སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་པོད་བརྒྱ་སོ་བརྒྱད་པ།མདོ་སྡེ། ཧི༽འདུལ་བའི་ལྷ། བློ་བཟང་ངང་ཚུལ། རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བ། ཐོགས་མེད། ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ། ཆོས་ཀྱི་དབང་པོ། ཡེ་ཤེས་ཟླ་བ། རཏྣ་ཨ་ཀ་ར་ཤཱན་ཏི། རཏྣ་ཀཱི་རྟི། ཙནྡྲགོམིན། ཤཱནྟ་རཀྵི་ཏ། བྱང་ཆུབ་བཟང་པོ།
Nitartha Publication
མཁོ་རྒུའི་ལོངས་སྤྱོད་འཛོམས་ཀྱང་མ་བསགས་ཤིང་། །འདོད་ཡོན་འཁོར་མང་ཚོགས་ཀྱང་མ་ཞེན་པར། །བསླབ་གསུམ་སྡེ་སྣོད་རིག་པའི་བང་མཛོད་དེ། །སྤོང་དང་ཀློག་པའི་སྙིང་གི་དབུས་སུ་བསྐྱིལ། །
—རྫོགས་ཆེན་དཔོན་སློབ།
སུམ་ཅུ་པའི་འགྲེལ་བཤད།
འདུལ་བའི་ལྷ།
― DTG138_Page_0002 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཏྲིང་ཤི་ཀ་ཊཱི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། སུམ་ཅུ་པའི་འགྲེལ་བཤད། བམ་པོ་དང་པོ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཆོས་དང་གང་ཟག་བདག་མེད་པར། །ཡང་དག་མཁྱེན་གྱུར་ཐུབ་པ་གང༌། །ཉེས་པ་མ་ལུས་སྤངས་པ་ཡི། །ཐུགས་རྗེའི་བདག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་གཞན་དོན་རྟག་ཏུ་བརྩོན། །རང་དོན་ཞར་ལ་བསྒྲུབས་པ་གང༌། །འགྲོ་གཉེར་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །སུམ་ཅུ་པ་ནི་གསལ་བཤད་བྱ། །གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་མ་རྟོགས་པ་རྣམས་དང་ལོག་པར་རྟོགས་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་དང་པོ་འདིས་ནི་ཡུལ་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་དང༌། བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། དགོས་པ་དང༌། འབྲེལ་པ་དང༌། དངོས་པོ་ལྔ་པོ་དག་བཞག་སྟེ། རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་འབྲེལ་པ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་དགོས་པ་རྣམས་གདོན་མི་ཟ་བར་ཐོག་མར་བརྗོད་དགོས་སོ། །གཞན་དུ་ན་འབྲེལ་པ་མེད་པ་དང༌། བརྗོད་པར་བྱ་བ་མེད་པ་དང་དགོས་པ་མེད་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ནི་ཉན་པ་པོ་རྟོག་པ་སྔོན་དུ་གཏོང་བ་རྣམས་ཉན་
― DTG138_Page_0003 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཁས་མི་ལེན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ཉན་པ་པོའི་སྐྱེ་བོ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་འདི་གསུམ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཡུལ་བསྟན་ཏོ། །མ་རྟོགས་པ་དང་ལོག་པར་རྟོགས་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་འབྲེལ་པ་ཅན་བརྗོད་དོ། །གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་མ་ལོག་པར་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དགོས་པ་བརྗོད་དོ། །རྣམ་པར་རིག་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་སུམ་ཅུ་པ་བརྩམས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་འབྲེལ་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་རིགས་པ་དང་ལུང་གིས་མ་ལོག་པར་བསྟན་པར་བྱ་བ་དེ་ནི་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་རྟོགས་པ་ནི་དགོས་པའོ། །དགོས་པ་དེ་ཡང་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདིས་བྱེད་པས་ན། རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདི་ནི་དགོས་པ་འདིའི་ཐབས་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང་དགོས་པ་གཉིས་ནི། ཐབས་དང་ཐབས་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འབྲེལ་ཏོ། །གང་དག་ལ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་དེ་མ་ལོག་པར་བསྟན་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་དོགས་པ་ལ། མ་རྟོགས་པ་དང༌། ལོག་པར་རྟོགས་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་སྨྲས་སོ། །ཅི་ཞིག་མ་རྟོགས་ཤིང་ལོག་པར་རྟོགས་སྙམ་པའི་དོགས་པ་དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར།
― DTG138_Page_0004 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བསྟན་ཏོ། །འདི་ནི་རེ་ཞིག་བསྡུས་པའི་དོན་ཏེ། ཡན་ལག་གི་དོན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ཟག་དང་ཆོས་རྣམས་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་རྣམས་སོ། །གང་ཞིང་ཟག་པས་ན་གང་ཟག་སྟེ། དེ་ནི་སྔོན་མེད་པའི་ལས་བསྩགས་པའི་ཕྱིར་གང་བའོ། །སྔོན་བྱས་པའི་ལས་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པས་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཟག་པའོ། །ཡང་དང་ཡང་འགྲོ་བ་དེ་དང་དེར་འགྲོ་བས་ན་ཡང་གང་ཟག་གོ །ཡང་ན་གང་ངམ་བརྟས་ནས་འཕེན་པ་དང་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱིས་འགྲོ་བར་འགྲོ་བས་ན་གང་ཟག་གོ །རང་གི་ངོ་བོ་འཛིན་པས་ཆོས་རྣམས་སོ། །འདི་ལྟར་བདག་དང་བྲལ་བ་དེ་ནི་བདག་མེད་དེ། དེའི་དངོས་པོ་ནི་བདག་མེད་པའོ། །བདག་མེད་པ་དང་བདག་མེད་པ་ནི་བདག་མེད་པ་སྟེ། གང་ཟག་དང་ཆོས་རྣམས་ལ་བདག་མེད་པ་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་དག་གོ །མ་རྟོགས་པ་དང་ལོག་པར་རྟོགས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་རྟོགས་པ་རྣམས་དང༌། ལོག་པར་རྟོགས་པ་རྣམས་ཞེས་ཚིག་སྡུད་པའོ། །མ་རྟོགས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་གིས་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་མ་རིག་པའོ། །ལོག་པར་རྟོགས་པ་དག་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཁ་ཅིག་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོགས་ཏེ། གང་གིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་བྱ་བ་དག་གོ །ཁ་ཅིག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རྟོགས་ཏེ། གང་གིས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ཞེས་བྱ་བ་དག་གོ །དེའི་ཕྱིར་མི་ཤེས་པ་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ཐེ་ཚོམ་གྱི་བློ་ཅན་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་མ་ལོག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་དེ་དག་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཞེས་བྱ་བར་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྟེ། དེ་གཉིས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཚིག་སྡུད་པའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འདོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཀུན་གྱིས་བཀུར་བ་རྣམས་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་བདག་མེད་པར་འདོད་ཀྱི་གང་ཟག་མེད་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཆོས་ལ་བདག་
― DTG138_Page_0005 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འདོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དབུ་མ་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ནི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པར་ནི་མི་འདོད་དེ། བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པར་ནི་མི་འདོད་དོ་ཞེས་གྲག་གོ །དེའི་ཕྱིར་དེའི་གཉེན་པོར་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རྣམ་པར་རིག་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་སུམ་ཅུ་པ་བརྩམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་སུམ་ཅུ་ཡང་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་རིག་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་བའོ། །རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དེའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་སུམ་ཅུ་ཡོད་པས་འདི་ནི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་སུམ་ཅུ་པའོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ཡིན་པས་རྣམ་པར་རིག་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའོ། །དེ་བརྩམས་པ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་སུམ་ཅུ་པ་བརྩམས་པ་སྟེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་གང་དག་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་མི་ཤེས་པ་རྣམས་དང༌། གང་དག་དོགས་པ་རྣམས་དང༌། གང་དག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་དག་ལ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་མ་ལོག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རིག་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་སུམ་ཅུ་པ་བརྩམས་སོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་བསྟན་པ་མཛད་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡང༌། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གང་ཡང་འདིར་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་བསྟན་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དག་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དག་སྤང་ཞེས་བྱ་བར་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་སྤང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་ཚིག་སྡུད་པའོ། །གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་སྙམ་པ་ལ། འདི་ལྟར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལས་བྱུང་ངོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་འདོད་ཆགས་
― DTG138_Page_0006 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ན་ང་ཞེའམ། ངའི་ཞེས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དང་མཐུན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པ་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་སྐྱེའོ། །བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བ་སྤངས་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ། སྟེའུ་དང་ཙནྡན་དུ་འདྲ་བ་རྣམས་ནི་གང་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་སྐྱེའོ། །གལ་ཏེ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་ན་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་སྟེ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དེའི་དངོས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་མཐོང་ན་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་སྤོང་ངོ༌། །དེ་སྤངས་ན་དེ་ལས་བྱུང་བའི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་བསྟན་པས་ཇི་ལྟར་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤང་སྙམ་པ་ལ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་ཤེས་པས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་འདིས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྙམ་པ་ལ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་བ་ནི་ཐར་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ནི་ཐར་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་སྙམ་པ་ལ། ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་ཐར་པ་ཐོབ་པ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་སྤངས་ན་ཐར་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་ཞེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག །དེ་སྤངས་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་
― DTG138_Page_0007 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ནི་ཇི་ལྟར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡེ་ཤེས་འཇུག་པའི་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པ་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདིར་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པར་འདོད་དོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་སྤངས་པར་གྱུར་ན་འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འཇུག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱའོ། །ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་རེས་འགའ་འཇུག་ལ་རེས་འགའ་མི་འཇུག་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ཆགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་ཆགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ལ་ལར་འཇུག་ལ་ལར་མི་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཐོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཐམས་ཅད་དུ་འཇུག་པ་དེ་ནི་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པ་བཤད་པ་རྣམ་པ་གཅིག་གོ །ཡང་དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པ་གཞན་དུ་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་ན་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །སྨྲ་བ་ཁ་ཅིག་ནི་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལའང་རྫས་སུ་མངོན་པར་ཞེན། ཁ་ཅིག་ནི་གང་ཟག་ལའང་མངོན་པར་ཞེན་ཏེ། གང་དག་དེ་ལྟར་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་དག་འདི་ལྟར་སེམས་ཙམ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་སྟོན་ཏེ། ཅི་ནས་ཀྱང་དེ་དག་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ལ་མཐར་གྱིས་འཇུག་པར་བྱ་བ་དེའི་དོན་དུ་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རབ་
― DTG138_Page_0008 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏུ་བྱེད་པ་བརྩམས་སོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་མོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ནི་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མཐར་གྱིས་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མར་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་རྣམ་པར་གཞིག་པའི་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་སུམ་ཅུ་པ་ལ་སོགས་པ་ཉན་ཏོ། །ཐོས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རིག་པས་སེམས་སོ། །བསམས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་གཟུང་བ་རྣམ་པར་གཞིག་པའི་ཐོག་མར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བཟོད་པའི་བར་དུ་གོམས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་གཟུང་བ་རྣམ་པར་བཤིག་ནས་གཟུང་བ་མེད་པས་འཛིན་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་དུས་ན་འཛིན་པ་ཡང་རྣམ་པར་འཇིག་གོ །རྣལ་འབྱོར་པས་དེ་ལྟར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་རྣམ་པར་བཤིག་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྒྲིབ་པ་རེ་རེ་བྲལ་བས་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ལ་མཐར་གྱིས་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པ་གཞན་དུ་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡང་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་བྱ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་སྨྲ་བ་ཁ་ཅིག་ནི་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་བྱ་ཡང་རྫས་ཉིད་དུ་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས། དབུ་མ་པ་ཁ་ཅིག་ནི་ཇི་ལྟར་ཤེས་བྱ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་ཀྱི་དོན་དམ་པར་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་ཡོད་ཀྱི། དོན་དམ་པར་ནི་མེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་གྲགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་སྨྲ་བ་འདི་རྣམ་པ་གཉིས་དགག་པར་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བརྩམས་སོ། །མཐའ་གཅིག་ཏུ་སྨྲ་བ་འདི་རྣམ་པ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་དང༌། ཐམས་ཅད་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བརྩམས་པའི་དགོས་པ་བརྗོད་དོ།། །།འོ་ན་ཇི་ལྟར་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྙམ་པ་ལ། བདག་དང་ཆོས་སུ་ཉེར་འདོགས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་
― DTG138_Page_0009 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་བདག་ཏུ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་དང་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་གང་འབྱུང་བ་ཞེས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པས་ཚིག་ཁོང་ནས་དབྱུང་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་དང་བསྟན་བཅོས་ལའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་དང་བསྟན་བཅོས་ལས་བདག་ཏུ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་དང་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་གང་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་ལ་བལྟ་བར་བྱ་སྙམ་པ་ལ། དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར། ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གཟུང་བའི་ཆ་ལ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་གང་དང་སྦྱར་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་བདག་དང་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་བདག་དང་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ལ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལས་ནི་ཚིག་གི་དོན་འདི་འབྱུང་སྟེ། བདག་དང་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་འཇིག་རྟེན་དང་བསྟན་བཅོས་ལས་རྣམ་པ་དུ་མ་གང་འབྱུང་བ་དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གཟུང་བའི་ཆ་ཉིད་ལ་འབྱུང་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་བདག་གམ་ཆོས་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་འབྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་གང་ཟག་དང་ཆོས་རྣམས་ལ་བདག་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འགྲེལ་པ་བྱེད་པས་ཡན་ལག་གི་དོན་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། བདག་དང་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གིས་བདག་ཏུ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་དེ་ནི་བདག་ཏུ་ཉེ་བར་འདོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་གིས་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ནི་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ནི་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་པའོ། །ཉེ་བར་འདོགས་པའི་སྒྲའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། བདག་ཏུ་ཉེ་བར་འདོགས་པའི་སྒྲ་ནི་བདག་ཏུ་བཏགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་པའི་སྒྲ་ཡང་ཆོས་སུ་བཏགས་པའོ། །ཉེ་བར་འདོགས་པ་དང་བཏགས་པ་དང་ཐ་སྙད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པ་སྟེ། ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་དུ་མ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཁ་ཅིག་ནི་བདག་ཅེས་ཐ་
― DTG138_Page_0010 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙད་འདོགས་པ་ནས་ཁ་ཅིག་ཤེད་བུ་ཞེས་ཐ་སྙད་འདོགས་པའི་བར་དུ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་བདག་ཏུ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་རྣམ་པ་དུ་མའོ། །ཆོས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་དུ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་གཞན་གྱིས་སླར་བརྒལ་བའི་ཚིག །ཉེ་བར་འདོགས་པ་འདི་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཉེ་བར་འདོགས་པ་འདི་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གཟུང་བའི་ཆ་ཉིད་དེ། བདག་གམ་ཆོས་རྣམས་དངོས་ལ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དེ་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ། དངོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའོ། །བདག་ལ་སོགས་པར་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་དངོས་སུ་ཡུལ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་རྣམས་དང་བདག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་ན་བདག་དང་ཆོས་རྣམས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བདག་དང་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་འདིའི་དངོས་སུ་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་གཞན་གྱི་འགྱུར་བ་ཡིན་དུ་དོགས་ནས་དྲི་བའི་ཕྱིར། གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། ཅི་གང་གྲངས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་རྣམ་པར་གནས་པའི་རྫས་ཀྱི་ཆོས་གཞན་ལོག་ན་གཞན་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་འགྱུར་བ་དེ་འདིར་འགྱུར་བར་འདོད་དམ། འོན་ཏེ་གཞན་འགའ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲས་པས། གྱུར་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །གྱུར་པའི་སྒྲ་ནི་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལ་བྱའི། གྲངས་ཅན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུའི་སྐད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གང་གི་ཚེ་རྒྱུའི་སྐད་ཅིག་འགགས་ལ། དེ་འགགས་པ་དང་དུས་མཉམ་དུ་རྒྱུའི་སྐད་ཅིག་དང་མི་འདྲ་བ་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གྱུར་པར་འདོད་དོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་རྒྱུ་དང་མི་འདྲ་བའི་འབྲས་བུ་ཉིད་ལ་གྱུར་པའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་ལས་ཇི་ལྟར་བདག་དང་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་བདག་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་བརྟས་ཤིང༌། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །
― DTG138_Page_0011 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བག་ཆགས་གང་སྐྱེད་པ་དེ་དག་གི་ཚེ་ཡོངས་སུ་བརྟས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་བདག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེའོ། །བདག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་གཟུང་བའི་ཆ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་ལྟ་བུར་རྟོགས་ནས། །ཕྱི་རོལ་ན་བདག་མེད་པ་ཡང༌། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་བདག་ལ་སོགས་པར་ཉེ་བར་འདོགས་པར་འཇུག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བག་ཆགས་གང་སྐྱེད་པ་དེ་ཡང་གང་གི་ཚེ་ཡོངས་སུ་བརྟས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་ངོ༌། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་གཟུང་བའི་ཆ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་ལྟ་བུར་རྟོགས་ན། ཕྱི་རོལ་ན་ཆོས་རྣམས་མེད་པར་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་འཇུག་གོ །བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་བརྟས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འབྲས་བུ་བསྒྲུབ་ནུས་པ་ལ་བྱའོ། །སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་གཟུང་བའི་ཆ་ལ་བྱའོ། །འདིར་དཔེ་སྨོས་པ། དཔེར་ན་རབ་རིབ་ཅན་གྱི་སྐྲ་ཤད་འཛིངས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་རབ་རིབ་ཅན་གྱི་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་གཟུང་བའི་ཆ་ལ་སྐྲ་ཤད་འཛིངས་པ་ལ་སོགས་པར་ཉེ་བར་འདོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་བདག་དང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པ་གཟུང་པའི་ཆ་ལ་བདག་དང་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་སོ། །སྐྲ་ཤད་འཛིངས་པའི་སྒྲ་ནི་སྐྲའི་ཚོགས་ལ་བྱའོ། །དེ་ལ་འདིར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་གཟུང་བའི་ཆ་ཉིད་དངོས་སུ་བདག་དང་ཆོས་སུ་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བདག་དང་ཆོས་རྣམས་དངོས་སུ་གྲུབ་པོ་སྙམ་དུ་སེམས་སུ་དོགས་ནས། ཉེ་བར་འདོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་གང་མེད་པ་དེ་ལ་དེ་ཉེ་བར་འདོགས་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །བདག་དང་ཆོས་རྣམས་ནི་གཟུང་བའི་ཆ་ལ་ཉེ་བར་འདོགས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་དེ་ན་དངོས་སུ་ཡོད་དུ་ཟིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་འདོགས། གང་ལ་གང་མེད་པ་དེ་ལ་དེ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ནི་དཔེར་ན་མི་བླུན་པོ་ལ་བ་ལང་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། བ་ལང་མ་ཡིན་ཡང་མི་བླུན་པོ་ལ་བ་ལང་ཞེས་ཉེ་བར་
― DTG138_Page_0012 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཉེ་བར་འདོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡིན་ན་དེ་ཇི་ལྟར་དངོས་སུ་དངོས་པོ་ཡུལ་དུ་འགྱུར། །དེ་ལྟར་བདག་དང་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་པའི་དངོས་ཀྱི་ཡུལ་བཀག་ནས་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་དང་ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་བདག་དང་ཆོས་རྣམས་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །འདི་ལྟར་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་བསྟན་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གཟུང་བའི་ཆ་དང་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་ན་བདག་དང་ཆོས་རྣམས་དངོས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བདག་དང་ཆོས་རྣམས་ཀུན་བརྟགས་པ་ཉིད་དོ། །དོན་དམ་པར་དེ་དག་གང་ན་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་འདི་ཤེས་བྱ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་རྫས་ཉིད་དོ་ཞེས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་སྨྲ་བ་འདི་ཁས་མི་བླང་ངོ༌། །མཐའ་གཅིག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཅིག་ཤོས་བསལ་བའི་ཕྱིར། ཉེ་བར་འདོགས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཉེ་བར་འདོགས་པ་ནི་འདི་ལྟར་གཞི་མོད་པར་མི་སྲིད་དོ། །དེ་བས་ན་གང་ལ་བདག་དང་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་གྱུར་པ་རྫས་ཉིད་དུ་ངེས་པར་ཁས་བླང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཤེས་བྱ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དེ། །དོན་དམ་པར་མེད་དོ་ཞེས་ཁས་ལེན་པ་དེ་རིགས་པ་ལ་མི་མཇེད་པར་མི་ནུས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རིགས་པ་མི་བཟོད་སྙམ་པ་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་དངོས་པོ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་ཉིད་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། རྟེན་མེད་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མི་རུང་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་རྟེན་མེད་པར་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མི་རུང་སྟེ། གདོན་མི་ཟ་བར་འགའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་འགའ་ཞིག་གདགས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་དུ་ན་ནི་ངེས་པ་མེད་པས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐམས་ཅད་གདགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐལ་ཆེས་བྱ་བའི་སྐྱོན་དུ་གྱུར་ཏ་རེ་ཞེས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཞི་ཅི་ཞིག་ཅིག་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །དེའི་གཞི་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྫས་ཉིད་དུ་ཁས་བླང་ངོ༌། །རྟེན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱུ་མཚན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །གོང་དུ་བཤད་པའི་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། དེ་བས་ན་མཐའ་གཅིག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམ་པ་འདི་གཉིས་ཀ་ཡང་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་བཏང་ངོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་གྱི་ཚིག་
― DTG138_Page_0013 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་ཕྱོགས་འདི་ལྟ་བུ་གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་རིགས་པ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་མཐའ་གཅིག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམ་པ་འདི་གཉི་ག་ཡང་རིགས་པ་མེད་པས་གཏང་བར་བྱ་བར་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་དོ་ཞེས་འགྲེལ་པ་བྱེད་པས་རང་མ་གཏོགས་པར་གསང་ནས་སློབ་དཔོན་རྣམས་ལ་ཁུངས་ཕྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་སྨྲ་བ་དེ་བཀག་ནས་རང་གི་ཕྱོགས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་དངོས་པོ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་ཤེས་བྱ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཁོ་ན་ཡིན་པས། ཕྱི་རོལ་ན་བདག་དང་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་ལ་རྟེན་མེད་པར་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མི་རུང་བས་དེ་བས་ན་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་རྟེན་མེད་པར་ཀུན་རྫོབ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བས་རྫས་སུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ནི་གྱུར་པའི་སྒྲ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྒྱུ་དང་མི་འདྲ་བ་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཐོབ་པར་ནི་གྱུར་བའོ། །ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་དངོས་སུ་བདག་དང་ཆོས་རྣམས་བཀག་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་སྨྲ་བས་ཕྱིར་བརྒལ་བའི་ཕྱིར། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དོན་གྱི་རྣམ་པར་འབྱུང་བ་འདི་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་རུང་ཞེ་ན། ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་འབྱུང་བ་དེ་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གང་གི་ཚེ་བདག་གི་རྣམ་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་དུ་འདོད་ཀྱི། བྱེད་རྒྱུ་ཙམ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བྱེད་རྒྱུ་ཙམ་གྱིས་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན་ནི། དེའི་ཚེ་རྒྱུ་དང་དེ་མ་ཐག་པ་དང༌།
― DTG138_Page_0014 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་པོའི་རྐྱེན་དང༌། བྱེ་བྲག་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་བྱེད་རྒྱུ་ཙམ་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་གོ །གལ་ཏེ་འདི་ཡང་བྱེད་རྒྱུ་ཙམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་ན་ནི་དེའི་ཚེ་དེ་དག་དང་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་གང་ལ་བྱེད་རྒྱུ་ཁོ་ན་དང་རང་གི་རྣམ་པ་བསྐྱེད་པ་ཁོ་ན་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་གཉེས་དང་ལྡན་པ་ཡུལ་དུ་འདོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །བྱེད་རྒྱུ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་ཡུལ་ཉིད་དུ་འདོད་ན་ནི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱང་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཉིད་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་དུ་ཟིན་ཀྱང་འདིས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་པོ་དག་ནི་བསགས་པ་ལ་དམིགས་པ་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་པོ་དག་ནི་བསགས་པ་ལ་དམིགས་པར་གཞན་འདོད་དོ། །འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་བསགས་པའི་རྣམ་པ་དག་རིག་པར་བྱའོ། །བསགས་པའི་སྒྲ་ནི་འདུས་པ་ལ་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་པོ་དག་ནི་རིགས་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བསགས་པའི་རྣམ་པར་གྱུར་ན་ཅི་ཉེས་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བསགས་པ་ནི་ཆ་ཤས་འདུས་པ་ཙམ་ལས་གུད་ན་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཆ་ཤས་བསགས་པ་རྣམས་འདུས་པ་ཙམ་ལས་བསགས་པ་གུད་ན་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་མེད་ཅེ་ན། ཆ་ཤས་དེ་དག་བསལ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆ་ཤས་རེ་རེ་ནས་བསལ་ན་བསགས་པའི་རྣམ་པའི་རྣམ་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་དེ་ན་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྫས་ཅི་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཡོད་ན་ནི། དེའི་ཚེ་ཆ་ཤས་རེ་རེ་ནས་བསལ་ན་ཡང་འདུས་པའི་རྣམ་པའི་བློ་སྐྱེ་བ་ཞིག་ན། ཆ་ཤས་ཅན་གྱི་རྫས་ཡོད་པ་ནི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་དགག་པ་མང་དུ་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་འདུས་པའི་རྫས་ཡོད་པ་བཀག་ནས་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། དེ་བས་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསགས་པའི་རྣམ་པ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བསགས་པ་ནི་ཆ་ཤས་འདུས་པ་ཙམ་ལས་གུད་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་ཡང་བསགས་པའི་རྣམ་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་མྱོང་སྟེ། དེ་བས་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་བསགས་པའི་དོན་མེད་པར་སྤྲོས་པའི་བག་ཆགས་
― DTG138_Page_0015 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དབང་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསགས་པའི་རྣམ་པར་འབྱུང་བར་གྲུབ་བོ། །འདུས་པའི་རྫས་མེད་པ་དམིགས་པར་མི་རུང་དུ་ཟིན་ཡང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་འདུས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེའི་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་ཡང་དེའི་ཕྱིར། རྡུལ་ཕྲ་རབ་བསགས་པ་དག་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདུས་པ་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེའི་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བསགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། རྡུལ་ཕྲ་རབ་དག་ནི་དེའི་རྣམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་འདི་ཤེས་པ་ལ་རགས་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་རྣམ་པ་དེ་དག་རྡུལ་ཕྲ་རབ་སོ་སོ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོ་དེའི་རྣམ་པ་མ་ཡིན་ཡང་འདུས་པ་ནི་དེའི་རྣམ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་མ་བསགས་པའི་དུས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཇི་ལྟར་མ་བསགས་པའི་དུས་ན་རགས་པའི་རྣམ་པ་མེད་པ་དེ་ལྟར། རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་བསགས་པའི་དུས་ན་ཡང་རགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བར་རང་བཞིན་བྱེ་བྲག་ཏུ་གྱུར་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བསགས་པ་མ་ཡིན་པ་དག་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་བསགས་པ་རྣམས་ཀྱང་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་མ་འདུས་པ་བཞིན་དུ་འདུས་པ་ཡང་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ། ཇི་ལྟར་དེ་དག་མ་འདུས་ན་རགས་པ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དམིགས་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདུས་སུ་ཟིན་ཀྱང་རགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དམིགས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་ཐ་དད་དམ་འདུས་ཀྱང་རུང་ཟླུམ་རིལ་མི་འདོར་རོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ལ་ལ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་དམིགས་པ་ཡིན་པར་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འདོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེའི་ལུགས་བསྟན་པར་གཞན་དག་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རེ་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་རེ་རེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པ་ནི་དབང་པོའི་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་གྱི། གང་གི་ཚེ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་དེ་དབང་པོའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བར་སེམས་ཞེས་གྲག་སྟེ། ཕྱོགས་སྔ་མའོ། །ཕྱོགས་འདི་ཡང་རིགས་པ་བཟོད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་གི་ཡང་
― DTG138_Page_0016 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་སྐད་སྨྲ་བ་དེ་དག་གི་གཞུང་ལྟར་ན་ཡང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཉམས་སུ་འོང་ཞེས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་དང་མི་ལྟོས་པའི་དུས་ན་ཡང་རགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བར་རང་བཞིན་བྱེ་བྲག་ཏུ་གྱུར་པ་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་བྱེ་བྲག་ཏུ་གྱུར་པ་མེད་པས་ཡང་ན་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དབང་པོས་བཟུང་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་ནི་ནམས་ཀྱང་དབང་པོས་མི་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ལ་ཉེས་པ་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དག་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་དུ་ཟིན་ན་ནི། དེ་ལྟར་ན་བུམ་པ་དང་ཟངས་བུམ་དང་རྫ་མ་དང་ཁམ་ཕོར་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དག་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་འདིར་འགྱུར་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཉིད་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པའི་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བ་ཡང་གཞན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །བུམ་པ་དང་རྫ་མ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པས། ཕྲ་མོའི་རྣམ་པ་ནི་རགས་པའི་རྣམ་པ་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་མི་རུང་སྟེ་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་སྦྲང་བུ་ཡང་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་རེ་ཞིག་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དག་ཡོད་པས་ཁས་བླངས་ཏེ། དམིགས་པར་བཀག་གོ །དེ་ནི་དེ་དག་ཀྱང་ཡོད་པར་མི་འཐད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ཕྲ་རབ་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱང་ཚུ་རོལ་དང་ཕ་རོལ་དང་དཔུང་གི་ཆ་ཡོད་པས་ཀ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཀ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བརྟགས་པར་ཡོད་པའོ། །ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་འདྲ་བའི་ཆོས་སོ། །བརྒྱ་ལ་གཞན་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་ཅེས་ཟེར་དུ་དོགས་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཁས་མི་ལེན་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཀྱི་ཚུ་རོལ་དང་ཕ་རོལ་དང་དཔུང་གི་ཆ་ཁས་མི་ལེན་ན་ནི། དེའི་ཚེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལས་ལྟོས་ནས་འདི་ནི་
― DTG138_Page_0017 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤར་ཕྱོགས། །འདི་ནི་བྱང་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་དག་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་མེད་པར་གྱུར་ན་ཤར་དང་བྱང་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཆར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ན་ཅི་ཉེས་ཤེ་ན། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཆ་ཐ་དད་པ་ཁས་མི་ལེན་ན་དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལུས་མེད་པ་དང༌། ཡུལ་ན་མི་གནས་པ་བཞིན་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དག་ཀྱང་དེ་ལྟར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་བཀག་ནས་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གང་དེ་སྐད་བསྟན་པའི་རྣམ་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མི་འཐད་དེ། །དེ་བས་ན་སྤྲོས་པའི་བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དབང་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་འབྱུང་སྟེ། དཔེར་ན་རྨི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་བཀག་གོ །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡང་དགག་པའི་ཕྱིར། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་གང་དག་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དེ་དག་ནི་རང་གི་རྣམ་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདས་པ་རྣམས་ནི་འགགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་འོངས་པ་རྣམས་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགགས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་འགྱུར། །དེ་ལ་འདིར་འགྱུར་ཏེ། ད་ལྟར་གྱི་དག་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་གྱི་དག་ཀྱང་ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ་།ད་ལྟར་གྱི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་རང་གི་རྣམ་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་སྐྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱེ་བའི་ཚེ་ན་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བའི་ཚེ་ན་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རམ། སྐྱེས་པའི་ཚེ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་གཉིས་སུ་བརྟག་གྲང་ན། སྐྱེ་བའི་ཚེ་ན་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་མ་
― DTG138_Page_0018 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ནོ། དེའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་སྐྱེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །གང་གི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་སྐྱེས་པའི་ཚེ་ན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེའི་རྣམ་པར་སྐྱེས་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པས་དེ་དག་ནི་དེའི་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ཡང་ཅི་ཡང་མེད་པར་གྲུབ་བོ། །དེ་ལྟར་ན་གཟུང་བ་མེད་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་གྲུབ་བོ། །གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཡོད་དོ། །གལ་ཏེ་གང་ཟག་དག་ཀྱང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བར་འདོད་ན་ནི་དེའི་ཚེ་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །མི་རྟག་པ་ལ་བདག་ཏུ་རྟོག་པ་ནི་དོན་མེད་དེ་ལུས་དང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྟེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བར་མི་འདོད་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །རྟག་པ་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་བྱེད་པ་དང་དེའི་འབྲས་བུ་ལ་སྤྱོད་པ་མི་ནུས་ཏེ། འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ལ་ལྟོས་ཞེས་བྱར་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་གྱུར་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་འདོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་བྱེད་པ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་འདིས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་ཡང་གྲུབ་པོ། །དེ་ནི་སློབ་དཔོན་སྔ་མ་དག་གིས་ཀྱང་མང་དུ་བསྟན་ཟིན་ཏེ། དེ་བས་ན་འདིར་མངོན་དུ་མ་བཤད་དོ། །འདིར་བརྡ་སྤྲོད་པ་པ་ལ་སོགས་པས་ཕྱིར་རྒོལ་བ་སྟོན་ཏེ། གཞན་དག་ན་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གལ་ཏེ་བདག་དང་ཆོས་དངོས་སུ་མེད་ན་དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གཟུང་བའི་ཆ་ལ་དེ་ཉེ་བར་འདོགས་པར་མི་རུང་སྟེ། འདི་ལྟར་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ནི་གསུམ་ཡོད་ན་འགྱུར་གྱི་གསུམ་པོ་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མེད་ན་མི་འགྱུར་རོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། དོན་གྱི་དངོས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་དོན་གྱི་དངོས་ཡོད་པ་དང༌། གལ་ཏེ་དངོས་དང་འདྲ་བ་གཞན་འགའ་ཞིག་ཡོད་པ་དང༌། དངོས་དང་དེ་དང་འདྲ་བ་གཉི་ག་དང་འདྲ་བ་ཡང་ཡོད་དེ། །གལ་ཏེ་འདྲ་བ་ཅི་ཡང་རུང་བ་
― DTG138_Page_0019 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིག་ཡོད་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ཉེ་བར་འདོགས་པར་བྱེད་དོ། །འདིར་དཔེར་སྨོས་པ་དཔེར་ན་དངོས་མེད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དངོས་མེད་ཡོད་ལ་མེ་དང་འདྲ་བ་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་དང་མེ་དང་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་གཉི་གའི་ཐུན་མོང་གི་ཆོས་ཡང་ན་སེར་བ་ཉིད་དམ། ཡང་ན་རྣོ་བ་ཉིད་ཡོད་ན་འཇིག་རྟེན་ན་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་མེར་ཉེ་བར་འདོགས་པར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པར་གྱུར་བ་ལ་བདག་དང་ཆོས་ཉེ་བར་འདོགས་པར་བྱེད་ན། ཡང་དེའི་ཚེ་བདག་དང་ཆོས་རྣམས་དངོས་སུ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་དུ་ན་ནི་ཉེ་བར་འདོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཕྱོགས་སྔ་མའོ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་དཔེ་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་མེ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གང་འདི་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་མེ་ཞེས་དཔེར་གཞག་པ་འདི་ལ་རིགས་མེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའམ། འོན་ཏེ་མེའི་རྫས་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་ཉེ་བར་འདོགས། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ། ཅི་འདི་ལ་མེའི་སྤྱིའམ་འོན་ཏེ་མེའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཉེ་བར་འདོགས་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་དེ་ལ་ཉེས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན་དེའི་ཕྱིར། ཉེ་བར་འདོགས་པ་གཉི་ག་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཕྱོགས་གཉི་ག་ཡང་ཉེ་བར་འདོགས་པར་མི་རུང་ངོ༌། །རིགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཐུན་མོང་སེར་བ་ཉིད་དམ། རྣོ་བ་ཉིད་ནི་རིགས་ཀྱི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་དང་ཐུན་མོང་བ་སེར་བ་ཉིད་དམ་རྣོ་བ་ཉིད་ནི་རིགས་མེ་ཉིད་ལ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་གཞན་དག་རིགས་ནི་སེར་བའམ་རྣོ་བར་མི་འདོད་དོ། །འདི་ལྟར་ཡོན་ཏན་འདི་དག་ནི་རྫས་ཀྱི་ཡིན་གྱི་རིགས་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །དེ་ལ་འདིར་འགྱུར་ཏེ། ཐུན་མོང་གི་ཆོས་མེད་ཀྱང་རིགས་ཉེ་བར་འདོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེན། དེའི་ཕྱིར། ཐུན་མོང་གི་ཆོས་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཐུན་མོང་གི་ཆོས་མེད་པ་ནི་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་རིགས་ཉེ་བར་འདོགས་པར་མི་རུང་ངོ༌། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་རུང་སྙམ་པ་ལ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་ཐུན་མོང་གི་ཆོས་མེད་པར་ཡང་ཉེ་བར་འདོགས་པར་བྱེད་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ཐམས་
― DTG138_Page_0020 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་ལ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་འདོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ། འདྲ་བ་ནི་ཉེ་བར་འདོགས་པའི་གཞི་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདྲ་བ་མེད་པར་ཡང་ཉེ་འདོགས་པར་བྱེད་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ངེས་པར་བྱེད་པ་མེད་པས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །བརྒྱ་ལ་གཞན་ཉེ་བར་འདོགས་པའི་གཞི་གཞན་སྨྲ་བ་དོགས་ནས། རིགས་ཆོས་ཉིད་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །རིགས་ནི་རྣོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། རྣོ་བ་ཉིད་དུ་སེར་བ་ཉིད་ནི་རིགས་མེ་ཉིད་མེད་ན་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་རྣོ་བ་ཉིད་དང་སེར་བ་ཉིད་རིགས་མེད་ན་མེད་པས་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་རིགས་མེ་ཉིད་ཉེ་བར་འདོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཐུན་མོང་གི་ཆོས་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་མེད་ན་མེ་མི་འབྱུང་བ་ནི་འདིར་ཉེ་བར་འདོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཉིད་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣོ་བ་ཉིད་དང་སེར་བ་ཉིད་དེ་གཉིས་ནི་ཆོས་སོ། །རིགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་དེ་གཉིས་དན་ལྡན་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་དེའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཉིད་དེ་གཉིས་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་རིགས་ལ་རྣོ་བ་ཉིད་དང་སེར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མེད་པར་མི་འབྱུང་བ་ཡང་འདིར་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རིགས་མེད་པ་ཡང་རྣོ་བ་ཉིད་དང་སེར་བ་ཉིད་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣོ་བ་ཉིད་དང་སེར་བ་ཉིད་ནི་རིགས་མེ་ཉིད་མེད་པར་ཡང་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་སྣང་སྟེ། དེ་བས་ན་མེད་པར་མི་འབྱུང་བ་དེ་གཉིས་ཀྱང་མི་རིགས་སོ། །འདི་ལྟར་རིགས་མེ་ཉིད་ནི་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་མེད་ལ་རྣོ་བ་ཉིད་དང་སེར་བ་ཉིད་ནི་དེ་ལ་ཡོད་ན། དེ་གཉིས་རིགས་མེ་ཉིད་མེད་པར་མི་འབྱུང་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །བརྒྱ་ལ་ཉེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིགས་ནས་གཞན་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་ཡང་རིགས་མེད་པར་མི་འབྱུང་བ་དེ་གཉིས་ཡོད་པར་འདོད་ན་དེའི་ཕྱིར། །མེད་པར་མེ་འབྱུང་བ་ནི་ཉེ་བར་འདོགས་པ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའི་ལ་ཡང་རྣོ་བ་ཉིད་དང་སེར་བ་
― DTG138_Page_0021 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་རིགས་མེད་པར་མི་འབྱུང་བ་ཡང་ཡོད་པར་འདོད་ན་ནི་དེའི་ཚེ་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་རིགས་ཉེ་བར་གདགས་པར་མི་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་ཇི་ལྟར་མེ་ལ་རིགས་མེ་ཉིད་དངོས་སུ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ། བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་ཡང་ཡོད་ན་ནི་དེའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གདགས་ཅི་དགོས། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་ཡང་རྣོ་བ་ཉིད་དང་སེར་བ་ཉིད་རིགས་མེད་པར་མི་འབྱུང་བ་ཡང་ཡོད་པར་འདོད་ན་ནི། དེའི་ཚེ་དེ་ལ་དེ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཡོད་པས་ཉེ་བར་གདགས་ཅི་དགོས་ཏེ། གང་ལ་གང་མེད་པ་དེ་ལ་དེ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ནི་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཉེ་བར་འདོགས་པའི་གཞི་བསལ་ནས་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། དེ་བས་ན་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་རིགས་ཉེ་བར་གདགས་སུ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཉེ་བར་གདགས་པའི་གཞི་དེ་ལྟ་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་རིགས་ལ་མི་འཐད་པས་དེའི་ཕྱིར་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་རིགས་ཉེ་བར་འདོགས་པ་མི་སྲིད་པར་གནས་སོ། །རིགས་ཉེ་བར་འདོགས་པར་མི་འགྱུར་དུ་ཟིན་ཀྱང་རྫས་ཉེ་བར་འདོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རྫས་ཀྱང་ཉེ་བར་གདགས་སུ་མི་རུང་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། མེའི་རྫས་ཀྱང་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་ཉེ་བར་འདོགས་མི་སྲིད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྤྱིའི་ཆོས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་མེ་དང་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུའི་ཐུན་མོང་གི་ཆོས་ནི་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཡོན་ཏན་རྣོ་བ་དང་སེར་བ་ཐུན་མོང་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཐུན་མོང་གི་ཆོས་མེད་ཅེས་སྨྲ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་མེའི་ཡོན་ཏན་རྣོ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཡོན་ཏན་རྣོ་བ་དང་སེར་བ་ནི་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མེའི་ཡོན་ཏན་རྣོ་བའམ་སེར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ནི་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུའི་ཡིན་པར་མི་འདོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུའི་ཡོན་ཏན་རྣོ་བའམ་སེར་བ་ནི་མེའི་ཡོན་ཏན་རྣོ་བ་དང་སེར་བ་ལས་གཞན་ནོ། །དེ་དེ་ལས་གཞན་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་ནི་རང་གི་གནས་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་བྱེ་བྲག་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི། རང་རང་གི་གནས་དང་འབྲེལ་བ་ཡིན་གྱི། གནས་གཞན་དུ་འགྲོ་བར་
― DTG138_Page_0022 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་ནུས་ཏེ། འདི་ལྟར་མེ་ནི་ཤིང་བསྲེགས་པར་ནུས་པས་རྣོ་བའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ནི་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་གཡེར་བས་རྣོ་བའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡོན་ཏན་སེར་བ་ཡང་ཐ་དད་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདིར་འགྱུར་ཏེ། བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུའི་ཡོན་ཏན་རྣོ་བའམ་སེར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ཏེ། བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་མེར་ཉེ་བར་འདོགས་སོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། མེའི་ཡོན་ཏན་མེད་པར་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་མེ་ཉེ་བར་གདགས་པ་ནི་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུའི་ཡོན་ཏན་རྣོ་བའམ་སེར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མེའི་ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱིས་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་མེར་ཉེ་བར་གདགས་པར་རུང༌། དེ་ལྟར་གྱུར་ན་ནི་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །བརྒྱ་ལ་གཞན་གྱིས་དེ་གཉིས་ཀྱི་འདྲ་བ་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་དོགས་པས། གལ་ཏེ་མེའི་ཡོན་ཏན་དང་འདྲ་བས་རིགས་སོ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །ཡོན་ཏན་རྣོ་བའམ་སེར་བ་ཉིད་གཉིས་རང་གི་གནས་ལ་ངེས་པའི་ཕྱིར་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་མེར་ཉེ་བར་གདགས་སུ་མི་རུང་ཡང་མེའི་ཡོན་ཏན་དང་འདྲ་བས་ཉེ་བར་འདོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་མེའི་ཡོན་ཏན་རྣོ་བའམ་སེར་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུའི་ཡོན་ཏན་རྣོ་བའམ་སེར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་འདྲ་བ་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་འདྲ་བ་དེ་ལ་བརྟེན་ཏེ་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་མེར་ཉེ་བར་འདོགས་པས་འགལ་པ་མེད་དོ། །མེའི་ཡོན་ཏན་དང་འདྲ་བས་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཡོན་ཏན་དང་འདྲ་བ་ཞེས་པའི་སྒྲ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་རིགས་སུ་འདོད་དོ། །འདྲ་བ་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་ནི་སྐབས་ཀྱི་སྐྱབས་སུ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་འགྱུར་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡོན་ཏན་འདྲ་བ་དེ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་དག་ཡོན་ཏན་འདྲ་བའི་ཕྱིར། མེའི་ཡོན་ཏན་རྣོ་བ་ཉིད་དམ་སེར་བ་ཉིད་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུའི་ཡོན་ཏན་རྣོ་བ་ཉིད་དམ་སེར་བ་ཉིད་ལ་ཉེ་བར་གདགས་སུ་ནི་རུང་གི་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་མེ་ཉེ་བར་གདགས་སུ་ནི་མི་རུང་སྟེ། འདི་ལྟར་མེ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་རིགས་དང་འབྲེལ་པ་ཉིད་མེད་དོ། །འདི་ལྟར་ཡོན་ཏན་གྱི་རིགས་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམས་དང་ལྡན་གྱི། རྫས་དང་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྫས་ཉེ་བར་གདགས་པ་བཀག་ནས་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། གང་གི་ཕྱིར་འདི་རྫས་ལ་
― DTG138_Page_0023 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ཐུན་མོང་གི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་དེ། དེ་བས་ན་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལ་མེའི་རྫས་ཉེ་བར་གདགས་སུ་ཡང་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་ལྟར་དཔེ་ལ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་བཀག་ནས། དོན་གྱི་དངོས་དགག་པའི་ཕྱིར་དོན་གྱི་དངོས་ཀྱང་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དངོས་ཡོད་ན་ཉེ་བར་འདོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དོན་གྱི་དངོས་ཉིད་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མེད་སྙམ་པ་ལ་དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་དངོས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འདས་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར་གཙོ་བོ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་གཙོ་བོ་ལ་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པ་ཡོན་ཏན་ཅན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་རྟག་ཏུ་འཇུག་པར་ཟད་དེ། དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་མི་རེག་གོ །འདི་ལྟར་གཙོ་བོ་ལ་ནི་རྟག་ཏུ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ན་རྟོགས་ཀྱི། །རང་གི་ངོ་བོ་ནི་མི་རྟོགས་སོ་ཞེས་འདི་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་གྲུབ་པའི་མཐའོ། །གཙོ་བོའི་སྒྲ་ནི་འདིར་བྱེ་བྲག་གི་གཞིར་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏ་རྫས་ལ་སོགས་པའོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་སྒྲ་ནི་འདིར་བྱེ་བྲག་ཏུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། དཀར་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་འདིར་འགྱུར་ཏེ། གཙོ་བོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ཡང་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པ་གཉིས་ཀྱིས་རེག་གོ་སྙམ་པ་ལ་དེའི་ཕྱིར། གཞན་དུ་ན་ཡོན་ཏན་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་གཙོ་བོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ཡང་ཤེས་པ་དང༌། བརྗོད་པ་གཉིས་ཀྱིས་རེག་པར་ནུས་ན། དེའི་ཚེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཡོངས་སུ་བརྟག །གལ་ཏེ་གཙོ་བོ་ལ་ཤེས་པ་དང༌། བརྗོད་པ་གཉིས་དངོས་སུ་འཇུག་པ་མེད་ན་ནི་དེའི་ཚེ་གཙོ་བོ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ཤེས་ཏེ། ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པར་རིགས་སོ། །གང་གི་ཚེ་གཙོ་བོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པ་གཉིས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་ཤེས་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཅི་དགོས། །དེ་ལ་འདིར་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པ་གཉིས་གཙོ་བོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་འཇུག་པ་ནི་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཏེ་ཅིས་ཀྱང་ཐབས་གཞན་འགའ་ཞིག་གི་གཙོ་བོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཤེས་པར་བྱེད་དོ་སྙམ་པ་ལ་དེའི་ཕྱིར། ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པ་མ་
― DTG138_Page_0024 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏོགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །བློ་དང་སྒྲ་མ་གཏོགས་པར་གང་གི་གཙོ་བོ་དེ་ཤེས་པའི་གཙོ་བོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཐབས་གཞན་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་གཙོ་བོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཐབས་མེད་པར་བསྟན་ནས་མཇུག་བསྡུ་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་གཙོ་བོའི་རང་གི་ངོ་བོའི་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་གཙོ་བོ་དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཐབས་གཞན་ནི་གང་ཡང་མེད་ལ། ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པ་གཉིས་ནི་དེ་ལ་མི་འཇུག་པ་དེའི་ཕྱིར་དོན་གྱི་དངོས་མེ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །མེའི་རྫས་ལ་བློ་དང་སྒྲ་མངོན་སུམ་དུ་འཇུག་པ་མེད་པས། དེ་དངོས་ཉིད་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་མེ་ཉིད་ཀྱི་རིགས་ལ་བློ་དང་སྒྲ་མངོན་སུམ་དུ་འཇུག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་དངོས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཀྱེ་དེ་ཡང་རྫས་ཉིད་དུ་མི་རུང་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་ཡང་སྒྲའི་རང་གི་ངོ་བོས་བསྒྱུར་ནས་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཤེས་ཀྱི། རང་གི་ངོ་བོ་ནི་མི་ཤེས་ན། དེ་ཇི་ལྟར་དངོས་ཉིད་དུ་འགྱུར། སྒྲ་ལ་བློ་དང་སྒྲ་གཉིས་མངོན་སུམ་དུ་འཇུག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སྒྲ་དེ་ཉིད་དངོས་སུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་སྒྲའི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ།། ཇི་ལྟར་རྫས་དང་རིགས་ལ་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པ་གཉིས་མངོན་སུམ་དུ་འཇུག་པ་དེ་བཞིན་དུ། སྒྲ་ལ་ཡང་དེ་གཉིས་མངོན་སུམ་དུ་འཇུག་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་སྒྲའི་རང་གི་ངོ་བོ་དང་བརྗོད་པ་ནི་འབྲེལ་པ་མེད་དེ། སྒྲའི་རང་གི་ངོ་བོ་དང་བརྗོད་པ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་དད་པ་ནི་འབྲེལ་པའི་གནས་ཡིན་ན་ནི། ཐ་དད་པ་མེད་པས་དེ་ཇི་ལྟར་རུང་བར་འགྱུར། གཞན་དག་ནི་འབྲེལ་པ་མེད་པར་གང་དུ་ཡང་བརྗོད་པ་མི་འཇུག་སྟེ། གང་དུ་བརྗོད་པ་འཇུག་པ་མེད་པ་དེར་ཤེས་པས་ཡང་མི་འཇུག་པར་འདོད་དོ། །འདི་ལྟར་གཞན་དག་ནི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པར་འདོད་པས། དེ་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་འཇུག །རིགས་དང་ཡོན་ཏན་དང༌། བྱེད་པ་ཡང་སྒྲའི་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་མི་ལྟོས་པར་ཤེས་པས་མི་འཛིན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་དེ་དག་ཀྱང་གཞན་ལ་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པ་
― DTG138_Page_0025 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པར་བསྟན་ནས་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་དང༌། བརྗོད་པ་གང་དུ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་མི་འཇུག་པ་དེའི་ཕྱིར། རྗོད་པ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མེད་པས་དོན་གྱི་དངོས་པོ་མེད་པར་གྲུབ་བོ། །དེ་ལྟར་དངོས་ཉིད་བཀག་ནས་བཏགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡང་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བཏགས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཁྱེད་ཀྱི་གཞུང་ལྟར་ན་དངོས་པོ་གང་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་བཏགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། དངོས་ནི་མེད་དེ་འདི་ལྟར་གང་ན་གང་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་པ་དེ་ནི་བཏགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྒྲ་ཐམས་ཅད་འཇུག་པ་ནི་གཙོ་བོ་མེད་པར་བཏགས་པའི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་དེས་དེ་ལ་འཇུག་གོ །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་གཙོ་བོ་ནི་བཏགས་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་ནས་སྒྲས་ཤེས་པར་བྱེད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། དེ་དངོས་སུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དང་པོ་ནས་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་བདག་དང་ཆོས་དངོས་སུ་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་ལྟར་ཁྱེད་ཀྱི་གཞུང་ལྟར་ན་དངོས་པོ་གང་ཡང་མེད་དེ། དེ་བས་ན་བདག་དང་ཆོས་དངོས་སུ་མེད་ན་ཉེ་བར་འདོགས་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་མི་རིགས་སོ།། །།བམ་པོ་གཉིས་པ། དེ་ལྟར་སྐབས་སུ་བཤད་པ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་དཀྱུས་མ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་གོང་དུ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་དབྱེ་བ་མི་ཤེས་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་སྟོན་ཏོ། །ཚིག་གང་གིས་བསྟན་ཞེས་དྲིས་པ་དང་དེའི་ཕྱིར་གྱུར་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་གང་ལ་བདག་ཉེ་བར་འདོགས་པ་དང་ཆོས་ཉེ་བར་འདོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །རྣམ་པ་གསུམ་པོའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུའི་དངོས་པོ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོས་ཐ་དད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་ནི་རྒྱུ་ཁོ་ན་དང་འབྲས་བུ་ཁོ་ནས་ཐ་དད་དེ། རྒྱུར་གྱུར་པ་དང་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །
― DTG138_Page_0026 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་པོ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་རྒྱུར་གྱུར་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བག་ཆགས་དང་རྒྱུ་མཐུན་པའི་བག་ཆགས་རྒྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་བརྟས་པའི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཁ་ཅིག་ནི་སྔོན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་བག་ཆགས་སྐྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར། གཞན་དག་ན་རེ་བག་ཆགས་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟས་པར་བྱེད་པར་ཟད་དེ་ཡོངས་སུ་བརྟས་ནས་དེའི་འབྲས་བུ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་ནུས་སོ་ཞེས་ཟེར། གཞན་དག་ནི་སྔ་མ་ནས་ཡོད་པའི་བག་ཆགས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བརྟས་པར་བྱེད་ལ་སྔོན་མེད་པ་དང་ཀྱང་སྐྱེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །འདི་ནི་འགྲེལ་པ་བྱེད་པས་ཕྱོགས་པར་མ་གཞག་གོ །གྱུར་པ་གཉིས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་གྱུར་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རིས་མཐུན་པ་གང་དུ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཕངས་པར་གྱུར་པ་དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ལ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བག་ཆགས་འབྱུང་བ་རྙེད་ནས་རིས་མཐུན་པ་གཞན་དག་ཏུ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འབྲས་བུ་གྱུར་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་མཐུན་པའི་བག་ཆགས་འབྱུང་བ་རྙེད་ནས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འབྲས་བུ་གྱུར་པའོ། །འབྱུང་བ་རྙེད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འབྲས་བུ་སྐྱེད་ནུས་པ་ལ་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གི་ནང་ནས་གང་ཞིག་གིས་བག་ཆགས་གང་སྐྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བག་ཆགས་སྐྱེད་དོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རྣམ་
― DTG138_Page_0027 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཤེས་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མཐུན་པའི་བག་ཆགས་སྐྱེད་དེ། དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཚེ་འདི་ཉིད་དང་གཞན་ན་དེའི་རིགས་ཀྱི་སེམས་འབྱུང་ངོ༌། །འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དེ་གཉིས་ནི་རང་དང་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་མཐུན་པའི་བག་ཆགས་ཉིད་སྐྱེད་དོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་གཞི་གདིང་པའི་ཕྱིར། གྱུར་པ་རྣམ་གསུམ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གྲངས་ཙམ་བསྟན་པས་བྱེ་བྲག་མི་ཤེས་ཏེ། །དེ་བས་ན་བྱེ་བྲག་བསྟན་པའི་དོན་དུ་རང་གི་མིང་གིས་གྱུར་པ་གསུམ་པོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་སྨིན་དང་ངར་སེམས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་པའི་ཕྱིར་གྱུར་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་གསུམ་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་མདོར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་བག་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ངར་སེམས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་ངར་སེམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལྟར་སོ་སོར་སྣང་བས་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་རིག་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ལྟར་སོ་སོར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་གཞི་གདིང་བའི་ཕྱིར། དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་བཤད་པ་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཇི་ཙམ་དུ་དེ་དག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་རྒྱ་ཆེར་མ་བཤད་པ་དེ་ཙམ་དུ་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་བས་ན་གང་གི་རང་གི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་དེ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམ་པར་སྨིན་
― DTG138_Page_0028 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་གྱུར་པའོ་ཞེས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །འདི་ཅིའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་གྱུར་པའོ། །འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་ལ་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། དེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟར་ཀུན་གཞི་དང་གནས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ནི། རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའོ། །འདི་ཉིད་ལ་བཤད་པ་གཞན་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡང་ན་དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་འཇུག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞིའོ། །འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འབྲེལ་བ་དང་འདྲེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཡང་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འཇུག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞིའོ། །འཇུག་པའི་དོན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འདི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དེ་བས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །འོ་ན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། ཁམས་དང༌། འགྲོ་བ་དང་སྐྱེ་གནས་དང༌། རིགས་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁམས་གསུམ་དང༌། འགྲོ་བ་ལྔ་དང༌། སྐྱེ་གནས་པ་ཞི་དང༌། བྲམ་ཟེའི་རིགས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་
― DTG138_Page_0029 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་གནས་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པའོ། །འདིར་མདོ་སྡེ་པས་ཕྱིར་བརྒལ་བའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གུང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་ནི་མི་རིག་གོ །གལ་ཏེ་དེ་དག་མ་གཏོགས་པར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་ཞིག་འདོད་ན། དེའི་ཚེ་དེའི་དམིགས་པ་ཡང་བརྗོད་དགོས། རྣམ་པ་ཡང་བརྗོད་དགོས་ཏེ། འདི་ལྟར་དམིགས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མི་རུང་ངོ༌། །གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས། དེ་དམིགས་པ་མེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དམིགས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པ་མེད་པར་ནི་ཁོ་བོ་ཡང་མི་འདོད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་ནི་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་མི་གསལ་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གསལ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གཞན་ཡོད་པར་མི་རིགས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པར་མི་སྲིད་པས། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ནང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པར་སྣང་བ་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་རྣམ་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་མི་གསལ་བ་སྣོད་དུ་སྣང་བ་དང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འབྱུང་ངོ༌། །རྣམ་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣང་བ་དང་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ནང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལ་ནང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ་།ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་གང་ཡིན་པ་དང༌། གནས་དང་བཅས་པའི་དབང་པོའི་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་དང༌། མིང་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ནང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་བག་ཆགས་གང་བསྐྱེད་པ་དེ་ཉིད་བརྗོད་དོ། །གནས་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གནས་ནི་ལུས་ལ་བྱའོ། །མིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཕུང་
― DTG138_Page_0030 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་བཞི་པོ་རྣམས་སོ། །དམིགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བཤད་ནས་མི་གསལ་བ་ཉིད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེའི་དམིགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེའི་དམིགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་གང་བཤད་པ་དེ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བས་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་ལེན་པ་མི་རིགས་པ་དང༌། གནས་སུ་རྣམ་པར་རིག་པ་མི་རིགས་པར་འདོད་དོ། །འགྲེལ་པའི་ཚིག་རྣམས་ནི་ཚིག་སྡུད་པ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བས། ཚིག་སྡུད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་མི་རིགས་པ་དང༌། གནས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་མི་རིགས་པ་ཡོད་པའི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལེན་པ་དང་གནས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་མི་རིགས་པར་འདོད་དོ། །གནས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་གནས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། གནས་སུ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ལེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ལེན་པ་དེ་ནི་ལེན་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ནང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ལེན་པའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་བདག་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །བདག་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པར་རྣམས་ཀྱིས་བག་ཆགས་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་རྣམས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་བག་ཆགས་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འདིར་ལེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བག་ཆགས་དེ་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་བག་ཆགས་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཡོད་པས་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་བདག་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྲས་བུ་ལེན་པས་དེའི་ཕྱིར་བདག་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་གི་བག་ཆགས་དེ་ནི་ལེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལས་ཚིག་གི་དོན་འདི་འབྱུང་སྟེ། དེ་ཡོད་ན་ཇི་སྐད་བརྗོད་པའི་འབྲས་བུ་ལེན་པར་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་བག་ཆགས་ལ་ལེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལེན་པ་བཤད་ནས་
― DTG138_Page_0031 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཇི་ལྟར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལེན་པ་མི་རིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་འདི་ལ་འདིའོ་ཞེས་ཚོར་བའི་རྣམ་པར་མི་རིགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ལེན་པ་ཞེས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་འདི་ལ་འདིའོ་ཞེས་སོ་སོར་རང་གིས་རིག་པའི་རྣམ་པར་མི་རིགས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལེན་པ་མི་རིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལེན་པ་གཉིས་པའི་དོན་ལེན་པ་ལ་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། ཡང་ན་གནས་ཉེ་བར་ལེན་པས་ལེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །གནས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཉེ་བར་ལེན་པས་ལེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། གནས་ནི་ལུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །ལུས་ཉིད་གནས་སུ་བསྟན་ཏོ། །གནས་དེ་ཡང་གནས་དང་བཅས་པའི་དབང་པོའི་གཟུགས་དང་མིང་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལྔ་པ་དག་ནི་གནས་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་གནས་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་ལེན་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གནས་དེའི་ལེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་སྟེ། དེ་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་གཅིག་པས་ལེན་པའོ། །ལེན་པ་ནི་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་སྒྲར་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། འབྱུང་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའོ། །དེ་ལས་ཚིག་གི་དོན་འདི་འབྱུང་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་གཅིག་པས་ལེན་ཏེ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང་འབྱུང་བའོ། །ཁམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གི་གནས་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཐ་དད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ནི་གཉི་ག་ལེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ནི་མིང་དང་གཟུགས་གཉི་ག་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་གཅིག་པས་ཉེ་བར་འགྲོ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་ན་མིང་དང་གཟུགས་མདུང་ཁྱིམ་ལྟ་བུར་ཕན་ཚུན་བརྟེན་ཏེ་འབྱུང་ངོ༌། །གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་ནི་གཟུགས་སུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མངོན་པར་མི་འགྲུབ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་མིང་ཞེས་བྱ་བ་ཕུང་པོ་བཞི་པོ་དག་ཕན་ཚུན་གྲུབ་པ་དང༌། བདེ་བ་གཅིག་པས་ཉེ་བར་འགྲོའོ། །དེ་ན་གཟུགས་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་མ་ཡིན་གྱི་བག་ཆགས་
― DTG138_Page_0032 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་དུས་ཉིད་དེ་གཟུགས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་དུས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གནས་ཉེ་བར་ལེན་པ་བཤད་ནས་དེའི་མི་རིགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལེན་པ་དེ་ལ་འདིའོ་ཞེས་རིག་པར་མི་ནུས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གནས་ཉེ་བར་ལེན་པ་དེ་ལ་འདིའོ་ཞེས་རིག་པར་མི་ནུས་པས་དེའི་ཕྱིར་མི་རིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་ལ་འཛིན་པ་ལྟ་བུའོ། །ལེན་པ་མི་རིགས་པ་བཤད་ནས། གནས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་བཤད་པའི་ཕྱིར། །གནས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གནས་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འདིར་གནས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་མི་རིགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པར་འབྱུང་བས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གནས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་འདི་ལྟར་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པར་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་མི་རིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་མདོ་སྡེ་པས་ཕྱིར་བརྒལ་བའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སུ་ཞིག་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པའི་ངོ་བོར་འབྱུང་བས་དེ་ནི་རང་རིག་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་ན་དེ་ཇི་ལྟར་ན་དེའི་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཅོད་པར་འགྱུར། གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས་ཉེས་པ་མཚུངས་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་སྨྲ་བ་གཞན་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གང་དག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་རྣམས་ཉིད་འདོད་ཀྱི། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མི་འདོད་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པར་སྨྲ་བ་གཞན་མདོ་སྡེ་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གིས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་དང༌། རྒོལ་བ་འདི་མཚུངས་ཏེ། འགོག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ན་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གསལ་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ཇི་སྟེ་གཞན་དག་ན་རེ། དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་མེད་ཅེས་ཟེར་བ་ལྟན།
― DTG138_Page_0033 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་ཕྱིར་འགོག་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པར་ཡང་རྟོགས་པར་མི་ནུས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་ནུས་སྙམ་པ་ལ། དམིགས་པ་དང་འགལ་བ་དང་མདོ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་དུས་དེ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་མེད་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་པ་ན་གང་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར། དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ནི་རིགས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར། ས་བོན་མ་ཡིན་ནོ། །ས་བོན་མེད་པར་འབྱུང་བ་མི་རིགས་ཏེ། འདི་ནི་རིགས་པའོ། །ཆོས་བྱིན་གྱི་མདོ་སྡེ་དང་ཡང་འགལ་ཏེ་དེ་ལས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལུས་ལས་མི་འདའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་གཞི་གདིང་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཞེས་སྨོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་གྲངས་དྲིས་པ་དང༌། དུས་དྲིས་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་རེག་དང་ཡིད་བྱེད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་ཉིད་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། །རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཇི་སྲིད་དུ་གནས་པ་དེ་སྲིད་དུ་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་ཆོས་ལྔ་པོ་འདི་དག་དང་མཚུངས་པ་ལྡན་ནོ། །རིག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་རྣམ་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱི། རེག་པ་ནི་ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །རེག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྦྲ་ནི་འདིར་ཚོར་བ་ལས་བྱ་བར་བསྟན་པ་དགོངས་པའོ། །རེག་པ་ཞེས་པ་འདི་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལ་རེག་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་འདུས་པར་གྱུར་ནས་དབང་པོའི་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རེག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདིའི་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ཚོར་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། རེག་པ་ནི་ཚོར་བའི་རྟེན་གྱི་དངོས་པོར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་འདིའི་ལས་སོ། །གསུམ་པོ་འདི་དག་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་ཉིད་གསུམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །འདུས་པ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་
― DTG138_Page_0034 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་སྙམ་དུ་གནས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པོ་དེ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་སྙམ་པར་གནས་པར་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གསུམ་འདུས་པའོ། །རེག་པ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གསུམ་འདུས་པ་དེ་ཡོད་ན། དེ་དང་དུས་མཚུངས་པ་ཉིད་ན་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚོར་བ་འབྱུང་བ་དང་མཐུན་པ་དབང་པོའི་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་འདྲ་བ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་གྱི་འགྱུར་བ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་རྣམ་པ་དེ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རེག་པའོ། །བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚོར་བ་འབྱུང་བ་དང་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དབང་པོའི་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། དབང་པོ་ཡང་བྱེ་བྲག་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དབང་པོ་བྱེ་བྲག་གང་དང་ལྡན་ན་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དེའི་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འདི་རེག་པ་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། རེག་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་རེག་པ་འདི་དབང་པོའི་འགྱུར་བ་དང་འདྲ་བས་དབང་པོ་ལ་རེག་པའམ། དབང་པོ་དེ་དང་འདྲ་བའི་འགྱུར་བས་རེག་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་རེག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དབང་པོའི་འགྱུར་བ་དང་འདྲ་བས་དབང་པོ་ལ་རེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་ལྟར་དབང་པོ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་དང་མཐུན་པ་དེ་བཞིན་དུ། རེག་པ་ཡང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་དང་མཐུན་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འགྱུར་བ་དང་འདྲ་བས་ཕན་ཚུན་རེག་པ་དང་མཚུངས་སོ། །རེག་པ་ནི་ཡུལ་གྱི་འགྱུར་བ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་སྟེ། དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དབང་པོའི་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ནི་མ་ཡིན་སྙམ་ན། རེག་པ་དེ་དབང་པོའི་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ཞེས་ཇི་སྐད་དུ་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཡུལ་གྱི་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་འགྱུར་བ་དང་འདྲ་བས་དབང་པོ་ལ་རེག་པའམ། དེས་རེག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཡུལ་གྱི་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་
― DTG138_Page_0035 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། དེ་དབང་པོའི་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་རེག་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བརྗོད་ནས། བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདིའི་ལས་ནི་ཚོར་བའི་རྟེན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །ལས་དེ་ཡང་ལུང་གིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་སྐད་དུ་མདོ་ལས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། མདོ་ལས་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་རེག་པ་ནི་བདེ་བའི་ཚོར་བ་འབྱུང་བའི་རྒྱུའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་བས་ན་འདིའི་ལས་ནི་ཚོར་བའི་རྟེན་ཉིད་དོ། །ཁོང་དུ་ཆུད་སླ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ལས་འདི་བརྗོད་དེ། འདི་ལྟར་འདི་དག་གི་ལས་བརྗོད་ན་སོ་སོར་ངེས་པའི་ངོ་བོ་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་ནུས་སོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་གཉིས་པ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་འཇུག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་ཉིད་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པར་བྱེད་པས་འཇུག་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །འཇུག་པར་བྱེད་པས་ན་འཇུག་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་བསྟན་ཏོ། །དམིགས་པ་ལ་གང་གིས་སེམས་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཛིན་འདོད་པའི་ཡུལ་ལ་གང་གིས་སེམས་གཏོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ།། དེའི་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་འཛིན་པའི་ལས་ཅན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདིའི་ལས་ནི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་འཛིན་པའོ། །ཇི་ལྟར་འཛིན་སྙམ་པ་ལ་སེམས་འཛིན་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། མངོན་པར་འདོད་པའི་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ལ་སེམས་ཡང་དང་ཡང་གཏོད་པ་ནི་འཛིན་པའོ། །དེ་ཅི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལས་སམ། འོན་ཏེ་འགའ་ཞིག་གི་ལས་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ལས་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དམིགས་པ་གཅིག་ལ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་ལས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བྱེ་བྲག་ཅན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བཤད་ཀྱི། དེ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་འཇུག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་ནི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཉིད་ལ་ལས་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། སྐད་ཅིག་གཞན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བྱེ་བྲག་ཅན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
― DTG138_Page_0036 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསམ་གཏན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སེམས་ལས་བྱུང་བ་གསུམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཚོར་བ་ནི་མྱོང་བའི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །ཡུལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་མྱོང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཚོར་བ་སྟེ། གང་གིས་ཡུལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དེ་ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་ཡུལ་སིམ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་དེས་ཡུལ་སིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། གདུང་བར་བྱེད་པ་དང་གཉིས་ཀའི་རྣམ་པ་ལས་དབེན་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་མངོན་དུ་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །འདི་ཉིད་ལ་བཤད་པ་གཞན་བྱ་བའི་ཕྱིར། འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཁ་ཅིག་ནི་འདི་ལྟར་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འདིས་མྱོང་བར་བྱེད་པས་དེ་བས་ན་མྱོང་བའོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །ལས་གང་གིས་ན་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་བདེ་བ་མྱོང་བ་ནི་ལས་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ལས་དགེ་མི་དགེ་གཉི་གའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་ཆུང་བ་ལ་སྟེ། གང་དག་ལས་དགེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཆུང་བ་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པར་འདོད་པ་དེ་དག་གི་གཞུང་ལྟར་ན་གཉིས་ཀའི་ཞེས་ནི་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་ཚོར་བ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉིད་བཤད་དོ། །ད་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་དོན་དུ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་བཏང་སྙོམས་ཉིད་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ནི་ལས་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཉེ་བར་འདོགས་པར་
― DTG138_Page_0037 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་དོ། །བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་བདེ་བ་མྱོང་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཚོར་བ་གང་བྱུང་ན་བྲལ་བར་མངོན་དུ་འདོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། བདག་འདི་དང་ནམ་ཡང་བྲལ་བར་མ་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པ་དང༌། གང་འགགས་ན་འཕྲད་པར་མངོན་དུ་འདོད་པ་སྐྱེ་སྟེ། བདག་གི་འདིའི་ཡང་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པའི་མྱོང་བ་དེ་ནི་བདེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་བྱུང་ངམ་འགགས་ཀྱང་རུང༌། འབྲལ་བ་དང་འཕྲད་པར་མངོན་དུ་འདོད་པ་མི་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མྱོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་བཞི་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདུ་ཤེས་ནི་ཡུལ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་ཉིད་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། ཡུལ་ནི་དམིགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དམིགས་པ་ནི་ཡུལ་གྱི་སྒྲར་བསྟན་ཏོ། །ཡུལ་དེའི་བྱེ་བྲག་ནི་མཚན་མའི་སྒྲར་བསྟན་ཏེ། སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་བྱེད་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ནི་སྔོན་པོ་ཉིད་དེ་སེར་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་རྣམ་པ་ལ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པའོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་རྒྱུ་གང་གིས་འཛིན་པ་དེ་ནི་འདུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལྔ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་པ་ནི་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། སེམས་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་སེམས་གཡོ་བར་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་དེ་སེམས་པའོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པའོ། །གཡོ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྐྱོད་པ་དང༌། བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་འདིའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཡོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དཔེར་ན་ཁབ་ལོང་གི་དབང་གིས་ལྕགས་གཡོ་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་གང་ཡོད་ན་དམིགས་པ་ལ་སེམས་གཡོ་བར་འགྱུར་བ་དེ་སེམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགུལ་བའོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་གང་གི་
― DTG138_Page_0038 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབང་གིས་ཡུལ་ལ་འཛིན་པར་སེམས་ཀྱི་བྱེད་པ་འབྱུང་བ་དེ་སེམས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་སྦྱར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །ཚོར་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གསུང་རབ་ལས་ནི་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་འབྱུང་ན། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་སྤྱིར་བཤད། དེ་བས་ན་དེ་ལ་ཚོར་བ་གང་ཡིན་པ་ཡང་མི་ཤེས། དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་རབ་ལས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གི་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་འབྱུང་ན། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གང་འདུ་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མི་ཤེས་པས་དེའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ་དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལ་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་འབའ་ཞིག་སྟེ། བདེ་བ་ཡང་མེད། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་པ་ལ། དེ་གཉིས་ཀྱི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་ཆད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ངག་གི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ནི་གསལ་བ་ཡིན་ལ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གསལ་ན། ཇི་ལྟར་དེ་གཉིས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པར་འགྱུར། སུ་དག་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་བག་ལ་ཉལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འདོད་པ་དེ་དག་ནི་འབྲེལ་བ་མེད་པར་འདོད་པའོ། །བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པས། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་བག་ལ་ཉལ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་བདེ་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ཡང་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་དག་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་ན་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་བག་ལ་ཉལ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར། །ད་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མ་བསྒྲིབས་པ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་
― DTG138_Page_0039 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། འདི་ལྟར་དེའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་བྲག་གཉིས་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་མ་བསྒྲིབས་པ་སྨོས་པས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། མ་བསྒྲིབས་པ་སྨོས་པས་ནི། བསྒྲིབས་པ་ལས་རྣམ་པར་བྱེད་དོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་སྨོས་པས་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལས་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ། །འདི་ལྟར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དགེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆད་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་མི་དགེ་བར་ཡང་གཟུང་བར་མི་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་མ་བསྒྲིབས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཅིའི་ཕྱིར་མ་བསྒྲིབས་སྙམ་པ་ལ། ཡིད་ཀྱིས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་ཡིད་ཀྱི་གློ་བུར་གྱི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མ་བསྒྲིབས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མ་བསྒྲིབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྙོག་པ་ཅན་དུ་མ་བྱས་པའམ། མ་གཡོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་གཏན་ཚིགས་སྨོས་པ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ལྟར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་ནི་རང་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་ལུང་དུ་མི་སྟོན་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞན་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་ལུང་དུ་མ་བསྟན་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་དགེ་བའམ། མི་དགེ་བ་ཉིད་དུ་ལུང་དུ་མི་སྟོན་ཏེ། །དེའི་ཕྱིར་ཡང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དཔྱད་པ་བྱས་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རེག་པ་ལ་སོགས་པའང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་ཉིད་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་བརྡ་ཕྲད་པ་ཟད་དོ། །རེག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱང་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་དུ་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ཡང་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་སྙམ་པ་ལ། རྣམ་པར་སྨིན་
― DTG138_Page_0040 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པ་ཡང་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་ཆད་མི་སྲིད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ཡང་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །གཞན་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བཏང་སྙོམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལྡན་པའི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་ཚོར་བ་གཞན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཉིད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྟག་གམ་མི་རྟག་པ་ལ་རྨོངས་ནས། །ལ་ལ་ཅི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདྲི་སྟེ། ཀྱེ་ཅི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་གཅིག་པུ་ཞིག་འཁོར་བའི་མཐའ་ཇི་སྲིད་པ་དེ་སྲིད་དུ་མི་འཇིག་པར་འཇུག་གམ། འོན་ཏེ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའི་རྒྱུན་གྱིས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཞིག་ཅེ་ན། གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས། དེ་གཅིག་པུ་ཐ་དད་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་གཅིག་པུ་ཐ་དད་པ་མེད་པར་ཇི་སྲིད་འཁོར་གྱི་བར་དུ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་སུ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ། །གཅིག་པུ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་སྒྲ་ནི་འདྲེ་བ་ལ་ཡང་བསྙེགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གཅིག་པུའི་སྒྲ་ཡང་དོན་གཞན་གྱི་ཚིག་ཏུ་མཐོང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པ་མེད་པར་སྨོས་སོ། །དེ་བས་ན་མི་འཇིག་པ་མ་ཡིན་པའི་རང་གི་ངོ་བོར་འཇུག་གོ་ཞེས། དེ་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་འཇུག་སྙམ་པ་ལ། དེ་ནི་རྒྱུན་འབབ་ཆུ་བོ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་བཞིན་དུ་འབབ་པའོ། །དངོས་པོ་གཅིག་པུ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར།
― DTG138_Page_0041 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །རྒྱུན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་རྒྱུན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་བར་ཆད་མེད་པར་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བ་ནི་རྒྱུན་ཞེས་བྱའོ། །ཆུ་བོའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆུ་བོའི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཆུ་བོའི་ཚོགས་ཀྱི་སྔ་ཕྱིའི་ཆུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆུ་བོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཚིག་གི་དོན་བཤད་ནས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཆུ་བོ་རྩྭ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཆུ་བོ་རྩྭ་ལ་སོགས་པ་དེད་ཅིང་འབབ་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང་མི་གཡོ་བའི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་དང་ལྡན་པ་ཡང་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་བསྡུས་ནས། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་ངོ༌།། ཡང་གཞན་དེ་ལྟར་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདྲི་སྟེ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལྟར་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བ་གང་གི་དུས་ན་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་བརྗོད་དགོས་སོ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ན་དེ་ལྡོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་སྨྲས་སོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པའི་དུས་ན་དེ་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱང་མི་ཤེས་ནས། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཅི་ཞེ་ན་ཞེས་འདྲིའོ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས། གང་དང་ལྡན་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཆོས་གང་དང་ལྡན་ན་སྲོག་ཆགས་འདི་དགྲ་བཅོམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་གྱིས་ཆོས་དེ་ཡང་མ་ཤེས་ནས། ཅི་དང་ལྡན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདྲི་སྟེ། ཆོས་གང་དང་ལྡན་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས། ཟད་པ་ཤེས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཟད་པ་ཤེས་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པའི་དུས་དེ་ན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་པའི་
― DTG138_Page_0042 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་ངན་ལེན་གང་ཅི་ཡོད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་སྤོང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཚེ་དེ་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་གྱི་གཞི་ཉིད་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་གི་དུས་ན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྡོག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དུས་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུའམ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པ་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གྱུར་པ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱ་ཆེར་རོ། །གྱུར་པ་གཉིས་པ་དང་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། དེ་ནི་ངར་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་གྱུར་པ་གཉིས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །དེ་གང་ཞིག་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལ་གནས་དེ་རབ་འབྱུང་ཞིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ནི་ཕྱིས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ད་ནི་འདིར་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་སྦྱར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཇི་ལྟར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་དང་དམིགས་པ་གྲགས་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱིས་དེ་གཉིས་མ་གྲགས་ཏེ། གནས་དང་དམིགས་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་འཇུག་པ་ནི་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་དེའི་གནས་དང་དམིགས་པ་བསྟན་པ་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་གནས་ཏེ་རབ་འབྱུང་ཞིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དེ་སྨོས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་ཅིང་དམིགས་ནས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ནི་ངར་སེམས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་ཡིད་ཅེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡན་ལག་བཤད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་གནས་ཏེ་རབ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་སྦྱར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདིའི་གནས་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། དེ་ནི་བདག་ཆགས་ཀྱི་གནས་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱི་བག་ཆགས་གང་
― DTG138_Page_0043 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པ་དེའི་གནས་ནི་ཀུན་བཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་བཅས་ནས་འབྱུང་ཞེས་བྱའོ། །འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་བཤད་པ་ནི་རྒྱུན་གྱིས་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྐད་ཅིག་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པས་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ཉིད་ལ་བཤད་པ་གཞན་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡང་ན་ཁམས་སམ་ས་གང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་གང་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པས་གང་དུ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཐོབ་པ་དེར། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དེ་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འཐོབ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ཁམས་དེ་དང༌། ས་དེ་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བས་ན་དེ་ལ་གནས་ཏེ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདིའི་དམིགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་ཉིད་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ང་དང་ངའི་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་འདིས་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་སོ། །གནས་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་མི་དོ་ཞེས་ཏེ་གཞན་གྱིས་ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དྲིས་ཏེ། གནས་སུ་གྱུར་པའི་སེམས་གང་ལས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་བྱུང་བ་དེ་ཉིད། དེའི་དམིགས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། དམིགས་པའི་དོན་ཡང་གཞན་ལ་གནས་ཀྱི་དོན་ཡང་གཞན་ཡིན་ན་དེ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་ཇི་ལྟར་རུང༌། གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས་མཚུངས་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཁ་ཅིག་དེ་མི་འདོད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གང་དག་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་མི་འདོད་པ་དེ་དག་གི་གཞུང་ལྟར་ན་ཡང༌། ཇི་ལྟར་འགའ་ཞིག་འགགས་མ་ཐག་ཏུ་རང་གི་སེམས་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་དུས་ན་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་གང་ལས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་སེམས་དེ་ཉིད་དམིགས་པ་ཡིན་ཞིང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་
― DTG138_Page_0044 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཤེས་པ་དེ་འབྱུང་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་རང་གི་གནས་ལ་དམིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱང་རང་གི་གནས་ལ་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་རང་གི་གནས་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤས་པ་དེ་མིང་ཅི་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། ཡིད་ཅེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་ཚིག་གི་དོན་བཤད་ནས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཡིད་ཅེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་ངོ༌། །དམིགས་པ་ཡང་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲའི་རྣམ་པར་བཅད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་དམིགས་པ་ཡིད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཡིད་སྨོས་པས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་དོ། །འདིའི་ངོ་བོ་ཉིད་དྲི་བའི་ཕྱིར། ཡང་དེའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ངར་སེམས་བདག་ཉིད་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངའོ་སྙམ་པ་དང་ངའི་སྙམ་དུ་རྟག་ཏུ་རློམ་སེམས་པ་སྟེ། དེའི་དེ་ནི་ངར་སེམས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །འདིའི་ངེས་པའི་ཚིག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ངར་སེམས་པའི་བདག་ཉིད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ངར་སེམས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཡིད་ཅེས་བྱའོ། །ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་གི་རིགས་པས་སོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། གྲངས་དང་དུས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི། །ཉོན་མོངས་གཞི་དང་རྟག་ཏུ་འགྲོགས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ནི་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང༌། དུས་
― DTG138_Page_0045 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་དུ་རྟག་ཏུ་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ་ཞེས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་སྨོས་པའི་རྣམ་པར་བཅད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །གྲངས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གི་རྣམ་པར་བཅད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་པའང་དྲུག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ཡང་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །འགྲོགས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་དགའ་བ་ལ་ཡང་བྱའོ་སྙམ་པ་ལ། འགྲོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་སྨོས་པའི་རྣམ་པར་བཅད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་པའང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ཡང་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་སྙམ་པ་ལ། བསྒྲིབས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ནི་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་བསྒྲིབས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་དང་མི་དགེ་བར་མཚུངས་པར་ལྡན་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་བསྒྲིབས་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། བསྒྲིབས་པ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་བསྒྲིབས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་བསྒྲིབས་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དགེ་བ་ཉིད་དང་མི་དགེ་བ་ཉིད་དུ་ལུང་བསྟན་དུ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདིའི་དུས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཇི་སྲིད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དེ་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་དེ་དག་དང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། སྤྱིར་བསྟན་པས་ཁྱད་པར་མི་ཤེས་ནས་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་བཞི་ཞེས་སྤྱིར་བསྟན་པས། གཞི་གང་ལ་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་མི་ཤེས་ཏེ།
― DTG138_Page_0046 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་བདག་ཏུ་རྨོངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང༌། བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ང་གྱལ་དང༌། བདག་ལ་ཆགས་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ་ཞེས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འདིར་བདག་ཏུ་ལྟ་བའོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དེ་ཉིད་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་རྣམ་གྲངས་སྟོན་ཏོ། །རྨོངས་པ་ནི་མི་ཤེས་པའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །བདག་གི་ཡུལ་ལ་རྨོངས་པ་ནི་བདག་ཏུ་རྨོངས་པའོ། །བདག་ལ་ང་རྒྱལ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱའོ། །ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དེ་ཉིད་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་རྣམ་གྲངས་སྟོན་ཏོ། །བདག་ལ་ཆགས་པ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་ལ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་ལ་དགའ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དེ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་རྣམ་གྲངས་སྟོན་ཏོ། །འདི་དག་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་དམིགས་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་རྨོངས་པར་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་མི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ལ་འདི་ནི་ངའི་བདག་གོ་སྙམ་དུ་བདག་ཏུ་འཛིན་པར་བྱེད་དེ། མི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བདག་ཏུ་རྨོངས་པའོ། །བདག་ཏུ་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་འོག་ཏུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་སེམས་ཁེངས་པར་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཡོད་ན། དེའི་འོག་ཏུ་བདག་ཏུ་བསམ་པའི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་བདག་ལ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཤད་ཟིན་པའི་དོན་སྡུད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ་ཡང་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ངར་སེམས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་བཞི་པོ་དག་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་
― DTG138_Page_0047 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱས་པའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འོག་མས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཡོད་པར་རིགས་པས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྒྱུ་བྱེད་པའང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཡོད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གང་གི་རྒྱུ་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། །སེམས་དགེ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་ཚེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དགེ་བའི་སེམས་ཀྱི་དུས་ན་ངར་འཛིན་པའི་དུས་ནི་ང་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་ཀྱི་དུས་ན་ངར་འཛིན་པའི་རྒྱུ་ནི་ང་གླེགས་བམ་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་དོ་སྙམ་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདག་མ་ཡིན་པ་ལ་བདག་གོ་སྙམ་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྒྱུར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་སྦྱར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ས་དགུ་ནི་འདིར་འདོད་པའི་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །ཐེ་ཚོམ་བཟློག་པའི་ཕྱིར། གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེའིའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དགྲོལ་བའི་ཕྱིར་གང་དུ་སྐྱེས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཁམས་གང་དང་ས་གང་དུ་སྲོག་ཆགས་སྐྱེས་པར་གྱུར་པའི་ཁམས་དེ་པ་དང༌། ས་ད་པ་ཉིད་ཀྱི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་པ་ལ་སོགས་པ་དང་དེ་མཚུངས་པར་ལྡན་ཏེ། ཁམས་གཞན་དང་ས་གཞན་གྱི་དང་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མདོར་བྱས་པ་དང་སྦྱར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཅི་ཉོན་མོངས་པ་བཞི་ཉིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །བཤད་པ་བྱེད་པས་སྨྲས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། གཞན་རེག་སོགས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། །ཀྱང་གི་སྒྲའི་དོན་སྟོན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་
― DTG138_Page_0048 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉི་ཚེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་གྱི། རེག་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་དང་ཡང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ་ཞེས་དེ་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །རེག་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། །རེག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲའི་དོན་སྟོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་ངང་མཚུངས་པར་ལྡན་སྙམ་པ་ལ། ཆོས་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བར་འདོད་པ་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །འདི་དག་གི་ཁམས་དང་ས་ངེས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །འདིར་བཤད་པ་གཞན་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་ན་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། རྩ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལས་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཕྱིར། གཞན་རེག་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྩ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པར་འདོད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ལ་ནི་ཡིད་བཞིན་དུ་བསྒྲིབས་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །མདོར་བྱས་པ་དང་སྦྱར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འཇུག་ན་ནི་འོ་ན་དེ་ལྡོག་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྲིད་དུ་དེ་མི་ལྡོག་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཐར་པར་ག་ལ་འགྱུར། དེ་བས་ན་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཐར་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ། གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས་མི་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཐར་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་མེད་དོ། །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དུས་ན་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ན་མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་དེ་མེད་དོ་སྙམ་པ་ལ། དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
― DTG138_Page_0049 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམ་པ་དགུ་པ། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་ན་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བས་སྤོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དེ་ཡང་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་སྤོང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་དགྲ་བཅོམ་པ་ན་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། འདི་ཡང་མེད་དོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་མེད་སྙམ་པ་ལ། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་འགོགས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དུས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་མེད་དོ། །འདི་ལྟར་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ལན་བཞིན་དུ་དེ་ན་ཡང་དུས་དེ་ཙམ་དུ་མེད་དོ། །འོ་ན་ལངས་ན་དེ་གང་ལས་འབྱུང་སྙམ་པ་ལ། འགོག་པ་ལས་ལངས་ནས་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གང་གི་ཚེ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཡང༌། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ལས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལ་དེའི་བག་ཆགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ལ་དེ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་ལམ་ནའང་མེད།། ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། །དེའི་དོན་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ལམ་ཞེས་བརྗོད་པས་མི་ཆོག་གམ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྨོས་སྙམ་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྨོས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམ་པར་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམ་པར་བཅད་སྙམ་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ལ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ནི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་འབྱུང་བར་འདོད་པ་ཉིད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་
― DTG138_Page_0050 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ལམ་ན་མི་འབྱུང་སྙམ་པ་ལ། བདག་མེད་པར་མཐོང་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་བདག་མེད་པར་མཐོང་བ་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་གཉེན་པོ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་འབྱུང་མི་ནུས་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་ཅིག་ཅར་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་ཅིག་ཅར་མི་འབྱུང་བས། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ན་དུས་དེ་ཙམ་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་མི་འབྱུང་ངོ༌། །གང་གི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ལས་ལངས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཡང་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། འདི་ནི་གྱུར་པ་གཉིས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གོང་དུ་བསྟན་པ་དེ་བཤད་ཟིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །།བམ་པོ་གསུམ་པ། གྱུར་པ་གསུམ་པ་དང་སྦྱར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གྱུར་པ་གཉིས་པའི་འོག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །དེ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། གསུམ་པ་ཡུལ་རྣམ་དྲུག་པོ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཡུལ་རྣམ་པ་དྲུག་ལ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་གསུམ་པའོ་ཞེས་མདོར་བྱས་པའི་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །།བམ་པོ་གསུམ་པ། གྱུར་པ་གསུམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པའི་སྒྲ་ཁོང་ནས་དབྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚིག་གི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་ངག་གི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཚིག་གི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་དྲུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདིའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་འདྲི་བ་སྟེ། གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དགེ་དང་མི་དགེ་གཉི་ག་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་སྨོས་པ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལ་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་དོན་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །དགེ་བ་
― DTG138_Page_0051 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མ་ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང་གཏི་མུག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ཡང་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་དང་དེའི་གྲངས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ནས། དེ་ཡང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཅི་འདྲ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདྲི་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་གཉིས་བསལ་བའི་ཕྱིར། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ་ཞེས་མདོར་བསྡུས་ཏེ་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་གཞན་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ནས་དྲི་བའི་ཕྱིར། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས་དེ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དང་པོའི་རིག་ལ་སོགས་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། རེག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདིར་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བར་འདོད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་དག་དང་པོར་བརྗོད་སྙམ་པ་ལ། ཐོག་མར་བཤད་པས་དང་པོ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ནི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་སྔར་འདས་མ་ཐག་པ་ལས། ཐོག་མ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །གང་དག་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དང་པོ་ཞེས་འཆད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི། ཤིན་ཏུ་འབྲེལ་བ་མེད་པར་སྨྲ་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འདས་མ་ཐག་ལས་ནི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཐོག་མར་བསྟན་གྱི། རེག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་བསྟན་ཏོ། །འདིར་རེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བསྡུ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་དག་གི་དང་པོ་ནི་རེག་པ་གང་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། རེག་པ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཤེས་སྙམ་པ་ལ་འདི་
― DTG138_Page_0052 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་དེ་དག་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང༌། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་གྲུབ་པོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་ངེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་སྦྱར་བ་བསྟན་ཏོ། །འདུན་མོས་དྲན་དང་བཅས་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་ངེས་པར་སྟོན་ཏེ། །འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་ངེས་པའོ་ཞེས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་བྱེ་བྲག་ཏུ་ངེས་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། བྱེ་བྲག་ཅན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་བྱེ་བྲག་ཅན་ལ་ངེས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་ཏུ་ངེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟར་དེ་དག་གི་ཡུལ་ནི་བྱེ་བྲག་ཅན་ཉིད་ཡིན་གྱི་ཐམས་ཅད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལ་འདུན་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། བསམ་པའི་དངོས་པོ་ལ་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འདུན་པའོ། །བསམ་པ་སྨོས་པས་ནི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མ་བསམས་པ་ལ་འདུན་པ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །བསམས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་སྙམ་པ་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །འདུན་པའི་རྣམ་གྲངས་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པར་སྨོས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འདུན་པ་དང་འདོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདིའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདིའི་ལས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་ཉེ་བར་འགྲོ་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མོས་པ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། མོས་པ་ནི་ངེས་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཚད་མས་ཡོངས་སུ་མཐོང་བའི་དངོས་པོ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མོས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ངེས་པ་སྨོས་སྙམ་པ་ལ། ངེས་པ་སྨོས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ།
― DTG138_Page_0053 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། རིགས་པའམ་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པའམ་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་གིས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་བྱས་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ངེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་དངོས་པོ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ངེས་པའི་རྣམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་ལ་སེམས་འཇོག་སྟེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདིའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་མི་འཕྲོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལས་ཅན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདིའི་ལས་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་མི་འཕྲོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཇི་ལྟར་འདིའི་ལས་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། མོས་པ་གཅེས་སུ་བྱེད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་མོས་པ་གཅེས་སུ་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཕྲོགས་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ལས་ཅན་ནོ། །དྲན་པ་དེ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ་དྲན་པ་ནི་འདྲིས་པའི་དངོས་པོ་མ་བརྗེད་པར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །སྔོན་མྱོང་བའི་དངོས་པོ་ལས་སེམས་མི་ཉམས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཡང་མངོན་དུ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དྲན་པའོ། །འདྲིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་སྙམ་པ་ལ། །འདྲིས་པའི་དངོས་པོ་ནི་སྔོན་མྱོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ལ་མ་བརྗེད་པ་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། དམིགས་པ་ལ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་དམིགས་པ་ལ་འཛིན་པ་སྔོན་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ། ཆུད་མི་ཟ་བའི་རྒྱུ་ནི་དྲན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་མ་བརྗེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་མ་བརྗེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་མ་བརྗེད་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་བརྗོད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྔོན་གཟུང་བའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། སྔོན་གཟུང་བའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་ཡང་དྲན་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་
― DTG138_Page_0054 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ནི་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཉིད་དོ། །རང་གི་དོན་ལ་དངོས་པོའི་རྐྱེན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །འདིའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདིའི་ལས་ནི་དམིགས་པ་ལས་མི་གཡེང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་གང་གི་ཚེ་དམིགས་པ་ལ་སེམས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། དམིགས་པ་གཞན་ནམ་རྣམ་པ་གཞན་ལ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། །དེའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པའི་ལས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དཔྱད་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། །བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཡོན་ཏན་དུའམ་ཉེས་པར་བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཡོན་ཏན་དུའམ་ཉེས་པར་བརྟག་པར་བྱའོ། །འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་ནི་ཞི་བ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཡོན་ཏན་དུ་བརྟག་པར་བྱ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་ལ་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཉེས་པར་བརྟག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དམིགས་པ་གཅིག་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་རྩེ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདིའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ་འདིའི་ལས་ནི་ཤེས་པའི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་སྟེ། །འདི་ལྟར་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །བློ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། བློ་ནི་ཤེས་རབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ལ་རིགས་པས་བསྐྱེད་པ་དང༌། རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པ་དང༌། གཞན་པའི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཤེས་རབ་བོ། །རྣམ་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་
― DTG138_Page_0055 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདྲེས་པ་ལྟ་བུའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་འདྲེས་པ་ལྟ་བུའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པའམ། ལོག་པ་སོ་སོར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །རིགས་པས་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་སྙམ་པ་ལ། །པ་ནི་གཤའ་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། རིགས་པ་ནི་གཤའ་བའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །དེ་ཉིད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡང་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །བསྐྱེད་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རིགས་པ་རྣམ་པ་དེ་གསུམ་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པས་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རིགས་པས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་གསུང་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཡིད་ཆེས་པ་ཚད་མར་བྱེད་པའི་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་པས་རྟོགས་པའི་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཚད་མར་གྱུར་པའི་སྐྱེས་བུ་ནི་ཡིད་ཆེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ངེས་པར་སེམས་པ་ནི་སྤྱོད་པའི་རིགས་པ་མ་ཡིན་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་བཅུག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། །ལོག་པར་བསམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་གློ་སླ་བས་མ་བཤད་དོད། །བསྐྱེད་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་ངེས་པ་བསྐྱེད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །རྣམ་པ་གསུམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དངོས་པོ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ཉོ་བ་དང༌། འཚོང་བ་ལ་སོགས་པ་ཁོང་
― DTG138_Page_0056 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་ཆུད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རིགས་པས་བསྐྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་རིགས་པས་བསྐྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེ་བས་འཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྐྱེས་ནས་འཐོབ་པས་སྐྱེ་བས་འཐོབ་པ་སྟེ། དེ་འདི་ལ་ཡོད་པས་སྐྱེས་པས་འཐོབ་པ་སྟེ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། བསྐྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྐྲུན་པ་དང༌། བྱས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །འདིའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདིའི་ལས་ནི་ཐེ་ཚོམ་བཟློག་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ངེས་པ་འཐོབ་བོ། །ངེས་པ་ཐོབ་ནས་ཐེ་ཚོམ་ལྡོག་གོ །ཅི་འདི་དག་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་ངམ། འོན་ཏེ་རེ་རེ་འབྱུང་སྙམ་པ་ལ། ཆོས་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ལྔ་པོ་དེ་དག་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་དུ་གྱུར་ནས་སྐྱེ་བ་ཡིན་གྱི། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་ན་གང་ལ་སེམས་མོས་པ་དེར་གཞན་དག་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བསམས་པ་དང༌། ངེས་པ་དང༌། འདྲིས་པ་དང༌། བརྟག་པ་སྨོས་པས་ནི་འདི་དག་གི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མ་བསམས་པ་ལ་འདུན་པ་མེད་དོ། །ངེས་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་མོས་པ་མེད་དོ། །མ་འདྲིས་པ་ལ་དྲན་པ་མེད་དོ། །བརྟག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་མེད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཚིག་འདི་གཞན་དུ་འདོད་དེ། ཆོས་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་ནས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ན་གང་དུ་མོས་པ་དེར་གཞན་དག་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་དེ་སྐད་དུ་ལོག་པར་འདུན་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་གི་ཚེ་མ་འོངས་པའི་དངོས་པོ་ལ་འདོད་པ་སྐྱེ་བ་དེའི་ཚེ་དེ་ལ་དྲན་པ་མེད་དེ། དེའི་ཡུལ་ནི་མྱོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་བརྟག་པ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ལ་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་དེའི་ཚེ། དེ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་མེད་དེ། དེའི་ཡུལ་ནི་བརྟག་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་ངེས་པ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ལ་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་དེའི་ཚེ། དེ་ལ་མོས་པ་མེད་དེ། དེའི་ཡུལ་ནི་ངེས་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕན་
― DTG138_Page_0057 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚུན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་ནས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །འོག་མ་དང་མཚམས་སྦྱར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱེ་བྲག་ཏུ་ངེས་པ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །དགེ་བ་དག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དད་དང་ངོ་ཚ་ཁྲོ་ལ་ཡོད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །འདི་དག་གི་གྲངས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་ནི་ཆོས་བཅུ་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །དད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་དད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་རྣམས་དང༌། འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་རྣམས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་དང༌། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་དཀོན་མཆོག་རྣམས་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དང་བ་གང་ཡིན་པ་དང་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་དད་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །ཡིད་ཆེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཡོན་ཏན་ཅན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཡོན་ཏན་ཅན་ནམ་ཡོན་ཏན་ཅན་མ་ཡིན་པའང་རུང་སྟེ། དངོས་པོ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཡིད་ཆེས་པའི་རྣམ་པའི་དད་པ་དང༌། དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དད་པའི་རྣམ་པ་དང༌། དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཡོན་ཏན་ཅན་ཐོབ་པར་བྱེད་དམ། སྐྱེད་ནུས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་འདོད་པའི་རྣམ་པའོ། །དང་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་དང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་དང་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྙོག་པ་དང་མི་མཐུན་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དྲི་མའི་རྙོག་པ་མེད་པས། སེམས་དད་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་དང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་དང་བ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཀྱི་རྙོག་པའི་སྒྲ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ལ་བྱའོ། །འདིའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་འདུན་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG138_Page_0058 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲས་སོ། །འདི་ནི་འཇུག་པར་འདོད་པ་བསྐྱེད་པའི་ལས་ཅན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡིད་ཆེས་པར་གྱུར་ཅིང༌། ནུས་པའི་དངོས་པོ་འདོད་པ་སྐྱེས་ནས་འཇུག་པ་ལ་འདུན་པར་བྱེད་དོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། །བདག་དང་ཆོས་ལ་ལྟོས་ནས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་འཛེམ་པ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་སྙམ་པ་ལ། དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨད་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་འདོད་པ་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྡིག་པ་ཉིད་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བྱས་ཀྱང་རུང་མ་བྱས་ཀྱང་རུང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དེས་སེམས་ཞུམ་པ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདིའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། །ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་བཟློག་པའི་ལས་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཁྲེལ་ཡོད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཁྲེལ་ཡོད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ལ་ལྟོས་ནས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་འཛེམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཁྲེལ་ཡོད་པའོ། །འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་འདི་ནི་སྨད་པ་སྟེ། བདག་ལས་འདི་ལྟ་བུ་བྱེད་པར་རིགས་ན་འཇིག་རྟེན་སྨད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མི་སྙན་པའི་འཇིགས་པས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ལ་འཛེམ་མོ། །སྨད་པ་ནི་བཤུང་བའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་མི་སྙན་པའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདི་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །མ་ཆགས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མ་ཆགས་པའོ། །ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འཁོར་བ་དང༌། འཁོར་བའི་ཡོ་བྱད་ལ་ཆགས་པ་དང༌། སྨོན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཆགས་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ནི་མ་ཆགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་དང་དེའི་ཡོ་བྱད་གླང་པོ་ཆེ་དང་རྟ་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་ཆགས་པ་དང༌། མི་ཕྱོགས་པ་དང་མི་
― DTG138_Page_0059 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་པ་དང་མི་སྨོན་པ་ནི་མ་ཆགས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེ་སྡང་མེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཞེ་སྡང་མེད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཞེ་སྡང་གི་གཉེན་པོར་གྱུར་བའི་ཆོས་བྱམས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཞེ་སྡང་མེད་པའོ། །ཞེ་སྡང་ཉིད་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ཞེ་སྡང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གནོད་པ་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་རྣམས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་དུག་དང༌། ཚེར་མ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པ་གང་ཡིན་པ་ཞེ་སྡང་ངོ༌། །ཞེ་སྡང་མེད་པ་ནི་ཞེ་སྡང་གི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་རྣམ་པ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པ་མེད་པའི་ངོ་བོར་བལྟའོ། །ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །གཏི་མུག་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཏི་མུག་མེད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གཏི་མུག་གི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདིར་གཏི་མུག་མེད་པའོ། །གཏི་མུག་ཉིད་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། གཏི་མུག་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ལས་ལ་སོགས་པ་མི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཏི་མུག་གོ །གཏི་མུག་མེད་པ་ནི་དེའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས། བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །འདི་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལས་སྟོན་ཏེ། དོན་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ལེ་ལོའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་དགེ་བའི་ལས་ལ་སེམས་སྤྲོ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་བརྩོན་འགྲུས་ཡིན་གྱི། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ལས་ལ་སྤྲོ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ལས་ལ་སྤྲོ་བ་ནི་སྨད་པའི་ཕྱིར། ལེ་ལོ་ཉིད་ཡིན་གྱི། བརྩོན་འགྲུས་མ་ཡིན་ནོ། །སྨད་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཆགས་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་ལེ་ལོ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ལེ་ལོ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྙོམ་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལ་སྤྲོ་བའོ། །ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་
― DTG138_Page_0060 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ནི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པའོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ནི་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ་གནས་ངན་ལེན་གྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའོ། །གནས་ངན་ལེན་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་སྙམ་པ་ལ། གནས་ངན་ལེན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བ་ཉིད་གནས་ངན་ལེན་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་ནི་གནས་ངན་ལེན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་པ་ལ་དེ་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ས་བོན་མེད་པར་གྱུར་ན་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་གནས་ངན་ལེན་ཏོ། །ལུས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལ་ལུས་ལས་སུ་རུང་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ལུས་རང་གི་དགོས་པ་རྣམས་ལ་ལྡང་བ་ཡང་བ་གང་ལས་བྱུང་བ་དེ་ལུས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ལྡང་བ་ཡང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བདེ་བའོ། །སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཡང་དག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་བའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེའི་སིམ་པ་དང་ཡང་བའི་རྒྱུ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་གཞན་གང་ཡིན་པ་དེ་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དོ། །སིམ་པ་ནི་བདེ་བའོ། །ཡང་བ་ནི་གསལ་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་པ་ལ་དེ་དང་ལྡན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དེ་དང་ལྡན་ན་དམིགས་པ་ལ་སེམས་འཇུག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །འདིར་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་གཞན་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡིན་ན། ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཞེས་ཇི་སྐད་དུ་བྱ་ཞེ་ན། ལུས་ཀྱི་རེག་བྱའི་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་རེག་བྱའི་ཁྱད་པར་ཉིད་འགའ་ཞིག་དགའ་བས་ཟིན་པ་ལ་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱང་བར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་པ་ལ་ཡིད་དགའ་ན་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
― DTG138_Page_0061 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་གི་ཚེ་ཡིད་དགའ་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་མདོ་ལས་གསུངས་སོ། །འདིའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་དེའི་དབང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་དབང་གིས་གནས་གྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འདིའི་ལས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པར་སེལ་བའོ། །བག་ཡོད་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། བག་ཡོད་བཅས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །རྣམ་པར་བསྒྲུབ་པ་ཙམ་གྱིས་འདིའི་རང་གི་ངོ་བོ་མི་ཤེས་པས། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན་ཞེས་འདྲིའོ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས་བཏང་སྙོམས་སོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། བཏང་སྙོམས་ནི་འདིར་བག་ཡོད་པ་དང་བཅས་པར་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་གྱིས་གཏན་ཚིགས་འདྲི་བའི་ཕྱིར། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཅིག་ཏུ་དགེ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་བཏང་སྙོམས་ནི་གཅིག་ཏུ་དགེ་བ་དང༌། འདིར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་བསྟན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་དང། དད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་འདིར་དངོས་སུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བ་དགེ་བ་བཅུ་གཅིག་ལས་མ་གཏོགས་པར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དགེ་བ་གཞན་མི་སྲིད་པས། དེའི་ཕྱིར་ལྷག་མ་ལུས་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཉིད་དེ། བག་ཡོད་པ་དང་བཅས་པའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཡོང་ནི་བཏང་སྙོམས་གཏོགས་པ་དགེ་བ་བཅུ་གཅིག་ཡོད་ན། དེ་ལ་བཅུ་ནི་རྭ་ནས་བཟུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་བཤད་ཟིན་ལ། བཏང་སྙོམས་ནི་འདིར་རང་གི་མིང་གིས་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་འདིར་བག་ཡོད་པ་དང་བཅས་པའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །བག་ཡོད་པ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ་དེ་ལ་བག་ཡོད་པ་ནི་བག་མེད་པའི་གཉེན་པོའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་ཉིད་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར་མ་ཆགས་པ་ནས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་བར་ནི་བག་ཡོད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་
― DTG138_Page_0062 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་གནས་ནས་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྤོང་ཞིང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སྒོམ་པ་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་བག་ཡོད་པའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་བག་མེད་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དེ་ནི་བག་མེད་པ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ་འདིའི་བཟློག་པ་བརྗོད་དོ། །ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདིའི་ལས་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །བཏང་སྙོམས་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། བཏང་སྙོམས་ནི་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། བྱིང་བ་དང་རྒོད་པ་དང་བྲལ་ནས་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། བསྒྲིམ་མི་དགོས་པར་སེམས་རང་གི་དང་གིས་རྣལ་དུ་འདུག་པར་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བྱིང་བ་དང་རྒོད་པའི་གཉེན་པོ་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། ཀུན་ཏུ་སྐྱོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དག་ལ་རྩོལ་བ་མི་བྱེད་དེ། སེམས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བཏང་སྙོམས་སོ། །ཚིག་འདི་སྙེད་ཅིག་ཅི་དགོས་སྙམ་པ་ལ། ཚིག་འདི་གསུམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལ་བྱིང་བ་དང་རྒོད་པ་ནི་སེམས་མི་མཉམ་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་སེམས་བྱིང་བའམ་རྒོད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་མི་མཉམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་བྱིང་བ་དང་རྒོད་པ་མེད་དེ་ཐོག་མར་སེམས་བྱིང་བ་ཡང་མ་ཡིན། རྒོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །སེམས་རྣལ་དུ་འདུག་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེའི་འོག་ཏུ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་འོག་ཏུ་བསྒྲིམ་མི་དགོས་པར་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སེམས་རྣལ་དུ་འདུག་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་དུས་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་བྱིང་བ་དང་རྒོད་པ་མི་མཉམ་པའི་ཉེས་པའི་བདག་ཉིད་
― DTG138_Page_0063 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་དག་ཡང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་གྲང་སྙམ་དུ་དེ་ལྟ་བུའི་དོགས་པ་ཡོད་དེ། འདི་ལྟར་མཉམ་པ་ཉིད་དེ་ནི་གདོད་ཐོབ་མ་ཐག་སྟེ། རིང་པོར་གོམས་པར་བྱས་པས་དེའི་ཕྱིར་དོགས་པ་ཡོད་པ་སྲིད་དོ། །སེམས་ཀྱི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེའི་འོག་ཏུ་སྒོམ་པ་ཁྱད་ཞུགས་པར་གྱུར་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེའི་འོག་ཏུ་གང་གི་ཚེ་སྒོམ་པ་ཁྱད་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བྱིང་བ་དང་རྒོད་པ་ཐག་རིང་དུ་གྱུར་པས་མི་མཉམ་པའི་དོགས་པ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་བྱིང་བ་དང་རྒོད་པའི་གཉེན་པོའི་རྒྱུ་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། ཀུན་ཏུ་སྐྱོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་རྣལ་འབྱོར་པ་རྩོལ་བར་མི་བྱེད་དོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་རྩོལ་བར་མི་བྱེད་དེ། སེམས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་གནས་པའི་དུས་གང་ཡིན་པ་དེ་སེམས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ།། འདིའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདིའི་ལས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐབས་མི་འབྱེད་པའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཚེ་བའི་གཉེན་པོ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར་གསོད་པ་དང་འཆིང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གསོད་པ་དང་འཆིང་བ་ལ་སོགས་པ་གནོད་པའི་རྒྱུ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གནོད་པ་མི་བྱེད་པ་ནི་ཐོ་མི་འཚམས་པས་རྣམ་པར་འཚེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་བའོ། །འདི་རྣམ་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བསོད་ཉམས་སེལ་བས་སྙིང་རྗེ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །བསོད་ཉམས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་བདེ་བ་ལ་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བདེ་བ་སེལ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤོང་བའོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཤེས་སྙམ་པ་ལ། སྙིང་རྗེ་ཅན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་སྙིང་རྗེ་ཅན་གང་ཡིན་པ་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེས་བདེ་བ་སེལ་ཏོ། །འདིའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཐོ་མི་
― DTG138_Page_0064 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཚམས་པའི་ལས་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདིའི་ལས་ནི་སེམས་ལ་རྣམ་པར་ཐོ་མི་འཚམས་པའོ། །འོག་མ་དང་མཚམས་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། དགེ་བ་བཅུ་གཅིག་བཤད་ཟིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ནི། འདོད་ཆགས་ཁོང་ཁྲོ་གཏི་མུག་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཚིག་སྡུད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །འདོད་ཆགས་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ་དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། སྲིད་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། སྨོན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འདོད་ཆགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་ནི་ལྷག་པར་ཆགས་སོ། །མ་འོངས་པ་རྣམས་ལ་ནི་སྨོན་ཏོ།། འདིའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་སྐྱེད་པའི་ལས་ཅན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་ཉིད་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་ནི་འདིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་ཁམས་གསུམ་དུ་ཅི་རིགས་པར་སྡུག་བསྔལ་བར་འདོད་དོ། །འདིས་སྲིད་པ་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བའམ། ཡང་སྲིད་པའི་ལས་འབྱུང་བར་བྱེད་པས། སྲིད་པ་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉེ་བར་ལེན་པ་དེས་ནི་སྐྱེད་པའམ། དེ་ལ་རག་ལས་ཏེ་འབྱུང་བའམ། དེ་དག་ལས་ཉེ་བར་ལེན་པ་འདི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །ཕུང་པོ་དེ་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྲེད་པའི་དབང་གིས་མངོན་པར་འགྲུབ་པས། དེའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ལས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་སྐྱེད་པར་བཤད་དོ། །ཁོང་ཁྲོ་བ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་རྩུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་གིས་ནོན་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བསད་པ་དད་བཅིང་བ་ལ་སོགས་
― DTG138_Page_0065 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་གནོད་པ་བྱ་བར་སེམས་པ་དེ་ཁོང་ཁྲོ་བའོ། །འདིའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར་རེག་པ་ནི་བདེ་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཤེས་སྙམ་པ་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་ཡོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་སྡང་བའི་སེམས་ཡོད་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ཀུན་ཏུ་བྱུང་ན་སེམས་ལ་གདུང་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ལ་གདུང་བར་གྱུར་ན་དེའི་རྗེས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ལུས་ལ་ཡང་གདུང་བར་འགྱུར་ཏེ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་སྤྱོད་ལམ་ཐམས་ཅད་དུ་སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་ཤིང་ཕོངས་པ་དང་བཅས་པར་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེ་འགྲས་པའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་གང་དང་ཡང་རིང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་བརྗོད་པ་དེ་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ལས་སུ་བཤད་དོ། །གཏི་མུག་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། གཏི་མུག་ནི་ངན་སོང་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ངན་སོང་ལ་སོགས་པ་མི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཏི་མུག་གོ །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འབྲེལ་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དགེ་བའི་འབྲས་བུ་འདོད་པ་དང་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་མི་འདོད་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་དོ། །འདིའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་སྐྱེ་བའི་བདག་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་དང༌། ལས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དང་སྐྱེ་བའི་བདག་ཉིད་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དེ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྔ་མ་སྔ་མ་རྒྱུར་གྱུར་པ་ལས། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་བདག་ཉིད་རྙེད་པར་དེ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་བརྗོད་དོ། །དེ་འབྱུང་བའི་རྟེན་བྱེད་པ་ནི་འདི་ལྟར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྨོངས་པར་གྱུར་ན་ལོག་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་གི་རྨོངས་པར་མ་གྱུར་ན་མི་འབྱུང་ངོ༌། །ང་རྒྱལ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། །ང་རྒྱལ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG138_Page_0066 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ང་རྒྱལ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་ངོ༌། །འདིའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སེམས་ཁེངས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་ང་རྒྱལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་པ་ལ། འདི་ལྟར་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་བདག་གམ་བདག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་འདི་ནི་ང་སྟེ་འདི་ལྟར་མཁས་སོ། །འདི་ནི་ངའི་སྟེ་འདི་ལྟར་ཕྱུག་གོ་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་བདག་ཁེངས་ཤིང་གཞན་དག་ལས་ལྷག་པར་རློམ་སེམས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ང་རྒྱལ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་གནས་ཞེས་བྱའོ། །འདིའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་མི་གུས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདིའི་ལས་ནི་མི་གུས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བའི་རྟེན་བྱེད་པའོ།། མི་གུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་སྙམ་པ་ལ། མི་གུས་པ་ནི་བླ་མ་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། །སློབ་དཔོན་ལ་སོགས་པ་བླ་མ་རྣམས་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པ་གང་ཟག་ཡོན་ཏན་ཅན་རྣམས་ལ་འགྱེད་ཞིང༌། ལུས་དང་ངག་གིས་སྲིད་ཞུ་མི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་གུས་པའོ། །འགྱིང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འདུད་པའོ། །སྲིད་ཞུ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་མི་ལྡང་བ་དང༌། ཚིག་གིས་ལེགས་པར་འོངས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་ཟེར་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་ཞས་བྱ་བ་འདི་གང་ཡིན་སྙམ་ལ། སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཚེ་གཞན་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་དོ། །འདིའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་སེམས་ཁེངས་པའི་རང་གི་ངོ་བོར་བྱེ་བྲག་མེད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། སེམས་ཁེངས་པའི་རང་གི་ངོ་བོར་བྱེ་བྲག་མེད་ཀྱང༌། དེའི་རྒྱུའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་བདུན་དུ་ཐ་དད་དེ། ང་རྒྱལ་དང་ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེའི་དབྱེ་བ་སྟོན་ཏོ། །ང་རྒྱལ་གང་ཡིན་པ་ལ། རིགས་དང་ཤེས་རྒྱ་དང་ནོར་ལ་སོགས་པས་དམའ་བ་བས་
― DTG138_Page_0067 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། རིགས་ལ་སོགས་པས་དམའ་བ་བས་བདག་ཆེའི་སྙམ་པའམ། རིགས་ལ་སོགས་པས་མཚུངས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ང་རྒྱལ་ལོ། །རིགས་ལ་སོགས་པས་མཚུངས་པ་བས། གཏོང་བའམ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པས་བདག་ཆེའོ་སྙམ་པའམ། རིགས་ལ་སོགས་པས་ཆེ་བ་ལ་ཤེས་རྒྱ་དང་ནོར་ལ་སོགས་པ་བདག་དང་མཚུངས་སོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །རིགས་ལ་སོགས་པས་ཆེ་བ་བས་ཀྱང༌། ཤེས་རྒྱ་དང་ནོར་ལ་སོགས་པས་བདག་ཆེའོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་ལོ། །གསུམ་པོ་དེ་དག་ནི་དངོས་པོ་བཅས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་རིགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་རྣམས་ལས་འབྱུང་ངེ༌། །གཞན་དུ་ན་ནི་ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་དང་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དང་པོ་ནི་ཆུང་དུ་ལས་ལྟོས། གཉིས་པ་ནི་མཚུངས་པ་ལས་ལྟོས། གསུམ་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ལས་ལྟོས་ནས། བདག་ཁྱད་ཞུགས་པར་སེམས་པ་སྟེ། བྱེ་བྲག་གོ །ཤེས་རྒྱ་ནི་འདིར་རི་མོ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཁས་པ་ལ་བྱའོ།། ནོར་གྱི་སྒྲ་ནི་རྫས་ལ་བྱའོ། །ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ངའི་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་ན། བདག་དང་བདག་གི་མེད་པ་རྣམས་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་མངོན་པར་ཞེན་ནས། སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ངའི་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལ་སོགས་པ་དེ་ལས་བྱུང་བའི་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ནི་མིའི་ཆོས་སོ། །དེའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་གང་བསམ་གཏན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མིའི་ཆོས་དེ་དག་ལས་བླ་མར་གྱུར་པ་དེ་ལས་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁྱད་པར་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཐོབ་པར་བདག་གིས་ཡང་དག་པར་ཐོབ་བོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཁེངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མངོན་པའི་
― DTG138_Page_0068 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱའོ། །ཆུང་ཟད་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ཆུང་ཟད་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། རིགས་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་ཆེས་འཕགས་པ་བས་རིགས་ལ་སོགས་པ་ཅུང་ཟད་ཅིག་གིས་བདག་ཆུང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཁེངས་པ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཆུང་ཟད་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱའོ། །ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་ལ། བདག་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཁེངས་པ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་སུ་ལ་ཡོད་པ་དེ་ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་བདག་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ནོ་སྙམ་པ་འདིས་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་མེད་ཀྱང༌། འདི་ལྟར་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱའོ། །ཉེས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཞི་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། །དེ་དག་ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པས་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་ལྟོས་ནས། དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཞི་མེད་པས་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལྟ་བ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཤད་པ་བྱས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སྔ་མ་ཁོ་ན་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་ལྔ་དང་སྦྱར་ཏེ། འདི་ལྟར་འདིར་ཉོན་མོངས་པའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའམ། ཟག་པ་མེད་པ་ནི་མི་གཟུང་ངོ༌།། ཅིའི་ཕྱིར་འདི་དག་གི་བྱེ་བྲག་འདི་བྱ་སྙམ་པ་ལ། དེ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་རྟོག་པའི་ཚུལ་དུ་བྱེ་བྲག་མེད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་དག་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་རྟོག་པའི་ཚུལ་དུ་བྱེ་བྲག་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། དམིགས་པའི་བྱེ་བྲག་དང་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་
― DTG138_Page_0069 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕན་ཚུན་ཐ་དད་དོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བྷ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་ལ། བདག་གི་རྣམ་པ་དང༌། བདག་གི་རྣམ་པ་དང༌། བདག་གི་བའི་རྣམ་པར་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ལ། བདག་དང་བདག་གིར་སྔར་བཟུང་བ་རྣམས་ལ་ཕྱིས་ཆད་པའི་རྣམ་པའམ། རྟག་པའི་རྣམ་པར་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བའོ། །འཛིན་པ་སྔོན་དུ་གཏོང་བའི་ལྟ་བ་ནི་མཐར་འཛིན་པའི་ལྟ་བས་ཏེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་སྔོན་དུ་གཏང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ།། མཐའ་གཉིས་པར་ལྟ་བ་ནི་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བའོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ལྟ་བ་གང་གི་སྦྱིན་པ་དང་མཆོད་སྦྱིན་དང༌། སྦྱིན་སྲེག་དང་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་དང༌། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འཇིག་རྟེན་འདི་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་དང༌། ཕ་མའི་བྱེད་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་དང༌། ལྟ་བ་གང་ཡིས་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་འཇིག་པ་དེ་ནི་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་པས་ཆེས་སྡིག་པའི་ཕྱིར་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་ལ་མཆོག་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། གཙོ་བོ་དང་དམ་པའི་རྣམ་པར་ལྟ་བ་ཡང་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་སྟེ། ཕུང་དུ་ཕྱིན་པས་མཆོག་གོ །གཞན་དག་ལས་ཀྱང་ཁྱད་ཞུགས་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །ལྷག་མ་མེད་པས་གཙོ་བོའོ། །མཚུངས་པ་མེད་པས་དམ་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་
― DTG138_Page_0070 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་ལ་འདག་པ་དང་འགྲོལ་བ་དང༌། ངེས་པར་འབྱིན་པའི་རྣམ་པར་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་སྟེ། སྡིག་པའི་དྲི་མ་འཁྲུ་བས་འདག་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བ་དང་འབྲལ་བས་འགྲོལ་བའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པས་ངེས་པར་འབྱིན་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ཐེ་ཚོམ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ལས་རྣམས་དང་འབྲས་བུ་རྣམས་དང༌། བདེན་པ་རྣམས་དང༌། དཀོན་མཆོག་རྣམས་ལ་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐེ་ཚོམ་མོ། །རྣམ་པར་བསྒྲུབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བློ་སྣ་ཚོགས་སུ་བྱེད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །གལ་ཏེ་བློ་སྣ་ཚོགས་སུ་བྱེད་པ་ལ་ཡིད་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཏུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ལས་རང་བཞིན་གཞན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཤེས་རབ་ནི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །འདི་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འཇུག་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ལས་དོན་གཞན་ནོ། །འོག་མ་དང་མཚམས་སྦྱར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་བཤད་ཟིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཁྲོ་བ་དང་ཁོན་དུ་འཛིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གཉིས་རྣམ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་གཉིས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གཞི་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཁོར་བ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལ་ཁྲོ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འཕྲལ་དུ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ལ་གནས་ཏེ། སེམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁྲོ་བའོ། །ཁྲོ་བ་འདི་ནི་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཁོང་ཁྲོ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་འགའ་ཞིག་ལ་གདགས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཆར་གཏོགས་པ་དེ་ཉིད་དེ་གུད་ན་མེད་དོ།།
― DTG138_Page_0071 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གང་ལ་གདགས་སྙམ་པ་ལ། འཕྲལ་དུ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཇི་སྲིད་དུ་གནོད་པར་བྱེད་པ་མི་ལྡོག་པ་དེ་སྲིད་དུ་སེམས་ཅན་དང༌། སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་ལ་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁྲོ་བ་ཞེས་གདགས་སོ། །དེའི་ལས་ནི་ཆད་པས་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་སྲོག་ཆགས་དང༌། ཡུལ་དུག་དང༌། མཚོན་ཆ་དང༌། ཚེར་མ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆད་པས་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནོར་འབུལ་དུ་འཇུག་པ་ལ་བྱའོ། །སོགས་པ་བྱ་བ་ནི་གསོད་པ་དང༌། འཆིང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཁོན་དུ་འཛིན་པ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ཁོན་དུ་འཛིན་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཁྲོས་པའི་འོག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཁྲོས་པ་ཞི་ནས་བདག་ནི་མི་འདི་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་འདིས་བདག་ལ་གནོད་པ་འདི་ལྟ་བུ་བྱས་ཀྱི་གལ་ཏེ་བདག་གིས་འདི་ལ་ཤ་མ་བླན་ན་གསོན་པའི་མི་གྲངས་ཏེ། མིར་ཡང་མི་བརྩིའོ་སྙམ་དུ་སེམས་མདུད་པར་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་ཤར་གཉེར་བའི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་མི་གཏོང་བར་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོན་དུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདིའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་མི་བཟོད་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདིའི་ལས་ནི་མི་བཟོད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དོ། །མི་བཟོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གནོད་པར་བྱེད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ལན་དུ་གནོད་པ་བྱེད་འདོད་པ་ནི་མི་བཟོད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འདི་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ཡང་ཁྲོ་བ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །འཆབ་པ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། འཆབ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། འདུན་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་བརྩལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གླེང་བ་པོ་གང་འདུན་པ་ལ་སོགས་པས་འགྲོ་
― DTG138_Page_0072 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་མི་འགྲོ་བ་གླེང་བར་བྱ་བ་ལ་ཕན་པར་འདོད་པའི་གླེང་བ་པོ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེས་གླེང་བའི་དུས་ཤེས་ནས་ཁྱོད་འདི་ལྟ་བུ་བྱེད་པའོ་ཞེས་སྨྲས་ཤིང༌། གླེངས་ན་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པས། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མཁྱུད་པ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་འཆབ་པ་ཞེས་བྱའོ།། འདི་ཇི་ལྟར་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་སྙམ་པ་ལ། འཆབ་པ་ནི་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པ་ཉིད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་འཆབ་པ་ནི་མཁྱུད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པའོ། །འདིའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་འགྱོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ནི་སྐྱེ་བོའམ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྡིག་པ་མཁྱུད་བའི་མི་ལ་འགྱོད་པ་སྐྱེའོ། །འགྱོད་པ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ན་རེག་པར་མི་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །འཚིག་པ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། འཚིག་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཚིག་བརླང་པོ་ཞེར་འདེབས་པ་ནི་འཚིག་པའོ། །ཚིག་བརླང་པོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཚིག་བརླང་པོ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། མཚང་འབྲུ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེ་གཅོད་བ་དང་དྲག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཚིག་བརླང་བའོ། །དྲག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇེབས་པའོ། །ཞེར་འདེབས་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཞེར་འདེབས་པར་བྱེད་པའི་དང་ཚུལ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་འདི་ནི་ཞེར་འདེབས་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཞེར་འདེབས་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་ཞེར་འདེབས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དེ་ཉིད་ཚིག་བརླང་པོ་ཟ་བ་དང་འདྲ་བས་ཚིག་བརླང་པོས་ཞེར་འདེབས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །འདི་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ཡང་ཁྲོ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཁྲོ་བ་དང་ཁོན་དུ་འཛིན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་ཁྲོ་བ་དང་ཁོན་དུ་འཛིན་པ་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །འདིའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་
― DTG138_Page_0073 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངག་གི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་སྐྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །ལས་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་དང་འགྲོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་གང་ཟག་གང་ཞེར་འདེབས་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་ལྷན་ཅིག་གནས་པར་དཀའ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཞེར་འདེབས་པ་ནི་རེག་པར་མི་གནས་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཕྲག་དོག་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ཕྲག་དོག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར་འཐོབ་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །རང་གི་འཐོབ་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པས་གཞན་དག་གི་འཐོབ་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང་རིགས་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་དམིགས་ནས། ཞེ་སྡང་གི་ཆར་གཏོགས་པ་མི་བཟོད་པར་བྱས་པའི་སེམས་ཁོང་ནས་འཁྲུགས་པ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཕྲག་དོག་གོ །རྣམ་པ་བསྒྲུབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རང་གི་གནས་ལ་ཁྱབ་པར་འཁྲུགས་པས་ཁོང་ནས་འཁྲུགས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །འདིའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡིད་མི་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཡིད་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། གང་གི་ཕྱིར་ཡིད་མི་བདེ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་རེག་པར་མི་གནས་པས། དེའི་ཕྱིར་ན་གཉི་གའི་ལས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །སེར་སྣ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། སེར་སྣ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། སྦྱིན་པ་དང་མི་མཐུན་པ་སེམས་ཀྱི་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སེར་སྣའོ། །སྦྱིན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཟིན་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་དང་མཁས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་བདག་གིར་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་རྣམས་སེམས་གང་གིས་ཆོད་པའི་ཕྱིར་རམ། ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་འདོད་པའམ་མི་འདོད་པ་ཡང་རུང་སྟེ། སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་སྦྱིན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྦྱིན་པ་དང་མི་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། དེ་ཡོད་ན་སྦྱིན་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །
― DTG138_Page_0074 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལྟར་སེར་སྣ་ཡོད་ན་སྦྱིན་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དང་མི་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཉིད་ལ་བཤད་པ་གཞན་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའམ་འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བར་འདོད་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་སེར་སྣའོ། །འདིའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། ཡོ་བྱད་མ་བསྙུངས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། མི་མཁོ་བའི་ཡོ་བྱད་ལྷག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་སེར་སྣས་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདིར་ཡོ་བྱད་མ་བསྙུངས་པའོ། །སྒྱུ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། སྒྱུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། རྙེད་པ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པས་གཞན་དག་སླུའོ་སྙམ་པའི་བསམ་པ་དེས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་རིགས་ལ་སོགས་པ་གཞན་དུ་གནས་ལ། གཞན་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྒྱུ་སྟེ། སླུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་འདུས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་འདུས་པས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་སྟོན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་འདུས་པ་ལ་གདགས་སོ། །དེ་བས་ན་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་བཏགས་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་ཀྱི་རྫས་སུ་ནི་མེད་དོ། །འདིའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལོག་པས་འཚོ་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདིའི་ལས་ནི་ལོག་པས་འཚོ་བའི་སྒྱུ་ཉིད་དོ། །གཡོ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། གཡོ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། རང་གི་ཉེས་པ་རྣམས་མཁྱུད་པའི་ཐབས་གང་ཡིན་པ་དེར་གཏོགས་པའི་སེམས་གྱ་གྱུ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཡོའོ། །ཐབས་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། རང་གི་ཉེས་པ་བཅབ་པའི་ཐབས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། རྣམ་པ་གང་གིས་གཞན་མགོ་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་དེ་རང་གི་ཉེས་པ་མཁྱུད་པའི་ཐབས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གཞན་
― DTG138_Page_0075 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མགོ་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་སྙམ་པ་ལ། དེ་ཡང་གཞན་ནས་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གཞན་ནས་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བ་དང༌། གཏམ་རླུང་བསྐུར་བ་དང༌། གསལ་བར་མི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཞན་མགོ་རྨོངས་པར་བྱེད་པའོ། །གཞན་ནས་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲིས་ན་གཞན་གྱིས་ལན་འདེབས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཏམ་རླུང་བསྐུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏམ་དེ་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བའོ། །གསལ་བར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངས་བྱས་སོ་ཞེས་ནོག་ནོག་པོའི་ཚུལ་དུ་སྨྲ་བའོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཅི་དྲིས་ཀྱང་བདག་གི་ཉེས་པ་མི་སྨྲ་བ་དང༌། གསལ་པོར་མི་སྨྲ་བའི་ཚུལ་དུ་བྱེད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །འཆབ་པ་དང་འདིའི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་གཡོ་ནི་གཏམ་རླུང་བསྐུར་བ་དང༌། གསལ་བར་མི་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། གཅིག་ཏུ་འཆབ་པར་མི་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་འཆབ་པ་དང་ཐ་དད་དོ། །འཆབ་པ་ནི་འདི་ལྟར་གསལ་པོར་མཁྱུད་པར་བྱེད་ཀྱི། ཐབས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཟུར་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐབས་ཀྱིས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ།། འདིའི་བརྟགས་པའི་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་ནས་ཆགས་པ་དང་གཏི་མུག་དེ་གཉིས་ཀྱི་རང་གི་ཉེས་པ་མཁྱུད་པའི་ཕྱིར། གཞན་མགོ་རྨོངས་པར་བྱེད་པས་དེ་གཉིས་འདུས་པ་ཉིད་ལ་གདགས་སོ། །འདིའི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གཡོ་ནི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་རྙེད་པ་དེ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་གཡོ་ནི་ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱ་བ་དེ་ཐོབ་པའི་བར་ཆད་བྱེད་པར་རུང་སྟེ། འདི་ལྟར་གང་དག་གཡོ་མེད་པ་དེ་དག་བླ་མ་རྣམས་ཡང་དག་པའི་ལུང་འབོགས་སོ།། །།བམ་པོ་བཞི་པ། རྒྱགས་པ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ་རྒྱགས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་
― DTG138_Page_0076 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། བདག་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པའི་དགའ་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སེམས་བདག་གི་དབང་དུ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྒྱགས་པའོ། །བདག་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། རིགས་དང་ནད་མེད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། རིགས་ལ་སོགས་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བདག་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནི་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དགའ་བའི་བྱེ་བྲག་ཉིད་འགའ་ཞིག་ལ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་སྙམ་པ་ལ། དགའ་བའི་བྱེ་བྲག་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དགའ་བའི་བྱེ་བྲག་གང་གིས་སེམས་རང་གི་དབང་དུ་བྱེད་ཅིང༌། དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་མི་རྙེད་པའི་དགའ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་སེམས་དེ་བདག་གི་དབང་དུ་བྱེད་པས། ཡོངས་སུ་ཟིན་པར་འགྱུར་བ་དེ་སེམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདིའི་ལས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་རྒྱགས་པ་ལས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་ངོ༌། །རྣམ་པར་འཚེ་བ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། །རྣམ་པར་འཚེ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར་བསད་པ་དང༌། བཅིང་བ་དང་བརྡེག་པ་དང་བསྡིག་པ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། བསད་པ་དང་བཅིང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་འཚེ་བས་རྣམ་པར་འཚེ་བའོ། །རྣམ་པར་ཐོ་འཚེམས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་སྙམ་པ་ལ། འདིས་བསད་པ་དང་བཅིངས་པ་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་ཐོ་འཚམས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །འདི་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཆར་གཏོགས་པས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཆར་གཏོགས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་མེད་པ་དང༌། སེམས་རྩུབ་པ་འདི་གཉིས་ནི་དེའི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའོ། །ལས་
― DTG138_Page_0077 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་ཐོ་འཚམས་པའི་ལས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །ངོ་ཚ་མེད་པ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ངོ་ཚ་མེད་པ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་བདག་ལ་མི་མཛེམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། ལས་དེ་དག་གི་ཆ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་བཞིན་དུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། སྡིག་པའི་ལས་གང་བྱེད་པར་འདོད་པ་དེ་དག་ལ་མི་འོས་ཤིང་བདག་གི་ཆ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་ལ། །ཤེས་བཞིན་དུ་ཡང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དེས་མི་འཛེམ་པ་གང་ཡིན་པ་ངོ་ཚ་མེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའོ། །ཤེས་བཞིན་དུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བཞིན་དུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཁྲེལ་མེད་པ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ཁྲེལ་མེད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་དང་བསྟན་བཅོས་དང་མི་མཐུན་པ་འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། བདག་ལས་བྱེད་པར་ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་བསྟན་བཅོས་དང་མི་མཐུན་པ་ཡིན་པར་དེ་ལྟར་ཤེས་བཞིན་དུ་ཡང་སྡིག་པ་བྱེད་པ་དེས་མི་འཛེམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁྲེལ་མེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཁྲེལ་ཡོད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའོ། །འདི་གཉིས་ཀྱི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་གཉིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་ལས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གྲོགས་བྱེད་པའོ། །བཏགས་པའི་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཉིད་ལ་འདི་གཉིས་གདགས་ཏེ་རང་གི་རྒྱུ་མེད་དོ། །དེ་ལ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གཉིས་ནི་ཅིག་ཅར་འབྱུང་མི་སྲིད་པས་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་གདགས་ཞེས་བསྟན་པའོ།། །། རྨུགས་པ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ་རྨུགས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བློང་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་རྨུགས་པའོ། །བློང་བ་ཉིད་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། བློང་བའི་དངོས་པོ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །བློང་བའི་དངོས་པོ་ནི་བློང་བ་ཉིད་
― DTG138_Page_0078 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ། འདི་ལྟར་དེ་དང་ལྡན་ན་སེམས་བླུན་པའི་ཕྱིར་བློང་བར་འགྱུར་ཏེ། དམིགས་པ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པ་དང་ཕྱིར་བློང་བ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །འདི་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཏི་མུག་གི་ཆ་ལ་བཏགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །རྒོད་པ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། རྒོད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། སེམས་རྣམ་པར་མ་ཞི་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྒོད་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་པ་ལ་རྣམ་པར་ཞི་བ་ནི་ཞི་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཞི་བའི་སྒྲ་ནི་ཞི་གནས་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་དང་མི་མཐུན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་མ་ཞི་བའོ། །དེ་ནི་འདོད་ཆགས་མཐུན་པ་སྔོན་དགོད་དགོད་པ་དང་དགའ་དགའ་བ་དང་རྩེ་རྩེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པས་སེམས་རྣམ་པར་མ་ཞི་བའི་རྒྱུའོ། །མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚིགས་ཀྱང་རྣམ་པར་མ་ཞི་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་རྣམ་པར་མ་ཞི་བ་ལ་རྒོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་དོ། །ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཞི་གནས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཞི་གནས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། དེ་ལ་དེ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དོ། །མ་དད་པ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། མ་དད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ལས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་ཤིང་དད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ནི་མ་དད་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། དད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །མ་དད་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལེ་ལོའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། མ་དད་པ་ནི་སྦྱོར་བ་ལ་འདུན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཇི་སྲིད་དུ་ངོ་བོ་འགའ་ཞིག་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང༌། འདོད་པ་མ་སྐྱེས་པ་དེ་སྲིད་དུ་སྦྱོར་བ་ལ་འདུན་པ་ཉིད་མི་སྐྱེ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འདིའི་ལས་ནི་ལེ་ལོའི་རྒྱུ་ཉིད་དོ། །ལེ་ལོ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ལེ་ལོ་ནི་དགེ་བ་
― DTG138_Page_0079 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སེམས་མངོན་པར་མི་སྤྲོ་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། ཉལ་བ་དང༌། སྙེས་པ་དང་འཕྲེས་པའི་བདེ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པས་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དགེ་བ་ལ་སེམས་མངོན་པར་སྤྲོ་བ་མེད་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཉལ་བའི་བདེ་བ་དང༌། སྙེས་པ་དང༌། འཕྲེས་པའི་པའི་བདེ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པ་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་དགེ་བ་ལ་སེམས་མངོན་པར་སྤྲོ་བ་མི་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལེ་ལོའི། །ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྤྲོ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དོ། །བདག་མེད་པ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། བག་མེད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དག་གིས་ཟིན་ན། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སེམས་མི་ལྡོག་ཅིང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་དགེ་བ་ལ་གོམས་པར་མི་བྱེད་དེ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དང་ལེ་ལོ་དག་ལ་བག་མེད་པ་བཏགས་སོ། །ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། མི་དགེ་བ་འཕེལ་བ་དང་དགེ་བ་འགྲིབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དོ། །བརྗེད་ངས་པ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། བརྗེད་ངས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་དྲན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བརྗེད་ངས་པའོ། །ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། འདིས་སེམས་སྣ་ཚོགས་སུ་གཡེང་བར་བྱེད་པས་རྣམ་པར་གཡེང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདིས་རྣམ་པ་མང་པོ་དག་གིས་དམིགས་པ་ལ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བར་བྱེད་པས་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བའོ། །བཏགས་པའི་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དེ་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་གང་དག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དམིགས་པ་ལས་
― DTG138_Page_0080 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཕྱི་རོལ་དུ་ཁྲིད་པ་དེ་དག་ལ། ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་གདགས་པར་བྱའོ། །ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དོ། །ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་ལ་ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཤེས་རབ་གང་གིས་འོང་བ་དང་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མི་ཤེས་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པའོ། །ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་མི་ཤེས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཤེས་བཞིན་མེད་པར་བྱེད་པ་ནི། བྱ་བ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་རྟོག་པར་མི་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་འདིའི་ལས་ནི་ལྟུང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དོ། །འགྱོད་པ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། འགྱོད་པ་ནི་ཡིད་ལ་གཅགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ།། དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། སྨད་པ་བྱས་པས་འགྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དངོས་པོ་གང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བྱ་བ་དེ་གང་གི་ཚེ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ཉེས་པར་བྱས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱེད་པ་སྨད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་ན་འགྱོད་པའོ། །འདིར་ངན་པར་བྱས་པའི་དངོས་པའི་ཡུལ་ལ་སེམས་མི་དགའ་བ་དང་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འགྱོད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །སེམས་གནས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། དེ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དོ། །གཉིད་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ་གཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། འཇུག་པ་ནི་དམིགས་པ་ལ་འཇུག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་དབང་གིས་དམིགས་པ་ལ། སེམས་རང་དབང་མེད་པར་འཇུག་
― DTG138_Page_0081 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེ་གཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ལ་བཤད་པ་གཞན་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལུས་འཛིན་མི་ནུས་པའི་སེམས་ཀྱི་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་འཇུག་པ་གང་གིས་ལུས་འཛིན་པ་དེ་རང་དབང་མེད་པར་གང་ལས་འགྱུར་བ་དེ་ཉིད་དོ། །སྡུད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་སྡུད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་མིག་ལ་སོགས་པ་དབང་པོའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་མི་འབྱུང་བ་དེ་དག་ནི་སྡུད་པའོ། །འཇུག་པ་རང་དབང་མེད་པ་སྨོས་པས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་དབྱེ་བ་སྟོན་ཏོ། །སྡུད་པ་སྨོས་པས་ནི་རྨུགས་པ་ལས་དབྱེ་བ་སྟོན་ཏོ། །བཏགས་པའི་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་གཏི་མུག་གི་ཆ་ལ་གདགས་པས་གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱ་བ་ཤོར་བའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཉལ་བ་ནི་བྱ་བ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །རྟོག་པ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། རྟོག་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ཅི་ཡིན་ཏེ་ལྟར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་ཤེས་རབ་དང་སེམས་པའི་བྱེ་བྲག་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྟོག་པའོ། །ཡིད་ཀྱི་བརྗོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡིད་ལ་བརྗོད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །བརྗོད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བརྗོད་པ་ནི་དོན་བསྟན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་དོན་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་འདིའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། སེམས་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་སེམས་པ་ནི་སེམས་ཀུན་ཏུ་གཡོ་བར་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ལ། ཤེས་རབ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ཉེས་པ་ལ་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་དབང་གིས་སེམས་འཇུག་པས་ན། དེའི་ཕྱིར་བར་འགའ་ནི་སེམས་དང་སེམས་པ་གཉིས་ལ་རྟོག་པ་ཞེས་གདགས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཅི་ཡང་མངོན་པར་མི་རྟོགས་པའོ། །བར་འགའ་ནི་ཤེས་རབ་དང་སེམས་གཉིས་ལ་གདགས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །འདི་ཉིད་ལ་བཤད་པ་གཞན་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡང་ན་སེམས་པ་དང་ཤེས་
― DTG138_Page_0082 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་གཉིས་ཁོ་ན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཡང་ན་སེམས་པ་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་ཁོ་ན་ལ་རྟོག་པ་གདགས་པར་བྱའི། སེམས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་དང་སེམས་པའི་དབང་གིས་སེམས་དེ་ལྟར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། མངོན་པར་མི་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །འདིའི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་སེམས་རྩིང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །རྩིང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། རྩིང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆེ་ལོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཆེ་ལོང་ནི་རྩིང་པ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་དངོས་པོ་ཙམ་ཀུན་ཏུ་ཚོལ་བ་ཡིན་གྱི། བྱེ་བྲག་ཏུ་ཀུན་ཏུ་ཚོལ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་པ་འདི་གཞན་ལ་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཚུལ་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔྱོད་པ་ཡང་སེམས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་དཔྱོད་པ་ཡང་ཤེས་རབ་དང་སེམས་པའི་བྱེ་བྲག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། སོ་སོར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡིད་ཀྱི་བརྗོད་པ་ཉིད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ལ་དཔྱོད་པ་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡིད་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ཉིད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་སྔར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་དོན་ལ་འདིའོ་ཞེས་དཔྱོད་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་ནི་དཔྱོད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དཔྱོད་པ་སེམས་ཞིབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་གཉིས་ཀྱི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་གཉིས་ནི་རེག་པར་གནས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། མངོན་པར་འབྱུང་བ་ལ་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རེག་པར་གནས་པའི་རྒྱུ་དག་གོ །འདོད་པ་ལ་རྟོག་པ་དག་ལ་སོགས་པ་ནི་རེག་པར་མི་གནས་པའི་རྒྱུ་དག་གོ །གལ་ཏེ་འདི་གཉི་ག་ཡང་ཤེས་རབ་དང་སེམས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཐ་དད་དུ་བཤད་ཅེ་ན། འདི་གཉིས་ནི་རྩིང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་འདི་གཉིས་ནི་རྩིང་བ་དང་ཞིབ་པར་དབྱེ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཐ་དད་དུ་བཤད་དོ། །གཉིས་རྣམ་གཉིས་ཞེས་གང་སྨོས་པ་འདིའི་དོན་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། གཉིས་རྣམ་པ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། གཉིས་གཉིས་
― DTG138_Page_0083 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། གཉིས་པ་རྣམ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཉིས་དེ་དག་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འགྱོད་པ་དང་གཉིད་ནི་གཉིས་པ་གཅིག་གོ །རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ནི་གཉིས་པ་གཅིག་གོ །འདི་དག་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་དེ་བཞི་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་རྣམས་ནི་གང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལ་མི་དགེ་བ་མ་བྱས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །སྲོག་ཆགས་དེ་མ་བསད་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པ་ནི་བདག་གིས་མ་ལེགས་པ་ཞིག་བྱས་སོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འགྱོད་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་འགྱོད་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཉིས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའམ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་འཕངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྟོག་པ་ཡང་འདོད་པ་ལ་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་རྣམས་སོ། །གང་དག་མངོན་པར་འབྱུང་བ་ལ་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དཔྱོད་པ་ཡང་བདག་གིས་གཞན་ལ་གནོད་པར་བྱ་བའི་ཐབས་དཔྱོད་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ། །གང་གིས་གཞན་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཐབས་དཔྱོད་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་དག་གི་ནང་ན་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལ་འགྱོད་པ་དང་གཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་དོན་མཐའ་དག་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་དང་དམིགས་པ་དྲུག་པོ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཡིད་བདེ་བའི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་འདིར་རྗེས་སུ་མཐུན་
― DTG138_Page_0084 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའམ་རྒྱུ་ལ་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །གོང་དུ་སྨོས་པའི་དོན་གྱི་མཇུག་བསྡུ་བ་འདི་ནི་བདེ་བླག་ཏུ་དྲན་པར་བྱ་བ་དང༌། ཟིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱས་སོ། །དེ་ལྟར་སྐབས་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་སྐབས་གཞན་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ནི་འདི་བསམ་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གང་གི་ཚེ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་པོ་དག་ཅིག་ཅར་དམིགས་པའི་རྐྱེན་དང་ཕྲད་ཀྱང་དེའི་ཚེ། ཅི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་ཁོ་ན་འབྱུང་བར་འགྱུར་གྱི། གཉིས་དང་མང་པོ་ནི་མི་འབྱུང་ངམ་སྙམ་པ་ལ། ཕྱོགས་འདི་ཡོད་པའི་དབང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཁ་ཅིག་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། །མདོ་སྡེ་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཉིས་དང༌། མང་པོ་དག་ཅིག་ཅར་འབྱུང་དུ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་ཁོ་ན་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་མང་པོ་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མང་པོ་རྣམས་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་གིས་མི་ནུས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །ཕྱོགས་གཉིས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འོན་ཏེ་ངེས་པ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་རྐྱེན་གཅིག་དང་ཕྲད་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་ཁོ་ན་འབྱུང་ལ། གལ་ཏེ་གཉིས་དང་མང་པོ་དག་གི་རྐྱེན་དང་ཕྲད་པར་གྱུར་ན་ཡང༌། དེའི་ཚེ་གཉིས་དང་མང་པོ་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཕྱོགས་སྔ་མའོ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས། ལྔ་རྣམས་རྩ་བའི་རྣམ་ཤེས་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་པོ་དག་ནི་རྐྱེན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྩ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། རེས་འགའ་ནི་ཅིག་ཅར་རེས་འགའ་ནི་རིམ་གྱིས་སོ། །དཔེར་ན་རྐྱེན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆུ་ལ་རླབས་རྣམས་འབྱུང་བ་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །ཚིག་གི་དོན་རྣམས་ནི་དེ་དག་གི་དོན་རྟོགས་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས། ཚིག་གི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལྔ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །རྩ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། ལྔ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་
― DTG138_Page_0085 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བོན་གྱི་གནས་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་པོ་དག་གི་ས་བོན་གྱི་གནས་ཡིན་པ་དང༌། འདི་ལྟར་ཡང་དེ་ནི་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྩ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལས་སྐྱེ་བས་ན་དེ་ནི་ས་བོན་གྱི་གནས་ཉིད་དེ་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །རྐྱེན་གྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟའི་རྐྱེན་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །བདག་ཐོབ་པའི་སྒྲས་ནི་སྐྱེ་བར་བསྟན་ཏོ། །ལྷན་ཅིག་གམ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཅིག་ཅར་དང་རིམ་གྱིས་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཅིག་ཅར་དང་རིམ་གྱིས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་སྙམ་པ་ལ། ཆུ་ལ་རླབས་རྣམས་ཇི་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །དཔེ་འདི་གང་ནས་འབྱུང་སྙམ་པ་ལ། ཇི་སྐད་དུ་བློ་གྲོས་ཡངས་པ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་གྲོས་ཡངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བོས་ནས་དཔེ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །རྒྱུ་ནི་འབབ་པའི་སྒྲར་བསྟན་ཏོ། །ཆད་པ་ནི་རྒྱུན་ཆད་པའི་སྒྲར་བསྟན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ནི་ཟད་པའི་སྒྲར་བསྟན་ཏོ། །མདོར་བྱས་པའི་དོན་ལྷག་མ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཆུ་བོ་དང་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཁུངས་གཉིས་པ་འདི་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཟབ་ཅིང་ཕྲ་བ་སྟེ། ཆུ་པོ་ལྟ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འཇུག་གོ །ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ཀྱང་དེ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་ཞེས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་ངས་དེ་མ་བསྟན་ཏོ། །བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་ཟབ་པའོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ཡང་མ་ཡིན་པས་ཕྲ་བའོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་ལུང་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མང་པོ་དག་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བར་བསྟན་ནས། རིགས་ལས་ཀྱང་བསྟན་པའི་ཕྱིར།
― DTG138_Page_0086 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་ཤེས་པ་དམིགས་པའི་རྐྱེན་སོ་སོར་ངེས་པ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཇི་ལྟར་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་སོ་སོར་ངེས་པ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གཟུགས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྒྲ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ནི་སོ་སོར་ངེས་པར་མི་འདོད་དོ། །འདི་ལྟར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་དག་ཀྱང་རིམ་གྱིས་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་གྱི་དངོས་པོ་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དྲུག་པོ་དག་ནི་རིམ་གྱིས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་གྱི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དུ་ཁས་ལེན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་གི་ཚེ་དམིགས་པའི་རྐྱེན་དང་ཕྲད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་གཅིག་པུ་ལས་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཉིས་དང་མང་པོ་འབྱུང་སྟེ། འགལ་བ་མེད་དོ། །ཅི་སྟེ་དེ་ལྟར་མི་འདོད་ན་དེའི་ཚེ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཀྱང་ངེས་པ་མེད་ལ། ལྔ་པོ་དག་གི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་དང་ཅིག་ཅར་ཕྲད་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་ཁོ་ན་འབྱུང་གི །ལྔ་ཆར་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་གཏན་ཚིག་ཅི་ཡོད་བརྗོད་དགོས་སོ། །དེ་ལྟར་འདི་ལ་ངེས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་སྣང་སྟེ། དེ་བས་ཀྱང་དམིགས་པ་ཡོད་པར་གྱུར་ན། ཡང་ན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ཆར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་ནི་གཅིག་ཀྱང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་སྐབས་གཞན་བྱ་བའི་ཕྱིར། ད་ནི་འདི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་ནི་འདྲི་པའི་དོན་ཏེ། དོན་དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲས་པས། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་འབྱུང་བ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་མ་གཏོགས་པར་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །ཚིག་གི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །གང་ན་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འདོད་པ་དེར་བཟློག་པའི་ཕྱིར་སྤྱིར་བཏང་བ་འདིའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དུས་ཐམས་
― DTG138_Page_0087 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་དུ་འབྱུང་བར་ཁས་བླངས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་མ་གཏོགས། འགོག་པ་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཉིས་མ་གཏོགས། སེམས་མེད་པའི་གཉིད་དང༌། སེམས་མེད་པའི་བརྒྱལ་བ་མ་གཏོགས་པར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བར་འདོད་དོ། །སྤྱིར་བྱ་བ་ནི་སྤྱིར་བཏང་བ་ཞེས་བྱའོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱ་བ་ནི་དམིགས་ཀྱིས་བསྩལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འོ་ན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པ་པའི་སེམས་ཅན་དག་ནི་ལྷ་རྣམས་ལས་ཁ་ཅིག་གོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་དག་གི་ནང་དུ་སྐྱེས་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་འགོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སུས་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེའོ། །སུས་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་སྐྱེའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་ནི་ཅི་ཡང་མི་ཤེས་ཏེ། དོན་མེད་པར་གནས་སོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཉིས་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཉིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ལ་གོང་མའི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་རྣལ་འབྱོར་བའི་ཐར་པའི་ལམ་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་འགོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ། གསུང་རབ་འདི་ལ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་བསྒྲུབ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདིས་འགོག་པར་འགྱུར་བས་འགོག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་འདྲ་བ་དེ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། དེ་ཡང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཚུངས་པར་
― DTG138_Page_0088 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཁོར་དང་བཅས་པར་འབྱུང་བ་གང་གིས་འགོག་པ་དེ་འགོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་འགའ་ཞིག་ཡིན་གྱི། །ཇི་ལྟར་ཁ་ཅིག་གིས་ཡོངས་སུ་བཏགས་པ་ལྟར་རྫས་ནི་མེད་དོ། །དགེ་བ་ལས་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་མི་བྱའམ། འོ་ན་ཇི་ལྟར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འགོག་པ་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ཡང་སེམས་ཀྱི་འོག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་འོག་ཏུ་སེམས་གཞན་འབྱུང་བ་དང་མི་མཐུན་པའི་གནས་ཐོབ་པར་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འགོག་པ་དེ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཉིས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣལ་འབྱོར་བའི་ཞི་བར་གནས་པའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཁོར་དང་བཅས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་འགོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞི་བར་གནས་པའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་བཏང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་པ་འདི་ནི་ཞི་བའོ་སྙམ་དུ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་བློ་སྔོན་དུ་བྱས་ནས། ཕྱིས་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ཡང་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ཡང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གནས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་གདགས་པ་དེ་བཞིན་དུ། འདི་ཡང་དེ་ལ་གདགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སེམས་མེད་བའི་གཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། །སེམས་མེད་པའི་གཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་གི་ཚེ་གནས་གཉིད་སྟུག་པོས་ནོན་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། དུས་དེ་སྲིད་ཅིག་ཏུ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སེམས་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ།།
― DTG138_Page_0089 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་མེད་པའི་བརྒྱལ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་གང་ལ་རྣམ་པར་གཞག་སྙམ་པ་ལ། སེམས་མེད་པའི་བརྒྱ་ལ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གློ་བུར་དུ་བརྣང་བ་དང༌། ཡང་ན་ཁམས་ཤེས་མ་མཉམ་པས་དུས་དེ་སྲིད་ཅིག་ཏུ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ལུས་མ་སྙོམས་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པའི་གནས་མི་མཉམ་པ་དེ་ལ་སེམས་མེད་པའི་བརྒྱལ་བ་ཉེ་བར་འདོགས་སོ། །མཇུག་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གནས་སྐབས་ལྔ་པོ་དག་མ་གཏོགས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་ནི་མཇུག་བསྡུ་བའི་དོན་ཏེ་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་འདྲི་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་དེའི་ཚེ། གང་གི་རྣལ་འབྱོར་བ་དེ་ཐལ་བྱུང་དུ་འཆི་པའི་དུས་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་གང་ལས་འབྱུང་ཞེ་ན། གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས་དེ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ལས་འབྱུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལངས་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ལས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ལྟར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་དང་ལྡན་པའོ། །འོག་མ་དང་མཚམས་སྦྱར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །ད་ནི་བདག་དང་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་ན་མེད་དོ་ཞེས་གང་དམ་བཅས་པ་དེ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེས་དངོས་པོ་གང་ཅི་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་མེད་པའོ། །དེ་བས་ན་འགྲོ་བ་འདི་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་མོ་ཞེས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡན་ལག་གི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་རྣམ་པ་གསུམ་བཤད་
― DTG138_Page_0090 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཐག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དོན་དེ་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྒྲོ་བཏགས་པའི་དོན་གྱིས་རྣམ་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ལས་ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །འདིར་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཁུངས་སུ་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ལས་ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྒྲར་བརྗོད་སྙམ་པ་ལ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་བཅས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་སྣོད་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་གང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་ན་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེའི་དམིགས་པ་ནི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་སྨྲ་བ་ཡིད་མ་ཆེས་ནས། དེའི་དམིགས་པ་དེ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན་ཞེས་འདྲི་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དམིགས་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཇི་ལྟར་ཤེས། གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས་གང་གི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གང་གི་རྒྱུར་གང་འདོད་པ་དེ་ཚོགས་པ་དང་འགལ་བ་ཡང་མེད་ན། དེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་གྱི། གཞན་དུ་ན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དུ་གནས་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དོན་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དོན་གྱི་ཁར་མ་ལས་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བས་ཁོ་བོས་ཤེས་སོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་དམིགས་པའི་ཁར་ལས་པ་ཡིན་ན་ནི། དེའི་ཚེ་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་དོན་མེད་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །མཇུག་བསྡུ་བའི་ཐབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་
― DTG138_Page_0091 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏན་ཚིགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བས་ན་སྔ་མ་འགགས་པ་དེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕྱིའི་དོན་གྱི་ཁར་རག་ལས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སྔ་མ་འགགས་པ་དང་འདྲ་བའི་རྣམ་པ་ཉིད་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་གི །ཕྱིའི་དོན་ལས་ནི་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཕྱིའི་དོན་མེད་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་མ་ཚང་བ་བསྟན་ནས། འགའ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དོན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་རྟོག་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དངོས་པོ་གཅིག་ལ་ཡང་རྟོག་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་རྟོག་པ་ལ་རོ་དང་འདོད་པ་ཅན་དང༌། བཟའ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པར་སྣང་ངོ༌། །འདི་ལ་འདི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོ་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་དུ་མའི་རྣམ་པར་རིག་པ་འབྱུང་ངོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་གཅིག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དངོས་པོ་གཅིག་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་དུ་མའི་བདག་ཉིད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ན་དེའི་ཕྱིར་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དམིགས་པ་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །མཇུག་བསྡུ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདིར་རེ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་མེད་པའི་ཚིག་གིས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་མཐའ་སྤངས་སོ། །དེ་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་སྤང་བར་འདོད་ནས། དེས་ན་འདི་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རིག་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ།། དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བས་ནའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བདག་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་གང་རྣམ་པར་བཏགས་པ་དེ། ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་ན་མེད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ནི་ཡོད་དོ། །དེ་བས་ན་ཡུལ་ནི་མེད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཡོད་པས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་མོ། །ཡན་ལག་གི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཁམས་གསུམ་པ་དང་འདུས་མ་བྱས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །
― DTG138_Page_0092 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཙམ་གྱི་སྒྲ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་ལས་ལྷག་པའི་ཡུལ་རྣམ་པར་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་ཆུང་ངུ་དང་ཐུང་དུ་དང་སྣང་བ་དང་བསྔགས་པའི་དོན་མ་ཡིན་གྱི། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་རྩ་བ་ཁ་བསྐང་བའི་དོན་ཏོ། །ཕ་རོལ་གྱི་ཚིག་གི་གླགས་སུ་འགྱུར་དུ་དོགས་ནས་གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཁོ་ན་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་ན་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དེ་ལས་བྱེད་པ་པོའམ་བྱེད་པ་གཞན་མེད་ན། རྩ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བྱེད་པ་པོ་གང་གིས་ཀྱང་བྱིན་གྱིས་མ་བརླབས་པ་ལས་བྱེད་པ་མེད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་དག་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་བརྗོད་དགོས་སོ་སྙམ་པ་ལ། འདིར་གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཕན་ཚུན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་འགྱུར་བར་འགྲོ་སྟེ། བྱེད་པ་པོ་དང་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡང་དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དང་དེ་དག་སྐྱེའོ་ཞེས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །འགྲེལ་པ་བྱེད་པས་ཡན་ལག་གི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་ནུས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་ནུས་པ་དང་ལྡན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱེ་བྲག་གཉི་ག་སྨོས་པའི་དགོས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཡོད་དེ། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལས་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཕྱིར། ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་བྱེ་བྲག་འདི་བྱས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པར་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་ལ། ས་བོན་ཐམས་ཅད་པར་ཁ་ཅིག་ཀུན་ཏུ་རྟོག་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་རྣམ་པར་གཅད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྨོས་སོ། །འདི་ཉིད་ལ་བཤད་པ་གཞན་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡང་ན་ཚིག་གཅིག་ལ་འཁྲུལ་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་
― DTG138_Page_0093 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །དཔེར་ན་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ནི་ཚིག་གཉི་ག་འཁྲུལ་པ་ཡོད་པས་བྱེ་བྲག་དང་བྱེ་བྲག་གི་གཞིའི་དངོས་པོར་འགྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ལ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ལ་ལར་ནི་ཚིག་གཅིག་ལ་འཁྲུལ་པ་ཡོད་ཀྱང་བྱེ་བྲག་དང་བྱེ་བྲག་གི་གཞི་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་སའི་རྫས་དང་ཆུའི་རྫས་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ལྟར་ཆུ་ལ་ནི་རྫས་སུ་འཁྲུལ་པ་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བྱེ་བྲག་རྫས་སྨོས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་ས་བོན་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་འཁྲུལ་པ་མེད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པས་བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེའོ། །ཡན་ལག་གཞན་བཤད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་དེ་ལྟར་འགྱུར་བར་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །སྔ་མའི་གནས་སྐབས་དང་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བར་འགྱུར་བ་ནི་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དང་དེའི་འོག་མ་སྐྱེད་ནུས་པའི་གནས་སྐབས་འཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཕན་ཚུན་དབང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བརྗོད་དོ། །མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་གི་ཚེ་རང་གི་ནུས་པ་ཡོངས་སུ་གསོ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པ་དེའི་ཚེ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནུས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་གང་གི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་གཉི་ག་འཇུག་པ་དེའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སུས་ཀྱང་བྱིན་གྱིས་མ་བརླབས་པ་ཉིད་ལས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དུ་མ་དེ་དང་དེ་སྐྱེ་བར་གནས་སོ། །འོག་མ་དང་མཚམས་སྦྱར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འདིར་ནི་ད་ལྟར་གྱི་ཚེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཀུན་གཞའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ལྟོས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །ད་ནི་ད་ལྟར་གྱི་ཚེ་ལས་མ་འོངས་པའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་འཛིན་གཉིས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་
― DTG138_Page_0094 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྔོན་གྱི་ལས་རྣམས་ཀྱིས་འཕངས་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཟད་ནས། ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་དང་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་སྐྱེད་དོ་ཞེས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །འགྲེལ་བ་བྱེད་པས་ཡན་ལག་གི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང་མི་གཡོ་བའི་སེམས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལས་སོ། །རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ལས་དེས་མ་འོངས་པའི་ལུས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ནུས་པ་སྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འཛིན་པ་གཉིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཛིན་པ་གཉིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གཟུང་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། འཛིན་པར་མངོན་པར་ཞེ་ན་པ་དེ་ནི་འཛིན་པ་གཉིས་སོ། །འདི་གཉིས་ཀྱི་སོ་སོར་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གུད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པར་རང་ཡོད་པས་གནས་པའི་གཟུང་བ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པར་ལྷག་པར་ཆགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུང་བར་འཛིན་པའོ། །གཟུང་བ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པས་འཛིན་པར་ངེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཛིན་པར་འཛིན་པའོ། །དེའི་བག་ཆགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྔོན་བྱུང་བའི་འཛིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། སྔོན་བྱུང་བའི་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱིས་བཏབ་པ་མ་འོངས་པའི་དེའི་རིགས་ཀྱི་འཛིན་པ་གཉིས་འབྱུང་བའི་ས་བོན་གང་ཡིན་པ་དེ་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་བག་ཆགས་སོ། །དེ་ལྟར་བག་ཆགས་དག་བཤད་ནས་དེ་གཉིས་ཀྱི་ལས་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་རྣམས་ཀྱིས་མི་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བ་ཐ་དད་པར་ལུས་ཐ་དད་པར་འགྱུར། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བ་ཐ་དད་པར་ལུས་ཐ་དད་པར་འགྱུར་
― DTG138_Page_0095 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། དཔེར་ན་འབྲས་སཱ་ལུ་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་ཐ་དད་པས་མྱུ་གུ་ཐ་དད་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །འདི་ལ་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་བག་ཆགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཇི་ལྟར་རང་གིས་འཕངས་པའི་ལུས་སྐྱེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་ས་བོན་གྱི་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བ་ན་ས་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །མཇུག་བསྡུ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་འཕེན་པར་བྱེད་པ་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་ཚིག་གི་དོན་འདི་འབྱུང་སྟེ། འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་བག་ཆགས་མེད་པར་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་འབའ་ཞིག་གིས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྐྱེད་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དོན་དེ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་ཡན་ལག་གཞན་བཤད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྔ་མའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཟད་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། སྔོན་གྱི་ཚེ་རབས་དག་ན་བསགས་པའི་ལས་གང་ཡིན་པའི་ལས་དེས་ཚེ་འདི་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བསྒྲུབས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འཕངས་པའི་དུས་ཀྱི་མཐའ་ལ་གནས་པ་ན་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ། དེའི་ཚེ་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོངས་སུ་དཔྱད་པ་ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་སྐྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པར། རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞན་མེད་དོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་གྱིས་མཇུག་བསྡུ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྔ་མའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཟད་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །འདིར་མདོ་སྡེ་པས་ཕྱིར་བརྒལ་བའི་ཕྱིར། མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་དེ། ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་ན་ནི་རིགས་པ་བརྗོད་དགོས་སོ་ཞེས་
― DTG138_Page_0096 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས། གཉི་ག་ཡང་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། ལུང་དང་རིགས་པས་ཡོད་པར་མངོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མངོན་པའི་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ཏེ་དེ་ཡོད་ན། འགྲོ་བ་ལྔ་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོད་དེ། དེ་ཡོད་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་དེ་དེ་ཡང་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པར་གྲུབ་བོ། །ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པར་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་སུ་གང་ཡང་མི་འཐད་དོ། །དབྱིངས་ནི་འདིར་རྒྱུའི་སྒྲར་བསྟན་ཏོ། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ཀྱི་སྒྲར་བསྟན་ཏོ། །རིགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་གཉིས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་འཁོར་བར་འཇུག་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། རིགས་མཐུན་པ་གཞན་དག་ཏུ་མཚམས་སྦྱར་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཁོར་བར་འཇུག་པའོ། །ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཁོར་བ་དེ་ལྡོག་པའོ། །ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ནི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་ལྷན་ཅིག་པའོ། །འདི་ལྟར་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བྲལ་བ་དེ་ནི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའོ། །ཕུང་པོའི་སྒྲ་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་བྱའོ། །ལྷག་མའི་སྒྲ་ནི་ཆ་ལ་བྱའོ། །ཆ་ནི་གཉིས་ཏེ་ཉོན་མོངས་པའི་ཆ་དང༌། ཕུང་པོའི་ཆའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕུང་པོའི་ཆ་ཡོད་བཞིན་དུ། ཉོན་མོངས་པའི་ཆ་སྤངས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། བཅས་པའི་སྒྲ་ནི་ཡོད་པ་ལ་བྱ་བར་ཡང་མཐོང་སྟེ། དཔེར་ན་བོང་མོ་བོང་ཕྲུག་བཅུ་དང་བཅས་པ་ལྷན་ཅིག་ཁལ་ཁྱེར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལ་ཡོད་པར་བཤད་དོ། །ཇི་ལྟར་ན་འཇུག་པ་མེད་པར་
― DTG138_Page_0097 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས། གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པར་གཞན་མི་སྲིད་དོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པར་ནི་འཇུག་པ་མི་འཐད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་རུང་སྙམ་པ་ལ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁས་མི་ལེན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། །གང་དག་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་ཁས་མི་ལེན་པ་དེ་དག་ཉིད་མཚམས་མི་སྦྱོར་བར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བར་རྟོག་སྟེ། དཔེར་ན་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བཏགས་པ་ལྟ་བུའམ། འདུ་བྱེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་སྟེ། དཔེར་ན་མདོ་སྡེ་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་གྲང་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དེ་ལ་འདུ་བྱེད་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདུ་བྱེད་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་ཉིད་དུ་མི་འདོད་དེ། དེ་དག་ནི་འགགས་ནས་ཡུན་རིང་དུ་ལོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མེད་པ་ནི་རྐྱེན་དུ་མི་འཐད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདུ་བྱེད་ནི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །འདི་ཉིད་ལ་ཉེས་པ་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་དུས་ན་མིང་དང་གཟུགས་མཐའ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་ནི་མ་ཡིན་ན། དེ་ལ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ། འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྐྱེན་ཡིན་གྱི། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་རིགས་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཉིད་ཡིན་གྱི། དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བརྒྱལ་གཞན་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་པར་མི་འདོད་དོ་ཞེ་ན།
― DTG138_Page_0098 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །ཇི་སྟེ་དེ་ལྟར་མི་འདོད་ན་དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གང་ཡིན་པ་བརྗོད་དགོས་སོ། །གཞན་གྱི་ཚིག་གི་གླགས་སུ་གྱུར་དུ་དོགས་ནས། གལ་ཏེ་དུས་ཕྱི་མ་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་རྐྱེན་ཏོ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སྐད་ཅིག་པའི་འོག་གི་དུས་ཀྱི་མིང་དང་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་བའོ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས། དེ་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་མིང་དང་གཟུགས་ལས་རང་བཞིན་བྱེ་བྲག་ཏུ་གྱུར་པ་ཅི་ཡོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དུས་ཕྱི་མའི་མིང་དང་གཟུགས་དེ་དང་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་མིང་དང་གཟུགས་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ན། ཁྱོད་གང་གི་ཕྱིར་ཕྱི་མའི་མིང་དང་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བར་འདོད་ལ། སྔ་མ་ནི་མ་ཡིན། སྔ་མ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བར་འདོད་ལ། ཕྱི་མ་ནི་མ་ཡིན། མཇུག་བསྡུས་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཉིད་དུ་གྱུར་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་མིང་དང་གཟུགས་བྱེ་བྲག་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཉིད་དུ་གྱུར་ན། ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡན་ལག་གཞན་ཡོངས་སུ་བརྟག་ཅི་དགོས། རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྔ་མ་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་བས་ན་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་པོ་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པ་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །མདོ་སྡེ་པ་ཡིད་མ་ཆེས་ནས། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་འདྲི་པ་ལ། གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་བདག་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བག་ཆགས་སམ་རྒྱུ་མཐུན་པའི་བག་ཆགས་སྐྱེད་མི་ནུས་ཏེ། འདི་ལྟར་བདག་ཉིད་ལ་བྱེད་པ་འགལ་བའི་
― DTG138_Page_0099 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ་དེའི་ཕྱིར། མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡང་བག་ཆགས་རྣམ་པ་གཉིས་མི་སྐྱེད་དེ། འདི་ལྟར་དེའི་ཚེ་ན་དེ་མ་བྱུང་ངོ༌། །དེ་མ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་བྱུང་བ་དེའི་ཚེ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར། བྱུང་བ་ན་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །མཇུག་ཐོགས་སུ་བྱུང་བ་དེ་ལ་ཡང་མི་སྐྱེད་དེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔ་མ་བག་ཆགས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་སྐད་ཅིག་ཡིན་པས་དེའི་ཚེ་འགགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་དུ་བག་ཆགས་སྐྱེད་པར་འགྱུར། །འདི་ཉིད་ལ་ཉེས་པ་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། སེམས་མེད་པའི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ན། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་སེམས་འབྱུང་མི་སྲིད་དེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །མིང་དང་གཟུགས་མེད་པས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་སོགས་པ་རྒ་ཤི་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འཁོར་བར་འཇུག་པ་ཉིད་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྒྲིམ་མི་དགོས་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་བཀག་ནས་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཐབས་ཀྱིས་རང་གི་ཕྱོགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བས་ན་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་ལ་འཁོར་བར་འཇུག་པ་མི་རུང་བ་དེའི་ཕྱིར། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་གིས་བསྒོས་པའི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྐྱེན་འདུ་བྱེད་དོ། །ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ། མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ལྡོག་པ་མི་འཐད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཁོར་བ་ལྡོག་པ་
― DTG138_Page_0100 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་ན། དེའི་ཚེ་འཁོར་བ་ལྡོག་པར་མི་རུང་ངོ༌། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་རུང་སྙམ་པ་ལ། འཁོར་བའི་རྒྱུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་འཁོར་བའི་རྒྱུ་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ན་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་རྒྱུའི་གཙོ་བོའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་གཙོ་བོ་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ལས་ཡང་སྲིད་པ་འཕེན་ནུས་པར་འགྱུར་གྱི། གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ལས་གང་གི་ཡང་སྲིད་པ་འཕེན་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཡང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་འགྱུར་གྱི་གཞན་གྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་འཁོར་བར་འཇུག་པའི་རྩ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་དག་སྤངས་ན་འཁོར་བའང་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ལྡོག་པ་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཡང་དེས་ཅིར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འདོད་ན། དེའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤང་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །ཡིད་མ་ཆེས་ནས་ཇི་ལྟར་མི་རུང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲི་བ་ལ། གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས། ཉོན་མོངས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་ལ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་སྤོང་ངོ་ཞེ་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གང་གི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པ་ལམ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་མངོན་དུ་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་སྤོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འདོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དེ་སྤོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ས་བོན་གྱི་ཚེ་ཡང་མི་སྤོང་ངོ༌། །ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཚེ་ན་ནི་གཉེན་པོ་ལས་གཞན་ཅི་ཡང་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་
― DTG138_Page_0101 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ས་བོན་གནས་པ་དེ་ནི་དེའི་གཉེན་པོས་སྤོང་ན། ཁྱེད་ནི་དེའི་ཚེ་གཉེན་པོ་མ་གཏོགས་པར་གཞན་ཅི་ཡང་ཁས་མི་ལེན་ཏོ། །གཞན་གྱི་ཚིག་གི་གླགས་སུ་འགྱུར་དུ་དོགས་ནས། ཅི་སྟེ་གཉེན་པོའི་སེམས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་གཉེན་པོའི་སེམས་ཉིད་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པར་འདོད་ན་དེ་ནི་མི་རིགས་སོ། །འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་དེའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། དྲི་མས་དྲི་མ་བཀྲུར་མི་རུང་བ་དང་འདྲའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་མ་སྤངས་ན་དེས་ཅིར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་མ་སྤངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཇི་སྲིད་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་མ་སྤངས་པ་དེ་སྲིད་དུ་འཁོར་བ་ལྡོག་མི་སྲིད་དོ། །མཇུག་བསྡུ་པའི་ཐབས་ཀྱིས་རང་གི་ཕྱོགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་བས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པར་ས་བོན་གྱི་གཞི་གང་ཡང་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་གདོན་མི་ཟ་བར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས། དེ་ལས་གཞན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་ས་བོན་ཡོངས་སུ་གསོ་བའི་ཕྱིར་བག་ཆགས་བསྒོ་བར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །དེ་ཁས་བླངས་ན་དེས་ཅི་ཞིག་འགྲུབ་ཅེ་ན་དེའི་ཕྱིར། བག་ཆགས་སྟོབས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཇུག་པ་དེ་རྙེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གང་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བག་ཆགས་བསྒོས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར། སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་བག་ཆགས་རྣམས་འཇུག་པ་རྙེད་པར་གྱུར་ན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུར་གྱུར་པའི་བྱེ་བྲག་རྙེད་པའི་སེམས་ཉིད་ལས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གང་དག་འབྱུང་བ་དག་གིས་ས་བོན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་པ་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ། ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོས་སེལ་ཏེ། དེ་ལྟར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་
― DTG138_Page_0102 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བསལ་ན་གནས་དེས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་མི་སྐྱེ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ཐོབ་པོ། །དེ་ཐོབ་ནས་གང་གི་ཚེ་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་འཕངས་པའི་ཚེ་ཟད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། གཞན་དང་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་པས། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་འཐོབ་བོ། །ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་སུ་ཟིན་ཀྱང༌། ལས་ཡོད་ན་དེ་སྐྱེ་བ་གཞན་དང་ཉིད་འཚམས་སྦྱོར་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ལས་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། ལས་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མེད་པས། ཡང་འབྱུང་བའི་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་མཐུ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེའི་ཚེ་སྐྱེ་བ་གཞན་དང་མཚམས་སྦྱོར་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རང་གི་ཕྱོགས་ཀྱི་མཇུག་བསྡུས་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་ན། འཁོར་བར་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་དུ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གུད་ན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་དེ། དེ་ཉིད་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པར་འདོད་པར་བྱའི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་པར་གདོན་མི་ཟ་བར་ཁས་བླང་པར་བྱའོ། །རྒྱ་ཆེར་དཔྱད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོའི་བཤད་སྦྱར་གནས་བརྟན་བློ་བརྟན་གྱིས་བྱས་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ།། །།བམ་པོ་ལྔ་པ་སྟེ་ཐ་མ། འོག་མ་དང་མཚམས་སྦྱར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་འདི་དག་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་པས་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་པོ་དེ་དག་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འདིར་མདོ་དང་འགལ་བ་མེད་དོ། །གཅིག་ལ་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིད་མ་ཆེས་ནས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་ཞེས་འདྲི་བ་ལ། གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས། རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་
― DTG138_Page_0103 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡང་རུང་བ་གང་གིས། དངོས་ཅི་ཡང་རུང་བ་གང་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་དོ་ཞེས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །འགྲེལ་པ་བྱེད་པས་ཡན་ལག་གི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ནང་དང་ཕྱིའི་དངོས་པོར་བརྟག་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་རྣམ་པར་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཁ་ཅིག་ནི་ནང་གི་ཡིན་ཁ་ཅིག་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་མཐའ་ཡས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སློབ་དཔོན་གྱིས། རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་གང་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །གཉིས་པའི་ཡན་ལག་གི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་གང་གང་རྣམ་བརྟགས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་བརྟག་པར་བྱ་བ་ནང་གི་དངོས་པོའམ། འོན་ཏེ་ཕྱིའི་དངོས་པོའམ། ཐ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་རྣམ་པར་བརྟག་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །བརྒྱ་ལ་འགའ་ཞིག་ཡིད་མ་ཆེས་པར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་འདི་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་སྨྲས་ཏེ་དེ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་བརྟག་པའི་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ལུས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་རོ་དང་འདོད་པ་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་འབྱུང་བར་མཐོང་སྟེ། དཔེར་ན་སྟག་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་སྟག་འོངས་སོ་ཞེས་ཐོས་ནས། དཔའ་བོ་དང་སྔར་མ་ལ་སོགས་པ་རྒོལ་འདོད་པ་དང༌། འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་རྣམ་པ་དེ་ལྟར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་གཅིག་པའི་མེད་པ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དངོས་པོ་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་ནི་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པ་དུ་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་མེད་པ་ཡང་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་མི་རུང་ངོ༌། །མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། །དེ་བས་ན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་
― DTG138_Page_0104 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་དམིགས་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་ཁོ་ན་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཁུངས་སྨྲས་པ། མདོ་སྡེ་ལས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །འོག་མ་དང་མཚམས་སྦྱར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཀུན་བརྟགས་པའི་འོག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། གཞན་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདིས་རྣམ་པར་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གཞན་གྱི་དབང་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་ནི་རྐྱེན་རྣམས་ལས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ།། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་གཉིས་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་སྟོན་སྙམ་པ་ལ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་ལ་བྱའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྒྲས་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲས་ནི་གཞན་གྱི་དབང་ཞེས་བརྗོད་པ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །ཀུན་རྟོག་པ་དེ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལ་ཀུན་རྟོག་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཐ་དད་པ་དག་ནི་ཀུན་རྟོག་པའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །འདིར་ཁུངས་སྨོས་པ་ཇི་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས་ཀྱང༌། ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་རྟོག་པ་ཞེས་བཤད་དེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཅིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་གཞན་གྱི་དབང་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གཞན་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གཞན་དག་གིས་དབང་བྱས་པས་ན་གཞན་གྱི་དབང་ཞེས་བྱ་སྟེ། དབང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེད་པ་དང་བསྐྲུན་
― DTG138_Page_0105 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བདག་ལས་གཞན་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །འོག་མ་དང་མཚམས་སྦྱར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དབང་བཤད་ཟིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །དེ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། གྲུབ་པ་ནི་དེ་ལ་སྔ་མ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་པ་དང་གཞན་གྱི་དབང་དུ་ཐམས་ཅད་དུ་བྲལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། མི་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་དེ་ལ་འགྱུར་བ་མེད་དེ་དེའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །ཡན་ལག་གི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཞན་གྱི་དབང་དང་སྦྱར་རོ། །སྔ་མ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཀུན་བརྟགས་པར་སྦྱར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོར་བརྟགས་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྦྱར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལ་འདི་ལྟར་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་མེད་བཞིན་དུ་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་གཉི་ག་ཡང་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡན་ལག་གི་དོན་བཤད་ནས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། བཤད་མ་ཐག་པའི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དེ་དང་གཞན་གྱི་དབང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གཏན་དུ་བྲལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཁོ་ན་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་སྒྲོ་བཏགས་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་དེ་གཉིས་དང་གཏན་དུ་བྲལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཅི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་འདི་གཞན་གྱི་དབང་ལས་གཞན་ནམ་འོན་ཏེ་གཞན་མ་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་གཞན་དབང་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
― DTG138_Page_0106 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ཉིད་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་རྟག་ཏུ་བྲལ་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་འདོད་དོ། །བྲལ་བ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཆོས་ཉིད་དེ་ཡང་དཔྱད་ན་གཞན་དུ་ཡང་མི་རུང་ལ་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མི་རུང་ངོ༌། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་འདི་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ཆོས་ཉིད་དེ། དེའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དབང་ལས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་གཞན་ཡང་མ་ཡིན་ལ། གཞན་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་པ་ལ། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་གཞན་གྱི་དབང་ལས་གཞན་ཡིན་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་གོ་ཀུན་བརྟགས་པས་གཞན་གྱི་དབང་སྟོང་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོ་གཞན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་དེ་ལ་དེ་བསྡུ་བར་བྱ་ཆོས་ཉིད་ནི་བསྡུ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་རྟག་པ་བསྡུ་བར་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཕྱོགས་གཉིས་པ་ལ་ཉེས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྟེ་གཞན་མ་ཡིན་ན་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་གཞན་གྱི་དབང་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་གཞན་གྱི་དབང་ཀུན་ནས་ཉན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་དམིགས་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཇི་སྟེ་གཞན་གྱི་དབང་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཏུ་མི་འགྱུར་ན་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང་འདྲའོ། །ལམ་ནི་འདིར་རྣམ་པར་དག་པའི་སྒྲས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་དམ་གཞན་ཉིད་དུ་མི་བརྗོད་པའི་དཔེ་སྨོས་པ། མི་རྟག་ལ་སོགས་བཞིན་དུ་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །མི་རྟག་པ་འདི་ཉིད་དམ་གཞན་ཉིད་ཡིན་པ་ལ་ཉེས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་མི་རྟག་པ་ཉིད་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལས་གཞན་ཡིན་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་གོ་འདུ་བྱེད་རྣམས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ལ་དེ་བསྡུ་བར་མི་བྱ་
― DTG138_Page_0107 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅི་སྟེ་གཞན་མ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞིག་ནས་མེད་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་མི་རྟག་པ་ཉིད་འཇིག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་དང་འདྲའོ། །རིགས་པ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལས་གཞན་ཡིན་ན་ནི་དེའི་ཚེ་འདུ་བྱེད་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་གཞན་མ་ཡིན་ན་ཡང་དེའི་ཚེ་འདུ་བྱེད་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཕྱོགས་ནི་དེའོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་མཚམས་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་དབང་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་དབང་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་མེད་ན་དེ་ཇི་ལྟར་གང་གིས་འཛིན། མི་འཛིན་ན་ཡང་དེ་ཡོད་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་བ་བརྗོད་དགོས་སོ་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར། དེ་མ་མཐོང་བར་དེ་མི་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཇི་སྲིད་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མ་མཐོང་བ་དེ་སྲིད་དུ་གཞན་གྱི་དབང་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡན་ལག་གི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་མ་མཐོང་བར་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་མ་མཐོང་བར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཞན་གྱི་དབང་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་མ་མཐོང་བར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་སྙམ་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཇི་སྲིད་དུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་མཐོང་བར་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཐོང་བ་དེ་སྲིད་དུ། ཤེས་པ་གཞན་གྱི་དབང་མི་འཛིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་དག་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །དེ་མ་མཐོང་བ་ནི་དེ་མ་རྟོགས་པ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མ་མཐོང་བ་ནི་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་མ་མཐོང་བའོ། །མ་རྟོགས་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཐུར་མས་མ་ཕིགས་པའོ། །མངོན་
― DTG138_Page_0108 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུམ་དུ་མ་བྱས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མངོན་སུམ་གྱིས་མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་པའོ། །ཡང་ན་ཕྱི་མས་སྔ་མ་བཤད་དོ། །དེའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པས་དེའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བྱའོ། །རྗེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོབས་ལ་བྱའོ། །འདི་ནི་དག་པ་ཡང་ཡིན་ལ། འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་ཡིན་པས་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རྙེད་པའི་ཕྱིར་དག་པའོ། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་འབྱུང་བས་འཇིག་རྟེན་པའོ། །དེ་ནི་དེའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་ཡང་ཡིན་ལ། དག་པ་འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚིག་སྡུད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་རྙེད་པ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དབང་འཛིན་ཏོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་གཞན་གྱི་དབང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འདོད་པ་དེ་དག་གིས་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་མ་གཏོགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་གཞན་གྱི་དབང་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ན། དེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ག་ལ་འགྱུར། གལ་ཏེ་འདི་སྐད་དུ་འཆད་དེ། བརྒྱལ་ལ་ལ་ཞིག་དེའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དེ་ཉིད་ཐ་མ་ལ་པ་ཕལ་པ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བས་དེ་ལས་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཐ་མལ་པ་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་སོ་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །མཇུག་བསྡུས་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མ་མཐོང་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་གཞན་གྱི་དབང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མ་མཐོང་བར་དེ་མི་མཐོང་གི །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་མཐོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཁུངས་སྨོས་པ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་འཇུག་པའི་གཟུངས་ལས་ཇི་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལས་ནི་དེའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་
― DTG138_Page_0109 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་རྟོགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ། ཇི་ལྟར་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ལ་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུའི་རྣམ་པ་དང༌། བྲག་ཅ་ལ་སྒྲའི་རྣམ་པ་དང༌། ཆུ་ཟླ་ལ་ཟླ་བའི་རྣམ་པ་དང༌། སྤྲུལ་པ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པ་དེས་མེད་པར་རྟོག་པ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀྱང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་སྣང་བ་རྣམས་རྣམ་པ་དེ་དང་བྲལ་བར་རྟོགས་སོ། །ཡང་ན་ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་གཞན་གྱིས་བྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ། གཞན་གྱི་དབང་ཡང་རྐྱེན་གཞན་གྱི་དབང་གིས་བྱུང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དག་དང་མཚུངས་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེས་གཞན་གྱི་དབང་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ནི་འདིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གཟུངས་ལས་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་གཞན་གྱི་དབང་དུ་བསྡུས་པ་རྣམས་སུ་བཞེད་དེ། འདི་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པར་གང་ཇི་སྙེད་བཤད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་བཤད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་གཞན་གྱི་དབང་ནི་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་འཛིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་སྙམ་པ་ལ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་རོ་གཅིག་པའོ། །དེར་ཡེ་ཤེས་རོ་གཅིག་པས་ཡེ་ཤེས་རོ་གཅིག་པའོ། །རོ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཅིག་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་སྣ་ཚོགས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གཅིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པ་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡི་གེ་ཁ་ཅིག་ལས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟར་རོ་གཅིག་པ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་འདིའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟར་རོ་གཅིག་པ་སྟེ་རྣམ་པ་གཅིག་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱང་དེར་རོ་གཅིག་པ་སྟེ། རྣམ་པ་གཅིག་ཞེས་བྱའོ། །བཤད་པ་འདི་ལ་ནི་ཚུལ་གྱིས་སྔར་སྨོས་པ་ཉིད་
― DTG138_Page_0110 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་དོན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཁུངས་སྨོས་པ། ཇི་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། བཤད་མ་ཐག་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་དང་འདྲ་བར་མཐོང་ངོ་ཞེས་གཟུངས་དེ་ཉིད་ལས་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་དག་དེ་ལྟར་མཐོང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དབང་གི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དབང་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་ཞིག་མཐོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟར་གཅིག་པུའི་ངོ་བོ་སྟེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་མེད་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ནི་སྣ་ཚོགས་མེད་དོ། །ཡང་མདོ་དང་འགལ་བ་གཞན་གྱི་ལན་གདབ་པར་འདོད་ནས་ཕྱོགས་སྔ་མ་གཞག་པའི་ཕྱིར། གཞན་གྱི་དབང་རྫས་ཉིད་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་ཏུ་རྫས་སུ་འདོད་ན། མདོ་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་ཇི་སྐད་དུ་བཤད། མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་འགགས་པ་ཞེས་ཀྱང་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་སྙམ་པ་ལ། གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས། འགལ་བ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། མདོ་སྡེ་དང་འགལ་བ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་མེད་ཅེ་ན་འདི་ལྟར། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྣམ་གསུམ་གྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་གཞན་གྱི་དབང་ལ་སོགས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་རྣམ་གསུམ་ལ་དགོངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ལག་གི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་གསུམ་ཁོ་ན་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །རྫས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རིགས་གྲང་ན། གཞན་གཉིས་ཇི་ལྟར་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། རང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་གང་བསྟན་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དེས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་དང་འདྲ་བས། ཡོད་པའི་ཕྱིར་གསུམ་པོ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ངོ་བོ་
― DTG138_Page_0111 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་མེད་པ་རྣམ་གསུམ་གྱི་མིང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་རྣམ་གསུམ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡན་ལག་བརྗོད་ནས་ད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ་ཅི་འདྲ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་པ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དང་པོ་པ་ནི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་རང་མི་འབྱུང་བས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །གསུམ་པ་ནི་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཞེས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །འགྲེལ་པ་བྱས་པས་དེ་དགྲོལ་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་པ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། དེའི་མཚན་ཉིད་ཅི་འདྲ་བར་བྱས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེའི་མཚན་ཉིད་ནི་བརྟགས་པའོ། །བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་སུ་ཡོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། སྐྱེ་བོ་མི་ཤེས་པ་ལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ལྟ་སྟེ་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་སུ་ཡོད་པའོ། །ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་མྱོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་རྣམས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཐབས་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་འདི་བྱས་ཀྱི། དེ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཕྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་བྱེད་དེ། སྤྱི་ནི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་ཁྱིམ་ལ་སོགས་པ་མཚོན་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་མཚན་ལ་སོགས་པས་མཚོན་པར་བྱེད་ཀྱང་རྒྱལ་མཚན་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་ཁྱིམ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་སུ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དངོས་པོ་རྣམས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་དུ་བྱེད་ཀྱི། དེ་དག་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་མེད་པས་ཀུན་བརྟགས་པ་ནི་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན་དུ་རང་གི་ངོ་བོས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །གཞན་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་
― DTG138_Page_0112 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། དེ་ནི་འདི་ལྟར་གཞན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འབྱུང་གི་དེ་རང་གི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ལས་རང་གི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོའི་སྒྲ་ནི་འདིར་སྐྱེ་བ་ལ་བྱའོ། །འདི་ཉིད་ལ་བཤད་པ་གཞན་བྱ་བའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དབང་དེ་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་བས་ནས་ཡང་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་སྣང་བའི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་བྱའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གསུམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་དོན་གྱི་དམ་པ་ཡང་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་གཞན་གྱི་དབང་གི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། དེ་བས་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དོན་དམ་པ་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། དམ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་དམ་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ནི་དེའི་དོན་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའོ། །འདིར་དོན་ནི་དམིགས་པ་ལ་བྱའོ། །འདི་ཉིད་ལ་བཤད་པ་གཞན་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡང་ན་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་རོ་གཅིག་པ་རྣམ་པ་གཅིག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡང་དྲི་མ་མེད་པ་ཉིད་དང་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་ཅིང་རྣམ་པ་གཅིག་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་དོན་ཀྱང་ཡིན་པ་དམ་པ་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དག་པ་དང་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་གི་དོན་བཤད་ནས་མདོར་བྱས་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དམ་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་
― DTG138_Page_0113 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཆོས་ཉིད་ཅེས་སྨོས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་གཞན་གྱི་དབང་དང་འབྲེལ་བའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་དོན་དམ་པའོ། །དེ་གལ་ཏེ་དེ་དག་གི་དོན་དམ་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་དངོས་པོ་མེད་པའི་སྒྲ་ནི་གཞན་དང་བྲལ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དངོས་བོའི་ངོ་བོ་ལ་བྱའོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལྷག་མ་བཤད་པར་འདོད་དེ། མཚམས་སྦྱར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཅི་དོན་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་ནི་འདྲི་བའི་དོན་དེ་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས། སྨྲས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་དེའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་ལ་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་པའི་སྒྲ་འབའ་ཞིག་ཁོ་ནར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཀྱང་གི་སྒྲ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། བརྗོད་པ་འདི་འབའ་ཞིག་ཏུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པ་ཇི་སྲིད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། མི་གཉིས་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་དང༌། བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། མི་འགག་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། དུས་ཐམས་ཅད་ན་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པའི་དུས་དག་ན་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་དུས་དག་ན། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་དང་
― DTG138_Page_0114 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། རང་བཞིན་དེ་ནི་དེ་དག་གིས་ནམ་ཡང་ཡོང་མི་འདོར་བས་དེའི་ཕྱིར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དེ། དེ་དག་ལ་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་ཅིང་ནམ་ཡང་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་ཆུ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྙོག་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ན་ཡང་རང་གི་ངོ་བོར་གནས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །འོག་མ་དང་མཚམས་སྦྱར་བའི་དོན་དུ་དྲི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཅི་དེ་བཞིན་ཉིད་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ། ཅི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེའམ། འོན་ཏེ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་ལ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་ནམ་ཞེ་ན་གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས། དེ་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ཞེས་བྱའི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་པ་ལ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་དོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་གཏན་ཚིགས་སྨོས་པ། འདི་སྐད་དུ་དེ་ཚེ་དེ་ཙམ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། མིང་ལ་སེམས་དེ་གནས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པས་དྲོ་བར་གྱུར་པ་དང༌། རྩེ་མོའི་དུས་དག་ན་གཟུང་བ་རྣམ་པར་བཤིག་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། བཟོད་པའི་དུས་ན་མིང་ལ་སེམས་དེ་གནས་ཏེ། འདི་ལྟར་གཟུང་བའི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བ་དེའི་ཚེ་མིང་ཙམ་དུ་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་གང་གི་ཚེ། གཟུང་བ་རྣམ་པར་བཤིག་པར་གྱུར་བ་དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ལ་སེམས་གནས་ཏེ། རྣམ་པར་རིག་པ་འདི་ཙམ་ཉིད་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བར་འབྱུང་གི །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་མེད་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །མིང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་འདྲི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ལ་བྱས་ཏེ། མིང་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་
― DTG138_Page_0115 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་སོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་མིང་ལ་སེམས་གནས་པས་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་དུས་ན་རྣམ་པར་རིག་པ་ལ་དམིགས་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། གཟུང་བ་མི་དམིགས་ན་འཛིན་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རིག་པའི་སྒྲ་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་ལ་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་ལྟར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་རྣམ་པར་བཤིག་པར་གྱུར་བ་དེའི་འོག་ཏུ་མཐོང་བའི་ལམ་འབྱུང་བ་དེའི་ཚེ་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དམིགས་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་རེག་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། དམིགས་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བྱའོ། །རེག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པ་དང༌། མངོན་སུམ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། བསྒོམས་པའི་རྒྱུ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བས། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འཐོབ་བོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་དབང་འབྱོར་པ་ཡང་འཐོབ་བོ། །དེའི་ཚེ་དམིགས་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་རེག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་འདིར་ཁུངས་སོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ།། ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཅི་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་ལམ་ཡང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས། དེ་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དེས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དོན་འདི་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་འདི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བཤད་པ་འདི་ལ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དོན་གསལ་བར་འཐད་དོ། །འོག་མ་དང་མཚམས་སྦྱར་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་དྲི་བའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་འདི་དག །རྣམ་པར་རིག་པ་
― DTG138_Page_0116 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཙམ་ཡིན་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གལ་ཏེ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་འདི་མཐའ་དག་མིག་ལ་སོགས་པར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འཛིན་ཏོ་སྙམ་དུ་ལྷག་པར་ཆགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས། ཇི་སྲིད་རྣམ་རིག་ཙམ་ཉིད་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཇི་སྲིད་དུ་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ལ་མི་གནས་པ་དེ་སྲིད་དུ། དེ་དག་གི་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་མི་ལྡོག་སྟེ། དེ་མ་ལོག་ན་འདིས་འདི་འཛིན་ཏོ་སྙམ་དུ་ལྷག་པར་ཆགས་སོ། །ཡང་ཚིག་ལེའུར་བས་པའི་མཚམས་སྦྱར་བ་གཞན་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡང་ན་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེའི་དོན་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས། ཇི་སྲིད་རྣམ་རིག་ཙམ་ཉིད་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། ཇི་སྲིད་དུ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་སྲིད་དུ་རྣལ་འབྱོར་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་གནས་ཀྱི། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་སྲིད་དུ་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་བག་ཆགས་མི་སྤོང་ངོ༌། །འཛིན་པ་གཉིས་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། འཛིན་པ་གཉིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གཟུང་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། འཛིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་ནི་འཛིན་པ་གཉིས་སོ། །བག་ལ་ཉལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེའི་བག་ལ་ཉལ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། མ་འོངས་པའི་འཛིན་པ་གཉིས་སྐྱེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་ས་བོན་བཏབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བག་ལ་ཉལ་ཏེ། བག་ཆགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་ཚིག་གི་དོན་བརྗོད་ནས་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྲིད་དུ་གཉིས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ལ་ཇི་སྲིད་དུ་རྣལ་འབྱོར་པའི་སེམས་གནས་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ། འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་བག་ཆགས་མི་སྤོང་ངོ༌། །
― DTG138_Page_0117 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་གཉིས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདིར་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། བཤད་པ་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་འདིར་ནི་དོན་འདི་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྲིད་དུ་ཕྱིའི་ཡུལ་ལ་དམིགས་པ་མ་སྤངས་པ་དེ་སྲིད་དུ་ནང་གི་འཛིན་པའི་དམིགས་པ་ཡང་སྤོང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྲོག་ཆགས་དེ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ནི་མིག་ལ་སོགས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འཛིན་ཏོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །འོག་མ་དང་མཚམས་སྦྱར་བའི་དོན་དུ་དྲི་བའི་ཕྱིར། ད་ནི་འདི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གང་གི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པས་དོན་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཙམ་དམིགས་པ་དེའི་ཚེ་ཅི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས་སྨྲས་པ། མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་ལྟ་བུ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཚེ་འདི་དག་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་དོ་སྙམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེའི་རྣམ་པ་འབྱུང་བས་འཛིན་པ་དེའི་ཚེ་དམིགས་པ་ཅི་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མདུན་དུ་འཇོག་གོ །ཅི་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མདུན་དུ་འཇོག་ན་སེམས་ཙམ་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་དམིགས་པ་གཞན་ཐམས་ཅད་བཀག་ནས་སེམས་ཙམ་དེ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྲིད་དུ་ནང་གི་འམ་ཕྱིའི་ཡང་རུང་སྟེ། དམིགས་པ་ཅི་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ལ་རྟོག་པ་དེ་སྲིད་དུ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཡང་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་མཚམས་སྦྱར་བ་གཞན་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡང་ན་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ཉེས་པར་བསླབས་པ་གང་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་བསྙེམས་ནས་ང་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་དག་པ་ལ་གནས་ཏེ། ང་གཟུང་བའམ་འཛིན་པ་ལ་ཡང་ཀུན་དུ་མི་རྟོག་གོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེའི་ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་བས་ལ་བའི་ཕྱིར། །དི་དག་རྣམ་རིག་ཙམ་ཉིད་ཅེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཡང་
― DTG138_Page_0118 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་བྱ་སྟེ། མདུན་དུ་བཞག་པས་དེ་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་གྱི་གཅམ་བུ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལ་དམིགས་པ་གསལ་བ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །ཇི་ལྟར་དམིགས་སྙམ་པ་ལ། འདི་དག་རྣམ་རིག་ཙམ་ཉིད་ཅེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །འདི་དག་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་འདིས་དམིགས་པར་ཟད་དོ། །འདིའི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཛིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འཛིན་པ་མཚན་མར་བྱེད་པ་དང༌། མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། དེའི་རྣམ་པ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །མདུན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མངོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ཏེ། སེམས་ལ་མངོན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཇོག་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་བཤད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཀྱིས་འཇོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ལ་ཡིད་ཀྱིས་དམིགས་པ་བྱས་ནས། མདུན་དུ་འཇོག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ཡན་ལག་གཞན་བཤད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་དམིགས་པ་རྣམ་པ་མང་བས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་དམིགས་པ་མང་བས། དེའི་ཕྱིར་ཅི་ཡང་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱའི་ཆ་ཙམ་ཞིག་དམིགས་པ་བྱས་ཏེ། མདུན་དུ་འཇོག་ན་ཡང་དེ་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཅི་ཡང་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་དག་འདིར་ཀེང་རུས་ལ་སོགས་པ་འདོན་པ་དེ་དག་གིས་ནི་སྐབས་མ་རྟོགས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ཅི་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མདུན་དུ་འཇོག་ན་ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་ཡིན་པས། སྐབས་འདི་ལ་ཀེང་རུས་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ན། དེས་དེ་དག་ཉེ་བར་དགོད། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་བཞིན་དུ་དམིགས་པར་སྣང་སྟེ། དེ་ནི་འདིར་སྔར་བསྩལ་ཟིན་ཏོ། །དེ་མ་ཡིན་པའི་ཡན་ལག་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་ཙམ་ལ་མི་གནས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱི་དམིགས་པ་མ་སྤངས་ན། རྣམ་པར་རིག་པ་
― DTG138_Page_0119 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཙམ་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་ཉིད་དེ། དེའི་དེ་ལ་མི་གནས་སོ། །འོག་མ་དང་མཚམས་སྦྱར་བའི་དོན་དུ་གཞན་གྱིས་དྲི་བའི་ཕྱིར། ནམ་ཞིག་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འཛིན་པ་སྤངས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཛིན་པ་མ་ལོག་ཅིང་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་དེའི་ཚེ། ནམ་ཞིག་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འཛིན་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ནམ་ཞིག་ན་ཆོས་ཉིད་ལ་སེམས་གནས་པར་འགྱུར་བ་བརྗོད་དགོས་སོ་སྙམ་པ་ལ། གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས། ནམ་ཞིག་ཤེས་པས་དམིགས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་བསལ་ནས་སེམས་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མི་དམིགས་པ་དེའི་ཚེ། སེམས་དེ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གཟུང་བ་མེད་ན་འཛིན་པའང་མེད་དོ་ཞེས་བསྡུས་ཏེ་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །འགྲེལ་པ་བྱེད་པས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་གི་ཚེ་བསྟན་པ་ལ་དམིགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་ལས་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མི་མཐོང་མི་འཛིན་ཅིང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་ལ། གལ་ཏེ་དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཐོང་སྟེ་མི་དམིགས་ཀྱང༌། དམུས་ལོང་བཞིན་དུ་མཐུ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འཛིན་པ་སྤངས་ཤིང༌། སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་ཡང་སེམས་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྒྲ་ནི་འདིར་ཞེན་པ་ལ་བྱའོ། །འཛིན་པའི་སྒྲ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེའི་ཚེ་ན་འཛིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་སོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེའི་ཚེ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་སེམས་གནས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདིར་གཏན་ཚིགས་སྨོས་པ། གཟུང་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། གཟུང་བ་ཡོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་གཟུང་བ་ཡོད་ན་ནི་འཛིན་པར་འགྱུར་གྱི། གཟུང་བ་
― DTG138_Page_0120 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་ན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གཟུང་བ་མེད་ན་འཛིན་པ་ཡང་མེད་པར་རྟོགས་ཀྱི། གཟུང་བ་མེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་རྟོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་རྣམ་པར་བཤིག་པས་ཡོན་ཏན་ཅི་ཞིག་འཐོབ་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལྟར་ན་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་རྣམ་པར་བཤིག་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པར་བྱེད་པ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་མཉམ་པ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་སྟེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཡང་སྤོང་ཞིང༌། རང་གི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དམིགས་པར་བྱ་བ་དང་དམིགས་པར་བྱེད་པ་མཉམ་པས་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཇི་ལྟར་དམིགས་པར་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅིང༌། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། དམིགས་པར་བྱེད་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅིང༌། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མཉམ་པས་མཉམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་མཚུངས་པ་ལ་བྱའོ། །འོག་མ་དང་མཚམས་སྦྱར་བའི་དོན་དུ་དྲི་བའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་རྣམ་པར་བཤིག་ནས། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ལ་སེམས་གནས་པ་དེའི་ཚེ། སེམས་དེ་ལ་ཇི་སྐད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས། དེ་ནི་སེམས་མེད་མི་དམིགས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། སེམས་མེད་པ་དང་མི་དམིགས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། གནས་གྱུར་བ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། དགེ་བ་དང༌། བརྟེན་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བསྡུས་ཏེ་མདོར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །འགྲེལ་པ་བྱེད་པས་ཚིགས་སུ་བཅས་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་
― DTG138_Page_0121 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས། གོང་ནས་གོང་དུ་བྱེ་བྲག་ཏུ་འགྲོ་བས་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །སེམས་མེད་པ་དང༌། མི་དམིགས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཚེའོ། །གནས་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོང་ནས་གོང་དུ་བྱེ་བྲག་ཏུ་འགྲོ་བའོ། །སྐུ་གཉིས་ནི་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །སེམས་ཉིད་ནི་རྟོགས་པ་ཡིན་ན་དེ་སེམས་མེད་པ་དང༌། མི་དམིགས་པ་ཞེས་ཇི་སྐད་དུ་བྱ་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལ་འཛིན་པའི་སེམས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་དེ་ལ་འཛིན་པའི་སེམས་གཞན་མེད་པས། དེའི་ཕྱིར་སེམས་མེད་པའོ། །འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་དེས་གཟུང་བ་ཅི་ཡང་མི་དམིགས་པས། དེའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པའོ། །འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་འདྲིས་པར་མ་བྱས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་འདྲིས་པར་མ་བྱས་ཏེ། མ་གོམས་པ་དང༌། འདི་ལྟར་ཡང་འཇིག་རྟེན་ན་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་མེད་པ་དང༌། འདི་ལྟར་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས། དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་བརྒལ་བ་སྟེ། དེ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་བརྒལ་བའི་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །གནས་གྱུར་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ཡེ་ཤེས་དེའི་འོག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེའི་འོག་ཏུ་གནས་འགྱུར་བས། །དེའི་ཕྱིར་གནས་གྱུར་བའི་སྨྲས་དེ་ཉིད་བརྗོད་དོ། །གནས་ནི་གང་ཡིན་འགྱུར་བ་ནི་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་གནས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །སྐབས་འདིར་ནི་གནས་ཀྱི་སྒྲ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ས་བོན་དང་བཅས་པ་ལ་བྱ་བར་བལྟའོ། །གནས་རྣམ་པར་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ངོ་བོ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ངོ་བོ་དང༌། གཟུང་བ་དང་
― DTG138_Page_0122 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཛིན་པ་གཉིས་སུ་སྣང་བའི་ངོ་བོ་ལོག་པར་གྱུར་ན། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ལས་སུ་རུང་བའི་ངོ་བོ་དང༌། ཆོས་སྐུའི་ངོ་བོ་དང༌། མི་གཉིས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་དེ་ནི་གནས་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་ངན་ལེན་ལོག་ན་ལས་སུ་རུང་བའི་དངོས་པོར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལོག་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་སུ་སྣང་བ་ལོག་ན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དངོས་པོར་འགྱུར་རོ། །གནས་ངན་ལེན་གྱི་སྒྲ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་ཏེ། ལས་སུ་མི་རུང་བ་ལ་བྱའོ། །གཉིས་སུ་སྣང་བའི་སྒྲ་ནི་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པར་སྣང་བ་ལ་བྱའོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྒྲ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བྱའོ། །འདི་ཇི་ལྟར་འཐོབ་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གནས་གྱུར་པ་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གནས་གྱུར་པ་ཞེས་གང་བཤད་པ་དེ་གང་སྤངས་ན་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་བརྗོད་དགོས་སོ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས། གནས་ངན་ལེན་གཉིས་སྤངས་པས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གནས་ངན་ལེན་རྣམ་པ་གཉིས་སྤངས་ན་དེ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པ་གཉིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གནས་ངན་ལེན་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནི་འདིར་གནས་ངན་ལེན་གཉིས་སུ་བཞེད་དོ། །གནས་ངན་ལེན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞིག་སྙམ་པ་ལ། གནས་ངན་ལེན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གནས་ལས་སུ་མི་རུང་བ་ནི་གནས་ངན་ལེན་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་ན་གནས་ངན་ལེན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་ལ་བྱའོ། །འདིའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །གནས་གྱུར་པ་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གཅིག་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ལ་ཡོད་པའི་གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པས་འཐོབ་སྟེ། གང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་ཞེས་སྨོས་པའོ། །ཅིག་ཤོས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡོད་པའི་གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པས་འཐོབ་སྟེ། གང་ཐུབ་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པའོ། །དེ་ཉིད་འདིར་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སྤོང་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་གནས་
― DTG138_Page_0123 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱུར་པ་བླ་ན་ཡོད་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྒྲིབ་པ་རྣམ་གཉིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཁུངས་སྨོས་པ། །འདིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། འཆིང་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སུའི་འཆིང་བ་སྙམ་པ་ལ། དེར་ནི་གཉིས་ལ་གཉིས་འཆིང་ངོ༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྒྲིབ་པའི། །མཚན་ཉིད་དེས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཉིས་ལ་འཆིང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཉོན་མོངས་པ་ས་བོན་ཀུན་ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སྒྲིབ་པ་གཉིས་བསྟན་ཏོ། །ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ལ་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱི་ས་བོན་ཡོད་པ་དེ་དེ་སྐད་བརྗོད་དེ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཀུན་གྱི་ས་བོན་ཡོད་པ་དང༌། དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་ཡོད་པས་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །འགྲེལ་པ་བྱེད་པས་ཡན་ལག་གི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཀྱི་འཆིང་བའོ། །སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱི་ས་བོན་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཆིང་བའི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་སྒྲ་ནི་ཀུན་གྱི་ས་བོན་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འདི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྒྲིབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སྤངས་ན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འཐོབ་པས་དེའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ནི་དེའི་འཆིང་བའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཤད་ནས། གོང་མའི་སྐབས་ཀྱི་འཕྲོ་ལུས་པ་བཤད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་ཟག་པ་མེད་པ་དང་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གནས་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་ཟག་པ་མེད་པ་དང་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་གནས་ངན་ལེན་མེད་པས་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཟག་པ་མེད་པའོ། །དེ་ཡང་འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་དབྱིངས་ཞེས་བཤད་དོ། །འདི་ལྟར་རྒྱུའི་དོན་ནི་འདིར་དབྱིངས་ཀྱི་སྒྲར་བཟུང་སྟེ། དེ་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། བསམ་གྱིས་
― DTG138_Page_0124 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་ཁྱབ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྟོག་གེ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདི་ལྟར་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་དང༌། འདི་ལྟར་དེ་ལ་དཔེ་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །ཇི་ལྟར་དགེ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་དག་པའི་དམིགས་པ་དང༌། འདི་ལྟར་བདེ་བ་དང༌། འདི་ལྟར་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དགེ་བའོ། །ཇི་ལྟར་བསྟན་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར། །བརྟན་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་བདེ་བར་གཤེགས་པ་བརྟན་པ་དང༌། མི་ཟད་པས་དེའི་ཕྱིར་བརྟན་པའོ། །ཇི་ལྟར་བདེ་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རྟག་པ་དེའི་ཕྱིར་བདེ་བའོ། །འདི་ལྟར་གང་མི་རྟག་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །འདི་ནི་རྟག་པ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་བདེ་བའོ། །གང་ཟག་གི་བྱེ་བྲག་གི་གནས་གྱུར་པའི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གནས་གྱུར་པའི་བྱེ་བྲག་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་དག་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་དེ། །དེའི་ཕྱིར་གནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གནས་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་ཐུབ་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་སྙམ་པ་ལ། ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ས་རྣམས་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་བསྒོམས་པས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བར་འགྱུར། །གནས་གྱུར་པ་ཡང་ཡང་དག་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཐུབ་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་འདི་ལྟར་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བསྩགས་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱའི་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ཉིད་ལ་བཤད་པ་གཞན་བྱ་བའི་ཕྱིར། །འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ཞིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་གནས་གྱུར་པ་རྙེད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་
― DTG138_Page_0125 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་གཏོང་ཞིང༌། འཁོར་བའི་ཉེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་འབྱོར་བ་ཡང་འཐོབ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་དེ་དག་གི་གནས་ཡིན་པས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར། །ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཐུབ་པ་མཆོག་དང་ལྡན་པས། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པས་བྱས་པའི་སྨྲ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཇིག་རྟེན་ནའང་སུ་དག་ཚིག་བསྡམས་ཏེ་འདུག་པ་དེ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པས་ནོན་པའི་ཚིག་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་གསུང་སྟེ། དེ་བས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚིག་ལེགས་པར་བསྡམས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཐུབ་པ་ཆེན་པོ། །ཐུབ་པའི་དབང་པོ། །ཐུབ་པའི་མཆོག །ཐུབ་པའི་རྒྱལ་པོ། །ཐུབ་པའི་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱའོ། །བདག་གིས་བློ་གྲོས་བརྟན་པ་ཡིས། །སུམ་ཅུའི་བཤད་པ་རྣམ་ཕྱེ་བས། །དགེ་བ་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་དེས། །འགྲོ་བ་སངས་རྒྱས་གྲུབ་གྱུར་ཅིག །མི་ཤེས་དབང་གིས་འདི་དག་ཏུ། །མི་འདྲར་ཅུང་ཟད་གང་སྨྲས་ཏེ། །འདི་ལྟར་བདག་ནི་ཁོང་བླུན་པས། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཟོད་པར་མཛོད། །འདི་འདྲའི་བསྟན་བཅོས་ལམ་ལ་ནི། །འཁྲུལ་པ་ངོ་མཚར་མི་ཆེ་སྟེ། །དཔེར་ན་ལོང་བ་གཅིག་པུ་ཞིག །ཉམ་ངའི་ལམ་ན་རྒྱུག་པ་བཞིན། །བདག་འདྲའི་བློ་ལས་འགའ་ཙམ་ཞིག །ལེགས་པར་སྨྲས་ན་དེ་རབ་མང༌། །དཔེར་ན་ཕུབ་ཁྲོད་སཱ་ལུ་ཡི། །འབྲུ་གཅིག་ན་ཡང་མང་དང་མཚུངས། །སློབ་དཔོན་དུལ་བའི་ལྷས་སུམ་ཅུ་པའི་འགྲེལ་བཤད་བྱས་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛི་ན་མི་ཏྲ་དང༌། ཤཱི་ལེནྡྲ་བོ་དྷི་དང༌། དཱ་ན་ཤཱི་ལ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་ཡེ་ཤེས་སྡེས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།། །།
ལས་གྲུབ་པའི་བཤད་པ།
བློ་བཟང་ངང་ཚུལ།
― DTG138_Page_0126 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཀརྨ་སིདྡྷ་ཊཱི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། ལས་གྲུབ་པའི་བཤད་པ། བམ་པོ་དང་པོ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྟོག་པའི་དྲ་བ་རྣམ་བསལ་ཅིང༌། གཞན་གྱི་དོན་ལ་ངེས་བསྟན་པ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་གཉེན་གཅིག་པོ། །འཇམ་པའི་དཔལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ལས་གྲུབ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ནི། །མདོར་བཤད་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ། །དེ་དག་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །མདོར་ན་དེ་ཡི་བཤད་པ་བྱ། །མདོ་ལས་ལས་རྣམས་ནི་གསུམ་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ལ། རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དགོས་པ་དང་བཅས་པ་བཤད་པ་ནི་རིགས་མོད། །འདི་ལ་ནི་དགོས་པ་ཡང་མེད་དེ། །དེའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་རྟོག་པ་སྔོན་དུ་གཏོང་བ་ཅན་གྱིས་དེ་བརྩམས་པ་ཉིད་ཀྱང་མི་རུང་ན། དེ་བཤད་པ་ལྟ་ལེགས་པར་ག་ལ་འགྱུར། །འདི་ལ་སྦྱོར་བ་ཡང་ཡོད་དེ། རྟོག་པ་སྔོན་དུ་གཏོང་བ་ཅན་གྱིས་ནི་དགོས་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བརྩམས་པར་མི་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་བྱ་རོག་གི་སོ་བརྟག་པའི་བསྟན་བཅོས་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདི་ཡང་དགོས་པ་མེད་པ་ཡིན་པས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་བརྩམས་པ་ལ་དགོས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལ་གཞན་གྱིས་བརྒལ་བ་དང༌། འདིར་བཤད་པ་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ནི་མ་གྲུབ་པོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདི་ལ་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ངེས་པར་བཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དགོས་པ་ཡོད་དོ། །དེ་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལོག་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་བྱ་ནང་གི་ཡིན་པར་སྨྲ་བས་དེའི་ལུགས་དགག་པ་དང༌། རང་གི་བསམ་པ་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདིས་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་ལས་ལས་རྣམས་ནི་གསུམ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་པ་དགོད་པ་ནི་རྩོད་པའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་རོལ་གྱི་ལུགས་བསལ་བས་རང་གི་ངོ་བོ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཕ་རོལ་གྱི་
― DTG138_Page_0127 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུགས་དགོད་པ་མཛད་དེ། །དེའི་ལུགས་དམིགས་ཀྱིས་བཀར་ཏེ་ཕྱོགས་རེ་རེ་ནས་སུན་ཕྱུང་བས་ནི་ཕྱིས་རང་གི་ཕྱོགས་བདེ་བླག་ཏུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དང་པོ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རང་གི་བླ་མ་བརྒྱུད་པ་ལས་བཤད་པ་འོངས་པས་བསླུས་པ་དེ་དག་ནི་འདི་སྐད་དུ་ལུས་ཀྱིས་བྱས་པའི་ལས་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཟེར་ཏེ། ལས་གསུམ་པོ་དག་གི་ཚིག་བསྡུ་བ་ནི་གཞན་དང་གཞན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ལུས་ཀྱིས་བྱས་པའི་ལས་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བསྡུ་བ་ནི་གསུམ་པ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བྱ་བའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངག་ཉིད་ནི་ངག་གི་ལས་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བསྡུ་བ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དབྱངས་ནི་ངག་གི་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བས་དེ་ནི་བྱ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེ་རེ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། །གཉིས་ཀ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་སོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་པས་ན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དེ། ཐ་སྙད་རྟོགས་པ་གཞན་གྱི་ནང་ན་ཡོད་པའི་བསམ་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་གཞན་དུ་གཟུགས་དང་བྱ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། གཞན་དག་ལ་རྣམ་པར་རིག་པར་མི་བྱེད་པས་ན་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའོ། །ཡིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ལས་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་ཡང་ཚིག་བསྡུ་བ་ནི་གསུམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ནི་བྱ་བའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ལས་ཉིད་དུ་མི་སྲིད་པས་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་པ་ནི་ལས་སོ། །དེ་ལ་འདིར་འདི་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་དྲི་བ་གླེང་བར་མཛད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱོགས་གཏན་ལ་ཕབ་ནས་ཕྱིས་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རེ་ཞིག་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བས་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་པ་དག་རང་གི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །རེ་ཞིག་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། །རེ་ཞིག་གི་སྒྲས་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཅིག་ཤོས་རྣམ་པར་གཅོད་པར་
― DTG138_Page_0128 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཛད་དོ། །དེ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེའི་སྒྲས་ནི་དབྱིབས་ལ་སྙེགས་སོ། །གང་ལ་ལག་པ་ལ་སོགས་པ་དབྱིབས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་དེ་ལ་དམིགས་པའོ། །དེ་ནི་དེ་ལ་དམིགས་པ་ཡང་ཡིན་ལ་སེམས་ཀྱང་ཡིན་པས་དེ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་ཏེ། འཇུག་པར་བྱེད་པའི་སེམས་སོ། །དེ་ལས་སྐྱེས་པས་ན་དེ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཅི་ཞེ་ན། དབྱིབས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །འདི་སྐད་དུ་མཆོད་རྟེན་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེའི་དམིགས་པ་ནི་མ་འོངས་པའི་ལུས་ཀྱི་ལས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དབྱིབས་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སེམས་དེ་ལྟ་བུས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ནི་དེ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ཡང་གཡའ་གཡོན་འདུག་པ་འགའ་ཞིག་ཡིན་གྱི། སློབ་དཔོན་ནི་མ་ཡིན་ན་ལུས་ཀྱི་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་གོ །གལ་ཏེ་ལུས་ཀྱི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་བསམ་པ་ནི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་བསྟན་པས་དོན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་གཞན་པའི་སྒྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ན་དེ་ལུས་ཀྱིས་བྱས་པའི་ལས་ཞེས་བྱ་ཞེས་སྨོས་ནས་ལུས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐ་སྙད་གཉི་ག་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ནོ། །ལུས་ཞེས་བྱ་བ་སྤྱིའི་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་པ་དག་ཐ་སྙད་གཉི་ག་གཞུང་འཛུགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ལུས་ནི་འབྱུང་བ་དང༌། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་འདུས་པ་སྟེ་ཁོག་པ་རིལ་ལ་བྱ་ལ། ལས་ནི་ལག་པ་ལ་སོགས་པ་ཉི་ཚེ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། །ཇི་ལྟར་ན་ལུས་ཀྱིའམ། །ལུས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་སྔ་མ་ཁོང་ན་ས་དབྱུང་བ་འདི་སེམས་ལ་བསྡོགས་ནས་སྤྱི་དག་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་དགོས་ཤེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་འདྲི་བ་པོ་དེའི་བསམ་པ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། །སེམས་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཁོ་ནར་བསྟན་པའི་རིགས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལ་
― DTG138_Page_0129 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམིགས་པའི་ཞེས་སྨོས་པ་བྱས་ཤེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ནོ། །བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲ་བ་ན་མཆུ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་བཏབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དེ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་ལས་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །མཆུ་ལ་སོགས་པའི་དབྱིབས་ནི་དབྱིབས་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་ལས་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཆུ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྩོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་འབྱེད་པ་དང་འཛུམས་པ་ལ་སོགས་པ་བཟུང་ངོ༌། །ཅིའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཚིག་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འདི་སྐད་དུ་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ལ་ཚིག་འདིས་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དོན་འདི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་ཚིག་ལ་དམིགས་ནས་ཚིག་ཏུ་འདོན་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚིག་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་ལས་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཡིན་པས། མཆུ་ལ་སོགས་པའི་དབྱིབས་ནི་དབྱིབས་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་ལས་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་སེམས་ལས་སྐྱེས་པ་ཡང་གྱུར་ན་མི་རུང་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་མཆུ་བིམ་པ་ལྟར་དམར་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དང་དེ་ལྟར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྔོན་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་སེམས་ལས་སྐྱེས་པ་ཡང་དེར་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུའི་སེམས་གཞན་ལས་ཀྱང་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལས་གཞན་སྔོན་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དགེ་བའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་དེ་ལས་ཀྱང་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ཀྱང་དེ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་ལས་སྐྱེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་བཟུང་བའི་འབྲས་བུ་ཅན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་དྲི་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་རོལ་ལ་བསྐྱོད་པའི་འགྱུར་བ་དག་གིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་བསྐྱོད་པས་ཏེ་བྱུང་བའོ། །འགྱུར་བ་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལག་པ་ལ་སོགས་པའི་གཡོ་བ་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་པའོ། །མཚོ་ན་གནས་པའི་ཉ་ནི་རབ་གབ་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་
― DTG138_Page_0130 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པས་ནི་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྷག་མའི་དོན་ནི་རྟོགས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་རྒྱ་ཆེར་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། སློབ་དཔོན་གྱིས་དེའི་མཚན་ཉིད་སུན་དབྱུང་བར་ཞེས་ནས། འོ་ན་དབྱིབས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དབྱིབས་ཤིག་གྲུབ་ན་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་རྟོགས་པར་ནུས་ཀྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་རིང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་གོ །རིང་པོ་ལ་སོགས་པ་འདི་ཅི་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་ཏེ། འདི་ལས་མ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན། །ཇི་ལྟར་དཔེར་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བར་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ལས་རིང་པོ་བའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་པ་དག་སྟེ། རིང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མས་གྲུབ་ན་འདི་ལ་ཅི་ཞིག་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་འགྱུར། །སྦྱོར་བ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། རིང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པ་ཉིད་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་རེ་ཞིག་དེའི་ཕྱོགས་ཁོ་ན་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར་བསྟན་པར་མཛད་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་དབྱིབས་དེ་རྫས་སུ་ཡོད་ན་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དག་གིས་ནི་རྫས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐྱེ་མཆེད་གང་དུ་འདུ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་སྟེ། འདི་ལྟར་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་གཟུགས་ནི་རྣམ་པར་གཉིས་ཏེ། ཁ་དོག་དང༌། དབྱིབས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བས་དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འདུས་སོ། །ཅི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནི་སློབ་དཔོན་དྲི་བ་གླེང་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །ཁ་དོག་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་གྲུབ་པ་ཁོ་དོག་གི་རྔུལ་ཕྲ་རབ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཆ་ཤས་སོ། །དུ་མ་ནི་དེ་འདུས་པ་ལ་ཡང་ཐ་མི་དད་པར་འཇུག་པ་ཡིན་པར་འདོད་ན། ཅི་དབྱིབས་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུར་འདོད་
― DTG138_Page_0131 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམ། འོན་ཏེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་བྱེ་བྲག་འདུས་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་དེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གི་བདག་ཉིད་རྣམས་འདུས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་འདོད་དམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འོན་ཏེ་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པ་འདུས་པ་ལ་ཁྱབ་པའི་རྫས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་དེ་བྱེ་བྲག་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཅན་བཞིན་དུ། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱའི་ཁ་དོག་ལ་ཁྱབ་པ་ཞིག་ཏུ་འདོད་དམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འཐད་དེ། ཉེས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་རྡུལ་ཕྲ་མོའི་བྱེ་བྲག་ལ་རིང་པོ་ལ་སོགས་པ་དེའི་བློ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་འདོད་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་འདུས་པ་དེའི་ཆ་ཤས་རེ་རེ་ལ་ཡང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཁ་དོག་གི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལས་མ་གཏོགས་པར་དབྱིབས་དེ་བཟུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་ཁ་དོག་བཞིན་དུ་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་དེ་ལྟ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་ལས་མི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མེད་པར་ཐ་སྙད་གདགས་པའི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བོང་བུའི་རྭ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། རིང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱིབས་ཀྱང་ཁ་དོག་གི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་མི་དམིགས་པས། རང་བཞིན་མི་དམིགས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡོད་པ་ལ་དམིགས་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་ཕྱོགས་སྔ་མ་སྨྲ་བས་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གཏན་ཚིགས་སྦྱར་བ་དེ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འོ་ན་རིང་པོ་དང༌། ཐུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་དམིགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འོག་ནས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟར་གནས་པ་དག་ཁོ་ནས་རིང་པོ་ལ་སོགས་པའི་བློ་སྐྱེད་དོ་ཞེས་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་བྱེ་བྲག་འདུས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཅི་སྟེ་དབྱིབས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་བྱེ་བྲག་འདུས་པ་ཞིག་ཏུ་འདད་ན་ནི། རིང་པོ་དང་ཐུང་ངུ་ལ་སོགས་པར་མིང་བཏགས་པ་དབྱིབས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་བྱེ་བྲག་འདུས་པ་གང་གིས་ན་དབྱིབས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དམིགས་ཀྱིས་མ་ཕྱེ་བའི་རང་བཞིན་དག་འདུས་པ་ལ་དབྱིབས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཁ་དོག་གི་
― DTG138_Page_0132 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་བྱེ་བྲག་འདུས་པ་ལས་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཁོ་ན་འདུས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་རིང་པོ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་འདི་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པ་འདུས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་དྲི་དང༌། །རོ་དང༌། རེག་བྱའི་ཁ་དོག་ལ་ཁྱབ་པ་གཅིག་པུ་ཞིག་དབྱིབས་སུ་འདོད་ན། དེ་གཅིག་པུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆ་ཤས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆ་ཤས་རེ་རེ་ལ་ཡང་དམིགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཆ་ཤས་རེ་རེ་ལ་ཡང་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡང་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་གཅིག་པུ་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་གང་ཞིག་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་དེ་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བསམ་པ་ནི་ཁྱབ་པ་ལ་ཆ་འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ངེས་པར་ཆ་ཡོད་པར་བྱ་དགོས་སོ། །དེ་བས་ན་རྫས་ནི་གཅིག་པའི་རྒྱུ་ཅན་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དང་གང་ལ་ཆ་དང་ཆར་རྣམ་པར་གནས་པ་ཡོད་པ་དེ་དང་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་གཅིག་པ་ཉིད་མེད་དེ། །དཔེར་ན་དམག་དང་ནགས་ཚལ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། དབྱིབས་ཀྱང་ཆ་དང་ཆར་རྣམ་པར་གནས་པ་ཡིན་པས། ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །འདི་ལྟར་ཆ་ཅན་དང༌། ཆ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པས་འགལ་བ་ཡིན་ཏ། གཅིག་ཉིད་ལ་ཆ་ཅན་མ་ཡིན་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་ནི་ཆ་ཅན་འགལ་བ་དམིགས་པ་ན། ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཆ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལྡོག་གོ །དེ་ལོག་ན། དེས་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་གཅིག་ཉིད་ལྡོག་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཕ་རོལ་པོ་གལ་ཏེ་དབྱིབས་གཅིག་པ་ཉིད་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེས་ཅིར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་པ་བཅུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་རྫས་ནི་གཅིག་པའི་རྒྱུ་ཅན་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་མེད་ན་རྫས་མེད་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་འགལ་ལོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་
― DTG138_Page_0133 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟེགས་ཟན་པའི་གཞུང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་གཞན་འདི་ཡང་ཡོད་དོ། །སྤེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསོས་པར་འགྱུར་བས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅི་སྟེ་གཞན་གལ་ཏེ་དབྱིབས་ཞེས་བྱ་བ་ཡོང་ཡེ་མེད་ན། ཇི་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་རིང་པོ་ལ་སོགས་པའི་བློ་མེད་པར་མི་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་པར་དོགས་ནས། ཕྱོགས་གཅིག་གི་སྒོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་ངེད་ཡོང་ཡེ་དབྱིབས་མེད་དོ་ཞེས་ནི་མི་ཟེར་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་པ་ལ་སོགས་པས་རྫས་སུ་བཏགས་པ་དེ་ལྟ་བུར་ནི་མེད་ཀྱི། འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་ཡང་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་ཕྱིར་ཡང་རིང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱིབས་རྫས་སུ་མེད་པར་གསལ་བར་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན་རི་མོ་བཀྲམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཁབ་རིས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དང་དེ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རི་དགས་དང༌། ཕག་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ཐ་དད་པར་རོ། །འདི་སྐད་དུ་འདི་ནི་རི་མོ་བཀྲམ་པ་ལ་སོགས་པ་དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་དམིགས་པ་དེ་ཡང་ནམ་ཞིག་རུང་སྟེ། གལ་ཏེ་དབྱིབས་རྫས་སུ་མེད་ན་ནི་རུང་གི །གཞན་དུ་ན་དེ་མི་སྲིད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བརྒྱ་ལ་གཞན་དག་འདི་སྐད་དུ་རྫས་སུ་ཡོད་པར་ཁས་བླངས་ཀྱང༌། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་མི་སྲིད་ཅེས་སྨྲ་བར་གྱུར་ན། དེའི་ཕྱིར་དབྱིབས་རིགས་ཐ་དད་པ་དག་ནི་ཡུལ་གཅིག་པར་རིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །རིགས་ཐ་དད་པ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་དག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དཔེར་ན་ཁ་དོག་དག་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཁ་དོག་རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་རྣམས་ནི་ཕན་ཚུན་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འགལ་བས་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་མེད་དོ། །རིང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱིབས་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་མི་འདོད་པར་བྱའོ། །འོན་གལ་ཏེ་མིག་བཙུམས་ནས་འོལ་བྱིར་འདི་སྐད་དུ་འགལ་བ་རྣམས་ཀྱང་ཡུལ་གཅིག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེའི་ཕྱིར་འོན་ཀྱང་འགྱུར་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འགལ་བ་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ན་ཡོད་པར་འགྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་
― DTG138_Page_0134 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབྱིབས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བློ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དབྱིབས་རེ་རེའི་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དབྱིབས་ཞེས་བྱ་བའི་རྫས་གཞན་ནི་མེད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་མཇུག་སྡུད་པ་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཐག་རིང་པོ་ནས་ཁ་དོག་འདུས་པ་དམིགས་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་པ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གལ་ཏེ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཁ་དོག་འདུས་པ་ལ་དབྱིབས་ཀྱི་བློ་འབྱུང་ན། ཐག་རིང་པོ་ནས་དེ་མི་འཛིན་བཞིན་དུ་དབྱིབས་འཛིན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་འཛིན་པ་ཁོ་ནས་དེ་འཛིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །རེ་ཞིག་དབྱིབས་དག་དམིགས་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་བཞིན་དུ། དེའི་དངར་ཀ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱིས་ལན་མ་བཏབ་པར་གཞན་ལ་རྨེད་པར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དག་ཡུལ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་བརྩད་པ་ན། གཞན་ཅི་ཞིག་སྨྲ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་སྨྲ་བ་མེད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་ཉིད་དེ་ལྟ་བུར་སྣང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཁོ་བོའི་རིགས་པ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དབྱིབས་དག་དམིགས་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་ལ་དབྱིབས་དམིགས་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་པ་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་དབྱིངས་དམིགས་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་པ་དག་གོ །དབྱིབས་དེ་དག་དམིགས་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་བཞིན་དུ་སྟེ། གང་དག་གི་ཞེ་ན། ཤིང་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །དེའི་དངར་ཀ་དང༌། ཚོགས་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ། དངར་ཀ་ནི་གོ་རིམས་དང་ཚར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚོགས་ནི་འདུས་པའོ། །ཤིང་དེ་དག་གི་དངར་ཀ་དང༌། ཚོགས་དག་ནི་དེའི་དངར་ཀ་དང༌། ཆོགས་ཞེས་བྱ་བར་ཚིག་སྦྱར་རོ། །གཞན་ཡང་འདིར་བརྒལ་ན་གཞན་དག་ལན་ཅི་ཞིག་འདེབས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། གཉི་གར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཉི་གར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་དོག་དང༌། དབྱིབས་སུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དམིགས་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ལ་མི་ཕེབས་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནི་ཅི་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལས་མ་གཏོགས་པར་སྣང་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པའི་སྣང་བ་ལས་གཞན་ནི་ཁས་མ་བླངས་
― DTG138_Page_0135 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེའི་ཚེ་ཁ་དོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལན་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་འུ་བུ་ཅག་གིས་དེ་ན་ཅི་སྣང་ཞེས་དྲིས་པ་ན་བརྒྱངས་ཀྱང་འདི་སྐད་ཅེས་དེའི་ཚེ་ཁ་དོག་མི་གསལ་བར་འཛིན་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བརྗོད་དགོས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དབྱིབས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མི་འགྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་པའི་ཕྱོགས་རྒྱ་ཆེར་སུན་ཕྱུང་ནས་མཇུག་བསྡུ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་མང་པོས་བཀུར་བའི་སྡེ་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཡང་དག་པར་ན་དབྱིབས་མེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་གཡོ་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་འགྲོ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་དབྱིབས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཡིན་པར་རིགས་ཀྱི་དབྱིབས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཕྱོགས་ལ་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་བསྒྲུབ་པ་རྣམས་ནི་གྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འཕོས་པ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ག་ལས་ཤེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མས་སམ། །འོན་ཏེ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གཏན་ལ་འབེ་བས་སམ་ཅི་ན། གང་གི་ཕྱིར་འདི་སྙམ་དུ་དེ་ཉིད་ཡུལ་གཞན་དུ་འཕོས་པ་འདི་ཡིན་གྱི་དེར་གཞན་ཁོ་ན་ཞིག་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཁྱད་པར་ངེས་པར་མི་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ལན་བཏབ་བོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་དོན་འདི་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གྲུབ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་དེ་འཕོ་བར་མི་འགྱུར་གྱི། འོན་ཀྱང་དེར་ཁྱད་པར་ཅན་གཞན་ཁོ་ན་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན། འོ་ན་ནི་ཁྱད་པར་འབྱུང་བ་དེ་ངེས་པར་ཟིན་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་དེ་ལྟ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེར་གཞན་མི་སྐྱེ་སྟེ། འོན་ཀྱང་དེ་ཉིད་འཕོ་བ་ཡིན་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་གང་ལས་ཁྱད་པར་མི་དམིགས་པ་དེ་ནི་དེ་ལས་ཐ་དད་པ་མེད་དེ། །དཔེར་ན་རང་བཞིན་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་རང་ལས་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། སྔ་མའི་རང་བཞིན་ལས་ཀྱང་ཡུལ་གཞན་དུ་འཕོས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་མི་དམིགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པ་ཡོད་པ་ཉིད་ནི་
― DTG138_Page_0136 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམིགས་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །མེ་དང༌། ཉི་མ་དང༌། ཆབ་བྲོ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཕ་རོལ་པོས་གཏན་ཚིགས་སྦྱོར་བ་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྲད་པ་ནི་འབྲེལ་བ་ཡིན་ནོ། ཀུན་ཏུ་རེག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཕྲད་མ་ཐག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་རིང་པོར་དགག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དུས་རིང་པོར་ཕྲད་པ་ལ་ནི་ཁྱད་པར་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྲལ་བར་གྱུར་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེག་མ་ཐག་ཏུ་གྱེས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་ལ་ཞེ་ན། མེ་དང༌། ཉི་མ་དང༌། ཆབ་བྲོ་མ་དང་ཚྭ་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །སྩོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་བུལ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་བསྡུའོ། །ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞེན། དེའི་ཕྱིར་ཚོས་བྱེད་ལས་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཚོས་བྱེད་ལས་སྐྱེ་བ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚོས་བྱེད་ལས་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གང་དང་ཕྲད་མ་ཐག་ཏུ་བྲལ་བར་གྱུར་ཞེ་ན། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །དེ་དག་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་ཡང་འདིའི་ཕྱིར་ཡང་ཁྱད་པར་ངེས་པར་མི་ཟིན་ལ། དེ་ན་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བསྲེག་བྱ་ཆ་ཤས་འདྲ་བ་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མེ་འབར་རབ་གཞན་གང་དག་ལ་བསྲེག་བྱ་ཡང་ཡིན་ལ་ཆ་ཤས་ཡང་ཡིན་པ་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་བསྲེག་བྱ་ཆ་ཤས་འདྲ་བ་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ནི་མི་འདྲ་བ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མི་འདྲ་བ་དེ་དག་ལ་ནི་ཆུང་ངུ་དང་ཆེན་པོའི་ཁྱད་པར་གྱི་བྱེ་བྲག་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཚྭ་ཞེས་སྨོས་པ་དེ་ནི་འགྱུར་བ་མྱུར་བས་འབར་བ་གཞན་གསལ་བར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིང་པོ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་ཁྱད་པར་ངེས་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐུང་ངུ་ལ་ནི་རེས་འགའ་ཁྱད་པར་མི་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ། །འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དཔེ་སྣ་ཚོགས་བརྗོད་པ་ནི་དོན་འདི་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
― DTG138_Page_0137 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་འདི་སྐད་དུ་གང་གི་ཕྱིར་བུམ་པ་དང༌། མེ་འབར་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་ཚོས་བྱེད་ལས་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཡོད་ཀྱང་འདུ་བྱེད་རྣམས་འདྲ་བས་བསླུས་པས་མི་དམིགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ངན་དོན་མི་དམིགས་པ་ལས་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་ནི་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་གཞན་གྱི་ལྟར་ན་ནི་ཕྲད་པ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡིན་གྱི་དེ་ལ་ནི་ཕྲད་མ་ཐག་ཏུ་ཚོས་བྱེད་ལས་སྐྱེ་བ་འབྱུང་བ་མེད་པ་ཉིད་ལ་དེ་བཞིན་དུ་བསྲེག་བྱ་ཆ་ཤས་འདྲ་བ་ཅན་གྱི་མེ་འབར་བ་གཞན་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡང་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་སྙམ་དུ་སེམས་པར་དགོངས་ནས། དེ་གཞུང་གཟུགས་པའི་ཕྱིར། འོན་ཏེ་ཕྲད་མ་ཐག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྐྱེན་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྐྱེན་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བསྲེག་བྱའི་ཆ་ཤས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྲེག་བྱའི་ཆ་ཤས་ནི་བསྲེག་བྱའི་ཆ་ཤས་སོ། །དེ་ནི་བསྲེག་བྱའི་ཆ་ཤས་ཡང་ཡིན་ལ་གཞན་ཡང་ཡིན་པས་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ཕྲད་སྤྱི་ནི་བསྡུ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཁྱད་པར་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྲེག་བྱའི་ཁྱད་པར་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚད་དང༌། གསལ་བ་དང༌། ཚ་བའི་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་ཚད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་རིང་པོ་དང༌། ཐུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །གསལ་བའི་ཁྱད་པར་ནི་སྣང་བ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་ཁྱད་པར་རོ། །ཚ་བའི་ཁྱད་པར་ནི་རེག་པ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་ཁྱད་པར་རོ། །གསུམ་སྨོས་པ་ནི་དབྱིབས་དང༌། ཁ་དོག་དང་རིག་པའི་བྱེ་བྲག་གི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་མེ་འབར་བ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་གཞན་དུ་འགྱུར་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་ངེས་པར་མི་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་མཇུག་བསྡུ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སློབ་དཔོན་གྱིས་གཞན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སྦྱར་བ་རྒྱ་ཆེར་སུན་ཕྱུང་བ་དང༌།
― DTG138_Page_0138 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་གཞན་དག་ཇི་ལྟར་སྨྲ་བ་བཞིན་དུ་མི་རུང་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། འོ་ན་འཇིག་པའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གཏན་ཚིགས་གཞན་སེམས་པར་བྱེད་དེ། །ཅི་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་ཡུལ་གཞན་དུ་འཕོས་པ་འདི་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །འོ་ནའི་སྒྲ་ནི་མ་རངས་པའོ། །འདི་སྐད་དུ་སྔོན་གྱི་རང་བཞིན་བཏང་ན་ནི། སྔོན་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། །གཞན་ཞིག་སྐྱེ་བར་ཡང་འགྱུར་ན། དེའི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་འཇིག་པ་ཉིད་མེད་ན་གང་གི་ཕྱིར་ན་ཡུལ་གཞན་དུ་གཞན་ཞིག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་ཡུལ་གཞན་དུ་འཕོས་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ན་གང་དང་གང་ལ་སྔ་མའི་རང་བཞིན་འཇིག་པ་མེད་པ་དེ་དང་དེ་ལ། རང་བཞིན་གཞན་འཐོབ་པས་འགྱུར་བ་མེད་དེ་དཔེར་ན། རུས་སྦལ་གྱི་སྤུ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། ཡུལ་གཞན་ན་འདུག་པའི་དངོས་པོ་ཡང་འཇིག་པའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྔ་མའི་རང་བཞིན་འཇིག་པ་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་འཇིག་པ་དང༌། རང་བཞིན་གཞན་འཐོབ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་དེ་མེད་ན་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་དེ་ཡང་མེད་པས། ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་དག་སེམས་སོ། །འདིར་སྨྲས་བ་དག་སེམས་སོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་སྟེ། འདི་ལྟར་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་རང་གི་ངང་གིས་འཇིག་པའི་ཕྱིར་ན། གང་གིས་ན་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཉིད་ཡུལ་གཞན་དུ་འཕོ་བར་འགྱུར་བའི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ནི་མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཇིག་པའི་རྒྱུ་ཡང་གང་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དེ་དག་ནི། སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་རང་གི་ངང་གིས་འཇིག་པ་ཉིད་དུ་གཞན་དག་གིས། བདག་ཉིད་ཀྱི་ཁས་བླངས་པས་དེ་ཉིད་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འབད་པར་མི་བྱའོ། །སྒྲ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མེ་ལྕེ་དག་གིས་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྩོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། བློ་ལ་སོགས་པ་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་གྲགས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་ཡང་སྒྲ་དང༌། མེ་ལྕེ་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་རང་གིས་འཇིག་པར་གཞན་བྱེ་
― DTG138_Page_0139 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྲག་པ་ལ་སོགས་པས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཁས་བླངས་པས་དེ་ཉིད་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འབད་པར་མི་བྱའོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ཐམས་ཅད་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དཔེ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་ཀྱི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཇི་ལྟར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཅི་དེ་དག་འཇིག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་བྱུང་བ་དག་ཅིག་གམ། །འོན་ཏེ་འཇིག་པའི་བདག་ཉིད་མ་ཉིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བརྟགས་ན་འཇིག་པའི་རྒྱུ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་པ་རྒྱུ་དང་བཅས་པར་མི་འདོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གཞན་ལ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དང་གང་དག་འདུས་བྱས་ཡིན་པ་དེ་དང་དེ་དག་ནི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སེམས་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འདུས་བྱས་པ་ཡིན་པས། ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །འདི་ལྟར་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་གཉིས་ནི། ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འགལ་བ་ཡིན་ལ། འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདུས་མ་བྱས་དང༌། འགལ་བ་འདུས་བྱས་དམིགས་པ་དེའི་ཚེ། འདུས་མ་བྱས་ལྡོག་གོ །ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ལོག་ན་དེས་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཡང་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས་དེ་ལྟར་ཚད་མ་མཛད་པ་དང༌། དེ་ལ་གཞན་དག་གི་དཔེ་མི་འགྲུབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དེ་དག་གིའོ། །རང་ཉིད་ཀྱི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་
― DTG138_Page_0140 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་དེའི་རང་བཞིན་འཇོམས་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་གཞན་ཕྱིར་རོལ་གྱི་མི་སྲིད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། གང་གིས་ན་དེ་དག་འཇིག་པར་བྱེད་པ་རང་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡོད་དོ། །དེ་བས་ན་དཔེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་མི་ལྡན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིས་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་གི་མི་རྟག་པ་ཉིད་འཇིག་པའི་རྒྱུར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་དག་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལའོ། །གཞན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་འཇིག་པའི་རྒྱུའོ། །དེ་དག་ལ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ལའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་སྟེ། མི་འདོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དཔེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་གཞུང་གཟུགས་པའི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནམ། །ཧ་ཅང་ཐལ་བ་སྐབས་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཅི་སྟེ་སྨོས་ཤེ་ན། དེ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་འདི་སྙམ་དུ་ཅི་འཇིག་པའི་རྒྱུས་དེ་ཉིད་བྱེད་དམ། འོན་ཏེ་གཞན་ཞིག་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བརྟགས་པས། ཇི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་གཞན་མི་སྲིད་པ་ལྟར་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བརྒལ་ཞིང་བརྟགས་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ཡང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་མི་རྟག་པ་ཉིད་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་ཁས་ལེན་གྱི། ཕྱི་རོལ་གྱི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ན། དེ་བཞིན་དུ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ལ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཐལ་བར་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ཀྱིས། དཔེ་གཞུང་འཛུགས་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཐལ་བ་བསྒྲུབས་པ་དང༌། འདིར་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་གཞན་དག་གལ་ཏེ་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕྱི་རོལ་
― DTG138_Page_0141 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གཞུང་འཛུགས་ཏེ། གལ་ཏེ་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མེ་ལ་སོགས་པ་དང་ཕྲད་པའི་སྔོན་རོལ་དུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེ་དང་ཕྲད་པ་བས་སྔར་ཏེ། མེ་ལ་སོགས་པ་དང་མ་འབྲེལ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་དེའི་འོག་རོལ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེ་ལ་སོགས་པ་དང་ཕྲད་པའི་འོག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་ནི་དེའི་ཕྱིས་ཀྱང་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཟློག་པར་བྱ་བ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པར་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སློབ་དཔོན་གྱིས་དྲི་བའི་སྒོ་ནས་མར་མེ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་བ་དང༌། མི་གཟུང་བར་གྲགས་པས་དེ་མེད་པ་ཁོ་ནར་སྒྲུབ་པར་མཛད་དོ། །གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྣན་པ་བསྟན་ཏོ། །ཕྲད་པ་ཙམ་གྱིས་བྲལ་མ་ཐག་པ་ན་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཞེ་ན། མི་གཟུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྐྱེན་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཚོས་བྱེད་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྐྱེན་ཁྱད་པར་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིའི་ཕྱིར་ཡང་འཇིག་པའི་རྒྱུ་མི་འཐད་དོ། །ཁྱད་པར་ཅན་དང་ཆོས་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། ཆེས་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་ཅན་འབྱུང་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དམར་བ་དང༌། ཆེས་དམར་བ་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་དག་ལ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དམར་བ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་འབྱུང་བའི་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་ཞིག་ཅེ་ན། མེ་ལ་སོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །སྔ་མ་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམར་བ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་སྔ་མ་འབྱུང་བའི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཇིག་པ་གང་ལས་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མེ་ལྕེ་ལ་སོགས་པ་ལས་སམ། འོན་ཏེ་གཞན་འགའ་ཞིག་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅི་སྟེ་གཞན་ཅིའི་ཕྱིར་ཐེ་ཚོམ་ཟ་འོན་ཀྱང་མེ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བ་ཉིད་དེ་དག་གི་འཇིག་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་འདོད་པར་དོགས་ནས། གང་ཁོ་ན་ལས་གང་ཡོད་པ་དེ་ཁོ་ན་ལས་མེད་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་
― DTG138_Page_0142 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འགལ་བ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྒྱུ་ཐ་དད་ན་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཐ་དད་པར་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་རྒྱུ་གཞན་ཡིན་ན། གཞན་གྱི་གཞན་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ་སོར་ངེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་གང་སྐྱེ་བ་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་འཇིག་པར་བྱེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ནི་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་འཇིག་པའི་རྒྱུ་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཇུག་སྡུད་དོ། །ཅི་སྟེ་གཞན་འཇིག་པའི་རྒྱུ་མེད་པར་འཇིག་པ་ཡིན་ལ་དེ་ལྟ་ན། སྔ་མ་བཞིན་དུ་མེ་ལ་སོགས་པ་དང་ཕྲད་པའི་འོག་ཏུ། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་བར་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར་ཏེ། ད་དུང་དུ་ཁྱོད་ཀྱིས་བརྒལ་བ་དེའི་ལ་ན་མ་བཏབ་པོ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་དོགས་ནས། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུང་བ་དང༌། མི་གཟུང་བ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བར་དུ་ཆོད་པ་དང་སྦྱར་རོ། །གཟུང་བ་དང་མི་གཟུང་བ་ནི་གཟུང་བ་དང༌། མི་གཟུང་བའོ། །དེ་ཇི་ལྟར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སྨད་ཀྱི་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྨད་ཀྱི་ཁྱད་པར་མེད་པ་ནི་འདྲ་བ་གཞན་དང༌། གཞན་འབྱུང་བས་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བ་མཚར་ཅིག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཇུག་པ་དང༌། ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འཇུག་པས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་གཟུང་བ་ཡིན་ལ། ལྡོག་པས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་གཟུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཏན་ཚིགས་བསྣན་པ་བསྟན་པ་འདིའི་ཕྱིར་ཡང༌། ཇི་ལྟར་འཇིག་པའི་རྒྱུ་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱོས་ཤིག །དཔེར་ན་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་ལྟར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་དང༌། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པ་ཡིན་ན། རྟག་ཏུ་ཡོད་པའམ། མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་འཇིག་པ་ཡང་རྒྱུ་དང་ལྡན་པར་འདོད་ན་ནི་དེ་ཡང་དེ་ཉིད་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འཇིག་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་
― DTG138_Page_0143 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་ཁྱོད་མི་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བརྒྱ་ལ་ཕ་རོལ་པོ་དེ་དག་ལ་ཡང་འཇིག་པའི་རྒྱུ་རང་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡོད་དོ། །དེ་བས་ན་ཐམས་ཅད་འཇིག་པའི་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ནི། ང་མི་འདོད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་དུ་དོགས་ནས། མི་རྟག་པ་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་སོ། །གཞན་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོགས་ཤིག་ཏུའོ། །འདི་སྐད་དུ་གང་གིས་ན། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་པ་ཡང་རྒྱུ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པར་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་གྲུབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུའི་ཁྱད་པར་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཇིག་པའི་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་ལས་སོ། །དེའི་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་པའི་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་མི་དང༌། ཉི་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དངོས་པོ་ལ་ནི་ཁྱད་པར་རམ། ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར་མོད། འཇིག་པ་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཇི་ལྟར་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་ལས་དེ་ལ་ཡང་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་གི་ཚེ་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ་དེ་ཡང་བློ་གྲོས་རྣམ་པར་རྨོངས་པ་གཞན་དག་གིས་རྒྱུ་དང་བཅས་པར་དམ་བཅས་པ་ན། དེ་ཅི་ཞིག་གིས་ན། འཇིག་པ་དེ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་པ་དང་ལྡན་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱོན་གཞན་འདི་ཡང་ཡོད་དེ། རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ། འཇིག་པ་ཡང་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་པ་སྟེ། འཇིག་པ་གཞན་དང་ཡང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་འཇིག་པ་གཞན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་པས་
― DTG138_Page_0144 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ནི་འགའ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བས། འདི་སྐད་དུ་གསུངས་པའི་མཇུག་སྡུད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དང་གང་དག་འདུས་བྱས་ཡིན་པ་དེ་དང་དེ་དག་ནི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚད་མ་སྔ་མའི་དོན་ཀྱང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དང་གང་དག་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ལས་མི་ལྟོས་པ་དེ་དང་དེ་དག་ནི། རང་གི་དང་གིས་འཇིག་པ་དག་ཡིན་ཏེ་དཔེར་ན་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་ངང་གིས་འཇིག་པ་ནི། འཇིག་པའི་རྒྱུ་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཙམ་དང་འབྲེལ་པ་ཡིན་པས། རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སློབ་དཔོན་གྱིས་གཞན་གྱིས་སྦྱར་བའི་གཏན་ཚིགས་གཉིས་པ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་སུན་ཕྱུང་བ་དང༌། ཡང་སྐད་ཅིག་པ་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་གཞན་དག་འགྲོ་བ་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འོ་ན་དེ་གཞན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཏན་ཚིགས་གཞན་སེམས་སོ། །འདི་སྐད་དུ་རྒྱུ་གཞན་ཡོད་ན་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་གཞན་དེར་གཞན་སྐྱེ་བར་རྟག་པ་ཞིག་ན་གང་གི་ཚེ། རྒྱུ་དེ་ཉིད་མེད་པ་དེའི་ཚེ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་གཞན་སྐྱེ་བར་འགྱུར། དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་འཕོ་བར་མངོན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང༌། རྒྱུ་དང་བྲལ་བ་དེ་ནི་འབྱུང་བ་མེད་དེ། དཔེར་ན་བོང་བུའི་རྭ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། ཡུལ་གཞན་ན་གནས་པའི་དངོས་པོ་ཡང་རྒྱུ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རྒྱུ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་དེ་མེད་ན་དེ་ཡང་མེད་པས། རྒྱུ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །དེ་ལྟར་གཞན་དག་གི་ཕྱོགས་སྔ་མ་བཙུགས་པ་དང། འདིར་སློབ་དཔོན་གྱི་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་བསྙད་པའི་ཕྱིར། སྔ་མ་ནི་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་བས་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ལོགས་ཤིག་ན་རྒྱུ་གཞན་མེད་དུ་ཆུག་ན་ཡང་དངོས་པོ་ཡུལ་གཞན་ན་
― DTG138_Page_0145 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་པའི་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་སྔ་མས་བསྡུས་པ་ཡིན་པ་ན། འདི་ལྟར་དེ་རྒྱུ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་བཟློག །དཔེ་མང་པོ་སྨོས་པ་ནི་དོན་དེ་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འཕོ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཇུག་སྡུད་པར་བྱེད་དོ། །འཕོ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། བར་ཆད་མེད་པར་ཡུལ་གཞན་དུ་འབྱུང་བ་ལ་འགྲོ་བ་བཏགས་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཡང༌། དངོས་པོ་གནས་ན་འགྲོ་བ་མེད།། ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིའི་ཕྱིར་ཡང་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའོ། །འདི་སྐད་དུ་འདིར་གཞན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དངོས་པོ་གནས་པའམ། མི་གནས་པ་ཞིག་ལ་འགྲོ་བ་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་དེ་ཙམ་ཞིག་གི་རྟོག་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་གྲང་ན། དེ་ལ་རེ་ཞིག་གནས་པ་ལ་འགྲོ་བ་མེད་དོ། །གནས་པ་དང༌། འགྲོ་བ་ཕན་ཚུན་དུ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་མི་གནས་པ་ལ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མེད་དེ། འགྲོ་བ་མེད་པར་ནི་མི་གནས་པ་ཉིད་མི་སྲིད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་མི་སྲེད་ཅེ་ན། དེ་ནི། འགྲོ་བ་མེད་དང་རྟག་ཏུ་གནས་གནས། ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་སློབ་དཔོན་གྱིས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་འབྱུང་བར་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་པ་དང༌། མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཡང་རྒོལ་བར་བྱེད་དོ། །གཞན་ན་སྣང་བ་དེ་ཅི་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་བའོ། །དེ་ཉིད་སྣང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་འགོག་པར་མཛད་པའོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་གཞན་ནོ། །ཡུལ་དང་ཡུལ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་ནོ། །གསར་དང་གསར་ཅི་ཞེ་ན། སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཅི་དང་འདྲ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རྩྭ་མེ་ལྟ་བུའམ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་ཇི་ལྟར་ཁྱད་པར་མངོན་པར་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། མེ་འབར་བ་ན་མེ་དེ་ཉིད་འགྲོ་ཞེས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་མི་འགྲོའོ། །གྲིབ་མ་འགྲོའོ་སྙམ་དུ་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དོན་དམ་པར་མེ་འབར་བ་དང༌། གྲི་བ་
― DTG138_Page_0146 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ལ་འགྲོ་བ་མེད་དོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདུ་བྱེད་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་གཞན་དང་གཞན་འབྱུང་བ་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་ཆེས་པའི་ཕྱིར་མེ་འབར་བའི་འགྲོ་བ་ལྟ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དུ་ཆུག་ན། གྲིབ་མ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་བརྩད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་སྙམ་དུ་དོགས་པས། གྲིབ་མ་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། གྲིབ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲིབ་མ་དང་ལྡན་པའི་མི་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་སྐྱེ་བ་དང༌། འགྲིབ་པ་དང༌། འགྱུར་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གྲིབ་མ་སྐྱེ་བ་དང༌། འགྲིབ་པ་དང༌། འགྱུར་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྐད་དུ་ཉི་མ་ཐག་རིང་ན་གྲིབ་མ་སྐྱེ་བར་སྣང༌། ཉེ་ན་ནི་གྲིབ་མ་འགྲིབ་པར་སྣང༌། འགྱུར་བས་ནི་འགྱུར་བར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གྲིབ་མ་ཡུལ་གཞན་དུ་འཕོ་ན། དེ་ནི་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ན་གྲིབ་མ་དང་ལྡན་པའི་མི་ལ་སོགས་པ་འདུག་བཞིན་དུ། དེ་ཉི་མ་འགྱུར་བའི་རྗེས་སུ་འགྱུར་བ་བསྟེན་པར་འགྱུར་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྒོལ་བ་གང་ཞིག་གྲིབ་མ་ཡུལ་གཞན་དུ་འཕོ་བ་ཉིད་ཡིན་གྱི། འབྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་པར་ལྟ་བ་དེའི་ལྟར་ན་དེ་ནི་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ན་དེ་ཅིའི་ཕྱིར། དེ་དང་ལྡན་པ་འདུག་བཞིན་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་སྨོས། དེ་ལ་ནི་གནས་འགྱུར་བས་ཀྱང་འགྱུར་བ་ཡོད་པར་མི་སྲིད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བདེན་ཏེ་འོན་ཀྱང་རྫ་མ་དང༌། འབྲུ་མར་བཞིན་དུ་དེ་ལ་བརྟེན་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་གནས་ཀྱི་དབང་གིས་གྲིབ་མ་དེ་འགྱུར་བ་ཡིན་དུ་ནི་ཆུག་ན། དེ་དང་ལྡན་པར་འདུག་བཞིན་དུ་དེ་དག་གཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཉི་མའི་འགྱུར་བས་འགྱུར་བར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་ནས་བཤད་དོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྣང་བའི་ཕྱོགས་གཞན་དུ་བསྒྲིབས་ན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཞེ་ན། གྲིབ་མ་དེ་ཉིད་ཡུལ་གཞན་དུ་སྣང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དགོངས་པ་ནི་གལ་ཏེ་གྲིབ་མ་དེ་ཉིད་ཡུལ་གཞན་དུ་འཕོ་བ་ན། འོ་ན་ནི་རེ་ལྡེ་དང༌། རྩིག་པ་ལ་སོགས་པས་སྣང་བའི་ཕྱོགས་གཞན་དུ་
― DTG138_Page_0147 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྒྲིབས་ན་དེ་འབྱུང་བར་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་གྱི། འོན་ཀྱང་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་སྣང་བའི་ཕྱོགས་མ་བསྒྲིབས་པ་གཞན་དུ་ཡང༌། འཕོ་བར་ཁྱད་པར་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གྲིབ་མ་ཡང་མེ་འབར་བ་དང༌། ཚུལ་འདྲ་བར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་འདུ་བྱེད་རྣམས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་གཞན་དུ་འགྱུར་བར་བསྒྲུབས་ནས། སློབ་དཔོན་གྱིས་རྒོལ་བ་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པ་ལ་ཡང༌། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སླ་ཆོས་ཀྱིས་རྩིས་མགོས་བསྒྲེ་བར་མཛད་དོ། །གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བའོ། །བརྩད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒལ་པ་སྟེ། སྐད་ཅིག་པས་སྨྲ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །ཇི་ལྟར་རྒོལ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདི་ག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་གཞན་ན་སྣང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །འདི་ག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིར་རྒོལ་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྐད་ཅིག་པར་སྨྲ་བ་དེ་ཉིད་ལ་དེ་རྩོད་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཉིད་ཁུངས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བཤད་མ་ཐག་པ་དེ་ཉིད་གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཅི་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ཚོས་བྱེད་ལས་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྐྱེན་ཐ་དད་པ་མེད་པས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་མེ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྐྱེན་རྣམས་ནི། སྐད་ཅིག་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐ་དད་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དེ་དང་ཕྲད་མ་ཐག་ཁོ་ནར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་སྔོན་གྱི་གཟུགས་འཛིན་པས་ཕྱི་མའི་གཟུགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ན་ནི་ཕྱིས་ཀྱང་མི་འགྱུར་ཏེ། རྐྱེན་རྣམས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྔོན་གྱི་རང་བཞིན་མ་བཏང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་ཁྱད་པར་དམིགས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཕྱི་མའི་ཁྱད་པར་གཟུང་བ་འདི་ཉིད་ཚོས་བྱ་དང༌། ཚོས་བྱེད་ཀྱི་རྫས་རྣམས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་
― DTG138_Page_0148 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁུངས་ཏེ། གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་རེ་ཞིག་ངེད་ཀྱི་གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་གཏན་ཚིགས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་ཟིན་མོད་ཀྱི་ཁས་བླངས་ཏེ། ཡང་གལ་ཏེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་བར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའིའོ། །ཁུངས་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་མེད་པས་སོ། །དངོས་པོར་རྟོག་པར་བྱེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི་དངོས་པོ་སྟེ། གང་ལས་དེ་ཉིད་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་དེའི་དངོས་པོ་སྟེ། གནས་པའི་འགྲོ་བ་ནི་དངོས་པོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གཅིག་པའི་དངོས་པོ་སྟེ། རང་བཞིན་ཐ་མི་དད་པའི་དངོས་པོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཇུག་སྡུད་པར་བྱེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཅི་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་སྟེ། ཁུངས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གཉི་གར་ངེས་པར་མི་གཟུང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཕྱོགས་གཉི་གར་ངེས་པར་མི་གཟུང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེའི་དངོས་པོའམ། གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་དངོས་པོར་ངེས་པར་གཟུང་དུ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་སོ། །དེ་ཡང་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་གཅིག་ལ་དེའི་དངོས་པོ་དང༌། གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་དག་དང་ལྡན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འཕོ་བ་ནི་མ་གྲུབ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཕོ་བ་ནི་གཏིང་མི་ཚུགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དང༌། གང་དག་སྐད་ཅིག་པ་ཡིན་པ་དེ་དང༌། དེ་དག་ལ་ཡུལ་གཞན་དུ་འཕོ་བ་མེད་དེ། དཔེར་ན་མེ་འབར་བ་དང༌། གྲིབ་མ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་སྐད་ཅིག་པ་ཡིན་པས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བར་དམིགས་པའོ། །འདི་ལྟར་སྐད་ཅིག་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ། གནས་པས་འགལ་བ་ཡིན་ལ། འཕོ་བ་ཡང་སྐད་ཅིག་པ་མ་ཡིན་པས་ཁྱད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་འགལ་བ་སྐད་ཅིག་
― DTG138_Page_0149 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དམིགས་པ་ན། སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པ་ལྡོག་གོ །དེ་ལོག་ན་དེས་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་འཕོ་བ་ཡང་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སློབ་དཔོན་གྱིས་རྒྱ་ཆེར་འགྲོ་བ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཕགས་པ་མང་པོས་བཀུར་བའི་སྡེ་པ་དག་གི་ཕྱོགས་སུན་ཕྱུང་བ་དང༌། འདིར་མདོ་སྡེ་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ལས། ཉི་མ་འཆར་ཀ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལ་དག་ཆོས་གཞན་གྱི་རང་བཞིན་ཞིག་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཡིན་པར་བརྗོད་པས་ན། ཉི་མ་འཆར་ཀ་པ་དག་ན་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཉི་མ་འཆར་ཀ་པ་དག་ན་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གནས་བརྟན་གཞོན་ནུ་ལེན་གྱིས་བྱས་པའི་བསྟན་བཅོས་ཉི་མ་འཆར་ཀ་ཞེས་བྱ་བ་དེས་ཐ་སྙད་བརྗོད་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཉི་མ་འཆར་ཀ་པ་དག་གོ །གལ་ཏེ་ཁ་ཅིག་ན་རེ་འོན་ཀྱང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འཇིག་པའི་ཕྱིར་འཕོ་བ་མེད་ལ། དེས་ན་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱང་མེད་ན། འཇིག་རྟེན་ན་འགྲོ་བའི་ཐ་སྙད་དམ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞེས་ཟེར་བ་འདིས་དོགས་ནས། དེའི་ཕྱིར་ཡུལ་གཞན་དུ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཡུལ་གཞན་དུ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡུལ་གཞན་དུ་འདུ་བྱེད་རྣམས་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རང་བཞིན་གཞན་དང་དངོས་པོ་གཞན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཡང་རྒྱུ་ཅི་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་རྒྱུ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་དེ་འདོད་པས་རབ་ཏུ་བཅུག་པའི་སེམས་སོ། །ཆོས་གཞན་གང་ལ་རྒྱུ་དེ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཆོས་གཞན་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་རྒྱུ་ཅན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་དེ་ཡུལ་གང་དུ་འབྱུང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ལག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ནི་འགྲོ་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཅེས་ཀྱང་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པའི་ཆོས་གཞན་དེ་ཉིད་ནི། འཇིག་རྟེན་ན་འགྲོ་བའམ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཅེས་བྱའི། དེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཡུལ་གཞན་དུ་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་གཞན་དང༌། དེའི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་གཞན་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འོ་ན་
― DTG138_Page_0150 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སློབ་དཔོན་གྱི་ཆོས་གཞན་སུན་དབྱུང་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་ཆོས་གཞན་དེ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་གཏོགས་པ་ཡིན་ན། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་བལྟ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་གཏོགས་པ་དེ་ཡང་ཁ་དོག་བཞིན་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྔར་དབྱིབས་གསལ་བའི་ཚད་མའི་དོན་གང་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་འདིར་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་གཞན་དག་ན་རེ། གལ་ཏེ་གཟུང་བ་མ་ཡིན་དུ་ཆུག་ན། ཆོས་གཞན་དེ་གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་དུ་དོགས་ནས། མི་མཐོང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞན་ལ་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པས་ན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཅེས་བྱ་ན། དེ་ཇི་ལྟར་གཞན་ལ་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་གཟུང་བ་ཞིག་སྲིད་ན་ནི་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་ལ་གཟུང་བ་ཉིད་མེད་པ་དེའི་ཚེ། ཇི་ལྟར་གཞན་ལ་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཁྱེད་ཀྱིས་དེ་ཡོད་པར་ཡང་ཚད་མས་ངོ་བོ་དམིགས་ཀྱིས་མ་ཕྱེད་བཞིན་དུ། ཇི་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་གཞན་འདི་ཡང་བརྗོད་པར་འོས་ཏེ། ཆོས་གཞན་དེ་ཇི་ལྟར་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅི་སྟེ་གཞན་དག་ཆོས་གཞན་དེ་དབང་པོ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་འབྲས་བུས་རྫེས་སུ་དཔག་པས། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲོས་ཏེ། འདི་སྐད་དུ། གལ་ཏེ་ཆོས་གཞན་མེད་ན། དེ་མེད་པར་ཡུལ་གཞན་དུ་ལུས་འབྱུང་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཡུལ་གཞན་དུ་ལུས་འབྱུང་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཆོས་གཞན་ཞིག་ཡོད་པར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་གང་ཡོད་ན་འབྱུང་བ་དེ་ནི་རྒྱུ་དེ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ས་བོན་ཡོད་ན་མྱུ་གུ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། ཡུལ་གཞན་དུ་ལུས་འབྱུང་བ་ཡང་ཆོས་གཞན་
― DTG138_Page_0151 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་ན་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་དེ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཅན་དེ་ནི་དེ་ཡོད་ན་འབྱུང་བ་ཙམ་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཉི་མ་འཆར་ཀ་པ་དག་སེམས་སོ། །དེ་ལྟར་གཞན་དག་གིས་ཚད་མ་བཙུགས་པ་དང༌། འདིར་སློབ་དཔོན་གྱིས་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་སྐྱེས་པའི་རླུང་གི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་དེ་ཡོད་ན་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ཆོས་གཞན་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་ཡང་ནམ་ཞིག་ན་རུང་བར་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་ཡོད་ན་འབྱུང་བ་ཉིད་དེ། ཁོ་ན་གྲུབ་ན་ནི་རུང་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འོན་ཀྱང་དེ་ནི་མ་གྲུབ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་སྐྱེས་པའི་རླུང་གི་ཁམས་ཁོ་ནས་ཡུལ་གཞན་དུ་ལུས་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཡུལ་གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དོན་འདི་ཉིད་དོན་དང་མཐུན་པའི་མིང་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་གཞུང་འཛུགས་པར་མཛད་དོ། །རྩྭ་དང་ལོ་མ་ལ་སོགས་པའི་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཞེ་ན། ཡུལ་གཞན་དུ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །འདིས་ནི་གཞན་དག་གིས་རླུང་གི་ཁམས་ལ་འཁྲུལ་པ་ཡོད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ཡུལ་གཞན་དུ་དངོས་པོ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ནི་རླུང་གི་ཁམས་ཡིན་པར་འདོད་ལ། རྩྭ་དང་ལོ་མ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི། ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་སྐྱེས་པའི་རླུང་གི་ཁམས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་སོ། །གཡོ་བར་བྱེད་པ་དང་འཕེན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཕྲད་པའི་རླུང་གི་ཁམས་ལས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ཞེ་ན། རྩྭ་དང་ལོ་མ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་གཞན་དུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། འདི་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་ལན་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཡོ་བར་བྱེད་པ་དང་འཕེན་པར་བྱེད་པ་ནི་འགུལ་བ་སྟེ། གང་ལ་ཞིག་གིས་གནས་པ་སྤྱོད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཕེན་པར་བྱེད་པ་ནི་བརྡེག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཤུགས་དང་ལྡན་པས་རྫས་དང་སྤྲོད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་གཉིས་ལས་བྱུང་བའི་རླུང་གི་ཁམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བསྡུའོ། །དོན་ནི་གལ་ཏེ་ངེད་ཡུལ་གཞན་དུ་སྐྱེ་བ་ཐམས་
― DTG138_Page_0152 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་སྐྱེས་པའི་རླུང་གི་ཁམས་ཁོ་ན་ཡིན་པར་སྨྲ་ན་ནི། དེའི་ཚེ་རྩྭ་དང་ལོ་མ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་འཁྲུལ་བར་འགྱུར་ན། འོན་ཀྱང་ཇི་ལྟར་སྲིད་པར་སྨྲ་སྟེ། ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་སྐྱེས་པའི་རླུང་གི་ཁམས་ཡིན་ལ། ཁ་ཅིག་ལ་ནི་གཡོ་བར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ཕྲད་པ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་གང་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་རླུང་གི་ཁམས་ལས་སོ། །འགྲོ་བ་འབྱུང་བར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གཞན་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་འགྲོ་བ་འབྱུང་བར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཉིད་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གཞན་འབྱུང་བའི་རླུང་གི་ཁམས་ཁོ་ན་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ནུས་པ་དམིགས་ཀྱིས་མ་ཕྱེ་བ་ཅན་གྱི་འགྲོ་བ་བརྟགས་ཏེ་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འགྲོ་བ་གང་ལ་ཚད་མས་དམིགས་ཀྱིས་མ་ཕྱེ་ཞིང༌། ངེས་པར་མ་བྱས་པའི་ནུས་པ་སྟེ་བྱེད་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུ་བརྟགས་ཏེ་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། དགོས་པ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །།བམ་པོ་གཉིས་པ། འོ་ན་ཡུལ་གཞན་དུ་ལུས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་གཞན་སུན་ཕྱུང་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཉི་མ་འཆར་ཀ་པ་དག་ཕྱོགས་གཞན་སེམས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་སྐད་དུ། གལ་ཏེ་ཆོས་གཞན་གྱི་རང་བཞིན་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དུ་མི་རུང་བར་གྱུར་ན། འོ་ན་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་སྐྱེས་པའི་རླུང་གི་ཁམས་དེ་ཉིད་ལུས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཡུ་བུ་ཅག་ལ་གྲགས་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དུ་འགྱུར་མོད་ཅེ་ན་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པར་རིག་པར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་དགག་པ་མཛད་དོ། །རླུང་གི་ཁམས་ནི་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་པས། བལྟར་རུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱང་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན། རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་ལས་དེ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཞེས་དགོངས་པའོ། །གཞན་ཡང་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱོན་གཞན་འདི་ཡང་ཡོད་དོ། །ཤཱཀྱའི་
― DTG138_Page_0153 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྲས་པོའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤཱཀྱ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །དེའི་སྲས་པོ་ནི་དེའི་སློབ་མའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤཱཀྱའི་སྲས་པོའིའོ། །ཤཱཀྱའི་སྲས་པོའི་མ་ཡིན་པས། ཤཱཀྱའི་སྲས་པོའི་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཚིག་བསྡུའོ། །དེ་ལྟ་བུ་དེ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བར་འདོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རླུང་གི་ཁམས་ནི་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར། གཅིག་ཏུ་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ནད་རླུང་གི་ཁམས་དེའི་རང་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་འགལ་བ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་རུང་བར་འགྱུར་ཞེས་དགོངས་པའོ། །ཕྱོགས་སྔ་མས་སྨྲས་མ་ཐག་པ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་སུན་ཕྱུང་བ་དང༌། ཡང་ཉི་མ་འཆར་ཀ་པ་དག་འོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། ཕྱོགས་གཞན་སེམས་པར་བྱེད་དེ། རླུང་གི་ཁམས་ནི་རྣམ་པར་རིག་པར་མི་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཉིད་དུ་མི་རུང་ན། ཡུལ་གཞན་དུ་ལུས་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་སྐྱེས་པའི་རླུང་གི་ཁམས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྐྱོད་པ་དེ་ཁོ་ན་སྐྱོན་མེད་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་བཏགས་པ་ཅན་ཡིན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་སུན་ཕྱུང་བ་མཛད་པའོ། །ལུས་ནི་རྫས་དུ་མའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་རྫས་ཉིད་ཉམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་ཡང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ནི་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱོན་གཞན་འདི་ཡང་ཡོད་དོ། །འདིར་ནི་དྲི་ལ་སོགས་པ་ཕྱོགས་གཅིག་གི་སྒོ་ནས། རྣམ་པར་རིག་པར་མི་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བལྟར་རུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དྲི་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དྲི་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དགེ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། འོ་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། ཡང་དེ་དང་དེ་དག་ཉིད་ཕྱོགས་
― DTG138_Page_0154 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ལ་སེམས་པ་ཡིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས་ཕྱོགས་དེ་ཡང་ཡི་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སུན་དབྱུང་བ་གསུངས་ཏེ། རང་གི་ས་བོན་དང༌། རླུང་གི་ཁམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཁ་དོག་དེའི་རང་གི་ས་བོན་ནི་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མས་བསྡུས་བསྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །རླུང་གི་ཁམས་ནི་ཡུལ་གཞན་དུ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་སྟེ། ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །རང་གི་ས་བོན་དང་རླུང་གི་ཁམས་ནི། རང་གི་ས་བོན་དང་རླུང་གི་ཁམས་དག་གོ །དེ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི། རང་གི་ས་བོན་དང༌། རླུང་གི་ཁམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཏེ། དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐོག་མར་ཡུལ་གཞན་དུ་བསྐྱོད་པར་བྱའོ་སྙམ་པའི་སེམས་འབྱུང་ལ། དེ་ལས་ནི་རྩོལ་བ་འབྱུང་བ། དེ་ལས་ཀྱང་རླུང་འབྱུང༌། རླུང་ལས་ཀྱང་ལག་པ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཇི་ལྟར་ལག་པ་ལ་གནས་པའི་ཁ་དོག་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་གཞན་གྱིས་དེ་ནི་དེའི་དབང་གིས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་མངོན་སུམ་གྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ཁ་དོག་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་སྐྱེས་པར་འདོད་ཀྱི་བརྒྱུད་པས་ནི་མ་ཡིན་པས་སོ། །ཁ་དོག་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་དེར་གཏོགས་པའི་ཁ་དོག་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་མ་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པ་འགལ་བ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་ཀུན་ནས་སློང་བའི་དབང་གིས། དེ་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་དེའི་རང་བཞིན་གྱི་གཟུགས་ལ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ཞེས་བྱའི། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཁ་དོག་གི་རང་བཞིན་གཅིག་ཏུ་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡང་ཡིན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདས་མ་ཐག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་སུན་ཕྱུང་བ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར། ཁ་དོག་ལྟར་མ་ཡིན་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཕྱོགས་གཞན་སེམས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་རྣམས་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་ལ་སོགས་པས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱི་བསྟིང་ཚིག་གིས་སུན་འབྱིན་པར་མཛད་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཡང་མ་མཐོང་ལ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མངོན་སུམ་
― DTG138_Page_0155 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་ཚད་མས་གཟུང་བར་བྱ་བ་མེད་པར་སྟོན་ཏེ། ནུས་པ་ཡང་མ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ནུས་པ་མེད་པས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །མི་མཐོང་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འབྱུང་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བལྟར་མི་རུང་བ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱང་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་ནི་དེ་ཡང་རྣམ་པར་རིག་པར་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་བལྟར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་ཡང་ཁ་དོག་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་གཞན་འདི་ཡང་ཡོད་དོ། །ཁ་དོག་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཁ་དོག་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བར་འདོད་པ་འདི་ཡང་ཤཱཀྱའི་སྲས་པོའི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདས་མ་ཐག་པ་འདིས་སོ། །འདི་སྐད་དུ་འབྱུང་བ་ནི་ཁ་དོག་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་དེའི་དབང་གིས་ནི། དགེ་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་ཡང་སྲིད་ན། གང་གི་ཚེ་དེ་ཉིད་དགེ་བ་ལ་སོགས་པར་མི་སྲིད་པ་དེའི་ཚེ། འབྱུང་བ་དེ་ལྟར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་རྒྱ་ཆེར་སུན་ཕྱུང་བ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་པ་དག་ཕུགས་ཐུག་ནས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཙམ་ཞིག་ཡོད་ན་ཡང་དྲག་གོ་སྙམ་ནས། འོ་ན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཙམ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །སློབ་དཔོན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཡང་སུན་དབྱུང་བར་བཞེད་ནས། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེས་རྒྱས་པར་དྲིས་པས་རྒོལ་བར་མཛད་དོ། །སྡོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་པ་དག་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པའོ། །སྡོམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྩོགས་པ་སྨོས་པས་ནི། སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་བསྡུའོ། །ཇི་ལྟར་ན་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་སུན་ཕྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་སེམས་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་གཞན་ལ་
― DTG138_Page_0156 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟོས་པར་མི་བྱེད་དོ། །འདི་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མེད་པ་ཡོད་པས་ན། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མེད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་ཡིན་ན་ཅི་འགྱུར་ཞེ་ན་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་པ་དག་གོ །གལ་ཏེ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཅན་ཡིན་ནའོ། །ཅིར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྐྱོན་ཅིར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའོ། །སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སློབ་དཔོན་གྱིས་སྐྱོན་བརྗོད་པར་མཛད་པའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་སྐྱོན་འདི་ནི་ཡོད་དུ་ཟད་དེ་ཁོ་བོ་ཅག་ཁས་ཀྱང་ལེན་ན། དེ་ལྟར་གྱུར་པ་ལ་སྐྱོན་གཞན་ཅི་ཡོད་ཅེས་ཟེར་དུ་དོགས་ནས། དེས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སེམས་གཞན་དང་སེམས་མེད་པ་པ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་སེམས་གཞན་དག་ནི་སྡོམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལེན་པ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ལས་ལོགས་ཤིག་པ་ནི་སེམས་གཞན་དག་གོ །སེམས་མེད་པ་པ་དག་ནི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་གཉིས་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་ཡང༌། དཔེར་ན་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་ལྟ་བུ་ཞེས་དཔེ་ཁོང་ནས་དྲང་བར་བྱའོ། །དུས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་འཕངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་པ་དག་གིས་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ལ་ལན་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་དུས་ཀྱི་མཚམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་སེམས་འཕེན་པར་བྱེད་པ་མེད་ན་ནི། དེའི་ཚེ་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ། སེམས་གཞན་དང་སེམས་མེད་པ་དག་ལ་སྡོམ་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། དེ་ལྟ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་གོ་སྙམ་པ་དེ་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་བས་ན་དེས་འཕངས་པའི་ཕྱིར། ཐལ་ཆེས་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོར་ཐར་པའི་མདོ་བསྟན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིའི་
― DTG138_Page_0157 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་ཡང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མེད་པར་ཡང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་འབྱུང་བར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཁོ་ན་ལས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་འབྱུང་ན། དེ་མེད་པར་ཡང་སོ་སོར་ཐར་པའི་མདོ་བསྟན་པ་དང༌། ལྟུང་བ་བཅབས་པས་དགེ་འདུན་སླུ་བར་བྱེད་པ་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བའི་ཁ་ན་མཐོ་བ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་སྙམ་དུ་བསམས་སོ། །འོ་ན་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། སློབ་དཔོན་གྱིས་སྐྱོན་གཞན་དུ་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་དང་མི་དགེ་ཞེས་བྱ་བར་མཚན་ཉིད་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སྐབས་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་དེའི་སྐད་ཅིག་པའི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཡང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ནི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྗེས་འབྲང་གང་ཞེས་བྱ་བར་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ན། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་བསྡུས་པ་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལུས་དང་ངག་གི་ལས་གཟུགས་ཅན་ནི། ཇི་ལྟར་བརྟགས་ཀྱང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་སྐད་དུ། བདག་ཅག་གིས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་འདི་ཅི་དབྱིབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་འགྲོ་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མེད་པར་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་འབད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། འོན་ཀྱང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དམ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའམ། གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ལུས་དང༌། ངག་གི་ལས་གཟུགས་ཅན་ནི་ཇི་ལྟར་བརྟགས་ཀྱང་རུང་སྟེ། འོན་ཀྱང་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་པ་ལ་སོགས་པ་འདྲི་བར་བྱེད་དོ། །ལུས་
― DTG138_Page_0158 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བོར་ན་གང་ལས་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། སློབ་དཔོན་གྱིས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་པར་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །འདི་སྐད་དུ་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། ཡིད་དུ་མི་འོང་བར་འབྱུང་བར་འགྲུབ་པར་ནུས་པས། དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་གཟུགས་ཅན་ཡིན་ན་ནི་ལུས་ཞིག་ན། དེ་ཡང་འཇིག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ན། འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ལ་ལྟོས་ནས། དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་པ་དག་གིས། ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་གཟུགས་ཅན་འདས་པ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ལས་འདས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། སློབ་དཔོན་གྱིས་དཔྱ་བའི་ཚིག་གིས་སུན་དབྱུང་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་ཀྱི་སྟེང་དུ་འབྲུམ་བུ་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ལ་འདས་པའི་ལས་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཡང་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་ནུས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲུམ་བུ་ལྟ་བུས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་གཞན་འདི་ལ་གང་གིས་འབྲས་ཀྱི་སྟེང་དུ་འབྲུམ་བུ་བྱུང་བར་གྱུར་པ་ལྟ་བུའི་སྐྱོན་ཅི་ཡོད་སྙམ་དུ་སེམས་སུ་དོགས་པས། འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཞིག་སྔོན་བྱུང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་ཞིག་སྔོན་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་བྱུང་ཞིང་གྲུབ་པ་པའོ། །ཕྱིས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་གནས་སྐབས་ལས་ཕྱི་མ་སྟེ། འདས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་མེད་ཅིང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དོན་འདི་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྔོན་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་པ་འདི་ཁོ་ན་ཡིན་པར་རིགས་ཀྱི། བྱ་བ་ཞིག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་ཁོ་ནར་གནས་པ་དེ་ལ་ནི་དེ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདས་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་རྫས་སུ་མི་འཐད་པ་དེ་ལྟར་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པའི་བསྟན་བཅོས་གཞན་ལས་རྒྱ་ཆེར་བསྒྲུབས་
― DTG138_Page_0159 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་འདིར་ནི་མངས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྤྲོ་བར་མི་བྱའོ། །འོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིས་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་གིས་ལུང་དང་འགལ་བར་སྟོན་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་སླའོ། །འདིར། ཁུངས་ནི་ཆུད་ཟར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ། །ཆུད་ཟར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། སློབ་དཔོན་གྱིས་རྨ་བའི་སྒོ་ནས་འགལ་བ་ལན་གདབ་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་དག་ནི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་གྱི། ནུས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཕྱེད་འོག་མས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་ཕྱི་མ་ནི་ཕྱེད་འོག་མ་སྟེ། ཚོགས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེས་ན་ལས་ཀྱི་ནུས་པ་ཆུད་མི་ཟ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། འདས་པའི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པ་བརྗོད་པར་བཞེད་པ་ཡིན་ན་ནི། ཕྱེད་གོང་མ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་དོན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་ཕྱེད་འོག་མ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཆུད་ཟར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་དོན་འབྲས་བུ་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་དུ་ཆུག་ན། དེས་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ལས་རྣམས་ཡུན་རིང་པོར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་དག་ཉིད་ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་དཔྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་བར་དུ་ཆོད་པ་འདི་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་དཔྱད་པ་འདི་ལ་ནི་རྣམ་པ་གཞན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། འབྲས་སཱ་ལུ་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་བརྟག་པ་གཉིས་ཁོ་ན་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་བརྟག་པ་དེ་གཉིས་ལས་ཀྱང་དང་པོ་ནི་སྐྱོན་མེད་པའི་ཕྱིར། རང་གི་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ཡིན་པས། གཉིས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྐྱོན་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མ་ཞིག་པས་འབྲས་བུ་འབྱིན་པའི་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྐད་ཅི་མར་འཇིག་པ་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བས་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་མ་དག་ལན་འདེབས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་འདི་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ།
― DTG138_Page_0160 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་གིས་ན་ལས་རྣམས་མ་ཞིག་པར་འབྲས་བུ་འཕེན་པར་བྱེད་པས་སྐད་ཅིག་པ་ཉིད་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རང་བཞིན་འཆད་པས་འཇིག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་བྱ་བ་བྱེད་པའི་གནས་སྐབས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཡང༌། འབྲས་བུ་འཕེན་པར་ནི་མི་བྱེད་དེ། །དེ་བས་ན་ཞིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་གནོད་པ་ཡང་གང་ལ་ཡོད། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། སློད་དཔོན་གྱིས་སུན་དབྱུང་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་ངོ་བོར་གནས་པའི་ཕྱིར། འབྲས་བུ་འཕེན་པར་མི་བྱེད་པ་ཉིད་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །འཕངས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་པ་དག་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་པའོ། །འཕེན་པ་ཡང་འདིར་མ་འོངས་པའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བའི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་གནས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་དང་འདྲ་བའི་འབྲས་བུ་གཞན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་ནོ། །འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་འཕངས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་མི་འཕེན་དུ་ཆུག་ན་འཕེན་པར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་མ་ཞིག་པའི་ཕྱིར། དེ་དང་འདྲ་བ་གཞན་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འཕེན། དེ་དང་འདྲ་བ་སྨོས་པ་ནི་འབྲས་བུ་མཐུན་པ་འཕེན་པ་ལ་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་ཐམས་ཅད་ནི་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་འཕེན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རེ་ཞིག་ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། །སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱིས་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར་རྨེད་པར་མཛད་པའོ། །སྐྱེ་བར་འཇོག་པ་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་པ་དག་འཕེན་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་མཚན་ཉིད་འཁྲུལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་པའི་ཚེའི་སྐད་ཅིག་མའི་མཐའ་སྟེ། ཐ་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་མི་འཕེན་ནོ། །གཞན་ཡང་ལས་གང་ཞིག་གི་འབྲས་བུ་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པས་འགགས་པ་དེ་ཡང་འཕེན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་པས་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྒྱུ་གཞན་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་མི་སྐྱེ་བར་
― DTG138_Page_0161 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟད་ཀྱི། ཐ་མ་ལ་སོགས་པ་དེས་ནི་འཕངས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ན་འབྲས་བུ་འཕེན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ནི་མེད་དེ། འདི་ལྟར་གང་གིས་ན་རྒྱུ་གཞན་མ་ཚང་ཡང་དེ་ལ་དེ་འཕེན་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ནི་འགའ་ཡང་མི་དམིགས་པས་དེ་ནི་གྱི་ནའོ། །དེ་འཕེན་པའི་ནུས་པ་མེད་དུ་ཟད་མོད། དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་གཞན་གྱིས་བྱ་བ་བྱེད་པའི་གནས་སྐབས་ཞིག་པས་དངོས་པོ་ཞིག་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་ཅད་པས་ནི་མ་ཡིན་ན། ཐ་མ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་བྱ་བ་བྱེད་པའི་གནས་སྐབས་ཉིད་མེད་པས་ཇི་ལྟར་ཞིག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཇུག་བསྡུ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འོ་ན་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་པ་དག་གོ །གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་འཕེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུས་སོ། །འབྲས་བུའི་ས་བོན་གསོ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་ན་འབྲས་བུ་དང་འབྲེལ་པའི་ས་བོན་གནས་པ་བརྟག་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིར་ཡང་སྔོན་མེད་པའི་ས་བོན་འབྱུང་བ་ནི་འཕེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུད་ལ་གནས་པ་ཁོ་ན་གསོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ།། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་རྣམ་པར་གཞག་པ་རྒྱུད་སོ་སོར་ངེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀྱང་གང་གིས་འབྲས་བུའི་ས་བོན་གསོ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་གི་ལྟར་ན་འདས་པ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། མ་འོངས་པ་ཡང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་བཞིན་དུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འབྲས་བུ་འཕེན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་ཡང་རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་གཞན་འདི་ཡང་ཡོད་དོ། །གང་ལས་
― DTG138_Page_0162 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་འབྲས་བུ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་འདི་ཡང་བརྗོད་པའི་རིགས་སོ། །དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཇུག་སྡུད་པ་ཡིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་གཟུགས་ཅན་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཡིན་པ་རྒྱ་ཆེར་བཀག་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་པ་དག་འོ་ན་ནི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཕྱོགས་གཞན་སེམས་སོ། །ཕུང་པོའི་རྒྱུད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡིན་གྱི། བདག་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཡོད་པར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་གཞན་ཞིག་བསྐྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལས་མ་གཏོགས་པར་རང་བཞིན་གཞན་ཁོ་ན་ཞིག་སྐྱེད་ཀྱི། དེ་ཉིད་ལ་བསྒོ་བར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དོན་འདི་ཉིད་སྡེ་པ་གཞན་ལ་གྲགས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ངེས་པ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་བསྩགས་པ་ཞེས་ཟེར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་སྡེ་པ་རྣམས་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ལ་བསྩགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འདིས་ཐ་སྙད་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ཆུད་མི་ཟ་བ་ཞེས་ཟེར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཕགས་པ་མང་པོས་བཀུར་བའི་སྡེ་པ་དག་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་རང་གི་སྡེ་པ་དག་གི་ནང་ན་ཆུང་མི་ཟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཐ་སྙད་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །ཅི་སྟེ་གཞན་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་གཞན་ཡོད་པར་ཚད་མ་གང་ལས་མངོན་སྙམ་དུ་སེམས་པར་དོགས་ནས། དེ་ནི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གྲུབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ལས་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་ཞིག་གང་ཡོད་ན་འབྱུང་བ་དེ་ནི་རྒྱུ་དེ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བཤད་པའི་ཚད་མའི་དོན་ཡང་འདིར་བལྟ་བར་བྱའོ། །འདིའི་ཕྱིར་ཡང་ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་སོགས་པ་འགྲུབ་པར་ནུས་པའི་ཆོས་གཞན་ཁོ་ན་ཞིག་སྐྱེད་པར་ཡིད་ཆེས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཆོས་གཞན་ཞིག་མི་སྐྱེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གདོན་མི་ཟ་བར་དེ་འདོད་པར་བྱའོ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་མཇུག་སྡུད་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
― DTG138_Page_0163 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཆོས་གཞན་འཁྲུལ་པ་ཡོད་པའི་སྒྲོ་ནས། གཏན་ཚིགས་མི་འགྲུབ་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་དུ་རེ་ཞིག་ངེད་ལ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་ནི་ཆོས་གཞན་ཡོད་ན་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྲགས་པའི་དོན་འདི་ཉིད་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་ནི་བག་ཆགས་སྔོན་དུ་སོང་བར་ཡང་སྲིད་པས། གཏན་ཚིགས་མི་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། གཞན་ཡང་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ནི། བག་ཆགས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་ནུས་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་ནི་གཞུང་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་ཡང་འབྱུང་བས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱིས་དེའི་ཡུལ་ལ་ཆོས་གཞན་ལས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་འབྱུང་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞུང་ལ་གོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདྲིས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གཞན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དོན་དག་ལ་སྟེ། ཅི་ཞེ་ན། དྲན་པ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞུང་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །གོམས་པ་དེས་ཆོས་ཅི་ཞིག་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། གཞན་གྱིས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཆོས་གཞན་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར་དེ་མི་སྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དོན་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཅི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ལ་སྐྱེད་དམ། འོན་ཏེ་གཉིས་པ་དག་ལ་སྐྱེད། གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ལ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་འོ་ན་ནི་ལན་ཅིག་གོམས་པ་ན། ཆོས་གཞན་དེ་སྐྱེད་པས། དེའི་འོག་ཏུ་གོམས་པ་དོན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་སྐད་ཅིག་མ་གཞན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལའོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མི་འཐད་དེ། རྐྱེན་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི། སྐད་ཅིག་པ་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་དག་སུན་དབྱུང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནི། སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཀྱིས་རྐྱེན་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཇི་ལྟར་སུན་དབྱུང་བར་རུང་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་དེས་
― DTG138_Page_0164 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ཅི་ཞིག་གམ་སྐད་ཅིག་མ་གང་ལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་ལ། འདི་ཡང་སྔ་མ་དང་མཐུན་པར་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་རོ། །ཕྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གཞན་ནོ། །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའི་འཇུག་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཞེ་ན། ཆོས་ཅི་ཞིག་གམ། སྐད་ཅིག་མ་གང་ལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། འདིར་ཡང་བཤད་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །མ་དུ་ལུང་གའི་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་འདི་ཡང་ཁྱེད་ཀྱིས་བརྗོད་དགོས་སོ། །བསྒོས་པ་ནི་ཞེན་པར་བྱས་པའོ། །དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འགགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་དུ་ལུང་གའི་མེ་ཏོག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འགགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་དུ་ལུང་གའི་འབྲས་བུ་ལ་སྟེ། ཆོས་ཅི་ཞིག་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་མི་སྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་སློབ་དཔོན་གྱིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཆོས་གཞན་སྐྱེད་པ་ཇི་ལྟར་མི་འཐད་པ་དེ་ལྟར་རྒྱ་ཆེར་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་མདོ་སྡེ་པ་དག་གི་ཕྱོགས་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་ཇི་ལྟར་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་ཆོས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །མ་དུ་ལུང་གའི་མེ་ཏོག་རྒྱ་སྐྱེགས་ཀྱི་ཁུ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དཔེ་ཡིན་ཏེ་གོ་བར་སླའོ། །འོ་ན་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཀྱིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་པ་དག་ཕྱིར་རྒོལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་དུ་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་ཆོས་གཞན་དང༌། འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་མ་རུང་ན་མ་རུང་དུ་ཟད་དོ། །འོན་ཀྱང་ཇི་ལྟར་སེམས་པས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་བསྒོ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ལུས་དང༌། ངག་གི་ལས་ཀྱིས་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་བསྒོ་བར་མི་བྱེད་ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། མདོ་སྡེ་པ་དག་ལན་འདེབས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལུས་དང༌། ངག་གི་ལས་སོ། །སེམས་ལ་ལྟོས་ནས་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་སེམས་ལ་ལྟོས་ནས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་གྱི། རང་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སེམས་ལ་ལྟོས་ནས་
― DTG138_Page_0165 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུས་དང་ངག་གི་ལས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་དུ་ཆུག་ན། དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་སོ། །གང་གིས་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་ཉིད་དུ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱིས་བྱས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཀྱིས་སོ། །དེའི་རྒྱུད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལའོ། །དེའི་རྒྱུད་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་སྟེ། འདིར་ཡང་དེའི་རྒྱུད་ལ་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། མི་འོང་བ་འབྱིན་པར་ནུས་པ་ཞེས་རྣལ་མ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དོན་ནི་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གང་ཞིག་གི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་གཞན་ཡང་བྱས་ནས་རང་གི་རྒྱུད་ལ་བསྒོ་བར་ནུས་པ་དེས་དེ་ལ་བསྒོ་བར་བྱ་བ་བརྒྱུད་པ་ལ་ལྟོས་ཀྱི། རང་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བསྒོ་བར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི། རྣར་མི་འོང་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མདོ་སྡེ་པ་དག་གིས་རང་གི་ཕྱོགས་རྒྱ་ཆེར་བསྒྲུབས་པ་དང༌། ད་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཕྱོགས་དེ་ཡང་མི་རུང་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ནི་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལས་ནུབ་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་པ་འགགས་ཀྱང་ངོ༌། །དེས་བསྒོས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསྒོས་པའིའོ། །ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་འབྲས་བུ་འབྱུང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མ་འོངས་པའི་དུས་ན་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་ནི་ཕ་རོལ་གྱིས་སྨྲས་པ་བཟླས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་མེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སུན་འབྱིན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ཆད་པ་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་དག་ལ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ཆད་པ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ལས་སྔ་མའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་སྐྱེད་པའིའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། མདོ་སྡེ་པའི་ནང་ནས་ཁ་ཅིག་ལན་འདེབས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཚེ་གང་ལ་དེ་ལས་སྐྱེད་པ་དེ་ཉིད་ལ་ཡིན་གྱི། ཚེ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེས་བསྒོས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་མཚམས་
― DTG138_Page_0166 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱོར་པ་ལས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལས་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཕྱིར་མཚམས་འབྱོར་པ་ལས་སོ། །དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་ནོ། །དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མཚམས་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མཚམས་ནི་འབྱོར་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སེམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་པ་ཁ་ཅིག་གོ །སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སེམས་ནི་འདིར་འཇུག་པའི་སེམས་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། གང་གིས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་དེས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རིང་མོ་ཞིག་ལོན་པ་སྨོས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་སྲིད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རེ་ཞིག་འགགས་མ་ཐག་པ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར། རྐྱེན་དུ་མི་འགྱུར་ན་འགགས་ནས་རིང་མོ་ཞིག་ལོན་པ་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནི་འདས་པ་ལས་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་བཤད་པ་དྲན་པར་མཛད་པའོ། །གང་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཇུག་སྡུད་པ་པ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེའི་ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་པའི་ཁྱད་པར་གཞན་ཁ་ཅིག་གོ །དེའི་ས་བོན་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ལ་གནས་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་ས་བོན་ལས་ཏེ། ཅི་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །གཉིས་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་གཞུང་འཛུགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་རོ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སེམས་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི། སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུད་ལའོ། །སེམས་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུད་ལའོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཁོ་ན་ལ་སྟེ། ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མ་ཚང་པས་ལུང་དང་འགལ་བ་ཉིད་གླེང་བར་མཛད་དོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ཞེས་
― DTG138_Page_0167 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མདོ་སྡེ་པའི་ཁྱད་པར་དག་ལན་ན་འདེབས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་གང་ལ་ཡིད་མངོན་དུ་གྱུར་པར་འཇུག་པ་མེད་པ་དེ་ལ་འདིར་ཉེ་བར་འདོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་ནི་གོ་བར་སླའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་ནོ། །ས་བོན་གྱི་རྒྱུད་གཉིས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཅན་དང༌། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ས་བོན་གྱི་རྒྱུད་གཉིས་སུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར། མྱུག་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་འདི་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བོན་གྱི་རྒྱུད་ཐ་དད་པའི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བརྒྱ་ལ་གཞན་དག་འདི་སྐད་དུ། ས་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་དུ་མས་ཀྱང་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཇི་ལྟར་ན་རྒྱུ་ཐ་དད་པ་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ། ཞེས་སྨྲ་བར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར། རྐྱེན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྐྱེན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །ས་བོན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ཞེ་ན། གཅིག་ལ་དུ་མ་ཞེས་བྱ་བ་དང་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྦྱར་རོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་འདི་སྐད་དུ་ནང་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་མི་དང༌། འབྲས་སཱ་ལུ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཐ་དད་པ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་ཐ་དད་པས་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱང་ཐ་དད་པར་འགྱུར་ན་ནི། དེས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་དད་པའི་ཕྱིར་ལུས་གཅིག་ལ་ཡང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རྒྱུན་རྣམ་པ་གཉིས་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་འདོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་ཉིད་དེ། འདི་སྐད་དུ། གང་གི་ཚེ་ས་བོན་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ལ་གནས་པ་ལས་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བར་མི་འཐད་པ་དེའི་ཚེ། སྐྱོན་སྔར་བཤད་པ་དེ་སོ་ན་འདུག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱོན་དེ་ནི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡོད་
― DTG138_Page_0168 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་སྨྲ་བ་ཁ་ཅིག་ལན་འདེབས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་གང་ལ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་ནོ། །གང་དག་གི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་བ་ནི་ཕ་རོལ་པོའོ། །འདིར་མདོའི་ཁུངས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་བ་ཡང་ཕ་རོལ་པོ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འགོག་པའི་སེམས་པར་ཞུགས་པའི་ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དག་འགགས་པ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་འབྲལ་བའི་བར་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་མདོའི་བར་སྐབས་སུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བ་ཡིན་ཏེ། འདུ་ཤེས་དང༌། སེམས་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། དབང་པོ་དག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མ་གྱུར་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་རྙིས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མ་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། མ་ཞིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སློབ་དཔོན་གྱིས་ཕ་རོལ་གྱི་ཕྱོགས་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར་རྨེད་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པར་འདོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། ཅི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རེ་ཞིག་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ནི་དེའི་ཚེ། དེ་ལས་གཞན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁོ་ན་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འོན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། སློབ་དཔོན་གྱིས་དེ་མི་འཐད་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་དོན་ནི་གོ་བར་སླའོ། །འདི་སྐད་དུ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་གལ་ཏེ་དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡོད་ན། རེག་པ་ལ་སོགས་པ་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་ངོ༌། །འོན་ཏེ་དེ་དག་མེད་ན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་གཅིག་ཏུ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཞན་དག་གིས་ཐལ་བ་དེའི་ལན་གདབ་པ་ཡིན་ནོ། །གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ལས། ཚོར་བའི་རྐྱེན་
― DTG138_Page_0169 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་སྲེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རོ། །ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། འདི་ལྟར་ཟག་པ་ཟད་པ་དག་ལ་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་འབྱུང་ཡང་སྲེད་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། དཔེ་ཉེ་བར་བསྟན་ནས། དོན་གྱི་དངོས་པོ་དང་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིས་ནི། སློབ་དཔོན་གྱིས་ངེས་པར་གཞུང་འཛུགས་པ་ཉིད་དུ་མཛད་པའོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོར་བའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་ཁྱད་པར་དུ་མཛད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་མ་རིག་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མ་རིག་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རེག་པ་ནི། མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པའོ། །དེ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཞེས་བྱའོ། །ཅི་སྟེ་གཞན་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྲེད་པ་འབྱུང་བའི་ཚོར་བ་ཁྱད་པར་དུ་མཛད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་རེག་པ་ཡང་ཁ་ཅིག་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་མཛད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་སུ་དོགས་ནས། རེག་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཇུག་སྡུད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཞན་དག་གཞན་དུ་ལན་འདེབས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་རེག་པ་གང་དུ་ཡང་ཁྱད་པར་མ་མཛད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། འོན་ཀྱང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེད་པ་གསུམ་ཡང་དག་འདུས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་འདོད་དེ། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་གང་ཞེ་ན། གང་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་རེག་པ་འབྱུང་བའི་འདུས་པ་ནུས་པ་ཅན་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་སུན་འབྱིན་པའི་ཚེ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་རེག་པ་ཡིན། དེ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ག་ལ་ཡོད་དེ། དེའི་ཕྱིར། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་ལུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར། དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་འཛིན་དུ་འཇུག་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
― DTG138_Page_0170 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་གྱི་སྐྱོན་མ་མཐོང་ནས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དགེ་བ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་ནོ། །ཅི་སྟེ་གཞན་སུ་ཞིག་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་སྐད་དུ་སྨྲ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེའི་ཕྱིར། མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན། འོ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ། དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དགེ་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་འཇུག་པའི་སེམས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། དགེ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་དོགས་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དགེ་བའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་སེམས་རྣམ་པ་གསུམ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་འདི་སྐད་དུ། དགེ་བའི་མཇུག་ཐོས་སུ་ནི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་རྣམ་པ་གསུམ་འབྱུང་བར་གཞན་ན་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། གལ་ཏེ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དགེ་བའི་དབང་གིས་དགེ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན། མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གཉིས་ཀྱང་དེར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་དེ་ཡང་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཕན་པའི་དབང་གིས་དགེ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འདོད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སྐྱོན་འདི་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྟོབས་ནི། དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྟོབས་ཏེ་ནུས་པ་ཉིད་དོ། །དེས་གང་ལ་དགེ་བ་ཉིད་དེ། དགེ་བའི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་འཕངས་ཤིང་བསྐྱེད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། སེམས་སོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་ལྟོག་པའི་རྒྱུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྡོག་པ་ནི་དགེ་བ་ཉིད་ལོག་པ་སྟེ། མེད་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྡོག་པའི་རྒྱུ་ནི་དེ་ལྡོག་པའི་རྒྱུའོ། །དེ་མི་རུང་བ་ནི་མི་འཐད་པ་ཉིད་དོ། །འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དགེ་བའི་དབང་གིས་ཕྱི་མའི་དུས་ན་འབྱུང་བའི་སེམས་དགེ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན། དེ་ལྟ་ན་འོ་ན་ནི་ལན་ཅིག་
― DTG138_Page_0171 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགེ་བ་སྐྱེས་ན་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་ཡོད་ཀྱི་བར་དུ་ཕྱི་མའི་དུས་ན་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཐམས་ཅད་དགེ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གཉིས་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་མི་དགེ་བ་ལ་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་རྩིས་མགོ་བསྒྲེ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དགེ་བ་ཉིད་མི་འཐད་པ་དེ་བཞིན་དུ་མི་དགེ་བ་ཡང་བཤད་མ་ཐག་པའི་རིགས་པས་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅི་སྟེ་གཞན་གལ་ཏེ་འགོག་པའི་སེམས་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བར་མི་འཐད་ན་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ན། དགེ་བ་ཞེས་བྱ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེའི་ཕྱིར་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འགོག་པ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་ལྟར་ཐར་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ཞེས་བྱའི། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པར་ནི་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡང་དུས་རེ་ཞིག་ཞི་བས་དེ་ཙམ་གྱིས་ན་དེ་དགེ་བ་ཡིན་གྱི། ཡང་དག་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅི་སྟེ་དེ་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན། འོ་ན་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པར་འགྱུར་མོད་སྙམ་དུ་སེམས་སུ་དོགས་ནས། གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཞུ་བ་བཅུའི་མདོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མདོ་གང་ལས་ཞུ་བ་བཅུ་འབྱུང་བ་དེ་ནི། །ཞུ་བ་བཅུའི་མདོ་སྟེ་དེས་མཚོན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་ཡང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། སྐྱོན་གཞན་འདི་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་གཞན་གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན། འོ་ན་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པར་འགྱུར་མོད་སྙམ་དུ་སེམས་སུ་དོགས་ན། འོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། ཅི་སྟེ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྟོག་པར་མཛད་དོ། །དེ་ལས་ཅི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG138_Page_0172 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་གཞན་གྱི་སྐྱོན་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཕྱོགས་རེ་རེ་ནས་རྒྱ་ཆེར་སུན་དབྱུང་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མངོན་དུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་བར་དུ་ཆོད་པ་འདི་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་ནི་ཕྲ་བ་དང༌། ཕྲ་བའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དེ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འགོག་པའི་སེམས་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་དགོས་ན། གལ་ཏེ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ན། དེ་འདོད་པ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་པ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་སེམས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པས་འོག་མ་བརྒྱད་ཀྱིས་བར་དུ་ཚད་པའི་སེམས་དེ་རྣལ་འབྱོར་པས་ཇི་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དེ། ཤིན་ཏུ་ཐག་རིང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཐོད་རྒལ་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་རེ་ཞིག་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སེམས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་བཞི་པ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བར་མི་ནུས་ན། དེས་ས་འོག་མ་བརྒྱད་ཀྱིས་བར་དུ་ཆོད་པ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཞིག་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དམ། དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱོན་གཞན་འདི་ཡང་ཡོད་དེ། འདིར་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཐག་རིང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལངས་པ་ལ་མངོན་དུ་འགྱུར་མི་སྲིད་དོ། །མི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི། ཅི་ཡང་མེད་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་བསྡུའོ། །ཅི་སྟེ་ཕ་རོལ་པོ་གང་གིས་ན་སྐྱོན་དེར་འགྱུར་བར་འགོག་པའི་སེམས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་མི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ཇི་ལྟར་མི་མངོན་ཞེ་ན་ཞེས་སྨྲ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་ལུང་གིས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རེག་པ་དུ་ཞིག་ལ་རེག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་དུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་མི་གཡོ་བ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་པའོ། །ཅི་ཡང་མེད་པ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ས་པའོ། །མཚན་མ་མེད་པ་ནི་འདུ་ཤེས་ཕྲ་
― DTG138_Page_0173 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་འཕངས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་འདི་ཡང་བརྗོད་པའི་རིགས་ཏེ། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་འཕངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་རབས་གཞན་གྱི་ལས་ཀྱིས་འཕངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དུས་ཚིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་མཚམས་སོ། །སྔར་བསམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྔར་བརྣག་བརྣག་པའོ། །འདི་ལ་ཡང་རིགས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་སྐད་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་རང་གི་ངང་གིས་འབྱུང་བ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་ན་དེ་རང་གི་ཆོས་ལས་འདས་ནས། གང་གིས་ན་དེས་ལྡང་བའི་དུས་ཀྱི་དུས་ཚིགས་བསམས་པ་ལས་འདའ་བར་མི་བྱེད་པར་རྣལ་འབྱོར་པའི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མི་འཐད་པ་གཞན་འདི་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རེ་ཞིག་ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སེམས་འགྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པ་ཐོབ་ཀྱིས་ཆེས་སྔ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་བར་དུ་ཆོད་པ་འདི་དང་སྦྱར་རོ། །འགོག་པ་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཞི་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་འགོག་པ་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སེམས་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཚེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ།། ཆོས་སྔ་བར་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆེས་དང་པོ་ས་གཞན་པའི་སེམས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ན་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་དགྲ་བོར་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་ན། བག་ཆགས་འཇུག་པ་འཐོབ་ཀྱི་ཆེས་སྔ་བ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ནི། ལན་འགའ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཇི་ལྟར་རུང་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱོན་གཞན་འདི་དང་ཡང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རེ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ནི་འདི་ལ་རིགས་པ་ཅི་ཞིག་
― DTG138_Page_0174 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུའོ། །ཡང་མཚམས་མི་འབྱོར་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་འཕེན་པའི་དབང་གིས་རང་གི་ངང་གིས་འབྱུང་བའི་རྒྱུན་ཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སེམས་ནི་མཚམས་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་སེམས་གཞན་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཚེ་ན་ཆད་པ་ཡང་མཚམས་འབྱོར་ཏེ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅི་སྟེ་གཞན་དེ་ལྟ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་ཡང་རུང༌། འོན་ཀྱང་སྤྱོད་ལམ་པ་ལ་སོགས་པས་འགྱུར་མོད་སྙམ་དུ་སེམས་སུ་དོགས་ནས། འོན་ཏེ་སྤྱོད་ལམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཞིག་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྤྱོད་ལམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྩོགས་པ་སྨོས་པས་ནི། བཟོའི་གནས་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སེམས་བསྡུའོ། །ཞི་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་འགོག་པ་ལ་དམིགས་པས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་ལམ་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་ཡང་རེག་པ་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྤྱོད་ལམ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་སྟེ། ཅི་ཞེན་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ག་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། དེའི་ཚེ་མེད་པ་ཉིད་དེ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་དུས་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་ཡང་འདིའི་ཕྱིར་ཡང་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་བརྒྱད་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི། གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྒྱད་དག་གོ །དེ་དག་གི་ནང་ནས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡང་འབྱུང་སྟེ། འདུ་ཤེས་དང༌། ཚོར་བ་
― DTG138_Page_0175 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགོག་པ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ། རྫོགས་པར་བྱས་ནས་གནས་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་འདི་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞུང་འདིས་ནི་རེ་ཞིག་ཇི་ལྟར་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་སྟོན་ཏེ། ཕྱིས་ནི་དེའི་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འགལ་བ་བརྗོད་དོ། །སྟོབས་ཀྱི་དོན་ནི་རྟེན་ནས་ཀྱི་དོན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཚུལ་འདི་གཉིས་ཇི་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལུང་གིས་གྲུབ་བོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ནི་འདིར་དོན་གཅིག་ཏུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་རྒྱུ་ཉེ་བ་ནི་རྐྱེན་ནོ།། རྒྱུ་ནི་བརྒྱུད་པ་གཞན་དག་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པ་མེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་དགེ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་དེ་དགེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེའི་ཕྱིར། དགེ་བ་ཡིན་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདིར་ཡང་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་འདི་ཡང་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེའི་ཕྱིར། མཚུངས་པར་ལྡན་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །གལ་ཏེ་འགོག་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ཞི་བའི་རྣམ་པ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། དེའི་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་མོད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། འོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སེམས་གཡེངས་བར་རུང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པའི་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་གཞན་ཞིག་ཡིན་ནོ། སྦྱོར་བའི་སེམས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་གཡེང་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་མཚན་མ་མེད་པ་ནི་སྦྱོར་བ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རྐྱེན་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་ལུང་
― DTG138_Page_0176 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམ་པ་བཞི་རྒྱ་ཆེར་མི་འཐད་དོ། །གལ་ཏེ་འདིར་གཞན་དག་འོན་ཏེ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གཞན་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་མོད་ཅེས་ཟེར་དུ་དོགས་ནས། གཉིས་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཉིས་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་རྒྱ་ཆེར་བསལ་ནས། དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མཇུག་བསྡུ་བ་མཛད་དོ།། །། བམ་པོ་གསུམ་པ། འོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། གཞན་དག་སློབ་དཔོན་ལ་ཞུ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སེམས་དང་བཅས་པར་མི་འཐད་ན། ཀྱེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་སེམས་དང་བཅས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་བརྗོད་དགོས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིས་གདོན་མི་ཟ་བར་གཉེར་གསད་དགོས་སམ། ཅི་ན་གང་གིས་ན་དེ་སྐད་དུ་ཞུ་བར་བྱེད། འདི་ལྟར་སློབ་དཔོན་གྱིས་ནི། དེ་སེམས་དང་བཅས་པར་གསུངས་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀྱང་ལུང་གི་ཚད་མས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལུས་དང་མ་བྲལ་བ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ནི་གྱི་ནའོ། །ཇི་ལྟར་མདོ་སྡེ་པ་ཁ་ཅིག་འདོད་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ལྟ་བུར་སེམས་དང་བཅས་པར་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །འདིས་ནི་སློབ་དཔོན་བཞེད་པའི་ཕྱོགས་སྟོན་ཏོ། །ཁ་ཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོའི་ཁྱད་པར་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལ་སེམས་པ་དེ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མདོ་སྡེ་པ་ཁ་ཅིག་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་བ་ནི་གཞན་དག་གོ །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་ནོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བསྐྱེད་ནུས་པའོ། །ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་
― DTG138_Page_0177 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ནི། མའི་རུམ་དུ་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཁུ་བ་དང༌། ཁྲག་བརྡོས་པར་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མྱོས་པ་དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྐྱེ་བ་དེ་དང་དེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་ལ་སོགས་པར་རོ། །བར་ཆད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པར་ཆད་པ་མེད་པར་སྦྱར་རོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་ཐ་དད་པས་ཐ་དད་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པས་ཐ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་སྟེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཟད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་གྱིས་སོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཤད་མ་ཐག་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེའོ། །མི་འཆད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འབྲལ་ཞིང་མི་འགག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འཐད་པས་སོ། །སེམས་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་པོ་གཞན་དག་ནི་མི་འཇུག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གཞན་པའི་ཚོགས་རྣམས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་འཇུག་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་གིས་བོན་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ནུས་པ་ཉམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་ས་བོན་ཉམས་པར་བྱས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར། འགོག་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འཇུག་པའི་སེམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བའི་སེམས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གང་གིས་ན་དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་ཉམས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དུས་རེ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཆང་པས་སོ། །འོ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སེམས་ཡོད་བཞིན་དུ་ཡང་ཇི་ལྟར་དེའི་གནས་སྐབས་སེམས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཞེས་གཞན་
― DTG138_Page_0178 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་གླན་ཀ་འབྱུང་དུ་དོགས་ནས། སེམས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། གཅིག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདི་ནི་རེ་ཞིག་གཅིག་ཡིན་ཏེའོ། །དེའི་ས་བོན་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་རྣམས་སོ། །བསྩགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ཏུ་བསྩགས་པ་སྟེ། ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་ན་བསྩགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདི་ནི་གཞན་ཡིན་ཏེའོ། །སྣ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པར་སྣ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་གིས་སྣ་ཚོགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དེའི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་དམིགས་པ་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པར་རྣམས་ཐ་དད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པ་ནི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་ནང་གི་བྱེ་བྲག་སྟེ། རྨ་བྱའི་མགྲིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་ན། སྣ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་རེ་ཞིག་སེམས་ཁོ་ན་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་ཟད་དོ། །ད་ནི་སེམས་གཉིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་འདེབས་པ་ཡིན་ནོ། །དཔེ་ནི་གོ་བར་སླའོ། །གལ་ཏེ་དུས་རེ་ཞིག་ས་བོན་ཉམས་པའི་ཕྱིར། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འབྱུང་ན། ཕྱིས་རྣལ་འབྱོར་པ་ལངས་པ་ན་ཡང་དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་སྙམ་དུ་གཞན་དེ་ལྟར་སེམས་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས། ས་བོན་ཉམས་པའི་གནས་སྐབས་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །ཞན་པ་དང༌། ཆེས་ཞན་པ་དང༌། ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞན་པ་དང༌། ཆེས་ཞན་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཆེས་ཞན་པའི་རིམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཆུ་ཚན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འབྲི་བའི་ཚུལ་གྱིས་སྒྲ་ནི་ཆུ་ཚན་འབྲི་བའི་ཚུལ་དང༌། མདའ་འཕངས་པའི་ཤུགས་འབྲི་བའི་ཚུལ་དུ་ཞེས་རེ་རེ་ལ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཆུ་ཚན་དང༌། མདའ་འཕངས་པའི་ཤུགས་ཞན་པ་དང༌། ཆེས་ཞན་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཆེས་ཞན་པའི་རིམ་པས་
― DTG138_Page_0179 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲི་བ་ལྟར་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞན་པ་དང༌། ཆེས་ཞན་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཆེས་ཞན་པའི་རིམ་པས་སོ་།ལྡང་བའི་དུས་འཕངས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ན། ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་གནས་སྐབས་དེ་ཉིད་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་དོ། །འཕངས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གིས་དུས་འདི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པས་གནས་པར་བྱའོ་སྙམ་པ་རྣལ་འབྱོར་པའི་སེམས་ཀྱི་ཤུགས་སོ། །དེའི་མཐར་ནི་རྫོགས་པ་སྟེ་དེར་ཐུག་ཅིང་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ལའོ། །འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྒྱུའི་སྐད་ཅིག་དང་མི་མཐུན་པའི་མཚན་ཉིད་འབྲས་བུ་མི་འདྲ་བ་འབྱུང་བ་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཇུག་པ་རྙེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇུག་པ་རྙེད་པ་ནི་གང་གིས་ཡོངས་སུ་བརྟས་པ་དེ་ནི་འཇུག་པ་རྙེད་པ་སྟེ་དེས་སོ། །དེ་ཅི་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་གསུང་སོ། །རྐྱེན་ཇི་ལྟར་བ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་གི་རྐྱེན་དག་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གཞན་པ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་དང་པོའི་ཁྱད་པར་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལ་སེམས་པའི་མདོ་སྡེ་པ་དེ་དག་གི་སེམས་དང་བཅས་པར་འདོད་པ་རྒྱ་ཆེར་བསྒྲུབས་ནས། དེ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཅི་ཞེ་ན། བསྒོ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དང་སྦྱར་རོ། །ས་བོན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཁོང་ན་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དེའི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ལ་ས་བོན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཁོང་ན་ཡོད་ཅིང་ལུས་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་གིས་དེ་ལ་བསྒོ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་ལས་གཞན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་
― DTG138_Page_0180 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཞེས་བ་བ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་པའིའོ། །ཆོས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དག་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་བསྒོ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ས་བོན་བརྟས་པར་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ས་བོན་གསོ་བར་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་ཡིན་གྱི། སྔོན་མེད་པ་སྐྱེད་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་རིགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྲིད་པར་རོ། །སྟོབས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནུས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུའོ། །བག་ཆགས་འཇུག་པ་རྙེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བག་ཆགས་བརྟས་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གནས་བརྟན་རྟ་སྐད་ཀྱིས། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། འདིས་ནི་སྐྱེས་བུ་ཚད་མས་བཤད་པར་སྟོན་ཏོ། །སེམས་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་དེ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ས་བོན་མཐའ་ཡས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ས་བོན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིས་ཀྱང་བསྩགས་པའི་ཕྱིར་ན། སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བསྟན་ཏེ། བག་ཆགས་བསྩགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་འགྱུར་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ཡང་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པའོ། །དེ་དང་དེའི་ས་བོན་བརྟས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་དེ་དང་དེ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་བག་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་ས་བོན་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཞུགས་པའོ། །བརྟས་པ་ནི་གསོས་པའོ། །འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་ཞིག་ཡོད་ན་དེ་བརྟས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སེམས་ལ་རང་རྐྱེན་བྱུང་ན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སེམས་ལ་དད་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་ཀུན་ཏུ་བྱུང་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བརྟས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡོངས་སུ་བརྟས་ནའོ། །རིམ་གྱིས་འཇུག་
― DTG138_Page_0181 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྙེད་ན་དུས་སུ་འབྲས་བུ་འབྱིན་པ་འགྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་གིས་རིམ་གྱིས་འཇུག་པ་རྙེད་ན་འབྲས་བུ་ཡང་འབྱིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དུས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གཞན་ནའོ། །ཅི་འདྲ་བར་འགྲུབ་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། མ་དུ་ལུང་གའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེའི་ཤ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མ་དུ་ལུང་གའི་ནང་གི་ཤ་ལའོ། །ཅི་ཞེ་ན། ཚོན་དེའི་རིམ་གྱིས་འཇུག་པ་རྙེད་ནས་དུས་སུ་འབྲས་བུ་འབྱིན་པ་འགྲུབ་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་དེ་བསྟན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །ད་ནི་དེ་ཡང་ཡང་སྲིད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །ལུས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལུས་རང་གིར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིས་ལེན་པར་བྱེད་པས་ན་ལེན་པའོ། །དེ་ནི་ལེན་པ་ཡང་ཡིན་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཡིན་པས་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །གཞིར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པས་ཀུན་གཞི་སྟེ། ཚིག་བསྡུ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པར་སྨིན་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྟེ། འདིར་ཡང་ཚིག་བསྡུ་བ་ནི་སྔ་མ་ཁོ་ན་དང་འདྲའོ། །ལུང་གིས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་ནས། ད་ནི་རིགས་པས་ཀྱང་དེ་འགྲུབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་དེ་ཡང་མི་འདོད་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མི་གཏོང་བར་འདུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བར་འདུག་པའོ། །ཁྱབ་པར་བྱ་བ་ཅི་ཞེ་ན། འདུག་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ།
― DTG138_Page_0182 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མིག་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་ཉི་ཚེ་ལ་འདུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྐད་དུ་ལུས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་མ་ཤིའི་བར་དུ་རུལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་གལ་ཏེ་དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའམ། ཁྱབ་པར་འདུག་ན། དེ་ལྟ་ན་ཟིན་པ་ཡིན་ན། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་ལ་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རྣམ་པ་ཡང་མི་སྲིད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། ཤི་བའི་རོ་བཞིན་དུ་རུལ་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། དེ་ལྟ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་གང་གི་དབང་གིས་འདྲུལ་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་བས་ན། གདོན་མི་ཟ་བར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་ཡོད་པར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་གང་ལས་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་བ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་དེ་དང་ཐ་དད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྣམ་བུ་ལས་ཆུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་བ་བུམ་པས་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་གཞན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་འབྲས་བུ་ལུས་མི་འདྲུལ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་འབྱུང་བ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པས་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །ཐ་དད་པ་ནི་དེ་ལས་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་བ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཙམ་གྱིས་ཡོད་པ་ཡིན་པས། རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཡང་མི་འདོད་ན་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་བ་གང་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་གཞན་འདི་ཡང་བརྗོད་དགོས་སོ། །གང་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ལ་རྣམ་པར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་གཉེན་པོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བག་ལ་ཉལ་གྱི་གཉེན་པོ་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་སོ། །རེ་ཞིག་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་པོ་རྣམས་ནི་ཕྱི་རོལ་དུ་རྣམ་པར་གཡེངས་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཚེ་མི་སྲིད་པས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁོ་ན་འདུས་ལ། དེ་ཡང་བག་ལ་ཉལ་གྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བག་ལ་ཉལ་གང་ལ་གནས་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅི་སྟེ་གཞན་དག་དེ་ནི་གཉེན་པོའི་སེམས་ལ་གནས་པ་ཉིད་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་སུ་དོགས་ནས། དེའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་
― DTG138_Page_0183 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་སྐད་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་ནི་བག་ཆགས་དཔྱིས་དབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་ན་གང་གིས་ན་གཞིར་འགྱུར་བར་དེ་དེ་དང་མཐུན་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་ཞིག་གང་གཞོམ་པར་བརྩོན་པ་དེ་ཉིད་དེ་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་གང་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི། དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཆུ་དང༌། མེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡང་བག་ཆགས་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས། ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་དང༌། འཇོམས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ། གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འགལ་བ་ཡིན་ལ། འཇོམས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར། དེ་དང་འགལ་བ་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དམིགས་ན། འཇོམས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལྡོག་གོ །དེ་ལོག་ན་དེས་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱང་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞིར་གྱུར་པ་གཞན་ཞིག་གདོན་མི་ཟ་བར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་གང་ཡོད་ན་འབྱུང་བ་དེ་ནི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ས་བོན་ཡོད་ན་མྱུ་གུ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་ཡོད་ན་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་དང་ནི་དེ་ཡོད་ན་འབྱུང་བ་ཙམ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡོད་པ་ཁོ་ནས་ཡོད་པ་ཡིན་པས། རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །གཞན་ཡང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་དག་ལ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། དགེ་བ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །འདི་སྐད་དུ་གཟུགས་མེད་པ་དེ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་གཟུགས་དང༌། དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁོ་ན་ལུས་སོ། །དེ་ཡང་གང་གི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉིད་མེད་པས། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྫས་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་འགྲོ་བ་ནི་རྣམ་
― DTG138_Page_0184 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་མི་འདོད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འགྲོ་བ་གདགས་པའི་རྒྱུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་ཞིག་གདོན་མི་ཟ་བར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཡང་གང་ཞིག་གང་ཡོད་ན། འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྦྱོར་བ་བཤད་མ་ཐག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་གཟུགས་མེད་པ་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འགྲོ་བར་གདགས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་ཡོད་ན་འབྱུང་ངོ༌། །སྐྱོན་འདི་ཡང་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་པ་དག་ལ་ཡོད་དེ། དེ་དག་ནི་འགྲོ་བ་དག་ནི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་འདི་ཡང་བརྗོད་དགོས་སོ། །དོན་ནི་འདི་སྐད་དུ་།སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་གཟུགས་མེད་པ་ན་ནི་གལ་ཏེ་ཞིག་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་འགྲོ་བ་ཡིན་པར་འགྱུར་གྲང་ན། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་དེ་ན་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་མི་འོད་པ་ཟག་པ་ཟད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ན། དེ་ཡང་མི་སྲིད་པས་འགྲོ་བ་ཆད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་མི་འདོད་དེ་དེ་བས་ན་འདིར་ཡང་སྦྱོར་བ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །སྐྱོན་འདི་ནི་སྤྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཁས་མི་ལེན་པར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་དོ། །འདིར་གལ་ཏེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་པ་དག་རྒོལ་པ་གང་ཞིག །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལས་མ་གཏོགས་པ་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཁས་མི་ལེན་པ་དེ་ལ་སྐྱོན་འདི་ཡོད་ཀྱི་གང་ཞིག་རིགས་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་པ་དེ་ལ་ནི་ཐལ་བ་འདིར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་ན། དེའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་གྱི་གླགས་བཟློག་པའི་ཕྱིར། རིགས་མཐུན་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རིགས་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་སྲིད་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར། འདིར་སྤྲོ་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རིགས་པས་རྒྱ་ཆེར་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་ནས་མཇུག་བསྡུ་བ་མཛད་དོ། །དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔེ་པ་གཞན་ལ་རབ་ཏུ་གྲགས་པས་ཀྱང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགྲུབ་པར་སྟོན་པའོ། །བཙུན་
― DTG138_Page_0185 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གོས་དམར་སྡེ་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་གནས་བརྟན་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁོ་ན་ལ་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྒྲས་ཐ་སྙད་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་དག་ན་རེ་རྩ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་ཟེར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་རང་གི་སྡེ་པ་དག་ལས་རྩ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྒྲས་ཐ་སྙད་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །འོ་ན་དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། སློབ་དཔོན་ལ་གཞན་དག་རྒོལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་ཞིག་ཡོད་ན། དེའི་དམིགས་པ་ཅི་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཅི་ཡིན་པར་བརྗོད་དགོས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དམིགས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པ་མེད་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བསམས་པའོ། །དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་མ་ཆད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི། སློབ་དཔོན་ལ་ལན་འདེབས་པར་མཛད་པ་སྟེ། གང་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རང་བཞིན་དུ་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་གསལ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མི་ཆོད་པ་དག་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཡིན་ལ་དེ་དང་འདྲ་བ་ཡང་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཞན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་འདྲ་བ་མི་སྲིད་པོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྒྱུ་བ་མི་གསལ་བ་ནི། གཞན་གྱིས་ཀྱང་ཁས་བླངས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་གཞན་དག་དང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བཙུན་པ་དབྱིག་བཤེས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁས་མི་ལེན་པར་སྨྲ་བ་དག་གོ །མཚུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དང་ཡང་བརྩད་པར་བྱ་བ་འདི་མཚུངས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འོ་ན་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་བ་ནི་གཞན་ཏེ། གལ་ཏེ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་ཞིག་ཡོད་ན། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོར་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། འོན་དེ་གཟུགས་ལ་
― DTG138_Page_0186 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་གང་དུ་གཏོགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དོན་གྱིས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་རྟོགས་པ་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །དོན་གྱིས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤུགས་ཀྱིས་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོར་གཏོགས་པ་ཡིན་གྱི། སྒྲས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དངོས་སུ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོར་གཏོགས་པར་གསུངས་པ་ནི་མེད་པས་སོ། །འོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཞན་དག་ལུང་དང་འགལ་བར་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་ཞིག་ཡོད་ན། མདོ་འདི་གཉི་ག་ལས་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་དག་གོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དེ་དང་འགལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། སློབ་དཔོན་གྱིས་མི་འགལ་བར་སྟོན་པར་མཛད་པའོ། འདི་ལ་དགོངས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཞེས་ཟེར་བ་ནི་གཞན་ཏེ། སེམས་པ་ནི་ཡང་སྲིད་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལས་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་ཆེད་ཆེ་བ་ནི་དགོངས་པ་ཡིན་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་བསྟན་པ་འདི་ལ་གོ་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རེ་ཞིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། སློབ་དཔོན་དགོངས་པ་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རྟོག་པར་འགྱུར་ཞེ་ན་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་གཞན་ནོ། །དེའི་རྣམ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་ཏེ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་རང་བཞིན་གཅིག་པའི་ཕྱིར། འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་དེ། དེས་ན་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཕྱིར་དེའི་རང་བཞིན་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་རྣམས། གལ་ཏེ་ན་བདག་ཏུ་ཡང་རྟོག་པར་འགྱུར་རོ། །རེ་ཞིག་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་དགོངས་པ་གཅིག་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དགོངས་པ་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་རྟེན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཞིག་གོ །ཅི་ཞེ་ན། རགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་རགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་རྟེན་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའོ། །དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །གང་ཞིག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལའོ། །
― DTG138_Page_0187 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅི་ཞེ་ན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །དེ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཉོན་མོང་པ་དང༌། དེའི་གཉེན་པོ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དག་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བའོ། །གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཅི་ཞེ་ན། རྗེས་སུ་དཔོག་པར་བྱེད་པའོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་དེ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེའི་ས་བོན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་ས་བོན་ནི་དེའི་ས་བོན་ནོ། །དེ་ནི་དེའི་ས་བོན་ཡང་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཡིན་པས་དེའི་ས་བོན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་རྗེས་སུ་དཔོག་པ་ནི་དེ་ས་བོན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྗེས་སུ་དཔོག་པའོ། །དེ་ཁོ་ན་འདིར་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བསྟན་གྱི་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་ནི་རགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རག་པས་ལས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་འདིར་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བསྟན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རེ་རེ་ལ་སྦྱོར་རོ། །འདིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་བསྟན་པའི་མདོར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱུའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཞེ་ན། བསྟན་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། རྒྱུའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་རྟེན་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པའི་ཕྱིར། རགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དེའི་གཉེན་པོ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་མེད་ལ་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་དེས། ས་བོན་དུ་གྱུར་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགལ་ཞིག་རྗེས་སུ་དཔོག་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། འདིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩིས་མགོས་བསྒྲེ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་བསྟན་པར་ལན་གདབ་པ་དེ་བཞིན་དུ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་མདོ་
― DTG138_Page_0188 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་ཡང་ལན་བཏབ་པ་མཚུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་རིགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འབྱོར་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསལ་བར་སྣང་བར་མྱོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་བསྟན་གྱི། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པར་བཤད་པའི་རིགས་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་བཤད་པའི་རིགས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའི་གཞི་ནི་ནུབ་པའི་ཕྱིར་ལ། གསུང་རབ་ཀྱང་དེང་སང་རྣམ་པ་དུ་མར་འཐོར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། དེང་སང་མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ནི་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་བསྒྲུབས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་དག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་ལྟར་དམིགས་པའི་མདོ་སྡེ་དག་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལྷངས་པོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་བོར་རོ། །འོ་ན་དེ་ལྟ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཞན་དག་ཕྱིར་རྒོལ་བར་བྱེད་པའོ། །གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབྱུང་བས་རྟག་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། གང་གི་ཚེ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཡང་དམིགས་པ་དེའི་ཚེ། དེ་དང་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྷན་ཅིག་པ་ཡིན་པས། ཅིག་ཅར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུན་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཅི་ཉེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སློབ་དཔོན་གྱིས་སྐྱོན་མ་གཟིགས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུད་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། ཕ་རོལ་པོ་སྐྱོན་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་དུ་གདགས་པ་ཐ་དད་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུད་ཐ་དད་པས་བྱས་པ་ཡིན་ན། གལ་ཏེ་ལུས་གཅིག་ལ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུན་རྣམ་པ་གཉིས་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ན། སེམས་ཅན་གཉིས་སུ་གདགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་སླའོ། །དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཐལ་བའི་ལན་འདེབས་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་གཉིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གཞི་དང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཉིས་སོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་འཇུག་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ནི། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་དང༌།
― DTG138_Page_0189 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་འཇུག་པའོ། །དེའི་ངོ་བོ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་འཇུག་པ་ཉིད་དེ། དེའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སོ། །ཡོངས་སུ་བསྒོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་སྤོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཉིད་དེ་ཡང་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པའི་རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉིད་དམ། ཡོངས་སུ་བསྒོ་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འགའ་ཞིག་ལ་ས་བོན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཞན་ཡང་མི་སྲིད་པར་སྟོན་ཏོ། །ས་བོན་དང༌། ས་བོན་ཅན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་ས་བོན་ནི་རྒྱུའོ། །ས་བོན་ཅན་ནི་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་ཏེ། འདི་ལས་ས་བོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཨུཏྤལའི་རྩ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་སྲིད་པར་སྟོན་པར་མཛད་པའོ། །སྲིད་པར་བསྒྲུབས་ནས། ད་ནི་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གདོན་མི་ཟ་བར་ཁས་བླངས་པར་བསྒྲུབ་པར་མཛད་དོ། །གལ་ཏེ་མ་མཐོང་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་སཱ་ལུ་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །དེ་ལྟར་མི་འདོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་ཡོད་པར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་སྐྱོན་རྣམས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གང་ཞིག་གིས་ལུས་ཟིན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། གཞན་མི་འདོད་པར་གླེང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་དེ་དག་གི་རྟེན་ཉིད་དུ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་ཞིག་ཡོད་པར་རྟོག་ན། འོ་ན་དེ་ལྟ་ན་ནང་ན་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བདག་ཀྱང༌། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་རྟེན་དུ་འགྱུར་བར་མི་བརྟག་སྟེ། བདག་དང་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པར་ནི་མཚུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅི་འདྲ་བར་འདོད་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། སློབ་དཔོན་གྱིས་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ཐ་དད་པར་མཛད་ནས་ལན་འདེབས་པར་མཛད་དོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་རྫས་སོ། །ཀུན་གཞིའི་རྣམས་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདི་ལྟར་ཀུན་གཞིའི་
― DTG138_Page_0190 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྒྱུན་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྐྱེན་གྱིས་འགྱུར་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གིས་གཞན་དུ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་དེ་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་རྫས་དེ་འདྲ་བ་ཞིག་ཡིན་ན། དེ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་ཁྱད་པར་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་འགྲུབ་པ་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆ་ཤས་མེད་པའོ། །གཏན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་རྟག་ཏུ་རྐྱེན་གྱིས་འགྱུར་བ་དང་བྲལ་བར་འདོད་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་རྫས་ལའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་བསྡུའོ། །འདི་སྐད་དུ་ལན་ཅིག་ལྷ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་དེ་ལ་རག་ཅི་ཞིག་ལུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བདག་གི་རིམ་དང༌། ཅིག་ཅར་གཉིས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་མེད་པ་བཞིན་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཁས་བླངས་ནས་གལ་ཏེ་དེ་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་ན་དེ་ལྟ་བུ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པས་བག་ཆགས་བསྒོ་བ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། བག་ཆགས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བག་ཆགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བསྒོ་བར་བྱེད་པས་བསྒོ་བར་བྱ་བའི་རྫས་ལ་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་སྐྱེད་པ་ཡིན་ན། བདག་གི་རྫས་ལ་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་བག་ཆགས་མི་སྲིད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་ནས་གོང་དུ་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་བག་ཆགས་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་བག་ཆགས་སོ། །སྔོན་མྱོང་བ་དང༌། ཤེས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མྱོང་བ་དང༌། ཤེས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ནི་མྱོང་བ་དང༌། ཤེས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ནི་སྔོན་བྱུང་བའི་ཕྱིར་སྔོན་ཡང་ཡིན་ལ། མྱོང་བ་
― DTG138_Page_0191 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། ཤེས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡིན་པས། སྔོན་མྱོང་བ་དང༌། ཤེས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར། སྔོན་བྱུང་བའི་མྱོང་བ་དང༌། ཤེས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་སྟེ། མྱོང་བ་ནི་འདིར་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བའོ། །ཤེས་པ་ནི་ངེས་པའི་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གོམས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲིས་པའིའོ། །དྲན་པ་དང༌། ཤེས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྔོན་མྱོང་བ་ལ་སོགས་པ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །གཞན་ཡང་བདག་སེམས་མེད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གསུངས་སོ། །གང་དག་བདག་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེའི་ཕྱིར་བདག་ལ་ནི་ཁྱད་པར་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་བདག་ཁས་བླངས་ནས་སྐྱོན་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་དོན་བྱེད་པའི་ནུས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཡོད་པ་ཉིད་མི་བཟོད་པར་བསྟན་པ་ནི། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཅི་ཞིག་དེ་ལ་རག་ལུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་རག་ལུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལ་རག་ལས་པ་ཞེས་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིར་ནི་རྣམ་པར་བརྟག་པ་གཉིས་ཏེ། རིམ་གྱི་དེ་ལ་བདག་རག་ལུས་པའི་དངོས་པོ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་དམ་ཅིག་ཅར་ཡིན་གྲང་ན། དེ་ལ་ཅིག་ཅར་བྱ་བ་མི་བྱེད་པར་ནི་གསལ་བ་ཉིད་དེ། ཅིག་ཅར་དེ་ལ་རག་ལུས་པའི་འབྲས་བུ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་རིམ་གྱིས་བྱེད་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བདག་ལ་རག་ལས་པ་ཡང་སྐྱེ་བའམ། ཡང་ན་གནས་པ་ཞིག་ཡིན་གྲང་ཞེས་བརྟགས་པ་ལ། །གལ་ཏེ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རེ་ཞིག་སྐྱེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རིམ་གྱིས་བྱེད་པ་དགག་པར་མཛད་དེ། རྒྱུ་དེ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཡིན་ན་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བར་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་དག་རྒྱུ་ནི་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བདག་དེ་ནི་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་སོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་དག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྐྱེན་
― DTG138_Page_0192 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ལས་སོ། །གཞན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལའོ། །དེ་སྐྱེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པ་གཞན་སྐྱེད་པའིའོ། །ནུས་པ་ཡོད་པར་ཇི་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་སྐད་དུ་ཕན་འདོགས་པ་ལ་ནི་ལྟོས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན། བདག་ནི་གང་གིས་ན་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ལས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཕན་འདོགས་པར་མི་ལྟོས་ཏེ། བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གལ་ཏེ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དེ་དག་ལས་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་འབྱུང་བ་ཡིན་ན་དེ་དག་ཁོ་ནའི་ནུས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། །བདག་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་སྐྱེ་བའི་ཕྱོགས་མི་འཐད་དོ། །ད་ནི་གནས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། འོན་ཏེ་འདུག་པ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདུག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་འདུག་པ་དང་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་ནས་མི་གནས་པ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པ་དག་ཡིན་ནོ། །ལྟུང་བ་མ་ཡིན་པ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྕི་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ལྟུང་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདུག་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་དེ་དག་ལ་འདུག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མེད་པར་བསྒྲུབས་ནས་མཇུག་སྡུད་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དོན་བྱེད་པའི་ནུས་པ་དང་བྲལ་བ་དེ་ནི་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། བདག་ཀྱང་དོན་བྱེད་པའི་ནུས་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཡོད་པ་ཉིད་ནི་དོན་བྱེད་པའི་ནུས་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དོན་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ལོག་ན། དེས་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱང་ལྡོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རིགས་པས་མེད་པར་བསྒྲུབས་ནས་ལུང་གིས་ཀྱང་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་ན་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བདག་ཡོད་པར་རྟོགས་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཇུག་བསྡུ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་གྱི་ནའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་མེད་པ་དང༌། རིག་པ་མེད་པ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཅི་ཞེ་ན།
― DTG138_Page_0193 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་ཕྱིར། རང་དབང་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ཀྱང་རྒྱ་ཆེར་བསལ་ཏེ། རང་གི་ཕྱོགས་ཀྱང་བསྒྲུབས་ནས། དེས་ན་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཇུག་སྡུད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་མི་འདོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཞན་དག་མདོ་དང་འགལ་བ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ངེད་ཟེར་བ་དེ་ལྟར་རོ། །ལས་དག་ནི་གསུམ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་མདོའི་ཚིག་འདི་ཅི་དེ་གསལ་བར་ནུས་སམ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མི་ནུས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་ལན་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་སྐྱོན་མེད་ཅེ་ན་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་གཞན་དག་གོ །འདིར་ལས་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་ནོ། །འདི་སྐད་དུ་རེ་ཞིག་བསྟན་པ་འདི་ཅིའི་ཕྱིར་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ཉིད་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལ་ཕྱིས་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་དེ་ལྟ་བུར་དགོངས་པ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོངས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ནི་དགོངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ལུས་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྒྲས་ཅི་ཞིག་གསུངས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལས་ཅི་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ཀྱིས་ཀྱང་ཅི་ཞིག་གསུངས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དོན་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ནི་སྒྲའི་དོན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་དྲི་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་གང་གིས་ན་དེ་ལ་ལུས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཚན་ཉིད་མཐུན་པའི་ཕྱིར། ལས་གཉིས་ལ་ཡང་རྩིས་མགོས་བསྒྲེ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་དག་འདི་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དྲི་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་འདི་ཡང་བརྗོད་དགོས་སོ། །མིག་ལ་སོགས་པའི་ལས་རྣམས་ནི་འདིར་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ད་ནི་རེ་ཞིག་བསྟན་པ་འདི་ཅིའི་ཕྱིར་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དྲི་བ་རེ་རེའི་ལན་གདབ་པར་མཛད་དོ། །ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་པོ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་དག་སྤོང་བ་རྣམས་སོ། །ལས་གསུམ་དག་གིས་བསྡུས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུ་
― DTG138_Page_0194 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་ལུས་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ནི་གསུམ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་རྣམས་དང༌། དེ་སྤོང་བ་རྣམས་སོ། །ངག་གི་ལས་ཀྱིས་ནི་བཞི་སྟེ། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། ཕྲ་མ་དང༌། ཚིག་རྩུབ་པོ་དང༌། ཚིག་ཀྱལ་པ་རྣམས་དང༌། དེ་སྤོང་བ་རྣམས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་ནི་གསུམ་སྟེ། བརྣབ་སེམས་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་རྣམས་དང༌། དེ་སྤོང་བ་རྣམས་བསྡུས་སོ། །གང་ཟག་ཅི་འདྲ་བ་དག་ལ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། བྱ་བ་མང་པོས་འཇིགས་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྤང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱ་བ་ནི་བདག་ཅག་གིས་མང་པོ་ཞིག་བྱ་དགོས་སོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་བསམས་ནས་གང་དག་བྲེད་པ་དེ་དག་ནི་བྱ་བ་མང་པོས་འཇིགས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཏུ་བསྡུ་བ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། བྲི་ཛིའི་བུ་ལ་བསླབ་པ་གསུམ་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྲི་ཛིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་མི་ཞིག་བསླབ་པའི་གཞི་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ལྷན་ཅིག་ཐོས་ནས་སྤྲོ་བར་ཁས་མི་འཆེ་བ་ལ་བྲི་ཛིའི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ནུས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བྲི་ཛིའི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་བསླབ་པ་གསུམ་དག་ལ་ལེགས་པར་བསླབ་པར་སྤྲོའམ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྤྲོ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྤྲོ་བར་འཚལ་ལགས་སོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསོལ་པ་དང༌། འོ་ན་བྲི་ཛིའི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དུས་དུས་སུ་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་སློབས་ཤིག་ཅེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ཏེ། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་བསླབ་པ་གསུམ་བསྟན་པ་འདིས་ནི་བསླབ་པའི་གཞི་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་པ་དེ་ཉིད་བསླབ་པ་གསུམ་དུ་བསྡུ་བ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ལུས་ཁོ་ནས་བྱས་པ་ཡིན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིའི་ཕྱིར་ཡང་ལས་གསུམ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མུ་སྟེགས་བྱེད་པ་ཁ་ཅིག་གོ ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་གཉིས་ནི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཙམ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆེན་པོ་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་པར་སེམས་སོ་ཞེའོ། །དེ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་སྐད་ཅེས་ཟེར་བ་དག་ལའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་
― DTG138_Page_0195 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་སུ་བསྟན་པ་འདི་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྒྲུབས་ནས། ད་ནི་ལུས་ཀྱི་སྒྲའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལུས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ཁོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་འདུས་པའི་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལས་ཀྱི་སྒྲའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །བསགས་པའི་དོན་གྱིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིས་ནི་ལུས་ཀྱི་སྒྲ་བསྡུས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་བསགས་པའི་དོན་གྱིས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར། འབྱུང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཞེས་པ་བྱ་བ་ནི་སྨྲ་བ་ཁ་ཅིག་གོ །ངན་པ་བསགས་པའི་དོན་གྱིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨད་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །ཇི་ལྟར་སྨད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། མི་གཙང་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཕྱོགས་འདི་གླགས་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་གྱིས་དེ་དག་གི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སུན་དབྱུང་བ་གསུངས་ཏེ། གང་དག་ངན་པའི་དོན་གྱིས་ལུས་ཡིན་པར་འདོད་པ་དེ་དག་གི་ལྟར་ན་ལྷའི་ལུས་ནི་ལུས་སུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ལུས་ཀྱི་ཕྱི་ནང་དང་བཅས་པ་ཡིན་དུ་འོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེད་པ་པོའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལས་ཀྱི་སྒྲ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ལུས་གཡོ་བར་བྱེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་སྒྲ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ལུས་གཡོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་དེ་ཇི་ལྟར་ལུས་ཀྱི་ལས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟན་ལུས་གཡོ་བར་བྱེད་པའི་ལས་ཞེས་དེ་སྐད་བྱ་དགོས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་སྔ་མས་དོགས་ནས་དེའི་ཕྱིར་དེའི་གཞུང་གཟུགས་པའི་ཕྱིར། སེམས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིས་ཀྱང་རེ་ཞིག་སེམས་པ་ཁོ་ན་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དེ། ལན་ནི་ཕྱིས་འདེབས་སོ། །འགྲོ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་དང་འདིས་འགྲོ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་སེམས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ངེས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ནི་བྱའོ། །འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ནི་མི་བྱའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་དཔྱོད་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཡོ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་བྱས་ནས་དུས་ཕྱིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚེའི་སེམས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཉིད་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །འོ་ན་སྐད་ཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་དེས་ལུས་གཡོ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་
― DTG138_Page_0196 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སེམས་པ་དེ་དང་འབྲེལ་པའི་རྒྱུད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུད་དེ་གང་ཡོད་ན་དེ་སྐྱེ་བའོ། །དེ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་ཡུལ་གཞན་དུ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་རླུང་གང་ཡིན་པ་དེ་བསྒྲུབ་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སེམས་པ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཇི་ལྟར་ན་ལུས་གཡོ་བར་བྱེད་པའི་ལས་ལུས་ཀྱི་ལས་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་བུར་སྟོན་ཏོ། །བར་གྱི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཡོ་བར་བྱེད་པའི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྨན་པ་ལའི་འབྲུ་མར་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨན་པ་ལ་དང་བཙོས་པའི་འབྲུ་མར་ལ་སྨན་པ་ལའི་འབྲུ་མར་ཞེས་པར་གྱི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨན་པ་ལའི་ཚིག་གིས་ནི་འདིར་སྨན་པ་ཊུ་ལ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྡུལ་གྱི་རླུང་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡུལ་འཐུལ་བར་བྱེད་པའི་རླུང་ནི་རྡུལ་གྱི་རླུང་ངོ༌། །དཔེ་སྣ་ཚོགས་པ་སྨོས་པ་ནི་དོན་འདི་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་སྒྲ་བསྒྲུབ་པ་འདིས་ནི་མདོའི་ཚིག་འདི་ཉིད་གསལ་བར་ནུས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བརྩད་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ལན་བཏབ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་པའི་ཁྱད་པར་ཁོ་ན་ལ་དེ་ལྟ་བུར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལན་འདི་ནི་ཕྱི་མ་ངག་གི་ལས་ལ་ཡང་བལྟ་བར་བྱའོ། །སེམས་པའི་ཁྱད་པར་ཁོ་ན་ལ་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། འདིར་ཡང་གཞན་གྱིས་འགལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་རོ། །འདི་སྐད་དུ་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པས་ལུས་ཀྱི་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ལ། ཁྱེད་ཀྱི་ལུགས་ཀྱིས་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་ཀྱང་སེམས་པ་ལ་བྱ་བས་དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ན་དེ་ལ་དེ་ལྟར་ཐ་སྙད་གདགས་ཏེ། དེས་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་དང་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པ་བུད་མེད་རྣམས་ལ་ལོག་པར་གཡེམ་པར་མི་བྱེད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུར་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་ལན་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་པས་སོ། །དེས་བསྐྱེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཚིག་སྨོས་པ་འདི་ཉིད་
― DTG138_Page_0197 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲེལ་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཆོམ་རྐུན་གྱིས་སྤར་བའི་མེས་གྲོང་བསྲེགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྩྭ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་འབྲས་ཆན་ཚོས་པ་ན་ཆོམ་རྐུན་རྣམས་ཀྱིས་གྲོང་བསྲེགས་པ་དང༌། རྩྭས་འབྲས་ཆན་ཚོས་ཞེས་ཟེར་ཏེ། འདི་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདིར་གཞན་གྱི་བསམ་པ་ནི་གང་གི་ལྟར་ན་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དེའི་ལྟར་ན་ནི་ལུས་དང་ངག་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལས་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཉིད་དུ་རིགས་ཀྱི། གང་གི་ལྟར་ན་སེམས་པ་ཉིད་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཡིན་པ་དེའི་ལྟར་ན་ལས་ཀྱི་ལམ་དུ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ལས་ཀྱང་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་ལམ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལས་ཀྱང་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་པ་ནི་རང་གི་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་འགྲོ་དང་ངན་འགྲོ་གཉིས་ཀྱི་ལམ་ཡང་ཡིན་པས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དེས་བདེ་འགྲོ་དང་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིས་ནི་སེམས་པ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་ལས་ཀྱི་ལམ་གཞན་ཞིག་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། ལུས་འགུལ་བར་སྣང་བའི་ཤེས་པ་ནི་འདིར་ལུས་གཡོ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ཀྱི་ལམ་ནི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་གཡོ་བ་ལ་དམིགས་ཏེ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་དེས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིའི་ཕྱིར་ཡང་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་ཏེ། དེས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱིས་བསྐྱོད་པས་ལུས་གཡོ་བས་སོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་དག་གི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ནི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ལུས་ཀྱི་ལས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་དེ་ལུས་ཀྱི་ལས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་དག་གི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དང་བསྟུན་པར་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་པའི་ཁྱད་
― DTG138_Page_0198 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཁོ་ན་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ནི་ཡོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་ན་སེམས་པའི་ཁྱད་པར་ཁོ་ན་ལ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོང་བའི་ཕྱིར་ལུས་གཡོ་བ་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདོགས་པར་ནི་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་འདོགས་པར་ནི་བྱེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འདོགས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེའི་སྒོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེའི་སྒོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་པའི་རྟེན་ལུས་གཡོ་བའི་སྒོ་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སེམས་པ་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་གཡོ་བ་དང་འབྲེལ་པའི་སེམས་པ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །འཇིག་རྟེན་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པར་གཟུད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་རྣམས་ལ་ནི་འཇུག་པར་གཟུད་པའི་ཕྱིར་ལ། མི་དགེ་བ་རྣམས་ལ་ནི་ལྡོག་པར་གཟུད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་སེམས་པ་ཁོ་ན་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཞན་དག་མདོ་དང་འགལ་བར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གསུམ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སོ། །ཆེད་དུ་བསམས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆེད་དུ་བསམས་ནས་ཡིན་གྱི། །བབ་ཅོལ་ལ་སོགས་པར་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ན་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འབྲས་བུ་ཅན་ཡིན་ནོ། །བྱས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ཏུ་སྤྱད་པའོ། །བསགས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྟས་པ་དང་འཕེལ་བར་བྱས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མདོ་འདི་ལས་ནི་ལུས་ཀྱིས་ཞེས་འབྱུང་བ་དེ་དང་འགལ་ལོ། །སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་ལན་བཏབ་པ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སེམས་པ་ཁོ་ནས་བྱས་པ་ལ་ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྒོ་དང༌། རྟེན་དང༌། དམིགས་པ་ནི་འོག་མ་འོག་མས་བཤད་པའམ། རྣམ་གྲངས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཅི་སྟེ་གཞན་དག་གལ་ཏེ་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱང་སེམས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ན། འོ་ན་ཡིན་གྱི་ལས་དང་དེ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་སྙམ་དུ་སེམས་སུ་དོགས་ནས། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལུས་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་པ་ལས་གཞན་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། གང་ཞིག་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པར་ཞུགས་པ་མ་
― DTG138_Page_0199 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་དེ་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཡིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཡིད་ཙམ་ཁོ་ན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་དེ་ཙམ་ཁོ་ན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཞེན། དེའི་ཕྱིར། ལུས་དང་ངག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཞན་དག་འགལ་བ་གཞན་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་སྟེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། བསམ་པ་ནི་ལོགས་ཤིག་ནས་ལས་གཞན་ཞིག་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ལྟར་ན་སེམས་པས་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་བསམས་པའི་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་ཀྱི། གང་གི་ལྟར་ན་སེམས་པ་ཉིད་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཡིན་པ་དེའི་ལྟར་ན་སེམས་པར་བྱེད་པར་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ནོ། །སྔར་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་ལན་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །སྔར་སེམས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བར་བྱེད་པའི་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་སོ། །དེ་ལས་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ངེས་པ་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །གསུམ་པ་ནི་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཡོ་བར་བྱེད་པས་སོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཡོ་བར་བྱེད་པའི་སེམས་པའོ། །དེ་ལྟར་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས། ད་ནི་ངག་གི་ལས་རྣམ་པར་བཤད་པར་བཞེད་ནས། ངག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དབྱངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གང་གིས་དོན་གོ་བར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཀྱེ་མ་འདུ་བྱེད་རྣམས་མི་རྟག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་སློང་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངག་སློང་བར་བྱེད་པའོ། །ཡི་གེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ངག་རྣམ་པ་གཞན་དུ་སྒྲུབ་པ་བསྟན་ཏོ། །ཡི་གེའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡི་གེའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་དབྱངས་ལ་ངག་ཡོད་ཅེས་བྱའོ། །འདོད་པའི་དོན་རྗོད་པར་བྱེད་པས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་དོན་ཏེ་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དོན་གཞན་ལ་རྗོད་པར་བྱེད། རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པས་སོ། །འདིར་ཡང་ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་ཉིད་ཀྱིས་དབྱངས་ལ་ངག་ཅེས་བྱའོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ལུས་ཀྱི་ལས་
― DTG138_Page_0200 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པར་བྱེད་པ་པོའི་ཡིད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ནི་ལས་སོ་ཞེས་ལས་བསྒྲུབས་པ་དེ་ཉིད་འདིར་ཡང་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྔ་མ་བཞིན་དུ་བར་གྱི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ལུས་ཀྱི་ལས་ནི་སྨན་པ་ལའི་འབྲུ་མར་ལྟ་བུ་དང་རྡུལ་གྱི་རླུང་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ཏེ། བར་གྱི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྒྲུབས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ངག་གི་ལས་ལ་ཡང་བལྟ་བར་བྱའོ། །ངག་གི་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྒྲུབས་ནས། ད་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་བསྒྲུབ་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཡིད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡིད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ང་ཡིར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ང་དང་ངའི་ཞེས་ང་ཡིར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་གིར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྐྱེ་བ་གཞན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིའི་ཕྱིར་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཞོལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་སེམས་དང་མཚུངས་པ་དང་ལྡན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་རིས་མཐུན་པའི་སྐྱེ་བ་གཞན་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པས་སོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔར་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྷག་མ་ནི་ལས་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཏེ། དེ་ནི་སྔར་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱེད་པ་པོའི་ཡིད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ནི་ལས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ལས་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལུས་དང་ངག་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ལས་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཀྱང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སྒྲ་མི་མངོན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཞན་དག་རྒོལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་དག་ནི་སྔོན་པ་ལ་སོགས་པ་ལེན་པའི་སེམས་ལས་གཞན་པའི་སེམས་གང་དག་ཡིན་པའོ། །སེམས་མེད་པ་དག་ནི་སེམས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །སེམས་དེ་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སེམས་པ་མེད་པའོ། །སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་གཉིས་ཇི་ལྟར་ཡོད་ཅེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སེམས་པའི་ཁྱད་
― DTG138_Page_0201 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལན་འདེབས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་སེམས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །དེའི་བག་ཆགས་ནི་སེམས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་བག་ཆགས་སོ། །དེ་མ་བཅོམ་པ་ནི་སེམས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་བག་ཆགས་མ་བཅོམ་པ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་རོ།། ཅི་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་གཉིས་ཏེ། ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །གལ་ཏེ་ན་སེམས་པའི་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་སྨོས་པ་བྱས་སྙམ་དུ་སེམས་པས་དེའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་སྨོས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་སོ། །སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཀུན་ནས་ལྡང་བར་བརྟགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་སྟེ་གང་ལས་དེ་ཀུན་ནས་ལྡང་ཞིང་འབྱུང་བར་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་བག་ཆགས་བཅོམ་པ་ཅི་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་གཞན་དག་བཅོམ་པའི་དོན་འདྲི་བ་ཡིན་ནོ། །སྤོང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཁས་བླངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་ཉིན་ཞག་གཅིག་པའམ་ཇི་སྲིད་འཚོ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཁས་ལེན་པའོ། །སྤོང་བ་དང་སྤོང་བ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་སྡོམ་པ་ནོད་པའི་སེམས་པ་ནི་སྤོང་བའི་སེམས་པའོ། །སྤོང་བ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་པ་ནི་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ནོད་པའི་སེམས་པའོ། །རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྔོན་བག་ཆགས་དེ་སེམས་པ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་གྱུ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །ཅི་ཞེ་ན། དེ་བཅོམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཞན་བཅོམ་པའི་རྒྱུ་འདི་འདྲི་བ་ཡིན་ནོ། །སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་དེའི་རྒྱུ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དག་གོ །དེ་གཉིས་གཏོང་བ་ནི་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་གཏོང་བའོ། །དེའི་རྒྱུ་ནི་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་གཏོང་བའི་རྒྱུའོ། །དེ་ནི་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་གཏོང་བའི་རྒྱུ་ཡང་ཡིན་ལ། རྣམ་
― DTG138_Page_0202 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་རིག་བྱེད་ཀྱང་ཡིན་པས་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་གཏོང་བའི་རྒྱུ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དོ། །དེ་གང་ཞེ་ན། བསླབ་པ་གཏོང་བའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང༌། དེ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དོ། །གཏོང་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དེ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་སེམས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེས་བག་ཆགས་ཉམས་པར་བྱས་པས་སོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་གཏོང་བའི་རྒྱུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྔར་ཅིའི་ཕྱིར་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་མིག་ལ་སོགས་པའི་ལས་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ། ལན་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིར་རྩོལ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྩོལ་བ་ཅན་གྱི་ལས་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་སྨྲ་བ་ནི་གཞན་ནོ། །བྱེད་པ་པོའི་ཡིད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུང་བ་ནི་སློབ་དཔོན་ནོ། །བྱེད་པ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་སྐབས་སུ་མིག་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་འདྲི་བ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོའི་ནུས་པ་ཡོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་ལན་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་རེ་རེའོ། །ནུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་རྒྱ་ཆེར་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་བསོད་ནམས་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གོ་འཕང་བླ་ན་མེད་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སློབ་དཔོན་གྱིས། ལས་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྔོ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལས་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་གསུམ་མོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བའོ། །དེ་ཅི་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། མ་བཤད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་མ་ཕྱེ་བའོ། །སུས་ཤེ་ན། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་ལྷག་མའོ། །རྣམ་པ་གང་གིས་མ་བཤད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཚུལ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་གིས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ལུགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཚུལ་གང་གི་ལས་གསུམ་རབ་ཏུ་འགྲུབ་པ་དེ་ལྟར་མ་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་
― DTG138_Page_0203 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུགས་འདི་ཡང་རང་གི་བློས་དཔྱད་པ་ཡིན་པར་ནི་གོ་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་དེ་ཀུན་བཀའ་སྩལ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཚུལ་བཤད་མ་ཐག་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་དང༌། ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་དེ་དང་དེ་དག་ལས་རྒྱ་ཆེར་བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལས་གྲུབ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བདག་གིས་ལས་གྲུབ་པ་འདི་བཤད་པར་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་གང་ཡིན་པ་དེས་འགྲོ་བ་སངས་རྒྱས་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤང་བའི་ཁྱད་པར་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །བདག་གིས་ལས་གྲུབ་བཤད་པས་དེང༌། །བསོད་ནམས་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་དེས། །འགྲོ་བ་བློ་གྲོས་བཟང་པོ་ལས། །ཡོད་ཡེ་གཡོ་བ་མེད་པར་ཤོག །ལས་གྲུབ་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་འགྲེལ་པ། སློབ་དཔོན་དཔལ་ནཱ་ལེན་དྲའི་གཙུག་ལག་ཁང་ཆེན་པོ་ན་གནས་པའི་དགེ་སློང་བློ་བཟང་ངང་ཚུལ་གྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་བི་ཤུདྡྷ་སིཾ་ཧ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་རྩངས་དེ་བེན་དྲ་རཀྵི་ཏས་བསྒྱུར་ཅིང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་དཔལ་བརྩེགས་ཀྱིས་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།
དབུ་མ་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་དབུ་མའི་ལམ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ།
རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བ།
― DTG138_Page_0203 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། མ་དྷྱ་མ་ཀཱ་ལང་ཀཱ་ར་བྲྀ་ཏྟི་མ་དྷྱ་མ་པྲ་ཏི་པ་ད་སིདྡྷི་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། དབུ་མ་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་དབུ་མའི་ལམ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ། །འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གྲངས་མེད་གསུམ་གྱིས་ངེས་འབྱུང་ཞིང༌། །ཇི་སྲིད་འགྲོ་གནས་འགྲོ་དོན་དུ། །ཡང་དག་སྐུ་གསུམ་གྱིས་བཞུགས་པ། །ཐུབ་པ་ཁྱེད་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་སྲུངས། །བྱམས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་གསུངས་ཤིང༌། ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཀྱང་བཞེད་པ་ཡི། །ཚད་མ་ལུང་དང་ལྡན་པ་ཡིས། །བདེན་པ་གཉིས་འདིར་བཤད་པར་བྱ། །བདེན་པ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའོ། །དེ་ལས་འདི་བཤད་པར་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །ལྷག་མས་ནི་དེ་
― DTG138_Page_0204 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཇིག་རྟེན་པའི་ཚད་མ་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དེས་གྲུབ་པ་ནི་གྲུབ་པ་ཁོ་ནའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་མཆོག་ཏུ་ཚད་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ལུང་ཡང་གཟུང་ངོ༌། །ཆད་མ་ལུང་དང་ལྡན་པ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལུང་ནི་འདིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། དེའི་ཡང་ཟབ་མོའི་དོན་ལ་འཕགས་པ་འབའ་ཞིག་ཚད་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐར་ཕྱིན་པ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དང༌། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ས་གསུམ་པ་དང༌། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ནི་ས་དང་པོ་པ་ཡིན་ཏེ། རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་བསྒྲུབས་ནས། །བདེ་བ་ཅན་དུ་དེ་འགྲོའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱམས་པས་གསུངས་ཤིང་ལེགས་པར་གསུངས་ལ། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་དང༌། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཀྱང་ཅི་མ་གསུངས་སམ། གསུངས་པ་སྨོས་པས་ནི་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞེད་པ་སྨོས་པས་ནི་དེས་ཕྱོགས་ཁ་ཅིག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེས་ཕལ་ཆེར་རང་བཞིན་གཉིས་བསྟན་པར་གྲགས་སོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་གཞན་གྱི་དབང་ཁོ་ན་བསྟན་གྱི་ཅིའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་མ་ཡིན། །སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་པས་ཡང་དེ་མ་སྨྲས་ཀྱང་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་དབང་མེད་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཆོས་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། རི་བོང་གི་རྭ་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱར་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །གསལ་བའི་རང་བཞིན་རྣམས་མེད་ན། དེ་ཇི་ལྟར་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་འགྱུར། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཐབས་དབུ་མའི་ལམ་དེ་འདིར་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་མེད། །གཉིས་སུ་འཁྲུལ་པའི་བདག་ཉིད་ཡོད། །དེ་ནི་སྟོང་པའི་བདག་ཉིད་དེ། །དབུ་མའི་ལམ་དུ་འདི་བཞེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། གཉིས་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའོ། །དེའི་བདག་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་ནོ། །དེས་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའོ།། གཉིས་མེད་པ་ལ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ནི་འཁྲུལ་པའོ། །དེ་ལ་བདག་ཉིད་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་གཉིས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པ་སྟེ། གཉིས་དང་བྲལ་བ་གཞན་གྱི་དབང་གི་བདག་ཉིད་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པའོ། །དེས་ན་ཡང་འདི་དག་
― DTG138_Page_0205 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཞེས་བཞེད་དོ། །དང་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་ལ། གཞན་དག་གིས་ནི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགའ་ཞིག་གིས་ནི་ཡོད་ལ། འགའ་ཞིག་མེད་པ་ནི་དབུ་མའི་དོན་ཞེས་བྱའོ། །འོ་ན་རང་བཞིན་དེ་དག་གི་མིང་ཅི་ཞེས་བྱ། ཡང་གང་ལས་དེ་ནི་དེ་དག་གི་མིང་དུ་བཏགས་ཤེ་ན། ཀུན་བརྟགས་དང་ནི་གཞན་དབང་དང༌། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་འདི་རྣམས་ནི། །བཏགས་དང་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། མི་འགྱུར་ཕྱིར་ན་གོ་རིམས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདི་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་ནི་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཀུན་བརྟགས་དང་གཞན་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཅན་ཏེ། འཁྲུལ་པ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་གང་གཞན་གྱི་དབང་དེ་ཉིད་མེད་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་སྟེ། འཕགས་པ་བྱམས་པས་ཀྱང་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས། །ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་ཡོད། །དེ་ལ་གཉིས་པོ་ཡོད་མ་ཡིན། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དེ་ལ་ཡོད། །དེ་ལ་ཡང་ནི་དེ་ཡོད་དོ། །སྟོང་པ་མ་ཡིན་མི་སྟོང་མིན། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཐམས་ཅད་བཤད། །ཡོད་པས་མེད་པས་ཡོད་པས་ན། །དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་དག་ནི་གཞན་དུ་དབུ་མའི་ལམ་སྨྲ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཉམས་སུ་མྱོང་བས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་དཔྱད་ན་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མེད་པ་འགལ་བས་སེལ་གྱི་བརྫུན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཡོད་པར་མི་འགྲུབ་ལ། མེད་པར་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་རིགས་པར་ནི་འགྱུར་ན། གལ་ཏེ་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་དང་འགལ་བ་ཉིད་གྲུབ་ན་ནི་འགྱུར་རོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དོན་དམ་པར་ནི་མེད་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་འདི་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་པར་གཞན་དག་འདོད་དེ། དེ་ཡང་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོའི་ཆོས་
― DTG138_Page_0206 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་མེད་ན་ནི། །གལ་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཇི་ལྟར་ཡོད། །དམ་པའི་དོན་དུ་ཡོད་མིན་ཕྱིར། །དེ་ནི་ཡོད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཚད་མ་དམ་པས་གནོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པར་མིད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཚད་མ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱིས་ཡོད་པར་ནི་མི་གྲུབ་བོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་ཅེས་བརྗོད། །གཞན་ཡང་དོན་དམ་པར་ཐམས་ཅད་མེད་པར་སྨྲ་བ་དེ་ལ། ཐམས་ཅད་དུ་ནི་ཀུན་མེད་ན། །མེད་པ་པ་ལས་ལྷག་པ་འཐོབ། །སྔོན་ཡོད་པ་ནི་གཉེན་པོ་ཡིས། །བཤིག་པ་ཉིད་ན་གཟུགས་བརྙན་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་མེད་པར་སྨྲ་ན། མེད་པ་པ་ལས་ལྷག་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་མེད་པ་པ་དག་ནི་བདེན་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་དང་ལས་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་ལྟའོ། །འོན་ཏེ་སྔར་ཡོད་པའི་གཉེན་པོས་བཤིག་པར་གྱུར་པས་ཆོས་རྣམས་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་ན་དེའི་ཚེ་གཟུགས་བརྙན་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གཟུགས་བརྙན་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་མི་རྟག་པ་ནི་གཟུགས་འཇིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་རྟག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཇིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་དེ་དག་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ནུས་པ་ལྟ་བུར་དེར་སྣང་བས། །གལ་ཏེ་དབུ་མ་དེ་ཅི་དགོས། །ནུས་པ་འཁྲུལ་པ་ལས་སྐྱེས་པས། །དགོས་པའི་བྱ་བ་རྣམས་མི་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་དོན་དམ་པར་ནུས་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་མེད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་ནུས་པ་དང་ལྡན་པར་སྣང་བས་དེའི་ཕྱིར་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་འདྲ་བའི་དབུ་མ་ཅི་ཞིག་དགོས་ཏེ། འདི་ལྟ་བུའི་ནུས་པ་ནི་འཁུལ་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་མེད་པས་དགོས་པའི་བྱ་བ་རྣམས་ནི་བྱེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མཐོང་ན་རྒྱུ་གྲུབ་པས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ས་བོན་ལ་སོགས་པ་ལས་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པའི་ནུས་པ་མཐོང་བས་མཐོང་བ་ལ་རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཚད་མས་ཆོས་རྣམས་ནུས་པ་དང་ལྡན་པར་གྲུབ་པས་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པར་འགྱུར་བས་དེ་ནི་དབུ་མར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང༌། ནུས་པའང་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ས་བོན་ལ་སོགས་དེ་མེད་ཕྱིར། །ས་
― DTG138_Page_0207 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བོན་ལ་སོགས་སྣང་བ་ཡི། །བློ་ཡིས་དེ་ནི་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། ས་བོན་ལ་སོགས་པ་ལས་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པའི་ནུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་འཁྲུལ་པ་སྟེ། གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་ནི་མེད་དེ། །དེ་ནུས་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་བོན་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་གཞན་གྱི་དབང་དུ་བསྟན་པའི་ཤེས་པ་དེ་ལ་ནུས་པ་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་ནི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་མཛད་པས་འདི་སྐད་དུ། ས་བོན་ལས་ནི་མྱུ་གུ་སྐྱེས། །དུ་བས་མེ་འགྲུབ་ཅི་འདྲ་བར། །ཕྱི་ཡི་དོན་ལ་རྟེན་པ་འདི། །བྱེད་པོ་ཤེས་པར་བྱེད་པར་གནས། །དེ་ཡང་ས་བོན་ལ་སོགས་སྣང༌། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་བྱེད་དང་འབྲེལ། །ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་རྟོག་ཡིན་པར། །གལ་ཏེ་འགལ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས་ཀྱང༌། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བཟློག་པ་ཡི། །བྱེད་པ་པོ་ནི་བཀག་པ་ཡིས། །སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་རྣམ་གཞག་ཅིང༌། །སྐྱེ་བ་མེད་པར་ངས་བཤད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྐྱེན་ནི་བཞི་སྟེ། རྒྱུ་དང་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ལས་བཟློག་པའི་བྱེད་པ་པོ་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་བཀག་པས་ནི་སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། དེ་དག་གིས་བསྐྱེད་པའི་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས་ཀྱང་ཇི་སྐད་དུ། འདིར་གང་ཅུང་ཟད་སྐྱེ་མེད་པ། །ཅུང་ཟད་འགག་པའང་ཡོད་མ་ཡིན། །སྐྱེ་བ་དང་ནི་འགག་པ་དག །ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ངེས་པར་བཟུང་བའི་འདུན་པའོ། །ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ཤེས་པའོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གང་ཞིག་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་མེད་པ། །གང་གིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ནི། །སྐྱེ་བ་མེད་ཅེས་དེ་ལ་བརྗོད། །མི་བཟའ་བ་དང་མི་རེག་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་གི་ཕྱིར་གང་ཟག་ཁ་ཅིག་ཟ་བ་དང༌། རེག་པ་ཉིད་ཁ་ཅིག་མི་ཟ་ཞིང་རེག་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །མི་ཟ་བ་ནི་གྲོང་
― DTG138_Page_0208 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱེར་གྱི་བྱ་གག་ལ་སོགས་པའོ། །མི་རེག་པ་ནི་གདོལ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་གང་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་ལ་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པ། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་འགའ་ལ་ཡང་རྒྱུ་མེད་དོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདེན་པ་དང་དཀོན་མཆོག་དང་ལས་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་ནི་མེད་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་ན་དེ་ཡང་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤིང་རྟའི་ཡན་ལག་ཡོད་ན་ཤིང་རྟར་གདགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ཡོད་ན་གང་ཟག་ལ་གདགས་སོ། །ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཅི་ཞིག་ཉེ་བར་ལེན་ཅིང་ཅི་ཞིག་ལ་ཉེ་བར་གདགས། །འོན་ཏེ་ཡང་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བདག་ཅག་སྨྲའོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཕན་ཚུན་གཞན་སེལ་བའི་མཚན་ཉིད་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཅིག་བཀག་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཉིས་པ་མཚོན་པའི་ཕྱིར་གཉིས་བཀག་པ་ནི་མི་རིགས་སོ། །འདིར་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ལན་བཏབ་སྟེ། གང་ཞིག་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང༌། །དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བཤད། །དེ་ནི་རྒྱུར་བཅས་བརྟགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ལ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་པར་འགྱུར། ཉེ་བར་ལེན་པ་བཏགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཡོད་ན། དེས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང༌། །དེ་ཉིད་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་དགོངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་མེད་ལ། གཞན་གྱི་དབང་གི་བདག་ཉིད་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དབུ་མའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་གི་ཕྱིར་གཉིས་པོ་མེད་པར་སྣང་བ་དེ་
― DTG138_Page_0209 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ནི་ཡོད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པ་དེ་ལ་ཡོད་དེ་འདི་ནི་ཆོས་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་གྲུབ་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། གཞན་དག་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་འདི་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གང་ཞིག་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཡང་ཡོད་པར་མི་བཞེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་བརྫུན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་ལ་ལན་གདབ་པར་བྱ་སྟེ། བརྫུན་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན་པས་ན། །རྒྱུ་མེད་པ་དང་རེས་འགའང་མིན། །ནུས་པ་མེད་དང་འཁྲུལ་པ་ཙམ། །ཐམས་ཅད་ཚད་མ་ཡིན་མི་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་བརྫུན་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། རེས་འགའ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་མེད་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་ཕྱིར། །རྟག་ཏུ་ཡོད་པའམ་མེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་པས་སོ། ནུས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ནུས་པ་མེད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་ཡོད་པར་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁྲུལ་ཕ་ཙམ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། མེད་པར་གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་མ་འཁྲུལ་པ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་གཟིགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ན་ཡང་མངོན་སུམ་མེད་པས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་མ་ལུས་པས་ཐོབ་བོ། །གང་ཡང་དེས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་བཞག་པ། མ་བརྟགས་གཅིག་པུ་ཉམས་དགའ་བ། །སྐྱེ་བ་དང་ནི་འཇིག་པའི་ཆོས། །དོན་བྱེད་ནུས་དང་ལྡན་པ་ཡི། །དངོས་པོ་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པར་འདོད། །ཅེས་སྨྲས་པ་དེ་སྔ་ཕྱི་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། མ་བརྟགས་གཅིག་པུ་ཉམས་དགའ་བ་དེ་ནི་གང་ཞིག་དཔྱད་པས་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་བྱེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པར་གང་ལས་འགྱུར། །གཞན་ཡང་གང་གིས་ཆོས་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་སྒྲུབ་པ་དེ་ལ་འདི་ལྟར་དྲི་བར་བྱའོ། །དངོས་ཙམ་སྣང་དང་ནུས་པ་དང༌། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ནི། །ཁྱེད་ཀྱིས་རང་བཞིན་མེད་སྨྲས་པས། །ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་བཀག་པར་
― DTG138_Page_0210 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར། །ཆོས་ཅན་རང་བཞིན་མི་འགྲུབ་དང༌། །ཉམས་སུ་མྱོང་བས་གནོད་པ་དང༌། །དང་པོའི་ཕྱོགས་དང་ལྷག་མ་ལ། །ནུས་དང་སྐྱེ་དང་འཇིག་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་བཞིན་མེད་པའི་ཚིག་གིས་རང་བཞིན་རྣམ་པར་གཅོད་དེ། །དེ་ཡང་དངོས་པོ་ཙམ་དུ་གྱུར་པའམ། སྣང་བའམ། ནུས་པའམ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་ཕྱོགས་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་མི་འགྲུབ་པ་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་འགྲུབ་པ་དང༌། ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང་འགལ་བའི་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མའི་ཕྱོགས་གཉིས་པོ་ལ་ནུས་པ་དང༌། །སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དབུ་མའི་ལམ་ནི། ཡོད་མིན་ཆོས་རྣམས་དེ་དག་སྣང༌། །བེམས་པོ་ལས་མིན་གཞན་ལམ་མིན། །མེད་པ་ལས་མིན་ཉེས་གཉིས་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཡོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ལས་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདི་དག་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་ནི་གྲུབ་བོ། །འདི་དག་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་གང་ལས་འདི་དག་སྣང་བ་པ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་བེམས་པོ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྣང་བ་ནི་ཤེས་པ་གཅིག་པུ་དང་ལྡན་པ་ལས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པ་ཡང་གཞན་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱི་ཆོས་ནི་གཞན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་མེད་པ་དང་བརྫུན་པ་ལས་ནི་མི་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉེས་པ་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་འདི་དག་རང་བཞིན་མེད་ན་རྒྱུ་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་པའི་དངོས་པོར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་རེས་འགའ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། དུས་ངེས་པར་འགྲུབ་པ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡང་སྤངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ནི་ཡོད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་བེམས་པོ་ལས་མ་ཡིན་པ་དང༌། གཞན་ལས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མེད་པ་ལས་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་བདེན་པ་འདི་ཉིད་ལས་བརྫུན་པར་སྣང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡོད་དང་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ནི། །མེད་དོ་ཞེས་ནི་ཅི་ཞིག་དགག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་བདག་ཉིད་མེད་ན། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་དགག་པར་བྱ། །གལ་ཏེ་སྒྲོ་
― DTG138_Page_0211 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཏགས་ཡིན་ཞེ་ན། །ཀུན་རྟོག་གིས་བཏགས་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། གལ་ཏེ་འདི་སྐད་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་བདག་ཉིད་བདག་ཅག་འགོག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཡོད་པར་སྒྲོ་བཏགས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ནི་གསལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བར་སྣང་ངོ༌། །བདག་ཅེས་བྱ་བ་གང་ལས་ཡིན། བདག་ཉིད་མེད་པ་དེ་ནི་གསལ་བར་སྣང་བར་མི་རིགས་སོ། །སྒྲོ་མ་བཏགས་པའི་བདག་ཉིད་མེད་པ་ཇི་ལྟར་སྣང་ཞེ་ན། སྒྲོ་མ་བཏགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་པས་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རང་རིག་པ་ནི་འཁྲུལ་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲོ་བཏགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མེད་པར་སྣང་བའི་སྒྲོ་བཏགས་ནི། །རིགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྡུལ་དུ་འཁྲུལ་པ་ནི་མེད་པར་རྡུལ་དུ་སྣང་བས་དེ་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པར་འཁྲུལ་པ་ནི་མེད་པའི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲོ་བཏགས་པ་དེ་ལ་ཡང་ཤེས་པའི་རྫས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པར་ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་ན། བརྫུན་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ཡི། །བྱེ་བྲག་སྣང་བས་གྲུབ་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། བརྫུན་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཀྱང་བརྫུན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཚད་མས་ཀྱང་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པའམ། འགོག་པ་སྟེ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཚད་མས་གནོད་པའི་བདག་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཆ་ལས་ཕྱི་རོལ་ཉིད་དང་ཐུན་མོང་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྣང་བར་གྲུབ་སྟེ་བ་ལང་བཞིན་ནོ། །ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་ལས་ཀྱང༌། དེ་ལ་ངོ་བོར་གང་སྣང་བ། །ཕྱི་རོལ་གཅིག་དང་གཞན་ལས་ནི། །ལྡོག་པ་ལྟ་བུ་དེ་ཉིད་མིན། །ཡོངས་བརྟགས་
― DTG138_Page_0212 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡན་ལག་དངོས་མེད་ཕྱིར། །ཞེས་པ་དང༌། ཡང༌། ཇི་ལྟ་བུར་ནི་རབ་བརྗོད་པ། །སྒྲ་དོན་དེ་བཞིན་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ། དེ་ལྟ་བས་ན་བརྫུན་པ་ཤེས་པའི་རྫས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ལས་བརྫུན་པ་ཉིད་སྣང་བར་གྲུབ་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཚད་མས་གནོད་པ་མ་ཡིན་ལ། དངོས་པོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ནི་ཚད་མས་གནོད་དོ། །བརྫུན་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་ནི་རིགས་པ་གྲུབ་པའི་སྒྲ་ཅིའི་ཕྱིར་སྨོས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། བརྫུན་པ་ཡིན་ཡང་བདག་ཉིད་དེ། ཕྱི་ཡི་དོན་དང་འགལ་བ་ཡིན། །ཐམས་ཅད་བརྫུན་པར་མི་འགྲུབ་ཕྱིར། དེ་ཡི་བྱེ་བྲག་གང་ལས་སྣང༌། །བརྫུན་པ་ཉིད་མི་འགྲུབ་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པའམ། ཐམས་ཅད་བརྫུན་པ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིའི་དོན་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་དེ་ཤེས་པ་ལས་དོན་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོར་གྱུར་པ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་འགལ་པ་ཡིན་ནོ། །བརྫུན་པར་ཡང་འགལ་བ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་ཉིད་ནི་གལ་ཏེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སོ་སོར་སྣང་ན་དེ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་བརྫུན་པར་འགྱུར་ན། དེ་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བརྫུན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཐམས་ཅད་བརྫུན་པ་ལ་ཡང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྣང་བར་མི་འགྲུབ་སྟེ། བརྫུན་པ་ཉིད་འགའ་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་བརྫུན་པ་ཉིད་ལ་ནི་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མེད་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་བརྫུན་དང་ཡང་དག་རིག །དེ་ཡི་བདག་ཉིད་འབྲེལ་བར་དཀའ། །རྣམ་རྟོག་དོན་དང་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ། །དེ་བས་ཤིན་ཏུ་འབྲེལ་པར་དཀའ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་འབྲེལ་པར་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཡང་གལ་ཏེ་འབྲེལ་པར་དཀའ་བར་སེམས་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་འཁྲུལ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདིར་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཙམ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་སྣང་བ་ལ་དོན་གྱི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་ཞེན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་ལྷག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། དོན་གྱི་ཆོས་རྣམས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཤིན་
― DTG138_Page_0213 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏུ་འབྲེལ་པར་དཀའ་བར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་སེམས། བརྫུན་པ་ཇི་ལྟར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན་རྟོགས་པ་ལ་ཡང་ཅི་ཞིག་ཉེས་པ་ཡོད། གཞན་ཡང་ཞེན་པ་ཙམ་གྱིས་ནི། ཤེས་པ་འདྲ་བའི་བདག་ཉིད་དེ། །གང་གི་རྣམ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། །སོ་སོའི་ལས་གང་ཡིན་པས་དབྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ལས་གཞན་གྱི་དོན་རྟོགས་པར་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་མི་ནུས་ཏེ་བུམ་པ་རྟོག་པ་ཡིན་གྱི་སྣམ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཡང་བུམ་པ་མཐོང་བས་བུམ་པའི་རྣམ་པ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་བུམ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡུལ་དུ་བྱེད་དོ། །དངོས་པོ་ཡུལ་དུ་ཆ་ཤས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པ་དེ་ཡང༌། གཅིག་ལས་བཟློག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ། །རིག་དང་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར། །རྣམ་རྟོག་བློ་ནི་འཁྲུལ་པས་གྲུབ། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློ་ཉིད་དེ་ལྟར་འཁྲུལ་པས་གཉིས་སུ་གྲུབ་སྟེ། དེ་ཉིད་གཅིག་ལས་བཟློག་པའི་ངོ་བོ་རང་གི་རྣམ་པར་རིག་པའི་འཁྲུལ་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་ཞེན་པས་དོན་གྱི་རྣམ་པར་ཞེན་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རིག་པ་གཞན་ཡང་ཁ་ཅིག་ཏུ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ། །རིག་པ་པོ་གཅིག་པུ་འདི་ཉིད་གལ་ཏེ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནམ་འཁྲུལ་པ་གང་ལས་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་དེ་ཡི་བློ། །ཐ་དད་མ་ཡིན་དེ་འདྲར་འདོད། །རྟོགས་པའི་དངོས་དེ་མངོན་སུམ་སྟེ། །སྔོན་བརྩོན་བདག་ཉིད་དེ་འཁྲུལ་ཡིན། །རིག་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ནི་གཅིག་ཏུ་འདོད་དེ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་རིག་པ་དེ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་རིག་པ་དེ་ཉིད་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་རིག་པར་བྱ་བ་ལ་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཡིན་ལ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་རིག་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བས་བརྫུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཡིན་ལ། དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་རྟོགས་པ་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་རྟོགས་
― DTG138_Page_0214 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ངོ་བོ་ལ་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མངོན་སུམ་ཕྱིར་ཕུལ་བྱུང་མེད་ཕྱིར། །སྒྲོ་བཏགས་མིན་ཕྱིར་རང་རིག་པ། །རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་གནོད་མེད་པ། །སྔོ་སྩོགས་བཟློག་པར་གྱུར་པ་ཡིན། །ཡང་རང་རིག་པའི་ངོ་བོ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ནི་མེད་དོ། །དེ་ལ་དེའི་མངོན་སུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་སུམ་ལ་ནི་གཞན་གྱིས་གནོད་པར་མི་ནུས་སོ། །ཕུལ་བྱུང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དེ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་མེད་དོ། །གང་གིས་དེ་ལ་གནོད་པར་འགྱུར། །སྒྲོ་བཏགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཡང་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ལ་གནོད་ན་དེའི་ཚེ་སྒྲོ་བཏགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། ངོ་བོ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་རང་རིག་པས་གནོད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གོ་བཟློག་ནས་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དེའི་རྟོག་པ་ཙམ་གྱིས་མངོན་སུམ་དུ་མི་ཕྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་གཞན་ཡོད་པས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་སྔར་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནོད་ན་དེའི་བདག་ཉིད་རྟོགས་པ་ལ་ཡང་གནོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཐམས་ཅད་བརྫུན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་མེད་པར་སྣང་བ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པས་དེ་བས་མངོན་སུམ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་གྲུབ་པོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚུལ་གསུམ་ལ་ངེས་པ་མེད་པས་གཏན་ཚིགས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཡང་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མེད་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ནི་ཡོད་པས་སྒྲོ་བཏགས་པ་དེས་བདག་ཉིད་རིག་པ་དང་འདི་ནི་སྣང་བ་མེད་པར་གནས་སོ། །ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་མེད་སྣང་ན། །མངོན་སུམ་རྗེས་སུ་དཔག་པའང་མེད། །རྒྱུ་མེད་ཐམས་ཅད་བརྫུན་སྨྲ་བའི། །སྨྲ་བ་ཉིད་ནི་གང་ལས་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་བརྫུན་པར་སྨྲ་བས་ཡང་གྲུབ་པ་སྨྲས་པ། །གང་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བ་དེ་ནི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་ནོ། །སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་འབྲེལ་པ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་གི་ཤེས་
― DTG138_Page_0215 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཐམས་ཅད་བརྫུན་པར་རིག་པ་ལས་མེད་པར་སྣང་བ་དེའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཏེ། འཁྲུལ་པ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡང་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཚུལ་གསུམ་པ་མ་གྲུབ་པས་གཏན་ཚིགས་ཐམས་ཅད་དེ་དག་གི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །བརྫུན་པ་ནི་གང་གི་ཡང་རྒྱུར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་གང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་རྒྱུ་མེད་ན་དེ་ཇི་ལྟར་རྒྱུར་འགྱུར། གལ་ཏེ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་རྒྱུ་ཡོད་ན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཐམས་ཅད་བརྫུན་པ་ཉིད་སྔར་བསལ་ཏོ། །གཞན་ཡང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འདིར་གང་ལས་གྲུབ། ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལས་སོ་ཞེ་ན། ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཤེས་པ་དེ་ནི་བརྫུན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་དོན་གྲུབ་པ་མེད་དོ། །མངོན་སུམ་གྱིས་སོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། བརྫུན་པར་སྣང་བ་ཉིད་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་བྲལ་བ་ནི་མེད་པ་ཡིན་པས་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་གཏན་ཚིགས་སུ་འགྱུར། གལ་ཏེ་མ་ཡིན་པར་དགག་པ་ཡིན་ན་རང་ཉིད་ཀྱིས་མ་གྲུབ་པོ། །གལ་ཏེ་འདི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ན། ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པའམ། ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ན་ཐམས་ཅད་དུ་རང་ཉིད་ཀྱིས་མ་གྲུབ་སྟེ། མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དངོས་པོ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་མེད་ན་དེའི་ཚེ་ཆོས་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་གང་ཞིག་ཡིན། །འོན་ཏེ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཆོས་ཅན་དང༌། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ནི་གཅིག་ཉིད་དང༌། གཞན་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་ཡིན་གྱི། རང་བཞིན་ཙམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ་ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་སྒྲུབ་པར་ནུས་པ་མེད་དེ། དེའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དཔེའི་ཆོས་ཅན་ཡང་མ་གྲུབ་པོ། །ཡང་ན། སྨྲ་བ་ཉིད་ནི་གང་ལས་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པ་སྨྲ་བ་ཡང་མེད་ལ། དགག་པ་སྨྲ་བ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་བརྫུན་པར་སྨྲ་བས་དེ་དག་སྨྲ་ན་རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་
― DTG138_Page_0216 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་འགལ་ཏེ། དེ་དག་གཞན་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་བརྫུན་ན་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་དེའི་སྒྲུབ་པ་དང༌། སུན་འབྱིན་པ་ཐམས་ཅད་རང་ཉིད་ལ་མ་གྲུབ་སྟེ། སྒྲུབ་པ་ནི་ཚད་མ་ལ་རག་ལུས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚད་མ་ཡང་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁས་ལེན་ན་ནི་རང་བཞིན་གསུམ་གྱི་ཚུལ་དུ་གྲུབ་པས་ཐམས་ཅད་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ག་ལ་ཡིན། དེ་ལྟ་ན་ཁྱེད་དང་གཞན་ལ་ཡང་སྒྲུབ་པ་དང་སུན་འབྱིན་པ་ཐམས་ཅད་མ་གྲུབ་པོ། །བདག་ཅག་ནི་ཚད་མ་མེད་པར་རྩོད་དོ་ཞེ་ན། ཚད་མ་ཡོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་ཡང་ཚད་མ་མ་གྲུབ་པས་བདག་ཅག་སྒྲུབ་པ་དང་སུན་འབྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། ཚད་མ་ནི་ཚད་མ་བརྒྱས་ཀྱང་མི་གནོད་དེ། ཚད་མ་མ་ཡིན་པའི་ཕ་རོལ་ལ་མ་གྲུབ་པར་བརྗོད། ཕྱོགས་འདི་ལ་གང་བརྫུན་པ་ལས་ཐ་མི་ལ་མ་གྲུབ་པར་བརྗོད། ཕྱོགས་འདི་ལ་གང་བརྫུན་པ་ལས་ཐ་མི་དད་པ་དེ་ཡང་བརྫུན་ཏེ། དཔེར་ན་བརྫུན་པའི་ངོ་བོ་བཞིན་ནོ། །བརྫུན་པར་སྣང་བའི་ཤེས་པ་ཡང་བརྫུན་པ་ལས་ཐ་མི་དད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཕ་རོལ་གྱི་སྦྱོར་བ་རྣམས་ལ་སུན་འབྱིན་པ་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བས་བརྗོད་པ། གང་རིག་པར་བྱ་བ་དེ་ནི་བརྫུན་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་པའི་ངོ་བོ་བཞིན་ནོ། །དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གཏན་ཚིགས་འདི་ནི་བརྫུན་པ་གཞན་སེལ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་ཡང་རིག་པར་བྱ་བ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཐུན་མོང་གི་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་རིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས་བརྫུན་པ་ལ་ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་མེད་པའི་ཡུལ་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཞི་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང༌། སྨྲ་བ་ཉིད་ནི་གང་ལས་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་སྨྲ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཐམས་ཅད་བརྫུན་པར་སྨྲ་བའི་ཤེས་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་འཁྲུལ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་སྤོང་བར་འགྱུར་ལ། དེས་བསྒྲུབས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་ངོ༌། །
― DTG138_Page_0217 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་སྐུར་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་སྐུར་པར་གྱུར་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་ན་ལས་དང་འབྲས་བུ་དང༌། བདེན་པ་དང་དཀོན་མཆོག་ལ་སྐུར་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གིས་ན་འདི་དག་ཆོས་སྨྲ་བ་ཡིན། ཐམས་ཅད་བརྫུན་པར་སྨྲ་བའི་སྨྲ་བ་ཉིད་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་དང་གཞན་ལས་ངེས་བྲལ་བའི། །ཤེས་ཏེ་བརྫུན་པའི་བདག་ཉིད་ཅན། །ཇི་ལྟར་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་ཡིས། །གླང་ཆེན་མྱོས་པ་མཐོང་བ་བཞིན། །གཅིག་དང་དུ་མ་ལས་གྲོལ་བའི། །ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གསལ། །ལུས་དང་ལྗོན་ཤིང་མཚེའུ་ལ་སོགས། །སད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་སྒྲུབ་པ་ཉོན་ཅིག །གང་ཞིག་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དེ་ནི་བརྫུན་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པས་གླང་ཆེན་མྱོས་པ་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་རག་པ་འདི་ཡང་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ལུས་དང་ལྗོན་ཤིང་དང་རྫིང་བུ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །མ་གྲུབ་མ་ཡིན་གཞི་གྲུབ་ཕྱིར། །གང་ཕྱིར་འདི་ནི་རང་རིག་པས། །ལུས་སོགས་རང་གི་ངོ་བོར་གྲུབ། །སྣ་ཚོགས་ལྷན་ཅིག་རིག་པའི་ཕྱིར། །མཐུན་ཕྱོགས་ཡོད་ཕྱིར་འགལ་བ་མིན། །རྨི་ལམ་བརྫུན་པ་མཐོང་བ་བཞིན། །ཐམས་ཅད་བསྡུས་པས་ཁྱབ་གྲུབ་ཕྱིར། །མ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཏན་ཚིགས་འདི་གཞི་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ལུས་དང་ལྗོན་ཤིང་དང་རྫིང་བུ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བས་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཅན་རིག་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ལུས་ནི་གཅིག་མ་ཡིན་ཏེ། ལག་པ་དང་རྐང་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་དུ་མར་དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུ་མ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ལུས་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་འདིར་ཕྲ་རབ་དུ་མ་ནི་ཆ་ཤས་ཡིན་ལ། གང་ཞིག་གཅིག་ཏུ་རགས་པ་དེ་ནི་ཆ་ཤས་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ལག་པ་ལ་སོགས་པའི་
― DTG138_Page_0218 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚོགས་པ་ལུས་པོ་གཅིག་ཡིན་གྱི། ཡང་དེ་དག་ལས་ལུས་པོ་ཐ་དད་པ་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆ་ཤས་ཅན་གཅིག་པུ་ཁྲུ་བཞི་བའི་ཚད་དང་ལྡན་པ་ལག་པ་དང་རྐང་པ་ལ་སོགས་པ་རེ་རེར་རྟོགས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ཇི་ལྟར་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ལག་པ་ལ་སོགས་པ་དུ་མ་ནི་ལུས་གཅིག་པ་ཡིན་གྱི། གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བར་ཡང་དག་པར་རིག་པ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཆོས་ཅན་ལ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ལག་པ་དང་རྐང་པ་ལ་སོགས་པ་གཅིག་མ་ཡིན་ཏེ། ཕན་ཚུན་རང་གི་ངོ་བོས་གཟུགས་སུ་རྣམ་པར་དབེན་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དུ་མ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རེ་རེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་སྣང་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཐུན་མོང་དུ་རིག་པ་མེད་པས། ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྲེལ་པར་སྣང་བ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་སེམས་བཞིན་ནོ། །ལྷན་ཅིག་སོ་སོར་སྣང་བ་ཡོད་དེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཉིད་ཆོས་ཅན་ལ་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཏན་ཚིགས་འདི་འགལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྨི་ལམ་དུ་གླང་པོ་མྱོས་པ་མཐོང་བ་ལ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྨི་ལམ་ནི་བརྫུན་པ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རབ་ཏུ་གྲགས་སོ། །དེའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དེ་ལས་སྣང་བར་མི་རིགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་གླང་པོ་མྱོས་པ་མཐོང་བ་འདི་ནི་བརྫུན་པའི་བདག་ཉིད་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་གྲུབ་པོ། །མཐོང་བ་ཉིད་རང་རིག་པའོ། །བརྫུན་པ་ལ་ཡང་གཅིག་དང་དུ་མ་ཉིད་མེད་དེ། དེ་དག་ནི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཉིད་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པར་གྲུབ་པས་དེའི་ཕྱིར་འདི་འགལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་བསྡུས་པས་ཁྱབ་པ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དང་གང་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དེ་དང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བརྫུན་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་གང་ལས་ཤེ་ན། དངོས་པོ་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་གཅིག་དང་དུ་མ་ཉིད་ལོག་ན་དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱང་ལྡོག་སྟེ། དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་བརྫུན་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རིག་པ་གྲུབ་པ་སྟེ། དེ་མེད་ན་ཡང་དག་པར་
― DTG138_Page_0219 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིག་པ་དང་འབྲེལ་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་ཉིད་ལ་དེ་དག་གིས་ཁྱབ་པ་ཇི་ལྟར་གྲུབ་པ་ཅེ་ན། ཕན་ཚུན་གཞན་སེལ་བའི་མཚན་ཉིད་དངོས་པོའི་ཆོས་དག་ནི་དངོས་པོ་གཅིག་བཀག་ན་གཉིས་པ་དེས་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ལས་འདའ་བར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཉིས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་ཁྱབ་པར་གྲུབ་པོ། །ཐམས་ཅད་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བས་སྨྲས་པ། བདག་ཅག་ལ་དངོས་པོ་མ་གྲུབ་སྟེ། དངོས་པོའི་ཆོས་ཀྱང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གཉིས་ཀྱིས་དངོས་པོ་ལ་ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། བླང་བ་ལ་ནི་འཇུག་ལྡན་ཞིང༌། །དོར་བ་ལས་ནི་ལྡོག་པ་ཅན། །དངོས་དང་དེ་ཆོས་ལ་བསྙོན་པ། །གཡོ་ཅན་དེ་ནི་ཚར་བཅད་འོས། །གང་ཞིག་བླང་བར་བྱ་བ་བཏུང་བ་དང་བཟའ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། དོར་བར་བྱ་བ་བཀྲེས་སྐོམ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དང༌། དེའི་ཆོས་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་ནི་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་སྒྲུབ་པ་དང་དགག་པ་མེད་པར་དེས་ཏེ། དེ་གཉིས་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཡོ་འབའ་ཞིག་གིས་གཞན་ལ་བསྙོན་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་ཚར་བཅད་པར་འོས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཁྱེད་ཀྱིས་བཀག་པར་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཡིན། ཡུལ་མེད་པ་ལ་དགག་པ་ནི་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དངོས་པོ་ཡིན་ན། རང་བཞིན་ཡང་དངོས་པོ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒྲུབས་པས་ཆོས་སམ་ཆོས་ཅན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་གཞན་ཡོད་ན་དེའི་ཚེ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ངོ་བོ་ཙམ་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཅན་དངོས་པོའི་ཆོས་ཅན་དང༌། བྲལ་བ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་གྱུར་ཏེ། དངོས་པོ་དེ་ཡང་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གཞན་ལ་ནི་སྒྲུབ་པ་དང་དགག་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནུས་པའི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་གང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡང༌། མཚན་ཉིད་དག་གིས་དངོས་པོར་འགྲུབ། །དེ་ཕྱིར་དེ་གཉིས་རྗེས་སུ་འགྲོ། །གང་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་གཞན་
― DTG138_Page_0220 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེལ་བདག །རང་གི་ཆོས་ལས་དངོས་མི་འདའ། །གང་གི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་འགྲུབ་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་འགྲུབ་སྟེ། གཅིག་དང་དུ་མ་དག་གིས་ཁྱབ་པོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་ཕན་ཚུན་གཞན་སེལ་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་པ་བཀག་པ་ཉིད་ནི་གཉིས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་གསུམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་གཉིས་ལས་མི་འདའ་བས་གཉིས་ཀྱིས་ཁྱབ་པོ། །དེའི་ཕྱིར་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན་སྨྲས་པ། ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ལོག་པ་ཡིས། །གདོན་མི་ཟ་བར་ཁྱབ་བྱ་ལྡོག །ཐམས་ཅད་བསྡུས་པས་ཁྱབ་པ་ཡིས། །རྩ་བའི་གཏན་ཚིགས་རྗེས་སུ་འགྲོ། །ཕན་ཚུན་གཞན་སེལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལས་གལ་ཏེ་དངོས་པོ་མི་འདའ་ན་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་མི་འདའ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་དགག་པའི་བདག་ཉིད་ཆོས། །ཕན་ཚུན་གཞན་སེལ་བདག་ཉིད་གང༌། །དེ་གཉིས་དག་ལ་དངོས་མི་འདའ། །དངོས་པོ་མིན་ལ་དེ་གཉིས་མེད། །མ་ཡིན་པར་དགག་པའི་བདག་ཉིད་འགལ་བའི་ཆོས་དག་ལས་དངོས་པོ་མི་འདའ་སྟེ། དངོས་པོ་གཅིག་སྤངས་ན་གཉིས་པ་ཡོད་པས་རྣམ་པ་གསུམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཆོས་དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་དེ་ལ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་གཉིས་ཀ་དང་བྲལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡིན་ན་དངོས་པོ་གཞན་སེལ་བའི་མཚན་ཉིད་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དངོས་པོ་ལ་ཡང་འགྱུར་གྱི། དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ན། དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ། །གང་ཕྱིར་དགག་པའི་བདག་ཉིད་མིན། །མ་ཡིན་དགག་པ་དེ་ཐམས་ཅད། །དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུ་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་མ་ཡིན་པར་དགག་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི། དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ནས་དངོས་པོ་མེད་པར་བཀག་པ་ནི་མ་ཡིན་པར་དགག་པ་མ་ཡིན་ནོ།། དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། །དངོས་པོ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ལྟར་ཉེས་པ་གསུམ་སྤངས་པའི་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། བརྫུན་པའི་བདག་ཉིད་ལུས་དང་ལྗོན་ཤིང་མཚེའུ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཐོང་བས་ཆོས་ཅན་ལ་ཡོད་པར་
― DTG138_Page_0221 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྲུབ་བོ། །གང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མངོན་སུམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལ། །ཀུན་ཏུ་འཁྲུལ་བ་མི་མངའ་བ། །ཡང་དག་མཐའ་བསྒོམས་ལས་བྱུང་བ། དམ་པའི་དོན་ལ་མངོན་སུམ་ཡིན། །ཡེ་ཤེས་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལ། །ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དམ་པ་ཡང་དག་པར་མཁྱེན་པའོ། །འཁྲུལ་པ་མི་མངའ་བ་ནི་འཁྲུལ་པ་མེད་པ་སྟེ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་དག་པར་མི་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མངོན་པར་བརྗོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་མཐའ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བསྒོམས་པ་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གིས་ཏེ། དེ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མངོན་སུམ་སྟེ། དོན་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར། །དམ་པ་ཡང་ཡིན་ལ་དོན་ཡང་ཡིན་པའམ། །ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་དོན་དེ་ལ་ཡོད་པ་ནི་དོན་དམ་པའོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ཤེས་པ་ཡིས། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་ཀུན་བརྟགས་པ། །ཡང་དག་ཤེས་ལ་སྣང་མ་ཡིན། །སྣང་བ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་བཞིན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་དག་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཡོད་པར་མ་རིག་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཅིག་དང་དུ་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་སྣང་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་འཁྲུལ་བའི་བག་ཆགས་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དབང་གི་ཤེས་པ་འཁྲུལ་བས་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དེ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ལ་དེ་དག་སྣང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པ་དང་བརྫུན་པ་གཉིས་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་སྣང་བས་དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་དག་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ལ་སྣང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་འཁྲུལ་བ་མི་མངའོ། །ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས་ཀྱང་འདི་སྐད་དུ། འབྱུང་བ་ཆེ་ལ་སོགས་བཤད་པ། །རྣམ་པར་ཤེས་སུ་ཡང་དག་འདུ། །དེ་ཤེས་པས་ནི་བྲལ་གྱུར་ན། །ལོག་པར་རྣམ་བརྟགས་མ་ཡིན་ནམ། །ཞེས་གསུངས་
― DTG138_Page_0222 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་དོན་ནི་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནིས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་དེ་དག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ལ་སྣང་བ་ནི་འདུ་བ་ཡང་དག་པར་འདུས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་དེས་དེ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་ཤེས་པ་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བའི་བྲལ་བ་ནི་ནུབ་པ་སྟེ། མི་སྣང་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར། ལོག་པར་རྣམ་བརྟགས་མ་ཡིན་ནམ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པའི་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་སྣང་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བསྡུ་བའི་ཚིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་བཟློག་པའི་ཚིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་ཕྱི་རོལ་གྱི་རང་གི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདོད་པ་དང༌། གཞན་ཕུང་པོ་གཞི་ཟད་པའི་མཚན་ཉིད་འཁྲུལ་བ་བཟློག་པར་འདོད་པ་དེ་དག་ནི། ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་སློབ་མ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་པ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་དགག་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ས་ལ་སོགས་པ་སྒྲོ་བཏགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་གང་ཞིག་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་ཤེས་པ་གཉིས་བརྫུན་པར་འདྲ་བ་ཉིད་དང༌། གནས་པར་འདྲ་བར་སྨྲ་བ་དེ་དག་ཀྱང༌། ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་སློབ་མ་མ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཚད་མའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བདུན་སྟོན་ཏེ། དཀར་པོ་ལ་སོགས་སྣང་བས་བསྒྲུབ། །མི་སྣང་དེ་ཉིད་བཀག་པ་ཡིན། །ཤེས་པ་དེ་ཉིད་རང་རིག་སྟེ། །གཞན་དུ་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར། །དཀར་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། དམར་པོ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བར་གྲུབ་སྟེ། དཀར་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་ཉིད་ནི། ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་སྣང་བ་མེད་པར་གང་ཞིག་སྨྲ་བ་ནི། སྣང་བ་དེ་ཉིད་རང་དང་འགལ་ལོ། །རྟོགས་པ་ནི་རྟོགས་པ་མེད་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྣང་བ་དེ་ཉིད་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྣང་བ་ནི་གསལ་བའོ། །དེ་གང་གི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་དེས། བདག་ཉིད་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་གསལ་བ་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དན་འབྲེལ་བའི་སྣང་བ་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་
― DTG138_Page_0223 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཉིད་ཀྱང་རང་རིག་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སྣང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཡིན་གྱི། ཤེས་པའང་རང་རིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་བཞིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་རིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལྟར་ཡིན་ན་དེ་ཡང་ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་རིག་པར་བྱ་དགོས་པས་ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་རང་རིག་པ་ཡིན་ནོ། །ཚད་མ་དེ་ཡང་སླུ་མེད་ཕྱིར། །མི་སླུ་བ་ནི་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར། །རྟོགས་པའི་དངོས་དེས་ནུས་པར་ཡོད། །དེ་ཡི་བདག་ཉིད་མཚན་ཉིད་དོ། །ཤེས་པ་དེ་ཡང་མི་སླུ་བ་ཡོད་ན་ཚད་མར་འགྱུར་རོ། །མི་སླུ་བ་ནི་དོན་ལ་འཁྲུལ་པ་མེད་དེ། དེ་ཡང་མི་སླུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲེལ་བ་ནི་རག་ལུས་པ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེ་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེའི་བདག་ཉིད་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་དོ། །ཡང་གང་གི་བདག་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེས་ཇི་ལྟར་སྤོང༌། གང་ཞིག་གང་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་དེ་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཇི་ལྟར་སྤོང་བར་འགྱུར། དེ་ལ་དེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་རྟོགས་པ་དང༌། ནུས་པ་ཡང་ཡོད་ན་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་དོ། །དེ་ལས་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། །སྨྲས་པ། ནུས་དང་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་པས། །དེའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་ཚད་མ་ཡིན། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པར་རིགས་པ་ནི་འཁྲུལ་བ་སྟེ། །དེ་ནི་མེད་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་མེད་པར་ཡུང་སྣང་ནི། །ཡོད་པའི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་གང༌། །ཕྱི་རོལ་ཅི་ཡི་ཕྱིར་མི་སྣང༌། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་མེད་པ་སྟེ། གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང༌། ཕྱི་རོལ་མངོན་སུམ་མིན་གཞན་ཕྱིར། །འགུགས་པ་མིན་ཕྱིར་འཁྲུལ་མ་ཡིན། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པའི་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བ་མི་འོས་ཏེ། ཤེས་པ་ལས་དོན་གཞན་ཤེས་པར་གནས་པའི་གསལ་བ་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁྲུལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆུར་འཁྲུལ་བའི་ཡུལ་སྨིག་རྒྱུ་ཡིན་ནམ་ཆུ་ཡིན། དེ་ལ་རེ་ཞིག་སྨིག་རྒྱུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
― DTG138_Page_0224 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨིག་རྒྱུ་ཉིད་ཆུའི་དངོས་པོར་སྣང་ངོ་ཞེས་ཟེར་ན་མེད་པ་སྣང་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཆུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་ན། མ་བཀུག་པར་དེ་ཅི་ལྟར་སྣང༌། བཀུག་ན་ནི་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ནོ། །བདག་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སེམས་པས་ཀྱང་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མ་བཀུག་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཕྱིའི་དོན་ལ་འཁྲུལ་པ་མི་རིགས་སོ། །སླུ་བ་མེད་པའི་རྣམ་པ་མི་རྟོག་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རྟོག་པ་ཅན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་རྟོག་ཁ་ཅིག་དོན་གཞན་ལ། །གང་ཕྱིར་ཞེན་པས་སླུ་བ་མེད། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཁ་ཅིག་དོན་གཞན་ལ་མི་སླུ་མོད་ཀྱི་དོན་གཞན་ལ་ཡང་དག་པར་མི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནམ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་མི་སླུ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། །མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་གཞན་ཡང་དག་པར་མ་རྟོགས་ཀྱང་དེས་གཞན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དེར་དེ་ལས་བྱུང་བའི་གཞན་དང་བརྒྱུད་པས་འབྲེལ་བ་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་དེ་ལ་མི་སླུ་བ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ནི་དེ་ལ་དོན་གཞན་སྣང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་སྣང་བ་ལ་ཡང་ཞེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ཇི་ལྟར་ཞེན་པར་འགྱུར། འདི་ནི་ཉེས་པ་མེད་དེ། བ་ལང་མ་ཡིན་པ་ལས་ལྡོག་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྣང་སྟེ། དེ་ཁྲ་བོ་ལ་ཡང་ཡོད་པས་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་ཞེན་པར་རིགས་སོ། །དོན་དང་ཤེས་པ་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ངོ་བོ་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ཉིད་མེད་ཕྱིར་བརྫུན་པ་ནི། །ཇི་ལྟར་སྣང་བཞིན་རྣམ་པར་གཞག །སྒྲ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དོན་གཉིས་ནི་བརྫུན་པ་ཡིན་ཏེ། བརྫུན་པ་ལ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་རྟོགས་པ་འབའ་ཞིག་དེའི་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །བ་ལང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་ལས་ལྡོག་པ་རྟོགས་པ་ཡོད་པས། འདི་ལ་རིགས་པས་གནོད་པ་མེད་དོ། །དཔེ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་བཞིན་ཡང་དག་དྲན་པ་དང༌། །ཇི་ལྟར་མངོན་སུམ་རྗེས་སྐྱེས་ནི། །ཡང་དག་པར་དྲན་པ་ནི་ཡང་དག་པར་དྲན་པའོ། །མངོན་སུམ་གྱི་རྗེས་ལས་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་སྟོབས་ལས་སྐྱེས་པའི་རྣམ་
― DTG138_Page_0225 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ཡང་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་དག་མི་སླུ་བ་ཙམ་གྱིས་ནི་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་མངོན་སུམ་གྱི་རྗེས་ལས་སྐྱེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་དངོས་པོ་བཟུང་ནས་དེའི་རྗེས་ལས་སྐྱེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་རིགས་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་འཛིན་ཏེ། རིགས་ལ་སོགས་པ་བ་ལང་དང་བ་ལང་དཀར་པོར་འགྲོ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། ཐམས་ཅད་རིགས་མཐུན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པ་ལས་ལྡོག་པའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་གཟུང་བས་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་ལས་ལྡོག་པ་བ་ལང་དང༌། དཀར་པོ་མ་ཡིན་པ་ལས་ལོག་པའི་དཀར་པོ་དང༌། མི་འགྲོ་བ་ལས་ལོག་པའི་འགྲོ་བའི་ཤེས་པས་ཇི་ལྟར་མ་བཟུང་བ་འཛིན་པ་ཡིན། གཞན་ཡང་བ་ལང་མཐོང་ན་བ་ལང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཡང་དག་པར་མ་རེག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རེག་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ངེས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་ཡང་དག་པར་རིག་པ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་མ་ཡིན་ནོ། །རྟགས་མེད་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །བ་ལང་ངོ་ཞེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཀྱང་བ་ལང་གི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། ཡང་རྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བ་ལང་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་བ་ལང་མཐོང་བ་ནི་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེས་བསྐྱེད་པ་དང་བ་ལང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཞེན་པ་དང་ཡུལ་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་ཚད་མ་ཡིན་པར་ནི་འགྱུར་ཏེ། ཁྱད་པར་རྗེས་འགྲོ་མེད་པ་དང༌། སྤྱི་ནི་གྲུབ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན། །ཁྱད་པར་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་དཔེ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་
― DTG138_Page_0226 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་རོ། །སྤྱི་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན་ནི་དེའི་ཕྱིར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གང་ཕྱིར་ཁྱད་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཚད་མ་ཡིན། །ཆོས་ཅན་མ་འབྲེལ་རྣམ་གཅོད་པས། །སྤྱི་ཡང་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །སྤྱི་ནི་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན། །ཞེས་གང་སྨྲས་པ་ལ། སྤྱི་གང་དུ་གྲུབ། དཔེའི་ཆོས་ཅན་ལ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་དཔེའི་ཆོས་ཅན་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་སྤྱིར་འགྱུར། འོན་ཏེ་དེ་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པ་ཡང་སྤྱི་ཉིད་ཡིན་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟར་སྤྱི་མ་ཡིན། །དེ་བས་ན་འདི་ལྟར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་གཞན་དང་ལྡན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་དཔེའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ནི་སྤྱི་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འདིར་མ་འབྲེལ་བ་རྣམ་པར་གཅོད་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པར་འདོད་དེ། དཔེའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཡང་བདག་ཅག་ནི་མ་འབྲེལ་བར་རྣམ་པར་གཅོད་པས་མེའི་ཕྱོགས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་ཅན་དང་མ་འབྲེལ་བ་རྣམ་པར་གཅོད་པས་སྤྱི་ཡང་བཟུང་ལ་དེ་མ་འབྲེལ་བ་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཁྱད་པར་འཛིན་ཏོ། །དེ་བས་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་ཚད་མར་རིགས་ཏེ། མ་བཟུང་བ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དེ་རང་གི་ཡུལ་དང་འབྲེལ་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་བརྒྱུད་དེ་ལས་བྱུང་བ་ནི། །རྗེས་དཔག་བློ་ཡི་འབྲེལ་བ་ཡིན། །བརྒྱུད་པས་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་དང༌། དེ་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་ནི། །རྟགས་ལས་ཤེས་ཏེ་རྗེས་དཔག་ཡིན། །རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བའི་དོན་ལས་དེའི་རྟགས་ངེས་པ་ནི་རྒྱུད་པ་ཡིན་ནོ། །རྟགས་ངེས་པ་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཚད་མ་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དམིགས་པ་དང༌།། གང་ཞིག་དམིགས་པ་ཅན་དག་ནི། །ཀུན་རྫོབ་དང་ནི་དོན་དམ་སྟེ། །དེ་གཉིས་བདེན་དང་གོ་རིམས་བཞིན། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའོ། །དེ་ཡང་གང་ཞིག་
― DTG138_Page_0227 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་གིས། །བཏགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀུན་རྫོབ་ཡིན། །དེ་ཉིད་སྟོང་པའི་བདག་ཉིད་ནི། །དམ་པའི་དོན་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཡོད་པ་རྣམ་པ་བཞིར་བཞེད་དེ། དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། བདེན་པ་དེ་ཉིད་ཀུན་རྫོབ་དང༌། །དམ་པའི་དོན་དུ་ཡོད་པར་བཞེད། །བརྟགས་པར་ཡོད་དང་རྫས་ཡོད་དང༌། །བརྟགས་དང་ཡང་དག་མིན་ཀུན་རྟོག །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཉིད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པའོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པའོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ནི་བརྟགས་པར་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཐ་སྙད་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་བདེན་པ་གཉིས་སོ། །གང་ཞིག་བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱི་དང༌། །ཐམས་ཅད་བརྫུན་སྨྲའི་ཤེས་བྱེད་དང༌། །དེ་རྗེས་རྟོགས་ཕྱིར་དེ་དག་གི །ཤིང་རྟ་ཆེན་པོས་ལམ་དུ་གསུངས། །མདོ་གང་གིས་ཆ་བདག་ཅག་གིས་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་གང་གཞན་དག་གི་ཡང་དག་པའི་དོན་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་ནི་འཕགས་པ་བྱམས་པ་དང༌། ཐོགས་མེད་དང༌། ཀླུ་སྒྲུབ་དང༌། དབྱིག་གཉེན་རྣམས་ཀྱིས་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་གིས་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གསུམ་གྱི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་བ་ལ་སོགས་པའི་མདོའི་ཆ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །ཀུན་གྱི་མཆོག་ཆོས་ཆེན་པོའི་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་དཔེའི་དོན་དེ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་མེ་ལོང་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་དོན་བསྡུས་ནས་དོན་གཙོ་ཆེར་བཤད་ཀྱི། གདོན་མི་ཟ་བར་ཚིག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཆོས་ལ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལྟ་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་འབྱུང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་མའི་ལྟ་བ་དང༌། བརྟགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཀུན་དུ་བརྟགས་
― DTG138_Page_0228 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྒྱུར་བའི་ལྟ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པར་ལྟ་བ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལྟ་བ་དང༌། བརྙས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་ཁྲོ་བའི་ལྟ་བ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལྟ་བ་དང༌། སྐྱེད་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཁས་མི་ལེན་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ངན་གཡོའི་ལྟ་བ་དང༌། བཀུར་སྟི་བྱེད་པའི་ལྟ་བ་དང༌། རྨོངས་པ་བརྟན་པའི་ལྟ་བ་དང༌། རྩ་བའི་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མེད་པའི་ལྟ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་འགེགས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ལྟ་བ་དང༌། བསྒྲིབས་པས་སྩོགས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་སྐྱེད་པའི་ལྟ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་མེད་པར་ལྟ་བ་དང༌། ངེས་པར་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་དང༌། མི་བདེན་པའི་ལྟ་བ་དང༌། མི་སྨྲ་བའི་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་ཆེན་པོ་དང༌། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ལས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་མདོར་བསྟན་པས་གཙོ་ཆེར་རང་གི་ཚིག་གིས་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་འགགས་པ་དང༌། གཟོད་མ་ཉིད་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགོངས་པས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དགོངས་པ་དེ་ཡང་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོས་གསལ་བར་བྱས་ཏེ། རང་བཞིན་མེད་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་གསུངས་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དེ། དེའི་རང་བཞིན་མེད་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའོ། །རང་ལས་བྱུང་བ་ནི་སྐྱེས་པ་སྟེ། དེའི་རང་བཞིན་མེད་པ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་ངོ༌། །དེ་ནི་དོན་དམ་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡང་ཡིན་པས་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའིའོ། །ཇི་ལྟར་རང་བཞིན་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་འགགས་པ་དང༌། གཟོད་མ་ཉིད་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་
― DTG138_Page_0229 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེའི་དགོངས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པས་རང་གི་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་ལ་གནས་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ནི་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་མ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་དག་ནི་མཚན་མར་ལྟ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསུམ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པས་དེ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་གསུམ་འབྱུང་སྟེ། བཏགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེགས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལྟ་བའོ། །དེས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རིགས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་སྟེ། དེ་གཉིས་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྒྱུར་བའི་ལྟ་བའོ། །དེ་ལ་ལྟ་བ་ནི་ཡང་འདི་ལྟར་ལྟ་བ་དག་ཡིན་ཏེ། ལྟ་བ་འདི་ལ་ངེས་པར་བརྟེན་པས་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་འཐོབ་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལས་ངེས་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །ལྟ་བ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པར་ལྟ་བ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལྟ་བའོ། །གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ལ་བཀུར་སྟི་མི་བྱེད་པ་དང༌། སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་ལ་མི་མོས་པ་ལ་རང་སྣང་བ་སྟེ། ལྟ་བ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ནི་བརྙས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་ཁྲོ་བའི་ལྟ་བའོ། །དེ་རང་གི་ལྟ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་མཚན་ཉིད་དུ་འཇོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། འདི་ལྟར་ལྟ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ། གང་ཞིག་ཆོས་ཉིད་འདི་ལ་འཇུག་པའམ། འཇུག་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བསོད་ནམས་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ལྟ་བ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ལྟ་བ་དང༌། སྐྱེད་པར་ལྟ་བའོ། །དེས་ཀྱང་དེ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལྟ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཕ་རོལ་པོས་བརྒལ་བ་ན་རང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཁས་མི་ལེན་པ་དང༌། ཚིག་དོར་དང་ལྟག་ཆོད་ཀྱིས་གཞན་ལ་ལན་འདེབས་པ་སྟེ། ལྟ་བ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ནི་
― DTG138_Page_0230 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁས་མི་ལེན་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ངན་གཡོའི་ལྟ་བའོ། །དེ་འདོད་པས་འདི་ལྟར་རབ་ཏུ་བཟུང་སྟེ། དེས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཆོད་པར་བྱེད་པས་དེ་ལྟ་བུ་ནི་བཀུར་སྟི་བྱེད་པའི་ལྟ་བའོ། །ལུང་དང་རིགས་པ་ལ་མཁས་པས་ལྟ་བ་ངན་པ་དེ་ལས་ཡང་དག་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་ཀྱང་དེ་མི་སྤོང་ཞིང་འདི་ཉིད་བདེན་གྱི། གཞན་ནི་བརྫུན་ནོ་ཞེས་འཛིན་པ་དེ་ནི་རྨོངས་པ་བསྟན་པའི་ལྟ་བའོ། །ལྟ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ནི་རྩ་བའི་ལྟ་བའོ། །ལྟ་བ་བཅུ་བདུན་པོ་དེ་དག་ཉིད་མདོར་བསྡུས་ན་ལྟ་བ་བཅུར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་མཚན་མའི་ལྟ་བ་འདི་ཉིད་ལ་ལྟ་བ་མེད་པར་ལྟ་བ་སྟེ། གང་ཞིག་མཚན་མའི་ལྟ་བ་དེ་ལ་ལྟ་བ་མེད་པའི་ལྟ་བའོ། །བཏགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་འགེགས་པར་བྱེད་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་དང་སྒྱུར་པའི་ལྟ་བ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། ཐབས་མ་ཡིན་པ་ལ་འཇུག་པས་དེས་འབྲས་བུ་མི་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ལྟ་བ་ནི་སྒྲིབ་པ་པ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། བརྫུན་དུ་རྟོགས་པས་སྒྲིབ་པ་ཟད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྙས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་ཁྲོ་བའི་ལྟ་བ་ནི་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་སྐྱེད་པའི་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་ལ་བརྙས་པ་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་སྡང་བ་དང་ལྡན་པས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ལྟ་བ་དང༌། སྐྱེད་པར་ལྟ་བ་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལྟ་བས་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། འཛིན་པ་དང༌། འཛིན་དུ་འཇུག་པའི་ཁྱད་པར་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁས་མི་ལེན་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ངན་གཡོའི་ལྟ་བ་ནི་ངེས་པར་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་རྩོད་པས་རྒྱལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཀུར་སྟི་བྱེད་པའི་ལྟ་བ་ནི་མི་བདེན་པའི་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་དེས་སྒྲོ་
― DTG138_Page_0231 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྨོངས་པ་བརྟན་པའི་ལྟ་བ་ནི་མི་སྨྲ་བའི་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བཅས་པས་དོན་མེད་པར་སྨྲ་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩ་བའི་ལྟ་བ་ནི་ལྟ་བ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟ་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པོ་དེ་དག་ཉིད་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཀུན་ཏུ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེའི་དོན་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཆུ་ཟ་བ་དང་རླུང་ཟ་བའོ་ཞེས་ངེས་པར་བཟུང་བས་རྟོགས་པ་དེ་ལྟར་འདིར་ཡང་གང་ཞིག་ཡོད་པ་ཉིད་ནི་རེས་འགའ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །གང་ཞིག་མེད་པ་དེ་ནི་རེས་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་གཞན་གྱི་དབང་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དེ་ཉིད་ལས། སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་རྣམ་གཞག་པས། །སྐྱེ་བ་མེད་པར་ངས་བཤད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས་ཀྱང༌། སྐྱེ་བ་དང་ནི་འགག་པ་ནི། །ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་འདི་སྐད་དུ་དེ་ལ་མྱུ་གུ་ནི་རང་གིས་བྱས་པ་མ་ཡིན། གཞན་གྱིས་བྱས་པ་མ་ཡིན། གཉི་གས་བྱས་པ་མ་ཡིན། དབང་ཕྱུག་གིས་བྱས་པ་མ་ཡིན། དུས་འགྱུར་བས་མ་ཡིན། རྒྱུ་མེད་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན། འོན་ཀྱང་ས་བོན་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་པ་ཡོད་ན་མྱུ་གུ་འབྱུང་གི །མེད་ན་ནི་མི་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ས་བོན་ལས་མྱུ་གུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེའི་དོན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། རང་གིས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཙམ་གྱིས་མ་ཡིན་པའོ། །གཞན་གྱིས་མ་བྱས་
― DTG138_Page_0232 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཙམ་གྱིས་མ་ཡིན་པའོ། །གཉི་གས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་པོ་གཉིས་ཀྱང་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་ཕྱུག་གིས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཡང་ནུས་པ་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་གཞན་དབང་ཕྱུག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱ་བ་བྱེད་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་མེད་པ་ཡང་གཡོ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་འགྱུར་བས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཀྱི་རྫས་དང་གནས་སྐབས་པ་ཡང་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་མེད་པ་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་རེས་འགའ་ཡང་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ས་བོན་ལ་མྱུ་གུ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ལ་སྨྲས་པ། འོན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྟོགས་བར་སླའོ། །འོ་ན་ནི་འདི་ལ་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སྟོང་པའི་ཉེས་པར་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གང་དུ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པས་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་དེར་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་བྱིས་པས་གཟུང་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་པར་གྱུར་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་མེད་དེ། ངོ་བོ་གང་ཞིག་རྟོག་གེ་བས་མཐོང་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས་གང་འདི་སྐད་དུ། བློ་ཡིས་རྣམ་པར་གཞིགས་ན་ནི། རང་གི་ངོ་བོ་གཟུང་དུ་མེད། །གང་ཕྱིར་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དང༌། །རང་བཞིན་མེད་ཅེས་བསྟན་པའང་ཡིན། །བློ་ཡིས་རྣམ་པར་གཞིགས་ན་ནི། །གཞན་དབང་མེད་ཅིང་ཀུན་བརྟགས་མེད། །གྲུབ་པའི་ངོ་བོའང་ཡོད་མིན་ན། །ཅི་ལྟར་བློ་ཡིས་རྣམ་པར་བརྟག །རང་བཞིན་མེད་ཅིང་རྣམ་རིག་མེད། །དངོས་པོ་མེད་ཅིང་ཀུན་གཞི་མེད། །རོ་མཚུངས་བྱིས་པའི་རྟོག་གེ་བ། །ངན་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདི་དག་བརྟགས། །མཚན་མ་དངོས་པོ་རྣམ་རིག་དང༌། །ཡིད་ཀྱི་གཡོ་བ་གང་ཡིན་ལས། །ང་ཡི་སྲས་རྣམས་རབ་འདས་ནས། །དེ་དག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་དཔྱོད། །ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོའི་དོན་ནི་ཐོས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་
― DTG138_Page_0233 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། བསམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་པོ། །འདི་ལྟར། བློ་ཡིས་རྣམ་པར་གཞིགས་ན་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མས་དཔྱད་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །གང་ཞིག་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་བློ་གཟུང་བ་ཉིད་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། འཛིན་པ་ཉིད་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་གཟུང་དུ་མེད་པ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ཡང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་དེ་དག་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པར་ཡོད་པའོ། །བྱིས་པའི་བློ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་མེད་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །ཡང་གི་སྒྲ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ཞེ་ན་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རིགས་པས་ནི་བསམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལས་གསུངས་སོ། །འདིས་ནི་ཐོས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱང་བསྟན་ཏོ། །འོ་ན་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡང་དག་པའི་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྔ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཡང་དག་པ་ཡང་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡང་མི་རིགས་སོ། །འདིར་ཡང་བོ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་ལས། །བློ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་སོ་སོར་རྟོག་པས་སོ། །རྣམ་པར་གཞིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་དང་ཡོད་པ་དང་དོན་དམ་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱ་བ་གསུམ་མོ། །ཇི་ལྟར་བློ་ཡིས་རྣམ་པར་བརྟགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པ་ཉིད་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ངེས་པ་ནི་གཞན་སེལ་བའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་སེལ་བའི་ཡང་
― DTG138_Page_0234 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱིས་སོ། །འོ་ན་ནི་བདག་དང་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པ་དང༌། སེར་སྐྱ་དང་གཟེགས་ཟན་ལ་སོགས་པ་ཚད་མར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་མེད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། མིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། རང་བཞིན་ནི་བདག་གི་རྫས་སོ། །རྣམ་རིག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ཚོགས་སོ། །དངོས་པོ་ནི་ཡུལ་ལོ། །ཀུན་གཞི་ནི་གཞི་སྟེ། དབང་པོ་དྲུག་གོ །དེ་དག་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཇི་སྐད་བསྟན་པས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱིས་པ་ནི་བདེན་པ་མ་མཐོང་བས་འདི་དག་བརྟགས་པ་ནི་བརྫུན་པར་བརྟགས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་འདི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། རོ་མཚུངས་བྱིས་པའི་རྟོག་གེ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡང་གི་དོན་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། རྟོག་པ་མེད་པ་དང༌། ལོག་པར་རྟོགས་པ་ནི་གཟེགས་ཟན་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོ་ཏོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མཚན་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་དང་མཚན་མ་དག་གོ །དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་དང་དབང་པོ་རྣམས་སོ། །རྣམ་རིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ཚོགས་སོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་བ་ནུབ་པས་རབ་ཏུ་འདས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་དུ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ནུབ་པས་ཡིད་ཀྱི་གཡོ་བ་གང་ཡིན་པ་མེད་དོ། །གཉིས་མེད་པའི་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་གཅིག་པོ་ལ་རིག་པར་བྱ་བ་དང༌། སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་པོར་ཞེན་པ་དོན་དང་སོ་སོར་སྣང་བ་དེ་གཉིས་ཀ་ལས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་འདས་པའོ། །སྲས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་འཇུག་པའི་གཟུངས་ལས་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གསུངས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུ་འདིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དཔྱོད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་
― DTG138_Page_0235 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་པ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། དབང་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། མཐོང་བ་མེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་མི་གནས་པ་དང༌། སྣང་བ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ་དང༌། གཞི་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཟུངས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་དཔྱད་པས་ན་གཟུགས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་དཔྱོད་པ་དེ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་པའོ། །བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གཞན་ལ་གསལ་བ་ནི་ངེས་པར་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ནི་མཐོང་བ་མེད་དོ། །དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཉིད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ནི་རབ་ཏུ་མི་གནས་པ་སྟེ། རྟེན་རབ་ཏུ་གནས་པའོ། །ཡུལ་ཐམས་ཅད་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། གཟུང་བ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ནི་སྣང་བ་མེད་པའོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་སྟེ། དེ་ཡང་འཛིན་པ་ཉིད་དུ་སོ་སོར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་དག་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་གཞི་མེད་པ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕྱིར་གནས་མེད་པ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ནི་འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དེ་དག་གི་དོན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་བཞི་པོ་དེ་དག་གི་
― DTG138_Page_0236 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང༌། ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ་མཐའ་ཡས་མོད་ཀྱི། མདོར་བསྡུས་པའི་ཆོས་ནི་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང༌། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་དང་པོ་ཡིན་ཏེ། །སྦྱོར་བའི་དམིགས་པ་དེས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་སྙེད་ཙམ་ལ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་གཞན་དག་ནི་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །དེ་ལ་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་དང་པོ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་སུ་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་སྣང་བ་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སེམས་ཙམ་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་སུ། །ཕྱི་རོལ་དོན་ལ་མི་རྟོག་གོ །ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་པ་ཞེས་འོག་མ་དང་སྦྱར་རོ། །སེམས་ཙམ་དུ་སྣང་བ་ནི་སེམས་ལས་ཐ་དད་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ལས་ཐ་དད་པ་སྣང་བ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུང་བ་མེད་པར་ཤེས་པ་འདི་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་གཉིས་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་ནས་ནི། །སེམས་ཙམ་ལས་ཀྱང་བཟླ་བར་བྱ། །འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་སེམས་ཏེ། གཟུང་བ་མེད་པས་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།། གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཤེས་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དམིགས་པ་དེ་ལ་གནས་པ་སེམས་ཙམ་སྟེ། འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ལས་འདས་ཏེ། དེ་གཉིད་ཀ་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཏེ་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་གསུམ་པའོ། །འོ་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་སྣང་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཅི་དེ་ཉིད་ལ་གནས་པར་བྱའམ། ཡང་ན་དེ་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སེམས་ཙམ་ལས་ནི་བཟླས་ནས་ནི། །སྣང་བ་མེད་པ་བཟླ་བར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ལ་བཟླ་ཞེ་ན། སྣང་བ་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་སྣང་བ་མེད་པ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་དུ་མིང་དང་མཚན་མ་དང༌། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་ནུབ་པ་དེ་ནི། ཤིན་ཏུ་སྣང་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་
― DTG138_Page_0237 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྷག་མའོ། །དེ་ཡིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་བཞི་པ་ཡིན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིན་པར་བྱེད་པས་ན་ཐེག་པ་སྟེ། ཐེག་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཆེན་པོའང་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འོ་ན་ལམ་དེས་འགྲོ་བ་ནི་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག །འགྲོ་བར་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག །སུ་ཞིག་འགྲོ་ཞེ་ན། འཇུག་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་ཞེས། །སྨོན་ལམ་དག་གིས་རྣམ་པར་སྦྱངས། །ཡེ་ཤེས་དམ་པ་བདག་མེད་པར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རབ་ཏུ་འཇུག །ཅེས་གསུངས་ཏེ། འཇུག་པ་ནི་ས་གོང་མ་གོང་མར་འཕར་བའོ། །དེ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་སྒོམ་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའོ། །བགྲོད་པར་བྱ་བའི་སའི་རིམ་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཞི་བའོ། །སྨོན་ལམ་དག་གིས་རྣམ་པར་སྦྱངས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་དམན་པས་ཉམས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཉེས་པ་རྣམས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འོང་བ་སྟེ། དེར་འགྲོ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བདག་མེད་པ་སྟེ། བདག་ཏུ་གྱུར་པའི་མིང་དང་མཚན་མ་དང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་སྣང་བ་རྣམས་ལ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བས་ནུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འགྲོ་བར་བྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིའི་དོན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་ལས་བཟུང་ནས་བསྒོམ་པར་བྱའི་རང་དགར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་མ་རྙེད་ན་ཡང་དག་པའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་གདམས་ངག་མངོན་པར་མནོས་པར་བསྒོམ་མོ། །འོ་ན་རང་བཞིན་གསུམ་གྱི་ཚུལ་ལ་དབུ་མའི་ཚུལ་ཞེས་ཇི་སྐད་བརྗོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་གཅིག་གོ །མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་གཉིས་པའོ། དེ་དག་གི་དབུས་སུ་གྱུར་པ་ནི་དབུ་མའི་ཚུལ་ཏེ། རང་བཞིན་རྣམས་ངེས་པར་རྟོགས་པའོ། །དེ་ཡང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། གང་ཞིག་ཆོས་ཐམས་
― DTG138_Page_0238 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་ནི་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། གཞན་གྱི་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་ནི་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གང་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས། ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་ཡོད། །དེ་ལ་གཉིས་པོ་ཡོད་མ་ཡིན། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དེ་ལ་ཡོད། །དེ་ལ་ཡང་ནི་དེ་ཡོད་དོ། །སྟོང་པ་མ་ཡིན་མི་སྟོང་མིན། །དེ་ལྟར་བས་ན་ཐམས་ཅད་བཤད། །ཡོད་པས་མེད་པས་ཡོད་པས་ན། །དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པར་ནི་མེད་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཡོད་པ་དེའི་ཕྱིར། དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ནི་སྔར་བཀག་ཟིན་ཏོ། །གཞན་ནི་འདི་ལྟར་འདོད་དེ། ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་སྣང་བ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་མེད་པ་སྣང་བ་ཡིན་པར་སྨྲ་སྟེ། །དེ་བས་ན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཡང་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་འདི་དག་ཚད་མ་མེད་པར་གྲུབ་ན་དེའི་ཕྱིར་འགས་ཀྱང་ཡོད་པར་སྒྲུབ་པར་ནི་མི་ནུས་སོ། །ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྣང་བ་ཙམ་གྱིས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། །གལ་ཏེ་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོད་པར་འདོད་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི། བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །རི་བོང་གི་རྭ་དེ་ཡང་དེ་ཙམ་དུ་ཡོད་ཀྱི་དེ་མེད་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །འོན་ཀྱང་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་གཅིག་ཏུ་མེད་པར་འདོད་དོ། །གཞན་ཡང་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་བཀག་ན། དོན་དང་དོན་མ་ཡིན་པ་བསྒྲུབ་པ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་མི་འགྱུར་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་དེ་བས་ན་ཡོད་པར་འདོད་པས་ནུས་པ་ཉིད་ཡོད་པར་རིགས་ཀྱི། །སྣང་བ་ཙམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། འདི་ལྟར་ཤིང་དང་རྡོ་ལ་སོགས་པ་རང་རང་གི་ངོ་བོས་ཡོད་པ་ཡང་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱི་བྱ་བས་གླང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་མེད་པ་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྒྱུ་མར་སྨྲས་པ་ནི་དེའི་འདོད་པའོ། །འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ལ། ཐོག་མ་མེད་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསླད་པས་སྔོན་པོ་
― DTG138_Page_0239 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་སྣང་སྟེ། དེ་བས་ན་ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་འདོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། འཁྲུལ་པའི་དངོས་པོ་དེ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན། དེ་ཉིད་རང་བཞིན་གསུམ་འདོད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་འདི་ནི་དབུ་མ་པར་རིགས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་པ་བཞི་ཇི་ལྟར་ཡིན། གང་ཞིག་རྣམ་པ་མེད་པའི་ཤེས་པས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་དོན་རིག་པར་འདོད་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའོ། །གང་ཞིག་དོན་གྱིས་ཕན་བཏགས་པས་གཟུགས་བརྙན་གྱི་རྣམ་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་དོན་རིག་པར་འདོད་པ་ཉིད་ནི་མདོ་སྡེ་པའོ། །ཡང་གང་ཞིག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་ཕྱིའི་དོན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་མི་འདོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་འདི་དག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཐོག་མ་མེད་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པར་སྨར་བ་དེ་དག་ནི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་ཡིན་ལ་རང་བཞིན་གསུམ་དུ་སྨྲ་བ་ནི་དབུ་མ་པའོ། །ཡང་གང་ཞིག་ཐམས་ཅད་བརྫུན་པར་སྨྲ་བ་ནི་དབུ་མ་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །ཚད་མ་ལུང་དང་བསྟན་བཅོས་ཀྱིས་སྦྱར་བས། རྟོགས་པ་དེ་འདིར་དབུ་མའི་ཚུལ་ཡིན་ཏེ། གང་ཞིག་རྒྱལ་བ་ཡི་ནི་གསུང་དོན་ལེ། །མི་ཕམ་མགོན་པོ་ཇི་ལྟར་ཚད་མ་མིན། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་ངེས་འཇུག་པ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་ཕྲིན་ལས་མཐའ་མར་བསྟན། །དེས་ནི་སངས་རྒྱས་ཡུལ་གྱི་དོན་དེ་ཡི། །སྣ་ཚོགས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་ངེས་པར་འཇོམས། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་དོན་ལ་ནི། །ཚད་མའི་གཙོ་བོ་འདིར་ནི་བྱམས་པ་ཡིན། །གང་ཞིག་ཞལ་ནས་རྒྱལ་བས་གསུངས་བསྟན་པ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་ངེས་འཇུག་མཛད། །ཚད་མའི་ཚུལ་ལ་ཡང་དག་མཁས་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཐེག་པའི་དོན་ལ་མཁས་པ་རྣམས། །དབུ་མའི་རྒྱན་གྱིས་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་སྦྱར་བ་ཡིན། །དབུ་མ་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་དབུ་མའི་ལམ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སློབ་དཔོན་མཁས་པ་ཆེན་པོ་དཔལ་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས་མཛད་
― DTG138_Page_0240 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྫོགས་སོ།། །།ལོ་ཙཱ་བ་ཤཱཀྱ་འོད་ཀྱིས་རང་འགྱུར་དུ་མཛད་པའོ།། །།དཔལ་རྒྱལ་པོ་འདོད་པའི་ལྷའི་རིང་ལ། དཔྱིད་ཟླར་བའི་ངོ་ལ་བརྩམས་ཏེ་ལོ་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་ལོན་ནོ།། །།
བསམ་གཏན་གྱི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བའི་མན་ངག།
ཐོགས་མེད།
― DTG138_Page_0240 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། དྷྱ་ན་དཱི་པཾ་ནཱ་མོ་པ་དེ་ཤཱ། བོད་སྐད་དུ། བསམ་གཏན་གྱི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བའི་མན་ངག །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྡོམ་ནི། རྣལ་འབྱོར་ཞི་གནས་རྒྱུ་དང་གྲོགས། །སྔོན་འགྲོ་དམིགས་པ་གཏད་པའི་ཐབས། །རྗེས་བྱ་ཁམས་ཚོད་གཟུང་དང་ཚད། །སྤྱོད་ལམ་སེམས་དཔས་བཅོས་པའི་ཐབས། །ཡོན་ཏན་རྗེས་བྱ་གོ་རིམས་དང༌། །རྣམ་དབྱེ་དེ་སྦྱོར་འབྲས་བུར་བཅས། །དེ་ལ་ཞི་གནས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་པ་གང་ཞེ་ན། གང་དུ་གཉིད་ཤས་ཆུང་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆུང་བ་དང༌། དགེ་བ་ལ་མོས་པ་དང༌། དེའུ་དང་བྲལ་བ་དང༌། ལུང་དང་མན་ངག་གི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཉོན་མོངས་ཚོགས་བྲལ་སྡོམ་པ་སྲུང་ལ་མོས། །དགེ་བའི་དོན་ལ་མོས་ཤིང་བརྗེད་པ་མེད། །བསྒོ་བའི་ཚིག་ལ་ཉན་ཅིང་སྙན་པར་སྨྲ། །མཁས་པ་ཞི་གནས་དོན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། །ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། གཞན་ཡང༌། སེམས་མ་འཁྲུགས་དང་ནད་དང་བྲལ། །བསྒོ་བ་འཛིན་ཅིང་ཀུན་ཏུ་གསོང༌། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ཞི་གནས་དངོས་གང་ཞེ་ན་དམིགས་པ་ལ་འཛིན་པ་དང༌། སེམས་ཀུན་ཏུ་གཏོད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཉུང་བ་དང༌། བྱིང་བ་དང༌། རྒོད་པ་སྙོམས་པ་དང༌། ལྷག་མཐོང་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་དལ་པར་གྱུར་པ་དང༌། ཀུན་ཏུ་མི་གཡོ་བ་དང༌། བསྟན་པ་དང༌། ཞི་བར་རབ་ཏུ་གནས་པ་སྟེ། ལུང་གཞན་དག་ལས། སྡུད་པར་བྱེད་དང་གཡོ་བ་མེད། །དལ་གྱུར་ཏིང་འཛིན་ཉོན་མོངས་སྲུངས། །ཡོན་ཏན་ཀུན་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར། །ཞི་གནས་ཡོན་ཏན་ཀུན་ཏུ་བདེ། །ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཞེ་གནས་ནི་སེམས་འཕྲོ་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། གཞན་དག་ལས། ཉེས་པ་ལྔ་
― DTG138_Page_0241 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤོང་བ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ཞིག་ནས་ཀྱི་རྒྱུ་གང་ཞེ་ན། གང་ཞི་གནས་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅིང་ཞི་གནས་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལུང་དང་དེ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། དམིགས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། སུན་འབྱིན་པ་དང༌། གཉེན་པོ་དང༌། གཞན་མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། རང་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང༌། གནས་དང༌། ཡུལ་དང་དུས་དང་ཟས་དང་སྐོམ་དང་གྲོགས་དང་རྟེན་དང་ཕྲད་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། གཏོང་པ་དང་འཛིན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྡུད་པ་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་ལུང་གིས་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོའམ་རྒྱུད་དག་ལས་ཞི་གནས་དང༌། དེའི་ཐབས་དང༌། དེའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་གང་གིས་གང་ཞིག་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བརྟེན་པས་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བཀའ་གང་ལ་གང་གིས་བརྟེན་ནས་གང་ལ་བརྟེན་བ་དེས་དེ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ལུང་ལས་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྒྲ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་དམན་པ་ལ་རྟོགས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །རྟོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞི་གནས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ལྷག་མཐོང་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ངན་སོང་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་དུས་སུ་སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་གཟིགས་ཀྱི་སྒྲ་ལ་བརྟེན་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །དམིགས་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གང་ལ་གཞན་ལས་གྱུར་པའི་དམིགས་པ་ཡོད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་བམ་པ་དང༌། རྣམ་པར་བསྔོས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མི་སྡུག་པའི་བསམ་གཏན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དུས་མཐའི་མེ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཟད་པར་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ལྔའི་སྐུའི་སྣང་བའི་གཉེན་པོ་དང་བཅས་པས་སྐུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །རྡུལ་བ་དང་ཞུ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐིག་ལེའི་བསམ་གཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སྣང་
― DTG138_Page_0242 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འོད་ཀྱི་བསམ་གཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ནམ་མཁའ་དང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འོད་གསལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །གང་འདོད་པའི་ཡུལ་དེ་དམ་པར་འགྱུར་རོ། །སུན་འབྱིན་པས་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན་འདི་ལྟར་འདོད་ཆགས་དང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་ཉེས་པ་དང་ཆགས་སུ་མི་རུང་བར་ལྟ་སྟེ། དང་པོའི་དུས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། ཟླ་གཞན་དང༌། དུས་ཕྱིས་འབྱུང་བས་ཕྱིས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། གཙང་བ་མེད་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། རྟག་པ་མེད་པ་དང༌། རོ་བྲོ་བ་མེད་པས་གང་འདོད་པ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །ལུང་གཞན་ལས། དང་པོའི་དུས་དང་མཚུངས་ལྡན་དང༌། །ཟླ་གཞན་ཕྱིས་འབྱུང་རྗེས་དྲན་པས། །གཏི་མུག་ཆགས་དང་ཉོན་མོངས་བྲལ། །ཏིང་འཛིན་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། གཞན་ལས། རྟག་མིན་རང་དབང་ཡོད་མིན་དང༌། གཞན་སྐྱོན་གཞན་ལ་ལྡན་གྱུར་དང༌། །རང་གིས་རང་གི་ཡོན་ཏན་ཉིད། །འབྱོར་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །གཉེན་པོས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མ་ཆགས་པ་དང༌། ཞེས་སྡང་མེད་པ་ལ་སོགས་པས་རང་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སེལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་མཐུན་པ་དང༌། གཉེན་པོ་དག་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་དགེ་བར་འགྱུར་བ་གང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་ཕན་ཚུན་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་དགེ་བ་ནང་ཐ་དད་པས་གཅིག་ཏུ་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་མཐོང་བས་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དམིགས་པ་གསལ་བ་དང་བསམ་གཏན་དང་ལྡན་པ་མཐོང་ན་དད་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ལ་དད་པར་གྱུར་པ་དེ་ལས་སེམས་རྩེ་གཅིག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེའོ། །ཐོས་པས་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་བཞིན་ནོ། །རང་གི་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། གང་གིས་སྔ་མའི་དུས་སུ་ཟིན་པ་དང༌། འགལ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་རྫོགས་པ་དང་མངོན་དུ་གྱུར་པས་གང་དུ་གཏད་པ་དེ་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་གིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་བསམ་གཏན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འདོད་པ་དེས་གང་
― DTG138_Page_0243 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་བརྟེན་ཏེ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྔ་མའི་དུས་ཀྱི་དམིགས་པ་རྣམ་པར་གསལ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་ཐབས་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྔ་མའི་དུས་ཀྱི་དམིགས་པ་དེས་ཕྱི་མའི་རྐྱེན་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དང་པོ་ནི་རང་གི་དམིགས་པ་ལ་དྲན་པ་སྐྱེའོ། །དེ་ནས་ཕྱི་མ་ལ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །གནས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། ལུང་ལས། འདི་ལྟར་རིགས་ཀྱི་བུའམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉམས་པ་མེད་པ་འདོད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཉམས་པ་མེད་པ་འདོད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉམས་པ་མེད་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པས། ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ནི་ཡིད་དུ་འོང་བའི་གནས་ལ་བརྟེན་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གནས་ཡོངས་སུ་དག་པས་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་མ་དག་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་དམིགས་པ་མ་དག་པ་སྤངས་པས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །ཡུལ་གྱིས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཚ་བའི་ནད་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཤིན་ཏུ་མཐོ་པར་གྱུར་པ་དང༌། གྲང་བའི་རེག་པ་ཡོད་པ་དང༌། ཙན་དན་གོ་ཤིཪྵ་དང༌། ཙན་དང་སྦྲུལ་གྱི་སྙིང་པོ་ཅན་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་གང་ཡུལ་ཁམས་སམ། འབྲོག་དགོན་པའམ། ཁམས་ཆེན་པོ་ལ་གནས་ན་དེའི་ནད་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དེའི་བསམ་གཏན་དང་ཆོ་ག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་བརྩེགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། རིན་ཆེན་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། རིན་ཆེན་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་འཛིན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་ཅིང་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །དུས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ནས་ཡུན་རིང་པོ་མ་ལོན་པར་བསམ་གཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འདོད་ན། ཉི་མ་ལྔའམ། གཅིག་
― DTG138_Page_0244 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་བར་དུ་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་དང༌། ཕུང་པོའི་རྒྱུན་རབ་ཏུ་འཕེལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོ་ག་ལ་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །ཟས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་དག་ལ། ཟས་ཀྱི་ཚོད་ཤེས་པ་དང་ཟས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་དང༌། ཟས་དང་མཐུན་པའི་ལུས་ཤེས་པ་དེས་ཇི་ལྟར་ཟས་ལ་སྤྱད་པ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཟས་ལ་ལེགས་པར་བརྟེན་པས་ནི་ལུས་བདེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་སེམས་བདེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ནི་བསམ་གཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །ཟས་ལ་ཇི་ལྟ་བར་སྐོམ་པ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གྲོགས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་བསམ་གཏན་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་ལ་ལ་ཞིག་བསམ་གཏན་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ཞིང་བསམ་གཏན་ལ་བསྔགས་པ་བརྗོད་ནས། བསམ་གཏན་གཟུངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་ན། བྱིས་པ་མ་རབས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་མི་བྱེད་ན། བསམ་གཏན་དེ་རང་ལས་བྱུང་སྙམ་མམ། གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་བསམ་གཏན་དེ་གཞན་ལས་བྱུང་སྙམ་མམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་བསམ་གཏན་དེ་ནི་རང་ལས་ཀྱང་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ལས་ཀྱང་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རྐྱེན་གཞན་ལ་ལྟོས་ཤིང་རང་གི་ས་བོན་ལས་བྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །གྲོགས་ལ་ཇི་ལྟར་བརྟེན་པའང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཕྲད་པས་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ལུང་དང་ཕྲད་པ་དང༌། རིགས་པ་དང་ཕྲད་པ་དང༌། དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་དང་ཕྲད་པས་ཀྱང་བསམ་གཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་རོ། །བྲལ་བས་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་འགྲོ་བ་བཟང་མོ་དང་བྲལ་བ་དང༌། སྡིག་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། དགྲ་དང་སྦྲུལ་གདུག་པ་དང༌། སྟག་དང་སེང་གེ་ལ་སོགས་པ་བསམ་གཏན་གྱི་དགྲར་གྱུར་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པའོ། །གཏོང་བས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་འགྱུར་བའོ། །འཛིན་པས་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་
― DTG138_Page_0245 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན། གང་གི་སྡོམ་པ་དང༌། སྡོམ་པའི་བདག་པོ་དང༌། གྲོགས་དང་གནས་དང་མཐུན་པར་འགྱུར་པས་སོ། །སྡུད་པས་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས་བསམ་གཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བས་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དྲན་པ་དང་མོས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པས་བསམ་གཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལའང་ཁ་ཅིག་ནི་དངོས་སུའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་བརྒྱུད་ནས་འགྱུར་ཏེ་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་ཞི་གནས་ཀྱི་གྲོགས་གང་ཞེ་ན། དམིགས་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་དུས་ན་གང་གིས་དེ་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་ཐམས་ཅད་དོ། །སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་གང་ཞེ་ན། གང་གིས་དང་པོ་སྟན་བདེ་བ་ལ་འདུག་སྟེ། སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་ལེགས་པར་བཅས་ཏེ། ལུས་བསྲང༌། སུན་འབྱིན་པ་དང༌། སྤྲོ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་བྱ་སྟེ། ཨེ་མའོ་ཁམས་གསུམ་ཀུན་གྱི་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཅི་སྐད་དུ། ཚེ་རབས་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་མཚམས་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྤོང་བར་བསམ་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བདག་གི་ཚེ་རབས་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་དོན་མེད་པའི་ལས་ཀྱིས་བཅིངས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། མི་རྟག་ལུས་འདིའི་དོན་གྱི་ཕྱིར། །སྡིག་དང་དོན་མེད་ལས་རྣམས་བྱས། །ལུས་དང་སེམས་བྲལ་སོ་སོ་ནས། །ཁྱེད་ཀྱིས་ཅི་སྟེ་ཐང་དུ་གསོ། །དགེ་བྲལ་ཐབས་ནི་སྣ་ཚོགས་པས། །ཕུང་པོའི་དོན་ཕྱིར་ལས་རྣམས་བྱས། །འབྲས་བུ་བྱ་དང་ཁྱི་སྦྱང་ཟས། །བདག་ལ་དགོས་པ་མེད་དུ་ཟད། །ཅེས་པ་འདི་དག་གི་དོན་ཡང་བསམ་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང༌། བདག་ལུས་གཅིག་མིན་ཕྱི་ནང་གཉིས་དང་ལྡན། །ནང་གྲོལ་དོན་སྙིང་པགས་པ་གཟུགས་དང་མགོ །རེ་རེ་ཆ་ཡིས་ཕྱེ་བས་སྙིང་པོ་མེད། །དེ་ཕྱིར་ལུས་ལ་མཁས་པ་སུ་ཞིག་ཆགས། །ཞེས་པ་དང༌། ཁམས་གསུམ་གཅིག་མིན་སྣོད་དང་བཅུད་དུ་ལྡན། །རེ་རེ་ཆ་ཡིས་ཕྱེ་བས་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཕྲ་རབ་རྡུལ་ལ་དངོས་པོ་ཅི་ཡང་མེད། དེ་ཕྱིར་ཕྱིར་རོལ་གཅིག་དང་དུ་མ་བྲལ། །ཞེས་པ་འདི་ཡང་བསམ་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང༌། དེ་ནས་བདག་ནི་འབྲས་བུ་ཅན། །འཇིག་རྟེན་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །བསམ་གཏན་དགེ་པའི་ཆར་མི་འགྲོ། །དེ་
― DTG138_Page_0246 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་བདག་ནི་དབུགས་འབྱིན་འགྱུར། །ཞེས་པ་འདི་ཡང་བསམས་ཏེ། འདི་ཡང་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའོ། །དེ་ལ་ཞི་གནས་ཀྱི་དམིགས་པ་གང་ཞེ་ན་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བ་དགེ་བ་གཞན་གྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའོ། །དམིགས་པ་ལ་གཏང་བའི་ཐབས་གང་ཞེ་ན། གང་གིས་དེའི་རྣམ་པ་ལ་སེམས་ལྷན་ནེར་འཇོག་པའོ།། །།སྡོམ་ནི། སྔོན་འགྲོ་གྲོགས་དང་དུས་དང་མཐོང༌། །སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་དམིགས་པ་བཞིའི། །མཚན་མ་དམིགས་གཞན་གཏོང་དང་བསྟོད། །བཅིངས་དང་སུན་འབྱིན་ཚོགས་རྫོགས་པའོ། །དེ་ལ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དང་བཅས་པས་སེམས་བཟུང་བའང་ཡོད་དེ། གང་གིས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ལེགས་པར་སྤྱད་པས་འདི་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བའོ། །གྲོགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་སེམས་བཟུང་བ་ཡང་ཡོད་དེ། དམིགས་པ་གང་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་དུས་སུ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དྲན་པ་ལ་སོགས་པས་སེམས་ལེགས་པར་གནས་པར་འགྱུར་བའོ། །དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་སེམས་བཟུང་བའང་ཡོད་དེ། གང་དུ་དུས་ལེགས་པར་གནས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཆ་ནས་བཟུང་བའོ། །གཞན་མཐོང་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་སེམས་བཟུང་བའང་ཡོད་དེ། འདོད་པའི་བྱ་བའི་ཡུལ་གང་ལེགས་པར་འགྱུར་སྔར་མཐོང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕྱིས་དམིགས་པར་འགྱུར་བའོ། །དམིགས་པ་སྤྱིས་སྤྱི་ལ་སེམས་བཟུང་བའང་ཡོད་དེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་གིས་སྐུ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡུལ་དུ་བྱས་ནས། ཐམས་ཅད་གསལ་བར་འགྱུར་བའོ། །དམིགས་པ་སྤྱིས་བྱེ་བྲག་ལ་སེམས་བཟུང་བའང་ཡོད་དེ། སྤྱི་གཏད་པས་གསལ་པ་གང་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་པའོ། །དམིགས་པ་བྱེ་བྲག་གིས་སྤྱི་ལ་སེམས་བཟུང་བའང་ཡོད་དེ། སླ་བར་གྱུར་པ་གཅིག་ལ་སེམས་བཟུང་བས་ཕྱིས་གཞན་གསལ་བར་འགྱུར་བའོ། །བྱེ་བྲག་གིས་བྱེ་བྲག་ལ་སེམས་བཟུང་བའང་ཡོད་དེ། གང་ལ་གཏད་པ་དེ་ཉིད་གསལ་བར་འགྱུར་བའོ། །མཚན་མས་སེམས་བཟུང་བའང་ཡོད་དེ། གང་རྡོ་རྗེ་དང་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། འཁོར་ལོ་ལ་སོགས་པ་རྒྱན་གསལ་བས་དེར་འགྱུར་རོ། །དམིགས་པ་གཞན་གྱིས་གཞན་ལ་སེམས་བཟུང་བའང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟར་ཁམས་གསུམ་
― DTG138_Page_0247 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་པས་འགྱུར་བ་དང༌། བདག་དག་པས་འགྱུར་བ་ནི་དག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་སྤངས་པས་འགྱུར་བའོ། །རླུང་གྱེན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། སྣ་སྒོ་གཡས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། གཡོན་དུ་འགྲོ་བ་དག་ལས་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པ་དང༌། སྙིང་ག་དང་ལྟེ་བ་དང་གསང་བའི་གནས་སུ་སློབ་པ་ནི་དུལ་ནས་འཛིན་པའོ། །གཏོང་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་སེམས་བཟུང་བའང་ཡོད་དེ། །གསལ་བར་གྱུར་ན་བཏང་བས་དེ་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་འགྱུར་བའོ། །ཀུན་ཏུ་བསྟོད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་སེམས་བཟུང་བའང་ཡོད་དེ། བྱིང་བར་གྱུར་ན་སེམས་པ་སྟོད་པས་གསལ་བར་འགྱུར་བའོ། །གཏིང་དུ་བཅིངས་པས་སེམས་བཟུང་བའང་ཡོད་དེ། སེམས་རྒོད་པར་གྱུར་ན་གང་གི་བཅིངས་བས་གསལ་བར་འགྱུར་བའོ། །སུན་འབྱིན་པས་སེམས་བཟུང་བའང་ཡོད་དེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ལས་ལ་ཉེས་པར་ཤེས་པ་སྤངས་ཏེ། སེམས་རྩེ་གཅིག་པར་འགྱུར་པའོ། །ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་སེམས་བཟུང་བའང་ཡོད་དེ། གང་གིས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་དང་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་གང་ལ་དམིགས་ཏེ་གསལ་བར་འགྱུར་བའོ། །གཞན་ཡང༌། ཁ་དོག་དབྱིབས་དང་གྲངས་དང་ཚད། །ཡོངས་རྫོགས་དེ་ཡིས་དེ་དག་འགྲུབ། །ཅེའོ། །དེ་ནས་རྗེས་སུ་བྱ་བའི་ཆོ་ག་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། སྡོམ་ནི། ཉམས་སུ་མྱོང་རྟོག་དེ་ལ་གང་དམིགས་དང༌། །བྱིང་དང་རྒོད་རྟོག་དེ་ལ་གནས་བྱེད་དང༌། །རང་ལ་རབ་སྤྲོ་བསྔོ་ལ་ཡི་རང་དང༌། ལུས་ངག་ཉམས་ལྟ་འདི་དག་རྗེས་སུ་བྱེད། །དེ་ལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་རྟོག་པ་གང་ཞེ་ན། གང་གིས་བདག་གི་གསལ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཇི་ལྟར་གནས་པར་རྟོག་གོ །དེ་ལ་གང་དམིགས་པ་རྟོག་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་སམ། དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཀྱིས་རྟོག་གོ །བྱིང་བ་ཇི་ལྟར་རྟོག་ཅེ་ན། སེམས་མྱལ་མྱལ་པོར་འདུག་པ་དང༌། གཉིད་ཀྱིས་ནོན་པ་ལྟ་བུར་འདུག་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་གཉིད་དབྱེ་བ་མེད་པར་འདུག་པའོ། །རྒོད་པ་ཇི་ལྟར་རྟོག་ཅེ་ན། སེམས་གཉིས་འཛིན་དུ་གནས་པ་དང༌།
― DTG138_Page_0248 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉོན་མོངས་པའི་ཡུལ་ལ་རབ་ཏུ་འཕྲོ་བའོ། །དེ་ལ་གནས་པ་གང་ཞེ་ན། རོ་མྱང་བ་དང༌། ཞི་བར་ཤེས་པའོ། །རང་ལ་རབ་ཏུ་སྤྲོ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རང་གི་བསམ་གཏན་འདི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་སྙམ་དུའོ། །བསྔོ་བས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདིས། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །ཡི་རང་བས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གཞན་པ་དག་པ་བསམ་གཏན་དང་ལྡན་པ་ལ་ཡི་རང་བའོ། །ལུས་ཀྱི་ཉམས་ལ་ལྟ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ལུས་ངག་ལ་བསམ་གཏན་ཕན་པའམ། དེ་ལས་གཞན་དུ་ཕན་པར་གྱུར་པ་རྟག་པ་སྟེ། སྨྲ་བ་དང་སེམས་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཁམས་ཀྱི་ཚོད་བཟུང་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གང་དུ་བསམ་གཏན་དེ་ཁམས་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་དེ་སྲིད་དུ། ཐུན་ཐུད་དུས་གནས་པར་བྱའོ། །གང་དུ་ཁམས་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་དེ་སྲིད་དུ་བསྲིང་ཞིང་ཉུང་དུ་ཉུང་དུས་གནས་པར་བྱའོ། །བསྒོམ་པའི་ཚད་གང་ཞིག་ཅེ་ན། རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གོམས་པའི་ཚད་དང༌། མཐར་ཕྱིན་པའི་ཚད་དོ། །གང་གིས་དམིགས་པ་རྩོལ་བས་གསལ་བ་དང༌། རྣམ་པ་གཞན་དུ་བསྒྱུར་ནུས་པའོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་རང་གི་བསམ་གཏན་ལས་གཞན་དུ་མི་སྣང་བའོ། །སྤྱོད་ལམ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ལས་དང་པོ་པའི་སྤྱོད་ལམ་དང༌། བར་མའི་སྤྱོད་ལམ་དང༌། ཚད་དུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་ལམ་མོ། །ལས་དང་པོ་པའི་སྤྱོད་ལམ་གང་ཞེ་ན། དང་པོ་དུས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་པས། ནད་པར་ཉི་མ་རི་ལ་གནས་པའི་དུས་སུ་བསམ་གཏན་བྱས་ཏེ། དེ་ནས་ཟས་ལེགས་པར་བཟའ་བ་དང༌། སྐོམ་ལེགས་པར་བཏུང་བ་དང༌། ལས་དྲག་པོ་ལ་སོགས་པ་སྤང་བ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུན་རིང་དུ་ལྟ་བ་སྤང་བར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཐ་མལ་པར་གནས་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ངག་གི་སྤྱོད་ལམ་ཅི་བདེ་བར་གནས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ལས་དང་པོ་པའི་སྤྱོད་ལམ་མོ། །རྣལ་འབྱོར་པར་མའི་སྤྱོད་ལམ་གང་ཞེ་ན། གང་གིས་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ལྷའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་གནས་པ་དང༌། སྣང་བ་ཉིད་སྒྱུ་མ་ཙམ་དུ་གནས་པ་དང༌། གོང་མ་ཙམ་ཉིད་སྒྱུ་མ་ཙམ་
― DTG138_Page_0249 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་གནས་པ་སྟེ། ལུང་ལས། རྣལ་འབྱོར་མོས་པའི་ས་ལ་གནས། །གོང་དུ་གྱུར་པའི་སྤྱོད་ལམ་ནི། །སྣང་བའི་དངོས་པོ་བརྫུན་པར་འཛིན། །དེ་ཉིད་གཞན་དུ་བཟློག་པ་དང༌། །གཞན་གྱུར་དངོས་པོ་སྒྱུ་མར་བལྟ། །ཡོན་ཏན་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་མཆོག་གི་སྤྱོད་ལམ་གང་ཞེ་ན། །གང་གི་སྔོན་དུ་སྣང་བའི་ལོག་པའི་སྒྱུ་མ་ཙམ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱིས་བརྟགས་པ་དུ་སྤྱོད་དོ། །དེ་ནི་ལུང་ལས། རང་སྣང་གཞན་ལ་སྣང་བ་དོ། །དངོས་པོ་ལྷའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡང་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཤེས་ཏེ། དེ་ལའང་མ་ཆགས་བཞིན་དུ་སྤྱོད་དོ། །དེ་ནི་ལུང་ལས། རང་སྣང་གཞན་ལ་སྣང་བ་ཀུན། །སྣང་བ་འཁྲུལ་པ་ཙམ་དུ་གནས། །ཞེན་པ་མེད་བཞིན་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད། །དེ་ལ་དངོས་གྲུབ་མཆོག་དང་ལྡན། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་དུས་ཀྱི་སྤྱོད་ལམ་གཞན་ཡང་གསུངས་པ། གང་གིས་ཟས་དང་སྐོམ་དག་ནི། །ཀུན་ཏུ་བདུད་རྩིའི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ། འཆི་ཉལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གནས། །ལངས་པའི་དུས་སུ་རང་ལྷ་ཉིད། །ཀུན་ཏུ་བདེ་བ་ཉིད་ལ་གནས། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱ་ངན་འདའ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །སེམས་ཉམས་དུ་ཞེན། །སྡོམ་ནི། མྱུར་དང་དལ་དང་བརྟན་པ་དང༌། སྲ་དང་སྙི་དང་ཐོགས་པ་དང༌། སྙམ་སེམས་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་ཟབ། །དེ་བཞིན་རྟགས་ནི་རྣམ་པ་ལྔ། །དེ་ལ་མྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པ་ཆུ་འབབ་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བའོ། །ད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུ་ཀླུང་བཞིན་ནོ། །བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚོ་གཏིང་བཞིན་ནོ། །སྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་ཐོགས་ཅན་དུ་གྱུར་པའོ། །སྙི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའོ། །དང་པོ་སྙི་ལ་དེ་ནས་སྲ་ན་ཐོགས་པའོ། །སྙམ་སེམས་པ་ནི་སྙམ་སེམས་པ་དང༌། རིང་བ་སྙམ་སེམས་པ་དང༌། ང་ལ་བསྙམ་སེམས་པ་དང༌། བྲེལ་བ་སྙམ་སེམས་པ་དང༌། ཟིན་པ་སྙམ་སེམས་པ་དང༌། མ་ཟིན་པ་སྙམ་སེམས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་པ་སྙམ་སེམས་པ་དང༌། མི་སྙམ་པ་སེམས་པ་དང༌། གཞན་དུ་ཕྱིན་པ་སྙམ་སེམས་པ་དང༌། མ་ཕྱིན་པ་སྙམ་སེམས་པ་དང༌། ཀུན་བདེ་བ་
― DTG138_Page_0250 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙམ་སེམས་པ་དང༌། མི་བདེ་བ་སྙམ་སེམས་པའོ། །རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་ཤེས་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའོ། །ཟབ་པ་ནི་མཚོ་གཏིང་ལྟ་བུའོ། །རྟགས་རྣམ་པ་ལྔ་ན། སྨིག་རྒྱུ་དུ་བ་ལྟ་བུའོ། །སྲིན་བུ་མེ་ཁྱེར་མར་མེ་བཞིན། །ལྔ་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་བཞིན། །འདི་ལ་དམིགས་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། །དམིགས་པ་པོའི་བྱེ་བྲག་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་གཞག་གོ །དེ་ལ་བཅོས་པའི་ཐབས་གང་ཞེ་ན། སྡོམ་ནི། ཟས་དང་སྐོམ་དང་གནས་ལ་སོགས། །དོར་བ་དང་ནི་བླང་བ་དང༌། །རིང་ཐུང་རྩོལ་བཅས་རྩོལ་མེད་དང༌། །རང་ལས་བཟློག་པའི་རྣམ་པའོ། །དེ་ལ་ཟས་སྐོམ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །དོར་བས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། །སེམས་ཉམས་མི་བདེ་བའོ། །བླང་བས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བདེ་བ་དང་པོ་བས་ཐ་མ་བདེ་བའོ། །རིང་བས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གང་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་བརྟན་པའོ། །ཐུང་བས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གསལ་བ་བརྟན་པའི་དུས་སོ། །རྩོལ་བ་དང་བཅས་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མ་ཡེངས་པར་གཏོང་བའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་རྩོལ་བ་མེད་པའོ། །རང་ལས་བཟློག་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མྱུར་བར་གནས་པ་ནི་དལ་བར་བྱེད་དོ། །དལ་བ་ལས་བརྟན་པ་འབྱུང་ངོ༌། །བརྟན་པ་དམན་པ་ནི་མྱུར་བར་བྱེད་དོ། །སྲ་བ་ནི་སྙི་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་གྱི་ཡོན་ཏན་གང་ཞེ་ན། གང་དུ་རང་གི་སྤྱི་དམིགས་པ་གསལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པའི་དམིགས་པ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། མི་དགེ་བའི་ས་བོན་མ་སྐྱེས་པ་མི་སྐྱེས་པ་དང༌། སྐྱེས་པ་ཉམས་པར་བྱེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་ས་བོན་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེད་པ་དག །སྐྱེས་པ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ངན་སོང་གི་སྐྱེ་བ་དང་བྲལ་བ་དང༌། དེའི་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བ་དང༌། བསྙེན་གནས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཏེ། དགེ་སློང་གི་བར་གྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བར་གྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཕྱོགས་མཚམས་སུ་སྙན་པ་འཐོབ་པ་དང༌། ཚོགས་ལ་བག་འཁུམས་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་ཉམས་པ་མེད་པ་ཐོབ་པ་དང༌། གཞན་དང་བ་དང༌། འཇུག་པར་བྱེད་པ་དང༌། མདོར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
― DTG138_Page_0251 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གསུངས་པ་དེ་བསམ་གཏན་གྱི་ཡོན་ཏན་ཏེ། ཅི་སྐད་དུ། བསྐལ་པ་སྟོང་དུ་སྦྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱིས། །སྐད་ཅིག་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཆར་མི་འགྲོ། །ཡེ་ཤེས་ཡོན་ཏན་དཔག་མེད་སོགས་པའི་ཕྱིར། །དགོན་པར་སེམས་བསྡུས་བླ་མེད་ཡོན་ཏན་བླང༌། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །གོ་རིམས་གང་ཞེ་ན། དང་པོ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དམིགས་པ་རགས་པ་ལ་འཇོག་པའོ། །དེ་ནས་ནི་ཕྲ་བ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ལ་འཇོག་པའོ། །དེ་ནས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་བྱ་བའང་འདི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཞི་གནས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སློབ་པའི་ཞི་གནས་དང༌། གོམས་པའི་ཞི་གནས་དང། མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཞི་གནས་ཏེ། རྩོལ་བ་བྱས་ཀྱང་མི་གསལ་བ་དང༌། མ་བྱས་ཀྱང་མི་གསལ་བ་དང༌། བྱས་ན་གསལ་མ་བྱས་ན་མི་གསལ་བ་དང༌། གཉི་གར་གསལ་བ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ལྷག་མཐོང་གང་ཞེ་ན། རྒྱུའི་ལྷག་མཐོང་དང༌། སློབ་པ་དང་མངོན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང༌། བརྟགས་པ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་བྱེད་པ་དང༌། ཅི་ལྟ་བུར་རིག་པའོ། །དེའི་སྦྱོར་བ་གང་ཞེ་ན། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གཉིས་སུ་མེད་པའོ། །དེའི་འབྲས་བུ་གང་ཞེ་ན། ཡོན་ཏན་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་པའོ། །གང་ཟག་ཞི་གནས་དང་ལྡན་པ་ལ། གང་གིས་ཅི་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྟོག་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་རྟགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ཏེ། འདི་ལྟར་དེའི་རྟགས་ནི་གང་གིས་ཀུན་ཏུ་ཁྲོ་བ་མེད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་མེད་པ་དང༌། རྫས་དང་ཡུལ་དང་གཉིན་འདུན་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པ་གཞན་ལ་ཡི་རང་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། དགོན་པ་དང་དུ་ལེན་པ་དང༌། གཞན་ལ་དགོན་པའི་བསྔགས་པ་དང༌། དགོན་པ་དང་དུ་ལེན་པ་ལ་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་དང༌། ཚོགས་ཀྱི་ནང་ན་མི་གནས་ཤིང་དེ་ལ་སྐྱོན་དུ་ལྟ་བ་དང༌། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་མི་བསྟེན་
― DTG138_Page_0252 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང༌། དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་དང་དུ་ལེན་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ཡུན་རིང་བ་དང༌། ལུས་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་དང་ལུས་ཀྱིས་སྤྱོད་ལམ་དྲག་པོ་མི་བྱེད་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་མི་དགེ་བ་མེད་པ་དང༌། ངག་གིས་སྨྲ་བ་དྲག་པོ་མི་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་མི་དགེ་བའི་བསམ་པ་མེད་པ་དང༌། དོན་མེད་པའི་གཡེང་བ་ལ་མི་སེམས་པ་དང༌། འདུས་བྱས་ཀྱི་དགེ་བ་ཆེད་དུ་མི་བྱེད་པ་དང༌། གྲོགས་ཅི་ཡང་མི་འགོག་པ་དང༌། ཟས་ལ་འདུན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བབ་ཆོལ་གྱི་ལས་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཁེ་དང་རེ་བ་མེད་པ་དང༌། རྩོད་པ་མེད་པ་དང༌། ལེ་ལོ་མེད་པ་དང་བསམ་གཏན་གྱི་ལས་ལས་གཞན་སྤྲོ་བ་དང་དུ་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཚུལ་འཆོས་དང་ཁ་གསག་དང༌། སྒྱུ་དང་གཡོ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་རྟགས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ལྷག་མཐོང་གི་རྟགས་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ནི་རེ་ཞིག་བསམ་གཏན་གྱི་ཆོ་གའི་ཐབས་མདོར་བསྡུས་པའོ། །ལེགས་པའི་དོན་ཆེན་ཀུན་སྟོན་རྒྱལ་བ་ཡིས་ནི་ལེགས་གསུངས་པ། །མི་ཕམ་མགོན་པོས་མ་ནོར་བ་ལ་ལེགས་བཀོད་རང་གི་བློས། །ལྗགས་ཀྱི་རྩེར་སྟོན་ཡེ་ཤེས་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་ཏེ་འགྲོ་ལ་ཕན་དོན་དུ། །ལེགས་འོངས་མ་ནོར་དོན་རྣམས་ཇི་ལྟར་གསལ་བར་བཀོད་པ་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་ན་ནི་བླུན་པོ་ནོར་བུ་སྟོར་ལ་འགྱོད་པ་མེད་པ་བཞིན། །རྨོངས་པ་དག་ནི་སྡོམ་བྲལ་བས་མ་གཏན་དག་ལ་མི་གནས་ཏེ། ཆོས་ཀྱིས་ཁེངས་ཤིང་རང་འདོད་ཡུལ་འགྱུར་མི་དགའ་བག་ཀྱང་མེད། །དམྱལ་ཁམས་ན་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་སྨོད་བསྟན་མིན་ཏེ། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལེགས་གསུངས་སྨད་པའི་གང་ཟག་ལ། ཀུན་ཏུ་དོན་སྟོན་སྟོན་སྨད་གྱུར་སྐྱེ་བོ་བདུད་དུ་རིག་པར་བྱ། །ཉི་མིའི་དཀྱིལ་འཁོར་པད་མས་ཁ་བྱེ་ཇི་བཞིན་དུ། ལེགས་གསུངས་སྙིང་པོ་དཔག་མེད་སངས་རྒྱས་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །བསམ་གཏན་གྱི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་རྣལ་འབྱོར་པ་མིག་གི་སྙིང་པོ་སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
རྣལ་འབྱོར་ལ་འཇུག་པ།
ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ།
― DTG138_Page_0252 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཡོ་ག་ཨ་བ་ཏ་ར། བོད་སྐད་དུ། རྣལ་འབྱོར་ལ་འཇུག་པ། འཕགས་པ་
― DTG138_Page_0253 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བསྟན་བཅོས་རྒྱ་ཆེན་བོ་ནི་ཐོས་ནས་ཀྱང༌། དོན་དམ་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ངེས་བྱས་ལ། །དད་ལྡན་དེ་ནི་འཇམ་པའི་སྟན་གནས་ཏེ། བློ་དང་ལྡན་པས་རྣལ་འབྱོར་བརྩོན་པར་བྱ། གཟུང་དང་འཛིན་དང་གཉི་ག་གཉིས་མིན་དང༌། བདག་དང་གཞན་དང་མྱ་ངན་འདས་པ་དང༌། །འཁོར་བ་ཞེས་བྱའི་རྣམ་རྟོག་མང་པོ་ནི། །རྟག་ཏུ་སྤངས་ལ་ཡིད་ནི་མཉམ་པར་གཞག །སྒྱུ་མ་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་བུ་ནི། །ཤེས་བྱ་མ་ལུས་རྣམ་པར་བལྟས་ནས་སུ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་ཡིས། །ལུས་ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར་རབ་ཏུ་གཞིག་པར་བྱ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་རབ་མཛེས་ལ། །ཐོག་དང་ཐ་མའི་ཆ་བྲལ་རྣམ་མི་རྟོག །དྲི་མ་མེད་པའི་འོད་ཟེར་སྟོང་གིས་ནི། །མུན་པ་ངེས་བསལ་མཁའ་དང་མཚུངས་པ་ཡིན། །རང་གི་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་རུ། །གཟོད་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རང་སེམས་མཐོང༌། །གང་གིས་ཀྱང་ནི་དེ་མཐོང་གྱུར་པ་དག །དེ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ནི་བལྟ་བར་བྱ། །དམིགས་པ་མེད་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཉིད་ནི། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་མཐའ་རུ་བཤད། །དེ་ལྟར་རིམ་གྱིས་བསླབས་པར་གྱུར་པ་ལས། །མིང་དུ་ཤེས་པ་འགོག་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར། །དེ་ལ་ཡང་དག་རེག་པར་སྦྱོར་བ་ལས། །འབད་པ་མེད་པར་མངོན་ཤེས་ལྔ་རུ་འགྱུར། །དེ་དང་མངོན་པར་ལྡན་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ། །འགྲོ་བའི་དོན་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བྱེད། །འདི་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ། །ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་དུས་སུ་གནས་པར་འགྱུར། །ལུས་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུར་མི་ཤིག་ཤིང༌། །ཉོན་མོངས་བདུད་ལ་སོགས་པས་གཡོ་མི་འགྱུར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་ཡི། །རྣལ་འབྱོར་འདི་དག་རྟག་ཏུ་རབ་ལྡན་པ། །ནམ་མཁའ་མཛོད་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །མང་པོ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་རྫོགས་པར་འགྱུར། །བདག་གི་རྣལ་འབྱོར་པ་ནི་འཇུག་པ་ཙམ། །ཡང་དག་སྦྱར་བས་དགེ་བ་གང་བསགས་པ། །དེར་ནི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་རབ་མྱུར་བ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་ཤོག །རྣལ་འབྱོར་ལ་འཇུག་
― DTG138_Page_0254 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཞེས་བྱ་བ། །སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་དྷ་རྨྨ་ཤྲཱི་བྷ་དྲ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་རིན་ཆེན་བཟང་པོས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།། །
རྣལ་འབྱོར་ལ་འཇུག་པའི་མན་ངག།
ཆོས་ཀྱི་དབང་པོ།
― DTG138_Page_0254 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣལ་འབྱོར་ལ་འཇུག་པའི་མན་ངག །རྗེ་བཙུན་བླ་མ་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ད་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ལྷག་པར་མོས་པའི་དད་པ་ཅན་རིགས་ཀྱི་བུས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་དག་ལ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་ཅིང་ཐར་པ་མ་ལུས་པ་འདོད་པ་ལ། སྔར་བཤད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ཉེ་བར་བསྟན་པས། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་རབ་ཏུ་འགྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཚུལ་རྗེས་སུ་དྲན་ནས། དེ་བསྟན་པའི་མན་ངག་བསྒོམ་པའི་རིམ་པའི་ཆོ་ག་འདིར་ཅུང་ཟད་ཅིག་བཤད་པར་བྱའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འདོད་པ། དད་པ་དང་གུས་པ་དང་ལྡན་པས། དེའི་ཚུལ་ལས་བཤད་པའི་ཆོ་གའི་ཆོ་གའི་རིམ་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བླ་མ་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་སྟེ། དེའི་དྲིན་གྱིས་ཐོབ་པའི་ལུང་གིས་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཐབས་ཀྱིས་མན་ངག་གི་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམ་བརྩམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་པོར་རེ་ཞིག །བསྟན་བཅོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ནི་ཐོས་ནས་སུ། །དོན་དམ་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ངེས་བྱས་ལ། །དད་ལྡན་དེ་ནི་འཇམ་པའི་སྟན་གནས་ཏེ། །བློ་དང་ལྡན་པས་རྣལ་འབྱོར་བརྩོན་པར་བྱ། །གཟུང་དང་འཛིན་དང་གཉིས་ཀ་གཉིས་མིན་དང༌། །བདག་དང་གཞན་དང་མྱ་ངན་འདས་པ་དང༌། །འཁོར་བ་ཞེས་བྱའི་རྣམ་རྟོག་མང་པོ་ནི། །རབ་ཏུ་བཏང་ལ་ཡིད་ནི་མཉམ་པར་གཞག །སྒྱུ་མ་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་བུར་ནི། །ཤེས་བྱ་མ་ལུས་རྣམ་པར་བལྟས་ནས་སུ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་ཡིས། །ལུས་ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར་རབ་ཏུ་གཞིག་པར་བྱ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་རབ་མཛེས་ལ། །ཐོག་དང་ཐ་མའི་ཆ་བྲལ་རྣམ་མི་རྟོག །དྲི་མ་མེད་པའི་འོད་ཟེར་སྟོང་གིས་ནི། །མུན་པ་ངེས་བསལ་མཁའ་དང་མཚུངས་པ་ཡིན། །རང་གི་རྣམ་པ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་རུ། །གཟོད་
― DTG138_Page_0255 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རང་སེམས་མཐོང༌། །གང་གིས་ཀྱང་ནི་དེ་མཐོང་གྱུར་པ་དག །དེ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ནི་བལྟ་བར་བྱ། །དམིགས་པ་མེད་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཉིད་ནི། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་མཐའ་རུ་བཤད། །དེ་ལྟར་རིམ་གྱིས་བསླབས་པར་གྱུར་པ་ལས། །མིང་དུ་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །དེ་ལས་ཡང་དག་རེག་པར་སྦྱོར་བ་ལས། །འབད་པ་མེད་པར་མངོན་ཤེས་ལྔ་ལྡན་འགྱུར། །དེ་དང་མངོན་པར་ལྡན་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ། །འགྲོ་བའི་དོན་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བྱེད། །འདི་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ། །ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་དུ་དུས་སུ་གནས་པར་འགྱུར། །ལུས་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུར་མི་ཤིགས་ཤིང༌། །ཉོན་མོངས་བདུད་ལ་སོགས་པས་གཡོ་མི་འགྱུར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡི། །རྣལ་འབྱོར་འདི་དང་རྟག་ཏུ་རབ་ལྡན་པ། །ནམ་མཁའ་མཛོད་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །མང་པོ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་རྫོགས་པར་འགྱུར། །འདི་ལྟར་ཟབ་མོའི་དོན་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་དེ་ནི་བླ་མའི་ཞལ་ནས་ཆོ་ག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཤད་པ་གཟུང་བར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དད་པ་དང་ལྡན་པ་གང་ལ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་གྱི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་རིམ་པའི་ཆོ་གས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གདོན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །སེམས་བསྐྱེད་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས། མན་ངག་གི་རྣལ་འབྱོར་བརྩམས་ནས། བརྩོན་འགྲུས་འབར་བ་དང་ལྡན་པས་བསླབས་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཆོ་ག་མེད་པར་གླེགས་བམ་ལ་བརྟེན་པ་ཙམ་གྱིས་འཇུག་པ་དེ་དག་ནི། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་དངོས་གྲུབ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། །སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟབ་མོའི་ཚུལ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་ལ་འཇུག་པའི་མན་ངག་སློབ་དཔོན་ཆོས་ཀྱི་དབང་པོས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛ་རན་ད་ན་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་
― DTG138_Page_0256 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སློང་རིན་ཆེན་བཟང་པོས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།།
ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པའི་མན་ངག།
རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བ།
― DTG138_Page_0256 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་བསྒོམ་པའི་མན་ངག །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་ལྟར་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་དག་རྙེད་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་སྔར་བསྟན་པས། དེ་ནས་འདིའི་བསྒོམ་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་རྣམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ནི་གཉིས་ཏེ། གུས་པར་སྦྱོར་བ་དང༌། རྒྱུན་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ནི་གོམས་པར་སྦྱོར་བའོ། །གུས་པ་དང་དགའ་བ་དང་སྤྲོ་བས་སྦྱོར་བ་ནི་གུས་པར་སྦྱོར་བ་ཡིན་ལ། བར་མ་ཆད་པར་སྦྱོར་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་སྦྱོར་བའོ། །བསྒོམ་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང༌། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པར་འཇུག་པའི་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པར་གྱུར་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་དམིགས་པའོ། །ཇི་སྙེད་ཡོད་པར་གྱུར་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ལ་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་དུ་གྱུར་པ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་དམིགས་པའོ། །འདེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་པུ་དབེན་པར་གནས་བཅས་ལ། ཇི་ལྟར་བསམས་པའི་དོན་ཡིད་ལ་བྱ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་བརྗོད་པ་སྤངས་ནས་སེམས་ཉིད་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ལན་མང་དུ་ཡིད་ལ་བྱ་སྟེ། ཇི་སྲིད་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་མ་སྐྱེས་ཀྱི་བར་དུ་ཞི་གནས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། གང་གི་ཚེ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་ཞི་གནས་ཡིན་ནོ། །ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་ལ་གནས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བསམས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཟུགས་བརྙན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་ལྷག་པར་མོས་པས་སོ་སོར་བརྟགས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྲིད་དུ་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་མ་སྐྱེས་པ་དེ་སྲིད་དུ་ནི་ལྷག་མཐོང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡིན་ལ། གང་གི་ཚེ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་ལྷག་མཐོང་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཉིད་ལ་དམིགས་ཏེ། སེམས་དེ་ཉིད་ལ་གང་གི་ཚེ་རྒྱུན་མི་
― DTG138_Page_0257 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཆད་པ་དང༌། བར་མ་ཆད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྒྱུན་གྱིས་གཉིས་ཀ་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེའི་ཚེ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པའི་ལམ་ཞེས་བརྗོད་དེ། །དེ་ལ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ནི་ཟུང་ཡིན་ལ། །འབྲེལ་པ་ནི་ལྡན་པ་སྟེ་ཕན་ཚུན་བཅིངས་ནས་འཇུག་པའོ། །འདིར་སྒྲིབ་པ་ལྔ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས། རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་རྣམས་ནི་ཞི་གནས་ལ་སྒྲིབ་པའོ། །རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དང་ཐེ་ཚོམ་ནི་ལྷག་མཐོང་ལ་སྒྲིབ་པའོ། །འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་གནོད་སེམས་ནི་གཉིས་ཀ་ལ་སྒྲིབ་པའོ། །གང་གི་ཚེ་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་ཡང་དག་པར་བསལ་བར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་ཞི་གནས་ཡོངས་སུ་དག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། གང་གི་ཚེ་རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་ཤིན་ཏུ་བསལ་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ལྷག་མཐོང་ཡོངས་སུ་དག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞི་གནས་ནི་རྣམ་པ་དགུར་བཀའ་སྩལ་ཏེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སེམས་དེ་ནང་དུ་འཇོག་པར་བྱེད། །ཀུན་དུ་འཇོག་པར་བྱེད། །ཡོངས་སུ་འཇོག་པར་བྱེད། །ཉེ་བར་འཇོག་པར་བྱེད། །འདུལ་བར་བྱེད། །ཞི་བར་བྱེད། །ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད། །རྒྱུད་གཅིག་པར་བྱེད། །སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དམིགས་པ་རྣམས་ལས་སེམས་བླན་ཏེ་ནང་དུ་རབ་ཏུ་བསྡུས་ནས་སེམས་དང་པོར་བརྟག་པ་ནི་ནང་དུ་འཇོག་པའོ། །དེ་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་གཡོ་བའི་སེམས་དེ་ཉིད་རྒྱུན་དུ་གཏོད་ཅིང་འཇོག་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་འཇོག་པའོ། །དེ་ནས་དྲན་པ་ཉམས་པས་ཕྱི་རོལ་དུ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཤེས་པར་བྱས་ལ་སླར་བླན་ནས་སེམས་དེ་ལ་འཇོག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་འཇོག་པའོ། །དེ་ནས་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་རྒྱ་ཆེ་བ་ལས་ཡང་དང་ཡང་དུ་བསྡུས་ཏེ་ཕྲ་རགས་བྱས་ནས་གོང་ནས་གོང་དུ་འཇུག་པ་ནི་ཉེ་བར་འཇོག་པའོ། །དེ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་ལ་བལྟས་ཏེ་དེ་ཉིད་ལ་དགའ་བ་ནི་འདུལ་བའོ། །དེ་ནས་རྣམ་པར་གཡོ་བའི་སྐྱོན་བལྟས་ནས་ཡིད་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཞི་བའོ། །ཆགས་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཞི་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཉེ་བར་ཞི་བའོ། །དེ་ནས་དམིགས་པ་གཅིག་ལ་རང་གི་དང་གིས་འཇུག་
― DTG138_Page_0258 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི་རྒྱུད་གཅིག་པ་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་པ་ལས་འབད་པས་ཡང་དག་པར་འབྱེད་པ་ནི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ནས་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པ་གོམས་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པ་ཡང་དག་པར་རང་དབང་ཐོབ་པས་འཛིན་པ་ནི་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། སེམས་ནི་དམིགས་པ་སྦྱར་ཏེ། །རྒྱུན་དེ་ལས་ནི་གཡེངས་མི་བྱེད། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཤེས་ནས་སུ། །དེར་ནི་སླར་ཡང་མྱུར་བླན་ནས། །ནང་དུ་སེམས་ནི་བསྡུ་བར་བྱ། །བློ་ལྡན་གོང་ནས་གོང་དུ་སྦྱོར། །ཏིང་འཛིན་ཡོན་ཏན་ལ་བལྟས་ནས། །དེ་ཉིད་ལ་ནི་དགའ་བར་བྱ། །རྣམ་པར་གཡེངས་པའི་སྐྱོན་བལྟས་ནས། །ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་ནི་ཞི་བར་བྱ། །ཆགས་སེམས་ཡིད་མི་བདེ་བ་ལ་སོགས། །ལངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ནི་འདུལ། །དེ་ནས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས། །སེམས་ནི་རྣལ་དུ་འཇུག་པར་བྱ། །སྡོམ་བརྩོན་ཅན་གྱིས་གུས་བྱས་ནས། །འབད་དེ་འཇུག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལྷག་མཐོང་ཡང་བཞིར་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཡང་དེའི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ། །རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ། །ཡོངས་སུ་རྟོག་གོ །ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པར་གྱུར་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཤེས་རབ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གྱུར་པས་མཚན་མའི་རྣམ་པ་བཟུང་བ་ནི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའོ། །ཀུན་ཏུ་དཔྱོད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པའོ། །འདི་དག་གི་བཤད་པ་ནི་འཕགས་པ་བྱམས་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། ཇི་ལྟ་བ་ཡང་དེ་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་འབྱེད། །རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད། །ཡོངས་སུ་རྟོགས་པར་བྱེད། །ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པར་བྱེད། །གནས་ངན་ལེན་གྱི་མཚན་མའི་གཉེན་པོར་བླང་བ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ངེས་པར་བསལ་བ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་དག་ཉེ་བར་བླངས་ནས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཚིག་འདི་དག་གི་དོན་ནི་གནས་ངན་ལེན་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བག་ཆགས་ཏེ། །དེ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོང་ནས་གོང་དུ་སྐྱེད་
― DTG138_Page_0259 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། །དེའི་མཚན་མ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་དེ་ཡོངས་སུ་གསོ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྔ་མ་སྔ་མ་དག་གོ །དེ་ཟད་པས་གནས་ངན་ལེན་ཟད་དོ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། མཚན་མའི་གཉེན་པོ་གོམས་པ་ལས་མཚན་མ་ཟད་པ་ཡིན་ཏེ། གཉེན་པོ་དེ་ནི་འབྱེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་འདི་གཉིས་ནི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་མཚན་མའི་གཉེན་པོ་ཉེ་བར་བླངས་ཏེ་བསྟན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ངེས་པར་བསལ་བ་ཉེ་བར་བླངས་ནས་བསྟན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཇི་ལྟར་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དོགས་པ་གཅིག་ཏུ་བསལ་ནས། བརྗིད་པ་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་བསྩལ་ནས་ལྷག་པར་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་འདི་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ངས་པར་བསལ་བ་ཞེས་བྱའོ།། དེ་ལྟར་འདིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ངེས་པར་བསལ་བས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བྱས་ལ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་དེར་མངོན་སུམ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་དོན་ལ་སེམས་བཞག་ནས་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པ་སྟེ། དེ་བས་འདི་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་སེམས་གཞག་པ་ཉེ་བར་བླངས་ཏེ་བསྟན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ལྷག་མཐོང་རྣམ་པ་བཞིའི་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ལྷག་མཐོང་གིས་ནི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་འཆིང་བ་ལས་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞི་གནས་རྣམ་པ་དགུའི་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ནི་མཚན་མའི་འཆིང་བ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་མཚན་མ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་འགག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། །ཞི་གནས་ངང་ནི་ལྷག་མཐོང་དག །བསྒོམས་པས་གནས་ངན་ལེན་དང་ནི། །མཚན་མ་ཡི་ནི་འཆིང་བ་ལས། རྣལ་འབྱོར་བ་ནི་གྲོལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིའི་དོན་ནི་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་ལ། །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་རྣལ་འབྱོར་དང་བསྒོམ་པ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ལ། ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་དང༌། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ཐུན་མོང་གི་དབྱེ་བའོ། །ཤེས་
― DTG138_Page_0260 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པའི་མན་ངག །སློབ་དཔོན་མཁས་པ་རིན་ཆེན་པོ་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བའི་ཞལ་སྔ་ནས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཤཱན་ཏི་བྷ་དྲ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་འགོས་ལྷས་བཙས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།། །།
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་བསྒོམ་པའི་དོན་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ།
ཡེ་ཤེས་ཟླ་བ།
― DTG138_Page_0260 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་བསྒོམ་པའི་དོན་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ། །འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཇི་སྐད་དུ་བརྗོད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་རྟག་པ་དང་ཆད་པར་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་ཡོད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་ན་ནི་དེའི་ཕྱིར་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པའི་མཐར་ལྟུང་བར་འགྱུར། །ཇི་སྟེ་མེད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཆད་པར་ལྟ་བའི་མཐར་ལྟུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་འདི་ནི་དབུ་མའི་ལམ་གྱིས་འབྱུང་བའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པས་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་དེ་ལྟ་བུར་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་བས་ན་དབུ་མའི་ལམ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །དབུ་མའི་ལམ་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་དེ། །རྟག་པར་ཆད་པ་ལྟ་རྣམས་ཀྱིས། །ཐོབ་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དབུ་མའི་ལམ་དེ་ཡང་དཔྱད་ན་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་དེ། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ནི་གཙོར་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་མཚོན་པའོ། །གཞན་གྱི་དབང་འཁྲུལ་པ་ཙམ་ཡིན་པས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་ན་ནི་རྟག་པའི་མཐར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཅི་ཡང་མེད་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཆད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་གདགས་པའི་གཞི་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླང་བར་བྱ་དགོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། དབུ་མའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང༌། །རྣམ་རིག་ཙམ་ཉིད་མ་གཏོགས་པར། །རིགས་པས་བརྟགས་ན་འདིར་གཞན་ནི། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་འཐད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འོན་བདས་དང་རིགས་མཐུན་པའི་མདོ་ལས། ཀུན་དགའ་བོ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཆོས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དེ། །གཙོ་བོར་གང་ཟག་
― DTG138_Page_0261 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགག་པའི་ཕྱིར་གསུངས་ཀྱི། །གཞན་གཙོ་བོར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གཙོ་བོར་མཛད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཡང་གང་ཟག་གིས་གསལ་བར་མཛད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་དུ་དབུ་མའི་ལམ་དུ་བསྒྲུབས་ནས། དེ་ལ་གཟུང་བའི་ཕྱིར། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་རྣམས་ཀྱིས། །མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་བས་རྣམ་པར་རིག་ཙམ་དུ། །བསྒོམ་པ་རྟག་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གང་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པ་དེ་དག་གིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། འདི་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་མོ་ཞེས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པ་ལ་རྟག་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་པར་སྣང་བ་མཐོང་བ་སྐྱེས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ལ་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་མི་མཐོང་ན། གཟུང་བ་མེད་པར་འཛིན་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བས། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པ་ལ་རྟག་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ནི་ཕན་ཡོན་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་སྒྲིམས་ཤིག་ཅེས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་དེ་བསྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པའི་བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པ་ནི་ས་བཅུ་རིམ་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པར་འཇིག་པས་མི་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མཐོང་སྟེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་གཉིས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་གཉིས་མེད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྟོག་ཅིང༌། འདི་ན་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཡང་མེད་ལ། རྟོག་པ་ཡང་མེད་དེ། འདི་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡིན་པས། འདི་ཀུན་ནི་རྨི་ལམ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ངེས་པར་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར། རྣམ་རྟོག་མི་རྟོག་བདག་ཉིད་ཡིན། །གཉིས་དང་གཉིས་མེད་བདག་ཉིད་དེ། འདི་དག་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་བཞིན། །འདི་ལ་བརྟག་བྱ་མེད་རྟོག་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་མ་གཏོགས་པར་ཆོས་ཕྲ་རབ་ཙམ་ཡང་མེད་དེ། །དེ་བས་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤངས་ཙམ་ཞིག་བྱ་བར་ཟད་དོ་ཞེས་བསྟན་པར་
― DTG138_Page_0262 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་རོ། །དངོས་པོ་གང་ཡང་བསྣན་མེད་ཅིང༌། །བསལ་བ་མད་དེ་དེ་ཡི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །གཞག་པར་བྱ་བ་ཅི་ཡང་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་ལྟ། །ཡང་དག་མཐོང་བས་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར། །ཆོས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་མཐོང་བས་གྲོལ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་བསྒོམ་པའི་དོན་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ། སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་ཟླ་བས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྩ་བ་སློབ་དཔོན་ཀླུའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་མཛད་པ་ལགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པྲཛྙཱ་ཝརྨ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་ཡེ་ཤེས་སྡེས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།།
ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པའི་མན་ངག།
རཏྣ་ཨ་ཀ་ར་ཤཱན་ཏི།
― DTG138_Page_0262 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། པྲཛྙཱ་པཱ་ར་མི་ཏ་བྷཱ་བ་ན་ཨུ་པ་དེ་ཤ་།བོད་སྐད་དུ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པའི་མན་ངག །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པའི་མན་ངག་བྲི་བར་བྱ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་དང་སྒོམ་པ་ནི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་དག་གོ །ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་དང༌། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པ་སྟེ། ཐུན་མོང་གི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པར་འདོད་པས་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་བཞི་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དངོས་པོའི་མཐའ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་རེ་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་པུ་དབེན་པར་འདུག་སྟེ། སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་དུ་བཅས་ཤིང་ལུས་དྲང་པོར་བྱས་ནས། ཧ་ཅང་ཞུམ་པར་ཡང་མ་ཡིན། ཧ་ཅང་རྒོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དང་ལྡན་པས། རང་བཞིན་གྱིས་གཡེང་བ་མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་མཉམ་པར་གཞག་སྟེ། ཡོངས་སུ་གསལ་ཞིང་དྲན་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་སྣ་ཚོགས་ཡིད་ལ་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་འདི་
― DTG138_Page_0263 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །སྒྲ་འདི་ནི་སྙན་པ་དང༌། མི་སྙན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དྲི་འདི་ནི་ཞིམ་པ་དང་མི་ཞིམ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རོ་འདི་ནི་མངར་བ་དང་སྐྱུར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རེག་བྱ་འདི་ནི་གྲང་བ་དང་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཆོས་འདི་ནི་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དྲུག་པོ་འདི་དག་ནི་ཡུལ་གྱི་ཁམས་གཟུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་སོར་སྣང་བའོ། །ནང་གི་གསལ་བའི་ངོ་བོ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དྲུག་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ཁམས་དྲུག་པོ་འདི་དག་གི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་དབང་པོ་དྲུག་གི་ཁམས་ཏེ། དེ་ཡང་གཟུགས་དང་བའི་བདག་ཉིད་ལྔ་དང༌། གཅིག་ནི་གཟུགས་མེད་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་འབྲས་ཀྱི་ནང་གི་མིག་གི་དབང་པོ་ནི་ཟར་མའི་མེ་ཏོག་ཁ་བྱེ་བ་ལྟ་བུའོ། །རྣ་བའི་རྩ་བར་རྣ་བའི་དབང་པོ་ནི་གྲོ་གའི་མདུད་པ་གཅུས་ཏེ་བཅད་པ་ལྟ་བུའོ། །སྣའི་རྩ་བར་སྣའི་དབང་པོ་ནི་མོ་ཁབས་གཤིབས་པ་ལྟ་བུའོ། ལྕེའི་འདབ་མ་ལ་ལྕེའི་དབང་པོ་སྐྲའི་རྩེ་མོ་ཙམ་དོར་ནས་ཟླ་བ་ཕྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །ལུས་ཐམས་ཅད་ལ་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ནི་ལུས་བཞིན་ནོ། །ཡིད་ནི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་འདས་པའི་ཡིད་བཞིན་ནོ། །བདག་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡུལ་དང༌། དབང་པོ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གིས་གཟུང་བའི་ཁམས་བཅྭ་བརྒྱད་ཅན་ནོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་གཏོགས་པ་སྣ་ཚོགས་ཡིད་ལ་བྱ་བ་ནས། དེ་ཉིད་སྣ་ཚོགས་སོ་སོར་སྣང་བའི་སེམས་ལ་དམིགས་ཏེ་ཡིད་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ཡང་སྤངས་ཏེ་ཞི་གནས་ལ་གོམས་པར་བྱའོ། །ཇི་སྲིད་དུ་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཐོབ་པ་ནི་ཞི་གནས་གྲུབ་པའོ། །དེ་ནས་ཞི་གནས་གྲུབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་འདི་དག་ཙམ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཇི་སྲིད་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནས་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་ལ་མང་དུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བྱ། ཡོངས་སུ་རྣམ་པར་བརྟག་པར་བྱ། ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པའི་ཡིད་ཀྱིས་ལྷག་མཐོང་རྫོགས་པར་བྱའོ། །དེའི་རྗེས་ལ་དེ་དག་ཉིད་རྣམ་
― DTG138_Page_0264 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་དང༌། དེ་ལ་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་གཉི་ག་མཉམ་པར་བར་ཆད་མེད་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྒྱུན་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དེ་དག་ཉིད་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པར་འཇུག་པའི་ལམ་མོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་དངོས་པོ་ཇི་སྲིད་པ་ལ་དམིགས་པ་དང་པོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་སའོ།། །། དེ་ནས་གཉིས་པ་ལ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་དེ་ཉིད་ལ་སེམས་བསྐྱེད་དེ་འདི་ལྟར་བརྟག་པར་བྱའོ། །མིང་ཙམ་སྟེ། གཟུགས་མིང་ཙམ་ནས་ཡིད་ཀྱི་བར་དུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ་མོ། །མིང་ཉིད་ནི་དོན་མ་ཡིན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་མངོན་པར་མི་ཤེས་པར་ཡང་མིང་ཙམ་སྣང་བ་དང༌། མིང་མངོན་པར་མི་ཤེས་པར་ཡང་དོན་སྣང་བས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་མིང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དོན་མེད་དེ། གཟུགས་ནི་མིང་ཙམ་སྟེ་དོན་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཇི་སྲིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ་མོ། །ཡང་གང་ཞིག་འཇིག་རྟེན་དག་གི་གཟུགས་རྟོག་པའི་འདི་ལྟ་བུར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཕྱིར་གློ་བུར་དུ་མིང་དུ་བཏགས་པའོ། །དེ་ནས་གཟུགས་མེད་པ་ནས་ཇི་སྲིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །འདི་དག་ནི་སེམས་ཙམ་ཁོ་ན་སྟེ། དོན་བརྫུན་པ་ཡིན་ཡང་དོན་དུ་སྣང་བ་ནི་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱན་པོ་ལ་གོམས་པའི་རྒྱན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྨི་ལམ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་འདི་དག་ནི་གློ་བུར་དུ་མིང་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་སྟེ། ཡང་སེམས་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཀྱི་གཟུང་བའི་དོན་ཅི་ཡང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་བརྗོད་པ་མེད་པ་འདི་དག་སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་སྣ་ཚོགས་ངེས་པར་བྱས་ནས། ཡིད་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཙམ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ལ་སེམས་ཉེ་བར་བཅིངས་ཏེ། གཡོ་བ་མེད་པར་བྱས་ནས་བསྡུས་ཏེ་ཞི་གནས་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྲིད་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཐོབ་པའི་བར་དུའོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཐོབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དེ་ཉིད་སོ་སོར་སྣ་ཚོགས་ཡང་དང་ཡང་དུ་རྣམ་པར་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། ཁམས་བཅྭ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་སྣ་ཚོགས་རང་བཞིན་མེད་པ་སེམས་ཙམ་སྟེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདི་ཡང་དང་ཡང་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པར་བྱེད་པ་ན། གང་གི་ཚེ་ལུས་དང་
― DTG138_Page_0265 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དེའི་ཚེ་ལྷག་མཐོང་ངོ༌། །དེའི་རྗེས་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་དང༌། དེ་ལ་དམིགས་པ་དེའི་སེམས་གཉི་ག་མཉམ་པ་བར་ཆད་མེད་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྒྱུན་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དེ་དག་ཉིད་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པར་འཇུག་པའི་ལམ་མོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་ཇི་ལྟ་བ་ལ་དམིགས་པ་གཉིས་པའི་སའོ།། །།དེ་ནས་གསུམ་པ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་སྣ་ཚོགས་སོ་སོར་སྣང་བ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་འདི་ལྟར་ཉེ་བར་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། ཁམས་བཅྭ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་སྣ་ཚོགས་རང་བཞིན་མེད་ལ་སེམས་ཙམ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པས་སྟོང་པའོ། །ཡང་གང་ཞིག་མིང་སོ་སོར་སྣང་བ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དྲི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཇི་སྲིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བའོ། །གང་ཡང་དོན་སོ་སོར་སྣང་བ་འདི་ལྟ་སྟེ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་སོ་སོར་སྣང་བ་ནས། ཇི་སྲིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་དུ་སོ་སོར་སྣང་བ་འདི་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ནི་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་མཚན་སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྒྱུ་མཚན་ཏེ། འཁྲུལ་པའི་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེར་སྣང་བ་ལ་སོགས་པའི་བློ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་དེས་བསླད་པས་སྣང་བ་དེ་ལ་དམིགས་པས་ཀུན་ཏུ་སྣང་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་འཁྲུལ་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་ཇི་སྲིད་སྣང་བ་དེ་སྲིད་འཁྲུལ་པ་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་མཐོང་བས་དོན་དམ་པ་མི་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དམ་པ་མཐོང་བར་འདོད་པས་དེ་བཞིན་དུ་ཞི་གནས་ལ་བརྟེན་ནས་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་སྣང་བ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གང་ཞིག་གཅིག་པུ་དབེན་པར་འདུག་ནས་བསམ་གཏན་ལ་གནས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་ཤིང༌། འདི་ལྟར་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའོ་ཞེས་འདུ་ཤེས་ལ་གནས་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཁམས་བཅྭ་
― DTG138_Page_0266 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྒྱད་པ་སྣ་ཚོགས་སོ་སོར་སྣང་བ་འདི་སེམས་ཙམ་དུ་བྱེད་དེ། ཡིད་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་འཁྲུལ་པ་དང་རྟོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཤིང་གཟུང་བའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ནུབ་ནས་ཞི་གནས་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །ཇི་སྲིད་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་བར་དུའོ། །དེ་ནས་ཞི་གནས་དེ་ཉིད་ལ་གནས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དེ་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ། །ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ལྡན་པ་དང༌། བྲལ་བ་དང༌། གཟུགས་ཅན་དང༌། བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད། ཡོངས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད། ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པར་བྱེད་པ་ན། གང་གི་ཚེ་སེམས་དང་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དེའི་ཚེ་ལྷག་མཐོང་ངེས་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྗེས་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དེ་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་དང༌། དེ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་དེ་ཉིད་བར་མེད་ཅིང་བར་ཆད་མེད་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྒྱུན་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དེ་དག་ཉིད་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བར་འཇུག་པའི་ལམ་སྟེ། འདི་ནི་རྣལ་འབྱོར་གསུམ་པའི་སའོ། །གང་གི་ཚེ་འདི་དག་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ན་མཉམ་པར་གཞག་པ་སྔ་མ་བསྒོམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཇུག་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་སུ་མེད་པ། འཁྲུལ་པ་མེད་པ། ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མ་ཤིན་ཏུ་ནུབ་པ། སྣང་བ་མེད་པ། དམིགས་པ་མེད་པ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་མཆོག་ཏུ་གསལ་བར་སྤྱོད་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་རྣལ་འབྱོར་བཞི་པའི་སའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པའི་མན་ངག་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་རཏྣ་ཨ་ཀ་ར་ཤཱན་ཏིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཆེན་པོ་དཔལ་རབ་འབྱོར་ཞི་བ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཟང་པོས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།།
ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག།
རཏྣ་ཨ་ཀ་ར་ཤཱན་ཏི།
― DTG138_Page_0266 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། པྲཛྙཱ་པཱ་ར་མི་ཏ་ཨུ་པ་དེ་ཤ །བོད་སྐད་དུ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག །དཀོན་མཆོག་གསུམ་པ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྟོབས་བཅུར་ལྡན་པ་གང་གི་ཞབས་ཀྱི་རྡུལ། །ལྷ་རྣམས་ཅོད་པན་གྱིས་ནི་
― DTG138_Page_0267 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཏུང་གྱུར་ལ། །ཐར་སྒོར་མཆོད་ཡོན་མེ་ཏོག་རྡུལ་ལྟ་བུར། །ཤེས་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་མགོས་བརྒྱན་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག །གསེར་བཟང་སྦྱངས་པ་དང་ནི་མཚུངས་པ་ཡི། །འོད་འཕྲོའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ནི་མཚན་གྱུར་ལ། །ཐུགས་ནི་ཡོན་ཏན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པ། །རྣམ་དག་གསུངས་ལྡན་སངས་རྒྱས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། ཕ་རོལ་རྒོལ་བའི་ཐར་པ་སྲིད་ཕྱོགས་གཅིག །ཉན་ཐོས་ཐར་པ་སྲིད་ཟད་ཟད་མི་འགྱུར། །སྲིད་དང་མྱ་ངན་འདས་ལས་གཡུང་དྲུང་ལ། །མངའ་བརྙེས་མཐར་ཐུག་གོ་འཕང་ཐུབ་ཆེན་གྱི། །ཁར་བའི་སྣོད་བཞིན་སྲིད་པ་མ་དག་དང༌། །དམན་པར་གྱུར་ཀྱང་ཤེལ་ལྟར་དག་ཞི་དང༌། །འོད་དང་ཉི་འོད་ཁྱད་འཕགས་ཡོན་ཏན་གྱིས། །བླ་གྱུར་བྱང་ཆུབ་ཞི་དང་དེ་བཞིན་ནོ། ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་སྐྱོན་བསལ་སྲིད་གཅོད་ཅིང༌། །རྟག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་ཕན་པ་གཅིག་པུའི་རྒྱུ། །བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་དཔའ་བོ་རྣམས། །དམན་པའི་གོ་འཕང་དོར་ནས་དོན་དུ་གཉེར། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ལ་ཡུན་རིང་དཀའ་བས་འབྲས་བུར་སྨིན། །སྔགས་ཚུལ་དཀའ་བ་མེད་པར་མྱུར་དུ་བྱང་ཆུབ་རེག་པར་འགྱུར། །འདི་ནི་བརྩོན་འགྲུས་འབར་བའི་སྟོབས་ལྡན་ལམ་ནི་དང་པོ་སྟེ། །དད་པས་རྣམ་པར་འཕེལ་བའི་བློ་ཅན་རྣམས་ལ་ཅིག་ཤོས་ཡིན། །བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་ནི་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བས་ཡུན་རིངས་སྤྱོད་བྱེད་པ། །ཐུབ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྲས་པོ་དེ་ནི་དཔའ་བོ་ཡིན་སྙམ་བྱེད། །གོ་འཕང་དེ་ཉིད་མྱུར་དུ་བདེ་བ་སྟེར་བར་བྱེད་པའི་སྔགས། །བདེ་གཤེགས་རིན་ཆེན་དེ་ནི་སུས་རིག་དེ་ནི་སྐལ་བཟང་པོ། །གང་གིས་བཅོམ་ལྡན་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་མ། །ཉིན་རེ་བཞིན་དུ་བསྒོམས་པར་གྱུར་པ་ཡིས། །དེ་ཡི་ལག་ན་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལྔ། །གནས་ཤིང་སྔགས་ཀྱང་རབ་ཏུ་འགྲུབ་པར་བྱེད། །འདི་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་གཅིག་ཏུ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ། དད་པ་དང་བརྩེ་བར་ལྡན་པར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་བླངས་པས། ཚོགས་བསགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བསགས་པ་ཡོངས་སུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་དེ། བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་གཞན་ནམ། མདོ་སྡེ་དུ་མའི་ཕྱོགས་འགའ་ལས་བཏུས་ཏེ་བསྡུས་པ་འདི་ལ་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་དག་ཉིད་ལེགས་པར་མཉན་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ལེགས་པར་ཅུང་ཟད་ཚིག་དང་དོན་བརྟགས་ཏེ། སྒྲ་དང་དོན་གྱི་འབྲེལ་པའི་སྒྲུབ་པས་ཡང་དག་པར་ངེས་པ་དང་འཛིན་པ་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་བོ། །གཅིག་ཏུ་དབེན་པར་
― DTG138_Page_0268 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་ནས། དོན་དེ་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པས་རྣམ་པར་དཔྱད་ལ། །རིགས་པའི་སྒྲུབ་པ་ངེས་དོན་དེ་བདེན་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ནི། །བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་བོ། །འདིར་མདོར་བསྡུས་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་དག་ནི་འདི་རྙེད་དོ་ཞེས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པར་གྱུར་པ་དང༌། འདི་དག་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་ཇི་ལྟ་བུ་བཞིན་དུ་གྱུར་པའོ། །དེ་གཉིས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྲམ་ཟེ་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང༌། ཁམས་བཅྭ་བརྒྱད་པོ་ཇི་སྙེད་པོ་འདི་དག་གོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། ཆོས་དེ་ཡུལ་གྱི་ཁམས་དྲུག་པོ་འདི་དག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནས་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དག་ཡིན་ནོ། །མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། ཡིད་དེ་དབང་པོའི་ཁམས་དྲུག་ནི་མིག་གི་ཁམས་ནས་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དག་ཡིན་ནོ། །དབང་པོ་རྣམས་དང་འབྲེལ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དྲུག་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནས། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དག་ཡིན་ཏེ་དེ་ལྟར་ཁམས་བཅྭ་བརྒྱད་ལས། དང་པོ་ཁམས་བཅུ་གཅིག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནས་ལུས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་བཅུ་གཅིག་གོ །ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ནས་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་བར་ཁམས་ལྷག་མ་བདུན་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དེ། དེ་ལྟར་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ལས་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའོ། །ཡུལ་ལྔ་དང༌། དབང་པོ་ལྔ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་གཏོགས་པའི་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གཉིས་ནི་ཚོར་བའི་ཕུང་པོའོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལྷག་མ་རྣམས་དང༌། སེམས་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །འདུས་མ་བྱས་དག་ནི་ཕུང་པོས་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་ཕུང་པོའི་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་ཁམས་བཅྭ་བརྒྱད་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང༌། ཕུང་པོ་ལྔ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པར་གྱུར་པའི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་བོ། །ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་བག་ཆགས་དང་བཅས་པར་སྤངས་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་མཆོག་ཏུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་དང༌། རྟག་ཏུ་དོན་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དག་པར་གཟིགས་པ་དང༌། རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་གཞན་གྱི་དོན་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཚད་མ་དམ་པར་གྱུར་པའོ། །དེ་བས་ན་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསུངས་པ་དེ་ནི། །དེ་བཞིན་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མ་
― DTG138_Page_0269 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ཏེ། ཚད་མའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རིག་པར་གྱུར་པའི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་གྱི་གཞུང་ལུགས་བཀག་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གཞན་ཁོ་ནའོ། །གཞན་ཡང་ཕ་རོལ་པོ་རྣམས་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་སྐད་ཅིག་པ་མ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་བྱ་བ་བྱེད་ནུས་པ་དེ་དག་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། རྟའི་རྭ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པར་ཅི་ཡང་མི་བྱེད་པ་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ནུས་པ་ནི་བྱེད་བཞིན་པའི་ནུས་པ་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། སྐད་ཅིག་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི། སྔོན་གྱི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་ཕྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། དེས་འགལ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་ནུས་པར་གྱུར་ན། སྔོན་ནས་པ་བཞིན་དུ་ཕྱིས་ཀྱང་ནུས་པར་གྱུར་ལ། དེ་ན་དེས་འབྲས་བུ་དེ་ཡང་སྔར་བྱས་པ་བཞིན་དུ་ཕྱིས་ཀྱང་བྱེད་པར་གྱུར་ན། བྱས་པ་ཡང་བྱ་བར་མི་འོས་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ནས་སྐད་ཅིག་པ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་ནི་ནུས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། གང་ནུས་པ་མེད་པ་དེ་ནི་བོང་བུའི་རྭ་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཕ་རོལ་པོས་ཁས་བླངས་པའི་དངོས་པོ་སྐད་ཅིག་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ཁ་ཅིག་གིས་བློ་དང༌། མེ་ལྕེ་ལ་སོགས་པ་སྐད་ཅིག་མར་འདོད་མོད་ཀྱི་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་དག་སྐད་ཅིག་པ་ཡིན་པ་དང་འབྲེལ་བར་འདོད་ལ། སྐད་ཅིག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་བསལ་བས་འདི་ཡང་བསལ་ཏོ། །ཅི་སྟེ་ཕ་རོལ་པོ་ཡང་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མར་འདོད་དོ་ཞེ་ན། བསྟན་བཅོས་བྱེད་པས་དེ་དག་ཁས་མ་བླངས་ལ། བསྟན་བཅོས་བྱེད་པའི་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འདིར་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། སྐྱེས་བུའི་རང་དགའི་འདོད་པ་ཙམ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་ལ་མཐའ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་རྣམས་ལ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང༌། ཁམས་བཅྭ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ཉིད་ཁོ་ན་ཙམ་སྟེ། ཇི་སྙེད་ཡོད་པར་གྱུར་པའི་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་པོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལ་མང་དུ་བརྗོད་པ་ཡོད་མོད་ཀྱི། །བདག་གིས་མདོ་སྡེ་དུ་མ་དག་ལས། ཁ་ཅིག་ལ་ནི་དོན་དང་ཚིག་དང༌། ཁ་ཅིག་ལ་ནི་དོན་ཁོ་ན་བླངས་ཏེ། མདོར་བསྡུས་ནས་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གདུལ་བྱ་རྣམས་རྣམ་པར་
― DTG138_Page_0270 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྟོན་པ་རྣམ་པ་བཞི་གསུངས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ལ་རྟོན་པར་བྱའི་གང་ཟག་ལ་རྟོན་པར་མི་བྱའོ། །དོན་ལ་རྟོན་པར་བྱའི་ཚིག་འབྲུ་ལ་རྟོན་པར་མི་བྱའོ། །ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ལ་རྟོན་པར་བྱའི། དྲང་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ལ་རྟོན་པར་མི་བྱའོ།། ཡེ་ཤེས་ལ་རྟོན་པར་བྱའི། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རྟོན་པར་མི་བྱའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་བཤད་པ་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལ་སོགས་པ་ལས་འདི་ལྟར། སྟོན་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་ཚད་མ་ཡིན་གྱི། སུན་འབྱིན་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དགོངས་པ་ཅན་གྱི་དོན་ཚད་མ་ཡིན་གྱི། མངོན་པར་འདོད་པ་མ་ཡིན་པ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པའི་ཡི་གེའི་དོན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཚད་མར་སྣང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པས་ངེས་པར་མཛད་པའི་དོན་ཚད་མ་ཡིན་གྱི་གཞན་གྱིས་ལོག་པར་བསམས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ཚད་མ་ཡིན་གྱི། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་ལ་རྟོན་པ་དང་པོས་ནི། ཆོས་དང་དོན་དག་ལ་ལྷག་པར་མོས་པ་ལས་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པས་ནི་དགོངས་པ་ཅན་གྱི་དོན་ལ་རང་གི་རིགས་པས་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ལས་སོ། །གསུམ་པས་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་དེ་གཞན་ལས་མཉན་པ་ལས་སོ། །བཞི་པས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལས་སོ། །རྟོན་པ་གསུམ་པའི་ངེས་པའི་དོན་ནི་བཤད་པ་ངེས་པར་བྱས་པའོ། དྲང་བའི་དོན་ནི་བཤད་པར་བྱ་བ་སྟེ། མདོ་གང་དག་གི་དོན་དགོངས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟུང་བར་བྱའོ། །སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་དོན་གཞན་དུ་དྲང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དྲང་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གིས་དྲང་བར་བྱ་ཞེ་ན། རིགས་པ་དང་ངེས་པའི་དོན་དུ་བཤད་པའི་མདོ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། དཔེར་ན་དོན་རྣམ་པར་ངེས་པའི་མདོ་ལས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡོད་པར་གསུངས་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོའི་མདོ་ལས་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། །གང་གི་
― DTG138_Page_0271 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ཏུ་དེ་དྲངས་ནས། གཞན་དུ་ངེས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཐེག་པ་ནི་གཅིག་ཉིད་དོ་ཞེས་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་གཞན་དག་ལས་ཀྱང༌། ལམ་གྱི་ཐེག་པ་ལ་ལ་ནི་བདག་མེད་པར་མཚུངས་པ་ཡིན་ལ། འབྲས་བུའི་ཐེག་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མཚུངས་པ་དེ་བས་ན། ཐེག་པ་ནི་གཅིག་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གང་ཡང་དེར་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལུང་བསྟན་པ་ཡོད་མོད་ཀྱི། དེ་ཡང་གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་གྱུར་པའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་དྲང་བ་ལས་དགོངས་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་དུ་ན་ཞི་བ་ཕྱོགས་གཅིག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མདོ་གཞན་དག་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་བ་དང༌། ལྷག་པར་མོས་པ་དང༌། དབང་པོ་སྣ་ཚོགས་ལས་རིགས་སྣ་ཚོགས་གསུངས་པར་སྣང་སྟེ། དེ་དག་རིགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་བསླབས་པས། བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་རེག་པར་འགྱུར་ལ། རིགས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་རྣམས་ལ་སྤྱད་པས་འཁོར་བ་ན་འཁྱམ་སྟེ། ལྕགས་དང་ཟངས་དང༌། དེ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་དང༌། རིགས་མ་ཡིན་པའི་རྡོ་དག་བཞུ་བ་ལས། ལྕགས་དང༌། ཟངས་དང༌། དངུལ་དང༌། གསེར་དང༌། ཚ་ཚ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །མཐུ་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་འདུས་པར་གྱུར་ཀྱང༌། ཞི་བ་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་བའམ། རིགས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བར་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོ་གང་དག་གི་དོན་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་དེ་ནི་ངེས་པའི་དོན་ཁོ་ནའོ། །དོན་དེ་ལ་ནི་དོན་གཉིས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་དོན་ངེས་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ངེས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་གིས་དོན་ངེས་ཤེ་ན། མདོ་དེ་ཉིད་དང་དེ་ལས་གཞན་པ་དང༌། གཉིས་ཀས་ཀྱང་ངོ༌། །གང་དག་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན་ཞེ་ན། འཕགས་
― DTG138_Page_0272 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་དང༌། འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་དག་དེ་ལས་གཞན་པས་ཡིན་ཞེ་ན། འཕགས་པ་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་དག་གཉིས་ཀས་ཡིན་ཞེ་ན། འཕགས་པ་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ལེའུ་ལས། གང་གི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས། སྒྲ་ཇི་བཞིན་པའི་དོན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དྲང་བའི་དོན་གྱི་བཤད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། དེས་ཚད་མར་གནང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་པར་མཛད་པའི་དོན་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་དོན་དུ་དྲང་བར་མི་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཚད་མའི་དམ་པར་གྱུར་པ་དང༌། ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །དྲང་བའི་དོན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པ་རྣམས་དགོངས་པ་བཞི་དང༌། ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་བཞི་བཤད་དེ། དེ་ལ་དགོངས་པ་བཞི་ནི། མཉམ་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་པ་དང༌། དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པ་དང༌། དོན་གཞན་ལ་དགོངས་པ་དང༌། གང་ཟག་གི་བསམ་པ་ལ་དགོངས་པ་རྣམས་སོ། །ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་བཞི་ནི། གཞུག་པ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་དང༌། གཉེན་པོ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་དང༌། བསྒྱུར་པ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དོན་བཤད་པ་ནི་དགོངས་པའོ། །བསྟན་པའི་སྒྲའི་དགོངས་པ་བཤད་པ་ནི་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པའོ། །དེ་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་པ་ནི། དཔེར་ན་ང་ཉིད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་གཟིགས་སུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་པའོ། །དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པ་ནི། དཔེར་ན་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྨོན་ལམ་འདེབས་པར་བྱེད་པ་དེ་དེ་རུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་བའི་འོད་དྲི་མ་མེད་པའི་མཚན་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ངེས་པར་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དུས་གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དོན་གཞན་ལ་དགོངས་པ་ནི་དཔེར་ན། གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་
― DTG138_Page_0273 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ནས། ཀུན་ནས་བྱང་ཆུབ་པར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ་སོར་རིག་པའི་རྟོགས་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །གང་ཟག་གི་བསམ་པ་ལ་དགོངས་པ་ནི། དཔེར་ན་ལ་ལར་ཆོས་འགའ་ལ་སྨད་ནས། གཞན་དག་ལ་བསྔགས་པ་མཛད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། གཅིག་གིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་རྣམས། །གཞན་དག་འཛིན་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར། །དེ་དག་གི་བསམ་པའི་ངོར་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བཞེད་པ་ཡིན། །གཞུག་པ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ནི། དཔེར་ན་རྫུས་ཏེ་བྱུང་བའི་སེམས་ཅན་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པས་འཇིགས་པ་རྣམས་བསྟན་པ་ལ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉེན་པོ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ནི། དཔེར་ན་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པའི་གཟུངས་ལྟ་བུ་སྟེ། འོག་ནས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མཚན་ཉིད་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ནི་དཔེར་ན། གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་པ་དང་གཞན་གྱི་དབང་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་དག་གི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒྱུར་བ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ནི་དཔེར་ན། སྙིང་པོ་མེད་ལ་སྙིང་པོར་འདོད། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་རབ་ཏུ་གནས། །ཉོན་མོངས་པ་ཡིས་ཀུན་ཉོན་མོངས། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་རྙེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དོན་ཟབ་མོའི་ཕྱིར་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱུར་བའོ། །དེ་དག་རྣམ་པར་བསྒྱུར་བ་ཡང་འདི་ལྟར་སྙིང་པོ་མེད་པ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་འཕྲོ་བ་མེད་པ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །སྙིང་པོར་འདོད་པ་ནི་དེ་ལ་སྙིང་པོའི་བློ་བསྐྱད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཞེན་པ་ལས་བཟློག་པས་ན། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། མི་གཙང་བ་དང༌། བདག་
― DTG138_Page_0274 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཡུན་རིང་པོར་དཀའ་བ་རྣམས་ལ་འབད་པས་ངལ་བ་སྟེ། དེས་ཤིན་ཏུ་གཟིར་བའོ། །ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་བའི་མདོ་ཚོགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པའི་གཟུངས་ལས། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པ་ནི་དངོས་གཞི་ཡིན་ལ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་ནི་ཕན་ཡོན་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཆོས་ལ་བརྙས་པ་དང༌། །སྙོམ་ལས་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་མགུ། །འདོད་ཆགས་ང་རྒྱལ་ལ་སྤྱོད་ཅིང༌། །འགྱོད་དང་མ་ངེས་ལྡོག་གྱུར་པ། །བར་དུ་གཅོད་པའི་ཉེས་པ་ཀུན། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་སྟེ།། དེ་ཡི་གཉེན་པོ་ཐེག་པ་མཆོག །བཤད་དེ་རྣམ་པར་སྤོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་རིགས་ངེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཁ་ཕྱིར་བལྟས་པ་ནི་མ་ངེས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་སྤངས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོས་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམས་དྲང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་མཆོག་བཤད་པ་སྟེ། ཐེག་པ་མཆོག་བསྟན་པའོ། །བར་དུ་གཅོད་པ་འདི་དག་ཉིད་སངས་རྒྱས་ལ་བརྙས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲིབ་པ་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ལ་བརྙས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་ཐོས་པའི་མཆོག་བཤད་པ་ནི། དཔེར་ན་ང་ཉིད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་རྣམ་པར་གཟིགས་ནས་འོད་སྲུངས་ཀྱི་བར་དུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ནི་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །སྙོམ་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ནི། །གང་བདེ་བ་ཅན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཟླ་བའི་འོད་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་མགུ་བའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ནི་གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཁ་ཅིག་ལ་ནི་སྨད་ལ། གཞན་དག་ལ་ནི་བསྔགས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ནི་གང་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་བཀོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བརྗོད་པ་ལྟ་བུའོ། །ང་རྒྱལ་སྤྱོད་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ནི་གང་དུ་སངས་རྒྱས་ཁ་ཅིག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་ལྷག་པར་བརྗོད་པ་ལྟ་བུའོ། །འགྱོད་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ནི་གང་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པའི་སེམས་
― DTG138_Page_0275 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་དེ་དག་མཐོ་རིས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོའི་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །མ་ངེས་པ་དང་བྲལ་བའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ནི་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། ཐེག་པ་གཅིག་ཁོ་ན་ཟད་དེ་གཉིས་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་དག་གོ །འདིར་སྒྲིབ་པ་རྣམས་སྤངས་པར་དགོངས་པ་ནི་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པའོ། །དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་ལས། ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་དང་གཞན་གྱི་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གསུངས་ལ། དེ་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་དགོངས་པ་ལས། ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྒྲས་གསུངས་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མདོ་རྣམས་ལས་རྒྱས་པར་ངེས་པར་བསྟན་པ་དེ་རྣམས་འདིར་མདོར་བསྡུས་ནས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་གང་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མིང་དང་འདྲིས་པའི་ཡིད་ཀྱི་བརྗོད་པས་བརྟགས་པ་དེ་རྣམས་ནི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང་མིག་དང་རྣ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཡང་མདོར་བསྡུས་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའོ། །གང་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་གཉིས་པོ་མེད་པར་གྱུར་ཀྱང༌། །གཉིས་སུ་སྣང་བར་སྐྱེ་ལ་དེ་སྤངས་ན་ནི་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །གང་ཡང་གཞན་གྱི་དབང་དེ་ཀུན་བརྟགས་པ་དེས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྟོང་ཞིང་དབེན་པ་སྟེ་བྲལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་དུ་གཅིག་ཏུ་གྲུབ་པར་འགྱུར་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཆོས་གང་ནམ་ཡང་གཉིས་ཀྱིས་མི་སྟོང་པ་དེ་ནི་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མེད་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ནམ་ཡང་འགྱུར་བ་མེད་པས། ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་རོ་གཅིག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ནི་གཟུགས་མེད་
― DTG138_Page_0276 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་མཚན་ཉིད་པས་ཐམས་ཅད་དུ་རྟག་ཏུ་རོ་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཉིས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས། །རྟག་ཏུ་ཐམས་ཅད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། །དེ་བས་ན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཁོ་ནར་བརྟགས་པས། བཏགས་པའི་ཡོད་པ་སྟེ། རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བས་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། བརྟགས་པར་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་དོན་དུ་དམིགས་པས་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་གྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཡང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་དམིགས་ནས། །དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་དམིགས་ན་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དོན་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པར་བརྗོད་དེ་འདི་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཀུན་བརྟགས་པའམ། འདིས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཀུན་རྟོག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱམས་པས། ཀུན་བརྟགས་གཞན་གྱི་དབང་དང་ནི། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཉིད་དག་སྟེ། །དོན་ཕྱིར་ཡང་དག་མི་རྟོག་ཕྱིར། །གཉིས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་བཤད་དོ། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་གཉིས་ཡང་ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་སོ། །ཁྱད་པར་ལ་དམིགས་པ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་ནི། །སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཁམས་གསུམ་པ། །དེ་ལ་དོན་མཐོང་རྣམ་པར་ཤེས། །དེ་ཡི་ཁྱད་པར་སེམས་ལས་བྱུང༌། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང༌། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་
― DTG138_Page_0277 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པས་ཀུན་གཞི་ཡིན་ལ་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ཉེ་བར་དམིགས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང༌། བདག་ལ་ཆགས་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་བ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་རྟག་ཏུ་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ལ། །བདག་གོ་ཞེས་རྟག་ཏུ་རློམ་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་ཡིད་དོ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་འབྱུང་བས་འཇུག་པ་ཡིན་ལ། ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་དམིགས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་ལུས་དང༌། གནས་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་དུ་སྣང་བ་སྟེ། ལུས་ནི་དབང་པོ་རྣམས་སོ། །གནས་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་ཡུལ་ལྔ་སྟེ། དེའི་སྣང་བ་ནི་དེའི་རྣམ་པ་ཅན་ནོ། །འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་གོ །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ནི། །ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དོན་དུ་སྣང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་དུ་སྣང་བ་དང༌། བདག་ཏུ་སྣང་བ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པར་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ་བཞི་པའོ། །དེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་དང་གནས་སུ་སྣང་བའི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དོན་དུ་སྣང་བའོ། །གང་ལུས་སུ་སྣང་བ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་དུ་སྣང་བའོ། །གང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དེ་ནི་བདག་དུ་སྣང་བ་སྟེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་དེས་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པར་སྣང་སྟེ། ཡུལ་རྣམས་འཛིན་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་དང༌། རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་ཡང་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ཞེ་ན། གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་དྲུག་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་དག་ཉིད་སོ་སོར་རྣམ་པ་གསུམ་གསུམ་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ལུས་དང་གནས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དུ་སྣང་བ་དང༌། ཡིད་དང་ཉེ་བར་འཛིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཡིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དོ། །ཉེ་བར་འཛིན་པ་ནི་འཇུག་པར་ཤེས་པ་ལྔ་རྣམས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། །གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་
― DTG138_Page_0278 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་ཡང་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་གཞི་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང༌། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་སྟེ། བརྒྱད་དོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་དེ་དག་ནི། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། འཁོར་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་སྟོང་ཞེ་ན། གཉིས་ཀྱིས་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པས་སོ། །སྟོང་པ་དེའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པ་དང༌། གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པར་དགོངས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་འདི་ནི། །གཉིས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པས་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ལ། །གཉིས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལ་སོགས་པ་ལས། དེ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལས་གཞན་ནམ། གཞན་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་པར་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་དེ་དག་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པར་གྱུར་ན། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་རྣམས་མཐོང་བས་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་མཐོང་བར་འགྱུར་ལ། དེས་ན་བདེན་པ་མཐོང་བས་དགྲ་བཅོམ་པ་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡི་བར་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་རྟག་པ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་རྟག་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བཙལ་དུ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བཙལ་དུ་མེད་པར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དེ་རྣམས་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་གང་ལས་ཤེ་ན། གང་གི་
― DTG138_Page_0279 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་དེ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་ཙམ་སྟེ། དུང་གི་དཀར་བ་བཞིན་དུ། རང་བཞིན་མེད་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་དེ་རྣམས་ལས་གཞན་པར་འགྱུར་ན། བདེན་པ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་མཚན་མ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་མི་འགྱུར་ལ། དེས་ན་མཚན་མའི་འཆིང་བ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་གྱི་འཆིང་བ་ལས་འགྲོལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་འདི་དག་ཏུ་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་འདི་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་དག་ཀྱང་ཅིག་ཅར་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་དེ་དག་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ཡང༌། གཉིས་དངོས་མེད་པའི་དངོས་པོ་ཡི། །དངོས་པོ་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། །དངོས་པོ་མ་ཡིན་དངོས་མེད་མིན།། ཐ་དད་གཅིག་གི་མཚན་ཉིད་མིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དག་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་དོན་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པས་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་ལ། དེའི་མཐའ་ནི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་སྟེ། དེས་ན་ཡང་དག་པའི་མཐའོ། །འདི་ལ་མཚན་མ་རྣམས་མེད་པས་ན་མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ། སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ནུབ་པས་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ལ། དོན་ནི་དེའི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དོན་དམ་པའོ། །ཆོས་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ན་དབྱིངས་ཏེ། དེ་ལ་དམིགས་པས་དེ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ན་ཆོས་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་དེའི་དབྱེ་བ་བརྗོད་དེ། །སྔོན་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འདིའི་བདག་ཉིད་ལ་ཡིན་པའི་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ཅན་ཡང་ཡིན་ལ། ཕྱིས་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་
― DTG138_Page_0280 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་རྣམས་སྤངས་པས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཞིང་དྲི་མ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཆུའི་ཁམས་དང་གསེར་དང་ནམ་མཁའ་རྣམས་རང་བཞིན་དག་པ་ལ་གློ་བུར་གྱི་རྙོག་པ་ཟངས་དང་ཁུག་རྣ་ལ་སོགས་པས་དྲི་མ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་དེ་རྣམས་དང་བྲལ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། །མ་དག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མས་སྦགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང༌། དེ་ནི་དྲི་བཅས་དྲི་མ་མེད། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་དག །ཆུ་ཁམས་གསེར་དང་ནམ་མཁའ་རྣམས། །དག་པ་བཞིན་དུ་དག་པར་འདོད། །གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་དེ་མ་གྱུར། །ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་གྲོལ་བར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་རྣམ་དག་དེ་མ་གྱུར། །འབད་པ་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྱུར། །ཉོན་མོངས་མ་ཡིན་མི་མོངས་མིན། །དེ་ནི་དག་དང་མ་དག་མིན། །སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བ། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་གློ་བུར་ཕྱིར། །ཞེས་གསུངས་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་བསྟན་པ་དེ་དག་ལས། གང་ཞིག་ཇི་ལྟར་ཇི་སྲིད་དུ་འཁོར་བར་འཇུག་ཅེ་ན། རེ་ཞིག་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་བདེ་འགྲོར་སྨིན་ལ་མི་དགེ་བས་ནི་ངན་འགྲོར་སྨིན་ཏེ། སྔོན་གྱི་ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཟད་ནས། གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསྐྱེད་དེ། བསྐྱེད་ནས་ཀྱང་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་བཞིན་དུ་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་འཇུག་པར་འགྱུར་ལ། དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་གཞན་དུ་དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་ནས་རྒྱུན་ཏུ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཟབ་ཅིང་ཕྲ། །ཆུ་རྒྱུན་བཞིན་འབབ་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ། །བདག་ཏུ་རྟོག་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ཞེས། །འདི་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ངས་མ་བསྟན། ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ལས་སྐྱེས་ནས་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་པ་དང༌། འགོག་པའི་
― DTG138_Page_0281 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ན་ལྡོག་པར་འགྱུར་ལ། དེ་དག་ལས་ལངས་ནས་ཀྱང་ཀུན་གཞི་ཉིད་ལས་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལས་ཐམས་ཅད་དུ་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ཞིང་ཀུན་གཞི་ལས་བྱུང་ནས་འཇུག་པར་འགྱུར་ལ་སེམས་མེད་པའི་གཉིད་དང༌། བརྒྱལ་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དག་ལས་མི་སྐྱེའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྷག་མ་ལྔ་ནི་ཆུ་ལས་རླབས་དང་འདྲ་བར་ཀུན་གཞི་ཉིད་ལས་རྐྱེན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཅིག་ཅར་རམ། རིམ་གྱིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པའི་བར་དུའོ། །ཇི་ལྟར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདིར་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་དང་བདག་གི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པས་དམིགས་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པས་ཀྱང་དམིགས་སོ། །དེ་ལྟར་བསྒོམས་པས་དང་པོ་སྐྱེས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་མ་མཐོང་བ་ལས་མཐོང་བའི་ལམ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ཉིད་ཡང་དང་ཡང་མངོན་དུ་བྱེད་པ་རྣམས་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་འདི་དག་གིས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པས། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དག་ནི་དགྲ་བཅོམ་པར་འགྱུར་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ས་བཅུ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་སྤངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་བག་ཆགས་གང་གི་ཚེ་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པར་བྱས་པ་དེའི་ཚེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པ་འདི་གསུམ་ལ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །ལོག་པ་ཇི་ལྟ་བུ་
― DTG138_Page_0282 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིག་ཅེ་ན། གནས་གྱུར་པ་སྟེ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཆ་ལོག་ནས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆ་ནམ་མཁའ་ཇི་སྲིད་པའི་བར་དུ་འཇུག་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་དུ་གྱུར་པའི་བག་ཆགས་ཡང་དག་པར་བཅད་པས། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེའི་དངོས་པོ་དེའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་སྤངས་པ་ནི་ས་བོན་ཟད་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཚེ་རྟེན་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟར་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཞེས་བརྗོད་ལ། ས་བོན་ཟད་པས་ལུས་དང༌། གནས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་བརྗོད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་ནི་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དག་ལས་བྱེ་བྲག་མེད་དེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་ཤེལ་དག་པ་ལྟ་བུ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་དེ་དག་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་ཏེ། འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་གྱུར་པ་དག་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་ཞེ་ན། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པས་ན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུས་བསྡུས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དཔག་ཏུ་མེད་པས། དེ་དག་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་ཆུ་ཤེལ་དང་མེ་ཤེལ་ནི་ནོར་བུ་གཞན་དག་དང༌། དག་པ་ཙམ་དུ་ཁྱད་པར་མེད་མོད་ཀྱི། འོད་ཟེར་གྱིས་ཁྱད་ཆེས་འཕགས་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་བྱིན་གྱི་རླབས་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་བདག་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་
― DTG138_Page_0283 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟར་སྣང་ཞེ་ན། ནམ་མཁའ་དྲི་མ་མེད་པ་འབའ་ཞིག་མཐའ་མེད་པ་དང་འདྲ་བར། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རོ་གཅིག་ཏུ་སྣང་ངོ༌། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་རྣམས་དེར་ནུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་རྣམས་སྣ་ཚོགས་པ་ཡིན་བཞིན་དུ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་སྣང་བས། འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདི་ཐམས་ཅད་བརྫུན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པས། མིང་དང་མཚན་མར་བཏགས་པར་ཟད་དོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་དགོད་པ་ལས་གསུངས་པ། བྱམས་པ་དེ་ལྟར་ན་ནི་འདི་དག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོའི་མཚན་མ་གང་དུ། གང་འདི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བར་ཞེས་བྱ་བ་གློ་བུར་གྱི་མིང་གིས་བརྗོད་ཅིང་བཏགས་པ་འདི་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་མོ། །ཡང་དེ་དག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་སུ་ཞུགས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་དང་བྲལ་བ་ན་ཡོད་པའམ་མེད་པ་དེ་དག་ནི་ཅི་ཞིག་ཏུ་དམིགས་པར་འགྱུར་ན། གང་འདི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་གློ་བུར་གྱི་མིང་དུ་བརྗོད་པ་འདི་དག་གང་དུ་འདོགས་པར་བྱེད་ཅེས་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འདིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་མི་དམིགས་པས། འདི་དག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མིང་དང་མཚན་མ་འདི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པར་གསལ་བར་མཛད་དོ། །གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བལ་བའི་ཕྱིར་ཡང་བརྫུན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ཇི་ལྟར་མེ་ལོང་ལ་ནི་གཟུགས། །གཅིག་དང་གཞན་པ་རྣམས་སྤངས་པ། །སྣང་ཡང་དེ་ན་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་བཞིན་དངོས་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། འདིར་ངོ་བོའི་སྒྲས་ནི་མཚན་མའི་ངོ་བོ་བསྟན་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་མཚན་མའི་དབྱེ་བ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཙམ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་དང༌། གསལ་བ་ཙམ་ཡིན་པས་རྣམ་པར་
― DTG138_Page_0284 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིག་པའི་གཟུང་བ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། རྣམ་པར་རིག་པ་རྣམས་ཀྱང་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་གཉིས་ནི་ཡིད་ཀྱིས་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་བརྟགས་ཤེ་ན། དོན་མེད་པར་ཡང་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་ལས་སྐྱེས་པའི་དོན་དུ་སྣང་བའི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ལའོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་དེ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། འཁྲུལ་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། ལོག་པའི་ཤེས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དེའི་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པའི་རྣམ་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་དང༌། བསླད་པའི་དབང་འབའ་ཞིག་གི་སྣང་བས་བརྫུན་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེའི་རང་བཞིན་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཡང་དག་པ་ཉིད་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བསལ་བ་ཙམ་མོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྣམ་པ་དེ་ནི་འཁྲུལ་པའི་མཚན་མ་དང༌། སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་དེ། འཁྲུལ་པའི་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་ཀྱི་མཚན་མ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། གཉིས་ལྟར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་དེ་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འགག་པར་འགྱུར་ལ། དེས་ན་དེ་ནི་མ་འཁྲུལ་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་ཡང་བརྗོད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་ན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གང་གི་ཕྱིར་འགྱུར་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས། མི་འགྱུར་བའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །འདིར་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་རྒྱུ་ལ་བྱ་ལ། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཚུ་རོལ་ཏེ། ད་ལྟར་གོམས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ཁོ་ན་གཞན་གྱི་དབང་ཡིན་གྱི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ཆོས་དང༌། སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་རྣམས་ལ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དགག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་རྣམས་བརྫུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་
― DTG138_Page_0285 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་ན་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གསལ་བའི་ལུས་ཅན་རྣམས་ནི་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ནི་བཟློག་པ་དང༌། །བྱེད་པ་ཡང་ནི་བཀག་པ་ཡིས། །སྐྱེ་བ་མེད་པར་ངས་བཤད་དེ། །སེམས་ཙམ་དུ་ནི་རྣམ་པར་གཞག །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། དངོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་ཡོད་མིན་ཞིང༌། །འགག་པའང་གང་ན་ཡོད་མིན་ཏེ། །ཤེས་པ་འདི་ཉིད་ཁོ་ན་ནི། །སྐྱེ་ཞིང་འགག་པར་འགྱུར་པ་ཡིན། །འབྱུང་བ་ཆེ་ལ་སོགས་བཤད་པ། །རྣམ་པར་ཤེས་སུ་ཡང་དག་འདུ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་དེ་བྲལ་ན། །ལོག་པར་རྣམ་བརྟགས་ཅིས་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བས་འདི་ཐམས་ཅད་གསུངས་ཏེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་དེ་དག་རྣམ་ཤེས་སུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་སྟེ། དེའི་ནང་དུ་གཏོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་བཞིན་དུ་ཡང་བྱིས་པ་རྣམས་དེར་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་ལ། ཤིན་ཏུ་མ་འཁྲུལ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དེ་ནུབ་པར་གྱུར་པས། ལོག་པར་བརྟགས་ཏེ་འཁྲུལ་པའི་རྟོག་པས་སྔར་གྱི་དུས་སུ་བརྟགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བརྫུན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་རྣམས་དང༌། དབུ་མ་པ་གྲུབ་པའི་མཐའ་མཚུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆ་འདི་ཙམ་གྱིས་ནི་ཐ་དད་པ་ཡིན་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་རྣམས་ནི་བྱིས་པས་གཟུང་བའི་ཆོས་རྣམས་བརྫུན་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་ངེས་པ་དང༌། གཉུག་མའི་རྣག་བཞིན་རང་རིག་པ་འཁྲུལ་པ་དང་བྲལ་བས་གསལ་བའི་ལུས་ནི། བདེན་པ་ཁོ་ནར་འདོད་དོ། །དབུ་མ་པ་རྣམས་ནི། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྣང་བའི་རང་བཞིན་དང༌། སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་འཁྲུལ་པའི་མཚན་མ་རྣམས་སྒྲོ་བཏགས་པ་མ་ཡིན་པ་རྣལ་མ་བསལ་བའི་ལུས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་བརྟགས་མི་བཟོད་པས་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །གང་ཡང་ཁ་ཅིག་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གསལ་པའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ནི། ལུང་དང་རིགས་པ་
― DTG138_Page_0286 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་འཐད་པར་འོས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་དབུ་མ་པ་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཀུན་རྫོབ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཕྱི་རོལ་དོན་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། དོན་དམ་པར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར། རང་རིག་པའི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་རྣམ་པར་ཐམས་ཅད་དུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་བཞག་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་དོ། །དེ་ཡང་གང་གི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་ཤིན་ཏུ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོན་དམ་པར་ཤིན་ཏུ་མེད་པས། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་འགགས་པ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པས་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ལ་དེ་ནི་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ནི་ལུང་དང་བསྟན་བཅོས་ཐམས་ཅད་དང༌། ཚད་མ་རྣམས་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་པས་ལམ་ངན་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ནི་ཐག་བསྲིངས་ཏེ་སྤང་བར་བྱའོ། །ཅི་སྟེ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་དོན་ནོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་དོན་ནོ། །གཉི་ག་ལ་ཡང་རྣམ་པར་གསུམ་གསུམ་སྟེ། བརྟགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཐ་སྙད་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ལོག་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ནི། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་མཚན་མར་གྱུར་པ་དེ་ལས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དོན་དམ་པ་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོབ་པ་དོན་དམ་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་པ་དོན་དམ་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། འདི་ལ་དོན་དམ་པ་ཡོད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་མདོ་ལས་སེམས་དེ་ནི་སེམས་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ། དེའི་དོན་ནི་
― DTG138_Page_0287 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསལ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཙམ་མོ། །འཛིན་པའི་ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། །བློ་ཡིས་རྣམ་པར་གཞིགས་ན་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གཟུང་དུ་མེད། །དེ་ཕྱིར་དེ་དག་བརྗོད་མེད་དང༌། །རང་བཞིན་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན། །བློ་ཡིས་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་ནི། །གཞན་དབང་མེད་ཅིང་ཀུན་བརྟགས་མེད། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དངོས་མེད་ན། །བློ་ཡིས་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་བརྟག །རང་བཞིན་མེད་ཅིང་རྣམ་རིག་མེད། །དངོས་པོ་མེད་ཅིང་ཀུན་གཞི་མེད། །བྱིས་པའི་རོ་དང་མཚུངས་པ་ཡི། །རྟོག་གེ་ངན་པས་འདི་དག་བརྟགས། །དངོས་པོ་མཚན་མ་རྣམ་རིག་གི །ཡིད་ལྡོག་གཡོ་བ་གང་ཡིན་ལས། །ང་ཡི་སྲས་རྣམས་རབ་འདས་ནས། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིས་དཔྱོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །འདིའི་དོན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། འདིའི་དོན་བློ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་བོ། །ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། འདི་ཙམ་གྱིས་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཀུན་བརྟགས་པ་མེད་པ་དེ་བས་ན། །རང་གི་བློ་ལས་ཐ་དད་པའི་གཟུང་བ་རྣམ་པར་དཔྱད་ན། གཞན་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་དག་ཀྱང་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་མེད་པ་ཡིན་ན། དེ་ཇི་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་པ་དོན་དམ་པ་དོན་དུ་གཉེར་བས་བློ་བརྟག་པར་བྱ་ཞིང་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། ནུས་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པའི་དོན་ཏོ། །རང་བཞིན་ནི་གཉིས་ཀྱི་མཚན་མའོ། །རྣམ་རིག་དང་དངོས་པོ་ནི་གཉིས་སོ། །ཀུན་གཞིའི་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཡུལ་ཏེ། ཀུན་དུ་བརྟག་པ་བཞི་པ་ནས། དོན་དམ་པའི་བར་དུ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་གེ་ངན་པས་བརྟགས་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG138_Page_0288 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་མ་འདས་པའོ། །དེ་དག་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་མ་འདས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་སྨད་བ་སྟེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལས་འདས་པའི་བསྔགས་པ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་བའི་དོན་ཏོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་མདོར་བསྡུས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ཆོས་ལྔ་དང་ནི་རང་བཞིན་དང༌། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་ཉིད་དང༌། །བདག་མེད་གཉིས་ཀྱི་དངོས་པོས་ནི། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མ་ལུས་བསྡུས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་ལྔ་ནི་མིང་དང་རྒྱུ་མཚན་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །འདིར་ཡིད་ཀྱི་བརྗོད་པ་ལ་གནས་པའི་སྒྲ་ནི་མིང་ངོ༌། །དོན་ནི་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །བདག་མེད་པ་གཉིས་ནི། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའོ། །དེ་དག་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་བོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་འདི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཇི་སྲིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བར་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། གང་གི་རང་བཞིན་ཉེ་བར་བཟུང་ནས། འདི་གཟུགས་སོ་ཞེས་གཟུགས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་དང་མི་ཕྱེད་པ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་ཏེ། གཟུགས་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ན་གཟུགས་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་མིང་ཙམ་ཡིན་པའམ། མིང་དང་དབྱེར་མེད་པའི་སྤྱིའི་གཟུགས་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྲང་ན། དེ་ལ་མིང་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། དེའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྤྱིའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང༌། སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་བཀག་པས་རང་གི་ངོ་བོར་མེད་ལ་མིང་དང་ཐ་མི་དད་པ་ཡང་ཤིན་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་པས་གཅིག་ཏུ་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེས་གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བར་དུའོ། །ཅི་སྟེ་དངོས་
― DTG138_Page_0289 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ན་ཚིག་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ན། དངོས་པོ་མེད་པར་དེ་དག་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་བས། སྔོན་གྱི་དུས་སུ་རྒྱལ་པོ་མང་པོས་བཀུར་བ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དུང་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། ལོག་པར་ཞེན་པར་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ལ། སྒྲ་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་འདོད་པ་ཐ་དད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། རང་བཞིན་འགལ་བ་དག་ནི་གཅིག་ལ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དངོས་པོ་རྣམས་མིང་གིས་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་རང་བཞིན་མེད་པས་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དོ། །འདི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། །མིང་ནི་གང་དང་གང་དག་གིས། །ཆོས་གང་ཞིག་ནི་མངོན་བརྗོད་པ། །དེ་ནི་དེ་ལ་ཡོད་མིན་ཏེ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིའི་བཤད་པ་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་སུམ་ཅུ་པ་ལས། རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་གང་གིས། །དངོས་པོ་གང་གང་རྣམ་བརྟགས་པ། །དེ་ཉིད་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཡི། །རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ་དེ་མེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང༌། །ཕྱི་རོལ་གཟུགས་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །རང་གི་སེམས་ནི་ཕྱི་རོལ་སྣང༌།། ཞེས་བྱ་བ་དང༌། །རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་ཁམས་གསུམ་པ་འདི་ནི་སེམས་ཙམ་མོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སེམས་དང༌། ཡིད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །དེ་ལྟར་གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བས་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཅི་སྟེ་འདི་དག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་རིགས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལ་ཆོས་རྣམས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གསལ་བའི་ངོ་བོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། གསལ་བ་དེ་ཡང་རབ་ཏུ་སྣང་བ་དང༌། སོ་སོར་སྣང་བ་དང༌། གསལ་བཞིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་བེམས་པོ་ཡང་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཞིང་ཡོངས་སུ་གསལ་བའོ། །དེ་གྲུབ་པ་ཡིན་ན་ནི། གང་ཡང་སྣང་བར་མི་འགྱུར་བས། ཐམས་ཅད་མ་གྲུབ་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གྲུབ་
― DTG138_Page_0290 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ནི་དེ་ཉིད་ཤེས་པ་ཡིན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །འདིར་སྤྱོད་པ་ཅན་དག་ན་རེ། གཟུང་བའི་ཡུལ་གྱི་ཆོས་གསལ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བདག་ཉིད་ཀྱིས་མྱོང་བས་བདེན་ན། དེ་ཡང་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ཡང་མ་རིགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་སོ་སོར་ངེས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་ན། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་གྲུབ་ཀྱི། དེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་རྒྱུ་སྟོང་སྙེད་ཚོགས་པར་གྱུར་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་འདི་ཐ་དད་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྒྱུའི་ཚོགས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་པས། མྱོང་བར་བྱེད་པའི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་པ་ཉིད་དེ། འདིས་ཤེས་པར་བྱེད་པས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའམ། འདི་ཉིད་རིག་ཅིང་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་ཤེས་པ་ཡིན་པར་རིགས་སོ། །དེ་གཉི་གས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཤེས་པ་སྒྲུབ་པའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཤེས་པའི་རྒྱུ་རྣམས་ཉེ་བ་ལས་དེ་ཉིད་སྐྱེས་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པ་ན་རེ། གསལ་བ་དེ་བསྟན་པ་འདི་ནི་ཤེས་བྱ་དང༌། ཤེས་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ལ་ཤེས་པ་ནང་ནས་སྐྱེས་པས་གསལ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། ཤེས་པ་ལ་ཡང་དེ་ཤེས་པ་སྐྱེས་པས་གསལ་བར་གྱུར་པའོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ཡང་ཤིན་ཏུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་རྣམས་ཀྱི་གསལ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་གྲུབ་པ་འདི་གསལ་བར་ནི་ཚངས་པས་ཀྱང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་མེད་པར་གྱུར་ན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བར་བྱ་བ་ནི། བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཀྱང་མི་ནུས་ཏེ། ཤེས་པ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཀྱང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་གསལ་བ་མ་ཡིན་པ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པ་ལ་ཡང་ཤེས་པ་གཞན་སྐྱེས་སུ་ཟིན་ཀྱང་གསལ་བ་མ་ཡིན་པས། ཤེས་པ་ཡང་གསལ་བ་མ་ཡིན་ལ། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལོང་བ་དང༌། ལྐུགས་པར་ཐལ་པར་འགྱུར་རོ། །མ་ཡིན་ཏེ་ཤེས་པས་དོན་གསལ་བར་མྱོང་ངོ་ཞེས་སྨྲས་སོ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསལ་བ་ལས་ཐ་དད་པར་འགྱུར་ལ། །ཇི་ལྟར་གསལ་བར་འགྱུར། ཡོངས་སུ་
― DTG138_Page_0291 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅད་པས་སོ་ཞེ་ན། གསལ་བ་མ་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་གཅོད་པར་འགྱུར། ཅི་སྟེ་གསལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གསལ་བ་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གསལ་བ་དང༌། གསལ་བཞིན་བ་དང༌། མྱོང་བ་ཞེས་བྱ་ན། གསལ་བ་དེ་ཇི་ལྟར་ཤས་བྱའི་ཆོས་མ་ཡིན། ཤེས་བྱའི་ཆོས་སུ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ལྷག་མ་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ཤེས་པ་ནི་གསལ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས། རང་གི་ངང་གིས་གསལ་བ་ཡིན་ལ། ཡུལ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པས་ཤེས་པ་དང་འབྲེལ་པའི་དབང་གིས་གསལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་དག་ལྟར་ན་ཡང་དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པས་གསལ་བ་མ་ཡིན་ལ། གསལ་བར་བྱས་པས་གསལ་བར་ཡང་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་འབྲེལ་པས་དེས་དོན་རིག་པར་འགྱུར། ཚོགས་པ་གཅིག་ལ་རག་ལས་པའི་འབྲེལ་པས་བསྡུས་པས་སོ་ཞེ་ན། མིག་ཀྱང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རིག་པར་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གསལ་བ་མེད་ན་གཟུགས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ཡུལ་དུ་གྱུར་འདིས་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གསལ་ཏོ། །གཞན་དག་ན་རེ་མར་མེའི་འོད་རེག་པའི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ། ཤེས་པའི་གསལ་བ་དང་ཕྲད་པས་གསལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེའི་ལྟར་ན་ཡང་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མྱོང་བ་དེ་ནི་དེའི་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་ཡང་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཕྲད་པ་ལས་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བ་ཐམས་ཅད་ནི་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་ཕྱི་རོལ་གཟུང་བའི་དོན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་པ་རྣམས་ན་རེ་འདི་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་མི་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དོན་གང་དག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མེ་ལོང་ལ་གཟུགས་བརྙན་གཞག་པར་གྱུར་པས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེས་དེའི་གཟུགས་བརྙན་མྱོང་ཡང་ཉེ་བར་བརྟགས་པ་བྱས་ན། མེ་ལོང་གི་ངོས་ལ་རང་གི་བྱད་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་དེ་མྱོང་བར་བཞག་གོ །དེ་ཡང་མེ་ལོང་ལ་
― DTG138_Page_0292 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མཐོང་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པས་ཅུང་ཟད་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ལ། བློའི་མེ་ལོང་ལ་སྣང་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་འཁྲུལ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་དག་གི་ཡང་ཤེས་པ་དེས་འབྲེལ་པ་གང་གིས་དོན་དེ་མྱོང་བར་འགྱུར། དེ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲེལ་པས་སོ་ཞེ་ན། མིག་ཀྱང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་འདྲ་བའི་དབང་གིས་སོ་ཞེ་ན། དོན་གཅིག་མཐོང་བའི་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་ཡང་ཕན་ཚུན་མཐོང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་དེ་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། དེར་སྣང་བ་གཉི་གས་སོ་ཞེ་ན། མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཡང་ཡུལ་དང་མཚུངས་པར་ཡུལ་དུ་འགྱུར་རོ། །ཡང་བདག་ཉིད་ཀུན་གྱིས་མཚུངས་ན་ནི། ཤེས་པ་ཡང་བེམས་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་གིས་མཚུངས་སོ་ཞེ་ན། ཀུན་གྱིས་ཐམས་ཅད་རིག་པར་འགྱུར། མི་སླུ་བའི་ཤེས་པ་ཡང་དོན་ལས་གཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རྨི་ལམ་བདེན་པས་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །ཅི་སྟེ་དོན་རྣམས་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དོན་དུ་སྣང་བ་ཡིན་ན། ཡུལ་དང་དུས་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་ཇི་ལྟར་སྣང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དོན་མེད་པར་ཡང་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་དཀྲུགས་པའི་སེམས་ཉིད་ཡུལ་དང་དུས་ལ་སོགས་པ་ངེས་པའི་དོན་དུ་སྣང་བའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། གཉིད་ཀྱིས་ཉམས་པའི་རྨི་ལམ་བཞིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། ཇི་ལྟར་བྱིས་པས་རྣམ་བརྟགས་པའི། །ཕྱི་རོལ་དོན་ནི་ཡོད་མིན་ཡང༌། །བག་ཆགས་ཀྱིས་ནི་དཀྲུགས་པའི་སེམས། །དོན་དུ་སྣང་བ་རབ་ཏུ་འབྱུང༌། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། བག་ཆགས་ཀྱིས་དཀྲུགས་པ་ནི་ཉེ་བར་བཅོམ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་གཅིག་ལ་མང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་འཁྲུལ་པ་མཚུངས་ཤེ་ན། ཉེ་བར་བཅོམ་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རབ་རིབ་ཀྱིས་མིག་ཉེ་བར་བཅོམ་པ་མཚུངས་པ་རྣམས་ལ་སྐྲ་ཤད་དང༌། ཤ་སྦྲང་ལ་སོགས་པ་ལ་སྣང་བ་མཚུངས་པ་བཞིན་ཏེ། ལ་ལར་རྨི་ལམ་མི་བདེན་བཞིན་དུ། བག་ཆགས་མཐུག་པོའི་དབང་གིས་མི་སླུ་བར་སྣང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་ཡང་གཟུང་བ་ཡང་ཅི་ཡང་མེད་ལ་འཛིན་པ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་
― DTG138_Page_0293 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པས་སྟོང་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་མོ། །གཞན་ཡང་ཁམས་བཅྭ་བརྒྱད་པོ་འདི་ཐ་དད་པའི་གཅིག་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་གཅིག་མ་ཡིན་ནོ། །ལུས་དང་ཁྱིམ་དང༌། ལྗོན་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ཀྱང་གཅིག་མ་ཡིན་ཏེ། ལག་པ་དང་རྐང་པ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལག་པ་ཡང་གཅིག་མ་ཡིན་ཏེ་མཛུབ་མོ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཛུབ་མོ་ཡང་གཅིག་མ་ཡིན་ཏེ་ཚིགས་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཛུབ་མོ་ཡང་གཅིག་མ་ཡིན་ཏེ་ཚིགས་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིགས་ཀྱང་གཅིག་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིགས་ལ་སོགས་པའི་ཆ་ཡང་ཆ་ཤས་དང་བཅས་པ་གཅིག་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཆ་ཤས་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་རྟག་ཏུ་རགས་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་མང་པོ་ཕན་ཚུན་ལྡན་པས་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། གལ་ཏེ་ཆ་ཤས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ནི། ཆ་ཤས་མེད་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་མི་འགྱུར་ལ། ཅི་སྟེ་ཆ་ཤས་མེད་པར་སྦྱོར་ན་ནི། དེའི་ཚེ་དེ་དག་ཐ་མི་དད་པས། སའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ལ། སའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་འབྲེལ་པའི་གཟུགས་གཞན་སྣང་བ་རྣམས་ཀྱང༌། སའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་གཉིས་སུ་མེད་པར་ཐམས་ཅད་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་གི་ཚད་དུ་འགྱུར་ལ་དེ་ལྟར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་མང་པོའམ། ཅིག་ཤོས་ཀྱང་རུང་སྟེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །གཟུགས་གཅིག་མེད་པས་ན། །དེ་འདུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དུ་མ་ཡང་མེད་དེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་གང་ཡང་གཅིག་གམ། དུ་མའམ། གཅིག་ཀྱང་མ་ཡིན་དུ་མ་ཡང་མ་ཡིན་པའམ། དངོས་པོ་བགྲོད་པ་གཞན་ཡང་མེད་པས་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནི་དངོས་པོ་མེད་དེ་བརྫུན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱའི་ཁམས་དང༌། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་ཀྱི་ཁམས་རྣམས་ཀྱང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདུས་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དམིགས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་དང༌། རྟེན་རྣམ་པ་ལྔ་མེད་པས། མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔའི་ཁམས་ཀྱང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་
― DTG138_Page_0294 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྲིད་ན་ཡང་དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའི། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་གི་དོན་ནི་མེད་དོ། །ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་གང་ཡིན་པ་འགགས་པ་དེ་ཉིད་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པས་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་པས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལས་མ་གཏོགས་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བཏགས་པར་ཡོད་པ་ཙམ་མོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་བཀག་པས་དེ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། །དེ་བས་ན་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་མེད་པས་ཀྱང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་མེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁམས་མ་ལུས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་དེ་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་གཟུགས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདུས་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདུས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འོ་ན་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདོད་དེ། སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀྱང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་རྫས་སུ་འདོད་པ་བཀག་ཟིན་ཏོ། །སེམས་ལས་སྐྱེས་པས་ན་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ལ། དེས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་བཀག་པས་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡང་བཀག་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་ནི་སེམས་དང་རྟེན་དང༌། དམིགས་པ་ཐ་དད་པ་མེད་པར་འདོད་དོ། །དེས་ནི་རྟེན་དྲུག་བཀག་པས་ཀྱང་དེ་དག་དགག་པར་བྱའོ། །དམིགས་པ་དྲུག་ཀྱང་བཀག་པ་དང་འགེགས་པར་འགྱུར་བས་སོ། །སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་གཞན་དག་ལས་གུད་ན་མེད་པར་ཅི་རིགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ།། འདུས་མ་བྱས་རྣམས་ཀྱང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ལས་ཐ་དད་པར་འགྱུར་བའི་ལུས་ཀྱི་རྫས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་མེད་ལ་དེ་མེད་པས་དེའི་དམིགས་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱང་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཁམས་བཅྭ་བརྒྱད་མེད་ལ། ཁམས་
― DTG138_Page_0295 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་བཀག་པས། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང༌། ཕུང་པོ་རྣམས་བཀག་པ་ཡང་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཇི་ལྟར་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་མེད་ན། དེར་སྣང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་དག་མེད་ཀྱང་བག་ཆགས་ཀྱིས་དཀྲུགས་པའི་སེམས་ཉིད་དེར་སྣང་བའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ནི་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། །ཇི་ལྟར་མེ་ལོང་ལ་ནི་གཟུགས། །གཅིག་དང་གཞན་པ་རྣམས་སྤངས་པ། །སྣང་ཡང་དེ་ན་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་བཞིན་དངོས་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པར་གྱུར་ཀྱང༌། དངོས་པོ་མེད་ཅིང་བརྫུན་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཡང་གཅིག་དང་དུ་མ་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང༌། བག་ཆགས་ཀྱིས་བཅོམ་པའི་སྒྲས་ཀྱང་བག་ཆགས་ཀྱིས་ཉམས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་འཁྲུལ་པའི་མཚན་མར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་བརྫུན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་དེར་སྣང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། གསལ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བརྫུན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་འབྲེལ་པའི་དབང་གིས་སོ། །འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་གསལ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ལས་གསལ་བཞིན་པ་ཡིན་ལ། ཐོག་མ་མེད་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསླད་པའི་དབང་གིས་འཁྲུལ་ནས། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བརྫུན་པ་ཡང༌། རྨི་ལམ་བཞིན་དུ་གསལ་བཞིན་བར་སྣང་བ་ཡིན་པས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བར་གྲུབ་སྟེ། གསལ་བའི་བདག་ཉིད་མ་བཏགས་པར་དེ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་གསལ་བཞིན་པ་ཡིན་ཡང་གནོད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བརྫུན་པ་ཡང་གྲུབ་པོ། །དེ་བརྫུན་པར་གྲུབ་པས་ན་དེའི་བདག་ཉིད་དེ་ཡང་བརྫུན་པར་གྲུབ་པོ། །ཡང་གསལ་བ་དེ་རིག་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་དང་བྲལ་བས་མངོན་སུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གསལ་བ་ནི་གསལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཉུག་མའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། གང་གི་མྱོང་བ་འདི་འཁྲུལ་བར་འཇོག་པའི་བསླད་པས་གཞག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསླད་པས་བྱས་པར་འགྱུར་ལ། །དེ་ལྟར་གྱུར་པས་ན་ངེ་མྱོང་བ་ཡང་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་གནོད་པ་
― DTG138_Page_0296 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇུག་པའི་སྐབས་ཡོད་ཀྱི་གསལ་བ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་དང༌། དབུ་མ་པ་ཤེས་པ་རྣམ་པ་དང་བཅས་པར་སྨྲ་བ་ཁ་ཅིག་ན་རེ། སྔོན་པོ་དང་གསལ་བ་དག་བརྫུན་པ་དང་བརྫུན་པ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་ན། ཆོས་འགལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་འཐད་པར་མི་འགྱུར་ལ། དེའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་ན་ཡང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བར་མི་འགྱུར་ན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་གསལ་བ་ཡིན་ཏེ། སྒྲོ་བཏགས་པའི་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་གསལ་བ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྒྲོ་མ་བཏགས་པའི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་དག་གི་ལྟར་ན་གསལ་བ་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་མྱོང་བའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྟག་ཏུ་གྲོལ་བར་འགྱུར་ལ། རྟག་ཏུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློ་འཁྲུལ་པས་རང་གི་སྣང་བ་དོན་མེད་པ་ལ་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཉེས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གསལ་བས་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱ་བ་ཡིན་བཞིན་དུ། ཇི་ལྟར་དེ་ལ་དེ་གསལ་བར་མི་འགྱུར། ཅི་སྟེ་གསལ་ན་ནི་གསལ་བ་ཉིད་དང༌། དེའི་དོན་དག་ཉིད་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས། དོན་མེད་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བས། འདས་པའི་མང་པོས་བཀུར་བ་དང༌། མ་འོངས་པའི་དུས་དག་དང༌། སྒྲ་རྟག་པ་དང༌། བདག་ཡོད་པ་དང༌། བ་ལང་ཉིད་དོ་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་གསལ་བར་མྱོང་བའི་ངེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བརྡ་དང་འདྲེ་བར་མི་རིགས་པས། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་བ་ལང་གསལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པ། བ་ལང་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་བློ་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་རང་བཞིན་ཅན། བསླད་པའི་དབང་གིས་བརྫུན་པར་སྣང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་སྣང་བ་ལ་འདི་ནི་བ་ལང་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཞེན་པར་འདོད་པར་བྱ་སྟེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་སྣང་བ་མ་ཡིན་ཡང༌། འཁྲུལ་པའི་དབང་གིས་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་བསླད་པའི་དབང་གིས་བློ་འཁྲུལ་ཏེ། དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་ལས་ལོག་པའི་མཚན་ཉིད་བ་ལང་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བློ་
― DTG138_Page_0297 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་གཉི་ག་ལ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་སྣང་བ་དང་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་ཐམས་ཅད་བློས་བསླད་པ་ཡིན་གྱི། དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བློས་བསླད་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་གྲགས་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་གྱི། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། ཉམས་སུ་མྱོང་བས་གྲགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་གྲུབ་པ་ནི་བཟློག་པར་དཀའ་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བ་ལང་ལ་ལོག་པར་ཞེན་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་ཙམ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་མི་སླུ་བར་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་པ་ལང་ཉིད་བརྫུན་པ་ལ། བ་ལང་གི་བློ་གསལ་ཞིང་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དང༌། དེ་ལས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་བཞིན་དུ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། སྒྲོ་བཏགས་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། གསལ་བ་ཡང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བཞིན་པ་དང༌། བདག་ཉིད་དུ་གྲུབ་ཀྱང་བརྫུན་པ་ཡིན་ཏེ། བརྫུན་པ་དང་བརྫུན་པ་མ་ཡིན་པ་དག་རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པས་རྫས་གཅིག་ལ་འགལ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཙམ་གྱི་དངོས་པོ་ཉིད་དང༌། སྒྲོ་མ་བཏགས་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་ན་ནི། བ་ལང་ཉིད་ལ་སོགས་པས་མ་དེས་པར་འགྱུར་ལ། ཡང་སྒྲོ་མ་བཏགས་པ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་འདོད་ན་ནི་མ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པས་སྟོང་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཆོས་གཉིས་གང་ཡིན་པ་མེད་ཀྱང་གཉིས་སུ་སྣང་བ་འདི་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ཡིན་ལ། ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལ་ཡིད་ཀྱི་བརྗོད་པས་གཟུང་བ་དང་གཉིས་སུ་བཏགས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །གཉིས་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་སྟོང་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་དངོས་པོ་སྟོང་པས་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ལ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདི་གཉིས་པོ་མེད་ཅིང་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མ་ཡིན་པར་དགག་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་མེད་པ་དགག་པ་ཡིན་ན་ནི་གཅིག་ཁོ་ནར་མེད་
― DTG138_Page_0298 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཀུན་བརྟགས་པར་འགྱུར་ལ། གཞན་དུ་མ་ཡིན་པར་དགག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དོན་དམ་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་པར་དགག་པ་ཉིད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ལ། མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། དེ་ཉིད་དེ་མ་ཡིན་ཏེ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་འདི་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་གཅིག་གོ །ཡང་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ནི་མཚན་མས་ཉེ་བར་བཟུང་བ་ཡིན་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ནུབ་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་འདི་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་གཉིས་པའོ། །གཉིས་པོ་སྟོང་པ་ཙམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པས་ཁྱབ་པ་དང་རྟག་ཏུ་བ་དང༌། འགྱུར་བ་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །མིང་དང་མཚན་མའི་དྲི་མ་བརྫུན་པ་དང༌། མཚན་མས་ཉེ་བར་བསླད་པའི་སྒྲིབ་པའི་དྲི་མ་རྣམས་ནི་དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པས་དེ་ལ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ཡིན་ལ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་གཉུག་མ་ཡིན་ནོ། །དྲི་མ་རྣམས་ནི་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བས། དེ་དག་བསལ་ནས་བསལ་བར་ནུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དེ་ལ་གློ་བུར་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་གུས་པར་ཡུན་རིང་དུ་བསྒོམས་པས། བསྒོམ་པ་རབ་ཀྱིས་མཐར་ཕྱིན་པ་ན། གསལ་བར་སྣང་བ་སྲིད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདོད་པ་དང༌། མྱ་ངན་དང༌། འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུན་གྱི་བློ་ལ་བུད་མེད་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཚད་མས་གྲུབ་པ་འདི་དག་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སེམས་ཙམ་དང༌། མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། རྣལ་འབྱོར་གྱིས་བཞི་ལ་གོམས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་རྣམས་དང་དེ་བཞིན་དུ་དབུ་མ་པ་རྣམས་ནི། རྣལ་འབྱོར་གྱིས་བཞི་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་སུ་མེད་ཅིང་ཤིན་ཏུ་སྣང་བ་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་དྲི་མ་མེད་ཅིང་མཐའ་ཡས་པ། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་སྣང་བ་འཇིག་རྟེན་
― DTG138_Page_0299 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། །འབྱུང་བ་ཆེ་ལ་སོགས་བཤད་པ། །རྣམ་པར་ཤེས་སུ་ཡང་དག་འདུ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་དེ་བྲལ་ན། །ལོག་པར་རྣམ་བརྟགས་ཅིས་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གཉུག་མ་གསལ་བ་ཙམ་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པར་འདོད་པ་ཡིན་ལ། དབུ་མ་པ་ནི་རྫས་དེ་ཡང་མི་འདོད་དེ། ཁྱད་པར་འདི་ཡང་མིང་ཙམ་དུ་རྟོགས་སོ། །དེས་ན་རྩ་བ་མེད་པར་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་རྣམས་དང༌། དབུ་མ་པ་རྣམས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྩོད་པ་ནི་སྐྱེ་བོ་ཤིན་ཏུ་གནས་ངན་པ་ཉིད། འདིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི། གང་དག་གང་དང་ལྷན་ཅིག་དེ་ཉིད་མ་མཐོང་འདིར་སྤྱོད་པ་ནི་ཀུན་མཚུངས་ཤིང༌། །དེ་ཉིད་མཐོང་ཚེ་མུན་པའི་དྲི་མ་རབ་ཟད་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ནི་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡི། །རྩ་ལག་མཆོག་གི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་ལ་སྡང་བར་སེམས་ནི་འདིར་བཅས་ཏེ། །རྩོད་པར་སེམས་པའི་དབུ་མ་མཆོག་འཛིན་འདི་དག་ཅིའི་ཕྱིར་རྩོད་ཅིང་ཤིན་ཏུ་སྨད། །དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་དང༌། ཤེས་པ་རྣམ་པ་དང་བཅས་པར་སྨར་བ་དབུ་མ་པ་དག་ནི། ལུང་བསྟན་བཅོས་དང་ཚད་མ་དག་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པར་སྔར་བཟློག་ཟིན་ཏོ། །རྣམ་པ་མེད་པར་སྨྲ་བའི་སེམས་ཙམ་པ་འབའ་ཞིག་ལུས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་གསལ་བ་བརྫུན་པ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བརྫུན་པ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། སྒྲོ་མ་བཏགས་པའི་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ནི་མ་གྲུབ་ལ། འོན་ཏེ་ཐ་མི་དད་པ་ཙམ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་མ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང་ཡང་དག་པར་འགྱུར་བ་དག་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་བདག་ཉིད་སྲིད་དེ། བ་ལང་ཉིད་དང༌། བདག་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་དེ་དག་གི་བློ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་འཁྲུལ་པས་ཀྱང་མ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱང་བརྫུན་ནོ་ཞེ་ན། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བཞིན་དུ། སྟོང་པ་ཉིད་མཐོང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་འཁྲུལ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །བརྫུན་པ་ནི་འཁྲུལ་པས་སྒྲོ་བཏགས་
― DTG138_Page_0300 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་ན། གསལ་བ་ནི་གསལ་བཞིན་པ་ཉིད་ཀྱི་གཉུག་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཆ་ཤས་མེད་པར་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་རྣམས་ལ་རང་བཞིན་གཉུག་མ་འདི་ནི་གཉི་ག་ལ་ཡང་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་གཉུག་མ་འདི་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན། སྒྲོ་མ་བཏགས་པ་དང༌། བརྫུན་པ་མ་ཡིན་པ་གྲུབ་པའོ། །བརྫུན་པ་དང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འཁྲུལ་པ་དང༌། སྒྲོ་བཏགས་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཡོད་པར་གྱུར་པའི་ཆོས་གཞན་དང་བྲལ་བས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་ཉིད་བརྫུན་པའི་སྒྲར་བརྗོད་ཀྱི། སྒྲོ་བཏགས་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་དང༌། མ་ངེས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་གནོད་པ་ཅན་གྱིས་མེད་པ་སྒྲུབ་ཀྱི་སྒྲོ་བཏགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་གནོད་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དང༌། དེའི་བློ་རྣམས་གཉུག་མའི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་ལ། དེས་ན་འཁྲུལ་པ་གཏན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་སྐྱོན་ཀྱང་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་དེ་བྲལ་ན། །ལོག་པར་རྣམ་བརྟགས་ཅིས་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་དང་ཡང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་གྲགས་པའི་ཡུལ་མེད་པ་ལ་ནི། སྒྲོ་བཏགས་པས་ཁྱབ་པར་གྲུབ་པས་ན། ཁྱབ་པ་མི་དམིགས་པས་གསལ་བའི་མེད་པ་བཀག་པར་འགྱུར་ལ། དེ་བས་ན་ཡོད་པ་གྲུབ་པོ། །གཞན་ཡང་ངོ་བོ་དང༌། དམིགས་པ་ལ་ཡང་གནོད་པ་མེད་པས། གསལ་བ་ལ་དེ་གཉི་ག་ཡོད་པར་གྲུབ་པས་འདི་ཡོད་པ་དགག་པ་ནི་མི་ནུས་ལ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉི་ག་ལ་གནོད་པ་ཡོད་པས་སྒྲོ་བཏགས་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་མེད་པ་ནི་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཁྱོད་གསལ་བའི་ཡོད་པ་ཅི་ཞིག་དགག་པར་འདོད། རྐྱེན་ལ་བརྟེན་ཏེ་སྐྱེ་བ་ཉིད་དང༌། དོན་བྱེད་ནུས་པ་ཉིད་དགག་པར་འདོད་དོ་ཞེ་ན། འདི་དག་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་གང་ཡིན། གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་དངོས་སུ་གནོད་པས་ནུས་པ་ལ་ཤུགས་ཀྱིས་གནོད་པ་ཡིན་ལ་གསལ་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་གནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ནུས་པ་ལ་ཡང་གནོད་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཡང་རང་གི་ངོ་བོ་ཙམ་ལ་གནོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ།
― DTG138_Page_0301 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འོ་ན་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྔོན་པོའི་རང་བཞིན་ལ་གནོད་པ་མེད་དོ། །དེ་ཡང་ནུས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་སྔོན་པོ་དང་གསལ་བ་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་དང་བཅས་པའི་ཚུལ་ཁས་བླངས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་སྔར་བཟློག་ཟིན་ཏོ། །དེ་བས་ན་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བ་འདི་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ཇི་ལྟར་གྲག་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒོ་མ་བཏགས་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་དངོས་སུ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རང་བཞིན་ལ་གནོད་ཀྱི། །ནུས་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་གནོད་པས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཙམ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པོ། །དེ་དང་བྲལ་བའི་གསལ་བའི་རང་བཞིན་ལ་ནི་གནོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ནི་ཤུགས་ཀྱིས་བཀག་པ་ཡིན་གྱི་གསལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་འོ་ན་འདིར་ནུས་པ་དང་སྐྱེ་བ་འདི་དག་ཞིག་པ་དང་མ་ཞིག་པ་དག་གིས་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་མེད་དོ་ཞེ་ན། འདི་ཡང་གནོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རྒྱུ་མ་ཞིག་པ་ལས་དེ་མ་ཐག་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མི་འགལ་བ་དང༌། རྒྱུ་ལ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ནུས་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་མེད་པ་ག་ལས་ཤེས། རེ་ཞིག་མངོན་སུམ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོགས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་མངོན་སུམ་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། རྟགས་ལས་སྐྱེས་པའི་ངེས་པ་རང་གི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཡུལ་ལ་ངེས་ཏེ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་ཆད་མས་གྲུབ་པས་ཇི་ལྟར་དེ་གནོད་པ་ཅན་ཡིན། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་མ་གྲུབ་ན། ཕན་པ་དང་གནོད་པ་ཐོབ་པ་དང་སྤང་བའི་དོན་དུ་ཡུལ་ངེས་པ་ཅན་ལ་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་འབད་པ་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་གྲུབ་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་པ་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་བརྟག་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ཚད་མས་གྲུབ་པའི་ནུས་པ་ཇི་ལྟར་བརྟག་མི་བཟོད་པ་
― DTG138_Page_0302 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་དག་སྟོབས་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བྱ་སྟེ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་གྲངས་སུ་ཟིན་ཀྱང༌། གནོད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གསལ་བའི་ལུས་ནི་གནོད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཚད་མས་གྲུབ་པའི་ནུས་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་གྲགས་པས་གྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གནོད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། ཚད་མས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ནུས་པ་ལ་ཡང་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འདིས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་གྲུབ་པས། རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་བཟློག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་པ་ན། དངོས་སུ་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་གནོད་པ་བྱས་ན་ཤུགས་ཀྱིས་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནོད་པར་འགྲུབ་པོ། །སྒྲོ་བཏགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསལ་བ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ལུགས་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་བཟློག་པར་དཀའ་བར་འགྱུར་རོ། །འདིར་གསལ་བ་ནི་སྒྲོ་མ་བཏགས་པ་དང༌། སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་དང༌། ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པའམ། ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་གསལ་བ་རྫས་སུ་ཡོད་པར་གྱུར་ན། འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་དོན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། འདིའི་དོན་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བ་ཡིན་ཏེ། གང་རྟག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། གང་རྟག་ཏུ་མེད་པ་ཀུན་བརྟགས་པ་གཉིས་མི་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་གྱི། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་མི་སྐྱེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལས། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ནི་བཟློག་པ་དང༌། །བྱེད་པ་ཡང་ནི་བཀག་པ་ཡིས། །སྐྱེ་བ་མེད་པར་ངས་བཤད་ནས། །སེམས་ཙམ་དུ་ནི་རྣམ་པར་གཞག །ཅེས་གསུངས་ཏེ། སེམས་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་རྒྱུ་
― DTG138_Page_0303 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་རྐྱེན་དང་བྱེད་པ་རྣམས་བཀག་ནས་སེམས་ཙམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་ཡིན་ནོ། །ན་གཱ་རྫུ་ནའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས་ཀྱང༌། །ཆོས་རྣམས་གང་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད། །འགག་པ་ཅུང་ཟད་ཡོད་མིན་ཏ། །ཤེས་པ་འབབ་ཞིག་ཁོ་ན་ནི། །སྐྱེ་བ་དང་ནི་འགག་འགྱུར་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་འཕགས་པ་སཱ་ལུ་ལྗང་པ་ལ་སོགས་པ་ལས། དེ་ལ་མྱུ་གུ་འདི་ནི་རང་གིས་མ་བྱས། གཞན་གྱིས་མ་བྱས། གཉི་གས་མ་བྱས། རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་དོན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་དོན་ནི་རྒྱུ་ཙམ་གྱིས་བྱས་པ་ཡང་མ་ཡིན། རྐྱེན་ཙམ་གྱིས་བྱས་པ་ཡང་མ་ཡིན། གཉི་གས་བྱས་པ་ཡང་མ་ཡིན། བློ་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་བྱ་བ་དང༌། བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་གང་ཡང་མེད་པ་མ་དམིགས་པ་དང༌། མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ། །མི་གནས་བྱ་བ་ག་ལ་ཡོད། །གང་ཡང་འདི་རྣམས་སྐྱེ་བ་ཉིད། །བྱ་བ་དེ་ཉིད་བྱེད་པོར་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། ས་བོན་དེ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་མྱུ་གུ་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་མི་འགྱུར་ལ། རྒྱུ་དེ་བྱེད་པའི་ངོ་བོར་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་མ་ལྟོས་པའི་རང་དབང་ཅན་གྱི་བྱེད་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དགག་པ་ཡིན་གྱི། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཙམ་དུ་གྱུར་པ་ནི་དགག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་དེའི་འོག་ཏུ་འདི་ཡོད་པས་འདི་འབྱུང༌། འདི་སྐྱེས་པས་འདི་སྐྱེའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་འདིས་ནི་རྒྱུ་ཡོད་པའི་རྗེས་ལ་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པས། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། དེ་བསྒྲུབ་པའི་མི་དམིགས་པ་དང༌། མངོན་སུམ་གསུངས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡོད་པ་ཉིད་ན་ཞེས་ངེས་པར་བཟུང་བ་མཛད་པས་རྒྱུ་ལོག་པས་འབྲས་བུ་མི་སྐྱེ་བར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པས་ན། ལྡོག་པ་དང་དེ་བསྒྲུབ་པའི་མི་དམིགས་པ་ཡང་གསུངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་ནི་དོན་གྱིས་ན་བློ་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་བྱ་བ་ཡང་དགག་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཞན་ལ་རག་ལས་པས་བྱེད་པ་
― DTG138_Page_0304 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཐུན་མོང་དུ་རྒྱུན་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་གྲུབ་པས། ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་དེ་དག་ཀྱང་གྲུབ་ཅིང་མཐོང་བ་གཉིས་ལས་ཀྱང་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་མཐོང་བ་གཉིས་པོ་དེ་ཉིད་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བས་མངོན་སུམ་དང༌། མི་དམིགས་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །མངོན་སུམ་རྟོག་པ་མེད་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པས། གཅིག་པ་ཡིན་པ་དེས་ཇི་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་བྱེད་ཅེ་ན། ཇི་ལྟར་རིགས་པ་སྔ་མ་སྔ་མ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་སྟོབས་ལས་སྐྱེས་པའི་ངེས་པ་ཕྱི་མས་དེ་མངོན་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་དབུ་མ་པ་ཁ་ཅིག་ན་རེ། །འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པས། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བཞིན་དུ། དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། དོན་དམ་པར་ནི་རལ་གྲིའི་སོས་རང་མི་གཅོད་པ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་རང་རིག་པར་འགལ་ལ། གཞན་རིག་པ་ཡང་བསླད་པ་ཙམ་དུ་འུ་ཅག་གཉི་ག་འདོད་དོ། །དེ་བས་ན་འཁྲུལ་པ་ཟད་པས་དོན་དམ་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཟད་པ་ཉིད་དེ། གང་གི་ཚེ་དེ་རྣམས་མི་སྐྱེ་བ་དེའི་ཚེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དོན་དམ་པ་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཐོབ་པས་མྱོང་བར་བཞག་གོ །མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྣ་ཚོགས་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ་བཞག་ནས་དོན་དམ་པར་མངོན་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་ནི་སྡིག་པ་ཅན་ལས་ཀྱང་སྡིག་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འདི་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཉིད་ཀྱང་མེད་ན། དོན་དམ་རྟོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། ཅི་སྟེ་ཡང་འདི་ནི་རྟོགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་སེམས་ཡིན་མོད། དེ་ཡང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མེད་ན། མི་སྲིད་པས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དོན་དམ་པ་དེ་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་མྱོང་ན་ནི་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་ལ། ཐ་མི་དད་ན་ནི་རང་གི་རིག་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཙམ་ཡང་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ་དོན་དམ་པ་དང་དོན་དམ་པ་རྟོག་པ་མེད་པས་གྲགས་པ་ལས་འདས་པར་འགྱུར་
― DTG138_Page_0305 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ། །གཞན་ཡང་དོན་དམ་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྟག་ཏུ་ཤིན་ཏུ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྟེ། གཞལ་བྱ་ཡིན་ལ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི། ཁ་ཅིག་ཙམ་ཞིག་ཡུན་རིང་པོར་ཀུན་དུ་སྐྱེས་ནས་ཕྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྟེ། ཚད་མ་མ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་བྱེད། སྐྱེ་བ་མེད་ཙམ་དུ་མཚུངས་སོ་ཞེ་ན། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འགགས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པའི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡང་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པས། རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། དེ་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འགགས་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ན། དེའི་དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་གང་ཡིན། འཁྲུལ་པ་དེ་ཉིད་རགས་པ་ཤོས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ལ། ཕྲ་བ་ནི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འཁྲུལ་པ་ཐ་མ་ནི་གཉེན་པོ་མེད་པས་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་རང་རིག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་གསལ་བ་དང་འབྲེལ་པ་མ་གཏོགས་པ་མེད་དེ། གསལ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གསལ་བཞིན་པ་ཡིན་པས། གསལ་བའི་གསལ་བཞིན་པ་རང་བཞིན་གྱི་འབྲེལ་པ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གང་མེད་པར་གང་རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེས་དེའི་རིགས་པ་ཡིན་པ། རང་རིགས་པ་ལ་འགག་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །གང་གིས་ཅི་ཞིག་རིག་པ་དེ་ཉིད་ཤེས་པ་ཡིན་ལ། ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ཡང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་རང་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །གསལ་བ་དང་འབྲེལ་པ་ཡང་དེའི་བདག་ཉིད་ལས་མ་གཏོགས་པ་མེད་པས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་སྟེ། དེ་བས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པའི་གཟུང་བ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཅི་ཡང་མེད་པར་གྲུབ་བོ། །དེ་མེད་པས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སྨྲ་བ་དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་ཕྱིར་ཡང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མེད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་རལ་གྲིའི་སོས་རང་མི་གཅོད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་སོར་མོའི་རྩེ་མོས་རང་ལ་མི་རེག་པ་དེ་བཞིན་དུ་རང་རང་
― DTG138_Page_0306 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཀྱིས་རང་མཐོང་བ་མེད་པས་རང་རིག་པ་མེད་དེ། དེ་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། ཇི་ལྟར་རལ་གྲི་རང་སོ་དང༌། །ཇི་ལྟར་སོར་མོའི་རྩེ་མོས་རང༌། །གཅོད་པ་མིན་ཞིང་རེག་པ་མིན། །དེ་བཞིན་སེམས་ཀྱིས་རང་མི་མཐོང༌། །ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེ་ན། འདིར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིའི་དོན་ནི་སེམས་རང་རིག་པའི་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པའི་དངོས་པོ་དགག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བཅས་པ་དང་རེག་པ་བཞིན་དུ་ཐ་དད་པ་ལས་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསལ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མྱོང་བའི་ངོ་བོ་དགག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གསལ་བ་ནི་རང་རིག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཐ་དད་པ་འགལ་ཏེ། ཐ་མི་དད་པས་ངེས་པའི་ཕྱིར་དགག་པར་འོས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན། དེ་བཞིན་སེམས་ཀྱིས་རང་མི་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་དེར་ངར་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལས། བྱམས་པས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་གཟུགས་བརྙན་ལགས་ན། སེམས་ལས་གཞན་མ་ལགས་པའི་སླད་དུ་ཇི་ལྟར་སེམས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཉིད་ལ་བལྟ་བར་བགྱིད། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བ། བྱམས་པ་འདི་ལ་ཆོས་གང་གིས་ཆོས་གང་ལ་ཡང་ལྟ་བ་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སེམས་དེ་ཉིད་དེ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱི་གཉུག་མའི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་རང་རིག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་སྐྱེ་སྟེ་དེ་ཉིད་དུ་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཉིད་ཀྱིས་མ་འཁྲུལ་པ་ཡང་ཡིན་ལ། སྒྲོ་བཏགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་མྱོང་བས་ན་འཁྲུལ་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་འཁྲུལ་པའི་མཚན་མ་དེ་ཐམས་ཅད་རིམ་གྱིས་དོར་ཏེ། ནམ་མཁའ་གཅིག་ཏུ་དྲི་མ་མེད་ཅིང་མཐའ་མེད་པ་ལྟ་བུར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གསལ་བའི་ལུས་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པ་མྱོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དོན་དམ་པ་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་གྱི། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འགགས་པ་ནི་རིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཚོགས་བསགས་པའི་འཕེན་ཤུགས་ཀྱིས་རིག་པའི་རང་གི་ངོ་བོའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཡང༌། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཟད་པར་མི་རིགས་ཏེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རྒྱུན་གྱི་
― DTG138_Page_0307 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་ཉིད་ཟག་པ་མེད་པ་དེ་ཉིད་ནི་གནས་ཞེས་བྱ་ལ། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་མ་ཟད་པས་དེ་སྲིད་དུ་ནི་ཀུན་གཞི་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཟད་ནས་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཟད་པར་མི་རིགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་གཟུགས་འཇིག་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་འཇིག་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅོས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཡང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འགགས་པས་ནི་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པར་མི་རིགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་འཁྲུལ་པ་མེད་པར་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་ཁས་མི་ལེན་པས། ཆོས་དཀོན་མཆོག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་པ་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་དང༌། སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ལ་ཡང་སྐུར་པ་བཏབ་པར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་ཁས་ལེན་ན་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འགག་པ་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མི་རིགས་སོ། །གང་དག་རྣམ་པར་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤོང་བ་དེ་དག་གི་ཉེས་པ་ནི་དེ་དག་ཉིད་དོ། །གཞན་ཡང༌། སྣང་མེད་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ། །དེ་ཡིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མཐོང༌། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ །འདིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པར་གྱུར་པ་ནི། གསལ་བའི་རང་བཞིན་གསལ་བཞིན་པ། །དེ་དང་འབྲེལ་པས་ལྐོག་གྱུར་མིན། །གང་དང་འབྲེལ་པས་གང་རིག་པ། །དེ་ཡིས་རིག་བྱ་དེ་རིག་གྱུར། །རལ་གྲིའི་སོ་དང་སོར་རྩེ་བཞིན། །བློ་ཡི་ངར་འཛིན་དོར་ཡིན་གྱི། །རང་ཉིད་སྣང་གསལ་དོར་མིན་པར། །དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་ལས་གསུངས། །དེའི་ཕྱིར་བློ་ཡི་མཚན་ཉིད་ནི། །རང་རིག་པར་ནི་གྲུབ་པ་ཡིན། །གསལ་དང་དེ་ཡི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །འབྲེལ་པ་ཡིན་ཕྱིར་བློ་ཙམ་ཡིན། །ཤེས་པའི་རང་བཞིན་མངོན་སུམ་སྟེ། །བརྫུན་པ་སྣང་བས་འཁྲུལ་པ་ཡིན། །མཚན་མ་དེ་ནི་སྤངས་ནས་སུ། །ཡེ་ཤེས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་བསྒོམ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ནི་ཟད་པ་མེད། །ཟག་བཅས་ཆོས་ཀྱི་ས་བོན་ནི། །མ་ཟད་ཀུན་
― DTG138_Page_0308 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞི་སྔོན་ནས་སྐབས། །ཟད་ནས་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་དང་ནི། །རྟག་ཏུ་ཉི་ཟེར་ཉི་མ་བཞིན། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་གནས་ཡིན་པས། །སྐྱོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་སྐུར་བཤད། །ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ནི་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་དག་རྙེད་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་སྔར་བསྟན་ནས་དེ་ནས་འདིའི་བསྒོམ་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་གཉིས་ཏེ། གུས་པས་སྦྱོར་བ་དང༌། རྒྱུན་དུ་སྦྱོར་བའོ། །རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ནི་སྦྱོར་བ་བྱེད་པའོ། །འགྲུས་པ་དང་དགའ་བ་དང་སྤྲོ་བས་སྦྱོར་བ་ནི་གུས་པར་སྦྱོར་བ་ཡིན་ལ། བར་མ་ཆད་པས་སྦྱོར་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་སྦྱོར་བའོ། །བསྒོམ་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་དང༌། ཞེ་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པར་འཇུག་པའི་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པར་གྱུར་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་དམིགས་པའོ། །ཇི་སྙེད་ཡོད་པར་གྱུར་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ལ་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་དུ་གྱུར་པ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་དམིགས་པའོ། །འདི་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་པུ་དབེན་པར་གནས་ལ་ཇི་ལྟར་བསམས་པའི་དོན་ཡིད་ལ་བྱ་བ་སྟེ། ཡིད་ཀྱིས་བརྗོད་པ་སྤངས་ནས་སེམས་ཉིད་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ལ་ལན་མང་དུ་ཡིད་ལ་བྱ་སྟེ། ཇི་སྲིད་དུ་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་མ་སྐྱེས་ཀྱི་བར་དུ་ཞི་གནས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། གང་གི་ཚེ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་ཞི་གནས་ཡིན་ནོ། །དེའི་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པས་ཉེ་བར་ཐོབ་པ་དེ་ཉིད་ལ་གནས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བསམས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལྷག་པར་མོས་པས་སོ་སོར་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྲིད་དུ་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་མ་སྐྱེས་པ་དེ་སྲིད་དུ་ནི་ལྷག་མཐོང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། གང་གི་ཚེ་དེའི་ལྷག་མཐོང་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་དེ་
― DTG138_Page_0309 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ལ་དམིགས་ཏེ། སེམས་དེ་ཉིད་ལ་གང་གི་ཚེ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང༌། བར་མ་ཆད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྒྱུན་གྱིས་གཉི་ག་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེའི་ཚེ། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་ལམ་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་ལ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ནི་ཟུང་ཡིན་ལ། །འབྲེལ་པ་དང་ནི་ལྡན་པ་སྟེ། །ཕན་ཚུན་བཅིངས་ནས་འཇུག་པའོ། །འདིར་སྒྲིབ་པ་ལྔ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས། རྒོད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་དག་ནི་ཞི་གནས་ལ་སྒྲིབ་པའོ། །རྨུག་པ་དང་གཉིད་དང་ཐེ་ཚོམ་ནི་ལྷག་མཐོང་ལ་སྒྲིབ་པའོ། །འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་ནི་གཉི་ག་ལ་སྒྲིབ་པའོ། །གང་གི་ཚེ་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་ཡང་དག་པར་བསལ་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཞི་གནས་ཡོངས་སུ་དག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། གང་གི་ཚེ་རྒོད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་ལྷག་མཐོང་ཡོངས་སུ་དག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞི་གནས་ནི་རྣམ་པ་དགུ་རུ་བཀའ་སྩལ་ཏེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སེམས་དེ་ནང་དུ་འཇོག་པར་བྱེད་ཀུན་ཏུ་འཇོག་པར་བྱེད། ཡོངས་སུ་འཇོག་པར་བྱེད། ཉེ་བར་འཇོག་པར་བྱེད། དུལ་བར་བྱེད། ཞི་བར་བྱེད། ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད། རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་བྱེད། སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དམིགས་པ་རྣམས་ལས་སེམས་བླན་ཏེ། ནང་དུ་རབ་ཏུ་བསྡུས་ནས་བཏགས་པ་ནི་ནང་དུ་འཇོག་པའོ། །དེ་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་གཡོ་བའི་སེམས་དེ་ཉིད་ལ་རྒྱུན་དུ་གཏོང་ཅིང་འཇོག་པ་ནི། ཀུན་ཏུ་འཇོག་པའོ། །དེ་ནས་དྲན་པ་ཉམས་པས་ཕྱི་རོལ་དུ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཤེས་པར་བྱས་ལ་སླར་བླན་ནས་སེམས་དེ་ལ་འཇོག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་འཇོག་པའོ། །དེ་ནས་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་རྒྱ་ཆེ་བ་ལས་ཡང་དང་ཡང་དུ་མངོན་པར་བསྡུས་ཏེ་ཕྲ་བར་བྱས་ནས་གོང་ནས་གོང་དུ་འཇོག་པ་ནི་ཉེ་བར་འཇོག་པའོ། །དེ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་ལ་བལྟས་ཏེ་དེ་ཉིད་ལ་དགའ་བ་ནི་འདུ་བའོ། །དེ་ནས་རྣམ་པར་གཡོ་བའི་སྐྱོན་བལྟས་ནས་ཡིད་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པ་ནི་ཞི་བའོ། །ཆགས་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལངས་པ་རྣམས་ཞི་བར་བྱེད་པ་ནི་ཉེ་བར་ཞི་བའོ། །དམིགས་པ་གཅིག་པ་ལ་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པ་ནི་རྒྱུད་གཅིག་པ་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་པ་ལས་འབད་པས་ཡང་དག་པར་བྱེད་པ་ནི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པ་གོམས་པས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པ་ཡང་དག་པར་རང་དབང་ཐོབ་པས་འཛིན་པ་ནི་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པའོ། །དེ་སྐད་དུ། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། སེམས་ནི་
― DTG138_Page_0310 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམིགས་པ་ལ་སྦྱོར་ཏེ། །རྒྱུན་དེ་ལས་ནི་གཡེང་མི་བྱེད། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཤེས་ནས་སུ། །སླར་ཡང་མྱུར་དུ་བླན་ནས་ནི། །ནང་དུ་སེམས་ནི་བསྡུ་བར་བྱ། །བློ་ལྡན་གོང་ནས་གོང་དུ་སྦྱོར། །ཏིང་འཛིན་ཡོན་ཏན་ལ་བལྟས་ནས། །དེ་ཉིད་ལ་ནི་དགའ་བར་བྱ། །རྣམ་པར་གཡེང་བའི་སྐྱོན་བལྟས་ནས། །ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་ནི་ཞི་བར་བྱ། །ཆགས་སེམས་ཡིད་མི་བདེ་ལ་སོགས། །ལངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ནི་འདུལ། །དེ་ནས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས། །སེམས་ནི་རྣལ་དུ་འཇུག་པར་བྱ། །སྡོམ་བརྩོན་ཅན་གྱིས་གུས་བྱས་ནས། །འབད་མེད་འཇུག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལྷག་མཐོང་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཡང་དེ་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་བྱེད་དོ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་བྱེད་དོ། །ཡོངས་སུ་རྟོག་གོ་ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པར་གྱུར་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་བྱེད་པའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཤེས་རབ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གྱུར་པས་མཚན་མའི་རྣམ་པ་བཟུང་བ་ནི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའོ། །ཀུན་ཏུ་དཔྱོད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པའོ། །འདི་དག་གི་བཤད་པ་ནི་འཕགས་པ་བྱམས་པས་གསུངས་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། ལྷག་མཐོང་གང་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ཡང་དེ་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད། ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་བྱེད། ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པར་བྱེད་དེ། གནས་ངན་ལེན་གྱི་མཚན་མའི་གཉེན་པོར་བླང་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ངེས་པར་བསལ་བ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་སེམས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དག་ཉེ་བར་བླངས་ནས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཚིག་འདི་དག་གི་དོན་ནི་གནས་ངན་ལེན་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བག་ཆགས་ཏེ། དེ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོང་དུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། དེའི་མཚན་མ་ནི་གང་གི་ཚེ་ཡོངས་སུ་གསོ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྔ་མ་སྔ་མ་དག་གོ །དེ་ཟད་པས་གནས་ངན་ལེན་ཟད་དེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། མཚན་མའི་གཉེན་པོ་གོམས་པ་ལས་མཚན་མ་ཟད་པ་ཡིན་ཏེ། གཉེན་པོ་དེ་ནི་རྣམ་པར་འབྱེད། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྟེ། དེ་བས་འདི་གཉིས་ནི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་མཚན་མའི་གཉེན་པོ་ཉེ་བར་བླངས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ངེས་པར་བསལ་བ་ཉེ་བར་བླངས་ནས་བསྟན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དོགས་པ་གཅིག་ཏུ་བསལ་ན་བརྗོད་པ་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་བཙལ་ནས་ལྷག་པར་
― DTG138_Page_0311 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམིགས་པ་སྟེ། དེ་བས་འདི་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ངེས་པར་བསལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་འདིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ངེས་པར་བསལ་བས། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བྱས་ལ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དེར་མངོན་སུམ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་དོན་ལ་སེམས་གཞག་ནས་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་འདི་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་སེམས་གཞག་པ་ཉེ་བར་བླངས་ཏེ་བསྟན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ལྷག་མཐོང་རྣམ་པ་བཞི་པའི་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་འཆིང་བ་ལས་གྲོལ་བ་ཡིན་ལ། ཞི་གནས་རྣམ་པ་དགུའི་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ནི་མཚན་མའི་འཆིང་བ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་མཚན་མ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དོན་རྣམ་པར་འགགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། ཞི་གནས་དང་ནི་ལྷག་མཐོང་དག །བསྒོམས་པས་གནས་ངན་ལེན་དང་ནི། །མཚན་མ་ཡི་ནི་འཆིང་བ་ལས། །རྣལ་འབྱོར་པ་ནི་གྲོལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིའི་དོན་ནི་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་རྣལ་འབྱོར་དང་བསྒོམ་པ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ལ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ཐུན་མོང་གི་དབྱེ་བའོ། །འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ལ། རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྣམ་བཞི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། སེམས་ཙམ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དམིགས་སུ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་དང་པོ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོས་པ་དང་བསམས་པའི་ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་གཅིག་པུ་དབེན་པར་གནས་ཏེ། སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་སྒུ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཤིན་ཏུ་དགྱེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པར་ལུས་དྲང་པོར་བསྲང་ནས་སེམས་ཤིན་ཏུ་ཞུམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཤིན་ཏུ་འཕྲོ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པར་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་མངོན་དུ་གཞག་ལ། རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་མིག་དང་རྣ་བ་དང་སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་བསྡུས་ལ། སྣང་བ་དང་བཅས་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་མཉམ་པར་གཞག་སྟེ། སྣ་ཚོགས་འདི་དག་ཡིད་ལ་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་
― DTG138_Page_0312 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་དང་རྒོད་པ་དང་བསྡུ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དང༌། ག་པུར་དང༌། རྣག་ལ་སོགས་པའི་དྲི་དང༌། མངར་བ་དང་སྐྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་རོ་དང༌། གྲང་བ་དང་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་རེག་བྱ་དང༌། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་ནམ་མཁའ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆོས་ཏེ། དེ་ལྟར་གཟུང་བར་སྣང་བའི་ཡུལ་གྱི་ཁམས་དྲུག་གོ །ཡང་དེ་དག་ལ་འཛིན་པར་སྣང་བའི་ངང་ན་གསལ་བའི་རང་བཞིན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དྲུག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དྲུག་པོ་དེ་དག་གི་རྟེན་ནི་དབང་པོའི་ཁམས་དྲུག་སྟེ་དེ་ལྔ་ནི་གཟུགས་ཅན་ནོ། །གཅིག་ནི་གཟུགས་མེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་འབྲས་ཀྱི་ནང་ན་ཟར་མའི་མེ་ཏོག་ལྟ་བུ་དང༌། རྣ་བའི་གཏིང་ན་གྲོ་གའི་མདུད་པ་ལྟ་བུ་དང༌། སྣའི་རྩ་བ་ན་ཐུར་མ་ལྟ་བུ་དག་དང༌། ལྕེའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་སྐྲའི་རྩེ་མོའི་ཚད་ཙམ་གྱིས་བར་མཆོད་པའི་ཟླ་བ་ཕྱེད་པ་ལྟ་བུ་གཉིས་དང༌། ལུས་ལྟ་བུའི་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགགས་མ་ཐག་པའི་ཡིད་ཀྱི། དབང་པོའི་ཁམས་ཏེ། དེ་ལྟར་བདག་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་དང༌། དབང་པོ་རྣམས་དྲུག་དྲུག་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པ་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དེ། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་གནས་པ་སྣ་ཚོགས་ཡིད་ལ་བྱས་ལ། སྣ་ཚོགས་སྣང་བའི་སེམས་དེ་ཉིད་དམིགས་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་བརྗོད་པ་སྤངས་ལ་ཞི་གནས་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ཙམ་ན་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཐོབ་པ་ཞི་གནས་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཞི་གནས་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ཏེ་དེ་ཉིད་དུ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་འདི་དག་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནས་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་འདི་དག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ལན་མང་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་བྱ། །ཡོངས་སུ་དཔྱད་པར་བྱ་བས་ལྷག་མཐོང་རྫོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་དེ་ཉིད་
― DTG138_Page_0313 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་གཉི་ག་མཉམ་པར་དམིགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྒྱུན་འཇུག་པ་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པར་འཇུག་པའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་ལས། ཇི་སྙེད་ཡོད་པར་གྱུར་པ་ལ་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་སྟེ་དང་པོའོ།། །།དེ་ནས་གཉིས་པ་ནི་སྣ་ཚོགས་སྣང་བའི་སེམས་དེ་བཞིན་དུ་བསྐྱེད་ལ། འདི་ལྟར་ཉེ་བར་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མིང་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མིང་ཙམ་སྟེ། མིང་དང་དོན་དག་ནི་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་མིང་ནི་དོན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་མངོན་པར་མི་ཤེས་པར་མིང་ཙམ་དུ་སྣང་ལ། མིང་མངོན་པར་མི་ཤེས་པར་ཡང་དོན་ཙམ་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་མིང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་མེད་པས་གཟུགས་ནི་མིང་ཙམ་སྟེ། དོན་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་མིང་ཙམ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ནི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དོན་དུ་གློ་བུར་དུ་མིང་བསྡེབས་ཏེ། བཏགས་པ་ལ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དུ་རྟོག་པ་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དུ་རྟོག་སྟེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དུ་མིང་གི་དོན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་འདི་དག་ནི་སེམས་ཙམ་ཏེ། དོན་འདི་དག་མེད་བཞིན་དུ་དོན་སྣང་བ་ལ་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་བར་སྣང་སྟེ། རྒྱན་པོ་ལ་གོམས་པའི་དབང་གིས། རྨི་ལམ་ན་རྒྱན་པོ་རྩེ་བར་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་གློ་བུར་དུ་མིང་དུ་བསྡེབས་ཏེ། བཏགས་པའི་དོན་འདི་དག་སེམས་ཙམ་ཡིན་གྱི། སེམས་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པའི་གཟུང་བའི་དོན་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུང་བ་དེ་མེད་པས་འཛིན་པ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སྣ་ཚོགས་འདི་དག་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་ཅིང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པས་སྟོང་པའི་སེམས་ཙམ་དུ་ངེས་པར་བྱས་ལ། ཡིད་ཀྱི་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཙམ་པ་དེ་ཉིད་ལ་སེམས་བསྡུས་ཏེ། ཉེ་བར་བཏགས་ནས་མི་གཡོ་བར་བྱས་ལ། ཇི་སྲིད་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་ཞི་གནས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་སོ་སོར་ཐོབ་ནས་
― DTG138_Page_0314 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཉིད་ལ་གནས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ལ། ཡང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་འདི་དག་ནི། ཁམས་བཅྭ་བརྒྱད་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པས་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་མེད་པའི་སེམས་ཙམ་མོ་ཞེས་པ་ཡང་དང་ཡང་དུ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ལ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་བྱ། །ཡོངས་སུ་དཔྱད་པར་བྱ་བས་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་བར་དུ་ལྷག་མཐོང་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་དེ་ཉིད་ལ་གཉི་ག་མཉམ་པའི་སེམས་ཀྱིས་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྒྱུན་འཇུག་པ་ནི། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འཇུག་པར་འབྲེལ་པའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་ལས། ཇི་ལྟ་བར་གྱུར་པའི་སེམས་ཙམ་ལ་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་སྟེ་གཉིས་པའོ།། །།དེ་ནས་གསུམ་པ་ནི། སྣ་ཚོགས་སྣང་བའི་སེམས་དེ་བཞིན་དུ་བསྐྱེད་ལ། འདི་ལྟར་ཉེ་བར་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། ཁམས་བཅྭ་བརྒྱད་པོ་སྣ་ཚོགས་པ་འདི་དག་ནི། གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པས་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་མེད་པས་སེམས་ཙམ་སྟེ། གང་ཡང་འདི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་མིང་དུ་སྣང་བ་དང༌། དོན་དུ་སྣང་བ་གང་ཡིན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དུ་སྣང་བ་སྟེ། ཆོས་ཇི་ལྟ་བུར་སྣང་བའི་ཕྱིར་འདི་དག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་མའོ། །འཁྲུལ་པའི་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་འཁྲུལ་བའི་མཚན་མ་དང༌། སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་མཚན་མ་ཡིན་ཏེ། སྣང་བ་དེ་ཡང་བློས་བསླད་པའི་དབང་གིས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་སྣང་བ་ཡིན་ཡང༌། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དམིགས་པར་སྣང་བས་འཁྲུལ་པའི་དམིགས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་སྣང་བ་འདི་ཇི་ལྟར་ཇི་སྙེད་དེ་སྙེད་དུ་ནི་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་མཐོང་བ་དང༌། དོན་དམ་པ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དམ་པ་མཐོང་བར་འདོད་པ་དེས། །དེ་བཞིན་དུ་ཞི་གནས་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ཏེ། སྣང་བ་མེད་པར་གྱུར་པའི་སྦྱོར་བས། མངོན་དུ་གྱུར་པའི་སྣང་བའི་
― DTG138_Page_0315 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཁྲུལ་པའི་མཚན་མ་འདི་དག་སྤང་བར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་བསམ་གཏན་པ་འབའ་ཞིག་གཅིག་པུ་དབེན་པར་གནས་ཏེ། བསམ་གཏན་ལ་གནས་ནས། གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ། ནམ་མཁའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ལ་ཉེ་བར་གནས་ཏེ། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་གནས་པ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ཡང་ཁམས་བཅྭ་བརྒྱད་པོ་སྣ་ཚོགས་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཙམ་ལ་མཉམ་པར་གཞག་ལ། ཡིད་ཀྱི་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས། འཁྲུལ་པའི་མཚན་མ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་དང༌། ལྗོན་ཤིང་དག་དང༌། གྲོང་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་དང༌། ཆུ་བོ་དང༌། རྒྱ་མཚོ་དང༌། ས་གཞི་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། སྣང་བ་དང༌། མུན་པ་དང༌། ཟླ་བ་དང༌། ཉི་མ་དང༌། གཟའ་དང༌། རྒྱུ་སྐར་ལ་སོགས་པའི་སྣང་བ་འགའ་ཡང་མེད་ཅིང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་ཡང་འགའ་ཡང་མེད་ལ། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ཡང་འགའ་ཡང་མེད་དེ། །དེ་བཞིན་དུ་མིག་དང་རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མེད་ཅིང༌། ཡིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་མེད་དོ། །ཁམས་རྣམས་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང་ཕུང་པོ་རྣམས་དང་ཇི་སྲིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་མེད་དེ། དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་གཟུང་བར་གྱུར་པའི་མཚན་མ་རྣམས་སྤངས་པས། དེ་ལ་ལྟོས་པའི་འཛིན་པའི་མཚན་མ་ཡང་ནུབ་པར་གྱུར་ནས། ནམ་མཁའ་གཅིག་ཏུ་དྲི་མ་མེད་ཅིང་མཐའ་མེད་པ་ལྟ་བུར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་གསལ་བ་ཙམ་ཉིད་དུ་བལྟའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བ་ལ་ལྟ་བའི་སེམས་དེ་ཉིད་ལ་སེམས་བསྡུས་ནས་མི་གཡོ་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྲིད་དུ་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཞི་གནས་མངོན་དུ་བྱའོ། །དེ་ནས་ཞི་གནས་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་དེ་ཉིད་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ལ། ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་
― DTG138_Page_0316 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་གཟུགས་མེད་པ་དང༌། བསྟན་དུ་མེད་པ། ཐོགས་པ་མེད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དོན་དམ་པར་དབྱེར་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་གཅིག་ཏུ་ཡོད་པར་གྱུར་པ་སྣང་བ་མ་ཡིན་པའོ། །མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་སྣང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས། རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་མི་བརྫུན་པའི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པར་སྣང་བ་ཙམ་སྟེ། དོན་དམ་པར་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐུན་མོང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྣང་བར་རོ་གཅིག་ཏུ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་ལས་འདས་ཤིང་རང་གིས་བརྟགས་པར་མི་ནུས་པས་གཟུགས་མེད་པའོ། །གཞན་ལ་ཚིག་གིས་བསྟན་པར་མི་ནུས་པས་བསྟན་དུ་མེད་པའོ། །ནམ་མཁའ་གཅིག་ཏུ་དྲི་མ་མེད་ཅིང་མཐའ་མེད་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བས་ན་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྣང་བས་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའོ། །དེ་ཡང་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ལས་གཞན་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྤྱིའི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་དགག་པ་ཙམ་ཡང་དེར་སྣང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་རིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གསལ་བ་ཙམ་གྱི་ལུས་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྣམས་བརྫུན་པའི་རྣམ་པའི་མཚན་མ་ལས་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་དོན་དམ་པར་མེད་དེ། །དེ་དག་ཏུ་སྣང་བ་མེད་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་ཉིད་མེད་པའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ཇི་སྲིད་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དང༌། དཔྱད་པས་ལྷག་མ་ཐོང་རྫོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་དེ་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་དེ་ཉིད་དུ་བར་མ་ཆད་པ་དང༌། རྒྱུན་མ་ཆད་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྒྱུན་འཇུག་པ་ནི། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པ་འཇུག་པའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་ལས། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གྱུར་
― DTG138_Page_0317 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་སྟེ་གསུམ་པའོ།། །།རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཆོས་ཀྱི་རྣལ་པར་རྟོག་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ཡང་སྤྱོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་ནི་ས་གསུམ་པ་རྫོགས་པ་མ་ཡིན་ལ། གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཉིད་འབའ་ཞིག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ལ་སྤྱོད་པ་དེའི་ཚེ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཡང་གང་གི་ཚེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དེ་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པས་མངོན་པར་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་འབད་པ་མེད་ཅིང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ན། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མ་རྣམས་ཡང་དག་པར་ནུབ་པས། གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་མ་འཁྲུལ་བས། །སྣང་བ་མེད་ཅིང་དམིགས་སུ་མེད་པ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་བདག་ཉིད་མཆོག་གསལ་བར་རྒྱུ་བ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་ཤིང་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་དེ་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་བཞི་པ་སྟེ། ཇི་སྲིད་དུ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལས་མ་མཐོང་བ་ལས་མཐོང་བ་དེ་སྙེད་དུ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ལ། མཐོང་བ་དེ་ཉིད་ལ་ལྟ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ས་གསུམ་པས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཇི་སྙེད་པ་ནི། དེས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་ཅིང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཡིན་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྐྱེ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དེས་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་འཇུག་པའི་གཟུངས་ལས། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་མཚན་མ་མངོན་དུ་བྱས་པ་རྣམས། སྣང་བ་མེད་པར་གྱུར་བའི་སྦྱོར་བས། ཇི་སྲིད་དུ་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་མ་རེག་པ་དེ་སྲིད་དུ་སྤང་བར་བྱ་ཞིང་ཡིད་ལ་མི་བྱའོ། །དེ་ཡང་དེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་རེག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་ཅན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བས་ཀུན་ཏུ་བསྟེན་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་བྱེད། །བསྒོམ་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་བྱེད། །ལན་མང་དུ་བྱེད་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་
― DTG138_Page_0318 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད། ཡང་དག་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་བྱས་ན། འབད་པ་མེད་ཅིང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་རེག་པར་འགྱུར་ཏེ། རིམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །རེག་པ་ནི་ཐོབ་པའོ། །སྐྱེ་གནས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་སྐྱེ་གནས་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལ་དམིགས་པས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་སྐྱེ་གནས་ཡིན་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཀུན་དུ་བརྟེན་པ་ནི་ལུང་ལས་བསྟན་པ་སྟེ། ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་བོ། །བསྒོམ་པ་ནི་སྒོམ་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་བོ། །ལན་མང་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་བོ། །གསུམ་པ་དེ་དག་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་ནུས་པ་དང༌། བག་ཆགས་དང་སྟོབས་དང་པོ་བཞག་པ་གང་ཡིན་པ་ཆུ་བོ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ནི། དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ། །འབད་པ་མེད་ཅིང་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོའི་འབད་རྩོལ་ལ་མ་ལྟོས་པར་རོ། །རེག་པར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་ཐོབ་པའོ། །རིམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལས་གོང་མའི་རྣམས་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ། །ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི། མཚན་ཉིད་ནི་ཅི་འདྲ། །རྟགས་ནི་གང་ཡིན། །ཕན་ཡོན་ནི་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། གསུམ་པོ་འདི་དག་ཀྱང་གཟུངས་དེ་ཉིད་ལས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་མཚན་ཉིད་ནི། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བརྗོད་ཅེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས། རང་བཞིན་ལ་ཉེ་བར་རྟོག་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། དབང་པོའི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། ཡུལ་གྱི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པའི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཉེ་བར་བཟུང་ནས། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། ངེས་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། མི་གནས་
― DTG138_Page_0319 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང༌། སྣང་བ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ་དང༌། གནས་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཚིག་ཕྱི་མ་བདུན་ནི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ལ། ཚིག་སྔ་མ་བདུན་ནི་དེ་དག་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ལས་འདས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་མཚན་མ་རྣམས་ནུབ་པའོ། །དེ་ལ་ཐུན་མོང་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྟེ། འདི་ནི་བསྟན་པའོ། །ངེས་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ནི་ཁྱད་པར་ཏེ། དེ་དག་ལས་འདས་པ་ནི་ངེས་པར་བཤད་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདིར་དམིགས་ཤིང་དཔྱད་པས་ངེས་པར་རྟོག་པ་སྟེ། རང་གི་ངེས་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལས་འདས་པ་ན་ངེས་པར་མི་རྟོག་པའོ། །བསྟན་པ་ནི་ཚིག་གིས་གཞན་ལ་ངེས་པར་བསྟན་ཅིང་གསལ་བར་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ལས་འདས་པས་ན་བསྟན་དུ་མེད་པའོ། །སེམས་ཅན་དུ་བརྟགས་པའི་དབང་པོའི་ཁམས་དྲུག་ནི་གནས་སོ།། འདིར་ནི་སྣང་བས་མི་གནས་པའོ། །རབ་ཏུ་སྣང་བས་ན་སྣང་བ་སྟེ། ཡུལ་གྱི་ཁམས་དྲུག་གོ །དེ་རྣམས་སུ་མི་སྣང་བས་ན་སྣང་བ་མེད་པའོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དྲུག་གོ །དེ་རྣམས་སུ་མི་སྣང་བས་ན་རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པའོ། །རྟོག་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཇི་སྙེད་པ་ལས་འདས་པ་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་བསྟན་པ་ནི་གནས་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཞི་ཡིན་པས་ན་གནས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པས་བསྡུས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱི་གཞི་ཡིན་ལ། དེ་དེ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཉེན་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་རྣམས་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་གནས་མེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་དེ་རྙེད་པའི་མཚན་མ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་བྱ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་ངོས་དང་འདྲ་བར་མཐོང་ལ། དེའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། རྨི་ལམ་དང༌། མིག་ཡོར་དང༌། སྒྲ་བརྙན་དང༌། གཟུགས་བརྙན་དང༌། ཆུ་ཟླ་དང༌། སྤྲུལ་པ་དང་མཚུངས་པར་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིར་
― DTG138_Page_0320 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་བྱ་དང༌། ཁྱད་པར་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་བྱ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་རོ་གཅིག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་མཐོང་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཡང་ན་ཤེས་བྱ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་ཡིན་ལ། དེ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པ་ནི་དེ་དང་འདྲ་བར་རོ་གཅིག་པའོ། །ཡང་ན་ཤེས་བྱ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དེ་དང་ཁྱད་པར་མེད་ཅིང་དབྱེར་མེད་པ་སྟེ། དེ་དང་ཐ་མི་དད་པར་སྣང་བས་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་མཚན་མ་རྣམས་ནུབ་པའི་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་ཉིད་གཟུང་བར་བྱས་ནས་དེ་འཛིན་པ་པོར་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་མཁའི་ངོས་དང་མཚུངས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའི་ངོས་དང་མཉམ་པ་སྟེ། ངོས་ནི་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཡིན་ལ། །མཉམ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དེ་ཆོས་གང་དག་གི་ངོས་མཉམ་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་རྗེས་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ཡང་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་མཐོང་བ་ནི་སེམས་ཅད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དེ། བདེན་པ་མ་ཡིན་པའི་སྐྱེས་པ་དང༌། བུད་མེད་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཏེ། བརྫུན་པའི་ཆུ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ནི་ཡུལ་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་སྟེ། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིག་ཡོར་ལྟ་བུ་ནི་གྲིབ་མ་ལྟ་བུ་ལུས་ཀྱི་ལས་ཏེ། གཡོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲ་བརྙན་ལྟ་བུ་ནི་ངག་གི་ལས་ཏེ། སྒྲ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་བརྙན་ནི་མེ་ལོང་གི་ངོས་ལ་སྣང་བའི་གཟུགས་སོ། །མཉམ་པར་བཞག་པའི་ས་བའི་ཡིད་ཀྱི་ལས་རྣམས་ནི་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དོན་མེད་པར་དོན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་དེ་ལ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ས་པའི་ཡིད་ཀྱི་ལས་རྣམས་ནི་ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་ཆུས་བརླན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཡིད་ཀྱི་ལས་ནི་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། གཞན་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་འདི་ཐོས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་མདོར་བསྡུས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་དང༌། རྒྱས་པར་ཕྱེ་བའི་འགྲེས་གཅིག་གིས་གསུངས་ཏེ། རབ་ཞི་མི་གཡོ་དམ་པ་སྟེ། དབང་སྒྱུར་མི་གཡོ་དམ་པ་ཡིན། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་བདེ་བ་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་
― DTG138_Page_0321 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔའ་དེ་ལས་ཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །བདེ་བ་ཆེན་པོས་གནས་པ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའང་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཆེན་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་གནས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དང༌། བསྟན་པ་སྤངས་པ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དག་ཀྱང་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲེས་སོ། །འདིར་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་ན་རབ་ཞིའོ། །ཉམས་པ་མེད་པས་ན་མི་གཡོ་བའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་བདེ་བ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པས་ན་དམ་པའོ། །ཇི་ལྟར་འདོད་པ་དང༌། ཇི་སྙེད་འདོད་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དབང་སྒྱུར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་བདེ་བ་དང༌། རིགས་མཚུངས་པས་མཉམ་པའོ། །ཁྱད་པར་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པས་ན་མི་མཉམ་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལས་སོ། །ཆེན་པོ་དང་སྤངས་པ་ནི་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེས་ཞུགས་པ་ནི་གནས་པའོ། །སེམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །བསྟན་པ་ནི་ཆོས་བཤད་པའོ། །དོན་བྱེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་འདུལ་བ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ནི་དེ་དག་ལ་དབང་བར་གྱུར་བའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་ལས། སྣང་བ་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་སྟེ་བཞི་པའོ།། །།མངོན་པར་རྟོགས་པ་འདི་དག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཙམ་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་སུ། །ཕྱི་རོལ་དོན་ལ་བརྟག་མི་བྱ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་ནས་ནི། །སེམས་ཙམ་ལས་ཀྱང་བཟླ་བར་བྱ། །སེམས་ཙམ་ལས་ནི་བཟླས་ནས་ཀྱང༌། །སྣང་བ་མེད་ལས་བཟླ་བར་བྱ། །སྣང་མེད་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ། །དེ་ཡིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མཐོང༌། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་ཞི་བར་འཇུག །སྨོན་ལམ་གྱིས་ནི་རྣམ་པར་སྦྱངས། །ཡེ་ཤེས་དམ་པ་བདག་མེད་པ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དཔལ་གསང་བ་འདུས་པ་ལས་ཀྱང༌། །དེ་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་གསུངས་ཏེ། རང་གི་སེམས་ནི་བརྟགས་
― DTG138_Page_0322 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་ན། །ཆོས་ཀུན་སེམས་ལ་རབ་ཏུ་གནས། །ཆོས་འདི་ནམ་མཁའི་རྡོ་རྗེར་གནས། །ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་མེད་པའོ། །ཞེས་སོ། །གཉི་ག་ལ་ཡང་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་དང་པོ་ནི་ཤུགས་ཀྱིས་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྲིད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འདི་དག་གོ་ཞེས་མ་བཟུང་བ་དེ་སྲིད་དུ། དེ་དག་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་གཟུང་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདི་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་དང་པོའོ།། །།དེ་དག་གྱང་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པས་སྟོང་པའི་སེམས་ཙམ་ཉིད་ལྷག་པར་མོས་ཏེ། སྣང་བ་དང་བཅས་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་མ་མི་སྣང་བར་ལྷག་པར་མོས་པས་གསལ་བ་བཞིན་དུ་ལྟ་བ་ནི་གསུམ་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་ཆོས་རྣམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་མི་སྣང་བས་མཐོང་བ་ནི་བཞི་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཙམ་དུ་དམིགས་བའི་ཤེས་པ་སྟེ། །རྣལ་འབྱོར་གྱིས་གཉིས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྟག་མི་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་བརྟག་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་དང་པོའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་རྣམས་དང་ཅིག་ཤོས་ལ་འདའ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡེ་ཤེས་གང་གིས་དེ་བཞིན་ཉིད་དམིགས་པ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་གསུམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཙམ་ལས་ནི་བཟླས་ནས་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་ཉིད་རྗེས་སུ་སློབ་པ་ཡིན་ཏེ། སྔར་མེད་པ་བསྒྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྣང་བ་མེད་ལས་བཟླ་བར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་མེད་པའི་བསྒྲུབ་པའོ། །འདིར་ཡང་སྣང་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་མ་མི་སྣང་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་དེ་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། །སྣང་བ་མེད་ལ་གནས་པ་སྟེ། ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་མི་སྣང་བར་མཐོང་བ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་བཞི་པ་ལ་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི་སྔ་མ་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་བཞི་པ་ལ་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདིས་འགྲོ་བས་ན་ཐེག་པ་ཡིན་ཞིང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་
― DTG138_Page_0323 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པས་ཆེན་པོ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་མོ། །དེ་མཐོང་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྟེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིས་ཇི་ལྟར་འགྲོ། །སུ་ཞིག་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པ་གསུངས་ཏེ། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ས་རྣམས་སུ་འབད་པ་མེད་པར་འཕོ་བའོ། །ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་དེ་དག་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨོན་ལམ་གྱིས་ནི་རྣམ་པར་སྦྱངས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་དམན་པའི་གནས་དགག་པའོ། །དེས་ནི་ཇི་ལྟར་འགྲོ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཡེ་ཤེས་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྣང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པར་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེའི་རྣལ་འབྱོར་པས་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །འདིས་ནི་སུ་ཞིག་གང་དུ་འགྲོ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་སེམས་བརྟགས་པ་ཞེས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་གཉིས་པའོ། །རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་སྟེ། རང་སྟེ་བ་དག་གི་སེམས་འདི་ཉིད་མེད་བཞིན་དུ་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་བྱས་པའོ། །ནམ་མཁའ་རྡོ་རྗེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣང་བ་མེད་པ་གཉིས་སོ། །དེར་གནས་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་དུ་སྣང་བ་མེད་པ་ལས་གནས་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་མི་སྣང་བ་ནི་ས་གསུམ་པ་ཡིན་ལ། ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་མི་སྣང་བ་ནི་ས་བཞི་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་ལས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་སོ། །ཐོས་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་སྦྱོར་བ་སྔོན་འགྲོའི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །དྲི་མེད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་དངོས་བཞི་དེ་ལྟར་བདག་གིས་བཤད་པ་ལས། ཐོབ་པའི་དགེ་བ་གང་ཡིན་དེ་ཡིས་བདག་ནི་བདེ་གཤེགས་གོ་འཕང་ཐོབ་གྱུར་ནས། །སྣ་ཚོགས་ཁམས་ལྡན་སྐྱེ་བོ་མ་ལུས་རྣམས་ཀྱང་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ངེས་འབྱུང་ཤོག །
― DTG138_Page_0324 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་རཏྣ་ཨ་ཀ་ར་ཤཱན་ཏིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་ཞི་བ་བཟང་པོ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་འགོས་ལྷས་བཙས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །
དགེ་བའི་སྡོང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ།
རཏྣ་ཀཱི་རྟི།
― DTG138_Page_0324 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཀལྱ་ན་ཀནྟོ་ནཱ་མ་པྲ་ཀ་ར་ཎ། བོད་སྐད་དུ། དགེ་བའི་སྡོང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་དང༌། ངན་འགྲོ་དང༌། བདེ་འགྲོ་དང༌། དེ་དག་གི་རྒྱུ་རྣམས་རྟོགས་པར་བྱས་ལ། དེ་ནས་དོར་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ངན་འགྲོ་ནི་དམྱལ་བ་དང་ཡི་དགས་དང༌། དུད་འགྲོའི་འགྲོ་བ་རྣམས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ། །ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། ཕྲ་མ་དང༌། ཚིག་རྩུབ་པོ་དང༌། ངག་འཁྱལ་བ་དང༌། བརྣབ་སེམས་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། མྱོས་པར་འགྱུར་བ་འཐུང་བ་དང༌། ལོག་པས་འཚོ་བ་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བ་དང༌། སེར་སྣ་དང༌། མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ལ་མཆོད་ཅིང་གུས་པས་ཕྱག་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པའི་སེམས་མེད་པ་སྟེ། ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་བཅུ་དྲུག་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱང་རང་གིས་ཡི་དམ་དུ་བཅས་ཏེ་བྱེད་པ་དང༌། ཡི་དམ་དུ་བཅས་པ་མེད་པར་རེས་འགའ་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་དང༌། གཞན་བྱེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་དབྱེ་བས་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་བཞིར་དབྱེ་བ་སྟེ། ཆོས་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་དུས་ཡུན་རུང་པོ་དག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་སྤང་བར་བྱའོ། །གཞན་རྣམས་ཀྱང་སྤོང་དུ་གཞུག་པར་བྱའོ། །བདེ་འགྲོ་ནི་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་འགྲོ་བ་རྣམས་སོ། །བདེ་བ་ནི་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ། །དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཏེ། སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་སྤོང་བ་དང༌། འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་སྤྱོད་པ་སྤོང་བ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་སྤོང་བ་དང༌། དབྱེན་བྱེད་པ་སྤོང་བ་དང༌། ཚིག་
― DTG138_Page_0325 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྩུབ་པོ་ལས་ལོག་པ་དང༌། ངག་འཁྱལ་བ་སྤོང་བ་དང༌། བརྣབ་སེམས་སྤོང་བ་དང༌། གནོད་སེམས་སྤོང་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤོང་བ་དང༌། མྱོས་པར་འགྱུར་བ་འཐུང་བ་སྤོང་བ་དང༌། ལོག་པས་འཚོ་བ་སྤོང་བ་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བ་སྤོང་བ་དང༌། སེར་སྣ་སྤོང་བ་དང༌། མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ལ་གུས་པར་མཆོད་པ་དང་ཕྱག་བྱེད་པ་སྤོང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པའི་སེམས་མེད་པ་སྤངས་ཏེ། ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་བཅུ་དྲུག་ལས་ལྡོག་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་ཡི་དམ་དུ་བླངས་པ་དང༌། རེས་འགའ་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་དང༌། གཞན་བྱེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དེ་རེ་རེ་ཡང་བཞི་བཞིར་ཕྱེ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཆོས་སོ། །དེ་ཡང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མཆོག་ཉིད་དེ་ཡིན་པས་ན་ནམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་དང་དུ་བླང་བར་བྱའོ། །གཞན་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་གཞུག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་སྲོག་བསྲུང་བ་དང༌། རང་གི་སྲོག་ཀྱང་སྟེར་བ་དང༌། གཞན་གྱི་རྫས་སྲུང་བ་དང༌། རང་གི་རྫས་སྟེར་བའོ། །གཞན་གྱི་བུད་མེད་སྲུང་བ་དང༌། རང་གི་བུད་མེད་ཀྱང་སྟེར་བའོ། །བདེན་པའི་ཚིག་སྨྲ་བ་དང༌། གཞན་བསྲུང་བའི་ཚིག་སྨྲ་བ་དང༌། སྙན་པའི་ཚིག་སྨྲ་བ་དང༌། སྡིག་པ་མེད་པའི་ཚིག་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སྟེར་བར་འདོད་པ་དང༌། གསོད་པ་དང༌། འཚོང་བ་དང༌། བརྡེག་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ལས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྒྲོལ་བར་འདོད་པ་དང༌། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་དེའི་འབྲས་བུ་དག་ཡོད་པར་ཡང་དག་པར་ཡིད་ཆེས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་བདུད་རྩི་འཐུང་བ་དང༌། འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་ནུས་པ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་སྟེར་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལས་སྟོན་པ་གཞན་མེད་པར་གུས་པས་ཡང་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་སྔོན་དུ་སོང་བས་གུས་པས་མཆོད་ཅིང་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་བྱམས་པ་དང༌། འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུའོ། །
― DTG138_Page_0326 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་རྣམས་ཀྱང་ཡི་དམ་དུ་བླངས་པ་དང༌། རེས་འགའ་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་དང༌། གཞན་དག་བྱེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་སྟེ། རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་བཞིར་སོ་སོར་དབྱེ་བ་ནི་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཆོས་སོ། །དེ་ཡང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཏེ་མཆོག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནམ་བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །གཞན་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་གཞུག་པར་བྱའོ། །འཁོར་བའི་ཕུང་པོ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་རྟག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། བདག་དང༌། བདག་གི་བ་ངེས་པར་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཅན་གྱི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང༌། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་རྣམས་ནི་ཀུན་འབྱུང་སྟེ། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའོ། །ཀུན་འབྱུང་ནི་འཁོར་བར་འགྲོ་བ་རིས་དྲུག་ཏུ་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་སྐྱེ་བ་སྟེ་སྤང་བར་བྱའོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ལྟ་བ་ལ་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕུང་པོ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཙམ་ཡོད་ཅིང༌། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཟད་པ་ནི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕུང་པོ་ཡང་ཟད་ནས་གང་ཟག་ཙམ་དུ་གནས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །གང་ཟག་མེད་པར་སྨྲ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕུང་པོ་ཙམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་འཕགས་པ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྐྱེ་བ་ཟད་པ་ནི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །མར་མེ་ཟད་པ་བཞིན་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕུང་པོ་ཟད་པ་ནི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཐར་པ་དང་འགོག་པའི་བདེན་པའོ། །འགོག་པ་ནི་མངོན་དུ་བྱ་བའོ། །དེ་
― DTG138_Page_0327 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ངག་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དེ། ལམ་གྱི་བདེན་པའོ། །ལམ་ནི་བསྒོམ་པར་བྱ་བའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ལ་གནས་པ་ནི་སྣ་ཚོགས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་གསལ་བའི་རང་བཞིན་ཆོས་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་འབར་བའི་དཔལ་འབྱོར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་བདག་ཉིད་སྣ་ཚོགས་པའི་སྤྲུལ་པས་ཇི་སྲིད་ནམ་འཁོར་བ་མ་སྟོངས་ཀྱི་བར་དུ་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་དང་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཟད་པ་ནི་ཐར་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། འགོག་པའི་བདེན་པ་སྟེ། འགོག་པ་ནི་མངོན་དུ་བྱ་བའོ། །དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་མེ་རབ་ཏུ་འབར་བར་བལྟ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་དང༌། བྱམས་པ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང༌། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་དང༌། མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གསུམ་མོ། །དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གསུམ་མོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པ་དང་གཞན་གྱི་གནོད་པ་དང་དུ་ལེན་པའི་བཟོད་པ་དང་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་ལ་མི་སྐྲག་པའི་བཟོད་པ་སྟེ། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གསུམ་མོ། །དགེ་བའི་ལས་རྣམས་ལ་སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བརྩམས་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །རང་གི་
― DTG138_Page_0328 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱོན་སེལ་བར་བྱེད་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། མཐོང་བའི་ཆོ་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་བྱེད་པའི་བསམ་གཏན་ཏེ། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གསུམ་མོ། །ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་བྱེད་པའི་ཐབས་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་དང༌། བདེ་བར་མྱུར་དུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཏེ། ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གསུམ་མོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་སྨོན་ལམ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པའི་སྨོན་ལམ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱེད་པའི་རྒྱུན་མི་གཅོད་པའི་སྨོན་ལམ་སྟེ། སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ལས་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་སྟོབས་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་སྟོབས་དང༌། བདུད་དང་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་སྟོབས་ཏེ། སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་སེལ་བར་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། རྟོག་པ་དང་མི་རྟོག་པ་མཉམ་དུ་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མཐའ་དག་བསྡུས་པའི་རང་བཞིན་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལམ་སྟེ། ལམ་གྱི་བདེན་པའི་ལམ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པའི་ཚུལ་གྱིས་དངོས་སུ་ཀུན་དུ་སྤྱད་པར་བྱའོ། །གསང་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་གནས་པ་ནི་སྣ་ཚོགས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཤིན་ཏུ་གསལ་བའི་རང་བཞིན་བདེ་བ་ཆེན་པོ་དང༌། ཆོས་དང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་བཞི་མཉམ་པར་བརྟེན་པ་དཔལ་གསང་བ་འདུས་པ་ལ་སོགས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་བདག་པོའི་རང་བཞིན་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་འབར་བའི་དཔལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་བདག་ཉིད་ཇི་སྲིད་དུ་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་སྤྲུལ་པས་ཇི་སྲིད་དུ་ནམ་འཁོར་
― DTG138_Page_0329 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་མ་སྟོངས་ཀྱི་བར་དུ་འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་པ་པོ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཟད་པ་ནི་ཐར་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། འགོག་པའི་བདེན་པ་སྟེ། འགོག་པ་ནི་མངོན་དུ་བྱ་བའོ། །དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་ཇི་ལྟར་གསུངས་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མཐའ་དག་བསྡུས་པའི་རང་བཞིན་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཆོ་ག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྟོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བྱས་ལ། དཔལ་གསང་བ་འདུས་པ་ལ་སོགས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་སྟེ། ལམ་ནི་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་པའོ། །ཇི་ལྟར་གསུངས་པ་མ་ལུས་པ་འདི་ཀུན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་གང་གིས་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་ན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ད་ནི་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་ལ་གནས་པས་སྣ་ཚོགས་དང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རིམ་པར་སྨྲ་བ་ཉེ་བར་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་འདས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། མ་འོངས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། གང་ཟག་སྟེ། ངོ་བོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ནི་སྣ་ཚོགས་སོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་རྟག་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྟག་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང༌། གང་ཟག་མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ། ནུབ་ཕྱོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་སྣ་ཚོགས་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ། །ད་ལྟར་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་བཞིའི་བདག་ཉིད་ནི་སྣ་ཚོགས་སོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་མི་རྟག་པ་ནི་ཁོ་ན་ཉིད་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་རྣམས་རྟག་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ། །ཁ་ཆེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་སྣ་ཚོགས་དང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ། །རྣམ་པ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་
― DTG138_Page_0330 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡུལ་འཛིན་ཅིང་ད་ལྟར་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ཙམ་མོ་ཞེས་དངོས་པོ་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་ནི་སྣ་ཚོགས་སོ། །དེ་རང་རང་གི་རྒྱུར་བྱས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཇི་སྲིད་རྒྱུན་གནས་པ་དེ་སྲིད་དུ་རབ་ཏུ་འཇུག་པའི་བདག་ཉིད་ཙམ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དང་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ། །དམོད་སྡེ་བའི་ལྟ་བ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་སྣ་ཚོགས་དང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ། །དོན་དམ་པར་སྟོན་ཀའི་ནམ་མཁའི་སྤྲིན་མེད་པ་ལྟ་བུའི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་གཅིག་པུའོ། །ཡང་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་བརྫུན་པ་འདི་ལྟ་བུ་གཟུང་བར་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་འཁོར་ལོར་གསལ་བ་ཞེས་བ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་གཞུང་གཅིག་གོ །བདེ་བ་ཆེན་པོ་རང་བཞིན་གསལ་བ་ཙམ་ནི་བདེན་པའོ། །མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་བརྫུན་པའི་རྣམ་པའི་འཁོར་ལོར། རིགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པ་རྣམས་དོན་འདི་དག་གི་ཁྱད་པར་བསྟན་པར་འདོད་པ་རྣམས་ལ་མ་ཉམས་པའི་སྤྱན་གྱིས་ཚད་མས་གཞན་དག་ཏུ་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་སྣ་ཚོགས་དང་དེ་ཁོ་ན་རྣམ་པ་དུ་མར་བརྗོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་ཕན་པར་འདོད་པས། འཕགས་པ་བྱམས་པས་གསུངས་པའི་དབུ་མ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ཉིད་ལ་སེམས་ཅན་ཀུན་གཞུག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྣ་ཚོགས་རྣམས་ཇི་སྲིད་དུ་སོ་སོར་སྣང་བ་དེ་སྲིད་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང་གནས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་རང་རང་གི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཙམ་སྟེ། སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གཉིས་སུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ནི་འཁོར་བ་སྟེ། དེ་ཟད་པ་ནི་ཐར་པའོ། །དེ་ལྟར་སྣ་ཚོགས་གཉིས་སུ་མེད་པར་གསལ་བའི་རྒྱུན་གྱི་རྒྱུན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྟགས་པའི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྣ་ཚོགས་དང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྱུར་བ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །དེ་ཉིད་བེམས་པོ་ལས་ལོག་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་ནི། །འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་ཉིད་དོན་དམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ངེས་པ་ཙམ་དུ་བྱས་པ་ནི།
― DTG138_Page_0331 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་གསུམ་གྱི་མེས་རབ་ཏུ་འབར་བར་འཁོར་བའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བལྟས་པས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་དབང་གིས། སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ཀུན་ལ་མཉམ་པའི་སེམས་དང༌། ཕན་པའི་སེམས་དང༌། གནོད་སེམས་མེད་པའི་སེམས་དང༌། བྱམས་པའི་སེམས་དང༌། མི་སྨོད་པའི་སེམས་དང༌། ཕ་དང་མའི་སེམས་དང༌། བུ་དང་བུ་མོའི་སེམས་དང༌། མཛའ་བཤེས་ཀྱི་སེམས་དང༌། སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་ཀྱི་སེམས་སུ་བྱ་བ་སྟེ། རང་གི་སྲོག་ལས་ཀྱང་ལྷག་པའི་བྱམས་པ་དང་པོར་བྱ་ཞིང༌། སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ཀུན་འཁོར་བ་ལས་བསྒྲལ་ཞིང༌། སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་གཞག་པར་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་ཞིང༌། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ཞིང༌། མི་དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པས་སྤྱོད་པ་མཐའ་དག་ལས་ལོག་ཅིང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ལ་གོམས་པར་བྱ་ཞིང༌། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མཐའ་དག་གི་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ། ཆོས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་གྱུར་ནས། ཇི་སྲིད་ནམ་འཁོར་བ་མ་སྟོངས་ཀྱི་བར་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་སྒྲོལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ལ་གནས་པའི་རིམ་པའོ།། །།བི་ཀྲ་ཤཱི་ལའི་པཎྜི་ཏ་རཏྣ་ཀཱི་རྟིས་མཛད་པ་དགེ་བའི་སྡོང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་རྫོགས་སོ།། །། པཎྜི་ཏ་བིདྱཱ་ཀ་ར་སིང་ཧ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་མཉྫུ་ཤྲཱི་ཝ་རྨས་བསྒྱུར་བའོ།། །།
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ་པ།
ཙནྡྲགོམིན།
― DTG138_Page_0332 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བོ་དྷི་སཏྭ་སཾ་བ་ར་བིང་ཤི་ཀ །བོད་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་སྲས་དང་བཅས་པ་ལ། །གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ཅི་ནུས་མཆོད། །ཕྱོགས་དུས་ཀུན་ན་བཞུགས་པ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཁྲིམས། །བསོད་ནམས་ཀུན་གྱི་གཏེར་གྱུར་གང༌། །དེ་ནི་བསམ་པ་དམ་པ་ཡིས། །བླ་མ་སྡོམ་པ་གནས་ཤིང་མཁས། །ནུས་དང་ལྡན་ལ་བླང་བར་བྱ། །དེ་ཚེ་དེ་ལ་དགེ་བའི་ཕྱིར། །རྒྱལ་བ་སྲས་དང་བཅས་རྣམས་ཀྱིས། །དགེ་བའི་ཐུགས་ཀྱིས་རྟག་པར་ཡང༌། །བུ་སྡུག་འདྲ་བར་དགོངས་པར་འགྱུར། །གཞན་རྣམས་དང་ནི་བདག་ལའང་རུང༌། །སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཡང་གང་ཕན་དང༌། །ཕན་དང་བདེ་བ་རྣམས་བྱ་སྟེ། །བདེ་ཡང་མི་ཕན་མི་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་དྲག་ལས་བྱུང་བ་ཡིས། །སྡོམ་པ་ཞིག་པར་གང་གྱུར་པ། །དེ་ཡི་ཉེས་བ་བཞི་པོ་ནི། །ཕམ་པ་འདྲ་བར་དགོངས་པ་ཡིན། །རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་ཆགས་པ་ཡིས། །བདག་བསྟོད་གཞན་ལ་སྨོད་པ་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་མགོན་མེད་གྱུར་པ་ལ། །སེར་སྣས་ཆོས་ནོར་མི་སྟེར་དང༌། །གཞན་གྱིས་བཤགས་ཀྱང་མི་ཉན་པར། །ཁྲོས་ནས་གཞན་ལ་འཚོག་པ་དང༌། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤོང་བྱེད་ཅིང༌། །དམ་ཆོས་འདྲར་སྣང་སྟོན་པའོ། །སྡོམ་པ་སླར་ཡང་བླང་བར་བྱ། །ཟག་པ་འབྲིང་ནི་གསུམ་ལ་བཤགས། །གཅིག་གི་མདུན་དུ་ལྷག་མ་རྣམས། །ཉོན་མོངས་མི་མོངས་བདག་སེམས་བཞིན། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་གསུམ་མི་མཆོད། །འདོད་པའི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག །རྒན་པ་རྣམས་ལ་གུས་མི་བྱེད། །དྲིས་པ་ལ་ནི་ལན་མི་འདེབས། །མགྲོན་པོར་བདག་གིར་མི་བྱེད་ཅིང༌། །གསེར་ལ་སོགས་པ་ལེན་མི་བྱེད། །ཆོས་འདོད་པ་ལ་སྦྱིན་མི་བྱེད། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་རྣམས་ཡལ་བར་འདོར། །ཕ་རོལ་དད་ཕྱིར་སློབ་མི་བྱེད། །སེམས་ཅན་དོན་ལ་བྱ་བ་ཆུང༌། །སྙིང་བརྩེར་བཅས་ན་མི་དགེ་མེད། །འཚོ་བ་ལོག་པ་དང་དུ་ལེན། །འཕྱར་ནས་རབ་ཏུ་རྒོད་ལ་སོགས། །འཁོར་བ་གཅིག་
― DTG138_Page_0333 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུ་བགྲོད་པར་སེམས། །གྲགས་པ་མ་ཡིན་མི་སྤོང་བ། །ཉོན་མོངས་བཅས་ཀྱང་ཆོས་མི་བྱེད། །གཤེ་ལ་ལན་དུ་གཤེ་ལ་སོགས། །ཁྲོས་བ་རྣམས་ནི་ཡལ་བར་འཇོག །ཕ་རོལ་ཤད་ཀྱིས་འཆགས་པ་སྤོང༌། །ཁྲོ་བའི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག ། བསྙེན་བཀུར་འདོད་ཕྱིར་འཁོར་རྣམས་སྡུད། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་སེལ་མི་བྱེད། །ཆགས་པས་བྲེ་མོའི་གཏམ་ལ་བརྟེན། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དོན་མི་ཚོལ། །བསམ་གཏན་སྒྲིབ་པ་སྤོང་མི་བྱེད། །བསམ་གཏན་རོ་ལ་ཡོན་ཏན་ལྟ། །ཉན་ཐོས་ཐེག་པ་སྤོང་བར་བྱེད། །རང་ཚུལ་ཡོད་བཞིན་དེ་ལ་བརྩོན། །བརྩོན་མིན་ཕྱི་རོལ་བསྟན་བཅོས་བརྩོན། །བརྩོན་པར་བྱས་ཀྱང་དེ་ལ་དགའ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤོང་བར་བྱེད། །བདག་ལ་སྟོད་ཅིང་གཞན་ལ་སྨོད། །ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་འགྲོ་མི་བྱེད། །དེ་ལ་སྨོད་ཅིང་ཡི་གེ་བརྟེན། །དགོས་པའི་གྲོགས་སུ་འགྲོ་མི་བྱེད། །ནད་པའི་རིམ་གྲོ་བྱ་བ་སྤོང༌། །སྡུག་བསྔལ་སེལ་བར་མི་བྱེད་པ། །བག་མེད་རྣམས་ལ་རིགས་མི་སྟོན། །བྱམས་ལ་ལན་དུ་ཕན་མི་འདོགས། །གཞན་གྱི་མྱ་ངན་བསང་མི་བྱེད། །ནོར་འདོད་པ་ལ་སྦྱིན་མི་བྱེད། །འཁོར་རྣམས་ཀྱི་ནི་དོན་མི་བྱེད། །གཞན་གྱི་བློ་དང་མཐུན་མི་འཇུག ། ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་སྨྲ་མི་བྱེད། །རྐྱེན་དུ་འཚམ་པར་ཚར་མི་གཅོད། །རྫུ་འཕྲུལ་སྡིག་ལ་སོགས་པ་མི་བྱེད། །སྙིང་རྗེར་ལྡན་ཞིང་བྱམས་ཕྱིར་དང༌། །སེམས་དགེ་བ་ལ་ཉེས་པ་མེད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ་པ། །སློབ་དཔོན་ཙན་དྲ་གོ་མིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ་པའི་འགྲེལ་པ།
ཤཱནྟ་རཀྵི་ཏ།
― DTG138_Page_0333 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། སཾ་བ་ར་བིང་ཤི་ཀ་བྲྀ་ཏྟི། བོད་སྐད་དུ། སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ་པའི་འགྲེལ་པ། བམ་པོ་དང་པོ། སྡོམ་པ་མ་ལུས་རྒྱ་མཚོ་ཡི། །མཐར་ཕྱིན་འཇམ་པའི་གསུང་མངའ་ལ། །ཕྱག་འཚལ་ནས་ནི་སྡོམ་པའི་མཆོག །ཉི་ཤུ་པ་ནི་གསལ་བར་དགྲོལ། །སངས་རྒྱས་སྲས་དང་བཅས་པ་ལ། །གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ཅི་ནུས་མཆོད། །ཕྱོགས་དུས་ཀུན་ན་བཞུགས་པ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཁྲིམས། །བསོད་ནམས་ཀུན་གྱི་གཏེར་གྱུར་གང༌། །དེ་ནི་བསམ་པ་དམ་པ་ཡི། །བླ་མ་སྡོམ་ལ་གནས་ཤིང་མཁས། །ནུས་
― DTG138_Page_0334 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ལྡན་ལས་བླང་བར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ནོད་པའི་ཆོ་ག་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས་དེ་སྐད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཁྱིམ་པའམ། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ལ་སློབ་པར་འདོད་ཅིང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྨོན་ལམ་བཏབ་པའི་ཕྱིར་ཆོས་མཐུན་པ་སྡོམ་པ་བླངས་པ་མཁས་པ། ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་དོན་འཛིན་པ་དང༌། གོ་བར་ནུས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྐང་པ་གཉིས་ལ་ཐོག་མར་ཕྱག་བྱས་ནས་གསོལ་བ་གདབ་པར་བྱ་སྟེ། འདི་སྐད་ཅེས། བདག་རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་ནོད་པར་འཚལ་གྱི། དེ་ལས་ནོད་པ་མཆིས་ན་བདག་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་ཅུང་ཟད་ཅིག་གསན་ཅིང་སྩལ་བའི་རིགས་སོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནུས་པ་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདོད་པ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པའི་ཕན་ཡོན་རྒྱ་ཆེར་བརྗོད་ནས། སྡོམ་པ་འདོད་པ་ལ་བསླབ་པའི་གཞིའི་ལྕི་ཡང་ཡང་དག་པར་བརྗོད་ཅིང་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་ཡང་བྱ་སྟེ། འདི་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་ཡང་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཉོན་ཅིག །ཁྱོད་འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་མ་བརྒལ་བ་རྣམས་བསྒྲལ་བ་དང༌། མ་གྲོལ་བ་རྣམས་དགྲོལ་བ་དང༌། དབུགས་མ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དབུགས་དབྱུང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འདོད་དམ། དེ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་བརྟན་པ་དང༌། ཡི་དམ་ལ་བརྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་མི་ཤེས་པའི་རིགས་མཐོང་ནས་སྤྲོ་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་འདོད་པ་དེས་ལེགས་པར་གསོལ་བ་བཏབ་ནས་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ཏེ། འདས་པ་དང་མ་བྱོན་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་ཡེ་ཤེས་དང་མཐུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པ་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་བྱས་ནས། དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་
― DTG138_Page_0335 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ཀྱང་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ལ་སྙིང་ནས་དང་བའི་སེམས་སམ། ཡང་ན་དེས་ཅི་ནུས་པ་དང༌། རྒྱུའི་སྟོབས་ཅི་ཡོད་པས་ཆུང་ངུ་ཡང་བསྐྱེད་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་མདུན་དུ་བཞག་སྟེ། ལེགས་པར་མཆོད་པ་བྱས་ནས། གདུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་པུས་མོའི་ལྷ་ང་ས་ལ་གཙུགས་པའམ་ཙོག་ཙོག་པོར་འདུག་ཀྱང་རུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུའམ་ཚེ་དང་ལྡན་པའམ་བཙུན་པས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་བདག་ལ་སྩལ་དུ་གསོལ་ཞེས་སྨྲས་ནས་དྲན་པ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཞག་སྟེ། སེམས་དང་བ་ཁོ་ན་བསྐྱེད་ནས། ད་ནི་བདག་གིས་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་བསོད་ནམས་ཀྱི་གཏེར་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཟད་མི་ཤེས་ཤིང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དོན་དེ་ཉིད་རྗེས་སུ་བསམ་ཞིང་ཅང་མི་སྨྲ་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་འགྲེང་ཡང་རུང༌། སྟན་ལ་འདུག་ཀྱང་རུང་སྟེ། དེས་སེམས་མ་གཡེངས་པར་འདི་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུའམ་ཆོས་ཀྱི་སྤུན་མིང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ཁྱོད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ནམ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་བམ་ཞེས་སྨྲོས་ཤིག །དེས་ཀྱང་ལགས་སོ་ཞེས་ཁས་ལོངས་ཤིག །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ལ་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་མིང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ཁྱོད་འདས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསླབ་པའི་གཞིར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། མ་འོངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསླབ་པའི་གཞིར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ད་ལྟ་ན་ཕྱོགས་བཅུ་དག་ན་ད་ལྟར་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསླབ་པའི་གཞི་གང་ཡིན་པ་རྣམས་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་གང་ཡིན་པ་དང༌། བསླབ་པའི་གཞི་གང་དག་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་གང་དག་ལ་འདས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསླབ་པར་གྱུར་པ་དང༌། མ་འོངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་སློབ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཕྱོགས་
― DTG138_Page_0336 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅུ་དག་ན་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ད་ལྟར་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པའི་གཞི་ཐམས་ཅད་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་དེ། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་ནོད་དམ་ཞེས་སྨྲོས་ཤིག །དེས་ཀྱང་ནོད་ལགས་སོ་ཞེས་ཁས་ལོངས་ཤིག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་དེས་ཀྱང་དེ་ལྟར་ལན་གཉིས་ལན་གསུམ་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དྲིས་ན་ནོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་ཀྱང་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་དེས་ནོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་ཕོག་སྟེ་ཁས་ལེན་དུ་ཡང་བཅུག་ནས། ནོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་མ་ལངས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཞུགས་ཤིང་འཚོ་སྐྱོང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞབས་ལ་གཏུགས་ཏེ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས། འདི་ལྟར་མཁྱེན་པར་མཛད་དུ་གསོལ་བ་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་འདིས་བདག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་མནོས་ལགས་ཏེ། བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་འདིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ལ་བདག་དཔང་དུ་གྱུར་པ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པ་དག་ཏུ་འཕགས་པའི་མཆོག་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་ཀྱང༌། ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལྐོག་ཏུ་མ་གྱུར་པའི་ཐུགས་མངའ་བ་རྣམས་ལ་མཁྱེན་པར་མཛད་དུ་གསོལ་ལོ་ཞེས་དེ་སྐད་ལན་གཉིས་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མཁས་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་དེ་མ་ནོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། དད་པ་མེད་པ་གང་ཐོག་མར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་འདི་ལ་མ་མོས་ཤིང་མི་འཇུག་
― DTG138_Page_0337 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་མི་རྟོག་པ་ལས་ཀྱང་མནོད་པར་མི་བྱའོ། །བརྐམ་ཆགས་ཅན་དང༌། ཆགས་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པ་དང༌། འདོད་པ་ཆེ་བ་དང༌། ཆོག་མི་ཤེས་པ་ལས་ཀྱང་མནོད་པར་མི་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་དང༌། བསླབ་པ་དག་ལ་གུས་པར་མི་བྱེད་དེ་ལྷོད་པ་དག་ལས་ཀྱང་མནོད་པར་མི་བྱའོ། །ཁྲོ་བ་དང༌། ཁོན་དུ་འཛིན་པ་དང༌། མི་བཟོད་པ་ཤས་ཆེ་བ་དང༌། ཕ་རོལ་གྱི་ཉེས་པ་མི་བཟོད་པ་ལས་ཀྱང་མནོད་པར་མི་བྱའོ། །སྙོམ་ལས་ཅན་དང༌། ལེ་ལོ་ཅན་དང༌། ཤས་ཆེར་ཉིན་མཚན་དུ་གཉིད་ཀྱི་བདེ་བ་དང༌། གློས་འབེབས་པའི་བདེ་བ་དང༌། ཉལ་བའི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་དང༌། འདུ་འཛིའི་གཏམ་གྱིས་དུས་ཡོལ་བར་བྱེད་པ་ལས་ཀྱང་མནོད་པར་མི་བྱའོ། །སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་ཏེ། ཐ་ན་བ་འཇོས་ཙམ་གྱི་བར་དུ་ཡང་དགེ་བ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བསྒོམ་མི་ནུས་པ་ལས་ཀྱང་མནོད་པར་མི་བྱའོ། །ཡིད་རྟུལ་པོ་དང༌། རྨོངས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དང༌། ཧ་ཅང་སེམས་ཞུམ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་མ་མོ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ལས་ཀྱང་མནོད་པར་མི་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་ཆོ་ག་འདི་གཟུང་ཞིང་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལ་སྡང་ཞིང་མ་དད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གྱ་ཙོམ་དུ་བསྒྲགས་པར་མི་བྱ་ཞིང་ཤེས་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་འདི་ལྟར་དེ་དག་གིས་ཐོས་ནས། མ་མོས་ཤིང་མི་ཤེས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཆེན་པོས་བསྒྲིབས་པས་སྐུར་པ་འདེབས་པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དེ་ནི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཇི་ཙམ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་དེ་ཙམ་དུ་དེ་ནི་སྡིག་པའི་ཚིག་དང༌། སྡིག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། སྡིག་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་དེ་དག་ཇི་སྲིད་དུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མ་སྤངས་ཀྱི་བར་དུ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དེ་ཙམ་ཁོ་ན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བར་འདོད་པ་ལ་སྔ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་མ་མོ་འདི་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་དང༌། ཉེས་
― DTG138_Page_0338 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་གཞི་གང་དག་བསྟན་པ་དེ་དག་བསྒྲགས་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་སྙིང་ནས་བརྟགས་ཤིང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་སྤྲོ་བར་འགྱུར་ལ། ཕ་རོལ་གྱིས་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་པའི་ཕྱིར་ཡང་མ་ཡིན། ཕ་རོལ་དང་འགྲན་པའི་ཕྱིར་ཡང་མ་ཡིན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྟན་པོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་འདི་ཆོ་ག་འདི་བཞིན་དུ་དེས་ཀྱང་མནོད་པར་བྱ་ཞིང་དེ་ལ་དབོག་པར་ཡང་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་ལས་དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་གཉི་གས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པ་དག་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ལ་མཆོད་པ་བྱས་ལ་ཞབས་ལ་གཏུགས་ཏེ་ལྡང་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་དང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སེམས་ཀྱི་བསམ་པ་མཆོག་ཏུ་དགེ་བས་བསྐྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་དེའི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ། །སྟོང་གི་ཆ་དང༌། གྲངས་དང༌། ཆ་དང༌། བགྲང་བ་དང༌། དཔེ་དང༌། རྒྱུ་ཡང་ཉེ་བ་རྨི་འགྲོའོ།། གཞན་ཡང་ཕན་ཡོན་འདི་དག་ཡོད་དེ། དེ་ཚེ་དེ་ལ་དགེ་བའི་ཕྱིར། །རྒྱལ་བ་སྲས་དང་བཅས་རྣམས་ཀྱིས། །དགེ་བའི་ཐུགས་ཀྱིས་རྟག་པར་ཡང༌། །བུ་སྡུག་འདྲ་བར་དགོངས་པར་འགྱུར། འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་ལས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་མ་ཐག་ཏུ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པ་དག་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་དང༌། ས་ཆེན་པོར་ཆུད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་སྐྱོང་བ་རྣམས་ལ་གང་གིས་དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་
― DTG138_Page_0339 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དག་པར་མནོས་སོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ལྟས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་རྗེས་ལ་དེ་དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་དགོངས་པར་འགྱུར་ཏེ། དགོངས་པར་གྱུར་ན་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་འཇུག་གོ །དེ་དག་གི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་དེས་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མིང་འདི་ཞེས་བྱ་བས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མིང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་ལེགས་པར་མནོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ལ་བུ་དང་འདྲ་བ་དང༌། སྤུན་དང་འདྲ་བར་དགོངས་པ་བཟང་པོས་སོ་སོ་ནས་ཐུགས་བརྩེ་བར་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་དགོངས་པ་བཟང་པོས་སོ་སོ་ནས་ཐུགས་བརྩེ་བར་མཛད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དེའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་རྒྱ་ཆེར་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པར་མཁྱེན་པར་གསོལ་བ་དེ་ཡང་དེ་དག་གི་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་འདི་ལྟར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བརྟག་ཅིང་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བྱ་བའི་ཆ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་བྱ་བའི་ཆ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས། དེ་ཕྱིན་ཆད་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ལས་སུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཞིང་བསྲུང་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་ལས་ཀྱང་བསྒྲིམས་ཏེ་མཉན་པའམ། ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་མ་མོ་བསྡུས་པ་འདི་ལས་ཀྱང་མཉན་ཏེ། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞི་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་གསུངས་པ་དག་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱ་བའི་ཆ་གང་ཡིན་པ་དང། བྱ་བའི་ཆ་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་མདོར་བསྡུས་ཏེ་སྨྲས་པ། གཞན་རྣམས་དང་ནི་བདག་ལའང་རུང༌། །སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཡང་གང་ཕན་དང༌། །ཕན་དང་བདེ་བ་རྣམས་བྱ་སྟེ། །བདེ་ཡང་མི་ཕན་མི་བྱའོ། །དེ་ལ་ཕན་པ་ནི་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ཕན་པའོ། །བདེ་བ་ནི་བདེ་བར་ཚོར་བའོ། །བདེ་
― DTG138_Page_0340 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་རྣམས་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྤྱིར་བཤད་པ་འདི་དགྲོལ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཡང་གང་བྱས་ན་ཕན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན་བྱ་དགོས་ཏེ། དཔེར་ན་སྨད་པའི་ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ལས་བཀག་ནས་སྡུག་བསྔལ་དུ་འགྱུར་བལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ནི་སྨན་ཚ་བ་ནད་པ་བདག་ལ་ཕན་པར་མི་ཤེས་པ་དག་ལ་གནོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ནི་གནོད་པར་འགྱུར་བ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་སྟེ། ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱ་བའི་ཆ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །གང་བདེ་བ་ཡིན་ཡང་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་མི་ཕན་པ་ནི་དཔེར་ན་སྨད་པའི་ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་བདེ་བ་ནི་འཕྲལ་གྱི་ཚོར་བ་བདེ་བ་མྱོང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། དེ་ནི་འཕྲལ་གྱི་ཉམས་དགའ་བ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་འབྲས་སཱ་ལུའི་ཆན་དུག་དང་འདྲེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱ་བའི་ཆ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ཆོས་བཞི་ཡོད་དེ། དེ་དག་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་དྲག་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །སྡོམ་པ་ཞིག་པར་གང་གྱུར་པ། །དེ་ཡི་ཉེས་པ་བཞི་པོ་ནི། །ཕས་ཕམ་འདྲ་བར་དགོངས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་སྨྲས་སོ། །ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ཆོས་འདི་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བའི་ཆོས་ཅིག་ལན་ཅིག་བྱས་ན་ཡང་དེ་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྩོགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་སྐལ་བ་མེད་པར་འགྱུར་ན་ཐམས་ཅད་བྱས་ན་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་མེད་དེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་གྱི། ཡང་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་ནོ། །ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུ་འདི་དག་ཀྱང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆུང་དུ་དང༌། འབྲིང་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བཏང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆེན་པོས་ནི་བཏང་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་རྒྱུན་མ་ཆད་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང༌། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་
― DTG138_Page_0341 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པ་ཆུང་ངུ་ཙམ་ཡང་མི་སྐྱེད་པ་དང༌། དེས་མགུ་བར་བྱེད་ཅིང་དགའ་བ་དང༌། དེ་ཉིད་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་བ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་འདི་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མདོར་བསྡུ་ན་རྒྱུ་གཉིས་ཁོ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་བ་བཏང་བར་འགྱུར་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་དང༌། ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བཏང་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་བཏང་བར་འགྱུར་བ་ནི་གཙོ་བོ་བཏང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཏང་བས་དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་བཏང་བ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་འདིར་ཡང་དེ་བཏང་བས་སྡོམ་པ་ཉམས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བཤད། གོ་སླ་བའི་ཕྱིར་མ་བཤད་དོ། །གཙོ་བོ་བསྟན་པར་བྱས་པ་ལ་ཕས་ཕམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་མ་བཤད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་སྨོན་ལམ་ཡང་མ་བཏང་ལ་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆེན་པོ་ཡང་ཀུན་ཏུ་མ་སྤྱད་ན་ཚེ་བ་རྗེས་སུ་ཟིན་ཀྱང་འོག་དང༌། སྟེང་དང་ཐད་ཀ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་སྤོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚེ་བ་རྗེས་པས་བརྗེད་ནའང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དྲན་པ་གསོ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དང་ཡང་དུ་ནོད་པར་བྱེད་པར་ཟད་ཀྱི། གསར་དུ་ཡང་དག་པར་ལེན་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཉེས་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་ཆགས་པ་ཡི། །བདག་སྟོད་གཞན་ལ་སྨོད་པ་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་མགོན་མེད་གྱུར་པ་ལ། །སེར་སྣས་ཆོས་ནོར་མི་སྟེར་དང༌། །གཞན་གྱིས་བཤགས་ཀྱང་མི་ཉན་པར། །ཁྲོས་ནས་གཞན་ལ་འཚོག་པ་དང༌། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤོང་བྱེད་ཅིང༌། །དམ་ཆོས་འདྲར་སྣང་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་སྟེ་བདག་ལ་སྟོད་པ་དང༌། གཞན་ལ་སྨོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་དང་པོའོ། །ལོངས་སྤྱོད་དག་ཡོད་དེ་བདོག་བཞིན་དུ་ཆགས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་
― DTG138_Page_0342 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བཀྲེས་པ་དང་མགོན་མེད་པ་དང་རྟེན་མེད་པའི་སློང་བ་པོ་ལེགས་པར་སློང་ཞིང་འོངས་པ་རྣམས་ལ་སྙིང་སྲ་བས་ཟང་ཟིང་མི་གཏོང་བ་དང༌། ཆོས་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་དོན་དུ་གཉེར་བ་འོངས་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་མི་སྟོན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་གཉིས་པའོ། །གང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཚིག་རྩུབ་མོ་སྨྲས་པ་ཙམ་གྱིས་གཏོང་བར་མི་བྱེད་དེ། ཁྲོ་བའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དེ་ལྟ་བུ་འཕེལ་བར་བྱེད་ལ། ཁྲོ་བས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ནས་ལག་པའམ། བོང་བའམ་དབྱིག་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྡེག་པར་བྱེད། རྣམ་པར་འཚེ་བར་བྱེད། རྣམ་པར་ཐོ་འཚམས་པར་བྱེད་ལ། ཁྲོ་བའི་བསམ་པ་བདོ་བ་ཁོ་ན་ཞེ་ལ་བཟུང་སྟེ་གཞན་དག་གིས་ཤད་ཀྱིས་སྦྱངས་ཀྱང་མི་ཉན་ཅིང་མི་བཟོད་ལ་བསམ་པས་མི་གཏོང་བ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་གསུམ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དང༌། བདག་ཉིད་དམ་གཞན་དག་གི་གཡམ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ལ་མོས་ནས། དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་དག་ལ་དགའ་བ་དང༌། སྟོན་པ་དང༌། འཇོག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་བཞི་པའོ། །ད་ནི་འདི་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུ་ལན་ཅིག་སྤྱད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་བཏང་བར་གྱུར་པ་དཔེར་ན་དགེ་སློང་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ལས་ཕམ་པའི་ཆོས་བྱུང་བ་ལྟར་གྱུར་ན། དེ་ཅི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པར་བླང་བར་གྱུར་པ་དེས་དེ་འདི་ལྟར་དགེ་སློང་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ལས་ཕམ་པ་བྱུང་བ་བཞིན་དུ་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་སྐལ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། སྡོམ་པ་སླར་ཡང་བླང་བར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ལྟར་ཆོ་ག་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་དུ་སྡོམ་པ་སླར་ཡང་མནོད་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་ཐབས་གཞན་ཡང་ཡོད་དེ། དེས་མནོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས་གལ་ཏེ་ཡོན་ཏན་དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་མེད་པར་གྱུར་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་
― DTG138_Page_0343 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྤྱན་སྔར་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས་པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་སམ། ཙོག་ཙོག་པོར་འདུག་ཀྱང་རུང་སྟེ་འདི་སྐད་དུ། བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་ཕྱོགས་བཅུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། ས་ཆེན་པོ་ལ་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་ཏེ། དེ་དག་གི་སྤྱན་སྔར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པའི་གཞི་ཐམས་ཅད་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་དེ། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་གང་ལ་འདས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསླབས་པ་དང༌། མ་འོངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་སློབ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུ་ན་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ད་ལྟར་སློབ་པ་རྣམས་བདག་གིས་ཡང་དག་པར་བླང་བར་བྱའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ་ལན་གཉིས་ལན་གསུམ་དུ་བརྗོད་ནས་ལྡང་བར་བྱའོ། །ལྷག་མ་ཐམས་ཅད་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཐོག་མ་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་མེད་པར་གྱུར་ན་དེ་ལྟར་མནོད་པར་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དྲག་པོ་ལས་ཉེས་པ་བྱུང་བ་རྣམས་སླར་བསབ་པའི་ཆོ་ག་བཤད་པ་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་འབྲིང་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེ་ན། ཟག་པ་འབྲིང་ནི་གསུམ་ལ་བཤགས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་འབྲིང་གིས་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་བྱས་པར་གྱུར་ན། དེ་ནི་ཉེས་བྱས་ཀྱི་ཉེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་ཡང་རུང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ཡང་རུང་སྟེ། གང་ཟག་གསུམ་མམ། དེ་ལས་ལྷག་ཀྱང་རུང༌། གང་དག་ཚིག་དེ་བརྡ་ཕྲད་ཅིང་འཛིན་ནུས་པ་རྣམས་ལ་བཤགས་པར་བྱ་སྟེ། མདུན་དུ་འདུག་ནས་ཐོག་མར་དངོས་པོ་བརྗོད་དོ། །འདི་སྐད་ཅེས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དགོངས་སུ་གསོལ། བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་ལ་ཇི་སྐད་དུ་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པའི་གཞི་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འདུལ་བ་དང་འགལ་བ་ཉེས་བྱས་ཀྱི་ནོངས་པ་བྱུང་སྟེ་ཞེས་བརྗོད་ལ། དེ་དག་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་བདག་བཤགས་ཤིང་མཐོལ་ཏེ་མི་འཆབ་བོ། །
― DTG138_Page_0344 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཤགས་ཤིང་མཐོལ་བས་བདག་བདེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་གྱི། མ་བཤགས་མ་མཐོལ་ན་བདེ་བར་གནས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་རྣམས་ཉེས་པར་མཐོང་ངམ་ཞེས་སྨྲས་ན་མཐོང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱའོ། །ཕྱིས་ཀྱང་སྡོམ་པར་བྱེད་དམ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཆོས་བཞིན་འདུལ་བ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་སྤྱི་བོས་མནོད་པར་བགྱིའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ལན་གཉིས་ལན་གསུམ་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་སྟེ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆུང་དུས་གང་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་བྱས་པར་གྱུར་ན་དེས་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེ་ན། གཅིག་གི་མདུན་དུ་ལྷག་མ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཟག་པ་ཆུང་དུས་བྱས་པའི་ཉེས་བྱས་རྣམས་ཏེ་ཉེས་བྱས་སུ་གཏོགས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་དག་ནི་གང་ཟག་གཅིག་གི་མདུན་དུ་བཤགས་པར་བྱའོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་བརྗོད་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དགོངས་སུ་གསོལ། བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་གང་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་ཉེས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཉེས་བྱས་སུ་གཏོགས་པ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་མཆོད་པ་མ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་མི་མོངས་བདག་སེམས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། གཅིག་གི་མདུན་དུ་ཡང་བཤགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །བདག་རང་གི་སེམས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ནི་བདག་སེམས་བཞིན་ནོ། །འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གང་ཟག་མེད་ན་བདག་གི་སེམས་ཀྱི་མདུན་དུ་བཤགས་པར་བྱ་སྟེ། བདག་གི་སེམས་གཅིག་ཏུ་ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང༌། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང༌། དུལ་བ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། ཕྱིས་མི་བྱ་བའི་བསམ་པ་ཅན་དཔང་དུ་གྱུར་པར་བྱས་ལ་བཤགས་པར་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་གང་ཟག་གཅིག་གི་མདུན་དུ་ཡང་བཤགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བདག་གི་སེམས་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་བསྟན་པས་ཀྱང་ཉེས་པ་བྱུང་བ་གསོ་བའི་ཐབས་གཞན་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་མ་མོ་ལས་ཀྱང་གང་གི་མདུན་དུ་བཤགས་པར་བྱ་བའི་དགེ་སློང་མཐུན་པ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསམ་པ་ཐག་པ་ནས་ཕྱིས་ཉེས་པ་མི་འབྱུང་བར་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་ཕྱིས་ཀྱང་བསྡམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་དེ་ཉེས་པ་
― DTG138_Page_0345 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལས་ཚངས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཚུལ་འདི་ནི་སྔར་བཤད་པའི་ཉེས་པ་ཟག་པ་འབྲིང་དང་ཆུང་ངུ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཉེས་པ་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་ལ། དེ་དག་རྒྱས་པར་བསྟན་པར་རྩོམ་སྟེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་གསུམ་མི་མཆོད། །ཅེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་ཉིན་གཅིག་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་ནམ། ཆོས་སམ་ཆོས་ཀྱི་གླེགས་བམ་དུ་བྱས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་དམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་མ་མོའམ། དགེ་འདུན་ལ་ཡང་རུང་སྟེ། ཕྱོགས་བཅུ་དག་ནས་ཆེན་པོར་ཆུད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་འདུན་གང་ཡིན་པ་ལ་མཆོད་པའི་བྱང་ཆུབ་དུའམ་ཆེན་པོ་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ། ཐ་ན་ལུས་ཀྱིས་ཕྱག་གཅིག་ཙམ་འཚལ་བ་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་གྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཙམ་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་དང༌། ཐ་ན་སེམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་གྱི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་དང་བ་གཅིག་ཙམ་ཡང་མ་བྱས་པར་ཉིན་མཚན་འདའ་བར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་མ་གུས་པ་དང༌། སྙོམ་ལས་དང༌། ལེ་ལོའི་ཉེས་པ་བྱུང་ན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་བརྗོད་པས་ཉེས་པ་བྱུང་ན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་འཁྲུགས་པ་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འདོད་པའི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག །ཉེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཉེས་བྱས་ཉིད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ལ་ཉེས་པའི་རིགས་གཉིས་སུ་ཟད་པ་འབྱུང་སྟེ། ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སུ་གཏོགས་པ་དང༌། ཉེས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་སུ་གཏོགས་པའོ། །དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་ལས་ཉེས་པའི་རིགས་ལྔ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདོད་པ་ཆེ་བ་དང༌། ཆོག་མི་ཤེས་པ་དང༌། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་པ་འབྱུང་བ་དང་དུ་ལེན་པར་
― DTG138_Page_0346 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེས་ཤིང་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་དེའི་གཉེན་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་དེའི་འགགས་ལ་གནས་པར་རང་བཞིན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །རྒན་པ་རྣམས་ལ་གུས་མི་བྱེད། །དྲིས་པ་ལ་ནི་ལན་མི་འདེབས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆེས་རྒན་ཞིང་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ལ་བཀུར་སྟི་བྱ་བར་འོས་པ་ཆོས་མཐུན་པ་མཐོང་ན་ང་རྒྱལ་གྱིས་ནོན་ཏམ། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་ནམ། ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་ཡང་རུང་སྟེ། རིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ལངས་ཤིང་སྟན་མི་སྟོབས་པ་དང༌། གཞན་དག་སྨྲ་ཞིང་ཀུན་ཏུ་སྨྲ་ལ་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་ཅིང་འདྲི་བ་ལ་ང་རྒྱལ་ཁོ་ནས་ནོན་ཏམ། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་ནམ། ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་ཡང་རུང་སྟེ། རིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཚིག་སླར་རྗོད་པར་མི་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ང་རྒྱལ་གྱིས་ནོན་པ་མ་ཡིན། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན། ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཡང་རུང་སྟེ་སྙོམ་ལ་ས་དང༌། ལེ་ལོའམ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་སམ། བརྗེད་པས་བྱས་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་གྱི། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །ནད་ཚབས་ཆེ་བའམ། སེམས་འཁྲུགས་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་ལ་སད་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཕྲད་དུ་འོང་བ་དང༌། སྨྲ་བ་དང༌། ཀུན་ཏུ་སྨྲ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། འདྲི་བ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞན་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏམ། འབེལ་བའི་གཏམ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ལ་སོགས་པ་བརྩོན་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དེ། དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་དག་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞན་དག་ཆོས་སྟོན་པའམ། འབེལ་བའི་གཏམ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ལ་རྣ་བླགས་ཏེ་ཉན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་གཏམ་ལ་མི་དགའ་བར་འགྱུར་བ་དང་ཆོས་སྨྲ་
― DTG138_Page_0347 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་སེམས་སྲུང་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཐབས་དེས་སེམས་ཅན་དེ་དག་དུལ་བར་བྱེད་ཅིང་འདུལ་ལ་མི་དགེ་བའི་གནས་ནས་བསླང་སྟེ་དགེ་བའི་གནས་ལ་འགོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དགེ་འདུན་གྱི་ནང་ཁྲིམས་སྲུང་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞན་མང་པོ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་སྲུང་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །མགྲོན་པོར་བདག་གིར་མི་བྱེད་ཅིང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དག་གི །ཁྱིམ་མམ་གཙུག་ལག་ཁང་གཞན་ནམ། ཁྱིམ་གཞན་དག་ཏུ་ཟས་དང་སྐོམ་དང༌། གོས་ལ་སོགས་པ་ཡོ་བྱད་རྣམས་ལ་བོས་པ་ལས་ང་རྒྱལ་གྱིས་ནོན་ཏམ། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་ནམ། ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་ཡང་རུང་སྟེ། མི་འགྲོ་ཞིང་བོས་པ་བདག་གིར་མི་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ང་རྒྱལ་གྱིས་ནོན་པ་མ་ཡིན། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན། ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཡང་རུང་སྟེ། སྙོམ་ལས་དང་ལེ་ལོའི་དབང་གིས་མ་ཚང་ན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ན་སྟེ་མི་ནུས་པའམ་སེམས་འཁྲུགས་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཡུལ་འཛད་མ་རིང་དུ་གྱུར་པ་དང༌། ལམ་ན་འཇིགས་པ་ཡོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཐབས་དེས་དུལ་བར་འདོད་ཅིང་འདུལ་བར་འདོད་ལ་མི་དགེ་བའི་གནས་ནས་བསླང་སྟེ་དགེ་བའི་གནས་སུ་འཇོག་པར་འདོད་ན་ཉེས་བ་མེད་དོ། །སྔར་གཞན་ལ་ཁས་བླངས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །རྒྱུན་དུ་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་བརྩོན་ཏེ་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་བ་སྲུང་བའི་ཕྱིར་མ་སོང་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དོན་སྔོན་མ་ཐོས་པ་དོན་དང་ལྡན་པ་མཉན་པ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་དུ་དོགས་པའི་ཕྱིར་མ་སོང་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དོན་མཉན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འབེལ་བའི་གཏམ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ལ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཐོ་འཚམས་པའི་བསམ་བས་བོས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞན་མང་པོ་དག་གིས་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་སྲུང་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དགེ་འདུན་གྱི་ནང་ཁྲིམས་སྲུང་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གསེར་ལ་སོགས་པ་ལེན་མི་བྱེད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དག་ལས་གསེར་དང༌། དངུལ་དང༌། ནོར་བུ་དང༌། མུ་ཏིག་དང༌། བཻ་ཌཱུ་ཪྻ་ལ་སོགས་པ་
― DTG138_Page_0348 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནོར་གྱི་སྣ་གྲངས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མང་པོ་མཆོག་རྣམས་ཐོབ་ཅིང་དུས་ཀྱིས་བསྟབས་པ་ལས་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་ནམ། ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པས་ལེན་དུ་མི་བཏུབ་ཅིང་སྤོང་བར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་ཡལ་བར་འདོར་བའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །སྙོམ་ལས་དང་ལེ་ལོས་ལེན་པར་མི་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་ནི་འགྱུར་ལ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །སེམས་འཁྲུགས་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་བླང་བས་སེམས་ཆགས་པར་འགྱུར་བར་མཐོང་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ཕྱིས་འགྱོད་པར་འགྱུར་དུ་དོགས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེས་སྦྱིན་པ་འཁྲུལ་དུ་དོགས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཀུན་ཏུ་འཛིན་པ་བཏང་བའི་དེའི་རྒྱུས་སྦྱིན་བདག་དབུལ་ཞིང་ཕོངས་པར་འགྱུར་དུ་དོགས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དགེ་འདུན་ནམ་མཆོད་རྟེན་གྱི་ཡིན་དུ་དོགས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞན་ལས་མི་རིགས་པར་ཕྲོགས་པ་ཡིན་དུ་དོགས་ཏེ། རྒྱུ་དེས་དེ་དག་གསད་པའམ། བཅིང་བའམ། ཆད་པས་གཅོད་པའམ། གནོད་པར་འགྱུར་བའམ། སྨད་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཆོས་འདོད་པ་ལ་སྦྱིན་མི་བྱེད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་ཆོས་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་ནམ། ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་ནམ། རང་བཞིན་གྱིས་ཕྲག་དོག་ཅན་ཡིན་ཡང་རུང་སྟེ། ཆོས་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །སྙོམ་ལས་དང་ལེ་ལོས་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་ནི་འགྱུར་ལ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་གླགས་ཚོལ་བ་ལ་མ་བྱིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ནད་ཚབས་ཆེ་བ་དང༌། སེམས་འཁྲུགས་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཐབས་དེས་འདུལ་བར་བྱེད་འདོད་ཅིང་དུལ་བར་འདོད་ལ། མི་དགེ་བའི་གནས་ནས་བསླང་སྟེ་དགེ་བའི་གནས་སུ་འགོད་པར་འདོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཆོས་མི་ཤེས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་མ་གུས་ཤིང་ཞེས་མེད་ལ་སྤྱོད་ལམ་ངན་པས་ནོད་པ་ལ་མ་བྱིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ལ་ཆོས་རྒྱ་
― DTG138_Page_0349 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆེན་པོ་བསྟན་པ་ཆོས་སྟོན་པས་སྐྲག་ཅིང་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། གནོད་པ་དང༌། ཉམས་པར་འགྱུར་དུ་དོགས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེའི་ལན་དུ་སོང་ན་གཞན་སྣོད་དུ་མ་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་འཕེལ་དུ་དོགས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་རྣམས་ཡལ་བར་འདོར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་མ་རུངས་པ་རྣམས་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་རྣམས་མ་རུངས་པ་ཡིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ཡིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་ནམ། ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པས་ཡལ་བར་འདོར་རམ། ཁྱད་དུ་གསོད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །སྙོམ་ལས་དང་ལེ་ལོས་ཡལ་བར་བོར་བ་དང༌། བརྗེད་པས་ཁྱད་དུ་བསད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་ནི་འགྱུར་ལ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་མ་རུངས་པ་རྣམས་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་རྣམས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་དང༌། བྱེད་འདོད་པས་ཉེ་བར་གནས་པ་ལྟ་བུར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ཞིང་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཞི་བ་ལ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་འཁྲུགས་པ་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཐབས་དེས་དེ་འདུལ་བར་བྱེད་འདོད་པ་ལ་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞན་མང་པོ་དག་གི་སེམས་སྲུང་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དགེ་འདུན་གྱི་ནང་ཁྲིམས་སྲུང་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཕ་རོལ་དད་ཕྱིར་སློབ་མི་བྱེད། །སེམས་ཅན་དོན་ལ་བྱ་བ་ཆུང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཞན་དག་གི་སེམས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་མ་དད་པ་རྣམས་དད་པར་བྱ་བ་དང༌། དད་པ་རྣམས་ཕྱིར་ཞིང་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སོ་སོ་ཐར་པའི་འདུལ་བ་ལས་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཉན་ཐོས་རྣམས་དང་མཚུངས་པར་སློབ་སྟེ་ཐ་དད་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་བདག་གི་དོན་ལྷུར་ལེན་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ན། དེ་དག་ཀྱང་མ་དད་པ་རྣམས་དད་པར་བྱ་བ་དང༌། དད་པ་
― DTG138_Page_0350 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ཕྱིར་ཞིང་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་ཡིད་མི་སྲུང་བར་མི་བྱེད་དེ་བསླབ་པ་རྣམས་ལ་སློབ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་གྱི་དོན་ལྷུར་ལེན་པ་རྣམས་ལྟ་ཅི་སྨོས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་རྣམས་དོན་ཉུང་བ་དང༌། བྱ་བ་ཉུང་བ་དང༌། སྙིང་ལས་ཆུང་ངུར་གནས་པར་བྱ་བ་ལས་བརྩམས་ཏེ་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དེ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉན་ཐོས་རྣམས་དང་མཚུངས་པར་སློབ་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་བདག་གི་དོན་ལྷུར་ལེན་ཅིང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མི་བལྟ་བར་གཞན་གྱི་དོན་ལས་བརྩམས་ཏེ་དེ་དོན་ཉུང་ཞིང་བྱ་བ་ཉུང་བ་སྙིང་ལས་ཆུང་ངུར་གནས་པ་ནི་མཛེས་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་གྱི་དོན་ལྷུར་ལེན་པས་གཞན་གྱི་དོན་ལས་བརྩམས་ཏེ། དོན་ཉུང་ཞིང་བྱ་བ་ཉུང་ལ་སྙིང་ལས་ཆུང་ངུར་གནས་པ་ནི་མཛེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟན་དག་གི་དོན་དུ་གོས་བརྒྱ་སྙེད་དང༌། གོས་སྟོང་སྙེད་ཉེ་བར་མི་འོང་བའི་བྲམ་ཟེ་དང༌། ཁྱིམ་བདག་རྣམས་ལས་བླང་བར་བྱ་སྟེ། སྐབས་འབྱེད་པ་ཞིག་ཡོད་ན་ཡང་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ཆོག་གམ་མི་ཆོག་བརྟགས་ནས་ཇི་ཙམ་དོགས་པ་བླང་བར་བྱའོ། །གོས་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལྷུང་བཟེད་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཇི་ལྟར་བླང་བར་བྱ་བ་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་སྐུད་པ་བླངས་པ་ཉེ་དུར་མི་འོང་བའི་ཐ་ག་པ་ལ་འཐག་ཏུ་གཞུག་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །གཞན་དག་གི་དོན་དུ་མོན་དར་གྱི་མལ་སྟན་བརྒྱ་སྙེད་དང༌། སྟན་དུ་འདིང་བ་བརྒྱ་སྙེད་ཀྱང་ཉེ་བར་གཞག་པར་བྱའོ། །གསེར་དང་དངུལ་བྱེ་པ་ཕྲག་འབུམ་ལས་ལྷག་པར་ཡང་བདག་གིར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་ནི་དེ་ལ་སོགས་པ་ཉན་ཐོས་དོན་ཉུང་ཞིང་བྱ་བ་ཉུང་ལ་སྙིང་ལས་ཆུང་ངུར་གནས་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ལ་མཚུངས་པར་མི་སློབ་བོ། །དགེ་སློང་གང་ཉེ་དུར་མི་འོང་བའི་ཁྱིམ་བདག་གམ། ཁྱིམ་བདག་གི་ཆུང་མའི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། གོས་སློང་ན་སྤང་བའི་ལྟུང་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་སོགས་པ་བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་སྡོམ་པ་གཉིས་ལ་གནས་པས་གཞན་གྱི་དོན་བཏང་སྟེ། བདག་གི་དོན་ལྷུར་ལེན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་
― DTG138_Page_0351 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པས། དོན་ཉུང་ཞིང་བྱ་བ་ཉུང་ལ་སྙིང་ལས་ཆུང་ངུར་གནས་པར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །སྙོམ་ལས་དད་ལེ་ལོས་དོན་ཉུང་ཞིང་བྱ་བ་ཉུང་ལ་སྙིང་ལས་ཆུང་དུས་གནས་པར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་ནི་འགྱུར་ལ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །བམ་པོ་གཉིས་པ་སྟེ་ཐ་མའོ། །སྙིང་བརྩེར་བཅས་ན་མི་དགེ་མེད། །རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་མཁས་པ་དེ་ལྟ་བུས་ཀུན་ཏུ་སྤྱད་ན། དེས་ཉེས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། བསོད་ནམས་མང་པོ་ཡང་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །འདི་ལྟར་ཆོམ་པོ་དང༌། རྐུན་པོས་སྲོག་ཆགས་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་དག་ཟང་ཟིང་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་གསད་པ་བརྩོན་ཏེ། མཚམས་མེད་པའི་ལས་མང་པོ་བྱེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མཐོང་ལ། མཐོང་ནས་ཀྱང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཀྱིས་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དེ། སྲོག་ཆགས་དེ་བསད་ན་བདག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་མོད་ཀྱི་བདག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བ་ནི་བླའི། སེམས་ཅན་འདིས་མཚམས་མེད་པའི་ལས་བྱས་ནས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་བསམ་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དགེ་བའི་སེམས་སམ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་སུ་རིག་ནས་འཛེམ་བཞིན་དུ་ཕྱི་མ་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ཁོ་ནས། སྲོག་ཆགས་དེ་བསང་ན་ཉེས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ་བསོད་ནམས་མང་པོ་ཡང་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མཐུ་ཡོད་ན་སེམས་ཅན་རྒྱལ་པོའམ་བློན་པོ་ཆེན་པོ་གང་དག་ཤས་ཆེར་བརླང་ཞིང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་མེད་ལ། གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཕ་རོལ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་དག་གང་ལ་གནས་ནས་གཞི་དེས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་མང་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་
― DTG138_Page_0352 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། ཕན་པའི་བསམ་པས་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ལ་དབང་བ་དེ་ལས་འབྱིན་པར་བྱེད་དོ། །ཆོམ་པོ་དང་རྐུན་པོ་གཞན་གྱི་ནོར་འཕྲོག་པ་གང་དག་གིས་དགེ་འདུན་དང་མཆོད་རྟེན་གྱི་དཀོར་མང་པོ་ཕྲོགས་ནས་བདག་གིར་བྱས་ཏེ་ལོངས་སྤྱད་པར་འདོད་པ་དེ་དག་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནོར་ཕྱིར་ཕྲོགས་ཏེ། ནོར་ལོངས་སྤྱད་པ་དེས་དེ་དག་ལ་ཡུན་རིང་པོར་གནོད་པ་དང༌། ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནར་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་ནས། རྐྱེན་དེ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་སླར་ཕྲོགས་ཏེ་དགེ་འདུན་གྱི་ནི་དགེ་འདུན་ལ་འབུལ་བར་བྱེད། མཆོད་རྟེན་གྱི་ནི་མཆོད་རྟེན་ལ་འབུལ་བར་བྱེད་དོ། །ཞལ་ཏ་བྱེད་པའམ། ཀུན་དགའ་ར་བ་སྲུང་བ་གང་དག་གིས་དགེ་འདུན་ནམ། མཆོད་རྟེན་གྱི་ནོར་མི་རིགས་པར་ཆུད་གསོན་པ་དང༌། གང་ཟག་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ལས་དེ་དང་ལོག་པར་ལོངས་སྤྱད་པ་དེས་དེ་དག་ལ་ཡུན་རིང་པོར་གནོད་པ་དང༌། ཕན་པ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་ནས། །དབང་བྱེད་པ་དེ་ལས་འབྱིན་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་རྣམ་གྲངས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་བྱིན་པར་ལེན་བཞིན་དུ་ཉེས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། བསོད་ནམས་ཀྱང་མང་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་པས་བུད་མེད་ཁྱིམ་ཐབ་མེད་པ་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པས་གཟིར་བ་དེ་ལ་ཆགས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ནས། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་མང་དུ་འཕེལ་བར་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་ཞིང༌། ཅི་དགའ་དགུར་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་སྦྱར་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཡོངས་སུ་དོར་བར་བྱ་བ་ལ་དབང་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ་སྙམ་སྟེ། སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ཁོ་ན་ཉེ་བར་བཞག་ནས་འཁྲིག་པའི་ཆོས་བསྟེན་ན། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་འཁྲིག་པའི་ཆོས་བསྟེན་ཀྱང་ཉེས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། བསོད་ནམས་ཀྱང་མང་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ལྟ་བུའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རབ་ཏུ་བྱུང་པ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསླབ་པ་མི་འཇིག་པར་རྗེས་སུ་སྲུང་བས་ནི་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བསྟེན་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་བྱའོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་མང་པོ་སྲོག་ཐར་པར་བྱ་བ་དང༌། བཅིངས་པ་ལས་ཐར་པར་བྱ་བ་
― DTG138_Page_0353 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། ལག་པ་དང༌། རྐང་པ་དང༌། སྣ་དང་རྣ་བ་བཅད་པ་ལས་ཐར་བར་བྱ་བ་དང༌། མིག་དབྱུང་བ་ལས་བསྐྱབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་གི་སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་ཤེས་བཞིན་དུ་བརྫུན་གྱི་ཚིག་གང་མི་སྨྲ་བ་ཡང་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་དོན་གྱི་ཕྱིར་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་སྨྲ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་མདོར་བསྡུ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ཅི་དང་ཅིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཁོ་ན་མཐོང་གི །དོན་མ་ཡིན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱང་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་ལ། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་འདོད་པའི་གཞི་འབའ་ཞིག་གིས་འདུ་ཤེས་བསྒྱུར་ཏེ་ཤེས་བཞིན་དུ་ཚིག་གཞན་དུ་སྨྲ་ལ། སྨྲ་བཞིན་དུ་ཉེས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། བསོད་ནམས་མང་པོ་ཡང་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་གང་དག་མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དེ་དག་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་དང་བརྟེན་པས་ཡུན་རིང་པོར་གནོད་པ་དང༌། ཕན་པ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་སྟེ། ཅི་ནུས་ཅི་ལྕོགས་ཀྱིས་མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དེ་དག་དང་དབྱེ་བའི་ཚིག་སྨྲ་བར་བྱེད་དེ། དེས་འགའ་ཞིག་དབྱེ་བར་ཀུན་ཏུ་དགའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་གྲངས་དེས་མཛའ་བའི་དབྱེན་བྱས་ཀྱང་ཉེས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། བསོད་ནམས་མང་པོ་ཡང་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ནི་སེམས་ཅན་ལམ་ལོག་པར་ཞུགས་ཤིང་མི་རིགས་པ་བྱེད་པ་དག་ལ་ཐབས་དེས་ཅི་ནས་ཀྱང་མི་དགེ་བའི་གནས་ནས་བསླང་སྟེ་དགེ་བའི་གནས་སུ་འགོད་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་ཚིག་རྩུབ་པོས་དྲག་ཏུ་སྨ་འབེབས་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཚིག་རྩུབ་པོས་སྨྲས་ཀྱང་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་ལ། བསོད་ནམས་ཀྱང་མང་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་གར་དང་གླུ་དང་རོལ་མོའི་སྐྲ་ལ་མོས་པ་རྣམས་དང༌། རྒྱལ་པོ་དང༌། ཆོམ་རྐུན་དང༌། ཟས་དང༌། སྐོམ་དང༌། སྨད་འཚོང་མ་དང༌། ལམ་སྲང་གི་གཏམ་ལ་སོགས་པ་ལ་མོས་པ་རྣམས་ལ། གར་དང་གླུ་དང་རོལ་མོའི་སྒྲ་དང་གཏམ་སྣ་ཚོགས་ལ་མཁས་ཏེ། སྙིང་བརྩེ་བའི་བསམ་པས་
― DTG138_Page_0354 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གར་དང་གླུ་དང་རོལ་མོའི་སྒྲ་དང་ཚིག་འཁྱལ་པ་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་མགུ་བར་བྱས་ཤིང་འདུན་པར་བྱས་ཏེ་དབང་དུ་བྱེད་ཅིང་ངག་ཉན་དུ་བཅུག་ནས་མི་དགེ་བའི་གནས་ནས་བསླང་སྟེ་དགེ་བའི་གནས་སུ་དགོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་འཁྱལ་པ་སྨྲ་ཡང་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་ལ། བསོད་ནམས་ཀྱང་མང་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །འཚོ་བ་ལོག་པ་དང་དུ་ལེན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་འཆོས་པ་དང༌། ཁ་གསག་དང༌། གཞོགས་སློང་དང༌། ཐོབ་ཀྱིས་འཇལ་བ་དང༌། རྙེད་པས་རྙེད་པར་བྱེད་འདོད་པ་ལོག་པས་འཚོ་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་བྱུང་བ་རྣམས་དང་དུ་ལེན་ཅིང༌། དེ་དག་གིས་མི་འཛེམ་ལ་སེལ་བར་མི་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེས་ཤིང་འབད་པ་རྩོལ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེ་བས་སེམས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འཕྱར་ནས་རབ་ཏུ་རྒོད་ལ་སོགས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒོད་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་མ་ཞི་ཞིང་རྣམ་པར་མ་ཞི་བ་ལ་དགའ་ལ་རྟག་ཏུ་རྒོད་པ་དང༌། ཀུན་ཏུ་རྩེ་ཞིང་ཀུན་ཏུ་ཅ་ཅོ་འདོན་ལ་རྒོད་ཅིང་གཡེང་བར་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་དག་རྒོད་དུ་གཞུག་པར་འདོད་ཅིང་དགའ་བར་བྱ་བར་འདོད་ན་རྐྱེན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །བརྗེད་པས་བྱས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་ན་ནི་ཉེས་པ་མེད་དེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གཞན་དག་གི་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་སྐྱེ་ས་བ་ཐབས་དེས་ཕྱིར་བསལ་བར་འདོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞན་དག་གི་མྱ་ངན་སྐྱེས་པ་བསལ་བར་འདོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞན་དེའི་རང་བཞིན་ཅན་དེ་ལ་དགའ་བ་རྣམས་བསྡུ་བའམ། བག་དབབ་པའམ། དེ་དང་མཐུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞན་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མི་དགའ་བར་འགྱུར་དུ་དོགས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་དང༌། རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་དུ་དོགས་པ་རྣམས་ལ་དགའ་བའི་རང་བཞིན་གྱིས་ནང་དུ་བསམ་པ་དག་པ་བསྟན་
― DTG138_Page_0355 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་བྱས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འཁོར་བ་གཅིག་ཏུ་བགྲོད་པར་སེམས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་གནས་པར་མི་བྱའི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཏེ་གནས་པར་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་འཇིགས་པར་མི་བྱའོ། །དེ་དག་ལས་སེམས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་དབེན་པར་མི་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་འཁོར་བ་ན་འཁོར་ཞིང་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་དགོས་སོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་ལྟ་ཞིང་དེ་སྐད་སྨྲས་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཇི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཀུན་ཏུ་བསྟེན་པར་བྱ་ཞིང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལས་སེམས་སྐྱོ་བར་བྱ་བ་དེ་ལས་བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་འགྱུར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཀུན་ཏུ་བསྟེན་པར་བྱ་ཞིང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལས་སེམས་སྐྱོ་བ་བསྒོམ་པར་བྱ་དགོས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཉན་ཐོས་ནི་བདག་གཅིག་པུའི་དོན་ལ་བརྩོན་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ལ་བརྩོན་པ་ཡིན་པ་དེས་དེ་ལྟར་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ལ་གོམས་པར་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་དགོས་ཏེ། དེ་ནི་འདི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། དེ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་ལྡན་པས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲགས་པ་མ་ཡིན་མི་སྤོང་བ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བདག་གི་ཚིག་མི་བཙུན་པར་འགྱུར་བའི་དྲི་ངས་དང༌། མི་སྙན་པ་དང༌། གཏམ་ངན་པར་འགྱུར་བ་བདེན་པའི་དངོས་པོ་མི་སྲུང་ཞིང་སེལ་བར་མི་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །བདེན་པའི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པ་མི་སྲུང་ཞིང་སེལ་བར་མི་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་ནི་འགྱུར་ལ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་
― DTG138_Page_0356 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །ཕ་རོལ་མུ་སྟེགས་ཅན་ཡིན་ནམ། གཞན་གང་ཡང་རུང་བ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང༌། སློང་མོ་སྤྱོད་པ་དང༌། དགེ་བ་སྤྱོད་པའི་གཞིས་མི་སྙན་པར་བརྗོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཁྲོ་བས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ཅིང་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པས་བརྗོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཉོན་མོངས་བཅས་ཀྱང་འཆོས་མི་བྱེད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གནོད་པའི་ཐབས་དང་ཐབས་དྲག་པོ་གང་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་མཐོང་བཞིན་དུ་ཡིད་མི་དགའ་བར་འགྱུར་བ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ཐབས་དེ་མི་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཚེ་འདིའི་དོན་ཆུང་ངུ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ལ། གཞི་དེས་ཡིད་མི་དགའ་བ་ཆེན་པོར་གྱུར་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཤེ་ལ་ལན་དུ་གཤེ་ལ་སོགས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟན་དག་གཤེ་བ་ལ་ཕྱིར་གཤེ་བ་དང༌། ཁྲོ་བ་ལ་ཕྱིར་ཁྲོ་བ་དང་བརྡེག་པ་ལ་ཕྱིར་བརྡེག་པ་དང༌། མཚང་འདྲུ་བ་ལ་ཕྱིར་མཚང་འདྲུ་བར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཁྲོ་བ་རྣམས་ནི་ཡལ་བར་འདོར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དག་ལ་ཉེས་པ་བྱས་སམ་ཉེས་པ་བྱས་སུ་དོགས་ཀྱང་རུང་སྟེ། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་གྱིས་ནོན་པས་མཐུན་པར་ཤད་ཀྱིས་བྱང་བར་མི་བྱེད་ཅིང་དེ་ཡལ་བར་འདོར་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །སྙོམ་ལས་སམ་ལེ་ལོའམ་བག་མེད་པས་ཤད་ཀྱིས་བྱང་བར་མ་བྱས་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་ནི་འགྱུར་ལ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །ཐབས་དེས་དུལ་བར་བྱ་བར་འདོད་ཅིང་འདུལ་བར་འདོད་ལ་མི་དགེ་བའི་གནས་ནས་བསླང་སྟེ། དགེ་བའི་གནས་སུ་འགོད་པར་འདོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་ཡིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །རུང་བ་མ་ཡིན་པ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པར་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པས་ཤད་ཀྱིས་བྱང་བར་བྱེད་དུ་འཇུག་པར་འདོད་པ་ཞིག་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་འཐབ་ཀྲོལ་ཅན་ཞིག་ཡིན་ཏེ་རྩོད་པར་བྱེད་ལ་ཤད་ཀྱིས་
― DTG138_Page_0357 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་བར་བྱས་ན་ཤས་ཆེར་འཁྲུགས་ཏེ་ཤེད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཕ་རོལ་བཟོད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་ཞིང་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་མེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་དུ་རེ་ལ། གཞན་ལ་བདག་གིས་ཉེས་པ་བྱས་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཤད་ཀྱིས་བྱང་བར་བྱེད་པ་ཤིན་ཏུ་ངོ་ཚ་བར་བྱེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཕ་རོལ་ཤད་ཀྱིས་འཆགས་པ་སྤོང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྩོད་པ་བྱུང་བ་འགའ་ཞིག་ལས་བྱུང་བར་གྱུར་ནས་གཞན་དག་ལ་ཆོས་བཞིན་དུ་མཐུན་པར་ཤད་ཀྱིས་བྱང་བར་བྱེད་ཀྱང༌། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་ཞིང་གཞན་ལ་ཐོ་འཚམ་པའི་བསམ་པས་སམ་ཤད་ཀྱིས་སྦྱངས་པ་མི་ཉན་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་མི་ལྡན་གྱི། མི་བཟོད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པས་མི་ཉན་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །ཐབས་དེས་ཕ་རོལ་གདུལ་བར་འདོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་དང༌། དུས་མ་ཡིན་པར་ཤད་ཀྱིས་སྦྱོང་བར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཁྲོ་བའི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཞན་དག་ལ་ཁྲོ་བའི་བསམ་པ་བྱུང་ཞིང་འཛིན་པ་བྱུང་བ་དང་དུ་ལེན་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་བསྐྱེད་ན་ཉེས་པ་མེད་དེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བསྙེན་བཀུར་འདོད་ཕྱིར་འཁོར་རྣམས་སྡུད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིམ་གྲོ་བྱ་བ་དང་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ལ་ཡོངས་སུ་ཞེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཀྱིས་འཁོར་སྡུད་པར་བྱེད་ན། ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཟང་ཟིང་མེད་པའི་བསམ་པས་རིམ་གྲོ་བྱ་བ་དང་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་བདག་གིར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་སེལ་མི་བྱེད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཔའ་སྙོམ་ལས་དང་ལེ་ལོ་སྐྱེས་ཏེ། གཉིད་ཀྱི་བདེ་བ་དང་ཉལ་བའི་བདེ་བ་དང་གློས་འབེབས་པའི་བདེ་བས་དུས་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཚོད་མ་ཟིན་པར་
― DTG138_Page_0358 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་གིར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ན་སྟེ་མི་ནུས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ལམ་གྱིས་དུབ་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེས་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དེ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཆགས་པས་བྲེ་མོའི་གཏམ་ལ་བརྟེན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདུ་འཛིའི་གཏམ་ལ་ཀུན་ཏུ་ཆགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་དུས་ལས་ཡོལ་བར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །བརྗོད་པས་ཡོལ་བར་བྱས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཕ་རོལ་པོ་སྨྲ་ཞིང་འདུག་ལ་དེ་ཡང་དྲན་པ་ལ་གནས་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་གྱི་ངོར་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཉན་པ་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཡ་མཚན་དུ་འཛིན་ཏེ་འདྲི་བ་ཙམ་དང་དྲིས་པའི་ལན་འདེབས་པ་ཙམ་བྱེད་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དོན་མི་ཚོལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་གནས་པར་བྱ་བ་ལས་བརྩམས་ཏེ། སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པར་འདོད་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་གྱིས་ནོན་ཏེ་གདམས་ངག་ནོད་དུ་མི་འགྲོ་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །སྙོམ་ལས་དང་ལེ་ལོ་བྱས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ན་སྟེ་མི་ནུས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གདམས་ངག་ལོག་པར་འབྱུང་དུ་དོགས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བདག་ཉིད་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་ནུས་སམ། དེས་གདམས་ངག་གིས་གདམས་པར་བྱ་བ་བྱས་ཟིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བསམ་གཏན་སྒྲིབ་པ་སྤང་མི་བྱེད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདོད་པ་ལ་འདུན་པའི་སྒྲིབ་པ་བྱུང་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་ཅིང་སེལ་བར་མི་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེས་ཤིང་འབད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་དྲག་པོས་སེམས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ཏེ་ཀུན་ཏུ་སྤྱད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གནོད་སེམས་དང༌། རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དང༌། རྒོད་
― DTG138_Page_0359 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང་འགྱོད་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །བསམ་གཏན་རོ་ལ་ཡོན་ཏན་ལྟ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་གཏན་གྱི་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་ཅིང༌། བསམ་གཏན་གྱི་རོ་མྱང་བ་ལ་ཡང་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེས་པ་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ཐེག་པ་སྤོང་བར་བྱེད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་མཉན་པར་མི་བྱའོ། །གཟུང་བར་མི་བྱའོ། །དེ་ལ་བསླབ་པར་ཡང་མི་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་མཉན་པ་དང་གཟུང་བས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ་དེ་ལ་བསླབ་མི་དགོས་སོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ལྟ་ཞིང་དེ་སྐད་སྨྲས་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ལ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་བསྟན་བཅོས་རྣམས་ལ་ཡང་བརྩོན་པར་བྱ་དགོས་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས། གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་དེ་ལྷུར་ལེན་པའི་འདུན་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །རང་ཚུལ་ཡོད་བཞིན་དེ་ལ་བརྩོན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཡོད་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལ་བརྩོན་པར་མ་བྱས་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡལ་བར་བོར་ནས། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །བརྩོན་མིན་ཕྱི་རོལ་བསྟན་ཆོས་བརྩོན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་ཡོད་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་ལ་བརྩོན་པར་མ་བྱས་པར་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་བསྟན་བཅོས་དག་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཤིན་ཏུ་ཡིད་གཞུངས་པ་དང༌། ལོབས་སྐྱེན་པ་དང༌། ཡུན་རིང་དུ་མི་བརྗེད་པར་ནུས་པ་དང༌། དོན་སེམས་པ་དང༌། རྟོགས་པར་
― DTG138_Page_0360 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་ནུས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་ལ་རིགས་པས་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པས་བློ་མི་འགྱུར་བ་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་ལས་ཉིས་འགྱུར་དི་ཉིན་གཅིག་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བརྩོན་པར་བྱས་ཀྱང་དེ་ལ་དགའ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དང་ཡང་མི་འགལ་བར་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ཕྱི་རོལ་གྱི་བསྟན་བཅོས་དག་ལ་མཁས་པར་བྱེད་པ་ན། དེ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཚུལ་གྱིས་བྱེད་ཅིང་དེས་དགའ་བས་འཛིན་ལ་དེས་རངས་པར་བྱེད་དེ་སྨན་ཚ་བ་ལ་བརྟེན་པ་བཞིན་དུ་མི་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤོང་བར་བྱེད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལ་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ནམ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐུ་ལས་བསམས་ཏེ་ཟབ་པ་མཆོག་ཏུ་ཟབ་པའི་གནས་དག་ཐོས་ནས་མ་མོས་ཤིང་སྐུར་པ་འདེབས་ཏེ། འདི་དག་ནི་དོན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན། ཆོས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའམ། གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པས་སྐུར་པ་འདེབས་ཀྱང་རུང་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཟབ་ཅིང་མཆོག་ཏུ་ཟབ་པའི་གནས་དག་ཐོས་ནས་སེམས་མོས་པར་མ་གྱུར་ན། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དད་པ་བསྐྱེད་དེ་གཡོ་མེད་པས་འདི་ལྟར་བདག་ནི་ལོང་བར་གྱུར་ཏེ་མིག་མེད་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་གྱི་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པར་ཟད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་སྤངས་པ་ནི་བདག་གི་ཆ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་བདག་ཉིད་ནི་མི་ཤེས་པར་བརྩིས་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཆོ་སྡེ་དག་ལ་ལྐོག་ཏུ་མ་གྱུར་པ་ཡང་དག་པར་ལྟ་ན་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །མོས་པ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྐུར་པ་མི་འདེབས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བདག་ལ་བསྟོད་
― DTG138_Page_0361 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིང་གཞན་ལ་སྨོད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པའི་སེམས་དང་ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་ཀྱིས་བདག་ལ་བསྟོད་ཅིང་གཞན་ལ་སྨོད་པར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ།། བསྟན་པ་གནས་པར་བྱ་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འདོད་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དེ། ཐབས་དེས་གང་ཟག་དེ་ཉིད་འདུལ་བར་འདོད་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དེ་རྒྱས་པར་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །མ་དད་པ་རྣམས་དད་པར་བྱ་བ་དང༌། དད་པ་རྣམས་ཕྱིར་ཞིང་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་འགྲོ་མི་བྱེད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་སྒྲོགས་པ་དང་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་འབྲེལ་པའི་གཏམ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ན་ང་རྒྱལ་གྱིས་ནོན་པ་དང༌། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པས་མི་འགྲོ་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །སྙོམ་ལས་དང༌། ལེ་ལོས་མི་འགྲོ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །མ་ཚོར་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ན་སྟེ་མི་ནུས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ལོག་པར་སྟོན་དུ་དོགས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཆོས་སྨྲ་བའི་སེམས་སྲུང་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་ཐོས་ཤིང་བཟུང་ལ་ཤེས་ཟིན་པའི་དོན་གྱི་གདམས་ངག་ཡིན་པར་ཤེས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །མང་དུ་ཐོས་པ་འཛིན་པ་དང་ཐོས་པ་བསགས་པ་ཡིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །རྟག་ཏུ་དམིགས་པ་ལ་སེམས་གནས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ་བརྩོན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཤིན་ཏུ་ཤེས་རབ་རྟུལ་ཏེ་ཆོས་ལེན་པ་ལ་ཞན་འཛིན་པ་ལ་ཞན་ཅིང་དམིགས་པ་ལ་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པ་ལ་ཞན་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལ་སྨོད་ཅིང་ཡི་གེ་བརྟེན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་སྨྲ་བའི་གང་ཟག་ལ་བསམས་བཞིན་དུ་ཁྱད་དུ་གསོད་ཅིང་བཀུར་སྟི་མི་བྱེད་ལ་འཕྱ་ཞིང་བསྟིང་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཚིག་འབྲུ་ལ་རྟོན་གྱི་དོན་ལ་རྟོན་པར་མི་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་
― DTG138_Page_0362 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འགྱུར་རོ། །དགོས་པའི་གྲོགས་སུ་འགྲོ་མི་བྱེད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། དགོས་པའི་དོན་སྒྲུབ་པ་དང༌། ལམ་དུ་འགྲོ་ཞིང་འོང་བའམ། ཡང་དག་པའི་ཐ་སྙད་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་ལ་སྦྱོར་བའམ། ལོངས་སྤྱོད་སྲུང་བའམ། བྱེ་བ་སྡུམ་པའམ། དགའ་སྟོན་ནམ། བསོད་ནམས་བྱེད་པ་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པས་གྲོགས་བྱེད་དུ་མི་འགྲོ་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །སྙོམ་ལས་དང་ལེ་ལོས་གྲོགས་བྱེད་དུ་མི་འགྲོ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ན་སྟེ་མི་ནུས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བཅོལ་བ་དང་རང་བྱེད་ནུས་སམ་མགོན་ཡོད་ཅིང་རྟེན་ཡོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གནོད་པ་དང་ལྡན་པ་དང་ཆོས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་བྱ་བ་ལ་མ་སོང་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཐབས་དེས་འདུལ་བར་འདོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །རྒྱས་པར་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ལ་སྔར་ཁས་བླངས་ཟིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ནུས་པ་གཞན་ལ་བཅོལ་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །རྟག་ཏུ་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་བརྩོན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །རང་བཞིན་གྱིས་ཡིད་རྟུལ་ཞིང་ལུང་འབོགས་མི་མཁས་ན་ཉེས་པ་མེད་དེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གཞན་མང་པོ་དག་གི་སེམས་སྲུང་བར་འདོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དགེ་འདུན་གྱི་ནང་ཁྲིམས་སྲུང་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ནད་པའི་རིམ་གྲོ་བྱ་བ་སྤོང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནད་པ་ནད་ཀྱིས་ཐེབས་པ་དང་ཕྲད་པ་ན་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པས་རིམ་གྲོ་དང་བསྙེན་བཀུར་མི་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །སྙོམ་ལས་དང་ལེ་ལོས་མི་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་ཉིད་ན་སྟེ་མི་ནུས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཕ་རོལ་ནུས་ཤིང་མཐུན་པ་ལ་བཙལ་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ནད་པ་མགོན་ཡོད་ཅིང་རྟེན་ཡོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་གི་རིམ་གྲོ་དང༌། བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ནུས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ནད་རྒྱུན་རིངས་ཀྱིས་ཐེབས་ཏེ་སོ་ཙམ་དུ་འདུག་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དགེ་བའི་ཕྱོགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་
― DTG138_Page_0363 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟག་ཏུ་བརྩོན་ཏེ་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་བ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་མི་བྱེད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཤིན་ཏུ་ཤེས་རབ་རྟུལ་ཞིང་ལེགས་པར་ཆོས་སྟོན་མི་ནུས་ལ། ལེགས་པར་འཛིན་མི་ནུས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞན་ལ་སྔར་ཁས་བླངས་ཟིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་སེལ་བར་མི་བྱེད་པ། །ནད་གཡོག་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བའི་གྲོགས་བྱ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །བག་མེད་རྣམས་ལ་རིགས་མི་སྟོན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚེ་འདི་དང་ཚེ་ཕྱི་མའི་དོན་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཞུགས་པ་དག་མཐོང་ན་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པས་རིགས་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་སྟོན་པར་མི་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །སྙོམ་ལས་དང་ལེ་ལོས་སྟོན་པར་མི་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་མི་ཤེས་ཏེ་མི་ནུས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞན་ནུས་པ་ལ་བཅོལ་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནུས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཐབས་དེས་འདུལ་བར་འདོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །རྒྱས་པར་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གང་ལ་རིགས་པས་བསྟན་པར་བྱ་བ་དེ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་ཞིང་བཀའ་བློ་མི་བདེ་བས་ལོག་པར་འཛིན་པ་དང༌། དགའ་ཞིང་གུས་པ་མེད་པས་དམུ་རྒོད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་ཞིག་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བྱས་ལ་ལན་དུ་ཕན་མེ་འདོགས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་རྣམས་ལ་བྱས་པ་མི་གཟོ་ཞིང་བྱས་པ་མི་ཚོར་ཏེ། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པས། མཐུན་པའི་ཕན་གདགས་པས་ལན་དུ་ཕན་མི་འདོགས་ན། ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །སྙོམ་ལས་དང་ལེ་ལོས་མི་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །བསྒྲིམས་བཞིན་དུ་མ་ནུས་ཤིང་མ་ལྕོགས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཐབས་དེས་འདུལ་བར་འདོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ལན་དུ་ཕན་འདོགས་མི་
― DTG138_Page_0364 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞན་གྱི་མྱ་ངན་བསང་མི་བྱེད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཉེ་དུ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ལས་གྱུར་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་མྱ་ངན་བྱུང་བ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པས་སེལ་བར་མི་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །སྙོམ་ལས་དང་ལེ་ལོས་སེལ་བར་མི་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཉེས་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱ་བ་དག་ལ་གྲོགས་མི་བྱེད་པ་ལས་བརྩམས་པ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ནོར་འདོད་པ་ལ་སྦྱིན་མི་བྱེད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཟས་དང་སྐོམ་ལ་སོགས་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་སློང་བ་ལ། ཟས་དང་སྐོམ་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པས་མ་བྱིན་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ། །སྙོམ་ལས་དང་ལེ་ལོ་དང་བག་མེད་པས་མ་བྱིན་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་དག་མེད་དེ་མི་བདོག་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །རུང་བ་མ་ཡིན་པ་དང་མི་འཕྲོད་པ་སློང་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཐབས་དེ་འདུལ་བར་བྱ་བར་འདོད་ཅིང་འདུལ་བར་འདོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །རྒྱལ་པོ་ལ་གནོད་བསྲུང་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དགེ་འདུན་གྱི་ནང་ཁྲིམས་སྲུང་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འཁོར་རྣམས་ཀྱི་ནི་དོན་མི་བྱེད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འཁོར་བསྡུས་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པས་དུས་དུས་སུ་ལེགས་པར་མི་འདོམས་ཤིང་ལེགས་པར་རྗེས་སུ་མི་སྟོན་པ་དང་ཕོངས་པ་དེ་དག་གི་ཕྱིར་བྲམ་ཟེ་དང་ཁྱིམ་བདག་དད་པ་ཅན་རྣམས་ལས་གོས་དང་ཟས་དང༌། མལ་ཆ་དང་སྟན་དད་ན་བའི་གསོས་སྨན་དང༌། ཡོ་བྱད་རྣམས་ཆོས་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་མི་བྱེད་ན། ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །སྙོམ་ལས་སམ་ལེ་ལོའམ་བག་མེད་པས་མི་འདོམས་ཤིང་རྗེས་སུ་མི་སྟོན་ལ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་མི་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཉེས་
― DTG138_Page_0365 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འགྱུར་རོ། །ཐབས་དེས་འདུལ་བར་བྱ་བར་འདེད་ཅིང་འདུལ་བར་འདོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དགེ་འདུན་གྱི་ནང་ཁྲིམས་སྲུང་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ན་སྟེ་མི་ནུས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ནུས་པ་གཞན་ལ་བཅོལ་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འཁོར་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའམ། ཡང་ན་བདག་ཉིད་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ནུས་པར་ཤེས་པ་དང༌། དེ་དག་གི་གདམས་ངག་རྗེས་སུ་བསྟན་པས་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པར་བྱ་བས་བྱས་ཟིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །སྔོན་མུ་སྟེགས་ཅན་ཡིན་པ་ལས་ཆོས་རྐུར་འོངས་བ་ལ་དེ་ཡང་འདུལ་བའི་སྐལ་བ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞན་གྱི་བློ་དང་མཐུན་མི་འཇུག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པས་གཞན་གྱི་སེམས་དང་མཐུན་པར་མི་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། སྙོམ་ལས་དང་ལེ་ལོ་དང་བག་མེད་པས་མཐུན་པར་མི་བྱེད་ན། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་དག་གི་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཕྲད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ན་སྟེ་མ་ནུས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དགེ་འདུན་གྱི་ནང་ཁྲིམས་སྲུང་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེའི་འདོད་པ་འཕྲོད་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་གཞན་མང་པོ་དག་གི་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང་མི་འཕྲོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་ཚར་གཅད་པའི་ཕྱིར་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཐབས་དེས་འདུལ་བར་འདོད་ཅིང་འདུལ་བར་འདོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་སྨྲ་མི་བྱེད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པས་གཞན་དག་གིས་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་རྗོད་པར་མི་བྱེད་ཅིང་ཡང་དག་པའི་བསྔགས་པ་མི་བརྗོད་པ་དང༌། ལེགས་པར་སྨྲ་བ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་མ་བྱིན་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །སྙོམ་ལས་དང་ལེ་ལོ་དང་བག་མེད་པས་མ་སྨྲས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཉེས་
― DTG138_Page_0366 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འགྱུར་རོ། །རང་བཞིན་གྱིས་འདོད་པ་ཆུང་ངུ་ཡིན་པར་དཔགས་ཏེ་དེ་དང་མཐུན་པར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ན་སྟེ་མི་ནུས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཐབས་དེས་འདུལ་བར་བྱ་བར་འདོད་ཅིང་འདུལ་བར་འདོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དགེ་འདུན་གྱི་ནང་ཁྲིམས་སྲུང་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞི་དེས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྒྱགས་པ་དང་ཁེངས་པ་དང་གནོད་པར་འགྱུར་དུ་དོགས་ཏེ། དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཡོན་ཏན་རྣམས་ཡོན་ཏན་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ཏེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལེགས་པར་སྨྲས་པ་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་ཚར་གཅད་པའི་ཕྱིར་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཏམ་རྫོགས་རྫོགས་སུ་སྡོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །རྐྱེན་དུ་འཚམ་པར་ཚར་མི་གཅོད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་སྨ་དབབ་པའི་རིགས་པ་དང༌། ཆད་པས་གཅད་པའི་རིགས་པ་དང་བསྐྲད་པའི་རིགས་པ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་སྨ་མི་འབེབས་སམ། སྨ་འབེབས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཆད་པས་བཅད་པས་མི་འཆོས་སམ། འཆོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སྐྲོད་པར་མི་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །སྙོམ་ལས་དང་ལེ་ལོ་དང་བག་མེད་པས་སྨ་འབེབས་པར་མི་བྱེད་པ་ནས་སྐྲོད་པའི་བར་དུ་མི་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །བཅོས་སུ་མི་རུང་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ཞིག་སྟེ། གཏམ་བྱར་མི་རུང་བ་དང༌། བཀའ་བློ་མི་བདེ་ཞིང་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་ཆ་ཤས་ཆེ་བ་ལ་ཡལ་བར་བོར་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དུས་ལ་སྡོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞི་དེ་ལས་འཐབ་པ་དང༌། མཚང་འདྲུ་བ་དང༌། འགྱེད་པ་དང༌། རྩོད་པར་འགྱུར་བར་མི་འཐད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དགེ་འདུན་འཁྲུག་ཅིང་འབྱེ་བར་མཐོང་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་གཡོ་བ་མེད་དེ་ཤས་ཆེར་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་ལྡན་པས་མྱུར་བ་མྱུར་བར་མཐུན་པར་བྱེད་པ་ཞིག་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། རྫུ་འཕྲུལ་བསྡིགས་ལ་སོགས་མི་བྱེད། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྫུ་འཕྲུལ་དང་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་དང་མཐུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་
― DTG138_Page_0367 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་ལ། སེམས་ཅན་སྐྲག་པར་བྱ་བའི་རིགས་པ་རྣམས་སྐྲག་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་འདུན་པར་བྱ་བའི་རིགས་པ་རྣམས་འདུན་པར་བྱ་བ་དང༌། དད་པས་བྱིན་པ་སྤོང་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སྐྲག་པར་མི་བྱེད་འདུན་པར་མི་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་གང་དུ་ཤས་ཆེར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མུ་སྟེགས་ཅན་འཕགས་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པ་དག་ཅིག་ཡིན་ན་མ་བསྟན་ཀྱང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ལྷག་པར་སེམས་འཁྲུགས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་ཚོར་བས་ཉེན་པ་དང༌། སྡོམ་པ་མ་མནོས་པ་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པས་ཉེས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཉེས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆུང་དུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །ཐོག་མ་ཉིད་ནས་ཀྱང་ཉེས་པ་མི་འབྱུང་བར་གུས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། ཉེས་པ་བྱུང་ན་ཡང་ཆོས་བཞིན་དུ་གསོ་བས་ཉེས་པ་ལས་གསོ་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉེས་པའི་ལམ་ལ་ཡང་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་ཉེས་པར་འགྱུར་བ་ནི་མེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉེས་པ་ནི། ཕལ་ཆེར་ཞེ་སྡང་ལས་འབྱུང་གི་འདོད་ཆགས་ལས་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ལ་དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་ཤིང་སེམས་ཅན་ལ་བྱམས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གང་ཅི་སྤྱོད་ཀྱང་རུང་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་མི་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ལ་བྱ་བའི་རིགས་པ་བྱེད་པ་ལ་ནི་ཉེས་པར་འགྱུར་བ་མི་རིགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྡང་བ་ནི་བདག་དང་གཞན་རྣམས་ལ་ཕན་པར་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་བྱེད་པ་ནི་ཉེས་པར་འགྱུར་བར་རིགས་སོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །སྙིང་རྗེར་ལྡན་ཞིང་
― DTG138_Page_0368 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱམས་ཕྱིར་དང༌། །སེམས་དགེ་བ་ལ་ཉེས་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་འདི་བཤད་དོ། །སྡོམ་པ་ཉི་ཤུའི་འགྲེལ་པ་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་བདག་གིས་གང་ཐོབ་པ། །དེ་ཡིས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་གཏི་མུག་རབ་རིབ་མཐའ་དག་བསལ་གྱུར་ནས། །འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུ་སངས་རྒྱས་གདུང་འཚོ་བ་སེམས་ཅན་དོན་གྱི་ལས་ལ་བརྩོན། བསླབ་པ་རྒྱ་མཚོའི་མཐར་ཕྱིན་དགེ་བའི་གཏེར་སྡུད་བཞིན་དུ་གྱུར།། །།སྔོམ་པ་ཉི་ཤུའི་པའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་ཤཱནྟ་རཀྵི་ཏས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་བིདྱཱ་ཀ་ར་སིང་ཧ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་མཉྫུ་ཤྲཱི་ཝརྨས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།།
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ་པའི་དཀའ་འགྲེལ།
བྱང་ཆུབ་བཟང་པོ།
― DTG138_Page_0368 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བོ་དྷི་སཏྭ་སམྦ་ར་བིཾ་ཤི་ཀ་པཉྩི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ་པའི་དཀའ་འགྲེལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་ལྡན་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་ཞི་ཕྱིར་ཐུགས་རྗེས་སྨན་པའི་བློ། །བདག་ཉིད་མཐར་ནི་རྩྭ་ཡི་ཟིལ་པ་ལྟ་བུར་མ་ཉམས་གཟིགས་གནས་པས། །ཚོགས་རྫོགས་དོན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་ཡུན་རིང་དཀའ་སྤྱད་མཛད། །སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཀྱི་དཔལ་བསྒྲུབ་ཆེད་དུ་ས་སྟེངས་མགོན་གཅིག་བྱུང་བར་གྱུར། །གང་ཞིག་སྐུར་གནས་གྱུར་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་དག་ལོག་པར་སྒྲོ་བཏགས་པའི། །ས་བོན་ལས་བྱུང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་པ་དུ་མས་ནམ་ཡང་མ་གོས་ཤིང༌། །འཁྲུལ་པའི་ཚོགས་ཀྱི་དྲ་བ་མ་ལུས་དེ་ཉིད་འབྱེད་པས་འཇོམས་པར་མཛད། །དེས་ན་སྤྲོས་པ་མེད་ཅིང་ཟབ་པའི་ཆོས་ནི་ཉིད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ཐུགས་ཆུད་གྱུར། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ཆེར་གྱུར་གང་དག་ལ་ནི་མ་ལུས་གསུངས། །དེ་རྟོགས་པ་ལས་ལྷག་པར་གྱུར་པའི་སྙིང་རྗེས་སྟོན་པའི་བཀའ་ཡི་ཚིག་རྣམས་ནི། །བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་ལྟོས་པ་མེད་པས་སྤྱི་བོར་འཛིན་མཛད་བློ་བཟང་གང༌། །ཞི་བའི་སྤྱོད་ལྡན་ཐུབ་མཆོག་ལས་འཁྲུངས་གཅིག་ཏུ་སེམས་ཅན་དོན་མཛད་པ། །དེ་རྣམས་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་དག་ལ་ཞེན་
― DTG138_Page_0369 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་བཙོན་ར་ཉིད་དུ་ནི། །སྣ་ཚོགས་བཅིངས་གྱུར་སྐྱབས་མེད་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་རྣམས། །གང་ཞིག་དྲན་པའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པས་རིག་པ་མེད་རྣམས་སྒྲོལ་མཛད་ཅིང༌། །ཀུན་དུ་དྲངས་ནས་འདོད་པ་ལས་རྒྱལ་གོ་ཆ་དག་གིས་འཆིང་མཛད་པ། །དེ་རྣམས་ཕྱག་འཚལ་ནས་ནི་གཞན་དོན་ཁུར། །བསྐུར་ཞིང་མི་ཤེས་མུན་པ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ་པའི། །རྣམ་བཤད་ཚིག་གསལ་བ་ནི་བརྩམ་པར་བྱ། །འདིར་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་གཅིག་ཏུ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ། དད་པ་དང་ལྡན་པ། སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ཡོངས་སུ་བཟུང་ཞིང་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་སྡོམ་པ་འཕེལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ནི་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར། སློབ་དཔོན་ཙནྡྲ་གོ་མི་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་གྱིན་དོན་ལ་གཅིག་ཏུ་སེམས་པ། མཆོག་ཏུ་འཇིགས་པ་མེད་པ། ས་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་དེས་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་བསླབ་པ་ནི་ལེགས་པར་ནན་ཏན་དུ་བྱ་བ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་མཐོང་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འདུལ་བ་ཡང་དག་པར་བསྡུ་བར་འདོད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་ཆོ་ག་མངོན་པར་གཟུང་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་འདི་ལྟར། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཏེ། འདི་རྣམས་ཉིད་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཐུགས་རྗེའི་སྦྱོར་བས་གཞན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པ་ལ་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །མང་པོའི་ཚིག་ཏུ་བསྟན་པ་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་འདས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་གི་བསྟན་པ་ཡང་ནུབ་པར་འགྱུར་བའོ། །མ་འོངས་པ་ནི་གང་ཞིག་སངས་རྒྱས་པའི་ཆེད་དུ་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་འདུལ་བའི་དུས་ལ་གཞེས་པ་འབའ་ཞིག་ཙམ་སྟེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟར་གྱི་
― DTG138_Page_0370 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་གང་དག་གི་བསྟན་པ་འདི་ཡང་ནུབ་པར་མ་གྱུར་པའོ། །སྲས་དང་བཅས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲས་དང་བཅས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་འབའ་ཞིག་ཁོ་ན་མ་ཡིན་གྱི་འོན་ཀྱང་ས་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་སྲས་རྣམས་དང་བཅས་པ་ཡང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་ཀྱང་འདིར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་མཉམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ལ་གུས་པ་སྟེ། དེའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཕྱག་འཚལ་འདུད་ཅེས་བརྗོད་ཅིང་ལུས་ཤིན་ཏུ་འདུད་པས་ཕྱག་འཚལ་བ་བྱས་ནས། ཅི་ནུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱོར་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པས་སོ། །མཆོད་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཁྲིམས་གང་དེ་བླང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱོར་རོ། །བདག་དང་གཞན་རྗེས་སུ་བཟུང་བ་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་དང༌། འགྱོད་པ་མེད་ཅིང་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སྦྱོར་བས་བསིལ་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །སེམས་དཔའ་ནི་བསམ་པ་སྟེ། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་དོན་གྱི་བསམ་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ནི། ཕྱོགས་དུས་ཀུན་ན་བཞུགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཤར་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་བཅུ་པོ་ཐམས་ཅད་དང༌། དུས་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་དུའོ། །བཞུགས་པ་ནི་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་སྟེ། གཅིག་ཏུ་ཕྱོགས་གཅིག་གི་ཁ་ཅིག་ཏུ་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་ཐམས་ཅད་དུ་དུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིར་བསྟན་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་དགུ་པོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་རྣམ་པ་དགུར་བསྟན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་དང༌། དཀའ་བ་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཕོངས་པ་འདེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། འདི་དང་གཞན་དུ་བདེ་བར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་
― DTG138_Page_0371 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། རྗེས་སུ་སློབ་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཕ་རོལ་ལས་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཉམས་པར་གྱུར་ན་ཕྱིར་གསོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། མི་ཉམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གུས་པ་བསྐྱེད་ནས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང༌། བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསླབ་པ་ལས་རྣམ་པར་ཉམས་པར་གྱུར་ན། ཕ་རོལ་དང་བདག་ལ་བརྟེན་ནས། ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ལྟུང་བ་ལས་ཕྱིར་གསོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཉམས་པར་མ་གྱུར་པ་སྟེ། ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འདིའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པས་འགྱོད་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་ལས་ཡང་དག་པར་བླངས་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཉམས་པར་གྱུར་ན་སླར་གསོ་བས་ནི་ང་རྒྱལ་སྤངས་པ་དང༌། ཉམ་པར་མི་འགྱུར་བའི་ནན་ཏན་གྱིས་ནི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འདི་ཕ་རོལ་དང་བདག་ཉིད་ལས་ཀྱང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་ངོ་ཚ་བར་འགྱུར་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀུན་དུ་སྲུང་བར་འགྱུར་རོ། །བསྲུངས་བས་ན་འགྱོད་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཆོས་གསུམ་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ལྟུང་བ་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ། གསུམ་པས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་ལས་ལྡང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། ནན་ཏན་དག་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ། ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་སློབ་པས་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་དང༌། ཕན་པ་དང་བདེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དགེ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་མངོན་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་འདོགས་པའོ། །བླ་ན་མེད་
― DTG138_Page_0372 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལེན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་དང་ཕན་ཡོན་ཆེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་དེ། ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་དག་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་ལ་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་རིས་བདུན་བླངས་པའོ། །དེ་ལ་དགེ་སློང་དང༌། དགེ་སློང་མ་དང༌། དགེ་སློབ་མ་དང༌། དགེ་ཚུལ་དང༌། དགེ་ཚུལ་མའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་ལྔ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་རྣམ་པ་ལྔའོ། །ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དགེ་བསྙེན་དང་དགེ་བསྙེན་མའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །ཉིན་ཞག་གཅིག་པའི་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ནི་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང་འདོད་པ་ལས་དབེན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡུན་རིང་པོར་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་འདི་ལ་འོས་པ་མ་ཡིན་པས་མ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་གཅིག་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་གཞན་དང་ལྡན་པ་འདིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པའི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་ལ་བསླབ་པའི་ཚིག་འདི་ཡང་སྦྱིན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པའི་ཆོ་ག་གཞན་པ་ཉིད་ན་མི་ཡིན་ཞིང༌། དེ་རྣམས་ལས་ཀྱང་ལྡོག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ལེན་པའི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པས་ནི་རྣམ་པར་འཇོམས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་དང་པོར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འདི་ལ་གནས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་
― DTG138_Page_0373 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་འདི་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱང་བོར་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དེ་ལ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་ལ་རྩྭ་དང་མི་གཙང་བ་ལྟ་བུར་མི་བལྟ་བར་འགྱུར་བ་ནི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པས་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། དམན་པ་དག་ནི་འདོད་པ་དང་འཚོ་བའི་དོན་དུ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་འོངས་པའི་དུས་ཡང་སྡོམ་པ་ལ་དབང་དུ་གྱུར་བར་ཡོངས་སུ་འཐོབ་པའི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཡང་མངོན་པར་དགའ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཞིང༌། དེའི་དོན་དུ་སྨོན་པས་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པར་མི་བྱེད་དེ། འདོད་པ་རྣམས་ལ་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་སྣ་ཚོགས་པ་དང་བཅས་པའི་ནགས་ཚལ་དུ་འཇུག་པ་ལྟ་བུར་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀུན་དུ་མཐོང་ནས་མི་འཇུག་གོ །ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་འདོད་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་རྒྱ་ཆེན་པོ་དག་ལ་ཡང་སྐྱུགས་པའི་ཟས་བཞིན་དུ་རོ་མྱོང་བར་མི་བྱེད་ན། དམན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དམན་པ་ལ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། གཅིག་པུ་རབ་ཏུ་དབེན་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཡིན་ལ། ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་ཡང་རུང་སེམས་དབེན་པས་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་གྱི། འོན་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་དང༌། དབང་དུ་གྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པར་བྱེད་དོ། །འདུ་འཛིའི་ནང་དུ་འདུག་ཀྱང་གཏམ་ངན་པ་དང༌། ཚིག་ངན་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་དང་དུ་ལེན་པར་མི་བྱེད་ལ། དབེན་པ་ན་འདུག་ཀྱང་རྟོག་པ་ངན་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་སེམས་སོ། །བརྗེད་ངས་པས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་གྱུར་ན་ཡང་དུས་དུས་སུ་ཤིན་ཏུ་འགྱོད་པ་དང༌། ཉེས་པ་མཐོང་བ་ཡང་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། གང་གི་ཚེ་གཏམ་ངན་པ་དང༌། རྟོག་པ་ངན་པ་ཡང་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་དྲན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅིང་མི་བྱ་བའི་སེམས་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །སྤོང་བ་ལ་གོམས་པ་ལས་ནི་རིམ་གྱིས་སྔོན་ཇི་ལྟར་དེ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ལ་དགའ་བར་འགྱུར་པ་དེ་ལྟར་དེ་ཀུན་དུ་མི་སྤྱོད་པ་ལ་དགའ་བ་དང༌། ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མི་མཐུན་པར་ཡང་གནས་སོ། །ས་ཆེན་
― DTG138_Page_0374 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོར་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བ་རྣམས་དང༌། དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྣམས་དང༌། ཡུན་རིང་བ་རྣམས་དང༌། ཤིན་ཏུ་བྱ་དཀའ་བ་རྣམས་དེ་ཐོས་ནས་སྐྲག་པའམ་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་གྱི། གཞན་དུ་ན་འདི་ལྟར་དེ་དག་ཀྱང་མིར་གྱུར་པ་ལས་རིམ་གྱིས་བསླབས་ནས་དཔག་ཏུ་མེད་ཅིང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ལུས་དང་ངག་གི་སྡོམ་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ལ། བདག་ཉིད་ཀྱང་མིར་གྱུར་པས་རིམ་གྱིས་བསླབས་ན། གདོན་མི་ཟ་བར་ལུས་དང༌། ངག་གི་སྡོམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དག་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །དེས་ན་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཉེས་པ་དང་འཁྲུལ་པ་ལ་རྟོག་པར་བྱེད་ཀྱི་གཞན་གྱི་ལམ་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གཞན་དག་གཏུམ་ཞིང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་རྣམས་ཉེ་བར་གནས་པ་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བར་མི་འགྱུར་གྱི། དེ་དག་ལ་ལྷག་པར་རྗེས་སུ་བརྩེ་བའི་སེམས་དང༌། བྱེད་པར་འདོད་པའི་སེམས་ལ་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །ཕ་རོལ་པོ་དག་གི་ལག་པ་དང༌། བོང་བ་དང༌། དབྱུག་པ་དང༌། མཚོན་ཆས་བསྣུན་ཀྱང་སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་འཁྲུག་པར་མི་བྱེད་ན། སྡིག་པ་ཅན་གྱིས་ཚིག་འབྱིན་པའམ་སླར་འཚོག་པ་ལྟ་ག་ལ་བྱེད། དེ་བཞིན་དུ་གཤེ་བ་དང༌། ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རེག་པ་ལས་བྱུང་བ་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་གནོད་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་བག་ཡོད་པ་སྟེ། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ལྡན་པའི་བག་ཡོད་པ་ནི་གང་འདས་པའི་དུས་སུ་ཉེ་བར་བླངས་པ་ལས་ལྟུང་བ་འབྱུང་བར་གྱུར་པ་དེ་དེས་ཆོས་བཞིན་དུ་ཕྱིར་བཅོས་པར་འགྱུར་བའོ། །ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ལྟུང་བ་གང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་བཞིན་དུ་ཕྱིར་འཆོས་པར་འགྱུར་བའོ། །དབུས་ཀྱི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་ལྟུང་བ་གང་བྱུང་བ་དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་བཞིན་དུ་ཕྱིར་འཆོས་པར་བྱེད་པའོ། །དུས་སྔ་ནས་བྱ་བ་ནི་གང་འདི་ལྟུང་བའི་སྔོན་རོལ་ཉིད་ནས་ལྟུང་བ་མི་འབྱུང་བར་ཤིན་ཏུ་ནན་ཏན་བྱེད་པའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་འདི་ལ་ནམ་ཡང་ལྟུང་བ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལྷན་ཅིག་རྗེས་སུ་
― DTG138_Page_0375 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤྱོད་པ་ནི་གང་དུས་སྔ་མར་བྱ་བའི་བདག་ཡོད་པར་འདི་ཉིད་ལ་གནས་ནས་ཅི་ནས་ཀྱང་འདི་ལ་ལྟུང་བ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །དགེ་བ་མི་སྤྱོམས་པ་དང༌། སྡིག་པ་མི་འཆབ་པ་དང་འདོད་པ་ཆུང་བ་དང༌། ཆོག་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བཟོད་པ་དང༌། སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་དང༌། རྒོད་པ་མེད་པ་དང༌། མི་གཡེང་བ་དང༌། སྤྱོད་ལམ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་དང༌། ཁ་གསག་ལ་སོགས་པ་ལོག་པས་འཚོ་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤང་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཡན་ལག་བཅུ་པོ་དེ་རྣམས་དང་ལྡན་པའི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལེགས་པར་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་སྔ་མ་འདས་པའི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་མི་ལྟ་བ་དང༌། མ་འོངས་པ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བར་མི་བྱེད་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་རྣམས་ལ་མི་ཆགས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དབེན་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། ངག་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ལ་ཁྱད་དུ་མི་གསོད་པ་དང༌། དེས་པ་དང་བཟོད་པ་དང༌། བག་ཡོད་པ་དང༌། ཆོ་ག་དང་འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་འོག་ཏུ་ཡང་གང་ཅུང་ཟད་ལུས་དང༌། ངག་དང་ཡིད་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་དགེ་བ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་བསགས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པ་རྣམས་ལ་གཅིག་ཏུ་དགའ་བས་མངོན་པར་སྦྱོར་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དུས་དུས་སུ་བླ་མ་རྣམས་ལ་གསོད་པོར་སྨྲ་བ་དང༌། ཕྱག་བྱ་བ་དང༌། མངོན་པར་ལྡང་བ་དང༌། ཐལ་མོ་སྦྱོར་བ་དང༌། ཞེ་ས་དང་བཅས་པས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་དང༌། བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་དང༌། ན་བ་རྣམས་ལ་བརྩེ་བས་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་དང༌། ལེགས་པར་སྨྲ་བ་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཚིག་གིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང༌། གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཉེས་པ་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སོ་སོར་
― DTG138_Page_0376 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྟགས་ཏེ་བཟོད་པ་བྱེད་པ་དང༌། དགེ་བ་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང༌། དུས་དུས་སུ་ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་སྣ་ཚོགས་གདབ་པ་དང༌། མཆོད་པའི་རྣམ་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་པ་དང་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་བག་མེད་པ་སྤོང་བ་དང༌། དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དང་ལྡན་པས་བསླབ་པའི་བཞི་རྣམས་ཀུན་དུ་བསྲུང་བ་དང༌། དབང་པོའི་སྒོ་བསྡམ་པ་དང༌། ཟས་ཀྱི་ཚོད་རིག་པ་དང༌། ནམ་གྱི་ཆ་སྟོད་དང་ཆ་སྨད་ལ་མི་ཉལ་བར་རྗེས་སུ་བརྩོན་པ་དང་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། ཉེས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་ནས་ཀྱང་ཉེས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་དང༌། ཉེས་པ་རྣམས་ཆོས་བཞིན་དུ་འཆགས་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྒྲུབ་པ་དང༌། སྲུང་བ་དང༌། སྤེལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འདི་ལ་རྣམ་པར་གནས་ན། དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཤིན་ཏུ་བསྡུས་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་འདི་འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ལྟ་བ་ཅུང་ཟད་ཙམ་སྐྱེས་པ་དང་དུ་ལེན་པར་མི་བྱེད་ན། མང་པོ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་མོངས་པ་ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་དང༌། སེར་སྣ་དང༌། ཕྲག་དོག་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ཁོན་དུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱུང་བ་དང་དུ་ལེན་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཕ་རོལ་པོ་དག་ཉེ་བར་གནས་པ་ན་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་དང༌། ཤར་གཉེར་བའི་སེམས་བྱུང་བ་དང་དུ་ལེན་པའི་མི་བྱེད་དོ། །ལེ་ལོ་དང་སྙོམས་ལས་སྐྱེས་པ་ཡང་དང་དུ་ལེན་པར་མི་བྱེད་དོ། །སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་རོ་མྱང་བ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བྱུང་བ་ཡང་དང་དུ་ལེན་པར་མི་བྱེད་དོ། །གནས་ལྔ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། དགེ་བའི་འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་དང༌། དགེ་བའི་རྒྱུ་དང༌། དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་དང༌། དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང༌། དགེ་བ་བསྡུ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། དེ་ལ་
― DTG138_Page_0377 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་མཐོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དགེ་བ་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་དོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས་མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པར་ལྟ་བར་མི་འགྱུར་བ་ནས། བདག་མེད་པ་ལ་ཡང་བདག་ཏུ་ལྟ་བར་མི་འགྱུར་བའི་བར་དུའོ། །བར་ཆད་དུ་གྱུར་པ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་ནས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དགེ་བ་སྡུད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་གནས་པ་ནི་རེ་རེ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་བྱ་བ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་སྟེ། ནད་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་བྱུང་ཞིང་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ནད་གཡོག་ལ་སོགས་པའི་གྲོགས་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་འདིར་དེ་ལ་སེམས་པས་གྲོགས་བྱེད་པའི་ཆེད་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད། དེའི་ཆེད་དུ་ལམ་དུ་འགྲོ་ཞིང་འོང་བ་དང་ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀུན་དུ་བསྲུང་བ་དང༌། བྱེ་བ་རྣམས་སྡུམ་པ་དང༌། དགའ་སྟོན་དང༌། བསོད་ནམས་བྱེད་པ་དག་གི་གྲོགས་སུ་འགྲོ་བར་བྱེད་དོ། །ནད་ཀྱིས་བཏབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནད་གཡོག་དང༌། ལོང་བ་རྣམས་ནི་ཁྲིད་ཅིང་ལམ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འོན་པ་རྣམས་ནི་གོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལག་བརྡའི་མཚན་མ་ཉེ་བར་བསྟན་པས་དོན་གོ་བར་བྱེད། རྐང་ལག་མེད་པ་རྣམས་ནི་མགོའམ་བཞོན་པས་འཁྱེར་བར་བྱེད། །འདོད་པའི་འདུན་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བར་བྱེད། །གཞན་གྱིས་སྨ་ཕབ་ཅིང་ཕམ་པར་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྨ་ཕབ་པ་དང་ཕམ་པར་བྱས་པའི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བར་བྱེད། །ལམ་གྱིས་ངལ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་གནས་དང་བཟའ་བ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ལུས་མཉེ་བས་ཀྱང་ལམ་གྱིས་ངལ་བ་དང་
― DTG138_Page_0378 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །འདི་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གྲོགས་བྱེད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དོན་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་ཐབས་ཉེ་བར་བསྟན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་རིགས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་འདི་ལྟར་གཞན་རྣམས་ལ་རིགས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པའམ། ཐབས་མཁས་པས་ཀྱང་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེར་སྣ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེར་སྣ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་ཡང་ཡང་དག་པ་དང༌། ཚེགས་ཆུང་ངུས་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་བསྒྲུབ་པ་དང༌། བསྲུང་བ་དང༌། བསྟན་པ་འདི་ལ་སྡང་བ་རྣམས་དད་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། མཐོང་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པས་ངན་སོང་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་བྱ་བ་དང༌། ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་མཐར་ཐུག་པས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པའམ་ཐབས་མཁས་པས་ཀྱང་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །འདི་ནི་རིགས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སྟོན་པའོ། །ཕན་འདོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བྱས་པ་གཟོ་བ་རྗེས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་ཅིང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་དེ། དེ་འདི་ལྟར་བྱས་པ་གཟོ་བ་ལ་དགའ་བ་དང་ལྡན་པས་ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པ་མཐོང་ནས་གུས་པར་བྱ་སྟེ། ཚུར་སྤྱོན་ལེགས་པར་བྱོན་ཏོ་ཞེས་བརྗོད་པས་སྨྲ་ཞིང་ཀུན་དུ་སྨྲ་ལ་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད། གནས་དང་སྟན་བསྟབས་པས་ཀྱང་བསྡུ་བར་བྱེད་དེ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་ལན་དེ་དང་མཉམ་པའམ་ལྷག་པས་ཉེ་བར་གནས་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་དེའི་བྱ་བ་རྣམས་ལ་མ་བཅོལ་བར་ཡང་གྲོགས་བྱེད་དུ་འགྲོ་ན་བཅོལ་བ་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས། །དེ་བཞིན་དུ་འདིར་རྣམས་པ་གཞན་ཡང་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་འདི་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བྱས་པ་གཟོ་བའོ། །སེམས་ཅན་འཇིགས་པ་རྣམས་འཇིགས་པའི་གནས་དག་ལས་སྲུང་བར་བྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་གཅན་གཟན་གྱི་གནོད་པའི་འཇིགས་པ་ལས་ཀྱང་བསྲུང་ཞིང༌། །ཆུའི་གློང་དང་ཆུ་སྲིན་འཛིན་ཁྲིའི་འཇིགས་པ་དང༌། རྒྱལ་པོའི་འཇིགས་པ་དང༌། ཆོམ་རྐུན་གྱི་འཇིགས་པ་
― DTG138_Page_0379 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། ཕྱི་རོལ་པའི་འཇིགས་པ་དང༌། རྗེ་བོ་དང་བདག་པོའི་འཇིགས་པ་དང༌། འཚོ་བ་མེད་པའི་འཇིགས་པ་དང༌། མི་སྙན་པའི་འཇིགས་པ་དང༌། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་བག་ཚ་བའི་འཇིགས་པ་དང༌། མི་མ་ཡིན་པ་དང་རོ་ལངས་ཀྱི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྲུང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་རྣམས་ནི་འཇིགས་པའི་གནས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཀུན་དུ་སྲུང་བའོ། །ཡང་གཉེན་བཤེས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་ཕོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་མྱ་ངན་སེལ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་རྣམས་ཀྱི་མྱ་ངན་སེལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། གཉེན་བཤེས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་བརྩམས་ནས་མ་དང་ཕ་དང༌། བུ་དང༌། ཆུང་མ་དང༌། སྤུན་ཟླ་དང༌། སྲིང་མོ་དང༌། བྲན་ཕོ་དང༌། བྲན་མོ་དང༌། ལས་བྱེད་པ་དང༌། ཞོ་ཤས་འཚོ་བ་དང༌། མཛའ་བཤེས་དང༌། ཉེ་དུ་དང༌། སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་ཤེ་བ་དང༌། སློབ་དཔོན་དང་མཁན་པོ་དང༌། བླ་མ་ལྟ་བུ་ཤིན་ན་ཡང་མྱ་ངན་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་བརྩམས་ཏེ་གཞན་དག་གི་ལོངས་སྤྱོད་རྒྱལ་པོ་དང༌། ཆོམ་རྐུན་ལ་སོགས་པས་ཚུལ་མ་ཡིན་པར་ཕྲོགས་པ་རྣམས་རྒྱུ་དེས་མྱ་ངན་དུ་གྱུར་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །འདི་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མྱ་ངན་སེལ་བའོ། །ཕོངས་པ་རྣམས་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཕན་གདགས་པས་ཉེ་བར་འཛིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཕོངས་པ་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པས་ཉེ་བར་འཛིན་པ་ནི་ཟས་འདོད་པ་ལ་ཟས་སྦྱིན་པ་དང༌། བཞོན་པ་འདོད་པ་ལ་བཞོན་པ་ནས་ཅི་སྲིད་གང་དོན་བྱེད་པ་དེ་ནི་དེའི་ཕྱིར་རིགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་སྦྱིན་པའི་བར་འདི་ནི་ཕན་གདགས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཉེ་བར་འཛིན་པའོ། །གནས་ཡང་དག་པར་སྦྱིན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པར་བྱེད་དེ། །ཀུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། ལེགས་པར་སྨྲ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་དག་གིས་དུས་འདའ་བ་དང༌། གཞན་དག་བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པ་ལས་འཇིག་རྟེན་པའི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་རྒྱུན་འཇུག་ཅིང་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ལ་འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་བདག་གིར་བྱེད་དོ། །དེ་འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྡུ་བའི་སྦྱོར་
― DTG138_Page_0380 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པར་བྱེད་དེ། །ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ཉེ་བར་བཟུང་ནས། རེ་ཞིག་ཐོག་མར་གནས་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་ཕོངས་པ་དེ་དག་གི་དོན་གྱི་ཕྱིར་བྲམ་ཟེ་དང་ཁྱིམ་བདག་དད་པ་ཅན་རྣམས་ལས་ཆོས་བཞིན་དུ་ཆོས་གོས་དང་ཟས་ལ་སོགས་པ་ཚོལ་བར་བྱེད་དོ། །རང་ཉིད་ཀྱི་གོས་དང་ཟས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་དང་མཐུན་ཞིང་ཆོས་བཞིན་དུ་རྙེད་པ་རྣམས་ཀྱང་ཐུན་མོང་དུ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ། །སྲེད་ཅིང་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དུས་དུས་སུ་མཐུན་པའི་གདམས་ངག་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱང་སྦྱིན་པར་བྱེད་ལ། རྗེས་སུ་བསྟན་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་གང་དག་ལ་གདམས་པ་འདོད་པར་གྱུར་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་སམ། འགྲོགས་པའི་རྒྱུས་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་དེ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའམ། གཞན་ཡིན་པ་བཙལ་ནས་མཁྱེན་ཏོ། །དེ་ནས་དབང་པོ་རྟུལ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་ནས་ཁ་ཏོན་ལ་སོགས་པ་གང་ལ་དགའ་བའི་བསམ་པ་དང༌། དེ་ནས་འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་བག་ལ་ཉལ་བ་ཡོངས་སུ་བཙལ་ནས་མཁྱེན་ཏོ། །དེ་ནས་ཅི་རིགས་ཅི་འོས་སུ་འཇུག་པའི་སྒོ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་སུ་སྟེ། མི་སྡུག་པའམ། བྱམས་པའམ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའམ། ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བའམ། དབུགས་དབྱུང་བའམ། རྔུབ་པ་དྲན་པ་བདག་གིས་འཇུག་པར་མཛད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྟག་པ་དང་ཆད་པ་དག་ཏུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོར་དབུ་མའི་ལམ་སྟོན་པ་དང༌། མ་བྱས་པ་ལ་བྱས་སོ་སྙམ་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་འདོར་དུ་འཇུག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་མ་ཐོབ་པ་དང་མ་རེག་པ་དང་མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་པ་ལ་མངོན་དུ་བྱས་སོ་སྙམ་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་འདོར་དུ་འཇུག་པ་དག་གིས་ཀྱང་འཇུག་པར་མཛད་དོ། །གདམས་ང་རྣམ་པ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ཀྱང་གནས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གནས་གསུམ་པོ་དག་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱི་གནས་པ་སླར་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐོག་མར་དམིགས་པ་ལེགས་པར་གཏོད་པ་སྟེ། སེམས་དང་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པས་འཇུག་པའི་སྒོར་འཇུག་པ་དང༌། སེམས་གནས་པར་ལ་རང་གི་དོན་ཐོབ་པར་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་ཐབས་ཀྱིས་ལམ་སྟོན་པ་ནི་སྟོན་པའི་དབུ་
― DTG138_Page_0381 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མའི་ལམ་དང༌། རང་གི་དོན་མཐར་མ་ཕྱིན་པ་ལ་བར་མ་དོའི་གནས་འདོར་དུ་འཇུག་པ་སྟེ། མ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པར་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་འདོར་དུ་འཇུག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གནས་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྒྱུར་བ་དང༌། སྦྱོར་བ་འདོར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་སྟོན་ཏེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པའི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་དགག་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་གནང་བ་དང༌། དགག་པ་དང་གནང་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་འཁྲུལ་པར་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་དག་ལ་བསྐུལ་བ་དང༌། ཡང་དང་ཡང་དུ་མ་གུས་པར་གྱུར་པས་འཁྲུལ་པ་ལ་ཕན་པའི་བསམ་པས་སྨ་དབབ་པ་དྲན་པར་བྱེད་དུ་གཞུག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ལ་དགག་པ་དང་གནང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པ་དང་དགའ་བ་བསྙད་པས་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱའོ། །རྣམ་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པ་སྟེ། དོན་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་སྤོང་བ་དང༌། ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་བས་སོ། །གཞན་གྱི་སེམས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་འདི་ལྟར་གཞན་དག་གི་སེམས་དང་མཐུན་པར་བྱེད་པར་འདོད་པ་ན་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་དེ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་རང་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནས། གང་དག་དང་ཇི་ལྟར་ལྷན་ཅིག་གནས་པར་བྱ་བ་དེ་ལྟར་དེ་དག་དང་གནས་སོ། །གང་དག་ལ་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་ལྟར་དེ་དག་ལ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །གང་གི་སེམས་དང་མཐུན་པར་བྱེད་འདོད་པར་གྱུར་པ་དེ་ལ་དེ་དང་མཐུན་པའི་ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་དེའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་སྐྱེས་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དེས་ཀྱང་མི་དགེ་བའི་གནས་ལས་བསླང་སྟེ། དགེ་བའི་གནས་སུ་འཇོག་པར་མི་འགྱུར་ན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ། དེ་བསྒྲིམས་ཏེ་ཡོངས་སུ་སྤོང་ཞིང་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་མི་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དེས་མི་དགེ་བའི་གནས་བསླང་སྟེ་དགེ་བའི་གནས་སུ་འཇོག་པ་མཐོང་ན་ནི་དེ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་བྱེད་ཀྱི། དེ་ཉིད་ལ་སྙིང་བརྩེ་བས་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་གཞན་གྱི་སེམས་དང་མཐུན་པར་ནི་མི་བྱེད་དོ། །ཕྱོགས་
― DTG138_Page_0382 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་པའི་ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་གང་གིས་གཞན་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་སྐྱེས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་དག་དང་དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་མི་དགེ་བའི་གནས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། སྔ་མ་བཞིན་དུ་དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་དང་མཐུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །གལ་ཏེ་གཞན་པ་དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ཀྱང་མི་དགེ་བའི་གནས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དེ། དེ་དག་ལས་སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་དེ་དག་གི་སེམས་དང་མཐུན་པར་མི་བྱེད་དོ། །བདག་ཉིད་ལ་ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་གང་གིས་ཕ་རོལ་དག་ལ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་སྐྱེ་བར་མཐོང་ལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་དེ་ཡང་བསླབ་པའི་གཞིར་གཏོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང༌། བླ་ན་མེད་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དེས་ཀྱང་གཞན་དག་མི་དགེ་བའི་གནས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྟེ། གཞན་གྱི་སེམས་དང་མཐུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་ནི་མི་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་འདི་བསླབ་པའི་གཞིར་གཏོགས་པ་ཡིན་ཞིང་སྔོམ་པར་གཏོགས་པ་ཡང་ཡིན་ལ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དེས་ཀྱང་གཞན་དག་མི་དགེ་བའི་གནས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྟེ། གཞན་དག་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པར་ནི་མི་བྱེད་དེ། དེ་བཞིན་དུ་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྒྱས་པར་ནི་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་གཞན་གྱི་སེམས་དང་མཐུན་པར་བྱེད་པ་ན་ཕ་རོལ་པོ་ཁྲོ་བའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཞི་བར་མ་གྱུར་གྱི་བར་དུ་མངོན་སུམ་དུ་བསྔགས་པ་ཡང་མི་བརྗོད་ལ། ཤད་ཀྱིས་སྦྱངས་པ་ཡང་མི་བྱེད་ན་བསྔགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། གཞན་མི་སྨྲ་བ་ལ་ཡང་སྨྲ་ཞིང་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་ན། སྨྲ་བར་བྱེད་པ་ལ་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། གཞན་དག་ལ་ནམ་ཡང་འཁྲུལ་པར་མི་བྱེད་ཀྱི། གཞན་དུ་ན་དེ་དག་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་སྨ་དབབ་པར་འདོད་པར་ཟད་དེ། དབང་པོ་རྣམས་རབ་ཏུ་ཞི་བས་དེ་དག་སྨ་འབེབས་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་
― DTG138_Page_0383 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ལ་འཕྱ་བར་ཡང་མི་བྱེད། བསྟིང་བར་ཡང་མི་བྱེད་ལ་བག་འཁུམས་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །བདེ་བ་ལ་རེག་པར་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་འགྱོད་པ་སྐྱེད་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །ཆད་པས་བཅད་ཅིང་སྨ་ཕབ་ཟིན་པ་ལ་ཡང་ཆད་པའི་གནས་ཀྱིས་གླེང་བར་མི་བྱེད་དོ། །དགའ་བའི་ཤས་ཆུང་བ་ལ་ཡང་བདག་ཉིད་མཐོང་བར་མི་སྟོན་ཏོ། །གཞན་དག་ལ་མི་བསྟེན་པར་ཡང་མི་བྱེད། ཧ་ཅང་བསྟེན་པར་ཡང་མི་བྱེད། དུས་མ་ཡིན་པར་བསྟེན་པར་ཡང་མི་བྱེད། དེ་དག་གི་མདུན་དུ་མཛའ་བོ་ལ་སྨོད་པ་ཡང་མི་བྱེད། མི་མཛའ་བའི་བསྔགས་པ་ཡང་མི་བརྗོད། །མ་འདྲིས་པ་ལ་ཡིད་རྟོན་པར་ཡང་མི་བྱེད། རྒྱུན་དུ་སློང་བར་ཡང་མི་བྱེད། ལེན་པ་ལ་ཚོད་ཤེས་པར་ཡང་བྱེད། ཟས་དང་སྐོམ་ལ་སོགས་པ་མགྲོན་དུ་བོས་ན་ཡང་སྤོང་བར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །ཡང་ན་ཆོས་དང་མཐུན་པར་ཤད་ཀྱིས་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །འདི་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཞན་གྱི་སེམས་དང་མཐུན་པར་བྱེད་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་དབྱེ་བ་ཉེ་བར་བཟུང་ན་གཞན་དག་ཏུ་གསལ་བར་སྟོན་པས་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་དེ། དེ་འདི་ལྟར་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་གཞན་ཀུན་དུ་དགའ་བར་བྱེད་པ་ན། དད་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཐོས་པ་དང་གཏོང་བ་དང་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་གང་དང་གང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་དེ་དང་འབྲེལ་པའི་གཏམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་དོ། །འདི་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །གཞན་དག་མི་དགེ་བའི་གནས་ནས་བསླང་སྟེ་དགེ་བའི་གནས་ལ་དགོད་པའི་ཕྱིར་འཇམ་པ་དང་ཕན་པའི་བསམ་པས་སྨ་དབབ་པ་དང༌། ཆད་པས་བཅད་པའམ་བསྐྲད་པར་བྱ་བ་དག་གིས་ཚར་བཅད་པའི་ལས་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་ཉེས་པ་ཆུང་ངུ་ལ་ནི་སྨ་དབབ་པ་ཆུང་ངུས་སྨ་འབེབས་པར་བྱེད་དོ། །ཉེས་པ་འབྲིང་ལ་ནི་འབྲིང་གིས་སོ། །ཉེས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནི་ཆེན་པོས་སོ། །ཆད་པའི་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བསྐྲད་པའི་ལས་ལ་ཉེས་པ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དག་ལ་ནི་དུས་རེ་ཞིག་ཏུ་བསྐྲད་ནས་སླར་དགུག་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྐྲོད་པར་བྱེད་དོ། །ཉེས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནི་དེ་དག་ལ་སྙིང་བརྩེ་བས། དེ་དག་ལ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ཆེས་མང་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་པར་བྱ་
― DTG138_Page_0384 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་དག་ལ་ཡང་ཕན་པར་འདོད་པས་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་ཡང་ཕྱིར་མི་དགུག་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྐྲོད་པར་བྱེད་ཅིང་ལོངས་སྤྱོད་པར་མི་བྱེད་དོ། །འདི་དག་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཚར་གཅོད་པའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་གཞན་དག་སྐྲག་བར་བྱེད་འདོད་པ་ན། སེམས་ཅན་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པར་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་དང༌། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང༌། གྲང་བའི་དམྱལ་བ་དང༌། ཉི་ཚེ་བའི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་ངན་སོང་གི་འགྲོ་བ་དེ་དག་བསྟེན་ཅིང་བསྙེན་ལ་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང་མིར་གྱུར་པ་དག་གིས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་བྱས་ཤིང་བསགས་པ་མི་སྡུག་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་བཟད་ཅིང་མཆོག་ཏུ་ཚ་བ་སོ་སོར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་ལ་ཁྱོད་ལྟོས་ཤིག་ཅེས་བསྒོ་ནས། དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུ་མཐོང་སྟེ། སྐྲག་ཅིང་སྐྱོ་བར་གྱུར་ནས་མི་དགེ་བ་ལས་བཟློག་ཅིང༌། བསྟན་པ་ལ་བཙུད་ནས་འདུན་པར་བྱེད། མགུ་བར་བྱེད། ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་དོ། །ཡང་ན་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། འགྲོ་བ་དུ་མའི་ལུས་ཀྱི་དབང་བྱེད་པའི་བར་གྱིས་འདུན་པར་བྱས། མགུ་བར་བྱས། ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱས་ནས་མ་དད་པ་རྣམས་ནི་དད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་དགོད་པར་བྱེད། ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ། ཐོས་པ་ཉུང་བ་ནི་ཐོས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ། སེར་སྣ་ཅན་ནི་གཏོང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ། ཤེས་རབ་འཆལ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་དགོད་པར་བྱེད་དོ། །འདི་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྲག་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་འདི་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་དོ། །དཀའ་བ་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ནི་འདི་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་གང་ཡིན་པ་ནི་ཚེགས་ཆེན་པོས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་དང༌། སྲུང་བ་དང༌། འཁྲུལ་པ་མེད་པ་ལས་
― DTG138_Page_0385 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། གང་འདི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་དང༌། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ལ་དབང་བྱེད་ཅིང་འདུག་པ་ལས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ད་དོང་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ལ་དབང་བྱེད་པ་དེ་རྩ་བ་དང་འདྲ་བར་སྤངས་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་དང༌། གང་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་བླངས་ནས་ཉམ་ཐག་སྟེ་སྲོག་ལ་ཐུགས་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ཉམས་པར་མི་བྱེད་ན་སླར་ཡག་མེད་པར་ལྟ་ག་ལ་བྱེད། གང་ཡང་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་ཇི་ནས་ཀྱང་ཉེས་པ་ཕྲ་རབ་ཀྱང་མི་འབྱུང་ཞིང་འཁྲུལ་པ་ཡང་མི་འབྱུང་ན་ལྕི་བ་ལྟ་བུ་འབྱུང་བར་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང༌། གོམས་པ་དང་རང་བཞིན་དང༌། ཐབས་དང་ལྡན་པའི། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གོམས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་ཚེ་རབས་གཞན་དག་ཏུ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ལ་གོམས་པའི་དབང་གིས་ཅི་ནས་ཀྱང་སྡིག་པ་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་ཞིང་དགེ་བ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའོ། །རང་བཞིན་ནི་གང་ཞིག་རང་བཞིན་གྱིས་ཀུན་དུ་སྐྲག་པར་གནས་པས་རྒྱུན་དུ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་དགེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པར་འཇུག་པའོ། །ཐབས་དང་ལྡན་པ་ནི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་དགེ་བ་ལ་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་དམ་པ་ཁོ་ནའི་སྤྱོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། བདག་ཉིད་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། གཞན་དག་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་གཞུག་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསྔགས་པ་ཡང་བརྗོད་པ་དང༌། ཆོས་དང་མཐུན་པའི་གང་ཟག་མཐོང་ན་ཡིད་དགའ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཉེས་པ་བྱུང་ན་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་ཆོས་བཞིན་དུ་འཆོས་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་དོན་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་དང༌། བསླབ་
― DTG138_Page_0386 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་གཞི་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་གསལ་བ་དང༌། འདོད་པའི་བསོད་ནམས་དང་བདག་དུབ་པར་བྱེད་པའི་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བའི་གནས་དང་མཐུན་པ་དང༌། ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་བསླབ་པ་འབུལ་བར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་བྱེད་པ་དང༌། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ཅིང་མི་འཕྲོགས་པའི་ཕྱིར་བརྟན་པ་དང༌། དྲེགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྒྱན་དང་ལྡན་པ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དགེ་བ་སྡུད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་རྗེས་སུ་སྲུང་བའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་སྲུང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་རྣམ་པར་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་རྣམ་པར་སྨིན་པར་བྱེད་བ་དང༌། སྡུག་པའི་འགྲོ་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྣམ་པར་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །ཕོངས་པ་འདོར་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཕོངས་པ་སེལ་བའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདི་ལྟར་བདག་ལ་སུ་ཡན་སྲོག་འཕྲོག་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པ་རྣམས་ལ་ལོག་པར་གཡེམ་པ་དང༌། བརྫུན་པའི་ཚིག་སྨྲ་བ་དང༌། ཕྲ་མ་དང༌། ངག་རྩུབ་པོ་དང༌། ཚིག་ཀྱལ་པ་སྨྲ་བ་དང༌། ལག་པ་དང་བོང་བ་ལ་སོགས་པས་བསྣུན་ཅིང་རྣམ་པར་འཚེ་བའི་རེག་པ་མི་འདོད་པ་དག་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་མ་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་འདོད་ལ། བདག་དེ་ལྟ་བུ་འདོད་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་གཞན་གྱིས་ལོག་པར་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་གྱུར་ན། དེས་བདག་གི་ཡིད་དུ་མི་འོང་བར་འགྱུར་བས་ན། གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་འདོད་བཞིན་དུ་བདག་གིས་ལོག་པར་ཀུན་དུ་སྤྱད་པར་གྱུར་ན་དེས་དེ་དག་གི་ཡིད་དུ་མི་འོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གང་བདག་དང་གཞན་དག་གི་ཡང་ཡིད་དུ་མི་འོང་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་གིས་གཞན་དག་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་བྱ་སྙམ་པ་དེ་
― DTG138_Page_0387 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་གཞན་དག་ལ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་རྣམ་པ་བརྒྱད་པོ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་མི་བྱེད་པའོ། །ཚེ་འདི་དང་ཕ་རོལ་དུ་བདེ་བར་འགྱུར་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་བདག་དང་གཞན་དག་སྐྱེ་བ་འདི་དང་སྐྱེ་བ་གཞན་དག་ཏུ་བདེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། གང་འདི་སེམས་ཅན་དགག་པར་བྱ་བ་རྣམས་ནི་འགོག་པར་བྱེད། གནང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ནི་གནང་བར་བྱེད། སེམས་ཅན་བསྡུ་བ་རྣམས་ནི་སྡུད་པར་བྱེད། ཚར་གཅད་པར་བྱ་བ་རྣམས་ནི་ཚར་གཅོད་པར་བྱེད་ཅིང་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་ཡང་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་འདི་དག་ཉིད་དང༌། གཞན་དག་ལ་ཚེ་འདི་དང་ཕྱི་མ་ལ་བདེ་བར་འགྱུར་པའོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཐམས་ཅད་བཀྲུས་པས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་དང༌། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི། འཚོ་བ་འདོད་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་གྱི་དང་པོ་ཉིད་ནས་ལེགས་པར་བླངས་པ་དང་འགལ་བ་བྱས་པ་ཆུང་ངུ་ལ་འགྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཧ་ཅང་ཞུམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། གནས་མ་ཡིན་པར་འགྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཧ་ཅང་ཡང་ཐལ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། གཉིད་ཀྱི་བདེ་བ་དང༌། གློས་འབེབས་པའི་བདེ་བ་དང༌། ཉལ་བའི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མི་ལེན་པ་དང༌། ཉིན་མཚན་དུ་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པའི་ཕྱིར་ལེ་ལོ་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། སྔར་བསྟན་པའི་ཡན་ལག་ལྔའི་བག་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་བག་ཡོད་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དང༌། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཞེན་པ་མེད་པ་དང༌། ལྷ་ཉིད་དུ་སྨོན་པས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པར་ཁས་བླངས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ལེགས་པར་བཏབ་པ་དང༌། སྤྱོད་ལམ་དང་འཕྲལ་གྱི་བྱ་བ་དང༌། དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྐྱོར་བ་རྣམས་ལ་ལུས་དང་ངག་གི་སྤྱོད་པ་ཤིན་ཏུ་ཕུན་སུམ་ཆོགས་ཤིང་འཚམ་པའི་ཕྱིར་ཆོ་ག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དང༌། ཚུལ་འཆོས་པ་ལ་སོགས་པ་ལོག་པས་འཚོ་བར་བྱེད་པའི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་
― DTG138_Page_0388 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་འཚོ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དང་འདོད་པའི་བསོད་ནམས་དང༌། བདག་ཉིད་དུབ་པར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་མཐའ་གཉིས་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། མུ་སྟེགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལྟ་བ་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དེས་པར་འབྱིན་པ་དང༌། ཉམས་པར་མི་བྱེད་ཅིང་མེད་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་མ་ཉམས་པའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་དགུ་པོ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའོ། །འདི་ལ་བརྟེན་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྲིད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱ་བ་དེ་སྲིད་དུ་འདི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འདི་ལ་སློབ་བཞིན་པ་ན། ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་ལྔ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དགོངས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་བཞིན་དུ་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ལུས་ཞིག་ནས་ཀྱང་གང་ན་དེ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་མཚུངས་པའམ། ལྷག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐལ་བ་འདྲ་ཞིང་ཆོས་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་འགྱུར་བ་དེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང་ཚེ་འདི་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་རང་འཁྲུངས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིད་དེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དེའི་བདག་ཉིད་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་འདི་ནི་དེའི་མོད་ལ་ངན་སོངས་དུ་འགྲོ་བ་རྣམ་པར་བཅད་ཅིང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་ན་ཇི་ལྟར་འདི་ལ་འདི་འདྲ་བའི་ཕན་ཡོན་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར། སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་སྙམ་ན། འདི་ནི་ངན་སོང་རྣམ་པར་གཅད་པར་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདི་ངན་སོང་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་ནི་མི་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཡང་ངན་སོང་རྣམས་རྣམ་པར་མ་བཅད་ཀྱང་འདི་དེར་སྐྱེ་བར་མི་འདོད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་ཡིན་པར་རིགས་སོ། །གཞན་
― DTG138_Page_0389 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་ན་སྡིག་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཉིད་དེར་མི་སྐྱེ་ན་ནི་གང་ཞིག་གང་གི་ཕན་ཡོན་དུ་འགྱུར། གང་གིས་དེའི་མོད་ལ་ངན་སོང་རྣམ་པར་གཅད་པར་འདོད་པ་ཡང་འདི་ཐམས་ཅད་དུ་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། རིང་མོ་ཞིག་ནས་བརྒྱ་ལམ་ན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་ཡང་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་དེ་ལས་ཐར་བར་འགྱུར་ཞིང་གནས་པ་ན་ཡང་དམན་པ་དག་ལྟ་བུར་མི་བཟད་པའི་ཚོར་བ་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་ལ། ཤིན་ཏུ་སྐྱོ་བར་འགྱུར་བས་སྔ་རོལ་དུ་དེར་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནུས་པ་ཇི་ལྟ་བས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། རིང་མོ་ཞིག་ན་ངན་སོང་དུ། །འགྲོ་ཞིང་མྱུར་དུ་ཐར་བ་དང༌། །དེར་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་མྱོང༌། །སྐྱོ་བཅས་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་འདི་ལྟ་བུ་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བར་སྨྲ་བ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གནོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་ལ་སོགས་པ་མི་སྲིད་པས་མི་ཁོམ་པའི་མཚན་ཉིད་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དེར་སྐྱེས་ཀྱང་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྲུབ་པའི་ཚོགས་བསགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བསམས་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དོན་དུ་དེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་གྱི། བདེ་འགྲོར་ཡང་བདག་ཉིད་འདི་ལྟ་བུའི་སྲོག་འཕྲོག་པར་བྱེད་པར་འདོད་དེ། དེ་ལྟ་བུ་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་ཡང་ཉེ་བར་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་གྱི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་བ་འབྱོར་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའམ། །བདག་གི་དངོས་པོའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའམ། རྣམ་པར་ཐར་པ་འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ། སེམས་ཅན་ཆེད་དུ་དམྱལ་བའི་སྲེད་པར་གནས་པ་ཡིས། །སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་ཅིས་ཀྱང་རྒྱལ་སྲས་གནོད་བྱེད་མིན། །ཇི་སྲིད་ཡོན་ཏན་སྐྱོན་གྱིས་ཐེག་དམན་ཞུགས་པ་ཡི། །རྣམ་རྟོག་དགེ་བ་སྣ་ཚོགས་བློ་ལྡན་གནོད་བྱེད་ཡིན།། བློ་དང་ལྡན་པ་དམྱལ་བར་གནས་པ་དུས་ཀུན་དུ། །བྱང་ཆུབ་དྲི་མེད་སྤངས་པའི་བར་དུ་གཅོད་བྱེད་མིན། །ཐེག་པ་གཞན་ལ་རབ་བརྩོན་རྣམ་རྟོག་བདག་ཕན་པ། །རབ་ཏུ་བདེ་བར་གནས་ཀྱང་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་
― DTG138_Page_0390 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགུ་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སྔོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཡང་དག་པར་བླངས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་བྱེད་དེ། །སྔོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་སེམས་གནས་པར་བྱེད་དོ། །དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་འདི་དག་ཏུ་ཟད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་སེམས་གནས་པ་དང༌། ལུས་དང་སེམས་དུབ་པ་མེད་པར་སྣགས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་དེ་དག་ཏུ་ཟད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་ཡང་དེ་དག་ཏུ་ཟད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བྱ་བ་ཡང་དེ་དག་ཏུ་ཟད་དེ། དེ་ལ་ནི་འདས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བསླབས་སོ། །མ་འོངས་པ་རྣམས་ཀྱང་སློབ་པར་འགྱུར་རོ། །ད་ལྟར་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པ་དག་ན་གནས་པ་དག་ཀྱང་སློབ་པོ། །དེ་ལྟར་ན་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འདི་ལ་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། གང་གིས་ནི་འདི་མནོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། བསོད་ནམས་ཀུན་གྱི་གཏེར་གྱུར་གང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྒྲས་ནི་འདི་ལས་གཞན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་བླང་བར་མངོན་པར་སྟོན་ཏོ། །གཏེར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆོག་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའི་ནོར་ཅུང་ཟད་ཉིད་དགོས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཟད་པ་མེད་པ་དང༌། དོན་ཆེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཏེར་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་
― DTG138_Page_0391 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བླངས་པ་འདི་ནི་རྟོག་པ་དམ་པའི་བསམ་པས་ཀུན་ནས་བླང་བ་དང༌། བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱ་བའི་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་གཞན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་གཏེར་དང་འདྲ་བས་ན་གཏེར་དུ་གྱུར་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཁས་བླངས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་གི་བར་དུ་མི་ཟད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཉིད་འཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་སྦྱོར་བས་ན་དོན་ཆེ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པའི་དགོས་པ་ལ་འཇུག་པས་དོན་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་འདིའི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བར་དུ་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཇི་ལྟར་མནོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བསམ་པ་དམ་པ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བསམ་པ་དམ་པ་ནི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པའི་བསམ་པ་སྟེ། སྙིང་རྗེར་རོ་གཅིག་པའི་དང་བ་ཆན་པོ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ལ་རེག་པར་འདོད་པའི་བསམ་པས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་སུ་ཞིག་ལས་བླང་བར་བྱ་ཞེ་ན། བླ་མ་སྡོམ་པ་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཆོས་མཐུན་པ་ལས་ཏེ། སྡོམ་པ་དེ་གཏོང་བའམ། ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པའམ། དབང་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པ་གཞན་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྡོམ་པ་ལ་གནས་ནས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ལས་མ་ཡིན་པས་མཁས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་དེ་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་ཆོ་ག་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ལས་འདི་མནོད་པར་བྱ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཁས་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་ནི་ཆོ་ག་ཉམས་པས་སྡོམ་པ་འཐོབ་པར་མི་
― DTG138_Page_0392 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་ལས་མ་ཡིན་པས། ནུས་དང་ལྡན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ནུས་པ་ནི་སྟོབས་ཏེ། འབོགས་པར་འོས་ཤིང་འཆམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བླང་བར་འོས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བསམ་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་འོས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་དད་པ་ཉིད་དང༌། བསམ་པ་ཐག་པས་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། མ་ཆགས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དེ། གང་གིས་རེ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་མནོད་པ་ལྷག་པར་མོས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་མ་མོ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྐུར་པ་མི་འདེབས་ཤིང་དད་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བསླབ་པ་རྣམས་ལ་གུས་ཤིང་འཇུག་པ་ལ་རྟོག་པ་དང་རང་བཞིན་གྱིས་འདོད་པ་ཆུང་བ་དང༌། ཆོག་ཤེས་པ་དང༌། ཟང་ཟིང་ལྟར་ལེན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་དང༌། སྐྱོ་བ་མེད་པ་དང༌། ཕ་རོལ་གྱི་ཉེས་པ་བཟོད་པ་དང༌། ཁྲོ་བ་མེད་པ་དང༌། ཁོན་དུ་འཛིན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་སྤེལ་བ་དང༌། གུས་ཤིང་རབ་དུ་འཇུག་པ་དང༌། ཅི་ནས་ཀྱང་འདི་ལ་བསླབ་པའི་གཞི་གང་ཡང་རུང་བ་རྣམས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་ཡང་རྨོངས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། སྤྲོ་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཞིང་སྙོམ་ལས་མི་བྱེད་པ་དང༌། འདོད་པའི་བདེ་བ་དང༌། འདུ་འཛི་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བ་དང༌། སེམས་རྣམ་པར་མ་གཡེངས་པའོ། །ནུས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཡང༌། ཐམས་ཅད་ལ་མནོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས། བླ་མ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བླ་མར་བྱ་བའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་ལས་མནོད་པར་བྱའི་གཞན་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་བླ་མར་མི་འཛིན་པས་འདི་དེའི་རྗེས་སུ་སློབ་པའི་ཚུལ་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེས་བྱས་པ་རྣམས་ལ་གུས་པ་ཆེན་པོར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྡོམ་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་འདིའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏེ། མཁས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཁས་ཤིང་བྱང་བའོ། །ནུས་དང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཡོན་ཏན་
― DTG138_Page_0393 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། གསུམ་པོ་དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །བླ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་འཛིན་པ་ཉིད་དོ། །འདི་གཉིས་ལ་རྗེས་སུ་བསླབས་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེའི་རྗེས་སུ་སློབ་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་འདིའི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་པའམ། རབ་ཏུ་བྱང་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བར་འདོད་ཅིང༌། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས་ཐོག་མར་རེ་ཞིག་འདི་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་དམ་པ་ངེས་པར་བརྟགས་ཏེ། རྐང་པ་གཉིས་ལ་ཕྱག་བྱས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་གདབ་པར་བྱ་སྟེ། བདག་རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་མནོད་པར་འཚལ་ལོ་ཞེས་ལན་གསུམ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གསོལ་བ་བཏབ་ནས་འདི་སྣོད་དུ་འགྱུར་བ་བརྟག་པའི་ཕྱིར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པའི་གཞི་ཉན་དུ་གཞུག་པར་བྱ་ཞིང་ཁྱོད་འདི་ལ་བསླབ་པར་སྤྲོའམ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲ་བ་ན་གལ་ཏེ་རབ་ཏུ་སྤྲོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་སྨྲ་ཞིང་གདོང་དང་མིག་འགྱུར་བ་དག་གིས་ཉིན་ཞག་དག་འདའ་བར་བྱེད་ན། དེ་ལྟར་ན་གང་གིས་འདི་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡིན་གྱི། ཕ་རོལ་གྱིས་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་པའི་ཕྱིར་ཡང་མ་ཡིན་ཕ་རོལ་དང་འགྲན་པའི་ཕྱིར་ཡང་མ་ཡིན་ན། ལྷག་པར་གནས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཆོ་ག་འདིས་ནུས་པ་ཅི་ཡོད་པས་མཆོད་པ་བྱས་ལ། བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ལག་གཟར་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པས་ཕྱག་བཙལ་བ་བྱས་ནས་དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་ཀྱང་ལེགས་པར་མཆོད་པར་བྱས་ནས། དེས་ཡང་འདི་སྐད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་བདག་ལ་སྩལ་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བས་བླང་བར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འདིས་ཁྱོད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་བམ། ཁོ་བོ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་
― DTG138_Page_0394 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞི་མནོད་པར་འདོད་དམ་ཞེས་བྱ་བས་ཁས་ལེན་པ་ལན་གསུམ་དུ་བཅུག་ནས། སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང༌། གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་བ་སྔོ་བ་རྣམས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཟུང་ཞིང་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར། ཚོགས་བསགས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་མཐུན་པར་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དག་བྱེད་དུ་བཅུག་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཕྱག་བྱས་ནས། འདིས་བདག་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྦོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པར་བགྱིས་ལགས་སོ་ཞེས་མཁྱེན་པར་གསོལ་བར་བྱའོ། །ཕྱག་འཚལ་ཡང་དག་གསོལ་གདབ་དང༌། །སྨོན་ལམ་དག་དང་བླངས་པ་ནི། །བདག་གིར་བྱ་དང་སྡིག་བཤགས་པ། །བྱས་ནས་གསུམ་ལ་སྐྱབས་འགྲོ་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་ཡང་དག་བསྐྱོད། །དགེ་བ་དེ་ཡི་ཡོངས་བསྔོ་དང༌། སངས་རྒྱས་སྲས་དང་བཅས་རྣམས་ལ། །གུས་པས་མཁྱེན་པར་གསོལ་བའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དེ་ཡང་མ་དད་པ་དང༌། སྡང་པ་རྣམས་ལ་ཁྲོམ་དུ་བསྒྲག་པར་མི་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་མི་ཤེས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་དང༌། ཕྱོགས་གཅིག་གིས་བསྒྲིབས་པས་མི་མོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཕྱི་རོལ་ལས་ཡང་དག་པར་བླང་བར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བླང་བར་ཡང་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡོན་ཏན་དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་མེད་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། སྡོམ་པ་གཞན་ཞིག་ཏུ་ཕ་རོལ་ཁོ་ན་ལས་ཡང་དག་པར་བླང་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་གཞན་དང་གཞན་དག་ལ་གནས་པ་ལས་ལྷག་པར་འདོད་ཅིང༌། དང་དུ་ལེན་པ་ལ་འཇུག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་ཆོ་ག་ལ་མཁས་པས་རང་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་
― DTG138_Page_0395 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བར་བྱ་བའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ལས་སླར་གསོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། མ་གུས་པས་སྡོམ་པ་ལེན་པ་དག་ནི་སྣོད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་ཇི་སྐད་བཤད་པ་བཞིན་དུའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འདི་དང་ལྡན་འགྱུར་ན། །རྣམ་དག་རྣམ་པར་དབེན་གནས་པ། །དེས་ནི་བླ་མ་མེད་གྱུར་ན། །རང་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བླང་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་ལས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་འདི་ལ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་ཐུགས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་མངོན་པར་སྤེལ་པའི་ཕྱིར་རྟག་པར་འདི་ལ་དགོངས་པར་མཛད་དོ། །གང་ཡང་འདིའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་འཕེལ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་མཐོང་ནས་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཚེ་སྟེ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་རྫོགས་པའི་དུས་སུ་དུས་དེ་ལས་བརྩམས་ཏེ། དགེ་བའི་ཐུགས་རྣམས་ཀྱིས་དགེ་བར་འགྱུར་བ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་འདི་ལ་དགོངས་པར་མཛད་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །རྟག་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནུས་པ་དང་ལྡན་ཞིང་དགེ་བ་མཚུངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དུས་དེའི་ཚེ་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་ལ་གུས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུའི་བྱ་བ་དེ་ནི་དེང་དུ་བདག་ཅག་གི་བྱ་བ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པའོ་ཞེས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་རྣམས་ཀྱིས་འདི་ཉིད་ལ་དགེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མངོན་པར་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་དགོངས་པར་མཛད་པ་སྟེ། དེ་ནི་རྗེས་སུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སླར་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་ཉམ་ཐག་པར་ལྷུང་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པས་བུ་སྡུག་པ་དང་འདྲ་བར་སྤྱན་རས་ཀྱིས་འཚོ་བར་མཛད་པའོ། །དཔེར་ན་ཕ་མའི་བསམ་པ་དང་མཐུན་པར་སྤྱོད་ཅིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་བུ་ལ་འདི་ལ་གང་དུ་ཡང་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་འབྱུང་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཆེད་དུ་རྟག་ཏུ་འཚོ་བར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་བྱམས་པའི་ཐུགས་ཀྱིས་གཟིགས་པར་མཛད་པའི་ཡུལ་ཙམ་དུ་མངོན་པར་དགོངས་པའོ། །དེས་ན་འདི་ལ་བུ་སྡུག་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །གང་དེ་ལྟར་
― DTG138_Page_0396 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙིང་རྗེས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པར་དམ་བཅའ་བ་བྱས་པས་བདག་དང་གཞན་དག་ལ་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཕན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཕན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་མ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བདེ་བའོ། །བདེ་བ་ནི་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཉིས་པོ་འདི་དག་བདག་ཉིད་དང་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་བྱ་བ་སྟེ། འདི་གཉིས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་ཉེ་བར་འཇོམས་པར་བྱེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱང་ཕན་པ་སྟེ། ཕྱི་མར་བདེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན་བྱ་དགོས་ཏེ། སྨན་ཚ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཕན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་གང་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་འདི་ལ་དོན་དམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་བདེ་བ་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཕན་པ་ནི་བདེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་མི་ཕན་པ་སྟེ་ཕྱི་མ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་སྨན་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་མི་ཕན་པ་ཡིན་པས་བདེ་བ་ཡིན་ཡང་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་སྟེ། བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་མི་ཞིམ་པ་ལྟ་བུར་ཕན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །བདེ་བ་ཡིན་ཡང་ཅུང་ཟད་མི་ཕན་པ་ཡིན་ལ་ཕན་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། །སྨན་མ་ཡིན་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་མཐུན་པའི་བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པར་འདོད་པས་འདོད་པ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ཡང་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཕན་པ་ཉིད་ཡིན་ན་བྱའོ། །བདེ་བ་ཡིན་ཞིང་མི་ཕན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ན་ཡང་ངོ༌། །ཡང་གང་ཞིག་ཕན་པ་ཡང་ཡིན་ཞིང་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་ཡིན་ལ་མི་ཕན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་བརྗོད་དུ་ཡང་ཅི་ཡོད། འདི་ནི་རེ་ཞིག་འདི་མདོར་བསྡུས་པའི་བྱ་བའོ། །ཡང་འདིའི་ལྟུང་བ་དང་ཉམས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ལྟུང་བའི་ལུས་ནི་གཉིས་ཏེ། ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་གང་ཀུན་དུ་སྤྱད་པ་ལས་འདི་སྡོམ་པ་གཏོང་ཞིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱད་པའི་ལྟུང་བ་བྱུང་བ་སྟེ། གང་གིས་ལྟུང་བ་དང་བཅས་པར་གྱུར་པའོ། །འདིར་
― DTG138_Page_0397 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ལྟུང་བ་ཁ་ཅིག་གཞན་ལ་བཤགས་པར་བྱ་བ་སྟེ། ཟག་པ་འབྲིང་ནི་གསུམ་ལ་བཤགས། །གཅིག་གི་མདུན་དུ་ལྷག་མ་རྣམས། །ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་བའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་རང་ཉིད་ལེགས་པར་སྡོམ་པ་སྟེ། །ཉོན་མོངས་མི་སྤོང་བདག་སེམས་བཞིན། །ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་བའོ། །ལྟུང་བ་དེ་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་མ་མོ་རྣམས་སུ་ཇི་ལྟར་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་རྒྱུ་དང་བཅས་པར་བཅའ་བ་མཛད་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ལས་བསྟན་པར་འདོད་ནས། མིང་དང་དེས་པའི་ཚིག་དང་ལྡང་བ་རྣམས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་དྲག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་འདི་ཉིད་ཀྱི་ཉེས་པ་བཞི་པོ་ཉིད་ནི་ཕམ་པ་འདྲ་བར་དགོངས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་དེ་རྣམས་ནི་སྡོམ་པ་འཇིག་པར་བྱེད་པའོ། །ཕ་རོལ་རྒྱལ་ནས་འདི་དག་གིས་སྡོམ་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཕས་ཕམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་གོ །སྡོམ་པ་ཉམས་པའི་རྒྱུ་ཙམ་དུ་མཚུངས་པར་ཕས་ཕམ་པ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་གྱི། ཐམས་ཅད་དུ་དགེ་སློང་གི་བཞིན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དགེ་སློང་ལ་ཕས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བ་བྱུང་བ་ནི་དགེ་སློང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཞིང་དགེ་སྦྱོང་མ་ཡིན་ལ། ཚེ་འདི་ལ་སླར་ཡང་དགེ་སློང་གི་དངོས་པོར་འགྱུར་བའི་སྐལ་པ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་སྡོམ་པ་གཏོང་བ་འབའ་ཞིག་ཙམ་མོ། །ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་སླར་ཡང་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། སྡོམ་པ་སླར་ཡང་བླང་བར་བྱ། །ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་སྡོམ་པ་འཇིག་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་དྲག་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དྲག་པོ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཞིང་སྐྱེས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ནི་དེ་ལྟ་བུ་སྟེ། གང་ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེན་པོ་མངོན་དུ་རྒྱུ་བའི་གནས་ལས་དེ་རྣམས་འབྱུང་བར་གྱུར་བ་དེའི་ཚེ་སྡོམ་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞིང་ཕས་ཕམ་པ་ཉིད་བྱུང་བར་གྱུར་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་འདི་དག་
― DTG138_Page_0398 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་བྱུང་ན་ཡང་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་སླར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྩོགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་སྐལ་བ་མེད་པར་འགྱུར་ན་ཐམས་ཅད་བྱས་ན་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་སྐལ་བ་མེད་དེ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་གྱི་ཡང་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་དྲག་པོ་ནི་ཟག་པ་རྣམས་ཕྱིར་ཞིང་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་ཀུན་དུ་སྤྱོད་ཀྱང་གང་འདི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པ་ཆུང་དུ་ཙམ་ཡང་མི་སྐྱེད་པ་དང༌། དེ་མགུ་བར་བྱེད་ཅིང་དེ་ལ་དགའ་བ་དང༌། དེ་ཉིད་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་བ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། གསོལ་བ་བཏབ་ཀྱང་མི་ལྡོག་ཅིང་བསམ་པས་མི་གཏོང་བའོ། །གང་གི་ཚེ་སླར་ངོ་ཚ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་ཆུང་ངུ་ཙམ་སྐྱེ་བ་དང༌། ཕ་རོལ་གྱིས་གསོལ་བ་བཏབ་པས་ལྡོག་པ་དེ་ནི་འབྲིང་ལ་གནས་པའོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་ངོ་ཚ་བར་བྱེད་ཅིང་རང་ཉིད་ཀྱང་རུང་སྟེ། སྐད་ཅིག་གིས་ལྡོག་པ་དེ་ནི་ཆུང་ངུ་ལ་གནས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆེན་པོས་སྤྱད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཕམ་པ་བྱུང་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། ཉིས་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་པས་དབྱུང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཡང་སྡོམ་པ་མ་བླངས་པ་དང༌། སྡོམ་པ་ཕུལ་བ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ནི་ཆོ་ག་འདི་མེད་དོ། །སྡོམ་པ་ཕུལ་བ་ཡང་དགེ་སློང་གིས་བསླབ་པ་ཕུལ་བ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མ་བཏང་ཞིང་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མ་བྱུང་ལ་བརྗེད་ངས་པར་ཡང་མ་གྱུར་པ་དེ་ནི་འདུལ་བར་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བར་སྡོམ་པ་དྲན་པས་ཚེ་བརྗེས་ཀྱང་སྡོམ་པ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཇི་སྲིད་འཚོ་བའི་བར་དུ་ཞེས་དུས་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དྲན་པ་བརྗེད་ཀྱང་སྔོན་གོམས་པའི་དབང་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དམ་པ་དང་ཕྲད་པའམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོས་པས་མོས་པ་ཡང་དག་པར་སྐྱེད་པར་འགྱུར་གྱི། མི་ལེན་པར་བདེ་བར་འདུག་
― DTG138_Page_0399 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། གཞན་དུ་ན་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པ་ཡིན་ཡང་རུང༌། མ་ཡིན་ཡང་རུང༌། གང་གིས་སྡོམ་པའི་རྒྱུན་གྱིས་རྗེས་སུ་བཅིངས་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆེད་དུ་འབད་པས་ཡང་དག་པར་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །འོ་ན་འདིར་ནི་གང་དེ་ལྟར་ཕམ་པར་འགྱུར་བའི་ལྟུང་བ་བཞི་ཁོ་ནར་བསྟན་ལ། འཕགས་པ་ནམ་མཁའི་སྙིང་པོའོ་མདོ་ལས་ནི་ཕམ་པར་འགྱུར་བའི་ལྟུང་བ་གཞན་མང་དུ་ཡང་གསུངས་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བདེན་མོད་ཀྱི་དེ་ནི་སྡོམ་པ་བླངས་པ་སྡོམ་པ་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་སྡོམ་པ་མ་བླངས་པའི་སྡོམ་བསྐྲུན་པའི་དགེ་བའི་རྟ་བ་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། གང་དེ་ཉིད་ལས་རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བའི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་ནི་ལྔ་སྟེ། རྩ་བའི་ལྟུང་བ་དེ་དང་ལྡན་ན་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བའི་སྔོན་བསྐྲུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་འཇིག་པར་བྱེད་ཅིང་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བ་རྣམས་ལས་འཕམ་པར་འགྱུར། ངན་སོང་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་ཆེས་ལྕི་བ་རྣམས་ནི་འཇིག་པར་བྱེད། འཚེ་བར་བྱེད། མེད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཐལ་བར་བརླག་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཚེ་བར་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཕམ་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའོ། །གལ་ཏེ་སྡོམ་པ་བླངས་པ་འདི་ལ་ལྟུང་བ་འདི་རྣམས་སྡོམ་པ་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པས་ཡང་ཕམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པ་ཡིན་ན་ནི། །དེའི་ཚེ་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པའི་རིས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལ་ཡང་ཕམ་པར་འགྱུར་བའི་ལྟུང་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་རྣམས་ལས་གང་ཡང་རུང་བའི་ལྟུང་བ་གཅིག་བྱུང་བས་སྡོམ་པ་གཏོང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུ་དང་བཅས་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས་གསུང་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། མ་གསུངས་པ་དང་གང་གི་ཕྱིར་རྒྱལ་རིགས་ལ་སོགས་པའི་སྡོམ་པ་བླངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གང་དུ་མ་ཉིད་ཡོད་པའི་དབྱེ་བས་ལྟུང་བ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་ནི་དེ་ལེགས་ན།
― DTG138_Page_0400 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱལ་རིགས་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་ལྟུང་བ་བསྟན་པ་ཅུང་ཟད་མེད་པས་འདི་ལ་འགལ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། ཡང་ཕམ་པར་འགྱུར་བའི་ལྟུང་བ་དེ་རྣམས་གང་ཡིན་ཞེ་ན། རྙེད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། རྙེད་པར་བྱེད་པས་ན་རྙེད་པ་སྟེ། གོས་དང་ཟས་ལ་སོགས་པའོ། །བཀུར་སྟི་ནི་ལེགས་པར་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་དག་ལ་ཆགས་པ་ནི་དེ་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པའོ། །བདག་ནི་རང་ཉིད་དོ། །བསྟོད་པ་ནི་ཡང་དག་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་སྟོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ལོག་པར་བསྟོད་ཅིང་གཞན་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་གྲགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་སྨོད་པ་སྟེ། སྐྱོན་རྣམས་བརྗོད་ཅིང་སྨོད་པའོ། །འདི་སྐད་དུ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་གྲགས་པ་ནི་བདག་སྟེ། འགྲོ་བ་རྣམས་བདག་ལ་རྗེད་པར་བྱེད་བཀུར་སྟི་བྱེད་དོ། །གཏོང་བ་དང་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་དག་གིས་མཆོད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །བདག་ལ་སྟོད་པར་བྱེད་ཅིང་གཞན་ལ་སྨོད་པར་ཡང་བྱེད་པས་བདག་ལ་བསྟོད་ཅིང་གཞན་ལ་སྨོད་པར་བྱེད་པ་ནི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་ད་ལྟར་བའི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་མ་ཆགས་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དག་ལ་ཤིན་ཏུ་ཆགས་པས་བདག་ལ་སྟོད་པར་བྱེད་ཅིང་གཞན་ལ་སྨོད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཕམ་པར་འགྱུར་བའི་ལྟུང་བ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་རྙེད་པ་ཡང་གཞན་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ཅིང༌། གསང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་གཞན་ལ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན། དེ་ཇི་ལྟར་ཆགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། དེས་ན་རྒྱུ་དེས་བདག་ལ་བསྟོད་པ་དང་གཞན་ལ་སྨོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། བསྟན་པ་གནས་པར་འདོད་པའི་ཕྱར་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པར་འདོད་པ་དང༌། ཐབས་དེས་འདུལ་བར་བྱེད་འདོད་ཅིང་མི་དགེ་བའི་གནས་ནས་བསླང་སྟེ་དགེ་བའི་གནས་སུ་འཇོག་པར་འདོད་པ་དང༌། མ་དད་པ་རྣམས་དད་པར་བྱ་བ་དང༌། དད་པ་རྣམས་ཕྱིར་ཞིང་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱེད་ན་ཉིས་པ་
― DTG138_Page_0401 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་དོ། །དོན་འདི་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས། སྙིང་རྗེར་ལྡན་ཞིང་བྱམས་ཕྱིར་དང༌། །སེམས་དགེ་བ་ལ་ཉེས་པ་མེད། །ཅེས་མཐར་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་མགོན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཕོངས་པ་དང༌། མགོན་མེད་པ་དང༌། སྐྱབས་མེད་པ་ལ་ནོར་འདོད་པ་དང༌། ཆོས་འདོད་པས་ལེགས་པར་སློང་ཞིང་འོངས་པ་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡོད་ཅིང་བདོག་བཞིན་བ་དང༌། ཆོས་ལ་ངེས་པ་ཐོབ་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་སེར་སྣ་དང་ལྡན་པས་གཞན་ཉེ་བར་འབྱོར་པ་ལ་མི་བཟོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནོན་ཏེ་ཟད་ཟིང་དང་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པར་འོས་པ་རྣམས་ལ་མི་སྟེར་བ་སྟེ། མི་གཏོང་བ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་གིས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒྲུབ་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་གཉིས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ངེས་པ་ཡིན་ཡང་ལེགས་པར་དོན་དུ་གཉེར་ཞིང་འོངས་པ་རྣམས་ལ་སེར་སྣ་ཆེན་པོས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པས་ནོར་དང་ཆོས་མི་སྟེར་བ་ན་ཕམ་པར་འགྱུར་བའི་ལྟུང་བ་བྱུང་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་ནི་གང་གིས་གཞན་བོངས་ཤིང་མངོན་པར་འདོད་པ་དག་ཉེ་བར་རིག་ནས་སློང་བར་མི་བྱེད་ཀྱང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཕ་རོལ་དག་ནོར་ལེན་དུ་གཞུག་པར་བྱེད་ཅིང་ཀུན་དུ་བསྐུལ་བས་ཀྱང་ཆོས་ཉན་དུ་གཞུག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅི་ལྟར་དགོས་པ་ཡོད་ཅིང་ཆོས་ཀྱི་ངེས་པ་ཡོད་ཀྱང་སེར་སྣས་ཀུན་དུ་བཅིངས་པས་ལེགས་པར་དོན་དུ་གཉེར་ཞིང་འོངས་པ་རྣམས་ལ་སློང་བར་བྱེད་ན་མི་སྟེར་བ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་མ་ཡིན་ནོ། །ལོངས་སྤྱོད་དེ་དག་མེད་པས་མ་བྱིན་པ་དང༌། དགེ་འདུན་གྱི་ནང་ཁྲིམས་སྲུང་བར་འདོད་པ་དང༌། ཐབས་ངེས་འདུལ་བར་བྱེད་འདོད་ཅིང༌། མི་དགེ་བའི་གནས་ནས་བསླང་སྟེ་དགེ་བའི་གནས་སུ་འཇོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། མི་ཕན་ཞིང་མ་བརྟགས་པ་དང༌། མི་ཕན་ཞིང་མ་བསླང་བ་དང༌། དེ་རྒྱལ་པོ་ལ་གནད་པ་ཡིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་གླགས་ཚོལ་བ་དང༌། མ་གུས་ཤིང་ཞེས་མེད་པ་དང་སྤྱོད་ལམ་ངན་པས་གནོད་པ་དང༌།
― DTG138_Page_0402 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་མི་ལེན་པ་དང༌། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྟན་ན་སྐྲག་ཅིང་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་སོང་ན་གཞན་སྣོད་དུ་མ་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་འཕེལ་བ་ཉམས་པ་དང༌། གནོད་པར་འགྱུར་དུ་དོགས་པ་དང༌། བདག་ཉིད་སྨྲ་མི་ནུས་པར་གྱུར་ཅིང་སྟོབས་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། དེ་ཡང་ཆོས་འདི་ལ་མི་འཇུག་པ་ལ་ཐབས་དེས་འདུལ་བར་འགྱུར་འདོད་ན་ལྷུང་བ་མེད་དོ། །གཞན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་སྲོག་ཆགས་གཞན་ལ་འཚོག་པ་སྟེ། ལག་པའམ། བོང་བའམ། དབྱིག་པ་དག་གིས་རྡེག་པར་བྱེད། རྣམ་པར་འཚེ་བར་བྱེད་རྣམ་པར་ཐོ་འཚམས་པར་བྱེད་ལ། ཁྲོ་བའི་བསམ་པ་ཁོ་ན་ཞེ་ལ་བཟུང་སྟེ། གཞན་གནོད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཤགས་ཀྱང་སྟེ་ཤད་ཀྱིས་སྦྱངས་ཀྱང་མི་ཉན་ཅིང་བཟོད་པར་མི་བྱེད་ལ་བསམ་པས་མི་གཏོང་བ་ནི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་ལ་གཞན་གྱིས་ཉེས་པ་བཟོད་པར་བྱེད་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་གསུམ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྲོ་བ་དྲག་པོས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པས་ཕ་རོལ་གྱིས་ལེགས་པར་བཤགས་ཤིང་ཤད་ཀྱིས་སྦྱངས་ཀྱང་མི་ཉན་ཅིང་མི་བཟོད་ལ་རྡེག་པར་བྱེད་པ་ནི་ཕམ་པར་འགྱུར་བའི་ལྟུང་བ་འབྱུང་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་ནི་གང་གིས་ཕ་རོལ་གྱི་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་ཤིན་ཏུ་དྲག་ཅིང་མཆེད་པར་འགྱུར་ལ། མང་དུ་བྱ་བ་ལ་ཡང་བཟོད་པར་བྱ་ཞིང༌། རྙེད་པའི་གནས་དང་བྲལ་བར་རི་མོར་བྱ་བའི་སེམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན། འདི་ན་དེ་ཙམ་གྱིས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུ་ཁྲོ་བ་ཡང་ཇི་ལྟར་དང་དུ་ལེན་པར་བྱེད། གང་གི་ཕྱིར་ཚིག་རྩུབ་མོ་མངོན་པར་བརྗོད་ཅིང་རྡེག་པར་བྱེད་ལ་ངོ་ཚ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ལྡོག་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །ཤད་ཀྱིས་སྦྱང་བ་བྱས་ཀྱང་བག་ལ་ཉལ་ལམ་འཆིང་བར་བཟོད་པར་མི་བྱེད་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་མ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་དེས་འདུལ་བར་འདོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཉེས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་
― DTG138_Page_0403 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་མ་མོ་ལ་སོགས་པའོ། །སྤོང་བྱེད་ནི་སྐུར་བ་འདེབས་པའོ། །དམ་ཆོས་འདྲར་སྣང་ནི་དེའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་ཆོས་ལ་གཞན་གྱི་གཡམ་ལ་ཡང་རུང་སྟེ། སྟོན་པ་དང་འཇོག་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལྟ་བ་ངན་པ་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་བཞི་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དབང་པོ་རྣོན་པོའི་ལྟ་བ་དྲག་པོ་ལ་ཀུན་དུ་གནས་པས་ཐེག་པོ་ཆེན་པོ་སྤོང་ཞིང་སྐུར་པ་བཏབ་ནས་ནི་དེའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཕམ་པར་འགྱུར་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་བ་ནི་གང་གི་ནུས་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ཉིད་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཐབས་ཡིན་ནོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནུས་པ་ཇི་ལྟ་བས་བསྟེན་པར་བྱ་ཞིང་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། འདི་ཇི་ལྟར་རྨོངས་པའི་ལོ་མ་གཅོད་པ་བཞིན་དུ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་བསླང་བའི་གཞི་རྣམས་ལ་མ་བྱང་བའམ། དྲན་པ་མེད་པ་དང༌། འཁྲུལ་པའམ། གུས་པ་མེད་པས་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་བྱུང་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བས། གལ་ཏེ་སླར་ཡང་ལེན་པར་འདོད་པ་ན་དེས་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ་ཕམ་པ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མ་སྟེ། གཞན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕམ་པ་བྱུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་སླར་ཡང་སྡོམ་པ་བླང་བར་བྱ་སྟེ། བཅས་པ་ཚང་མར་གྱུར་པས་སྣོད་དུ་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་སློང་བཞིན་དུ་ཡང་བླང་བར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་དེ་ཡང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆེན་པོས་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་བྱུང་བར་གྱུར་ན་དེས་བཏང་བའི་སྡོམ་པ་སླར་ཡང་བླང་བར་བྱ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འོན་གང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆེན་པོས་བླང་བའི་ཆོས་དག་གིས་ནི་སྡོམ་པ་གཏོང་བ་ཡིན་ན། གལ་ཏེ་
― DTG138_Page_0404 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་འདི་དག་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ནུས་ལ་འབྲིང་གིས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ན། དེ་གསོལ་བ་ལ་འདིས་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཟག་པ་འབྲིང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྩོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཟག་པ་འབྲིང་ནི་བདག་ལ་བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་དེ། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་འབྲིང་གིས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཤགས་པ་ནི་བཤགས་པར་བྱ་བ་སྟེ། ཉེས་བྱས་སུ་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། །སྟོབས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་ཉམས་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལྟུང་བ་དེ་དག་ནི་གསུམ་སྟེ། གང་ཟག་གསུམ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའམ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའམ། ལོངས་སྤྱོད་པའི་གང་ཟག་གསུམ་པོ་རྣམས་ཏེ། གང་ཟག་ཚིག་དེ་བརྡ་ཕྲད་ཅིང་འཛིན་ནུས་པ་རྣམས་ལ་བཤགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། བཅས་པ་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཉིས་སམ་གཅིག་གི་མདུན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དེ་རྣམས་ལ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་བྱ་བ། བྱས་ལ་དམའ་བའི་ཕྱོགས་སུ་ཙོག་ཙོག་པོར་འདུག་སྟེ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་ཐོག་མར་དངོས་པོ་བརྗོད་དེ། འདི་སྐད་ཅེས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དགོངས་སུ་གསོལ། བདག་མིང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཇི་སྐད་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པའི་གཞི་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འདུལ་བ་དང་འགོལ་བའི་ཉེས་བྱས་ཀྱི་ནོངས་པ་བྱུང་སྟེ། དེ་དག་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་མདུན་དུ་བདག་མཐོལ་ལོ་འཆགས་སོ། །མི་འཆབ་བོ། །མཐོལ་ཞིང་བཤགས་ན་བདག་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པར་འགྱུར་གྱི། མ་མཐོལ་མ་བཤགས་པ་ན་ནི་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཁྱེད་ཀྱིས་ལྟུང་བ་འདི་ལ་ལྟུང་བར་མཐོང་ངམ་ཞེས་པ་སྨྲ་ན། དེས་མཐོང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཕྱིན་ཆད་སྡོམ་པར་བྱེད་དམ་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱའོ། །དེས་ཀྱང་ཤེས་ཤིང་མཐོང་ལ་དྲན་ན་ཆོས་བཞིན་འདུལ་བ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་སྤྱི་བོས་ནད་པར་བགྱིའོ་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ལན་གསུམ་དུ་བྱའོ། །ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆུང་ངུས་བསྐྱེད་པའི་ལྟུང་བ་དེ་རྣམས་ཡང་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཞེ་ན། གཅིག་གི་མདུན་དུ་ལྷག་མ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ལྷག་མ་ནི་ཟག་པ་འབྲིང་གིས་བསྐྱེད་པའི་ལྟུང་བ་དག་
― DTG138_Page_0405 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་གཞན་པ་དེ་རྣམས་ཉིད་དེ། ཟག་པ་ཆུང་ངུའི་ལྟུང་བ་རྣམས་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་གང་ཟག་གཅིག་གི་མདུན་དུ་སྟེ། གན་དུ་བཤགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གསུམ་པོ་ཁོ་ན་ལ་བཤགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་བསྡམ་པར་བྱ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཉེས་བྱས་ཀྱི་ལྟུང་བ་ལས་གཞན་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདིར་བདག་སེམས་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཏུ་ཡང་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཉེས་བྱས་ཀྱི་ལྟུང་བ་དེ་རྣམས་ཉིད་བདག་གི་སེམས་ཀྱི་མདུན་དུ་ཡང་བཤགས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་འདིར་སྡིག་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སྒྲའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བསྒྲུབ་པའི་གང་ཟག་མེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བྱུང་བ་ན་བཤམ་པ་ཐག་པ་ནས་ཕྱིས་ཡང་ཀུན་དུ་མི་སྤྱོད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་ཞིང༌། ཕྱིས་ཡང་འདི་ལྟ་བུ་བདག་གིས་མི་བྱའོ་ཞེས་ཕྱིན་ཆད་སྡོམ་པར་ཡང་བྱེད་དོ། །དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཟག་པ་འབྲིང་གི་ལྟུང་བ་རྣམས་གང་ཟག་གསུམ་ཉིད་ཀྱི་མདུན་དུ་བཤགས་པས་ལྡང་བར་འགྱུར་ཏེ། གཉིས་དང་གཅིག་གི་མདུན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཟག་པ་ཆུང་ངུ་ནི་གཅིག་གི་མདུན་དུ་ཡང་བཤགས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ནི་རང་རང་གི་སེམས་ལ་བཤགས་པ་དང་ལེགས་པར་བསྡམས་པས་ཀྱང་ལྡང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་རྣམས་བཤགས་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ཟག་པ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་གི་ལྟུང་བ་རྣམས་བཞིན་དུ་གཅིག་གམ་གསུམ་ངེས་པར་ཚོལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གང་ཞིག་བདག་སེམས་བཞིན་ཞེས་འདོན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་ལོག་པར་བརྗོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མཉམ་པའི་དོན་དུ་རབ་ཏུ་གྲགས་ཤིང་བརྗོད་པ་མ་ངེས་པར་བསྒྲུབ་པའི་དོན་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་བདག་གི་སེམས་ལ་ལྟུང་བ་ལས་ལྡང་བའི་ཆོ་ག་ནི་རབ་ཏུ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་གང་ཟག་ཉེ་བ་ན་མེད་ན་དེའི་འོག་ཏུ་ཆོ་ག་འདི་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་
― DTG138_Page_0406 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕ་རོལ་ལ་བརྟེན་ནས་ལྟུང་བ་ལས་ལྡང་བའི་ཆོག་ནི་རབ་ཏུ་མ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་ཇི་ལྟར་རང་གི་སེམས་ཀྱི་མདུན་དུ་བཤགས་པར་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་གང་ཟག་གཅིག་ཉིད་ཀྱི་མདུན་དུ་བཤགས་པར་བྱ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ན་ནི་ལེགས་ན། དེའི་ཆོ་ག་ནི་སྔར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་བདག་སེམས་བཞིན་ཞེས་བརྗོད་པ་འདི་ནི་བཅོས་མས་ལོག་པར་བཀོད་པ་སྟེ། ལྟུང་བ་ལས་ལྡང་བའི་ཆོག་གཞན་བསྟན་པ་ལ་ཞུགས་པས་ཡུལ་ཉེ་བར་སྤངས་པས་ཆོ་ག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཕ་རོལ་ལ་བཤགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྟུང་བ་ལས་ལྡང་བའི་ཕྱིར་ཟག་པ་འབྲིང་དང་ཆུང་ངུའི་ལྟུང་བ་རྣམས་དང་འདི་ཚུལ་དང་མཐུན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས་ཀྱང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལས་ནི་འདི་སྐད་དུ་དེ་ཡང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་འབྲིང་གིས་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་འབྱུང་བར་གྱུར་བས་ངེས་གང་ཟག་གསུམ་མམ་དེ་ལས་ལྷག་པར་ཡང་རུང་བའི་མདུན་དུ་བཤགས་པར་བྱའོ། །ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆུང་ངུས་བྱས་པའི་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་ནི་གཅིག་གི་མདུན་དུ་བཤགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྟུང་བ་གཞིན་རྣམས་ཀྱང་གང་གི་མདུན་དུ་བཤགས་པར་བྱ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གང་ཟག་མེད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསམ་པ་ཐག་པ་ནས་ཕྱིན་ཆད་མི་བྱེད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་ཞིང་ཕྱིས་སྡོམ་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི་དེའི་ལྟུང་བ་རྣམས་ལས་ལྡང་བར་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་གསུམ་ལ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བ་དང་བཅས་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། གསུམ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་གཉིས་སམ་གཅིག་གི་མདུན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཉུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་མལ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ལྟུང་བ་ལས་ལྡང་བའི་ལས་བྱས་སུ་ཟིན་ཀྱང་མ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་ལྷག་པར་ཡང་རུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་ལས་ལྷག་པ་སྟེ་བཞི་ལ་སོགས་པའི་མདུན་དུ་སྟེ། ལྷག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལེགས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་གི་མདུན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཡང་གི་སྒྲེང་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། བཤགས་པར་བྱེ་ཞས་འདིར་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །འདིའི་དོན་ནི་གཅིག་གི་མདུན་དུ་ཡང་སྟེ། གཉིས་ལ་སོགས་པ་འབའ་
― DTG138_Page_0407 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིག་ལ་བཤགས་པར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་སེམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་ལྟུང་བ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་ཞེས་གསུངས་པའི་ཀྱང་གི་སྒྲ་ནི་གཅིག་གི་མདུན་དུ་བཤགས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་འདྲེན་པ་ཡིན་ཏེ། ཐུབ་པའི་བཀའ་ནི་རིམ་པ་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །འོ་ན་བཤགས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཟག་པ་ཆུང་ངུའི་ལྟུང་བ་དག་ལས་གཞན་པའི་ཉེས་བྱས་ཀྱི་ལྟུང་བ་རྣམས་གཅིག་གི་མདུན་དུ་བཤགས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་ཅི་འདི་རྣམས་བཤགས་པ་ཁོ་ནར་རིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ལྟུང་བ་གཞན་རྣམས་ནི་བཤགས་པར་ཡང་བྱ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱ་ལ། བཤགས་པའི་གནས་ཀྱི་གང་ཟག་མེད་ན་ཕྱིས་ཀྱང་ལྷག་པར་མི་སྤྱོད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་གང་ཟག་གི་གྲངས་ཀྱིས་ཀྱང་སོ་སོར་བསྟན་པ་ལས་དོན་ཅི་ཞིག་ཡོད། གལ་ཏེ་ཡང་ཟག་པ་ཆུང་ངུའི་ལྟུང་བ་རྣམས་ཀྱང་ལེགས་པར་སྡོམ་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆུང་ངུས་བྱས་པའི་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཞེས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བསྟན་པ་ལ་དོན་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཟག་པ་འབྲིང་གི་ལྟུང་བ་རྣམས་ནི་བཤགས་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་ལ། གཞན་རྣམས་ཀྱང་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཡིན་པས་བཤགས་པ་དང༌། ལེགས་པར་སྡོམ་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡང་མི་རིགས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཟག་པ་འབྲིང་ཡང་བསྡམས་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་གསུམ་མམ། དེ་ལས་ལྟག་པའི་གང་ཟག་གི་གྲངས་དགོས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བཤགས་པར་བསྟན་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་བོ། །གང་ཟག་མེད་ན་ཡིད་ཀྱིས་བསྡམ་པར་བྱ་དགོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདིར་གཅིག་ལ་བཤགས་པའམ། དུ་མ་ལ་བཤགས་པའང་རུང་སྟེ། འདི་ལ་ངེས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་གང་ཟག་གི་གྲངས་ནི་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལས་ཉུང་བའི་བཤགས་པར་བྱ་བའི་ལྟུང་བ་རྣམས་ཀྱང་མ་བྱུང་བ་དེ་ལྟར་ན་རང་གི་སེམས་ཀྱིས་བསྡམས་པའི་གོ་སྐབས་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར།
― DTG138_Page_0408 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཉིད་ནི་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་མཐོང་ནས་མདོ་མཛད་པས། ཟག་པ་འབྲིང་ནི་གསུམ་ལ་བཤགས། །གཅིག་གི་མདུན་དུ་ལྷག་མ་རྣམས། །ཉོན་མོངས་མི་མོངས་བདག་སེམས་ལ། །ཞེས་མདོ་གསུམ་པོ་སོ་སོར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་ན་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་བློ་གྲོས་རྣམ་པར་དག་པས་དེ་ཇི་སྲིད་ཀུན་དུ་རྨོངས་པའམ། ཆི་ག་ལ་མི་མཁས་པས་དེ་ལྟ་བུའི་དོན་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ །དེས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྟུང་བ་འདི་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཆགས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ཕྲག་དོག་དང༌། ང་རྒྱལ་དང་མ་དད་པ་དང༌། མ་གུས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ལྟུང་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལེ་ལོ་དང༌། སྙོམ་ལས་དང༌། བག་མེད་པ་དང༌། བརྗེད་ངས་པ་ལ་སོགས་པས་བྱུང་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་མཆོད་པ་ལས་གཞན་པ་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ལ། འདི་ལ་སྙོམ་ལས་དང་ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་དགོངས་པའོ། །དེ་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ནི་འཁྲུག་པའོ། །ཁོང་ཁྲོ་བ་ནི་ཞེ་སྡང་ངོ༌། །ལེ་ལོ་ནི་དགེ་བ་ལ་མི་སྤྲོ་བའོ། །སྙོམ་ལས་ནི་བྱེད་པར་མི་འདོད་པས་ལུས་དང་སེམས་སྙོམ་པའོ། །ཆགས་པ་ཁོང་ཁྲོ་ང་རྒྱལ་སོགས། །ཉོན་མོངས་ལྟུང་བར་འདིར་བསྟན་ཏེ། །ལེ་ལོ་བརྗེད་ངས་ལ་སོགས་པ། །མཆོད་ལས་གཞན་དུ་ཉོན་མོངས་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །ཡང་དེ་ལས་གཞན་པའི་ལྡང་བའི་ཆོ་ག་རྣམ་པ་གཉིས་བསྟན་པའི་ལྟུང་བ་དེ་རྣམས་གང་ཡིན་ཞེས་འདྲི་བ་ལ། ཉེས་བྱས་ཀྱི་ལྟུང་བ་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་རྒྱུ་ཇི་ལྟ་བའི་རིམ་པས་བསྟན་པར་འདོད་ནས། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་ཏེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་རྣམས་ལ་གསུམ་སྟེ།
― DTG138_Page_0409 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་དག་གིས་མཆོད་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་དུས་དུས་སུ་རྒྱ་ཆེ་བའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་དང༌། སྐུ་གཟུགས་དང༌། དོན་དམ་པའི་ཆོས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལ་སོགས་པའི་གླེགས་བམ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཀྱི་དགེ་འདུན་གང་ཡིན་པ་ལ་ཅི་འབྱོར་བའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པས་མཆོད་པར་བྱ་སྟེ། ཐ་ན་ལུས་ཀྱིས་ཕྱག་གཅིག་ཙམ་འཚལ་བ་དང༌། ངག་གིས་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཙམ་འདོན་པ་དང༌། སེམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་དད་པ་གཅིག་ཙམ་ཡང་མ་བྱས་པར་མ་གུས་པ་དང༌། སྙོམ་ལས་དང་ལེ་ལོས་ཉིན་མཚན་འདའ་བར་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་སར་ཆུད་པས་མཆོད་པའི་མཆོག་གིས་མཆོད་པར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འདོད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདོད་པའི་སེམས་ནི་རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་ལ་འཆུམས་པ་དང༌། མ་ཐོབ་པ་ལ་ཆགས་པའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ནི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་སྟེ། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་བསྡམས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་དུ་མི་ལེན་ཅིང་འདོད་པ་ཆུང་བ་དང༌། ཆོག་ཤེས་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འདོད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་དུ་ལེན་པར་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །རང་བཞིན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་སེམས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །སྤང་བར་འདོད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཟོལ་གྱིས་མནན་ནས་འཇུག་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །རྒན་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །ཆེས་རྒན་པ་ལ་གུས་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་
― DTG138_Page_0410 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྲིམས་ཀྱིས་ཤིན་དུ་བསྡམས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་སྤྱོད་པ་དག་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆེས་རྒན་ཞིང་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ལ་བཀུར་སྟི་བྱ་བར་འོས་པའི་ཆོས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་གང་ཟག་མཐོང་ན་ང་རྒྱལ་གྱིས་སམ། ཁོང་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པས་གུས་པར་མི་བྱེད་ཅིང་སྟན་ལས་མི་ལྡང་ལ་སྟན་མི་སྟོབས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །ནད་ཚབས་ཆེ་བས་ནུས་པ་ཆུང་བ་དང༌། ཐ་མལ་པ་མ་ཡིན་པ་དང་སེམས་འཁྲུགས་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དྲིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །དྲིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། ཀུན་དུ་སྨྲ་བ་དང་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་ལ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ལན་འདེབས་པ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལན་མི་འདེབས་པའོ། །འདི་ཡང་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། ཀུན་དུ་སྨྲ་བར་མི་བྱེད་པ་དང༌། སླར་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་མི་བྱེད་པ་ལ་ཡང་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་སེམས་སྲུང་བ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ལན་མི་འདེབས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་པོ་དག་འདྲི་བ་དང༌། ཀུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་ལ་ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་མི་འདེབས་པ་དང༌། ཀུན་དུ་མི་སྨྲ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་དགའ་བར་མི་བྱེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་ལས་གཞན་དག་གིས་འདི་སད་པར་འགྱུར་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་འདྲི་བ་དང༌། ཀུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་སྟོན་པ་དང༌། གཞན་ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་གཏམ་སྟོན་པ་ལ་ཉན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་གཏམ་ལ་མི་དགའ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། དགེ་འདུན་གྱི་ནང་ཁྲིམས་སྲུང་བ་དང༌། གཞན་ཆེས་མང་བ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་རྗེས་སུ་སྲུང་བ་དང༌། ཐབས་དེས་འདུལ་བར་འདོད་པ་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །མགྲོན་དུ་བོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མགྲོན་དུ་བོས་པ་བདག་
― DTG138_Page_0411 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གིར་མི་བྱེད་པ་ནི་འདས་མ་ཐག་པའི་ལྟ་བུའི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་གྱི་ཁྱིམ་དང་གཙུག་ལག་ཁང་ངམ། ཁྱིམ་དང་གཙུག་ལག་ཁང་གཞན་དུ་ཟས་དང་སྐོམ་དང༌། གོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་བོས་པ་ལས་ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པས་བདག་གིར་མི་བྱེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །ན་སྟེ་མི་ནུས་པ་དང༌། ཐབས་དེས་འདུལ་བར་འདོད་པ་དང་བསོད་སྙོམས་པ་ཡིན་པ་དང༌། སྔར་གཞན་ལ་ཁས་བླངས་པ་དང༌། ཐོ་འཚམས་པའི་བསམ་པས་མ་བོས་པ་དང༌། ཡུལ་ཐག་རིང་བ་དང༌། ལམ་ན་འཇིགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དོན་དུ་གཉེར་བ་མ་ཡིན་ཏེ་བརྫུན་པ་དང༌། རྒྱུན་མ་ཆད་པར་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་བརྩོན་པ་ལ་རྒྱུ་དེས་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། སྔོན་མ་ཐོས་པའི་དོན་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་ལ་སོགས་པ་མཉན་པ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་བར་མཐོང་བ་དང༌། དགེ་འདུན་གྱི་ནང་ཁྲིམས་སྲུང་བ་དང༌། གཞན་གྱི་སེམས་སྲུང་བ་རྣམས་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གསེར་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གསེར་ལ་སོགས་པ་སྟོབས་པ་ན། ལེན་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་གྲོགས་སུ་འགྲོ་བ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཏེ། ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ནི་གྲོགས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་གྱི་གསེར་ལ་སོགས་པ་བསྟབས་པ་ནང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པས་ལེན་པར་མི་བྱེད་ན་སེམས་ཅན་ཡལ་བར་འདོར་བའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་བླངས་པས་བདག་ཉིད་ཆགས་པར་འགྱུར་བར་མཐོང་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་འཁྲུལ་དུ་དོགས་པ་དང༌། འགྱོད་པར་འགྱུར་བར་དོགས་པ་དང༌། དེ་དབུལ་ཞིང་ཕོངས་པར་འགྱུར་བར་དོགས་པ་དང༌། སྦྱིན་པའི་དངོས་པོ་དེ་དགེ་འདུན་ནམ་མཆོད་རྟེན་གྱི་ཡིན་དུ་དོགས་པ་དང༌། གཞན་ལ་མི་རིགས་པར་འཕྲོག་པ་ཡིན་དུ་དོགས་པ་དང༌། རྒྱུ་དེས་
― DTG138_Page_0412 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཆོས་འདོད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་དོན་དུ་གཉེར་བ་ལ་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་དག་གིས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་དོན་དུ་གཉེར་བས་ཡང་དག་པར་ཉེ་བར་གནས་པ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ཕྲག་དོག་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །ཉེས་པ་མེད་པ་ནི་ཕམ་པར་འགྱུར་བ་དང་འདྲའོ། །གང་ཡང་ཕམ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱོགས་དེ་ལས་ཉེས་བྱས་ཀྱི་ལྟུང་བ་འདི་དབྱེ་སྟེ། དེ་སེར་སྣས་ཀུན་ནས་བླང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འོག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དང་དེས་དབྱེ་བ་བྱས་པས་ཕམ་པར་འགྱུར་བའི་ལྟུང་བའི་ཕྱོགས་རྣམས་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱའོ། །ཕམ་པར་འགྱུར་བའི་སྒོ་ནས་མི་འདྲ་བར་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལྟུང་བ་གསུམ་པ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱིས་བསྡུས་པར་གྲུབ་པོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་རྣམས་ཡལ་བར་འདོར་བ་ནི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དེས་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་ཞིང་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ལ་སོགས་བས་ཡལ་བར་འདོར་ཞིང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་དེ་རྣམས་ལ་ཁྱད་དུ་གསོད་ཅིང་དེ་རྣམས་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ལ་གནོད་པར་མི་བྱེད་ན། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་ཏེ། སྙོམ་ལས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཉིད་ལ་རྗེས་སུ་བརྩེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་འདུལ་བར་འདོད་པ་དང༌། དགེ་འདུན་གྱི་ནང་ཁྲིམས་སྲུང་བ་དང༌། གཞན་མང་པོ་དག་གི་སེམས་བསྲུངས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཕ་རོལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་དད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསླབ་པ་བཅས་པ་རྣམས་ལ་སློབ་པར་
― DTG138_Page_0413 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་བྱེད་པ་ནི་དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གཞན་མ་དད་པ་རྣམས་དད་པར་བྱ་བ་དང༌། དད་པ་རྣམས་ཕྱིར་ཞིང་དབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སོ་སོར་ཐར་པའི་འདུལ་བ་ལས་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་སྤངས་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསླབ་པའི་གཞི་བཅས་པ་དེ་རྣམས་ལ། མ་དད་པ་དང་མ་གུས་པས་མི་སློབ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་གང་དང་གང་ལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཉེས་པར་འགྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་གཞན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ལ་ཆེས་ལྷག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་པས་ནི་རང་གི་བསླབ་པ་རྣམས་ངེས་པར་བསྲུང་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསླབ་པ་རྣམས་ལ་ཡང་བསླབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་དོན་ཉུང་བ་དང་བྱ་བ་ཉུང་བ་ལ་གོམས་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བདག་གི་དོན་ལྷུར་ལེན་པས་ནི་གོམས་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། གཞན་གྱི་དོན་ལྷུར་ལེན་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་དེ་ལྟམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་དོན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཞན་གྱི་དོན་ལྷུར་བླང་བ་ལ་བྱ་བ་ཆུང་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལྷུར་ལེན་པ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་ཉུང་ཞིང་བྱ་བ་ཉུང་ལ་སྤྲོ་བ་ཆུང་བས་གནས་པར་གྱུར་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཉེ་དུ་མ་ཡིན་པའི་བྲམ་ཟེ་དང་ཁྱིམ་བདག་རྣམས་ལས་གོས་བརྒྱ་སྟོང་རྙེད་ཀྱང་བཙལ་བར་བྱ་སྟེ། དེས་ཀྱང་བརྟགས་ནས་ཇི་ཙམ་དགོས་པ་བླང་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །ཉེས་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་ཡལ་བར་དོར་བ་དང་མཐུན་ནོ། །སྙིང་བརྩེར་བཅས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། ཕ་རོལ་དང་ཕྱིར་སློབ་མི་
― DTG138_Page_0414 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལས་དམིགས་ཀྱིས་བསལ་བའོ། །སྙིང་བརྩེར་བཅས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་ཞིང་རྗེས་སུ་བརྩེ་བ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་མིའི་སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་བདག་གིར་བྱེ་བ་མཁྱེན་པར་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། མཛའ་བོ་དབྱེ་བ་དང༌། ཚིག་རྩུབ་པས་གཤེ་བ་དང༌། ངག་འཁྱལ་བ་སྨྲ་བ་དང༌། དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དེ་ལ་བུ་ཀུན་དུ་སྤྱད་ན་ཉེས་པ་བྱས་པར་མི་འགྱུར་ལ་ཉེས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། བསོད་ནམས་མང་པོ་ཡང་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན། བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ལྟ་བས་ན་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་རྗེས་སུ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་འཁྲིག་པའི་ཆོས་ཀྱང་རབ་ཏུ་བསྟེན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན་གཞན་རྣམས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། །གང་གི་ཕྱིར་བྱིས་པ་རྣམས་ནི་རེ་ཞིག་རང་ཉིད་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་བ་མ་སྤངས་ཤིང༌། །རྒྱུན་དུ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པས་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་ཡུལ་ཡང་ལེན་པར་བྱེད་དེ། །དམན་པ་ལ་རིང་མོ་ཞེས་ཤིན་ཏུ་ཞེན་པའོ། །ལས་འདི་ཡང་ཤིན་ཏུ་རིང་མོ་ནས་གོམས་པའི་ཕྱིར་རང་གི་དང་གིས་འདོད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་འདོད་པ་དང༌། མྱུར་དུ་རྐྱེན་ཉེ་བར་གནས་པ་ལ་ཡང་ཕ་རོལ་ལ་སྙིང་བརྩེ་བས་འཇུག་ཀྱང་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །རྟོག་པ་ལས་ཉེ་བར་གནས་པའི་སེམས་སུ་བྱས་ནས་འཁྲིག་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་ལྟུང་བར་འགྱུར་ཞིང་བར་མ་ཆོད་པར་དམྱལ་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། འདུལ་བར་འོས་པ་མང་པོ་ཡང་བསྟན་པ་ལ་མི་དད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱང་དེའི་གནས་སྐབས་ཁོ་ན་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་གཟིགས་ནས་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཡང་འཁྲིག་པ་ལ་བརྟེན་པས་སྦྱོར་བར་མི་མཛད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་མིའི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་རྣམས་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་རྟོགས་པ་ལས་ཉེ་བར་གནས་པས་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པའི་
― DTG138_Page_0415 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོམ་རྐུན་པ། །རྐུན་པོས་སྲོག་ཆགས་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མང་པོ་དག་ཟང་ཟིང་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་གསོད་པར་བྱ་སྟེ། མཚམས་མེད་པའི་ལས་མང་པོ་བྱེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མཐོང་ལ། མཐོང་ནས་ཀྱང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དེ། གལ་ཏེ་ཡང་བདག་གིས་སྲོག་ཆགས་དེ་བསད་ན་བདག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་མོད་ཀྱི། བདག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བ་ནི་བླའི། སེམས་ཅན་འདིས་མི་མང་པོའི་སྲོག་བཅད་ཅིང་མཚམས་མེད་པའི་ལས་ཀྱང་བྱས་ནས་དམྱལ་བར་འགྲོ་བ་ནི་མི་རུང་ངོ་སྙམ་པའི་བསམ་པས་འཛེམ་བཞིན་དུ་སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ཁོ་ནས་སྲོག་དང་བྲལ་བར་བྱས་ན་ཉེས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། བསོད་ནམས་མང་པོ་ཡང་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །རྐུན་པོ་གཞན་གྱི་ནོར་འཕྲོག་པ་གང་དག་གིས་དགེ་འདུན་དང་མཆོད་རྟེན་གྱི་དཀོར་འཕྲོགས་ནས་བདག་གིར་བྱས་ཏེ་ལོངས་སྤྱོད་པར་འདོད་པ་དེ་དག་ལས་ནོར་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕྱིར་ཕྲོགས་ཏེ། ནོར་ལོངས་སྤྱོད་པ་དེས་དེ་དག་ལ་ཡུན་རིང་པོར་དོན་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བདེ་བ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་ནས་སླར་ཕྲོགས་ཏེ། དགེ་འདུན་གྱི་ནི་དགེ་འདུན་ལ་འབུལ་བར་བྱེད་ལ། མཆོད་རྟེན་གྱི་ནི་མཆོད་རྟེན་ལ་འབུལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་བུས་ནི་མ་བྱིན་པར་ལེན་བཞིན་དུ་ཉེས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། བསོད་ནམས་ཀྱང་མང་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་པོའམ་རྒྱལ་པོའི་བློན་པོ་དྲག་ཤུལ་ཆེན་པོས་གཞན་ལ་འཚེ་བར་བྱེད་པ་རྣམས་སམ། དགེ་འདུན་དང་མཆོད་རྟེན་གྱི་ཞལ་ཏ་བྱེད་པའམ། ཀུན་དགའ་ར་བ་སྲུང་བ་གང་དག་གིས་དགེ་འདུན་ནམ། མཆོད་རྟེན་གྱི་དཀོར་མི་རིགས་པར་ཆུད་གཟོན་པར་བྱེད་པ་དག་ནི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་ལས་འབྱིན་པར་བྱེད་པར་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡང་བདག་གི་སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་ཤེས་བཞིན་གྱི་བརྫུན་གྱི་ཚིག་མི་སྨྲ་ན་ཡང༌། གཞན་རྣམས་ཀྱི་སྲོག་ཐར་བར་བྱ་བ་དང༌། ཆད་པས་གཅོད་པ་ལས་
― DTG138_Page_0416 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་དང༌། སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ཁོ་ནས་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བར་བྱེད་ལ། དེ་ལྟ་སྨྲ་བཞིན་དུ་ཉེས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཞིང༌། །བསོད་ནམས་མང་པོ་འཕེལ་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་གང་དག་མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དེ་དག་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ཁོ་ནས་འདི་དག་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་དང་བསྟེན་པས་ཡུན་རིང་པོར་གནོད་པ་དང་དོན་མེད་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་ནས། དེ་དག་དང་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་ཅི་ནུས་ཀྱིས་ཅི་ནས་ཀྱང་དེ་དག་དང་དབྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་མི་མཐུན་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་སྨྲ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟ་བུས་མཛའ་བོའི་དབྱེན་བྱས་ཀྱང་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་ལ། བསོད་ནམས་མང་པོ་ཡང་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་སེམས་ཅན་གང་ལམ་ལོག་པར་ཞུགས་ཤིང་མི་རིགས་པར་བྱེད་པ་དག་ལ་དེ་དག་དེ་ལས་སླར་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཅི་ནས་ཀྱང་འདི་རིམ་གྱིས་ཉེས་པ་ལས་ལྡོག་པར་གྱུར་གྱི་བར་དུ་རྟག་ཏུ་ཚིག་རྩུབ་པོས་སྨ་འབེབས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཚིག་རྩུབ་པོ་སྨྲས་ཀྱང་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་ལ། བསོད་ནམས་ཀྱང་མང་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་སེམས་ཅན་གང་གར་དང་གླུ་དང༌། རོལ་མོའི་སྒྲ་དང༌། རྒྱལ་པོ་དང་ཆོམ་རྐུན་དང༌། ཟས་དང༌། སྐོམ་དང༌། སྨད་འཚོང་མ་དང༌། ལམ་སྲང་གི་གཏམ་ལ་སོགས་པ་ལ་མོས་པ་རྣམས་ལ་དེ་དག་གི་གཏམ་རྣམས་ཀྱིས་ཅི་ནས་ཀྱང་དེ་མགུ་བར་བྱས་ཤིང་འདུན་པར་བྱས་ཏེ་དབང་དུ་བྱས་ཤིང་ཉན་དུ་བཅུག་ནས། མི་དགེ་བའི་གནས་ནས་བསླང་སྟེ་དགེ་བའི་གནས་ལ་འགོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་སྣ་ཚོགས་པའི་ཚིག་ཀྱལ་པ་སྨྲ་ཡང་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་ལ། བསོད་ནམས་ཀྱང་མང་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་རྟོག་པ་དང་བཅས་པས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འཁྲིག་པ་ནི་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། ལེགས་པར་བསམས་ནས་རྐྱེན་གཞན་ཡང་ཉེ་བར་མཐོང་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་པས་གཞན་གྱི་བུད་མེད་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པས་གཟིར་བའི་སེམས་ཀྱིས་བཅིངས་པ་འཁྲིག་པ་འདོད་པ་འདི་སྐད་དུ་བདག་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ན་ཁྱེད་ཀྱི་དབང་དུ་འགྱུར་
― DTG138_Page_0417 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི། གཞན་དུ་ན་ངེས་པར་བདག་སྲོག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་འདོར་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་ན། འདི་སྙམ་དུ་འདི་ཁོ་བོ་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་སྐྱེ་བར་གྱུར་ནས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་མང་དུ་འཕེལ་བར་གྱུར་ན་མི་རུང་ལ། འདོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ལས་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱར་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་ཡོངས་སུ་འདོར་བ་ལ་དབང་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་སྟེ། སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ཁོ་ནས་དེ་ལོག་པར་གཡེམ་པ་བསྟེན་ཀྱང་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་ལ། བསོད་ནམས་ཀྱང་མང་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ལྟ་བུ་ཉིད་ལས་དགོངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་པས་ཞེ་སྡང་གིས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ལྟུང་བ་སྤང་བར་བྱའི། །ཆགས་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་གྲངས་དུ་མར་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཆགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལྟུང་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཆགས་པའི་སྒྲ་ནི་འདིར་བྱམས་པའི་དོན་ཏེ། བྱམས་པ་དེ་ཡང་གད་འདི་གཅིག་ཏུ་འདི་རྣམས་ལ་ཕན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་པས་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་སྟེ། གང་ཡང་འདི་ཉིད་བརྩེ་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྡང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ལ། བུ་གཅིག་པ་ལ་བྱ་བ་བཞིན། །རྐང་གི་ཁོང་ནས་བྱམས་པ་ཆེ། །དེ་ལྟར་རྟག་ཕན་བྱེད་པར་འདོད། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་བྱེད་ཕྱིར། །དེ་ལྟར་ཆགས་སྐྱེས་ལྟུང་མི་འགྱུར། །འདི་ནི་ཞེ་སྡང་རྣམ་ཀུན་དུ། །སེམས་ཅན་ཀུན་དང་འགལ་བར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་ཕུག་རོན་རང་གི་བུ་མཆོག་བྱམས། །རང་གི་བུ་དེ་ཉེ་བར་འཁྱུད་ནས་འདུག །དེ་འདྲ་བ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་འགལ་བ་ལྟར། །བརྩེར་བཅས་ལུས་ཅན་བུ་ལའང་དེ་དང་འདྲ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྙིང་བརྩེ་ལས་གཞན་པ་ནི་གཞན་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །འཚོ་བ་ལོག་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འཚོ་བ་ནི་འཚོ་བར་འགྱུར་བའི་ཐབས་སྤེལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱེ་བའི་དོན་ཏོ། །ལོག་པའི་སྒྲས་ནི་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྨད་པའི་ཚིག་གོ །དམན་པས་ཀུན་དུ་འཚོ་བ་ནི་ལོག་པར་འཚོ་བ་སྟེ། འཚོ་བ་ལོག་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ནི་འཚོ་བ་ལོག་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཉེ་བར་བཏགས་ནས་བསྟན་
― DTG138_Page_0418 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །དེ་ཡང་ཆགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་སོ། །དེ་ཡང་ཚུལ་འཆོས་པ་དང༌། ཁ་གསག་དང༌། གཞོགས་སློང་དང༌། ཐོབ་ཀྱིས་འཇལ་བ་དང༌། རྙེད་པས་རྙེད་པར་བྱེད་འདོད་པ་དང༌། ཆང་དང་མཚོན་ཆ་དང་དུག་དང༌། སྲོག་ཆགས་དང༌། རྒྱ་སྐྱེགས་དང་འབྲུ་མར་ལ་སོགས་པ་འཚོང་བ་དང༌། མ་བརྟགས་པའི་ཏིལ་དང་ཉུངས་ཀར་འཚིར་བའོ། །གང་ཡང་ཞིང་ལ་སོགས་པ་ནི་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་ལོག་པར་འཚོ་བ་དང་དུ་ལེན་པར་བྱེད་པ་ནི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འཚོ་བ་དག་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལོག་པས་འཚོ་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་བྱུང་བ་རྣམས་དང་དུ་ལེན་ཅིང་མི་འཛེམ་ལ་སེལ་བར་མི་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་བསྐྱེད་ཀྱང་དེས་སླར་ཟིལ་གྱིས་མནན་པས་ཀུན་དུ་སྤྱད་པ་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འཕྱར་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འཕྱར་བ་ནི་ཀུན་དུ་རྒོད་པའོ། །སྩོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ཀུན་དུ་རྩེ་བ་དང་ཀུན་དུ་ཅ་ཅོ་འདོན་པ་དག་བསྡུའོ། །རྒོད་པ་སྟེ་རྣམ་པར་མ་ཞི་བའི་སེམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་རྒོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྒོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒོད་པས་གཞན་དག་རྒོད་དུ་གཞུག་པར་འདོད་ཅིང༌། ཆེས་རྒོད་པར་བྱེད་རྩེ་བར་བྱེད་ཅ་ཅོ་འདོན་པར་བྱེད་དུ་གཞུག་པར་འདོད་ཅིང༌། རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པས་སྨྲ་བར་བྱེད་འདོད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །བརྗེད་ངས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་བསལ་བར་འདོད་ཀྱང་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞན་དག་གིས་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་སམ་མྱ་ངན་སྐྱེས་པ་བསལ་བར་འདོད་པ་དང༌། རྩེད་མོ་ལ་དགའ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་རྣམས་བསྡུ་བ་དང༌། འདུན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་བསྲུང་བ་དང༌། རྗེས་སུ་འབྲང་བ་རྣམས་མི་དགའ་བ་དང༌། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པ་དང༌། རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་དུ་དོགས་པ་རྣམས་བདག་ཉིད་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་དང༌། བསམ་པ་དག་པས་ཀུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འཁོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །འཁོར་བ་ལ་སེམས་མངོན་པར་དགའ་བ་ཉིད་
― DTG138_Page_0419 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཅིག་ཏུ་རབ་ཏུ་དབེན་པར་གནས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མངོན་པར་དགའ་བས་གནས་པར་མི་བྱའི། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཏེ་གནས་པར་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་འཇིགས་པར་མི་བྱའོ། །དེ་དག་ལ་སེམས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་དབེན་པར་མི་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་འཁོར་བ་ན་འཁོར་ཞིང་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་དགོས་སོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་ལྟ་ཞིང་དེ་སྐད་སྨ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱང་རེ་ཞིག་བདག་གཅིག་པུའི་དོན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་མངོན་པར་དགའ་བར་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལས་ཀྱང་སྐྱོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ན། གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་བྱུང་བ་འདི་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། འདིས་དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ལ་གོམས་པར་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་དགོས་ཏེ། དེ་ནི་འདི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་ལྡན་པས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། །མགོ་ལ་སེམས་ཅན་ཁུར་ཆེན་ཁྱེར་བ་ཡི། །སེམས་ཅན་མཆོག་ནི་དལ་གྱིས་འགྲོ་མི་མཛེས། །བདག་གཞན་སྣ་ཚོགས་འཆིང་བས་རབ་བཅིངས་པ། །བརྩོན་པ་བརྒྱ་འགྱུར་དུ་ནི་བྱ་བའི་རིགས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གྲགས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གྲགས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་བསྒྲོགས་པའོ། །དེ་མི་སྤོང་བ་སྟེ། རྗེས་སུ་འཛིན་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པ་ལས་ཉམས་པ་དང༌། བདག་གི་འཁྲུལ་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཤིང་ངེས་པར་མཐོང་བ་དང༌། ངེས་པར་བསྟན་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ལས་ཡང་དང་ཡང་དུ་མ་གུས་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་
― DTG138_Page_0420 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་དཔའ་བདག་གི་ཚིག་མི་བཙུན་པར་འགྱུར་བའི་གཏམ་ངན་པ་བདེན་པའི་དངོས་པོ་སེལ་བར་མི་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །བདེན་པའི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པ་སེལ་བར་མི་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང༌། སློང་མོ་སྤྱོད་པའི་རྒྱུས་མི་སྙན་པར་བརྗོད་པ་དང༌། གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་མངོན་པར་ཞེན་པའམ། །ཁྲོ་བས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ཅིང་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པས་མི་སྙན་པར་བརྗོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་བཅས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་དྲག་པོའི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་འབའ་ཞིག་གིས་མ་ཡིན་གྱི་འཇམ་པའི་སྦྱོར་བས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀྱང་གི་སྒྲའི་དོན་ཏོ། །འཆོས་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་ཉེས་པར་སྣང་བར་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རིགས་པས་སྟོན་པར་མི་བྱེད་ཅིང་སྨ་འབེབས་པར་མི་བྱེད་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ལས་ཡང་དང་ཡང་དུ་མ་གུས་པར་གྱུར་པས་འཁྲུལ་པ་ལ་ཕན་པའི་བསམ་པས་སྨ་དབབ་པས་དྲན་པར་བྱེད་དུ་གཞུག་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དག་ཡིད་མི་བདེ་བར་འགྱུར་བ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་འཇམ་པ་དང་དྲག་པའི་ཐབས་དག་གིས་སྟོན་པར་མི་བྱེད་ཅིང་ཡལ་བར་དོར་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཐབས་དྲག་པོ་དག་གིས་ཀྱང་གཞན་དག་ལ་བསྟན་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་དོན་འདི་དག་བསྟན་པས་ན་འདི་རྣམས་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་ཀྱང་རུང་མ་གྱུར་ཀྱང་རུང་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྟན་པའི་དོན་ཟབ་པའི་རྒྱུས་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཆེན་པོར་གྱུར་ན་ཡང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཤེ་ལ་ལན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཤེ་བར་བྱེད་པ་ལ་སླར་གཤེ་བ་ནི་ལན་དུ་གཤེ་བའོ། །སྩོགས་པའི་སྒྲ་ནི་སླར་ཁྲོ་བ་དང་སླར་བརྡེག་པ་དང་སླར་མཆད་འདྲུ་བ་དང་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། སླར་གཤེ་བ་བཞིན་དུ་སླར་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །གང་སླར་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ནི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་གིས་གཞན་ལ་ཕན་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་
― DTG138_Page_0421 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་དག་གཤེ་བ་དང༌། ཁྲོ་བ་དང༌། བརྡེགས་པ་དང༌། མཚང་འདྲུ་བར་བྱེད་པ་དག་ལ་ཁྲོ་བས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པས་སླར་བརྙས་པར་འདོད་པས་སླར་གཤེ་བར་བྱེད། སླར་ཁྲོ་བར་བྱེད། སླར་རྡེག་པར་བྱེད། སླར་མཚང་འདྲུ་བར་བྱེད་ན། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཁྲོས་པ་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཞན་དག་ཁྲོས་ཤིང་འཁྲུགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡལ་བར་འཇོག་ཅིང་བཟོད་པ་གསོལ་བར་མི་བྱེད་ལ། ཤད་ཀྱིས་སྦྱོང་བར་མི་བྱེད་པ་ནི་དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བའི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་དུ་མི་ལེན་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར། །ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དག་ལ་ཉེས་པ་བྱས་སམ། ཉེས་པ་བྱས་སུ་དོགས་ཀྱང་རུང༌། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱིས་སམ་ང་རྒྱལ་གྱིས་ནོན་པས་མཐུན་པར་ཤད་ཀྱིས་སྦྱོང་བར་མི་བྱེད་དེ་ཡལ་བར་འདོར་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །ཐབས་དེས་འདུལ་བར་བྱ་བར་འདོད་པ་དང༌། གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་ཡིན་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་འཐབ་ཀྲོལ་ཅན་ཡིན་པ་དང༌། རུང་བ་མ་ཡིན་པ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་ཤད་ཀྱིས་སྦྱོང་བར་བྱེད་དུ་འཇུག་པར་འདོད་པ་དང༌། ཤད་ཀྱིས་སྦྱང་བར་བྱས་ན་ཤས་ཆེར་འཁྲུགས་ཏེ་ཤེད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཕ་རོལ་བཟོད་པའི་དང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་ཞིང་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་མེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་དུ་རེ་ལ། གཞན་ཤད་ཀྱིས་སྦྱོང་བར་བྱེད་པས་ཤིན་ཏུ་ངོ་ཚ་བར་བྱེད་པ་ཞིག་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཕ་རོལ་ཤད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འགའ་ཞིག་ལ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་རྒྱུས་གཞན་དག་གིས་སྦྱོང་བར་བྱེད་པ་སྤོང་བ་ནི་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྩོད་པ་བྱུང་བ་འགའ་ཞིག་ལས་གཞན་དག་ལ་འཁྲུགས་པས་དེ་རྣམས་དུས་སུ་ཆོས་བཞིན་དུ་ཤད་ཀྱིས་སྦྱོང་བར་བྱེད་ཀྱང་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་སམ། ཐོ་འཚམས་པའི་བསམ་པས་ཤད་ཀྱིས་སྦྱོང་བ་མི་ཉན་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །མི་བཟོད་པའི་
― DTG138_Page_0422 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་ཞིང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །ཐབས་དེས་འདུལ་བར་འདོད་པ་དང༌། གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་ཡིན་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་འཐབ་ཀྲོལ་ཅན་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་དང༌། དུས་མ་ཡིན་པར་ཤད་ཀྱིས་སྦྱོང་བར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཁྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཁྲོ་བའི་སེམས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་སྟེ། ཀུན་དུ་འཛིན་ན་འདས་མ་ཐག་པ་བཞིན་དུ་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དག་ལ་ཁྲོ་བའི་བསམ་པ་བྱུང་བ་དང་དུ་ལེན་པར་བྱེད། འཛིན་པར་བྱེད་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྤང་བར་འདོད་ཀྱང་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པས་མངོན་དུ་རྒྱུ་བ་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བསྙེན་བཀུར་འདོད་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བསྙེན་བཀུར་གྱི་ཆེད་དུ་འཁོར་རྣམས་སྡུད་པ་སྟེ། ཚོགས་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཆོས་བཞིན་དུ་ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིམ་གྲོ་དང༌། བསྙེན་བཀུར་ལ་ཡོངས་སུ་ཞེན་པས་ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཀྱིས་འཁོར་སྡུད་པར་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །སྙིང་བརྩེ་བས་སྡུད་པར་བྱེད་པ་དང༌། རིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་རིམ་གྲོ་དང་བསྙེན་བཀུར་བདག་གིར་བྱེད་པ་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལེ་ལོ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་སྙོམ་པའོ། །སྩོགས་པའི་སྒྲས་ནི་སྙོམ་ལས་དང་གཉིད་ཀྱི་བདེ་བ་དང༌། ཉལ་བའི་བདེ་བ་དང༌། གློས་འབེབས་པའི་བདེ་བ་རྣམས་བསྡུ་སྟེ། དེ་དག་སེལ་བར་མི་བྱེད་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལེ་ལོ་དང་སྙོམ་ལས་སྐྱེས་ཏེ། གཉིད་ཀྱི་བདེ་བའམ། ཉལ་བའི་བདེ་བའམ། གློས་འབེབས་པའི་བདེ་བ་དག་དུས་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཚོད་མི་འཛིན་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ན་སྟེ་མི་ནུས་པ་དང༌། ལམ་གྱིས་དུབ་པ་དང༌། དུས་སུ་དང་ཚོད་ཟིན་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་
― DTG138_Page_0423 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་སྤང་བར་འདོད་ཀྱང་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཆགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདུ་འཛིའི་གཏམ་གྱིས་དུས་འདའ་བར་བྱེད་པ་ནི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་འདུ་འཛིའི་ནང་ན་གནས་ཀྱང་གཏམ་ངན་པ་དང་དུ་མི་ལེན་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་ཆགས་པས་བྲེ་མོའི་གཏམ་ལ་བརྟེན་པས་དུས་འདའ་བར་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །བརྗེད་ངས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །ཕ་རོལ་པོའི་ངོར་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཉན་པ་དང༌། ཡ་མཚན་དུ་འཛིན་ཏེ་འདྲི་བ་དང༌། དྲིས་པའི་ལན་འདེབས་པ་ཙམ་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གདམས་ངག་ཅེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དོན་མི་ཚོལ་བ་ནི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ་བརྩོན་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དོན་ལ་སེམས་གནས་པར་འདོད་ལ། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་ང་རྒྱལ་གྱིས་ནོན་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ཐད་དུ་གདམས་ངག་ཚོལ་དུ་མི་འགྲོ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །ན་སྟེ་མི་ནུས་པ་དང༌། གདམས་ངག་ལོག་པར་བྱུང་དུ་དོགས་པ་དང༌། བདག་ཉིད་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་ནུས་སམ། །གདམས་ངག་གིས་གདམས་པར་བྱ་བ་བྱས་ཟིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བསམ་གཏན་སྒྲིབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྦྱོར་བའི་སྒྲིབ་པ་དང་དུ་ལེན་པ་ནི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྟོག་པ་ངན་པ་དང་དུ་མི་ལེན་པ་ལས་ཉམས་པ་དང༌། དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་དུ་ལེན་པར་མི་བྱེད་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་གཏན་ལ་སྦྱོར་བས་བསམ་གཏན་གྱི་སྒྲིབ་པ་སྟེ་བར་དུ་གཅོད་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། འགྱོད་
― DTG138_Page_0424 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྟེ། དེ་རྣམས་བྱུང་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྤང་བར་འདོད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་དྲག་པོས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ཏེ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བསམ་གཏན་རོ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་ཅིང་དེ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་བ་ནི་དགེ་བ་ཆོས་དང་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རོ་མྱང་བ་དང་དུ་མི་ལེན་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བའི་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་ཅིང༌། །དེ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་བར་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཉེས་པ་མེད་པ་ནི་འདས་མ་ཐག་པ་བཞིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ཐེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལྷག་པར་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལོག་པར་ལྟ་བ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཉན་ཐོས་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་མཉན་པར་མི་བྱ། །གཟུང་བར་མི་བྱ། །དེ་ལ་བསླབ་པར་ཡང་མི་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་མཉན་པ་དང༌། འཛིན་པ་དང༌། དེ་ལ་བསླབ་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ་དགོས་པ་མེད་དོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ལྟ་ཞིང་དེ་སྐད་སྨྲ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་བསྟན་བཅོས་རྣམས་ལ་ཡང་རེ་ཞིག་བརྩོན་པར་བྱ་དགོས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ལྟ་ཅི་སྨོས། །གཅིག་ཏུ་དེ་ལ་འདུན་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །རང་ཚུལ་ཡོད་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །དེ་ལ་བརྩོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱོར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལ་མི་སློབ་པར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་བརྩོན་པ་ནི་དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་གི་ཐེག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཡོད་བཞིན་དུ་དེ་ལ་བརྩོན་
― DTG138_Page_0425 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་མི་བྱེད་པར་དེ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡལ་བར་བོར་ནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ཉིད་ལ་བརྩོན་པར་སྦྱོར་ཞིང་གོམས་པར་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་མེད་པ་དང༌། དེ་ལ་གོམས་པ་ཉིད་དུ་བྱས་པ་དང༌། རྒྱུན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་བཟུང་བ་ཡིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བརྩོན་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བརྩོན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ། །བརྩོན་པ་ནི་གོམས་པའོ། །བརྩོན་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ནི་བརྩོན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེའི་གཞུང་མངོན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་བསྟན་བཅོས་དག་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་ནི་འདས་མ་ཐག་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཉིད་མེད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་བཞིན་ཡོད་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་བསྟན་བཅོས་ཏེ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཤིན་ཏུ་ཡིད་གཞུངས་པ་དང་ལྡོབ་སྐྱེན་པ་དང༌། ཡུན་རིང་པོར་ཡང་ཡིད་མི་བརྗེད་པ་དང༌། དོན་སེམས་པ་དང་རྟོག་པར་བྱེད་ནུས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་ལ་རིགས་པས་ཉེ་བར་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པས་བློ་མི་འགྱུར་བ་དང་ལྡན་ཞིང་ཉིན་གཅིག་བཞིན་དུ་ཆེས་ལྷག་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བརྩོན་པ་བྱས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བརྩོན་པར་བྱ་བ་ལ་གོམས་པ་དེས་ཀྱང་ཕྱི་རོལ་གྱི་བསྟན་བཅོས་དག་ལ་མཁས་པར་བྱེད་པ་ན་དེ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཕ་རོལ་གྱི་བསྟན་བཅོས་དག་ལ་མཁས་པར་བྱེད་ཅིང་དེས་དགའ་བར་འཛིན་དེས་རངས་པར་བྱེད་དེ། །སྨན་ཚ་བ་ལ་བརྟེན་པ་བཞིན་དུ་ཉེས་པར་མི་འཛིན་ལ། བདག་ཉིད་འདོར་བར་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཕྱོགས་འབའ་ཞིག་ལ་འཇུག་པ་ནི་འདིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྒྲའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་གང་ལ་ལ་ཞིག་ཟབ་པའི་གནས་དག་སྤོང་བ་ནི་འདས་མ་ཐག་པ་ལྟ་བུ་དང༌། ལྟ་བ་ངན་པ་སྤོང་བ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་
― DTG138_Page_0426 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ལ་ལ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ནམ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐུ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཟབ་པ་མཆོག་ཏུ་ཟབ་པའི་གནས་དག་ཐོས་ནས་བདག་ཉིད་མ་མོས་ཤིང་གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ནས་སྐུར་བ་འདེབས་ཏེ། འདི་དག་ནི་དོན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན། ཆོས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་འགྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཞིང་སྤོང་བར་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་ལས་དང་པོ་པ་ལ་ལ་ཞིག་ཟབ་པའི་གནས་དག་ལ་སེམས་མོས་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་ལ་དད་པ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་ནི་བདག་དང་མི་མཐུན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་བདག་ནི་ལོང་བར་གྱུར་པ་སྟེ། མིག་མེད་པས་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ནི་བདག་གི་ཆ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་བརྟག་པར་བྱའོ། །བདག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བདག་ལ་སྟོད་པར་བྱེད་ཅིང་གཞན་ལ་སྨོད་པར་བྱེད་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བའི་རྒྱུའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་དུ་མི་ལེན་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་བཞིན་གྱིས་དམ་པ་ཡིན་པའི་རློམ་སེམས་ཀྱིས་བདག་ལ་ཆགས་པ་དང༌། གཞན་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བས་བརྙས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། གཤེ་བ་དང་བཅས་པས་བདག་ལ་སྟོད་པར་བྱེད་ཅིང་གཞན་ལ་སྨོད་པར་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཉེས་པ་མེད་པ་ནི་ཕམ་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་ཉན་པའི་དོན་འགྲོ་བར་མི་བྱེད་པ་ནི་དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཐོས་པ་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་སྒྲོགས་པ་དང༌། ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་གཏམ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ནང་རྒྱལ་ལམ་ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་ཀྱིས་མི་འགྲོ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །མ་ཚོར་བ་དང་ལོག་པར་སྟོན་དུ་དོགས་པ་དང༌། ཆོས་
― DTG138_Page_0427 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲ་བའི་སེམས་སྲུང་བར་འདོད་པ་དང༌། ན་སྟེ་མི་ནུས་པ་དང༌། ཡང་དང་ཡང་དུ་ཐོས་ཤིང་བཟུང་ལ་ཤེས་ཟིན་པའི་དོན་གྱི་གཏམ་ཡིན་པར་ཤེས་པ་དང༌། མང་དུ་ཐོས་པ་དང༌། ཐོས་པ་འཛིན་པ་དང༌། ཐོས་པ་བསགས་པ་ཡིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང་ཤིན་ཏུ་ཤེས་རབ་རྟུལ་ཏེ་ལེན་པ་ལ་ཞན། འཛིན་པ་ལ་ཞན་ཅིང་དམིགས་པ་ལ་སེམས་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ལ་ཞན་པ་ཞིག་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལ་སྨོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལ་ནི་ཆོས་སྟོན་པའི་གང་ཟག་ལའོ། །སྨད་པ་ནི་བརྙས་པའོ། །ཡི་གེ་དང་ཚིག་འབྲུ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚིག་འབྲུ་ལ་རྟོན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་དེ་ལ་སྨོད་པའི་དོན་དུ་ཡི་གེ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་དེ་ལ་སྨོད་པ་དང་ཡི་གེ་རྟེན་ནོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བའི་དོན་ནི་བཟུང་ལ་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་ཁྱད་དུ་གསོད་པའི་ཆེད་དུ་ཚིག་འབྲུ་ལ་ཀུན་དུ་བཟུང་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། །ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་ཁྱད་དུ་གསད་པའི་ཆེད་དུ་ཚིག་འབྲུ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་ནི་དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བླ་མ་ལ་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་སྨྲ་བའི་གང་ཟག་ལ་བསམས་བཞིན་དུ་ཁྱད་དུ་གསོད་ཅིང་བཀུར་སྟི་མི་བྱེད་ལ་འཕྱ་བར་བྱེད་ཅིང་ཚིག་འབྲུ་ལ་རྟོན་གྱི་དོན་ལ་རྟོན་པར་མི་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་རེ་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགོས་པའི་གྲོགས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དགོས་པའི་གྲོགས་ནི་གྲོགས་བྱེད་པ་སྟེ། དེར་འགྲོ་བར་མི་བྱེད་པའོ། །ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་བྱ་བར་ཉེ་བར་གནས་པ་ལ་གཞན་གྱི་གྲོགས་མི་བྱེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱི་གྲོགས་བྱེད་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་དོན་གཉེར་བར་གནས་ཤིང་བཅོལ་བ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བའམ། ང་རྒྱལ་གྱི་གྲོགས་བྱེད་དུ་མི་འགྲོ་ན། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །
― DTG138_Page_0428 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །ན་སྟེ་མི་ནུས་པ་དང་གཞན་ལ་སྔར་ཁས་བླངས་ཟིན་པ་དང༌། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། ཡིད་རྟུལ་པོ་ཞིག་སྟེ་མི་མཁས་པ་ཡིན་པ་དང༌། ཐབས་དེས་འདུལ་བར་འདོད་པ་དང༌། དགེ་འདུན་གྱི་ནང་ཁྲིམས་སྲུང་བར་འདོད་པ་དང༌། གཞན་མང་པོ་དག་གིས་སེམས་སྲུང་བར་འདོད་པ་དང་མ་བཅོལ་བ་དང༌། བཅོལ་བར་གྱུར་ཀྱང་གཞན་ཞིག་ལ་ཡང་བཅོལ་བ་དང༌། གནོད་པ་དང་ལྡན་པའམ། ཆོས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་བྱ་བ་ཡིན་པ་དང༌། ཕ་རོལ་པོ་རང་ཉིད་བྱེད་ནུས་པ་དང༌། རྟེན་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ནད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ནད་པའི་རིམ་གྲོ་མི་བྱེད་པ་ནི་ནད་པའི་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནད་ཀྱིས་ཐེབས་པའི་སེམས་ཅན་དང་ཕྲད་པ་ན་ཁོང་ཁྲོ་བའམ། ང་རྒྱལ་གྱིས་རིམ་གྲོ་དང་བསྙེན་བཀུར་མི་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །ནད་ཡུན་རིངས་ཀྱིས་ཐེབས་ཏེ་སོ་ཙམ་དུ་འདུག་པ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་གྲོགས་སུ་འགྲོ་བ་བཞིན་དུ་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་ལྷག་མའོ། །གཞན་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཇི་སྐད་བསྟན་པས་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བར་མི་བྱེད་པ་ནི་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་བའི་སེམས་ཅན་དང་ཕྲད་ན་ང་རྒྱལ་གྱིས་སམ་ཁོང་ཁྲོ་བས་སྡུག་བསྔལ་དེ་སེལ་བར་མི་བྱེད་ཅིང་ཡལ་བར་འཇོག་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པར་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །ཉེས་པ་མེད་པ་ནི་འདས་མ་ཐག་པ་བཞིན་ནོ། །བག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བག་མེད་པ་རྣམས་ལ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རིགས་པ་མི་སྟོན་པ་ནི་རིགས་པ་སྟོན་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚེ་འདི་དང་ཚེ་ཕྱི་མའི་དོན་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཞུགས་པའི་
― DTG138_Page_0429 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་དག་མཐོང་ན་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱིས་རིག་པ་སྟོན་པར་མི་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །བདག་ཉིད་མི་ཤེས་པ་དང་གཞན་དག་ལ་བཅོལ་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བྱས་པ་ནི་ཕ་རོལ་གྱིས་ཕན་གདགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཕན་གདགས་པས་སླར་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ནི་ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་ཕན་འདོགས་པར་མི་བྱེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པས་སླར་ཕན་འདོགས་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་བྱས་པ་ལ་གཟོ་བ་རྗེས་སུ་སྲུང་བ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རང་ཉིད་ནུས་པ་དང་ལྡན་ནམ་མི་ལྡན་ཡང་རུང༌། །ཀུན་ནས་མནར་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྙིང་བརྩེ་བ་དང་ཞེས་དང་བྲལ་བས་ཡོན་ཏན་ལེན་པར་མི་བྱེད་པ་དང༌། དམུ་རྒོད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་ཕན་བཏགས་པ་བྱས་པའང་རུང༌། །སེམས་ཅན་ཕན་འདོགས་པ་དེ་མཐོང་ན་བྱས་པ་མི་གཟོ་སྟེ། ང་རྒྱལ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བས་མཉམ་པའམ་དེ་བས་ལྷག་པའི་མཐུན་པའི་ཕན་གདགས་པས་ལན་དུ་ཕན་མི་འདོགས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །ལན་དུ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་འབད་ཀྱང་མ་ནུས་པ་དང༌། དེ་ཉིད་ལན་དུ་ཕན་གདགས་པར་མི་འདོད་པ་དང༌། ཐབས་དེས་འདུལ་བར་འདོད་པ་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཞན་རྣམས་ཀྱི་མྱ་ངན་བསང་བར་མི་བྱེད་པ་ནི་མྱ་ངན་བསང་བར་བྱེད་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉེ་དུ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལས་གྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཉམ་ཐག་ཅིང་མྱ་ངན་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་མྱ་ངན་བསང་བར་མི་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །ཉེས་པ་མེད་པ་ནི་གྲོགས་སུ་འགྲོ་བ་བཞིན་ནོ། །ནོར་འདོད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ནོར་འདོད་པ་རྣམས་ལ་
― DTG138_Page_0430 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནོར་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་ཕན་འདོགས་པ་སྦྱིན་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཕོངས་པ་རྣམས་ཟས་དང་སྐོམ་ལ་སོགས་པ་ཡོ་བྱད་འདོད་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་སློང་བ་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་ཟས་དང་སྐོམ་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །ཉེས་པ་མེད་པ་ནི་ཕམ་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །འཁོར་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འཁོར་རྣམས་ཀྱི་དོན་མི་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གིས་བསྡུས་པའི་བྱ་བ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཁོར་འདུས་པ་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དུས་དུས་སུ་ལེགས་པར་མི་འདོམས་ཤིང་ལེགས་པར་རྗེས་སུ་མི་སྟོན་པ་དང༌། ཟང་ཟིང་གི་སྒོ་ནས་ཕོངས་པ་རྣམས་ལ་གོས་དང་ཟས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་བརྩལ་བ་དོན་གྱི་མི་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །ན་སྟེ་མི་ནུས་པ་དང༌། ཐབས་དེས་འདུལ་བར་འདོད་པ་ཉིད་དང༌། དགེ་འདུན་གྱི་ནང་ཁྲིམས་སྲུང་བ་དང༌། གཞན་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་བཅོལ་བ་དང༌། འཁོར་ཡང་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པར་ཤེས་པ་དང༌། རང་ཉིད་གོས་ལ་སོགས་པ་ཚོལ་བའི་ནུས་པ་བསྟན་པ་དག །གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་བྱ་བ་དག་རང་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་ཟིན་པ་དང༌། མུ་སྟེགས་ཅན་ཡིན་པ་ལས་ཆོས་རྐུར་འོངས་ལ་དེ་ཡང་འདུལ་བའི་སྐལ་བ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཞན་གྱི་བློ་དང་མཐུན་པར་མི་འཇུག་པ་ནི་གཞན་གྱི་བློ་དང་མཐུན་པར་འཇུག་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་སེམས་དང་མཐུན་པར་མི་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །ན་སྟེ་མ་ནུས་པ་དང༌། འདུལ་བར་འདོད་པ་དང༌། བྱ་བ་དེ་གནོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པ་དང༌།
― DTG138_Page_0431 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགེ་འདུན་གྱི་ནང་ཁྲིམས་སྲུང་བ་དང༌། གཞན་མང་པོ་དག་གི་སེམས་སྲུང་བར་འདོད་པ་དང༌། མུ་སྟེགས་ཅན་ཚར་གཅད་པའི་ཕྱིར་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཞན་དག་གི་ཡོན་ཏན་གྱི་བསྔགས་པ་སྨྲ་བར་མི་བྱེད་པ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་བསྔགས་པ་སྨྲ་བ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། གཏོང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་རྗོད་པར་མི་བྱེད་ཅིང་ཡང་དག་པའི་བསྔགས་པ་མི་བརྗོད་པ་དང༌། ལེགས་པར་སྨྲས་བ་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་མ་བྱིན་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་ནོ། །ཕ་རོལ་པོ་རང་བཞིན་གྱིས་འདོད་པ་ཆུང་ངུ་ཡིན་པར་དཔག་སྟེ། ཡོན་ཏན་གྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པའི་རྒྱུ་དེས་འདི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་དུ་དོགས་པ་དང༌། གཏམ་རྫོགས་སྡོང་སུ་སྡོང་བ་དང༌། དེའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཡོན་ཏན་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ཏེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལེགས་པར་སྨྲ་བ་ཡང་ལེགས་པར་སྨྲ་བ་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདུལ་བར་འདོད་པ་དང༌། གཞན་གྱི་སེམས་སྲུང་པར་བྱེད་པ་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །རྐྱེན་དུ་འཚམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཞན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པ་དག་ལ་ཇི་ལྟར་འཚམ་པར་ཚར་མི་གཅོད་པ་ནི་ཚར་གཅོད་པའི་བྱ་བ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་སྨྲ་དབབ་པར་རིགས་པ་དང༌། ཆད་པས་གཅད་པར་རིགས་པ་དང༌། བསྐྲད་པར་རིགས་པ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་སྨྲ་འབེབས་པར་མི་བྱེད་དམ། ཆང་པས་གཅོད་པས་ཕྱིར་འཆོས་པར་མི་བྱེད་དམ། སྐྲོད་པར་མི་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །བཅོས་སུ་མི་རུང་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ཞིག་སྟེ། གཏམ་བྱར་མི་རུང་ལ་བཀའ་བློ་མི་བདེ་ཞིང་མནར་སེམས་ཀྱི་ཤས་ཆེ་བ་ཡལ་བར་བོར་བ་དང༌། དུས་ལ་གཞེས་པ་དང༌། གཞི་དེ་ལས་འཐབ་
― DTG138_Page_0432 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང༌། མཚང་འདྲུ་བ་དང༌། འགྱེད་པ་དང༌། རྩོད་པར་འགྱུར་བ་མཐོང་བ་དང༌། དགེ་འདུན་བྱེ་བར་དོགས་པས་ཡལ་བར་བོར་བ་དང༌། སེམས་ཅན་དེ་དག་རང་བཞིན་གྱིས་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་ལྡན་པས་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་རང་ཉིད་ཕྱིར་འཆོས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྫུ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་ཞིང་བསྡིགས་པར་འོས་པ་རྣམས་ལ་བསྡིགས་པ་ལ་སོགས་པ་མི་བྱེད་པ་ནི་བསྡིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་བྱས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་མང་པོའི་ནུས་མཐུ་དང་ལྡན་ལ། སེམས་ཅན་སྐྲག་པར་བྱ་བར་རིགས་པ་རྣམས་རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་དུ་མས་སྐྲག་པར་མི་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་འདུན་པར་བྱ་བའི་རིགས་པ་རྣམས་འདུན་པར་མི་བྱེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་གང་དུ་ཤས་ཆེར་མངོན་པར་ཞེན་པར་གྱུར་པ་མུ་སྟེགས་ཅན་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ན་མ་བསྟན་ཀྱང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་ཉེས་བྱས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་ནས་ཡང་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཇི་ལྟར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྙིང་རྗེར་ལྡན་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་བསྒྲུབ་པའི་སྒོ་དང༌། དགག་པའི་སྒོ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱ་བ་གང་ཅུང་ཟད་བསྟན་པ་དེ་ལས་མི་འདའ་བས་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་བ་གསལ་བར་བསྟན་པའོ། །འདས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་ཡང་ཉེས་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་འདི་ལྟར་སེམས་དགེ་བ་སྟེ། དགེ་བའི་བསམ་པ་དང༌། བསམ་པ་མ་ཉམས་པ་དང༌། འབྲས་བུ་གཅིག་པའི་དབང་གིས་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ལས་དེ་དང་འདིར་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ལས་མ་ཉམས་པར་བརྩེ་བ་དང་ལྡན་པ་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བྱམས་པ་སྟེ། ཕན་པར་འདོད་པ་དང༌། དུལ་བར་འདོད་པ་དད་གདུལ་བར་བྱ་བར་འདོད་པས་འདའ་བར་བྱས་པ་ནི་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ངང་གི་སྒྲས་ནི་སེམས་ཤིན་ཏུ་འཁྲུགས་པ་དང༌། ཚོར་བ་དྲག་པོས་ཉེན་པ་དང༌། གཉིད་ལོག་པ་དང༌། ཐ་མལ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྤོང་བར་འདོད་ཀྱང་
― DTG138_Page_0433 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉོན་མོངས་པ་དྲག་པོས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་སླར་ཡང་འཇུག་པ་དག་གིས་འདས་པ་ལས་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ནི་ཤིན་ཏུ་ཉོན་མོངས་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་ཚོར་བས་ཉེན་པ་དང༌། །གཉིད་དང་སྨྱོས་པ་དག་ལ་ནི། །བྱུང་བ་ལ་ཡང་ཉེས་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཞན་ནོ། །དོན་ནི་འདི་ལྟར་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ཕྲག་དོག་དང༌། ཁྲོ་བ་དང༌། ཁོན་དུ་འཛིན་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། རྒྱགས་པ་ལ་སོགས་པས་འདས་པར་གྱུར་པ་ནི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། དེས་ན་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་དངོས་སུ་བྱུང་བ་འདི་དག་ནི་མདོར་བསྡུས་པ་སྟེ། གཞན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གི་སྤྱོད་པ་རྣམས་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་ཅིང་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་རྣམས་སུ་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ཉེས་པར་འགྱུར་བ་དང་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་བ་དག་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་རང་གི་འདུལ་བའི་བསླབ་པ་ལ་འཇུག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་བྲལ་བར་མི་བྱེད་ཅིང༌། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཉེས་པར་རྒྱུན་དུ་མི་བྱེད་པ་དང༌། སྡིག་པ་འཆགས་པའོ། །བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་གང་ཡང་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་བསམ་པས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡིན་གྱི་འཚོ་བའི་བསམ་པས་མ་ཡིན་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡིན་གྱི་དོན་དུ་གཉེར་བ་མ་ཡིན། དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡིན་གྱི་དོན་དུ་མི་གཉེར་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་དེ་ལྟར་དོན་དུ་གཉེར་བས་ལེ་ལོས་གནས་པ་མ་ཡིན། བརྩོན་འགྲུས་མི་ཞེན་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཡང་འབྱུང་བ་དང༌། རིམས་ནད་དང་བཅས་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་རྒྱ་ཤིར་འགྱུར་བའི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་དང་མ་འདྲེས་པའོ། །སྔོན་
― DTG138_Page_0434 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྔོན་གྱི་ཚེ་རབས་གཞན་དག་ཏུ་བསོད་ནམས་བྱས་ཤིང་དགེ་བ་བྱས་ཏེ། དེས་ད་ལྟར་བདག་ཉིད་གོས་དང་ཟས་དང་མལ་ཆ་དང་སྟན་དང་ན་བའི་གསོས་སྨན་དང་ཡོ་བྱད་རྣམས་ཀྱིས་ཕོངས་པར་མི་འགྱུར་ལ། གཞན་དག་ལ་ཡང་བགོ་བཤའ་བྱེད་ནུས་པ་སྟེ། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་སྲས་མཆོག་རྣམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ་པ། །བཤད་པའི་བསོད་ནམས་རྡོ་རྗེས་སྒྲིབ་པའི་རི་བོའི་ཚོགས། །ཕུག་ནས་བསལ་ཏེ་རྒྱལ་དང་ལྷན་ཅིག་རྣམ་དག་ཅིང༌། །དྲི་མེད་མིག་གིས་དངོས་པོའི་དེ་ཉིད་མཐོང་བར་ཤོག །འདི་ལྟར་འདིས་ནི་བྱིས་པའི་སེམས་ཉིད་རང་བཞིན་གཡོ་བ་འདི། །རྣམ་འཕྲུལ་ཉོན་མོངས་སྣ་ཚོགས་ལས་བརྒལ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་བཟུང་ནས། །གཅད་པར་དཀའ་བ་གཉིས་སུ་ཀུན་སྤྱོད་གཉིས་འཛིན་གཅད་མཁས་ཤིང༌། །འཇིག་རྟེན་འདི་ཡི་ཕོངས་པ་ཞི་བྱེད་བྱང་ཆུབ་བཟང་པོར་བདག་གྱུར་ཅིག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ་པའི་དཀའ་འགྲེལ། སློབ་དཔོན་བྱང་ཆུབ་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པཎྜི་ཏ་ཀྵེ་མ་ག་ག་ན་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་མང་འོར་དགེ་སློང་བྱང་ཆུབ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།།
ཆོས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ།
རཏྣ་ཀཱི་རྟི།
― DTG138_Page_0434 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། དྷརྨ་བི་ནི་ཤྩ་ཡ་ནཱ་མ་པྲ་ཀ་ར་ཎ། བོད་སྐད་དུ། ཆོས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ལ་སོགས་པས། །སངས་རྒྱས་བསྟན་ལ་གོམས་བྱས་ནས། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་ལོག་རྟོག་པའི། །རབ་འཇོམས་འདི་ལྟར་སྒྲུབ་པའོ། །གང་གིས་དང་པོ་འཁོར་བའི་དཔལ། །ཕྱི་ནས་ཐར་པ་ཐོབ་བྱེད་པ། །དེ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། །མདོར་བསྡུས་དད་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས། །འདི་དག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །དད་པས་ཆོས་རྣམས་ཀུན་དུ་ཚོལ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་དེ་ཉིད་རིག །ཤེས་རབ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་སྟེ། །དད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན། །འདུན་དང་ཞེ་སྡང་འཇིགས་
― DTG138_Page_0435 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྨོངས་པས། །གང་ཞིག་ཆོས་ལས་མི་འདའ་བ། །དེ་ནི་དང་པར་ཤེས་བྱ་སྟེ། །མཆོག་གི་གོ་འཕང་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས། །ཐམས་ཅད་ཡང་དག་བརྟག་བྱ་སྟེ། །བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་གྱུར་པ། །ཤེས་ནས་བརྟག་བྱེད་མཁས་པ་ཡིས། །སྲོག་གཅོད་མ་བྱིན་ལེན་སྤོང་དང༌། །གཞན་གྱི་བུད་མེད་རྣམ་པར་སྤོང༌། །བརྫུན་དང་དབྱེན་དང་ཚིག་རྩུབ་དང༌། །ངག་ཀྱལ་བ་ནི་རྣམ་པར་སྤོང༌། །བརྣབ་སེམས་གནོད་སེམས་ལོག་ལྟ་སྤོང༌། །འདི་རྣམས་དགེ་བའི་ལས་ལམ་བཅུ། །བཟློག་པ་ནག་པོའི་ཕྱོགས་ཉིད་དོ།། ཆང་མི་འཐུང་དང་འཚོ་བ་བཟང༌། །རྣམ་པར་མི་འཚེ་གུས་སྦྱིན་དང༌། །མཆོད་པར་འོས་ལ་མཆོད་པར་བྱེད། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་བྱམས་སེམས་ཏེ། །མདོར་བསྡུས་འདི་རྣམས་ཆོས་ཡིན་ནོ། །ལུས་གདུང་ཉི་ཚེ་བྱེད་བ་ལ། །དམ་ཆོས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །གང་ཕྱིར་གཞན་འཁུ་ལས་མ་ལོག །གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་མེད་ཕྱིར་རོ། །སྦྱིན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་བརྒྱན་པའི། །ཆོས་ཀྱི་ལམ་ནི་ཆེན་པོ་སྟེ། །གང་གིས་བོར་ཏེ་གཞན་དུ་འགྲོ། །ལམ་ངན་ཕུགས་མའི་ལམ་འགྲོ་བ། །ལུས་ཉོན་མོངས་པ་འཁོར་བར་འགྱུར། །འཁོར་བའི་འབྲོག་དགོན་མི་བཟད་པ། །དཔག་མེད་སྐྱེ་བོའི་ཤིང་གིས་གང༌། །ཉོན་མོངས་སྤྲུལ་གྱིས་ལུས་ལ་འཁྲིལ། །ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་འཁྱམ་པར་འགྱུར། །སྲོག་གཅོད་པས་ནི་ཚེ་ཐུང་འགྱུར། །རྣམ་པར་འཚེ་བས་ནད་མང་བའོ། །མ་བྱིན་ལེན་པས་ལོངས་སྤྱོད་མེད། །འདོད་ལོག་སྤྱོད་པས་དགྲ་དང་བཅས། །བརྫུན་དུ་སྨྲ་བས་ཚིག་མི་བཙུན། །དབྱེན་གྱིས་མཛའ་བཤེས་འབྱེ་བར་འགྱུར། །ཚིག་རྩུབ་ཀྱིས་ནི་མི་སྙན་ཐོས། །དག་འཁྱལ་གྱིས་ནི་མ་འབྲེལ་ཚིག །བརྣབ་སེམས་ཀྱིས་ནི་ཡིད་འོང་འཇོམས། །གནོད་སེམས་ཀྱིས་ནི་འཇིགས་པ་སྟེར།། ལོག་པར་ལྟ་བས་ལྟ་ངན་འགྱུར། །ཆང་གི་བཏུང་བས་བློ་གྲོས་འཁྲུལ། །སེར་སྣ་ཕོངས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ལོག་པར་འཚོ་བས་བསླུས་པར་འགྱུར། །ང་རྒྱལ་གྱིས་ནི་རིགས་དམན་འགྱུར། །ཕྲག་དོག་གིས་ནི་ཕུན་ཚོགས་སྲབ། །ཁྲོ་བས་ཁ་དོག་ངན་པར་འགྱུར། །
― DTG138_Page_0436 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཁས་ལ་མ་དྲིས་རྨོངས་པར་འགྱུར། །འབྲས་བུ་འདི་རྣམས་མིར་གྱུར་ལའོ། །ཀུན་གྱི་སྔོན་དུ་ངན་འགྲོར་འགྲོ། །མི་དགེ་འདི་རྣམས་བཤད་པ་ནི། །རྣམ་པར་སྨིན་པར་རབ་ཏུ་གྲགས། །དེ་ཡིས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀུན་གྱི། །བསོད་ནམས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ཡིན། །ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་དང༌། །དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་ལས་མི་དགེ། །ཆགས་མེད་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་མེད། །དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་ལས་ཀྱང་དགེ། །མི་དགེ་བ་ལས་སྡུག་བསྔལ་ཀུན། །དེ་བཞིན་ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །དགེ་བས་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་དང༌། །དེ་བཞིན་བདེ་འགྲོ་ཐམས་ཅད་དོ། །ཆགས་པས་ཡི་དགས་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཞེ་སྡང་གིས་ནི་དམྱལ་བར་འགྲོ། །གཏི་མུག་གིས་ནི་དུད་འགྲོར་སྐྱེ། །མི་དང་ལྷ་ལས་གོ་བཟློག་པའོ། །སྡིག་པ་ཀུན་ལས་བཟློག་པར་བྱ། །རྟག་ཏུ་དགེ་བ་ཀུན་ལ་འཇུག །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་དག་གི །ཆོས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བརྗོད། །དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་ལས། །ཆོས་འདི་ཡིས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ། །མི་དང་ལྷ་དག་ཐོབ་འགྱུར་ཞིང༌། །དགེ་བ་རྒྱལ་སྲིད་རྒྱས་པའང་ཐོབ། །བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་ཚད་མེད་ཀྱིས། །ཚངས་པ་ལ་སོགས་བདེ་བ་ཐོབ། །འདི་རྣམས་མཐོ་རིས་ཆོས་དག་གི །འབྲས་བུ་དག་ཀྱང་མདོར་བསྡུས་པའོ།། །།གཞན་ཡང་ངེས་པར་ལེགས་པའི་ཆོས། །དངོས་པོའི་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་ངེས། །དེ་ནི་སེམས་ཅན་བསམ་དབྱེ་བས། །རྣམ་པ་བཞི་རུ་ཡོངས་སུ་གྲགས། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཡི། །སྣ་ཚོགས་དང་ནི་དེ་ཁོ་ཉིད། །ཕུང་པོ་ལྔ་ཡི་བདག་ཉིད་འདོད། །དེ་དག་ཟད་པར་གྲོལ་བར་བཤད། །ཡང་ན་གང་ཟག་གཅིག་པུ་ངས། །མདོ་སྡེ་པ་ཡི་ལྟ་བའི་གཞུང༌། །དབང་པོ་ལྔ་དང་ཤེས་པ་དགུ། །གཟུགས་དང་སྒྲ་སོགས་རྣམ་པ་ལྔ། །མེ་ལོང་ནང་གི་གདོང་པ་བཞིན། །གློག་གི་གཟུགས་བརྙན་བེམས་པོར་མཐོང༌། །སྐད་ཅིག་མར་གནས་སྣ་ཚོགས་འདོད། །དེ་བཞིན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི། །འཁོར་དང་མྱ་ངན་འདས་ལས་གྲོལ། །ཟག་མེད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་གཞུང་ལུགས་ནི། །ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྟེ། །གང་གང་སྣང་བ་དེ་དེའི་རྣམས། །ཐོག་མ་
― DTG138_Page_0437 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐ་མ་མེད་པ་ནས། །གཟུང་དང་འཛིན་མེད་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན། །རྣམ་ཤེས་ཙམ་གྱི་བདག་ཉིད་ནི། །སྣ་ཚོགས་ཞེས་ནི་བཤད་པ་ཡིན། །སྙིང་རྗེས་ཚོགས་གཉིས་ལ་གོམས་བྱས། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འདི་ལྟ་བུ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་དང་བདེ་བ་ཆེ། །ཡོན་ཏན་དམ་པ་མཐའ་ཡས་སྤྲུལ། །གཟུང་དང་འཛིན་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཇི་སྲིད་དཔལ་གྱི་མཐར་ཐུག་ཐོབ། །སྲིད་དང་མྱ་ངན་འདས་ལས་གྲོལ། །ཡེ་ཤེས་འོད་འཕྲོ་རབ་ཏུ་གསལ། །འཁོར་བའི་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལས། །ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཆེ། །གཟུང་དང་འཛིན་མེད་རྒྱུ་འབྲས་མེད། །སྣ་ཚོགས་གཉིས་སུ་མེད་པར་རིག །སྒྲོ་བཏགས་ཀུན་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ། །དབུ་མའི་གཞུང་ནི་རབ་རྟོགས་པས། །ཀུན་རྫོབ་རྒྱུ་ལ་རབ་བརྟེན་ནས། །ཇི་ལྟར་གསུངས་པའི་འབྲས་བུ་བསྒྲུབ། །གཉིས་མེད་བསྒྲུབ་བྱ་སྐྱོན་མེད་པས། །གཏན་ཚིགས་མེད་པར་དགག་མི་ནུས། །འགྲོ་ཀུན་རང་བཞིན་མེད་པ་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན། །གང་དུ་དངོས་པོ་མེད་གྱུར་པ། །དེ་རུ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་འདི། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ། །དངོས་པོ་མེད་ཅིང་དངོས་མེད་མིན། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་རྣམ་གསུམ་འདོད། །ལ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་བདག་ཉིད། །གཟུགས་ཙམ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་གཞན། །མ་སྐྱེས་པ་ཡི་བདག་ཉིད་ནི། །དབུ་མ་གཞན་དག་སྨྲ་བ་ཡིན། །ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་མེད་པ་ཉིད། །གསལ་བ་རྣམས་མེད་ཉིད་ཀྱང་མིན། །བརྫུན་པའི་རྣམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་དང༌། །བདེ་བ་གཅིག་པུའི་རྣམ་པའང་སྤངས། །ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུའང་མེད་པ་སྟེ། །ཕྱོགས་དུས་བདག་དང་དབང་ཕྱུག་བཞིན། །དེ་ཕྱིར་རྣམ་བཅས་རྣམ་ཤེས་ཀྱི། །བདག་ཉིད་ཙམ་གྱི་འགྲོ་གསུམ་སྟེ། །སྣང་ཡང་རིགས་པས་གནོད་པའི་ཕྱིར། །བརྫུན་པ་ཙམ་སྟེ་ཀུན་རྫོབ་བོ། །མཐའ་བཞི་ལས་ནི་རྣམ་གྲོལ་བ། །གཞན་གྱི་ལུགས་ཀྱི་དབུ་མའོ། །ཕྱོགས་འདི་གཉིས་ཀ་མི་རུང་སྟེ། །གང་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི། །འགྲོ་བ་རྣམས་ནི་རླག་བྱེད་པ། །དབུ་མའི་ཚིག་ཅན་ཆད་ལྟར་བརྗོད། །དངོས་པོ་བཀག་པས་དངོས་མེད་དེ། །སྣ་
― DTG138_Page_0438 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚོགས་དངོས་པོ་མི་འདོད་པ། །དེ་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱི་དབུ་མ་ནི། །དངོས་པོ་མེད་པ་ཅི་སྟེ་མིན། །དགག་བྱའི་ཡུལ་དག་མེད་པ་ནས། །འགེགས་པའི་རབ་འབྱོར་མེད་སྨྲ་ན། །དེ་ཉིད་རང་གི་ཚིག་གིས་གསལ། །གཞན་ལའང་ཇི་ལྟར་གོ་བར་བྱ། །མ་བརྟགས་ན་ནི་སྣ་ཚོགས་མཐོང༌། །བརྟགས་ན་མཐོང་བ་མེད་ཟེར་ན། །དངོས་དང་དངོས་མེད་དེ་བཞིན་མིན། །དེ་ཕྱིར་དེ་དག་གཉིས་སྤངས་པ། །སྟོང་ཕྲག་དུ་མར་སྤྱད་ཀྱང་ནི། །གསལ་བ་ཙམ་ནི་བསལ་མི་ནུས། །གལ་ཏེ་དཔྱད་པས་ནུས་མེད་ན། །ཉེ་བར་དགོད་པར་མི་རིགས་སོ། །ནུས་བྱས་གསལ་བ་ཙམ་ཉིད་དང༌། །ཀུན་རྫོབ་དོན་དམ་ཉིད་མི་རིགས། །གང་ཕྱིར་དཔྱད་པ་བཟོད་ཀྱང་ནི། །ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བརྗོད་མི་རིགས་སོ། །དེ་ནི་དཔྱད་པའི་ནུས་པ་ལས། །གསལ་པར་དགག་པར་མི་ནུས་པའོ། །དེ་ཉིད་འགྲོ་བ་འདི་དག་རྣམས། །འཁྲུལ་པར་བརྗོད་ཀྱིས་གཞན་དུ་མིན། །བདེན་དང་བདེན་མིན་ལས་གྲོལ་བའི། །འགྲོ་བ་འདི་རྣམས་སྒྱུ་མ་ཉིད། །བདེན་ཏེ་འགྲོ་བ་སྒྱུ་མ་ཉིད། །ཕྱི་རོལ་བརྫུན་ཏེ་ནང་ནི་བདེན། །ཕྱི་རོལ་དོན་ནི་མེད་པ་སྟེ། །ཐམས་ཅད་རང་གི་སེམས་སུ་མཐོང༌། །དེ་ལྟར་སྒྱུ་མ་རྣམ་པར་བསྒོམ། །དེས་ནི་སྟོང་པ་རྗེས་སུ་དྲན། །ཇི་ལྟར་བྱིས་པས་རྣམ་བརྟགས་པའི། །ཕྱི་ཡི་དོན་ནི་མེད་པ་སྟེ། །བག་ཆགས་ཀྱིས་ནི་བསྒྲིབས་པའི་སེམས། །དོན་དུ་སྣང་བ་རབ་ཏུ་འབྱུང༌། །ཡིད་ལ་མི་བྱེད་རྣལ་འབྱོར་པས། །ཆོས་ཀུན་རབ་ཏུ་མི་གནས་པ། །ཐོག་མ་ནས་ཞི་ཟག་པ་མེད། །དབུ་མ་ཞེས་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཆོས་ཀུན་རབ་ཏུ་མི་གནས་པ། །སྒྲོ་བཏགས་ཀུན་སྤངས་གཉིས་མེད་ཤེས། །འདི་ཡང་སྤོང་བར་གྱུར་ན་ནི། །མོ་གཤམ་བུ་ཡི་བདག་ཉིད་དེ། །ཀྱེ་མ་ལས་ངན་མེ་ཡིས་བསྲེགས། །མོ་གཤམ་བུ་ཡང་དབུ་མར་འདོད། །གང་གི་ཆོས་ནི་འདི་ལྟ་བུ། །དེ་ཡི་ཆོས་མིན་ཇི་ལྟ་བུ། །ང་ཡི་དབུ་མ་འདི་ཡིན་མོད། །དེ་ལ་གནོད་པ་ཅི་ཞིག་སྨོས། །རྟོག་པ་དང་བྲལ་མ་འཁྲུལ་པའི། །སེམས་ཀྱི་གསལ་བས་གནོད་པ་ཡིན། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང༌། །མ་སྐྱེས་པ་ཡི་གཏན་ཚིགས་དང༌། །གཅིག་དང་དུ་མར་བྲལ་བས་ཀྱང༌། །འདི་ལ་གནོད་པ་ཡོད་མ་ཡིན།།
― DTG138_Page_0439 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསལ་བ་ཙམ་དུ་ཡོད་པས་སོ། །སྔོན་དང་ཕྱི་མ་དེ་ཤེས་པ། །གཉིས་མེད་གང་གིས་མ་གྲུབ་པའོ། །སོ་སོར་སྐྱེས་པ་དེ་ཡི་ཕྱིར། །གཏན་ཚིགས་དེ་ནི་མ་གྲུབ་པའོ། །སྐྱེས་ཤིང་དོན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད། །དེ་ཉིད་དོན་དམ་གྲུབ་པས་ན། །གཏན་ཚིགས་འདི་ཡང་འགལ་བའོ། །མ་སྐྱེས་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་སྟེ། །བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་མ་གྲུབ། །གཟུང་འཛིན་རྒྱུ་འབྲས་མ་གྲུབ་ཀྱང༌། །གསལ་བའི་ཚུལ་ཙམ་གང་དུ་སོང༌། །སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་རྣམ་གཞག་པ། །མ་སྐྱེས་ཞེས་ནི་ངས་བཤད་དེ། །ཆོས་ཀྱི་རྗེ་བོས་གསུངས་ཀྱང་ནི། །ཆད་ལྟ་ཉིད་ཀྱི་དྲི་མས་གཡོགས། །གཅིག་དང་དུ་མས་དངོས་པོ་ལ། །ཁྱབ་པ་ལ་ལར་གྲུབ་པ་ན། །ཐམས་ཅད་སྟོང་པའི་གྲུབ་མཐའ་ལ། །གཏན་ཚིགས་འདོད་པའི་བར་ཆད་བྱེད། །ཡང་ན་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པས་སམ། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱིས་བརྟགས་པ་ཡི། །དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཡིད་མི་བརྟན། །འོན་ཀྱང་ཚད་མས་རིགས་པ་ཡིན། །མངོན་སུམ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིས། །གཅིག་པུ་ལ་ལར་མ་མཐོང་སྟེ། །དེ་བསགས་པ་ནི་དུ་མ་ཡིན། །ཁྱབ་བྱའི་དངོས་ཀྱང་ཅུང་ཟད་མེད། །གཅིག་དང་དུ་མ་ཡོད་ལ་ཁྱབ། །དེ་ལྟར་འདོད་པའི་གཞུང་ལ་འཐད། །མ་འཁྲུལ་བར་དུ་སྣང་ཙམ་གྱིས། །ཡོད་པར་སྨྲ་བ་རྒྱལ་བ་ཡིན། །གསལ་ཞིང་དོན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད། །རིག་གིས་རིག་པ་རྣམས་སྤངས་ནས། །དེ་ལྟར་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ནི། །དམུས་ལོང་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བཏགས། །གང་ཞིག་དཔྱད་པའི་ཡི་དགས་ཀྱིས། །གསལ་བའི་དངོས་ལ་གནོད་མི་ནུས། །དེ་ནི་སེམས་ཅན་སོ་སོ་ལ། །རྣམ་བཅས་གསལ་བ་ཙམ་དུ་སྣང༌། །ཇི་ལྟར་གསུངས་པའི་བསོད་ནམས་ཚོགས། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་སྲོག་ཡིན་ཏེ། །དེ་ལ་རྣམ་སྣང་སྡིག་པའི་བདག །འོག་ཏུ་ཁ་བལྟས་མནར་མེད་འགྲོ། །གལ་ཏེ་སྐུ་གཟུགས་མཆོད་རྟེན་དང༌། །དམ་ཆོས་སྦྱིན་ཚོགས་འཁྲུལ་ཡིན་ན། །བུད་མེད་དང་ནི་ཤ་ཆང་སོགས། །མཁན་སློབ་ལ་སོགས་ཅིས་མ་འཁྲུལ། །གལ་ཏེ་དེ་ཡང་འཁྲུལ་ཟེར་ན། །སློབ་དཔོན་ལ་སོགས་ཁ་སོགས་ལ། །མི་གཙང་ཅི་སྟེ་དོར་མི་བྱ། །ཕ་དང་མ་སོགས་རང་གི་ཤ །ཅི་སྟེ་མི་ཟ་རྒྱུ་ཅི་
― DTG138_Page_0440 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད། །ཁྲོ་ཆུ་ཁོལ་མ་ཅིས་མི་འཐུང༌། །འཁྲུལ་ཀྱང་སློབ་དཔོན་མ་གུས་སོགས། །རྣམ་སྨིན་མི་འདོད་འབྱུང་སྨྲ་ན། །འཁྲུལ་ཀྱང་སངས་རྒྱས་མཆོད་སོགས་ཀྱིས། །ཡིད་འོང་འབྲས་བུ་མི་འབྱིན་ཅིང༌། །དགེ་དང་མི་དགེ་བས་ཅི་བྱ། །རང་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཡིན་ཟེར་ན། །ཡི་དགས་ཁ་ནས་མེ་འབར་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་གྲོལ་ལམ་མ་གྲོལ་བས། །རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་ངེས་བྱས་ཏེ། །དམ་པའི་ལས་ཀུན་ལ་གནས་བྱ། །དམན་པའི་ལས་ཀུན་སྤང་པར་བྱ། །དེ་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་བརྩམ་བྱས་ཏེ། །དེ་ཉིད་རིག་པས་བྱམས་སེམས་བསྐྱེད། །འཁོར་བ་མ་སྟོངས་འགྲོ་བ་བསྐྱབ། །བསོད་ནམས་བསྐྱེད་ལ་བརྩོན་པར་བྱ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་གཟུགས་དང༌། །མཆོད་རྟེན་ལྷ་ཁང་མཆོག་དག་བྱ། །མཆོག་ཏུ་ཡིད་འོང་བཟའ་བཏུང་ཚོགས། །ལམ་སྟན་ལ་སོགས་དབུལ་བར་བྱ། །པད་མའི་དབུས་སུ་བཞུགས་པ་ཡི། །གཟུགས་བཟང་ལེགས་པར་བྲིས་པ་དག །རིན་ཆེན་ཀུན་གྱི་རང་བཞིན་གྱིས། །སངས་རྒྱས་གཟུགས་བྱ་བའོ། །དམ་ཆོས་དགེ་སློང་དགེ་འདུན་རྣམས། །སྲོག་ཀྱང་བཏང་ནས་བསྲུང་བར་བྱ། །གསེར་དང་རིན་ཆེན་དངུལ་ལ་སོགས། །མཆོག་རྟེན་ལ་ནི་རང་གིས་འབུལ། །གསེར་དང་དངུལ་གྱི་མེ་ཏོག་དང༌། །རྡོ་རྗེ་བྱི་རུ་མུ་ཏིག་སོགས། །དབང་སྔོན་དང་ནི་མཐོན་ཁ་ཆེ། །བཻ་ཌཱུ་ཪྻ་སོགས་མཆོད་རྟེན་མཆོད། །དམ་ཆོས་སྨྲ་བ་རྣམས་ལ་ནི། །རྫས་ལ་སོགས་པས་མཆོད་པར་བྱ། །དེ་ཡི་སེམས་ནི་དགའ་བར་བྱ། །རྟག་པར་དམ་པའི་ཆོས་བསྟེན་ཏེ། །བླ་མ་གོང་མའི་ཡ་རབས་ལ། །གུས་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་སྟེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མཆོད་བྱ། །རྫས་ལ་སོགས་པས་མཆོད་པར་བྱ། །སངས་རྒྱས་བཞིན་དུས་བཅུ་ལ། །གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཆོད། །དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱང་མཆོད་བྱ་སྟེ། །སྡོམ་པ་གསུམ་ལ་གནས་ཕྱིར་རོ། །མུ་སྟེགས་པ་ནི་གཞན་རྣམས་ལ། །གུས་པས་ཕྱག་མཆོད་མི་བྱ་སྟེ། །དེ་རྣམས་སྐྱོན་དང་བཅས་ཕྱིར་རོ། །ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་གསུང་རབ་དང༌། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་བསྟན་པ་བྲི། །གླེགས་བམ་སྦྱིན་པར་བཏང་བ་དང༌། །སྣག་ཚ་ལ་སོགས་སྦྱིན་པར་བྱ། །
― DTG138_Page_0441 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲི་མཁན་དང་ནི་ཡིག་དཔོན་དང༌། །འཆད་མཁན་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བ་སྦྱར། །ཞིང་ལ་སོགས་པའང་ངེས་པར་དབུལ། །དེ་ཡིས་ཤེས་རབ་འཕེལ་བར་འགྱུར། །གྲོང་ཁྱེར་པ་ཡི་ཆེད་དུ་ནི། །འདྲེག་མཁན་སྨན་པ་ལ་ཞིང་སྦྱིན། །སྐྲ་ལ་སོགས་པ་བྲེགས་པ་ཡིས། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཞི། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གནས་ས་རུ། །སྐྱེད་མོས་ཚལ་དག་བྱ་བ་སྟེ། །རྫིང་བུ་ཁྲོན་པ་འབབ་ཆུ་ལྡན། །ཤེས་རབ་ཅན་ནི་གཉེར་བར་བསྒོ། །བཟའ་བཏུང་སྟན་དང་གོས་བཅས་བྱ། །གྲོང་ཆུད་ཀུན་ཏུ་འདུ་ཁང་བྱ། །གྲོང་ཁྱེར་ཀུན་དུ་ལྷ་ཁང་བྱ། །ཆུ་མེད་པ་ཡི་ལམ་ཀུན་དུ། །སྣོད་ཆུས་བཀང་བ་ཀུན་དུ་བཞག །ནད་པ་སྡུག་བསྔལ་མགོན་མེད་དང༌། །ཕོངས་དང་དམན་གཞན་ཡོངས་སུ་བསྡུ། །རྟག་ཏུ་སྙིང་རྗེ་བྱ་བ་ཡིན། །འདི་རྣམས་བདེ་བར་འགྱུར་བར་འབད། །དུས་ཚིགས་ལས་བྱུང་གསར་ཐོག་གི །བཟའ་དང་བཏུང་བའི་བྱེ་བྲག་དང༌། །འབྲུ་རྣམས་དང་ནི་འབྲས་བུ་སོགས། །དང་པོར་བདག་བཟའ་རིགས་མ་ཡིན། །དགེ་སློང་ངམ་ནི་སྡུག་ཕོངས་སམ། །དང་པོར་མཆོད་བྱ་རྣམས་ལ་སྦྱིན། །ཆུ་དག་གནས་པའི་ས་རུ་ནི། །བཅག་ལྷམ་གདུགས་དང་དྲིལ་ཆུ་དང༌། །ཆུ་སྐྱོགས་དང་ནི་ཆུ་སྣོད་དང༌། །ཁབ་དང་སྐུད་པ་ལ་སོགས་གཞག །འབྲས་བུ་གསུམ་དང་ཚ་བ་གསུམ། །རྒུན་འབྲུམ་མར་དང་མིག་སྨན་སྩོགས། །ཆུ་གནས་ས་རུ་གཞག་པར་བྱ། །གྲུབ་པའི་སྔགས་དག་བྲིས་སྟེ་གཞག །སྨིན་རྣམས་དང་ནི་བྱ་བའི་རིམ། །ལུས་དང་རྐང་པ་མགོ་བོ་དག །སྐུད་པའི་མར་ཁུའང་གཞག་པར་བྱ། །ཤིང་སྟན་དང་ནི་མེ་ལོང་དང༌། །བུམ་པ་ཁར་གཞོང་སྟ་རི་སྩོགས། །ཝ་ཏིའི་གནས་སུ་གཞག་པར་བྱ། །ཆུ་མེད་པ་ཡི་གནས་ཀུན་དུ། །ས་ཡིས་སྐྱོར་བའི་རྫིང་ཆུ་བྱ། །བརྟགས་པའི་ཆུ་ཡིས་ནང་བཀང་བྱ། །ཏིལ་དང་འབྲས་དང་ནས་སྩོགས་འབྲུ། །ཟན་དང་བུ་རམ་སྣུམ་གྱིས་བསྐོར། །གྲོག་མའི་ཚང་གི་སྒོ་རྣམས་སུ། །བུ་རམ་གྱིས་བསྒོས་བཟའ་བཏུང་དག །ཡིད་ཆེས་མི་ལ་བསྐུར་ནས་ནི། །རྟག་པར་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ཡིན། །ཡི་དགས་རྣམས་ལ་ཅི་བདེ་བར། །ཟོས་པའི་
― DTG138_Page_0442 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏིང་ངམ་གོང་དུའང་རུང༌། །བཟའ་བཏུང་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ཡིན། །ཁྱི་དང་འབུ་སྲིན་བྱ་སོགས་ལ། །ཇི་ལྟར་འཚམ་པར་སྦྱིན་པར་བྱ། །མུ་གེ་ཡི་ནི་གནོད་པ་དང༌། །ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བའི་གནོད་པ་དང༌། །ནད་སྩོགས་གནོད་པ་བྱུང་གྱུར་ན། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་རྗེས་བཟུང་གི །སོ་ནམ་ལོ་ཏོག་བརླག་གྱུར་ན། །ས་བོན་ཟན་གྱིས་རྗེས་སུ་གཟུང༌། །དཔྱ་དག་དབབ་པར་མི་བྱ་སྟེ། །ཡང་ན་ཉུང་ཟད་དབབ་པར་བྱ། །སྐྱེད་འགྱེད་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ། །ཤོ་གམ་སྤང་བའམ་མི་དབབ་བྱ། །སྒོ་ནས་ཡོངས་སུ་ཉོན་མོངས་པ། །འདི་རྣམས་ལས་ནི་བསྒྲལ་བར་བྱ། །རང་གི་ཡུལ་བའམ་གཞན་ཡུལ་གྱི། །ཆོམ་རྐུན་རྣམས་ནི་ཉེར་ཞི་བྱ། །རྫས་ཀྱི་རིན་ཐང་ངེས་པར་བྱ། །རིགས་པས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་བྱ། །མང་དུ་སྨྲ་བ་ཅི་ཞིག་དགོས། །ཤེས་རབ་སྟོབས་ཀྱིས་བགྲོས་བྱས་ཏེ། །རང་ངམ་གཞན་ལ་ཕན་འགྱུར་བྱ། །གང་ཟག་འཇིག་རྟེན་ཕན་གྲུབ་པ། །དེ་དེ་ཐམས་ཅད་བརྟག་པར་བྱ། །ཅི་དང་ཅི་ནས་རང་ཕན་བྱེད། །དེ་བཞིན་འཇིག་རྟེན་ལ་ཕན་བྱ། །ས་ཆུ་མེ་རླུང་སྨན་རྣམས་དང༌། །དགོན་པ་ཡི་ནི་ཤིང་བཞིན་དུ། །བདག་ཉིད་ཡུད་ཙམ་གཅིག་པུ་ཡང༌། །འདོད་དགུར་སྤྱད་པ་ཉིད་དུ་མཛོད། །གོམ་པ་བདུན་པོར་བར་དུ་ཡང༌། །བདོག་པ་ཀུན་གཏོང་སེམས་འཆད་པའི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ནི། །བསོད་ནམས་དཔག་མེད་མཁའ་འདྲ་སྟེ། །བུ་མོ་གཟུགས་མཛེས་ལེགས་བརྒྱན་པ། །དེ་དོན་གཉེར་བ་རྣམས་བྱིན་ན། །དེ་ནི་དམ་ཆོས་ཡོངས་འཛིན་པའི། །གཟུགས་ནི་སོ་སོར་ཐོབ་པར་འགྱུར། །རྒྱན་རྣམས་ཀུན་དང་ལྡན་པ་ཡི། །བུ་མོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་དག །ཡོ་བྱད་ཀུན་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ། །ཐུབ་པ་ཡི་ནི་སྔོན་སྩལ་ཏོ། །གསལ་ཞིང་རྣམ་པར་བཀྲ་བ་ཡི། །གོས་དང་རྒྱན་རྣམས་དག་དང་ནི། །དྲི་དང་ཕྲེང་བའི་ལོངས་སྤྱོད་སྩོགས། །སློང་ལ་རྗེས་སུ་བརྩེ་བས་སྦྱིན། །གང་ཕྱིར་ནོར་དང་ཆོས་མེད་པས། །ཕོངས་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོར་འགྱུར། །དེ་ལ་དེ་མ་ཐག་སྦྱིན་ན། །དེ་ལས་གཞན་པའི་སྦྱིན་པ་མེད། །གང་ཕྱིར་དུག་གིས་ཕན་གྱུར་སྐབས། །དུག་ཀྱང་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་གནོད་པར་གྱུར་ན་ནི། །ཟས་མཆོག་ཀྱང་ནི་སྦྱིན་མི་
― DTG138_Page_0443 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ། སྦྲུལ་སོས་རེག་པའི་སོར་མོ་བཅད། །ལམ་ནི་ཇི་ལྟ་དེ་ལྟ་བར། །གཞན་ལ་ཕན་ན་སྡུག་བསྔལ་ཀྱང༌། །ཐུབ་པས་བྱ་བར་གསུངས་པ་ཡིན། །དམ་པའི་ཆོས་ལ་གུས་པར་བྱ། །ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་མཆོག་ཏུ་བྱ། །ཆོས་ཀྱི་ཉན་པ་རྟག་ཏུ་བྱ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་རང་གིས་བྱ། །འཇིག་རྟེན་ཆོས་ལ་ཆགས་མི་བྱ། །འཇིག་རྟེན་འདས་ཆོས་ཆགས་པར་བྱ། །ཇི་ལྟར་བདག་ཉིད་དེ་བཞིན་གཞན། །ཡོན་ཏན་ཀུན་ནི་བསྐྱེད་པར་བྱ། །དམ་ཆོས་ཐོས་པས་མི་ངོམས་བྱ། །གཟུངས་ཐོབ་དོན་ནི་འབྱེད་བར་འགྱུར། །བླ་མ་ལ་ཡོན་ཕུལ་ནས་ནི། །དེས་ནི་རྟག་པར་བསྟེན་པར་བྱ། །འཇིག་རྟེན་སྨིན་ཕྱིར་ཐོས་པ་བཙལ། །རྩོད་པའི་དོན་དང་ང་རྒྱལ་སྤང༌། །རང་གི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་མི་བྱ། །དགྲའི་ཡང་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པར་བྱ། །གཞན་གྱི་མཚང་རྣམས་འབྲུ་མི་བྱ། །གདུག་པའི་སེམས་ནི་བསྡུ་མི་བྱ། །བདག་ཉིད་དམ་ནི་གཞན་རྣམས་ཀྱི། །འཁྲུལ་པ་སོ་སོར་བརྟག་པར་བྱ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་གང་ཞིག་གིས། །གཞན་གྱི་རྒྱུད་དག་སྐྱོན་ཅན་གྱུར། །རང་གི་རྒྱུད་ལ་མཐོང་གྱུར་ན། །མཁས་པས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བཏང༌། །གཞན་ལ་ཕན་པར་དག་གདགས་པར་བྱ། །ལན་ལ་ལྟ་བར་མི་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་བདག་ཉིད་གཅིག་པུས་སྤྱད། །བདེ་བ་ཐུན་མོང་ལོངས་སྤྱོད་བྱ། །གལ་ཏེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་གྱུར་ཀྱང༌། །ང་རྒྱལ་མཐོ་སེམས་མི་བྱ་ཞིང༌། ཕུན་སུམ་ཚོགས་མེད་ཡི་དགས་འདྲ། །ལོངས་སྤྱོད་མེད་ཀྱང་ཞུམ་མི་བྱ། །འཆིའམ་རྒྱལ་སྲིད་ཉམས་གྱུར་ཀྱང༌། །བདེན་པའི་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བར་བྱ། །རང་གི་དོན་དུ་ཅང་མི་སྨྲ། །དོན་ནི་ཇི་བཞིན་བརྗོད་གྱུར་ཀྱང༌། །གཞན་ལ་གནོད་ན་བདེན་མ་ཡིན། །གཞན་ལ་གཅིག་ཏུ་ཕན་གྱུར་ན། །དོན་མིན་བརྗོད་ཀྱང་བདེན་པ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་བྱེད། །བརྟུལ་ཞུགས་བརྟན་པར་གྱུར་པ་འདི། །ས་སྟེང་ཀུན་གྱི་དབང་མཆོག་ཏུ། །མ་འོངས་པ་ན་འགྱུར་བ་ཡིན། །ལེགས་པར་བརྟགས་ནས་གང་བྱེད་པ། །ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་རྟག་པར་བསྟོད། །ཇི་ལྟར་གྱུར་པའི་དོན་བསྟན་ན། །གཞན་རྣམས་ཡིད་ནི་ཆེས་པར་འགྱུར། །ཕ་དང་མ་ལ་མཆོད་པ་དང༌། །སྐྱེ་བོ་ཡ་རབས་མཆོད་པ་དང༌། །
― DTG138_Page_0444 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཚོ་བ་དག་ཅིང་བཟོད་པ་དང༌། །གཏོང་ཕོད་ཚིག་མི་རྩུབ་པ་དང༌། །དབྱེན་དང་བརྫུན་དག་མི་སྨྲ་བ། །བརྟུལ་ཞུགས་འདི་དག་བརྟེན་བྱས་ན། །ལྷ་ཡི་དབང་པོར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །དེར་ཡང་ལྷ་དབང་བྱེད་པར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་ཆོས་འདི་སྤྱད་པར་བྱ། །ཉིན་རེ་བཞིན་དུ་དུས་གསུམ་དུ། །འཁར་གཞོང་སུམ་བརྒྱའི་བཟའ་བྱིན་པའི། །བསོད་ནམས་ཚོགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡིས། །ཡུད་ཙམ་བྱམས་པ་བསྒོམས་པ་ཡི། །བསོད་ནམས་ཚོགས་ལ་ཆར་མི་ཕོད། །ལྷ་དང་མི་ལ་སྡུག་པར་འགྱུར། །འདི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྲུང་བར་བྱེད། །ཡིད་བདེ་བ་དང་ལུས་བདེ་དང། །དུག་དང་མཚོན་གྱིས་གནོད་མི་འགྱུར། །ཚེགས་མེད་པ་ཡིས་ནོར་ཐོབ་འགྱུར། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་ཡང་སྐྱེ། །བྱམས་པའི་ཆོས་འབྲེལ་བརྒྱད་པོ་འདི། །སྤྱད་ཅིང་གལ་ཏེ་མ་བྲལ་ནའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་བསྐྱེད་བྱ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་ནི་བརྟག་པར་བྱ།། རི་རབ་ལྟ་བུར་བརྟན་པ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་ཐོབ་པར་འགྱུར། །དད་པས་མི་ཁོམ་བརྒྱད་སྤངས་ཏེ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་བདེ་འགྲོར་འགྲོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གོམས་བྱས་པས། །དགེ་བ་མ་ཉམས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །གཡོ་སྒྱུ་མེད་པས་དྲན་པ་འཐོབ། །སེམས་པ་པོ་ཡིས་བློ་གྲོས་ཐོབ། །གུས་པར་བྱས་པས་དོན་རྟོགས་འགྱུར། །དམ་ཆོས་བསྲུངས་པས་ཤེས་རབ་ཐོབ། །ཆོས་ཀྱི་མཉན་པས་སྦྱིན་པ་དང༌། །སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་བྱ་བྱས་ན། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་མྱུར་ཐོབ་འགྱུར། །མ་ཆགས་པས་ནི་དོན་གྲུབ་འགྱུར། །སེར་སྣ་མེད་པས་ལོངས་སྤྱོད་འཕེལ། །ང་རྒྱལ་མེད་པས་མཆོག་ཏུ་འགྱུར། །ཆོས་ལ་བཟོད་པས་གཟུངས་ཐོབ་ཡིན། །སྙིང་པོ་ལྔ་ནི་རབ་སྦྱིན་ན། །འཇིགས་པ་ལས་ཀྱང་འཇིགས་མེད་འགྱུར། །སྟོབས་ཆེན་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡི། །བདུང་ཀུན་གྱིས་ནི་མི་བརྫི་བའོ། །མཆོད་རྟེན་ལ་སོགས་རྣམས་ལ་ནི། །མར་མེ་ཡི་ནི་ཕྲེང་བ་དབུལ། །མུན་ནག་རྣམས་སུ་མར་མེ་སྤོར། །མར་མེའི་ཆེད་དུ་འབྲུ་མར་སྟེར། །ལྷ་ཡི་མིག་དག་ཐོབ་པར་འགྱུར། །མཆོད་རྟེན་ལ་སོགས་མཆོད་པའི་ཕྱིར། །སྒྲ་ཡི་རྣམ་གྲངས་དྲིལ་སོགས་དང༌། །དུང་དང་རྔ་སོགས་མཆོད་པའི་ཕྱིར། །སྒྲ་ཡི་རྣམ་གྲངས་སྒྲ་འབུལ་ན།།
― DTG138_Page_0445 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྷ་ཡི་རྣ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །གཞན་གྱི་སྐྱོན་མཐོང་མི་སྒྲོགས་ཤིང༌། །འཁྲུལ་པ་མཐོང་ཡང་ལྐུགས་པ་བཞིན། །གཞན་སེམས་རྗེས་སུ་བསྲུངས་པ་ཡིས། །གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །བཅག་ལྷམ་གྲུ་སྩགས་བཞོན་པ་སྟེར། །ཉམ་ངར་ལྷུང་ལས་སྒྲོལ་བ་དང༌། །བླ་མ་རྣམས་ལ་སེམས་པ་ཡིས། །རྫུ་འཕྲུལ་དག་ནི་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཆོས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམས་དྲན་དང༌། །དེ་བཞིན་ཆོས་གཞུང་དོན་དྲན་པས། །སྐྱེ་བ་དྲན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །དྲི་མེད་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་བ་དང༌། །སྣ་ཚོགས་རྣམ་དག་སྨོན་ལམ་གྱིས། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་རྣམ་སྤྱོད་བྱེད། །རིན་ཆེན་སྦྱིན་པས་ཐུབ་དབང་གི །འོད་ཟེར་དཔག་མེད་རབ་ཏུ་འགྱེད། །དངོས་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར། །ཡང་དག་ཇི་བཞིན་ཡོངས་ཤེས་པས། །མངོན་ཤེས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡི། །དྲུག་པ་ཟག་པ་ཀུན་ཟད་པའོ། །ཡོན་ཏན་དེ་རྣམས་མདོར་བསྡུས་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྟེན་པར་བྱ། །སྦྱིན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་བརྩོན་འགྲུས། །བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་སྙིང་རྗེ་སྩོགས། །རང་རྫས་གཏོང་བ་སྦྱིན་པ་དེ། །གཞན་ལ་ཕན་བྱེད་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །བཟོད་པས་ཁྲོ་བ་ཡོངས་གཏོང་བའོ། །དཀར་པོའི་ཆོས་འཕེལ་བརྩོན་འགྲུས་ཡིན། །བྱིང་རྒོད་ཞི་བ་བསམ་གཏན་ཏེ། །ཡང་དག་དོན་སྟོན་ཤེས་རབ་ཡིན། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་རོ་གཅིག་བློ། །སྙིང་རྗེ་ཞེས་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །སྦྱིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་བདེ་འགྲོ་སྟེ། །བཟོད་པ་ཡིས་ནི་གཟུགས་བཟང་བའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་གཟིམ་དངས་ཆེ། །བསམ་གཏན་གྱིས་ནི་ཤེས་རབ་གྲོལ། །སྙིང་རྗེས་དོན་ཀུན་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །བདུན་པོ་དེ་རྣམས་མ་ལུས་པར། །ཅིག་ཅར་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ཡི། །བསམ་མི་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡུལ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར། །དེ་ལྟར་ལས་དང་འབྲས་བུ་དག །མ་འཁྲུལ་ཚུལ་ནི་ཤེས་བྱས་ནས། །རྟག་པར་འགྲོ་ལ་ཕན་གདགས་བྱ། །དེ་ཉིད་བདག་ལའང་ཕན་པར་འགྱུར། །ཆོས་རྣམས་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ། །བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོས་རྟོགས་བྱའི་ཕྱིར། །གཞུང་རྒྱས་གཞན་ལས་བདག་གིས་ནི། །མདོ་རུ་བསྡུས་ཏེ་བྲིས་
― DTG138_Page_0446 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན། །འདི་བརྩམས་དགེ་བ་གང་ཐོབ་དེས། །མཐའ་ཡས་སེམས་ཅན་མ་ལུས་ཀུན། །རྟག་ཆད་མཐའ་ལས་གྲོལ་གྱུར་ཏེ། །བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་ཤོག །པཎྜི་ཊ་ཆེན་པོ་རཏྣ་ཀཱི་རྟིས་མཛད་པའི། ཆོས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་རྫོགས་སོ།། །། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་རཏྣ་ཀཱི་རྟི་དང༌། བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་ཆིངས་ཡོན་ཏན་འབར་གྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །།
དབུ་མ་རྒྱན་གྱི་མན་ངག།
རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བ།
― DTG138_Page_0446 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། མ་དྷྱ་མ་ཨ་ལཾ་ཀཱ་ར་ཨུ་པ་དེ་ཤ །བོད་སྐད་དུ། དབུ་མ་རྒྱན་གྱི་མན་ངག །རྗེ་བཙུན་མ་སྒྲོལ་མ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྐུ་གཉིས་ཀྱི་ནི་གནས་ཁྱབ་པའི། །གང་ཞིག་ཉི་ཟླ་གཟའ་སྐར་བཞིན། །བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ། །རྟག་པར་རྡོ་རྗེ་འཆང་ལ་འདུད། །བྱམས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་གསུངས་ཤིང༌། །ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཀྱང་བཞེད་པ་ཡི། །ཚད་མ་ལུང་དང་ལྡན་པ་ཡིས། །བདེན་པ་གཉིས་འདིར་བཤད་པར་བྱ། །དེ་ལ་བདེན་པ་གཉིས་ནི་དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་བོ། །དོན་དམ་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། །དོན་དམ་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །སྒྲུབ་པ་དོན་དམ་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དམ་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ། དོན་དང་ཐོབ་དང་སྒྲུབ་པ་དང༌། །དོན་དམ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །ཅེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བརྟགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །ཤེས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ནི་ལོག་པའི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །བརྗོད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ནི་སྒྲ་དང་རྟོག་པས་དོན་དམ་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ། བརྟགས་པ་དང་ནི་ཤེས་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་བརྗོད་པ་རྒྱ་ཆེ་ཡིན། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །བརྗོད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་ཡིན་ཞིང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་བསྐྱེད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་དོན་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ལས་
― DTG138_Page_0447 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱིས་པ་རྣམས་ལ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་མལ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འདིའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་མི་རྟོག་པ་ཉིད་མི་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མཉམ་པར་འཇོག་པའི་ཡིད་ཀྱིས་སོ་སོར་རྟོག་པ་རྣམས་དེ་བསྒོམ་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས། འབད་རྩོལ་མེད་པར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ལ་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པར་འགྱུར་རོ། །སྤྲོས་པ་མེད་པ་དེ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གཟུངས་ལས། དེ་ཡང་དག་པར་སྤྱོར་བས་རྗེས་སུ་འགྲོའོ། །བསྒོམ་པས་རྗེས་སུ་འགྲོའོ། །མང་དུ་བྱས་པས་རྗེས་སུ་འགྲོའོ། །ཡང་དག་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་རྗེས་སུ་འགྲོའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་དག་ལས་ཀྱང༌། བསམ་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་གོམས་པར་བྱས་ནས། དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་འཁྲུལ་པས་དབེན་པ་དྲི་མ་མེད་པ་འཇིག་པ་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཡང་དག་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བྱང་ཆུབ་རྟོག་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟེན་ཅིང་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་གང་ཞེ་ན། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དོན་དམ་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དོན་དམ་གསུམ་པོ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གཞག་གོ །ཀུན་བརྟགས་དང༌། གཞན་དབང་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་ལ་རང་བཞིན་གསུམ་གྱི་དབུ་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ཡང༌། གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་མེད། །གཉིས་སུ་འཁྲུལ་པའི་བདག་ཉིད་ཡོད། །དེ་ནི་སྟོང་པའི་བདག་ཉིད་དེ། །དབུ་མའི་ལམ་དུ་དེ་བཞེད་དོ། །དེ་སྐད་ཀྱང༌། ཀུན་བརྟགས་དང་ནི་གཞན་དབང་དང༌། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་འདི་རྣམས་ནི། །བརྟགས་དང་རྒྱུ་ལས་
― DTG138_Page_0448 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེ་བ་དང༌། །མི་འགྱུར་ཕྱིར་ན་གོ་རིམས་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་འདིར་མདོར་བསྡུས་ནས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སོ། །གཉིས་མེད་ཀྱང་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་གཉིས་སུ་སྣང་བར་སྐྱེ་བའོ། །དེ་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཡང་ན་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ལ་བྱ་ལ། །ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཚུ་རོལ་ཏེ། གཞན་གྱི་དབང་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་དབང་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང༌། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པས་ཀུན་གཞི་ཡིན་ལ་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ཉེ་བར་དམིགས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་བཞི་དང་རྟག་ཏུ་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་ལ། བདག་གོ་ཞེས་རྟག་ཏུ་རློམ་སེམས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་ཡིད་དོ། །ཡུལ་སོ་སོ་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འབྱུང་བས་འཇུག་པ་ཡིན་ལ། ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་དམིགས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །གཞན་དབང་དེ་ཀུན་བརྟགས་པ་དེས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དབེན་པ་ཉིད་དང༌། བྲལ་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཤེས་པ་གང་ནམ་ཡང་གཉིས་ཀྱིས་མི་སྟོང་པ་དེ་ནི་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མེད་དེ། །སྟོང་པ་དེ་ཡང་ནམ་ཡང་འགྱུར་བ་མེད་པར་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་དེ། དེ་བས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བརྗོད་དོ། །འཕགས་པ་བྱམས་པས་ཀྱང༌། གཉིས་དངོས་མེད་པའི་དངོས་མེད་པ། །དངོས་པོ་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་གཉིས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཐོག་མ་མེད་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཚེ་ན་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་
― DTG138_Page_0449 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གཞན་དབང་ལ་དེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་དུ་ངེས་ནས་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་ངེས་ན་འཁོར་བར་འགྱུར་རོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཞན་དབང་གི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་སྟོང་ན་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཕྱིར་དངོས་པོ་མིན། །དེ་དངོས་ཡིན་ཕྱིར་དངོས་མེད་མིན། །ལུས་དངོས་ཡིན་ཕྱིར་གཞན་མ་ཡིན། མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གཞན་མིན་མིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་གཞན་མ་ཡིན་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་མཐོང་བ་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་ངེས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདེན་པ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ལ། སྟོང་པ་རྟག་པ་བཞིན་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་རྟག་པར་འགྱུར་བའམ། སྟོང་པ་བེམས་པོ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་བེམས་པོར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དེ་རྣམས་ལས་ཐ་མི་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐ་དད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་བདེན་པ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་མཚན་མ་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པར་མི་འགྱུར་ལ། གཞན་ཡང་སྟོང་པ་དེ་མི་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་དག་ཀྱང་གཅིག་པ་དང་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་དེ་དག་ལས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་ཀྱང༌། དངོས་པོ་མ་ཡིན་དངོས་མེད་མིན། །ཐ་དད་གཅིག་གི་མཚན་ཉིད་མིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་དེའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ནི། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་མཐའ། །མཚན་མ་མེད་དང་དོན་དམ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་དོན་ནི། འགྱུར་བ་མེད་པས་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་མཐའ་ཡིན་པས་ན་ཡང་དག་པའི་མཐའོ། །འདི་ལ་དངོས་པོའི་མཚན་མ་མེད་པས་ན་མཚན་མ་མེད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་དམ་
― DTG138_Page_0450 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་ལ་དོན་ནི་དེའི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ་ངེས་ན་དོན་དམ་པའོ། །འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཡང་དེ་སྔོན་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ཅན་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཕྱིས་དེ་སྤངས་པས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཞིང་དྲི་མ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་ཡང༌། དེ་ནི་དྲི་བཅས་དྲི་མ་མེད། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་དག །ཆུ་ཁམས་གསེར་དང་ནམ་མཁའ་བཞིན། །དག་པ་བཞིན་དུ་དག་པར་འདོད། །གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་དེ་མ་གྱུར། །ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་གྲོལ་བར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་རྣམ་དག་མེད་མ་གྱུར། །འབད་པ་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྱུར། །ཉོན་མོངས་མ་ཡིན་མི་མོངས་མིན། །དེ་ནི་དག་དང་མ་དག་མིན། །སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བ། །ཉོན་མོངས་དང་ནི་གློ་བུར་ཕྱིར། །ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་རྣམས་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་དང༌། ཡང་བཏགས་པར་ཡོད་པ་དང་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་དང་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ།། དེ་ལྟ་བས་ན་རང་བཞིན་གསུམ་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི། ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། གཞན་གྱི་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ཡང༌། ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་ཡོད། །དེ་ལ་གཉིས་པོ་ཡོད་མ་ཡིན། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དེ་ལ་ཡོད། །དེ་ལ་ཡང་ནི་དེ་ཡོད་དོ། །སྟོང་པ་མ་ཡིན་མི་སྟོང་མིན། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཐམས་ཅད་བཤད། །ཡོད་པས་མེད་པས་ཡོད་པས་ན། །དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ལུས་ནི་ཡོད་པའོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་མེད་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་གནོད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསླད་པའི་དབང་གིས་འཁྲུལ་པའོ། །དེ་
― DTG138_Page_0451 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་གྱུར་བས་དེ་མྱོང་བ་ཡང་འཁྲུལ་པ་དང་གཞན་མྱོང་བ་ལྟ་བུར་མྱོང་བའོ། །ཡང་རིག་པ་གསལ་བའི་ངོ་བོ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ནི་མེད་དེ། དེ་ལས་ལྷག་པའི་ཚད་མ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་ཡིན་པ་དང༌། ཡང་དག་ཏུ་མྱོང་བའོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་སྟེ། ཚད་མ་ནི་ཚད་མ་བརྒྱས་ཀྱང་མི་གནོད་དེ། ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་ཕ་རོལ་གྱི་འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དེ་ལྟར་ན་ཚད་མ་གཉིས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ་དང་སུན་འབྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་ལྟར་སྣང་བའི་ཕྱིར་གཉིས་ཀྱི་མཚན་མ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འགག་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་ནི་མ་འཁྲུལ་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་ནས་ཀྱང༌། །དངོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་ཡོད་མིན་ཞིང༌། །འགག་པའང་གང་ན་ཡོད་མིན་པ། །ཤེས་པ་འདི་ཉིད་ཁོ་ན་ནི། །སྐྱེ་ཞིང་འགག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །འབྱུང་བ་ཆེ་ལ་སོགས་བཤད་པ། །རྣམ་པར་ཤེས་སུ་ཡང་དག་འདུ། །ཡེ་ཤེས་ལ་ནི་དེ་བྲལ་ན། །ལོག་པར་རྣམ་བརྟགས་ཅིས་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཐམས་ཅད་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་དང༌། དབུ་མ་གྲུབ་པའི་མཐའ་མཚུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དོན་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་བཟློག་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ཡང་སྣང་བ་མེད་པའི་ས་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ས་དང༌། ཁྱད་པར་གྱིས་དང༌། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དུས་དེར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་དང་མཚུངས་པར་མཐོང་ངོ༌། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་པས་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱུ་མའི་དཔེ་བརྒྱད་དང་འདྲ་བར་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དེས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དག་པ་ཡིན་ལ། འཁྲུལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་
― DTG138_Page_0452 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་དགོས་པའི་དབང་གིས་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅུང་ཟད་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཏེ། དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་དེ་རྣམས་སུ་ཤེས་པ་རྣམས་གནས་གྱུར་ཅིང་མི་འདྲ་བར་སྨིན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པ་ཡང༌། མ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པ་དང༌། དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པའོ། །ལུགས་འདི་ནི་རྣམ་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་ཡང༌། འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ཡེ་ཤེས་ལ། །རྣམ་པ་དག་ནི་ནུབ་གྱུར་ནས། །དེ་ཉིད་གཉིས་མེད་སྤྲོས་པ་མེད། །ཁྱབ་བདག་སྣང་བ་མེད་པ་སྐྱེ། །འཇིག་རྟེན་ཤེས་པ་རྣམ་བཅས་ཀྱང༌། རྣམ་པ་དག་ནི་བརྫུན་པ་དང༌། །བདེན་མིན་རྣམ་པར་གཅོད་པས་ན། །དེ་ནི་རྣམ་པ་མེད་པར་བརྗོད། །གཞན་དག་སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་འདི་སྐད་དུ་སྨྲ་སྟེ། གང་ཞིག་རྣམ་པ་མེད་པའི་ཤེས་པས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་དོན་རིག་པར་འདོད་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའོ། །གང་ཞིག་དོན་གྱིས་ཕན་བཏགས་པའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་རྣམ་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དོན་རིག་པར་འདོད་པ་ཉིད་ནི་མདོ་སྡེ་པའོ། །གཞན་དབུ་མ་ལྟར་སྣང་བའི་ཕྱོགས་གསུམ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ཕྱོགས་བཞི། ཚད་མ་དང་ལུང་དང་བསྟན་བཅོས་ལ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སུན་དབྱུང་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང༌། ཇི་ལྟར་བྱིས་པས་རྣམ་བརྟགས་པའི། །ཕྱི་རོལ་དོན་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །བག་ཆགས་ཀྱིས་ནི་དཀྲུགས་པའི་སེམས། །དོན་དང་སྣང་བར་གྱུར་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་འདི་ལ་རིགས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། གང་ཡང་རྨི་ལམ་གྱི་ཤེས་པ་ཉིད་དོན་དེ་དང་དེར་སྣང་ཡང་སད་པ་ཉིད་ན་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དཔེ་ཙམ་གྱིས་དོན་གྲུབ་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་རང་ཉིད་གསལ་བཞིན་པར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གསལ་བའི་ངོ་བོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། གསལ་བ་དེ་ཡང་རབ་ཏུ་སྣང་བ་དང༌།
― DTG138_Page_0453 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ་སོར་སྣང་བ་དང༌། གསལ་བཞིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་བེམས་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཞིང་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་གསལ་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ན་ནི་གང་ཡང་སྣང་བར་མི་འགྱུར་བས་ཐམས་ཅད་མ་གྲུབ་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གྲུབ་ན་ནི་དེ་ཉིད་ཤེས་པ་ཡིན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །འདིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི། གསལ་བ་མིན་པ་གསལ་མི་འགྱུར། །གཞན་གྱིས་ཀྱང་ནི་གསལ་མི་ནུས། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་གསལ་བ་སྟེ། དེ་ཕྱིར་གཉིས་མེད་ཤེས་པ་ཡིན། །མདོ་སྡེ་པ་ལྟར་ན་ཡང༌། །ཤེས་པ་དེས་འབྲེལ་པ་གང་གིས་དོན་དེ་མྱོང་བར་འགྱུར། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲེལ་བས་སོ་ཞེན། མིག་ཀྱང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་རྨི་ལམ་དེ་མེད་ཀྱང་དེར་སྣད་བ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་འདྲ་བའི་དབང་གིས་སོ་ཞེ་ན། །དེ་ཡང་ཀུན་གྱིས་མཚུངས་ན་ནི། ཤེས་པ་ཡང་བེམས་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །འགའ་ཞིག་གིས་མཚུངས་ན་ནི་ཀུན་གྱིས་ཐམས་ཅད་རིག་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་སྣམ་བུ་དང་རེ་ལྡེ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་འདི་དག་གཅིག་གམ་དུ་མ་ཞིག །གལ་ཏེ་གཅིག་ན་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་དང་དབུས་ཀྱི་ཆ་ཐ་དད་པར་སྣང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཐ་དད་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་དེ་ལྟར་ན་ཆ་ཤས་རྣམས་ཀྱང་སོ་སོར་གཅིག་ཏུ་མི་རུང་བས་ཆ་ཤས་མེད་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་འབའ་ཞིག་གནས་འགྲངས་ན་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་སྟུག་པོར་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་ཏུ་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་མང་པོས་སྦྱར་བས་ཡིན་ནོ་ཟེར་ན། དེ་ཡང་གལ་ཏེ་ཆ་ཤས་ཀྱིས་སྦྱོར་ན་ནི་ཆ་ཤས་མེད་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་མི་འགྱུར་ལ་ཆ་ཤས་མེད་པས་སྦྱོར་ན་ནི་རྡུལ་ཕྲ་མོ་རྣམས་གཅིག་ལ་གཅིག་ཞུགས་པས་རི་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཚད་ཙམ་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང༌། དྲུག་གིས་ཅིག་ཅར་སྦྱར་བ་ན། །ཕྲ་རབ་རྡུལ་ཆ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར། །དྲུག་པོ་དག་ནི་གོ་གཅིག་ན། །གོང་དུ་རྡུལ་ཕྲན་ཙམ་དུ་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་སྔོན་
― DTG138_Page_0454 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ལས་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་བརྗོད་པ་འདི་དག་ནི། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་མཚུངས་ཏེ། ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བྱེ་བྲག་ཙམ་གྱིས་ནི་ཅིར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་དོན་གྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་ཕྱོགས་དྲུག་ནས་ནི་བསྐོར་བ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྡུལ་ཕྲ་མོ་ནི་ཕྱོགས་བཞི་པའོ་ཞེ་ན། ཆ་ཤས་དང་བཅས་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་དེས་ཀྱང་ཅིར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། གཅིག་དང་དུ་མ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་དངོས་པོ་ཕུང་པོ་གསུམ་པ་གཞན་དག་ཀྱང་མེད་པས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་དང་ནང་གི་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པས་བརྫུན་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ཡང་གསལ་བ་ཙམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཡང་བག་ཆགས་ཀྱིས་དཀྲུགས་པའི་དབང་གིས་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། གང་ཞིག་གི་བདག་ཉིད་དུ་གསལ་བ་སྟེ། བདག་ཉིད་དེ་དག་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གཞན་གྱིས་མ་བཞག་པ་དང༌། བཞག་པས་ཡང་དག་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་གྱི། གསལ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་གཞག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བརྫུན་པར་མི་རུང་ངོ༌། །དེའི་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ནི་མེད་དེ། ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གསལ་བ་འདི་ནི་རང་གི་བདག་ཉིད་ལ་མ་འཁྲུལ་བའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་སྐྲའི་ཚོགས་སྣང་བ་བཞིན་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བ་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཟེར་ན། སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་མཚན་ཉིད་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་སྣང་བས་གཅིག་མ་ཡིན་ལ། དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གསལ་བ་གཅིག་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་དུ་མ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་འདི་ནི་ཇི་ལྟར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་ལྟར་གཅིག་ཡིན་ཏེ། ལྷན་ཅིག་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །དེ་དང་འདྲ་བར་གསལ་བ་ཡང་ཐ་དད་དོ་ཞེ་ན། དེ་དག་བདག་ཉིད་སོ་སོར་མྱོང་བའི་ཕྱིར། ལྷན་ཅིག་ཏུ་མྱོང་བ་མེད་པས་གཅིག་གི་ཐམས་ཅད་མྱོང་བ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཅིག་དང་དུ་མ་ཡིན་པས་ན་ནམ་མཁའི་སྒྲའི་ཚོགས་བཞིན་ནོ། །དོན་དེ་ཡང་
― DTG138_Page_0455 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཇི་ལྟར་མེ་ལོང་ལ་ནི་གཟུགས། །གཅིག་དང་གཞན་པ་རྣམ་སྤངས་པ། །སྣང་ཡང་དེ་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་བཞིན་དངོས་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་དང་དུ་མ་གཉི་གའི་ངོ་བོར་མེད་པའོ། །འདི་ལྟར་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བ་ལས་ཐ་དད་དམ། འོན་ཏེ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཡིན། ཅི་སྟེ་ཐ་དད་པ་ཡིན་ན་ནི་དེ་མི་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ན་ནི་དེ་རྣམས་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བའམ། དེ་ཡང་དེ་རྣམས་དང་ཐ་མི་དད་པས་དུ་མ་གཅིག་ཏུ་མི་བཏུབ་པ་ཡང་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་མེ་ལོང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕྱོགས་འདིར་ནི་གཅིག་དང་གཞན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་དད་པ་དང༌། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་དང༌། དབུ་མ་པ་ཤེས་པ་རྣམ་པ་དང་བཅས་པར་སྨྲ་བ་ཁ་ཅིག་ན་རེ། སྔོན་པོ་གསལ་བ་དག་བརྫུན་པ་དང་བརྫུན་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན་ཆོས་འགལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་འཐད་པར་མི་འགྱུར་ལ། དེའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་ན། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བར་མི་འགྱུར་ན། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་གསལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྒྲོ་མ་བཏགས་པའམ་དངོས་པོར་འགྱུར་བའི་གསལ་བ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྒྲོ་མ་བཏགས་པའམ། དངོས་པོར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཟེར་ཏེ། དེ་དག་གི་ལྟར་ན་གསལ་བ་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་གཏན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གཏན་དུ་གྲོལ་ཞིང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་བློའི་རྣམ་པ་ནི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་མི་རིགས་པས་བརྫུན་པ་མ་ཡིན་ལ། ཕྱི་རོལ་གྱི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་བརྫུན་པ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་སྣང་བ་དོན་མ་ཡིན་པ་ལ་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འོ་ན་ནི་རང་གི་སྣང་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་པས་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་ཞེན་པར་འགྱུར་གྱི་དོན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་དོན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འཁྲུལ་པ་དེ་ཉིད་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་སྟེ་དོན་ལ་ཞེ་ན་ནི་དེའི་དོན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པར་འགྱུར་བས་དོན་མེད་བཞིན་དུ་ཞེན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དོན་ལ་ཡང་
― DTG138_Page_0456 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེན་པ་མ་ཡིན་ལ། ཤེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བློའི་བསླད་པ་ཇི་ལྟར་གྲགས་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་གྱི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་གསལ་བ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་བརྫུན་པ་ཡང་དངོས་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་གཏན་ཚིགས་འདི་གལ་ཏེ་དངོས་པོའི་རིང་བཞིན་དུ་ཐ་མི་དད་དོ་ཞེ་ན་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་ཐ་མི་དད་པ་ཙམ་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ན་ནི་མ་ངེས་པར་འགྱུར་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་མེད་པར་གཏན་ཚིགས་ཡོད་པས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་དང༌། དབུ་མ་པ་རྣམ་པ་མེད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ལུས་རྫས་སུ་མེད་པར་སྨྲ་སྟེ། དེ་དག་གི་ལྟར་ན་ཡང་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོའི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ལ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་དགག་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་དབུ་མ་པ་ཁ་ཅིག་ན་རེ་འཇིག་རྟེན་ལས་གྲགས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པ་ཡིན་པས། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བཞིན་དུ་དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་རིག་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རལ་གྲིའི་སོས་རང་མི་གཅོད་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་རིག་པ་ཡང་བསླད་པ་ཙམ་དུ་འུ་བུ་ཅག་གཉི་ག་འདོད་དོ། །དེ་བས་ན་འཁྲུལ་པ་ཟད་པས་དོན་དམ་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཟད་པ་ཉིད་དོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དེའི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དོན་དམ་པར་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཐོབ་པས་མྱོང་བར་གཞག་གོ །མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་སེམས་ཅན་སྣ་ཚོགས་པའི་དོན་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ་གཞག་ནས། ཡང་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ་ཟེར་བ་དག་ནི་སྨད་པ་ལས་ཀྱང་སྨད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འདི་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱང་མེད་ན། དོན་དམ་པར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། ཅི་སྟེ་ཡང་འདི་ནི་རྟོགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་སེམས་ཡིན་པས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དོན་དམ་པ་དེ་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་མྱོང་ན་ནི་འཁྲུལ་བར་
― DTG138_Page_0457 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་ལ། ཐ་མི་དད་ན་ནི་རང་རིག་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་གང་ཡིན། འཁྲུལ་པ་དེ་ཉིད་རགས་པའི་ཅིག་ཤོས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ལ། ཕྲ་བ་ནི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་ནི་ཤེས་པ་ཐ་མ་ལ་ནི་གཉེན་པོ་མེད་པས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱི་གཉུག་མ་རང་གི་ངོ་བོ་མྱོང་བ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཡིན་ཏེ་མ་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲོ་བཏགས་པ་རང་གི་ངོ་བོ་མྱོང་བས་ན་འཁྲུལ་པ་ཡང་ཡིན་ནོ།། དེ་བས་ན་འཁྲུལ་པའི་མཚན་མ་དེ་ཐམས་ཅད་རིམ་གྱིས་དོར་ཏེ། ནམ་མཁའ་གཅིག་ཏུ་དྲི་མ་མེད་ཅིང་མཐའ་མེད་པ་ལྟ་བུར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསལ་བའི་ལུས་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པ་མྱོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དོན་དམ་པ་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་གྱི། སེམས་ལས་བྱུང་བ་འགགས་པ་ནི་རིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་མ་ཟད་པ་དེ་ཉིད་དུ་ནི་ཀུན་གཞི་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་གསུམ་ལ་ལྡོག་པར་འགྱུར། །ལྡོག་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་གནས་གྱུར་པ་སྟེ་དེ་ཡང་གང་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་སྟེ་ཤེལ་དག་པ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་དེ་དག་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་དང་མེ་ཤེལ་དང་ཆུ་ཤེལ་ནི་དག་པ་ཙམ་དུ་ཁྱད་པར་མེད་མོད་ཀྱི། འོད་ཟེར་གྱིས་ཁྱད་ཆེས་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ནམ་མཁའ་དྲི་མ་མེད་པ་འབའ་ཞིག་མཐའ་མེད་པ་དང་འདྲ་བར་དེ་བཞིན་ཉིད་རོ་གཅིག་ཏུ་སྣང་ངོ༌། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེན་མཚན་མ་དེ་རྣམས་ནུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་སྣང་བས་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་ཐམས་ཅད་བརྫུན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པས་མིད་དང་མཚན་མར་བཏགས་པར་ཟད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འགགས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མི་རིགས་
― DTG138_Page_0458 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དབུ་མ་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་འདི་དག་ཚད་མས་མེད་པར་གྲུབ་ན་དེའི་ཕྱིར་འགས་ཀྱང་ཡོད་པ་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་སོ། །ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྣང་བ་ཙམ་གྱིས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཅི་ཞིག་ཉེ་བར་བླངས་ནས་ཅི་ཞིག་གདགས། ཡང་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཕན་ཚུན་གཞན་སེལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཅིག་བཀག་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཉིས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉི་ག་དགག་པར་མི་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཐམས་ཅད་བརྫུན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བརྫུན་པས་མངོན་སུམ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་གྲུབ་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚུལ་གསུམ་ངེས་པ་མེད་པས་གཏན་ཚིགས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་རང་དང་གཞན་ལ་དགག་པ་དང་སྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་མ་གྲུབ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཚད་མ་ལ་རག་ལུས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚད་མ་ཡང་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་ཙམ་གྱིས་འགོག་ན་ནི་ཁྱོད་ཉིད་བ་ལང་རྣམས་ལས་མུ་སྟེགས་རྒྱང་པན་གྱི་ལྟ་བ་ཅན་ནོ་ཞེས་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པ་ན་མི་དང་དབུ་མ་བཀག་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་གསུངས་པའི་དགོངས་པ་ཡང་མདོ་སྡེ་དགོངས་འགྲེལ་དུ་གསུངས་པས་ངེས་ཏེ། དེ་ཉིད་བྱམས་པ་དང་ཐོགས་མད་དང་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཀྱང་ངོ༌། །ཚད་མར་ཁས་ལེན་ན་ནི་རང་བཞིན་གསུམ་གྱི་ཚུལ་དུ་གྲུབ་པས་ཐམས་ཅད་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ཐོང་ཤིག །གལ་ཏེ་བདག་ཅག་ནི་ཚད་མ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྩོད་པར་སྨྲ་བ་ནི་བཞད་གད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདི་ངག་བདག་ཅག་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ཡོད་པས་དེ་ཉེ་བར་བླངས་ཏེ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པར་འདོགས་སོ། །དགག་པ་དང་སྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཚད་མས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་གང་ཞིག་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང༌། །དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བཤད། །དེ་ནི་རྒྱུར་བྱས་བཏགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་བསལ་བའི་རང་བཞིན་ཡང་གནོད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བརྫུན་པའོ། །ཡང་བསལ་བ་དེ་རིག་པའི་འཁྲུལ་བ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་མངོན་སུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གསལ་བ་ནི་གསལ་བ་སྦྱིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཉུག་
― DTG138_Page_0459 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མའི་རང་བཞིན་ཏེ། གང་གིས་མྱོང་བ་འདི་འཁྲུལ་བར་འཇོག་པའི་བསླད་པས་བཞག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུན་གྱིས་གཞན་དུ་གྱུར་བས་ནི་བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་སྟེ་དེའི་ཆ་དང་བཅས་པས་ནི་རྟག་པའི་དངོས་པོ་ཁེགས་མོད་ཀྱི་ཆོས་གང་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་གནས་པ་ནི་དགག་པར་མི་ནུས་ཏེ་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཡོ་ཅན་བླུན་པོ་ཆོས་གང་དང་གང་སྤྱི་ལ་ཁྱབ་པ་དང་མ་ཁྱབ་པའི་བྱེ་བྲག་བ་ལང་རྫས་ཀྱང་མཐོང་བ་ལའང་བསྙོན་ཅིང་ཁོ་ཉིད་འཇུག་ལྡོག་གི་ཁྱད་པར་མི་འདོར་བ་སྒྱུ་ཐབས་ལ་སྤྱོད་པ་དག་མེ་ལྕེ་ལས་མུན་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་རླུང་ནད་ཅན་ལ་ཆང་སྨན་ཡིན་པར་སྨྲས་པས་མཁྲིས་ནང་ཅན་ལ་ཡང་ཆང་སྨན་དུ་སེམས་པ་དང་མཚུངས་ཏེ་ཅི་དེ་ལྟ་ན་དེ་ཉིད་ཀྱང་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་རང་སྐྱེ་འགོག་བྱེད་དུ་འགྱུར་ཏེ་རང་སྐྱེ་འགོག་པ་དེ་ཡང་དེ་སྟེ་ཐལ་འགྱུར་ཡིན་ནོ། །ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་ཅེ་ན་ནི་མཚུངས་པས་སླན་ཆད་དེའི་རིགས་ཅན་ལ་བཙན་ཐབས་སུ་བསྙོན་པ་མཐོང་ལ་རང་སྨ་འབེབས་དེ་སྐད་ཀྱང་མ་ཟེར་ཅིག །ཡང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཚུལ་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །བསླད་པས་བྱས་པར་ཡང་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་གྱུར་པས་དེའི་མྱོང་བ་ཡང་འཁྲུལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་གནོད་པ་འཇུག་པའི་སྐབས་ཡོད་ཀྱི་གསལ་བ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཆེན་པོ་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལྟ་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱང་སྣང་སྟེ། འདི་ལྟར་མེད་པའི་མཚན་མའི་ལྟ་བ་དང༌། བརྟགས་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བའི་ལྟ་བ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལྟ་བ་དང༌། བརྙས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་ཁྲོ་བའི་ལྟ་བ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལྟ་བ་དང༌། བསྐྱེད་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཁས་མི་ལེན་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ངན་གཡོའི་ལྟ་བ་དང༌། བཀུར་སྟི་བྱེད་པའི་ལྟ་བ་དང༌། རྨོངས་པ་བསྟན་པའི་ལྟ་བ་དང༌། རྩ་བའི་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མེད་པའི་ལྟ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་འགེགས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ལྟ་བ་དང༌། སྒྲིབ་པ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་སྐྱེད་པའི་ལྟ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་མེད་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ངེས་པར་འཛིན་པའི་
― DTG138_Page_0460 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟ་བ་དང༌། མི་བདེན་པའི་ལྟ་བ་དང༌། མི་སྨྲ་བའི་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་ཆེན་པོ་དང༌། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་གྱི་ལྟ་བའོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །དེ་དག་བསྙེན་གནས་ཡང་དག་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་ཅིང་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །བསྒོམ་པ་འདིའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ནི་གཉིས་ཏེ། གུས་པར་སྦྱོར་བ་དང༌། རྒྱུན་དུ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ཡང་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བར་འཇུག་པ་ནི་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་དམིགས་པའོ། །དེ་ལ་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་དུ་གྱུར་པ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་དམིགས་པའོ། །བར་མ་ཆད་པར་གཉི་ག་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེའི་ཚེ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ཐུན་མོང་གི་དབྱེ་བའོ། །རྣལ་འབྱོར་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ས་བཞི་ནི། དངོས་པོའི་མཐའ་གཉིས་ཡོད་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། སེམས་ཙམ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ཡང་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་དང་པོའོ། །ཇི་ལྟ་བར་གྱུར་པའི་སེམས་ཙམ་ལ་དམིགས་པར་གྱུར་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་གཉིས་པའོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་གསུམ་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མཐོང་བ་སྟེ། སྣང་བ་མེད་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་བཞི་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། །སེམས་ཙམ་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་སུ། །ཕྱི་རོལ་དོན་ལ་བརྟག་མི་བྱ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་དམིགས་ནས་ནི། །སེམས་ཙམ་ལས་ཀྱང་འདའ་བར་བྱ། །སེམས་ཙམ་ལས་ཀྱང་འདས་ནས་ཀྱང༌། །སྣང་བ་མེད་ལ་འདའ་བར་བྱ། །སྣང་མེད་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ། །དེ་ཡིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མཐོང༌། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚད་མའི་ཚུལ་ལ་ཡང་དག་བརྟེན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཐེག་པའི་རིམ་
― DTG138_Page_0461 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཕྱེ་བ་དག །མཁས་པ་དགའ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་སྦྱར་བ་ཡིན། །འདི་ལ་དགེ་བ་ཅི་ཡོད་ཀུན། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་བསྔོ་བར་བྱའོ།། །།དབུ་མ་རྒྱན་གྱི་མན་ངག །སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་དུས་དེའི་ཚེ་པཎྜི་ཏ་རྣམས་ལ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པར་ཀུན་གྱིས་བསྔགས་ཤིང་འགྲན་ཟླ་མེད་པ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཁའ་འགྲོ་མས་ཨཽ་ཌྱན་དུ་སྤྱན་དྲངས་ཏེ། རྟོགས་པ་བརྗོད་པའི་གྲུབ་པ་བརྙེས་པ་བཞི་བཅུའི་ནང་ནས་ཀྱང་མདོ་སྡེ་དང་རྒྱུད་སྡེ་ལ་འགྲེལ་བ་མཛད་པའི་མཆོག་ཏུ་གྲགས་པ། དུས་མཚུངས་པའི་སྒོ་སྲུང་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་ཀྱང་གཙོ་བོར་གྱུར་པ། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་དང་ཀླུ་སྒྲུབ་སྙིང་པོའི་ཐུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་མ་ནོར་པར་རྟོགས་ཤིང་བསྟན་པའི་གསལ་བྱེད་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང༌། བཙུན་པ་ཟླ་གྲགས་ལ་སོགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་དགོངས་པ་ལས་འཆལ་བར་གྱུར་ན་རང་སླད་ཀྱིས་ཚེ་སྨད་ལ་མེད་པར་སྨྲ་བ་དོར་ནས་རྒྱུད་ཟབ་མོའི་འགྲེལ་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་ལ། འོན་ཀྱང་དེས་ལོག་པར་བྲིས་པ་དེའི་རྗེས་སུ་འཇུག་ཅིང་གཡོ་སྒྱུས་སྤྱོད་པ་ཡང་འགའ་འབྱུང་བར་མདོ་སྡེ་དད་པ་ཆེར་འབྱུང་དང༌། དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་སོགས་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་ནས། ཡང་དེ་དང་དེ་དག་གིས་ནི་ངའི་དགོངས་པ་མ་རྟོགས་པའོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ནས། སླད་ཀྱི་དེ་དག་ནོར་བར་ཤེས་ཏེ་སླད་ཀྱིས་དགོངས་པ་མ་ནོར་བར་འཆད་པར་ཡང་འབྱུང་ལ། དང་པོ་ནས་ངས་བཤད་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ནི་མང་དུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པའི་ནད་ནས་ཁྱད་པར་དུ་སློབ་དཔོན་འདི་ནི་འཇམ་དཔལ་རྩ་བའི་རྒྱུད་ལས། རིན་ཆེན་འབྱུང་ཞེས་བྱ་མིང་གང༌། །སྟོན་པའི་བསྟན་པ་གསལ་བྱེད་འབྱུང༌། །ཞེས་ཀྱང་ལུང་བསྟན་པ་དེས་མཛད་པའོ། །རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཤཱན་ཏི་བྷ་དྲ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་ཤཱཀྱ་འོད་ཀྱིས་བསྒྱུར་བ། གཡོ་སྒྱུས་སྤྱོད་པ་ཚར་གཅོད་བསྙོན་འདེབས་གནད་ལ་འབེབས། རྟོག་གེའི་སྲོག་ཤིང་ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་མཚན་ཅན། །ཐེག་ཆེན་རྣམ་རིག་དབུ་མའི་རྒྱན་གྱི་མན་ངག་བཅས། །ལེགས་མཛད་གང་དེ་ཟླ་གྲགས་འཇོམས་པའི་རྟོག་གེ་ཡིན། །སླད་ནས་ཁ་ཆེ་ཨ་མོ་གྷ་དང་འོ་རུ་ལོ་ཙཱ་བས་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །།
| 
