༄༅། །ཤེར་ཕྱིན་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་གྱི་མཆན་འགྲེལ་པུཎྜ་རི་ཀའི་དོ་ཤལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

༅། །པུ ཎྜ རཱི ཀནི ཥྐ ནཱ མཔྲཛྙཱ པཱ རམི ཏཱ ལངྐཱ རབྱཉྫ ནབྲྀ ཏྟི བི ཛཧརཾ ཏི སྨ།༄༅། །ཤེར་ཕྱིན་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་གྱི་མཆན་འགྲེལ་པུཎྜ་རི་ཀའི་དོ་ཤལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། །མཁྱེན་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཤེས་བྱའི་མཐའ་དང་མཉམ། །བརྩེ་བའི་འོད་སྟོང་གདུལ་བྱ་ཀུན་ལ་ཁྱབ། །ལྷུན་གྲུབ་རྒྱུན་མི་ཆད་པའི་མཛད་པ་ཅན། །ཐུབ་དབང་ཉིན་བྱེད་གུས་པའི་གཙུག་གིས་མཆོད། །དགའ་ལྡན་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ལ་ལེགས་བཞུགས་ཤིང༌། །རྒྱལ་བའི་དགོངས་ཟབ་བདུད་རྩིའི་ཆར་འབེབས་ནས། །འཛམ་གླིང་སྐལ་བཟང་གདུལ་བྱའི་རེ་སྐོང་བ། །རྒྱལ་ཚབ་བྱམས་ཆེན་སྨྲ་བའི་ཟླ་བ་རྒྱལ། །གྲངས་མེད་རྒྱལ་སྲས་འདུས་པའི་འཁོར་གྱི་དབུས། །རྨད་བྱུང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སེངྒེའི་སྒྲ། །སྒྲོགས་ལ་ཟླ་མེད་མཁྱེན་པའི་གཏེར་གཅིག་པུ། །འཇམ་དབྱངས་ལྷག་པའི་ལྷ་དེས་རྟག་པར་སྐྱོངས། །འཕགས་བཞིའི་བསྐྱེད་ཡུམ་ཤེར་ཕྱིན་གསལ་མཛད་པ། །ཐོགས་མེད་དབྱིག་གཉེན་འཕགས་གྲོལ་རྣམ་པ་གཉིས། །སེང་གེ་བཟང་སོགས་ལོ་པཎ་དངོས་བརྒྱུད་ཀྱི། །བླ་མ་རྣམས་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡུམ་དོན་ཟབ་རྒྱས་གཏིང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐའ་བྲལ་ནའང༌། །དང་པོའི་ལས་ཅན་བློ་གྲོས་གསར་བུ་རྣམས། །རབ་དགའི་མཆོད་ཡོན་ཟེགས་མ་ཙམ་འདི་འང༌། །ཆོས་རྗེ་བླ་མའི་མཁྱེན་རབ་མཚོ་ལས་སོ། །འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་འདི་འཆད་པ་ལ། མཚན་གྱི་དོན། འགྱུར་གྱི་ཕྱག་གཞུང་གི་དོན། མཇུག་གི་དོན་ནོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ། མཚན་བསྒྱུར་བ།མཚན་བཤད་པ། མཚན་གྱི་དགོས་པའོ། །དང་པོ་ནི།རྒྱ༷་གར༷་སྐད༷་དུ༷། ཨ༷་བྷི༷་ས༷་མ༷་ཡ༷་ནི། བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ན་མངོན་པར་རྟོགས་པ། ཨ༷་ལཾ༷་ཀ༷་ར༷་ནི་རྒྱན། ནཱ༷་མ༷་ནི་ཞེས་བྱ་བ། པྲ༷་ཛྙཱ༷་པཱ༷་ར༷་མི༷་ཏ༷་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི། ཨུ༷་པ༷་དེ༷་ཤ༷་ནི་མན་ངག་གི །ཤཱ༷་སྟྲ༷་ནི་བསྟན་བཅོས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། གཞུང་ལམ་འབྲས་བུའི་ཤེར་ཕྱིན་ལས། འདིར་རྩ་བའི་མདོ་གཞུང་ཤེས༷་ར༷བ་ཀྱི༷་ཕ༷་རོལ༷་ཏུ་ཕྱིན་པ༷འི་བཀའ་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ། དེ་དག་གི་དོན་ཚེགས་ཆུང་ངུས་དོན་ཆེན་པོ་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པ་མན་ང༷ག་གི༷་བསྟན༷་བཅོ༷ས་ནི། སྤྱིར་ངེས་ཚིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ན། རྒྱལ་བའི་བཀའ་ཡང་བསྟན་བཅོས་ཡིན་ཏེ། སློབ་མའི་རྒྱུད་འཆོས་པའི་སྒྲ་བཤད་དུ་ཡོད་ལ།འདིར་ས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་གིས་མཛད་པའི་བསྟན་བཅོས་སོ། །བསྟན་བཅོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི། ཐེག་དམན་རྣམས་མིང་ཚིག་ཡི་གེ་སྟེ། ཚོགས་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་བེམ་པོའི་ངོ་བོར་འདོད་ལ། ཐེག་ཆེན་ལྟར་ན་མིང་ཚིག་ཡི་གེའི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་རིག་པ་སྟེ། བཀའ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་གདུལ་བྱའི་གཞན་སྣང་དང༌། ས་བཅུ་མན་ཆད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ནི། རང་གཞན་གཉིས་ཀའི་སྣང་བ་དང་འབྲེལ་བའོ། །ཤེར་ཕྱིན་གྱི་བཀའ་ཡི་དོན། དངོས་བསྟན་སྟོང་ཉིད་སྙིང་པོའི་དོན་དང༌། སྦས་དོན་ལམ་གྱི་མངོན་རྟོགས་གཉིས་ལས། ཕྱི་མ་སྟེ། ཡུམ་དོན་ཡང་དག་པ་ལ་བློ་མངོན༷་དུ་ཕྱོགས་པས་དོན་མ་ནོར་བར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ལེགས་པ༷ར་རྟོག༷ས་པ་སྟེ། སྦས་དོན་དངོས་པོ་བརྒྱད་དོ། །དེ་གསལ་བར་བྱེད་པ༷འི་རྒྱན༷་ཏེ། རང་བཞིན་གྱི་རྒྱན་ཡུམ་དོན། མཛེས་བྱེད་ཀྱི་རྒྱན་དོན་བདུན་ཅུར་གནས་པ། གསལ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱན་བསྟན་བཅོས་འདིས་གསལ་བར་བྱེད་པས་མཁས་པ་དགའ་བ་བསྐྱེད་པའོ། །ཞེ༷ས་བྱ༷་བ༷་ནི་མིང་དོན་འབྲེལ་བ་བརྗོད་པའོ། །དེ་ལའང་འདིར་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལེགས་པར་གསུངས་པས། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རིམ་པ་གསུམ་ལས་བཀའ་འཁོར་ལོ་བར་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ལ། བོད་སྔ་རབས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ཤེར་ཕྱིན་འབུམ་པ།༡༽ ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ།༢༽ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ།༣༽ ཤེས་རབ་ཁྲི་པ།༤༽ བརྒྱད་སྟོང་པ།༥༽ མདོ་སྡུད་པ་༦༽སྟེ་ཡུམ་དྲུག་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་བདུན་བརྒྱ་པ།༡༽ ལྔ་བརྒྱ་པ།༢༽ སུམ་བརྒྱ་པ།༣༽ ཚུལ་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་པ།༤༽ ལྔ་བཅུ་པ།༥༽ སྒོ་ཉེར་ལྔ་པ།༦༽ ཀཽའུ་ཤི་ཀས་ཞུས་པ།༧༽ རབ་རྩལ་རྣམ་གནོན་གྱིས་ཞུས་པ།༨༽ ཤེར་ཕྱིན་ཡི་གེ་ཉུང་ངུ༌།༩༽ ཡི་གེ་གཅིག་པ།༡༠༽ ཤེས་རབ་སྙིང་པོ༡༡༽ སྟེ་སྲས་བཅུ་གཅིག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཅས་ཁྱོན་བཅུ་བདུན་དུ་གྲངས་ངེས་མཛད། རིག་རལ་ནས། ཤེར་ཕྱིན་མཚན་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་མ།༡༽ ཉི་མའི་སྙིང་པོ།༢༽ ཟླ་བའི་སྙིང་པོ།༣༽ ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ།༤༽ ལག་ན་རྡོ་རྗེ།༥༽ རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་རྣམས༦༽ཤེར་ཕྱིན་ཡིན་ཀྱང་བཅུ་བདུན་དུ་མ་འདུས་ལ། སྡུད་པ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས་བཀོལ་བས།ལྷག་པའི་སྐྱོན་ཡོད་ཅེས་བཤད། ཨར་བྱང་ཆུབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་རྒྱས་འབྲིང་དགུར་དབྱེ་བར་མཛད་ལ། སྤྱིར་ཡུམ་རྒྱས་པ་ལའང༌། དྲི་ཟའི་ཡུལ་དུ་བཞུགས་པའི་ཤེར་ཕྱིན་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་པ་དང༌། ལྷ་ཡི་ཡུལ་དུ་བཞུགས་པ་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱད་པ་དང༌། ཀླུ་ཡི་ཡུལ་དུ་བཞུགས་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་གསུམ་དུ་ཡོད་པར་གསུངས། འོན་ཀྱང་ཡུམ་སྲས་བཅུ་བདུན་ནི་བོད་དུ་ཐོག་མར་ཆོས་བསྒྱུར་དུས་ཀྱི་འགྱུར་ཟིན་གྱི་ཐ་སྙད་ལས། དེར་གྲངས་ངེས་མཛད་པ་མིན་པར་ངེས་ཏེ།པདྨ་བཀའ་ཐང་དུ། ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ཡུམ་སྲས་བཅུ་བདུན་དང༌། །ཤེར་ཕྱིན་སྟོང་ཉིད་གཙོར་བཏོན་མདོ་མང་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡུམ་གྱི་དགོངས་འགྲེལ་ལའང༌། རྒྱལ་བ་མ་ཕམ་པས་སྦས་དོན་མངོན་རྟོགས་ཀྱི་རིམ་པ་གཙོ་བོར་སྟོན་པ་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་དང༌། མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་དངོས་བསྟན་སྟོང་ཉིད་སྟོན་པ་ལ་དབུ་མ་རིག་པའི་ཚོགས་དང༌། ཕྱོགས་གླང་གིས་བརྒྱད་སྟོང་དོན་བསྡུས་སུ་གཙོ་བོའི་དོན་སོ་གཉིས་དང༌། དཔའ་བོས་མཛད་པའི་འབུམ་ཊཱིཀ་གནོད་འཇོམས་སུ་སྒོ་གསུམ་རྣམ་གྲངས་བཅུ་གཅིག་གིས་འགྲེལ་པ་ཚུལ་བཞིར་གྲགས་ཀྱང༌། ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱང་བསྡུ་ན་སྔ་མ་གཉིས་ལས་སྲོལ་གཞན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མིན་པར། ཡུམ་གྱི་བརྗོད་བྱ། ཟབ་པ་སྙིང་པོའི་དོན་དང༌། རྒྱ་ཆེ་བ་མངོན་རྟོགས་ཀྱི་རིམ་པ་གཉིས་ཡིན་པས། ཤིང་རྟའི་སྲོལ་འབྱེད་གཉིས་སོ། །རྗེ་བཙུན་བྱམས་མགོན་གྱི་མན་ངག་ལ་བརྟེན་ནས་སློབ་དཔོན་ཐོགས་མེད་སྐུ་མཆེད་ཀྱིས་འགྲེལ་པ་མཛད་མོད། མཆེ་བའི་སྡེའི་འབུམ་ཊཱིཀ་ཏུ་གྲགས་པ་མཁས་པ་འགས་དབྱིག་གཉེན་ཡིན་པར་བཞེད་པ་ལས་སྐུ་མཆེད་ཀྱི་སྡེ་བོད་དུ་མ་བསྒྱུར་ལ། འཕགས་པ་རྣམ་གྲོལ་སྡེ།༡༽ སློབ་དཔོན་གྲོལ་སྡེ།༢༽ ཇོ་བོ་སྨྲྀ་ཏི་ཛྙཱ་ན།༣༽ སེང་བཟང་གིས་ཉི་ཁྲི་དང༌།༤༽ བརྒྱད་སྟོང་དང༌།༥༽ སྡུད་པར་སྦྱར་བ་དང༌།༦༽ བྱམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་ཐོབ་ནས་འགྲེལ་པ་དོན་གསལ།༧༽ དེའི་ཡང་འགྲེལ་གསེར་གླིང་པ་ཆོས་གྲགས།༨༽ ཡང་དེ་འགྲེལ་ཚིག་གསལ་ཞེས་ཆོས་ཀྱི་བཤེས་གཉེན༩༽ རྣམས་དང་སྡུད་པར་སྦྱར་བ་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་དང༌།༡༠༽ རྒྱ་འགྲེལ་གྲགས་པའི་ཆ་ཞེས་རཏྣ་ཀིརྟིས་དང༌།༡༡༽ ཤེས་རབ་སྒྲོན་མའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་ཁ་ཆེ་སངས་རྒྱས་དཔལ་ཡེས་དང༌།༡༢༽ རིན་འབྱུང་ཞི་བས་མཛད་པའི་དག་ལྡན་དང༌།༡༣༽ འབུམ་གྱིརྣམ་བཤད་རྒྱན་སྦྱར་དྷརྨཱ་ཤྲཱིས་མཛད་པ་དང༌།༡༤༽ བརྒྱད་སྟོང་བཀའ་འགྲེལ་སྙིང་པོ་རིན་འབྱུང་ཞི་བ་དང༌།༡༥༽ ཤེར་ཕྱིན་དོན་བསྡུས་སྒྲོན་མ་ཇོ་བོས་མཛད་པ་དང༌།༡༦༽ བརྒྱད་སྟོང་འགྲེལ་པ་གནད་ཀྱི་ཟླ་འོད་རྒྱན་སྦྱར་འཇིགས་མེད་འབྱུང་གནས་དང༌།༡༧༽ ཤེར་ཕྱིན་མཛོད་ཀྱི་ལྡེའུ་མིག་སྡུད་པ་རྒྱན་སྦྱར་ཙམ་དྷརྨཱ་ཤྲཱིས་མཛད་པ་དང༌།༡༨༽ སེང་བཟང་འགྲེལ་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྡུས་དོན་ཤེས་རབ་འབྱུང་གནས་དང༌།༡༩༽ དོན་བསྡུས་ཀུ་མཱ་ར་ཤྲཱི་བྷདྲས་མཛད་པ།༢༠༽ སྡུད་པའི་གདམས་ངག་སྟེ།༢༡༽ རྒྱ་གར་གྱི་འགྲེལ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་གོ །དེ་ལས་སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་རྣམ་གྲོལ་སྡེ་དང༌། སེངྒེ་བཟང་པོའི་རྗེས་སུ་བོད་ཡུལ་གྱི་མཁས་པ་རྣམས་འབྲངས་པར་མཛད་ཅིང་དེ་ཉིད་གཙོ་བོར་བཟུང་ངོ༌། །སྤྱི་རྒྱ་གར་ན་བཀའ་བབས་དྲུག་ཏུ་གྲགས་ཏེ། བདེ་བའི་འབྱུང་གནས་དགའ་ལྡན་ལྷ་ཡུལ། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་འབྱུང་གནས་འོག་ཀླུ་ཡུལ། རིག་པའི་འབྱུང་གནས་ཤར་ཕྱོག་བྷདྒྷ་ལ། ཡོན་ཏན་གྱི་འབྱུང་གནས་བཻ་ཏའི་ཡུལ། བྱིན་རླབས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ནུབ་ཕྱོགས་ཨོ་རྒྱན་ཡུལ། ངོ་མཚར་གྱི་འབྱུང་གནས་བྱང་ཕྱོགས་བི་ཤྭ་ཀ་ཙན་དན་གྱི་གླིང་ནས་བརྒྱུད་པ་སྟེ་དྲུག་གོ །བོད་ཡུལ་འདིར་ཡང་ལྷ་བཙད་པོ་ཁྲི་སྲོང་གི་འབུམ་ཊཱིཀ་ཡོད་ཅིང༌། བསྟན་པ་སྔ་དར་གྱི་བཤད་སྲོལ་ཡང་རྒྱུན་མ་ཆད་པར། ཕྱི་དར་རྔོག་ལོའི་བཤད་རྒྱུན་དུ་འདུ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཀུན་གཟིགས་ཤེས་རབ་འོད་ཟེར་གྱིས། མཁྱེན་གསུམ་ཐོས་བསམ་སྐྱ་བ་འཛིན་མཁས་ཤིང༌། །ཉམས་ལེན་སྦྱོར་བཞིའི་གཟིངས་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །ཆོས་སྐུའི་ལྷུན་པོ་མཛེས་པར་ལྟ་བ་ཡི། །འཁོར་ལོར་བར་པའི་སྦས་དོན་ལམ་རིམ་དེ། །དགའ་ལྡན་གནས་སུ་མི་ཕམ་ཆོས་རྗེས་བཀྲལ། །འཕགས་པའི་ཡུལ་དུ་བཀའ་བབས་རྣམ་པ་དྲུག །རྒྱན་གྱི་དགོངས་འགྲེལ་ཤད་སྲོལ་རྣམ་མང་ཡང༌། །གང་དེ་འགྲེལ་ལ་འཕགས་སེང་ཁྱད་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཕགས། །དེ་དག་གཞེད་གཞུང་རྔོག་ལོའི་ཐུགས་མཚོར་བབས། །ཤེར་ཕྱིན་རྒྱས་མཛད་འབྲེ་ཨར་རྣམ་གཉིས་ཀྱི། ། འཆད་རྩོད་ཉི་ཟླའི་འོད་ཟེར་འབུམ་ཕྲག་གིས། །གངས་ཅན་མུན་པའི་ནགས་ཁྲོད་གསལ་བར་མཛད། །ཅེས་སོ། །རྒྱས་པར་དོན་བདུན་ཅུ་དེ། འབྲིང་ཤེས་བྱ་མཁྱེན་གསུམ།ཉམས་ལེན་སྦྱོར་བཞི། འབྲས་བུ་ཆོས་སྐུ་སྟེ་དངོས་པོ་བརྒྱད་དང༌། དེའང་བསྡུ་ན་མཁྱེན་གསུམ་དུ་འདུས་ཏེ། འཕགས་བཞིའི་མངོན་རྟོགས་མཁྱེན་གསུམ་སྤྱིས་བསྡུས་ཤིང༌། སྦྱོར་བཞི་ལམ་ཤེས་དང༌། ཆོས་སྐུ་རྣམ་མཁྱེན་དུ་འདུས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། སྤྱིར་རྒྱ་སྐད་སྨོས་པས་སྐད་ལ་བག་ཆགས་འཇོག་ཆོས་ཁུངས་མར་ཡིད་ཆེས་སྐྱེ།བྱེ་བྲག་ཏུ་ཕྱོགས་གང་དུ་གཏོགས་ངོས་ཟིན་པ་དང་གླེགས། བམ་བཙལ་སླ་བ་སོགས་སོ། །གཉིས་པ་འགྱུར་ཕྱག་ནི། མ་རིག་པའི་གཉིད་སང༷ས་ཤིང༌། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བློ་རྒྱས༷་པ་སྟེ།སྐྱབས་འགྲོ་བདུན་ཅུ་པ་ལས། ཤེས་བྱ་ལ་ནི་བློ་རྣམ་རྒྱས། །རྨོངས་པའི་ཟུམ་པ་བཅོམ་པས་ནི། ། སངས་རྒྱས་པདྨ་ལྟར་རྣམ་རྒྱས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། སྒྲིབ་གཉིས་བྱང༷་ཞིང༌། མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ཡོན་ཏན་ཁོང་དུ་ཆུབ༷་པའི་རྣམ་མཁྱེན་དང༌། གཞན་དོན་ལ་སེ༷མས་དཔའ༷་བའི་སྙིང་སྟོབས་ཅན་ཐ༷མས་ཅ༷ད་ལ༷་ཕྱག༷་འཚ༷ལ་ལོ༷། །ཞེས་རྒྱལ་པོའི་བཀས་བཅད་སྡེ་སྣོད་ངོས་འཛིན་གྱི་ཕྱག་གོ །གསུམ་པ་གཞུང་དོན་ལ། བསྟན་བཅོས་རྩོམ་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང༌། བརྩམ་བྱ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ལུས་དངོས་གཉིས། དང་པོ་ལ། གདུལ་བྱ་དང་བ་བསྐྱེད་པའི་ཡན་ལག་མཆོད་བརྗོད་དང༌། རྟོགས་ལྡན་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་དགོས་འབྲེལ་གཉིས། དང་པོ། གང་ཟག་ཉན༷་ཐོ༷ས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རང་དོན་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་ཞི༷་བ༷་ཚོལ༷་བ་སྟེ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་རྣ༷མས། ཐབས་གཞི་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ཐམས་ཅད་གང་ཟག་གི་བདག་དང༌། གཟུང་བས་གདོད་མ་ནས་སྟོང་པར་ཤེས་པའི་ཀུན༷་ཤེས༷་པ་ཉིད༷་ཀྱིས༷། བཞེད་དོན་འབྲས་བུ་ལྷག་བཅས་ལྷག་མེད་ཀྱི་མྱང་འདས།ཉོན་མོངས་དང་སྡུག་བསྔལ། ཉེར༷་ཞིར༷་ཏེ་ཉེ་བར་ཞི་བར་ཁྲིད༷་པར་མཛད༷་ནུས་པ་གང༷་ཡིན༷་པ་དང༷༌། གང་ཟག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཁོར་བ་ཇིསྲིད་དུ་གདུལ་བྱའི་འགྲོ༷་ལ༷་ཕན༷་པར༷་བྱེད༷་པ་རྣམས༷། ཐབས་ཉན་རང་བྱང་སེམས་ཀྱི་ལམ་གསུམ་པོ་དོན་དམ་དུ་རང་བཞིན་སྐྱེ་མེད་དང༌། ཐ་སྙད་དུ་རྒྱུ་འབྲས་ངོ་བོ་རྣམས་སུ་རྟོགས་པའི་ལམ༷་ཤེས༷་ཉིད༷་ཀྱིས༷། བཞེད་དོན། འཇིག༷རྟེན༷་མཐའ་དག་གིས་དོན༷་དུ་གཉེར་བྱ་མངོན་མཐོ་དང༌། ངེས་ལེགས་བྱང་ཆུབ་གསུམ་སྒྲུབ༷་པར་མཛད༷་ནུས་པ༷་གང་དང༌། ཐབས་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ཀུན་ལྷག་མེད་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ཅིང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པར་གཟིགས་པའི་རྣམ་མཁྱེན་གང༷་དང༷་ཡང༷་དག༷་པར་ལྡན༷་པས༷། གང་ཟག་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཉེས་སྤྱོད་མཐའ་དག་བསྡོམ་པའི་སྐུ་ཅན་ཐུབ༷་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས༷་ཀྱིས། བཞེད་དོན། བརྗོད་བྱ་བདེན་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་༷ པ༷་ཀུན༷་དང་ལྡན༷་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྗོད་བྱེད་དྲང་ངེས་སྣ༷་ཚོགས༷་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་འདི༷་གསུངས༷་པར་མཛད་པ༷་སྟེ། ཡུམ་བར་མ་ལས། རབ་འབྱོར་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ཉན༷་ཐོས༷་དང་རང་རྒྱལ། བྱང༷་ཆུབ༷་སེམས་དཔའི༷་ཚོགས༷་དང་བཅས༷་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི༷་ནི༷་ཡུམ༷་དེ༷་ལ༷། རྗེ་བཙུན་བྱམས་པས་སོ་སོར་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་དབྱེར་མེད་རོ་གཅིག་ཏུ་ཕྱག༷་འཚལ༷་ལོ། །དེ་ལྟར་མཆོད་པར་བརྗོད་པའི་དགོས་པ་རང་དོན་དུ་སྐྱེས་བུ་དམ་པར་མཚོན་པ་དང༌། གཞན་དོན་དུ་ཡུམ་འདིས་སྲས་བཞིའི་བཞེད་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོས་ནས་དབང་བརྟུལ་ལ་དྭང་བ་དང༌། དེ་ལ་རིགས་པའི་གནོད་པ་མེད་པར་མཐོང་ནས་དབང་རྣོན་ལ་ཡིད་ཆེས་སྐྱེ་བས། མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་ལ་གུས་པས་དོན་གཉེར་གྱིས་ཞུགས་ནས་ཐོས་བསམ་སྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བ་གནས་སྐབས་དང༌། མཐར་ཐུག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་དགོས་པ་ཡོད་དོ། །གཉིས་པ་དགོས་འབྲེལ་ནི། རྣམ༷་པ༷་ཐ༷མས་ཅ༷ད་མཁྱེན༷་པ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ལམ༷་རྣམ་མཁྱེན་གྱིས་མཚོན་ནས་ལྷག་མ་བདུན་དང་བཅས་པ། སྟོན༷་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས༷་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་འདི༷་རྣམས་ལས༷་བཤད༷་པ༷་གང༷་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ནི་བསྟན་བཅོས་རྒྱན་གྱི་བརྗོད་བྱ་དང༌། བྱང་སེམས་ལས་གཞན༷་མུ་སྟེགས་པ་དང༌། ཉན་རང་སོགས་ཀུན་ཀྱིས༷་མྱོང༷་བ༷་མ༷་ཡི༷ན་པའི་རྣམ་མཁྱེན་ཏེ༷།ཆོས་སྐུ་དེ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས༷་སྒྲུབ་པའི་སྤྱོད༷་པ་ཕར་ཕྱིན་བཅུ༷་ཡི༷་བདག༷་ཉིད༷་ཅན་གྱི༷་མ༷དོ་ཡི་དོན༷་ཤེས་བཞིན་དང་བཅས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ངེས་པ་མི་བརྗེད་པའི་དྲན༷་པ༷་ལ༷་བཞག༷་ནས། ས་བཅུ་བགྲོད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ༷་དང༷་ལྡན༷་པས༷་ཆོས་སྐུ་མཐོང༷་བའམ་རྟོགས་པར་འགྱུར༷་བའི་ཕྱིར༷་ཞེས་པ་ནི་ཉིད་དགོས། དེའང་ཡུམ་དོན་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་དངོས་པོ་བརྒྱད་སྦས་དོན་གྱི་ཚུལ་དུ་མདོ་ན་ཡོད་པ་གཞུང་འདིས་གསལ་བར་བཀྲལ་བས་བདེ༷་བླག༷་ཏུ༷་ནི༷་རྟོག༷ས་པ༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷་བསྟན་བཅོས་རྩོམ༷་པའི༷་དགོས༷་པ༷་སྟེ༷། དེའང་རྣམ་མཁྱེན་རྟོགས་པར་ཡུམ་དོན་ཤེས་པ་ལ་རགས་ལས། དེའང་བསྟན་བཅོས་འདི་ལ་རགས་ལས་པས། བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་དང་འབྲེལ་དགོས་པ་ཉིད་དགོས་དང་འབྲེལ་བས་འབྲེལ་པ་ཤུགས་ལ་བསྟན་པ་ཡིན༷་ནོ། །ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་ལ་ཡི་གེ་འདྲི་མཆོད་སོགས་བཅུ་དང༌། སེམས་བསྐྱེད་སོགས་རྣམ་མཁྱེན་མཚོན་བྱེད་ཆོས་བཅུ་དང༌། ཡན་ལག་བདུན་སྟེང་སྐྱབས་འགྲོ་སྨོན་འཇུག་གི་སེམས་བཅས་བཅུ་དང༌། ཕར་ཕྱིན་བཅུ་བཅས་སྤྱིར་དབྱེ་བ་ཡོད་དོ། །གཉིས་པ་ལུས་དངོས་ལ། རྒྱས་པར་དད་པ་ལ་བརྒྱད་དུ་དབྱེ་བ། འབྲིང་པོར་དགའ་བ་ལ་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་བ། བསྡུས་པར་མོས་པ་ལ་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ། དང་པོ་ལ་སྡོམ་གྱིས་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། དེ་དག་གི་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ་ལུས་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ། སྔར་མཆོད་བརྗོད་དུ་བསྟན་པའི་ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི་ཕ༷་རོལ༷་ཏུ་ཕྱིན༷་པ༷་ནི༷། ཇི་ལྟར་འཆད་ན་བརྗོད་བྱ་དངོས༷་པོ༷་བརྒྱད༷་ཀྱིས༷་ཡང༷་དག༷་པར་བཤད༷་པར་བྱ་སྟེ། ཤེར་ཕྱིན་དེ་ལའང༌། སེང་གེ་བཟང་པོའི་བརྒྱད་སྟོང་འགྲེལ་ཆེན་ལས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དེ་ནི་དངོས་ཡིན་ལ། དེ་ཐོབ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཚིག་དང༌། ངག་གི་ཚོགས་ཀྱི་གཞུང་དང་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ལམ་ལ་ཡང་ཤེར་ཕྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཏགས་པའོ། །ཞེས་དང༌། ཕྱོགས་གླང་གི་བརྒྱད་སྟོང་དོན་བསྡུས་ལས། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གཉིས་མེད། །ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས། །སྒྲུབ་བྱའི་དོན་དེ་དང་ལྡན་པས། །གཞུང་ལམ་དག་ལ་དེ་སྒྲས་བཏགས། །ཞེས་གསུངས་པས། འབྲས་བུ་ཤེར་ཕྱིན་དངོས་དང༌། ལམ་ཤེར་ཕྱིན་འབྲས་མིང་རྒྱུ་ལ་བཏགས་པ་དང༌། གཞུང་ཤེར་ཕྱིན་བརྗོད་བྱའི་མིང་རྗོད་བྱེད་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི། ཤེས་བྱའི་རྣམ༷་པ་མ་ལུས་པ་ཀུན༷་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་མངོན་སུམ་དུ་མཁྱེན༷་པ་ཉིད༷་དེ། དབྱེ་ན་ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་གཉིས། ལམ་གསུམ་སྐྱེ་མེད་དུ་རྟོགས་ཤིང༌།རྫོགས་སྨིན་སྦྱངས་ནས་ཡང་དག་མཐའ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་སློབ་ལམ་ལ༷མ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤེ༷ས་ཉིད༷་དེ། དབྱེ་ན། ཉན་རང་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་ཤེས་པའི་ལམ་ཤེས་གསུམ། དེ༷་ནས༷། གཞི་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ཐ༷མས་ཅ༷ད་གང་ཟག་གི་བདག་གིས་སྟོང་པ་ཙམ་དུ་ཤེས་པ་ཉན་ཐོས་པའི་རྟོགས་པ་དང༌། གཟུང་བ་ཆོས་བདག་མེད་པར་ཤེས་པ་རང་རྒྱལ་དང༌། བདག་གཉིས་ཀྱི་སྟོང་པ་སྤྲོས་བྲལ་དུ་ཤེས་པ་ཐེག་ཆེན་པའི་གཞི་ཤེས༷་པ༷་ཉིད༷་དེ། དབྱེ་ན་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་གཞི་ཤེས་གཉིས། ལམ་མཁྱེན་གསུམ་དུ་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་རྣམ༷་པ་ཀུན༷་བསྡུས་ཏེ་མངོན༷་པར་རྫོགས༷་པར་རྟོགས༷་པ༷་ལ་རང་དབང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དུ་སྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་སྟེ། དབྱེ་ན་སྦྱོར་བ་བཞིའམ་ཉི་ཤུ་དང༷༌། སྦྱོར་བ་དེ་གོམས་ནས་གྲུབ་པའི་ཚད་དུ་གྱུར་པ་དྲོད་ནས་སྐད་ཅིག་མའི་བར་གྱི་གནས་སྐབས་བསྟན་པ་ནི། སྐབས་སོ་སོའི་གོམས་པ་རྫོགས་པའི་རྩེ་མོ་ཡིན་ལ། དེ་རྣམས་རྟགས་དང་རྣམ་འཕེལ་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་ནས་བསྟན་པ་རྩེ༷་མོར༷་ཕྱིན༷་པའི་སྦྱོར་བ་སྟེ། དབྱེ་ན་སྦྱོར་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་སོགས་བདུན་ནམ་བཞི་དང༷༌། སློབ་ལམ་མཐར་ཐུག་པ་སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བ་གྲུབ་པའི་ཆེད་དུ། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་གྲངས་དང་གོ་རིམ་ངེས་ཅན་དུ་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་ཀུན་འདྲེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྒོམ་པ་མཐར༷་གྱིས་པ༷་ཡི་སྦྱོར་བ་སྟེ། དབྱེ་བ་བཅུ་གསུམ་སྦྱོར་བ་དེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མཐར་ཕྱིན་ནས་སྐད༷་ཅིག༷་གཅིག༷་ལ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་ཚང་བར་སྒོམ་པས་མངོན༷་པར་རྫོགས༷་པར་བྱང༷་ཆུབ༷་པར་ནུས་པ་སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བ་སྟེ། དབྱེ་ན་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་བཞི། སྦྱོར་བཞི་བསྒོམས་པའི་འབྲས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བུ་མཐར་ཐུག་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཆོས༷་ཀྱི༷་སྐུ་སྟེ། དབྱེ་ན་སྐུ་བཞི་དང༷་བཅས་དེ༷རྣམས༷་དངོས་པོ་བརྒྱད༷་དོ། །གཉིས་པ་དོན་བདུན་ཅུའི་མཚན་ཉིད་ནི། རྣམ་མཁྱེན་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་བཅུ། ལམ་ཤེས་བཅུ་གཅིག་གཞི་ཤེས་དགུ། རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ་བཅུ་གཅིགརྩེ་མོ་བརྒྱད། མཐར་གྱིས་པ་བཅུ་གསུམ། སྐད་ཅིག་མ་བཞི། ཆོས་སྐུ་བཞི་བཤད་པ་རྣམས་རིམ་པར། དོན་གཉིས་སམ་ཟུར་གཉིས་ཚང་བའི་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས༷་བསྐྱེད༷་པ༷་དང༷༌།༡༽ བདེན་གཉིས་ཟུང་དུ་ཆུད་པའི་སྒོ་ནས་ལམ་སྒྲུབ་པར་གདམས་པ་གདམས༷་ངག༷་དང༷༌།༢༽ དེ་ཉམས་སུ་བླངས་པས། ངེས༷་པར་འབྱེད༷་པ་མཐོང་ལམ་གྱི་ཡན༷་ལག༷་སྟེ་རྒྱུར་གྱུར་པ་སྦྱོར་ལམ་རྣམ༷་པ་བཞི༷་དང༷༌།༣༽ རྟེན་ཆོས་སྒྲུབ༷་པ༷་བཅུ་གསུམ་པོ་ཡི༷་ནི༷། གཞིའམ་རྟེན་དུ་གྱུར༷་པ༷་ཡི། ཆོས༷་ཀྱི༷་དབྱིངས༷་ཀྱི༷་རང༷་བཞིན༷་གནས་རིགས་དང༷༌།༤༽ སྒྲུབ་པ་ལ་བླང་དོར་དུ་བྱ་བས་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པར་བྱས་ནས། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དེ་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་ལ་དམིགས༷་པ༷་དག༷་དང༷༌། ༥༽སྒྲུབ་པ་དེའི་ཆེད༷་དུ་བྱ་བ་མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་སྤངས་རྟོགས་སེམས་ཆེན་པོ་གསུམ་དང༷་ནི༷། ༦༽ བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བས་གོ༷་ཆ༷་བགོས་ནས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱིས་མི་ཚུགས་ཤིང༌། ཕར་ཕྱིན་རེ་རེ་ཡང་དྲུག་ལྡན་དུ་སྒྲུབ་པ་དང༌།༧༽གོ་ཆ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པས་སྦྱོར་བ་ཐེག་ཆེན་ལམ་འབྲས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཀུན་ལ་འཇུག༷་པའི༷་བྱ༷་བ༷་སྒྲུབ་པ་དང༷༌།༨༽ བསམ་སྦྱོར་དེས་དྲངས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ལ་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ཚད་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ཚོགས༷་མཐའ་ཡས་པ་སྒྲུབ་པ་དང་ནི༷།༩༽ གོང་བཤད་དགུ་པོ་མཐར་ཕྱིན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས། མཐར་ཐུག་གི་འབྱུང་ས་བརྒྱད་དུ་ངེས༷་པར༷་འབྱུང༷་བའི་སྒྲུབ་པ་དང་བཅས༷་པ་དེ་ལྟར་བཅུ་པོ་རྣམས༷་ཀྱིས་ཐུབ༷་པའི༷་རྣམ༷་ཀུན༷་མཁྱེན༷་པ༷་ཉིད༷་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་སོ། །ལམ་ཤེས་སྐྱེ་རུང་གིརྟེན་དུ། ཐུབ་པའི་འོད་ཀྱིས་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་འོད་མོ༷ག་མོ༷ག་པོར་བྱེད་པས་ང་རྒྱལ་བཅོམ་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཡུལ་ངེས་པ་དང༌། ཁྱབ་པ་དང༌། རང་བཞིན་འཁོར་བ་མི་འདོར་བ་དང༌། བྱེད་ལས་གཞན་འཁོར་དུ་སྡུད་པ་རྣམས་ལ༷་སོག༷ས་པའི་སྒྲས་བསྟན་པ་དང༷༌། ༡ བྱང་སེམས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་མཐོང་གིས་བལྟས་ནས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ཤུགས་བསྟན།སློབ༷་མ༷་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་དང༌། ༢ རང་རྒྱལ་བསེ༷་རུའི༷་ལམ༷་གང༷་དང༷༌། ༣ཚེ་འདི༷་དང་ཚེ༷་རབས་གཞན༷་པའི༷་ཡོན༷་ཏན༷་གྱིས༷། ཕན༷་ཡོན༷་ཆེ༷་བ༷་དང་ལྡན་པ་བདེན་བཞི་མངོན་སུམ་མཐོང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང༷་བའི༷་ལམ༷་དང༌།༤ སྒོམ་ལམ་གྱི་བྱེད༷་པ༷་ཕན་ཡོན་དང༷་ནི༷།༥ དེ་ལྡན་སྒོམ་ལམ་དངོས་ལ། ཟག་བཅས་སྒོམ་ལམ་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་སྐབས་དང༌། ཟག་མེད་སྒོམ་ལམ་མཉམ་བཞག་གི་སྐབས་གཉིས། དང་པོ་ལ། རང་དང༌། གཞན་དང༌།གཉིས་དོན་དུ་ཡུམ་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་འཛིན་པ་མོས༷་པ༷་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བླ་མེད་སྒོམ་ལམ་དང༷༌།༦ དེ་ལ་སངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་རྣམས་ཐུགས་དགྱེས་པས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་བསྟོད༷་པ་དང༷་བཀུར༷་བ་དང༷་བསྔགས༷་པ༷་མོས་པའི་ཕན་ཡོན་དང༷༌།༧ དགེ་བ་མི་ཟད་པར་བྱེད་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རང་གཞན་གྱི་དགེ་རྩ་ཀུན་ལ་དམིགས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་བསྔོ་བ་དང༌། དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྔོ༷་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བླ་མེད་སྒོམ་ལམ་དང༷༌།༨ དགེ་བ་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རང་གཞན་གྱི་དགེ་བ་ལ་རྗེས༷་སུ༷་ཡི༷་རང༷་བ༷།༩ ཡི༷ད་ལ༷་བྱེད༷་པ༷་བླ༷་ན་མེད༷་པའི་སྒོམ་ལམ་དག་དང༌། གཉིས་པ་ལ། མཉམ་བཞག་སྤྲོས་བྲལ་མངོན་སུམ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོན་ཏན་སྒྲུབ༷་པ་སྒོམ་ལམ་དང༷༌།༡༠ ཆོས་ཀུན་ཡེ་ནས་རྣམ་དག་ཏུ་གནས་ཀྱང༌། དུང་ལ་སེར་སྣང་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་དམིགས་པའི་དྲི་མ་ཉིད་ཡང་དག་པའི་ལམ་གྱིས་སྦྱངས་ནས་རིམ་བཞིན་ཤིན༷་ཏུ༷་དག༷་པ༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷་འདི༷་ནི༷་སྒོམ༷་པའི༷་ལམ༷་མོ། །༡༡ དེ་ལྟར་བཅུ་གཅིག་པོ་དེ་དག་གིས། བྱང༷་ཆུབ༷་སེམས༷་དཔའ༷་མཁས༷་པ་རྣམས༷་ཀྱི༷། ལམ༷་ཤེས༷་ཉིད༷་ནི༷་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་དེ༷་འདྲ༷ར་བཤད༷་དོ། །དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས༷་པ༷ས་སྲིད༷་པ་འཁོར་བ་ལ༷་མི༷་གནས༷་ཤིང༷་མ་གོས་པའི་གཞི༷་ཤེས་དང༌།༡ སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་དམིགས་མེད་ཀྱི་སྙིང༷་རྗེས༷་ཞི༷་བ་ལ༷་མི༷་གནས༷་པའི་གཞི་ཤེས་དང༷༌།༢མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་རྟོགས་ནས་དངོས་དངོས་མེད་ཀྱི་མཚན་མར་དམིགས་པས་འཇུག་ན་ཡང་དག་པའི་རྣམ་མཁྱེན་བསྒྲུབ་པའི་ཐབས༷་མ༷་ཡིན༷་པས༷་རིང༷་བ༷་ཡི་གཞི་ཤེས་དང༷༌། ༣ དངོས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དངོས་མེད་ཀྱི་མཚན་མར་མི་རྟོག་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ཐབས༷་ཀྱིས༷་རིང༷་བ༷་མ༷་ཡིན༷་པའི་གཞི་ཤེས་ཉིད༷་དང༌།༤ གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་ཆོས་སུ་མཚན་མར་ཞེན་པ་སྤང་བྱ་མི༷་མཐུན༷་ཕྱོགས་ཀྱི་གཞི་ཤེས་དང༌།༥ དེ་ལས་བཟློག་པ་གཉེན༷་པོའི༷་ཕྱོགས༷་ཀྱི་གཞི་ཤེས་དག༷་དང༌།༦ ཁྱད་གཞི་གཟུགས་སོགས་དང༷༌། ཁྱད་ཆོས་མི་རྟག་སོགས་ལ་ཞེན་པ་བཀག་ནས་སྒོམ་པའི་ལམ་ཉན་རང་གི་སྦྱོར་བ་ཤུགས་ལ་འཕེན་བྱེད་གཞི་ཤེས་ཀྱི་སྦྱོར༷་བ་དང༷༌། ༧གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་མཚན་མ་དང་ཁྱད་པར་དང་ཡུལ་ཅན་བཞིར་མངོན་ཞེན་གྱི་རློམ་པ་མེད་པ་གཞི་ཤེས་དེ༷་ཡི༷་མཉམ༷་ཉིད༷་དེ་འཛིན་སྟངས་དང༷༌། ༨སྦྱོར་བ་དེའི་འབྲས་བུ་ཉན༷་ཐོས༷་དང༌། ལ༷་སོགས༷་པས་སྒྲས་རང་རྒྱལ་གྱི་མཐོང་ལམ་ཤུགས་བསྟན་དང༌། སྒྲོ་འདོགས་སོ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང༷་བའི༷་ལམ༷་དངོས་བསྟན་ཏེ།༩ དེ་ལྟར་དགུ་པོ་དེ༷་འདྲ༷་ནི་ཀུན༷་ཤེས༷་སམ་གཞི་ཤེས་ཉིད༷་དུ༷་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་སུ་འདོད༷་པའོ། །གང་བསྒོམ་བྱ་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ཀུན་བསྡུས་ནས་རྣམ་པ་བརྒྱ་དོན་གསུམ་དུ་བཤད་པ་སྦྱོར་བའི་རྣམ༷་པ༷་དང༌།༡ ཇི་ལྟར་སྒོམ་པ་སྦྱོར༷་བ༷ར་དབྱེ་ན། རང༷་གི༷་ངོ་བོར་ཉི་ཤུ་བཅས༷་༢པ་རྣམས༷་དང༷༌།༢ སྦྱོར་བའི་སྔོན་འགྲོ་ལ། དེ་ལྟར་སྦྱོར་བ་བསྒོམས་པ་ལས་ཐོབ་པའི་ཡོན༷་ཏན༷་༣བཅུ་བཞི༷་དང༌།༣ སྦྱོར་བ་སྒོམ་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་དོར་བྱའི་སྐྱོན༷་ནི༷་བདུད་ལས་ཞེ་དྲུག་དང༌། ༤ སྦྱོར་བ་ཉིད་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཤེས་བྱ་མཚན༷་ཉིད༷་ལ་ཤེས་མཚན། ཁྱད་མཚན།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱེད་མཚན། ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་བཞི་ལས་ཕྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དགུ་བཅུ་གོ་གཅིག་བཅས༷་པ་དང༌།༥ སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་ཅན་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་གོ་རིམ་ལ།མོས་སྤྱོད་ན་སྦྱོར་བ་སྒོམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་རྒྱུད་ལ་བསྟེན་བྱ་ཐར༷་པ་ཆ་མཐུན་ཚོགས་ལམ་ད༷ང༌།༦ དེ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ངེས༷་འབྱེད༷་ཆ༷་མཐུན༷་སྦྱོར་ལམ་དང༷༌།༧ སྦྱོར་བ་སྒོམ་པ་པོའི་གང་ཟག༷་སློབ༷་པ༷་ཕྱིར༷་མི༷་བལྡོག༷་པའི༷་ཚོགས༷་དང༌།༨ སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་བརྟེན་པ་སངས་རྒྱས་ཆོས་སྐུ་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་སྲིད༷་དང༷་ཞི༷་བ༷་མཉམ༷་ཉིད༷་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དང༷༌། ༩ མ་དག་པ་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་སྨོན་ལམ་དང༌། དེ་བཞིན་འགྲུབ་པའི་ཚོགས་རྫོགས་པར་མཛད་པས་ལོངས་སྐུ་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ། རྟེན་རང་གི་ཞིང༷་དག༷་པའི་སྦྱོར་བ་བླ༷་ན༷་མེད༷་པ༷་ནི༷།༡༠ རྣམ༷་ཀུན༷་མངོན༷་རྫོགས༷་རྟོགས༷་པ༷་མཚོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ༷། རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་འདི༷་ནི༷་ཞིང་དེར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་ལ། དུས་དང་དུས་མིན་ཤེས་པ་དང༌། སྒྲུབ་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་དུ་མའི་ཐབས༷་ལ་མཁས༷་པའི་སྦྱོར་བ་སྤྲུལ་སྐུའི་རྒྱུ་སྟེ།༡༡ དོན་གྱི་གཙོ་བོ་རྣམ་པ་བཅུ་དང་བཅས༷་པ༷་དེ་ལྟར་ཆོས་བཅུ་གཅིག་ཡིན༷་ནོ། །བསྡུས་གོམས་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་དེ༷་ཡི༷་རྟགས༷་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་མཚོན་པ་དྲོད་ཀྱི་རྩེ་མོ་དང༷༌།༡ བསོད་ནམས་རྣམ༷་འཕེལ༷་བཅུ་དྲུག་གིས་མཚོན་པ་རྩེ་མོའི་རྩེ་མོ་དང༷༌།༢ རང་དོན་རྟོགས་པ་བརྟན༷་པ་དང༷་གཞན་དོན་སྙིང་རྗེ་བརྟན་པས་མཚོན་པ་བཟོད་པའིརྩེ་མོ་དང༌།༣ བསོད་ནམས་ཚད་མེད་པའི་སྒོ་ནས་མཚོན་པ་སྐྱེ་མེད་ཀྱི་དོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་སེམས༷་ཀུན༷་ཏུ་གནས༷་པ༷་ཡི་ཏིང་འཛིན་ཆོས་མཆོག་གི་རྩེ་མོ་དང༷༌། ༤མཐོང་སྤང་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་མཐོང༷་ལམ་རྩེ་མོ་ཞེས༷་བྱ༷་བ་དང༷༌།༥ སྒོམ་སྤང་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སྒོམ༷་པ༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷འི་ལམ༷་གྱི་རྩེ་མོ་ནི༷་སོ༷་སོ༷་ལ༷། ༦ ཀུན་བཏགས་ཀྱི་ཆ་མཐོང་ལམ་དང༌།ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཆ་སྒོམ་ལམ་གྱི་སྤང་བྱ་འཇུག་ལྡོག་རྫས་བཏགས་ཀྱི་རྣམ༷་པར༷རྟོག༷་པ༷་རྣམ༷་པ་བཞི༷་བཞི་ཡི༷། གཉེན༷་པོ༷་རྣམ༷་པ༷་བཞི༷་བཞི་དང༷་ནི༷། སློབ་ལམ་མཐར་ཐུག་པ་ཕན་ཡོན་ཚད་མེད་པ་ཅན་གྱི་བར༷་ཆད༷་མེད༷་པའི༷་རྩེ་མོའི་ཏིང༷་ངེ༷་འཛིན༷་དང༌། ༧ དེའི་ཞར་ལ་བར་ཆད་མེད་རྩེ་དེ་ལ་བསལ་བྱ་བདེན་གཉིས་འགལ་བར་འཛིན་པའི་ལོག༷་པར༷་བསྒྲུབ༷་པའི་རྩོད་སྤང་དང༷་བཅས༷་པ༷་ནི༷།༨ ཆོས་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་གིས་རྩེ༷་མོའི༷་མངོན༷་རྟོག༷ས་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །མཐར༷་གྱིས༷་པ༷་ལ། ལམ་གྱི་ངོ་བོ་སྦྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་འཇུག་ཅིང༌། ལམ་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པའི་རྟེན་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སངས་རྒྱས་ཆོས་དགེ་འདུན་གཏོང་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྷ་རྗེས་དྲན་དྲུག་དང་མི་འབྲལ་བ་དང༌། ལམ་དག་པར་བྱེད་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ལམ་མཐར་གྱིས་སམ་རིམ་གྱིས་སློབ་པས། རྣམ༷་པ་གསུམ༷་དང༌། རྣམ༷་པ་བཅུ༷་སྟེ་ཆོས་ཁྱོན་བཅུ་གསུམ་པོས་ཟིན་པའི་སྒོ་ནས་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དཀྱུས་ཐོག་གཅིག་ཏུ་ཚང་བའི་གོ་རིམ་ངེས་ཅན་དུ་བསྒོམ་པའོ། །སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྫོགས་པའི་རབ་ཀྱི་མཐའ། བྱ་བ་རྫོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐད༷་ཅིག༷་མ༷་གཅིག༷་གིས༷་ཤེས་བྱའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྣང་ཞིང་མཉམ་པར་མངོན༷་པར་རྫོགས༷་པར་བྱང༷་ཆུབ༷་པ༷་སྟེ། ངོ་བོ་ལ་དབྱེ་བ་ཐ་དད་མེད་ཀྱང་ལྡོག་པའི་མཚན༷་ཉིད༷་ཀྱིས༷་ནི༷་རྣམ༷་པ༷་བཞི༷་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང༌།རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང༌།གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་སོ། །སྦྱོར་བཞི་བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་ལ། སྣང་སྟོང་ཟུང་འཇུག་གི་ཆོས་ཉིད་དག་པ་གཉིས་ལྡན་ངོ༷་བོ༷་ཉིད༷་ཀྱི་སྐུ་ཡོན་ཏན་དང་བཅས་པ་༡དང༌། ངེས་པ་ལྔ་ལྡན་གྱི་ལོངས༷་༢སྤྱོད་རྫོགས༷་པའི་སྐུ་མཚན་དཔེར་བཅས༷་པ་དང༷༌། དེ༷་བཞིན༷་དུ༷། དེ་ལས་གཞན་པ༷་གདུལ་བྱ་སོ་སོའི་ངོ་སྐལ་ལ་སྣང་བའི་སྤྲུལ༷་པ༷་ཡི་སྐུ་མཚན་དཔེར་བཅས་པ་༣ ནི༷་དང༌། ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་སྡེ་ཚན་ཉེར་གཅིག་མངའ་བ་ཡེ་ཤེས་ཆོས༷་སྐུ༷་དང༌།༤ དེའི་བྱིན་བས་ལས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་བར་རྒྱུན་མི་ཆད་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད༷་པ༷་དང༷་བཅས༷་པ༷། དེ་ལྟར་ཆོས་རྣམ༷་པ༷་བཞིར༷་ནི༷་ཆོས་སྐུའི་དབྱེ་བ་ཡང༷་དག༷་པར་བརྗོད༷་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ལྟར་ན་མཚོན་བྱེད་ཆོས་བཞིའི་གཅིག་ལ་ཕྲིན་ལས་འདྲེན་པར་མཛད་དོ། །༈ གཉིས་པ་དེའི་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། གཏན་ལ་དབབ་བྱ་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ། ཉམས་ལེན་སྦྱོར་བ་བཞི་བཤད་པ།འབྲས་བུ་ཆོས་སྐུའི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གསུམ། དང་པོ་ལ་གསུམ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐོབ་བྱ་རྣམ་མཁྱེན། ཐོབ་བྱེད་ལམ་ཤེས། སྤང་བྱ་གཞི་ཤེས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལའང་བཞི། ལམ་གྱི་རང་བཞིན་སེམས་བསྐྱེད་པ། སེམས་བསྐྱེད་དག་བྱེད་གདམས་ངག་ནོད་པ། གདམས་པའི་འབྲས་བུ་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག །གདམས་པའི་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། རབ་དབྱེ་གཉིས། དང་པོ་ལ་གཉིས། མཚན་ཉིད་དངོས་དང༌། དེ་མདོ་དང་སྦྱར་བའོ། །དང་པོ་ནི། བྱང་སེམས་ཚོགས་ལམ་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་འདུན་ལྡན་སེམས་བསྐྱེད་མཚན་གཞི། ཐེག་ཆེན་སེམས་བསྐྱེད་ཡིན་པར་མཚོན། མཚོན་བྱ་སེམས༷་བསྐྱེད༷་པ༷་ནི༷་མཚན་ཉིད་ཟུར་གཉིས་ཚང་བ་སྟེ། གཞན༷་འགྲོ་བ་མཐའ་ཡས་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན༷་ཁུར་དུ་ཁྱེར་བའི་ཕྱིར༷་ཞུགས་པ་སྙིང་རྗེའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་གཞན་དོན་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དོན་དུ་གཉེར་བྱ་ཡང༷་དག༷་པར་རྫོགས༷་པའི༷་བྱང༷་ཆུབ༷་ཐོབ་པར་འདོད༷་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེའང་འདོད་པ་ནི་ཡུལ་ངེས་ལྔ་ཡི་ནང་གི་སེམས་བྱུང་ཡིན་ཀྱང༌། རྒྱུ་དོན་གཉེར་གྱི་འདུན་པའི་མིང༌། འབྲས་བུ་སེམས་བསྐྱེད་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དགེ་བའི་ཆོས་བྱང་ཆུབ་ལ་འདུན་པའི་ངོ་བོ། བྱང་ཆུབ་དོན་གཉེར་ཡོད་ན་འབྲས་བུ་སེམས་བསྐྱེད་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་སོ། །ཡང་ན་གཙོ་སེམས་བསྐྱེད་མོད་ཀྱི།གྲོགས་འདུན་པའི་མིང་གིས་གྲོགས་ཅན་སེམས་བསྐྱེད་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནོ། །དགོས་པ་ནི། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱང་སེམས་སྐྱེ་བས་དང༌། དངོས་ལ་གནོད་བྱེད་ནི། སེམས་བྱུང་འདུན་པ་དེ་སེམས་བསྐྱེད་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་དེའི་ངོ་བོ་ཡིན་ན་རྒྱུ་འབྲས་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བས། དཔེར་ན་བུད་ཤིང་དང༌། མེ་གཅིག་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་པ་བཞིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་དེ་ལྡན་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ། རྟེན་ཐེག་ཆེན་ལ་མོས་ཤིང་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་འདོད་པའིལྷ་ཀླུ་སོགས་ལ་ཡང་སྐྱེ། འཇུག་པའི་རྟེན་བྱང་ས་དང་ལམ་སྒྲོན་དུ་སོ་ཐར་དགོས་པར་གསུངས་པ་རྟེན་ཁྱད་པར་བའི་དབང་དུ་ཡིན་གྱི། འདོད་ལྷ་དང་གོང་མའི་རྟེན་ཅན་གྱི་བྱང་སེམས་ཡོད་པས་སོ། །སེམས་བསྐྱེད་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་བ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་སེམས་ཀྱི་མཐུ་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ། ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ཐོས་པ་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་མཐོང་ནས་མི་བཟོད་པ་སོགས་ལས་སྐྱེའོ། །སེམས་བསྐྱེད་དེ་ལ་དབྱེ་ན། སྨོན་པ་དང༌། འཇུག་པ་གཉིས། དེའི་ཁྱད་པར་སྤྱོད་པ་ཉམས་ལེན་གྱིས་དངོས་སུ་མ་ཟིན་པ་སྨོན་པ་སེམས་བསྐྱེད་དང༌། དེས་ཟིན་པ་འཇུག་པ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །ཕན་ཡོན་ནི་སྡིག་པ་ཟད་པ་དང་བསོད་ནམས་འཕེལ་བ་སོགས་གནས་སྐབས་དང༌། མཐར་ཐུག་གི་དོན་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། ཆེད་དུ་བྱ་བ་གཞན་དོན་དེ༷་དང༷༌། དོན་དུ་གཉེར་བྱ་སངས་རྒྱས་དེ༷་ནི༷་རང་བཟོ་མ་ཡིན་ཏེ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པ་དང༌། སྡོང་པོ་བཀོད་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མདོ་སོགས་དང་མཐུན་པར་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་པའི་ཡུམ་གྱི་མདོ་ན༷་གསུངས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན༷་དུ༷་ཡིན་ཏེ། མདོ་ན་བསྡུས༷་པ་དང༷་རྒྱས༷་པའི༷་སྒོ༷་ནས༷་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། ། འདི་ལ་མདོ་སྦྱོར་གསུངས་ནས། གཞན་ལ་མེད་པ་ཡང་འདི་དང་པོ་ཡིན་པས་འདི་ལ་བཤད་པ་ལྟར། གཞན་ཀུན་ལའང་ཡོད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ན་ཡུམ་བར་མ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་པས་བྱང་ཆུབ་མདོར་བསྟན། ཡང་དེ་རྒྱས་པར། ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་སེམས་ཆེན་པོ་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡུམ་ལ་གནས་ཏེ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་པོ་དང༌། ལེན་པ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་བྱའོ། །སོགས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་བསླབ་པར་གསུངས། ཡང་གཞན་དོན་མདོར་བསྟན་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཕྱོགས་བཅུའི་ཞིང་གངྒཱ་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་གང་དག་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་དང༌། ཡང་སེམས་ཅན་སེར་སྣ་ཅན་རྣམས་སྦྱིན་པ་ལ་འགོད་པ་ནས། ཤེས་རབ་འཆལ་པ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགོད་སོགས་ཀྱིས་གཞན་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་དོ། །གཉིས་པ་རབ་དབྱེ་ནི།དེ༷་ཡང༷་ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུར་གྲོགས་བྱང་ཆུབ་དོན་གཉེར་གྱི་འདུན་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་ཆོས་ཅན། དཔེ་ས༷་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ་ཆོས་དཀར་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཡི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚོགས་ལམ་འབྲིང་པོར་བསམ་པ་གསེར༷་ལྟ་བུ་བྱང་ཆུབ་བར་དུ་མི་འགྱུར་བས་མི་ཉམས་པ་དང༌།ཚོགས་ལམ་ཆེན་པོར་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཟླ༷་བ༷་ལྟ་བུ་དགེ་བའི་ཆོས་མཐའ་དག་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་དང༌། སྦྱོར་ལམ་དུ་མཁྱེན་གཉིས་རྗེས་མཐུན་སྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་མེ༷་ལྟ་བུ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་སྟེ་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སྒྲིབ་པའི་བུད་ཤིང་བསྲེག་པ་དང༌། མཐོང་ལམ་ས་དང་པོར། སེམས་བསྐྱེད་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སྦྱིན་པ་གཏེར༷་ལྟ་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང༷་ས་གཉིས་པར་ཚུལ་ཁྲིམས་རིན༷་ཆེན༷་འབྱུང༷་གནས༷་ལྟར་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེའི་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། ས་གསུམ་པ་ན་བཟོད་པ་རྒྱ་མཚོ༷་ཆེན་པོ་ལྟར། མི་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཐོག་ཏུ་བབས་པས་མི་འཁྲུགས་པ་དང༌། ས་བཞི་པ་ན། བརྩོན་འགྲུས་རྡོ༷་རྗེ༷་ལྟ་བུ་ཡིད་ཆེས་པ་བརྟན་པས་མི་ཕྱེད་པ་དང༌། ས་ལྔ་པ་ན་བསམ་གཏན་རི༷་ཡི་རྒྱལ་པོ་ལྟར།དམིགས་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བས་མི་བསྐྱོད་པ་དང༌། ས་དྲུག་པ་ན་ཤེས་རབ་སྨན་ལྟ་བུ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ནད་རབ་ཏུ་ཞི་བ་དང༌།ས་བདུན་པ་ན་ཐབས་མཁས་པ་དགེ་བའི༷་བཤེས༷་གཉེན༷་ལྟ་བུ་དགེ་རྩ་མི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཛད་པའམ་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་དང༷༌། ས་བརྒྱད་པ་ན་སྨོན་ལམ་ཡི༷ད་བཞིན༷་ནོར༷་བུ༷་ལྟར་ཇི་ལྟར་སྨོན་པའི་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པ་དང༌། ས་དགུ་པ་ན་སྟོབས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་ཉི༷་མ༷ལྟར་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ལ་དགེ་བའི་ལོ་ཏོག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌།ས་བཅུ་པར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་ཆོས་ཀྱི་གླུ༷་དབྱངས༷་སྙན་པ་ལྟ་བུ་གདུལ་བྱ་འདུན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་དང༌། དག་པའི་ཁྱད་པར་ལམ་ན་ལྔ་ཡོད་དེ། མངོན་ཤེས་དང་ལྡན་པ་རྒྱལ༷་པོ༷་ལྟ་བུ་མཐུ་ཐོགས་པ་མེད་པས་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་དང༌། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་གཉིས་བང་མཛོད༷་ལྟ་བུ་བྱང་ཆུབ་ལ་མཁོ་བ་ཚང་བ་དང༷༌།བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ལམ༷༷་པོ༷་ཆེ༷་ལྟ་བུ།འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་གཤེགས་ཤིང་རྗེས་སུ་གཤེགས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང་ལྷག་མཐོང་བཞོན༷་པ༷་ལྟ་བུ། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་དུ་ཡང་མི་ལྷུང་བས་བདེ་བླག་ཏུ་འགྲོ་བ་དང༌། གཟུངས་དང་སྤོབས་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་བཀོད༷་མའི༷་ཆུ༷་སྟེ་ཆུ་མིག་གམ་ཁྲོན་པ་ལྟ་བུ།ཐོས་པ་དང་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་འཛིན་པས་མི་ཟད་པ་དང༷་ནི༷། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡི་སྦྱོར་བ་ཆོས་ཀྱི་སྡོམ་བཞིའི་དགའ་སྟོན་དང་ལྡན་པ་སྒྲ༷་སྙན༷་ལྟ་བུ།ཐར་པ་འདོད་པའི་གདུལ་བྱ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་སྙན་པར་སྒྲོགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡི་དངོས་གཞི་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཆུ༷་བོ༷་ཡི

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱུན་ལྟ་བུ། མངོན་མཐོ་ངེས་ལེགས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ལྷུན་གྲུབ་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་ཐ་མི་དད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མཇུག་ཏུ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ལྡན་པ་སྤྲིན༷་ལྟ་བུ་སྟེ། དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ན་བཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པས། དེ་རྣམས་ཀྱིས༷། སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྣམ༷་པ༷་ཉི༷་ཤུ༷་རྩ༷་གཉིས༷་སོ༷། །མདོར་ན་དེ་དག་ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡི་བར་དུ་དེའི་གེགས་དང་བྲལ་ཞིང་གྲོགས་འདུན་པ་སོགས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ས་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད་ལ་སོགས་པར་ཇེ་བཟང་དུ་སོང་ནས་འཇོག་པ་ཡིན་ནོ། །ས་མཚམས་འདི་ནི་སློབ་དཔོན་སེང་བཟང་གི་ལུགས་ཡིན་ལ། ས་བཅུ་རྒྱུན་མཐའི་སྦྱོར་དངོས་མཇུག་ན་ཡོད་པར་བཞེད་པའང་ཡོད་དོ། །ལམ་དེ་དང་དེར། དེ་དག་ལྷག་པོར་སྤྱོད་པ་ཙམ་ལས་ཕལ་ཆེར་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ཡོད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལ། གདམས་ངག་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང༌། རྟོགས་དཀའ་བ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ་བཞི། སྒྲུབ་པ་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་འདོམས་པའི་གདམས་ངག་དང༌། དམིགས་ཡུལ་བདེན་པ་བཞི་ལ་འདོམས་པའི་གདམས་ངག་དང༌། རྟེན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་འདོམས་པའི་གདམས་ངག་དང༌།སྒྲུབ་པ་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་གདམས་པའོ། །དང་པོ་ནི། གདམས་ངག་ནོད་ཡུལ་ཚོགས་ལམ་ཆེན་པོ་ཆོས་རྒྱུན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པས་མཆོག་གི་སྤྲུལ་སྐུ་དངོས་སམ། ཕལ་པ་ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུ་ནས་སོ། །ནོད་པ་པོ་གདམས་ངག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དོན་གཉེར་གྱི་སེམས་ཅན་ནོ། །ཉན་པའི་རྒྱུ་གང་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ན་སངས་རྒྱས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལས་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་དོན་བར་མ་ཆད་དུ་འཛིན་ནུས་པའི་ཆོས་རྒྱུན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནམ། རང་རང་གི་དྲན་ཤེས་སོ། །དབྱེ་བ་ལ་སྔར་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་བྱེད་གདམས་ངག་དང༌། ཐོབ་ཟིན་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པ་རྗེས་བསྟན་ཏེ་སློབ་དཔོན་གྲོལ་སྡེས་འདི་གོ་བཟློག་གོ །ཉན་བྱའི་གདམས་ངག་བཅུར་གསུངས་པའི་དང་པོ། སེམས་བསྐྱེད་སོགས་བསླབ་བྱའི་ཆོས་ཐམས་ཅད། ཐ་སྙད་སྣང་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་མི་འགོག་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྐྲག་པ་མེད་པར་བདེན་གཉིས་ཟུང་དུ་ཆུད་པའི་སྒོ་ནས་ལམ་སྒྲུབ༷་པར་གདམས་པ་སྟེ།ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ། །ཞེས་འཁོར་གསུམ་མི་དམིགས་པར་འདོམས་པའི་གདམས་ངག་དང༷༌། སྒྲུབ་པ་རང་གི་ངོ་བོ་སྦྱོར་བ་ཕྱིན་དྲུག་གི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་རྟོགས་བྱ་ཆོས་སྐུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་ཉན་རང་གི་སྒྲུབ་པ་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་པའོ། །འདིར་བདེན་པ་གཉིས་ལ། དབྱེ་གཞི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཙམ་མམ།བདེན་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་ལོག་ཙམ་དང༌། དབྱེ་བ་ལ་ཀུན་རྫོབ་དོན་དམ་གཉིས་ལས། ཀུན་རྫོབ་ལ་དབང་པོ་དྲུག་གནོད་མེད༷་ཀྱི་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ཡང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དག་ཀུན་རྫོབ་དང༌། གནོད་པས་དཀྲུགས་པའི་སྣང་བ་རབ་རིབ་དང་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་གཉིས།དོན་དམ་ལ་སྐྱེ་སོགས་བཀག་ཙམ་ལས་སྐྱེ་མེད་ཀྱི་སྤྲོས་པ་ལས་མ་གྲོལ་པ་རྣམ་གྲངས་པའི་དོན་དམ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་སྐྱེ་མེད་ཀྱི་སྤྲོས་པ་མཐའ་དག་ལས་གྲོལ་བ་རྣམ་གྲངས་མིན་པའི་དོན་དམ་གཉིས་སོ། །མཚན་ཉིད་ནི།བློའི་ཡུལ་ལས་མ་འདས་པའི་ཆོས་རིགས་པ་ཡང་དག་གིས་དཔྱད་མི་བཟོད་པ་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དང༌། བློ་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཉིད་སྤྲོས་བྲལ་དམིགས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་དོན་དམ་བདེན་པའོ། །དེའང་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་གཟུང་འཛིན་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཉིས་སྣང་ནུབ་པའི་ཚུལ་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་སྤྲོས་བྲལ་དེ་བཞིན་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པ་ཡིན་པས་ན། འཆད་པ་པོས་སྒྲས་བསྟན་པ་དང༌། ཉན་པ་པོས་ཐོས་བསམ་གྱི་ཡུལ་དུ་བྱས་པའི་བདེན་པ་གཉིས་ནི། ཡུལ་ཅན་བློ་ལ་ལྟོས་ནས་བདེན་གཉིས་སོ་སོར་བཞག་ཏུ་རུང་མོད། འཕགས་པའི་མཉམ་བཞག་དོན་དམ་མཚན་ཉིད་པ་ལ་ལྟོས་ན་གཉིས་ཀ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འགྱུར་བས་ཤན་ཕྱེད་པར་བྱའོ། །བདེན་གཉིས་དེ་དོན་དམ་པར་ཐ་དད་ན། དོན་དམ་སྣང་བའི་ཆོས་ཉིད་མིན་པར་ཐལ་བ་དང༌།དོན་དམ་རྟོགས་པས་སྣང་བ་ལ་བདེན་ཞེན་གྱི་སྒྲོ་འདོགས་མི་ཆོད་པར་ཐལ་བ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་རིགས་པས་མ་རྙེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་དོན་དམ་མ་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་ཐལ་བ་དང༌། ཀུན་ཉོན་དང་རྣམ་བྱང་གཉིས་གང་ཟག་གཅིག་གི་རྒྱུད་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་གྲུབ་པར་ཐལ་བ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཅིག་ཡིན་ན། ཀུན་རྫོབ་མཐོང་བས་དོན་དམ་བདེན་པ་མཐོང་བར་ཐལ་བ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ལ་དམིགས་ནས་ཀུན་ཉོན་འཕེལ་བ་ལྟར་དོན་དམ་ལ་དམིགས་ཀྱང་དེ་ཉིད་འཕེལ་བར་ཐལ་བ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ལས་ལོགས་སུ་དོན་དམ་བཙལ་དུ་མེད་པར་ཐལ་བ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་སྤྲོས་པ་སྣ་ཚོགས་དང་བཅས་པ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་ཡང་དེར་ཐལ་ལོ། །དེས་ན་དོན་དམ་དུ་གཅིག་ཐ་དད་ཀྱི་སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་གང་དུའང་ཁས་མི་ལེན་ལ། ཐ་སྙད་དུ་རྣམ་གྲངས་པའི་དོན་དམ་གྱི་དབང་དུ་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་དང༌། རྣམ་གྲངས་མ་ཡིན་པའི་དོན་དམ་གྱི་དབང་དུ་གཅིག་པ་བཀག་ཙམ་གྱི་ཐ་དད་དེ།བདེན་གཉིས་དོན་ལ་གང་གི་སྒོ་ནས་ཀྱང་དབྱེར་མེད་པས་ཡིན་ལུགས་ལ་ཐ་དད་མེད་ཀྱང༌། བློ་ལ་ལྟོས་ནས་འདུས་མ་བྱས་ནམ་མཁའ་ལ་ཤར་ཕྱོགས་དང་ནུབ་ཕྱོགས་བློས་ཐ་དད་དུ་ཕྱེ་བའི་ཐ་དད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གཏན་ལ་དབབ་བྱའི་ཆ་ནས་བདེན་གཉིས་སུ་བསྟན་ཟིན་ནས། གཉིས་པ་བླང་དོར་བྱ་བའི་ཆ་ནས་བདེན་པ་བཞི་ལ་གདམས་པ་ནི། ཐར་པ་དོན་གཉེར་གྱིས།བླང་དོར་དུ་བྱ་བའི་ཆ་ནས་བདེན་པ་བཞིར་གྲངས་ངེས། གོ་རིམ་ནི། ལམ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རིམ་པ་དང་བསྟུན་ན། ནད་པས་སྨན་བསྟེན་པ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་བྱ། ཀུན་འབྱུང་སྤང་བྱ། འགོག་པ་ཐོབ་བྱ། ལམ་རྒྱུད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་བསྟེན་བྱ་ཡིན་ནོ། །སྒྲ་བཤད་ནི། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མི་རྟག་པ་སོགས་གང་གསུངས་པ་ལྟར་བདེན་ཅིང་དེ་ལྟར་འཕགས་པས་གཟིགས་པས་ཀྱང་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རང་བཞིན་ནི། མ་དག་པའི་སྣོད་བཅུད་ལས་ཉོན་གྱི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ཟག་བཅས་འབྲས་གྱུར་གྱི་ཆ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ། མཚན་ཉིད་སྐད་ཅིག་གིས་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་བཞི། ཟག་བཅས་འཁོར་བའི་ཕུང་པོ་འདི་དག་རྒྱུ་མེད་པ་དང༌། རྒྱུ་མིན་གཞན་ལས་མ་བྱུང་བར་ལས་ཉོན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཆ་ནས་ཀུན་འབྱུང༌། དེ་ལ་འཁོར་བར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང༌། ཀུན་འབྱུང༌། རབ་སྐྱེ། རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པ་བཞི། རྒྱུ་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་གོང་དུ། འཁོར་བའི་རྒྱུ་འབྲས་གཏན་དུ་མི་སྐྱེ་བར་རྒྱུན་ཆད་པའི་གོ་འཕང་རྟག་པ་དམ་པ་འགོག་པ། དེ་ལ་འགོག་པ། ཞི་བ། གྱ་ནོམ། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་ཅན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། ། ལམ་གང་གིས་ཤེས་མཐོང་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ལམ་ལྔ་ནི་ལམ་བདེན། དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་ལམ་དང༌། རིགས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། ངེས་འབྱིན་བཞི་སྟེ། བདེན༷་པ༷་བཞི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་པོ་རྣམ༷ས་དང༷་ནི༷། དེ་ཡང་མདོ་ལས། གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བརྩོན་ན་ཞེས་དང༌། དེ་བཞིན་གཟུགས་སྐྱེ་འགག་མེད་པར་སྟོན་པ་དང༌། སྟོང་ཉིད་མི་སྐྱེ་མི་འགག་ཀུན་ཉོན་དང༌། རྣམ་བྱང་བསྟེན་བྱ་དང༌། བསྟེན་བྱ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བདག་ཉིད་སྦྱིན་པ་ལ་བརྩོན་མི་བརྩོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོགས་ཀྱིས་གཟུགས་སོགས་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཤེར་ཕྱིན་དབྱེར་མེད་དུ་གདམས་པས། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བདེན་བཞི་ལ། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་བྱར། ཀུན་འབྱུང་སྤང་བྱར། འགོག་པ་ཐོབ་བྱར། ལམ་བསྟེན་བྱར་ཞེན་པ་བཀག་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། སྒྲུབ་པའི་རྟེན་སྐྱབས་གནས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་ལ།ཐེག་ཆེན་ཐུན་མིན་གྱི་སངས་རྒྱས་ནི། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་འདུས་མ་བྱས་པའི་སྐུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་བརྙེས་པས་རང་དོན་ཕུན་ཚོགས། མཁྱེན་བརྩེ་ནུས་གསུམ་ཚད་མེད་པས་གཞན་དོན་ཕུན་ཚོགས། སྐུ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བས་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་མངའ་བ་དང༌། ཆོས་ལ་ཆགས་པ་བྲལ་བྱེད་ལམ་བདེན་རང་ངོར་ཉོན་སྒྲིབ་དག་པ། ཤེས་སྒྲིབ་མེད་པས་གསལ་བ། སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཉི་མ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་མངའ་བ་དང༌། གང་ཞིག་ཆགས་བྲལ་འགོག་བདེན་སྤྲོས་པས་བསམ་དུ་མེད་པ། ལས་ཉོན་ཉེ་བར་ཞི་བ། སོ་སོར་རང་གིས་རིག་བྱ་རྟོག་པ་མེད་པ་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་ཏེ ། དེ་ལྟར་འགོག་ལམ་གཉིས་རྟོགས་པའི་ཆོས་དང༌། དེའི་རྗོད་བྱེད་གསུང་རབ་ལུང་གི་ཆོས་ཐོག་མཐའ་བར་དུ་དགེ་བའོ། །དགེ་འདུན་ནི་ཆོས་ཉམས་སུ་ལེན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཏེ་དེ་ལ་སྐྱེ་འཕགས་གཉིས། འཕགས་པ་རྣམས་ཆོས་ཉམས་སུ་བླངས་པས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་མཐོང་བ་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་ཐེག་ཆེན་འཕགས་པ་ན།ཐུན་མིན་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་སོ་སོ་རང་རིག་པས་རྟོགས་ནས། ཆགས་ཐོགས་དམན་སྒྲིབ་གསུམ་ལས་གྲོལ་བའི་རིག་གྲོལ་གྱི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྡན་པའོ། །དེའང་ཡུམ་གྱི་མདོ་ལས། གཟུགས་ལ་རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་དེ། སོགས་གསུངས་པའི་དོན་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྟོན་པ་ལམ་གྲོགས་སུ་ཤེས་པ་ལ་ཞེན་པ་བཟློག་པའི་ཆེད་དུ། ཡུལ་ཡུལ་ཅན་མི་སྦྱོར་མི་དམིགས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཕྱིན་སངས༷་རྒྱས༷་སོ་ཞེས་སྟོན་པ་དང༌། ལ༷་སོགས༷་པའི་སྒྲས། ཆོས་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་མཐའ་དག་རང་བཞིན་མེད་པར་སྟོན་པ་དང༌། བྱང་སེམས་འཕགས་པ་རྣམས་མི་དམིགས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་སྟོན་པས་དཀོན༷་མཆོག༷་གསུམ༷་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དགག་པའོ། །བཞི་པ་ལ། སྒྲུབ་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སྤང་བའི་རྒྱུ་ལ་གདམས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་ལ་གཞན་དྲིང་མི་འཇོག་པའི་རྒྱུ་ལ་གདམས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་ལ་གདམས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་མཐར་ཐུག་པའིརྒྱུ་ལ་གདམས་པ་བཞི། དང་པོ་ལེ་ལོའི་གཉེན་པོ་བརྩོན་འགྲུས་གསུམ་ལ་གདམས་པ་ནི། དང་པོ་བྱ་བ་ངན་ཞེན་གྱི་ལེ་ལོ་བསོད་སྙོམས་རོ་མྱོང་གི་རྒྱུ་ལས། ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་བདེ་བ་ལ་ཞེན་བྱའི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པར་བསྟན་པ་མ༷་ཞེན༷་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། གཉིས་པ་དུས་རིང་མོར་སྒྲུབ་པ་བྱས་ཀྱང་འདོད་དོན་མ་གྲུབ་པར་སྐྱོ་བ་སྐྱེས་ཏེ་སྒྲུབ་པ་འདོར་བ་སྒྱིད་ལུག་པའི་ལེ་ལོ་བསལ་ནས་བརྩོན་འགྲུས་འཕེལ་བའི་རྒྱུ། འགྲོ་མང་གི་མཐའ་དང༌། བསྐལ་མང་གི་ཡུན་རིང་པོར་མི་རློམ་པ་ཡོངས༷་སུ༷་མི༷་ངལ༷་བའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བརྩོན་འགྲུས་གཟུགས་ཚོར་སོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་བར་གྱི་ཆོས་གང་ལའང་རློམ་བྱར་མེད་པ་དང༷༌། གསུམ་པ་བདག་ཉིད་བརྙས་པའི་ལེ་ལོ་སྤོང་བྱེད།ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མདུན་དུ་བརྗོད་བྱ་རེ་རེའི་དོན་དུ་སྐྱིལ་ཀྲུང་གཅིག་གིས་བསྐལ་པར་གནས་པས་ཆོས་ཉན་དགོས་ཀྱང་མི་སྐྲག་ཅིང་སྤྲོ་བ་ལམ༷་ནི་ཡོངས༷་སུ༷་འཛིན༷་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཆོས་རྣམས་གདོད་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་རྟོགས་ཏེ་བསླབ་པར་སྟོན་པ༷་དང༷་གསུམ་མོ། །གཉིས་པ་གཞན་དྲིང་མི་འཇོག་པའི་རྒྱུ་སྤྱན་ལྔ་ལ་གདམས་པ་ནི། མདོར། ཤ་ཡི་མིག་གིས་དཔག་ཚད་བརྒྱ་མཐོང་བ་ཡོད་དོ། །སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ།རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ལ་བརྟེན་པའི་དབང་པོ་དཔག་ཚད་བརྒྱ་ནས་སྟོང་གི་བར་གཟུགས་ཕྲ་རགས་མཐོང་བ་ཤ་ཡི་སྤྱན་བསམ་གཏན་པར་མ་ངེས་ཤིང༌། རྟེན་གང་དུ་སྐྱེས་པའི་སས་བསྡུས་པའི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་པའོ། །ཚེ་སྔ་མར་བསམ་གཏན་པ་སྒོམ་པའི་རྣམ་སྨིན་ལས་ཚེ་འདིར་འབད་མེད་དུ་འབྱུང་བ་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མཐོང་བ་ལྷ་ཡི་སྤྱན། འདི་དང་ལྷ་ཡི་མིག་གི་མངོན་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་ཚེ་འདིར་བསམ་གཏན་གྱི་འདུ་བྱེད་ལས་བྱུང་མ་བྱུང་ཙམ་མོ། །ཆོས་ཉིད་བདེན་མཐོང་ངམ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ས་བཅུའི་མཉམ་བཞག་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན། འདི་དང་དོན་དམ་སེམས་བསྐྱེད་གཅིགལུང་རྟོགས་ཀྱི་ཆོས་དང༌། དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་སོགས་རྒྱུད་ཚོད་ཤེས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྤྱན།འདི་དང་ཕ་རོལ་སེམས་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ན། འདི

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཕགས་རྒྱུད་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཁོ་ན་དང༌། ཅིག་ཤོས་ཀྱི་ཡུལ་གཞན་རྒྱུད་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་རྟོགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན། འདི་རྗེས་མཐུན་ས་བདུན་པ་ནས་ཡོད། ཨར་གྱིས་ས་དང་པོ་ནས་ཡོད་པར་བཤད། དེ་ལྟར་སྤྱན༷་ལྔ༷་དང༷་ནི༷་ཞེས་མཐར་ཐུག་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་ཅིང༌། གནས་སྐབས་གཞན་དོན་བྱ་བའི་ཐབས་གཞན་ལ་རགས་མ་ལུས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྤྱན་ལྔ་བསྐྱེད་ཅིང༌། དོན་དམ་པར་སྤྱན་ལྔའི་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་རོ་གཅིག་དམིགས་མེད་དུ་གདམས་སོ། །གསུམ་པ་མངོན་ཤེས་དྲུག་ལ་གདམས་པ་ནི། བསམ་གཏན་སྒོམ་སྟོབས་ལས་བྱུང་བ་བསམ་གཏན་པའི་སས་བསྡུས་པ་མིག་དབང་དྭངས་པས། ཐག་ཉེ་རིང་གཟུགས་ཕྲ་རགས་སེམས་ཅན་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ལྷ་ཡི་མིག་གི་མངོན་ཤེས། གོང་སས་བསྡུས་པའི་རྣ་དབང་ལ་བརྟེན་ནས་ཐག་ཉེ་རིང་གི་སྒྲ་སྐད་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ལྷ་ཡི་རྣ་བའི་མངོན་ཤེས་དང༌། བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ནས་གཞན་སེམས་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བ་ཤེས་པ་ཕ་རོལ་སེམས་ཤེས་ཀྱི་མངོན་ཤེས། བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་ཀྱིས་རང་གཞན་རྣམས་ཚེ་རབས་སྔ་མ་རྣམས་སུ་གང་དུ་སྐྱེས་ནས་བདེ་སྡུག་སོགས་ཅི་མྱོང་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་སྔོན་གནས་རྗེས་དྲན་གྱི་མངོན་ཤེས་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་སེམས་ལ་བརྟེན་ནས། མང་པོ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པ་དང༌། གཅིག་དུ་མར་བསྒྱུར་བ་སོགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བྱ་བ་སྟོན་པ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་ཤེས་དང༌།34

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཟག་པ་ཟད་པའི་མངོན་ཤེས་བཅས་མངོན༷་ཤེས༷་ཀྱི༷་ཡོན༷་ཏན༷་དྲུག༷་པོ་སེམས་ཅན་རྣམས་མཉམ་ཉིད་ལ་དགོད་པ་དང༌། འཕགས་པའི་སྐྱེ་བོ་བྱམས་པ་དང༌།ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཡུལ་དང་ཕྲད་པ་དང༌། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱག་བྱ་བར་འོས་པ་དང༷༌། ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རང་རྒྱུད་ལ་སྐྱེད་ཚུལ་དང༌།དོན་དམ་པར་སྤྲོས་པ་ཞི་བར་རྟོགས་པའོ། །བཞི་པ་མཐོང་སྒོམ་ལམ་ལ་གདམས་པ་ནི། དང་པོ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་མངོན་སུམ་གཟིགས་པ་ཐེག་ཆེན་མཐོང༷་ལམ༷་སྟེ། མཐོང་སྤང་རྣམས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དུ་བཟོད་ཤེས་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་གི་རང་བཞིན་ཅན་དང༷༌།གཉིས་པ་སྤང་བྱ་ལྷན་སྐྱེས་སྒོམ་སྤང་རྣམས་སྤངས་པའི་དོན་དུ། སྔར་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བའི་རྟོགས་པ་དེའི་རྒྱུན་གོམས་པར་བྱེད་པའི་ཐེག་ཆེན་སྒོམ༷་ལམ་ཞེས༷་བྱ༷་ལ༷། ལམ་དེ་གཉིས་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་སྟོན་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པ།༡༽ དམིགས་པ།༢༽ རྟེན། ༣༽ འགལ་རྐྱེན་༤༽སྤང་༥༽བ། ༦༽ མཐུན་རྐྱེན་༧༽སྒྲུབ་༨༽པ་༩༽ རྣམས་༡༠༽ ཀྱིས་གདམས༷་ངག༷་ནི༷། གྲངས་བཅུ༷་ཡི༷་བདག༷་ཉིད༷་དུ་ངེས་པར་ཤེས༷་པར༷་བྱ༷འོ། །གཉིས་པ་རྟོགས་དཀའ་བ་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ནི།མདོ་ལས་རྒྱལ་སྲས་བཞི་བཅུ་ཞེ་བརྒྱད་གསུངས་པ། ཐེག་དམན་གྱི་དགེ་འདུན་ཉི་ཤུར་བསྡུས་པས་ཤུགས་བསྟན་ནམ་མཚོན་བྱེད་དཔེ་ཐེག་དམན་གྱི་དགེ་འདུན་ཉི་ཤུ་དང༌། མཚོན་བྱ་དོན་དམ་དངོས་བསྟན་ཐེག་ཆེན་གྱི་དགེ

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདུན་ཉི་ཤུའོ། །ཐེག་ཆེན་གྱི་དགེ་འདུན་ལ་ཐེག་དམན་གྱི་དགེ་འདུན་ཉི་ཤུའི་མིང་གིས་བཏགས་པའི་དགོས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་རྗེས་སུ་བཟུང་བའི་དོན་དུ་འདྲ་བ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་བཏགས་པའོ། །དགེ་འདུན་ཉི་ཤུ་དེ་ཡང༌།གཞུང་ཚིག་གི་དངོས་བསྟན་ལ་སློབ་དཔོན་ལྟར་ན་འཕར་གསུམ་བསྡོམས་ན་བཅོ་ལྔ་དང༌། ཕྱེ་ན་བཅུ་བདུན་ཡིན་ལ། འཕགས་པ་ལྟར་ན། བཅུ་དྲུག་ཏུ་བཞེད་ཅིང་ལྷག་མ་ཁ་སྐོང་བ་སྟེ་ཤུགས་ཀྱིས་བསྟན་པའོ། །འདི་ལ་སྤྱིར་རྒྱུན་ཞུགས། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བ། དགྲ་བཅོམ་ཞུགས་པ།རང་རྒྱལ་དང་ལྔ་ལས། མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་བཅོ་ལྔ་ལ་གནས་ནས་རྒྱུན་ཞུགས་ཀྱི་སྤང་རྟོགས་སྒྲུབ་ཕྱིར་བརྩོན་པའི་དབང༷་པོ༷་བརྟུལ༷་པོ་དང༷༌།༡༽དབང་པོ་རྣོན༷་པོ༷་ད༷ག་རིམ་པར།༢༽ ད༷ད་པས་མོས་པའི་རྗེས་འབྲང་དང༷༌།ཆོས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་ངམ་མཐོང༷་བས་ཐོབ༷་པ་སྟེ་ཞུགས་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས།དེའི་འོག་ཏུ་འདོད་པའི་སྒོམ་སྤང་གཅིག་ཀྱང་མ་སྤངས་པའམ་འདོད་ཉོན་ལྔའི་བར་སྤང་ནའང་རུང༌། མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་པ་རྒྱུན་ཞུགས་འབྲས་གནས་ཙམ་པོ་དང༌།༣༽ དེ་ཉིད་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ལྷ་དང་མི་ཡི་རི༷གས་ནས༷་རི༷གས་སུ་སྐྱེ་བ་གཉིས་པོ་ལ་འབྲས་གནས་ཁྱད་པར་ཅན་༤༽གཉིས་༥༽ཏེ་རྒྱུན་ཞུགས་ལྔའོ། །རྒྱུན་ཞུགས་རྫོགས་པའི་འོག་ཏུ་སྒོམ་ལམ་གྱིས་འདོད་ཉོན་ལྔ་པ་སྤངས་ནས་དྲུག་པ་སྤོང་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཕྱིར་བརྩོན་པའི་དབང་བརྟུལ་དད་མོས་དང༌། དབང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣོན་མཐོང་ཐོབ་གང་ཡིན་ཀྱང་འདྲ་སྟེ་ཕྱིར་འོང་ཞུགས་པ་གཅིག༦༽ འདོད་ཉོན་དྲུག་པ་སྤངས་ཤིང་གཉེན་པོ་རྣམ་གྲོལ་ལམ་གནས་འདོད་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་གཉིས་ལེན་ཀྱང་རིགས་འདྲ་གཅིག་ལས་མི་ལེན་པ། ཕྱིར་འོང་འབྲས་གནས་ཙམ་པོ་པ།༧༽ ཕྱིར་འོང་དེ་འདོད་ཉོན་སྒོམ་སྤང་བདུན་ནམ་བརྒྱད་སྤངས་ཤིང་གཉེན་པོ་ཟག་མེད་ཐོབ་པ་འདོད་ལྷར་སྐྱེ་བ་གཅིག་ལུས་པས་ཚེ་གཅིག་བར༷་ཆད༷་གཅིག༷་པ་སྟེ་འབྲས་གནས་ཁྱད་༨༽ པར་ཅན་དང་ཕྱིར་འོང་གསུམ། འདོད་ཉོན་དགུ་པ་སྤང་བར་བརྩོན་པའི་དབང་པོ་རྣོ་བརྟུལ་ལམ་དད་མོས་མཐོང་ཐོབ་ཕྱིར་མི་འོང་ཞུགས་པ་དང༌།༩༽ ཕྱིར་མི་འོང་འབྲས་གནས་ནི་འདོད་ཉོན་དགུ་པ་སྤངས་ཤིང་དེའི་གཉེན་པོ་ཐོབ་པ་ལ། གཟུགས་ཀྱི་ཀུན་སྦྱོར་སྤངས། བར་དོ་འགྲུབ་པའི་ཀུན་སྦྱོར་མ་སྤངས་པས་གཟུགས་ཀྱི་བར་དོ་གྲུབ་ནས་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་བར༷་དོ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌།༡༠༽ ཀུན་སྦྱོར་གཉིས་ཀ་མ་སྤངས་པ་གཟུགས་སུ་སྐྱེས༷་ནས༷་སྡུག་བསྔལ་མཐར་བྱེད་པ་སྐྱེས་འདའ་བ་དང༌།༡༡༽ གཟུགས་ཁམས་སུ་སྐྱེས་ནས་བརྩོན་པའི་འདུ་བྱེད༷་དང༷་བཅས་པས་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཐ་མར་བྱེད་པ་བྱེད་བཅས་དང༌།༡༢༽ གཟུགས་སུ་སྐྱེས་ནས་འབད་རྩོལ་གྱི་འདུ་བྱེད༷་མིན་པར་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་ནས་སྡུག་བསྔལ་ལས་འདའ་བ་བྱེད་མེད་དང༌།༡༣༽ ཕྱིར་མི་འོང་དེ་ཉིད་ཚངས་རིས་ནས་འོག༷་མིན༷་དུ་འགྲོ༷་བ་འཕར༷་བ་དང༌། ཚངས་རིས་ནས་གནས་གཙང་འོག་མ་འགའ་ཞིག་དང༌། དེ

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས་འོག་མིན་དུ་འགྲོ་བ་ཕྱེད་འཕར་དང༌། གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་གནས་ཐམས་ཅད་བརྒྱུད་ཅིང་འཆི་འཕོ་བས་འོག་མིན་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ་གོང་འཕོ༷་འཕར༷་བ་གསུམ༷་བསྡོམས་པ་དང༌། ༡༤༽ ཕྱིར་མི་འོང་དེ་ཉིད་སྲིད༷་རྩེའི༷་མཐར༷་ཐུག༷་པར་འགྲོ༷་བ་ནི། འདོད་པའི་རྟེན་ཅན་ཕྱིར་མི་འོང་འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་བར་སོང་ནས་གནས་གཙང་བོར་ཏེ་གཟུགས་མེད་རིམ་པར་ཐོབ་པས་སྲིད་རྩེའིརྟེན་ལ་མྱང་འདས་མངོན་སུམ་བྱེད་པ་མིང་གཞན་གཟུགས་༡༥༽སུ་ཉེར་འགྲོ་དང༌། གཟུགས་མེད་ཉེར་འགྲོ་འདོད་པའི་རྟེན་དེ་ཉིད་ལ་གཟུགས་ཀྱི་སྒོམ་སྤང་སྤངས་པས་གཟུགས༷་ཀྱི༷་འདོད་ཆགས༷་བཅོམ༷་ནས་གཟུགས་མེད་ཀྱི་རྟེན་ལ་དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་པ་དང༌།༡༦༽ བདེན་པ་མཐོང་བའི་རྟེན་མཐོང༷་བ༷་ཡི༷་ཆོ༷ས་དེ་ཉིད་ལ༷་ཕྱིར་མི་འོང་ཐོབ་ཅིང༌། ཞི༷་བ་དགྲ་བཅོམ་མངོན་བྱེད་མཆོག་ཟུང་ལྟ་བུ་དང༌།༡༧༽ གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཉེར་འགྲོ་ལས་གཞན་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་དེས་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་ལུས༷་ཀྱིས་མངོན༷་སུམ༷་བྱེད༷་པ་སྟེ་༡༨༽ཕྱིར་མི་འོང་ལ་བཅུའོ། །སྲིད་རྩེའི་སྒོམ་སྤང་བརྒྱད་པ་སྤངས་ནས་དགུ་པ་སྤང་བ་ལ་བརྩོན་པ་དགྲ་བཅོམ་ཞུགས་པ་དང༌། ཉོན་སྒྲིབ་དང་སྙོམས་འཇུག་གི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀའི་ཆ་ལས་རྣམ་གྲོལ་དང༌། ཉོན་སྒྲིབ་ཁོ་ན་ལས་གྲོལ་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆ་ལས་རྣམ་གྲོལ་ཏེ་རྒྱན་ཅན་རྒྱན་མེད་ཀྱི་དབྱེ་བའམ། དབང་པོའི༷་སྒོ་ནས་དད་མོས་མཐོང་ཐོབ་དང་བཅས་དགྲ་བཅོམ་འབྲས་གནས་དང་ཞུགས་པ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བརྩི་བ་དང༌།༡༩༽ སངས་རྒྱས་མི་འབྱུང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ན་རང་རྒྱལ་དུ་འགྱུར་བ་བསེ༷་རུ༷་གཅིག་པུར་གནས་པ་ལྟ་བུ་༢༠༽དང༷་ནི༷་དགེ་འདུན་ཉི༷་ཤུ༷འོ༷། །འབྲས་བུ་ཐོབ་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཐོད་རྒལ་བ་དང༌། སྤང་བྱ་སྤོང་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཆགས་བྲལ་སྔོན་སོང་ཞེས། མཐོང་ལམ་གྱི་སྔ་རོལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་སྒོམ་སྤང་སྤོང་བའི་རིམ་པས་ཕྱིར་འོང་མི་འོང་གཉིས་སོ། །ཅིག་ཆར་བ་ནི་སྤང་བྱ་སྤོང་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་བཞག་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཉེར་བསྡོགས་དང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས། མཐོང་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་འདས་ལམ་གྱིས། ཁམས་གསུམ་གྱི་སྒོམ་སྤང་རྣམས་དགུར་དྲིལ་ནས་སྤང་བའོ། །དེ་ལྟར་དཔེ་ཡི་དགེ་འདུན་གྱིས་མཚོན་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལུགས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ཡུམ་གྱི་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་དོན་བསྡུ་ན། བྱང་སེམས་མི་ནས་མིར་སྐྱེས་ཏེ་གཟུངས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་སོགས་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་བའི་དབང་བརྟུལ་ལམ་བསམ་གཏན་ཐོབ་ནས་སྐྱེ་བ་ཟློག་པའི་ཐབས་མི་མཁས་པས་ལྷ་ཚེ་རིང་པོར་སྐྱེས་ནས་ཡང་འདིར་སྐྱེས་ཏེ་དད་པ་ཙམ་གྱིས་འཇུག་པ་དང༌།༡༽ སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་ནམ་དགའ་ལྡན་ནས་འདིར་སྐྱེས་ཏེ་མྱུར་དུ་ཡོན་ཏན་མངོན་གྱུར་དབང་རྣོན་ནམ་ཁམས་གོང་མའི་སེམས་ཐོབ་ཀྱང་དེར་མི་སྐྱེ་བར་སངས་རྒྱས་མཉེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་དུ་དག་ཞིང་དུ་སྐྱེ་བ་འཛིན་པ་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་དང༌། ༢༽ ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་སེམས་རྒྱུན་ཞུགས་འབྲས་གནས་ཙམ་པོའི་མིང་ཅན་དང༌།༣༽ ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐོབ་ཀྱང་དེར་མི་སྐྱེ་བར་འདོད་ལྷ་དང་མིར་སྐྱེས་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་རིགས་སྐྱེ་གཉིས་དང༌།༤༽ ༥༽བྱང་སེམས་དད་པ་དང་ཤེས་རབ་ལྷག་པ་ཕྱིར་འོང་ཞུགས་པའི་མིང་ཅན་དང༌།༦༽ འཛམ་གླིང་དུ་ལན་ཅིག་འོང་ནས་སངས་རྒྱ་བའི་བྱང་འཕགས་འབྲས་གནས་ཙམ་པོ་པ།༧༽ སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ཐོབ་ཀྱང་རྒྱལ་བ་མཆོད་ཅིང་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་པ་ལ་ཚེ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་བར་ཆད་གཅིག་པ་དང༌།༨༽ ས་བརྒྱད་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་སེམས་དབང་བརྟུལ་དང་དབང་རྣོན་ཕྱིར་མི་འོང་ཞུགས་པའི་མིང་ཅན་དང༌།༩༽ ཁམས་བར་མར་སངས་རྒྱ་བ་བར་འདའ་བ་དང༌།༡༠༽འཛམ་གླིང་དུ་སྐྱེས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་སངས་རྒྱས་ཏེ་ཆོས་བསྟན་ནས་ཆོས་བསྐལ་པའམ་བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར་གནས་པ་སྐྱེས་འདའ་དང༌།༡༡༽ སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་བརྩོན་པ་ཆེས་ཆེ་བ་བྱེད་བཅས་དང༌། ༡༢༽བརྩོན་པ་ཆུང་བ་བྱེད་མིན་དང༌།༡༣༽ འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བ་ཚངས་རིས་ནས་འོག་མིན་བར་དུ་ཕྱིན་ཏེ་སངས་རྒྱ་བ་འོག་མིན་འགྲོ་སྟེ་དེ་ལ། བསམ་གཏན་བཞི་ཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་ཤིང་དང་པོ་བསྒྲུབས་ནས་ཚངས་རིས་ནས་རིམ་པར་འོག་མིན་དུ་ཕྱིན་ཏེ་ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་ཅན་དུ་སངས་རྒྱས་པ་འཕར་བ་དང༌། ཚངས་རིས་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་གནས་གཙང་གཅིག་གམ་གཉིས་བརྒལ་ནས་འོག་མིན་དུ་འཚང་རྒྱ་བ་ཕྱེད་འཕར་དང༌། གནས་རིས་བཅུ་བདུན་དུ་སྐྱེས་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་གནས་ཐམས་ཅད་འཕོ་སྟེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཕར་གསུམ་དང༌།༡༤༽ གནས་གཙང་མིན་པའི་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་སེམས་རྣམས་ཐོབ་པས་གཟུགས་ཁམས་སུ་སྐྱེས་ཏེ། ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་པར་སངས་རྒྱ་བ་སྲིད་རྩེའི་མཐར་ཐུག་འགྲོ་དང༌།༡༥༽ ཟུགས་མེད་བཞིན་སེམས་སྦྱངས་ནས་ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པར་སངས་རྒྱ་བ་གཟུགས་ཀྱི་ཆགས་བཅོམ་དང༌། ༡༦༽ སྲིད་པ་ཐ་མ་པའི་བྱང་སེམས་ཚེ་འདི་ཉིད་སངས་རྒྱ་བའི་ཆ་ནས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཞི་བ་དང༌། ༡༧༽ ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ལུས་ཀྱིས་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་ཕྱིར་མི་འོང་ལུས་མངོན་བྱེད་དང༌།༡༨༽ ས་བཅུ་པའིབྱང་སེམས་སངས་རྒྱས་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དགྲ་བཅོམ་ཞུགས་པའི་མིང་ཅན་དང༌།༡༩༽ སངས་རྒྱས་དང་ཉན་ཐོས་མི་བཞུགས་པའི་ཞིང་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་བྱང་འཕགས་བསེ་རུའི་མིང་གིས་བསྟན་པ་བཅས་དགེ་འདུན་ཉི་ཤུའོ།༢༠༽ །བྱང་སེམས་འཕགས་པ་གཞན་དོན་ལས་ཉམས་པས་དངོས་སུ་གཟུགས་མེད་དུ་སྐྱེ་བ་མིན་ནོ། །འདི་རྣམས་ཀྱང་ཡུམ་ལས་སོ་སོར་མདོ་སྦྱོར་རེ་དང༌། བྱང་སེམས་འདི་ནས་གར་སྐྱེས་གང་ནས་འདིར་འོང་དྲིས་པས་ལན་བསྟན་པ་རྣམས་ཡོད་ཅིང༌། གཞན་ཡང་ཕྱིར་མིལྡོག་པ་འཁོར་ལོའི་མདོ་ལས། ལོག་པ་བརྒྱད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ལ་རེག །ཡང་དག་བརྒྱད་ལ་ཞེན་པ་མེད། །དེ་ཕྱིར་བརྒྱད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཁོར་བའི་འདུ་ཤེས་གང་བརྗོད་པ། །སངས་རྒྱས་འདུ་ཤེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་བཞིན་ཏེ། །མཉམ་པ་ཉིད་ནི་དེར་ཞུགས་པས། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པར་ཤེས་པར་གྱིས། །སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་བཞུགས་བཞུགས་པ། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཚོལ་བར་བྱེད། །དེ་ཚོལ་བར་ནི་འོངས་པས་ན། །དེས་ན་དེ་ནི་ལན་ཅིག་འོང༌། །འདིར་ནི་ཆོས་རྣམས་འོང་བ་དང༌། །འགྲོ་བ་དག་ཀྱང་མི་དམིགས་ཏེ། །འོང་དང་འགྲོ་བ་མེད་ཐོབ་པས། །ད་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་ཞེས་བརྗོད། །གང་གིས་སེམས་ཅན་རབ་སྡུག་བསྔལ། །ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་དེ་ཡིས་བཅོམ། །ཉོན་མོངས་པ་ལས་སེམས་ཅན་འབྲལ། །དེས་དེ་དགྲ་བཅོམ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇིགས་མེད་པ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་བསམ་ཡས་པ། །སེམས་ཅན་མང་ལ་སྒྲོགས་པར་བྱེད། །དེས་དེ་ཉན་ཐོས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །རྐྱེན་རྣམས་འདི་དག་ཤེས་ནས་ནི། །དེ་ནི་གང་ལའང་མི་གནས་ཏེ། །རང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རབ་ཏུ་བསྟན། །ཅེས་སོགས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །གསུམ་པ།གདམས་འབྲས་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ལ། ངོ་བོ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། ཁྱད་ཆོས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ། མི་རྟག་སོགས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་བདེན་བཞི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དམིགས༷་པ༷་དང༷་ནི༷། དེ་དག་ལ་མངོན་ཞེན་གཅོད་ཅིང་སྒྲོ་འདོགས་སོ་གཉིས་བྲལ་བ་ཆོས་བདག་མེད་ཀྱི་རྣམ༷་པ༷་དང༷༌།ཐེག་གསུམ་གྱི་རྟོགས་རིགས་ཚང་བར་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ༷་དང༷༌། ཕྱི་ནང་གི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སྲིད་ཞི་ལས་ཡོངས༷་སུ༷་འཛིན༷་པ༷་ཡི༷ས་ཟིན་པ་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱང༷་ཆུབ༷་སེམས༷་དཔའ༷་འགྲོ་བ་སེམས་ཅན་སྐྱོབ༷་པ༷་ཡི༷་མཛད་པ་ཅན་གྱི་དྲོད༷་སོགས༷་ལམ་གྱི་བདག༷་ཉིད༷་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞིན༷་དུ༷། རང་གི་སྤང་བྱར་གྱུར་པའི་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྣམ༷་རྟོག༷་བཞི༷་པོ༷་སྤང་བྱའི་ཚུལ་དུ་ལྡན༷་པར་བརྟེན༷་པ༷་སྟེ་སྦྱོར་ལམ་བཞིས་རང་རང་གི་རྟོག་པ་སོ་སོ་སྲབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱིས་སྤོང་བར་མི་བྱེད་པས་སོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ལྔས་ཐེག་ཆེན་དྲོད་སོགས་ཆུང༷་དང༷་འབྲིང༷་དང༷་ཆེན༷་པོ༷་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ་བཅུ་གཉིས་རྣམས༷་དང་ལྡན་པའི་སྦྱོར་ལམ་འདི། ཉན༷་ཐོས༷་དང༌། བསེ༷་རུ༷་ལྟ་༷བུ༷་སྟེ་རང་རྒྱལ་དང༷༌། བཅས༷་པ༷་ཡི་སྦྱོར་ལམ་དག༷་ལས༷་ཁྱད༷་པར༷་དུ་འཕགས༷་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་རང་རྣམས་ཀྱིས་དྲོད་སོགས་བདེན་བཞི་ཙམ་གཏན་ལ་དབབ་བྱར་དམིགས་པ་དང༌། མི་རྟག་སོགས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཅན། ཐེག་དམན་གྱི་རྟོག་རིགས་ཁོ་ན་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་དང༌། སྲིད་ཞིར་ལྟུང་བ་ལས་འཛིན་པའི་ཐབས་མཁས་དང་བྲལ་བས་ཡོངས་འཛིན་དམན་པ་དང༌། རྟོག་པ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་རང་རང་གི་སྤང་བྱ་སྤོང་བའི་གཉེན་པོར་མི་འབྲེལ་པའམ་མིལྡན་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། དམིགས་རྣམ་རྒྱུ་གསུམ། ལྡན་ཆོས་རྟོག་པ། ཡོངས་འཛིན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ཁྱད་པར་བཤད་པ་གསུམ། དང་པོ་ལ། སྦྱོར་ལམ་གྱི་དམིགས་རྣམ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་བ་གཉིས།དང་པོ་ལ། དྲོད་རྩེ་བཟོད་མཆོག་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི། མདོར། བྱང་ཆུབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེམས་དཔའི་ཚིག་དོན་ཅི་ལགས་ཞེས་རྟེན་དྲིས། དེ་མི་དམིགས་པར་བསྟན་ཅིང༌། བྱེ་བྲག་དྲོ་བར་གྱུར་པའི་རྟེན་ལ། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་བྱ་ཡི་རྗེས་མེད་ཅེས་བྱ་དང༌། རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་སོགས་གནས་མེད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་དཔེས་བསྟན་ཅིང༌། དཔེ་དགུ་པོ་གཟུང་རྟོག་དགུ་དང་བསྟུན་ལ། དེ་བཞིན་འོག་མ་ལྔ་ལའང་རྣམ་རྟོག་དང་དཔེ་དོན་སྦྱར་ནས་གསུངས་སོ། །དྲོད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི། སོ་སོ་རང་གི་བདེན་པ་རྣམས་ལ་སྣང་བ་ཐོབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སྟེ་མཐོང་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་མེ་ལྟ་བུའི་སྔ་ལྟས་དྲོད་ཐོབ་པའོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ན། དམི༷གས་པ༷་ནི་ཡུལ་གཟུགས་སོགས་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་མི༷་རྟག༷་ལ༷་སོགས༷་པ༷་བདེན༷་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་པའི༷་རྟེན༷་ཅན༷་གྱི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་པོ་རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་དེ་ཤེས་ནས་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པའི་གཞི་ཡིན་ལ། མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱད་པའི་ཚེ་གཟུགས་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌།ལྷག་པར་གནས་པ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མཐུན་པའི་སྲེད་པ་སྟེ་སྐྱོན་ནོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ལ།མདོར་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་བར་གྱི་ཆོས་ལ་འདུ་འགོད་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ལ་དམིགས་ཏེ། མངོན་པ་སོགས་ནས་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་བཤད་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པར་རྣམ་པ་མཐའ་ཡས་པའི་སྒོ་ནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དམིགས་པ་དེ༷་ཡི༷་ནི༷། རྣམ༷་པ༷་མི་རྟག་སོགས་སུ་མངོན༷་ཞེན༷་ལ༷་སོག༷ས་པའི་སྒྲས་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་འགོག༷་པ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའམ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཏེ། དྲོད་ཆུང་ངུའི་དམིགས་རྣམ་ཡིན་ལ། ཐེག༷་པ༷་གསུམ༷་ཆར༷་གྱི་རྟོགས་རིགས་ཚང་བར་ཐོབ༷་པའི༷་རྒྱུ༷འོ། །རྒྱུ་ཡི་ཁྱད་པར་འདི་འོག་མ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ཡང་བདེན་བཞི་སོ་སོར་མདོ་མང༌།ལམ་བདེན་དམིགས་རྣམ་སྐབས། སེམས་ནི་སེམས་མ་མཆིས་ཏེ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བའོ། །ཞེས་སོགས་གསུངས། དྲོད་འབྲིང་དུ།གཟུག༷ས་སོགས༷། དེ་ཉིད་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་འདུ༷་བའམ་སྒྲུབ་པ་མ་དམིགས།མོས་པ་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་འགོད༷་པ་སྟེ་དགག་པ་མི་དམིགས་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་དམིགས་པ་མིང་གི་རྒྱུན་མི་འདྲ་བར་འཇུག་པ་གནས༷་པ་དང་བྲལ༷་བས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་རྒྱུན་མི་འདྲ་བ་རང་མཚན་བརྗོད་བྱར་ཞེན་པ་དང༷༌།གནས༷་པ་དང༷་འདྲ་བ་སྤྱི་ཡི་རྒྱུ་མཚན་བརྗོད་བྱར་མེད་པ་ནི་རྣམ་པ་སྟེ། ཐ་སྙད་དུ་ཡང་རང་མཚན་བརྗོད་བྱར། རྟོག་གེ་ལས་ཀྱང་མི་འདོད་པས་མེད་ཀྱང༌། དེ་བརྗོད་དམ་སྙམ་དུ་ཞེན་པ་ནི་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་དོན་ལ་མེད་པས་མདོར་ན་བརྗོད་བྱ་མེད་དེ། རྗོད་བྱེད་མིང་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དྲོད་ཆེན་པོ་ནི། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེར་བཏགས༷་པ་ཙམ་ལས་གྲུབ་པ་མེད་པ་ནི་དམིགས་པ་དང་༷། དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གང་དུ་ཡང་བརྗོད༷་དུ༷་མེད༷་པ་རྣམ་པ་སྟེ། བཏགས་འཛིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱང་མེད་པ་ནི་མཉམ་བཞག་ཏུ་རྣམ་རྟོག་ཉེ་བར་ཞི་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །གཉིས་པ་རྩེ་མོའི་ངོ་བོ་ནི། བདེན་པ་རྣམས་ལ་སྣང་བ་མཆེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཤེས་རབ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སྟེ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱིས་དགེ་རྩ་གཡོ་བའི་ནང་ནས་རྩེ་མོར་གྱུར་པའོ། །རྩེ་མོ་ཐོབ་པ་ནི་ལོག་ལྟས་དགེ་རྩ་ཆད་པ་ནམ་ཡང་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྩེ་མོ་ཆུང་ངུ༌། གཟུགས༷་སོགས༷་དངོས་པོར་དམིགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་བརྟེན་བྱར་མི༷་གན༷ས་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་ཅིས་ན་དེ༷་དག་ནི༷། གཟུགས་སོགས་དེ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོར༷་རང༷་བཞིན༷་བདེན་པ་མེད༷་པས་སོ། །དེས་ན་གཟུགས་སོགས་མཚན་མར་མི་མཐོང་བ་དེ་ནི་དམིགས་པ་དང་གཟུགས་སོགས་དེ༷་དག༷་གཅིག༷་གི༷་རང༷་བཞིན༷་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེར།ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གཅིག༷་པས། གཟུགས་སོགས་དེ༷རྟག་མི༷་རྟག༷་སོགས༷་སུ་བདེན་པར༷་མི༷་གན༷ས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པ་རྣམ་པའོ། །མདོར། ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པས་གཟུགས་ལ་གནས་པར་མི་བགྱིས་སོ་སོགས་གནས་མེད་དམིགས་མེད་དཔེས་གསུངས། རྩེ་མོ་འབྲིང་ནི། མི་རྟག་སོགས་དེ༷་རྣམས༷་དང༌། དེ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོ༷ས་སྟོང༷་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མི་རྟག་སོགས་དེ༷་དག༷་ཕན་ཚུན་གཅིག༷་གི༷་རང༷་བཞིན༷་དུ་གཅིག༷་པས་ཐ་དད་མེད་པ་དམིགས་པ། ཆོས༷་རྣམས༷་བདག་དང་བདག་གིར་གཟུང་བྱའམ་བདེན་པར་མི༷་འཛིན༷་པ་རྣམ་པ་གང༷་ཡིན༷་པ་དང༷༌། རྩེ་མོ་ཆེན་པོ་ནི། གཟུགས་སོགས་དེ༷་དག༷་སྔོ་སེར་གྱི་མཚན༷་མར༷་མེད་པས། མཚན་མར་མི༷་མཐོང༷་བའི་ཕྱིར༷་ན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཟུགས་སོགས་མི་དམིགས་པ་ནི་དམིགས་པ་སྟེ། ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་བཟོ་སྦྱང་གིས་རང་ལམ་མཚན་མར་འཛིན་པས་བདེན་པ་མ་མཐོང་བ། ཤེར་ཕྱིན་འདིར་ཞུགས་ཏེ་མཚན་མར་མི་འཛིན་པས་བདེན་པ་མཐོང་བའི་དཔེས་མདོ་ལས་གསུངས། གནས་ལུགས་རྟོགས་པའི་ཤེས༷་རབ༷་ཀྱིས༷་ནི༷་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྟོགས༷་པ༷་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས༷་ཅད༷་དུ་མཚན་མ་དང་མཚན་མ་མེད་པར་དམིགས༷་སུ༷་མེད༷་པར༷་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་རོ། །གསུམ་པ་བཟོད་པའི་ངོ་བོ་ནི། བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཞུགས་ཤིང་རྗེས་སུ་སོང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སྟེ་སྐྱེ་མེད་ཀྱི་དོན་ལ་བཟོད་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་སྟེ་བཟོད་པ་ཐོབ་ཕྱིན་ཆད་ངན་སོང་དུ་མི་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །བཟོད་པ་ཆུང་ངུ་ནི། གཟུགས་སོ༷གས་རང་གི་ངོ༷་བོ༷་ཉིད༷་གཟུང་བྱའི་མཚན་མ་མེད༷་པར་མཐོང་བས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ཉིད༷་དམིགས་པ་དང༌། གཟུགས་སོགས་དེའི༷་དངོས་པོ་མེད༷་པ༷་ཉིད༷་ནི་སྐྱེ་བོ་མངོན་ཞེན་ཅན་གྱི་ངོར་སྣང་ཙམ་གྱི་ངོ༷་བོ༷་ཉིད༷་དོ་ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་པ་རྣམ་པ་དང༌། བཟོད་པ་འབྲིང་ངུ༌།གཟུགས་སོགས་དེ༷་དག༷་སྐྱེ༷་བ་འཁོར་བ་མེད༷་ཅིང་ངེས༷་འབྱུང༷་མྱང་འདས་ཀྱི་ངོ་བོར་བདེན་པ་མེད༷་པ་དམིགས་པ།ཆོས་རང་ངོས་སྟོང་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པས་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་དང་མཚན་དང་ཞིང་དག༷་པའི་རྒྱུ་བྱེད་དོ་ཞེས་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་དང༷༌། བཟོད་པ་ཆེན་པོ། ཆོས་དེ༷་དག༷་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་རྟོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས་གཟུང་བྱའི་མཚན༷་མ༷་མེད༷་པར་མཐོང་བ་དམིགས་པ། གཟུགས་སོགས་དེ༷་ཡི༷་མཚན༷་མར༷་བློ༷་མི༷་རྟེན༷་པས༷། མོས༷་པ་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་མཚན་མར་མོས་པ་མིན༷་པ་དང༌། མཚན་མ་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་འདུ༷་ཤེས༷་མེད༷་པ༷་རྣམ་པ་ཡིན༷་ནོ། །བཞི་པ་ཆོས་མཆོག་གི་ངོ་བོ་ནི། སོ་སོ་རང་གི་ཤེས་པས་བདེན་པ་རྣམས་ལ་དེ་མ་ཐག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སྟེ། མཐོང་ལམ་གྱི་སྔ་ལོགས་དེ་མ་ཐག་ཡིན་པས་དེ་དང་ཉེ་ཞིང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་སྟེ། དེའི་རྗེས་ཐོགས་སུ་འཕགས་པའི་ས་མཐོང་ལམ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་མཆོག་ཆུང་ངུ་ན། དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང༷་ངེ་འཛིན༷་རྣམས་དང་ཐ་མི་དད་པའི་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དམིགས་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ༷་ཡི༷་བྱེད༷་པ་གདུལ་བྱའི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ཏུ་ཕྲིན་ལས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ༷་ཉིད༷་ཡོད་དོ་ཞེས་འབྲས་བུའི་རྣམ་པ་དང༌། ཆོས་མཆོག་འབྲིང་དུ། ཆོས་མཆོག་ལ་གནས་པར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ལུང༷་སྟོན༷་པར་མཛད་པ༷་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་དམིགས་པ། མཉམ་པར་འཇོག་པ་དང༷༌། ལུང་སྟོན་པ་སོགས་ལོ་མ༷་པ༷་ཟད༷་པ་ནི་རྣམ་པ་དང༌། ཆོས་མཆོག་ཆེན་པོར། བསྒོམ་བྱ་ཡུལ་ཤེར་ཕྱིན་དང༌། སྒོམ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྒོམ་པ་པོ་བྱང་སེམས་གསུམ༷་པོ༷་ཕན༷་ཚུན༷་སྟོང་པར་ངོ༷་བོ༷་གཅིག༷་པའི་རང་བཞིན་དམིགས་པ། ཡུལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་མིན་པས། ཡུལ་ཅན་ཏིང༷་ངེ་འཛིན༷་དུའང་རྣམ༷་པར༷་མི༷་རྟོག༷་པ༷་ནི་མཐོང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལམ་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་དམ་པར་གྱུར་པ་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་བཟོད་འབྲིང་གི་སྐབས་སུ་རྒྱུ་ཡི་སྒོ་ནས་དང༌། ཆོས་མཆོག་ཆུང་ངུའི་སྐབས་སུ་འབྲས་བུ་དང༌། བཟོད་ཆུང་ངུ་བདེན་གཉིས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་དང༌།ལྷག་མ་གཞན་དགུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་དམིགས་པ་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱང༌། དེ་ལ་སྦྱོར་ལམ་གྱི་དམིགས་རྣམ་འདི་དག་ལ་ངོ་བོའི་ཆ་ནས་དང༌། ཁ་ཅིག་ཏུ་བྱེད་ལས། ཁ་ཅིག་ཏུ་འབྲས་བུ། ཁ་ཅིག་ཏུ་རྟེན་ཏིང་འཛིན་ལྟ་བུའི་སྒོ་ནས་བསྟན་ཀྱང༌། དོན་དུ་དྲོད་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀུན་ཏུ་ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པ་ནི། སྤྲོས་པ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་ནས། འཛིན་སྟངས་ཀྱི་རྣམ་པའང་མཐའ་དང་སྤྲོས་པའི་རང་བཞིན་གང་ཡང་མེད་པ་ཡིན་པས་ན། དགག་བྱ་སྤྲོས་པ་གང་དང་གང་བཅད་པའི་ཆ་ནས་བརྗོད་ཀྱང་དེ་དང་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་གནད་མ་གོ་བར། རེས་འགའ་བའི་འཛིན་སྟངས་ཅན་དུ་སེམས་པས་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་དགོངས་དོན་ཟབ་མོ་ཕྱོགས་ཙམ་ཡང་ཤེས་པར་དཀའ་བས་འདི་གལ་ཆེའོ། །གཉིས་པ་མཇུག་བསྡུ་བ་ནི། དེ༷་ལྟར༷་ངེས༷་པར་འབྱེད༷་པ་ཟག་མེད་མཐོང་ལམ་ཡིན་ལ། དེ་ཡི་ཆ༷་དང་མཐུན༷་པ་ཐམས་ཅད་དེ་ཡི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ནི། ཚོགས་ལམ་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་གཏན་ལ་ཕབ་ནས་སྒོམ་པས་གཟུང་བ་བདེན་མེད་ལ་གསལ་སྣང་དང་པོར་ཐོབ་པ་དང༌། གསལ་སྣང་ལྷག་པར་གྱུར་པ་དྲོད་དང་རྩེ་མོ། འཛིན་པ་བདེན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་ལ་གསལ་སྣང་དང་པོར་སྐྱེས་པ་བཟོད་པ་དང༌། ལྷག་པར་གྱུར་པ་ཆོས་མཆོག་རྣམས་ནང་གསེས་ཆུང༷་དང༷་འབྲིང༷་དང༷་ཆེན༷་པོ༷་སྟེ་དབྱེ་བས་བཅུ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལྡན་ཆོས་རྟོག་པ་ལ། གཟུང་རྟོག་དང་འཛིན་རྟོག་གཉིས།དང་པོ། དེའང་སྤྱིར་བསྡུ་ན་བཞི་སྟེ། ཀུན་བྱང་གཉིས་ལ་འཛིན་པ་པོའམ་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོ་གང་ཟག་རྫས་ཡོད་ཀྱིས་ལོངས་སྤྱོད་སྙམ་པའི་རྟོག་པ་གཉིས་དང༌། རྫས་སུ་མེད་ཀྱང་བཏགས་པའི་སྐྱེས་བུ་ཙམ་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོར་འཛིན་པ་གཉིས་ཏེ་བཞིར་འདུ་ལ་དབྱེ་ན། གཞི༷་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༷༌། དེ༷་ཡི༷་གཉེན༷་པོ༷་ཡིས༷་རྣམ་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་གཟུང༷་བར༷་རྟོག༷་པ༷་ཞེས་ལོངས་སྤྱད་བྱར་རྟོག་པ་རྣམ༷་པ༷་གཉིས༷། དེ་ལའང་རྨོངས༷་པ་སོགས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཕྱོགས་ཀྱི་དགུ་དང༌། རྣམ་བྱང་གི་ཕུང༷་པོ་སོགས༷་བྱེ༷་བྲག༷་གིས༷་རྟོག་པ་དེ༷་ནི༷་སོ༷་སོར༷་ཡང་རྣམ༷་པ༷་དགུ༷་རེ་ཡོད་དེ། དེ་ཡང་ཀུན་ཉོན་གྱི་ཕྱོགས་ལ།རྒྱུ་འབྲས་དང་དེ་ཉིད་ལ་རྨོངས་པ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དང་མི་མཐུན་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་ཅིང་ཡང་དག་པའི་དོན་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པའི་ཀུན་རྟོག་མ་རིག་པ་དང༌།༡༽ དེས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌།༢༽ དེ་ལ་དམིགས་ནས་བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་ཞིང་དེའི་དབང་གིས་རྩ་ཉོན་དང་ཉེ་ཉོན་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་འཇིག་ལྟ་དང༌།༣༽ དེའི་ཞེན་ཡུལ་ལ་རྟག་ཆད་དུ་ལྟ་བའི་མཐར་ལྟ་དང༌།༤༽ དེའི་དབང་གིས་ཀུན་བྱང་གི་སྐྱོན་ཡོན་མི་ཤེས་པ་མ་དད་པ་དང༌།༥༽ དེ་མ་ཤེས་པས་སྦྱིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་གྱི་འཕགས་ལམ་ལ་མི་གནས་པ་ལེ་ལོ་དང༌།༦༽ལམ་གོལ་བ་དེས་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཆོས་ཀུན་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་དམིགས་པ་ཆོར་བ་གསུམ་དང༌།༧༽ དེས་བདག་གཞན་དུ་འཛིན་པས་ཆགས་ཤིང་སྡང་བ་རྟོག་པ་དང༌།༨༽ ཟག་བཅས་དགེ་བའི་ལས་གནས་སྐབས་མཐོ་རིས་དང༌།དེ་ཉིད་ཀྱང་སྐྱོ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་རྣམ་པར་དག་པ་མྱང་འདས་བརྒྱུད་ནས་བསྐྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ།༩༽ དེ་ལྟར་ཀུན་ཉོན་སྤང་བྱའམ་དོར་བྱར་ཞེན་པས་དེ་དང་དེར་གཟུང་བའི་གཟུང་རྟོག་དགུའོ། །རྣམ་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་གཟུང་རྟོག་ལ་ངོ་བོ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཕུང་པོ།༡༽ རྐྱེན་རྣམ་བྱང་གི་ཕྱོགས་གཏོགས་སམ་སྐྱེ་སྒོ་སྐྱེ་མཆེད།༢༽ རྣམ་བྱང་གི་རྒྱུ་ས་བོན་རིགས་ཏེ་མདོ་ལས་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་རིགས་བཞག་པ་དང༌།༣༽ རྣམ་བྱང་གི་བསྐྱེད་ཚུལ་རྟེན་འབྲེལ་ལུགས་འབྱུང་ལྡོག་གམ།༤༽ སྐྱེ་བའི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། དེ་བཞི་པོ་ཇི་སྙེད་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བའོ། །གཞིའི་རྣམ་བྱང་སྤྲོས་བྲལ་སྟོང་ཉིད་བཅོ་བརྒྱད་དང༌།༥༽ ལམ་གྱི་རྣམ་བྱང་ངམ་སྤྱོད་པ་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་དང༌།༦༽ ལམ་གྱི་རྣམ་བྱང་ཁྱད་པར་བ་ནི་མཐོང་ལམ་སྟེ་མདོ་ལས་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱིས་བསྟན་པ་དང༌།༧༽ བསམ་གཏན་མངོན་ཤེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་སྒོམ་ལམ་དང༌།༨༽ འབྲས་བུ་རྣམ་བྱང་སྟོབས་བཅུ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་མི་སློབ་ལམ་སྟེརྣམ༩༽བྱང་ལ་བླང་བྱའོ་སྙམ་དུ་ཞེན་པས་དེ་དང་དེར་གཟུང་བའི་གཟུང་རྟོག་དགུའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་འཛིན་རྟོག་ནི། འཛིན་ཡུལ་གང་ཟག་གི་བདག་རྫས༷་སུ་གྲུབ་པ་དང༷༌།བཏགས༷་པའི༷་རྟེན༷་ཅན༷་གྱིས། ལོངས་སྤྱོད་པ་པོར་འཛིན༷་པའི་རྟོག་པ༷འང་རྣམ༷་པ༷་གཉིས༷་སུ༷་འདོད༷་དེ། དེ་ལའང༌། རང༷་དབང༷་ཅན་གྱི་བདག༷་ཏུ་འཛིན་པ་སོགས༷་ཀྱི་ངོ༷་བོ༷་ཅན་དུ་འཛིན་སྟངས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བྱེད་ཚུལ་ལས་དང༷༌། ཕུང༷་སོགས༷་ཀུན་བྱང་གི་ཆོས་ཀྱི་གདགས་གཞི་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པའི་རྟེན༷་ཅན་གྱི་དབྱེ་བ་ལས༷་བཤད་མ་ཐག་པ་དེ༷་བཞིན༷་ནང་གསེས་དགུ་རེ་ཡིན་ནོ༷། །གང་ཟག་རྫས་ཡོད་ལ། མདོར། བདག་ཉེ་བར་མ་དམིགས་སོགས་དང༌།གཟུགས་ཉེ་བར་མི་དམིགས་སོགས་དང༌། མིག་མ་དམིགས་སོགས་མདོ་ཚན་དགུས་བསྟན་དོན་ལྟར། བདག་གཞན་ལ་མ་ལྟོས་པའི་རང་དབང་ཅན་དུ་འཛིན་པ་སྤྱི་དང༌། ༡༽ དེ་ཕུང་པོ་ལས་བདག་ཟླ་མེད་པའི་གཅིག་པུར་འཛིན་པ་དང༌།༢༽ བདག་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་གོ་འབྱེད་པའམ་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་ཀྱི་རྒྱུར་འཛིན་པ་དང༌།༣༽ བདག་ལྟ་བ་པོ་ནས་ཤེས་པ་པོའི་བར་དུ་འཛིན་པ་དང༌། ༤༽ བདག་འཁོར་བར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྟེན་དུ་འཛིན་པ་དང༌།༥༽ བདག་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་བསམ་གཟུགས་ཀྱིས་ལམ་འོག་ས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྟེན་དུ་འཛིན་པ་དང༌།༦༽ བདག་བདེན་བཞིའི་མཚན་ཉིད་མངོན་སུམ་ཤེས་པ་མཐོང་ལམ་གྱི་རྟེན་དུ་འཛིན་པ་དང༌།༧༽བདག་རྣམ་ཐར་དང་མཐར་གནས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཟག་མེད་སྒོམ་ལམ་གྱི་རྟེན་དང༌།༨༽ མི་སློབ་པའི་ལམ་གྱི་རྟེན་བདག་རང་དབང་དུ་འཛིན་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་དགུའོ།༩༽ །བཏགས་འཛིན་ལ། མདོར། རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཀྱང་གཞན་ལ་སྒྱུ་མའང་གཞན་ནམ་སོགས་མདོ་ཚན་དགུ་གསུངས་པ་ལྟར། ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་འཛིན་པ་དང༌།༡༽ མིག་སོགས་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང༌། ༢༽ ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དང་གསུམ་ནི་སེམས་ཅན་སྤྱི་ཡི་གདགས་གཞི་དང༌།༣༽ རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ལ་སོ་སྐྱེའི་གདགས་གཞི་དང༌།༤༽ འཕགས་པ་ཙམ་གྱི་གདགས་གཞི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང༌།༥༽ འཕགས་པ་སློབ་པ་དམན་འབྲིང་མཆོག་གསུམ་གྱི་གདགས་གཞི་མཐོང་ལམ་དང༌། ༦༽ སྒོམ་ལམ་དང༌། ༧༽ ཁྱད་པར་ལམ་དང༌།༨༽འཕགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པའི་གདགས་གཞི་མི་སློབ་པའི་ལམ་ལ་དགྲ་བཅོམ་པར་བཏགས་པར་འཛིན་པ་སྟེ་དགུའོ། །༩༽ དེ་ལྟར་སྤང་བླང་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟོག་པ་སོ་དྲུག་པོ་འདི་དག་བདེན་གྲུབ་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་རྗེས་ཐོབ་ངེས་པའི་ངོར་ཡང་ལྡོག་ལ། བཏགས་པ་ཙམ་དུའང་ཞེན་པའི་མཚན་མར་འཛིན་པ་ནི་མཉམ་བཞག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ལྡོག་པས་ན། སྦྱོར་ལམ་གྱི་རྟོགས་པས་སྤང་བྱ་དེ་དག་མངོན་གྱུར་ཉམས་སྨད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ཡོངས་འཛིན་ནི། དམིགས་རྣམ་རྒྱུ་གསུམ་ལྡན་ཆོས་རྟོག་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སྦྱོར་ལམ་སྐྱེ་བ་ཡོངས་འཛིན་ལ་རག་ལས་པས། ཁྱད་པར་གསུམ་ལྡན་གྱི་ཡོངས་འཛིན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པའིཁྱད་པར་ཤེར་ཕྱིན་སྟོང་ཉིད་ཟབ་མོ་འཇིགས་གནས་མིན་པ་ལ་འཇིགས་པས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དངངས་པའི་གཉེན་པོར་གདུལ༷་བྱའི་སེ༷མས་སྟོང་ཉིད་ལ་མི༷་འགོད༷་པའི་སྐྲག་པ་མེད་པ་དང༌། རྒྱུན་དུ་འཇིགས་པའི་གཉེན་པོར་མི་སྐྲག་པ་དང༌། སྐྲག་པ་དེ་ཉིད་ཀུན་ཏུ་ངེས་པའི་གཉེན་པོར་ཀུན་ཏུ་མི་སྐྲག་པ༷་ཉིད༷་ལ༷་སོགས༷་པ་དང༌།དེ་ལྟར་བྱེད་པའི་ཐབས་མཁས་དང་ཆོས་སྟོན་པའི་ཁྱད་པར་ནི། གདུལ་བྱའི་བསམ་པ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ༷་བོ༷་ཉིད༷་མེད༷་པ་དང་སོགས༷་ཀྱིས། ཕར་ཕྱིན་དྲུག་དང༌། སེམས་བསྐྱེད་བསྔོ་བ་རྣམས་རང་རྒྱུད་ལ་སྟོན༷་པར་བྱེད༷་པ་དང༌།འགལ་རྐྱེན་སྤངས་པའི་ཁྱད་པར། ཡེ་ཤེས་དེ༷་ཡི༷་མི༷་མཐུན༷་ཕྱོགས༷་ཐེག་ཆེན་སྤོང་དུ་འཇུག་པའི་བདུད་སྡིག་གྲོགས་དང༌། སེར་སྣ་སོགས་ཕྱིན་དྲུག་གི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང༌། དམན་ལམ་ཡིད་བྱེད་སོགས་བོར༷་བ༷་རྣམ༷་པ༷་ཀུན༷་ཏུ༷་བྱང་སེམས་སྦྱོར་ལམ་པའི་ཕྱི་ཡི་ཡོངས༷་འཛིན༷་ཡིན༷་ནོ། །ཉན་རང་དང་བྱང་སེམས་ཡོངས་འཛིན་སངས་རྒྱས་སུ་གཅིག་ཀྱང༌། སེམས་བསྐྱེད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། བསྔོ་བ་གསུམ་ཐེག་ཆེན་སྦྱོར་ལམ་པ་ལ་བསྐྱེད་ཅིང༌། ཉན་རང་དེ་ལྟར་མི་འཛིན་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ལ་ཉེ་རིང་མེད་ཀྱང༌། གདུལ་བྱ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །ནང་གི་ཡོངས་འཛིན་ནི། རྣམ་མཁྱེན་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་ཐབས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་སྦྱིན་སོགས་ཕྱིན་དྲུག་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་སོགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་མི་དམིགས་པ་སྟེ། ཐབས་ཤེས་ཁྱད་པར་ཅན་ནོ། །བཞི་པ་གདམས་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ། སྒྲུབ་པའི་རྟེན།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དམིགས་པ། ཆེད་དུ་བྱ་བ། སྒྲུབ་པ་རང་གི་ངོ་བོ་བཞི་ལས། དང་པོ་ལ་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང༌། དབྱེ་བ་ལ་རྩོད་སྤང་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཐེག་དམན་གྱི་ལུགས་ལ། སེམས་བྱུང་མ་ཆགས་པ་སྟེ་ཆོས་གོས་དང༌།༡༽ བསོད་སྙོམས་དང༌། ༢༽ གནས་མལ་༣༽ངན་ངོན་ཙམ་གྱིས་ཆོག་ཤེས་པའི་འཕགས་རིགས་དང༌། སྤོང་བ་དང་སྒོམ་པ་ལ་དགའ་བའི་རིགས་བཞི།༤༽ ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་སེམས་ཟག་མེད་དུ་གནས་འགྱུར་རུང་ལ་ངོས་འཛིན་པ་སེམས་ཙམ་ལུགས། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནམ་ཆོས་ཉིད་རྣམ་དག་ཙམ་ལ་བྱེད་པ་དབུ་མ་ལུགས་དང༌། གོང་མ་གཉིས་བསྡོམས་པ་དང་གསལ་སྟོང་ཟུང་འཇུག་ལ་བྱེད་པ་སོགས་མང་ཡང་འདིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཡིན་པས་ཐེག་གསུམ་འགྲུབ་རུང་གི་སྟོང་པ་ཙམ་དེ་ལ་དམིགས་ནས་བསྒོམས་ན་འཕགས་ལམ་སྐྱེ་བའི་རིགས། དེ་ཡང་ཚོགས་ལམ་དང་ལམ་ལ་མ་ཞུགས་པ་ནས་ཡོད་ཀྱང་ཉེས་དམིགས་དང་བྲལ་བའི་རིགས་ཁྱད་པར་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། སྦྱོར་ལམ་ནས་ས་བཅུ་པའི་བར་གྱི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་གི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་དབྱེ་བ་བཅུ་གསུམ་གསུངས་སོ། ། རྟེན་ཆོས་སྒྲུབ་པ་བཅུ་གསུམ་གྱི་ནུས་པ་ཐ་དད་པའི་དབྱེ་བར་བཤད་པའང་ཡོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་བྱ་ཡི་རྗེས་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་བྱང་སེམས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །ཞེས་སོགས་སོ་སོའི་མདོ་བཅུ་གསུམ་མོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟེན་ཆོས་སྒྲུབ་པ་བཅུ་གསུམ་གྱི་དང་པོར། རྟོགས༷་པ༷་ཡི༷་ནི༷་ཆོས༷་ལ། དྲོད་སོགས་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་སྦྱོར་ལམ་བཞི། ༥༽ འདས་ལམ་མཐོང་བ་དང་སྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ་དྲུག༷་དང༷༌།༦༽ སྤང་བྱ་སྤང་བཞིན་པའི་གཉེན༷་པོ༷་བར་ཆད་མེད་ལམ་དང༷་ནི༷།༧༽ མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཉོན་སྒྲིབ་མ་ལུས་པར་སྤོང༷་བ༷་རྣམ་གྲོལ་ལམ་དང༷༌། ༨༽ སྤང་གཉེན་དེ༷་དག༷་ཡོངས༷་སུ༷་གཏུགས༷་པ༷་སྟེ་སྡོམ་པ་ཟད་པ་ཤེས་སྒྲིབ་སྤོང་བའི་སྒྲུབ་པ་དང་༷། ༩༽ སྲིད་ཞིའི་མཐའ་འགོག་པའི་ཤེས༷་རབ༷་སྙིང༷་བརྩེར༷་བཅས༷་པ༷་ས་བརྒྱད་པའི་རྣམ་གྲོལ་ལམ་གྱི་རྟེན་དང༌།༡༠༽ སློབ༷་མ༷་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང་ཐུན༷་མོང༷་མིན༷་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་བཞི་ས་དགུ་པ་ཉིད༷་དང༷༌། ༡༡༽ དགོངས་ལྡེམ་དགོངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་གདུལ་བྱ་གཞན༷་གྱི༷་བསམ་པ་དང་མཚུངས་པར་དོན༷་གྱི༷་གོ༷་རིམ༷་བཞིན་སྒྲུབ་པ་དང༌།༡༢༽ དེ་ཡང་འདི་དག་གི་དགོངས་པ་ཚུལ་བཞིན་དུ་མ་ཤེས་ནས། སྒྲ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཟུང་ན་ངེས་དོན་མི་རྟོགས་ཤིང༌།དགོངས་པ་ཅན་དྲང་དོན་དང༌། ཚིག་གི་དོན་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་བས་ན་དེ་ཤན་འབྱེད་པ་གལ་ཆེ་ཕྱིར། ལྡེམ་དགོངས་བཞི་ནི། གང་ཟག་ལ་གཞུགས་པ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་དང༌། གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཉེས་པ་འདུལ་བ་གཉེན་པོ་ལ་དང༌། ཚིག་དང་ཡི་གེས་བསྟན་དོན་འཇིག་རྟེན་གྲགས་ཚོད་ལས་དོན་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་བཞི་རིམ་པར། ཆོས་བདག་མེད་ལ་འཇུག་མི་ནུས་པའི་ཉན་ཐོས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམས་ཐར་ལམ་ལ་གཞུག་པ་ལ་དགོངས་ནས་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་ཀྱི་ཕུང་སོགས་ཆོས་ཡོད་པར་བསྟན་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་ལ་སོགས་པར་གསུངས་པ་ནི་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པའི་ཆོས་རྣམས་གཏན་མེད་དང་སྐྱེ་འགག་ལྟར་སྣང་བ་མེད་ཅེས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་དམ་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་མེད་པར་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །གང་ཟག་གི་རྒྱུད་ཀྱི་ཉེས་པ་འདུལ་བའི་ཕྱིར།ང་སྔོན་སངས་རྒྱས་རྣམ་གཟིགས་སུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྒྲ་ཇི་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་བརྗོད་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་པ་ཅན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ།སྙིང་པོ་མེད་ལ་སྙིང་པོར་ཤེས། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་རབ་ཏུ་གནས། །ཉོན་མོངས་པས་ནི་རབ་ཉོན་མོངས། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཚིག་འདི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་བཟུང་ན་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་བསྟན་པ་ལྟར་གནས་ཀྱང༌། དོན་དུ་རྣམ་གཡེང་སྙིང་པོ་མེད་པ་ལྷག་པ་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་སྙིང་པོར་རྟོགས་པའམ་ཤེས་པ་དང༌།གཙང་བདེ་རྟག་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་མི་གཙང་སྡུག་བསྔལ་མི་རྟག་བདག་མེད་པ་ཤེས་པའི་ལྷག་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཡུན་རིང་པོར་བརྩོན་པས་དཀའ་སྤྱད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པས་ནི་རབ་ཏུ་ཉོན་མོངས་པར་བྱས་ན་བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཐོབ་ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དགོངས་པ་བཞི་ནི། སངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས་ང་ཉིད་དེ་ཚེ་སངས་རྒྱས་རྣམ་གཟིགས་སུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། དོན་དམ་པའི་དོན་གཞན་ལ་དགོངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་མ་སྐྱེས་མ་འགགས་གཟོད་ནས་ཞི་བ་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གསུངས་པ་དང༌།དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པ། ལེ་ལོ་ཅན་དགེ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་བསྐྱེད་མི་ནུས་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲི་མ་མེད་པ་ཟླ་བའི་མཚན་བཟུང་བ་ཙམ་གྱི་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གང་ཟག་གི་བསམ་པ་ལ་དགོངས་པ་སྦྱིན་སོགས་རྒྱ་ཆེར་བྱེད་མི་ནུས་པ་ལ་སྦྱིན་པ་བསྔགས་པ་དང༌། སྦྱིན་སོགས་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་ལ་སྦྱིན་སོགས་སྨད་པའམ། ཆེས་ངོ་མཚར་མེད་ཚུལ་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ས་བཅུ་པར་གཞན་དོན་ལ་ཡེ༷་ཤེས༷་རྩོལ༷་བ༷་མི༷་མངའ༷་བར༷་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་འཇུག༷་པའི༷་ཡེ་ཤེས་དང་༡༣༽བཅུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གི་རྟེན༷་བྱེད་པའི་ཆོས་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ༷་རིགས༷་སུ་འཇོག་པར་ཤེས༷་པར་བྱའོ༷། །མདོར་ན་དྲོད་ནས་ཡེ་ཤེས་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བའི་བར་དུ་ཆོས་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས། དངོས་ཞེན་གྱི་ཆགས་པ་རིམ་བཞིན་གཅོད་ཅིང༌།མཐར་ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་ཆགས་པ་དྲུང་ནས་ཟད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་འཕེན་པའང་རྟེན་ཆོས་དབྱིངས་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པའི་རིགས་ལས་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་གནས་ལུགས་སུ་ཡེ་ནས་ཡོད་པ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དམིགས་ནས་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། རྩོད་པ་དང༌། ལན་གཉིས། དང་པོ། ཆོས་དབྱིངས་རིགས་སུ་བཞག་པ་དེ་ལྟར་ན། ཆོས༷་ཀྱི༷་དབྱིངས༷་ལ༷་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དབྱེར༷་མེད༷་པའི་ཕྱིར༷་ན་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས༷་ནི༷་གསུམ་པོ་ཐ༷་དད༷་རུང༷་བ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལན། དཔེར་ན་བུམ་པ་གཅིག་ཡིན་ཀྱང་བཅུད་སྦྲང་རྩི་དང་ལི་ཁ་ར་སོགས་ཀྱིས་བུམ་པའི་དབྱེ་བར་བརྗོད་པ་ལྟར་དེ་ནི་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་ངོས་ནས་གསུམ་དུ་བཞག་པ་མ་ཡིན་ཀྱང༌། ཆོས་དབྱིངས་དེ་ལ་བརྟེན༷་པའི༷་བློས་དབྱིངས་དམིགས་པའམ་རྟོགས་ཚུལ་མི་འདྲ་བའི་ཆོས༷་ཀྱི༷་བྱེ༷་བྲག༷་གིས༷། རིགས་དེ༷་ཡི༷་དབྱེ༷་བ༷་ཡོངས༷་སུ༷་བརྗོད༷་པ་ཡིན་པས་སོ། །གཉིས་པ་དམིགས་པ་ནི།སྤྱིར་སྤང་བླང་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞག་པའི་ཆོས་ཀུན་དང༌། ཁྱད་པར་འདས་མ་འདས་སོགས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་འབྱེད་ཅིང་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་འབྲས་ལ་གཙོ་བོར་དམིགས་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཐེག་ཆེན་སྒྲུབ་པའི་དམིགས༷་པ༷་ཤེས་བྱའི་ཆོས༷རྣམས༷་ཐམས༷་ཅད༷་དེ༷་ཆོས་ཀུན་ལ་སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་དགོས་པའི་ཕྱིར། དེ༷་ཡང༷་དད་སོགས་ངོ་བོ་ཉིད་དགེ་དང༌། མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་སེམས་བྱུང་འབྲེལ་དགེ་དང༌། ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་ལུས་ངག་གི་ལས་དགེ་བ་སོགས་དང༌།འཇིག་མཐར་གཉིས་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་མ་རིག་པ་དང་གསུམ་ལས་གཞན་པའི་རྩ་ཉོན་དང་ཉེ་ཉོན་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མི་དགེ་བ་དང༌། མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་སེམས་བྱུང་འབྲེལ་བའི་མི་དགེ་བ་དང༌། ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་སྲོག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཅོད་སོགས་ལས་ཀྱི་མི་དགེ་བ་སོགས་དང༌། དེ་ལས་གཞན་བཟོ་དང་འགྲོ་འཆག་དུས་ཀྱི་སེམས་ལྟ་བུ་ངོ་བོ་ཉིད་དང་མཚུངས་ལྡན་དང་ཀུན་སློང་གི་ལུང་མ་བསྟན་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཡི༷ན་ཞེས་བླང་༡༽ དོར་༢༽བཏང་༣༽སྙོམས་ལ་དམིགས་པ་སྤྱི་དང༌། བྱེ་བྲག་དང་པོར་བླང་བྱ་འཇིག༷་རྟེན༷་པ༷་སྟེ་སོ་སྐྱེ་ཡི༷་རྒྱུད་ཀྱི་ཟག་བཅས་ཀྱི་བསམ་གཏན་སོགས་རྟོགས༷་པ༷་དང༷༌།༤༽ གང༷་དག༷་ཕྱིས་བླང་བྱ་འཇིག༷་རྟེན༷་ལས་འདས༷་པར་འདོད་པ་འཕགས་པའི་སྐྱེ་བོའི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་རྣམ་ཐར་གསུམ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ད༷ང༌།༥༽ ལམ་དེ་དག་གིས་སྤངས་གཉེན་ཇི་ལྟར་བྱེད་ན་ཟག༷་བཅས༷་ཕུང་༦༽ལྔ་སོགས་དང༌། ཟག༷་པ༷་མེད༷་པའི་ཆོས༷་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་༧༽ བཞི་སོགས་ཏེ་དེ་གཉིས་བདག་ལྟའི་གཉེན་པོ་བྱེད་མི་བྱེད་ཀྱིས་བཞག་པ་ད༷ང༌། གང༷་དག༷་འདུས༷་བྱས༷་ཀུན་རྫོབ་དང༌།༨༽ འདུས༷་མ༷་བྱས༷་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌།༩༽ འབྲས་བུ་སློབ༷་མ༷་ཉན་ཐོས་དང་ཐུ༷ན་མོང༷་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་སོགས་ཆོས༷་རྣམས༷་དང༷༌། ༡༠༽ གང༷་དག༷་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུབ༷་པའི༷་དབང་པོའི་སྟོབས་བཅུ་སོགས་ཐུན༷་མོང༷་༡༠༽མིན༷་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་གསུམ་དང༌། དེ་ལས་དགེ་བ་བཟུང་སྟེ་ཟུང་བཞི་ཡ་བརྒྱད་དུ་དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག་གོ །དོན་དུ་དེ་ལྟར་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་བྱས་ནས་ཐུན་མིན་ཐུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཤེས་བྱའི་ཆོས་ཀུན་གྱི་ནང་ན་དམ་པ་བླ་ན་མེད་པར་ཤེས་ནས་དེ་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ་པ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ནི། ཚད་མེད་པའི་སྡེ་དང་རིས་ཆེན་པོའི་སེམས༷་ཅན༷་ཀུན༷་གྱི་མཆོག༷་ཉིད༷་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཆེན་པོ་སྟེ་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེ་ད༷ང༌། སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པའི་སྤོང༷་བ་ཆེན་པོ་དང༷༌། ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་མངོན་སུམ་སྒྲིབ་མེད་དུ་གཟིགས་པའི་རྟོགས༷་པ་ཆེན་པོ་དང༷་གསུམ༷་པོ༷་ལ༷་ཆེན༷་པོ༷་གསུམ༷་གྱི༷་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་རང༷་འབྱུང༷་བྱང་སེམས་དག་གི༷་ཆེད༷་དུ༷་བྱ༷་བ༷་འདི༷་ཡིན་པར་ཤེས༷་པར་བྱའོ༷། །བཞི་པ་སྒྲུབ་པ་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་བཞི། བསམ་པས་གོ་བགོས་པའི་སྒྲུབ་པ་གོ་སྒྲུབ། སྦྱོར་བས་དངོས་སུ་ཞུགས་པ་འཇུག་སྒྲུབ། ཞུགས་པ་མཐར་བྱེད་ཚོགས་སྒྲུབ། མཐར་ཕྱིན་པའི་ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ། རང་གི་བདོག་པའི་དངོས་པོ་ལ་མ་ཆགས་པར་དེ་གཞན་ལ་གཏོང་བ་སྦྱིན་པ། བླང་དོར་གྱི་གནས་ལ་འཇུག་ལྡོག་ཚུལ་བཞིན་བྱེད་པ་ལས་མི་འདའ་བ་ཚུལ་ཁྲིམས། ཅིས་ཀྱང་མི་འཁྲུགས་པའི་སྒོ་ནས་བྱ་དཀའ་དང་དུ་ལེན་པ་ལ་བཟོད་པ་བཟོད་པ།དགེ་བའི་གནས་ལ་སྤྲོ་བའི་སྒོ་ནས་ནན་ཏན་གྱིས་འཇུག་པ་བརྩོན་འགྲུས།དམིགས་པ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་བསམ་གཏན། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཤེས་རབ་རྣམས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སེར་སྣ་སོགས་སྤང་བ།གྲོགས་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཟིན་པ། ཐབས་དེས་ཡུལ་སེམས་ཅན་གྱི་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། དེའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་མོ། །དེ་སྒྲུབ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་སྦྱིན་སོགས་གོ་སྒྲུབ་དེ༷་དག༷་སོ༷་སོར༷་རེ་རེ་ཞིང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྦྱིན༷་པའི་སྦྱིན་པ་ལ༷་སོ༷གས་པ་ཕར་ཕྱིན་རྣམ༷་པ༷་དྲུག༷་དྲུག་ཏུ༷་བསྡུས༷་ཏེ་ཉམས་སུ་ལེན་པ༷་ཡི༷ས། བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་གཞན་དོན་ཁོ་ནར་གོ༷་ཆའི༷་སྒྲུབ༷་པ༷་གང༷་ཡིན༷་ཏེ་དེ༷་ནི་དྲུག༷་ཚན༷་དྲུག༷་གི༷ས་དབྱེ་བ་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དུ་མདོ་ལས་བཤད༷་དེ། མདོར་བྱང་ཆེན་སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི། ཕར་ཕྱིན་དྲུག་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏེ། དེ་ཡི་ཕྱིར་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་སོ། །ཕར་ཕྱིན་རེ་རེ་ཡང་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལྡན་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་གོ་ཆའི་སྒོ་ནས་ཕྱོགས་དུས་ཀྱི་ཆས་དཔག་པར་དཀའ་བའི་གོ་ཆར་གྱུར་པ་སོདྲུག་སྟེ། སྦྱིན་པ་ཕྲ་མོ་གཅིག་བྱིན་ཀྱང་རང་དོན་དང་དམན་ལམ་ཡིད་བྱེད་དང་མཚན་འཛིན་སོགས་དང་བྲལ་བ། ཕན་ཡོན་ཕྱོགས་དུས་ཀྱི་མུ་མཐའ་བཞིན་དཔག་པར་དཀའ་བ་སྟེ། སྦྱིན་སོགས་ལ་རང་གནས་ནས་གཞན་འགོད་པ་དང༌། དགེ་རྩ་སེམས་ཅན་ལ་བསྔོ་བ་སྦྱིན་པ། ཉན་རང་གི་སེམས་སྤོང་བ་ཚུལ་ཁྲིམས། གཤེ་སོགས་སྡུག་བསྔལ་ལ་བཟོད་པ། ཐེག་ཆེན་དགེ་བ་ལ་འདུན་པ་བརྩོན་འགྲུས། རྣམ་མཁྱེན་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་བསམ་གཏན།འཁོར་གསུམ་མི་རྟོག་པར་བསྔོ་བ་ཤེས་རབ་སྟེ་དྲུག་གིས་མཚོན་ནས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་འཇུག་སྒྲུབ། གོ་ཆ་དེའི་འཇུག་ཡུལ་ལམ་ལ་བརྒྱད། འབྲས་བུ་གཅིག་སྟེ་དགུ་ལས། སེམས་འདོད་ཡོན་ལ་གཡེང་བས་ཡོན་ཏན་གང་ཡང་ཐོབ་མི་ནུས་པས། དམིགས་པ་ལ་བརྟན་པོར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལམ་གྱི་རྟེན་ཞི་62གནས་སམ་བས༷མ་གཏན༷་བཞི་དང་གཟུག༷ས་མེ༷ད་བཞིའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་ལྡང་བྱེད་ཅིང་དེ་ཡང་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལྡན་དུ་སྒྲུབ་པ་དང༌། དེ་ལྟར་སེམས་བརྟན་པ་དེ་ཚོགས་གཉིས་ལ་སློབ་པས་རང་དོན་རྟོགས་པ་ཐོབ་བྱེད་སྦྱིན༷་སོ༷གས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་འཁོར་གསུམ་དག་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པ་ད༷ང༌། སྤང་བ་ཐོབ་བྱེདམཐོང་སྒོམ་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ༷་ལ་འཇུག་པ་ད༷ང༌། གཞན་དོན་འགྲུབ་ཐབས་བྱམ༷ས་པ་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཚད་མེད་པ་བཞི་ད༷ང༌། དེ་གཞན་དོན་ལ་འཇུག་པའི་འཆིང་བ་མངོན་ཞེན་ཡིན་པས། གཞན་དོན་དག་བྱེད། ལྷག་མཐོང་མཉམ་བཞག་ཏུ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དམི༷གས་པ༷་མེ༷ད་པ་དང༷་ལྡན༷་པ༷་ལ་འཇུག་པ་ད༷ང༌། ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་ལ་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་འཁོ༷ར་གསུམ༷་རྣམ༷་པ༷ར་ད༷ག་པས་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་འཇུག་པ༷་ད༷ང༌། དགེ་རྩ་ཆེ༷ད་དུ༷་བྱ༷་བ་གང་གི་དོན་དུ་བསྒྱུར་བ་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་ཆེད་དུ་འཇུག་པ་ད༷ང་ཚོགས་མྱུར་དུ་རྫོགས་པའི་མཐུ་ཡི་ཁྱད་པར་མངོ༷ན་ཤེ༷ས་དྲུག༷་ལ་འཇུག་པ་དང༷༌། འབྲས་བུ་ཤེས་བྱའི་རྣམ༷་པ་ཀུན༷་མཁྱེན༷་པ༷འི༷་ཚུལ༷་ལ༷་ནི༷་དམིགས་ནས་འཇུག༷་པ༷འི་སྒྲུབ༷་པ༷་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐེ༷ག་ཆེ༷ན་ལ༷་བགྲོད་ཅིང་འཛེགས༷་པ༷་ཡི༷ན་པ༷ར་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷་སྟེ་ཡུལ་འདི་དགུ་ཐེག་ཆེན་གྱི་འཇུག་ཡུལ་ཡིན་པས་སོ། །ཞར་ལ་བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་བཞི་སྟེ་བརྒྱད་ནི། ཡིད་བྱེད་བདུན་གྱི་སོ་སོའི་སྙོམས་འཇུག་བསྒྲུབ་སྟེ། འདོད་ཁམས་སོགས་ས་འོག་མ་འོག་མ་ཉེས་པ་མང་ཞིང་རགས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོ་སོགས་གོང་མ་གོང་མ་དེ་ལས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཟློག་པར་ལྟ་བའི་ཐོས་བསམ་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་རིག་པའི་ཡིད་བྱེད་དང༌།༡༽ སྒོམ་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསམ་གཏན་སྦྱང་བ་སྐྱེ་བ་མོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་བྱེད་དང༌།༢༽ འདོད་ཉོན་མངོན་གྱུར་སྤོང་བ་སོགས་རབ་ཏུ་དབེན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་བྱེད་དང༌།༣༽ འདོད་ཉོན་འབྲིང་སྤོང་བ་སོགས་དགའ་བ་སྡུད་པའི་ཡིད་བྱེད་དང༌།༤༽ ཉོན་མོངས་སྐྱེ་མི་སྐྱེ་བརྟག་ཕྱིར་དཔྱོད་པ་ཡིད་བྱེད་དང༌།༥༽ འདོད་ཉོན་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་སོགས་སྤོང་བ་སྦྱོར་བའི་མཐའ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌།༦༽ ལམ་བསྒོམས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་སྦྱོར་བའི་མཐའི་འབྲས་བུ་ཡིད་བྱེད་༧༽ དེ་བདུན་གྱིས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་དུ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ལ། ཡིད་བྱེད་དང་པོ་གཉིས་རང་ལམ་དེའི་སྦྱོར་ལམ། རབ་དབེན་དགའ་སྡུད་སྦྱོར་མཐའ་གསུམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་དཔྱོད་པ་ཁྱད་པར་ལམ། སྦྱོར་འབྲས་ཡིད་བྱེད་རྣམ་གྲོལ་ལམ་མོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ནི་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་རྟོག་པ་དང༌། དཔྱོད་པ། ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་དགའ་བ་དང་བདེ་བ། གནས་སམ་རྟེན་གྱི་ཡན་ལག་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་སྟེ་ཡན་ལག་ལྔ་དང༌།བསམ་གཏན་གཉིས་པར་གཉེན་པོ་རབ་དང་ཕན་ཡོན་དགའ་བདེ་གཉིས།གནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་བཞི། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་གཉེན་པོ་བཏང་སྙོམས། དྲན་པ། ཤེས་བཞིན། ཕན་ཡོན་བདེ་བ། རྟེན་སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པ་རང་བཞིན་ཏེ་ལྔ། བཞི་པར་དྲན་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་བཏང་སྙོམས། ཕན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡོན་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་དང༌། རྟེན་ཏིང་འཛིན་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ་ཡན་ལག་བཞིའོ། །གཟུགས་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ནུབ་པ་གཟུགས་མེད་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་མེད་པར་ནམ་མཁའ་ཙམ་མཐའ་ཡས་སོ་ཞེས་དེ་ཙམ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་དང༌། ནམ་མཁའི་འདུ་ཤེས་བཀགས་ཏེ་རྣམ་ཤེས་ཙམ་དུ་འདུ་ཤེས་པ་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་དང༌། དེ་ཡང་བཀག་སྟེ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་གནས་པ་དང༌། དེའང་བཀག་སྟེ་ཡོད་མིན་མེད་མིན་ཙམ་དུ་གནས་པ་སྲིད་རྩེ་པའོ། །གསུམ་པ་ཚོགས་སྒྲུབ་ལ་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང༌། རྟོགས་དཀའ་བ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ། དེ་ལ་སྤྱིར་མང་པོ་ཚོགས་པ་ཚོགས། དེ་ལས་ཀྱང་ཚོགས་གཅིག་མིན་པར་ཚོགས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དཔུང་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསགས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་ལ་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ཚད་མེད་པའི་སྒོ་ནས་མཐའ་གཉིས་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། ཚོགས་ཚད་མེད་པ་དེ་དག་ཀྱང་སྤྱི་རིགས་ནས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་གཉིས་སུ་འདུ་ལ། ནང་གི་དབྱེ་བ་ཚོགས་སྒྲུབ་བཅུ་བདུན་ཏེ། དང་པོ། འགྲོ་བ་གྲངས་མེད་ཐེག་གསུམ་གྱི་མྱང་འདས་ལ་འགོད་འདོད་བརྩེ༷་བ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ད༷ང༌། ཐབས་སྦྱིན༷་པ་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་ཕར་ཕྱིན་དྲུག༷་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་གནས་སྐབས་དང༌། མཐར་ཐུག་གི་བདེ་བར་བྱ་བ་སྟེ།སྦྱིན་པས་མོད་ལ་འདོད་པ་རྫོགས་པ་དུས་དེའི་བདེ་བ། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བཀོད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པས་བདེ་འགྲོའི་ལུས་འཛིན་པ་མ་འོངས་པའི་བདེ་བ། བཟོད་བརྩོན་བསམ་གསུམ་འབྲས་བུ་རྒྱུ་དང་མཐུན་པ་འགྲུབ་པས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའི་བདེ་བ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཁོར་བར་གཏན་མི་ལྡོག་པའི་ངེས་ལེགས་ཐོབ་པ་གཏན་དུ་བའི་བདེ་བ་སྒྲུབ་པ་དང༌། ལམ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལེ་ལོ་སོགས་ཉེས་པ་ལྔ་སྤོང་ཞིང་འདུན་པ་སོགས་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་བསྟེན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་ཞི༷་གནས༷་དང༌། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ཀྱི་དོན་ལ་སྤྱི་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། ངོ་བོ་དང༌། ཁྱད་པར་འབྱེད་པའི་སྒོ་ནས་དོན་མ་ནོར་བར་མཐོང་བ་ལྷག༷་མཐོང༷་བཅས༷་པ༷་དང༷༌།ཞི་ལྷག་གམ་སྲིད་ཞིར་མི་ལྷུང་བའི་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཟུང༷་དུ༷་འབྲེལ༷་བའི༷་ལམ༷་གང༷་ཡིན་པ་དང༷༌། རྣམ་མཁྱེན་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་གཞན་དོན་གྱི་ཐབས༷་ལ༷་མཁས༷་པ༷་གང༷་ཡིན༷་དང༷༌། སྟོང་ཉིད་ཉི་ཤུ་སྟེ་ལོངས་སྤྱད་པ་པོ་མིག་སོགས་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌།༡༽ གཟུགས་སོགས་སྤྱད་བྱ་ཕྱི་ཡི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌།༢༽ ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀའི་གཞི་རྟེན་སྟོང་༣༽ པ་ཉིད་གསུམ་མོས་སྤྱོད་ཚོགས་ལམ་དང་སྦྱོར་ལམ་དང་པོ་གསུམ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་དེ་ཡང་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་སྟོང་པ་ཉིད་སྦྱོར་ལམ་ཆོས་མཆོག་དང༌།༤༽ ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་ཁྱབ་ཆེན་པོ་སྟོང་༥ ༽ པ་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་མྱ་ངན་ལས་འདས་༦༽པ་དང༌། རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་འདུས་བྱས་༧༽དང༌། ནམ་མཁའ་སོགས་མ་སྐྱེས་པ་འདུས་མ་བྱས་༨༽དང༌། རྟག་ཆད་སོགས་ཀྱིས་མཐའ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལས་འདས་༩༽པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ཅན་གྱི་འཁོར་བ་ཐོག་༡༠༽ཐ་མེད་པ་དང༌། དགེ་ཕྱོགས་དོར་བ་མེད་པ་༡༡༽སྟོང་པ་ཉིད་བདུན་རྟོགས་པ་ནི་ས་དང་པོ་ནས་ས་བདུན་པའི་བར་རིམ་པ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རང་བཞིན་སྟོང་ཉིད་༡༢༽དང༌། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་བར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང༡༣༽པ་གཉིས་ས་བརྒྱད་པ་དང༌། སྐྱེ་འགག་སོགས་ཆོས་རྣམས་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌།༡༤༽ དུས་གསུམ་མི་དམིགས་༡༥༽པ་གཉིས་ས་དགུ་པ་དང༌། རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་རྒྱུན་དང༌།ཚོགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་སྟོང་༡༦༽ཉིད་དང༌། འདུས་བྱས་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་རང་ངོས་སྟོང་པ་དངོས་པོ་སྟོང་པ་༡༧༽ཉིད་གཉིས་ས་བཅུ་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་སོགས་འདུས་མ་བྱས་དངོས་མེད་སྟོང་༡༨༽པ་དང༌།སུས་ཀྱང་མ་བྱས་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བབ་ཀྱིས་སྟོང་པ་རང་༡༩༽བཞིན་སྟོང་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་སྟོང་པས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་༢༠༽སྟོང་ཉིད་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའོ། །དེ་ལྟར་ས་མཚམས་སོ་སོར་མཛད་པ་ཡང༌། རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་ཚེ་ཆོས་ཅན་དེ་དང་དེ་དག་ལ་ངེས་པ་འདྲེན་ཚུལ་རེ་ཡོད་པ་གཙོ་ཆེ་བས་ཡིན་གྱི་ངེས་གནས་ནི་མིན་ནོ། །དེ་རྣམས་སྒོམ་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡེ༷་ཤེས༷་ཀྱི་ཚོགས་ད༷ང་ནི༷། བསོད་ནམས་སྤྱིར་དགེ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་ཡིན་ཀྱང༌། འདིར་ཟག་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་དང༌། དེ་ལས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དཔའ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། རིན་ཆེན་ཕྱག་རྒྱ་སོགས་ཏིང་ངེ་འཛིན། སྐད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅིག་རེ་རེས་ཀྱང་བསོད༷་ནམས༷་དཔག་མེད་ཚེགས་མེད་པར་གྲུབ་བྱེད་ཀྱི་སྟོབས་ལྡན་ད༷ང༌། བྱང་ཕྱོགས་སོ་བདུན་ལ་འབད་པས་སྦྱོར་མཐོང་སྒོམ་གསུམ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ལ༷མ་རྒྱུད་ལ་བསྟེན་པ་དང༷༌། དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་ཚིག་དང་དོན་མི་བརྗེད་པར་འཛིན་པ་གཟུངས༷་ཏེ། མདོ་སོགས་གསུང་རབ་ཐོས་པ་ཐམས་ཅད་སྒྲ་ཟུར་ཙམ་ཡང་མི་བརྗེད་པ་ཚིག་གི་གཟུངས་དང༌། བསྟན་བྱའི་དོན་ཉམས་པ་མེད་པར་ནམ་ཡང་མི་བརྗེད་པ་དོན་གྱི་གཟུངས་གཉིས་སམ། ཨ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མེད་དུ་རྟོགས་པ་བཟོད་པའི་གཟུངས་དང༌། སྔགས་བྱིན་གྱིས་རླབས་པས་གཞན་དོན་སྒྲུབ་པ་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་ཏེ་བཞི་སོགས་ད༷ང༌། ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་བྱེད་པ་ས༷་བཅུ༷་དང༷༌། ས་རང་གི་སྤང་བྱ་སྤོང་བའི་གཉེན༷་པོ༷་ཚོག༷ས་ཀྱི༷་སྒྲུབ༷་པ༷་ཡི༷།གྲངས་ཀྱི་རིམ༷་པ༷་བཅུ་བདུན་པོ་འདི་དག་ཡིན༷་པར༷་ཤེས༷་པར༷་བྱའོ༷། །དེ་ཡང༌།སཾ་བྷ་ར་ཞེས་པའི་སཾ་ནི་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ། བྷ་ནི་ངོ་བོ། ར་ནི་འཛིན་པ་སྟེ། བྱང་ཆེན་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ངོ་བོ། ཐེག་ཆེན་མ་ལུས་པ་བདེན་གཉིས་ཀྱི་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་འཛིན་པས་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པའོ། །གཉིས་པ་རྟོགས་དཀའ་བ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ་ས་ཡི་ཚོགས་དང༌། གཉེན་པོའི་ཚོགས་གཉིས། དང་པོ་ལ་ས་དགུ་ཡོངས་སྦྱོང་གི་སྒོ་ནས་བཤད་པ་དང༌།བཅུ་པ་འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ་དགུ་སྟེ། དེ་ལས་ས་དང་པོའི་ཡོངས་སྦྱོང་བཅུ་ལ་བསྟན་བཤད་བསྡུ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྤྱིར་བདག་མེད་གཉིས་རྟོགས་ཀྱི་མཁྱེན་པས་སྒྲིབ་གཉིས་རིམ་བཞིན་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་བྱེད་པ་ས་ཡི་ངོ་བོ། བྷཱུ་མིའི་སྒྲས་གོང་ནས་གོང་དུ་བགྲོད་པ་ངེས་ཚིག་བདག་མེད་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཆོས་དབྱིངས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གཟིགས་པས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བར།འདོད་པར་སྤང་བྱ་བདེན་པ་བཞི་ལ་ལོག་ཞུགས་འཇིག་མཐར་ལོག་གསུམ་ལྟ་བ་དང་ཚུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་གཉིས་ཏེ་ལྟ་བ་ལྔ་དང༌། མ་རིག་ཐེ་ཚོམ་འདོད་ཆགས་ང་རྒྱལ་ཁོང་ཁྲོ་ལྟ་མིན་ལྔ་སྟེ་བཅུ་ཡིས་ཕྱེ་བ་མཐོང་སྤང་བཞི་བཅུ། ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ན་ཁོང་ཁྲོ་མེད་པས་སོ་དྲུག་པ་ཚན་གཉིས་ཏེ།ཁམས་གསུམ་གྱི་མཐོང་སྤང་ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱ་དང་བཅུ་གཉིས་སྤང༌། ཡོན་ཏན་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་ཐོབ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་བདུན་དང་ལྡན་ནོ། །ཡུལ་ལ་ལོག་ཞུགས་སྒོམ་སྤང་ནི། ཐེ་ཚོམ་དོར་བ་གོང་གི་ལྟ་མིན་བཞི་དང་འཇིག་མཐར་ལྷན་སྐྱེས་གཉིས་བསྡོམས་འདོད་པར་སྒོམ་སྤང་དྲུག །ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ན་ཁོང་ཁྲོ་མེད་པས་ལྔ་རེ་སྟེ། དེ་ཁམས་གསུམ་ས་དགུ་ལ་ནང་གསེས་དགུ་རེར་ཕྱེ་བས་གྱ་གཅིག་པ་ལྔ་རེ་ཀུན་ལ་ཡོད་པས་གྱ་གཅིག་པ་ཚན་ལྔས་བཞི་བརྒྱ་དང་ལྔ། འདོད་པའི་ས་དགུའི་ཁོང་ཁྲོ་དགུ་བསྣན་པས་སྒོམ་སྤང་བཞི་བརྒྱ་བཅུ་བཞི་བསྡུ་ན། སྒོམ་སྤང་སྐོར་དགུ་སྤང་བས་ས་གཉིས་པ་དྲི་མ་མེད་པ། གསུམ་པ་འོད་བྱེད་པ། བཞི་པ་འོད་འཕྲོ་བ། ལྔ་པ་སྦྱང་དཀའ་བ། དྲུག་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པ། བདུན་པ་རིང་དུ་སོང་བ། བརྒྱད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་མི་གཡོ་བ། དགུ་པ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས། བཅུ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་རྣམས་ན་འཕགས་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་ཞིང༌། རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱི་ཀུན་རྨོངས་སྤོང་བ་དང༌། ཕར་ཕྱིན་དང་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཀླས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། ཟག་མེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྦྱང་བ་དང༌། གནས་གྱུར་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །ས་རྣམས་སུ་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་ཚུལ་ནི། རྟོགས་བྱ་ལ་ཆ་ཤས་མེད་ཀྱང་རང་རྒྱུད་ཀྱི་འཁྲུལ་པ་ཟད་རིམ་གྱིས་མངོན་རྟོགས་གོང་དུ་འཕེལ་བ། ནམ་མཁའ་ལ་ཆ་ཤས་མེད་ཀྱང༌། སྤྲིན་ཟད་རིམ་གྱིས་ནམ་མཁའི་མཐོང་བ་ཇེ་ཆེར་འཇོག་པ་ལྟར་རོ། །ས་དང་པོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་ཅིང་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་རང་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་མཉམ་བཞག་དེས་ནི་རྗེས་ཀྱི་ངེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་འདྲེན་པའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་གཉིས་པར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པའི་རྟོགས་པ་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕགས་པའམ་མཆོག་ཏུ་འཕེལ་བ་དག་གི་དོན་དང༌། ས་གསུམ་པར་ཆོས་དབྱིངས་དེའི་རྒྱུ་མཐུན་གསུང་རབ་ཐོས་པ་ཉིད་དོན་དུ་གཉེརབྱའི་མཆོག་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་དང༌། ས་བཞི་པར་ཆོས་གང་ལའང་བདག་གིར་འཛིན་པ་སོགས་མདོར་ན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་དོན་དུ་རྟོགས་པ་དང༌། ས་ལྔ་པར་བདག་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐ་དད་མེད་པའི་དོན་དུ་རྟོགས་པ་དང༌། ས་དྲུག་པར་རྟེན་འབྲེལ་ཟབ་མོའི་དོན་མཐོང་བས་སྔར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཕྱིས་རྣམ་པར་དག་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྱུར་བའི་ཆོས་གང་ཡང་ཡོད་པ་མིན་པར་རྟོགས་པའི་དོན་དང༌། ས་བདུན་པར་མཚན་མ་མེད་པར་རྟོགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་རོ་གཅིག་པའི་དོན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་དང༌། ས་བརྒྱད་པར་མི་སྐྱེ་བའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཉེས་པ་དེ་ལས་བྲི་བ་མེད་ཅིང་འཕེལ་བ་མེད་པའི་དོན་རྟོགས་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང་ཞིང་དག་པ་ལ་དབང་བ་གཉིས་ཐོབ་བོ། །ས་དགུ་པར་མཉམ་བཞག་ཏུ་ཆོས་དབྱིངས་བསྒོམས་པའི་རྗེས་ཐོབ་ལ་སོ་སོ་ཡང་དག་པ་རིག་པ་བཞིས་ཆོས་སྟོན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བ་ཐོབ་བོ། །ས་བཅུ་པར་མཉམ་བཞག་ཏུ་ཆོས་དབྱིངས་བསྒོམས་པའིརྗེས་ཐོབ་ཀྱི་སྐབས་ན་ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་བཞིན་ཕྲིན་ལས་འབྱུང་བས་ཕྲིན་ལས་ལ་དབང་བ་ཐོབ་བོ། །དེ་ཡང་ཁ་ཆེ་པཎ་ཆེན་གྱིས་ས་ཡི་ཡོངས་སྦྱོང་ལ།ས་རང་གི་ཕར་ཕྱིན་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཡོངས་སྦྱོང་བཅུ་སོགས་ནི་ཞེས་བགྲང་བར་མཛད་ཀྱང༌། མདོར་ན་སྦྱིན་སོགས་ཁྱད་པར་ཅན་དེའི་གེགས་སྤང་བའི་ཆ་ནས་ཡོངས་སྦྱོང་སྟེ། ཡོངས་སྦྱོང་འདི་དག་གིས་སྦྱངས་པའི་ས་དེའི་ཤེར་ཕྱིན་དང་ཡེ་ཤེས་དྲི་མེད་འགྲུབ་པའོ། །དེ་ལྟར་སྙིང་རྗེ་དང་བདེན་སྟོང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ངང་ནས་ས་ཡི་ཡོངས་སྦྱོང་སོ་སོ་རྫོགས་པ་ནས་རྫོགས་ཏེ། དེའང་རང་རང་གི་ཕར་ཕྱིན་གཙོ་བོར་གྱུར་པའོ། །དེ་ལ་འདིར་ཡོངས༷་སུ༷་སྦྱོང༷་བ༷་རྣམ༷་པ་བཅུ༷་ཡིས༷། ས༷་ནི༷་དང༷་པོ༷་སྔོན་མ་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་འཐོ༷བ་ལ། དེ་ཡང་ཐོབ་ཟིན་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་བཅུར་འགྱུར༷

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏེ༷།གཉིས་པ་ནི། རང་དོན་ལྷུར་ལེན་ཉན་རང་གི་བློ་དང་མ་འདྲེས་པའི་ལྷག་༡༽བསམ༷་དང༷༌། རང་གཞན་ལ་ཕན༷་པའི༷་དངོས༷་པོ༷་རྣམ་མཁྱེན་ཉིད༷་ཀྱི་རྒྱུ་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་༢༽ པ་དང༷༌། ཚད་མེད་བཞིས་སེམས༷་ཅན༷་རྣམས༷་ལ༷་སེམས༷་མཉམ༷་པ་ཉིད༷་སྒྲུབ་པ་དང༌།༣༽ འཁོར་གསུམ་མི་རྟོག་པས་བདོག་པ་ཀུན་གཏོང༷་བ་དང༷༌།༤༽ རྣམ་མཁྱེན་ལ་འགོད་པའི་དགེ་བའི་བཤེས༷་གཉེན༷་མགུ་བའི་སྒོ་ནས་ཡོངས་སུ་བསྟེན༷་པ༷་དང༷༌།༥༽ ཐེག་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་དམ༷་ཆོ༷ས་ཀྱི་དམིགས༷་པ༷་ཚོལ༷་བས་ཉན་རང་གི་སར་མི་ལྟུང་བ༷་དང༷༌།༦༽ ཁྱིམ་ལ་མི་དགའ་བར་རྟག༷་ཏུ༷་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་ངེ༷ས་པར་འབྱུང༷་བའི་སེམས༷་ཉིད༷་དང་ལྡན་པ་དང༷༌།༧༽ སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་སྐུ༷་སྒྲུབ་པར་འདོ༷ད་ཅིང་སངས་རྒྱས་མཐོང་ན་དག༷འ་བ༷་དང༷༌།༨༽ ཐོག་མཐའ་བར་དུ་དགེ་བའི་ཆོས༷་སྟོན༷་པ༷་དང༷༌། ༩༽ དམ་བཅའ་ལྟར་གཞན་མི་བསླུ་བའི་བདེན༷་པ༷་སྨྲ་བ་ཡི༷་ཚིག༷་༡༠༽ ནི༷་ཡོངས་སྦྱོང་བཅུ༷་པ༷་ཡིན༷་པར༷་འདོད༷་ཅིང༌། ཀུན་ཏུ་རང་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་པ་དང༌། གསུམ་པ་ནི། འདི༷་དག༷་དོན་དམ་པར་རང༷་བཞིན༷་མི༷་དམིགས་པས༷། ས་དང་པོ་ཡོངས༷་སུ༷་སྦྱོང༷་བར༷་ཤེས༷་པར༷་བྱ༷འོ། །ས་གཉིས་པའི་ཡོངས་སྦྱོང་བརྒྱད་ནི། འཆལ་ཚུལ་དང་རང་དོན་ཡིད་བྱེད་རྩོལ་བའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ཉེས་སྤྱོད་སྡོམ་པ་དང༌། དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་དང༌། སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་ཀྱི་ཚུལ༷་ཁྲིམས༷་གསུམ་སྲུང་བ་༡ ༽དང༌། གཞན་གྱིས་ཕན་བཏགས་པ་ལ་བྱས༷་པ༷་གཟོ༷་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ༷་༢༽དང༌། གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་བཟོད༷་ཅིང་སེམས་ཅན་ལ་གནོད་སེམས་སྤོང་བ་༣༽ དང༌། སེམས་ཅན་ཐེག་གསུམ་ལ་འགོད་པ་ལ་རབ༷་ཏུ༷་དགའ༷་ཞིང་འགྱོད་པ་མེད་པ་༤༽དང༷༌། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང༷་བརྩེ༷་ཆེ༷་ཞིང་བྱམས་པ་༥༽དང༌། མཁན་པོ་སོགས་བཀུར་འོས་ལ་ང་རྒྱལ་བཅག་པས་འདུད་ཅིང་བཀུར༷་སྟི༷་དང༌།༦༽ བླ༷་མ༷་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ༷་གུས༷་པས་ཆོས་ཉན༷་ཞིང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་སྒྲུབ་པ་༧༽དང༌། ཡོངས་སྦྱོང་བརྒྱད༷་པ༷་སྦྱིན༷་ལ༷་སོགས༷་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ༷་སྤྲོ་བས་བརྩོན༷་པ་༨༽རྣམས་སོ། །ས་གསུམ་པའི་ཡོངས་སྦྱོང་ལྔ་ནི། རང་གཞན་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་བྱེད་པའི་འོད་བྱེད་པར། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ལས། དམ་པའི་ཆོས་ཐོས༷་པས༷་མི༷་ངོམས༷་པ་༡༽ཉིད༷་དང༷་ནི༷། རྙེད་སོགས་ཟང༷་ཟིང༷་མེད༷་པར༷་དམ་ཆོས༷་སྦྱིན༷་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ལའང་ཆགས་པའི་རེ་བ་མེད་པ་༢༽དང༷༌། ཞིང་དག་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཚོགས་བསགས་པས། རྟེན་དང་བརྟེན་པར་བཅས་པའི་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་ཞིང༷་ཀུན༷་སྦྱོང༷་བ༷་༣༽དང༷༌། ཕན་ལན་དུ་གནོད་བྱས་ཀྱང་གཞན་དོན་ལ་འཁོར༷་བས༷་ཡོངས༷་སུ༷་མི༷་སྐྱོ༷་བ་༤༽དང༷༌། རང་ལ་ལྟོས་ནས་ངོ༷་ཚ༷་དང༌། གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་ཁྲེལ༷་ཡོད༷་པའི་སྒོ་ནས་ཉན་རང་གི་ཡིད་མེད་ཅེས༷་བྱ༷་བ༷།༥༽ ལྔ་པོ་དེ་དག་ལ་རློམ༷་སེམས་མེད༷་པའི་བདག༷་ཉིད༷་དེ༷་ཡོངས་སྦྱོང་རྣམ༷་པ་ལྔ༷འོ། །ས་བཞི་པའི་ཡོངས་སྦྱོང་བཅུ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྒྲིབ་གཉིས་བསྲེག་པའི་མེའི་འོད་འཕྲོ་བར། གྲོང་ལས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱང་གྲགས་འཕགས་པ་ཕྱིའི་དབེན་པ་དང༌། རང་འདོད་ཡིད་བྱེད་དང་བྲལ་བ་ནང་གི་ནགས༷་སམ་དགོན་པར་གནས༷་པ་དང༌། ༡༽ ངན་པ་དང་ཉུང་ངུ་རྙེད་ཀྱང་ཡིད་མི་བདེ་མེད་པའམ་རྙེད་པ་མ་ཐོབ་པ་ལ་འདོད༷་པ་ཆུང༷་བ་དང༌།༢༽ བཟང་མང་རྙེད་ཀྱང་མི་ཚིམ་པ་མེད་པའམ་ཐོབ་པ་ལ་ཆོག༷་ཤེས༷་པ་དང༷༌།༣༽ ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་ལ་འདོད་ཆུང་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་ཀྱངོ་མ་པ་མེད་པ་ཆོག་ཤེས་དང༌། ཐུན་མོང་དུ་བསོད་སྙོམས་པ་སོགས་ཡོན་ཏན་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་སྦྱང༷ས་པ༷་ཡང༷་དག༷་པར་སྡོམ༷་པའི་རྟེན༷་དང༷༌།༤༽ ཐུན་མོང་མིན་པར་ཟབ་ཞི་སྤྲོས་བྲལ་ལ་མི་སྐྲག་པ་དང༌། བསླབ༷་པ༷་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་ཡོངས༷་སུ༷་མི༷་གཏོང༷་ཞིང་མཚན་མར་མི་ལྟ་བ་དང༷༌།༥༽ འདོད༷་པ༷་རྣམས༷་ལ༷་ཉེས་དམིགས་སུ་ལྟ་བས་སྨོད༷་པ༷་དང༷༌། ༦༽ གདུལ་བྱ་མྱ༷་ངན༷་ལས་འདས༷་པ་ལ་འཚམས་པར་འགོད་པ་དང༷༌།༧༽ ལུས་སོགས་མཚན་མར་མི་འཛིན་པས་བདོག༷་པ་ཀུན༷་གཏོང༷་བ་དང༌།༨༽ དགེ་ཆོས་བསྒྲུབ་པ་ལ་སེམས་མི༷་ཞུམ༷་ཞིང་མ་ཞེན་པ༷་དང༷༌།༩༽ དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་མཚན་མར་ལྟ༷་བ༷་མེད༷་པ་སྟེ་བཅུ་པའོ།༡༠༽ །ས་ལྔ་པའི་ཡོངས་སྦྱོང་བཅུ་ནི། སེམས་ཅན་སྨིན་པ་དང༌།རང་སེམས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་བའི་བྱ་དཀའ་བ་གཉིས་བྱེད་པའི་ས་ལ། རྙེད་བཀུར་གྱི་དོན་དུ་རབ་བྱུང་དང༌། ཁྱིམ་པ་ལ་ཧ་ཅང་འདྲིས༷་བཤེས་མི་བྱེད་པ་དང༷༌།༡༽ གཞན་གྱི་རྙེད་པ་ལ་ཕྲག་དོག་པ་སྦྱིན་བདག་གི་ཁྱིམ༷་ལ༷་འཁྲེན༷་པ༷་སྤོང་བ་དང་༷།༢༽ སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་གྲོང་ཕྱི་དང༌། ཉན་རང་གི་ཡིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱེད་ནང་གི་འདུ༷་འཛིར༷་གྱུར༷་པའི༷་གནས༷་སོགས་ལ་དགའ་བ་སྤང་པ་དང༷་ནི༷།༣༽ བདག༷་གི་ཡོན་ཏན་བསྟོད༷་པ་དང༌།༤༽ སྐྱོན་བརྗོད་པས་གཞན༷་ལ༷་བརྙས༷་པ༷་སྤང་བ་དང༷༌།༥༽ སྲོག་གཅོད་སོགས་མི༷་དགེའི༷་ལས༷་ཀྱི༷་ལམ༷་བཅུ༷་ནི་བདེ་འགྲོ་ལ་ཡང་སྒྲིབ་ན་ཐར་པ་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་ཉེས་པ་རིག་པ་དང༷༌།༦༽ ཐོས་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་ཀྱི་རློམ༷ས་པས༷་ཁེངས༷་ཤིང་གཞན་ལ་མི་འདུད་པ་སྤང་བ་དང༷༌།༧༽ དགེ་སྡིག་བླང་དོར་གོ་ལྡོག་གམ་བདེན་ཞེན་ཕྱིན༷་ཅི༷་ལོག༷་མེད་པ་དང༌།༨༽ ལོག་པར་ལྟ་བ་སོགས་བློ༷་གྲོས་ངན༷་པ་མེད་པ་དང༷་ནི༷།༩༽ ཉོན༷་མོངས༷་རྣམས་ལ་སེམས་བག་ཡངས་སུ་གཏོང་བས་རྗེས་སུ་འབྲང༷ས་པའི་བཟོད༷་པ་མེད་པ་སྟེ།༡༠༽ དེ་ལྟར་སྐྱོན་བཅུ༷་པོ༷་འདི༷་ནི༷་རྣམ༷་པར་སྤངས༷་པའི་ཆོས་བཅུ་པོ་བསྟེན་ན༷། རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱི་ས༷་ལྔ༷་པ༷་ནི༷་ཡང༷་དག༷་པར་འཐོབ༷་བོ། །ས་དྲུག་པའི་ཡོངས་སྦྱོང་བཅུ་གཉིས་ནི། ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསྟེན་ནས་འཁོར་འདས་ལ་མི་གནས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་སར། བདོག་པ་ཐམས་ཅད་གཞན་ལ་སྦྱིན༷་པ་དང༷༌།༡༽ རང་དོན་ཡིད་བྱེད་སྤོང་བའི་ཚུལ༷་ཁྲིམས༷་དང༌།༢༽ སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མི་སྐྲག་པའི་བཟོད༷་པ་དང༌།༣༽ གཏོང་བ་ལ་སྤྲོ་བའི་བརྩོན༷་འགྲུས༷་དང༌།༤༽ གཏོང་སེམས་ལ་རྩེ་གཅིག་པའི་བསམ༷་གཏན༷་དང༌།༥༽ སྦྱིན་པའི་ཕན་ཡོན་རྟོགས་པའི་ཤེས༷་རབ༷་རབ་ཏུ་རྫོགས༷་པས༷་སོ། །༦༽ ཕར་ཕྱིན་དྲུག་པོ་དེ་དག་གི་རིམ་པས་སློབ༷་མ༷་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་འབྲས་ལ་དགའ་བ་དང༷་ནི༷།༧༽ བསེ༷་རུ༷་ལྟ་བུས་མཚོན་ནས་རང་རྒྱལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ༷་དགའ༷་བ་དང༷༌།༨༽ ཟབ་རྒྱས་སྟོང་ཉིད་ལ་སྐྲག༷་པའི༷་སེམས༷་སྤང༷ས་པ༷་དང༌།༩༽ སློང་བ་པོས་བསླང༷་ན༷་མི༷་ཞུམ༷་པ་དང༌།༡༠༽ བདོག༷་པ༷་ཀུན༷་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་བཏང༷་ཡང༷་མི༷་དགའ༷་བ་མེད༷་པ༷་དང༷༌།༡༡༽ རང་ཉིད་དབུལ༷་ཡང༷སློང༷་བ༷་མི༷་སྤོང༷་བས༷་སམ་མི་འདོར་བས།༡༢༽ ལམ་བསྐྱེད་པ་དྲུག་དང་ལམ་མིན་སྤོང་པ་དྲུག་སྟེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ས༷་ནི༷་དྲུག༷་པ༷་ཡང༷་དག༷་པར་འཐོབ༷་པར་འགྱུར་རོ། །ས་བདུན་པའི་ཡོངས་སྦྱོང་ལ་སྤང་བྱ་ཉི་ཤུ་དང༌། གཉེན་པོ་ཉི་ཤུ་ལས་དང་པོ། བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་དུ་འབྲེལ་པས་མཚན་མར་འཛིན་པ་ལས་རིང་དུ་སོང་བར་སྤང་བྱ་ངའོ་སྙམ་དུ་བདག༷་ཏུ་འཛིན་པ་དང༷༌།༡༽ འདི་ནི་སྐྱེས་པའོ། །འདི་ནི་བུད་མེད་དོ་སྙམ་པའམ་སེམས་དང་ལྡན་པར་འཛིན་པ་སེམས༷་ཅན༷་དུ་འཛིན༷་པ༷་དང༷༌།༢༽ ཁམས་གསུམ་དུ་གནས་བྱེད་དྲོད་དང་དབང་པོ་དང་སེམས་རིས་མཐུན་གྱི་རྟེན་མ་འགགས་པར་གནས་པ་སྲོག༷་ཏུ་འཛིན་པ་དང་༷།༣༽ ས་བོན་ཐམས་ཅད་པའི་སེམས་གང༷་ཟག༷་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌།༤༽ དེ་ཚེ་འཕོས་ནས་རྒྱུན་ཆད༷་པར་འཛིན་པ་དང༌།༥༽ རང་བཞིན་ནམ་ཡང་མི་འདོར་བར་གྲུབ་པའི་རྟག༷་འཛིན་དང༷༌།༦༽ བླང་དོར་གྱི་མཚན༷་མ༷་དང༌།༧༽ འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་རྒྱུ་ཐེག༷་གསུམ་གྱི་རིགས་གསུམ་དུ་འཛིན་པ་དང༷༌།༨༽ དུ་མ་སྤུངས་པས་ཕུང༷་པོ༷་སྟེ་ཕུང་པོ་ལྔ༷་དང༌།༩༽ རྒྱུའམ་རིགས་དང་ས་བོན་གྱི་དོན་ཅན་ཁམས༷་བཅོ་བརྒྱད་དང༷༌།༡༠༽གཟུང་འཛིན་གྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་ཤེས་ཡུལ་ལ་སྐྱེ་ཞིང་མཆེད་པའི་སྒོར་གྱུར་པ་སྐྱེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཆེད༷་བཅུ་གཉིས་དག༷་དང༷་ནི༷།༡༡༽ སྣོད་སྤྱི་ཡི་ལས་ཉོན་དང༌། བཅུད་རང་གི་ལས་ཉོན་ལས་སྐྱེས་པ་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས༷་གསུམ༷་པོ༷་ལ༷་གནས༷་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་རྟོག་དང༷༌།༡༢༽ ཁམས་གསུམ་ལ་སྲེད་པའི་ལྟ་ངན་གྱིས་བླང་དོར་དུ་ཆགས༷་པ་དང༌།༡༣༽ རྣམ་མཁྱེན་མི་ཐོབ་སྙམ་པའི་སེམས༷་ནི༷་ཀུན༷་ཏུ༷་ཞུམ༷་པ༷་དང༷༌།༡༤༽ སངས་རྒྱས་ལ་ལྟ་བའི་མངོན་ཞེན་དང༌།༡༥༽ ཆོས་སུ་ལྟ་བའི་དམིགས་པ་དང༌།༡༦༽ དགེ་འདུན་ལ་ལྟ་བའི་བདེན་ཞེན་ཏེ་དཀོན༷་མཆོག༷་གསུམ༷་དང༷༌།༡༧༽ བསླབ་པ་ཚུལ༷་ཁྲིམས༷་ལ༷་ཚུལ་ཁྲིམས་དེར༷་ལྟ༷་བ༷་ཡི༷་མངོན༷་ཞེན༷་ཏེོ་མ་པས་འཁོར་གསུམ་དུ་རྟོག་པ་དང༷༌། ༡༨༽ རང་བཞིན་གྱི་སྟོང༷་པ༷་ཉིད༷་ལ༷་དེ་མིན་ཅེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་པར་འཛིན་པའམ། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་རྩོད༷་པ༷་དང༷༌།སྟོང་ཉིད་ལ་མཚན་མ་དང་དངོས་པོ་སོགས་སུ་བཟུང་བས་ཐབས་རྟེན་འབྱུང་དེ༷་དང༷་འགལ༷་བའི༷་ཉེས༷་པ༷་སྟོང་རྟེན་འབྱུང་ཟུང་འཇུག་སྣང་སྟོང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མ་རྟོགས་པ་ནི༷། །༢༠༽ ཉི༷་ཤུ༷་པོ་དེ་ས་བདུན་པ་གང༷་ལ༷་རྣམ༷་པར་ཆད༷་པ༷་དེ༷་ཡི༷ས་རྐུན་པོ་བྱུང་བ་དང་སྒོ་གཅོད་པ་ལྟར་ས༷་ནི༷་བདུན༷་པ༷་འཐོབ༷་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་གཉེན་པོ་ནི་གོང་གི་སྤང་བྱ་ཉི་ཤུ་པོ་དེ་དག་གི་གོ་རིམ་བཞིན་གཉེན་པོ་འདི་དག་གིས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྤོང་བ་ཡིན་པས་སོ་སོར་སྦྱོར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་ངོས་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་སྤྲོས་དང་བྲལ་བ་དང༌།༡༽ དེ་ཡི་ཕྱིར་མཚན་མར་མི་འཛིན་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང༌།༢༽ ཁམས་གསུམ་ལ་སྲེད་པའི་སྨོན་པ་མེད་པ་སྟེ་རྣམ༷་པར༷་ཐར༷་པའི་སྒོ་གསུམ༷་ཤེས༷་པ༷་དང༷༌།༣༽ བྱ་བྱེད་ལས་གསུམ་གྱི་འཁོར༷་གསུམ༷་མི་དམིགས་པས་སེམས་རྣམ༷་པར༷་དགེ༷་བ་དག་པ་ཉིད༷་དང༷༌། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བྲལ་འདོད་ཀྱི་སྙིང༷་རྗེ༷་དང༷་ནི༷།༥༽ ཆོས་གང་ལའངོ་མ༷་པ་མེད༷་པ་དང༷༌།༦༽ སྲིད་པ་དང་ཞི་བའི་ཆོས༷་ཐམས་ཅད་མཉམ༷་པ་ཉིད༷་དང༷༌།༧༽ ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་མཐར་ཐུག་ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་སུ་ཚུལ༷་གཅིག༷་པར་ཤེས༷་པ་དང༌།༨༽ མིང་གཟུགས་གདོད་ནས་མི༷་སྐྱེ༷་བར༷་ཤེས་པ་དང༷༌།༩༽ ཁམས་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་མི་སྐྲག་པའི་བཟོད༷་པ་ཤེས༷་པ་དང༷༌། ཤེས་བྱའི་ཆོས༷་རྣམས༷་༡༠༽གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་པས་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཐབས་ཀྱི་རྣམ༷་པ༷་གཅིག༷་ཏུ༷་སྟོན༷་པ་དང༌།༡༡༽ གཟུང་འཛིན་གྱིརྣམ་པར་རྟོག༷་པ༷་ཀུན༷་ཏུ༷་འཇོམས༷་པ༷་དང༷༌།༡༢༽ གཙང་བདེ་རྟག་བདག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིའི་འདུ༷་ཤེས༷་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ༷་བ་དང༷༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་སོགས་དང༌། ཆགས་སྡང་རྨོངས་སོགས་ཉོན༷་མོང༷ས་པ་སྤོང༷་བ་དང༌།༡༣༽གཞན་དོན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་ཡིད་བྱེད་རྩེ་གཅིག་བསྒོམ་པའི་ཞི༷་གནས༷་ངེས་༷པར༷་སེམས༷་པ༷་དང༷༌།༡༤༽ སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་སྒྱུ་མ་ལྟར་རྟོགས་པའི་ལྷག༷་མཐོང༷་ལ༷་ནི༷་མཁས༷་པ༷་དང༷༌།༡༥༽ ཆོས་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒོམས་པས་ཉེར་ཞི་ཐོབ་པས་སེམས༷་དུལ༷་བ༷་དང༷༌།༡༦༽ བདེན་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་གཟུགས་སོགས་ཆོས་ཐམས༷་ཅད༷་ལ༷། ཐོགས༷་པ༷་མེད༷་པའི༷་ཡེ༷་ཤེས༷་དང༷༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

༡༧༽ ཆོས་གང་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་བྱའི་གནས་ཆགས༷་པའི༷་ས༷་མིན༷་པར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌།༡༨༽ གར༷་འདོད༷་པར༷། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང༷་གཞན༷་དུ༷་ནི༷་སྤྲུལ་པའི་ལུས་ཀྱིས་དུས་མཉམ༷་པར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་འགྲོ༷་བ་དང༷༌།༡༩༽ ཉན་རང་བརྒྱ་བྱིན་ཚངས་པས་འདུལ་བ་ལ་དེ་དེར་སྟོན་པས། འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཀུན༷་ཏུ༷་བདག༷་གི༷་ལུས་ཀྱི་ངོ༷་བོ༷་ནི༷།༢༠༽ སྟོན༷་པ༷་ལུས་དབང་བསྒྱུར་བ་ཉིད༷་དང༷་ཡོངས་སྦྱོང་ཉི༷་ཤུ༷འོ༷། །ས་བརྒྱད་པའི་ཡོངས་སྦྱོང་བརྒྱད་ནི། མཚན་མ་དང་མཚན་མེད་ལ་རྩོལ་བའི་འདུ་ཤེས་གཉིས་ཀྱིས་མི་གཡོ་བའི་སར་ནི། སེམས་གཅིག་གིས་སེམས༷་ཅན༷་ཀུན༷་གྱི་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གི་ཡིད༷་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བཟང་ངན་ཀུན་ཤེས༷་པ༷་དང༷༌།༡༽ སངས་རྒྱས་བཞུགས་པའི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་སངས་རྒྱས་བལྟ་ཕྱིར། མངོན༷་པར༷་ཤེས༷་པས༷་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་རོལ་ཞིང་རྩེ༷་བ༷་དང༷༌།༢༽ རང་ཉིད་སངས༷རྒྱས༷་ཀྱི་ཞིང༷་རྟེན་ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དག་པ་བཟང༷་པོར་སྦྱོང་ཕྱིར་སྟོང་གསུམ་ལ་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱང་གཏོང་བ་སོགས་ཚོགས་སྒྲུབ༷་ཅིངོ་མ་པ༷་མེད་པ་དང༷༌།༣༽ མུ་སྟེགས་སོགས་སུན་འབྱིན་ཞིང་ཆོས་རྣམ་དག་སྒྲོགས་པའི་དམ་ཆོས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཡོངས༷་སུ༷་བརྟགས༷་པའི་ཕྱིར༷་སངས༷་རྒྱས༷་བསྟེན༷་པ་དང༌།༤༽ སྟོབས་བཅུ་ལ་གནས་ཤིང་ལྷ་ཡི་མིག་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དབང༷་པོ༷་ཤེས༷་པ་དང༷༌།༥༽ བརྟེན་པ་ནང་བཅུད་རྒྱལ༷་བ༷་ཡི༷་ཞིང༷་དུ་སྤྱོང༷་པ་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌།༦༽ མཉམ་རྗེས་ཐམས་ཅད་དུ་སྒྱུ༷་མ༷་ལྟར༷་ཆོས་གང་ལའང་ཞེན་པས་མི་འཇུག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས༷་པ་དང༷༌།༧༽ གཞན་དོན་དུ་བས༷མ་བཞིན༷་རང་དབང་གིས་བསམ་མི་ཁྱབ་འགྱུར་གྱི་སྲིད༷་པ༷འམ་སྐྱེ་བ་ལེན༷་པ༷་དང༷༌།༨༽ བཅས་པའི་ལས༷་ནི༷རྣམ༷་པ༷་འདི༷་བརྒྱད༷་དུ་བཤད༷་དོ། །ས་དགུ་པའི་ཡོངས་སྦྱོང་བཅུ་གཉིས་ནི།ཆོས་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པས་སོ་སོ་ཡང་དག་པ་རིག་པའི་བློ་གྲོས་བཟང་པོ་ཐོབ་པ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་སར། ཕྱིན་དྲུག་རྫོགས་པས་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་སོགས་སྨོན༷་ལམ༷་དག༷་ནི༷་མཐའ༷་ཡས༷་པ་འགྲུབ་ཅིང་འདེབས་པ་དང༷༌།༡༽ངེས་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་ལྷ༷་ཀླུ་གནོད་སྦྱིན་དྲི་ཟ་ལ༷་སོགས༷་པའི༷་སྐད༷་མཐའ་ཡས་པ་ཤེ༷ས་པ་དང༷༌།༢༽ སྤོབས༷་པ༷་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཆུ༷་བོ༷་མི་གཏུག་པ་ལྟ༷་བུ༷་ཟད་མི་ཤེས་པ་དང༷༌།༣༽ བསམ་བཞིན་དུ་ངོ་མཚར་བའི་ལྟས་བཀྲ་ཤིས་པ་མང་པོ་དང་བཅས་སྒྱུ་འཕྲུལ་མ་ལྟ་བུའི་མ་བཟང་པོའི་མངལ༷་དུ༷་འཇུག༷་པ༷་མཆོག༷་དང༷་ནི༷།༤༽ རྒྱལ་པོ་དང་བྲམ་ཟེ་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་སོགས་རིགས༷་དང༷༌།༥༽ ཐུབ་པ་ཉི་མའི་གཉེན་སོགས་ལྟ་བུ་རུས༷་དང༷༌།༦༽ ཕ་མ་བདུན་བརྒྱུད་ཚུན་གྱི་ཉེ་འབྲེལ་གྱི་ཆོ༷་འབྲང༷་སྟེ་ཕོ་མོ་སྐྱོན་མེད་པ་དང༷༌།༧༽ རང་དབང་བ་ཇི་ལྟར་བགོ་བ་ཉན་པའི་འཁོར༷་དང༷༌།༨༽ འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འོད་ཀྱིས་འགེངས་པ་སོགས་ངོ་མཚར་བའི་ལྟས་དང་བཅས་སྐྱེ༷་བ༷་སྟེ་བལྟམས་པ་ལ་བརྒྱ་སྦྱིན་གྱིས་བསྟོད་པ་སོགས་ལྷ་རྣམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱིས་བཀུར་བ་དག༷་དང༷་ནི༷།༩༽ སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། གནས་གཙང་གིལྷས་བསྐུལ་ཏེ་ལྷ་མང་པོའི་ཞབས་རིམ་པ་བཅས་ངེས༷་པར་འབྱུང༷་བ་དང༌།༡༠༽ རྩ་བ་གསེར། སྡོང་པོ་བཻཌཱུརྱ། ཡལ་ག་རིན་ཆེན་སྣ་བདུན། མེ་ཏོག་རིན་པོ་ཆེ་ལས་གྲུབ་པ་སོགས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་བའི་ཨ་ཤཱདྠ་སོགས་བྱང༷་ཆུབ༷་ཀྱི་ཤིང༷་རྣམས༷་དང༷༌།༡༡༽ རྟེན་སངས་རྒྱས་དང༌། བརྟེན་པ་སྟོབས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན༷་ཏན༷་ཕུན༷་སུམ༷་ཚོགས༷་པ༷་དང་བཅུ་གཉིས་ཡིན༷་ནོ། །གཉིས་པ་ས་བཅུ་པ་ནི། ཉན་རང་གི་རིགས་ཅན་ཚོགས་སྦྱོར་དུ་གནས་པ་རིགས་ཀྱི་ས། ༡༽ འབྲས་ཞུགས་ཡས་ནས་བགྲངས་པའི་བརྒྱད་པ་ན་ཡོད་པས་རྒྱུན་ཞུགས་ཞུགས་པ་བརྒྱད་པའི་ས།༢༽ རྒྱུན་ཞུགས་འབྲས་གནས་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་སོགས་བཅུ་དྲུག་རྫོགས་པར་མཐོང་བའི་ས།༣༽ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་འབྲས་གནས་འདོད་ཉོན་ཕལ་ཆེར་ཟད་པས་སྲབ་པའི་ས།༤༽ ཕྱིར་མི་འོང་འབྲས་གནས་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས།༥༽ དགྲ་བཅོམ་པ་འབྲས་གནས་ནི་བྱ་བ་བྱས་པ་སོགས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བཅོ་ལྔ་དང་ལྡན་པས་བྱས་པ་རྟོགས་པའི་ས།༦༽ ཞུགས་པ་ཕྱི་མ་གསུམ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས།༧༽ རང་རྒྱལ་གྱི་རྟོགས་པ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས།༨༽ རབ་དགའ་ནས་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་བར་བྱང་སེམས་ཀྱི་ས་དགུ་པོབྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་སྟེ།༩༽ དེ་ལྟར་ས༷་དགུ༷་འདས༷་ནས༷་དེ་རྣམས་ཀྱི

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྤངས་རྟོགས་ཡོན་ཏན་ཡར་ལྡན་དུ་རྫོགས་པའི་ཡེ༷་ཤེས༷་དེ་ནི༷་བྱང་སེམས་ཀྱི་ས་ཡིན་ཀྱང༌། བྱང་སེམས་ག༷ང་གིས༷་རྗེས་ཐོབ་སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་སྐུར་སྟོན་ནུས་པ་དང་ཕྲིན་ལས་སངས་རྒྱས་དང་ཁྱད་པར་མེད་པས་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་སར༷་བཏགས་པ་ལ་གན༷ས་པ༷། དེ༷་ནི༷་དོན་དུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དངོས་མིན་པས་བྱང༷་ཆུབ༷་སེམས༷་དཔའི༷་ས༷། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་སྤྲིན་དང་འདྲ་བ་ཡེ་ཤེས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ལ། ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཞེས་ས་བཅུ༷་པ༷་ཡི༷ན་པར༷་ཤེས༷་པར༷་བྱའོ༷། །དེ་ཡང་སའི་མཉམ་བཞག་སྣང་བཅས་ཡིན་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་བཞུགས་ཀྱང་སྣང་རུང་སྟེ་སངས་རྒྱས་བཞིན་ཞེས་གསུངས་པ་འདི་གལ་ཆེ། དེས་ན་མཉམ་རྗེས་དབྱེར་མེད་བདེན་གཉིས་ཟུང་དུ་ཆུད་དུས་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་གཟིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་སྣང་ལ་སྣང་བ་མི་འགོགས་པར་རང་ཤར་བ་དེ་ཡིན་ལ། ལམ་དུས་འཕགས་པའི་མཉམ་བཞག་སྟོང་པ་ཤས་ཆེ་ཞིང་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་སྣང་བ་ཤས་ཆེའོ། །མཉམ་རྗེས་དེ་གཉིས་ཟུང་དུ་ཆུད་པ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ཡེ་ཤེས་གཉིས་པོས་གཟིགས་ཚུལ་དང༌། སློབ་ལམ་དུ་མཉམ་བཞག་སྣང་བཅས་སྣང་མེད་མི་འགལ་བའི་གནད་ཤེས་པ་གལ་ཆེའོ། །གཉིས་པ་གཉེན་པོའི་ཚོགས་བསྟན་པ་ནི། ཆོས་ཉིད་མཐོང༷་བ་དང༷༌། མཐོང་ཟིན་སྒོམ༷་པའི༷་ལམ༷་གྱི་མཉམ་བཞག་གི་སྐབས་དག༷་ལ༷། སོ་སོར་སྤང་བྱ་ཀུན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོ་ཙམ་དང༌། གཉེན་པོའི་རྟེན་ཅན་གྱི་གཟུང༷་བ་གཉིས་དང༷༌། གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དང༌། སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པའིརྟེན་ཅན་གྱི་འཛི༷ན་པའི༷་རྣམ༷་རྟོག༷་གཉིས་ཏེ། དེ་ཡང་མཐོང་ལམ་གྱི་སྤང་བྱར་གྱུར་པ་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་ཆ་བཞི་དང༌། སྒོམ་ལམ་གྱི་སྤང་བྱར་གྱུར་པ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཆ་བཞི་སྟེ་བརྒྱད་པོ་རྣམས༷། ཉེ༷་བར༷་ཞི༷་བར༷་བྱ༷་བའི༷་ཕྱིར༷་དུ། གཉེན༷་པོ༷་མཐོང་སྒོམ་གྱི་བར་ཆད་མེད་ལམ་རྣམ༷་པ༷་བརྒྱད༷་ཅེས༷་བྱ༷་སྟེ། དེ་ཡང་ཀུན་ཉོན་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་གཟུང་བ་དངོས་མི་དམིགས་པ་དང༌།ཕར་ཕྱིན་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་གྱི་རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་མ་དམིགས་པ་དང༌།དགྲ་བཅོམ། རང་རྒྱལ། བྱང་སེམས་འཕགས་གསུམ་སོགས་གང་ཟག་གིརྫས་མི་དམིགས་པ་དང༌། མིང་མཚན་མ་བརྡ་ཐ་སྙད་སོགས་བཏགས་པའི་གཞི་མི་དམིགས་པར་རྟོགས་པ་མཐོང་སྤང་རྣམ་རྟོག་གི་གཉེན་པོ་བཞི་དང༌།ཆོས་ཀུན་ལ་གནས་མི་གནས་མི་དམིགས་པ་དང༌། ལམ་དང་འབྲས་བུ་མི་དམིགས་པ་དང༌། རྒྱུན་ཞུགས་སོགས་གང་ཟག་གི་རྫས་མི་དམིགས་པ་དང༌།གང་ཟག་དེ་དག་གི་གདགས་གཞི་མི་དམིགས་པ་སྟེ་སྒོམ་སྤང་རྣམ་རྟོག་གི་གཉེན་པོ་བཞི་བཅས་སོ། །བཞི་པ་ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པ་ནི། གོང་དུ་བཤད་པའི་རྣམ་མཁྱེན་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་དག་མཐར་ཕྱིན་པར་བསྒྲུབས་པའི་སྒྲུབ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་མཐར་འབྲས་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་ལ་སྒྲིབ་པའི་ཕྱོགས་ཀུན་ལས་འདས་ནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འབྲས་བུ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་ཡང་མཐར་ཐུག་གི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་བར་ཆད་མེད་ལམ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། རྣམ་གྲོལ་ལམ་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆ་ནས་བདུན་དུ་ཕྱེ་ཞིང་བརྒྱད་པོ་དེར་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ༌། །ཆེད༷་དུ༷་བྱ༷་བ་དང༷་ཞེས་སྔར་བཤད་པའི་ཆེན་པོ་གསུམ་ནི་ཐོབ་བྱ་མཐར་ཐུག་ཡིན་པས་སྤྱིར་བསྟན། མདོ་ནི།ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིས་ལྷ་དང༌། མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན། བྱེབྲག་སེམས་ཆེན་པོའི་ཁྱད་པར་གསུམ་སྟེ། མདོར་ཐེག་པ་འདི་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལྟར། ཤེས་རབ་མཐར་ཕྱིན་པས་ཆོས་ཀུན་མཉམ༷་པ་ཉིད༷་དུ་གཟིགས་པ་ལས་མི་གཡོ་བ་དང༷༌། དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པས་ཕྱོགས་དུས་ཀུན་ཏུ་སེམས༷་ཅན༷་གྱི་དོན༷་མཐའ་ཡས་པར་མཛད་པ་དང༷༌། དེ་ཡང་གཡོ་རྩོལ་གྱི་འབད༷་པ་མེད༷་པར་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་མཛད་པ་དང༷་གསུམ་མོ། །སྤང་བ་ཆེན་པོའི་ཁྱད་པར་གཉིས་ཏེ།རྟག་ཆད་དམ་སྲིད་ཞིའི་མཐའ༷་ལས༷་འདས༷་པར༷་ངེས༷་པར་འབྱུང༷་བ་དང༷༌།ཐེག་གསུམ་སྤངས་རྟོགས་ཀྱི་རིགས་ཐམས་ཅད་ཐོབ༷་པའི༷་མཚན༷་ཉིད་ཅན་གྱི་ངེས༷་འབྱུང༷་སྟེ་སྤང་བ་ཁྱད་པར་ཅན། ཐོབ་བྱ་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་པ་དང༷་གཉིས་སོ། །རྟོགས་པ་ཆེན་པོའི་ཁྱད་པར་གཉིས་ཏེ། སེམས་བསྐྱེད་སོགས་ཆོས་བཅུས་མཚོན་པ་ཤེས་བྱའི་རྣམ༷་པ༷་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐམས༷་ཅད༷་མངོན་སུམ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད༷་དེ་མི་སློབ་ལམ་ན་བདུན་དང༷༌། དེ་ལ་བར་མ་ཆད་དུ་སྦྱོར་ནུས་པ། སློབ་ལམ་གྱི་རྡོར་ཏིང་གི་ཡུལ་ཅན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་ཆད་མེད་ལམ་གཅིག་ནི་ལམ༷་གྱི༷་ཡུལ༷་ཅན༷་གྱི་ངེས༷་འབྱུང༷་སྟེ༷། རྣམ༷་པ༷་བརྒྱད༷་ཀྱི༷་བདག༷་ཉིད༷་འདི༷། མདོ་རྒྱས་པར། ཐོབ་བྱའི་འབྲེལ་པ་མ་གྲུབ་པ་དང༌། རྣམ་མཁྱེན་ལམ་གྱི་ངེས་འབྱུང་རྣམས་ལེའུ་བཅུ་བཞི་པ་རབ་འབྱོར་གྱི་ལེའུ་ལས་བསྟན་པའི་དོན། ངེས༷་འབྱུང༷་བསྒྲུབ༷་པ༷་ཡིན༷་པར་ཤེས༷་པར་བྱའོ། །ལེའུའི་སྐབས་བསྡུ་བ། ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི༷་ཕ༷་རོལ༷་ཏུ༷་ཕྱིན༷་པའི༷་མན༷་ངག༷་གི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་མངོན༷་པ༷ར་རྟོགས༷་པའི༷་རྒྱན༷་ཞེ༷ས་བྱ༷་བ༷་ལས༷། རྣམ༷་པ༷་ཐམས༷་ཅད༷་མཁྱེན༷་པ༷་ཉིད༷་ཀྱི༷་སྐབས༷་ཏེ༷། དང༷་པོ༷འི་བཤད་པའོ༷། །གཉིས་པ་ཐོབ་བྱེད་ལམ་ཤེས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། ལམ་ཤེས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ལམ་ཤེས་སོ། །དང་པོ། ཆོས་བཅུས་མཚོན་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་པ་ཡང་ལམ་ཤེས་ལ་རགས་ལས་པས་འདོད་གཟུགས་ཀྱི་ལྷ༷་རྣམས༷་ལམ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་སྣོད་དུ་རུང༷་བར༷་བྱ༷་བའི༷་ཕྱིར༷།དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལས་སྐྱེས་པ་རང་བཞིན་གྱི་འོད༷་ཀྱིས༷། ལྷརྣམས་ཀྱི་ལས་ལས་བྱུང་བའི་འོད་དེ་འཛམ་བུ་ཆུ་བོའི་གསེར་གྱི་འགྲམ་ན་སྣག་ཚའི་ཡུག་བཞག་པ་ལྟར་མོག༷་མོག༷་པོར༷་ཟིལ་གྱིས་གནན་ཏེ་ལྷ་རྣམས་ལ་གཟུགས་མཛེས་པ་དང༌། འོད་དང་ལྡན་པ་སོགས་ཀྱིས་ང་རྒྱལ་བས་སེམས་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བའི་ཉོན་མོངས་ཡོད་པ་འགལ་རྐྱེན་ཡིན་པས་དེ་མེད་པར་མཛད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ནི་ལམ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་རྟེན་ཏེ་རྗེས་འཇུག་རྣམས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་དང་ཞུམས་སོགས་སྤང་བའི་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བར་བསྟན་པ་དང༷༌། བརྟེན་པ་ལམ་ཤེས་ཉིད་ལ་ཡང་སྐྱེ་ཚུལ། ངོ་བོ། བྱེད་ལས་གསུམ་ལས། སྐྱེ་ཚུལ་ལམ་ཤེས་དེ་ནི་གནས་སྐབས་སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལས་སྐྱེ་བས་ཡུལ༷་ངེས༷་པ༷་དང༷༌། མཐར་ཐུག་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་རིགས་ཡོད་པས། ཉན་རང་སོགས་ཀུན་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་ཏུ་ལམ་ཤེས་སྐྱེ་རུང་གིས་ཁྱབ༷་པ༷་དང༷༌། ཐེག་གསུམ་ཐ་དད་དུ་བཞག་པ་ནི་དྲང་དོན་དགོངས་པ་ཅན་ཏེ། ལང་ཀར་གཤེགས་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོ་དང༌། ལྷ་མོ་དཔལ་ཕྲེང༌། སེང་གེ་སྒྲའི་མདོ་སོགས་སུ་གསུངས་པ་ལྟར། དགོངས་གཞི་རེ་ཞིག་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་ངེས་པ་དང༌།དགོས་པ་དུས་རིང་པོར་ཐོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སྐྲག་པའི་སེམས་ཅན་རེ་ཞིག་ཐེག་པ་གཉིས་ལ་ངལ་བསོ་ནས་སངས་རྒྱས་སུ་དྲང་བའི་ཕྱིར། དངོས་ལ་གནོད་བྱེད། སྒྲིབ་པ་སྤང་དུ་རུང་བ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ། སྤྲིན་དང༌། རྙོག་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དང༌། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དཔྱིས་ཕྱིན་པ་ན། སྡུག་བསྔལ་གྱིརྒྱུ་བདག་འཛིན་གྱི་ས་བོན་སྤངས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འཚེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཉེན་པོ་རྒྱུ་དང་དངོས་འགལ་བདག་མེད་གཉིས་ཀ་ལ་དཔྱོད་པའི་ཤེས་རབ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་། སྲིད་པའི་ཉོན་མོངས་ཟད་པས་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་མེད་ཀྱང་ཟག་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་སྐྱེ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཟག་མེད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ནི་ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་རྣམས་ཟག་མེད་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་བརྒྱལ་བ་ལས། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྐུལ་བས་བསླངས་ཏེ་དག་པའི་ཞིང་གི་པདྨའི་སྦུབས་སུ་སྐྱེ་བ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འོད་ཟེར་གྱིས་སད་པར་མཛད་དེ། སེམས་བསྐྱེད་ནས་ལམ་བསྒོམས་ཏེ་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བར་ལང་གཤེགས་ལས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་འཆི་འཕོ་བ་ལ་རྒྱུན་ཆད་པ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱི་མ་ཉན་རང་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། མཐར་ཐུག་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་གྲུབ་བོ། །བརྟེན་པ་ལམ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི། ཉོན་མོངས་པ་རང་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཐར་མ་ཕྱིན་བར་དུ་ཡང་དག་མཐའ་མངོན་སུམ་མི་བྱེད་པ་རང༷་བཞིན༷་དང༷་ནི༷། དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱི་ཉོན་མོངས་དེ་སྙིང་རྗེ་ལ་བཏགས་པའམ། ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཀྱང་མི་སྤོང་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ལ་གཉིས། འཁོར་བར་འཆིང་བྱེད་དང༌། བག་ལ་ཉལ་གྱི་ངོ་བོ་གཉིས་ལས་དང་པོ་འཕགས་པ་ལ་མེད། གཉིས་པ་ཡོད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་འགྱུར་བ་སྟེ། མཐོང་ལམ་ཐོབ་ཀྱང་ཟག་མེད་ཀྱི་ལས་དང༌། ས་སོ་སོའི་སྤང་བྱ་དེ་རང་དབང་དུ་བསྒྱུར་ནས། དེ་ཆེད་དུ་ཉན་ཐོས་ལྟར་མི་སྤོང་སྟེ། སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས། དུག་སྨན་དུ་བསྒྱུར་བ་བཞིན་ཉོན་མོངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་བྱེད་པའི་ཐབས་མཁས་ཏེ། ཐབས་མཁས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་པས་ཉོན་མོངས་རང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཚན་མིན་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་འགྲུབ་པ་ལ་ཕན་པས་སོ། །དེ༷་ཡི༷་བྱེད་ལས༷་ན། གདུལ་བྱ་འཁོར་དུ་བསྡུས་ནས་མ་སྨིན་པ་སྨིན་པ་དང༌། སྨིན་པ་གྲོལ་བར་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །གཉིས་པ་བརྟེན་པ་ལམ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ།ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ཤེས་དང༌། རང་རྒྱལ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་གསུམ། དང་པོ་ལ། ལམ་གྱི་ངོ་བོ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་ངེས་ཆ་གཉིས་ལས།དང་པོ། མདོ་ན་དངོས་སུ་གསུངས་པ་ནི་དམིགས་མེད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་ཡིན་ཀྱང༌། དེའི་ཤུགས་བསྟན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་དེའང་དེའི་རིགས་ཅན་གཞན་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་ཆེད་དང༌། བྱང་སེམས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་མཐོང་གིས་བལྟས་ནས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བྱང་སེམས་ཀྱི་ལམ༷་ཤེས༷་ཉིད༷་ཀྱི༷་ཚུལ༷་ལ༷་ནི༷། དབྱེ་བ་སྐབས་དང་པོར་འཕགས༷་པའི༷་བདེན༷་པ༷་བཞི༷་དག༷་གི༷ །རྣམ༷་པ༷་བཅུ་དྲུག་པོ་ཡིན་ལ།དེའང་མདོ་ལས། ཞི་བ་སོགས་དང༌། ནད་དང་འབྲས་སོགས་དང་སྦྱར་ཏེ་དབྱེ་བསྡུ་ཡོད་པ་རྣམ་པའི་ཡུལ་ལྟར་འདྲའོ། །དེ་ཡང་མི༷་དམིགས༷་པའི་རྣམ་པ་ནི་ལམ་ཤེས་འདིའི་ཁྱད་པར་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་ཞེས།བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་ཤིང་དེ་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པར་མཐོང་བ་ནི་རང་གི་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །མི་དམིགས་པ་དེ་སྦྱོར་བ་སེམས་བསྐྱེད། དངོས་གཞི་དམིགས་མེད། རྗེས་བསྔོ་བ་དམ་པ་དང་བཅས་པའི་སྒོ༷་ནས༷་ནི༷། འཕགས་པ་ཉན༷་ཐོས༷་ཀྱི་ལམ༷་འདི༷་ཤེས༷་པར༷་བྱ༷་བ་ཡིན་ནོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེའང་བདེན་བཞི་བཅུ་དྲུག་གི་སྡུག་བདེན་ལ། རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་མི་རྟག་པ་དང༌། ལས་ཉོན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པས་སྡུག་བསྔལ་དང༌། དོན་གཞན་གྱི་བདག་གིས་སྟོང་པས་སྟོང་པ་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་བདག་ཏུ་མ་གྲུབ་པས་བདག་མེད་པའོ། །མདོ་ལས་ཕྱི་མ་གཉིས་རྣམ་གྲངས་གཅིག་པས་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་བདག་མེད་པ་དང༌། དེའི་མཚན་ཉིད་ཞི་བའི་རྣམ་པ་ཞེས་གསུངས།ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ལ། སྲེད་པ་ནད་དང་འདྲ་བ་རྒྱུའི་རྣམ་པ་དང༌། འབྲས་དང་འདྲ་བ་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། ཟུག་རྔུ་དང་འདྲ་བར་སྡུག་བསྔལ་དྲག་པོ་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། སྡིག་པ་དང་འདྲ་བར་ཡང་སྲིད་ཕྱི་མའི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ཏེ། གཞན་སྡུག་ཀུན་ཐུན་མོང་རྣམ་པ་བདུན་ནི། ཕྱིར་རྒོལ་བས་ཕ་རོལ་དང༌། རྒྱུན་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དང༌། མི་གནས་པས་གཡོ་བ་དང༌། སྐད་ཅིག་གིས་རབ་ཏུ་འཇིག་པ་དང༌། འདི་ཕྱིར་གནོད་པའི་གནས་ཡིན་པས་འཇིགས་པ་དང༌། ། མི་མ་ཡིན་གྱི་གནོད་པས་གླག་ཐོབ་པས་ནད་འགོ་བ་དང༌། འབྱུང་འཁྲུགས་སོགས་གནོད་པའི་གནས་ཡིན་པས་འཆི་བའི་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། དེ་ཡང་སྡུག་ཀུན་གཉིས་མཐོང་ལམ་དུ་ཡིད་འབྱུང་གི་རྣམ་པས་དང་པོ་གཉིས། སྒོམ་ལམ་དུ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བྱའི་ངོ་བོས་གཉིས།ལྷག་མེད་དུ་འགོག་བྱའི་ངོ་བོས་གསུམ་དུ་རོང་སྟོན་གསུངས་སོ། །འགོག་བདེན་ལ། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པས་བདག་མེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་ཞི་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་རྫོགས་པས་གྱ་ནོམ་པ། མི་གཙང་སོགས་ཀྱིས་དབེན་པའི

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམ་པ་དང༌། སྤང་བྱ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་རྣམ་ཐར་གསུམ་དང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་རྣམས་བཞི་པའི་རྣམ་པའོ། །ལམ་བདེན་ལ། མྱང་འདས་ཀྱི་ལམ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་གྱི་དངོས་གཉེན་དུ་རིག་པ་དང༌།སེམས་ཀྱི་གནས་ལུགས་མངོན་སུམ་པར་རྟོགས་པ་བསྒྲུབ་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གཏན་དུ་ཟད་པར་བྱེད་པའི་ངེས་འབྱིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་སྡུག་ཀུན་སོ་སོ་དང་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་པ་བཅོ་ལྔ། འགོག་པའི་རྣམ་པ་བདུན། ལམ་གྱི་བཞི་བཅས་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་པོ་དང༌། མངོན་པ་ལས་བཅུ་དྲུག་ཏུ་གསུངས་པ་དབྱེ་བསྡུ་ཙམ་ལས་དོན་མཐུན་པར་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནི། མདོ་ལས་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཐ་དད་དུ་དབྱེར་མེད་པར་བསྟན་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དྲོ་བ། གཟུགས་སོགས་མི་དམིགས་པར་བསྟན་པས་རྩེ་མོ། གཟུགས་སོགས་དེ་ལ་རྟག་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་བཀག་པས་བཟོད་པ། ས་བཅུ་ལས་བརྩམས་ཏེ་མི་གནས་པའི་ཚུལ་རྒྱས་པར་བརྗོད་པས་ཆོས་མཆོག་མཚོན་ནས་བསྟན་ལ། དེ་ཡང་འཕགས༷་པ༷་ཉ༷ན་ཐོས༷་ཀྱི་ལམ་ཤེས་པའི་ལམ༷་ཤེས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ལ༷་ནི༷། ཐེག་ཆེན་སྦྱོར་ལམ་དུ་མི་རྟག་སོགས་བདེན་པ་བཞི་ལ་དོན་སྤྱིའི་ཚུལ་གྱིས་དམིགས་ནས། གཟུགས༷་ལ༷་སོགས༷་པ༷་གཟུགས་སོགས་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང༷་བའི༷་ཕྱིར༷། དེ་དག་གི་སྟོང༷་བ༵་ཉིད༷་རྣམས༷་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་དུ་དབྱེར༷་མེད༷་པའི་རྣམ་པས༷་སྦྱོར་ལམ་དྲོ༷་བ༷་དང༌། གཟུགས་སོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ༷་དག༷་རང་རང་གི་ངོ་བོས་མི༷་དམིགས༷་པའི་རྣམ་པས༷། སྒོམ་པ་རབ་བམ་རྩེ༷་མོར༷་གྱུར༷་པ༷་དག༷་ཏུ༷་འདོད༷་ལ། གཟུགས་སོགས་ཆོས་དེ༷་རྣམས་ལ༷་རྟག༷་པ་དང་ལ༷་སོ༷གས་པས་མི་རྟག་པ་དང༌། གཉིས་ཀ་གཉིས་མིན་གང་དུའང་མི་རྟོག་པའི་ཚུལ༷་གྱིས༷། མཐའ་ལ་བློ་གནས༷་པ༷་བཀག༷་པས༷་སྒོམ་པ་སྦྱོར་ལམ་བཟོད༷་པ༷་རྣམས༷་བསྟན་པ་སྟེ། འདིས་མཚོན་ནས་སྒྲོ་འདོགས་སོ་གཉིས་དང་བྲལ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མདོ་ལས་ས༷་བཅུ༷་དག༷་ལས༷་བརྩམས༷་ནས༷་ནི༷། བྱང་ཕྱོགས་སོ་བདུན་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདེན་ཞེན་གྱིས་མི༷་གན༷ས་པ་རྒྱས༷་པར༷་བསྟན༷་པ༷་དེ་ཡིས༷། སྦྱོར་ལམ་ཆོས༷་ཀྱི༷་མཆོག༷་ཏུ༷་འགྱུར༷་བར་བཤད༷་དེ༷།དེ་མི་གནས་པ་ཅི༷་ཡི་ཕྱིར༷་ཞེ༷་ན༷། རྟགས་ནི་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུ་ས༷ངས་རྒྱས༷་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས༷། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན༷་པའི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་ནས༷་ཤེས་བྱའི་ཆོས༷་རྣམ༷ས་བདེན་པར་མ༷་གཟིགས་པའི་ཕྱིར༷་ན་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་རང་རྒྱལ་གྱི་ལམ་ཤེས་ལ་གསུམ། བགྲོད་པ་པོ་རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར།བགྲོད་བྱ་ལམ་གྱི་ངོ་བོ། དེའི་རྒྱུ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་གསུམ། དང་པོ་ལ་ཁྱད་པར་དངོས་དང༌། དོགས་སྤང་གཉིས། དང་པོ། སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པས་རྐྱེན་རྟོགས་སྲིད་པ་ཐ་མ་པའི་ཚེ་སློབ་དཔོན་གཞན་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་སངས་རྒྱས་པས་རང་རྒྱལ། བསྐལ་པ་བརྒྱར་ཚོགས་བསགས་པ་རྫོགས་ནས་མཁས་བྱའི་གནས་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདེན་པ་རྟེན་འབྲེལ་གནས་དང་གནས་མིན་དྲུག་ལ་སྦྱངས་ཏེ། སྨོན་ལམ་ལྟར་སངས་རྒྱས་དང་ཉན་ཐོས་མེད་པའི་ཞིང་དུ་གླིང་གསུམ་གྱི་སྐྱེས་པའི་ལུས་རྟེན་ལ་དུར་ཁྲོད་དུ་ཡིད་སྐྱོ་བའི་རྐྱེན་ལས་ལམ་ལྔ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་མིསློབ་ཐོབ་ཅིང༌། སྐུ་གཅིག་པུར་འདུག་པ་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང༌། བསྐལ་པ་བརྒྱའི་སུམ་ཉིས་སམ་སུམ་ཆ་ཙམ་དུ་ཚོགས་བསགས་པས་མཐོང་ལམ་མན་ཐོབ་ནས། སྐྱེ་བ་ཕྱི་མར་ལམ་ལྷག་མ་བགྲོད་ནས་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཅིང༌། ཟླ་དང་བཅས་པ་ཚོགས་ན་སྤྱོད་པ་སྟེ་སྒྲ་མེད་ལུས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ནི། གནོད་སྦྱིན་གྱི་སྐད་ཤེས་སུ་རུང་གི །རབ་འབྱོར་གྱིས་བསྟན་པ་མི་ཤེས་སོགས་དང༌། བསྟན་པ་ཟབ་མོ་ཟབ་པ་ཉེར་སྟོན་སོགས་དང༌། རང་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན། རང་རྒྱལ་གྱི་ལམ་སྒོམ་པ་པོའི་གང་ཟག་ནི། རང༷་བྱུང༷་སྟེ་བདག་མེད་ཕྱེད་གཉིས་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཅན་རང་རྒྱལ་གཉིས་ཀྱིས་ལམ་ཟབ་མོ་བདག༷་ཉིད༷་ཀྱིས་རྟོགས༷་པའི༷་ཕྱིར༷་ན། གཞན༷་གྱིས༷་བདག་ལ་ཚུར་བསྟན༷་མི་དགོས་ཤིང༌།ཡང༷་ཞེས་ཕར་སྟོན་མི༷་དགོས༷་པ་བསྡུས་ལ༷། རྟོགས་དོན་བསེ༷་རུ༷་ལྟ༷་བུའི༷་ཡེ༷་ཤེས༷་དེ༷་ནི༷་ཉན་ཐོས་ལས་ཟབ་པའམ། མཉམ་བཞག་ཏུ་བརྗོད༷་པའི་ཡུལ་མིན་པའི་དོན་རྟོགས་པས་ཤེས་པ་ཟབ་པ་དང༌། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ངག་གི་འབྲས་རྟགས་ལས་གཏིང་མི་དཔོགས་པས་མ་བརྗོད་པ་ཟབ༷་པ༷་ཉིད༷་དུ༷་མངོ༷ན་པར༷་བརྗོད༷་དོ། །འོ་ན་རང་རྒྱལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུ་མེད་དུ་འགྱུར་སྙམ་པའམ། སྤྱིར་92རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ན་དེ་ལ་རྒྱུ་མེད་པས་ལམ་གྱིས་སྒྲུབ་ཏུ་མི་རུང་བའམ།ལམ་མ་གོམས་ཀྱང་མངོན་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། དམིགས་པ་མཐའ་དག་ཞི་བའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཟབ་མོའི་དོན་ལ་བཟོད་པའི་ལམ་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་མ་བརྟེན་པར་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མས་བསྒྲིབས་ནས་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་དབྱེར་མེད་པར་གཤེགས་པའི་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཐེག་པ་དམན་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་སྒྲིབ་པ་ཅི་རིགས་པར་དག་པའང༌། དངོས་པོར་ལྟ་བ་བཅད་པའི་སྟོང་པ་ཉི་ཚེ་བའི་དོན་ལ་བཟོད་པའམ་བློས་ལྕོགས་པའི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རིགས་སུ་གཏོགས་པའི་མཐུས་ཡིན་པར་བསྟན་པས་ན་རང་རྒྱལ་གྱིས་བདག་མེད་ཕྱེད་གཉིས་ལ་སྔོན་གོམས་པའི་རྒྱུས་སྲིད་པ་ཐ་མ་པར་གྱུར་པ་ན། གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་མེད་ཀྱང་དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་ནི་འཐད་པ་དང་བཅས་པའོ། །གཉིས་པ་དོགས་སྤང་ནི། འོ་ན་སྒྲ་མེད་པ་དང་ཆོས་བསྟན་པ་འགལ་བས་ཇི་ལྟར་སྒྲ་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་ཞེ་ན། གང་ཟག་གང༷་དང་གང༷་དག་བརྗོད་བྱའི་དོན༷་ནི༷་གང༷་དང་གང༷་ལ༷། ཚུལ་རང་རང་གི་མོས་པ་ཇི༷་ལྟ༷་ཇི༷་ལྟར༷་ཉན༷་པར་འདོད༷་པ༷། གདུལ་བྱ་དེ༷་དང་དེ༷་ལ༷། བསྟན་བྱའི་དོན༷་དེ༷་དང༷་དེ༷། རྗོད་བྱེད་སྒྲ༷་དང་ཚིག་མེད༷་ཀྱང༷་ལུས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྣམ་འགྱུར་དེ༷་ལ་བལྟས་པས་དེ༷་ལྟར༷་སྣ༷ང་བ་སྨོན་ལམ་གྱིས་སོ། །གཉིས་པ་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ནི། ཇི་ལྟར་རྨི་ལམ་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྒྱུ་མའི་སྣང་བ་ལ། སྣང་ཡུལ་དེ་ངོ་བོས་མ་གྲུབ་ཀྱང་འཛིན་པ་ལ་དེར་སྣང་མི་ཁེགས་པ་ལྟར་ལམ་དངོས་གཟུང༷་བ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན༷་ལ་ཞེན་པའི་རྟོག༷་པ༷་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པས་སྤོང༷་བའི་ཕྱིར༷་དང༷༌། ནང་གི་ཤེས་པ་རང་བཞིན་མེད་པར་མ་རྟོགས་པས་ཡུལ་ཅན་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་འཛིན༷་པ༷་ལ་བདེན་ཞེན་རྟོག་པ་མི༷་སྤོང༷་བའི་ཕྱིར་དང༷་ནི༷། ལམ་དེ་གང་ལ་བརྟེན་པའི་ཆོས་གཞི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར། རྟེན༷་གྱི༷ས་ཉན་ཐོས་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་ཤིང་ཐེག་ཆེན་གྱི་རྟོགས་རིགས་ལས་དམན་པའི་དབང་པོ་འབྲིང་དུ་གྱུར་པའི་རིགས་ཅན་གྱི་མངོན་རྟོགས་བསེ༷་རུ༷་ལྟ༷་བུའི༷་ལམ༷་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཡང༷་ད༷ག་པར་བསྡུས༷་པར༷་ཏེ་འདུ་བར་ཤེས༷་པར༷་བྱའོ༷། །གསུམ་པ་རྒྱུ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནི། ལམ་རྒྱུ་བདེན་བཞི་ལ་དམིགས་ནས་སྒྲོ་འདོགས་པའམ། ཐ་སྙད་མིང་དུ་བཏགས་ཡོད་ཙམ་མམ་བཏགས༷་པའི༷་ཚུལ་ཡང་མི་འདོར་ལ་ཇི་ལྟར་བཏགས་པ་ཡང་དོན་དམ་པར་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཆོས་དབྱིངས་ལས་མ་འདས་པས་ཆོས༷་ཉིད༷་དང་ཡང་མི༷་འགལ༷་བར༷་སྟོན༷་པའི༷་རྣམ༷་པར་གསུངས་པ༷་དེས་ནི་རང་རྒྱལ་གྱི་སྦྱོར་ལམ་དྲོར༷་གྱུར༷་པ༷་བསྟན་ལ། རྩེ༷་མོར༷་གྱུར༷་པ༷་ནི། གཟུགས༷་ལ༷་སོགས༷་པའི་ཡུལ་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་འགྲིབ་པ༷་མེད༷་པ་དང༌། འཕེལ་བ་མེད་པ་ལ༷་སོགས༷་པས༷་ཁྱད་པར་དུ་ཕྱེ༷་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་དང་ནང་སོགས་ཆོས་སྣ་ཚོགས་སུ་འཛིན་པ་བཟློག་པའི་དོན་དུ་སྟོང་ཉིད་བཅོ་བརྒྱད་བསྟན་པ་ལྟ་བུ། ནང༷་སྟོང༷་ཉིད༷་ལ༷་སོགས༷་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ༷་ཡིན་པ་ཡིས༷། སྤང་བྱ་གཟུགས༷་ལ་སོགས༷་པ་ཆོས་སྣ་ཚོགས་མི་དམིགས་པས་ཡོངས་སུ་མི༷་འཛིན༷་པའི་ཕྱིར༷་སྦྱོར་ལམ་བཟོད༷་པ༷་དང༌། གཟུགས༷་སོགས༷་ཡུལ་སྐྱེ༷་བ༷་དང་འགག་པ་དང་གནས་པ་མེད༷་པ་སོགས༷་ཀྱི༷་རྣ༷མ་པ༷་ཅན༷་ནི༷་འདས་ལམ་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བྱེད་སྦྱོར་ལམ་ཆོས༷་ཀྱི༷་མཆོག༷་ཡིན་ནོ། །ཉན་རང་གི་ལམ་འདི་ཀུན་དངོས་བསྟན་ནི་ཐེག་ཆེན་ཡིན་ལ་ཤུགས་བསྟན་རང་རང་གི་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་བྱང་སེམས་ཀྱི་ལམ་ཤེས་ལ། མཐོང་ལམ་དང་སྒོམ་ལམ་གཉིས།དང་པོ་ལ་ངོ་བོ་མདོར་བསྟན། སྒོམ་ཚུལ་གྱི་རྣམ་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ། ཆོས་མཆོག་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་མི་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་པ་མཐོང་ལམ་སྟེ། ལུས་རྟེན་གླིང་གསུམ་སྐྱེས་པ་བུད་མེད་འདོད་ལྷ་གང་རུང་དང་སེམས་རྟེན་བསམ་གཏན་ས་དྲུག་གང་རུང་ངོ༌། །ཟག་བཅས་ཀྱི་བདེན༷་པ་གཉིས་དང༌། །ཟག་མེད་ཀྱི་བདེན༷་པ་གཉིས་ཏེ་བཞི་ལ༷་མི་སྐྲག་པའི་བཟོད༷་པ༷་དང༷༌། ཤེས༷་པའི༷་སྐད༷་ཅིག༷་མ། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མངོན་སུམ་པ་དང༌། དེ་ལས་རྗེས་སུ་མཐོང་བ་ལས་རྣམ༷་པ་བཞི༷་ཡིས༷་ནི་ལམ༷་ཤེས༷་ཉིད༷་ཀྱི་སྐབས་འདི་ལ༷་མཐོང༷་བའི༷་ལམ༷། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་སོགས་ཚེ་འདིའི་ཡོན་ཏན་དང༌། ཚེ་རབས་དྲན་པ་སོགས་ཚེ་རབས་གཞན་གྱི་ཕན༷་ཡོན༷་དང་བཅས༷་པ༷་འདི༷་ལྟ་བུར་བཤད༷་དོ༷། །འདིར་ཤེས་བཟོད་ཀྱི

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འདོད་དེ། གང་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་གི་དེ་བཞི་དང༌། འགོག་པའི་དེ་བཞི་དང༌། ལམ་གྱི་དེ་བཞི་སྟེ་བཅུ་དྲུག་སྐྱེ་བར་འདོད་ལ། དེ་ཡང་སྔ་མ་སྔ་མ་སྐྱེས་ནས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མས་དེ་ཡུལ་དུ་བྱེད་ཅིང་ཤེས་པ་སོགས་ཀྱི་བཞེད་པ་དུ་མ་ཡོད་ཀྱང༌། འདོད་ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ལ་བདེན་པ་བཞི་མཐོང་བ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་བཟོད་ཤེས་དང༌། ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་དེ་བཞི་ལ་རྗེས་སུ་བཟོད་ཤེས་ཞེས་བྱ་ལ། བཟོད་པ་ནི་བདེན་པ་མངོན་སུམ་རྟོགས་པའི་གཉེན་པོ་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང༌། ཤེས་པ་ནི་དེའི་རྣམ་གྲོལ་ལམ་མོ། །བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་དག་རིམ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བ་དང༌། ཅིག་ཆར་དུ་སྐྱེ་བ་དང་སོ་སོའི་འཇོག་ཚུལ་བཞེད་པ་འགའ་ཡོད་ཀྱང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་དོན་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བྱ་བ་རྫོགས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དེས་ཁམས་གསུམ་གྱི་བདེན་བཞིའི་ཆོས་ཉིད་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་ལྡོག་ཆས་བཅུ་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་བ་ཙམ་དུ་བཞེད་པ་ནི་དོན་ལ་གནས་ཤིང་ཁྱད་པར་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཉིད་སྤྲོས་བྲལ་དུ་གཟིགས་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལུགས་ལ་ནི་དེ་ལྟར་ཆེས་འཐད་པ་ཉིད་དོ། །འོན་ཀྱང་བདེན་བཞིའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སྤྲོས་བཅས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང༌། དེ་འགོག་པ་དང༌། ལམ་གྱི་རིམ་པས་ངེས་པ་རིམ་ཅན་སྐྱེས་ནས་བདེན་བཞི་མཐོང་བའི་བྱ་བ་རྫོགས་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །གཉིས་པ་ལ་རྒྱས་བཤད་དང༌། དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ་སྡུག་ཀུན་འགོག་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་བཞི་ལས། དང་པོ། འདིར་སྡུག་ཀུན་འགོག་ལམ་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་རང་གི་ངོ་བོ་ཙམ་གནས་སྐབས་གདུལ་བྱའི་བློ་ངོ་ལྟར་ཐ་དད་པར་བསྟན་ནས་ཤུགས་ལ་མཐོང་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་བསྟན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་རྟོགས་རྣམ། ཕལ་ཆེར་མཉམ་བཞག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་དྲང་བའི་རྗེས་ཐོབ་ལ་འདི་དང་ཕྱི་མར་འབྱུང་བའི་ཕན་ཡོན་སོགས་སོ། །དེ་ཡང་ཡུལ་སྡུག་བདེན་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་དེ༷་བཞིན༷་ཉིད༷་ཡུལ་དང༷༌། ཡུལ་ཅན་དེ་རྟོགས་པ་ཤེར་ཕྱིན་དེ་ནི་སངས༷་རྒྱས༷་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག༷་ཕན༷་ཚུན༷་བརྟེན༷་པ༷་དང༌། རྟེན༷་གྱི་དངོས་པོར་བདེན་པར་མེད༷་ཕྱིར༷། དེ་ལྟར་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་དང་གཅིག་ཐ་དད་སོགས་ཀྱི་རྣམ༷་གྲངས༷་གང་གིས་ཁས༷་མི༷་ལེན༷་པ༷་སྟེ་རིས་སུ་བཅད་དུ་མེད་པས་ཁས་བླངས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རང་སྐལ་སྤང་བའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང༷༌། སྡུག་བདེན་གྱི་གཟུགས་སོགས་དེ་དག་སྐྱེ་འགགས་གནས་བྲལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཆེན༷་པོ༷་ཡིན་ཞིང་ཡུལ་ཅན་ཤེར་ཕྱིན་ཡང་དེ་ཡིན་པས་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་དེ་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་ཚད༷་མ༷་ཡུལ་ཅན་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད༷་པར་བཅས༷་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྡུག་བསྔལ་རྗེས་བཟོད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་དང༷༌། གཟུགས་སོགས་དེ་དག་ཡེ་ནས་མཉམ་པ་ཉིད་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཚད༷་མེད༷་པའི་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་སྡུག་བསྔལ་རྗེས་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟེ་སྡུག་བདེན་གྱི་སྐད་ཅིག་མའི༷རྣམ་པ༷་བཞི་དང༷༌། གཉིས་པ་ནི། ཀུན་འབྱུང་བ་ཟག་བཅས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་གཟུགས་སོགས་དམིགས་པ་རྣམ་བདེན་དངོས་མེད་པས་རྟག་ཆད་སོགས་ཀྱི་མཐའ༷་ལ་གནས་པ་མེད༷་པ་ཀུན་འབྱུང་ཆོས་བཟོད་དང༷༌། ཤེར་ཕྱིན་དེར༷་གན༷ས་པ་དེ་ཀུན་འབྱུང་གི་གཟུགས༷་ལ༷་སོགས༷་པ༷་ལ༷་ཆོས་དབྱིངས་གདོད་ནས་དག་པར་རྟོགས་པས་སངས༷་རྒྱས༷་ཉིད༷་དུ༷་ངེས༷་པར་འཛིན༷་པ་ཀུན་འབྱུང་ཆོས་ཤེས་དང༷༌། ཀུན་འབྱུང་གི་ཆོས་ཀུན་ལ་བླང༷་བ་མེད༷་ཅིང་དོ༷ར་བ༷་མེད༷་པ་སོགས༷་པས་སྐྱེ་འགག་མེད་པར་སྒོམ་པ་དེའི་ཕན་ཡོན་དེ་ལྟར་གནས་པ་ལ་བདུད་ཀྱིས་གླགས་མི་རྙེད་པར་གསུངས་པ་ཀུན་འབྱུང་རྗེས་བཟོད་དང༷༌།བདེན་འཛིན་མེད་པའི༷་བྱམས༷་པ༷་ལ་སོགས༷་དང༷་ཞེས་ཚད་མེད་བཞི་སྒོམ་པ་འབྱོངས་པ་སྟེ། དེའི་ཕན་ཡོན་འགོག་པ་ལས་སྲུང་ཞིང་བསླང་བ་དང༌། སྦྱིན་སོགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཉམ་ང་བ་སྤང་བ་སོགས་བཅས་པ་ཀུན་འབྱུང་རྗེས་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟེ་ཀུན་འབྱུང་གི་སྐད་ཅིག་བཞིའོ། །གསུམ་པ་ནི། རྟོགས་བྱ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་རྣམས་འགོག་པ་མ་ཡིན་གྱི་དངོས་པོ་ལ་མེད་བཞིན་འདུ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་དམིགས་པ་དེ་ཡུལ་རང་བཞིན་མེད་པར་མཐོང་བས་དེར་ཞེན་པ་བཤིག་ཅིང་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་གཉུག་མ་རང་བཞིན་སྟོང༷་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད༷་བཅུ་དྲུག་ཏུ་སྒོམ་པ་འགོག་པ་ཆོས་བཟོད་དང༷༌། ཆོས་ཀུན་ཡེ་ནས་སྟོང་པ་འགོག་པ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་དམིགས་པས་ཚད་མེད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་མཉམ་པའི་དགེ་རྩས་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་ཞིང་སྦྱོང་ཞིང་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཉིད༷་ནི༷་ཐོབ༷་པ༷་ཅན་གྱི་འགོག་པ་ཆོས་ཤེས་དང༷༌། བྱེད་ལས་གཉེན་པོ་རྣམ༷་པར༷་བྱང༷་བའི་རིགས་ཀུན༷་ཤེར་ཕྱིན་དུ་ཡོངས༷་སུ་བསྡུས༷་པའི་ཡོན་ཏན་དང༷ལྡན་པ་འགོག་པ་རྗེས་བཟོད་དང༌། ཕྱི་ནང་གི་འཇིགས་པ་ཉམ༷་ང༷་བ༷་དང༷༌།རྩི་མཆོག་མ་གི་ཏའི་དཔེས་ནད༷་གདོན་ཉེར་འཚེ་ཀུན༷་སེལ༷་བའི་ཕན་ཡོན་ཅན་གྱི་ཡེ་ཤེས་འགོག་པ་རྗེས་ཤེས་དང་བཞི་ནི་འགོག་པའི་སྐད་ཅིག་བཞིའོ། །བཞི་པ་ནི། སེམས་ཅན་དང་མྱང་འདས་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པས་གཟུགས་ནས་མྱ༷་ངན༷་ལས་འདས༷་ཀྱི་བར་ལ་མངོན་ཞེན་གྱི་འཛིན༷་པ་ཞི༷་བ་ཉིད༷་དེ་དོན་དམ་པར་མྱང་འདས་ཐོབ་པ་མི་དམིགས་པར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ལམ་བདེན་གྱི་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བའི་བཟོད་པའི་རྣམ་པ་དང༷༌། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས༷་རྒྱས༷་དང་ལྷ་རྣམས༷་ཀྱིས༷། རང་གིས་བྱས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་གནོད་པ་དང༌། དེ་མ་ཡིན་པ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ལུས་ཀྱི་ནད་སོགས་སམ་ཕྱི་རོལ་གྱི་འབྱུང་བའི་གནོད་པའམ། ཡང་ན་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མཐོང་ཆོས་དང༌། སྐྱེས་ནས་དང༌། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་གནོད་པ་གསུམ་ལས་སྲུང༷་བ་དང༌། ལ༷་སོ༷གས་པས། སྐྱོབས་པ་དང༌། སྤ་བར་མཛད་པ་ནི་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། སྲོག༷་མི༷་གཅོད༷་པ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ༷། དགེ་བཅུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་རྣམ༷་པ༷་ཀུ༷ན་མཁྱེན༷་ལ་འཇུག་པའི་ཚུ༷ལ་ལམ་རྒྱུ་ལ༷་ནི༷།བདག༷་ཉིད༷་གནས༷་ཏེ༷་སེ༷མས་ཅ༷ན་གཞན་དག༷་དེ་ལ་འགོད༷་པ་ལམ་རྗེས་བཟོད་དང༷༌། སྦྱིན༷་པ༷་ལ༷་སོ༷གས་པ༷་དགེ་རྩ་མི་ཟད་པར་འདོད་པས། དྲན་པ་དང་བྱམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྫོགས༷་པའི༷་བྱང༷་ཆུབ༷་ཏུ༷་བསྔོ༷་བ༷་ནི་ལམ་རྗེས་ཤེས་སོ། །གཉིས་པ་དོན་བསྡུ་དེ་ལྟར་ན་ལམ༷་ཤེས༷་ཉིད༷་ཀྱི༷་སྐད༷་ཅིག༷་མ༷་བཅུ་དྲུག་ནི་ས་དང་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་ཕྱེ་ཡང༌། དོན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བའི་ཡེ་ཤེས་དེས་བདེན་པ་བཞི་ཡི་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟིགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ་སྒོམ་ལམ་གྱི་བྱེད་པ་དང༌། བྱེད་པ་ཅན་གྱི་སྒོམ་ལམ་དངོས་གཉིས། དང་པོ། མཐོང་ལམ་མ་ཐོབ་པའི་རྗེས་སུ་དེའི་གོང་དུ་གྱུར་པའི་རྣལ་འབྱོར་སྒོམ་པ་སྒོམ་ལམ་སྟེ། ལུས་རྟེན་མཐོང་ལམ་གང་ལ་སྐྱེ་བའི་རྟེན།སེམས་རྟེན་བྱང་སེམས་ཐབས་ལ་མཁས་པས་བསམ་གཏན་དུ་མ་ཟད་འདོད་སེམས་དང་སྲིད་རྩེ་ལ་ཡང་བརྟེན་པར་གསུངས། ལམ་ལ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྒོམ་ལམ་གྱི་ཕན་ཡོན་བཤད་དེ། མཉམ་པར་བཞག་མ་བཞག་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ལ་རང་དབང་བས་རྣམ་པ་ཀུན༷་ནས༷་ཞི༷་བ་དང༷་ང་རྒྱལ་མེད་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་གཞན་སྐྱེ་བོ་ཐམས༷་ཅད༷་ལ༷་འདུ༷ད་པ་དང༷༌། གཉེན་པོ་སྟོབས་ལྡན་ཐོབ་པས་འདོད་ཆགས་སོགས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཅིང་ཉོན༷་མོང༷ས་པ་ལས༷་རྒྱལ༷་བ་དང༷༌། དེ་ཡི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་གྱིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེ་ཆུ་དུག་མཚོན་སོགས་གནོད༷་པས༷་བཅོམ་པའི་ཡུལ་མིན་པའམ་གནོད་པས་བརྫི༷་བ༷་མེད༷་པ་ཉིད༷་དང༷༌། འདི་སྐབས་མདོ་ལས་ཀཱ་ཁོར་ཏ་དང་མེ་ཆུ་སོགས་གསུངས་པའི་ཀཱ་ཁོར་ཏ་ནི་བྱད་ཀྱི་མིང་ངམ་བྱང་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་མ་ཡིན་པའི་རིགས་སུ་གསུངས། མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་བླ་མེད་རྫོགས་པའི་བྱང༷་ཆུབ༷་འགྲུབ་པ་དང༷་ནི༷། གནས་སྐབས་བྱང་སེམས་སྒོམ་ལམ་པ་གནས་པའི་ཡུལ་རང་ཉིད་འདུག་པའི་རྟེན༷་ནམ་ཕྱོགས་དེ་གཞན་གྱི་མཆོད༷་པའི་ཡུལ་ཉིད་དེ། བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོ་རྡོ་རྗེ་གདན་བཞིན་དུ་ཡུམ་གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་ནས་བཞག་པའི་ས་དེར་ཡང༌། ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་མ་གཏོགས་མི་དང་མི་མིན་གྱི་གླགས་མི་རྙེད་དེ། ས་ཕྱོགས་དེ་མཆོད་རྟེན་དུ་འགྱུར་བར་ཡུམ་མདོ་ལས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་རང་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་ལྔ་དང༌།གཞན་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་གཅིག་ལས། དང་པོ་ལའང༌། གནས་སྐབས་ཀྱི་བཞི་དང༌། མཐར་ཐུག་གཅིག་སྟེ་ལྔ་པོ་ཕྱི་ནང་མཐུན་རྐྱེན་ལྡན་པ་དང་ཉེར་འཚེ་སྤོང་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། རྗེས་ཐོབ་ཟག་བཅས་དང༌། མཉམ་བཞག་ཟག་མེད་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ། མོས་པ། བསྔོ་བ། ཡི་རང་སྒོམ་ལམ་གསུམ། དང་པོ་ལ། མོས་པ་དངོས་དང༌། དེའི་ཕན་ཡོན་གཉིས། དང་པོ།སྤྱིར་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་ཀྱི་སྒོམ་ལམ་འདི་གཉིས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཞབས་ཀྱིས་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་རྣམ་གཞག་མཛད་དེ། དེ་ཡང་མོས་པ་ལ་མོས་པའི་ཡུལ་གཙོ་བོར་འབྲས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡུམ་དང༌། དེ་སྟོན་པའི་ཡུམ་གཞུང་དང་དེའི་དོན་རྟོགས་པས་ལམ་ཤེར་ཕྱིན་གྱིས་དོན་གསུམ་ལྷག་པར་སྒྲུབ་ནུས་སུ་མོ༷ས་པ༷་སྟེ། མ་དག་ས་བདུན་གྱིརྗེས་ཐོབ་ན་ཉོན་ཡིད་མ་སྤང་པས་ང་རྒྱལ་ཕྲ་མོའམ་ངར་འཛིན་ཕྲ་མོས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རང༷་གི༷་དོན༷་གྱི་མོས་པ་དང༷་ནི༷། ས་བརྒྱད་པ་དང་དགུ་པར་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་གནས་གྱུར་པས་བདག་གཞན་མཉམ་ཉིད་དེ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་རང༷་གཞན༷་གཉིས་ཀའི་དོན༷་དུ་མོས་པ་དང༷༌། ས་བཅུ་པར་གཞན༷་དོན༷་སངས་རྒྱས་དང༷་ཆ་འདྲ་བས་གཞན་དོན་མོས་པ་སྟེ། རྩ་བའི་དབྱེ་བ་རྣམ༷་པ་གསུམ༷་དུ་ཤེས༷་པར་བྱ༷་ཞིང་དེ༷་ཡང༷་ནི༷། ནང་གསེས་མོས་པ་གོང་ནས་གོང་དུ་སོང་བས་ཆུང༷་དང༷་འབྲིང༷་དང༷་ཆེན༷་པོ༷་སྟེ༷། སོ༷་སོར༷་རྣམ༷་པ༷་གསུམ༷་དང་ཡན་ལག་གི་དབྱེ་བས་དགུར་འདོད༷་དོ༷། །ཉིང་ལག་གིས་ཆུང༷་ངུའི༷་ཆུང༷་ངུ༌། ཆུང་ངུའི་འབྲིང༌། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་སོགས༷་དབྱེ༷་བ༷་ཡིས༷། དགུ་པོ་དེ༷་ཡང༷་རེ་རེ་ནས་རྣམ༷་པ་གསུམ༷་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བ་དེ༷་ལྟར་ན༷། མོས་པ་ལ་རྣམ༷་པ༷་ཉི༷་ཤུ༷་རྩ་བདུན་དུ༷་འདོད༷་དོ། །རང་དོན་མོས་པ་དགུ་པོའི་མདོ་ནི། ཤེར་ཕྱིན་གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་ཏེ་སོགས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མཆོད་རྟེན་བྱས་པ་བས་ཤེར་ཕྱིན་མཆོད་པ་འཕགས་ཚུལ་ནས། སྟོང་ཆེན་མཆོད་རྟེན་གྱིས་བཀང་བ་ལས་འཕགས་ཚུལ་བར་དང༌། གཉིས་དོན་མོས་པ། སྟོང་ཆེན་སེམས་ཅན་ཇི་ཡོད་རེ་རེས་མཆོད་རྟེན་བྱས་པ་ལས་འཕགས་པ་ནས། ལྷ་ཡི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་འོང་བ་ནས་མིའི་བར་དང༌། གཞན་དོན་མོས་པ། བྲིས་ཏེ་འཆང་བ་ཙམ་ནས།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱོགས་བཅུ་རིང་བསྲེལ་གྱིས་གང་བ་ལས་འཕགས་པ་དང༌། ཤིང་གི་གྲིབ་མའི་དཔེས་ཤེར་ཕྱིན་གྱིས་ལམ་ཚུལ་གཅིག་བྱེད་པའི་བར་རོ། །གཉིས་པ་ཕན་ཡོན་ནི། ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི་ཕ༷་རོལ༷་ཏུ་ཕྱིན༷་པ༷་ལ༷། མོས༷་པའི༷་གནས༷་སྐབས༷་ཀྱི་བྱང་སེམས་དེ་རྣམས༷་ལ༷་ནི༷། རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་ཀྱིས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པར་མཛད་དེ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་མོས་མཁན་དེ་ལ།བསྟོད་སོགས་གོང་འཕེལ་གྱི་ཐུགས་དགྱེས་ཆགས་དགུ༷་ཚན༷་གསུམ༷་གྱིས༷་སྒྲོ་སྐུར་བྲལ་བར་རང་དོན་ལ་བསྟོད༷་པ༷་དང༷༌། གཉིས་དོན་ལ་བཀུར༷་པ༷་དང༷་ནི༷།གཞན་དོན་ལ་ཡོན་ཏན་རྒྱ་ཆེ་བའི་བསྔགས༷་པར༷་རེ་རེ་ལ་དགུ་ཚན་རེ་སྟེ་ཉེར་བདུན་དུ་འདོད་དོ། །དེ་ཡང་ཡུམ་མདོར་བསྟོད་པ་ནི། ཤར་ཕྱོགས་གངྒཱའི་ཀླུང་སྙེད་ཞིང་སྐུ་གདུང་གིས་བཀང་བ་ལས་ཤེར་ཕྱིན་ལམ་སོགས་དང༌།བཀུར་བ་དང་པོ་འཛམ་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཕྱིར་མི་འོང་གི་འབྲས་ལ་བཞག་པ་ལས་འཕགས་ཚུལ་སོགས་ཀྱིས་གསུངས། བསྔགས་པའང་སེམས་ཅན་དེ་སྙེད་ཅིག་ཕྱིར་མི་འོང་འབྲས་ལ་བཀོད་པ་ལས་འཕགས་སོགས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་བསྔོ་བ་བསྒོམ་ལམ་ནི། མོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་དམིགས་ཡུལ་དུ་བྱས་ནས་སེམས་ཅན་ཀུན་དོན་དུ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་བསྒྱུར་བའི་འདུན་པ་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་བསྔོ་བ་སྟེ། དེའང་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དགེ་བ་གང་རུང་མཚོན་བྱར་བྱས་ནས་འདུན་པ་བསྒྱུར་བའོ། །བསྔོ་བ་འདི་ལ་སློབ་དཔོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཕགས་པས་རྐང་པ་དང་པོ་བསྔོ་བའི་ཁྱད་པར། གཉིས་པ་བྱེད་ལས། ལྷག་མ་ངོ་བོ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་བཞེད། སེང་བཟང་བཅུ་གཉིས་སུ་བཞེད། སྒོམ་ལམ་པའི་དགེ་རྩ་རྣམ་མཁྱེན་དུ་ཡོངས༷་སུ༷་བསྔོ༷་བ༷་ཉན་རང་གི་ཡིད་བྱེད་སྤང་པའི་ཐབས་ཤེས་ཁྱད༷་པར༷་ཅན༷་དེ༷་ཡི༷་བྱེད༷་པ༷་རིགས་ཅན་གསུམ་ལ་ཐེག་གསུམ་སྟོན་པ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཆོག༷་ཡིན༷་ནོ༷་ཞེས་ངོ་བོ་ངོས་བཟུང༌། དེ༷་ལ་ནི༷་ལྡོག་པས་དབྱེ་ན་བཅུ་གཅིག་ལས། དང་པོ་བསྔོ་བྱ་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་དགེ་བ་དེ་བདེན་པར་དམི༷གས་སུ་མེད༷་པའི་རྣམ༷་པ༷་ཅན༷་དང༌།༡༽ བསྔོ་བྱེད་སེམས་དང་བདག་སོགས་མེད་པས་ཕྱིན༷་ཅི༷་མ༷་ལོག༷་པའི་མཚན༷་ཉིད༷་དོོ༷། །༢༽ བསྔོ་བའི་ངོ་བོ་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དེ་དང་དེར་བདེན་འཛིན་གྱིས་དབེན༷་པ་དང༌།༣༽ སངས༷་རྒྱས༷་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉན་རང་དང་བཅས་པའི་དགེ་བ་དང་རང་གི་བསོད༷་ནམས༷་ཀྱི་ཚོགས༷་ལ་མཆོག་དམན་ནམ་བཟང་ངན་གཉིས་ཀྱི་ཞེན་པ་མེད་པ་རང༷་བཞིན༷་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་དྲན༷་པའི༷་སྤྱོད༷་ཡུལ༷་ཅན༷་དང༌།༤༽ དེ་ཡང་སྦྱིན་སོགས་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་དང་རྣམ་མཁྱེན་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་ཐབས༷་མཁས་དང་བཅས༷་པའི་ཕྱིན་དྲུག་གི་དགེ་བར་བཟང་ངན་དུ་ཞེན་པ་འགོག་པ་དང༌།༥༽ འཁོར་གསུམ་དམིགས་པའི་མཚན༷་མ༷་མེད༷་པ༷འམ་དངོས་མེད་ཁོ་ནར་འཛིན་པའི་མཚན་མའང་མེད་པས་བསྔོ་བྱ་ཀུན་ལ་བདེན་ཞེན་འགོག་པ་དང༷༌།༦༽ དེའི་ཡོན་ཏན་ས༷ངས་རྒྱས༷་ཀྱིས་ཐ་སྙད་རྟེན་འབྲེལ་སྒྱུ་མར་མཁྱེན་པས་རྗེས༷་སུ༷་ཡི༷་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རང༷་བར་མཛད་ཅིང་གནས༷་པའི་བསྔོ་བ་ཟུང་འཇུག་ཏུ་དང༷༌།༧༽ ཡང་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བསྔོས་པ་བཞིན་དུ་བསྔོས་པས་ཀྱང་ངོ༌། །འཁོར་བའི་རྒྱུར་མི་བསྔོ་བས་ཁམས༷་གསུམ༷་དུ་གཏོག༷ས་པ༷་མ༷་ཡིན༷་པ་སྟེ་ཞེན་པ་མེད་པ་དང༷༌།༨༽ སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་དགེ་བ་བཅུ་དང་བསམ་གཟུགས་ཚད་མེད་མངོན་ཤེས་ལྔ་ལ་བཀོད་པའི་བསོད་ནམས་ལས་ཀྱང་ཆེས་འཕེལ་བའི་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བ་བསྔོ་བ་ཆུང༷་ངུ་དང༷༌།༩༽ སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་ལ་བཀོད་པའི་བསོད་ནམས་ལས་ཀྱང་འཕེལ་བ་བསྔོ་བ་འབྲིང༷་དང༷༌།༡༠༽སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་རྫོགས་བྱང་དུ་ཞུགས་པ་ཕྱོགས་བཅུ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ལ་དུས་བསྐལ་པ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་མང་པོར་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པ་ལས་བསོད་ནམས་ཆེས་འཕེལ་བ་བསྔོ་བ་ཆེན༷་པོ༷་ཡི༷་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་བསྔོ༷་བ༷་གཞན༷་ནི༷་རྣ༷མ་པ་གསུམ༷་པོ༷་ལ་མ་ཆགས་པའི་དགེ་བ་འཕགས་ཚུལ་ནི༷། གོང་གི་དགེ་བ་དེ་དག་དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་གྱི་བསོད་ནམས་འདུ་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དམིགས་པ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་བསོད་ནམས་འདིའི་བརྒྱ་ཡི་ཆར་ཡང་མི་འགྲོ་བ་ནས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་གི་ཆ་དང་རྒྱུར་ཡང་མི་བཟོད་པར་གསུངས་པ། བསོད༷་ནམས་ཆེན་པོ་སོགས་གསུམ་འབྱུང་བ་ནི། མ་ཆགས་མི་དམིགས་པའི་བསྔོ་བ་འདི་ལྟ་བུ་ལ། བསོད༷

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནམས༷་ཆེན༷་པོ་འབྱུང༷་བའི་བདག༷་ཉིད༷་དཔེས་བསྟན་པ་སྟེ། ཆུང་ངུ་དགེ་བཅུ་སོགས་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ལས་བསོད་ནམས་འཕགས་ཚུལ་སོགས་ཀྱིས། དོན་དུ་བསྔོ་བ་ལ་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་ཡོད་ཚུལ་གསུངས་པ་ཙམ་མོ། །ཚུལ་ཇི་ལྟར་བསྔོ་བར་བྱེད་ན་བསྔོ་བ་དེ་དག་བསྡུ་ན་གཉིས་སུ་འདུ་སྟེ་ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་བསྒྱུར་བ་དང༌། དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྔོ་བར་མཛད་དོ༷། །གསུམ་པ་ཡི་རང་ནི། རང་གཞན་གྱི་དགེ་རྩ་ལ་དགའ་བའི་རྣམ་པ་ཅན་དང་བའི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་སྟེ།རྫོགས་བྱང་འདོད་པའི་ཐབས༷་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དགེ་རྩ་ལ་ཡི་རང་བ་ད༷ང༌།དོན་དམ་པར་མི༷་དམིགས༷་པ༷་དག༷་གིས༷་ཟིན་པས། རང་གཞན་གྱི་དགེ༷་བའི༷རྩ༷་བ་ལ༷་དགའ་ཞིང་རྗེས་སུ་ཡི༷་ར༷ང་བ༷། དེ་ནི་རྗེས༷་སུ༷་ཡི༷་རང༷་ཡིད༷་ལ་བྱེད༷་པ༷་སྒོམ༷་པ༷་ཡི་ལམ་ཡིན༷་པར༷་སྐབས་འདི༷ར་བརྗོད༷་དོ༷། །མདོ་ནི། ཇི་ལྟར་ན་ཡི་རང་བར་འགྱུར་ཞེས་དྲིས་ལན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཟག་བཅས་སྒོམ་ལམ་གསུམ་པོ་འདི་ནི་གཉིས་སྣང་གི་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་ཆ་ཡིན་ཏེ་འདི་གསུམ་གྱི་བྱེད་ལས་རིམ་པ་བཞིན། དང་པོ་འབྱུང་ཁུངས་ནས་གསེར་གར་བུ་བཞིན་དུ་བསོད་ནམས་གསར་པ་འདུ་བྱེད་པ་དང༌། གཉིས་པས་གསེར་མགར་གྱིས་གསེར་སྦྲམ་རྒྱན་དུ་བསྒྱུར་བ་བཞིན་བསོད་ནམས་དེ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་བྱེད་པ་དང༌། གསུམ་པས་རང་གཞན་གྱི་བསོད་ནམས་མཉམ་པོར་ཐོབ་པ་སྟེ། བསྔོས་པའི་དགེ་བ་ཡི་རང་གིས་སྤེལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་དང༌། ཡི་རང་གི་དགེ་བ་བསྔོ་བ་གཉིས་ཕན་ཚུན་མཚོན་པས་གོང་འོག་ཁྱད་མེད་དུ་འབྲེལ་ལོ། །གཉིས་པ་མཉམ་བཞག་གི་ངོ་བོ་ཟག་མེད་སྒོམ་ལམ་ལ། ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་སྒོམ་ལམ་དང༌། དྲི་མ་དག་པར་གྱུར་པ་རྣམ་དག་སྒོམ་ལམ་གཉིས།དང་པོ། མཉམ་བཞག་དེའི༷་ངོ༷་བོ༷་ཟག་མེད་ཉིད༷་ནི་སྤྲོས་བྲལ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་ལམ་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གཙོ་བོའམ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆ་ནས་མཆོག༷་ཉིད༷་དེ། འདིས་མ་ཟིན་ན་ཕར་ཕྱིན་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་མི་ཐོབ་པས་ཕར་ཕྱིན་གཞན་འདིས་བཟུང་སྟེ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་འདི་མཆོག་ཉིད་དོ། །མདོ་ནི། ཤེར་ཕྱིན་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པས་ན་སྣང་བར་བགྱིད་པ་ལགས་སོ། །ཞེས་སོགས་དང༌།ཁྱད་པར་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཆོས་ཀུན༷་ལ༷། བདེན་ཞེན་དང༌། མཚན་ཞེན་མེད་པར་སྤྲོས་བྲལ་རྟོགས་ནས་སྒྲུབ་པས་མངོན༷་པར༷་འདུ༷་མི༷་བྱེད༷་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ལ་གནས་སྐབས་སུ་ཆོས༷་རྣམས༷་དམིགས༷་སུ༷་མེད༷་པར༷་ནི༷་གནས་པའི་དོན་སྒོམ་པ་པོའི་རྒྱུད་ལ་གཏོད༷་པར༷་བྱེད༷་ཅིང་ཞུགས་པ༷་དང༌། འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་དོན༷་ཆེན༷་པོ་བླ་ན་མེད་པའི་རྣམ་མཁྱེན་སངས་རྒྱས་ཉིད༷་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །གཉིས་པ་ལ་རྒྱུ་དང་རང་བཞིན་གཉིས་ལས།དང་པོ་ལ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང༌། ཞར་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་གཉིས། དང་པོ་ནི། རྣམ་དག་སྒོམ་ལམ་གྱི་རྒྱུ་ནི། ཕྱིའི་རྐྱེན་སངས༷་རྒྱས༷་མང་པོ་ཡུན་རིང་པོར་མཉེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་བྱེད་པས་བསྟེན༷་པ་དང༷༌། ནང་གི་རྐྱེན་བསྐལ་པ་མང་པོར་སྤྱིན༷་སོགས༷་ཕར་ཕྱིན་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང༷༌། དམིགས་མེད་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་ཞི་གནས་སྒོམ་པའི་ཐབས༷་ལ༷་མཁས༷་པ༷་གང༷་ཡིན༷་པ༷་དེ། རྣམ་དག་སྒོམ་ལམ་འདི༷་ལ༷་མོས༷་པའི༷་རྒྱུ༷་དག༷་ཡིན༷་ནོ། །སེང་བཟང་གིས་རྣམ་དག་སྒོམ་ལམ་སྐྱེ་མི་སྐྱེའིརྒྱུ་ཞེས་མར་བཅད། ཤཱནྟི་པས་སྒྲུབ་པ་སྒོམ་ལམ་གྱི་རྒྱུར་ཡར་བཅད་ནས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། དེའི་འགལ་རྐྱེན་ཡུམ་དོན་ཟབ་མོའི་ཆོས༷་ཀྱིས༷་ཕོངས༷་པའི༷་སྒྲིབ་པ་སྟེ་སྤོང་བའི་རྒྱུ༷་དག༷་ནི༷། བསོད་ནམས་ཆུང་བས་བདུད༷་ཀྱི༷་ཐིབས༷་ཀྱིས༷་ཏེ་མཐུས་ནོ༷ན་ཅིང་གནོད་པ་བྱས་པ༷་དང༷༌། དེ་ཡང་རེངས་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྨོངས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་དང༌།བརྒྱལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་མེད་པར་བྱེད་པའི་མེ་ཏོག་གི་མདའ་ལྔས་དུག་ལྔ་འབར་བར་བྱེད་པའོ། །ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་ལ་མ་སྦྱངས་པས་ཟབ༷་མོ༷འི་ཆོས༷་སྤྲོས་བྲལ་ལ༷་མི༷་མོས༷་པ་དང༷༌། ཆོས་བདག་མེད་ལ་མ་གོམས་པས་ཕུང༷་པོ༷་ལ༷་སོགས༷་པའི་ཀུན་རྫོབ་ལ་དངོས་པོར་འཛིན་ཅིང་མངོན༷་པར་ཞེན༷་པ་དང༷༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་མ་འདྲིས་པས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་དམིགས་པ་མེད་པ་དང་འབྲལ་བར་བྱེད་པ་སྡིག༷་པའི༷་གྲོགས༷་པོས༷་ཡོངས༷་སུ༷་ཟིན༷་པ༷་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའོ༷། །གཉིས་པ་ལ་རྣམ་དག་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་གཉིས་ལས།དང་པོ། རྣམ་དག་གི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་གང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་སོགས་སྤྱིར་བསྟན། བྱེབྲག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དག་པ་དུག་གསུམ་དག་པ་དང༌། གཟུགས་སོགས་དག་པ་གཉིས་མེད་སོགས་དང༌། རང་རྒྱལ་ཤེས་སྒྲིབ་ཕྱོགས་གཅིག་དག་པ་གཟུགས་དག་པས་འབྲས་བུ་དག་པ། འབྲས་བུ་དག་པས་ཤེར་ཕྱིན་དག་པ་སོགས་དང༌། མ་རིག་པ་དག་པས་འདུ་བྱེད་དག་པའི་བར། བྱང་སེམས་སྦྱིན་པ་དག་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་པ་སོགས་ལམ་ཀུན་དག་པའི་བར་རོ། རྣམ་དག་གི་ངོ་བོ་ཡུལ་ཅན་རྟོགས་པ་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས༷་བུ༷་རྣམ་གྲོལ་ལམ་གྱི་སྐབས་སུ་སྤང་བྱ་བདེན་ཞེན་སོགས་སྤང་བའི་ཡེ་ཤེས་དག༷་པ༷་དེ་ནི་ཡུལ་གཟུགས༷་ལ༷་སོགས༷་པའི་དག༷་པ༷་ཉིད༷་དེ༷་རྒྱུ་མཚན་གང༷་གི༷་ཕྱིར༷་ན། ཀ་བུམ་བདེན་སྟོང་དུ་རྟོགས་པས་བདེན་ཞེན་དག་པ་སྟེ་ཡུལ་ཀ་བུམ་གྱི་སྟེང་གི་བདེན་པ་གདོད་ནས་དག་པའི་དག་པ་དང་རོ་གཅིག་སྟེ། དེ་ལྟར་དག་པར་རྟོགས་པ་ལས་རྗེས་སུ་ཀ་བུམ་རང་གི་སྟེང་ན་མ་དག་པ་གཞན་ཞིག་མེད་པ་དང༌། མིག་སྐྱོན་དག་པས་གཟུགས་མཐོང་བ་ལྟ་བུའོ། །རང་རང་གི་སྤང་བྱས་དག་པ་གཅིག་སངས་རྒྱས་ན་མ་དག་པ་ཀུན་ཟད་པ་ལྟ་བུ་ནི་མིན་ནོ། །ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གྱི་དག་པ་དེ༷་གཉིས༷། གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་མེད་པ་དང༌། བློས་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པ་དང༌། རང་བཞིན་མི་འདྲ་བ་མེད་པས་རིགས་ཐ༷་དད༷་མ༷་ཡིན༷་ཞིང༷༌།ཡན་ལག་ཆ་ཤས་དུ་མ་མེད་ཕྱིར་བློས་ཐ་དད་དུ་བཅད༷་དུ༷་མེད༷་པས༷་དག༷་པར༷་བརྗོད༷་དེ། བློ་ལ་བདེན་ཞེན་དང་གཉིས་སྣང་གི་མཚན་ཞེན་གྱི་སྒྲིབ་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དག་ཚུལ་ལས། ཐེག་གསུམ་རྟོགས་རིགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམས་འཇོག་ལ།ཡུལ་ཅན་དེ་ལྟར་དག་པའི་ཚེ་མིག་སྐྱོན་དག་པའི་མཐོང་བ་བཞིན་དུ། ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཡང་དག་པར་སྣང་ལ།དག་པ་དེ་གཉིས་ཐ་དད་པ་མིན་ཏེ། བློ་དག་པ་ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བའི་དབང་གིས་ཡིན་ལ། ཡུལ་དག་པ་རང་བཞིན་གྱིས་དེ་ལྟར་གནས་པ་ཡིན་གྱི་བློས་དག་པར་བཅོས་པ་མིན་པའི་ཕྱིར་ན། དོན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ནས་རྣམ་དག་ཆེན་པོ་སྒྲིབ་བྲལ་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དུང་དཀར་པོ་ཡིན་ཀྱང་མིག་སེར་ཅན་ལ་སེར་པོར་སྣང་བ་ལྟར། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློ་བསླད་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་དམིགས་པ་ཉིད་ཡང་དག་པའི་ལམ་གྱིས་སྦྱངས་ནས་རིམ་བཞིན་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་དག་པ་མཐོང་བ་ཡིན་པའི་གནད་ཀྱིས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་འབྲས་བུ་དག་པའི་དབྱེ་བ་དང༌། དབྱེ་བ་དེ་འཐད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཉིས། དང་པོ་ཐེག་གསུམ་གྱི་དག་པ་ནི། སྤང་བྱ་འདོད་ཆགས་སོགས་ཉོན༷་མོང༷ས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། འཁོར་གསུམ་བདེན་པར་འཛིན་པ་ཤེས༷་བྱ༷་ཡི་སྒྲིབ་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་གཟུང་རྟོག་དང༌། དེའི་སྟེང་དུ་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་དང་ལམ༷་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཅི་རིགས་པ་ལམ་གསུམ༷་གྱི༷་དྲི་མ་ཉམས༷་པའམ་དག་པའི་སྒོ་ནས་བཞག་པའི་ཕྱིར༷་སློབ༷་མ༷་ཉན་ཐོས་དང༌། བསེ༷་རུས༷་མཚོན་པ་རང་རྒྱལ་དང༷༌། རྒྱལ༷་སྲས༷་བྱང་སེམས་རྣམས༷་ཀྱི༷་དག༷་པ༷་སྟེ༷། དེ་ལས་ཀྱང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ས༷ངས་རྒྱས༷་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་རྣམ༷་པ་ཀུན་ནས་དག་པས་ཤིན༷་ཏུ༷་དག་པ་བ༷་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ་དངོས་དང༌། དེ་ལ་དོགས་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་དག་པ་མཐར་ཐུག་དང༌། ཉན་རང་ཕྱོགས་རེའི་དག་པ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། འདོད་གཟུགས་གཟུགས་མེད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཁམས་གསུམ་ས༷་དགུ༷་ལ༷་ནི༷་སྒོམ་ལམ་གྱི་སྤང་བྱ་ཆེན༷་པོ༷་ཡི༷། ཆེན༷་པོ༷་ལ༷་སོགས༷་དྲི༷་མ༷་ཡི༷་གཉེན༷་པོ༷་མཉམ་བཞག་ཡེ་ཤེས་སྒོམ་ལམ་ཆུང༷་ངུ༷འི་ཆུང༷་ངུ༷་ལ༷་སོགས༷་པའི༷་ལམ༷་དགུ་པོ་ནི༷་དྲི་མ་དག༷་པར༷་བྱེད་པའི་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་པས་སོ། །སྒོམ་ལམ་དགུ་ཡི་ནང་གི་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུའི་རྣམ་པ། ཤེར་ཕྱིན་དག་པས་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་སོགས་དང༌། འབྲིང་པོ་ལ། སྟོང་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པས་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་སོགས་སོ་སོར་ཡོད་ཅིང༌། ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ། རྣམ་དག་ནི་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པའོ་སོགས་ཀྱི་བར་དུ་མདོ་ལས་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བ་ནི། མདོར། ཤེར་ཕྱིན་འདི་སྨན་པར་མི་བགྱིད། ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་མི་བགྱིད། ཐོབ་པ་མ་མཆིས་སོགས་ཀྱིས་རིམ་པར་སྤང་གཉེན་དུ་ལྟ་བ་དང༌། འབད་པས་བསྐྱེད་བྱ་དང༌། ཐོབ་བྱར་ལྟ་བ་སོགས་ཀྱི་ཀླན་ཀ་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་སྒོམ་སྤང་ཆེ་རིམ་དགུའི་གཉེན་པོ་ཆུང་རིམ་འབྱུང་བས་ཐེག་ཆེན་སྒོམ་ལམ་དགུ་པོ་དེ། དྲི་མ་མཐའ་དག་དག་བྱེད་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་འབྲས་བུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཁམས་གཅིག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ན་ཡོད་པའི་གཉེན་པོས་ཁམས་གསུམ་ཆར་སྒྲིབ་པ་སེལ་བ་མི་རིགས་སོ་སྙམ་པ་དོགས་པའོ། །བཤད་མ་ཐག་པ་དེ༷་ལ༷་སྤང་བྱ་ཆེན་པོ་གཉེན་པོ་ཆུང་དུས་འཇོམས་པ་སོགས་མི་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་དོན་དམ་པར་སྤང་གཉེན་དང་ཆེ་ཆུང་དུ་མ་གྲུབ་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གོས་ལ་དྲི་མ་ཆགས་པ་བཀྲུ་བའི་ཚེ་འཁྲུད་མཁན་ཆེ་ཐང་དུ་འབད་ཅིང་རགས་པ་སེལ་བ་ལ་རྩོལ་བ་ཆུང་ངུའི་ནུས་པའི་དཔེས་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྒོམ་ལམ་དགུ་པོ་དེ་དྲི་མ་མཐའ་དག་གི་གཉེན་པོར་འགྲུབ་པ་འཐད་པ་དང་བཅས་པའི་སྒོ་ནས་ཀླན༷་ཀ༷་སྤང༷་བ༷་ཡིས༷། སྒོམ་ལ༷མ་མཉམ་བཞག་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི༷་དོན་དམ་པར་འཇལ༷་བྱེད་ཤེས་པ་དང༷༌། གཞལ༷་བྱ་བདེན་པ་གཉིས་པོ་དག༷་ཐ་དད་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་དུ་མི་རྟོག་ཏེ། མཉམ༷་པར་རྟོགས་པ༷་ཉིད༷་ཀྱིས༷་ཁམས༷་གསུམ༷་གྱི༷་སྤང་བྱ་འཇོམས་པའི་གཉེན༷་པོ༷་ཉིད༷་དུ༷་གྱུར་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྟོགས་རིག་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འདོད༷་པ༷་ཡིན༷་ནོ། །དེ་སྟོན་པའི་མདོ་ནི། དག་པ་ནི་འཚལ་བ་མ་མཆིས་པ་སོགས་ཀྱིས་མཉམ་པ་དང༌། དག་པ་ནི་འདོད་གཟུགས་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཁམས་གསུམ་སྐྱེ་བ་མ་ལགས་སོགས་ཀྱིས་ཁམས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་སྤང་བྱ་འཇོམས་པའི་གཉེན་པོར་བསྟན་ཏོ། །སྐབས་བསྡུ་བ། ཤེས༷་ར༷བ་ཀྱི༷་ཕ༷་རོལ༷་ཏུ༷་ཕྱིན༷་པའི༷་མན༷་ངག༷་གི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་མངོན༷་པར༷་རྟོག༷ས་པའི༷་རྒྱན༷་ཅེས༷་བྱ༷་བ༷་ལས༷། ལམ༷་ཤེས་པ༷་ཉིད་ཀྱི༷་སྐབ༷ས་ཏེ༷་གཉིས༷་པའི་བཤད་པ༷འོ༷། །གསུམ་པ་སྤང་བྱ་གཞི་ཤེས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་ལྔ། གཞི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན། ཁྱད་པར། དབྱེ་བ། ཇི་ལྟར་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ། དེ་ལྟར་ཉམས་སུ་བླངས་པའི་འབྲས་བུ། མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ། གཞི་ཤེས་པ་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པའི་གཞིར་གྱུར་པ་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་ལ། དེ་ཐམས་ཅད་གང་ཟག་གི་བདག་གིས་སྟོང་པ་ཙམ་དུ་ཤེས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྟོགས་པའོ། །བདག་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པས་སྤྲོས་བྲལ་དུ་ཤེས་པ་ནི་ཐེག་ཆེན་གྱི་རྟོགས་པའོ། །དེ་ལས་ཐེག་ཆེན་གྱི་རྟོགས་པའི་རིགས་སུ་གནས་པའི་གཞི་ཤེས་དེ་དངོས་སུ་བསྟན་ནས་དམན་པའིརྟོགས་པ་ཤུགས་ལ་ཤེས་པར་བྱ་དགོས་པ་སྤྱིར་བཏང་ནས་ཤེས་པས་སྲིད་ལ་མི་གནས་པའི་གཞི་ཤེས་སོགས་མཚོན་བྱེད་ཆོས་དགུ་ལས་དང་པོ་དྲུག་ནི་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱད་པར་འབྱེད་ཆོས་སུ་བསྟན་ནས། ལྷག་མ་གསུམ་གྱིས་ལམ་དངོས་བཤད་པས་གཞི་ཤེས་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ལས། མདོ་ནི།བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆེན་རྣམས་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་མཐའ་མ་ལགས།ཚུ་རོལ་གྱི་མཐའ་མ་ལགས། གཉིས་ཀའི་བར་ན་ཡང་མི་གནས་པ་ལགས་སོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་གཞི་ཤེས་འདི་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་སྲིད་ཞིར་མི་གནས་པ་ཡིན་སྙམ་ན། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཕུང་པོལྔ་ཚུར༷་རོལ༷་ཏེ་སོ་སྐྱེས་བགྲོད་མཐོང་གི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་འཁོར་བའི་མཐའ་དང༌། ཕུང་ལྔ་རྒྱུན་ཆད་པའི་དངོས་མེད་ནི་ཕ༷་རོལ༷་མྱང་འདས་ཀྱི་མཐའ་ཡིན་ལ༷། ཡིན་ལུགས་ཆོས་ཉིད་ནི་མཐའ་དེ་གཉིས་ཀར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་མིན༷་ཏེ་ཟུང་འཇུག་མཉམ་པ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ནི་དེ་ལྟར་དངོས་དངོས་མེད་དང༌། དེ༷་དག༷་གི་བར༷་ན༷་ཕུང་གསུམ་པའི་ཆོས་སུ་མི༷་གནས༷་པ༷་ཡིན་པས་དངོས་དངོས་མེད་ཀྱང་ཆོས་ཅན་ཉི་ཚེ་བའམ་ཕྱོགས་རེ་བ་ཡིན་ལ་དེ་གཉིས་སམ་དུ༷ས་གསུམ་རྣམས༷་ཆོས་ཉིད་མཉམ༷་པ༷་ཉིད༷་ཀྱི་ཀློང་དུ་མཉམ་པའི་ཡེ་ཤེས༷་ཡིན་པའི་ཕྱིར༷་ཤེས༷་རབ༷་ཕ༷་རོལ༷་ཕྱིན༷་པར༷་འདོད༷་དེ། ཆོས་ཉིད་མཉམ་པ་ཆེན་པོ་འཁོར་འདས་གང་གི་མཐར་མི་གནས་པ་དེ་ནི་གཞི་ཤེར་ཕྱིན་དང༌།བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེས་ན་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཡུལ་ཅན་ལམ་ཤེར་ཕྱིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཞི་མཐའ་ལ་མི་གནས་པའི་ཆ་ནས་དམིགས་མེད་ཀྱི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། སྲིད་མཐར་མི་གནས་པའི་ཆ་ནས་ཤེས་རབ་ཕར་ཕྱིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པས་མཐའ་གཉིས་ལ་གནས་མི་སྲིད་པའོ། །སྤང་བྱ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ནི།འཁོར་བ་ལ་དངོས་པོ་དང༌། ཕུང་པོ་འགགས་པའི་མྱང་འདས་དངོས་མེད་ཆད་པར་འཛིན་པའོ། །དེ་ཡང་དག་མེད་པ་ལྟ་བུ་འཛིན་སྟངས་ཕྱོགས་རེ་བ་སེམས་སེམས་བྱུང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་མ་འདས་པས། ཁམས་གསུམ་གྱི་ཡུལ་ལས་མི་འདའ་སྟེ། དེས་ན་སེམས་མི་འགགས་ལ། ཟབ་མོ་མཉམ་པ་ཉིད་རྟོགས་པས་སེམས་འགགས་པའི་རྗེས་ཐོབ་པ་བྱང་སེམས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་གཞི་ཤེས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་ཉེ་རིང་གི་ཁྱད་པར་དང༌། སྤང་གཉེན་གྱི་ཁྱད་པར་གཉིས་སོ། །དང་པོ་མདོ་ནི། མིང་ལས་ཀྱང་ཆགས་སོ། །མཚན་མ་ལས་ཀྱང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆགས་སོ། །ཞེས་སོགས་སོ། །ཤུགས་བསྟན་ཉན་རང་གི་གཞི་ཤེས་དེ༷་ནི༷།གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་ཆོས་སུ་མཚན་མར་ཞེན་པས་མཉམ་པ་ཉིད་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་རྟོགས་ནས་དངོས་དངོས་མེད་ཀྱི་མཚན༷་མར༷་དམིགས༷་པའི་སྒོ༷་ནས༷་འཇུག་ན། བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པའི་ཐ༷བས། སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་ཟུང་འཇུག་སོགས་མ༷་ཡིན༷་པས༷་ཡང་དག་ཡུམ་གཉེན་པོ་གཞི་ཤེས་སམ། འབྲས་ཡུམ་ལ་རིང༷་བ༷་སྟེ༷། ཐེག་པ་དམན་པའི་ལུགས་སོ། །བྱང་སེམས་ཀྱི་གཞི་ཤེས་དེ༷་ནི༷་གོང་མ་ལས་བཟློག་སྟེ་དངོས་དངོས་མེད་ཀྱིས་མཚན་མར་མི་རྟོག་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་ཆོས་ཀུན་ལ་ཉེ་རིང་མེད་ཀྱང་ཚུལ་བཞིན་རྟོགས་པའི་ཐབས༷་ལ༷་མཁས༷་པ༷་ཡིས༷། འབྲས་ཡུམ་ལ་ཡང༷་དག༷་པར་ཉེ་བ༷་ཉིད༷་དུ༷་བཤད༷་པས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས། སྤང་གཉེན་དང་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ། གཞི་ལམ་སྤང་གཉེན་དང༌། འབྲས་བུ་སྤང་གཉེན་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ་སྤང་གཉེན་གཉིས། དང་པོ་མདོ་ནི།ཐབས་མི་མཁས་པས་གཟུགས་སྟོང་ཞེས་སྤྱོད་ནའང་ཆགས་པའོ། །ཞེས་སོགས་སོ། །གཞི་གཟུགས༷་སོགས༷་ཕུང༷་པོ༷་ལྔ་ལ་དོན་གཞན་གྱི་བདག་གིས་སྟོང༷་ཉིད༷་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ཇི་ལྟ་བ་དང༷༌། དུས༷་གསུམ༷་དུ་གཏོགས༷་པའི༷་ཆོས༷་ཇི་སྙེད་པ་རྣམས༷་ལ་དེ་དག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་དང༷༌། སྦྱིན༷་པ་སོགས༷་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་དང་བྱང༷་ཆུབ༷་ཕྱོགས༷་ཀྱི་ཆོས་རྣམས༷་ལ༷། སྤྱོད༷་པའི༷་འདུ༷་ཤེས༷་ནི་སྤང་བྱ་མི༷་མཐུན༷་ཕྱོགས༷་ཀྱི་གཞི་ཤེས་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། སྦྱིན༷་པ་ལ༷་སོགས༷་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ༷་སྦྱིན་པ་པོ་སོགས་འཁོར་གསུམ་མི་དམིགས་པས་ངར༷་འཛིན༷་མེ༷ད་པ་ལ་རང་གནས་ཤིང་གདུལ་བྱ་གཞན༷་དག༷་ཀྱང་དེ༷་ལ༷་སྦྱོར༷་བར་བྱེད༷་པ༷་དེ༷་ནི༷་བདེན་ཞེན་གྱི་ཆགས༷་པའི༷་མཐའ༷་འགོག༷་པས༷་ན་གཉེན་པོ་གཞི་ཤེས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་བཞི། ཆགས་པའི་ངོ་བོ། ཆགས་པའི་རྒྱུ་མཚན། གཉེན་པོ། རྒྱུ་མཚན་ལས་འཕྲོས་དོན་ནོ། །དང་པོ་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཚན་མར་ཡིད་ལ་བྱེད་ནའང་ཆགས་པའི། སོགས་སོ། །འབྲས་བུ་ལ་ཞེན་པ་རྒྱལ༷་བ་སངས་རྒྱས་དང་ལ༷་སོགས༷་པས་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ༷་མཚན་མར་དམིགས་ནས་ཕྱག་འཚལ་བ་སོགས་ཀྱི་དགེ་བའི་བསོད་ནམས་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ཡང༌། ཆགས༷་པ༷་ཕྲ༷་མོ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་པ། རྒྱུ་མཚན་ཆོས༷་རྣམས་ཀྱི༷་ལམ༷་མམ་གནས་ལུགས་ནི༷་རང༷་བཞིན༷་གྱིས༷། འཁོར་འདས་དངོས་དངོས་མེད་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པས་དབེན༷་པ་ཡིན་པའི༷་ཕྱིར༷་ན༷་གནས་ལུགས་དེ༷་ནི་ཤིན་ཏུ་ཟབ༷་པ་ཉིད༷་ཡིན་པས་རྒྱལ་ལ་སོགས་ལ་ཆགས་པ་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ། གཉེན་པོ་ཟབ་མོ་མཉམ་པ་ཉིད་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས༷་རྣམས༷་དབྱེ་བསལ་མེད་པར་རང༷་བཞིན༷་མཉམ་པ་ཆེན་པོར་གཅིག༷་པར༷་ནི༷་རྟོགས་པའམ་ཤེས༷་པ༷ས་མངོན་ཞེན་གྱི་ཆགས༷་པ༷་ཐམས་ཅད་སྤོང༷་བར་འགྱུར་བ༷་ཡིན༷་ལ། དེས་སྲིད་ཞི་གཉིས་ཀའི་མཐའ་ངང་གིས་འགོག་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཆོས་ཉིད་ཟབ་པའི་རྒྱུ་མཚན། ཆོས་ཉིད་དེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དངོས་དངོས་མེད་གང་གི་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་མིན་པས་ན། ཡུལ་ཅན།ཐ་སྙད་ཚད་མ་མིག་ཤེས་སོགས་ཀྱིས་མཐོང༷་བ༷་དང༌། ཐོས་པ་ལ༷་སོ༷གས་ཀྱི་ཐ་སྙད་བཀག༷་པ༷་སྟེ་མེད་པ་ཡིས༷། རང་བཞིན་དེ༷་ནི༷་ཟབ་ཅིང་རྟོགས༷་པར༷་དཀའ༷་བར་བཤད༷་དེ། ཕལ་པའི་བློ་ཡི་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པས་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའོ། །ཇི་ལྟར་མི་མཐོང་པ་སོགས་ཡིན་ཞེ་ན། གཟུ༷གས་ལ༷་སོགས༷་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་གྱི་བདག་ཉིད་ཡུམ་གྱི་གནས་ལུགས་ཡིན་པར༷་མི༷་ཤེས༷་པའི་ཕྱིར༷། སྣང་སྟོང་ཟུང་འཇུག་མཉམ་པ་ཆེན་པོ། དེ༷་ནི༷་སྣང་བ་ཉིད་དང་འདུ་འབྲལ་མེད་པ་སྣང་དུས་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས། བསམ༷་གྱིས་མི༷་ཁྱབ༷་པར༷་འདོད༷་དོ། །དེས་ན་དབང་པོ་དམན་པའི་ཉན་རང་རྣམས་འདི་མ་ཤེས་པས་ཞི་མཐར་ལྷུང་ལ། གང་གིས་མཐོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལམ་ལས་ཉམས་མི་སྲིད་པའི་གནད་མཐར་ཐུག་འདི་ཡིན་པས་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་གནད་གལ་པོ་ཆེ་ཡིན་ལ་ཐོག་མཐའ་བར་ཀུན་ཏུ་ཚུལ་དེ་དང་མཐུན་པར་འཆད་ཤེས་པ་དོན་གྱི་སྙིང་པོར་གཟུང་བར་བྱའོ། །གཉིས་པ་མཇུག་བསྡུ་བ། དེ༷་ལྟར༷་ཀུན༷་ཤེས༷་པ་ཉིད༷་ཀྱི་ལུགས༷་སམ་ཚུལ་ལ༷།མི༷་མཐུན༷་ཕྱོགས་ཇི་སྐད་བཤད་པས་ཉན་རང་གི་ལམ་དང༌། གཉེན༷་པོའི༷་ཕྱོགས༷་དག༷་གིས༷། བྱང་སེམས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྣམ༷་པར༷་དབྱེ༷་བ༷་མ༷་ལུས༷་པ༷།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མདོ་ལས། ཇི༷་སྐད༷་གཤད༷་པ༷་ཀུན་ཀྱང་འདི༷ར་འདུ་བར་ཤེས༷་པར་བྱའོ༷། །གསུམ་པ་ཇི་ལྟར་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་ལ། ཉམས་ལེན་སྦྱོར་བའི་ངོ་བོ་དང༌།དེའི་མཉམ་ཉིད་དོ། །དང་པོ་གཉེན་པོ་གཞི་ཤེས་སྒོམ་པའི་སྦྱོར་བའི་ངོ་བོ་ལ་བཅུ་སྟེ། ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་བཞི། ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་གསུམ། བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་གཉིས། ཤེས་བྱེད་དཔེ་ཡི་སྒོ་ནས་ཕྱི་མའོ། །དང་པོ་གྲུབ་སྟེ། ཁྱད་གཞི་གཟུགས༷་སོགས༷་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་མངོན་ཞེན་བཀག་ནས་མ་ཞེན་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌།༡༽ དེའི་ཁྱད་ཆོས་དེ༷་མི༷་རྟག༷་སྟོང་པ་སོགས༷་སུ་ཞེན་པའི་སྤྱོད་པ་བཀག་པ་དང༷༌།༢༽ གཟུགས་སོགས་དེ༷་ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་དུ་མ༷་རྫོགས༷་པ་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་གཟུགས་ཏེ། གཉིས་སུ་སྣང་བཞིན་པའི་གཟུགས་ལ་གཟུགས་སུ་ཞེན་པའི་སྒོ་ནས་གཟུགས་ལ་ཇི་ཙམ་དམིགས་ཀྱང་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་མི་བསྐྱེད་དེ་སོ་སྐྱེ་བཞིན་དང༷༌། གཞན་དབང་བདེན་སྟོང་ཡོངས་གྲུབ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཏེ་རང་བཞིན་མེད་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་གཟུགས་ལ་དམིགས་ན་སྒྱུ་མ་ལྟར་མཐོང་བའི་ཕྱིར། ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་རབ༷་ཏུ་རྫོགས༷་པར་བསྐྱེད་དེ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་ཐོབ་ལྟ་བུ་དང༷༌།༣༽དོན་དམ་པར་གཟུགས་སོགས་གསུམ་པོ་དེ༷་ལ༷་བདེན་ཞེན་གྱི་ཆགས༷་པ༷་མེད༷་པ་ཉིད༷་དེ་ལའང༷་མངོན་ཞེན་གྱི་སྤྱོད༷་པ༷་བཀག༷་༤༽ པའི༷་སྦྱོར༷་བ༷་དང༷་བཞི་ཡི་དང་པོ་ཀུན་རྫོབ་ལ་དམིགས་པ་གསུམ་དང༌། དོན་དམ་ལ་དམིགས་པ་གཅིག་བཅས་ཆོས་ཅན་ལ་ཞེན་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་དེ་སྤང་བར་གདམས་པའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡང་ཆོས་ཉིད་ཤེར་ཕྱིན་ལས་བརྩམས་ཏེ་སྦྱོར་བ་ལྔ་གསུངས་པ་ལས། ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ངོ་བོ་ལ་བསྟན་པས་འཕེལ་བ་དང༌། མ་བསྟན་པས་འགྲིབ་པ་སོགས་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མེད་པས་མི༷་འགྱུར༷་བར་རྟོགས་པ་ལ་མངོན་ཞེན་བཀག་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌།༥༽ ཤེར་ཕྱིན་ཉིད་བསྟོད་སྨད་ཆགས་སྡང་སོགས་ཞི་བའི་བྱེད༷་པ་པོར༷་དོན་དམ་པར་མེད༷་པ་ཉིད༷་དེ།༦༽ རང་གི་ངོ་བོ་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་པས་དེ་སུས་ཀྱང་མ་བསྐྱེད་ལ་དོན་དམ་པར་དེས་གང་ཡང་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་མ་ཞེན་པ་དང༷༌། དེ་ནི་བྱ༷་དཀའ༷་རྣམ༷་གསུམ༷་གྱི་རང་བཞིན་ཅན་ཏེ་དེ་ལ་མངོན་ཞེན་༧༽ མེད་པའི་སྦྱོར༷་བ༷་དང༷་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་མཁྱེན་ཆེད་དུ་བྱ་དཀའ་སྟེ་དོན་དམ་པར་ཐོབ་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌།ལམ་ཤེས་སྦྱོར་བས་བྱ་དཀའ་སྟེ་དོན་དམ་པར་བསྐྱེད་དུ་མེད་པ་དང༌། གཞི་ཤེས་ལས་སུ་བྱ་དཀའ་སྟེ་དོན་དམ་པར་བསྟན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཞི་ལམ་རྣམ་པ་དེ་དག་ཤེས་བྱ་དང༌། བླང་བྱ་དང༌། ཐོབ་བྱ་ཡིན་པས་བརྟེན་དགོས་ཀྱང་དེར་ཞེན་ན་མི་རུང་བས་དེ་ལ་འཇུག་པ་ནི་བྱ་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་གོ་ཆ་འཚལ་བ་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་བར་སྣང་ལ་འདེགས་པ་ལགས་སོ། །ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་གསུམ་ངོ་བོའི་ཆ་ནས་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་དེའི་བྱེད་ལས་གཉིས་ནི། ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པས་རང་རང་གི་སྐལ༷་བ༷་ཇི༷་བཞིན༷་འབྲས༷་བུ་ཐོབ༷་པས༷་འབྲས༷་བུ་ཆུད་མི་ཟ་བར་ཡོད༷་པར་འདོད༷་པ༷་དེ༷་ལ་མ་ཞེན་པ་དང༷་ནི༷།༨༽ དེ

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡང་ཡུམ་ཉིད་ལས་གཞན༷་ལ༷་རག༷་ལས༷་མེད༷་པར་ཡུམ་ཡོད་ན་ལམ་འབྲས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཀུན་སྡུད་པ་གང༷་ལ་མ་ཞེན་པ་དང༷༌།༩༽ མངོན་ཞེན་གྱི་བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་སྣང༷་བ༷་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དང༌། རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པའི་སྣང་བ་སྒྱུ་མ་དང༌། མེད་བཞིན་སྣང་བ་སྨིག་རྒྱུ་དང༌། རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པས་སྒྲ་བརྙན་དང༌། བག་ཆགས་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་སྣང་བ་མ་འཕོས་པའི་མི་ཡོར་ཏེ་གཟུགས་བརྙན་དང༌། མགལ་མེ་བསྐོར་བ་དང༌། གྲིབ་མ་གསུམ་དུ་བཤད་པ་དང༌། རྟེན་གནས་མེད་སྣང་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང༌། ལུས་ངག་གི་བྱེད་པ་པོར་བདེན་གྲུབ་མེད་པ་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་སྣང་བ་རྣམ༷་པ་བདུན༷་ནི་སྣང་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པར་ཤེས༷་བྱེད༷་ཀྱི་དཔེ་བདུན་ལ་ཞེན་སྤྱོད་བཀག་པའི་སྦྱོར་བ་ཉིད་དོ༷།༡༠༽ དཔེ་བདུན་པོ་དེ་ལ་མངོན་ཞེན་བཀག་ནས་བསྒོམས་པས་གཞིའི་ངོ་བོ་དང༌། ཁྱད་པར་སོགས་ལ་བདེན་པར་གྲུབ་པ་བཀག་ནས་སྒོམ་ནུས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་མཉམ་ཉིད་ནི་སྦྱོར་བའི་འཛིན་སྟངས་ཏེ། མདོ་རྒྱས་པར་གཟུགས་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། གཟུགས་ཀྱི་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། གཟུགས་བདག་གི་ཞེསོ་མ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། གཟུགས་ལོ་མ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་ཅེས་འགྲེས་རྐང་སྦྱར་ཏེ་གསུངས་པའི་དོན་རིམ་པ་བཞིན། གཟུགས༷་ཀྱི་ངོ་བོ་དང༌།ལ༷་སོགས༷་ཀྱི་སྒྲས་སྔོ་སོགས་ཀྱི་མཚན་མ་དང༌། དབྱེ་བའམ་ཁྱད་པར་དང༌།ཡུལ་ཅན་བཞི་ལ༷་བདེན་ཞེན་གྱི་རློམ༷་སེམས་མེད༷་པར༷་རྟོགས་པའི་མཉམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་ཀྱི་འཛིན་སྟངས་རྣམ༷་བཞི༷་སྦྱོར་བ་དེ༷་ཡི༷་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་མཉམ༷་པ༷་ཉིད༷་དུ་རྟོགས་པའོ། །ཡང་ན་སྟོང་ཉིད། མཚན་མེད། སྨོན་མེད། འདུས་མ་བྱས་པའི་སྒོ་བཞིར་སྦྱར་ཏེ་བཤད་ཀྱང་རུང་ངོ༌། །བཞི་པ་དེ་ལྟར་ཉམས་སུ་བླངས་པའི་འབྲས་བུ་ལ། མདོར་བསྟན། རྒྱས་བཤད་གཉིས། དང་པོ། ཡུལ་སྡུག༷་བསྔལ༷་དང༌། ལ༷་སོགས༷་པའི་སྒྲས་ཀུན་འབྱུང་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན༷་པ༷་སོ་སོ་ལ༷། ཡུལ་ཅན་ཆོས༷་ཤེས༷་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེ༷ས་སུ༷་ཤེས༷་པའི་བཟོད་པ༷་དང༷་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ་བཞི་བཞིར་ཕྱེ་བས་བཟོད༷་ཤེས༷་ཀྱི་སྐད༷་ཅིག༷་མ་བཅུ་དྲུག་གི་བདག༷་ཉིད༷་འདི༷། ཀུན༷་ཤེས༷་པའི་ཚུལ༷་ལམ་སྐབས་ལ༷་མཐོང༷་བའི༷་ལམ༷་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་རྒྱས་བཤད།ཆོས་རྣམས་གདོད་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་དག་ཅིང་འོད་གསལ་བ་ཡིན་ལ་དེའི་ངང་ཚུལ་ལས་ནམ་ཡང་མི་གཡོ་བས་འཁྲུལ་པ་ལྟར་སྣང་བའི་དུས་ཉིད་ནའང༌། མ་དག་པ་གཞི་མི་སྲིད་ཅིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལས་མ་འདས་པས།སྡུག་བདེན་གྱི་གཟུགས༷་རྟག༷་པ་མ༷་ཡིན༷། མི༷་རྟག༷་པ་མིན༷་པའི་ཡེ་ཤེས་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་སྡུག་བསྔལ་མིན་པའི་མཐའ༷་ལས༷་འདས༷་པ་རྟག་ཆད་བྲལ་བ་ཆོས་ཤེས་དང༷༌། དོན་གཞན་གྱི་བདག་གིས་སྟོང་མི་སྟོང་རྣམ༷་པར་དག༷་པ་རྗེས་བཟོད་དང༷༌། བདག་དང་བདག་མེད་པའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པས་མ༷་སྐྱེས༷་མི༷་འགག༷་ལ༷་སོགས༷་པས༷་ཀུན་བྱང་གི་ངོ་བོར་མེད་པ་རྗེས་ཤེས་དང༷་བཞི་ནི་སྡུག་བདེན་གྱི་ཆོས་ཀུན་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མིན་དང་བྲལ་བས་ནམ་མཁའ༷་དང་འདྲ༷་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང་མི་འབྱུང་བ་མེད་པས་ཆགས༷་སོགས་ཉོན་མོངས་པ༷་སྤངས༷་པ༷་དང༷༌། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་མི་སྐྱེ་བ་མེད་པས་བདེན་པར་ཡོངས༷་སུ༷་འཛིན༷་ལས༷་གྲོལ༷་བ༷་དང༷༌། རྐྱེན་དང་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་ངོ༷་བོ༷་ཉིད༷་ཀྱིས༷་བརྗོད༷་དུ་མེད༷་པ་དང༷་བཞི་ནི་ལས་ཉོན་ཀུན་འབྱུང་གི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཉོན་མོངས་དང་བྲལ་བའི་འགོག་པ་དང་འགོག་པ་མ་ཡིན་པ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་གང༷་གི་ཕྱིར་འགོག་བདེན་འདི༷་ཡི་དོན༷་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་༷པ༷་ཡི༷་སྒོ་ནས་གཞན༷་ལ༷་སྦྱིན༷་དུ༷་མེད༷་པ༷་དང༷༌། སྡུག་བསྔལ་ཞི་བ་དང་མ་ཞི་བ་མེད་པས་དམིགས༷་པ༷་མེད༷་པར༷་བྱེད༷་པ༷་དང༷༌། བདེ་གཙང་གི་གྱ་ནོམ་དང་མི་ནོམ་པ་མེད་པས་གདོད་ནས་ཤིན༷་ཏུ༷་རྣམ༷་པར་དག༷་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་མི་འབྱུང་མེད་པར་རྟོགས་པས་ན༷ད་ཐམས་ཅད་མི༷་འབྱུང༷་ཞིང་ལྷ་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་བཞི་ནི་འགོག་བདེན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མི་དམིགས་པར་མཐོང་བའི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཐར་པའི་ལམ་དང་ལམ་མིན་མེད་པར་རྟོགས་ནས་ངན༷་སོང༷་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བ་ཆད༷་པ་དང༷༌། ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་བྱེད་པའི་རིགས་དང་རིགས་མིན་བྲལ་བར་ཤེས་པས་འབྲས༷་བུ༷་ནི༷། མངོན༷་དུ༷་བྱ་ལ༷་འཁོར་གསུམ་དུ་མི༷་རྟོག༷་པ་ཉིད༷་དང༌། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ལོག་གི་སྒྲུབ་པ་དང་སྒྲུབ་པ་མིན་པ་དང་བྲལ་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་མཚན༷་མ༷་དག༷་དང༷་མ༷་འབྲེལ༷་བ་དང༷༌། ཡུམ་འདི་ནི་རྣམ་མཁྱེན་དང༌།དེའི་རྒྱུ་རྟག་ཕན་གྱི་གནས་སུ་འགྲོ་མི་འགྲོའི་ངེས་འབྱིན་ཡིན་མིན་དང་བྲལ་བས་བརྗོད་བྱ་དངོས༷་པོ་དང༷༌། རྗོད་བྱེད་མིང༷་དང༷་གཉིས༷་པོ༷་ལ༷་ཐ་དད་དུ་འཛིན་པའམ་བདེན་ཞེན་གྱི་ཤེས༷་པ༷་སྐྱེ༷་བ༷་མེད༷་པ༷་དང་བཞི་ནི༷། ལམ་བདེན་གྱི་ཆོས་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ལྟ་ན་སྐྱེ་མེད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ཆོས་ཀུན་གྱི་གནས་ལུགས་མཐོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཇི་བཞིན་པར་གཟིགས་པ་ཡིན་གྱི། མི་རྟག་པར་མཐོང་བ་སོགས་ནི་མཐར་ཐུག་གི་བདེན་པ་མཐོང་བ་མིན་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་སོགས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་སྒྲོ་འདོགས་སོ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཀུན༷་ཤེས༷་ཉིད༷་ཀྱི༷་སྐད༷་ཅིག༷་མ༷་བཅུ་དྲུག་ནི། བྱང་སེམས་ཀྱི་མཐོང་ལམ་ཡིན་ལ་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ། མི་རྟག་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ལ་ཞེན་ནས་བསྒོམ་པ་ཉན་རང་གི་མཐོང་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་བྱང་སེམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལས་མངོན་དུ་བྱ་བ་མིན་པས་སྒོམ་ལམ་མ་བསྟན་ཏོ། །ལྔ་པ་མཇུག་བསྡུ་བ། དེ༷་ལྟར༷་རྣམ་མཁྱེན་མཚོན་པའི་ཆོས་བཅུ་འདི༷་དང༷༌།ཡང༷་ལམ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་བཅུ་གཅིག་པོ་འདི༷་དང༷༌། གཞི་ཤེས་མཚོན་པའི་ཆོས་དགུ་པོ་ཡང༷་འདི༷་ཡིན༷་ཏེ། རྣམ༷་པ་གསུམ༷་པོ༷་འདི༷་དག་གིས་ནི༷་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་གནས༷་སྐབས༷་གསུམ༷་པོ༷་དག༷་གི་མཇུག་སྡུད་ཀྱི་མདོ་སྦྱོར་གྱིས་དོན་རྫོགས༷

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར༷་ཡོངས༷་སུ༷་བསྟན༷་པ༷་ཡི༷ན་ཏེ། མཁྱེན་གསུམ་བསྡུས་པས་སྦྱོར་བཞི་ཡང་བསྡུས་པར་འགྱུར་བས་སོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་ཡུམ་འདི་ནི་ཆོས་གང་ཡང་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན། འདས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་སོགས་གསུངས་པ་འདི་གཞི་ཤེས་ཀྱི་མཇུག་སྡུད་སྟོན་པའི་ཚིག་དང༌། ཡང་རབ་འབྱོར་ཡུམ་འདི་ནི་ཁམས་གསུམ་ལས་འདའ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་སོགས་གསུངས་པ་འདི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་དང༌། ཡང་རབ་འབྱོར་ཡུམ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྟེར་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་འདོར་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན། ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་མཇུག་སྡུད་དེ་སྐབས་གསུམ་རྫོགས་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་བསྡུ་བ་ནི། ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི༷་ཕ༷་རོལ༷་ཏུ༷་ཕྱིན༷་པའི༷་མན༷་ངག༷་གི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་མངོན༷་པར༷་རྟོགས༷་པའི༷་རྒྱན༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷་ལས༷་ཐམས༷་ཅད༷་ཤེས༷་པ༷་ཉིད༷་ཀྱི་སྐབས༷་ཏེ་གསུམ༷་པའི་བཤད་པ༷འོ༷། །གཉིས་པ་འཇུག་པ་སྦྱོར་བཞིའི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གཉིས།དབང་དུ་བྱ་བ་རྒྱུ་འབྲས་དང༌། བརྟན་པ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས། དབང་དུ་བྱ་བའི་རྒྱུ་རྣམ་ཀུན་དང༌། དབང་དུ་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་རྩེ་མོའི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས།སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་ཅན་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་ཅན་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་སྒོམ་རིམ་མོ། །དང་པོ་ལ་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པ། སྦྱོར་བ་པོ་གང་ཟག

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྦྱོར་བ་རང་གི་ངོ་བོ། སྦྱོར་བའི་སྔོན་འགྲོའི་ཆོས་དང་བཞི། དང་པོ་ལ་མདོར་བསྟན་དང༌། རྒྱས་བཤད་གཉིས། དང་པོ། དེ་ལྟར་གཞི་ལམ་རྣམ་པའི་ཆོས་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་གཉེན་པོ་ཡེ་ཤེས་བརྒྱ་དོན་གསུམ་པོ་ཐབས་ཤེས་ཟུང་འབྲེལ་དུ་བསྒོམ་པ་ཡིན་ལ། ཤེས་རྣམ་དོན་རྣམ་དུ་རྩོད་པ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཡང་མེད་དེ་གཉིས་ཀ་ལྡོག་པས་ཕྱེ་བ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ཡང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་མཚན་འཛིན་འཇོམས་པ་དང༌། སྐྱེ་འགག་གནས་གསུམ་དང་བྲལ་བའི་ཤེར་ཕྱིན་ཡིན་ཀྱང་སྒོམ་ཚུལ་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་མེད་གསུམ་རྟོགས་པའི་ཆེད་དུ་དང༌། སྦྱོར་བ་ཡང་བཞི་ཀ་ལ་འཇུག་པས་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དོན་གསུམ་མཐར་ཆགས་སུ་དཀྱུས་ཐོགས་གཅིག་ལ་བསྒོམ་པ་སྟེ། རྒྱུ་མཚན་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཆ་ཚང་བའི་རྒྱ་ཆེ་བ་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་དོན་ཡིན་གྱི་ཕྱོགས་རེ་བ་མིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་ཀྱང་ལམ་གྱི་ཐབས་རྒྱ་ཆེ་བའང་ཚང་དགོས་པས། དཔེར་ན་སེམས་བསྐྱེད་སོགས་དགོས་པ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་ཚོགས་ལམ་དུ་བསྒོམ་པ་ནི། མཐོང་སྤང་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པའི་གཉེན་པོ་དང༌། སྦྱོར་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་དེ་སྤང་བ་གཉེན་པོའི་ཆ་ཤས་དང༌། མཐར་གྱིས་པ་ཐག་བསྲིང་བའི་གཉེན་པོའོ། །གཞི༷་བདེན་བཞིའི་དོན་ཤེས༷་པ༷་ཡི༷་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བྱེ༷་བྲག༷་རྣམས༷་ལ། རྣམ༷་པ༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་གཉེན་པོའི་མཚན༷་ཉིད༷་དམ། ཡང་ན་དོན་རྣམ་དེ༷་འཇལ་བྱེད། ཤེས་བྱ་ཀུན༷་མཁྱེན༷་ཉི༷ད་ནི༷་གཞི་ལམ་རྣམ་པས་རྣམ༷་ག༷སུམ་གྱིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཇུག་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ཕྱིར༷། རེ་རེ་བ་མ་ཡིན་པས་བསྡུས་ན་རྣམ་པ་དེ༷་ནི་ཡང་རྣམ༷་པ༷་གསུམ༷་དུ༷་འདོད༷་དོ། །གཉིས་པ་ལ། གཞི་ཤེས། ལམ་ཤེས། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གསུམ། དང་པོ། མདོ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མ་མཆིས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །རབ་འབྱོར་ནམ་མཁའ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུམ་ནི་མེད་པའི་ཕར་ཕྱིན་ནོ། །ཞེས་སོགས་སོ། །གཞི་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་མེད༷་པའི༷་རྣམ༷་པ༷་ནས༷་བཟུང༷་སྟེ༷། མི༷་གཡོ༷་བ༷་ཡི༷་རྣ༷མ་པའི༷་བར༷་དུ་བདེན༷་པ༷་སོ༷་སོ༷་ལ༷་བཞི༷་རེ་དང༷༌། ལམ༷་ལ༷་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པའི་ལྡོག་ཆ་ནས་བསྟན་པ་བཞི་ཉན་རང་དང་ཐུན་མོང་གི་རྟོགས་བྱ་དང༌། དེའི་སྟེང་དུ་རང་རྒྱལ་གྱི་གཟུང་བ་རང་བཞིན་མེད་རྟགས་ལ་མཉམ་རྗེས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བའི་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་ལྟར་རྟོགས་པ་སོགས་དཔེ་ལྔས་བསྟན་པ་དང༌། མཉམ་བཞག་ཏུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་སོགས་དྲུག་ནི་རང་རྒྱལ་ལ་ཕྱི་དོན་རང་བཞིན་མེད་པ་ཁོ་ནའི་ཆ་ལས་བཞག་ཅིང༌། ཐེག་ཆེན་དུ་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པའི་དོན་གྱིས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་བཟུང་དགོས་ལ་དེ་ལྟར་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་དེ༷་ནི༷་བཅོ༷་ལྔར༷་བཤད༷་པ་སྟེ་བསྡོམས་པས་ཉེར་བདུན་ནི་གཞི་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟེ། རྟག་པར་མེད་པའི་རྣམ་པ་དང༌། དོན་དམ་དུ་མི་སྐྱེ་བའི་རྣམ་པ་དང༌།བྱེད་པ་པོ་དང་གཙང་བ་སོགས་བདག་གིས་དབེན་པའི་རྣམ་པ་དང༌། བདག་འཛིན་གྱིས་མི་བརྫི་བའི་རྣམ་པ་སྟེ་འདི་བཞི་མི་རྟག་སྡུག་བསྔལ་སྟོང་བདག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་ཀྱི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བའི་གནས་མེད་པའི་རྣམ་པ་དང༌།སྐྱེ་འགག་མེད་པ་ནམ་མཁའི་ཚུལ་དང༌། རྟོག་དཔྱོད་དང་བྲལ་བ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དང༌། དོན་དམ་དུ་མིང་བཞིའི་ཕུང་པོ་མེད་པ་མིང་མེད་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་དག་རིམ་པ་ལྟར། རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་རབ་སྐྱེ། རྐྱེན་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པའོ། །འགྲོ་འོང་གི་ཐོབ་བྱར་མེད་པས་འགྲོ་བ་མེད་པའི་དང༌། རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་མི་འཕྲོག་པའི་གཟུང་དུ་མེད་པའི་མི་འཕྲོག་པའི་དང༌། དོན་དམ་དུ་དྲི་མ་ཟད་པར་བྱར་མེད་ཅིང་མི་འཛད་པ་མི་ཟད་པའི་དང༌། དོན་དམ་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་འགོག་པ་ཞི་བ་གྱ་ནོམ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །ལམ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་བདག་མེད་པར་རྟོག་པ་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་དང༌། རིགས་པའི་ལམ་ཤེས་པ་པོ་མེད་པའི་དང༌། རང་རྒྱུད་ལོག་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྒྲུབ་པའམ་གོ་འཕོ་བ་པོ་མེད་པའི་དང༌། ལས་ཉོན་ལས་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་འདུལ་བ་པོ་མེད་པའི་རྣམ་པ་བཞི་པོ་ལམ་རྣམ་བཞི་དང་སྦྱར་ཞིང་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཉན་རང་གི་མཁྱེན་པའོ། །དེ་དག་ནི་ཉོན་སྒྲིབ་ཀྱི་གཉེན་པོ་མཐོང་ལམ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །རང་རྒྱལ་ལ་དེའི་སྟེང་དུ་གཟུང་བ་རང་བཞིན་མེད་རྟོགས་ཡོད་པས། ཤེས་སྒྲིབ་རགས་པའི་གཉེན་པོ་མཐོང་སྒོམ་མཉམ་རྗེས་གཉིས་ལས། དང་པོ། སྒོམ་ལམ་རྗེས་ཐོབ་ཟག་བཅས། གཟུང་བ་ངོ་བོ་མེད་པར་རྟོགས་པ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་སྒྲ་བརྙན་གྱི་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་འགགས་པ་མིག་ཡོར་གྱི་རྣམ་པ་དང༌། གཟོད་ནས་ཞི་བ་སྨིག་རྒྱུའི་དང༌།རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དེ་ལྔ་ནི་ཤེས་སྒྲིབ་རགས་པའི་གཉེན་པོ་སྒོམ་ལམ་མོ། །མཉམ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱི་དོན་མེད་པའམ། ཕྱི་དོན་མེད་པས་ན་ཕྱི་དོན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་དོན་རྣམ་བྱང་མེད་པའི་རྣམ་པ་དང༌། ཀུན་ཉོན་གྱི་བག་ཆགས་ཀྱིས་གོས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་དང༌། དེའི་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་དབྱེ་བའི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་དང༌། རང་གི་རྟོགས་པ་ལ་གཟུང་བར་བྱརོ་མ་པ་མེད་པའི་དང༌།ཕྱི་དོན་མེད་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་ཟིན་ལས་མི་ཉམས་པར་རྟོགས་པས་ན། མི་གཡོ་བའི་རྣམ་པ་སྟེ། མཐོང་ལམ་ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གཞི་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་མཐའ་དག་བདེན་བཞིར་འདུ་བ་ལས་དབྱེ་བསྡུའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སྐབས་འདིར་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་དུ་བསྡུས་ཏེ་བསྒོམས་པའོ། །གཉིས་པ། ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པའང༌། རྒྱུ༷་ཀུན་འབྱུང་བདེན་པ་སྤང་གཉེན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་དང༷༌། ལམ༷་བདེན་དམ་བཅའ་དང་འཐད་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་དང༷༌།སྡུག༷་བསྔལ༷་བདེན་པ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་དང༷༌། འགོག༷་པའི་བདེན་པ༷་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཤད་པ་ལ༷་ནི༷། གོ༷་རིམ༷་བཞིན༷་དུ་དེ༷་ད༷ག་ཆགས་བྲལ་གྱི་རྣམ་པ་སོགས་བརྒྱད༷་དང༷༌། ཚད་མེད་པའི་རྣམ་པ་སོགས་བདུན༷་དང༷་ནི༷། མི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་སོགས་ལ་ལྔ༷་དང༌། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམ་པ་སོགས་བཅུ༷་དྲུག༷་ཅེས༷་ལམ་ཤེས་ལ་རྣམ་པ་སོ་དྲུག་ཏུ་བསྒྲགས༷་སོ༷། །མདོ་ནི། འདོད་ཆགས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་སོགས་སོ། །ཀུན་འབྱུང་བདེན་པ་སྤང་གཉེན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ལ། རྒྱུ་ཡི་རྣམ་པ་ལ། འཁོར་བའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ། འདོད་པ་མ་ཐོབ་པ་ལ་འཕྲད་པར་འདོད་པའི་འདོད་འདུན་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་ཆགས་བྲལ་གྱི་རྣམ་པ་དང་ཐོབ་པ་ལ་སྲེད་ཅིང་ཞེན་པའི་གཉེན་པོ་མི་གནས་པའི་དང༌། དེའི་དབང་གིས་ཡང་སྲིད་ལ་དགའ་བའི་གཉེན་པོ་སྤྲོས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །སྲིད་པ་ཀུན་ནས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དུག་གསུམ་གྱི་གཉེན་པོར། འདོད་ཆགས་མེད་པའི་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པའི་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །རབ་སྐྱེའི་རྣམ་པ་སྔ་ཕྱི་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཀུན་རྟོག་སྤོང་བྱེད་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་གཅིག་གོ །ཀུན་འབྱུང་རྐྱེན་རྣམས་སེམས་ཅན་དུ་མངོན་ཞེན་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་སེམས་ཅན་མེད་རྟོག་གི་རྣམ་པ་སྟེ་དེ་ལྟར་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་བདེན་པ་ལ་བརྒྱད་དོ། །ལམ་བདེན་དམ་བཅའ་དང་དེ་འཐད་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ལ། དང་པོ་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ནི། བགྲང་དུ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ལ་སྐབས་འབྱེད་པས་ན་ཚད་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ནོ། །ཅི་ལྟར་ཚད་མེད་པའི་ལམ་ཡིན་ཞེ་ན་ཚད་མེད་པའི་ལམ་དུ་འཐད་དེ། འཁོར་འདས་ཀྱི་མཐའ་གཉིས་དང་མ་འབྲེལ་བའི་རྣམ་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་དུ་འཛིན་པས་སོ། །རིག་པའི་ངོ་བོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ཐ་མི་དད་པར་རྟོགས་པའི

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ངོ་བོར་དམ་བཅའ། དེ་རིགས་པ་ཡིན་ཏེ་དམན་པ་ཉན་རང་གི་ས་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་རིགས་པའོ། །སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་བདག་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེས་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་ན།ཆོས་ཉིད་གཞལ་དུ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའོ། །ངེས་འབྱིན་གྱི་ངོ་བོ་དོན་དམ་པར་ཆོས་གང་ལ་ཡང་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཕྱི་མ་ལ་འཐད་པ་དྲི་བཀོད་མ་མཛད་པ་ནི་གདུལ་བྱ་ཉེ་བའི་བསམ་ངོ་ལ་ལྟོས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་བདུན་ནོ། །སྡུག་བདེན་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཤད་པ། དང་པོ་སྐད་ཅིག་གིས་འགྱུར་བའི་མི་རྟག་པའི་དང༌།སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གང་རུང་དང་ལྡན་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། དོན་གཞན་གྱི་བདག་གིས་དབེན་པའི་སྟོང་པ་དང༌། བདག་རང་གི་ངོ་བོས་དབེན་པའི་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་སྟེ། དེ་བཞི་རང་མཚན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་གཅིག་པས་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་རྣམ་པ་ནི་སྤྱི་མཚན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སྡུག་བདེན་གྱི་ལྔའོ། །འགོག་བདེན་སྟོང་ཉིད་དམ་དྲི་བྲལ་གྱི་སྒོ་ནས་བཤད་པ་ལ། དང་པོ་གློ་བུར་དྲི་བྲལ་གྱི་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དང༌། གཉིས་ཀ་སྟོང་པ་ཉིད་གསུམ་ནི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའི་རྣམ་པའོ། །གློ་བུར་དྲི་བྲལ་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དང༌། ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སྟོང་ཉིད་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་ཉིད་དང༌། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་བརྒྱད་ནི་འཛིན་སྟངས་ཀྱི་རྣམ་པ་བྲལ་བས་ཉོན་མོངས་ཞི་བའི་རྣམ་པའོ། །དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་གཅིག་ནི་མྱང་འདས་གྱ་ནོམ་པའི་རྣམ་པའོ། །དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་གསུམ། ངེས་འབྱུང་ལ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བའི་ཅི་ལྟར་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་གཅིག་པུ།གང་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སྟོང་ཉིད་བཅུ་དྲུག་དེ་ཡང་སྟོང་ཉིད་དུ་དབྱེར་མེད་ཀྱང༌། སྟོང་གཞི་ཆོས་ཅན་ལ་ལྟོས་ཏེ་ལོག་རྟོག་བསལ་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་བཅུ་དྲུག་ཏུ་གསུངས་པ་དེ་སྐབས་དེ་དག་ཏུ་གང་ལ་གང་སྦྱར་ཡང་རུང་མོད་འདི་ལྟར་སྦྱར་བའི་གོ་བ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ལམ་ཐམས་ཅད་བདེན་བཞིར་འདུ་བས་དེ་དག་གི་དབྱེ་བ་སུམ་ཅུ་སོདྲུག་བསྟན་ཏོ། །གསུམ་པ། རྣམ་མཁྱེན་ནི་གཞི་ལམ་རྣམ་པ་མ་ལུས་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཀུན་ཏེ་སྔ་མ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་མོད། འདི་དྲ༷ན་པ༷་ཉེ༷ར་བཞ༷ག་ན༷ས་བཟུ༷ང་སྟེ༷། འབྲས་བུ་ས༷ངས་རྒྱས༷་རྣ༷མ་པ༷འི་མཐ༷ར་ཐུ༷ག་རྣམ༷ས། ཡུལ་ཅན་གཉེན་པོ་ལ༷མ་གྱི༷་བདེ༷ན་པ༷འི་རྗེ༷ས་སུ་མཐུ༷ན་པ༷ར། ཀུ༷ན་མཁྱེ༷ན་པ་སྟེ་རྣམ་མཁྱེན་ལ་གསུ༷མ་དུ༷་ཕྱེ༷་བ༷ས་ན༷། སློབ༷་མ༷་སྟེ་ཉན་ཐོས་ལ་ཡོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་དང༌། བྱང༷་ཆུབ༷་སེམས༷

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔའ༷་ལ་ཡོད་པ་དང༷་རྗེས་མཐུན། རྫོགས་པའི་སངས༷་རྒྱས༷་རྣམས༷་ལ༷་ཡོད་པ་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཆོས་བཅས་རིམ༷་བཞིན༷་ཡིན། དེ༷་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུ༷མ་ཅུ༷་སོ་བདུན༷་དང༷༌། རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ། རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད།མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་འཇུག་དགུ། བདེན་བཞི་མཐོང་བའི་བཟོད་བཞི། ཕར་ཕྱིན་བཅུ་བཅས་ཁྱོན་སུམ༷་ཅུ༷་སོ་བཞིའོ༷། །སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་བཞི། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི། མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ། རང་བྱུང་གི་རྣམ་པ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟེ་ཁྱོན་བསྡོམས་པས་སུམ༷་ཅུ༷་རྩ༷་དགུ༷་སྟེ། དོན་ལ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དང་བཅུ་དག༷་ཏུ༷་བཞེད༷་དོ། །མདོ་ནི། ལུས་དང་ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་ཆོས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་སོགས་སོ། །དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་ལ་ཡོད་པ་དང་རྗེས་མཐུན་བྱང་ཕྱོགས་ལས་བདེན་བཞི་ལ་འཇུག་པས་ཚོགས་ལམ་དུ་དངོས་པོ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་ལམ་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་བཞི་ནི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ལུས་དང༌། སྲེད་པའི་གཞི་ཚོར་བ་དང༌། བདག་ཏུ་དམིགས་པའི་གཞི་སེམས་དང༌། ཀུན་བྱང་སོགས་སུ་འཛིན་པའི་གཞི་ཆོས་ཏེ་དྲན་པ་ཉེར་བར་བཞག་པའི་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ལམ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་མི་བསྐྱེད་པ། སྐྱེས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ། དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་བསྐྱེད་པ། སྐྱེས་པ་མི་ཉམས་པར་བྱེད་པ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ཡང་དག་སྤོང་བ་བཞི་དང༌། སེམས་ལས་སུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རུང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྦྱངས་པའི་ལམ། འདུན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའི་རྣམ་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སེམས་པ་དང༌། དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའི་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་དབང་བའི་ལམ་སྦྱོར་ལམ་དྲོད་རྩེར་དད་པའི་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌།ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའི་རྣམ་པ་སྟེ་དབང་པོ་ལྔ། མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་འབྲེལ་བའི་ལམ་སྦྱོར་ལམ་བཟོད་པ་དང་ཆོས་མཆོག་ཏུ་དད་བརྩོན་དྲན་ཏིང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལྔ། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ལམ་མཐོང་ལམ་དུ་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དགའ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ལམ་མམ་ཟག་པ་ཟད་པའི་ལམ་སྒོམ་ལམ་ལ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་དང༌། རྟོག་པ་དང༌། ངག་དང༌། ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། འཚོ་བ་དང༌། རྩོལ་བ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དེབྱང་ཕྱོགས་སོ་བདུན་ནོ། །བྱང་སེམས་ལ་ཡོད་པ་དང་རྗེས་མཐུན། གཉེན་པོའི་ལམ་སྟོང་བདག་མེད་ཀྱི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌།འགོག་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྡུག་ཀུན་གྱི་དྲུག་གི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སྨོན་པ་མེད་པ་སྟེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ། སྤྲུལ་པའི་ལམ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཟུགས་ཅན་གཟུགས་ལ་ལྟ་བའི་རྣམ་ཐར་གྱི་རྣམ་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་གཟུགས་ལ་ལྟ་བའི་དང༌། དེ་གཉིས་ནི་ནང་རང་ལ་གཟུགས་ཡོད་དང་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་བཞག་ནས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་མི་སྡུག་པར་ལྟ་བ་དང༌། གཟུགས་མི་སྡུག་པས་སྐྱོ་བས་སྡུག་པའི་རྣམ་ཐར་དང་གསུམ་ཡིན་ལ།མཐོང་ཆོས་བདེར་གནས་ཀྱི་ལམ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་རྣམ་ཐར་སོགས་གཟུགས་མེད་བཞིའི་ཏིང་འཛིན་འོག་སའི་ཆགས་པ་ལས་ཐར་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་བཞི་དང༌། ཁམས་གསུམ་ལས་ཐར་བྱེད་ཚོར་འདུ་འགོག་པའི་རྣམ་ཐར་ཏེ་ལྔ་བསྡོམས་པས་རྣམ་ཐར་བརྒྱད་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ། བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་བཞི་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་གི་རྣམ་པ་བཅས་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་འཇུག་དགུ། དེ་ལས་བྱེབྲག་འགོག་སྙོམས་ནི། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྟེ་དང་པོར་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་བསྒྲུབས་ནས། མིའི་ནང་དུའམ་གཟུགས་ཁམས་སུ་མངོན་དུ་བྱེད་ཅིང༌།མཐར་གྱིས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང༌། དེའི་མཇུག་ཏུ་ཚོར་འདུ་འགོག་པ་འདི་ལ་འཕགས་པ་མ་གཏོགས་འཇུག་མི་ནུས་སོ། །སྤང་བའི་ལམ། སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ་མཐོང་བ་བཟོད་པའི་རྣམ་པ་སོགས་བདེན་པ་ལྷག་མ་ཀུན་འབྱུང་འགོག་ལམ་ལ་སྦྱར་ནས་མཐོང་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་བཞིའོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ལམ་སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་སོགས་བཅུ་དང་སུམ་ཅུ་སོ་བཞིའོ། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐུན་མིན་ལ། གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དུ་མ་དང༌། དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་དང༌།ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཅུ་དང༌། ང་ནི་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་རང་དོན་རྟོགས་པ་ཕུན་ཚོགས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་ལ་མི་འཇིགས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། རང་དོན་སྤང་བ་ཕུན་ཚོགས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་ལ་དང༌།གཞན་དོན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་སྟོན་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༌། གཞན་དོན་དུ་ལམ་གྱི་གེགས་སྟོན་པ་ལ་མི་འཇིགས་པའི་རྣམ་པ་སྟེ་མི་འཇིགས་པ་བཞི། རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ངག་རྣམ་དག་ཆོས་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌།ཤེས་བྱའི་དོན་དང༌། ལྷ་ཀླུ་སོགས་སྐད་ཀྱི་ངེས་པའི་ཚིག་དང༌། མི་ཟད་པའི་སྤོབས་པ་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། སོ་སོར་ཡང་དག་རིག་བཞི་དང༌། སྐུ་ལ་འཁྲུལ་པ་མི་མངའ་བ་མ་འདྲེས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། གསུང་ལ་ཅ་ཅོ་མི་མངའ་བ་དང༌། ཐུགས་ལ་དྲན་པ་ཉམས་པ་མི་མངའ་བ་དང༌།མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ཐུགས་མི་མངའ་བ། འདུ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་མི་མངའ་བ་དང༌། མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མི་མངའ་བ་སྟེ་སྤྱོད་པས་བསྡུས་པ་དྲུག་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་འདུན་པ་ཉམས་པ་མི་མངའ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་དང༌། གཞན་དོན་ལ་སྤྲོ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། ཆོས་ཀུན་གཟིགས་པའིདྲན་པ་དང༌། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཆོས་ཀུན་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། སྒྲིབ་པ་ཀུན་ལས་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ལས་ཉམས་པ་མི་མངའ་བ་སྟེ་རྟོགས་པས་བསྡུས་པ་དྲུག་དང༌། སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱིཕྲིན་ལས་རྣམས་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་རྗེས་སུ་འབྲངས་པའི་མཛད་པས་བསྡུས་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟིགས་པ་འཇུག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད།གནས་ལུགས་མ་ནོར་བར་མཁྱེན་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། གཞན་རྐྱེན་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་བརྙེས་པ་རང་བྱུང་གི་རྣམ་པ་དང༌། འདིར་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འོད་གསལ་བ་སྟེ། འཕགས་པ་སྡོང་པོ་བཀོད་པ་ལས། འཇིག་རྟེན་ཁམས་མང་ལ་ལ་དག །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཚིག་གྱུར་ཀྱང༌། །ནམ་མཁའ་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་མེད། །རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་འདུས་མ་བྱས་པ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་བསལ་བཞག་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་གོམས་པས་སྲིད་པ་ཐ་མ་པའི་དུས། གཞན་ལ་རག་མ་ལུས་པ་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་མཛད་པའོ། །ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་མ་ལུས་པ་མ་འདྲེས་ཡང་དག་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟེ། ཐུན་མིན་སུམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅུ་སོ་དགུ་བསྡོམས་པས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དང་བཅུ་ཐམ་པ་སྟེ།ཡོངས་སུ་བསྡོམས་པ་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དོན་གསུམ་དུ་ངེས་སོ། །དེ་ལས་ཀུན་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཉེར་བདུན་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་གཞི་ཤེས་ནི། ཉོན་མོངས་རྣམས་དུག་མདའ་ལྟར་སྤོང་བས་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ་མཉམ་བཞག་ཏུ་སྒོམ་བྱའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བྱང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་གཞི་ཤེས་ནི་ཟག་བཅས་ཡིན་ཏེ་གཞན་དོན་དུ་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་རྗེས་ཐོབ་ཟག་བཅས་སུ་འདོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་སོ། །བྱང་སེམས་ཀྱི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་སོ་དྲུག་ནི་ཉོན་མོངས་རྣམས་མི་གཙང་བའི་ལུད་བུ་རམ་ཤིང་གི་ཞིང་དང༌། འབྲས་ཞིང་དང༌།ཏིལ་ཞིང་ལ་ཕན་པ་ལྟར། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཕན་པས་ཤིན་ཏུ་མི་སྤོང་བར་གསུངས་པས་ཟག་བཅས་དང༌། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དང་བཅུ་ནི་སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པས་ཟག་མེད་ཁོ་ནའོ། །དེ་དག་གཞི་ལམ་རྣམ་པས་དབྱེ་བ། སྔ་མ་སྔ་མ་བཞག་ནས་དེར་མ་ལུས་པ།ཕྱི་མ་ཕྱི་མར་རིམ་གྱིས་བཞག་ནས། དོན་དུ་གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྡོམས་ཏེ་བསྒོམ་བྱར་བསྟན་པ་ཡིན་ཞིང༌། འབྲས་ཆོས་རྣམས་མོས་པས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མཉམ་བཞག་ཏུ་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་དང༌། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་དེ་དང་དེའི་ངོ་བོ་རྒྱུ་བྱེད་ལས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་མ་འདྲེས་པར་ཤེས་ཤིང་བསྒྲུབས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་སྒོམ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དོན་རྣམ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་དང༌།ཤེས་རྣམ་ཡུལ་ཅན་གྱི་འཛིན་སྟངས་ཡིན་པས་དོན་དུ་དེ་གཉིས་འབྲལ་མི་ཤེས་པར་ཡོད་ཀྱང༌། ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གྱི་ངོས་ནས་དབྱེ་ཚུལ་ལ་ལྟོས་ཏེ་སྔ་མ་གཉིས་དོན་རྣམ་དང༌། ཕྱི་མ་ཤེས་རྣམ་གྱི་ངོས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་འདི་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྒོམ་ཚུལ་ལ། སྤྱིར་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སྒོམ་པ་དེའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཙམ་གྱིས་བློ་སྐྱེ་བ་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྒོམ། བློ་དེའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བར་སྐྱེ་བ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་སྒོམ། རང་རྒྱུད་ལ་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་མངོན་རྟོགས་དེ་དེའི་མཚན་ཉིད་འདི་དང་འདིའོ་ཞེས་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་སོ་སོར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དཔྱོད་པར་བྱེད་པ་མཚན་ཉིད་རྗེས་སུ་དཔྱོད་པའི་སྒོམ། གོ་འཕང་དེ་ཐོབ་པར་ཡིད་ཀྱིས་སྨོན་ཞིང༌། དེའི་ཆེད་དུ་ཚོགས་བསགས་པ་སྨོན་ལམ་གྱི་སྒོམ་པ་ལས།ས་བདུན་པ་མན་ཆད་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་སྐབས་ཀྱི་གཞི་ཤེས་དང་ལམ་ཤེས་མོས་པ་ཡིད་བྱེད། སྟོབས་སོགས་རྗེས་དཔྱོད་དང་སྨོན་ལམ་གྱི་སྒོམ། ས་བརྒྱད་པ་ཡན་སྟོབས་སོགས་ཀྱང་རྗེས་མཐུན་ཐོབ་པས་མོས་པ་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །གཉིས་པ་སྦྱོར་བ་པོའི་གང་ཟག་ནི། ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པ་པོའི་གང་ཟག་གང་ཞེ་ན། སྔོན་དང་ད་ལྟར་གྱི་སངས༷་རྒྱས༷་རྣམས༷་ལ༷་དངོས་སམ་དམིགས་ནས་གཙུག་ལག་ཁང་འབུལ་བ་སོགས་ཀྱིས་ལྷག༷་པར༷་བྱ་བ་བྱས༷་པ་དང༌། དེ༷་ལས༷་གཞན་བསོད་སྙོམས་དབུལ་པ་སོགས་དགེ༷་བའི༷་རྩ༷་བ༷་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མང་པོ་བསྐྲུན༷་པ་དང༌། ཐེག་ཆེན་དགེ༷་བའི༷་བཤེས༷་གཉེན༷་གྱི་མགོན༷་དང་བཅས༷་པ༷། ཡུམ་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་འདི༷་ཉན༷་པ༷་ཡི༷་སྣོད༷་ཡིན༷་ནོ༷། །སངས༷རྒྱས༷་མང་པོ་བསྟེན༷་ཏེ་ལུས་སོགས་བསྙེན་བཀུར་གྱིས་མཉེས་པར་བྱས་པ་དང༷༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་དོན་ཀུན༷་འདྲི༷་ཞིང་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ་དང༷༌། སངས་རྒྱས་བསྟེན་ནས་སྦྱིན༷་པ་དང༷་ཚུལ༷་ཁྲིམས༷་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སོགས༷་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད༷་པ༷ས་རིམ་པ་ལྟར་ཉན་པ་མ་ཟད་ཐོས་ནས་མི་སྐྲག་པས་དོན་དང་དུ་ལེན་ཞིང་ཚིག་བློ་ལ་ལེན༷་པ་དང༷༌། དོན་ཡིད་ལ་མི་བརྗེད་པར་བསམ་སྒོམ་གྱིས་འཛིན༷་པ༷་ལ༷་སོ༷གས་པས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་ཉམས་སུ་བླངས་པས་ཉམས་རྟོགས་སྐྱེས་ཏེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་གྱུར་པའི༷་སྣོད༷་དུ༷་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་དམ༷་པ༷་རྣམས༷་བཞེད༷་དོ༷། །མདོ་ནི། ཡུམ་འདི་སེམས་ཅན་གང་གི་རྣ་ལམ་དུ་གྲག་པ་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའོ། །སོགས་སོ། །གསུམ་པ་སྦྱོར་བའི་ངོ་བོ། མདོ་ནི། བྱང་ཆེན་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་ལ་མི་གནས་པ་དེ་ཡི་ཚེ་གཟུགས་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་དོ། །ཞེས་དང༌། བྱང་ཆེན་གཟུགས་ལ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་པ་གང་གི་ཚེ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་སྦྱོར་བ་ཉི་ཤུ་ལས་དང་པོ་ལྔ་ནི། སྦྱོར་བའི་རང་བཞིན་ལས་དབྱེ་བ་དང༌། དེ་ནས་བཅོ་ལྔ་པོ་ས་མཚམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་སྟེ་གཟུགས༷་ལ༷་སོགས༷་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ༷་ཞེན་ནས་མི༷་གནས༷་པའི་ཕྱིར༷་ཡུལ་གང་ལའང་མི་གནས་པའི

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྦྱོར་བ་དང༌།༡༽ ཡུལ་དེ༷་ལ༷་སྦྱོར་བའམ་ཡུལ་ཅན་གྱིས་ཞེན་སྤྱོད་དེར་འཛིན་པའི་སྦྱོར༷་བ༷་བཀག༷་པའི༷་ཕྱིར༷་གང་དུའང་མི་འཛིན་པ་མི་སྦྱོར་༢༽ བའི་སྦྱོར་བ་དང་གཉིས་ནི་དོན་ལ་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཤེར་ཕྱིན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པས་ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་དངོས་སོ། །ཤེར་ཕྱིན་དེ་ལའང་གཞི་ལམ་རྣམ་གསུམ་གྱི་ལྡོག་པས་ཕྱེས་ན། གཞི་གཟུགས་སོགས་དེ༷་ཡི༷་དེ༷་བཞིན༷་ཉིད༷་ཟབ༷་པའི་ཕྱིར༷་དེ་རྟོགས་པ་གཞི་ཤེས་ཀྱི་ཟབ་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌།༣༽ ལམ་གྱི་ཆོས་དེ༷་རྣམས༷་གཏིང༷་དཔག༷་དཀའ༷་བའི༷་ཕྱིར༷་དེརྟོགས་པ་ལམ་ཤེས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་སྦྱོར་བ་དང༌།༤༽ རྣམ་པས་བསྡུས་པ་དེ༷་དག༷་གི་རང་བཞིན་ཚད༷་ནི༷་མེད༷་པའི་ཕྱིར་དེ་རྟོགས་པ་རྣམ་མཁྱེན་ཚད་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་དང༷་སྟེ།༥༽ དེ་དང་དེའི་ཡུལ་ཅན་ལ་ཟབ་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པའི་མིང་གིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་པ་སོགས་ལ་སྐྲག་དངངས་སྐྱེ་བའི་ཚོགས་ལམ་པ་དབང་རྟུལ་གྱིས་ཡུམ་དོན་སྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་ཚེགས༷་ཆེན༷་པོས་འབད་ན་ཡུན༷་རིང༷་མོ་ཞིག་ན་རྟོགས༷་པ་སྐྱེད༷་པའི༷་ཕྱིར༷་ཚེགས་ཆེན་ཡུན་རིང་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌།༦༽ སྐྱེ་མེད་གསུམ་ལ་མི་སྐྲག་མི་དངངས་ཀུན་ཏུ་མི་སྐྲག་པ་དང་ལྡན་པས་རྨི་ལམ་གྱི་ནང་ན་ཡང་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཚོགས་ལམ་པ་དབང་རྣོན་དང་དྲོད་ཐོབ་རྣམས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གཉིས་གསུམ་ལས་མི་འདའ་བར་ལུང༷་བསྟན༷་ཐོབ་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌།༧༽ ཡུམ་ཐོས་ནས་ཡང་དག་པར་འཛིན་ཞིང་ཚུལ་བཞིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཕྱིར༷་མི༷་ལྡོག༷་པའི་སྦྱོར་བ་༨༽ཉིད༷་ནི་རྩེ་མོ་དང༷༌། བཟོད་པར་རྣམ་མཁྱེན་ལ་བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་ཉན་རང་གི་ས་ལས་ངེས༷་པར་འབྱུང༷་བའི་སྦྱོར་བ་དང༌།༩༽ མཉམ་བཞག་ཏུ་སྤྲོས་བྲལ་སྒོམ་པ་དང༌། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཡུམ་འཛིན་ཞིང་འཆང་བ་སོགས་བྱེད་པ་ཆོས་མཆོག་གི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་མཐོང་ལམ་སྐྱེ་བས་བར༷་ཆད༷་༡༠༽མེད༷་པའི་སྦྱོར་བར་བཅས༷་དང༷༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཟག་མེད་ལམ་གསར་དུ་ཐོབ་པའི་རྟེན་མཐོང་ལམ་པས་ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པ་བྱང༷་ཆུབ༷་ལ་ཉེ༷་བའི་སྦྱོར་བ་དང༷༌།༡༡༽ ས་གཉིས་པ་ནས་བདུན་པའི་བར།སྦྱོར་བའི་འབྲས་བུ་ཆོས་སྐུ་དང་ལོངས་སྤྲུལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་འབད་པ་ཆེར་རྩོམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མྱུར༷་བའི་སྦྱོར་བ༷་དང༷༌།༡༢༽ ས་བརྒྱད་པར་ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆ་ནས་ལྔར་བཤད་དེ། གཞན༷་དོན༷་དུ་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བའི་སྦྱོར་བ།༡༣༽ ཡུམ་སྒོམ་པ་རྫོགས་ཐབས་ཆོས་ཉིད་ལ་འཕེལ༷་བ་མེད༷་ཅིང་འགྲིབ༷་པ་མེད༷་པའི་ཕྱིར༷་སྐྱེ་འགག་ཀུན་བྱང་སོགས་མི་མཐོང་བའི་སྦྱོར་བ་དང༌།༡༤༽ དཀར་ཆོས༷་དང༷་ནག་པོ་ཆོས༷་མིན༷་ཁམས་གསུམ་བླང་བྱ་དང་དོར་བྱ་སོགས༷་མི༷་མཐོང༷་བའི་སྦྱོར་བའམ་མཐའ་གཉིས་ལ་མི་གནས་༡༥༽པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། གཟུགས༷་སོགས༷་བསམ༷་གྱིས་མི༷་ཁྱབ༷་པ་དང་གཞལ་དུ་མེད༷་པ་བསམ་མེད་ཙམ་དུའངོ་མ་པ་མེད་པ་མི༷་གནས་པའི་ཆོས་ཉིད་མཐོང༷་བ་ཞེན་པ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌།༡༦༽གཟུགས༷་སོགས༷་དེ༷་ཡི༷་མཚན༷་མ༷་རྒྱུ༷་དང༷༌། ཆོས་ཅན་དེ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོར༷་རྣམ༷་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི༷་རྟོག༷་པའམ་མིོ་མ་པའི་སྦྱོར་བ་༡༧༽དང་ལྔ་ནི་ས་བརྒྱད་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པས་མཉམ་རྗེས་ཀུན་ཏུ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བསྟན་ཏོ། །ས་དགུ་པའི་ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་འབྲས༷་བུ༷་རིན༷་ཆེན༷་སྦྱིན༷་པར་བྱེད༷་པའི་སྦྱོར་བ་༡༨༽ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུན་ཞུགས་སོགས་འབྲས་བུ་བཞི་དང༷་རང་རྒྱལ་དགྲ་བཅོམ་དང་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་དྲུག་པོ་དེ་ལ་འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་རྣམ་དྲུག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་གཞན་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་སོགས་ཀྱིས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ཙམ་དང་པོ་ནས་ཡོད་མོད་ཀྱི།སྐབས་འདིར་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞིས་གདུལ་བྱ་ལ་རང་རང་གི་སྐལ་པ་དང་འཚམས་པར་ཆོས་བསྟན་པས་རང་འབྲས་ཐོབ་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ས་བཅུ་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ༷་ནི༷་སྒོམ་པ་དག་པའི་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ།༡༩༽ གནས་ངན་ལེན་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཕྲ་མོས་འོག་མར་དག་པར་མ་ནུས་པ་རྣམས་འ༷དིར་དག་པས་སློབ་ལམ་གྱི་དག་པ་འདི་ལས་ལྷག་པ་མེད་པས་དག༷་པ༷་ཞེས་བྱའོ། །ལོ་དང་ཟླ་བ་སོགས་སུ་བརྩོན་པ་མི་འདོར་བར་ཐུན་ནམ་མཚམས་སུ་བཅད་དེ་སྒོམ་པ་ནི་སྒོམ་མི་བསྒོམ་གྱི་མཚམས་ཕྱེད་པས་ན་རིན་ཆེན་གཅེས་སྤྲས་དཔེས་མཚམས༷་དང༷་བཅས༷་པའི་༢༠༽སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་སྦྱོར་བ་རྣམས་གྲུབ་པའི་ཐབས་ཡིན་ཞིང་དེ་ལྟར་སྦྱོར་བ་ཉི་ཤུའོ། །བཞི་པ་སྦྱོར་བའི་སྔོན་འགྲོའི་ཆོས་ལ་བཞི། ཐོབ་བྱ་ཡོན་ཏན། དོར་བྱ་སྐྱོན།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤེས་བྱ་མཚན་ཉིད། རྒྱུད་ལ་བསྟེན་བྱ་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་ནོ། །དང་པོ། གང་ལའང་མི་རྟོག་པར་སྦྱོར་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་ལ། དེའི་བྱིན་བས་ཀྱིས་བར་ཆད་ཀྱིས་མི་ཚུགས་པ་བདུད༷་བགེགས་ཀྱི༷་མཐུ༷་བཅོམ༷་པའི་ཡོན་ཏན་༡༽ཐོབ་སྟེ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ་ནུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌།ལ༷་སོགས༷་པ༷་ཡི་སྒྲས་གང་ཟག་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་ཤིང་མཁྱེན་ཏེ་ཆགས་༢༽ཐོགས་མེད་པའི་ཐུགས་ཀྱིས་དགོངས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་དང༌།སྦྱོར་བ་སྒོམ་པ་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པས་༣༽སྦྱོར་བ་རྫོགས་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌།རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བའི་ཡོན་ཏན་༤༽ཐོབ་སྟེ་དོན་དེ་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཡོན་ཏན་རྒྱ་ཆེན་པོ་བཞི་ཐོབ་༥༽སྟེ། དོན་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་དང་འཕྲད་པ་དང༌། ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་བདེ་བགྲོར་སྐྱེ་བ་དང༌། སངས་རྒྱ་བས་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་དང༌། གཞན་དོན་ལ་འཇུག་པས་རྣམ་སྨིན་ཆེ་བའོ། །རང་གང་དུ་སྐྱེ་བའི་ཡུལ་རྒྱལ་བས་ལུང་བསྟན་པར་དཔྱད་ནས་སྐྱེ་བའི་ཕན་༦༽ཡོན་ཐོབ་སྟེ། མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུད་དུ་དར་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནས་བ་ར་ཏ་ནི་དང༌། དེ་ནས་བྱང་ཕྱོགས་དང་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆར་འདི་མཉན་ནས་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཏེ་སོགས་གསུངས་པ་ཡིན་ལ།དེ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་གཞན་ལ་སྟོན་པའི་བྱ་བ་བྱས་པས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཟག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པའི་༧༽ཕན་ཡོན་ཐོབ་སྟེ། ད་ལྟ་གཉེན་པོ་ལམ་ཤེར་ཕྱིན་ཅི་རིགས་ཐོབ་པས་སོ། །ཡུམ་གཞན་ལ་སྨྲ་བའི་སྐྱེས་བུར་༨༽འགྱུར་ཏེ། ད་ལྟ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་གཏམ་བརྗོད་པས། རྣམ་མཁྱེན་ལས་བདུད་ལས་སོགས་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་༩༽པ་ཐོས་ཏེ་སྦྱོར་བས་སྒོམ་པ་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གྲོགས་མཛད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ལ་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་འགོད་པ་སོགས་དགེ་རྩ་ཉན་རང་དང་ཐུན་མིན་༡༠༽སྐྱེ་སྟེ།ད་ལྟ་སྦྱོར་བ་ལ་དགའ་བ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་དོན་བསྒྲུབ་པར་དམ་བཅས་པ་བཞིན་བྱེད་པས། ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་བཞིན་དུ་༡༡༽བྱེད་དེ། དེའི་དམ་བཅའི་ཚིག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཚེ་རབས་གཞན་དུ་དག་པ་བས་ཆེན་གྱི་འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་༡༢༽འཛིན་པ་ཐོབ་སྟེ། ད་ལྟ་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ཟབ་མོ་མངོན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚེ་རབས་གཞན་དུ་བདོག་ཀུན་གཏོང་བ་སོགས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་༡༣༽པ་ཐོབ་སྟེ། ད་ལྟ་སྲོག་ཆགས་དུ་མ་བྱང་ཆུབ་ལ་འགོད་པ་སོགས་དོན་བྱེད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཡུམ་ངེས་པར་ཐོབ་པའི་ཕན་ཡོན་༡༤༽ཐོབ་ཅིང༌། ཚེ་འདིར་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ཚིག་དོན་ཚང་བར་རྙེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་རང་གཞན་གྱི་དོན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཡོན༷་ཏན༷་རྣམ༷་པ༷་བཅུ༷་བཞི༷འོ༷། །གཉིས་པ། འགལ་རྐྱེན་སྤང་བྱ་བདུད་ཀྱི་ལས་ལ། སྤྱིར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྦྱོར་བའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བར་ཆད་དུ་གྱུར་པ་བདུད་ལས་སོ། །དེ་ལ་འགལ་རྐྱེན་རང་ལ་གནས་པ་ཉི་ཤུ། རང་གཞན་གང་རུང་ལ་བརྟེན་པ་མཐུན་རྐྱེན་མ་ཚང་བ་ཉེར་གསུམ།གཞན་ལ་བརྟེན་པའི་འགལ་རྐྱེན་གསུམ་སྟེ། སྐྱོན༷་ནི༷་བཅུ༷་ཚན༷་བཞིར༷་བཅས༷་པ༷་དྲུག༷་ཏུ༷་སྟེ་བཞི་བཅུ་ཞེ་དྲུག་ཏུ་ངེས༷་པར༷་རྟོག༷ས་པར༷་བྱ༷་སྟེ། དང་པོ་སྤོབས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་གཉིས་ནི། ཡུམ་གྱི་ཚིག་དོན་ལ་དུས་རིང་མོ་ནས་ངེས་པ་སྐྱེ་བས། ཚེགས་ཆེན་པོ་དང་བཅས་ཏེ་རྟོགས་པས་ཞུམ་ཞིང་སྐྱོ་བ་དང༌།༡༽ མྱུར་དུ་རྟོགས་པས་ཁེངས་ནས་མཐའ་མི་རྟག་པ་སྟེ་ཧ་ཅང་སྤོབས་པ་མྱུར་བའི་སྐྱོན་༢༽ དང་གཉིས། གནས་ངན་ལེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་གསུམ་ནི། གླལ་སོགས་ཀྱི་ངང་ནས་ཡུམ་འདྲི་བ་སོགས་ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང༌།༣༽ ཆགས་པར་གྱུར་པས་འདྲི་བ་སོགས་སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང༌།༤༽ རྙེད་སོགས་ཀྱི་ཀུན་སློང་གིས་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་སོགས་དང༌། རྩེ་དགོད་སོགས་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པས་ངག་གི་གནས་ངན་ལེན་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་སོགས་དང༌།༥༽ ཐེག་ཆེན་ལས་ཉམས་བྱེད་རྒྱུ་བདུན་ནི། བདག་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཐེག་ཆེན་འདི་སྒྲུབ་དཀའ་སྙམ་པ་སོགས་ཡུམ་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་འཛིན་པ་དང༌།༦༽ རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྒྱུ་ལས་ཉམས་པ་ཐེག་ཆེན་ལ་དད་པ་མེད་པ་ཤིང་གི་རྩ་བ་བོར་ནས་ཡལ་འདབ་ཚོལ་བ་ལྟ་བུ་དང༌།༧༽ འབྲས་བུ་གྱ་ནོམ་པ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རོ་མྱོང་བ་ལས་ཉམས་པ་བཟང་མང་སྟེར་བའི་ཇོ་བོ་ལ་མི་སློང་བ་ངན་ཉུང་སྟེར་བའི་བྲན་ལ་རེ་བ་ཁྱི་༨༽ལྟ

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བུ་དང༌། ལམ་ཐེག་ཆེན་ཡུམ་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པ་ལས་ཉམས་པ་གླང་པོ་རྙེད་པ་བཏང་ནས་དེའི་རྗེས་འཚོལ་བ་ལྟ་བུ་དང༌། །༩༽ རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྒྱུ་ཡུམ་འདི་ཁོ་ནར་མ་ཤེས་ནས་ལམ་ཐེག་དམན་ལས་འབྲས་བུ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་གསུམ་འཚོལ་བ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་གསུམ་ལས་ཉམས་པ་རྨིག་རྗེས་ཀྱི་ཆུ་ལས་ནོར་བུ་འཚོལ་བ་ལྟ་བུ་དང༌། ༡༠༽ ཐེག་ཆེན་མི་དགོས་པར་དམན་པའི་སྡེ་སྣོད་ལས་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་པར་སེམས་པ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཉམས་པ་སྟེ།རྣམ་རྒྱལ་ཁང་བཟང་གི་དཔེ་ལེན་པར་འདོད་པས་ཉི་ཟླའི་ཁང་ཚད་བྱས་པ་ལྟ་བུ་དང༌།༡༡༽ ཐེག་དམན་དང་ཐེག་ཆེན་ལ་འདྲ་བར་བསམས་ཏེ་མཐོ་དམན་ནོར་བ། ཆོས་སྐུ་བླ་ན་མེད་པའི་རྒྱུ་འམ་སྐུ་གསུམ་ལས་ཉམས་པ།དཔེ་རིམ་པ་ལྟར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་རྒྱལ་དང་མཁར་གྱི་རྒྱལ་པོ་སྙོམས་པའམ། །ཁ་ཟས་རོ་བརྒྱ་པ་དང་སྲན་ཚོད་སྙོམས་པ་དང༌། ནོར་བུ་དང་འཆིང་བུ་ནོར་བ་༡༢༽ལྟ་བུ་སྟེ། ཐེག་ཆེན་སྤོང་བའི་རྒྱུའོ། །ཐེག་ཆེན་ལས་གཡེང་བའི་རྒྱུ་བརྒྱད་ནི། གཟུགས་དང་སྒྲ་སོགས་འདོད་ཡོན་གྱི་ཡུལ་མང་པོ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌།༡༣༽ ཡི་གེ་འདྲི་བ་ལ་ཤེར་ཕྱིན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌།༡༤༽ ཤེར་ཕྱིན་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ་སྙམ་དུ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་ཞེན་པ་དང༌།༡༥༽ ཡི་གེ་ཉིད་ལ་ཡུམ་དུ་ཞེན་པ་དང༌།༡༦༽ ཡི་གེ་མེད་པ་ལ་ཡུམ་དུ་ཞེན་པ་དང༌།༡༧༽ ཁྱིམ་གཅིག་པ་གྲོང་དང་བཟོ་ཡི་བྱེ་བྲག་བཅོ་བརྒྱད་པ་གྲོང་ཁྱེར་དང༌། ཚོང་པ་མང་པོ་ཡོད་པའི་གྲོང་བརྡལ་དང༌། མི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རིགས་བཞི་གནས་པའི་ལྗོངས་དང༌། ཙམྤ་ཀ་སོགས་ཡུལ་འཁོར་སོགས་ཆགས་སྡང་གི་ཡུལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌།༡༨༽ རྙེད་བཀུར་དང་ཚིགས་བཅད་ཀྱི་རོ་མྱོང་བ་དང༌། ༡༩༽ ཆོས་མ་ཡིན་པ་བདུད་ཀྱི་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐབས་མཁས་འཚོལ་བ་དང་༢༠༽བརྒྱད་དོ། །གཉིས་པ་རང་གཞན་གང་རུང་ལ་བརྟེན་ནས་མཐུན་རྐྱེན་མ་ཚང་བ་ཉེར་གསུམ་ནི། སྔ་མ་ཉན་པ་དང༌།ཕྱི་མ་འཆད་པར་སྦྱར་ལ། ཅིག་ཤོས་འདུན་པ་དྲག་པོ་ཅིག་ཤོས་སྙོམས་ལས་ཀྱིས་ཉམས་པའི་སྐྱོན་དང༌།༡༽ དེ་གཉིས་འདུན་པའི་ཡུལ་གནས་འདི་དང་གཞན་ལྟ་བུས་ཐ་དད་པས་དང༌།༢༽ ཉན་པ་པོ་འདོད་ཆེན་ཡིན་པ་དང་འཆད་པ་པོ་འདོད་ཆུང་ཡིན་པའམ། དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་ཡིན་པ་དང༌།༣༽ སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་མི་ལྡན་གྱིས་དང༌།༤༽ དགེ་མི་དགེའི་སེམས་དང་ལྡན་པས་དང༌།༥༽ གཏོང་ལ་དགའ་བ་དང་སེར་སྣས་ཉམས་པའི་སྐྱོན་དང༌།༦༽ ཅིག་ཤོས་སྦྱིན་པར་འདོད་ལ་ཅིག་ཤོས་མི་ལེན་པས་དང༌།༧༽ མགོ་སྨྲས་པས་གོ་བ་དང་རྣམ་པར་སྤྲོས་པས་གོ་བས་དང༌།༨༽ མདོ་སོགས་ཀྱི་ཆོས་མངོན་པར་ཤེས་མི་ཤེས་ཀྱིས་དང༌།༩༽ ཕར་ཕྱིན་དྲུག་དང་ལྡན་མི་ལྡན་གྱིས་དང༌།༡༠༽ རྣམ་མཁྱེན་བསྒྲུབ་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་མི་མཁས་ཀྱིས་དང༌། ༡༡༽ གཟུངས་ཐོབ་མ་ཐོབ་པས་དང༌།༡༢༽ ཡུམ་ཡི་གེར་འདྲི་འདོད་མི་འདོད་ཀྱིས་དང༌།༡༣༽ འདོད་ཡོན་ལ་འདུན་པ་སོགས་སྒྲིབ་པ་ལྔ་བྲལ་མ་བྲལ་གྱིས་དང༌།༡༤༽ རང་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་པ་གཉིས་ནི། དམྱལ་བ་སོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་བསྔགས་པ་ཐོས་པས་གཞན་དོན་དུ་ངན་སོང་འགྲོ་བ་ལ་བློ་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་དང༌།༡༥༽ ལྷ་ལ་སོགས་པའི་བསྔགས་པ་ཐོས་པས་རང་དོན་དུ་བདེ་འགྲོའི་འགྲོ་བ་ལ་ཡིད་ཆགས་པ་དང༌།༡༦༽ འཆད་ཉན་སྔ་ཕྱི་གང་རུང་དང་འབྲེལ་བ་བདུན་ནི། འཆད་པ་པོ་གཅིག་པུ་དང་ཉན་པ་པོ་འཁོར་ལ་དགའ་ནས་ཉམས་པའི་སྐྱོན་དང༌།༡༧༽ རྗེས་འབྲང་གི་སྐབས་མི་དབྱེ་བ་དང༌། རྗེས་འབྲང་འབྲེལ་འདོད་ཀྱིས་དང༌།༡༨༽ འཆད་པ་པོ་ཟང་ཟིང་ཅུང་ཟད་འདོད་པ་དང༌། ཉན་པ་པོ་དེ་སྦྱིན་པར་མི་འདོད་པས་དང༌།༡༩༽ སྲོག་གི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱོགས་དང་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བར་འདོད་པས་དང༌།༢༠༽ མུ་གེ་འབྱུང་བའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་མི་འགྲོས་དང༌། ༢༡༽ ཆོམ་རྐུན་སོགས་ཀྱིས་དཀྲུགས་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་མི་འགྲོས་དང༌།༢༢༽ འཆད་པ་པོས་བསོད་སྙོམས་སོགས་ཀྱི་ཕྱིར་མཛའ་བའི་ཁྱིམ་ལ་ལྟ་བས་ཉན་པ་པོ་ཡིད་མི་བདེ་བས་ཉམས་པའི་སྐྱོན་རྣམས་སོ། །༢༣༽ གཞན་ལ་བརྟེན་པ་གསུམ་ནི། །ཆོས་དང་གང་ཟག་གི་བར་དུ་བདུད་ཀྱིས་འབྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་ཞེས་བདུད་དགེ་སློང་གི་ཆ་བྱད་དུ་འོང་ནས་ཡུམ་ངེད་ཀྱི་མདོ་སྡེར་འབྱུང་བ་བཞིན་ཡིན་གྱི། རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དབྱེན་བྱེད་པ་དང༌།༡༽ མི་སྡུག་པ་སྒོམ་པ་སོགས་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའམ། དམིགས་མེད་ཀྱི་ལྟ་བ་ཟབ་མོ་དམིགས་བཅས་ཀྱི་སྒོམ་པ་བཅོས་མས་ལམ་ལྟར་སྣང་བ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་དང༌།༢༽ བདུད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆ་བྱད་དུ་འོང་བ་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་སུ་དད་པ་སྐྱེ་བ་གུས་པའི་ཡུལ་མིན་པའི་བདུད་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ལ་དགའ་བ་བྱེད་དུ་གཞུག་པའོ། །༣༽མདོར་ན་ཚུལ་དེ་ལྟ་བུའི་སྒོ་ནས་འཆད་ཉན་གྱི་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་བྱུང་ན་བདུད་ལས་ཏེ། མ་བྱུང་ན་མིན་ནོ། །དེ་སྤོང་བྱེད། མཉམ་ཉིད་སྟོང་པར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ། སེམས་ཅན་མི་གཏོང་བའི་སྙིང་རྗེ། ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་བཞིན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་དམ་བཅའ་བརྟན་པ་སྟེ་ནང་གི་རྐྱེན་དང་ཕྱི་ཡི་རྐྱེན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བས་དང་ལྡན་པས་བར་ཆད་བདུད་ཀྱི་ལས་དེ་འདུལ་བ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ཤེས་བྱ་མཚན་ཉིད་ལ་གཉིས། ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་མདོར་བསྟན། དབྱེ་བའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ། མཚོན་བྱེད་གང༷་གིས༷་སྦྱོར་བ་དེ། གཞི་ལམ་རྣམ་པ་མཁྱེན་པའི་རྟོགས་པ་དང༌། ཐེག་དམན་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་དང༌། དོན་གཉིས་འགྲུབ་པའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པར་མཚོན༷་ནུས་པ་དེ༷། སྦྱོར་བའི་མཚན༷་ཉིད༷་དུ༷་ཤེས༷་པར༷་བྱ་སྟེ། དེ༷་ཡང༷་བྱེད་སྒྲུབ་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པས་རྣམ༷་པ༷་གསུམ༷། འདིས་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་བྱེད་པ་ནི། ཤེས༷་པའི༷་མཚན་ཉིད་དང༌། ཁྱད༷་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། བྱེད༷་པའི༷་མཚན་ཉིད་དང་གསུམ་སྟེ༷། ངོ༷་བོ༷་ཉིད༷་ག༷ང་ཡིན་པ་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ལ། དེར་མ་ཟད་མཚོན༷་བྱ༷་ཡང༷་ཡིན་ནོ། །ཤེས་བྱ་མཚན་ཉིད་ལ་སྤྱིར་ཤེས་མཚན་སོགས་བཞི་དང༌། ཤེས་མཚན་ལའང་གཞི་ཤེས་ལམ་ཤེས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཤེས་མཚན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ་དུ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་མཁྱེན་པ་གསུམ་པོས་ཀྱང་རང་ཡུལ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མེད་མཉམ་པར་ཤེས་པ་ལ་འདྲ་ཞིང་ཁྱད་མེད་ཀྱང༌།གཞི་ཤེས་ནི་གཞི་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པ་དང༌།ལམ་ཤེས་ཀྱིས་ལམ་དང༌། རྣམ་མཁྱེན་གྱིས་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མེད་དུ་གཟིགས་པའི་ལྡོག་ཆ་ནས་བསྟན་པས། གཞི་ཤེས་ལས་སེམས་ཆགས་བཅས་སོགས་གཞི་ཡི་ཆོས་དང༌། ལམ་ཤེས་ལས་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་སོགས་ལམ་གྱི་ཆོས་དང༌། རྣམ་མཁྱེན་ལས་མཁྱེན་པ་དེའི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཡུལ་གནས་དང་གུས་པར་བྱ་བ་སོགས་འབྲས་བུ་མི་སློབ་པའི་མཁྱེན་ཚུལ་སྟོན་ཅིང༌། ཡུལ་དེ་དང་དེ་རྣམས་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་གཞི་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པས་མཚོན་ཏེ། སྔོན་པོ་ཤེས་པ་ལ་སྔོ་འཛིན་ཤེས་པ་ཞེས་ཡུལ་སྔོན་པོས་མཚོན་ནས་ཡུལ་ཅན་སྟོན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱེད་མཚན་ཡང་ཡུལ་ཅན་དེ་བྱེད་ལས་དེས་མཚོན་ནས་ཤེས་པར་བྱ་བ་གདུང་འདེགས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་ལས་ཀ་བ་ཉིད་དུ་མཚོན་པ་བཞིན་ནོ། །ཁྱད་མཚན་ཡང་རྟག་པ་ལས་ལོག་པས་མི་རྟག་པར་མཚོན་པ་ལྟར། ལམ་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་ཆོས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་མཚོན་པ་ཡིན་ཞིང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་ནི་གཞན་སྔ་མ་གསུམ་པོ་ལ་ལྟོས་ནས་མཚོན་བྱའང་ཡིན་ལ། རང་གི་དོན་ལྡོག་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ཏེ་ལྟོ་ལྡིར་བ་ལས་བུམ་པར་མཚོན་པ་བཞིན་ན། །དེས་ན་མཚན་ཉིད་ཅེས་པ་ཆོས་གང་ཞིག་ཐ་སྙད་ཤེས་བརྗོད་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡུལ་དུ་བུམ་པ་སོགས་སུ་བཞག་པའི་མཚོན་བྱ་དེ་འཇོག་བྱེད་དོན་གྱི་ལྡོག་པ་ནི་མཚན་ཉིད་ཅེས་ཚད་མ་ལས་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་ཡིན་ལ། འཇོག་བྱེད་དེ་ནི་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་རེག་བྱ་སོགས་ངོ་བོའམ། དེའི་ཡོན་ཏན་ནམ་བྱེད་ལས་ལྟ་བུ་ཅི་རིགས་པ་ལས་དེར་བཞག་པའམ་བཏགས་པ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་འདིར་སྔ་མ་གསུམ་པོ་ཡུལ་དེ་དང་དེ་ལ་བརྟེན་ནས། དེ་ལྟར་ཤེས་ནུས་པ་དང༌། གཞན་དང་མི་འདྲ་བ་དང༌། དེ་ལ་ནི་བྱེད་ལས་འདི་ལྟ་བུ་ཡོད་ཅེས་བསྟན་པས། མྱུ་གུའི་ས་བོན་ལ་རང་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པར་མཚོན་པ་ལྟར་འདི་གསུམ་གྱིས་མཚོན་བྱ་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་ནུས་པ་དེ་ཡོད་པར་ཤེས་པས་འབྲས་བུས་རྒྱུ་མཚོན་ནོ། །བཞི་པ་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ལས་སུ་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་མཚོན་བྱ་ཡང་ཡིན་ལ། གཞན་རྣམ་པར་བཅད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རང་འགྲུབ་པའམ་ཤེས་པས་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ཞིང་དེ་ལྟར་མཚན་ཉིད་བཞིའི་སྒོ་ནས་མཚོན་བྱ་མཁྱེན་གསུམ་ཤེས་པར་བྱེད་པའོ། །གཉིས་པ་ལ་བཞི། ཤེས་པ། ཁྱད་པར། བྱེད་པ། ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་ནོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ། གཞི་ཤེས། ལམ་ཤེས། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཤེས་མཚན་ནོ། །དང་པོ་གཞི་ཤེས་ཀྱི་སྐབས་འདིར། གཞི་ཕུང་ལྔ་དང༌། དེ་ལས་ཀྱང་སེམས་སེམས་བྱུང་མིང་བཞིའི་ཕུང་པོ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་མཁྱེན་པར་གསུངས་པས་གཞི་མཁྱེན་པའི་ཤེས་པ་འདི་དག་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་ཅི་རིགས་པའི་གནས་ཚུལ་ཡིན་ལ། དེ་གཞི་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ལྟར་ཤེས་ནུས་པའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལམ་རྣམ་ཡང་དེ་འདྲའོ། །དེ་ཡང་གཞི་ཤེས་སྦྱོར་བའི་ཡུམ་ལ་བརྟེན་ནས་སྔོན་འདས་པའི་དུས་ལ་སོགས་པར་དེ༷་བཞིན༷་གཤེགས༷་པ༷་འབྱུང༷་བར༷་ཤེས་པ་དང༷༌།༡༽ འཇིག༷་རྟེན༷་དེ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཐ་སྙད་དུ་མ་ནོར་བར་ཤེས་ཤིང་དོན་དམ་པར་རྒྱུན་དང་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག༷་པ་མེད༷་པའི་བདག༷་ཉིད༷་དུ་ཤེས་པ་དང༷༌། ༢༽སེམས༷་ཅན༷་རྣམས་ཀྱི་སེམས༷་ཀྱི༷་སྤྱོད་པ༷་ཆགས་སྡང་རྨོངས་པ་དང་ཆ་མཉམ་བཅས་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་རེ་བསྡོམས་པས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གྲངས་མེད་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་ངོ་བོ་ཚད་མེད་པར་ཤེས་པ་དང༷༌།༣༽སེམས་དེ༷་ཉིད་ལ་བསྡུས༷་ཏེ་ནང་དུ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཤེས་པ༷་དང༷༌།༤༽མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ཁ་ཕྱིར༷་བལྟས༷་གཡེང་བ་ཤེས་པ་དང༌།༥༽ བསྡུས་གཡེང་གི་སེམས་དེ་དག་དོན་དམ་པར་མི༷་ཟད༷་པ༷་ཡི༷་རྣམ༷་པ༷་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་ཤེས་པ་དང༷༌།༦༽ སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སེམས་འདོད་ཆགས༷་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌།༧༽ སོ༷གས་སྒྲས་ཆགས་སོགས་དང་བྲལ་བ་འཕགས་པའི་སེམས་ཤེས་པ་ད༷ང༌།༨༽ སེམས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོས་ཚད་མེད་པའི་རྒྱ༷་ཆེན༷་པོར་ཤེས་པ་དང༷༌།༩༽ དཔྱོད་མཁན་སེམས་དེ་ཡང་ཡུལ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པས་ཆེན༷་པོར༷་གྱུར༷་པ་ཤེས་པ་དང༷༌།༡༠༽ ཡང་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་བདག་མེད་ཅིང་ཐ་སྙད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་མཉམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། འཇུག་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པའིརྟེན་མེད་པས་ཚད༷་དང་བགྲང་དུ་མེད༷་པར་ཤེས་པ་དང༷༌།༡༡༽ རྣམ༷་ཤེས༷་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔེའམ་ངོ་བོས་དབང་པོ་ལ་བསྟན་དུ༷་མེ༷ད་པ༷་ཤེས་པ་དང༷༌།༡༢༽ སེམས༷་ལ་ངོ་བོ་མེད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་ལྔས་ཀྱང་བལྟར༷་མེད༷་པར༷་ཤེས༷་པ༷་དང༷༌།༡༣༽ ཤེས་པ་དེ་དག་གཡོ༷་བ༷་ལ༷་སོག༷ས་པའི་རྣམ་པ་ལ་དེ་ལྟ༷ར་གཡོ་བཀྲམ་འདུ་བ་བཙུམ་པའི་སེམས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས༷་བྱ༷་བ་རྣམས་ཇི་བཞིན་ཐ་སྙད་དུ་མཁྱེན་པ་དང༷༌།༡༤༽ དེའང་བདག་དང་དེའི་གདགས་གཞི་འཇིག་རྟེན་ཏེ་ཕུང་པོ་རྟག་པར་ལྟ་བ་དང༌། མི་རྟག་པར་དང༌། གཉིས་ཀ་དང༌། གཉིས་མིན་དུ་ལྟ་བ་བཞི་སྔོན་མཐར་བརྟེན་པ་དང༌། བདག་དང་འཇིག་རྟེན་མཐའ་དང་ལྡན་མི་ལྡན་གཉིས་ཀ་དང་གཉིས་མིན་དུ་ལྟ་བ་བཞི་ཕྱི་མཐར་བརྟེན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲོངས་ཕན་ཆད་འབྱུང་མི་འབྱུང་དང་གཉིས་ཀ་དང་གཉིས་མིན་དུ་འདོད་པ་བཞི་མྱང་འདས་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། ལུས་སྲོག་གཅིག་དང་ཐ་དད་དུ་འདོད་པ་གཉིས་ལུས་སྲོག་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། སྔོན་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་དུ་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བའི་ཚེ་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་འདིར་བསྡུས་ནས་དྲིས་པ་ལ་ཁྱད་གཞི་མེད་ན་ཁྱད་ཆོས་མི་འཐད་ཅིང་ཁྱད་གཞི་བདག་མེད་ཀྱང་རེ་ཞིག་དེ་བཀག་ན་དོན་དུ་མི་འགྱུར་དགོངས་ནས་ལན་ལུང་མ་བསྟན་པའི་ལྟ་བ་བཅུ་བཞི་ལས་གཙོ་ཆེར་དང་པོ་གསུམ་ཡུལ་ལ་སྒྲུབ་འཇུག་གྲངས་ཅན་པའི་ལྟ་བ་མཐའ་རིང་བས་གཡོ་བ་ཞེས་དང༌། གཉིས་པ་གསུམ་ནི་རྒྱང་འཕེན་པའི་ལྟ་བ་དགག་པས་འཇུག་པ་སྟེ་ཚེ་འདི་ལས་མེད་པས་འདུ་བ། གསུམ་པ་གསུམ་དང་བཅུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ་པ་ལུས་ཀྱང་སྲོགསྲོག་ཀྱང་ལུས་ཡིན་ཟེར་བ་རང་བཞིན་རྟག་ཅིང་གནས་སྐབས་མི་རྟག་ཟེར་བ་གཅེར་བུ་པའི་ལྟ་བ་སྟེ་དགག་སྒྲུབ་ཆ་གཉིས་སུ་བཀྲམ་པ་དང༌། །བཞི་པ་གསུམ་དང་བཅུ་བཞི་པ་ལུས་སྲོག་མ་ཡིན་སོགས་བརྗོད་དུ་མེད་པར་ལྟ་བ་དགག་སྒྲུབ་གཉིས་ཀ་འགོག་པས་གནས་མ་བུ་སྟེ་གང་ཡང་ཁས་མ་ལེན་པ་ངན་གཡོའི་ལྟ་བ་ནི་སྐྱོན་ལ་དོགས་པས་བཙུམ་པ་ལྟ་བུའོ། །ཀུན་རྫོབ་པའི་མཁྱེན་ཚུལ་དེ༷་ལས་གཞན༷་ཡང༷་གཡོ་འདུ་བཀྲམ་སོགས་དེ༷་དག༷་ནི༷་དོན་དམ་པར་དེ༷་བཞིན་ཉིད༷་ཀྱི༷་དབྱིངས་ལས་མ་འདས་པའི་རྣམ༷་པ༷ར་ཤེས༷་པ་དང༌།༡༥༽ ཐ་སྙད་དུ་ཐུབ༷་པས༷་དེ༷་བཞིན༷་ཉིད༷་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས༷་ནས་དེ་གདུལ་བྱ་གཞན༷་ལ༷་བསྟན༷་པ༷་ཞེས༷་བྱ༷་བར་རྟོགས་པའི་སེམས་༡༦༽སམ་ཡེ་ཤེས་ཏེ༷། དེ་ལྟར་ཐ་སྙད་མཁྱེན་ཚུལ་དང༌། དོན་དམ་མཁྱེན་ཚུལ་བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་ནི་གཞི་ཐམས༷་ཅད༷་བདེན་གཉིས་རོ་མཉམ་དུ་ཤེས༷་པ༷་ཉིད༷་སྐབས༷་ཀྱི༷། གཞི་ཤེས༷་པའི༷་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མཁྱེན་པ་ལས་འོང་བའི་མཚན༷་ཉིད༷་བསྡུས༷་པ༷་ཡིན༷་ནོ། །མདོ་ནི། ཡུམ་ཟབ་མོ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྐྱེད་པའོ། །ཞེས་སོགས་སོ། །མཚན་ཉིད་འདི་དག་གདུལ་བྱ་ཉེ་བའི་བསམ་ངོ་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་གྲངས་ངེས་མེད་པར་གཞུང་ཁ་ཅིག་ཏུ་གསུངས་ཀྱང༌། གདུལ་བྱ་ཉེ་བའི་བསམ་ངོར་བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་ཙམ་དུ་བསྟན་ཅིང༌། འདི་ལས་བསྡུས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་ལྔ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྣམས་མ་འདྲེས་པར་ཐ་སྙད་དུ་གཟིགས་པ་དང༌། དོན་དམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རང་བཞིན་མེད་པར་གཟིགས་པ་ཙམ་ལའང་འདུ་ཞིང༌། རྒྱས་པར་ཕྱེ་ན་ཚད་མེད་པ་རྙེད་དུ་འགྱུར་ཡང༌། འདིར་བཅུ་དྲུག་ཏུ་བསྟན་པ་དེ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕུང་ལྔ་སྤྱི་དང༌། ཁྱད་པར་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བྱེ་བྲག་ཆགས་བཅས་ལ་སོགས་པར་ཤེས་པ་འདི་དག་གདུལ་བྱའི་དོན་སྒྲུབ་པ་ལ་ཤེས་པར་བྱ་བ་གལ་ཆེ་བས་འདིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་གཞན་ཀུན་དོན་གྱིས་བསྡུས་པས་ན། བཅུ་དྲུག་ཏུ་གསུངས་པ་ལ་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་མིན་པའི་གོ་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུ་སྐབས་གཞན་རྣམས་སུའང་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལམ་ཤེས་ཀྱི་ཤེས་མཚན་ནི།ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་ཡུམ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་སྟོང༷་ཉིད༷་དུ་ཤེས་པ་དང༌།༡༽ རྒྱུ་ཡི་མཚན༷་མ༷་མེད༷་པ་བཅས༷་ཤེས་པ་དང༷༌།༢༽ འབྲས་བུ་ལ་སྨོན༷་པ༷་རྣམ༷་པར༷་སྤངས༷་པ༷་དང༷༌།༣༽རྟེན་འབྲེལ་ལུགས་འབྱུང་གིས་བདག་དང་གཞན་དང་གཉིས་ཀ་དང་རྒྱུ་མེད་ལས་གསར་དུ་སྐྱེ༷་བ་མེད༷་པར་ཤེས་པ་དང༌།༤༽ དེ་ལུགས་ལྡོག་གི་སྔར་ཡོད་འགགས་པ༷་མེད་པར་ཤེས་པ་དང༌།༥༽ སོག༷ས་ཀྱི་སྒྲས་དྲི་མའི་བདག་ཉིད་ཆགས་སོགས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་༦༽མེད་པར་ཤེས་པ་དང༌། དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་དང་སོགས་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པར་ཤེས་པ་དང༌།༧༽ བླང་བྱ་དང་སྤང་བྱའི་དངོས་པོ་མེད་པར་ཤེས་པ་དང༌།༨༽ མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ༩༽ དོན་དམ་པར་གྲུབ་པའམ་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོར་གནས་པའི་རྟེན་མེད་པ་དང༌།༡༠༽ ཆོས་ཐམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་རང་བཞིན་གྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་ནས་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཆོས་ཉིད་བྱར་མེད་དམ་བཅོས་མིན་ཏེ་བརྒྱད་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌།༡༡༽ སངས་རྒྱས་རྣམས་བྱོན་ཀྱང་རུང་མ་བྱོན་ཀྱང་རུང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གཤིས་སམ་ཆོས་ཉིད་འདི་ལྷ་དང་མིར་བཅས་པ་སུས་ཀྱང་བསྒྱུར་མི་ནུས་པས་ཆོས༷་ཉིད༷་རྣ༷མ་པར༷་འཁྲུག༷་པ་མེད༷་པ་དང༷༌།༡༢༽ ཆོས་ཉིད་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་འདུ༷་མི༷་བྱེད༷་པ་དང༷༌།༡༣༽ ཆོས་ཉིད་དེ་འགར་ཡང་གདག་བྱ་མིན་པས་གང་དུའང་རྣམ༷་པར་མི༷་རྟོག༷་པ་དང༌།༡༤༽ དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་ནས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རབ༷་ཏུ་དབྱེ༷་བ་བསྟན་པར་ཤེས་ཤིང་དོན་དམ་པར་དབྱེ་བ་མེད་པར་ཤེས་པ་དང༌།༡༥༽ དོན་དོམ་པར་མཚན༷་ཉིད༷་མེད༷་པ་ཉིད༷་ལ༷་གསལ་སྣང་ཐོབ་སྟེ།༡༦༽ ཆོས་ཉིད་དགག་སྒྲུབ་མེད་པའི་དོན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པས་ཆོས་ཀུན་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་དགོངས་པ་རོ་མཉམ་དུ་འགྱུར་བའི་ལྡོག་ཆ་ནས་བཅུ་དྲུག་བསྟན་པའི་དོན་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ལམ༷་ཤེས༷་ཉིད༷་ཀྱི༷་སྦྱོར་བའི་སྐབས༷་ཀྱིས༷་ནི་ཤེས༷་པའི༷་མཚན་ཉིད་ཡིན༷་པར༷་སངས་རྒྱས་ཉིད་བཞེ༷ད་དོ། །མདོར། ཡུམ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་སོགས་སོ། །གསུམ་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཤེས་མཚན་ནི། སངས་རྒྱས་དེ༷་ནི༷་ཉིད༷་ཀྱི༷་ཐུན་མོང་མིན་པའི་བྱེད་ཆོས༷་འབྲས་ཡུམ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཤེར་ཕྱིན་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྟེན་ནས། མཐོང་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྲིད་ཞི་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གནས༷་པ་ཤེས་པ་དང༷༌།༡༽ ཡུམ་གསུངས་པ་ན་ཉིད་ཀྱི་གདན་དང་སེང་གེའི་ཁྲི་བཤམས་པ་སོགས་མཛད་ནས་གུས༷་པར༷་བྱ༷་བ༷་ཤེས་པ་དང༷༌།༢༽བཀའ་བཞིན་བསྒྲུབ་པས་བཀུར་བ་བླ༷་མ༷་ཉིད༷་དུ་བྱས་པ་དང་༷།༣༽ ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་སོགས་ཀྱིས་མཉེ༷ས་པ༷་སྒྲུབ་པར་དང༷༌།༤༽ ཡུམ་དེ༷་ལ༷་རིན་ཆེན་མེ་ཏོག་གཏོར་བ་དང་སྒྲུབ་པ་སོགས་ཀྱིས་མཆོད༷་པ་དང༷༌། ༥༽ དོན་དམ་པར་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་སྐྱེ་འཇིག་དང་བྲལ་བས་གུས་པར་བྱ་བ་སོགས་དེ་ལྟར་བྱེད༷་དུ་མེད༷་པར་ཤེས་པ་དང༷༌།༦༽ རྣམ་མཁྱེན་དེས་ཡུལ་བདེན་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ལ་ཀུན༷་ཏུ༷་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོ་བའམ་འཇུག༷་པར་མཁྱེན༷་པ་གང༷་ཡིན༷་པ་དང༷༌།༧༽ འཇིག་རྟེན་པས་མ་མཐོང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་སྟོན་པར་མཛད་པའམ་ཡང་ན་གཟུགས་སོགས་མཐའ་གང་དུའང་མ༷་མཐོང༷་བ་ཉིད་དོན་དམ་མཐོང་བ་ཞེས་སྟོན༷་པ༷ར་མཛད༷་པ༷་ཤེས་པ་དང༷༌།༨༽ འཇིག༷རྟེན༷་ཏེ་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་སྟོང༷་པ་ཉིད༷་ཀྱི་རྣམ༷་པར་སྟོན་པར་མཛད་པ་དང༌། ༩༽དེ་ཡང་གདུལ་བྱ་འཁོར་དུ་འདུས་པ་ལ་བརྗོད་ཅིང་ཐོས་པར་མཛད་པ་དང༌།༡༠༽ ཐོས་པའི་དོན་བསམ་པས་ཤེ༷ས་ནས་རྒྱུད་སྨིན་པར་མཛད༷་པ་དང༌།༡༡༽ བསམ་པས་ངེས་པ་རྙེད་པའི་དོན་བསྒོམས་ནས་མངོན༷་སུམ༷་རྟོགས་ཏེརྒྱུད་གྲོལ་བར་མཛད༷་པ་དང༌།༡༢༽ ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་འཇིག་རྟེན་པའི་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་འདས་པས་བསམ༷་གྱིས་མི༷་ཁྱབ༷་པར་སྟོན་པར་མཛད་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང༷༌།༡༣༽ ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞི༷་བ་ཉིད༷་དུ་སྟོན༷་པར་མཛད་པའམ་ཡང་ན་ཆོས་ཉིད་དེ་ལ་ཡུལ་ཅན་གྱི་སྤྲོས་པ་ཞི་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་དང༌།༡༤༽ ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་འཇིག༷་རྟེན༷་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་འགོག་པའི་ཚུལ་སྟོན་པ་དང༌། ༡༥༽ དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཚུ་རོལ་དང་བླང་དོར་གྱི་འདུ༷་ཤེས༷་འགོག༷་པ༷་མཁྱེན་པ་ལ༷།༡༦༽ དོན་གཉིས་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ༷་པ༷་ཀུན༷་མཁྱེན་གྱི་ཚུལ༷་ལ༷་ནི༷་དེ་བཅུ་དྲུག་ཤེས༷་པའི༷་མཚན༷་ཉིད༷་ཅེས༷་བཤད༷་དོ༷། །མདོ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཡུལ་འདི་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་སོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་རང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་ཚོགས་བསྐྱེད་པའི་འབྲས་བུ་བཅུ་དྲུག་པོ་དེ་དག་རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་ལས་འབྱུང་སྟེ་རྣམ་མཁྱེན་དང་ལྡན་པས་དེ་ལྟར་མཁྱེན་པར་གྱུར་པ། དེ་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་ཡོད་པས་སྦྱོར་བའི་ཤེས་མཚན་དུའང་འགྲོ་ཞིང༌། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཤེས་མཚན་འདི་མི་ལྡན་རྣམ་གཅོད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་སྦྱོར་བ་བསྒྲུབས་པས་དེ་རྣམ་མཁྱེན་སྐྱེད་བྱེད་དུ་མཚོན་ཡང༌།དེ་ཁོ་ནས་སྐྱེད་དོ་ཞེས་གཞན་ལྡན་རྣམ་གཅོད་དུ་མ་བྱས་པས་ལམ་ཤེས་ལ་ཁྱད་མཚན་བཤད་པས་འབྲས་བུ་རྣམ་མཁྱེན་ཤུགས་ཀྱི་རྟོགས་པ་དང༌། གཉེན་པོ་གཞི་ཤེས་ལའང་ཉན་རང་གི་དེ་ལས་འཕགས་པར་དོན་གྱིས་འཕང་ངོ༌། །མདོར་ན་གཞི་ཤེས་པས་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་བྱེ་བྲག་མིང་གཞིའི་ཀུན་རྫོབ་དོན་དམ་གྱི་གནས་ཚུལ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་གྱིས་བསྒོམ་རྒྱུའི་ལམ་ཇི་འདྲ་ཤེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་དང༌། རྣམ་མཁྱེན་སྦྱོར་བས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྒྱུད་ལ་མངའ་བའི་མཛད་སྤྱོད་དེ་དག་མཛད་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པའོ། །གཉིས་པ་ཁྱད་མཚན་ལ། མདོར་བསྟན། རྒྱས་བཤད་གཉིས། དང་པོ།འཆད་འགྱུར་བསམ༷་མི༷་ཁྱབ༷་པ་དང༌། མཉམ་པ་མེད་པ་དང༌། གཞལ་དུ་མེད་པ་ལ་སོགས༷་པ་བཅུ་དྲུག་གི་ཁྱད༷་པར༷་གྱིས༷་ཁྱད༷་ཞུགས༷་ཤིང་དམིགས་པ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན༷་པའི༷་སྤྱོད༷་ཡུལ༷་ཅན༷། ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་སྐད༷་ཅིག༷་མ༷་ནི༷་བཅུ༷་དྲུག༷་པོ་འདི་དག་གིས༷། ལམ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད༷་པར༷་གྱི་སྦྱོར་བའི་མཚན༷་ཉིད༷་བཤད༷་པ༷་ཡིན༷་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། བདེན་བཞི་སོ་སོ་ལ་བཞི་རེ་ལས། སྡུག་བདེན་གྱི་མཚན་གཞི་གཟུགས་སོགས་དོན་དམ་པར་ནམ་མཁའ་མི་མཐོང་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་ཅིང་རྟོག་གེའི་ཡུལ་ལས་འདས་པས་བསམ༷་མི༷་ཁྱབ༷་པ་དང༷༌།༡༽ དེ་ལྟར་བསམ་མི་ཁྱབ་པའི་ངོ་བོ་དེ་དཔེར་རུང་བ་མེད་པས་དཔེ་གང་དང་ཡང་མི༷་མཉ༷མ་པ་དང༷༌། ༢༽ དེ་ཁོ་ནར་ཚད་མའི་བློས་གཞལ༷་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌།༣༽ གྲངས་ཀྱི་བགྲང༷་བ་ལས༷་ཡང༷་དག༷་པར་འདས༷་པ་༤༽ དང་བཞི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་བཟོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །རྒྱལ་པོ་བཏང་སྙོམས་སུ་འདུག་ནས་བློན་པོས་བྱ་བ་བྱེད་པ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབྲས་ཡུམ་གྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་བཞིན་དུ་ཉན་རང་བྱང་སེམས་འཕག༷ས་པ༷་ཀུན༷་གྱི་སྤང་རྟོགས་སྡུད༷་པ་དང༌།༥༽ དོན་དམ་ཇི་ལྟ་ཤེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕྲ་བ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཇི་སྙེད་ཤེས་པའི་མཛངས་པའི་བློ་ལྡན་མཁས༷་པ༷་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིས་རིག་པར་བྱ༷་བ་དང༌། ༦༽ ཉན་ཐོས་སོགས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་ཐུན༷་མོང༷་མིན༷་པ་ཡུལ་དང་དུས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་སོགས་དངོས་པོ་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས༷་པ་ཉིད༷་དང༌།༧༽ ཐེག་ཆེན་གྱིརྟོགས་རིགས་སུ་གནས་པའི་ཤེར་ཕྱིན་དང་མ་བྲལ་བས་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པ་ལ་མངོན་ཤེས༷་མྱུར༷་བས་བྱང་ཆུབ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་སྟེ།༨༽ མདོ་ནི།བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཞིབ་པ་ཕྲ་བ་མཛངས་པ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རིག་པར་བགྱི་བ་སྟེ་ཞེས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་གྱི་སྤང་བ་དང་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་སེམས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་བཟོད་པའོ། །ཞེས་དང༌། ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་འདི་ཐོས་ནས་འབྲི་བ་དང༌།བྲིས་ནས་ལུང་འབོགས་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག༷་གིས་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འདོད་པར་བྱ་ཡི། ཞེས་གསུངས་ཏེ་དེ་དག་ནི་ཀུན་འབྱུང་བདེན་པ་མཐོང་བའི་ཡེ་ཤེས་བཞིའོ། །ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའི་ངོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱོན་འགགས་པའི་བྲི༷་བའམ་སྐུར་འདེབས་མེད་པ་དང༷༌། དོན་དམ་བདེན་པའི་ངོར་ཡོན་ཏན་གྱིས་གང༷་བའམ་སྒྲོ་འདོགས་མེད༷་པར་མཁྱེན་པ་དང༷༌།༩༽ བ་གྲུས་མ་བེའུ་མི་འདོར་བའི་དཔེས་འཁོར་གསུམ་དག་པའི་སྦྱིན་སོགས་ཐབས་ཤེས་ཁྱད་པར་ཅན་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་ནི་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་སྒྲུབ༷་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང༷༌། ༡༠༽ མཐའ་གཉིས་ལ་མི་གནས་པའི་ཤེར་ཕྱིན་དང་མ་བྲལ་བའི་མཐུས་བསྐལ་པ་དུ་མར་བསྒྲུབས་ནས་ཚོགས་གཉིས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡང༷་དག་པར་འགྲུབ་༷པ༷་དང༷༌།༡༡༽ རྒྱ་མཚོར་གྲུ་ཞིག་པ་ན་སྤང་ལེབ་ལ་འཇུས་པའི་དཔེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་ཆོས་ཀུན་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས༷་ནས་ཤེར་ཕྱིན་མི་འདོར་བར་བརྩོན་པས་འཛིན་པ༷་དང་༡༢༽བཞི་ནི་འགོག་བདེན་མཐོང་བའི་ཡེ་ཤེས་བཞིའོ། །བུམ་པ་སོ་བཏང་བའི་དཔེས་ལྷག་པའི་བསམ་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ལ་དམིགས་པའི་བྱང་སེམས་ཁོ་ན་སྒྲུབ་པའི་རྟེན༷་དང༷་བཅས༷་པ༷་དང༷༌།༡༣༽ རྒྱ་མཚོར་འཇུག་པའིགྲུ་བཅོས་བྱས་མ་བྱས་ཀྱི་དཔེས། སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་ཕར་ཕྱིན་བཅུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུ་ཡི་ཚོགས་པའམ་ལམ་མཐའ༷་དག༷་པ༷་ཚང་བ་དང༷༌།༡༤༽ ལོ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ལོན་པའི་རྒས་འཁོགས་མི་ཡིས་བརྟེན་པའི་དཔེས་ལམ་ལས་མི་ཉམས་པ་གང་ལ་རག་ལས་པ་ཕྱི་ཡི་ཡོངས་འཛིན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང༌། ནང་གི་ཡོངས༷་འཛིན༷་སྙིང་རྗེ་སྟོང་ཉིད་ཟུང་འཇུག་གིས་སྲིད་ཞིར་ལྷུང་བ་ལས་འཛིན་པ་དང༷༌།༡༥༽ ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་ལམ་ལ་མཆོག་འཛིན་དང་མངོན་ཞེན་གྱིས་རོ༷་མྱོང༷་མེད༷་ཅིང་དགེ་རྩ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་དང༷་༡༦༽བཞི་ནི་ལམ་བདེན་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་བཞི་སྟེ། དེ་ལྟར་ཁྱད༷་པར༷་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི༷་བཅུ༷་དྲུག༷་གི་བདག༷་ཉིད༷་དུ་ཤེས༷་པར་བྱ༷་སྟེ༷།བསམ་མི་ཁྱབ་པ་སོགས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཡང་དག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་དམིགས་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པ་གང༷་གིས༷་ཐེག་གསུམ་གྱི་སྤངས་རྟོགས་ཀུན་སྡུད་པ་སོགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ༷་ནི༷། ལམ་དམན་པ་གཞན༷་ཉན་རང་དག༷་ལས༷། ཆེས་ཁྱད༷་དུ༷་འཕགས༷་པས༷་ན་ཁྱད༷་པར༷་གྱི་ལམ༷་ཞེས་བྱའོ། །གསུམ་པ་བྱེད་མཚན་ལ། གཞི་ཤེས། ལམ་ཤེས། རྣམ་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་བྱེད་མཚན་ལས། དང་པོ་གཞི་ཤེས་ཀྱི་བྱེད་པ་གསུམ་ནི། རྟེན་བྱང་སེམས་ཀྱི་ཐབས་གཞི་ཤེས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་མ་འོངས་པ་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མའི་ཕན༷་༡༽པ་ལམ་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པས་མཐར་ཐུག་ངེས་ལེགས་ལ་སྦྱོར་བ་དང༷༌། ཚེ་འདིར་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བ་དང་ཕྱི་མར་གནས་སྐབས་མངོན་པར་མཐོ་བའི་བདེ༷་བ་༢༽བྱེད་པ་དང༷༌།ལྷག་མེད་ཀྱི་མྱང་འདས་ལ་འགོད་པའི་སྒོ་ནས་འགྲོ་བ་རྒྱུད་ལྔའི་སྡུག་བསྔལ་མཐའ་དག་ལས་གཏན་དུ་སྐྱོབ༷་པ༷་དང༷་༣༽གསུམ་ནི། གཞི་ཕུང་སོགས་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་ལ་བྱེད་ལས་དེ་དག་འཇུག་པའི་ལྡོག་ཆ་ནས་སོ། །གཉིས་པ་ལམ་ཤེས་སྦྱོར་བའི་བྱེད་མཚན་བདུན་ནི། ལམ་ཤེས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་གདུལ་བྱའི་མི༷་སོགས་རྣམ༷ས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཀུན་ནི༷་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་སོགས་ཀྱི་ཆོས་ལས་སྐྱབས༷་ནས་མྱང་འདས་ཀྱི་བདེ་བ་དམ་པར་འགོད་པ་དག༷་དང༷༌།༤༽ སྐྱེ་འགག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ལམ་གྱིས་གནས༷་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་དེ་དངོས་པོར་འཛིན་པའི་རྒྱུས་སྡུག་བསྔལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དབུགས་འབྱིན་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང༌།༥༽ མཚན་མའི་རྟོག་པས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཟིན་ཅིང་མནར་བ་རྣམས་ལ་བླང་དོར་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ལམ་གྱིས་དཔུང༷་གཉེན༷་བྱེད་པ་དང༌། ༦༽ རྟག་ཆད་སྲིད་ཞིའི་མཐའ་འགོག་པས་ཆུ་བོའི་དབུས་ཀྱི་གླིང༷་ལྟ་བུའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་དང༷་ནི༷།༧༽ གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་དོན་གཉིས་གྲུབ་པའི་སྐམ་སར་ཡོངས༷་སུ་འདྲེན༷་པར་བྱེད་པ༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷་དང༷༌།༨༽ དམིགས་པ་མེད་པས་གཞན་དོན་རྩོལ་མེད་ལྷུན༷་གྱིས༷་གྲུབ༷་པར་བྱེད་པ་དང༷༌།༩༽ གཞན་དོན་དུ་ཐེག༷་པ་གསུམ༷་གྱིས༷་ངེས་པར་འབྱུང་ཡང་རང་དོན་དུ་དེའི་འབྲས༷་བུ༷་མངོན༷་སུམ༷་མི༷་བྱེད༷་པའི་བདག༷་ཉིད་དང་བདུན་ཡིན་ནོ།༡༠༽ །གསུམ་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བྱེད་མཚན་གཅིག་ནི། ཐ༷་མ༷་རྟེན༷་གྱི༷་མཛད༷་པ༷་༡༡༽ སྟེ༷་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་ནས་དེ་ཉིད་ཕྱོགས་དུས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མ་ལས༷་པའི་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་དོན་ཀུན་ཡིད་བཞིན་རྗེས་སུ་འཇོ་བའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ངང་ཚུལ་ལས་མི་འདའ་བར་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གཟིགས་པ་ལས་ནམ་ཡང་མི་གཡོ་བཞིན་དུ་འབད་རྩོལ་མེད་པར་དུས་ཀུན་ཏུ་རྟག་པ་དང༌། ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པའི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་འཇུག་པས་འགྲོ་བ་རྣམས་གནས་སྐབས་ལམ་གྱི་རྟེན་དང་ལམ་ལ་འགོད་ཅིང༌།མཐར་ཐུག་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་ལ་འགོད་པའིརྟེན་དུ་གྱུར་པའོ། །བཅུ་གཅིག་པོ་འདི༷་ཡིས་ནི༷་རང་རྒྱུད་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་ཡུམ་གྱི་སྦྱོར་བ། གཞན་དོན་ཁྱད་པར་ཅན་སྐྱེད་པའི་ནུས་ལྡན་དུ་མཚོན་པས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ན་བྱེད༷་པའི༷་མཚན༷་ཉིད༷་ཡི༷ན་ནོ། །དེ་ལ་གཞི་ཤེས་ཀྱི་གསུམ་དང༌། ལམ་ཤེས་ལས་གཏན་ཕན་སྐྱབས་དང༌། ཆུས་ན་པ་བྲལ་བ་ལྟར། སྲེད་པའི་རླན་དང་བྲལ་བས། རང་གཞན་གྱི་དོན་རྟོགས་པའི་རྟེན་གྱི་ངོ་བོ་གླིང་གིས་བྱེད་པ་དང༌། ཐ་མ་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྟེན་གྱི་མཛད་པ་སངས་རྒྱས་པ་དེས་སེམས་ཅན་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་ཏེ། རྣམ་མཁྱེན་གྱིས་མཁྱེན་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མེད་ཀྱི་ངང་ཚུལ་ལས་མི་འདའ་བར་སྟོན་པ་སོགས་སོ། །བཞི་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་ལ། གཞི་ཤེས། ལམ་ཤེས། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་གསུམ་ལས། དང་པོ་གཞི་ཤེས་ཀྱི་བཞི་ལ། མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆེན་འདི་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་པས་༼ཟད་མཆན༽་ནས་དབེན་པའི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་དང༌། བྱང་ཆེན་འདི་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གི་རྟགས་ཀྱིས་དབེན་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན། སྦྱོར་བ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ཆགས་སོགས་ཉོན༷་མོངས༷་པའི་ངོ་བོ་མངོན་གྱུར་པས་དབེན་པ་དང༌།༡༽ ཉོན༷་མོངས༷་དེའི་རྟགས༷་སྒོ་གསུམ་གྱི་གནས་ངན་ལེན་པའི་དབེན་པ་དང༷༌།༢༽ ཉོན༷་མོང༷ས་དེའི་རྒྱུ་ནི་མཚན༷་མ༷་སྟེ་གཙང་བདེ་རྟག་བདག་གི་རྟོག་པས་དབེན་པ་དང༷༌།༣༽ མི༷་མཐུ༷ན་ཕྱོགས༷་ཉོན་མོངས་དང༷༌། གཉེན༷་པོ༷་ཉོན་མོངས་མེད་པ་དག༷་ལ་དེར་ཞེན་གྱིས་དབེན༷་པ་སྟེ།༤༽ དེ་ཡང་སྔ་མ་གསུམ་ཉོན་སྒྲིབ་ཀྱིས་དབེན་པ་དང༷༌། ཕྱི་མ་གཅིག་ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱིས་དབེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ལམ་ཤེས་ཀྱི་ལྔ་ལ། མདོ་ནི། བྱང་ཆེན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱའོ་ཞེས་གོ་ཆ་འཚལ་ཀྱང༌། དེ་ལ་སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པ་མི་དམིགས་པས་དེ་དག་ནི་དཀའ་བར་བགྱིད་པའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དོན་དམ་པར་སེམས་ཅན་མ་དམིགས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་བསྒྲལ་བའི་གོ་བགོ་བས་བྱ་དཀའ༷་བ་དང༷༌།༥༽ལམ་དམན་པར་མི་ལྷུང་བར་ཐེག་ཆེན་ལམ་དུ་ངེས༷་པར་གནས་པ༷་དང༷༌། ༦༽བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའི་ཡུན་གྱིས་སྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཆེད༷་དུ༷་བྱ༷་བ་ཆེན་པོ་གསུམ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང༷༌།༧༽ ཡུལ་སྒོམ་པའི་འཁོར་གསུམ་མི༷་དམིགས༷་པ་དང༷༌།༨༽ ཡུལ་ཅན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་བར་ལ་མངོན༷་པར༷་ཞེན༷་པ༷་མཐའ་དག་བཀག༷་པ༷་དང༷་ལྔའོ།༩༽ །གསུམ་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བདུན་ལ།མཁྱེན་གསུམ་གྱི་ཡུལ་མཐའ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས༷་པ༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ་གང༷་ཡིན༷་པ་དང༷༌།༡༠༽ དངོས་དངོས་མེད་ཀྱི་འཛིན་པ་ཀུན་སྤངས་པས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་དང་མི༷་མཐུན༷་པ་དང༌།༡༡༽ ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གཟིགས་པས་ཇི་སྙེད་ཤེས་བྱའི་ཆོས་ཀུན་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟིགས་པ་ཐོགས༷་པ༷་མེད༷་པ་བདེན་གཉིས་དབྱེར་མེད་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་པ་དང༷༌། ༡༢༽ རྣམ་མཁྱེན་དེ༷་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོར་རྟོགས་བྱའི་གཞི༷་མེད༷་པ་དང༌། ༡༣༽ དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོས་གོང་ནས་གོང་དུ་འབྲས་བུར་འགྲོ༷་བ་མེད༷་པ་དང༌།༡༤༽ རྒྱུ་མེད་པས་རང་གི་ངོ་བོས་སྐྱེ༷་བ་མེད༷་པ་དང༷༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

༡༥༽ དངོས་དང་དངོས་མེད་དང་གཉིས་ཀ་དང་གཉིས་མིན་ཏེ་མཐའ་བཞིར་དམིགས་སུ་མེད་པས་དེ༷་བཞིན༷་ཉིད༷་ཙམ་དུའང་ནི༷་མི༷་དམིགས༷་པ་བྱ་ལུས་ཆེ་བའི་དཔེས་བསྟན་པ་དང༷༌།༡༦༽ བདུན་པོ་བཅས་པས་སྦྱོར་བའི་ངོ༷་བོ༷་ཉིད༷་ཡུལ་ཅན་ཡེ་ཤེས་སྤྲོས་པས་དབེན་པའི་ཆ་བཅུ༷་དྲུག༷་གི་བདག༷་ཉིད༷། མཁྱེན་གསུམ་རང་ལས་གཞན་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་ཀྱང་མཚོན༷་བྱ༷་ལྟ༷་བུ༷ར་མཚོན༷་ནུས་པས༷་ན༷། མཚན༷་ཉིད༷་བཞི༷་པར༷་གྱུར་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་དུ་བཞེད༷་པ༷་ཡིན༷་ནོ། ། མདོ་རྒྱས་པར་འགྲོ་བ་མེད་པ་བསྟན་པའི་སྐབས་འདིར། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཡོས་སོ། །རབ་ཏུ་གཡོས་སོ་སོགས་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་དྲུག་དང་མཚན་མ་ཆེན་པོ་བཅོ་བརྒྱད་བྱུང་སྟེ། རྣམ་པ་དྲུག་ནི། གཡོ་བ། མཐོ་བ། དམའ་བ། སྟེང་དུ་འགྲོ་བ། འོག་ཏུ་འགྲོ་བ། སྒྲ་རྗེས་སུ་སྒྲོགས་པ་དྲུག་ཡིན་ལ། དེ་དག་ལ་རིམ་པ་བཞིན་གཡོ་བ་འགུལ་བ་ལྡེག་པ་ཆེམས་པ་འཁྲུགས་པ་འུར་བ་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་རེ་རེ་བཞིན་ཆུང་འབྲིང་ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་བཅོ་བརྒྱད་ལ་ལྟས་སམ་མཚན་མ་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་བསྡོམས་ན་དགུ་བཅུ་གོ་གཅིག་གོ །བཞི་པ་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་ལ། ངོ་བོ་དང༌། དབྱེ་བ་གཉིས། དང་པོ། སྤྱིར་བསོད་ནམས་ཆ་མཐུན་ནི་ལམ་མ་ཞུགས་ཀྱི་དགེ་བ་དང༌། ཐར་པ་ཆ་མཐུན་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བའི་ཐར་པའི་ཕྱོགས་སུ་གཞོལ་བའམ་ཕན་པའི་ཆའོ། །ཐར་པ་ཆ་མཐུན་གྱི་དགེ་བ་རྣམས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་ཁོ་ན་ལ་ཇི་སྐད་བཤད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་སྦྱོར་བ་རྣམས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཤེས་པར་བྱེད་པ་འབྱུང་བས་དེ་སྟོན་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ཀུན་ལ་མཚན༷་མ་མེད༷་པར་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་རབ༷་ཏུ༷་ཟིན་པ་སྦྱིན༷་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ༷་སོགས༷་ཕར་ཕྱིན་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ལམ་གྱི་ཆོས་དངོས་དང་འབྲས་བུའི་ཆོས་བརྒྱུད་ནས་ཡང༷་དག༷་པར་སྒྲུབ༷་པ་ལ༷་བརྩོན་ཅིང་མཁས༷་པ༷་ནི༷།རྣམ༷་པ༷་ཐམས༷་ཅད༷་རྟོགས༷་པ་བཤད་པའི་སྐབས་འདི༷་ལ༷་ཐེག་ཆེན་ཐར༷་པའི༷་ཆ༷་དང༷་མཐུན༷་པར༷་གྱུར་པའམ་ཚོགས་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཡིན་པར་འདོད༷་དེ་མདོར་ན་མཚན་མ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ལམ་དང་འབྲས་བུའི་བར་གྱི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པ་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་ནམ་ཚོགས་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ངོ་བོའི་དབྱེ་བ་དང༌། རྒྱུད་ཀྱི་དབྱེ་བ་གཉིས། དང་པོ། དད་པ་སྟོན་པའི་མདོ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་མཚན་མ་མེད་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་ཀྱང་མཚན་མར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་དེ་འདི་མ་སྣད་མ་རྨས་པར་སངས་རྒྱའོ་ཞེས་སྣད་པ་ཉན་རང་གི་ལམ་དུ་ལྷུང་བ། རྨས་པ་བྱང་སེམས་ཀྱི་ལམ་ལས་ཅུང་ཟད་ཉམས་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་མདོ། སྦྱིན་སོགས་ལ་མཚན་མར་མི་འཛིན་པས་བསྟན། དྲན་པ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་དང་ཐབས་མཁས་མ་བྲལ་བའི་བསམ་པ་ཅན་བྱང་ཆུབ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་ཞེས་པས་བསྟན། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། གང་གིས་འཚང་རྒྱ་བ། གང་སངས་རྒྱས་པའི

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཟུགས་སམ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན། ཤེས་རབ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་ཡང་བྱ་བ་དང༌། ཆོས་དེ་དག་མ་མཆིས་ཤིང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །ཚོགས་ལམ་པ་དེས་རྟེན༷་སང༷ས་རྒྱས༷་བྱང་སེམས་དང་བཅས་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་རྣམ་ཐརགསུམ་ལ་སོགས༷་པར་མི་དམིགས༷་པའི་ཚུལ་གྱིས་ལེགས་པའི་དད༷་པ༷་དང༷༌། སྦྱོར་བ་སྦྱིན༷་སོགས༷་སྤྱོད༷་ཡུལ༷་དུ་བྱས་པའི་བརྩོན༷་འགྲུས༷་དང༷༌། བསམ༷་པ༷་ཕུན༷་ཚོགས༷་གཞན་དོན་དང་བྱང་ཆུབ་དམིགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པས་དྲངས་པའི་རྣམ་མཁྱེན་ལ་བདེན་པར་མ་ཞེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་དམིགས་པའི་དྲན༷་པ༷་དང༷༌།གཟུགས་སོགས་སུ་རྣམ༷་པར༷་མི༷་རྟོག༷་པའི་ཏིང༷་ངེ་འཛིན༷་དང༷༌། བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཆོས༷་རྣམས༷་རང་དང་སྤྱི་ཡི་མཚན་ཉིད་རྣམ༷་པ༷་ཐམས༷་ཅད༷་དུ༷་ཤེས༷་པའི༷་ཤེས༷་རབ༷་དང༷་རྣམ༷་པ་ལྔ༷་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དབང་པོ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། རྫོགས༷་པའི༷་བྱང༷་ཆུབ༷་དེ་ཉིད་དད་སོགས་ལྔ་པོ་འདི་ཅི་ཙམ་རྣོ་བ་བཞིན་དབང་པོ་རྣོན༷་པོ༷འམ་ཆེན་པོ་ཡིས༷་རྟོགས༷་པར་སླ༷་བ་དང་རྟོགས་པར་མྱུར་ལ། དབང་པོ་ཆུང་ངུའམ་རྟུལ༷་པོས༷་ནི་རྟོག༷ས་པར་དཀའ༷་བར་བཞེད༷་དོ། །མདོ་ནི། ཤེར་ཕྱིན་ལ་མི་ཞུམ་ན་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་སོགས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་ཅན་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་སྒོམ་རིམ་ལ་གསུམ།སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་ཅན་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་དུས། སྐྱེས་པའི་རྟེན་གྱི་གང་ཟགགང་ཟག་དེའི་སྒོམ་རིམ་མོ། །དང་པོ་ལ་སྦྱོར་ལམ་བཞི་པོ་རིམ་པར་བསྟན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ལ་དེ་ཡང་ཐར་ཆ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་གཞན་དོན་སྤྲོ་བ་ཅན་ལ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་འབྱུང་ལ་དྲོ༷་བ་སོགས་བཞི་པོ་རྣམས༷་ཀྱི༷་དམིགས༷་པ༷་སྐབས་འདིར༷་ནི་སེམས༷་ཅན༷་ཐམས༷་ཅད༷་ཡིན༷་པ༷ར་བསྔགས༷་ཏེ་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་སྔར་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་སྐབས་ལ་ནི་མཉམ་བཞག་གི་རྟོགས་པ་གཙོ་བོར་བྱས་པས་དྲོད་སོགས་ཀྱི་དམིགས་པ་སྟོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ལ། འདིར་རྗེས་ཐོབ་གཙོ་བོར་བྱས་ནས་སྙིང་རྗེའི་ཡུལ་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པར་བཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་མཉམ་བཞག་ཏུ་སྟོང་ཉིད་ལ་གོམས་པའི་ལག་རྗེས་སུ་རྗེས་ཐོབ་ན་སྙིང་རྗེའི་ཤུགས་དང་གཞན་ཕན་གྱི་འཇུག་པ་ཆེར་འཕེལ་བ་ནི་འདི་ལྟར། དྲོད་ཆུང་ངུའི་སྐབས་སུ་སེམས་ཅན་དེ༷་དག༷་ཉིད༷་ལ༷་ཆགས་སྡང་གིས་རིས་སུ་མ་བཅད་པར་སེམས༷་མཉམ་པ་དང༌། སོགས༷་པའི་སྒྲས། ད་ལྟ་ཕན་པ་བསྒྲུབ་པ་བྱམས་པའི་སེམས་གཉིས་འབྱུང་ངོ༌། །དྲོད་འབྲིང་དུ། མ་འོངས་པའི་ཕན་པ་སྒྲུབ་འདོད་ཕན་པའི་སེམས་དང༌། རང་རྒྱུད་ཀྱི་ང་རྒྱལ་བཅོམ་པས་གཞན་བདེ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པའི་སེམས་དང༌། གཞན་ལ་ཐོ་མི་བཙམས་པས་རྣམ་པར་འཚེ་བ་མེད་པའི་སེམས་གསུམ་འབྱུང་ངོ༌། ། དྲོད་ཆེན་པོའི་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་རང་ལས་རྒན་པ་ལ་ཕ་དང་མའི་སེམས་དང༌། མཉམ་ལ་སྤུན་ཟླ་དང་སྲིང་མོའི་སེམས་དང༌། གཞོན་པ་ལ་བུ་དང་བུ་མོའི་སེམས་དང༌། ཕན་འདོགས་པའི་བཤེས་དང་ཡིད་བརྟན་པའི་གྲོགས་ཀྱི་སེམས་དང༌། ཕ་རུས་གཅིག་པའི་གཉེན་དང་མ་ཡི་རུས་གཅིག་པའི་སྣག་གི

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉེན་མཚམས་ཀྱི་སེམས་ཏེ་ཟུང་རེ་གཅིག་ཏུ་བརྩིས་པའི་ལྔ་འབྱུང་བ་སྟེ།དེ་ལྟར་རྣམ༷་པ༷་དག༷་པ་ནི༷་བཅུར༷་ཡུམ་གྱི་མདོ་ལས་བཤད༷་དོ༷། །རྩེ་མོ་ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་ཡུལ་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་ནས་དེ་ཡི་ཆེད་དུ་བདག༷་ཉིད༷་སྡིག༷་པ༷་ལས༷་ལྡོག༷་ཅིང༷༌། གཞན་དེ་ལ་ལུས་ཀྱིས་འགོད་པ་དང་ངག་གིས་བསྔགས་པ་དང་ཡིད་ཀྱིས་མཐུན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འབྲིང་གི་སྐབས་སུ་རང་སྦྱིན༷་པ་ལ༷་སོགས༷་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་ལ་གནས་པས་གཞན་དེ་ལ་འགོད་པ་སོགས་དང༌། ཆེན་པོར་སོགས་པས་རང་ཉིད་སྟོང་པ་དང་རྟེན་འབྲེལ་ཟབ་མོ་ལུགས་འབྱུང་ལྡོག་སྒོམ་པ༷་ལ་གནས༷་པ༷ས་གཞན༷་སེམས་ཅན་དེ༷་དག༷་ལ༷་ནི༷་ལུས་ཀྱིས་འགོད༷་ཅིང་སྦྱོར་བ༷་དང༷༌། ངག་གིས་ཡོན་ཏན་གྱི་བསྔགས༷་པ༷་བརྗོད༷་པ་དང༷༌། ཡིད་ཀྱིས་དགའ་བས་སམ་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གིས་མཐུན༷་པ༷་བྱེད་པ་ཉིད༷་དང་གསུམ་ནི་རྩེ༷་མོར་གྱུར༷་པའོ། །དེ༷་བཞིན༷་དུ་བཟོད༷་པ༷་གསུམ་ནི༷། རང༷་གཞན༷་གཉིས་ཀར་བརྟེན༷་པ་ཅན༷་ཏེ་བཟོད་ཆུང་དུ་རང་བདེན༷་བཞི་ཤེས༷་སྤང་མངོན་བྱེད་བརྟེན་པ་ལ་གནས་ནས་གཞན་དེ་ལ་འགོད་བསྔགས་མཐུན་པར་བྱེད་པ༷་དང༌། འབྲིང་པོར་རང་རྒྱུན་ཞུགས་སོགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སྒྲུབ་ཚུལ་ཤེས་ཀྱང་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པ་ལ་གནས་ནས་གཞན་དེ་ཡི་རིགས་ཅན་དེ་ལ་འགོད་པ་སོགས་དང༌། ཆེན་པོར་རང་བྱང་སེམས་ཀྱི་མཐོང་ལམ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུད་དམ་ཚུལ་ལ་གནས་ནས་གཞན་དེ་ལ་འགོད་པ་སོགས་སོ། །ཆོས༷་མཆོག༷་ཆུང་ངུར་དེ༷་བཞིན༷་དུ་རང་སེམས༷་ཅན༷་རྣམས༷་སྨིན༷་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་འདོད་པ་དང༌། ཞིང་སྦྱོང་བ་ལ་གནས་ནས་གཞན་དེ་ལ་འགོད་པ་སོགས་བྱེད༷་པ་དང༌། སོགས༷་ཀྱིས༷་ཤེས༷་པར༷་བྱ༷་བ་ནི་འབྲིང་པོར་རང་བྱང་སེམས་ཀྱི་མངོན་ཤེས་བསྐྱེད་པ་ལ་གནས་ནས་གཞན་དེ་ལ་འགོད་པ་སོགས་དང༌།ཆེན་པོར་རང་རྣམ་མཁྱེན་བསྐྱེད་པ་དང༌། བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་སྤོང་བ་ལ་གནས་ནས་གཞན་ཡང་ཚུལ་དེ་ལ་ལུས་ཀྱིས་འགོད། ངག་གིས་བསྔགས་པར་བྱེད། ཡིད་ཀྱིས་མཐུན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་ཁྱད་པར་གོང་དུ་འཕེལ་བ་ལས་དེ་ལྟར་བས་ཆེ་ཆུང་དུ་སྣང་བ་ནི་གཙོ་ཆེ་བའི་སྒོ་ནས་བཞག་པའོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས། རྟགས་ཅན་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་མདོར་བསྟན། ཡོད་ཆོས་རྟགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ།རྟགས་ཅན་གྱི་གང་ཟག་ནི་སྦྱོར་ལམ་བཞི་དང་མཐོང་ལམ་སྒོམ་ལམ་གང་རུང་ལ་གནས་པའོ། །དེའང་སྤྱིར་དབང་རྣོན་ཚོགས་ལམ་ནས་ལམ་མ་གོལ་བར་འགྲོ་བ་ཡོད་པས་དེ་དུས་ནས་ཀྱང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཕལ་པ་ཡོད་ལ།ཁྱད་པར་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་རྩེ་མོའམ་བཟོད་པ་ཐོབ་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ངེས་ཀྱང་འདིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ལས་ཕྱིར་མིལྡོག་པར་ངེས་ནུས་པ་ལས་བཞག་སྟེ། རང་དང་གཞན་གྱིས་རྟགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ངེས་མ་ནུས་ན་དོན་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཀྱང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འཇོག་བྱེད་མ་རྙེད་པས་དེ་ཡི་མིང་མི་ཐོབ་བོ། །དེས་ན་དབང་རྣོན་དྲོད་ནས་དང༌།འབྲིང་པོ་མཐོང་ལམ་དང༌། དབང་པོ་ཇི་ལྟར་རྟུལ་ཡང་ས་བརྒྱད་པ་ནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟགས་ཐོབ་ངེས་པས་ན། དྲོད་ནས་ས་བརྒྱད་པའི་བར་གྱི་རྟགས་དེ་དག་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་ལས། རྣམ་པ་དང་རྟགས་དང་མཚན་མ་དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་བཟུང་བར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པས། རྣམ་པ་ནི་མེ་ཡི་ཚ་བ་དང་དམར་འབར་བ་ལྟ་བུ་སྟེ་བྱང་སེམས་དེའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་མཐོང་བའོ། །རྟགས་ནི་འབྲས་བུ་སྟེ་དུ་བ་ལས་མེར་ཤེས་པ་ལྟར་དེའི་རྒྱུད་ལ་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ཡོད་པའི་འབྲས་བུ་བདེན་པའི་ཚིག་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །མཚན་མ་ནིརྒྱུ་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་སྟེ་མ་འོངས་པ་ན་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པའི་མཚན་མར་བཟུང་བ་སྟེ། དཔེར་ན་བུད་ཤིང་དང་མེ་ལྕགས་མེ་རྡོ་སྐྱེས་བུའིརྩོལ་བ་རྣམས་ཚོགས་པ་ལས་མེ་འབྱུང་ངེས་སོ་སྙམ་དུ་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །རྒྱུ་ལ་གེགས་བྱེད་པ་སྲིད་པས་ན་རྒྱུ་ཙམ་གྱིས་འབྲས་བུ་མི་དཔོག་སྙམ་ན་སྤྱིར་བདེན་ཀྱང༌། ཕྱི་ནང་གི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་ཟིན་པའི་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ནི་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་གེགས་གང་གིས་ཀྱང་བརྫི་མི་ནུས་པས་རང་འབྲས་ཐོབ་པར་ནུས་ཏེ་དཔུང་མང་གི་མགྲོན་པོ་གང་འདོད་པའི་གནས་སུ་བདེ་བར་ཕྱིན་ངེས་པ་དང༌། འཁོར་སྒྱུར་དང་སངས་རྒྱས་གཞོན་ནུའི་གནས་སྐབས་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རྒྱུ་ཡི་ཚོགས་པ་ཚང་བས་རང་འབྲས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་བསྐྱེད་པར་ངེས་ཤིང༌། དེས་བར་ཆད་ཀྱི་གོ་སྐབས་མི་འཇུག་པར་མཐར་འབྲས་ཀྱི་རྒྱུ་ཚོགས་པ་ཚང་བར་བྱེད་དོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེས་ན་རྒྱུ་མཚན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། ལག་པར་འཁོར་ལོའི་རི་མོ་གསལ་བ་ལས་རྒྱལ་པོར་འབྱུང་བར་ལུང་སྟོན་པ་ལྟར། རྒྱུ་ཡི་བྱེ་བྲག་ཁྱད་པར་ཅན་ལས་མ་འོངས་འབྱུང་གྱུར་གྱི་མཚན་མ་གསལ་བ་ལ་མཚན་མ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ཡང་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྟགས་གོས་ལ་སོགས་པ་གཙང་བ་ལྟ་བུ་དེ་དགབྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ནང་གི་བསམ་པ་ཁྱད་པར་ཅན། རང་དོན་ཞི་བ་དོན་གཉེར་གྱི་བློ་མངོན་གྱུར་ལོག་པའི་སྙིང་རྗེ་དང༌། སྦྱོར་བ་ཐབས་ཤེས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྟོགས་པ་བརྟན་པོ་དང་འབྲེལ་བ་ཡིན་པ་ལས་རྟགས་སུ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི་ལམ་དང་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའི་དབྱེ་བས་སྐྱེས་བུ་ཟུང་བཞིར་འགྱུར་བ་ལྟར་བྱང་སེམས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི་གསུམ་སྟེ། ངེས༷་འབྱེད༷་ཡན༷་ལ༷ག་ནས༷་བཟུང༷་སྟེ༷། བཟོད་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་མཐོང༷་བའི་ལམ་དང༷༌། རྒྱུན་དང་ལྡན་པ་གོམས༷་པའི༷་ལམ༷་དག༷་ལ༷་བྱང༷་ཆུབ༷་སེམས༷་དཔ༷འ་གང༷་དག༷་གནས༷་པ་དེ༷་རྣམས་སྐབས་འདིར༷་སློབ་པ་ཕྱིར༷་མི༷་ལྡོ༷ག་པའི༷་རྟགས་ཅན་གྱི་ཚོགས༷་དགེ་འདུན་ཡིན་ཏེ། རྟགས་ཉི་ཤུ་དང༌། བཅུ་དྲུག་དང༌། བརྒྱད་པོ་དེ་དང་དེ་རྟོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་གསུམ། སྦྱོར་ལམ། མཐོང་ལམ། སྒོམ་ལམ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའིརྟགས་སོ། །དང་པོ་ལ་མདོར་བསྟན། རྒྱས་བཤད་གཉིས། དང་པོ། གཟུགས༷་ལ༷་སོགས༷་པ་སྟེ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་ཞེན་པ་ལས༷་ལྡོག༷་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་པ་སོགས༷་ཀྱི་རྟག༷ས་རྣམ༷་པ༷་ཉི༷་ཤུར༷་བརྗོད༷་པ༷་ཡི༷ས། སྦྱོར་ལམ་ངེས༷་འབྱེད༷་ཡན༷་ལག༷་ལ༷་གནས༷་པའི༷་ཕྱིར༷་མི༷་ལྡོག༷་པའི༷་རྟགས་མངོན་གྱུར་གྱི་མཚན༷་ཉིད༷་འཆད་འགྱུར་འདི༷་རྣམས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་དྲོད་རྩེ་བཟོད་མཆོག་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི། གཟུགས་ལ༷་སོགས༷་པ་སྟེ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་བདེན་ཞེན་མངོན་གྱུར་པ་ལས༷་ལྡོག༷་པས་ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་བྲལ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་རང་རྒྱུད་ན་ཟབ་མོའི་ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་དང་མི་འགལ་བར་རིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་སྨྲ་བ་ལས་ཤེས་པ༷་དང༷༌།༡༽ ཤེས་ནས་དད་པས་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྐྱབས་གསུམ་ལ་ཐེ༷་ཚོམ༷་མེད་པར་ཡིད་ཆེས་པས་བསྟན་པ་འདི་ལས་གཞན་པའི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ལ་ལམ་སྟོན་པའི་སྐྱབས་སུ་མི་བསྟེན་པ་དང༌།༢༽ མི་དགེ་མངོན་གྱུར་སྤངས་པས་དུས་ཀུན་ཏུ་ངན་སོང་སྤང་ཞིང་མི་ཁོམ་པར་མི་སྐྱེ་བའི་སྨོན་ལམ་གྲུབ་པས་མི༷་དལ༷་བ་ཟད༷་པ༷་དང༷༌། ༣༽ གཞན་དོན་ལ་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེས་བདག༷་ཉིད༷་དགེ༷་བ༷་བཅུ་ལ༷་གན༷ས་ཤིང༷་གཞན༷་དག༷་དེ༷་ལ༷་འགོད༷་པར་བརྩོན་པ༷་དང༷༌།༤༽ བདག་གཞན་བརྗེ་བས་སེམས་ཅན་གཞན༷་གྱི༷་རྟེན༷་ཅན༷་གྱི་ཟང་ཟིང་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་པ་སོགས་གཞན་དོན་དུ་སྦྱིན༷་སོགས༷་ལ་འཇུག་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོས་པ་དང༷༌། ༥༽ ཆོས་ཉིད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ཟབ༷་མོ༷འི་དོན༷་ལ༷འང་སོམ༷་ཉི༷་མངོན་གྱུར་བ་མེད༷་པས་ཆོས་ལ་གཅིག་ཏུ་དགའ་བ་དང༌།༦༽ཀུན་སྤྱོད་གཞན་ཕན་ལ་ཞུགས་པས་རྟག་ཏུ་ཚིག་འཇམ་པོར་སྨྲ་བ་སོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱམས༷་པའི་ལུས༷་དང་སོགས༷་པའི་སྒྲས་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་གསུམ་དང་ལྡན་པ་དང༷༌།༧༽ བསླབ་གསུམ་ལ་བརྩོན་པའི་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བར་གཅོད་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་གནོད་སེམས།ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་གཅོད་གཉིད་རྨུགས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་གཅོད་རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་དང༌། བདེན་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་སྟེ་སྒྲིབ༷་པ༷་ནི༷་རྣམ༷་པ༷ལྔ༷་དང༷་མི༷་འགྲོགས༷་པ་དང༷༌།༨༽ སྟོང་ཉིད་བསྒོམས་པས་མ་རིག་པ་དང་ལྟ་བའི་བག༷་ལ༷་ཉལ༷་ཀུན༷་མགོ་སྨད་པའི་སྒོ་ནས་འཇོམས༷་པ༷་དང༷༌།༩༽ སྤྱོད་ལམ་འགྲོ་འཆག་ཉལ་དང་འདུག་པར་དྲན༷་པ༷་དང༷་ནི༷་ཤེས༷་བཞིན༷་དང༷་རབ་ཏུ་ལྡན་པས་མིག་གཉའ་ཤིང་གང་ཙམ་བལྟ་བས་འགྲོ་བ་སེམས་འཁྲུལ་བ་མེད་པ་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་པ་དང༌།༡༠༽ ཕྱི་ནང་གི་ཀུན་སྤྱོད་གཙང་སྦྲར་ལྡན་པས་གཙང་མའི་ཆོས་གོས༷་ལ༷་སོགས༷་པ༷་ཡོངས་སུ་གཙང༷་བ༷་འཆང་བ་དང༷་༡༡ ༽བཅུ་གཅིག་དྲོད་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་སོ། །གཉིས་པ་རྩེ་མོ་བ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་སུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་མངོན་པར་འཕགས་པས་ལུས༷་ལ༷་སྲིན༷་བུའི༷་རིགས་བརྒྱད་ཁྲི་པོ་རྣམ༷ས་མི་འབྱུང༷་བ་ལུས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌།༡༢༽ ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གི་དགེ་རྩ་རྣམ་པར་དག་པས་གྱ༷་གྱུ༷་མེད༷་པའི་སེམས༷་ཉན་རང་གི་ཡིད་ལས་འདའ་བ་དང༌། ༡༣༽རྙེད་པ་དང་བཀུར་བསྟི་དང་གྲགས་པ་ལ་མི་ལྟ་བས། ཕྱགས་དར་ཁྲོད་པ་དང༌། ཆོས་གོས་གསུམ་པ་དང༌། ཕྱིང་པ་བ་དང༌། བསོད་སྙོམས་པ་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྟན་གཅིག་པ་དང༌། ཟས་ཕྱིས་མི་ལེན་པ་དང༌། དགོན་པ་བ་དང༌། ཤིང་དྲུང་པ་དང༌། བླ་གབ་མེད་པ་དང༌། དུར་ཁྲོད་པ་དང༌། ཙོག་པུ་པ་དང༌།གཞི་ཇི་བཞིན་པ་སྟེ་སྦྱངས༷་པའི༷་ཡོན་ཏན་ནི༷་བཅུ་གཉིས་པོ་ཡང་དག་པར་ལེན༷་པ་དང༷༌། ༡༤༽ ཕྱིན་དྲུག་ཁྱད་པར་ཅན་སྒྲུབ་པས་རང་རྒྱུད་ལ་སེར༷་སྣ༷་མེད༷་པ་དང་སོགས༷་སྒྲས་འཆལ་ཚུལ་དང་ཁོང་ཁྲོ་དང་ལེ་ལོ་དང་རྣམ་གཡེང་ཤེས་འཆལ་རྣམས་མེད་པ་དང༷༌།༡༥༽ ཆོས་ཀུན་ཆོས་ཉིད་ལས་མི་འདའ་བས་སྤྱོད་ལམ་ཅི་བྱེད་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས༷་ཉིད༷་དང་མི་འགལ་ཞིང་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་དང་ལྡན༷་པར༷་འགྲོ༷་བ་ཉིད༷་དང༷༌། ༡༦༽ འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་བདག་གིར་བྱས་པས་གཞན་སེམས༷་ཅན༷་གྱི༷་དོན༷་དུ༷་དམྱལ༷་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཀྱང་འཚོ༷ལ་བ་སྟེ་དང་དུ་ལེན་པ་དང༷་དྲུག་གོ །༡༧༽ གསུམ་པ་བཟོད་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ནི་གཉིས་ཏེ། རང་གི་རྟོགས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་གཏིང་ཚུགས་པས་གཞན་གྱི་དྲིང་ལ་མི་འཇོག་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་མཐུས་བདུད་སོགས་གཞན༷་གྱིས༷་དམན་པའི་ལམ་དུ་དཀྲི༷་བར༷་མི༷་བཏུབ༷་པ་དང༷༌།༡༨༽ སངས་རྒྱས་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་མ་ནོར་བར་ཤེས་པས། ལམ༷་ལྟར་བཅོས་པ་གཞན༷་མི་སྡུག་པ་ཀེང་རུས་སྒོམ་པ་སོགས་དང༌། བསམ་གཟུགས་སྒོམ་པ་སོགས་མཐར་ཐུག་གི་དོན་དུ་ཉེ༷་བར༷་སྟོན༷་པའི་བདུད༷་ལ༷་འདི་ནི་བདུད༷་ཉིད་དོ་ཅེས༷་བྱ༷་བར༷་རྟོག༷ས་པས༷་བདུད་ཀྱིས་ཡུལ་ལས་འདའ་བ་དང༷་གཉིས་སོ། །༡༩༽ །བཞི་པ་ཆོས་མཆོག་གི་རྟགས་ནི། འཁོར་གསུམ་དུ་དམིགས་པའི་དྲི་མ་རྣམ་པར་དག་པས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་དག་པ་རྡུལ་ཙམ་མེད་པར་དོན་གཉིས་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཀུན་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་སངས༷་རྒྱས༷་དགྱེས༷་པའི༷་སྤྱོད་པ༷་རྨད་དུ་༢༠༽བྱུང་བ་སྟེ༷་རྟགས༷་ནི༷་ཉི༷་ཤུ༷་པོ་དེ༷་དག༷་གིས༷་སྦྱོར་ལམ་དྲོད༷་ད༷ང་རྩེ༷་མོ༷་དང་བཟོད༷་པར་བཅས༷་དང༷་སྦྱོར་ལམ་ཆེན་པོ་ཆོས༷་མཆོག༷་རྣམ༷ས་ལ༷་གནས༷་པ་༷ནི༷། རྫོགས༷་པའི༷་བྱང༷་ཆུབ༷་ལས༷་ཕྱིར་མི༷་ལྡོག༷་པ་སྟེ། མདོ་ནི། གཟུགས་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་བྱང་སེམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་སོ། །གཉིས་པ་མཐོང་ལམ་ལ་མདོར་བསྟན་དང༌། རྒྱས་བཤད་གཉིས། དང་པོ།མཐོང༷་བའི༷་ལམ༷་ལ༷་གནས་པའི་བྱང་སེམས་དབང་འབྲིང་གི་རྒྱུད་ཀྱི་ཐབས་ཤེས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་ཟིན་པའི་བཟོད༷་པ༷་བརྒྱད་དང༷༌། ཤེས༷་པའི༷་སྐད༷་ཅིག༷་བརྒྱད་དེ་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་བཅུ༷་དྲུག༷་དང༌། དེས་དྲང་པའི་ལུས་ངག་གི་ཐ་སྙད་ཁྱད་པར་ཅན་ནི༷། བྱང༷་ཆུབ༷་སེམས་དཔ༷འ་ཕྱིར་མི༷་ལྡོག༷་པའི༷། མཚན༷་ཉིད༷་དམ་རྟགས་ཡིན༷་པར༷་ཤེས༷་པར༷་བྱའོ༷། །འདིར་ཤེས་བཟོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་མཐོང་ལམ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་སུ་གསུངས་པ་ནི། རྒྱུ་མིང་འབྲས་ལ་བཏགས་པ་ལས། མཐོང་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་རང་ཉིད་མིན་ཏེ་དངོས་ལ་གནོད་བྱེད་མཉམ་བཞག་ཡེ་ཤེས་གཞན་ལ་རྟགས་སུ་སྣང་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་གང་ཞེ་ན། དགོངས་གཞི་རྒྱུ་མཉམ་བཞག་གི་ཡེ་ཤེས་ལས་འབྲས་བུ་རྗེས་ཐོབ་ན་འབྱུང་བའི་གཟུགས་ལས་ལྡོག་པ་སོགས་ལུས་ངག་གི་རྟགས་ཁྱད་པར་ཅན་འབྲེལ་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་སོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཏགས་པའི་དགོས་པ་ནི་གདུལ་བྱ་འདུལ་བའི་དབང་མ་གཏོགས་པར་ས་ཐོབ་པའི་བྱང་སེམས་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་ཐོབ་ནི་མཉམ་བཞག་དང་རྣམ་པ་ཆ་འདྲ་བ་ཤེས་པའི་སླད་དུའོ། །དེ་ལྟར་ན་མཉམ་བཞག་ཏུ་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་མཐོང་བའི་སྟོབས་ལས། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་རྟགས་བཅུ་དྲུག་ཏུ་གསུངས་པ་འདི་དག་མཐོང་ལམ་གྱི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུར་ཁྱད་མེད་ལ། སོ་སོར་སྦྱར་བ་ནི་ལྡོག་ཆས་ཕྱེ་བའི་ཤེས་བཟོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བཅུ་དྲུག་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཙམ་ལས་རྒྱུ་སོ་སོས་འབྲས་བུ་སོ་སོར་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་རིམ་པས། སྟོང་ཉིད་མངོན་སུམ་རྟོགས་པས་གཟུགས༷་སོ༷གས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མངོན་ཞེན་གྱི་འདུ༷་ཤེས༷་ཀུན་བཏགས་ས་བོན་བཅས་པ་ལས་ལྡོག༷་པ༷་དང༷༌།༡༽ སངས་རྒྱས་སྲས་བཅས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་རླབས་པས་བླ་མེད་བྱ༷ང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས༷་མི་ཉམས་པར་བརྟན་པ་དང༌།༢༽ ཐེག་ཆེན་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་སོགས་ཆོས་ཁྱད་པར་ཅན་བསྒྲུབས་པས་གྲགས་པ་སོགས་ཚེ་འདིའི་དོན་དང་ཐེག༷་པ༷་དམན༷་པ་རང་ཞི་བ་དོན་གཉེར་གྱི་ཉན་རང་དག༷་ལས༷་སེམས་རྣམ༷་པར་ལོག༷་པས་རྣམ་མཁྱེན་ཡིད་བྱེད་དང་མི་འབྲལ་བ་དང༌།༣༽ ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐུས་བསམ༷་གཏན༷་དང་ལ༷་སོགས༷་པའི༷་སྒྲས། གཟུགས་མེད་དང་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་ཐོབ་ཀྱང༌། དེར་སྐྱེ་བ་དང་འཇུག་པའི་ཡན༷་ལག༷་ཡོངས༷་སུ༷་ཟད༷་པ༷་དང༷་བཞི་ནི་༤༽སྡུག་བདེན་གྱི་སྐད་ཅིག་མའི་རྣམ་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞིའོ། །དགེ་བ་ལ་བཀོལ་ནུས་པས་ལུས༷་ལྡང་བ་ཡང་བ་དང་སེ༷མས་ཁྲོ་བ་སོགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་མེད་པས་ཡང༷་བ༷་༥༽ཉིད༷་དང༷་ནི༷། ཁྱིམ་པར་གྱུར་ཀྱང་དངོས་པོ་ཀུན་ལ་མ་ཆགས་པས་འདོད༷་ཡོན་ལ༷་སྤྱོད༷་པ་ནའང་དེ་ལ༷་མ་ཞེན་ཅིང་སེམས་ཅན་ཐབས་གང་གིས་འདུལ་བའི་ཐབས༷་ལ་མཁས༷་པ་དང༷༌།༦༽ ཁྱིམ་གྱི་ཉེས་དམིགས་དང༌། ཡུལ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཞེན་པའི་ཉེས་པ་མཐོང་ནས་བུད་མེད་དང་འཕྲད་པར་མི་བྱེད་ཅིང༌། དྲག་ཤུལ་སོགས་སྦྱོར་བའི་སྔགས་མི་བྱེད་པར་རང་དོན་དུ་རྟག༷་ཏུ༷་ཚངས༷་པར༷་སྤྱོད༷་པ་ཉིད༷་དང༷༌།༧༽ སེམས་མི་གཡེང་བ་དང༌། དད་སོགས་ཀྱི་དབང་པོ་ཐོབ་པས་འཚོ་བ་རྙེད་བཀུར་གྱི་དོན་དུ་དབང་པོ་སྡོམ་པའི་ཚུལ་འཆོས་དང༌། ཚིག་འཇམ་པར་སྨྲ་བའི་ཁ་བསགས་དང༌། གཞན་གྱི་རྫས་ལ་བསྔགས་པའི་གཞོགས་སློང་དང༌།མངོན་སུམ་གཞན་ལ་ཐོབ་འཇལ་དང༌། སྔར་ཐོབ་པ་ལ་བསྔགས་པ་རྙེད་པས་རྙེད་འཚོལ་རྣམས་དང༌། ཡང་བ་སྲོག་གཅོད་སོགས་བྲལ་བས་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ཆོས་ཅན་འཚོ༷་བ༷་ཡོ་བྱད་རྣམ༷་པར༷་དག༷་པ་ཉིད༷་དང༷་བཞི་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །ཕུང༷་ཁམས་རྟེན་འབྲེལ་སོགས༷་ལ་དངོས་ཞེན་གྱི་སྦྱོར་བས་གནས་པ་དང༌། དེ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞེན་པ་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བས་གནས་པ་བཀག་པའི་སྟོང་ཉིད་ལ་གནས་ནས་ཆོས་གང་ཡང་མཆོག་དམན་དུ་མ་མཐོང་བ་དང༌།༩༽ མཐོང་ལམ་གྱི་རྟོགས་པའི་བར༷་ཆད༷་བྱེད༷་པའི་ཆོས་དགེ་བའི་ནོར་འཕྲོགས་པ་ལ་རྐུན་པོའི་གཏམ་གྱིས་བསྟན་པ་རྣམས༷་ལ་དགེ་ཕྱོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཕྲོག་མི་འཕྲོག་ཏུ་དངོས་ཞེན་སོགས་སྔར༷་ལྟར་བཀག་པ་དང༷༌།༡༠༽ དེ་བཞིན་དུ་དམག་གི་གཏམ་གྱིས་སྦྱིན་པ་སོགས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཡི་ཚོགས༷་ཀྱི་དཔུང་ལ་མང་ཉུང་དུ་ཞེན་པ་སོགས་བཀག་པ་དང༷༌། ༡༡༽ གྲོང་གིས་དབང༷་པོ་དང་སོགས༷་སྒྲས། གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་དབང་རྟེན། གྲོང་རྡལ་གྱིས་དབང་ཡུལ།རྒྱལ་བློན་གྱི་གཏམ་གྱིས་བདག་དང་བདག་གི་བར་བཅས༷་པ༷་ཡི༷། གཡུལ༷་འགྱེ༷ད་པའི་གཏམ་ཞེས་པས་སྤང་གཉེན་སྤྲད་པ་བསྟན་ལ། དེ་ལྔ་ལ་ཞེན་པ་སོགས་སྔར་ལྟར་བཀག་པ་༡༢༽བཞི་ནི་འགོག་བདེན་གྱི་སྐད་ཅིག་མའི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་དེ་ལྟར་སྤང་བྱ་འགོག་པའི་སྐབས་སུ་རྒྱུ་མངོན་ཞེན་ལོག་པས།འབྲས་བུ་རྣམ་སྨིན་སྤང་མི་དགོས་པར་རང་གི་རང་གིས་འགོག་པའོ། །འདིརྣམས་ལ་གཏམ་ཞེས་པས་མིང་ཙམ་ལས་དོན་མ་གྲུབ་པ་ལ་དེར་ཞེན་མི་བྱ་བའི་སླད་དུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བཤད་ལ། མངོན་ཞེན་མེད་པའི་གནད་ཀྱིས་དངོས་བསྟན་གྲོང་སོགས་དང༌། མཚོན་དོན་དབང་པོ་སོགས་ཀྱི་མངོན་འདོད་ཞིག་པས་དེ་གཏམ་དུ་ཡང་ཡང་སྨྲ་ཞིང་ལུས་ཀྱིས་དེའི་ཆེད་དུ་འཇུག་པ་ལྟ་བུར་མིབྱེད་པ་ཡང་དོན་གྱིས་བསྟན་ཏམ་སྙམ་སྟེ། གཏམ་ཞེ་འདོད་ཀྱི་རྗེས་སུ་བྱེད་པས་ནང་གི་རྣམ་པ་མཚོན་པའི་རྟགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས། གཡུལ་གྱི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ལ་མི་གནས། ཞེས་སོགས་སོ། །སྦྱིན་སོགས་འཁོར་གསུམ་མི་དམིགས་པར་རྟོགས་པས་སེར༷་སྣ༷་དང༌།འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་ལ༷་སོགས༷་པ་ལ༷་དངོས་ཞེན་གྱི་སྦྱོར༷་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་དང༷༌། དེ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞེན་ནས་རྗེས༷་སུ༷་སྦྱོར༷་བ༷་ཡི༷་གན༷ས་པ༷་སོ༷་སོར༷་བཀག༷་ཅིང་དམིགས་པ༷་མེད་པའི་རྟགས་སུ་དྲག་ཤུལ་སྤྱོད་སྔགས་སོགས་ཀྱིས་གཞན་ལ་གནོད་པ་མི་བྱེད་པ་དང༷༌།༡༣༽ ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་གང་དུའང་མ་གྲུབ་པར་ཤེས་ནས་རྟོགས་པའི་ཆོས༷་ལམ་དང་འབྲས་བུ་བྱང་ཆུབ་པར་ནི༷་རྡུལ༷་ཙམ༷་ཡང་མི༷་དམིགས༷་པ་ཉིད༷་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབེན་པར་ཤེར་ཕྱིན་རྟག་ཏུ་སྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང༌།༡༤༽ རང༷་གི༷་ས༷་སྟེ་མཁྱེན་གསུམ་ལ༷་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིད་ཆེས་པའི་ངེས༷་པ༷་ཉིད༷་ཐོབ་ནས།གཞི་ལམ་རྣམ་པའི་ས༷་གསུམ༷་ལ༷་ནི༵༷་བདུད་སོགས་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་པར་གནས༷་པ༷་དང༷༌།༡༥༽ སེམས་བསྐྱེད་བརྟན་པས་རྣམ་མཁྱེན་ལ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བ་དང་སྟོང་པར་རྟོགས་པས་རྣམ་མཁྱེན་སོགས་སྟོན་པའི་ཆོས༷་ཀྱི༷་འཆད་ཉན་སོགས་ཀྱི་དོ༷ན་དུ༷་སྲོག༷་ཀྱང་གཏོང༷་བ༷་སྟེ་ལམ་༡༦༽གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་དང་བཅས། དེ༷་འདྲའི༷་སྐད༷་ཅིག༷་བཅུ༷་དྲུག༷་ནི༷་གཟུང་འཛིན་དུ་མ་ཞེན་པ་མཉམ་བཞག་རང་དང་དམིགས་རྣམ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ། མཉམ་བཞག་ལས་ལངས་པ་རྗེས་ཐོབ་པའི་སེམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་འཇིག་རྟེན་པ་སྟེ། དེ་གང་ཟག་གཞན་གྱི་རྟོག་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ལུས་ངག་གི་ཐ་སྙད་བཅུ་དྲུག་ནི། བློ༷་ལྡན༷་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐོང༷་བའི༷་ལམ༷་ལ་གནས༷་པ་རྣམས་ཀྱི༷།ཕྱིར༷་མི༷་ལྡོག༷་པའི༷་རྟགས༷་དག༷་ཡིན༷་ནོ། །འདི་སྐབས་ཡུམ་རྒྱས་བསྡུས་ཀྱིརྟགས་བཅུ་དྲུག་པོ་མི་འདྲ་བ་གསུངས་ཀྱང་དོན་ལ་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་སྒོམ་ལམ་ལ། ཁྱད་གཞི་སྒོམ་ལམ་དང༌། ཁྱད་ཆོས་རྟགས་གཉིས། དང་པོ་ལ། སྒོམ་ལམ་གྱི་ངོ་བོ། ངེས་ཚིག་དེའི་རབ་དབྱེ་གསུམ། དང་པ། མདོ་ནི། བྱང་སེམས་གང་ལ་གནས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་གནས་ནི་ཟབ་མོ་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །སྒོམ༷་པའི༷་ལམ༷་ནི༷་ཁྱད་ཆོས་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གཏིང་ངམ་གནས་མ་རྙེད་པའི་ཟབ༷་པ༷་སྟེ༷། ཟབ༷་མོ༷་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་ན་སྟོང༷་པ༷་ཉིད༷་དང༌།༡༽ ལ༷་སོགས༷་ཀྱི་སྒྲས་དེ་ལ་དམིགས་པའི་བློ་སྐྱེད་པའི་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌།༢༽ སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌།༣༽ མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང༌།༤༽ དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཡུལ་ཅན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌།༥༽ འགགས་པ་མེད་པ་དང༌།༦༽ ཆགས་པ་བྲལ་བ་དང༌།༧༽ གཟོད་མ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌།༨༽ རབ་ཏུ་ཞི་བ་དང༌།༩༽ དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང༌།༡༠༽ ཡང་དག་པའི་མཐའ་༡༡༽མངོན་སུམ་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་སྒོམ་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཟབ༷་པ༷་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་གང་ཞེ་ན། དེ༷་ནི༷་སྟོང་པ་ཉིད་སོགས་བཅུ་གཅིག་པོ་ལ་གཟུགས་སོགས་མེད་པས་སྒྲོ༷་འདོགས༷་དང༷༌། སྟོང་ཉིད་སོགས་ལས་གཟུགས་སོགས་གཞན་མ་ཡིན་པས་སྐུར༷་བ་འདེབས་པའི་མཐའ༷་ལས༷་གྲོལ༷་བ༷་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད༷་ཡིན་པས་སོ། །གཉིས་པ་ངེས་ཚིག་ནི། ངེས༷་པ་འབྱེད༷་པའི་ཡན༷་ལག༷་སྦྱོར་ལམ་གྱི་སྐབས་དང༷༌། ཆོས་ཉིད་མཐོང༷་བའི༷་ལམ༷་དང༷༌། སྒོམ༷་པ་གོམས་པའི༷་ལམ༷་གསུམ་ཉིད༷་ལ༷་རིམ་པ་བཞིན། དེ་བཞིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་ལ་སྒྲོ་འདོགས་བཅད་དེ་ཡང༷་དང༷་ཡང༷་དུ༷་སེམས༷་པའམ་སྒོམ་པ༷་དང༷༌།དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་སུམ་འཇལ༷་བ་དང༷༌། རྟོགས་ཟིན་ཡང་ཡང་གོམས་པས་སྔར་ལས་ཇེ་བས་ཇེ་ཟབ་ཏུ་སོང་ནས་ཆེས་ངེས༷་པར་རྟོག༷ས་པ་ཡིན་པས་ན།འདིའི་རྟོགས་པ་ལ་ཟབ་པར་བཞག་སྟེ་མཐོང་ཟིན་གོམས་པ་སྒོམ༷་པའི༷་ལམ༷་ཡིན་པས་སོ། །མདོ་ནི། འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ། འདི་ལྟར་གྲུབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་གསུངས་སོ། །ཡང་ན་འཇལ་སོགས་གསུམ། ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་མམ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྦྱོར་དངོས་རྗེས་གསུམ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སམ། ཡང་དམིགས་ཚུལ་རིགས་པ་བཞིས་ཡང་ཡང་སེམས་པ་དང༌།ཞི་གནས་ཀྱི་སེམས་དགུས་ཡང་ཡང་འཇལ་བ་དང༌། ལྷག་མཐོང་བཞིས་ཡང་ཡང་ངེས་པར་རྟོགས་པའང་སྟེ། ངེས་འབྱེད་ལ་དོན་སྤྱིའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས།མཐོང་ལམ་དུ་རང་བཞིན་ཤེས་པ་དེ། སྒོམ་ལམ་སྔ་མར་གོམས་ཟིན་ཇེ་བས་ཇེ་ཟབ་ཡིན་པར་ཤེས་ནུས་སོ། །གསུམ་པ་ལ་གཉིས། དབྱེ་བ་དངོས་དང་དབྱེ་བ་ལ་རྩོད་སྤང་ངོ༌། །དང་པོ། སྒོམ་ལམ་དེ༷་ནི༷་མཐོང་ལམ་ལྟར་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་ཞིང་ཡང་ཡང་གོམས་པས་ན་རྒྱུན༷་ཆགས༷་ཡིན༷་པའི༷་ཕྱིར༷།ཁམས་གསུམ་ས་དགུ་ན་སྤང་བྱ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་རེ་རེ་ལ་གསུམ་རེར་དབྱེ་བའི་དགུ་ཡོད་པས་གཉེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་དོན་དམ་པར་དབྱེར་མེད་ཀྱང་ཐ་སྙད་དུ་ཆུང༷་དང༷་འབྲིང༷་དང༷་ཆེན༷་པོ༷་རྣམ༷ས་ལ་ནང་གསེས་ཆུང༷་ངུའི༷་ཆུང༷་ངུས་སོགས༷་ཡན་ལག་གི་དབྱེ༷་བ༷་ཡིས༷། གཉེན་པོ་ཡེ་ཤེས་མི་འདྲ་བའི

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམ༷་པ༷ས་དབྱེ་བ་སྒོམ་ལམ་རྣམ༷་པ༷་དགུ༷ར་བཞེད༷་དོ༷། །མདོ་རྒྱས་པ་ན་སྤང་བྱ་རྣམ་རྟོག་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དེའི་གཉེན་པོ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་སྤང་བར་བསྟན་ནས་མཐར་རྣམ་རྟོག་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་གྲངས་ཡོད་པ།གཞལ་ཏུ་ཡོད་པ། ཚད་ཡོད་པ་ཞེས་དང༌། དེའི་གཉེན་པོ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོགྲངས་མེད་གཞལ་མེད་ཚད་མེད་པས་བསྟན་ལ། དེ་ཡང་སྒོམ་ལམ་དགུ་པོ་རེ་རེའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་འབྲས་བུ་བསོད་ནམས་གྲངས་མེད་གཞལ་མེད་ཚད་མེད་པར་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་རྩོད་སྤངས་ལ་གྲངས་ལ་རྩོད་སྤང་དང༌།བྱེད་པ་ལ་རྩོད་སྤང་གཉིས། དང་པོ། སྒོམ་ལམ་རེ་རེར་ཡང་འབྲས་བུ་བསོད་ནམས་ཚད་མེད་པར་གསུངས་ན་དེའི་རྒྱུ་སྒོམ་ལམ་ཡང་གྲངས་དགུར་མི་ངེས་ཏེ། འབྲས་བུའི་ཡོན་ཏན་སྤང་བྱ་སྤངས་པའི་རྟོགས་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ན། སྤང་བྱ་ཡང་ཚད་མེད་དགོས་པས་སྤང་བྱ་དགུར་གྲངས་མི་ངེས་ལ།དེ་མ་ངེས་ན་གཉེན་པོའི་རྟོགས་པ་ཡང་དགུར་མི་ངེས་པ་དང༌། ཡང་འབྲས་བུ་ཚད་མེད་པ་སྐྱེད་ན་རྒྱུ་ཡང་ཚད་མེད་ཡིན་དགོས་ཀྱི། རྒྱུ་ཐུག་བཅས་སམ་གྲངས་ཀྱི་ཚད་བཟུང་སྟེ་དགུར་འཇོག་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་རྩོད་པ་ལ། སྒོམ་ལམ་རེ་རེར་ཡང་འབྲས་བུ་བསོད་ནམས་གྲངས༷་མེད༷་གཞལ་མེད་ཚད་མེད་ལ༷་སོགས༷་པར་བསྟན༷་པ༷་རྣམས༷་ནི་ད༷མ་པའི༷་དོན༷་དུ༷་བདེན་པར་གྲུབ་པའི་རྒྱུ་གཅིག་ལས། བདེན་པར་གྲུབ་པའི་འབྲས་བུ་གྲངས་མེད་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་མང་ཉུང་གི་གྲངས་ཀྱིས་དབྱེ་བར་བཟོད༷་པའམ་ནུས་པ་མ༷་ཡིན༷་ཏེ། དོན་དམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་ཆར་མ་གྲུབ་པས་མང་ཉུང་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས། ཆོས་ཉིད་དེ་དག་ལ་དོན་དང་ཡི་གེས་ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་མ་དམིགས།ཞེས་སོ། །རྒྱུ་འབྲས་བདེན་པར་གྲུབ་པ་ཞིག་ན་ཚད་ཡོད་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་ཚད་མེད་ཀྱི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་མི་འཐད་པར་རྟོགས་སུ་ཆུག་ནའང་འདིར་དེ་ལྟར་མི་འདོད་དོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན་ཀུན༷་རྫོབ༷་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ༷་སྒོམ་ལམ་རེ་རེ་ལའང་འབྲས་བུ་བསོད་ནམས་མཐའ་ཡས་པ་འབྱུང་བ་ནི༷། ཐུགས༷་བརྩེ༷་བའི༷་རྒྱུ༷་མཐུན༷་མདོ་ལས་བསྟན་པ་དེ༷་དག༷་དེ་ལྟར་དུ་ཡིན་པར་ངེས་པ་ཐུབ༷་པ༷་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཞེ༷ད་པ་སྟེ། དོན་ལ་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་གཟིགས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི་དགོངས་པ་ཅན་མིན་ནོ། །མདོ་ལས། བརྗོད་དུ་མེད་པ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་བསྟན་པའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་རྒྱུ་གཅིག་ལས་འབྲས་བུ་དུ་མ་སྐྱེ་བ་ཙམ་ནི་ས་བོན་གཅིག་ལ་འབྲས་བུ་དུ་མར་ཡང་ནས་ཡང་དུ་འཕེལ་བ་སོགས་ཀྱིས་གྲུབ་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཕྱོགས་དུས་ཀྱི་མུ་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་ནས་དེའི་དོན་དུ་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་རྒྱུར་བསྔོ་བ་དང༌། དེ་ཡང་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའི་ཐབས་མཁས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དང༌། བདེན་གཉིས་རོ་མཉམ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་པའི་སྒོམ་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱང་ཚད་གཟུང་དུ་མེད་པར་རིགས་པས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་བྱེད་པ་ལ་རྩོད་སྤངས་ལ། དོན་དམ་པར་ཉམས་འཕེལ་མི་རུང་བས་སྒོམ་ལམ་གྱི་སྤང་ཐོབ་མི་སྲིད་པར་རྩོད་སྤང་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་སྐད་ཅིག་མར་དཔྱད་ནས་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་པར་མི་རུང་བའི་རྩོད་སྤང་གཉིས།དང་པོ་ལ། རྩོད་པ་དང་ལན་གཉིས། དང་པོ་ནི། མདོ་ནི། བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པའི་དོན་ལ་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་ན་དེས་སྦྱིན་སོགས་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པས། དངོས༷་པོ༷་རྣམས་བརྗོད༷་དུ༷་མེད༷་པའི་སྟོང་པ༷་ཉིད་ཡིན་ན་དེ་ལ༷་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཉམ༷ས་པ༷་དང༷་ནི༷་གཉེན་པོ་འཕེལ༷་པ་མི༷་རུང༷་ལ།དེ་ལྟ་ན་སྒོམ༷་ཞེས༷་བྱ༷་བའི༷་ལམ༷་གྱིས༷་ནི༷། སྤང་བྱ་དགུ་ལྟ་བུ་ཅི༷་ཞིག༷་ཉམས༷་ཤིང༷༌། འབྲས་བུ་ཡེ་ཤེས་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་སོགས་ཅི༷་ཞིག༷་ཐོབ༷་སྟེ་སྤང་ཐོབ་མི་སྲིད་དོ་སྙམ་ན། གཉིས་པ་ལན་ནི། ཟད་མི་སྐྱེ་ཤེས་པའི་བྱང༷་ཆུ༷བ་ནི་སྒྲིབ་པ་ཟད་ཅིང་སླར་མི་སྐྱེ་བ་ཙམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ལས་དངོས་པོ་མེད་ཀྱང༌།འབྲས་བུ་དེ་ཐོབ་ནས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གཏན་དུ་ཐར་པའི་སྒོ་ནས་ཐར་པ་དོན་གཉེར་གྱི་འདོད་པ་སྐོང་ནུས་པ། ཇི༷་ལྟར༷་དེ༷་བཞིན༷་དུ་སྒོམ་ལམ་འདི་ཡང་ནི་སྤང་བྱ་སྤངས་པ་དང༌། རྟོགས་པ་ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་རང་གཞན་གྱི་འདོད༷་པའི༷་དོན༷་སྒྲུབ་པར་བྱེད༷་དེ། བྱང༷་ཆུབ༷་ཀྱང་དེ༷་བཞིན༷་ཉིད༷་སྟོང་པའི་མཚན༷་ཉིད༷་ཅན་ལ། སྒོམ་ལམ་དེ༷་ཡང༷་སྟོང་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ༷་ཡི༷་མཚན༷་ཉིད༷་ཅན་ཡིན་པར་བཞེད༷་པའི་ཕྱིར། དངོས་སྨྲ་བས་རྩོད་པ་ནི་དོན་མེད་དོ་ཞེས་ལན་འདེབས་པ་སྟེ། འདི་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཟག་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་དེ། དོན་དམ་པར་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་ཀྱང་ཐ་སྙད་དུ་གདུལ་བྱའི་དོན་བྱེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞེས་སྦྱར་བར་སྣང་ཡང༌། བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་དོན་དམ་པར་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པའི་དཔེ་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་ལ་མ་གྲུབ་པས་མི་བདེ་བ་འདྲ་སྟེ། དེས་ན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། ཟད་དང་མི་སྐྱེ་དོན་དུ་ནི། གཅིག་པས་དེ་ཕྱིར་བཟོད་པར་གྱིས། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ཕན་ཆད་རྒྱུ་འབྲས་སྤང་ཐོབ་འཇོག་མི་ཤེས་པའི་དངོས་སྨྲ་བ་ལ། ཁོ་རང་གི་མཐར་འབྲས་སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་གི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་དཔེར་བྱས་ནས། སྔར་ཡོད་ཟད་པས་སྟོང་ཡང་རུང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ཡང་རུང་སྟེ་སྟོང་པར་དོན་དུ་གཅིག་པས་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྤོང་པ་ལ་མི་སྐྲག་པར་བཟོད་པར་གྱིས་ཞེས་གསུངས་པ་དང་གནད་གཅིག་ཏུ་ཁོ་བོས་མཐོང་ངོ༌། །འདི་ལྟར་འཁོར་བར་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱང་དོན་ལ་གྲུབ་པའི་དབང་གིས་མ་ཡིན་ཏེ་རང་གི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་དབང་གིས་སྣང་ལ། འཁོར་བ་སྤངས་ནས་ལྡོག་པའང་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེས་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་བྲི་གང་བླང་དོར་དང་བྲལ་བའི་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་དང༌། དེའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་པོ་རིམ་བཞིན་སྤངས་པ་དང༌། རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་རིམ་བཞིན་ཐོབ་པ་ཡོད་པ་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོས་ནས་མ་ཡིན་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གོལ་བའི་རང་གི་རྟོག་པ་ཟད་ཚུལ་ལས་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཆོས་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟིགས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་སྲིད་ཞིའི་མཐར་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་འདས་གྲུབ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མདོ་ལས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བླ་མེད་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་རྩོད་པ་དང༌། ལན་གཉིས་ལས། དང་པོ་བདེན་གཉིས་འགལ་བར་འཛིན་པ་དག་དོན་དམ་པར་དེ་ལྟ་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་སྒོམ་ལམ་གྱིས་དོན་བྱེད་མི་རུང་སྟེ། འདི་ལྟར་སེམས་ནི་སྐད་ཅིག་གིས་སྐྱེ་ཞིང་འགགས་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ལ། དེའི་སྐད་ཅིག་ཀུན་ཅིག་ཆར་དུ་འབྱུང་མི་ཤེས་པས་རིམ་ཅན་དུ་འབྱུང་དགོས་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཀུན་རྫོབ་དང༌། དོན་དམ་གྱི་སེམས༷་དེ་ནི༷་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་སྔ༷་མ༷ས་ཀྱང་བྱང༷་ཆུབ༷་ཐོབ་པར༷་རིགས༷་པ་མིན༷་ཏེ་ཐོབ་མི་ནུས་ལ། སྔ་མ་སྔ་མ་སྔོན་དུ་མ་སོང་བའི་ཕྱི་མའི༷་སྐད་ཅིག་མས༷་ཀྱང༷་ཐོབ་པར་ནུས་པ་མ༷་ཡིན༷་ཏེ། སྔ་ཕྱིར་ཕྱེ་བའི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ནུས་པ་མ་ཚང་ཞིང་ཕྱི་མའི་དུས་ན་སྔ་མ་འགགས་ནས་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་མི་སྲིད་དོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལ་ནི། སྔ་ཕྱི་རེ་རེ་བ་སོགས་ཀྱིས་མི་ཐོབ་པ་ཡིན་ཀྱང༌། ཇི་ལྟར་མར༷་མེའི༷་མེ་ལྕེ་སྐད་ཅིག་གིས་སྐྱེ་འགག་བྱེད་ཀྱང་སྐད་ཅིག་དུ་མ་རྒྱུན་འཐུད་པས་སྔ་ཕྱི་མ་ལྟོས་པར་སྣུམ་ཟད་ཅིང་སྡོང་བུ་རྫོགས་པར་བསྲེགས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་ལ། མེ་ལྕེའི་སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱི་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཚོགས་པ་མི་སྲིད་ཀྱང་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཚུལ་ཟབ་མོའི་དཔེ༷་ཡི༷་ཚུལ༷་གྱིས༷་ནི༷། སྔ་ཕྱིའི་སེམས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཚོགས་པ་མེད་ཀྱང༌། སེམས་བསྐྱེད་སྔ་མ་སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ནུས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཕེལ་ཏེ། རྟོགས་བྱ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གསལ་བ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་ཞིང་སྤང་བྱ་འགགས་པ་འཐད་པའོ། །མདོ་ནི། སེམས་དང་པོ་སྐྱེས་པ་ནི་སླད་མ་དང་མི་འགྲོགས། ཞེས་སོགས་དང་མར་མེའི་དཔེ་དངོས་སུ་གསུངས། གཉིས་པ་རྟགས་ལ། དཔེ་དང་སྤྲེལ་ཏེ། མདོར་བསྟན་པ་དང༌།དེ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། མར་མེའི་དཔེ་དེ་ཡི་ཚུལ་གྱིས་འཆད་འགྱུར་གྱི་ཟབ༷་མོའི༷་ཆོས༷་ཉིད༷་རྣམ༷་པ༷་བརྒྱད་ཀྱང་ཁོངས་སུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ལ་ཟབ་མོ་བརྒྱད་ནི། དཔེར་ན་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྔ་ཕྱི་རེ་རེས་བྱང་ཆུབ་བསྐྱེད་པར་མི་འཐད་པ་སོགས་དོན་དམ་པར་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། ཐ་སྙད་དུ་རྟེན་འབྲེལ་མི་བསླུ་བའི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་གཉིས་མི་འགལ་བ་གོ་ཡུལ་ཙམ་མིན་པར་གཞི་གཅིག་གི་སྟེང་ན་ཕན་ཚུན་སྤོངས་མི་དགོས་པར་མཉམ་པར་རྟོགས་པའི་ཟུང་འཇུག་གི་རྟོགས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ནི་སྐྱེ༷་བ༷་ལ་༡༽ཟབ་པ་དང༷་ནི༷། དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་རྣམས་བྱུང་ཙམ་ནས་རང་གྲུབ་པའི་དུས་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་མི་སྡོད་པར་འགགས་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་མེད་པའི་མི་འགག་པ་གཉིས་འགལ་མེད་རོ་གཅིག་རྟོགས་པས་བདེན་གཉིས་དབྱེར་མེད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་འགགས༷་པ༷་ལ་ཟབ་པ་དང༷༌།༢༽ གཉིས་འདི་ནི་གཞི་རྟོགས་ཚུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་སོ། །སློབ་ལམ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་གོམས་ཀྱང་སྙིང་རྗེས་དུས་མ་ཡིན་པར་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པ་དེ

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞིན༷་ཉིད༷་ལ་༣༽ཟབ་པ་དང༷་སྟེ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་སེམས་སེམས་བྱུང་མཐའ་དག་འགོག་པའི་འགོག་པ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པས་ན་རོ་མཉམ་པར་གྱུར་ནས་ལྡང་དཀའ་བའི་ཚུལ་དུ་མཉམ་པར་འཇོག་ནུས་པ་ས་བརྒྱད་པ་ནས་ཐོབ་ནའང༌། ད་དུང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཕྲ་མོ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གཟིགས་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་སངས་རྒྱས་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་མཉམ་པར་བཞག་བཞིན་དུ་ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་གཟིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་ཐོབ་པས། དེ་དག་གིས་ཇིལྟ་བ་གཟིགས་པ་ལའང་ད་དུང་སྐྱེད་འདོན་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འགོག་པ་ལས་སློང་བའི་ཚུལ་གྱིས་རྫོགས་སྨིན་སྦྱངས་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་སྟོབས་ལས་སྐྱེས་པའི་ཏིང་འཛིན་ཁྱད་པར་ཅན་བསྐྱེད་ནས། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་མོའང་སྦྱངས་ཏེ་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བར་མཛད་ཀྱི། རང་གི་མཉམ་བཞག་དེ་ཁོ་ནའི་ངང་དུ་གནས་པ་ཁོ་ནར་མི་མཛད་པའི་ཆ་ནས་དེ་ལྟར་གསུངས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བས་སྦྱིན་སོགས་སྒྲུབ་ཏུ་མེད་ཀྱང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྦྱིན་སོགས་ཕར་ཕྱིན་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་མ་ནོར་བར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། དེ་གཉིས་འགལ་མེད་ཟུང་གཅིག་ཏུ་ཆུད་པའི་རྟོགས་པ་ཤེས༷་བྱ༷་ལ་ཟབ་པ་དང༷༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པས། དོན་དམ་པར་དངོས་དང་དངོས་མེད་སོགས་དམིགས་པས་མཐོང་བར་བྱ་བ་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མེད་པ་དེ་ནི། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བའོ་ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་མཐོང་པ་ཉིད་མཐོང་བའི་དམ་པ་བསྟན་པ་ལས་མཐོང་བ་གང་ཡང་མེད་པ་དང༌། དེ་ཉིད་མཐོང་བ་འགལ་བ་ལྟ་བུའི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཏེ། དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐོང་བ་རང་གསལ་བ་ཤེས་པ་ལ་ཟབ་པ་དང་༷།༥༽ དེ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པར་ཆོས་གང་ལའང་སྤྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་སྤྱོད་པའི་དམ་པར་གསུངས་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་རྟོགས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་སྤྱོད༷་པ་ལ་ཟབ་པ་དང༷་༦༽ལམ་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པ་མི་འདོར་བས་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱེད་ཀྱང༌། གནས་ལུགས་ལ་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་གཉིས་སུ་མེད་པར་ཡེ་ནས་མཉམ་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་གཉིས༷་མེད༷་ལ་ཟབ་པ་དང༷་༧༽ ལྔ་ནི། སྤྱོད་པ་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་ལ་ཟབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལའང་གཞི་ཡི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱད་མེད་པར་ཡོད་ཀྱང་རྫོགས་སྨིན་སྦྱངས་པ་མཐར་ཕྱིན་ནས་སྒྲིབ་གཉིས་མ་བྲལ་བའི་དུས་མིན་དུ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པར་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ལ་ཡུལ་ཤེས་བྱ་དང་ཡུལ་ཅན་ཤེས་པ་དང༌། ཉམས་ལེན་སྤྱོད་པ་གསུམ་དང༌། འབྲས་བུ་གཉིས་མེད་དེ་སྒྲུབ་བྱེད་བསྒྲུབ་བྱ་གཉིས་སུ་མེད་པར་གཟིགས་པའི་ཆ་ནས་སོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཚོགས་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ལ་དེའི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་མི་རློམ་པ་ནི་ཐབས༷་མཁས༷་པ༷་ལ༷་ཟབ༷་པ༷་ཉིད༷་དེ། ཡང་དག་པར་ན་འཐོབ་བྱ་ཉིད་མ་དམིགས་པ་དང༌། རང་བྱུང་གི་རྣམ་པའམ་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་འདུས་མ་བྱས་པ་རྒྱུས་སྒྲུབ་པ་མི་ནུས་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཟིགས་པས་སོ། །ཟབ་མོ་བརྒྱད་པོ་དེ་ནི་སྟོང་པ་དང་རྟེན་འབྱུང་འགལ་བར་འཛིན་པའི་བློ་ངོར་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་བསལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཟུང་འཇུག་རོ་མཉམ་དུ་རྟོགས་དཀའ་ཞིང༌། དེ་ལྟར་མི་འགལ་བར་མཉམ་པའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པའི་ཟབ་མོ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཡེ་ཤེས་ས་བརྒྱད་པ་ནས་ཐོབ་ལ། དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལུས་ངག་གི་ཐ་སྙད་ནི་གཞན་ངོར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཡིན་པར་གཞུང་རྣམས་ལས་གསུངས་ཤིང༌། རྟགས་འདི་རྣམས་གཞན་ངོར་ཁོ་ནར་མ་ཟད་རང་ཉིད་ཀྱི་ཡིད་ཆེས་པའང་ཡོད་པར་མངོན་ནོ། །བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ཀྱང་སྣང་སྟོང་རོ་མཉམ་ཆེན་པོར་རྟོགས་པ་ལ་གནད་གཅིག་གོ །མདོ་ནི། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་ཟབ་པ་དེ་ནི་ངོ་མཚར་རོ། །ཞེས་སོགས་སོ། །གསུམ་པ་སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་ཅན་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་༼གང་ཟག་དེའི་༽སྒོམ་རིམ་ལ། བརྟེན་པ་སངས་རྒྱས་ཆོས་སྐུའི་ཐོབ་བྱེད་ཟབ་མོའི་ཡུལ་ཅན་དང༌། ལོངས་སྐུའི་རྒྱུ་རྟེན་ཞིང་དག་པ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཡུལ་ཅན་དང༌། ཞིང་དེར་ཕྲིན་ལས་འཇུག་པ་སྤྲུལ་སྐུའི་རྒྱུ་ཟུང་འཇུག་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྦྱོར་བ་གསུམ། དང་པོ་སྲིད་ཞི་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་དངོས་དང༌། དེ་ལ་རྩོད་སྤང་གཉིས། དང་པོ། །ས་བརྒྱད་པར་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས༷་རྣམ༷ས་སྣང་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པ་རྨི༷་ལམ༷་དང་འདྲ༷་བའི༷་ཕྱིར༷། ཆོས་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་སྣང་སྟོང་མཉམ་པ་ཉིད་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་ཚུལ་གཅིག་པ་ལས་ཐ་དད་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པས་ན། སྲིད༷་དང༷་ཞི༷་བ༷ར་བླང་དོར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་མི༷་རྟོག༷་པ༷་ནི་སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བའོ། །དོན་དམ་པར་ཆོས་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་སྐྱེ་འགག་དང་བྲི་གང་ཀུན་བྱང་མེད་པ་ཡིན་ཀྱང་དེ་ལྟར་མ་རྟོགས་པའི་འཆིང་བ་ཀུན་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ལ་རང་གི་རྟོག་པའི་དབང་གིས་སྐྱེ་འགག་དང་ཀུན་བྱང་འཆིང་གྲོལ་ཡོད་པས།ལས་དགེ་སྡིག་བསགས་པ་དང་དེའི་རང་འབྲས་འབྱིན་པ་ཡོད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་ངང་འདྲ་ན། ཉིན་པར་གྱི་དགེ་སྡིག་གི་ལས༷་བསགས་པའང༌། རྨི་ལམ་གྱི་ལས་ལྟར་ཕན་གནོད་མེད༷་པའམ་ལས་ལམ་མ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ལ་ལ༷་སོག༷ས་པའི་སྒྲས་ཡང་ན་རྨི་ལམ་དུ་སྲོག་བཅད་པ་སོགས་རྨིས་ནའང་ཉིན་པར་ལྟར་ལས་ལམ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་ཀླན༷་ཀ༷་ཡི༷། ལན༷་ནི༷་མདོ་ལས་ཇི༷་སྐད༷་བཤད༷་པར༷་དེ་དག་ཏུ་ཟད༷་དེ།དེ་ནི་ཆོས་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་གྲུབ་མ་གྲུབ་ཀྱི་བདེན་རྫུན་ཡོད་པས་མ་ཡིན་ལ།མི་ཤེས་པ་འཆིང་བ་ཀུན་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་གི་རང་གི་རྟོག་པ་མངོན་ཞེན་ཆེ་ཆུང་གི་དབང་ལས་རང་འབྲས་དེ་ལྟར་འབྱིན་མི་འབྱིན་ཡོད་དེ། རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་བ་ནི་སད་པའི་ཚེ་རྫུན་པར་ཤེས་ནུས་པས། དེར་གཏེར་རྙེད་པར་རྨིས་པ་ལྟ་བུ་ལའང༌། གཏེར་དངོས་སུ་རྙེད་པར་འཛིན་མཁན་སུ་ཡང་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་བ་ལའང་ཉིན་སྣང་དང་ཁྱད་མེད་པར་མངོན་ཞེན་གྱི་གསོས་འདེབ་མཁན་ཞིག་བརྒྱ་ལ་ཡོད་ན་དེས་ལས་ལམ་གྱི་དངོས་གཞི་རྫོགས་པར་ཡང་ཅིས་མི་འགྱུར་ཏེ། མི་འགྱུར་ན་ཉིན་སྣང་ལའང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་སད་རྨི་གཉིས་ཀར་ལས་དང་སེམས་པ་དབེན་པར་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་མངོན་ཞེན་གྱི་ཁྱད་པར་སྒྲུབ་མི་ནུས་སྙམ་ན། དེ་དང་མི་འགལ་ཏེ་ཚུལ་དེ་དག་དོན་དམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཤཱ་རིའི་བུས་རབ་འབྱོར་ལ་རྨི་ལམ་དུ་རྣམ་ཐར་གསུམ་བསྒོམས་ན་ཤེར་ཕྱིན་འཕེལ་ལམ་ཞེས་དྲིས་པས། ཉིན་པར་བསྒོམས་པས་འཕེལ་ན་མཚན་མོ་ཅིས་མི་འཕེལ་ཞེས་གསུངས་པས། བློ་ཡུལ་ལ་མ་འཁྲུལ་བར་ཞུགས་ན་ཉིན་མཚན་གྱི་ཁྱད་པར་ཅི་ལ་ཡོད་ཅེས་པའི་དོན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་རྨི་ལམ་དུ་སྦྱིན་སོགས་ཚོགས་བསགས་ན་དེས་ཚོགས་རྫོགས་པར་འགྱུར་རམ་ཞེས་དྲིས་པ་ན་རབ་འབྱོར་གྱིས་དོན་གྱི་ལན་སྔར་བཏབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང༌།དགོས་པའི་དབང་གིས་བྱམས་པ་ལ་ཞལ་འཕངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པ་འདི་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ཡིན་པས་འདི་ལ་དྲིས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་པ་ན་དེ་ལྟར་དྲིས་པ་དང༌། བྱམས་པས་ཅི་བྱམས་པ་ཞེས་པའི་མིང་གིས་ལན་ལྡོན་ནམ་ཞེས་སོགས་གསུངས་ནས་དོན་ལ་སྲིད་ཞི་མ་གྲུབ་པས་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་མེད་པར་བསྟན་ལ། དྲི་བ་དེའི་ལན་དངོས་སུ་རྫོགས་པར་མ་མཛད་པ་ནི། གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ཀྱི་ལོག་རྟོག་མཐའ་མེད་པ་མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་སྔར་ལན་བཏབ་པ་དོན་གྱིས་འདིའི་ལན་དུ་འགྱུར་ཚུལ་ནི། རྨི་ལམ་དུ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པས་ཉིན་པར་གྱི་སྦྱིན་པ་དང་འདྲ་བར་ཚོགས་རྫོགས་དགོས་ན་རྨི་ལམ་གྱི་སྦྱིན་ཡུལ་ལ་སོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་དེ་དག་སད་པའི་དུས་ལྟར་རྗེས་ཀྱི་མངོན་ཞེན་གྱི་ཡུལ་དུའང་འགྲུབ་དགོས་ན་དེ་མི་འགྲུབ་པས་སོ། །འོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིན་སྣང་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བར་མངོན་ཞེན་མེད་པར་རྟོགས་པས་ལས་གང་ཡང་མི་གསོག་གམ་ཞེ་ན། དེས་ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་གང་ཡང་མི་གསོག་སྟེ་མངོན་ཞེན་མེད་པས་ཟག་བཅས་ལ་འདུན་པ་སོགས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟག་མེད་ཀྱི་ལས་ཀྱང་མི་གསོག་པར་ཐལ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མངོན་ཞེན་མེད་ཀྱང་མངོན་ཞེན་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་ཕན་གདགས་པ་མེད་པར་མི་འགྱུར་བས་རྒྱུ་འབྲས་བསླུ་མེད་ཀྱི་དབང་གིས་བྱང་སེམས་དེའི་ཚོགས་རྫོགས་པ་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ཞིང་དག་སྦྱོར་ནི། སེམས༷་ཅན༷་གྱི་རིས་ངན་སོང་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ནང་བཅུད་ཀྱི་འཇིག༷་རྟེན༷་མ་དག་པ་དེ༷་བཞི༷ན་དུ་ཕྱི་སྣོད༷་ཀྱི༷་འཇིག༷་རྟེན༷། རྡོ་དང༌། ཚེར་མ།གཡང་ས་སོགས་མ༷་དག༷་པ༷་དེ༷་དག་མཐོང་བ་ལ༷་བརྟེན་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བདེ་བ་ཅན་དང་འཇམ་དཔལ་གྱི་ཞིང་གི་བཀོད་པ་སོགས་བཞིན་སྣོད་བཅུད་དག༷་པར༷་བསྒྲུབ༷་པ༷་ལ་སྨོན༷་ལམ་དང༌། དེ་འགྲུབ་པའི་ཚོགས་བསགས་པ་ཡིས༷། རང་ཉིད་གང་དུ་འཚང་རྒྱ་བའི་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་ཞིང༷་ནི༷་དག༷་པ༷་ཉིད༷་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་དང་ཞིང་དག་སྦྱོར་གཉིས་འཕགས་པ་རྣམ་གྲོལ་སྡེས་མི་སློབ་པར་གསུངས་པས། སེང་བཟང་གིས་ཁྱད་པར་ལམ་ལ་བཞག་པ་མི་འཐད་ཅེས་ཨ་བྷ་ཡས་གསུངས་ཀྱང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཕགས་པའི་དེ་ནི་དེ་ཕན་ཆད་བསླབ་པར་བྱ་བ་མེད་པའམ། འབྲས་བུའི་སར་དགོངས་ཀྱི་སློབ་དཔོན་སེང་བཟང་དོན་ལ་གནས་སོ། །གསུམ་པ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་ངོ་བོ་དང༌། དབྱེ་བ་གཉིས། དང་པོ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་རྣམ་ཐར་དང་བྱང་ཕྱོགས་སོགས་ཀྱི་ཆོས་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དུ་མ་བསྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་འཇུག་ཡུལ༷་དེ་དང༷་དེ་དག་ལ། དུས་དང་དུས་མིན་ཤེས་པ་དང་སྒྲུབ་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་དུ་མའི་སྒོ་ནས་སྦྱོར༷་བ༷་ཅན༷་ཐབས་མཁས་འདི༷་ཡི་ནི༷་ངོ་བོའོ། །མདོར་ན་སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་ཟུང་དུ་འཇུག་པས་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྫོགས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གཞན་སྨིན་པར་བྱེད་ཚུལ་གཅིག་གོ་གཅིག་གིས་མ་བཀག་པར་གྲོགས་སུ་འགྲོ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ལ་དབྱེ་ན་ཚད་མེད་ཀྱང་དོན་གྱི་གཙོ་བོ་རྣམ་པ་བཅུ་ལས། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྟེན་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོལྔ་ཕུང་པོའི་བདུད་དང༌། ཁམས་གསུམ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་དང༌། གནས་དེ་ནས་འཕོ་བ་འཆི་བདག་གི་བདུད་དང༌། དེ་གསུམ་ལས་འདའ་བའི་དགེ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་ལྷའི་བུ་ཡི་བདུད་དེ་དགྲ༷་བདུད་བཞི་དང་ཉན་རང་གིས་གཉིས་པོ་རྣམས༷་ལས༷་ནི༷་ཡང་དག་པར་འདས༷་པ༷་དང༷༌།༡༽ བདེན་གཉིས་ཟུང་དུ་ཆུད་པས་མཐའ་གཉིས་ལ་མི༷་གན༷ས་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་དང༌།༢༽ གདུལ་བྱའི་དོན་དུ་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞིན༷་དུ་དེ་ཡི་ཤུགས༷་འབྱིན་པ་དང༷་ནི༷།༣༽

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡང་དག་མཐའ་ཤེས་ཀྱང་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པས་ཉན་རང་དང་ཐུ༷ན་མོང༷་མ༷་ཡིན༷་པའི་མཚན༷་ཉི༷ད་དང༌།༤༽ བསམ་གཏན་སོགས་ལམ་དང་འབྲས་བུའི་ཆོས་ལ་རོ་མྱོང་བ་མེད་པས་མ༷་ཆགས༷་པ༷་དང༷༌།༥༽ རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་བདག་དང་ཆོས་སུ་མི༷་དམིགས༷་པ་དང༷༌།༦༽ རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་མཚན་མེད་ཀྱི་རྣམ་པས་སྲིད་ཞིར་མཚན༷་མ༷་ལ་མི་འཛིན་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌།༧༽ དེ་ལྟ་ན་ཅིའང་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་དངོས་མེད་ཀྱི་མྱང་འདས་མངོན་དུ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། མཚན་མར་མི་འཛིན་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀུན་མཐོང་བ་ཡིན་གྱི་དངོས་མེད་ཙམ་བློས་མངོན་དུ་བྱས་པ་ནི་དངོས་མེད་ཀྱི་མཚན་མར་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྨོན་པ་མེད་པས་དངོས་མེད་ཙམ་གྱིས་དབྱེ་བའི་མྱང་འདས་དང༌། འདུས་བྱས་འཁོར་བ་གཉིས་ཀར་མི་གནས་པས་འབྲས་བུའི་རེ་འདོད་སྨོན༷་ལམ༷་རྣམ་པར་ཟད༷་པའི༷་སྦྱོར་བ་དང༷༌། རང་གི་ཉམས་འོག་ཏུ་ཆུད་པའི་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐུན་མོང་མིན་པ་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་འཆད་མཁས་པ་སོགས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དེ༷་ཡི༷་རྟགས༷་ཡིན་པས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་འཆད་པ་ལ་མཁས་པའི་སྦྱོར་བ་དང༷༌། ཐབས་མཁས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་འཇུག་པས་ཚད༷་མེད༷་པ༷་ཤེས་པའི་སྦྱོར་བ་དང་བཅས། ཐབས༷་ལ༷་མཁས༷་པ༷་རྣམ༷་པ༷་བཅུ༷འོ། །ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི༷་ཕ༷་རོལ༷་ཏུ༷་ཕྱིན༷་པའི༷་མན༷་ངག༷་གི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་མངོན༷་པར༷་རྟོག༷ས་པའི༷་རྒྱན༷་ཅེས༷་བྱ༷་བ༷་ལས༷། རྣམ༷་ཀུན༷་མངོན༷་པར༷་རྫོགས༷

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར༷་རྟོག༷ས་པའི༷་སྐ༷བས་ཏེ༷་བཞི༷་པའི༷་བཤད་པའོ༷། །གཉིས་པ་དབང་དུ་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་རྩེ་སྦྱོར་རྒྱས་བཤད་ལ། སྦྱོར་ལམ།མཐོང་ལམ། སྒོམ་ལམ། བར་ཆད་མེད་པའི་རྩེ་མོ་བཞི། དང་པོ་ལ་དྲོད།རྩེ། བཟོད། ཆོས་མཆོག་བཞི། དང་པོ་རྟགས་ཀྱི་མཚོན་པ་དྲོད་ཀྱི་རྩེ་མོ་ནི།རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་དང་སད་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྟགས་དྲུག་རེ་སྟེ།དང་པོ་ཉིན་པར་གྱི་དུས་སུ་སྟོང་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཞི་ལྷག་གོམས་པས་རྨི༷་ལམ༷་ན༷་ཡང༷་ཆོས༷་རྣམས༷་ཀུན༷། རྨི༷་ལམ༷་ལྟ༷་བུར༷་ལྟ༷་བ་དང་མི་འབྲལ་བ་དང༌།ལ༷་སོག༷ས་པའི་སྒྲས། དེ་བཞིན་དུ་གོམས་སྟོབས་ཀྱིས་རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཉན་རང་ལ་དགའ་བའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། རྨི་ལམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁོར་དུ་མས་བསྐོར་ནས་ཆོས་སྟོན་པར་མཐོང་བ་དང༌། རྨི་ལམ་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་པར་རོལ་པའི་སྤྲུལ་པ་མཐོང་བ་དང༌། རྨི་ལམ་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནོན་པའི་སེམས་ཅན་ལ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་ཆོས་སྟོན་པའི་སེམས་སྐྱེ་བ་དང༌། སད་པ་དང་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་དམྱལ་བ་སོགས་མཐོང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་རང་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་ངན་སོང་སྤོང་བར་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། གཉིས་པ་རྨི་ལམ་སད་པ་ན་བདག་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ན་མེས་ཚིག་པ་འདི་ཞི་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བརྗོད་པས་སེམས་མེད་ཀྱི་གནོད་པ་གྲོང་སོགས་མེས་ཚིག་པ་ཞི་སྟེ་བདེན་ཚིག་གི་བྱིན་བས་གྲུབ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཡོད་མི་མ་ཡིན་པས་བཟུང་བ་འབྱུང་པོའི་གནོད་པ་ཞི་བའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདེན་ཚིག་གྲུབ་པ་དང༌། དེས་མཚོན་ནས་བདེན་ཚིག་གྲུབ་ཚུལ་གཞན་ཡང་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བདུད་ཀྱི་ལས་ཤེས་ནས་བདུད་དང་སྡིག་གྲོགས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དང༌། གདུལ་བྱའི་རེ་བ་རྫོགས་པར་འདོད་པས་མཉམ་རྗེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། གཟུགས་སོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ཀུན་བྱང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་ཞེན་མེད་པ་དང༌། བསལ་བཞག་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡུམ་ལ་ཚུལ་བཞིན་སྤྱོད་པས་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་སྟེ། ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་འབྲས་རྟགས་བརྒྱད། རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་བཞི། ཐབས་ཤེས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་རྟགས་ཀྱི་གཙོ་བོ་གཉིས། སྐྱབས་དང་དེའི་མཐུ་ལ་གོམས་པ་བརྟན་པའི་རྟགས་གཉིས། རྨི་ལམ་ཤེས་པའི་རྟགས་གཅིགཞིང་དག་པའི་རྟགས་གཅིག་སེམས་ཅན་ཡིན་མིན་གྱི་གནོད་པ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་རྟགས་གཉིས། ལམ་ལ་སློབ་པའི་རྒྱུ། བསླབ་པའི་ཡུལ། སློབ་ཚུལ། ཕན་ཡོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་རྟགས་བཞི་སྟེ། རྩེ༷་མོར༷་ཕྱིན༷་པའི༷་སྦྱོར༷་བའི༷་རྟགས༷་ཀྱིས་མཚོན་པ་དྲོད་རྣ༷མ་པ༷་བཅུ༷་གཉིས༷་དག༷་ཏུ༷་མདོ་ལས་བཞེད༷་དོ། །མདོ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུས་རབ་འབྱོར་ལ། རྨི་ལམ་དུ་རྣམ་ཐར་གསུམ་བསྒོམ་ན་ཤེར་ཕྱིན་འཕེལ་ལམ་ཞེས་དྲིས་པས་ཉིན་མོ་སྒོམ་པས་འཕེལ་ན་མཚན་མོས་ཀྱང་འཕེལ་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན། གཉིས་པ་རྣམ་འཕེལ་གྱིས་མཚོན་པའི་རྩེ་མོ་ནི།སྦྱོར་ལམ་རྩེ་མོའི་མངོན་རྟོགས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆེན་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསླབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕན་ཡོན་ནི། འཛམ༷་བུའི༷་གླིང༷་གི༷་སྐྱེ༷་བོ༷་ཇི་སྙེད༷་ཀྱིས། སངས༷་རྒྱས༷་མཆོད༷་པའི༷་དགེ༷་བ་ལ༷་སོགས༷་པ་རྣམ་པ་མང༷་དུ་ནི༷་དཔེར༷་མཛད༷་ནས༷། དེ་ནས་རྣམ༷་པར་འཕེལ༷་བ་སོགས་ཕན་ཡོན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་བཅུ༷་དྲུག༷་གི་བདག༷་ཉིད༷་དོ༷། །དེ་ཡང༌། མདོ་ལས། གལ་ཏེ་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་མི་ལུས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ལ། དེ་ན་ནམ་འཚོའི་བར་དུ་བཞུགས་པ་ལ། རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་རིམ་གྲོར་བྱས། བཀུར་སྟིར་བྱས་པ་སོགས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ལས། རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ཤེར་ཕྱིན་འདི་གཞན་ལ་སྟོན་པ་ནས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་རྣམ་པར་སྤྱོད་ན་དེའི་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལྟར་འཛམ་གླིང་ལ་སོགས་པ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པའི་གྲངས་དང་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་མཆོད་ཅིང་དགེ་བ་བསྔོས་པ་ལས། རྩེ་མོ་པ་རང་ཉིད་ཡུམ་ལ་གནས་ཤིང་གཞན་ལ་སྟོན་པ་བསོད་ནམས་ཆེ་བ་དང༌། ༡༽ བསོད་ནམས་དེ་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་ཤེར་ཕྱིན་ནན་ཏན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སྦྱིན་གནས་དམ་པར་གྱུར་པ་དང༌། ༢༽ དེ་ལས་བསོད་ནམས་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པས་འགྲོ་བ་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བ་དང༌།༣༽ དེ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་རྩེ་སྦྱོར་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་བྱ་འབྲས་བུ་དང༌།ཆུབ་བྱེད་རྒྱུའི་ཆོས་རྣམས་མི་དམིགས་བཞིན་དུ་ཆེར་བརྩོན་པས་འཛིན་པ་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

༤༽ འཛམ་གླིང་གི་སེམས་ཅན་དགེ་བཅུ་བསམ་གཟུགས་སྙོམས་འཇུག་ཐོབ་པའི་བསོད་ནམས་ལས་རྩེ་སྦྱོར་འཕགས་པ་དང༌། ༥༽ རྩེ་མོའི་སྦྱོར་བ་ལ་གནས་པའི་དྲུང་དུ་ལྷ་རྣམས་སྲུང་བའི་ཕྱིར་འོང་ཞིང་བྱང་ཆུབ་ལ་བསྐུལ་བ་དང༌། ༦༽ རྩེ་མོ་པས་ཤེར་ཕྱིན་བསྒོམས་པའི་མཐུས་བདུད་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང༌། ༧༽ རྩེ་ཤེར་གྱི་མཐུས་བྱང་སེམས་གཞན་ལ་སྟོན་པ་དང་འདྲ་བར་གུས་པས་གནས་པ་དང་༨༽ བརྒྱད་ལ་ཕྱི་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་སྟེ་དཔེ་གཞན་དང་གང་ཟག་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་གཙོ་ཆེར་མཚོན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནང་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་བརྒྱད་ནི། རྩེ་ཤེར་དེའི་མཐུས་གཟུགས་མེད་ཉན་རང་སོགས་ཀྱི་ཡིད་བྱེད་དང་བྲལ་ཞིང་ཐབས་ལ་མཁས་པས་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ༩༽ མདོར།གསེར་འབྱུང་བའི་ས་ཉུང་བའི་དཔེས་རྩེ་ཤེར་དེའི་མཐུས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་ངེས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། ༡༠༽ འཁོར་སྒྱུར་ཉུང་བའི་དཔེས། རྩེ་ཤེར་དེའི་མཐུས་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་སེམས་བསྐྱེད་སོགས་ཀྱི་ནུས་པ་ལྷག་པར་འཕེལ་བ་དང༌། ༡༡༽ རྩེ་ཤེར་དེའི་མཐུས་ཕར་ཕྱིན་གྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། ༡༢༽ གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་བར་ལ་བདེན་འཛིན་ཀུན་བཏགས་མངོན་གྱུར་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། ༡༣༽ ཤེར་ཕྱིན་གྱི་ནང་དུ་ཕར་ཕྱིན་ཀུན་བསྡུས་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་ཤེས་པ་དང༌། ༡༤༽ སྒོམ་བྱུང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རྟོགས་རིག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པ་དང༌། ༡༥༽ དེའི་མཐུས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བ་སྟེ། ༡༦༽ དེ་རྣམས་སོ། །འདིར་རྟགས་དང་རྣམ་འཕེལ་སོགས་འདི་དག་དང་པོར་ཐོབ་པའི་ས་མཚམས་འཛིན་པ་ཡིན་གྱི་གོང་མར་མེད་པ་མིན་ལ། ཞིང་དག་སྦྱོར་སོགས་ཆ་འདྲ་སྔ་ནས་ཡོད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དག་ས་ནས་ཐོབ་པས་དེར་བཞག་པ་སོགས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་འདྲ་གོང་འོག་ཀུན་ཏུ་སྦྱར་ཏེ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གསུམ་པ་བརྟན་པས་མཚོན་པ་བཟོད་པ་ནི། རྣམ་འཕེལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་རང་དབང་དུ་གྱུར་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ངེས་པར་བསྟན་པ་སྟེ། རྣམ་ཀུན༷་མཁྱེན༷་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་དང་གཞི་ཤེས་ཉིད༷་དེ་མཁྱེན་གསུམ༷་གྱི་ཆོས༷་རྣམས༷་ཀྱི༷་རྟོགས་པ་ཡོངས༷་སུ༷་རྫོགས༷་པ༷་བླ༷་ན་མེད༷་པ༷་རང་དོན་རྟོགས་པ་བརྟན་པ་དང༌། སེམས༷་ཅན༷་གྱི་དོན༷་སྒྲུབ་པ་ལ་བསམ་སྦྱོར་གྱིས་ཡོངས༷་སུ༷་མི༷་གཏོང༷་བ༷་གཞན་དོན་སྙིང་རྗེ་བརྟན༷་པ༷་ཞེས༷་ནི༷་མངོ༷ན་པར༷་བརྗོ༷ད་པའོ། །བཞི་པ་བསོད་ནམས་ཀྱིས་མཚོན་པ་ཆོས་མཆོག་ནི། དེ་ལས་སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པས་འདི་ཡི་ཡི་རང་ཡང་མཆོག་ཏུ་འགྲུབ་པ་སྟེ། གླིང༷་བཞི༷་པ༷་དང༷་སྟོང༷་དང་པོ་དག༷་དང༷་སྟོང༷་གཉིས༷་པ་དང་སྟོང་གསུམ༷་པོ་དེ་དག༷་གི་ས་སོགས་སྲང་ལ་གཞལ་བའིགྲངས་ཀྱི་དཔེར༷་མཛད༷་ནས༷། དེ་ལས་ཀྱང་ཚད་མེད་པས་གཞལ་དུ་མེད་པའི་བསོད༷་ནམ༷ས་མང༷་པོ༷་ཉིད༷་ཀྱིས༷་ནི༷། སེམས་གཉིས་སུ་མེད་པར་གནས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་མཆོག་གི་ཏིང༷་ངེ་འཛིན༷་ཡོངས༷་སུ༷་བསྒྲགས༷་པ༷་ཡིན༷་ནོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་སྟེ་རིམ་པར་ས་དང་པོ་དང་བདུན་པའི་བར་དང་བརྒྱད་པ་དང་ས་བཅུ་པ་ལ་གནས་པ་སྟེ་དེ་བཞི་ཡི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དགེ་རྩ་ལ་ཡི་རང་བའོ། །ཞེས་ཡུལ་དེ་བཞིའི་དགེ་བ་ལ་ཆོས་མཆོག་པས་ཡི་རང་བ་ཕན་ཡོན་ཆེ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་མཆོག་གི་ཏིང་འཛིན་བསྒྲགས་སོ། །དེ་ཡང་ཡི་རང་གི་བསོད་ནམས་དངོས་སུ་བསྟན་པས་དེའི་རྟེན་མཚུངས་ལྡན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་ཡང་བསྒྲགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་སྤང་བྱ་འཇུག་ལྡོག་རྫས་བཏགས་ཀྱི་རྟོག་པ་བཞི་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་ཆ་སྤོང་བ་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་པ་མཐོང་ལམ་གྱི་རྩེ་སྦྱོར་ལ། སྤང་བྱ་རྟོག་པ་དང༌། གཉེན་པོ་མཐོང་ལམ་གཉིས། དང་པོ་ལ་གཉིས། མདོར་བསྟན་དང༌།རྒྱས་བཤད་དོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ལྟར་ངེས་འབྱེད་བཞི་མཐར་ཕྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་མཐོང་ལམ་གྱི་སྤང་བྱའི་རྟོག་པ་རིགས་བསྡུས་ཏེ་གཟུང་བའི་ཡུལ་དང་འཛིན་པ་པོ་གཉིས། དང་པོ་ལ་སྐབས་འདིར་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ལ་འཇུག་ཡུལ་དུ་གཟུང་བའི་རྟོག་པ་དང་ཉན་རང་གི་ལམ་འབྲས་ལྡོག་བྱའི་ཡུལ་དུ་གཟུང་བ་སྟེ་གཉིས་དང༌། སོ་སྐྱེའི་གང་ཟག་ལ་དམིགས་ནས་རྫས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཉན་རང་ལ་དམིགས་ནས་བཏགས་པར་འཛིན་པ་སྟེ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བས་བཞིར་ཡོད་ལ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ལ་འཇུག་ལྡོག་གི་ཡུལ་དེ་དག་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་ལ་བདེན་གྲུབ་ཏུ་བཟུང་ནས་འཇུག་ལྡོག་ཏུ་སེམས་པའི་རྟོག་པ་ནི་མཉམ་རྗེས་གཉིས་ཀར་སྤང་བྱ་ཡིན་ལ། བདེན་པར་མ་ཞེན་པའི་འཇུག་ལྡོག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་རྗེས་ཐོབ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཅན་གྱི་ངོས་ན་སྤངས་མི་དགོས་ཀྱང༌།དེར་འཛིན་པ་ཙམ་གྱི་མཚན་མའི་རྟོག་པ་དག་ཀྱང་མཉམ་བཞག་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་མི་སྣང་བས་ན། ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་དེ་ལྟར་གཟུང་བའི་ཡུལ་ཙམ་དུའང་མ་གྲུབ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་གལ་ཆེ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་རྫས་བཏགས་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། སོ་སྐྱེའི༷་ཆོས་ལ་རྫས་འཛིན་དུ་བསྟན་པས་བཏགས་འཛིན་དུའང་འཛིན་ཚུལ་ཡོད་པ་ཤུགས་ལ་བསྟན་ཅིང༌། འཕགས་པའི་ཆོས་ལས་བཏགས་འཛིན་བསྟན་པས་དེ་ལའང་སོ་སྐྱེ་རྣམས་ཀྱིས་རྫས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པས་དོན་ལ་རྫས་བཏགས་སུ་འཛིན་པ་དེ་དག་སྤང་ཚུལ་འདིར་བཤད་པ་བཞིན་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་སེམས་ཀྱི་འཇུག༷་པ༷་ཡུལ་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་འབྲས་དང༷་ནི༷་ལྡོག༷་པ༷་ཉན་རང་གི་ལམ་འབྲས་ལ༷་དམིགས་ནས་བླང་དོར་བྱ་བའི་ཡུལ་ལ་བདེན་པར་ཞེན་པ་གཟུང༷་བའི༷་རྣམ༷་པར་རྟོག༷་པ་སྟེ་སོ༷་སོར༷་དེ༷་དག་ལ་དབྱེ་ན་དགུ༷་ཡི༷་བདག༷་ཉིད༷་དུ་ཡོད་པ་ནི་དེ་ཇི༷་བཞིན༷་ཡུལ༷་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་མི༷ན་པའི༷་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྣང་བའི་བདག༷་ཉིད༷་དག༷་ཏུ་ཤེས༷་པར་བྱ༷འོ། །འཛིན་པ་ལའང་འཛིན་མཁན་སོ༷་སོའི༷་སྐྱེ༷་བོ༷་དང་འཕགས༷་པའི་དབྱེ༷་བས༷། སེམས༷་ཅན༷་རྫས༷་སུ་ཡོད་པ་དང༷་བཏགས༷་པས་ཡོད༷་པར༷་རྣམ༷་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་རྟོག༷་པ་འཛིན༷་པ༷་ད༷ག་ཏུ༷་འདོད༷་ལ༷། དེ༷་དག༷་ལའང་སོ༷་སོར༷་དགུ༷་རེ་ཡི་བ༷དག་ཉིད༷་དུ་དབྱེར་ཡོད་ཅིང༌། གལ༷་ཏེ༷་དེ་དག་གི་གཟུང༷་དོན༷་དེ༷་བཞིན༷་ཉིད་དུ་མེད༷་ན། རྫས་བཏགས་དེ༷་དག༷་ཡུལ་གང༷་གི༷་འཛིན༷་པར༷་འདོད༷་དེ་མི་འདོད་དོ། །དེ་ལྟར་རྫས་བཏགས་སུ་འཛིན་པ་སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུ་ལྟར་ལོག་ཤེས་ཡིན་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་གང་ལའང་རྫས་དང་བཏགས་པར་གྲུབ་མ་མྱོང་བས་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་ནོ། །དེ༷་ལྟར༷་ནང་འཛིན་པ་དེ༷་དག༷་འཛིན༷་པ༷་ཡི༷་ངོ༷་བོས༷་སྟོང༷་པའི༷་མཚན༷་ཉིད༷་དོ༷། །གོང་སྨོས་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་བཞི་པོ་རེ་རེ་ལའང་ནང་གི་དབྱེ་བས་ཡུལ་ལ་བརྟེན་ནས་འཛིན་སྟངས༷་ཀྱི་རྣམ་པས་དགུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཡོད་པ་རྣམས་ནི། དང་པོ་འཇུག་པ་གཟུང་རྟོག་ལ། མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ཅི་སྙམ་དུ་སེམས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སེམས་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངམ་ཞེས་པ་ནས་ཤིང་གི་འཁྲུལ་འཁོར་གྱི་དཔེས། བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ལ་མི་རྟོག་པའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་གང་ཟག་རྫས་སུ་དང་འཕགས་པས་བཏགས་པར་འཛིན་ཞེས་བདག་མེད་རྟོགས་མ་རྟོགས་ལ་བྱེད་དེ་ཡུལ་དུ་མི་བྱ་བར་ཡུལ་ཅན་དུ་བཤད་ཀྱང༌། ཡུལ་དུ་བྱས་ན་གང་ལ་གང་ལྟར་བཟུང་ཡང་རུང་མོད། དང་པོའི་དམིགས་པར་སོ་སྐྱེ་བསྟན་པས་འཕགས་པ་ཤུགས་དང༌། གཉིས་པས་འཕགས་པ་བསྟན་པས་སོ་སྐྱེ་ཤུགས་བསྟན་ཏེ། དོན་དུ་སྐྱེ་འཕགས་ཀྱི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་རྫས་སུ་ལྟ་བ་དོན་དམ་པར་བཏགས་པར་ཡང་མི་དམིགས་པའོ། །དེས་ན་གོང་འོག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏུ་བསྟན་པའི་མཐོང་སྒོམ་གྱི་སྤང་བྱའི་རྟོག་པ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་མཚོན་ནས།བླང་དོར་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟོག་པ་མཐའ་ཡས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མངོན་ཞེན་དང་དམིགས་པ་མཐའ་དག་སྤང་དགོས་པར་བསྟན་པ་ཤེས་པར་བྱ་ཞིང༌། དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཤུགས་ལ་ཀུན་བྱང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱད་པར་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་ཤེས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ཤེས་ནས་ཀྱང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་པ་འདི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་བསྟན་དོན་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། གཟུང་རྟོག་དང༌། འཛིན་རྟོག་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ་གཉིས།འཇུག་པ་གཟུང་རྟོག་དང༌། ལྡོག་པ་གཟུང་རྟོག་གོ །དང་པོ་ནི། བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱིས་དབེན་པ་ཐེག་ཆེན་ལམ་འབྲས་ཀྱི་ངོ༷་བོ༷་ཉིད༷་སྤྱི་དང༷༌། ༡༽སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས༷་སུ་ངེས་པ་རྒྱུ་དང༷་ནི༷། ༢༽ ཐེག་ཆེན་འཕགས་པའི་ལམ༷་ནི༷་ཡང༷་དག༷་འགྲུབ༷་པ༷་སྟེ་ལམ་དངོས་དང༷༌།༣༽ ཡིན་ལུགས་ཤེས༷་པའི༷་དམིགས༷་པ༷་སྒྱུ་མ་ལྟར་རྟོགས་པས་མ༷་འཁྲུལ༷་བར་དམིགས་པ་དང༷༌། ༤༽ མི༷་མཐུན༷་ཕྱོགས༷་སྤོང་བ་དང༷་གཉེན༷་པོ༷་ལ་འདོར༷་ལེན་མ་ནོར་བས་སྤང་བྱ་འཇོམས་པའི་ནུས་པ་ཐོབ་པ་དང༷༌།༥༽ འབྲས་བུ་ལ། རང་དོན་དུ་ཐེག་ཆེན་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་མཁྱེན་རང༷་གིས༷་རྟོགས༷་པ་དང༷༌།༦༽ གཞན་དོན་དུ་ཐེག་ཆེན་རིགས་ཅན་ཉན་ཐོས་སོགས་ཀྱི་ས་ལས་ཐག་བསྲིང་བར་བྱེད༷་པ༷་དང༷༌། ༧༽གདུལ་བྱ་འདུལ་བའི་སྤྲུལ་པ་སོགས་དེ༷་ཡི༷་བསམ་པ་དང་མཐུན་པར་དོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱེད་པའི་ལས༷་དང་༨བྱ༷་བའི་འབྲས༷་བུ༷་སེམས་ཅན་མྱང་འདས་ཆེན་པོར་འགོད་པ་ལ༷་འཇུག༷་པའི༷་ཕྱོགས༷་སུ་འཛིན་པ་ཅན་གྱི་རྟེན༷་ཅན༷་གྱི༷་རྣམ༷་པར་རྟོག༷་པ་དེ༷་ནི༷་རྣམ༷་པ་དགུ༷ར་འདོད༷་དོ། །གཉིས་པ་ནི། དངོས་པོར་དམིགས་པའམ་མཚན་འཛིན་གྱིས་སྲིད༷་པ་དང༷་སྙིང་རྗེ་དང་བྲལ་བས་ཞི༷་བར༷་ལྷུང༷་བའི༷་ཉེན་ཡོད་པའི་ཕྱིར༷་ན། ཐེག་ཆེན་ལས་ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉན་རང་རྟོགས༷་པ༷་དམན༷་པ༷་ཉིད༷་དང༷་ནི༷། སྲིད་ཞིར་ལྷུང་བ་ལས་འཛིན་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་བཤེས་གཉེན་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟེ་ཕྱི་ནང་གི་ཡོངས༷་སུ༷་འཛིན༷་པ༷་མེད༷་པ༷་དང༷༌།སྒྲིབ་གཉིས་མཐའ་དག་གི་གཉེན་པོ་མིན་པས་ལམ༷་གྱི༷་རྣམ༷་པ༷་མ༷་ཚང༷་བ་དང༷༌།སྲིད་མཐའི་ཚེ་ཡང་སངས་རྒྱས་སོགས་གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་ལ་ལྟོས་དགོས་པས་དབང་པོ་དམན་པ་གཞན༷་གྱི༷་རྐྱེན༷་གྱིས༷་འགྲོ༷་བ༷་དང༷༌། ཐབས་དམན་པས་ཆེད༷་དུ༷་བྱ༷་བ༷་སྤང་རྟོགས་སེམས་ཏེ་ཆེན་པོ་གསུམ་ལས་ལོག༷་པ༷་དང༷༌། འབྲས་བུ་ཉི༷་ཚེ༷་བ༷་སྤང་བྱ་ཕྱོགས་རེ་ཙམ་སྤོང་བ་དང༷༌། འབྲས་བུ་སྣ༷་ཚོགས༷་ཉིད༷རྒྱུན་ཞུགས་ནས་དགྲ་བཅོམ་པར་གྱི་རྟོགས་པ་ལ་བཤད་ཀྱང་འདིར་དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་ཀྱང་དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་གྱིས་རྟོགས་པ་ཐ་དད་སྣ་ཚོགས་པ་སྟེ། སྤང་བ་ཉི་ཚེ་དང་རྟོགས་པ་སྣ་ཚོགས་ཡིན་ཀྱང༌། སྣ་ཚོགས་ཡིན་ལུགས་སྤང་བ་ཟད་པའི་ཆ་ནས་རྟོགས་རིགས་མི་འདྲ་བ་ཡིན་གྱི་ཐམས་ཅད་སྤྲོས་མེད་ཀྱིརྣམ་པར་མིན་པ་ལས་སོ་སྙམ། རྣམ་མཁྱེན་ནམ་གཞན་དོན་དུའམ་ཐེག་ཆེན་ལ་གན༷ས་པ་དང༷་འཇུག༷་པ་ལ༷་རྨོངས༷་པ༷་དང༷༌། འདི་ལ་མ་རིག་བག་ཉལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་སྤངས་པས་གནས་འཇུག་ལ་རྨོངས་གསུངས། དེ་ལྟ་ན་སྤྱོད་ལམ་ཙམ་ལ་འདྲ་མོད་སྙམ། རང་ལམ་གྱི་མྱང་འདས་ཀྱི་རྗེས༷་ལ༷་ད་དུང་རྣམ་མཁྱེན་དུ་འགྲོ༷་དགོས་པ་ཡིན་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷་རྣམས༷་ལ༷་ལྡོག་བྱར་ཞེན་པའི་རྣམ༷་རྟོག༷་དགུ༷་ཡི༷་བདག༷་ཉིད༷་དེ་འདི༷་རྣམས་དཔེ་དང་བཅས་ཏེ་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་དཔེརྣམས་རྣམ་རྟོག་གི་གཉེན་པོ་ཤེར་ཕྱིན་ཀྱི་དཔེར་གསུངས་པས་ལྡོག་ཕྱོགས་སྤང་བྱ་ཤུགས་ལ་འཕང་བའོ། ། དེ་དག་ཀྱང་སྔ་མ་ལྔ་ལམ་དང་ཕྱི་མ་བཞི་འབྲས་བུ་དམན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཤིང༌། ལྡོག༷་པའི༷་ཕྱོགས༷་ཐེག་དམན་གྱི༷རྟེན༷་ཅན༷་ཏེ༷། ལྡོག་ཡུལ་དགུ་པོ་དེ་ཉན༷་ཐོས༷་ལ༷་སོགས༷་པའི་ཡིད༷་ལས༷་འབྱུང་བ་དམན་པའི་ལམ་འབྲས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་འཇུག་ལྡོག་གི་ཡུལ་གང་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོས་ན་མ་དམིགས་པས་འཇུག་ལྡོག་གམ་ཉེ་རིང་བླང་དོར་གྱི་ཤེས་རབ་གཉིས་འཛིན་ཅན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་འཚོལ་བར་མི་བྱེད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་པར་མཉམ་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་གྱིས་ཡུམ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འཇུག་ཡུལ་ལ་ཉེ་བ་དང༌། ལྡོག་ཡུལ་ལ་རིང་བའི་འདུ་ཤེས་སོགས་མཚན་མའི་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་ལ་སྤྱོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་འཛིན་རྟོག་ལ། རྫས་འཛིན་དང༌།བཏགས་འཛིན་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། འདི་ལ་རྒྱུ་ཞེན་མེད་ཀྱི་ལམ་ལས་ཉམས་པ་དང་འབྲས་བུ་རྣམ༷་མཁྱེན་མི་ཐོབ་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ།སྤྱོད་པ། ཤེས་བྱ། སྤང་གཉེན་གསུམ། སྤྱོད་པ་ལ། ངོ་བོ་ནི་ཡོན་ཏན་འཛི༷ན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ༷་དང༷་ནི༷་སྐྱོན་འདོར༷་བ༷་ཡི་གང་ཟག་ལ་བདེན་པར་ཞེན་པ་དང༷༌། ༡༽ དེའིརྒྱུ་ནི། གནས་ལུགས་ཡང་དག་པ་ལྟར་མིན་པའི་དོན་ཡིད༷་ལ༷་བྱེད༷་པ་པོར་དང༷༌།༢༽ ཉེས་དམིགས་ནི། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཁམས༷་རྣམས༷་ནི༷་སྟེ་ཁམས་གསུམ༷་པོ༷་དག༷་དང༷་ཉེར༷་འབྲེལ༷་༣༽ཞེས་སྐྱེ་བ་ལེན་པ་པོ་ཡོད་ཡོད་པོར་བདེན་པར་ཞེན་པ་དང༷་གསུམ། ཤེས་བྱ་ལ། དངོས་པོར་ནི། གཟུགས་སོགས་ལ་བདེན་པར་ཞེན་ནས་གནས༷་པ་༤༽པོར་དང༷༌། རྒྱུན་དུ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་བདེན་མེད་ལ་མངོན༷་པར༷་ཞེན༷་པ༷་པོར་དང༷༌། ༥༽ ཐ་སྙད་དུ་ནི།ཆོས༷་རྣམས་ཀྱི༷་དངོས༷་པོ༷་བཏགས༷་༦༽པ༷་ཙམ་དུ་རྟོག་པ་པོ་ལ་བདེན་པར་ཞེན་པ་དང༷་གསུམ། སྤང་གཉེན་ལ། སྤང་བྱ་ནི། ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤང་བླང་བདེན་ཞེན་གྱིས་ཆགས༷་༧༽པ༷་པོ་དང༷་ནི། གཉེན་པོ་ནི། མཚན་འཛིན་གྱི་གཉེན༷་༨༽པོ༷་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོར་བདེན་པར་ཞེན་པ་དང༷་གཉིས་ཏེ་བརྒྱད་དོ། །འབྲས་བུ་རྣམ་མཁྱེན་མི་ཐོབ་པ་ནི། ཤེར་ཕྱིན་དང་བྲལ་བས་སྦྱིན་སོགས་ཀྱིས་ཇི༷་ལྟར༷་འདོད༷་པ་བཞིན༷་དུ་རྣམ་མཁྱེན་དུ་འགྲོ༷་བ་ཉམས༷་པའི་གང་༩༽ཟག་ལ༷་བདེན་པར་ཞེན་པ་བཅས་དགུ་པོ་ནི་འཛིན༷་པ༷་དང༷་པོར༷་ཞེས་རྫས་འཛིན་གྱི་རྟོག་པར་ཤེས༷་པར༷་བྱའོ༷། །གཉིས་པ་ནི། ཆེད༷་དུ་བྱ་བ་ཆེན་པོ་གསུམ་བཞིན༷་དུ་ངེས་པར༷་མི༷་འབྱུང༷་བའམ་འབྲས་བུ་འདོད་པ་བཞིན་མི་ཐོབ་པའི་གང་ཟག་ལ་བཏགས་པ་ཙམ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོར་འཛིན་པ་དང༌།༡༽དེ་བཞིན་སྦྱར་ཏེ། ལམ༷་ཡང་དག་ཐེག་ཆེན་ལ༷་ལམ༷་ཡང་དག་མིན༷་ནོ་ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ངེས༷་པར་འཛིན༷་པ་པོ་དང༷༌།༢༽ ཤེས་བྱའི་ཁོངས་སུ་རྒྱུ་འགག༷་པ་དང༷་བཅས༷་པའི༷་འབྲས་བུ་སྐྱེ༷་བ༷་༣༽ཀུན་རྫོབ་ལ་དོན་དམ་པར་ཞེན་པའི་གང་ཟག་ལ་དང༷༌། ལམ་གྱི་དངོས༷་པོ༷་ཐེག་ཆེན་གྱི་རྒྱུན་བར་མ་ཆད་དུ་ལྡན༷་པ་དང༷་མི༷ལྡན༷་པ་༤༽ལ་ཞེན་པ་ལ་སྐྱེས་བུར་བཏགས་པ་ལ་དང༷༌། གཟུགས་སོགས་ལ་བདེན་ཞེན་གྱིས་གནས༷་པ་ལ་དང༷༌།༥༽ སེམས་བསྐྱེད་སོགས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས༷་ནི༷་འཇིག༷་པ༷་༦༽ལ་སྐྱེས་བུར་དང༷༌། སྟོང་པ་ཙམ་གྱི་ཆོག་པར་བཟུང་ནས་སངས་རྒྱས་སམ་ཐེག་ཆེན་དོན༷་དུ༷་གཉེར༷་༧༽བ་མེད་པ་ལ་དང༷༌།རྒྱུ༷་ཤེར་ཕྱིན་མེད༷་པ་ལས་སམ་བསྟན་པ་དང་སྒོམ་པ་སོགས་མེད་པའི་སྐྱེས་བུ་ལ་དང༷༌། རྒྱུ་མེད་སྐབས་འདིར་རྒྱ་མཚོ་འཛམ་གླིང་གི་རིན་ཆེན་ཀུན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་དཔེས་ཤེར་ཕྱིན་འཕགས་ཀུན་གྱི་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གསུངས།ལམ་གྱི་འགལ་རྐྱེན་ཕྱིར༷་རྒོལ༷་བ༷་ནི་བདུད་སོགས་དམིགས༷་པ༷་སྟེ་ཡོད་པར་ཞེན་པའི་གང་ཟག་ལ༷་བཏགས་པ་ཙམ་གྱིས་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོར་འཛིན༷་པའི༷རྣམ༷་པར་རྟོག༷་པ་སྟེ་འདི་དགུ་པོ་སྔ་མ་རྫས་འཛིན་ལས་གཞན༷་བཏགས་པར་འཛིན་པ་ཡིན༷་ནོ༷། །དེ་ལྟར་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོའི་སྐྱེས་བུ་རྫས་བཏགས་ཀྱི་མངོན་ཞེན་སྤང་ཚུལ་ཡང་བྱ་བའི་ལས་སམ་ཡུལ་དང༌། བྱེད་པ་པོ་དང༌། བྱ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམས་ལ་མི་རྟོག་པ་སྒྱུ་མ་སོགས་ཀྱི་དཔེས་བསྟན་པ་བཞིན།གཟུང་འཛིན་གྱི་སྤྲོས་པ་ཞི་བའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གྱུར་པ་ན། ཡུལ་གང་ལའང་ཡུལ་འདི་ལ་བདག་གིས་ལོངས་སྤྱོད་དོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྙམ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྲིན་ལས་ཀྱིས་འཇུག་ལྡོག་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་མ་གྱུར་པའི་འཕགས་པ་གཞན་གྱིས་བཏགས་པ་ཙམ་གྱི་བདག་གིས་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་འཛིན་ཞིང་འཇུག་ལྡོག་བྱེད་ལ། སོ་སྐྱེ་རྣམས་ཀྱིས་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་བདག་དེས་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་འཛིན་ཞིང་བདེན་ཞེན་གྱིས་འཇུག་ལྡོག་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྟོག་པ་སྤངས་ནས་མི་རྟོག་པ་ལ་གནས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་གཉེན་པོ་ལ།རྒྱུ་འབྲས་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ལས། དང་པོ་རྒྱུ་ནི། བྱང་ཆུབ་གཞན་ལ་སྟོན་པའི་མདོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་ཟབ་པ་སྟེ་བྱང་སེམས་དེ་དག་གི་དཀའ་བ་བགྱིད་པ་ལགས་སོ་སོགས་མཐོང་ལམ་ཐོབ་པའི་དགེ་སློང་དྲུག་སྟོང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་ཡོངས་གཏོད་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་ཤེར་ཕྱིན་གཏད་པས་དང༌། བསོད་ནམས་མང་པོ་དཔེས་བསྟན་པ་བཞིན།བྱང༷་ཆུབ༷་ནི་མཐར་ཐུག་གི་བྱང་ཆུབ་དང༌། ལམ་ནི་འཆད་འགྱུར་ཟད་དང་མི་སྐྱེ་ཤེས་པ་དེ་ཡིན་པས་དེ་ལ༷་གཞན༷་འགོད་པའི་ཕྱིར་ལམ༷་སྟོན༷་པ༷་དང༷་སྒོམ་དུ་བཅུག་པ་དག་གོ །རྟོགས་པ་དེ༷་ཡི༷་རྒྱུ༷་ནི༷་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཞན་ལ་ཡོངས༷་སུ་གཏོད༷་པ་སྟེ་སྟེར་བ་དང༷༌། མཐོང་ལམ་དེ༷་ཐོབ༷་པར་བར༷་ཆ༷ད་མེད༷་པའི༷་རྒྱུ༷་ཆོས་ཉིད་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པ་སྟེ། མདོར་ན་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་གཞན་རྒྱུད་ལ་རྟོགས་པ་དང་ལུང་གི་ཆོས་སྣང་བར་བྱེད་པ་དང༌། མཉམ་བཞག་ཏུ་རང་གི་ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པ་དང་གསུམ་པོ་དེ་མཐོང་ལམ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་ལ། དེ་རེ་རེར་ཡང་བསོད༷་ནམས༷་མང༷་པོ༷་ཚད་མེད་པའི་མཚན༷་ཉིད༷་དོ༷་སྟེ་དམ་པས་བསྔགས་པ་དང་བདུད་ཀྱིས་མི་ཚུགས་པ་སོགས་སོ། །འདིར་འགྲེལ་བ་གྲགས་ཆ་ལས། བྱང་ཆུབ་གཞན་ལ་སྟོན་པ་དང༌། །ཞེས་རྫོགས་བྱང་གཞན་ལ་སྟོན་པ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་ཤེར་ཕྱིན་གཏོད་པར་གསུངས། འདི་གཉིས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ལྡོག་ཆས་ཕྱེ་བ་འདྲ་སྟེ་མཐར་འབྲས་བྱང་ཆུབ་ལ་དམིགས་ནས་དེ་ཡོངས་སུ་འཛིན་དུ་གཞུག་པའི་ལམ་སྟོན་པ་དང༌། དེའི་ལམ་འདི་ཞེས་ཤེར་ཕྱིན་སྟོན་པ་འདྲའོ་སྙམ། འདི་སྐབས་ལམ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་མཛད་པ་དེའོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས། དོན་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆེན་བསྟན་པ། རྟོག་པས་བཏགས་པའི་བྱང་ཆེན་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི་དྲི༷་མ༷་ཡེ་ནས་ཟད༷་པ་དང༷༌། སླར་མི༷་སྐྱེ༷་བའི༷་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ཤེས་པའི་ཡེ༷་ཤེས༷་དེ་མཐར་ཕྱིན་པ་ལ་བྱང༷་ཆུབ༷་ཆེན་པོ་ཅེས༷་བརྗོད༷་དེ༷། བརྟགས་ན་དྲི་མ་གདོད་ནས་ཟད༷་པ་མེད༷་ཅིང་སྐྱེ༷་བ་མེད༷་པའི་ཕྱིར༷་དེ༷་དག༷་གོ༷་རིམ༷་བཞིན༷་དུ༷་ཟད་མི་སྐྱེ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་ཤེས༷་པར༷་བྱའོ༷། །དེ་ཡང་མདོ་ལས། ཡུམ་ཤེར་ཕྱིན་ཟད་པར་འདོད་པ་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་ཟད་པར་བྱ་བར་སེམས་སུ་ཟད་དེ་སོགས་དང༌། ཆོས་དེ་དག་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་ན་དེ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་སོགས་གསུངས་ཤིང་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདེན་གསུང་གི་ལྗགས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ལ་གཉིས། དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་ལུགས་དགགསྟོང་པར་སྨྲ་བའི་ལུགས་བཞག་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས། ཁྱབ་བྱེད་མ་དམིགས་པ་དང༌།ཁས་བླང་ནང་འགལ་གྱིས་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། གདོད་ནས་དག་པའི་ཆོས་ཉིད་གནས་ལུགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། དགག་བྱ་གང་ཡང་དགག་མི་དགོས་པའམ་འགོག༷་པ༷་མེད༷་པའི༷་རང༷་བཞིན༷་དུ་གནས་པ་ལ༷། མཐོང༷་བ་ཞེས༷་བྱ༷་བའི༷་ལམ༷་གྱིས༷་ནི༷་སྤང་བྱ༷་རྣམ༷་པར༷་རྟོག༷་པ་ཡི་རིགས་སྔར་ཡོད་ཅི༷་ཞིག༷་ཟད༷་ཅིང༌། སྐྱེ༷་མེད༷་ཀྱི་རྣམ༷་པ༷་སྔར་མེད་ཅི༷་ཞིག༷་འཐོབ༷་སྟེ་ཐོབ་ཏུ་མེད་དོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ལུགས་སམ་གཤིས་ལ་དྲི་མ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བློས་དེ་མཐོང་དུ་རུང་གི་གལ་ཏེ་དྲི་མ་དང་བཅས་པ་ཞིག་ན། དེ་དྲི་མ་མེད་པར་མཐོང་དུ་མི་རུང་སྟེ་ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་དེ་ལྟར་ཡིན་པས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་དྲི་མ་ཅན་ཡིན་ཀྱང༌། བློས་དྲི་མ་མེད་པར་མཐོང་ན་ནི་དྲི་མ་མེད་པར་མཐོང་བའི་བློ་ཡུལ་གྱི་གནས་ཚུལ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཞུགས་པའི་ལོག་ཤེས་སུ་འགྱུར་བས་དེས་རང་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་དེ་དག་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། དྲི་མ་ཅན་དུ་མཐོང་བའི་བློ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་གཞན་དངོས་སྨྲ་བས་དྲི་མ་སྔར་ཡོད་ཟད་པ་དང༌། ཕྱིས་མི་སྐྱེ་བ་ལ་ཟད་མི་སྐྱེ་ཞེས་འདོད་ཀྱང་དྲི་མ་སྔར་བདེན་པར་ཡོད་པ་ཞིག་ན་འགོག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་ངེས་པས་དེ་དག་གི་ལུང་རིགས་དང་འགལ་ལོ། །གཉིས་པ་ནི། གཞན༷་གྱི༷་སྟེ་དངོས་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱི་ནང་ངམ་སྤང་གཉེན་གྱི་ཆོས༷་རྣམ༷ས་ཐམས་ཅད་ཀྱང༷་དོན་དམ་པར་ཡོད༷་ལ༷།ཤེས༷་བྱ༷་ཐམས་ཅད་ལ༷་ཡང༷་སྟོན༷་པ༷་ཡི༷་སྟེ་སངས་རྒྱས་ནི་སྒྲིབ༷་པ༷་ཟད༷་དོ་ཞེས་པར༷་བརྗོད༷་པ༷་སྟེ་ཤེས་སྒྲིབ་སྤངས་པར་འདོད་པ་གང༷་ཡིན་པ་དེ༷་ལ༷་རྗེ་བཙུན་བྱམས་པ་ཁོ༷་བོ༷ས་མཚར༷་དུ༷་བརྩིས༷་པ་སྟེ་ཁས་བླང་ནང་འགལ་དུ་མཐོང་སྟེ།སྤང་བྱ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་ལ་ཟད་པར་བྱར་མི་རུང་བས། ཆོས་ཡོད་པར་འདོད་པ་དང༌། སྟོན་པས་ཤེས་སྒྲིབ་ཟད་པར་འདོད་པ་འགལ་བས་སོ། །དོན་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་གྲུབ་པ་ཞིག་ན་དེ་འཁོར་གསུམ་དུ་མ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་སྒྲིབ་ཅི་ལྟར་འཛད་པར་བྱ་ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་སྟོང་པར་སྨྲ་བའི་ལུགས་བཞག་པ་ནི། དངོས་པོའི་གཤིས་སམ་རང་བཞིན་འདི༷་ལ༷་སྒྲིབ་པ་གཉིས་པོ་སྔར་ཡོད་བསལ༷་བར་བྱ༷་བ་ཅི༷་ཡང༷་མེད༷་ལ་སྟོང་པ་སོགས་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆ་སྔར་མེད་གསར་དུ་བཞག༷་པར༷་བྱ༷་བ༷་ཅུང༷་ཟད༷་ཀྱང་མེད༷་དེ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་བྱར་མེད་པ་ལ་བསལ་བཞག་གིས་བཅོས་སུ་མི་བཏུབ་པས་སོ། །དེས་ན་སྒྲོ་སྐུར་དང་བྲལ་བའི་ཡང༷་དག༷་པའི་གནས་ལུགས་སམ་ཆོས་ཉིད༷་མཉམ་པ་ཆེན་པོ་བསལ་བཞག་མེད་པའི་དོན་ལ༷། དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར། དགག་སྒྲུབ་ཀྱིས་བསླད་པ་དང་བྲལ་བའི་བློས་ཡང༷་དག་པར་བལྟ༷་བར་བྱས་ཏེ་མཉམ་པར་བཞག་ན། གོམས་པའི་མཐུས་གནས་ལུགས་མཐའ་གང་དུའང་མི་གནས་པ་ཡང༷་དག༷་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་མཐོང༷་ནས༷་རང་རྒྱུད་མཚན་མའི་རྟོག་པས་འཆིང་བ་ལས་རྣམ༷་པར༷་གྲོལ༷་བར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཟབ་མོའི་གནད་མཐར་ཐུག་པའང་འཇོག་པར་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཉིད་བསལ་བཞག་མེད་པའི་དོན་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་བའི་རང་རྒྱུད་ཀྱི་རྟོག་པ་ལྡོག་པ་ལ་སྤང་བྱ་སྤངས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བློ་སྐྱེས་པ་ལ་རྟོགས་པ་སྐྱེས་ཞེས་སྣང་ཚུལ་ཙམ་དུ་བརྗོད་པར་ཟད་ཀྱི་གནས་ལུགས་ལ་སྤང་བ་དང་སྐྱེ་བ་གཉིས་ཀ་མ་གྲུབ་བོ། །གསུམ་པ་མཐོང་རྩེ་དངོས་ལ་གཉིས། མཐོང་རྩེའི་ངོ་བོ་དང༌། དེ་ཇི་ལྟར་སྒོམ་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། མདོ་རྒྱས་པ་རྣམས་སུ། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པ་བྱིན་ཅིང་ཞེས་སོགས་ཀྱིས། སྔར་གོ་སྒྲུབ་སྐབས་སུ་བཤད་པ་ལྟར་སྦྱིན༷་པ༷་ལ༷་སོགས༷་རེ༷་རེ༷ར་ནི༷།ཕར་ཕྱིན་དྲུག་པོ་དེ༷་དག༷་ཕན༷་ཚུན༷་བསྡུས༷་པ༷་ག༷ང་ཡིན་པ་དེ་ཡི་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་བྱ་བ་རྫོགས་པའི་སྐད༷་ཅིག༷་མ་གཅིག༷་པའི༷་བཟོད༷་པ༷་ཡི༷ས་བསྡུས༷་པ༷་དེ༷་ནི་རྩེ་སྦྱོར་བསྟན་པའི་སྐབས་འདི༷ར་མཐོང༷་བའི༷་ལམ༷་དུ་བཞེད་དེ། དེ་ལ་ལྡོག་ཆས་དབྱེ་བ་སོ་དྲུག་ཚང་བའི་ཐབས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་པས་སམ།ཡང་ན་སྦྱིན་སོགས་ཐབས་ཀྱི་རྣམ་པ་མ་ལུས་པའི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གཟིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་བྱ་སྟེ། སྣང་སྟོང་མཉམ་པ་ཉིད་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དོན་ལ་གཉིས་སྣང་ནུབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནའོ། །གཉིས་པ་ནི། མཐོང་ལམ་བཟོད་པའི་རྗེས་དེ༷་ནས༷་མཐོང་སྤང་ལས་གྲོལ་བའི

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམ་གྲོལ་ལམ། སྤང་བྱ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་བག་ཚ་བ་མེད་པ་སེང༷་གེ༷རྣམ༷་པར་བསྒྱིང༷ས་པ༷་ལྟ་བུའི་ཏིང༷་ངེ༷་འཛིན༷་ལ༷་སྙོམས༷་པར་ཞུགས༷་ནས༷། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་རྟེན༷་ཅིང༷་འབྲེལ༷་བར་འབྱུང༷་བ་ལུགས༷་མཐུན༷་ཏེ་ལུགས་འབྱུང་དང༷༌།ལུགས༷་མི༷་མཐུན༷་པ་ལུགས་ལྡོག་ལ༷་རྟོག༷་པར༷་བྱེད༷་དོ། །དེ་ཡང་མཐོང་ལམ་ཐོབ་ནས་སླར་ཡང་ཆོས་ཉིད་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པ་ལ་དང༌། འཕགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་སྒོམ་ལམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་དང༌། མཐོང་ལམ་བར་ཆད་མེད་པའི་རྗེས་སུ་བྱུང་བ་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ལ་སྟེ་དེ་གསུམ་ཀར་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་བ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཆོས་ཉིད་མཉམ་པའི་དོན་ལ་ཀུན་བྱང་མ་གྲུབ་ཀྱང༌། རང་གི་རྟོག་པའི་དབང་གིས་ཀུན་བྱང་དུ་འགྱུར་ཚུལ་ནི། བདག་ཏུ་རྟོག་པའི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་ཀུན་ཉོན་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་ལུགས་མཐུན་དུ་བསྒོམས་པས་ལས་ཉོན་གྱི་གཙོ་བོ་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་གཉིས་འཁོར་བའི་རྩ་བར་རྟོགས་ཏེ་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་རང་བཞིན་རྟོགས་ལ། རྒ་ཤི་གང་ལས་བྱུང༌། སྐྱེ་བ་ལས་བྱུང་སོགས་ཀུན་འབྱུང་ལུགས་ལྡོག་བསྒོམས་པས་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་ལས་ཉོན་གྱི་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་ཏུ་རྟོགས་ཏེ་སྡུག་བདེན་གྱི་རང་བཞིན་ཁོང་དུ་ཆུད། མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགགས་སོགས་རྣམ་བྱང་གི་རྟེན་འབྲེལ་ལུགས་མཐུན་དུ་བསྒོམས་པས་མ་རིག་པའི་གཉེན་པོ་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྲིད་པའི་རྩ་བ་གཅོད་པར་ཤེས་ཏེ་ལམ་བདེན་གྱི་རང་བཞིན་རྟོགས།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐྱེ་བ་འགགས་པས་རྒ་ཤི་འགགས་སོགས་རྣམ་བྱང་ལུགས་བཟློག་ཏུ་བསྒོམས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་མ་རིག་པ་སྤངས་པས་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་སྐྱེ་ཤི་འགགས་པའི་འགོག་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་ཏེ་འགོག་བདེན་གྱི་རང་བཞིན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ། །མདོར་ན་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་ཐ་དད་དུ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་པར་སྣང་སྟོང་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་ཆོས་ཉིད་བསལ་བཞག་མེད་པའི་རང་གཤིས་དུ་སོན་པའི་ཡེ་ཤེས་དེས། ཆོས་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་དམིགས་པའི་རྟོག་པ་རྣམས་སྤང་བ་ན། རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཀྱང་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་ཡོན་ཏན་གྱི་འབྲས་བུ་རྣམས་རྩོལ་མེད་དུ་འབྱུང་ཞིང་མཉམ་བཞག་ཏུ་ཆོས་ཀུན་མི་དམིགས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་གནས་ནས་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་གཞན་སྡུག་བསྔལ་ལས་དགྲོལ་པའི་ཆོས་ཞེན་འཛིན་མེད་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ ། །གསུམ་པ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་རྟོག་པ་བཞི་སྤང་བ་སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མཚོན་པ་སྒོམ་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་ལ་གསུམ། རྟེན་སྒོམ་ལམ། སྤང་བྱ་རྟོག་པ། བརྟེན་པ་ཡོན་ཏན་ནོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས། སྦྱོར་བ་སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་དང༌། དངོས་གཞི་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །དང་པོ་ནི། མཐོང་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་སྒོམ་ལམ་བསྟན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤོང་བ་དང༌། བརྟེན་པ་ཡོན་ཏན་ནི་སྒོམ་ལམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ཡང་མདོ་ན། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདོད་པ་དག་ལས་དབེན་པ་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། སྦྱོར་བ་སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསམ་གཟུགས་བརྒྱད་འགོག༷་པ༷་དང་བཅས༷་པའི༷་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས༷་འཇུག༷་དགུར༷་ལུགས་འབྱུང་ལྡོག་གམ་ལུགས་མཐུན་དང་ལུགས་མི་མཐུན་རྣམ༷་པ༷་གཉིས༷་སུ༷་ཡར་སོང༷་ཞིང་མར་འོངས༷་ནས༷་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་བཟུང་སྟེ་འགོག་པའི་བར་དུ་སོང་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་འགོག་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་བར་འོངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། དངོས་གཞི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྩལ་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར། ཐོད་རྒལ་ཆུང་ངུའི་དུས་སུ་མཐར་གནས་ཀྱི་སྙོམས་འཇུག་དགུ་ལ་ལུགས་མཐུན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། དགུ་པོ་འདིས་སེམས་གནས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ཐོད་རྒལ་འབྲིང་པོའི་དུས་སུ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་སྙོམས་འཇུག་བརྒྱད་ལ་འགོག་པ་རེ་སྤེལ་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་སླར་སྲིད་རྩེར་ནུད་ཆུང་དང་བཅས་ན་བཅུ་བདུན་ནོ། །ཐོད་རྒལ་ཆེན་པོ་ལ་ནི། འགོག་པའམ་སྲིད་རྩེའི་ནུད་ཆུང་ལས་ལྡང་སྟེ། དེ་ཡང་འདོད༷་པར༷་གཏོགས༷་པའི༷་སེམས་རྣམ་པར༷་ཤེས༷་པ་བསམ་གཟུགས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཉམ༷་བཞག༷་གི་ངོ་བོ་མིན༷་པའི༷་ཐུན་མཚམས༷་ཀྱི་ངོ་བོར་བཟུང༷་སྟེ༷་སྙོམས་འཇུག་དགུ་དང་འདོད་སེམས་སྤེལ་ནས། ཐོད༷་རྒལ༷་དུ༷་ནི༷་སྙོམས༷་པར་འཇུག༷་པ༷་ལ། འདོད་སེམས་དེ་ནས་འགོག་པ་དང་དེ་ནས་འདོད་སེམས་དང༌། དེ་ནས་འགོག་པ་གཅི༷ག་པ་བོར་ཞིང་བརྒལ་བ་སྲིད་རྩེ་དང༷་འདོད་སེམས་དང༌། དེ་ནས་འགོག་པ་དང་སྲིད་རྩེ་གཉིས༷་བརྒལ་ནས་ཅི་ཡང་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་དང་དེ་ནས་འདོད་སེམས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རིམ་པར་གསུམ༷་བརྒལ་ནས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་དང་འདོད་སེམས། བཞི༷་བརྒལ་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་དང་འདོད་སེམས། ལྔ༷་བརྒལ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་འདོད་སེམས། དྲུག༷་བརྒལ་ནས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང༷་འདོད་སེམས།བདུན༷་བརྒལ་ནས་གཉིས་པ་དང༷་འདོད་སེམས། བརྒྱད༷་བརྒལ༷་ནས༷་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་དེ་ནས་འདོད་སེམས་ཏེ། མདོར་བསྟན་པ་ནི་དེ་ལྟར་མར་འོང་ཁོ་ན་ལ་གསུངས་ཀྱང༌། མར་འོང་དང་ཡར་འགྲོ་གཉིས་ཀ་ལ་ཡིན་པས།བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་འདོད་སེམས། དེ་ནས་དང་པོ་བོར་ནས་གཉིས་པ་དང་འདོད་སེམས་སོགས་ནས་འགོག་པ་དང་འདོད་སེམས་བར་རིམ་པར་སྤེལ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་འགོག༷་པའི༷་བར༷་དུ༷་མི༷་འདྲ༷ར་འགྲོ༷་བ་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྙོམས་འཇུག་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་བཤད་པ་ལྟར་གཅིག་དང་གཉིས་སོགས་བོར་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་བཞི་དང་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བར་དུ་མཉམ་རྗེས་རིགས་མི་འདྲ་བ་སྤེལ་བའི་སྒོ་ནས་འགྲོ་བའི་སྙོམས་འཇུག་ཡིན་པས་སོ། །ཐོད་རྒལ་སོགས་ཏིང་འཛིན་གོམས་པའི་བྱེད་ལས་ཀྱི་སྤང་བྱ་རྟོག་པ་ཟད་པའོ། །གཉིས་པ་སྤང་བྱ་རྟོག་པ་ལ་གཉིས། གཟུང་རྟོག་དང༌། འཛིན་རྟོག་གོ །དང་པོ་ལ་འཇུག་ལྡོག་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི།སྤྱིར་སྤང་བྱ་རྟོག་པ་ལ་འཇུག་ལྡོག་གི་གཟུང་བ་གཉིས་དང༌། རྫས་བཏགས་ཀྱི་འཛིན་པ་གཉིས་དང་བཞི་ལ་ནང་གསེས་དགུ་རེར་ཕྱེ་བའི་སོ་དྲུག་པོ་ལྷན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐྱེས་ཀྱི་ཆ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་འཇུག་བྱ་ཐེག་ཆེན་གྱི་ལུང་རྟོགས་དང༌།ལྡོག་བྱ་ཐེག་དམན་གྱི་ལམ་དང༌། རྫས་བཏགས་ནི་གཉིས་ཀར་ཡང་སྐྱེ་འཕགས་གཉིས་ཀའི་ཆོས་ལ་དམིགས་ནས་དེར་ཞེན་བྱེད་ཚུལ་ལས་དགུ་རེ་གསུངས་སོ། །དེས་ན་འཇུག་པ་ནི་སྦྱོར་བས་འཇུག་ཡུལ་ཡིན་ལ། ལྡོག་པ་ནི་སྦྱོར་བས་མི་ལེན་ཀྱང་སེམས་སེམས་བྱུང་འཇུག་ཡུལ་ཙམ་མོ། །དེ་ལ་འདིར་མདོ་ན། མདོ་དང་རྒྱས་པ་ཀུན་ཆུབ་པར་བགྱི་སོགས་ཏེ། འདི་ལ་ཤེས་བྱ་དང་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཤེས་བྱ་གཉིས། སྤྱོད་པ་གཅིགལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་གསུམ། ལམ་གྱི་ངོ་བོ་གསུམ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་དགུ་པོ་རིམ་པར། དང་པོ་གཉིས་རྣལ་མ། དེ་ནས་བཞི་ལྡོག་པ། ཐ་མ་གསུམ་རྣལ་མའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ། སྟོན་པས་གདུལ་བྱ་ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་ཚིག་དོན་བསྡུས་པ་ལ་དགའ་བར་གསུང་རབ་མདོར༷་བསྡུ༷ས་པས་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་དང༌།རྒྱས་པ་ལ་དགའ་བར་ཆོས་རྒྱས༷་པར་བསྟན་པས་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་སྟེ་ཤེས་བྱ་གཉིས་དང༷༌། སྤྱོད་པ་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་དུ་མི་བྱེད་པ་ལ་སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱིས༷་བསྟངས༷་པས༷་ཡོངས༷་སུ༷་མ༷་བཟུང༷་བ་དང༷་ཞེས་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་དོན་ལ་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་པ་ལ་སངས་རྒྱས་མི་དགྱེས་པ་སྟེ་དེ་ནི་གཉེན་པོར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བརྩོན་པའི་འཇུག་བྱ་དེ་ལ་བདེན་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་སོ། །སྐབས་འདིར་བསྟངས་ཞེས་པ་མགོན་གྱི་དོན་དུ་གསུངས། ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་མཐོང་ལམ་དུས་ད་ལྟ་བ་ལ་ལྟོས་ནས། སྦྱོར་ལམ་འདས་པའམ་འགགས་ཟིན་པ་དང༌། མཐོང་ལམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ད་ལྟ་བ་ལ་མི་གནས་པའམ་གནས་པ་མེད་པ་དང༌། སྒོམ་ལམ་མ་སྐྱེས་པའམ། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དུས༷་གསུམ༷་གྱི་ལམ་གྱི་ཡོན༷་ཏན༷་དེ་ལྟར་དོན་དམ་པར་མེད༷་པ༷་དང༷༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་ལ་འཇུག་བྱར་ཞེན་པའི་རྟོག་པ་ལྷན་སྐྱེས་ཏེ་དེ་བཞི་འཇུག་ཡུལ་ལྡོག་པས༷་བསྟན་པའོ། །ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཐེག་ཆེན་གྱི་མྱང་འདས་ལ་སྦྱོར་བས་སྦྱོར་ལམ། སྟོང་བ་ཉིད་དམ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་གསར་དུ་མཐོང་བས་མཐོང་ལམ། མཐོང་ཟིན་གོམས་པར་བྱེད་པས་སྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ་ལེགས༷་པའི་ལམ༷་ནི༷་རྣམ༷་པ་གསུམ༷་པོ་ལ༷་འཇུག་བྱར་ཞེན་པ་སྟེ། ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་འཇུག་བྱར་ཞེན་པའི་རྟོག་པ་ལྷན་སྐྱེས་གཟུང༷་བའི༷་རྣ༷མ་རྟོག༷་དགུ་པོ་འདི༷་ནི་གཅིག༷་པ་སྟེ༷་དང་པོ་སྒོམ་ལམ་ཉེར་བསྡོག་གི་སྦྱོར༷་བའི༷་རྣམ༷་པ༷་སྤང་བྱའི་སྤྱོད༷་ཡུལ༷་ཅན༷་ནོ། །སྤྱིར་སྦྱོར་དངོས་ཀྱི་སྤོང་བར་བཤད་པ་ནི་མངོན་གྱུར་པ་ལྡོག་དཀའ་སླའི་ཁྱད་ཡིན་གྱི། ས་བོན་རྣམས་དངོས་གཞིའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་དུས་སུ་ལྡོག་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། གཟུང་རྟོག་ཕྱི་མའམ་གཉིས༷་པ༷་ལྡོག་པའི་རྟེན་ཅན། ཉན་རང་གི་ལམ་གྱི་དངོས་གཞི་སེམས༷་དང༷་སེམ༷ས་བྱུང༷་གི་རྟོགས་པའི་རིམ་པ་རྣམས༷་གོང་ནས་གོང་དུའམ་དངོས་གཉེན་དུ་འཇུག༷་པའི༷་སྤྱོད་ཡུལ༷་ཅན༷་བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱི་སྤང་བ་ཡིན༷་པར་བཞེད༷་དེ༷་འདིའི་མདོ་ནི། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཞེས་སོགས་སོ། །ཉན་རང་གི་ཚོགས་ལམ་དུ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས༷་མི༷་བསྐྱེད༷་དེ་ཐེག་ཆེན་གྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང༷༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱང༷་ཆུབ༷་ཀྱི༷་སྙིང༷་པོ༷་ཆོས་སྐུ་ཐོབ་བྱར་ཡིད༷་ལ༷་མི༷་བྱེད༷་དེ་གཞན་དོན་ལ་དམིགས་པ་རྒྱ་ཆུང་བའི་ཕྱིར་དང༷་སྟེ་དེ་གཉིས་སོ། །ཉན་རང་དེ་གཉིས་ཀྱི་སྦྱོར་ལམ་དུ་རང་རང་གི་རིགས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐེག༷་པ༷་དམན༷་པ༷་ཉིད་ཡིད༷་ལ་བྱེ༷ད་པ་དང༷༌། དེ་བཞིན་དེའི་མཐོང་ལམ་དུ་ཡང་དག་པར་རྫོག༷ས་པའི༷་བྱང༷་ཆུབ༷་ཡིད༷་ལ་མི༷་བྱེད༷་དེ་ཐབས་ཤེས་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ཤེར་ཕྱིན་སྒྲུབ་པ་མེད་པས་སོ། །དེའི་སྒོམ་ལམ་དུ་ཉན་རང་གི་མྱང་འདས་དོན་དུ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ནམ་མི་རྟག་སོགས་སྒོམ༷་པར་བྱེད་དེ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ད༷ང༌། མི་སློབ་པའི་ལམ་དུ་ཉན་རང་ལ་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་སྒོམ༷་པ༷་མེད་པའམ། ཡང་ན་མི་རྟག་པ་སོགས་སུ་དམིགས་པ་སླར་སྒོམ་པ་ལ་ལྟོས་པ་མེད༷་པ༷་དང༷༌། སྒོམ་མི་སྒོམ་དེ༷་གཉིས་པོ་དག༷་ལས༷་ནི་བཟློག་པའམ་གནས་ལུགས་སྒོམ་པ་མེད་པ་དང་མི་རྟག་པ་སྒོམ་པ་ཡོད་པ་ཉིད༷་དང༷་ཡང་ན་མི་རྟག་སོགས་ལ་དམིགས་མེད་དུ་སྒོམ་པ་མེད་པ་དང་གནས་ལུགས་བདེན་ཞེན་གྱིས་སྒོམ་པ་ཡོད་པའོ། །སྐབས་འདིར་མདོ་ལས་བསྟན་པའི་བཟློག་ཕྱོགས་རྣམས་རྟོག་པའི་ཡུལ་དུ་བསྟན་པས། སྒོམ་པར་ཞེན་པ། སྒོམ་མེད་ལ་ཞེན་པ། གཉིས་ཀ་ལ་ཞེན་པ། གཉིས་མིན་དུ་ཞེན་པ་བཞི་ལ་གནས་པས་དེ་ལྡོག་བྱར་ཞེན་པ་ལྷན་སྐྱེས་རྣམས་སོ། །དེས་ན་ཕུང་པོ་མི་རྟག་པ་སོགས་ལ་ཞེན་པའི་མཐར་ལྷུང་ནས་གནས་ལུགས་ཇི༷་བཞིན༷་པའི་དོན༷་མིན༷་པ་ལྡོག་བྱར་ཞེན་པའི་རྣམ༷་པར་རྟོག༷་པ༷་དགུ་པོ་སྒོམ༷་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི༷་ལམ༷་ལ༷་སྤང་བྱར་ཤེས༷་པར༷་བྱའོ། །གཉིས་པ་འཛིན་རྟོག་ལ་གཉིས།རྫས་འཛིན་དང༌། བཏགས་འཛིན་ནོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ལ་བདག་མེད་མ་རྟོགས་པས་རྫས་སུ་འཛིན་པ་དང་རྟོགས་པས་བཟུང་ཚད་བཏགས་འཛིན་ཡིན།དེས་ན་ཡུལ་དུ་ཞེན་ནས་བླང་དོར་བྱེད་པས་ཀུན་བཏགས་འཛིན་ཞེན་ཡམས་ནད་ལྟ་བུའི་རྟོག་པ་འདི་སྒོམ་ལམ་གྱིས་ཇེ་ཞིར་སོང་ནས་དག་སར་དབུགས་ཕྱིན་པའོ། །མདོ་ནི། བདག་དང་སེམས་ཅན་དམིགས་སུ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་བདག་དང་སེམས་ཅན་དུ་གདགས་པར་བྱ་ཞེས་སོགས་སོ། །འདི་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་གསུམ། ཉན་ཐོས་དང་བྱང་སེམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་གཉིས།ཐབས་གཉིས། སོ་སྐྱེའི་ལྟ་སྤྱོད་གཉིས་ཏེ་དགུ་པོ་རིམ་པར། རང་དབང་མེད་པས་སེམས༷་ཅན༷་ཕུང་པོ་ལ་བཏགས༷་པའི༷་སྤྱོད༷་ཡུལ༷་སོ་སྐྱེ་སོགས་ལ་དམིགས་ནས་དེ་རྫས་སུ་འཛིན་པའི་གང་ཟག་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོར་རྫས་ཡོད་དུ་ལྟ་བ་དང༷༌། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། དོན་ལ་མེད་པ་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཆོས༷་སུ་བཏགས༷་པ༷་ཙམ་ལ་བདེན་པར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་དང༷་ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་དུ་སྟོང༷་པ་མིན༷་པའམ་མི་སྟོང་བའི་རྣམ༷་མཁྱེན་སོགས་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་ལ་བདེན་པར་འཛིན་པ་ཉིད༷་ལ་སྟེ་ཤེས་བྱ་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་སོ་སྐྱེའི་ཆོས་སམ་རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་ལ་བདེན་པར་ཆགས༷་པ་ལ་དང༷༌། བྱང་སེམས་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་རབ༷་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད༷་པའི་བདག༷་ཉིད༷་དམ་ཤེས་རབ་ལ་བདེན་པར་འཛིན་པ་དང༷་སྟེ་ཤེས་རབ་བམ་ལྟ་བའོ། །ཉན་ཐོས་རང་དོན་ཞི་བ་ཙམ་གྱི་ལམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འབྲས་ལ་མཚན་འཛིན་གྱི་དངོས༷་པོར༷་བྱེད༷་པའམ་ཆེད་དུ་བྱས་ནས་སྒྲུབ་པ་ལ་དང༷༌། བྱང་སེམས་ཐེ༷ག་གསུམ༷་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་སྟེ་ཐབས་སམ་སྤྱོད་པའོ། །སོ་སྐྱེ་དང༷་ཉན་ཐོས་ཚོགས་ལམ་པ་བདེན་པར་འཛིན་པས་བདག་མེད་མ་རྫོགས་པ་ཡོན༷་ནི༷་དག༷་པ༷་མ༷་ཡིན༷་པ་ལ་དང༌། བདེན་འཛིན་གྱི་དབང་གིས་སྦྱིན་སོགས་ཕར་ཕྱིན་གྱི་སྤྱོད༷་པ༷་རྣམ༷་པར༷་འཁྲུགས༷་པ༷་སྟེ་འཁོར་གསུམ་དུ་དམིགས་པ་ལ༷་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོའི་རྫས་སུ་ཡོད་པར་འཛིན༷་པར༷་བྱེད༷་པ༷རྫས་འཛིན་ཏེ་འཛིན་རྟོག་དང༷་པོ༷ར་དེ་ཉིད༷་དུ་ཤེས༷་པར༷་བྱ༷་བ༷་མདོ་ལས་བསྒྲགས༷་པ༷་ཡིན༷་པས་སྦྱོར་བས་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །གཉིས་པ་ལ་བསྟན་བཤད་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། མདོ་ལས། ཐ་སྙད་ནི་མིང་དང་མཚན་མ་དང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོགས། ཡུལ་སེམས༷་ཅན༷་དུ་ཐ་སྙད་བཏགས༷་པ་ཙམ་དང༷་བཏགས་པ་དེ༷་ཡི་རྒྱུ༷་ཕུང་པོ་ཡི༷་རྒྱུན་གྱི་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་ཡུལ༷་ཅན༷་ནམ་བཏགས་འཛིན་འཕགས་པའི་སྒོམ་ལམ་དེ༷་ཡིས༷་རྣམ༷་པར་འཇོམས༷་པར་བྱེད་པས༷་ན་སྒོམ༷་པའི༷་ལམ༷་དེ་དང༷་སྤང་གཉེན་དུ་འབྲེལ༷་བ༷་ཡི༷་མི༷་མཐུན༷་ཕྱོགས༷་སྔ་མ་ལས་གཞན༷་རྣམ༷་པ༷་དགུ༷་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི།མདོ་ལས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན༷་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། མཁྱེན་གསུམ་གྱི་དམིགས་པའི་བདག༷་ཉིད༷་ཇི༷་བཞིན༷་དུ་མི་ཤེས་པ། ཀུན༷་མཁྱེན༷་སོགས་ནི༷་མཁྱེན་གསུམ་གྱི༷་སྒྲིབ༷་པ༷་རྣམ༷་པ་གསུམ༷་དང༷་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཚོགས་ལམ་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྒྲིབ་པ་སྤོང་བ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་ཏེ་ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ཀྱི་རྣམ་པ་མི་ཤེས་པས་སོ། །ལམ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲིབ་སྤོང་ལ་རྨོངས་ཏེ་ལམ་གསུམ་མི་ཤེས་པས་སོ། །སོ་སྐྱེ་ཐ་མལ་པ་ཀུན་ཤེས་ཀྱི་སྒྲིབ་སྤོང་ལ་རྨོངས་ཏེ་གཞི་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་སྒྲིབ་གསུམ་སྤོང་བར་རྨོངས་པ་ལ་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པ་དེ་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོར་ཞེན་པའི་རྟོག་པ་ལྷན་སྐྱེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཐར་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ལམ༷་ཤེར་ཕྱིན་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ལ་དང༌། ཆོས་ཉིད་དེ༷་བཞིན༷་ཉིད༷་སོག༷ས་དང༷་ཆོས་ཅན་གཟུགས་སོགས་མཚུངས་པར་ལྡན༷་པ་སྟེ་གཅིག་དང༷་མི༷་ལྡ༷ན་པ་ཐ་དད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་རྨོངས་པ་ལ་དང༷༌།བདུད་དང་མུ་སྟེགས་སོགས་གང་དང་མི༷་མཉམ༷་པའི་ལམ་ཟབ་མོ་ལ་རྨོངས་པ་ལ་དང༌། སྡུག༷་བསྔལ༷་ལ༷་སོགས༷་བདེན་བཞི་སྤྲོས་བྲལ་དུ་མ་ཤེས་ནས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་མི་རྟག་སོགས་གནས་ལུགས་མཐར་ཐུག་ཏུ་ཞེན་པས་རྨོངས་པ་ལ༷་དང༌། གནས་ལུགས་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤང་བྱ་ཉོན༷་མོང༷ས་རྣམས༷་ཀྱི༷་རང༷་བཞིན༷་ལ་རྨོངས་པ་སྟེ་སྤང་བྱ་གློ་བུར་བའམ་གདོད་ནས་སྟོང་ཉིད་དུ་མ་ཤེས་པ་ལ་དང༷༌། གཟུང་འཛིན་གཉིས༷་སུ༷་མེ༷ད་པ་ལ༷་ཀུན༷་ཏུ༷་རྨོང༷ས་པ༷་དང་དགུ་ལ༷་ནི་རྣམ༷་པར༷་རྟོག༷་པ༷་ཐ༷་མར༷་ཏེ་བཏགས་འཛིན་དུ་བཞེད་དེ་དེ་ལྟར་ཀུན་རྨོངས་དགུ་ལ་སྐྱེས་བུར་བཏགས་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་དུ་ཞེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་བྱང་སེམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་དང༷༌། དེའི་ངོ་བོ་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དང༌། སྤང་བྱ་དང༌། ལམ་གྱི་རྣམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དང་པོ་གསུམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང༌། བཞི་པ་དང༌། ལྔ་བདུན་གཉིས་དང༌། དྲུག་པ་དང༌། བརྒྱད་པ་དང་དགུ་པའོ། །མདོར་ན་ཤེས་བྱ་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱད་བྱ་དང༌། སྤྱོད་བྱེད་གཉིས་ལས།ཡུལ་གཟུང་བ་ལ་འཇུག་ལྡོག་གཉིས། འཛིན་པ་ལ་གང་ཟག་དང༌། དེའི་ཆོས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་གདགས་པ་སྟེ། མདོར་ན་བླང་དོར་དང༌། ལམ་བསྟེན་པ་པོ་དང༌། ལམ་གྱི་ཆོས་རྣམས་སྐབས་འདིར་འཛིན་སྟངས་གཙོ་ཆེ་བར་འབྱུང་བས། དེ་དག་གི་ས་བོན་རྣམས་ཟད་པ་ལ་ལྡོག་པས་དབྱེ་བར་གསུངས་ཏེ།ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྟོག་པ་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་སྐྱེ་བའི་ནང་ནས་ལམ་རང་རང་གི་སྐབས་སུ་སྤང་བྱར་གྱུར་པ་ཆེ་རིམ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་བརྟེན་པ་ཡོན་ཏན་ནི། མདོ་ལས། སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་གིས་ལྗང་བུ་འདོད་པས་སོགས་ལོ་འབྲས་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་དཔེས་བསྟན་པ་བཞིན། ཡམས༷་ནད་འབྲུམ་སོགས་ལྟ་བུ་ཟུག་རྔུ་བསྐྱེད་པའི་རྟོག་པ་གོང་བཤད་འདི༷་རྣམས༷་སྒོམ་ལམ་གྱིས་ཇེ་ཟད༷་དུ་སོང་ནས༷་སླར་མི་སྐྱེ་བ་ནི༷་ཡུན༷་རིང༷་ལོན༷་ནས༷་ནད་ལས་གྲོལ་བའམ་དབུག༷ས་ཕྱིན༷་པ་ལྟར༷་གཞན་དོན་བྱེད་པའི་གེགས་ཟད་པས་དུས་རྣམ༷་པ༷་ཀུན༷་ཏུ༷་འགྲོ༷་བ༷་ཡི༷་ཕན་བདེ༷་སྒྲུབ༷་པ་དང༌། རང་རྒྱུད་ལ་ཐེག་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཡོན༷་ཏན༷་ཕུན༷་སུམ་ཚོགས༷་པ་ཀུན༷། རྒྱ༷་མཚོ༷་ཆེ༷་ལ༷་ཆུ༷་བོ༷་ཀུན་འདུ་བ་བཞིན༷་དུ། སྒོམ་ལམ་རབ་མཐར་ཕྱིན་པའི་འབྲས༷་བུ༷་མཆོག༷་གིས༷་སྤ༵་བའམ༷་མཛེས་པ་ཡི༷། བྱང་ཆུབ་སེམས༷་དཔའ༷་ཆེན༷་པོ༷་དག་ས་པའམ་ས་བཅུ་པ་དེ༷་ལ༷་ནི༷། རྣམ༷་པ༷་ཀུན༷་ཏུ༷་ཡོན་ཏན་དེ་དག་འབད་པ་མེད་པར་འདུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བའམ་བརྟེན༷་པར༷་བྱེད༷་དོ། །བཞི་པ་སློབ་ལམ་མཐར་ཐུག་པ་ཕན་ཡོན་ཚད་མེད་པ་ཅན་གྱི་བར་ཆད་མེད་པའི་རྩེ་མོ་ལ། ངོ་བོ། རྒྱུ། སྤང་བྱ་གསུམ། དང་པོ་ཕན་ཡོན་གྱིས་མཚོན་པའི་བར་རྩེའི་ངོ་བོ་ནི། མདོ་ལས། བྱང་སེམས་འགའ་ཞིག་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་བཞིན། སྟོང༷་གསུམ༷་གྱི་སྐྱེ༷་བོ༷་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་ཉན༷་ཐོས༷་ཀྱི་སྤང་བ་དང༷༌། རང་རྒྱལ་བསེ༷་རུའི༷་རྟོགས༷་པ༷་ཕུན༷་ཚོགས༷་ལ་བཀོད་པ་དང༷༌། བྱང༷་ཆུབ༷་སེམས༷་དཔའ༷་སྐྱོན༷་མེད༷་པ་ས་དང་པོ་ལ༷་བཀོད༷་པའི༷་དགེ༷་བ༷་དཔེར༷་མཛད༷་ནས། དེ་ལས་ཆེས་བསོད༷་ནམས༷་མང༷་པོར༷་གྱུར་པ་ཉིད༷་ཀྱིས༷་ནི༷། སང༷ས་རྒྱས༷་ཉིད༷་ཀྱིས༷་དང་ཆོས་གཞན་གྱིས་བར༷་ཆོད་པ་མེད༷་པ་སྟེ༷་རྒྱུན་མཐའི་བར༷་ཆད༷་མེད༷་པའི༷་ལམ་གྱི་ཏིང༷་ངེ༷་འཛིན༷་བསྟན་ལ། དེ༷་ནི༷་རྣམ༷་པ༷་ཀུན༷་མཁྱེན༷་པ་ཉིད༷་ཀྱི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། བདག་པོ་ནི་དྲན་པ། རྣམ་པ་ནི་ཞི་བ་དང་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །ཞེས་གསུངས། དེ་ཡང་རྒྱུ་བར་རྩེ་དང་རྣམ་མཁྱེན་འདི༷་ཡི༷་དམིག༷ས་པ༷་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲོས་པ་ཀུན་གྱི་དངོས༷་པོར་མེད༷་པའི་དེ༷་བཞིན་ཉིད་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ལ། བདག༷་པོ༷་ཡི་རྐྱེན་ནི་ས་བཅུ་པ་མན་ཆད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་དྲན༷་པ༷་ཡིན༷་པར༷་བཞེད༷་ལ། རྣམ༷་པ༷་ནི་སྤྲོས་པ་མཐའ་དག་ཞི༷་བ་ཉིད༷་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ། །དེས་ན་རྒྱུན་མཐའི་བར་ཆད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་པའི་རྩེ་མོའི་བསླབ་པ་འདི་ནི། བསླབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་ཏེ་བསླབ་པ་མཐར་ཐུག་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་བསླབ་པ་འདི་ལ་སློབ་པར་བྱ་སྟེ།འདི་ལས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བས་ན། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང་བའི་གཏེར་དང་ཡོན་ཏན་གྱི་མཛོད་དམ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་མི་གཅོད་པའི་རིགས་དང་འགྲོ་བའི་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་མཛོད་མི་ཟད་པའང་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རྟེན་འབྱུང་གི་ཆོས་ཀུན་ལ། གདོད་ནས་སྐྱེ་འགག་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཤེས་རབ་མཐར་ཐུག་པ་མངོན་དུ་སྐྱེད་ནས། སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའང་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཡེ་ཤེས་དེས། ཐོག་མེད་ནས་གནས་པའི་མ་རིག་པའི་ས་བོན་ཕྲ་བ་དང་བཅས་པ་དྲུང་ནས་བཅོམ་སྟེ་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཅན་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས། ཟད་མི་སྐྱེ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་པའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་བསྟན་པའོ། །གསུམ་པ་བསལ་བྱ་ལོག་རྟོག་ལ། བསྟན་བཤད་གཉིས་ལས་དང་པོ། བར་ཆད་མེད་པའི་རྩེ་མོ་འདི༷་ལ༷་ནི༷། དངོས་པོར་རབ༷་ཏུ༷་སྨྲ༷་བ་རྣམས༷་བརྒྱུད༷་མར༷རྒོལ༷་ཏེ། འདི་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པས་རྟོགས་པར་ཆེས་དཀའ་བའི་དོན་གྱིས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། མདོ་ལས། གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འབའ་ཞིག་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སམ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འོན་ཏེ་གཟུགས་ཀྱང་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་ལགས། ཞེས་སོགས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཆོས་ཀུན་དམིགས་ན་དམིགས་བྱ་འདུས་བྱས་སོགས་གྲུབ་པར་འགྱུར་ལ། དམིགས་པར་བྱ་བ་རྡུལ་ཙམ་མེད་ན་ཆོས་ཀུན་གཟིགས་པ་མི་སྲིད་པས་དམིགས༷་པ༷་མི་འཐད༷་པར་རྒོལ་བ་དང༷་༡༽དམིགས་པར་བྱ་བ་དེ༷་ཡི༷་ནི༷་ངོ༷་བོ༷་ཉིད༷་དམ་རང་བཞིན་མེད་ན་སྤྲོས་བྲལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་བའང་མི་འཐད་ལ། དེ་སུས་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱར་མི་རུང་བས་དེའི་རྣམ་པའམ་ངོ་བོ་ངོས༷་གཟུང༷་བ༷་མི་འཐད་པར་རྒོལ་བ་དང༷༌།༢༽ དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་རྣམ་མཁྱེན་ཀྱང་མི་འཐད་དེ། དེས་དངོས་དངོས་མེད་དུ་མི་དམིགས་པས་ཅི་ཡང་མི་མཁྱེན་པས་རྣམ༷་ཀུན༷་མཁྱེན༷་པ་ཉིད༷་ཀྱི་ཡེ༷་ཤེས༷་མི་འཐད་པར་དང༷༌། ཀུན་རྫོབ་མེད་ན་དེ་ལ་མ་ལྟོས་པར་དམ༷་པའི༷་དོན༷་ཡོད་པ་མི་སྲིད་པ་དང༷༌། ཀུན༷་རྫོབ༷་ཀྱང་མི་འཐད་དེ་དེ་དག་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སྙམ་དུ་བདེན་གཉིས་ལ་རྩོད་པ་དང་༷། སྦྱོར་བ་ཕྱིན་དྲུག་གི་ཉམས་ལེན་ཡང་མི་འཐད་དེ་སྦྱིན་སོགས་མེད་པའི་ཕྱིར་སྙམ་དུ་མི་འཐད་པར་དང༷༌། སྦྱོར་བའི་རྟེན་དཀོན༷་མཆོག༷་གསུམ༷་པོ༷་མེད་དེ། ཐོབ་པ་པོ་དང་རྟོགས་བྱ་མེད་པས་སངས་རྒྱས་མེད་པར་དང༷༌། འགོག་པ་མིང་ཙམ་ཡིན་པས་ཆོས་མི་སྲིད་པར་དང༌། དགེ་འདུན་གྱི་གདགས་གཞི་གཟུགས་སོགས་མེད་པས་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་མེད་པར་དང༌། སྤྱོད་པའི་ཁྱད་པར་ཐབས་མཁས་པའང་མེད་དེ་སྦྱིན་སོགས་འཁོར་གསུམ་དག་པའི་ཤེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རབ་ཀྱི་ཀྱིས་ཟིན་པ་མེད་པས་སོ་སྙམ་དུ་ཐབས༷་མཁས་བཅས༷་ལ་དང༌།དངོས་དངོས་མེད་ཀྱི་ངོ་བོར་རྟོག་པ་བཀག་པས་དེ་ལས་གཞན་དུ་རྟོགས་ཚུལ་མེད་སྙམ་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་དུ་གཟིགས་པའི་ཐུབ༷་པའི༷་རྟོག༷ས་པ༷་མི་འཐད་པར་དང༷༌། མི་རྟག་པར་འཛིན་པ་སོགས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་མི་འཐད་པས་གཙང་བདེ་སོགས་སུ་འཛིན་པ་ཕྱིན༷་ཅི༷་ལོག༷་ཡིན་པར་ནི༷་མི་འཐད་པར་དང༌། ལམ་བསྒོམས་ཀྱང་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པས་ལམ༷་གྱི་ངོ་བོ་བཅ༷ས་མི་འཐད་པར་དང༷༌། བླང་བྱ་མེད་པར་གཉེན༷་པོ༷་མི་འཐད་པར་དང༌།སྤང་བྱ་མེད་པས་མི༷་མཐུན༷་ཕྱོགས༷་དག༷་མི་འཐད་པར་དང༷༌། མཚན་གཞི་མེད་པས་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན༷་ཉིད་མི་འཐད་པར་དང༷་ནི༷། བསྒོམ་བྱ་རང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མེད་ན་མོས་སྤྱོད་དང་འཕགས་པར་དེ ་བཞིན་ཉིད་སྤྱི་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྒོམ༷་པ༷་ལ༷་མི་འཐད་པར་རྒོལ་བ་སྟེ།༣༽ དེ་ལྟར་ལོག་པར་སྨྲ༷་བ༷་རྣམས༷་ཀྱི༷་ཕྱིན་ཅི་ལོག༷་གི་རྟོག༷་པ༷་ཡང་དག་མིན་པ་ཅན་རྣམ༷་པ༷་ཀུན༷་མཁྱེན༷་ཉིད༷་ལ་རྟེན༷་པ་ཅན༷་རྣམ་༷པ༷་བཅུ༷་དྲུག༷་པོ་དག༷་ཏུ༷་བཞེད༷་དོ། །དེ་ལ་བདེན་གཉིས་འགལ་བར་འཛིན་པའི་གང་ཟག་གིས། དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀུན་རྫོབ་སུན་ཕྱུང་བ་དོན་དམ་སྒོ་ཅན་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་དམ་མི་འཐད་པར་རྩོད་པ་ཀུན་རྫོབ་སྒོ་ཅན་དག་ནི་རང་གི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། དོན་དམ་པར་མེད་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མེད་པར་ཐལ་ཞེ་ན། ཁྱབ་པ་མ་ངེས་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་རྟགས་མ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྲུབ་ཅིང༌། དོན་དམ་པར་མེད་པར་ཐལ་ཞེ་ན་འདོད་ལན་ཐེབས་པ་དང༌།དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པས་དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་ཐལ་ཞེ་ན་ཁྱབ་པ་མ་ངེས་པ་སོགས་བདེན་གཉིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་ཞིང་སྟོང་རྟེན་འབྱུང་འགལ་མེད་ཀྱི་ཚུལ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ལོག་རྟོག་བསལ་བར་བྱ་བ་ལ་ཡང་དག་པ་མཐར་ཐུག་གི་དོན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་དོན་དམ་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པས།དམིགས་པ་དང་མི་དམིགས་པ་འགལ་བ་མེད་པར་ཟུང་འཇུག་མཉམ་པ་ཆེན་པོའི་རྗེས་སུ་སོན་པའི་རིགས་པས། རྟོགས་པར་དཀའ་བ་བར་ཆད་མེད་རྩེའི་དམིགས་རྣམ་ལ་ཕ་རོལ་གྱི་ལོག་པར་རྟོག་པ་བསལ་ནས་དམིགས་པ་སོགས་འཐད་པར་བསྒྲུབས་ཤིང་ཡིད་ཆེས་པའི་སྒོ་ནས་ཟབ་མོའི་དོན་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཇུག་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེར་ཕྱིན་ལ་གནས་པས་སྦྱིན་སོགས་ཕར་ཕྱིན་གཞན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་འཇུག་པ་མི་འཐད་པ་མིན་པར་མ་ཟད་ཤིན་ཏུ་འཐད་དེ། ཕར་ཕྱིན་རེ་རེའི་ཡོན་ཏན་ཡང་ཕྱོགས་དུས་ཀྱི་མུ་དང་མཉམ་པས་ཚད་དཔག་པར་དཀའ་བ་དང༌། སྐྱོན་གྱི་དྲི་མས་ཡོངས་སུ་དག་པ་གཞན་གང་དང་ཡང་མི་མཉམ་པའི་མཚུངས་པ་མེད་པ་ཞིག་ཐོབ་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པའི་མཐུས་བྱེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པར་མ་ཤེས་ནས་གང་ཟག་གི་བདག་འཛིན་ཡོད་ན། དེའི་དབང་གིས་སེར་སྣ་སོགས་ཕར་ཕྱིན་གྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཀུན་འཛིན་གྱི་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཡོངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུ་གཏོང་བ་སོགས་ལ་འཇུག་མི་ནུས་སོ། །གལ་ཏེ་གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་མ་བཟུང་ཡང་དངོས་དངོས་མེད་དུ་དམིགས་པ་དང་མ་བྲལ་ན་སྲིད་ཞིར་བླང་དོར་དུ་ཞེན་པའི་དབང་གིས་ཞི་མཐར་ཡང་ལྷུང་ལ། དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཚོགས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དང་མི་མཐུན་པའི་མ་རིག་པས་བསླད་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཕར་ཕྱིན་གཞན་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་དག་པ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་མེད་ན་མི་འབྱུང་ལ། མཐའ་གང་དུའང་མི་དམིགས་པའི་ཤེར་ཕྱིན་ཡོད་ན། དེ་རྒྱུད་ལྡན་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་སེར་སྣ་སོགས་མེད་པས་ན་དེ་དག་ལུས་ལོངས་སྤྱོད་དགེ་རྩལ་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པའི་ཆགས་པ་ཕྲ་མོའང་མེད་པས་སྦྱིན་སོགས་ལ་འཇུག་ཅིང༌། དེ་ཡང་ལན་དང་རྣམ་སྨིན་ལ་རེ་བ་མེད་པ་དང༌།འཁོར་གསུམ་དུ་རྟོག་པའི་དྲི་མ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱིན་སོགས་ཀུན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་དངོས་དངོས་མེད་སྲིད་ཞིའི་མཐའ་གང་ལའང་མི་གནས་པའི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་དོན་མཐོང་བ་དེས་འཁོར་བ་སྤངས་ནས་ཞི་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་སེམས་ནམ་ཡང་མི་སྐྱེད་ལ། རང་གིས་ཟུང་འཇུག་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་དེ་ཉིད་མཐོང་ཡང༌། གཞན་དེ་ལྟར་མ་མཐོང་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཕན་བདེ་སྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་སྦྱིན་སོགས་ལ་འཇུག་པ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་མཐའ་དང་ཚད་མཉམ་པར་འཇུག་པ་ཡིན་པས་ཚད་མེད་དོ། །དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལམ་གྱི་དུས་སུ་གཞན་དོན་ལ་དམིགས་ནས་རྫོགས་སྨིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྦྱང་གསུམ་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པ་ལ་སྐྱོ་བ་དང་དེར་ཞེན་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞུགས་ནས། འབྲས་བུ་མཐར་ཕྱིན་པ་ལྷག་མེད་མྱང་འདས་ཀྱི་དུས་སུ་ཆོས་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྲིད་ཞིའི་མཐར་མི་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་ནས་ནམ་མཁའ་ཇི་སྲིད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྟག་ཁྱབ་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་མཛད་པའང༌། སྣང་སྟོང་མཉམ་ཉིད་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་མཐོང་བས་སྦྱིན་སོགས་འགོག་པ་ཞིག་ན། དེས་མཐོང་བའི་སྟོང་ཉིད་དེ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་དོན་མ་ཡིན་ཏེ། ཐབས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་འགལ་བའི་དངོས་མེད་ཙམ་དུ་ཟད་ལ། དེ་ལྟ་ན་མ་དམིགས་པར་བཏགས་ཀྱང༌། དེས་དངོས་པོར་མ་དམིགས་ཀྱང་དངོས་མེད་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། དམིགས་པའི་མཐའ་ཀུན་དང་བྲལ་བའི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་དོན་གཏན་ནས་མ་ཡིན་ནོ། །ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་དོན་ནི་ཐོས་བསམ་གྱིས་སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་པའི་དུས་ནས་ཀྱང༌།སྲིད་ཞིའི་མཐའ་ལ་མངོན་ཞེན་ཉམས་སྨད་པར་བྱེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། དངོས་སུ་རྟོགས་པའི་དུས་སུ་ལྟ་ཅི་སྨོས་པའོ། །དེ་ཡང་སྦྱིན་པ་སྣ་གཅིག་བཏང་བ་ལྟ་བུ་ཡང་ཤེར་ཕྱིན་གྱིས་ཟིན་ན་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལྡན་དུ་ཚང་སྟེ། སེར་སྣ་སོགས་ཕྱིན་དྲུག་གི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཤེར་ཕྱིན་གྱིས་བཅོམ་པས་ན། ཐབས་ཀྱི་ཆ་སྦྱིན་པ་གཅིག་པུ་དེ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སྤྲོས་བྲལ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཅིག་པུ་ལ་ལྡོག་ཆས་ཕྱེ་ན། གནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཆ་བསམ་གཏན་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་གནས་མི་གནས་ཀྱི་མཚན་མ་ཡོངས་སུ་ཟད་པའི་བསམ་གཏན་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བརྩོན་མི་བརྩོན་ཞི་བའིལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་བརྩོན་པ་ཆེན་པོ། བཟོད་མི་བཟོད་ཀྱི་མཚན་མ་ཡོངས་སུ་ཞི་བའི་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་འཁྲུགས་པའི་བཟོད་པ་ཆེན་པོ། འཆལ་བ་དང་འཆལ་མིན་དུ་དམིགས་པ་ཟད་པས་འཆལ་བའི་དྲི་མ་ཡོངས་སུ་ཟད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཆེན་པོ། ཆགས་པ་དང་མ་ཆགས་པ་མི་དམིགས་པས་མཚན་མའི་ཆགས་པ་ཕྲ་མོ་དང་བྲལ་བ་སྦྱིན་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། སྣང་ཆ་སྦྱིན་སོགས་དང་སྟོང་ཆ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཟུང་དུ་ཞུགས་པའི་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་ཕར་ཕྱིན་ཀུན་སྡུད་པ་ཡིན་པའི་གནད་ལ་མཁས་པར་བྱ་བ་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ཉམས་ལེན་གྱི་མདོ་འགག་ཡིན་པས། ཐབས་ཤེས་ཟུང་འཇུག་གི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་སྦྱོར་བ་ལ་མཁས་པར་བྱའོ། །ལེའུའི་སྐབས་བསྡུ་བ་ནི།ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི༷་ཕ༷་རོལ༷་དུ༷་ཕྱིན༷་པའི༷་མན༷་ངག༷་གི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་མངོ༷ན་པར༷རྟོགས༷་པའི༷་རྒྱན༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷་ལས༷་རྩེ༷་མོའི༷་མངོན༷་པར༷་རྟོག༷ས་པའི༷་སྐབས༷་ཏེ༷་ལྔ༷་པ༷འོ༷། །གཉིས་པ་བརྟེན་པ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། བརྟེན་པའིརྒྱུ་མཐར་གྱིས་པ་དང༌། བརྟེན་པའི་འབྲས་བུ་སྐད་ཅིག་མ་རྒྱས་བཤད་གཉིས་སོ། །དང་པོ་ལ། སྐབས་དང་སྐབས་ཀྱི་མིང་གཉིས། དང་པོ་ནི། སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཆོས་ཀུན་སྣང་ལ་མ་འདྲེས་པའི་རྣམ་པ་སྐྱེ་མེད་དུ་བསྒོམ་པ་གསལ་བ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བ་གྲུབ་པའི་ཚད་དུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྒོམ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བའི་སྐབས་སུའང་མཁྱེན་གསུམ་གྱིརྣམ་པ་ཆ་ཚང་བར་བསྒོམས་ཀྱང༌། དཀྱུས་ཐོག་གཅིག་ཏུ་ཚང་བའི་གོ་རིམ་ངེས་ཅན་དུ་སྒོམ་པའི་ངེས་པ་མེད་དེ། མི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུ་སོགས་གང་རུང་རེ་རེ་རྩལ་ངུ་བཏོན་ནས་སྒོམ་པའང་ཡོད་ལ། འདིར་ཐམས་ཅད་དཀྱུས་ཐོག་གཅིག་གི་ཉམས་ལེན་གྱི་ནང་དུ་ཚང་བར་སྒོམ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་མཐར་གྱིས་པའི་སྐབས་ན་བསྟན་པའི་ཆོས་བཅུ་གསུམ་པོས་ཟིན་པའི་སྒོ་ནས་དཀྱུས་གཅིག་ལ་གོ་རིམ་ངེས་ཅན་དུ་བསྒོམ་པ་ཡིན་ལ། གོ་རིམ་ངེས་ཅན་ཞེས་པ་ནི་ངེས་པ་མེད་ན་ཚང་མ་ཚང་གི་རྣམ་དབྱེ་འབྱེད་དཀའ་བའི་སླད་དུའོ། །དེ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་མ་མཆིས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བྱང་ཆེན་མཐར་གྱིས་སྤྱོད་པ་དང་མཐར་གྱིས་སློབ་པ་དང༌།མཐར་གྱིས་ནན་ཏན་དུ་བགྱི་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ལ་དེ་ལ་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་སྦྱིན༷་པ༷་ནས་ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི་བར༷་དག༷་སྟེ་ཐབས་སྟོབས་སྨོན་ལམ་ཡེ་ཤེས་བཞི་ཤེས་རབ་ལ་འདུ་བས་དེ་ལྟར་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་འཇུག་པ་དང༌། ལམ་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པའི་རྟེན་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སངས༷་རྒྱས༷་ལ༷་སོགས༷་པ་རྗེས་སུ་དྲན༷་པ་དྲུག་དང་མི་འབྲལ་བ་དང༌། ལམ་དག་པར་བྱེད་པ་ཆོས༷་ཐམས་ཅད་དངོས༷་པོ་མེད༷་པའི་ངོ༷་བོ༷་ཉིད༷་ཀྱི༷ས་རོ་གཅིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་ནི་ལམ་ལ་མཐར༷་གྱིས༷་སམ་རིམ་གྱིས་སློབ་པ༷་ཡི༷་བྱ༷་བ༷་གོམས་པར་བྱ་བར་བཞེད༷་དེ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་སོགས་དཀོན་མཆོག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ་པོ་དོན་དམ་པར་དྲན་པ་མེད་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དྲན་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་ཅིང༌། རྗེས་དྲན་ཕྱི་མ་གསུམ་ནི། གཞི་ཚུལ་ཁྲིམས། མཐུན་རྐྱེན་སྦྱིན་པ།དབང་པོ་ལྷར་སྐྱེས་པའི་འཕགས་པ་རྣམས་དྲན་པ་ཡིན་པར་བཞེད་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་གཏོང་བ་གཉིས་ཕྱིན་དྲུག་སྐབས་དངོས་དང༌། རྗེས་དྲན་གྱི་སྐབས་ན་འབྲས་བུའི་ཆ་ནས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མི་ཟློས་ལ། ལྷ་དབང་པོ་དང་དཀོན་མཆོག་རྟེན་གྱི་ཆ་ནས་མི་ཟློས་ཞེས་མཁས་པ་དག་བཞེད། དེ་ལ་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དོན་གསུམ་གྱིས་དོན་དུ་གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་རྣམ་པ་མ་ལུས་པ་བསྡུས་པ་ཡིན་ཀྱང་དེ་རྣམས་དཀྱུས་ཐོག་གཅིག་ཏུ་བློ་ལ་ཤར་བ་ཙམ་ཞིག་གིས་མཐར་གྱིས་བསྒོམ་ཚུལ་ཐུན་མོང་མིན་པ་མིན་ཏེ་འོན་ཀྱང་རིང་བའི་སྦྱོར་བ་ཙམ་ཡིན་ལ། །དེར་མ་ཟད་གཞི་ལམ་རྣམ་པ་གསུམ་སྐྱེ་མེད་དུ་སྒོམ་པས་ཀྱང་དོན་གྱིས་ཆོས་ཀུན་བསྡུས་ཀྱང་དེ་ཙམ་ཞིག་གིས་མཐར་གྱིས་པར་མི་འགྲོ་བ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་གང་ཞེ་ན། གཉིས་སུ་འཛིན་པ་ཅན་གྱི་ངོར་ཆོས་གཅིག་བསྒོམ་ན་དེ་ཉིད་ལས་གཞན་ལ་འཇུག་མི་ཤེས་པ་ལྟ་བུ་དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར། སྦྱིན་པ་ལྟ་བུ་རེ་རེས་ཀྱང་ཕར་ཕྱིན་གཞན་བསྡུས་པས་ན། ཐབས་ཤེས་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ཉམས་ལེན་ཁྱད་པར་ཅན་གང་ལ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་འདུ་ཚུལ། ཕར་ཕྱིན་ཀུན་སྡུད་པ་དང༌། བཤད་མ་ཐག་པ་སྦྱོང་བ་ལ་ལོག་སྒྲུབ་བསལ་བའི་སྐབས་བཞིན་ཤེས་པར་བྱས་ནས། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་གོ་རིམ་ངེས་པ་ཅན་ནམ་སོ་སོར་དམིགས་ཕྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཉམས་ལེན་སྦྱིན་པ་སྣ་གཅིག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལའང་ཕར་ཕྱིན་ཀུན་ཚང་བའི་ཚུལ་གྱིས་མངོན་ཞེན་མེད་པར་སྒྲུབ་ཅིང༌།མཉམ་བཞག་ཏུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རོ་གཅིག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་གོམས་པའི་མཐུས། ཉམས་ལེན་གཅིག་གི་སྟེང་དུའང་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དོན་གསུམ་གྱིས་མཚོན་པའི་ཉམས་ལེན་མཐའ་དག་རིམ་གྱིས་འདྲེན་ཞིང་འཆར་ཐུབ་པའི་གནད་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་མྱོང་བ་དང་ངེས་པ་ཇེ་བས་ཇེ་འཕེལ་ལ་སོང་བ་ནི་མཐར་གྱིས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ།ཆོས་གཅིག་གི་སྟེང་དུའང་གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་རྟོགས་བྱ་ཇི་སྙེད་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་ཟིན་པའི་སྒོམ་ཚུལ་ཁྱད་པར་ཅན་ཏེ་དེ་ཡང་བསྒོམ་བྱ་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་རེ་རེ་ཡང་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལྡན་དུ་གྱུར་པས་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མཐའ་དག་དཀྱུས་ཐོག་དེ་ལ་ཚང་བ་དང༌། བསྒོམ་པའི་རྟེན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང༌། བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་གསུམ་ལས་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕེལ་བ་མི་ཉམས་པར་བྱེད་ཅིང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ཐ་དད་དུ་མེད་པར་རྟོགས་པས་གཉིས་སུ་འཛིན་པ་སྤོང་བས་ན། ཉམས་ལེན་སྣ་གཅིག་གིས་ཀྱང་གཞི་ལ་སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་པ་དང༌། ལམ་ཡང་དག་པ་དང༌། འབྲས་བུ་དཔེ་བྱད་ཀྱི་བར་བསྡུས་པ་ལ་དམིགས་རྣམ་ཇེ་གསལ་དུ་སོང་ནས་མཐའ་མེད་པར་འཕེལ་བ་སྟེ། དོན་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐུས་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་ཉིད་ལ་ཉམས་ལེན་བྱེད་ནུས་ཚུལ་ཡིན་ལ།དེ་ཡང་བློ་གཅིག་གི་སྟེང་ནས་གསལ་བ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་སྒོམ་ནུས་ན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྲུབ་པའི་ཚད་དེ་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ལ། རིམ་གྱིས་འདྲེན་པ་ནི་མཐར་གྱིས་པའི་སྐབས་ཞེས་སོ། །དེས་ན་ཕར་ཕྱིན་གཅིག་གི་ཉམས་ལེན་ལའང་ཕར་ཕྱིན་གཞན་འདྲེན་ཐུབ་པས་མཚོན་ནས་གཞི་ལ་སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་པ། ལམ་ཉམས་སུ་ལེན་པ།འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དམིགས་རྣམ་མཐའ་དག་དཀྱུས་གཅིག་གི་ཉམས་ལེན་དེར་རིམ་གྱིས་འདྲེན་ཐུབ་པ་ལ་མཐར་གྱིས་པའི་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་ཡི། གྲངས་ཀྱི་ངེས་པ་བཟུང་ནས་འདི་ཙམ་ཞིག་འཆར་ཐུབ་དགོས་པ་ཡིན་ཞེས་བསམ་པར་མི་བྱ་སྟེ། དང་པོ་ཕྱིན་དྲུག་གི་རྣམ་པ་ཙམ་ནས་དེ་གོམས་པ་ལས་རྣམ་པ་བརྒྱ་དོན་གསུམ་དང༌། དེ་ནས་རྣམ་པ་ཚད་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་མ་ལུས་པའི་དམིགས་རྣམ་མཐའ་ཡས་པ་འཆར་བའི་བར་དུ་འཕེལ་བ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་མའི་སྐབས་སུ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་མངོན་དུ་བྱེད་པར་གསུངས་པའི་བར་དུའོ། །དེ་ཡང་ཆོས་གཅིག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཆོས་ཀུན་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་ཉིད་མཉམ་པ་ཆེན་པོས་ཆོས་ཀུན་བསྡུས་པའི་ཕྱིར།དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་དྲི་མ་དག་པའི་རིམ་པ་དང་མཚུངས་པར་ཆོས་གཅིག་མངོན་དུ་བྱས་པས་ཆོས་ཀུན་མངོན་དུ་བྱེད་ནུས་པ་ཡིན་པ་ནི། དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ལས་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་གནད་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེའོ། །གཉིས་པ་ནི། ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི༷་ཕ༷་རོ༷ལ་དུ༷་ཕྱིན༷་པའི༷་མན༷་ངག༷་གི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་མངོན༷་པར༷་རྟོགས༷་པའི༷་རྒྱན༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷་ལས༷། མཐ༷ར་གྱིས༷་པའི་མངོན༷་པར་རྟོག༷ས་པའི༷་སྐབས༷་ཏེ༷་དྲུག༷་པ༷འོ༷། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་བརྟན་འབྲས་སྐད་ཅིག་མ་ལ། ཡོན་ཏན་མངོན་དུ་བྱེད་ཚུལ་དང༌། ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་རྟོགས་ཚུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། རྣམ་སྨིན་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས། དང་པོ་ལ། དངོས་དང༌།དེ་མཚོན་པའི་དཔེ་གཉིས།དང་པོ་ནི། སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རབ་ཀྱི་མཐའི་སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བ་བཤད་པ་ལ། མདོ་ལས། བྱང་ཆེན་དེ་ལྟར་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་གིས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ། ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་ཤེས་བྱའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྣང་ཞིང་མཉམ་པར་རྫོགས་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ།དེ་ལ་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་བཞིར་བཤད་དེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མིན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང༌། གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ངོ་བོབྱ་བ་རྫོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལས་ཐ་དད་དུ་མེད་དོ། །དེ་ལ་བཞེད་པ་འགའ་ཞིག་ན་རྣམ་སྨིན་མིན་པ་ནི་དེ་སྔ་རང་རྒྱུད་ལ་སྨིན་ཟིན་མིན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སྟོབས་སོགས་དང༌། རྣམ་སྨིན་ཡིན་པ་རང་རྒྱུད་ལ་སྨིན་ཟིན་པའི་སྦྱིན་སོགས་ནས་དཔེ་བྱད་རྗེས་མཐུན་པའི་བར་ལ་བཤད་ནས། དེ་གཉིས་ཀ་ཡུལ་དུ་བྱེད་པར་བཤད་པ་དང༌། ཡང་རྣམ་སྨིན་མིན་པ་ས་བདུན་མན་ཆད་དུ་འབད་རྩོལ་གྱིས་སྒོམ་པ་དང༌། རྣམ་སྨིན་དག་ས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བཤད་པ་དང༌། གཞན་ཡང་སོ་སྐྱེ་དང་འཕགས་པ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་བཤད་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡོད་ནའང༌། འདིར་དེ་གཉིས་ཀ་ཡུལ་ཅན་བར་ཆད་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རང་གི་ལྡོག་ཆ་ནས་བཤད་དེ། རྣམ་སྨིན་མིན་པ་ནི་སྔར་སློབ་ལམ་དུ་སྦྱིན་སོགས་རེ་རེའི་ནང་དུ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་ངོ་བོས་འདུ་ཚུལ་ཤེས་ནས་དེར་བསྡུས་ཏེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གོམས་པའི་འབད་རྩོལ་ཀྱི་འདུ་བྱེད་གོམས་པ་མཐར་ཐུག་པའི་དབང་གིས། ད་ལྟ་དངོས་པོ་ལ་སོ་སོར་འཛིན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བྲལ་བའི་ཕྱིར། སྦྱིན༷་པ༷་ལ༷་སོ༷གས་རེ༷་རེ༷ས་ཀྱང༷་སྦྱིན་པ་ནས་དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུའི་བར་གྱི་ཟག༷་མེད༷་ཆོས༷་ཀུན༷་བསྡུས༷་པ༷་དེའི་ངོ་བོ་མཐོང་བའི་ཕྱིར༷། ཐུབ༷་པའི༷་བར་ཆད་མེད་ལམ་སྐད༷་ཅིག༷་གཅིག༷་པ༷་ཡི༷་རྟོག༷ས་པ༷་འདི༷་ནི༷་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ཞེས་སུ་ཤེས༷་པར༷་བྱ༷་སྟེ། སྔར་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མིན་པ་བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱི་སྔ་རོལ་རྣམས་སུ་བྱུང་བའི་མཐར་གྱིས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཤེས་པའི་ཆེད་དུ་རྒྱུ་མིང་འབྲས་བུ་ལ་བཏགས་པའམ། ཡང་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མིན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་སྐད་ཅིག་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ས་བོན་གྱི་འབྲས་བུ་ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། དཔེ་ཇི༷་ལྟར༷་ན་སྐྱེས༷་བུས་ཟོ༷་ཆུན༷་ཁྱུད་མོའམ་རྒྱུད༷་དེའི་རྒྱུའི་དུས་ན་ཐག་པ་སོགས་རེ་རེ་ནས་འདུས་བྱས་ཀྱང་བཟོ་ལེགས་པར་ཚར་རྗེས་རྡོག༷་ཐབས༷་གཅིག༷་གིས༷་བསྐྱོད༷་པ༷་ན༷། །ཐམས༷་ཅད༷་ཅིག༷་ཆར༷་འགུལ༷་ཞིང་ཆུ་ལེན་པ་དང་འཁོར་བ་སོགས་ཅིག་ཆར་བྱེད་པ༷་ལྟར༷། སྐད༷་ཅིག༷་གཅིག༷་པའི་ཤེས༷་པའང་དེ༷་བཞིན༷་དུ་སྔོན་དུ་འབད་རྩོལ་གྱིས་གོམས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མཐུས་ད་ལྟ་འབད་མེད་དུ་ཆོས་གཅིག་མངོན་དུ་བྱས་པས་ཆོས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀུན་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ལྟ་སྐད་ཅིག་མ་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་དངོས་པོ་གཅིག་གི་རང་བཞིན་དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ཟུང་འཇུག་གི་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་ཐ་དད་མེད་པ་དང༌། ཡུལ་ཅན་གྱི་བློས་ཀྱང་དེ་དེ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་ཞིང་ས་རྣམས་སུ་འབད་རྩོལ་གྱིས་བསྒྲུབས་ནས་སྐད་ཅིག་ལ་མངོན་དུ་བྱེད་པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པའི་འཕེན་པ་དང་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཤུགས་ཀྱིས། ཇི་ལྟར་གནས་པའི་ཟབ་མོ་དེ་དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་ནུས་པའི་མཐུན་རྐྱེན་ཚང་ཞིང་འགལ་རྐྱེན་བྲལ་བ་རྒྱུན་མཐའི་རྡོར་ཏིང་གི་སྐད་ཅིག་མའི་སྐབས་འདིར་མཐར་གྱིས་པའི་སྐབས་ལྟར་རིམ་ཅན་མིན་ཏེ། ཅིག་ཆར་སྣང་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། དེའི་ཕྱིར་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་གང༷་ཚེ༷་རྒྱུན་མཐའི་བར་ཆད་མེད་ཐོབ་པ་ན། རང་བཞིན་ནམ་ངོ་བོས་དྲི་མ་ཡེ་ནས་མེད་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས༷་དཀར༷་ཐམས༷་ཅད༷་ཀྱི༷་རང༷་བཞིན༷་ནམ་དེ་དང་འབྲལ་མི་རུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་དེའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི་ཕ༷་རོལ༷་ཏུ་ཕྱིན༷་པ་རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་རྩོལ་མེད་དུ་ཐོབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ༷་པར་སྨིན༷་པའམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཆོས༷་ཉིད༷་ཀྱི་གནས༷་སྐབས༷་ལས་སྐྱེས༷་པ་བར་ཆད་མེད་ལམ་དེ༷་ཡི་ཚེ༷། དེ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྐད༷་ཅིག༷་མ་གཅི༷ག་གི་ཡེ༷་ཤེས༷་ཞེས་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལ། མཚན་ཉིད་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང༌། གཉིས་སུ་མེད་པའི

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐད་ཅིག་མ་གཉིས། དང་པོ་ནི། སློབ་ལམ་དུ་སྦྱིན༷་པ་ལ༷་སོགས༷་པ་ལམ་གྱིརྣམ་པ་མཐའ་དག་ཚང་བར་སྤྱོད༷་པ༷་ཡི༷་སྒོ་ནས། འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས༷་ཀུན༷རྨི༷་ལམ༷་དང་འདྲ༷་བར་སྣང་སྟོང་ཟུང་འཇུག་ཏུ་སྤྱོད་པ་ལ་གནས༷་ནས༷། གོམས་པ་མཐར་ཐུག་པ་ན་ཀུན་བྱང་གི་ཆོས༷་རྣམ༷ས་སྐྱེ་འགག་དང་གཅིག་ཐ་དད་ལ་སོགས་པའི་མཚན༷་ཉིད༷་མེད༷་པ༷་ཉིད༷་རྒྱུན་མཐའི་ཡེ་ཤེས་སྐད༷་ཅིག༷་མ༷་ནི༷་སྟེ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག༷་གི༷ས་རྟོག༷ས་པ་དེ་ལ་དེ་ལྟར་བརྗོད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། ཡུལ་རྨི༷་ལམ༷་གྱི་སྣང་བ་དང༷་ནི༷། དེ༷་མཐོང༷་བའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ཉིད༷་བརྟགས་ན་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་ཐ་དད་པ་གཉིས༷་ཀྱི༷་ཚུལ༷་དུ༷་མི༷་མཐོང༷་སྟེ། སེམས་ཉིད་དེར་སྣང་བ་ཙམ་ཡིན་པ་ལྟར༷། འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས༷་རྣམས༷་ཀྱང་གནས་ལུགས་ལ་གཟུང་འཛིན་གཉིས༷་སུ༷་མེད༷་པ༷་ཡི༷་མཉམ་པ་ཉིད་གཅིག་གི་ཚུལ་དུ་གནས་པ་དེ༷་ཉིད༷། རྒྱུན་མཐའི་ཡེ་ཤེས་སྐད༷་ཅི༷ག་མ་གཅི༷ག་གིས༷་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་མཐོང༷་བ་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ཞེས་དོན་དང་མཐུན་པའི་མིང་བརྗོད་པའོ། །དེ་ཡང་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སྣང་གི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསླད་པའི་རིང་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཆེན་པོའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟིགས་མི་ནུས་ལ། གཉིས་སུ་སྣང་བའི་ངོར་ཆོས་ཅན་ཐ་དད་པ་དང་དུས་ཐ་དད་པ་དང་དེའི་ཆོས་ཉིད་ཐ་དད་པའི་གཉིས་ཆོས་སུ་སྣང་བས་ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་གི་བདེན་གཉིས་ཅིག་ཆར་གཟིགས་པ་མིསྲིད་ཀྱང༌། གཉིས་སྣང་གི་བག་ཆགས་དྲུང་ནས་འབྱིན་པ་རྒྱུན་མཐའི་ཡེ་ཤེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐྱེས་པའི་ཚེ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་མཐར་ཐུག་པ་གཟིགས་པས་ན་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཤེས་བྱ་མ་ལུས་པའང་དེ་དང་རོ་མཉམ་དུ་གཟིགས་ཤིང་དེ་ལས་གཡོ་བའང་མི་སྲིད་པར་བདེན་གཉིས་ཅིག་ཆར་དུ་གཟིགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཤིས་ལ་སྐྱེ་འགག་མ་གྲུབ་པས་འདི་ལ་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་གྱི་ཆ་སོགས་མཚན་མར་སྤྲོས་པས་བཞག་ཏུ་མེད་དེ་བསམ་གྱིས་མིཁྱབ་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནའང༌། གཉིས་སྣང་གི་བསླད་པ་ཅན་གྱི་གདུལ་བྱ་གང་ཞིག་དུས་གསུམ་སྐྱེ་འགག་ཏུ་སྣང་བ་ཅན་གྱི་ངོར། སྐད་ཅིག་རེ་རེ་བཞིན་དུའང་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་དང༌། སྐྱེ་འགག་གི་ཆོས་དེ་དག་མཁྱེན་ཅིང་དོན་མཛད་པའི་རང་སྣང་གི་ཆ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་སྐད་ཅིག་མ་ལྟར་དུ་སྣང་བ་ལས་གཟུང་མི་ཤེས་པས་རྣམ་མཁྱེན་ནི་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་སུའང་བཞག་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ངེས་པ་མ་སྐྱེས་པའི་བྱིས་པ་དང་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་དང་རྩོད་པ་ན་དེ་ལྟར་འཆད་པར་བྱའོ། །རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ཆོས་ཉིད་དང་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་མེད་པའི་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་དོན་གྱིས་གཞལ་ནས། དུས་གསུམ་ཀུན་ཏུའང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་འཕོ་འགྱུར་མེད་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་འདུས་མ་བྱས་རྟག་པའོ་ཞེས་སུ་མདོ་ལས་གསུངས་པ་ལྟར་སྔགས་རྒྱུད་རྣམས་སུའང་དེ་ལྟར་གསུངས་པ་ནི་སོ་སོ་རང་གིས་ཟབ་མོའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་རྗེས་ཀྱི་ངེས་པ་ལ་དེ་ལྟར་གནས་སོ། །དོན་དུ། དངོས་དང་དངོས་མེད་འདུས་བྱས་ཡིན། །མྱ་ངན་འདས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་འདུས་མ་བྱས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པའི་འདུས་བྱས་དངོས་པོ་རྣམས་དང༌། བརྟེན་ནས་བཏགས་པས་འདུས་བྱས་སུ་སོང་བ་དངོས་མེད་གཉིས་ཀའང་འདུས་བྱས་ཏེ། དངོས་མེད་རྣམས་ཀྱང་དགག་བྱ་བཅད་པ་ལས་དེ་གྲུབ་ལ། དེ་ལ་མ་ལྟོས་པར་མི་གྲུབ་པས་གཞན་ལ་ལྟོས་པས་རེས་འགའ་བའམ་འདུས་བྱས་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། དངོས་དངོས་མེད་གང་གིའང་མཐར་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་ཉིད་བསལ་བཞག་མེད་པ་དང་རོ་གཅིག་ཕྱིར་བསམ་བརྗོད་ལས་འདས་པས་ན། རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བའམ་རྒྱུ་ལས་བཏགས་མི་དགོས་ཏེ་ཆོས་ཉིད་ཡེ་ནས་གནས་པ་ཡིན་པས་སོ། །མྱང་འདས་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་ལྟར་སྣང་བ་ནི། རང་གི་གཉིས་སྣང་གི་རྟོག་པ་ལོག་པ་ཙམ་ལས་དེར་བཏགས་པ་སྟེ། དོན་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། ཡེ་ནས་འོད་གསལ་བའོ། །ཞེས་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོ་འདིར་ཡང་ལན་བརྒྱ་ཕྲག་ཏུ་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྲིད་ཞི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་གློ་བུར་གྱི་སྒྲིབ་པ་ལམ་གྱིས་བསལ་སྟོབས་ཀྱིས་དྲི་མ་མཐའ་དག་ལོག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟུང་འཇུག་ཆེན་པོ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་ངོ་བོ་ཐ་དད་མེད་པར་མཉམ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ལྟར་དེ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ལམ་རྣམ་སྨིན་མིན་པའི་གནས་སྐབས་མངོན་དུ་མ་བསྐྱེད་ན་དེའི་འབྲས་བུ་རྣམ་སྨིན་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་འབྱུང་ལ། རྣམ་སྨིན་མིན་པ་ཅི་ཙམ་གོམས་ཀྱང་སྐད་ཅིག་ལ་ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་མཐོང་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེད་མི་ནུས་སྙམ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་དད་དུ་བདེན་པར་གྲུབ་པ་ཞིག་ན་གཅིག་མངོན་དུ་བྱས་པས་ཀུན་མངོན་དུ་བྱེད་པར་མི་གྲུབ་ཀྱང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་ཚུལ་གཅིག་པས་ན་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སྒྲིབ་པ་ལམ་གྱིས་བསལ་ནས་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་མཐོང་ལ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་པའི་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡང་མེད་དེ་སྣང་སྟོང་ཟུང་འཇུག་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་ཞིང༌། དེ་ཡང་མཉམ་པ་ཆེན་པོའི་དབྱིངས་སུ་ཚུལ་གཅིག་པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་གཉིས་སུ་སྣང་ཞེན་ཅན་གྱི་ངོར་སྣང་བ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་པ་མཉམ་པ་ཆེན་པོའི་དོན་ལ། གཉིས་འཛིན་གྱི་བག་ཆགས་དྲུང་ནས་ཕྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་དུ་མེད་པར་གཉིས་མེད་རོ་མཉམ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་པས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་རྡུལ་དང་སྐད་ཅིག་མའི་ཆ་བསགས་པ་ལས་འདས་པའི་མཁའ་ཁྱབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་འབྲས་བུའི་ཡུམ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་སྨིན་ཡིན་མིན་འདི་རྒྱུ་ཡོད་མེད་ལ་གོ་ན་ལེགས་ཏེ། སྔོན་གྱི་འཕེན་པའི་རྒྱུའི་རྣམ་སྨིན་མིན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང༌།ཆོས་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག་པ་རྒྱུའམ་འབད་པ་ལ་མི་ལྟོས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་ཡུལ་ཅན་ལ་ལྡོག་པས་དབྱེ་སྟེ།ཆོས་ཀུན་ངོ་བོས་གཉིས་སུ་མེད་པས་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པ་དང༌། དེ་གོམས་པ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པར་སྨིན་པ་དང་གཉིས་སྣང་ཆའི་ངོས་ནས་དང༌། ངོ་བོ་མེད་པས་རིས་སུ་མ་ཆད་པ་སྣང་སྟོང་མཉམ་པ་ཡུལ་དང༌། ཡུལ་དེ་དང་རོ་གཅིག་པའི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ཚེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཆར་གཟིགས་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་བློ་གཅིག་གིས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་ཤེ་ན།ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །དོན་དུ་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་ཉིད་དང་ཡུལ་ཅན་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དབྱེར་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། གློ་བུར་གཉིས་སྣང་གི་དྲི་མ་ཟད་བྱེད་ཀྱི་ལམ་མངོན་དུ་གྱུར་ནས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་དུའོ། །སྐབས་བསྡུ་བ། ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི༷་ཕ༷་རོལ༷་ཏུ༷་ཕྱིན༷་པའི༷་མན༷་ངག༷་གི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་མངོན༷་པར༷་རྟོག༷ས་པའི༷་རྒྱན༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷་ལས།སྐད༷་ཅིག༷་མ༷་གཅིག༷་པའི༷་མངོན༷་པར༷་རྫོགས༷་པར༷་བྱང༷་ཆུབ༷་པའི༷་སྐབས༷་ཏེ༷་བདུན༷་པ༷འོ༷།། །།གསུམ་པ་ཞུགས་འབྲས་ཆོས་སྐུའི་ཡན་ལག་ལ། རྟེན་སྐུ་དང༌། བརྟེན་པ་མཛད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ། ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ། ལོངས་སྐུ།སྤྲུལ་སྐུ་དང་བཞི་ལས། དང་པོ། དེ་ལྟར་སྦྱོར་བཞི་སྒོམ་པའི་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་པ་ཆོས་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི། མདོ་ལས་རབ་འབྱོར་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དངོས་པོ་དང་མི་ལྡན་པ། དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་དག་པར་གྱུར་པ།དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་ཉིད་མེད་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པས། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐུབ༷་པའི༷་ངོ༷་བོ༷་ཉིད༷་ཀྱི་སྐུ༷་ནི༷། འཆད་འགྱུར་གྱི་ཟག༷་པ༷་མེད༷་པའི༷་ཆོས༷་ཉིད་གཅིག་པོ་གང༷་དག༷རྫོགས་པར་ཐོབ༷་པར་གྱུར༷་པ་དེ་དག་ཀྱང་རྣམ༷་པ་ཀུན༷་ཏུ་རྣམ༷་པར་དག༷་པ༷།ཡེ་ཤེས་དེ༷་དག༷་ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་རང༷་བཞིན༷་གྱིས་དག་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་མཚན༷་ཉིད༷་ཅན༷་གྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་སྟེ་ཆོས་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་སྣང་ཆ་རྟོགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་དང༌། སྟོང་པ་དབྱིངས་ཀྱི་ཆ་ཡེ་ནས་འདུ་འབྲལ་མེད་པ་སྣང་སྟོང་ཟུང་འཇུག་གི་ཆོས་ཉིད་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མས་དག་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་བདག་ཉིད་ནི་ཆོས་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་དབྱིངས་སྟོང་རྐྱང་གི་ཆ་ཙམ་མིན་ཏེ། གཞི་དུས་ནའང་སྟོང་རྐྱང་གི་ཆ་ཙམ་ཆོས་ཉིད་མཐར་ཐུག་པ་མིན་ལ། འབྲས་དུས་ནའང་དེའི་ཆ་ཙམ་སངས་རྒྱས་མིན་ཏེ་མེད་པར་དགག་པ་ཙམ་ལ་མཁྱེན་པ་སོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྡུལ་ཙམ་མེད་པར་སྔོན་གྱི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་དོན་ལ་གནས་ཤིང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟོགས་པ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་དེས་མཁྱེན་པར་ཡང་མི་རུང་སྟེ། ཞི་བ་ལྷས།འོན་ཏེ་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །ཤེས་ན་མི་ཤེས་འཇིག་པར་ཐལ། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་སྐུ་བཞི་པོ་གང་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མི་མཁྱེན་པ་མེད་དེ། གལ་ཏེ་ཡོད་ན་སངས་རྒྱས་མིན་པར་འགྱུར་རོ། ། དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའམ་མདོ་གཞན་ལས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་བྲལ་འབྲས་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཆོས་ཀུན་གྱི་གཞིར་གྱུར་པའོ། །གཉིས་པ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་ལ། དངོས་ཀྱི་དོན། ཁྱད་པར། དེ་ལ་རྩོད་སྤང་དང་གསུམ། དང་པོ། ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་གཅིག་གི་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་ལ་སོ་སོར་དབྱེ་ན།ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་སྡེ་ཚན་ཉེར་གཅིག་སྟེ། གང་ཞེ་ན། ལུས་ཚོར་སེམས་ཆོས་ཏེ་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་བཞི་དང༌། མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་མི་བསྐྱེད།སྐྱེས་པ་སྤང༌། དགེ་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་བསྐྱེད། སྐྱེས་པ་སྤེལ་བ་སྟེ་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི། འདུན་བརྩོན་སེམས་དཔྱོད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིརྐང་པ་བཞི། དད་བརྩོན་དྲན་ཏིང་ཤེས་རབ་སྟེ་དབང་པོ་ལྔ། དེ་ལྔ་སྟོབས་སུ་གྱུར་པའི་སྟོབས་ལྔ། དྲན་དང་ཆོས་རབ་རྣམ་འབྱེད་བརྩོན་འགྲུས་དགའ་བ་ཤིན་སྦྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་སྟེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ལྟ་རྟོགས་ངག་ལས་མཐའ་འཚོ་བ་རྩོལ་བ་དྲན་པ་ཏིང་འཛིན་ཏེ་འཕགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་བཅས་བྱང༷་ཆུབ༷་ཀྱི་ཕྱོགས༷་དང་མཐུན༷་པའི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ནོ། །བྱམས་སྙིང་རྗེ་དགའ་བ་བཏང་སྙོམས་ཏེ་ཚད༷་མེད༷་བཞི་དང༌། གཟུགས་ཅན་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་དང་གཟུགས་མེད་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ། སྡུག་པའི་རྣམ་ཐར། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སོགས་བཞི་དང་འགོག་པ་སྟེ་རྣམ༷་པ༷ར་ཐར༷་པ་བརྒྱད་དང༷༌། བསམ་གཏན་བཞི་གཟུགས་མེད་བཞི་འགོག་སྙོམས་ཏེ་མཐར༷་གྱིས༷་ནི༷་གནས་པའི་སྙོམས༷་འཇུག༷་དགུ༷་ཡི༷་བདག༷་ཉིད༷་ད༷ང༌།ས་ཆུ་མེ་ང་བཞི་སྔོ་སེར་དཀར་དམར་བཞི་ནམ་མཁའ་དང་རྣམ་ཤེས་ཏེ་ཟད༷་པར༷་བཅུ༷་ཡི༷་བདག༷་ཉིད༷་དང༷༌། ནང་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཆེ་ཆུང་སྟེ་དབྱིབས་ཟིལ་གནོན་གཉིས། ནང་གཟུགས་མེད་པས་དེ་བཞིན་གཉིས། སྔོ་སེར་དཀར་དམར་བཞི་ཏེ་ཟིལ༷་གྱིས༷་གནོན༷་པའི༷་སྐྱེ༷་མཆེད༷་ནི༷་རབ༷་ཏུ༷་དབྱེ༷་བས༷་རྣམ༷་པ་བརྒྱད༷་དང༷༌། འོག་ཏུ་འཆད་འགྱུར་ལྟར་ཉོན༷་མོངས༷་མེད༷་པ་དང༌། སྨོན༷་ནས་མཁྱེན༷་པ་དང༷༌། ལྷའི་མིག་དང་རྣ་བ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་དང་གཞན་སེམས་ཤེས་པ་དང་སྔོན་གནས་རྗེས་དྲན་དང་ཟག་ཟད་དེ་མངོན༷་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང༌། ཆོས་དོན་ཚིག་སྤོབས་པ་སྟེ་སོ༷་སོ༷་ཡང༷་དག༷་པར་རིག༷་པ་བཞི་དང༌། ལུས་དང་དམིགས་པ་དང་སེམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཏེ་རྣམ༷་པ༷་ཐམ༷ས་ཅད༷་དག༷་པ་བཞི༷་དང༷༌། ཚེ་སེམས་ཡོ་བྱད་ལས་སྐྱེ་བ་མོས་པ་སྨོན་ལམ་རྫུ་འཕྲུལ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཏེ་དབང༷་བཅུ༷་དང༷་ནི༷། གནས་དང་གནས་མིན་རྣམ་སྨིན་དབང་པོ་ཁམས་མོས་པ་ལམ་བསམ་གཏན་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་སྔོན་གནས་རྗེས་དྲན་ཟག་ཟད་དེ་སྟོབས༷་བཅུ༷་དང༷༌། རྟོགས་པ་དང་སྤང་བ་དང་ལམ་དང་ལམ་གྱི་གེགས་སྟོན་པ་ལ་མི༷་འཇིག༷ས་པ༷་ནི༷་རྣམ་པ་བཞི༷་དག༷་དང༷༌། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ལ་སྐྱོན་བཅབ་བྱ་མེད་པས་བསྲུང༷་བ༷་མེད༷་པ༷རྣ༷མ་པ་གསུམ༷་དང༷༌། གུས་དང་མི་གུས་དང་དེ་གཉིས་འདྲེས་ལ་རིམ་པར་ཆགས་དང་སྡང་དང་གཉིས་ཀའི་བློ་མེད་པའི་དྲན༷་པ༷་ཉེ༷་བར་བཞག་པ་རྣམ༷་པ་གསུམ༷་དང༷་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བསྙེལ༷་བ༷་སྟེ་དུས་འདའ་བ་མི༷་མདའ༷་བའི་ཆོས༷་ཉིད༷་ཅན་དང༷༌། སྒོ་གསུམ་གྱི་ཉོན་ཤེས་ཀྱི་ས་བོན་བག༷་ཆགས༷་ཡང༷་དག༷་པར་བཅོམ༷་པ༷་དང༷༌། སྐྱེ༷་བོ་ཀུན་ལ༷་ཕན་བདེ་སྒྲུབ་པའི་ཐུགས༷་རྗེ༷་ཆེན༷་པོ༷་དང༷༌། འཁྲུལ་དང་ཅ་ཅོ་དྲན་པ་ཉམས་པ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་དང་འདུ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་མ་བརྟགས་བཏང་སྙོམས་མི་མངའ་བ་སྟེ་སྤྱོད་བསྡུས་དྲུག་དང་འདུན་བརྩོན་དྲན་ཤེར་རྣམ་གྲོལ་དང་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་ཉམས་པ་མི་མངའ་བ་རྟོགས་བསྡུས་དྲུག་དང་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་ལས་གསུམ་ལ་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དང་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་གསུམ་དང༌། འདས་དང་མ་འོངས་ད་ལྟའི་དུས་གསུམ་ལ་ཡེ་ཤེས་འཇུག་པ་གསུམ་བཅས་ཐུབ༷་པ༷་ཁོ༷་ན༷འི་མ༷་འདྲེས༷་ཆོས༷་བཅོ༷་བརྒྱད༷་བཤད༷་པ༷་གང༷་ཡིན༷་པ་དང༷༌། རྣམ༷་པ༷་ཐམས༷་ཅད༷་མཁྱེན༷་པ་ཉིད༷་དང༷་སྒྲས་ལམ་ཤེས་དང་གཞི་ཤེས་གཉིས་བསྡུས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་སྡེ་ཚན་ཉེར་གཅིག་ནང་གསེས་བརྒྱ་དང་ཞེ་བཞི་པོ་དེ་ལ་ཆོས༷་ཀྱི་སྐུ༷་ཞེས༷་བརྗོད༷་པ༷་ཡིན་ནོ། ། དེ་ཡང་བྱང་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མིང་མཐུན་ཡང་སེམས་སེམས་བྱུང་གི་སྤྲོས་པ་ཞི་བ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟིགས་པ་ལ་ལྡོག་ཆ་ནས་བསྟན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཕྱོགས་སོགས་ནི་སློབ་པ་རྣམས་དང་ཐུན་མོངས་མིན་པ་ཉིད་དོ། །གཉིས་པ་ལ། ཉོན་མོངས་མེད་དང་སྨོན་ནས་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་གཉིས།དང་པོ་ནི། ཉན༷་ཐོས༷་སོགས་ཀྱི་ཉོན༷་མོངས༷་པ་མེད༷་པའི༷་ལྟ༷་བ༷་ནི། གྲོང་སོགས་སུ་མི༷་ལ་སོགས་པ་ཡི༷་ཉོན༷་མོངས༷་པ་རང་ལ་དམིགས་ནས་སྐྱེ་བ་མཐོང་ན་དེར་མི་འགྲོ་བར་ཡོངས༷་སུ༷་སྤོང༷་བ་ཉིད་ཡིན་ལ། སངས་རྒྱས་ནི་གྲོང༷་སོགས༷་སུ༷་གང་ཟག་དེའི༷་ཉོན༷་མོངས་རྣམ༷ས་རྒྱུན༷་གཅོད༷་པའི་ཆེད་དུ་གཤེགས་ནས་དེའི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུན་གཅོད་པའམ་སེལ་བར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ་འདི་ནིརྒྱལ༷་བའི༷་ཉོན༷་མོངས༷་མེད༷་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། སྤྱིར་སྨོན་ནས་ཤེས་པ་བསམ་གཏན་གྱི་སེམས་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ཀྱང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྨོན༷་ནས༷་མཁྱེན༷་པ༷་ནི༷་ཉན་རང་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། འབད་རྩོལ་མེད་པར་ལྷུན་གྱི༷ས་གྲུབ༷་པ་དང༷༌། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའམ་མཚན་འཛིན་གྱི་བག་ཆགས༷་སྤངས༷་པ་དང༷༌། ཤེས་སྒྲིབ་དང་བྲལ་བས་ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་ཐོགས༷་པ༷་མེད༷་པར་འཇུག་པ་དང༷༌། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པས་རྟག༷་གནས༷་དང༷༌། འདྲི༷་བ༷་ཀུན་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་ལན༷་འདེ༷བས་པར༷་བཞེད༷་པ་སྟེ་ཁྱད་ཆོས་ལྔའོ། །གསུམ་པ་ལ། ཆོས་སྐུ་རྟག་པ་དང༌། ཁྱབ་རྟག་གཉིས་ཀའི་རྩོད་སྤང་ངོ༌། །དང་པོ་ལ། དངོས་དང༌། དེ་དཔེས་སྒྲུབ་པ་གཉིས།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་པོ། སངས་རྒྱས་ལ་ཉེ་རིང་མི་མངའ་ན་གདུལ་བྱ་ལ་སྣང་མི་སྣང་འགལ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་སྣང་བའི་རྒྱུ་ནི་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ཡོངས༷་སུ༷་སྨིན༷་པ་ལ་རག་ལས་པར་གྱུར༷་ནས། གང་ཟག་གང༷་དང༷་གང༷་ལ༷་ཡུལ་གང༷་དང༷་ནི༷། དུས་གང༷་གི་ཚེ༷་ན་ཆོས་སྟོན་པ་སོགས་དོན་གྱི་བྱ༷་བ༷་ཐབས་གང་གིས་ཕན༷་པར་གྱུར༷་པ༷་དེའི་ཚེ་གདུལ་བྱ་དེ༷་དང༷་དེ༷་ལ༷་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་དེ༷་ལྟར་སྣང༷་ནས་དོན་མཛད་པ་ཡིན་གྱི་དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་མ་ཚང་ན་དངོས་སུ་མི་སྣང་ངོ༷༌། །གཉིས་པ། དཔེ་བརྒྱ་བྱིན་སོགས་ལྷ༷་ཡི༷་རྒྱལ༷་པོས༷་ཐམས་ཅད་དུ་སྙོམས་པར་ཆར༷་ཕབ༷་ཀྱང༷༌།ས༷་བོན༷་དུ་མི༷་རུང༷་བ་ཚིག་པ་སོགས་ལས་མྱུ་གུ་མི༷་འཁྲུངས༷་པ་ལྟར༷། སངས༷རྒྱས༷་རྣམ༷ས་ནི༷་གདུལ་བྱའི་ཞིང་དུ་བྱུང༷་བར་གྱུར༷་ཀྱང༷༌། དེ་མཐོང་བ་སོགས་ཀྱི་སྐལ༷་བ༷་མེད༷་པ༷ས་ཆོས་ཉན་པ་སོགས་མཛད་པ་བཟང༷་པོ་ཉམས་སུ་མི༷་མྱོང༷་ངོ༌། །གཉིས་པ་ནི། ཇི་ལྟར་ན། སྐད་ཅིག་གིས་སྐྱེ་བ་དང༌། འོག་མིན་ཁོ་ནར་བཞུགས་པས་རྟག་ཁྱབ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ལན་ནི། དེ༷་ལྟར༷་ཕྱོགས་དུས་ཀྱི་གདུལ་བྱ་ལ་སྐུ་དང་གསུང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཆར་བ་དང༌། ནམ་མཁས་གར་ཁྱབ་ཀྱི་སེམས་ཅན་ལ་མཛད༷་པ༷་རྒྱ༷་ཆེའི༷་ཕྱིར༷་ཏེཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པས་སངས༷་རྒྱས༷་ཁྱབ༷་པར༷་ངེས༷་པར༷་བརྗོད༷་ཅིང༌།དེ༷་ཉིད༷་དུས་ཕྱི་མའི་མུ་མཐར་ཐུག་གི་བར་དུ་ཟད༷་པ༷་མེད༷་པའི༷་ཕྱིར༷་རྟག༷་པ༷་ཞེས༷་ཀྱང༷་བརྗོད༷་པ༷་ཡིན༷་ནོ། །གསུམ་པ་ལོངས་སྐུ་ལ་གཉིས། རང་བཞིན་མདོར་བསྟན། ཡོན་ཏན་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ཉིད་འོག་མིན་དུ་གདུལ་བྱ་ས་བཅུའི་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོར་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་མཚན༷་བཟང་པོ་ནི༷་སུམ༷་ཅུ༷་རྩ༷་གཉིས༷་དང༷་དཔེ༷་བྱད༷་བརྒྱད༷་ཅུའི༷་བདག༷་ཉིད༷་དུ་སྣང་བ་འདི༷་ནི་ཐེག༷་ཆེན༷་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཉེ༷་བར༷་ལོངས༷་སྤྱོད་པ་སྟེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་སྣང་བར་མཛད་ཅིང་དུས་རྟག་པ་རྒྱུན་གྱི་འཁོར་ལོར་བཞུགས་པའི་ཕྱིར༷་ངེས་པ་ལྔ་ལྡན་གྱི་ཐུབ༷་པའི༷་ལོངས༷་སྤྱོད༷རྫོགས༷་སྐུར༷་བཞེད་༷པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཡོན་ཏན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་གཉིས།དང་པོ་ལ། དངོས་དང༌། དེ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་གཉིས། དང་པོ་ནི། སྔོན་བླ་མ་ལ་སྐྱེལ་བ་དང་བསུ་བ་ལ་གོམས་པ་སོགས་ཀྱིས་ཕྱག༷་ཞབས༷་ཀྱི་མཐིལ་ན་རྩིབས་སྟོང་གི་རྣམ་པའི་འཁོར༷་ལོས༷་མཚན༷་པ༷་དང༷༌།༡༽ སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པས་རུས༷་སྦལ༷་གྱི་༢༽ལྟོ་བ་ལྟར་ཞབས༷་མཐིལ་མཉམ་པ། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་ལ་བསྟེན་པས་ཕྱག༷་དང༷་ཞབས༷་ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་ལྟར་སོར༷་མོ་དྲ༷་བས༷་༣ ༽འབྲེལ༷་ཡང་སོར་གདུབ་གཞུག་ཏུ་རུང་བ༷་དང༷༌། བཟའ་བཅའ་གྱ་ནོམ་པ་བྱིན་པས་ཕྱག༷་ནི༷་ཞབས༷་དང་བཅས༷་པ་འཇམ༷་ཞིང༷་གཞོན༷་ཤ༷་༤༽ཆགས༷་པ་དང༌། བཏུང་བ་སོགས་གྱ་ནོམ་པ་བྱིན་པས་འདི༷་ཡི༷་སྐུ༷་ནི༷་ཕྱག་ཞབས་ཀྱི་རྒྱབ་བཞི་ཕྲག་པའི་སྟེང་གཉིས་ལྟག་པ་དང་བཅས་བདུན༷་༥༽དག༷་མཐོ༷་བ༷་སྟེ་གང་ཞིང་རྒྱས་པ་དང༷༌། བསད་བྱ་བཅིངས་པ་ལས་ཐར་བར་བྱས་པས་ཕྱག་ཞབས་ཀྱི་སོར༷་མོ༷་རིང༷་བ་དང༷༌།༦༽ གཞན་གྱི་སྲོག་བསྲུངས་པས་ཞབས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་རྟིང༷་ཡངས༷་པ་སྟེ་མཐིལ་བཞི་ཆ་ཕྱིར་འཕགས་པ། སྲོག་གཅོད་སྤངས་པས་འཛམ་བུ་གླིང་པའི་མིའི་ལུས་ཚད་ལས་ཁྲུ་བདུན་ཙམ་གྱིས་སྐུ༷་ཆེ༷་ཞིང་༨ ༽དྲང༷་བ་དང༌། དགེ་ཆོས་རང་གིས་བླངས་པས་པུས་མོའི་སླ་ང་དང་ཞབས༷་གྱིཕྱིའི་ལོང་བུ་ཆེ་བའི་འབུར༷་༩ ༽མི༷་མངོན༷་པ་དང༌། དགེ་ཆོས་གཞན་ལ་སྤེལ་བས་སྐུའི་བ་སྤུ༷་ནི༷་རེ་རེ་ནས་གྱེན༷་དུ༷་༡༠༽ཕྱོགས༷་པ་དང༌། བཟོ་དང་གསོ་བ་རིག་པ་སོགས་གུས་པར་བྱིན་པས་བྱིན༷་པ༷་ཟླུམ་རྒྱས་རི་དྭགས་ཨེ༷་ན༷་༡༡༽ཡ་དང་འདྲ༷་བར་མཛེས་པ་དང༌། རང་ལ་བདོག་པའི་ནོར་བསླང་བ་ན་སློང་བའི་སྐྱེ་བོ་མ་སྤང་བས་སྐུ་མ་བཏུད་ཀྱང་པུས་མོའི་ལྷ་ངར་སླེབ་པས་ཕྱ༷ག་༡༢༽རིང༷་ཞིང་མཛེས༷་པ་དང༷༌།༡༣༽ ཕྱེ་བ་བསྡུམ་པ་དང་གསང་ཚིག་བསྲུངས་པས་རྟ་ཅང་ཤེས་ལྟར་འདོམས༷་ཀྱི༷་སྦ༷་བ༷་སྦུབ༷ས་སུ༷་ནུབ༷་པའི༷་མཆོག༷་དང་ལྡན་པ་དང༌། གདིང་བ་གྱ་ནོམ་པ་བྱིན་པས་པག༷ས་པ༷་གསེར༷་གྱི་མདོག༷་ལྟར་དྭངས་གསལ་སྣུམ་༡༤༽ པ་དང༌། ཁང་བཟངས་སོགས་དམ་པ་བྱིན་པས་པགས་༷པ༷་སྲ༷བ་ཅིང་འཇམ་པ༷་དང༷༌། ༡༥༽ འདུ་འཛི་དང་རྣམ་གཡེང་སྤངས་པས་སྐུའི་བ་སྤུ་ནི༷་ཁུང་བུ་རེ༷་རེ༷་ནས༷་སྐྱེས་ཤིང་གཡས༷་སུ་འཁྱིལ་པའི་ཚུལ་དུ་ལེགས༷་པར་འཁྲུངས༷་པ་ད༷ང༌།༡༦༽ བསྙེན་བཀུར་གྱི་གནས་ལ་ཇི་བཞིན་དུ་རིམ་གྲོ་བསྒྲུབས་པས་ཞལ་གྱི་སྨིན་མཚམས་ན་མཉེན་འཇམ་དཀར་བའི་མཛོད༷་སྤུས༷་བརྒྱན༷་པ་དང༌།༡༧༽ ཁ་དྲག་གི་ཚིག་གིས་གཞན་ཁྱད་དུ་མ་བསད་པས་རོ༷་སྟོད༷་སེང༷་གེ༷་དང་༡༨༽འདྲ༷་བར་འཕེལ་ཀ་ཆེ་བ་དང༌། སྙན་པ་དང་ལེགས་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྨྲ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱས་པས་འདི༷་ཡི༷་དཔུང༷་པའི༷་མགོ༷་༡༩༽གསེར་གྱི་བུམ་པ་ལྟར་ཟླུམ༷་པ་དང༌། སྨན་སོགས་ཕན་པའི་ཟས་བྱིན་པས་ཐལ༷་གོང༷་སྟེ་ཕྲག་པ་གཡས་གཡོན་གྱི་བར་གྱི་སྒྲོག་རུས་ཕན་ཚུན་ཤས་གང་ཞིང་རྒྱས༷་༢༠༽པ་དང༌། ནད་གཡོག་དང་རིམ་གྲོ་བྱས་པས་ཐུབ་པའི་ལྗགས་འདི༷་ལ༷་རོ༷་མི༷་ཞིམ༷་པ༷འང་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རོ༷་མཆོ༷ག་ཏུ་ཞིམ་པར་སྣང༷་བ་དང༌།༢༡༽ ཀུན་དགའ་ར་བ་དང་སྐྱེད་ཚལ་སོགས་བྱེད་པ་གཞན་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་གཞུག་པས་སྐུ༷་ནི༷་ཤིང་ནྱ༷་གྲོ༷་ཏ༷་ལྟར༷་ཆུ༷་ཞེང༷་གབ༷་༢༢༽པ་སྟེ་གྱེན་འཕྲེད་ཆ་སྙོམས་པ་དང༌། གཙུག་ལག་ཁང་དང་ཁང་བཟང་སོགས་བྱིན་པས་ཟླུམ་ཞིང་གནག་ལ་གཡས་ཕྱོགས་སུ་འཁྱིལ་བའི་གཙུག༷་ཏོར༷་བལྟར་མི་མངོན་པ་དབུར༷་ལྡན༷་པ་དང༌།༢༣༽ འཇམ་པ་དང་སྙན་པ་དང་མཉེན་པར་གསུངས་པས་རང་བཞིན་དུ་ཞལ་དཀྱིལ་ཁེབ་པ་ཙམ་དུ་ལྗགས༷་རིང༷་ཞིང་མཛེས༷་པ༷་༢༤༽འདོད་ན་སྟོང་གསུམ་ཡང་ཁེབ་པ་དང༷༌། སེམས་ཅན་རང་རང་གི་སྐད་དང་མཐུན་པར་ཆོས་བསྟན་པས། ཤེས་ཤིང་རྣམ་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་བ། མཉན་པར་འོས་ཤིང་མི་མཐུན་པ་མེད་པ། ཟབ་ཅིང་རྗེས་སུ་སྒྲོག་པ། བཏང་མི་བྲ་ཞིང་རྣ་བར་སྙན་པ། མ་འཁྲུགས་ཤིང་གསལ་བའི་ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་གསུང་ཚངས་པའི༷་དབྱངས་༢༥ ༽ དང་ལྡན་པ་དང༌།ཡང་ན་ཚངས༷་དབྱངས༷་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་ལའང་བཤད་དོ། །ངག་འཁྱལ་སྤངས་པས་འགྲམ༷་པ༷་གཉིས་སྡུག་ཅིང་ཟླུམ་ལ་རྒྱས་པ་མེ་ལོང་གི་ངོས་སམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེང༷་གེའི༷་འགྲམ་པ་དང་འདྲ༷་བ་དང༷༌།༢༦༽ སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་བསྟོད་ཅིང་བསྔགས་པས་ཚེམས༷་ཐམས་ཅད་ཤིན༷་ཏུ༷་དཀར༷་བ་དང༌།༢༧༽ ལོག་འཚོ་སྤངས་པས་ཚེམས་ཐམས༷་ཅད་མཐོ་དམན་རིང་ཐུང་གི་ཚད༷་མཉམ༷་པ་དང༌།༢༨༽ རྫུན་སྤངས་པས་ཚེམས་ལ་བར་མཚམས་མ་ཕྱེ་བས་ཐགས༷་བཟང༷་བ་དང༷༌།༢༩༽ ཕྲ་མ་སྤངས་པས་ཡས་མས་ན་ཉི་ཤུ་རེ་སྟེ་ཚེམས་ཀྱི་གྲངས་ནི་བཞི་བཅུ་ཐམ༷་པ༷་ཚང༷་བ༷་དང༷༌།༣༠༽ སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པ་ལྟར་བལྟས་པས་སྤྱན༷་ནི༷་ནོར་བུ་མཐོན༷་མཐིང༷་དང་འདྲ་བར་སྡུག་པ་དང༌།༣༡༽ ཆགས་སྡང་སྤངས་པས་སྤྱན༷་གྱི་རྫི༷་མ་བ༷་ཡི་མཆོག༷་ཁྱུ་མཆོག་གི༷་རྫི་མ་དང་འདྲ༷་༣༢༽བ༷་ནི་སྤྱན་ཡ་ལྕིབ་མ་ལྕིབ་ཀྱི་སྤུ་རྣམས་ལེགས་པར་གཞོལ་ཞིང་མ་འདྲེས་པ་སྟེ་འདི༷་དག༷་མཐོང་པ་ཙམ་གྱིས་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོར་མཚོན་པར་བྱེད་པ་སུམ་༷ཅུ༷་རྩ༷་གཉིས༷་ཏེ་མཚན༷་བཟང་རྣམས་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། ཚུལ་འདི༷་ལ༷་མཚན༷་དེ་རྣམས་ནི༷་རྒྱུ་གང༷་དང་གང༷་གིས༷་སྒྲུབ༷་པར༷་བྱེད༷་པའི༷་རྒྱུ༷་གང༷་ཡིན༷་པ་དེ༷་དང༷་དེ༷་ནི༷་རབ༷་ཏུ་རྫོགས༷་པས༷་མཚན༷་བཟང་པོ་ནི༷་འདི༷་དག༷་ཡང༷་དག༷་པར་འགྲུབ༷་པར་གྱུར་པ་ཁོ་ནའོ། །རྒྱུ་གང་ཞེ་ན་སྔོན་སློབ་ལམ་དུ་བླ༷་མ༷་སྐྱེལ༷་བ་ལ༷་སོགས༷་པ༷་དང༷༌། སྡོམ་པ་ཡང༷་དག༷་པར་བླངས༷་པ༷་བརྟན༷་པ༷་དང༌།བསྡུ༷་བའི༷་དངོས་པོ་བཞི་ལ་བསྟེན༷་པ་དང༷༌། བཟའ་བཅའ་བལྡག་པ་སོགས་གྱ༷་ནོམ༷་པའི༷་དངོས༷་པོ༷་སྦྱིན༷་པ༷་དང༷༌། གས༷ད་བར་བྱ༷་བ༷་ལས་ཐར༷་བར༷་བྱེད༷་པ་དང༌། དགེ༷་བ༷་ཡི་ཆོས་ནི༷་རང་གིས་ཡང༷་དག༷་པར་བླངས༷་པ༷་དང༌། དགེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་བླང་བ་གཞན་ལ་སྤེལ༷་བ་ལ༷་སོགས༷་པ་དངོས་བསྟན་བདུན་དང་སོགས་ཁོངས་ནས་བསྟན་པ་ཉེར་ལྔ་སྟེ་གོང་དུ་མཚན་བཟང་སྐབས་ཕན་ཚུན་སྦྱར་ནས་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་བཞིན་མཚན་བཟང་སྒྲུབ༷་བྱེད༷་ཀྱི༷་རྒྱུ༷་ཡི༷་མཚན༷་ཉིད༷་དེ༷་རྣམས་མདོ༷་ལས༷་ཇི༷་སྐད༷་འབྱུང༷་བ༷་བཞིན༷་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་དཔེ་བྱད་ལ། བཅུ་ཚན་བརྒྱད་ལས། དང་པོ། མཚན་གྱི་ཆ་ཤས་རྣམས་རྫོགས་པར་བྱེད་པས་དཔེ་བྱད་དེ། དེ་ཡང་འདུ་བྱེད་ཀུན་ལ་འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་མཐར་ཕྱིན་པའི་ནང་རྟགས་ཕྱིར་ཤར་བ་ཐུབ༷་པའི༷་སེན༷་མོ༷་ཟངས༷་ཀྱི་མདོག༷ལྟར་དམར་བ་དང༷༌།༡༽ ལྷག་བསམ་མངའ་བས་སེན་མོའི་མདོག༷་སྣུམ༷་པ་དང༌།༢༽ རིགས་མཆོག་ལས་སྐྱེས་པས་སེན་མོ་གཤོང་བུ་མེད་པས་མཐོ༷་བ་དང༷༌།༣༽ སྤྱོད་ཚུལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པས་སོར༷་མོ༷་རྣམས༷་ཟླུམ༷་པ།༤༽ དགེ་རྩརྫོགས་པས་རྒྱས༷་པ།༥༽ ཐེག་གསུམ་ལ་མཐར་གྱིས་ཞུགས་པས་བྱིན༷་གྱིས༷་ཕྲ༷་བ༷་དང༷༌། ༦༽ མི་དགེ་བ་དང་ལོག་འཚོ་སྤངས་པས་ལུས་ཀྱི་རྩ༷་ཕྱིར༷་མི༷་མངོན༷་པ་དང༷༌།༧༽ ཉོན་མོངས་ལས་གྲོལ་བས་རྩ་ལ་མདུད༷་པ༷་མེད༷་པ་དང༌།གསང་བ་བསྲུངས་པས་ཞབས་ཀྱི་ནང་གི་ལོང༷་བུ༷་ཆུང་ངུ་མི༷་མངོན༷་༩༽པ་དང༷༌།བགྲོད་དཀའི་གནས་ནས་དགྲོལ་བར་མཛད་པས་ཞབས༷་རིང་ཐུང་མེད་པས་མཉམ༷་པ་དང༷༌།༡༠༽ གཉིས་པ། མི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ལ་མཁས་པ་སེང༷་གེ༷༡༡༽ །ཀླུ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་གླང༷་༡༢༽ཆེན༷། ནམ་མཁའ་ལ་གཤེགས་པ་བྱ༷་ངང་པ་དང༷་ནི༷།༡༣༽ གདུལ་བྱའི་སྣ་འདྲེན་པས་ཁྱུ༷་མཆོག༷་གི་སྟབས༷་ཀྱིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཤེགས༷་པ་དང༌།༡༤༽ བསྐོར་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་དང་མཐུན་པར་གཤེགས་པས་གཡས༷་ཕྱོགས༷་སུ་༡༥༽ལྡོག་ཅིང་གཤེགས་པ་དང༷༌། གཤེགས་ཚེ་ཡིད་དུ་འོང་བས་མཛེས༷་པར་༡༦༽གཤེགས༷་པ་དང༌། དམན་ལམ་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་གྱགྱུ་མེད་པས་དྲང༷་༡༧༽ པོར་གཤེགས་པ་སྟེ་གཤེགས་སྟངས་བདུན་དང༷༌།གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པས་སྐུ་མཉེན་ཞིང་འགྱིང་ལེགས་པས་འཁྲིལ་བག༷་༡༨༽ ཆག༷ས་པ། སྒོ་གསུམ་སྡིག་པས་མ་གོས་པས་སྐུ་གཙང་དག་བྱི༷་དོར༷་བྱས༷་པ་དང་༡༩༽འདྲ༷་བ། གདུལ་བྱའི་བློ་དང་མཐུན་པར་ཆོས་བསྟན་པས་རིང་ཐུང་སྦོམ་ཕྲ་མ་འཆོལ་བས་རིམ༷་པར༷་འཚམས༷་པ།༢༠༽ གསུམ་པ།སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དག་པས་སྐུ་དྲི་མ་མེད་པ་གཙང༷་བ་དང༷༌།༢༡༽ཐུགས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་སྐུ་འཇམ༷་པ་དང༷༌།༢༢༽ ཐུགས་དྲི་མ་མེད་པས་རྣམ་པར་དག༷་པའི༷་སྐུ༷་དང༌།༢༣༽ སྒྲིབ་གཉིས་འཇོམས་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་མཚན༷་ནི༷་ཡོངས༷་སུ༷་གསལ་ཞིང་མཐའ་དག་རྫོགས༷་པ༷་དང༷༌།༢༤༽ ཡངས་ཤིང་མཛེས་པའི་ཡོན་ཏན་རྫོགས་ཤིང་སྐུ༷་ཡི༷་ཁྱོན་ཆེ་བས་ཁོ༷་ལ༷ག་ཡངས༷་ཤིང༷་བཟང༷་བ་དང༌།༢༥༽ འགྲོ་ལ་ཐུགས་སྙོམས་པས་གོམ༷ས་པ་ཆེ་ཆུང་སྙོམ༷ས་པ༷་དང༷༌།༢༦༽ ཉེས་ཀུན་དག་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་སྟོན་པས་སྤྱན༷་གཉིས༷་ནི༷་ར་རི་མེད་པས་དག༷་པ༷་དང༷༌།༢༧༽ དཔེ་དང་བཅས་ཏེ་ཆོས་གོ་སླ་བར་སྟོན་པས་སྐུ་ཤིན་ཏུ་གཞོན༷་ཤ༷་ཅན༷་ཉིད༷་དང༷༌།༢༨༽ བྱ་དཀའི་གནས་ལ་མ་ཞུམས་པས་སྐུ༷་ཤ་ཞུམ༷་པ་༢༩༽ མེད༷་པ་དང༷༌། དགེ་རྩ་འཇིག་རྟེན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པས་སྐུ་ཤ་རྒྱས༷་པ༷་དང༷༌།༣༠༽ བཞི་པ། ཡང་སྲིད་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་སྐུ་མི་ལྷོད་པས་ཤིན༷་ཏུ༷་གྲིམས༷་པའི༷་༣༡༽སྐུ༷་ཉིད་དང༷༌།རྟེན་འབྲེལ་ལུགས་འབྱུང་ལྡོག་རྟོགས་པས་ཡན༷་ལག༷་སོར་མོ་སོགས་ཆ་ཕྱེད་ཅིང་ཤིན༷་ཏུ༷་རྣམ༷་པར་འབྱེས༷་པ་དང༷༌།༣༢༽ མངོན་མཐོ་ངེས་ལེགས་ལས་བརྩམས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་དོན་སྟོན་པས་སྤྱན་སོགས་ཡུལ་ལ་གཟིག༷ས་པ༷་རབ་རིབ་ཀྱི་སྒྲིབ༷་པ་མེད༷་པས་དག༷་པ༷་དང༷༌།༣༣༽ སློབ་མ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དཀུ༷་སྟེ་སྟ་ཟུར་གྱིས་མཚོན་པའི་སྐེད་པ་ཟླུམ༷་པ་དང༌།༣༤༽ འཁོར་བའི་ཉེས་སྐྱོན་གྱིས་མ་སྦགས་པས་སྐེད༷་སྐབས༷་༣༥༽ཕྱིན་པ་སྟེ་འཚམས་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་གྱི་འགྱིང་བག་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་སྐེད་པ་ཧ་ཅང་མི་རིང་བས་མ༷་རྙོངས༷་པ་དང༷༌།༣༦༽ ཆོས་ཟད་མི་ཤེས་པར་སྟོན་པས་སྐུའི་ཕྱལ་ཏེ་ལྟོ་བ་ཕྱང༷་༣༧༽ངེ༷་བ༷་མཐོ་དམའ་མེད་པ་དང༷༌། ཆོས་ཟབ་མོ་རྟོགས་པས་ལྟེ༷་བ༷་ནི༷་གཏིང་ཟབ༷་པ་དང༷༌།༣༨༽ སློབ་མ་རང་དང་མཐུན་པར་གདམས་ངག་འཛིན་པས་ལྟེ་བའི་རི་མོ་གཡས༷་ཕྱོགས༷་སུ་འཁྱིལ༷་༣༩ ༽བ༷་དང༷༌། འཁོར་རྣམས་སྒོ་གསུམ་གྱི་སྤྱོད་པ་མཛེས་པས་སྤྱོད་ལམ་ཀུན༷་ནས༷ལྟ༷་ན༷་སྡུག༷་པ༷་དང༷༌།༤༠༽ ལྔ་པ། ཐུགས་དྲི་མ་མེད་པ་གཙང་བས་སྒོ་གསུམ་གྱི་ཀུན༷་སྤྱོད༷་གཙང༷་བ་དང༷༌།༤༡༽ དུས་མ་ཡིན་པར་ཆོས་མི་སྟོན་པས་སྐུ༷་ལ༷་ནི༷་སྨེ༷་བ༷་དང་གནག༷་པའི་བག༷་མེད༷་པ༷་དང༷༌།༤༢༽ སྒོ་གསུམ་ཟོ་མདོག་བདེ་བའི་རྒྱུའི་ཆོས་སྟོན་པས་ཕྱག༷་ནི༷་ཤིང༷་བལ༷་ལྟར༷་འཇམ༷་པ་དང༷༌།༤༣༽ རང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞན་གྱི་སྐྱེ་བོ་ལ་སེམས་སྙོམས་པས་ཕྱག༷་རིས༷་ཏེ་ཕྱག་གི་རི་མོ་མདངས༷་༤༤༽ གསལ་བ་ཡོད༷་པ་དང༌། ཟབ་མོའི་རྟོགས་པ་མཐར་ཕྱིན་པས་ཕྱག་གི་རི་མོ་ཟབ་པ་དང༌།༤༥༽ ཆོས་ཡང་ཡང་སྟོན་པར་མཛད་པས་ཕྱག་གི་རི་མོ་རིང༷་བ་དང༷༌།༤༦༽ ཇི་ལྟར་འཚམས་པའི་བསླབ་པ་མང་པོ་སྟོན་པས་ཞལ༷་ནི༷་ཧ༷་ཅང༷་མི༷་རིང༷་ཞིང་མི་ཆེ་བ་དང༷༌། སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གཟུགས་བརྙན་ལྟར་རྟོགས་པས་མཆུ༷་ནི༷་ཤིང་ཏོག་བིམ༷་པ༷་ལྟར༷་དམར༷་ལ་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་ཙམ་དུ་དྭངས་པ་དང༷༌། གདུལ་བྱ་རྣམས་ཚིག་འཇམ་པོས་འདུལ་བས་ལྗགས༷་མཉེན༷་པ༷་དང༷༌། རིགས་པས་འཐད་པ་མང་པོའི་ཡོན་ཏན་སྟོན་པས་ལྗགས་སྲབ༷་པ༷་དང༷༌།༥༠༽ དྲུག་པ། བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཆོས་སྟོན་པས་ལྗགས་དམར༷་བ་ཉིད་དང༷༌།༥༡༽ ཉེས་པ་བཅབ་པར་དོགས་པ་དང་འཇིགས་པ་མི་མངའ་བས་གསུང་འབྲུག༷་གི༷་སྒྲ༷་ལྟར་བརྗིད་པ་ཉིད༷་དང༷༌།༥༢༽ རྣ་བར་འཇེབས་པ་གསུངས་པས་གསུང༷་མཉེན༷་ཅིང་འཇམ༷་པ་ད༷ང༌།༥༣༽ ཆགས་ཁྲོ་ང་རྒྱལ་མ་རིག་ལྟ་བ་ཐེ་ཚོམ་མཆོག་འཛིན་ཕྲག་དོག་སེར་སྣ་སྟེ་ཀུན་སྤྱོད་དགུའི་འཆིང་བ་བཅད་པས་མཆེ༷་བ༷་ཟླུམ༷་པ་དང༌། ༥༤༽ ཉོན་མོངས་ཤས་ཆེའི་སྐྱེ་བོ་གདུལ་དཀའ་བ་རྣམས་འདུལ་བས་མཆེ་བ་རྣོ༷་བ་དང༷༌། ༥༥༽ ཉོན་མོངས་འཇོམས་པའི་ཆོས་དཀར་པོས་འདུལ་བས་མཆེ་བ་དཀར༷་བ་དང༷༌།༥༦༽ སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཉེ་རིང་དུ་འཛིན་པ་ཟད་པས་མཆེ་བ་རིང་ཐུང་མེད་པས་མཉམ༷་པ༷་དང༷༌།༥༧༽ ཐེག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ་གྱི་མངོན་རྟོགས་མཐར་གྱིས་སྟོན་པས་མཆེ་བ་བྱིན༷་གྱིས༷་ཕྲ༷་བ་དང༷༌།ཤེས་རབ་མཆོག་ལ་གནས་པས་ཤངས༷་ཀྱི་གཟེངས་མཐོ༷་བ་དང༷༌། གདུལ་བྱ་སྐྱེ་བོ་ཡིད་ཆེས་པའི་ཕུན་ཚོགས་དང་ལྡན་པས་ཤངས་སྣབ་སོགས་མེད་པས་མཆོག༷་ཏུ༷་དག༷་པ༷་དག༷་དང༷་ནི༷།༦༠༽ བདུན་པ། ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྟོན་པས་སྤྱན༷་ཨུཏྤལ་འདབ་ལྟར་དཀྱུས་རིང་བའམ་ཡང༷ས་པ༷་དང༷༌།༦༡༽ སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་མང་པོ་འཁོར་བ་ལས་དྲངས་པས་རྫི༷་མ༷་༦༢༽ཡིད་དུ་སྡུག༷་པ༷། མགུ་བར་དཀའ་བ་ལྷ་མི་ལྷ་མིན་གྱི་འགྲོ་བ་གཞོན་ནུ་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟོད་པར་འོས་པས་མངོན་པར་མགུ་བར་མཛད་པའི་སྤྱན་དཀར་ནག་གི་ཆ་པ༷དྨའི༷་འདབ༷་མ༷་དང་༦༣༽འདྲ༷་བ༷་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༷༌།འགྲོ་ལ་རྟག་ཏུ་མ་འོངས་པ་ན་ཅི་འགྱུར་གཟིགས་པས་སྨིན༷་ཚུགས༷་རི༷ང་བ་དང༷༌།༦༤༽ འཇམ་པོའི་ཆོས་ཀྱིས་འདུལ་བ་ལ་མཁས་པས་སྨིན་མ་སྤུ་འཇམ༷་པ༷་དང༷༌།༦༥༽ ཐུགས་རྒྱུད་དགེ་བས་བརླན་པས་སྨིན་མ་སྣུམ༷་པ་དང༷༌།༦༦༽དུས་ཀུན་ཉོན་མོངས་ཀྱི་རྐྱེན་གཟིགས་པས་སྨིན་མ་སྤུ༷་ནི༷་རིང་ཐུང་མཉམ༷་པ༷་དང༷༌།༦༧༽ མཆོག་ཏུ་གནོད་པ་ཉོན་མོངས་རྣམ་བཟློག་པར་མཛད་པས་ཕྱག༷་རིང༷་ཞིང་རྒྱས༷་པ་དང༷༌།༦༨༽ རྒྱལ་བར་དཀའ་བ་ཆགས་སོགས་ལས་རྒྱལ་བས་སྙན་རིང་ཐུང་མཉམ༷་པ༷་དང༷༌།༦༩༽ གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་མ་ཉམས་པར་བདེ་བ་ལ་བཀོད་པས་སྙན་དབང་ལ་ཉམས༷་པ༷་རྣམ༷་པར༷་སྤངས༷་པ༷་དང༷༌།༧༠༽ བརྒྱད་པ་ལ། ལྟ་བ་ངན་པས་ཐུགས་མི་འགྱུར་པས་དཔྲལ༷་བ༷་སྐྲ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཚམས་ལེགས༷་པར༷་འབྱེས༷་པ༷་སྟེ་དོད་པ་དང༷༌།༧༡༽ ལོག་སྨྲ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་མཛད་པས་དཔྲལ་བ་རྒྱས་པ་སྟེ་དབྱེས༷་ཆེ༷་བ༷་དང༷༌།༧༢༽གཞན་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་སྨོན་པའི་སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་དབུ༷་གདུགས་ལྟར་རྒྱས༷་པ་དང༷༌།༧༣༽ ཡུལ་ལ་དགའ་བའི་སྲེད་པ་བཟློག་པས་དབུ༷་སྐྲ༷་བུང༷་བ༷་ལྟར༷་གནག༷་པ་དང༷༌། ༧༤༽ མཐོང་སྒོམ་གྱི་སྤང་བྱ་ཟད་པས་དབུ་སྐྲ་སྟུག༷་པ་དང༷༌།༧༥༽ བློ་འཇམ་པོ་རྟོག་མེད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་སྙིང་པོ་ཤེས་པས་དབུ་སྐྲ་འཇམ༷་པ་དང༷༌།༧༦༽ ཐུགས་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་མ་འཁྲུགས་པས་དབུ་སྐྲ་མ༷་འཛིང༷ས་མ་འཕྱིང་བ་དང༷༌།༧༧༽ རྟག་ཏུ་ཚིག་རྩུབ་སྤངས་པས་དབུ་སྐྲ་མི༷་གཤོར༷་སྟེ་མི་རྩུབ་པ་དང༌།༧༨༽ དཀོན་མཆོག་གི་མདུན་དུ་དྲི་ཞིམ་པོའི་མེ་ཏོག་བཀྲམ་པས་དབུ་སྐྲ་དྲི༷་ཞིམ༷་པ་༧༩༽སོགས་དཔེ་བྱད་ཀུན་གྱིས་སྐྱེས༷་བུ༷་ཡི༷་ཡིད༷་ནི༷་འཕྲོག་པར༷་བྱེད་པ༷་དང༷༌། ཀུན་ཏུ་མཛེས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཕྱག་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་སོགས་ལ་དཔལ༷་གྱི༷་བེའུ༷་དང༷་བཀྲ༷་ཤིས༷་ཀྱི་རི་མོ་ནི༷་གཡུང་དྲུང་འཁྱིལ་པ་ལ་སོགས་པས་མཚོན་ཏེ། གྲུ་བཞི་དང༌། རྡོ་རྗེ་དང༌། པདྨ་དང༌། དུང་ལ་སོགས་པའི་བཀྲ་ཤིས་པའི་རི་མོ་བརྒྱད་ཅུས་མཚན་པ་གཅིག་ཏུ་བརྩིས་པ་སྟེ།༨༠༽དེ་ལྟར་བརྒྱད་ཅུ་པོ་སངས༷རྒྱས༷་ཀྱི་དཔེ༷་བྱད༷་བཟང༷་པོར༷་བཞེད༷་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་སྤྲུལ་སྐུ་ནི། ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་སྐུ་དེ་ཉིད་གང་ལ་གང་འདུལ་དུ་ཤར་བའི་སྐུ་གང༷་གིས༷་སྲིད༷་པ༷་ཇི༷་སྲི༷ད་པར༷། འགྲོ༷་བ་རྣམས་ལ༷་ཕན༷་པ༷་སྣ༷་ཚོགས༷་པ་དག༷་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུས་མཉམ༷་དུ༷་རྩོལ་མེད་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་མཛད༷་པའི༷་སྐུ༷་དེ༷་ནི༷་གདུལ་བྱ་སོ་སོའི་ངོ་སྐལ་དུ་སྣང་བ་ཐུབ༷་པའི༷་སྤྲུལ༷་སྐུ༷་ལ་སོགས་པར་རྟག་ཏུ་རྒྱུན༷་མི༷་འཆད༷་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྐུ་བཞི་པོ་ནི་འབྲས་བུའོ། །ཡང་ན་ཆོས་སྐུ་དང་ཆོས་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ་དག་པ་གཉིས་ལྡན་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ཆ་ནས་དབྱིངས་དང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ལ།དེའི་མཁྱེན་ཆ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་སྡེ་ཚན་ཉེར་གཅིག་གི་ལྡོག་ཆ་ནས་ཆོས་སྐུར་བཞག་པ་ལས་དོན་ལ་དག་པ་གཉིས་ལྡན་དབྱིངས་ཡེ་ཟུང་འཇུག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཙམ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པས་ཆོས་སྐུ་ལོངས་སྐུ་སྤྲུལ་སྐུ་གསུམ་ཕྲིན་ལས་དང་བཞི་ལ་འབྲས་བུ་ཆོས་སྐུ་མཚོན་བྱེད་ཆོས་བཞིར་བཞེད་པའང་ཡོད་ལ། ཕྲིན་ལས་ནི་ཆོས་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་ཡིན་པས་རྟོགས་པ་དང་ཕྲིན་ལས་གཉིས་ཀ་རང་གཞན་དོན་གཉིས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་པས་ཕྲིན་ལས་ལོགས་སུ་མི་རྩི་བར་སྐུ་བཞི་པོ་ཉིད་ཆོས་སྐུ་མཚོན་པའི་ཆོས་བཞིར་འཆད་དེ། དེ་གཉིས་དོན་ལ་འགལ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཕྲིན་ལས་ལ་གསུམ། དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མདོར་བསྟན། དབྱེ་བའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད། གྲངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མཇུག་བསྡུ་བ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ལ་རྣམ་པར་གཟིགས་ན། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གངྒའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ནས། བྱང་ཆེན་དག་ཆེད་དུ་བསམ་སྟེ་སེམས་ཅན་དམྱལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ཆེན་པོ་དག་དུ་དོང་ཞིང༌། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བར་བྱས་ནས་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བརྙེས་ནས་དེའི་བྱིན་བས་ལས་གཟུགས་སྐུ་གཉིས་ཀྱིས་འགྲོ་དོན་རྒྱུན་མི་ཆད་པ་དེ༷་བཞིན༷་དུ་འཁོར༷་བ༷་ཇི༷་སྲིད༷་དུ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་འདིའི༷་ཕྲིན༷་ལས༷་ནི༷་རྒྱུན༷་མི༷་འཆད༷་པར༷་འདོད༷་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ལམ་གྱི་རྟེན་དང༌། ལམ་དང༌།འབྲས་བུ་ལ་འགོད་པའོ། །དང་པོ། ཕྲིན་ལས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལ་དུ་ཡོད་སྙམ་ན།སྤྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་བདེ་མཐའ་ཡས་པ་རྟག་ཁྱབ་ཏུ་མཛད་པའིཕྲིན་ལས་ཚད་མེད་ཀྱང་མདོར་བསྡུ་ན་ཕྲིན་ལས་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་གསུངས་ཏེ།ཐོག་མར་ཚོགས་ལམ་དུ་འགྲོ་༷བ་རྣམས༷་ཞི༷་བའི༷་གོ་འཕང་ཐོབ་པའི་རྟེན་བདེ་འགྲོར་འགོད་པའི་ལས༷་མཛད་པ་དང༷་༡༽ ནི༷་ཞེས་ས། །གཉིས་པ་ནི། སྦྱོར་བ་བདག་གཞན་སྨིན་པའི་རྒྱུ་བསྡུ༷་བ༷་རྣམ༷་པ་བཞི༷་ལ༷་འགོད༷་པ༷་༢ ༽དང༌། ལྟ་བ་ཀུན༷་ན༷ས་ཉོན༷་མོངས༷་པ་དང་བཅས༷་པ༷་ཡི༷་སྡུག་ཀུན་དོར་བྱར་ཤེས་པ་དང་ལམ་དང་འགོག་པ་རྣམ༷་པར༷་བྱང༷་པ༷་སྟེ་བླང་བྱར་ཤེས་པ་བདེན་བཞི་རྟོག༷ས་པ༷་༣༽ལ་འགོད་པ་དང༷༌། བསམ་པ་སེམས༷་ཅན༷་རྣམ༷ས་ཀྱི་དོན༷་ལ་དམིགས་ནས། དེ་དག་གི་དོན་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞིན༷་གྱི༷་དོན༷་བྱེད་པའི་༤༽སེམས་བསྐྱེད་ལ་འགོད་པ་དང༷༌། སྦྱོར་བ་ཕ༷་རོལ༷་ཕྱིན༷་དྲུག༷་༥༽ཉམས་སུ་ལེན་པ་ལ་འགོད་པ་དང༷༌། ས༷ངས་རྒྱས༷་སུ་འགྲོ་བའི་ལ༷མ་དགེ་བ་བཅུ་དང་དུ་ལེན་པ་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་འགོད་པ་ད༷ང༌།༦༽ སྦྱོར་ལམ་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང༷་བཞིན༷་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱིས༷་སྟོང༷་པ༷་༧༽ཉིད༷་སྒོམ་བྱུང་གི་རྟོགས་པ་ལ་འགོད་པ་དང༷༌། མཐོང་ལམ་དུ་གཉིས༷་སྣང་གི་སྤྲོས་པ་ཟད༷་པ་ལ་འགོད་པ་དང༷༌།༨༽ སྒོམ་ལམ་ས་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པར་བརྡ༷་ཙམ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཟོད་པ་ལ་འགོད་པ་དང་༷།༩༽ ས་བཞི་པ་དང་ལྔ་པ་དྲུག་པ་གསུམ་དུ་ཆོས་ཀུན་ལ་བདེན་ཞེན་གྱིས་དམིགས༷་པ༷་མེད༷་པ༷་ལ་འགོད་པ་དང༷༌།༡༠༽ ས་བདུན་པར་ཐབས་མཁས་ཀྱིས་ལུས༷་ཅན༷་རྣམས༷་ནི༷་ཡོངས༷་སུ༷་༡༡༽སྨིན༷་པར་བྱེད་པ་ལ་འགོད་པ་དང༷༌། ས་བརྒྱད་པར་བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེ་བའིབྱང༷་ཆུབ༷་སེམས༷་དཔའི༷་ལམ༷་༡༢༽གྱིས་མཚོན་པས་ལམ་གསུམ་མངོན་དུ་ཤེས་པ་དང༷་ནི༷་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པས་མངོན༷་པར༷་ཞེན༷་པ༷་མཐའ་དག་བཟློག༷་པ༷་དང༷༌།༡༣༽ དེའི་དབང་གིས་བྱང༷་ཆུབ༷་དམ་པ་རྩོལ་མེད་དུ་ཐོབ༷་པ་དང༷༌།༡༤༽ སངས༷་རྒྱས༷་ཀྱི་ཞིང༷་རྣམ༷་པར༷་༡༥༽དག༷་པ་ལ་དབང་བ་དང༷་བཞི་ལ་འགོད་དོ། །དགུ་པར་འཚང་རྒྱ་བར་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པར་ངེས༷་པ༷་དང༷༌།༡༦༽ སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་ཐོབ་པས་ཆོས་བསྟན་པ་སོགས་ཀྱིས་སེ༷མས་ཅན༷་གྱི་དོན༷་ནི༷་ཚད༷་མེད༷་འགྲུབ་པ་༡༧༽གཉིས་ལ་འགོད་པ་དང༷༌། ས་བཅུ་པར་དབང་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཐོབ་པས་ས༷ངས་རྒྱས༷་ཀྱི་ཞིང་ཀུན་ཏུ་བྱོན་ནས་སངས་རྒྱས་བསྟེན༷་པ་༡༨༽དང་མཆོད་ཅིང་ཆོས་ཉན་པ་སོགས་ཡོན༷་ཏན༷་ཚད་མེད་པ་ཐོབ་པ་དང༷༌། བྱང༷་ཆུབ༷་ཡན༷་ལག༷་གི་རྟོགས་པ་གོང་དུ་འཕེལ་བ་ཚད་མེད་པ་ཐོབ་པ་དང༌།༡༩༽ ཚོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་ཀྱི་ལས༷་རྣམས་ནི༷་ཆུད༷་མི༷་༢༠ ༽ཟ་བར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྲུབ་པ་དང༷༌། རྒྱ་ཆེ་བ་བདེན༷་བཞི་རྫོགས་པར་མངོན་སུམ་མཐོང༷་བ་དང༌།༢༡༽ཕྱིན༷་ཅི༷་ལོག༷་བཞི་ནི༷་ཟད་པར་སྤངས༷་པ༷་དང༷༌།༢༢༽ ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ༷་ཡི་གཞི༷་མཚན་འཛིན་མེད༷་པའི༷་ཚུལ༷་དང༷་ནི༷།༢༣༽ ཆོས་ཀུན་མཉམ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་དྲི་མ་རྣམ༷་པར༷་བྱང༷་པ་མཆོག་ཏུ་རྫོགས་པ་དང༷༌།༢༤༽ ཚོགས༷་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་༢༥༽པ་དང༷་ནི༷་འདུས༷་བྱས༷་འཁོར་བ་དང་འདུས༷་མ༷་བྱས༷་པ༷་མྱང་འདས་ལ༷་ཐ༷་དད༷་པར་ཡོངས༷་སུ༷་མི༷་ཤེས༷་པའམ་༢༦༽མི་དམིགས་པ་སྲིད་ཞི་མཉམ་པ་ཉིད་སློབ་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་པ་ལ་འགོད་པ་དང༷༌།གསུམ་པ་ནི། མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་མི་གནས་པའི་མྱ༷་ངན༷་ལས་འདས༷་པ་ལ༷་འགོད༷་པ༷་སྟེ༷།༢༧༽ མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས།དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ།མི་མཉམ་པ་རྨོངས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་གྲངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མཇུག་བསྡུ་བ་ནི། དེ་ལྟར་ཆོས༷་ཀྱི༷་སྐུ༷་ཡི༷་བདག་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་ཕྲིན༷་ལས༷་ནི༷། དེ་ལྟར་རྣམ༷་པ༷་ཉི༷་ཤུ༷་རྩ༷་བདུན༷་དུ་རྒྱལ་བས་བཞེད༷་དེ། མདོར་བསྡུས་ན་ལམ་གྱི་རྟེན་དང་ལམ་དང་ལམ་མཐར་ཕྱིན་པ་འབྲས་བུ་ལ་འགོད་པའི་སྒོ་ནས་ནམ་མཁའ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་མཐའ་ཇི་སྲིད་དུ་ཕྲིན་ལས་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །གོང་དུ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་སྐབས་བརྒྱད་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྡུ་ན། སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བཅོམ་པའི་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་སྤང་རྟོགས་མཐར་ཕྱིན་པ་འབྲས་བུའི་མཆོག་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཚེ་ན་སྐུ་བཞིཕྲིན་ལས་དང་བཅས་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི། འདི་ལྟར་གནས་གྱུར་མཐར་ཐུག་ཐོབ་པས་ཞིང་ཁམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་འོག་མིན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཕོབྲང་རྒྱ་ཁྱོན་ཚད་ལས་འདས་པར། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་མཚན་བཟང་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུས་མཛེས་པར་སྤྲས་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་བཞུགས་པའི་འཁོར་དུ་སེམས་ཅན་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་དག་པ་ས་བཅུའི་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་བསྟན་པས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་ནས་རྗེས་སུ་འཛིན་ལ། དེའི་རང་བཞིན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུད་དེ་དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ། དུས་གསུམ་གྱི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་དང་སོ་སོ་མ་ཡིན་ཐ་མི་དད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུའི་རང་བཞིན་འཛིན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཐུགས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་སྡེ་ཚན་ཉེར་གཅིག་གི་རྒྱུད་དམ་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་བདག་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ལ། དེ་ཉིད་གང་ལ་གང་འདུལ་དུ་སྣང་བ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྣ་ཚོགས་པར་བསྟན་ནས། ཕྱོགས་བཅུར་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཅན་དགེ་འདུན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཅིང༌། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་བརྙེས་པ་དེས་ནམ་མཁའ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་མཐའ་ཇི་སྲིད་དུ་ཕྲིན་ལས་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་སྲིད་པ་དང་ཞི་བའི་ཕན་བདེའི་ཆོས་ཚུལ་མ་ལུས་པ་ཀུན་རྣམ་པར་རྟོག་མེད་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་ཚུལ་གྱིས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྒྱུད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་ཟད་པ་དང་ཇི་སྙེད་པའི་དོན་ཏེ་དེར་གཏོགས་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུ་བ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་དག་པའི་གནས་གྱུར་པ་མཐར་ཐུག་པ་བརྙེས་ནས། སྣོད་བཅུད་དག་པ་གང་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཚེ། ཕྱོགས་བཅུའི་ནམ་མཁའི་མཐས་གཏུགས་པར་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་བསྒྲེངས་ཤིང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དུང་འབུད་པ་དང༌།འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྔ་བོ་ཆེ་རྒྱ་ཆེར་བསྒྲགས་པའི་སྒོ་ནས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་རིགས་སམ་གདུང་རྒྱུན་ནམ་རྒྱུད་མི་འཆད་ཅིང་ཕན་བདེའི་ཆོས་ཀུན་མི་ནུབ་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་བསྡུ་བ། ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི༷་ཕ༷་རོལ༷་ཏུ་ཕྱིན༷་པའི༷་མན༷་ངག༷་གི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་མངོ༷ན་པར༷་རྟོགས༷་པའི༷་རྒྱན༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷་ལས༷། ཆོས༷་སྐུའི༷་སྐབས༷་ཏེ༷་བརྒྱད༷་པ༷འོ༷། །རྩ་བའི་གཉིས་པ་འབྲིང་པོར་དགའ་བ་ལ་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི། དེ་ལྟར་སྐབས་བརྒྱད་དུ་བསྟན་པ་དེ་དག་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་མཚན༷་ཉིད༷་གཏན་ལ་དབབ་བྱའམ་བསྒོམ་བྱ་དང༌།༡༽ དེ༷་ཡི༷་སྦྱོར༷་བ༷་རྣམ་རྫོགས་དང༷༌།༢༽ རྣམ་རྫོགས་དེ༷་རབ༷་ཏུ་གྱུར་པ་རྩེ་མོ་དང༌།༣༽ མཁྱེན་གསུམ་དེ༷་ཡི༷་གོ༷་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རིམ༷་མཐར་གྱིས་པ་དང༷༌།༤༽ དེ༷་ཡི་མཐའ༷་སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བ་དང༷༌།༥༽དེ༷་ཡི༷་རྣམ༷་སྨིན༷་ནི༷་ཆོས་སྐུའི་གནས་སྐབས་ཏེ།༦༽ དོན༷་དྲུག་ཏུ་བསྡུས༷་པ་ནི་བརྒྱད་པོ་ལས་གཞན༷་ཏེ༷་རྣམ༷་པ༷་དྲུག༷་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་བསྡུས་པར་མོས་པ་ལ་མངོན་རྟོགས་གསུམ་དུ་བསྡུས་པ་ནི། ཡུལ༷་ནི་གཏན་ལ་དབབ་བྱ་མཁྱེན་པ་རྣམ༷་པ༷་གསུམ༷་པོ༷་སྦྱོར་བའི་རྒྱུད༷་དང་༡༽དེ་རྣམ་རྫོགས་ལ་སོགས་པ་སྦྱོར༷་བ༷་བཞི་ཡི༷་བདག༷་ཉིད༷་དངོས་དང༷༌།༢༽ ཆོས༷་སྐུ་ཕྲིན་ལས་དང་བཅས་པ་ལ་འབྲས༷་བུ༷་ནི༷་སྟེ་དེ་༣༽ལྟར་དོན༷་བསྡུས༷་ན་སྔ་མ་རྒྱས་འབྲིང་ལས་གཞན༷་ཏེརྣམ༷་པ༷་གསུམ༷་དུ་འདུ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་གནད་ཟབ་མོ་རྒྱལ་ཚབ་ས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་གིས་སྦས་དོན་མཐར་ཐུག་ཏུ་བཀྲལ་བའི་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུ་ལ་ཅི་ནས་ཀྱང་གུས་རྟག་གི་བརྩོན་པས་འཇུག་པར་བྱ་དགོས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ངས་ཁྱོད་ལ་ཇི་སྙེད་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀུན་བརྗེད་ཅིང་ཉམས་པར་གྱུར་པ་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཚིག་ཟུར་ཙམ་ཉམས་པ་མི་རུང་བས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བྱས་པ་གཟོ་ཞིང་དྲིན་དུ་དྲན་པའི་ཡིད་ཀྱིས་ཤེར་ཕྱིན་འདི་མ་ཉམས་པར་ཟུངས་ཞེས་གདམས་པར་མཛད་པ་ལྟར་དོན་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་མཇུག་དོན་ལ་གཉིས། མཛད་བྱང་དང་འགྱུར་བྱང་ངོ༌། །དང་པོ།ཤེས༷་རབ༷་ཀྱི༷་ཕ༷་རོལ༷་ཏུ་ཕྱིན༷་པ༷འི་མན༷་ངག༷་གི༷་བསྟན༷་བཅོས༷་མངོན༷་པར༷་རྟོག༷ས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི༷་རྒྱན༷་ཞེས༷་བྱ༷་བ༷། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟ་དགའ་ལྡན་ན་བཞུགས་པའི་རྗེ༷་བཙུན༷་བྱམས༷་པ༷་མགོ༷ན་པོས༷་ཡུམ་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ་གྱི་བརྗོད་དོན་དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཚིག་ཉུང་ངུར་བསྡུས་ཏེ་མཛད༷་པ༷་རྫོགས༷་སོ༷་བཤད་ཟིན་པར་བསྟན་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། སྤྲུལ་པའི་ཆོས་རྒྱལ་ཆེན་པོ་ལྷ་བཙད་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་གྱི་སྐུ་རིང་ལ་རྒྱ༷་གར༷་གྱི༷་མཁན༷་པོ༷་བི༷དྱ༷་ཀ༷་ར༷་པྲ༷་བྷ༷་སྟེ་རིག་བྱེད་འོད་ཟེར་རམ་རིག་པའི་འབྱུང་གནས་དང༷༌། ཞུ༷་ཆེན༷་གྱི་ལོ༷་ཙཱ༷་བ༷་བན༷་དེ་སྐ་བ་དཔལ༷་བརྩེགས་ཀྱིས༷་བསྒྱུར༷་ཅིང༷་ཞུས༷་ཏེ༷་གཏན༷་ལ༷་ཕབ༷་པ༷་ལས༷། སླད༷་ཀྱིས་པ༷ནྜི༷་ཏ་གོ༷་མའི༷་འཆི༷་མེད༷་དང༷༌། ལོ༷་ཙཱ་བ༷་དགེ༷་སློང༷་བློ༷་ལྡན༷་ཤེས༷་རབ༷་ཀྱིས༷་བསྒྱུར༷་ཅིང༷་ཞུས༷་ཏེ༷་ལེགས༷་པར༷་གཏན༷་ལ༷་ཕབ༷་པ༷འོ༷། །འབྲས་ཡུམ་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་དེ་བཞིན་ཉིད། །ཟབ་ཞི་སྤྲོས་བྲལ་ཟུང་འཇུག་མཉམ་པ་ཉིད། །རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཟབ་མོ་བརྒྱད་ལྡན་ཚུལ། །མཐར་ཕྱིན་རྫོགས་པ་ཆེ་ལ་གཞོལ་ཞིང་འབབ། །དེ་སླད་རྒྱལ་བའི་ཆོས་ཀུན་བརྗེད་ཀྱང་སླའི། །ཤེར་ཕྱིན་འདི་ཡི་ཚིག་གི་ཟུར་ཙམ་ཡང༌། །ཉམས་མི་རུང་ཞེས་ཐུབ་པ་མཆོག་དེ་ཡིས། །ཡང་ཡང་རྗེས་སུ་བསྔགས་པའི་ཚུལ་འདིར་གཟིགས། །རྒྱལ་དགོངས་མཐར་ཐུག་མ་སྦས་ཇི་ལྟ་བར། །རྒྱལ་ཚབ་འཕགས་པས་ལེགས་བཀྲལ་མངོན་རྟོགས་རིམ། །འཕགས་བོད་མཁས་པའི་ལེགས་བཤད་བྱེ་བའི་བཅུད། །ཀུན་མཁྱེན་བླ་མའི་རྣམ་དཔྱོད་མཐུ་ཡིས་བསྡུས། །ཀུན་དང་མཐུན་ཞིང་ཀུན་ལས་ཁྱད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཕགས་པའི། །ཟབ་གནད་མཐའ་དག་རྗེན་པར་བཀྲལ་དེའི་ཕྱིར། །བློ་གསལ་བློ་ཡི་པད་དཀར་བཞད་པའི་གཉེན། །བློ་ཆེན་བློ་ཡི་འདོད་འཇོའི་གཏེར་གཅིག་ཡིན། །དེས་ན་བསྟན་ལ་དགོངས་ཤིང་དུས་ཀྱི་མཐར། །སྐྱོབ་པ་མཆོག་དེའི་བཀའ་དྲིན་འཚོབ་འདོད་རྣམས། །ཚུལ་འདི་བཤད་སྒྲུབ་རྒྱལ་མཚན་རྩེ་མོ་རུ། །མཆོད་པར་མཛོད་ཅེས་ལྷག་བསམ་མཐུ་ཡིས་གསོལ། །ཟབ་མོ་བྱིས་པའི་བློ་ཡི་གཞལ་དཀའ་ཡང༌། །ཀུན་མཁྱེན་བླ་མའི་རྩ་མཆན་མདོ་སྦྱར་གྱི། །དགོངས་པ་ཇི་བཞིན་ཉིད་ལས་འདོད་ཞེན་གྱིས། །གསུང་སྒྲོས་ཚིག་ཟུར་ཙམ་ཡང་བསླད་པ་མེད། །དེ་སླད་ཆོས་སྤྱན་ལྡན་རྣམས་དཔང་པོར་འོས། །འདིར་འབད་དགེ་དེས་འཇམ་མགོན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ། །ཡབ་སྲས་བརྒྱུད་པའི་ཐུགས་དགོངས་རྫོགས་ཕྱིར་དང༌། །ད་ལྟར་བཞུགས་དང་སླད་ནས་འབྱོན་འགྱུར་བའི། །སྐྱེས་ཆེན་མཆོག་རྣམས་དགྱེས་པའི་ཚུལ་འདིར་བརྩོན། །དེ་ལྟའི་དགེ་བ་ནོར་བུའི་སྒྲོན་མེ་ཡི། །ས་གསུམ་ཉེས་པའི་མུན་པ་ཀུན་སེལ་ཞིང༌། །དོན་གཉིས་མཐའ་ཕྱིར་རྣམ་གྲོལ་འདོད་རྒུའི་ཆར། །མཁའ་ཁྱབ་ཞིང་ན་རྟག་པར་མཛེས་གྱུར་ཅིག །བདག་གཞན་སྐྱེ་ཀུན་འཇམ་མགོན་བླ་མ་ཡི། །ཞབས་ཀྱི་ཆུ་སྐྱེས་བསྟེན་པའི་དཔལ་ཐོབ་ནས། །བྱམས་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་ཤར་བའི་ཚེ། །ཟབ་རྒྱས་ཆོས་མཛོད་རྒྱ་མཚོ་འཛིན་གྱུར་ཅིག །ཅེས་ཤེར་ཕྱིན་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་རྩ་མཆན་དཀྱུས་སུ་བཀོད་པའི་འགྲེལ་ཆུང་པུནྜ་རི་ཀའི་དོ་ཤལ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འཇམ་མགོན་ཆོས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ཕྱག་མཆན་ལྟར། སྐབས་ལྔ་པ་རྩེ་མོའི་མངོན་རྟོགས་ཀྱི་ཕྱེད་ཡན་ཆོད་ཀཿཐོག་སི་ཏུ་པནྜི་ཏས་ཞལ་བཤུས་པར་མཛད་ཅིང༌། དེ་ཕྱིན་གྱི་མཇུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། ཞུས་དག་པར་བྱེད་པ་པོ་མཁྱེན་རབ་དང་ཐུགས་རྗེ་ཚད་མེད་པའི་མངའ་བདག་མཁན་ཆེན་བླ་མ་སྡོམ་བརྩོན་སྡེ་སྣོད་འཛིན་པ་ཆེན་པོ་ཐུབ་བསྟན་ཀུན་བཟང་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་མཛད་པ་ལ་བརྟེན་འཇམ་དབྱངས་བླ་མའི་ཞབས་རྡུལ་ལ་སྤྱི་བོས་རེག་པའི་སྐལ་བཟང་ཐོབ་པ་འགྱུར་མེད་པདྨ་རྣམ་རྒྱལ་གྱིས་ཞེ་ཆེན་ཡང་དབེན་བདེ་མཆོག་བཀྲ་ཤིས་དགེ་འཕེལ་གླིང་དུ་མེ་སྟག་ས་ག་ཟླ་བའི་ཤར་ཕྱོགས་ཌཱ་ཀི་འདུ་བའི་དུས་ཚེས་ཉེར་ལྔ་ལ་གྲུབ་པར་བགྱིས་པ་འདིས་ཀྱང་ཀུན་མཁྱེན་བླ་མའི་ཟབ་དགོངས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དགོངས་དོན་ཟབ་མོ་ཇི་བཞིན་རྟོགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག །སརྦ་དཱ་མངྒ་ལཾ།། །།༈ ཨོཾ་སྭ་སྟི། ཟབ་དང་རྒྱ་ཆེའི་གནས་ལུགས་དོན། །ཇི་བཞིན་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ལ། །བྱམས་ཆེན་མི་ཕམ་རྒྱལ་བ་དེས། ། དཔལ་གྱི་མགུལ་ནས་ལེགས་ཕྱུང་པ། །༡༽ ས་གསུམ་ཐོགས་མེད་ཐུགས་མཚོར་རོལ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་གཞུང༌། །དུས་གསུམ་མཁས་པ་འབྱུང་བའི་གཞི། །སླར་ཡང་གསལ་མཛད་འཇམ་པའི་དབྱངས། ༢༽ །མི་ཕམ་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་སྡེས། །ལེགས་པར་བཀྲལ་བའི་དོན་གསལ་གྱི། །སྤུན་ཟླ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་གྲུབ། །འདིར་ཞུགས་ཤེར་ཕྱིན་དོན་བཟང་ངེས། ༣༽ །ཀུན་ལ་ཕན་ཕྱིར་སྤར་གྱི་འཕྲུལ། །འདུ་བྱེད་བརྩོན་པའི་དགེ་འདི་ཡིས། ། ཁམས་གསུམ་ཡིད་ཅན་མ་ལུས་པས། །ཡུམ་དོན་བདེ་བླག་རྟོགས་པར་ཤོག །༤༽ཅེས་པའི་པར་སྦྱང་སྨོན་ཚིག་འདིའང་ཞེ་ཆེན་ནས་སྐྱབས་རྗེ་རྒྱལ་ཚབ་རིན་པོ་ཆེའི་དགོངས་རྫོགས་སུ་པར་དུ་སྒྲུབ་སྐབས་འཇམ་དབྱངས་བླ་མའི་བྱིན་རླབས་ཀྱི་ཞོ་ཤས་འཚོ་བ་ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་པས་སྨོན་པ་དགེ་ལེགས་སུ་གྱུར་ཅིག །ཤུ་བྷཾ།། །།