྱེད་ཅིག་ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྒོ་ཐ་དད་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་ཆོས་སྣང་བའི་སྒོ་འདི་འདྲ་བ་མཐའ་ཡས་པར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མཛད་པ་ཐ་དད་པ་ནི་མཛད་པ་མཐའ་ཡས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གོང་ནས་གོང་དུ་བརྟེན་པ་ཐ་དད་པ་ནི་འབྲེལ་བ་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་སྐྱེད་ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚེགས་ཆུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཁྱོད་ཀྱིས་ངེད་ཀྱི་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་ལྟ་བར་སྦྱོར་བའོ། །སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །ཆོས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཚེགས་ཆུང་བ་ཉིད་ཅེ་ན། བལྟ་བ་ཙམ་ཞིག་བྱ་བར་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པར་མཛད་ཅེ་ན། །དེའི་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་དགོས་པ་ཡིན་ཏེ། །ཡེ་ཤེས་ཚད་མེད་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །གནས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གྲངས་དང་ཆ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ནི་མཚམས་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཅི་ཞེ་ན། ཆ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མཚམས་སྦྱར་བ་ནི་མཐུན་པར་སྦྱར་བ་སྟེ། གཞུང་གི་སྒོ་ནས་ཐ་དད་པར་འཇུག་པའི་ཚིག་རྣམས་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པས་བསམ་པ་མི་ཟད་པ་ཉིད་ལས། མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་ལུས་གང་ལ་གནས་པ་ནི། ལུས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཚད་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བཤད་པ་གང་གིས་ནི་སྒྲ་སྐད་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ལ་རྟོན་པ་གང་གིས་ནི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཆད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་གང་གིས་ནི་སྐྱེ་བ་མངོན་པར་སྒྲུབ་
― DTG116_Page_0196 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞིང་གང་དུ་ནི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པ་དང༌། །རིམ་གྲོ་བྱ་བ་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་བར་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཚོགས་བསགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་དང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་སྦྱོང་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །བཅུ་ཚན་འདི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ཚད་མེད་པའི་སྐབས་ཀྱིས་ན། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས། །ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པར་བཤད། །མི་གཡོ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སྩོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གྲུ་ཆེན་དཔེ་དང་ཆོས་མཐུན་པར། །མངོན་ཤེས་མྱུར་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི། །ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད། །གནས་པའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཞིང་རྣམ་དག་རྣམས་ཀྱི། །རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །དབང་རྣམས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་གང་ཡིན། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྣོད་རྣམས་ལ་ནི་དབང་བ་ཡི། །སྦྱོར་བ་དང་པོ་ཡིན་པར་བཤད། །སེམས་ཅན་འཇིག་རྟེན་དབང་བ་ཡི། །གཉིས་པ་ཡིན་པར་མངོན་པར་བརྗོད། །ཡེ་ཤེས་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ལ། །དབང་པའི་གསུམ་པ་ཡིན་པར་བཤད། །དེ་ལ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ། །དབང་བ་རྣམ་པ་ལྔར་བཤད་དེ། །གང་འདོད་པ་དང་ཅི་འདྲ་དང༌། །དུས་ནི་ཇི་སྲིད་འདོད་པ་ཡང༌། །དེ་ཉིད་དེ་འདྲ་ཉིད་དང་ནི། །དུས་དེ་སྲིད་དུ་སྟོན་པ་དང༌། །བསྡུས་དང་རྒྱས་པ་ཇི་ལྟ་བུར། །འདོད་པ་བཞིན་དུ་རབ་བྱེད་དང༌། །ཇི་སྙེད་འདོད་པ་དེ་སྙེད་ནི། །བློ་དང་ལྡན་པར་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ཁམས་རྣམས་ཀྱི། །འབྱུང་བ་ལ་སོགས་མཐོང་བ་དང༌། །དེ་ནི་
― DTG116_Page_0197 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་དང་པོ་ཡི། །སྦྱོར་བ་ཡིན་པར་བཤད་པ་ཡིན། །དེ་ལ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་དབང་བ་རྣམ་པ་ལྔར་བཤད་པ་དེའི་རྣམ་པ་དང་པོ་སྟེ། གང་འདོད་པ་དེ་ཀུན་དུ་སྟོན་པའམ་མི་སྣང་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་དེའི་སྦྱོར་བའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འབྱུང་བ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་དཔྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་འདི་ནི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། སྦྱོར་བ་འདིས་གང་འདོད་པ་དེ་ཀུན་དུ་སྟོན་པའམ་མི་སྣང་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་འགྲུབ་བོ། །ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་ཤེས་པ། །གཉིས་པ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །རྣམ་པ་གཉིས་པ་སྟེ། ཅི་འདྲ་བ་འདོད་པ་དེ་འདྲ་བ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ལ་སོགས་པ་གང་གིས་འཇིག་རྟེན་འཇིག་པ་དེ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ལ་སྩོགས་པ་གང་གིས་འཇིག་རྟེན་འཆགས་པ་དེ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་ཇི་སྲིད་དུ་འཇིག་ལ་སོགས། །གསུམ་པའི་ཡིན་པར་མངོན་པར་བརྗོད། །གསུམ་པ་སྟེ་དུས་ཇི་སྲིད་དུ་འདོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་འོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དུས་ཇི་སྲིད་དུ་འཇིག་རྟེན་འཇིག་པ་དེ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་ཆགས་ནས་དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་གནས་པ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ས་ལ་སོགས་པ་ཆུང་ལ་སོགས། །ཡོངས་ཤེས་འདོད་པ་གང་ཡིན་ནས། །མི་ཡི་ལུས་ཀྱི་བར་དུ་ནི། །བཞི་བའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་པར་འདོད། །བཞི་པ་སྟེ། བསྡུས་དང་རྒྱས་པ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་འདིའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་སའི་ཁམས་ཆུང་བ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་བཞིན་དུ་མིའི་ལུས་ཀྱི་གནས་ཀྱི་རྡུལ་བྱེ་བྲག་གི་རྡུལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ལ། །འཇིག་ལ་སོགས་པར་མཐོང་བ་ནས། །ཞིང་ལས་མི་གཡོའི་བར་གང་ཡིན། །འདི་ནི་ལྔ་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན། །རྣམ་པ་ལྔ་པ་སྟེ། ཇི་སྙེད་འདོད་པ་དེ་སྙེད་སྟོན་པར་བྱེད་བྱ་བ་འདིའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཤེས་པ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་འདོད་པའི་ཁམས་འཇིག་པ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བརྗོད་དུ་མེད་
― DTG116_Page_0198 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྣམས་དང་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་ན་ཡང་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། ཞེས་བྱ་བའི་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུང་བ་ནི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཏེ། །སའི་ཁམས་ཆུང་བ་ཡང་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཏེ། །རྒྱ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཡང་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཚད་མེད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡུལ་ཏེ། །ཚད་མེད་པ་དང་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ལུས་རགས་པ་དང་ཕྲ་བ་ནི་གཟུགས་ཅན་དང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཅན། རྣམས་ཀྱི་ལུས་ཏེ། །ལུས་རགས་པ་དང་ལུས་ཕྲ་བ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། །གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །འདི་ཉིད་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་སྒོ་ནས་ལུས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་ན་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་སྒོ་ནས་ཏེ་ཞས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པ་དང་ལུས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་རིགས་གཞན་དང་རང་གི་རིགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རིག་པར་བྱའོ། །འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ན་སེམས་ཅན་ཅི་འདྲ་བདག་ཅིག་འཁོད་པ་དེ་འདྲ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་སྟོན་པའོ། །རེ་ཞིག་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་དབང་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་དབང་བའི་སྦྱོར་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་འགུགས་པ་ལ་དབང་བ་སྟེ་དེའི་སྦྱོར་བ་ནི། དེ་དག་དང་མཐུན་པའི་ལུས་དང་སེམས་སྟོན་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་དང་ཁ་དོག་དང་གཟུགས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཀུན་དུ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་དབང་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་དབང་བའི་སྦྱོར་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ལ་དོན་དམ་ཡེ་ཤེས་དང༌། །ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པར་འདོད་པ་གང༌། །ཡེ་ཤེས་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ་ལ། །དབང་བའི་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ། །ལུས་སུ་རྣམ་རྟོག་བྲལ་བ་དང༌། །མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་
― DTG116_Page_0199 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་ལུས་ཀྱིས་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་གོ་འབྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་གཟུགས་ཀྱིས་དེ་མངོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པ་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་དབང་བའི་སྦྱོར་བ་གསུམ་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ན། །གནོད་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ནི། །རྣམ་བཅུ་རྣམ་པར་གནས་པའི་ཕྱིར། །དབང་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་ཐོབ་པོ། །འཆི་བའི་གནོད་པ་དེའི་གཉེན་པོར་འདི་ལྟར་ཚེ་ལ་དབང་བ་འཐོབ་པོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དབང་དེ་ཉིད་བསྐལ་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་གཉིས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་དེ། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ཡང་གཉིས་པ་ནི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གནོད་པའི་གཉེན་པོར་སེམས་ལ་དབང་འཐོབ་བོ། །ལྷག་མ་ནི་སྦྱར་སླ་བ་ཉིད་པས་རྣམ་པར་མི་དབྱེའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་ཆེ་བ་ཉིད། །འདིར་ནི་མི་གནས་ལམ་ཉིད་ཡིན། །དོན་རྣམ་གསུམ་ནི་སྨོས་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཡེ་ཤེས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོད་པའི་ཚིག་གོ །ཡེ་ཤེས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པ་ཁྱད་ཞུགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དོ། །ཡེ་ཤེས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དོ། །ཡེ་ཤེས་མི་འཕྲོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བསྩལ་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དོ། །ལས་རྣམས་ཁ་ན་མ་ཐོ་མེད། །ཀུན་དུ་འབྱུང་ལ་སོགས་མཚན་ཉིད། །རྒྱུ་བཞི་དག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །ལས་ཀྱི་ཆེ་བ་ཉིད་དུ་འདོད། །ལུས་ཀྱི་ལས་དང་ངག་གི་ལས་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཤིན་ཏུ་མེད་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་རབ་ཏུ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་ཆེ་བ་ཉིད་དོ། །ཀུན་དུ་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་དང༌། །ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་དུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་དབང་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་
― DTG116_Page_0200 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ལམ་གྱིས་སོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ལམ་གྱིས་སོ། །བདག་དང་གཞན་གྱི་སྦྱོར་བའི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྨོན་ལམ་གྱིས་ཤིན་ཏུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་རྒྱུས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་པའི་སྦྱོར་བའི་རྒྱུས་སོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་བྱ་བས་བྱ་བ་སྒྲུབ་པ་སྟེ་དེ་ལྟར་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཤིན་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་རྒྱུ་བ་ཞེས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བསམ་པའི་སྟོབས་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་ཉམས་པའོ། །ལམ་དང་མི་འབྲལ་བའི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་བསམ་པའི་སྟོབས་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོ་བརྟན་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མི་གཏོང་བའི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཡིན། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པའི་ཕྱིར་བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ལྟ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །བརྗེད་པ་མེད་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གཟུངས་ཀྱི་སྟོབས་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗེད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནོ། །གཟུངས་ནི་ཡི་གེའི་གཟུངས་དང༌། དོན་གྱི་གཟུངས་ཏེ་དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་པའོ། །བརྗེད་པར་མི་འགྱུར་བས་ན་བརྗེད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནོ། །སྤོབས་པའི་སྟོབས་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་སྤོབས་པ་མི་འདོར་བའི་ཕྱིར་སྤོབས་པའི་སྟོབས་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། ངག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྟོབས་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པའི་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱ་བ་
― DTG116_Page_0201 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་མི་གཏོང་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་བའི་སྟོབས་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་པས་སྦྱོར་བའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་དུ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་པས་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཀུན་དུ་སྟོན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉོན་མོངས་པས་ཐེག་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཀུན་དུ་སྤྱད་པ་དང༌། ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཀུན་དུ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལས་ས་འོག་མ་བའི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་གཉེན་པོར་མི་གཡོ་བ་ཡིན་ཏེ་མི་འཕྲོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་དམན་པར་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་དང༌། བདུད་ཀྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་གཉེན་པོར་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་མི་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོའོ། །ཟབ་པ་ཉིད་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་བའོ། །སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་བ་ནི་གཞོན་ནུའི་སའོ། །གནས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་སའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་འདུས་བྱས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་སའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དེ་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་དང༌། རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རབ་ཏུ་བསྟན། །འདིས་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་ལུས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང་ལུས་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པས་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ལུས་ལ་སོགས་ཤེས་པ། །ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པར་འདོད་པ་ཡིན། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་ཚན་འདིས་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་བྱ་རྣམ་གསུམ་རྣམ་གཞག་པས། །དེ་ནི་རྣམ་པ་བཅུར་དབྱེའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཞིང་གི་ལུས་དང་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང༌།
― DTG116_Page_0202 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལུས་དང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའི་ལས་ཀྱིས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་རྣམས་ཀྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ནི་ཚིག་བཞིས་བསྟན་ཏོ། །ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དེ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལུས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ཡེ་ཤེས་གང་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ལུས་དང་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་གང་གིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ། །ནམ་མཁའི་ལུས་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉི་ག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་དབང་བ་ནས། ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་དབང་བའི་བར་གྱི་དབང་དེ་དང༌། དེ་ལ་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་སྦྱོར་བ་མཚུངས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། །འབྲས་བུ་སྒྲུབ་པའི་སྦྱོར་བ་མཚུངས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་རྣམས་ལ་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་ལས་ཀྱི་ལུས་ཉིད་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལུས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ལུས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཟུགས་ཅན་དང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ལུས་ཉིད་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆུང་དུ་ཉིད་ནི་སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གོ །རྒྱ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་གཉིས་པའི་བྱེ་བྲག་གོ །ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་བྱེ་བྲག་གོ །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་དང་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་བྱེ་བྲག་གོ །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་སྨོས་པ་ནི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བརྡ་སྨོས་པ་ནི་བརྡ་ཙམ་ཉིད་དེ་ཐ་སྙད་ཙམ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཟག་མེད་པས་ཏེ། སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀྱང་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་མངོན་
― DTG116_Page_0203 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་སྟོན་པ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྐུ་ཉིད་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་ནས་དགའ་ལྡན་དུ་སྐྱེས་པ་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྐུ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྤྲུལ་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་སྐུ་གདུང་གི་རིང་བསྲེལ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་ནི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྐུ་གང་ཡིན་པ་ནི་གཟུགས་དང་མཚན་དང་དཔེ་བྱང་བཟང་པོའི་རྒྱན་གྱི་སྐུ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འོད་ཟེར་གང་གིས་ནི་འོད་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐུན་མོང་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་མཐོ་བའི་རྒྱུ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཁམས་གང་ཡིན་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པའི་ལུས་རྣམས་ལ་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་བྱེ་བྲག་ནི་ཤེས་པའི་ལུས་རྣམས་ཀྱི་ཤིན་ཏུ་དཔྱད་པ་ཉིད་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་ཇི་ལྟེ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་དང་ཞུགས་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་འབྲས་བུ་དང་སྦྱོར་བས་བསྡུས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་དེ་བཞིན་དུ་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ཉིད་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་ལུས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཉིད་གཅིག་པས་བརྗོད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ལུས་རྣམས་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་ཐོས་པ་བཞིན་དུ་འཛིན་པ་ནི་མི་འཁྲུགས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་དང་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་དང་འཆད་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་དང་
― DTG116_Page_0204 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྡ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོ་དང་བཅས་པ་དང་དབང་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མཆོག་གི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་མཁའི་ལུས་རྣམས་ལ་མཐའ་ཡས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའི་ལུས་རྣམས་ཀྱི་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཁྱབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་དུ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ལུས་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདུས་མ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ནོར་པ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་འདུས་བྱས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཡོངས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་བའི་སའོ། །དེ་གཉི་གའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་བཤད་མ་ཐག་པའི་འབྲས་བུ་འདུས་མ་བྱས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སའོ། །ཁྱད་པར་ནི་མི་གནས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །ས་དྲུག་པ་ལ་ཁྱད་ཞུགས་པ་ནི་བརྟན་པའི་ས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ས་དྲུག་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་སྔོན་དུ་གྱུར་པས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ས་བདུན་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཚེ་སྤོང་བས་དེ་འཁྲུགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་མཚན་མ་མེད་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ལྟ་རས་དགུ་པ་ལ་འཇུག་པས་སྤངས་ཏེ་འཁྲུགས་པ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་མཚན་མ་མེད་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་མ་སྤངས་པ་ཁོ་ནར་ས་དགུ་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདུན་པ་ཡང་འབད་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ས་འདི་ལ་ནི་སྔོན་མངོན་པར་བསྒྲུབས་ཟིན་པ་ཉིད་པས་ཐམས་ཅད་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་
― DTG116_Page_0205 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱད་པར་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་གིས་ནི་བྱས་པ་ཡི། །ངེས་ཚིག་བློ་དང་ལྡན་པ་དེ། །དོན་གང་གིས་ནི་མི་གཡོ་བའི། །ས་འཐོབ་བསྟན་པས་དེ་བཤད་དོ། །གཅིག་ཏུ་མི་གཡོ་ཉིད་དང་ནི། །གཅིག་ཏུ་ཉིད་ལས་མི་གཡོ་དང༌། །རྒྱུ་གཉིས་དག་གིས་ངེས་པའི་ཚིག ། རྣམ་པར་གཞག་པར་བཤད་པ་ཡིན། །མི་གཡོ་བ་རྣམ་པ་འདི་གཉི་ག་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་བ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཤིན་ཏུ་སྣང་བར་གྱུར་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲུབ་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ལམ་དང་སྤྱོད་པའི་སྤྱད་པའི་རྗེས་སུ་སོང་བ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གཅིག་ཏུ་མི་གཡོ་བ། །རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་རྣམས་ཀྱིས། །ལེགས་པར་བྱིན་བརླབས་ལས་ཤེས་བྱ། །ཡོན་ཏན་ལྔ་པོའི་དབང་དུ་བྱས། །རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཡིན་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཆོད་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པས་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་དུ་བསྲུང་བའི་ཡོན་ཏན་ནི་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་རྣམས་ཕྱི་བཞིན་འབྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་གྱི་ཡོན་ཏན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མ་བཏང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་ཞིང་གི་ལུས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཚད་མེད་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་དེ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔས་རབ་ཏུ་དབྱེ་སྟེ། བསམས་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་ལུས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་བོ་དང་བསམ་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་ཤེས་བར་ནུས་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་གཟུད་བའི་ཕྱིར་ཆོས་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་འཛིན་ནུས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཐའ་ཡས་པ་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལེན་པར་ནུས་པ་ནི་ལུང་བསྟན་པ་ཆད་མེད་པ་ཡང་དག་པར་ནོད་པ་ཡིན་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོན་པའི་
― DTG116_Page_0206 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞུས་པ་ནི་འགྲོ་བ་ཇི་ལྟར་སྨིན་པ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཐེག་ཆེན་ལ་ཞུགས་པས། །གཅིག་པ་ཉིད་ལས་མི་གཡོ་བ། །དཀྱིལ་འཁོར་དོན་ནི་མི་ཕྱེད་དོན། །རྣམ་པ་དགུ་ཡིས་རབ་ཏུ་བསྟན། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་མི་ཕྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བའི་འོད་ཟེར་རབ་ཏུ་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པ་མི་ཕྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཆགས་པ་མེད་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མི་ཕྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ལས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་མི་ཕྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པ་མི་ཕྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་དབང་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་མི་ཕྱེད་པའོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་བ་ལན་འདེབས་པར་ནུས་པ་མི་ཕྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བདུད་ཀྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་པ་མི་ཕྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡུལ་དང་སྤྱོད་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་མི་ཕྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མ་ཉན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པའི་དགོས་པ་བསྟན་པའོ། །དཔེར་ན་གསེར་གྱི་ས་ལེ་སྦྲམ་ཟིན་པར་བྱས་ཏེ། འཛམ་བུ་གླིང་གི་བདག་པོའི་མགུལ་ལམ་མགོ་ལ་བཏགས་ན་རྟེན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀྱང་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པར་འགྱུར་རོ། །ས་འདི་རྒྱུ་ནི་བཞི་དག་གིས། །རྣམ་པར་གཞག་པར་འདོད་པ་སྟེ། །སྨྲ་བ་
― DTG116_Page_0207 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ཡི་རྩོལ་བ་རྣམས། །ཕུན་ཚོགས་གཞག་པ་དང་པོ་ཡིན། །གཉིས་པ་བཤད་པའི་དབང་བྱས་ནས། །ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན། །སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་གསུམ་པ་སྟེ། །བཞི་པ་བཤད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར། །བརྒྱད་པ་ལ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི། །ལས་མངོན་བསྒྲུབས་པས་ཞིང་སྦྱང་བ། །བསྒྲུབས་ནས་ས་ནི་དགུ་པ་ལ། །སེམས་ཅན་དོན་བྱ་རྣམས་ལ་སྦྱོང༌། །གཞན་གྱི་དོན་ནི་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ལ་ཐར་བར་འདུ་ཤེས་པའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་ཚད་མེད་པས་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་བློས་ཡང་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཞི་བ་གོང་མ་རྣམས་ཤེས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་གི་དོན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གོང་མ་མ་རྫོགས་པ་ལ་རྣམ་པར་སྤྱོད་ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་གིས་ན་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་བ་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱ་བ་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དག་གི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆེ་བ་ཉིད་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་སེམས་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །གཟུངས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་ཤེས་པ་དག་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་བསྟན་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །མངོན་པར་ཤེས་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་མངོན་བར་སྒྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི། སྐྱབས་ངན་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དད་པར་བྱས་ནས། སྐྱབས་ངན་པ་ལས་ཟློག་པར་བྱེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཤེས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། མཐོ་རིས་ལ་མོས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཞིང་ཁོ་ན་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཀུན་དུ་བསྟན་ནས་མཐོ་རིས་ལ་མོས་བ་ཟློག་པར་བྱེད་དོ། །ལྔ་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མི་འཕྲོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་
― DTG116_Page_0208 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཁྱུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་བྱིན་གྱི་རླབས་འཐོབ་པ་མི་འདོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ལ་ལྟ་བ་དང་བཅས་པས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་བྱིན་གྱི་རླབས་འཐོབ་པ་དང། མི་འདོར་བར་གཉིས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གསུམ་གྱིས་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ཤེས་བྱ་རྣམ་བྱང་སྩོགས། །གོང་མ་གོང་མའི་ཁྱད་པར་གྱིས། །རྣམ་པ་བཅུར་ནི་རབ་བསྟན་ནས། །བཤད་པ་ཡིན་པར་རྣམ་ཤེས་བྱ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའི་ཆོས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ཡང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། གཉི་ག་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་དག་ཏུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཆོས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དག་ཏུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དེ་རྣམས་ཀྱང་བསམ་དུ་ཡོད་པ་དང་བསམ་གྱིས་མི་ལང་བ་དག་ཏུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའོ། །ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པའི་ཆོས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་དུ་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱང་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་དག་ཏུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའོ། །ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་ལ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་ལམ་དང་གནས་གྱུར་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དག་ཏུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་ཐིབས་པོ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG116_Page_0209 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྟེན་སེམས་བསྟན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་བ་ཐིབས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ལ་བརྟེན་པ་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བསྟན་ཏོ། །ལས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་ཐིབས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སེམས་ལ་བརྟེན་པ་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བསྟན་ཏོ། །སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ལས། །བརྩམས་ཏེ་དབང་སོགས་རིམ་པ་ཡིས། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་བར། །དེས་དང་མ་དེས་གནས་སྐབས་ཡིན། །མོས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོའི་རྒྱུའི་ཐིབས་པོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཕུང་པོ་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གནས་པའི་རྒྱུ་བ་ཐིབས་པོ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་རྣམ་པས་དབང་པོ་དག་ཅི་འདྲ་བར་འགྱུར་བ། མོས་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་འདྲ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཁམས་ལ་སོགས་པ་ནས། ཕུང་པོ་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གནས་པ་ལ་ཐུག་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་བརྗོད་དོ། །མང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐིབས་པོ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པར་མི་ནུས་པའི་དོན་ནི་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་རྒྱུ་བ་ཐིབས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སེམས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བ་དང་འཇིག་པ་དང་མི་འཇིག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སེམས་ལུས་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སེམས་མཐའ་ཡས་ཤིང་ཐམས་ཅད་དུ་མང་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སེམས་འོད་གསལ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་
― DTG116_Page_0210 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །སེམས་བཅིངས་པ་དང་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བག་ལ་ཉལ་དང་བཅས་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བསམས་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་ནི་སེམས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྣམ་པར་བསྒྲུབ་པ་ཉིད་ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་རང་གི་ལས་དག་གིས་སྐྱེ་བ་ནི་སེམས་འགྲོ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཉིད་ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིང་དུ་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རིང་དུ་སོང་བ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཤེས་པར་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་མཐའ་ཡས་པ་ཚད་མི་རྟོགས་པ་རྣམས་མངོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སྦྱོར་བ་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་སྐྱེ་བ་དང་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པ་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་གི་གྲོགས་སུ་གཅིག་གྱུར་པས་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྐྱེད་པ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་ཤིང་མི་འབྲལ་བ་ཉིད་ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་སྐྱེ་བ་དང་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་གཅིག་གི་གྲོགས་སུ་གཅིག་གྱུར་པར་འཇུག་པ་ན་ཕན་ཚུན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་ལ་ཉལ་ཡོད་ནའོ། །དེ་ལས་མི་འགྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ལས་མི་འགྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། བག་ལ་ཉལ་དང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དོན་གཅིག་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གང་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཏེ་སེམས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སེམས་དེ་བར་སྐབས་སུ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་བཅིངས་ན་ཐར་པའི་སྐབས་ཡོད་ཀྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་སྨོས་སོ། །ལུས་ཀྱི་འགྲོ་བས་ནི་སྐྱེ་བའི་མཚམས་སྦྱོར་བར་འགྲོ་བས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཉིད་ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་པ་རྣམ་
― DTG116_Page_0211 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཕྱེ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་པ་དང་མ་རིག་པ་དང་ལྟ་བའི་ཟུག་རྡུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ལས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་གཞི་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཕྱོགས་གསུམ་པོ་འདོད་པས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱོགས་དེའི་གཞི་ནི་སྲིད་པ་སྟེ་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྡོམ་པ་མེད་པའི་ཕྱོགས་དེའི་གཞི་ནི་མ་རིག་པའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཕྱོགས་དེའི་གཞི་ནི་ལྟ་བ་དང་ང་རྒྱལ་ཏེ་གཞི་འདི་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་གསུམ་པོ་དག་ལ་ཐར་པའི་བར་དུ་གཅོད་བའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་འཁོར་བ་དང་མཐུན་པ་ཚད་མེད་པ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ནི། དེ་ལས་དེ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དག་ནི་བདེ་འགྲོ་དང་ངན་འགྲོའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བསམས་པ་ནི་ལུས་ངག་གི་ལས་དག་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་པ་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་སོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རིག་པར་མི་བྱེད་པས་ན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སེམས་དང་སེམས་པ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་ནས་སེམས་ཉིད་བགོས་ཏེ་སེམས་དང་ཐ་མི་དང་པར་གྱུར་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་སྐད་དུ་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་ཤིང་ཐ་མི་དད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རང་གི་དང་གིས་རྒྱུ་མེད་པར་སྐད་ཅིག་ལ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་ཅིང་རྣམ་པར་འཇིག་ཅིང་འཕེལ་བ་དང་མངོན་པར་འཕེལ་བར་འབྱུང་བ་དང༌། མངོན་པར་འདུས་བྱས་པས་འབད་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ལས་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྒྱུས་རྒྱུའི་དངོས་པོས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་འཇིག་པ་དང་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་དང་མི་སྩོགས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་རང་གི་དང་གིས་སྐད་ཅིག་
― DTG116_Page_0212 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏུ་འཇིག་ཅིང་འཕེལ་བ་འབྲས་བུ་ཆུད་མི་ཟ་ཞིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་ཆུད་མི་ཟ་བར་འབྱིན་པར་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །ལན་གྲངས་གཞན་དང་སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་གཉིས་པའོ། །འབྲས་བུ་མ་སྨིན་པ་དང་སྨིན་ཟིན་པས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། མ་སྨིན་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ལ་སྨིན་ཟིན་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ནག་པོ་ཡང་མ་ཡིན་དཀར་པོ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང་གཉི་གའི་ཆ་འདྲེན་པའི་ལས་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟེ་ནག་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ལས་ནག་པོ་དང་དཀར་པོ་དག་ནི་ཕྱོགས་དུ་མ་ལས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་གཉི་ག་ཡང་དག་པར་ལེན་པས་སོ། །མདོའི་དོན་ནི་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྲལ་བའོ། །སྣ་ཚོགས་ནི་འདྲེན་མ་ཉིད་དེ། དེ་གཉིས་ཁོ་ན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྐྱེན་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི། ལས་ཀྱི་ཞིང་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ལ་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་སྟེ། ལས་ཀྱི་ཞིང་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཁོར་ཟུག་ཏུ་མ་ཡིན་པ་ནི་རེས་འགའ་བའོ། །ཁོར་ཟུག་ནི་གཉུག་མའོ། །དེ་གཉིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟེ། འཕགས་པ་དང་འཇིག་རྟེན་པར་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གནས་སྐབས་གསུམ་ནི་ཚེ་འདི་དང་སྐྱེས་པ་དང་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེར་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་སྟེ། ཚེ་འདི་དང་སྐྱེས་པ་དང་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཐེག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་ཉིད་ནི་ཐེག་པ་དང་ཐེག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཐེག་པ་མ་ཡིན་པར་ངེས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ལས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་ཐིབས་པོ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། སྨྲས་པ། ཚེ་འདིའི་འབྲས་བུ་ཅན་དང་ནི། །དེ་བཞིན་ཚེ་རབས་
― DTG116_Page_0213 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་འབྲས་དང༌། །ལན་གྲངས་གཞན་གྱི་འབྲས་ཙམ་ལས། །འབྲས་བུ་གནས་སྐབས་ངེས་པ་ཡིན། །བཤད་པའི་སྣོད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ནི་དབང་པོ་ཐ་མ་དང་འབྲིང་དང་རབ་ཉིད་ཀྱང་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དབང་པོ་དང་འཚམ་པར་བཤད་པ་འཇུག་པས་སོ། །སྔ་མ་འབོགས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་དབང་པོ་སྦྱོང་བ་ན་དབང་པོ་སྔ་མ་འབོགས་པ་ཉིད་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཉིད་དུ་འཕོ་སྟེ། འདི་ལྟར་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་སྦྱངས་ན་ལམ་གཞན་ལ་མཐོང་བས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དབང་པོ་གཞན་ཡང་སྦྱངས་ན་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྔ་མ་འབོགས་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་རྣམ་པར་བཀྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །སྔ་མ་རྣམས་ལས་ཕྱི་མ་རྣམས་དམའ་བ་དང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་ལ་དམའ་བ་ཉིད་ནི་དཔེར་ན་ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་དད་པས་མོས་པ་དང་དུས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཉིད་ནི་དེ་ཉིད་དང་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་བས་མཐོང་བས་འཐོབ་པ་དང༌། དུས་དང་མི་སྦྱོར་བས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དག་ལྟ་བུ་སྟེ། གཅིག་པས་ནི་རྟོགས་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ལ་ཅིག་ཤོས་པས་ནི་དབང་པོ་དང་རྟོགས་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ། །འདི་ནི་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འབྲེལ་བ་ཡིན་ཏེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པ་ནི་སོ་སོ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །མཚུངས་པ་ཉིད་ནི་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་བས་དད་པས་མོས་པ་དང་དུས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དག་དབང་པོའི་སྒོ་ནས་མཚུངས་ཀྱི་རྟོགས་པས་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་བས་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་དང་དུས་དང་མི་སྦྱོར་བས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དག་སྔ་མ་བཞིན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྔ་ཕྱི་ལམ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི། རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་འབྲིང་དང་ཐ་མ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་དང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་བག་ལ་ཉལ་བ་ཉིད་ནི་ས་བོན་གྱི་ངོ་བོར་གནས་པ་ཉིད་དེ་ཉོན་
― DTG116_Page_0214 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོངས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་ཤིང་ཐ་མི་དང་པ་ཉིད་ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་དང་ཐེག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་དང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པ་ཉིད་ལས་གསལ་བར་ཟད་དོ། །རྟེན་འབྱུང་བ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་དག་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བར་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །མྱུར་དུ་འཇིག་པ་ནི་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་ལ་འབྱུང་བ་ནི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ལ་སོགས་པ་མཚན་མར་འཛིན་པ་སྟེ་དབང་པོའི་དྲ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་མྱུར་དུ་འཇིག་པ་དང༌། མཚན་མར་འཛིན་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ལམ་གྱི་དབང་གིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་རྒྱལ་བའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལམ་སྨོས་པས་ནི་ཀུན་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་གསུམ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དབང་པོའི་དབང་གིས་མི་རྫི་བ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཕྱིར་ལྡོག་པ་ནི་ས་གང་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་སྲིད་པའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ནི་གང་ལས་འགལ་བའི་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་བཟློགས་པ་སྟེ། དབང་པོ་བཟློག་ཏུ་རུང་བ་དང༌། བཟློག་ཏུ་མི་རུང་བ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་གཉིས་སྨོས་པ་ནི་རིང་དུ་སོང་བ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བག་ལ་ཉལ་ནི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་དོན་དུ་རིག་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིམས་ཉིན་བཞི་པ་བཞིན་ཏེ། བསམ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་སྟེ། སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དུ་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞེ་ན། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སེམས་ལ་སྟེ། སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པར་དབྱེ་བ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བག་ལ་ཉལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སེམས་གང་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དེ་ནི་བསྒོ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སེམས་གང་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསྒོ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་གོ་ཇི་ལྟར་དེ་ལ་རྗེས་སུ་འབྲང་
― DTG116_Page_0215 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེ་ན་དེས་བྱས་པའི་ལས་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བར་ཆད་མེད་པར་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་རིང་ནས་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་མ་བསྩལ་བ་ཉིད་དེ་མ་བཏོན་པ་དང༌། དེ་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་མི་མཇེད་པ་ཉིད་དེ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ན་དབང་པོ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཡིན་ནོ། །ཁམས་གསུམ་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བས་ཤིན་ཏུ་སྦྲེལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་སེམས་བཅིངས་པར་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་ཉིད་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་རིག་པ་འབྱུང་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཚིག་གསུམ་གྱིས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཁམས་དང་སེམས་དང་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་བསྟན་ཏོ། །གཉེན་པོ་ཡོད་པའི་དོན་ཡིན་པ་ནི་གཉེན་པོ་ཐོབ་པ་རྫས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། བག་ལ་ཉལ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྲ་བ་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་བག་ལ་ཉལ་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་མི་ཕྲད་ལ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ནི་མ་ཕྲད་པ་སྟེ་ཉོན་མོངས་བག་ལ་ཉལ་གྱི་བདག་ཉིད་དང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཕྲད་པ་དང་མ་ཕྲད་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་པའི་ལམ་གྱིས་སྤངས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་གཞན་མ་ཡིན་པ་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་གསལ་བ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། གཞན་མ་ཡིན་པ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་མོ། །སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བ་ཐིབས་པོས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བར་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པར་སླའོ། །འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་ཉེ་བར་གནས་པ་དང་ཉེ་བར་མི་གནས་པའི་བྱེ་བྲག་ཅེས་བྱ་བ་ལ། བག་ཆགས་ནི་ས་བོན་ནོ། །བག་ཆགས་གང་དག་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་དེ་དག་ནི་ཉེ་བར་བཏགས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་འབྲས་བུ་དངོས་སུ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་བཏགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་དངོས་སུ་ས་བོན་ཉིད་ཡིན་ཞིང་བག་ཆགས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གང་
― DTG116_Page_0216 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་ཉེ་བར་མི་གནས་པ་དེ་དག་ནི་བཏགས་པའི་བག་ཆགས་ཉིད་ཡིན་པས་ས་བོན་ཚིག་པ་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། བག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་ཉེ་བར་གཏགས་པ་དང་ཉེ་བར་བཏགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འགྲོ་བའི་བག་ཆགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་གང་དང་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་གང་དུ་འབྲེལ་བ་དེས་བསྒོས་པ་ཉིད་ཅེས་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་དང་བསྟན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་དག་དང་འགྲོགས་པའི་རྒྱུས་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པ་དེས་བསྒོས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བཟོའི་ལས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་སྐད་དུ། ལས་ནི་འདིར་བཟོའི་ལས་ཡིན་གྱི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཡང་འདིར་དེ་བསླབ་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་དུབ་པ་ཡིན་གྱི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། ལས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་གོམས་པར་བྱས་པས་བསྒོས་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ལས་ནི་འདི་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་གཏན་ཚིགས་ནི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་མཇུག་ཐོགས་སུ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །བར་མ་དོའི་སྲིད་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་བར་མ་དོན་ཡོད་པའི་སྲིད་པ་དེས་ཡང་སྲིད་པར་འགྲོ་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་མདོ་ལས་འབྱུང་བར་ཟད་དོ། །འབྲས་བུ་འབྱིན་པའི་རིམ་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོམས་པ་གང་ཡིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བག་ཆགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བག་ཆགས་རིང་དུ་སོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་རེ་ཞིག་རྣམ་པར་མནན་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་འགྲིབ་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་མདོ་ལས་འབྱུང་བར་ཟད་དོ། །ཆོས་འདི་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐར་པའི་ཚོགས་གྱི་བག་ཆགས་ནི་རྫས་སུ་གྱུར་པ་སྟེ། ཐར་པ་ཡང་དག་པ་འཐོབ་པའི་ཐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པས་རྫས་སུ་མ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐེག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བར་ཟད་པའི་
― DTG116_Page_0217 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་གསལ་ལོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ནི། ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར། །གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། །ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ཉིད། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ཀར་མ་ངེས་པ་ཉིད་ནི་གང་དག་རྐྱེན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དམ་པ་དང་དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་མཉན་པའི་རྒྱུས་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའམ་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་པ་གཅིག་ཏུ་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། གཉི་གར་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལེགས་པར་སྤྱད་པ་དང་ཉེས་པར་སྤྱད་པའི་རྒྱུའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བས་ཡང་དག་པ་ལ་ངེས་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་དང་ལོག་པར་ལྟ་བས་ལོག་པ་ལ་ངེས་པ་ཉིད་དང་དེ་གཉི་ག་དང་བྲལ་བས་གཉི་གར་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱང་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བས་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་ལ། ལོག་པར་ལྟ་བས་དེ་དང་འདྲའོ། །ངན་འགྲོའི་རྒྱུའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་པོ་དག་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཏུ་ལོག་པར་ངེས་པ་སྟེ། ལོག་པ་ཁོ་ན་ལོག་པ་ཉིད་ཡིན་ལ་དེར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་འགྲོའི་རྒྱུའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་ལྔ་ལ་ཡང་དག་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདིར་ཡང་ཡང་དག་པ་ཁོ་ན་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་གཉི་ག་དང་བྲལ་བས་ངེས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །མི་དལ་བར་སྐྱེ་བ་བརྒྱད་དུ་ལོག་པར་ངེས་པ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་སོ། །ཡང་དག་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ངེས་པ་ཉིད་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་སོ། །ཡང་བྱར་མེད་པ་ནི་ལོག་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པ་ཉིད་དག་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ཏེ་སྤངས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐོབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ངེས་པ་མེད་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །སེར་སྣ་མ་བཟློག་པས་དོན་དུ་གཉེར་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡལ་བར་འདོར་རོ། །ཕྲག་དོག་མ་བཟློག་པས་སེམས་ཅན་གཞན་དག་འབྱོར་བར་མི་འདོད་དོ། །ངན་པ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་མ་བཟློག་པས་གཞན་དག་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་སྟེ། ངན་པ་ནི་སྨད་པའོ། །དེ་སྤྱོད་པ་ནི་ཡུལ་ཏེ། སེམས་ཅན་ལ་གནོད་
― DTG116_Page_0218 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཞུགས་པའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་དག་གོ །དེ་གཉིས་ནི་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཚུལ་འདིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་གཉིས་པ་བཤད་པ་བསྒྲུབ་པས་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འགྱུར་ཏེ། འཕགས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ལམ་སྒོམ་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པས་ཡང་དག་པར་ངེས་པ་ཉིད་ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉི་ག་མེད་པས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་མདོ་ལས་འབྱུང་བར་ཟད་དོ། །སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ཞིག་ཤེས་ནས་སྟོན་ཞེ་ན། །རྣམ་གྲོལ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། །ཐེག་པ་གསུམ་པོ་རབ་སྟོན་ཕྱིར། །རྣམ་གྲོལ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གྱུར་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བསྩལ་བ་སྟེ། རྨ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་བཞིན་ནོ། །སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་པས་གཉེན་པོ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། ཟས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་བཞིན་ནོ། །འདུལ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བའི་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དག་འདུལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེའི་རང་བཞིན་ནི་དེ་དག་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་སྣོད་བརྟགས་ནས། །གཉེན་པོ་ཉེ་བར་སྟོན་པའི་ཕྱིར། །དབང་དུ་བྱས་ནས་བཤད་པ་ནི། །ཚིག་བཅུ་དག་གིས་ཤེས་པར་བྱ། །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་གཉེན་པོའི་བྱེ་བྲག་སྟེ། དེ་ཡང་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་ཇི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་ཀྱིས་ནི་གཉེན་པོ་བསྟན་པའི་སྣོད་ཉིད་འོས་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོ་དང་མོས་པ་དང་མཐུན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་སྤྱིར་ཆོས་བཤད་པའི་སྣོད་ཉིད་ཡིན་ཏེ་དེ་ཡང་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །གང་ལ་དཔེ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་པ་གང་གི་དོན་གཉུག་མ་གོར་བཏུབ་པ་དེ་དེ་ལ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་སྟེ། སྤྱོད་ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དབྱེ་བཤེས་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྤྱོད་ཡུལ་ནི་ཡུལ་ལོ། དེ་ཡང་གྲགས་པ་ཡིན་གྱི་མ་གྲགས་པ་ནི་མ་ཡིན་པས་དཔེ་ཡིན་ཏེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་དེ་རྣམ་པར་དབྱེ་བས། ཤེས་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པས་སོ། །རྣམ་གྲངས་གང་གིས་དོན་གང་གོ་བར་འགྱུར་བ་
― DTG116_Page_0219 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་སྣོད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། སྤྱོད་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་གྲངས་གང་གིས་ཡུལ་ལ་སོགས་པས་ཐ་དད་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་པོ་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ཤེས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའོ། །བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དོན་ཇི་སྙེད་པ་ཐོབ་པའི་སྣོད་དུ་རུང་བ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་ཁམས་ཀྱི་ཐིབས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་དཔྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཁམས་ནི་རིགས་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཐིབས་པོ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཉེ་བར་དཔྱོད་པ་ནི་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྟེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་ཤེས་པའོ། །དེ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རིགས་ཁོང་དུ་ཆུད་བའི་ཕྱིར་དེ་དང་འཆམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པས་ཐོབ་པར་རུང་བ་ཉིད་དོ། །ཚིག་གཟུང་བར་འོས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བར་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྗེས་སུ་འཇུག་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་དེ་དང་དེར་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་དང་མཐུན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། མཐུན་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པས་ནི་ཚིག་གཟུང་བར་འོས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་མི་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་འདི་སུ་ཞིག་ཅེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་རོ། །ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པའི་དབང་པོ་རྣམ་པར་བཟློག་པ་ནི་ཚོགས་ཇི་ལྟ་བུ་ལ་གནས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ལོག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚོགས་ལ་ངེས་པའི་དབང་པོ་རྣམ་པར་བཟློག་པ་ནི་དཔེར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇམ་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་དགྲའི་འགྱོད་པ་བསལ་ནས། ལས་བསྲབས་པས་ངན་སོང་རྣམས་ལས་རྣམ་པར་བཟློག་པ་ལྟ་བུའོ། །མ་ངེས་པ་རྣམ་པར་བཟློག་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་ཇི་ལྟ་བུས་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་སྣོད་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ལ་མོས་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་བྱས་པས་ཆོས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུས་གཏམ་བརྗོད་པ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། །དུས་དང་གུས་པར་བྱེད་པ་དང༌། །གོ་རིམས་དང༌། མཚམས་སྦྱར་བ་དང༌། མཐུན་པར་ལྡན་པ་དང༌། དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། མོས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། བརྟུན་ངས་པར་མི་བྱེད་པ་དང༌།
― DTG116_Page_0220 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཡེལ་བར་མི་བྱེད་པ་དང༌། རིགས་པ་དང༌། མཐུན་པ་དང༌། མ་འདྲེས་པ་དང༌། ཆོས་དང་ལྡན་པ་དང༌། འཁོར་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། བྱམས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཕན་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་ལ་མི་གནས་པ་དང༌། བདག་ལ་མི་བསྟོད་ཅིང་གཞན་ལ་མི་སྨོད་པའོ། །དེ་ལ་དུས་ནི་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་དང་མ་འབྲེལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དཔེར་ན། མྱ་ངན་གྱིས་གདུངས་རིམས་བཏབ་འཁྲུགས་པ་ཡུལ་ལ་མངོན་ཕྱོགས་རྣམ་པར་ཉམས་པར་གནས། །སྒོ་བ་མེད་ཅིང་སྲུང་མ་མེད་དང་ཕྲད་མ་ཞུགས་དང་སྒྲུབ་པ་མེད་པ་ཡི། །རྒྱལ་པོ་ལ་ནི་ཡུལ་དུས་ཤེས་པ་ཇི་ལྟར་རང་དོན་བརྗོད་པར་མི་འདོད་ལྟར། །སེམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་མི་ཁོམ་བརྒྱད་དང་འབྲེལ་པ་ཡི་ནི་ཚུལ་ནི་དེ་ཉིད་དོ། །བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །གུས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཐུན་པའི་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་གནས་པ་ཡིན་གྱི། མི་མཐུན་པས་གནས་པ་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མིན་པར་འདུག་པ་ལ་འགྲེང་སྟེ་ཆོས་མི་བཤད་པར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །གོང་མིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟོན་པའོ། །མཚམས་སྦྱར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་ཁོ་ནར་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་ཀྱང་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །མཐུན་པར་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དང་ལྡན་པར་ཆོས་སྟོན་གྱི་དོན་དང་མི་ལྡན་པར་མ་ཡིན་པའོ། །དགའ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་བྱ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའོ། །མོས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པར་བྱ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པའོ། །ཚིམ་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་གཟེངས་བསྟོད་པར་བྱ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་གཟེངས་བསྟོད་པའོ། །བརྟུན་ངས་པར་མི་བྱེད་པ་དང་གཡེལ་བར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱ་བ་རྣམས་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །རིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་གི་ཚད་མ་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་ཟེར་བའོ། །མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །མ་འདྲེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འཁྲུགས་པ་གཟིང་གཟིང་བ་མ་
― DTG116_Page_0221 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པའོ། །ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའོ། །འཁོར་ཇི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཁོར་བཞིའམ་བརྒྱད་དེ། གང་ལ་ཇི་ལྟར་གཏམ་གང་འོས་པ་དེ་ལ་དེ་ལྟར་བརྗོད་པའོ། །རེ་ཞིག་རྣམ་པ་བཅོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཞན་གྱི་དོན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་དུ་ཤེས་བར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བྱམས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནོད་པ་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལའོ། །ཕན་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལའོ། །སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་རྒྱགས་པ་དང༌། སྲོ་ཤི་བ་རྣམས་ལའོ། །མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རེ་བ་མེད་པ་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་སོ། །བདག་ལ་མི་བསྟོད་ཅིང་གཞན་མི་སྨོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ང་རྒྱལ་གྱི་ཕྲག་དོག་གིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་བྲལ་བར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་སྟེ། རྣམ་པ་ལྔ་པོ་འདི་དག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རང་གི་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་གཏམ་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་བསྡུས་ཕྱིར། །ངག་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཤེས་བྱ། །སེམས་ཅན་དོན་དུ་ངག་འཇུག་སྟེ། །དེ་ཡང་མ་འདྲེས་སྟོན་པ་ཡི། །རྟག་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རྒྱུན་དུ་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མ་འདྲེས་པ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་འདི་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་ཆོས་ཉིད་ནི། ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་རིགས་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི། གཟུགས་སུ་རུང་བའོ་ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །འདིས་ཇི་ལྟར་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པ་ཉིད་བཤད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་
― DTG116_Page_0222 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་བརྗོད་པ་ཁ་ཅིག་གིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བདག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བསྩལ་ཏོ། །མེད་པ་ལ་མཚན་ཉིད་མེད་པས་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་ཡང་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བསྩལ་ཏོ། །ཆོས་ཉིད་སྤྱོད་ཡུལ་ཁོ་ན་ལ་ཇི་ལྟར་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་དེ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཇི་སྲིད་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་མ་བསྟན་པ་དེ་སྲིད་དུ་རེ་ཞིག་ཤེས་པས་ཡུལ་དུ་བྱ་བར་མི་ནུས་པས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བརྗོད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཤེས་པ་ནི་འདིར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་གྱི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མིག་དང་གཟུགས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཟུགས་སུ་རུང་བའི་རིགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་སྟོན་ཏོ། །གོ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་སྤྱོད་ཡུལ་དེ་ཉིད་རྣམ་གྲངས་གང་གིས་བརྗོད་པས་གཞན་དག་གིས་ཤེས་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པའོ། །གོ་བར་བྱེད་པ་རྣམ་གྲངས་ཚད་མེད་པ་ཤེས་པ་དག་གིས་སྒོ་དུ་མ་ཉིད་དོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བཞི་ཚན་གྱི་བཅུ་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་སོ་སོར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ཆོས་ཉིད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཉིད་དེ་ཉིད་རིགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་དུ་མ་ཉེ་བར་སྡུད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཆོས་ཉིད་སྤྱོད་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་ཉིད་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་དོན་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཉེ་བར་བཟུང་བས་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བས་སོ་སོའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་མིང་དུ་གྲགས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་ཆོས་རྣམས་མ་འདྲེས་པར་བསྟན་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གོ་བར་བྱེད་པ་ཡུལ་མ་འདྲེས་པར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་འདི་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །
― DTG116_Page_0223 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མིང་དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཐུན་པའི་རྒྱུན། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མཚན་ཉིད་འདི་ཡང་མཐུན་པའི་རྒྱུན་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་གཞན་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདི་དག་གི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་བཤད་པ་ཉིད་ལས་གསལ་བར་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བར་ཟད་དོ། །འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཇི་ལྟར་རིགས་ཀྱིས་བསྡུ་བའི་ཁོངས་སུ་བསྡུ་བར་བྱ་ཞེ་ན། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་རིགས་སུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །ཤེས་པའི་ཡུལ་ཉིད་ཀྱང་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྦྱར་བ་ཉིད་དོ། །རྒྱུ་བཞི་དག་གིས་སྨྲ་བ་པོའི། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འདོད་པ་ཡིན། །དང་པོ་གཟུགས་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །གཉིས་པ་སྟོན་པས་བྱས་པ་ཡིན། ལེན་འདེབས་པ་ནི་གསུམ་པ་སྟེ། །བཞི་པ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། དེའི་ལས་ནི་འབྲས་ཕྲག་བཅུ་དང་ལྡན་པའི་སྒྲ་སྐད་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་མཁས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། བསྐལ་པ་འབུམ་དུ་བཟུང་བའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བར་འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་ལས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་དེ་དེ་ལྟ་བུའི་གཟུངས་ཐོབ་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་རེ་རེ་ལས་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་འབྱུང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དྲིས་པ་ལེན་འདེབས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་མཐའ་དག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཛིན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་དེ་དེ་བས་ཀྱང་ཤས་ཆེར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་སྤོབས་པ་བདག་གིས་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པར་བྱའོ་སྙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བཤད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཤེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ངག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་
― DTG116_Page_0224 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང། སྨྲ་བ་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །བདག་དང་གཞན་དོན་བསྒྲུབ་ཕྱིར་ཐུགས་རྗེས་འབྲེལ་བའི་ཐུགས། །དང་པོར་དགེ་མཆོག་འབད་པ་ཆེན་པོ་མཛད་ནས་ནི། །བློ་ལྡན་ཡེ་ཤེས་ཡོན་ཏན་མཆོག་ལྡན་བརྙེས་ནས་སུ། །སེམས་ཅན་བསམ་པ་ཐིབས་བོ་རྒྱུ་བ་མཁྱེན་མཛད་དེ། །འཇིག་རྟེན་སྡུག་བསྔལ་རྒྱ་མཚོར་ལྟུང་བ་རབ་གཟིགས་ནས། །དོན་མེད་ཐིབས་པོ་དེ་ལས་ཡོངས་སུ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། །སེམས་ཅན་བསམ་པ་རྣམ་མང་ལེགས་པར་རབ་བརྟགས་ཏེ། །འཕགས་པའི་ལམ་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ནི་སྟོན་བཞེད་ནས། །སེམས་ཅན་དབང་པོ་ལ་སོགས་མཁས་པ་མཆོག་ཐོབ་ཅིང༌། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་ངག་སྨྲ་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་མཆོག་བརྙེས་ཏེ། །སེམས་བརྟེན་རྒྱུ་བ་ཐིབས་པོ་སེམས་ཅན་གཏོགས་པ་དག །རྣམ་པ་མང་པོ་བརྟགས་ནས་ཆོས་རྣམས་སྟོན་པར་མཛད། །སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་རྣམས་མང་ཐོབ་ནས། །དེ་ཡིས་ཆོས་རྣམས་ཚུལ་བཞིན་བསམ་བྱས་ཏེ། །ས་དགུ་དོན་ཆེན་རྣམ་པར་སྦྱོངས་ནས་ནི། །ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ནི་ཡང་དག་གནོན་པར་བྱེད། །ས་བཅུ་པའི་འབྲེལ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདིར་ས་དགུ་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་དག་ནི་བཤད་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཚོགས་བསྩགས་པར་བྱ་བ་ཤིན་ཏུ་མཐའ་ཡས་བསྩགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་དཀར་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཐོབ་པ་སྟེ། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་མཁས་པ་ནི་བཟོ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཁམས་ནི་རིགས་སོ། །དེའི་རྒྱུ་བ་ཐིབས་པོ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་ལ་ཞུགས་ཤིང་རྟོགས་པ་སྟེ། །དེའི་ཕྱིར་
― DTG116_Page_0225 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་རིགས་མ་རྟོགས་ན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དཀའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཞུགས་པས་རྟོགས་པས་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་གྱུར་པའི་འདུ་ཤེས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཞེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྷག་པར་དམིགས་པ་སྟེ་ཆོག་པར་འཛིན་པ་ཞེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའོ། །དེ་དག་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། བསྐལ་པ་ཇི་ལྟ་བར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་སྟེ། གཅིག་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཅིག་ཤོས་ནི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སའི་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པས་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དྲི་མེད་ལ་སོགས་ཏིང་ངེ་འཛིན། །བཅུ་ཚན་སོ་སོར་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། །ཐོབ་པ་ལས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ཐོབ་ཅེས་བརྗོད། །ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྔར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་རྒྱང་སྲིང་བར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་དྲི་མ་མེད་པ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་མངོན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྡེམ་པོ་ངག་ལ་འཇུག་པ་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྡེམ་པོ་ངག་ནི་འདིར་དགོངས་པའི་ལྡེམ་པོ་དག་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགོངས་པ་བཞིས་ཐུབ་པའི་གསུང་རབ་མཐའ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འགལ་བ་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་འདིར་བཤད་པའི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། དེ་མདོ་སྡེ་དུ་མའི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་འདི་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་དགོངས་པ་གང་ཞིག་གང་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ལ་དགོངས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཆར་ཡང་འཇུག་པ་ནི་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་གིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་འཇུག་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ན་རེ་གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་པ་ལས་འཇིག་རྟེན་གྱི་
― DTG116_Page_0226 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོའོ། །དེ་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལ་གང་དག་གིས་དེ་བརྒྱན་པར་བྱེད་རབ་ཏུ་འབྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་གི་ཚོགས་ཡོད་པ་དེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཉེ་བ་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལ་སྙིང་པོ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུ་ཡོད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ནང་གི་ཆ་རིན་པོ་ཆེ་མཐུ་བླ་ན་མེད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པས་དྲ་བར་ཁེབས་པ་ཅན་གྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་ཡི་གེ་དང་དོན་གྱི་གཟུངས་དུ་མ་མཉམ་པར་འཇོག་པའི་ལུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱ་ཆེན་པོར་གྱུར་ཏེ་གཟུངས་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྒྱ་མཚོ་དང་འདྲ་བར་འབྱོར་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེའི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་གྲངས་སུ་དགོད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་གིས་བརྒྱན་པ་ན་འབྱོར་པ་ཤིན་ཏུ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་འབྲེལ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཤེས་པ་མཐུ་དུ་མ་དང་ལྡན་པར་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཡང་དག་པར་སྐྱེས་པ་དག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དྲི་མ་མེད་པར་བྱེད་པ་ན་འབྱོར་པས་མཉམ་པར་འཇོག་པ་ཡིན་ཏེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་ཁམས་དང་འདྲ་བར་རྒྱས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ན་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་དྲི་མ་མེད་པར་འགྱུར་བ་སྟོན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཡང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཚོགས་གསུམ་ལ་ངེས་པར་གནས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྦྱར་བའི་སྒོ་ནས་རྗེས་སུ་རྟོགས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་ན་དེ་དང་འཚམ་པར་ཆོས་སྟོན་པས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དྲི་མ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་དེ། དེ་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པས་དྲི་མ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལ་མཉམ་པར་གཞག་ན་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མངའ་བ། སྐུ་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུས་བརྒྱན་པ་གང་དག་ཆོས་ཟབ་མོ་གཏིང་
― DTG116_Page_0227 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔག་དཀའ་བ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གཞན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་དྲི་མ་མེད་པར་དམིགས་པ་ལ་དེ་སྐད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པ་རྟོགས་པ་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ནི་དེ་སྙེད་ཀྱི་བྱ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཆུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དབང་བསྐུར་ཐོབ་བ་ནི། །བསྟན་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་ནས་ནི། །ཇི་ལྟ་བུར་ན་དབང་བསྐུར་བར། །བསྟན་པ་ལས་ནི་རྟོགས་བྱ་སྟེ། །སྟན་དང་ལུས་ཀྱི་ཚད་དང་ནི། །འཁོར་དང་རྒྱུ་ནི་ཡོད་པ་དང༌། །གང་གིས་དབང་ནི་བསྐུར་བ་དང༌། །ཇི་ཞེས་བྱ་བར་རབ་སྟོན་ལས། །མཆོག་གི་རང་བཞིན་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་པའི་ཚེ། དཔེར་ན་མང་དྲ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བཞིན་ཏེ། དེ་དག་གི་རྗེ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་ན་མཆོག་གི་རང་བཞིན་གྱི་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་རྒྱལ་པོའི་པདྨ་ནི་ལྷན་ཅིག་རྗེ་ཁོལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འབྲེལ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མཆོག་གི་རང་བཞིན་པདྨའི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྤྲས་པ་ཉིད་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ས་ནས་དེ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་སའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་ནི་གཟུང་བའི་རྐྱེན་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ་དེ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་ཤིང་བཀོད་པར་སྣང་བས་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ནི་ལེགས་པར་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་བསྒྱུར་བ་རྣམས་ནི་དོན་དུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རབ་སྩོགས་དོན་ནི་བསྡུས་པ་ལ། །བདག་གིས་དོན་གང་རྒྱུས་ཤེས་ཏེ། །མཁས་པས་འཇིག་རྟེན་རིག་བྱེད་ཀྱི། །སྦྱོར་བས་དུ་མར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བཤད་དོ། །འདི་ལས་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བའི་
― DTG116_Page_0228 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུར་གྱུར་པ་ལེགས་པར་བཤད་པ་རྣམས་རིག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། འདི་ནི་རིག་བྱེད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཀའ་ཡང་རིག་བྱེད་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་ནི་ཤེས་པར་སླ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མ་ཕྱེ་བའོ། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་བརྟེན་པའི་བློ། །སྙིང་བརྩེ་བ་དང་ངེས་པའི་རྒྱུད། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་གཉེན་གཅིག་པ། །གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པའོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཕན་བཞེད་པ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་འཐོབ་པའི་རྒྱུ། །དཀའ་བའི་ལས་ནི་སྣ་ཚོགས་པ། །མི་བཟད་རྟག་ཏུ་རྗེས་འབྲང་བ། །ཡུན་རིང་དུས་ནས་བསྩགས་རྣམས་ཀྱིས། །གང་གི་དོན་དུ་རབ་སྦྱར་བ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་འདི། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དབང་བསྐུར་བའོ། །དེ་ལྟ་བུར་ནི་དབང་བསྐུར་ཅིང༌། །ཚད་མེད་ཡོན་ཏན་ལྡན་པ་སྟེ། །ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ལ་རབ་གནས་པའི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཆོ་བ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ། །ཤེས་རབ་དང་ནི་རྣམ་ཐར་དང༌། །ཏིང་འཛིན་གཟུགས་དང་མངོན་པར་ཤེས། །དོན་ལྔ་དག་ལ་བརྗོད་པ་ཡིན། །དོན་ལྔ་དང་འབྲེལ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེ་རེ་ཞིང་དོན་རེ་རེ་དང་འབྲེལ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཤེས་བྱའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་དེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་ཤེས་པའི་ཆེ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་གཅོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་བ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཆོས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་གི་ཁམས་ནི་ས་བོན་ཏེ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རབ་ཏུ་ཤེས་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གང་དག་གིས་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། གང་དག་འགགས་པས་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བཤེས་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་དུ་སྟེ། མདོ་
― DTG116_Page_0229 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གང་དག་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་གང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཤིང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དག་མི་ཤེས་པ་དང་ཤེས་པ་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བའི་ཡུལ་ཇི་ཙམ་པ་ནི་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དམ་པ་དང་དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་གང་གིས་ནི་ཡང་དག་པ་དང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་བསྟན་པའི་ཁམས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཁམས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟ་བའི་ཉེས་པ་གང་གིས་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་དེ་མི་ཐོབ་པ་ནི་ལྟ་བར་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འབྱུང་བ་དང་ལྡོག་པ་གང་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འཇིག་པ་དང་འཆགས་པ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་གསུམ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་དེ་ལ་གནས་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་གནས་པས་སྤྲུལ་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་ནུས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །སེམས་ཅན་དུ་སྤྲུལ་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་སེམས་ཅན་སྤྲུལ་པའི་ལས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐལ་པ་འདྲ་བར་ཉེ་བར་འགྲོ་བས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་པའི་སྤྲུལ་པ་ནི་སྤྲུལ་པ་གང་ཞིག་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཉོན་མོངས་པས་ཐེབས་པས་བསྐྱོད་པ་ལྟ་བུར་འདུག་པ་སྟེ་ལྟ་བར་གྱུར་བའི་སྤྲུལ་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདུལ་བའི་དབང་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤྲུལ་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་གཞིག་པའི་ཆོས་ལ་འཇུག་པ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་
― DTG116_Page_0230 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་སྤྲུལ་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི་སྤྲུལ་པ་དེ་ཉིད་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་བྱེད་ནུས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །བཞི་པ་དེ་ཡི་བྱིན་རླབས་དང༌། །སྤྲུལ་པ་ལ་ནི་འཇུག་པ་སྟེ། །གཉིས་མིན་ཡེ་ཤེས་ཚུལ་གྱིས་ན། །དུས་ཀུན་དུ་ནི་འཇུག་པ་ཡིན། །མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤེས་པ་སྟེ་ཆ་ཕྲ་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་སྐྲག་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། གསང་བའི་གནས་ཤེས་པ་དང་བསྐལ་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཤེས་པ་དག་ཀྱང་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །གསང་བའི་གནས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསང་བའི་རྒྱུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལ་འབྲས་བུ་རྣམས་གནས་པས་ན་གནས་པའི་རྒྱུ་ཁོ་ནར་བརྗོད་དོ། །གསང་བ་ནི་གསང་བར་བྱ་བ་སྟེ། དབང་པོ་དང་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་རྣམས་ལ་ཀུན་དུ་བསྟན་པར་མི་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་དག་གིས་མ་རྟོགས་ཏེ་མ་མོས་ནས་དམ་པའི་ཆོས་སྤངས་པས་ཆོས་ཀྱི་ཕོངས་པར་འགྱུར་བའི་ལས་བསྩགས་ན་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚེ་ལ་དབང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །བྱིན་རློབ་དེ་བཞིན་གཏོང་བ་དང༌། །གཉེན་པོ་ཉེ་བར་སྟོན་པ་ནི། །དྲུག་པ་དང་ནི་བདུན་པར་གཞག །ཡང་དག་པར་གཞོལ་བ་འདི་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མོས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསྐལ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། བསྐལ་པ་དུ་མར་བསྐལ་པ་གཅིག་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མོས་པའི་ཕྱིར་ལ། གཅིག་ཏུ་ཡང་བསྐལ་པ་དུ་མ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚེ་གཏང་བའམ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ལ་ཡང་དབང་འབྱོར་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ལམ་ལ་གཟུད་པ་ཤེས་པ་ནི། གཉེན་པོ་བསྟན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ལ་བྱིས་བའི་ལམ་གྱིས་གཟུད་པ་མཁྱེན་པ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་བྱིས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་
― DTG116_Page_0231 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱིས་པའི་སའི་གཉེན་པོ་ཉེ་བར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་གྱིས་གཟུང་བར་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ང་རྒྱལ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ་རྩིས་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱི་ང་རྒྱལ་གྱི་གཉེན་པོ་ཉེ་བར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞིང་ནི་ཚོགས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པས་གཟུད་པ་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོ་རིས་ལ་མོས་པའི་གཉེན་པོ་ཉེ་བར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་གཞན་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཐར་དང་ཏིང་འཛིན་དང༌། གཟུངས་དང་མངོན་པར་ཤེས་རྣམས་ཀྱི། །རྣམ་པ་དབྱེ་བའི་བསྟན་ཚུལ་ཡང༌། །མདོ་ཉིད་ལས་ནི་རྟོགས་པར་བྱ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་རྣམ་པར་ཐར་པ་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་ཐར་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ་རྫུ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང་འགྲོ་བ་མཐའ་ཡས་པར་སྨོས་ནས་ཤེས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །རྣམ་པར་དག་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སློབ་བ་དང་མི་སློབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །སྒོ་ཀུན་དུ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་ཅི་འདོད་དགུར་བསྒྱུར་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛོད་ཅེས་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཛོད་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་སྡེའོ། །འཁོར་ལོ་ཐོགས་པ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཚར་གཅོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་དག་ཚར་གཅོད་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དུས་གསུམ་གྱི་རྗེས་སུ་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གསུམ་དག་གི་བསྐལ་བ་གང་དག་ཡིན་པ་
― DTG116_Page_0232 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་དག་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་སྟེ། འདས་པ་ཡང་ད་ལྟར་དུ་བྱ་བར་འདྲེན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ་ཁམས་ནི་རིགས་ཏེ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་མེད་ཅིང་སྣང་བ་ཙམ་གྱིས་རྒྱས་པར་འགེངས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཡུལ་མ་ལུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཅིག་ཅར་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འབུམ་དག་དང༌། གཟུངས་འབུམ་དག་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་འབུམ་དག་གི་བར་དུ་འཐོབ་བོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡང་མདོ་ཁོ་ན་ལས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ས་ཡི་ངེས་ཚིག་སྤྲིན་དང་ནི། །ཆོས་མཐུན་རྣམ་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ། །དཔེར་ན་སྤྲིན་གྱིས་ནམ་མཁའ་བཞིན། །ཐོས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ཆང་གི་ལུས། །ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་བཞིན་དུ། །ཁྱབ་པར་ཆོས་མཐུན་དང་པོར་བཤད། །ཁྱབ་པ་ནི་སྤྲིན་གྱིས་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཐོབ་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ས་འདི་པའི་ལུས་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་བློ་དང་ཇི་སྐད་བཤད་མ་ཐག་པ་ཚད་མེད་པའི་རྗེས་སུ་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །མང་པོ་དང་ཆ་ཕྲ་བ་དང་མྱུར་དུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ཕྱོགས་བཅུའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་སྨོས་པ་ནི་དུས་ཐུང་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ཉན་པ་པོའི་དབང་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཚད་མེད་པ་སྨོས་པས་ནི་མང་པོ་འཛིན་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ཙམ་གྱིས་འཛིན་པའི་ནུས་པ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། རྒྱས་པར་ནི་འོག་ནས་འཕགས་པ་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱ་མཚོའི་དཔེ་གཉིས་དང༌། འོན་ཀྱང་དཔེ་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བའི་གཞུང་གི་དཔེས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་
― DTG116_Page_0233 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཤེགས་པའི་གསང་བ་ལ་འཇུག་པ་གང་དག་ཡིན་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྨོས་པ་ནི་མྱུར་དུ་འཛིན་པའོ། །གསང་བ་སྨོས་པ་ནི་ཕྲ་བ་འཛིན་པའོ། །ཇི་ལྟར་རང་བཞིན་གྱིས་ཤེ་ན། ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བས་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་སྨོས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྣང་བར་གྱུར་བས་ཆོས་སོ་སོར་སྣང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསལ་བར་གྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་སྨོས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་གསལ་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ལས་ཀྱིས་ཤེ་ན། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཆར་འབེབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མོས་པའི་སྒོ་ནས་ནི་བཟོད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་ལེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་འབྲུ་འཛིན་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །བདག་གིར་བྱེད་དོ་ཞས་བྱ་བ་ནི་དོན་འཛིན་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །ཡང་དག་པར་འཛིན་ཏོ་ཞེ་བྱ་བ་ནི། དེ་གཉི་ག་འཛིན་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །ད་ནི་འཛིན་བའི་ནུས་པ་དེ་དཔེ་གཉིས་དང་དཔེས་འཆད་དེ། དང་བར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོའི་སྒོ་ནས་ནི་བཟོད་དོ། །གོ་སྐབས་འབྱེད་པའི་སྒོ་ནས་ནི་ཡང་དག་པར་ལེན་ཏོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་ཆུའི་གྲངས་འགྲིབ་བར་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་ནི་བདག་གིར་བྱེད་དོ། །སྤྱད་པའི་འོས་མ་ཡིན་པའི་སྒོ་ནས་ནི་ཡང་དག་པར་འཛིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དུས་གསུམ་གྱི་བརྗོད་པའི་གཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་བརྗོད་པའི་གཞི་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གོང་དུ་རྒྱས་པར་ནི་འཕགས་པ་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོས་རྒྱ་མཚོའི་དཔེ་གཉིས་དང་དཔེས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། རེ་ཞིག་དེ་ལྟ་བུ་ནི་སྤྲིན་དང་ཆོས་མཐུན་པས་ཁྱབ་པའི་སྒོ་ནས་སའི་ངེས་པའི་ཚིག་དང་པོ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་རྡུལ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་ཆོས་མཐུན་པ་ནི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ཏེ། འདིར་སྨོན་ལམ་གྱིས་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྤྲིན་ཆེན་པོ་ཀུན་ནས་བསླང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲིན་དང་འདྲ་བའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་བསྒྲགས་བའི་འབྲུག་སྒྲོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲུག་སྒྲོག་པ་དང་འདྲའོ། །མངོན་བར་ཤེས་
― DTG116_Page_0234 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང་རིག་པ་དང་མི་འཇིགས་པའི་གློག་འགྱུ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གློག་དང་འདྲའོ། །རླུང་གིས་ཤིན་ཏུ་བསྐྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རླུང་ལྟ་བུའོ། །བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་དྲ་བ་སྟུག་པོ་ཆེན་པོས་ཀུན་དུ་ཁེབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲིན་གྱི་དྲ་བས་འཁྲིགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ལུས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྤྲིན་འཁྱིལ་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀློང་འཁྱིལ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་ཆེན་པོ་སྒྲོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆར་འབབ་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུའོ། །བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་ཤིན་ཏུ་ཚར་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་ཆེན་པོ་སྒྲོག་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྤྲིན་དང་ཆོས་མཐུན་སྒྲོལ་སྒོ་ནས། །ས་ཡི་ངེས་ཚིག་ཤེས་བྱ་སྟེ། །སྤྲིན་གྱི་ཆར་གྱིས་ལོ་ཏོག་དག །སྒྲོལ་བ་བཞིན་དུ་དགའ་ལྡན་གྱི། །གནས་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་ནི། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སྒྲོལ་བ་ཡིན། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །མཐུ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་དང༌། །བླ་མེད་ཉིད་ནི་གནས་ལ་སོགས། །རབ་དུ་བསྟན་ཕྱིར་རྒྱས་བཤད་པའི། །སྒོ་དྲུག་དག་གིས་རབ་ཏུ་བསྟན། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གནས་དང་གཞི་དང་མཚན་ཉིད་དང༌། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་བྱ་བ་དང༌། །ཡོངས་ཚིམ་དེ་བཞིན་རྒྱ་ཆེན་ཏེ། །འདི་སྐད་གཅིག་ནི་རྒྱུ་བསྡུས་པའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་གོང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་ཐར་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འཐོབ་པོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ཡང་གནས་འདི་སྔ་མ་དང་མཐུན་བར་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན། རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སོགས་པས་སྔར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དོག་པ་དང་ཡངས་པ་དག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་ནི་དོག་པ་དང་ཡངས་པར་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་སྟེ། ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་ནི་བཟློག་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དོག་པ་ཡངས་པར་བྱེད་པ་དང་ཡངས་བདོག་པར་བྱེད་བ་ནི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །བྱ་བ་མཆོད་པའི་སྒོ་ནས་ནི། །བྱང་ཆུབ་ཆོགས་ནི་སྩོགས་ཕྱིར་ཏེ། །མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བཞིན་ནོ། །ཡོངས་མགུ་བྱ་བ་ཐེ་ཚོམ་དུ། །གྱུར་བ་རྣམས་ལ་མཐུ་བསྟན་པས། །མདོ་དང་མཐུན་པར་ཁོད་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །
― DTG116_Page_0235 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་ཆེན་མཐུ་དང་གྲངས་ཀྱིས་ནི། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱ། །མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ད་ནི་གྲངས་རྒྱ་ཆེ་བ་དེ་ཉིད་རབ་ཏུ་བསྟེན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་མཐའ་དག་བསྟན་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཟླ་བས་ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་ཡུལ་གྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཏེ་དེ་ལྟར་ཚད་མེད་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་ཅི་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱང་མི་གཏོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སངས་རྒྱས་ལྟ་བ་དང་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་ཡང་རབ་ཏུ་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉམ་པར་མ་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གྲངས་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱིན་གྱི་རླབས་དང་སྣང་བ་ཡང་ཡང་དག་པར་ལེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡང་ལེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མི་འཕྲོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པའི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་གསུམ་ཡང་དག་པར་སྒྲོགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བགྲོད་པ་དང་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་དོན་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པའི་ལམ་སྟེ་འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤེས་ན་ཐེ་ཚོམ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་རྒྱས་པར་འགེངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བའི་ལམ་མོ། །ཞིང་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པའི་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་སོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཆོས་སྟོན་པའི་སྣང་བ་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་སོ། །མདོར་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་བར་བྱེད་བའི་བར་དག་ཡང་དག་པར་ལེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་བར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པའི་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་སོ། །ཡོན་ཏན་ལྡན་པས་
― DTG116_Page_0236 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདྲ་བའི་ཕྱིར། །རང་གི་ཡོན་ཏན་ལྷག་པ་ཡི། །མཚོ་དང་རི་དང་རྒྱ་མཚོ་དང༌། །ནོར་བུས་ས་ཡི་དཔེ་ཤེས་བྱ། །སྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་མཚོ་ཆེན་པོ་མ་དྲོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་འབབ་ཆུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བར་གྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཞེན་བར་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཆོག་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་པོ་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཡོངས་སུ་དྲིས་པ་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐུག་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་གངས་རི་དང༌། སྤོས་ཀྱི་ངད་ལྡང་བ་དང་རྣམ་པར་འདལ་བ་སྟེ་གོང་མ་གསུམ་ནི་གྲངས་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཞེས་མི་བྱ་བ་སྨན་དང་དྲི་དང་རིན་པོ་ཆེ་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་རྟ་རྣ་རི་དྲུག་པའི་གནས་ནས་འབྱུང་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་དྲུག་པོ་དྲང་སྲོང་གི་རི་དང། གཉའ་ཤིང་འཛིན་དང༌། མུ་ཁྱུད་འཛིན་དང༌། ཁོར་ཡུག་དང༌། ཏོག་ཅན་དང༌། རི་རབ་རྣམས་ནི་གྲངས་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་དྲང་སྲོང་དང༌། གནོད་སྦྱིན་དང༌། ཀླུ་དང་དབང་དུ་གྱུར་བ་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱུང་དཀའ་བའི་ངེས་པ་འབྱུང་བའི་འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རིའི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཅུ་པོ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་བོ་སྨོས་པ་ནི་དེ་ལྟ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་བར་འདོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོས་ཀྱང་དེ་དག་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་དེ་ལས་དེར་འགྲོ་བར་ནུས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ནས་འབྱུང་བའི་རྫས་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡོན་ཏན་གྱི་སྒོ་ནས་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྨོས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འདོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་དེ་དག་གིས་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བགས་ཀྱིས་གཞོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་བདེ་བའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཤི་བའི་རོ་དང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཙང་མ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཆུ་གཞན་གྱི་གྲངས་
― DTG116_Page_0237 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འདྲ་བ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །རོ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་སྲུང་བའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །རིན་པོ་ཆེ་མང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་འདོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཟབ་ཅིང་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡངས་ཤིང་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མི་སྐམ་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །འབྱུང་པོ་ཆེན་པོའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དུས་ཆད་པ་ལས་མི་ཡོལ་བ་དང༌། སྤྲིན་ཆེན་པོའི་ཆར་ཐམས་ཅད་ཀུན་དུ་འཛིན་པས་མི་ངོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་སྲུང་བའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏོ། །རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་བཅུ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བཅུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། མུ་ཏིག་དང༌། ཤང་ཁ་ཤི་ལ་དང༌། བྱི་རུ་དང༌། དངུལ་དང༌། གསེར་དང༌། རྡོའི་སྙིང་པོ་དང༌། སྤུག་དང༌། མུ་ཏིག་དམར་པོ་དང༌། དུང་གཡས་སུ་འཁྱིལ་བ་དང༌། རིན་པོ་ཆེ་དཔལ་གྱི་ཟེ་བའི་སྙིང་པོ་ཅན་རྣམས་སོ། །རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་བཅུ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་ནས། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་ཀྱིས་མངོན་པར་སྤགས་པར་གྱུར་པ་ནི་རིགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཏགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཏེ། འདི་ལྟར་རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་བཅུ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་ནས་མངོན་པར་སྦགས་པར་གྱུར་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མགར་བ་མཁས་པས་ལེགས་པར་བསྲེགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་དོག་གི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ལེགས་པར་བཅོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབྱིབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་མ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ལེགས་པར་བྱི་དོར་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསལ་བའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ལེགས་པར་ཕུག་ཅིང་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུད་པས་ལེགས་པར་བཏགས་ལ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བཻཌཱུཪྻའི་རྒྱལ་མཚན་གྱི་ཡུ་བ་མཐོན་པོའི་རྩེ་མོ་ལ་བཏགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་བར་འདུ་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འོད་ཟེར་རབ་ཏུ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །རྒྱལ་བོས་གནང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། སྐད་ཀྱི་བྱིངས་རྣམས་ནི་ཉེ་བར་བསྒྱུར་བ་དང༌། འབྲེལ་བའི་ཚིག་གཡོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པར་འགྱུར་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གང་ཕྱིར་སྐད་བྱིང་ས་དོན་སྦྱོར་བ། །འདོར་བར་བྱེད་པ་དེ་ཡི་ཕྱིར། །ཉེ་བར་སྦྱར་བར་རབ་བཤད་དེ། །ཕྲད་དུ་འཇུག་ཕྱིར་
― DTG116_Page_0238 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚིག་གི་ཕྲད། །ཅེས་བཤད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་ནི་མཐའ་ཡས་པར། །ཆོས་འདི་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར། །སེམས་ཅན་དོན་སྒོ་མཐའ་ཡས་པའི། །ཆོས་ཉིད་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན། །ལྷག་པ་མེད་པའི་དོན་གྱིས་ནི། །ཡི་གེ་ལྷག་པ་མེད་དག་ཏུ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དབྱིག་གི་གཉེན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས་ས་བཅུ་འདིའི། །འགྲེལ་པ་མཛད་པ་བདག་གིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་འདིར། །དགེ་བར་གྱུར་བ་གང་དེས་འགྲོ་བ་འདི་ཡི་བློ། །ཉི་ཟེར་རྣམས་ཀྱིས་པདྨོའི་དཔལ་བཞིན་སྣང་བར་ཤོག །དགེ་བསྲུངས་ཀྱིས་ནི་བཅོས་བས་ན། །རྣམ་པར་བཤད་པ་གྱ་ཙམ་བྱས། །དོན་དུ་གཉེར་ན་མཁས་པ་རྣམས། །གནས་མིན་པར་ཡང་གོམ་པ་འདོར། །འཕགས་པས་བཅུའི་རྣམ་པར་བཤད་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་སློབ་དཔོན་ཉི་མ་གྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པྲཛྙཱ་ཝརྨ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་དཔལ་བརྩེགས་རཀྴི་ཏས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།།
འཕགས་པ་ས་བཅུའི་མདོ་སྡེའི་གླེང་གཞི་བཤད་པ།
ཤཱཀྱའི་བློ།
― DTG116_Page_0238 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཕགས་པ་ས་བཅུའི་མདོ་སྡེའི་གླེང་གཞི་བཞུགས། འཕགས་པ་ས་བཅུའི་མདོ་སྡེའི་གླེང་གཞི་བཤད་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆེན་པོ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་གྲངས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སྒྲུབ་པ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བསྐལ་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པས་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པའི་བསྟན་པ་ཟད་མི་ཤེས་པ་ཤ་སྟག་ཅེས་བྱ་བའི་བར་འདིས་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་རྣམ་པ་ལྔར་བརྗོད་དེ། མངོན་སུམ་དུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ཉེ་བ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ་དང༌། ལུས་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ་དང༌། ངག་གི་ཆོ་འཕྲུལ་ལོ། །དེ་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་མངོན་སུམ་དུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་བསྟན་ཏེ། །འདི་ལྟར་ས་བརྒྱད་པ་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་སངས་རྒྱས་ཉིད་
― DTG116_Page_0239 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་ལུང་སྟོན་ཏེ། འདི་ཉིད་ཀྱི་བཤད་པ་ནི། ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པའི་གནས་བས་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའོ། །དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་ཀུན་བ་རྟགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོས་རྙེད་པ་ནི་རབ་ཏུ་ཐོབ་པའོ། །དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས་པ་སྟེ། དེས་ས་བརྒྱད་པ་ལ་གནས་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེས་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པས་མངོན་སུམ་དུ་ལུང་བསྟན་པ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་བསྟན་ཏེ། དེ་དག་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བ་གཅིག་ཁོ་ནས་ཐོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིའི་བཤད་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་རྟོགས་པ་ལ་འཇུག་པ་རྒྱུན་མི་གཅོད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་དབེན་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཉིད་དོ། །དེ་རྟོགས་པ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་འཇུག་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུན་མི་གཅོད་པ་ཐོགས་པ་མེད་པར་ནུས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་པ་སྟེ། མཐུ་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་མོས་པས་འཇུག་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པས་བཅུ་རྣམས་ལ་དེ་ཁོ་ན་རྟོགས་པས་འཇུག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལ་རྟོགས་པས་འཇུག་སྟེ། དེ་ལ་འཇུག་པ་གོང་མ་གཉིས་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རྟོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ་ལ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་མཁས་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པ་དང༌། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་ལ་མཁས་པ་དང༌། འཁོར་བ་དར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པར་མཁས་པ་དང༌། བསམ་
― DTG116_Page_0240 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏན་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་བར་བྱ་བ་ལ་མཁས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། གདུལ་བར་བྱ་བའི་དུས་བཞིན་དུ་ཆད་བའི་བྱིན་རླབས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ལ་མཁས་བ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་བའི་འདུལ་བར་བྱ་བ་སྟེ། དེའི་དོན་དུའོ། །དུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གང་གིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། འདུལ་བར་བྱ་བའི་དུས་གང་ཡིན་པའོ། །ཕྱད་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་མཐུ་ཅན་གྱི་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་དེ་ལ་མཁས་པ་དག་གོ །སྨོན་ལམ་མངོན་བར་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྨོན་ལམ་ལ་མངོན་བར་སྒྲུབ་པ་བསྐལ་པ་དང༌། དུས་དང༌། ཞིང་དང༌། སྤྱོད་པ་ལ་རྒྱུན་མི་གཅོད་པས་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྨོན་ལམ་རྣམས་ནི་འདི་ཁོ་ན་ལས་འོག་ནས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་གྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་རྒྱུན་མི་གཅོད་པ་ནི་བཟང་པོ་དང༌། སྐར་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་བསྐལ་པ་གང་རྣམས་དང༌། མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་གྱི་དུས་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་དང༌། སྤྱོད་པ་ལ་རྒྱུན་ཆད་པར་མི་བྱད་པ་སྟེ། དེ་དག་གིས་གནས་པའི་དང་ཚུལ་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ནི་སྨོན་ལམ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་གོམས་པས་དུས་ཐམས་ཅད་དང༌། ཡུལ་ཐམས་ཅད་དང༌། གནས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་དག་གི་སྨོན་ལམ་དག་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཉ་བར་འཚོ་བ་ལ་མཁས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱོར་བའི་ཚོགས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མི་ཟད་པ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་འཆོ་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་
― DTG116_Page_0241 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ནི་དོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱོར་པར་གྱུར་པའི་ཚོགས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཚོགས་ཉིད་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱོར་བའི་ཚོགས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེས་གཞན་གྱི་དོན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །དུས་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་མི་ཟད་པ་སྟེ། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་འཚོ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཞུགས་པ་དག་གོ །བསྡུས་པའི་དོན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པའི་ཕྱིར་གང་གིས་ན་དེ་དག་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟར་དུས་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་འཚོ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པར་མཁས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་དམ་པ་མཆོག་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཐབས་ནི་འདིར་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོར་འདོད་དོ། །མཆོག་ནི་རབ་བོ། །དེ་ནི་དམ་པ་ཡང་ཡིན་ལ་མཆོག་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་ཏེ། ཤེས་རབ་དང་ཐབས་གཉིས་ཀྱི་དམ་པ་མཆོག་དེ་ཐོབ་པ་དག་གོ །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་འཁོར་བ་ལ་མི་གནས་སོ། །སྙིང་རྗེས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་སོ། །འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྒོ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་རྒྱུན་མི་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་འདི་གཉིས་ཀྱི་འབྲས་བུ་བསྟན་ཏོ། །རྒྱུན་མི་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་རེ་རེ་དང་སྦྱར་ཏེ། འཁོར་བའི་སྒོ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་རྒྱུན་མི་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྒོ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་རྒྱུན་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །སྙིང་བརྩེ་བས་ནི་འཁོར་བའི་སྒོ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་བལྟམས་པ་དང༌། གཞོན་ནུ་དང༌། བཙུན་མོའི་འཁོར་གྱི་ནང་ན་བཞུགས་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་
― DTG116_Page_0242 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུན་མི་གཅོད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྒོ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་མངོན་པར་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྒྱུན་མི་གཅོད་དོ། །བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་གཏན་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མངོན་པར་རོལ་པའི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བསམ་གཏན་རྣམས་ནི་དང་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་ནི་བརྒྱད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ནི་ནམ་མཁའ་མཛོད་ལ་སོགས་པའོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་པོ་དག་གོ །མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་ལྷའི་མིག་ལ་སོགས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་པར་རོལ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཉིད་མངོན་པར་རོལ་པའོ། །དེ་དག་ཉིད་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་དེ། ཡིད་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། །དེ་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པ་དག་གོ །ལུས་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཅིག་ཅར་དུ་འགྲོ་བར་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་དང༌། འདུལ་བ་དང་མཐུན་པའི་ལུས་རབ་ཏུ་སྣང་བ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འགྲོ་བ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་དོན་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡང་དག་པར་གཟུང་བའི་དོན་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་དང༌། རིམ་གྲོ་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །དེ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ལ་དབང་ཐོབ་པས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འགྲོ་བ་ལ་སྔོན་དུ་འདྲེན་པའི་གཏམ་གྱི་སྐྱེས་བུར་གྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྫུ་འཕྲུལ་ནི་འགྲོ་བའོ། །དེའི་སྟོབས་
― DTG116_Page_0243 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་མཐུའོ། །དེ་ལ་དབང་བ་སྟེ་དེ་ཐོབ་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་དག་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པས། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ཁོ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཅིག་ཅར་དུ་འགྲོ་བ་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཏོ། །དེས་ན་དེ་དག་སྔོན་དུ་འདྲེན་པའི་གཏམ་གྱི་སྐྱེས་བུ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གཏམ་ལ་གཙོ་བོ་ཡིན་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ཡང་ཡིན་ལ། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འགྲོ་བའི་སྔོན་དུ་འདྲེན་པའི་གཏམ་གྱི་སྐྱེས་བུ་འང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་གི་བསྡུ་བའོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡང་དག་པར་གཟུང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་དང༌། རིམ་གྲོ་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡང་དག་པར་གཟུང་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པ་དང༌། རིམ་གྲོ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡང་དག་བར་གཟུང་བ་དང༌། རིམ་གྲོ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མཆོད་པ་ནི་གདུགས་ལ་སོགས་པས་སོ། །རིམ་གྲོ་བྱ་བ་ནི་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །འདུལ་བ་དང་མཐུན་པའི་ལུས་རབ་ཏུ་སྣང་བར་བྱེད་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལས་ཡང་དག་པར་བླང་པ་ཅན་གྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་ལུས་རབ་ཏུ་སྣང་བར་བྱེད་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་ནི་ལེགས་པར་ཁས་བླང་བའོ། །དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ནི་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པ་དང༌། འདུལ་བ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲུབ་པའོ། །དེའི་དོན་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་འདུལ་བ་དང་མཐུན་པའི་ལུས་སྣང་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་ལུས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་དེ་ཐོབ་པ་དག་གོ །དག་
― DTG116_Page_0244 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་ཆོ་འཕྲུལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དབྱངས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་ཁྱབ་པ་དང༌། ཚིག་དང་ཡི་གེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་སུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབྱིངས་ལྟར་ཆགས་པ་མེད་པའི་དབྱངས་སྒྲོགས་པས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པས་དུས་གསུམ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཡུལ་རྒྱས་པར་འགེངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ཆགས་པ་མེད་པ་ནི་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་དུང་ངོ༌། །གྲག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྒྲོགས་པ་སྟེ། །དབྱངས་ཀྱི་སྒྲོགས་པ་ཡིན་པས་དབྱངས་སྒྲོགས་པ་སྟེ། དབྱངས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཀུན་དུ་ཚིག་ཏུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའི། ངག་ཕྱི་རོལ་ན་གྲུབ་པ་ནི་མེད་དོ། །དུས་གསུམ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཅན་གང་ཡིན་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །སེམས་སྨོས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་པའོ། །དེ་དག་གི་ཡུལ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་ཆགས་པ་མེད་པའི་དབྱངས་སྒྲོགས་པས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པས་དུས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་རྒྱས་པར་འགེངས་པ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་ཅིག་ཅར་དུ་དབྱངས་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །དེའི་ཡོན་ཏན་འབྱོར་བ་ནི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བསྐལ་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པར་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བར་ཆད་མེད་པར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ། དེ་ལྟ་བུས་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་
― DTG116_Page_0245 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པ། ཡོན་ཏན་བསྟོད་པ་ཟད་མི་ཤེས་པ་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཡོན་ཏན་སྟོན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པའི་བསྟན་པ་མི་ཟད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལྟར་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གྲངས་ཕལ་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་གྱི་ནང་ན་གཙོ་བོར་གྱུར་བས་དེ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སོ་སོར་བསྟན་བར་བལྟའོ། །འཕགས་པ་ས་བཅུའི་མདོ་སྡེའི་གླེང་གཞི་བཤད་པ། སློབ་དཔོན་ཤཱཀྱའི་བློས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
འཕགས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་འཇུག་པའི་གཟུངས་ཀྱི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ།
ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལ།
― DTG116_Page_0245 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱཪྻ་ཨ་བི་ཀལྤ་པྲ་བེ་ཤ་དྷཱ་ར་ཎཱི་ཊཱི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་འཇུག་པའི་གཟུངས་ཀྱི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ལོག་རྟོག་དྲ་བ་མང་པོ་དག །མ་ལུས་བསལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་འཇུག་པའི་དོན། །ཅི་ནུས་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བྱ། །དེ་ལ་མདོ་སྟེ་འཆད་པར་འདོད་པས་ཉན་པའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནན་ཏན་གྱིས་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཟུད་བའི་ཕྱིར་དང་པོར་དགོས་པ་ཇེ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དགོས་པ་མ་རྟོགས་པར་ནི་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་དག་གང་ལ་ཡང་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་མདོ་སྡེའི་དོན་བདེ་བླག་ཏུ་ཟིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྡུས་པའི་དོན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བསྡུས་པའི་དོན་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚིག་གི་དོན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དོན་ལ་འབྲེལ་བ་མེད་དུ་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཚིག་གི་མཚམས་སྦྱར་བ་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྔ་ཕྱི་རིགས་པ་དང་འགལ་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་ལན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཚུལ་ནི་དེ་ལྟའོ། །དེ་ལ་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་འཇུག་པ་དང༌། རྟོག་པའི་དྲ་བ་མ་ལུས་པར་སྤང་བ་ནི་མདོ་སྡེ་འདིའི་དགོས་པའོ། །དེ་ནས་ས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་རིམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་འཐོབ་པའི་བར་ནི་དགོས་པ་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་མདོ་སྡེ་འདི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་འཇུག་པའི་ཐབས་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཏོ། །གང་དག་ཐབས་གང་ལ་ཕྱིན་ཅི་
― DTG116_Page_0246 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ལོག་པར་གནས་པ་དེ་དག་ནི་དེ་འཐོབ་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མི་སྐྱེ་སྟེ། དཔེར་ན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ནད་མེད་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་ནད་པ་རྣམས་གནས་ན་ནད་མེད་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་གང་དག་མདོ་སྡེའི་དོན་ཐོས་ནས་དེ་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཡང་དག་པར་བསྒོམ་པ་ལ་རྟག་ཏུ་ནན་ཏན་གྱིས་ཡུན་རིང་པོར་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་འཇུག་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སྒྲིབ་པ་བསགས་པ་དག་མ་ལུས་པར་རིམ་གྱིས་ཟད་དེ། སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཤར་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་འཇུག་པའི་གཟུངས་བཟུང་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མྱུར་བ་མྱུར་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྒྲུབ་ཞིང་རྟག་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་ཡང་འགྲོའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དགོས་པ་དེ་ནི་འདིའི་མིང་གིས་ཀྱང་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་འདི་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པས། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གང་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་འཇུག་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཀུན་འཛིན་པས་ན་དེ་ཉིད་གཟུངས་ཞེས་བྱའོ། །ཚིག་ཀྱང་དེ་ནི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་ན་དེ་སྐད་བསྟན་ཏེ། དཔེར་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་འབྱུང་བ་བདེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །མདོ་སྡེ་འདི་དངོས་སུ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་གསུངས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ལོག་པར་རྟོག་པ་ལས་འབྱུང་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མ་ལུས་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་ཡང་གནས་སོ། །དེ་ལ་གཟུངས་འདིའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་སྟེ། གླེང་བཞི་དང༌། གླེང་བསླང་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་དང༌། གསོལ་བ་འདེབས་པ་དང༌། འཁོར་སྣོད་དུ་བྱ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། མཚན་མ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་སུ་འཇུག་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེར་ཞུགས་པའི་རྟགས་དང༌། དེའི་ཕན་ཡོན་དང༌། དེའི་ལས་དང་དཔེས་རྣམ་པར་མི་
― DTG116_Page_0247 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོག་པ་གཅིག་ཏུ་བླང་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱས་པས་མཚན་མ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ཐབས་དང་བཅས་པ་དང་བཅུ་བཞིའོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དང་ཐབས་ཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདིས་ནི་གླེང་བཞི་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཆོས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདིས་ནི་གླེང་བསླང་བའོ། །དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། རྟག་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་ཡང་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདིས་ནི་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པའོ། །དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་སྟོན་པར་འགྱུར་བར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་འཇུག་པའི་གཟུངས་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདིས་ནི་གསོལ་བ་འདེབས་པའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཉེས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདིས་ནི་སྣོད་དུ་བྱ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། བསམ་པ་གཞག་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདིས་ནི་གནས་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་རེག་པར་འགྱུར་བ་ཚུལ་བཞིན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདིས་ནི་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ཡང་དག་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། རིམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་སྤོང་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདིས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་སུ་འཇུག་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། གནས་མེད་པའི་ཞེས་པའི་བར་ནི། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། སྦྲུལ་བ་དང་མཚུངས་བར་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདིས་ནི་དེར་ཞུགས་པའི་རྟགས་སོ། །བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། བཤད་པ་ཆེན་པོ་ལ་དབང་པོ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཡང་འཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདིས་དེའི་ཕན་ཡོན་ནོ། །དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་
― DTG116_Page_0248 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡང་རྒྱུན་མི་གཅོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདིས་ནི་དེའི་ལས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་དེ་ལྟར་དཔེ་ཉེ་བར་བཀོད་པ་འདིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་སུ་འཇུག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདིས་ནི་དཔེའོ། །ཚིག་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཐབས་སྟོན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་དོན་བསྡུ་བ་སྟེ་བསྡུས་པའི་དོན་དང་སྦྱར་རོ། །ཚིག་གི་དོན་ལ་སོགས་པ་ནི་གདོད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་བདག་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཡིད་བརྟེན་དུ་རུང་བས་མདོ་སྡེ་གསུངས་པར་བསྟན་པས་དེ་ལ་གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པས་ཐམས་ཅད་དུ་ཐོག་མར་གླེང་གཞི་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཡིད་བརྟེན་དུ་རུང་བས་གསུངས་པར་ངེས་པ་སྦྱིན་བས་ན་གླང་གཞི་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེས་ནི་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པས་མདོ་སྡེའི་དོན་འོག་ནས་འབྱུང་བ་མཐའ་དག་སྟོན་ཏེ། སྒྲོ་བཏགས་པ་དང་སྐུར་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མངོན་སུམ་དུ་ཐོབ་པར་བསྟན་པ་སྟེ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཐོས་ཀྱི་ཐོས་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་བདག་གིས་མ་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་སྟེ། ཐོས་པར་ཟད་ཀྱི་རྟོགས་པ་མེད་པར་རྣམ་པ་གཅོད་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐུག་སུ་ཆུད་པ་འཕགས་པ་འཇམ་པའི་དབྱངས་ལ་སོགས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པར་གྲགས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་དང་འདྲ་བར་འདི་འདྲ་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྟོགས་པ་གཞན་ལ་མི་སྲིད་དེ། དེ་བས་ན་དེ་དག་གིས་ཀྱང༌། བདག་ཉིད་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པར་ཁས་བླངས་པས་མདོ་སྡེའི་དོན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མ་རྟོགས་སོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །གཞན་དུ་ན་ནི་དེ་ཉིད་སྟོན་པ་པོར་འགྱུར་ཏེ། །ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ནི་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་སྟེ། གཞན་དུ་ན་མི་སྲིད་པའི་དོན་སྨྲས་ན་ཡིད་ཆེས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཐོས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་བདག་ཉིད་འཆད་པ་པོ་དགག་པ་སྟེ། གཟུངས་འདི་ཡིད་བརྟེན་དུ་རུང་བས་གསུངས་པར་སྟོན་ཏེ། བདག་ནི་དེའི་
― DTG116_Page_0249 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚེ་ན་ཉེན་པར་ཟད་ཀྱི་འཆད་པ་པོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འཆད་པ་པོ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ་ཞེས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་སྡུད་པར་བྱེད་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་བཀའ་སྩལ་བ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་མ་བརྗོད་ཅེ་ན། དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་ལ་ཡོན་ཏན་ལྷག་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཀྱང་དེ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་སྨྲས་ན་ནི་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་ཐོས་བ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཐོས་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ལས་འོངས་པའི་ཚིག་ཡིན་པར་དགོས་ཤིང་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་ལ་སུ་ཡང་ཡིད་ཆེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དང་གཞན་ཡང་སྨོས་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ཚིག་མངས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དོན་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལྷག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་ལས་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བསྡུ་བ་བྱོས་ཤིག་ཅེས་ལུང་ཕོག་གོ །དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལུང་དང་མཐུན་བར་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པས་དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་བསྡུ་བ་བྱས་པར་འགྱུར་ཏེ་རྒོལ་བ་འདི་ནི་མི་རུང་ངོ༌། །གཞན་དག་གིས་འདིར་ལན་དུ་སྨྲས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་གཅིག་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དབང་གིས་རྣམ་པ་དུ་མར་བཤད་པར་སྣང་བའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བས་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་བཀའ་སྩལ་བ་ཞེས་བྱ་བར་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་བས་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི། ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཐོས་པའི་ལམ་ནས་འོངས་པའི་རིམ་པ་སྟོན་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་
― DTG116_Page_0250 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་འདི་སྐད་བཀའ་སྩལ་བ་ཞེས་མི་བརྗོད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་པ་དེའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་མཇུག་ཏུ་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་འདི་སྐད་བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་ནི་མ་བརྗོད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་ཡི་གེ་དང་ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་བཤད་དེ། དེ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དབང་ཙམ་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དེ་ལྟར་ཆོས་སྟོན་པར་སྣང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་སྣང་བ་དང་མཐུན་པར་ཐོས་པ་ཐོས་ཞེས་བྱ་བར་སྨྲས་ཀྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་པ་ནི་མ་སྨྲས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡི་གེ་འབྲུ་གཅིག་ཀྱང་མ་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་འོ། །དེ་ཡང་མི་རུང་སྟེ། གལ་ཏེ་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པས་རང་གིས་ཐོས་པའི་ལམ་ནས་འོངས་སམ། རང་ལ་སྣང་བ་ཙམ་ལས་འོངས་སོ་ཞེས་བསྟན་ན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་མདོ་སྡེ་འདི་ཞལ་ནས་གསུངས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་བྱས་པ་མ་ཡིན་པས་མ་ཉན་པའི་སྐྱེ་བོ་དག་འདི་ལ་གུས་པར་མི་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདི་བདག་ལ་སྣང་བ་དང་མཐུན་པར་བསྟན་ན་ནི་དེ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་སྣང་བ་མ་སྐྱེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་བཀའ་སྩལ་བ་ཞེས་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་མ་བསྟན། འོན་ཏེ་འཆད་པར་སྣང་བ་མེད་ན་ནི་དེ་ཐོས་སོ་སྙམ་པའི་སྣང་བའང་མི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པས་ཅིའི་ཕྱིར་བརྗོད་པ་སྨོས་ཤིག །གལ་ཏེ་གཞན་དག་དམ་པའི་ཆོས་ལ་གུས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རང་ལ་སྣང་བ་དང་མཐུན་པར་འདི་སྐད་སྨྲས་སོ་ཞེ་ན་ནི། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དེ་བཞིན་དུ་དང་པོར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་མ་བརྗོད་གཞན་དུ་ན་སྔར་ནི་རང་ལ་སྣང་བ་ཙམ་གྱིས་བཤད་པར་བསྒྲུབས་ལ། ཕྱིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་མཇུག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པར་བསྒྲུབ་ན་ལྟག་འོག་འགལ་
― DTG116_Page_0251 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་བཀའ་སྩལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་གཉིས་ནི་བསྣན་པ་མེད་པར་བྱེ་བྲག་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པས་བདག་ལ་སྣང་བ་ཙམ་དང་མཐུན་པས་ཚིག་གཉི་ག་ལ་བསྣན་པ་དང་བཅས་པས་ཚིག་སྦྱར་ཀྱང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་འགལ་ན། གང་གིས་ན་མཇུག་ཏུ་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི། འདི་སྐད་བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་ནི་མ་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཁུངས་སུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་འདི་ནི་ཅིར་ཡང་མི་རུང་ངོ༌། །དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གཅིག་གི་ཚེ་འམ་འཁོར་འདུས་པ་ན་འདི་ཐོས་སོ་ཞེས་གོང་མ་དང་སྦྱར་རོ། །འདིས་ནི་ཆོས་འདི་ཐོས་པར་དཀའ་བར་སྟོན་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འདི་འདྲ་བའི་ཆོས་ཐོས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཡང་ན་བདག་ཉིད་མང་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། དུས་གཞན་ན་ནི་གཞན་ཡང་ཐོས་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དུས་གཅིག་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་འོག་མ་དང་སྦྱར་རོ། །འདིས་ནི་འདུལ་བའི་དགོས་པ་མཐའ་ཡས་པས་དུས་གཞན་ན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ན་བཞུགས་སུ་སོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་བྱུང་བར་བསྟན་པ་སྟེ། གཞན་ལ་ཡོན་ཏན་འདི་ལྟ་བུ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བདུད་བཞི་བཅོམ་པའམ་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ། དབང་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་དང༌། །གཟུགས་དང་དཔལ་དང་གྲགས་པ་དང༌། །ཡེ་ཤེས་དང་ནི་ནན་ཏན་དང༌། །དྲུག་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་སྲིད་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་བྲལ་བའམ། སྲིད་པའི་འགྲོ་བ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་མི་འཇིགས་པ་བཞི་ཐོབ་ནས་འཇིགས་པ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བས་ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཕགས་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འཁོར་ལོའི་མདོ་ལས། །ནམ་མཁའ་འདྲ་བའི་ཆོས་དག་ནི། །ལུས་ཅན་རྣམས་ལ་རབ་སྟོན་ཀྱང༌། །འདི་ལ་འཇིགས་པ་མེད་པ་སྟེ། །
― DTG116_Page_0252 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ། །ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་མིང་སྟེ། སྔོན་རྒྱལ་པོའི་མིང་ཁང་བའི་མིང་དུ་བཏགས་པས་མི་མ་ཡིན་པ་དག་གིས་མ་གཙེས་པས་དེ་སྐད་བཏགས་ཞེས་གྲག་སྟེ། དེ་བས་ན་གྲོང་ཁྱེར་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །འདི་ནི་གྲོང་ཁྱེར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པས་ན་དེར་བཤད་པས་དེ་བཞིན་དུ་མདོ་སྡེ་འདི་ཡང་མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །བཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བཞུགས་པ་སྟེ། སྤྱོད་ལམ་གྱིས་བཞུགས་པ་དང༌། ཆོས་འཆད་ཅིང་བཞུགས་པ་དང༌། ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལ་བཞུགས་པའོ། །ཁམས་གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལ་བཞུགས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདིར་སྒྲིབ་པའི་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་དང་བར་བྱེད་པས་ན་ཁང་བཟངས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ནི་ཁང་པ་གང་ལ་སྙིང་པོར་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བཤད་དེ། དེ་རྟོགས་པས་གནས་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་དེའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཟག་པ་མེད་པས་ཁམས་གསུམ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཁམས་གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡང་ཡིན་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྡུའོ། །ཡང་ན་ཁང་པ་ནི་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཏེ། དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བས་ཁམས་གསུམ་གྱི་སྲེད་པ་དག་གིས་བདག་གིར་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར། ཁམས་གསུམ་ན་དེ་ལྟ་བུ་གཞན་མེད་པས་ཁམས་གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལས་བྱུང་བའི་གནས་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བཤད་དོ། །དེ་ཡང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་གཞལ་དུ་མེད་པས་རྣམ་པར་སྦྱངས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མིག་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། དམན་པ་ལ་མོས་པ་མིག་སེར་གྱི་ནད་ཀྱིས་ཐེབས་པ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་
― DTG116_Page_0253 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མིག་ཅན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མདོ་སྡེ་བསྟན་པ་ལས་ནི་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་མ་གསུངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་འབྱོར་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དམན་པ་ལ་མོས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མོས་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་བས་ན་མོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་དང་འཚམ་པར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱང་སྤྱོད་པ་ཆུང་དུ་སྟོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ནི་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡང་མི་འགལ་ལོ། །གནས་དབེན་པ་འདི་བསྟན་པས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལ་བཞུགས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བཞུགས་པས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། བདག་གི་དོན་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་དེར་བཞུགས་སོ། །དེ་བས་ན་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ཁོ་ན་བརྗོད་ཀྱི། དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པས་ནི། དེ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་འཆད་པས་བཞུགས་པ་དང༌། སྤྱོད་ལམ་གྱིས་བཞུགས་པ་བསྟན་ཏོ། །བཞུགས་པ་གཉིས་པོས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་གྱི་དོན་མཛད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་ཆོས་འཆད་ཅིང་བཞུགས་པས་ནི། ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་དང༌། གཟིངས་བསྟོད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བར་མཛད་པས་ངན་འགྲོ་དང་འཁོར་བ་ལས་བཀྲོལ་ཏེ། བདེ་འགྲོ་དང་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མཛད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྤྱོད་ལམ་གྱིས་བཞུགས་པས་ཀྱང་བསོད་སྙོམས་ལ་རྒྱུ་བ་ལ་སོགས་པས་ན་གྲོང་གི་བུད་མེད་དང༌། རྒན་པོ་དང༌། ནད་པ་དང༌། དབུལ་པོ་ལ་སོགས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསོད་སྙོམས་ལ་སོགས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཕུལ་བས་ཀྱང་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རབ་ཏུ་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་མཚར་སྣ་ཚོགས་རྒྱུན་དུ་བསྟན་པས་ལོང་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་འཐོབ་པ་དང༌། མ་དད་པ་རྣམས་ཀྱི་དད་པ་བསྐྱེད་པ་དང༌། དད་པ་རྣམས་ཀྱི་དད་པ་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་
― DTG116_Page_0254 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་ཏེ། མདོ་སྟེ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཞུགས་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པས་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གང་ཡང་མི་སྟོན་པས་དེ་བས་ན་དེ་ནི་གང་དུ་ཡང་མ་སྨོས་ཏེ། ཡང་དང་ཡང་གཞན་དུ་འགྱུར་བས་དུས་ལ་ངེས་པ་མེད་དེ། བརྟག་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་ཡང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བསྐལ་པ་དང༌། ཞག་དང༌། ཟླ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་དུ་མ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དུས་ལ་ངེས་པ་བྱ་བར་མི་ནུས་པས་གང་དུ་ཡང་མ་སྨོས་སོ། །གཞན་དག་གིས་ལན་དུ་སྨྲས་པ། དུས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུལ་གཞན་དུ་ཡང་སྣང་བས་ཡུལ་ཐ་དད་པ་ནས་ལྷགས་པ་རྣམས་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པ་ན་དེའི་ཚེ་ན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ངེད་ཀྱི་དྲུང་ན་བཞུགས་སོ། །ངེད་ཀྱི་དྲུང་ན་བཞུགས་སོ་ཞེས་རྩོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དུས་ཀྱི་ངེས་པ་ནི་མ་བྱས་སོ་ཞེའོ། །དེ་ལ་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་འདི་སྨས་པས་ཅིའི་ཕྱིར་རྩེད་པར་མི་འགྱུར་བ་སྨྲོས་ཤིག །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུལ་གཞན་ན་ཡང་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མཐུའི་ཁྱད་པར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་མོས་པས་དེ་དག་དེར་རྩོད་པར་མི་འགྱུར་ན་ནི། དེ་ལྟ་ན་གང་དུས་ལ་ཡང་ངེས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་འདི་ནི་གྱི་ནའོ། །ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལ་བཞུགས་པས་ནི་བདག་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏེ། དོན་གཉིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སྟོན་པ་ལ་ནི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་རིགས་པའོ། །དེས་གསུངས་པའི་ལུང་ནི་མི་སླུ་བས་ཚད་མར་རིགས་ཏེ། དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གཉི་ག་སྨོས་སོ། །ཡང་འདི་ལ་དབང་སུ་ཡོད་སྙམ་པ་ལ། ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་ངོ༌། །དེ་དག་འདུས་པ་ལ་བདུད་ལ་སོགས་པས་དབྱེར་མི་ཕྱེད་དེ་འདུས་པས་ན་དགེ་འདུན་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཐབས་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་དག་ནི་སེམས་
― DTG116_Page_0255 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་རྣམས་ལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པའམ། བྱང་ཆུབ་ལ་འཇོག་པའམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །དེ་དག་གི་ཚོགས་ནི་འདུས་པ་སྟེ། ཚོགས་གཉི་ག་ཡང་གྲངས་དང་ཡོན་ཏན་གཉིས་ཀྱི་ཆེན་པོའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་ཉན་ཐོས་རྣམས་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་བཤད་པ་ལ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱང་བཤད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མདོ་སྟེ་བཤད་པ་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་དེར་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་འདྲ་བ་དང༌། བྱ་བ་བྱས་པ་དང༌། བདག་གི་དོན་ལྷུར་ལེན་ན་བས་རྟག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞ་འབྲིང་བྱེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་གུས་པ་བྱ་བར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་གོང་དུ་བསྟན་ཏོ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མིང་བརྗོད་པ་ནི་དེ་དག་མཐུ་ཆེན་པོར་གྲགས་པ་དང༌། མདོ་སྡེ་ཡང་དེ་དག་གི་ཕྱིར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་མིང་མ་བརྗོད་པ་ནི་དེ་དག་དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར་གོ་ཆ་བགོས་པ་དང༌། བློ་ཆེ་བ་དང༌། གཏོང་བ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་དང༌། མཐུ་ཆེན་པོའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་གསུངས་པས་ན་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའོ། །ཡང་ན་ཆོས་དང༌། སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། མོས་པ་དང༌། ཚོགས་དང༌། དུས་དང༌། ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཆེ་བས་ན་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཆེན་པོ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ཆེན་པོ་ནི་དེ་དག་ཉིད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་པ་ཆེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བྱ་བར་སེམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མོས་པ་ནི་ཆེན་པོ་ནི་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་ལ་མོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོགས་ཆེན་པོ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་
― DTG116_Page_0256 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་ཆེན་པོ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩོམས་པས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་རྒྱུ་ཆེན་པོ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཆེན་པོ་འདིས་ནི་འབྲས་བུ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མི་རྟོག་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྟེ། ལོག་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་འདིས་རྣམ་པར་མ་བརྟགས་པས་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེས་དེ་ཐོབ་པས། སྣང་ཞིང་གསལ་བས་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྣང་བའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་ཟླ་བ་བཞིན་དུ་བསལ་བར་བྱེད་པས་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཟླ་བའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་དཔའ་བས་ན་རྣམ་པར་རྟོག་མེད་དཔའ་བའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཆོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེས་མངོན་སུམ་དང་བརྒྱུད་དེ་བཤད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་མེད་ངོ་བོ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་ཐོབ་པས་ན། རྣམ་པར་རྟོག་མེད་དབང་ཕྱུག་གོ །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅིང་དམིགས་པ་མེད་པའི་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ལ་དབང་སྟེ་དབང་ཐོབ་པས་ན་རྣམ་པར་རྟོག་མེད་བྱམས་པ་ཆེ་པོའི་དབང་ཕྱུག་གོ །ཐུགས་བརྩེ་བས་སྐལ་བ་ཡོད་པ་དང་སྐལ་བ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གཟིགས་པའི་དབང་པོ་སྟེ་དབང་ཐོབ་པས་ན་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གོ །མིང་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་སླ་བས་རྣམ་པར་མ་ཕྱེའོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་མིང་དོན་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཁོ་ནའི་མིང་བརྗོད་པ་ནི་དེ་དག་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། །དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རིད་དུ་སྤངས་པ་དག་ཁོ་ནས་དམ་པའི་ཆོས་འདི་མཉན་པ་དང་མོས་པར་ནུས་ཏེ། གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་
― DTG116_Page_0257 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་རོ། །གླེང་གཞི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གླེང་བསླང་བ་སྟེ། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཏེ། འཁོར་དེ་རབ་ཏུ་མང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མདུན་གྱིས་བལྟས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདུན་གྱིས་ཕྱོགས་པ་སྟེ། གུས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལས་འདས་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་ཏེ། སྐབས་འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་ན་འཁོར་སྣོད་དུ་རུང་བར་མཁྱེན་ནས་གཟུངས་འདི་ཉན་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པའོ། །ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐབས་རྒྱུན་ཆགས་པའོ། །འཁོར་ལ་ཀུན་དུ་གཟིགས་པ་ནི་འཆད་པར་བཞེད་པ་བསྟན་པའམ། སྐལ་བ་ཡོད་པ་དང༌། སྐལ་བ་མེད་པ་བརྟག་པའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པས་དེའི་ཕྱིར་གཟིགས་ཞེས་བྱ་བ་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། དུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྐལ་བ་ཡོད་པ་དང་སྐལ་བ་མེད་པ་མཁྱེན་པ་དང་ཁྱད་པར་མཛད་པས་དེའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་དེ། འདི་ནི་ཇི་ནའོ། །ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་འདི་ཡང་ཚིག་གིས་འཇུག་པར་མཛད་པ་དང༌། འབྲས་བུ་བསྟན་པས་སོ། །ཟུང་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གིས་འཇུག་པར་མཛད་པའོ། །བཟུང་བ་དེ་ཡང་ཚིག་དང་དོན་དང་བསྒྲུབ་པས་སོ། །དེ་བཟུང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འབྲས་བུ་བསྟན་པས་སོ། །འབྲས་བུ་དེ་ཡང༌། རིང་བ་དང༌། ཉེ་བ་སྟེ། རིང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་པའོ། །ཉེ་བ་ནི་གང་མོས་པས་སྤྱོད་པ་དང༌། ས་ལ་འཇུག་པ་ན་གོང་ནས་གོང་དུ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་འཐོབ་པའོ། །མྱུར་བ་མྱུར་བར་ཞེས་བྱ་
― DTG116_Page_0258 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ནི་སྐྱེན་པ་སྐྱེན་པར་རོ། །སྒྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེད་པའོ། །རྟག་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་ཡང་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་འདི་ལྟ་བུས་འདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་དག་ཉེ་བར་གྱུར་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱི་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཛུད་དོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་ཞུས་ཀྱང་མི་འཆད་དེ། དེ་ན་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ད་ནི་གསོལ་བ་འདེབས་པ་སྟེ། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཆད་བཞེད་པར་ཤེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་གསོལ་བ་འདེབས། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་གི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འཆད་པ་བཞེད་པར་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གསོལ་བ་འདེབས་ཏེ། མ་གསོལ་བར་ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་མི་འཆད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྣང་བ་དེས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་གཟུངས་ཀྱི་དོན་རིག་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་ཆོས་མཉན་པས་ངོམས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་གཞན་དག་ལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསོལ་བ་བཏབ་པོ། །སྟན་ལས་ལངས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གུས་པར་བྱ་བ་དང༌། འདི་བཞིན་གསོལ་བ་ཐོབ་ཤིག་པར་གཞན་དག་ལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོས་ནས་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་གཟུངས་བཤད་པའི་དོན་ཆེན་པོ་སྟོན་ཏེ། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བགྱིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་ཇི་ལྟར་གཟུངས་འདི་བཤད་པས་གཞན་དག་འདི་ལ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཆེན་པོ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་མཁྱེན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གསོལ་བ་མ་བཏབ་པ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དོན་མེད་པར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་འཆད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་ཆོས་ཐོས་ནས་གཟུངས་ལ་སོགས་པ་ནན་ཏན་གྱིས་སྒྲུབས་ཤིག་པར་གཞན་དག་ལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདི་གསོལ་ཏོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་ལ་གནང་བར་དགོངས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
― DTG116_Page_0259 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཁོར་སྣོད་དུ་རུང་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་བསྡུས་པའི་དོན་ལྔ་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་འདི་ནི་སྤྱི་ཡིན་པས་རྒྱུ་བསྟན་པ་སྟེ། བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དེ་དང་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་ཉོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཅག་ཉན་པ་ལ་སོགས་པས་སྒྲུབ་ན་དེའི་ཕྱིར་ངས་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའམ། གང་གི་ཕྱིར་ངས་བཤད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཅག་ཉོན་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །ཉོན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣ་བླགས་ཏེ་ཉན་དུ་འཇུག་པའོ། །ལེགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་བའོ། །རབ་ཏུ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་འཛིན་དུ་འཇུག་གཞུག་པའོ། །འདིས་ནི་སྣོད་ཁས་ཕུབ་པ་དང༌། མི་གཙང་བ་དང༌། རྡོལ་བ་ལྟ་བུ་དགག་པའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་ཏེ་འཁོར་སྣོད་དུ་རུང་བར་མཛད་པའོ། །བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་ན་ངས་བཤད་ཀྱིས་གཞན་དུ་སྣོད་ཁས་ཕུབ་པ་དང༌། མི་གཙང་བ་དང༌། རྡོལ་བ་ལ་ཆར་བབ་པ་དང་འདྲ་ན་ནི་བཤད་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །ཡང་ན་ང་ནི་འཆད་པར་ཟད་དེ། ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་མཉན་པ་དང་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་སྒྲུབས་ཤིག་པར་སྟོན་ཏོ། །གཞན་དུ་ན་གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་མཛད་པར་གྱུར་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་ལས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲིབ་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་སུ་ཡང་མི་སྨིན་པ་ཞིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་ཐམས་ཅད་མཛད་པར་མི་སྤྱོད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་བརྟེན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཅི་ཆོས་བསྟན་པར་བྱ་བ་འམ། འོན་ཏེ་དེ་དག་གི་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་ཚུལ་སྒྱུར། ལུས་ལ་སོགས་པ་ནི་རང་གི་གནས་དང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བས་གཞན་གྱི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་བསྒྱུར་དུ་བཏུབ་མི་སྲིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་བསྒྱུར་དུ་མི་རུང་བ་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཆད་པ་སྟེ། ཁྱེད་ཅག་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲུབ་པར་བྱོས་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་སྨན་པས་མ་ཉེས་སྨན་གྱིས་མ་ཡིན་ཏེ། ནད་པ་དེ་ཉིད་
― DTG116_Page_0260 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་ནི་ཉེས་པར་གྱུར། །ཅེས་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལྟར་ཉན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁས་བླངས་པའོ། །ད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉན་པ་རྣམས་ལ་གནས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལ་འདིས་རྣས་པར་མི་རྟོག་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེའི་ཆེད་དུ་ཆོས་གང་བཤད་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབང་དུ་བྱ་བའོ། །དེ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མཐའ་དག་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། བྱང་ཆུབ་ལ་གཞོལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་བ་ལས། ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གཞོལ་བ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འབབ་པ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བབ་པ། བྱང་ཆུབ་ལ་གཞོལ་བ། བྱང་ཆུབ་ལ་འབབ་པ། བྱང་ཆུབ་ལ་བབ་པ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཆོས་ཐོས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་བསམ་པ་གཞག་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལ་དད་པ་དང་འདུན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། བསམས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསམ་པ་བསྟན་པར་བྱས་ནས་དེས་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་དང༌། དད་པས་ནི་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་སྐྱེ་ཞིང་འདུན་པས་ནི་མོས་པ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་བསམ་པ་གཞག་པ་དེ་ལས་གཞན་དག་གིས་བསྐྱོད་མི་ནུས་པའི་དོན་ཏོ། །ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ལ་གནས་པ་དེས་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་དྲུག་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་བསྒོམ་པ་ལ་སྦྱོར་བས་དེའི་འོག་ཏུ་མཚན་མ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྤོད་པར་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བས་ན། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་བསྡུས་པའི་དོན་བདུན་པ་གསུངས་སོ། །མཚན་མ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་མ་དང༌། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་མ་དང༌། གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའི་འབྲས་བུའི་མཚན་མའོ། །འདི་དག་ནི་གོང་ནས་གོང་དུ་ཡང་ཞིང་ཕྲ་བས་ན། གོས་ཀྱི་དྲི་མ་བཀྲུ་བའི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་རགས་རིམ་དུ་སྤང་བའི་རིམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་རང་བཞིན་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་
― DTG116_Page_0261 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིད་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་མ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་མདོར་བསྡུ་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འཇུག་སྟེ། གཟུང་བ་འམ་འཛིན་པ་ཡང་རུང་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལ་ནི་གཟུང་བའི་དངོས་པོར་འཇུག་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་བཞི་ལ་ནི་འཛིན་པའི་དངོས་པོར་ཏེ། རྒྱས་པར་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ཐ་དད་པས་རྣམ་པ་ལྡར་དབྱེ་སྟེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་གང་གསུངས་པ་སྟེ། ཉེ་བར་ལེན་པ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་སོ། །གལ་ཏེ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་ཞུགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་མ་འདི་དག་བྱུང་ན་དེ་དག་སྤང་བར་ཇི་ལྟར་ནུས་ཏེ། དེ་དག་ཚེར་མ་དབྱུང་བ་བཞིན་དུ་སེམས་ལས་གསལ་བར་ནི་མི་རུད་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་བསམ་པས་དེ་དག་ཇི་ལྟར་སྤང་ཞེས་འདྲི་བའི་ལན་དུ་འདིར། མངོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མངོན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་བཤད་པ་ནི་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་གི་ཚེ་སྣང་བར་འགྱུར་བས་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་སྤང་བར་བྱའོ། །འདིར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཙམ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པས་གང་གི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་ཡང་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་མེད་པར་ནི་སྣང་བར་གྱུར་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་རྣམས་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ལས་གཞན་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གཞན་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་དག་ཀྱང་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དང་མི་མཐུན་པ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པར་དགོངས་ཏེ།
― DTG116_Page_0262 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་མཐུན་པའི་དོན་གྱིས་དགག་པ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་མི་མཛའ་བ་དང་བརྫུན་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ལ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་སྒྲར་གདགས་པས་བརྗོད་དེ་འབྲས་བུ་ཙམ་བསྟན་པས་ཀྱང་དོན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་དེ་ལ་བྱ་བར་མངོན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་མཚན་མ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་ནུས་ཏེ། འདི་ལྟར་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྣམ་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་སྣང་བ་དག་རྣལ་འབྱོར་བས་སོ་སོར་བརྟགས་ན་གང་གི་ཚེ་མི་དམིགས་པ་དེའི་ཚེ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམས་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་རྣམ་པར་སྤངས་ན་མཚན་མ་མེད་པ་ཡང་རབ་ཏུ་རྟོགས་སོ། །སྒྲིབ་པ་རྣམས་སྤངས་ནས་དྲི་མ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་འཆར་ཏེ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་བག་ལ་ཉལ་བ་རྣམས་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་ཡང་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་ལས་ཀྱང། དེ་དེ་ལྟར་སྐྱོན་ལ་མཁས་པས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་བ་ཉིད་སྒོམ་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྒོམ་པ་མང་བས་གནས་གང་དང་གང་དག་ལ་སེམས་འཇུག་ཅིང༌། སེམས་མངོན་པར་དགའ་བའི་གནས་དེ་དང་དེ་ལ་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་བཙལ་ན་སྟོང་པར་རྟོགས་སོ། །སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ན་སྟོང་པར་རྟོགས་སོ། །སེམས་གང་གིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་བཙལ་ན་སྟོང་པར་རྟོགས་སོ། །དེ་དེ་ལྟར་རྟོགས་པས་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས་ཀྱང༌། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ནི་གནས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་འཐོབ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཐོབ་པས་ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་སྒོམ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པ་འཐོབ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང༌། བསམ་གཏན་གྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་འཇིལ་ལོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་བག་ལ་ཉལ་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། གལ་ཏེ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་སོ་སོར་རྟོག །སོ་སོར་དེ་བརྟགས་
― DTG116_Page_0263 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གལ་ཏེ་སྒོམ་པ་ནི། །དེ་ཉིད་མྱ་ངན་འདས་ཐོབ་འབྲས་བུའི་རྒྱུ། །རྒྱུ་གཞན་གང་ཡིན་དེས་ནི་ཞིར་མི་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ཉིད་ལས་ཀྱང༌། ཇི་ལྟར་གནས་པ་དེ་དག་ལ་ཉེ་བར་བརྟགས་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་སུ་འཇུག་ཅེ་ན་ཞེས་འོག་ནས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདིར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པར་དགོངས་སོ། །དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེ་ཉིད་ལས་བྱུང་བ་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེས་དེ་བསྲེག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཤིང་གཉིས་དྲུད་པ་ལས་བྱུང་བའི་མེས་ཤིང་དེ་གཉིས་སྲེག་པར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་འདོད་པས་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ལྷག་མཐོང་ལ་ཐོག་མར་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། དེས་མཚན་མ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་རྣལ་འབྱོར་བས་བསྒོམ་པའི་ཚེ་ཐོག་མར་བྱ་བ་ཅི་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་ཟིན་པར་བྱ་སྟེ། སྒྲའི་ཚེར་མ་མེད་ཡིད་དང་མཐུན་པའི་གནས་སུ་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་མ་ལུས་པ་གདོན་པའི་བསམ་པས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་མངོན་དུ་བྱས་ལ། ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་བྱས་ནས། གཟུགས་རི་མོར་བྲིས་པ་འམ་གཞན་ཡང་རུང་སྟེ་མདུན་དུ་གཞག་ལ། དེ་དག་ལ་ཡང་ཅི་ནུས་པས་མཆོད་དེ། སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་བྱས་ནས། མིག་གཉིས་ཧ་ཅང་ཡང་མི་དབྱེ་བར་སྣའི་རྩེ་མོར་བལྟས་ལ་ལུས་དྲང་བོར་བསྲང་སྟེ། སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་ངམ། སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་ཕྱེད་དམ་གང་ཡང་རུང་བ་བྱས་ལ་ནང་དུ་བསྡུས་པས་བསྐྱེད་པའི་དྲན་པས་སྟན་བདེ་བ་ལ་འདུག་ནས་སོ། །ཡང་ན་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་སྤྱོད་ལམ་དུ་གནས་ནས་དེ་ཁོ་ན་ལ་བསྒོམ་མོ། །དེར་ཡང་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་མཚན་མ་སྣང་བ་ལ་སེམས་གཞག་ནས་བྱིང་བ་དང་རྒོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཞི་བར་བྱས་ཏེ། ཞི་གནས་སྒྲུབ་པ་ལ་ཡང་དག་པའི་སོ་སོར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དེས་མཚན་མ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ༌། །དེར་ཡང་ཇི་སྐད་ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་དོན་ལ་ངེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ་སོར་བརྟག་པར་བྱས་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་
― DTG116_Page_0264 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་འབྱུང་བ་བསྒོམ་པའམ། འོང་བ་དང་འགྲོ་བ་མེད་པར་སོ་སོར་བརྟག་པ་འམ་བདག་དང་གཞན་དང་གཉི་ག་ལས་མི་འབྱུང་བར་དཔྱད་པ་འམ། ཆ་ལ་སོ་སོར་བརྟག་པའམ། མདོར་ན་ཇི་ལྟར་རྟོག་པས་ཀྱང་རུང་སྟེ། དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མོས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་སོ་སོར་བརྟག་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་དེ་སྤོང་བ་ན་བརྒྱ་ལ་རྣལ་འབྱོར་བ་དག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་འདི་དག །དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་ནི་སྐྱེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་ན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་འཐོབ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་སུ་གྱུར་པ་དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མ་བསྟན་ཏོ་སྙམ་ནས། དེ་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བར་གྱུར་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་ལ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་པས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་སྟོན་ཏེ། དེ་རང་བཞིན་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་དེ་དག་རིམ་གྱིས་སྤོང་བ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་དག་ནི་གཉེན་པོ་སྟེ། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་འོས་པར་སྦྱར་རོ། །རྣལ་འབྱོར་དུ་གནས་པ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པས་དེ་དག་ལ་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱ་ཞིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་སྤང་བར་གསུངས་ཀྱི། དེ་དག་ལ་བརྟེན་པ་ཡང་དགག་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་མདོ་ལས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟེན་པར་བྱ་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་དུ་ན་བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱང་མི་བསྟེན་ན་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ནི་ཅི་ཡང༌། རྣལ་འབྱོར་པར་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར། ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བསྟེན་པ་བཀག་ན་ནི་མདོ་སྡེ་མང་པོ་དང་འགལ་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །
― DTG116_Page_0265 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ས་རྣམས་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་བ་ཉིད་ལ་གོམས་པར་མ་བྱས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་སངས་རྒྱས་སུ་ཡང་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་པར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་སུ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པའི་དུས་ན་རྣལ་འབྱོར་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་སྤང་བར་འདི་གསུངས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་མཚན་མའོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་སྤང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ལ་དཔྱོད་པ་འམ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་སོགས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོད་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་གཞན་དག་ལ་མཆོད་པ་དང་ཕན་གདགས་པར་འདོད་པས་གཞན་དག་ལ་ནོར་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །མི་མཇེད་པ་དང༌། ཇི་མི་སྙམ་པ་དང༌། ཤེས་པ་དང་གསུམ་ནི་བཟོད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དགེ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་སྤྲོ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་བསམ་གཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཡོན་ཏན་ལ་དཔྱོད་པ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སོ་སོའི་རྒྱུས་ལོང་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཉེ་བར་གནས་པར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ནི་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་བདེ་འགྲོའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོད་པའི་ནི་ཀུན་དུ་མཛེས་པ་དང༌། གཡོག་འཁོར་མང་པོ་མི་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ནི་གཡོག་འཁོར་མི་ཕྱེད་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྒྱུན་མི་འཆད་པའོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ནི་ལུས་ལ་གནོད་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ནི་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་རྣོ་བ་
― DTG116_Page_0266 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་མང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཕལ་པོ་ཆེ་ལ་དབང་བྱེད་པར་འགྱུར་བའོ། །བདག་དང་གཞན་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་ནི་སྤྱིའི་འབྲས་བུའོ། །སྙིང་པོ་ལ་སྤྱོད་པ་འང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་དེ་དག་མི་ཟད་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་རྒྱུར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉེན་པོ་ལ་རྟོག་པའི་མཚན་མ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་མཚན་མ་སྤང་བ་གསུམ་པ་སྟེ། དེས་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྲོས་པའི་དྲ་བ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ནའོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པར་བསྡུས་པ་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་དོ། །གཞན་དུ་ན་གལ་ཏེ་དོན་དམ་པ་ཉིད་ཀྱང་མེད་ན་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་དག་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཙམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ཟད་པས་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ནི་མེད་དོ། །གཞན་དུ་ན་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་ན། དེ་ལ་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཇི་ལྟར་ལྡོག་པར་འགྱུར། འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་ལས། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དོན་དམ་པ་མེད་དུ་ཟིན་ན་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡང་དེ་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་དངོས་པོར་གྱུར་པ་དོན་དམ་པ་ཡོད་པར་སྟོན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་མི་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་བཞིན་དུ་གང་ཟག་དང་ཆོས་གཉིས་བདེན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་བསྒྲིམ་མི་དགོས་པར་ཐར་པར་འགྱུར་
― DTG116_Page_0267 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་ཚངས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་ལམ་བསྒོམ་པའི་མཚན་ཉིད་སྤྱད་པ་རྣམས་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གོ །འདི་ལྟ་སྟེ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་དཔྱོད་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་རྟོག་པའོ། །ཡང་ན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ།། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་ཡིན་པས་ཡང་དག་པའི་མཐའོ། །མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། མཚན་མ་མེད་པའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པས་ན་དོན་དམ་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། དེ་བས་ན་འདི་དག་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སོ་སོའི་ཚིག་གི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་རྟོག་པ་དེ་ཡང་མཚན་མ་ལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་ལ་སྤྱོད་པ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་བསྒོམས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྟོག་པའོ། །སྙིང་པོ་ལ་དཔྱོད་པ་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སླུ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ཐམས་ཅད་དུ་ཚད་མས་སུན་མ་ཕྱུང་བའི་ཕྱིར་ཚད་མས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་དེས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྟོག་པའོ། །ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་རྟོག་པའོ། །འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོའི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གང་ཟག་དང་ཆོས་སུ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་བདག་ཉིད་དང་བྲལ་བས་ན་ཆོས་ཉིད་དུ་གདགས་པའི་ཕྱིར་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་དུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་ན། དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བར་བྱའོ། །
― DTG116_Page_0268 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉེན་པོ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་སྤང་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་མཚན་མ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་བཞི་པ་སྟེ། དེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་དག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་དེ་དག་ལ་དམིགས་པར་གྱུར་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། དེ་དག་བསྒོམས་པ་ལས་ཐོབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་དག་ནི་འབྲས་བུར་གྱུར་པས་ན་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་དུ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེའི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་ཡང་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །ས་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་འཐོབ་པ་དང༌། ལུང་བསྟན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་འཐོབ་པ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། དབང་བསྐུར་བ་འཐོབ་པ་ནི་དེའི་གོང་མའི་ས་གཉིས་ལ་གནས་པ་སྟེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ས་འདི་རྣམས་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ས་དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་དག་པས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་ན་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་གཞན་དག་གསུངས་སོ། །ས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་འབྱུང་བ་འདི་དག་ནི་ལས་དང་པོ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ས་ལ་བཞུགས་པའི་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་དཔྱོད་པ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ས་ལ་སོགས་པ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་རྟོག་པ་འམ། འདི་དག་སོ་སོ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་ས་དང་པོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པས་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་རྨོངས་པའི་གཉེན་པོར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །གཉིས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པས་ལྟུང་བ་ཕྲ་མོའི་འཁྲུལ་པ་ལ་རྨོངས་པའི་གཉེན་པོར་རོ། །གསུམ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་གནས་པའི་དབང་
― DTG116_Page_0269 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐོབ་པས་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་རྨོངས་པའི་གཉེན་པོར་རོ། །བཞི་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པ་རྣམས་ལ་མང་དུ་གནས་པས་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཆོས་ལ་སྲེད་པའི་རྨོངས་པའི་གཉེན་པོར་རོ། །ལྔ་པ་ནི་ཐབས་ཀྱིས་ཟིན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་གནས་པས་བདེན་པ་རྣམས་བསྒོམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་ཤིན་ཏུ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་དང༌། མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྨོངས་པའི་གཉེན་པོར་རོ། །དྲུག་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པར་གནས་པ་མཚན་མ་མེད་པར་མང་དུ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ལ་རྨོངས་པའི་གཉེན་པོ་དང༌། འཁོར་བར་འཇུག་པ་ལ་རྨོངས་པའི་གཉེན་པོར་རོ། །བདུན་པ་ནི་སྐབས་མེད་པར་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་ཐོབ་པས་མཚན་མ་ཕྲ་མོ་རྣམས་ལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་རྨོངས་པའི་གཉེན་པོར་རོ། །བརྒྱད་པ་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་ཐོབ་པས་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་འབད་ཅིང་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་རྨོངས་པའི་གཉེན་པོར་རོ། །དགུ་པ་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་རྣམས་ཐོབ་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་བཤད་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པའི་རྨོངས་པའི་གཉེན་པོར་རོ། །བཅུ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དང་འཁོར་དང་སྤྲུལ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་ལ་རྨོངས་པའི་གཉེན་པོར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནི་མདོར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་མཁྱེན་པ་བརྙེས་པས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཐོགས་པའི་རྨོངས་པའི་གཉེན་པོར་གཞག་གོ །ཡོན་ཏན་ལ་སྤྱོད་པ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། ས་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་ཅིག་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱ་རབ་ཏུ་འཐོབ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་དང༌། དེ་དག་གི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྒྱ་གཡོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཞིང་བརྒྱར་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྒྱ་སྣང་བར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་བརྒྱ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། བསྐལ་བ་བརྒྱར་གནས་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའི་བསྐལ་པ་བརྒྱ་ལ་
― DTG116_Page_0270 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇུག་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྒོ་བརྒྱ་འབྱེད་པ་དང༌། ལུས་བརྒྱ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་དང༌། ལུས་རེ་རེ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་བརྒྱ་བརྒྱ་ཀུན་དུ་སྟོན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་རྩོམ་མོ། །ས་གཉིས་པ་ལ་ནི་འདི་དག་ཐམས་ཅད་གྲངས་སྟོང་དུ་བསྒྱུར་བའོ། །ས་གསུམ་པ་ལ་ནི་གྲངས་འབུམ་མོ། །ས་བཞི་པ་ལ་ནི་གྲངས་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱའོ། །ས་ལྔ་པ་ལ་ནི་གྲངས་བྱེ་བ་ཕྲག་སྟོང་ངོ༌། །ས་དྲུག་པ་ལ་ནི་གྲངས་བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་མོ། །ས་བདུན་པ་ལ་ནི་གྲངས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་འབུམ་མོ། །ས་བརྒྱད་པ་ལ་ནི་གྲངས་སྟོང་གསུམ་འབུམ་ཕྲག་བཅུའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་སྙེད་དོ། །ས་དགུ་པ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གྲངས་མེད་པ་འབུམ་ཕྲག་ཕྲག་བཅུ་ཚང་བའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་སྙེད་དོ། །ས་བཅུ་པ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་བཅུའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་སྙེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་མ་ལུས་པ་ནམ་མཁའི་མཐའ་ཀླས་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་ཐམས་ཅད་འདིས་ཡོངས་སུ་མཁྱེན། ཕྱོགས་དང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གཏོགས་པའི་དངོས་པོ་མ་ལུས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་དེ་མདོ་སྡེ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྙིང་པོ་ལ་དཔྱོད་པ་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བླ་མར་གྱུར་པ་དང༌། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་སྤང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམས་སྤོང་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་པར་རོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་ཏུ་སྐྱེ་མེད་ཆོས། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་ཀྱང་བདེ་བར་གཤེགས་དང་འདྲ། །བྱིས་པའི་བློ་ཅན་མཚན་མར་འཛིན་པ་ཡིས། །འཇིག་རྟེན་དག་ན་མེད་པའི་ཆོས་ལ་སྤྱོད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་སྤོངས་ཤིག་པའོ། །ཤིན་ཏུ་བརྩོན་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་འཇུག་པའི་ལམ་ལ་མངོན་དུ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་
― DTG116_Page_0271 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མོས་པའི་དབང་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པར་རྟོག་པ་མཚན་མའི་དྲ་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ལ་རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་དང་བྲལ་བ། བརྗོད་པ་མེད་པ། རོ་གཅིག་པའི་ཡིད་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་ཉིད་ལ་མོས་པས་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པར་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་བསྒོམ་ཞིང་འདུག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གནས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་མི་གཡེང་བར་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་བར་སྐབས་སུ་རྣམ་པར་གཡེང་བར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ། དེ་ཞི་བར་བྱས་ནས་ཡང་དེ་ཉིད་ལ་སེམས་ཡོངས་སུ་གཏད་དོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་ལ་སེམས་མི་དགའ་བར་གྱུར་བར་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་མཐོང་བས་དེ་ལ་དགའ་བ་སྒོམས་ཤིག་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བའི་ཉེས་པ་མཐོང་བས་མི་དགའ་བ་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་རྨུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པས་རྒྱུ་བ་མི་གསལ་ཏེ། བྱིང་བས་སེམས་མི་དགའ་བར་གྱུར་བར་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་རབ་ཏུ་དགའ་བར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱ་བས་བྱིང་བ་ཞི་བར་བྱས་ཏེ། ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་གསལ་བར་གཟུང་ངོ༌། །ཅི་སྟེ་གང་གི་ཚེ་སྔོན་མྱོང་བའི་ཡུལ་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པ་དྲན་པས་བར་སྐབས་སུ་སེམས་རྒོད་པ་འམ། རྒོད་དུ་དོགས་པ་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱོ་བར་འགྱུར་བ་འདི་དངོས་པོ་ཡིད་ལ་བྱས་ནས་རྒོད་པ་ཞི་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་འཇུག་པར་འབད་པར་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་བྱིང་བ་དང་རྒོད་པ་ལས་དབེན་ཏེ། སེམས་མཉམ་པར་འཇུག་པར་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་རྩོལ་ཀློད་དེ་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱའོ། །གལ་ཏེ་སེམས་མཉམ་པར་གནས་པར་གྱུར་བ་ལ་བརྩལ་བ་བྱས་ན་དེའི་ཚེ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཞུམ་པར་གྱུར་པ་ལ་བརྩལ་བ་མ་བྱས་ན་དེའི་བྱིང་བ་ཞི་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་སྐྱེས་བུ་ད་མུས་ལོང་བཞིན་དུ་དེ་ཁོ་ན་གསལ་བར་ཟིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་བྱིང་བའི་སེམས་ནི་གསལ་བར་བྱ་ཞིང་དགོད་པ་ཞི་བར་བྱས་ཏེ་མཉམ་པ་ཐོབ་ནས་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱའོ། །དེ་ནས་རྣལ་འབྱོར་པས་ཇི་སྲིད་འདོད་ཀྱི་བར་དུ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྒོམ་ཞིང་མོས་པའི་དབང་གིས་འདུག་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་
― DTG116_Page_0272 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལྡང་བར་འདོད་ན་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་མ་བྱུང་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་སོ་སོར་ངེས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་བས་ན་བདག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་འཐོབ་པར་འདོད་པས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསམ་མོ། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཕྱག་བྱས་ཏེ། དེ་དག་ལ་མཆོད་ནས་འཕགས་པ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཏབ་སྟེ་ལྡང་ངོ༌། །སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སྒྲུབ་པ་མཐའ་དག་ལ་སྒྱུ་མ་མཁན་ལྟ་བུར་བརྩོན་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་བ་ཉིད་ཀྱི་བསམ་གཏན་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འཕགས་པ་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེ་ལས། དེ་བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་གོ་བགོས་ནས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་གནས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་བསམ་གཏན་ལ་བསམ་གཏན་དུ་བྱེད་དོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་གང་ཞེ་ན། གང་སྦྱིན་པ་དང་མ་བྲལ་བ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མ་བྲལ་བ། བཟོད་པ་དང་མ་བྲལ་བ། བརྩོན་འགྲུས་དང་མ་བྲལ་བ། བསམ་གཏན་དང་མ་བྲལ་བ། ཤེས་རབ་དང་མ་བྲལ་བ། ཐབས་དང་མ་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འཕགས་པ་དྲི་མ་མེད་པར་གྲགས་པས་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཀྱང༌། ཐབས་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་རབ་འབའ་ཞིག་སྟོན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཆིང་བ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྔོན་དུ་བྱས་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སྒྲུབ་པ་ལ་ངེས་པར་བརྩོན་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་རྣལ་འབྱོར་པ་ཇི་སྲིད་དུ་ས་ལ་མ་ཞུགས་པ་དེ་
― DTG116_Page_0273 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྲིད་དུ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཆོ་ག་བཞིན་དུ་མོས་པའི་དབང་གིས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ན་ད་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་བསྒོམ་པ་ན་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་ཤིན་ཏུ་བརྩོན་པ་ཡིན་ཏེ། རེ་ཞིག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་ནི་མ་རེག་མོད་ཀྱི། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་རེག་པར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་བཞིན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་རེག་པ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བ་བསྟན་ནས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་སུ་འཇུག་པ་སྟེ། བསྡུས་པའི་དོན་བརྒྱད་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་དེ་དང་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའི་ཐོས་པ་དང༌། སེམས་པ་དང་བསྒོམ་པའི་རིམ་པ་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རྟག་ཏུ་གུས་པར་བྱས་ཏེ། ཡུན་རིང་པོར་བསྒོམས་ནས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་འདས་པར་གྱུར་པ་དང༌། གཙུབ་ཤིང་གིས་གཙུབས་པའི་མེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་དོན་ལ་བསྒོམ་པ་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་ཞིང་རྟོག་པའི་དྲན་པ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་གསལ་བ། དྲི་མ་མེད་པ། མི་གཡོ་བ། རླུང་མེད་པར་གཞག་པའི་མར་མེ་འབར་བའི་རྒྱུན་བཞིན་དུ་མི་གཡོ་བ། ཚད་མར་གྱུར་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་འཇུག་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཆོག་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན། ས་དང་པོ་ཐོབ་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ་སྤྱིར་བསྟན་པའི་དོན་ཏོ། །བསྟེན་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་བསྟན་པ་སྟེ་ལུང་ལ་བརྟེན་ཅིང་ཀུན་དུ་བསྟེན་པ་ལ་བྱའོ། །བསྒོམས་པས་རྗེས་སུ་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམས་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ་བསྒོམས་པས་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །མང་དུ་བྱས་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་འོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམས་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་གཡེང་བར་རྒྱུན་དུ་བསྒོམ་པ་མང་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་ཡིད་ལ་བྱ་བས་རྗེས་
― DTG116_Page_0274 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་འགྲོ་བ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྦྱོར་བས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་བསྟན་པའོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་ཏེ། རྒྱུན་མ་ཆད་པར་གུས་པར་བྱས་ནས་རིང་པོར་བསྒོམས་ཏེ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསགས་པས་ལས་སུ་རུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུམ་པ་དང་རྒོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་འཇུག་པའི་ལམ་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བ་དེའི་ཚེ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་རེག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ས་དང་པོར་ཞུགས་ནས་དེའི་གོང་མའི་ས་རྣམས་རྣམ་པར་སྦྱང་ངོ༌། །ཡང་ན་བསྟེན་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་བསྒོམ་པར་སྦྱོར་བ་ཆུང་དུ་འབྲིང་དང་རབ་དང་རབ་ཀྱི་མཆོག་རྣམས་བསྟན་ཏེ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་བཞིའི་གནས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་བསྡུས་པའི་དོན་དགུ་པ་སྟོན་ཏོ། །དཔྱད་པའི་རྣམ་པར་བརྟག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིའོ། །ཕ་བའི་འོ་ཞེས་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྟག་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་མེད་པའོ། །བསྟན་པ་དང་དཔེར་རྣམ་པར་བརྟག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དག་ལ་འདི་ན་འདི་འདྲའོ་ཞེས་བསྟན་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་བསྟན་དུ་མེད་པའོ། །དབང་པོར་རྣམ་པར་བརྟག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་བརྟག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་ནི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་གང་ལ་ཡང་མི་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རྟེན་མེད་པའོ། །ཡུལ་དུ་རྣམ་པར་བརྟག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་བརྟག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་འདས་པའི་
― DTG116_Page_0275 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་མ་ཡིན་པས་སྣང་བ་མེད་པའོ། །རྣམ་པར་རིག་པར་རྣམ་པར་བརྟག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་བརྟག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པར་རིག་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་གློ་བུར་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་མེད་པས་གནས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདི་ལ་གནས་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ཞེས་དྲི་བར་སེམས་པ་སྟེ། འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་ན་དེ་ལ་དེའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་ཇི་སྐད་དུ་བྱ་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ལན་དུ་གཟུགས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་དེའི་མཚན་ཉིད་དེ། །གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའོ་ཞེས་དགོངས་པ་སྟེ། གང་གི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ཉིད་ལ་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་དེའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་བརྗོད་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱའི་དངོས་སུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་སྙད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ན་ནི་དེ་ཉིད་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། དོན་དམ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་འཕགས་པ་བདེན་པ་གཉིས་བསྟན་པ་ལས་ཀྱང༌། ལྷའི་བུ་གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་བདེན་པ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོར་གྱུར་ན་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུ་མི་འགྲོ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ལྷའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་དོན་དམ་པར་ན་དོན་
― DTG116_Page_0276 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་སྟེ། ཁྱད་པར་མེད་པ། མ་སྐྱེས་པ། མ་འགགས་པ། བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། རྗོད་པ་དང༌། ཤེས་བྱ་དང༌། ཤེས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །ལྷའི་བུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ལས་འདས་པ་སྟེ། ལྷའི་བུ་དེ་ལ་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་མི་འཇུག་གོ །དོན་དམ་པ་དེ་ལ་ཕ་རོལ་དང་ཚུ་རོལ་དང་དབུས་མེད་དོ། །ལྷའི་བུ་འདི་སྒྲོ་བཏགས་ཏེ། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བསྙད་ཀྱི། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཞེས་ཇི་སྐད་དུ་བྱ་བ་ལྟར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ད་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་སུ་ཞུགས་པའི་རྟགས་ཏེ། བསྡུས་པའི་དོན་བཅུ་པ་ནི། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པས་ནི་ཤེས་བྱ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པས་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་ལ་བྱེ་བྲག་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་དང་མཚུངས་པར་མཐོང་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་དེའི་ཚེ་སུས་མཐོང༌། དེ་ནི་བདེན་ཏེ། དོན་དམ་པར་གང་ཟག་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་རྣལ་འབྱོར་པའི་རང་གི་རྒྱུད་གང་ཡང་མེད་པས་མཐོང་བ་ཡང་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཇི་ལྟར་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་འབྱུང་བ་ཙམ་གྱི་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་ལྷ་སྦྱིན་ནམ་མཆོད་སྦྱིན་གྱིས་མཐོང་ངོ་ཞེས་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཉིད་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་མོད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་དོན་ལ་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པས་བདག་ཉིད་ཀྱང་རང་རིག་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་པ་སྐྱེ་བའི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མཐོང་ངོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་མོད་ཀྱི། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཡེ་ཤེས་ལས་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཤེས་པ་གཞན་དུ་མི་འདོད་དམ། གཞན་དུ་ན་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པའི་གང་ཟག་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཇི་
― DTG116_Page_0277 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་འགྱུར། དེ་སྐད་དུ་ཡང་འཕགས་པ་བདེན་པ་གཉིས་བསྟན་པ་ལས་ཀྱང༌། དེ་དོན་དམ་པར་ཤིན་ཏུ་མེད་ཀྱང་གང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ལམ་བསྒོམ་མོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་རྒྱུ་མེད་པ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་མི་སྐྱེ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །གང་ཡོད་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པར་བརྫུན་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྒྱུ་མ་དང་གཟུགས་བརྙན་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དེ་ཡང་དོན་དམ་པར་མི་རིགས་ཏེ། སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དོན་དམ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དང་བྱེ་བྲག་མང་བར་བརྟག་མི་བཟོད་དེ། སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐས་སྟོང་ལ་དབུས་ཀྱང་གཅིག་དང་དུ་མའི་དངོས་པོར་གཟུང་དུ་མེད་དེ། བདག་དང་གཞན་དང་གཉི་ག་ལས་འབྱུང་བར་མི་འཐད་ལ། གཞན་ལ་རག་ལུས་ཤིང་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་བདག་གི་རྒྱུད་བདག་མེད་པར་བརྗོད་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པར་ཡོད་དོ་ཞེས་མིང་འདོགས་ན་ནི་ཅི་དགའ་བར་མིང་ཐོགས་ལ་ཟས་ཀྱང་བྱིན་ཅིག །འོན་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་ལས་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་བརྗོད་དགོས་སོ། །སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མ་འཁྲུལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་ན་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ད་ལྟར་ཤེས་པ་འབྱུང་བས་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པའི་ངོ་བོར་བདེན་པར་གྱུར་ན། གཞན་གྱི་རྣམ་པར་གཞན་འབྱུང་བར་ནི་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ཉིད་དང་གཞན་གཉིས་ནི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་གཉིས་གཅིག་ན་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་བྱུང་བ་ལས་འབྱུང་ཞིང་ནས་ཀྱང་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཅིག་ལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གཉིས་རིམ་གྱིས་ན་ཡང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། དེ་སྐད་དུ། རང་བཞིན་ལ་ནི་ཡོད་པ་དང༌། །མེད་པ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཕན་ཚུན་དུ་ནི་འགལ་བ་ན། །ཡོད་མེད་གཅིག་ཏུ་ག་ལ་རུང༌། །གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་ན། །དེ་ནི་མེད་པ་ཉིད་མི་འགྱུར། །རང་བཞིན་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི། །ནམ་ཡང་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཇི་ལྟར་སྨན་དང་སྔགས་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་
― DTG116_Page_0278 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚོགས་པའི་དབང་གིས་བརྫུན་པ་ཡིན་ཡང་སྒྱུ་མ་འབྱུང་བ་དེ་ལྟར་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་མ་བརྟགས་ན་དགའ་བ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བོ་སྒྱུ་མ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་མཐུས་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཡེ་ཤེས་སྒྱུ་མ་སྐྱེའོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་མ་བརྟགས་ན་དགའ་བ་སྟེ། ཐོག་མ་མེད་པའི་རྒྱུ་བརྒྱུད་པས་འབྲེལ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ཐམས་ཅད་མི་འགལ་བ་ཉིད་དོ། །དེའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་བསྡུས་པ་རྣམས་སྒྱུ་མ་དང་མཚུངས་པར་མཐོང་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་གཟུགས་སུ་སྣང་བ་ནི་སྒྱུ་མ་བྱས་པའི་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་རོ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་བསྡུས་པ་རྣམས་ནི་སྨིག་རྒྱུ་དང་མཚུངས་པར་ཏེ། སྨིག་རྒྱུ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དམིགས་པ་ཕལ་ཆེ་བས་བརྫུན་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ངོ་བོ་རྣམས་ནི་རྨི་ལམ་དང་མཚུངས་པར་ཏེ། རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་བརྫུན་པ་དེ་ལ་འདོད་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམས་ནི་མིག་ཡོར་དང་མཚུངས་པར་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་མེད་ཀྱང་མིག་ཡོར་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱི་བྱེད་པ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ངག་གི་ལས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་བྲག་ཅ་དང་མཚུངས་པར་ཏེ། བྲག་ཅ་བཞིན་དུ་བརྫུན་པ་ཡིན་ཡང་ཐོས་པའི་ལམ་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་ནི་གཟུགས་བརྙན་དང་མཚུངས་པར་ཏེ། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུར་བསྡུས་པ་རྣམས་སྔོན་ཇི་ལྟར་བྱས་པའི་ལས་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་བསྡུས་པའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུར་བསྡུས་པ་རྣམས་ནི་ཆུ་ཟླ་དང་མཚུངས་པར་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཆུ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་སོགས་པས་བསྡུས་པ་རྣམས་ནི་སྤྲུལ་པ་དང་མཚུངས་པར་ཏེ། དེ་དག་རང་གི་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པས་སྤྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ནང་གི་ཁམས་དྲུག་ནི་སྒྱུ་མ་དང་
― DTG116_Page_0279 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚུངས་པར་ཏེ། སེམས་ཅན་མེད་ཀྱང་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དྲུག་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ནི་སྨིག་རྒྱུ་དང་མཚུངས་པར་ཏེ། །དེ་དག་སྨིག་རྒྱུ་བཞིན་དུ་བརྫུན་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིའི་ཁམས་རྣམས་ནི་རྨི་ལམ་དང་མཚུངས་པར་ཏེ། རྨི་ལམ་བཞིན་དུ་གཟུགས་རྣམས་བརྫུན་པ་ཡིན་ཡང་ཡུལ་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་ལ་སོགས་པས་བརྒྱན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་བསྡུས་པ་རྣམས་ནི་མིག་ཡོར་དང་མཚུངས་པར་ཏེ། ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་དབང་གིས་དེ་ལྟར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་སུ་བསྡུས་པ་དག་ནི་བྲག་ཅ་དང་མཚུངས་པར་ཏེ། བྲག་ཅ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དབང་གིས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུར་བསྡུས་པ་རྣམས་ནི་གཟུགས་བརྙན་དང་མཚུངས་པར་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ལས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བསྡུས་པ་རྣམས་ནི་ཆུ་ཟླ་དང་མཚུངས་པར་ཏེ། སྒྲིབ་པའི་དྲི་མ་རྣམས་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱི་ཆུ་ལ་ཟླ་བ་བཞིན་དུ་སྣང་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྤྲུལ་པ་དང་མཚུངས་པར་ཏེ། དེ་དག་བརྫུན་པ་ཡིན་ཡང་ཇི་ལྟར་རང་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཚོགས་པས་སྤྲུལ་པ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་ཚེ་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་ལས་ལངས་ནས་ཡང་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བ་ནི་རྟགས་ཡིན་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་སུ་ཞུགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ད་ནི་དེའི་ཕན་ཡོན་ཏེ་བསྡུས་པའི་དོན་བཅུ་གཅིག་པ་ནི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་འདི་གཉིས་ལ་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གོང་མ་གཉིས་ནི་བདག་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལས་བརྩམས་པའོ། །འོག་མ་གཉིས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལས་བརྩམས་པ་སྟེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་ཅིང་དམ་པ་མི་ཟད་པའི་བདེ་བ་ལ་གནས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་དབང་ཐོབ་པས་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཡང་
― DTG116_Page_0280 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་འབྱོར་བ་མངོན་དུ་བྱ་བའི་དབང་ཐོབ་པས་སེམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཡང་འཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། གཉེན་པོ་དང༌། འཇུག་པ་དང༌། ལྡོག་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པས་ཤེས་རབ་ཆེ་ཞིང་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཡང་འཐོབ་བོ། །སེམས་ཅན་སྐལ་བ་ཡོད་པ་དང༌། སྐལ་བ་མེད་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་འཐོབ་པས་ན་ཡེ་ཤེས་ཆེ་ཞིང་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཡང་འཐོབ་པོ། །དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པའི་དབང་ཐོབ་པས་བཤད་པ་ཆེན་པོ་ལ་དབང་བ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཡང་འཐོབ་བོ། །བསྡུས་པའི་དོན་བཅུ་གཉིས་པ་སྟེ། ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདིའི་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡང་རྒྱུན་མི་གཅོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱེད་ནུས་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་པའི་དུས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པ་ཡང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབྱུང་བས་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཛད་པ་གྲུབ་པ་ནི་དེའི་ལས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་ཉེ་བར་བཀོད་པས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་གཅིག་ཏུ་བླང་བ་སྟེ་བསྡུས་པའི་དོན་བཅུ་གསུམ་པ་སྟོན་ཏོ། །འདིར་དོན་གཉིས་བསྟན་ཏེ་དཔེ་དང་དངོས་པོ། །དེ་ལ་བྲག་ལ་སོགས་པ་ནི་དཔེ་སྟེ། འདིས་ཉེ་བར་དཔགས་པས་ན་དཔེའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ནི་དངོས་སོ། །གཅིག་ཏུ་མཁྲེགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྲ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གང་དེའི་རང་བཞིན་གཅིག་ཏུ་མཁྲེགས་པ་དེ་ནི་སྲ་བ་སྟེ། གཅིག་ཏུ་མཁྲེགས་ཤིང་སྲ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདིར་རིན་
― DTG116_Page_0281 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ཆེའི་གཏེར་དུ་གྱུར་པས་ན་གཏེར་ཞེས་བྱའོ། །འོད་གསལ་བཞེས་བྱ་བ་ནི་འབར་བ་དང་ལྡན་བའོ། །སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཐ་དད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སོ། །ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་བསམས་པའི་དོན་དེ་བཞིན་དུ་འགྲུབ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་སོ། །རྐོ་བའི་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བར་འཇུག་པས། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་སུ་འཇུག་པ་ལམ་གྱི་དཔེའོ། །ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་བཤད་པ་སྟེ། ནོར་ཆེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་ལྟར་བསགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསེར་ལ་སོགས་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་སྤྱད་པ་ཡོ་བྱད་ལ་སོགས་པའོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སྟེ། དེ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། གཉིས་ལ་སོ་སོར་ཉེ་བར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སྟེ། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཞུགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །ཆད་པ་དང་རྟག་པའི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། དེ་ལ་སོ་སོར་ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་ཆགས་པས་ན་གཉིས་ལ་སོ་སོར་ཉེ་བར་གནས་པའོ། །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་འདི་ནི་རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་བྱས་པའི་ཕྱིར་སྙིང་པོ་མེད་པས་ན་རྡོའི་རི་དང་འདྲའོ། །ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་ཞུགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་སྐྱེ་བས་བསྡུས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱིར་གཅིག་དང་མཁྲེགས་པ་ལྟ་བུའོ། །མཐའ་གཉིས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་མ་བྱུང་བར་དབྲལ་དཀའ་བས་ན་གཉིས་ལ་སོ་སོར་ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་སྲ་བ་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ནི་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་རྟོགས་པ་ནི་འདོད་པའི་དོན་མ་ལུས་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་རྙེད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཐོབ་པའི་དཔེའོ།།
― DTG116_Page_0282 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བས་ན་འདི་ནི་གཅིག་ཏུ་བླང་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུ་ནི་འདིར་གཞག་པ་དང་འདྲ་བས་ན། དེ་ནི་དེའི་གཏེར་རོ། །སུ་ཞིག་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་དང༌། འདྲ་བ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་མོས་ཤིང་ཡིད་ཆེས་ཏེ་འདོད་པར་གྱུར་ལ། རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བྲག་ལས་བྱས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རི་རྐོ་བར་སྤྲོ་བ་ཆེར་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དང་འདྲ་བའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་ཆེན་པོ་འདོད་པའི་མི་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དཔེའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་མཐའ་དག་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དོན་ཆེ་ཞིང་ཟབ་པའི་ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་སྟོན་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ། གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་འོས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཏེར་ཆེན་པོ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་མིང་ཞེས་བྱ་སྟེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དཔེའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གཤེགས་པས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །ཡང་ན་ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་བླ་ན་མེད་པའི་གནས་སུ་གཤེགས་པ་དེ་ལྟར་འདི་ཡང་གཤེགས་པས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་དེ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་དེ་བཞིན་དུ་གསུང་བས་ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་ན་དེ་བཞིན་གསུང་པའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་དགྲ་རྣམས་བཅོམ་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པར་འོས་པས་ན་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །ཡང་དག་པར་ཀུན་ནས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཏེ། འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་ཆེན་པོ་མངོན་པར་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པའོ། །རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ནི་གཅིག་ཏུ་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྡོའི་རང་བཞིན་ནི་དཔའོ། །ཇི་ལྟར་གཞོར་ལ་སོགས་པས་རྐོ་བའི་ཐབས་ཡང་དག་པ་ཡིན་པས་འགྲུབ་ཀྱི་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ནས་མཚན་མ་རྣམས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པར་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་ནུས་ཀྱི་གཞན་གྱིས་ནི་
― DTG116_Page_0283 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྐོས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་དཔེའོ། །དེས་དེ་སྒྲུབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དངུལ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྷ་འམ་མི་ཕྱུག་པོ་ལ་སོགས་པ་འབྱོར་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་གྱི་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་འཐོབ་པའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དེ་དག་ནི་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་འཐོབ་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་རྣམས་ཀྱི་དཔེ་ལ། དངུལ་ལ་སོགས་པ་ནི་རིན་པོ་ཆེའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རང་བཞིན་དུ་བདེན་དུ་ཟིན་ཀྱང་གཉེན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་པས་གོང་ནས་གོང་དུ་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དངུལ་དང་གསེར་དང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་རྡོ་རྣམས་ནི་དཔེའོ། །གསེར་ལ་སོགས་པའི་རིན་པོ་ཆེ་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱི་དཔེ་ཡིན་གྱི། ས་ལ་སོགས་པའི་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་དང་འདྲའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་ཆེན་པོ་རྙེད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་རེག་པའི་དཔེའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་རེག་པ་ནི་ས་དང་པོ་ཐོབ་པའོ། །འཇུག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པའི་གོ་རིམས་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ད་ནི་ཐབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་བསྡུས་པའི་དོན་བཅུ་བཞིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཉེ་བར་རྟོག་པ་མེད་པར་མཚན་མ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་མི་ནུས་ལ། མཚན་མ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མ་སྤོངས་པར་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་ཉེ་བར་བརྟག་པར་བྱའོ་སྙམ་ནས་ཇི་ལྟར་ན་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་དག་ལ་ཉེ་བར་རྟོག་ཅིང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་སུ་འཇུག་ཅེ་ན་
― DTG116_Page_0284 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་འདྲི་བའོ། །གོང་དུ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་དེས་མཚན་མ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྤང་ངོ་ཞེས་ནི་བཤད་ན་ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་བརྟག་པར་བྱ་བ་དེ་མ་བཤད་པ་དེ་བས་ན་ཐབས་ནི་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བརྗོད་དེ། དེ་ནི་འདིར་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་བརྟགས་ནས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ཞེས་སྒྲར་དགོངས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་པ་དངོས་ལ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ནི་མཐའ་གཉིས་སྤངས་ཤིང་ཅི་ནས་ཀྱང་དབུ་མའི་ལམ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་སོ་སོར་བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྒོ་འདོགས་པའི་མཐའི་ངོ་བོ་དང༌། སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའི་ངོ་བོ་དང༌། དབུ་མའི་ལམ་ལ་འཇུག་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གང་ཟག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་དང༌། ཆོས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའོ། །བདག་དང་གཞན་དག་གི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་སྟེ། བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་སྒོ་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བདག་གིར་འཛིན་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པའོ། །གཟུགས་འདི་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པའོ། །ཚིག་ལྷག་མ་བཞི་པོ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་གཟོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ལ་སོགས་པ་མི་སྲིད་དོ། །སྐྱེ་བོ་འགག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ཡང་འབྱུང་ཞིང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུགས་དང་མཐུན་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་བྱང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་གཟུགས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་སྟོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་
― DTG116_Page_0285 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྫོབ་ཏུ་གནས་པ་དེ་ལྟར་གང་ཟག་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་བཏགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་བ་རྣམས་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའོ་ཞེས་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་ཞེས་སྟོན་ཏེ། གང་ཟག་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་བཤད་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སྐུར་པའོ། །ཚིག་ལྷག་མ་ལྔ་པོ་ནི་བྱེ་བྲག་ལ་སྐུར་པའོ། །འདི་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་ལ་སྐུར་ན་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་འགྱུར་རོ། །ཡོད་པར་འཛིན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་མེད་པར་འཛིན་པ་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་རྟོག་ན་ཡོད་པར་འཛིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་མེད་ཅེས་ཀྱང་བརྟག་པར་མི་བྱའོ། །རྒྱུར་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའི་ངོ་བོར་མེད་པའོ། །འབྲས་བུར་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འབུས་བུར་གྱུར་པ་མེད་པའོ། །ལས་ནི་རང་གི་འབྲས་བུ་འཕེན་ནུས་པའོ། །ལྡན་པ་ནི་རང་གི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་བའོ། །འཇུག་པ་ནི་རབ་ཏུ་ཐ་དད་པའོ། །གཟུགས་སུ་སྣང་བ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཡང་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་པས་དེ་ཡང་གཟུགས་བཞིན་དུ་བརྫུན་པའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་གཟུགས་ལ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་མངོན་པར་ཆགས་པ་འདི་ཡང་སྒྲོ་བཏགས་པའི་མཐའ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་གཟུགས་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣམ་པར་རིག་པ་ལ་སྐུར་ན་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མཐའ་གཉིས་བསྟན་ནས་ད་ནི་དབུ་མའི་ལམ་དུ་འཇུག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རིགས་ཀྱི་བུ་དག་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གིས་དོན་དམ་པར་དཔྱད་ན། རྣལ་འབྱོར་པས་གཟུགས་མི་དམིགས་ཏེ། གཟུགས་སུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཡང་མི་དམིགས་པ་དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་གི་རྗེས་སོ། །སྐུར་བའི་མཐའ་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་དོ། །འདི་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་
― DTG116_Page_0286 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་དུ་ཆུད་གསོན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཆུད་མི་གཟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་དུ་ན་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་མ་གཏོགས་པར་ཆོས་གང་ཡང་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ན་འདིར་རྣམ་པར་རིག་པའི་སྒྲ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་འཁྲུལ་པ་ལ་དགོངས་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དོན་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འཁྲུལ་པ་ཙམ་གྱིས་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་ཟད་དེ། དེ་མ་གཏོགས་པར་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་རང་གི་རྒྱུད་ནི་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས་ཀྱང༌། དངོས་པོ་སྐྱེ་བ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ། །དམ་པའི་དོན་དུ་རང་བཞིན་མེད། །རང་བཞིན་མེད་པ་གང་བོར་བ། །དེ་ནི་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་འདོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་རྣམ་པར་རིག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཆུད་གཟོན་པ་མ་ཡིན་པར་བསྒྲུབས་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་དེ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོའི་རྣམ་པར་རིག་པ་མི་འདྲ་བར་དགག་པ་སྟེ། ཆོས་དང་གང་ཟག་གི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་འདིར་དངོས་པོ་མེད་པའི་སྒྲར་གསུངས་ཏེ། ཆོས་དང་གང་ཟག་གི་དངོས་པོར་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རྣམ་པར་རིག་པའི་བདག་གི་ངོ་བོ་དང་དེ་གཉིས་མི་འདྲ་བ་ནི་རིགས་ཏེ། ཡང་དག་པ་དང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་གཉིས་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིན་ཏུ་མི་འདྲ་བ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་མ་གཏོགས་པར་དངོས་པོ་མེད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པར་རིག་པ་དེ་ཉིད་ལ་ཆོས་དང་གང་ཟག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། དེ་ཆོས་ཉིད་དུ་གདགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་དོན་དམ་པར་མི་འདྲ་བ་མེད་པས་ཤིན་ཏུ་མི་འདྲ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་དང་རྣམ་པར་རིག་པ་དེ་གཅིག་པར་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་
― DTG116_Page_0287 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་རིག་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་ནི་དེ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཡང་བདེན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ཡང་འདུས་བྱས་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་རྣམ་པར་རིག་པ་གཉིས་ཐ་དད་པར་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་པ་ནི། རྣམ་པར་རིག་པ་ཉིད་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཆོས་དང་གང་ཟག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་དང་བྲལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་དེ་དེ་དང་ཐ་དད་པར་འགྱུར། གལ་ཏེ་ཐ་དད་པར་འགྱུར་ན་ནི་དེའི་ཚེའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བདག་མེད་པ་ཙམ་ཉིད་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ལ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མས་བཅིངས་པ་རྣམས་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་དེ་དང་ཐ་དད་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གཞན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དུང་ལ་སོགས་པ་དང་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་གཅིག་དང་ཐ་དད་པར་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་དེ་ལ་དངོས་པོར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ནི། དེ་ལ་ཡོད་པའི་ངོ་བོ་གང་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་མེད་པར་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ནི་དངོས་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དེ་རྣམ་པར་བཅད་པས་འཐོབ་པ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པ་ལས་གཞན་པ་ནི་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་ཡོང་པ་མ་གྲུབ་ན་དེ་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དེ། དཔེར་ན། གལ་ཏེ་ཡོད་པ་མ་གྲུབ་ན། །མེད་པ་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཡོད་ལས་གཞན་པའི་དངོས་པོ་ནི། །མེད་པའོ་ཞེས་སྐྱེ་བོ་སྨྲ། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གང་རྣམ་པར་མ་བརྟགས་པ་དེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་སོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ལྟ་ན་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་
― DTG116_Page_0288 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་ན་དེ་ལྟར་ཡང་མི་བལྟའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །འདི་ནི་འཇུག་པའི་ཚུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པའི་ཐབས་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། མཐའ་གཉིས་ལ་ཇི་ལྟར་བརྟག་པ་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་ལྟར་དབུ་མའི་ལམ་དུ་འཇུག་པའི་ཚུལ་སོ་སོར་བརྟག་པ་བརྟེན་པ་དེ་ལྟར་དེ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའོ། །ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྟག་སྟེ། སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་གཉིས་ལ་སོ་སོར་བཏགས་པ་དང་དབུ་མའི་ལམ་དུ་འཇུག་པའི་ཚུལ་ལོ། །འདྲ་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་བཞིན་དུ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསྡུས་ནས་སྦྱོར་བའོ། །ཇི་ལྟར་སྦྱོར་ཞེ་ན། ཚིག་གི་མཐའ་ནས་གཟུང་སྟེ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འཁྲུལ་པས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་གཟོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དོན་དམ་པར་སྤང་དུ་མེད་དེ། མགོ་ལན་གཉིས་སུ་གཅད་དུ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སྤང་བར་བྱ་བ་མེད་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི་སྤང་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པས་ན་འདི་ཡང་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་ཡིན་པས་རྣལ་འབྱོར་པས་སྤང་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་བྱང་བའོ་ཞེས་སྤྱོད་ན་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་དེ། །དག་པ་དང་མ་དག་པའི་མཐའ་གཉིས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་བྱང་བའོ་ཞེས་འཛིན་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་གཞན་དག་ལ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའོ་ཞེས་སྒྲོ་འདོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་དེ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གཉིས་སུ་རྟོག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་དང་རོ་གཅིག་པ་ལ་དག་པ་དང་མ་དག་པ་ལ་སོགས་པ་དབྱེར་མེད་བས་དེ་བས་རྣལ་འབྱོར་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་ཡང་མི་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཡོད་ཅེས་མེད་ཅེས་གཉི་ག་མཐའ། །དག་དང་མ་དག་
― DTG116_Page_0289 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ཡང་མཐའ། །དེ་བས་མཐའ་གཉིས་རྣམ་སྤངས་ཏེ། །མཁས་པ་དབུས་ལ་འང་གནས་མི་བྱེད། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ལྷག་མ་ཡང་གོང་མ་བཞིན་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི། །ཇི་སྐད་གོང་དུ་བསྟན་པའི་དོན་རྣམས་སྡུད་དེ། བདེ་བླག་ཏུ་ཟིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་རྒྱུའི་དབྱིངས་སུ་འཇུག་པའི་རྒྱུའི་གོ་རིམས་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པས་ནི་དེའི་ཕན་ཡོན་ནོ། །དམ་ཆོས་འདི་ལ་རྒྱལ་བའི་སྲས། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་བསམས་གྱུར་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཆོས་ཐོས་ནས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་བསམ་པ་གཞག་སྟེ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་རྟོག་བགྲོད་དཀའ་རྣམ་འདས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པས་མཚན་མ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་སྦྱོར་བ་བསྟན་ཏོ། །རིམ་གྱིས་མི་རྟོག་འཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་རིམ་གྱིས་འཇུག་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ན་རིམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་རྟོག་བགྲོད་དཀའ་རྣམ་འདས་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་ཏེ། འདིས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་སུ་འཇུག་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ལས་སོ། །རབ་ཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲོས་པ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་གོ །མི་གཡོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་ཉམས་པས་ན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བདེ་དག་ལས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་དང༌། ཇི་སྲིད་དུ་འདོད་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཉམ་ལ་མི་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ནི་མཉམ་ལ་མི་མཉམ་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུན་མོང་ཡིན་པས་ན་མཉམ་པའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པས་ན་མི་མཉམ་པའོ། །
― DTG116_Page_0290 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཐོབ་པས་ན་མཉམ་པའོ། །དེ་དང་འདྲ་བའི་བདེ་བའི་མཆོག་གཞན་མེད་པས་ན་མི་མཉམ་པའོ། །ཡང་ན་རབ་ཏུ་ཞི་བས་མཉམ་པའོ། །མི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས་མི་མཉམ་པའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་བདེ་བའམ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་བདེ་བས་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་བདེ་བའོ། །ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་བཟླས་པས་གཟུངས་འདི་ཡང་བསྟན་དུ་རུང་བའི་ལུང་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་གཟུངས་འདི་རབ་ཏུ་བཤད་པ་ཡིས། །དགེ་བ་ཕལ་ཆེན་བློ་ཆུང་བདག་གིས་གང་ཐོབ་པ། །དེ་ནི་བློ་ངན་སྣ་ཚོགས་སྐྱོན་གྱི་མུན་པ་དག །ཟད་པར་གྱུར་ནས་མྱུར་དུ་རྒྱ་ཆེན་གནས་ཐོབ་ཤོག །འཕགས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་འཇུག་པའི་གཟུངས་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ། སློབ་དཔོན་ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛི་ན་མི་ཏྲ་དང༌། དཱ་ན་ཤཱི་ལ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་དཔལ་བརྩེགས་རཀྴི་ཏས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།།
འཕགས་པ་སཱ་ལུ་ལྗང་པ་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ།
ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལ།
― DTG116_Page_0290 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱཪྻ་སཱ་ལི་སྟམྦ་སྱ་ཊཱི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་སཱ་ལུ་ལྗང་པ་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་གིས་དངོས་པོ་རྟེན་འབྱུང་བསྟན་པ་ཡིས། །ཡང་དག་མཆོག་དང་མཆོག་མིན་བཀའ་སྩལ་པ། །ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། སཱ་ལུ་ལྗང་པའི་དོན་ནི་ཅི་ནུས་བཤད། །མདོ་སྡེ་འཆད་པར་འདོད་པས་ཐོག་མར་ཐམས་ཅད་དུ་བསྡུས་པའི་དོན་དང༌། དགོས་པ་དང༌། ཚིག་གི་དོན་དང༌། མཚམས་སྦྱར་བ་དང༌། བརྒལ་བའི་ལན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མདོ་སྡེ་འདིའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། གླེང་གཞི་དང༌། གླེང་བསླང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དང༌།
― DTG116_Page_0291 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། དེ་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། མདོ་སྡེའི་དགོས་པའོ། །དེ་ལ་གླེང་གཞི་ནི་མདོ་སྡེ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་སྟེ། དེ་ཡང་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པས། བདག་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་དུ་སྨོས་སོ། །གླེང་བསླང་བ་ནི་མདོ་སྡེ་བཤད་པའི་ཕྱིར་སྐབས་དང་སྦྱར་བ་སྟེ། སྐབས་སུ་མ་བབ་པར་སྨྲས་ན། ཚིག་ཐམས་ཅད་འཆལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཚིག་མ་འཆལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་སྐབས་དང་སྦྱར་བའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་གང་ཞེ་ན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་དང༌། ལུགས་སུ་མི་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་ཚེའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་དེ་ཁོ་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལུགས་སུ་མི་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བསྟན་ནོ། །ལམ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བླ་ན་ཡོད་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པའོ། །དེ་ལ་བླ་ན་ཡོད་པ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་བཞི་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དེ། དེ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བླང་བར་བྱ་བའི་ཡན་ལག་ཁོ་ན་ཐབས་དང་བཅས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྟེ། དེ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཏོ་ཞེས་འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་བ་ལས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་རང་གི་འབྲས་བུ་རྣམ་གཉིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཤད་དོ། །དགོས་པ་ནི་སྒྲིབ་པ་སྤང་བ་དང༌། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དུ་འཇུག་པ་སྟེ། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ནི། མདོར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་འཁོར་བར་མི་ལྟུང༌། སྙིང་རྗེས་ནི་འཁོར་བར་མི་གཏོང་
― DTG116_Page_0292 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིང། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་ལྟུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་གནས་པ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། འཇུག་པ་ལ་རྨོངས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་པ་ནི་དེའི་དགོས་པའོ། །ལམ་དེས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཡང་དག་པར་བདེ་བླག་ཏུ་སྤང་བར་འགྱུར་བས་དེ་ཡང་དེའི་དགོས་པའོ། །དགོས་པ་བརྗོད་པ་དེ་ཡང་ཉན་པ་དག་གུས་པར་ཉན་པ་དང༌། ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཟུད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དགོས་པ་ནི་འདིར་བསྡུས་པའི་དོན་གྱི་ནང་དུ་འདུས་པས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མ་བཤད་དོ། །ཚིག་གི་དོན་དང༌། མཚམས་སྦྱར་བ་དང༌། བརྒལ་བའི་ལན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་གཞུང་དང་འོག་ནས་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི། གསོལ་བ་བཏབ་ནས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པས། མདོ་སྡེའི་དོན་འོག་ནས་འབྱུང་བ་མཐའ་དག་སྟོན་ཏེ། སྐུར་པ་དང་སྒྲོ་འདོགས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བདག་གིས་མངོན་སུམ་དུ་ཐོས་པ་དང༌། རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཐོས་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ལས་འོངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཐོས་སུ་ཟད་ཀྱི་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་མ་གཏོགས་པར་གཞན་གྱིས་འདི་ལྟ་བུའི་དོན་རྟོགས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་མི་སྲིད་པའི་དོན་སྨྲས་ན་ཡིད་ཆེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གོང་མ་དང་སྦྱར་ཏེ། དུས་ནི་དུས་སམ་འཁོར་འདུས་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་ན་མདོ་སྡེ་དཀོན་མཆོག་འདི་ལྟ་བུ་དག་ཤིན་ཏུ་ཐོས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་དུས་གཅིག་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་སོ་ཞེས་འོག་ཏུ་སྦྱར་ཏེ། འདིས་ནི་འདུལ་བའི་བྱ་བ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་ཚེ་ན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ན་བཞུགས་སོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་བཞི་བཅོམ་པ་དང༌། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
― DTG116_Page_0293 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གྲོང་ཆེར་གྱི་བྱེ་བྲག་གི་མིང་སྟེ། དེ་ན་སྔོན་རྒྱལ་པོའི་མིང་བཏགས་པའི་ཁང་ཁྱིམ་དག་ལ་མི་མ་ཡིན་པ་རྣམས་མི་འཚེ་བས་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་བཏགས་ཞེས་གྲགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གྲོང་ཁྱེར་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གྲོང་ཁྱེར་དེ་ཡང་གྲོང་ཁྱེར་མཐའ་དག་གི་ནང་ན་གཙོ་བོ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་མདོ་སྡེ་འདི་ཡང་གསུང་རབ་མཐའ་དག་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པས་གཙོ་བོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་དུ་བཤད་དོ། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ནི་རྒྱ་ཆེ་སྟེ། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གང་ན་བཞུགས་གཏོལ་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར། བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རིལ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བྱ་རྒོད་འདྲ་བར་རིའི་རྩེ་མོ་རྡོག་རྡོག་པོར་འདུག་པས་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའོ། །གནས་འདི་གཉིས་བརྗོད་པ་ནི། ཁྱིམ་ན་གནས་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་འཇིག་རྟེན་ལ་ཕན་བཏགས་པའམ། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དེ་ལྟར་མདོ་སྡེ་འདི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་དཀའ་བར་སྟོན་ཏེ། མཐོ་བར་བསྟན་པས་སོ། །རི་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་རླུང་གིས་མི་བསྒུལ་བ་སྟེ། མི་གཡོ་བར་བརྟན་པས་སོ། །ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་དང་མཐུ་གཉིས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་བཅོམ་ཞིང་ཕྱིར་རྒོལ་བས་མི་ཕྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་འདིས་ནི་མཐུ་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །གྲངས་ཕལ་ཆེ་བར་བསྟན་པ་ནི་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེའི་ཚེ་ན་ནི་དེ་སྙེད་ཅིག་ཡོད་དེ་འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྟེང་རྒྱས་འོད་སྲུངས་གཡོག་ལྔ་བརྒྱ་དང༌། ཆུ་ཀླུང་འོད་སྲུངས་གཡོག་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་དང༌། ག་ཡ་འོད་སྲུངས་གཡོག་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་དང༌། འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དང༌། མཽད་གལ་གྱི་བུ་གཡོག་འཁོར་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་བཏུལ་ནས་ཐོག་མར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་བཞུགས་སོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་བཤད་པ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་རྣམས་སྨོས་ཤིང༌། གང་གི་ཕྱིར་དེ་གོང་དུ་སྨོས་ཤེ་ན། ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པས་བདག་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བ་བསྟན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཛུད་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་
― DTG116_Page_0294 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང། འཁོར་གྱི་གཙོ་བོ་རྣམས་འདུལ་ཞིང་སྒོ་དེ་ནས་དེའི་འཁོར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གཟུད་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་བསྒོམ་པ་ནི་ཐུན་མོང་བས་དེ་དག་བརྗོད་པར་རིགས་པ་ཉིད་དོ། །གོང་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་སྨོས་ཤེ་ན། དེ་དག་རང་གི་དོན་ལྷུར་ལེན་པས། རྟག་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་འབྲིང་བྱེད་པར་བསྟན་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་གུས་པར་བྱ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་མོང་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་བསྟན་པ་ལ་དེ་དག་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་དཔས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱང་རང་གི་བྱང་ཆུབ་ལ་སེམས་དཔའ་ཡོད་པས་དེ་རྣམ་པར་བཅད་པའི་ཕྱིར་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆེན་པོ་རྣམ་པ་བདུན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཆེན་པོ་ནི་དེ་དག་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ཆེན་པོ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མོས་པ་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་དེ་དག་ཉིད་ལ་མོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་པ་ཆེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བ་བསྐྱེད་པར་སེམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོགས་ཆེན་པོ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་ཆེན་པོ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཆེན་པོ་ནི། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བཞུགས་པ་སྟེ། སྤྱོད་ལམ་གྱིས་བཞུགས་པ་དང༌། ཆོས་འཆད་ཅིང་བཞུགས་པ་དང༌། ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལ་ཚངས་པ་དང༌། ལྷ་དང་འཕགས་པ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བཞུགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བཞུགས་པར་གྱུར་ཟིན་པར་བསྟན་ཏོ། །གང་གི་ཚེ་གང་ཞིག་ན་གང་དང་ལྷན་ཅིག་བཞུགས་པ་དེ་སྨོས་པས་ནི་གླེང་གཞི་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་
― DTG116_Page_0295 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་ཚེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གླེང་བསླང་བ་བཤད་དོ། །དེའི་ཚེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་པའོ། །ཆོས་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བོ་དག་གང་དུ་ལྷགས་ནས་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དེ་ནི་དེའི་བགྲོད་པར་བྱ་བའི་སའོ།། ག་ལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཕྱོགས་གང་ན་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་བསྐྱེད་པའི་གཏམ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་དགའ་བར་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་བརྟུལ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་གཉིས་ཀ་ཡང་བླ་མར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་དགའ་བའི་གཏམ་ཉིད་བྱས་ཀྱི། གཅིག་ལ་གཅིག་ཕྱག་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་བྱས་སོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་ཕྱག་བྱེད་ན་ནི་བླ་མ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འདུས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་ན་ཧ་ཅང་ཡང་མི་རིང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྡོ་ལེབ་ལ་འཁོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཚེ་རྡོ་ལེབ་དང་ཡང་ཉེ་ལ། ཆོས་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ་ཡང་སེམས་ཤིན་ཏུ་འདུན་པས་དེ་ཉིད་དུ་འཁོད་ཀྱི། སྟན་བཟང་པོ་ལ་ནི་མ་བསྡད་དོ། །དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་འོག་ཏུའོ། །འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པའི་མཆོག་ཡིན་ལ། བྱམས་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེས་དེ་ལ་དྲི་བར་སྤྲོའི། འདིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་བམ་ཚིག་གི་ཕྲད་དོ། །སཱ་ལུ་ལྗང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སཱ་ལུ་ལྗང་བུའོ། །དེ་ལ་གཟིགས་པ་ནི་ཕྱིའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང༌། ནང་གི་གཉིས་ཀ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་བསྟན་པ་སྟེ། གཉིས་ཀ་བདག་མེད་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པར་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེ་ན་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་ཆོས་དེ་བཤད་པས་འདུལ་བས་ན་དེ་དག་ཉིད་ལ་མདོ་འདི་བཤད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅང་མི་གསུང་བར་གྱུར་ཅེ་ན། བདག་ལྟ་བུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཤེས་པར་མི་ནུས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རྟགས་དེ་བརྗོད་ན། དགེ་སློང་གང་དག་ངེད་ནི་མགོ་སྨོས་པས་གོ་བའོ་སྙམ་དུ་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་དེ་དག་གིས་ང་རྒྱལ་སྤང་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཤིན་
― DTG116_Page_0296 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏུ་ཟབ་མོའི་དོན་གྱི་དགོངས་པ་ཡང་འཆད་པས་ཆེ་བ་ཉིད་བརྗོད་པ་དང༌། དེ་ཙམ་གྱིས་བཤད་པའི་དགོས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་ཅི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་དང༌། དགོངས་པ་གང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་བཞི་དང༌། དགོངས་པ་བཞིས་ཆོས་བསྟན་ཏེ། གཞུག་པ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་དང༌། གཉེན་པོ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་དང༌། བསྒྱུར་བ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་དང༌། མཉམ་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་པ་དང༌། དོན་གཞན་ལ་དགོངས་པ་དང༌། དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པ་དང༌། གང་ཟག་ལ་དགོངས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་འདིར་གང་ལས་དགོངས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལ་འགལ་བ་ཅི་ཞིག་མཐོང་ན་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་དང༌། དགོངས་པ་རྣམས་འདྲི་ཞེ་ན། འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་གྱུར་པ། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲར་གསུངས་པ། ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲར་གསུངས་པ། སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲར་གསུངས་ཏེ། འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཕན་ཚུན་རང་བཞིན་ཐ་དད་ན་ཇི་ལྟར་མི་འདྲ་བའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མཐོང་བས་ཆོས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་མི་འདྲ་བའི་ཆོས་མཐོང་བས་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་འདི་ཡང་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །ཇི་སྟེ་གཞན་ཞིག་ལ་འདིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པར་བཞེད་པར་ལྟ་ན་ནི་དེའི་ཚད་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་སྙམ་ནས། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ནི་གང་ཆེས་ནི་གང༌། སངས་རྒྱས་ནི་གང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་བཞེད་པ་ནི་མ་ཡིན་པས་ན་དེའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མཐོང་བས་ཆོས་དང་སངས་རྒྱས་མཐོང་ཞེས་དྲིས་སོ། །གླེང་བསླང་བ་བཤད་
― DTG116_Page_0297 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་འཕགས་པ་བྱམས་པས་འདི་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་རྣམས་ཟློས་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགོངས་པ་དང༌། ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ཡང་འཆད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆོད་པའི་ཚིག་གོ །ཆོས་ཀྱི་བདག་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངའ་བརྙེས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཆད་པ་ལ་མངའ་བརྙེས་པས་ན་ཚིག་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཚད་མར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་བདག་པོར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་བདག་པོ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་ནི་ཚད་མའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲགས་པ་སྟོན་པའོ། །སུས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་འདི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐུ་ངེས་པར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་གདོན་མི་ཟ་བ་སྟེ། དེ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་དེ་ཡང་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་གུད་ན་མེད་དེ། གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་སྟོན་ཏོ། །མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གི་མཚན་ཉིད་ནི་འོག་ནས་འཆད་པས་བདག་གིས་འདིར་མ་བརྗོད་དོ། །འདི་འབའ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་བདག་གི་དང་བྲལ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མང་བའོ། །ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའོ། །མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་འགག་པ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཞེས་ཇི་སྐད་དུ་བྱ། སྨྲས་པ་འདི་ནི་ཉེས་པ་མེད་དེ། འདིར་དེ་མེད་པར་དགག་པ་ལ་ནི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་དགག་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱས་པ་མ་ཡིན་གྱི། སྨན་བཅུད་ཀྱིས་ལེན་ཟོས་པ་བཞིན་དུ་ལམ་གོམས་པར་བྱས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གང་མ་རིག་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་གནས་འབྱུང་
― DTG116_Page_0298 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་གང་རིག་པ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་འདིར་མ་རིག་པ་འགག་པ་ཞེས་ཏེ། འདིར་རམ་འདིས་མ་ཡིན་པར་གྱུར་པ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གོང་ནས་གོང་དུ་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་གནས་འབྱུང་བ་ཉིད་འདིར་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་འགག་པར་བལྟའོ། །གང་དག་འཁོར་བར་འཇུག་པ་དང༌། ལྡོག་པ་ལ་རྨོངས་པ་དེ་རྣམས་རྨོངས་པ་དེ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་དང༌། ལུགས་སུ་མི་འབྱུང་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ལས་བརྩམས་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལ་དང་པོ་གསུམ་ནི་འཕེན་པའི་ཡན་ལག་གོ །མིང་དང་གཟུགས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། རེག་པ་དང་ཚོར་བ་རྣམས་ནི་འཕགས་པའི་ཡན་ལག་གོ །སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་དང་སྲིད་པ་འདི་དག་ནི་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཡན་ལག་གོ །སྐྱེ་བ་ནི་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཡན་ལག་གོ །རྒ་ཤི་ནི་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ །དེ་ལ་འཕེན་པའི་ཡན་ལག་གིས་ནི་རིང་བའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཡན་ལག་གིས་ནི་ཉེ་བའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་གཉིས་མེད་ན་སྐྱེ་བ་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཤད་དོ། །མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ལས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བསྒོས་པས་མ་འོངས་པ་ན་སྐྱེ་བ་འཕངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་གཉིས་ཀྱིས་ལས་དེ་བསྐུལ་བས་སྐྱེ་བ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་གང་གིས་གང་འཕེན་ཅིང་འཕངས་པ་དེ་ཡང་གང་གིས་གྲུབ་པ་དེ་ལས་ཉེས་དམིགས་སུ་འགྱུར་བས། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཁོ་ནར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཉིད་དུ་གྱུར་ཏེ། མི་ཉུང་མི་མང་ངོ༌། །གཞན་དག་ནི་སྔ་མ་དང་བར་མ་དང་ཕྱི་མ་རྣམས་སུ་གཉིས་དང་བརྒྱད་དང་གཉིས་གོ་རིམས་བཞིན་ཏེ། དེ་ལ་རྨོངས་པ་རྣམ་པར་བཟློག་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པར་དུམ་བུ་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་པས་ཡན་ལག་རྣམས་རྣམ་པར་བརྗོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་མ་བསྟན་པས་འཁོར་བ་ཡང་ཐོག་མ་ཅན་དུ་འགྱུར་ལ། མ་རིག་པ་ཡང་རྒྱུ་མེད་པར་
― DTG116_Page_0299 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། དེའི་ཡང་གཞན་དེའི་ཡང་གཞན་དུ་བརྗོད་དགོས་པས་གང་ནས་བཟུང་སྟེ། སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་བསྟན་པར་བརྩམ། མ་རིག་པ་རྒྱུ་མེད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཀྱི་རིགས་མཐུན་པའི་རྐྱེན་ལས་དེ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་ཡན་ལག་རྣམས་ལ་ནི་རིགས་མཐུན་པའི་རྐྱེན་ཞེས་བརྗོད་པར་མ་ཟད་ཀྱི་རིགས་མི་མཐུན་པ་ཡང་གཏོགས་སོ། །མ་རིག་པ་ལ་ནི་རིགས་མི་མཐུན་པའི་རྐྱེན་མེད་དོ། །ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དེ་རྟས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་མདོ་ལས་གསུངས་ཀྱི་དངོས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྣམ་པར་ཞུགས་བསམ་རིག་པའི་རང་བཞིན་ཁོ་ན་སྟེ་འགལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འཁོར་བ་ལ་ཐོག་མ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་ས་བོན་གྱི་རྐྱེན་ལས་མྱུ་གུ་འབྱུང་བར་བརྗོད་པའི་ས་བོན་ལ་ཐོག་མ་ཡང་ཡོད་པའམ། རྒྱུ་མེད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ཡང་ཀླན་ཀར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཁོ་ནར་གྱུར་པ་དེ་ནི་འཕེན་པ་དང༌། མངོན་པར་འགྲུབ་བའི་ཡན་ལག་བརྗོད་པས་བདག་གིས་བཤད་པ་ཉིད་དེ་མང་དུ་བརྗོད་མི་དགོས་སོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་བླ་ན་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་གང་ཞེན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདིར་ཆོས་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཤད་དོ། །སྒྲུབ་པའི་ཆོས་དང་འབྲས་བུའི་ཆོས་སོ། །སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་འདིར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་འབྲས་བུའི་ཆོས་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་སུའོ། །དེ་ལ་འདུས་བྱས་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་བཞི་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །བསྟན་བཅོས་ལས་ནི་འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་གཞག་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་
― DTG116_Page_0300 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བཤད་པས་བ་ལང་དང་གླང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་དུ་འདུས་བྱས་ཉིད་དུ་གཟུང་ངོ༌། །ཡང་ན་ཡོངས་སུ་དག་པའི་དེ་བཞིན་གང་ཡིན་པ་འདིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འདོད་དེ། དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་འདི་བརྗོད་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལམ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་གང་ཟག་དང༌། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་བསྒོམས་ན་འབྲས་བུ་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དེ་ཁོ་ན་མ་ནོར་བའི་རང་བཞིན་དུ་རྟོག་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའོ། །དེ་ཉིད་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་རྟོག་ཅིང་དཔྱོད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པའོ། །དེ་ཡང་གཞན་དག་ལ་མ་ནོར་བའི་རང་བཞིན་འཆད་ཅིང་བརྫུན་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་སྤངས་པའི་ཚིག་ནི་ཡང་དག་པའི་ངག་གོ །དེ་ནས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་སྤངས་ཤིང་ལུས་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའོ། །དེ་ནས་ཚུལ་འཆོས་པ་དང༌། གཞོགས་སློང་ལ་སོགས་པ་ལོག་པས་འཚོ་བའི་ཉེས་པ་སྤངས་ཤིང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བའོ། །ཉེས་པ་ལྷག་མ་རྣམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་སྤྲོ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བའོ། །དེ་ཁོ་ན་དེ་ཉིད་མི་བརྗེད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པའོ། །གོང་ནས་གོང་དུ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ལམ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ལ་ཡང་དག་པའི་ངག་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ན། གང་གིས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདི་ལ་ཉེས་པ་མེད་དེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ལྟ་བུའི་སོ་སོའི་རང་གི་རིག་པ་དེ་ཁོ་ན་མྱོང་བ་མྱོང་བར་ཡང་འགྱུར་ཞིང་གནས་འགྱུར་བ་ཡང་འཐོབ་ལ་དེ་ནས་ལངས་པའི་ཚེ་ན་ཡང་དག་པའི་ངག་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། ལོག་པའི་ངག་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་འཇུག་གོ །དེ་བས་ན་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་བཏགས་ཏེ། དེ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་རྣམ་པ་བརྒྱད་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་དེ་ལ་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་
― DTG116_Page_0301 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཚེ་ན་ཚིག་གཅིག་ཀྱང་མི་སྨྲ་ལ། གོས་ལ་སོགས་པ་ཡང་མི་ཚོལ་བས་དེའི་གནས་སྐབས་ན་ཡན་ལག་བརྒྱད་མི་འབྱུང་སྟེ། འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཡན་ལག་སྟེ། དེས་ཇི་ལྟར་མྱོང་བ་དེ་ཁོ་ན་ངེས་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་ནི་གཞན་གོ་བར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་སྟེ། དེས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་རྣམ་པར་གཞག་ནས་ཚིག་ཏུ་འདོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་ངག་དང༌། ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། འཚོ་བ་ནི་གཞན་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་བའི་ཡན་ལག་སྟེ། དེ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཡོ་བྱད་བསྙུངས་བ་རྣམ་པར་དག་པར་གཞན་དག་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདྲི་བའི་ལན་ལེགས་པར་ལྡོན་པར་ཡང་དག་པའི་ངག་གིས་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པར་ཡིད་ཆེས་སོ། །ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་མི་བྱེད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པར་རོ། །ཡང་དག་པའི་འཚོ་བས་གོས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་བཞིན་ཚོལ་བས་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པ་རྣམ་པར་དག་པར་རོ། །འདི་དག་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ། ངག་དང་ལུས་དང་གཉི་གའི་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བས་ནི་ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཉི་གའི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བའི་ཡན་ལག་གོ །ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ནི་བྱིང་བ་དང་རྒོད་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བའི་ཡན་ལག་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པས་ཡང་དག་པར་མཚན་མ་རྟོག་པས། བྱིང་བ་དང་རྒོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བའི་ཡན་ལག་སྟེ། དེས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་བླ་ན་མེད་པ་སྟོན་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ལན་དུ་སུས་ཆས་ཐམས་ཅད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་མ་ལུས་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཕྱིན་ཅི་མ་
― DTG116_Page_0302 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོག་པར་ལག་མཐིལ་དུ་སྐྱུ་རུ་རའི་འབྲས་བུ་གཞག་པ་བཞིན་དུ་གཟིགས་པ་སྟེ། དེས་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །གཟིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་མིག་ཡོད་ན་འགྲུབ་པོ་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མིག་ཡུལ་དུ་མི་རུང་སྟེ། ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཕྱིར་དེས་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་སོ། །འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་ཀྱི་ཤའི་མིག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ནི་བླ་ན་མེད་པས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡུལ་དུ་རུང་ངོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་བསྟན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་བ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སམ། ཡོངས་སུ་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །དེ་ཡང་བླ་ན་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་གྱི་རྒྱུའོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྨོས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ལྡན་པས་གཟིགས་སོ་ཞེས་ལྡན་པའི་ཚིག་ནི་ཁོང་ནས་དབྱུང་བར་སྦྱར་རོ། །བྱང་ཆུབ་བྱེད་པ་ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་གདགས་པའི་རྒྱུའོ། །སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ནི་མཚོན་པ་སྟེ། སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཡང་གཟིགས་པ་ཉིད་དོ། །དེས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་གཟིགས་ན་དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་ལྟ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་གཟིགས་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་སྨོས་སོ། །ད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་ལ་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་དེ་བསྟན་པ་དང་དེ་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མཐོང་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ནི་དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚུལ་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པའི་མཐའ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པའི་ཚུལ་ཁོ་ན་བསྒོམས་ན་ནི་སྐུར་པའི་མཐར་ལྟུང་ཞིང་ཆད་པར་ལྟ་བའམ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གནས་པར་འགྱུར།
― DTG116_Page_0303 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚུལ་ཁོ་ནར་བསྒོམས་ན་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐར་ལྟུང་བས་གཉི་གའི་ཚུལ་དུ་བསྒོམས་ན་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པས་དབུ་མའི་ལམ་ལ་ཞུགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྱུ་མ་དང་གཟུགས་བརྙན་ལ་སོགས་པ་བཞིན་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། དུས་གསུམ་དུ་ཡང་གང་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་འདིར་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ནི་བདེན་གྱི་ཆོས་གཞན་ནི་བརྫུན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའོ། །བརྗོད་ལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་འབའ་ཞིག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྟོན་ཏེ། དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདི་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་ཕྲད་དོ། །དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འདི་ལྟར་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་སུ་གསུངས་པ་དང་ལྡན་པས་ན་བརྟག་པའོ། །འདིས་ནི་དུས་གསུམ་ཡང་དོན་དམ་པར་རོ་གཅིག་པས་འགྱུར་པ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང་གཉིས་འདྲ་བར་འགྱུར་བས་སྲོག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རང་གིས་བདག་གི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཚོ་བས་ན་བདག་ཁོ་ན་ལ་སྲོག་ཅེས་གཞན་དག་གིས་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲོག་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དང་ཐ་དད་པ་སྲོག་ཅེས་བརྗོད་པའི་བདག་གིས་བྱིན་གྱིས་མ་བརླབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་རྟག་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེ་བདག་དང་བྲལ་བས་བདག་དང་མི་འདྲའོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། བདག་མེད་པ་ཁོ་ན་ལ་རྟག་པར་ཕ་རོལ་དག་གིས་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བདག་དང་འདྲ་བར་མི་འགྱུར་བར་དགོངས་པའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་འདི་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་དུ་བདག་བཞིན་དུ་རྟག་པར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟ་བུ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མ་བརྟགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་མ་བརྟགས་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མ་ནོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཚད་མས་མ་ནོར་བར་བསྒྲུབས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །འདིས་ནི་དེ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གྲུབ་པར་བསྟན་ཏོ། །འདི་
― DTG116_Page_0304 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་མ་སྐྱེས་པའི་ཚུལ་དུ་རྟག་པ་དང་ལྡན་སྙམ་པ་ལ་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དོན་དམ་པར་ན་འདི་ལ་གང་སྐྱེས་པའི་རང་བཞིན་གང་ཡང་མེད་དེ། དཔེར་ན་གཟུགས་བརྙན་བཞིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དེ་སྐད་དུ། རྐྱེན་རྣམས་ལས་གང་བྱུང་བ་དེ་མ་སྐྱེས། །དེ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ད་ལྟར་མ་སྐྱེས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སྔོན་སྐྱེས་པས་ན་བྱུང་བ་དང་ལྡན་ནོ་སྙམ་པ་ལ། མ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྔོན་ཡང་དོན་དམ་པར་ད་ལྟར་གྱི་དུས་བཞིན་དུ་མ་བྱུང་བར་དགོངས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་རང་གིས་བྱུང་བ་མེད་པས་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་བྱུང་བ་དང་ལྡན་པ་ཡང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱིས་བྱས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནམ་སྙམ་པ་ལ་མ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་རྟག་པ་ཅི་ཡང་མེད་དེ། རིམ་དང་རིམ་མ་ཡིན་པར་དོན་བྱེད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །འདིས་རྒྱུ་མེད་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་བཀག་གོ །གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པས་མ་བྱས་པས་ཀྱང་འདི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་འདུས་པས་བྱས་པའི་ཕྱིར་བྱས་པ་ཉིད་དོ་སྙམ་པ་ལ་འདུས་མ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གང་དག་གིས་དེ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཀྱང་དོན་དམ་པར་མེད་དེ། དེར་ཡང་བརྟག་ཅིང་བརྒལ་བར་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཅིང་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། མཉམ་པའི་དུས་སམ། ཐ་དད་པའི་དུས་ན་དངོས་པོ་རྣམས་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་དོ། །ཇི་སྟེ་ཕྱོགས་འདིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པར་མ་གྱུར་ཀྱང༌། ཅི་སྟེ་ན་ཕྱོགས་གཞན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དངོས་པོ་མཐའ་དག་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཐོགས་པ་མེད་དོ། །འདིས་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་བསྟན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། རྟག་ཏུ་སྐྱེ་མེད་ཆོས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས། ཆོས་རྣམས་ཀུན་ཀྱང་བདེ་བར་གཤེགས་དང་འདྲ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན། ཇི་སྐད་
― DTG116_Page_0305 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུངས་བའི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ལྡན་པར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། དེ་ལྟར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་ཤེས་སྙམ་པ་ལ་དམིགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ། །འོན་ཀྱང་དེ་དམིགས་པ་མེད་ཀྱང་སྤྲོས་པ་མེད་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་ཆོས་གང་ཡང་མཐོང་བ་མེད་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་མཐོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཡང་འདི་སྐད་དུ་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ་སྙམ་པ་ལ་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དོན་དམ་པའི་ཚུལ་དུ་བསྒོམས་ན་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་བྲལ་བས་ཞི་བའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མཐའ་དག་གི་རྩ་བ་ཡིན་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་དེ་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་དུ་བསྒོམས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མཐའ་དག་ཉེ་བར་ཞི་བར་འགྱུར་གྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་སྒོམས་ཤིག་ཅེས་དགོངས་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ། རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དོན། །འཇིག་རྟེན་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་སྤོང་འདོད་པས། །དམ་པའི་དོན་གྱིས་བཙལ་བར་བྱ། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །གང་ལ་བདག་མེད་བདག་གི་མེད། གཟུང་བ་མེད་ཅིང་འཛིན་པ་མེད་པ་ནི་མྱོང་བ་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ལོག་པས་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སུ་ཞིག་དེ་དེ་ལྟར་བསྒོམ་པར་སྤྲོ་སྙམ་པ་ལ་འཇིགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལ་འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་དང་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བར་འགྱུར་གྱི། འདི་ལ་དོན་དམ་པ་མཐོང་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལྡོག་སྟེ། དེ་བས་ན་འདི་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་དུ་བསྒོམས་ན་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་རྩ་བ་ནས་གཅོད་པར་འགྱུར་གྱི། དེ་ལྟར་སྒོམས་ཤིག་པའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་འདི་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་དུ་མཐོང་ན་ཡང་ཕྱིས་མི་དགེ་བའི་གྲོགས་དང་
― DTG116_Page_0306 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྲད་ན་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྒོམ་པས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། འཇིགས་པ་དང་བཅས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ་མི་འཕྲོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དོན་དམ་པ་མཐོང་བ་ནི་སུས་ཀྱང་བསླུ་བར་མི་ནུས་ཏེ། དེས་ན་འཕྲོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཁོ་ན་མཐོང་བ་ལ་སུས་ཀྱང་བསླུ་བར་མི་ཟུག་ཏུ་ཟིན་ཀྱང༌། ཡང་བདག་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་འཕྲོགས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ། རྣམ་པར་ཞི་བ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རང་བཞིན་གང་ལ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་གཉེན་པོས་ཞི་བ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་ཞི་བའི་རང་བཞིན་གང་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །གང་ཉེ་བར་ཞི་བ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་དེ་ནི་ཉེ་བར་ཞི་བ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་འདི་ལ་གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རང་བཞིན་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བ་མེད་དེ། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གཟོད་མ་ཉིད་ནས་མ་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཆོས་གང་ཡང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་ཡང་མེད། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བཀག་པ་ཡང་མེད་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡང་དག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དེ། འདི་ལ་གཞག་པར་བྱ་བ་འམ་གསལ་བར་བྱ་བ་གང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་གཉིས་ལ་འཇུག་པ་ལས་ཀྱང་རྨི་ལམ་ན་སྦྲུལ་གྱིས་ཟིན་པའི་དུག་ཉེ་བར་ཞི་བ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ཉེ་བར་ཞི་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་གོམས་པར་གྱུར་ན་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པས་ནོར་བའི་ས་བོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཁོ་ནའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པས་གློ་བུར་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བའི་སྐབས་མེད་དོ། །ཁ་ཅིག་ལས་ནི་རྣམ་པར་ཞི་བ་དང་བཅས་པའི་རང་བཞིན་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་སྟེ། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་ཞི་བ་དང་བཅས་པའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་
― DTG116_Page_0307 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་ཞི་བ་དང་ལྷན་ཅིག་པས་ན་རྣམ་པར་ཞི་བ་དང་བཅས་པའི་རང་བཞིན་གང་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །གང་གིས་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མཐོང་བ་དེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་དང་འབྲས་བུའི་ཆོས་མཐོང་བ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོན་དམ་པར་རོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་དོན་དམ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སུས་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་ཆོས་མཐོང་བ་དེས་སངས་རྒྱས་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་དེས་དེ་ལྟར་མཐོང་སྙམ་པ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདིར་འཕགས་པའི་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་ཏེ་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པས་ཞེས་གཏན་ཚིགས་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་འདིར་མཐོང་བའི་གཏན་ཚིགས་སོ། །སུས་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དེ་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པའོ། །གང་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གནས་པའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང༌། ཆོས་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཐ་དད་དུ་དམིགས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འཕགས་པའི་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་ན་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པ་དེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མཐོང་ན་ཆོས་དང་སངས་རྒྱས་མཐོང་ངོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་ལ་འགལ་བ་མེད་པར་དགོངས་སོ། །གལ་ཏེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་འདི་དོན་དམ་པར་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་འདུས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་སྙམ་དུ་སེམས་
― DTG116_Page_0308 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་དེའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚུལ་དུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་བསྒོམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདིར་ལན་དུ་རྒྱུ་དང་བཅས་རྐྱེན་དང་བཅས་པ་ལ་བྱའི། རྒྱུ་མེད་རྐྱེན་མེད་པ་ལ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་དོན་དམ་པར་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་འདི་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྒྱུ་མ་དང༌། གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུར་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་སོ་སོར་ངེས་པ་ལ་ལྟོས་པ་ཐ་སྙད་བཏགས་པར་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། དེའི་ཕྱིར་གསུང་རབ་དང་འཇིག་རྟེན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མཐའ་དག་མི་འགལ་བ་ཉིད་དོ་སྙམ་མོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཇི་ལྟར་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་འདི་རྒྱུ་མེད་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དེ་ལྟར་མེད་པས་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་མ་ལུས་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་འདི་ལ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། མི་རྟག་པ་དུ་མའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། བདག་མེད་པར་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ནུས་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། བྱེད་པ་མེད་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་དང་བཅས་རྐྱེན་དང་བཅས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི། མཚན་ཉིད་དང་པོ་བསྟན་ཏེ། འདིས་ནི་རྒྱུ་མེད་པར་ལྟ་བ་བསྩལ་ཏོ། །རྒྱུ་དང་བཅས་པར་གྱུར་ཀྱང་འབྲས་བུ་མེད་པའི་རྐྱེན་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ་མདོར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་གང་གི་རྐྱེན་ཡིན་པ་དེའི་རྐྱེན་འདི་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེའི་དངོས་པོ་ནི་རྐྱེན་འདི་ཉིད་དོ། །གང་གིས་གང་གི་འབྲས་བུ་དེ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་རྐྱེན་དེའི་འབྲས་བུའོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་རྐྱེན་འདི་ཡོད་ན་འབྲས་བུ་འདི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཙམ་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་སྒྲར་བརྗོད་པར་འདོད་དོ། །དེ་ལ་སྒྲ་བསྒྲུབ་པ་ནི་ཅི་དགར་ཟད་དེ། དོན་དུ་འགལ་བ་མེད་དོ། །ང་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་རྒྱུ་དང་བཅས་པར་བཤད་སྙམ་པ་ལ་དེ་ལ་བྱུང་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཉིད་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཆོས་གནས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་གྲངས་
― DTG116_Page_0309 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་གཏོགས་པ་སྟེ། ཁ་ཅིག་གང་གིས་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་སྐྱེ་བོ་ཉེ་བར་གནས་པ་མཐའ་དག་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་གྲངས་སུ་བརྗོད་དོ། །གནས་པ་ཁོ་ན་གནས་པ་ཉིད་དེ་གནས་པར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཟད་དོ། །ཆོས་ངེས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་འགྱུར་བ་ཁོ་ན་སྟེ། སོ་སོ་ངེས་པའི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བར་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་ཡང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་མ་བརྟེན་པར་འབྱུང་བ་གང་ཡང་མེད་དེ། རྟག་ཏུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཁོ་ན་བསྒོམ་པའོ། །ཡང་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པ་ཉིད་དགག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གྱ་གྱུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ལ་ལ་ཞིག་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་གྱ་གྱུར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་མེད་དེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། མི་སླུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདེན་པ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པར་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ནོར་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཚིག་སྔ་མ་སྔ་མ་དག་ཕྱི་མ་ཕྱི་མས་བཤད་པར་སྦྱར་རོ། །གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཚན་ཉིད་གཉིས་པ་སྟོན་ཏོ། །འབྲེལ་བ་ནི་དེ་ལ་རག་ལུས་ནས་འབྱུང་བ་སྟེ། མི་རྟག་པ་དུ་མའི་རྒྱུ་བསྟན་པ་འདིས་ནི་རྟག་པ་གཅིག་པུ་ཞེས་བྱ་བ་མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་སེལ་ཏོ། །འདི་ལ་རྒྱུ་ནི་ལེན་པའི་རྒྱུ་སྟེ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྐྱེན་རྣམས་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུར་འདོད་དེ། ཐུན་མོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་ཉིད་གསུམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་ཕྱིའི་དང་ནང་གི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང་འབྲེལ་བའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་བྱས་པ་རྣམས་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་
― DTG116_Page_0310 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ལ་ནི་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེ་ན། ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་ནི་བདག་གིར་མངོན་པར་ཞེན་ཏེ། གཉི་ག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏེ། བདག་མེད་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱི་ནང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཡོད་ན་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བར་མི་རུང་སྟེ། བདག་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་རྟག་ཏུ་ཉེ་བར་གནས་པ་དང༌། དེའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པས་དེ་བཞིན་དུ་རྟག་ཏུ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ས་བོན་ལས་མྱུ་གུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་བཞི་པ་སྟོན་ཏེ། ས་བོན་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་ངེས་པའི་རྒྱུར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་འདི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནུས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཐམས་ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ནུས་པ་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །རྟག་པ་ལ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། ལྡོག་པ་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་གང་དག་རྟག་པ་ནུས་པ་མེད་པ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་བརྗོད་པ་དེ་དག་བསྩལ་ཏོ། །དེ་ལ་ས་བོན་ནི་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་མྱུ་གུ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཚན་ཉིད་ལྔ་པ་སྟོན་ཏོ། །འོན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡོད་ཀྱི་བྱེད་པ་མེད་པར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །བྱེད་པ་རྒྱུ་ཡིན་ན་དངོས་པོ་དེ་འབྲེལ་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཕན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་ན་ཡང་གལ་ཏེ་དེ་བདག་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་བྱེད་པ་ལ་ཕན་པར་བྱེད་ན་ནི་འབྲས་བུ་ལ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་ཕན་པར་མི་བྱེད། ཅི་སྟེ་བྱེད་པ་གཞན་གྱིས་བསྐྱེད་ན་ནི་དེའི་ཚེ་དེ་ཡང་དེ་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་བྱེད་པ་ཡང་ནུས་པ་སོ་སོར་ངེས་པས་བདག་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ན་ནི་དངོས་པོས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བསྐྱེད། ཇི་སྟེ་བྱེད་པ་གཞན་གྱིས་ཞེ་ན། འོ་ན་ནི་བྱེད་པ་ལ་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་དེ་རིགས་སོ། །དེས་ནི་གང་དག་བྱེད་པ་དང་བཅས་པའི་རྒྱུར་འདོད་པ་དེ་དག་བསྩལ་ཏོ། །དེ་ལ་སའི་ཁམས་ནི་ས་བོན་
― DTG116_Page_0311 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྟེན་པའི་བྱ་བ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ས་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་བསྟན་པས་ནུས་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་བཞི་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལས་ཉིད་སའི་ཁམས་ཏེ། ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་བལྟའོ། །ཆུའི་ཁམས་ནི་གཤེར་བའི་རང་བཞིན། མེའི་ཁམས་ནི་ཚ་བའི་རང་བཞིན། རླུང་གི་ཁམས་ནི་གཡོ་བའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་མྱུ་གུ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་ནང་དུ་སྦུ་གུ་སྟེང་རེག་བྱ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྣང་བ་དང་མུན་པའི་རང་བཞིན་དུ་བལྟའོ། །དུས་ཀྱང་ས་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཉིད་དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཏུ་དགོངས་པའོ། །སའི་ཁམས་ཀྱང་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་ས་བོན་བརྟེན་པའི་བྱ་བ་བྱའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཚན་ཉིད་ལྔ་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལྟར་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་བསྟན་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་བལྟ་བ་བསྩལ་ནས་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་བསྩལ་བའི་ཕྱིར། མྱུ་གུ་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བདག་གིས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ན་རྒྱུར་སྨྲ་བ་དེའི་འདོད་པ་སེལ་ཏོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་ལས་བདག་ཉིད་རྒྱུར་མི་འཐད་དེ། དོན་མེད་པ་དང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱིས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་ཅན་གཞན་གང་གིས་ཀྱང་བློ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རིགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་ཀས་མ་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱིས་མ་བྱས་པའོ། །དབང་ཕྱུག་གིས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དབང་ཕྱུག་ཏུ་སྨྲ་བའི་འདོད་པ་སེལ་བ་སྟེ། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་རྟག་པ་ནི་རེས་འགའ་འབྱུང་བས་ན་མི་འཐད་དེ། རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་པ་ནི་གཞན་ལ་སྡོད་པ་མེད་དེ། གཞན་གྱིས་དེ་ལ་བསྡད་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དེ་དག་གི་རྒྱུ་ཡང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ན་ནི་མ་ཚང་བར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རེས་འགའ་འབྱུང་བས་དབང་ཕྱུག་གིས་བྱས་པ་མ་ཡིན་པར་དགོངས་པའོ། །དུས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་བྱས་སོ། །གྲངས་ཅན་གྱིས་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ལས་མ་བྱུང་ངོ༌། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་བསལ་ཏོ། །ཚིག་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུ་
― DTG116_Page_0312 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པ་སེལ་ཏེ། རྒྱུ་མེད་ན་ནི་ལྟོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རེས་འགའ་འབྱུང་བ་ཡང་མི་འཐད་དོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་འདིས་ནི་རྟག་པར་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་བསལ་ཏོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ལྔར་བལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་པས་རྣམ་པ་གཅིག་པུའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་ན་འདི་ནི་འབྲས་བུའོ། །འདི་ནི་རྒྱུའོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འདས་པ་དང་དུས་མཉམ་པའི་རྒྱུ་ལས་ཀྱང་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་སྟེ་ད་ལྟར་ལས་སོ། །སྐད་ཅིག་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་དུས་ན་རྒྱུ་མི་གནས་པ་དུས་མཉམ་པ་ལས་མི་འབྱུང་སྟེ། ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་ཆད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མི་འདྲ་བས་འཕོ་བར་མ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་གང་དག་གི་རྒྱུའི་རང་བཞིན་འཕོས་ནས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་འདོད་པ་དེ་དག་བསྩལ་ཏོ། །ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷའི་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་ཆུང་དུ་ལས་སྡོང་པོ་དང་ཡལ་ག་དང་ལོ་མ་ལ་སོགས་པ་ཆེ་ཞིང་མང་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་དེས་ས་བོན་ཆུང་དུ་ལས་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་འགྲུབ་པས་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་པར་དགོངས་པའོ། །ས་བོན་ཇི་ལྟ་བུ་བཏབ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་འབྲས་བུ་མངོན་པར་འགྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འབྲས་སཱ་ལུའི་ས་བོན་ལས་འབྲས་སཱ་ལུའི་འབྲས་བུ་ཉིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ཀྱང་འབྲས་བུ་དང༌། ས་བོན་མ་ལོག་པས་ན་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་དོན་ཡོད་པར་བསྟན་ཏོ། །རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ན་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་དོན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མཉམ་པ་འམ་འབྲས་བུ་ཆུང་དུ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ལོག་པར་འགྲུབ་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དང༌། འབྲས་བུ་འདྲ་བར་འགྲུབ་པས་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་དོན་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ནང་གི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡང་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་མི་རྟག་པ་དུ་མའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །གང་འདི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ནུས་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་
― DTG116_Page_0313 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདུ་བྱེད་རྣམས་མངོན་པར་གྲུབ་པོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱེད་པ་མེད་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། རྐྱེན་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །འདུས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཐུངས་པ་ནི་ངོམས་པའོ། །ཟོས་པ་ནི་བཟའ་བའོ། །འཆོས་པ་ནི་བཅའ་བའོ། །འདིར་ཡང་ས་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནི་བསྡུས་པས་ཀྱང་ངོ༌། །འདིར་ཡང་ནང་གི་སྦུ་གུ་དང༌། སྣང་བ་དང༌། མུན་པའི་རང་བཞིན་ནི་ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་དགོངས་སོ། །མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་མྱུ་གུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔར་བསྡུས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མདུང་ཁྱིམ་ལྟར་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཞེས་སྦྱར་ཏེ། སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ། འཁྲུལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་བྱས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ས་ལ་སོགས་པ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ཅག་ལུས་ཀྱི་སྲ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔོན་མ་གྲུབ་པར་མི་སེམས་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལ་སའི་ཁམས་ནི་བདག་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བདག་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་གྲངས་ཏེ། གྲུབ་པའི་མཐའ་ཐ་དད་པས་བརྟགས་པ་དག་གོ །ང་དང་ངའི་ཞེས་རློམ་སེམས་པ་ནི་བདག་གོ །དེ་ཉིད་འགྲོ་བ་དེ་དང་དེར་འབྱུང་བས་ན་སེམས་ཅན་ནོ། །ཚེའི་མཐའི་བར་དུ་འཚོ་བས་ན་སྲོག་གོ །འབྱུང་བས་ན་སྐྱེ་བ་པོའོ། །ཤེད་ལས་བྱུང་བས་ན་ཤེད་ལས་སྐྱེས་སོ། །ཤེད་ཀྱི་བུ་ཡིན་པས་ན་ཤེད་བུའོ། །དེ་ལ་སའི་ཁམས་ནི་ངའི་ང་རྒྱལ་དང་བྲལ་བས་ན་བདག་མ་ཡིན་ནོ། །འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་པའི་ཕྱིར་སྲོག་མ་ཡིན་ནོ། །བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་སྐྱེ་བའི་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །ལས་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཤེད་ལས་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེད་པའི་ཤེད་མེད་པས་ཤེད་བུ་མ་ཡིན་ནོ། །བུད་མེད་དང་
― DTG116_Page_0314 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེས་པ་དང་མ་ནིང་བདག་ཉིད་ཀྱི་བདག་གཞན་མེད་པས་བུད་མེད་མ་ཡིན། སྐྱེས་པ་མ་ཡིན། མ་ནིང་མ་ཡིན་ཏེ། བུད་མེད་ལ་སོགས་པ་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་གནས་པའི་བྱེ་བྲག་ཙམ་ལ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ང་མ་ཡིན་བདག་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་བདག་གིས་བརྟགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་སུའི་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་བདག་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་དང་བདག་གི་མེད་པས་བྱེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་དགོངས་པའོ། །སྔར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ནི་བསྟན་ན་དེའི་མཚན་ཉིད་མ་ཤེས་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་མ་རིག་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་སོ། །འདིར་ཡང་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྡར་གསུངས་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡན་ལག་གི་མཚམས་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྒྱུ་བསྡུ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གང་ཁམས་དྲུག་པོ་ཐ་དད་པ་ལ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་གཅིག་པུར་འདུ་ཤེས་པའོ། །རྡུལ་ཐ་དད་པའི་ལུས་ལ་གང་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པ་དེ་ནི་རིལ་བོར་འདུ་ཤེས་པའོ། །སྐད་ཅིག་སོ་སོ་གཞན་དུ་གྱུར་ཀྱང་གང་དུས་གཞན་ན་ཡང་འཇུག་པར་མི་འཛིན་པ་དེ་ནི་རྟག་པར་འདུ་ཤེས་པའོ། །མ་བྱུང་བ་ལས་འབྱུང་བ་ལ་གང་ཡོད་པ་དེ་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བར་འཛིན་པ་དེ་ནི་བརྟེན་པར་འདུ་ཤེས་པའོ། །བྱུང་ནས་མེད་པར་གྱུར་པ་ལས་ཡང་འདས་པའི་དུས་སུ་འཕོས་པས་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐེར་ཟུག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དང་ལྡན་ཡང་གང་གཅིག་ཏུ་སྡུག་པའི་ངོ་བོར་འཛིན་པ་དེ་ནི་བདེ་བར་འདུ་ཤེས་པའོ། །འདུ་ཤེས་དེ་དག་ནི་བདག་ལ་སོགས་པར་འདུ་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་སྔར་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་མི་ཤེས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་དེས་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྣམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་མ་རིག་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་དེ་སྟོན་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གིས་བསྐྱེད་པའི་
― DTG116_Page_0315 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་ལུས་དང༌། ངག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ལས་འདི་ཉིད་ལ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ཅེས་གསུངས་ཏེ། བཏགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་ཆགས་པ་དང་བཅས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུ་དང་ཆུད་མ་ལ་སོགས་པ་འདོད་པའོ། །འདི་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་ལུས་དང་སེམས་འཁྲུགས་པར་གྱུར་པ་རྒྱལ་པོའི་ཞ་འབྲིང་བྱེད་པ་དང༌། ཚོང་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་མུན་པ་ཆེན་པོའི་ཕྱིར་མ་རིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་གི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཁོ་ན་མེད་པ་བཞིན་དུ་བྱེད་པས་ན་མ་རིག་པའོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་སྲིད་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རིག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པའི་དབང་གིས་འདི་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཤོལ་བ་དང༌། གཟུགས་སུ་རུང་བས་ན་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མིང་དང་གཟུགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་ལས་ཀྱང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་བཞི་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་ཉེ་བར་སོང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཚོར་བ་ལ་ཉེ་བར་སོང་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་ལ་ཉེ་བར་སོང་བ་དང༌། འདུ་བྱེད་ལ་ཉེ་བར་སོང་བ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སྐད་ཅིག་ཀྱང་མི་བརྟེན་པར་གནས་པ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་བྱེད་པས་སྐྱེ་མཆེད་དེ། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འདུས་པས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གོ །རེག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡུལ་དང་དབང་བོ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཕན་ཚུན་འདུས་ཤིང་རེག་པ་དང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མྱོང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིས་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཚོར་ཞིང་མྱོང་བར་བྱེད་པས་ན་ཚོར་བའོ། །སྐོམ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཡང་སྲིད་པ་ལ་སོགས་པ་འདོད་ཅིང་སྐོམ་པས་སྲེད་པའོ། །ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་སྲིད་པ་འཛིན་ཅིང་ལེན་པ་སྟེ། འདོད་པ་དང་ལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་དང༌། བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ལེན་པའོ། །ཡང་སྲིད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་སྐྱེས་པ་འབྱུང་བས་ན་
― DTG116_Page_0316 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྲིད་པའོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལོག་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་པོ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་བདག་མེད་པ་གཉི་ག་ལོག་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལ་ཡན་ལག་གི་མཚམས་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གང་ཟག་གང་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་མི་རྟོགས་པ་དེ་ནི་མ་རིག་པའོ། །དེ་ཡང་ཤེས་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་པས་ན་མི་ཤེས་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་འདོད་དེ། ལོག་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་ལོག་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ན་མ་རིག་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་གཞན་ནས་ཀྱང་མི་ཤེས་པའི་སྒྲས་དེ་ཉིད་བརྗོད་དོ། །ཤེས་པ་མེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དོན་འདི་རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་སྟོན་ཏོ། །ཡན་ལག་གི་མཚམས་སྦྱོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་ཡོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བྱིས་པ་དག་བདག་ལ་སོགས་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་མང་དུ་བྱེད་ཕྱིས་བདེ་བའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་ཀྱང་བྱེད། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མེད་བདེ་བ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བའི་ལས་ཀྱང་བྱེད་པ་ནི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ། །བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ནི་གཏི་མུག་ལས་བྱུང་བས་ནི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་ན་བསོད་ནམས་དང་མི་གཡོ་བའི་འདུ་བྱེད་དག་ནི་རྟག་ཏུ་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བས་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བར་ཇི་ལྟར་རིགས་ཤེ་ན། དེ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །མ་རིག་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་རྨོངས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ལ་རྨོངས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་རྨོངས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དེ། བསོད་ནམས་དང་མི་གཡོ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ལ་རྨོངས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བར་འདོད་དེ། བདག་བདེ་བར་གྱུར་ལ་སྡུག་བསྔལ་བར་མ་
― DTG116_Page_0317 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱུར་ཅིག་ཅེས་མངོན་པར་ཞེན་ནས་དེ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྨོངས་པ་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ཡང་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ལ་རྨོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བས་དེ་འགལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ལ་རྨོངས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཡོད་ལ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་རྨོངས་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་འབྱུང་བ་ཡང་ཡོད་པས་མི་འགལ་ཏེ། དེ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་ཁོ་ན་ལ་ལོག་པར་ཤེས་པ་ནི་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལས་རྒྱུའི་དངོས་པོ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་བསོད་ནམས་ཀྱིས་འགྲོ་བར་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བསོད་ནམས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ། །བསོད་ནམས་དང་མི་མཐུན་པས་ན་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལ་གང་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བའི་འདུ་བྱེད་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པར་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་རྣམས་སོ། །མི་གཡོ་བ་ནི་གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དེ་དག་གི་རྒྱུར་གྱུར་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཏེ། མི་གཡོ་བར་ཉེར་བར་འགྲོ་བ་རྣམས་སོ། །ཡང་ན་བསོད་ནམས་ཉིད་དུ་གྱུར་ཅིང་རེད་པའི་འདུ་བྱེད་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བསོད་ནམས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་སྟེ། བསོད་ནམས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་གི་ལྷག་མ་སྟེ། དེ་བརྗོད་པར་བྱ་བའོ། །བསོད་ནམས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལས་བསོད་ནམས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། མི་གཡོ་བར་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལས་མི་གཡོ་བར་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་འདི་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་གང་གི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ལ་སོགས་པ་འདུ་བྱེད་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསོད་ནམས་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བ་གསུམ་དུ་རྒྱུའི་དངོས་པོར་རམ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་
― DTG116_Page_0318 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུར་འགྲོ་བ་དེའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་དུས་མཉམ་དུ་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་སྟེ། དེས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བས་དེ་དང་དུས་མཉམ་དུ་འགྲུབ་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་སྒོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པས་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་དགོས་པ་གྲུབ་པའོ། །རེག་པའི་ཚོགས་དྲུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་བར་དུ་སྟེ། དེ་ཡང་གསུམ་འདུས་ནས་སྐྱེའོ། །ལ་ལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཚོར་བ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་གཞན་ཞིག་ཅེས་ཟེར་ཏེ། གསུམ་འདུས་པ་ཉིད་ལས་དེ་དོན་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་བུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཚོར་བའི་རྣམ་པ་སྐྱེ་བར་ནུས་པའི་རྒྱུའི་རང་བཞིན་དུ་ངེས་པའོ། །ཚོར་བའི་བྱེ་བྲག་དེ་དག་མྱོང་བ་དང༌། མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང༌། ལྷག་པར་ཞེན་ནས་འདུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲེད་པ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། རབ་དང༌། རབ་ཀྱི་མཆོག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟེ། བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའོ། །ཡང་ན་གང་བདེ་བའི་ཚོར་བ་མྱོང་བའི་དུས་ན་མྱོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བའི་དུས་ན་དེ་ཉིད་ལ་ཡིད་ཀྱིས་སྨོན་པ་ནི་མངོན་པར་དགའ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ནི་མ་འོངས་པ་ན་ལྷག་པར་ཞེན་པའོ། །ད་ལྟར་དེ་དང་འབྲལ་བར་མི་འདོད་པ་ནི་ལྷག་པར་ཞེན་ནས་འདུག་པའོ། །སྡུག་པ་ཉིད་སྡུག་པའི་ངོ་བོ་བདེ་བའི་ངོ་བོ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །སྡུག་པ་ནི་འདོད་པའོ། །བདེ་བ་ནི་མཐུན་པའོ། །མ་འོངས་པ་ནི་སྡུག་པའི་དངོས་པོ་ལ་སྨོན་པའི་རྣམ་པ་ནི་ལེན་པའོ། །ཡང་སྲིད་པ་བསྐྱེད་པའི་ལས་ཀུན་ནས་སློང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཕེལ་
― DTG116_Page_0319 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕེལ་བ་ཡོད་པས་གང་ཕྱིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ནི་དགའ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལས་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་ནི་འཆི་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་སྡུད་པ་སྟེ། མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །རྒྱུ་གཞན་དང་གཞན་ལས་འབྱུང་བ། རྐྱེན་གཞན་དང་གཞན་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་རྣམ་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་མང་པོའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ནི་རྟག་པའམ། གཅིག་པུའམ། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་རྒྱུར་སྒྲོ་བཏགས་པའི་མཐའ་བསྩལ་ཏོ། །རྟག་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་ནི་བདག་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་གྱུར་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པས། གང་དག་དེ་ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པའི་རྟག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དེ་དག་བསྩལ་ཏོ། །མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་གྱི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྟག་པ་སྟེ། དེས་ནི་བདག་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཡང་འདི་རྟག་པ་དང་འགལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །འདུས་བྱས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློ་སྔོན་དུ་བཏང་སྟེ། དེ་སུས་ཀྱང་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུས་མ་བྱས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟར་སོ་སོར་ངེས་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དག་ཚོགས་པས་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་མེད་པ་མ་ཡིན་རྐྱེན་མེད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་སོ་སོར་ངེས་པ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མྱོང་བ་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟད་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་རྒྱུ་དང་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་དང༌། བདག་གིས་འབྲི་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་སྲིད་དུ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་དེ་སྲིད་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགོག་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མི་མཐུན་པའི་རྐྱེན་མེད་པར་རང་གིས་འགོག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཐོག་མ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་བ་ལ་ཐོག་མ་ཡོད་པར་རྟོག་ན་ནི་དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་དོ། །རྒྱུན་མ་ཆད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་སྟེ། རྒྱུ་འཇིག་པ་དང་དུས་ནས་མཉམ་
― DTG116_Page_0320 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་འབྲས་བུ་འབྱུང་སྟེ། བར་ཆད་མེད་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རླུང་གི་རྒྱུན་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱ་མཚོའི་མཐའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་དེ་དག་གིས་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པ་སྐུར་བ་དང་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་སེལ་ཏེ། ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་རོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་རྒྱུ་གང་སྤངས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་འདོགས་པ་དེ་ལ་རྒྱུ་གང་སྤངས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་རྒྱུ་བསྡུ་བའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བསྡུ་བར་བྱ་བ་གང་གིས་རང་གི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་བསྡུ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡན་ལག་དང་པོ་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་ནི་གཉི་ག་ཡང་ཆགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་སྲེད་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །འདུ་བྱེད་དང་སྲིད་པ་ནི་ལས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ས་བོན་གྱི་རང་བཞིན་གྱིས་རྒྱུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་དེ་ཉིད་ཡང་སྲིད་པའི་མྱུ་གུ་སོ་སོར་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་ནི་ཞིང་གི་རང་བཞིན་གྱིས་རྒྱུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེས་ས་བོན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་རྒྱུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་ས་བོན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ས་བོན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དག་ནི་ས་བོན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་མེད་ན་ཡང་སྲིད་པའི་མྱུ་གུ་མངོན་པར་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལས་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། ལྡོག་པའི་ནུས་པ་སྟོན་ཏོ། །ཞིང་གི་བྱ་བ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེས་བསྐྱེད་པའི་བག་ཆགས་ལ་གནས་པའི་ས་བོན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྲེད་པ་ནི་ས་བོན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རླན་པར་བྱེད་དོ། །མ་རིག་པ་ནི་ས་བོན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདེབས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལ་ཆགས་པ་དང་ལྡན་པས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་བདེ་བ་འདོར་ཞིང་ཐོབ་
― DTG116_Page_0321 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འདོད་པས་ལོག་པའི་བློ་ཅན་དང་ངན་པའི་གནས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ལས་ཀྱང་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་ས་བོན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཞིང་གི་བྱ་བ་བྱའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལས་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །ས་བོན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདེབས་པ་ན་བར་མ་དེའི་སྲིད་པའི་རྒྱུན་གྱིས་མར་མེ་བཞིན་དུ་མའི་མངལ་དུ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་མྱུ་གུ་དེ་ཡང་བདག་གིས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །བདག་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་བདག་པོ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་གི་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་མེད་པའི་བདག་ཉིད་པས་བདག་གི་བ་མེད་དོ། །འཛིན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གང་གིས་ཀྱང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་བསྟན་པའོ། །ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་འདི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བར་ཇི་ལྟར་རིགས་སྙམ་པ་ལ། སྒྱུ་མའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་ཡང་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་མེད་མོད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མ་ཚང་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་འགལ་བ་མེད་དོ། །དེས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ས་བོན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་བདག་པོ་མེད་པ་བདག་མེད་པ་བྱེད་པ་མེད་པས་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་མྱུ་གུ་མངོན་པར་འགྲུབ་ཏུ་ཟིན་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་བས་ཚེ་དུ་མ་ཡང་ཅིག་ཅར་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་དུ་དོགས་པའི་ཕྱིར་བྱེད་བ་མེད་ཅིང་བདག་མེད་ཀྱང༌། ལས་དང་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང་མཐུན་པའི་དཔེ་རྣམ་པ་བཞི་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དཔེས་ནི་ཚེ་འདི་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་སྟོན་ཏོ། །གཟུགས་བརྙན་གྱི་དཔེས་ནི་སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དང་ཉེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་དཔེས་ནི་ལན་གྲངས་གཞན་
― DTG116_Page_0322 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། རིང་པོས་བསྐལ་ཀྱང་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ཉེ་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མེའི་དཔེས་ནི་མྱོང་བར་འགྱུར་བར་མ་ངེས་པའི་ལས་སྟོན་ཏོ། །རྐྱེན་དེ་ཡོད་ན་འབར་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དུས་ངེས་པ་མེད་པར་བསྟན་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་འདི་སྐད་དུ་ས་བོན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་དུ་མས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་བྱེད་པ་མེད་པ་བདག་མེད་པ་རྟག་ཏུ་གནས་མོད་ཀྱི། ལས་གང་དང་གང་གི་བག་ཆགས་སད་པར་བྱེད་པ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གནས་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་དེའི་བག་ཆགས་སད་པར་བྱེད་པ་ལས་དེ་དང་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པོ། །དེའི་ཕྱིར་བདག་པོ་ལ་སོགས་པ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། རིང་བ་དང་ཉེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཐ་དད་པར་རུང་སྟེ་དེ་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པ་ལྔར་བལྟ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འདིར་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་སེལ་ཏོ། །སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བའི་སྲིད་པ་ནི་རབ་ཏུ་ཐ་དད་པས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དོ། །སྒྱུ་མ་སྐྱེ་བ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འཆི་བའི་སྲིད་པ་འགགས་པ་དང༌། དུས་མཉམ་དུ་བར་མཆོད་པར་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་སྟེ་ཆད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྲང་མདའི་དཔེ་སྟོན་ཏེ། སྲང་མདའི་ཐོག་མ་གཅིག་དམའ་བའི་དུས་ན་གཅིག་མཐོ་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་འཇིག་པའི་དུས་ཉིད་ན། འབྲས་བུ་འབྱུང་བས་ཆད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྲང་མདའི་དཔེ་འདི་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ལ་ཆད་པར་ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་བསྟན་གྱི། དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པར་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གྱི་གཟུགས་སྲང་མདའ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བའི་གཟུགས་བདེན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལུས་མེད་པའི་ཕྱིར་མཐོ་དམན་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པར་བསམ་པ་ལ་ནི། ཀུན་རྫོབ་གྱི་དངོས་པོའི་དཔེས་བསྟན་དུ་མི་འདྲ་སྟེ་དེ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །མི་འདྲ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་ལ་སོགས་པའི་རིས་མཐུན་པ་ནས་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་རིས་མཐུན་པར་སྐྱེ་བའོ། །ལས་ཆུང་དུ་བྱས་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་དད་པ་དྲག་པོས་སྐད་ཅིག་བྱས་ཀྱང་མི་དགེ་བ་
― DTG116_Page_0323 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱིས་མནར་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་དུས་རིང་པོར་མི་འདོད་པ་དང༌། འདོད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། ལས་ཅི་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་སྟོན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་ལྡན་ཡང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགེ་བའི་ལས་ལས་འདོད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འགྲུབ་ལ། བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་དང་ལྡན་ཡང་ཚངས་པར་མི་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་ལས་མི་འདོད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ནུས་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་མྱོང་བའི་ལས་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། འགལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལས་དགོངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་གཞན་ལས་གང་དག་འདི་སྐད་ཅེས་སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་འདི་ཇི་ལྟ་བུ་ལས་བྱེད་ཅིང་སྩོགས་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་བུར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སོ་སོར་མྱོང་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་གནས་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་ཡང་དག་པར་སྡུག་བསྔལ་ཟད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་མཐར་བྱ་བའི་སྐབས་མི་སྣང་ངོ༌། །གང་དག་འདི་སྐད་ཅེས་སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་འདི་ཇི་ལྟར་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་བྱེད་ཅིང་སྩོགས་པ་དེ་ལྟར་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འདིས་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་ཚངས་པར་སྤྱད་པའི་གནས་ཀྱང་ཡོད་ལ་ཡང་དག་པར་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པར་འགྱུར་པའི་སྐབས་ཀྱང་སྣང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་ལས་དང་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་ཏེ། ལོག་པར་ལྟ་བ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་སོ། །གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མདོ་སྡེའི་དགོངས་པ་སྟོན་ཏོ། །རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་མཐོང་བའོ། །སྲོག་མེད་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྨི་ལམ་བཞིན་དུ་བརྫུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཉམ་ཆུང་བ་སྟེ། སྒྱུ་མ་ལྟར་བརྟག་པའི་ཁུར་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྨིག་རྒྱུ་བཞིན་དུ་སྲིད་པའི་ཡུལ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུ་སྐྱེས་ཀྱི་སྡོང་པོ་
― DTG116_Page_0324 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་ཁོང་ན་སྙིང་པོར་གྱུར་པའི་རྫས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཅུང་ཟད་ཙམ་དུ་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་ལྟར་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟུག་རྔུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དང་ལྡན་པས་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པར་གྱུར་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གིས་བྱིན་གྱིས་མ་བརླབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་བདག་འདས་པའི་དུས་ན་བྱུང་བ་ཞིག་གམ། འོན་ཏེ་མ་བྱུང་བ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཡོད་པར་རྨོངས་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། བདག་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡང་མེད་པ་དང༌། སྔོན་ཡང་རྐྱེན་འདི་དང་མཐུན་པར་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིར་གྱུར་པ་ཅིག་ཅེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་དང་མིར་རོ། །ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཚེ་རིང་བ་དང༌། ཚེ་ཐུང་བ་དང༌། མིང་ཅི་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རུས་ཅིར་གྱུར་པ་དང༌། ཁ་དོག་ཇི་ལྟ་བུ་དང༌། གང་དུ་གནས་པར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་བདག་གི་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་རྨོངས་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་ཡང་སྦྱར་རོ། །རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ལས་དེ་ལྟར་འབྲས་བུའི་རྣམ་པ་སྐྱེ་བ་དང་མི་འགལ་བས་དབུས་ཀྱི་མཐའ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཅི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གམ་བདག་གི་མ་ཡིན་པར་རོ། །འདི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དེ་ཅི་གཟུགས་ཅན་ནམ་གཟུགས་མེད་པ་ཅིག་སྙམ་པའོ། །ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལེགས་པར་བྱེད་པའི་ལས་བྱེད་པ་འམ། འོན་ཏེ་ཉེས་པར་བྱེད་པའི་ལས་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཅིར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་འདི་ནས་བདག་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ཅིར་འགྱུར། ཅི་ལེགས་པར་བྱེད་པའི་ལས་བྱེད་པར་འགྱུར་རམ། ཉེས་པར་བྱེད་པའི་ལས་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་དུས་གསུམ་དུ་ཡང་བདག་གི་ཡུལ་དང༌། གཞན་གྱི་ཡུལ་ལ་རྨོངས་
― DTG116_Page_0325 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་མི་འགྱུར་བའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདག་མེད་པ་དང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང་མཐུན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་འདི་དག་གང་ནས་འོངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་བརྡ་ཕྲད་པར་སླ་བསམ་བཤད་དོ། །དགེ་སྦྱོང་ཐམས་ཅད་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའོ། །བྲམ་ཟེ་ནི་ཁྱིམ་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པའོ། །ལྟ་བར་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བའི་རྣམ་པའོ། །ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོ་བའོ། །བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་ནམ། གཞན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་དག་སྟེ། བདག་ནི་ངར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པས་དེའི་དབང་གིས་དགེ་སློང་དང་བྲམ་ཟེ་དག་ཕན་ཚུལ་འགྱེད་དོ། །འཚོ་བས་ནི་སྲོག་གོ །ཡང་དང་ཡང་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་ལེན་པས་ན་གང་ཟག་གོ །དགེ་མཚན་དང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་དང༌། གཏམ་རྒྱུད་དང༌། སྔོན་བྱུང་བ་དང༌། གླུ་བྲོ་ལ་སོགས་པས་བདག་དགའ་བར་འགྱུར་བར་གྲག་ཅེས་མངོན་པར་ཞེ་ན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཀྲ་ཤིས་སུ་སྨྲ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་རྩྭ་དཱུར་བ་དང༌། གི་ཝང་ལ་སོགས་པ་བསྟེན་པ་དང༌། ཞོ་དང༌། མེ་ཏོག་དང༌། བུམ་པ་གང་བ་དང༌། ཉ་དང་བྲམ་ཟེ་དང། ཁྱུ་མཆོག་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་དང༌། སྐར་མ་དང༌། ཡུད་ཙམ་དང༌། ཚེས་གྲངས་དང༌། སྦྱོར་བ་པའི་བྱེ་ཕྲག་གིས་བདག་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་དག་ལམ་མ་ཡིན་པ་ལ་ལམ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་རྩ་བའོ། །ལྷག་པར་གཡོ་བ་དང་བྲལ་བར་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་རྒྱས་པ་དང་ཞུམ་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ལྟ་བར་སོང་བའི་བྱེ་བྲག་གོ །སྤངས་པར་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལ་སོགས་པར་ནོར་པའི་ཡུལ་བདེན་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པའོ། །རྩ་བ་ནས་བཅད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བག་ཆགས་དེ་གཏན་ནས་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་སྣང་བར་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རེས་འགའ་ཡང་སེམས་ལ་སྣང་
― DTG116_Page_0326 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་རབས་གཞན་པའོ། །མི་སྐྱེ་མི་འགག་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྩ་བ་ནི་རྩ་བ་ནས་བཅད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་སྐྱེ་བ་མེད་ན་འགག་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གིས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དེའི་རྩ་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བསལ་ནས་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་དེའི་འབྲས་བུ་ཉེ་བར་བསྟན་ཏོ། །མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་པ་དེ་ཡང་དེའི་འབྲས་བུ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་སྟོན་ཅེས་བྱ་བས་སྟོན་ཏེ། ལམ་དེ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ལ་ལུང་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པས་ཚིག་དེ་འདས་པས་ཡིད་བརྟན་དུ་རུང་བའི་ལུང་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བས་ནི་འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་པས་འདི་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བསྟན་ཏོ། །བདག་གིས་མདོ་སྡེ་འདི་ཡི་དོན། །ཅི་ནུས་ཅི་འདྲ་རྒྱས་བཤད་པ། །བསོད་ནམས་ཀྱིས་ནི་སྐྱེ་བོ་ཀུན། །ཆོས་དོན་ཟབ་མོ་རྟོགས་འཇུག་ཤོག །འཕགས་པ་སཱ་ལུ་ལྗང་པའི་མདོ་སྡེ་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།།
ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པའི་བཤད་པ།
མཛེས་པ་བཀོད།
― DTG116_Page_0326 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། གཱ་ཐཱ་དྭ་ཡ་བྱཱ་ཁྱཱ་ན། བོད་སྐད་དུ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པའི་བཤད་པ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སེམས་ནི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ། །ད་ལྟ་ཉི་ཚེ་མཐོང་བ་རྣམས། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཟབ་མོ་ལ། །ཆེན་པོར་འཕར་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །འོན་ཀྱང་རྟེན་ལ་གནས་བཅས་དང༌། །སྔ་ནས་དགེ་ལ་གོམས་བྱས་པའི། །བསོད་ནམས་ཀྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་རྣམས། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཐོབ་པར་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་དང་ནི་ཆོས་ལ་བརྙས་པ་དང༌། །ལེ་ལོ་དང་ནི་ཅུང་ཟད་ཆོག་པར་འཛིན། །འདོད་ཆགས་དང་ནི་ང་རྒྱལ་དཔྱོད་པ་དང༌། །འགྱོད་པ་དང་ནི་མ་ངེས་འབྱེད་པ་རྣམས། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། །དེ་ཡི་གཉེན་པོ་ཐེག་པ་མཆོག་བསྟན་པ། །དེ་ཡིས་བར་དུ་གཅོད་བ་དེ་དག་གི །ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སྤང་བར་འགྱུར། །ཚིགས་སུ་བཅད་
― DTG116_Page_0327 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་འདི་གཉིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་རྣམས་ཀྱང་དགོངས་པ་རྣམ་པ་བཞིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་སྤང་བའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་བསྟན་པས་མི་འགལ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་ལས། འཕགས་པ་རྣམ་པར་གཟིགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཚེ་ལ་སོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྔགས་པ་ནི་ཁ་ཅིག་འདོད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ཁ་ཅིག་གིས་འཕགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་བརྙས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཞན་དག་ནི་བསོད་ནམས་རྫོགས་པས་མཆོག་ཏུ་ཆེ་བར་གྲགས་པ་ཡིན་ལ། བདག་ཅག་གི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདི་ནི་བསོད་ནམས་ཆུང་བས་ན་ཆུང་བར་གྲགས་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་ནི་སྐུ་ཆུང་ཞིང་སྐུ་ཚེ་ཐུང་ལ་འོད་འདོམ་གང་བ་སྟེ། མུ་སྟེགས་ཅན་མང་པོ་དང༌། ལྷ་སྦྱིན་ལ་སོགས་པའི་དགྲ་ཡོད་པ་དང༌། འདིའི་ཞིང་གཡང་ས་དང་མི་གཙང་བ་དང༌། གསེག་མ་དང༌། གྱོ་མོ་དང༌། རྡོ་དང༌། རི་ལ་སོགས་པས་གང་བར་གྱུར་ཏོ་སྙམ་པ་དེ་ཡང་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོན་གནས་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟ་བུར་དད་པ་བྱ་བའི་གནས་ཀྱི་མཆོག་ལ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཉེས་པ་ཆུང་དུ་བསྐྱེད་པ་ཡང་ངན་སོང་གི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་དང༌། དེའི་བསྟན་པ་ལྟར་མ་བྱས་ན། མཐོ་རིས་དང་ཐར་པ་ཐོབ་པ་ལ་གེགས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ལ་བརྙས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཉེས་པ་དེ་ཡོངས་སུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐུགས་རྗེ་ནས་ཐེག་པ་མཆོག་བསྟན་པ་འདི་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། ང་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་གཟིགས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་རྒྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། མཉམ་པ་ཉིད་དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཁྱད་པར་མེད་དོ། །
― DTG116_Page_0328 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡེ་པའི་མདོ་སྡེ་ལས་ཀྱང༌། ཚོགས་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དག་དང༌། །འགྲོ་བའི་དོན་ནི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད། །སྐུ་ཚེ་རིགས་དང་སྐུ་ཚད་མིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ལ་བརྙས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ནི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་གིས་བརྙས་ཏེ། བུད་མེད་དང་ཕལ་པ་དང་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པ། མཆོག་ཏུ་སླ་བ། ཉེས་པར་བཤད་པ། ལས་དང་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ། རྟོག་གེས་སྦྱར་བ། སྐྱེ་བོ་ངན་པ་མངོན་པར་དགའ་བ། རྙེད་སླ་བ་འདི་ཅི་དགོས་སྙམ་པ་དེ་ཡང་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ཏེ། སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་བཞིན་དུ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ཐབས་སྟོན་པ་དང༌། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཉེ་བར་གནས་པ་ལ་བརྙས་པ་ནི་ངན་སོང་གི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང༌། མི་ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་དེ་ལ་མ་བརྟེན་པས་ནད་མེད་པའི་མཆོག་ལ་གེགས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཉེས་པ་དེ་ཟློག་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་མཆོག་འདི་བསྟན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་བ་སྙེད་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་ད་ལྟར་གྱི་མང་དུ་ཐོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ལ། སངས་རྒྱས་གཅིག་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པའི་མཚན་མ་འདི་དག་ལ་མེད་པས་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་དོན་གཞན་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་ཏེ། དོན་དམ་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པའི་དོན་གཞན་ལ་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་གི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་མང་པོ་འབྱུང་བ་མཉེས་པར་བྱས་ནས་གདོད་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སའི་གནས་སྐབས་སྐྱེ་བའི་ཕྱི་འགལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལ་ལེ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན། འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་མང་པོ་འམ། བདག་ཁྱད་དུ་བསད་དེ། གནས་འདི་ནི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་རྩལ་ཆེན་པོས་སྒྲུབ་དགོས་ལ། དེ་ལ་ནི་བདག་གིས་མི་ནུས་སོ་སྙམ་ནས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྤྲོ་བ་མེད་པ་དེ་ཡང་བདེ་འགྲོ་དང༌། བྱང་ཆུབ་གསུམ་པོ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་གཉེན་
― DTG116_Page_0329 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོར་ཐེག་པ་མཆོག་འདི་བསྟན་ཏེ། བདེ་བ་ཅན་དུ་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ངེས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། རིན་ཆེན་མང་གི་མཚན་བརྗོད་པ་ཙམ་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མང་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །འདི་ལ་ཡང་འགལ་བ་ཡོད་དེ། བདེ་བ་ཅན་དུ་ནི་ས་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱེ་བོ་ཞེས་གཞན་ལས་གསུངས་ལ། བློ་མ་སྦྱངས་པ་མང་པོ་དག་ཀྱང་དེར་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་ཆུད་པ་ནི་མི་གཡོ་བའམ། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ལ། རིན་ཆེན་མང་གི་མཚན་ནི་བདག་ཅག་ལ་སོགས་པ་ཡང་བརྗོད་ན། དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན་དེ་ནི་ལེ་ལོ་ཅན་རྣམས་ལ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པས། རེ་ཞིག་དེའི་ས་བོན་དུ་གྱུར་པའི་དགེ་བ་ཆུང་དུ་ཙམ་ལ་ཡང་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དུས་གཞན་ལ་དགོངས་ནས་བསྟན་ཏེ། དེ་དག་དེར་སྨོན་པའི་སེམས་ཀྱིས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་སྒོམ་ན། དེ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཕྱིར། དེ་སྟོན་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་བཤེས་གཉེན་མཆོག་མཉེས་པར་བྱ་བ་ལྷུར་ལེན་ཏེ། ཚེ་རབས་རེ་རེར་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མང་པོ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ནས། མཐར་བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་པ་དང་པོ་ལ་འཕགས་པའི་ས་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་དུས་གཞན་དུ་དེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་འདི་ལྟར་དེ་ཙམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དེས་མ་སྐྱེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་ནི་དེ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ནི་ས་བོན་དང༌། མྱུ་གུ་དང༌། ལོ་མ་དང༌། སྦུ་གུ་དང༌། སྡོང་བུ་དང༌། མེ་ཏོག་དང༌། ས་དང༌། ཆུ་དང༌། དུས་ཚིགས་དང༌། རླུང་དང༌། ཉི་མ་ལ་རག་ལས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ས་བོན་དག་ལ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་རག་ལས་ཏེ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདིར་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཅུང་ཙམ་ཆོག་པར་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དགེ་བ་ཆུང་དུ་བསགས་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ཙམ་མམ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཙམ་མམ། བཟོད་པ་ཙམ་གྱིས་བདག་ནི་འདི་ཙམ་གྱིས་
― DTG116_Page_0330 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོག་སྟེ། དེ་ལས་མི་དགོས་སོ་སྙམ་པ་དེ་ཡང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་ནི་དེ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མ་ལུས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤུའི་ཁུང་བུ་གཅིག་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡང༌། དགེ་བ་རྒྱ་མཚོ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་བྱ་དགོས་ན། དེ་ཇི་ལྟར་ལེ་ལོས་ཐོབ་པར་ནུས་ཏེ། ཟན་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་ཅིང༌། རང་གི་ཁྱིམ་དུ་མངོན་པར་དགའ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་མངོན་པར་འཇུག་མི་ནུས་སོ། །དེ་བས་ན་བར་དུ་གཅོད་པ་དེའི་གཉེན་པོར་ཐེག་པ་མཆོག་འདི་བསྟན་ཏེ། གཞན་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་བསྔགས་ནས། ཡང་སྨད་པར་མཛད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྔགས་ནས། གཞན་ལ་སྨད་པ་མཛད་དེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །འདི་ལ་ཡང་སྔ་ཕྱི་འགལ་བ་ཡོད་དེ། གལ་ཏེ་སྦྱིན་པ་ཡོན་ཏན་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སྨད་ཅེ་ན། གང་ཟག་གི་བསམ་པ་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པས་ན་འགལ་བ་མེད་དེ། སེར་སྣ་ཅན་ཧ་ཅང་འཇུངས་ཆེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་སྦྱིན་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པའི་བསྔགས་པ་མཛད་དེ། སྦྱིན་པ་ནི་ཕྱི་བཞིན་འབྲང་པའི་གཏེར་ཆེན་པོ་གཏན་གྱི་བཤེས་གཉེན་གྱི་མཆོག་གོ །གོས་སྦྱིན་པ་ལ་ཡོན་ཏན་བཅུ་ཡོད་དོ། །ཟས་སྦྱིན་པ་ལ་ཡོན་ཏན་བཅུ་ཡོད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མདོ་དག་ལས་མང་དུ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ཡང་མེད་པ་མ་ཡིན་ན་འོན་ཀྱང་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་ལ་མི་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་ནི་སྨད་པར་མཛད་དེ། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འབྲས་བུ་ཅན་དང༌། ཟག་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་སྦྱིན་པ་ནི་མི་དགོས་སོ། །སྦྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་ན་ངན་སོང་དག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་མཐོ་རིས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ས་གཞི་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཐོས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་གསལ་
― DTG116_Page_0331 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་བས་ན་འདི་ལྟར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཁ་ཅིག་གི་སྒོ་ནས་ནི་སྐྱོན་ཡང་ཡིན་ལ། ཁ་ཅིག་གི་སྒོ་ནས་ཡོན་ཏན་ཡང་ཡིན་ཏེ། གདུལ་བར་བྱ་བའི་བསམ་པ་ལ་ལྟོས་ནས་དགོངས་པའི་དབང་གིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་ཉེས་པ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་སྨན་པས་མཁྲིས་པའི་རིམས་ཀྱིས་ཐེབས་པ་ལ་ནི་འོ་མ་དང་ཁར་བསྔགས་ལ། བད་ཀན་གྱི་རིམས་ཀྱིས་ཐེབས་པ་ལ་ནི་སྨད་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ཆགས་དང་ནི་ང་རྒྱལ་སྤྱོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་མ་འོངས་པར་འདོད་ཆགས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ང་རྒྱལ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡང་ང་རྒྱལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་སྟེ། འདི་གཉིས་ཀྱང་སོ་སོར་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཁྱིམ་དང༌། ཞིང་དང༌། བུ་དང༌། ཆུང་མ་དང༌། ནོར་དང༌། འབྲུ་དང༌། གོས་དང༌། རྒྱན་དང༌། གླང་པོ་ཆེ་དང༌། རྟ་ལ་སོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དག་ལ་ཧ་ཅང་ཆགས་པས་དེ་དག་སྤངས་ཏེ། དགེ་བ་ཡང་དག་པར་མི་ལེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་དེ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བསམ་པ་དང༌། རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སྒོམ་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྲེད་པ་སྤྱོད་པ་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ནོ། །བར་དུ་གཅོད་པ་དེའི་གཉེན་པོ་ཐེག་པ་མཆོག་འདི་བསྟན་ཏེ། གཞན་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། བདེ་བ་ཅན་གྱི་བཀོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་བསྔགས་ཏེ། དེ་དག་གིས་མ་མཐོང་མ་ཐོས་པའི་འབྱོར་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དེ་ཐོས་ནས། རང་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཕོངས་པ་ཁོ་ནར་འཛིན་ཏོ། །དེ་ནས་དེར་ཡིད་སྨོན་པར་བྱེད་དེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བོར་ནས་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པར་འགྱུར་བས་ན། དེ་ནི་གང་ཟག་གི་བསམ་པ་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་མི་དང༌། ལྷ་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་ལ་སོགས་པ་གང་དག་ཁ་དོག་དང༌། སྟོབས་དང༌། མཐུ་དང༌། འོད་དང༌། སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྐད་ཀྱི་གདངས་སྙན་པ་དང༌། ལྡོག་སྐྱེན་པ་དང༌། ཤེས་པ་དང༌། རིགས་དང༌། ཚེ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་དང༌། འཁོར་ལ་སོགས་
― DTG116_Page_0332 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སྒོ་ནས་བདག་དང་མཚུངས་པ་མ་མཐོང་ནས་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཁེངས་ཤིང་མྱོས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་མི་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་ང་རྒྱལ་སྤྱོད་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་མཉེས་པར་བྱ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ཏེ། །དེ་བས་ན་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཉེས་པ་དེའི་གཉེན་པོར་ཐེག་པ་མཆོག་འདི་བསྟན་ཏེ། གཞན་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་གང་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྷག་པར་བསྔགས་པ་མཛད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཕགས་པ་འོད་དཔག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་དེའི་སྐུ་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་དོ། །རང་བཞིན་གྱི་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡང་དཔག་ཏུ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་གཞན་དག་གི་སྐུ་དང༌། སྣོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བསྔགས་པ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་དེ་དག་གིས་དེ་ཐོས་ནས་བདག་ཅག་པས་ཀྱང་ཆེས་རྒྱང་ཆད་པས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཛེས་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་སྙམ་ནས་ང་རྒྱལ་གྱི་རི་གྲུམ་སྟེ། བློ་ཡོན་ཏན་བསྐྱེད་པའི་སྣོད་དུ་འགྱུར་རོ། །འགྱོད་པ་ནི་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དང༌། ཕན་འདོགས་པ་རྣམས་ལ་གནོད་པ་བྱས་ནས་ཕྱིས་ཅི་ཞིག་ལྟར་ཡིད་ལ་གཅགས་པར་འགྱུར་ཏེ། མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུ་དེ་ཁོ་ནས་ཡུན་རིང་པོར་སེམས་མི་བདེ་ཞིང་ཡིད་འཁྲུགས་ལ། ལུས་ཤིག་ཤིག་པོར་གྱུར་ཅིང་རོ་བཞིན་དུ་འདུག་ལ། བསོད་ནམས་བྱ་བ་བཏང་སྟེ་ས་ལ་ཉལ་ནས་རང་གི་ལུས་ཀྱི་བསམ་པ་ལ་ཡང་སྤྲོ་བ་མེད་པར་འདུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་འགྱོད་པ་དེ་ནི་བཤགས་པ་དང༌། བསྡམ་པར་བྱ་བ་དང༌། བསོད་ནམས་ལ་སྦྱོར་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ནི་བདག་ཅག་གི་འདི་མ་ལེགས་སོ་སྙམ་དུ་རིག་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་བཤགས་པ་དང༌། བསྡམ་པར་བྱ་བ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མང་པོའི་སྨན་གནོད་སེལ་ལ་གོམས་པས་ཟད་པར་བྱེད་ཅིང༌། མ་བྱས་པ་ལ་ཡང་དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་དང༌། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་མཉན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བསྟེན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་བྱ་བར་བསྒྲིམ་པར་བྱེད་
― DTG116_Page_0333 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོ། །འཕགས་པ་དཔའ་བོས་གསུངས་པའི་སྐྱེས་རབས་ལས་ཀྱང༌། ཡིད་ཆད་རྒུད་པའི་ངོ་ལོན་ཐབས་མ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་མི་དགར་འཛིན་པ་གཏང་བར་བྱ། །དགོས་པ་སྒྲུབ་ལ་མཁས་རྣམས་སྲན་ཐུབ་པས། །དཀའ་བ་རྣམས་ཀྱང་དགའ་བ་མེད་པར་རྒལ། །དེ་ཕྱིར་ཡིད་ཆད་མི་དགའ་སྤངས་ནས་ནི། །དོན་གྱི་སྐབས་དབྱེ་བ་ལ་བསྙེན་པར་གྱིས། ཤེས་པའི་གཟི་བྱིན་སྲན་གྱིས་སྤར་བ་ནི། །དོན་ཀུན་གྲུབ་འཛིན་ལགས་པའི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ན་དེའི་ཡུན་རིང་པོའི་འགྱོད་པ་ཆེན་པོའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཉེས་པ་དེའི་གཉེན་པོར་ཐེག་པ་མཆོག་འདི་བསྟན་ཏེ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ནི་གནོད་པ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐོ་རིས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ནི་གང་ཟག་གི་བསམ་པ་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་ཏེ། གང་ཟག་ལ་ལ་ནི་ཤིན་ཏུ་འགྱོད་པའི་དུག་གིས་བརྒྱལ་བའི་བསམ་པ་ཅན་གྱི་འགྱོད་པ་དེ་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནོད་པ་བྱས་པས་ཇི་ལྟར་མཐོ་རིས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ཁོ་ནས་སྐྱེ་བོ་ཞེས་མི་ཟེར་ཏེ། འོན་ཀྱང་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་འགྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་སྤེལ་བར་བྱེད་པས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་དེ་དག་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པའི་ཚེ་ངེས་པར་དེ་མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། འགྲོགས་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་ལ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི། གཞི་དེ་དག་ཏུ་དོན་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་སྲིད་པ་བསྟན་པ་ལས་ཀྱང༌། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། རེག་པ་དང༌། འགྲོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དོན་ཡོད་པར་ཤོག་ཅིག་ཅེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་ཅི་བྱར་ཡང་མེད་དེ། གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ཡང་ཕན་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དོ། །འཕགས་པ་གདོན་མི་ཟ་བའི་ཞགས་པའི་སྙིང་པོ་ལས། དཔེར་ན་མི་ལ་ལས་ཙན་དན་དང༌། གུར་ཀུམ་དང༌། ག་བུར་དང༌། གླ་རྩི་ཡང་རུང་སྟེ། སྤྱོས་ཤིང་མཚང་བྲུས་ནས་ལུས་ལ་བྱུགས་ཀྱང༌།
― DTG116_Page_0334 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཙན་དན་ལ་སོགས་པ་འདི་སྙམ་དུ་འདིས་བདག་སྤྱོས་ཀྱིས་འདི་ལ་དྲི་ཞིམ་པར་མི་བྱའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ཏེ། རྟོག་པ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དྲི་ཞིམ་པོ་ཁོ་ནར་བགྱིད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་དུ་བདག་གིས་གདོན་མི་ཟ་བའི་ཞགས་པའི་སྙིང་པོ་ཡང་ཁྲོས་ཏེ་དྲན་ནམ། བཏོན་ཀྱང་དེ་ལ་ཡང་བསྲུང་བ་དང༌། བསྐྱབ་པ་དང༌། སྦེད་པར་འགྱིད་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་སྔོན་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པས་བདག་ཉིད་དེ་ལྟ་བུར་ཡང་དག་པར་སྦྱངས་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ལེགས་པར་སྤྱད་རྣམས་ཀྱིས། །ཅི་ནས་བདག་ཉིད་རྒྱས་པར་མཛད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེའི་འབྲས་བུ་ཟད་ནས་དུས་གཞན་དུ་རྒྱུ་དེ་ཁོ་ནས་མཐོ་རིས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་བཅུད་ཀྱིས་ལེན་ལ་ལའི་རང་བཞིན་གང་གི་ཚེ་དང་པོ་ཟོས་ན་མགོ་འཁོར་བ་དང༌། ངལ་བ་དང༌། བརྒྱལ་བ་དང༌། སྐྱུག་པ་དང༌། འཁྲུ་བ་དང༌། ལུས་ལ་སྲིན་བུ་འབྱུང་བ་དང༌། སྐྲ་དང་སྤུ་འབྱི་བ་དང༌། སོ་ལྡེག་པ་དང༌། སེན་མོ་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་མང་པོ་བསྐྱེད་ནས་ཕྱིས་ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ན་སྣོད་བཅུད་ཀྱིས་ལེན་དུ་འགྱུར་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་འདི་ཡང་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་གནོད་པ་བྱས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་དགོངས་པ་མ་ཤེས་ནས་འཁྲུལ་བ་དེ་དག་མཐོ་རིས་འདོད་པས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་དེ་དག་ལ། གནོད་པ་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སྣང་བ་བྱའོ་སྙམ་པ་ལས་མུན་པ་བྱས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ན་ཐབས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཆེས་ཆེ་བའི་མཆོག་ཏུ་དགའ་བའི་ཟུག་རྔུ་གཞན་ཞིག་གིས་མ་བྱས་ཀྱི་བར་དུ་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུ་ཚ་བས་པོ་ཆེ་ལས་འབྱུང་བར་མི་ནུས་ཏེ། མྱ་ངན་གྱི་གཉེན་པོ་ནི་དགའ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང༌། དེའི་ཚེ་གདུལ་བར་བྱ་བ་དེའི་མཆོག་ཏུ་དགའ་བའི་དེ་ལྟ་བུ་གཞན་མ་གཟིགས་ཏེ། སྡིག་པ་དེ་བཀྲུ་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་ནས་དེ་སྐད་གསུངས་པར་ཟད་དོ། །དེ་འགྱོད་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་
― DTG116_Page_0335 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྲལ་ནས་ཆོས་སྟོན་པའི་སྣོད་དུ་རུང་བར་བྱས་ལ། དེ་ནས་དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏེ། དེས་ན་ལས་དང་འབྲས་བུ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་བསྐྱེད་པས་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་འབའ་ཞིག་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྔ་ནས་ཀྱང་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུ་འདི་བསལ་ནས། ལས་དང་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ཟུག་རྔུ་འབྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཟུག་རྔུ་འདི་ཉིད་ཀྱང་དབྱུང་དུ་རུང་ངོ་སྙམ་དུ་མཁྱེན་ཏོ། །དཔེར་ན་མཛེས་ལྡན་མ་ལ་ཤས་ཆེར་ཆགས་པས་མི་སྡུག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མི་ནུས་ནས་དེ་བས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ལྷའི་བུ་མོ་ལ་ཀུན་དུ་ཆགས་པ་བསྐྱེད་པས་དེ་བསལ་ནས་ཕྱིས་དེ་ཡང་ཐབས་གཞན་གྱིས་བསལ་ཏེ། གཏན་དུ་ཐམས་ཅད་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་བར་དུ་མཛད་པ་ལྟ་བུའོ། །དཔེར་ན་སྤྲུལ་གྱིས་ཟིན་པ་ལ་སྔགས་མཁན་གྱི་དུག་འདིས་འགྲོ་བའི་དུག་འདི་ངེས་པར་བསལ་ནས། དུག་དེ་ཉིད་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་གདེང་བཅས་དུག་ཟར་བཅུག་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་གྱི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་གང་མཚམས་མེད་པ་བྱེད་པ་དེ་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མཐོང་ན། དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ་མ་བསད་པ་འདིས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །མ་ངེས་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ངེས་པ་རྣམས་འབྱེད་པ་རྣམས་ལྡོག་པའོ། །གང་ལས་ཤེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ལས་ཏེ། རིགས་མ་ངེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་མི་བརྩོན་པ། བསམ་པ་མི་བརྟེན་པ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་སེམས་ཅན་གྱིས་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་དྲག་པོས་བསྐྱོད་པས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདོད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་དང༌། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་སུ་མ་ངེས་པ་གང་དག་ཐེག་པ་དེ་ལ་འབད་པ་དེ་ནི་དེ་དག་གི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་དབང་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་འདུག་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཉེས་པ་བརྒྱད་པ་འདིའི་གཉེན་པོར་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་བསྟན་པ་བཤད་པ་དང༌། ཐེག་པ་གཅིག་བཤད་པའི་ཐེག་པ་མཆོག་འདི་བསྟན་ཏེ། དེ་དག་
― DTG116_Page_0336 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གིས་དེ་ཐོས་ནས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པས་ཐག་རིང་དུ་སོང་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་དགོ་ན་ཉིས་ལས་འདི་ཅི་དགོས་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་འདིར་ཞུགས་པ་སླའོ་སྙམ་སྟེ། འདི་སྐད་དུ་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། ཁ་ཅིག་དྲང་བའི་ཕྱིར་དང་ནི། །ཁ་ཅིག་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །མ་ངེས་རྣམས་ལ་ཐེག་གཅིག་བསྟན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ལ་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བའི་ཉེས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་འགྲོ་བའི་དོན་སྒྲུབ་པ་དང༌། གནོད་པ་བསལ་བའི་བསམ་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་སུ་ཡང་བྲིད་པ་ཡང་མེད་དེ། གནས་བརྟན་དེ་དག་གིས་ཀྱང༌། བདག་ཅག་ནི་སངས་རྒྱས་སུ་མི་འགྱུར་མོད་གྱི། འོན་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་དགོངས་ནས་སྟོན་པར་མཛད་དོ་སྙམ་དུ་ཤེས་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཟློས་གར་མཁན་གྱིས་འགྲོ་བ་དགའ་བར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་བརྡ་བྱས་པ་ཡིན་ལ། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ནི་འདྲིད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ཏུ་ནི་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེའི་ཆ་ལུགས་བྱས་པར་ཟད་དེ། དོན་དེ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་དེ་ལས་གཞན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དག་ནས་བསྐུལ་ནས། དེ་ལྟ་བུའི་ཆ་ལུགས་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འོངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་བདག་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མཐར་ཕྱིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཐེག་པ་གཅིག་པར་བསྟན་ཏོ་དཔེར་ན་ལ་ལ་ན་རེ་རྒྱལ་པོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་གཅིག་པུར་ཟད་དེ། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་གང་ན་རྗེ་དཔོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་ན། འོན་ཀྱང་རྒྱལ་ཕྲན་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་ནི་གཅིག་ཁོ་ན་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་ཏུ་ཟད་དེ། བགྲོད་པར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་གང་ན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་
― DTG116_Page_0337 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་གཞན་ནི་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་བགྲོད་པར་བྱ་བ་ལྷག་མ་ཡོད་པ་དང་གོང་ན་ཡོད་པ་ལྟ་ཅི་དགོས་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་བརྙས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲིབ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་གཉེན་པོ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན་ཐེག་པ་མཆོག་བསྟན་པའོ། །ཐེག་པ་མཆོག་གི་ཐེག་པ་མཆོག་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང༌། བྱང་ཆུབ་པོ། །དེ་བསྟན་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ཡང་དག་པ་དང་ཐམས་ཅད་བསྟན་པ་སྟེ་བསྟན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གསལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བའི་གཏན་ཚིགས་སུ་གང་གི་ཕྱིར། དེའི་བར་དུ་གཅོད་པ་དེ་དག་གིས་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སྤང་བར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་པ་དེའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་མཆོག་བསྟན་པ་ནི། དེའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བར་དུ་གཅོད་པ་ནི་གགས་བྱེད་པའོ། །བར་དུ་གཅོད་པ་ཉིད་ཉེས་པ་ཡིན་པས་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཉེས་པའོ། །དེ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིན་ལ། བར་དུ་གཅོད་པའི་ཉེས་པ་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བར་དུ་གཅོད་པའི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སྤོང་པ་ནི་ཟད་པའོ། །གང་དག་གི་ཞེ་ན། ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིའོ། །གཅིག་ཏུ་ན་དེ་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། བར་དུ་གཅོད་པའི་ཉེས་པ་བརྒྱད་པོ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་མ་ཡིན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་གཉིས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱི་གཟུངས་ལ་ནི། །ཚིག་གམ་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་གང་སྦྱར་བ། །སེམས་ཅན་དམ་པ་བློ་དང་ལྡན་པ་དེ། ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་བཅུ་དག་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཁམས་རྣམས་མཐའ་དག་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། །འཆི་བའི་ཚེ་ན་མཆོག་དགའ་དམ་པ་འཐོབ། །ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་དང༌། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་ཚེ་རབས་དྲན་པར་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། །དེ་བཞིན་དེ་དག་ལས་ནི་ཐེག་མཆོག་ཐོས། །མོས་པར་འགྱུར་བ་བློ་དང་བཅས་པ་དང༌། །སྒོ་གཉིས་དང་ནི་བྱང་ཆུབ་མྱུར་དུ་འཐོབ། །
― DTG116_Page_0338 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོའི་དོན་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པ་འདི་ཉིད་ཀྱི་དོན་མ་རྟོགས་ཀྱང་ཚིག་ཙམ་ཤེས་པ་དང༌། ཚིག་མི་ཤེས་ཀྱང་དོན་ཙམ་ཤེས་པའི་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་བཅུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དགོངས་པ་ཟབ་མོ་སྟོན་པ་མཐའ་དག་ནི་སེམས་ཅན་ཐ་མལ་པའམ། བློ་ཞན་པ་དག་གིས་ནི་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དམ་པ་བློ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དམ་པར་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་གལ་ཏེ་བློ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བློ་སྦྱང་བ་ཞིག་ཡིན་ན། གདོད་དེས་འདི་ཡང་དག་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་གྱི། གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཁམས་རྣམས་མཐའ་དག་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཕན་ཡོན་གཅིག་སྟེ། ཁམས་རྒྱས་པ་ནི་བརྟས་པར་འགྱུར་བའོ། །ཁམས་རྣམས་ནི་ས་བོན་རྣམས་སོ། །མཐའ་དག་ནི་མ་ལུས་པའོ། །འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ས་བཅུ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང༌། སྟོབས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་གང་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ལ་རག་ལས་ལ། དེ་དག་ཀྱང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ལ་གོམས་པ་འདིས་རང་གི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་དེ་དང་ལྡན་པའི་སྟོན་པའི་དགོངས་པ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་སྡུད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པའི་སྙན་ངག་གི་ཚིག་ལས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ས་བོན་བརྟས་པར་འགྱུར་བ་དང་འདྲའོ། །གཅིག་ཏུ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་མ་ལུས་པའི་ཡུལ་ལ་མོས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། རེ་ཞིག་ཁམས་དེ་རྒྱས་པ་ཙམ་འཐོབ་པའོ། །འཆི་བའི་ཚེ་ན་མཆོག་དགའ་དམ་པ་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ནི་མགུ་བའོ། །དམ་པ་ནི་དགེ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འཆི་བའི་ཚེ་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང༌། དེའི་སྲས་དང༌། བདེ་འགྲོའི་རྟགས་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རམ། གནད་འཆད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དགའ་བ་སྐྱེ་བ་ནི་གཉིས་པ་སྟེ། དེ་གཉིས་ནི་ཚེ་འདི་
― DTG116_Page_0339 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཀྱི་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྷག་མ་བརྒྱད་ནི་ཚེ་རབས་གཞན་དག་ཏུ་མཐར་གྱིས་དགེ་བའི་ཚོགས་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་ཚེ་རབས་དྲན་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་བ་ནི་ལྔ་པའོ། །དེ་བཞིན་དེ་དག་ལས་ནི་ཐེག་མཆོག་ཐོས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བ་དྲན་པ་དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཕྲད་པ་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐོས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་རོ། །མོས་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུན་པའོ། །མོས་པ་ནི་དད་པ་སྟེ། འདི་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་འཛིན་པའོ། །དེ་ཡང་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཟབ་མོ་ཡང་དགོངས་པ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་རྟོགས་པས་མོས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །བློ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་པ་སྟེ། མོས་པ་བློ་དང་བཅས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི་གཅིག་པུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བློ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་དང་དེ་མ་ཡིན་པའི་བསྟན་བཅོས་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །སྒོ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་པ་སྟེ། འདི་ལ་སྒོ་གཉིས་ཡོད་པས་ན་གང་ཟག་སྒོ་གཉིས་པའོ། །དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གཉིས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་རྣམས་དང༌། གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་ཏེ། དེ་དང་ལྡན་པས་ན་སྒོ་གཉིས་པའོ། །དེ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མཐའ་ཡས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གིས་ནམ་མཁའི་མཛོད་དང༌། ལག་ན་རིན་ཆེན་དང༌། གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་གི་སྒོ་ནི་དེ་དག་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་སོ། །གཅིག་ཏུ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་སྒོ་དང༌། ཁ་དང༌། ཐབས་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཞེ་ན། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུངས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཚིག་གི་གཟུངས་དང༌། དོན་གྱི་གཟུངས་
― DTG116_Page_0340 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་སྟེ། འདིས་ཚིག་དང༌། དོན་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་སྒོ་ནི་ཡི་གེ་རྣམས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡི་གེའི་འབྲུ་གཅིག་ཏུ་མདོ་སྡེ་འབུམ་པ་རྣམས་བསྡུས་ནས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ཏུ་ན་གཟུངས་ཉིད་བརྗེད་ངས་པ་མེད་པའི་སྒོ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་འཛིན་པ་ཉིད་གཟུངས་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། བརྗེད་ངས་པ་མེད་པའོ། །དེའི་སྒོ་ཡང་དྲན་པ་ཉིད་དོ། །བྱང་ཆུབ་མྱུར་དུ་འཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་ཡོན་བཅུ་པ་སྟེ། མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགུ་པོ་འདི་དག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཁམས་ཐམས་ཅད་རྒྱས་པ་ནས་སྒོ་གཉིས་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་བར་གྱི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ཀྱང་དེ་མཇུག་ཏུ་སྨོས་ཏེ། ཁམས་རྒྱས་ན་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་དམ་པ་འཐོབ་བོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བའི་བསམ་པས་འཆི་བ་ན་གར་འདོད་པར་སྐྱེ་བའོ། །ཇི་ལྟར་སྨོན་པ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་གྲུབ་ན་ཚེ་རབས་དྲན་པར་འགྱུར་རོ། །ཚེ་རབས་དྲན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྐྱེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དོན་ཡོད་པར་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་མེད་ན་ཡང་དེ་དང་ཕྲད་པའི་སྨོན་ལམ་འདེབས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་དེ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་མངོན་སུམ་དུ་ཐོས་ནས། སྐྱེས་བུ་འདི་ནི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་ནོ་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་མོས་པར་འགྱུར་རོ། །མོས་པ་དྲག་པོ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལྷུར་ལེན་པས་བློ་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །བློ་རྣམ་པར་དག་ན་སྒོ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་ནམ་མཁའ་མཛོད་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། གཟུངས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུངས་པ་འཛིན་པ་དང༌། འཆང་བས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མང་པོ་ཀུན་དུ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གང་ཆེན་མཚོར་འགྱུར་རོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་
― DTG116_Page_0341 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་བཤད་པ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་མཛེས་བཀོད་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།།
འཕགས་པ་འདའ་ཀ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མདོའི་རྣམ་པར་བཤད་པ།
པྲཛྙཱ་ས་མུ་དྲ།
― DTG116_Page_0341 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱཪྻ་ཨ་ཏི་ཛྙ་ན་སཱུ་ཏྲ་བྱཱ་ཁྱཱ་ན། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་འདའ་ཀ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མདོའི་རྣམ་པར་བཤད་པ། དཔལ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མ་སྐྱེས་སྟོང་པའི་རྣམ་པ་ཉིད། །སྐྱེ་བ་བསྟན་པས་སྣང་མཛད་པ། །རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཐུགས་རྗེ་ཅན། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །ངེས་པ་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ཡི། །རྣམ་པར་བཤད་པ་ཙམ་བྱ་ཡིས། །མ་ནོར་ངེས་པའི་ལམ་འདོད་རྣམས། །ཚུལ་འདི་ལ་ནི་འཇུག་པར་གྱིས། །དགོས་འབྲེལ་གྱི་དོན་ཀླད་དུ་མ་བསྟན་ན་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དག་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་བས་དེ་བསྟན་ཏེ། འདའ་ཀ་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐུགས་ཀྱི་གསང་བའི་མཛོད་འདི་ནི་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་སྟོན་པའི་ཚིག་གི་ཚོགས་ནི་རྗོད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་བརྗོད་པས་དེའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་བ་ནི་དགོས་པའོ། །དེའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་སེམས་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པ་དེ་ནི་དགོས་པ་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །འབྲེལ་པ་ནི་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཤུགས་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོག་མིན་ལྷའི་རྒྱལ་པོའི་ཁང་བཟངས་ན་བཞུགས་ཏེ། འཁོར་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གླེང་གཞི་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྡུད་པ་པོའི་ཐོས་པ་ཆེ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོག་མིན་ལྷའི་རྒྱལ་པོའི་ཁང་བཟངས་ན་བཞུགས་ཏེ་ཞེས་པ་ནི། སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་སྟོན་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོ་ལས། ལྷ་ཡི་ཕོ་བྲང་འོག་མིན་པོ། །སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་སྤངས་པ། །རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ལྡན། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྤངས། །སྟོབས་དང་མངོན་ཤེས་གང་ཐོབ་པ། །དེ་དག་ཏིང་འཛིན་དབང་བརྙེས་ནས། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་
― DTG116_Page_0342 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཚང་རྒྱ། །སྤྲུལ་པ་རྣམས་ནི་འདིར་འཚང་རྒྱ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་སྟོན་པའི་སྐབས་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འབའ་ཞིག་ལ་སྟོན་གྱི། ཉན་ཐོས་ཀྱི་འཁོར་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནམ་མཁའི་སྙིང་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནམ་འཆི་ཀ་མའི་ཚེ་སེམས་ཇི་ལྟར་བལྟ་བར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གླེང་བསླང་བ་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་འདིར་འཁོར་གྱི་གླེང་བསླང་བའོ། །དེའི་ཡན་ལག་གི་དོན་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་བྱང་ཞིང་ཚོགས་ཆེན་པོ་གཉིས་རྫོགས་པས་ཆུབ་པ་དང་སེམས་ཅན་རེ་རེའི་དོན་དུ་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་འཇུག་པའི་སྤྱོད་པ་འམ། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཡེ་ཤེས་མངའ་བས་ན་ནམ་མཁའི་སྙིང་པོ་སྟེ་ཞུ་བ་པོའི་མིང་ངོ༌། །རྟོག་པའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ཞིང་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་ལ། རྟག་ཆད་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱིས་ཕྱག་བཙལ་ཏེ་འོག་ནས་ཞུས་པ་འདི་སྐད་ཅེས་ཞུས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གཞི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའོ། །ནམ་འཆི་ཀ་མའི་སེམས་ནི། སྲོག་གི་རླུང་ཕྱིར་འབྱུང་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ཞེས་གཙོ་བོར་སྨོས་ཀྱང་རྟག་ཏུ་བསམ་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བལྟ་བར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་འདིས་དོན་དམ་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ། སེམས་དེའི་ངོ་བོ་ནི་གང༌། སེམས་དེའི་རང་བཞིན་ནི་ཇི་ལྟ་བུ། དེ་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཇི་ལྟར་བསྟན། སེམས་དེའི་རང་བཞིན་རྟོགས་ནས་ཇི་ལྟར་འགྱུར་སྙམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ནམ་མཁའི་སྙིང་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནམ་འཆི་ཀ་མའི་ཚེ། འདའ་ཀ་ཡེ་ཤེས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་ཞུ་བའི་ལན་ཏེ་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་འདའ་ཀ་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་ཐམས་
― DTG116_Page_0343 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པས་ན་དངོས་པོ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཞུང་གི་དོན་རྒྱས་པར་བཀའ་སྩལ་ཏེ། སེམས་འདིས་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པས་ན་དངོས་པོ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཞེས་པ་ནི་དམིགས་ཀྱིས་བསྐྱང་བའོ། །འདའ་ཀ་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ནི་འོག་ནས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུར་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དོན་དམ་པ་ཕུང་པོ་ཁམས་ལ་སོགས་པས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གདོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེས་ན་དོན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་ནུས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་ཅིང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། །གང་ཕྱིར་བློ་ཡིས་རབ་གཞིགས་ན། །རང་བཞིན་དག་ནི་མི་དམིགས་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་དེ་དག་བརྗོད་དུ་མེད། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མེད་པར་བཤད། །ཅེས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས། ཡོད་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་བྲལ་ཞིང༌། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་སྤངས་པ་ཡི། །སྲིད་པ་རྒྱུ་མེད་རང་མཐོང་ནས། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ནི་རྣམ་པར་དག །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པས་ཅི་ཡང་མེད་ན་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སུ་འདུས་པས་ན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཉིད་ཡིན་གྱི། ཕྱི་རོལ་དོན་དུ་སྨྲ་བ་རྣམས་འདོད་པ་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། ཇི་ལྟར་བྱིས་པས་བརྟགས་པ་ཡི། །ཕྱི་རོལ་གྱི་ནི་སྣང་བ་མེད། །སེམས་ནི་གཟུགས་བརྙན་བཞིན་དུ་སྣང༌། །བག་ཆགས་ཀྱིས་ཀྱང་མགོ་གཡུང་བསླང༌། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མ་རྟོགས་པ་རྣམས་ལ་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེས་དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དང༌།
― DTG116_Page_0344 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པར་བསྒོམ་པ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་བསྒོམས་ན། དེར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུས་ཏེ། དེར་ཡང་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པའི་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་བགྱི་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་གང་མཆིས་པ་དེར་དཔུང་གི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་མཆིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་གང་དུ་མཆིས་པ་དེར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུས་ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་སེམས་དེའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བུ་སྙམ་པ་ལ། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བས་ན་མི་དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཅི་ལ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་ཡེ་ཤེས་སྣང་བའི་རྒྱན་ལས། སེམས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་སྟེ། གློ་བུར་གྱི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པས་ཉོན་མོངས་ཀྱང་རང་བཞིན་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། འཇམ་དཔལ་བྱང་ཆུབ་ནི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་རང་བཞིན་དེ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་ཏེ། ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ཅན་ནམ་མཁའ་ཀུན་འགྲོ་བ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་སྟེ། རབ་ཏུ་འོད་གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དོན་དམ་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཇི་ལྟར་བལྟ་སྙམ་པ་ལ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པས་ན་ཅི་ལ་ཡང་མི་ཆགས་པའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་སྟེ། སེམས་ཅན་མི་གནས་པར་འགྱུར་ཞིང་འཕོ་བས་ན་མི་རྟག་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་མི་ཆགས་པར་དེའི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཞི་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས། ཀྱེ་མ་འདུས་བྱས་རྣམས་མི་རྟག །སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན། །སྐྱེས་
― DTG116_Page_0345 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་འཇིག་པར་འགྱུར་བས་ན། །དེ་བས་མྱུར་དུ་ཞི་བ་བདེ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སེམས་དེའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་ན་ཅིར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། སེམས་རྟོགས་ན་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་གཞན་དུ་མི་བཙལ་བའི་འདུ་ཤེས་རབ་ཏུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གོང་དུ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའི་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ལས་སངས་རྒྱས་ཞེས་ཐ་སྙད་ཉེ་བར་བཏགས་ཀྱི། དེ་ལས་གཞན་དུ་སངས་རྒྱས་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡང་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ་ལས། གང་གིས་ང་ལ་གཟུགས་སུ་མཐོང༌། །གང་གིས་ངལ་སྒྲར་ཤེས་པ། །ལོག་པར་སྤོང་བར་ཤེས་པ་སྟེ། །སྐྱེ་བོ་དེ་ཡིས་ང་མི་མཐོང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཉིད་ལྟ། །འདྲེན་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ཆོས་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་མིན་པས། །དེ་དག་རྣམ་པར་ཤེས་མི་ནུས། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། །རྟོག་པ་སྤངས་པའི་སེམས་ཉིད་ནི། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་བཟློག་པ་སྟེ། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་ཕྱིར། །སེམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་ངས་འཆད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དོན་བསྡུས་པ་ལ་དགའ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་བཀའ་སྩལ་པ། ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་རྣམ་དག་པས། །དངོས་པོ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་རབ་ལྡན་པས། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ། །རང་བཞིན་མི་དམིགས་འོད་གསལ་བས། །མི་དམིགས་བ་ཡི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པས། །དངོས་པོ་ཅི་ལའང་མི་ཆགས་བསྒོམ། །སེམས་ནི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ། །སངས་རྒྱས་གཞན་དུ་མ་ཚོལ་ཅིག །ཅེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོད་དེ། མ་བྱང་བ་དངོས་པོར་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་གླེན་པ་གང་ཞིག་སྨིག་རྒྱུའི་ཆུ་ལ་ཁྲུས་བྱ་བ་དང༌། བཏུང་བར་འདོད་པ་བཞིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་ལྟར་མི་བལྟའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ལ་དཀར་གཤེགས་པ་ལས། སེམས་སླུ་བ་ཡི་སྨིག་རྒྱུ་ལ། །
― DTG116_Page_0346 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཇི་ལྟར་དཔྱིད་ཀ་གཡོ་བ་ནི། །རི་དགས་རྣམས་ནི་ཆུ་འཛིན་ཏེ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དོན་དམ་པར་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གདོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་མ་རྟོགས་པའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལ་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་གཞན་གཉིས་པ་སྙིང་རྗེ་བསྐྱེད་པ་ལྟར་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། །རྩྭ་དང་ཤིང་དང་གྱོ་མོ་ལས། །སྒྱུ་མ་རྣམ་པར་མཛེས་གྱུར་ཀྱང༌། །སྒྱུ་མ་དེ་ནི་མེད་པ་སྟེ། །ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་བསྒོམས་ན་དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་སྟེ། སྙིང་རྗེའི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་གསལ་བས་ནམ་མཁའ་ལྟར་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་ལས་ལོགས་ན་གྲུབ་པའི་དངོས་པོ་མེད་པ་བཞིན་དུ་བྱིས་པ་རྨོངས་པ་རྣམས་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་དང༌། རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ལ་འདོད་ཆགས་པ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཞེན་པའི་ཆགས་པ་མི་སྐྱེད་དོ། །དེ་ཡང་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། །རྣམ་པར་རྟོག་ལས་གུད་ན་ནི། །འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་མེད་ན། །རྨི་ལམ་མོ་གཤམ་བུ་བཞིན་དུ། །བྱིས་པ་ཕྱོགས་བསླད་འཛིན་པར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །སེམས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དྲི་མ་དག་པ་ཉིད་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་ཡི། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་མཚན་རྣམས་ཀྱིས། །སངས་རྒྱས་མཚན་ལྡན་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་དག་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་ཡིན་བསྟན། །དེས་ནི་སངས་རྒྱས་མི་བརྗོད་དོ། །སངས་རྒྱས་མཚན་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། །ལྟ་བའི་ཉེས་པ་རྣམ་སྤངས་པ། །སོ་སོ་རང་རིག་ལྟ་བ་རྟོགས། །ཉེས་པ་སོ་སོར་རྣམ་འཇོམས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་སངས་རྒྱས་དེས་འགྲོ་བའི་དོན་ཇི་ལྟར་མཛད་སྙམ་པ་ལ། དེ་ཡང་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། །ཉི་མ་ཟླ་བ་མེ་ཡི་འོད། །དེ་བཞིན་འབྱུང་བ་ནོར་བུ་རྣམས། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཤིན་ཏུ་འབྱུང༌། །དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་སངས་རྒྱས་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར།
― DTG116_Page_0347 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནམ་མཁའི་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་དགའ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ་ཞེས་པ་གོ་སླ་བསམ་བཤད་དོ། །ཤེས་རབ་དང་ལྡན་གང་དག་ཅིག །འཁོར་གྱི་རྒྱ་མཚོ་སྐད་ཅིག་གིས། །སྒྲོལ་བྱེད་མདོ་སྡེ་འདི་བཤད་པས། །འགྲོ་ཀུན་རང་སེམས་རྟོགས་པར་ཤོག །འཕགས་པ་འདའ་ཀ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མདོའི་རྣམ་པར་བཤད་པ། སློབ་དཔོན་པྲཛྙཱ་ས་མུ་དྲས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
འཕགས་པ་འདའ་ཀ་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོའི་འགྲེལ་པ།
ཞི་བ་ལྷ།
― DTG116_Page_0347 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱཪྻ་ཨ་ཏི་ཛྙཱ་ན་མ་ཧཱ་ཡཱ་ན་སཱུ་ཏྲ་བྲྀཏྟི། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་འདའ་ཀ་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོའི་འགྲེལ་པ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རང་གཞན་དོན་གྲུབ་དྲི་མེད་བློ་ལྡན་པ། །སྐུ་གཉིས་ལྡན་པའི་འདྲེན་པ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། །ཆོས་ཉིད་དོན་གསལ་འདའ་ཀ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི། །དོན་གསལ་ཕྱིར་ནི་འབད་པ་ཆེན་པོ་བྱ། །འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཉན་ཐོས་པ་ཁ་ཅིག་གིས་ལོག་པར་རྟོག་པ་བསལ་བའི་ཆེད་དུ་ཚིག་གི་ཆ་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པར་བཤད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོག་མིན་ལྷའི་རྒྱལ་པོའི་ཁང་བཟངས་ན་བཞུགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པས་སོ། །ལྡན་པ་ནི་ཡོན་ཏན་དྲུག་དང་ལྡན་པས་སོ། །འདས་པ་ནི་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཉིས་ཀ་ལ་མི་གནས་པ་སྟེ། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལས་ཀྱང༌། ཚུ་རོལ་ཕ་རོལ་མཐའ་ལ་མིན། །དེ་དག་བར་ན་མི་གནས་ཤིང༌། །དུས་རྣམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཤེས་པས། །ཞེས་བཤད། ཡང༌། འཁོར་བ་དང་ནི་མྱ་ངན་འདས། །འདི་གཉིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ། །མྱ་ངན་འདས་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །ཁ་ཅིག་ནི། མ་རིག་གཉིད་ལས་སངས་ཕྱིར་དང༌། །བློ་རྒྱས་ཕྱིར་ན་སངས་རྒྱས་ཞེས་པ་དང་ཡང་
― DTG116_Page_0348 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚུངས་སོ། །ཡང་ན་བཅོམ་པ་ནི་བདུད་ལ་སོགས་པ་བཞི་བཅོམ་པའམ། ལྡན་པ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས་སོ། །དེས་སྟོན་པ་བཤད་ནས་གནས་ནི་འོག་མིན་ཅེས་པས་ཏེ། འོག་མིན་གྱི་གནས་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་ཞིང་ཁམས་དེ་ལས་ལྷའི་རྒྱལ་པོ་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་ལྷ་བཞུགས་པས་ན་དེའི་ཁང་བཟངས་སོ། །བཞུགས་པའི་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་སོ། །ཡང་ན་མཉམ་པར་གཞག་པས་ཞེས་འཆད་དོ། །ཆོས་སྟོན་པ་དང་རྣམ་པར་དཀར་བའི་ཆོས་གཞན་སྟོན་པ་ལ་ཞུ་བ་པོ་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནམ་མཁའི་སྙིང་པོས་སོ། །དེ་ལ་སྟོན་པ་དག་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང་ལྡན་པས་གནས་འོག་མིན་དུ་ཞུ་བ་པོ་དག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཞུས་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཟུང་འཇུག་ལ་སོགས་པ་སྔགས་ཀྱི་དོན་དུ་འགྲེལ་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཞུས་པའི་ཚིག་ནི་བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནམ་འཆི་ཀ་མའི་སེམས་ཇི་ལྟར་བལྟ་བར་བགྱི་ཞེས་གསོལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སོགས་པ་ཧ་ཅང་སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ནི། །བྱང་ཆུབ་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དེ། །རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བཤད་པ་ནས། གཏོང་བ་ཆེ་དང་བློ་ཆེ་བ་དང་མཐུ་ཆེ་དང༌། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་ཆེན་མཆོག་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། །གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་ཤིང་བདུད་ཀྱི་སྒྱུ་འདུལ་བ། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་སེམས་དཔའ་ཆེ་ཞེས་རབ་ཏུ་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ས་ཆེན་པོའི་དོན་ཡང་དེ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་དཔའ་བས་སོ་ཞེས་ཀྱང་བཤད། འཕགས་པ་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལས་རིང་དུ་གྱུར་བས་འཕགས་པ་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་རྩིབས་བཅོམ་པས་སོ། །དེས་ན་ཨརྷཏ་ཀྱི་སྒྲ་ལས་བཤད་དོ། །མིང་གིས་མཚོན་ནས་ནམ་མཁའི་སྙིང་པོས་ཆོས་རྟགས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་བཞི་ཡིས་རྒྱས་ཐེབས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ནམ་འཆི་བ་སྟེ། མི་རྟག་པར་གྱུར་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སུ་འཁོར་བའི་སེམས་ཅན་དེ་མི་རྟག་པ་སྟེ། སྲོག་འཇོམས་པ་འཆི་ཀ་མ་རྒྱལ་པོ་ལ་གདམས་པའི་མདོ་ལ་སོགས་པ་ལས་འབྱུང་བའི་དུས་སུ་སེམས་ཇི་ལྟར་བལྟ་བར་བྱ་
― DTG116_Page_0349 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ནམ་མཁའི་སྙིང་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ང་ལ་ཞུས་པ་དེ་ལེགས་ཏེ་ཡིད་དང་བའི་སྒོ་ནས་ཉོན་ཅིག །ངས་ལེགས་པར་བཤད་པར་བྱ་ཡི་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། ཐོག་མ་ནས་རང་གི་སེམས་མ་རྟོགས་པས་འཁོར་བར་འཁྱམ་པས་ན་དེ་ལ་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་རྣམས་དང་བྲལ་བ་མི་སྲིད་དོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་ལས་མ་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་དང་འབྲལ་བར་འདོད་པས་འདའ་ཀའི་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་དེ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དུས་ལས་མཚོན་ནས་ནམ་འཆི་ཀ་མའི་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང༌། བྱ་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལ། །བརྟུན་པས་འགྲུབ་པས་སྐྱེས་བུ་དང༌། །མགོ་ལ་མེ་ཤོར་ཇི་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པས་རབ་ཏུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་གང་བསྒོམ་པའི་དངོས་པོ་དང་བཅས་པས་བསྟན་ནས། དེ་ནི་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པ་འཆད་པར་འདོད་ནས་དྲི་བས་འདའ་ཀ་མའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། དེ་ལ་ཞེས་ཡུལ་དུ་བྱས་ཏེ་ཡེ་ཤེས་བསྒོམ་པ་དེའོ། །ཇི་ལྟར་བསྒོམ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པས་ན་དངོས་པོ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་རབ་ཏུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ནི་གྲངས་དང་དངོས་པོའི་ཐམས་ཅད་དེ་མ་ལུས་པའོ། །ཆོས་ནི་མཚན་ཉིད་འཛིན་ཕྱིར་ཆོས་ཞེས་བྱ་ཞེས་གསུངས་པས་ཁྱབ་པར་བྱ་བའི་ཁྱབ་བྱ་ལ་མ་ཁྱབ་བ་མེད་པས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་ནམ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དཀོན་བརྩེགས་ལས། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དག་པ་སྟེ། །ཉེས་སྐྱོན་ལ་སོགས་དམིགས་པ་མེད། །དེ་བས་རང་བཞིན་ངོ་བོ་ལ། །དངོས་སོགས་འཛིན་པ་ག་ལ་སྲིད། །ཅེས་གསུངས་པས་ན་རང་དང་སྤྱིའི་ཆོས་དེ་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པས་དོན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་གསལ་སྣང་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་འདས་པར་བཤད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ན། ནམ་མཁའ་མཐོང་ཞེས་སེམས་ཅན་ཚིག་ཏུ་རབ་བརྗོད་པ། །ནམ་མཁའ་ཇི་ལྟར་མཐོང་སྟེ་དོན་འདི་བརྟག་པར་བགྱི། །དེ་ལྟར་ཆོས་མཐོང་བ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན། །ཅེས་དཔེ་
― DTG116_Page_0350 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་སྦྱར་བ་ཡང་ཡང་བཤད་དོ། །དེས་དངོས་པོ་དོན་དམ་མཚན་ཉིད་ལ་གནས་པ་བཤད་ནས་གང་ཟག་ལ་ལྟོས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་རྒྱ་ཆད་མེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ལ་རྒྱུ་འབྲས་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་སུ་འདུས་པས་ན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་འདུ་ཤེས་རབ་ཏུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གང་ཟག་ཤེས་རབ་ཤས་ཆུང་བ་བློ་ཐ་མ་ལ་བསླབ་པ་རྣམས་ལ་ལྟོས་ནས་སྣང་བ་འདི་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་གཞན་ལས་མི་གནོད་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བར་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་ཀྱང་ཁས་ལེན་པར་སྣང་ན་དེ་ལས་འདི་རབ་ཏུ་མི་གནས་པ་དོན་གསལ་སྟོང་པར་གནས་པས་ན། སྟོང་པ་ཁོ་ན་ཡང་མིན་ཏེ། སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེའི་སྙིང་བོ་ཅན། །ཞེས་བཤད། ཐེག་པ་གོང་མ་རྣམས་མི་གནོད་པ་ཙམ་ཡོད་པས་མིན་ཏེ། ཕན་འདོགས་དང་བཅས་པས་གནས་པས་ཐེག་པ་རིན་ཆེན་གསལ་ལས་ཀྱང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་རབ་གནས་པ། །སྟོང་ཉིད་ལ་སོགས་ཐག་མི་རིང༌། །ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཟུང་འབྲེལ་ན། །སྤྱོད་ཚུལ་གང་ལྟར་གནས་ཀྱང་སྟེ། །ཁོ་ན་ཉིད་ལ་འགྱུར་བ་མེད། །ཅེས་གསུངས་པ་དང༌། དབུ་མ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལས། སྙིང་རྗེའི་ཡུལ་དུ་སེམས་ཅན་ཏེ། །དེ་རྒུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལས་བྱུང༌། །ཞེས་པས་ན་འགལ་བ་མེད་པ་དང༌། །བསླབ་བཏུས་ལས་ཀྱང༌། བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་བློ་བརྟན་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པས་ན་གང་མཐའ་གཉིས་སུ་མི་ལྟུང་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱང་མཐའ་གཉིས་ལས་མ་ལོས་པས་འཇུག་པར་བྱ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཚིག་དོན་ནི་རྟོགས་སླ་བས་ཧ་ཅང་མ་སྤྲོས་སོ། །དེས་ཆད་ལྟ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བཀག་ནས། ད་ནི་དངོས་ཀྱི་དོན་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རིགས་དོན་ལ་བསྒོམ་པ་འཆད་པ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བས་ན་མི་དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་རང་ལ་སྣང་བའི་ཆོས་འདི་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བས་སྒྲིབ་བྱེད་མེད་དེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་
― DTG116_Page_0351 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་འོད་གསལ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཁྱེད་ཀྱི་དཔེ་ལ་གནོད་པ་ཡོད་དེ། ནམ་མཁའ་དག་པ་ལ་ཉི་མ་སྣང་བ་ལ་འོད་ཟེར་གསལ་ཀྱང་སྤྲིན་ལ་སོགས་པས་སྒྲིབ་གཡོགས་ཡོད་ན་མི་གསལ་བ་བཞིན་དཔེ་མ་གྲུབ་སྟེ། གནོད་དོ་ཞེ་ན། དེས་མི་གནོད་དེ། ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ལ་ནི་ནམ་ཡང་སྒྲིབ་གཡོགས་ཡོད་པས་མི་གསལ་བ་དང་མེད་པས་གསལ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་སྟེ་སྤྱི་སེམས་ཅན་གྱི་སྣང་བ་ལ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་འོད་གསལ་བ་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་དང༌། མི་གསལ་བ་སྒྲིབ་བཅས་མེད་པས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་སྣང་བ་ལ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་གསལ་བ་མེད་ལ། སྒྲིབ་པས་མི་གསལ་བ་མེད་པར། ཡང་དབུ་མ་རིགས་པ་བརྟག་པ་ལས། ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་གནས་པ་ལ། །དུས་དང་ཆེ་ཆུང་གསལ་མི་གསལ། །འབྱེད་པར་གྱུར་པའི་གང་ཟག་དེ། ང་ཡི་འཁོར་དུ་ཇི་སྟེ་རིགས། །དེ་བས་འོད་གསལ་སྟོང་བ་ཡིན། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པ་མེད་པ་སྣང་ཙམ་ཉིད་ན་སྟོང་པས་ན་ཡུལ་མི་དམིགས་ཏེ་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་མི་དམིགས་པས་ན་དམིགས་བྱ་དམིགས་བྱེད་གཉི་ག་ལ། གྲུབ་པ་གནས་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་རབ་ཏུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་སྐབས་ཀྱི་ཚིག་གི་བསྒོམ་པའི་དངོས་པོ་དེས་འཆི་ཀ་མའི་ཚེ་ཞེས་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །འོ་ན་གལ་ཏེ་འཆི་ཁ་ཁོ་ན་བསྒོམ་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། །དེའི་རྒོལ་བ་ལ་སྐབས་མེད་དེ། འཆི་ཁ་ཞེས་པ་ནི་དངོས་པོ་དད་དུས་ལ་ངེས་པར་གཟུང་བ་མེད་དེ། དབུ་མ་སྒྲུབ་པ་ཆེན་པོ་ལས། །མི་རྟག་འགྱུར་ལ་གནས་དང་དུས། །གང་འདི་ཡོད་པར་ངས་མ་མཐོང༌། །དེ་བས་སྐྱེས་པ་ཁོ་ན་ནས། །འཆི་བདག་ཁ་ན་གནས་པ་ཡིན། །ཞེས་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་གསུངས་པ་དང༌། ནམ་ཞིག་སངས་རྒྱས་མ་གཏོགས་པར། །མི་རྟག་ལ་སོགས་གནས་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་དང༌། ཡང་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་རང་ལ་འཆི་བའི་དུས་ངེས་པ་མེད་པས་ཐར་པའི་དོན་དུ་འབད་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་
― DTG116_Page_0352 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པས་ན་འཆི་ཁ་མ་ཞེས་རྒྱལ་པོ་ལ་གདམས་པའི་མདོ་སོགས་ནི་དཔེ་ཙམ་ཡིན་ཏེ་སྐྱེས་ནས་འཆི་ཁ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འཆད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་རྒོལ་བ་ལ་འདོད་པས་སྒྲུབ་པ་ཡང་སྣང་སྟེ། བསྒོམ་པ་ལ་འཆི་ཁར་བསྒོམ་ལ་ཡང་རྟོག་པ་མེད་ཅེས་འཆད་དོ། །འདི་ནི་ངན་ཏེ་འཆི་ཁའི་གནས་སྐབས་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པས་གཟིར་བས་སྐབས་སུ་སེམས་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་མི་སྐྱེ་བ་མེད། ཐེག་པ་ཆེ་ལ་ཞུགས་པ་སྟེ། །ཇི་སྲིད་གསོན་པར་ལས་གྲུབ་ནས། །འཆི་བའི་དུས་སུ་དགའ་བས་འགྲོ། །ཞེས་གསུངས་པས་ན་འཆི་ཁ་མ་ནི་སྐྱེས་ཙམ་ཉིད་ན་འཆི་ཁ་མར་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་པ་བཟང་ངོ༌། །རང་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་འམ། གནས་པའི་དོན་བཤད་ནས་རེ་ཞིག་ཕྱི་ནང་གི་ཉེ་དུ་དང་ནོར་རྫས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཆགས་པར་མི་རིགས་པར་སྟོན་པ་ནི། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པས་ན་ཅི་ལ་ཡང་མི་ཆགས་པའི་འདུ་ཤེས་རབ་ཏུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་དངོས་པོ་ནི་ཕྱིར་བརྟེན་པར་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་དང༌། ནང་གཡོ་བར་སྣང་བ་སྣོད་བཅུད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་རྟག་སྟེ། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ། །ཞེས་པ་དང༌། དངོས་པོ་ལ་སོགས་རྟག་པར་ངས་མ་མཐོང༌། །དེ་བས་ཆགས་པའི་བློ་མ་འཇུག །ཅེས་པ་དང༌། སྐབས་དང་སྦྱར་ན་དབུ་མ་རིགས་པ་བརྟག་པ་ལས། གང་ལ་ཆགས་པ་དེ་ཉིད་སྤངས། དེས་ནི་འཆིང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། །ཁྱད་པར་བུ་དང་བུ་མོ་སོགས། །སྤང་བའི་ཡུལ་དུ་བྱ་བར་རིགས། །ཞེས་བཤད་པས་ན། གནས་སྐབས་བརྗེ་བས་ན་དེ་ལ་ཆགས་པའི་གནས་མེད་པས་ནམ་ཡང་ཆགས་པར་མི་བྱ་སྟེ། དེའི་གནས་སྐབས་ནི་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་གནས་པས་བྱ་བ་མེད་དེ། དེས་ན་ཆགས་པ་མེད་དེ། ནང་སེམས་ཅན་དང༌། ཕྱི་ཡོ་བྱད་ལ་ཡང་ཆགས་པ་མེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་བློ་རབ་འབྲིང་གི་བྱེ་བྲག་གིས་གཞན་ལ་བཏང་བ་མི་དམིགས་པས་ཟིན་པའི་མ་ཆགས་པ་དང༌། དངོས་པོ་ལ་མ་ཆགས་ཀྱང་དེའི་འདོད་པའི་ཡུལ་ལ་ཆགས་པ་དང་མ་ཆགས་པ་འདྲ་ཡང་དམིགས་མེད་གྱི་རྒྱས་མ་ཐེབས་པས་མ་བྲལ་བའི་བློ་ཅན་གྱིས་རིམ་བ་བཞིན་བློ་ལ་སྣང་
― DTG116_Page_0353 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་མཁས་པས་བཤད་པས་ན་འདིར་ནི་དངོས་པོ་ཡུལ་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ལ་མི་དམིགས་པས་ཤེས་རབ་དང་མ་བྲལ་བར་གནས་པས་མ་ཆགས་པའི་གཙོ་བོ་འམ་མཆོག་དེ་ཡིན་པས་ན་སྐབས་དོན་ཡང་དེ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་བསྟན་བཅོས་རྣམ་གཉིས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ནི་བཏང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཆགས་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། ཆགས་པའི་ཡུལ་ལ་དངོས་མེད་པར། །དེ་ལ་ཆགས་པ་སྐྱེ་བ་དེ། །རིགས་སམ་གལ་ཏེ་རི་བོང་རྭ། །དེ་ལའང་ཆགས་པ་སྐྱེ་བར་རིགས། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པས་ན་ཆགས་པ་མེད་དེ་མི་རྟག་པར་གནས་པས་ཞེས་སྐབས་དོན་དང་ཡང་སྦྱར་རོ། །འདུ་ཤེས་ནི་དེ་ལ་ཐབས་ཀྱིས་གནས་པས་ན་བསྒོམ་པའམ་དེ་ལ་དངོས་པོ་དེ་གནས་པས་ན་དེའི་ཁྱབ་པ་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་དུ་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བརྟེན་པ་དང་རྟེན་དུ་རྒྱུ་ཚོགས་པས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་དེའི་ཕྱིར་འདིར་ཡང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་འབྱུང་ངམ་སྙམ་ན་རེ་ཞིག་དམ་པའི་དོན་ལ་དེ་མི་སྣང་སྟེ། སེམས་རྟོགས་ན་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པས་ན་སངས་རྒྱས་གཞན་མི་བཙལ་བའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེའི་དངོས་པོ་ནི་ཉན་ཐོས་པ་དང༌། སེམས་ཙམ་པ་དང༌། དབུ་མ་པ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་དང་བསྟུན་ན་ཡང་སེམས་ཙམ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པ་ཁ་ཅིག་ནི་ཡོད་པར་མངོན་པས་ན་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་རྟོགས་ན་ཞེས་པ་ནི་དོན་ནི་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཡེ་ཤེས་མ་སེམས་དེ་གང་ཡང་མེད་པས་ན་སེམས་རྟོགས་ན་ཞེས་བཤད་པས་བགེགས་པའི་ནའམ། ཡང་ན་སེམས་རྟོགས་ན་ཞེས་པ་ཡེ་ཤེས་ལ་སྣང་བའི་སེམས་རྟོགས་ན་དེ་ཁོ་ན་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པས་ན་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའོ་ཞེས་འཆད་པས་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པར་གནས་པ་མེད་དོ། །དེས་ན་མདོ་སྡེ་ལས་ཀྱང༌། སེམས་ཉིད་ཡེ་ནས་མེད་པ་ལ། །དེ་ལ་རྟོགས་པའི་བློ་མི་འཇུག །མ་ཞུགས་པ་དེ་དེ་ཤེས་ཡིན། །དེ་ཤེས་ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ཡང་སྔ་མའི་ཁོངས་སུ་འགྲོའོ། །དཀོན་བརྩེགས་ལས་ཀྱང༌། འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་ཡོངས་སུ་བཙལ་ནས་མི་རྙེད་དོ། །གང་མི་རྙེད་པ་དེ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་པའོ། །གང་མི་དམིགས་པ་དེ་འདས་པ་འམ། ད་ལྟར་རམ།
― DTG116_Page_0354 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་འོངས་པ་མ་ཡིན་པས་ན། །ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །ཡང་སེམས་གང་གིས་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པ་དེ་ཡང་སྟོང་པ། ཡོངས་སུ་རྟོགས་པ་དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས་ན་དངོས་པོ་རྟོགས་རྒྱུ་མེད་པ་ཞེས་བཤད། དེ་རྟོགས་པ་དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་གཞན་ནས་བཙལ་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ། བཙལ་བྱ་ཡིན་ན་སེམས་ཅན་ཐ་དད་པའི་སྐྱོན་ཡང་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གཞན་བཙལ་བྱ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་རྟོགས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། འདི་ཙམ་སྣང་བ་ལོག་པ་ལ། །ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་སྒྲ་ཙམ་ཞིག །གཞན་དུ་བཙལ་ལ་མ་དངོས་འཛིན་མིན། །སྒྲ་ལ་བཙལ་བར་བྱ་མིན་ཏེ། །རྟོགས་པ་དེ་ཉིད་རང་ལ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པར་རྟོགས་པ་གོམས་པས་གནས་པས་མ་རྟོགས་པ་དེ་ལ་ཐ་དད་པར་རྟོགས་པ་ནི་མཐའ་གཉིས་མ་སྤངས་པའི་གང་ཟག་ཏུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཚིག་གི་གོ་ཆ་དང་པོས་ནི་དོན་སྣང་བའི་རང་བཞིན་ལ། གཉིས་པས་ནི་ཀུན་རྫོབ་དང་བསྟུན་ནོ། །དེའི་འོག་མས་ནི་སྟོང་པ་དང་བསྟུན་ལ། དེའི་འོག་མས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བསྟུན་ནོ། །དེའི་འོག་མས་ནི་མཐར་ཐུག་ལ་གཟུང་འཛིན་ལ་མི་དམིགས་པས་ན་སངས་རྒྱས་པ་ལ་དུས་དང་སྔ་ཕྱི་དང༌། ཆེ་ཆུང་དང་བཟང་ངན་མེད་དེ། དཔེར་ན་མར་མེ་མཛད་དང་ད་ལྟར་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམ་ལ་བ་ལ་ཡང་ཁྱད་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་དོན་བཤད་པ་ཡིན་ཞེས་མཁས་པ་ཡན་ཆད་གསུངས་ལ། ཁོ་བོས་ཀྱང་དེ་ལ་སེམས་པ་ཕྲ་བ་སྐྱེས་པ་འདི་བརྗོད་པས་ཁ་ཅིག་སྐྲག་པ་དང་དངང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་ལ་འདི་ནི་བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གསང་བའི་ལེའུ་དང་པོ་ལས། གང་ལ་ཆོས་ཉིད་གནས་པ་དེ། །ལེགས་པར་རྟོགས་དང་དེ་ལ་མོས། །དེ་ལ་ཅུང་ཞིག་སྦྱིན་པར་བྱ། །དེ་ལས་བཟློག་ལ་དེ་མི་སྦྱིན། །ཞེས་གསུངས་པས་དེ་ནི་དམ་པའི་དོན་ལ་གནས་པའོ་ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་དེ་དག་གི་བསྡུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་གཞན་དུ་མ་ཚོལ་གྱི་བར་གྱིས་དོན་བསྡུས་ནས་ནམ་མཁའི་སྙིང་པོ་ལ་ཡིད་གཟུང་བའི་ཕྱིར་དུ་བསྐྱར་བའམ། བསྟན་པའི་ཚུལ་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། །
― DTG116_Page_0355 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ནི་བསྡུས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་དོན་ལ་ཁྱད་པར་མེད་དེ་ཞེས་འཆད་པས་ན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དང་འཁོར་རྣམས་དགའ་བ་སྐྱེས་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས་ཞེས་པའོ། །འཁོར་དགའ་བ་སྐྱེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནམ་མཁའི་སྙིང་པོ་དང༌། དེ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་ལྷ་མ་སྲིན་སྡེ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཡི་རང་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་ཡི་རང་བར་གྱུར་ནས་བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པ་མཛད་དོ་ཞེས་འཆད་དོ། །བདག་འདྲ་སྡེབ་སྦྱོར་གསལ་ལྡན་མ་ཡིན་ཀྱང༌། །དོན་ལ་མོས་པའི་གང་ཟག་རང་བས་དམན་པ་དང༌། །ཆོས་ཉིད་མཐོང་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ཅི་ཡོད་ཀྱི། །དོན་དུ་བདག་གིས་བྱས་པ་ཡིན། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་དེས། །བདག་དང་མཐའ་ཡས་མ་རིག་པ། །མི་མཐུན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཇོམས་ཤོག །དོན་ལ་མོས་པའི་མཐའ་གཉིས་མེད་པར་ཤོག །འཕགས་པ་འདའ་ཀ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མདོའི་དོན་གསལ་པ་ཞེས་བྱ་བ། སློབ་དཔོན་ཞི་བ་ལྷས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་དྷརྨ་རཱ་ཛ་དང༌། བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྒྱུར་བའོ།།
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལྟུང་བ་བཤགས་པའི་འགྲེལ་པ།
ཀླུ་སྒྲུབ།
― DTG116_Page_0355 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བོ་དྷི་པཏྟི་རེ་ཤ་ན་བྲྀཏྟི། བོད་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལྟུང་བ་བཤགས་པའི་འགྲེལ་བ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བདེ་གཤེགས་གང་ཞིག་མི་རྟོག་ཐུགས་ཆུད་རྟོག་མེད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་འགྲོ་དོན་མཛད་པའི་གཽ་ཏམ་ཕྱག་འཚལ་ནས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྟུང་བ་དག་བྱེད་བྱང་ཆུབ་ལྟུང་བཤགས་ནི། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཕན་ཕྱིར་ལུང་དང་མན་ངག་གིས་བཤད་བྱ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐུ་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་དམ་པའི་ཆོས་མང་པོ་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ནི་ལུང་གི་ཆོས་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སུ་འདུས་ཏེ། དེའི་ནང་ནས་མདོའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བར་འདིར་འགྱུར་ལ། བཅུ་གཉིས་པོ་ཡང་བསྡུས་པས་སྡེ་སྣོད་གསུམ་སྟེ། དེ་ལས་
― DTG116_Page_0356 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ནི་མདོ་སྡེ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་འགྱུར་ལ། གཙོར་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་འདུལ་བ་ཡིན་ཏེ། གཞི་དང་ཡན་ལག་གཉིས་ཀ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྔོན་བྱུང་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྟད་མོ་ཅན་ལ་སོགས་པ་ལས་དང་པོ་པ་སོ་ལྔས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་བསོད་སྙོམས་ལ་བྱོན་པས་ཆང་འཚོང་མའི་བུ་འོག་ཏུ་ཤི་བའི་ལྟུང་བ་བཤགས་པའི་དོན་དུ་འཕགས་པ་ཉེ་བ་འཁོར་ལ་བསྐུར་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའོ། །རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་གྱི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་བྲམ་ཟེ་ཁམས་པ་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བས་ཉ་པ་སོ་ལྔ་ལ་ལམ་ལོག་པ་བསྟན་པས་ཉ་མགོ་བོ་སོ་ལྔ་བར་གྱུར་པའི་དོན་དུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལ་ལ་ནས་བཤད་དེ། །དེ་ནི་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པའི་གཞུང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་བཤད་པ་ནི་དགོས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་དག་གང་ཞེ་ན། དགོས་པའི་དོན་ལ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། བརྗོད་བྱ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྟུང་བ་དང་དེ་འདག་པའི་ཐབས་སོ། །རྗོད་བྱེད་ནི་གཞུང་དེ་དག་གོ །དགོས་པ་ནི་ལྟུང་བ་དེ་དག་པར་བྱེད་པའོ། །དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པ་ནི། དེས་སངས་རྒྱས་ཉིད་འཐོབ་པའོ། །འབྲེལ་པ་ནི་ཐབས་དང་ཐབས་ལས་བྱུང་བ་སྟེ་ཤུགས་ཀྱིས་བསྟན་པའོ། །བསྡུས་པའི་དོན་ནི་ཕུང་པོ་གསུམ་མམ། བདུན་དག་པའམ། ཡང་ན་སྟོབས་བཞི་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཞར་ལ་བརྒལ་ལན་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །མན་ངག་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། མཚམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པ་ཆེན་པོས་ནི། བར་མ་ཆད་པར་ཤིན་ཏུ་འགྱོད་པས་སྟོབས་བཞི་པོ་འདིས་ཟླ་བ་འམ་ལོ་ལ་སོགས་པར་ཡན་ལག་ལྔས་ས་ལ་གཏུགས་ཤིང་བཤགས་པས་དག་པའི་མཚན་མ་འབྱུང་ཞིང་དག་པར་འགྱུར་རོ། །བར་པས་ནི་ཐུན་དྲུག་དུ་ཟླ་བ་གཅིག་ཏུའོ། །ཐ་མས་ནི་ཐུན་གསུམ་དུ་ཞག་བདུན་དུའོ། །ལྟུང་བ་བྱུང་གི་དོགས་པ་ལ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཡན་ལག་གཅིག་གིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མན་ངག་གི་དོན་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་འདི་ན་བདག་གིས་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་པོ་དང་ཐ་མ་མེད་པས་བཀའ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩགས་པ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པར་གླེང་གཞི་ལ་སོགས་པར་འདི་དག་ཐམས་ཅད་
― DTG116_Page_0357 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་དེའི་ནང་ནས་དུམ་བུར་བཏོན་པས་དེ་མེད་པ་ལ་འགལ་བ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །འོ་ན་ལྟུང་བའི་དངོས་གཞི་མེད་པར་བཤགས་པ་དེ་མི་ཤེས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདིའི་དང་པོ་དང་མཇུག་གོ །སངས་རྒྱས་སུམ་ཅུ་སོ་ལྔ་ཁོ་ནར་ངེས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་གདུལ་བྱ་སོ་ལྔའི་དོན་དང་སངས་རྒྱས་ཉེ་བ་ལ་དགོངས་པ་སྟེ། གཞན་མ་བྱོན་ཞིང་ཕྱག་མི་འཚལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་འོག་ནས་དེ་དག་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཕྱོགས་ཆད་པ་ནི་མེད་དེ། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྐུ་ཚེ་རིང་བ་དང་དེ་ལྟར་བཞུགས་པ་དོན་མཛད་པ་འདིའི་ཕྱོགས་བཅུ་ན་རྟེན་པ་སྟེ་ཕྱོགས་བཅུ་ཞེས་པའོ། །འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་དབང་པོར་མ་བཞག་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ལ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེད་ལ་བཞི་སྨོས་པ་ནི་དོན་གྱིས་ཤེས་པར་བྱས་ལ་བློས་དམིགས་པ་སྟེ། བསྣན་ན་ནི་བཀའ་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་ལ། ཚིག་བསྡུས་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོབས་བཞི་ཁོ་ནས་སྡིག་པ་འཆགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བཞི་བསྟན་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་དགྲའི་འགྱོད་པ་བསལ་བའི་མདོར་དེ་བཞི་ཤིན་ཏུ་བསྔགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཉིས་ལ་གདམས་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་འདི་ཅི་ཞེ་ན། འཕགས་པ་ཉེ་བ་འཁོར་གྱིས་ཞུས་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཉེ་བའི་གནས་ཉེ་གནས་ལ་འདུལ་བའི་བཀའ་སྡུད་པ་པོར་གཏད་པས་དགྲ་བཅོམ་པས་ཞུས་པས་སོ། །འདུལ་བ་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པའི་ལྟུང་བའི་གཞི་ལ་སོགས་པ་འདིས་གཏན་ལ་འབེབས་པའོ། །དེ་ནི་བྱེ་བྲག་པ་ཡིན་ལ། སྤྱི་ནི་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ཞེས་སྨོས་སོ། །འདི་ལ་ཕུང་པོ་གསུམ་པ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། ཕྱག་འཚལ་བའམ་བཤགས་པ་ལ་སོགས་པ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་སོགས་ཏེ། ཕུང་པོ་གསུམ་པ་ཆུང་དུ་ཡིན་ལ། ཆེན་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལྟུང་བ་བཤགས་པ་ཞེས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་སྟེ། དེ་ལ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་ལས་ཉམས་པས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལྟུང་བ་ཞེས་གསུམ་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་དང་པོ་བ་
― DTG116_Page_0358 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། མོས་པས་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་སྟེ། ས་དང་པོ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེའི་ལྟུང་བ་ནི་དེ་བྱུང་ན་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་ལྟུང་བ་དང༌། སྦོམ་པོ་དང༌། ཕམ་པ་དང༌། ཉེས་བྱས་དང༌། ཉེས་པ་མེད་པ་དང༌། ཕྲ་མོའི་རིམ་པ་མདོ་འདིའི་སྟོད་དང༌། གཞན་ལས་ཤེས་པར་བྱ་ལ། བཤགས་པའི་ཐབས་ནི་རྒྱས་པར། མདོ་འདིའི་མཇུག་ནས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ལྟུང་བ་དེའི་དག་བྱེད་འབའ་ཞིག་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་བྱུང་ན་བཤགས་པ་ནི་དག་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་གཉིས་ཏེ། དོན་དམ་གྱི་བཤགས་པ་ནི་འགྱོད་པ་བསལ་བའི་མདོ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་ཡིད་ལ་བྱ་བ་ནི་བཤགས་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། དྲང་པོར་འདུག་ལ་ཡང་དག་ལྟོས། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་ལྟ། །ཡང་དག་མཐོང་ན་རྣམ་བར་གྲོལ། །དེ་ནི་བཤགས་པ་ཆེན་པོ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བཤགས་པ་ནི་སྟོབས་བཞིས་འགྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་པས་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་བྱ་བ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་བློ་དང་ལྡན་པས་བཤགས་པ་ནི་ཆུང་ངུའོ། །དེ་ཡང་དང་པོར་འདི་ཞུས་པའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གི་དོན་དུ་འོད་ཟེར་གྱིས་འདི་ནས་ལྟོས་པའི་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་དང༌། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་སྤྱན་དྲངས་ཏེ། འདིར་ནམ་མཁའ་ལ་བཞུགས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་འགྱོད་པ་དང་བཅས་པས་མཆོད་ཅིང་སེམས་བསྐྱེད་ནས་སྐྱབས་སུ་སོང་སྟེ། ཕྱག་འཚལ་ནས་སྡིག་པ་བཤགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལན་ཅིག་བྱས་པས་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་དག་སྟེ་ས་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ནི་གནས་དབེན་པར་མཎྜལ་དང༌། མཆོད་པ་དང་འདི་རྣམས་ཀྱི་བྲིས་སྐུ་ལ་བརྟེན་ཏེ། བླ་མའི་མན་ངག་གིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་ལ་བཤགས་པས་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་དག་པར་འགྱུར་ལ། འབྲས་བུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིའི་ཚུལ་ལོ། །དེ་ལ་བཤགས་པའི་ཐབས་དངོས་ལ། དང་པོ་རྟེན་གྱི་སྒོ་ནས་སྡིག་པ་བཤགས་པ་ནི། བདག་མིང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ཞེས་
― DTG116_Page_0359 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་རྟེན་སངས་རྒྱས་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྣམ་པ་གཉིས་བསྐྱེད་པ་འདིར་ཤེས་པར་བྱས་ལ། དེ་ནས་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་གཉིས་པའོ། །དེ་ལ་བདག་མིང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྤྱིར་བཏང་ཡང་དམིགས་ཀྱིས་བདག་གི་ཐ་མལ་པའི་མིང་ཆེ་གེ་མོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་འཇིག་སྡེའི་ནང་ནས་འཇིགས་བྱེད་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་དུ་ན་བདག་ཏུ་མ་ཟད་དེ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་བདག་ལ་ཕན་འདོགས་པའོ། །ཕ་མ་ནི་ཕན་འདོགས་པའི་ཞིང་ངོ༌། །སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ཁྱབ་པའི་སེམས་ཅན་ཏེ་བདག་གིས་ཕན་གདགས་པའི་ཡུལ་ལོ། །དེ་དག་དང་བཅས་པར་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའོ། །གང་ལ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །གང་གིས་ཤེ་ན། ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཏེ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་ངོ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ནི་སྟོན་པ་དང་འབྲས་བུ་སྟེ། སྐུ་གསུམ་བདག་ཉིད་ཅན་ལ། བདག་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་དེ་ལ་བློ་གཏོང་པའོ། །འདིར་ཕྱག་འཚལ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཏེ་དེ་ལྟར་ངེས་པར་འགྲོའོ་ཞེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ནི་བསྟན་པ་དང་ལམ་མོ། །དེ་ཡང་ལུང་དང་རྟོགས་པ་དང་དོན་དམ་པ་སྟེ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་དོ། །དགེ་འདུན་ནི། སྒྲུབ་པ་པོ་དང་རྟེན་ཏེ་མི་ཕྱེད་པས་ན་དགེ་འདུན་ནོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཏེ་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྟེན་གྱི་སྟོབས་བསྟན་ནས། ད་ནི་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྡིག་པ་འཆགས་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་སྡིག་པའི་དངོས་པོ་བཤགས་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་སངས་རྒྱས་སུམ་ཅུ་སོ་ལྔ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བས་སྡིག་པ་དག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མ་འོངས་པས་ནི། སངས་རྒྱས་འདི་དག་བདག་གི་མདུན་དུ་པདྨ་དང་སེང་གེ་དང་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཟླ་བའི་གདན་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་འོད་དང་ལྡན་པ། སྐུ་མདོག་དང༌། ཞིང་དང༌། ཕྱོགས་དང༌། མཚམས་དང༌། ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཕྱག་
― DTG116_Page_0360 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་དང༌། རྡོ་རྗེའི་སྐྱིལ་ཀྲུང་ཅན་འཁོར་མང་པོ་དང་བཅས་པ་འོག་ནས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་དབུས་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཕྱོགས་བཅུར་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བཞུགས་པ་ལ་དམིགས་ཏེ། ལུས་མང་པོར་སྤྲུལ་ཅིང༌། ངག་སྒྲ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་མོས་པས་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་བྱའོ། །ཡང་ན་བློ་དམན་བས་ནི་ཐམས་ཅད་ཞལ་གཅིག་པ། ཕྱག་གཉིས་ཆོས་འཆད་པ་འམ། བསོད་སྙོམས་ལ་གཤེགས་པ་འམ། ས་གནོན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱག་རྒྱར་བསམས་ཏེ། དཀར་པོ་ལ་སོགས་པ་གང་ལྟར་མོས་པར་ཐམས་ཅད་མཉམ་པར་བསམས་ཏེ་ཕྱག་བྱའོ། །འདི་དག་ནི་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་གཙོ་བོ་ཡིན་ལ། དེ་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་ནི་བསྐལ་པ་མང་པོར་བཞུགས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་མི་མཇེད་ཀྱི་བདག་པོ་དབུས་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེའི་ཡོན་ཏན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྒྲའི་སྟོབས་ལས་དེ་བཞིན་ཉིད་གསུང་བ་དང༌། རྟོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གཤེགས་ཤིང་སླར་བྱོན་པ་སྟེ། འདིས་ནི་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་དགྲ་བསད་པའོ། །དེས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །ཡང་དག་པར་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྟེ། དེས་ནི་འཁོར་བ་དང་ཐེག་པ་དམན་པ་ལས་སོ། །རྫོགས་པ་ནི་ཚོགས་གཉིས་དང་བདག་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་སྐུ་གཉིས་སོ། །སངས་རྒྱས་ནི་སྤངས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་གཉིས་སོ། །དེ་གཉིས་ཀྱིས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་དང་ནུས་པ་དང་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ནི་ཤཱ་ནི་མ་ལུས་པའོ། །ཀྱ་ནི་རྟོག་པའོ། །མུ་ནེ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པར་བསྡོམས་པའོ། །ཐུབ་པ་ནི་ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་པོའི་རིགས་ཡིན་པས་དེ་དོན་ཡོད་ཅིང་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་གདུག་པ་ཐུབ་པ་སྟེ་ལས་སོ། །ཡོན་ཏན་ནི། ཤཱཀྱ་སྟེ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །དེའི་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་བསྡམས་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ནི་ཐུབ་པའོ། །དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ནི་དང་བའི་དད་པས་སྒོ་གསུམ་གྱིས་ཕྱག་བྱ་བའོ། །འདི་ཡང་དབུས་སུ་གདན་ལ། སེར་པོ་ཆོས་འཆད་པར་བསམ་
― DTG116_Page_0361 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོ། །སྔ་མ་ལྟར་ཁྱད་པར་ལྔ་དང༌། བཤད་པ་གསུམ་པོ་ནི་འོག་མ་ལ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ནི་དཔེ་དང་དོན་གྱིས་སྒྲའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཚང་བ་དང་གཉིས་དང་གཅིག་ལ་ཡང་བཤད་པར་བྱའོ། །སྟེང་ནམ་མཁའི་སྙིང་པོའི་ཞིང་ན་བཞུགས་པ་སྔོན་པོ་རྡོ་རྗེ་གཉིས་བསྣམས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོས་རབ་ཏུ་འཇོམས་པའོ། །དེ་ལ་རྡོ་རྗེ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །སྙིང་པོ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་ཏེ་ཡོན་ཏན་ནོ། །ལས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པའོ། །རིན་ཆེན་འོད་འཕྲོ་ནི་ཤར་ཕྱོགས་རིན་ཆེན་ཡོད་པའི་ཞིང་ན་དཀར་པོ་རྡོ་རྗེ་དང་ཉི་མ་བསྣམས་པ་བཞུགས་སོ། །དེ་ལ་རིན་ཆེན་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ལྟར་སྟོབས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བས་ན་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ནི་འོད་དེ་རང་བཞིན་གསལ་བས་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་མེད་པའོ། །འཕྲོ་བ་ནི་ལས་ཏེ་དེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མི་ཤེས་པ་འཇོམས་པར་བྱེད་པའོ། །ཤར་ལྷོ་ཀླུ་ཡིས་ཁྱབ་པའི་ཞིང་ན་ཀླུ་དབང་གི་རྒྱལ་པོ་སྟེ་སྔོན་པོ། ཀླུ་ཤིང་དང་སྤྲུལ་སྔོན་པོ་བསྣམས་པའོ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ནི་ཀླུ་སྟེ་བསིལ་བར་བྱེད་པ་དང་གདུག་པ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་དང་མཚན་མ་གསོད་པའོ། །དབང་པོ་ནི་ལས་ཏེ་དེས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའོ། །རྒྱལ་པོ་ནི་ཡོན་ཏན་ཏེ་རྒྱལ་པོ་ལྟར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་འབར་ཞིང་མཛེས་ལ་འཇིགས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །དཔའ་བོའི་སྡེ་ནི་ལྷོ་དཔའ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཞིང་ན་སེར་པོ། པོ་ཏི་དང་རལ་གྲི་བསྣམས་པ་བཞུགས་པའོ། །དེ་ལ་དཔའ་བོ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་འགྲན་ཟླ་མེད་ཅིང་མི་ཚུགས་པའོ།། ཡང་ན་དཔའ་བོ་ནི་ལས་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་འཁོར་བའི་གཡུལ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པའོ། །ཡོན་ཏན་ནི་སྡེ་སྟེ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་མང་པོ་མངའ་བའོ། །དཔལ་དགྱེས་ནི་ལྷོ་ནུབ་དགའ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཞིང་ན། དམར་སེར་ཉི་མ་དང་པདྨ་དམར་པོ་བསྣམས་པའོ། །དེ་ཡང་དཔལ་ནི་ཡེ་ཤེས་དང་ལས་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་ནི་དགྱེས་པ་སྟེ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་ལ་ཐུགས་བཞུགས་པའོ། །ནུབ་སྣང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཞིང་ན་དམར་པོ། རིན་པོ་ཆེ་དང་མེའི་དཀྱིལ་འཁོར་བསྣམས་པ་ནི་རིན་ཆེན་མེ་སྟེ། དེ་ལ་རིན་ཆེན་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་རྟོག་པ་མེད་པར་དོན་འབྱུང་བའོ། །ཡང་
― DTG116_Page_0362 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ཡོན་ཏན་ནི་རིན་ཆེན་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའོ། །མེ་ནི་ལས་ཏེ་ཡེ་ཤེས་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་ཅིང་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་སྲེག་པའོ། །རིན་ཆེན་ཟླ་འོད་ནི་ནུབ་བྱང་འོད་བཟང་པོའི་ཞིང་ན་དཀར་པོ། རིན་པོ་ཆེ་དང་ཟླ་བ་བསྣམས་པའོ། །དེ་ལ་རིན་ཆེན་ནི་སྔ་མ་ལྟར་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཟླ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་ཡེ་ཤེས་རྫོགས་ཤིང་གསལ་ལེ་ཤིན་ཏུ་བསིལ་བའོ། །འོད་ནི་ལས་ཏེ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་བསལ་ཏེ་དོན་གྱི་ཆོས་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཕྱོགས་རྔ་སྒྲའི་ཞིང་ན་མཐོང་བ་དོན་ཡོད་ལྗང་གུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གཉིས་བསྣམས་པའོ། །དེའི་ཡེ་ཤེས་ནི་མཐོང་བ་སྟེ་ཡེ་ཤེས་མ་བསྒྲིབས་པའོ། །ཡང་ན་མཐོང་བ་ནི་ཡོན་ཏན་ཏེ། ཤེས་རབ་དང་ཐུགས་རྗེས་སྤྱན་གྱིས་ཆོས་ཉིད་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གསལ་བའོ། །ལས་ནི་དོན་ཡོད་པ་སྟེ། འདིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་མ་ཐོབ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པའི་འབྲས་བུ་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡོད་པར་མཛད་པའོ། །རིན་ཆེན་ཟླ་བ་ནི། བྱང་ཤར་འོད་ཟེར་ཅན་གྱི་ཞིང་ན་དཀར་ལྗང༌། རིན་པོ་ཆེ་དང་ཟླ་བ་བསྣམས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ། །དེའི་ཡོན་ཏན་ནི་རིན་པོ་ཆེའོ། །ཟླ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་དང་ལས་ཏེ་སྔ་མ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདིའི་འོག་ན་ཐལ་བས་ཁྱབ་པའི་ཞིང་ན་དྲི་མ་མེད་པ་སྟེ་དུད་ཁ་འམ་ཐལ་པའི་མདོག་ཅན་མེ་ལོང་དྲི་མ་མེད་པ་བསྣམས་པ་བཞུགས་ཤིང་འཚོའོ། །དེ་ལ་དྲི་མ་མེད་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའོ། །ནུས་པ་ནི་གཞན་དྲི་མ་མེད་པར་བྱེད་པའོ། །སྟོབས་ལ་སོགས་པ་གློ་བུར་བའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བས་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་ལྟར་ཕྱག་འཚལ་བའོ། །དེ་དག་ནི་བཅུ་ཚན་དང་པོའོ།། །།ཡང་བཅུ་ཚན་གཉིས་པ་ནི། །དཔའ་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་དེའི་ཡང་སྟེང་གི་ཕྱོགས་ན་དཔལ་དང་ལྡན་པའི་ཞིང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔས་བྱིན་དཀར་པོ་ཤིང་དཔལ་འབྲས་ཀྱི་སྡོང་བུ་ལོ་མ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་བསྣམས་པ་བཞུགས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་ཡིན་ལ། འདིར་སྟེང་དུ་གདན་ལ་བཞུགས་པར་བསམས་ཏེ་བདག་གིས་ཕྱག་འཚལ་བ་བྱས་པས་སྡིག་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དཔའ་
― DTG116_Page_0363 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པས་སོ། །ཡང་ན་ཡོན་ཏན་ནི་དཔའ་བ་སྟེ། གཞན་ལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ཐོགས་བ་མེད་པར་མཛད་པའོ། །སྦྱིན་པ་ཞེས་པས་ལས་བསྟན་ཏེ། ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་བྱ་བ་འམ་དགོས་པ་སྦྱིན་པའོ། །དེ་ལ་སྒོ་གསུམ་དང་བས་ཕྱག་འཚལ་བར་བྱའོ། །ཤར་ཕྱོགས་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བའི་ཞིང་ན་དཔལ་ཆངས་པ་དམར་སེར་པདྨ་དང་ཉི་མ་བསྣམས་པའོ། །དེ་ལ་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཚངས་པའོ། །ཡང་ན་ཚངས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁོར་བ་ནས་དག་པར་བྱེད་པ་ནི་ཚངས་པ་སྟེ་ལས་སོ། །ཡང་ཚངས་པ་ནི་རང་ཉིད་དང་གཞན་དག་པར་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་མངའ་བས་ན་ཚངས་པ་སྟེ་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཚངས་པས་བྱིན་ནི་ཤར་ལྷོ་མྱ་ངན་མེད་པའི་ཞིང་ན་སེར་པོ་ཟླ་བ་དང་པདྨ་བསྣམས་བའོ། །དེ་ཡང་ཚངས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་དང་ཡོན་ཏན་ཏེ་སྔ་མ་དང་འདྲའོ། །དེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དག་པའི་བདེ་བ་སྦྱིན་པ་ནི་ལས་སོ། །ཆུ་ལྷ་ནི་ལྷོ་ཕྱོགས་དྲི་མ་མེད་པའི་ཞིང་ན་སྔོན་པོ་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ན་ཆོས་འཆད་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ཅན་ནོ། །དེ་ཡང་ཆུ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་ཤིན་ཏུ་དྲི་མ་མེད་ཅིང་དང་བའོ། །ཡང་ན་ལས་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་བརླན་པར་མཛད་པས་ན་ཆུའོ། །ལྷ་ནི་ཡོན་ཏན་ཏེ་མཐུ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ལྷོ་ནུབ་གསལ་བའི་ཞིང་ན་དཀར་པོ། ཆུ་ལྷའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་མེ་ལོང་བསྣམས་པ་ནི་ཆུ་ལྷའི་ལྷའོ། །དེ་ལ་ཆུ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ལས་ནི་ལྷ་སྟེ་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་མཛད་པའོ། །དེའི་ཡང་ལྷ་ནི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དཔལ་བཟང་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་བདེ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་ན་བཞུགས་བ་དམར་པོ་པདྨ་དང་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་བུ་བསྣམས་པ་ཡིན་ལ། དཔལ་ནི་ཡོན་ཏན་ཏེ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །བཟང་པོ་ནི་ཡེ་ཤེས་དང་ལས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཤིན་ཏུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དང༌། གཞན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་བཟང་པོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འདྲེན་པར་མཛད་པའོ། །ནུབ་བྱང་དྲི་བཟང་པོས་ཁྱབ་པའི་ཞིང་ན་སངས་རྒྱས་ཙནྡན་དཔལ་དམར་
― DTG116_Page_0364 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེར་ཙནྡན་གྱི་སྡོང་པོ་དང་དཔལ་འབྲས་བསྣམས་པ་བཞུགས་པའོ། །དེའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཙནྡན་ཏེ། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་གདུང་བ་བསིལ་ཞིང་དག་པའོ། །ཡང་ན་ཙནྡན་ནི་ཡོན་ཏན་ཏེ་སྟོབས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཆེན་པོས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པའོ། །དཔལ་ནི་ལས་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཟི་བརྗིད་མཐའ་ཡས་ནི་བྱང་ཕྱོགས་གཟི་བརྗིད་དང་ལྡན་པའི་ཞིང་ན་དམར་པོ་ཉི་མ་གཉིས་བསྣམས་པ་འཁོར་མང་པོ་དང་བཅས་པ་བཞུགས་སོ། །དེའི་ཡེ་ཤེས་ནི་གཟི་བརྗིད་དེ་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཞན་གསལ་བར་མཛད་ཅིང་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ནུས་པ་ཅན་ནོ། །མཐའ་ཡས་ནི་ལས་དད་ཡོན་ཏན་ཏེ་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་པའི་དོན་མཛད་པ་དང༌། གཟུགས་ཅན་དང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པའོ། །བྱང་ཤར་དོན་ཡོད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཞིང་ན་འོད་དཔལ་དཀར་པོ། འོད་དཀར་པོའི་དཀྱིལ་འཁོར་བསྣམས་པ་བཞུགས་ཤིང་འཚོ་སྐྱོང་བའོ།། དེ་ལ་འོད་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཉི་མ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་དེས་ནི་རང་དང་གཞན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་མུན་པ་སེལ་བའོ། །དཔལ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ལས་ཏེ་སྔ་མ་ལྟར་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །མྱ་ངན་མེད་པའི་དཔལ་ནི་འོག་གི་ཕྱོགས་སྒྲིབས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཞིང་ན་སྐུ་མདོག་སྔོ་སྐྱ་ཤིང་མྱ་ངན་མེད་པ་བསྣམས་པ་བཞུགས་ཏེ། དེ་ཡང་མྱ་ངན་མེད་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་འཁོར་བ་ལས་འདས་ཤིང་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའོ། །ཡང་ན་ལས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མྱ་ངན་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་དང་འཁོར་བ་བྲལ་བར་མཛད་པས་ན་དེ་དག་མེད་པའོ། །དཔའ་ནི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་ལྟར་སྒོ་གསུམ་དང་བས་ཕྱག་འཚལ་བར་བྱའོ། །དེ་དག་ནི་བཅུ་ཚན་གཉིས་པའོ།། །།ཡང་བཅུ་ཚན་གསུམ་པ་ནི། དེའི་ཡང་སྟེང་གི་ཕྱོགས་ན་སྲེད་པ་དང་བྲལ་པའི་ཞིང་ན་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་སྔོན་པོ། །རི་རབ་དང་པདྨའི་ཕྱག་རྒྱ་ཅན་འཁོར་ལ་ཆོས་འཆད་ཅིང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་འཚོ་སྐྱོང་ངོ༌། །དེ་ཡང་སྲེད་མེད་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའོ། །ལས་ནི་སྲེད་པ་མེད་པ་སྟེ་སེམས་ཅན་འཁོར་བ་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བར་མཛད་པའོ། །དེའི་བུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཏེ་དེ་ལས་སྐྱེས་ཤིང་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས་ན་བུ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཤར་ཕྱོགས་མེ་ཏོག་ཆེར་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཞིང་ན་
― DTG116_Page_0365 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེར་པོ་མེ་ཏོག་སེར་པོ་དང་ཤིང་ཐོག་དཔལ་འབྲས་བསྣམས་པའི་སངས་རྒྱས་མེ་ཏོག་དཔལ་བཞུགས་ཏེ་དེའི་ཡོན་ཏན་ནི་མཚན་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་ཤིང་མཛེས་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་མེ་ཏོག་ལྟར་རྒྱས་པའོ། །དཔལ་ནི་ལས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པར་བྱེད་པའོ། །ཤར་ལྷོ་ཚངས་བས་ཁྱབ་པའི་ཞིང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚངས་པའི་འོད་ཟེར་རྣམ་པར་རོལ་བས་མངོན་བར་མཁྱེན་པ་དཀར་པོ་པདྨ་དང་འོད་ཕུད་བསྣམས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་ཏེ་འདིར་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པའང་སྔ་མ་ལྟར་བ་ལྟའོ། །བར་འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཉིས་བསྟན་པ་ནི་གང་འོག་ལའང་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཆངས་པ་སྟེ་ཡེ་ཤེས་སོ། །འོད་ཟེར་ནི་ནུས་པ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་གསལ་ཞིང་ནུས་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའོ། །རྣམ་པར་རོལ་བ་ནི་ལས་ཏེ། རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའོ། །ཐུགས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དོན་བྱའི་ཐབས་ལ་སོགས་པ་གསལ་བར་རྟོགས་པ་ནི་མངོན་པར་མཁྱེན་པའོ། །ལྷོ་ཕྱོགས་པདྨ་དང་ལྡན་བའི་ཞིང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པདྨའི་འོད་ཟེར་རྣམ་པར་རོལ་པ་མངོན་པར་མཁྱེན་པ་དམར་པོ་པདྨ་དང་ཉི་མའི་ཕྱག་རྒྱ་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་པདྨ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་པདྨ་ཉེས་བསམ་གོས་ལ་མ་ཆགས་ཤིང་རྒྱས་པའོ། །འོད་ཟེར་ནི་ཡོན་ཏན་ནོ། །རྣམ་པར་རོལ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལས་སོ། །ལྷོ་ནུབ་ནོར་བུ་ཡོད་པའི་ཞིང་ན་ནོར་དཔལ་དམར་པོ་དཀར་བའི་མདངས་ཅན་ཕྱག་རྒྱ་རིན་པོ་ཆེ་གཉིས་ཅན་ནོ་དེ་ལ་ནོར་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་མི་ཟད་པ་དང༌། ནོར་བུའི་ཡོན་ཏན་དང་འདྲ་བའི་ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་བསྐང་བ་ནི་ལས་སོ། །ཡོན་ཏན་ནི་དཔལ་ཏེ་གཉིས་སོ། །ནུབ་ཕྱོགས་གསལ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཞིང་ན་དྲན་པའི་དཔལ་སེར་པོ་པོ་ཏི་དང་རལ་གྲི་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་དྲན་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་མི་བརྗེད་པའི་གཟུངས་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཡང་ཡོན་ཏན་ནི་དྲན་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཐར་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ལས་ནི་དཔལ་ལོ། །ནུབ་བྱང་མཚན་མ་མེད་པའི་ཞིང་ན་ལྗང་གུ་ཕྱག་གཉིས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཙུག་ཏོར་དབུའི་སྟེང་དུ་འདོགས་པ་ནི་མཚན་དཔལ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་གྲགས་སོ། །དེ་ལ་མཚན་ནི་
― DTG116_Page_0366 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡེ་ཤེས་ཏེ། མི་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་འཛིན་པའོ། །དཔལ་ནི་ལས་སོ། །ཤིན་ཏུ་ཡོངས་གྲགས་ནི་ཡོན་ཏན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་སྙན་པ་ཁྱབ་པར་གྱུར་པའི་གྲགས་པ་ཆེན་པོའོ། །བྱང་ཕྱོགས་དབང་པོ་གསལ་བའི་ཞིང་ན་དབང་པོ་ཏོག་གི་རྒྱལ་མཚན་གྱི་རྒྱལ་པོ་སེར་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་དང་རྒྱལ་མཚན་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་དབང་པོ་ཏོག་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དབང་པོས་ཡུལ་རྟོགས་པ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་དེས་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་ཤིང་དེ་ཉིད་མཛེས་པས་ན་ཏོག་གོ །རྒྱལ་མཚན་ནི་ཡོན་ཏན་ཏེ་ཐམས་ཅད་འཁོར་བ་ལས་རྒྱལ་བར་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ལས་ནི་རྒྱལ་པོ་སྟེ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་མཛད་པའོ། །བྱང་ཤར་རོལ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཞིང་ན་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གནོན་པའི་དཔལ་དཀར་པོ་ས་གནོན་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ལས་ནི་རྣམ་པར་གནོན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདུད་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པའོ། །དཔལ་ནི་ཡོན་ཏན་ཏེ་སྔ་མ་ལྟར་གཉིས་སོ། །འོག་གི་ཕྱོགས་ན་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཞིང་ན་གཡུལ་ལས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ནི་ནག་པོ་ཁྲབ་དང་རལ་གྲི་བསྣམས་པའོ། །དེའི་ལས་ནི་གཡུལ་ལས་རྒྱལ་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་གཡུལ་ངོ་བཟློག་པའོ། །ཤིན་ཏུ་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཡོན་ཏན་ནི་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྟེ་བདག་དང་གཞན་འཁོར་བ་ལས་རྒྱལ་བའི་ནུས་པ་མངའ་བའོ། །ཡང་དེ་དག་གི་ཕྱིའི་གཞི་ལ་ཤར་ཕྱོགས་དཔལ་དང་ལྡན་པའི་ཞིང་ན་རྣམ་པར་གནོན་པས་གཤེགས་པའི་དཔལ་དཀར་པོས་གནོན་དང་མི་འཇིགས་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ཅན་ནོ། །དེའི་ལས་ནི་རྣམ་པར་གནོན་པ་སྟེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གཤེགས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་མཐར་ཐུག་པ་རྟོགས་པའོ། །ཡོན་ཏན་ནི་དཔལ་ཏེ་སྔ་མ་ལྟར་རོ། །ལྷོ་ཕྱོགས་སྣང་བ་བཀོད་པའི་ཞིང་ན་ཀུན་ནས་སྣང་བ་བཀོད་པའི་དཔལ་སེར་པོ་ཉི་མ་དང་རིན་པོ་ཆེའི་སྡོད་བུ་བསྣམས་པའོ། །དེ་ལ་ལས་ནི་ཀུན་ནས་སྣང་བ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པ་སེལ་བའོ། །བཀོད་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དཔལ་ནི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ནུབ་ཕྱོགས་དཔལ་དང་ལྡན་པའི་ཞིང་ན། །རིན་ཆེན་པདྨས་རྣམ་པར་གནོན་པ་དམར་པོ་རིན་པོ་ཆེ་དང་པདྨ་བསྣམས་པའོ། །
― DTG116_Page_0367 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་རིན་ཆེན་ནི་ཡོན་ཏན་ནོ། །པདྨ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའོ། །ལས་ནི་རྣམ་པར་གནོན་པ་སྟེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཕྱོགས་རིན་པོ་ཆེའི་ཞིང་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་པོ་ཆེ་པདྨའི་གདན་ལ་རབ་ཏུ་བཞུགས་པའི་དབང་གི་རྒྱལ་པོ་བཞུགས་ཤིང་འཚོ་སྐྱོང་སྟེ། དེའི་གདན་པདྨ་དང་སེང་གེ་དང་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཟླ་བའོ། །ནམ་མཁའ་ལྟར་སྔོ་བ་ཕྱག་གཉིས་ཀྱིས་རི་རབ་བཏེག་པ་སྤྱན་དྲངས་ཏེ་བཤགས་ལ། སྒྲུབ་པ་པོས་ནི་དེ་ལྟར་བསམས་ལ་བཤགས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རིན་པོ་ཆེ་པདྨ་སྟེ་དེས་ནི་གདན་གྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལས་དང་ཡེ་ཤེས་བཤད་དེ་གཞན་ལས་གདན་འདི་ཤེས་པར་བྱའོ། །ལ་ལ་ལས་ནི་ཟླ་བ་ཞེས་པ་ཡོད་དེ་དེ་ནི་ལས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་ཤེས་པར་བྱའོ། །རི་དབང་ནི་ཡེ་ཤེས་དང་ཡོན་ཏན་ཏེ་རིའི་རྒྱལ་པོ་ལྟར་མི་བསྒུལ་བའི་ཡེ་ཤེས་དང་ཡོན་ཏན་རི་རབ་ལྟ་བུའོ། །རྒྱལ་པོ་ནི་ལས་སོ། །དེ་ལ་སྒོ་གསུམ་དང་བས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་པ་ནི་ཚིག་གི་དོན་ཏོ། །འདི་དག་ནི་སྔོན་བྱོན་པ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ནི་ལྟུང་བ་བྱུང་བ་མེད་ཅིང་བཅོས་མ་ཡིན་ལ། མ་འོངས་པ་ལ་གདམས་པ་སྟེ་བསམས་ལ་བཤགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཕྱག་འཚལ་བ་བཤད་ནས་དེ་དག་གི་སྤྱན་སྔར་སྡིག་པ་བཤགས་ཏེ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ལ་ཐུགས་གཏད་པར་གསོལ་བ་གདབ་པ་ནི་དེ་དག་ལ་སོགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་བདག་གིས་པུས་མོ་གཉིས་ས་ལ་བཙུགས་ལག་པ་སྤྱི་བོར་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གུས་པས་འདི་དག་བརྗོད་པས་བདག་གི་དབང་པོ་མཛད་པར་བསམ་མོ། །དེ་ལ་དེ་དག་ནི་སོ་སོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་གོ །དེ་ནི་གདུལ་བྱ་ལ་དགོངས་པ་སྟེ། གཞན་ཡང་སོགས་པས་ནི་དེ་དག་ཀྱང་དབང་པོར་བྱས་པའོ། །ཤར་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དེ་ནམ་མཁའི་མཐར་ཐུག་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དམིགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །ཇི་སྙེད་ཅིག་ནི་བགྲང་བ་ལས་འདས་པའི་གྲངས་སོ། །འཚོ་བ་ནི་ཐུགས་རྗེའི་སྤྱན་གྱིས་སེམས་ཅན་གཟིགས་ནས་སྐྱོང་བའོ། །
― DTG116_Page_0368 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞེས་པ་ནི་བཞུགས་པ་སྟེ་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་ཞིང་བདུད་བཞི་བཅོམ་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སོ་ལྔ་ལ་སོགས་པའོ། །བདག་ཅེས་པ་ནི་དང་བོའི་མིང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཐུགས་མི་འགྱུར་བར་གསོལ་བ་གདབ་བ་ནི་དགོངས་སུ་གསོལ་བའོ། །གཉིས་པ་བཤགས་པ་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ནི། བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བདག་གི་དུས་འདི་ཙམ་དུ་སྡིག་པ་བྱས་སོ་ཞེས་སེམས་ལ་བསམས་ནས་འགྱོད་པ་བསྐྱེད་པའོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བ་འདི་ནི་དུས་འདིར་སྡིག་པ་བྱས་པ་དྲན་པར་བྱའོ། །དེས་མཚོན་ནས་སྐྱེ་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་སྟེ་སྔ་མ་འདས་པ་ནས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟེ། འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཅན་ནོ། །ཐོག་མ་མེད་པ་ནི་སྤྱིར་དགོངས་པ་འཁོར་བའི་སེམས་ཅན་ནམ་མཁའ་ལྟར་མཐའ་ཡས་པའོ། །དེ་དག་ཏུ་འཁོར་བ་ནི་ཟོ་ཆུན་གྱི་འཁྲུལ་འཁོར་ལྟར་ཡང་ནས་ཡང་དུ་འབྱུང་ཞིང་འཇིག་པའོ། །དེ་ཡང་ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ་སོགས་པར་འཁོར་བ་བཞིན་འདི་དང་ཕྱིས་སོ། །སྐྱེ་གནས་གཞན་ནི་བྱོལ་སོང་ལ་སོགས་པ་དྲུག་པོའི་མངལ་ལ་སོགས་པར་རོ། །གསུམ་པ་རང་གི་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་སྡིག་པ་བཤགས་པ་ནི། སྡིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཡང་བདག་གིས་སྡིག་པ་འདི་ཙམ་ཞིག་བྱས་པ་ཞེས་འགྱོད་དེ། སེམས་སུན་བཏོན་ལ་བཤགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྡིག་པ་བྱས་པ་ཡང་རྒྱུ་མ་རིག་པ་བླ་བརྟེན་ནས་རྐྱེན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱི་ཕྱེད་པོ་ལུས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱིས་བྱས་སོ། །དེ་ཡང་གསུམ་སྟེ། བྱས་ལ་མ་བསགས་པ་དང༌། མ་བྱས་ཀྱང་བསགས་པ་དང༌། བྱས་ལ་བསགས་པའི་སྡིག་པ་གསུམ་སྟེ་འདི་དག་ནི་མདོ་སྡེ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྡིག་པ་ནི་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བའི་སྔ་ལྟས་སོ། །འབྲས་བུ་ངན་སོང་སྐྱེད་ཅིང་དམ་པས་སྨད་པས་ན་མི་དགེ་བའོ། །ལས་ནི་གོས་ཤིང་འབྱར་བ་སྟེ། ལུས་ལ་སོགས་པས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུའོ། །ལྕི་ཡང་ལ་སོགས་པ་ནི་གཞན་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་གསུམ་སྟེ་བདག་གིས་དངོས་སུ་བྱས་པ་དང༌། གཞན་བགྱིད་དུ་སྩལ་བ་དང༌། བྱེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་གསུམ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འདྲ་སྟེ། ཁྱད་པར་དུ་ནི་བགྱིད་དུ་སྩལ་བ་སྟེ་ཐེག་པ་ཆེན་
― DTG116_Page_0369 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་སྤྱི་ཡིན་ནོ། །བྱེ་བྲག་ནི་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་སོགས་པའི་ནང་ནས་ལྕི་བ་ལྔ་ལས་འདིར་གསུམ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་མཆོད་རྟེན་བརྒྱད་པོའི་གསེར་ལ་སོགས་པའི་ནོར་རོ། །དགེ་འདུན་ནི་མི་ཕྱེད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ཕྱེ་བའོ། །དེ་ཡང་དང་པོ་ནི་གཉིས་ལ་སོགས་པའིའོ། །གཉིས་པ་ནི་དགེ་སློང་བཞི་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བས་ཀྱང་ལྕི་བ་ནི་ཕྱོགས་བཞིའི་དགེ་འདུན་ལ་སོགས་པའི་མགྲོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ནོར་རྐུ་བ་དང་དངོས་སུ་འཕྲོག་པའོ། །ཤིན་ཏུ་ལྕི་བ་ནི་མཚམས་མེད་པ་ལྔའོ། །དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་དང་བར་དོ་མེད་པར་ཡིན་ཏེ། འདིའི་སྡིག་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ནི་ཚད་མེད་དོ། །ཉེས་པ་མེད་པ་དང་ཆུང་བ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་གཞན་དག་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་བླངས་པ་དེའི་ཟླ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་བདག་ཞུགས་པ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་དག་གི་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ནི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཚ་བ་ཡིན་ལ་བསམས་ཏེ། རང་གི་སེམས་སུན་བཏོན་ལ། །ཤིན་ཏུ་འགྱོད་པས་བཤགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངག་གི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་ལས་དེ་དག་གིས་བསྒྲིབས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་མི་གསལ་བར་བྱས་པའོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་དེ། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་གོ་སྐབས་མེད་ལ། ལ་ལ་དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་ལ། ལ་ལ་ཕྱིས་འགྱུར་བས་མི་ཁོམ་པ་སྟེ་དལ་འབྱོར་མེད་པའོ། །དེ་ལ་དམྱལ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བ་སྟེ་ཕལ་པོ་ཆེ་དང་ཁ་འཐོར་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་ཚ་བ་དང་གྲང་བས་བཅུ་དྲུག་གོ །གཉིས་པ་ནི་གནས་ཀྱིས་གཉིས་ཏེ། འདི་དག་ནི་མདོ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ལས་ངན་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །དུད་འགྲོ་ནི་མི་ཤེས་པ་སྟེ། དེའི་སྐྱེ་བའི་གནས་ནི་མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཡང་གཉིས་ཏེ། དབྱིབས་ཀྱིས་ནི་བཞིའོ། །དེ་ནི་ཐ་མའིའོ། །ལས་བར་མ་ནི་ཡི་དགས་ཏེ་ཟས་ལ་སོགས་པ་བཟའ་བ་ལ་སོགས་པ་འདོད་ལ་དེ་མེད་པ་སྟེ། དེའི་ཡུལ་
― DTG116_Page_0370 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་འདུག་པ་སྟེ། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །དེ་ཡང་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་ངན་སོང་གསུམ་པོ་དེ་དག་གི་རྒྱུ་ནི་ཕལ་ཆེར་སྲོག་གཅོད་པ་དང་སེར་སྣ་དང་གཏི་མུག་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གསུམ་པོ་དེ་དག་ནི་ངན་པར་སོང་བ་ཡིན་ནོ། །ལས་ངན་པ་ཤིན་ཏུ་ཆུང་བ་ནི་ཡུལ་མཐའ་འཁོབ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མི་དང་ལྷའི་ནང་ནས་མི་ཁོམ་པ་ཡིན་ནོ། །ངན་པ་འདི་དག་ནི་ངན་འགྲོ་ཡིན་ནོ། །མཐའ་འཁོབ་ནི་ཡུལ་གང་ན་ཆོས་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་སྟེ། ཡུལ་གྱི་མཐའོ། །ཀླ་ཀློ་ནི་གླེན་ཞིང་རྨུགས་པའི་རང་བཞིན་ཏེ་སྐད་བཟང་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་ཤེས་པའོ། །ཡང་ན་ཡུལ་མཐའ་འཁོབ་ཀྱི་ཀླ་ཀློ་ཞེས་པ་ལ་དག་བྱེད་དོ། །དེ་དག་རྒྱུ་དེས་ལས་ངན་པ་བྱེད་པས་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བའོ། །ལྷ་ཚེ་རིང་པོ་ནི་བསོད་ནམས་ཆེ་ཞིང་ང་རྒྱལ་ཆེ་བ་སྟེ་བ་སྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་གནས་པ་ལྟ་བ་ལོག་པ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་གནས་ནའོ། །ཡང་ན་འགོག་པ་ངན་པ་སྦྱངས་པས་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་འཆད་དོ། །དེ་ཤི་ནས་དམྱལ་བར་འགྱུར་རོ། །མིར་སྐྱེས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དབང་བྱེད་པའི་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ལྔ་འམ་དྲུག་པ་ལ་སྐྱོན་ཞུགས་པས་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐལ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་དང༌། གཉིས་དང༌། གསུམ་དང༌། བཞི་དང༌། ལྔ་དང༌། དྲུག་ཀ་མ་ཚང་བ་སྲིད་དོ། །ཤིན་ཏུ་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་སྐྱོན་ཞུགས་པ་ནི་ངན་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་བྲལ་བ་སྟེ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་སེམས་པ་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་ཆད་པར་ལྟ་བ་སྟེ། མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་པས་ལྕི་བའོ། །གཞན་པ་རྟག་པར་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ན་བརྒྱད་དོ། །སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ནི་སྤྱིར་ཡིན་ཏེ། དེ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པ་ལ་ཕྱག་ལ་སོགས་པ་མི་བྱེད་པར་སྐུར་པ་འདེབས་པའོ། །ཡང་དེས་མཚོན་ནས་སངས་རྒྱས་མེད་པའི་གནས་སུ་སྐྱེས་པ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །དེ་ལྟར་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་ནས། ཡུལ་གང་ལ་བཤགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་འདི་ཁོ་ན་དབང་པོ་བཟང་པོ་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་ན་ཡེ་ཤེས་སོ། །དགེ་སྡིག་གི་
― DTG116_Page_0371 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་ལ་སོགས་པ་གསལ་བར་རྟོགས་པས་ན་སྤྱན་ནོ། །དབང་པོ་ནི་ལེགས་པ་དང་ཉེས་པའི་ཁྱད་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའོ། །ཚིག་ལ་སོགས་པ་འཁྲུལ་བ་མེད་པས་ན་ཚད་མ་སྟེ་མི་སླུ་བའོ། །ཐུགས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་ན་མཁྱེན་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་ཐམས་ཅད་གཟིགས་པས་ན་གཟིགས་པའོ། །སྤྱན་སྔར་ནི་ད་ལྟར་མདུན་དུའོ། །ཚུལ་ཇི་ལྟར་བཤགས་པ་ནི་མཐོལ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་ཡིན་གྱི་ངག་འཁྱལ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ངག་གིས་བརྗོད་པ་ནི་མཐོལ་བའོ། །འཆགས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱིས་སོ་སོར་རོ། །ཉེས་པ་དེ་ཁས་ལེན་པས་ཞི་ལ་མི་འཆབ་པའོ། །མི་སྦེད་པ་ནི་དངོས་སུ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་ན་དག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སྟོབས་གཉིས་བསྟན་ནས། དེ་ནི་ཉེས་པ་ལས་ཀུན་ཏུ་ལྡོག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྡིག་པ་བཤགས་པ་ནི་སླན་ཆད་ཀྱང་གཅོད་ཅིང་སྡོམ་པར་བགྱིད་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་སྔར་གྱི་འགྱོད་ཅིང༌། ད་ལྟར་གྱི་འཆགས་ལ། ཕྱིས་མི་བྱེད་པ་ནི་དམ་པ་ཡིན་ལ། བཤགས་ཀྱར་བྱས་ན་སླར་འཕེལ་བར་འགྱུར་བས་ན་ནད་ལ་གནོད་པ་ན་བཟའ་བཏུང་ལྟར་མཚམས་གཅད་པར་བྱའོ། །དེ་ཕན་ཆད་ཀྱང་མི་དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་རྣམས་རྒྱུན་གཅོད་ཅིང་ཕྱིས་མི་བྱེད་པར་བསྡམས་ཏེ་དེས་ནི་སྡིག་པ་དག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སྟོབས་གསུམ་པ་བསྟན་ནས་ད་ནི་གཉེན་པོ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་སྡིག་པ་དེ་དག་སླར་མི་འཕེལ་ཞིང་ཚོགས་བསགས་པའི་དོན་དུ་རྒྱུད་ལ་དགེ་བ་བསྟན་པ་ནི་སྨན་ལྟ་བུར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བསྔོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་ལ། དེས་ཟིན་དགོས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་བླ་ན་ཡོད་པ་ནི་ཀུན་དང་མཐུན་པ་སྟེ། དེ་ནི་སྐྱེ་བ་བཟང་པོ་བླངས་པར་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཁམས་གསུམ་གྱི་སྐྱེ་གནས་ཏེ་ལྷ་དང་མི་དག་ཏུའོ། །སྦྱིན་བ་དང་མཐུན་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཐ་མ་སྟེ། དེས་མཆོག་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱའོ། །དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་ནི་ཁྱི་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ནི་ཡུལ་ཆུང་བ་སྟེ་ཆེན་པོ་ཡང་གཟུང་
― DTG116_Page_0372 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངོ། །ཁམ་གཅིག་ནི་དངོས་པོ་ཆུང་བ་སྟེ་ཆེན་པོ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མཐུན་པ་སྟེ། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པར་དཀའ་བ་བསྐྱེད་པས་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བའོ། །བཟོད་པ་དང་མཐུན་པ་ནི་ཚངས་སྤྱོད་དེ་སྡིག་པ་དང་བྲལ་ཞིང་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པས་གཤེ་བ་ལ་སླར་མི་གཤེ་བ་ལ་སོགས་པ་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་ནི་མི་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་དང་མཐུན་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། བདག་གིས་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔའི་སྒོ་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལྟ་བ་དང་ལམ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ་ཡང་དག་པ་ལ་བཅུག་པས་རྒྱུད་སྨིན་པར་བྱས་པ་སྟེ། གྲོལ་བ་དང་མཐར་ཕྱིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བསམ་གཏན་དང་མཐུན་པ་ནི་སྨོན་པ་དང་འཇུག་པ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། དེ་དག་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་ནི་ལམ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མཐུན་པར་བསྔོ་བ་སྟེ། དེ་ལ་གོང་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པ་སྟེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །དེ་ལ་བཞི་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སུ་འགྱུར་ལ། ལྔ་པ་ནི། གཉིས་ཀའོ། །དྲུག་པ་ནི་ཅིག་ཤོས་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཉིས་སུ་འདུས་སོ། །དྲུག་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དགེ་བ་སོ་སོ་བ་དང༌། དངོས་པོ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ་བཟླུམས་པ་ནི་འདྲེས་པར་བྱས་པའོ། །མི་ཕྱེད་པར་བྱས་པ་ནི་བསྡོམས་པ་སྟེ་རང་བཞིན་མེད་པར་རོ། །གང་བསྔོ་ཞེ་ན། བླ་ན་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུའོ། །དེ་ཉན་ཐོས་ལས་འཕགས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའོ། །གོང་ན་མེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་སོ། །གོང་མ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་གོང་ན་གནས་པ་གཉིས་པོ་དེ་ཡིན་ལ། དེ་དག་གི་གོང་མ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །བླ་མ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡིན་ལ། དེའི་བླ་མ་ནི་སངས་རྒྱས་ཏེ་དེའི་གོང་ན་གཞན་མེད་པའོ། །དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྟེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའོ། །ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་འཁོར་
― DTG116_Page_0373 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ་མི་དམིགས་པའོ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསྔོ་བ་ཐུན་མོང་བའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་བསྔོ་བ་ནི་ཐབས་མཁས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་བསྔོ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བདག་གིས་བསྔོ་བ་མི་ཤེས་པས། དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་གྱ་ནོམ་པ་ལ་སོགས་པས་གུས་པའོ། །དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྔོས་པ་ལྟར་བདག་ཀྱང་གུས་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་གདམས་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །ཕུང་པོ་གསུམ་པ་དང་མཐུན་པར་བསྔོ་བ་ནི་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སོ་སོར་བཤགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་སྡིག་པ་བཤགས་པའི་ཕུང་པོ་དང༌། དག་པ་དང་མ་དག་པའི་དགེ་བའི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ནི་དེ་དག་ཡུལ་དུ་བྱས་ན་དགའ་བའི་ཕུང་པོ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐུལ་བ་ནི་གསོལ་བ་འདེབས་པའི་ཕུང་པོ་སྟེ། དེ་གསུམ་གྱིས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་གི་ཞར་ལ་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་སྨོན་པས་ན་ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་མཆོག་ཡིན་པས་འདིར་ཡང་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་མི་མཆོག་རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་སྔོན་ནི་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་ལ། ད་ལྟར་ནི་སྐྱབས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཁོ་ན་ཡིན་པས་གཉིས་པོ་ནི་འདིར་མ་སྨོས་པའོ། །དེ་ལ་མི་མཆོག་ནི་མིའི་སྐྱེ་བ་ཞེས་པ་སྟེ་སྤྲུལ་སྐུའོ། །ཡོན་ཏན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྟོབས་ལ་སོགས་པའོ། །བསྔགས་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་བསྟོད་པའོ། །སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔ་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་མཐའ་ཡས་པ་ནི་མི་ཟད་པའི་རྒྱ་མཚོ་དཔེར་བྱས་པ་སྟེ་གྲངས་སོ། །ཐལ་མོ་ནི་ལུས་ཀྱིས་སོ། །སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་ངག་དང་སེམས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལྟར་སྟོབས་བཞི་དང་ལྡན་པས། སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་དག་འགྱུར་ཏེ། །ཚོགས་རྫོགས་ནས་ནི་སངས་རྒྱས་འཐོབ། །དེ་བས་ཀུན་གྱིས་འདིར་ཤེས་བྱ། །འདིར་ནི་མདོ་ཙམ་དུ་བཀྲོལ་ཏེ། །རྒྱས་པར་མདོ་སྡེ་ལས་ཤེས་བྱ། །འདི་ལྟར་ཤེས་བྱས་འབད་པ་
― DTG116_Page_0374 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིས། །ནུས་ཚད་སྡིག་པ་བཤགས་པར་བྱ། །རིན་ཆེན་ལུས་འདི་ཐོབ་ནས་ནི། །ལེ་ལོ་སྙོམ་ལས་མེད་པ་མཚར། །རང་སེམས་ཀྱིས་ནི་རང་ལ་རྟོགས། །ཡི་མུག་མི་འགྱུར་ངོ་མཚར་ཆེ། །བདག་གིས་སྙིང་རྗེའི་ཤུགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དོན་དུ་ནི། །བྱང་ཆུབ་ལྟུང་བ་བཤགས་པའི་འགྲེལ་པ་འདི་བྱས་པས། །དེ་སྐྱེས་དགེ་བ་དྲི་མེད་དེ་ཡིས་སེམས་ཅན་རྣམས། ཀླུ་ཡི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུའི་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་ཤོག །ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་སེལ་མཛད་ཅིང༌། །ཡང་དག་ལམ་ནི་སྟོན་པ་པོ། །སེང་གེ་ལྟ་བུའི་བདུད་འཇོམས་པའི། །གཽ་ཏམ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལྟུང་བ་བཤགས་པའི་འགྲེལ་པ། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཤཱནྟ་རཀྵི་ཏ་དང༌། བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་རྙི་བ་དེ་བ་གྷོ་ཥ་ས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།།
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལྟུང་བ་བཤགས་པའི་འགྲེལ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པའི་རིམ་པ་ཞེས་བྱ་བ།
ཛེ་ཏཱ་རཱི་དགྲ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ།
― DTG116_Page_0374 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བོ་དྷི་སྱཱ་པཏྟི་དེ་ཤ་བྲྀཏྟ་བོ་དྷི་སཏྭ་ཤིཀྵཱ་ཀྲ་མ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལྟུང་བ་བཤགས་པའི་འགྲེལ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པའི་རིམ་པ་ཞེས་བྱ་བ། འཕགས་པའི་ཚོགས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་གིས་ཐམས་ཅད་གཟིགས་གྱུར་པའི། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ནི། །བདག་གིས་དད་པས་བྲི་བར་བྱ། །དེ་ལ་གང་དག་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ངེས་པར་ལེགས་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་རྣམས་ལ། ཉེས་པ་ལས་ལྡོག་པའི་ཐབས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདི་གསུངས་ལ། ཉེས་པ་དེ་ཡང་ཕམ་པའི་རིགས་སུ་གཏོགས་པ་དང༌། ཉེས་བྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་གཏོགས་པའོ། །ཕམ་པའི་རིགས་སུ་གཏོགས་པ་ཡང་ཉན་ཐོས་དང་ཐུན་མོང་དང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་གཉིས་སོ། །དེ་རྣམས་ལས་ལྡོག་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་སྡོམ་པ་གསུམ་ལེན་པའོ། །ཉེས་པ་ལས་ལྡོག་པ་ནི་གང་ཟག་གསུམ་ལ་བཤགས་པ་དང༌། གང་ཟག་གཅིག་ལ་བཤགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔ་ལ་བཤགས་པ་འདི་ཡིན་ཏེ། ཐོག་མར་རེ་ཞིག་རྟེན་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། དེ་ནས་ཕྱག་འཚལ་
― DTG116_Page_0375 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྡིག་པ་བཤགས་པའོ། །དེ་ནས་ཕྱིས་སྡོམ་པ་མི་ཉམས་པར་བྱ་བར་དམ་བཅའ་བའོ། །དེ་ནས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོས་ལ། དེ་ལ་ཕྱིས་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང༌། བསྐུལ་ཞིང་གསོལ་བ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྔོ་བ་དང༌། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའོ། །དེ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ནོ། །ད་ནི་ཡན་ལག་གི་དོན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་སྦྱིན་ནམ། མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་ཆེ་གེ་མོའོ། །སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ།། དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །སྤངས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པས་ན་སངས་རྒྱས་སོ། །དེ་ནི་སྐུ་གསུམ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུའོ། །ལ་ནི་ཡུལ་གྱི་ལ་སྟེ། གནས་བཞིའི་བདུན་པའོ། །སྐྱབས་སུ་མཆི་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་འཚེ་བ་ལས་སྐྱོབ་པའོ། །ཆོས་ནི་ལུང་གི་ཆོས་དང༌། རྟོགས་པའི་ཆོས་སོ། །དགེ་འདུན་ནི་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་ཡང་ཞུགས་པ་བཞི་དང༌། འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་བཞིའོ། །རང་སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་གཅིག་པུར་གནས་པ་དང༌། ཚོགས་དང་སྤྱོད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་ཀྱི་དཔུང་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ཆེན་པོ་འཇོམས་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གསུང་བའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་ཐམས་ཅད་བརྙེས་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་བླ་ན་མེད་པ་དང༌། མཆོད་པར་འོས་པའོ། །ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་དང༌། ཚིག་བཙན་པ་དང༌། རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། དབང་ཕྱུག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་རབ་ཏུ་འཇོམས་
― DTG116_Page_0376 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བས་དངོས་པོར་འཛིན་པ་འཇོམས་པས་རྡོ་རྗེ་ཕ་ལམ་དང་འདྲ་བ་དེ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཡང་ཡིན་ལ་རབ་ཏུ་འཇོམས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་རྡོ་རྗེ་ནི་རིན་པོ་ཆེའོ། །སྙིང་པོ་ནི་དཀྱིལ་ལོ། །རབ་ཏུ་འཇོམས་པ་ནི་མཐུའོ། །རིན་ཆེན་འོད་འཕྲོ་ནི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དང་མཚུངས་པས་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ལྷ་རྫས་ཀྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ནི་ཡང་བ་དང༌། འོད་གསལ་བ་དང༌། འཚེ་བ་ཐམས་ཅད་ཟློག་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་འབྱུང་བ་དང༌། ཉམས་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་རིན་པོ་ཆེ་ཡང་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འོད་འཕྲོ་བས་ཕན་འདོགས་པའོ། །ཀླུ་དབང་གི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀླུའི་དབང་པོའི་རྒྱལ་པོའི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ལོ་ཏོག་ཐམས་ཅད་ལ་ཆར་འབེབས་པའོ། །དེའི་དབང་པོ་ནི་བདག་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །དཔའ་བོའི་སྡེ་ནི་དཔའ་བོའི་རིགས་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འཇོམས་པའོ། །དེ་ལ་དགྱེས་པས་ན་དཔལ་དགྱེས་སོ། །རིན་ཆེན་མེ་ནི་དགོན་པ་དང༌། །རིན་ཆེ་བ་དང༌། དགོས་འདོད་འབྱུང་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་བུད་ཤིང་སྲེག་པའོ། །རིན་ཆེན་ཟླ་འོད་ནི་ཟླ་བ་བཞིན་བསིལ་བ་སྟེ། མ་རིག་པའི་མུན་ནག་དང་བྲལ་བའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཚ་བས་མ་གདུངས་པའོ། །མཐོང་བ་དོན་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གདུལ་བྱ་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་གཟིགས་པ་སྟེ། སྣོད་དང་འཚམ་པར་དོན་མཛད་ནས་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིན་ཆེན་ཟླ་བ་ནི་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་དང་ཤེས་བྱའི་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་དང་བསྒོམས་པས་སྤངས་པས་དྲི་མ་མེད་པའོ། །ཟད་པ་ཤེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་དཔལ་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། ཕན་པ་བསྒྲུབ་པའི་མཆོག་གོ །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕན་པ་སྒྲུབ་པས་དཔས་བྱིན་ནོ། །ཚངས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ལྷའོ། །དེའི་ཆ་ལུགས་ཅན་ནམ། ཚངས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ལས་ཟད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་དེ་གཞན་ལ་བྱིན་ཞེས་དང་པོ་སྦྱར་བ་འམ་དེ་ལྟ་བུས་བྱིན་ཞེས་གསུམ་པར་སྦྱར་བས་ཚངས་པས་བྱིན་ནོ། །ཆུ་ལྷ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཁེངས་ཤིང་ཞེ་སྡང་
― DTG116_Page_0377 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་མེས་གདུངས་ལ། མ་རིག་པས་མཁྲིགས་ཤིང་ཉོན་མོངས་པ་སྲ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་བརླན་པ་དང་ཞི་བར་བྱེད་པའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དུས་ན་གདུགས་མཁན་ཡིན་པ་དེས་སངས་རྒྱས་རིན་ཆེན་མཆོད་འོས་ལ་བསིལ་ཡབ་ཅིག་ཕུལ་ནས། ཆུ་ལྷའི་ལྷ་ནི་ཕྱོགས་སྐྱོང་བ་ཀླུའི་རིགས་སུ་གཏོགས་པ་ཆུ་ལྷ་སྟེ་དེ་ཞི་བར་བྱེད་པའོ། །དཔལ་བཟང་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་བསྒོམ་པས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་བའོ། །ཙནྡན་དཔལ་ཏེ། འབྲུ་མང་པོ་པའི་བསྡུ་བའོ། །དཔེར་ན་ཙནྡན་གྱི་དྲི་ཁྱད་པར་ཅན་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཡོད་པས་སྣའི་དབང་པོ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ལྟ་བུར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་འདོགས་པ་རྟོག་པ་མེད་པར་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བས་དེ་ཉིད་དཔལ་ལོ། །གཟི་བརྗིད་ནི་འོད་ཟེར་ཏེ། འོད་ཟེར་གྱིས་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྣང་བར་མཛད་པས་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །འོད་དཔལ་ནི་འོད་ཀྱིས་གསལ་བ་སྟེ། ཐུགས་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྙིལ་བ་མི་མངའ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་ཆགས་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པའི་དཔལ་ལོ། །མྱ་ངན་མེད་པའི་དཔལ་ནི་སྤངས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་གདུང་བ་མེད་པ། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་བཞིའི་དཔལ་ལོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ནི་མཐུ་དང་ལྡན་པས་གཞན་འཇོམས་པ་ལ་གྲགས་པའི་མིང་ཅན་ནོ། །མེ་ཏོག་དཔལ་ནི་མཛེས་ཤིང་ཉམས་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚངས་པའི་འོད་ཟེར་རྣམ་པར་རོལ་པས་མངོན་པར་མཁྱེན་པ་ནི་ཚངས་ཤིང་དག་པ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་ཅིང་རྟོག་པའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའོ། །འོད་ཟེར་ནི་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་དང་གྲོལ་བའི་སྒོ་སྟེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་དང༌། ཀུན་བརྗོད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་དང༌། རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་རོལ་ཅིང་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་དུས་གཅིག་ཏུ་མངོན་སུམ་དུ་མཁྱེན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པདྨའི་འོད་ཟེར་རྣམ་པར་རོལ་པ་ནི་པདྨ་ལྟར་ཉེས་པས་མ་གོས་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ནོར་དཔལ་ནི་ནོར་བདུན་གྱི་དཔལ་རྟོགས་པ་སྟེ། དད་པ་དང་འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། གཏོང་བ་དང༌། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང༌།
― DTG116_Page_0378 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་རབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དྲན་པའི་དཔལ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལུས་དང༌། སེམས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། ཆོས་བཞིའི་དཔལ་ཏེ། ཚིག་བར་མི་མངོན་པར་བྱས་པའོ། །མཚན་དཔལ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་གྲགས་ནི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མངའ་བས་ཤིན་ཏུ་དག་བར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའོ། །དབང་པོ་ཏོག་གི་རྒྱལ་མཚན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ནི། དབང་པོ་ལྔ་དད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། །ཏོག་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་སྟེ། རྫུ་འཕྲུལ་དང༌། ལྷའི་རྣ་བ་དང༌། སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང། འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པའོ། །དབང་པོ་དང་མངོན་ཤེས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་དང་ལྡན་པའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གནོན་པའི་དཔལ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་གནོན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གནོད་པ་སྟེ་རྩ་བ་ནས་འབྱིན་པའོ། །རྣམ་པར་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྩ་བ་ནས་འབྱིན་པའོ། །གཡུལ་ལས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ནི་དགྲ་བོའི་ཚོགས་ཏེ་བདུད་བཞི་ལས་རྒྱལ་བའོ། །རྣམ་པ་ནི་བྱེ་བྲག་སྟེ་ཐམས་ཅད་ལས་རྒྱལ་བའོ། །རྣམ་པར་གནོན་པས་གཤེགས་པའི་དཔལ་ནི་གནོད་པ་བཅོམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་གདུལ་བྱ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་མཛད་པའོ། །ཀུན་ནས་སྣང་བ་བཀོད་པའི་དཔལ་ནི། མཛེས་པར་གཤེགས་པ་སྟེ་ན་ཆུང་བརྒྱན་པ་བཞིན་ནོ། །རིན་ཆེན་པདྨས་རྣམ་པར་གནོན་པ་ནི་དགོས་འདོད་སྐོང་ཡང་འཁོར་བའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའོ། །དགོས་འདོད་སྐོང་བ་ཆགས་པའི་ཉེས་པས་མ་གོས་པ་ལ་བཞུགས་པ་ནི་འཇིགས་པ་དང་བྲལ་བའི་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ལྟར་གནོན་པའོ། །སྡིག་པ་བཤགས་པ་ནི། ཉེས་པའི་དྲི་མ་འཁྲུ་བ་སྟེ། ཕྱག་འཚལ་བ་དེ་དག་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འཚོ་ཞིང་གཞེས་པ་ཉིད་ཕྱོགས་བཅུ་གཞན་ན་བཞུགས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་ཉིད་ཇི་སྙེད་བཞུགས་པའོ། །གཞན་དག་ནི་གོ་སླའོ། །དགོངས་སུ་གསོལ་བ་ནི། ཐུགས་གཏད་དུ་ཞེས་པའོ། །བདག་ད་ལྟར་སྐྱེ་བ་བླངས་ལམ་ཟད་པ་དང༌། འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་སྐྱེ་བ་བླངས་པ་མང་བ་དང༌། དྲོད་གཤེར་དང༌། རྫུས་པ་དང༌། སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་འདི་ལས་གཞན་ནོ། །
― DTG116_Page_0379 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡིག་པ་ནི་མི་དགེ་བ་ཡིན་པས་སྡིག་པའི་ལས་ཞེས་པ་སྟེ། ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱིས་བྱས་པའོ། །རང་གིས་བྱས་པ་དང༌། གཞན་དག་ལ་བཅོལ་བ་དང༌། གཞན་བྱེད་པ་ལ་དགའ་བར་བྱས་པ་ཕྱིར་བཤགས་པའོ། །མཆོད་རྟེན་ནི་སྐུ་གཟུགས་དང༌། གསུང་རབ་དང༌། རིང་བསྲེལ་དང༌། ལྷ་ཁང་ལ་སོགས་པའོ། །དགེ་འདུན་ནི་སྡེ་པའོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་དགེ་འདུན་ནི་གཞན་འདྲོན་པོའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་དཀོར་ཕྲོགས་ན་དམྱལ་བར་འགྲོ་སྟེ། དེ་ཡང་མཆོད་རྟེན་དང་གཙུག་ལག་ཁང་བཤིག་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་དཀོར་སྦས་ནས་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚེ་འཕོས་ནས་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་མནར་མེད་པར་ལྟུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། དགེ་འདུན་གྱི་དཀོར་བརྐུས་པས་རང་འཐག་འདྲེན་པའི་གླང་དང་བོང་བུར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དགེ་འདུན་གྱི་དཀོར་ལ་ནན་གྱིས་སློང་ཞིང་གསང་སྐྱོན་བྱེད་ན་ཕུག་རོན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དགེ་འདུན་གྱི་ཚོད་ལུམ་ཟོས་ན་ཚོད་མ་ནང་གི་སྲིན་བུར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་རང་གིས་བྱས་པ་དང༌། གཞན་ལ་བཅོལ་བ་དང༌། གཞན་བྱེད་པ་ལ་ཡི་རང་བ་བཤགས་སོ། །མཚམས་མེད་པ་ལྔ་ནི་ཕ་མ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་གསོད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ངན་སེམས་ཀྱིས་ཁྲག་བཏོན་པ་དང༌། དགེ་འདུན་མཐུན་པའི་ནང་དུ་དབྱེན་བྱེད་པའོ། །དེ་རྣམས་བྱས་ན་བར་མཚམས་མེད་པར་དམྱལ་བར་འགྲོའོ། །མི་དགེ་བ་བཅུ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། ཚིག་ཕྲ་མ་དང༌། ཚིག་རྩུབ་པོ་དང༌། ངག་འཁྱལ་བ་དང༌། བརྣབ་སེམས་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །དེ་རྣམས་སེམས་མཚམས་མེད་པར་སྤྱད་ན་དམྱལ་བར་འགྲོའོ། །དུད་འགྲོར་འགྲོའོ། །ཐ་མ་ཡི་དགས་སུ་སྐྱེའོ། །ལས་ཚབས་ཆུང་ལ་དགེ་བ་གཞན་གྱི་དབང་གིས་མིར་སྐྱེས་ན་ཡང༌། སྲོག་བཅད་པས་ཚེ་ཐུང་བ་དང༌། ནད་མང་བའོ། །མ་བྱིན་པར་བླངས་པས་ནི་དབུལ་ཞིང་ཕོངས་པ་དང་ནོར་གཞན་གྱིས་རང་དབང་མེད་པར་སྤྱོད་པའོ། །མི་ཚངས་པར་སྤྱད་པས་ནི་མངལ་གྱི་གནས་མིན་པ་མི་ལེན་པ་དང༌། ལུས་མི་ཚངས་པའོ། །འདོད་པ་ལོག་པར་གཡེམ་པ་ནི་ཆུང་མ་ལ་གཞན་སྤྱོད་པ་དང༌། ཆུང་མ་དང་འཐབ་ཅིང་བསམས་བཞིན་དུ་མི་བཏུབ་པའོ། །བརྫུན་དུ་སྨྲ་བས་ནི་སྐུར་པ་མང་བ་དང༌།
― DTG116_Page_0380 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་གྱིས་བསླུས་པར་འགྱུར་རོ། །ཕྲ་མས་ནི་འཁོར་མི་ཚང་བ་དང༌། མཛའ་བ་དང་འབྱེད་པའོ། །ཚིག་རྩུབ་པོས་ནི་སྒྲ་མི་སྙན་པ་ཐོས་པ་དང༌། ཅི་སྨྲས་པ་རྩོད་པར་འགྱུར་བའོ། །ཚིག་འཁྱལ་པས་ནི་གཞན་ཡིད་མི་ཆེས་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་མི་གོ་བའོ། །བརྣབ་སེམས་ཀྱིས་ནི་བརྐམ་ཞིང་ཆོག་མི་ཤེས་པ་དང༌། བཙལ་བས་མི་རྙེད་པའོ། །གནོད་སེམས་ཀྱིས་ནི་གཞན་གླགས་ཚོལ་བ་དང༌། གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པའོ། །ལོག་པར་ལྟ་བས་ནི་གཡོ་སྒྱུ་དང་བཅས་པ་དང༌། ལོག་པར་ཞུགས་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེའོ། །དེ་དག་ཉིད་ལས་ཀྱི་ལམ་སྟེ་གཞི་མཐུན་པའི་དྲུག་པའོ། །ཡང་དག་པར་བླང་བ་ནི་དེ་དག་ལ་དགའ་ཞིང་དེའི་གཉེན་པོ་ལ་མི་འབད་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། ལོག་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང༌། མནར་སེམས་དགུ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལས་མང་ཞིང་བཤད་པ་དག་ཀྱང་འདིར་གསུངས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལས་འབྲས་བུ་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་འབྱུང་བས། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་གང་གིས་དང་པོ་དང་གཉིས་ཀའོ། །སྔར་བཤད་པའི་གང་ཡང་རུང་བའི་དགེ་སློང་མ་སུན་བཏོན་པའམ། ཆོས་ལ་སྐུར་པའམ། མཁན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལུས་ངག་གིས་ཆད་པའི་ལས་བྱས་པ་ཡང་དངོས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་དྲག་པོས་དམྱལ་བ། འབྲིང་གིས་དུད་འགྲོ། །ཐ་མས་ཡི་དགས་བརྒྱུད་པ་དང་ཆ་ཕྲ་བས་ཡུལ་མཐའ་འཁོབ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཡང་མཆོད་རྟེན་བཤིག་པ་དང༌། གཙུག་ལག་ཁང་བཤིག་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ནོར་སྦས་ནས་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤི་འཕོས་ནས་དམྱལ་བ་མནར་མེད་པར་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལས་ཐར་པར་གྱུར་ཡང༌། ཡང་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་ཀྱི་ལུས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུག་རོན་དང༌། མཆིལ་བ་དང༌། དུར་པ་དང༌། ནེ་ཚོ་དང༌། བྱེའུ་སྔོན་པོ་དང༌། ཉ་དང༌། རུས་སྦལ་དང༌། སྤྲེའུ་དང༌། རི་དགས་ཀྱི་ལུས་ལེན་པར་འགྱུར་རོ། །བརྒྱ་ལ་མིའི་ལུས་ཐོབ་པར་གྱུར་ན་ཡང༌། མ་ནིང་དང་བུད་མེད་དང༌། མཚན་གཉིས་པ་དང༌། དབང་པོ་མེད་པ་དང༌། སྨད་འཚོང་མ་དག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། ཡང་གསུངས་པ། ཚེ་འདི་ལ་མཆོད་རྟེན་དྲན་ནས་ནུབ་མོ་ཟས་ཟོས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ཡི་དགས་ལྟོགས་པ་བཀྲེས་པ་དག་ཏུ་སྐྱེས་ཏེ་ལོ་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོར་བཟའ་
― DTG116_Page_0381 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང། ལྟུང་བ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འགྲོ་བའི་ཚེ་ལྷུ་ཚིགས་ཀུན་དུ་མེ་འབར་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། ཡང་ལྐུགས་པ་ནི་ཆོས་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་པ་ལས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །འོན་པ་ནི་ཆོས་ཐོས་པ་ལ་མི་དགའ་བས་ཡིན་ནོ། །དབང་པོ་མ་ཚང་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་ལས་འགྱུར་རོ། །ལྕེ་དིག་པ་ནི་དབེན་པར་བླ་མ་ལ་མི་སྙན་པ་བརྗོད་པའོ། །མདའ་གཞུ་དང་གཞོན་ཆོས་ལ་དགའ་བ་ནི་ཀླ་ཀློ་ཅན་དུ་སྐྱེའོ། །རྐང་ལག་ཞ་བ་ནི་མཁན་པོ་དང་བླ་མ་མཐོང་ཡང་མི་ལྡང་བའོ། །གཉའ་བ་ཐུང་བ་ནི་བླ་མ་མཐོང་ན་མགོ་གཡོགས་ཏེ་བྲོས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །བྱམས་མའི་བུ་གང་པོ་འཇིག་རྟེན་པ་ནི་སྒྲའི་དོན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཕལ་ཆེར་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་ལས་འབྱུང་བའི་དོན་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་དང༌། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞིས་བསྡུ་བར་བྱ་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་སྤངས་པ་དང༌། ས་དང་ལམ་རྣམས་སྤང་ཞིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྤངས་ནས། ལོག་པའི་དོན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོད་དེ་དེའི་རྒྱུས་ངན་སོང་དུ་སྐྱེའོ། །བཀའ་ལས་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་སྤྱོད་པ་ནི་དེའི་གཉེན་པོའོ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །ཡང་གཞན་གྱི་ཁྱིམ་རྣམས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་བྱེད་ན་དེས་དེའི་ཚེ་རིང་ཞིང་དེ་ལས་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་གསུམ་སྟེ། གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བས་འཇིགས་པ་དང༌། དམུས་ལོང་གིས་འཇིགས་པ་དང༌། ཡུལ་མཐའ་འཁོབ་དུ་སྐྱེ་བས་འཇིགས་པ་སྟེ་གསུམ་མོ་ཞེས་པ་དང༌། ཡང་དགེ་སློང་མ་སུན་བཏོན་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་གནས་སུ་མུན་ནག་ཡོད་པར་སྐྱེའོ། །སྲོག་བཅད་པས་རལ་གྲིའི་ལོ་མ་ཅན་དུ་སྐྱེའོ། །རྔོན་བྱེད་པས་ཐིག་ནག་ཏུ་སོགས་ལེས་འདྲའོ། །འདོད་པ་ལོག་པར་གཡེམ་པས་ཟངས་ཀྱི་ཁང་པ་རབ་ཏུ་འབར་བ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། ལྕགས་ཀྱི་ཁྲི་རབ་ཏུ་ཚ་བ་ལ་ཉལ་བར་སྐྱེའོ། །ཆང་འཐུངས་ནས་མྱོས་པ་ནི་ལྕགས་ཆང་འཐུངས་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེའོ། །དགེ་འདུན་གྱི་ཤིང་ཐོག་བརྐུས་པས་ལྕགས་ཀྱི་ཐུ་ལུམ་འབར་བ་ཟ་བར་སྐྱེའོ། །རྒྱུ་མ་དང་ཤ་ཟོས་པས་ལྗན་ལྗིན་གྱིས་གང་བའི་དམྱལ་བར་སྐྱེའོ། །ཕྲ་མ་བྱས་ཏེ་དཀྲུགས་པས་ལྕགས་ཀྱི་ཐང་གཤོལ་གྱིས་ལྕེ་རྨོ་བའི་དམྱལ་བར་སྐྱེའོ། །
― DTG116_Page_0382 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚིག་མི་སྙན་པ་བརྗོད་པས་ལྕེ་རབ་ཏུ་འབྱིན་པའི་དམྱལ་བར་སྐྱེའོ། །བརྫུན་མང་དུ་སྨྲས་པས་ལྕེ་ལ་ལྕགས་ཀྱི་གཟེར་གྱིས་འདེབས་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེའོ། །སྲོག་བཅད་ནས་ལོག་པའི་ལྷ་ལ་མཆོད་སྦྱིན་བྱས་པས་ལྕགས་ཀྱི་གཏུན་གྱིས་བརྡུང་བའི་དམྱལ་བར་སྐྱེའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་སྐད་དུ་གང་ཟག་གཉིས་ནི་མ་གཏོགས་ཏེ། གཅིག་ནི་ཕྱོགས་སྙོམས་ཆོས་ལ་སྐུར། །གཉིས་པོ་དེ་ན་འདོད་ཆེ་བ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་པ། སྤྱན་དུ་གྱུར་པ། དབང་དུ་གྱུར་པ། ཚད་མར་གྱུར་པ། མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉེས་པའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་བཤགས་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་པ་དང༌། གཉའ་དྲག་མཛད་པ་དང༌། བརྫུན་མི་སྨྲ་བ་དང༌། མཛད་པ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེ་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་དྲུག་གོ །ལྷག་མ་ནི་གོ་བར་ཟད་དོ། །སླན་ཆད་ཀྱང་སྡོམ་པར་ཞེས་པ་ནི་ཁས་ལེན་པའོ། །ཉེས་པར་བྱུང་ན་བཤགས་པར་བྱ། །སྙིང་རྗེ་བྱམས་པ་ཞུགས་གྱུར་ན། །སྔར་བྱས་ཉེས་པ་འདི་ཡིས་དག །བཤགས་ཀྱང་ཕྱིར་ཞིང་མི་སྡོམ་ན། །བཤགས་ཀྱང་དྲི་མ་འདག་པ་མེད། །ཅེས་བཤད་དོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ། བདག་གིས་སྐྱེ་བ་འདི་དང་སྐྱེ་བ་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྔོ་བའི་ཕྱིར་ཐུགས་གཏོད་པ་སྟེ། གང་ཞེ་ན། འདི་ལ་བྱས་པ་དང༌། གཞན་དུ་བྱས་པའོ། །ཐ་མ་ནི་ཐོག་མའི་མཐའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཡོན་ཏན་བཀོད་པའི་མདོ་ལས། །འཁོར་བའི་མཐའ་ནི་མེད་པ་ལས། །སྔོན་གྱི་མཐའ་ནི་ཇི་སྲིད་པ། །སེམས་ཅན་དེ་སྲིད་ཕན་དོན་དུ། །སྤྱོད་པ་དཔག་ཡས་སྤྱད་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་དང་པོ་ཚེ་རབས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནས་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་བསྔོས་ནས་འཁོར་བ་ནས་འཁོར་བའི་ཚེ་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་ལྷ་དང་མི་དང༌། ཡི་དགས་དང་དུད་འགྲོ་དང༌། དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེས་པ་ན། སྦྱིན་པ་ཆུང་ངུ་སྦྱིན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ཐ་ན་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་ཁམ་གཅིག་ཙམ་སྩལ་བ་སྟེ། ཆེར་བྱིན་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཡང་རྟེན་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་ཕུལ་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་མང་པོ་དང༌། བཟང་པོས་སྦྱིན་པའོ། །སྦྱིན་ནུས་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་
― DTG116_Page_0383 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་སེམས་འབྱུང་བས་སྡོམ་པ་ལེན་ཏེ་ཐ་ན་བསྙེན་གནས་ཀྱིའོ། །དགེ་བསྙེན་ནམ། དགེ་ཚུལ་ལམ། དགེ་སློང་ཅི་ནུས་པ་བསྲུངས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པའི་དགེ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སོང་བ་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པ་བཏང་ན་བརྒྱ་འགྱུར་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མི་ཕལ་པ་གཅིག་ལ་བཏང་ན་སྟོང་འགྱུར་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའི་དགེ་སློང་ལ་བཏང་ན་ཁྲི་འགྱུར་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་བཏང་ན་ཚད་མེད་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། ཕ་མ་དང༌། ནད་པ་རྣམས་ལ་ཟས་ཟ་གཅིག་བཏང་ན་འབྲས་བུ་ཚད་མེད་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། འཕགས་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསོད་སྙོམས་བླངས་ཏེ། རིད་པ་དང༌། ཕོངས་པ་དང༌། སྤྲང་པོ་དང༌། སློབ་མ་རྣམས་ལ་བགོས་ཏེ་བྱིན་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས་ཚེ་བརྗེས་ནས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། དབང་པོ་དྲུག་ཚང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་པ་ལས་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། འོད་ཟེར་ཀུན་ནས་འགྱེད་པ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། རེས་འགའ་འོད་ཟེར་གཅིག་ལས་ནི། །ཁ་དོག་རྣམ་པ་བཅུ་འབྱུང་བ། །སོ་སོ་རབ་འབྲིང་ཐ་མ་ཡང༌། །སྦྱིན་པ་ལས་ནི་སྐྱེས་པ་ཡིན། །རེས་འགའ་འདྲེས་པ་གཅིག་ལས་ནི། །ཁ་དོག་ཉི་ཤུ་གང་བྱུང་བ། སོ་སོ་རབ་འབྲིང་ཐ་མ་ཡང༌། །ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་པ་ལས་སྐྱེས་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པའི་དགེ་ཚུལ་དང༌། །རྣམ་དག་ཁྲིམས་འཛིན་དགེ་སློང་དག །ཟླ་བ་ཕྱེད་ཅིང་གསོ་སྦྱོང་བྱ། །ཆོས་གོས་བཏགས་པ་རྣམས་གྱོན་ཏེ། །ལྷུང་བཟེད་འཁར་གསིལ་སོགས་བསྐུར་ཞིང༌། །དག་པས་བསོད་སྙོམས་ཡང་བླང་བྱ། །ལྷ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དགར་འགྱུར་ཏེ། །གུས་པས་ཐལ་སྦྱར་ཕྱག་འཚལ་ནས། །ལྷ་རྣམས་ངེད་ཀྱི་མི་འདི་དག །དེ་ཡི་མངག་གཞུག་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །དཔེར་ན་ལྷ་དབང་བརྒྱ་བྱིན་ལ། །སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་ལྷ་གཞན་རྣམས། །རིམ་གྲོ་གུས་བྱེད་ཚུལ་བཞིན་དུ། །ཚེ་འདིར་ལེགས་ཉིད་ཐོབ་པ་སྟེ། ཚེ་རབས་གཞན་གྱི་
― DTG116_Page_0384 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསམ་མི་ཁྱབ། །རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ། །སངས་རྒྱས་བཀའ་དྲིན་ལན་བསྒྲུབས་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་སོ་སོ་ཐར་བའི་སྡོམ་པ་ལ་ལེགས་པར་བསླབས་ལ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི། སྡོམ་པ་རྒྱ་ཆེན་པོའི་རྟེན་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཡང་སྨོན་པའི་སེམས་དང་འཇུག་པའི་སེམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གཉིས་སོ། །སྡོང་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལས། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ལས་གང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྨོན་པ་ནི་རྙེད་པར་དཀའོ། །དེ་བས་ཀྱང་སེམས་ཅན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་མངོན་པར་ཞུགས་པ་ནི་ཆེས་རྙེད་པར་དཀའ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དཀོན་མཆོག་ཏལ་ལའི་མདོ་ལས། གང་དག་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བྱིན་བརླབས་པ། །དེ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་དོན་གཉེར་བ། །གང་དག་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་སེམས་སྐྱེ་བ། །དེ་དག་དྲང་སྲོང་མཆོག་གི་ཡོན་ཏན་སྒྲུབ། །ཅེས་གསུངས་པ་དང༌། འཕགས་པ་ཕུང་པོ་གསུམ་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེས་མ་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་གང་ཡང་མ་མཆིས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས་དུས་གསུམ་དུ་མ་ཁྱབ་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་པ་དང༌། ཡང་གང་དུ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་རབ་ཏུ་མང་གི །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་དང། བརྒྱ་བྱིན་དང༌། ཚངས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་བ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་དེ་ཙམ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང༌། བླ་མ་སྡོམ་ལ་གནས་ཤིང་མཁས། །ནུས་དང་ལྡན་ལས་བླང་བར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བུ་མེད་ན་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ལས་བླང་བར་བྱའོ། །དེ་ནི་ཐོག་མའི་དུས་འཕགས་པའི་གནས་ལྟ་བུར་བྱུང་བའི་དུས་སོ། །དེ་ནས་ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལ་སོགས་པས་བདག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དེས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱིས་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་དགོད་པར་བགྱིའོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ལ་དགོད་པར་བགྱིའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་དགོད་པར་བགྱིའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉམས་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། འདོད་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་
― DTG116_Page_0385 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པས་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་འགྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་མཐར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དོན་དམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བའོ། །དེ་ཡང་འོད་ཟེར་ཀུན་འགྱེད་པའི་མདོ་ལས། གང་ཞིག་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་རབ་མོས་ཤིང༌། །མི་ཟད་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མངོན་པར་རྟོགས། །དེས་ནི་ཏིང་འཛིན་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ནི། །བླ་མེད་ཡེ་ཤེས་མངོན་བྱེད་དཀའ་བ་མེད། །ཅེས་གསུངས་པ་དང༌། ཡང༌། དགེ་སློང་དག་ནི་གང་ཞིག་གིས། །བླ་མེད་ཡེ་ཤེས་བཙལ་བའི་ཕྱིར། །ཤིན་ཏུ་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ནི།། མདོ་སྡེ་འདི་ལ་གང་དག་བརྩོན། །ཞེས་པ་དང༌། བླ་མེད་ཡེ་ཤེས་གང་ཚོལ་བ། །འཁོར་བ་དག་ལ་འཇིགས་པ་མེད། །དེས་ནི་སྡིག་པ་རྣམ་སྤངས་ནས། །ཕན་ཡོན་མཆོག་ནི་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་ལགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྨྲས་པ་དང༌། མ་སྨྲས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་དང༌། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང༌། དབང་པོ་ལྔ་དང༌། སྟོབས་ལྔ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་དང༌། བདེན་པ་བཞི་དང༌། ཚད་མེད་པ་བཞི་དང༌། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་དང། བསམ་གཏན་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སོགས་པ་བླང་བར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་དོ། །གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཤིང་བཟླུམས་ཏེ་བསྡོམས་ནས་ཞེས་པ་ནི་ཚེ་འདིའི་ཆེད་དུ་མ་བསྔོས་པས་བསྡུས་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་མ་བསྔོས་པར་བཟླུམས་ནས། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་སུམ་བསྔོས་པས་བསྡོམས་པའོ། །ཡང་ན་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །འཕགས་པ་ཕུང་པོ་གསུམ་པའི་མདོ་ལས། བདག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མ་མཆིས་པ་ནས་བགྱིས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་གང་ལགས་པ་དང༌། བདག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཡོ་བྱད་འཚལ་བས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པ་གང་ལགས་པ་དང༌། བདག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་ལགས་པ་དང༌། བདག་གི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་པའི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་བསགས་པ་དེ་བཞིན་
― DTG116_Page_0386 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མཁྱེན་པ་གང་ལགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པའི་ཟླུམ་པོར་སྡོམ་པར་བགྱིའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། ཡང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བླ་ན་མ་མཆིས་པ་དང༌། གོང་ན་མ་མཆིས་པ་དང༌། གོང་མའི་ཡང་གོང་མ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བགྱིའོ་ཞེས་པ་ནི། བསྔོ་བ་ཡོངས་སུ་དགེ་བའོ། །མཆོག་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་བླ་མ་ལྟ་བུ་མེད་ལ། བགྲོད་པར་བྱ་བ་མཐར་ཐུག་པས་གོང་མ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་གཞན་བླ་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བླ་མ་དང་གོང་མ་སྟེ། དེ་ཉིད་ནི་མཐར་ཐུག་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་གོང་མ་སྟེ། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་གོང་མ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བྱང་ཆུབ་པོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བླ་མ་སྟེ། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་མཛད་པ་དེའི་བླ་མ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་བྱང་ཆུབ་པ་སྟེ། ཤེས་བརྗོད་ལས་འདས་པས། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའོ། །འཕགས་པ་འོད་ཟེར་བཀྱེ་བ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། གཟུགས་མེད་འགྲོ་དང་འོང་བ་མེད། །ཕྱོགས་མཚམས་ཕྱོགས་ཀྱང་ཡོད་མ་ཡིན། །མཚན་མ་མེད་ཅིང་བརྗོད་དང་བྲལ། སྤྲོས་པ་དག་ལས་ཡང་དག་འདས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྒྲུབ་བྱས་ན། །མཐར་ཐུག་བསིལ་བ་འཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་དང༌། ཡང༌། དགེ་བའི་སྟོབས་ཀྱི་མཐུ་ཡིས་ནི། །ཉོན་མོངས་རབ་བཅོམ་ཉེར་ཞིར་གནས། །ཁྱད་འཕགས་ཕན་ཡོན་འཐོབ་བར་བྱེད། །ཡོན་ཏན་དང་ནི་ཤེས་རབ་དག །ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་རྒྱ་མཚོ་འདྲ། །བཟོད་པ་དག་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །སེམས་ནི་རབ་བདེ་གཡོ་མེད་འགྱུར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟག་ཏུ་བསྒོམ། །མཁས་པ་དག་གིས་རབ་ཏུ་བསྔགས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་མ་བྱོན་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་ད་ལྟར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ད་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་མཛད་པ་དེ་ལྟར་བདག་གིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བགྱིའོ། །སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་
― DTG116_Page_0387 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་སོ་སོར་བཤགས་སོ། །བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ༌། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་བསྐུལ་ཞིང་གསོལ་བ་འདེབས་སོ། །བདག་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཆོག་དམ་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག །མི་མཆོག་རྒྱལ་བ་གང་དག་ད་ལྟར་བཞུགས་པ་དང༌། །གང་དག་འདས་པ་དག་དང་དེ་བཞིན་གང་མ་བྱོན། །ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་མཐའ་ཡས་རྒྱ་མཚོ་འདྲ་ཀུན་ལ། །ཐལ་མོ་སྦྱར་བར་བགྱི་སྟེ་སྐྱབས་སུ་ཉེ་བར་མཆི། །ཞེས་པ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལྟུང་བ་བཤགས་པའི་འགྲེལ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སློབ་པའི་རིམ་པ་ཞེས་བྱ་བ། །སློབ་དཔོན་ཛེ་ཏཱ་རཱི་དགྲ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།བལ་པོའི་པཎྜི་ཏ་དང༌། ཆགས་ལོ་ཙཱ་བས་བསྒྱུར་བའོ།།
ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བའི་ཆོ་ག་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ།
དཱི་པཾ་ཀ་ར་ཤྲཱི་ཛྙཱ་ན།
― DTG116_Page_0387 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཀརྨ་ཨཱ་བ་ར་ཎི་བི་ཤོ་དྷ་ན་བི་དྷི་བྷཱ་ཥྱཾ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བའི་ཆོ་ག་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐུབ་པ་དྲི་མས་མ་གོས་ཤིང༌། ཡེ་ཤེས་དཀྱིལ་འཁོར་རབ་གསལ་བ། གསུང་གི་ཟེར་གྱིས་འགྲོ་ཀུན་གྱི། །སྒྲིབ་པ་མེད་སྲེད་ཉི་མ་རྒྱལ། །དཔའ་བོ་གང་དག་འགྲོ་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱ་མཚོ་ཡང་བར་བྱིང་བ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཕྲོགས་ཤིང་དེ་དག་གདོན་པར་འདོད་པའི་ཡིད་ཅན་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་ལ་བློ་གཞོལ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ཐོབ་པའི་ལམ་དམ་པར་ཞུགས་ལ་མི་ཉམས་པར་བྱ་ཞིང་ཇི་ལྟར་བྱ་བ་དེ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའི་ཐབས་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་རྐྱེན་འགའ་ཞིག་གིས་ཉམས་པར་གྱུར་ན་ཡང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཕྱིར་ལྡང་བའི་ཐབས་ལ་འབད་པར་བྱ་སྟེ། ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སྤྱད་པས་སྡོམ་པ་སླར་བླང་བ་དང༌། ཟག་པ་འབྲིང་ལས་གྱུར་པ་རྣམས་གསུམ་ལ་བཤགས་པ་དང༌། ཆུང་ངུ་ལས་གྱུར་པ་རྣམས་གཅིག་ལ་བཤགས་པ་དང༌། དེ་དག་ལས་ལྷག་མ་རྣམས་རང་གི་སེམས་ཀྱིས་བསྡོམ་པར་བྱ་བ་རྣམས་ཇི་ལྟར་སྤྱད་པ་བཞིན་ཆོས་དང་མཐུན་པར་སོར་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་དག་གིས་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལྷག་མར་གྱུར་པ་དག་དང༌། གཞན་ཡང་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཀུན་ནས་བསགས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྟུག་པོ་ཇི་སྙེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ལ་གེགས་སུ་མི་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐུབ་པས་གནང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྟུང་བ་བཤགས་པའི་
― DTG116_Page_0388 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོ་ག་འདིས་ཉིན་མཚན་དུས་དྲུག་ཏུ་བཤགས་པ་ལ་འབད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡང་གང་ལ་བདག་གི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་བཤགས་པར་བྱ་བ་དེ་དག་ལ་དཔུང་གཉེན་དུ་གཟུང་སྟེ། གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལ་གསོལ་བ་གདབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཐོག་མར་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ནི། བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། དེའི་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའི་དགེ་འདུན་ནི་རིམ་པ་བཞིན་འཁོར་བ་ལས་རྒལ་བའི་ལམ་སྟོན་པ་དང༌། ལམ་དང༌། དེ་སྒྲུབ་པའི་གྲོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དབྱིག་གི་སྙིང་པོ་དང༌། འཕྲོག་བྱེད་དང། སེང་གེ་དང༌། མཐུ་བོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སེར་སྐྱ་དང༌། གཟེགས་ཟན་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རང་ཉིད་སྲིད་པའི་བཙོན་ར་མི་བཟད་པར་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ལྕགས་སྒྲོག་དམ་པོས་བཅིངས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྲིན་པོ་འཇིགས་སུ་རུང་བ་བདག་གིས་ཀུན་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདི་དག་ཀྱང་སྲིད་པའི་བཙོན་ར་ནས་ཐར་པ་སངས་རྒྱས་ཁོ་ན་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར། སེམས་དང་ལྡན་པ་སུ་ཞིག་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་བོར་ཏེ་གཞན་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱེད། ཕྱག་འཚལ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔ་པོ་འདི་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་བདག་ཅག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན། གང་ཞིག་བདག་ཅག་གི་མཚན་འཛིན་ཅིང་ཕྱག་འཚལ་བ་དེ་དག་ཀྱང་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཟད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པོ། །སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་རྣམས་ཕྱག་འཚལ་བའི་གནས་སུ་བཀོད་དེ། གཞན་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་མི་བརྗོད་དོ། དེ་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོག་པའམ་དེར་ངེས་པའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཨར་ནི་དགྲ་འམ་རྩིབས་ཏེ། དེ་བཅོམ་ཞིང་བཅག་པ་དང་ཧད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་ཤིང་ཡང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་བྱས་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་རྩིབས་བཅག་པའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཨར་ཧད་དོ། །ཡང་ན་འོས་པ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པར་འོས་པ་
― DTG116_Page_0389 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་རམ། མཉམ་པར་ཀུན་དུ་མ་ལུས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་འདི་དག་གིས་སྤངས་པ་དང་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆེ་བ་གཉིས་བརྗོད་དོ། །གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་དུ་ཡང་བལྟའོ། །ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ནི་ཤཱཀྱའི་རིགས་སུ་ཐུབ་པ་བྱུང་བས་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་མི་ཕྱེད་པས་རྡོ་རྗེ་སྟེ། དེའི་སྙིང་པོས་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པས་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་རབ་ཏུ་འཇོམས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་ཡོན་ཏན་གྱི་མཚན་ཉིད་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་མཚན་གྱི་དོན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པས་རེ་རེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་བརྗོད་ཀྱང་དེའི་རྒྱུ་མཚན་གནས་པའི་ཕྱིར་རང་དགའི་ཉེས་པར་འགྱུར་དུ་དོགས་པས་མི་བྱའོ། །གསོལ་བ་གདབ་པ་ནི་དེ་དག་ལ་སོགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཉེས་པ་རྣམས་བཅོམ་པའམ། དཔལ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའོ། །ཇི་སྙེད་ནི་མ་ལུས་པའོ། །བཞུགས་པ་དང་འཚོ་བ་དང་གཞེས་པ་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱིས་སོ། །བདག་ལ་དགོངས་པ་ནི་ཐུགས་གཏད་པར་གསོལ་བའོ། །བདག་གིས་གསོལ་བ་ཚུལ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་གྱི། སངས་རྒྱས་རྣམས་བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བའི་ཆོས་ཉིད་བརྙེས་པ་ནམ་དུ་ཡང་སེམས་ཅན་གཅིག་ལ་ཡང་མི་དགོངས་པ་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་བ་འདི་དག་ལས་ཅིའི་ཕྱིར་གྲོལ་བར་མི་མཛད་ཅེ་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་རང་རང་གི་ཉེས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཉི་མིའི་དཀྱིལ་འཁོར་གཟི་བརྗིད་དང་ལྡན་པའི་འོད་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱང་དམུས་ལོང་དག་གིས་མི་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་དཀོན་མཆོག་ཏ་ལ་ལ་ལས་ཀྱང༌། དམུས་ལོང་གིས་ནི་ཉི་མ་མི་མཐོང་ཡང༌། །དེ་མེད་མ་ཡིན་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ཏུ་འཆར། །མིག་དང་ལྡན་པས་ཤར་བར་ཤེས་གྱུར་ནས། །ཀུན་ཀྱང་སོ་སོ་རང་གི་ལས་ལ་འཇུག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དོན་འདི་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏོ། །ཡུལ་དེ་དག་གང་ལ་བཤགས་པར་བྱ་བ་སྒྲིབ་པའི་དངོས་པོ་ནི་བདག་གིས་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བདག་གིས་ནི་བྱེད་པ་པོའོ། །སྐྱེ་བ་འདི་དང་སྐྱེ་བ་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མ་མཆིས་པ་ནི་བྱས་པའི་དུས་སོ། །འཁོར་བ་ན་འཁོར་
― DTG116_Page_0390 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཚེ་སྐྱེ་གནས་གཞན་དག་ནི་བྱས་པའི་གནས་སོ། །བྱས་པའི་སྡིག་པའི་རང་བཞིན་སྤྱིར་བརྗོད་པ་ནི་སྡིག་པའི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྩ་བར་འགྱུར་བའི་ལས་རང་གིས་བྱས་ཤིང་གཞན་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཡང་བྱས་པ་ལ་དགའ་བས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྕི་བ་ནི་མཆོད་རྟེན་གྱི་དཀོར་རམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ལྕིབ་སྦྱིན་བདག་དད་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་གནས་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་རྟེན་གྱི་ཆེད་དུ་ཕུལ་བའི་ཡོ་བྱད་དམ། ཕྱོགས་བཞིའི་དགེ་འདུན་ཐམས་ཅད་དབང་བ་དང་གང་ཟག་སོ་སོའི་བདག་གིར་མ་བྱས་པ་ཕྲོགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་གིས་ངན་སོང་ངན་འགྲོ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་ཡང༌། སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པ་མྱོང་བར་བྱེད་ཅིང་སྦྱང་དཀའ་བས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྕི་བའོ། །ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཉེས་པའི་རྒྱུ་ནི་མཚམས་མེད་པའི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཕ་བསད་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གང་གིས་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་བཟོད་པར་དཀའ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་འབབ་པའི་མནར་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་གཞན་ལས་སྡུག་བསྔལ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་སྐྱེ་བ་ལ་གང་གིས་ཀྱང་བར་མཆོད་པས་མཚམས་མེད་པ་སྟེ། དེས་ན་འདི་དག་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཉེས་པའི་རྒྱུ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །གཞི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་མི་དགེ་བ་ནི་མི་དགེ་བ་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ངན་འགྲོ་གསུམ་ཅི་རིགས་པར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ལུས་ལ་སོགས་པ་གཞི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལས་ཏེ། ལུས་ལ་བརྟེན་པ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་དང༌། ངག་ལ་བརྟེན་པ་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞི་དང༌། ཡིད་ལ་བརྟེན་པ་གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་གསུམ་གྱིས་ནི་གཞི་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་འདུས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་སྒྲིབ་པ་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་རྣམས་ནི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་བྱས་ན་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་ལ་ནུས་པ་མེད་ཅིང་བར་དུ་ཆོད་པའི་སྐྱེ་བ་འཛིན་པ། སེམས་དམྱལ་ཡི་དགས་དུད་འགྲོ་དང༌། །ཀླ་ཀློ་འདུ་ཤེས་མེད་ལྷ་དང༌། །ལོག་ལྟ་སངས་རྒྱས་ལ་མི་འདུན། །ལྐུགས་པ་མི་ཁོམ་གནས་བརྒྱད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་གནས་ཏེ། ཆོས་ཟབ་མོ་
― DTG116_Page_0391 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤོང་བ་དང༌། ལྟུང་བ་ཕྲ་མོ་དག་ལ་མི་འཛེམ་བ་དང༌། སེར་སྣས་ཡོ་བྱད་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞེན་ཏེ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་གཏོང་བར་སོགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་གུས་པ་དང༌། ཐབས་མི་མཁས་པས་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་གྱི་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བའི་རྗེས་སུ་ཕྱོགས་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་མ་སྦྱངས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རིགས་པར་གཞན་ཡང་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དོ། །དངོས་པོ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་བཤགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་མཐོལ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱས་ཏེ་ཕྱིས་སྡོམ་པའོ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་དོན་དམ་པ་དང༌། ཇི་སྙེད་པའི་རང་བཞིན་ཀུན་རྫོབ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ། །སྤྱན་དུ་གྱུར་པ་ནི་སྤྱན་ལྔ་རྣམ་པར་དག་པས་མཁྱེན་པའོ། །དབང་དུ་གྱུར་པ་ནི་དོན་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་མཁྱེན་པའོ། །ཚད་མར་གྱུར་པ་ནི་དབང་དུ་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མཁྱེན་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སོ། །གཟིགས་པ་ནི་སྤྱན་གྱིས་ཏེ་དེ་དག་གི་སྤྱན་སྔར་རོ། །ཡང་ན་མངོན་པར་ཤེས་བ་དྲུག་དང་སྦྱར་རོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་འཆད་དོ་ཞེས་གྲག་གོ ། མཐོལ་བ་ནི་རང་གི་ངོ་བོས་འདི་བྱས་སོ་ཞེས་ངག་ཏུ་བརྗོད་པའོ། །དེ་དག་ལ་ཉེས་པ་རྣམ་པ་དུ་མར་ལྟ་ཞིང་སེམས་ཀྱིས་མི་མཐུན་པར་བཟུང་ནས་ཉེས་པ་ཅན་དུ་སྟོན་བ་ནི་བཤགས་པའོ། །མི་འཆབ་པ་ནི་བདག་གིས་བགྱིས་པའི་སྡིག་པ་རྣམས་གཞན་གྱིས་ཚོར་ཏེ་འོང་ངོ་སྙམ་ནས་དེའི་ཐབས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའོ། །སླན་ཆད་ཀྱང་སྡོམ་པ་ནི་གཉེན་པོས་ཀུན་ནས་བཟུང་སྟེ། སྔ་མའི་རྗེས་སུ་མི་འཇུག་པར་རྒྱུན་ཀུན་ནས་གཅོད་པའོ། །དེ་དག་གིས་ནི་བདག་གིས་བྱས་ཤིང་བསགས་པའི་སྡིག་པའི་ལས་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་སྟོབས་བཞི་ཡང་བསྟན་ཏེ། རྟེན་གྱི་སྟོབས་དང༌། རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པའི་སྟོབས་དང༌། གཉེན་པོ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་དང༌། སོར་ཆུད་པའི་སྟོབས་སོ། །དེ་ལ་གང་ལ་སྒྲིབ་པ་རྣམས་བཤགས་པར་བྱ་བའི་རྟེན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། ཕྱག་འཚལ་བ་ནི་རྟེན་གྱི་སྟོབས་སོ། །བྱས་པའི་རྣམས་གྲངས་ཉེ་བར་རྟོག་ཅིང་ཉེས་པ་དུ་མའི་འབྱུང་
― DTG116_Page_0392 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་སུ་བཟུང་ནས་ཡིད་ལ་གཅགས་པས་བདག་ཉེས་པ་ཅན་དུ་བརྗོད་པ་ནི་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པའི་སྟོབས་སོ། །གཉེན་པོ་དེ་དང་དེ་དག་ཡིད་ལ་བྱས་པས་ཡང་མི་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་ནི་གཉེན་པོ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་དང༌། སོར་ཆུད་པའི་སྟོབས་སོ། །སྟོབས་བཞི་བོ་དེ་ཡིད་ལ་བྱས་ཤིང་སེམས་ཐག་པ་ནས་ཁ་ཏོན་དུ་བྱས་ན་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ཀུན་ནས་བསྲབས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བྱམས་པ་ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་སྡིག་པ་བྱས་ཤིང་བསགས་པ་རྣམས་ཀུན་ནས་བསྲབས་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། རྟེན་གྱི་སྟོབས་དང༌། རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པའི་སྟོབས་དང༌། གཉེན་པོ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་དང༌། སོར་ཆུད་པའི་སྟོབས་སོ། །དེས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་སྡིག་པའི་ལས་ཟད་པར་འདོད་པ་དག་གིས་མདོ་འདི་མང་དུ་ཡིད་ལ་བྱའོ། །ཁ་ཏོན་དུ་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་བཤགས་ནས། ད་ནི་བདག་གིས་བྱས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཡང་དག་པའི་བསྔོ་བས་མ་ཟིན་པས་འབྲས་བུ་མེད་པ་འམ། ཡོད་ཀྱང་དམན་པར་འགྱུར་བས་སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོ་ལས་རྒལ་བའི་ཕྱིར་དགེ་བ་རྣམས་བསྔོ་བར་བྱ་སྟེ། དེས་ནི་འབྱུང་ཁུངས་ནས་འདུས་བྱས་པའི་གསེར་གྱི་ཕུང་པོ་མགར་བ་མཁས་པས་རྒྱན་དུ་བྱས་ན་རང་དང་གཞན་དང་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་ཡན་ལག་ཏུ་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་འབྲས་བུར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་གང་གི་མདུན་དུ་བསྔོ་བར་བྱ་བ་དག་ལ་གསོལ་བ་གདབ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་བསྔོ་བར་བྱ་བའི་དགེ་བ་ནི་བདག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དགེ་བའི་རང་བཞིན་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི། སྦྱིན་པ་ཐ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཆེན་པོར་འགྱུར་བའི་སྦྱིན་པ་སྣོད་དུ་གྱུར་བ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དང༌། འཇིགས་པ་ལ་མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་དང༌། བྱམས་པའི་སྦྱིན་པ་དང༌། ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་དངོས་པོ་མིག་ལ་སོགས་པ་ནས་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དག་ལ་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་གྱིས་བསྡུས་པའི་བུ་ལ་སོགས་པ་བཏང་བ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པ་གླིང་བཞི་ལ་སོགས་པ་བཏང་བ་དང༌། རྒྱལ་སྲིད་དང༌། དེའི་ཕྱེད་དང༌། ཡུལ་འཁོར་དང༌། ལྗོངས་དང༌། གྲོང་ལ་སོགས་པ་
― DTG116_Page_0393 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། ཟས་དང་སྐོམ་ལ་སོགས་པ་བཏང་བ་དང༌། ཐ་ན་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེས་པ་ལ་ཁམ་གཅིག་ཙམ་བྱིན་པ་ཡན་ཆད་དེ། ཡུལ་དང་དངོས་པོ་ཤིན་ཏུ་དམན་པར་གྱུར་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པས་བསྡུས་པ། བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་ནས་དགེ་བསྙེན་གྱི་བར་གྱི་ཐུན་མོང་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བའོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གཏོགས་པ་ཁོ་ན་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཁོ་ན་ལ་གནས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྟེ། སྦྱོར་བས་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། བསམ་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་ཁོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་ལ་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཙམ་དུ་མི་དགེ་བའི་སྐབས་མ་ཕྱེ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་དགེ་བ་ཞེས་མི་བྱ་ལ། བསམ་པ་དང་སྦྱོར་བ་དེ་ལྟ་བུས་བརྩོན་ན་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་དང་འདྲེ་བར་སྤྱོད་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཞིག་འདོད་ཡོན་ལྔ་སྤྱོད་ཀྱང༌། །སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་སྐྱབས་སོང་སྟེ། །སངས་རྒྱས་འགྲུབ་བྱ་སྙམ་དུ་ཀུན་མཁྱེན་ཡིད་བྱེད་ན། །མཁས་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གནས་རིག་པར་བྱ། །གལ་ཏེ་བསྐལ་པ་བྱེ་བར་དགེ་བའི་ལས་ལམ་བཅུ། སྤྱོད་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་རང་རྒྱལ་ཉིད་དུ་འདོད་སྐྱེད་ན། དེ་ཚེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྐྱོན་བྱུང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་ཡིན། སེམས་བསྐྱེད་དེ་ནི་ཕས་ཕམ་བས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ལྕི། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ཡང་གཞན་གྱི་དོན་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཡིན་གྱི། རང་གི་དོན་འགོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང། དོན་དམ་པས་བསྡུས་པ་ཇི་ལྟ་བར་གནས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའོ། །དེ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། དེ་དག་གོམས་པ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་ན་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དེ། རང་བཞིན་མེད་པ་གསལ་བ་རབ་
― DTG116_Page_0394 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏུ་གྱུར་ནས་ཅི་ཡང་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་ཡུལ་དུ་བྱེད་ཅིང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དོན་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལག་མཐིལ་དུ་སྐྱུ་རུ་ར་གཞག་པ་བཞིན་དུ་སྒྲིབ་པའི་དྲི་མ་སྤངས་པ་ལས་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སློབ་དཔོན་ཞི་བའི་ལྷས་ཀྱང༌། ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ནི། །མུན་པའི་གཉེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད། །མྱུར་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་འདོད་པས། ཅི་ཕྱིར་དེ་ནི་སྒོམ་མི་བྱེད། །ཅེས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དེ་ཐམས་ཅད་བསྔོ་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བསྔོ་ཞེ་ན། བསྔོ་བའི་རྣམ་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ཐམས་ཅད་བློས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ། གཞན་ལས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་སོ། །བཟླུམས་པ་ནི་བྱ་བའི་སྒོ་ནས་སོ། །བསྡོམས་པ་ནི་ནུས་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །བླ་ན་མ་མཆིས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་བསྔོ་བའོ། །གང་དུ་བསྔོ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་གནས་སྐབས་དེར་རོ། །ཐབས་གང་གིས་བསྔོ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་བསྔོ་བ་ཇི་ལྟ་བས་སོ། །དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཡང་དག་པར་མེད་པ་ཤེས་བཞིན་དུ་མདུན་དུ་བྱས་ནས་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་དང༌། སྔོ་བར་བྱེད་པའི་སེམས་དང༌། གང་དུ་བསྔོ་བར་བྱ་བའི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་དོན་དམ་པའི་མཚན་མ་ཅུང་ཟད་དུ་ཡང་མི་འཛིན་པར་སེམས་ཅན་གྱི་ཆེད་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བར་མཛད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་གིས་ཀྱང་བསྔོ་བའམ། དེ་ལྟ་བུའི་ཐབས་བདག་གིས་མངོན་དུ་བྱ་བར་མ་ནུས་ན་ཡང༌། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཇི་ལྟར་བསྔོས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདི་ཡང་བསྔོའོ་ཞེས་ཚུལ་དེ་ལྟར་བསྔོ་བར་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གནང་བ་ཐབས་དང་བཅས་པའི་བསྔོ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང༌། དགེ་བ་བསྔོ་བ་གསུངས་ནས། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་ཐབས་བསྡུས་ཏེ་བརྗོད་པ་ནི་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སོ་སོར་བཤགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG116_Page_0395 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྲིད་པའི་བཙོན་རར་འཁྱམས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་མི་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ནི་རང་གིས་སྡིག་པའི་ལས་བསགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དགེ་བ་ལ་ཞེ་སྡང་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་མེད་ཅིང་དེ་འཇིག་རྟེན་ན་མི་བཞུགས་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཏབ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལམ་གུས་པ་དང༌། དེའི་སྐྱབས་དང་བྲལ་བ་ལས་ཡིན་ལ། ཉེས་པ་དེ་དག་རིམ་པ་བཞིན་སྡིག་པ་བཤགས་པ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ཀྱང༌། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ནི། སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སོ་སོར་བཤགས་སོ། །བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ༌། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་སོ། །བདག་གི་ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པའི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྔར་བཤད་པ་བཞིན་སྟོབས་བཞིའི་སྒོ་ནས་རང་གིས་བྱས་ཤིང་བསགས་པའི་སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་དགེ་བ་རྣམས་བྱེད་པའི་བསམ་པས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་དགའ་བ་ཐོབ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་མི་བཞེད་ཅིང་ཐུགས་ལས་ཆུད་པ་ལ་གཞོལ་བར་མཛད་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་རྣམས་ལ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་བཞུགས་པར་གསོལ་བ་འདེབས་པ་དང༌། དགེ་བ་གང་དང་གང་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཆོག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་པ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་ནི་ཕྱག་འཚལ་བ་ཡིན་ལ། སྐྱབས་སུ་ཉེ་བར་མཆི་བ་ནི། འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དཔུང་གཉེན་དུ་གཟུང་བ་སྟེ། དེས་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་གུས་ཤིང་སྐྱབས་ཀྱི་གནས་སུ་གཟུང་བའོ། །དེ་དག་གིས་ནི་མདོ་སྡེ་གཞན་ནས་ཕུང་པོ་གསུམ་ཞེས་གང་བསྟན་པ་དེ་ཡང་བསྡུས་ཏེ། སྡིག་པ་བཤགས་པ་ནི་བཤགས་པའི་ཕུང་པོའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྔོ་བ་ནི་བསྔོ་བའི་ཕུང་པོའོ། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་ཐབས་ཀྱིས་སྡིག་པ་ནི་བཤགས་པས་སོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ནི་བསྔོ་བའི་ཡན་ལག་སྟེ། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་དགེ་བ་བསྔོ་བས་སོ། །གསོལ་བ་འདེབས་པ་ནི་གསོལ་བ་འདེབས་པའི་ཕུང་པོའོ། །སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་ནི་བསྔོ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །
― DTG116_Page_0396 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱག་འཚལ་བ་དང་སྐྱབས་སུ་གཟུང་བ་ནི་རྟེན་གྱི་སྟོབས་ཏེ། སྡིག་པ་བཤགས་པའི་ཕུང་པོར་འདུས་སོ། །དེ་དག་སེམས་ཐག་པ་ནས་ཉིན་ལན་གསུམ་མཚན་ལན་གསུམ་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དའི་ལས་ཀྱི་ལམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ཟད་ནས་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་འགྱུར་བས་འདི་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །སློབ་དཔོན་ཞི་བའི་ལྷས་ཀྱང༌། ཉིན་དང་མཚན་མོ་ལན་གསུམ་དུ། །ཕུང་པོ་གསུམ་པ་གདོན་བྱ་ཞིང༌། །རྒྱལ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བརྟེན་པས། །ལྟུང་བའི་ལྷག་མ་དེས་ཞི་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་འདིས་སྦྱང་བར་བྱ་བ་བཞིན་དུ་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལྟུང་བ་རྣམས་ཆོས་དང་མཐུན་པར་སོར་ཆུད་པར་བྱས་ནས་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལྷག་མ་རྣམས་འདིས་སྦྱང་བར་བྱ་བ་ཁོ་ནའོ། །གཞན་དག་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཟད་པར་འདོད་པ་སུ་ཡང་རུང་བ་དག་གིས་ཀྱང་འདི་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉེས་པ་མ་ལུས་པ་དྲུངས་ནས་ཕྱུང་ཞིང་མ་ནོར་བར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཅན་བརྩེ་བ་ཆེན་པོ་གཞན་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་བཞེད་པའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཡིན་པས་འདི་ལ་ཡིད་གཉིས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། བརྫུན་གསུང་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་འདོད་ཆེན་ལ། །རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ངོར། །བདག་གིས་འབད་བགྱིས་ནོངས་པ་ལ། །སྐྱེ་བོ་མཁས་རྣམས་བཟོད་པར་མཛོད། །འདི་བྱས་པ་ལས་བསོད་ནམས་ནི། །དམ་ཚིག་རྡོ་རྗེས་ཐོབ་གང་ཡིན། །དེས་ནི་འཁོར་བ་མ་ལུས་པའི། །མ་རིག་འཐིབས་པོར་བྱིང་འབྱིན་ཤོག །ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བའི་ཆོ་ག་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སློབ་དཔོན་དཱི་པཾ་ཀ་ར་ཤྲཱི་ཛྙཱ་ནས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།པཎྜི་ཏ་དེ་ཉིད་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་བས་བསྒྱུར་བའོ།།
ཕུང་པོ་གསུམ་པའི་སྒྲུབ་ཐབས་ཞེས་བྱ་བ།
ཀྲྀཥྞ་པ།
― DTG116_Page_0396 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། སྐནྡྷ་ཏྲི་སཱ་དྷ་ན་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། ཕུང་པོ་གསུམ་པའི་སྒྲུབ་ཐབས་ཞེས་བྱ་བ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འགྲོ་བའི་མི་ཤེས་གདུང་སེལ་བ། །ཐུབ་པ་ཉི་ཟླ་ལ་བཏུད་ནས། །སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་རབ་འཁྲུ་བའི། །ཆོ་ག་ཡང་དག་བསྟན་པར་བྱ། །དུས་ཡུལ་ཀུན་སློང་བྱེད་པ་དང༌། །ངོ་བོ་རྣམ་སྨིན་བསམ་བྱས་པས། །དུག་འཐུངས་ལྟ་བུར་ཡིད་བྱུང་དེས། །འབད་ན་ངེས་པར་དག་འགྱུར་རོ། །ཟླ་སྟོད་སྐར་མ་བཟང་བའི་ཚེ། །གནས་ཁང་ཕྱག་དར་
― DTG116_Page_0397 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྒྱན་པར་བྱ། །ཕྱོགས་བཞིར་ཐོ་བཞི་བཙུགས་པ་ལ། །སྔགས་ཆུ་ཡོངས་སུ་བླུགས་པར་བྱ། །དེ་ཡི་སྔགས་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། །ན་མོ་རཏྣ་ཏྲ་ཡཱ་ཡ། ན་མ་ཨཱཪྻཱ་བ་ལོ་ཀི་ཏེ་ཤྭ་རཱ་ཡ། བོ་དྷི་སཏྭཱ་ཡ། མཧཱ་སཏྭཱ་ཡ། མ་ཧཱ་ཀཱ་རུ་ཎི་ཀཱ་ཡ། ཏདྱ་ཐཱ། ཏི་ལི་བནྡྷ་མི། མི་ལི་བནྡྷ་མི། ཙི་ལི་མི་ལི་བནྡྷ་མི། ས་མེ་བནྡྷ་མི། ཞེས་ལན་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་བཟླས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཁྲུས་བྱས་སྟན་ལ་འདུག །བྱམས་པ་ལ་སོགས་བསྒོམ་བྱ་སྟེ། །དང་པོར་ཡི་དགས་གཏོར་མ་བཏང༌། །དེ་ནས་ཆོས་སྐྱོང་སྲུང་མ་ལ། །གཏོར་མ་ལ་བཏང་ནས་གསོལ་བ་གདབ། །སངས་རྒྱས་བསྟན་སྲུང་ཞལ་བཞེས་པ། །རྒྱལ་ཆེན་བཞི་སོགས་མ་ལུས་རྣམས། །བདག་ལ་དགོངས་གསོལ་བདག་ཅག་རྣམས། །བྱང་ཆུབ་ལྟུང་བ་བཤགས་པ་ཡི། །ལམ་ཞུགས་ནས་ནི་སྡིག་འཆགས་ལ། །བར་ཆད་རྐྱེན་ནི་མི་འབྱུང་ཞིང༌། །བགེགས་ཀྱི་དབང་དུ་མི་འགྱུར་བར། །སྡིག་པ་བཤགས་པའི་ཆོ་ག་འདི། །མྱུར་དུ་འགྲུབ་པར་མཛད་དུ་གསོལ། །དེ་ནས་ཕྱག་འཚལ་སོགས་བདུན་བྱ། །ཡང་ནི་གསོལ་བ་གདབ་བྱ་བ། །ཕྱོགས་བཅུ་དག་ན་བཞུགས་པ་ཡི། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས། །བདག་ལ་དགོངས་གསོལ་སྔ་མ་བཞིན། །དེ་ནས་བྱང་ཤར་ཕྱོགས་གནས་པ། །རྒྱལ་བ་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔ་རྣམས། །རྒྱལ་སྲས་ལྷག་པའི་ལྷ་ཀུན་དང༌། །རང་བཞིན་དབྱེར་མེད་བསམ་བྱས་ཏེ། །ཕྱག་རེ་བཙལ་བས་ལྕེ་ཐོག་ན། །ཡོད་སྡིག་བསལ་བར་བསམ་བྱའོ། །ལྷག་མ་འདུག་ལ་གུས་པས་གདོན། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་ཚར་ལྔ་ཉིད། །དེ་ནས་གཅིག་ནི་དང་པོ་བཞིན། །བཏོན་ནས་དེ་ནི་མི་དམིགས་བསམ། །ངལ་ན་ལྷ་ཡི་བཟླས་པ་བྱ། །ངལ་སོས་ནས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། །ཉིན་མཚན་ལན་དྲུག་འབད་བྱ་བ། །ཞག་ནི་གསུམ་ལ་སོགས་པར་བྱ། །ཟིན་ནས་ཐོ་རངས་ཁྲུས་བྱས་ཏེ། །མཆོད་དང་གསོལ་བ་གདབ་པར་བྱ། །ཕྱོགས་དུས་ཀུན་ན་བཞུགས་པ་ཡི། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམས། །བདག་ལ་དགོངས་གསོལ་བདག་སྡིག་རྣམས། །དག་པའི་མཆན་མ་བསྟན་དུ་གསོལ། །ལན་གསུམ་བརྗོད་དེ་ཚུལ་བཞིན་ཉལ། །དེ་ནས་རྨི་ལམ་བརྟག་བྱ་བ། །ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་རྒལ་བ་དང༌། །ཟམ་པ་ལ་འགྲོ་ཁྲུས་བྱེད་དང༌། །གོས་མེད་པ་ལ་ཆར་འབབ་དང༌། །རྒྱལ་བ་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔ་རྣམས། །མཐོང་བ་ལ་སོགས་རྟགས་ཞེས་ཟེར། །སྐུལ་བྱེད་གཟུངས་ལས་
― DTG116_Page_0398 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལྟར་བཤད། །སྐྱུག་དང་འོ་ཞོ་འཐུང་བ་དང༌། །ཉི་ཟླ་མཐོང་དང་མེ་འབར་དང༌། །མ་ཧེ་མི་ནག་ཐུབ་པ་དང༌། །དགེ་འདུན་མཐོང་དང་འོ་མའི་ཤིང༌། །གླང་པོ་ཁྱུ་མཆོག་རི་བོ་དང༌། །སེང་གེ་ཁང་བཟངས་སྟེང་འཛེགས་དང༌། །ཚེས་ཉན་རྨི་ན་སྡིག་བྲལ་རྟགས། །དེ་དག་མཚན་འཛིན་བརྗོད་པ་དང༌། །ཆོས་འདི་བཀླགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང༌། །ལྟུང་བ་འགྱོད་ལས་འབྱུང་བ་དང༌། །ཏིང་ངེ་འཛིན་སོགས་འཐོབ་པར་འགྱུར། །ཉན་ཐོས་ཐེག་པས་དེ་ལྟར་མིན། །དེ་དགེས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ། །ངེས་ཤེས་སྡིག་པ་རབ་སྤངས་ཏེ། །སྒྲིབ་གཉིས་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཐོབ་ནས་འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་ཤོག །ཕུང་པོ་གསུམ་པའི་སྒྲུབ་ཐབས་སློབ་དཔོན་ཀྲྀཥྞ་པས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཆེན་པོ་དཱི་པཾ་ཀ་ར་ཤྲཱི་ཛྙཱན་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་བས་བསྒྱུར་བའོ།།
འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལེའུ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས་འོད་སྲུངས་ཀྱི་ལེའུ་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ།
བློ་གྲོས་བརྟན་པ།
― DTG116_Page_0398 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱཪྻ་མཧཱ་རཏྣ་ཀཱུ་ཌ་དྷརྨ་པ་ཪྻ་ཡ་པ་རི་བརྟྟ་ཤ་ཏ་ས་ཧ་སྲི་ཀ་ཀཱ་ཤྱ་པ་པ་རི་བརྟྟ་ཊཱི་ཀཱ ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལེའུ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས་འོད་སྲུངས་ཀྱི་ལེའུ་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་སྡུག་བསྔལ་མཚོ་རྒལ་བ། །ཐུགས་རྗེ་ཆེ་དང་ལྡན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །ཡང་དག་དོན་གྱི་རྒྱན་གྱིས་མཛེས་བྱས་པ། དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པའི་བཤད་པ་བརྗོད་པར་བྱ། སྨྲས་པ། ཁྱོད་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་འཆད་འདོད་དོ་ཞེས་ཟེར་ན། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ཞེས་བཏགས་པ་ཅི། དགོས་པ་དེ་ཉིད་ཇི་བཤད་དགོས་སོ། །སྨྲས་པ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་གི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་ལ་ཆོས་དཀོན་མཆོག་གི་རྣམ་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་བསྡུས་པ་ན། དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བརྩེགས་པ་ནི་སྤུངས་པ་དང༌། ཕུང་པོ་དང༌། བཅེར་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དོན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལས་བརྩམས་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གིས་ཆོས་བསྟན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲུབ་པ་ན་ལོག་པར་ཞུགས་པར་འགྱུར་བ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲུབ་པ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པར་འགྱུར་བ་ཡང་དག་པར་
― DTG116_Page_0399 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་ལེགས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པ། ཆོས་སྤྱོད་པ། མཉམ་པར་སྤྱོད་པ། དགེ་བ་སྤྱོད་པ། ཆོས་ལ་གནས་པའི་ཚུལ་གྱི་རྣམ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གནོད་པར་སེམས་པ་དད་པ་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དཔེའི་རྣམ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པའི་བསླབ་པའི་རྣམ་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་རྣམ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་བསླབས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་རྣམ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་གདམས་ངག་དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསླབ་པའི་རྣམ་པ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་ལེགས་པར་མ་བསླབས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་ལེགས་པར་བསླབས་པའི་རྣམ་པ་དང། བརྡའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འདུལ་བའི་ཐབས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། ལྡེམ་པོ་དག་ཏུ་སྨྲས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་གདམས་ངག་ལ་མོས་པའི་ལེགས་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལས་བརྩམས་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་དག་གིས་ཆོས་བསྟན་ཏེ། རྣམ་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་སྣང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་གསུངས་པའི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་གི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་གསུངས་པའི་རྣམ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མདོ་སྡེ་འདིར་བསྡུས། སྨྲས་པ། ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བརྩམས་ཏེ་ནག་པོའི་ཕྱོགས་སུ་བསྡུས་པའི་བཞི་པ་ཕྲག་བརྒྱད་པོ་དག་ནི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པར་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་བཞི་པོ་དག་ནི་ཤེས་རབ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུ་བསྡུས་པ་བཞི་བ་ཕྲག་བརྒྱད་པོ་དག་ནི། ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པར་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་
― DTG116_Page_0400 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཏེར་ཆེན་པོ་རྙེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བཞི་པ་ཕྲག་བཞི་པོ་དག་ནི་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་ལེགས་པའི་རྣམ་པར་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་བཞི་ཕྲག་ཉི་ཤུ་པོ་དེ་དག་གིས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། ལེགས་པར་བསྡུ་བར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མིང་ཙམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་དག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུངས་ཁྱོད་ལ་དཔེར་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དཔེ་བཅུ་དགུ་པོ་དག་ནི། དཔེའི་རྣམ་པར་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུངས་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པའི་བསླབ་པའི་རྣམ་པར་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལས་ས་བོན་རྣམས་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་རྣམ་པར་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་ལ་བཀའ་སྩལ་བ། ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་རྣམ་པར་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུངས་ནང་དུ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ཅིག །ཕྱི་རོལ་དུ་མ་རྒྱུ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་གདམས་ངག་དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསླབ་པའི་རྣམ་པར་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུངས་དགེ་སྦྱོང་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱ་བ་འོད་སྲུངས་ཇི་ཙམ་གྱིས་ནི། དགེ་སྦྱོང་ནི་བཞི་པོ་འདི་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དགེ་སྦྱོང་གོང་མ་གསུམ་པོ་ནི་དགེ་སྦྱོང་ལེགས་པར་མ་བསླབས་པའི་རྣམ་པར་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །བཞི་པ་ནི་དགེ་སྦྱོང་ལེགས་པར་བསླབས་པའི་རྣམ་པར་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུངས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ངང་ཚུལ་ངན་པ་ཅན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་འདྲ་བ་བཞི་པོ་དག་ནི་བརྡའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པའི་རྣམ་པར་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུངས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་བདག་མེད་པ་དང༌། བདག་གི་
― DTG116_Page_0401 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དོན་དམ་པའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པའི་རྣམ་པར་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་སློང་བསམ་གཏན་ཐོབ་པ་ལྔ་བརྒྱ་པོ་འདི་དག་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འདུལ་བའི་ཐབས་ཀྱི་རྣམ་པར་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་དགེ་སློང་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་གར་དོང་དོང༌། གང་ནས་ལྷགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ལྡེམ་པོའི་ངག་ཏུ་སྨྲས་པའི་རྣམ་པར་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་དུ་དཀོན་མཆོག་བཙེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པར་གྱུར་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་གདམས་ངག་ལ་མོས་པའི་ལེགས་པའི་རྣམ་པར་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་གསུངས་པའི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་གི་རྣམ་བ་བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་དག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ཞེས་བཏགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁ་བ་ན་བཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་གནས་བརྗོད་པ་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གནས་འདི་ན་བཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་བསོད་ནམས་ལྷུར་ལེན་པ་རྣམས་ལ་ཡུལ་དེ་མཆོད་རྟེན་གྱི་དངོས་པོས་བསོད་ནམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་གནས་བརྗོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འོ་ན་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་བཤད་ཀྱི་གཞན་དག་ཏུ་མ་བཤད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་གནས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་རྒྱལ་པོའི་གནས་སུ་གྱུར་པས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཅེས་བྱ་བ་བརྗོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཉིད་དུ་བཤད་དོ། །འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་ལ་བཤད་ཀྱི་ཡུལ་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བརྩེགས་
― DTG116_Page_0402 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལྟར་ཁྱད་ཞུགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་སློང་བརྒྱ་སྟོང་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་དྲུག་ཅེས་བྱ་བ་ལ། སྨྲས་པ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆེད་ཀྱི་ཕྱིར་བསྟན་པ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྨོས་པ་ནི་རིགས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་སྨོས་པ་ཅི་དགོས། སྨྲས་པ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་སྨོས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བ་དང༌། མ་ངེས་པ་རྣམས་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་རྣམས་བདག་ལ་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉན་ཐོས་གང་དག་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་ནི་བསྟན་པ་ལ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་བྱ་བ་འདི་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་སྙམ་ནས་བདག་ལ་ང་རྒྱལ་བསྐྱེད་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དེ་དོར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལས་བརྩམས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤང་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་དཔེ་ལས་འདས་པའི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་འཕགས་པའི་འབྲས་བུ་སྟོན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་དག་ཇི་ལྟར་ཅིའི་ཕྱིར་མད་བར་འགྱུར་སྙམ་དུ་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བོ་དག་གི་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐ་དད་པ་ནས་འདུས་པ་ཞེས་སྡུད་པར་བྱེད་པ་སྨོས་སོ། །སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ཤ་སྟག་ཅེས་པ་ནི་གཏམ་འདིའི་སྣོད་དུ་གྱུར་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་གི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་ཆོས་སྟོན་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐ་དད་པ་དག་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་འོད་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ནི་དགོས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ན་ཡོད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གིས་སྔོན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་པས། སྐལ་བ་མཉམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཉིད་ལས་ཉན་པར་སེམས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དག་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་བཞུགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་པ་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། དེ་དང་མཚུངས་པར་སྤྱད་པ་
― DTG116_Page_0403 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ལ་ལྟ་འདོད་པ་སྐྱེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་མང་བར་བརྗོད་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་གཞན་དག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་པར་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྔོན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་སྐལ་བ་འདྲ་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དག་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལྟ་བའི་ཕྱིར་ལྷགས་སོ། །སྨྲས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་དག་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེས་མང༌། སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མང་བ་ནི་དེ་དག་གི་སྒྲུབ་པར་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི་གོང་དུ་སྨོས། སྨྲས་པ། དེ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་བསྟན་པ་རྩོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐ་དད་པ་ནས་འདུས་པ་དང༌། འདི་ལྟ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ཞེས་སྨོས། སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐ་དད་པ་ནས་འདུས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་ཆོས་མཉན་པ་དོན་དུ་མི་གཉེར་བ་དང༌། ལེ་ལོ་དང་ང་རྒྱལ་གྱི་དབང་གིས་མི་འོད་བ་དེའི་གཉེན་པོའི་ཕྱིར་ཏེ། བདག་ཉིད་ཆོས་ཉན་པ་དོན་དུ་གཉེར་བས། གཞན་དང་གཞན་དག་ནས་ལྷགས་ཀྱི། གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐག་རིང་པོ་གཞན་དག་ནས་ཀྱང་ལྷགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་པ་དག་ཀྱང་ལྷགས་ན་གཞན་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཀྱི། ཅིའི་ཕྱིར་འདོང་བར་མི་བྱ་བ་སྙམ་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་དེའི་གཉེན་པོའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཆོས་སྟོན་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་ནི་བསྟན་པའི་ནུས་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མ་རྟོགས་པ་དང་མ་མོས་པ་དག་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་བསྡུས་པ་སྔར་བསྟན་པ་བཞི་པ་ཕྲག་བརྒྱད་པོ་དག་ནི་གོང་ནས་གོང་དུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པས་གོ་རིམས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཞི་པ་དང་པོ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དྲན་པ་ཉམས་པའི་
― DTG116_Page_0404 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི་དྲན་པ་ཉམས་པ་དཀར་པོའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་ནི་དཀར་པོའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཟད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆ་མ་ཡིན་པ་ཡིད་མི་མཉམ་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་པ་ནི་ཡིད་མི་མཉམ་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་གདུལ་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དྲུག་པ་ནི་གདུལ་དཀའ་བ་ལམ་མ་ཡིན་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདུན་པ་ནི་ལམ་མ་ཡིན་པར་འགྲོ་བ་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཀུན་དུ་འདུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བརྒྱད་པ་ནི་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཀུན་དུ་འདུ་བའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བསྡུས་པ་བཞི་པ་ཕྲག་བརྒྱད་པོ་སྔར་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱང་གོང་ནས་གོང་དུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པས་གོ་རིམས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཞི་པ་དང་པོ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྐོང་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དྲན་པ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི་དྲན་པ་མ་ཉམས་པ་དཀར་པོའི་ཆོས་མངོན་པར་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་ནི་དཀར་པོའི་ཆོས་མངོན་པར་འཕེལ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆ་ཡིད་མཉམ་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་པ་ནི་ཡིད་མཉམ་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་གདུལ་སླའི་ཕྱིར་རོ། །དྲུག་པ་ནི་གདུལ་སླ་བ་ཡང་དག་པའི་ལམ་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདུན་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལམ་དུ་འགྲོ་བ་དམ་པ་དང་ཀུན་དུ་འདུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བརྒྱད་པ་ནི་དམ་པ་དང་ཀུན་དུ་འདུ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའོ། །ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་ལེགས་པར་བསྡུས་པ་སྔར་བསྟན་པ་བཞི་བ་ཕྲག་བཞི་པོ་དག་ཀྱང་གོང་ནས་གོང་དུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་གོ་རིམས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཞི་པ་དང་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་བསོད་ནམས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སྩོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་གཉིས་པ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སྩོག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་གསུམ་པ་ནི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དཀར་པོའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ཐམས་ཅད་ཀུན་དུ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པའི་བཞི་པ་ནི་དཀར་པོའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ཐམས་ཅད་ཀུན་དུ་ཐོབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། བསོད་ནམས་
― DTG116_Page_0405 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་པོའི་གོ་རིམས་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།ད་འདི་མན་ཆད་ནི་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་གཉེར་བཤད་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུངས་ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའོ་ཞེས་འདི་ཅིའི་ཕྱིར་བརྩམས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བར་བྱ་བའི་ཐབས་ལ་རྨོངས་པ་རྣམས་ལ་བསྟན་པ་དང༌། བག་མེད་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པ་དང༌། ཞུམ་པ་རྣམས་གཟེངས་བསྟོད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོད་སྲུངས་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་ནི་ཉན་པ་རྣམས་ལ་འདུན་པར་སྦྱོར་བའོ། །ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་མ་སྨོས་ན་ཅི་ཆོས་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་གང་ཟག་ཡིན་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་དུ་འགྱུར་རོ། །སྨྲས་པ། རང་གི་སྒྲ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་བཞི་ཞེས་གྲངས་སྨོས་པ་ནི་དོན་མེད་དོ། །སྨྲས་པ། བཞི་ཞེས་གྲངས་སྨོས་པ་ནི་རྒྱ་ཆེ་བར་དོགས་ནས་དེ་ཉན་མི་འདོད་པ་རྣམས་སྤང་བ་དང༌། གྲངས་སྨོས་པ་དག་ཀྱང་དྲན་པར་བྱ་བ་དང༌། གཟུང་སླ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མེ་ཏོག་བརྒྱུས་པ་བཞིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བཞི་ཉིད་དེ། མི་མང་མི་ཉུང་ཞེ་ན། ལ་ལ་ན་རེ་ཧ་ཅང་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བས་ཀླན་ཀ་ར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །གཞན་དག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཚོགས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་བཞིའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མདོར་ན་ཤེས་རབ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཐོས་པའི་དང༌། བསམ་པའི་དང༌། བསྒོམ་པའིའོ། །དེ་ལ་ཚིག་དང་པོ་གོང་མ་གསུམ་པོ་དག་གིས་ནི་ཤས་ཆེར་ཐོས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་སྟོན་ཏོ། །ཚིག་བཞི་པ་ཐམས་ནི་ཤས་ཆེར་བསམ་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཕྱིར་ཞིང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་སྟོན་ཏེ་དེ་བས་ནི་བཞི་ཉིད་དོ། །འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉེ་བ་འདི་དག་ཉིད་ཀྱི་སོ་སོར་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་བཤད་པ་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དོན་བརྗོད་པར་བྱ་བ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མང་ཡང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྨོས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་གིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མོས་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། ཁོང་དུ་ཆུད་བའོ། །མོས་
― DTG116_Page_0406 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཤེས་བྱ་ཟབ་མོས་རྟོགས་པ་ལ་མོས་པའོ། །སྦྱོར་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བདག་དང་གཞན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་སྦྱོར་བའོ། །ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །ཤེས་རབ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་པ་དང༌། མ་ཐོབ་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའོ། །ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་གང་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་གང་གིས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པ་ནི་མ་ཐོབ་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པས་སོ། །གཞན་ནི་གཉི་ག་བྱེ་བྲག་མེད་པས་སོ། །ཤེས་རབ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཚིག་གིས་ནི་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་ཟག་པ་མེད་པ་ལས་གཏོགས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་གདགས་པར་བྱས་ནས་བརྗོད་པའོ། །ཤེས་རབ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་རབ་ནི། ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཚོགས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་སོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ནི་མ་ཐོབ་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པ་ལ་ནི་ཐོབ་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་དོ། །སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་ན་མི་གུས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར། སྨྲས་པ། ཁོང་ཁྲོ་བས་ན་མི་གུས་སོ། །མི་གུས་པས་ན་མི་ཉན་ཏོ། །མི་ཉན་པས་ན་བྱང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །མ་བྱང་བས་ནི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཤེས་རབ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་ཅིང༌། སློབ་དཔོན་ཆོས་འཆད་པས་ནི་མི་སྟོན་ཏོ། །མི་སྟོན་པས་ན་ཚེ་རབས་གཞན་ན་རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པས་ཤེས་རབ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཟག་ཆོས་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད་པར་ཆོས་ཉན་པ་ལ་སྒྲིབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཉན་པ་ལ་སྒྲིབ་པས་གཏི་མུག་པར་འགྱུར་ཏེ། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་སྐྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་ཚེ་རབས་གཞན་ན་ཡང་རྨོངས་པར་འགྱུར་རོ། །རྨོངས་པས་ན་ཤེས་རབ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་སྟོང་ཅིང་གཞན་སྨོད་པ་ན་ཕྱིན་
― DTG116_Page_0407 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ལོག་པར་སྟོན་ཏོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་ཏེ་ལོག་པར་སྟོན་པས་ཚེ་རབས་གཞན་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པས་ཤེས་རབ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །སྨྲས་པ། གང་གི་དུས་ན་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར། སྨྲས་པ། དུས་གཉིས་ཏེ། ཚེ་འདི་དང༌། ཚེ་རབས་གཞན་ནའོ། །སྨྲས་པ། གང་གི་ཚེ་རབས་གཞན་འོ། །སྨྲས་པ། གང་གི་ཚེ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཉིད་བསྟན་གྱི། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བམ་ཡིན། སྨྲས་པ། གཙོ་བོའི་ཕྱིར་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་བོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ནི་ཤེས་རབ་ལ་གནས་སོ། །ཤེས་རབ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་ན་བྱང་ཆུབ་དང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཉིད་བསྟན་གྱི། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་གྱུར་བའི་རྒྱུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མི་གུས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཚིག་བཞི་པོ་འདི་དག་གིས་མི་ཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བཞི་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏེ། མི་གུས་པས་ནི་མི་ཉན་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་ཅིང་སློབ་དཔོན་ཆོས་འཆབ་པས་ནི་མི་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད་པས་ཉན་པ་ལ་སྒྲིབ་པའོ། །མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་སྟོན་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་མི་ཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ཚེ་འདི་དང་ཚེ་རབས་གཞན་ན་ཡེ་ཤེས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་བཞི་པོ་གཞན་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། བྱང་བར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། གཏི་མུག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་སྐྱེད་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ །མི་ཉན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚེ་རབས་འདི་ལ་བྱང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །མི་སྟོན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚེ་རབས་གཞན་ན་རྐྱེན་
― DTG116_Page_0408 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་མི་ལྡན་བར་འགྱུར་རོ། །ཉན་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚེ་རབས་གཞན་ན་གཏི་མུག་པར་འགྱུར་ཏེ། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་སྐྱེད་དོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་བར་ཞེན་པས་སྟོན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚེ་རབས་གཞན་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །ཆོས་དང་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་མི་གུས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་པོ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཉན་པའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྟོན་ཏེ། ལ་ལ་ནི་ཆོས་ལ་གནོད་བར་སེམས་པས་མི་ཉན་ཀྱང་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་གུས་པས་ཉན། ལ་ལ་ནི་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་གནད་པར་སེམས་པས་མི་ཉན་ཀྱང་ཆོས་ལ་གུས་པས་ཉན་ཏོ། །གང་གཉི་ག་ལས་གནོད་པར་སེམས་པ་དེ་ནི་ཡང་མི་ཉན་ཏོ། །དེ་བས་ན་བརྗོད་པ་གཉིས་ཀྱིས་མི་ཉན་པའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་ཅིང་སློབ་དཔོན་ཆོས་འཆབ་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་གཉིས་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད། སྨྲས་པ། གཞན་གྱིས་ཤེས་པ་བས་བདག་ལྷག་པར་མངོན་པར་བསྙེམས་པས་ཆོས་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་དོ། །གཞན་གྱི་བརྙས་ཀྱིས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་ཆོས་འཆབ་བོ། ཡང་ན་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་དོ། །ཁ་ཅིག་སྟོན་ཁ་ཅིག་མི་སྟོན་པའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་ཆོས་འཆབ་པོ། བྱང་ན་ཆོས་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་དེ། ཆོས་ཡོངས་སུ་མི་སྟེར་བས་བསམ་པ་ལ་ལོག་པར་འཇུག་གོ །སློབ་དཔོན་ཆོས་འཆབ་པ་ནི་ཆོས་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་པའི་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྦྱོར་བ་ལོག་པར་འཇུག་གོ །གང་ཟག་ཆོས་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད། མོས་པ་ཟློག་པར་བྱེད། རྣམ་པར་འཁྲུག་པར་བྱེད་དེ། མི་སྟོན་ཅིང་རབ་ཏུ་འཆབ་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་དག་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་བསྟན་པའི་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད། མོས་པ་ཟློག་པར་བྱེད། རྣམ་པར་འཁྲུག་པར་བྱེད་དེ། མི་སྟོན་ཅིང་རབ་ཏུ་འཆབ་ཅེས་བྱ་བ་དང་ཇི་ལྟར་མོས་པ་ཟློག་པར་བྱེད་ཅེ་ན། ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་མི་སྙན་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་དང་གང་ཟག་གང་ལས་ཉན་པར་འདོད་པར་གྱུར་པའི་ཆོས་དེ་དང༌། གང་ཟག་དེ་ལ་མེད་པའི་གནོད་པར་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་གིས་ཅི་ནས་ཉན་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་བུར་མི་སྙན་པ་བརྗོད་པའོ། །ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་འཁྲུག་པར་བྱེད་ཅེ་ན། བྱ་བ་ངན་པས་རྣམ་པར་གཡེང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ཅི་ནས་ཀྱང་ཉན་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་
― DTG116_Page_0409 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལྟ་བུར་བྱ་བ་ངན་པས་ཉན་པ་ལ་རྣམ་པར་འཁྲུག་པར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་མི་སྟོན་ཅེ་ན། མི་འཆད་པ་དང༌། མི་འཆོལ་བ་དང༌། མི་སྟོན་པ་སྟེ། ཆོས་དོན་དུ་གཉེར་བ་གཞན་དག་གིས་དྲིས་ཏེ། ཆོས་སྨྲོས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནས་ཆོས་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་པས་མི་འཆད་དོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་གཞན་ལ་མི་འཆོལ། དྲིས་ཀྱང་སྐབས་མི་འབྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་འཆབ་ཅེ་ན། ཉན་པའི་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་པ་སྟེ། ཆོས་འདི་ནི་ཟབ་ལ་ཁྱོད་ནི་ཤེས་རབ་ཞན་པས་ཆོས་འདི་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་ཉན་པ་ལ་མི་སྙན་པ་བརྗོད་པས་ཆོས་བསྟན་པ་རབ་ཏུ་འཆབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད་པས་མི་ཁོམ་པར་སྐྱེ་སྟེ། ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་བྱེད་དོ། །མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་བདག་བསྟོད་ཅིང་གཞན་སྨོད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དེ་དག་གི་དོན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་བསྟན་པའི་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་བདག་ལ་བསྟོད་པ་དང་གཞན་ལ་སྨོད་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ལ་བསྟོད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། ལོག་པར་རྟོགས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་དང༌། བཤད་པ་དག་ལ་ལེགས་པར་རྟོགས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་དང༌། བཤད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །གཞན་ལ་སྨོད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། གཞན་དག་གིས་ལེགས་པར་རྟོགས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་དང་བཤད་པ་དག་ལ་ལོག་པར་རྟོགས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་དང་བཤད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྟེ། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་ཉེས་པས་དེ་ཁོ་ན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱད་པའི་ཤེས་རབ་དང་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བས་བསྡུས་པའི་ཤེས་རབ་མི་འཐོབ་བོ། །མདོར་བསྡུས་ན་གང་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་དང་གང་གི་དུས་དང༌། ཆོས་ཇི་སྙེད་ཅིག་གིས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །གང་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་ཤེ་ན། ཤེས་རབ་ལས་སོ། །ཇི་ལྟ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གང་གིས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། སྔར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་དུས་ན་ཞེ་ན། ཚེ་འདི་དང་ཚེ་རབས་གཞན་ནོ། །ཆོས་ཇི་སྙེད་ཅིག་གིས་ཤེ་ན། མི་གུས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བཞི་པོ་དག་གིས་སོ། །ཤེས་རབ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་བྱེད་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའི་མི་གུས་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་གི་གཉེན་པོར་ཆོས་བཞི་བསྟན་ཏེ།
― DTG116_Page_0410 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འོད་སྲུངས་ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཆོས་དང་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་གུས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གུས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་རྒྱུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཆེན་པོའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་བཞི་རབ་ཏུ་འཐོབ་སྟེ། བྱང་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་བར་བྱེད་པའོ། །གུས་པ་དང་བཅས་པས་ཆོས་ཉན་པས་བྱང་བར་བྱེད་པའི་ཤེས་རབ་རབ་ཏུ་འཐོབ་པོ། ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཆོས་རྣམས་གཞན་དག་ལ་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པས་བདག་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ཡངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །མང་དུ་ཐོས་པ་ལས་ཤེས་རབ་འབྱུང་བར་ཤེས་ཏེ། མགོ་འམ་ཐོད་ལ་མེ་འབར་བ་བཞིན་དུ་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་འཛིན་ཏོ། །ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ཞིང་འཛིན་པས་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །སྒྲུབ་པ་སྙིང་པོར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། སྨྲ་བ་དང་བརྗོད་པའི་ཚིག་དམ་པར་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པ་སྙིང་པོར་བྱེད་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་རབ་རབ་ཏུ་འཐོབ་བོ། །དེ་ལ་ཆོས་དང་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་གུས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མི་གུས་པ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། གུས་པ་དང་བཅས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་དང་ཇི་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཆོས་རྣམས་གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་མི་རི་བ་ནི་ཐོབ་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཏེ། འཐོབ་པ་དང་བཀུར་སྟི་ནི་ཆོས་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་པའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་རོ། །འཐོབ་པ་ནི་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པའོ། །བཀུར་སྟི་ནི་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི་བསྔགས་པ་འདོན་པའོ། །མང་དུ་ཐོས་པ་ལས་ཤེས་རབ་འབྱུང་བར་ཤེས་ཏེ། མགོ་འམ་ཐོད་པ་ལ་མེ་འབར་བ་བཞིན་དུ་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ནི་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་འཚལ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་གུས་པས་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སྐྱེས་བུ་ཞིག་གི་མགོ་འམ་ཐོད་ལ་མེ་འབར་ན། བྱ་བ་ཐམས་ཅད་བཏང་སྟེ། མགོ་འམ་ཐོད་
― DTG116_Page_0411 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་མེ་འབར་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་འབད་པར་རྩོམ་པ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། ཐོས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་འཐོབ་པའི་བར་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གུས་པ་དང་ལྡན་ན་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ལོ། །བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པར་འདོད་པས་ཇི་ལྟར་ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་འཛིན་ཏོ། །གང་ཐོས་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པ་ནི་སྒྲུབ་པ་སྙིང་པོར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲུབ་པ་སྙིང་པོར་བྱེད་པས་དེའི་རིགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཤེས་རབ་སྐྱེའོ། །སྨྲ་བ་དང་བརྗོད་པའི་ཚིག་དམ་པར་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྨྲ་བའི་ཚིག་དམ་པར་འཛིན་པ་མ་ཡིན། བརྗོད་པའི་ཚིག་དམ་པར་འཛིན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་སྨྲ་བ་དང་བརྗོད་པའི་ཚིག་དམ་པར་འཛིན་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཐོས་པས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་མ་ཡིན། འཆད་པས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ན་མི་དགོས་པ་དང་དོན་མེད་པའི་ཚིག་དམ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་དག་གི་གོ་རིམས་ནི་ཆོས་ལ་མི་གུས་པས་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་མི་སྒྲུབ་སྟེ། ཆོས་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་པས་གང་ཟག་ཆོས་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད་དོ། །དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་ཏེ། ཤེས་རབ་འཆལ་བས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཡིན་ནོ། །དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། ཆོས་ལ་གུས་པ་དང་བཅས་པས་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་འཇུག་གོ །ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པས་ཆོས་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་པ་དང་བྲལ་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་གཞན་དག་ལ་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་སྟོན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ལོ། །མང་དུ་ཐོས་ནས་བདག་དང་གཞན་དག་ལ་ཕན་གདགས་པའི་རྒྱུ་སྒྲུབ་པ་སྙིང་པོར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། སྨྲ་བ་དང་བརྗོད་པའི་ཚིག་དམ་པར་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྩ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྩ་བ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཉམས་པ་དང༌། མི་ཉམས་པའི་རྒྱུའི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སྨྲས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་ཉམས་པའི་རྒྱུ་བཞི་ཉིད་དེ་མི་མང་མི་ཉུང༌། སྨྲས་པ། ཉམས་
― DTG116_Page_0412 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྣམ་པ་བཞིའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་མདོར་བསྡུ་ན་ཉམས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། མ་བརྗོད་པས་ཉམས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་སྐྱོན་དུ་ལྟ་བའི་ཕྱིར་ལོག་པར་བརྗོད་པས་ཉམས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་བརྡའི་སེམས་ཉམས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་སེམས་ཉམས་པ་སྟེ། ཉམས་པའི་ཆོས་རྣམ་པ་འདི་བཞིའི་རྒྱུ་ཉམས་པ་བཞི་ཉིད་དེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །སློབ་དཔོན་དང་བླ་མ་དང་སྦྱིན་གནས་ལ་སླུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བླ་མ་རྣམས་ལ་བདག་གི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་སྨྲའི། བརྫུན་གྱི་ཚིག་གིས་བསླུ་བའི་ཕྱིར་བླ་མ་རྣམས་ལ་སླུ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སློབ་དཔོན་ནི་གླིང་བ་དང་ཉེ་བར་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཉེས་པ་འདི་ལྟ་བུ་བྱུང་ངོ་ཞེས་གླེང་ཞིང་འདི་ནི་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་ཉེས་པ་ལས་འབྱིན་པའི་ཐབས་སྟོན་ལ། འདི་ལྟར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་སྟོན་པའོ། །བླ་མ་ནི་ཕན་པར་འདོད་པ་ཉིད་དོ། །སྦྱིན་གནས་ནི་གྲངས་སུ་མ་གཏོགས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་དག་གིས་སྙིང་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་གླེང་ཕན་བདག་གི་འདས་པར་གྱུར་པ་བརྫུན་གྱི་ཚིག་གིས་མགོ་རྨོངས་པར་བྱེད་དེ། དེས་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཆེན་པོ་སོགས་སོ། །ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་མ་བརྗོད་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཉམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མགོ་རྨོངས་པར་བྱེད་མ་ནུས་སུ་ཟིན་ཀྱང༌། བརྫུན་ལ་གོམས་པའི་ཉེས་པའི་སྒྲིབ་པས་ཀྱང། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཉམས་པར་གྱུར་པ་སྟེ། འདི་ནི་རྒྱུ་དང་པོའོ། །གཞན་འགྱོད་པ་མེད་པ་ལ་འགྱོད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་འགྱོད་པ་མེད་པའི་གནས་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པའི་བསླབ་པ་ལ་ཉེ་བར་གནས་པ་རྣམས་བསླབ་པའི་ཚིག་རྣམས་ལ་མགོ་རྨོངས་པར་བྱེད་པས། འདི་ལྟར་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་དང་གཡོས་བསླབ་པའི་ཚིག་རྣམས་ལ་མགོ་རྨོངས་པར་བྱེད་དེ། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མི་བཟད་པ་སོགས་སོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་སྐྱོན་དུ་ལྟ་བའི་ཕྱིར་ལོག་པར་བརྗོད་པས་དེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །མགོ་རྨོངས་པར་བྱེད་མ་ནུས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཉེས་པའི་སྒྲིབ་པས་དེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་རྒྱུ་གཉིས་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་སྙན་པ་དང༌།
― DTG116_Page_0413 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྗོད་པ་མ་ཡིན་པའི་སྒྲ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འབྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་གང་ལས་ཆོས་ཐོས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པར་འདོད་པའམ། སྒྲུབ་པར་འདོད་པར་གྱུར་པ་དག་དེ་ལས་མོས་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་སྨྲ་བའོ། །དམིགས་མ་ཕྱེ་བ་དང༌། དམིགས་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་དང་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ཉེས་པར་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་དམིགས་མ་ཕྱེ་བར་ཉེས་པ་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ་ནི་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པའི་སྒྲ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འབྱིན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ངང་ཚུལ་ངན་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དམིགས་ཀྱིས་ཕྱེ་ནས་ཉེས་པ་བརྗོད་པ་ནི་མི་སྙན་པའི་སྒྲ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འབྱིན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་གཙང་བར་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ཉེས་པ་བརྗོད་པ་ནི་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་པའི་སྒྲ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འབྱིན་ཏེ། རྣམ་པ་འདི་དང་འདིས་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་དམིགས་མ་ཕྱེ་བ་དང༌། དམིགས་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་དང་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ཉེས་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་རྣམས་ལ་མགོ་རྨོངས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་མི་གུས་པ་སྐྱེས་ཏེ། ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པར་བཅབས་པས་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མི་བཟད་པ་སོགས་སོ། །སྒྲིབ་པ་དེས་ནི་དེའི་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་བརྡའི་སེམས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པར་བཅབས་པར་མ་ནུས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཉེས་པའི་སྒྲིབ་པས་དེའི་སེམས་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་རྒྱུ་གསུམ་བའོ། །སྒྱུ་དང༌། གཡོས་གཞན་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་ཀྱི། ལྷག་པའི་བསམ་པས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་གསང་བའི་གནས་རྣམ་པར་འབྱེད་པས་མགོ་རྨོངས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བཅོས་པས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ལ་གཡོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་གྱ་གྱུ་བའོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པས་མ་ཡིན་ཞས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པས་ཆོས་སྨྲ་བའི་གང་ཟག་རྣམས་ཀྱི་གསང་བའི་གནས་རྣམ་པར་འབྱེད་པས་སྦྱོར་བ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་སྨྲ་བ་རྣམས་ལས་གསང་བའི་གནས་དག་ཐོས་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་རྣམས་མོས་པ་བཟློག་པར་
― DTG116_Page_0414 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་སྦྱོར་བས་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཆེན་པོ་བསགས་ཏེ། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དེས་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་འཐོབ་པའི་སེམས་ལས་རིང་དུ་གྱུར་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །མོས་པ་བཟློག་མ་ནུས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དེའི་ཉེས་པའི་སྒྲིབ་པ་དེ་ལྟ་བུས་ཀྱང་སེམས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །མདོར་བསྡུ་ན་གང་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སེམས་ལས་སོ། །གང་གི་ཚེ་འགྱུར་ཞེ་ན། ཚེ་འདི་དང་ཚེ་རབས་གཞན་པའོ། །ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྒྲུབ་པ་དག་ན་སློབ་དཔོན་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ལོག་པར་བྱེད་པས་སོ། །ཇི་སྙེད་ཅིག་གིས་ཤེ་ན། རྒྱུ་བཞི་པོ་དག་གིས་ཏེ་འདི་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ནི་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་ཤེས་བཞིན་དུ་བརྫུན་གྱི་ཚིག་མི་སྨྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པ་རྗེས་སུ་བསྲུང་བ། ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་ལྟའོ། །ཐ་ན་བཞད་གད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ལ་ཡང་འཇིགས་པར་ལྟའོ། །སྒྱུ་དང་གཡོ་མེད་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དྲུང་ན་ལྷག་པའི་བསམ་པས་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རང་བཞིན་དང་མཐུན་པའོ། །སྒྱུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པའོ། །གཡོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་གྱ་གྱུ་དང་བྲལ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྟོན་པར་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་ཅིང༌། དེ་དག་གི་ཡང་དག་པའི་བསྔགས་པ་ཕྱོགས་བཞིར་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལས་ཆོས་ཐོས་པ་དེ་བསྔགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉི་ཚེ་བའི་ཐེག་པ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གང་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆོག་གི་དོན་དུ་སྤྱོད་པ་བསྡུ་བའི་དངོས་པོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པར་སེམས་པའོ། །དེ་དག་གི་གོ་རིམས་ནི། སློབ་དཔོན་ལ་སོགས་པ་སླུ་བས་སློབ་དཔོན་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་གུས་ཏེ། བསླབ་པ་ལ་མི་གུས་པས་བདག་འགྱོད་པ་མེད་དེ། གཞན་འགྱོད་པ་མེད་པ་ལ་རྣམ་པར་གཙེ་བའི་བསམ་པས་འགྱོད་པར་བྱེད་དོ། །འགྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་སྨྲ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱ་བ་ལས་བྱུང་བ་མེད་པས་སྒྱུ་དང་གཡོས་གཞན་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་ལྷག་པའི་
― DTG116_Page_0415 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསམ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཆུད་ཟ་བར་མི་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་བདེན་པའི་ཚིག་གོམས་པར་བྱས་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྱུ་དང༌། གཡོ་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱ་བ། ལྷག་པའི་བསམ་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དྲུང་ན་གནས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་གཞན་ལ་ཕན་པར་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཤིན་ཏུ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་དང༌། དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་རང་གི་རྒྱུད་ལ་དམིགས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་གུས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་སྟོན་པར་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དོ། །ཉི་ཚེ་བའི་ཐེག་པ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་གུས་པས་སེམས་ཅན་གང་དག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་གོ །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྨྲས་པ་འདི་ལྟར་དང་པོར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་དེ། སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་རང་བཞིན་གང༌། ཚུལ་གང༌། གང་ལ་དམིགས། ཡོན་ཏན་གང༌། ཁྱད་པར་གང༌། གང་གིས་བསྡུས། གང་གི་རྩ་བ། གང་གི་འབྲས་བུ། གང་གི་གནས། སྨྲས་པ། དང་པོར་ཡང་དག་པར་སྨོན་པ་ནི་རང་བཞིན་ནོ། །ཡིད་ཀྱིས་སྨོན་པ་ནི་ཚུལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་ལ་དམིགས་ཤིང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་དམིགས་སོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྨོན་ལམ་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ། །མོས་པ་སྤྱོད་པའི་སས་བསྡུས་སོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྩ་བའོ། །སྙིང་རྗེའི་འབྲས་བུའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པའི་གནས་སོ། །དང་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན། འབྱུང་བ་དང༌། མི་འབྱུང་བ་དང༌། འབྱུང་བ་ནི་གང་སྐྱེས་ནས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡིན་པའོ། །དེའི་ལྡོག་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུན་ཆད་པ་དང་རྒྱུན་མི་འཆད་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུན་ཆད་པ་ནི་གང་ལན་ཅིག་
― DTG116_Page_0416 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོག་ནས་ཡང་མི་སྐྱེ་བའོ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ནི་གང་ལོག་ཀྱང་ཡང་སྐྱེའོ། །སེམས་དེ་ཡང་རྐྱེན་བཞི་དང༌། རྒྱུ་བཞི་དང༌། སྟོབས་བཞི་པོ་དག་གིས་སྐྱེ་སྟེ། རྐྱེན་བཞི་པོ་དག་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཤིན་ཏུ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་མཐོང་ངམ་ཐོས་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་བརྩམས་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བར་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམ་པའི་ཆོས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱེད་པ་དང༌། དུས་ངན་པའི་སེམས་ཅན་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བདག་མཐོང་བའོ། །རྒྱུ་བཞི་པོ་གང་ཞེ་ན། རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། བཤེས་གཉེན་དམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང༌། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དུས་རིང་བ་སྣ་ཚོགས་པ་མི་བཟང་པ། མཚམས་མེད་པས་མི་འཇིགས་པའོ། །སྟོབས་བཞི་པོ་དག་གང་ཞེ་ན། རང་གི་སྟོབས་དང༌། གཞན་གྱི་སྟོབས་དང༌། རྒྱུའི་སྟོབས་དང༌། སྦྱོར་བའི་སྟོབས་སོ། །དེ་རང་གི་མཐུས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་ནི་རང་གི་སྟོབས་སོ། །གཞན་གྱི་མཐུས་བསྐྱེད་པར་འདོད་པ་ནི་གཞན་གྱི་སྟོབས་སོ། །སྔོན་ཆད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་གོམས་པར་བྱས་པ་ནི་རྒྱུའི་སྟོབས་སོ། །ཚེ་འདི་ལ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང༌། སེམས་པ་ལ་སོགས་པས་དུས་རིང་པོར་དགེ་བའི་ཆོས་གོམས་པར་བྱས་པ་ནི་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་སོ། །རྐྱེན་བཞི་པོ་དང་རྒྱུ་བཞི་པོ་ཚོགས་པའམ། མ་ཚོགས་པ་དག་ལ་བརྟེན་པ་དེ་ལ་གལ་ཏེ། རང་གི་སྟོབས་དང་རྒྱུའི་སྟོབས་ཏེ། སྟོབས་གཉིས་ཚོགས་པས་སེམས་གང་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་དེ་ལྟར་བརྟན་པ་དང༌། སྙིང་པོ་ཡོད་པ་དང༌། མི་གཡོ་བར་སྐྱེ་བའོ། །གཞན་གྱི་སྟོབས་དང་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་དེ་སྐྱེ་བ་ནི་མི་བརྟན་པར་སྐྱེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་ལོག་པའི་རྒྱུ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆུང་བ་དང༌། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཇིགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མ་ཉམས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཉིད་ལ་གནས་པར་བྱས་ནས་བསོད་ནམས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྦྱོར་
― DTG116_Page_0417 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ། །དེ་ལྟར་སྦྱོར་བ་དེའི་དགེ་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དང༌། འཕེལ་བའི་རྒྱུའི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་ཤིང་བྱུང་བ་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པའོ། །སྨྲས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུའི་ཆོས་བཞི་ཉིད་དེ། མི་མང་མི་ཉུང༌། སྨྲས་པ། དགེ་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་རྣམ་པ་བཞིའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལ་མདོར་བསྡུ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། མི་སྐྱེ་བས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མི་འཕེལ་བར་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རྩ་བ་ནས་བཅོམ་པས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རྒྱང་བསྲིངས་བས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྐྱེ་བས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་ཕན་པའི་བརྗོད་པ་ཚོལ་བ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་མངོན་པར་མི་ཤེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཟིན་པ་ནི་འཐོབ་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་ལ་ལྟ་བས་གཞན་དང་འགྲན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པའི་བརྗོད་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་མ་ཡིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ན་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྐྱེ་བའི་ཡོངས་སུ་ཟད་པས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །སྔོན་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱང་བྱ་བ་གཞན་ལ་ཆགས་ཏེ། ཉན་པ་ལ་གཡེལ་བ་མི་འཕེལ་བས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ནི་འཐོབ་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་ཏེ་ཁྱིམ་ལ་ལྟའོ། །དེ་འཐོབ་བ་ནི་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པའོ། །བཀུར་སྟི་ནི་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འཐོབ་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་པ་ནི། འཐོབ་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་པའོ། །འཐོབ་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་པས་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱིམ་ལ་ལྟ་བས་ནི་འདུ་འཛི་མང་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྨྲས་པ། འདི་གཉིས་གང་ལས་བྱུང༌། སྨྲས་པ། ཡང་དག་པར་འོངས་པའི་ཐོབ་པས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་ཏེ། ཚུལ་འཆོས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། འཕགས་པའི་རིགས་རྣམས་ལ་མི་གནས་པ་ལས་བྱུང༌། འདི་ལྟར་འཐོབ་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་པས་ཁྱིམ་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་དེ་འདུ་
― DTG116_Page_0418 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཛི་མང་བའི་ཕྱིར་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མ་འཕེལ་ལོ། །ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འཕེལ་བས་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་མི་འཕེལ་བའི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །རྩ་བ་ནས་འཇོམས་པས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཁྲོ་ཞིང་སྐུར་པ་འདེབས་བ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཉེས་པར་ལྟ་བ་ནི་ཁྲོ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཁྲོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་སྟེ། འཁྲུལ་པའི་ཉེས་པ་གཞན་ཚོལ་ཞིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་པ་བྱུང་བའམ། མ་བྱུང་བ་གླེང་བས་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་སོགས་ཏེ། གདོན་མི་ཟ་བར་དེའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་རྩ་བ་ནས་འཇོམས་པའི་ཡོངས་སུ་ཟད་པས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱང་བསྲིངས་པས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ནི་མ་ཐོས་པ་དང༌། མ་ཟིན་པའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་སྤོང་བ་སྟེ། མ་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པའི་ལམ་དུ་མ་གྱུར་པའོ། །མ་ཟིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པའི་ལམ་དུ་གྱུར་ཀྱང་མ་ཟིན་པ་སྟེ། ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་རྣམས་སྤོང་ཞིང༌། འདི་ལས་དགོངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཆེན་པོ་བསྟན་པ་ཆོས་ཉིད་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའི་དོན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགོངས་པ་ལ་སུ་ལོག་པས་འཇལ་བ་དེའི་དམ་པའི་ཆོས་ལ་སྐུར་པ་ཆེར་བཏབ་པས་གནོད་པ་ཐོབ་སྟེ། དེའི་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་རྒྱང་བསྲིང་བའི་ཡོངས་སུ་ཟད་པས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེས་བཞི་དང་ལྡན་ན། ཡོངས་སུ་མི་འབྲི་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཁྱད་པར་དུ་འགྲོའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལས་བརྩམས་ནས། ལེགས་པར་ཐོས་པ་ཚོལ་གྱི་ཉེས་པར་ཐོས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ལེགས་པར་ཐོས་པ་ཚོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཕ་རལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་བསྡུས་པ་ནི་ལེགས་པར་ཐོས་པ་ཚོལ་བའོ། །ཉེས་པར་ཐོས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་རྟེན་རྒྱང་བན་པའི་བརྗོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་རྣམས་མི་ཉན་པ་ནི་ཉེས་པར་ཐོས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་
― DTG116_Page_0419 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་ལ་ང་རྒྱལ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཁྱི་དང་འདྲ་བའི་སེམས་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཟིན་པ་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པའི་བརྗོད་པ་ཚོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། འཐོབ་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པའི་བརྗོད་པ་ཚོལ་བ་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བཙལ་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པའི་བརྗོད་པ་ཚོལ་བའི་རྒྱུ་ལས་བཟློག་པ་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་ཐོབ་པས་ཚོགས་པར་འཛིན་ཏེ། ལོག་པར་ཚོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཤིང་འཕགས་པའི་རིགས་ལ་དགའ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཡང་དག་པར་འོངས་པའི་འཐོབ་པས་ཚིམ་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་ཐོབ་པས་ཆོག་པར་འཛིན་ཏོ། །ཚུལ་འཆོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་བའི་ཕྱིར་ལོག་པས་འཚོ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤངས་སོ། །མི་སྲིད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་རིགས་ལ་དགའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པར་རང་གི་བྱ་བ་དམ་པར་འཛིན་པ་ཉེས་པ་བྱུང་བ་ཡང་གཞན་གྱིས་རྗེས་སུ་བསྲུང་བས་གཞན་གྱིས་མི་གླེང་ན་ཉེས་པ་གཞན་དང་འཁྲུལ་པ་ཚོལ་བ་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཚོལ་བ་ལ་བརྩོན་པ་དེའི་བློས། ཆོས་གང་དག་མི་རྟོགས་པ་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་མོ་ཞེས་མི་སྤོང་ངོ༌། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་མཐའ་ཡས་པ་དང༌། མོས་པ་ཐ་དད་པ་ལ་བལྟས་ནས་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོར་བསྡུ་ན་གང་དག་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། གང་གི་དུས་དང༌། ཆོས་ཇི་སྙེད་ཅིག་གིས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་དེ་བསྟན་ཏེ། གང་དག་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པའི་བརྗོད་པ་ཚོལ་བ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་སོ། །གང་གི་དུས་ཤེ་ན། ཚེ་འདི་དང་ཚེ་རབས་གཞན་ནའོ། །ཆོས་ཇི་སྙེད་ཅིག་གིས་ཤེ་ན། ཆོས་བཞི་པོ་དག་གིས་སོ། །དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་དགེ་བའི་ཕྱོགས་གང་དག་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། གང་གི་དུས་ན་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཆོས་ཇི་སྙེད་ཅིག་གིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་བཟློག་སྟེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་གི་གོ་རིམས་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་
― DTG116_Page_0420 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟིན་ཏོ། །འཐོབ་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ལྟ་བས་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པའི་བརྗོད་པ་ཚོལ་ལོ། །བཙལ་བར་བྱ་བ་ཁྱིམ་གང་དག་ནས་འཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཁྱིམ་དེ་དག་ལ་ལྟའོ། །འཐོབ་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་པས་ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཁྱིམ་དེར་གཏོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དག་ལ་ཁྲོ་ཞིང་སྐུར་བ་འདེབས་སོ། །དེ་ལ་ཁྲོས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་ངོ༌། །དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གོ་རིམས་ནི་ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་རྣམས་མེད་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་བསྡུས་པ་ཡང་དག་པར་ཉན་པ་ལ་བརྩོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པ་ན་འཐོབ་བ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་པ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་རྒྱུ་མེད་པས་ཆོས་ཀྱི་འཐོབ་པས་ཆོག་པར་འཛིན་ཏེ། ལོག་པས་འཚོ་བདེ་དག་སྤངས་ཤིང་འཕགས་པའི་རིགས་ལ་དགའ་བ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གནོད་པར་སེམས་པ་མེད་པས་ཉེས་པ་བྱུང་བ་དང་མ་བྱུང་བ་ལས་གཞན་ལ་མི་གླེང་ངོ༌། །ཐར་པ་འདོད་པས་དམ་པའི་ཆོས་མི་སྤོང་ངོ༌། །དཀར་པོའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུའི་ཆོས་རྣམས་སྤངས་པ་དང༌། དཀར་པོའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བའི་རྒྱུའི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆ་མ་ཡིན་པ་ཡིད་མི་མཉམ་པར་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆ་ཡིད་མཉམ་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པའི་དོན་དུ་ཡོན་པོ་དང༌། ཡོན་པོ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འོད་སྲུངས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ཡོན་པོར་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། དེ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པའོ། །སྨྲས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་བཞི་ཉིད་དེ། མི་མང་མི་ཉུང༌། སྨྲས་པ། ལ་ལ་ན་རེ་ཧ་ཅང་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བས་ཀླན་ཀར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡོ་བ་རྣམ་པ་བཞིའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོ་བ་རྣམ་པ་བཞིའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཡོན་པོར་སེམས་བ་སྐྱེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡོ་བ་དང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་ཡོ་བ་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་ཡོ་བ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་ཡོ་བའོ། །དེ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡོ་བའི་རྒྱུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་སོམ་ཉི་དང༌། ཡིད་གཉིས་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་སྟེ། སྟོན་པ་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་ན་བསླབ་པ་ལ་མི་གུས་པའི་ཕྱིར་
― DTG116_Page_0421 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་སོམ་ཉི་ཟབ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཁྱད་དུ་གསོད་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོད་པ་ལ་ནི་སོམ་ཉི་ཟའོ། ཆེ་བ་ཉིད་ལ་ནི་ཡིད་གཉིས་ཟའོ། །ཡེ་ཤེས་འཐོབ་པ་ལ་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཟའོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་ཡོ་བའི་རྒྱུ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ང་རྒྱལ་དང༌། རྒྱགས་པ་དང༌། འཆབ་པ་དང༌། ཁྲོ་བ་དང༌། གནོད་པར་སེམས་པའོ། །ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ན་སེམས་ཅན་ཁྱད་དུ་གསོད་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མི་བྱེད་དེ། ང་རྒྱལ་དང༌། རྒྱགས་པ་དང༌། འཆབ་པ་དང༌། ཁྲོ་བ་དང། གནོད་པར་སེམས་པ་ནི་བླ་མ་རྣམས་དང༌། སློབ་མ་རྣམས་དང༌། གླེང་བ་རྣམས་དང༌། གནོད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་དང༌། གནོད་པར་མི་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་ཡོ་བའི་རྒྱུ་ནི། གཞན་གྱིས་འཐོབ་པ་རྣམས་ལ་ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་གཞན་གྱི་འཐོབ་པ་མཐོང་ནས་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འཁྲུགས་པ་ནི་ཕྲག་དོག་གོ །དེ་ལ་སྨོན་པ་ནི་སེར་སྣའོ། །ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་དེ་ཉིད་ལས་སེམས་སོང་སྟེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་ལ་ཁྱད་དུ་གསོད་པར་འཇུག་པ་ནི་བསོད་ནམས་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་ཡོ་བའི་རྒྱུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་སྙན་པ་དང༌། བརྗོད་པ་མ་ཡིན་པའི་སྒྲ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འབྱིན་པའོ། །བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་སྔར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤོང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤངས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་ལ་ཁྱད་དུ་གསོད་པར་འཇུག་པ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཡོན་པོའི་གཉེན་པོར་དྲང་པོའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏེ། འོད་སྲུངས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲང་པོ་དྲང་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཉེས་པ་བྱུང་བ་མི་འཆབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཉེས་པ་བྱུང་བ་མི་འཆབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའི་ཚིག་གོ །རྣམ་པར་འབྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པའོ། །འཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེས་པ་
― DTG116_Page_0422 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ་སོར་འཆགས་པའོ། །ཅི་ནས་ཀྱང་འགྱོད་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་འཐོབ་པ་ནི་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་སྲིད་སྟོར་བའམ། ནོར་ཡལ་བ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བདེན་པའི་བསམ་པས་ལོངས་སྤྱོད་ལ་མི་ལྟ་བར་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །སྲོག་གི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་ལ་མི་ལྟ་བའོ།། གཞན་ནས་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བའི་ཚིག་མི་སྨྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དོན་གཞན་དུ་སྦྱོར་བའི་དོན་བཏང་སྟེ་མགོ་རྨོངས་པར་མི་བྱེད་པའོ། །གཞན་གྱིས་གནོད་པར་བྱས་པ། ཁྲོབ་དང༌། གཤེ་བ་དང༌། སྨོད་པ་དང༌། སྤྱོ་བ་དང༌། བརྡེག་པ་དང༌། བསྡིགས་པ་དང༌། གསོད་པ་དང༌། བཅིང་བ་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་གིས་ཉེས་པར་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་རྣམས་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་ལ་ཁྲོ་བ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མ་བྱུང་བ་བརྗོད་པའོ། །གཤེ་བ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བྱུང་བ་བརྗོད་པའོ། །སྨོད་པ་ནི་རིགས་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་བརྗོད་པའོ། །སྤྱོ་བ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བྱུང་བས་རྣམ་པར་འཇོམས་པའོ། །བསྡིགས་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་བསྡིགས་པའོ། །བརྡེག་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་ལག་པ་ལ་སོགས་པས་སོ། །གསོད་པ་ནི་ལག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་མཚོན་ཆ་ལ་སོགས་པས་སོ། །བཅིང་བ་ནི་ཐག་པ་ལ་སོགས་པས་སོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱིས་གནོད་པར་བྱས་པ་རྣམས་ལ་བདག་གིས་ཉེས་པར་སེམས་པའོ། །ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཕྱིར་འབྲང་བས་གཞན་དག་ལས་མི་འཁྲུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྲོ་བའི་ཀུན་ནས་བསྐོར་བ་ལྡང་བར་མི་བྱེད་པའོ། །ཁོན་དུ་འཛིན་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མདུད་པར་འཛིན་པ་མེད་པའོ། །དེ་དད་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། བསམ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དད་པར་མི་འགྱུར་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་དད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པས་མོས་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་འདི་དག་གི་གོ་རིམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་མི་གུས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པོ། །ལོག་པར་སྒྲུབ་པས་འཐོབ་པ། ལ་སེར་སྣ་བྱེད་པའོ། །སེར་སྣའི་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་འཐོབ་པ་དང་ལྡན་པ་མཐོང་ངམ་ཐོས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་སྨྲའོ། །དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གོ་རིམས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པས་བདེན་པ་རྗེས་སུ་བསྲུང་ངོ༌། །བདེན་པ་རྗེས་སུ་བསྲུང་བས་
― DTG116_Page_0423 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཟོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །བཟོད་པ་དང་ལྡན་པས་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་དད་དོ། །མདོར་བསྡུ་ན་ཡོན་པོ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱིས་ཁྱད་དུ་གསོད་པའོ། །གང་ལ་ཡོ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ལའོ། །གང་གི་ཚེ་ཞེ་ན། འདི་ལ་གོམས་པར་བྱས་པས་མ་འོངས་པ་ན་ཡང་ངོ༌། །ཆོས་ཇི་སྙེད་ཅིག་གིས་ཤེ་ན། ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་ཆོས་བཞི་པོ་དག་གིས་སོ། །དྲང་པོ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དོན་གང་དྲང་བ་དང༌། གང་གི་ཚེ་དང༌། ཆོས་ཇི་སྙེད་ཅིག་གིས་ཞེས་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱང་བཟློག་སྟེ་རིག་པར་བྱའོ། །ཡོན་པོར་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲང་པོ་རྣམས་ཀྱི་དྲང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲང་པོ་རྣམས་ཡང་དག་པར་འདུལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དམུ་རྒོད་དུ་བྱེད་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་དང༌། དམུ་རྒོད་མ་ཡིན་པ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པའི་དོན་དུ་དམུ་རྒོད་དང༌། དམུ་རྒོད་དུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འོད་སྲུངས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམུ་རྒོད་དོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །སྨྲས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་བཞི་ཁོ་ན་ཞེ་ན། དམུ་རྒོད་རྣམ་པ་བཞིའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་རོ། །དམུ་རྒོད་རྣམ་པ་བཞི་གང་ཞེ་ན། གནས་ལ་དམུ་རྒོད་པ་དང༌། འཇུག་པ་ལ་དམུ་རྒོད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ལ་དམུ་རྒོད་པ་དང༌། འགྲོགས་པ་ལ་དམུ་རྒོད་པའོ། །དེ་ལ་དམུ་རྒོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། གདུལ་དཀའ་བ་སྟེ་རྟ་དམུ་རྒོད་བཞིན་ནོ། །དམུ་རྒོད་དུ་བྱེད་པའི་ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྒོམས་ན་སྒྲིབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དམུ་རྒོད་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཐོས་པས་གཡེང་བའི་ཆོས་སུ་གནས་པ་ནི་གནས་ལ་དམུ་རྒོད་པའི་རྒྱུ་སྟེ། དཔེར་ན་རྟ་དམུ་རྒོད་སེམས་མ་ཞི་བ་རང་གི་གནས་སུ་བཞག་ན་འདུག་ཏུ་མི་བཏུབ་པ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམུ་རྒོད་ཀྱང་ཐོས་པ་དམ་པར་འཛིན་པས་ཐོས་པར་གཡེངས་ཏེ། སེམས་མ་ཞི་བས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པ་ལ་བཞག་ན་འདུག་ཏུ་མི་བཏུབ་པོ། །རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ལ་གཡེང་བའི་ཆོས་སུ་གནས་པ་ནི་འཇུག་པ་ལ་དམུ་རྒོད་པའི་རྒྱུ་སྟེ། དཔེར་ན་རྟ་དམུ་རྒོད་ལམ་བདེ་བར་བཅུག་ན་དམུ་རྒོད་དུ་གྱུར་པས་ལམ་མི་བདེ་བར་འཇུག་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་
― DTG116_Page_0424 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམུ་རྒོད་ཀྱང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པའི་རྗེས་སུ་བསླབས་ཤིང་བསྟན་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོགས་པས་གདམས་ངག་ལོག་པར་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །དང་བས་བྱིན་པ་ལོག་པར་ལྟུང་བར་བྱེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ལ་དམུ་རྒོད་པའི་རྒྱུ་སྟེ། དཔེར་ན་རྟ་དམུ་རྒོད་ནི་རྟ་ཅང་ཤེས་ཀྱི་ནང་དུ་བཅུག་ན་རྟ་ཅང་ཤེས་རྣམས་དང་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་མི་འདྲ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམུ་རྒོད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཅང་ཤེས་ཀྱི་ནང་དུ་སོན་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྐྱོན་ཡོད་པས་དད་པས་བྱིན་པ་ཟ་བ་ལ་འགྱོད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཅང་ཤེས་དང་སྐལ་བ་མི་མཉམ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུལ་བ་ཅང་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་མི་གུས་པ་ནི་གྲོགས་ལ་དམུ་རྒོད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་སྟེ། དཔེར་ན་རྟ་དམུ་རྒོད་ནི་དམུ་རྒོད་དུ་གྱུར་བས་རྟ་ཅང་ཤེས་པ་རྣམས་དང་འགྲོགས་པ་ན་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམུ་རྒོད་རང་གི་ལྟ་བ་བསྙེམས་པ་ལ་གནས་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུལ་བ་ཅང་ཤེས་པ་རྣམས་དང་འགྲོགས་ན་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུལ་བ་ཅང་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་དམུ་རྒོད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་སོ། །དེ་ལ་དུལ་བ་ནི་དབང་པོ་སྡོམ་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འོད་སྲུངས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཅང་ཤེས་པའོ། །བཞི་པོ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལེགས་པར་ཐོས་པ་ཉན་ཏེ་དེ་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་ཅིང་དོན་གྱི་ཕྱིར་འབྲང་གི །ཡི་གེའི་ཕྱིར་འབྲང་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱོན་གདགས་པ་དང༌། བག་རྐྱོང་སྟེ། དེ་སྐད་བརྒལ་བ་ལེགས་པར་ལྟ་བས་ཆོས་ཉན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཆོས་འཛིན་པ་ལ་མི་སླུ་བའོ། །རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ལ་མཐུན་པར་འཛིན་ཅིང་བཀའ་བློ་བདེ་བ་ལ་ལེགས་པར་བྱེད་པའི་ལས་བྱེད་ཅིང༌། བླ་མ་ལ་ཉན་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་དེ་དག་གི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། དེ་ལ་རྗེས་སུ་བསྟན་བ་ལ་མཐུན་པར་འཛིན་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཀའ་བློ་བདེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལེགས་པར་བྱེད་པའི་ལས་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཉེས་པ་མེད་པའི་
― DTG116_Page_0425 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་རོ། །བླ་མ་ལ་ཉན་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདམས་ངག་ལ་གུས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དགོན་པ་ལ་མི་སླུའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ཉམས་ཏེ། ཅང་ཤེས་པས་ཟས་ཀུན་ཟ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསླབ་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་གུས་པས་དད་པས་བྱིན་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པར་བསྟན་ཏོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ཉམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒྲར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསོད་ནམས་བྱ་བ་བརྩོན་པ་ལ་མི་སླུའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུལ་བ་ཅང་ཤེས་པ་རྣམས་མཐོང་ན་གུས་པ་དང་བཅས། ཞེས་དང་བཅས་ཤིང་དེ་ལ་གཞོལ། དེ་ལ་འབབ། དེ་ལ་བབ་ནས་དེ་དེའི་ཡོན་ཏན་ལ་རེ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་དེ་དག་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་ལ་དུལ་བ་དང་ཅང་ཤེས་ཀྱི་དོན་སྔར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གུས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གཞོལ་བ་ནི་ལྟ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འབབ་པ་ནི་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བབ་པ་ནི་ཉན་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཡོན་ཏན་ལ་རེ་བ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་འཁོར་དང་འདུག་པ་ལ་མི་སླུའོ། །མདོར་བསྡུ་ན་དམུ་རྒོད་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་དང༌། གང་གི་ཚེ་དང་ཇི་སྙེད་ཅིག་གིས་ཤེས་ཏེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་དམུ་རྒོད་ནི་གདུལ་དཀའ་བའོ། །ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཐོས་པ་དམ་པར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །གང་གི་ཚེ་ཞེ་ན། འདི་དང་ཚེ་རབས་གཞན་ན་སྟེ། གོམས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྙེད་ཅིག་གིས་ཤེ་ན། ཐོས་པ་ལ་གཡེང་བའི་ཆོས་སུ་གནས་པ་ལ་སོགས་པས་སོ། །དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་གི་གོ་རིམས་ནི་ཐོས་པ་ལ་གཡེང་བའི་ཆོས་སུ་གནས་པས་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་མི་སྒྲུབ་སྟེ། དེ་བསྟན་པ་ལ་གཡེང་བའི་ཆོས་སུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་པ་ལ་གཡེང་བའི་ཆོས་སུ་བསྟན་པ་ནི་དད་པས་བྱིན་པས་ལོག་པར་ལྟུང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནི་སྒྱུ་ཅན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུལ་བ་ཅང་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ལ་མི་གུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་
― DTG116_Page_0426 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གོ་རིམས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །དམུ་རྒོད་དུ་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་བྲལ་ཏེ། དམུ་རྒོད་དུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་ནས་དམུ་རྒོད་དུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ལ་རྣམ་པར་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་འཁྲུལ་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་དང༌། མ་འཁྲུལ་བའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པའི་དོན་དུ་འཁྲུལ་བ་དང༌། མ་འཁྲུལ་བའི་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འོད་སྲུངས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁྲུལ་པའོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །སྨྲས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་བཞི་ཁོ་ན་སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁྲུལ་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་རྣམ་པ་བཞིའི་དབང་དུ་བྱས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མ་བྱས་པའི་འཁྲུལ་པ་དང༌། ཧ་ཅང་བྱས་པའི་འཁྲུལ་པ་དང༌། ངན་པར་བྱས་པའི་འཁྲུལ་པ་དང༌། ཉེས་པར་བྱས་པའི་འཁྲུལ་པའོ། །དེ་ལ་མ་བྱས་པའི་འཁྲུལ་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མ་བྱས་པ་རྣམས་ལ་ཡིད་རྟོན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བར་བརྩམས་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཐར་མ་ཕྱིན་པ་སྟེ། དད་པ་མ་ཞེན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བར་སྐབས་སུ་བཤད་པའི་རྒྱུན་གཅོང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁྲུལ་པའོ། །ཧ་ཅང་བྱས་པའི་འཁྲུལ་པ་ནི་སེམས་ཅན་སྣོད་དུ་གྱུར་བ་རྣམས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་བ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་མི་འཚལ་བ་བཤད་པའོ། །ངན་པར་བྱས་པའི་འཁྲུལ་བ་ནི་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་ཆུང་དུ་བཤད་པ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་ཐེག་པ་ཆུང་དུ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཆ་མ་ཡིན་པ་བཤད་པའོ། །ཉེས་པར་བྱས་པའི་འཁྲུལ་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཡང་དག་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ། དགེ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་རི་མོ་བྱེད་པ་སྟེ། ངང་ཚུལ་ངན་པ། སྡིག་པའི་ཆོས་སྡུད་ཅིང་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། སྡོམ་པ་ལ་མི་གནས་པ་རྣམས་ལ་ཕྱོགས་ལ་འདོད་ཆགས་མི་སྙོམས་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཉེས་པ་མེད་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྐྱོན་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། བསླབ་པ་ལ་གུས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །རྣམ་པ་གཉིས་སྡོམ་པ་ལ་མི་གནས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ།
― DTG116_Page_0427 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ངང་ཚུལ་ངན་པའོ། །བསླབ་པ་ལ་མི་གུས་པས་ནི་སྡིག་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆུང་དུ་ལ་མོས་པའོ། །དེ་ལ་འཁྲུལ་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལམ་ལོག་པར་གཏང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །འཁྲུལ་བ་བཞི་པོ་འདི་དག་གིས་ཆོས་བཞི་པོ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་སྟེ། མི་འཆད་པ་དང༌། མི་འཚམ་པ་འཆད་པ་དང༌། ཆ་མ་ཡིན་པ་འཆད་པ་དང༌། མི་སྙོམས་པར་འཆད་པའོ། །མི་འཆད་པ་ནི་སྔ་ཕྱིར་བཤད་པས་སྐྱོ་སྟེ། སེམས་མི་མཉམ་པའོ། །མི་འཚམ་པ་འཆད་པ་ནི། བཤད་པའི་ཐབས་མི་ཤེས་པའོ། །ཆ་མ་ཡིན་པ་འཆད་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆུང་དུ་ལ་མོས་པའོ། །མི་སྙོམས་པར་འཆད་པ་ནི་ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཀྱིས་འཁོར་ལ་རྗེས་སུ་སྟོན་པར་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལ་སེམས་མི་མཉམ་པས་མི་སྟོན་ཏེ་།དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་བྱེད་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སླུའོ། །བཤད་པ་ཐབས་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆུང་དུ་ལ་མོས་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་འདོར་བ་དང༌། ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཀྱིས་འཁོར་ལ་རྗེས་སུ་སྟོན་པར་སྦྱོར་བས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་བསྐྱེད་དེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སླུའོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ནི་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འོད་སྲུངས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་མོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་གཞན་དུ་སེམས་མཉམ་པས་སེམས་ཅན་དད་པ་མ་ཞེན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་ཆོས་འཆད་པའི་ཕྱིར་མ་བྱས་པའི་འཁྲུལ་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཐུན་པར་ཆོས་སྟོན་ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་མཚུངས་པ་ནི་མཐུན་པའི་ཆོས་ཏེ། སེམས་ཅན་སྣོད་དུ་མ་གྱུར་པ་ཐེག་པ་ཆུང་དུ་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཅི་རིགས་པར་ཆོས་འཆད་པར་ཧ་ཅང་བྱས་པའི་འཁྲུལ་བ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྣོད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ། ཐེག་པ་ཆུང་དུ་འདོད་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་
― DTG116_Page_0428 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངན་པར་བྱས་པའི་འཁྲུལ་བ་སེལ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། སྡོམ་པ་ལ་མི་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕྱོགས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་སྦྱོར་བས་ཉེས་པར་བྱས་པའི་འཁྲུལ་པ་སེལ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ལམ་ལོག་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདུ་བའི་རྒྱུ་ལས་བཟློག་སྟེ། དམ་པ་དང་འདུ་བ་ལ་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང་འདུ་བའི་རྒྱུད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འོད་སྲུངས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གྲོགས་པོ་ངན་པ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །སྨྲས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་བཞི་ཁོ་ན་སྨྲས་པ། གྲོགས་པོ་ངན་པ་བཞིའི་དབང་དུ་བྱས་ན་གྲོགས་པོ་ངན་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཐེག་པའི་གྲོགས་པོ་ངན་པ་དང༌། གནས་པའི་གྲོགས་པོ་ངན་པ་དང༌། བསྟན་པའི་གྲོགས་པོ་ངན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ངན་པའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཅན་དག་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ནི་རང་གི་བསམ་པ་དང་འདྲ་བ་སྒྲུབ་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མོས་པ་ཟློག་པར་བྱེད་དེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་རྒྱུའི་དངོས་པོའི་དུས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གྲོགས་པོ་ངན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཅན་དོན་ཆུང་ཞིང་བྱ་བ་ཉུང་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྦྱོར་བ་ལ་མི་ཕྱོགས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྦྱོར་བར་གནས་པ་ལས་མོས་པ་ཟློག་པར་བྱེད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྦྱོར་བར་གནས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་རྒྱུའི་དངོས་པོའི་དུས་ན་གནས་པའི་གྲོགས་པོ་ངན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པའི་བརྗོད་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྤོབས་པ་ཅན་ནི་བསྟན་པ་ལས་མོས་པ་ཟློག་པར་བྱེད་དེ། བསྟན་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་རྒྱུའི་དངོས་པོའི་དུས་ན་བསྟན་པའི་གྲོགས་པོ་ངན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་ལ་བསྟན་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཟང་ཟིང་ཀུན་སྡུད་པར་འགྱུར་གྱི་ཆོས་ཀུན་མི་སྡུད་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་རྒྱུན་དུ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་གྱུར་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་རྒྱུའི་དངོས་པོའི་དུས་ན་ཆོས་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ངན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་གཉེན་པོ་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འོད་སྲུངས་ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནོ། །བཞི་པོ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་
― DTG116_Page_0429 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །ད་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་སློང་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་གཉེན་པོའི་ཕྱིར་སློང་བ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། སློང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་གིས་བསོད་ནམས་མང་དུ་བྱས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་བསྔོས་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་དུ་འོང་སྙམ་ནས་ཐེག་པ་ཆུང་དུ་མི་འདོད་དོ། །སྦྱིན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་རྩ་བ་བྱས་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་སོ། །ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྨྲ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་པ་ལས་རབ་ཏུ་ཉམས་པའི་གཉེན་པོར་མང་དུ་ཐོས་པས་གཞན་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་འདོད་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་སྤྲོ་བ་ཆུང་བ་མ་ཡིན་པར་གནས་པ་དང་སྟེན་པའོ། །ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བའི་འཇིགས་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཛུད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པ་ལས་རབ་ཏུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་གཉེན་པོར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཛུད་པས་ལོག་པའི་བསྟན་པ་ལས་རིང་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྟན་པས་གཞན་གྱི་དོན་བྱ་བར་ནུས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་གཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལས་རབ་ཏུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་གཉེན་པོར་སངས་རྒྱས་ལས་གདམས་ངག་དོན་ཡོད་པའི་བྱེ་བྲག་ཐོབ་པར་མཐོང་བས་ཟང་ཟིང་ལ་གདུ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཟང་ཟིང་ལ་གདུ་བ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་རྩ་བ་མང་པོ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང་འདུ་བ་ལས་བཟློག་སྟེ། དམ་པ་དང་འདུ་བ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཛིན་དུ་གཞུག་པར་བཞེད་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར།
― DTG116_Page_0430 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འོད་སྲུངས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཟུགས་བརྙན་ནོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །སྨྲས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་བཞི་ཁོ་ན། སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཟུགས་བརྙན་རྣམ་པ་བཞིའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཟུགས་བརྙན་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མང་དུ་ཐོས་པའི་གཟུགས་བརྙན་དང༌། དགོན་པ་ལ་གནས་པའི་གཟུགས་བརྙན་དང༌། བསོད་ནམས་བྱ་བ་ལ་སྦྱོར་བའི་གཟུགས་བརྙན་དང༌། ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པའི་གཟུགས་བརྙན་ནོ། །འཐོབ་པ་དང་བཀུར་སྟི་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཀྱི། ཆོས་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་བར་ཆད་བྱེད་པར་འདོད་པ་ཆོས་འཛིན་ཀྱང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །བརྗོད་པའི་སྒྲ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདོད་ཀྱི། ཡོན་ཏན་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགོན་པ་པར་གྱུར་ཀྱང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་བདེ་བར་འདོད་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བར་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟང་ཟིང་གི་འབྲས་བུ་དང་འབྲེལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསོད་ནམས་བྱ་བ་ལ་སྦྱོར་ཡང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་གྱི་ཚོགས་འདོད་ཀྱི་བདེན་པ་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་གཡོག་དང་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་དང༌། བརྗོད་པ་དང་འབྲལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་དང་འདུག་ཀྱང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པ་ནི་ཆོས་འཛིན་པ་འམ། དགོན་པ་འམ། བསོད་ནམས་བྱ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་འམ། འཁོར་དང་འདུག་ཀྱང་རུང་སྟེ། བདག་མ་རུང་བར་བྱེད་དོ། །དེའི་གཉེན་པོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འོད་སྲུངས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པའོ། །དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ། མོས་པས་འཐོབ་པ་དང་བཀུར་སྟི་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་ཆོས་དོན་དུ་གཉེར་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་བསོད་ནམས་མང་དུ་སོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་མེད་པ་ལ་བཟོད་པས། བརྗོད་པའི་སྒྲ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །སྙིང་རྗེ་བས་བྱང་ཆུབ་
― DTG116_Page_0431 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་དཔའ་ཡོན་ཏན་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སོང་བས་བདག་བདེ་བར་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་འཁོར་བར་སོང་བས་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བར་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་ལྟ་བའི་སྦྱིན་པས་འཁོར་གྱི་ཚོགས་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་རེ་བས་དབེན་པ་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལས་བརྩམས་པ་ཅི་དགོས། སྨྲས་པ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལམ་གྱི་ཚོགས་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང་ཐུན་མོང་བར་སེམས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་ཉན་པ་ལ་དགའ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སངས་རྒྱས་སུ་སྒྲུབ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཞི་ཞེས་གསུངས་སོ། །སྨྲས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་བཞི་ཁོ་ན་སྟེ། མི་མང་མི་ཉུང༌། སྨྲས་པ། ལ་ལ་ན་རེ་ཧ་ཅང་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བས་ཀླན་ཀར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཞི་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཡུན་རིང་པོར་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པའི་རྒྱུ་འདྲ་བས་སྐྱེ་དགུ་མ་རིག་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་མ་རིག་པ་གདུལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་བསྟན་པ་ན་གུས་པར་འགྱུར་རོ། །ང་རྒྱལ་མེད་པ་བདག་མེད་པ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པས། སྐྱེ་དགུ་ང་རྒྱལ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་ང་རྒྱལ་གདུལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་བསྟན་པ་ན་གུས་པར་འགྱུར་རོ། །བསམ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པས་སྐྱེ་དགུ་མ་ཞི་བ་རྣམས་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་གུས་པར་འགྱུར་རོ། །སེར་སྣའི་གཉེན་པོ་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པས་སྐྱེ་དགུ་ལེན་པ་ལ་དགའ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལེན་པ་ཀུན་དུ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་ཆོས་བསྟན་པ་ན་གུས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་བཞི་སྟེ། མདོར་བསྡུ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་གཉིས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། བདག་མེད་པ་ལ་མོས་པ་དང༌། བསམ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །
― DTG116_Page_0432 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་ཚོགས་སུ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་བཞི་སྟེ། དེ་ལ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་ལྟ་ཞིང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་རེ་བའི་ཆོས་དང༌། ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པས་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚོགས་སོ། །བསམ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚོགས་ཏེ། བསམ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཁོར་པས་སྐྱོ་ནས་ངང་ཚུལ་ངན་པའི་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་སེལ་བ་རང་བཞིན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིད་ཀྱིས་ས་བོན་གྱི་ཆོས་རབ་ཏུ་འཐོབ་པོ། །བདག་མེད་པའི་བཟོད་པས་ནི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚོགས་ཏེ། བདག་མེད་པའི་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པའི་གནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་བསལ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱི་ཉེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་འཁྲུགས་པ་ཡིན་ནོ། །ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་འཁོར་བར་སོང་བས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚོགས་ཏེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་མི་ཟད་པས་ཉེན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་དང་བསྟན་པས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་འཁོར་བ་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མངོན་པར་སྤེལ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་རྩོམ་མོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེ་བས་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚོགས་ཏེ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་རྩ་བའི་བསམ་གཏན་དུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མོས་པས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚོགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བདེན་པའི་གནས་ཏེ་མི་སླུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་གྲོགས་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་འཁོར་བར་སོང་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་མཐར་ཐུག་པར་བྱེད་པས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཇུག་གོ །དེ་ལྟ་བས་ན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་འཁོར་བར་སང་བས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་འདི་དག་ནི་བདེན་པའི་གནས་སུ་བལྟའོ། །བདེན་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་
― DTG116_Page_0433 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བར་གནས་སོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་རེ་བའི་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་ནི་གཏོང་བའི་གནས་ཏེ། གཏོང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་པ་ཚར་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། །བསམ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི། ཉེ་བར་ཞི་བའི་གནས་ཏེ། ཉེ་བར་ཞི་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཉེ་བར་མ་ཞི་བ་ཚར་གཅོད་པས་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་སྟེ་འགྲུབ་པའི་རྒྱུའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་བདག་མེད་པ་ལ་མོས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་གནས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་གནོན་པས་སྤོང་བའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་ཀྱི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་རྣམ་པར་སྦྱོར་བ་འཕེལ་བར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་རེ་བའི་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་སྦྱིན་པ་ནི་བྱམས་པ་སྟེ། གཞན་དག་ལ་ཕན་འདོགས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་རྗེ་བས་ནི་སྙིང་རྗེ་ཉིད་དོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་འཁོར་བར་སྦྱོར་བ་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ལ་གཞོལ་བ་གཞན་ལ་ཕན་པ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་སེམས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནི་དགའ་བའོ། །ཡང་ན་བསམ་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་བསྩལ་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་གདུང་བ་མེད་པས་སེམས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནི་དགའ་བའོ། །ཡང་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བདག་མེད་པས་དཔྱོད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་དད་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་རྗེས་སུ་དྲན་ནས། སེམས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནི་དགའ་བའོ། །ཡང་ན་འབྱུང་བ་མཐོང་བས་རང་གི་མཐུ་ཐོབ་སྟེ། འཁོར་བའི་འདམ་དུ་བྱིང་བའི་འཇིག་རྟེན་ལ་བརྟགས་ནས་འཁོར་བའི་འདམ་ཆེན་པོ་མ་རིག་པ་ལས་འཇིག་རྟེན་བཏོན་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞི་བའི་དབྱིངས་སུ་འཇོག་ནུས་སོ་སྙམ་པའམ་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་བསྒྲལ་བ་ལ་ལྟ་བས་གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱ་བར་ནུས་པ་ནི་གཞན་ལ་ཕན་པར་སྦྱོར་བ་སྟེ། ཕན་པར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར། གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་འམ། ནུས་པ་འམ། སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་བདེ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་མཐོང་ནས་སེམས་ཅན་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནི་དགའ་བའོ། །འདུ་བྱེད་སྟོང་པ་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་རྟོག་པ་ནི། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་
― DTG116_Page_0434 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པས་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་ལས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ནས་བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བཞིན་དུ་བཏང་སྙོམས་སོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་རེ་བ་ནི་སྦྱིན་པའོ། །ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་སྦྱིན་པ་ནི་སྙན་པར་སྨྲ་བའོ། །སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པ་ནི་དོན་དཔྱོད་པའོ། །ཚིག་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་དོན་མཐུན་པའོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པས་བཞི་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་བརྗོད་དགོས་སོ། །སྨྲས་པ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བརྟགས་ནས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྨྲས་པ། ཀྱེ་ཅི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་འཇིག་གམ། སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མཚན་མའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་དོན་དམ་པར་མེད་པ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་སྒྲོ་བཏགས་པར་གནས་པ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའི་ས་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་བཟོད་པ་ཆུང་དུ་ནས་བཟུང་སྟེ། རིགས་ཀྱི་སའི་དུས་ཀྱི་བར་དུ་ཆེན་པོ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཕྲ་མོ་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་རིམ་གྱིས་རྣམ་པར་བཤིག་ནས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བས་འགག་གོ །དེས་ན་དོན་དམ་པ་མཐོང་བའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་མའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྐྱེན་མེད་པས་དོན་དམ་པའི་ཡུལ་ཡིན་པས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་མཐོང་ངོ༌། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཐོང་བས་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་མཐོང་བས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ལམ་ཡིན་ན་ནི། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱིས་དེ་བོ་ན་དེ་མཚུངས་པས་འཇིག་རྟེན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་དོན་བྱས་པའི་ཕྱིར་ལམ་བསྒོམ་པ་དོན་མེད་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཅེས་ཟེར་ན་ནི་མི་རུང་སྟེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དངོས་པོ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་
― DTG116_Page_0435 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པའི་དོན་བྱས་པའི་དེ་བས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་རིགས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡུལ་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེས་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པར་ནི་མི་འཐད་དོ། །ཅི་སྟེ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་འཛིན་ན་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མ་བོར་བས་དངོས་པོ་རྣམ་པར་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤས་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་ཅས་ཟར་ན་ཡང་མི་རུང་སྟེ། འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་རབ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་རྐྱེན་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དངོས་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །དེ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པས་འཛིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཡང་མི་འཐད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པས་གཟུགས་ཉིད་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་ཉིད་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཛིན་པར་འགྱུར་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་འཛིན་ཏོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པས་དེའི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དོན་དམ་པའི་ཡུལ་ཡིན་པས་རང་གི་མཚན་ཉིད་འདོར་བའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡུལ་ལམ། དོན་དམ་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །སྨྲས་པ། ཀྱེ་ཅི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མོས་པས་ལས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ལ་གནོད་དེ། དེས་ན་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ཞེས་དེ་སྐད་བརྗོད་དམ། སྨྲས་པ། སྲིད་པས་སོ་སོར་བརྗོད་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འདི་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་བཤིག་ནས་སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་དང༌། གཡོ་མེད་པར་རིག་ནས། རྐྱེན་འདི་ལ་མི་མཁས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་གནས་པ་མེད་ལ་གཡོ་བ་མེད་ན་བྱེད་པ་ནི་གང་འབྲས་བུ་དང་འབྲེལ་བ་ནི་གང་ཞེས་ཀུན་དུ་གཏི་མུག་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་གཏི་མུག་པས་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་འོད་སྲུངས་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་གནས་པའི་རབ་ཙམ་བླའི། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ནི་དེ་ལྷ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་
― DTG116_Page_0436 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུངས་སོ། །དེ་སྐད་དུ། སྟོང་ཉིད་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །འབྱུང་བར་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས། །གང་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ལྟ་ལ། །དེ་ནི་སྒྲུབ་ཏུ་མེད་པར་བཤད། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ལྟ་ཉེས་པ། །བློ་ཞན་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད། །དཔེར་ན་སྦྲུལ་ལ་བཟུང་ཉེས་དང༌། །རིག་སྔགས་ཉེས་པར་བསྒྲུབས་པ་བཞིན། །བློ་ཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་འདི་ནི། །རྟོགས་པར་དཀའ་བར་ཐུགས་ཆུད་ན། །དེའི་ཕྱིར་ཐུབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐུགས། །བཤད་པ་ལས་ནི་རབ་ཏུ་ལྡོག །ཅེས་བཤད་དོ། །ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་ལ་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཟབ་མོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། དུས་རིང་པོ་ནས་བསྒོམས་པ་དང༌། རྐྱེན་གྱི་ཚུལ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་གཏི་མུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདི་ལྟར་གཞན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབ་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་དང༌། གཡོ་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ན་རྣམ་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རིམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་མོ། །དེ་ལྟར་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་རྩོམ་མོ། །དེ་བདག་མེད་པར་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བདག་མེད་པའི་བཟོད་པའི་དོན་བརྗོད་དགོས་སོ། སྨྲས་པ། སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་བཤིག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་བསྐྱད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གཞགས་ན་སེམས་ཅན་མི་དམིགས་ནས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདི་ནི་ཆོས་ཙམ་སྟེ་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བ་གཡོ་བ་མེད་པ་རང་དབང་མེད་པ་སྟེ། ཕན་ཚུན་གྱི་རྐྱེན་སྟོབས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ཤིང་ལ་བརྟེན་པ། མར་མེའི་འོད་འཕྲོ་བའི་རྒྱུན་དང་འདྲ་བ་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་འཕངས་པ་འདྲ་བའི་རྒྱུན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་སྐྱེའོ། །དེ་སྐྱེ་བ་ན་ཡང་གང་ནས་ཀྱང་མི་འོང༌། འགག་པ་ན་ཡང་གང་དུ་ཡང་མི་སྩོགས་སོ་སྙམ་མོ། །དེ་ལྟར་གང་རབ་ཏུ་འདོད་པ་དེ་ནི་བདག་མེད་པར་བཟོད་པའོ། །སྨྲས་པ། གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་མེད་པའི་བཟོད་པ་སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པ་ན་སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེའི་བདག་
― DTG116_Page_0437 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་བཟོད་པ་བཤད། སྨྲས་པ། སེམས་ཅན་གྱི་དགོས་པ་བྱ་བའི་ནུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་དགོས་པ་བྱ་བའི་ནུས་པ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བདག་མེད་པའི་བཟོད་པ་བསྟན་ཏོ། །བདག་མེད་པའི་བཟོད་པ་དེས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་བསལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་རྣམ་པར་བཤིག་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་གཡོ་བ་མེད་པ་དང༌། རྐྱེན་ལ་རག་ལུས་པར་ཤེས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་ཉེས་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཉེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་པར་གྱུར་པ་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ངོ༌། །སེམས་པ་ཉིད་ལ་གནས་ཏེ། སེམས་ཅན་ལ་ལྟ་བས་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ནས་སངས་རྒྱས་སུ་སྒྲུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྣ་ཚོགས་སོག་གོ །སྨྲས་པ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མོས་པ་དང༌། བདག་མེད་པའི་བཟོད་པ་གཉིས་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད། སྨྲས་པ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མོས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རྟོགས་པའི་རྒྱུའོ། །བདག་མེད་པའི་བཟོད་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་བ་སྟེ། དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཀྱི་རྫས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཙམ་དུ་མཐོང་བའི་རྒྱུའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མོས་པས་ནི་ཆོས་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་ཟློག་པར་བྱེད་དོ། །བདག་མེད་པའི་བཟོད་པས་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་ཟློག་པར་བྱེད་དོ། །སྨྲས་པ། གང་གི་ཚེ་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོར་རིག་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་གཉེན་པོ་བདག་མེད་པར་མོས་པ་བཤད། སྨྲས་པ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་དམིགས་ཏེ། ཀྱེ་མའོ་ཆོས་སུ་བསྡུ་བ་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་མ་རིག་པས་ལྡོངས་པ་བདག་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མེད་པ་ལས་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པར་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ང་དང་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འདི་དག་ནི་སྲིད་པར་འགྱུར་བའི་ལས་རྣམས་སོགས་ཏེ། གང་དག་གིས་འདི་དག་འཁོར་བ་ན་སྐྱེ་བ་འཆིང་བ་དེ་དག་བདག་གིས་ཆོས་ཉིད་དེ་ལ་གཟུད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤིན་ཏུ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེའོ། །དེ་བསམ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བསྔོ་ཞེས་བྱ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དོན་བརྗོད་དགོས་སོ། །སྨྲས་པ། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་
― DTG116_Page_0438 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤིང་མེད་པས་ལེན་པ་མེད་དེ། ཕུང་པོའི་རྒྱུན་འགག་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། མེའི་རྒྱུན་གྱི་རྒྱུ་འགག་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེས་ཡོངས་སུ་བསྲེགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ས་བོན་ལེན་པ་མེད་པ་འགག་པའི་འོག་ཏུ་མ་འོངས་པ་ན་རྐྱེན་ཚོགས་ཀྱང་ཡང་སྲིད་པའི་མྱུ་གུ་མངོན་པར་མི་འགྲུབ་པོ། །མེས་ཡོངས་སུ་བསྲེགས་ཏེ་འགག་པའི་འོག་ཏུ་སྲིད་པའི་མྱུ་གུ་མངོན་པར་མི་འགྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། མེས་ཡོངས་སུ་བསྲེགས་པའི་ས་བོན་འགག་པའི་འོག་ཏུ་མྱུ་གུ་མངོན་པར་མི་འགྲུབ་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་ཉོན་མོངས་པའི་མེ་འགག་པ་ཉིད་དོན་དམ་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཤིང་རྩ་བ་ནས་བཏོན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའོ། །ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པ་ནི་ལེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་འགག་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སོང་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སོང་བ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྨྲས་པ། བསམ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གང་ཡིན། སྨྲས་པ། འཁོར་བའི་ཉེས་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ནམ་ཞིག་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པ་ཞི་བའི་གནས་ཐོབ་པ་གྱུར་ཞིག་གུ་སྙམ་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་བསྒོམ་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བསམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྦྱོར་བ་འཁོར་བར་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཁོར་བའི་དོན་གང་ཡིན། སྨྲས་པ། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཕན་ཚུན་གྱི་རྐྱེན་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ནི་འཁོར་བ་སྟེ། འཁོར་བར་སོང་བ་ནི་དེར་འཁོར་བ་ལ་སྦྱོར་བར་འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཉེས་པ་མཐོང་བས་འཁོར་བ་ལས་བསམ་པ་བསྐྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ལྟ་བས་འཁོར་བར་སོང་བའི་སྦྱོར་བ་རྩོམ་མོ། །སྨྲས་པ། གང་གི་ཚེ་བསམ་པ་དང་འདྲ་བར་སྦྱོར་བ་རྩོམ་སྟེ། དཀར་པོ་ལས་དཀར་པོ། ནག་པོ་ལས་ནག་པོར་གྱུར་ན་དེ་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། མི་འདྲ་བར་འཁོར་བ་ན་སྦྱོར་བ་རྩོམ་པར་འགྱུར། སྨྲས་པ། གཞན་ལ་ཕན་པའི་བསམ་པ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་
― DTG116_Page_0439 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔའི་བསམ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་གཞན་ལ་ཕན་པའི་བསམ་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པས་འཁོར་བ་གནོད་པ་མང་པོར་ཤེས་ནས་འཁོར་བས་སྐྱོ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ལ་ལྟ་བས་འཁོར་བར་སྦྱོར་བ་རྩོམ་མོ། །དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདུས་བྱས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམས་མི་འཁྲུང་སྟེ། འདུས་བྱས་པ་ལ་གནས་ནས་སོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ལ་ལྟ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཁོར་བ་མཐོང་ཡང་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏོ། །དཔེར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང༌། འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལས་ས་བོན་རྣམས་མི་འཁྲུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བཤད་དགོས་སོ། །སྨྲས་པ། ཉོན་མོངས་པའི་ཆུའི་རླན་གྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པའི་ཞིང་བརླན་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ཐོས་པ་དང༌། སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོར་བ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དྲོད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་མེའི་དུགས་ཀྱིས་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཟག་པ་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ས་བོན་རབ་ཏུ་གཞག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པའི་ཞིང་རྣམས་ཀུན་དུ་སྨིན་པར་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །དོན་དུ་གཉེར་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྙིང་རྗེ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་སྡུད་དོ། །བསྡུས་ནས་ཀྱང་བསམ་པ་དང་འཚམ་པར་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་ལ་ཅི་རིགས་པར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དེ། སྨྲས་པ། སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཅི་ཞིག །སྨྲས་པ། མ་ཆགས་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སེམས་པ་སྟེ། བྱུང་བ་དང་ལྷན་ཅིག་པ། འབྲས་བུ་གཅིག་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པའི་ཆོས་ཀྱི་གནས་ལ་འཇུག་པ་ནི་སྦྱིན་པའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡང་མི་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྨིན་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྟེ། འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་རེ་བ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་རེ་བ་སྟེ། བདག་བདེ་བ་ལ་མི་ལྟ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ལ་མངོན་པར་འདོད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྨྲས་
― DTG116_Page_0440 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་ལྟ་བའི་སྦྱིན་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་རེ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཅིའི་ཕྱིར་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་རེ་བའི་ཞེས་ཟློས་པར་བརྗོད། སྨྲས་པ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་ལྟ་བའི་སྦྱིན་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡང་མི་རེ་བ་སྲིད་དོ། །སོ་སོར་བཤད་པས་ཉེས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་ལྟ་བས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ནི་འཁོར་བ་ན་འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡིན་ཏེ། ཐ་མར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཐབས་འདི་ནི་འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེ་བའོ་སྙམ་པ་སེམས་ཅན་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པའི་སྦྱིན་པ་ཡང་བསམ་པས་དོན་དམ་པར་རིག་ནས་དེ་བཟློག་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་གཟུད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་རེ་བ་ཞེས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ། བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བདག་གི་བདེ་བ་ལ་ལྟ་བས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་རང་གི་རྒྱུད་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་སྨོན་པ་མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་མི་ལྟ་སྟེ། གཞན་གྱི་དོན་ཉིད་དུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྔོའོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གལ་ཏེ་སྲིད་ན་ནི་ཐམས་ཅན་མཁྱེན་པ་བསྒྲུབས་ཏེ། སེམས་ཅན་རེ་རེ་ལ་ཡང་སྦྱིན་པ་ཞིག་ན་འདི་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་རང་གི་སེམས་ལ་འབྲས་བུ་གྲུབ་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བདག་གིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཉིད་དེ། ཐབས་དེ་གཞན་ལ་ཕན་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་མོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྒྱུར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དག་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང་འབྲེལ་པ་འབྲས་བུ་གྱུར་པ། སྟོབས་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་བསམ་པ་གང་ཡིན་པས་དེའི་གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་
― DTG116_Page_0441 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་ནོ། །འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་དག་ནི་འབྲས་བུ་འདོད་དོ། །ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་གཉེན་པོར་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པའི་ལེགས་པ་བཞིའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཞི་ཕྲག་བཞིར་རིག་པར་བྱའོ། །ལེགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་གང་ཞེ་ན། གཏེར་ཆེན་པོ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་ཕྱུག་པ་དང། བདུད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་ཕྱིར་ཕྱིར་རྒོལ་བ་མེད་པ་དང༌། ཚུལ་འཆོས་པ་མེད་པར་དགོན་པ་ལ་གནས་པ་ལ་སོགས་པས་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཁ་ནམ་ཐོབ་མེད་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་མི་ཟད་པའོ། །ལེགས་པ་འདི་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་ནི་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་གཏེར་རྙེད་པས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོག་སྟེ། དེ་ལ་སངས་རྒྱས་སུ་འབྱུང་བ་མ་ཉེས་བར་བྱེད་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པའོ། །ཆིག་ལྷག་མ་གསུམ་པོ་དག་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པའོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བཞི་པ་གཉིས་པས་བདུད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདའ་བའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་གོ །བསྒོམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བཞི་པ་གསུམ་པ་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྡུད་པའི་ཕྱིར་སྒོ་ཐམས་ཅད་ནས་དཀར་པོའི་ཆོས་འཐོབ་པོ། །སྒོ་ཐམས་ཅད་ནས་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐོབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བཞི་པ་བཞི་པས་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྦྱོར་ཏེ། བསོད་ནམས་ཚད་མེད་པ་བསྐྱེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཏེར་ཆེན་པོ་རྙེད་པ་བཞི་ནི། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་མཉེས་པར་བྱེད་པ་ནི། །སྐྱེས་བུད་མ་པ་ལ་བརྟེན་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཉན་པ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པའོ། །ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་མེད་པར་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་ནི་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །བག་ཡོད་པར་དགོན་པ་ལ་གནས་པར་དགའ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ཉེས་པར་བྱེད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་དང༌། རིམ་གྲོ་བྱེད་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོག་གོ །ཚིག་ལྷག་མ་གསུམ་པོ་དག་ནི་ཐོས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་རྣམ་པར་དག་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་འབྱོར་བའི་དངོས་པོ་དང་འདྲ་བའི་ཆོས་ཀྱི་གཏེར་ཆེན་པོ་རྙེད་པ་ལ་
― DTG116_Page_0442 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་བཞི་ནི་བལྟ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་བྲོ་དང༌། གར་ལ་སོགས་པ་དང༌། མཉན་པའི་ལོངས་སྤྱོད་གླུའི་དབྱངས་ལ་སོགས་པ་དང༌། དྲན་པའི་ལོངས་སྤྱོད་བང་པ་དང༌། མཛོད་ལ་སོགས་པ་དང༌། །རེག་པར་བྱ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་བཟའ་བ་དང་བཅའ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། སེམས་པ་དང༌། བསྒོམ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བདུད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདའ་བའི་ཆོས་བཞི་པོ་དག་ནི་བདུད་བཞི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བདུད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདའ་བའི་ཆོས་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བདུད་བཞི་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྦྱོར་བའི་བར་དུ་གཅོད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འདོར་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བའི་བར་དུ་གཅོད་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་དང༌། མ་ནོར་བར་སྦྱོར་བའི་བར་དུ་གཅོད་པ་ལྟ་བར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟོག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་སྦྱོར་བའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ནོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་མི་གཡོས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མི་སྒྲུབ་པའི་ཞི་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་དང༌། ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་གཞི་རྣམ་པར་སྤོང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་བར་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་གཞི་ཡོངས་སུ་སྤོང་བས་བདུད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདའ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་སྡུད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་རྣམ་པ་བཞིའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཆོས་བཞི་པོ་དག་དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མཉམ་པར་བཞག་པའི་ས་པ་སྟེ། བསྒོམ་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ས་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། བྱ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང་སེམས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ། །ཚུལ་འཆོས་པ་མེད་པར་དགོན་པ་ལ་གནས་ཏེ་བསྒོམ་པས་ནི་བསྒོམ་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་དགེ་བ་སྟོན་ཏོ། །ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པར་རེ་བ་མེད་པར་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་པར་སྦྱོར་བས་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ལུས་དང་སྲོག་གཏོང་ཞིང་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་རྩོམ་པས་ནི་དཀའ་བ་སྤྱོད་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ། །ཐོས་པ་དང་དོན་གྱིས་ངོམས་མི་མྱོང་ཞིང༌། དགེ་
― DTG116_Page_0443 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་རྩ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྡུད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་ཐོས་པ་དང༌། སེམས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བཞི་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་གནས་བཞི་ལས་རྣམ་པར་གནོན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཞི་པའོ། །བཞི་པོ་གང་དག་ལས་ཤེན་སོམ་ཉི་དང་ཡིད་གཉིས་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། ངན་སོང་དང་ངན་འགྲོ་ལོག་པར་ལྟུང་བ་དང༌། ཐེག་པ་ཆུང་དུ་ལ་མོས་པ་དང༌། བསྟན་པ་ལ་གནོད་པར་སེམས་ཤིང་ཁོང་ཁྲོ་བ་ལས་སོ། །དེ་ལ་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་བྱིན་པས་ན་སོམ་ཉི་དང༌། ཡིད་གཉིས་དང། ཐེ་ཚོམ་ལས་བཟློག་གོ །ངན་ཚུལ་ངན་པ་རྣམས་ལ་ཆེར་སྙིང་རྗེ་བས་ནི་ངན་སོང་ངན་འགྲོ་ལོག་པར་ལྟུང་པ་ལས་བཟློག་གོ །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྟོན་པས་ནི་ཐེག་པ་ཆུང་དུ་ལ་མོས་པ་ལས་བཟློག་གོ །ཉམ་ཆུང་བ་རྣམས་ལ་བཟོད་པས་སྟེན་པས་ནི་བསྟན་པ་ལ་གནོད་པར་སེམས་ཤིང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་ལས་བཟློག་སྟེ། ཉམ་ཆུང་བ་རྣམས་རྗེས་སུ་མ་སྲུང་བས་བསྟན་པ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བའོ། །འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ནི་མིང་ཙམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་རྩོམ་མོ། །ཆོས་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་ཁྱད་པར་དང༌། ཁྱད་པར་མེད་པ་དང༌། གཏོགས་པ་དང་ཐབས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་སྤྱོད་པ་ནི་ཉན་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཁྱད་པར་དུ་སྟོན་ཏོ། །སྙོམས་པར་སྤྱོད་པས་ནི་བདག་དང་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཁྱད་པར་མེད་པ་སྟོན་ཏོ། །དགེ་བ་སྦྱོར་བས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་གཏོགས་པར་སྟོན་ཏེ། དགེ་བ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་མཐར་ཕྱིན་པས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་པར་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ལ་གནས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་འདིའི་ཐབས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་སྤྱོད་པ་ནི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་ལྔས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་སྟོན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་བསམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་ཏེ། བསམ་པ་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་བསམ་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ།
― DTG116_Page_0444 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཛུད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་འཛུད་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཅི་རེ་ཞེས་ཡོངས་སུ་འཇལ་ཞིང་བདག་གི་ཤེས་པ་ལ་མི་སྨོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་བདག་དང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་མཁྱེན་གྱི། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱ་བྲག་མི་ཤེས་སོ། །ང་རྒྱལ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་དེ་རྣམ་པར་འཇིག་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་ཡང༌། ང་རྒྱལ་མེད་པ་ཡིན་གྱི། ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་བདག་ཅག་སྦྱིན་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ནོ་སྙམ་མོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པ་བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྦྱོར་བ་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་བརྟན་པ་ཡིན་གྱི། ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བཏང་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྙོམས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཉམ་པ་ཉིད་བརྒྱད་ཀྱིས་སྟོན་ཏོ། །མཛའ་བ་མཉམ་པ་ནི་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། བསམ་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གོ །བཅོས་པ་མ་ཡིན་པར་བྱམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་བསམ་པ་སྟོན་ཏོ། །མཛའ་བ་དང་མི་མཛའ་བ་ལ་སེམས་སྙོམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་འདོགས་པ་དང༌། གནོད་པ་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་སྙོམས་པར་སྦྱོར་བ་བསྟན་ཏོ། །མྱ་ངལ་ལས་འདས་པའི་མཐའི་བར་དུ་རབ་ཏུ་མཛའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མཛའ་བར་སྟོན་ཏོ། །ཚིག་ཚོད་འཛིན་ཅིང་འཛུམ་པའི་བསམ་པས་བཞིན་གྱིས་སོང་པོར་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རབ་ཏུ་དགའ་བར་བྱེད་པ་མཉམ་པར་སྟོན་ཏེ། སེམས་དང་བས་རབ་ཏུ་དགའ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁུར་བླངས་པ་རྣམ་མི་འདོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་མཉམ་པར་སྟོན་ཏེ། ཁུར་ཇི་ལྟར་བླངས་པ་མི་འདོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་རྗེ་མཉམ་པར་སྟོན་ཏོ། །ཕྱོགས་སུ་ལྟུང་བས་ཁུར་བླངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།། ཡིད་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡིད་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་མཉམ་པར་སྟོན་ཏེ། ཡིད་མི་བདེ་བ་མེད་པར་ཁུར་སྒྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོས་པ་དང་དོན་གྱིས་ངོམས་མི་མྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐབས་མཁས་པ་མཉམ་པར་སྟོན་ཏེ། ཐོས་པ་དང་དོན་ལ་མཁས་པས་འདུལ་བ་ཇི་
― DTG116_Page_0445 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདུལ་བ་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་གི་འཁྲུལ་པ་རྣམས་ལ་ཉེས་པར་ལྟ་ཞིང་གཞན་གྱི་འཁྲུལ་པ་རྣམས་ལ་ནི་གཤེ་བར་བསྒོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོ་བ་མཉམ་པ་སྟོན་ཏེ། གང་བདག་གིས་ཉེས་པ་མཐོང་ལ། འཁྲུག་པའི་ཚིག་གིས་བསྒོ་ན་ནི་བསྒོ་བ་མཉམ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྔོ་བ་མཉམ་པར་སྟོན་ཏོ། །དགེ་བར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་མཚུངས་པར་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བ་སྤྱོད་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་རེ་བའི་གཏོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་གིས་སྟོན་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རེ་རེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་མི་གནས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར། སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་མི་གནས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བཟོད་པ་ནི་ལུས་དང་ངག་གིས་བཟོད་ཀྱི། ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བཟོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པའི་བཟོད་པ་ཞེ་གསུངས་སོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྡུད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་སྡུད་པའོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དང་བྲལ་བའི་བསམ་གཏན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་དང་བྲལ་བའི་བསམ་གཏན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་བདག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་གྱི་སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བསྐུར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་ལ་མཁས་བའི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ཐབས་ཀྱིས་ཟིན་པའི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ནི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་པོ་དག་གིས་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་ལ་གནས་པ་ནི་སྦྱོར་བ་དང་རང་བཞིན་དང་འབྲས་བུས་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཏོ། །སྦྱོར་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། ངང་ཚུལ་ངན་པ་ཅན་རྣམས་ལ་
― DTG116_Page_0446 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་སུ་མེད་པའི་བྱམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདམས་ངག་འདོམས་པ་འདི་ནི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་འདི་ནི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་ཞེ་གདམས་ངག་འདམས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ཉིས་པ་ལ་མི་རྟོག་པར་གདམས་ངག་དོན་དུ་གཉེར་བ་གདམས་ངག་འདོམས་པའི་གན་དུ་འགྲོ་བའོ། །བསྟི་སྟང་དུ་བྱས་ཏེ་ཆོས་ཉན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བ་སྟི་སྟང་དུ་བྱས་ནས་གདམས་ངག་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །བསྟི་སྟང་དུ་བྱས་ཏེ། དགོན་པ་ལ་གནས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཀྱིས་མི་འདྲེ་ཞིང་རབ་ཏུ་དབེན་པར་གནས་པ་སྟེ། ཚིག་དེ་གསུམ་གྱིས་ནི་སྦྱར་བ་སྟོན་ཏེ། གསུམ་པོ་གང་དག་གིས་རང་བཞིན་སྟོན་ཆེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྣ་ཚོགས་པ་དག་ལ་མི་དགའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱིས་མི་འདྲེ་ཞིང་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པའོ། །ཐེག་པ་ཆུང་དུ་མི་འདོད་ཅིང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལེགས་པ་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ཡོངས་སུ་སྤོང་ཞིང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་དབེན་པ་ལ་བརྩོན་པ་འདོར་བའི་སེམས་ཅན་དང་མི་འགྲོགས་ལ། །དེ་མ་ཡིན་པ་དག་དང་འགྲོགས་པ་སྟེ། གྲོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཆོས་ལ་གནས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ལས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པས་བསྡུས་པ་དང༌། གང་གིས་ཤེ་ན། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། གང་དག་གིས་ཤེ་ན། གྲོགས་པོ་དག་གིས་ཏེ། འདི་ནི་ཆོས་ལ་གནས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རིག་པར་བྱའོ། །ཚངས་པའི་གནས་པ་བཞི་སྒྲུབ་བ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔས་རྣམ་པར་རྩེན་པས་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དང༌། མཐུ་བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་མྱོང་བས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱིར་འབྲང་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པས་ཚོགས་པར་མི་འཛིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་རབ་ཏུ་ཚོལ་ཞིང་རྣམ་པར་སྦྱོར་བས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་
― DTG116_Page_0447 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པ་ནི་ཚིག་རྣམ་པ་བཞིས་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏེ། སྒྲུབ་པ་དང་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མི་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནིའི་ཁྲུག་པར་མི་འགྱུར་བ་ལ་བཟོད་པའི་ཉེས་པ་སྤངས་པས་འཁྲུག་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའོ། །གཅིག་ཏུ་ཆད་པར་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བར་འོས་པའི་ཚིག་སྟེ། གང་གཞན་དུ་བསྟན་ལ། ཡང་གཞན་ལ་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །བདེན་པ་ལ་བཙུན་པར་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཛའ་བ་དང༌། གུས་པར་བྱ་བ་རྗེས་སུ་སྲུང་བས་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟད་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དཔེ་བསྟན་པ་མཛད་དོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ནས་ཆེན་པོ་འདི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཚོ་བ་ཡིན་ཏེ། འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་ཕྱིར་བྱ་བ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་པའི་སྙིང་པོའི་མཐའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཚོ་བ་ཡིན་ཏེ། འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་ཕྱིར་བྱ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེས་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་པོས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་འབྱུང་བའི་དོན་ལས་བརྩམས་ནས་སྐྱེ་བའི་ལོ་ཏོག་ཡིད་དུ་འོང་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གནས་སུ་སྟོན་ཏོ། འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་ཕྱིར་བྱ་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། གནོད་པར་བྱེད་པ་ལ་ནི་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །ཕན་འདོགས་པ་ལ་ནི་ཕྱིར་བྱ་བ་མེད་དེ། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་རྗེས་སུ་ཆགས་པས་སེམས་མ་ཟིན་པའོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཆུའི་ཁམས་རྩ་དང༌། ཤིང་གེལ་བ་དང༌། སྨན་དང༌། ནགས་ཚལ་ཐམས་ཅད་འཁྲུངས་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་པ་དག་པ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པས་ཁྱབ་པར་གནས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་བྱེད་དོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མེའི་ཁམས་ལོ་ཏོག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཀྱང་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་རླུང་གི་ཁམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྒྲུབ་པ་དེ་བཞིན་དུ། འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་ལ་མཁས་བ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དཔེ་གཉིས་པ་
― DTG116_Page_0448 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། གསུམ་པ་དང༌། བཞི་པ་དག་གིས་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་ལེགས་པའི་དོན་བརྩམས་ཏེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡར་གྱི་ངོ་ལ་སྐྱེ་ཞིང་གང་བར་འགྱུར་བདེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་པ་དག་པ་ཡང་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྐྱེ་ཞིང་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དཔེ་ལྔ་བས་ནི་རང་གི་དོན་ལས་བརྩམས་ཏེ། བདག་གི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་སྟོན་ཏོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འོད་ཟེར་གཅིག་བཏང་བས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྣང་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་འོད་ཟེར་གཅིག་བཏང་བས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡེ་ཤེས་སྣང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དཔེ་དྲུག་པས་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བར་བྱེད་པས་གཉིས་ཀའི་དོན་དུ་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རི་དགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སེང་གེ་གང་ནས་གར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འཇིགས་མི་སྐྲག་པར་འགྲོ་བ་དེ་བཞིན་དུ། འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བསླབ་པ་དང༌། སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པ་ལ་གནས་པ་ཡང་གང་ནས་གར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འཇིགས་མི་སྐྲག་པར་འགྲོ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་དཔེ་བདུན་པས་ནི་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་མི་སྐྲག་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉི་ག་ལ་མི་གནས་པར་སྟོན་ཏོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་བལ་གྱི་གླང་པོ་ཆེ་ཤིན་ཏུ་དུལ་བ་ཁུར་ཐམས་ཅད་ཁྱེར་བས་མི་སྐྱོ་བ་དེ་བཞིན་དུ། འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཤིན་ཏུ་དུལ་བ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལྔའི་ཁུར་ཁྱེར་བས་ཡོངས་སུ་སྐྱོའོ་ཞེས་བྱ་བ་དཔེ་བརྒྱད་པས་ནི་འཁོར་བ་ན་ཁུར་གྱིས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བར་སྟོན་ཏོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་པདྨོ་ཆུ་ལས་སྐྱེད་ཀྱང་ཆུས་མི་གོས་པ་དེ་བཞིན་དུ། འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་མི་གོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དཔེ་དགུ་པས་ནི་འཁོར་བ་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཤིང་ཡལ་ག་བཅད་ཀྱང་རྩ་བ་མ་ཉམས་ན་སླར་ཡང་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ། འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་བཅད་ཀྱང་
― DTG116_Page_0449 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་ཉམས་ན་སླར་ཡང་ཁམས་གསུམ་དུ་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་དཔེ་བཅུ་པས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བ་སྟོན་ཏོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་ཐ་དད་པ་ནས་ཀླུང་ཆེན་པོའི་ཆུའི་ཕུང་པོ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་བབ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ་ལན་ཚྭའི་རོ་ཐམས་ཅད་རོ་གཅིག་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྒོ་ཐ་དད་པ་ནས་བསགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོས་པ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རོར་ཐམས་ཅད་རོ་གཅིག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དཔེ་བཅུ་གཅིག་པས་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ལ་སྦྱོར་བ་བསྔོ་བས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་སྟོན་ཏོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རི་རབ་ལ་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་རབ་ཏུ་གནས་པ་དེ་བཞིན་དུ། འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གནས་པར་བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་དཔེ་བཅུ་གཉིས་པས་ནི་ཉན་ཐོས་དང་མཐུན་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་འདོར་ཏེ། དེ་དག་ནི་རང་གི་སྨོན་ལམ་དང་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་ཡང་པོར་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་རང་གི་སྨོན་ལམ་མི་འདོར་ལ། དགེ་བའི་རྩ་བ་སྦྱོར་ཡང་ཐོབ་པར་སྟོན་ཏོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་བློན་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱིས་ཟིན་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དཔེ་བཅུ་གསུམ་པས་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པ་སྟོན་ཏོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྤྲིན་ཆེན་པོ་ལས་བྱུང་བའི་ཆར་གྱི་རྒྱུན་ལོ་ཏོག་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་འབབ་པ་དེ་བཞིན་དུ། འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་མང་པོ་ཐོས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ལས་བྱུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཆར་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་འབབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཅུ་བཞི་པ་དང༌། འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་གང་དུ་བྱུང་བ་དེར་རིན་པོ་ཆེ་བདུན་བྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ། འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དུ་བྱུང་བ་དེར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་
― DTG116_Page_0450 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་དག་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་དཔེ་བཅོ་ལྔ་པས་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་མི་སྟོན་པ་དང༌། མི་འབྱུང་བ་དུས་ལ་སྡོད་པ་སྟོན་ཏོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་གང་དུ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བཻ་ཌཱུཪྻ་འབྱུང་བའི་སྒོར་གྱུར་པ་དེར་ཀཱར་ཤཱ་པ་ཎ་བརྒྱ་སྟོང་འབྱུང་བའི་སྒོར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། འོད་སྲུངས་གང་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འབྱུང་བའི་སྒོར་འགྱུར་བ་དེར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་འབྱུང་བའི་སྒོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དཔེ་བཅུ་དྲུག་པས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་མཐུན་པའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཉེས་པར་སྟོན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་ནི་མི་འབྱུང་བར་སྟོན་ཏོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ལྷ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་འདྲེས་པའི་ཚལ་དུ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང༌། ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་རྣམས་མཚུངས་པར་གནས་པ་དེ་བཞིན་དུ་འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་པ་དག་པ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དཔེ་བཅུ་བདུན་པས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་དེའི་ནུས་པ་མེད་པའི་རྒྱུར་སྟོན་ཏེ། ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བདག་དང་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྔགས་དང་སྨན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དུག་གིས་འཆི་མི་ནུས་པ་དེ་བཞིན་དུ་འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་དུག་གིས་འཆི་བར་བྱེད་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དཔེ་བཅོ་བརྒྱད་པ་དང༌། འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་ལུད་དེ་ནི་བུ་རམ་ཤིང་གི་ཞིང་དག་དང༌། རྒྱན་གྱི་ཞིང་དག་ལས་ཕན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉོན་མོངས་པའི་ལུད་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དཔེ་བཅུ་དགུ་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཟད་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་སྟོན་ཏོ། །དེའི་ཉོན་མོངས་པ་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེ་འདི་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་ནི་སྔ་མ་ལས་ཕྱི་མ་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཐོག་མ་དང༌། བར་མ་དང༌། ཐ་མ་དག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་
― DTG116_Page_0451 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་སུ་གྱུར་པས་ཕན་འདོགས་པ་དང་གནོད་པ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སེམས་མ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་དང་མཚུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་ཡལ་བར་འཇོག་པའི་ས་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་རང་གི་རྩལ་གྱིས་དེ་ལ་ཉེ་བར་འཚོ་བར་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དད་པ་དང་དགའ་བར་བྱེད་པའི་རླན་གྱིས་བརླན་པར་བྱེད་པས་ཆུ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་ཆུས་ལོ་ཏོག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་འགལ་བ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐྱོ་བར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྐྱོབས་ཀུན་དུ་གདུང་བར་བྱེད་པས་མེ་དང་མཚུངས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་མེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་སྒྲུབ་པ་དང་འགལ་བ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རྣམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་རེག་པར་བྱ་བ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པ་རྣམ་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པས་རླུང་དང་མཚུངས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་རླུང་མངོན་པར་ལངས་ནས་མེད་པར་གྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་དེ་ནི་རང་གི་དགེ་བའི་ཆོས་མངོན་པར་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་ཟླ་བ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་ཟླ་བ་ཡར་གྱི་ངོ་ལ་སྣང་ལ། མར་གྱི་ངོ་ལ་མི་སྣང་བ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དཀར་པོ་དང་ནག་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡེ་ཤེས་སྣང་བར་བྱེད་པས་ཉི་མ་དང་མཚུངས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་ཉི་མ་གཟའ་སྤྱང་ཀིས་འཇིགས་པས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཟས་འཇིགས་པའི་འགྱུར་བ་མེད་པས་སེང་གེ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་སེང་གེ་བུར་ཆེན་པོས་འཚེར་བ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁུར་ཐམས་ཅད་ཁྱེར་བའི་ཕྱིར་གླང་པོ་དུལ་བ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་གླང་པོ་རྙེད་པ་དང༌། མ་རྙེད་པ་དང། ཚིག་འཇམ་པ་དང་རྩུབ་པའི་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་སྤོང་བས་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བས་གོས་པ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་གོས་པའི་ཕྱིར་པདྨ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་
― DTG116_Page_0452 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཇི་ལྟར་པད་མ་སྡོང་བུ་བཅད་ན་མི་སྐྱེ་བ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་བཅད་ཀྱང་དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་འཁོར་བར་ཡང་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རྩ་བ་ཉམས་པའི་ཤིང་ལྟ་བུ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་ཤིང་ཐ་མར་རྩ་བ་འཇིག་པ་ལྟ་བུ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་རྒྱ་མཚོར་བབ་པ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་རྒྱ་མཚོར་བབ་ན་རྒྱ་མཚོ་ཉིད་འགྱུར་བ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྩེན་པའི་ཕྱིར་རི་རབ་ལ་ལྟ་གནས་པ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་རི་རབ་ལ་གནས་པའི་ལྷ་དག་རང་གི་བྱ་བ་ལ་བག་མེད་པར་དགའ་བ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བློན་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་བློན་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་རྒྱལ་པོ་རང་གི་དོན་དུ་སྐྱེ་དགུ་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རང་གི་དོན་ལ་མི་ལྟ་བར་སྐྱེ་དགུའི་ཕྱིར་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་སྤྲིན་ཆེན་པོ་ལོ་ཏོག་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པ་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་པ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཤིན་ཏུ་བསྐྲུན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་དག་དང་ཟླ་མེད་པ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐུན་མོང་བ་དུ་མ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཀཱར་ཤཱ་པ་ཎ་དང་ཤིན་ཏུ་མི་འདྲ་བ་ལྟ་བུ་ནི་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་ཆུད་ཀྱང་དེ་དག་དང་བྱ་བ་དང༌། བདེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་འདྲེས་པའི་ཚལ་དུ་ཞུགས་པའི་ལྷ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་འདྲེས་པའི་ཚལ་དུ་ཞུགས་པའི་ལྷ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་འཕེལ་ནས་མ་འོངས་པ་ན་ལོག་པར་ལྟུང་བ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་བཅད་ནས་ལོག་པར་མི་ལྟུང་བའི་ཕྱིར་དུག་བསྩལ་བ་ལྟ་བུའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་དུག་བསྩལ་ན་
― DTG116_Page_0453 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནོད་པ་མེད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། སུ་ལ་ཡང་ཡོན་ཏན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་རང་གི་ཉོན་མོངས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་ལུད་ལྟ་བུའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པའི་དངོས་པོ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་གྱི་དཔེ་དང༌། ཡོན་ཏན་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པས་ཡོན་ཏན་འདྲ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོན་ཏན་འདྲ་བ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་རང་བཞིན་ནི་མ་བཤད་དོ། །དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་གྱིས་སྟོན་ཏེ། མཐའ་གཉིས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་དབུ་མའི་ལམ་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །མཐའ་གང་ཞེ་ན་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་མཐའ་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། དེ་ལ་རྟག་པར་འཛིན་པ་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་སྒྲོ་བཏགས་ཏེ། དེ་ནི་གང་འོག་ནས་མདོར་བསྡུས་ཏེ། རྟག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མཐའ་གཅིག་གོ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མཐའ་གཅིག་གོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཅན་གྱི་མཐའ་ནི་གང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་རྟག་པར་འཛིན་པ་དང༌། བདག་མེད་པར་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་གང་འོག་ནས་མདོར་བསྡུས་ཏེ། མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མཐའ་གཉིས་བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མཐའ་གཉིས་ཞེས་འབྱུང་བའོ། །མཐའ་དེ་གཉིས་ཀྱི་དབུས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་རྣམ་པར་བརྟག་ཏུ་མེད་པས་དཔྱད་དུ་མེད་པའོ། །བརྗོད་དུ་མེད་ཅིང་བཤད་དུ་མེད་པས་བསྟན་དུ་མེད་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་མ་ཡིན་པས་རྟེན་མ་ཡིན་པའོ། །གཟུང་བའི་དོན་དུ་གཟུང་བ་མེད་པས་སྣང་བ་མེད་པའོ། །འཛིན་པའི་དོན་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གཟུང་དུ་མེད་པས་རྣམ་པར་རིག་པར་མེད་པའོ། །འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པས་གནས་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲོ་བཏགས་ཏེ། གང་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དེའི་གཉེན་པོར་གང་ལ་བདག་མེད་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྒྲོ་བཏགས་ནས་གང་རྟག་པར་འཛིན་པ་དེའི་གཉེན་པོར་གང་གཟུགས་ལ་རྟག་པར་ཡང་མི་རྟོག །མི་རྟག་པར་ཡང་མི་
― DTG116_Page_0454 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཅན་གྱི་སྒྲོ་བཏགས་ཏེ། ཕུང་པོ་དག་ལ་སོགས་པ་ལ་གང་གི་རྟག་པར་འཛིན་པ་དང༌། བདག་མེད་པར་འཛིན་པ་དེའི་གཉེན་པོར་གང་གཟུགས་ལ་མི་རྟག་པར་ཡང་སོ་སོར་མི་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མི་རྟག་པར་འཛིན་པ་ནི་བདག་མེད་པར་འཛིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པར་འཛིན་པ་བཀག་པས་བདག་མེད་པར་འཛིན་པ་ཡང་བཀག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཟུང་བའི་དོན་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མཐའ་ཡིན་པར་བསྟན་ནས། འོད་སྲུངས་སེམས་ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་གཅིག་གོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བས་ནི་འཛིན་པའི་དོན་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མཐའ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་སེམས་ཡང་དག་པར་ནི་གང་སྔར་བསྟན་པའི་མི་རྟག་པ་དང༌། བདག་མེད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་གང་རྟག་པ་དང༌། བདག་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གང་ལ་སེམས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་གནས་སོ། །སེམས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །ཡིད་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དེས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་གཏི་མུག་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པའི་དོན་གྱི་ཁ་ནམ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དག་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ངག་གོ །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པས་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དག་གོ །འཇིག་རྟེན་པ་དག་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དག་གོ །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དག་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་དག་གོ །ཟག་པ་མེད་པ་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ལས་ནག་པོའི་ཕྱོགས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའོ། །དེ་ལས་སེམས་ཡང་དག་པ་དང༌། སེམས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མཐའ་གཉིས་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་གང་ཡང་དེ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ཆོས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་རྣམས་ནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་མཐའ་གཉིས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁས་མི་ལེན་ཅིང་མི་བརྗོད་མི་སྨྲ་བ་དེ་ནི་འོད་སྲུངས་དབུ་མའི་ལམ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་
― DTG116_Page_0455 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དེ་ལ་ཁས་མི་ལེན་པ་ནི་དེ་ལྟ་བའོ། །མི་བརྗོད་པ་ནི་བདག་ཉིད་དེ་མི་བརྗོད་པའོ། །མི་སྨྲ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་དྲིས་ཀྱང་མི་སྨྲ་བའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་ན་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །འོག་ནས་འོག་མ་ཚིག་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་བཤད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་དང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་མཐའི་གཉེན་པོར་དབུ་མའི་ལམ་བཤད་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐའི་གཉེན་པོ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བདག་དང་རྟག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་གང་ལས་འབྱུང་ཞེ་ན། ལོང་བ་མཐོང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ་བཤད་མི་དགོས་སོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཅན་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་མཐོང་བར་སྦྱོར་བ་རྣམས་ནི་འདུ་བྱེད་ཙམ་དུ་དམིགས་པས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་མི་རྟག་པ་དང་བདག་མེད་པའོ་སྙམ་སྟེ། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་མི་མཐོང་བའི་སྔོན་རོལ་དུ་འདུ་བྱེད་ལ་གནས་ནས་མི་རྟག་པ་དང༌། བདག་མེད་པར་འཛིན་པར་འབྱུང་ངོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་གཟིགས་པར་སྦྱོར་བ་རྣམས་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་སྔོན་རོལ་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སྒྲོ་འདོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གཉེན་པོ་སྟོན་ཏོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མཐའ་གཅིག་གོ །མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་གཉིས་སོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་རིག་པ་དང་རིག་པར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ལ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་བྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནས་མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དག་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་ཡན་ལག་དང༌། དེ་འགག་པར་འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང་འདུ་བྱེད་འགག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དག་གིས་སོ། །དེ་དག་གི་གཉེན་པོར་དེ་དག་གཉིས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེར་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་རིག་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡང་མེད། མ་རིག་པ་འགག་པར་བྱ་བ་ཡང་མེད། འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡང་མེད། འགག་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡང་མེད་དེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་
― DTG116_Page_0456 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐའ་སྤོང་བ་སྟེ། རིག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། རིག་པ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་སྟོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་སྟོང་བར་མི་བྱེད་མཚན་མ་མེད་པས་ཆོས་རྣམས་མཚན་མ་མེད་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཅི་སྟོན་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རིག་པ་འདིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ནམ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་སྟོང་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ། གང་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ནམ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་ཆོས་རྣམས་སྟོན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་བར་དུའོ། །དེས་ནི་རིག་པ་ཡོད་པ་དང༌། དེའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཡོད་པར་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པར་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པ་བདུན་གྱི་གཉེན་པོར་རིག་པར་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བདུན་ལས་ལྟ་བ་དེའི་གཉེན་པོ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གི་མཚན་མ་སྐྱེ་བ་ཡང་སྲིད་པའི་ལས་འདུ་བྱེད་པ་དེའི་གཉེན་པོ་ནི་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པའོ། །དེའི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་དེའི་གཉེན་པོ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །སྐྱེས་ནས་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་དེའི་གཉེན་པོ་ནི་འབྱུང་བ་མེད་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་མཐོང་བས་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དེའི་གཉེན་པོ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་བདག་མེད་པར་སོ་སོར་རྟོགས་པས་ནི་གང་ཟག་མེད་པ་ལ་གང་ཟག་ཏུ་འཛིན་པ་བཀག་གོ །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེར་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་མེད་པ་ལ་ཆོས་སུ་འཛིན་པ་བཀག་གོ །འོད་སྲུངས་གང་ཟག་རྣམ་པར་གཞིག་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་གྱིས། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་ལས་གང་ཟག་དང༌། ཆོས་སུ་འཛིན་པ་དགག་པ་བྱེད་དེ། གང་ཟག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞིག་པའི་ཕྱིར་སྟོང་བ་ཉིད་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་ལ་ཆོས་སུ་འཛིན་པ་གཞིག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏེ། ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པ་འཛིན་པ་བཀག་
― DTG116_Page_0457 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གོ །དེ་ལྟར་ན་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། ཆོས་མེད་པ་ལ་འཛིན་པ་བཀག་པས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དེའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་མཐའ་སྟོང་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་དུས་ན་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འབྲང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གྱི་ཕྱིར་འབྲང་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཐབས་སྟོན་ཏོ། །གང་ཟག་ལམ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡི་གེའི་ཕྱིར་འབྲང་བ་ལས་བཟློག་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་འབྲངས་ན་ཡི་གེའི་ཕྱིར་འབྲང་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ། གང་ཟག་ཏུ་བཏགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་ལ་འདོགས་པ་དེ་གཉི་ག་ལ་ཡང་གང་ཟག་ཅེས་གསུངས་སོ། །གང་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་སྟོན་ཞེ་ན། ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་དམིགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འབྲང་བར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་འབྲངས་ན་སྔར་ནི་གང་ཟག་ཏུ་འཛིན་པས་ཉམས་ལ་ཕྱིས་ནི་ཆོས་སུ་འཛིན་པས་ཉམས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་མ་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བྱས་ན་ཤིན་ཏུ་མ་རུང་བར་འགྱུར་བ་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། འོད་སྲུངས་རི་རབ་ཙམ་གང་ཟག་ལ་ལྟ་བར་གནས་པ་བླ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པས་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་ལ། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་དོན་དམ་པར་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་དོ། །ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ན་སྐུར་པ་འདེབས་སོ། །དེ་བས་ན་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་བོར་ཡང་གསོར་མི་རུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་སྨན་གྱིས་ནད་ཀྱི་ཉེས་པ་བསྐྱོད་དེ། ལྟོར་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ལས་བྱུང་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་དེའི་རང་བཞིན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའམ། ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཙམ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ནམ་མཁའི་དཔེ་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པ་ལ་འཛིན་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སུ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་དེས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་འདོད་པ་ན་མེད་པ་ལ་རྟོག་སྟེ། དེ་ནི་དེའི་འགྱུར་བ་མེད་པ་ལ་འཛིན་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་ན་ནམ་མཁའ་སེལ་བར་འདོད་པ་དང་འདྲ་བར་
― DTG116_Page_0458 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་དག་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་ན་ཡོད་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྐྲག་གོ །གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་དུ་ཟིན་ན་རྩོམ་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རི་མོ་མཁན་གྱི་དཔེ་བསྟན་ཏེ། དཔེར་ན་གནོད་སྦྱིན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་རི་མོ་མཁན་གྱི་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཁས་བུབ་དུ་འགྱེལ་བ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་བྱིས་པ་རྣམས་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལོག་པས་འཁོར་བར་འཁྱམ་སྟེ། མི་ཤེས་པ་དེ་དང་འབྲལ་བའི་ཕྱིར་རྩོམ་པ་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གོང་མས་ནི་ལོག་པ་བཀག་གོ །འདི་ནི་རྩོམ་པ་དོན་མེད་པ་དགག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཀྱི་ནོར་པ་ཙམ་དུ་ཇི་ལྟར་སེམས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཞེས་རྒོལ་བ་སྤང་བའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱི་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་སྒྱུ་མ་མཁན་ལྟ་བུ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཙམ་གྱི་ཤེས་པའོ། །སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་ནི་དོན་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཟ་བ་ལྟ་བུ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཙམ་ཡང་མེད་པར་ཤེས་པ་སྟེ། གསོག་ལ་སོགས་པར་སྣང་ངོ༌། །འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་མེད་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་མཐོང་བས་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་ཞེས་རྒོལ་བ་སྤང་བའི་ཕྱིར། ཤིང་གཉིས་ཀྱི་དཔེས་བསྟན་ཏེ། ཤིང་གཉིས་ལྟ་བུ་ནི་ཚུལ་བཞིན་སོ་སོར་རྟོག་པའོ། །གཙུབས་པ་ལས་མེ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་འབྱུང་བ་སྟེ། བྱུང་ནས་ཚུལ་བཞིན་སོ་སོར་རྟོག་པ་དེ་ཡང་སྤོང་བར་སྟོན་ཏོ། །ཅི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་པ་འམ། འོན་ཏེ་མ་སྐྱེས་པ་མི་ཤེས་པའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་ཞེས་རྒོལ་བ་སྤང་བའི་ཕྱིར། མར་མེའི་དཔེ་བསྟན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་བྱེད་པ་མེད་ཀྱང༌། སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་མི་ཤེས་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་སྟོན་ཏོ། །ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཇི་ལྟར་ཐོག་མ་ཡོད་པའི་དུས་ཀྱི་གཉན་པོས་སྤོང་ཞེས་རྒོལ་བ་སྤང་བའི་ཕྱིར། མར་མེའི་དཔེ་གཉིས་བསྟན་ཏེ། དབུ་མའི་ལམ་མདོར་བསྟན་ཏོ། །རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་དབྱེ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པའི་བསླབ་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ལ་གནས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་ཚུལ་དུ་བཤད་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་བདེན་པའི་ཚུལ་སྟོན་པ་དང༌།
― DTG116_Page_0459 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲང་བའི་དོན་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་མི་འཛིན་ཏེ། རྒྱུ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་མདོ་སྡེའི་ཕྱིར་མི་འབྲང་སྟེ། འདས་ནས་དེ་ལ་སྦྱང་མཁས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ཆོས་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པར་རྣམ་པར་བཞག་པ་དང༌། རྣམ་པར་མ་བཞག་པའི་བདེན་པའི་ཚུལ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་ཚུལ་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཚུལ་གཅིག་ཏུ་སྟོན་པས་ངེས་པའི་དོན་གྱི་གཞིར་གྱུར་མཁས་པར་གྱུར་ཏེ། རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འབྲང་བར་སྦྱོར་བས་ཚུལ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བས་དབུ་མའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དབུ་མའི་ལམ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་དུ་སྟོན་ཏེ། གང་ཟག་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་དང༌། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་དང་ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་དང༌། སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་དང༌། སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་དང༌། ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང། དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང༌། དེ་ལྟར་ཞུགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་མ་ཟིན་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་གཉི་ག་ལ་མོས་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། བདག་མེད་པ་སྔ་མ་བདག་མེད་པ་ཕྱི་མའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་མཐུ་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་གང་ཟག་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཅེ་ན། རྣམ་པ་གཅིག་གིས་མི་དམིགས་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏེ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་སོ་སོར་རྟོག་ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ཕུང་པོ་རྣམས་དང༌། དེའི་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཁམས་དང༌། དེའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དངོས་པོ་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་བདག་མི་དམིགས་ཏེ། ནང་དང་ཕྱི་དང་གཉི་ག་མེད་པའི་བར་ནས་ཀྱང་བྱིས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་བདག་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་མི་དམིགས་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་པས་གང་ཟག་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་སྟོན་ཅེ་ན། རྣམ་པ་གཅིག་གིས་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་དམིགས་པ་འདི་ནི་རྟག་པར་ཡང་མི་རྟོག་ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་གསུམ་པོ་བྱིས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དེ་ཉིད་ལ་རྟག་པར་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བྱིས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་བདག་དང་
― DTG116_Page_0460 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་འདྲ་བས་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དམིགས་སོ་ཞེས་བདག་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པས་དངོས་པོ་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཅེ་ན། རྣམ་པ་གཅིག་གིས་མི་དམིགས་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏེ། མི་རྟག་པར་ཡང་མི་རྟག་ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མི་དམིགས་པ་འདི་ནི། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དངོས་པོ་ལ་མི་རྟོག་གོ་ཞེས་སྒྲོ་བཏགས་པ་བྱིས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ཐ་སྙད་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་མི་རྟག་པས་ཟིན་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ལ་ནང་དང༌། ཕྱི་དང༌། གཉི་ག་མེད་པའི་བར་ནས་ཀྱང་མི་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་སྟོན་ཅེ་ན། རྣམ་པ་གཅིག་གིས་དམིགས་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་དམིགས་སུ་མེད་པ་འདི་ནི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ལ་གང་དམིགས་པ་སྟེ། འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དེ་དག་གི་སོ་སོར་རང་གིས་རིག་པ་གཞན་གྱིས་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་བྱིས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དག་དང་མི་འདྲ་བར་དམིགས་ཏེ། རྣམ་པ་དྲུག་གང་ཞེ་ན། འོད་སྲུངས་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མཐའ་གཅིག་གོ །མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མཐའ་གཉིས་སོ། །འོད་སྲུངས་མཐའ་དེ་གཉིས་ཀྱི་དབུས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དཔྱད་དུ་མེད་པ། བསྟན་དུ་མེད་པ། རྟེན་མ་ཡིན་པ། སྣང་བ་མེད་པ། རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ། གནས་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལ་དཔྱད་དུ་མེད་པའི་ཞེས། ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་དང་འདིའོ་ཞེས་རང་གི་རྟོག་པས་བརྟག་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་གཞན་དག་ལ་བསྟན་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་རྣམས་དེ་ལ་མི་གནས་སོ། །སྣང་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་མའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་གནས་སུ་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱིས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཐ་སྙད་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་དང་མི་མཐུན་པའི་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་དམིགས་
― DTG116_Page_0461 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་པས་ཆོས་བདག་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་སྟོན་ཅེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་གོང་ནས་གོང་དུ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ལ་རྟག་པར་འཛིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། མི་རྟག་པར་འཛིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། རྟག་པར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་ཏུ་འཛིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། མི་རྟག་པར་འཛིན་པར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་མེད་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། བདག་མེད་པར་འཛིན་པ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། བདག་ཏུ་འཛིན་པར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ངེས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའོ། །དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ལ་རྟག་པར་འཛིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི། འོད་སྲུངས་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མཐའ་གཅིག་གོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་རྟག་པར་འཛིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མཐའ་གཉིས་སོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་པར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་འོད་སྲུངས་བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མཐའ་གཅིག་གོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་རྟག་པར་འཛིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་མེད་པར་འཛིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མཐའ་གཉིས་སོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་མེད་པར་འཛིན་པ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་འོད་སྲུངས་སེམས་ཡང་དག་པར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མཐའ་གཅིག་གོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཏུ་འཛིན་པར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་སེམས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མཐའ་གཉིས་སོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དེ་ཡང་ངེས་པ་དང་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའོ། །ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དེའི་གནས་དང༌། ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དེ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའོ། །སེམས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་འཛིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་
― DTG116_Page_0462 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འཛིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་བར་དུའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་པ་ལྔ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཉེས་པ་དང༌། སྤྲོད་པའི་ཉེས་པ་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། གནས་ངན་ལེན་གྱི་ཉེས་པ་དང༌། མི་རྟག་པའི་ཉེས་པའོ། །སེམས་ཡང་དག་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པར་བརྟེན་པ་ནི་གང་ལ་སེམས་མེད་པ་དང༌། སེམས་པ་མེད་པ་དང༌། ཡིད་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པ་དེ་ནི་འོད་སྲུངས་དབུ་མའི་ལམ་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་རྣམས་དང། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམས་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་རྣམས་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་པ་རྣམས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ངེས་པ་དེའི་གཉེན་པོར་སེམས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་དེའི་གཉེན་པོར་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་གནས་དེའི་གཉེན་པོར་ཡིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དེ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་དེའི་གཉེན་པོར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དག་ལས་མི་དགེ་བ་རྣམས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཉེས་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དག་གིས་སྤྲོས་པའི་ཉེས་པ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དག་ནི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཉེས་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དག་ནི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ཉེས་པ་འདུས་བྱས་དག་ནི་མི་རྟག་པའི་ཉེས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་དེ་ནི་སེམས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་བར་དུ་སྟེ། འོད་སྲུངས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མཐའ་གཅིག་གོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སེམས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པར་སྒྲོ་བཏགས་པ་དེའི་གཉེན་པོ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་དགེ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་རྣམས་ལ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནས་རྣམ་པར་བྱང་བར་སྒྲོ་འདོགས་ཏེ། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མཐའ་
― DTG116_Page_0463 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་སོ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཁས་མི་ལེན་ཏོ། །གཞན་དག་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པའི་ཚུལ་གྱིས་མི་བརྗོད་དོ། །གཞན་དག་ལ་ཀུན་དུ་བསྙད་པའི་ཚུལ་གྱིས་མི་སྨྲ་སྟེ། འོད་སྲུངས་མཐའ་དེ་གཉི་ག་ཁས་མི་ལེན་ཅིང་མི་བརྗོད་མི་སྨྲ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པའོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་གང་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་པོ་དེའི་གནས་བྱིས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་རྣམས་ལ་ཐ་སྙད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་འདོགས་ཏེ། སྔར་སྨོས་པའི་དངོས་པོ་གསུམ་པོ་དེ་ཉིད་ལ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྒྲོ་འདོགས་པ་སྟེ། འོད་སྲུངས་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མཐའ་གཅིག་གོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་སྟོན་ཅེ་ན། རྣམ་པ་གཅིག་གིས་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་ལོག་པར་མོས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཞན་པ་ཡིན་ཏེ། མེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མཐའ་གཉིས་སོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་དབུ་མའི་ལམ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་སྟོན་ཅེ་ན། རིག་པ་དང་མ་རིག་པ་འདི་དག་གཉིས་མ་ཡིན་ཞིང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེར་མེད་དེ། འོད་སྲུངས་འདི་ལ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཚིག་འདིས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་སྟོན་ཏེ། སྔར་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་བཞི་གང་ཞེ་ན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། གཉེན་པོ་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ངས་ཁྱེད་རྣམས་ལ་བསྟན་པ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་
― DTG116_Page_0464 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤི་དང༌། མྱ་ངན་དང༌། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། འཁྲུག་པ་རྣམས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འདི་འབའ་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་འདུས་བྱས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། འདི་ལྟ་སྟེ་མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག་ཅེས་བྱ་བ་ནས་སྐྱེ་བ་འགགས་པས་རྒ་ཤི་དང༌། མྱ་ངན་དང༌། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། འཁྲུག་པ་རྣམས་འགག་སྟེ། དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འདི་འབའ་ཞིག་འགག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་གཉེན་པོ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པར་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ་དང་བྱེ་བྲག་མི་དམིགས་པར་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ་དང༌། དེ་གོམས་པར་བྱས་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའི་བར་དུ་རྟོགས་པ་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པས་སོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པ་འདི་ནི་གང་རིག་པ་དང༌། མ་རིག་པ་གཉིས་བྱིས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མི་དམིགས་པ་སྟེ། འོད་སྲུངས་དེ་ལ་རིག་པ་དང་མ་རིག་པ་དེ་དག་གཉིས་མ་ཡིན་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་འགག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒ་ཤི་དང༌། རྒ་ཤི་འགག་པ་དེ་དག་གཉིས་མ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པའོ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་མི་དམིགས་པར་འདི་ནི་གང་བྱིས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་འགག་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་ཀུན་དུ་འཐོབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་མེད་པར་མི་དམིགས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེར་མེད་ཅེས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་ལ་ཤེས་པའི་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་འདི་ནི། འོད་སྲུངས་འདི་ལ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་དང་དེའི་གནས་ཀྱི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པར་སྦྱོར་བ་དང༌། མི་བརྗོད་པར་སྦྱོར་བས་སོ་སོར་རང་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་བདག་མེད་པར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་སྟོན་ཅེ་ན། འོད་སྲུངས་གཞན་ཡང་དབུ་མའི་ལམ་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་གང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་སྟོང་
― DTG116_Page_0465 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་བདུན་པོ་དག་གིས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་སྟོང་པར་མི་བྱེད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་མི་སྤོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་སྨོན་པར་བྱེད་སྨོན་པ་མེད་པར་མི་བྱེད། མཚན་མ་མེད་པས་མཚན་མ་མེད་པར་མི་བྱེད། མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པས་མི་སྲིད་པ་ཅན་གྱི་ལས་དང་སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་དང༌། སྐད་ཅིག་གིས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་དང༌། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། འཁོར་བའི་རྒྱུན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཞུགས་པ་ཇི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་མ་ཟིན་པ་སྟོན་ཅེ་ན། རྣམ་པ་གཅིག་གིས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཚིག་རྣམ་པ་བདུན་པོ་དག་གིས་སོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་མ་སྤངས་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་འདི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མངོན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་ལྟར་ཞུགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་མ་ཟིན་པར་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཁྱད་པར་སྟོན་ཅེ་ན། རྣམ་པ་བཞི་པོ་དག་གིས་ཏེ། མཐོང་བའི་བྱེ་བྲག་ཡོངས་སུ་སྟོན་པ་དང༌། དེ་དག་ཐག་རིང་པོ་ནས་དམ་པའི་བྱེ་བྲག་ཡོངས་སུ་སྟོན་པ་དང༌། སྤོང་བ་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པའི་བྱེ་བྲག་ཡོངས་སུ་སྟོན་པ་དང༌། སེམས་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པའི་བྱེ་བྲག་ཡོངས་སུ་སྟོན་པས་སོ། །དེ་མཐོང་བའི་བྱེ་བྲག་འདི་ནི་འོད་སྲུངས་གང་ཟག་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གང་ཟག་མེད་པར་མཐོང་བ་ཙམ་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་གནས་ཀྱི། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་མ་མཐོང་བ་དང༌། འདུ་བྱེད་དུ་གྱུར་པ་གཟུང་བ་ལ་ཡངས་སུ་མ་བརྟགས་པ་དང༌། འཁོར་བར་གཏོགས་པ་བདག་མེད་པར་ཤེས་པའི་འཛིན་པ་ཐ་སྙད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱིས་
― DTG116_Page_0466 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུས་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་མ་བརྟགས་པ་སྟེ། ཤེས་བྱ་ལ་ཤིན་ཏུ་མ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མ་འོངས་པ་ན་ཆད་པར་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དུ་གྱུར་ཏོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཐ་སྙད་ཅན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་བདག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འཛིན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འབྲང་གི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྔར་ནི་གང་ཟག་ཏུ་འཛིན་པ་མ་སྤངས་ལ། ཕྱིས་ནི་ཆོས་སུ་འཛིན་པ་བྱུང་བས་ན་གསུང་རབ་འདི་ལ་ཉམས། རབ་ཏུ་ཉམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ལ་སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འོད་སྲུངས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འབྲང་བར་བྱའི། གང་ཟག་ལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་བྱེ་བྲག་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཐག་རིང་པོས་དམའ་བ་འདི་ནི་གང་ཟག་བདག་མེད་པ་ལ་གནས་པ་དག་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དམའ་བས་ཀྱང་ཆེས་དམའ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་གནས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་རྒྱུ་གཅིག་སྟེ། འོད་སྲུངས་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་གནས་པ་རི་རབ་ཙམ་བླའི། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྟ་བར་སོང་བ་ཐམས་ཅད་ལས་བྱུང་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ན་གང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་དེ་ནི་གསོར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་ང་མི་འཆད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་དོན་འདི་བསྟན་ཏེ། །གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་རི་རབ་ཙམ་བླ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་གཉེན་པོ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་སྤོང་ནུས་པར་སྟོན་ཏོ། །མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་དེ་ནི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་མཐོང་བས་བདག་གི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་སྟོང་པར་མཐོང་ངོ་སྙམ་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་ན་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྟོང་ངོ་ཞེས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རབ་ཏུ་གནས་ཏེ། སྒྲོ་འདོགས་པའི་ལྟ་བས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པས་གསོར་མི་རུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །གསོར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡོངས་སུ་མི་གྲོལ་ལོ། །
― DTG116_Page_0467 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་གདུང་བ་དང་ལྡན་པས་སྡུག་བསྔལ་དང་གནས་ཏེ། ནད་པ་གསོར་མི་རུང་བ་བཞིན་ནོ། །སྔོན་དང་ཕྱི་མར་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ནི་རྒྱུ་གཉིས་པ་སྟེ། འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ནད་པ་ད་ལ་སྨན་པ་དེས་སྨན་བྱིན་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་འདིས་སྟོན་ཏོ། །དེ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ནད་པས་ཆོས་བཞིན་ལེགས་པར་མ་བྱས་པས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པས་ནད་རྣམས་མི་འབྱུང་བ་དང༌། ནད་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་སྔ་ཕྱི་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གཉིས་མྱོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་ལྟ་བ་ལ་རབ་ཏུ་སྤྱོད་ཀྱང་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་མ་སྤངས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་འབྱུང་བས་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་དང་ལྡན་ཏེ། སྔ་ཕྱི་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་འཇིག་པས་རབ་ཏུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ཐག་རིང་པོ་དམའ་བའི་བྱེ་བྲག་གོ །དེ་ལ་སྤོང་བ་རྣམ་པར་འཁྲུལ་བའི་བྱེ་བྲག་འདི་ནི། འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་ནམ་མཁས་འཇིགས་སྐྲག་ཅེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པའོ། །དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ནམ་མཁའ་ལ་འགའ་ཞིག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པའོ། །སྒྲོ་བཏགས་ནས་དེས་འཇིགས་སྐྲག་སྟེ། ནམ་མཁའ་འདི་སོལ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་བཞིན་དུ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་གནས་ལ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་ནས་སྐྲག་སྟེ། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དངོས་པོ་ལས་མེད་པ་ལས་ཀུན་དུ་བརྟགས་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྒྲོ་འདོགས་སོ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་བསམ་གཏན་པའི་མགོའི་ཐོད་པ་བཞིན་དུ་དེ་ཉིད་ལ་ཆགས་པར་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་སྤོང་བ་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པའི་བྱེ་བྲག་གོ །དེ་ལ་སེམས་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པའི་བྱེ་བྲག་འདི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་རི་མོ་མཁན་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གནོད་སྦྱིན་གྱི་གཟུགས་འཇིགས་འཇིགས་ལྟ་ཞིག་བྲིས་ན་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྤོང་བ་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་གནས་པ་ཡང་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡུལ་རྣམས་ལས་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་སོགས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་སེམས་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པའི་བྱེ་བྲག་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་
― DTG116_Page_0468 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་རྒྱུ་སྟོན་ཅེ་ན། སྒྱུ་མ་མཁན་གྱི་དཔེ་དང༌། ཤིང་གཉིས་ཀྱི་དཔེ་དང་དཔེ་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །དཔེ་དང་པོས་ནི་འཛིན་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འདུ་བྱེད་ཙམ་དུ་འཛིན་པ་ལ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སོ་སོར་རྟོག་གོ །དེ་བས་ན་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་འཛིན་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡོད་ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་ནི་སྒྱུ་མའི་སྤྲུལ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་བཞིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་སྤྲུལ་པས་སྒྱུ་མ་མཁན་ཟོས་པ་བཞིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཟོས་སོ། །ཐ་སྙད་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བས་སྟོང་པའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བས་གསོག་གོ །སྤང་བར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་གསོབ་པོ། །སྐད་ཅིག་པ་མིན་པས་སྙིང་པོ་མེད་དོ། །སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་ཟ་བ་ལྟ་བུའོ། །དཔེ་གཉིས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་འདི་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལས་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལས། སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་ངེས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་གཟུང་བ་ལ་རྟོག་པ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །འཛིན་པ་ལ་རྟོག་པ་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་སྦྱོར་བའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །གཙུབ་གཏན་དང༌། གཙུབ་ཤིང་གཉིས་གཉིས་ལྟ་བུའི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལས། སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་ངེས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤིང་གཉིས་ཀྱི་དཔེ་འདིས་ནི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཤིང་གཉིས་གཙུབས་པ་ལས་མེ་བྱུང་ནས་ཤིང་དེ་གཉིས་ཚིག་ངེས་པ་དེ་བཞིན་དུ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྦྱོར་བའི་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་བ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་ངེས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་པས་སྦྱོར་བའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་པོ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཚིག་པ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་ལྟར་དེ་གཉིས་
― DTG116_Page_0469 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་རྒྱུ་ཉིད་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཇི་ལྟར་སྟོན་ཅེ་ན། རྣམ་པ་གཅིག་གིས་ཏེ། དེ་ཡང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཀུན་དུ་བསྟན་ཏེ། འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མར་མེ་ཕྱུང་ན་མུན་པ་མུན་ནག་ཐམས་ཅད་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་འདིས་སོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་འདི་ནི་མི་ཤེས་པ་དང་ཤེས་པ་མཚུངས་པས་ཐ་སྙད་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་པའོ། །དེ་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུང་དུ་མེད་པའོ། །སྐད་ཅིག་མའི་ཕྱིར་བྱེད་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་དེའི་མཐུ་སྟོན་ཅེ་ན་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་ཏེ། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པས་སོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཁྱིམ་མམ། ཁང་པ་འམ། ཁང་ཕྲན་ལོ་བརྒྱ་སྟོང་འདས་པར་ལེན་འགའ་ཡང་མར་མེ་མ་ལུས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་འདིས་སོ། །དེ་ལ་སྤོང་བས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་འདི་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་སྐྱེས་པའི་སྐད་ཅིག་དེས་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཞུགས་པའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐུན་སྟོན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་ལ་ཞུགས་པ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་མྱུར་དུ་སྤོང་ན་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུན་རིང་དུ་འཁོར་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཁྱད་པར་ཏེ། དཔེ་གཉིས་ཀྱིས་སྟོན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལས་ས་བོན་རྣམས་མི་འཁྲུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ལུད་ཀྱིས་གང་བའི་ས་ལས་ས་བོན་རྣམས་འཁྲུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་གཉིས་ཀྱིས་དེ་སྟོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་ལ་ལྟ་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བས་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་སྟེ། ཡུན་རིང་བོར་འཁོར་རོ། །དེ་ལྟ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལ་གནས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་མི་འཁྲུང་གི་སྙིང་རྗེའི་གནས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པའི་ལུད་ཀྱིས་གང་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གནས་པ་ལུད་ཀྱིས་གང་བའི་ས་ལྟ་བུ་དེ་ལ་གནས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
― DTG116_Page_0470 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་རྣམས་འཁྲུང་ངོ༌། །སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་འདུས་བྱས་དམའ་བའི་གནས་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དམ་པ་སྐྱེ་ཞེ་ན། པད་མོ་དེའི་དཔེས་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ལུད་ཡོད་པའི་འདམ་རྫབ་ནས་པད་མོ་འཁྲུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་ལུད་ཡོད་པའི་འདམ་རྫབ་ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་འཁྲུང་ངོ༌། །སྨྲས་པ། དེ་ལྟ་ན་གོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། གྲོལ་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་འབྲས་བུ་ཟད་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པས་སྡུད་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྤྱིའི་ཁྱད་པར་དང༌། བདུད་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་བཅོམ་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། མི་སློབ་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། མཆོད་པར་འོས་པའི་ཕྱིར་མཆོད་པར་འོས་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། སྐྱེས་བུ་ཟུང་བཞི་དང༌། གང་ཟག་བརྒྱད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དགེ་འདུན་གྱི་མཆོག་ཏུ་བཏགས་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་སྟེ། ཆོས་སྨྲ་བར་གྱུར་པས་ཆོས་སྨྲ་བའི་མཆོག་ཏུ་བཏགས་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་གནས་དགུ་པོ་ཇི་སྙེད་ལས་སེམས་ཅན་གྱི་མཆོག་ཏུ་བཏགས་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། མཆོག་ཏུ་བསིལ་བའི་དངོས་པོ་ཐོབ་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མི་སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་ཏེ། ཀླན་ཀ་དག་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་དཔེ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གྲོལ་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་དང༌། ཐིགས་པ་ཆུང་ངུའི་དཔེ་གཉིས་ཏེ། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཉེ་བར་འཚོ་བ་དང་ཉེ་བར་འཚོ་བ་མ་ཡིན་པའི་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱིས་སོ། །ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་གཉིས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡེ་ཤེས་ནི་བདག་དང་གཞན་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པའི་རྒྱུ་རྣམས་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྤྱི་བོ་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་གཉིས་ཏེ། དེ་ལ་བཙུན་མོ་དམ་པ་ལྟ་བུ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །སྐྱེས་བུ་དབུལ་པོ་ལྟ་བུ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་སྨོན་ལམ་མོ། །བྲན་མོ་ལྟ་བུ་
― DTG116_Page_0471 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་སེམས་ཅན་ལ་ལྟ་བའོ། །རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྨོན་ལམ་མོ། །བདུད་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་བཅོམ་པའི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་མཚན་དང་ལྡན་པ་སྟོང་གི་དཔེ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྲས་སུ་ཞལ་གྱིས་མི་བཞེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་སློབ་པའི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་བཙུན་མོ་དམ་པ་དེའི་མངལ་དུ་གཞོན་ནུ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་མཚན་དང་ལྡན་པ་ཞུགས་པ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་དཔེ་གཉིས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་འཚོ་བ་པར་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་མཆོད་པར་འོས་པའི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར། བཙུན་མོ་དམ་པ་དེ་ལས་གཞོན་ནུ་མཚན་དང་ལྡན་པ་བཙས་པ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་དཔེ་གསུམ་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་འདུན་གྱི་མཆོག་ཏུ་བཏགས་པའི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བཻཌཱུཪྻའི་དཔེ་སྟེ། ས་དང་པོས་བསྡུས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རབ་ཏུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་སྨྲ་བའི་མཆོག་ཏུ་བཏགས་པའི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་སྨན་གྱི་དཔེ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་མཆོག་ཏུ་བཏགས་པའི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཏང་སྟེ། སུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཆོག་ཏུ་བསིལ་བའི་དངོས་པོ་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར། ཟླ་བ་ཚེས་པའི་དཔེ་སྟེ། སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་པའི་བསོད་ནམས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར། མཆིང་བུའི་ནོར་བྱས་པའི་དཔེ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མི་སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བཻཌཱུཪྻ་བྱི་དོར་བྱས་པའི་དཔེ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སེམས་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་མདོར་བསྡུས་ཏེ་དཔེ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་སྟོན་ཏོ། །འདི་མན་ཆད་ནི་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་ནི་དུ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་
― DTG116_Page_0472 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསླབ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཉན་ཐོས་ནི་བཞིའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པའི་ཁྱད་པར་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་གྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །སྤྲུལ་པའི་ཉན་ཐོས་དང༌། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་གྱི་ཉན་ཐོས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་བ་དང། ཞི་བ་གཅིག་ཏུ་བགྲོད་པའོ། །དེ་ལ་སྤྲུལ་པའི་ཉན་ཐོས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་གྱི་ཉན་ཐོས་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཙམ་དང༌། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་ལོག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་བ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་སྙིང་རྗེའི་རིགས་ཤིན་ཏུ་ཆུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཉེ་བར་གནས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་འདུ་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་རྒྱུན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེའི་མཐར་ཕྱིན་ནས་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་ལོ། །འཛུད་དོ། །ཐབས་ཉེ་བར་སྟོན་ཏོ། །དེ་རྒྱུ་དེས་ན། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་སྒྲུབ་ཀྱང༌། ཞི་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཕྱིར། དེ་སྦྱོར་བ་དེ་ལ་འཇུག་པ་ཤིན་ཏུ་ཞེན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཞི་བ་གཅིག་ཏུ་བགྲོད་པ་ནི་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་སྙིང་རྗེའི་རིགས་ཤིན་ཏུ་ཆུང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་དོན་ལ་རབ་ཏུ་རྒྱབ་ཀྱིས་བལྟས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གནས་པའི་བསམ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་སྐལ་བ་མེད་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་རྒྱལ་པོའི་བུ་སྐྱེ་བའི་གནས་འདྲ་བ་ལས་སྐྱེས་པ་གཉིས་ཤིག་འདྲ་བར་རྒྱལ་པོའི་བདེ་བ་ལ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་དེ། དེ་ལ་གཅིག་ནི་རྒྱལ་པོའི་གཙུག་ལག་དང༌། རང་བཟོ་དང༌། བཟོ་བའི་གནས་ལ་མཁས་ལ། ཅིག་ཤོས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན། དེ་གཉིས་ཡན་ལག་དེས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་གྱི། རྒྱལ་པོའི་བདེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཞི་བ་གཅིག་ཏུ་བགྲོད་པའི་ཉན་ཐོས་
― DTG116_Page_0473 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་པར་བྱའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི། རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་གྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །བསམ་པ་ལས་རིག་པར་བྱ་བ་དང༌། དཀར་པོའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། རིགས་དང་རིགས་ཀུན་དུ་འཛིན་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། མཐུ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང༌། སྐྱེ་བ་ལ་བརྟེན་པས་རིག་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ནམ་མཁའ་ལས་ས་བོན་རྣམས་མི་འཁྲུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འབྲོག་དགོན་པ་རོ་སྐམ་དག་ནས་པད་མ་མི་འཁྲུང་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ལུད་ཡོད་པའི་འདམ་རྫབ་ནས་པད་མོ་འཁྲུང་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་དེ་དག་གིས་ནི་ཞི་བ་གཅིག་ཏུ་བགྲོད་པའི་ཉན་ཐོས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏོ། །ཞི་བ་གཅིག་ཏུ་བགྲོད་པའི་ཉན་ཐོས་ནི་ལུད་ཀྱིས་གང་བའི་ས་ལྟ་བུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། ལུད་ཡོད་པའི་འདམ་རྫབ་ལྟ་བུ་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་པའི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་དང༌། རོ་སྐམ་གྱིས་ལྟ་བུའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བའི་བསམ་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་བསམ་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པའི་སེམས་ཅན་ལ་གནས་པའི་བསམ་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་བ་ལྟ་བུས་འདུ་བྱེད་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་རྣམས་དང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏོ། །ཆུའི་ཐིགས་པ་དང་མར་སར་གྱི་དཔེ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དཀར་པོའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ནི་བདག་སྐྱེད་པས་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་ཆུང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ནི་ཚད་མེད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བསྐྱེད་དེ། དཔེར་ན་ཕ་མས་མར་སར་གྱིས་རང་གི་བུ་རྣམས་སྐྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་མར་སར་ལྟ་བུའི་རང་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་དང་པོ་པ་ལྟ་བུ་རྣམས་སྐྱེད་དོ། །ཡུངས་འབྲུ་དང་ནམ་མཁའི་དཔེ་གཉིས་ཀྱིས་ནི། ཡེ་ཤེས་ཡང་དག་པར་
― DTG116_Page_0474 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་གསོག་དང་གསོབ་ཏུ་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་བརྩེ་བས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྔོའོ། །བཙུན་མོ་དམ་པ་དང༌། བྲན་མོའི་དཔེས་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མཆོག་བཙུན་མོ་དམ་པ་ལྟ་བུའི་མ་དང༌། དམིགས་པ་ཆུང་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྐྱེས་བུ་དབུལ་པོ་ལྟ་བུའི་ཕས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་མ་ཡིན་ནོ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རང་བཞིན་གྱིས་དམའ་བ་བྲན་མོ་ལྟ་བུའི་མ་ལ་དམིགས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུའི་ཕས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་ཡིན་ནོ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་དཔེ་དང་པོས་ནི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་བུ་སྟོབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས། མགྱོགས་པའི་ཤུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས། མཐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཀྱང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་མཚན་རྣམས་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཐོབ་པར་ཡོངས་སུ་མི་ནུས་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཉན་ཐོས་ཀྱང་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པས་སྟོབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས། བདེ་བ་ལ་མཁས་པས་མགྱོགས་པའི་ཤུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས། སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པས་མཐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཀྱང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་མཚན་དང་ལྡན་པས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའོ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་དཔེ་གཉིས་པས་ནི་རིགས་ཀུན་དུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ནི་མཐར་ཕྱིན་ཀྱང་མ་འོངས་པ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཀུན་དུ་འཛིན་མི་ནུས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མི་ནུས་སོ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་དཔེ་གསུམ་པས་ནི་སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ནི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་ཀྱང་མ་འོངས་པ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་བྱེད་མི་ནུས་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནུས་སོ། །དེ་བས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་ཀྱང་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་དང་པོ་པ་ལ་སྦྱོར་བ། དེ་ལྟར་ལྷ་དང་མིས་མཆོད་ཅིང་
― DTG116_Page_0475 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྔགས་པར་མ་འགྱུར་རོ། །ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བཻཌཱུཪྻའི་དཔེས་ནི་མཐུའི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མཐར་མ་ཕྱིན་ཀྱང་ས་དང་པོ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་མཐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །གངས་ཅན་གྱི་དཔེས་ནི་སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྨན་ནི་བདག་གི་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཞི་བ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ནད་ཞི་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐར་མའི་དཔེས་ནི་སྦྱིན་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏེ། ཉན་ཐོས་མཐར་ཕྱིན་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་མི་འབྱེད་པས་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཟད་ཀྱང་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྦྱིན་གནས་སུ་གྱུར་པ་དེ་ལྟར་སྦྱིན་གནས་སུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཟླ་བ་ཚེས་པའི་དཔེས་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་སྟོན་ཏེ། ཉན་ཐོས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་རྟག་པར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་ན་དེ་དག་པས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། དེ་ལས་དེ་དག་འཐོབ་པོ། །རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་དེ་ལས་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གིས་ནི་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པ་རྣམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སྒྲུབ་པ་དང་འཚེད་པ་ལ་ངོ་མཚར་གྱི་བློར་གྱུར་པ་དེ་ལྟར་ཟ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དྲི་ཡང་དེ་ལྟར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་འཆིང་བུའི་ནོར་ལ་བྱི་དོར་བྱས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་དེས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་བླངས་ལ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་མས་ཡོངས་སུ་གཟུང་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་མངོན་པར་མི་སྒྲུབ་པོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའོ། །ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བཻཌཱུཪྻ་བྱི་དོར་བྱས་པའི་དཔེས་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བརྟེན་ནས་ཉན་ཐོས་འབྱུང་གི །ཉན་
― DTG116_Page_0476 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐོས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འབྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་མཚམས་ཇི་ལྟར་སྦྱར་ཞེ་ན། འདི་མན་ཆད་ནི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པའི་ཁྱད་པར་དོན་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་ལུད་ཡོད་པའི་འདམ་རྫབ་ཀྱིས་གང་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་འཁྲུང་ངོ་ཞེས་གང་སྔར་གསུངས་པ་དེ་ལ་གལ་ཏེ་དེ་དག་རྒྱུད་རྣམས་ལས་ཀྱང་མི་འཁྲུང་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་དག་གི་རྒྱུད་རྣམས་ལམ་བསྒྲུབས། དེ་དག་གི་ལས་ཇི་ལྟར་མི་འཁྲུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་གི་དོན་བྱེད་པ་ལ་རབ་ཏུ་བརྩོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བསྐྲུན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལས་འཁྲུང་བར་བསྟན་པའི་དོན་དུ་མདོ་སྡེ་མཚམས་སྦྱར་བ་བརྩོན་ཏེ། འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །ཕྱོགས་བཞིར་སོང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པར་སྦྱོར་བ་སྟོན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་གསོལ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་སྨན་པས་ལུས་གསོ་བ་བྱས་པ་དང༌། གང་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་གསོ་བ་བྱས་པ་དེ་ནི་བརྡ་ཙམ་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པས་ཡང་དག་པའི་གསོ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྨན་པ་ལྟ་བུ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་རིག་པར་བྱའོ། །ནད་པ་ལྟ་བུ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་སོ། །ནད་ལྟ་བུ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །སྨན་ལྟ་བུ་ནི་མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ཁམས་མི་མཉམ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ལུས་ཀྱི་ནང་དུ་འགྱུར་ཏེ། ལ་ལ་ནི་ཉེས་པ་བརྩམས་པས། ལ་ལ་ནི་མི་འཕྲོད་པ་བསྟེན་པས། ལ་ལ་ནི་ཡལ་བར་འདོར་བས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་སེམས་མི་མཉམ་པའི་མཚན་ཉིད་སེམས་ཀྱི་ནང་དུ་འབྱུང་སྟེ། ལ་ལ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བརྩམས་པས་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཡུན་རིང་པོ་ནས་གོམས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལ་ལ་ནི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་འཕྲོད་པ་བསྟེན་པ་སྟེ། ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕལ་ཆེར་དེ་ལྟར་བྱུང་བའི་སྦྱོར་བས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལ་ལ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་ཡལ་བར་འདོར་བས་སོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་དང་པོའི་གཉེན་པོ་ནི་མི་སྡུག་
― DTG116_Page_0477 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕལ་སོགས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་གཉེན་པོ་མི་སྡུག་པ། ཞེས་སྡང་ལ་བྱམས་པ། གཏི་མུག་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པའི་གཉེན་པོར་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རོ་མྱོང་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་འདོད་པ་དང༌། ཐར་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཐར་པར་འདུ་ཤེས་པ་སེམས་ཅན་རྣམ་པ་བཞིའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་ལ་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། ལྟ་བར་སོང་བ་ཐམས་ཅད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསོ་བའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རོ་མྱོང་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ། རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། དམིགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཚན་མ་མེད་པས་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རོ་མྱོང་བ་བསྟན་ཏོ། །སྐྱེ་བར་འདོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྨོན་པ་མེད་པའོ། །འདོད་པའི་ཁམས་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། སྤང་བའི་ཕྱིར་སྨོན་པ་མེད་པས་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐར་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཐར་བར་འདུ་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་བསྟན་ཏོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐམས་ཅད་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་བཞི་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། །རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བས་ཐར་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཐར་པའི་འདུ་ཤེས་འབྱུང་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་ཡལ་བར་འདོར་བའི་ཕྱིར་ཐ་མའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདུས་པ་དང༌། མ་འདུས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་རིག་བར་བྱའོ། །ཐ་མ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དེའི་གཉེན་པོར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་འདྲེས་པ་དེའི་གཉེན་པོར་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་རྣམས་སོ། །ཕན་ཚུན་དུ་ང་རྒྱལ་གྱིས་མངོན་པར་ཟིན་པ་དེའི་གཉེན་པོར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་སོ། །དགེ་བའི་ཕྱོགས་དང་མི་ལྡན་པ་དེའི་གཉེན་པོར་དབང་པོ་རྣམས་དང༌། སྟོབས་རྣམས་སོ། །བདེན་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པའི་གཉེན་པོར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་སོ། །ངོ་མཚར་དང༌། བཀྲ་ཤིས་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་དེའི་གཉེན་པོར་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་རྣམས་སོ། །ཇི་ལྟར་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་
― DTG116_Page_0478 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་བདག་ཏུ་ལྟ་བར་མི་ལྟུང་ཞེ་ན། གང་བདག་གིས་མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་རློམ་སེམས་མེད་པའོ། །མ་དད་པ་ལ་སོགས་པས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་ཕྱོགས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་དབང་པོ་དང༌། སྟོབས་རྣམས་སོ། །འོད་སྲུངས་འཛམ་བུའི་གླིང་ན་སྨན་པ་དང་སྨན་པའི་སློབ་མ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་གི་ནང་ན་འཚོ་བྱེད་ནི་མཆོག་ཅེས་བྱའོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་འཚོ་བྱེད་དང་འདྲ་བར་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཚོ་བྱེད་དང་དེ་འདྲ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་གཙུག་ལག་ལ་མཁས་པའི་སྒོ་མང་པོ་དང༌། སྤོབས་པ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །ལྟ་བ་དང་འགྱོད་པ་སྨོས་པ་ནི་ལྟ་བ་དང་འགྱོད་པ་གསོ་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ལྟ་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འདོད་པའི་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་ཚེ་དང་ལྡན་པ་མོས་པ་ཅན་གྱི་གནས་བརྟན་པ་དག་ནི་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདི་ལྟར་གཟུགས་མི་རྟག་པའི་བར་དུ་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་འོ་ན་གོ་བདག་གི་བདག་ག་ལ་ཡོད་སྙམ་ནས་ཁོང་དོགས་པའི་ཕྱིར་བདག་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཞི་བ། སྟོང་པ་ཉིད། མི་དམིགས་པ། སྲེད་བཟད་པ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ། འགོག་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སེམས་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། བདག་གི་ཡིད་ལྡོག་གོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བསམ་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་མ་སྤངས་པས་བདག་མེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་ཡིད་མི་བདེ་བའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་ཡིད་ལྡོག་སྟེ། འོ་ན་གོ་བདག་གིས་བདག་ལ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བས་སོ། དེ་ནི་འདུ་བྱེད་ཙམ་དུ་ཟད་ན་འདི་ལ་སུ་ཞིག་མེད་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་མི་སེམས་ཏེ། དེ་དུས་དེ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ལམ་གྱིས་གསོར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་གསོར་མི་རུང་ཞེས་བྱའོ། །འགྱོད་པ་ནི་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འགྱོད་པ་ནི་ཁམས་མཉམ་པར་འདོད་པའི་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་འགྱོད་པ་སེལ་བར་ཤིན་ཏུ་སྤྱོད་དེ། དེ་བས་ན་ལྟ་བ་དང༌། འགྱོད་པ་སྨོས་སོ། །ཤེས་པར་མི་ནུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱིས་སོ། །བསྟན་པ་འམ། བསྒོ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ཏེ།
― DTG116_Page_0479 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པ་དང་བཤད་པ་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །ཚོགས་ཀྱི་ལམ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་བརྩལ་ནས་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་བཙལ་བར་བྱའོ། །རྟོག་པ་དེ་ཡང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལས་བརྩམས་ན་རྣམ་པ་གཅིག་སྟེ། རྐྱེན་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་བདག་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མོས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་ཐོས་པར་མོས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཡེ་ཤེས་ནི་མོས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །སེམས་དུས་རྣམ་པར་ཆད་པ་དང༌། བྱེད་པ་མེད་པ་དང༌། བདག་མེད་པར་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང༌། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་སྟོན་ཏེ། ནང་དང་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང༌། དེ་ལ་གནས་ཤིང་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་སེམས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔྱད་དུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པའི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་སྟོན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་དེ་སེམས་ཉིད་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་མེད་པ་ལ་འཛིན་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་དུས་གསུམ་དུ་མ་གཟིགས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཀྱི། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་གཟིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་གནས་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དུས་གསུམ་དུ་ཡང་མ་གཟིགས་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་མེད་ཀྱང་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་དེའི་རྒྱུ་གཞན་གྱི་དབང་གི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ལོག་པར་ལྟུང་བའི་འདུ་ཤེས་ལས་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བ་མ་གཏོགས་པར་གང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་མ་གཟིགས་མི་གཟིགས་གཟིགས་པར་མི་འགྱུར་བ་དེའི་རྒྱུ་ཅི་འདྲ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཆོས་རྣམས་ནི་འདིར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བར་བཞེད་དོ། །གལ་ཏེ་ལོག་པར་ལྟུང་བའི་འདུ་ཤེས་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། ཇི་ལྟར་འཁོར་བ་ན་འཆི་འཕོ་དང༌། སྐྱེ་བར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ་སྒྱུ་མ་དང་མཚུངས་པར་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པོ། །སེམས་གཅིག་པོ་ཁོ་ན་ཞིག་འཁོར་རོ་སྙམ་པ་ལ་
― DTG116_Page_0480 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབབ་ཆུའི་རྒྱུན་དང་མཚུངས་པར་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཐར་བར་མི་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ་རླུང་དང་མཚུངས་པར་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པོ། །དེ་ལ་རིང་དུ་འགྲོ་བ་ནི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་དཀའ་ན་ཇི་ལྟར་ཐར་བར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ་མར་མེའི་འོད་འཕྲོ་བ་དང་མཚུངས་པར་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་སྟེ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་འབྱུང་ལ་དེ་ཟད་ན་མི་འབྱུང་བར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ན་ཉོན་མོངས་པ་བཞིན་དུ་དེ་རྣམ་པར་དག་པར་མི་རུང་སྟེ། ཐར་བར་མི་འཐད་དོ་སྙམ་པའི་ཉེས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པར་སྟོན་ཏོ། །ནམ་མཁའ་ལྟར་མི་འགྱུར་བའི་ཉེས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་གློག་དང་མཚུངས་པར་སྟོན་ཏེ། སྐད་ཅིག་པར་འཛིན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་ཅིང་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་རྣམ་པར་དག་ཀྱང་སྐད་ཅིག་ཏུ་འཇིག་པས་ཉེས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་སྤྲེའུ་དང་མཚུངས་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་ཡུལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འདོད་པས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འདི་ལྟར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པས་མི་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བར་འགྱུར་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཐུན་པར་མངོན་པར་མི་འགྱུར་བར་མི་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ་རི་མོ་མཁན་དང་མཚུངས་པར་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་རང་བཞིན་གཅིག་པའི་ལམ་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་སྙམ་པ་ལ་མི་གནས་པར་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་འབྱུང་བར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་གིས་ཅིག་ཅར་དུ་མི་སྐྱེ་སྙམ་པ་ལ་གཅིག་པུ་རྒྱུ་བར་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ལས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ། རེས་འགའ་སྔོན་མངོན་པར་འདུ་བྱས་པའི་དབང་གིས་སྐྱེ་སྙམ་པ་ལ་རྒྱལ་པོ་དང་མཚུངས་པར་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་སྟེ། ལས་གང་གིས་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་བསྒོམ་པ་དེ་སེམས་ལ་བསྒོམས་པས་དབང་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོ་དང་འདྲ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ལ་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་སྙམ་པ་ལ་མི་མཛའ་པ་དང་མཚུངས་པར་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པོ། །ཅིའི་ཕྱིར་
― DTG116_Page_0481 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་ལ་མི་འཛའ་བ་དང་མཚུངས་པར་བྱེད་སྙམ་པ་ལ་བྱེ་མའི་ཁྱིམ་དང༌། ཉའི་མཆིལ་པ་དང༌། རྨི་ལམ་དང༌། སྦྲང་མ་སྔོན་པོ་དང་མཚུངས་པར་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་སྟེ། ལུས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་གོ་ཅིའི་ཕྱིར་བདེ་བར་སྐྱེ་བ་རྣམས་སྐྱེ་བ་བསྒྲུབ་སྙམ་པའི་ཉེས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་དང་མཚུངས་པར་སྟོན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་དེར་ཡང་སྡུག་བསྔལ་འགྲུབ་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཉེན་པོར་ལམ་མི་བསྟེན་སྙམ་ལ་གནོད་སྦྱིན་མདངས་འཕྲོག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པའི་རྒྱུར་སྟོན་ཏེ། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རོ་མྱང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་ལ་མི་དགའ་སྙམ་པ་ལ་རྐུན་པོ་དང་མཚུངས་པའི་རྒྱུ་སྟོན་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བའི་ཚོགས་ལ་རྐུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཡང་ཡོན་ཏན་དུ་རྟོགས་ནས་དགའ་ན་དེ་ལྟར་གྱུར་བ་ལ་ཉེས་པ་ཅི་ཡོད་སྙམ་པ་ལ། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། རྒུད་པ་དང་ལྡན་པས་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བས་གནོད་པ་སྟོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་གནོད་པར་བྱེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དགའ་སྙམ་པ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དགའ་བའི་ཕྱིར་ཕྱི་བྱི་ཞོ་ལའི་མིག་དང༌། གཡུལ་གྱི་རྔ་དང༌། ཕག་དང༌། བྲན་མོ་ཟས་ཀྱི་ལྷག་མ་ཟ་བ་དང༌། སྦྲང་མ་དང་མཚུངས་པར་སྟོན་ཏེ། འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་ཀུན་དུ་བཙལ་ན་མི་རྙེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་མཚམས་ཇི་ལྟར་སྦྱར་ཞེ་ན། གཞན་གྱི་དབང་གི་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུ་བསྟན་ནས་ཇི་ལྟར་གཞན་གྱི་དབང་གི་རང་བཞིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ན་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ཚོལ་བ་དེ་ཀུན་དུ་སྟོན་ཏེ། ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སེམས་དེ་བཙལ་ན་དོན་དུ་མི་དམིགས་སོ། །གང་མི་དམིགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སེམས་ཏེ། དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་སུ་འོག་ནས་སྟོན་པར་བཞེད་ནས་དེ་དུས་གསུམ་དུ་མི་འབྱུང་བར་སྟོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་དུ་མི་འབྱུང་བ་དེ་ལྟར་མི་འབྱུང་བ་ན་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དུས་གསུམ་ལས་འདས་པར་ཀུན་དུ་སྟོན་ཏོ། །
― DTG116_Page_0482 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ནི་དུས་གསུམ་ལས་མ་འདས་པས་ལངས་པ་ན་ཡང་སེམས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དུས་གསུམ་ལས་འདས་པ་དེ་མེད་པར་ལོག་པར་འཛིན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་བཟློག་སྟེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་དང་གཞན་གྱི་དབང་གི་རང་བཞིན་གྱིས་ནི་མེད་ལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་ནི་ཡོད་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་མ་བྱུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་རོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱས་པས་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བའི་སོ་སོར་ངེས་པའི་རྒྱུའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་འགག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆི་འཕོ་བའོ། །དེ་འབྲལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤོང་བའོ། །དེ་འབྲལ་བ་མེད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་མེད་པ་ལའོ། །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་སོ། །དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ཐམས་ཅད་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་དེ་རྣམ་པར་བཞག་སྟེ། དེ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་དམིགས་པས་འཕགས་པའི་དངོས་པོ་རྙེད་པ་དང༌། དེས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་སོ། །རིགས་དེ་ཡང་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དུས་བྱས་ནས། བསླབ་པ་ཡང་མེད། བསླབ་པ་ལས་འདས་པ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ལེགས་པར་བསླབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་བ་མེད་པ་ནི་ཕུང་པོ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་རྒྱུ་བ་མེད་པ་ནི་ཕུང་པོ་སྤངས་པའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་རྒྱུ་བ་ཡང་མེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་སེམས་མེད་ཀྱང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ལས་ཀྱང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་སྲིད་པའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ། །ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པའོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལྟར་བདེ་བ་ཡང་མེད། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མེད་པ་དེ་ནི། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་
― DTG116_Page_0483 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །རིགས་དེ་ལ་ནི་ལས་ཀྱང་མེད། ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཡང་མེད་དོ། །རིགས་དེ་ལས་ལུས་ཀྱི་ལས་བྱེད་པ་མེད་དོ། །ངག་གི་ལས་མ་ཡིན། ཡིད་ཀྱི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོའི་ཚིག་གསུམ་པོ་དག་གིས་ནི་ལས་དབྱེ་བ་རབ་ཏུ་དགག་པར་བྱེད་དོ། །བྱ་བ་དང་བསླབ་པ་དང་དེའི་སྦྱོར་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རིགས་དེ་ལ་ཐ་མ་དང་འབྲིང་དང་མཆོག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བས་སེམས་ཅན་གྱི་དབྱེ་བ་རབ་ཏུ་དགག་པར་བྱེད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རིགས་དེ་ནི་སྙོམས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པར་འཇུག་པ་སྙོམས་པས་དེའི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏོ། །རིགས་དེ་ནི་ཁྱད་པར་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆད་པ་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམས་དང༌། དེ་ཁྱད་པར་མེད་པར་སྟོན་ཏེ། རིགས་དེ་ནི་དབེན་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་གི་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །རིགས་དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་མཐུན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ལས་དེའི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏོ། །རིགས་དེ་ནི་དྲི་མ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐུན་མོང་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་བག་ཆགས་སྤོང་བའི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏོ། །རིགས་དེ་ནི་ངའི་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམས་ལ་སོ་སོར་ངེས་པ་མེད་པ་སྟོན་ཏོ། །རིགས་དེ་ནི་མཉམ་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། འཁོར་བའི་ཡོན་ཏན་དང༌། ཉེས་པ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་མཉམ་པ་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །ཡང་དག་པ་དང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་མཉམ་པ་ལས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བདེན་པའི་དོན་གྱིས་ཡང་དག་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །བརྫུན་པའི་དོན་གྱིས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་འཁོར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་དེ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཡིན་པས་བདེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་གདམས་ངག་དེ་སླུ་བ་མ་ཡིན་པས་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་བ་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །རིགས་དེ་ནི་མི་ཟད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་རྒྱུན་མི་གཅོད་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནི་རབ་ཏུ་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་མི་སྐྱེའི་འབྱོར་བ་འཐོབ་པའི་དབང་གིས་དེ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
― DTG116_Page_0484 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་རིགས་དེ་ནི་རྟག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་འཁོར་བའི་དུས་ན་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བདེ་བ་དང༌། དགེ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རིགས་དེ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱ་རྣམ་པར་དག་པར་སྟོན་ཏེ། རྣམ་པར་སྦྱང་བར་བྱ་ཞིང་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་དེ་ཙམ་དུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བར་གྱི་གཉེན་པོ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དོན་ཆེན་པོར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་མཚམས་སྦྱར་བ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་ཡིན་ནོ། །འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་སྟེ། དེས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པར་བྱའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བསྡུས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བཏང་ངོ༌། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྨན་གང་སྡུད་པ་དེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་སྟོན་ཏོ། །ཕྱོགས་བཞིར་སོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཕྱོགས་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་འདུལ་བའི་ཕྱིར་ཁམས་ནས་འཕོ་བ་སྟེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ཉིད་ནས་ཡུལ་གཞན་དུ་འཕོ་བ་དང༌། སྐྱེ་བས་འཕོ་བ་སྟེ། དེ་གཉི་གར་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། གཞན་ལས་ཚོལ་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་འདུལ་བར་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར་ཚོལ་བའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་གསོ་བར་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་གསོ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་གསོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་འབྱུང་བོ་ལ་གསོ་བ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་འབྱུང་པོའི་གདོན་གྱིས་ཟིན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་གསོ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བསླབ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་སྟོན་པས་སྨན་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་འཚོ་བྱེད་ལ་སོགས་པས་ནི་ལྟ་བ་ལ་གནས་པ་དང་འགྱོད་པ་ལ་གནས་པ་གསོ་བར་མི་ནུས་སོ། །ཡང་ན་ཡང་དག་པའི་གསོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱིས་གསོ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་གསོ་བ་སྟེ། ཡང་དག་པ་དང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་དོན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ནའི་གསོ་པ་དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་བག་ལ་ཉལ་ཀུན་དུ་འཇོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་པ་
― DTG116_Page_0485 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་ཏེ། ཆེ་ལོང་དང༌། འབྲིང་ངོ༌། །དེ་ལ་ཆེ་ལོང་ནི་རབ་ཏུ་སེལ་བའི་གཉེན་པོའོ། །འབྲིང་ནི་རྣམ་པར་གནོན་པའི་གཉེན་པོའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་གསོ་བ་གང་ཞེ་ན། གང་འདི་འདོད་ཆགས་ལ་མི་སྡུག་པས་གསོ་བ་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐམས་ཅད་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་བཞི་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དག་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཆེ་ལོང་རབ་ཏུ་སེལ་བའི་གཉེན་པོའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ནས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་བར་དག་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འབྲིང་རྣམ་པར་གནོན་པའི་གཉེན་པོའོ། །དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཆེ་ལོང་མངོན་དུ་གྱུར་ན་ནི་ཡུལ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །བཟློག་པ་ནི་འབྲིང་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་བསལ་རྣམ་པར་མནན་ནས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་སྦྱོང་ངོ༌། །དེ་ལ་སྤྱོད་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་ཁྱིམ་པ་རྣམས་ནི་ཕལ་ཆེར་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ལ་སྤྱོད་དོ། །རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་ཕལ་ཆེར་ལྟ་བ་ལ་གནས་ཏེ། དེ་ལ་གནས་པ་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་གནས་པས་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་སྲིད་པ་ལ་སྨོན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདུས་པ་དང། མ་འདུས་པ་དག་གིས་ཐར་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཐར་པར་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་གནས་སོ། །དེ་ལ་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བའི་གཉེན་པོ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་མི་སྡུག་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་ལ་བྱམས་པ་དང༌། གཏི་མུག་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ལྟ་བར་སོང་བ་ཐམས་ཅད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས། བསྡུས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་རྟོག་པ་མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། དམིགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཚན་མ་མེད་པས་གསོ་བའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སྲིད་པ་ལ་སྨོན་པ་ལ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་པ་ལ་སྨོན་པ་མེད་པས་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐར་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཐར་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྟེ། དཔེར་ན་ཚངས་པའི་གནས་ཏེ་དེ་ནི་རྟག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་བཞིས་
― DTG116_Page_0486 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསོ་སྟེ། མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པར་འདུ་ཤེས་པ་ལ་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བར་འདུ་ཤེས་པ་ལ་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་པ་དང༌། མི་སྡུག་པ་ལ་སྡུག་པར་འདུ་ཤེས་པ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞི་བས་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འབྲིང་གང་ཞེ་ན། རང་རང་གི་གཉེན་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཆེ་ལོང་རབ་ཏུ་བསལ་བའི་ཡུལ་ལ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་གནས་པ་སྟེ། མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཡུལ་རྣམས་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་རྣམས་བསྒོམ་མོ། །དེ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམས་པས་ནི་ཡང་དག་པའི་དམིགས་པ་ལ་འདོད་ཆགས་པ་སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པར་སྦྱོར་ཡང་སྒོམ་པ་དེས་བདག་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ་མོ། །ཞེས་བདག་ཏུ་མི་འཛིན་ཏོ། །ལུས་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ལ་གནས་པ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་བཞི་པོ་དག་གིས་གསོ་སྟེ། དེ་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ལ་གནས་ཀྱང༌། ལུས་ཀྱི་ལྟ་བས་བདག་ཏུ་ལྟ་བར་མི་ལྟུང༌། ཚོར་བ་རྣམས་ལ་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ལ་གནས་ཀྱང༌། ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་ལྟ་བས་བདག་ཏུ་ལྟ་བར་མི་ལྟུང༌། སེམས་ལ་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ལ་གནས་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བས་བདག་ཏུ་ལྟ་བར་མི་ལྟུང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ལ་གནས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བས་བདག་ཏུ་ལྟ་བར་མི་ལྟུང་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལྟར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་བཏགས་པས་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་ཏེ། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞིས་ནི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྤོང་བ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནས་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏེ། གནས་པ་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས་ལུས་དང་སེམས་ལ་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སུ་རིལ་པོར་འཛིན་པ་ལ་རྟོག་པས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་
― DTG116_Page_0487 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འབྲིང་རྣམ་པར་མནན་པ་ཡིན་ཏེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞིས་ནི་ལུས་དང་སེམས་ལ་རིལ་པོར་འཛིན་པ་འདོར་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་བས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྦྱོར་བའི་ལམ་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་ནས་གཉེན་པོ་དད་པ་ལ་གནས་སོ། །དབང་པོ་དེ་དག་ཉིད་སྟོབས་རྣམས་ཀྱིས་བརྟན་པར་བྱེད་དོ། །དབང་པོ་ལྔ་དང༌། སྟོབས་ལྔས་ནི་མ་དད་པ་དང༌། ལེ་ལོ་དང༌། དྲན་པ་ཉམས་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། ཤེས་བཞིན་མེད་པ་རྣམས་གསོ་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ནས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གནོན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་གྱིས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཤིན་ཏུ་གཏི་མུག་ཅིང༌། མི་ཤེས་པ་གསོ་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ནི་ལམ་ངན་པ་དང་ལམ་ནི་ལམ་གྱིས་ངེས་པར་འགྱུར་ཏེ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པས་ནི་འཆལ་བའི་ཤེས་རབ་དང༌། ཕ་རོལ་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་དང༌། ལམ་ངན་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་གསོ་བའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། རྣམ་པ་དེ་དག་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཆེ་ལོང་དང་འབྲིང་གི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་རབ་ཏུ་སེལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གནོན་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཛིན་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་འོད་སྲུངས་འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་གསོ་བའོ། །འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པའི་གསོ་བ་འདི་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །འོད་སྲུངས་འཛམ་བུའི་གླིང་ན་སྨན་པ་དང་སྨན་པའི་སློབ་མ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་གི་ནང་ན་འཚོ་བྱེད་ནི་མཆོག་ཅེས་བྱའོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་འཚོ་བྱེད་དང་འདྲ་བར་གྱུར་ཀྱང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལྟ་བ་དང༌། འགྱོད་པ་ལ་གནས་པ་གསོ་པའི་སྨན་གང་ཡིན་ཞེས་རིས་ནས་དེ་དག་གིས་ཤེས་པ་འམ་བསྟན་པ་འམ། བསྒོམ་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདི་ལྟར་བདག་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྨན་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་བྱའི། བདག་གིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་
― DTG116_Page_0488 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་ཀྱི་སྨན་ཡོངས་སུ་བཙལ་བར་བྱ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་བསྡུ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བརྟག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བརྟགས་ནས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྨན་གང་ཡིན་ཚོལ་བ་དེས་ཕྱོགས་བཞིར་སོང་བ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པའི་གསོ་བ་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་གསོ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་གསོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྨན་གང་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གིས་ཀུན་ནས་བསྐོར་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་དམད་ནས་གང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཕྲ་མོ་བག་ལ་ཉལ་གྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་བའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་གང་ཞེ་ན། རྣམ་པར་གནོན་པ་གཉེན་པོར་གྱུར་བ་དེ་ཡོད་ན་གནས་གསུམ་ལ་མཁས་ཏེ། གང་འདི་རྐྱེན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པའོ། །བདག་མེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་མེད་པ་དང༌། གསོ་བ་མེད་པ་དང༌། གང་ཟག་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མོས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་མོས་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའོ། །སེམས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པ་ལས་བཟླ་བའི་ཕྱིར་མན་ངག་ལ་མི་ལྟོས་པར་མི་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་པ་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་པའི་གཉེན་པོས་ནང་དུ་རང་གི་སེམས་ལ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་འབད་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་འདི་ལྟར་སེམས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ལོ། །འདོད་ཆགས་པར་འགྱུར་བ་འམ། ཞེ་སྡང་བར་འགྱུར་བ་འམ། གཏི་མུག་པར་འགྱུར་བའི་སེམས་གང་ཡིན། ཅི་འདས་པ་འམ། མ་འོངས་པ་འམ། ད་ལྟར་བྱུང་བ་འམ། དེ་ལ་སེམས་འདས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཟད་པའོ། །མ་འོངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མ་ཕྱིན་པའོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བ་ནི་གནས་པ་མེད་དོ་སྙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པའི་སེམས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་བཀོལ་ཏེ། བྱེད་པ་མེད་པར་རྟོག་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་ལ་སྐད་ཅིག་པ་སྟེ། བྱེད་པ་མེད་པར་རྟོག་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རང་གི་རྐྱེན་
― DTG116_Page_0489 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་བྱུང་གི །སེམས་ཀྱིས་བྱས་པ་མ་ཡིན་པར་རྟོག་པའོ། །སེམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་ནང་ན་ཡང་མེད་ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མེད། གཉི་ག་མེད་པར་ཡང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཐ་སྙད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་མི་དམིགས་པ་དང་འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་དཔག་ཏུ་མེད། བསྟན་དུ་མེད་པ། རྟེན་མ་ཡིན་པ། སྣང་བ་མེད་པ། རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ། གནས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་དེ་བཞིན་ཉིད་དམིགས་པ་དང༌། འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་མ་གཟིགས་མི་གཟིགས་གཟིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ལོག་པར་ལྟུང་བའི་འདུ་ཤེས་ལས་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བ་མ་གཏོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མ་གཟིགས་མི་གཟིགས་གཟིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ང་ཡིན་པ་དེའི་རྒྱུ་བ་ཇི་ལྟར་ལྟ་ཞེན་ཞེས་བྱ་བ་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཁྱད་པར་མེད་པར་དམིགས་པའོ། །སེམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འགྲུབ་པ་དང༌། འབྱུང་བ་དང༌། རྒྱུ་བའོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་སྒྱུ་མ་དང་མཚུངས་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པས་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་མང་བོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་ལུས་སྣ་ཚོགས་འགྲུབ་པ་སྟེ། འགྲུབ་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་འབབ་ཆུའི་རྒྱུན་དང་མཚུངས་ཏེ། མི་གནས་པ་སྐྱེས་ནས་འཇིག་ཅིང་འཇུ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲུབ་པ་དེ་ཉིད་སྐད་ཅིག་པའི་རྒྱུན་གྱིས་འབྱུང་བའོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་རླུང་དང་མཚུངས་ཏེ། རིང་དུ་འགྲོ་ཞིང་གཟུང་དུ་མེད་པར་རྒྱུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་དང་གཟུང་དཀའ་བར་འབྱུང་བའོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་མར་མེའི་འོད་འཕྲོ་བ་དང་མཚུངས་ཏེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པའི་སྣུམ་གྱི་དབང་གིས་འབྱུང་བ་སྟེ། འབྱུང་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །གང་དུ་རྒྱུ་བ་དང་ཇི་ལྟར་རྒྱུ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། གང་དུ་རྒྱུ་ཞེ་ན། འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་གློག་དང་མཚུངས་ཏེ། སྐད་ཅིག་ཏུ་འཇིག་ཅིང་མི་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གློག་པར་འགའ་འབྱུང་བ་ལྟར་དགེ་བའི་སེམས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རེས་འགའ་དགེ་བ་ལ་རྒྱུ་བའོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་ཏེ། ཉོན་
― DTG116_Page_0490 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གློ་བུར་རྣམས་ཀྱིས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གློ་བུར་རེས་འགའ་མི་དགེ་བ་ལའོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་སྤྲེའུ་དང་མཚུངས་ཏེ། ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལ་འདོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེས་འགའ་ཡུལ་ལའོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་ལས་རྣམས་སྣ་ཚོགས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རི་མོ་མཁན་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེས་འགའ་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐ་དད་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མི་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེས་འགའ་ཡུལ་རྣམས་ལ་རྒྱུ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་གནས་པར་རྒྱུ་བའོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་གཉིས་པ་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ནི་གཅིག་པུ་རྒྱུ་བ་སྟེ། གཉིས་སུ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ལ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། འདོད་ཆགས་དང་བཅས་བར་ཡང་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོ་དང་མཚུངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་དབང་ཐོབ་སྟེ་རྒྱུ་བའོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་མི་མཛའ་བ་དང་མཚུངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་སྤངས་ནས་བདག་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་དུ་བསྐྱེད་པའོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་བ་ལ་རྟག་བར་འདུ་ཤེས་བའི་ཕྱིར་བྱེ་མའི་ཁྱིམ་དང་མཚུངས་སོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བར་འདུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཉའི་མཆིལ་བ་དང་མཚུངས་སོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རྨི་ལམ་དང་མཚུངས་སོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་མི་གཙང་བ་ལ་གཙང་བར་འདུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་སྦྲང་མ་སྔོན་པོ་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཆགས་པས་བདག་ལ་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་སོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་གནོད་པ་མང་པོ་བྱེད་པས་ཕྱིར་རྒོལ་བ་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལ་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པས་ངོམས་མི་མྱོང་བའོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་རྟག་ཏུ་ཀླན་ཀ་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་གནོད་སྦྱིན་མདངས་འཕྲོགས་པ་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་པ་ནི་དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་དེ་དོར་བར་བྱ་བའི་སྐབས་ཚོལ་བའོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་རྟག་ཏུ་གླགས་ལྟ་
― DTG116_Page_0491 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་དགྲ་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དགེ་བ་ཀུན་དུ་སྤྱད་པར་བྱ་བའི་གླགས་ལྟ་བའོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་ལྡན་པས་རྟག་ཏུ་མཐོ་དམན་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱོར་བ་དང༌། རྒུད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་གཉིས་ཀྱིས་གནོད་པའོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་རྐུ་བས་རྐུན་པོ་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་མེད་པའི་དབང་དུ་སོང་བས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བྱས་ཤིང་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་བྱེད་པའོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་གཟུགས་ལ་དགའ་བའི་ཕྱིར་ཕྱི་བྱི་ཞོ་ལའི་མིག་དང་མཚུངས་སོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་དགྲ་ལ་དགའ་བས་གཡུལ་གྱི་རྔ་དང་མཚུངས་སོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་ཕག་མི་གཙང་བའི་དྲི་ལ་དགའ་བ་བཞིན་དུ་དྲི་ལ་དགའོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་རོ་ལ་དགའ་བས་ཟས་ཀྱི་ལྷག་མ་ཟ་བའི་བྲན་མོ་དང་མཚུངས་སོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་རེག་པ་ལ་དགའ་བས་སྦྲང་མ་འབྲུ་མར་གྱི་སྣོད་ལ་ཆགས་པ་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱའི་ཡུལ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཕན་པར་བདུད་རྩིའི་ཁམས་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ། སོ་སོར་བརྟགས་ནས་རྣམ་པར་བཞག་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་བྱང་གསུམ་གྱིས་རེག་པར་བྱ་སྟེ། ཐོབ་པ་དང་མི་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་དང་འདུས་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་ཀུན་དུ་བརྩལ་ན་མི་རྙེད་དོ། །གང་མི་རྙེད་པ་དེ་ནི་མི་དམིགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་སྙད་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ཀུན་དུ་བཙལ་ན་མི་རྙེད་པའོ། །གང་མི་རྙེད་པ་དེ་ནི་མི་དམིགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པས་སེམས་ལ་རབ་ཏུ་རྟོག་ན་སེམས་དེ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་ན་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པས་སེམས་རྣམ་པར་འདོད་ཀྱང་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་རབ་ཏུ་སྦྱོར་ན་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་ཐོབ་པ་དང་མི་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་སྦྱོར་བར་སྦྱོར་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སེམས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་མཐོང་ངོ༌། །སེམས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ཡང་རྣམ་པ་དགུས་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་མི་འདྲ་བས་ན་འདུས་བྱས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གང་མི་དམིགས་པ་དེ་ནི་
― DTG116_Page_0492 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་པ་ཡང་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གང་འདས་པ་ཡང་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དུས་གསུམ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་ལམ་དུ་མི་རྒྱུ་བའོ། །ཇི་ལྟར་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་ནས་དེ་ཡང་སྐྱེ་བ་ལྟར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་དུས་གསུམ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་དེ་ནི་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་སྙད་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་དུ་མི་དམིགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་དམིགས་པས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གང་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་མ་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གང་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ལ་ཆེ་ལོང་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དེ་ལ་འབྱུང་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པ་ན་སྐྱེ་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདའོ། །གང་འབྱུང་བ་མེད་པ་དེ་ལ་འགག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་འཆི་བའི་འཆི་འཕོ་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདའ་བའོ། །གང་ལ་འགག་པ་མེད་པ་དེ་ལ་འབྲལ་བ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སྐད་ཅིག་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་འབྱུང་བའི་འབྲལ་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདའ་བའོ། །གང་འབྲལ་བ་མེད་པ་དེ་ལ་འོང་བ་ཡང་མེད། འགྲོ་བ་ཡང་མེད། འཆི་འཕོ་བ་ཡང་མེད། སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་ན་འགྱུར་བ་ལྡོག་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའོ། །གང་ལ་འགྲོ་བ་ཡང་མེད། འོང་བ་ཡང་མེད། འཆི་འཕོ་ཡང་མེད། སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་པ་དེ་ལ་འདུ་བྱེད་གང་ཡང་མེད་དོ། །གང་ལ་འདུ་བྱེད་གང་ཡང་མེད་པ་དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའོ། །གང་འདུས་མ་བྱས་པ་དེ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་བལྟའོ། །དེ་ལ་མཐོང་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཉིད་དེ། དེའི་ཚེ་འདི་ལ་དངོས་པོ་ལྔ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་བསླབ་པ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་འདས་པའོ། །བསླབ་པ་ལས་འདས་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་བྱེད་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའོ། །རྒྱུ་བ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བར་སྦྱོར་
― DTG116_Page_0493 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའོ། །མི་རྒྱུ་བ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་སྦྱོར་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའོ། །རབ་ཏུ་རྒྱུ་བ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། མི་བྱ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའོ། །ཚེ་རབས་གཞན་ན་དངོས་པོ་དྲུག་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་ཏེ། གང་ལ་རྒྱུ་བ་ཡང་མེད། མི་རྒྱུ་བ་ཡང་མེད། རབ་ཏུ་རྒྱུ་བ་ཡང་མེད་པ་དེ་ལ་སེམས་ཀྱང་མེད་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་སྲིད་པར་འགྱུར་བའི་འདུ་བྱེད་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའོ། །གང་སེམས་ཀྱང་མེད། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མེད་པ་དེ་ལ་ལས་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་འདུ་བྱེད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའོ། །ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་གྲུབ་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའོ། །གང་ལ་ལས་ཀྱང་མེད། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མེད་པ་དེ་ལ་བདེ་བ་ཡང་མེད། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་འབྱོར་པ་དང་རྒུད་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའོ། །གང་ལ་བདེ་བ་ཡང་མེད། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མེད་པ་དེ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ཏེ། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་ལས་ཀྱང་མེད། ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཡང་མེད་པའོ། །རིགས་དེ་ལ་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་བྱེད་པ་མེད་དེ། ངག་གི་མ་ཡིན། ཡིད་ཀྱི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཀུན་དུ་གཡོ་བ་རྣམས་ལ་སྟེ། དེ་ལ་ལས་ཀྱང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསླབ་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའོ། །ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྨོན་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའོ། །རིགས་དེ་ལ་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལས་རྣམས་བྱེད་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའོ། །རིགས་དེ་ལ་ཐ་མ་དང་འབྲིང་དང༌། མཆོག་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་གནས་ལུས་སྣ་ཚོགས་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའོ། །རིགས་དེ་ཡང་དུས་རྣམ་པ་བཞི་དང་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་དགུར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་མ་དག་པའི་དུས་དང༌། རྣམ་པར་དག་པའི་དུས་དང༌། རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་དུས་དང༌། ཡོངས་སུ་མཐར་ཕྱིན་པའི་དུས་སོ། །རིགས་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་སྙོམས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམས་
― DTG116_Page_0494 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་མ་དག་པའི་དུས་ན་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ལ་མཚུངས་པར་རྗེས་སུ་སོང་བས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་སྟེ་ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ལ་མཚུངས་བར་རྗེས་སུ་སོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་བར་མ་དག་པའི་དུས་ན་རྣལ་འབྱོར་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་མཉམ་པར་རྗེས་སུ་སོང་བར་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་དུས་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟེ་གཅིག་གོ །རིགས་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་མེད་པའོ། །རིགས་དེ་ནི་ལུས་དང་སེམས་དབེན་པའི་ཕྱིར་དབེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་དུས་ཏེ། རོ་གཅིག་པའི་དང༌། ལུས་དང༌། སེམས་དབེན་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་དུས་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་མཐུན་པའོ། །རིགས་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དྲི་མ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་དུས་ཏེ། འདི་ལྟར་མཐུ་དང་འདི་ལྟར་དྲི་མ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་མཐར་ཐུག་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་དུས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། རིགས་དེ་ནི་ངར་འཛིན་པ་དང༌། ང་ཡིར་འཛིན་པ་མེད་པའི་ངའི་བར་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པ་གཉིས་པའོ། །རིགས་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་མཉམ་པ་ལས་འབྱུང་བ་སྟེ། མི་མཉམ་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བ་མི་མཉམ་པར་ལྟ་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསུམ་བའོ། །རིགས་དེ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཡིན་པས་བདེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མཐར་ཕྱིན་པའི་དུས་ཏེ། དུས་དེ་ན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་བདེ་བ་སྟེ། འགྱུར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའོ། །དེ་ལ་འགྱུར་བ་ནི་གསུམ་པོ་འདི་དག་སྟེ། རྒ་ཤི་ལ་སོགས་པའི་འགྱུར་བ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གནས་འགྱུར་བ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་འགྱུར་པའོ། །རིགས་དེ་ནི་རབ་ཏུ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་མི་ཟད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒ་ཤི་ལ་སོགས་པའི་འགྱུར་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་དུས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་པོའོ། །རིགས་དེ་ནི་རྟག་ཏུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྟག་པའོ། །རིགས་དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཆོག་གི་ཕྱིར་བདེ་བའོ། །རིགས་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའོ། །རིགས་དེ་ནི་བདག་ཡོངས་སུ་བཙལ་ཏེ་མ་རྙེད་
― DTG116_Page_0495 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གནས་ཀྱི་འགྱུར་བའི་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གཉིས་པའོ། །རིགས་དེ་ནི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་འགྱུར་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གསུངས་པའོ། །དེ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་བསྟན་ཏོ། །འོད་སྲུངས་ནང་དུ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་མཚམས་སྦྱོར་ཅེ་ན། ཇི་ལྟར་རིགས་དེས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་འཕགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཇི་ལྟར་དེ་ལས་འཕགས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བ་དེ་དང་གདམས་ངག་དོན་ཆེན་པོར་སྟོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དབའ་དག་ནི་ཅི་ནས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་གཉིས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཐེག་པ་ལ་འཕགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ལས་བརྩམས་ནས་འདམས་ཏེ། སེམས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་དེ་ཉིད་ཀུན་དུ་སྟོན་ཏོ། །འོད་སྲུངས་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་དགེ་སློང་ཁྱི་རྔོ་ལ་བསྙེགས་པ་དང་མཚུངས་པ་དག་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཁྱི་ལྟ་བུ་ནི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་རྒྱུག་པ་རྣམས་སོ། །རྡོ་ལྟ་བུ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ལྔ་པོ་དག་གོ །འཕེལ་བ་ལྟ་བུ་ནི་སེམས་སོ། །གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་གྱིས་འཇིགས་སྐྲག་པར་སྟོན་ཏོ། །ཡུལ་གྱིས་འཇིགས་སྐྲག་པ་དེ་དག་ནི་འཇིགས་པའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པས་རྣམ་པ་བཞིས་ཡུལ་ལ་རྒྱུག་པར་སྟོན་ཏོ། །ཡུལ་མཆོག་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་འདོད་པ་དང་ཡུལ་དྲན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་དང་དུ་ལེན་པ་དང༌། ཡང་སླར་ལྡོག་པ་དང༌། མཐོ་རིས་སུ་སྐྱེས་པའི་མཐའ་ལྟུང་བ་སྟེ། དགོན་པའི་གནས་རྣམས་ན་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་མཆོག་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་དགོན་པ་ན་གནས་པར་ཁས་ལེན་ཏོ། །དེ་དག་ན་གཅིག་པུ་གཉིས་སུ་མེད་པར་ལུས་རབ་ཏུ་དབེན་པར་འདུག་སྟེ། ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་རྣམས་སྣང་བར་གྱུར་ན་དེ་དག་དེ་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་ཅིང་ཉམས་རངས་སུ་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པར་གནས་ཀྱི་ནང་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ལས་མི་བརྩོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་དྲན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་དང་དུ་ལེན་ཏོ། །དེ་ལ་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་རྣམས་ལ་
― DTG116_Page_0496 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིས་འབྱུང་བ་མི་ཤེས་ཤིང་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་དོ། །མ་ཤེས་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པས། གྲོང་ཁྱེར་དང༌། གྲོང་རྡལ་དང༌། ཡུལ་འཁོར་དང༌། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་དག་ཏུ་སོང་ནས་ཡང་གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་རྣམས་ཀྱིས་གཡེན་སྤྱོ་བར་འགྱུར་རུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་སླར་ལྡོག་པའོ། །གལ་ཏེ་དགོན་པར་སོང་བ་ལས་འཆི་བའི་དུས་བྱས་པར་གྱུར་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་དེ་དག་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེར་ཡང་དེ་དག་ལྷའི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་པོ་དག་གིས་གཡེན་སྤྱོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་དེ་ནས་ཤི་འཕོགས་ནས་ངན་སོང་བཞི་ལས་ཡོངས་སུ་མ་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང༌། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང༌། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མཐོ་རིས་སུ་སྐྱེས་པའི་མཐའ་ནི་ལོག་པར་ལྟུང་བའོ། །སྲེད་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ནག་པོའི་ཕྱོགས་སུ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྟ་བ་ལ་སྤྱོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་སུ་བསྟན་པར་རིག་བར་བྱ་སྟེ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལ་གཤེ་བའམ། ཁྲོས་པ་འམ། བརྡེག་པའམ། བསྡིགས་པ་འམ། སྨད་པའམ། མཚང་བྲུས་པ་གང་ཡིན་སྙམ་དུ་སོ་སོར་རྟོག་གོ །འོད་སྲུངས་དེ་ལྟར་ན་ཁྱི་རྡོ་ལ་བསྙེགས་པ་དང་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་དཀར་པོ་དང༌། ནག་པོའི་ཕྱོགས་གཉི་གར་གྲུབ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པས་སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པར་བྱ། སེམས་མཉམ་པར་བཞག་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་རྟའི་འདུལ་སྦྱོང་ལ་མཁས་པའི་དཔེས་ནི་སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་སེམས་མཉམ་པར་བཞག་པའི་ཐབས་ཏེ་ཞིག་གནས་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཞི་གནས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་ལ་འཁྲུག་པའི་སེམས་ཚར་བཅད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྐོག་མ་ན་བའི་ནད་དང༌། སྐྱེས་བུ་བཅིངས་པའི་དཔེ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་བའི་ཐབས་སྟོན་ཏེ། མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བའི་ཐབས་ཀུན་དུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་བར་དུ་གཅོད་པ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྲེད་པ་ལྐོག་མ་ནན་བཅིངས་པ་ལྟར་ཤེས་པས་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་ན་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་
― DTG116_Page_0497 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་ཀྱི་སྲོག་གི་བར་ཆད་བྱེད་པས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ནི་ལྐོག་མན་བའི་ནད་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་བརྩོན་པ་ནི་དེ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་སྤང་བའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་ཕྱོགས་དང༌། གནས་ལ་གནས་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ནམ་མཁའ་ཡོངས་སུ་ཆགས་པ་གཉིས་སྟོན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པའི་བརྗོད་པ་ཚོལ་བ་དང༌། ལྷུང་བཟེད་དང༌། གོས་ལྷག་བར་འཆང་བའོ། །ཆོས་དེ་གཉིས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བཅིང་བར་བྱེད་དེ། ལྟ་བར་གྱུར་པའི་འཆིང་བ་དང༌། འཐོབ་བ་དང༌། བཀུར་སྟིའི་འཆིང་བ་སྟེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །འཆིང་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཆོས་གཉིས་བྱེད་དེ། ཁྱིམ་བའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ཕྱོགས་ལ་གནོད་པར་སེམས་པའོ། །དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དང་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་དྲི་མ་གཉིས་བྱེད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་ལ་མི་བརྗེད་པ་དང༌། མཛའ་བའི་ཁྱིམ་དང༌། ཟས་སྦྱིན་པའི་ཁྱིམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་རྩ་བ་ནས་བཅད་པའི་ཕྱིར་སེར་བ་འབབ་པ་གཉིས་བྱེད་དེ། དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་ཀྱང་དད་པས་བྱིན་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའོ། །ཚེ་འདི་ལ་ཡང་དེ་ལ་ཕྱིར་སྦྱོར་བའི་སྐལ་བ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྨ་གཉིས་བྱེད་དེ། ཕ་རོལ་གྱི་ཉེས་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་བདག་གི་ཉེས་བ་འཆབ་པའོ། །ཚེ་འདི་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་གཉིས་བྱེད་དེ། །རྙོག་པ་དང་བཅས་པར་དུར་སྨྲིག་འཆང་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ལས་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་བདག་གིར་བྱེད་དེ་མ་འོངས་པ་ན་འཁྲུང་བའི་སྐལ་བ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསོར་མི་རུང་བའི་ནད་གཉིས་བྱེད་དེ། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་སེམས་ལ་ངེས་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མོས་པ་བཟློག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གདམས་ངག་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསླབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གཞན་དུ་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི་འདི་རིག་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུངས་ནང་དུ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་དུ་མ་རྒྱུ་གཅིག །འོད་སྲུངས་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་དགེ་སློང་ཁྱི་རྡོ་ལ་བསྙེགས་པ་མཚུངས་པ་དག་འབྱུང་ངོ༌། །འོད་སྲུངས་ཇི་ལྟར་ན་དགེ་སློང་ཁྱི་རྡོ་ལ་བསྙེགས་པ་དང་མཚུངས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཁྱི་རྡོ་ལ་ནི་སྐྲག་ལ། རྡོའི་
― DTG116_Page_0498 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་བསྙེགས་ཀྱི། རྡོ་དེ་སུས་འཕངས་པ་དེ་ལ་ནི་མི་བསྙེགས་སོ། །འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་དགེ་སློང་དང༌། བྲམ་ཟེ་ཁ་ཅིག་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་ནས་དགོན་པའི་གནས་རྣམས་ན་གནས་ཤིང༌། དེ་དག་དེ་ན་གཅིག་བུ་གཉིས་སུ་མེད་པར་རབ་ཏུ་དབེན་པར་འདུག་སྟེ། ཆགས་པར་གྱུར་པའི་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་རྣམས་སྣང་བར་གྱུར་ན་དེ་དག་དེ་ནི་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་ཅིང༌། ཉམས་རངས་སུ་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པར་གནས་ཀྱི། ནང་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ལ་མངོན་པར་མི་བརྩོན་ཏེ། དེ་དག་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་རྣམས་ལས་ཅིས་མི་འབྱུང་བ་མི་ཤེས་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་དོ། །མ་ཤེས་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པས་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་དང༌། གྲང་རྡལ་དང༌། ཡུལ་འཁོར་དང༌། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་དུ་སོང་ན་ཡང༌། གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་རྣམས་ཀྱིས་གཡེན་སྤྱོ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་དགོན་པར་སོང་བ་ལས་འཆི་བའི་དུས་བྱས་པར་གྱུར་ན། འཇིག་རྟེན་པའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་དེ་དག་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེར་ཡང་དེ་དག་ལྷའི་ཡོན་ཏན་འདོད་པ་ལྔ་པོ་དག་གིས་གཡེན་སྤྱོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ངན་སོང་བཞི་ལས་ཡོངས་སུ་མ་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང༌། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང༌། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་དང་ལྷ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་གཤེ་ཡང་སླར་མི་གཤེ། ཁྲོ་བ་ལས་ཀྱང་སླར་མི་ཁྲོ། རྡེག་ཀྱང་སླར་མི་རྡེག །མཚང་བྲུས་ཀྱང་སླར་མ་ཚང་མི་འབྲུ་སྟེ། དེ་ལ་གཤེ་བ་འམ། རྡེག་པ་འམ། མཚང་བྲུས་པ་གང་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་ནང་དུ་སེམས་ངེས་པར་རྟོག་ཅིང་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་གཉེན་པོ་བསྟན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཁྱི་རྡོ་ལ་བསྙེགས་པ་དང་མཚུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འོད་སྲུངས་ཇི་ལྟར་དགེ་སློང་ཁྱི་རྡོ་ལ་བསྙེགས་པ་དང་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གཤེ་ཡང་སླར་མི་གཤེ། ཁྲོས་ཀྱང་སླར་མི་ཁྲོ། རྡེག་ཀྱང་སླར་མི་རྡེག །མཚང་བྲུས་ཀྱང་སླར་ཡང་མཚང་མི་འབྲུ་སྟེ། འདི་ལ་གཤེ་བའམ། ཁྲོས་པ་འམ། བརྡེགས་པ་འམ། མཚང་བྲུས་པ་གང་ཡིན་སྙམ་དུ་ནང་དུ་སེམས་ལ་ངེས་པར་རྟོག་ཅིང༌། སོ་སོར་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་དགོན་པར་སོང་ནས་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་གཟུགས་
― DTG116_Page_0499 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པར་སྣང་བར་གྱུར་ན་དེ་དག་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་མི་འཇོག་ཅིང་ནང་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་རྣལ་འབྱོར་དང་ལྡན་པས་གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་རྣམས་ལས་ཅིས་འབྱུང་བ་ཤེས་ཏེ། དེ་དེ་དག་གིས་གཡེན་སྤྱོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བསྟན་པས་གཉེན་པོའི་དོན་ཀྱང་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཁྱི་རྡོ་ལ་བསྙེགས་པ་དང་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཆགས་སེམས་དང་མི་བདེ་བ་འདུལ་བའི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་སྦྱོར་བའོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་རྟའི་འདུལ་སྦྱོང་ལ་མཁས་པས་རྟ་དེ་གང་དང་གང་དུ་གཡོ་བྱེད་ཅིང༌། མ་བྱང་བ་དེ་དང་དེར་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་དེ་བཞིན་དུ་འོད་སྲུངས་དགེ་སློང་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ཡང་གང་དང་གང་དུ་སེམས་འགྱུར་བ་མཐོང་བ་དེ་དང་དེར་རབ་ཏུ་འཆོས་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། དེ་ཅི་ནས་ཕྱིས་འཁྲུག་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་སེམས་རབ་ཏུ་འཆོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་འདུལ་སྦྱོང་ལ་མཁས་པའི་དཔེ་དེས་ནི་སྐྱོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་སྦྱོར་བའོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ལྐོག་མའི་ནད་ཀྱིས་སྲོག་གི་དབང་པོ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་ལྟ་བར་སོང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྲོག་གི་དབང་པོ་ཉམས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྐོག་མའི་ནད་ཀྱི་དཔེ་དང༌། འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་གང་དང་གང་དུ་བཅིངས་པ་དེ་དང་དེ་ལས་དགྲོལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་དུ་གང་དང་གང་ལ་སེམས་ཆགས་པར་གྱུར་པ་དེ་དང་དེ་ལས་གྲོལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེས་བུ་བཅིངས་པའི་དཔེ་དེས་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པས་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་སྦྱོར་བའོ། །གང་གི་ཚེ་ཆགས་སེམས་དང་ཡིད་བདེ་བ་འདུལ་བ་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་སྦྱོར་བར་གསུངས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མདོ་འདི་ལས་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་སྦྱོར་བར་བརྗོད་པ་སྨྲས་པ། ཆགས་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ནི་ཉེས་པ་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉེས་པ་ནི་ཕལ་ཆེར་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་ཆགས་པ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་འདུལ་བ། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བསླབ་པ་ལ་སྦྱོར་བར་བཤད་དོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཆགས་སེམས་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་ལས་ཉེས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་མི་སེལ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་བསྩལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་མི་
― DTG116_Page_0500 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེལ་ཅེ་ན། དཔེར་ན་འདི་ལ་དགེ་སྦྱོང་དང༌། བྲམ་ཟེ་ཁ་ཅིག་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་གྱིས་འཇིགས་ནས་དགོན་པའི་གནས་རྣམས་སུ་གནས་ཏེ། རང་གི་སེམས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཆགས་སེམས་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་ནི་ཡུལ་དང་གཞན་ལ་ཡང་ང་རྒྱལ་གྱིས་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་པས་ཆགས་སེམས་ལ་སོགས་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཁྱི་རྡོ་འཕངས་ནས་རྡོ་ལ་བསྙེགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆགས་པ་སེམས་ལ་སོགས་པ་མི་སེལ་བས། གལ་ཏེ་གྲོང་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲེ་བ་ན་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་མ་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་སེལ་བ་དང་བསྩལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན། ནག་པོའི་ཕྱོགས་ལ་ཆགས་སེམས་བསྩལ་བ་བསྟན་གྱི། གནོད་སེམས་ནི་མ་ཡིན་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་གནོད་སེམས་བསྩལ་བ་བསྟན་གྱི། ཆགས་སེམས་ནི་མ་ཡིན། སྨྲས་པ། གཉི་ག་ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཡིན་པས། གཞན་མ་བསལ་བས་གཞན་ཡང་མ་བསྩལ་བ་ལྟར་གཞན་བསྩལ་པས་གཞན་ཡང་བསྩལ་བར་བལྟའོ། །གལ་ཏེ་དགོན་པར་སོན་པ་ལས་འཆི་བའི་དུས་བྱས་བར་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་མི་སེལ་བས་སྡོམ་པ་ལ་གནས་ཀྱང་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྡོམ་པ་ལ་མི་གནས་པ་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་རྟ་ལམ་ལོག་པར་རྒྱུ་བ་ནི་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ཡང༌། དམིགས་པ་ལ་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ནི་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དཔེར་ན་ལྐོག་མན་བའི་ནད་ཀྱིས་སྲོག་གི་དབང་པོ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཡང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ལ་སྦྱོར་བའི་སྲོག་གི་དབང་པོ་ཉམས་པར་བྱེད་དོ། །དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་གང་དང་གང་དུ་བཅིངས་པ་དེ་དང་དེ་ལས་གྲོལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ལ་སྦྱོར་བས་སོ། །གང་དང་གང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྱེ་བྲག་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་རྣམས་ལས་སེམས་དགྲོལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བསླབ་པ་འདི་གསུམ་བསྒོམ་པ་བསླབ་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་བརྒྱད་དེ། དེ་ལ་སློབ་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་དོན་བྱེད་པ་ལ་ཆགས་པ་ནི། འོད་སྲུངས་འདི་
― DTG116_Page_0501 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ནམ་མཁའ་ལ་ཡོངས་སུ་ཆགས་པ་སྟེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པའི་བརྗོད་པ་ཚོལ་བ་དང༌། ལྷུང་བཟེད་དང༌། གོས་ལྷག་པ་འཆང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མི་དགོས་པས་ནམ་མཁའ་ལ་ཡོངས་སུ་ཆགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་ཆགས་པ་ཡང་འོག་ནས་འཆིང་བ་གཉིས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་རྒྱང་བན་པའི་བརྗོད་པ་ཡོངས་སུ་ཆོལ་བས་ནི་ལྟ་བར་གྱུར་བའི་འཆིང་བའོ། །ལྷུང་བཟེད་དང༌། གོས་ལྷག་པ་འཆང་བས་ནི་ཐོབ་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་འཆིང་བ་སྟེ། འོད་སྲུངས་འདི་གཉིས་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་བཅིང་བ་དམ་པའོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། ལྟ་བར་གྱུར་བའི་འཆིང་བ་དང༌། འཐོབ་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་འཆིང་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འཆིང་བ་ཡང་བར་དུ་གཅོད་པ་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། ལྟ་བར་གྱུར་པའི་འཆིང་བ་ནི་འཕགས་པའི་ཕྱོགས་ལ་གནོད་པར་སེམས་པ་འཐོབ་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་བཅིང་བ་ནི་ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་ལ་བསྟན་ཏེ། འོད་སྲུངས་འདི་གཉིས་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་སོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་ཕྱོགས་ལ་གནོད་པར་སེམས་པ་དང༌། ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བར་དུ་གཅོད་པ་ཡང་འོག་ནས་འབྱུང་བ་དྲི་མའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པའི་ཕྱོགས་ལ་གནོད་པར་སེམས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་མཇེད། ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་དང༌། བསྟེན་པས་ནི་མཛའ་བའི་ཁྱིམ་དང༌། ཟས་སྦྱིན་པའི་ཁྱིམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏེ། འོད་སྲུངས་འདི་གཉིས་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་དྲི་མའོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་ཉམས་ཀྱང་དད་པས་བྱིན་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དྲི་མ་ཡང་འོག་ནས་འབྱུང་བ་སོལ་བ་འབབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ལ་མི་མཇེད་པ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བའི་མཛའ་བོའི་ཁྱིམ་དང༌། ཟས་སྦྱིན་པའི་ཁྱིམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་ངང་ཚུལ་ངན་པའི་རྐྱེན་ལ་བསྟེན་ཅིང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་ཉམས་ཀྱང་དད་པས་བྱིན་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་སྟེ། འོད་སྲུངས་འདི་གཉིས་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་སེར་བ་འབབ་པའོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་ཉམས་ཀྱང་དད་པས་བྱིན་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །
― DTG116_Page_0502 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེར་བ་ཡང་འོག་ནས་འབྱུང་བ་རྨའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བས་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་ཉེས་པ་ལས་སོ་སོར་རྟོག །ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་ཉམས་ཀྱང་དད་པས་བྱིན་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པས་ནི་རང་གི་ཉེས་པ་འཆབ་སྟེ། འོད་སྲུངས་འདི་གཉིས་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་རྨའོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་གྱི་ཉེས་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང༌། བདག་གི་ཉེས་པ་འཆབ་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྨ་ཡང་འོག་ནས་འབྱུང་བ་ཡོངས་སུ་གདུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། ཕ་རོལ་གྱི་ཉེས་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པས་ནི་རྙོག་པ་དང་བཅས་པས་དུར་སྨྲིག་འཆང༌། བདག་ཉིད་ཉེས་པ་འཆབ་བས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ལས་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་བདག་གིར་བྱེད་དེ། འོད་སྲུངས་འདི་གཉིས་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བའོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། རྙོག་པ་དང་བཅས་པས་དུར་སྨྲིག་འཆང་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ལས་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་བདག་གིར་བྱེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཡང་འོག་ནས་འབྱུང་བ་ན་བ་གསོར་མི་རུང་བ་གཉིས་ཀྱི་ནད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། རྙོག་པ་དང་བཅས་པས་དུར་སྨྲིག་འཆང་བས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་སེམས་ལ་ངེས་པར་རྟོག །བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་བདག་གིར་བྱེད་པས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མོས་པ་བཟློག་སྟེ། འོད་སྲུངས་འདི་གཉིས་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ན་བ་གསོར་མི་རུང་བའོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་སེམས་ལ་ངེས་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མོས་པ་བཟློག་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །གང་ཟག་དེ་གཉིས་ལ་དང་པོ་ནི་ལྟ་བ་ལ་སྤྱོད་པ། གཉིས་པ་ནི་སྲེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུངས་དགེ་སྦྱོང་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱ་བ་འོད་སྲུངས་ཅི་ཙམ་གྱིས་ན་དགེ་སྦྱོང་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། འོད་སྲུངས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱ་བ་མཚམས་ཇི་ལྟར་སྦྱར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་བསླབ་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་དག་ལ་བརྟེན་པའམ། སྤངས་པ་ལས་གང་ཟག་གི་ཉེས་པ་འམ། གང་ཟག་གི་ཡོན་ཏན་བསྒྲུབས་ནས་རྣལ་འབྱོར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བགེགས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། མི་འགྱུར་བ་ཀུན་དུ་བསྟན་ནོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་གི་ཉེས་པ་ནི་གང་
― DTG116_Page_0503 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟག་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་བརྩམས་ཏེ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཁ་དོག་དང་རྟགས་ཀྱི་དབྱིབས་ཀྱི་དགེ་སྦྱོང་ནི་སྦྱོར་བ་དང་བསམ་པ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་སྡིག་པ་འདོད་པ་ལས་བརྩམས་པའོ། །ཆོ་ག་བསྲུང་ཞིང་ཚུལ་འཆོས་པའི་དགེ་སྦྱོང་དང་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དགེ་སྦྱོང་ནི་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཀྱང་བསམ་པ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་དང༌། འདོད་པ་ཆེ་ཞིང་འདོད་པ་རྣམ་གཉིས་ལས་བརྩམས་པའོ། །དེ་ལ་སྡིག་པ་འདོད་པ་ནི་གང་དགེ་སྦྱོང་དུ་ཁས་འཆེ་བ་ཡང་དགེ་སྦྱོང་ཡང་མ་ཡིན་པའོ། །འདོད་ཆགས་གང་ཡོན་ཏན་བདོག་པས་ལྷག་པར་བདག་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་འདོད་པའོ། །འདོད་པ་ཅན་ནི། གང་མཚུངས་པར་ཡིད་ཆེས་པར་འདོད་པའོ། །དང་པོ་སྦྱོར་བ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་མ་ལགས་པ་གཉིས་ཏེ། ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། ལྷག་མ་མ་ལུས་པའོ། །ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ནི་བཞི་ལས་བརྩམས་ནས་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་བླངས་བ་ཉམས་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་སྤྱོད་པ་དང༌། ངག་གི་ལས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་སྤྱོད་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་གསུམ་ལས་མ་དུལ་བ་དང༌། མ་སྤགས་པ་དང༌། མ་བྱུང་བ་འབྱུང་སྟེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྟོན་ཏེ། ཟས་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱུ་བ་ལས་བརྩམས་ཏེ་འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའོ། །འདོད་ཆེན་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པ་ལས་བརྩམས་པ་སྟེ། འདོད་ཆེན་ཅན་ནི་འཇོག་ཅིང་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའོ། །ལེ་ལོ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལས་བརྩམས་ནས་ལེ་ལོ་ཅན་ནོ། །ངང་ཚུལ་ངན་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ལུས་པར་ཞིག་སྟེ། རྩ་བ་ལ་ཐུག་པའི་ཉེས་པ་བྱུང་བའོ། །སྡིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པ་ལོག་པར་འཇུག་པ་སྟེ། སྡིག་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཉེས་པ་ལ་འཆབ་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། ཆོ་ག་དང༌། འཚོ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཕྱོགས་རྣམས་ནས་བརྩམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆོ་ག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོ་ག་ལས་བརྩམས་པའོ། །སྤྱོད་ཡུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཚོ་བ་ལས་བརྩམས་པའོ། །སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ཞིང་སྤྱོད་ལམ་བཞིར་ཤེས་བཞིན་དུ་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བརྩམས་པའོ། །
― DTG116_Page_0504 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟས་དང་སྐོམ་ངན་པ་ཟ་ཞིང་འཕགས་པའི་རིགས་བཞི་པོ་དག་གིས་ཆོག་པར་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ལས་བརྩམས་པའོ། །ཁྱིམ་ན་གནས་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་དང་མི་འདྲེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལས་བརྩམས་སོ། །ཚིག་ཉུང་ཞིང་སྨྲ་བ་ཉུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་བདེན་པ་དང་ཡང་དག་པའི་གཏམ་གྱིས་དགའ་བར་བྱེད་བ་ལས་བརྩམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་སྤྱོད་ལམ་དེ་དག་ཀྱང་ཚུལ་འཆོས་པ་དང༌། གཅམ་གྱིས་བརྟགས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པ་ལོག་པར་འཇུག་པའོ། །དེ་ཡང་ཆོ་ག་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ལས་བརྩམས་ནས། ཚུལ་འཆོས་དང༌། གཅམ་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དམིགས་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། ངར་འཛིན་པ་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལས་བརྩམས་པ་སྟེ། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བའི་བག་ལ་ཉལ་མ་སྤངས་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་གཡང་སར་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལས་བརྩམས་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་མི་དམིགས་པ་དང༌། དེ་ལ་སྨྲ་བ་རྣམས་ལ་གཡང་ས་དགྲར་འདུ་ཤེས་པའོ། །གསུམ་པ་ནི་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་གྱི་གཞི་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། གནས་དང༌། རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལས་བརྩམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གཞི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ། དེ་ལས་བརྩམས་ནས་སོ་སོར་བརྟགས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་འཐོབ་པ་སྟེ། ཐོས་པ་ལ་དམིགས་ནས་རྣལ་འབྱོར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཐོས་པ་འཛིན་ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་ནི་དགོན་པ་ན་གནས་པ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སོ་སོར་བརྟགས་ནས་དགོན་པ་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣལ་འབྱོར་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་འདོད་པ་ཆུང་ཞིང་ཆོ་ག་ཤེས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དབེན་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱའོ། །བསམ་པ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འདོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། །ཇི་ཙམ་དུ་གཞན་ལ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི། སྐྱོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། འགོག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། དགེ་སྦྱོང་གི་
― DTG116_Page_0505 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་མ་ཡིན། ཚངས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ཉེ་བར་ཞི་བས་ནི་སྐྱོ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དགའ་བ་ཅན་གྱི་འདོད་ཆགས་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་རོ། རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པས་ནི་འགོག་པའོ། །རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པས་ནི་དགེ་སློང་དང་ཚངས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་བསྡུས་པ་ལ་ལམ་དང་དེའི་འབྲས་བུ་བསྟན་ཏོ། །གང་ཟག་བཞི་པ་ནི་གཉི་ག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་དགུར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྟག་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཉན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། འདོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྤོང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྒོམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང་མི་ལྟ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་ལྟ་བས་རྟག་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དང་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐོས་ན་དགའ་ཞིང་དེ་བཞིན་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཐོས་ན་དགའ་བས་ཐོས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ་གཉིས་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་འདོད་པ་མེད་པར་ཆགས་པ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ན་ཁམས་གསུམ་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ཡང་མི་འདོད་པ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེའི་འབྲས་བུ་དང་དེའི་ཡན་ལག་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་འདོད་པ་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ཡང་མི་འདོད་པས་འདོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ་གསུམ་པའོ། །དོན་གྱི་ཕྱིར་འབྲང་གི །ཡི་གེའི་ཕྱིར་འབྲང་བ་མ་ཡིན། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པ་ནད་དུ་ཚོལ་གྱི་ཕྱི་རོལ་དུ་རྒྱུག་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དོན་གྱི་ཕྱིར་འབྲང་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་སེམས་དང༌། བསྒོམ་པ་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པ་ནང་དུ་ཚོལ་བས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ་བཞི་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རང་བཞིན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་མཐོང་བས་བདག་
― DTG116_Page_0506 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་གླིང་ཡིན་ཏེ། གཞན་གླིང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སོ་སོ་རང་གི་རིག་པས་མི་སློབ་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རང་བཞིན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པར་མཐོང་བས་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ་ལྔ་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཆོས་ཉིད་དུ་ཡང་མི་ལྟ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མང་དུ་འདུས་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དོན་དམ་པའི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྟེ། དཀོན་མཆོག་མི་མཐོང་བས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ་དྲུག་པའོ། །ཆོས་གང་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྩོམ་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་སྤངས་པའི་སྤོང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ་བདུན་པའོ། །བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་སྒོམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ་བརྒྱད་པའོ། །འཁོར་བར་ཡང་མི་སྐྱེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་མངོན་པར་དགའ་བ་མ་ཡིན། ཐར་བ་ཡང་མི་དམིགས། བཅིངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རིག་ནས། ཀུན་དུ་མི་འཁོར་ཞིང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཁོར་བའི་རྒྱུ་ནི་སྤངས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཐོབ་པའོ། །འཁོར་བར་ཡང་མི་སྐྱེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་མངོན་པར་དགའ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འཆི་བ་དང་འཚོ་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་མ་ཡིན་པས། ཐར་པ་ཡང་མི་དམིགས་བཅིངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་པ་དང༌། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་མི་འཁོར་ཞིང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་མི་སློབ་པའི་ཆོས་རྣམས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་དགུ་པ་སྟེ། མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དགེ་སྦྱོང་གསུམ་པོ་དག་གིས་དགེ་སྦྱོང་གི་མིང་གི་དོན་མེད་པ་དང༌། མི་འཚམ་པར་ཀུན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མིང་གིས་གནོད་པ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་དབུལ་པོའི་དཔེས་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་མིང་གིས་གནོད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དགེ་སྦྱོང་གི་མིང་གི་སྒོ་ནས་དད་པས་བྱིན་པ་ལ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་མན་ཆད་དུ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་སྒྲུབ་པའི་དགེ་སྦྱོང་རྣམས་དང༌། ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་དགེ་སྦྱོང་ཤེས་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་མངོན་
― DTG116_Page_0507 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་དེའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དཔེ་རྣམས་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དེའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ལས་བརྩམས་ནས་དཔེ་གཉིས་པ་སྟེ། འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་རྒྱ་མཚོའི་ཆུས་ཁྱེར་ལ་ཆུས་སྐོམ་བཞིན་དུ་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འོད་སྲུངས་འདི་ལ་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ཁ་ཅིག་ཆོས་མང་པོ་བླངས་ཏེ། ཡོངས་སུ་ཆུབ་པར་བྱས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྲེད་པ་མི་སེལ། ཞེ་སྡང་གི་སྲེད་པ་མི་སེལ། གཏི་མུག་གི་སྲེད་པ་མི་སེལ་བ་དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོས་ཁྱེར་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་སྐོམ་པས་འཆི་བའི་དུས་བྱས་པར་འགྱུར་ཏེ། ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་དེས་ན་ཐོས་པའི་ཤེས་པས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པར་སྟོན་ཏེ། འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སྨན་པ་སྨན་སྒྲོ་ཐོགས་ཏེ། ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་སུ་རྒྱུ་བ་དེ་ནད་གཅིག་གིས་བཏབ་ནས་ནད་དེ་གསོ་བར་མི་ནུས་པ་དེ་བཞིན་དུ། འོད་སྲུངས་མང་དུ་ཐོས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་བལྟ་སྟེ། གང་ཐོས་པ་དེས་བདག་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ལས་གསོ་བར་མི་ནུས་ན་དེའི་ཐོས་པ་ནི་དོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་བསམ་པའི་ཤེས་པས་སོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དང་སློབ་པ་ཐོབ་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ཉེས་པ་དང་བཅས་པའི་འགྱོད་པས་བསྒོམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ལོག་པ་སྦྱོར་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། དཔེ་ལྷག་མ་བཞི་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ན་བ་ཞིག་ལ་རྒྱལ་པོ་ལ་འོས་པའི་སྨན་བཏང་ལ་ཆོ་ག་བཞིན་དུ་མ་བྱས་པས་འཆི་བའི་དུས་བྱས་པ་དེ་བཞིན་དུ་མང་དུ་ཐོས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་དུ་བལྟ་སྟེ། གང་སྡོམ་པ་མེད་པ་དེས་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་འདི་ནི་དང་པོའིའོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་མི་གཙང་བའི་ནང་དུ་ལྷུང་ན་སྨད་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་མང་དུ་ཐོས་པ་འཐོབ་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་མི་གཙང་བའི་ནང་དུ་ལྷུང་བར་བལྟ་སྟེ། ཅི་ཡང་མེད་པ་ལ་ནི་ལྷ་དང་མི་རྣམས་དགའ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་དཔེ་འདི་ནི་གཉིས་པའིའོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རོ་ལ་གསེར་གྱི་ཕྲེང་བ་བཏགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་
― DTG116_Page_0508 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངང་ཚུལ་ངན་པ་ཅན་དུར་སྨྲིག་གྱོན་པར་བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་རོའི་འདི་ནི་གསུམ་པའིའོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་ཤིན་ཏུ་ཁྲུས་བྱས་ཏེ། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་བྱུགས་ལ་སྐྲ་དང་སེན་མོ་བྲེགས་ནས་གོས་དཀར་པོ་བགོས་ཏེ། ཙན་དན་ས་མཆོག་གིས་བསྐུས་པའི་མགོ་ལ་ཙམ་པ་ཀའི་མེ་ཏོག་གི་འཕྲེང་བ་ཐོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ཞིང་མང་དུ་ཐོས་པ་དུར་སྨྲིག་གྱོན་པར་བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གསུམ་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་དེ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་འདྲ་བ་བཞི་སྟོན་ཏོ། །འོད་སྲུངས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ངང་ཚུལ་ངན་པ་ཅན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་འདྲ་བ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དང་པོ་ནི་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ། འོད་སྲུངས་འདི་ལ་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པས་བསྡམས་ཤིང་གནས། ཆོ་ག་དང་སྤྱོད་ཡུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་རྣམས་ལ་འཇིགས་པར་ལྟ། ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་བསླབ་པའི་གནས་རྣམས་ལ་སློབ། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ལྡན་པར་གནས་པས་འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་དག་ཀྱང་དེ་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཡིན་ཏེ། འོད་སྲུངས་དེ་ནི་དང་ཚུལ་ངན་པ་ཅན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །གཉིས་པ་ནི་འོད་སྲུངས་གཞན་ཡང་འདི་ལ་དགེ་སློང་ཁ་ཅིག་འདུལ་བ་འཛིན་ཞིང་འདུལ་བ་ལ་ཞུགས་པ་འདུལ་བའི་ཚུལ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཡང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལས་མ་བསྐྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ངང་ཚུལ་ངན་པ་ཅན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་གཉིས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །གསུམ་པ་ནི་འོད་སྲུངས་གཞན་ཡང་འདི་ལ་དགེ་སློང་ཁ་ཅིག་བྱམས་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་བྱམས་པ་དང་ལྡན་ཡང་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་སྐྱེས་པ་མེད་པ་ཐོས་ན་སྐྲག་པ་ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་སྐྲག་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་འོད་སྲུངས་དང་ཚུལ་ངན་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བྱམས་པ་ལ་གནས་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་ཚུལ་ངན་པ་འཇོམས་པའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འཇོམས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །བཞི་པ་ནི་འོད་སྲུངས་གཞན་ཡང་འདི་ལ་དགེ་སློང་ཁ་ཅིག་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་བཅུ་གཉིས་ཡང་དག་བླངས་ཀྱང་དམིགས་
― DTG116_Page_0509 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། དར་འཛིན་པ་དང༌། ང་ཡིར་འཛིན་པ་གནས་པ་དེ་ནི་ངང་ཚུལ་ངན་པ་ཅན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་བཞི་པའོ། །འོད་སྲུངས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ངན་ཚུལ་དང་པ་ཅན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་བཅུ་གཉིས་ཡང་དག་པར་བླངས་པས་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་ལ་གོང་མ་གཉིས་ནི་ལྟ་བའི་ཉེས་པས་ངང་ཚུལ་ངན་པའི་གཉེན་པོ་འཇོམས་པ་དང༌། ངང་ཚུལ་ངན་པའི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པས་ངང་ཚུལ་ངན་པ་ཅན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལས་མ་བསྐྱོད་པ་ཡིན་པ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འོག་མ་གཉིས་ནི་ངང་ཚུལ་ངན་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་གཉིས་ནི་གཅིག་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་ན་ཐོས་ན་སྐྲག་པར་འགྱུར་ཞེས་སྔར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སྐྲག་ནས་ངང་ཚུལ་ངན་པ་འཇོམས་པའི་གཉེན་པོ་མི་རྩོམ་པའོ།། གཉིས་པ་ནི་དམིགས་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ནི་བདག་གྲོལ་ལོ་སྙམ་དུ་བདག་ལ་དམིགས་ནས་དེའི་གཉེན་པོར་ཡང་དག་པའི་དོན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་སྤོང་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དང༌། ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ། །དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་པོ་ནི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་གྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་མ་ཡིན་ཏེ། འོད་སྲུངས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་ལ་བདག་མེད་ཅིང་བདག་གི་བ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པའོ། །གཉིས་པ་སྟེ་བྱ་བ་མེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ལས་སོ། །མི་བྱ་བ་མེད་པ་ནི་དགེ་བའི་ལས་སོ། །བྱེད་པ་མེད་པ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པ་གང་གིས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ལས་མི་བྱེད་པའོ། །བྱེད་པ་མེད་པ་ནི་གང་གིས་དགེ་བའི་ལས་བྱེད་པའོ། །རྒྱུ་བ་མ་ཡིན་པ་མི་རྒྱུ་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟས་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱུ་བ་ལས་བརྩམས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །རབ་ཏུ་བྱེད་པ་མེད་པ་རབ་ཏུ་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ལས་བརྩམས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །མིང་མེད་པ་གཟུགས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །མཚན་མ་མེད་པ་མཚན་མ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་ནི་མཚན་
― DTG116_Page_0510 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་ཞི་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སློབ་པ་ལ་གནས་པ་ན་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །འཛིན་པ་མེད་པ་གཏོང་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པར་གནས་པ་ལ་ཡིད་བདེ་བ་དང། ཡིད་མི་བདེ་བ་མེད་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང་དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུང་བ་མེད་པ་གཟུང་བ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ལ་དེའི་གནས་སུ་འགྱུར་བའི་ཡུལ་ཡིད་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་གཉིས་ཀྱིས་མི་འཛིན་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་གྱིས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་མེད་པ་སེམས་ཅན་དུ་འདོགས་པ་མེད་པ་ཚིག་མེད་པ་ཚིག་ཏུ་འདོགས་པ་མེད་པ་སེམས་མེད་པ་སེམས་སུ་འདོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཀའ་ལུང་བརྡ་སྤྲོད་པ་ལས་བརྩམས་པ་སྟེ། སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚེ་གང་བརྡ་སྤྲོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། གང་བརྡ་ཕྲད་པ་དང༌། གང་གིས་བརྡ་སྤྲོད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་མེད་པ་འཇིག་རྟེན་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ན་ལྗོངས་རྒྱུ་བ་ལས་བརྩམས་པ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །བརྟེན་པ་མེད་པ་བརྟེན་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲོང་དང་ཞིང་ལས་བརྩམས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །བདག་གི་ཚུལ་ལ་མི་ལྟོས་པ་དང༌། གཞན་ངང་ཚུལ་ངན་པ་ཅན་དུ་མི་སྨོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱིམ་དུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་འགྲོགས་པ་ལས་བརྩམས་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་བདག་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ་སྙམ་དུ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། བྱེ་བྲག་ལ་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཟག་པ་མེད་པ་མི་ལྡན་པ་ཁམས་གསུམ་པ་དང་བྲལ་བ་རྟེན་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་སྤོང་བ་ལ་ཟག་པ་མེད་ཀྱང་ལྡན་པ་ཡོད་པས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་ལྡན་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ཡང་གང་ཁམས་གསུམ་པའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཁམས་གསུམ་པའི་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་སྟོན་ཏོ། །བསླབ་པ་དང་མི་མཐུན་པ་དང༌། མཐུན་པའི་ཆོས་ལས་བརྩམས་ཏེ། དགེ་སློང་ལེགས་
― DTG116_Page_0511 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་མ་བསླབས་པ་དང༌། དགེ་སློང་ལེགས་པར་བསླབས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་འདི་ནི་གཞན་དུ་མཚམས་སྦྱོར་བའོ། །དགེ་སྦྱོང་ལེགས་པར་མ་བསླབས་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་དག་ནི་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཁ་དོག་དང་རྟགས་ཀྱི་དབྱིབས་ཀྱི་དགེ་སྦྱོང་ནི་དགེ་སྦྱོང་ཉིད་དང་མི་འཚོ་བ་སྟེ། ཆ་བྱད་དང་རྟགས་འདྲ་ཡང་ཆོ་ག་དང་འཚོ་བ་དང་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་དང་རྩོམ་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལྟ་བ་དང་བསམ་པ་མི་འདྲ་བའོ། །དེ་ལ་ཁ་དོག་དང་རྟགས་ཀྱི་དབྱིབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་དོག་གི་དབྱིབས་དང་རྟགས་ཀྱི་དབྱིབས་སོ། །དེ་ལ་ཁ་དོག་གི་དབྱིབས་ཀྱི་དགེ་སྦྱོང་གང་ཞེ་ན། འདི་ལ་དགེ་སྦྱོང་ཁ་ཅིག་ཁ་དོག་དང་རྟགས་ཀྱི་དབྱིབས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་གོས་སྦྱར་མ་གྱོན་ཅེས་བྱའོ། །སྦྱོར་བ་བགོས་པས་ནི་ཆ་བྱད་འདྲ་བར་སྟོན་ཏེ། རྟགས་ཀྱི་དབྱིབས་ནི་མགོ་བྲེགས་ཏེ་ལག་ཏུ་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མགོ་བྲེགས་པ་དང་ལག་ན་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་པས་ནི་རྟགས་འདྲའོ། །དེ་ལུས་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་སྤྱོད། ངག་གི་ལས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་སྤྱོད། ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་ཆོ་ག་མི་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པས་འཚོ་བ་མི་འདྲའོ། །འདོད་ཆེན་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆེན་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་མི་འདྲ་བའོ། །ལེ་ལོ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེ་ལོ་བྱེད་པས་བརྩོན་པ་མི་འདྲ་བའོ། །ངང་ཚུལ་ངན་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངང་ཚུལ་ངན་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་མི་འདྲ་བའོ། །སྡིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པའི་ཆོས་ཅན་བས་ལྟ་བ་མི་འདྲ་བའོ། །མ་དུལ་བ་མ་སྦས་པ་མ་བྱང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་དུལ་བ་མ་སྦས་པ་མ་བྱང་བས་བསམ་པ་མི་འདྲ་བའོ། གཉིས་པ་ཆོ་ག་བསྲུང་ཞིང་ཚུལ་འཆོས་པའི་དགེ་སྤྱོང་ནི་ཡོ་བྱད་ལ་གཞོལ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྟགས་འདྲ། ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྟགས་འདྲ་ཡང་དེ་བསྒྲུབ་པའི་བསམ་པ་མི་འདྲ་སྟེ། དེ་ལ་ཆོ་ག་བསྲུང་ཞིང་ཚུལ་འཆོས་པའི་དགེ་སྦྱོང་གང་ཞེ་ན། འདི་དགེ་སྦྱོང་ཁ་ཅིག་ཆོ་ག་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། སྤྱོང་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཞེས་བྱའོ། །ཆོ་ག་དང་འཚོ་བ་དང་སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྟགས་འདྲ་བའོ། །སྤྱོད་ལམ་བཞིར་ཤེས་
― DTG116_Page_0512 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་དུ་སྤྱོད་ཟས་དང་སྐོམ་ངན་པ་ཟ་བ་འཕགས་པའི་རིགས་བཞི་པོ་དག་གིས་ཆོག་པར་འཛིན། ཁྱིམ་ན་གནས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་དང་མི་འདྲ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་ནས། མི་འདྲ་བའི་བར་གྱིས་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་རྟགས་འདྲ་བའོ། །ཚིག་ཉུང་སྨྲ་བ་ཉུང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་ཉུང་ཞིང་སྨྲ་བ་ཉུང་བས་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྟགས་འདྲ་བའོ། །དེའི་སྤྱོད་ལམ་དེ་དག་ཀྱང་ཚུལ་འཆོས་པ་དང༌། གཅམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། དུལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ལ་དམིགས་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། ངར་འཛིན་པ་དང༌། ང་ཡིར་འཛིན་པ་ལ་གནས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་གཡང་སར་འདུ་ཤེས་པ་ཡིན། སྟོང་པ་ཉིད་སྨྲ་བའི་དགེ་སྤྱོད་རྣམས་ལ་དགྲར་འདུ་ཤེས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་འཆོས་པ་ལ་སོགས་པས་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་སྒྲུབ་པའི་བསམ་པ་མི་འདྲ་བའོ། །གསུམ་པ་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དགེ་སྦྱོང་ནི་སྒྲ་ལ་གཞོལ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཞི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་འདྲ། ལྷག་མཐོང་གི་ཡན་ལག་འདྲ། དེ་གཉི་ག་བསྒོམ་པའི་ཡན་ལག་འདྲ། དེ་གཉི་གའི་ཚོགས་ཀྱི་ཡན་ལག་འདྲ་ཡང་བསམ་པ་མི་འདྲ་བའོ། །དེ་ལ་བརྗོད་པ་སྒྲ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དགེ་སྦྱོང་གང་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་བདག་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པར་གཞན་གྱིས་ཤེས་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་འདྲ་བའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བདག་མང་དུ་ཐོས་པར་གཞན་གྱིས་ཤེས་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཐོས་པ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐོས་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པས་ཐོས་པ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་ཡན་ལག་འདྲ་བའོ། །ཇི་ལྟར་བདག་དགོན་པ་པར་གཞན་གྱིས་ཤེས་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཐོས་པ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དགོན་པ་ན་གནས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་དགོན་པ་ནི་དེ་གཉི་ག་བསྒོམ་པའི་ཡན་ལག་འདྲ་བའོ། །སོ་སོར་བརྟགས་ནས་འདོད་པ་ཉུང་ཞིང་ཆོག་ཤེས་པ་དང་རབ་ཏུ་དབེན་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་པ་ཉུང་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེའི་ཆོགས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ཉུང་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་གཉི་གའི་ཆོགས་ཀྱི་ཡན་ལག་འདྲ་བའོ། །ཇི་ཙམ་དུ་གཞན་ལ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡིན་
― DTG116_Page_0513 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི། སྐྱོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། འགག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། དགེ་སྦྱོང་གི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ཚངས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་ལ་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསམ་པ་མི་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་སྦྱོང་ལེགས་པར་བསླབས་པ་གང་ཞེ་ན། རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྦྱོར་བ་དང་བསམ་པ་དང༌། རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་དང༌། མཐར་ཕྱིར་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་དགེ་སྤྱོད་གང་ཞེ་ན། འོད་སྲུངས་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང་མི་ལྟ་བ་ཡིན་ན་འཐོབ་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་ལྟ་བས་ཚེ་འདི་ལ་སྐྱོ་བ་སྦྱོར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐོས་ན་དགའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཐོས་ན་དགའ་བས་ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པས་སྦྱོར་བ་སྟེ། འདི་ནི་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་མོས་པའི་བསམ་པ་ཅན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཡང་འདོད་པ་མེད་པར་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་ཁམས་གསུམ་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ལ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ཡང་མི་འདོད་པ་ཡིན་ན་བདག་དང༌། སེམས་ཅན་དང༌། སྲོག་དང༌། གསོ་བ་དང༌། གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འདོད་པ་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འདོད་པ་མེད་པས་གང་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། གང་གིས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཐ་སྙད་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་གཉི་ག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའོ། །དོན་གྱི་ཕྱིར་འབྲང་གི་ཡི་གེའི་ཕྱིར་འབྲང་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོངས་པའི་དོན་ཚོལ་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པ་ནང་དུ་ཚོལ་གྱི་ཕྱི་རོལ་དུ་མི་རྒྱུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་བ་སྟེ། འདི་ནི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་དག་ཅིང་རང་བཞིན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་མཐོང་བས་བདག་ཉིད་གླིང་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱི་གླིང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དྲིང་ལ་མི་འཇོག་པའི་
― DTG116_Page_0514 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའོ། །དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཆོས་ཉིད་དུའང་མི་ལྟ་ན། གཟུགས་ཀྱི་སྒུར་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཆོས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་ཡང་མི་ལྟ་ན་སྨྲ་བའི་ཚིག་གིས་ལམ་ནས་བརྗོད་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། འཕགས་པ་འདུས་མ་བྱས་པའི་དགེ་འདུན་ལ་ཡང་མི་ལྟ་ན་མང་པོ་འདུས་པར་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ཆོས་གང་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་བརྩོན་པ་མ་ཡིན། བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་མ་ཡིན། འཁོར་བར་ཡང་མི་སྐྱེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་མངོན་པར་དགའ་བ་མ་ཡིན། ཐར་པར་ཡང་མི་དམིགས་བཅིངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ཐར་པའི་མཐའ་རྣམས་ཀྱང་བརྡའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། དམིགས་སུ་མེད་པས་འདི་ནི་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རིག་ནས་ཀུན་དུ་མི་འཁོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཆད་པ་མེད་ཅིང་འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ནི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱའོ། །འོད་སྲུངས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཕྱིར་སྦྱོར་བར་བྱའི། མིང་གིས་གནོད་པར་འགྱུར་བར་མི་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བཞི་བ་དགེ་སྤྱོད་ལེགས་པར་བསླབས་པ་ཡིན་ཏེ། འོད་སྲུངས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱའོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་དབུལ་པོ་ཞིག་ལ་མཛོད་འབྱོར་བ་ཞེས་མིང་གདགས་ན་འོད་སྲུངས་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སྐྱེས་བུ་དབུལ་བ་དེ་མིང་དེ་དད་འཚམ་པ་ཡིན་ནམ། གསོལ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མི་འཚམ་མོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ཞེས་བྱ་བ་གང་དག་དགེ་སྤྱོད་དང་བྲམ་ཟེའི་ཡོན་ཏན་དང་མི་ལྡན་པ་དེ་དག་ནི་སྐྱེས་བུ་དབུལ་པོ་ཞེས་ང་འཆད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེས་བུ་དབུལ་པོའི་དཔེ་འདིས་ནི་དགེ་སྦྱོང་ལེགས་པར་མ་བསླབས་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་མིང་གི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བསམ་པ་ལོག་པར་ཞུགས་ལ་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་དང༌། བསམ་པ་ལོག་པར་ཞུགས་ལ་སྦྱོར་
― DTG116_Page_0515 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཡང་ལོག་པར་ཞུགས་པའོ། །དེ་ལ་བསམ་པ་ལོག་པར་ཞུགས་ལ་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཐོས་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་དང༌། སྨྲ་བ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་དེའི་རོ་མྱོང་བ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པའོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་རྒྱ་མཚོའི་ཆུས་ཁྱེར་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་མཚོའི་ཆུའི་དཔེ་དེས་ནི་བསམ་པ་ལོག་པར་ཞུགས་ལ་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། ཐོས་པ་ལ་དམ་པར་འཛིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྨན་པ་སྨན་སྒྲོ་ཐོགས་ཏེ། རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་དེས་ནི་དེ་ཉིད་སྨྲ་བ་དམ་པར་འཛིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ན་བ་ཞིག་ལ་རྒྱལ་པོ་ལ་འོས་པའི་སྨན་བཏང་ལ་ཆོ་ག་བཞིན་མ་བྱས་པས་འཆི་བའི་དུས་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ན་བའི་དཔེ་དེས་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་བསམ་གཏན་ཐོབ་པའི་རོ་མྱང་བ་ཙམ་ལ་དམ་པར་འཛིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གང་རྒྱལ་པོ་ལ་འོས་པའི་སྨན་ལྟ་བུ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཆོ་ག་བཞིན་མ་བྱས་པ་ལྟ་བུ་ནི་དེའི་རོ་མྱང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེས་འཆི་བའི་དུས་བྱས་པ་ལྟ་བུ་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་མི་གཙང་བར་ལྷུང་ན་སྨད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་དཔེ་དེས་ནི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ལོག་པར་ཞུགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་རོལ་གསེར་གྱི་ཕྲེང་བ་བཏགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རོའི་དཔེས་ནི་བསམ་པ་ཡང་ལོག་པར་ཞུགས་ལ་སྦྱོར་བ་ཡང་ལོག་པར་ཞུགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཚོད་དཔོན་གྱི་བུ་ཤིན་ཏུ་ཁྲུས་བྱས་ཏེ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་བྱུགས་ལ་སྐྲ་དང་སེན་མོ་བྲེགས་ནས་གོས་དཀར་པོ་བགོས་ཏེ། ཙནྡན་ས་མཆོག་གིས་བྱུགས་པའི་མགོ་ལ་ཙམ་པ་ཀའི་མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བ་ཐོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུའི་དཔེ་དེས་ནི། བསམ་པ་ཡང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ལ་སྦྱོར་བ་ཡང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་གཅིག་པུས་ནི་དགེ་སྦྱོང་ལེགས་པར་བསླབས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུངས་བཞི་པོ་འདི་དག་དང་ཚུལ་ངན་པ་ཅན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་འདྲ་བ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
― DTG116_Page_0516 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མཚམས་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེ་ན། དོན་དམ་པའི་དགེ་སྦྱོང་གིས་དོན་དམ་པའི་སྡོམ་པ་བསྟན་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་འདྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བརྡའི་སྡོམ་པ་སྟོན་ཏོ། །བརྡའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་གང་ཞེ་ན། བཞི་པོ་འདི་དག་རབ་ཏུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པས་རྒྱུན་ཉམས་པའི་ཕྱིར་བརྡའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །དང་པོ་ནི་ཡན་ལག་དྲུག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ཡང་གནོད་པ་གཉིས་ཀྱིས་གནོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །ཡན་ལག་དྲུག་པོ་གང་ཞེ་ན། འོད་སྲུངས་འདི་ལ་དགེ་སློང་ཁ་ཅིག་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པས་བསྡམས་ཤིང་གནས། ཆོ་ག་ཕུན་སུམ་ཚོགས། སྤྱོད་ཡུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ལས་ཡང་འཛིན་པ་དང༌། གང་ཟག་ཏུ་འཛིན་པ་འདོང་པ་དེའི་གཉེན་པོར་འཛིན་པ་མེད་པ་གཏོད་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་དེ་ལ་གཟུང་བ་མེད་པ་དང༌། གཟུང་བ་མེད་པ་དེའི་གཉེན་པོར་གཟུང་བ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་སེམས་ཅན་དུ་འཛིན་པ་དང༌། དེར་འདོགས་པ་ལ་ལེགས་པར་འཛིན་པ་དེའི་གཉེན་པོར་སེམས་ཅན་མེད་པ་སེམས་ཅན་དུ་འདོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེར་འདོགས་པའི་ངག་དང༌། དེར་འདོགས་པ་ལ་ལེགས་པར་འཛིན་པ་དེའི་གཉེན་པོར་ཚིག་མེད་པ་ཚིག་ཏུ་འདོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེར་འདོགས་པར་བྱེད་པའི་སེམས་དང༌། དེར་འདོགས་པ་ལ་ལེགས་པར་འཛིན་པ་དེའི་གཉེན་པོར་སེམས་མེད་པ་སེམས་སུ་འདོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེར་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་གསུམ་པ་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་གོང་མར་སྐྱེ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་མེད་པ་འོག་མ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་འཇིག་རྟེན་མེད་པ་འཇིག་རྟེན་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། འདོད་པ་ལ་བརྟེན་པ་དེའི་གཉེན་པོར་བརྟེན་པ་མེད་པ་བརྟེན་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བདག་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང་གཞན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་པ་དེའི་གཉེན་པོར་བདག་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་མི་བསྟོད་གཞན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་མི་སྨོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་བཞི་པ་ལ་ནི་བདག་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ནོ་སྙམ་དུ་རློམ་སེམས་པ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་རློམ་སེམས་སུ་མི་
― DTG116_Page_0517 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྱེ་བྲག་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དེའི་གཉེན་པོར་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་མི་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ནི་སྤྲོས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཞི་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཟག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའི་ཚིག་གོ །མི་ལྡན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྲལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟེན་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚེགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་པ་དྲི་མ་མེད་ཅིང་ཅི་ཡང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩ་བ་དང་པོས་ནི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་དེའི་གཞི་རྣམ་པར་དག་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གཞི་དང་བཅས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏེ། རྩ་བ་ལྷག་མ་གསུམ་པོས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གྲོགས་གཞི་དང་བཅས་པར་རྣམ་པར་དག་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་ངང་ཚུལ་ངན་པའི་གྲོགས་གཞི་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གྲོགས་གཞི་དང་བཅས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ངང་ཚུལ་ངན་པའི་གྲོགས་པོ་ནི་གསུམ་སྟེ། རྒྱགས་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་གཞི་དང་བཅས་པ་དེའི་གཉེན་པོར། ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་ལ་རྒྱགས་པ་མེད་དེ་བརྟེན་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་རྨོངས་པའི་བདག་ཉིད་མུན་པ་ལྟ་བུའི་ལྟ་བ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རོ་མྱང་བའི་འཆིང་བའི་གཞི་དང་བཅས་པ་དེའི་གཉེན་པོར་འཇིགས་པར་ལྟ། བསླབ་པའི་གནས་རྣམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་སློབ། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ལྡན་པས་གནས་ལ་འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའོ། །གནོད་པ་གཉིས་པོ་དག་གང་ཞེ་ན། བདག་ཏུ་སྨྲ་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་ཀུན་ནས་བསྐོར་བ་དང༌། ཉེས་པ་ལས་འབྱུང་བ་མ་བྱང་བའོ། །གཉིས་པ་ནི་ཉེས་པ་དེ་གཉི་ག་རྣམ་པར་སྤངས་པ་སྟེ། འོད་སྲུངས་གཞན་ཡང་འདི་
― DTG116_Page_0518 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་དགེ་སློང་ཁ་ཅིག་འདུལ་བ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འམ། ངང་ཚུལ་ངན་པ་ཅན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་འདྲ་བ་གཉིས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བར་དག་གོ །ཉེས་པ་དེ་གཉི་ག་རྣམ་པར་སྤངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུལ་བ་འཛིན་པ་ཉེས་པ་ལས་འབྱིན་པ་ལ་མཁས་པ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་ཀུན་ནས་བསྐོར་བ་རྣམ་པར་སྤངས་པའོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་མ་ཐོབ་པས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་རྣམ་པར་མ་མནན་ཏོ། །གསུམ་པ་ནི་ཆོས་འདི་ལ་ཞུགས་པ་སྟེ། གཞན་ཡང་འདི་ལ་དགེ་སློང་ཁ་ཅིག་བྱམས་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འདི་ངང་ཚུལ་ངན་པ་ཅན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་འདྲ་བ་གསུམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དག་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་སྡོམ་པ་རྙེད་ནས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་རྣམ་པར་མནན་ཀྱང་གཏན་ནས་མ་ཕྱིན་པས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་མ་རིག་པ་སྟེ། འཇིགས་པས་གནོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །བཞི་པ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤངས་པ་སྟེ། གཞན་ཡང་འདི་ལ་དགེ་སློང་ཁ་ཅིག་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་བཅུ་གཉིས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཀྱང་དམིགས་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། ངར་འཛིན་པ་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་དང་ཚུལ་ངན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བར་དག་སྟེ། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་ལོག་པར་མོས་པས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་གནོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་བཞི་པོ་དག་ལས་སྤྲོས་པའི་ཆོས་གང་དག་དམིགས་པ་དེ་དག་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །སྤྲོས་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་དང་པོ་ལ་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། བདག་གིར་དམིགས་པ་སྟེ། དེའི་གཉེན་ཕོར་འོད་སྲུངས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གད་ལ་བདག་གི་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཉེས་པ་མེད་པ་དང༌། དེ་མི་བྱེད་པའི་དེའི་གཉེན་པོར་བྱ་བ་མེད་པ་མི་བྱ་བ་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བསམ་པ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། དེ་ལ་མི་སྦྱོར་བ་དེའི་གཉེན་པོར་བྱེད་པ་མེད་པ་བྱེད་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཤེས་བཞིན་དུ་རྒྱུ་བ་དང་དེས་མི་རྒྱུ་བ་དེའི་གཉེན་པོར་རྒྱུ་བ་མེད་པ་རྒྱུ་བ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དྲན་པ་ཉམས་པ་རབ་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང༌། དེས་རབ་ཏུ་མི་སྤྱོད་པ་དེའི་གཉེན་
― DTG116_Page_0519 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོར་རབ་ཏུ་སྤྱོད་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་གཉིས་པ་ལ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་ཕྱོགས་གནས་ངན་ལེན་དང་ལྡན་པའི་མིང་དང་གཟུགས་དམིགས་ཏེ། དེའི་གཉེན་པོར་མིང་མེད་པ་གཟུགས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །མ་འོངས་པ་ན་སྐྱེ་བའི་མཚན་མ་དང༌། དེ་ན་མཚན་མ་མེད་པ་དེའི་གཉེན་པོར་མཚན་མ་མེད་པ། མཚན་མ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཀུན་ནས་བསྐོར་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་དང༌། དེའི་བག་ལ་ཉལ་མ་ཞི་བ་དེའི་གཉེན་པོར་རབ་ཏུ་ཞི་བ་མ་ཡིན་པ་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་ལ་མུན་པ་མེད་ཅིང་འཆིང་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ལོག་པར་འཚོ་བ་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྡུལ་ལྟ་བུ་བདག་ལ་ཆགས་པའི་སྐྱོན་གྱི་གཞི་དང་བཅས་པ་དེའི་གཉེན་པོར། ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་པ་རྡུལ་རྣམས་མེད་དེ་ཉེས་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོའི་ཚིག་གི་དོན་ཏོ། །ཞི་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཡིད། །རྟོག་དང་རྣམ་པར་རྟོག་དང་བྲལ་ཞིང་ཉོན་མོངས་མེད། །གཡོ་བ་དང་ནི་རློམ་སེམས་ཀུན་དང་རྣམ་བྲལ་བ། །དེ་ནི་འོད་སྲུངས་སངས་རྒྱས་བསྟན་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དེའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་བརྩམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། གྲོགས་ཉེས་པ་གཞི་དང་བཅས་པའི་གཉེན་པོར་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་རང་བཞིན་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་དྲི་མ་ཉེས་པའི་གཞི་དང་བཅས་པའི་གཉེན་པོར་ཞི་བའོ། །གྲོགས་རྒྱགས་པའི་ཉེས་པ་གཞི་དང་བཅས་པའི་གཉེན་པོར་རབ་ཏུ་ཞི་བའོ། །ལྟ་བའི་ཉེས་པ་གཞི་དང་བཅས་པའི་གཉེན་པོར་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཡིད་དོ། །ལོག་པར་འཚོ་བ་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཉེས་པ་གཞི་དང་བཅས་པའི་གཉེན་པོར་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་སྡོམ་པ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །གཡོ་བ་དང་ནི་རློམ་སེམས་ཀུན་དང་རྣམ་བྲལ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མས་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེ་ནི་འོད་སྲུངས་སངས་རྒྱས་བསྟན་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་
― DTG116_Page_0520 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པར་སྟོན་ཏོ། །ལུས་ལ་མི་ལྟ་སྲོག་ལ་ཕངས་པར་འཛིན་མི་བྱེད། །སྲིད་པ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ་ཀུན་ལ་འདོད་པ་མེད། །ཡང་དག་ཞུགས་ཤིང་དེ་ཉིད་ཚུལ་ཁྲིམས་རབ་གནས་པ། །དེ་ནི་འོད་སྲུངས་སངས་རྒྱས་བསྟན་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིད་ཀྱི་ཉེས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་བརྩམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཉེས་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། འཐོབ་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པའི་ཉེས་པ་དང༌། ལུས་ལ་ལྟ་བ་དང་བཅས་བས་ལེ་ལོའི་ཉེས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སྲོག་ལ་ཕངས་པར་འཛིན་ཏེ། སྨོན་ལམ་བཏབ་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པའི་ཉེས་པ་དང༌། སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པའི་ཉེས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་གོང་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་བསྒོམ་པ་ལ་ཡང་དག་པར་མ་ཞུགས་པས་མི་འབྱུང་བའི་ཉེས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྟ་བུའོ། །ཉེས་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་དང་བྲལ་བས་ཉེས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ངག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་མ་གོས་འཇིག་རྟེན་དག་ལ་གནས་པ་མེད། །སྣང་བ་ཐོབ་ཅིང་བདག་གི་མེད་དེ་ཅི་ཡང་མེད། །བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་མེད་ཅིང་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་མེད། །འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག །ཅེས་བྱ་བ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་བརྩམས་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་མ་གོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པས་བསྡུས་པ། དགའ་བ་ཅན་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པ། དེ་དང་དེར་མངོན་པར་དགའ་བའི་སྲིད་པ་སྤངས་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་མི་གོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་དག་ལ་གནས་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་སྲིད་པ་འབྱུང་བའི་སྲིད་པ་སྤངས་པས་འཇིག་རྟེན་ལ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྣང་བ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྣང་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་གི་མེད་དེ་ཅི་ཡང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་བདག་གི་མེད་དེ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་མེད་ཅིང་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་མེད། །འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་
― DTG116_Page_0521 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་དག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་སློབ་པའི་ལམ་གྱིས་བདག་དང་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལ་ཚུ་རོལ་མེད་ཅིང་ཕ་རོལ་དབུས་ཀྱང་མེད། །ཚུ་རོལ་ཕ་རོལ་དག་ལ་ནམས་ཀྱང་མི་ཆགས་ཤིང༌། །བཅིངས་དང་ཆགས་མེད་ཚུལ་འཆོས་མེད་ཅིང་ཟག་མེད་པ། །དེ་ནི་འོད་སྲུངས་སངས་རྒྱས་བསྟན་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔ་པ་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་བརྩམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ། གང་ལ་ཚུ་རོལ་མེད་ཅིང་ཕ་རོལ་དབུས་ཀྱང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་ན་ཚུ་རོལ་དང་ཕ་རོལ་དང་དབུས་ཞེས་བརྗོད་པ་ནང་དང༌། ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་མཚན་མ་ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུ་རོལ་ཕ་རོལ་དག་ལ་ནམས་ཀྱང་མི་ཆགས་ཤིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་ཀྱང་འདོད་པ་ལ་ཡིད་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པ་ནས་མི་ཆགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅིངས་དང་ཆགས་མེད་ཚུལ་འཆོས་མེད་ཅིང་ཟག་མེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་ལ་ཉལ་དང་བཅས་པའི་ཀུན་ནས་བསྐོར་བ་སྤངས་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ན་ཚུལ་འཆོས་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པར་རྣམ་པར་གཞག་པས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འོད་སྲུངས་སངས་རྒྱས་བསྟན་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མིང་དང་གཟུགས་རྣམས་ལ་ནི་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡིད། །དེ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་ཅིང་ཤིན་ཏུ་དུལ་བའི་སེམས། །གང་ལ་བདག་མེད་བདག་གིར་འཛིན་པ་མེད་པ་ནི། །དེ་ཙམ་གྱིས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་གནས་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དྲུག་པ་ནི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་བརྩམས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ། མིང་དང་གཟུགས་རྣམས་ལ་ནི་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ལ་ཆགས་པ་མེད་པས་ཡང་སྲིད་པ་ལ་མི་སྨོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པས་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིན་ཏུ་དུལ་བའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཤིན་ཏུ་དུལ་བས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལ་བདག་མེད་བདག་གིར་འཛིན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་དང་བྲལ་བས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་གྱི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
― DTG116_Page_0522 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཙམ་གྱིས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་གནས་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་རབ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །སོ་སོར་ཐར་པ་སློབ་པ་རློམ་སེམས་བྱེད་པ་མེད། །དེས་ནི་འདི་ན་དེ་ལ་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཡི་གང་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་རྣམས་ཚོལ་བྱེད་པ། །དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་མའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བདུན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་བརྩམས་པར་བལྟའོ། །སོ་སོར་ཐར་པ་སློབ་པ་རློམ་སེམས་བྱེད་པ་མེད། །དེས་ནི་འདི་ན་དེ་ལ་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཙམ་གྱིས་ཁེངས་པར་མི་འཛིན་པ་དང༌། ཆོག་པར་མི་འཛིན་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཡི་གོང་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་རྣམས་ཚོལ་བྱེད་པ། །དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་མའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་ཏིང་འཛིན་དེར་ཆགས་མེད། །དེ་ཡི་གོང་དུ་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ། །དམིགས་པ་མེད་པ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ཡིན་ཏེ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པས་རབ་ཏུ་བསྔགས། ཞེས་བྱ་བ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བརྒྱད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་བརྩམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་འཛིན་དེར་ཆགས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རོ་མྱང་བར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡི་གོང་དུ་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ། །དམིགས་པ་མེད་པ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པ་མེད་པས་བསྡུས་པའི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པས་རབ་ཏུ་བསྔགས། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི་དེའི་ཕ་རོལ་ན་རབ་ཏུ་བསྔགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་པའི་ཚོགས་ལ་ལྟ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡིད། །དེ་འདིར་ང་དང་ང་ཡི་སྙམ་དུ་འགྱུར་བ་མེད། །སངས་རྒྱས་སྤྱོད་ཡུལ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ལྷག་པར་མོས། །དེ་ཡི་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ནི་མཉམ་པ་མེད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དགུ་པ་ནི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་དང༌། སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་བརྩམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ། འཇིག་པའི་ཚོགས་ལ་ལྟ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་
― DTG116_Page_0523 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་སློབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་འདིར་ང་དང་ང་ཡི་སྙམ་དུ་འགྱུར་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་མི་སློབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་སྤྱོད་ཡུལ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ལྷག་པར་མོས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་བ་ཉིད་ལྷག་པར་མོས་པའི་ཕྱིར་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སློབ་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཡི་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ནི་མཉམ་པ་མེད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་འདྲ་བའམ། ལྷག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ནི་གནས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་ཐོབ། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཐོབ་ནས་ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པ་འཐོབ། །ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་པ་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མར་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་བརྩམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ནི་གནས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་ཐོབ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཐོབ་ནས་ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐོབ་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐོབ་པ་རྣམ་པར་དག་པར་སྟོན། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པ་འཐོབ། །ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཐོབ་པ་ན་ཐ་མར་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟོན་ཏོ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་འདི་གསུངས་པའི་ཚེ་དགེ་སློང་བརྒྱད་བརྒྱན་ལེན་པ་མེད་པར་ཟག་པ་རྣམས་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །སྲོག་ཆགས་སྟོང་ཕྲག་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་མེད་པ་རྣམ་པར་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་གདམས་ངག་འདི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དོན་ཆེན་པོར་བསྟན་ནས་ད་ནི་མི་སློབ་པ་དང༌། སློབ་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་འདུལ་བ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དོན་ཆེན་པོ་སྟོན་ཏོ། །དགེ་སློང་བསམ་གཏན་ཐོབ་པ་ལྔ་བརྒྱ་སྟན་ལས་ལངས་ནས་དོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱིས་འདུལ་བ་དཀའ་བ་དོན་ཆེན་པོར་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་བསྟན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་མི་འཇུག་སྟེ། མ་རྟོགས་མ་མོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་མི་འཇུག་སྟེ། མ་རྟོག་པ་ན་དད་པས་ཆོས་ལ་མི་མོས་པ་དང༌། མ་མོས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དོན་མི་རྟོགས་པའོ། །
― DTG116_Page_0524 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་སློང་བསམ་གཏན་ཐོབ་པ་ལྔ་བརྒྱ་པོ་འདི་དག་ཆོས་བསྟན་པ་འདི་ལ་མི་འཇུག་སྟེ། མ་རྟོགས་མ་མོས་ནས་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུངས་འདི་ལྟར་དགེ་སློང་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་འདི་དག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཟག་པ་མེད་པ་འདི་ལ་མི་འཇུག་སྟེ། མ་རྟོགས་མ་མོས་སོ། །འོད་སྲུངས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཟབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཤེས་པར་དཀའ་བའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཟབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགོངས་པ་ཤེས་པར་དཀའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསྐྲུན་པ་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དང༌། མ་དད་པ་མང་བ་དག་གིས་མོས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དང༌། མ་དད་པ་མང་བས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུངས་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་པོ་འདི་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་སྲུངས་ཀྱི་གསུང་རབ་ལ་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཉན་ཐོས་སུ་གྱུར་ཏེ། དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་སྲུངས་ལས་བརྒལ་བའི་བསམ་པས་ཆོས་བསྟན་པ་གཅིག་ཐོས་སོ། །ཐོས་ནས་དད་པའི་སེམས་གཅིག་སྙེད་དེ། དེ་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུངས་ཀྱིས་འཇམ་ཞིང་སྙན་པར་གསུངས་པ་ངོ་མཚར་ཏོ་ཞེས་དེ་དག་དད་པའི་སེམས་གཅིག་སྙེད་པ་སེམས་དེས་འཆི་བའི་དུས་བྱས་ནས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་སོ། །རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་འདིར་ངའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། འོད་སྲུངས་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་པོ་ལྟ་བ་ལ་ཆགས་པ་འདི་དག་ཆོས་བསྟན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་མི་འཇུག་སྟེ། མི་རྟོགས་མི་མོས་སོ། །ཡང་འདི་དག་ནི་བསྟན་པ་འདིས་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་ཏེ། ཕྱིས་ངན་འགྲོ་ལོག་པར་ལྟུང་བར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་ཕུང་པོ་འདི་དག་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ། །སློབ་དཔོན་ཆོས་ཀྱི་བདག་པོས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་བསྟན་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། གཞན་དུ་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱིས་བརྗོད་དོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གོང་མའི་དོན་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མས་མངོན་པར་སྒྲུབ་སྟེ། འདྲེན་པས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོས་ནི་ཉེས་པ་གཞི་དང་བཅས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་རྣམ་པར་དག་པར་
― DTG116_Page_0525 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་ལ་དྲི་མ་མེད་ཅིང་ཅི་ཡང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དྲི་མ་ནི་ཉེས་པའོ། །ཅི་ཡང་ནི་ཉེས་པའི་གཞིའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་ལ་རྒྱགས་པ་མེད་དེ་བརྟེན་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་རོ་མྱོང་བ་གཞི་དང་བཅས་པ་སྤངས་པས་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་རྣམ་པར་དག་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། རྒྱགས་པ་ནི་བཞིའོ། །གནས་པ་ནི་རོ་མྱང་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་ལ་མུན་པ་མེད་དེ་འཆིང་བ་མེད། ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་གཞི་དང་བཅས་པ་སྤངས་པས་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། མུན་པ་ནི་མ་རིག་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །འཆིང་བ་ནི་ལས་ཏེ་གཞིའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་ལ་རྡུལ་རྣམས་མེད་དེ་ཉེས་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ནི་རྡུལ་ལོ། །ཉེས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་ནི་གཞིའོ། །བསླབ་པ་འདི་གསུམ་རྣམ་པར་དག་ན་ལེགས་པ་ཅི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། ཞི་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཡིད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ལྡོག་པ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་གསུམ་ནི་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཤེས་པ་ལ་སྒྲིབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །བསླབ་པ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལེགས་པ་དང་བཅས་པ་འདི་ཇི་ལྟར་ཐོབ་སྙམ་པ་ལ། རྟོག་དང་རྣམ་པར་རྟོག་དང་བྲལ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་རྣམ་པར་རག་པ་མཚན་མ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་འཛིན་པས་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དེ་ལ་ཡང་མི་འཛིན་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། མི་དམིགས་པས་དེའི་ཐབས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །བསླབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལེགས་པ་དང་བཅས་པ་དེ་ཡོད་པར་ཇི་ལྟར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་དུས་ན་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་སྟེ། སྡིག་པ་འདོད་པའི་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་མེད་པས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་མདོ་སྡེ་བཞིན་ནོ། །མཉམ་པར་བཞག་པའི་དུས་ན་ནི་གཡོ་བ་དང་རློམ་སེམས་ཀུན་དང་རྣམ་པར་བྲལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་བསླབ་པ་གསུམ་གོམས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་བཞེད་དེ། བསླབ་པ་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལེགས་པ་དང༌། ཐབས་དང་རྟགས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་འདི་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྔ་མ་མངོན་པར་
― DTG116_Page_0526 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲུབ་པའོ། །ཞི་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཡིད། །ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ལུས་ལ་ལྟ་བ་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ལྟ་བ་ནི་ཐོབ་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་འགྱུར་རོ། །སྲོག་ལ་ཕངས་པར་འཛིན་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་གང་ཕངས་པར་འཛིན་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་གནས་ནས། བསམ་གཏན་གྱི་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་ཅིང་དུས་རིང་པོར་དགེ་བའི་ཆོས་བསྒོམ་པ་ལ་མི་བརྩོན་པར་འགྱུར་རོ། །སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ཀུན་ལ་གནོད་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། གང་འདོད་པ་ནི་སྨོན་ནས་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ནི་མངོན་པར་བརྩོན་པའི་ཉེས་པ་དང༌། མངོན་པར་མི་བརྩོན་པའི་ཉེས་པ་དང༌། སྨོན་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པའི་ཉེས་པ་སྟེ། ཉེས་པ་གསུམ་མེད་དོ། །རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བས་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་ཡང་དག་པའི་ཚུལ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ལུས་ལ་ལྟ་བ་དང་བཅས་པས་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཉེ་བར་གཟུང་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱིས་མི་གོས་སོ། །གང་སྲོག་ལ་ཕངས་པར་མི་འཛིན་པ་དེ་ནི་ནང་གི་འཇིག་རྟེན་ཉེ་བར་གཟུང་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལ་མི་གནས་སོ། །གང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་མི་འདོད་པ་དེ་ནི་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་སྣང་བ་ཐོབ་པའོ། །གང་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དེ་བདག་གི་བ་མེད་དོ། །ཡང་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་པ་དེ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཅི་ཡང་མེད་ཅེ་ན། བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་མེད་ཅིང་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ། །གང་འཇིག་རྟེན་མ་གོས་འཇིག་རྟེན་དག་ལ་གནས་པ་མེད་པ་དེའི་མ་འོངས་པ་ན་ཕ་རོལ་དང༌། ཚུ་རོལ་དང་དབུས་ཏེ། ནང་དང་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དག་ལ་དགའ་བ་ཅན་གྱི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཚེ་འདི་ལ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ལ་ཚུ་རོལ་དང༌། ཕ་རོལ་ལ་མ་ཆགས་སོ། །གང་སྣང་བ་ཐོབ་པ་དེ་མ་བཅིངས་སོ། །གང་བདག་གི་བ་མེད་པ་ནི་མི་ཆགས་སོ། །གང་ཅི་ཡང་མེད་པ་དེ་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པས་ཚུལ་འཆོས་པ་མེད་དོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པས་ཟག་པ་མེད་དོ། །མིང་དང་གཟུགས་རྣམས་ལ་ནི་ཆགས་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དེ་ཚུ་རོལ་དང༌། ཕ་རོལ་དང༌། དབུས་མེད་པ་དང༌། ཕ་རོལ་དང་ཚུ་རོལ་ནས་ཀྱང་ཆགས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཅིངས་པ་
― DTG116_Page_0527 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ཆགས་པ་མེད་པ་དེ་སྟོན་ཏོ། །ཤིན་ཏུ་དུལ་བའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དེ་ཚུལ་འཆོས་པ་མེད་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དེ་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཤིན་ཏུ་དུལ་བའི་སེམས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གང་ལ་བདག་མེད་བདག་གིར་འཛིན་པ་མེད། །ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་འགྱུར་བས་དེ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །སོ་སོར་ཐར་པ་སློབ་པ་རློམ་སེམས་བྱེད་པ་མེད། །དེས་ནི་འདི་ན་དེ་ལ་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཡི་གོང་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་རྣམས་ཚོལ་བྱེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་བྱེ་བྲག་ཅན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ལོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཚུལ་ཁྲིམས་གཙོ་བོར་མ་ཡིན་ཏིང་འཛིན་དེར་ཆགས་མེད། །དེ་ཡི་གོང་དུ་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་བསྒོམ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་སྙམ་པ་ལ། དམིགས་པ་མེད་པ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་གཙོ་བོར་མ་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། །འཇིག་པའི་ཚོགས་ལ་ལྟ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡིད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེར་ཆགས་པ་མེད་ཅེ་ན། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དེ་ཉིད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་ནི་འདིར་ང་དང་ང་ཡི་སྙམ་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་དམིགས་པ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་སྙམ་པ་ལ། སངས་རྒྱས་སྤྱོད་ཡུལ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ལྷག་པར་མོས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གོ་རིམས་གང་གིས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡིད་དུ་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ནི་གནས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་ཐོབ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཐོབ་ནས་ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་སྒོམ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ངེས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ། །ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོས་ནི་བསླབ་པ་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་དོན་འདྲེན་པས་བསླབ་པ་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པར་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་བསྒོམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་གྲངས་གཞན་དུའོ། །ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་གཞི་དང་བཅས་པ་སྤངས་པ་ལུས་དྲན་པ་ཉེ་
― DTG116_Page_0528 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་གཞག་པ་བསྒོམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཚོར་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་རོ་མྱང་བ་སྤངས་བས་ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་སྤངས་པས་སེམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ང་དང་ངའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །ཞི་བས་ནི་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བསྒོམ་པ་དང་པོ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །རབ་ཏུ་ཞི་བས་ནི་གཉིས་པའོ། །ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཡིད། རྟོག་དང་རྣམ་པར་རྟོག་དང་བྲལ་ཞིང་ཉོན་མོངས་མེད། །ཅེས་བྱ་བས་ནི་གསུམ་པའོ། །གཡོ་བ་དང་ནི་རློམ་སེམས་ཀུན་དང་རྣམ་བྲལ་བ། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་བཞི་པའོ། །ལུས་ལ་མི་ལྟ་སྲོག་ལ་ཕངས་པར་འཛིན་མི་བྱེད། །སྲིད་པ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ་ཀུན་ལ་འདོད་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བས་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྟགས་ཏེ། དེས་ན་ཐོབ་པ་དང་བཀུར་སྟི་འདོད་པ་མ་ཡིན་དགེ་བར་སྦྱོར་བ་ལ་མི་བརྩོན་པ་མ་ཡིན། ཡང་སྲིད་པ་ལ་ཆགས་པ་མ་ཡིན། ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ནི་མོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་བཞིས་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞི་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་ཚུལ་ལ་གནས་པ་ནི་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་མི་གོས་པ་ནི་དད་པའི་དབང་པོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་དག་ན་གནས་པ་མེད་པ་ནི། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོས་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཡུལ་རྣམས་ལའོ། །སྣང་བ་ཐོབ་ཅིང་བདག་མེད་དེ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ནི་དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་མེད་ཅིང་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་མེད། འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །གང་ལ་ཚུ་རོལ་མེད་ཅིང་ཕ་རོལ་དབུས་ཀྱང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མ་འོངས་པ་ན་དེ་མི་འཇིགས་པར་འདོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །ཚུ་རོལ་ཕ་རོལ་དག་ལ་ནམས་ཀྱང་མི་ཆགས་ཤིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་མ་ཆགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅིངས་པ་མེད་པ་ཆགས་པ་མེད་པ་ནི་དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་སོ། །ཚུལ་འཆོས་པ་མེད་ཅིང་ཟག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་
― DTG116_Page_0529 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་སོ། །ངེས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱིས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་དང་གཟུགས་རྣམས་ལས་ནི་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡིད། །ཅེས་བྱ་བས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིན་ཏུ་དུལ་བའི་སེམས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །སོ་སོར་ཐར་ལ་སློབ་པ་རློམ་སེམས་བྱེད་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་ལྟ་བའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་ཐོབ་པས་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རབ་ཏུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ནི་འདི་ན་དེ་ལ་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་སོ་སོར་ཐར་པའི་བསླབ་པ་རྒྱུན་གཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡི་གང་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་རྣམས་ཚོལ་བྱེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བར་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་གཙོ་བོར་མ་ཡིན་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ངག་དང༌། ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། འཚོ་བའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་རློམ་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེར་ཆགས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་འགྱོད་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་སྐྱེས་པ་བསམ་གཏན་གྱི་རོ་མྱང་བ་མེད་པའོ། །དེའི་གོང་དུ་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བས་སོ། །འཇིག་པའི་ཚོགས་ལ་ལྟ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡིད། །ཅེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ནི་གནས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཐོབ་ནས་ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལྷག་མ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པ་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་འདིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་དག་པ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་བརྩམས་ནས་རྣམ་གྲངས་གཞན་དུའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པ་དང༌། གཉེན་པོ་རྣམ་པར་དག་པས་སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པ་ནི། སྲོག་གཅོད་པའི་བག་ཆགས་དང་དེའི་གཞི་སྤངས་པའོ། །གཉེན་
― DTG116_Page_0530 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལས་ཕྱིར་ལོག་པ་ལས་ཆོག་མི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པར་ངེས་པ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་མ་ལུས་པར་རྣམ་པར་དག་པའོ། །མ་བྱིན་པར་ལེན་པའི་རྐྱེན་འཇིགས་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང༌། དགྲ་རྣམས་སྤངས་པ་དང༌། རྐུ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་སྤངས་པ་དང༌། དེའི་གཞིའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་དང༌། དེ་མ་བྱིན་པར་ལེན་པའི་ངལ་བ་དང༌། གསད་པ་དང༌། བཅིང་བ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་སྤངས་པ་དང༌། དེ་འབྱོར་པའི་ང་རྒྱལ་སྤངས་བས་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་ལ་མི་ལྟ་བར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དེའི་མྱ་ངན་ལས་འཆིང་བར་འགྱུར་ཞེས་ལོག་པར་སྨྲ་བའི་གཞི་སྤངས་པ་དང༌། མི་སྨོན་པར་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་དང༌། དབང་པོ་དག་པའི་སྒོར་གྱུར་པ་དང༌། སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་དང༌། མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པ་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པས་འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཟང་ཟིང་གི་ཕྱིར་རམ། འཇིགས་པའི་གཞི་གང་གིས་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ཟེར་བ་དེ་སྤངས་པ་དང༌། དེའི་གཉེན་པོར་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་དང༌། གཞི་གང་གིས་བདག་དང་གཞན་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་བརྫུན་གྱི་ཚིག་སྨྲ་བ་དེ་སྤངས་པས་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །རང་གི་ཉེས་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཡུལ་གྱི་ཕྱིར་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕྲ་མ་བྱེད་པ་དེ་གང་ལས་མེད་པ་དང༌། དེའི་ནང་ནས་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། དེ་མེད་པས་གང་འདུམ་པར་མི་བྱེད་པ་དང༌། བྱེ་བ་ལ་མི་རྣོན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པར་མི་དགའ་མི་མཐུན་བར་མི་མོས། མི་མཐུན་པར་འགྱུར་བའི་ཚིག་མི་སྨྲ་བ་ཡིན། དེ་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ལས་འགྲོ་བས་དེའི་ཕྲ་མ་ལས་ཕྱིར་ལོག་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །མི་བཟོད་པའི་གཞི་མེད་པ་དང༌། བཟོད་པའི་གཞི་ཡོད་པ་ཚིག་རྩུབ་པ་ལས་ཕྱིར་ལོག་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་མི་བཟོད་པའི་གཞི་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ལ་ཆགས་པའི་ཡིད་དོ། །བཟོད་པའི་གཞི་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་དང༌། སེམས་འཆོས་ཤིང་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བསྒོམས་པའི་
― DTG116_Page_0531 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟོབས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་བཟོད་པའོ། །ཚིག་ཐུན་ཚགས་སྨྲ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་སྤངས་པས་ཚིག་ཐུན་ཚགས་སྨྲ་བ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་ཐུན་ཚགས་སྨྲ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་བདག་ལ་བསྟོད་ཅིང་གཞན་ལ་སྨོད་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ལོག་པར་སྨོད་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། རང་གི་ལྟ་བ་བསྙེམས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ཆགས་སེམས་རྣམ་གསུམ་སྤངས་པས་ཆགས་སེམས་ལས་ཕྱིར་ལོག་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། ཆགས་སེམས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་མཐོ་རིས་ཀྱི་གནས་དང༌། གཞན་ཡིད་ཆེས་བར་བྱ་བའི་གནས་དང༌། བསླབ་པའི་འཐོབ་བ་དང་བཀུར་སྟིའི་གནས་སོ། །གནོད་སེམས་ཀྱི་གཞི་སྤངས་པས་གནོད་སེམས་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། དེའི་གཞིའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་སྟེ། བདག་ལ་གནོད་པ་བྱས་སོ། །འདི་ནི་བདག་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པའོ་ཞེས་གནོད་སེམས་ཀུན་དུ་བསྐྱེད་དོ། །དེ་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡུལ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་པ་ན་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། བདག་གིར་འཛིན་པ་ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་བ་དང༌། ཆོས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མོས་པའོ། །གཉེན་པོ་རྣམ་པར་དག་པ་ལོག་པར་ལྟ་བ་ལས་ཕྱིར་ལོག་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་གཉེན་པོར་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བརྟེན་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། ངེས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱོགས་སུ་བསྡུས་པའོ། །དེ་ནས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའོ། །དེ་ལྟར་ལས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་བསྟན་པས་རྣམ་གྲངས་གཞན་དུའོ། །དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གིས་སོ་སོར་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་དང་པོས་ནི་བར་དུ་གཅོད་པ་རྣམ་པར་སྤོང་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །གཉིས་པས་ནི་གཡེང་བ་དང༌། རློམ་སེམས་ཀུན་ནས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །གསུམ་པས་ནི་སྲེད་པ་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །བཞི་པས་ནི་འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ལྔ་པས་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དྲུག་པས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །བདུན་པས་
― DTG116_Page_0532 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་སྦྱོར་བ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །བརྒྱད་པས་ནི་བསླབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དགུ་པས་ནི་མི་སློབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །བཅུ་པས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་ནི་བཞི་པའོ། །ཉམས་པ་ནི་བར་གཅོད་པ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་ལ་དྲི་མ་མེད་ཅིང་ཅི་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ངང་ཚུལ་ངན་པའི་ཉེས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དྲི་མའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅི་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་སྟེ། འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་བར་དུ་གཅོད་པའོ། །ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་བར་དུ་གཅོད་པ་དེའི་གཉེན་པོར། ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་ལ་རྒྱགས་པ་མེད་དེ་བརྟེན་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཙམ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་ཞིང་དེ་ལ་བརྟེན་པ་དེའི་གཞི་ནི་རྒྱགས་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པའོ། །རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་གཉེན་པོར། ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་ལ་མུན་པ་མེད་ཅིང་འཆིང་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མ་རིག་པ་ནི་གཞིའོ། །ལྟ་བ་ནི་འཆིང་བ་སྟེ། འདི་ནི་དེ་ཁོ་ན་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་བར་དུ་གཅོད་པའོ། །ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པ་དེའི་གཉེན་པོར། ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་ལ་རྡུལ་རྣམས་མེད་དེ་ཉེས་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མི་དགེ་བ་ལ་སེམས་པ་ནི་རྡུལ་ཏོ།། འཐོབ་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་པའི་ཉེས་པ་ནི་གཞི་སྟེ། འདི་ནི་ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་བསམ་གཏན་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པའོ། །གཉིས་པ་ལས་ནི་གཡོ་བ་དང་རློམ་སེམས་ཀུན་ལས་རབ་ཏུ་ཐར་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། མཚན་མ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་དང༌། དེ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྤངས་པ་དང། གཉེན་པོར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་མཚན་མ་སྤངས་པས་ཞི་བའོ། །གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པས་རབ་ཏུ་ཞི་བའོ། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྤངས་པས་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཡིད་དོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་དེའི་ཁྱད་པར་སྐྱེའོ། །འགོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། གཡོ་བ་མེད་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར། གཉེན་པོ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་གཡོ་བ་དང་རློམ་སེམས་ཐམས་ཅད་ལས་རབ་ཏུ་ཐར་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སོ། །གསུམ་
― DTG116_Page_0533 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལས་ནི་སྲིད་པ་དང་ལྟ་བ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། ཚེ་འདི་དང་ཚེ་རབས་གཞན་གྱི་སྲེད་པ་སྤངས་པས། ལུས་ལ་མི་ལྟ་སྲོག་ལ་ཕངས་པར་འཛིན་མི་བྱེད། །སྲིད་པ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ་ཀུན་ལ་འདོད་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་དང་དོན་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པས། ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཚུལ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཞི་པ་ལས་ནི་འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་འཇིག་རྟེན་གྱིས་མ་གོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་འཇིག་རྟེན་དག་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདེན་པ་ལ་ཡིད་གཉིས་དང་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་སྣང་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་བདག་གི་བ་མེད་ཅེས་བྱའོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གི་ཚན་མའི་འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ཅི་ཡང་མེད་ཅེས་བྱའོ། །བདག་དང་གཞན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་མེད་ཅིང་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་མེད་ཅེས་བྱའོ། །ལྔ་པ་ལས་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས། གང་ལ་ཚུ་རོལ་མེད་ཅིང་ཕ་རོལ་དབུས་ཀྱང་མེད། །ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ནང་དང༌། ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། དེ་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་ཚུ་རོལ་དང༌། ཕ་རོལ་དང༌། དབུས་ཞེས་བྱའོ། །ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པས་ཆགས་པ་སྤངས་པ་དང་དངོས་པོའི་འཆིང་བ་ལས་ཐར་པ་དང༌། དགེ་བ་མི་སྤྱོམས་པས། ཚུ་རོལ་དག་ལ་ནམས་ཀྱང་མི་ཆགས་ཤིང༌། །བཅིངས་དང་ཆགས་མེད་ཚུལ་འཆོས་མེད། །ཅེས་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་ལ་ཆགས་པ་སྤངས་པས་དངོས་པོས་བཅིངས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་གྱི། དངོས་པོ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མ་བཅིངས་པ་ནི་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་དགེ་སློང་ཁྱེད་མིག་ལ་དགའ་བའི་འདོད་ཆགས་གང་ཡིན་པ་དེ་སྤོངས་ཤིག །དེ་སྤངས་ན་མིག་དེ་སྤངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཚུལ་འཆོས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཐོབ་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་པ་མེད་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ལ་
― DTG116_Page_0534 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་ཆགས་པར་སྟོན་ཏོ། །དྲུག་པ་ལས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དག་པ་ཅན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས། མིང་དང་གཟུགས་རྣམས་ལ་ནི་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡིད། །ཅེས་བྱའོ། །ཐ་བ་མེད་པ་ཅན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་དེ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་ཅིང་ཤིན་ཏུ་དུལ་བའི་སེམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྩ་བའི་བསམ་གཏན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས། གང་ལ་བདག་མེད་བདག་གིར་འཛིན་པ་མེད། །ཅེས་བྱའོ། །བདུན་པ་ལས་ནི་སྦྱོར་བ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཙམ་གྱིས་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་པས། སོ་སོར་ཐར་པ་སློབ་པ་རློམ་སེམས་བྱེད་པ་མེད། །ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པས། དེས་ནི་འདི་ན་དེ་ལ་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཡི་གང་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་རྣམས་ཚོལ་བྱེད་པ། །དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་མའོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །བརྒྱད་པ་ལས་ནི་སློབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པས། །ཚུལ་ཁྲིམས་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེར་ཆགས་མེད། །ཅེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་རབ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པས། དེ་ཁོ་ན་རྟོགས་ཏེ། མི་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་ནི། དེ་ཡི་གོང་དུ་ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ། །དམིགས་པ་མེད་པ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ཡིན་ཏེ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པས་རབ་ཏུ་བསྔགས། །ཞེས་བྱའོ། །དགུ་པ་ལས་ནི་མི་སློབ་པ་ལས་ནི་དག་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་ན་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བས། འཇིག་པའི་ཚོགས་ལ་ལྟ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡིད། །ཅེས་བྱའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ན་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བས། དེ་འདིར་ང་དང་ང་ཡི་སྙམ་དུ་འགྱུར་བ་མེད། །ཅེས་བྱའོ། །དེའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མོས་པས། སངས་རྒྱས་སྤྱོད་ཡུལ་སྟོད་པ་ཉིད་ལ་ལྷག་པར་མོས། དེ་ཡི་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ནི་མཉམ་པ་མེད་པའོ། །ཞེས་བྱའོ། །བཅུ་པ་ལས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་ནས་ཐེག་པ་རླབས་པོ་ཆེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པས། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ནི་གནས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་ཐོབ། །ཅེས་བྱའོ། །
― DTG116_Page_0535 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ཏེ་ཤེས་རབ་བསྒོམ་མོ། །བསྒོམས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཐོབ་ནས་ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམ། །ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཟབ་མོ་བསྒོམ་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པས། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པ་འཐོབ། །ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས། ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་གནོད་པ་འཇོམས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་བསླབ་པ་རྣམ་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སྦྱོར་བའི་ལམ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། མཐར་ཕྱིན་པའི་ལམ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སྡོམ་པ་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པས། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གིས་ལུས་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་གཞན་དག་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གི་དོན་དེ་སྐད་དུ་བརྗོད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་སོང་ལ་དགེ་སློང་དེ་དག་ཀུན་ཤེས་པར་བྱོས་ཤིག །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་འདི་དག་ལ་བཤད་ན་ཡང་མཐུན་པར་མི་བགྱིད་ན་བདག་གིས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ལ་རབ་འབྱོར་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདུལ་བའི་དོན་མཛད་པའི་ནུས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་མན་ཆད་ནི་བརྡ་དང་དོན་དམ་པའི་སྡོམ་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་དེ་དག་ལམ་གང་ནས་དོང་བའི་ལམ་དེར་དགེ་སློང་གཉིས་ཤིག་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འདུལ་བའི་ཐབས་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པ་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏེ། རྟགས་དང་མོས་པ་མཐུན་པར་ཀུན་ཏུ་བསྟན་པ་སྟེ། དགེ་སློང་དེ་དག་བསྡུས་ནས་གདམས་པའི་ཕྱིར་རོ། དེ་ནས་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་སྤྲུལ་པའི་དགེ་སློང་གཉིས་པོ་ལམ་གང་ནས་དོང་བའི་ལམ་དེར་དོང་སྟེ་ཕྱིན་པ་དང་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་གར་འགྲོ། །དེ་གཉིས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ཁོ་བོ་ཅག་ནི་དགོན་པའི་གནས་རྣམས་སུ་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པར་བྱ་བར་འདོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁོ་བོ་ཅག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་གང་
― DTG116_Page_0536 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་དེ་ལ་མི་འཇུག་སྟེ། མི་རྟོག་མི་མོས་ཤིང་སྐྲག་ཀུན་དུ་སྐྲག་ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་སྐྲག་པར་གྱུར་ནས་ཁོ་བོ་ཅག་དགོན་པའི་གནས་རྣམས་སུ་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནས་པར་བྱའོ། །དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་པོ་དག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བཤད་པ་ལ་མི་འཇུག་སྟེ། མ་རྟོག་མ་མོས་ཤིང་སྐྲག་ཀུན་དུ་སྐྲག་ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་སྐྲག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་དགོན་པའི་གནས་རྣམས་སུ་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནས་པར་བྱའོ། །སྤྲུལ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་དེའི་ཕྱིར་བདག་ཅག་ཡང་དག་པར་འགྲོ་བར་བྱའོ། །རྩོད་པར་མི་བྱའོ། །རྩོད་པ་མེད་པ་དམ་པར་བྱེད་པ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོས་སོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་གང་འདི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་དེ་གང༌། དེ་ལུས་འདི་ལ་བདག་གམ་སེམས་ཅན་ནམ། སྐྱེ་བ་པོ་འམ། སྐྱེས་བུ་འམ། གང་ཟག་གམ། ཤེད་ལས་སྐྱེས་པ་འམ། ཤེད་བུ་འམ། གང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར། གང་ཟད་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ། དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ། འདོད་ཆགས་ཟད། ཞེ་སྡང་ཟད། གཏི་མུག་ཟད་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ། །སྤྲུལ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ཡོད་པས་ཡིན་ནམ། ཅི་ན་དེ་དག་ཟད་པར་བྱ། དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ། དེ་དག་གི་ནང་ན་ཡང་མེད། ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མེད། གཉི་ག་མེད་པ་ལ་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཡོངས་སུ་མ་བརྟགས་པ་ལས་ཀྱང་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་ལོག་པར་འཛིན་པས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་སྐྲག་པ་ལས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་དེ་གང་ཡང་མེད་ལ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ལས་ཟད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཙམ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་བའོ། །སྤྲུལ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་དེ་ལྟ་བས་ན་མ་རྟོག་རྣམ་པར་མ་རྟོག་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ནང་དང་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་ང་དང་ངའི་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །ཚེ་དང་ལྡན་
― DTG116_Page_0537 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དག་ནམ་མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དེའི་ནི་ཆགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆགས་པ་དང་བྲལ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་འབྲལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཡང་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མ་ཞི་བར་གྱུར་པ་ལས་ཞི་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་འཛིན་པ་ཡོངས་སུ་བཙལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་མི་འཁོར་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ལ་ཡང་མི་འཁོར་ཞིང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་ཆོས་དེ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་པ་ན་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་སྟོང་པ། དབེན་པ་གཟུང་དུ་མེད་པའོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ནི། གང་དག་གིས་གང་ཟག་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། མི་འཁོར་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བ་ནི། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དག་ལ་ནི་སྔོན་མ་ཞི་བར་གྱུར་པ་ལས་ཞི་བར་འགྱུར་བ་གཞན་མེད་དོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་དངོས་པོ་ཅི་ཡང་མེད་པས་འདི་ལྟ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་སྤོངས་ཤིག །བདག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བྱའོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འདུ་ཤེས་སུ་མ་བྱེད་ཅིག །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་ཡངས་སུ་ཤེས་པར་མ་བྱེད་ཅིག །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ནི་དེའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་བཅིངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པའི་བར་ཆད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟག་པ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཐབས་བསྟན་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་བྱ་བའི་ཐབས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་སྟོན་ཏོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་འདུ་ཤེས་དང༌། ཚོར་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་ཞུགས་ཤིག །ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་
― DTG116_Page_0538 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལས་གོང་ན་བྱ་བ་མེད་དོ་ཞེས་འཆད་དོ་ཞེས་གང་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་འདི་ནི་དོན་གཞན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསྐྱེད་པ་དག་གིས་མོས་པར་མི་ནུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་རྡུལ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དག་གིས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པས་ཡོངས་སུ་མ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་མ་རུང་བར་འགྱུར་བ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མ་དད་པ་མང་བདག་གིས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང་མི་ལྡན་པས་ཟབ་མོའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མི་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །མི་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་མོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཤེས་པས་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འདུལ་བའི་ཐབས་དེ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བལྟ་སྟེ། སྤྲུལ་པ་དག་གིས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་གྱི་བདག་ཉིད་དང་འདྲ་བ་དང༌། མོས་པ་འདྲ་བས་ནི་བཀའ་ལ་སེམས་ཉེ་བར་གཞག་པའི་ཕྱིར་འདྲ་བ་བསྟན་པ་དང༌། གདམས་ངག་དེ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཅན་ཡིན་པས་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་དག་པའི་ཐབས་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ།། གདམས་ངག་ཀྱང་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གཉིས་ལ་སྐྲག་པར་འབྱུང་བའི་གནས་བསྟན་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཞི་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་སྐྲག་པའི་གཞི་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བསྟན་པ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་མཆོག་ཏུ་བདེ་བ་གནས་པའི་ཐབས་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་གང་འདི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་གང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་དེ་ཡང༌། གང་ལུས་ལ་བདག་གམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དགག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གཉིས་ལ་སྐྲག་པ་འབྱུང་བའི་གནས་བསྟན་པས་བདག་མེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་སྟེ། སྐྲག་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་རྣམ་པ་དང་པོའོ། །སྤྲུལ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། དེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་དེ་ལྟ་བས་ན་མ་རྟོག་རྣམ་པར་མ་རྟོག་ཤིག་ཅེས་
― DTG116_Page_0539 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཞི་རྣམ་པ་གཉིས་སྟོན་ཏོ། །ཐ་སྙད་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མ་རྟོག་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེའི་ཡོན་ཏན་དང་ཉེས་པའི་བྱེ་བྲག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྣམ་པར་མ་རྟོག་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་པའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་ནི་མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནས་རྒྱ་ཆེར་དེ་ནི་དེའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་བཅིངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དག་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་སྟེ། མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་ལ་སྐྲག་པའི་གཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་འཁོར་ཞིང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་སྔོན་དང་ཕྱི་མར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་རྟོག་པ་མི་འཐད་ན་དེ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བར་རྟོག་པས་རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་ལ་སྐྲག་གོ །རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་སྐྲག་པའི་གཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་འདི་ལྟ་སྟེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འདུ་ཤེས་སྤོངས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་སྙད་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་སོ། །འདུ་ཤེས་ལ་ཡང་འདུ་ཤེས་སུ་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་བླ་དགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་སུ་བྱེད་པས་སོ། །འདུ་ཤེས་ལ་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཞི་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་བླ་དགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱེད་པས་སོ། །གཞི་རྣམ་པ་འདི་གཉིས་མེད་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞི་དེ་གཉིས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ནི་
― DTG116_Page_0540 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆོག་ཏུ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཐབས་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཤིག །ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ན་དེའི་གོང་ན་བྱ་བ་མེད་དོ་ཞེས་གང་སྨྲས་སོ།། གཞི་དེ་གཉིས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཞི་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་སྐྲག་པའི་གཞི་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ། འདི་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ཡན་ཆད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འདུལ་བའི་ཐབས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་མན་ཆད་ནི་དངོས་པོ་དྲུག་ལས་བརྩམས་ནས་བཀའ་ལུང་བརྡ་སྤྲོད་པ་དོན་ཆེན་པོར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། གནས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། སྒྲའི་དངོས་པོ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་དང༌། གདམས་ངག་གི་དངོས་པོ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པའི་དངོས་པོའོ། །དེ་དག་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་དགེ་སློང་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་གར་དོང་དང་གང་ནས་ལྷགས་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་གང་དུ་ཡང་འགྲོ་བ་མེད། གང་ནས་ཀྱང་འོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་བརྩམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲས་ཤེ་ན། དང་པོ་སྟེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དངོས་པོའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འཁོར་བ་ལྟ་བུར་དེ་ལ་ནི་འགྲོ་བ་དང༌། འོང་བ་མེད་པའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་ཁྱེད་ཀྱི་སྟོན་པ་གང་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། སྨྲས་པ། གང་མ་སྐྱེས་ཤིང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་བརྩམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲས་ཤེ་ན། གཉིས་པ་གནས་ཀྱི་དངོས་པོ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་དབང་དུ་བྱས་སོ། །མ་སྐྱེས་ཤིང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཕྱིར་ཏེ། སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཆོས་ཐོས་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། སྨྲས་པ། བཅིང་བའི་ཕྱིར་ཡང་མ་ཡིན་ཐར་པའི་ཕྱིར་
― DTG116_Page_0541 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་བསམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲས་ཤེ་ན། གསུམ་པ་སྒྲའི་དངོས་པོ་སྟེ། ཆོས་བསྟན་པའི་དབང་དུ་བྱས་སོ། །བཅིང་བའི་ཕྱིར་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྲེད་པ་སྐྱེ་བའི་གཉེན་པོའི་ཕྱིར་རོ། །ཐར་པའི་ཕྱིར་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་དག་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་བརྩོན་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། སྨྲས་པ་མ་རིག་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཡང་མ་ཡིན་རིག་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་བརྩམས་ཏེ་སྨྲས་ཤེ་ན། བཞི་པ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་དངོས་པོའི་དབང་དུ་བྱས་སོ། །མ་རིག་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པ་ནི་མ་རིག་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་དེ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་རིག་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་སྐྱེས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲས་པ་ཁྱེད་སུའི་ཉན་ཐོས་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། སྨྲས་པ་གང་གིས་ཐོབ་པ་མེད་ཅིང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་བསམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲས་ཤེ་ན། ལྔ་པ་གདམས་ངག་གི་དངོས་པོའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། །དགེ་སློང་གི་གཟུགས་སུ་སྤྲུལ་པ་གང་གིས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དྲུག་པ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པའི་དངོས་པོ་ནི་དོན་བཅུའི་དབང་དུ་བྱས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་སྤོང་བ་དང༌། སྟོན་པ་ལ་ཕྱིར་བྱ་བ་དང༌། སྦྱིན་བདག་ལ་ལན་གླན་པ་དང༌། འཕགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ས་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པའོ། །སྨྲས་པ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་ཁྱེད་ཀྱི་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་གང་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། སྨྲས་པ། གང་དག་ཁམས་གསུམ་ན་མི་རྒྱུ་བ་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་བསམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲས་ཤེ་ན། མ་འོངས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། དུས་དེ་ན་མཐུན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ལྷན་ཅིག་འགྲོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་ཁྱེད་ཇི་སྲིད་ཅིག་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌།
― DTG116_Page_0542 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲས་པ། ནམ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་བསམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲས་ཤེ་ན། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། གཞན་གྱི་དབང་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་འཕེན་པ་ཟད་པའི་ཟད་ན་དེ་ལས་གཞན་པ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་ཁྱེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་དམ་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། སྨྲས་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་བསམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲས་ཤེ་ན། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངན་སོང་བ་རྣམས་སོ། །སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཀྱིས་བྱ་བ་བྱས་སམ་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། སྨྲས་པ། ངར་འཛིན་པ་དང༌། ང་ཡིར་འཛིན་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་བསམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲས་ཤེ་ན། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཀྱིས་བདུད་བཏུལ་ཏམ་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། སྨྲས་པ། ཕུང་པོའི་བདུད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་བསམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲས་ཤེ་ན། སྡུག་བསྔལ་སྤོང་བ་སྟེ། ཕུང་པོའི་བདུད་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པ་ན་དེའི་སྐྱེ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདུད་ཐམས་ཅད་འདུལ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཕུང་པོ་རྣམས་མེད་ན་དེ་ལས་གཞན་པའི་བདུད་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཀྱིས་སྟོན་པའི་གཡོག་བྱས་སམ་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། སྨྲས་པ། ལུས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་བྱས། ངག་གིས་ཀྱང་མ་བྱས། སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་བསམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲས་ཤེ་ན། སྟོན་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་སྟེ། ལུས་ལ་སོགས་པས་ནི་མ་ཡིན་གྱི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྟོགས་པས་དེའི་གཡོག་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཀྱིས་སྦྱིན་པའི་ས་སྦྱངས་སམ་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། སྨྲས་པ། འཛིན་པ་མེད་ཅིང་སྡུད་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་བསམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲས་ཤེ་ན། སྦྱིན་བདག་ལ་ལན་གླན་པ་སྟེ། འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། སྡུད་པ་མེད་པ་ནི་ལྟ་བ་དང་འཇོག་པའི་ཉེས་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ།།
― DTG116_Page_0543 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཅག་འཁོར་བ་ལས་བརྒལ་ཏམ་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། སྨྲས་པ། ཆད་པ་མེད་ཅིང་རྟག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་བསམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲས་ཤེ་ན། འཕགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ས་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་སྟེ། ཆད་པ་མེད་པ་ནི་འཁོར་བ་བྲི་བར་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་པ་མེད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། །དེ་དག་གིས་ནི་འབྲི་བ་མེད་པ་དང༌། འཕེལ་བ་མེད་པར་བསྟན་ཏེ། །སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཅག་སྦྱིན་གནས་ཀྱི་སར་ཞུགས་སམ་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། སྨྲས་པ། འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་བསམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲས་ཤེ་ན། འཕགས་པའི་ས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་སྟེ། འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤངས་པ་མ་བྱས་ཀྱི་མེད་པ་ལ་འཛིན་པ་ཙམ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་གར་འགྲོ་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་གང་དུ་བཞུད་པར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་བསམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲས་ཤེ་ན། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་བྱེ་བྲག་མེད་པར་དེ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་དག་པའི་བཀས་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དག་ནི་རྣམ་གྲངས་གང་དང་ཅིས་ཀྱང་བཀའ་ལུང་བརྡ་སྤྲོད་དེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་གིས་ལྡེམ་པོ་དག་ཏུ་སྨྲས་པ་ངག་གིས་བཀའ་ལུང་བརྡ་སྤྲོད་པ་དོན་ཆེན་པོར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྡེམ་པོ་དག་ཏུ་སྨྲས་པ་གང་ཞེ་ན། གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ལྡེམ་པོ་ངག་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པའོ་རྒྱུའོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། གང་བརྗོད་པའི་ཚིག་གནས་སུ་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ལ། བརྗོད་པས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའོ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་དེ་ལ་གཉིས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །གཉིས་སུ་མེད་པར་ཞེན་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའོ། །བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚིག་གི་གནས་སུ་གྱུར་བའི་དངོས་པོ་དེ་ཡང་ཐ་སྙད་ཀྱི་དངོས་པོས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ་ངོ་བོ་
― DTG116_Page_0544 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་དོ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་དེ་ལ། གཉིས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །གཉིས་སུ་མེད་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྡེམ་པོ་ངག་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་དང༌། དེས་དེའི་གདམས་ངག་གིས་བཏགས་པས་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྔ་དང༌། འབྲས་བུའི་ལེགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་གནས་ནས་ལྡེམ་པོ་ངག་ཏུ་སྨྲས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྟོན་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་སྟོན་པ་དང༌། སྟོན་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་སྟོན་པ་དང༌། ཅི་ལྟར་སྟོན་པ་དང༌། གང་ལ་སྟོན་པ་སྟེ། དེའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་གང་གི་ཕྱིར་སྟོན་ཅེ་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ནས་ཆེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་དགེ་སློང་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་གར་དོང་དོང་གང་ནས་ལྷགས། དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་གང་དུ་ཡང་འགྲོ་བ་མེད་པ་དང༌། གང་ནས་ཀྱང་འོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་སྨྲས་པ་སྟེ། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འགགས་པ་ལས་ལྷག་པར་དེའི་དབྱིངས་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་སྤྲོས་དང༌། ཆོས་རྣམས་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཆད་པ་གང་ཡིན་པའི་སྟོན་པ་དེ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེའི་མཚན་ཉིད་ཅི་ཡིན་པ་ནི་སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་ཁྱེད་ཀྱི་སྟོན་པ་གང་ཡིན་སྨྲས་པ། གང་མ་སྐྱེས་ཤིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འཇིག་པ་མེད་པ་ལས་བསམས་ནས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཅི་སྟོན་པ་ནི་སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཆོས་བསྟན་སྨྲས་པ། བཅིང་བའི་ཕྱིར་ཡང་མ་ཡིན། ཐར་པའི་ཕྱིར་ཡང་མ་ཡིན། ཞེས་སྨྲ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། བཅིང་བ་དང་གྲོལ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པ་དང༌། དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་སྟོན་པ་རྣམ་པ་གང་གིས་སྟོན་པ་ནི་སྨྲས་པ་ཁྱེད་ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་སྟོན། སྨྲས་པ། མ་རིག་པ་
― DTG116_Page_0545 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཡང་མ་ཡིན། རིག་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། རིག་པ་དང་མ་རིག་པ་གཉིས་ཐ་སྙད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་པས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་གང་ལ་སྟོན་པ་སྟེ། སུ་ཞིག་སུ་ལ་སྟོན་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ཁྱོད་སུའི་ཉན་ཐོས། སྨྲས་པ། གང་གིས་ཐོབ་པ་མེད་ཅིང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། གང་གིས་གང་དག་གིས་ཐོབ་པ་མེད་ཅིང་མངོན་པར་རྫོགས་བར་སངས་རྒྱས་པ་མེད་དེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལས། ལྷག་པ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་བས་སྟོན་པ་དེ། སྟོན་པ་དེ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གང་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ཏེ། སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཀྱི་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་གང༌། སྨྲས་བ། གང་ཁམས་གསུམ་ན་མི་རྒྱུ་བ་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ཀྱི་དུས་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་ཙམ་དུ་གནས་པ་ལ་བསམས་ཏེ་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ནི། སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཇི་སྲིད་ཅིག་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ། སྨྲས་པ། ནམ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྦྲུལ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དོན་དམ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་བསམས་ཏེ། དེ་སྐད་སྨྲས་སོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ནི། སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཀྱིས་བྱ་བ་བྱས་སམ། སྨྲས་པ། ངར་འཛིན་པ་དང༌། ང་ཡིར་འཛིན་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །བྱ་བ་བྱས་པས་བྱ་བ་བྱས་ཏེ། ངར་འཛིན་པ་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲས་སོ། །ནང་གི་དགྲ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ནི། སྨྲས་བ། ཁྱེད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་དམ། སྨྲས་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་རྣམས་ནི་ནང་གི་ཡིན་པས་ཆོས་
― DTG116_Page_0546 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་བདག་མེད་པར་རབ་ཏུ་རྟོགས་ན་ཤིན་ཏུ་ཟད་པ་ལས་བསམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲས་སོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་དགྲ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ནི། སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཀྱིས་བདུད་བཏུལ་ལམ། སྨྲས་པ། ཕུང་པོའི་བདུད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཕུང་པོའི་བདུད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་གིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཕུང་པོ་དེ་དག་གིས་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དགྲའི་སྒྲར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། །དེ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ཕུང་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འབྲས་བུའི་ལེགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟོན་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ནི། སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་སྟོན་པའི་གཡོག་བྱས་སམ། སྨྲས་པ། ལུས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་བྱས། ངག་གིས་ཀྱང་མ་བྱས། སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ལུས་ལ་སོགས་པས་ནི་མ་ཡིན་གྱི། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་གཡོག་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དད་པས་བྱིན་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པར་གྱུར་བ་ནི་སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཀྱིས་སྦྱིན་པའི་གནས་ཀྱིས་སྦྱངས་སམ། སྨྲས་པ། འཛིན་པ་མེད་ཅིང་སྡུད་པ་མེད་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་གནས་ཀྱིས་སྦྱངས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་རྒལ་བར་གྱུར་པ་ནི་སྨྲས་པ། ཁྱེད་འཁོར་བ་ལས་བརྒལ་ཏམ། སྨྲས་པ། ཆད་པ་མེད་ཅིང་རྟག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འཁོར་བ་ལས་རྒལ་བ་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ། ཆད་པ་མེད་ཅིང་རྟག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱིན་པའི་གནས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པ་ནི། སྨྲས་པ། ཁྱེད་སྦྱིན་པའི་སར་ཞུགས་སམ། སྨྲས་པ། འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་གནས་ཀྱི་སར་ཞུགས་པ་ནི་ཆོས་སུ་འཛིན་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྲས་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བརྟེན་པ་ནི། སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་གར་དོང༌། སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་གང་བཞུད་པར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། གང་དུ་ཡང་མི་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་
― DTG116_Page_0547 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཤེགས་པའི་སྦྲུལ་པ་བྱོན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་ཚེ་དང་ལྡན་པར་བ་འབྱོར་གྱིས་ཀུན་དྲིས་ཏེ། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་ལན་བཏབ་ནས་འཁོར་དེའི་དགེ་སློང་བརྒྱད་བརྒྱ་ནི་ལེན་པ་མེད་པར་ཟག་པ་རྣམས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །སྲོགས་ཆགས་སུམ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་གིས་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་དང་བྲལ་ཞིང་དྲི་མ་མེད་པར་རྣམ་པར་དག་གོ་ཞས་བྱ་བ་ནི་བཀའ་ལུང་བརྡ་སྤྲོད་པར་འདིའི་དོན་ཆེན་པོ་སྟེ། འདི་ནི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་རྣམས་སློབ་པར་འདོད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རྣམས་མི་སློབ་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །ཅི་ཙམ་དུ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པར་གྱུར་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ངོ་མཚར་ཏོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ངོ་མཚར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ཀྱིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཤད་པའི་དོན་ཆེན་པོ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དབུ་མའི་ལམ་དང་གདམས་ངག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཙམ་བསྟན་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ལ་བསོད་ནམས་ཇི་ཙམ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་གདམས་ངག་ལ་མོས་པའི་ལེགས་པ་དྲི་བའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འོད་སྲུངས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ལ་ལས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་རབ་ཏུ་གང་བར་བྱས་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་འདི་དག་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་མོས་པའི་ལེགས་པ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །ཞིང་དང༌། རྟེན་དང༌། དུས་ཆེན་པོ་དང༌། ཕྱུག་པོའི་བདག་པོར་འགྱུར་བའི་
― DTG116_Page_0548 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང༌། ལུས་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་ལ་གནས་པའི་ཡུལ་སྣོད་དུ་བྱ་བ་དང༌། ཆད་པ་སྣོད་དུ་བྱ་བ་དང༌། ལུས་འདོར་བའི་དུས་ན་མཐོང་བ་དང༌། ལས་རྣམ་པར་དག་པ་མཐོང་བའོ། །དེ་ལ་ཞིང་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། དེའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་དང༌། མཆོད་རྟེན་རྣམས་སོ། །རྟེན་པ་ནི་རིན་པོ་ཆེས་གང་བའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པའོ། དུས་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའོ། །དེ་རྣམ་པ་ལ་ཕྱུག་པའི་བདག་པོར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དཔག་ཏུ་ཡོད་པ་དང༌། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་པ་དང༌། ཟད་པ་དང༌། མི་ཟད་པའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། བདེ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོར་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྒྱ་ཆེན་པོར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། དེས་དེ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པ་ལྔས་ཕྱུག་པའི་བདག་པོར་གྱུར་པའི་རྒྱུ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བདེ་བ་ཆུང་བའི་རྒྱུ་དང༌། བདེ་བར་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མེད་པའི་རྒྱུ་དང༌། ཤིན་ཏུ་བདེ་བ་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྤྱོད་པ་བདེ་བའི་རྒྱུ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་པའི་ལུས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་བདེ་བའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འོད་སྲུངས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་རབ་ཏུ་གང་བར་བྱས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་རྣམས་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རེ་རེའི་གཙུག་ལག་ཁང་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་བརྩིགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རེ་རེའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་དགེ་འདུན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་ལ་བསྐལ་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རིམ་གྲོར་བྱས་པ་དང༌། དེ་དག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་དག་གི་མཆོད་རྟེན་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་བྱས་བ་བས་ནི་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལས་ཚིགས་
― DTG116_Page_0549 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཙམ་བསྟན་ཏེ། བསྟན་ནས་མི་སྦོང་ན་དེ་ནི་དེ་བས་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བུད་མེད་གང་ལ་ལ་ཞིག་ལ་བསྟན་ན་དེ་ནམ་དུ་ཡང་ལོག་པར་ལྟུང་བར་མི་འགྲོ་སྟེ། དེ་ཉིད་དེའི་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་ཐ་མའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་འགྱུར་བའོ། །ས་ཕྱོགས་གང་དུ་ཆོས་ཀྱི་རྣམས་གྲངས་འདི་བཤད་པ་འམ། བསྟན་པ་འམ། ཡི་གེར་འདྲི་བ་འམ། གླེགས་བམ་དུ་བྱས་ཏེ། གཞག་པའི་ས་ཕྱོགས་དེ་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཆོད་རྟེན་དུ་གྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ནི་དེ་གནས་པའི་ཡུལ་སྣོད་དུ་བྱའོ། །སྨྲས་པ། གང་ལས་ཐོབ་པ་དང༌། ཡི་གེར་འདྲི་བ་དེ་ལས་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གུས་པར་བྱ་བ་བཞིན་དུ་བྱའོ། །འོད་སྲུངས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་བཀུར་སྟི་བྱེད་པ་དང༌། བཙུན་པར་བྱེད་པ་དང། རིམ་གྲོར་བྱེད་པ་དང༌། མཆོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ནི་འཆད་པ་སྣོད་དུ་བྱ་བའོ། །འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ན་ཡང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ལུས་དང༌། ངག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡངས་སུ་དག་པ་ཐབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་འདོར་བའི་དུས་ན་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ལས་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པའོ། །ལུས་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཅུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བཅུ་གང་ཞེ་ན། ཞེས་གང་གསུངས་པ་ནི། ལུས་འདོར་བའི་དུས་ཉིད་ན། རྣམ་པར་དག་པ་འཐོབ་པའོ། །ཚོར་བས་སེམས་ཀུན་དུ་མ་ཟིན་པར་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཚོར་བ་མྱ་ངན་གྱི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་མ་ནོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་མིག་འཁྲུལ་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲིས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལག་པ་གཡོབ་པར་མི་བྱེད་པ་དང༌། རྐང་པ་ཕྲ་བར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་ལམ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངན་སྐྱུགས་མི་འབྱུང་བ་དང༌། གཅིན་མི་སྟོར་བ་དང༌། དའི་སྙིང་ཁར་རྡུལ་མི་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁུ་ཚུར་མ་འཆང་བ་དང༌།
― DTG116_Page_0550 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནམ་མཁའ་ལ་མི་བསྙེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཆི་བའི་ལྟས་ཀྱི་ཉེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་འདུག་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཚེའི་འདུ་བྱེད་འདོར་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ལས་སུ་རུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ལུས་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཅུ་པོ་དེ་དག་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་ཚུལ་ཉེས་པ་དྲུག་སྤངས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཉེས་པ་དྲུག་གང་ཞེ་ན། དང་པོས་ནི་མྱ་ངན་གྱི་ཉེས་པའོ། །གཉིས་པས་ནི་འདྲིས་པ་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པའི་ཉེས་པའོ། །གསུམ་པ་དང༌། བཞི་པས་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཉེས་པའོ། །ལྔ་པ་དང༌། དྲུག་པ་དང༌། བདུན་པ་དག་གིས་ནི་འཇིགས་པའི་མཚན་མའི་ཉེས་པའོ། །བརྒྱད་པ་དང༌། དགུ་པས་ནི་འཆི་བའི་ལྟས་ཀྱི་ཉེས་པའོ། །བཅུ་པས་ནི་ལུས་ལས་སུ་མི་རུང་བའི་ཉེས་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཉེས་པ་དྲུག་གོ །ངག་གི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཅུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བཅུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། གདངས་སྙན་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི། འཇིགས་པས་བརྟགས་པའི་ཉེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཉེན་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི། རྩུབ་པའི་ཉེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇམ་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་འཇམ་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་བའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྣུམ་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དང་མཐུན་པའི་བརྗོད་པ་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་འཆལ་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པ་ཉམས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུང་བར་འོས་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་སྔ་ཕྱི་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཉན་པར་འོས་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པ་དང་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པ་ལ་དང་པའི་ལྷས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་སྟེ། ངག་གི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཅུ་པོ་དེ་དག་རབ་ཏུ་འཐོབ་པོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་བྱེད་པའི་དུས་ན་ངག་གི་ཚུལ་ཉེས་པ་ལྔ་རྣམ་པར་སྤངས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཉེས་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། དང་པོས་ནི་འཇིགས་པས་བརྟབས་པའི་ཉེས་པའོ། །གཉིས་པས་ནི་རྩུབ་པའི་ཉེས་པའོ། །གསུམ་པས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་བོར་ཏེ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་པའི་བརྗོད་པའི་ཉེས་
― DTG116_Page_0551 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །བཞི་པས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྟོད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཉེས་པའོ། །ལྔ་པས་ནི་ཆོས་དང་མཐུན་པས་མི་བསྒོ་བའི་ཉེས་པའོ། །བཀའ་ལུང་བརྡ་སྤྲོད་པའི་དུས་ན་ངག་གི་ཚུལ་ཉེས་བ་རྣམ་པ་ལྔ་སྤངས་ཏེ། ཉེས་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། དྲུག་པས་ནི་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་དྲན་པ་ཉམས་པའི་ཉེས་པའོ། །བདུན་པས་ནི་ཚིག་སྔ་ཕྱི་འགལ་བའི་ཉེས་པའོ། །བརྒྱད་པས་ནི་རིགས་པ་དང་འགལ་བའི་ཉེས་པའོ། །དགུ་པས་ནི་བསྟན་པ་ལ་དགའ་བའི་ལྷ་མི་དགའ་བའི་ཉེས་པའོ། །བཅུ་པས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་མཉེས་པའི་ཉེས་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་དུས་གཉིས་ཀྱི་ངག་གི་ཉེས་པའོ། །ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཅུ་ཐོབ་སྟེ། བཅུ་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། ཁྲོ་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ཅི་མི་སྙམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁོན་དུ་འཛིན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པ་ན་གནོད་པ་བྱས་པ་ལ་ཅི་མི་སྙམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཆབ་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པ་མི་འཆབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཚིག་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འགྱོད་པས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེས་པ་ལ་མི་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་འདོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོན་པར་མི་དགའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགྲར་འགྱུར་བ་ལ་མི་དགའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བསླབ་པའི་གནས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ངན་པས་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤོང་བ་ལ་བག་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྤོང་བ་སེམས་མ་འཁྲུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ཞུམ་པའི་སེམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་འཛིན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཡི་མ་བསད་པར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཞུགས་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ང་རྒྱལ་དང་ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རབ་ཏུ་འཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་ང་རྒྱལ་དང་ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། འཇིག་རྟེན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བསམ་པ་ཕྲ་མོས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ་སྙམ་པའི་རློམ་སེམས་མེད་དེ། དེ་འདོད་པ་མེད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རབ་ཏུ་འཐོབ་
― DTG116_Page_0552 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །དེ་ལ་ཡིད་ཀྱི་ཚུལ་ཉེས་པ་ལྔ་སྤངས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་བཞི་པོ་དག་ནི་ཚེ་འདིའི་དོན་ལས་བརྩམས་པའོ། །ལྔ་པས་ནི་ཚེ་རབས་གཞན་ལས་བརྩམས་པའོ། །ཉེས་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། དང་པོ་དང་གཉིས་པས་ནི་མི་བཟོད་པའི་ཉེས་པའོ། །གསུམ་པ་དང་བཞི་པས་ནི་སྡིག་པ་འཆབ་པའི་ཉེས་པའོ། །ལྔ་པ་དང་དྲུག་པས་ནི་འདོད་པའི་ཉེས་པའོ། །བདུན་པ་དང༌། བརྒྱད་པས་ནི་དྲན་པ་ཉམས་པའི་ཉེས་པའོ། །དགུ་པ་དང་བཅུ་པས་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཉེས་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཉེས་པ་ལྔའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་གདམས་ངག་ལ་མོས་པའི་ལེགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད། གྲངས་མེད་པ་བས་དེའི་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བསྟན་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མོས་པའི་ལེགས་པ་ཆེས་དཔག་ཏུ་མེད་ཅིང་གྲངས་མེད་པར་རེག་པར་བྱའོ། །འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་སྒྲུབ་པ་དོན་ཆེན་པོར་སྟོན་པ། སློབ་དཔོན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་བདག་པོས་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བས་དགེ་བར་འཆི་བ་དང༌། བདེ་བར་འཆི་བ་དང་བདེ་འགྲོའི་འཆི་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ། ལུས་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལས་གཅིག་གིས་ནི་མྱ་ངན་གྱི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་གནས་པ་སྟོན་ཏོ། །གཉིས་པས་ནི་སོ་སོར་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉམས་པ་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །གསུམ་པ་དང་བཞི་པས་ནི་རྐང་ལག་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་གནད་དུ་གནོད་པ་མེད་པའོ། །ལྔ་པ་དང་དྲུག་པ་དང་བདུན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ངན་སྐྱུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་འཇིགས་པ་མེད་པའོ། །བརྒྱད་པ་དང་དགུ་པས་ནི་ཁུ་ཚུར་འཆད་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་འཆི་བའི་ལྟས་མེད་པའོ། །བཅུ་པས་ནི་ཉམ་ཆུང་བ་མེད་པས་འདུག་བཞིན་དུ་ཚོའི་འདུ་བྱེད་དག་འདོར་བའོ། །ངག་གི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་བརྒྱད་པོ་དག་གིས་ནི་ཚིག་གཅོམ་ཆུང་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཚིག་རྒྱུན་ཆད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཚིག་སྐད་ཞོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཚིག་རྩུབ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཚིག་འཁྲུག་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཚིག་འཁྲུལ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །དགུ་པ་དང་བཅུ་པས་ནི་ཚུལ་འཆོས་པའི་ཚིག་སྟེ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཕྲད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམས་ལས་བསྐྱོད་པ་དང༌། གླེང་བ་དང༌། སྨོན་པའི་དབང་
― DTG116_Page_0553 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་བྱས་ཏེ་གཉིས་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཉེས་པ་ལ་མི་དགའ་བ་ནི་འདོད་པ་ལ་མི་སྨོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོན་ལ་མི་དགའ་བ་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་དངོས་པོ་མི་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གཅིག་གོ །རྣམ་པར་གཡེང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྤོང་བ་ལ་བག་ཡོད་པའོ། །ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྐྱེས་ཏེ་བག་ཚབ་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གཅིག་གོ །ང་རྒྱལ་དང་ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང༌། བདག་ཡོངས་སུ་འཇལ་བ་དང༌། དེ་དང་དེར་སྦྱོར་བ་མཐུན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གཅིག་གོ །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཟང་ཟིང་གི་མཆོད་པ་བྱ་བས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་མཆོད་པ་བྱ་བ་ལ་གཟུང་བ་སྟེ། འོད་སྲུངས་གང་ལ་ལ་ཞིག་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དལ་བཀུར་སྟི་བྱེད་པར་འདོད་པ་དང༌། མཆོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པར་འདོད་པ་དེས། དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཀུན་ཆུབ་པར་གྱིས་ཤིག །ཡི་གེར་བྲིས་ཤིག །ལྷོགས་ཤིག །ལོང་ཤིག །འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་མཆོད་པ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དགྱེས་ཤིང་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་དང༌། ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། དྲི་ཟར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡི་རངས་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གནས་བརྟན་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་དགའ་བར་བསྟན་པས་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མིད་བཏགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཆེན་པོ་འདི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྟོན་ཏོ། །རྒྱལ་བའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་ནི་བྱེད་བ་ཅུག་སྟེ། །དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་བཤད་པ་བྱས་པ་ཡིས། །བསོད་ནམས་བདག་གིས་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ། དེས་ནི་འགྲོ་བ་རྒྱལ་བ་ཐོབ་གྱུར་ཅིག །འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལེའུ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས། འོད་སྲུངས་ཀྱི་ལེའུ་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་བློ་བརྟན་གྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
| 
