༄༅། །ཆོས་མངོན་པ་གསལ་བྱེད་ལེགས་པར་བཤད་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ།། མཆིམས་སྟོན་བློ་བཟང་གྲགས།

རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨ་བྷི་དྷརྨཱ་དཱི་བ་ཀ་ར་སུ་བྷཱ་ཥ་ས་མུ་དྲ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། ཆོས་མངོན་གསལ་བྱེད་ལེགས་བཤད་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ། བླ་མ་དམ་པ་རྣམས་དང་མགོན་པོ་འཇམ་པའི་དབྱངས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།།

ལྷར་བཅས་འཇིག་རྟེན་གཙུག་ན་རབ་མཛེས་ཐུབ་དབང་ཞབས་ཀྱི་པདྨའི་རྡུལ།།

ལག་པའི་ཀུ་མུད་ཅོད་པན་ལྟར་བྱས་བདག་ལུས་ཁྱབ་པར་ལྷུང་བ་ཡིས།།

རལ་པར་འཁྱིལ་བའི་དག་བྱེད་བུ་མོས་རེག་པ་ཇི་བཞིན་དྲི་མའི་ཆ།།

མཐའ་དག་བསལ་ནས་དགེ་ལེགས་དཔལ་རབ་ཡུན་དུ་གཡོ་བ་མེད་གྱུར་ཅིག།

སྲིད་མཚོ་ཆེ་ལས་སྒྲོལ་བ་ཐུགས་རྗེའི་གྲུ།།

འདོད་རྒུ་འབྱུང་བ་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུའི་གླིང༌།།

དཔག་ཡས་གདུལ་བྱ་ཐར་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ།།

ཕྱིན་མཛད་དེད་དཔོན་ཟས་གཙང་སྲས་ལ་འདུད།།

རྒྱལ་བས་ལུང་བསྟན་གསུང་རབ་མཐའ་དག་ལ།།

རྣམ་པར་འབྱོར་བའི་མཁྱེན་པ་དཔག་ཡས་ཤིང༌།།

ཐུགས་རྗེའི་རོལ་པས་མ་ལུས་འཇིག་རྟེན་གྱི།།

རྒྱན་གྱུར་དབྱིག་གཉེན་ཞབས་ལ་མགོས་ཕྱག་འཚལ།།

དེས་མཛད་ཆོས་མངོན་ཇི་བཞིན་ལེགས་གསུང་བ།།

བརྒྱུད་བའི་བླ་མ་མཁས་པ་དེ་དག་དང༌།།

འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་གྲགས།།

སངས་རྒྱས་མཆིམས་ལ་གུས་པས་འདིར་ཕྱག་འཚལ།།

གང་གིས་བདག་བློ་མི་ཤེས་མུན་བསལ་ཏེ།།

ཕྲ་ཞིང་བརླིང་བ་ཆོས་མངོན་རྒྱ་མཚོའི་གཏིང༌།།

ཤིན་ཏུ་རབ་ཟབ་ཇི་བཞིན་ལྟ་བའི་མིག།

སྦྱིན་མཛད་བླ་མ་དམ་པའི་ཞབས་ལ་འདུད།།

གངས་རིའི་ལྗོངས་འདིར་མཁས་པ་དུ་མ་ཞིག།

བྱོན་གྱུར་ཊཱི་ཀ་རྒྱས་བསྡུས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས།།

རང་རང་བློ་དང་སྦྱངས་པའི་ཁྱད་པར་ཀུན།།

ཇི་བཞིན་སྣང་བར་བྱས་ཟིན་དེ་ལྟ་ནའང༌།།

ལུང་རིག་དང་ལྡན་ལེགས་པར་བཤད་གང་ལ།།

བདག་ཡིད་དད་གྱུར་ལ་ལར་འཁྲུལ་པའི་ཆ།།

ཅུང་ཟད་མཐོང་ཞིང་འགའ་ཞིག་བཏང་སྙོམས་སུ།།

གཞག་པར་རིགས་ཞེས་མཁས་རྣམས་དགོངས་པར་མཛོད།།

དེ་ཕྱིར་རང་གཞན་གྲུབ་མཐའ་མ་འདྲེས་ཤིང༌།།

འགྲེལ་དང་འགྲེལ་བཤད་མཛད་པས་དགོངས་པ་ལྟར།།

ཐོས་པ་དྲི་མེད་ཡུན་དུ་གོམས་པའི་མཐུས།།

ཇི་ལྟར་ནུས་བཞིན་བདག་གིས་འདིར་འབད་བྱ།།

གང་འདི་གནས་གསུམ་ཤེས་བྱ་ཇི་བཞིན་དུ།།

རྣམ་དག་གཟིགས་པའི་སྤྱན་ལྡན་བླ་མའི་བཀས།།

ལན་མང་བསྐུལ་དང་མཁས་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང༌།།

དེ་བཞིན་གྱུར་ལས་འཆད་ལ་སྤྲོ་བ་སྐྱེས།།

དེ་སླད་གཞུང་བརྒྱ་སོ་སོར་འབྱེད་ལ་དགེ་བའི་སྤོབས་པ་ཆེས་གསལ་ཞིང༌།།

སྒྱུ་མ་ལྟར་སྣང་སྣ་ཚོགས་ཆོས་ཀུན་མ་འདྲེས་གཏན་ལ་འབེབས་ནུས་ལ།།

སྡུག་བསྔལ་གྱི་འཇིགས་གཏན་གྱི་བདེ་བ་མི་གང་དོན་དུ་གཉེར་རྣམས་ཀྱང༌།།

ཆོས་མངོན་དྲི་མེད་ནོར་བུ་བླང་ཕྱིར་ལེགས་བཤད་རྒྱ་མཚོར་འཇུག་པར་མཛོད།།

འདིར་རྒྱལ་བའི་གསུང་རབ་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་གླེགས་བམ་དུ་མ་ཐུགས་ལ་མངའ་བས་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པའི་མཁྱེན་རབ་ཐོགས་པ་མི་མངའ་ཞིང༌། སྐྱེ་བ་ལྔ་བརྒྱར་པཎྜི་ཏ་བརྒྱུད་པ་བར་མ་ཆད་པར་འཁྲུངས་པས་རང་གཞན་གྱི་གྲུབ་མཐའ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་ལ། གསེར་རིའི་ཕྲེང་བ་ལྟར་ཀུན་ནས་མཛེས་པ་མཁས་པའི་དབུས་ན་ལྷུན་པོའི་རྒྱལ་པོ་ལྟར་ཆེས་ཆེར་མཐོ་བར་གྱུར་པ་སངས་རྒྱས་གཉིས་པ་ལྟར་གྲགས་པའི་དབྱིག་གཉེན་ཞབས་ཀྱིས་མཛད་པའི་ཆོས་མངོན་པའི་མཛོད་ནི་གང་བཤད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཡིན་ནོ།།

འདི་ལ་གཉིས་ཏེ། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་མཛད་པའི་བསྟན་བཅོས་སོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་མཚན་གྱི་དོན། ཕྱོགས་གང་དུ་གཏོགས་པ། གཞུང་གི་ལུས་མདོ་ཙམ་དུ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་གྱི་དང་པོ་མཚན་བསྒྱུར་བ་ནི།

རྒྱ་གར་ཞེས་པ་ཡུལ་གྱི་མིང་སྟེ། དེ་ལ་སྐད་རིགས་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་ཨ་བ་བྷྲཾ་ཤ་ཟུར་ཆག་དང༌། པི་ཤཱ་ཙི་ཤ་ཟ་དང༌། པྲ་ཀྲི་ཏཾ་ཐ་མལ་པའམ་རང་བཞིན་དང༌། སཾ་སྐྲ໏་ཏ་ལེགས་པར་སྦྱར་བ་ཞེས་པ་ལས་སཾ་སྐྲ໏་ཏའི་སྐད་དུ། ཨ་བྷི། དྷརྨ། ཀོ་ཥ། ཀཱ་རི་ཀཱ་ཞེས་པ་རིམ་པ་བཞིན། མངོན་པ། ཆོས་མཛོད། ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་སྟེ། བོད་སྐད་དུ། ཆོས་མངོན་པའི་མཛོད་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ཞེས་པའོ།།

གཉིས་པ། མཚན་གྱི་འདོགས་ལུགས་ནི།

དཔེ་དང༌། ཡུལ་དང༌། ཞུ་བ་པོ་དང༌། གཞུང་ཚད་ལ་བཏགས་པ་ལ་སོགས་པ་མང་དུ་ཡོད་པ་ལས། འདིར་ཆོས་མངོན་པ་སྡེ་བདུན་གྱི་བརྗོད་བྱའི་དོན་གཅེས་པ་རྣམས་ཆུད་པའི་ཕྱིར་དོན་ལ་མཚན་དུ་བཏགས་པའོ།།

གསུམ་པ། མཚན་བཏགས་པའི་དགོས་པ་ནི།

སྤྱིར་མིང་ཙམ་བཏགས་པས་དོན་གོ་སྟེ། ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས།

མིང་ནི་བོད་པར་མ་བྱས་ན། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་རྨོངས་པར་འགྱུར།།

དེ་བས་རྨོངས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། །མིང་དུ་གདགས་པར་བྱ་བ་ཡིན། །ཞེས་སོ།།

ཁྱད་པར་དོན་ལ་བཏགས་པས་ནི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་མཚན་མཐོང་ཞིང་ཐོས་པས་བརྗོད་བྱའི་དོན་མདོ་ཙམ་རྟོགས་ལ། ཁྱད་པར་སཾ་སྐྲ໏་ཏའི་སྐད་སྨོས་པས་ནི་དེ་ལ་བག་ཆགས་གཞག་པ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་འཆད་དོ།།

འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་པ་ནི་ལོ་ཙཱ་བས་མཛད་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་བུ་སྡེ་སྣོད་མཚོན་བྱེད་དུ་བཀས་བཅད་ནས་གསུངས་པར་གྲགས་ཀྱང༌། དེ་ན་མི་སྣང་བས་མཚོན་བྱེད་མིན་པར་གཟུང་ངོ༌།།

གཉིས་པ། ཕྱོགས་གང་དུ་གཏོགས་པ་ནི།

གནས་ལྔ་ལས་ནང་རིག་པ་དང༌། སྡེ་སྣོད་གསུམ་ལས་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་དང༌། འཁོར་ལོ་གསུམ་ལས་བཀའ་དང་པོའི་ལྟ་བའི་དམིགས་བསལ་བའི་དགོངས་འགྲེལ་ལོ།།

གསུམ་པ། གཞུང་གི་ལུས་མདོ་ཙམ་དུ་བཤད་པ་ནི།

སྒྲའི་ལུས་དང༌། དོན་གྱི་ལུས་ཏེ། རིགས་ཐིག་འགྲེལ་པར། རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་ལུས་ནི་གཉིས་ཏེ། སྒྲ་དང་དོན་ཏོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་དག་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ཤློ་ཀ་ལྔ་བརྒྱ་དང་དགུ་བཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། སྐལ་པ་དང་ལྡན་པས་ཐར་པ་ཐོབ་པའི་དོན་དུ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་སྐྱེད་པའི་ཐབས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པའོ།།

གཉིས་པ་ཇི་ལྟར་མཛད་པས་བསྟན་བཅོས་ལ་གསུམ། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ལུས་རྩོམ་པ་ལ་འཇུག་པ་ཡན་ལག་གི་དོན་དང༌། གཞུང་དོན་ཆོས་མངོན་པའི་ཡུལ་དང་བསྟན་བཅོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་འཇུག་གི་བྱ་བའོ། །དང་པོ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ལུས་རྩོམ་པ་ལ་འཇུག་པ་ཡན་ལག་གི་དོན་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ། མཆོད་བརྗོད་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་བཤད་པར་དམ་བཅའ་བ་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་མཆོད་བརྗོད་ནི་གང་ཞིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ།འདི་ལ་གསུམ་ལས་དང་པོ་དགོས་དོན་ནི།

འདི་ལྟར་མཆོད་པར་བརྗོད་པ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་བསྟན་བཅོས་མཛད་པས་གཞན་ལ་བསྟན་པར་ཐུགས་ལ་བཞག་ནས། བསྟན་བཅོས་བྱེད་པར་འདོད་པས་རང་གི་སྟོན་པའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱག་འཚལ་བ་རྩོམ་མོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གཞན་གྱི་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་པར་དགོངས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པས་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་འཚལ་བས་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས་ཕྱག་འཚལ་བས་ནི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ལེགས་པར་རྗོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ལན་འདེབས་སོ། །ཡང་ན་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པས་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཤེས་ལ། ཕྱག་འཚལ་བས་བསོད་ནམས་སྤེལ་བ་དང༌། རང་ཉིད་དམ་པའི་སྤྱོད་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བསྟན་པའི་དགོས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་འཆད་དོ།།

ཉིང་དགོས་ནི། ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཤེས་པས་དེ་ལ་གུས་པ་བསྐྱེད་དོ། །དེའི་གསུང་རབ་མཉན་ནས་ཐོས་བསམས་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ནས་སྡུག་བསྔལ་མཐའ་དག་ཉེ་བར་ཞི་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་བསྟན་བཅོས་མཁན་པོས་དངོས་སུ་མ་བསྟན་ཀྱང་དཔག་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་མ་བཤད་དོ། །རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། སློབ་དཔོན་གྱིས་ནི་དངོས་སུ་དགོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཤེས་པ་གཅིག་པུ་དགོས་པར་བཤད་ཀྱི། དེ་ལས་གཞན་པ་དག་ནི་དཔག་པར་ནུས་པས་མ་བཤད་དོ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསོད་ནམས་སྤེལ་བས་ནི་སྐབས་ཀྱི་བྱ་བ་མཐར་ཕྱིན་ལ། རང་ཉིད་དམ་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བསྟན་པས་ནི་དམ་པར་རྟོགས་ནས་གཞན་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའོ།།

གཉིས་པ། བསྡུས་པའི་དོན་ནི།

ཆོས་ཀྱི་རྗེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སྒོ་ནས་བསྟོད་ཅིང་ཕྱག་འཚལ་བ་བསྟན་ཏོ།།

གསུམ་པ། ཚིག་གི་དོན་ལ་དང་པོ་གང་ཞིག་ནི།

སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ངོས་གཟུང་བའི་དོན་དུ་སྟེ། འགྲེལ་པར། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྨྲས་པའོ་ཞེས་སོ། །གང་ཞིག་སྤྱི་སྒྲ་ཡིན་པས་དེས་དེ་ཇི་ལྟར་གོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་རྒྱུ་གསུམ་མམ་བཞི་ལས་འདིར་ཁྱད་པར་གྱི་སྒྲ་སྦྱར་བ་སྟེ། ཀུན་ལ་མུན་པ་གཏན་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་བ་འདི་དེ་ཉིད་ལས་གཞན་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་བྲམ་ཟེ་འདི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་དཀར་ཤམ་གོས་དཀར་པོ་གྱོན་པ་ལ་བྱིན་ཅེས་ལྷ་སྐྱིད་ཁོ་ན་ལ་གོ་བ་ལྟ་བུའོ།།

གཉིས་པ། ཀུན་ལ་ཞེས་པ་ནི།

ཀུན་དང་ཐམས་ཅད་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཏེ་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཏེ། མདོ་ལས། བྲམ་ཟེ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཇི་སྙེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གསུམ་པ། མུན་པ་ནི།

ཉོན་མོངས་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་མུན་པས་གཟུགས་མི་མཐོང་བར་བྱེད་པ་ལྟར་འདིས་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཐོང་བ་ལ་གེགས་སུ་གྱུར་པས་མུན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པ་ལས། མི་ཤེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་མཐོང་བ་ལ་གེགས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་མུན་པ་སྟེ་ཞེས་སོ། དེ་དག་ཀྱང་དང་པོ་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་རྩ་བ་ཅན་ཕྲ་རྒྱས་འཁོར་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། གཉིས་པ་ནི་ཐེག་ཆེན་པ་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སྣང་གི་རྟོག་པ་ལ་འདོད་ཀྱང༌། ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་དག་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་སངས་རྒྱས་ལའང་ཡོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

དེ་སྐད་དུའང་ཕྱི་རོལ་དོན་གྲུབ་ལས།

ཤེས་པ་འཛིན་པ་ཁོ་ན་ཡིས། །དེའི་གཟུང་མ་ལུས་འཛིན་པའི་ཕྱིར།།

ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་བཤད་པ་ཡིན། །གཉིས་མིན་རྣམ་པ་རིག་ཕྱིར་མིན། །ཞེས་དང༌།

གཉིས་རྣམ་གྲོལ་བའི་ཤེས་པ་ལ། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཀུན་རིག་ཅེས།།

བྱ་བ་དེ་ནི་ཡ་མཚན་ཆེ། །དེ་ཕྱིར་འཛིན་པའི་ངོ་བོར་ཡོད། །ཅེས་སོ།།

དེས་ན་མི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་བཞི་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཟབ་ཅིང་ཕྲ་བའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལས་གཞན་གྱི་མི་ཤེས་པ་ནི། སྟོན་པས། ཤཱ་རིའི་བུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་སམ། ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་ན། གསོལ་བ། དེ་ནི་མ་འཚལ་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡུལ་ཤིན་ཏུ་བསྐལ་བས་མི་ཤེས་པ་ནི། གནས་བརྟན་མོའུ་གལ་གྱི་བུས་རང་གི་མ་འོད་ཟེར་ཅན་དུ་སྐྱེས་པ་མ་ཤེས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། དུས་ཤིན་ཏུ་བསྐལ་བས་མ་ཤེས་པ་ནི་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་ཁྱིམ་བདག་དཔལ་སྐྱེས་ལ་ཐར་ཆ་མ་མཐོང་ནས་རབ་ཏུ་མ་ཕྱུང་བ་དང༌།

སྟོན་པས། ངས་ནི་འདི་ཡི་ཐར་པ་ཡི། །ས་བོན་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་དག།

ཚོན་དང་རྡོ་ཡི་གསེབ་ན་གསེར། །བག་ལ་ཞ་བ་ལྟ་བུར་གཟིགས། །ཞེས་གསུངས་ནས་རབ་ཏུ་ཕྱུང་བ་ལྟ་བུ་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མཐའ་ཡས་པ་ནི་ཁམས་དང་འགྲོ་བ་དང་སྐྱེ་གནས་དང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་རྣམས་ཡིན་ལ། དེ་དག་མི་ཤེས་པ་ནི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མཐའ་ཡས་པ་མི་ཤེས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་གནས་བརྟན་སྒྲ་གཅན་ཟིན་གྱིས། རྨ་བྱའི་མདོངས་ནི་གཅིག་པུ་ཡང༌། །རྒྱུ་ཡི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི། །ཀུན་མཁྱེན་མིན་པའི་ཤེས་བྱ་མིན། །དེ་ཤེས་པ་ནི་ཀུན་མཁྱེན་སྟོབས། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ།།

བཞི་པ། གཏན་བཅོམ་པ་ནི།

གཉེན་པོ་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་ནས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་དག་ཕྱིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཀུན་ཏུ་མི་འབྱུང་བར་སྤང་བར་བྱས་སོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལ་གང་སྤེལ་གྱིས་གཉེན་པོ་བརྙེས་ནས་བཅོམ་ཞེས་པས་སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་དང༌། ཕྱིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་ཞེས་པས་བརྟགས་མིན་བརྙེས་པར་བཤད་དོ།།

དེ་ལྟར་ན་ཚིག་རྐང་པ་འདིས་སྤངས་པ་དངོས་སུ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཤུགས་ལ་བསྟན་ཏེ་སྤངས་པ་དེ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ལ་མི་འཁྲུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་སྤེལ་ནི་ཀུན་ལ་དང་གཏན་ཤེས་པས་སྤངས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་བསྟན་པར་འཆད་ལ། བླ་མ་དག་ནི་དེ་དག་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དང་ཤུགས་ལ་བསྟན་པར་ཡང་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་སྔ་མ་ཉིད་རིགས་པར་འཆད་དོ། །ཞིང་ནི་ཚིག་གི་ཕྲད་དོ། །འོ་ན་ཉན་རང་གིས་མུན་པ་དེ་དག་བཅོམ་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་སྤངས་པ་ཁྱད་མེད་དུ་འགྱུར་ལ། མ་བཅོམ་ན་སྡུག་བསྔལ་མཐར་བྱེད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། མདོ་ལས། ང་ནི་ཆོས་གཅིག་མངོན་པར་མ་ཤེས་ཤིང་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་བྱེད་པར་མི་སྨྲའོ། །ང་ནི་ཆོས་གཅིག་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་ཤིང་མ་སྤངས་པར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་བྱེད་པར་མི་སྨྲའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ལན་དུ་འགྲེལ་པར། རང་སངས་རྒྱས་དང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་རྨོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་ལ་མུན་པ་བཅོམ་པར་ནི་འདོད་མོད་ཀྱི་གཏན་ནས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དང་ཡུལ་དང་དུས་ཤིན་ཏུ་བསྐལ་པ་དང་དོན་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་དོན་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ནི་དེ་དག་གིས་མུན་པ་དང་པོ་ངོ་བོ་ཐོབ་པ་ཆད་པའི་སྒོ་ནས་བཅོམ་པ་དང༌། གཉིས་པ་ཡང་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སྒོ་ནས་བཅོམ་པས་སྐྱོན་གཉིས་པ་ལས་གྲོལ་ཞིང༌། བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང་གཉིས་པ་མིག་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དེ་དག་ལ་མངོན་དུ་འགྱུར་ལ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་གཏན་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་དང་པོ་ལས་ཀྱང་གྲོལ་བར་བཞེད་དོ། །མངོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཚུལ་ནི་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་ལ། དེ་དག་ཀྱང་གཅིག་ནས་བཞིའི་བར་ཅི་རིགས་པ་སྟེ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། དེ་དག་ཀྱང་ཁ་ཅིག་ལ་ནི་གཅིག་ཁ་ཅིག་ལ་ནི་གཉིས་ཁ་ཅིག་ལ་ནི་གསུམ་ཁ་ཅིག་ལ་ནི་བཞི་ཞེས་བྱ་བར་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་མངའ་སྟེ། གང་སྤེལ་གྱིས། ཤེས་བྱ་ཡུལ་དང་རབ་དབྱེ་དང༌། །དུས་ནི་རིང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན། །རིང་བ་ཉིད་བཞིར་རབ་བཤད་པ། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་མཁྱེན། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལྟར་མི་མཁྱེན་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་རོ།།

གང་སྤེལ་ནི་རྒོལ་བ་དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ། ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མུན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་དེ་མེད་པས་དེ་དག་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མུན་པ་དེ་དག་གི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པས་དེ་ཡོད་ཀྱང་དེ་དག་མི་འགྲུབ་པས་སྡུག་བསྔལ་མཐར་བྱེད་མ་ཡིན་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། སྤངས་པ་ཁྱད་མེད་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་ཞེས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དོ། །བདག་ནི་དེ་དག་ལ་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མུན་པ་མ་སྤངས་པར་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་དེ་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་འགལ་བར་དོགས་སོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་དེ་དག་གིས་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སྤང་བྱ་མཐའ་དག་ལ་དམིགས་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མུན་པ་སྤངས་ལ། དེ་སྤངས་ན་དེ་དག་ཀྱང་སྤངས་སོ་ཞེས་ཁས་བླང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་ཀྱིས་མིག་ལ་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་གང་ཡིན་པ་དེ་སྤོངས་ཤིག་དང༌། དེ་ལྟ་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་མིག་དེ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དང༌། འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང༌། ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ཞེས་བརྗོད་ཅེ་ན། རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་ནི་ཐོབ་པ་ཆད་པས་སོ། །གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་གཟུགས་ཐམས་ཅད་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ནི་དེ་དག་ལ་དམིགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་སྤངས་པས་སོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དོན་དེ་དག་ལ་དགོངས་ནས་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། གང་དག་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་ལོག་པའོ་ཞེས་རྣམ་པར་འཆད་པ་དེ་དག་གི་ནི་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་དང་སྦྱར་ན་མི་རུང་བས་དོར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཞར་ལ་སྤང་བྱ་ལ་མུན་པས་མ་ཁྱབ་པར་ཡང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ།།

ལྔ་པ། འཁོར་བའི་འདམ་ནི།

སྲིད་པར་སྐྱེ་འཆི་བརྒྱུད་དེ་འཁོར་བས་ན་འཁོར་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་འདམ་དང་ཆོས་མཚུངས་པས་འདམ་ཞེས་གཟུགས་ཅན་གྱི་རྒྱན་མཛད་པ་སྟེ་དེ་ནི་འབྱིང་བས་ན་ཀུན་ཏུ་འཆགས་པའི་གནས་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རམ་གཡོ་བའི་ཕྱིར་བརྒལ་དཀའ་ཞིང་ཡང་ན་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་བརྒལ་དགོས་པ་ལྟར་སྲིད་པ་ལ་སོགས་པས་མངོན་པར་བརླན་པས་ཀུན་ཏུ་འཆགས་པའི་གནས་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རམ་ལྟ་བ་ཐེ་ཚོམ་གྱིས་བསྐྱོད་པས་བརྒལ་དཀའ་ཞིང་ཡང་ན་སངས་རྒྱས་ལ་བརྟེན་ནས་བརྒལ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་འགྲོ་བ་གང་དག་དེར་བྱིང་བའི་མགོན་མེད་པ་དེ་དག་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དྲངས་བར་མཛད་པ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །གལ་ཏེ་སྐལ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཞེས་རྩ་བར་མ་སྨོས་སོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། འགྲེལ་པར་དེ་སྐད་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱལ་སྲས་ནི་དེ་མ་སྨོས་ཀྱང་ཡིན་པར་མངོན་ཏེ་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ལ་སྟོན་མོ་བྱིན་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་ན་རུང་ཡུལ་ན་གནས་པ་ཁོ་ན་ལ་གོ་བ་དེ་ལྟ་བུ་འཇིག་རྟེན་ན་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འཆད་དོ།།

གང་སྤེལ་ནི་འགྲོ་བ་རྣམས་དྲངས་ན་བདག་ཅག་འཁོར་བར་ཇི་ལྟར་གནས་ཞེས་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་དྲངས་ཀྱི་སྐལ་བ་མེད་པ་དག་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས། ཇི་ལྟར་ཉི་མ་ཤར་བ་ན། །ཡོངས་སྨིན་པདྨ་ཁ་འབྱེད་ལྟར། །དེ་བཞིན་དེ་བཞིན་གཤེགས་བྱུང་ཡང༌། །བསམ་པ་ཡོངས་སྨིན་/ཁོ་ན་སྦྱོང༌།1 །ཞེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འཆད་དོ། །ཐབས་གང་གིས་ཞེ་ན། དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པར་མཛད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པར། རྫུ་འཕྲུལ་དང་དམ་པ་སྦྱིན་པའི་མཐུས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུ་ནི་ཁྱབ་འཇུག་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་པ་སྟོན་པ་ལྟ་བུ་དང༌། དམ་པ་སྦྱིན་པའི་མཐུ་ནི་ལྷ་ཆེན་པོས་དམ་པ་སྦྱིན་པར་གྲགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་མཐུ་ནི་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་ཏེ་ནོར་བུ་དང་སྨན་ལ་སོགས་པས་རིམ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བ་ལ་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུས་དྲངས་པར་མཛད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།

འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་སྟོན་པར་མཛད་ཅེ་ན། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་མྱུར་དུ་སེམས་གཏོད་པ་ཡིན་པས་དད་པར་བྱ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། འཁོར་བ་ལས་སྒྲོལ་བའི་ཐབས་དངོས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་འཆད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་སློབ་དཔོན་གང་སྤེལ་ནི་གཞུང་འདི་དག་གིས་བསྟན་པའི་དོན་གྱི་ཤུགས་ལ། ལུགས་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པའི་སྟོན་པ་དང༌། བསྟན་པ་དང༌། དེ་ཡི་སློབ་མ་རྣམས་ལས་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང༌། བསྟན་པ་དང༌། དེའི་སློབ་མ་རྣམས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་བསྟན་ཏེ། སྤངས་བ་དང་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། འཁོར་བའི་འདམ་ལས་བརྒལ་བའི་ཐབས་ཡིན་པ་དང༌། འཁོར་བའི་འདམ་ལས་བརྒལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་དག་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འཆད་པས་དེ་ནི་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ངོས་བཟུང་བའི་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཞེས་པ་བཏུད་པ་ཡིན་ལ། དེའང་འཇིག་རྟེན་ན་མགོ་བོས་བྱ་བར་གྲགས་པས་འགྲེལ་པར། ཕྱག་འཚལ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མགོས་བཏུད་ནས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིས་ནི་ངག་དང་ཡིད་ཀྱང་མཚོན་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས། ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཕྱག་བྱ་བ་ཡང་འདིར་མ་སྨོས་ཀྱང་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ་ཡོན་ཏན་སྨོས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཀྱང་ཡིད་ཀྱི་ལས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་སྒོ་གསུམ་གུས་པས་འདུད་པའི་ཚུལ་བསྟན་ཏོ།།

བཤད་པར་དམ་བཅའ་བ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ། དགོས་དོན་ནི།

སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དག་ནམ་ཡང་དམ་བཅས་པའི་ཁུར་མི་འདོར་བས་བརྩམས་པ་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་སྡོང་བུ་ལས། དམ་པ་མང་པོ་ཁས་འཆེ་མི་བྱེད་ལ། །གལ་ཏེ་དཀའ་བས་ཁས་ནི་བླངས་གྱུར་ན། །རྡོ་ལ་རི་མོ་བྲིས་པ་ལྟ་བུར་ནི། །ཤི་ཡང་གཞན་དུ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ།།

གཉིས་པ། བསྡུས་པའི་དོན་ནི།

མཚན་དོན་དང་ལྡན་པའི་བསྟན་བཅོས་འཆད་པར་ཁས་བླངས་པ་བསྟན་ཏོ།།

གསུམ་པ། ཚིག་གི་དོན་ལ་ནས་ཞེས་པ་ནི།

རིམ་པ་སྟོན་པའི་ཚིག་སྟེ། དེ་ལྟར་བཏུལ་ནས་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་བྱེད་ཅེ་ན། ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་རབ་ཏུ་བཤད་པར་བྱ་ཞེས་པའོ། །ཆོས་མངོན་པ་དང་མཛོད་ནི་འོག་ཏུ་འཆད་ལ། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ངེས་ཚིག་ནི་སློབ་མའི་བློ་ཐར་པ་དང་མཐུན་པར་འཆོས་པའམ། ཡང་ན་ཤཱསྟྲཾ་ཞེས་པའི་ཤཱ་ས་ན་འཆོས་པ་དང༌། ཏྲ་ཡ་ཞེས་པ་སྐྱོབ་པ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་འཆོས་ཤིང་ངན་འགྲོ་དང་སྲིད་པ་ལས་སྐྱོབ་པས་ན་བསྟན་བཅོས་ཏེ། རྣམ་བཤད་རིག་པ་ལས། ཉོན་མོངས་དགྲ་རྣམས་མ་ལུས་འཆོས་པ་དང༌། །ངན་འགྲོ་སྲིད་ལས་སྐྱོབ་པ་གང་ཡིན་དེ། །འཆོས་སྐྱོབ་ཡོན་ཏན་ཕྱིར་ན་བསྟན་བཅོས་ཏེ། །གཉིས་པོ་འདི་དག་གཞན་གྱི་ལུགས་ལ་མེད། །ཅེས་སོ། །ལྡང་ཚད་ནི་ཡི་གེ་དུ་མ་ལས་མིང༌། མིང་འདུས་པས་ཚིག ཚིག་འདུས་པས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཕྱོགས་རེ་ཙམ་སྟོན་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ། དེ་དུ་མ་ནི་གང་ཟག་གི་འཇུག་པའི་དོན་རྫོགས་པར་སྟོན་པའི་བསྟན་བཅོས་སོ་ཞེས་འཆད་དོ།།

གཉིས་པ་དོན་དང་ལྡན་པའི་མཚན་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། ཆོས་མངོན་པ་ལ་གསུམ་གྱི་དང་པོ་ངོ་བོ་ངོས་གཟུང་བ་ནི།

ཆོས་མངོན་པ་མཐོང་སྒོམ་མི་སློབ་ལམ་གསུམ་གྱི་མཉམ་བཞག་གི་ཤེས་རབ་དྲི་མེད་དང་ཟག་མེད་དང་རྗེས་འབྲང་ནི་འཁོར་དང་བཅས་པ་སྟེ་དེ་ཉིད་དོན་དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པ་ཡིན་ལ་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཐོས་བསམ་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཟག་བཅས་དང༌། སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེ་དག་གི་རྗོད་བྱེད་ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་བཅོས་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་གསུམ་ནི་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་མིང་དང་མིང་དོན་གཉིས་ཀ་དང༌། དོན་ཁོ་ན་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་དང༌། བཞི་པ་གང་དུ་སྐྱེས་པ་ཙམ་གྱིས་ཐོབ་པ་དང༌། བསྟན་བཅོས་ནི་མདོ་སྡེ་པ་དག་གི་རིག་བྱེད་སྒྲ་རང་མཚན་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་གཞན་དག་མིང་ཚིག་ཡི་གེའི་ཚོགས་དང༌། ཆོས་མངོན་པ་པ་དག་ནི་གཉིས་ཀ་ཁས་ལེན་པས་དེ་དག་ནི་བརྡར་བཏགས་པའི་ཆོས་མངོན་པའོ།།

གཉིས་པ། བཏགས་པའི་དགོས་པ་ནི།

དེ་དག་ལ་ཞུགས་པས་མཚན་ཉིད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་བསྟན་བཅོས་མཉན་པས་ཐོས་བྱུང་དང་དེ་ལས་བསམ་བྱུང་དེ་ལས་འཇིག་རྟེན་པའི་བསྒོམས་བྱུང་དང་དེ་ལས་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བའོ།།

གསུམ་པ། འདོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི།

དེ་ལྟར་དངོས་དང་བརྒྱུད་པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་རབ་ཟག་པ་མེད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འགྲེལ་པར། ཚོགས་སུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་ཆོས་མངོན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ལ། གང་སྤེལ་གྱིས། ཚོགས་སུ་གྱུར་པ་ནི་རྒྱུར་གྱུར་བ་སྟེ་ཅི་རིགས་པར་དངོས་དང་བརྒྱུད་པའི་སྒོ་ནས་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་སོ། །དངོས་ལ་གནོད་བྱེད་ནི་ཟག་བཅས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ཐམས་ཅད་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཆོས་མངོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་དེ་ཕྱོགས་པ་དེ་ཁོ་ན་ལ་ཆོས་མངོན་པ་ཞེས་མིང་དུ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་གཉིས་སམ་བརྡར་བཏགས་པ་ལ་ལྔར་ཕྱེ་བས་དྲུག་གོ།

གཉིས་པ་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་དོན་ལ་དཔྱད་པ་ལ་མཚན་ཉིད་པ་དང༌། བཏགས་པ་བ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ་གསུམ་གྱི་དང་པོ་ས་གང་ལ་བརྟེན་པ་ནི།

མཐོང་ལམ་བསམ་གཏན་ས་དྲུག་ལ་བརྟེན་ཏེ། ཆོས་མཆོག་དང་ས་གཅིག་ཅིང་དེ་ཉིད་བསམ་གཏན་ས་དྲུག་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། དེ་སྐད་དུའང༌། དེ་ནི་ཆོས་མཆོག་དང་ས་གཅིག །ཅེས་དང༌། མི་ལྕོགས་མེད་པ་དང༌། ཁྱད་པར་བསམ་གཏན་ས་པ་འོ། །ཞེས་སོ། །ས་གཞན་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་དང༌། སྲིད་རྩེ་འདུ་ཤེས་མི་གསལ་བ་དང༌། ཉེར་བསྡོགས་གཞན་རྣམས་ནི་ཞི་རགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་ངེས་པས་ཟག་མེད་ཀྱི་ས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཟུགས་མེད་དང་པོ་གསུམ་གྱི་དངོས་གཞི་ཟག་མེད་ཀྱི་ས་པ་ཡིན་ཀྱང་འདོད་པ་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་གཞན་ཟག་མེད་གཉིས་ནི་འདོད་པ་ལ་ངེས་པར་དམིགས་དགོས་པ་མ་ཡིན་པས་གཟུགས་མེད་དང་པོ་གསུམ་ལའང་བརྟེན་དུ་རུང་བའི་ཕྱིར་གཞན་དེ་རྣམས་དང་བཅས་པ་ཟག་མེད་ས་དགུ་ལ་བརྟེན་ཏོ།།

གཉིས་པ། རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་དོན་ནི།

ལམ་དེ་ས་དེའི་ངོ་བོར་སྐྱེས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་ཤིང་པ་ལ་ཤ་དག་ལ་ཀུན་དགའ་ར་བ་བརྟེན་ཏོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །རྟེན་དང་བརྟེན་པ་མཚན་ཉིད་པ་རྫས་དོན་གཞན་ཡིན་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ།།

གསུམ་པ། འཁོར་དང་བཅས་པ་ན་ཕུང་པོ་དུ་ཡིན་པ་ནི།

དེ་དག་བསམ་གཏན་ས་དྲུག་ལ་བརྟེན་ན་ཤེས་རབ་དེའི་འཁོར་དུ་ཟག་མེད་སྡོམ་པ་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོ་གཉིས་ཀྱི་དངོས་གཞི་ན་ཡིད་བདེ་དང་གསུམ་པ་ན་སེམས་བདེ་དང་གཞན་གསུམ་ན་བཏང་སྙོམས་དང༌། ཡིད་ཤེས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་སེམས་བྱུང་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ཅི་རིགས་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཏེ་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ན་གཟུགས་མེད་པའི་ཕུང་པོ་བཞི་སྟེ། ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་དང་གཞན་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །སེམས་ཉིད་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་ཡང་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་དུས་ན་ཤེས་རབ་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དེ། ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བའི་དུས་ན་དད་པ་གཙོ་བོ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་འཆད་དོ།།

གཉིས་པ། བཏགས་པ་བ་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་དོན་ནི།

སྐྱེས་ཐོབ་ཁམས་གསུམ་ས་དགུ་དང་ཐོས་བྱུང་འོག་མ་གཉིས་ན་སྟེ་གཟུགས་མེད་ན་སྒྲ་ཐོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམས་བྱུང་འདོད་པ་ན་སྟེ་གོང་མ་ན་སེམས་པར་རྩོམ་པའི་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒོམས་བྱུང་ནི་འདོད་པ་མཉམ་བཞག་གི་ས་མ་ཡིན་པས་གོང་མ་ཁོ་ན་སྟེ། འགྲེལ་པ་ལས། འདོད་པའི་ཁམས་ན་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གསུམ་སྟེ། ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་སྐྱེས་ནས་ཐོབ་པ་རྣམས་སོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ནི་གསུམ་སྟེ། ཐོས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་སྐྱེས་ནས་ཐོབ་པ་རྣམས་སོ། །བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མེད་དོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་དག་སེམས་པར་རྩོམ་པ་དེའི་ཚེ་དེ་དག་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁོ་ན་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་ནི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་སྐྱེས་ནས་ཐོབ་པ་དག་གོ་ཞེས་སོ།།

བསྟན་བཅོས་གང་ཡིན་པའི་ངག་གི་རིག་བྱེད་སྒྲ་རང་མཚན་པ་ནི་འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཁོ་ན་ན་ཡོད་ཀྱི་གཞན་ན་མེད་དེ། རྣམ་རིག་དཔྱོད་དང་བཅས་དག་ན། །ཞེས་དང༌། འགྲེལ་པར། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ནི་ས་གཉིས་པོ་འདོད་པའི་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཁོ་ན་ན་ཡོད་ཀྱི་དེ་ཡན་ཆད་ན་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་ཚིག་ཡི་གེའི་ཚོགས་ནི་འོག་མ་གཉིས་ན་ཡོད་ཀྱི་གཟུགས་མེད་ན་མེད་དེ། འདོད་དང་གཟུགས་གཏོགས་སེམས་ཅན་སྟོན། །ཞེས་འབྱུང་བས་སོ།།

དེ་དག་ལས་གཞན་གསུམ་མཉམ་བཞག་མ་ཡིན་ཞིང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་བསྒོམས་བྱུང་མཉམ་གཞག་ཡིན་ཀྱང་རྗེས་འབྲང་གཟུགས་མེད་པའི་ཕྱིར་འཁོར་ཕུང་པོ་བཞི་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་བསྒོམས་བྱུང་ལ་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་ཡོད་པས་ཕུང་པོ་ལྔ་སྟེ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་སྐྱེས་ནས་ཐོབ་པ་དང་བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བ་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ནི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་གཟུགས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་མངོན་པ་ཕུང་པོ་བཞི་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་མངོན་པ་ཕུང་པོ་ལྔ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །བསྟན་བཅོས་ནི་ཁ་ཅིག་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་མ་ཡིན་པས་མི་སྦྱོར་ཞེས་དང༌། ཁ་ཅིག་སྐྱེ་བ་སོགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེས་ན་མིང་ཚིག་ཡི་གེའི་ཚོགས་ཁོ་ན་ལ་འདོད་པ་ལྟར་ན་ཕུང་པོ་གཅིག་དང༌། ཆོས་མངོན་པ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལྟར་ན་དེ་དག་དང་སྒྲ་རང་མཚན་གཉིས་ཀ་ཁས་ལེན་པས་ཕུང་པོ་གཉིས་པ་སྟེ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། ཁ་ཅིག་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་ཏེ་ཆོས་མངོན་པ་འདི་ནི་ཕུང་པོ་གཅིག་པའམ་དེ་ལ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པས་ཕུང་པོ་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ།།

གསུམ་པ་ངེས་པའི་ཚིག་ནི།

དྷརྨ་ཆོས་དང་དྷ་ར་འཛིན་པ་སྟེ་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པས་ཆོས་ཡིན་ལ། ཨ་བྷི་ནི་མངོན་པ་སྟེ་དོན་དམ་པའི་ཆོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པའམ། དེ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པས་ན་ཆོས་མངོན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བར་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འགྲེལ་པར། ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་ན་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ནི་དོན་དམ་པའི་ཆོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའམ། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་མངོན་པའོ་ཞེས་སོ།།

མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས་ཀྱང༌། མངོན་དུའི་ཕྱིར་དག་ཡང་ཡང་དང༌། །ཟིལ་གནོན་རྟོགས་ཕྱིར་མངོན་པའི་ཆོས། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། བདེན་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་གཅིག་ཉིད་གཟུགས་ཅན་དང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བརྩད་པ་དང་བརྩད་པའི་གཞི་ལ་སོགས་པས་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མདོའི་དོན་གཏན་ལ་འབེབས་ཤིང་མདོའི་དོན་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་མངོན་པའོ།།

མཛོད་བཤད་པ་ནི།

ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལ་མཛོད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། བསྟན་བཅོས་འདིར་ཆོས་མངོན་པ་སྡེ་བདུན་པོ་དེའི་དོན་དུ་སྟེ་ཚིག་གི་སྒོ་ནས་མ་ཡིན་པར་དོན་གཅེས་གཅེས་རྣམས་ཡང་དག་པར་ཆུད་པའི་ཕྱིར་མངོན་པའི་མཛོད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཊཱི་ཀར་རལ་གྲི་གང་དུ་བཞུག་པ་ནི་རལ་གྲིའི་ཤུབས་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་བསྟན་བཅོས་འདིའི་གནས་སམ་འབྱུང་ཁུངས་མངོན་པ་སྡེ་བདུན་པོ་དེ་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་ལ་མངོན་པའི་མཛོད་ཅེས་བྱ་སྟེ། རལ་གྲི་གང་ནས་འབྱིན་པ་རལ་གྲིའི་ཤུབས་ཡིན་ལ། དེ་འདི་ལ་ཡོད་པས་ན་འདིའང་ཆོས་མངོན་པའི་མཛོད་དོ།།

གཉིས་པ། དགོས་པ་དང་པོ་སུས་བསྟན་པ་ནི།

ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་སྟོན་ལ། འགྲེལ་པར། ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་མངོན་པ་བསྟན། འདི་དང་པོ་ཉིད་དུ་སུས་བསྟན། འདི་ལྟར་སློབ་དཔོན་ཆོས་མངོན་པའི་མཛོད་འཆད་པར་གུས་ཤེ་ན་ཞེས་ཏེ།

དེའི་ལན་ལ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་མངོན་པ་བསྟན་པའི་དགོས་པ་འཆད་པ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ།

བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ཀླད་དུ་དགོས་འབྲེལ་གྱི་ངག་བཀོད་པའི་དགོས་པའི་དོན་ལ་གསུམ་གྱི་གཞན་ལུགས་དགག་པ་ནི།

བཙུན་པ་གཞོན་ནུ་མ་ལེན་ན་རེ། དགོས་འབྲེལ་གྱི་ངག་ལས་བསྟན་བཅོས་ལ་དགོས་སོགས་ཡོད་པར་འཇལ་བའི་ཚད་མའི་བློ་སྐྱེས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་ཙམ་བརྗོད་བྱའི་དོན་ལ་འཁྲུལ། སྐྱེས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཚིག་ཤེས་དཀའ། སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་བའི་ཚིག་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ། རང་ལུགས་ནི།

ངག་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བསྟན་བཅོས་ལ་དགོས་སོགས་ཡོད་པར་གོ་ནས་རྟོག་ལྡན་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་སྲིད་པས་དེའི་དོན་དུའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་བརྗོད་པར་རིགས་ཏེ། སློབ་དཔོན་གྱིས་རྣམ་བཤད་རིགས་པར། མདོ་དོན་ཆེ་བ་ཉིད་ཐོས་ན། །ཉན་པ་དང་ནི་འཛིན་པ་ལ། །ཉན་པ་པོ་ནི་གུས་བྱེད་པས། །ཐོག་མར་དགོས་པ་བརྗོད་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །འཇུག་ཚུལ་ནི་ངེས་པའམ། ཡོད་ལ་ཤས་ཆེར་འཛིན་པའི་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་ནས་སོ།།

གསུམ་པ། རྩོད་སྤང་ནི།

དེ་ལ་དེས་མ་ཁྱབ་པས་ངེས་པ་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་ཅིང་། ཐེ་ཚོམ་སྐྱེད་ནའང་འཇུག་པའི་རྒྱུར་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་དངོས་སུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཡོད་ལ་ཤས་ཆེར་འཛིན་པའི་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེད་ཀྱང་དེ་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སློབ་དཔོན་ཆོས་མཆོག་གིས། གང་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་དོན་ཉེར་ནི། །ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ཀྱང་འཇུག་པར་བྱེད། །ཅེས་སོ།།

གཉིས་པ། བསྡུས་པའི་དོན་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། དངོས་ནི།

ཆོས་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་ལ་དགོས་སོགས་ཡོད་པར་སྟོན་ལ། དེའི་དོན་གཅེས་གཅེས་རྣམས་ཆུད་པའི་བསྟན་བཅོས་ཡིན་པས་འདི་ལའང་དོན་གྱིས་ཡོད་པར་སྟོན་པའོ།།

གཉིས་པ། དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་དོན་ལ་བཞི་ལས། དང་པོ། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དགོས་འབྲེལ་བཞི་ངོས་གཟུང་བ་ནི།

ཟག་བཅས་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བརྗོད་བྱ་དང༌། དེ་དག་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་སྐྱེས་པ་དགོས་པ་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀུན་འབྱུང་གི་གཙོ་བོ་ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་མྱང་འདས་ཐོབ་ལ། སྡུག་སྔལ་གྱི་གཙོ་བོ་འབྲས་བསྡུས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མ་ལོག་པས་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། འབྲས་བསྡུས་ཀྱི་ཕུང་པོའང་ལོག་སྟེ་ལྷག་མ་མེད་པར་གྱུར་པ་ལྷག་མེད་ཀྱི་མྱང་འདས་ཏེ། དེ་དག་ཐོབ་པ་ནི་ཉིང་དགོས་དང༌། འབྲེལ་བ་ནི་ཉིང་དགོས་དགོས་པ་དང༌། དགོས་པ་བསྟན་བཅོས་ལ་རག་ལས་པ་ལ་འཆད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་མེད་པར་ཉོན་མོངས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཐབས་མེད་ལ་ཞེས་དང༌། ཆོས་མངོན་པ་བསྟན་པ་མེད་པར་ནི་སློབ་མས་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་དུ་འབྲེལ་བ་ལ་འཆད་པས་དེའི་ལྟར་ན་ཆོས་རྣམས་བརྗོད་བྱ་དང་བསྟན་བཅོས་རྗོད་བྱེད་དུ་འབྲེལ་བའོ། །ངག་གང་གིས་དངོས་ཤུགས་ལ་ཇི་ལྟར་བསྟན་ཚུལ་ནི། ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་དགོས་པ་དང༌། དེའི་ཤུགས་ལ་བརྗོད་བྱ་དང༌། མེད་པར་ཉོན་མོངས་རྣམས་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་ཟློག་ནས་ཉིང་དགོས་དང༌། དེ་བས་དེ་ཕྱིར་གྱིས་འབྲེལ་བ་སྟོན་པའམ། ཡང་ན། འབྲེལ་བ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ངག །དངོས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། །འོན་ཀྱང་དེ་ནི་རྣམ་འབྱེད་ལས། །དོན་གྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ།།

གཉིས་པ། གྲངས་ངེས་པ་ནི།

ཅིའི་ཕྱིར་འདི་བཞི་ཁོ་ན་སྟོན་ཅེ་ན། སློབ་དཔོན་ཆོས་མཆོག་ནི་བསྟན་བཅོས་འདི་ལ་དགོས་པ་མེད་དམ། ཡོད་ཀྱང་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་སམ། ནུས་ཀྱང་འདོད་བྱ་མ་ཡིན་ནམ། འདོད་བྱ་ཡིན་ཀྱང་མ་འབྲེལ་ལམ་སྙམ་པའི་དོགས་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་བཞིར་ངེས་སོ་ཞེས་དང༌། གཞན་དག་ནི་བརྗོད་བྱ་མེད་དམ། དགོས་པ་མེད་དམ། ཉིང་དགོས་གྱ་ནོམ་པ་མེད་དམ། དེ་དག་ཐབས་འདི་དང་མ་འབྲེལ་ལམ་སྙམ་པའི་དོགས་པ་བཀག་ནས་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་འདི་བཞི་བསྟན་ཏོ་ཞེས་འཆད་པས་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་གཟུང་ངོ༌།།

གསུམ་པ། གཅིག་དང་ཐ་དད་དཔྱད་པ་ནི།

གཞན་གསུམ་བརྗོད་བྱ་དང་གཅིག་ཡིན་ལ། དགོས་པ་དང་ཉིང་དགོས་རྒྱུ་འབྲས་ཡིན་པས་རྫས་ཐ་དད་དང༌། འབྲེལ་བ་ནི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཡིན་ན་དེ་དག་ལས་རྫས་གཞན་མ་ཡིན་ཞིང༌། བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ལ་འདོད་ན་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་པོའི་རྟོག་པས་བརྟགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཅིག་དང་ཐ་དད་གང་གིའང་ངོ་བོར་མེད་དེ། སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས། གང་ཕྱིར་མིང་བཅོས་བརྗོད་བྱ་ཡི། །ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་བརྟགས་ཡིན་པས། །སྒྲ་དོན་ངག་གི་འབྲེལ་བ་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་དུ་/དེས་མི་བཞེད།2 །ཅེས་སོ། །འོན་ཀྱང་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ལྟར་ན་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་དུ་སྣང་བ་དག་ཀྱང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ཡིན་པས་བརྗོད་བྱ་དང་ངོ་བོ་གཅིག་ཅིང༌། གཞན་གཉིས་དང་ཐ་དད་དོ།།

བཞི་པ། ཚིག་གི་དོན་ནི།

གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་པ་དང་པོར་བླངས་ནས་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་དམ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་མེད་པར་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཐབས་གཞན་གང་ཡང་མེད་ལ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཤུགས་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཐབས་ཡིན་པར་གོ་སྟེ། དཔེར་ན་ཟས་མ་གཏོགས་པ་སྲོག་འཛིན་པའི་ཐབས་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་ན་ཟས་དེ་ཁོ་ན་སྲོག་འཛིན་པའི་ཐབས་ཡིན་པར་གོ་བ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཞི་ན་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྲིད་པའི་རྩ་བ་ཡིན་པས་དེས་ལས་བསགས་ནས་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་སྲིད་པ་སྟེ་འཁོར་བར་འཁྱམས་ལ་དེ་ཉིད་མཚོ་དང་ཆོས་མཐུན་པས་སྲིད་མཚོ་ཞེས་གཟུགས་ཅན་གྱི་རྒྱན་མཛད་པའོ། །འདིར་ཞེས་པ་ནི་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་ཉིད་སྲིད་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་མེད་དོ་ཞེས་དགག་པའི་ཕྱིར་སྨོས་སོ། །འཁྱམས་ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་སྲིད་པ་དེའི་ངོ་བོར་གནས་པ་ལ་གཞིའི་སྒྲ་སྦྱར་བ་སྟེ་ཤིང་པ་ལ་ཤ་ལ་ཀུན་དགའ་ར་བ་བརྟེན་ཏོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ན་ཞེས་པ་ནི་རྒྱུ་མཚན་རྗོད་པའི་ཚིག་སྟེ་དེ་ལྟ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དེའི་དོན་དུ་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེད་པའི་དགོས་པ་དེའི་དོན་དུ་ཆོས་མངོན་པ་བསྟན་ཅེས་པའོ།།

གསུམ་པ། དང་པོ་སུས་བསྟན་པ་ནི།

ཆོས་མངོན་པ་སྡེ་བདུན་པོ་འདི་ནི་དང་པོར་སྟོན་པས་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུས་ཏེ། དཔེར་ན། ཀྱེ་མ་འདུས་བྱས་རྣམས་མི་རྟག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སིལ་བུར་གསུངས་པ་རྣམས་གནས་བརྟན་ཆོས་སྐྱོབ་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆེད་དུ་རྗོད་པའི་སྡེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་དགོས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཡིད་ཆེས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་པས་དེའི་དོན་བསྡུས་ནས་སློབ་དཔོན་ཆོས་མངོན་པའི་མཛོད་འཆད་པར་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོན་པས་གསུངས་ན་ཇི་ལྟར་བསྟན་བཅོས་སུ་གཞག་ཅེ་ན། འཆོས་སྐྱོབ་བྱེད་ཅིང་དོན་དམ་པར་བསྟན་བཅོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་རྣམ་བཤད་རིགས་པར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཁོ་ན་དོན་དམ་པར་བསྟན་བཅོས་ཡིན་པས་ཞེས་སོ།།

གང་གང་གིས་བསྡུས་ཞེ་ན།

ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་ཀ་ཏྱའི་བུས། །རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དབྱིག་བཤེས་ཀྱིས། །རྣམ་ཤེས་ཚོགས་ནི་ལྷ་སྐྱིད་ཀྱིས། །ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཤྭ་རིའི་བུས། །གདགས་པའི་བསྟན་བཅོས་མོའུ་གལ་བུས། །འགྲོ་བའི་རྣམ་གྲངས་གསུས་པོ་ཆེས། ཁམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་གང་བོས་བསྡུས། །ཞེས་པའོ། །གང་སྤེལ་གྱིས། འགྲོ་བའི་རྣམ་གྲངས་ཤྭ་རིའི་བུས། །ཞེས་བཤད་དོ། །ལོ་ཞེས་པ་ནི་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་འདི་ནི་ཆོས་མངོན་པའི་ལུགས་ཡིན་གྱི་མདོ་སྡེ་པ་ཁོ་བོ་ཅག་གི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཕ་རོལ་གྱི་འདོད་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་དང༌། གང་སྤེལ་གྱིས་ལོའི་སྒྲ་ནི་གཞན་གྱི་བསམ་པ་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ།།

མདོ་སྡེ་པ་རང་གི་ལུགས་ནི། ཆོས་མངོན་པ་བྱེད་པ་ནི་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་པར་གྲག་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་དང་དེས་བྱས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་དེ་དག་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡེ་སྣོད་གསུམ་མ་ཚང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མདོ་སྡེ་གང་ལས་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་ཅིང་དོན་གཏན་ལ་འབེབས་པ་དེ་ཉིད་མངོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །མདོ་སྡེ་པའི་དོན་ནི་མདོ་ཚད་མར་བྱེད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ཚད་མར་མི་བྱེད་པའོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པས་རྩེ་ཞིང་སྤྱོད་པའམ། ཡང་ན་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་རིག་པས་སོ།།

གཉིས་པ། གཞུང་དོན་ཆོས་མངོན་པའི་ཡུལ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། སྤྱི་དོན་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་གྲངས་ངེས་པ་དང༌། གོ་རིམ་ངེས་པ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ནི།

འཆད་པ་པོ་དག་དམིགས་པའི་ཡུལ་ཤེས་བྱ་མ་བསྟན་ན་གང་ལ་དམིགས་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་མི་ཤེས་ཤིང༌། སྤྱོད་པ་ཉམས་ལེན་གྱི་ཐབས་མ་བསྟན་ན་དངོས་སུ་སྒྲུབ་པ་ལ་འཇུག་མི་ཤེས་པས་འབྲས་བུ་མི་འཐོབ་ལ། འབྲས་བུ་མ་བསྟན་ན་དེ་ལ་སྤྲོ་བ་མེད་པས་ལམ་ལ་མི་འཇུག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དམིགས་ཡུལ་ཤེས་བྱ་ནི་ཇི་སྙེད་པ་དང་ཇི་ལྟ་བ་ཡིན་པས་གནས་དང་པོ་ལྔས་བསྟན་ལ། ཉམས་ལེན་གྱི་ཐབས་དྲུག་པས་བསྟན་ཅིང༌། དེའི་འབྲས་བུ་གནས་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་འཆད་དོ།།

སློབ་དཔོན་གང་སྤེལ་ནི། གྲངས་དང་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་རབ་དབྱེ་བསྡུ་བ་དང༌། །སྒྲུབ་བྱེད་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སྟེ། །ཆོས་ནི་དྲུག་ཏུ་རབ་ཏུ་བསྒྲགས། །ཞེས་པ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་རིམ་པ་ལྟར། ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད་ཆོས་རྣམས། །ཞེས་དང༌། ཚོར་བ་མྱོང་བའོ་ཞེས་དང༌། བསྟན་ཡོད་འདིར་ནི་གཟུགས་གཅིག་པུ། །ཞེས་དང༌། ཕུང་པོ་དང་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། །ཁམས་གཅིག་གིས་ནི་ཐམས་ཅད་བསྡུས། །ཞེས་དང༌། དབང་ཕྱུག་སོགས་མིན་རིམ་སོགས་ཕྱིར། །ཞེས་དང༌། བདེ་བ་དག་དང་འདོད་ཆགས་སུ། །མཚུངས་ལྡན་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་དེ་དག་གིས་ཤེས་བྱའི་ཆོས་རྣམས་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ལ་གནས་བརྒྱད་དུ་ཕྱེ་ནས་བསྟན་ཏོ།།

གཉིས་པ། གོ་རིམ་ངེས་པ་ནི།

སློབ་དཔོན་གྱིས། ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད་ཆོས་རྣམས། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་བླང་དོར་གྱི་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་མཁོ་བས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ལས་བརྩམས་ཏེ་བསྟན་བཅོས་འདི་མཛད་པས་དེ་གཉིས་ཐུན་མོང་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གནས་དང་པོ་གཉིས་སྟོན་ལ། དེ་ལས་ཐོག་མར་དེ་གཉིས་ཀྱང་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་ཤིང་དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས། དེ་ལྟར་རྣམ་གཞག་མཛད་པར་དགོངས་ནས་དེ་རྣམས་དང་པོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཕལ་ཆེ་བ་ཁམས་ལས་བརྩམས་པས་དེའི་མིང་གིས་སོ། །དེ་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་ལ་འཇུག་པ་དང་དམིགས་པ་ཡང་དབང་པོའི་སྒོ་ནས་ཡིན་པས་དེའི་མཇུག་ཐོག་ཏུ་དེ་ཉིད་སྐབས་སུ་བབ་པས་དབང་པོ་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཁམས་དང་དབང་པོའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་རིམ་པ་ལྟར་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་སྟོན་པར་རིགས་པར་དགོངས་ནས་འཇིག་རྟེན་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ལྟར་ཁྱད་པར་མཐའ་ཡས་པ་དག་ཀྱང་མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་གྱི་ལས་ལས་བྱུང་ངོ་ཞེས་དེ་ལས་བརྩམས་ནས་སྟོན་པར་རིགས་པས་ན་ལས་བསྟན་པ་དང༌། ལས་འབའ་ཞིག་ལས་སྲིད་པ་མི་འགྲུབ་ཀྱི་དེ་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་ལ་རག་ལུས་པར་བསྟན་པར་དགོངས་ནས་ཕྲ་རྒྱས་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཐབས་ནི། དེ་ལ་འཇུག་པ་མི་སྡུག་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལམ་དང༌། དེ་སྒྲུབ་པའི་གང་ཟག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལམ་དང་གང་ཟག་བསྟན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཞོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ལ། དེའང་ཤེས་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་རྣམས་དང་དེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་བསྟན་པའི་དོན་དུ་ཡེ་ཤེས་བསྟན་པ་དང༌། སེམས་མཉམ་པར་བཞག་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བས་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་རྣམས་བསམ་གཏན་མེད་པར་མ་ཡིན་པས་བསམ་གཏན་དང་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་བཤད་པའི་ཕྱིར་སྙོམས་འཇུག་བསྟན་པའོ། །གང་ཟག་དགག་པ་ནི་གནས་བརྒྱད་པའི་ཞར་ལ་འོངས་པའོ་ཞེས་འཆད་དོ།།

གནས་དང་པོ་ཁམས་བསྟན་པ།

གཉིས་པ། གཞུང་གི་དོན་ལ་གནས་བརྒྱད་ལས། དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། མདོར་བསྟན་པ་ནི།

གང་དག་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། ཟག་བཅས་དང་ཟག་པ་མེད་པ་སྟེ་དེ་དག་རང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཡིན་ལ། དེ་ནི་འདི་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་དེ་གཉིས་ལས་རྫས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཞེས་སྨོས་པར་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །གང་སྤེལ་ནི་ཆོས་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་ཆོས་ཙམ་ཡིན་གྱི་བདག་དང་བདག་གི་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པའི་དོན་དུའོ་ཞེས་སོ། །འདིས་ནི་མདོར་བསྡུས་ནས་བསྟན་གྱི་རྒྱས་པར་བསྟན་བཅོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཀྱི་བར་གྱིས་སྟོན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་དབྱེ་བར་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའོ་ཞེས་སམ། སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་སོ་ཞེས་ཅི་སྟེ་མི་སྟོན་ཅེ་ན། སློབ་དཔོན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མདོར་བསྡུས་ནས་བསྟན་པར་བཞེད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་བསྟན་ན་དེ་དག་བོར་བ་དང་བསྟེན་པའི་སྒོ་ནས་ངེས་པར་ལེགས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བར་ཐུགས་ལ་བཞག་ནས་སྟོན་པར་མཛད་ན་ཕུང་པོས་ནི་མ་བསྡུས་ཤིང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་གང་བསྟན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་གསལ་བར་མི་མཚོན་པས་འཚོལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དང༌། ཡང་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་སམ་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་མདོར་བསྡུས་ཏེ་སྟོན་པ་གཞན་ཡང་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ཁོ་ན་སྟོན་ཅེ་ན། དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་མི་མཚོན་པས་འཆོལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་གང་སྤེལ་འཆད་དོ། །རྒྱལ་སྲས་ནི་གང་ཞིག་བཤད་ན་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་མཉམ་པོར་མཚུངས་པའམ་སྔ་མ་ལྟར་འཆད་དོ།།

གཉིས་པ། རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་བཞི་ལས། དང་པོ། ཟག་བཅས་ནི།

ལམ་གྱི་བདེན་པ་མ་གཏོགས་པའི་འདུས་བྱས་རྣམས་ཟག་བཅས་ཞེས་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་ཏེ། གང་སྤེལ་གྱིས་ལམ་མ་གཏོགས་པའི་འདུས་བྱས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ངོ་བོའོ་ཞེས་སོ། །དེ་མཚན་གཞིར་ཡང་གཟུང་ངོ༌། །སློབ་དཔོན་ཡོན་ཏན་བློ་གྲོས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཟག་པའི་དམིགས་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཟག་བཅས་ཞེས་འཆད་ཀྱང་དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཟག་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཆོས་མངོན་པ་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ནམ་མཁའ་དང་བརྟགས་མིན་ཟག་པའི་དམིགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་མངོན་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་འགལ་བས་སོ། །གལ་ཏེ་ཟག་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའམ། ཟག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའམ། ཟག་པའི་རྟེན་བདག་རྐྱེན་བྱེད་པ་ཡིན་ན། ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་དེ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ལ། ཟག་པའི་དམིགས་པ་བྱེད་པ་ཡིན་ན་འགོག་ལམ་ཡང་དེར་འགྱུར་བས་མཚན་ཉིད་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཏེ་འདི་ལྟར་དེ་དག་ལ་ཟག་པ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དམིགས་པའམ་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སྒོ་ནས་ཀུན་ཏུ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་པ་སྟེ་ཆོས་གང་ཞིག་ཟག་པ་རྒྱས་སུ་རུང་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཟག་བཅས་སོ། །རྒྱས་པ་ནི་གནས་ཐམས་ཅད་ནས་རྒྱུན་ཆགས་སུ་སྐྱེར་རུང་བའམ་རྒྱལ་སྲས་པཎྜི་ཏ། ཡང་ན་ཡུལ་དེ་དང་འཕྲོད་ཅིང་མཐུན་པ་ལ་བཤད་དོ། །གལ་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པའི་མིག་སོགས་དང་ཟག་པ་ཡང་ཟག་བཅས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གཞན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་རང་སའི་ཀུན་འགྲོ་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ།།

གཉིས་པ། ཟག་མེད་ནི།

ཚིག་རྐང་པ་གསུམ་གྱིས་སྟོན་ཏེ། འདི་ལ་ཁ་ཅིག ལམ་མ་གཏོགས་པའི་འདུས་བྱས་རྣམས། དང་། ཟག་བཅས་ཞེས་བསྟན་པའི་ཤུགས་ལས་ལྷག་མ་རྣམས་དོན་གྱི་ཟག་མེད་དུ་གོ་བས་དེ་དག་མདོར་བརྗོད་མི་དགོས་སོ་ཞེ་ན། སློབ་དཔོན་ཡོན་ཏན་བློ་གྲོས་ན་རེ། ལམ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འདས་པ་གཉིས་ཡིན་པས་འཇིག་རྟེན་པའང་ཟག་མེད་དུ་དོགས་པར་འགྱུར་བས་དེ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གང་འཇིག་རྟེན་ན་དེ་ལྟར་གྲགས་ན་དོན་གྱིས་གོ་བར་འགྱུར་བ་ལས་འདུས་མ་བྱས་ཟག་མེད་དུ་མ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་ཞེའོ། །པཎྜིཏ། ཁ་ཅིག་ན་རེ། དོན་གྱིས་གོ་ཡང་ཕུང་པོ་གསུམ་པ་ཡོད་པ་དོགས་ཏེ། དཔེར་ན་ཚོར་བ་བདེ་སྡུག་མ་ཡིན་པའི་བཏང་སྙོམས་ལྟར་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པའམ། དཔེ་སྟོན་པ་དག་གིས་དགྲ་བཅོམ་པའི་མིག་སོགས་དང་ཕྱིའི་གཟུགས་སོགས་ཟག་པའི་རྟེན་མ་ཡིན་པས་ཟག་མེད་དང་ཟག་པའི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པས་ཟག་བཅས་ཏེ་རྣམ་གྲངས་པའི་ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་གཉིས་ཡིན་དུ་རྟོགས་པས་དེ་དག་བསལ་ནས་རྣམ་གྲངས་མེད་པར་ཟག་མེད་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འཆད་དོ། །གཞན་དག་ནི་དོན་གྱིས་གོ་ཡང་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཆད་པས་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཟག་མེད་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་འདུས་མ་བྱས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དང་ནི་སྡུད་པའི་ཚིག་ཡིན་ལ། རྣམ་གསུམ་ཞེས་པ་ནི་གནས་མ་བུའི་སྡེ་པ་དག་འདུས་མ་བྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཅིག་པུར་སྨྲ་བ་དང༌། བྱེ་བྲག་པ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པ་མང་དུ་སྨྲ་བ་དགག་པའི་ཕྱིར་སྨོས་སོ། །ཡང་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་ཟག་མེད་དེ་ཙམ་ཞིག་ཡིན་གྱི་གཞན་མེད་དོ་ཞེས་ངེས་པར་གཟུང་བའི་དོན་ཏེ། གང་སྤེལ་གྱིས་ཡང་གི་སྒྲ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བའི་དོན་ཏོ་ཞེས་སོ། །རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་ནི་འགོག་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་ཡང་སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་འགོག་པའོ། །དེ་ལྟར་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་མཚན་གཞིར་གཟུང་ངོ་།།

མཚན་ཉིད་ནི་སྔར་གྱི་དེ་ཉིད་བཟློག་པ་སྟེ། གང་སྤེལ་གྱི། མཚན་ཉིད་ནི་གང་ཕྱིར་དེ་དག་ལ། ཟག་རྣམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲས་ཟིན་པ་བཟློག་པའི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་གང་ཞིག་ཟག་པ་རྒྱས་སུ་མི་རུང་བའམ། ཆོས་གང་ཞིག་སྤང་བྱ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་པའོ།།

གསུམ་པ། འདུས་མ་བྱས་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། དངོས་ནི།

འདུས་མ་བྱས་གསུམ་བཤད་པ་དེ་ལ་ནམ་མཁའ་ནི་རྟག་པ་གང་ཞིག་མི་སྒྲིབ་པ་ཞེས་པ་མཚན་ཉིད་དོ། །འོ་ན་འགོག་པ་གཉིས་ནམ་མཁར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་གཉིས་གང་ལ་ལྡན་པ་དེ་ལ་རིམ་པ་ལྟར་རང་གི་དགག་བྱ་ཟག་བཅས་དང་འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་དགག་བྱ་དེ་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་ངེས་པར་འགོག་པའི་ཕྱིར་དང་དེ་སྐྱེ་བའི་གེགས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་བོ། །ཡང་གལ་ཏེ་རྩིག་པ་ལ་སོགས་པའི་གོ་ས་ན་ནམ་མཁའ་ཡོད་ན་མི་སྒྲིབ་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྩིག་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཆུད་པར་འགྱུར་ལ། མེད་ན་རེས་འགའ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རྟགས་མ་གྲུབ་སྟེ། དེ་ལ་ནམ་མཁའ་མེད་པར་གྱུར་ན་གོ་འབྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྩིག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱང་མི་གནས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ལ། བྲམ་ཟེ་ཞིག་གིས། ཀྱེ་གོའུ་ཏ་མ་ས་ཅི་ལ་རྟེན་ལགས། བྲམ་ཟེ་ས་ཆུ་ལ་རྟེན་ཏོ། །གོའུ་ཏ་མ་ཆུ་ཅི་ལ་རྟེན་ལགས། བྲམ་ཟེ་ཆུ་རླུང་ལ་རྟེན་ཏོ། །གོའུ་ཏ་མ་རླུང་ཅི་ལ་རྟེན་ལགས། བྲམ་ཟེ་རླུང་ནམ་མཁའ་ལ་རྟེན་ཏོ། །གོའུ་ཏ་མ་ནམ་མཁའ་ཅི་ལ་རྟེན་ལགས། བྲམ་ཟེ་ཧ་ཅང་ཐལ་ཆེས་ཏེ་ནམ་མཁའ་ནི་རྟེན་མེད་པ་སྣང་བ་མེད་པ་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །ཞེས་རྩིག་པ་ལ་སོགས་པའི་གོ་ས་ན་ནམ་མཁའ་ཡོད་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ཀྱང་རྩིགས་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཚུད་པར་ཐལ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གེགས་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །འདི་ལ་འཆད་པ་པོ་དག་ནི་ལུང་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རླུང་རྟེན་པའི་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་རྫས་སུ་ཡོད་པར་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཁས་ལེན་ཏོ་ཞེས་འཆད་ཀྱང་ཊཱིཀ་བྱེད་དག་གིས་དེ་ལྟར་མ་བཤད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དོན་བྱེད་ནུས་པ་ལ་མི་རྟག་པའི་ཁྱབ་པ་འདི་པས་ཀྱང་ཁས་ལེན་པས་མི་རྟག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་དང་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་ཐལ་བར་ཡང་སྤང་དཀའ་བས་འདི་ནི་ལེགས་པར་བཤད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མཚན་གཞི་ནི་བརྟགས་མིན་འགོག་པ་ལས་རྫས་གཞན་པའི་འདུས་མ་བྱས་ལུང་མ་བསྟན་ཞིག་གོ །སྒྲ་དོན་ནི་ཨཱ་ཀཱ་ཤའི་སྒྲ་ལས་ནམ་མཁའ་སྟེ་གོ་འབྱེད་པའི་དོན་གྱིས་སོ།།

སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པའི་མཚན་ཉིན་ནི་འགོག་པ་གང་ཞིག་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་བྲལ་བའོ། །བརྟགས་མིན་འགོག་པ་ནི་དེར་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས། གང་བྲལ་བའོ་ཞེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་འགོག་པ་དང་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་འགོག་པ་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ། འགོག་པ་དེ་དག་ནི་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་གཞི་ནི་འདུས་མ་བྱས་དགེ་བའོ། །སྒྲ་དོན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཡིན་ལ། དེའི་བྱེ་བྲག་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་འགོག་པ་ཡིན་པས་བར་གྱི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་བ་ལང་དག་དང་ལྡན་པའི་ཤིང་རྟ་ལ་བ་ལང་གི་ཤིང་རྟ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཅི་སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་ཐམས་ཅད་རྫས་གཅིག་གམ་ཐ་དད་ཅེ་ན། ལྡན་པའི་རྫས་སྤང་བྱ་རྣམས་རྫས་ཐ་དད་སོ་སོ་བ་བཞིན་དུ་འགོག་པ་རྣམས་ཀྱང་རྫས་ཐ་དད་སོ་སོ་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པར། ལྡན་པའི་རྫས་རྣམས་ཇི་སྙེད་པ་བྲལ་བའི་རྫས་རྣམས་ཀྱང་དེ་སྙེད་དོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་རྫས་གཅིག་ན་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་སྤང་སྤངས་པའི་འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱས་པ་ན་སྤང་བྱ་ལྷག་མ་རྣམས་སྤངས་པའི་འགོག་པའང་མངོན་དུ་བྱས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལམ་བསྒོམ་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་ཆོས་སྦྱིན་མའི་མདོ་ལས། ཁྱིམ་བདག་ས་གས་དགེ་སློང་མ་ཆོས་སྦྱིན་ལ་འཕགས་མ་འགོག་པ་འདྲ་བ་ལགས་སམ་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ས་ག་འགོག་པ་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། འདིར་རྒྱུའི་སྒྲ་མི་མངོན་པར་བྱས་ནས་འདི་ལ་འདྲ་བའི་རྒྱུ་ཡང་མེད་ལ་འདི་གཞན་གང་གིའང་འདྲ་བའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་འགོག་པ་ནང་ཕན་ཚུན་འདྲ་བ་མེད་པར་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཊཱིཀ་བྱེད་དག་འཆད་དོ།།

སོ་སོར་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རང་གི་དགག་བྱ་ད་ལྟར་དུ་སྐྱེ་བ་ལ་གཏན་དུ་གེགས་བྱེད་པའི་འགོག་པ་གང་ཞིག་སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་ལས་རྫས་གཞན་པའོ། །འདིས་ནི་འགོག་པ་ལྔ་ལས་སྐྱེ་བ་ལ་གེགས་བྱེད་པ་མ་ཡིན་གྱི་ཆོས་ད་ལྟར་གནས་པ་ལ་གེགས་བྱེད་པ་མི་རྟག་པའི་འགོག་པ་དང༌། དགག་བྱ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྐྱེ་བ་ལ་གེགས་བྱེད་ཀྱང་རེ་ཞིག་ཡིན་གྱི་གཏན་དུ་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་བའི་འགོག་པ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། སྙོམས་འཇུག་གི་འགོག་པ་སྙོམས་འཇུག་གཉིས་དང༌། བརྟགས་འགོག་ལས་རྫས་གཞན་ཞེས་པས་དེ་ཉིད་སེལ་བར་བཤད་དོ། །འགོག་པ་ཞེས་པས་དེ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་ནུས་སོ། །མཚན་གཞི་ནི་ནམ་མཁའ་ལས་རྫས་གཞན་པའི་/འདུས་མ་བྱས་3ལུང་མ་བསྟན་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་ཞིག་སྟེ། དཔེར་ན་གཟུགས་སྔོན་པོ་ལ་མིག་དང་ཡིད་གཡེངས་པའི་ཚེ་ད་ལྟར་གྱི་གཟུགས་གཞན་དང་སྒྲ་དང་དྲི་རོ་རེག་བྱ་རྣམས་འདས་པར་སོང་བས་དེ་ལ་དམིགས་པའི་དབང་ཤེས་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་མ་ཚང་བས་དེའི་བརྟགས་མིན་ཐོབ་པ་ལྟ་བུའོ། །རྐྱེན་གང་མ་ཚང་ཞེ་ན། ཡུལ་དེ་དག་འདས་པར་སོང་བ་ལ་དབང་པོའི་ཤེས་པས་དམིགས་པའི་མཐུ་མེད་པས་དམིགས་རྐྱེན་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲེལ་བ་དང་ཊཱིཀ་བྱེད་དག་གི་དགོངས་པའོ། །པཎྜིཏ། ཁ་ཅིག་ན་རེ། དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དེས་སྔོན་པོ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་བྱེད་ཀྱི་དེ་དང་ལྷན་དུ་རྣམ་ཤེས་གཞན་མི་སྐྱེད་པས་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མ་ཚང་ཞེས་འཆད་དོ། །ཡང་ན་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་ཚེ་ངན་སོང་གི་ཕུང་པོ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་མ་ཚང་བས་སོ་སོར་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་དཔེར་བྱའོ། །སྒྲ་དོན་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མིན་པ་རྐྱེན་མ་ཚང་པས་ཐོབ་པའི་འགོག་པ་ཡིན་པས་སོ།།

རྫས་སུ་ཡོད་པར་ནི་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་ལས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ལྟར་རྩིག་པ་ལ་སོགས་པའི་གོ་ས་ན་ནམ་མཁའ་ཡོད་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བརྟགས་འགོགས་ཀྱང་ལམ་བདེན་ལྟར་བདེན་པ་བཞིའི་ཡ་གྱལ་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བརྟགས་མིན་ཡང་རྐྱེན་མ་ཚང་བ་ཙམ་གྱིས་ནི་དེ་གཏན་དུ་མི་སྐྱེ་བར་ཇི་ལྟར་གེགས་བྱ་བར་ནུས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྫས་སུ་ཡོད་པས་དེ་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་འདིའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་དུད་འགྲོ་དང་ཡི་དྭགས་འགགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་དང༌། གཞན་ཡང་འདིའི་གྲུབ་མཐའ་ཁས་ལེན་པས་འདི་དག་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཡིན་པ་དང༌། རྟག་ཅིང་བརྟན་པའི་རྫས་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་འགའ་ཞིག་སྐྱེ་བ་ལ་མི་སྒྲིབ་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པ་དང༌། བློ་མ་འཁྲུལ་པའི་ཡུལ་ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའང་ཡིན་ནོ། །འགྲེལ་པར་ཡང༌། གལ་ཏེ་འདུས་མ་བྱས་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་གང་དག་འདུས་བྱས་ཀྱང་རུང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་རུང༌། དེ་དག་གི་མཆོག་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པར་བཤད་དོ་ཞེས་པའི་མདོ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་ཏེ། མེད་པའི་མཆོག་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་མ་བྱུང་བའི་ཐ་སྙད་ཞིག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྫས་སུ་ཡོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའོ།།

མདོ་སྡེ་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་མེད་པ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་གྱི་རྫས་སུ་མེད་པ་ཞིག་སྟེ། འདི་ལྟར་ཐོགས་པའི་རེག་བྱ་མེད་པ་ཙམ་ནི་ནམ་མཁའ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕྲ་རྒྱས་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་སྐྱེ་བ་སྡུག་བསྔལ་ཏེ་དེ་དག་མི་སྐྱེ་བ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་དང༌། རྐྱེན་མ་ཚང་བས་ཆོས་འགའ་ཞིག་མི་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་སོ་སོར་བརྟགས་མིན་དུ་འཆད་དོ། །འགྲེལ་པར། མདོ་སྡེ་པ་རྣམས་ན་རེ། འདུས་མ་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྫས་སུ་མེད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེ་ནི་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རྫས་གཞན་དུ་མེད་དོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། རེག་བྱ་མེད་པ་ཙམ་ནི་ནམ་མཁའ་ཡིན་ཏེ་འདི་ལྟར་མུན་པའི་ནང་དག་ན་ཐོགས་པ་མ་རྙེད་ན་ནམ་མཁའ་འོ་ཞེས་འཛེར་ཏོ། །ཕྲ་རྒྱས་དང་སྐྱེ་བ་སྐྱེས་པ་འགགས་ནས་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཞན་མི་སྐྱེ་བ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པ་མེད་པ་ཁོ་ནར་རྐྱེན་མ་ཚང་བས་མི་སྐྱེ་བ་ནི་/སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་4འགོག་པ་སྟེ། དཔེར་ན་བར་མ་དོར་འཆི་བའི་རིས་མཐུན་པ་ལྷག་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཟེར་རོ་ཞེས་སོ།།

གཉིས་པ། ཞར་ལ་འགོག་པ་གཉིས་དང་འབྲེལ་བའི་མུ་བཞི་ནི།

བརྟགས་འགོག་འཐོབ་པའི་གཞི་ཡིན་པ་དེ་བརྟགས་མིན་འཐོབ་པའི་གཞི་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། འགྲེལ་པར་མུ་བཞིར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་སོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་མུ་དང་པོ་ནི་ཟག་བཅས་སྐྱེ་འགྱུར་ཏེ་སྤང་བྱ་ཡིན་པས་དེ་སྤངས་པའི་བརྟགས་འགོག་ནི་འཐོབ་ལ། སྐྱེ་འགྱུར་ཡིན་པས་བརྟགས་མིན་མི་འཐོབ་སྟེ་དེ་འགོག་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི་ཟག་མེད་འདུས་བྱས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཏེ་དེ་ལས་བརྟགས་མིན་འཐོབ་ཀྱི་བརྟགས་འགོག་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཉེས་པ་མེད་པ་སྤང་བར་འོས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ཟག་བཅས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དང༌། བཞི་པ་ཟག་མེད་སྐྱེ་འགྱུར་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ནི་མ་འོངས་པའི་འདུས་བྱས་ད་ལྟར་དུ་ནམ་ཡང་མི་སྐྱེ་བའོ། །མུ་གསུམ་པ་གཉིས་ཀ་འཐོབ་པའི་གཞི་དེ་ལས་དེ་གཉིས་ཅིག་ཅར་འཐོབ་བམ་ཞེ་ན་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། བརྟགས་འགོག་དང་པོར་ཐོབ་ལ་བརྟགས་མིན་ཕྱིས་ཐོབ་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞིག་གིས་ཟག་བཅས་མཐའ་དག་སྤངས་པའི་བརྟགས་འགོག་ནི་ཐོབ་ལ། སྐབས་འགའ་ཞིག་ཏུ་དེ་གཟུགས་སྔོན་པོ་ལ་མིག་དང་ཡིད་ཡེངས་པ་ན་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཡུལ་ལྔ་ད་ལྟར་བ་དེ་འདས་པར་སོང་བས་དེ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་ལྔ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་མ་ཚང་བས་བརྟགས་མིན་དེའི་ཚེ་ཐོབ་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་ནི་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ན་ངན་སོང་གི་ཕུང་པོ་འགྲུབ་པའི་རྐྱེན་མ་ཚང་བས་བརྟགས་མིན་ནི་ཐོབ་ལ་བརྟགས་འགོག་ནི་དུས་ཕྱིས་བསྒོམ་སྤང་སྤངས་པའི་ཚེ་ཐོབ་པ་ལྟ་བུའོ། །གསུམ་པ་ནི་མཐོང་ཐོབ་པས་འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་སྤངས་པ་ན་དེ་ཉིད་མ་འོངས་པའི་སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་དང་བརྟགས་མིན་ཡང་ཅིག་ཅར་འཐོབ་སྟེ་གཞན་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ།།

བཞི་པ། འདུས་བྱས་སྤྱི་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གསུམ་གྱི་དང་པོ་འདུས་བྱས་མདོར་བསྡུས་པའི་རབ་དབྱེ་ནི།

ལམ་མ་གཏོགས་པའི་འདུས་བྱས་རྣམས། །ཞེས་སྨོས་པའི་འདུས་བྱས་གང་དག་ཡིན་ཞེ་ན། རྒྱུ་རྐྱེན་རྣམས་འདུས་ཤིང་སྐྱེ་བས་ན་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་དེ་དག་སྟེ་དེ་ནི་ཟག་བཅས་གང་ཡིན་པ་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པའོ། །ཀྱང་ཞེས་པ་ཆོས་རྣམས་ལ་དབྱེ་བ་ཡོད་པར་མ་ཟད་འདུས་བྱས་ལ་ཡང་དབྱེར་ཡོད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་དག་ཅེ་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་པས་ནི་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། ཕུང་པོ་ཞེས་པས་དོན་ལྔ་བསལ་བས་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་སོགས་ཁོང་ནས་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་དང་ལྔའོ། དེ་དག་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་གཞི་ཡིན་ལ། མཚན་ཉིད་ནི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །ཅི་དེ་དག་རྫས་ཐ་དད་ལྔའམ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་ཁས་ལེན་ལ། མདོ་སྡེ་པ་ཁ་དོག་ལས་དབྱིབས་རྫས་གཞན་དུ་མི་འདོད་པས། རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས། ཁ་དོག་མ་གཟུང་བར་དབྱིབས་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཁ་དོག་གནས་པ་དག་ཁོ་ན་དབྱིབས་ཡིན་གྱི་དབྱིབས་ཞེས་པའི་རྫས་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ་འདི་ནི་ལས་ཀྱི་མཛོད་ཀྱི་གནས་ནས་དཔྱོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱང་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི་རྫས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སེམས་ཙམ་པ་ནི་གཟུགས་སོགས་དོན་དུ་སྣང་བ་ཡང་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་དོན་དུ་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་ལས་མི་མཁས་པ་དག་གིས་དེ་ལྟར་ཞེན་པ་ཡིན་གྱི་དོན་ལ་ནི་དེ་གྲུབ་པ་མེད་དེ། རྡུལ་ཕྲན་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཉི་ཤུ་པ་ལས། དྲུག་གིས་ཅིག་ཅར་སྦྱར་བ་ན། །ཕྲ་རབ་རྡུལ་ཆ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར། །དྲུག་པོ་དག་གི་གོ་གཅིག་ན། །གོང་བུ་རྡུལ་ཕྲན་ཙམ་དུ་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ།།

གཉིས་པ་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། འདུས་བྱས་ཀྱི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ནི།

ཆོས་མངོན་པ་མདོ་འཆད་ཅིང་མདོའི་དོན་གཏན་ལ་འབེབས་པས་མདོ་ལས། དུས་དང་གཏམ་གྱི་གཞི་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་བཅས་པ་དང་གཞི་དང་བཅས་པ་དང་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་གང་དག་ཡིན་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་ཀྱི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཏེ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་སོང་བ་དང་འགྲོ་བ་དང་འགྲོ་བར་འགྱུར་བས་ན་དུས་ཞེས་པའམ། མི་རྟག་པས་ཟ་ཞིང་འཇོམས་པས་ན་དུས་སོ། །གཏམ་ནི་ལུང་དུ་སྟོན་པའི་སྒྲ་ཡིན་ལ། དེའི་གཞི་མིང་ཡིན་ཞིང་མིང་གིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དོན་ཡིན་པས། འདིར་ནི་དོན་དང་བཅས་པའི་གཞི་སྨོས་པས་གཏམ་གྱི་གཞིའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས། གཏམ་གྱི་གཞི་རྣམས་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྡུས་སོ་ཞེས་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་གཏམ་གྱི་གཞིར་མི་རུང་ཞེ་ན། རྒྱལ་སྲས་ནི་དུས་སུ་གཏོགས་པའི་མིང་དང༌། དུས་སུ་མ་གཏོགས་པའི་འདུས་མ་བྱས་ལྷན་ཅིག་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རམ། ཡང་ན་སྐབས་འདིར་གཞི་ཞེས་པ་ནི་ཡུལ་དང་རྒྱུ་ཡིན་པས་གཏམ་གྱི་ཡུལ་དང་རྒྱུ་རྐྱེན་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཏམ་གྱི་གཞི་ཡིན་ན་འདུས་མ་བྱས་གཏམ་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །/རྣམ་པ་གཞན་ཏུ་5ན་འདུས་བྱས་བརྗོད་པ་མང་བས་བཤད་ཀྱི་འདུས་མ་བྱས་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །གང་སྤེལ་ནི་མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་གཏམ་གྱི་གཞི་སྟེ་བཞི་པ་དང་ལྔ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནས་གསུམ་པོ་གང་དག་ཅེ་ན། འདས་པ་གཏམ་གྱི་གཞི་དང་མ་འོངས་པ་གཏམ་གྱི་གཞི་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་གཏམ་གྱི་གཞིའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རིགས་པ་ཡང་མིང་གང་ཞིག་དོན་དང་ལྷན་ཅིག་བརྗོད་པར་ནུས་པའི་ལྷན་ཅིག་པ་དེ་གཏམ་གྱི་གཞི་ཡིན་ན་འདུས་མ་བྱས་ནི་མིང་དང་ལྷན་ཅིག་པར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །ཡང་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་ངེས་པར་འབྱུང་བཅས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ལམ་བདེན་དེར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་མདོ་ལས། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་གཟིངས་ལྟ་བུ་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སྤང་བར་བྱ་ན་ཆོས་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་འབྱུང་སྟེ་ལྷག་མེད་དུ་འཇུག་པ་ན་དེ་ཡང་དོར་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞི་དང་བཅས་ཞེས་པ་ནི་གསུང་རབ་ལས་གཞིའི་སྒྲ་ལྔ་ལ་འཇུག་པར་གསུངས་ཏེ། ངོ་བོ་ལ་ནི་གཞི་གང་ཞིག་ཐོབ་པའི་གཞི་དེ་ཉིད་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་དང༌། དམིགས་པ་ལ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པས་གཞི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང༌། ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱ་བ་ལ་ནི་གཞི་གང་ཞིག་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་དེ་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་ཡང་ལྡན་ནོ་ཞེས་དང༌། རྒྱུ་ལ་ནི་གཞི་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་དོ་ཞེས་དང༌། ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ལ་ནི་ཞིང་གི་གཞི་དང་ཁྱིམ་གྱི་གཞི་དང་ཚོང་འདུས་ཀྱི་གཞི་དང་ནོར་གྱི་གཞི་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་སྤངས་ཏེ་དེ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །བྱེ་བྲག་དུ་སྨྲ་བ་ནི་འདིར་གཞིའི་སྒྲ་རྒྱུ་ལ་འཇུག་སྟེ་འདུས་བྱས་རྣམས་རྒྱུ་དང་བཅས་ཤིང་དེ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་ན་གཞི་དང་བཅས་པའོ་ཞེས་ཟེར་ལ། མདོ་སྡེ་པ་ནི་ངོ་བོ་ལས་ཏེ་འདུས་མ་བྱས་ངོ་བོར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ།།

གཉིས་པ། བྱེ་བྲག་ཟག་བཅས་ཀྱི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ནི།

ཆོས་མངོན་པ་མདོ་འཆད་པས་མདོ་ལས་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ནས་སྲིད་པའི་བར་དུ་གསུངས་ན་དེ་དག་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། གང་དག་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་མིང་བསྟན་པ་སྟེ། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ལ་དེ་ལས་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་བརྗོད་དེ། རྩ་ལས་བྱུང་བའི་མེ་ལ་རྩའི་མེ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་དག་འགྲུབ་པ་ཉེར་ལེན་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་ནའང་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ལ་རག་ལས་པའི་མི་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་དེ་དག་གིས་རྐྱེན་བཞི་ཅི་རིགས་པ་བྱས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཉེར་ལེན་རྣམས་འབྱུང་བ་སྟེ་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་འབྱུང་བའི་ཤིང་ལ་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུའི་ཤིང་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །འང་ཞེས་པ་ཕུང་པོ་ཡིན་པར་མ་ཟད་ཅེས་པའོ། །ཅི་སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བ་དག་ཉོན་མོངས་པས་མངོན་པར་བརླན་པའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་ཡིན་པས་ཉེར་ལེན་ཕུང་པོར་རིགས་ན་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ཇི་ལྟར་རིགས་ཞེ་ན། དེ་དག་ཀྱང་ཉེར་ལེན་ལས་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས། ལས་ལས་འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་སྐྱེས། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ།།

གཞན་ཡང་ཟག་བཅས་དེ་དག་ཉིད་ལ་འཐབ་བཅས་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འཐབ་མོ་ལྟར་རང་གཞན་ལ་གནོད་པས་འཐབ་པ་ཡིན་ལ་དེ་དམིགས་པའམ་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པས་དེ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་འཐབ་བཅས་ཏེ་ཟག་བཅས་བཞིན་ནོ། །ཡང་དེ་དག་ཅི་རིགས་པར་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དང་ལྡན་ཞིང་འཕགས་པ་དང་མི་མཐུན་པས་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཟག་བཅས་གང་ཞིག་འདི་ལས་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བས་ན་ཀུན་འབྱུང་དང༌། སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་ཅིང་གཉེན་པོས་ཀྱང་འཇིག་པས་ན་འཇིག་རྟེན་ཏེ། མདོ་ལས་ཀྱང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དྲན་པ་འཇིག་ཅིང་རབ་ཏུ་འཇིག་པས་ན་འཇིག་རྟེན་ནོ་ཞེས་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །ལྟ་བ་དག་གིས་དམིགས་ཤིང་རྒྱས་པར་འགྱུར་བས་ན་ལྟ་བའི་གནས་དང་ཀུན་འབྱུང་ལས་འབྱུང་བའམ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་འབྱུང་བས་ན་སྲིད་པ་ཞེས་པའང་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཡང་མི་རྟག་པ་དང༌། དེ་ལས་འཇིག་རྟེན་པའི་ལྡང་སེམས་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་དང༌། སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་པ་དང༌། ལོག་ལྟས་དམིགས་པ་དང༌། འབྱུང་ཞིང་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རྒྱལ་སྲས་ནི་སྒྲ་བཤད་པ་དེ་ཙམ་ཡོད་ཀྱང་སྒྲ་འཇུག་པ་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་ལ་ལྟོས་པ་ལས་དེ་སྐད་དུ་མ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དེ། དཔེར་ན་འགྲོ་བས་ན་བ་ལང་ཞེས་པ་ཡང་འགྲོ་བ་པོ་ཐམས་ཅད་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །གང་སྤེལ་ན་མི་རྟག་ཀྱང་འཕགས་པ་དང་མཐུན་པ་དང༌། ཟག་བཅས་སྔ་མ་ལས་ཕྱི་མ་མི་འབྱུང་བ་དང༌། གཉེན་པོས་མི་འཇིག་པ་དང༌། ལོག་ལྟ་མི་རྒྱས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པས་སྡུག་བསྔལ་སོགས་སུ་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བཞེད་པར་མངོན་ནོ།།

རྩ་ཉོན་གཞན་གྱི་གནས་སུ་མི་འཆད་པ་ནི། དུས་ཀུན་པ་དང་ཐམས་ཅད་ལ། །རྣམ་གྲངས་མེད་དང་མི་གཡོ་བ། །ལྟ་ཡིན་དེ་ལྟར་མཆོག་སོགས་དང༌། །མ་རིག་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་མིན། །ཞེས་པའོ།།

གསུམ་པ། ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། དེ་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་དང༌། དེ་གསུམ་གཞན་ཡང་འདིར་བསྡུ་བ་དང༌། ཁམས་ལ་རྣམ་པའི་རབ་དབྱེའོ། །དང་པོ་ལ་བཞིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རབ་དབྱེ་ལ་ལྔ་ལས། དང་པོ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་གཞག་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ཕུང་པོ་རྣམ་གཞག་ལ་གཉིས་ལས་དང་པོ་མདོར་བསྟན་ནི།

སྔར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཞེས་གང་བཤད་པའི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་དབང་པོ་ལྔ་དང་ཞེས་པས་ཡིད་དབང་བསལ་ལ། དོན་ནི་ཕྱིའི་ཡུལ་ཏེ་ལྔ་དང་ཞེས་པས་ཆོས་བསལ་བས་བཅུ་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མིན་པ་དང་བཅུ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉིད་ནི་དངོས་པོའི་རྐྱེན་དུ་སྦྱོར་བའམ་གཞན་ལྡན་རྣམ་གཅོད་ཀྱི་ངེས་གཟུང་ངོ༌།།

དེ་རྣམས་མཚན་ཉིད་རིག་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུས་བྱས་གང་ཞིག་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཞེས་པའང་རུང་མོད་ཀྱི། མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་གཟུགས་སུ་ཡོད་ཅིང་གཟུགས་སུ་རུང་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་བས། གཟུགས་ཅན་གྱི་གནོད་པ་བྱར་རུང་ལ་བཞེས་དེ་དོན་གྱི་སྡེ་ཚན་ལས། གལ་ཏེ་འདོད་པ་ཚོལ་བྱེད་ཅིང༌། །འདུན་པ་སྐྱེས་པའི་ལུས་ཅན་དེ། །འདོད་པ་དེ་དག་མ་འབྱོར་ན། །ཟུག་རྔུས་ཟུག་བཞིན་གནོད་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ།།

གནོད་པ་ནི། ཁ་ཅིག་གཟུགས་ནང་ཕྲད་པས་མི་འདྲ་བར་འགྱུར་བ་སྐྱེད་པ་ཞེས་ཏེ། ཐོགས་མེད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་གཟུགས་སུ་རུང་བའི་དོན་ཐོགས་པ་ལ་འདོད་དེ། དེ་ཡང་རིག་མིན་ལ་མ་ཁྱབ་བོ། །དེས་ན་གཟུགས་ཅན་གྱིས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་སྐྱེད་པའོ། །གལ་ཏེ་རྫས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་དུས་གཉིས་ཀྱི་གཟུགས་དང་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་རྣམས་ལ་མ་ཁྱབ་བོ་ཞེ་ན། དེ་གཅིག་པུར་གནས་པ་ནི་མེད་ལ་དུ་མ་འདུས་པ་ལ་གནོད་པ་བྱར་རུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། འདས་པ་ནི་གཟུགས་སུ་ཡོད་ཟིན་ཅིང་སྐྱེ་འགྱུར་ནི་གཟུགས་སུ་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། བུར་ཤིང་ལྟར་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡང་དེ་དང་རིགས་འདྲ་བས་གཟུགས་ཡིན་པར་གསུངས་ལ། དེའི་ཕྱིར་གནོད་པ་བྱར་རུང་བས་སྐྱོན་མེད་དོ།།

འདིར་གཟུགས་སུ་ཡོད་ཟིན་པ་དང་ཡོད་པར་འགྱུར་བར་གང་གསུངས་པ་དེ་དག་ད་ལྟར་གྱི་གཟུགས་ལ་དགོངས་ནས་ཡིན་གྱི་རང་གྲུབ་ཙམ་ན་གཟུགས་སུ་གྲུབ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ནི། ཁ་ཅིག་རྟེན་རིག་བྱེད་གཟུགས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཤིང་ལྗོན་པ་གཡོས་པས་གྲིབ་མ་གཡོ་བ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །འདིས་ནི་དཔེ་ལྟར་རིག་བྱེད་ཀྱིས་རིག་མིན་བསླང་བས་དེ་འགྱུར་བའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པར་བསྟན་ལ། དེ་ནི་རིག་བྱེད་འགྱུར་ཀྱང་དེ་འགྱུར་བ་མེད་པར་ཁས་བླངས་པ་དང་འགལ་བ་དང༌། དེ་ལོག་པས་དེ་ལྡོག་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ་དཔེ་ལ་དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དབྱིག་གཉེན་སྔ་མ་ནི་རྟེན་འབྱུང་བ་གཟུགས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ལ། ཁ་ཅིག་ན་རེ། རྟེན་མིག་སོགས་གཟུགས་སུ་ཡོད་པས་མིག་ཤེས་སོགས་ལ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་དང༌། དེའི་ཕྱོགས་འཛིན་པ་དག་ཤིང་ལས་གྲིབ་མ་དང་ནོར་བུ་ལས་འོད་འབར་བར་འབྱུང་བ་ལྟར་འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་གི དེ་དག་ནི་དེ་དག་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

འདི་ལ་སློབ་དཔོན་གྱིས་ལྗོན་ཤིང་ལ་རྟེན་ནས་གྲིབ་མ་དང་ནོར་བུ་ལ་བརྟེན་ནས་འོད་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གྲིབ་མ་ལ་སོགས་པ་ཁ་དོག་གི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་སོ་སོ་རང་རང་གི་འབྱུང་བ་བཞི་ཚན་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །གལ་ཏེ་གྲིབ་མ་དང་འོད་རང་གི་འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་ཅིང་དེ་དག་ཤིང་ལྗོན་པ་དང་ནོར་བུ་ལ་བརྟེན་ཏེ་དེའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། བརྒྱུད་པའི་སྒོ་ནས་དེ་ལ་བརྟེན་ཡང་མི་མཚུངས་ཏེ། གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས། འདོད་གཏོགས་རྣམ་རིག་མིན་སྐད་ཅིག །ཕྱིན་ཆད་འདས་པའི་འབྱུང་ལས་སྐྱེ། །ཞེས་པས་རིག་མིན་གྱི་རྟེན་འགགས་ཀྱང་དེ་མི་འགག་པར་ཁས་ལེན་པས་ལན་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །དེས་ན་གཞན་དག་ནི་ཞེས་པ་སློབ་དཔོན་ཡིན་ཏེ་འདིས་བདག་རྐྱེན་འབྱུང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཞིང་དེ་གཟུགས་སུ་ཡོད་ལ། དབང་ཤེས་ཀྱི་མིག་སོགས་གཟུགས་ཡིན་ཀྱང་ཡིད་སྔ་མ་གཟུགས་མ་ཡིན་པས་མི་མཚུངས་སོ་ཞེས་དབྱིག་གཉེན་སྔ་མའི་ཕྱོགས་འཛིན་པ་ལ་ལེགས་པའི་ཆ་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །ཁ་ཅིག་རིག་བྱེད་ལས་བྱུང་བ་གཟུགས་ཡིན་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་བ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་ཡང་དེ་དང་རིགས་མཐུན་པས་འབྱུང་བ་རྒྱུར་བྱས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ།།

གཉིས་པ། རྒྱས་བཤད་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་དབང་པོ་ནི།

གཟུགས་སོགས་དོན་དེ་དག་རྣམས་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྟེན་གཟུགས་དྭང་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་སྟེ། མདོ་ལས། དགེ་སློང་མིག་ནི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་རྒྱུར་བྱས་པ་གཟུགས་དྭང་བའོ་ཞེས་སོ། །ཡང་ན་དེ་དག་དབང་པོ་ལ་སྦྱར་ན་དབང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ནི་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པས་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་གཟུགས་དྭང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོའོ་ཞེས་པ་སྟེ། རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས། མིག་གི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྟེན་གཟུགས་དྭང་བའོ་ཞེས་སོ། དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་སྔ་མ་ལྟར་གཟུང་སྟེ། མིག་གི་མཚན་ཉིད་ནི་རང་ཡུལ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་འཛིན་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་དུ་རུང་བ་གང་ཞིག་གཟུགས་དྭང་བའོ། །མཚན་གཞི་ནི་མིག་རྟེན་བཅས་དང་དེ་མཚུངས་སོ། །གཞན་ལའང་དེ་བཞིན་ནོ།།

གཉིས་པ། དོན་ལྔ་ལ་གཉིས་ལས་དང་པོ་དངོས་ནི།

མིག་གི་ཡུལ་གཟུགས་ལ་བསྡུས་པའི་དབྱེ་བ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་རྣམ་པ་གཉིས་དང༌། རྒྱས་པར་དབྱེ་ན་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་སྟེ། སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང༌། དཀར་པོ་སྟེ་རྩ་བའི་ཁ་དོག་བཞི་དང༌། སྤྲིན་དང༌། དུ་བ་དང༌། རྡུལ་དང༌། ཁུག་རྣ་དང༌། གྲིབ་མ་དང༌། ཉི་མ་དང༌། སྣང་བ་དང༌། མུན་པ་སྟེ་ཡན་ལག་གི་ཁ་དོག་བརྒྱད་དང་བསྡོམས་པས་ཁ་དོག་བཅུ་གཉིས་དང༌། དབྱིབས་ནི་རིང་པོ་དང༌། ཐུང་ངུ་དང༌། ལྷམ་པ་དང༌། ཟླུམ་པོ་དང༌། མཐོ་བ་དང༌། དམའ་བ་དང༌། ཕྱལ་ལེ་བ་དང༌། ཕྱལ་ལེ་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ་བརྒྱད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་འགྲེལ་པར། ཕྱལ་ལེ་བ་ནི་དབྱིབས་མཉམ་པའོ། །ཕྱལ་ལེ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་དབྱིབས་མི་མཉམ་པའོ། །ཁུག་རྣ་ནི་ལྷོ་བུར་མོའོ། །ཉི་མ་ནི་ཉི་མའི་འོད་དོ། །སྣང་བ་ནི་ཟླ་བ་དང་སྐར་མ་དང་མེ་དང་སྨན་དང་ནོར་བུ་རྣམས་ཀྱི་འོད་དག་གོ །གྲིབ་མ་ནི་གང་ན་གཟུགས་རྣམས་སྣང་བའོ། །བཟློག་པ་ནི་མུན་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་བརྡའ་ཕྲད་པར་སླ་བས་མ་ཕྱེའོ་ཞེས་གསུངས་ལ། རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས་ལྷམ་པ་ནི་གྲུ་བཞིའོ། །ཟླུམ་པོ་ནི་རིལ་རིལ་པོའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པས་དེ་ལྟར་གཟུང་ང་ོ། །ཁ་ཅིག་ནམ་མཁའ་ཁ་དོག་གཅིག་པ་དང་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་འདོད་དོ། །བསྡུ་ན་སྤྲིན་ལ་སོགས་པ་བརྒྱད་ཅར་རྩ་བའི་ཁ་དོག་བཞི་ལས་རྫས་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། འགྲེལ་པར། གཞན་དག་ནི་དེའི་བྱེ་བྲག་གོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་ལོགས་སུ་སྟོན་པའི་རྒྱུ་ནི་སྔོན་གྱི་ཊཱིཀ་བྱེད་དག་གིས་མ་བཤད་ཀྱང༌། རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས། འདིདག་ཐག་རིང་པོ་ནས་རྩིག་པ་ལྟ་བུར་སྣང་ཡང་བསྙེན་པ་ན་མི་སྣང་བས་གཟུགས་མ་ཡིན་ནམ་སྙམ་པའི་རྟོག་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་བསྟོན་ཏོ་ཞེས་ལེགས་པར་བཤད་དོ། །འཆད་པ་པོ་དག་ནི་དང་པོ་བཞི་དེ་ལྟར་ཡིན་ལ། གཞན་བཞི་ལ་རྟོག་པ་དེ་མེད་ཀྱང་རྩིག་ངོས་ལ་སོགས་པའི་གཞི་ལས་རྫས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའི་རྟོག་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འཆད་དོ། །ལྗང་གུ་ལ་སོགས་པ་ནི། པནྜི་ཏ་ཁ་ཅིག་ན་རེ་གཞན་དག་ནི་ཞེས་པ་སྤྲིན་ལ་སོགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་ལྗང་གུ་ལ་སོགས་པའང་རྩ་བའི་ཁ་དོག་ཕྲད་པའི་ཁྱད་པར་ལས་ཡིན་པས་དེ་ལས་རྫས་གཞན་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་འཆད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁ་དོག་ལ་རྩ་བའི་ཁ་དོག་བཞི་ལས་རྫས་གཞན་མེད་པ་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ།།

སྒྲ་ནི་དབྱེ་ན་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡོད་དེ་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། མ་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་གཉིས་སོ། །དེ་དག་ལ་ཡང་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་མི་སྟོན་ལས་ཡིད་དུ་འོང་བ་རྣ་བར་སྙན་པ་དང༌། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་རྣ་བར་མི་སྙན་པ་གཉིས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བས་བརྒྱད་དོ། །དཔེར་ན། ཆོས་འཆད་པ་དང༌། ཚིག་གིས་སྤྱོ་བ་དང༌། ཕེབ་རྡོབ་པ་ཐལ་མོའི་སྒྲ་དང༌། རྡེག་པའི་ལུས་ནང་ཐུག་པ་ལྟ་བུའི་སྒྲ་སྟེ་བཞི་དང༌། སྤྲུལ་པའི་ཆོས་འཆད་པ་དང༌། དེ་དག་ཕན་ཚུན་ཚིག་གིས་སྤྱོ་བ་དང༌། འཁར་རྔའི་སྒྲ་དང༌། བྲག་རལ་བའི་སྒྲ་ལྟ་བུ་སྟེ་བཞིའོ། །སྤྲུལ་པ་མ་ཟིན་པར་འོག་ཏུ་འཆད་དོ། །རོ་ནི་མངར་བ་དང༌། སྐྱུར་བ་དང༌། ལན་ཚྭ་དང༌། ཚ་བ་དང༌། ཁ་བ་དང༌། བསྐ་བ་སྟེ་རྣམ་པ་དྲུག་ཡིན་ལ། བསྐ་བ་ནི་ཨ་རུ་རའི་རོ་ལྟ་བུའོ། །དྲི་རྣམ་པ་བཞི་ནི། དྲི་ཞིམ་པ་དང༌། ང་བ་དང༌། ཤས་ཆེ་བ་མ་ཡིན་པའི་མཉམ་པ་དང༌། ཤས་ཆེ་བའི་མི་མཉམ་པའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེ་དག་ཀྱང་མིང་གི་སྒོ་ནས་ཡིན་གྱི་རྫས་སུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་གཉིས་ཤས་ཆེ་ཆུང་མེད་པ་དང༌། ཆེ་ཆུང་ཅན་ལ་ཕྱི་མ་གཉིས་གཞག་ལ། བསྟན་བཅོས་ལས་ནི་དྲི་ཞིམ་པ་དང༌། ང་བ་དང༌། མཉམ་པ་གསུམ་འབྱུང་ཡང་སྒྲ་ཙམ་ཞིག་ཐ་དད་པར་ཟད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་དྲི་མི་མཉམ་པ་ནི། དྲི་ཞིམ་པ་དང་ང་བའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ལ། མཉམ་པ་ནི་དེ་གཉིས་ལས་གཞན་པའི་གསུམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁས་ལེན།

རེག་བྱ་ནི་རྒྱུའི་རེག་བྱ་འབྱུང་བ་བཞི་དང༌། འབྲས་བུའི་རེག་བྱ་འཇམ་པ་དང༌། རྩུབ་པ་དང༌། ལྕི་བ་དང༌། ཡང་བ་དང༌། གྲང་བ་དང༌། བཀྲེས་པ་དང༌། སྐོམ་པ་དང་བདུན་ཏེ་བཅུ་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་གཞན་རྣམས་ནི་སླ་བས་འདིར་མ་སྨོས་ལ། ཕྱི་མ་གསུམ་ནི་དྲོ་བ་དང་ཟས་དང་བཏུང་བ་འདོད་པར་བྱེད་པའི་རེག་བྱ་ཞིག་གོ །སོས་ཀའི་གྲང་བ་ནི་དེ་མི་འདོད་ཀྱང་དེ་དང་རིགས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་བཤད་དོ། །ཅི་འདོད་པ་སེམས་བྱུང་འདུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་འདོད་པར་བྱེད་པ་རེག་བྱར་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན་བདེན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་ཞེས་པའི་རེག་བྱ་ཞིག་རྒྱུ་ལྟོའི་ནང་དུ་གནས་པས་ཟས་དང་སྐོམ་འདོད་པར་བྱེད་པས་འབྲས་བུའི་མིང་གིས་རྒྱུ་ལ་བཏགས་པ་སྟེ། དཔེར་ན། འཇིག་རྟེན་དུ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་འབྱུང་བ་བདེ། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ།།

གཉིས་པ། ཞར་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་གཞན་བསྟན་པ་ལ་བཞི་ལས། དང་པོ་དེ་དག་ཁམས་གང་ན་ཡོད་པ་ནི།

འདོད་པ་ན་ཐམས་ཅད་དང་གཟུགས་ན་དྲི་རོ་བཀྲེས་སྐོམ་ལས་གཞན་ཡོད་དོ་ཞེས་འཆད་ཀྱང༌། ཁུག་རྣ་དང་ཉི་མ་དང༌། སྒྲ་མི་སྙན་པ་རྣམས་ཀྱང་མེད་པར་རིགས་ལ། འགྲེལ་པ་ལས། ལྷག་མ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་པ་རེག་བྱའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་གང་སྤེལ་གྱིས་ཡང་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལྷག་མ་ལྔ་ཡོད་དོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། གྲང་བ་ནི་གནོད་པར་བྱེད་པ་མེད་ཀྱང་ཕན་པར་བྱེད་པ་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་ཏོ། །སློབ་དཔོན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁོ་ན་ཕན་བྱེད་ཡིན་པས་གྲང་བར་བཏགས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་སོ།།

གཉིས་པ། ཡུལ་གྱིས་རྣམ་ཤེས་སྐྱེད་ཚུལ་ནི།

དང་པོ་བཞིའི་རང་རང་གི་ནང་ཚན་དེ་དག་ལས་རེས་འགའ་གཅིག་དང་རེས་འགའ་མང་པོས་སྐྱེད་དེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་གཅོད་པ་དང་མི་གཅོད་ནའོ། །རེག་བྱ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་གཅོད་པ་ན་འབྱུང་བའམ་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་གཅིག་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་མི་གཅོད་ན་འབྱུང་བ་གཉིས་སམ་འབྱུང་བ་གཅིག་དང་འབྱུང་གྱུར་གཅིག་སྟེ་དེ་ལྟར་གཉིས་དང༌། ཤིན་ཏུ་མང་ན་འབྱུང་བ་བཞི་དང༌། འབྱུང་གྱུར་འཇམ་པ་ལྟ་བུ་གཅིག་སྟེ་ལྔའི་བར་གྱིས་གཅིག་ཆར་སྐྱེད་པར་རུང་གི དེའི་ཚེ་རྩུབ་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་དེ་དག་འབྱུང་བ་བཞི་ཚན་སོ་སོ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཊཱི་ཀར། འདི་ལ་གཏན་ཚིགས་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། རྩུབ་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་བཞི་ཚན་གཞན་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་དུ་མས་འཛིན་པ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་སྐྱེད་དོ་ཞེས་སོ། །གལ་ཏེ་སྔོ་སེར་ལ་སོགས་པ་ནས་རེག་བྱའི་བར་བྱེ་བྲག་ཏུ་མི་གཅོད་པ་ན་མང་པོས་བསྐྱེད་པ་དེ་ལྟ་ན་དབང་པོའི་ཤེས་པ་ཚོགས་པ་སྤྱི་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རང་མཚན་ཡུལ་ཅན་མ་ཡིན་པར་སྤྱིའི་ཡུལ་ཅན་དུ་འགྱུར་ལ། འདོད་ན་གསུང་རབ་ལས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་དུ་བཤད་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དེའི་ལན་དུ་འགྲེལ་པར། འདི་དག་ནི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་དུ་འདོད་ཀྱི་རྫས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་དོན་ནི་གང་སྤེལ་གྱིས། མིག་ཤེས་ལ་སོགས་པ་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པའི་རྟེན་དང་དམིགས་པར་རུང་བ་ནི་དབང་དོན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་། རྫས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་མིག་ཤེས་སོགས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལ་འཆད་པས། གང་དབང་པོའི་ཤེས་པ་ཡུལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རིགས་མི་འདྲ་སྤྱི་ལ་དམིགས་ན་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འདི་དག་ནི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་འདུས་པ་ལ་ལྟ་བའི་མིག་ཤེས་སྐྱེ་བས་རྫས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཁོ་ན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་གྱི་བཞེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་ཀྱང་དེར་དོན་དུ་མས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། རང་དོན་སྤྱི་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཞེས་བཤད་དོ།།

གསུམ་པ། ཞར་ལ་དབང་པོ་རྣམ་ཤེས་སྐྱེད་ཚུལ་ནི།

ཕྱོགས་རེ་དང་རིལ་པོ་ཅི་རིགས་པས་སྐྱེད་ལ། ལུས་རིལ་པོས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འབར་བའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལུས་རིལ་པོས་མེར་འཛིན་རྣམ་ཤེས་སྐྱེད་པས་ལུས་ཞིག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འོན་ཀྱང་སྐྱོན་དེར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ལས་ཀྱིས་མི་འཇིག་པའི་ཕྱིར་དང༌། །ཕྱི་རོལ་གྱི་ནི་ཁམས་བཞི་ཡིན། །ཅེས་པས་དབང་པོ་མེས་བསྲེག་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་མོ། །ལྕེ་དང་ལུས་ཅིག་ཅར་ཡུལ་དང་ཕྲད་དེ་རྣམ་ཤེས་གང་སྐྱེ་བ་ནི་ཡུལ་གང་ཤས་ཆེ་བ་སྔར་སྐྱེ་ལ། མཉམ་ན་ཟ་བར་འདོད་པས་རྒྱུད་གཏད་པའི་ཕྱིར་ལྕེའི་རྣམ་ཤེས་སྔར་སྐྱེའོ།།

གསུམ་པ། རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ལ་གཉིས་ལས་དང་པོ་དངོས་ནི།

ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ཏེ། མཚན་གཞི་ནི་སྡོམ་པ་སྡོམ་མིན་བར་མ་གསུམ་སྟེ་རྒྱས་པ་འོག་ཏུ་འཆད་དོ། །མཚན་ཉིད་ནི་ཆོས་གང་ཞིག་ཁྱད་པར་བཞི་དང་ལྡན་པ་སྟེ། གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་གཡེངས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཡེངས་པའི་སྒྲ་གཅིག་ཉིད་དོན་དུ་མ་ལ་འཇུག་ཀྱང་འདིར་རང་ཀུན་ནས་སློང་བའི་སེམས་ལས་གཞན་གྱི་སེམས་ལ་གནས་པ་སྟེ་དེའི་རྗེས་སུ་བྱེད་དུ་རུང་བ་དང༌། སེམས་མེད་པའི་ཞེས་པ་ནི་སྙོམས་འཇུག་གཉིས་ཏེ། འདིའི་ཆ་ཤས་འགའ་ཞིག་དེ་དག་གིའང་རྗེས་སུ་བྱེད་དུ་རུང་བའོ། །འདི་ལ་གང་སྤེལ་ལྟར་ན་ངག་གི་རིག་བྱེད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་ཅེས་དང༌། རྒྱལ་སྲས་ལྟར་ན་སྔ་མས་རིག་བྱེད་དང་ཕྱི་མས་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་ཅེས་སོ། །ཡང་ཞེས་པ་ནི་མ་གཡེངས་པ་ཀུན་སློང་གི་སེམས་དང་བཅས་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་དུ་རུང་བ་སྟེ། སེམས་དང་འགལ་བ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ།།

ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་ནི་དགེ་དང་མི་དགེ་སྟེ་ལུང་བསྟན་པ་ཞེས་པ་ཡིན་ལ། དེས་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་བསལ་ཏེ་སྔ་མ་དེ་དག་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུན་ལའང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་རྗེས་འབྲེལ་གང་སྟེ་རྒྱུན་མཆོག་ཏུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཞེས་པའོ། །དེས་ནི་ལུས་ཀྱི་རིག་བྱེད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་དེ། དེ་ནི་རྒྱུན་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཙམ་ཡིན་གྱི། རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་རྒྱུན་མཆོག་ཏུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཤེས་ཊཱིཀ་བྱེད་དག་འཆད་དོ།།

རྒྱུའི་ཁྱད་པར་ནི་དེ་ཙམ་དགེ་མི་དགེའི་ཐོབ་པའི་རྒྱུན་ལའང་ཡོད་པས་དེ་བསལ་བའི་དོན་དུ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེད་རྟེན་གནས་རྟེན་འཕེལ་བའི་རྒྱུར་བྱས་པ་ཞེས་པའོ། །དེའང་གཞིའི་འབྱུང་བ་རྒྱུར་བྱས་པ་སྟེ། རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས་ཅི་གཞིའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་གམ། འོན་ཏེ་རྟེན་གྱི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་ཡིན་ཞེ་ན་སྨྲས་པ། གཞིའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་གང་བཤད་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མིན་པའི་གཟུགས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་འདོད་པ་སློབ་དཔོན་གྱིས་བརྗོད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པར། བརྗོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱི་ཚིག་ཡིན་པར་སྟོན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། བསྟན་བཅོས་མཁན་པོའི་ཚིག་ཡིན་པར་སྟོན་པའོ། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ།།

ཡང་ན་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་དེ་བདེ་བླག་ཏུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བསྟན་པར་ཐུགས་ལ་བཞག་ནས་འགྲེལ་པར། མདོར་ན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་བའི་གཟུགས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། དེའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ལུས་ངག་གི་རིག་བྱེད་ལས་བྱུང་བའི་སོ་ཐར་དང་བར་མས་བསྡུས་པའི་དགེ་བ་དང༌། སྡོམ་མིན་དང་བར་མས་བསྡུས་པའི་མི་དགེ་བ་དང༌། ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་ཏེང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་བའི་སྡོམ་པ་སྟེ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་དེ་ལྟ་བུའོ། །དོན་དེ་ཉིད་གང་སྤེལ་གྱིས། རིག་བྱེད་སོགས་སྟོབས་ཀྱིས་དྲངས་ཤིང༌། །དགེ་དང་མི་དགེ་རྗེས་འབྲེལ་གང༌། །དགེ་སློང་སོགས་བྱེད་གཟུགས་ཅན་དེ། །རྣམ་རིག་བྱེད་མིན་མ་གོས་པའོ། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁ་ཅིག་ནི་ལུང༌བསྟན་པ་གང་ཞིག་ཐོགས་པ་མེད་པའི་གཟུགས་ཞེས་པ་མཚན་ཉིད་དུ་བཞེད་དོ། །སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་ནི། འདི་ལ་མ་ཚང་བསྟན་བཅོས་འགལ། །ཉམས་དང་དེ་མིན་དེ་ཉིད་ཐལ། །ཡང་སྒྲ་ལྷག་བརྗོད་ཁྱད་པར་དུ། །བྱ་བ་ཁྱད་པར་མ་བྱས་སོ། །ཞེས་བྱ་བས་གཞུང་དུ་བཀོད་པ་དེ་སུན་འབྱིན་པར་མཛད་དེ། འདི་ལྟར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་སྐད་ཅིག་དང་པོ་རྒྱུན་མ་ཡིན་པས་རྒྱུན་མཆོག་ཏུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མ་ཚང་བ་དང༌། རྒྱུན་རྫས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་རྫས་སུ་མེད་པར་འགྱུར་ན་བསྟན་བཅོས་ལས་རྫས་སུ་བཤད་པ་དང་འགལ་བ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་བའི་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་གཡེངས་པ་དང་སེམས་མེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཡིན་པ་ཉམས་ཏེ་དེ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བ་དང༌། གལ་ཏེ་མ་གཡེངས་པ་དང་སེམས་བཅས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་མིན་པ་རིག་བྱེད་ཀྱང་དེ་ཉིད་དུ་ཐལ་བ་དང་སེམས་གཡེངས་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པར་བསྟན་པས་སེམས་བཅས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བྱེད་པར་གོ་བའི་ཕྱིར་ཡང་གི་སྒྲ་ལྷག་པར་ཐལ་བ་དང༌། སེམས་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་དགེ་བའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་དང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་གཟུགས་ཞེས་པ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་དགོས་པ་ཁྱད་པར་དུ་མ་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རང་གི་ལུགས་ནི་བྱས་པ་དང་ཡང་མི་འདྲ་བའི། །སེམས་ལའང་སེམས་མེད་པ་ལ་གང༌། །ལུང་བསྟན་ཐོགས་པ་མེད་པའི་གཟུགས། །དེ་ནི་རྣམ་རིག་བྱེད་མིན་འདོད། །ཅེས་པའོ། །རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་དེའི་ལན་སྐྱོན་བརྗོད་དང་བཅས་པ་མཛད་ཀྱང་མང་པས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་མ་སྤྲོས་སོ། །སྒྲ་དོན་ནི་གཟུགས་དང་བྱེད་པ་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་གཉིས་ཀ་ཡིན་ཡང་རིག་བྱེད་བཞིན་དུ་ཀུན་སློང་གཞན་ལ་རིག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་རྣམ་རིག་བྱེད་མིན་ནོ། །རིག་བྱེད་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་ནི་བཟློག་པའི་དཔེར་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ།།

གཉིས་པ། ཞར་ལ་འབྱུང་བ་བཤད་པ་ནི།

འབྱུང་བ་ཆེ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་པ། །ཞེས་པའི་འབྱུང་བ་དག་ནི་སའི་ཁམས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་གི་ཁམས་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ནི་གཟུགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ལ་དེ་དང་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་འབྱུང་བས་སམ། འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་མི་འབྱུང་མ་མྱོང་བས་ན་འབྱུང་བ་དང༌། རང་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཁམས་དང༌། འབྲས་བུའི་གཟུགས་ཀྱི་རྟེན་ཉིད་དུ་རིགས་པའི་ཕྱིར་ན་ཆེན་པོའམ། ཡང་ན་ས་ལ་སོགས་པ་ལ་རང་གི་བྱ་བ་གསལ་ཞིང་ཤས་ཆེ་བས་ན་ཆེན་པོ་སྟེ། འགྲེལ་པ་ལས། ཡང་ན་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་གི་ཕུང་པོ་དེ་དག་བྱ་བ་ལ་ཤས་ཆེ་བ་དག་ལ་དེ་རྣམས་ཆེན་པོར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ།།

དེ་དག་གི་ལས་ནི། སའི་ཁམས་ཀྱིས་འབྲས་བུའི་གཟུགས་ཐུར་དུ་མི་ལྟུང་བར་འཛིན་པ་དང༌། ལ་སོགས་ཏེ་ཆུས་མི་འགྱེས་པར་སྡུད་པ་དང༌། མེས་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་། རླུང་གིས་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་སྟེ་དེ་དག་ནི་བྱེད་ལས་སུ་གྲུབ་ཅེས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་དག་ནི་ངོ་བོ་དང་ཐ་མི་དད་པར་འཇུག་པས་ས་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་སྡུད་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ན་ཆུའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་རྗེས་སུ་དཔག་གོ །དེ་དག་གི་རང་བཞིན་སྲ་བ་དང་གཤེར་བ་དང་དྲོ་བ་དང་གཡོ་བ་རྣམས་ཏེ་དེ་དག་ལ་རེག་བྱ་གང་ཞིག་ཅེས་སྦྱར་བ་ནི་སྐྱོན་གསུམ་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཅི་གསུང་རབ་ལས་ས་ལ་སོགས་པ་དང་སའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ན་དེ་དག་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན་ཕྱི་མ་ནི་རེག་བྱ་ཡིན་ལ། དང་པོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ནི་ཐ་སྙད་དུ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལས་ཞེས་བརྗོད་དེ་ས་དཀར་པོ་དང་ཟླུམ་པོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། ཆུ་མེ་ཡང་ངོ་ཞེས་པ་ནི་ས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ཀྱང་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་དེར་ཐ་སྙད་འདོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །རླུང་ཚོགས་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཁ་ཅིག་རླུང་གི་ཁམས་ཉིད་ལ་རླུང་དུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། ཁ་ཅིག་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་ས་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་དང་འདྲ་བའང་ཡིན་ཏེ། རླུང་སྔོན་པོ་དང་རླུང་ཟླུམ་པོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། དེ་བཞིན་དུ་ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་པར་ཐ་སྙད་བྱེད་པས་དེ་དག་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཁས་ལེན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ཟད་པར་དང་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འཆད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་འདི་ཡིན་ལ། ཁ་ཅིག་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་གང་དག་རླུང་གི་ཚོགས་རླུང་གི་ཁམས་ལ་འདོད་པ་དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་པས། ཟད་པར་རླུང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འཆད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་འདི་ཡིན་ནོ།།

འདི་ལས་གཞན་དུ་ས་ལ་སོགས་པ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་སུ་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་ཀྱི་ཆོས་མངོན་པ་པ་དག་ནི་དེ་ལྟར་ཁས་མི་ལེན་པ། གསུང་རབ་ལས་དེ་ལྟར་མ་བཤད་དོ་ཞེས་འཆད་པ་དེ་དག་གིས་ནི་གཞུང་འདིའང་ལེགས་པར་མ་བཤད་ལ། བསྟན་བཅོས་ལས་ཆུ་དང་རླུང་ལ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་བཤད་པ་དང་ཡང་འགལ་བར་སྨྲས་སོ། །དེ་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་སུ་གཞག་པ་ནི་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པར་བཤད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཡང༌། སློབ་དཔོན་ཚིག་ཟོར་ཡང་བ་ལ་མཉེས་པས་འདི་ལྟར་མདོ་ལས་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་གཟུགས་ཅན་བཅུ་བཤད་པ་གང་དག་ཅེ་ན། དབང་པོ་ལྔ་དང་དོན་ལྔ་པོ་དེ་དག་ཁོ་ན་ལ་སྐྱེ་མཆེད་གཟུགས་ཅན་བཅུ་དང་ཁམས་གཟུགས་ཅན་བཅུར་འདོད་དེ། དགོས་པའི་དབང་གིས་མིང་ཐ་དད་བསྟན་ཀྱང་དབང་དོན་ལས་རྫས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁོ་ནའི་སྒྲ་ནི་ཡིད་དབང་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། ཁོ་ན་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་ནི་དབང་པོ་གཞན་བསལ་བའི་ཕྱིར་དང་དོན་གཞན་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ།།

གཉིས་པ། གཟུགས་སེམས་ལས་གཞན་པའི་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་རྣམ་བཞག་གི་ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་ནི།

བློ་གང་ཞིག་རང་སྟོབས་ཀྱིས་རང་ཡུལ་མྱོང་བའོ། །འདི་རྣམས་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་བསྡུ་བའི་དོན་དུ་རུང་བ་ཞེས་སྦྱོར་བའང་སྣང་ངོ་། མཚན་གཞི་ནི་བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམས་གསུམ་མམ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྔའོ།།

གསུམ་པ། འདུ་ཤེས་ནི།

བློ་གང་ཞིག་རང་སྟོབས་ཀྱིས་རང་ཡུལ་མཚན་མར་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །མཚན་མ་ནི་སྔོ་སེར་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ་དེ་འཛིན་པ་ནི་སྤུ་རིས་མ་འདྲེས་པར་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའོ། །མཚན་གཞི་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དྲུག་གོ།

བཞི་པ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི།

གཟུགས་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་ཏེ་ཕུང་པོ་བཞི་ལས་རྫས་གཞན་པའི་འདུས་བྱས་སམ། དེ་རྣམས་མ་ཡིན་པའི་འདུས་བྱས་ཞེས་པའོ། །མཚན་གཞི་ནི་མཚུངས་ལྡན་གྱི་འདུ་བྱེད་དང༌། མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་གཉིས་སོ།།

འོ་ན་མདོ་ལས། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཞེ་ན་སེམས་པའི་ཚོགས་དྲུག་གོ་ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་འདི་དང་འདི་ལྟར་དུ་བྱའོ་ཞེས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ལ་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་དེ་དག་ཁོ་ན་འདུ་བྱེད་ཡིན་ན་གཞན་སེམས་བྱུང་ལྷག་མ་རྣམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་གང་ཡང་མ་ཡིན་པས་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དུ་མི་འགྱུར་ལ། འདོད་ན་ཤེས་བྱ་དང་སྤང་བྱའང་མ་ཡིན་པར་གྱུར་རོ།།

བཤད་མ་ཐག་པའི་ཕུང་པོ་དེ་གསུམ་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མིན་པའི་གཟུགས་དང་འདུས་མ་བྱས་གསུམ་པོ་རྣམས་དང་བཅས་པ་ཆོས་བདུན་པོ་དེ་དག་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱའི། དེ་དག་ལས་རྫས་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ།།

ལྔ་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཁམས་རྣམ་གཞག་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ཕུང་པོ་ནི།

རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་བློ་གང་ཞིག་རང་སྟོབས་ཀྱིས་རང་གི་གཟུང་དོན་གྱི་ངོ་བོ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཞེས་པའོ། །སོསོར་ཅེས་པ་ནི་མིག་ཤེས་ཀྱིས་གཟུགས་ནས་ཡིད་ཤེས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་རིག་པའི་ཕྱིར་སྨོས་སོ། །མཚན་ཉིད་ནི་ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་གཉིས་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དྲུག་ཏུ་འདོད་ལ། སློབ་དཔོན་སྐུ་མཆེད་ནི་དམིགས་པ་ཕྱི་ནང་སྣོད་བཅུད་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་ནས་རྣམ་པ་མི་གསལ་ཞིང་མ་ཆད་པར་འཛིན་པའི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་དང༌། དེ་ཉིད་ལ་དམིགས་ནས་ངར་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དེ་ཚོགས་བརྒྱད་བཞེད་དོ།།

གཉིས་པ། དེ་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་སུ་གཞག་པ་ནི།

སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ཉིད་ཡིན་ལ། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་སྟོན་པ་ན་དེ་དག་ཁམས་བདུན་དག་ཏུའང་འདོད་པ་སྟེ། མིག་ཤེས་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དྲུག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་སོ། །འོ་ན་དེ་དག་ལས་ཐ་དད་པའི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་གང་ཞེ་ན། ཐ་དད་མེད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་འདས་མ་ཐག་པ་ཡི་རྣམ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཏེ། དཔེར་ན་བུ་དེ་ཉིད་གཞན་གྱི་ཕར་འགྱུར་ལ། འབྲས་བུ་དེ་ཉིད་གཞན་གྱི་ས་བོན་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ།།

འདས་མ་ཐག་ཅེས་པ་ནི་རྣམ་ཤེས་གཞན་གྱིས་བར་ཆོད་པ་བསལ་བའི་དོན་ཡིན་པར་ཊཱིཀ་བྱེད་དག་འཆད་པས་དེ་ལྟར་གཟུང་གི དུས་དེ་མ་ཐག་པ་མ་ཡིན་ཏེ་སྙོམས་པར་འཇུག་སེམས་འདས་ནས་ཡུན་རིང་དུ་ལོན་ཡང་ལྡང་སེམས་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདས་པའི་སྒྲ་ནི་རྣམ་ཤེས་འདས་མ་ཐག་པས་རྣམ་ཤེས་ད་ལྟར་བའི་དངོས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་བྱེད་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་སོ་ཞེས་གསལ་བར་དཔེར་མཚོན་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས། འདས་པ་སྨོས་པ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ན་དེའི་གནས་སྐབས་ནི་རྟེན་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དེས་ན་རྣམ་ཤེས་ཕྱི་མའི་དངོས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་མི་བྱེད་པར་སྣང་ཡང་རྐྱེན་ཚོགས་ན་དེ་ལྟར་བྱེད་ནུས་པས་རྣམ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ངོ་བོར་གནས་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་སུ་གཞག་གོ །དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པར། འོ་ན་དགྲ་བཅོམ་པའི་སེམས་ཐ་མ་ཡང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་གོང་གི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པ་འདས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་ཡིད་ཀྱི་ངོ་བོར་གནས་པའི་ཕྱིར་ན་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་གཞན་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་མི་སྐྱེ་བར་ཟད་དོ་ཞེས་རྒོལ་ལན་མཛད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་འདི་ཡིན་ནོ།།

འོ་ན་རྣམ་ཤེས་ཁམས་དྲུག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་རྣམས་གཅིག་གི་ནང་དུ་གཅིག་འདུས་པའི་ཕྱིར་རྫས་སུ་ན་ཁམས་བཅུ་བདུན་ནམ་བཅུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ལ། འདོད་ན་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དུ་གཞག་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། རྫས་སུ་ན་དེ་ལྟ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་ལྔ་ལ་བདག་རྐྱེན་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་རེ་ཡོད་ལ། འདི་ལ་མེད་པས་དྲུག་པ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་འདིའི་རྟེན་ཏེ་བདག་རྐྱེན་ནི་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཆེད་དུ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བྱས་ནས་བདག་རྐྱེན་དྲུག་དང༌། དམིགས་རྐྱེན་དྲུག་དང༌། འབྲས་བུ་རྣམ་ཤེས་ཀྱང་དྲུག་ཏུ་འཇོག་པའི་ཕྱིར་ཁམས་ནི་བཅོ་བརྒྱད་དག་ཏུ་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ནི་ཉོན་ཡིད་ཁས་ལེན་པས་རྣམ་ཤེས་དྲུག་ལས་རྫས་ཐ་དད་པའི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་ཁས་ལེན་ཏོ། །གོས་དམར་བའི་སྡེ་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་ནི་སྙིང་གི་དངོས་པོར་འདོད་དེ། འདིའི་ལྟར་གཟུགས་མེད་ནའང་གཟུགས་ཡོད་པར་འདོད་པས་དེར་ཀྱང་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་དུ་འགལ་བ་མེད་དོ།།

གཉིས་པ། ཤིན་ཏུ་བསྡུ་བའི་ཚུལ་ནི།

ཕུང་པོས་འདུས་བྱས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ན་དེ་བས་ཀྱང་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྡུར་ཡོད་དམ་ཞེ་ན་ཡོད་དེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་གཅིག་སྟེ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གིས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཏེ། འདི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོས་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་གཟུགས་ཅན་བཅུ་བཅུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟེ་བརྒྱད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱིས་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་བཞི་བསྡུས་སོ།།

རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ནི་འདིར་ཆོས་ཁམས་སུ་བསྡུས་པར་མ་ཟད་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོར་ཀྱང་བསྡུས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས། འདིར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ནི་ལན་གཉིས་སུ་བསྡུས་སོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་བསྡུས་པ་ནི་སྡུད་བྱེད་གསུམ་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་བསྡུས་པ་ནི་ཡིན་ལ། གསུམ་པོ་དེ་ལས་རྫས་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་དང་མི་ལྡན་པ་སྟེ་རྫས་གཞན་གྱི་དངོས་པོར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྡུ་དངོས་བཞིས་འཁོར་རྣམ་བཞི་བསྡུས་པ་ལྟར་མ་ཡིན་གྱི་སྒྲས་མཉན་བྱ་བསྡུས་པ་ལྟར་བསྡུ་བ་མཚན་ཉིད་པའོ།།

ཁམས་མང་བར་ཐལ་བ་སྤང་བ་ནི་མིག་རྣ་བ་སྣ་དང་གསུམ་ནི་གཉིས་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པས་མང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ན་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་མིག་ལ་སོགས་པ་རྣ་བ་དང་སྣ་གཉིས་གཉིས་ཡོད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་དག་ཁམས་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་མིག་གཉིས་ཀ་ཡང་རང་ཡུལ་གཟུགས་འཛིན་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་གཟུགས་དྭང་བར་རིགས་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྤྱོད་ཡུལ་གཟུགས་སུ་འདྲ་བའི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་གི་འབྲས་བུ་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་དུ་རུང་བའི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་དུ་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ནའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གཉིས་ལའང་སྦྱར་རོ། །གཉིས་གཉིས་བྱུང་ཡང་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རྟགས་མ་གྲུབ་སྟེ། རྟེན་མཛེས་པར་བྱ་བའི་དགོས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ན་གཉིས་གཉིས་བྱུང་ངོ་། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་ལྟ་བུ་དག་ལ་ཀུན་ཏུ་སྲེད་པས་ལས་བསགས་པའི་དབང་གིས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཡང་ན་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ།།

གསུམ་པ་སོ་སོའི་སྒྲ་དོན་ནི།

ཆོས་དུ་མ་སྤུངས་པའི་དོན་གྱིས་ན་ཕུང་པོ་སྟེ། མདོ་ལས་ཀྱང༌། གཟུགས་གང་ཅི་ཡང་རུང་འདས་པའམ། མ་འོངས་པའམ། ད་ལྟར་བྱུང་བའམ། ནང་གིའམ། ཕྱིའི་འམ། རགས་པའམ། ཕྲ་བའམ། ངན་པའམ། གྱ་ནོམ་པའམ། ཐག་རིང་བ་ན་ཡོད་པའམ། ཉེ་བ་ན་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུ་འགྲོའོ་ཞེས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་བར་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ།།

འདི་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་གཟུགས་བྱུང་ལ་མི་རྟག་པས་འགག་པ་དང༌། བྱུང་ལ་མ་འགགས་པ་དང༌། མ་བྱུང་བ་ནི་དུས་གསུམ་རིམ་པ་བཞིན་དང༌། རང་གི་རྒྱུད་ལ་མིག་སོགས་དང་གཟུགས་སོགས་ཡོད་པ་ནང་དང༌། དེ་གཉིས་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་དང་སེམས་ཅན་དུ་གྲང་བ་མ་ཡིན་པ་ཕྱིའོ། །ཡང་ན་རང་གཞན་གཉིས་ཀའི་མིག་སོགས་ནང༌། གཉིས་ཀའི་གཟུགས་སོགས་ལྔ་དང་སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བ་མ་ཡིན་པ་དང་རིག་མིན་ཕྱིའོ་ཞེས་ཀྱང་བཤད་དོ། །རགས་ཕྲ་ནི་ཐོགས་བཅས་ཐོགས་མེད་ཀྱི་གཟུགས་སོ། །ཡང་ན་ལྟོས་ནས་གཞག་སྟེ། དེ་ལྟ་ན་ཐོགས་བཅས་དག་ནི་རགས་པ་དང་ཕྲ་བ་གཉིས་ཀ་ཡིན་ལ་ཐོགས་མེད་ཀྱི་གཟུགས་ཕྲ་བ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་འཆད་དོ། །གལ་ཏེ་ལྟོས་པས་མ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། གང་ལ་ལྟོས་ཏེ་རགས་པ་དེ་ནི་ནམ་ཡང་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་ཕྲ་བ་མ་ཡིན་པས་སྐྱོན་མེད་དོ། །ངན་པ་དང་གྱ་ནོམ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་དེ་མ་ཡིན་པའོ། །རིང་བ་ནི་འདས་མ་འོངས་དང༌། ཉེ་བ་ནི་ད་ལྟར་བ་སྟེ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་བར་དུའོ། །ཁྱད་པར་ནི་དབང་པོ་ལྔ་ལ་བརྟེན་པ་རགས་པ་དང་ཡིད་ལ་བརྟེན་པ་ཕྲ་བ་ཞེས་སམ། ཡང་ན་ས་ལ་ལྟོས་ནས་སོ། ལུགས་གཞན་ནི་འདིར་མ་སྤྲོས་སོ། །འོ་ན་ཕུང་པོ་རྫས་སུའང་བཏགས་ཡོད་ཡིན་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ནི་རྫས་སུ་སྟེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་ཀྱང་ཕུང་པོ་ཡིན་ལ། མདོ་ལས་ཆོས་བཅུ་གཅིག་གསུངས་པའང་སོ་སོར་ཕུང་པོ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བསྟན་པའི་དོན་དུའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སྤུངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མདོ་ལས་ཀྱང་དེ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་བཏགས་ཡོད་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལས་ནི། གཉི་ག་འབྱུང་སྟེ་ཆོས་མངོན་པ་བ་ཞིག་ཕུང་པོ་བཏགས་པའི་ཡོད་པར་ལྟ་ན་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཁམས་གཅིག་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་དང༌། ཕུང་པོ་གཅིག་གི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་མི་ལྟ་ན་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཁམས་གཅིག་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་དང༌། ཕུང་པོ་གཅིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །སེམས་དང་སེམས་བྱུང་སྐྱེ་ཞིང་མཆེད་པའི་སྒོ་བྱེད་པ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་དོན་ཏེ། དེ་ཡང་མིག་སོགས་དྲུག་གིས་བདག་རྐྱེན་དང༌། གཟུགས་སོགས་དྲུག་གིས་དམིགས་རྐྱེན་བྱས་ནས་སོ། །རིགས་ཀྱི་དོན་གྱིས་ན་ཁམས་རྣམས་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རི་འགའ་ཞིག་ལ་གསེར་དངུལ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་མང་པོ་ཡོད་པ་ལ་ཁམས་རྣམས་ཞེས་བརྗོད་པ་བཞིན་དུ་རྟེན་ནམ་རྒྱུད་གཅིག་ལ་རིགས་བཅོ་བརྒྱད་ཡོད་པས་ན་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ནི་འབྱུང་གནས་སམ་རྒྱུ་སྟེ་མིག་སོགས་རྣམས་རང་རང་གི་རིགས་འདྲ་ཕྱི་མའི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རམ། ཡང་ན་འདུས་མ་བྱས་ལ་དེ་མེད་པས་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་དག་ནི་རིགས་ཀྱི་དོན་ཁམས་ལ་འདོད་པས་ཐམས་ཅད་རང་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པས་ན་ཁམས་ཞེས་བྱའོ་ཞེའོ།།

བཞི་པ། དགོས་པ་ནི།

ཆོས་གཅིག་ཉིད་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་སྟོན་པར་མཛད་ཅེ་ན། གདུལ་བྱ་ཁ་ཅིག་སེམས་བྱུང་ལ་རིལ་པོ་གཅིག་ཏུ་བཟུང་ནས་བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་གཟུགས་ལ་རིལ་པོ་གཅིག་དང༌། ཁ་ཅིག་གཟུགས་དང་སེམས་གཉིས་ཀ་ལ་རིལ་པོ་གཅིག་ཏུ་རྨོངས་ལ། །དེ་ལ་ཕུང་པོར་སེམས་བྱུང་ལ་ཚོར་སོགས་གསུམ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དུ་གཟུགས་ཅན་བཅུ་དང་ཁམས་ལ་གཟུགས་ཅན་བཅུ་དང་སེམས་ལ་བདུན་དུ་ཕྱེ་བ་རྟོག་པས་དེ་དག་སེལ་བས་རྨོངས་པ་གསུམ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དད་སོགས་དབང་པོ་རྣོན་པོ། འབྲིང་པོ། རྟུལ་པོ་སྟེ་རིམ་པ་གསུམ་ཡོད་ལ་རྣོན་པོ་མགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་སྟེ། དགེ་སློང་ཞིག་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་གང་ཁྱོད་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་སྤང་པར་བྱའོ། །གསོལ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གློ་བར་ཆུད་དོ། །དགེ་སློང་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བཤད་པ་འདིའི་དོན་ཇི་ལྟར་ཤེས། བཙུན་པ་གཟུགས་ནི་བདག་མ་ལགས་ཏེ་ཆོས་དེ་ནི་བདག་གིས་སྤང་བར་བགྱིའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །འབྲིང་ནི་སྤྲོས་ལ་བསྟན་དགོས་པ་ཡིན་ལ། རྟུལ་པོ་ནི་ཚིག་ལྷུར་ལེན་པ་ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་ལ་བསྟན་དགོས་པ་སྟེ་གསུམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་གདུལ་བྱ་ཚིག་མདོར་བསྡུས་པ་དང༌། བར་མ་དང༌། རྒྱས་པ་འདོད་སྟེ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་ཡང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་རིམ་པ་བཞིན་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་འདོད་པ་ནི་སྔོན་གོམས་པའི་དབང་གིས་ཏེ་ཞི་གནས་དང༌། དེ་དང་ལྷག་མཐོང་གཉི་ག་དང༌། ལྷག་མཐོང་ཉིད་ལ་གོམས་པས་སོ།།

ལྔ་པ། དེ་དག་ངེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལ་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི།

ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་འདི་གཉིས་ཕལ་ཆེ་བ་འཇིག་རྟེན་པ་ཀུན་གྱིས་རྩོད་པའི་རྩ་བར་གྱུར་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་དོན་འདོད་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལྷག་པར་ཞེན་པས་ཡིན་ལ། དེ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡང་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུའང་མདོ་ལས། བྲམ་ཟེ་དབྱུག་པ་ཅན་གྱིས་འཕགས་པ་ཀཱ་ཏྱ་ཡཱ་ན་ལ་རྒྱུ་གང་དང་རྐྱེན་གང་གིས་རྒྱལ་པོ་ལ་རྒྱལ་པོས། ཞིང་པ་ལ་ཞིང་པས་བྲམ་ཟེ་ལ་བྲམ་ཟེས། ཁྱིམ་བདག་ལ་ཁྱིམ་བདག་གིས་ལྷན་ཅིག་རྩོད་པར་གྱུར། བྲམ་ཟེ་འདོད་པ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ཞེན་པ་དང༌། འབྲེལ་བ་དང༌། མངོན་པར་འདོད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་ཆགས་པའི་རྒྱུས་རྩོད་དོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བས་རྩོད་པར་གྱུར། བྲམ་ཟེ་ལྟ་བ་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཞེན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུས་རྩོད་པར་གྱུར་ཏོ། །ཀཱ་ཏ་ཡཱ་ན་རྒྱུ་དེ་དག་ལས་འདས་པ་ཡོད་དམ། ཡོད་དེ་བདག་གི་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་སོ་ཞེས་དང་། བསྟོད་པ་ལས་ཀྱང༌། འདོད་པ་མི་སྣང་འབྲེལ་མེད་ཅིང༌། །ལྟ་བའི་དྲ་བ་བཅོམ་གྱུར་པ། །དེས་ན་རྩོད་པ་མི་འབྱུང་སྟེ། །རྩ་བ་མེད་པར་གང་ལས་འབྱུང༌། །ཞེས་སོ། །དང་ནི་རྒྱུ་མཚན་གཞན་སྡུད་པའོ། །གང་དག་ཅེ་ན། དེ་གཉིས་འཁོར་བའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་ཕུང་པོའི་རིམ་པ་སྟོན་པའི་རྒྱུ་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་པའོ། །འགྲེལ་པར། འདི་དག་ནི་ཆེས་རགས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གོ་རིམ་གྱི་རྒྱུ་དང༌། ཟས་དང་ཚོད་མ་ལྟ་བུ་དང༌། དེ་དག་གིས་ཁམས་གཉིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་གོ་རིམ་གྱི་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ཕུང་པོར་བྱས་སོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་ནི་སེམས་བྱུང་རྣམས་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ཕུང་པོར་གཞག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། སོ་སོར་ཕུང་པོར་འཇོག་པ་ནི་དེ་ལྟར་ལོགས་ཤིག་ཏུ་གཞག་པར་བྱ་བའི་སེམས་བྱུང་རིགས་མི་འདྲ་རྫས་ཐ་དད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ་ནི།

འདུས་མ་བྱས་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་ཏུ་མ་བཤད་པ་སྟེ་བཤད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཅེས་སྦྱར་རོ། །རྒྱུ་མཚན་ནི་ཕུང་པོའི་དོན་དུ་སྟེ་གཟུགས་ནས་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་བར་གྱི་ངོ་བོར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཕུང་པོ་དྲུག་པར་ཀྱང་མི་བརྗོད་དེ། འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཞི་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་གཉིས་ཀའི་གཞི་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕུང་པོར་གཞག་ན་འདུས་མ་བྱས་ནི་གཉིས་ཀའི་གཞིར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ།།

གསུམ་པ་ལ།

ཕུང་པོ་ལྔའི་རིམ་པ་ནི་གཟུགས་ཕལ་ཆེ་བ་ཐོགས་བཅས་ཡིན་པས་རགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལས་ཚོར་བ་ནི་ངའི་ལག་པ་དང་རྐང་པ་ལ་ཚོར་རོ་ཞེས་རགས་པ་དང༌། དེ་ནས་མཚན་མར་འཛིན་པས་ཤེས་སླ་བའི་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་རགས་པ་དང༌། དེ་ནས་འདུ་བྱེད་རགས་ཏེ་བདེ་བར་འགྱུར་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བར་མི་འགྱུར་བར་བྱའོ་ཞེས་འདུ་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་ལ། ཡང་ན་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་རིག་པས་སོ་ཞེས་བླ་མ་དག་གསུང་ངོ༌། རྣམ་ཤེས་ནི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཙམ་རིག་པས་ཕྲ་བའི་ཕྱིར་མཐར་བསྟན་ཏོ། །ཕྲ་རགས་ནི་རྟོགས་དཀའ་སླའོ། །ཡང་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རིམ་པ་དང་མཐུན་པར་བསྟན་ཏེ། ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཕོ་མོ་དག་གཟུགས་ལ་དགའ་ཞིང་དེ་ནི་ཚོར་བ་ལ་ཆགས་པས་དང༌། དེ་ཡང་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་གྱུར་ཅིང༌། དེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དག་གིས་ཡིན་ལ་དེས་སེམས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་ཅན་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འགྲེལ་པར་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་དོན་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གཞིར་བཟུང་ནས་གང་ནས། གང་གི་དོན་དུ། ཇི་ལྟར། གང་དག་གིས། གང་གི་ངོ་བོ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རིམ་པ་དང་མཐུན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་སྤེལ་འཆད་དོ། །འཆད་པ་པོ་མཆིམས་སྔ་མ་དག་ནི། ཐོག་མར་ཕོ་མོ་དག་གཟུགས་ལ་དགའ་ཞིང་དེ་སྡུག་མི་སྡུག་ལས་ཚོར་བ་བདེ་སྡུག་འབྱུང་ལ་དེ་ལས་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་དེས་འདུ་བྱེད་ཆགས་སྡང་ལ་སོགས་པ་འཕེལ་ཞིང༌། དེས་རྣམ་ཤེས་ཉོན་མོངས་ཅན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ།།

ཡང་ན་ཟས་ལ་སྤྱོད་པ་ན་སྣོད་དང༌། སོགས་པས་བསྡུས་པ་བཟའ་བྱའི་དངོས་པོ་ཟས་དང༌། ཚོད་མ་དང༌། བྱན་པོ་དང༌། ཟ་བ་པོ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་དོན་གྱི་རིམ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་ན་ཁམས་གསུམ་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་འདི་ལྟར་འདོད་ཁམས་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་གཟུགས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་དང་པོ་གསུམ་དང༌། སྲིད་རྩེ་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་ཙམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་རིམ་པས་དང༌། རྣམ་ཤེས་ནི་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་པའི་ཕྱིར་མཐར་བསྟན་ཏེ། དཔེར་ན་ཞིང་དང་ས་བོན་གྱི་གོ་རིམ་ལྟ་བུའོ། །འདིས་ནི་དགོས་པ་དེ་དག་ལ་ལྟོས་ནས་གྲངས་ངེས་པའང་བསྟན་ཏོ།།

སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་ཀྱི་རིམ་པ་ནི་མིག་སོགས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རིམ་པ་བསྟན་པས་གཞན་ཤུགས་ལ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །དེ་ལ་མིག་སོགས་དང་པོ་ལྔ་ནི་ད་ལྟ་བ་ཡིན་པའི་རང་གི་གཟུང་དོན་ཡུལ་དུ་བྱེད་པས་རྟོགས་སླ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་སྔོན་དུ་བསྟན་ལ། དེ་ནི་ཆོས་དུས་གསུམ་པ་དང་འདུས་མ་བྱས་ལའང་དམིགས་པས་རྟོགས་དཀའ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་ཕྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་ལས་ཀྱང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་གཟུང་དོན་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མིག་རྣ་བ་སྣ་ལྕེ་བཞི་དང་པོར་བསྟན་ལ། ལུས་ནི་འབྱུང་བ་ལས་འགྱུར་བ་གཉི་ག་ཅི་རིགས་པར་ཡུལ་དུ་བྱེད་པས་ཕྱིས་བསྟན་ཏོ། །བཞི་པོ་ལས་ཀྱང་གཞན་མིག་དང་རྣ་བ་ནི་རིང་བ་ལ་འཇུག་པས་སྔར་བསྟན་ལ། དེ་གཉིས་ལས་ཀྱང་མིག་ནི་རྣ་བ་བས་ཆེས་རིང་བ་ལ་འཇུག་སྟེ། དཔེར་ན་ཐག་རིང་པོའི་ཆུ་ཀླུང་གི་གཟུགས་མཐོང་ཡང་སྒྲ་མི་ཐོས་པ་བཞིན་ཞེས་བཤད་དོ། །འོན་ཀྱང་འདི་ནི་ཕལ་ཆེ་བ་ལ་དགོངས་པ་སྟེ་ཐག་རིང་པོའི་དུང་གི་གཟུགས་མི་མཐོང་ཡང་སྒྲ་ཐོས་པ་ལྟ་བུ་ཞེས་གསུང་ངོ༌། །སྣ་ལྕེ་གཉིས་ལས་སྣ་དང་པོར་སྟོན་པ་ནི་ལྕེས་རོ་མྱངས་བའི་སྔོན་དུ་སྣས་དྲི་ཚོར་བས་ཆེས་མྱུར་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེལྟར་ཡང་སྣས་ནི་ཟས་དེའི་ཆ་ཤས་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་དྲི་འཛིན་ལ། ལྕེ་ནི་ཟས་ཀྱི་གོང་བུ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་རོ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །ཡང་ན་དབང་རྟེན་རྣམས་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་དུ་དེ་དག་གི་རིམ་པ་བསྟན་ལ། ལུས་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་མོད་ཀྱི་མགྲིན་པ་མན་ཆད་ན་ཕལ་ཆེར་གནས་པས་དེའི་དབང་དུ་མཛད་དོ། །ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པས་ཡུལ་ན་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་ཕྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་གིས་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འབྲས་བུ་རྣམ་ཤེས་དྲུག་གི་རིམ་པ་འགྲུབ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་དྲུག་གི་རིམ་པ་ལྟར་བཙུན་མོ་དང་རྒྱལ་བུའི་རིམ་པ་འགྲུབ་པ་བཞིན་ནོ།།

བཞི་པ་ནི།

སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་ཅར་གཟུགས་ཡིན་ན་གཞན་ལ་གཟུགས་ཞེས་མི་སྨོས་པར་མིག་གི་ཡུལ་གཅིག་པུ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བརྗོད་ཅེ་ན། ཐམས་ཅད་ལ་གཟུགས་ཞེས་བསྟན་ན་ཡུལ་དེའི་ཡུལ་ཅན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་སྒོ་ནས་བཅུ་པོ་སོ་སོར་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་མི་རྟོགས་ལ། གཞན་རྣམས་ལ་སོགས་པ་དང༌། མིག་གི་ཡུལ་ལ་གཟུགས་ཞེས་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བཅུ་པོ་སྐྱེ་མཆེད་བྱེ་བྲག་སོ་སོའི་དོན་ཡིན་པར་རྟོགས་པའི་དགོས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མིག་གི་ཡུལ་གཅིག་པུ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་པར་བརྗོད་ཅེས་སྦྱར་རོ། །དང་ནི་སྡུད་པའི་ཚིག་གོ །དགོས་པ་ཡོད་ཀྱང་འདི་ལ་གཟུགས་ཞེས་པའི་སྤྱི་མིང་དེ་མ་ཡིན་པའི་མིང་གཞན་ཞིག་མི་བརྗོད་ཅེ་ན། གཞན་རྣམས་ལ་མིང་སོ་སོར་བསྟན་པས་འདི་ལ་གཞན་མ་བཏགས་ཀྱང་འདིས་མིག་གི་ཡུལ་ལ་གོ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་བ་ལང་གཞན་རྣམས་ལ་མཚན་མ་བཏབ་པས་གཅིག་ལ་མ་བཏབ་ཀྱང་མཚན་མར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་འདི་ཉིད་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ལ་གཟུགས་ཞེས་པའི་སྤྱི་མིང་གིས་བརྗོད་པར་རིགས་སོ། །དེ་ནི་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ཏེ་ལག་པས་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལ་སོགས་པས་གནོད་པའི་སྒོ་ནས་གཟུགས་སུ་རུང་བ་དང༌། མིག་ཤེས་ལ་བསྟན་དུ་རུང་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་འདི་ཁོ་ན་ལ་གཟུགས་སུ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་གཟུགས་ཉི་ཤུས་རགས་པ་དང༌། ཤ་དང་ལྷ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་སྟེ་གསུམ་ཅར་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ།།

ཡང་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཡིན་ན་གཞན་ལ་ཆོས་ཞེས་མི་སྨོས་བར་ཆོས་བདུན་པོ་ཁོ་ན་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བརྗོད་ཅེ་ན། སྔ་མ་བཞིན་དུ། ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་ཞེས་བསྟན་ན་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་སྒོ་ནས་བཅུ་གཉིས་པོ་སོ་སོར་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་མི་རྟོགས་ལ། གཞན་རྣམས་ལ་མིག་ལ་སོགས་པ་དང་། ཆོས་བདུན་པོ་ལ་ཆོས་ཞེས་པསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བཅུ་གཉིས་པོ་སྐྱེ་མཆེད་བྱེ་བྲག་སོ་སོའི་དོན་ཡིན་པར་རྟོགས་པའི་དགོས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་བདུན་པོ་ཕྱོགས་གཅིག་བསྡོམས་པ་དེ་གཅིག་པུ་ལ་ནི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་པར་བརྗོད་དོ། །དགོས་པ་དེ་ཡོད་ཀྱང་དེ་ལ་ཆོས་ཞེས་པའི་སྤྱི་མིང་དེ་མ་ཡིན་པའི་མིང་གཞན་ཞིག་མི་བརྗོད་ཅེ་ན། འདི་ཉིད་ཀྱིས་གོ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་མཚན་མ་མ་བཏབ་པ་མཚན་མར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སྔར་བཞིན་སྦྱར་རོ། གཞན་ཡང་འདི་ཁོ་ན་ལ་སྤྱི་མིང་དེས་བརྗོད་པར་རིགས་ཏེ། འདིས་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་མང་པོ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའང་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེ་ཡང་རིམ་པ་བཞིན་མི་མང་པོ་དང༌། མིའི་གཙོ་བོ་རྒྱལ་པོ་ཡོད་པ་ལ་མི་འདུག་ཅེས་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ།།

གཉིས་པ། དེ་གསུམ་གཞན་ཡང་འདིར་བསྡུ་བ་ནི།

མདོ་ལས་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་ཀྱི་མིང་ཅན་གཞན་ཡང་གསུངས་ན་དེ་དག་འདི་དག་གིས་བསྡུས་སམ་མ་བསྡུས་ཤེ་ན།

འདི་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི།

མདོ་ལས། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་ཞེས་གསུངས་པ་དག་གང་ཡིན་པ་རྣམས་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཐུབ་པ་ཐུན་མོངས་མ་ཡིན་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་པས། དེ་དག་མདོ་སྡེ་པ་ལྟར་ན་ཚིག་སྟེ་ངག་གི་རིག་བྱེད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ལ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་གཞན་དག་གི་ལྟར་ན་མིང་ཚིག་ཡི་གེའི་ཚོགས་ཡིན་པས་དེ་དག་ནི་རིམ་པ་ལྟར་གཟུགས་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དག་ཏུ་འདུས་སོ། །འདིར་མིང་ཡིན་ཅེས་གསུངས་པ་ནི་མཚོན་པའི་དོན་ཏེ། གང་སྤེལ་གྱིས་འདིར་མིང་ནི་དཔེ་ཙམ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །ཆོས་མངོན་པ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལྟར་ན་གཉི་གའི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་འདོད་དེ། ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པ་ལས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་གང་ཞེ་ན། གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་དང༌། གསུང་དང༌། བརྗོད་པ་དང༌། དབྱངས་དང༌། ངེས་པའི་གསུངས་དང༌། གསུང་གི་ལམ་དང༌། གསུང་དབྱངས་དང༌། གསུང་གི་ཕྲིན་ལས་དང༌། གསུང་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དོ་ཞེས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཆོས་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། གང་མིང་གི་ཚོགས་དང་ཚིག་གི་ཚོགས་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་གོ་རིམ་དུ་བཀོད་པ་དང༌། གོ་རིམ་དུ་གཞག་པ་དང༌། གོ་རིམ་དུ་ཡང་དག་པར་སྦྱར་བའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གཉི་གས་བསྡུས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རེ་རེའི་ཚད་ཇི་ཙམ་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཚད་དང་མཉམ་པ་རེ་ལ་བྱེད་ཅེས་ཟེར་ཏེ་དེ་ལ་ཤློ་ཀ་དྲུག་སྟོང་ངོ་། །དེའི་ལྟར་ན་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་ལ་ཚིགས་བཅད་དུང་ཕྱུར་ཕྲག་བཞི་དང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་དག་ནི་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཚད་ངེས་པ་མེད་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་ཕུང་པོ་ལ་བརྩམས་པ་དང་སོགས་པས་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་དང་རྟེན་འབྲེལ་ལ་སོགས་པ་གང་ལ་བརྩམས་པ་དེའི་གཏམ་རྒྱུད་རྫོགས་པ་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ན་སེམས་ཅན་གང་དག་འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོའང་དེའི་གྲངས་དང་མཐུན་པར་གསུངས་པས་བརྒྱད་ཁྲིར་འདོད་དོ། །ནི་ཞེས་པའི་སྒྲ་ནི་སྔར་བཤད་པའི་ཕྱོགས་བསལ་བའི་ཕྱིར་རམ་ངེས་བར་གཟུང་བའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །འོན་ཀྱང་གཞུང་འདི་ནས་དེ་སྐད་དུ་འབྱུང་ལ་གཞན་ཕལ་ཆེར་ལས་ནི་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དུ་གསུངས་སོ།།

གཉིས་པ་ནི།

ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་ཕུང་པོ་ལྔར་བསྡུས་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ཡང་ཅི་རིགས་པར་མདོ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་ཀྱི་མིང་ཅན་རྣམས་ནི་རང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལེགས་པར་དཔྱད་དེ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོར་བསྡུ་བར་བྱ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོའི་མིང་ཅན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པའི་ཕུང་པོ་སྟེ་རྣམ་གྲོལ་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ལྟར་ན་རིམ་པ་ལྟར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་དང༌། སེམས་བྱུང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། མོས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཡིན་པས་དང་པོ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྷག་མ་བཞི་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོས་བསྡུས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མིང་ཅན་ཟད་པར་བཅུ་ལས་དང་པོ་བརྒྱད་ནི་མ་ཆགས་པ་ཡིན་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འཁོར་རྣམས་ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་སོ། །ཟད་པར་ནམ་མཁའ་དང་རྣམ་ཤེས་དང༌། གཟུགས་མེད་སྐྱེ་མཆེད་རིས་བཞི་ནི་མིང་བཞིའི་ཕུང་པོ་ཡིན་པས་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་ལ། ཟིལ་གནོན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་ཀྱང་མ་ཆགས་པ་དང༌། འཁོར་དང་བཅས་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡིན་པས་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མིང་ཅན་གཞན་གྱི་བསྡུ་བ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ།།

ཁམས་ཀྱི་མིང་ཅན་ནི་ཁམས་མང་པོ་པའི་མདོ་ལས་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་བྱུང་བའི་སྡོམ་ནི། མིག་སོགས་ཁམས་ནི་བཅོ་བརྒྱད་དང༌། །འབྱུང་བཞིན་ནམ་མཁའ་རྣམ་ཤེས་དང༌། །ཚོར་བ་ལྔ་དང་མ་རིག་པ། །འདོད་ཁམས་གནོད་སེམས་རྣམ་པར་འཚེ། །ངེས་འབྱུང་གནོད་སེམས་མེད་པ་དང༌། །རྣམ་མི་འཚེ་སྟེ་དྲུག་ཚན་གསུམ། །གཟུགས་མ་གཏོགས་པའི་ཕུང་པོ་བཞི། །འདོད་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ཁམས། །ངན་པ་བར་མ་གྱ་ནོམ་ཁམས། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་འགོག་པའི་ཁམས། །དགེ་དང་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན། །སློབ་དང་མི་སློབ་གཉི་ག་མིན། །འདས་དང་མ་འོངས་ད་ལྟར་ཏེ། །དེ་ལྟར་ན་ནི་གསུམ་ཚན་དྲུག །ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད་ཁམས་དང༌། །འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་ཁམས་ཏེ། །ཁམས་ནི་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་སོ། །ཞེས་པའོ། །དེ་དག་གི་བསྡུ་བ་ནི། དྲུག་ཚན་གསུམ་པའི་འདོད་ཁམས་ནི། །འདོད་ཆགས་ངེས་འབྱུང་དེ་ལས་ཟློག །གཉིས་འཆད་གཞན་རྣམས་རང་མིང་གིས། །བསྟན་ཏོ་མཚན་ཉིད་དཔྱད་པས་ཤེས།།

གསུམ་པ་ནི།

འདུས་མ་བྱས་ནམ་མཁའ་དང་རྣམ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ཁམས་དྲུག་གི་ནམ་མཁའ་དང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། འདིར་བསྟན་པའི་ནམ་མཁའ་ནི་འདུས་མ་བྱས་དང་རྒྱན་ནམ་མཁའ་མ་ཡིན་གྱི་བུ་ག་ནམ་མཁའི་ཁམས་སོ། །དེ་ནི་ཁ་དང་སྣ་ལ་སོགས་པའི་བུ་ག་སྟེ་ཉིན་པར་སྣང་བ་དང་མཚན་མོ་མུན་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཕལ་ཆེར་གནས་པ་དག་ཡིན་པས་རང་གི་ངོ་བོ་གནོད་པ་བྱ་རུང་བའི་ཐོགས་བཅས་ཡིན་ལ་ཐོགས་བཅས་གཞན་གྱི་ཉེ་འཁོར་ན་གནས་པས་ཐོགས་བཅས་ཉེ་འཁོར་རོ། །ལོ་ཞེས་པ་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་ལུགས་ཡིན་པར་བསྟན་པའོ། །སློབ་དཔོན་རང་གི་ལུགས་ནི་མདོ་སྡེ་པ་དང་མཐུན་ཏེ། འདི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ནི་ཐོགས་པའི་རེག་བྱ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ལ་དེ་གཟུགས་གཞན་གྱི་ཉེ་འཁོར་ན་གནས་པས་ཐོགས་མེད་ཉེ་འཁོར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་ཤེས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཡིན་གྱི་ཟག་མེད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་སེམས་ནས་འཆི་སེམས་ཀྱི་བར་དུ་སྲིད་པ་སྐྱེ་བའི་རྟེན་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུའང་མདོ་ལས། དགེ་སློང་སྐྱེས་བུ་འདི་ནི་ཁམས་དྲུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང༌། ཁམས་དྲུག་ལ་བརྟེན་ནས་མའི་མངལ་དུ་འཇུག་གོ་ཞེས་སོ།།

གསུམ་པ་རྣམ་པའི་རབ་དབྱེ་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་དགོས་པ་ནི།

རྣམ་པའི་རབ་དབྱེ་བྱས་པས་སློབ་མ་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་མཁས་ཤིང༌། ཁྱད་པར་དུ་ཁམས་ལ་བྱས་པས་གཟུགས་དང་སེམས་གཉི་གའི་རབ་དབྱེ་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། གྲངས་དང་གོ་རིམ་ངེས་པ་མེད་དོ།།

/གཉིས་པ།6རྣམ་པའི་རབ་དབྱེ་དངོས་ལ་བདུན་གྱི་དང་པོ་གཉིས་མཚན་གྱི་རབ་དབྱེ་ལ། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་ནི་དུ་བསྟན་དུ་མེད་པ་ནི་དུ་ཞེ་ན། བསྟན་དུ་ཡོད་པ་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་འདིར་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་གཅིག་པུ་ཞེས་གཞན་ལྡན་རྣམ་དཔྱོད་དུ་སྦྱར་གྱི་མི་ལྡན་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་ངེས་གཟུང་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པ་ལས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །ལྷག་མ་བཅུ་བདུན་ནི་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་ཡང་འདིའི་འདི་ནའོ་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ནའོ་ཞེས་མིག་ཤེས་ལ་བསྟན་དུ་རུང་བ་ནི་བསྟན་ཡོད་ཡིན་ན་དེ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་གཅིག་པུ་ལ་རུང་གི་གཞན་བཅུ་བདུན་པོ་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

དེ་བཞིན་དུ་དྲི་བ་དེ་ནི་ཐོགས་བཅས་ཐོགས་མེད་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པའི་རབ་དབྱེ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱ་ཞིང་། དེ་དག་གི་ལན་ཡང་རིམ་པ་བཞིན་སྟོན་པས་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པ་ནི་གཟུགས་ཅན་བཅུའོ། །དེ་ཡང་འདིར་ཐོགས་པའི་དོན་ནི་རྡུགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་གཟུགས་ཅན་གཅིག་གི་གོ་སར་གཞན་འཇུག་པ་དེ་ལ་ཐོགས་ནས་གཞན་གྱི་གེགས་བྱེད་པའི་སྒྲིབ་པ་ལ་ཐོགས་པ་དང་མིག་ལ་སོགས་པས་རང་ཡུལ་གཅིག་འཛིན་པ་ན་དེ་ལ་ཐོགས་ནས་ཡུལ་གཞན་འཛིན་པའི་གེགས་བྱེད་པའི་ཡུལ་ཐོགས་དང་། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གིས་རང་གི་དམིགས་པ་གཅིག་འཛིན་པ་ན་དེ་ལ་ཐོགས་ནས་དམིགས་པ་གཞན་འཛིན་པའི་གེགས་བྱེད་པའི་དམིགས་ཐོགས་དང་གསུམ་ལས་འདིར་སྒྲིབ་པ་ལ་ཐོགས་པའི་ཐོགས་བཅས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁམས་ལྷག་མ་བརྒྱད་ནི་དེ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐོགས་མེད་དུ་གྲུབ་བོ། །ཡུལ་དང་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་རང་གི་ཡུལ་ཅན་དབང་པོ་ལ་ལྟོས་ནས་ཡུལ་དང་། རང་གི་ཡུལ་ཅན་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ལ་ལྟོས་ནས་ཡུལ་དང་དམིགས་པ་གཉིས་ཀ་སྟེ། འགྲེལ་པ་ལས། གང་ལ་གང་ཞིག་བྱེད་པ་དེ་ནི་དེའི་ཡུལ་ཡིན་ལ་གང་ཞིག་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་འཛིན་པ་དེ་ནི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང༌། རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས་ཀྱང༌། དམིགས་པ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཁོ་ནའི་ཡིན་ལ། ཡུལ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འབའ་ཞིག་གི་མ་ཡིན་གྱི་མིག་ལ་སོགས་པའི་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ། གསུམ་ཚན་གྱི་རབ་དབྱེ་ནི།

ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་དུ་ངེས་པ་བརྒྱད་དེ་ཐོགས་བཅས་སུ་བཤད་པ་དེ་དག་ཉིད་ལས་གཟུགས་སྒྲའི་ཁམས་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ནི་དགེ་མི་དགེ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྒྱད་པོ་ལས་གཞན་པའི་ལྷག་མ་བཅུ་ལ་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་རྣམ་པ་གསུམ་ཀ་ཡོད་དེ། དགེ་མི་དགེའི་སེམས་ཀྱིས་བསླང་བའི་ལུས་ངག་གི་རིག་བྱེད་ཀྱི་གཟུགས་སྒྲ་ནི་ཀུན་སློང་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་དགེ་མི་དགེ་ཡིན་ལ། གཞན་ནི་ལུང་མ་བསྟན་ནོ། །འོ་ན་དེའི་དྲི་རོ་རེག་བྱ་ཡང་དགེ་མི་དགེར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་སློང་གིས་དེ་གསུམ་ལ་མ་དམིགས་པས་སོ། །ཁམས་ཐོགས་མེད་བརྒྱད་ནི་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གསུམ་ག་ཅི་རིགས་པར་ཡོད་དེ། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་བརྟགས་འགོག་ནི་དོན་དམ་པར་དགེ་བ་དང་། གཞན་རྣམས་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དང་མཚུངས་ལྡན་གྲོགས་དང་ཀུན་སློང་གིས་གསུམ་པོ་ཅི་རིགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞིབ་ཏུ་ལས་བསྟན་པར་འཆད་དོ། །མཚན་ཉིད་ནི་ལུང་བསྟན་པ་གང་ཞིག་མཁས་པས་བསྔགས་པར་འོས་པ་དང༌། ལུང་བསྟན་པ་གང་ཞིག་མཁས་པས་སྨད་པར་འོས་པ་དང༌། ཆོས་གང་ཞིག་དགེ་མི་དགེ་གང་དུའང་མི་རུང་བའོ།།

གསུམ་པ། ཁམས་སུ་གཏོགས་པའི་དོན་ནི།

དེ་དང་མ་བྲལ་བ་སྟེ་ཁམས་དེའི་ཉོན་མོངས་རྒྱས་སུ་རུང་བ་ལ་བཞེད་པས་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོའི་རིགས་ཐམས་ཅད་དོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་ནི་བཅུ་བཞིའོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། དྲི་དང་རོའི་ཁམས་དང་སྣ་དང་ལྕེའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་ཏེ་བཞི་པོ་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་ཏེ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་སྲེད་པ་དང་མ་བྲལ་བས་སྣ་ལྕེའི་དབང་པོ་ཡོད་པར་འདོད་དོ། །དྲི་རོ་གཉིས་ནི་མེད་དེ་ཁམས་ཟས་ཀྱི་ཡིན་ལ་དེ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར་སྣ་ལྕེའི་རྣམ་ཤེས་གཉིས་ཀྱང་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་རེག་བྱ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་ཁམས་ཟས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། རྟགས་མ་གྲུབ་སྟེ་གོས་དང་རྒྱན་ལ་སོགས་པའི་རེག་བྱ་དུ་མ་ཡོད་ལ་ཁམས་ཟས་མ་ཡིན་པའི་དྲི་རོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །གལ་ཏེ་ཁམས་དང་ཟས་ལ་མུ་བཞིར་ཕྱེ་བའི་སྐབས་ནས་དབང་པོ་རྟེན་འབྱུང་བ་དང་བཅས་པ་ལ་གནོད་པའི་དྲི་རོ་གཉིས་ཁམས་ཡིན་ལ་ཟས་མ་ཡིན་པར་བཤད་པས་དྲི་རོ་ལ་ཡང་ཁམས་ཟས་ཀྱིས་མ་ཁྱབ་བོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་དབང་པོ་རྟེན་བཅས་རྒྱས་པའི་ཟས་མ་ཡིན་པས་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། རྒྱས་པར་འགྱུར་པའི་ཟས་ལ་དགོངས་ཏེ་མུ་བཞི་གསུངས་ལ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་མེད་དུ་གཏོགས་པའི་ཡིད་དང་ཆོས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཆ་སྟེ། དེ་ལ་དེའི་ཉོན་མོངས་རྒྱས་སུ་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ།།

བཞི་པ། བཅས་མ་བཅས་ཀྱི་རབ་དབྱེ་ནི།

ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་བཤད་མ་ཐག་པའི་ཁམས་ཐ་མ་གསུམ་དེ་གསུམ་ལ་ཟག་བཅས་དང་ཟག་པ་མེད་པ་གཉིས་ཀ་ཡོད་ལ། ལྷག་མ་བཅོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ནི་ཟག་བཅས་ཏེ་འཕགས་པའི་མཉམ་བཞག་འཁོར་བཅས་མ་ཡིན་པའི་འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

ཡང་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང་པོ་ལྔ་ནི་གྲོགས་རྟོག་དཔྱོད་དང་ངེས་པར་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རྟོག་དང་བཅས་པ་ཁོ་ནའོ། །ནི་ཞེས་པའི་སྒྲ་མི་ལྡན་རྣམ་གཅོད་ཀྱི་ངེས་གཟུང་སྟེ། འགྲེལ་པ་ལས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བའི་དོན་ཏོ་ཞེས་དང༌། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་ངེས་པར་གཟུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དབང་ཤེས་གསུམ་ལ་མ་ཁྱབ་བོ་ཞེ་ན། སྙོམས་འཇུག་གི་བསམ་གཏན་ལ་དབང་ཤེས་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་ཚངས་ཆེན་ལ་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ན་དེའི་དབང་ཤེས་གསུམ་ལ་གྲོགས་སུ་རྟོགས་དཔྱོད་ངེས་པར་ཡོད་ཅིང་དེ་ཉིད་དངོས་གཞི་ཙམ་པོའི་སར་གཏོགས་པས་རྟོག་མེད་དུ་བཤད་པ་དང་ཡང་འགལ་བ་མེད་དོ། །ཐ་མ་གསུམ་ལ་ནི་རྟོག་བཅས་དཔྱོད་བཅས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་རྟོག་དཔྱོད་ལས་གཞན་པའི་མཚུངས་ལྡན་རྣམས་ནི་རྟོག་དཔྱོད་ངེས་པར་ལྡན་པས་རྟོག་བཅས་དཔྱོད་བཅས་དང༌། ས་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྟོག་པ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དཔྱོད་པ་ལས་གཞན་མཚུངས་ལྡན་རྣམས་གྲོགས་སུ་རྟོག་པ་ནི་མེད་ལ་དཔྱོད་པ་ངེས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རྟོག་མེད་དཔྱོད་བཅས་སོ། །གཉིས་པ་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་གྱི་དེ་གསུམ་རྟོག་དཔྱོད་ལས་འདས་པའི་ས་ཡིན་པ་དང༌། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དཔྱོད་པ་ལ་དཔྱོད་པ་གཉིས་པ་མེད་པ་དང༌། དེ་ནས་འདོད་པའི་བར་གྱི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་མཚུངས་ལྡན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་བེམ་པོ་ཡིན་པས་རྟོག་མེད་དཔྱོད་མེད་དོ། །འོ་ན་འདོད་པ་དང་དང་པོའི་དངོས་གཞི་ཙམ་པོའི་དཔྱོད་པ་ལ་དཔྱོད་པ་གཉིས་པ་མེད་ལ་རྟོག་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དཔྱོད་མེད་རྟོག་བཅས་སུ་འགྱུར་ལ། འདོད་ན་ཐ་མ་གསུམ་རྣམ་པ་བཞིར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་དེ་ལྟ་ཡིན་ནོ།།

འོན་ཀྱང་མདོ་ལས། ས་ནི་གསུམ་སྟེ་རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་ས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་སྟེ་རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཐུན་པར་གསུམ་དུ་བཤད་དོ་ཞེས་འཆད་དོ། །ཁམས་ལྷག་མ་གཟུགས་ཅན་བཅུ་པོ་རྣམས་ནི་བེམ་པོ་ཡིན་པས་རྟོག་དཔྱོད་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཀ་སྤངས་པའི་རྟོག་མེད་དཔྱོད་མེད་དོ། །འོ་ན་མདོ་ལས། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྔོན་པོ་ཤེས་ཀྱི་སྔོན་པོའོ་སྙམ་དུ་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རྟོག་མེད་དུ་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། འགལ་བ་མེད་དེ་རྟོག་གསུམ་ལས་ངེས་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་རྟོག་དང་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྟེ་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་རྟོག་མེད་དུ་གསུངས་སོ། །དཔེར་ན་རྐང་གཅིག་ལ་རྐང་མེད་ཅེས་པ་བཞིན་ནོ།།

འདིར་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྟོག་པ་ཡོད་པས་རྟོག་བཅས་སུ་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་བོ་ཅི་ཞེ་ན། དེ་དག་ལས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་ནི་འོག་ཏུ་འཆད་ལ། ངེས་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་རྟོག་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ཤེས་རབ་གཡེང་བ་སྟེ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་མིང་ལ་ལྟོས་ནས་རང་གི་དམིགས་ཡུལ་ལ་ངེས་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་འཇུག་པའོ། །རྗེས་དྲན་གྱི་རྣམ་རྟོག་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་དྲན་པ་གང་ཞིག་མིང་ལ་མི་ལྟོས་པར་དམིགས་པའི་དོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཙམ་ལ་འཇུག་པ་མཉམ་པར་བཞག་མ་བཞག་ཐམས་ཅད་དེ་གཉི་གར་རུང་བ་ཉིད་དོ། །ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱེད་སེམས་བྱུང་རྣམས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ་དེ་དག་ནི་རང་གི་དམིགས་ཡུལ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་རང་གི་ངོ་བོ་སྐྱེ་བ་དམིགས་པའི་ཡུལ་ལ་ངེས་པར་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཀྱང་འཆད་དོ།།

ལྔ་པ། སྒྲུབ་པ་གཟུགས་ཅན་གྱིས་བསྡུས་པའི་དབྱེ་བ་ནི།

ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་མ་ཟིན་པ་ནི་དགུ་སྟེ་བཤད་མ་ཐག་པའི་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཏེ་ཁམས་ཐོགས་མེད་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་རྣམས་དང་སྒྲའི་ཁམས་སོ། །དེ་ལས་གཞན་གཟུགས་ཅན་དགུ་པོ་ལ་ནི་ཟིན་མ་ཟིན་རྣམ་པ་གཉིས་ཅར་ཡོད་དེ་དབང་པོ་ལྔ་ད་ལྟར་བ་དང་དེ་དག་དང་ཚོགས་པ་ཐ་མི་དད་དུ་སྐྱེས་པའི་གཟུགས་དྲི་རོ་རེག་བྱ་རྣམས་ཟིན་པ་དང༌། དེ་དག་ལས་གཞན་པའི་དབང་པོ་དང་གཟུགས་དྲི་རོ་རེག་བྱ་རྣམས་མ་ཟིན་པའོ། །ཟིན་མ་ཟིན་གྱི་དོན་ནི་ཕན་གནོད་བྱས་པས་ཚོར་བ་སྐྱེ་བའི་རྟེན་དུ་རུང་པའི་གཟུགས་ཅན་དང༌། དེའི་རྟེན་དུ་མི་རུང་བའོ།།

ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་རེག་བྱ་ལ་རྒྱུའི་རེག་བྱ་རྣམས་འབྱུང་བ་དང་འབྲས་བུའི་རེག་བྱ་རྣམས་འབྱུང་གྱུར་ཡིན་པས་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས་ཀྱང༌། དགེ་སློང་རེག་བྱ་ནི་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་དང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པ་ཞེས་སོ། །ལྷག་མ་གཟུགས་ཅན་དགུ་པོ་ནི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་དང་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། རང་གི་རྒྱུ་འབྱུང་བཞི་རྒྱུར་བྱས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོ་ལས། དགེ་སློང་མིག་ནི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ཏེ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པ་ཞེས་པས་དབང་པོ་ལྔ་དང༌། གཟུགས་ནི་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ཏེ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པ་ཞེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཁམས་བཞི་ལ་སྦྱར་ནས་གསུངས་སོ། །དབང་པོ་ལྔ་དང་ཡུལ་ལྔ་སྟེ་གཟུགས་ཅན་བཅུ་ནི་རྡུལ་ཕྲན་འདུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསགས་པ་ཡིན་ལ། ཁམས་ཐོགས་མེད་བརྒྱད་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་བསགས་པའོ། །གཅོད་བྱེད་སྟྭ་རེ་དང༌། གཅད་པར་བྱ་བ་ཤིང་ལྟ་བུ་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཁམས་བཞི་ཡིན་གྱི་གཞན་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཅོད་ཅེས་པ་ཡང་གཟུགས་ཅན་འདུས་པའི་རྒྱུན་བར་བཅད་ནས་དུམ་བུར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་ཐོགས་མེད་བརྒྱད་ནི་ཐོགས་བཅས་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྒྲ་ལ་རྒྱུན་མེད་པ་དང༌། དབང་པོ་རྣམས་ནོར་བུའི་འོད་ལྟར་དྭང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཁམས་བཞི་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བསྲེག་བྱ་བུད་ཤིང་ལྟ་བུ་དང་འཇལ་བར་བྱེད་པ་སྲང་ལྟ་བུ་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཁམས་བཞིའོ། །སྲེག་བྱེད་དང་གཞལ་བྱ་ལ་ནི་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་སྟེ་ཁ་ཅིག་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཁམས་བཞི་ཡིན་ཅེས་ཟེར་ལ། ཁ་ཅིག་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་མེ་དང་རེག་བྱ་ལྕི་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

དྲུག་པ། བྱུང་བ་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་རབ་དབྱེ་ནི།

ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དང་རྒྱས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཁམས་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་ཁམས་ལྔ་སྟེ། མཐོ་རིས་ཀྱི་དགེ་བ་དང་ངན་སོང་གི་མི་དགེ་བ་ལས་བྱུང་བས་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཀྱང་རྒྱུའི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་ནས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བ་ལང་གི་ཤིང་རྟ་ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །རྒྱས་པའི་རྒྱུ་ནི་ཁ་ཟས་དང་ལེགས་པར་བྱ་བ་དང་གཉིད་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་བཞི་ཡིན་ལ། ཁ་ཅིག་ནི་ཚངས་སྤྱོད་ལྔར་བཞེད་དེ། མི་གནོད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་རྒྱས་པའི་རྒྱུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་གཉིས་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཐུན་ལས་བྱུང་བ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་སྨོས་སོ། །སྒྲའི་ཁམས་ནི་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པ་མིན་ཏེ་མ་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་སྒྲ་རྒྱུད་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་སྒྲ་འདོད་དགུར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གཉིས་ནི་ཅི་རིགས་པ་སྟེ་རྒྱས་བྱུང་ནི་རྒྱས་པའི་རྒྱུས་ལུས་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་ང་རོ་གསང་མཐོ་བ་ལྟ་བུའི་ངག་གི་སྒྲ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་མཐུན་ནི་ངག་གི་རིག་བྱེད་ཉོན་མོངས་ཅན་ནི་ཀུན་འགྲོ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་སྒྲ་ཐམས་ཅད་རང་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་ཅི་རིགས་པའི་སྐལ་མཉམ་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་སྒྲ་ནི་གཟུགས་གཞན་གྱིས་སྐལ་མཉམ་བྱས་པའི་རྒྱུ་མཐུན་ཡིན་དུ་རུང་གི་སྒྲའི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་སྒྲ་སྔ་མ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་རྒྱུན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

འོ་ན་གདགས་པ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་སྒྲ་གདངས་ཀྱི་མཚན། །གང་གིས་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་མཉན་པར་གྱིས། །ཚིག་རྩུབ་དང་ནི་ཀྱལ་པ་རྣམས་སྤངས་པས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་ནི་འཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་རྒྱལ་བའི་གསུང་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་སུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཉི་འོག་པ་ནི་ངག་གི་ཉེས་པ་དེ་སྤངས་པའི་དགེ་བའི་ལས་ལམ་དེ་ཉིད་ལས་མགུར་དུ་རྣམ་སྨིན་ཡིན་པའི་འབྱུང་བ་འགྲུབ་ལ་དེ་ལས་གསུང་སྒྲ་འགྲུབ་ཅེས་ཟེར་ལ། ཁ་ཆེ་བ་ནི་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྱུང་བ་དེ་ལས་ནི་ཟས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་རྒྱས་པར་བྱས་པས་རྒྱས་བྱུང་གི་འབྱུང་བ་དང༌། དེ་ལས་རྒྱུ་མཐུན་ལས་བྱུང་བའི་འབྱུང་བ་དང་དེ་ལས་གསུང་སྒྲ་འགྲུབ་ཅེས་འདོད་དེ་དེ་ལྟར་ན་རྣམ་སྨིན་རྒྱུ་ལས་བརྒྱུད་ནས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དེར་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་སྐྱེས་པས་དེར་འགྱུར་ན་ནི་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་རིགས་འདྲ་སྔ་མ་ལས་ཕྱི་མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་མཐུན་ལས་བྱུང་བ་དང་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ཅི་རིགས་པ་ཡིན་པ་ནི་ཁམས་ཐོགས་མེད་བརྒྱད་ཡིན་ལ། ཐོགས་མེད་ཡིན་པས་རྒྱས་བྱུང་མ་ཡིན་ནོ།།

གཞན་གཟུགས་དྲི་རོ་རེག་བྱ་བཞི་པོ་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ཀྱི་དབང་པོའི་ཚོགས་པར་སྐྱེས་པ་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་དང༌། རྒྱས་བྱུང་གི་དབང་པོ་དང་རྒྱས་བྱུང་གི་སྒྲའི་ཚོགས་པར་སྐྱེས་པ་རྒྱས་བྱུང་དང༌། དེ་དག་མ་ཡིན་ཀྱང་བསམ་གཏན་ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པའི་རྒྱུ་འབྱུང་བ་ཡང་རྒྱས་བྱུང་དང༌། དེ་དག་རིགས་སྔ་མ་ལས་ཕྱི་མ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཐུན་དང༌། ལུས་ཀྱི་རིག་བྱེད་གཟུགས་ཉོན་མོངས་ཅན་ནི་སྐལ་མཉམ་ཀུན་འགྲོ་གཉིས་ཀའི་རྒྱུ་མཐུན་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་རང་གི་རིགས་འདྲ་སྐལ་མཉམ་ཁོ་ནའི་རྒྱུ་མཐུན་ཡིན་པས་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །རྫས་དང་སྐད་ཅིག་མ་ནི་མི་འཇིག་པར་བརྟན་པའི་ཕྱིར་རྫས་ཡིན་ལ་དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་གཅིག་པུ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ཞིང་གཞན་བཅུ་བདུན་པོ་ལ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ལྷག་མ་བཅུ་བདུན་པོ་རྫས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཐུན་ལས་མ་བྱུང་བའི་སྐད་ཅིག་མ་ནི་ཁམས་ཐ་མ་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དེའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་ལས་མ་བྱུང་བའི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཁམས་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་དེའི་འདུས་བྱས་ལ་རྒྱུ་མཐུན་ལས་མ་བྱུང་བ་འགའ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་གཉིས་ཇི་ལྟར་འཐད་ཅེ་ན། རྫས་ཐ་དད་མེད་ཀྱི་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་ཆ་ནས་མིང་གཉིས་སུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །འདི་ལ་འཆད་པ་པོ་དག་བྱུང་བ་གསུམ་དུ་མ་གཏོགས་པའི་དམིགས་བསལ་དུ་འཆད་ཀྱང་བསྟན་བཅོས་མཛད་པ་པོའི་བཞེད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ལ། དྲི་བ་ཡང་རབ་དབྱེ་གཞན་དང་འདྲ་བར་སྦྱར་རོ།།

འཐོབ་པའི་བྱེ་བྲག་ནི།

གང་མིག་གི་ཁམས་དང་མི་ལྡན་པ་ལས་ལྡན་པ་ཐོབ་ན་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ཀྱང་དེ་བཞིན་འཐོབ་བམ་ཞེ་ན། མིག་དང་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་གཉིས་པོ་དག་སོ་སོ་ཞེས་པས་ནི་མིག་གསར་དུ་འཐོབ་ལ་རྣམ་ཤེས་མི་འཐོབ་པ་དང༌། རྣམ་ཤེས་གསར་དུ་འཐོབ་ལ་མིག་མི་འཐོབ་པ་དང་གཉིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་དང་པོ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ན་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་རིམ་གྱིས་དོད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་ནས་ཤི་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ནས་བཞི་པའི་བར་དུ་སྐྱེས་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྔ་མ་ནི་དགེ་བའམ་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཐོབ་པ་སྔར་ནས་ཡོད་པ་དང་ཕྱི་མ་རང་ས་ན་མེད་པས་སོ། །གཉིས་པ་ནི་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་གཟུགས་ནས་ཤི་ནས་འདོད་པ་དང་དང་པོའི་བར་སྲིད་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བ་དང༌། གཉིས་པ་ཡན་ཆད་དུ་དང་པོའི་མིག་ཤེས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ན་སྟེ། དེ་ལ་མིག་སྔར་ནས་ཡོད་པས་སོ། །ལྷན་ཅིག་སྟེ་གཉིས་ཀ་དུས་མཉམ་དུ་གསར་དུ་ཐོབ་པ་ནི་གཟུགས་མེད་ནས་འདོད་པའམ་དང་པོའི་བར་སྲིད་དུ་སྐྱེ་བའི་ཚེའོ། །བཞི་པ་ནི། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་རྟོགས་སླ་བས་མ་བསྟན་ཅེས་ཏེ་ཤུགས་ལ་བསྟན་པའམ་ཡང་ཞེས་པས་ལྡན་པ་ཙམ་གྱི་མུ་བཞི་བསྟན་པར་མ་ཟད་འདིའང་བསྟན་ཞེས་སོ། །དེ་ནི་གཟུགས་མེད་ནས་ཤི་ནས་གཟུགས་མེད་དུ་སྐྱེས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཙོ་ཆེར་ཡང་གི་སྒྲས་ལྡན་པ་ཙམ་གྱི་མུ་བཞི་བསྟན་ཏེ། འགྲེལ་པར་ཡང་གི་སྒྲ་ནི་ཞར་ལ་འོངས་པ་འདིར་བསྡུ་བའི་དོན་ཏོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་མིག་དང་ལྡན་ལ་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེས་པ་དང་པོའི་མིག་ཤེས་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པ་ན་སྟེ། དེའི་ཚེ་དེ་མངོན་དུ་མ་བྱས་ཤིང་རང་ས་ན་མེད་པས་སོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་འདོད་ཁམས་ན་མིག་མ་ཐོབ་པའམ་ཉམས་པ་སྟེ། དེ་ལ་མིག་གིས་དགེ་བའམ་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཐོབ་པ་ཡོད་པས་མིག་ཤེས་ནི་ལྡན་ནོ། །གཉིས་ཀ་དང་ལྡན་པ་ནི་འདོད་པར་མིག་ཐོབ་ལ་མ་ཉམས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོར་སྐྱེས་པ་དང༌། གཉིས་པ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེས་པ་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་ལྟ་བུའོ། །བཞི་པ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་རོ། །མུའི་དབྱེ་བ་འདི་གཞན་ལའང་སྦྱར་རོ།།

བདུན་པ། ཕྱི་ནང་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ལ་བདུན་ལས། དང་པོ་ཕྱི་ནང་གི་དབྱེ་བ་ནི།

ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་ནང་གི་ཁམས་ནི་བཅུ་གཉིས་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་དྲུག་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་ཡིན་ལ། དེ་དྲུག་ནི་ཕྱིའི་ཁམས་སོ། །འདི་ལ་ཕྱི་རོལ་པ་དག་ན་རེ་བདག་གི་དབང་དུ་བྱས་པའམ། བདག་གི་ཆེད་དུ་བྱས་པ་ནི་ནང་སྟེ་བདག་གི་རྟེན་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་གཞན་ནི་ཕྱི་ཡིན་ན། སངས་རྒྱས་པ་བདག་ཁས་མི་ལེན་པས་ཕྱི་ནང་མི་འཐད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཁོ་བོ་ཅག་དེ་ལྟ་བུ་ཁས་མི་ལེན་ཀྱང་སེམས་ལ་བདག་ཏུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པར་བྱེད་དེ། མདོ་ལས། བདག་ཉིད་བདག་གི་མགོན་ཡིན་ཏེ། །གཞན་ལྟ་སུ་ཞིག་མགོན་དུ་འགྱུར། །མཁས་པས་བདག་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ནི། །དུལ་བས་མཐོ་རིས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཅེས་དང༌། གཟུང་བར་དཀའ་ཞིང་མྱུར་བར་འཇུག །གང་དུ་འདོད་པ་དེར་འཇུག་བྱེད། །སེམས་དུལ་བ་ནི་ལེགས་པ་སྟེ། །སེམས་དུལ་བ་ནི་བདེ་བ་འདྲེན། །ཅེས་གང་གསུངས་པ་ལྟར་ངར་འཛིན་པའི་རྟེན་སེམས་ལ་བདག་ཏུ་བཏགས་པས་ཁས་ལེན་པས་དེའི་རྟེན་གྱི་ངོ་བོར་རུང་མི་རུང་ལ་ནང་དང་ཕྱིར་འཇོག་པས་འཐད་དོ། །འོ་ན་རྣམ་ཤེས་དྲུག་ནི་འདས་པར་མ་གྱུར་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་པས་སེམས་ཀྱི་རྟེན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནང་གི་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ནི་འདས་པ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་གྱི་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དག་ཀྱང་རྣམ་ཤེས་ཕྱི་མའི་རྟེན་དུ་རུང་བས་སེམས་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་འདས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ནི་དུས་གསུམ་པ་ཡིན་པར་ཡང་འདོད་དོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་ཤེས་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་མ་ཡིན་ན་འདས་པའི་དུས་ནའང་དེ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། མཚན་ཉིད་ནི་དུས་རྣམས་སུ་འཁྲུལ་པ་མེད་པས་སོ།།

གཉིས་པ་རྟེན་བཅས་དེ་མཚུངས་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ། དངོས་ནི།

ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་རྟེན་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁམས་གང་ཞིག་རང་གི་ལས་བྱེད་པ་ནི་རྟེན་བཅས་ཡིན་ན་འདིས་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དང་དམིགས་པ་བྱེད་པས་ཁམས་གང་ཞིག་རང་གི་ལས་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་དོ་སྙམ་པའི་སེམས་སྐྱེ་ཞིང༌། དེའི་དམིགས་ཡུལ་དུ་རང་གི་ངོ་བོ་དང་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འགྱུར་ལ་དེ་ཉིད་སྐད་ཅིག་ཕྱི་མའི་ཡུལ་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་ཡང་འགྱུར་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དང་དམིགས་པ་བྱེད་དོ། །ཁམས་ལྷག་མ་བཅུ་བདུན་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་དེ་དང་མཚུངས་པ་དག་སྟེ་ཁམས་གང་ཞིག་རང་གི་ལས་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀྱང་གི་སྒྲས་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་རྟེན་པ་དང་བཅས་པའང་ཡིན་ཏེ། ཁམས་གང་ཞིག་རང་གི་ལས་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྟེན་བཅས་ནི་མིག་གང་གིས་གཟུགས་མཐོང་ནས་འདས་པར་སོང་བ་དང༌། ད་ལྟར་ལྟ་བཞིན་པ་དང༌། ལྟ་བར་འགྱུར་བ་སྟེ་ལུས་ཀྱི་བར་དང༌། གཟུགས་ནི་མིག་གིས་མཐོང་ནས་འདས་པར་སོང་བ་དང༌། ད་ལྟ་མཐོང་བཞིན་པ་དང༌། མཐོང་བར་འགྱུར་བ་སྟེ་རེག་བྱའི་བར་དང༌། སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་པོ་ད་ལྟར་བ་ནི་རང་གི་ཡུལ་འཛིན་པར་ངེས་པའི་ཁམས་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་འདས་པར་སོང་བ་དང༌། མ་འོངས་པ་སྐྱེ་འགྱུར་ནི་དུས་དེར་རང་ཡུལ་མི་འཛིན་ཀྱང་སྔར་བཟུང་བ་དང་ཕྱིས་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཉིད་རང་གི་ལས་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟེན་བཅས་སོ། །དེ་མཚུངས་ནི་མིག་གིས་གཟུགས་མ་མཐོང་བར་འདས་པས་སོང་བ་དང་ད་ལྟར་འགག་བཞིན་པ་དང༌། ད་ལྟར་དུ་སྐྱེས་ནས་འགག་པར་འགྱུར་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་ཁ་ཆེ་བ་ཟེར་ལ། ནུབ་ཕྱོགས་པ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་ཉིད་ལ་རྣམ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་གཉིས་སུ་འབྱེད་དེ། དེ་དག་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དང་པོ་མན་ཆད་དང་དེ་ཡན་ཆད་ཀྱི་མིག་སྟེ། དེ་གཉིས་ལ་ཡུལ་འཛིན་ལ་མ་སྐྱེས་པའི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དང༌། ཡུལ་མི་འཛིན་ལ་མ་སྐྱེས་པའི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་ཀྱང་འཆད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱི་བར་དུའོ། །མ་འོངས་པ་སྐྱེ་འགྱུར་དང༌། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་མ་འོངས་པ་ཡིན་ནས་ད་ལྟར་དུ་སྐྱེ་མི་སྐྱེའོ། །གཟུགས་ནི་མིག་གིས་མ་མཐོང་བར་འདས་པར་སོང་བ་དང༌། ད་ལྟར་འགག་བཞིན་པ་དང༌། ད་ལྟར་དུ་སྐྱེས་ནས་འགག་འགྱུར་དང༌། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཏེ་རེག་བྱའི་བར་དང༌། སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་གྱི་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཁོ་ན་དེ་མཚུངས་ཏེ་ཁམས་གང་ཞིག་རང་གི་ལས་མི་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལ་ལྟོས་ནས་རྟེན་བཅས་དེ་མཚུངས་སུ་གཞག་པ་ནི་དབང་པོ་དང་རྣམ་ཤེས་ནི་གཅིག་གི་རྟེན་བཅས་ཡིན་པ་དེ་གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་ཀྱང་རྟེན་བཅས་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ལྷས་བྱིན་གྱི་མིག་དང་མིག་ཤེས་རྟེན་བཅས་ད་ལྟར་བ་དེ་གཉིས་ལྷས་བྱིན་ལ་གནས་ནས་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་དང་མིག་ཤེས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་བྱེད་པ་དང༌། གཟུགས་འཛིན་པ་རང་གི་ལས་ཡིན་གྱི། མཆོད་སྦྱིན་སོགས་ལ་གནས་ནས་མ་ཡིན་པས་དེ་དག་ལ་ལྟོས་ནས་ཀྱང་རང་གི་ལས་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་དང་རྣམ་ཤེས་དེ་མཚུངས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ།།

གཉིས་པ། ཡུལ་རྣམས་ནི།

ཐུན་མོང་བ་ཡིན་པས་གཟུགས་ལྟ་བུས་ཀྱང་ལྷས་བྱིན་ཁོ་ནའི་མིག་གི་ཡུལ་དང༌། མིག་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དང༌། དམིགས་པ་བྱས་ནས་མིག་ཤེས་སྐྱེད་པར་ངེས་པ་མེད་པས་རྒྱུད་ཐ་དད་ལ་ལྟོས་ནས་རྟེན་བཅས་དེ་མཚུངས་ཅི་རིགས་པར་གཞག་གོ །འོ་ན་དྲི་རོ་རེག་བྱ་ཕྲད་ནས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་གཅིག་དང་ཕྲད་པ་དེ་གཞན་དང་མི་འཕྲད་པས་མིག་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་གཞག་པར་རིགས་སོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་དེ་དག་ལ་རྒྱུད་འདི་ཁོ་ནས་འཛིན་གྱི་གཞན་གྱི་མི་འཛིན་ནོ་ཞེས་པའི་ངེས་པ་མེད་པས་གཅིག་དང་ཕྲད་པ་དེ་གཞན་གྱི་མ་བཟུང་ཡང་འཛིན་དུ་རུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འཆད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང༌། གཅིག་གི་སྣ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་བའི་དྲི་ལ་སོགས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་གཞན་དག་གི་ཡང་ཡིན་པ་སྲིད་པ་དེ་ནི་ཡོད་ཀྱི་མིག་ལ་སོགས་པའི་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས་གཞན་དག་གི་ཡང་ཡིན་པ་སྲིད་ཅེས་པའི་དོན་ནི་ལྷས་བྱིན་གྱི་སྣའི་རྣམ་ཤེས་སྐྱེད་པ་བཞིན་དུ་སྣའི་ནང་གི་སྲིན་བུའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱང་སྐྱེད་པ་ཡོད་ཅེས་བཤད་པ་ལ། འཆད་པ་པོ་སྔ་མ་དག་ནི་དེ་གཉིས་དྲི་ཕྲ་རགས་རྫས་ཐ་དད་པས་ལན་དུ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་འཆད་དོ། །སྲིན་བུའི་སྣའི་དྲི་དེ་ལྷས་བྱིན་གྱི་སྣའི་དྲི་དེའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་པས་དེ་དང་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་ཁས་ལེན་དགོས་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་འདི་ལན་དུ་མི་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ།།

གསུམ་པ། སྒྲ་དོན་ནི།

འགྲེལ་པར། རྟེན་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཕན་ཚུན་བརྟེན་པའམ། བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་རྟེན་པའོ། །དེ་འདི་དག་ལ་ཡོད་པས་ན་རྟེན་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་སམ། འབྲས་བུ་རེག་པ་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རྟེན་པ་མཚུངས་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ནི་འདི་ལྟར་དབང་པོ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྟེན་གྱི་ངོ་བོར་རྟེན་པར་བྱེད་ལ། ཡུལ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ངོ་བོར་དང༌། ཡུལ་རྣམས་ཀྱང་རང་གི་དབང་པོའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ངོ་བོར་རྟེན་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་དང་དམིགས་པའི་ངོ་བོར་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག་ཀྱང་རང་རང་གི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་གྱི་ངོ་བོར་དང༌། ཡུལ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་དང་དམིགས་པ་ཅན་གྱི་ངོ་བོར་རྟེན་ཏེ་དེ་ལྟར་ཕན་ཚུན་བརྟེན་པས་སམ། ཡང་ན་མིག་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་ནི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ། རྣམ་ཤེས་ནི་ཡུལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། ཡུལ་རྣམས་ནི་དབང་པོའི་ཡུལ་དང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དང་དམིགས་པ་བྱེད་པ་སྟེ། བྱེད་པ་དེ་ལ་བརྟེན་པས་ན་རྟེན་པ་ཡིན་ལ་དེ་འདི་དག་ལ་ཡོད་པས་ན་རྟེན་པ་དང་བཅས་པ་དང་། དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་ཤེས་གསུམ་འདུས་པ་ལས་འབྲས་བུ་རེག་པ་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རྟེན་པ་མཚུངས་པའོ། །ཡང་ན་བཅས་པ་དང་མཚུངས་པའི་དོན་ལ་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ནི། རྟེན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འདུག་པས་རྟེན་པ་དང་བཅས་པའམ། འདི་དག་ལ་རྟེན་པ་འདྲ་བ་ཡོད་པས་རྟེན་པ་མཚུངས་པའོ་ཞེས་ཀྱང་འཆད་དོ། །དེ་མཚུངས་ནི་རྟེན་བཅས་དང་རིགས་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་དག་རྟེན་པ་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་རྟེན་པ་དང་བཅས་པ་དེ་དག་དང་རིགས་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དེ་དང་མཚུངས་པ་དག་གོ་ཞེས་སོ།།

གསུམ་པ་མཐོང་སྤང་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ལ་གཉིས་ཀྱི་དངོས་ནི།

ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་གཟུགས་ཅན་བཅུ་ནི་སྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། དེར་མ་ཟད་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལྔ་ཡང་སྒོམ་སྤང་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཁམས་ཐ་མ་གསུམ་ལ་ནི་མཐོང་སྤང་སྒོམ་སྤང༌། སྤང་བྱ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཅར་ཡོད་དེ། འདི་ལྟར་ཕྲ་རྒྱས་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་འཁོར་བཅས་མཐོང་སྤང་དང༌། ཕྲ་རྒྱས་བཅུ་འཁོར་བཅས་དང་དེ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་མཐོང་སྤང་མ་ཡིན་པའི་ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་སྒོམ་སྤང་དང༌། ཟག་མེད་རྣམས་སྤང་བྱ་མ་ཡིན་པས་སོ།།

གཉིས་པ། དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ནི།

རིམ་པ་ལྟར་རང་གི་གཉེན་པོ་མཐོང་ལམ་གྱི་སྤང་བར་བྱ་བ། མཐོང་སྤང་མ་ཡིན་ཞིང་རང་གི་གཉེན་པོ་སྒོམ་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ། ཟག་མེད་དུ་རུང་བ་ཞེས་པའོ། །གཞན་གྱི་ལོག་རྟོག་དགག་པ་ནི་གནས་མ་བུའི་སྡེ་པ་དག་ན་རེ། མ་ཐོབ་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བའི་ལུས་ངག་གི་ལས་ནི་མཐོང་ལམ་སྐྱེས་པས་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་མཐོང་སྤང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་འགོག་པ་ནི་མ་ཐོབ་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མཐོང་སྤང་མིན་ཏེ་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པའི་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁམས་གསུམ་ས་དགུ་ན་མ་ཐོབ་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རེ་རེ་ཡོད་ལ། འདོད་པ་ན་ཡོད་པ་ཡང་དེའི་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་པས་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སྐྱེ་བའི་སམ་འཕོས་པ་དེ་ལ་མི་ལྡན་པ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། དགེ་བའང་མ་ཡིན་ཏེ། དགེ་རྩ་ཆད་པ་ལ་མི་ལྡན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་སྟེ། མ་ཐོབ་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན། །ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ།།

གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པའི་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་ཀྱང་མཐོང་སྤང་མིན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་དངོས་སམ་བརྒྱུད་ནས་ལོག་པར་མི་འཇུག་ཅིང༌། ལོག་པར་འཇུག་པའི་འཁོར་གང་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཁྱབ་པ་སྒྲུབ་བོ། །གཞན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་དེ་ཉིད་འཆིང་བ་ཀུན་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་རྒྱུད་ལ་མཐོང་སྤང་ཡིན་པའི་མ་ཐོབ་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལྡན་པར་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདོད་པར་ནི་མི་ནུས་ཏེ་དེ་ཉིད་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གང་ཟག་ཏུ་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བའི་ལུས་ངག་གི་ལས་ནི་དེར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་རིག་བྱེད་དང་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་ཡང་མཐོང་སྤང་མིན་ཏེ་གཟུགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱབ་སྒྲུབ་སྔ་མ་བཞིན་སྦྱར་རོ།།

གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་ཞིང་གཟུགས་མ་ཡིན་ན་མཐོང་སྤང་ཡིན་པར་ངེས་སམ་ཞེ་ན། དྲུག་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ལ་དེ་མིན་པ་དབང་པོ་ལྔ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་ལྔ་སྟེ། འགྲེལ་པར་དྲུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་དྲུག་པ་ལས་མ་སྐྱེས་པ་སྟེ། དབང་པོ་ལྔ་ལས་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ་ཞེས་སོ། །དེ་ནི་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་ཞིང་གཟུགས་མ་ཡིན་ཀྱང་མཐོང་སྤང་མིན་ཏེ། འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་དངོས་སམ་བརྒྱུད་ནས་ལོག་པར་མི་འཇུག་ཅིང་རང་ཡུལ་ལ་ཁ་ཕྱིར་བལྟས་པར་ཞུགས་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས། བདེན་པ་དག་ལ་ལོག་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་ནི་དྲུག་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ལ་ཡང་བསྒྲེ་བར་བྱའོ་ཞེས་དང༌། གང་སྤེལ་གྱིས་ཀྱང༌། དེ་ཡང་ཁ་ཕྱིར་བལྟས་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བས་སྤང་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །ལོག་པར་མི་རྟོག་པའི་དོན་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ངོ་བོར་མི་འཇུག་པ་ལ་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །གཞུང་འདི་དག་འདི་ལས་གཞན་དུ་འཆད་པ་དེ་དག་གིས་ནི་བསྟན་བཅོས་མཁན་པོ་དང༌། ཊཱིཀ་བྱེད་དག་གི་བཞེད་པ་གསལ་བར་མ་བྱས་སོ།།

བཞི་པ་ལྟ་བ་དང་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པའི་དབྱེ་བ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། དངོས་ནི།

ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལས་མིག་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་ལྟ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་གཞན་ནི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཀྱང་རྟེན་བཅས་དང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྟེ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལ་ལྟ་བ་ལྔ་ནི་འོག་ཏུ་འཆད་ལ། གཞན་གསུམ་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ཤེས་རབ་དགེ་བ་ཟག་བཅས་ལས་འབྲས་ཡོད་པར་ལྟ་བ་དང༌། སློབ་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང༌། ཟད་མི་སྐྱེ་ཤེས་མ་ཡིན་པའི་མི་སློབ་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་བོ།།

དེ་དག་གི་ལྟ་ཚུལ་ནི། ལྟ་བ་ལྔ་ནི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་མེད་ཅིང་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱིས་ཆོས་ལ་ལྟ་བས་ཤིན་ཏུ་མི་གསལ་བ་སྟེ་སྤྲིན་དང་བཅས་པའི་མཚན་མོ་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་མེད་པས་མི་གསལ་ལ་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་མི་གསལ་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ་སྤྲིན་མེད་པའི་མཚན་མོ་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་ལྟ་བུའོ། །སློབ་པའི་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་གསལ་ལ་སྤྲིན་ལྟ་བུའི་མ་རིག་པའི་སྒྲིབ་བྱེད་ལྷག་མ་དང་བཅས་པས་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ་སྤྲིན་དང་བཅས་པའི་ཉིན་མོ་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་ལྟ་བུའོ། །མི་སློབ་པའི་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་གསལ་ལ་སྤྲིན་ལྟ་བུའི་མ་རིག་པའི་དྲ་བ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ཡིན་ཏེ་སྤྲིན་མེད་པའི་ཉིན་མོ་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་ལྟ་བུའོ།།

གཉིས་པ། དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་ཚུལ་ལ་བདུན་གྱི་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་ལྔའི་ཤེས་རབ་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི།

འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཡིད་ཤེས་དང་མཚུངས་ལྡན་ཁོ་ནར་གཞག་གི་གཞན་ཅིའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞེ་ན། རྣམ་ཤེས་ལྔ་དང་མཚུངས་ལྡན་དུ་སྐྱེས་པའི་བློ་ཤེས་རབ་ནི་ངེས་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ནོ།།

གཉིས་པ། ངེས་རྟོག་གི་དོན་ནི།

ཤེས་རབ་གང་ཞིག་ཡུལ་ལ་ངེས་པར་སྤྱོད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ངེས་པ་འདྲེན་པ་སྟེ་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས། རྟོག་པ་ནི་ཡུལ་ལ་ངེས་པར་སྤྱོད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ངེས་པ་འདྲེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་བརྩད་པ་སྤང་བས་མིག་ལྟ་བར་སྒྲུབ་པ་ནི་དེ་ལྟ་ན་མིག་རྟེན་བཅས་ཀྱང་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ངེས་པར་རྟོག་པ་མེད་ཀྱང་རྟེན་པ་དང་བཅས་པའི་མིག་གིས་ནི་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་བས་གཟུགས་ལ་ལྟ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །མིག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སམ་ཞེ་ན། རྣམ་ཤེས་དང་བཅས་པའི་མིག་རྟེན་བཅས་ཀྱིས་མཐོང་གི་དེ་དང་མཚུངས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་རྣམ་ཤེས་དེ་ཡོད་ན་མཐོང་བ་ཡོད་ལ་དེ་མེད་ན་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ཁོ་ནས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ལན་ནི་མིག་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་ཤེས་ཁོ་ནས་གཟུགས་མཐོང་བ་མིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མཐོང་ན་གང་གི་ཕྱིར་ཏེ་འདི་ལྟར། དེས་མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་བ་ལ་མི་ལྟོས་པར་ཁྱོད་ཀྱིས་གཟུགས་མཐོང་བའི་ཕྱིར། དེས་སྒྲིབ་བྱེད་འཐུག་པོས་བར་དུ་ཆད་པ་ཡི་གཟུགས་མཐོང་བར་ཐལ་བ་ལས་དེ་ནི་མཐོང་བ་མིན་པའི་ཕྱིར་ན་དེས་མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་བ་ལ་མི་ལྟོས་པར་གཟུགས་མཐོང་བ་མིན་ཞེས་སྒྲུབ་བྱེད་འཕེན་པའི་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁྱབ་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་མི་ལྟོས་པར་གཟུགས་མ་མཐོང་བ་ཡིན་ན་སྒྲིབ་པ་ལ་ཐོགས་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་མཐོང་བ་ལ་སུ་ཞིག་གེགས་བྱེད་པར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་ཁྱབ་པ་གྲུབ་བོ།།

དེས་ན་ཁ་ཆེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་དག་གིས་མིག་གིས་མཐོང་བ་དང༌། མིག་ཤེས་ཀྱིས་གཟུགས་འཛིན་པའམ་རྣམ་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ཐ་སྙད་བྱ་སྟེ། འགྲེལ་པར་མིག་གིས་མཐོང་ངོ༌། །རྣ་བས་ཐོས་སོ། །སྣས་ཚོར་རོ། །ལྕེས་མྱོང་ངོ༌། །ལུས་ཀྱིས་རེག་གོ །ཡིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཁ་ཆེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོ་ཞེས་པ་ནི་ཕ་རོལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཡིན་པར་སྟོན་པའོ། །མདོ་སྡེ་པ་ནི་མིག་ཤེས་ཀྱིས་གཟུགས་མཐོང་ཞིང་རྩིག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་ཀྱང་དེ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྒྲིབ་བྱེད་ཀྱིས་བར་དུ་མ་ཆོད་ཀྱང་རྒྱུ་མ་ཚང་ན་རྣམ་ཤེས་མི་སྐྱེ་ཞིང༌། རྒྱུ་ཚང་ན་ཆུ་དང་ཤེལ་དང་ལྷང་ཚེར་ལ་སོགས་པས་ཆོད་ཀྱང་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མིག་གིས་གཟུགས་མི་མཐོང་གི་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་གཟུགས་མཐོང་བ་དང་རྣམ་ཤེས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འོ་ན་མདོ་ལས། མིག་གིས་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་ནས་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མིག་ལ་བརྟེན་ནས་མཐོང་བ་ལ་དགོངས་པ་སྟེ། ཡིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་ཤེས་ནས་ཞེས་པའམ། ཡང་ན་བརྟེན་པ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ལས་མཐོང་བ་དེ་ཉིད་རྟེན་མིག་ལ་ཉེ་བར་བཏགས་པ་སྟེ་ཁྲིའུ་དག་འབོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ།།

གལ་ཏེ་རྣམ་ཤེས་དང་བཅས་པའི་མིག་རྟེན་བཅས་ཀྱིས་གཟུགས་མཐོང་བ་དེ་ལྟ་ན་མིག་གཉིས་ཀའམ་གཅིག་གིས་མཐོང་ཞེ་ན། མིག་ནི་གཉིས་ཀ་དག་གིས་མཐོང་སྟེ། གཅིག་གིས་མཐོང་བའི་གཟུགས་དེ་ཉིད་ལ་གཉིས་ཀས་བལྟས་ན་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀྱང་ཞེས་པ་ནི་གཅིག་གིས་ཀྱང་མཐོང་བར་སྟོན་པའོ། །གཉིས་ཀས་མཐོང་བ་དེ་ལྟ་ན་རྟེན་རྣམ་པར་ཆད་པས་བརྟེན་པ་རྣམ་པར་ཆད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། རྣམ་ཤེས་ནི་ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པས་ཡུལ་ན་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ།།

གསུམ་པ། དབང་པོ་ཡུལ་ལ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་ནི།

ཕྲད་མ་ཕྲད་དམ་མཉམ་མི་མཉམ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་འཛིན་ཅེ་ན། མིག་དང་ཡིད་དང་རྣ་བ་གསུམ་གྱིས་ནི་ཡུལ་དང་མ་ཕྲད་པར་འཛིན་ཏེ། འདིར་ཕྲད་པའི་དོན་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདབས་ཆགས་པ་ཡིན་ན་མིག་དང་རྣ་བས་ནི་རྒྱང་རིང་དུ་གནས་པའི་གཟུགས་དང་སྒྲ་འཛིན་གྱི་རང་དང་འདབས་ཆགས་པའི་ཡུལ་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡིད་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པས་ཕྲད་ནས་འཛིན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ལྷའི་མིག་དང་རྣ་བའི་མངོན་ཤེས་ཀྱང་མི་སྲིད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཀྱང་མིག་གིས་མ་ཕྲད་པར་འཛིན་པས་ཤིན་ཏུ་རིང་བ་དང་བར་ཆོད་པ་དག་ཀྱང་མཐོང་བར་ཐལ་བའི་སྐྱོན་ནི་མེད་དོ། །ཁབ་ལེན་གྱིས་ལྕགས་འདྲེན་ཀྱང་རུང་ཡུལ་ན་གནས་པ་འགའ་ཞིག་འདྲེན་གྱི་གཞན་འདྲེན་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་རྣ་བའི་ནང་དུའང་སྒྲ་ཐོས་པའི་ཕྱིར་དེས་ནི་ཕྲད་མ་ཕྲད་གཉིས་ཀའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྣ་ལྕེ་ལུས་གསུམ་ནི་མ་ཕྲད་པ་ལས་གཞན་དུ་ཕྲད་ནས་འཛིན་ཏེ་རང་དང་རང་གི་ཡུལ་གྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་འདབས་ཆགས་པར་འབྱུང་བ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྡུལ་ཕྲན་རྣམས་འདུས་ཏེ་རགས་པ་རྩོམ་པ་ན་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ནས་ཕྲད་ན་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པར་འགྱུར་ལ། ཕྱོགས་རེས་ཕྲད་ན་ཆ་བཅས་སུ་འགྱུར་བས་ཕན་ཚུན་རེག་པ་ནི་མེད་ལ། བར་ཅུང་ཟད་ཡོད་ཀྱང་རྡུལ་གཞན་འཇུག་པའི་སྐབས་མེད་པར་གྱུར་པའོ། །དེ་དག་སོ་སོར་གྱེས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ་རླུང་གི་ཁམས་ཀྱིས་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དེའི་ནུས་པས་ཡིན་གྱི་བར་དེར་དེ་ཞུགས་པས་མ་ཡིན་ནོ། །ནུས་པ་དེ་ལྟར་འབྱུང་བ་དང༌། སྣ་ལྕེ་ལུས་གསུམ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་དྲི་རོ་རེག་བྱ་མི་འཛིན་ཅིང་ཡུལ་དུ་བྱས་པའི་དྲི་རོ་རེག་བྱ་རྣམས་འཛིན་པ་ནི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དུ་ཁས་ལེན་ཏོ། །རིགས་པའི་དབང་ཕྱུག་གིས་ཀྱང་འདི་ལ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཉིད་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །བཙུན་པ་ནི་རྡུལ་ཕྲན་རེག་པ་ནི་མེད་ཀྱི་འདབས་ཆགས་པ་ལ་རེག་གོ་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་པར་ཟད་དོ་ཞེས་ཟེར་ལ། སློབ་དཔོན་ནི་བཙུན་པའི་ལུགས་འདོད་པར་བྱའོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་གཞན་ལྟར་ན་རྡུལ་ཕྲན་བར་དང་བཅས་པའི་བར་སྟོང་པ་དག་ཏུ་འགྲོ་བ་ལ་སུ་ཞིག་འགོག་པར་བྱེད་ཅེས་གསུངས་སོ། །བཙུན་པ་ཞེས་པ་ནི་གང་སྤེལ་དཔེ་སྟོན་པ་གནས་བརྟན་ཆོས་སྐྱོབ་ཏུ་འདོད་ལ་སྐལ་ལྡན་ཁྱད་པར་ཅན་ཡང་གནས་བརྟན་ཆོས་སྐྱོབ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

རྒྱལ་པོའི་སྲས་ནི་དེ་མ་ཡིན་ཏེ་ཆོས་སྐྱོབ་ཡིན་ན་འདས་མ་འོངས་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བས་མདོ་སྡེ་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ལ། འདི་ནི་མདོ་སྡེ་པའི་ལྟ་བ་ལ་འཆེལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའི་ནང་དུ་བཙུན་པ་ན་རེ་ཞེས་པ་དང་། བཙུན་པ་ཆོས་སྐྱོབ་ན་རེ་ཞེས་རང་མིང་གིས་བྲིས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་མདོ་སྡེ་པའི་གནས་བརྟན་འགའ་ཞིག་གམ། ཡང་ན་མིང་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འོན་ཀྱང་འགྲེལ་པར་ངའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཅན་ལ་འཇུག་པ་མ་རིག་པར་ཁས་ལེན་པའི་བཙུན་པ་ཆོས་སྐྱོབ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་བརྟག་དགོས་སོ། །སྣ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱིས་ནི་རང་དང་ཇི་ཙམ་ཕྲད་པ་དེ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ནི་རང་དང་མཉམ་པ་འཛིན་པར་འདོད་ལ། མིག་དང་རྣ་བས་ནི་རང་དང་མཉམ་མི་མཉམ་ཅི་རིགས་པར་འཛིན་ཅིང་། ཡིད་ནི་ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པས་ཚད་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཀྱང་རང་དང་མཉམ་མི་མཉམ་གང་དུ་ཡང་ངེས་པ་མེད་དོ། །དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་བཀོད་པ་ནི་མིག་གི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་མིག་འབྲས་ལ་གོ་སྙོད་ནག་པོའི་མེ་ཏོག་བཞིན་དུ་སིལ་བུར་གནས་ལ་ཁ་དོག་དང་བས་བཀབ་པས་མི་འགྱེས་སོ།།

གཞན་དག་ནི་གོང་བུ་བཞིན་དུ་བླ་འོག་ཀུན་ཏུ་གནས་ཏེ་ཤེལ་བཞིན་དང་བས་མཐའ་དབུས་ཕན་ཚུན་མི་སྒྲིབ་པར་འདོད་དོ། །རྣ་བའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་རྣ་བའི་ནང་ན་འབྲུག་ཅེས་པ་གྲོ་བའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་ཡོད་པའི་ནང་ན་གནས་ལ། སྣའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་སྣའི་རྒྱུད་མཚུལ་པའི་ནང་ན་གནས་ཏེ་དེ་དག་ཕྲེང་བ་བཞིན་མ་འགྲུས་པར་སྐོར་སྐོར་པོར་གནས་སོ། །ལྕེའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་ཟླ་བ་བཀས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་ཟླུམ་པོར་གནས་པའི་དབུས་ནས་སྐྲ་རྩེའི་ཁྱོན་ཙམ་ཞིག་གིས་མ་ཁེབས་པའོ། །སའི་རྩ་ལག་དེ་ནི་ཀླད་རྒྱས་འཛག་པའི་ལམ་ཡིན་པས་མེད་ན་ཡི་ག་འཆུས་ཤིང་དང་ག་མི་བདེ་བར་འགྱུར་བར་བཤད་དོ། །ལུས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ནི་དབང་རྟེན་བཞིན་དུ་གནས་ལ། མོ་དང་ཕོའི་དབང་པོའི་རྡུལ་ནི་རིམ་པ་ལྟར་རྔའི་སྦུབས་དང་མཐེ་བོ་ལྟ་བུར་གནས་སོ། །རྟེན་གྱི་དུས་ངེས་པ་ནི་ལྔ་དང་དྲུག་པའི་ཡུལ་ད་ལྟར་བ་དང་དུས་གསུམ་པ་ཡིན་པ་བཞིན་རྟེན་ཀྱང་དེ་ལྟར་ངེས་སམ་ཞེས་ན་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཐ་མ་ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པའི་རྟེན་ཏེ་བདག་རྐྱེན་ནི་འདས་མ་ཐག་པའི་ཡིད་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། རྣམ་ཤེས་དང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ནི་རྣམ་ཤེས་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་སྟེ་དུས་མཉམ་པའི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ད་ལྟར་བ་དང༌། འང་གི་སྒྲས་ཡིད་འདས་པ་སྡུད་པས་བདག་རྐྱེན་གཉིས་གཉིས་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་མིག་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་ཡིན་པ་དེ། དེའི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་གྱི་དངོས་པོའང་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མུ་བཞི་སྟེ། དང་པོ་མིག་དང༌། གཉིས་པ་ཆོས་ཁམས་ཀྱི་སེམས་བྱུང་འདས་མ་ཐག་པ་དང༌། གསུམ་པ་འདས་མ་ཐག་པའི་ཡིད་དང༌། བཞི་པ་དེ་དག་མ་ཡིན་པ་སྟེ་ལུས་ཤེས་ཀྱི་བར་དུ་སྦྱར་རོ། །ཡིད་ཤེས་ལ་ནི་རྟེན་ཉིད་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ཡིན་པས་མུ་དང་པོ་མེད་ཀྱི་གཞན་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །རྟེན་ཉིད་དུ་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་ལྔ་དབང་པོ་ཡུལ་གཉིས་ལས་སྐྱེད་ན་དབང་པོ་ཁོ་ན་རྟེན་དུ་འཇོག་ཅེ་ན། དབང་པོ་དེ་དག་སྨན་དང་རྡུལ་ལ་སོགས་པས་ཕན་གནོད་བྱས་ཏེ་གྱུར་པས་རྣམ་ཤེས་བདེ་སྡུག་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། དབང་པོ་གསལ་མི་གསལ་དུ་གྱུར་པས་རྣམ་ཤེས་གསལ་མི་གསལ་དུའང་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་རྟེན་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡིན་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པས་རྟེན་མ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་སྡུག་མི་སྡུག་ལས་རྣམ་ཤེས་བདེ་སྡུག་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་ཆགས་ཅན་ལ་འབྱུང་གི་ཡུལ་གྱི་སྟོབས་ལས་མ་ཡིན་ཏེ་ཆགས་བྲལ་ལ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

ཡང་ཡུལ་གསལ་མི་གསལ་གྱི་རྗེས་སུ་རྣམ་ཤེས་ཅུང་ཟད་བྱེད་ཀྱང་དབང་པོ་གཙོ་བོ་སྟེ། ཐག་རིང་པོའི་གཟུགས་མི་གསལ་ཡང་བྱ་རྒོད་ཀྱི་མིག་གསལ་བས་མིག་ཤེས་གསལ་པོ་སྐྱེ་བ་བཞིན་ཏེ། རྣམ་འགྲེལ་ལས། གལ་ཏེ་རིང་མཐོང་ཚད་ཡིན་ན། །ཚུར་ཤོག་བྱ་རྒོད་བསྟེན་པར་གྱིས། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་ཤེས་རྟེན་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ནས་སྟོན་པ་ནི་ཡུལ་དང་དབང་པོ་གཉིས་ཅར་གྱིས་བསྐྱེད་ན་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་ཁོ་ནས་མཚོན་པའི་རྒྱུ་ཅི་ཞེ་ན། དེ་དག་རྟེན་བདག་རྐྱེན་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དང་། ཡུལ་རྣམས་ནི་ཐུན་མོང་གི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། འདི་དག་རྔའི་སྒྲ་དང་ནས་ཀྱི་མྱུ་གུ་ལྟར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གིས་ནི་རྣམ་ཤེས་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་མིག་གིས་ནི་རྣམ་ཤེས་དྲུག་ལས་མིག་ཤེས་ཁོ་ནའི་རྒྱུ་དང༌། གཟུགས་ཀྱིས་མིག་ཤེས་དང་ཡིད་ཤེས་གཉིས་ཀའི་རྒྱུ་བྱེད་ལ། ལྷ་བྱིན་གྱི་མིག་གིས་ཀྱང་རང་གི་མིག་ཤེས་ཁོ་ནའི་རྒྱུ་བྱེད་ཀྱི་མཆོད་སྦྱིན་སོགས་ཀྱི་མ་ཡིན་ཞིང༌། གཟུགས་ཀྱིས་ནི་དེ་ལ་ལྟ་བའི་མཆོད་སྦྱིན་སོགས་ཀྱིའང་མིག་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་དེ་ལུས་ཀྱི་བར་དུའང་དེ་བཞིན་ནོ།།

བཞི་པ། དབང་པོ་དང་ཡུལ་ལ་སོགས་པའི་ངེས་པ་ལ་གསུམ་ལས།དང་པོ། མིག་དང་ལུས་ལ་སོགས་པ་ནི། མིག་གིས་གཟུགས་ལ་ལྟ་ན་ལུས་མིག་ཤེས་དང་བཅས་ལ་ས་གཅིག་པའམ་ཐ་དད་ཅེ་ན། ཅི་རིགས་པ་སྟེ་འདི་ལྟར་ལུས་ནི་དབང་རྟེན་ཁོག་པ་ཡིན་ལ། དེ་འདོད་པར་སྐྱེས་པ་དེའི་མིག་གིས་འདོད་པའི་གཟུགས་ལ་ལྟ་ན་མིག་ཤེས་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་རང་གི་ས་པའོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་མིག་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་འདོད་པའི་གཟུགས་ལ་ལྟ་ན་འདོད་པར་གཉིས་དང་དང་པོར་གཉིས་སོ། །དང་པོར་ལྟ་ན་གསུམ་དེའོ། །གཉིས་པའི་མིག་གིས་འདོད་པར་ལྟ་ན་གཉིས་འདོད་པ། མིག་དང་མིག་ཤེས་གཉིས་པ་དང་པོའོ། །དང་པོ་དང་གཉིས་པར་ལྟ་ན་གཉིས་གཉིས་སོ། །བཞི་པས་གསུམ་པར་ལྟ་ན་བཞི་ཅར་ཐ་དད་པའི་བར་རོ། །གཞན་ལའང་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །འོན་ཀྱང་འདི་དག་ནི་ངེས་པ་སྟེ། གོང་སའི་ལུས་ལ་ས་འོག་མའི་མིག་མངོན་དུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མིག་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་ལྟ་བའི་དོན་ཡིན་ལ། དེ་ན་གཟུགས་ལ་ལྟ་བྱེད་མིག་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོག་སའི་མིག་གིས་ས་གོང་མའི་གཟུགས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ས་གོང་མའི་གཟུགས་པས་དམན་པའི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའང་ཞེས་པ་ནི། མིག་ལ་གོང་མའི་ཤེས་མ་ཡིན། ཞེས་པ་སྟེ་འདོད་པའི་མིག་ལ་དང་པོའི་མིག་ཤེས་རྟེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དམན་པས་རྟེན་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མིག་ཤེས་དེའི་ཡུལ་དུ་ནི་གོང་འོག་དང་རང་གི་ས་པའི་དོན་གཟུགས་ཀྱི་རིགས་ཐམས་ཅད་འགྱུར་དུ་རུང་ངོ་། །ལུས་ཀྱིའང་གཟུགས་དང་མིག་ཤེས་གཉིས་ཀ་རང་དང་གོང་འོག་གི་ས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་འདོད་པའི་ལུས་ཁོག་པ་ནི། གཟུགས་དང་རྣམ་ཤེས་རང་དང་གོང་ས་ཡིན་ལ། དང་པོའི་ལུས་ཀྱི་ནི་རྣམ་ཤེས་རང་དང༌། གཟུགས་ནི་རང་དང་གོང་འོག་གི་ས་པ་དང༌། གཉིས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལུས་ཀྱི་ནི་རྣམ་ཤེས་འོག་ས་ཁོ་ན་སྟེ་དང་པོའི་རྣམ་ཤེས་ཁོ་ན་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་དང་གསུམ་པའི་ས་པའི་ལུས་ཀྱི་ནི་གཟུགས་རང་དང་གོང་འོག་གི་ས་པ་དང༌། བཞི་པའི་ལུས་ཀྱི་གཟུགས་རང་དང་འོག་ས་པ་སྟེ་ཡན་ཆད་ན་གཟུགས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ། རྣ་བ་དེ་དང་མཐུན་པར་སྦྱར་བ་ནི།

རྣ་བའང་དེ་བཞིན་ཞེས་པ་སྟེ། དྲི་བ་དང་ལན་སྔ་མ་ལྟར་བྱས་ནས་ངེས་པ་ནི། ལུས་ལ་འོག་མའི་རྣ་བ་མིན། །རྣ་བས་གོང་མའི་སྒྲ་མ་ཡིན། །རྣམ་པར་ཤེས་ཀྱང་དེ་ཡི་སྒྲ། །ལུས་ཀྱིའང་གཉིས་ཀ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཞེས་པའི་བར་སྦྱར་རོ།།

གསུམ་པ། སྣ་ལ་སོགས་པའི་ངེས་པ་ནི།

ལུས་ལ་བརྟེན་པའི་སྣ་ལ་སོགས་པས་དྲི་ལ་སོགས་པ་འཛིན་ན་རྣམ་ཤེས་དང་བཅས་པས་གཅིག་པའམ་ཐ་དད་ཅེ་ན། སྣ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པོ་དག་གི་ནི་ཡུལ་དང་རྣམ་ཤེས་དང་ལུས་ཁོག་པ་སྟེ་ཐམས་ཅད་རང་གི་ས་པར་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །འོན་ཀྱང་དམིགས་བསལ་ནི་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་རེག་བྱ་འཛིན་ན་ལུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་འོག་ས་དང༌། འདོད་པ་དང༌། དང་པོ་པས་འཛིན་ན་རང་གི་ས་པར་ངེས་སོ། །དེ་དག་ལས་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་དེ་དག་གོང་འོག་གང་དུའང་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ནི་མིག་དང་རྣ་བའི་ངེས་པ་ལྟར་མ་ངེས་ཏེ་འདི་ལྟར་ཡིད་དང་ཆོས་དང་ཡིད་ཤེས་རྣམ་པ་དགུ་པོ་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་པས་འདོད་པར་སྐྱེས་པ་ཞིག་གིས་འདོད་པའི་ཡིད་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འདོད་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་འདོད་པར་གཏོགས་པ་བསྐྱེད་ན་ཐམས་ཅད་ས་གཅིག་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་དང་སྦྱར་ན་ས་མི་གཅིག་པར་འགྱུར་ཏེ་འོག་ནས་སྟོན་ཏོ།།

ལྔ་པ་རྣམ་ཤེས་དུས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི།

ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་རྣམ་ཤེས་དྲུག་ལས་གང་གིས་ཤེས་པར་བྱ་ཞེས་པའམ། རབ་དབྱེ་གཞན་གྱི་དྲི་བ་ལྟར་བྱས་ནས་རྣམ་ཤེས་གཉིས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་ཕྱིའི་ཁམས་ལྔ་སྟེ། ལུས་ཤེས་ཀྱི་བར་གྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་ནས་ཡིད་ཤེས་ཀྱིས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་གཟུགས་ཤེས་པའི་ཤེས་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བརྟེན་པའོ་ཞེས་སོ། །ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་ཡུལ་དུ་བྱས་པའོ། །ལྷག་མ་བཅུ་གསུམ་ནི་དབང་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་ཡིད་ཤེས་གཅིག་པུས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ།།

དྲུག་པ་རྟག་མི་རྟག་ཁམས་རིལ་པོ་རྟག་པ་ནི་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་འདུས་མ་བྱས་ཆོས་རྟག་ལ་ལྷག་མ་རྣམས་མི་རྟག་པའོ།།

བདུན་པ་དབང་པོ་དང་དབང་པོ་མ་ཡིན་པ་ནི།

བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྲམ་ཟེ་རང་བཞིན་ཉན་གྱིས། གོའུ་ཏམ་དབང་པོ་རྣམས་ནི་དུ་ཞིག་མཆིས་ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དུ་དབང་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་གསུངས་ན། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལ་དབང་པོ་ཡིན་པ་ནི་དུ། མ་ཡིན་པ་ནི་དུ་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་ཕྱེད་དེ་ཆོས་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཚོར་བ་ལྔ་དང་སྲོག་དང་དད་སོགས་ལྔ་དང་ཀུན་ཤེས་བྱེད་སོགས་གསུམ་གྱི་ཆ་དང་གང་དག་ནང་གིར་བཤད་པའི་བཅུ་གཉིས་པོ་དབང་པོ་ཡིན་ལ། ལྷག་མ་རྣམས་ནི་དབང་པོ་མ་ཡིན་ནོ།།

བློ་ལྡན་གང་ཞིག་ཆོས་རབ་རྣམ་འབྱེད་པ།།

དེ་ཐོབ་བྱ་ཕྱིར་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་དང༌།།

འདུས་བྱས་ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས།།

གསལ་བར་འཆར་འདི་དང་པོར་མཉན་པར་གྱིས།།

ཆོས་མངོན་གསལ་བྱེད་ལེགས་བཤད་རྒྱ་མཚོ་ལས་ཁམས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གནས་དང་པོའི་བཤད་པའོ།། །།

གནས་གཉིས་པ་དབང་པོ་བསྟན་པ།

ཆོས་མངོན་དྲི་མེད་རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་གང༌། །འདོད་བཞིན་འབྱུང་བ་ཆོས་མངོན་རྒྱ་མཚོ་ཆེ།།

དེ་ཉིད་དང་པོར་གཞན་ལ་ཕན་དགོངས་ཏེ། །ཡང་དག་གསུང་པ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།།

ད་ནི་གནས་གཉིས་པ་འཆད་དེ། དབང་པོའི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང༌། ཞར་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་སྐྱེ་ཚུལ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི།

བཤད་མ་ཐག་པར་དབང་པོའི་མིང་ཙམ་ཞིག་སྨོས་ན་དབང་པོའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། ལྷག་པར་དབང་བྱེད་པས་ན་དབང་པོའོ།།

དེ་འཆད་པ་ལ་དྲུག་ལས། དང་པོ།དབང་པོར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཉིས་ཀྱི་དངོས་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ།རང་ལུགས་ནི།

མིག་སོགས་དབང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ནི་ལུས་མཛེས་པ་དང༌། མིག་དང་རྣ་བས་ཡུལ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་མཐོང་ཞིང་ཐོས་ནས་སྤོང་ཞིང་གཞན་གསུམ་གྱིས་ཁམས་ཟས་ལ་སྤྱད་པས་ལུས་སྲུང་བ་དང༌། རང་རང་གི་རྣམ་ཤེས་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་སྐྱེད་པ་དང༌། གཟུགས་ལྟ། སྒྲ་ཉན། དྲི་སྣོམ། རོ་མྱོང་། རེག་བྱ་རེག་པ་སྟེ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ལ་དབང་བྱེད་པས་དོན་བཞི་བཞི་ལ་དབང་བྱེད་དོ། །ཕོ་མོ་སྲོག་ཡིད་དེ་བཞི་པོ་རྣམས་ནི་གཉིས་གཉིས་ལ་སྟེ། གང་ལ་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་མེད་ན་བསྐལ་པ་དང་པོའི་མི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཞེས་པ་ལས་བྱེ་བྲག་དང་ཁྱད་པར་མེད་ལ། དེ་དང་ལྡན་པས་ཕོ་དང་མོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཀྱང་འབྱེད་པས་བྱེ་བྲག་དང༌། ནུ་མ་ཆེ་ཆུང་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཡོད་པས་ཁྱད་པར་ལ་དབང་བྱེད་དོ།།

འདིར་འགྲེལ་པར། གཞན་དག་ན་རེ་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་གཟུགས་ཁམས་པ་ལྟ་བུ་ཕོ་དབང་མེད་ཀྱང་ཁྱད་པར་འགྲུབ་ལ་དེས་བྱེ་བྲག་ཀྱང་འབྱེད་པས་བྱེ་བྲག་དང་ཁྱད་པར་ལ་དབང་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཐུགས་ལ་བཞག་ནས། དེ་གཉིས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་ལ་དབང་བྱེད་དེ་དེ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཟ་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་སྡོམ་མིན་དང༌། མཚམས་མེད་དང༌། དགེ་རྩ་འཆད་པ་དང༌། སྡོམ་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འཆད་དོ། །སྲོག་ནི་རིས་མཐུན་པར་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང༌། རིས་མཐུན་གནས་པའི་རྒྱུན་ཡང་དག་པར་འཛིན་པར་དབང་བྱེད་དོ། །ཡིད་དབང་ཀྱང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ལ་དབང་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། གང་སྤེལ་ནི། རིས་མཐུན་པར་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི་འཆི་བའི་སྲིད་པའི་འཇུག་ཐོགས་སུ་སྲིད་པ་བར་མ་དོར་མཚམས་སྦྱོར་བའམ། སྐྱེ་བའི་སྲིད་པར་མཚམས་སྦྱོར་བ་བཟུང་སྟེ་ཞེས་རིས་མཐུན་གཉིས་ཅར་དུ་མཚམས་སྦྱོར་བར་འཆད་པས་ཁྱད་པར་མེད་ལ། རྒྱལ་པོའི་སྲས་ནི་སྲོག་དང་ཡིད་གཉིས་སྲིད་པ་བར་མ་ཁོ་ན་དང༌། སྐྱེ་བའི་སྲིད་པར་ཡང་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང༌། དུས་མཉམ་དུ་རིས་མཐུན་པར་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང༌། དུས་སྔ་ཕྱི་ཡིན་ཡང༌། ཡང་སྲིད་པར་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ་ཞེས་འཆད་དོ།།

ཡིད་ནི་དེ་ལྟར་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང༌། དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པས་ལུས་ངག་ཀྱང་དགེ་བ་ལ་སོགས་པར་བྱེད་པས་དབང་གི་ངོ་བོ་དང་མཐུན་པར་དབང་བྱེད་དེ། དགེ་སློང་ཞིག་གིས། བཙུན་པ་འཇིག་རྟེན་འདི་གང་གིས་ཁྲིད། གང་གིས་དྲངས། གང་གིས་སྐྱེ་ཞིང་སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བསྒྱུར། བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང༌། འཇིག་རྟེན་སེམས་ཀྱིས་ཁྲིད་པ་སྟེ། །སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་དྲངས་པ་ཡིན། །སེམས་ཀྱི་ཆོས་ནི་གཅིག་པུ་ཡི། །དབང་གི་རྗེས་སུ་ཆོས་ཀུན་འགྲོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ་མདོ་ཏིག་གིས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བསྡུས་པའི་སྡོམ་གྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པའི་དང་པོའི་མདོ་ལས་འབྱུང་བར་བཤད་དོ། །ལོ་ཞེས་པ་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་ལུགས་ཡིན་པར་སྟོན་པའོ། །ཚོར་བ་ལྔ་དང་དབང་པོ་ཐ་མ་བརྒྱད་པོ་དེ་རྣམས་ནི་རིམ་པ་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་དབང་བྱེད་དེ། མདོ་ལས། བདེ་བ་ལ་འདོད་ཆགས། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཞེ་སྡང༌། བཏང་སྙོམས་ལ་གཏི་མུག་རྒྱས་པར་འགྱུར་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་དག་གིས་རྣམ་པར་བྱང་བ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་དབང་པོར་གཞག་གོ །མངོན་པ་བ་ཁ་ཅིག་ནི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བ་ལའང་དབང་བྱེད་དེ། མདོ་ལས། བདེ་བར་གྱུར་པའི་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་དད་པ་ཞེས་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་པ་དྲུག་ཅེས་གསུངས་ལ། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གཉིས་པ། གཞན་ལུགས་མདོ་སྡེ་པ་ནི།

མིག་སོགས་དེ་དག་ལུས་མཛེས་པ་དང༌། སྲུང་བ་དང༌། ཐུན་མོངས་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ལ་དབང་བྱེད་པས་མ་ཡིན་གྱི། རང་རང་གི་གཟུང་དོན་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་ཤེས་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་སྐྱེད་པ་དང༌། ཡིད་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་ཤེས་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་སྐྱེད་པ་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་དྲུག་དབང་པོར་བཞག་གོ །དོན་རྣམས་ནི་དབང་པོར་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ལྷག་པར་དབང་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་མིག་ནི་གཟུགས་སྔོ་སེར་དུ་མ་དམིགས་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་ལ། སྔོན་པོ་ནི་སྔོ་འཛིན་ཁོ་ནའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་གཞན་ལའང་དེ་བཞིན་དང༌། དབང་པོ་ལྔ་གསལ་མི་གསལ་གྱི་རྗེས་སུ་དབང་ཤེས་གསལ་མི་གསལ་ལྷག་པར་བྱེད་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་རྗེས་སུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡིད་ཀྱང་དགེ་བ་ལ་སོགས་པས་དམིགས་པ་ཡིད་ཤེས་ཀྱང་དགེ་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བ་ཤས་ཆེ་བའམ། ཡང་ན་དམིགས་པ་འཁོར་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལྟར་འགྱུར་གྱི་ཡུལ་གྱིས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མོ་དང་ཕོའི་དབང་པོ་ནི་མོ་ཉིད་དང་ཕོ་ཉིད་དེ། དེའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ང་རོ་དང་གཡོ་བ་དང་བསམ་པ་ཞན་པ་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཁྱད་པར་དེ་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དབང་པོར་གཞག་གི་བྱེ་བྲག་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་མེད་ཀྱང་གཟུགས་ཁམས་པ་ལྟར་བྱེ་བྲག་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

དེ་ཡང་ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་ཆ་ཤས་ལས་མོ་དང་ཕོའི་དབང་པོ་དག་གཞག་གོ །དེའི་ཕྱིར་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་ནི་ལུས་དབང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་ཏེ། རང་ཡུལ་རེག་བྱ་འཛིན་པའི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་འདོད་པའོ། །མདོ་སྡེ་པ་ནི་རེག་བྱ་འཛིན་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་ཞེས་སྦྱོར་རོ། །ཁ་གཅིག་ནི་མདོ་སྡེ་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་རང་གཞུང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་ཀྱང་ཐུན་མོང་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་འགལ་བར་མི་བསམ་པའམ། རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་འགྲེལ་པར། མིག་ལ་སོགས་པ་ཕོའི་དབང་པོ་ལ་ཐུག་པ་རྣམས་ནི་བསྟན་ཟིན་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་ལ། དེ་ཉིད་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས། བསྟན་ཟིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་རྟེན། །མིག་ལ་སོགས་གཟུགས་དང་བ་རྣམས། །ཞེས་པ་དང༌། ལུས་ལས་ཕོ་དང་མོ་དབང་དག །ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་དང༌། གང་སྤེལ་གྱིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རང་གཞུང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་འདོད་པ་ལྟར་ཕོ་མོའི་དབང་པོའི་ངོས་འཛིན་གཞུང་དུ་མ་བསྟན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །རིས་མཐུན་གནས་པར་བྱ་བ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་དང་རིམ་པ་ལྟར་སྲོག་དང་ཚོར་བ་ལྔ་པོ་རྣམས་དང་དད་སོགས་དབང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་སོ་སོར་དབང་པོར་འདོད་ཅེས་སྦྱར་རོ།།

དེ་ཡང་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ལྟར་རིས་མཐུན་པར་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡིད་ཁོ་ནས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ལ་དབང་བྱེད་པ་ནི་ཚོར་བ་གསུམ་ལ་དུག་གསུམ་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང་མཐུན་ནོ། །རྣམ་བྱང་ལ་དབང་བྱེད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་མགོ་གནོན་ལ། ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་གྱིས་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འཆད་དོ།།

ཟག་མེད་གསུམ་ནི། གོང་ནས་གོང་དང་མྱང་འདས་ཐོབ། །སོགས་པ་ལ་ནི་དབང་བྱེད་ཕྱིར། །ཞེས་འགྱུར་བཅོས་ནས་འཆད་དེ། རང་གི་གོང་མ་ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་འཐོབ་པ་དང༌། དེའི་གོང་མ་ཀུན་ཤེས་ལྡན་པའི་དབང་པོ་འཐོབ་པ་དང༌། ལྷག་མེད་ཀྱི་མྱང་འདས་དངོས་སུ་འཐོབ་པ་ལ་ལྷག་པར་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སོགས་ནི་མཐོང་སྤང་སྤོང་བ་དང༌། སྒོམ་སྤང་སྤོང་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་སོ་སོར་མྱོང་བས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ལ་ལྷག་པར་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རིམ་པ་ལྟར་མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་ཤེས་ལྡན་པའི་དབང་པོ་རྣམས་དབང་པོར་གཞག་གོ །དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་སོ་སོར་དབང་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ།།

གཉིས་པ།བརྩད་པ་སྤང་པ་ནི།

གལ་ཏེ་ངག་དང་ལག་པ་དང་རྐང་པ་དང་ཉེར་གནས་དང་འདོམས་ཀྱང་སྨྲ་བ་དང་ལེན་པ་དང་འགྲོ་བ་དང་ཟག་པ་འདོར་བ་དང་ཀུན་དགའ་བ་ལ་ལྷག་པར་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འདུ་བྱེད་སྐྱེ་བ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྷག་པར་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དབང་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྔ་མ་དག་ནི་ལྷག་པར་དབང་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ལ། དབང་ཅུང་ཟད་བྱེད་པས་དེར་འགྱུར་ན་སོ་དང་ལྐོག་མ་ལ་སོགས་པའང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་འགའ་ཞིག་དེ་ལྟ་ཡིན་ཡང་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་དོན་འདི་དག་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་དེ་མེད་དོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་རྫས་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པའི་རྟེན་དང༌། རྟེན་དེའི་བྱེ་བྲག་འབྱེད་པ་དང་རིས་མཐུན་གནས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་བྱང་གི་རྒྱུ་ཚོགས་སོགས་པ་དང༌། དངོས་སུ་རྣམ་པར་བྱང་བར་བྱེད་པ་སྟེ་དབང་པོར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་གང་ཇི་སྙེད་གསུངས་པ་དེ་དག་ལ་ལྟོས་ནས་མིག་སོགས་དྲུག་དང༌། ཕོ་མོའི་དབང་པོ་དང༌། སྲོག་དང༌། ཚོར་བ་ལྔ་དང༌། དད་སོགས་ལྔ་དང༌། ཟག་མེད་གསུམ་སྟེ་དབང་པོ་དག་ཀྱང་དེ་སྙེད་དུ་གྲངས་ངེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་འདོད་པའོ། །གོ་རིམ་ནི་སྲོག་གི་དབང་པོའི་མཇུག་ཏུ་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་འདོན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ།།

མདོ་སྡེ་པ་ནི།

ཡང་ན་འཁོར་བར་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་སོ་ཞེས་འཆད་དེ། དེ་ཡང་འཁོར་བར་འཇུག་པའི་རྟེན་དང༌། སྐྱེ་བ། གནས་པ། ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ལས་ནི་མིག་སོགས་དྲུག མོ་དང་ཕོའི་དབང་པོ། སྲོག་ཚོར་བ་ལྔ་དང་བཅུ་བཞི་གཞག་སྟེ། རིམ་པ་བཞིན་དེ་དག་སེམས་ཅན་ཀྱི་རྫས་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕོ་མོའི་འདུ་འཕྲོད་ལས་ཡིད་དང་ལུས་དངོས་སུ་སྐྱེ་ལ་མིག་སོགས་བཞི་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཡུན་རིང་དུ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གནས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཇུག་པའི་རྟེན་ལ་ཕན་པ་དང་གནོད་པར་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལས་ཏེ་བཅུ་བཞིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་བ་ལས་ལྡོག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དབང་པོ་རྣམས་ནི་གཞན་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལྡོག་པ་དང་ལོག་པ་ནི་དོན་གཅིག་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་སྤེལ་གྱིས། ལྡོག་པ་ནི་ལོག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གཏན་འགགས་པའོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་འཐོབ་པའི་རྟེན། སྐྱེ་བ། གནས་པ། ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དད་སོགས་ལྔ་དང༌། ཀུན་ཤེས་བྱེད་པའི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རིམ་བཞིན་མྱང་འདས་འཐོབ་པའི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་གྱི་དང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུན་ཆགས་པར་གནས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་སོ་སོར་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གིས་ནི་གོ་རིམ་ཀྱང་དེ་ལྟར་ངེས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གཉིས་པ། སྐབས་སུ་བབ་པའི་ངོ་བོ་བཤད་པ་ནི།

དབང་པོ་དག་ལས་མིག་སོགས་དྲུག་དང་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་བཤད་ཟིན་ལ། སྲོག་དང་དད་སོགས་ལྔ་འཆད་པར་འགྱུར་བས་འདི་དག་སྐབས་སུ་བབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གཉིས་ལས། ཚོར་བ་ལྔ་ནི་ལུས་ཚོར་ནི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ལས་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་སྟེ་དབང་ཤེས་འཁོར་དུ་བྱུང་བ་དང༌། སིམ་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་གནོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་གང་ཡིན་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་པོའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་ལུས་ཚོར་གང་ཞིག་གདུང་བར་མྱོང་བའོ། །སིམ་པ་ནི་ཕན་འདོགས་པ་སྟེ་ལུས་ཀྱི་ཚོར་བདེ་ལྟ་བུ་ནི་བདེ་བའོ། །གཞན་ཡང་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ན་ཡོད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཚོར་བ་སིམ་པ་དེ་ནི་བདེ་བའི་དབང་པོ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་བདེ་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་གང་ཞིག་སིམ་པར་མྱོང་བའོ། །བདེ་བ་ལས་ཕྱེ་ན་ལུས་བདེ་དང་སེམས་བདེའོ། །དེ་དག་ཀྱང་རིམ་པ་བཞིན། ལུས་ཀྱི་ཚོར་བ་གང་ཞིག་སིམ་པར་མྱོང་བ་དང༌། བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་ཚོར་བ་གང་ཞིག་སིམ་པར་མྱོང་བའོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལས་གཞན་ས་འོག་མ་གསུམ་ན་ཡོད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཚོར་བ་སིམ་པ་དེ་ནི་ཡིད་བདེ་བའི་དབང་པོ་ཡིན་ནོ། །ཚོར་བ་གང་དགའ་བར་མྱོང་བའོ། །སེམས་ཀྱི་ཚོར་བ་སིམ་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་དུ་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་ཏེ་ཡིད་མི་བདེ་བའི་དབང་པོའོ། །སེམས་ཀྱི་ཚོར་བ་གང་ཞིག་གདུང་བར་མྱོང་བའོ། །བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་ནི་བར་མ་སྟེ་སིམ་གདུང་གཉི་ག་མ་ཡིན་པར་མྱོང་བ་སྟེ། ཚོར་བ་གང་ཞིག་སིམ་གདུང་མ་ཡིན་པར་བར་མར་མྱོང་བའོ། །ལུས་དང་སེམས་གང་གི་ཡིན་ཞེ་ན། རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དྲུག་ཅར་གྱི་འཁོར་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་གཉི་གའི་ཡིན་ནོ། །གཅིག་ཏུ་འཇོག་པ་ནི། སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་མ་ཡིན་པའི་བདེ་སྡུག་དག་ནི་རྣམ་རྟོག་ལས་སྐྱེ་ཞིང༌། ལུས་ཀྱི་དེ་ལས་མ་ཡིན་པར་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཡང་ཡུལ་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་ལ། འདི་ནི་མི་རྟག་སྟེ་རྟོག་པ་མེད་ཅིང་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་རང་གི་ངང་གིས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་དག་ནི་ཕན་པ་དང་གནོད་པའི་ངོ་བོ་སོ་སོར་མྱོང་བ་དང༌། ལུས་ཀྱི་དག་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པས་བརྟན་ལ། སེམས་ཀྱི་དག་ཡུན་ཐུང་བས་མི་བརྟན་པས་ཁྱད་པར་ཡོད་ཅིང་འདི་ནི་དེ་ལྟར་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

ཟག་མེད་གསུམ་ནི་མཐོང་ལམ་དང་སྒོམ་ལམ་ཟག་མེད་དང་མི་སློབ་ལམ་ལ་ཡིད་དང་དད་སོགས་ལྔ་ཡིད་བདེ་སེམས་བདེ་བཏང་སྙོམས་ཏེ་དགུ་པོ་ནི་གསུམ་ཡིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཟག་མེད་ཡིན་པའི་དབང་པོ་གང་ཞིག་མཐོང་ལམ་ཡིན་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་རིམ་པ་བཞིན། བདེན་པའི་དོན་སྔར་མི་ཤེས་པ་ཤེས་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་ཞུགས་པའི་དབང་པོ་ཡིན་པ་དང༌། སྔར་མ་མཐོང་བའི་བདེན་པའི་དོན་ཀུན་ཤེས་པར་བྱ་བ་མེད་ཀྱང་སྒོམ་སྤང་གི་ཉོན་མོངས་སྤང་བའི་དོན་དུ་བདེན་པ་དེ་ཉིད་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པས་གང་ཟག་ཀུན་ཤེས་པ་དེའི་དབང་པོ་ཡིན་པས་སམ། ཀུན་ཤེས་པའང་ཡིན་ལ་དབང་པོའང་ཡིན་པས་ཀུན་ཤེས་པ་དང་ཀུན་ཤེས་ཤིང་རྟོགས་པ་འདི་ལ་ཡོད་པས་སམ། ཀུན་ཤེས་པ་སྲུང་བའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པས་ན་ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ་དེའི་དབང་པོ་ཡིན་པས་ཞེས་སྦྱར་རོ། །དེ་ཡང་ལམ་ས་གང་ལ་བརྟེན་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཚོར་བ་དེ་གསུམ་གང་འབྱུང་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་གསུམ་ཅར་ཚང་བར་བགྲངས་ནས་དགུ་ཞེས་བསྟན་ཏོ།།

གསུམ་པ།རྣམ་པའི་རབ་དབྱེ་ནི་དབང་པོ་རྣམས་ལས་ཟག་བཅས་དུ་ཟག་མེད་ནི་དུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལན་ལ་དྲུག་ལས། དང་པོ་ནི།

བཤད་མ་ཐག་པའི་གསུམ་པོ་ནི་འཕགས་ལམ་མཉམ་བཞག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དྲི་མ་མེད་པ་སྟེ་ཟག་མེད་དང༌། དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་འདུན་དང་སྲོག་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བའི་དབང་པོ་དག་ནི་སྤང་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟག་བཅས་དང༌། ཡིད་དང་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་དང་བཏང་སྙོམས་དང་དད་སོགས་ལྔ་སྟེ་དགུ་ནི་ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཀུན་ཤེས་བྱེད་སོགས་ཡིན་པ་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཊཱི་ཀར། ཅི་ཟག་མེད་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང་ཞེས་པ་དང་། དེ་གསུམ་ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད་ཅེས་པར་བཤད་པས་ཟློས་སོ་ཞེ་ན། དེར་སྤྱིའི་ངོ་བོ་བཤད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གི་ངོ་བོ་དབང་པོ་དང་སྦྱར་ནས་མ་བཤད་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །ཊཱི་ཀར། ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ་དད་སོགས་ལྔ་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་སྟེ། མདོ་ལས། གང་ལ་དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་དེ་ནི་ཕྱི་རོལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཕྱོགས་ལ་གནས་པར་ང་སྨྲའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ལ་གནོད་བྱེད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

དང་པོ་ནི་ལུང་དེ་ཉིད་འབྲས་བུ་བཞི་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་དང་དད་པས་རྗེས་འབྲང་གི་བར་དུ་དད་སོགས་ཟག་མེད་འདི་དག་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ནས་ཆེས་ཞན་པ་དད་པས་རྗེས་འབྲང་གི་བར་དུ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམ་པར་གཞག་པ་མཛད་ནས་དེ་མེད་པ་དེ་འཕགས་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཕྱོགས་ལ་གནས་སོ་ཞེས་པའམ། ཡང་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་དགེ་རྩ་མ་ཆད་པ་ནང་པ་དང་ཆད་པ་ཕྱི་རོལ་པ་གཉིས་ལས་འདི་ནི་ཕྱི་རོལ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ་ནི་སྔོན་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་མ་བསྐོར་བའི་ཚེ། སེམས་ཅན་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེས་ཤིང་རྒས་པ་ལ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་དང་འབྲིང་པོ་དང་རྟུལ་པོ་ཡང་མཆིས་ཞེས་དད་སོགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བྱས་པ་དང༌། ངས་ཇི་སྲིད་དུ་དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་གི་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་མི་སྣང་བ་དང་རོ་མྱང་བ་དང་ཉེས་དམིགས་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཤེས་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཞེས་ཟག་བཅས་སུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ་ནི།

དབང་པོ་དག་ལས་སྲོག་ནི་མཐོ་རིས་ན་དགེ་བ་དང་ངན་སོང་ན་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་སྨིན་ནོ། །འོ་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་སྐུ་ཚེ་གཏོང་འཇོག་བྱེད་པར་བཤད་པས་འཇོག་པའི་སྲོག་དེ་གང་གི་རྣམ་སྨིན་ཡིན་ཞེ་ན།

ལན་དངོས་དང༌། ཞར་ལ་སྐུ་ཚེ་གཏོང་འཇོག་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི།

ཁ་ཅིག་ན་རེ་བསྟན་བཅོས་ལས། དགེ་སློང་དགྲ་བཅོམ་པ་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པ་སེམས་ལ་དབང་ཐོབ་པས་དགེ་འདུན་ནམ་གང་ཟག་ལ་འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་གང་ཡང་རུང་བ་ཕུལ་ནས་དེས་བསམས་ཏེ་རབ་མཐའི་བསམ་གཏན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་དེ་ལས་ལངས་ནས་བདག་གི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཚེའི་རྣམ་སྨིན་དུ་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བར་བྱེད་དེ། དེའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་དེ་ཚེའི་རྣམ་སྨིན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བས་མཐོང་ཆོས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཡང་མཐོང་ཆོས་ཀྱི་འཕེན་རྫོགས་གཉིས་ཀའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའམ། བདེན་པ་མཐོང་ལ་འཕེན་པ་མེད་པར་བྱས་ན་རྫོགས་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ནོ་ཞེས་འཆད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཚེ་བསྲིང་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི་སྔོན་ལོ་བརྒྱ་ཙམ་ཐུབ་པར་འཕངས་པ་ལ་དུས་མ་ཡིན་པར་ཤི་ནས་ཚེ་ལྷག་ལུས་པ་མཐོང་ནས་སྔར་གྱི་སྦྱོར་བས་འདིར་འདྲེན་ཏེ་དེ་ནི་སྔ་མའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་སྨིན་ནོ་ཞེས་སོ། །བཙུན་པ་དབྱངས་སྒྲོག་ནི་ཚེ་བསྲིངས་པ་ན་ལུས་དེ་ཉིད་ལ་རབ་མཐའི་བསམ་གཏན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་འབྱུང་བ་ཚེ་དང་མཐུན་པ་དང་འགལ་བ་དག་བསྐྱེད་ནས་སྐུ་ཚེ་འཇོག་པ་དང་གཏོང་བར་མཛད་དེ། དེ་ལྟར་སྐུ་ཚེ་བསྲིངས་པ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུ་ཁོ་ན་ལས་ཡིན་པས་རྣམ་སྨིན་མ་ཡིན་གྱི་དེ་ལས་གཞན་ནི་རྣམ་སྨིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཕལ་ཆེ་བ་ལ་དགོངས་ནས་སྲོག་རྣམ་སྨིན་དུ་བཤད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ལས་དང་པོ་སྤྱིར་བསྟན་པ་ནི།

རྟེན་གླིང་གསུམ་གྱི་ཕོ་མོའི་རྟེན་ཅན་ཏེ་རྟེན་གཞན་ལ་དགོས་པ་འདི་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཟག་དགྲ་བཅོམ་པ་རབ་མཐའི་བསམ་གཏན་ཐོབ་པ་དུས་དང་མི་སྦྱོར་བ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་ཅིང་དབང་པོ་རྣོ་བས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ནི་འཇོག་ཚུལ་སྔར་བཤད་ལ་གཏོང་ཚུལ་དགེ་འདུན་ནམ་གང་ཟག་ལ་འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་གང་རུང་ཕུལ་ཞིང་རབ་མཐའི་བསམ་གཏན་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལས་ལངས་ནས་བདག་གི་ཚེའི་རྣམ་སྨིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་དུ་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་ཚིག་ཏུ་སྨྲས་ནས་སོ། །དགོས་པ་ནི་བདག་ཉིད་རིང་དུ་མི་གནས་པར་མཐོང་ལ་གཞན་ལ་ཕན་པའམ་བསྟན་པ་གནས་པའི་དོན་འགྲུབ་པ་ལྟ་ན་དེའི་དོན་དུ་རང་གི་ཚེ་བསྲིང་བ་ལས་ནུས་པ་གཞན་མ་མཐོང་བས་བསྲིང་ངོ་། །གལ་ཏེ་གསོན་ཡང་དོན་དེ་དག་མ་མཐོང་ན་ལུས་འདི་ཉིད་འདོར་བ་ལ་སྤྲོ་བས་གཏོང་སྟེ། མདོ་ལས། ཚངས་སྤྱོད་འདི་ལ་ལེགས་སྤྱད་ཅིང༌། །ལམ་ལའང་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་ན་ནི། །ཚེ་ཟད་པ་ལ་དགར་འགྱུར་ཏེ། །དཔེར་ན་ནད་དང་བྲལ་བ་བཞིན། །ཞེས་སོ། །འོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྲོག་གི་འདུ་བྱེད་དག་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་ཚེའི་འདུ་བྱེད་དག་བཏང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ན་དེ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་དེ་གཉིས་ལ་ཁྱད་མེད་དེ། ཆོས་མངོན་པ་ལས། སྲོག་གི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན་ཁམས་གསུམ་པའི་ཚེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁཅིག་ན་རེ། སྔོན་གྱི་ལས་དང་ད་ལྟར་གྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་ཚེ་དང་སྲོག་ཅེས་ཏེ། དེ་ནི་འདི་ལྟར་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་རིས་མཐུན་གནས་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ནི་ཚེའི་འདུ་བྱེད་དག་ཡིན་ལ་ད་ལྟར་གྱི་ལས་ཀྱིས་དུས་གཞན་གྱི་བར་འཚོ་བ་དེ་དག་ནི་སྲོག་གི་འདུ་བྱེད་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའོ། །འདུ་བྱེད་དག་ཅེས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ན་རེ། རྒྱུན་ལ་གཏོང་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གི་གཏོང་འཇོག་གིས་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །མདོ་སྡེ་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་ཚེ་ཞེས་གདགས་པའི་འདུ་བྱེད་མང་པོ་ཡོད་དེ། ཁམས་གཉིས་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་གཟུགས་མེད་ན་བཞིའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚེ་ཞེས་བྱ་བའི་རྫས་གཅིག་པུ་ཞིག་མེད་པས་འདུ་བྱེད་དག་ཅེས་སྨོས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་སྲོག་དག་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་ཚེ་དག་བཏང་ངོ་ཞེས་བརྗོད་པར་རིགས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གཉིས་པ།བྱེ་བྲག་ཏུ་སྟོན་པས་སྐུ་ཚེ་གཏོང་འཇོག་མཛད་པའི་དགོས་པ་ནི།

འཆི་བ་དང་ཚེ་ལ་མངའ་བརྙེས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རིམ་པ་བཞིན་གཏོང་བ་དང་ཟླ་བ་གསུམ་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ་མཛད་ལ། དེ་ལས་ལྷག་པར་མ་ཡིན་ཏེ་སྐུ་དངོས་ཀྱི་གདུལ་བྱའི་ཐ་མ་རབ་བཟང་གི་རྒྱུད་སྨིན་པས་དེ་ཕན་ཆད་གདུལ་བྱའི་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ངས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་བསྒོམས་པས་འདོད་ན་བསྐལ་པའམ་བསྐལ་པ་བས་ལྷག་པར་བཞུགས་པར་བྱའོ་ཞེས་དམ་བཅས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་མཛད་དོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་བཞེད་དོ། །བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་ནི་རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་སྤོ་ལ་ཐུན་དང་པོ་ལ་ལྷའི་བུའི་བདུད་དང༌། ཐུན་གསུམ་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་ལས་རྒྱལ་ལ། ཡུལ་ཡངས་པ་ཅན་དུ་སྐུ་ཚེའི་འདུ་བྱེད་བཏང་བས་ནི་ཕུང་པོའི་བདུད་དང༌། སྲོག་གི་འདུ་བྱེད་བྱིན་གྱིས་རླབས་པས་ནི་འཆི་བདག་གི་བདུད་ལས་རྒྱལ་བར་འགྱུར་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་འདུད་བཞི་ལས་རྒྱལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའོ།།

དབང་པོ་བཅུ་གཉིས་ལ་ནི་རྣམ་སྨིན་ཡིན་པ་དང་མ་ཡིན་པ་གཉིས་གཉིས་ཡོད་དེ། ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ལས་ཐ་མ་བརྒྱད་དང་ཡིད་མི་བདེ་མ་གཏོགས་པ་སྟེ་དེ་ཡང་གཟུགས་ཅན་བདུན་ལ་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་དང་རྒྱས་བྱུང་གཉིས་གཉིས་དང༌། ཡིད་དང་ཚོར་བ་བཞི་ལ་ལུང་མ་བསྟན་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་དང་དེ་ལས་གཞན་པ་གཉིས་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་མ་བརྒྱད་དགེ་བར་ངེས་པ་དང་ཡིད་མི་བདེ་དགེ་མི་དགེ་ཅི་རིགས་པར་ངེས་པས་རྣམ་སྨིན་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡིད་མི་བདེ་རྣམ་སྨིན་མ་ཡིན་ན། མདོ་ལས། ལས་ནི་གསུམ་སྟེ་ཡིད་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་དང༌། གཏང་སྙོམས་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཞེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མཚུངས་ལྡན་མྱོང་འགྱུར་གྱི་དབང་དུ་མཛད་པ་སྟེ། ཡིད་མི་བདེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ལས་ནི་ཡིད་མི་བདེ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ཡིན་པས་སྐྱོན་མེད་དོ། །རིགས་པ་ཡང་ཡིད་མི་བདེ་རྣམ་སྨིན་མ་ཡིན་ཏེ་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་ཁྱད་པར་དག་གིས་སྐྱེད་ཅིང་ཞི་བའི་ཕྱིར་ཏེ་རྣམ་སྨིན་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གསུམ་པ་ནི།

དབང་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ལས་བཤད་མ་ཐག་པའི་ཡིད་མི་བདེ་བ་དེ་གཅིག་པུ་ནི་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུར་རུང་བས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། བཅུ་ལ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་གང་དག་ཅེ་ན། ཡིད་དང་ཚོར་བ་ཡིད་མི་བདེ་ལས་གཞན་པ་བཞི་དང་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔའོ། །དེ་ལས་དད་སོགས་ཟག་བཅས་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུར་རུང་བས་རྣམ་སྨིན་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་མེད་དེར་མི་རུང་བས་རྣམ་སྨིན་མེད་པ་དང༌། ཡིད་དང་ཚོར་བ་བཞིའི་དགེ་བ་ཟག་བཅས་དང་མི་དགེ་བ་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་སྨིན་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། ཟག་མེད་དང་ལུང་མ་བསྟན་ནི་རྣམ་སྨིན་མེད་པ་སྟེ་རྒྱུ་མཚན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་གཟུགས་ཅན་བདུན་དང་སྲོག་ནི་ལུང་མ་བསྟན་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། གསུམ་ཟག་མེད་ཡིན་པས་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་སྨིན་མེད་པར་གྲུབ་བོ།།

བཞི་པ་ནི།

དབང་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ལས་དགེ་བར་ངེས་པ་ཐ་མ་བརྒྱད་ཡིན་ཞིང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དགེ་མི་དགེ་རྣམ་པ་གཉིས་ཁོ་ནར་ཁ་ཆེ་བ་འདོད་ལ། ཉི་འོག་པ་ནི་ལུང་མ་བསྟན་ཡང་ཡོད་པར་འདོད་དོ། །ཡིད་དང་ཚོར་བ་གཞན་ནི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་དང་གཞན་གཟུགས་ཅན་བདུན་དང་སྲོག་ནི་རྣམ་པ་གཅིག་སྟེ་ལུང་མ་བསྟན་ཁོ་ནའོ།།

ལྔ་པ་ནི།

དྲི་མེད་གསུམ་མ་གཏོགས་པ་བཅུ་དགུའི་རིགས་ལ་འདོད་པའི་སྲེད་པ་རྒྱས་སུ་རུང་བས་འདོད་པར་གཏོགས་ལ། དྲི་མེད་གསུམ་དང་དེའི་སྟེང་དུ་འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་རྟེན་མི་མཛེས་པར་བྱེད་པས་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་ཡང་མེད་ལ། ལུས་འོད་ལྟར་དང་བས་འཕྲལ་གྱི་རྐྱེན་བསྣུན་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་སྤངས་པས་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཞི་གནས་ཀྱི་རྒྱུད་བརླན་ཏེ་ཁོང་ཁྲོ་སྤངས་པས་རྒྱུས་བྱས་པ་དང༌། བདག་ལ་གནོད་པ་བྱས་སོ་བྱེད་དོ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་གི་མཛའ་བོ་ལ་གནོད་པ་བྱས་སོ་བྱེད་དོ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་གི་དགྲ་བོ་ལ་ཕན་པ་བྱས་སོ་བྱེད་དོ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་གཞི་དགུ་མེད་པས་རྐྱེན་གྱིས་བྱས་པའི་ཡིད་མི་བདེ་ཡང་མེད་པས་སྡུག་བསྔལ་དག་མ་གཏོགས་པ་བཅོ་ལྔ་གཟུགས་སུ་གཏོགས་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་ཚང་བར་ཡོད་ལ་གཉིས་པ་ན་བདེ་བ་དང་གསུམ་པ་ན་ཡིད་བདེ་དང་བཞི་པ་ན་དེ་གཉིས་ཀ་མེད་དོ། །དེ་དག་གི་སྟེང་དུ་གཟུགས་ཅན་ལྔ་དང་བདེ་བ་གཉིས་པོའང་མ་གཏོགས་པ་བརྒྱད་པོ་གཟུགས་མེད་དུ་གཏོགས་ལ། ཁམས་གསུམ་མ་གཏོགས་པ་ནི་ཟག་མེད་གསུམ་དང་དེ་དག་གི་གདགས་གཞི་དགུའོ།།

དྲུག་པ་ནི།

ཡིད་དང་ཚོར་བ་བདེ་བ་ཡིད་བདེ་བཏང་སྙོམས་གསུམ་ནི་མཐོང་སྤང་དང་མཚུངས་ལྡན་མཐོང་སྤང་དང༌། ཟག་མེད་ནི་སྤང་བྱ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་སྒོམ་སྤང་སྟེ་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་དང༌། གཉིས་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། གཟུགས་ཅན་བདུན་སྲོག་དང་སྡུག་བསྔལ་ཏེ་དགུ་ནི་མཐོང་སྤང་མ་ཡིན་པའི་ཟག་བཅས་ཡིན་པས་བསྒོམས་པས་སྤང་བྱ་དང༌། བདེ་སོགས་ལྔ་པོ་ནི་ཟག་མེད་ཡིན་པའི་ཆ་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་མིན་ཅིང་ཡང་ཞེས་པས་ཟག་བཅས་ཡིན་པ་ནི་སྒོམ་སྤང་དང༌། ཀུན་ཤེས་བྱེད་སོགས་གསུམ་ནི་ཟག་མེད་ཡིན་པས་སྤང་བྱ་མིན་ནོ།།

བཞི་པ།རྙེད་གཏོང་ལ་གཉིས་ལས།དང་པོ།རྙེད་ཚུལ་ནི།

འདོད་པར་སྐྱེ་གནས་དང་པོ་གསུམ་ནི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བས་དང་པོར་སྐྱེ་སྲིད་ཀྱི་ཚེ་རྣམ་སྨིན་གྱི་ངོ་བོ་ལུས་དང་སྲོག་གི་དབང་པོ་གཉིས་རྙེད་དེ་མིག་སོགས་མེད་ཅིང་ཡིད་དང་བཏང་སྙོམས་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ཉོན་མོངས་ཅན་དུ་ངེས་པས་སོ། །རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བས་ནི་གཉིས་ཁོ་ན་རྙེད་པ་མིན་ནོ། །དེ་ཡིས་ནི་མཚན་མེད་པ་བསྐལ་པ་དང་པོའི་མི་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་མ་ཚང་བ་མེད་པར་གཟུགས་ཅན་ལྔ་ཅིག་ཅར་འགྲུབ་པས་དེ་དག་དང་སྲོག་སྟེ་དྲུག་གམ། མཚན་གཅིག་པ་དེ་དང་བདུན་ནམ། མཚན་གཉིས་པ་ལ་དེ་གཉིས་ཏེ་བརྒྱད་དོ། །དེ་སྐྱེ་གནས་བཟང་པོ་ཡིན་ན་མཚན་གཉིས་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་ཅེ་ན། བདེ་འགྲོ་ན་མེད་ཀྱང་ངན་འགྲོར་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སོ། །གཟུགས་ན་རྫུས་སྐྱེས་དང་པོ་ལྟར་དྲུག་གོ །གཟུགས་ལས་སྙོམས་འཇུག་དང་སྐྱེ་བའི་སྒོ་ནས་མཆོག་ཡིན་པས་གོང་མ་གཟུགས་མེད་པར་རྣམ་སྨིན་གྱི་ངོ་བོ་སྲོག་གཅིག་པུ་རྙེད་དོ། །རྣམ་སྨིན་གྱི་ངོ་བོ་ཁོ་ནའི་རྙེད་པ་འཆད་པ་ནི་གཏོང་བ་ལ་ཐམས་ཅད་སྨོས་པས་ཕན་ཚུན་མཚོན་ཏེ་གཉིས་ཀར་གཉིས་ཀ་གོ་བར་དགོངས་པའོ་ཞེས་འཆད་དོ།།

གཉིས་པ། གཏོང་བ་ནི།

ཉོན་མོངས་ཅན་དང་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་ལ་གནས་ཏེ་གཟུགས་མེད་དག་ཏུ་འཆི་བ་ནི་སྲོག་དང་ཡིད་དང་བཏང་སྙོམས་ཉིད་ཅིག་ཅར་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་ན་སྔར་རྙེད་པའི་སྟེང་དུ་ཡིད་དང་བཏང་སྙོམས་བསྣན་ཏེ་བརྒྱད་དང༌། འདོད་པར་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ཅིག་ཅར་འགགས་པའི་བརྫུས་སྐྱེས་མཚན་གཉིས་པ་ནི་བཅུའམ། མཚན་གཅིག་དང་ལྡན་ན་དགུའམ། གཉིས་ཀ་མེད་ན་བརྒྱད་དང༌། རིམ་གྱིས་འཆི་བའི་སྐྱེ་གནས་དང་པོ་གསུམ་པོ་དག་ལ་ནི་ལུས་དང་སྲོག་ཡིད་བཏང་སྙོམས་ཏེ་བཞི་པོ་ཅིག་ཅར་འགག་ལ། གཞན་ནི་སྔར་དུ་འགགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དགེ་བའི་སེམས་ལ་གནས་ཏེ་འཆི་ན་སྔར་གྱི་དྲུག་པོ་ཐམས་ཅད་དག་ཏུ་དད་སོགས་ལྔ་བསྣན་ལ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པར་སྦྱར་རོ།།

ལྔ་པ། དགེ་སྦྱོང་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་བཞི་དབང་པོ་དུས་འཐོབ་ལ། འགྲེལ་པར་དབང་པོའི་སྐབས་སུ་དབང་པོའི་ཆོས་རྣམས་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་པས་འདི་ཉིད་དཔྱོད་པ་སྐབས་སུ་བབ་པའི་ཕྱིར་སྟོན་ཏོ།།

འདི་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། དངོས་ནི།

འབྲས་བུ་འདུས་མ་བྱས་བཞི་ལས་མ་ཐ་རྒྱུན་ཞུགས་དང་ཡ་ཐ་དགྲ་བཅོམ་པ་སྟེ་འབྲས་བུ་ཐ་མ་དེ་གཉིས་ནི་དབང་པོ་དགུ་དགུས་འཐོབ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་བཅོ་ལྔ་པ་ནི་མཐོང་ལམ་སྟེ་དེའི་ཆ་ཀུན་ཤེས་བྱེད་པ་དང༌། བཅུ་དྲུག་པ་ནི་སྒོམ་ལམ་སྟེ་དེའི་ཆ་ཀུན་ཤེས་པ་དང༌། དེ་དག་ནི་རིམ་པ་བཞིན་རྐུན་པོ་འབྱིན་པ་དང་སྒོ་འཕར་གཅོད་པ་ལྟར་བར་ཆད་མེད་པ་དང་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་སྟེ་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་འདྲེན་པ་དང་དེའི་རྟེན་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཉིས་ཀས་འབྲས་བུ་དང་པོ་འཐོབ་ལ། དེར་དད་སོགས་དབང་པོ་ལྔ་དང་ཡིད་དང༌། ཆགས་བཅས་ཡིན་པས་མི་ལྕོགས་མེད་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་ཡོད་པས་དགུས་འཐོབ་བོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སྒོམ་ལམ་སྟེ་དེའི་ཆ་ཀུན་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་གྲོལ་ཟད་ཤེས་ནི་མི་སློབ་པ་སྟེ་དེའི་ཆ་ཀུན་ཤེས་ལྡན་པ་དང༌། དེ་གཉིས་ཀྱང་རིམ་བཞིན་བྲལ་ཐོབ་འདྲེན་པ་དང་དེའི་རྟེན་བྱེད་པས་དེ་གཉིས་ཀས་དགྲ་བཅོམ་འཐོབ་སྟེ། དེར་ཀྱང་དད་སོགས་ལྔ་དང་ཡིད་དང་ལམ་ས་གང་ལ་བརྟེན་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་དངོས་གཞི་ལ་བརྟེན་ན་ཡིད་བདེ། གསུམ་པ་ལ་སེམས་བདེ། གཞན་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ས་དྲུག་ལ་བརྟེན་ན་བཏང་སྙོམས་ཏེ་དགུས་འཐོབ་བོ། །འབྲས་བུ་བར་པ་གཉིས་ལ་ནི་བདུན་དང་བརྒྱད་དང་དགུས་འཐོབ་པ་གསུམ་ཅར་ཡོད་པས་བདུན་གྱིས་འཐོབ་པ་ནི་མཐར་གྱིས་པ་ཞིག་སྟེ། དབང་པོ་རྣོ་བརྟུལ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞི་གནས་སྤྱད་པའི་རིགས་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དགའ་བས་མི་ལྕོགས་མེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་པ་སྤོང་བའི་བར་ཆད་མེད་པ་དང་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ཚེ་འཐོབ་ལ། དེར་དད་སོགས་ལྔ་དང་ཡིད་དང་ས་དེའི་བཏང་སྙོམས་ཏེ་བདུན་ནོ། །བརྒྱད་ཀྱིས་འཐོབ་པ་ནི་དེ་ལ་ལྷག་མཐོང་སྤྱད་པའི་རིགས་ཅན་ཡིན་ན་ལམ་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ལ་དགའ་བས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྒོམ་ལམ་བསྐྱེད་ལ་དེའི་ཆ་ཀུན་ཤེས་པ་སྟེ་དེ་དང་བཅས་པས་འཐོབ་པས་བརྒྱད་དོ། །ཆགས་བྲལ་སྔོན་འགྲོ་ལ་གཉིས་ཀྱི་ཕལ་ཆེར་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་དགུས་འཐོབ་སྟེ་རྒྱུན་ཞུགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བདུན་གྱིས་འཐོབ་པ་ནི་མཐར་གྱིས་པ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དགུ་པ་སྤངས་སྟེ་གཞན་ཕྱིར་འོང་བཞིན་ནོ། །བརྒྱད་ཀྱིས་འཐོབ་པ་ནི་མཐར་གྱིས་པ་དབང་པོ་རྟུལ་པོས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྒོམ་ལམ་བསྐྱེད་ན་དེའི་ཆ་ཀུན་ཤེས་པ་དང་བཅས་པ་བརྒྱད་དམ། དེ་ཉིད་དབང་པོ་རྣོན་པོས་འཇིག་རྟེན་པའི་སྒོམ་ལམ་བསྐྱེད་ན་བར་ཆད་མེད་པ་དགུ་པ་ཚུན་ཆད་ཀྱི་ཚེ་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་དང་བདུན་དང༌། རྣམ་གྲོལ་དགུ་པའི་ཚེ་དངོས་གཞིའི་ཡིད་བདེ་མངོན་དུ་བྱེད་པས་དེ་དང་བརྒྱད་དོ། །དགུས་འཐོབ་པ་ནི་འདོད་པ་ལས་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ་རྒྱུན་ཞུགས་དང་འདྲ་བ་ལས། ཁྱད་པར་ཚོར་བ་ནི་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་དངོས་གཞི་ལ་བརྟེན་ན་ཡིད་བདེ། གསུམ་པ་ལ་སེམས་བདེ། གཞན་གསུམ་ལ་བཏང་སྙོམས་འབྱུང་བས་དགུའམ། མཐར་གྱིས་པ་དགུ་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ཚེ་སྔ་མ་བཞིན་བརྒྱད་དང༌། དབང་པོ་རྣོ་བས་རྣམ་གྲོལ་ཐ་མའི་ཚེ་དངོས་གཞིའི་ཡིད་བདེར་སྤོས་པ་དང་དགུའོ།།

གཉིས་པ། བརྩད་སྤང་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ། རྒོལ་བ་ནི།

ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པ་ལས། དབང་པོ་དུ་ཞིག་གིས་དགྲ་བཅོམ་པ་འཐོབ་ཅེ་ན། སྨྲས་པ་བཅུ་གཅིག་གིས་འཐོབ་བོ་ཞེས་བཤད་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན།

གཉིས་པ། ལན་དངོས་ནི།

འདིར་དགྲ་བཅོམ་དགུས་འཐོབ་ན་ལན་གཅིག་འཐོབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ལ། བཅུ་གཅིག་དག་གིས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་འཐོབ་པར་བཤད་པ་ནི་དབང་རྟུལ་འགའ་ཞིག་ཉམས་ཤིང་ཉམས་པ་སོར་ཆུད་པར་བྱེད་ན་བཅུ་གཅིག་གིས་འཐོབ་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཤད་པ་ཡིན་པས་འགལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཐོག་མར་ས་དྲུག་གང་རུང་གི་བཏང་སྙོམས་དང་བཅས་དགུས་ཐོབ་ལ། དེ་བསམ་གཏན་གཉིས་པའམ་གསུམ་པ་ཡན་ཆད་ལས་ཉམས་ནས་སོར་ཆུད་པར་བྱེད་པའི་ཚེ་དང་པོའམ་གཉིས་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཡིད་བདེ་དང་བཅས་པ་དགུས་ཐོབ་ན་སྔར་མེད་པའི་དེ་བསྣན་ཏེ་བཅུ་དང༌། ཡང་བཞི་པ་ཡན་ཆད་ལས་ཉམས་ནས་གསུམ་པའི་བདེ་བ་དང་བཅས་པ་དགུས་ཐོབ་ན་དེ་དང་བཅུ་གཅིག་གོ །དེ་ཉིད་ལན་དུ་མར་ཉམས་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་དབང་པོ་དེ་དག་ལས་མེད་པས་བཅུ་གཅིག་པས་མང་བ་མི་སྲིད་དོ།།

གསུམ་པ། ལན་གྱི་ཁྱད་པར་ལས་བརྩད་སྤང་ནི།

འོ་ན་ཕྱིར་མི་འོང་ཡང་ལན་དུ་མར་ཉམས་པ་སོར་ཆུད་པར་བྱེད་པ་སྲིད་པས་བཅུ་གཅིག་འཐོབ་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིར་མི་འོང་གི་འབྲས་བུ་ལས་ཉམས་ན་གསུམ་པའི་བདེ་བ་མེད་ལ་དེ་ཡོད་ན་དེ་ལས་ཉམས་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་ཉམས་ཕན་ཆད་བདེ་བའི་དབང་པོས་མི་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡིད་བདེས་ཀྱང་མི་འཐོབ་སྟེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཉམས་པ་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཡིན་པས་རྣམ་གྲོལ་ཐ་མའི་ཚེ་དངོས་གཞིའི་ཡིད་བདེར་སྤོར་མི་ནུས་པས་སོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལ། རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས་ཉམས་ནས་དབང་པོ་སྦྱངས་ཏེ་སོར་ཆུད་པར་བྱེད་ན་དངོས་གཞི་ལ་འཇུག་པ་སྲིད་ཀྱང་སྔར་གྱི་བརྒྱད་དམ་དགུས་འཐོབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པས་དེ་ལྟར་གཟུང་ངོ༌། །ཆགས་བྲལ་སྔོན་འགྲོ་ནི་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་བརྟན་པར་བྱས་པས་ཉམས་པ་མེད་པས་སྔར་བདེ་བ་དང་བཅས་པའི་དགུས་ཐོབ་ཅིང་ཕྱིས་མི་ལྕོགས་མེད་དང་དངོས་གཞིའི་ཚོར་བ་གཉིས་ཏེ་བཅུ་གཅིག་གིས་འཐོབ་པ་ཡང་མི་སྲིད་ལ། དེ་ཉིད་མི་ལྕོགས་མེད་ལ་བརྟེན་ཏེ་མཐོང་ལམ་བསྐྱེད་ནས་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་པ་ལ་དང་པོའི་དངོས་གཞི་ལ་འཇུག་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བདེན་པ་རྫོགས་པར་མཐོང་བ་ལ་གུས་ཀྱི་དངོས་གཞི་ཐོབ་ཟིན་པས་གུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

དྲུག་པ། དབང་པོའི་ལྡན་ཚུལ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། ངེས་ལྡན་ནི།

དབང་པོ་གང་དང་ལྡན་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་དབང་པོ་དུ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བཏང་སྙོམས་དང་ལྡན་པ་ལ་ནི་དེ་དང་སྲོག་ཡིད་དང་ངེས་པར་གསུམ་ལྡན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་སྲོག་དང་ནི་ཡིད་དང་ལྡན་པ་ལ་ཡང་ངེས་པར་གསུམ་གསུམ་ལྡན་ནོ། །གཞན་ནི་ལྡན་པར་མ་ངེས་ཏེ། འདོད་པ་ན་ལུས་ལས་གཞན་པའི་གཟུགས་ཅན་དྲུག་ནི་དེ་དག་མ་ཐོབ་པ་ནུར་ནུར་པོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཉམས་པ་དང༌། ལོང་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རིམ་གྱིས་འཆི་བ་ན་མི་ལྡན་ལ། ཡིད་མི་བདེ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། དད་སོགས་དགེ་རྩ་ཆད་པ་ལ་མི་ལྡན་ཞིང༌། གཟུགས་ན་ཕོ་མོ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གཉིས་དང༌། གཟུགས་མེད་ན་གཟུགས་ཅན་བདུན་དང་སྡུག་བསྔལ་གཉིས་མི་ལྡན་ལ། གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་བྱིས་པ་ལ་རིམ་པ་བཞིན་ཡིད་བདེ་དང་བདེ་བ་མི་ལྡན་པ་དང༌། ཁམས་གསུམ་ཅར་གྱིས་བྱིས་པ་ལ་ཟག་མེད་གསུམ་མི་ལྡན་ནོ། །བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་རང་ས་ན་མེད་ཅིང་འོག་སའི་སྤངས་ལ་ལམ་ཟག་མེད་དང་མི་ལྡན་པས་དེ་དག་མ་གཏོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་དེ་ཉིད་དང་སྲོག་ཡིད་བཏང་སྙོམས་ཏེ་བཞི་དང་ལྡན་ཞིང་གཞན་མ་ངེས་པ་ནི་སྔར་བཞིན་ལས་བདེ་བ་དང་ལྡན་ལ་ཡིད་བདེ་མི་ལྡན་པ་ནི་གསུམ་པའི་བྱིས་པའོ། །ལུས་ལྡན་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་གང་ཟག་སྟེ་དེ་ལ་ལུས་དང་སྲོག་སོགས་ཏེ་བཞི་དང་ལྡན་ནོ། །མིག་སོགས་བཞི་དང་ལྡན་པ་ལ་རང་རང་དང་ཁྱབ་བྱེད་ལུས་དང་སྲོག་སོགས་གསུམ་སྟེ་ལྔ་དང་ལྡན་ལ། ཡིད་བདེ་དང་ལྡན་པ་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་བྱིས་པ་ལས་གཞན་པ་སྟེ་དེ་ལ་ཡང་རང་དང་བདེ་བ་དང་སྲོག་སོགས་གསུམ་སྟེ་ལྔ་དང་ལྡན་ནོ། །གསུམ་པ་མ་ཐོབ་ཅིང་གཉིས་པར་སྐྱེས་པ་ལ་ནི་གསུམ་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས། གྲུབ་པའི་མཐའ་ནི་སེམས་ཅན་ས་འོག་མར་སྐྱེས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ས་གོང་མའི་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་སྤངས་པ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་འདོད་པ་ན་རང་དང་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གསུམ་པའི་དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་ཅི་རིགས་པ་དང༌། དང་པོ་ན་རང་དང་གསུམ་པའི་དང༌། གཉིས་པ་ནི་གསུམ་པའི་སེམས་མ་ཐོབ་ན་དེའི་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་ཐོབ་ན་དགེ་བ་དང༌། གསུམ་པ་ནི་འཕགས་པ་ལ་ཟག་མེད་དང་བཅས་པ་གསུམ་དང༌། བཞི་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་འཕགས་པ་ལ་ཟག་མེད་ཁོ་ན་ལྡན་ནོ། །འོ་ན་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་འཕགས་པ་ལ་ཡིད་བདེ་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ་དེ་ན་ཡིད་བདེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་མངོན་གྱུར་དུ་མེད་ཀྱང་འཕགས་པ་ནི་འདོད་པ་དང་གཉིས་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡིད་བདེ་དང་བདེ་བའི་དབང་པོ་ཐོབ་པས་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། འདི་ལྟར་འཕགས་པ་ནི་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡིད་བདེ་བའི་དབང་པོ་འཐོབ་ལ། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ན་ཡང་བདེ་བའི་དབང་པོ་འཐོབ་བོ་ཞེས་སོ། འདིས་ནི་བདེ་ལུས་ལྡན་ལ་བཞི་དག་དང༌། ཞེས་པའི་སྐབས་སུ་བཞི་པ་ཡན་ཆད་དུ་སྐྱེས་པའི་འཕགས་པ་ལ་བདེ་བའི་དབང་པོ་དང་མི་ལྡན་པར་དོགས་པ་ཡང་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་ཡིད་བདེ་ཐོབ་ཀྱང་དབང་པོ་རྟུལ་པོས་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་གྲོལ་ཐ་མལ་དངོས་གཞིའི་ཡིད་བདེར་ཚོར་བ་སྤོ་ནུས་པར་ཐལ་བའི་སྐྱོན་ནི་མེད་དེ། འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ན་ཡིད་བདེ་ཐོབ་པ་ནི་དེའི་ཐོབ་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ། དངོས་གཞིའི་ཡིད་བདེར་ཚོར་བ་སྤོ་བ་ནི་དེ་ཉིད་མངོན་གྱུར་སྐྱེས་པ་སྟེ་དེ་དབང་རྟུལ་གྱིས་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དང་དབང་པོ་སྦྱངས་པ་ན་སྔར་གྱི་ཡིད་བདེ་བཏང་བའི་ཕྱིར་དེ་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་བཏང་ཡང་གསར་དུ་ཐོབ་པ་མ་བཏང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པ་ནི་འདོད་པའི་གང་ཟག་སྟེ་དེ་ལ་ཡིད་མི་བདེ་ལས་གཞན་པའི་ཚོར་བ་བཞི་དང་སྲོག་ལུས་ཡིད་དེ་བདུན་དང་ལྡན་ནོ། །མོའི་དབང་པོ་དང་སོགས་ཁོང་ནས་ཕོ་དབང་དང་ཡིད་མི་བདེ་དང་དད་སོགས་ལྔའོ།།

དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ལ་ནི་བརྒྱད་བརྒྱད་ལྡན་ཏེ། འདི་ལྟར་དང་པོ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ནི་འདོད་པའི་རྟེན་ཅན་ཡིན་པས་སྡུག་བསྔལ་ལྡན་བདུན་པོའི་སྟེང་དུ་རང་རང་བསྣན་པའོ། །དད་སོགས་དང་ལྡན་པ་ནི་དགེ་རྩ་ཆད་པ་ལས་གཞན་པའི་ཁམས་གསུམ་པ་སྟེ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཡིན་པས་སྲོག་སོགས་གསུམ་དང་ལྔ་པོ་ཕན་ཚུན་འབྲལ་མི་ཤེས་པས་དེ་དག་དང་བཅས་པའོ། །ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་སྒོམ་ལམ་པ་དང་ཀུན་ཤེས་ལྡན་པའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་མི་སློབ་པ་སྟེ་དེ་ལ་གདགས་གཞི་དགུ་དང་སྲོག་དང་རང་རང་སྟེ་བཅུ་གཅིག་དང་ལྡན་ནོ། །ཀུན་ཤེས་བྱེད་པའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་ནི་མཐོང་ལམ་པ་སྟེ་དེ་ལ་གདགས་གཞི་དགུ་དང་འདོད་པའི་རྟེན་ཅན་དུ་ངེས་པས་ལུས་སྲོག་སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་པ་སྟེ་བཅུ་གསུམ་དག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། གཞན་མི་ལྡན་པ་སྔར་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་གང་རུང་གཅིག་དང་མི་ལྡན་ན་མཐོང་ལམ་མི་སྐྱེ་བས་དེ་གཉིས་གང་རུང་ཞིག་ཀྱང་བསྣན་པར་བྱའོ་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་སྦྱོར་ལམ་སྔར་གོམས་པ་ཞིག་རིམ་གྱིས་འཆི་བ་ན་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་འགགས་པའི་ཚེ་མཐོང་ལམ་སྐྱེས་ན་མི་ལྡན་ནོ་ཞེས་ཏེ་ལན་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ནི་མཚན་གཉིས་བྱུང་བས་སྡོམ་པ་གཏོང་གི་ཉམས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའམ། འགའ་ཞིག་ནི་གང་ཟག་སྤྱིའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་པས་སྐྱོན་མེད་ཅེས་ཟེར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕོ་མོ་གཉིས་ལ་དེ་གཉིས་ཕན་ཚུན་མ་ཁྱབ་ཅིང་གང་རུང་ཅིག་ཅེས་པ་ནི་ངེས་ལྡན་གྱི་དོན་མ་ཡིན་པར་སྣང་ངོ༌།།

གཉིས་པ། སྲིད་ལྡན་ནི།

འདོད་པ་ན་དེ་དགེ་རྩ་ཆད་ནས་མེད་པ་ཞིག་འཆི་ཀར་ནང་ན་དབང་པོ་ཉུང་བར་ལྡན་པ་ལ་ལུས་དང་དེ་ཆགས་བཅས་ཡིན་པས་ཚོར་བ་ལྔ་དང་སྲོག་ཡིད་དེ་བརྒྱད་དང་ལྡན་ལ། གཟུགས་མེད་ཀྱི་བྱིས་པ་ནི་བརྡ་དང་བླང་དོར་གྱི་དམིགས་དང་སྤང་བླང་གི་དོན་ལ་ཤེད་མ་བྱེ་བ་གསུམ་ལས་ཐ་མ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་སྟེ་དེ་ལའང་གྲངས་དེ་བཞིན་དུ་བརྒྱད་དང་ལྡན། བཏང་སྙོམས་སྲོག་ཡིད་དང་དགེ་བ་ཡིན་པའི་དད་སོགས་ལྔ་པོ་རྣམས་སོ།།

གང་ཟག་འགའ་ཞིག་ལ་དབང་པོ་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་ལྡན་པ་ལ་བཅུ་དགུ་སྟེ་དྲི་མ་མེད་པ་གསུམ་པོ་རྣམས་མ་གཏོགས་སོ། །དེ་ཡང་མཚན་གཉིས་པ་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ཚང་ཞིང་དགེ་རྩ་མ་ཆད་པ་ཞིག་གོ །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཆགས་བཅས་ཏེ་དེ་ལ་ཡང་བཅུ་དགུ་ལྡན་པ་སྲིད་དེ། མཚན་གཉིས་པ་སྡོམ་པའི་རྟེན་དུ་མི་རུང་ན་ལམ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་མཚན་གཉིས་པ་མི་སྲིད་པས་མཚན་གཅིག་དང་དྲི་མེད་སྔ་ཕྱིའམ་ཐ་མ་གཉིས་མ་གཏོགས་པའོ།།

གཉིས་པ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་སྐྱེ་ཚུལ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི།

འགྲེལ་པར། ད་ནི་འདི་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་འདི་དག་ཇི་ལྟར་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཐ་དད་པར་སྐྱེ་བ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ཁ་ཅིག་ངེས་པར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་ཅེ་ན་ཞེས་གསུངས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་ནམ་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་བྱར་རུང་གི་རྣམ་འཇོག་སྐྱོན་མེད་དེ། དེའི་ལན་དུ། སྨྲས་པ་ཡོད་དེ་ཞེས་འབྱུང་བས་ངེས་པར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བ་དག་འདིར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་སྤྱིར་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་གཞི་ལྔས་བསྡུས་ཏེ་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་མི་ལྡན་པ་འདུ་བྱེད་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་གཞིའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་གང་དང་ཡང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བ་མེད་དོ།།

དེ་ལས་གཞན་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་ཚུལ་འཆད་པ་ལ་དངོས་དང༌། ཞར་ལ་རྒྱུ་རྐྱེན་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་གཟུགས་ཅན་ངེས་པར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་ཚུལ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། དངོས་ནི།

འདོད་ཁམས་ན་དབང་པོའི་རྡུལ་མེད་པ་དང་སྒྲའི་རྡུལ་ཡང་མེད་པའི་ཕྲ་རབ་སྟེ་བསགས་པའི་གོང་བུ་ཆུང་མཐར་གྱུར་པ་གཅིག་ལ་འབྱུང་བ་བཞི་དང་གཟུགས་དྲི་རོ་རེག་བྱའི་རྡུལ་ཏེ་རྫས་བརྒྱད་ངེས་པར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེའོ། །ལུས་དབང་དང་ལྡན་པ་ལ་དེ་ཉིད་བསྣན་པས་རྫས་དགུའོ། །དེ་དབང་པོ་གཞན་དང་ལྡན་ན་རྫས་བཅུའོ། །དེ་སྒྲ་དང་བཅས་ན་རྫས་བཅུ་གཅིག་གོ །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་དྲི་རོ་གཉིས་མེད་ལ་གཞན་སྔར་བཞིན་ནོ།།

གཉིས་པ། བརྩད་སྤང་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ནི།

བསགས་པའི་གོང་བུ་གཅིག་ལ་འབྱུང་བ་རྣམས་འབྲལ་མི་ཤེས་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཁ་ཅིག་ནི་སྲ་བ་དང༌། ཁ་ཅིག་ནི་གཤེར་བ་ལ་སོགས་པར་དམིགས་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ན་རེ། དེ་ནི་ནུས་པའི་སྒོ་ནས་ཡིན་ཏེ་ཕྱེ་དང་ལན་ཚྭ་ཕྱེ་མའི་རོ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བྱེད་ལས་ནི་ངོ་བོ་དང་ཐ་མི་དད་པར་འཇུག་པས་སའི་ཁམས་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་ལས་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྐྱེན་དང་ཕྲད་ན་མངོན་དུའང་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མདོ་སྡེ་པ་ན་རེ། ས་བོན་གྱི་སྒོ་ནས་ཡིན་གྱི་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་མ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས། ཤིང་འདི་ལ་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ཡོད་དེ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་ན་ས་བོན་གྱི་སྒོ་ནས་ཐ་མི་དད་པར་ཡོད་ཀྱང་ཁ་ཅིག་སྲ་བ་དང་ཁ་ཅིག་གཤེར་བ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་འཐད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གཉིས་པ་ནི།

རྫས་བརྒྱད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྡུལ་གྱི་རྫས་ལ་རྫས་སུ་གཟུང་ངམ། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྫས་ལ་རྫས་སུ་གཟུང༌། དང་པོ་ལྟར་ན་དབྱིབས་ཀྱང་ཡོད་པས་གྲངས་ཉུང་བ་དང༌། གཉིས་པ་ལྟར་ན་འབྱུང་བ་བཞི་ཅར་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་པས་གྲངས་མང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འབྱུང་གྱུར་ནི་གཉིས་པ་ལྟར་ཡིན་ལ། འབྱུང་བ་ནི་དང་པོ་ལྟར་ཡིན་པས་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་གྲངས་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་དེ་དག་གི་རིགས་ལས་མི་འདའོ།།

གཉིས་པ། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ངེས་པར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་ཚུལ་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་མདོར་བསྟན་པ་ནི།

སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གི་གཞི་ནི་ངེས་པར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་སྟེ་ཕན་ཚུན་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོ་ལས། སེམས་ལས་བྱུང་བ་མེད་པ་ཡི། །སེམས་ནི་ནམ་ཡང་མི་འབྱུང་སྟེ། །ཉི་མ་དང་ནི་འོད་ཟེར་བཞིན། །དེ་དག་ཉིད་དང་ལྷན་ཅིག་འཇུག །ཅེས་གང་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་གང་ཡིན་ཡང་རུང་སྐྱེ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་རང་འདུས་བྱས་སུ་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་ལ་ཐོབ་པ་ཡང་ཐོབ་བྱའི་ཆོས་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེའོ། །འདི་ནི་རང་དང་ལྷན་ཅིག་དུས་མཉམ་གྱི་ཐོབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ་སྔ་ཕྱིར་སྐྱེ་བའི་ཐོབ་པ་རྣམས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་མོ། །འམ་ཞེས་པ་ནི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེའི་དེ་མ་ཡིན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨྲོས་སོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་འགོག་པ་གཉིས་ལ་ཐོབ་པ་ཡོད་ཀྱང་དེ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པས་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་མི་སྐྱེ་ལ། རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཐོབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ། རྒྱས་བཤད་ལ་གཉིས་ཀྱི་མཚུངས་ལྡན་སྐྱེ་བ་རྒྱས་བཤད་ལ་བཞི་ལས། དང་པོ་ངེས་པ་ལ་བརྩམ་པའི་རབ་དབྱེ་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་མདོར་བསྟན་པ་ནི།

སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་གང་དག་ཅེ་ན། སེམས་བྱུང་ངེས་པ་དག་ནི་སྡེ་ཚན་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ་སེམས་ཀྱི་ས་མང་པོ་པ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་ལྔ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལ་ས་མང་པོ་པར་འཆད་པ་ནི་ས་ནི་གོ་སྐབས་ཀྱི་ཡུལ་ཏེ་ཞེས་པས་འདི་དག་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བའི་གོ་མི་འགོག་པར་སྐབས་མང་པོ་ནས་འབྱུང་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་ས་མང་པོ་པ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལའང་སྦྱར་རོ། །ཉོན་མོངས་ཆུང་ངུའི་ས་པའི་དོན་ནི་འོག་ཏུ་འཆད་དོ།།

གཉིས་པ། རྒྱས་བཤད་ལ་གཉིས་ཀྱི་སྤྱི་དོན་ལ་བདུན་ལས། དང་པོ། མཚན་ཉིད་ནི།

རང་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་དང་མཚུངས་ལྡན་ལྔས་མཚུངས་པའོ། །དེ་ནི་སེམས་དང་རྟེན་གཅིག་པས་རྟེན་མཚུངས་པ་དང་། དམིགས་ཡུལ་གཅིག་པས་དམིགས་པ་མཚུངས་པ་དང་། དེའི་བྱེ་བྲག་གཅིག་འཛིན་པར་མཚུངས་པས་རྣམ་པ་མཚུངས་པ་དང་། སྐྱེ་འགག་གནས་པ་དང་དུས་ཙམ་གཅིག་པར་མཚུངས་པས་དུས་མཚུངས་པ་དང༌། རིགས་མཐུན་རྫས་རེ་རེ་བར་མཚུངས་པས་རྫས་མཚུངས་པ་སྟེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ལྟར་ན་རྒྱུད་གཅིག་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་རྣམ་ཤེས་གཉིས་ལ་སོགས་པ་མི་འབྱུང་ཞིང༌། དེ་ལྟར་འབྱུང་བར་སྣང་བ་སྐད་ཅིག་གིས་འཕོ་འཇུག་མ་རྟོགས་པས་འགལ་མེ་མྱུར་དུ་བསྐོར་བ་ལ་འཁོར་ལོར་འཁྲུལ་བ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་བྱུང་ཡང་རིགས་འདྲ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་མི་འབྱུང་བར་འདོད་དོ།།

སྡེ་པ་གཞན་དག་ནི་རྒྱུད་གཅིག་པ་དུས་ཅིག་ཅར་རྣམ་ཤེས་རིགས་མི་འདྲ་དུ་མ་འབྱུང་སྟེ། རྒྱན་སྟུག་པོ་ལས། ཟླ་བ་སྐར་མའི་ཚོགས་དང་ནི། །ལྷན་ཅིག་མཁའ་ལ་གནས་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་ཀྱང༌། །རྣམ་ཤེས་བདུན་དང་ལྷན་ཅིག་གནས། །ཞེས་པ་དང༌། སུམ་ཅུ་པ་ལས། ལྔ་རྣམས་རྩ་བའི་རྣམ་ཤེས་ལས། །ཇི་ལྟའི་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བ་ནི། །རྣམ་ཤེས་ལྷན་ཅིག་གམ་མ་ཡིན། །ཆུ་ལ་རླབས་རྣམས་ཇི་བཞིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལྟར་འཆད་དོ།།

གཉིས་པ། རྫས་དང་བཏགས་པ་ནི།

བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་གཞུང་འདིར་སྨོས་པའི་སུམ་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་དང་མ་ངེས་པ་བརྒྱད་དེ་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་དང༌། འཆད་པ་པོ་དག་གཞི་ཕྲན་ཚེགས་ནས་འབྱུང་བའི་མི་དགའ་བ་དང་གླལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པོའང་རྫས་ཡོད་དུ་ཁས་ལེན་ཏེ་བརྟག་དགོས་སོ། །གཏི་མུག་མེད་པ་ཤེས་རབ་དགེ་བ་དང༌། ལྟ་བ་དང་ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་གཉིས་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་ཅན་དང༌། བརྗེད་ངེས་དྲན་པ་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་། རྣམ་གཡེང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉོན་མོངས་ཅན་དང༌། ལོག་པར་མོས་པ་མོས་པ་ཉོན་མོངས་ཅན་དང༌། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་བཏགས་ཏེ་བདུན་ནི་བཏགས་ཡོད་དུ་ཁས་ལེན་ཏོ། །སེམས་ཙམ་པ་ནི་རེག་པ་ཡིད་བྱེད་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་སེམས་པ་སྟེ་ལྔ་ནི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་དང༌། འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ལྔ་ནི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་དང༌། དད་སོགས་བཅུ་གཏི་མུག་མེད་པའི་དགེ་རྩ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་དགེ་བ་ལས་དེ་དང་བག་ཡོད་བཏང་སྙོམས་རྣམ་མི་འཚེ་སྟེ་བཞི་པོ་མ་གཏོགས་པ་བདུན་དང༌། དྲུག་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ལྟ་བ་མ་གཏོག་ས་པ་དང་བཅས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་རྫས་ཡོད་དང༌། གོང་གི་མ་གཏོགས་པ་ལྔ་དང༌། ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་དང༌། མི་དགེ་བའི་ས་པ་གཉིས་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ས་པ་མང་པོ་པ་ལས་རྨོངས་པ་བོར་བའི་ལྔ་དང༌། བརྗེད་ངས་རྣམ་གཡེངས་ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་སྟེ་ཉི་ཤུ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། འགྱོད་གཉིད་རྟོག་དཔྱོད་དེ་བཞི་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་དང་བཅས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་ལ་བཏགས་ཡོད་དུ་འདོད་དོ།།

གསུམ་པ། རྫས་བཏགས་ཀྱི་དོན་ནི།

སྤྱིར་རྫས་ལ་རྟག་ཅིང་བརྟན་པ་དང༌། དོན་བྱེད་ནུས་པ་དང༌། རང་རྐྱ་ཐུབ་པ་སྟེ་གསུམ་ལས་ཐ་མ་དང༌། བཏགས་ཡོད་ལ་ཀུན་ཏུ་དང༌། གནས་སྐབས་དང༌། ཆ་ལ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པ་དང་བཞི་ལས་གསུམ་པ་སྟེ་དེ་དག་ཀྱང་བརྗོད་པའི་སྒྲ་དང་རྒྱུ་མཚན་གཞན་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་དབང་དུ་བློ་ཡུལ་དུ་འགྱུར་མི་འགྱུར་ལ་འཆད་དོ།།

བཞི་པ།གཙོ་འཁོར་གྱི་ཁྱད་པར་ནི།

སེམས་ནི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཙམ་རིག་པས་གཙོ་བོ་དང༌། སེམས་བྱུང་ནི་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་ཙམ་རིག་པས་འཁོར་ཏེ། དབུས་མཐའ་ལས། དེ་ལ་དོན་མཐོང་རྣམ་པར་ཤེས། །དེ་ཡི་ཁྱད་པར་སེམས་ལས་བྱུང༌། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་གཉིས་གཞན་སྟོབས་ཀྱིས་རིག་ཀྱང་རང་སྟོབས་ཀྱིས་མི་རིག་པས་དེའི་ཕྱིར་ཙམ་གྱི་སྒྲ་སྨོས་ཏེ། སྨྲ་སྒོ་ལས། ཚད་འཛིན་ལྷག་པ་འགོག་པ་ཡི། །ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་གཉིས། །ཞེས་པ་ལས་ཐ་མ་འོ། །ཁམས་དང་ས་གང་ན་ཡོད་པ་ནི་སྡེ་ཚན་དང་པོ་གསུམ་དང༌། རྒྱགས་པ་དང་མ་ངེས་པའི་ཆགས་པ་དང་ང་རྒྱལ་དང་ཐེ་ཚོམ་ནི་ཁམས་གསུམ་ས་དགུ་དང༌། གཡོ་སྒྱུ་དང་རྟོག་དཔྱོད་ནི་འདོད་པ་དང༌། དང་པོ་དང༌། གཞན་རྣམས་ནི་འདོད་པ་ཁོ་ན་ན་ཡོད་དོ། །རྣམ་ཤེས་གང་གི་འཁོར་དུ་འབྱུང་བ་ནི་དང་པོ་བཞི་ཚོགས་དྲུག་དང༌། ལྔ་པ་ཡིད་ཤེས་ཁོ་ནའི་འཁོར་དུའོ།།

ལྔ་པ། གོ་རིམ་ངེས་པ་ནི། དང་པོ་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་འབྱུང་བས་ཁྱབ་ཆེ་བ་དང༌། གཉིས་པ་ནི་དགེ་བ་ཡིན་པས་མཆོད་པར་ངོམ་པ་དང༌། གསུམ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་འབྱུང་བས་འོག་མ་ལ་གཉིས་ལས་ཁྱབ་ཆེ་བ་དང༌། བཞི་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་འབྱུང་སྟེ་ཐ་མ་པས་ཁྱབ་ཆེ་བས་སོ།།

དྲུག་པ། སྒྲ་དོན་ནི།

སེམས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ཞིང་འཕྲལ་འཕྲལ་དུ་བྱུང་བས་ན་སེམས་བྱུང་ངོ་།།

བདུན་པ། གཞུང་དོན་ནི་སྡེ་ཚན་ལྔ་ལས་དང་པོ་སེམས་ཀྱི་ས་མང་ནི།

ཚོར་བ་ནི་བཤད་ཟིན་ལ། སེམས་པ་ནི་སེམས་ཡུལ་ལ་གཡོ་ཞིང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་སྟེ། དབྱེ་ན་སེམས་པའི་ཚོགས་དྲུག་གོ །འདུ་ཤེས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཅིང༌། འདུན་པ་ནི་བྱེད་འདོད་པ་སྟེ་རང་ཡུལ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང༌། རེག་པ་ནི་ཡུལ་དབང་རྣམ་ཤེས་གསུམ་འདུས་པ་ལས་བྱུང་ཞིང་ཡུལ་སྡུག་མི་སྡུག་བར་མ་གསུམ་ཅི་རིགས་པར་གཅོད་པ་དང༌། དབྱེ་ན་རེག་པའི་ཚོགས་བཅུ་དྲུག་ཏུ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །བློ་གྲོས་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། དབྱེ་ན་སྐྱེས༌ཐོབ་ལ་སོགས་པ་བཞིའོ། །དྲན་པ་ནི་རང་གི་དམིགས་པ་མ་བརྗེད་པར་འཛིན་པའམ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་ཡིད་ཀྱི་དམིགས་པ་མི་བརྗེད་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་འཇུག་ཅིང་གཏོད་པ་དང༌། མོས་པ་ནི་དམིགས་པ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་འཛིན་པའམ་འདོད་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་སྟེ་དེ་དག་ནིསེམས་ཐམས་ཅད་ལ་འབྱུང་བའོ། །དེ་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་ཀྱང་བསམ་གཏན་ལ་འཆད་པ་ནི་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ཐམས་ཅད་ལ་འབྱུང་ན་ངོས་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེ་ན། རྟོགས་སླ་བའི་གཟུགས་ཅན་ཡང་སྨན་མང་པོ་ལྷན་ཅིག་བཏགས་པའི་རོ་སོ་སོར་ངོས་མི་ཟིན་ན་འདི་དག་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕྲ་བས་རྒྱུན་ལ་ཡང་རྟོགས་དཀའ་ན་སྐད་ཅིག་ལ་ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་དག་གིས་ལྟ་ཅི་སྨོས། འོན་ཀྱང་ཡིད་ཆེས་པ་དག་གིས་བསྟན་པས་ཐེ་ཚོམ་མི་བྱའོ་ཞེས་སོ།།

གཉིས་པ་དགེ་བའི་ས་མང་ནི། དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པའི་དད་པ་ནི་ནོར་བུ་ཆུ་དྭང་བྱེད་ལྟར་སེམས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་རྙོག་པ་དྭང་བར་བྱེད་པ་དང་། ཁ་ཅིག་ནི་བདེན་པ་དང་དཀོན་མཆོག་དང་ལས་འབྲས་ལ་ཡིད་ཆེས་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དབྱེ་ན་དྭང་བ་དང་ཡིད་ཆེས་པ་དང་འདོད་པའི་དད་པའོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་བསྒོམ་ཞིང་གཅེས་སྤྲས་སུ་བྱེད་པ་དང་། གཞན་དག་གཡང་ཁའི་མི་ལྟར་ཟག་པ་དང་ཟག་པའི་གནས་ལས་སེམས་སྲུང་བ་ལ་འདོད་དོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ནི་སེམས་ལས་སུ་རུང་བར་བྱེད་པའོ། །ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་ནི་དབང་ཤེས་འཁོར་དུ་སྐྱེས་པ་སྟེ་དེ་ཡང་སེམས་ལས་སུ་རུང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དང་ཡིད་ཤེས་འཁོར་དུ་སྐྱེས་པ་སྟེ་གཉིས་སུ་དབྱེར་རུང་ངོ༌། །འོ་ན་མདོ་ལས། ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་གང་ཡིན་པ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན་པ་དེ་ཡང་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་པ་ཡིན་ལ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དབང་ཤེས་ནི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ཡིན་པས་དེ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་མི་རུང་ངོ་ཞེ་ན། མདོ་དེར་ནི་ལུས་ཉམ་ང་བ་མེད་དེ་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་ལ་དགོངས་པ་སྟེ། དེས་ནི་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་འདྲེན་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །ཊཱི་ཀ་མཁན་པོ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འབྱུང་བའི་ཁྱད་པར་དགའ་བས་དྲངས་པ་ལ་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་བཤད་དོ། །བཏང་སྙོམས་ནི་བྱིང་རྒོད་ཀྱི་དབང་དུ་མ་སོང་བར་སེམས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་མཉམ་པར་འདུག་པར་བྱེད་པ་ལ་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །གསུང་རབ་ལས་འདུ་བྱེད་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། ཚད་མེད་བཏང་སྙོམས་དང་གསུམ་གསུངས་པ་ལས། འདི་ནི་སྔ་མ་སྟེ་ཕྱི་མ་གཉིས་ནི་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །རྩ་བ་གཉིས་ནི་འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང་ཞེ་སྡང་མེད་པའི་དགེ་རྩ་སྟེ། རིམ་པ་བཞིན་རང་གི་ཡུལ་ལ་རང་སྟོབས་ཀྱིས་ཆགས་པ་མེད་པ་དང་སྡང་བ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པའི་སེམས་བྱུང་ངོ༌། །གཏི་མུག་མེད་པའི་དགེ་རྩ་ནི་ཤེས་རབ་དགེ་བར་སྐྱེས་པ་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་པས་འདིར་མ་བརྗོད་དོ། །རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་ནི་སྙིང་བརྩེ་བའམ། ཐོ་མི་འཚམས་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་དགེ་བ་ལ་སེམས་སྤྲོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། མི་དགེ་བ་ལ་སེམས་སྤྲོ་བར་བྱེད་པ་ནི་ལེ་ལོ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལེ་ལོ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་རྟག་ཏུ་དགེ་བའི་སེམས་ཐམས་ཅད་ལས་འབྱུང་བས་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་བའོ། །སྡེ་ཚན་དེ་གཉིས་ལ་ཆོས་སྤྱི་སྐད་དང་མཐུན་པའི་དབྱེ་བ་གཞན་དག་ཀྱང་འཆད་མོད་འདིའི་འགྲེལ་ཊཱིཀ་དག་ལས་མ་བྱུང་བས་ཁོ་བོས་ཀྱང་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱས་སོ།།

གསུམ་པ་ཉོན་མོངས་པའི་ས་པ་ནི།

ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་པའི་རྨོངས་པ་ནི་མ་རིག་པའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ལ་དེ་ནི་མི་ཤེས་པའམ་མི་གསལ་བ་སྟེ། རིག་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཆོས་གཞན་ཞེས་པར་གསལ་བར་འཆད་དོ། །བག་མེད་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་བསྒོམ་ཞིང་གཅེས་སྤྲས་སུ་མི་བྱེད་ཅིང་བག་ཡོད་ཀྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང༌། ལེ་ལོ་ནི་དགེ་བ་ལ་སེམས་མི་སྤྲོ་བར་བྱེད་ཅིང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང༌། མ་དད་པ་ནི་སེམས་མ་དད་པར་བྱེད་ཅིང་དད་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང༌། ཡང་ན་བདེན་པ་དང་དཀོན་མཆོག་དང་ལས་འབྲས་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཞེས་གང་སྤེལ་འཆད་དོ། །རྨུགས་པ་ནི་སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བར་བློང་བློང་པོར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ཉིད་ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བ་གཉིས་སུ་དབྱེར་རུང་སྟེ། ཆོས་མངོན་པ་ལས་ལུས་ཀྱི་རྨུགས་པ་དང་སེམས་ཀྱི་རྨུགས་པ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་སྤེལ་གྱིས། གཡེལ་བ་དང་མི་དགའ་བས་བསྐྱེད་པའི་སེམས་ལྕི་བར་བྱེད་པ་ལ་རྨུགས་པར་བཤད་དོ། །རྒོད་པ་ནི་སེམས་འཕྲོ་ཞིང་རྣམ་པར་མ་ཞི་བར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་དག་ནི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱིས་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་གོ་སྐབས་མང་པོ་ནས་རྟག་ཏུ་འབྱུང་བས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་བའོ། །མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས། རྨུགས་པ་ལས་གཞན་ལྔ་དང༌། བརྗེད་ངས་དང༌། རྣམ་གཡེངས་དང༌། ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་བྱེད་དང༌། ལོག་པར་མོས་པ་སྟེ་བཅུ་བཤད་པ་ལས་འདིར་ལྔ་མི་སྨོས་པ་ནི་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེར་རྨུགས་པ་མི་སྨོས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་ན་རེ། དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་རྨུགས་པ་སྤྱོད་པ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་མྱུར་དུ་སྐྱེ་ལ། རྒོད་པ་སྤྱོད་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སློབ་དཔོན་ནི་དེ་གཉིས་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་འདོར་མི་སྲིད་པས་དེར་སྨོས་པར་རིགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པའི་ས་པ་ནི་དྲུག་གོ་ཞེས་བཞེད་དོ།།

བཞི་པ་ནི།

མི་དགེ་བའི་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་ཁྲེལ་མེད་དང་ངོ་ཚ་མེད་པའོ་འདི་དག་དེ་ལ་གོ་སྐབས་མང་པོ་ནས་འབྱུང་བས་མི་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་སྟེ་ངོ་བོ་འོག་ནས་འཆད་ལ། སྡེ་ཚན་དེ་གཉིས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དང་མི་དགེ་བའི་ས་པ་ཆེན་པོ་པའི་ཐ་སྙད་མཛད་དོ།།

ལྔ་པ་ཉོན་མོངས་ཆུང་ངུའི་ས་པ་ནི།

ཁྲོ་བ་ནི་གནོད་སེམས་དང་རྣམ་འཚེ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་བྱུང་གང་ཞིག་སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཅི་རིགས་པ་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པ་དང༌། ཁོན་དུ་འཛིན་པ་ནི་ཡུལ་དེ་ཉིད་ལ་ཁྲོས་པའི་རྗེས་སུ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པ་ལན་མང་དུ་བྱེད་པ་དང༌། གཡོ་ནི་སེམས་གྱ་གྱུ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་གཞན་གྱིས་བསྐུལ་བ་ན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མི་འཚགས་པར་གཏམ་རླུང་ལ་བསྐུར་བའམ། མི་གསལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཕྲག་དོག་ནི་གཞན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་སེམས་ཁོང་ནས་འཁྲུགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཚིག་པ་ནི་སྡིག་པ་ལ་དམ་དུ་འཛིན་པ་དང༌། འཆབ་པ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མཁྱུད་ཅིང་སྦེད་པ་དང༌། སེར་སྣ་ནི་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་དང་མཁས་པའི་རྒྱུ་རིག་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པ་དང་འགལ་ཞིང་དེ་དག་མི་གཏོང་བའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་དང༌། སྒྱུ་ནི་རང་ལ་ཡོན་ཏན་མེད་བཞིན་དུ་ཡོད་པར་བསྟན་ནས་གཞན་འདྲིད་པ་དང་། རྒྱགས་པ་ནི་འོག་ནས་འཆད་དོ། །རྣམ་འཚེ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་རྡེག་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོ་འཚམས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་ཆུང་ངུའི་ས་པ་རྣམས་ཏེ། རྣམ་པར་རགས་པས་ཆགས་སོགས་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་དང༌། བདེན་པ་ལ་དངོས་སམ་བརྒྱུད་ནས་ལོག་པར་མི་འཇུག་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པས་སྒོམ་སྤངས་དང་ངེས་པར་རྟོག་པའི་རྟོག་པ་དང་བཅས་པས་ཡིད་ཤེས་ཙམ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཆད་པ་པོ་དག་མཚུངས་ལྡན་གྲོགས་དང་སྤང་བྱ་རིས་དང་འབྱུང་ས་རྟེན་གྱི་ཆུང་བ་ཞེས་ཐ་སྙད་མཛད་དོ།།

གཉིས་པ་མ་ངེས་པ་དང་བཅས་པའི་མཚུངས་ལྡན་ལ་མ་ངེས་པ་བརྒྱད་ནི།

སློབ་དཔོན་དབྱིག་བཤེས་ཀྱིས། རྟོག་དང་དཔྱོད་དང་འགྱོད་པ་དང༌། །གཉིད་དང་ཁོང་ཁྲོ་ཆགས་རྣམས་དང༌། །ཡིད་དང་ཐེ་ཚོམ་ཞེས་བྱ་བ། །བརྒྱད་ནི་ངེས་པ་མིན་པར་བཤད། །ཅེས་པ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་ཊཱི་ཀར་དྲངས་ཏེ། དེ་ལ་ཡིད་ཅེས་པ་ནི་ཡིད་ལ་མ་ན་ཞེས་པ་ཐུང་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་ལ་མཱ་ན་ཞེས་རིང་བར་ཡོད་པ་ལོ་ཙཱ་བས་སྒྲ་ནོར་བ་སྟེ་དོན་ང་རྒྱལ་ཡིན་ཅེས་མཁས་པ་དག་གསུངས་པས་དེ་ལྟར་གཟུང་ངོ༌། །དེ་དག་ནི་སྡེ་ཚན་ལྔར་མ་ངེས་པ་སྟེ། གཞན་ནི་སླ་ཞིང་ཉོན་མོངས་ཆུང་ངུའི་གསུམ་ལས་རྟོག་དཔྱོད་ལ་གསུམ་ཅར་དང༌། གཉིད་ལ་དང་པོ་གཉིས་དང༌། ཆགས་སྡང་ལ་ཐ་མ་གཉིས་དང༌། ང་རྒྱལ་དང་ཐེ་ཚོམ་ལ་བར་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དེ་དག་ཀྱང་སླ་ཞིང་འགྱོད་པ་ལ་དགེ་བ་ཡོད་པས་དང་པོ་མེད་དོ། །རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་ནི་མི་དགའ་བ་དང་གླལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་ཉོན་མོངས་རྣམས་ཀྱང་མ་ངེས་པ་ཡིན་ལ། ལྟ་བ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པར་མི་འདོད། དེའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་བརྒྱད་དུ་བཤད་པ་ནི་གྱི་ན་ཞིག་བཤད་པ་ཡིན་པར་བལྟའོ་ཞེས་གསུངས་ལ། གང་སྤེལ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་རོ།།

ད་ནི་དེ་དག་དང་བཅས་ནས་ས་གང་གི་སེམས་ལ་འཁོར་དུ་སེམས་བྱུང་དུ་འབྱུང་བ་འཆད་དོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་མཚུངས་ལྡན་ནི་འདོད་པའི་དགེ་བའི་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ། སེམས་དང་དགེ་བ་ཡིན་པས་སྡེ་ཚན་དང་པོ་གཉིས་དང་འདོད་སེམས་ཡིན་པས་རྟོག་དཔྱོད་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཉི་ཤུ་གཉིས་སོ། །གནས་སྐབས་ལ་ལ་དག་ཏུ་དགེ་བའི་སེམས་ལ་འཁོར་འགྱོད་པ་ཡོད་པ་དེར་ནི་དེ་ཉིད་བསྣན་ཏེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་མོ། །ངོ་བོ་ནི་ངན་བྱས་སུ་སྣང་བ་ལ་འགྱོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཆོས་བློ་ལ་བཅགས་པ་སྟེ་མི་སྡུག་པ་ལ་དམིགས་པའི་མ་ཆགས་པ་ལས་མི་སྡུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་དགེ་བ་མ་བྱས་པ་དང་མི་དགེ་བ་བྱས་པ་ལ་འགྱོད་པ་ནི་དགེ་བ་དང་། དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་མི་དགེ་བ་སྟེ། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། ངེས་པར་མཚུངས་ལྡན་དུ་སྐྱེ་བས་ལུང་མ་བསྟན་ནི་མེད་པར་ཁ་ཆེ་བ་འདོད་ལ། ཉི་འོག་པ་ནི་དེ་ཡོད་པར་འདོད་དེ། དཔེར་ན་ངས་མ་ཞུ་བར་ཅིའི་ཕྱིར་ཟས་ཟོས་ཞེས་པའམ། རྩིག་པ་དེ་ལ་ཅི་སྟེ་རི་མོ་མ་བྲིས་སྙམ་པ་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་དགེ་མི་དགེ་མ་བྱས་པ་ལ་འགྱོད་པ་ནི་འགྱོད་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ངན་བྱས་སུ་སྣང་བ་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་མ་བྱས་པ་དེ་ཉིད་བློ་དེའི་ཡུལ་ན་ངན་བྱས་སུ་སྣང་སྟེ་གཞན་ཞིག་ལ་འཕྲིན་བཅོལ་བ་མ་བྱས་ན་བདག་གིས་ནི་མ་ལེགས་པ་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རྟགས་མ་གྲུབ་ཅེས་ལན་འདེབས་པར་སྣང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་བྱས་པ་ལ་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །མི་དགེ་བའི་སེམས་མ་རིག་པ་ཙམ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་གྱི་ཆགས་སོགས་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་སེམས་མ་འདྲེས་པ་སྟེ་དེ་ལ་སྡེ་ཚན་དང་པོ་དང་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་དང་རྟོག་དཔྱོད་ཉི་ཤུ་འབྱུང་ལ། འདྲེས་ཀྱང་ལྟ་བ་ཕྱི་མ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་མི་དགེ་བའི་སེམས་ལའང་ཉི་ཤུ་འབྱུང་སྟེ་དེ་དག་གོ །ལྟ་བ་ཁོ་ཉིད་དང་རྩ་གཅིག་ཏུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་པས་སེམས་ཀྱི་ས་མང་པོ་པར་བགྲངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་ལྷག་མ་བཞི་དང་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་དང་འགྱོད་པ་མི་དགེ་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ལ་ནི་སྔར་ཉི་ཤུ་དང་རང་རང་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་རྩ་གཅིག་འབྱུང་ངོ༌། །འཇིག་ཚོགས་མཐར་འཛིན་དང་ལྡན་པའི་བསྒྲིབས་པའི་སེམས་ལ་སྡེ་ཚན་དང་པོ་དང༌། གསུམ་པ་དང༌། རྟོག་དཔྱོད་དེ་བཅོ་བརྒྱད་འབྱུང་ལ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་ལས་གཞན་མ་བསྒྲིབས་པའི་སེམས་ལ་སྡེ་ཚན་དང་པོ་དང་རྟོག་དཔྱོད་དེ་བཅུ་གཉིས་དག་ཏུ་འདོད་དོ། །ཉི་འོག་པ་འགྱོད་པ་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་ཡང་ཁས་ལེན་པས་དེ་དང་ལྡན་པ་ལ་བཅུ་གསུམ་མོ། །གཉིད་ནི་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་ཀུན་ལའང་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་གང་ལ་འཁོར་དུ་དེ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེས་བསྣན་ནོ། །དེ་སྐད་དུའང་བསྟན་བཅོས་ལས། གཉིད་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་གང་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ། དགེ་བ་ཡིན་པར་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མི་དགེ་བ་ཡིན་པར་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པར་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་སོ། །ངོ་བོ་ནི་ལུས་ཡང་དག་པར་འཛིན་མི་ནུས་པར་སེམས་མངོན་པར་སྡུད་པའོ།།

དེའི་ཕྱིར། གཉིད་དང་བཅས་པའི་དགེ་སེམས་ལ། །རྟོག་དང་དཔྱོད་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར། །སེམས་ལས་འབྱུང་བ་ཉི་ཤུ་གསུམ། །ལ་ལ་དག་ཏུ་འགྱོད་པ་བསྣན། །གཉིད་བཅས་མི་དགེ་མ་འདྲེས་དང༌། །ལྟ་དང་ལྡན་ལའང་ཉི་ཤུ་གཅིག །ཉོན་མོངས་བཞི་དང་ཁྲོ་སོགས་དང༌། །འགྱོད་པ་དང་ནི་ཉི་ཤུ་གཉིས། །བསྒྲིབས་ལ་བཅུ་དགུ་ལུང་མ་བསྟན། །གཞན་ལ་བཅུ་གསུམ་དག་ཏུ་འདོད། །ཅེས་སྦྱར་རོ། །ས་གོང་མའི་མཚུངས་ལྡན་ནི་འདོད་པ་ལ་སྦྱར་བའི་མཚུངས་ལྡན་དེ་ལས་འགྱོད་པ་ནི་ཡིད་མི་བདེ་དང་ངེས་པར་མཚུངས་པ་ལྡན་པས་དེ་མེད་པའི་ཕྱིེར་དང་གཉིད་མི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཡིན་པའི་སེམས་བྱུང་གཞན་རྣམས་ནི་དེ་དག་མ་སྤངས་ན་འདོད་པ་ལས་འདའ་མི་སྲིད་པས་བསམ་གཏན་དང་པོ་དག་ན་སེམས་ཀྱི་འཁོར་དུ་འབྱུང་བ་མེད་དོ།།

གཉིད་དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་ཡོད་ཀྱང་ས་དེ་ན་མེད་དེ། གང་སྤེལ་གྱིས་དེ་ནི་སེམས་སྡུད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་ན་དེ་དག་སེམས་བསྡུས་པ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེས་ན་འགྱོད་གཉིད་ཁོང་ཁྲོ་མ་གཏོགས་པ་ལྔ་དང༌། ཉོན་མོངས་ས་མང་པོ་པ་དང་གཡོ་སྒྱུ་རྒྱགས་པ་གསུམ་ལ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པའི་ཆ་ཡོད་པས་བསྒྲིབས་པའི་སེམས་ལ་མ་འདྲེས་པ་དང་འདྲེས་པ་གཉིས་སུ་བྱ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོའི་དགེ་སེམས་ལ། །རྟོག་དང་དཔྱོད་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཉི་ཤུ་གཉིས། །བསྒྲིབས་པའི་སེམས་ནི་མ་འདྲེས་དང༌། །ལྟ་དང་ལྡན་ལའང་བཅོ་བརྒྱད་འབྱུང༌། །ཉོན་མོངས་གསུམ་དང་གཡོ་སོགས་དང༌། །མཚུངས་ལྡན་བཅུ་དགུ་ལུང་མ་བསྟན། །གཞན་ལ་བཅུ་གཉིས་དག་ཏུ་འདོད། །ཅེས་སྦྱར་རོ། །གཞན་ཡང་དེ་ལས་རྟོག་པའང་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་གྱི་སེམས་ཀྱི་འཁོར་དུ་འབྱུང་བ་མེད་དེ་སྤངས་ནས་ས་དེས་བསྡུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འང་གི་སྒོ་ནས་ནི་འགྱོད་གཉིད་མི་དགེ་བ་རྣམས་མེད་པར་མ་ཟད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །གཞན་མཚུངས་ལྡན་རྣམས་ནི་སྔ་མ་ལྟར་རོ། །ཁྱད་པར་ཅན་དེའི་གོང་ས་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་འཁོར་དུ་དཔྱོད་པ་ཡང་མེད་དེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ཞེས་པས་གཡོ་སྒྱུ་གཉིས་ཀྱང་མེད་པར་སྟོན་ཏེ། གང་ན་གཙོ་འཁོར་དང་བཅས་པའི་ས་དེར་ནི་གཙོ་བོས་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་གཡོ་དང་སྒྱུ་འབྱུང་དུ་རུང་བ་ཞིག་ན་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་དེ་ལྟར་སྡུད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སྒྱུ་མེད་པ་ནི་དེས་བསྟན་ལ་གཡོ་ནི་སྒྱུ་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཅན་ཡིན་པས་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་དོ། །དེ་དག་ལས་གཞན་པའི་མཚུངས་ལྡན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་མན་ཆད་ནི་གཙོ་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ། གསུང་རབ་ལས། རྒྱལ་རིགས་ཀྱི་འཁོར་དང༌། བྲམ་ཟེ་དང༌། ཁྱིམ་བདག་དང༌། དགེ་སྦྱོང་གི་འཁོར་དང༌། རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་འཁོར་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་དང༌། བདུད་དང༌། ཚངས་པའི་འཁོར་རོ་ཞེས་སོ། །འདྲ་བ་ལྟ་བུའི་ཐ་དད་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་ན་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་ཅེས་གཅིག་པར་གླེང་ན་གཅིག་གམ་ཐ་དད་ཅེ་ན། བྱམས་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་དེ་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་ལ་མ་གུས་པ་ནི་ངོ་ཚ་མེད་པ་སྟེ། གང་ལུས་ངག་གིས་བཀུར་སྟི་མི་བྱེད་ཅིང་ཡིད་ཀྱིས་འཇིགས་ཤིང་བག་ཚ་བས་དབང་བསྒྱུར་བ་མེད་པའོ། །ཁྲེལ་མེད་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨད་པར་འོས་པའི་མི་དགེ་བ་ལ་འཇིགས་ཏེ་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་ཅན་དུ་མི་ལྟ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐ་དད་དོ། །སྡེ་པ་གཞན་དག་ནི་བདག་ལ་ལྟོས་ནས་ཉེས་པ་ལ་མི་འཛེམ་པ་དང༌། གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་མི་འཛེམ་པའོ་ཞེས་ཏེ། དེའི་དོན་བདག་ཉིད་ཉེས་པ་ལ་འཇུག་པ་རང་གིས་མི་རིགས་པར་མཐོང་ཡང་ཉེས་པ་ལ་མི་འཛེམ་པ་ནི་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། གཞན་དག་གིས་སྨད་པར་མཐོང་ཡང་ཉེས་པ་ལ་མི་འཛེམ་པ་ནི་ཁྲེལ་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བཟློག་པ་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་དོ། །ཡང་དགའ་ཞིང་གུས་པ་ཞེས་གཅིག་པར་གླེང་ན་གཅིག་གམ་ཐ་དད་ཅེ་ན། དགའ་བ་དེ་ནི་གུས་པ་དང་འདྲ་བའི་དགའ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་བ་ཡིན་པ་ལ། གུས་པ་དེ་ཉིད་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ཡིན་པས་ཐ་དད་དེ། སྤྱིར་ནི་དགའ་བ་ཉོན་མོངས་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་མིན་པ་གཉིས་ཏེ། དང་པོ་ནི་སྲེད་པ་ལྟ་བུ་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགའ་བ་ལྟ་བུ་དང༌། གཉིས་པ་ནི་དད་པ་སྟེ་སྟོན་པ་དང༌། བླ་མ་དང༌། ཡོན་ཏན་ལ་དགའ་བ་ལྟ་བུའོ།།

འདི་ལ་འཕྲོས་ནས་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་དགའ་བ་དང་དད་པ་ལ་མུ་བཞི་དང༌། གང་ཟག་ལ་དམིགས་ནས་དགའ་བ་དང་གུས་པ་ལ་མུ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར་དགའ་བ་ཡིན་ལ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་དགའ་བ་ཉོན་མོངས་ཅན་དང༌། དད་པ་ཡིན་ལ་དགའ་བ་མ་ཡིན་པ་སྡུག་ཀུན་ལ་དམིགས་པའི་དད་པ་དང༌། གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་འགོག་ལམ་ལ་དམིགས་པའི་དད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། བཞི་པ་ནི་དེ་དག་མ་གཏོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ། གང་ཟག་ལ་དམིགས་པའི་མུ་དང་པོ་ནི་བུ་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགའ་བ་དང༌། གཉིས་པ་ནི་བླ་མ་གཞན་ལ་གུས་པ་དང༌། གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་རང་གི་བླ་མ་ལ་གུས་པ་དང༌། བཞི་པ་ནི་སྐྱེ་བོ་གཞན་ཡོན་ཏན་མེད་ཅིང་འབྲེལ་བ་མེད་པའོ། །ཁམས་ནི་དགའ་གུས་དེ་གཉིས་གང་ཟག་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པས་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དག་ཁོ་ན་ན་ཡོད་དོ། །སློབ་དཔོན་ནི་དད་པ་གཞན་ལ་ཡོན་ཏན་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་ཡོན་ཏན་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ཡིན་ལ་དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་དགའ་བ་ནི་སྐབས་འདིར་སྨོས་ཀྱི་དགའ་བ་ཡིན་པས་དད་པ་མ་ཡིན་ལ། གུས་པ་ནི་བཀུར་བ་ཡིན་ཞིང་དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཉེས་པ་འཛེམ་པ་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ཡིན་པས་གུས་པ་མ་ཡིན་པར་བཞེད་དོ། །ཡང་རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་ལ་ཐ་དད་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ནི་སེམས་རྩིང་བ་དང༌། སེམས་ཞིབ་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་གཉིས་སེམས་གཅིག་ལ་དུས་ཅིག་ཅར་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ་སེམས་གཅིག་ཉིད་རྩིང་བ་དང་ཞིབ་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་མར་སར་ཆུ་གྲང་མོར་བོར་ཏེ་ཉི་མའི་ཟེར་གྱིས་རེག་ན་ཧ་ཅང་མི་འཇུ་མི་འཁྱག་པ་བཞིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་རྟོག་དཔྱོད་དང་ལྡན་པའི་ཧ་ཅང་ཞིབ་པ་དང་རྩིང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ།།

མདོ་སྡེ་པ་ནི་མདོ་ལས། བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་ནས་ཚིག་ཏུ་སྨྲའི་མ་བརྟགས་མ་དཔྱད་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བས་དོན་གྱི་ངོ་བོ་བརྗོད་པ་དང་ཁྱད་པར་བརྗོད་པའི་ངག་ཀུན་ནས་སློང་བ་ལ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། འདིས་ནི་དེ་ལ་བཏགས་པ་དང་དུས་ཅིག་ཅར་དུ་མི་འབྱུང་བར་ཡང་བསྟན་ཏོ། །སློབ་དཔོན་ནི་སེམས་ཙམ་པ་དང་མཐུན་ཏེ་འདི་ལྟར་སེམས་པའམ་ཤེས་རབ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིད་རྗོད་པ་ཀུན་ཏུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་དང་སོ་སོར་ངེས་པར་བྱེད་པ་ནི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་དེ་དག་ལས་གང་ནི་སྲ་སྙམ་པ་དང་འདི་ནི་སྲའོ་སྙམ་དུ་ངེས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཊཱི་ཀར་བཤད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་གཅིག་ལ་དུས་གཅིག་ཆར་མི་འབྱུང་ལ། མདོ་ལས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཡན་ལག་ལྔ་ལྡན་དུ་གསུངས་པ་ཡང་རྒྱུན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མའི་དབང་དུ་མཛད་པ་མ་ཡིན་པས་འགལ་བ་མེད་པར་བཞེད་དོ། །ང་རྒྱལ་དང་རྒྱགས་པ་ལ་ཐ་དད་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ང་རྒྱལ་ནི་ཕ་རོལ་ལ་ཡང་དག་པའམ་ཡང་དག་པ་མིན་པའི་ཁྱད་པར་ཞིག་བརྟགས་ནས་བདག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཁེངས་པར་བྱེད་པའོ། །རྒྱགས་པ་ནི་རང་གི་ཆོས་གཟུགས་དང་དཔའ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་པ་ཡིས་སེམས་ཡོངས་སུ་གཏུགས་ཏེ་འགག་པར་བྱེད་པའོ།།

སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་ནི་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པའི་དོན་ཕྱིར་ལོག་པ་ལ་འདོད་དེ། འདི་ལྟར་རང་གི་ཆོས་ཁོ་ན་ལ་ཆགས་ཏེ་སེམས་དགེ་བའི་བྱ་བ་ལས་ཕྱིར་ལོག་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་སོ། །གང་སྤེལ་རང་གི་ཆོས་ལ་ཆགས་པས་སེམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པར་བྱེད་པའི་དྲེགས་པ་སྐྱེ་བའོ་ཞེས་འཆད་དོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ཆང་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་ལྟར་འདོད་ཆགས་ལས་སྐྱེས་པའི་ཡིད་བདེ་ཉོན་མོངས་ཅན་ནོ་ཞེས་ཏེ་དེ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་འགལ་བར་ཁས་མི་ལེན་ཏོ། །ཐ་དད་པ་ལྟ་བུའི་འདྲ་བ་ནི། སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་ཤེས་ནི་དོན་གཅིག་སྟེ་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པའི་ཕྱིེར་རོ། །མིང་གསུམ་དུ་བསྟན་པའི་ངེས་ཚིག་ནི་ཐ་དད་དེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དགེ་མི་དགེ་འབྱེད་པས་ན་སེམས་དང་ཤེས་པས་ན་ཡིད་དང་དམིགས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ན་རྣམ་ཤེས་སོ་ཞེས་དང༌། མདོ་སྡེ་པ་དང་སེམས་ཙམ་པ་ནི་དགེ་མི་དགེའི་བག་ཆགས་བསགས་པ་དང་རྟེན་གྱི་ཆ་དང་བརྟེན་པའི་ཆ་ནས་དང༌། ཡང་ན་གདུལ་བྱའི་ཕྱིར་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཕུང་པོ་སྟོན་པ་ན་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དང་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བསྟན་པའི་དོན་དུའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་ཡང་སེམས་ཙམ་པས་བཤད་སྦྱར་དུ། སེམས་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་ཏེ། །ངར་འཛིན་པ་ནི་ཡིད་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་ལ་སོ་སོར་རིག་པ་ནི། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་པར་བརྗོད། །ཅེས་ངོ་བོ་ཐ་དད་དུ་བཤད་པའང་ཡོད་དོ། །དེ་ནི་སྔ་མ་ལྟར་གསུམ་པོ་དོན་གཅིག་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཞེས་པ་དང་རྟེན་དང་བཅས་པ་དང་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་དང་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཞེས་པའང་དོན་གཅིག་གོ །དེ་དག་རྟེན་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པར་འཇོག་པ་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པ་དང་ཡུལ་འཛིན་པ་དང༌། རྣམ་པ་བྱེ་བྲག་ཀྱང་རེ་རེ་ནས་འཛིན་པ་དང༌། ཕན་ཚུན་མཉམ་པར་མི་འབྲལ་བར་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ་རྟེན་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། དུས་དང༌རྫས་མཚུངས་པ་སྟེ་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ།།

གཉིས་པ། མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི་མཚུངས་ལྡན་རྣམས་བསྟན་ན་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་གང་དག་ཡིན་ཞེ་ན། དབྱེ་བས་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལྷག་མས་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ནི།

མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་དང་སྐལ་མཉམ་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པ་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་སྟེ་སྙོམས་འཇུག་དག་དང་སྲོག་གི་དབང་པོ་དང་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཞེས་པ་མང་པོའི་ཚིག་སྟེ་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་གནས་པ་དང་མི་རྟག་པ་དང་མིང་གི་ཚོགས་དང་སོགས་ཁོང་ནས་ཚིག་གི་ཚོགས་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་སོ། །ཡང་གིས། དགེ་འདུན་དབྱེན་ནི་མི་འཕྲོད་པའི། །རང་བཞིན་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཆོས། །ཞེས་པ་དང༌། དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་གྱི་འགྲེལ་བར་ཁ་ཅིག་ན་རེ། མ་འོངས་པའི་སེམས་ཅན་དག་ལ་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བའི་རྟགས་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ཡོད་ཅེས་ཟེར་ཏེ་དེ་ཁས་ལེན་ན་དེ་དང་དེ་ལྟ་བུ་བསྡུ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་མཚན་གཞི། མཚན་ཉིད་ནི་བེམས་པོ་གང་ཞིག་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོས་བསྡུས་པའོ། །སྒྲ་དོན་ནི་སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་ཡིན་པས་སོ།།

གཉིས་པ། རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་དོན་བདུན་གྱི་དང་པོ་ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་ལ་གསུམ་གྱི་དང་པོ་ངོ་བོ་ནི།

རྐང་པ་གཅིག་གིས་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་གསུམ་ལས་དབྱེ་བ་ནི་ཐོབ་པ་ལས་ཕྱེ་ན་གཉིས་ཏེ། རྙེད་པ་དང༌། ཐོབ་ནས་ལྡན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པ་ལས། ཐོབ་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་མ་ཐོབ་པ་དང་རྣམ་པར་ཉམས་པ་ལས་རྙེད་པ་དང༌། ཐོབ་ནས་ལྡན་པའོ་ཞེས་གསུངས་ལ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་ཀྱང་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའི་མིང་ཡིན་ནོ། །རྙེད་པ་དང་ལྡན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་མིང་ཡིན་ནོ། །རྙེད་པ་དང་སོ་སོར་རྙེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཅིག་གོ །ལྡན་པ་དང་ཀུན་ཏུ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཟག་མེད་སྐད་ཅིག་དང་པོའི་ཚེ་ཐོབ་བྱའི་ཆོས་དེའི་ཐོབ་པ་དང་ཐོབ་པ་དེའི་ཐོབ་པ་འབྱུང་སྟེ་དེ་ནི་མ་ཐོབ་པ་ལས་རྙེད་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་སོགས་ལ་དེའི་རྒྱུན་དང༌། དང་པོའི་ཐོབ་པ་གསུམ་དང་ཐོབ་པའི་ཐོབ་པ་གསུམ་སྟེ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ནི་ཐོབ་ནས་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། ཐོབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་རྫས་སྔར་མ་ཐོབ་པ་རྙེད་ཀྱང༌། དེའི་རིགས་སྔར་རྙེད་པའི་ཕྱིར་མ་ཐོབ་པ་ལས་རྙེད་པར་མི་བགྲང་ངོ་། །འདོད་པའི་རྟེན་ཅན་ཞིག་གིས་བསམ་གཏན་གྱི་སེམས་ཐོབ་པའི་སྐད་ཅིག་དང་པོའི་ཚེ་ཐོབ་བྱའི་ཆོས་དེའི་ཐོབ་པ་དང་ཐོབ་པ་དེའི་ཐོབ་པ་འབྱུང་བ་ནི་ཉམས་པ་ལས་རྙེད་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ཕན་ཆད་ཀྱི་ཚེ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ་དེ་ཡང་ཐོབ་ནས་ལྡན་པའོ། །གཞན་ཡང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་སྲིད་རྩེའི་ཉོན་མོངས་ཡེ་ནས་ལྡན་ཏེ་དེ་མ་ཐོབ་ན་ལྡན་པར་མི་འཐད་པས་ཐོབ་ནས་ལྡན་པ་ཡིན་གྱི་རྙེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མ་ཐོབ་པ་དང་རྣམ་པར་ཉམས་པ་ལས་རྙེད་པ་གང་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་ཉམས་ནས་སྲིད་རྩེའི་ཉོན་མོངས་ཀྱི་ཐོབ་པ་བྱུང་བ་ལ་ནི་རྣམ་པར་ཉམས་པ་ལས་རྙེད་པ་དང་ཐོབ་ནས་ལྡན་པ་གཉི་ག་ཡོད་དོ། །ཡང་ན་ཐ་མི་དད་པར་འདོད་ན་ཐོབ་པ་དང༌། རྙེད་པ་དང་ལྡན་པ་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། ཀུན་ཤེས་བྱེད་པའི་དབང་ལྡན་ལ། །བཅུ་གསུམ་དག་དང་ལྡན་པ་ཡིན། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་བཟོད་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་འཕགས་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཁོ་བོས་ནི་སྔ་མ་ཉིད་རིགས་པར་མཐོང་སྟེ། སྐད་ཅིག་དང་པོའི་ཚེ་ཐོབ་ནས་ལྡན་པ་མེད་ཀྱང་རྙེད་པ་ཡོད་པས་ཐོབ་བྱའི་ཆོས་དེ་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དབང་པོ་བཅུ་གསུམ་ལྡན་པ་ཡང་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ལ། ལྡན་པ་དང་ཐོབ་ནས་ལྡན་པ་ལ་ཡང་ཁྱད་པར་ཆེར་ཡོད་པས་གཞུང་ཟློས་པའི་སྐྱོན་ལས་ཀྱང་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ།།

མ་ཐོབ་པ་ནི་དེ་ལས་ཟློག་པ་ཁོ་ནས་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་མདོ་ལོགས་སུ་མ་མཛད་དོ། །འོན་ཀྱང་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ་མ་ཐོབ་པ་སྤྱི་མིང་དང་དེ་ལས་ཕྱེ་བའི་མ་རྙེད་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་མིང་སྟེ་དེ་ལ་སོ་སོར་མ་རྙེད་པ་དང་ཀུན་ཏུ་མི་ལྡན་པ་ཞེས་ཀྱང་ཐ་སྙད་མཛད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་རིམ་པ་ལྟར་མི་སློབ་པ་ཐོབ་པའི་སྐད་ཅིག་དང་པོའི་ཚེ་སྲིད་རྩེའི་ཉོན་མོངས་པའི་མ་ཐོབ་པ་སྐྱེས་པ་ནི་གཏན་མ་ཐོབ་པའི་མ་རྙེད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་སེམས་ལྟ་བུ་ལས་ཉམས་པའི་སྐད་ཅིག་དང་པོའི་ཚེ་སྐྱེས་པའི་མ་ཐོབ་པ་ནི་ཐོབ་བྱའི་ཆོས་རྣམ་པར་ཉམས་པའི་མ་རྙེད་པ་སྟེ་གཉི་ག་མ་རྙེད་པའམ་སོ་སོར་མ་རྙེད་པ་དང༌། དེ་གཉིས་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ཕན་ཆད་ནི་མི་ལྡན་པའམ་ཀུན་ཏུ་མི་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་ཡེ་ནས་མི་ལྡན་པའོ། །དེ་དག་མཚན་གཞི།

མཚན་ཉིད་ནི།

མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་གང་ཞིག་རང་ཐོབ་པའི་ཆོས་ལྡན་བྱེད་ཅེས་པའམ། ཐོབ་པའི་འགལ་ཟླ་གང་ཞིག་རང་དགག་བྱ་ཐོབ་བྱའི་ཆོས་ལྡན་པའི་གེགས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་པའོ། །རྫས་སུ་ཡོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སློབ་མར་ཁས་འཆེ་བ་དག་གིས་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་གི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མདོ་ལས། མི་སློབ་པའི་ཆོས་བཅུ་པོ་འདི་དག་བསྐྱེད་ཅིང་སོ་སོར་ཐོབ་ལ། ཀུན་ཏུ་ལྡན་པས་ན་ཡན་ལག་ལྔ་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་འཕགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་ཐོབ་པ་རྫས་སུ་ཡོད་ལ་གང་ལ་ཐོབ་པ་མེད་པ་དེ་ལ་མ་ཐོབ་པ་ཡང་མེད་པ་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས་སུན་དབྱུང་བ་ནི་ལུང་དེ་ནི་དེ་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ཙམ་ལ་གསུངས་ཀྱི་ཐོབ་པ་དང་ལྡན་པའི་སྒྲ་ཙམ་ཞིག་བསྟན་པས་རྫས་སུ་ཡོད་པར་ནི་མ་ངེས་ཏེ། མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ལ་དེ་དག་ལྡན་པའི་ཐོབ་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་ལས་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་ཡང་ཐོབ་པ་ཞེས་པ་འདི་ཅི་ཞིག ཆོས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ན་འགོག་པ་གཉིས་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པས་ཐོབ་པ་མེད་པར་ཐལ་བ་དང༌། སྔོན་མ་ཐོབ་པའི་ཟག་མེད་རྣམས་དང་ས་འཕོས་པ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་བཏགས་པ་དག་ཀྱང་མི་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཐོབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཐོབ་པ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། ཆོས་ནི་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྐྱེ་བའམ་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བས་ཅི་ཞིག་རྒྱལ་བར་འགྱུར། འོན་ཏེ་འཕགས་པ་དག་མཉམ་བཞག་ལས་བཞེངས་ནས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡིད་མངོན་དུ་བྱས་པའི་ཚེ་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་གྱི་ཐོབ་པ་དང་མངོན་གྱུར་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་དེའི་ཚེའང་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་གྱི་ཐོབ་པ་ཡོད་པས་སྐྱེ་འཕགས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་ནང་གིའང་ཁྱད་པར་འཇོག་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་འཇོག་གི་རྒྱུའོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་སྤངས་པ་དང་མ་སྤངས་པ་ལས་ཁྱད་པར་འཇོག་པས་མི་རིགས་སོ་ཞེས་དགག་པ་མཛད་དོ།།

གཉིས་པ་དེ་གང་གི་ཡིན་པ་ནི།

ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་ནི་རང་གི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་འདུས་བྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་གྱི་གཞན་རྒྱུད་ཀྱི་ཐོབ་པ་ནི་དེ་ལས་གཞན་ལ་མི་འབྱུང་སྟེ་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུད་དུ་མ་གཏོགས་པའི་འདུས་བྱས་ཀྱིའང་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ནི་ཐུན་མོང་བ་སྲིད་ལ་ཐོབ་པ་ནམ་ཡང་ཐུན་མོང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུས་མ་བྱས་ལ་འགོག་པ་གཉིས་རྒྱུད་དང་མ་འབྲེལ་ཡང་དགག་བྱ་རྒྱུད་དང་འབྲེལ་བས་དེ་འགོག་བྱེད་ཀྱི་ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་ཡོད་དོ། །བརྟགས་མིན་ནི་ཆོས་ཅི་རིགས་པའི་རྐྱེན་མ་ཚང་བས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ལྡན་ཏེ་བསྟན་བཅོས་ལས། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་སུ་ཞིག་ལྡན་ཞེ་ན་སྨྲས་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟགས་འགོག་ནི་འཆིང་བ་མཐའ་དག་དང་ལྡན་པ་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་གནས་པ་མ་གཏོགས་པ་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ལྡན་ནོ། །དེ་ལ་མ་ཡིན་སྟེ་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས། འགག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །དེ་ཡི་སྒྲིབ་པ་རབ་ཏུ་སྤོང༌། །ཞེས་འབྱུང་བས་གནས་སྐབས་དེའི་ཚེ་བཟོད་པས་གཞོམ་བྱའི་ཉོན་མོངས་པ་འཆད་ཀྱི་ཆད་པ་ནི་མ་ཡིན་ལ་དེའི་འགོག་པ་འཐོབ་ཀྱི་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡང་འདོད་པའི་སྒོམ་སྤང་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་སྤངས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་སྤང་བྱ་ཅི་རིགས་པ་སྤངས་པ་དག་ལ་དེ་དག་སྤངས་པའི་འགོག་པ་ལྡན་ནོ། །ནམ་མཁའ་ནི་གང་ལ་ཡང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐོབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་འགྲེལ་པར་འབྱུང་ལ། དེའི་རྟགས་སྒྲུབ་ནི་གང་དང་ཡང་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཊཱིཀ་བྱེད་གཉིས་ཅར་གྱིས་བཤད་ཅིང༌། དེ་སྒྲུབ་པ་ཡང་དགག་བྱ་དང་འགོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་སྤེལ་འཆད་དོ།།

གསུམ་པ་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་གསུམ་ལས་དང་པོ་ཐོབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པ་ནི།

དུས་གསུམ་པའི་ཐོབ་བྱའི་ཆོས་ལ་ཐོབ་པ་འདས་ད་ལྟར་མ་འོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གསུམ་ཡོད་དེ། འདི་ལྟར་ཆོས་ཉོན་མོངས་ཅན་འདས་པའི་ཐོབ་པ་འདས་པ་ནི་གང་ད་ལྟར་དུ་སྐྱེས་ལ་འགགས་པ་ཞིག་སྟེ། ཆོས་འདས་པ་དེའི་སྔར་སྐྱེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བ་དང༌། ཕྱིས་སྐྱེ་བ་སྟེ་གསུམ་ཆར་སྲིད་དོ། །ཆོས་དེའི་ཐོབ་པ་ད་ལྟར་བ་ནི་ད་ལྟར་དུ་སྐྱེས་ལ་མ་འགགས་པ་དང༌། དེའི་ཐོབ་པ་མ་འོངས་པ་ནི་ད་ལྟར་དུ་མ་སྐྱེས་པའོ། །ཆོས་ད་ལྟར་བ་དེའི་ཐོབ་པ་འདས་པ་ནི་ད་ལྟར་དུ་སྐྱེས་ལ་འགགས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བ་ནི་ད་ལྟར་དུ་སྐྱེས་ལ་མ་འགགས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་ནི་ད་ལྟར་དུ་མ་སྐྱེས་པའོ། །ཆོས་མ་འོངས་པ་དེའི་ཐོབ་པ་འདས་པ་ལ་སོགས་པའང་དེ་བཞིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་འགའ་ཞིག་ལ་མེད་པས་དམིགས་གསལ་འོག་ཏུ་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ཡང་ཆོས་དབང་བཙན་པས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་རིམ་པ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་ཁམས་གསུམ་པོ་དེར་གཏོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ནི་ཆོས་རང་ཉིད་གང་དུ་གཏོགས་པའི་ཁམས་དེས་ཡིན་ཏེ་འདོད་པའི་རྟེན་ལ་འདོད་པའི་ཆོས་ཐོབ་ན་དེའི་ཐོབ་པ་ཡང་འདོད་པ་དང༌། གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཐོབ་ན་དེའི་ཐོབ་པ་ཡང་ཁམས་དེ་གཉིས་སུ་གཏོགས་ལ། གཟུགས་ཀྱི་རྟེན་ལའང་དེ་བཞིན་ཏེ་འདོད་པའི་ཆོས་ནི་སྤྲུལ་སེམས་ལྟ་བུའོ། །གཟུགས་མེད་ཀྱི་རྟེན་ལ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཁོ་ན་སྟེ་དེའི་ཐོབ་པའང་དེ་ཁོ་ནར་གཏོགས་སོ། །ཆོས་ཁམས་སུ་མ་གཏོགས་པ་འགོག་པ་གཉིས་དང་ལམ་བདེན་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་འདི་ལྟར་བརྟགས་མིན་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་རྟེན་ཅན་གྱིས་འཐོབ་པས་དེའི་ཐོབ་པ་ཡང་ཁམས་གསུམ་པོ་དེར་གཏོགས་ལ། བརྟགས་འགོག་ནི་སོ་སྐྱེས་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ཁོ་ནས་འཐོབ་པས་དེའི་ཐོབ་པ་ཡང་ཁམས་དེ་གཉིས་དང༌། འཕགས་པས་འཇིག་རྟེན་དང་འདས་པའི་ལམ་གཉིས་ཅར་གྱིས་འཐོབ་ཏུ་རུང་པས་ལམ་སྔ་མས་ཐོབ་ན་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས། འཇིག་རྟེན་པ་ཡིས་ཆགས་བྲལ་བའི། །འཕགས་ལ་བྲལ་བའི་ཐོབ་རྣམ་གཉིས། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེའི་བྲལ་ཐོབ་ཟག་བཅས་ནི་ལམ་ཁམས་དེ་གཉིས་གང་དུ་གཏོགས་པ་དེར་གཏོགས་ཤིང༌། བྲལ་ཐོབ་ཟག་མེད་དང༌། འདས་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པའི་བྲལ་ཐོབ་དང་ལམ་བདེན་གྱི་ཐོབ་པ་ནི་ཟག་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁམས་སུ་མ་གཏོགས་སོ། །སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ནི་མཐོང་སྒོམ་གྱི་ལམ་ཟག་མེད་དང༌། མི་སློབ་པའི་ལམ་ཟག་མེད་དེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ཡང་རིམ་པ་ལྟར་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ཡིན་པ་ནི་སླ་བས་འདིར་མ་སྨོས་ལ། གཉི་ག་མིན་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་དང་ཟག་བཅས་ཏེ་དེའི་ཐོབ་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལས་བརྟགས་འགོག་སློབ་པས་ཐོབ་པའི་བྲལ་ཐོབ་སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པ་རྣམ་གྲོལ་ཟད་ཤེས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་བྲལ་ཐོབ་མི་སློབ་པའོ། །དེ་ནི་སློབ་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཀྱང་ཐོབ་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེའི་ཚེ་འཐོབ་ཀྱི་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ལ། རྣམ་གྲོལ་ཟད་ཤེས་ཀྱི་བྲལ་ཐོབ་དེའི་རྟེན་བྱས་པའ་ིསྒོ་ནས་དེར་ཐོབ་པས་མི་སློབ་པ་ཁོ་ནར་གཞག་པ་ཡིན་སྙམ་མོ། །འཕགས་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་བྲལ་ཐོབ་ཟག་མེད་ནི་སློབ་པ་ཡིན་ལ། མི་སློབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ལམ་དེས་སྲིད་རྩེ་ལས་རྒྱལ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་བྲལ་ཐོབ་ཟག་བཅས་དང་སོ་སྐྱེས་ཐོབ་པའི་བྲལ་ཐོབ་ཐམས་ཅད་དང༌། བརྟགས་མིན་དང་ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོབ་པ་ཟག་བཅས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སློབ་མི་སློབ་གཉིས་ཀ་མིན་པའོ། །ནམ་མཁའ་ལ་ནི་ཐོབ་པ་མེད་པར་བཤད་ཟིན་ཏོ།།

མཐོང་སྤང་གི་ཐོབ་པ་མཐོང་སྤང་དང༌། སྒོམ་སྤང་གི་ཐོབ་པ་སྒོམ་སྤང་ཡིན་པ་ནི་སླ་ཞིང༌། སྤང་བྱ་མིན་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དེས་བརྟགས་མིན་དང་སོ་སྐྱེས་བརྟགས་འགོག་ཐོབ་པ་དང༌། འཕགས་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པའི་བྲལ་ཐོབ་ཟག་བཅས་རྣམས་ནི་སྒོམ་སྤང་དང༌། དེའི་བྲལ་ཐོབ་ཟག་མེད་དང༌། འདས་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པའི་བྲལ་ཐོབ་དང༌། ལམ་བདེན་གྱི་ཐོབ་པ་རྣམས་ནི་ཟག་མེད་ཡིན་པས་སྤང་བྱ་མིན་པ་སྟེ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད་དོ། །དུས་གསུམ་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དམིགས་བསལ་ནི་ཆོས་ལུང་བསྟན་མིན་པ་མ་བསྒྲིབས་པ་ནི་སྟོབས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་ཐོབ་པའང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེའི་སྔ་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ལྷའི་མིག་དང་རྣ་བའི་མངོན་ཤེས་དང་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ཀྱི་ནི་དུས་གསུམ་པ་ཡིན་པས་མ་གཏོགས་ཏེ་དེ་དག་ནི་སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་གྲུབ་པས་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལས་ཐམས་ཅད་པའི་བཟོ་གནས་པའི་སེམས་དང༌། གནས་བརྟན་རྟ་ཐུལ་གྱི་སྤྱོད་ལམ་པའི་སེམས་ལྟ་བུ་དག་ཀྱང་མ་གཏོགས་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལ་གང་སྤེལ་བཞེད་དོ། །བསྒྲིབས་པའི་གཟུགས་ཀྱིའང་ཐོབ་པ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེའི་སྔར་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བེམས་པོ་ཡིན་པས་བླུན་པ་དང་ཀུན་སློང་སྟོབས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ།།

དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པ་ལས། ཉམ་ཆུང་ངུས་བསླང་བ་དེ་ནི་ཆེས་ཉམ་ཆུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །འདི་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པ་ཁོ་ནའོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ན་དགེ་མི་དགེའི་གཟུགས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ཡང་ཐོབ་བྱའི་ཆོས་དེ་ལས་སྔར་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་དེ་བེམས་པོ་ཡིན་ཞིང་སེམས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷན་ཅིག་དང་ཕྱིས་སྐྱེ་བ་ནི་ལས་བསྟན་པར་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དམིགས་བསལ་ཀྱང་འདི་དག་ཁོ་ནས་མ་རྫོགས་ཏེ་སྙོམས་འཇུག་གཉིས་དང་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་མཐོང་ལམ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་སྔར་སྐྱེ་མེད་པ་དུ་མ་ཡོད་དོ། །མ་ཐོབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལམ་ཐོབ་པ་ནི་དགེ་བའམ་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་ན་དགེ་རྩ་ཆད་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ལ་མི་ལྡན་པར་ཐལ་བ་ལས་དེ་དག་ལའང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །ཆོས་འདས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པའི་མ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་དུས་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་བ་ཡིན་ལ། ཆོས་ད་ལྟར་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྟོབས་ཆུང་ཡང་རང་དང་དུས་མཉམ་པའི་ཐོབ་པ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བས་དེའི་མ་ཐོབ་པ་ད་ལྟར་བ་མེད་ལ་འདས་མ་འོངས་པ་ཡོད་དོ། །ཆོས་འདས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་ནི་ད་ལྟར་ལས་སྐད་ཅིག་གསུམ་གྱི་སྔོན་རོལ་དེ་མ་ཐག་པ་ན་ཡོད་པའི་ཆོས་འདས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་དེའི་རང་དུས་ན་རང་གི་མ་ཐོབ་པ་མེད་ཀྱང༌། རང་གི་སྔོན་རོལ་དང་རང་གི་རྗེས་ཐོགས་ད་ལྟར་གྱི་གོང་རོལ་ན་ཡོད་པ་ཕན་ཆད་ནི་འདས་པ་ཡིན་པས་དེ་དག་ན་ཡོད་པའི་མ་ཐོབ་པ་ནི་འདས་པ་དང༌། ད་ལྟར་དང་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཡོད་པའི་མ་ཐོབ་པ་ནི་ད་ལྟར་དང་མ་འོངས་པ་ཡིན་ནོ། །མ་འོངས་པ་ལ་ནི་སྔ་ཕྱི་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་རང་བས་འཕྱི་བའི་མ་ཐོབ་པ་ནི་མེད་ལ་ཆོས་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པས་གནས་སྐབས་དེར་ཡོད་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་འོངས་པ་དང༌། དེའི་མ་ཐོབ་པ་འདས་ད་ལྟར་ན་ཡོད་པ་སྟེ་གསུམ་ཅར་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་རང་བས་སྔ་བ་དང་རང་དང་དུས་མཉམ་པ་དང་རང་བས་འཕྱི་བ་ལ་རིམ་པ་ལྟར་དུས་གསུམ་གྱི་ཁྱབ་པ་མེད་དེ་དེ་ནི་སྔ་ཕྱིའི་རིམ་པས་མ་ཡིན་པར་བྱ་བའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དེ་དག་ཀྱང་གནས་ལྔ་པར་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཁམས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་དང་དྲི་མེད་འགོག་ལམ་གཉིས་ཀྱི་མ་ཐོབ་པའང་ཁམས་གསུམ་པོ་དེར་གཏོགས་ཏེ། འདི་ལྟར་འདོད་པའི་རྟེན་ཅན་གྱིས་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཆོས་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་གང་མ་ཐོབ་ཀྱང་མ་ཐོབ་པ་ནི་འདོད་པར་གཏོགས་ཤིང་གོང་མ་གཉིས་ལའང་འོག་མའི་ཆོས་ས་འཕོས་པས་བཏང་བ་དང་གོང་ས་དང་རང་སའི་ཡོན་ཏན་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་མ་ཐོབ་པ་རྣམས་གང་ཡོད་ཀྱང་ཁམས་དེ་གཉིས་སུ་གཏོགས་ཏེ། མ་ཐོབ་པ་ནི་ཆོས་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་མ་ཡིན་པས་ཐོབ་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་དངོས་ཀྱི་དབང་གིས་མི་གཞག་གི་སྐྱེ་བའི་རྟེན་གྱི་དབང་གིས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཟག་མེད་ཀྱི་ཐོབ་པ་ཟག་མེད་ཡིན་པ་ལྟར་མ་ཐོབ་པའང་ཟག་མེད་ཅི་སྟེ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་གྱི་མ་ཐོབ་པ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བསྟན་བཅོས་ལས། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་གང་ཞེ་ན་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མ་རྙེད་པའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ཉིད་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཟག་མེད་དུ་འོས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་འཕགས་པའི་ཆོས་གང་གི་མ་རྙེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་བཟོད་ནས་མི་སློབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཐུག་པའི་བར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིན་ཏེ་ཁྱད་པར་མེད་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ།།

དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གང་ཟག་སྟེ། འགྲེལ་པར། དེ་ནི་རྙེད་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་པས་འཕགས་པའི་ཆོས་ཟག་མེད་གང་ཡང་མ་རྙེད་ཅིང་མ་ཐོབ་པའི་གང་ཟག་ལ་འདོད་དོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་འཕགས་པའི་ཆོས་རྙེད་ཀྱང་འཕགས་ཆོས་གཞན་མ་རྙེད་པས་དེར་འགྱུར་ན་ཉན་རང་གིས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་དེར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་ཁོ་ནའི་སྒྲ་གདོན་དགོས་སོ་ཞེ་ན་མི་དགོས་ཏེ། ཆུ་ཐུང་རླུང་ཟ་ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་འཕགས་པ་ནི་ཟག་མེད་དང་དེ་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ནི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཏུ་འདོད་པར་རིག་གོ །གལ་ཏེ་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་པ་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་དེས་ལམ་ཟག་མེད་ལྷག་མ་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གིས་མ་ཐོབ་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། འདོད་ན་འཕགས་པའི་གང་ཟག་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་མ་ཐོབ་ཀྱང་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མ་ཐོབ་པ་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་ཀྱི་ཚེ་རྣམ་པར་ཉམས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཐལ་བ་དེར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་དོན་ནི་གཉེན་པོས་མ་སྤངས་ཀྱང་དེའི་ཐོབ་པ་ཆད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས། རྣམ་པར་ཉམས་པ་དང་སྤངས་པ་དག་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། རྣམ་པར་ཉམས་པ་ནི་ཐོབ་པ་ཆད་པ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །སྤངས་པ་ནི་གཉེན་པོ་ཐོབ་པ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་པ་དང༌། འགྲེལ་པ་ལས་རྣམ་པར་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཐོབ་པ་དེའི་མ་ཐོབ་པ་སྐྱེ་ཞིང་ཐོབ་པ་འཆད་པར་འགྱུར་བའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །པཎྜི་ཏ་ཁ་ཅིག་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་བཟོད་དང་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མ་རྙེད་པ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། ཤུགས་ལ་དེ་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ནི་སྐྱེ་བོའི་གང་ཟག་ཏུ་འཆད་ལ། སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་པའི་ཚེ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་བཟོད་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་བཅས་པའི་ཐོབ་པ་བཏང་བས་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བའི་སྐྱོན་ནི་མེད་དེ། དེའི་མ་ཐོབ་པ་མི་སྐྱེ་བར་གཏན་དུ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བདག་ནི་ཕྱོགས་སྔ་མ་ལྟར་ཁས་ལེན་ཏེ་རྒོལ་བ་འདི་བཟློག་ཀྱང་བསྟན་བཅོས་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ།།

མདོ་སྡེ་པ་ནི་སོ་སྐྱེ་དང་དེའི་གང་ཟག་ལ་ཁྱད་པར་ཁས་མི་ལེན་ཏེ། འཕགས་པའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པའི་རྒྱུད་དེ་ཉིད་ལ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པའི་ཆོས་སྐྱེས་པའི་རྒྱུད་ནི་འཕགས་པ་དང་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཏུ་འདོད་དོ། །མ་ཐོབ་པ་གང་གིས་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཆོས་དེ་ཐོབ་པ་དང་ས་འཕོས་པའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ་དེ་ནི་འདི་ལྟར་ས་དགུའི་མ་ཐོབ་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་ཐོབ་པས་དང༌། གོང་ས་ལས་འོག་ས་དང་དེ་ལས་གོང་སར་སྐྱེ་བའི་ས་འཕོས་པའི་ཀྱང་གང་ནས་འཕོས་པའི་སོ་སྐྱེ་ཉམས་ཤིང༌། གང་དུ་འཕོས་པའི་ས་དེས་བསྡུས་པ་འཐོབ་བོ། འདོད་པའི་དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་མ་ཐོབ་པ་ནི་གོང་ས་ནས་དེར་སྐྱེ་པའི་ས་འཕོས་ཏེ་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བའི་ཚེ་དེའི་ཐོབ་པ་འབྱུང་བས་ཆོས་དེ་ཐོབ་པ་དང་སྐྱེ་བའི་ས་འཕོས་པ་གཉིས་ཅར་གྱིས་དང༌། དགེ་རྩ་ཆད་ནས་དགེ་བའི་མ་ཐོབ་པ་སྐྱེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བས་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་ན་ཆོས་དེ་ཐོབ་པས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བའི་ཚེའང་ཉམས་པར་འགྱུར་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེའི་ཚེ་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་ཐོབ་པ་འབྱུང་ཞིང་དེས་མ་ཐོབ་པ་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་དེ་ཐོབ་པས་ཉམས་པ་ཡིན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་པའི་ཆ་ནས་མ་ཡིན་པས་ཊཱིཀ་བྱེད་དག་གིས་ལོགས་སུ་མ་བསྟན་ཏོ། །དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་གི་མ་ཐོབ་པ་ནི་དེར་སྐྱེ་བའི་ས་འཕོས་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོས་དེའི་ཐོབ་པ་མི་འབྱུང་བས་དེ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བས་ཆོས་དེ་ཐོབ་པས་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་ཅན་དང་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ནི་གོང་ནས་དེར་སྐྱེ་བའི་ས་འཕོས་པ་ན་ཆོས་གང་མངོན་དུ་གྱུར་ཏེ་ཆོས་དེ་ཐོབ་པས་དང༌། འགའ་ཞིག་ཆོས་དེ་མངོན་དུ་མ་གྱུར་ཀྱང་དེའི་ཐོབ་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་ཀྱང་ཆོས་དེ་ཐོབ་པ་ཡིན་པས་མ་ཐོབ་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ་དེ་དག་ནི་སྐྱེ་བའི་ས་འཕོས་པ་དང་ཆོས་དེ་ཐོབ་པ་གཉིས་ཅར་གྱིས་སོ། །བཟོ་སྤྱོད་ཀྱི་སེམས་འགའ་ཞིག་མངོན་དུ་མ་གྱུར་ཀྱང་ཐོབ་པ་སྔར་སྐྱེས་ཏེ་ཆོས་དེ་ཐོབ་པས་དང༌། སྤྲུལ་སེམས་ལ་བསྒོམས་བྱུང་དང༌། སྐྱེས་ཐོབ་གཉིས་ལས་དང་པོ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་གོང་ནས་འོག་ཏུ་སྐྱེ་བས་དང༌། གཉིས་པ་ནི་དེར་སྐྱེས་པ་ཙམ་གྱིས་ཐོབ་པ་འབྱུང་བས་སོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་སོགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མ་ཐོབ་པ་ཡང་ཆོས་དེ་ཐོབ་པས་དང༌། ས་འཕོས་པས་ཉམས་པའི་ཚུལ་ཅི་རིགས་པའོ། །གཞན་ཡང་ས་འཕོས་པས་ཉམས་པ་ལ་འདི་ལྟ་བུའང་སྣང་སྟེ། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་ཆོས་གང་གི་མ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཀྱང་རྟེན་དབང་བཙན་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ནས་སྐྱེ་བའི་ས་འཕོས་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོར་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བའི་ཚེ་འདོད་པར་གཏོགས་པའི་མ་ཐོབ་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞིང་དང་པོར་གཏོགས་པ་འཐོབ་སྟེ་རིགས་པ་འདི་ནི་གཞན་ལའང་མཚུངས་སོ།།

དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་དོན་ནི་ཅི་ཐོབ་མ་ཐོབ་ལའང་དེ་དག་ཡོད་དམ། སྨྲས་པ་གཉི་ག་ལ་གཉི་ག་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་ཐོབ་པ་རྣམས་ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ལན་སྨྲ་བར་བྱ་སྟེ་ཐོབ་བྱའི་ཆོས་ད་ལྟར་བ་ལྟ་བུར་རང་དུས་དེར་ལྡན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སམ། དེ་ལས་གཞན་དུ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་ཐོབ་པས་ནི་ཆོས་དང་ཐོབ་པའི་ཐོབ་པ་ལྡན་ལ། དེས་ནི་ཐོབ་པ་ལྡན་པར་བྱེད་པས་ཕན་ཚུན་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དེར་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལས་གཞན་དུ་སྤྱི་རིགས་ནས་དེ་སྐད་དུ་རྒོལ་ན་དེ་ཉིད་འདོད་པར་བྱ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པར་སེམས་ཅན་སོ་སོའི་རྒྱུད་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་རྫས་མཐའ་ཡས་པ་ཅན་དག་འབྱུང་ངོ་ཞེས་དང༌། སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀྱང་ཀྱེ་མ་འདི་ནི་ཐོབ་པའི་དགའ་སྟོན་ཆེན་པོ་ཞིག་སྟེ་ཞེས་བསྟིང་བ་མཛད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་འདི་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་དེ་ལྟ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མ་ཕྱེ་བར་ཐོབ་པ་ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ་བ་འདོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་ལན་སྨྲ་བར་ནུས་སོ། །འགྲེལ་པ་ལས། ཕན་ཚུན་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ནི་སྔ་མ་དེ་ཉིད་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ། །ཐུག་པ་མེད་པ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་དགེ་བའམ་ཉོན་མོངས་ཅན་ཞིག་ཡིན་ཡང་རུང་སྟེ་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་ད་ལྟར་གྱི་ཐོབ་བྱའི་ཆོས་དང༌། ཐོབ་པ་དང་དེའི་ཐོབ་པ་སྟེ་གསུམ་སྐྱེའོ།།

དེ་དག་ཀྱང་འདུས་བྱས་ཡིན་པས་དེ་མ་ཐག་འགགས་ནས་འདས་པར་རྫས་སུ་ཡོད་ཅིང་གཏོང་རྒྱུ་མ་བྱུང་བས་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ལ་དེ་གསུམ་ཐོབ་བྱའི་ཆོས་སུ་བྱས་པའི་ཐོབ་པ་གསུམ་དང་དེའི་ཐོབ་པ་གསུམ་སྟེ་དྲུག་དང༌། དེ་ལྟར་བརྩིས་ཏེ་གསུམ་པ་ལ་ཐོབ་པ་དགུ་དང་དེའི་ཐོབ་པ་དགུ་སྟེ་བཅོ་བརྒྱད་དང༌། བཞི་པ་ལ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པ་གཉིས་ཏེ་ལྔ་བཅུ་རྩ་བཞི་དང༌། ལྔ་པ་ལ་ཐོབ་པ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་སྐྱེ་ཞིང༌། དེ་ཕན་ཆད་ཀྱང་དེ་ལྟར་བརྩི་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་འདི་དག་ནི་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ཉིད་ལས་བརྒྱུད་དེ་འོངས་པ་ཡིན་ལ། དེའི་རྒྱུན་ད་ལྟར་འོངས་པ་གཞན་དག་ཡོད་ནའང་སྔ་མ་ལྟར་སྦྱར་རོ། །འདི་ལས་གཞན་དུ་འཆད་པ་དེ་དག་གིས་ནི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དང་འགལ་བར་སྨྲས་སོ། །སློབ་དཔོན་ནི་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕྲེང་བས་བཀོད་པ། ཚིག་གི་ཚུལ་གསོག་ལྟ་བུ་ཆུ་ཤིང་ལྟར་སྙིང་པོ་མེད་པར་ཐུགས་ལ་བཞག་ནས། ཀྱེ་མ་འདི་ནི་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་དགའ་སྟོན་ཆེན་པོ་ཞིག་སྟེ། ཐོགས་པ་མེད་པས་འདི་ལྟར་གོ་སྐབས་རྙེད་ཀྱི། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པ་སྲོག་ཆགས་གཉིས་པའི་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་ཡང་གོ་སྐབས་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟིང་བ་མཛད་དོ།།

མ་ཐོབ་པ་ནི་ཐོབ་བྱའི་ཆོས་དང་མི་ལྡན་ན་དེའི་མ་ཐོབ་པ་དང་ལྡན་ན་མ་ཐོབ་པའི་མ་ཐོབ་པ་སྐྱེའི་གཞན་ནི་མེད་དེ་ཐོབ་བྱའི་ཆོས་དང་ལྡན་མི་ལྡན་གཉིས་སུ་གྲངས་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པར་མ་ཐོབ་པ་ལ་ཐུག་མེད་དུ་ཐལ་བའི་བརྩད་སྤང་མི་མཛད་པའི་དགོངས་པ་ཡང་འདི་ཡིན་ལ། གང་ལ་ཐོབ་པ་མེད་པ་དེ་ལ་མ་ཐོབ་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་གསུང་བར་མཛད་ཀྱི། གང་ལ་ཐོབ་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་མ་ཐོབ་པ་ཡོད་ཅེས་མི་གསུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་འདི་ཡིན་ནོ།།

གཉིས་པ་སྐལ་མཉམ་ནི།

སེམས་ཅན་རྣམས་སྤྱོད་པ་དང་རང་བཞིན་དང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པ་སྐལ་བ་མཚུངས་ཤིང་འདྲ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་སློབ་དཔོན་གང་སྤེལ་གྱིས། གཡོ་བ་རང་བཞིན་མཚུངས་གྱུར་ཅིང༌། །བསམ་པ་གུས་མཚུངས་སེམས་ཅན་རྣམས། །གང་གིས་མཉམ་པར་འགྱུར་བ་ནི། །དེ་ལ་སྐལ་མཉམ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་སོ། །མཚན་ཉིད་ནི་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་གང་ཞིག་སེམས་ཅན་འདྲ་བར་བྱེད་པའི་རྫས་སོ། །དབྱེ་ན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཐ་དད་པའོ། །དང་པོ་ནི་སེམས་ཅན་ཙམ་གྱི་ཐུན་མོང་གི་ཆོས་འདྲ་བར་བྱེད་པའི་རྫས་ཏེ། དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རེ་རེ་ཡོད་པས་རྫས་ཐ་དད་ཀྱང་རིགས་ཐ་མི་དད་པས་དེ་སྐད་བརྗོད་དོ། །གཉིས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་སོ་སོ་བ་ལྷ་མི་དང་དགེ་བསྙེན་དགེ་ཚུལ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནང་འདྲ་བར་བྱེད་པའི་རྫས་སོ། །གལ་ཏེ་རྫས་སུ་མེད་ན་སེམས་ཅན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་དེ་དག་ལ་སྒྲ་བློ་མཐུན་པ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་བར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང༌། མི་རྣམས་དང་སྐལ་པ་མཉམ་པར་སྐྱེས་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རྫས་སུ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སློབ་དཔོན་ནི་སཱ་ལུ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་དག་ལའང་སྐལ་མཉམ་ཡོད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ལུང་ཡང་མིར་སྐྱེས་པའི་འདུ་བྱེད་འདྲ་བ་ཙམ་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ལ། དེ་སྐད་དུ་སྨྲ་བ་དེ་དག་གིས་ནི་གསལ་བ་ལས་རྫས་ཐ་དད་པའི་སྤྱི་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་པའི་གཞུང་བཙུགས་ཤིང་གསལ་བར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུང་ངོ༌།།

གསུམ་པ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་ནི།

འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ལྷར་སྐྱེས་པ་ལ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་མ་འོངས་པ་རྣམས་འགོག་པའོ། །དུས་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་ལྔ་བརྒྱའི་བར་དུ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་དེ་ལྟར་མ་ངེས་ཏེ། བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་ལས་གཞན་ལ་བར་མ་དོར་འཆི་བ་ཡོད་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གདགས་པ་ལས༌། འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེའི་ཚད་ཀྱི་མཐའ་ནི་བསྐལ་པ་ལྔ་བརྒྱ་སྟེ། བར་མ་དོར་འཆི་བ་ནི་ཡོད་དོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་གསུམ་ལས་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་གི་རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་ཡིན་གྱི་དེ་ལས་རྫས་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་མཐུན་ཡང་མེད་ལ། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པས་རྒྱས་བྱུང་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་དེ་དག་ཀྱང་འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ཕྱོགས་གཅིག་ན་གནས་པས་དེ་ལས་གནས་རིས་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། ཚངས་ཆེན་ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདོན་གྱི་གནས་རིས་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ།།

མཚན་གཞི་ནི་རྣམ་སྨིན་དེ་ཉིད་དོ། །མཚན་ཉིད་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་གི་འབྲས་བུ་གང་ཞིག ལྷ་ཚེ་རིང་པོའི་རྒྱུད་ལ་མཚུངས་ལྡན་འགོག་པའོ། །ཅི་ལྷ་དེ་དག་ལ་མཚུངས་ལྡན་གཏན་མེད་དམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་དེ་ནས་འཆི་འཕོ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་ལས། སེམས་ཅན་དེ་དག་དུས་རིང་མོ་ཞིག་ནས་འདུག་འདུག་སྟེ་འདུ་ཤེས་སྐྱེས་ནས་གནས་དེ་ནས་འཆི་འཕོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །ཤི་འཕོས་ནས་ཀྱང་སྔོན་གྱི་སྙོམས་འཇུག་གི་འདུ་བྱེད་ཡོངས་སུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་དང་སེམས་མེད་པས་སྔོན་མེད་པ་མ་བསགས་པའི་ཕྱིར་མདའ་འཕངས་པའི་ཤུགས་ཟད་པ་ས་ལ་ལྷུང་བ་བཞིན་གདོན་མི་ཟ་བར་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེའོ། །དེར་སྐྱེ་བ་ནི་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་པ་ཕྱི་མ་ལ་ངེས་པར་འདོད་ལྷར་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་སྙོམས་འཇུག་ལྟར་སེམས་སྐྱེས་བ་ལ་གེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྫས་སུ་ཡོད་དོ་ཞེས་སོ། །སློབ་དཔོན་ནི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ལུགས་བཞེད་དེ། དེ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པའི་ལྷ་དག་ལ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་འཇུག་པ་དང་འགལ་བའི་སེམས་འབྱུང་བས། དེས་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་ལས་ཚོགས་དྲུག་འཁོར་བཅས་བཀག་པ་ཙམ་སྟེ། འགྲེལ་པར། འདིས་དེར་སེམས་ཁོ་ན་སེམས་འཇུག་པ་དང་འགལ་བ་འཐོབ་སྟེ། མི་འཇུག་པ་ཙམ་དེ་ཡང་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པར་གདགས་སོ་ཞེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་རྫས་སུ་མེད་པར་བཞེད་དོ།།

བཞི་པ་སྙོམས་འཇུག་གི་ངོ་བོ་སོ་སོར་བཤད་པ་ལ། སྙོམས་འཇུག་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ནི།

འདུ་ཤེས་མེད་པ་པས་མཚུངས་ལྡན་འགོག་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་གིས་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་མ་ལངས་ཀྱི་བར་དུ་མཚུངས་ལྡན་འགོག་སྟེ། དེ་ཙམ་ཞིག་མཐུན་པར་བསྟན་པའི་དོན་དུ་དེ་བཞིན་གྱི་སྒྲ་སྨོས་སོ། །འདིའི་རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ནང་དུ་སྨིན་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་ཐ་མ་བཞི་པར་གཏོགས་ལ། བསམ་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཐར་པ་འདོད་པས་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་ལ་ཐར་པ་དང༌། སྙོམས་འཇུག་ལ་ལམ་དུ་འདུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གང་ཟག་ནི་ལམ་ལོག་པས་ཚངས་སྤྱོད་ཚོལ་བ་དང༌། སྙོམས་འཇུག་ནི་ཀུན་སློང་གིས་དགེ་བའོ། །དེའི་རྣམ་སྨིན་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་འཆི་འཕོ་བའི་སེམས་དང༌། སེམས་བྱུང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཐོབ་པ་དང་བཅས་པ་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་བའི་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམ་སྨིན་དུ་བཤད་པའི་འདི་ནི་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ཉོན་མོངས་ཅན་ཞེས་པའི་དམིགས་བསལ་དུ་སྦྱར་རོ། །རྣམ་སྨིན་ཀྱང་རྫོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡིན་གྱི་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་མེད་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དག །འཕེན་བྱེད་མ་ཡིན་ཐོབ་པའང་མིན། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་འདི་བསྐྱེད་ནས་ཡོངས་སུ་ཉམས་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་སོར་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ་ཕྱི་མ་ལ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ནང་དུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེས་ནས་མྱོང་འགྱུར་ཉིད་ཡིན་གྱི་གཞན་གསུམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པར། གང་གིས་འདི་བསྐྱེད་ནས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའང་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡང་བསྐྱེད་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གྲག་གོ་ཞེས་སོ། །གང་སྤེལ་ནིགྲག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ལུགས་གཞན་བསྟན་པར་འཆད་དེ། གཞན་དག་ན་རེ་ཡོངས་སུ་ཉམས་སམ་མ་ཉམས་ཀྱང་རུང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་པས་དེ་ལ་སྐྱོན་དུ་ལྟ་ན་མ་ངེས་པའང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གང་ཟག་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཁོ་ནའི་ཡིན་གྱི་འཕགས་པའི་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདིས་ལྷ་ཚེ་རིང་པོར་སྐྱེ་ལ་དེ་ནི་ངན་སོང་གི་གནས་ལྟ་བུར་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་གང་དག་རྒྱལ་བའི་བཀའ་ཟབ་མོ་ཐོས་ཏེ་འདི་ལྟ་བུའི་ཉེས་དམིགས་མཐོང་བ་དག་ཀྱང་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་འཕགས་པ་དག་གིས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཐོབ་ན་དེ་ཉིད་དུས་གསུམ་པ་འཐོབ་པ་ལྟར་འདིར་ཡང་དུས་གསུམ་པ་འཐོབ་བམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་འདྲིས་ཀྱང་འབད་རྩོལ་གྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འདི་ལྟར་སྐད་ཅིག་དང་པོའི་ཚེ་དུས་ད་ལྟ་བ་གཅིག་པུ་དང༌། གཉིས་པ་ཕན་ཆད་དུ་འདས་པའང་འཐོབ་སྟེ་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རྒྱུད་ལ་མཚུངས་ལྡན་འགོག་པའི་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་དགེ་བ་མཚན་གཞིའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རང་གི་དགག་བྱ་མཚུངས་ལྡན་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་གང་ཞིག་བསམ་གཏན་བཞི་པས་བསྡུས་པའོ། །སྒྲ་དོན་ནི་སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྙོམས་འཇུག་ཡིན་པའམ། སྙོམས་འཇུག་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཅན་ཡིན་པས་ན་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་ཅེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་ལ། གང་སྤེལ་ནི་འདི་ལ་འདུ་ཤེས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་གོ་ཞེས་སོ།།

གཉིས་པ་ནི།

འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་ཅེས་པའང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་དེ་བཞིན་དུ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་མ་ལངས་ཀྱི་བར་དུ་མཚུངས་ལྡན་འགོག་བྱེད་ཉིད་དོ། །དེས་ན་སྙོམས་འཇུག་འདི་དག་སེམས་སྐྱེ་བ་ལ་གེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྫས་སུ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སློབ་དཔོན་ནི་དེར་རྫས་སུ་མེད་དེ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སེམས་ཁོ་ན་སེམས་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བ་ལ་གེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་སེམས་ཉིད་སེམས་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེའི་ཕྱིར་མར་མེ་ལ་རླུང་ལྟར་རྒྱུ་གཞན་ཞིག་དགོས་སོ་ཞེ་ན་སྐྱོན་མེད་དེ། སེམས་དེ་ཁོ་ན་སེམས་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བ་དང་འགལ་བའི་རྟེན་ཏེ་རྒྱུད་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དེས་གེགས་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཞེད་ལ། དེའི་ཕྱིར་སྙོམས་འཇུག་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་མི་འཇུག་པ་ཙམ་ལ་བཞེད་དེ། འགྲེལ་པར། གང་གིས་ན་དུས་གཞན་གྱི་བར་དུ་སེམས་མི་འཇུག་པ་ཙམ་དུ་འགྱུར་བ་སེམས་གཞན་དང་འགལ་བ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་གདགས་སོ་ཞེས་སོ། །སེམས་ཙམ་པ་ནི་སྔ་མ་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་བརྟན་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་འགོག་ཅིང་འདིས་བརྟན་པ་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་འགོག་ཅེས་ཉོན་ཡིད་ཀྱང་འགོག་པར་འདོད་དོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བས་ཀུན་ཏུ་སྐྱོ་བ་དག་འགོག་པ་འདི་ལ་ཞི་བར་གནས་པའི་འདུ་ཤེས་འབྱུང་སྟེ་དེའི་དོན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ།

ཁ་ཅིག་ནི་སྐྱོ་བ་མེད་ཀྱང་སྔོན་གོམས་པའི་དབང་གིས་ཞི་བར་གནས་པའི་དོན་དུའོ། །ས་ནི་སྲིད་རྩེ་སྐྱེས་ཏེ་ཤིང་ལྗོན་པའི་རྩེ་མོ་ལྟར་སྲིད་པའི་མཐར་ཐུག་པ་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། དེར་འདིའི་རྣམ་སྨིན་འགྲུབ་པའམ། །ཕྲ་བ་ཕྲ་བའི་མཇུག་ཐོགས་སུ། །ཞེས་པའི་ས་དེའི་སེམས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་བཅད་ནས་དེ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོག་ས་དག་ཏུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གང་སྤེལ་ཊཱི་ཀར་འགོག་པའི་རྣམ་ཐར་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། དམིགས་པ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་དང༌། སེམས་མཐར་ཐུག་པར་གཅོད་པ་ཡིན་ན་ས་དེ་དག་ན་དེ་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །འདི་ནི་འཕགས་པ་དག་གིས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་སྙོམས་འཇུག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་སློང་དགེ་བར་ངེས་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་ཀུན་སློང་གི་དགེ་བའོ། །འཕགས་པའང་ཕྱིར་མི་འོང་གིས་བསྐྱེད་ནས་མ་ཉམས་པར་སྲིད་རྩེར་སྐྱེ་བ་སྐྱེས་ནས་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པ་མན་ཆད་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལས་ཉམས་ཏེ་བསམ་གཏན་དག་ཏུ་སྐྱེས་ཤིང་དེར་སྲིད་རྩེ་ཐོབ་ནས་འགོག་པ་བསྐྱེད་དམ་མ་བསྐྱེད་ཀྱང་རུང་སྟེ་དེར་སྐྱེ་བ་ནི་ལན་གྲངས་གཞན་ཏེ་དེ་ལྟར་དུས་གཉིས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་ཕྱིར་མི་འོང་ཁ་ཅིག་དང་དགྲ་བཅོམ་དག་གི་ནི་མྱོང་བར་མ་ངེས་པའོ། །དེ་དག་ནི་རྫོགས་བྱེད་ཀྱིའོ། །གང་ཟག་ནི་འཕགས་པའི་ཡིན་གྱི་སོ་སྐྱེས་མ་ཡིན་ཏེ། སྙོམས་འཇུག་འདི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་བྱ་བ་ཡིན་ན་འཕགས་པའི་ལམ་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདག་ཆད་པས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་བསྒོམ་པ་ལ་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་རྟེན་གཟུགས་ལ་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་ཡོད་པས་ཆད་དུ་དོགས་པའི་འཇིགས་པ་མེད་ལ། འདི་ལ་རྟེན་གཟུགས་ཡོད་ཀྱང་སྲིད་རྩེའི་སེམས་ཐོབ་པ་ན་ཐོགས་པའི་འདུ་ཤེས་མཐའ་དག་ནུབ་པའི་ཕྱིར་མི་མཚུངས་སོ།།

སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་ནི་མཐོང་སྤང་མཐའ་དག་ལས་གྲོལ་བ་ཞིག་དགོས་ན་བྱིས་པས་སྲིད་རྩེའི་མཐོང་སྤང་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འཆད་དོ། །འཕགས་པའང་སྲིད་རྩེའི་སེམས་མ་ཐོབ་པ་དག་གིས་ནི་རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་བསྒོམ་མི་ནུས་ལ། ཐུབ་པའི་དབང་པོ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཁོ་ན་མཛད་པས་འདི་ལ་སྙོམས་པར་མི་འཇུག་གོ །འོན་ཀྱང་འདུལ་བ་ཕྲན་ཚེགས་ལས། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཚེ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པར་གསུངས་སོ། །འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་བྱང་སེམས་སོ་སྐྱེས་ནི་འཇུག་མི་ནུས་ལ། འཕགས་པ་མི་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་རང་རྒྱལ་གྱིས་སྙོམས་པར་འཇུག་ནི་ནུས་ལ་འཇུག་མི་འཇུག་གི་གསལ་བ་འདིའི་འགྲེལ་ཏིག་ལས་མ་བཤད་དོ། །གཞན་ལས་ནི་ཅི་རིགས་པ་སྟེ་བཤད་སྦྱར་ལས་རང་རྒྱལ་འཇུག་པར་བཤད་པ་དང༌། ཉི་ཁྲི་སྣང་བ་ལས་བྱང་སེམས་ས་དང་པོ་ནས་འཇུག་པར་བཤད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་དོ། །དུས་ནི་ངེས་པ་མེད་དེ་འཕེན་པའི་དབང་གིས་སོ། །འོན་ཀྱང་འདོད་པར་ཞག་བདུན་ལས་ལྷག་པར་མ་ཡིན་ཏེ། སྙོམས་འཇུག་ལས་ལངས་པའི་འོག་ཏུ་ཁ་ཟས་ཀྱི་ནུས་པ་ཟད་ནས་དུས་མ་ཡིན་པར་སྐུ་ཚེ་འདོར་བའི་ཉེས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འཆད་དེ་བརྟག་དགོས་སོ། །དེ་ཡང་སྦྱོར་བ་འབད་པས་འཐོབ་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཙམ་གྱིས་མ་ཡིན་ལ། སྐད་ཅིག་དང་པོའི་ཚེ་དུས་ད་ལྟ་བ་གཅིག་པུ་འཐོབ་ཀྱི་ཉམས་པ་ལས་རྙེད་ཀྱང་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་མི་འཐོབ་བོ། །སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ཕྱིན་ཆད་འདས་པ་དང་ཡང་ལྡན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ཟད་པ་ཤེས་པའི་ཚེ་འཐོབ་པ་དང་ཐུབ་པའི་ནི་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞར་ལ་ཐོབ་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བས་མ་ཡིན་པ་དམིགས་བསལ་ལོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ལ་རྩོལ་བ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་ལྟར་མངའ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུའང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གྲུབ་པར་བསྟོད་པ་ལས། དགེ་བ་མཐར་ཕྱིན་ཁྱོད་ལ་ནི། །སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་ཅུང་ཟད་མེད། །ཁྱོད་ཉིད་གང་དུ་བཞེད་ངེས་པ། །བཞེད་པ་ཙམ་ལ་རགས་ལས་ལགས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ།།

བྱང་ཆུབ་ནི། ཟད་དང་མི་སྐྱེ་ཤེས་པ་ནི། །བྱང་ཆུབ་ཅེས་གཉིས་ཀ་ལ་གསུངས་ཀྱང་འདིར་ནི་ཟད་པར་ཤེས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་གྲོལ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་སྙོམས་འཇུག་དེ་མ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། བསྐྱེད་ཟིན་པ་བཞིན་དུ་མངའ་བརྙེས་ཏེ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་མཐུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་དེའི་ཚེ་གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་གྲོལ་མ་ཡིན་པར་འདོད་པ་བཞད་གད་ཀྱི་གནས་སོ། །ཁ་ཆེའི་ཡུལ་གྱི་ནུབ་ཕྱོགས་ན་གནས་པའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་ནི་གནས་བརྟན་ཉེ་བསྲུངས་ཀྱི་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་བསྐྱེད་ནས་ཟད་པ་མཁྱེན་པ་བསྐྱེད་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ། སྲིད་རྩེ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་མཐོང་ལམ་བསྐྱེད་ནས་སྲིད་རྩེ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་དེ་ནས་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་བསྐྱེད་ལ། དེ་ལས་ལངས་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་སྲིད་རྩེའི་སྒོམ་སྤང་སྤངས་ནས་བྱང་ཆུབ་མངོན་དུ་མཛད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་བར་སྐབས་དེར་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཆེ་བ་རྣམས་ནི་རྡོ་རྗེའི་སྤོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བདེན་པར་མཐོང་བའི་རྗེས་སངས་མ་རྒྱས་པའི་དང་པོར་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་བར་མ་ཆད་པར་བསྒོམས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཟད་པར་ཤེས་པ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བར་སྐབས་སུ་དེ་ལ་ཞུགས་པས་བར་མ་ཆད་པར་བསྒོམས་པ་མ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་འདི་ལས་ལྡང་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་ཐུགས་ཀྱིས་དགོངས་པ་ཡིན་ན། བར་སྐབས་སུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་མངོན་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར་བསམ་པ་མི་བརྟན་པར་ལྡང་བ་ཅན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡང་དག་པར་བསགས་པ་དང༌། དམ་བཅའ་བརྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །གང་སྤེལ་གྱིས་བསམ་པ་ནི་དགོངས་པའོ་ཞེས་བཤད་དོ།།

ཉི་འོག་པ་ནི་བསམ་པ་མི་ལྡང་བ་ཅན་བདེན་གྱི། ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་སྐྱིལ་ཀྲུང་འདི་མི་བཤིག་གོ་སྙམ་དུ་ཐུགས་ལ་དགོངས་པའི་བསམ་པ་དེ་ལས་མི་ལྡང་སྟེ། སྟན་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་དོན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སློབ་དཔོན་ནི་ཕྱོགས་སྔ་མ་ལྟར་ཟད་པ་མཁྱེན་པ་དང་དུས་མཉམ་དུ་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་བརྙེས་པ་ཉིད་ལེགས་པར་བཞེད་དོ། །སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་ཡང་སྲིད་རྩེའི་མཐོང་སྤང་སྔོན་རྩ་ནས་མ་བཏོན་པར་དྲུང་ཕྱུངས་ནས་སྤང་བྱ་ལྷག་མ་གཞོམ་པའི་དོན་དུ་ཡིད་གཏད་པ་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་སྙོམས་འཇུག་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་བསླུས་ཤིང་འབད་པ་ཐུན་མོང་བས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་སུ་ཞིག་གུས་པར་འགྱུར་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་སྔ་མ་ཁོ་ན་རིགས་སོ་ཞེའོ། །འོ་ན་འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་ཆོས་ཤེས་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་བསྐྱེད་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། རྗེས་ཤེས་ཕྱོགས་ངེས་པར་བསྐྱེད་དགོས་ལ་དེ་མེད་ན་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །དེ་བསྐྱེད་པ་ནི་སྲིད་རྩེའི་མཐོང་སྤང་གཞོམ་དགོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལམ་ཟག་མེད་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱི་སྔོན་དུ་དེ་འགྲོ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་མོ། །དེ་ལྟར་ན་འཕགས་པའི་རྒྱུད་ལ་མཚུངས་ལྡན་འགོག་བྱེད་དམ། འགོག་པའི་རྣམ་ཐར་མཚན་གཞི། མཚན་ཉིད་ནི་རང་གི་དགག་བྱ་མཚུངས་ལྡན་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་གང་ཞིག་འཕགས་པས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའོ། །སྒྲ་དོན་ནི་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་ཡིན་པས་སོ། །རྟེན་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་པ་ནི་སྙོམས་འཇུག་གཉི་ག་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཡིན་གྱི་གཟུགས་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དང་པོ་བཞི་པའི་ས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས། ཁམས་དེའི་མཚུངས་ལྡན་ཞི་བས་མི་སྐྱོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་མཚུངས་ལྡན་འགགས་ན་གཟུགས་མེད་པས་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་འབའ་ཞིག་གནས་པའི་མཐུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་ན་དེ་ལྟའང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གང་སྤེལ་ཊཱི་ཀར་ཁ་ཅིག་ན་རེ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཧ་ཅང་ཉེ་ན་མི་རུང་བས་བསམ་གཏན་གསུམ་དག་གི་རྟེན་ལ་རུང་གི་བཞི་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང༌། གཞན་དག་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དུ་སྐྱེ་བ་བཞི་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་མ་གཏོགས་པའི་བཞི་པར་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ་ཕྱི་མ་འདི་ཉིད་གཞུང་ལུགས་དང་མཐུན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པར། གང་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་མི་འདོད་པ་དེ་དག་གི་ལྟར་ན། ཆོས་མངོན་པའི་གཞུང་ལས་གཟུགས་ཀྱི་སྲིད་པ་ཡིན་ལ་སྲིད་པ་དེ་རྣམ་པར་འདྲིད་པ་ཅན་ལྔ་མ་ཡིན་པ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཡོད་དེ་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་ལྷ་འདུ་ཤེས་ཅན་སེམས་མི་འདྲ་བ་ལ་གནས་པ་རྣམས་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་དང༌། ལྷ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྲིད་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ།།

དེ་ལ་རྣམ་པར་འདྲིད་པ་ཅན་ལྔ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྟེ། རྒྱལ་བ་འོད་སྲུང་གི་གསུང་རབ་ལས་བྱུང་བའི་ཕུང་པོའི་མིང་ཡིན་ལ། ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་འདྲིད་ཅེ་ན། གཟུགས་ནི་དབུ་བ་རྡོས་པ་འདྲ། །ཚོར་བ་ཆུ་ཡི་ཆུ་བུར་བཞིན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ལྟར་རྣམ་པར་སླུ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །སེམས་མི་འདྲ་བ་ནི་གང་སྤེལ་གྱིས། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྤྲུལ་སེམས་དང༌། ཟག་མེད་དང་གཟུགས་མེད་པར་གཏོགས་པའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཡིན་ཀྱང་ཁྱད་པར་ནི། འགོག་པ་སྔར་མ་བསྐྱེད་པ་དང་པོར་མི་ཁོ་ནའི་ནང་དུ་སྟེ་མཚུངས་ལྡན་རགས་པས་སྐྱོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནི་མཚུངས་ལྡན་ཞི་བས་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་པོར་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ལ། ཡོངས་སུ་ཉམས་ན་སྔོན་གོམས་པའི་དབང་གིས་གཟུགས་ཁམས་སུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་ནི་དེ་ལྟར་སྐྱོ་བས་མ་ཡིན་གྱི་ཐར་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང་པོར་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ།།

འཆད་པ་པོ་དག་ནི་དེ་ལྟ་ན་དང་པོར་འདོད་པའི་ལྷ་ལའང་བསྐྱེད་པ་དང་གཟུགས་མེད་གསུམ་དུའང་སོར་ཆུད་པར་འགྱུར་བས་འགོག་པ་ནི་མ་འདྲིས་པས་བསྐྱེད་དཀའ་བའི་ཕྱིར་དང་པོ་མིའི་རྟེན་ཁོ་ན་ཡིན་ལ་སྔ་མ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་འདྲིས་པས་བསྐྱེད་སླ་བའི་དང་པོར་གཉིས་གའི་རྟེན་ཅན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། མཐོང་ལམ་ཡང་བསྐྱེད་དཀའ་བས་མིའི་རྟེན་ཁོ་ན་ལ་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ནི་བཤད་དུ་རུང་སྟེ། སློབ་དཔོན་གང་སྤེལ་གྱིས་ཀྱང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་ནི་དང་པོ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་ཡང་སྐྱེ་སྟེ་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་འདྲིས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཁོ་བོས་ནི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས་བཤད་པ་ལ་སྐྱོན་ཡོད་པར་མ་མཐོང་སྟེ། འདོད་པའི་ལྷ་ནི་གླིང་གསུམ་གྱི་མི་ལྟར་བློ་གསལ་ཞིང་རགས་པ་མ་ཡིན་གྱི་ངང་རྒྱུད་ཞི་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྔོན་གོམས་པ་ཁོ་ན་རྒྱུ་མཚན་དུ་སྦྱོར་བར་མི་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སློབ་དཔོན་གང་སྤེལ་གྱིས་ཀྱང་དང་པོར་མིའི་ནང་ཁོ་ནར་ཏེ་སྟོན་པ་དང་འཆད་པ་དང་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉམས་པ་དག་གཟུགས་སུ་དང༌། གཟུགས་མེད་པར་མ་ཡིན་ཏེ། རྟེན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །ལྡང་བའི་སེམས་དཔྱད་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་འདས་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པས་འཇུག་སེམས་ཀྱིས་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་བྱས་ནས་སྐྱེའོ་ཞེས་དང༌། མདོ་སྡེ་པ་ནི་སེམས་ལ་ཡང་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཀྱི་ས་བོན་ཡོད་ལ། དེ་ལ་ཡང་སེམས་ཀྱི་ས་བོན་ཡོད་པས་དེ་ལས་སྐྱེའོ་ཞེས་སོ། །སེམས་ཙམ་པ་ནི་དེ་གཉིས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་ཀུན་གཞི་དང་ཉོན་ཡིད་གཉི་ག་དང༌། ཀུན་གཞི་མ་འགགས་པར་ཡོད་པས་དེ་ལས་སྐྱེ་བར་བཞེད་དོ།།

ལྔ་པ་སྲོག་ནི།

ཚེ་ཡིན་ཏེ་གདགས་པ་ལས་སྲོག་གི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། ཁམས་གསུམ་པ་ཡི་ཚེ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །ཚེ་ནི་དྲོད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཁམས་འོག་མ་གཉིས་ན་དེ་གཉི་ག་དང་གཟུགས་མེད་ན་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །དགེ་སློང་མ་ཆོས་སྦྱིན་གྱི་མདོ་ལས། ཚེ་དང་དྲོད་དང་རྣམ་ཤེས་འདིས། །གང་ཚེ་ལུས་ནི་འདོར་བྱེད་ཅིང༌། །བོར་ནས་དེ་ཚེ་འདུག་པ་ནི། །སེམས་མེད་ཇི་ལྟར་ཤིང་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚེའི་རྟེན་ཡང་དྲོད་དང་རྣམ་ཤེས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མཚན་ཉིད་ནི་ཚེ་གང་ཞིག་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ཡིན་པའོ། །མདོ་སྡེ་པ་ནི་ཚེ་མ་ལོག་པར་གཞན་མི་ལྡོག་ལ། གཞན་མ་ལོག་པར་ཚེ་མི་ལྡོག་པས་རྟག་ཏུ་ལྡོག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་རྟེན་ཉིད་དུ་མི་རུང་ཞེས་སོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་སྐྱོན་འདི་འབྱུང་བར་དོགས་ཏེ་དེ་གཉིས་སྲོག་གི་རྟེན་དུ་ཁས་བླངས་པ་དོར་ནས་སྲོག་གམ་ཚེའི་རྟེན་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་ཡིན་ཏེ། དེས་ཇི་སྲིད་འཕངས་པ་དེ་སྲིད་དུ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱི་འཕེན་པ་ཟད་པས་ཚེ་ལྡོག་ལ། དེ་ལོག་པས་དེ་གཉིས་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་ལྡོག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཁས་ལེན་ཏོ། །དེ་ལྟ་ན་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་ཀྱང་ལས་ཡིན་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདོད། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ན་རེ་རྣམ་ཤེས་ཐམས་ཅད་རྣམ་སྨིན་དུ་འགྱུར་དུ་འོང་ན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་དུ་མ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །མདོ་སྡེ་པ་ནི་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་ཚེ་ཡོད་ཀྱི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་ལ་ཚེ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་ལས་ཀྱི་རིས་མཐུན་འཕངས་པའི་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ཏེ། འབྲས་བུ་སྨིན་པའི་རྒྱུན་ནམ་མདའ་འཕངས་པའི་རྒྱུན་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཅི་ཚེ་ཟད་པ་ཁོ་ནས་འཆི་འམ་བར་མ་དོར་འཆི་བ་ཡོད་ཅེ་ན། གདགས་པ་ལས་ཚེ་ཟད་པས་འཆི་བ་དང༌། བསོད་ནམས་ཟད་པས་འཆི་བ་ལ་མུ་བཞི་གསུངས་ཏེ། དང་པོ་ནི་ཚེའི་རྣམ་སྨིན་ཅན་གྱི་ལས་ཟད་པ་དང༌། གཉིས་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་འཐོབ་པའི་ལས་ཟད་པ་དང༌། གསུམ་པ་ནི་གཉི་ག་ཟད་པ་དང༌། བཞི་པ་ནི་དེ་དག་ཡོད་ཀྱང་ཡ་ང་བ་མ་སྤངས་པར་དེའི་རྐྱེན་གྱི་ཚེའི་འདུ་བྱེད་པ་སྟེ་མདོ་ལས་དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བ་དགུ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །མདོ་ལས་ཀྱང་དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལུས་ཐོབ་པ་ནི་བཞི་སྟེ། ལུས་ཐོབ་པ་གང་ལ་བདག་ཉིད་འཆི་བར་འགྱུར་གྱི་གཞན་གྱིས་གསོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་ཅེས་མུ་བཞི་གསུངས་སོ། །དང་པོ་ནི་འདོད་པའི་ལྷ་རྩེད་མྱོས་དང་ཡིད་འཁྲུགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་དང༌། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་བསྒྲོངས་པར་མི་ནུས་ལ། རང་ཉིད་སྐུ་ཚེ་འདོར་བ་ལ་མངའ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི་མའི་མངལ་དང་སྒོ་ང་ན་གནས་པའོ། །གསུམ་པ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཕལ་ཆེ་བའོ། །བཞི་པ་ནི་སྲིད་པ་བར་མ་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དང༌། འདོད་པའི་ཡང་དམྱལ་བ་དང༌། བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་པ་དང༌། མཐོང་ལམ་དང༌། བྱམས་པ་དང་སྙོམས་འཇུག་གཉིས་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། རྒྱལ་པོའི་དྲང་སྲོང་དང༌། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་ཉ་དང༌། རྒྱལ་བས་བསྟན་པ་དང༌། ཆོས་ལེན་པ་དང༌། མཆོག་ཅན་དང༌། གངྒཱ་ལེན་དང༌། ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་གྲགས་པ་གཞོན་ནུ་དང༌། འཚོ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། སྲིད་པ་ཐ་མ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང༌། དེ་ལྷུམས་ན་གནས་པའི་ཡུམ་དང༌། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང༌། དེ་ལྷུམས་ན་གནས་པའི་མ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ལས་གཞན་ནི་ཤེས་པར་སླ་ལ། རྒྱལ་པོའི་དྲང་སྲོང་ནི། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་མི་ཐི་ལའི་གྲོང་དུ་ལྷ་ཆེན་པོའི་མིང་ཅན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བཞི་བྱུང་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་ནམ་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་འབྲེག་པ་ན། དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་དེའི་མགོ་བོ་ལ་ལྷའི་ཕོ་ཉ་སྐྲ་དཀར་བྱུང་བ་མཐོང་བའི་ཚེ་སྨྲོས་ཤིག་ཅེས་དང༌། དེས་ཀྱང་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་གསེར་གྱི་ཚེར་ཟུངས་ཀྱིས་དལ་བུས་ཕྱུང་ནས་ཕྱག་ཏུ་ཕུལ་ལོ། །དེ་ཕྱག་གིས་བརྐྱངས་ཏེ། ད་ནི་བདག་གི་མགོ་བོ་ལ། །ན་ཚོད་འཇོམས་པའི་སྐྲ་སྐྱེས་ཏེ། །ལྷ་ཡི་ཕོ་ཉ་བྱུང་གྱུར་པས། །ད་ནི་རབ་བྱུང་དུས་ལ་བབ། །ཅེས་གསུངས་ནས་བུ་ཐུ་བོ་རྒྱལ་སྲིད་ལ་དབང་བྱེད་པར་བསྐོས་ཏེ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །རྒྱལ་བའི་ཕོ་ཉ་ནི་དེའི་དྲུང་དུ་འཕྲིན་སྐྱེལ་བའོ། །དེ་ཡང་དེའི་དོན་མ་བྱས་ཀྱི་བར་དུ་མི་འཆི་སྟེ་ཨ་མྲ་སྐྱོང་མས་ནེ་ཙོ་བཞིན་རྒྱས་ཞེས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་བཏང་བ་དང༌། ལི་ཙ་བྱི་དག་གིས་མཐོང་སྟེ་མདའ་འཕངས་པ་དང༌། དེས་སྨྲས་པ། གཞན་གྱི་ཡུལ་མིས་གནོད་པ་དང༌། །ཕོ་ཉ་བཅིངས་པ་མིན་ཞེས་ཐོས། །བདག་ནི་རྒྱལ་བའི་ཕོ་ཉ་སྟེ། །ལུས་ཅན་ཀུན་གྱིས་གནོད་མ་ཡིན། །ཞེས་པ་དང༌། དེ་དག་གིས་ཀྱང༌། ཁྱོད་ཀྱི་ཚིག་ལ་བདག་ཅག་གི །མདའ་ཡང་ཆད་ཅིང་ལྷུང་བར་གྱུར། །དྲང་སྲོང་ཆེན་པོས་རབ་བསྲུངས་པས། །ཁྱོད་ནི་འཇིགས་པ་མེད་པར་སོང༌། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ།།

རྒྱལ་བས་བསྟན་པ་ནི་དེས་ལུང་བསྟན་པ་ཇི་ལྟར་ན་ཡང་དེ་ལྟར་ངེས་ཏེ་ལུང་ལས། རྒྱ་མཚོ་བཞི་ཡི་ཆུ་ནི་སྐམས་གྱུར་ཅིང༌། །རི་དང་ནགས་བཅས་ས་ནི་གས་གྱུར་ལ། །ཉི་མ་ཟླ་བ་ས་ལ་ལྷུང་གྱུར་ཀྱང༌། །ཐུབ་པས་བཤད་པ་རྣམ་པ་གཞན་མི་འགྱུར། །ཞེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞོན་ནུ་མེ་སྐྱེས་ཀྱི་གཏམ་དཔེར་བྱའོ། །ཡང་ན་རྒྱལ་བས་བསྟན་པ་ནི་རབ་ཏུ་ཕྱུག་པོའི་མིང་ཡིན་པར་གཟུང་སྟེ་མཉན་ཡོད་ན་དེད་དཔོན་ཅིག་ཡུལ་གཞན་དུ་སོང་བ་དང༌། ཆུང་མ་ལ་ཁྱེའུ་ཞིག་བཙས་པ་ན་གཞན་གྱིས་སྨད་པར་དོགས་ནས་འདི་གསད་པར་བྱའོ་ཞེས་ཁོལ་མོའི་ལག་ཏུ་གཏད་དེ། དེས་ཁྱིའི་ཚང་དུ་བསྐྱུར་བ་དང༌། དེ་རྣམས་ཉིན་མཚན་དུ་སྲུང་བར་བྱེད་པ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་དང་བཅས་པ་དེར་བྱོན་པས་གཟིགས་ཏེ། གཞོན་ནུ་འདི་མཉན་ཡོད་དུ་ཕྱུག་པོ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་ཞིང༌། མཐར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་དགྲ་བཅོམ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པ་དུས་གཞན་ཞིག་ན་ཁྱིམ་བདག་ཞིག་གིས་བླངས་པ་དང༌། དེའི་ཆུང་མས་སྨྲས་པ། བདག་ཅག་ལ་བུ་དང་བུ་མོ་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་འདིས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་སྨྲས་ནས་དུག་གི་སྦྱོར་བ་དང་མེར་འཇུག་པ་དང་མཚོན་གྱིས་གཏུབས་ཀྱང་མ་ཆོད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཆོས་ལེན་ནི་བདེན་པ་མཐོང་བར་འོས་པ་ཡིན་པས་མས་དུར་ཁྲོད་དུ་བསྐྱུར་ཡང་མ་ཤི་བའོ། །མཆོག་ཅན་ནི་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུའི་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་ཞིག་སྟེ། དེ་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་ཕྱུག་པོའི་མཆོག་ཅེས་པ་ལ། འབངས་པོ་ཡིད་ཆེས་པ་རྐུན་མ་ཞེས་པ་ཡོད་པ། སྨད་འཚོང་མས་བསླུས་པས་ཕྱུག་པོའི་ཆུང་མའི་དཔུང་པ་གཉིས་གདུ་བུའི་ཕྱིར་བཅད་པ་མི་རྣམས་ཀྱིས་བདས་པ་དང༌། དེས་དེའི་ལྷུང་བཟེད་དུ་བོར་བ་མཐོང་ནས་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲས་གསལ་ཤིང་ལ་བསྐྱོན་ཏོ།།

དེར་ཤཱ་རིའི་བུས་གསལ་ཤིང་ལ་གནས་བཞིན་པ་ལ་གདམས་པ་བསྟན་པ་དང༌། དེས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་སྟེ་གསལ་ཤིང་ཁྱེར་ནས་ནམ་མཁའ་ལ་མངོན་པ་འཕགས་པའོ། །གང་གཱ་ལེན་ནི་ཝཱ་རཱ་ཎཱ་སཱིར་ཕྱུག་པོའི་བུར་གྱུར་པ་ཞིག་སྟེ། དེ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འདོད་ཀྱང་ཕ་མས་མ་གནང་བ་དང༌། དེས་བསམ་པ། སྐྱེ་བ་འདི་ལ་བདག་གིས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་མ་ཐོབ་ཀྱིས། སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་འདི་དག་ངའི་བར་ཆད་དུ་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་སྟེ། ཕྱི་མ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བའི་དོན་དུ་དུག་ཟོས་ཀྱང་མ་ཤིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཚོན་གྱིས་གཏུབས་ཀྱང་མ་ཆོད་ཅིང༌། གཡང་དུ་མཆོངས་པ་དང༌། རི་དང༌། གླང་པོ་སྨྱོན་པ་དང༌། འབྲོག་དགོན་པར་ལྕུག་མས་བདག་ཉིད་བཅིངས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་སྲོག་གི་བར་ཆད་དུ་མ་གྱུར་པ་དང༌། ཡིད་མི་དགའ་བར་གྱུར་ཏེ་ཡང་བསམས་པ། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་གཞན་གྱི་རྫས་མ་བྱིན་པར་བླངས་ན། མ་སྐྱེས་དགྲ་ཆད་པ་དྲག་པོ་བྱེད་པ་ཡོད་པས་དེས་ཐོས་ནས་རྐུན་མ་ཞེས་བཟུང་ནས་གསོད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་སྟེ་རྐུ་བར་བརྩམས་པ་དང༌། སྲུང་མ་དག་གིས་བཟུང་ནས་རྒྱལ་པོ་ལ་ཕུལ་ཞིང༌། དེས་གསལ་ཤིང་ལ་སྐྱོན་ཅིག་པར་གཤེད་མ་ལ་བསྒོ་བ་དང༌། མཐར་གྱིས་ངོ་མཚར་བའི་ཚུལ་མཐོང་སྟེ་རྒྱལ་བུ་ལ་འོས་པའི་གོས་དང་རྒྱན་ལ་སོགས་པས་མཆོད་ནས། མཐར་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པའོ། །ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་ནི་ཝཱ་རཱ་ཎཱ་སཱི་ན་ཕ་རིགས་མཆོག་ཅེས་པའི་བུ་ཞིག་སྟེ། དེ་ཉིན་པར་བུད་མེད་ཀྱི་རོལ་མོའི་རྩེ་དགའི་སྤྱོད་པས་ལུས་ངལ་ཞིང་ལྕི་བས་མཚན་མོ་ཉལ་བ་དང༌། བུད་མེད་དག་ཀྱང་དེ་ལྟར་གྱུར་བས་གཉིད་ལོག་པའི་སྤྱོད་ལམ་མི་མཛེས་པ་དེ་དག་མཐོང་ནས་དུར་ཁྲོད་དུ་འདུ་ཤེས་པས་ཡིད་བྱུང་སྟེ། སྒོ་གོང་དུ་སོང་ནས་གྲོགས་པོ་དག་བདག་ནི་གཙེས་སོ་ཞེས་འོ་དོད་འབོད་པ་དང༌། མི་མ་ཡིན་པ་དག་གིས་སྒོ་ཕྱེ་སྟེ་སྒྲ་མི་ཐོས་པར་བྱས་སོ། །དེ་མཐར་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆུ་བོ་སྒྲིབ་མེད་ཀྱི་འགྲམ་ཕྱི་རོལ་བླ་གབ་མེད་པ་ན་འཆག་ཅིང་བཞུགས་པ་མཐོང་ནས་དགེ་སྦྱོང་བདག་གཙེས་སོ་ཞེས་འོ་དོད་འབོད་པ་དང༌། བཀའ་སྩལ་པ། གཞོན་ནུ་ཚུར་ཤོག་འདི་ན་ཉེ་བར་འཚེ་བ་མེད་པའི་གནས་ཡོད་དོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ནས་ཆོས་བསྟན་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པའོ།།

འཚོ་བྱེད་ནི་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོའི་སྲས་ཞིག་སྟེ་དེས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུད་མེད་དང་ལྷན་དུ་བསྡད་པས་སེམས་ཅན་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ནས་དེ་ལྟར་གསོལ་བ་དང༌། སོར་གདུབ་དང་སེང་རས་ཁྲ་བོ་བྱིན་ཏེ་ཁྱེའུར་གྱུར་ན་འདི་མགུལ་དུ་ཐོགས་ཤིང་སྐོན་ལ་ངའི་དྲུང་དུ་བཀྲིས་ཤིག བུ་མོར་གྱུར་ན་ཁྱོད་ཀྱི་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་སོང་ངོ༌། །ནམ་ཞིག་ན་ཁྱེའུ་བཙས་པ་དང་སྔ་མ་ལྟར་བྱས་ནས་སྒྲོམ་དུ་བཅུག་སྟེ་མངག་གཞུག་མ་ལ་བསྒོ་བ། འདི་ཕོ་བྲང་གི་སྒོར་ཁྱེར་ལ་མར་མེ་བུས་ཏེ་ཞོག་ལ་འགའ་ཞིག་གིས་མ་བླངས་ཀྱི་བར་དུ་སྡོད་ཅིག་ཅེས་པ་དང༌། རྒྱལ་པོས་བླངས་ཏེ་གཞོན་ནུ་འཇིགས་མེད་ལ་བྱིན་ནས་དེས་གསོས་པས་འཚོ་བྱེད་གཞོན་ནུས་གསོས་ཞེས་གྲགས་ཏེ་བདེན་པ་མཐོང་བར་ངེས་པས་དེ་ལྟར་བྱས་ཀྱང་མ་ཤིའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་བྷ་བ་ལོབ་ད་ཀ་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་སྲིད་པ་ཐ་མ་པ་བདེན་པ་མཐོང་པར་རིགས་པ་ཡིན་པས་གཡང་སར་བསྐྱུར་ཡང་མ་ཤི་བ་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་མདོ་ལས། བཙུན་པ་བདག་ཉིད་འགུམ་པར་ཡང་མི་འགྱུར། གཞན་གྱིས་གསོད་པ་ཡང་མ་ལགས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་གང་ལགས། ཤཱ་རིའི་བུ་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་རྣམས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཞེ་ན། བདག་ཉིད་ནི་རང་ས་དང༌། གཞན་ནི་གོང་སའི་ཉེར་བསྡོགས་ལྟ་བུ་ཡིན་ན། དེ་ན་གཉི་ག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །དེར་ཀྱང༌། སྲིད་རྩེའི་འཕགས་པ་ཅི་ཡང་མེད། །མངོན་སུམ་བྱས་ནས་ཟག་པ་ཟད། །ཅེས་པས་ས་གཞན་གྱི་ལམ་གྱིས་གསོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་གཉིས་ཀས་མི་འགུམ་པའི་དོན་སྔ་མ་ལྟར་ཏེ། མཐའ་སྨོས་པས་གཞན་བདུན་པོ་གོ་བའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ།།

དྲུག་པ། མཚན་ཉིད་ནི།

སྔར་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཞེས་སྨོས་པ་དེ་དག་ནི་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་གནས་པ་དང་མི་རྟག་པའོ། །ཉིད་ནི་དངོས་པོའི་རྐྱེན་ནོ། །དེ་དག་གིས་རིམ་པ་ལྟར་ཆོས་དེ་སྐྱེད་པ་དང༌། རྙིང་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འཇིག་པར་བྱེད་དོ། །སྐྱེད་པ་ནི་དུས་དེ་དང་དེར་སྦེད་པ་སྟེ་འགྲེལ་པར། སྐྱེ་བས་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་མ་འོངས་པའི་དུས་ནས་ད་ལྟར་དུ་སྦེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་དཔེར་མཚོན་པའོ། །འོ་ན་མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དག་འདུས་བྱས་ལ་སྐྱེ་བ་ཡང་མངོན་ནོ། །འཇིག་པ་ཡང་མངོན་ནོ། །གནས་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་མངོན་ནོ་ཞེས་གསུམ་གསུངས་ཀྱི་བཞི་པ་ཅིའི་ཕྱིར་མ་བརྗོད་ཅེ་ན། གདུལ་བྱ་སྐྱོ་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བསྟན་གྱི། དེ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །སློབ་དཔོན་གཞན་དག་ནི་དེ་མ་བསྟན་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་འགྱུར་གྱི་སྐྱོན་དང་སྦྲེལ་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དགོས་པ་ནི་འདི་ནི་ཆགས་པའི་གཞི་ཡིན་པས་མ་ཆགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྟེ། དཔལ་དང་འདྲ་བ་འདི་རྣ་ནག་མ་དང་ལྷན་ཅིག་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་འཆད་དོ།།

དེས་ན་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་མཚན་གཞི། མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་གང་ཞིག་རང་གི་མཚན་གཞི་འདུས་བྱས་སུ་འཇོག་ནུས་མཚན་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེར་འཇོག་བྱེད་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་དག་ལ་ཡང་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བ་དང༌། ལ་སོགས་ནི་རྒ་བའི་རྒ་བ་དང༌། གནས་པའི་གནས་པ་དང༌། མི་རྟག་པའི་མི་རྟག་པ་ཡོད་པར་སྨྲའོ། །འོ་ན་དེ་དག་ཀྱང་འདུས་བྱས་ཡིན་པས་སྔ་མ་ལྟར་འགྱུར་ལ། འདོད་ན་ཐུག་མེད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་མི་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཆོས་བརྒྱད་ལ་བྱེད་པ་འཇུག་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆོས་གཅིག་ལ་བྱེད་པ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་གཟུགས་སམ་སེམས་ཆོས་བདག་ཉིད་གཏོགས་པ་དགུ་ལྡན་གཅིག་སྐྱེ་བ་ན་སྐྱེ་བས་ནི་བདག་ཉིད་མ་གཏོགས་པ་བརྒྱད་དང༌། སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བས་ནི་སྐྱེ་བ་དེ་ཁོ་ན་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། ཁྱིམ་བྱ་མོ་དག་གིས་ཕྲུ་གུ་མང་ཉུང་སྐྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་ནི་རྒ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ།།

མདོ་སྡེ་པ་ནི་ཐོགས་པའི་རེག་བྱ་དང་བྲལ་བའི་ནམ་མཁའ་བྲལ་བར་མི་ནུས་པ་ལྟར་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལྟར་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་མམ། རྗེས་དཔག་གམ་ལུང་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡང༌། མ་རིག་པས་མདོངས་པའི་བྱིས་པ་རྣམས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་མངོན་པར་ཞེན་པས། དེ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུན་དེ་ཉིད་འདུས་བྱས་སམ་རྟེན་འབྲེལ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་ཐུགས་ལ་བཞག་ནས་གསུངས་ཀྱི། སྐད་ཅིག་ཅིག་གི་དབང་དུ་མཛད་པ་མ་ཡིན་པས་སྒྲུབ་བྱེད་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དོན་ལ་རྟོན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དོན་ལ་རྟོན་གྱི་ཚིག་འབྲུ་ལ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ལ་རྟོན་གྱི་དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ལ་མ་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་རྒྱུན་ལ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་གྱི་དང་པོ་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། ལྡོག་པ་ནི་འཇིག་པ་དང༌། རྒྱུན་དེ་ཉིད་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་གནས་པ་དང༌། དེའི་སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱིའི་བྱེ་བྲག་འགྱུར་བ་ནི་གནས་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་སློབ་དཔོན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། རྒྱུན་གྱི་དང་པོ་སྐྱེ་བ་ཡིན། །ཆད་པ་འཇིག་པ་གནས་པ་དེ། །དེ་ཉིད་སྔ་ཕྱིའི་བྱེ་བྲག་ནི། །གནས་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་པར་འདོད། །སྐད་ཅིག་མ་ཡི་ཆོས་ལ་ནི། །གནས་པ་མེད་ན་འཇིག་པར་འགྱུར། །དེ་ཡང་འཇིག་འགྱུར་དེ་ཡི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་དེར་རྟོག་དོན་མེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བ་ནི། དེ་ཉིད་ད་ལྟར་དུ་ཅིག་ཅར་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བས་ནི་བསྐྱེད་བྱ་མ་འོངས་པ་ཐམས་ཅད་ད་ལྟར་དུ་ཅིག་ཅར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་འོངས་པ་ད་ལྟར་དུ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དག་ཚོགས་པ་མེད་པར་ནི་འདིས་ད་ལྟར་སྐྱེད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་སྡེ་པ་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་དེ་ཡོད་ན་འབྱུང་ལ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བས་དེ་ཁོ་ནའི་མཐུར་བལྟ་བར་བྱའི་སྐྱེ་བའི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་གྲུབ་པའི་མཐའ་མི་འདོར་རོ་ཞེས་སྨྲའོ།།

བདུན་པ། མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་ནི།

སྔར། མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་ཡང༌། །ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ནི་མིང་དང་ངག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་སོ། །དེ་ལ་མིང་ནི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཙམ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ་བུམ་པ་ཞེས་པའམ། གཟུགས་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །ངག་དང་ཚིག་ནི་དོན་གཅིག་སྟེ་འགྲེལ་པར། ངག་ནི་ཚིག་སྟེ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་རྗོད་བྱེད་གང་གིས་བརྗོད་བྱའི་དོན་དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྟོན་པ་སྟེ་དཔེར་ན། ཀྱེ་མ་འདུས་བྱས་རྣམས་མི་རྟག །སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན། །སྐྱེས་ནས་འགག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། །དེ་དག་ཉེ་བར་ཞི་བ་བདེ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའམ། ཡང་ན། འཚེད་དོ་འགྲོའོ་ཞེས་པ་བྱ་བ་དང༌། དཀར་ཤམ་མོ་ཞེས་པ་ཡོན་ཏན་དང༌། འཚེད་དོ་འཚེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་དུས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་འབྲེལ་བའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་འགྲེལ་པར། གང་གིས་ན་བྱ་བ་དང་ཡོན་ཏན་དང་དུས་ཀྱི་འབྲེལ་བའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའོ་ཞེས་དང༌། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་ཀྱང༌། དེ་ལྟར་ན་མིང་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ་ཚིག་ནི་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྲེལ་བའི་ཁྱད་པར་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །ཡི་གེ་ནི་མིང་ཚིག་གི་གཞིར་གྱུར་པ་སྟེ་ཡིད་ཡུལ་ན་སྣང་བའི་ཀ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བས་དངོས་སུ་བརྗོད་བྱའི་དོན་མི་སྟོན་ཏོ། །དེས་ན་ཨཀྵར་ནི་ཡི་གེ་སྟེ་རྣམས་གྲངས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བས་སོ། །ཡང་ན་བྱཉྫ་ན་ཞེས་པ་གསལ་བྱེད་དེ་མིང་ཚིག་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བརྒྱུད་ནས་དོན་གྱི་རྗོད་བྱེད་དུའང་རུང་བས་སྒྲ་པ་དག་གིས། རྣམ་གྲངས་དུ་མ་མེད་པ་དང༌། །མིང་ཚིག་གསལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། །དོན་རྣམས་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། །ཡི་གེ་ཞེས་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡི་གེ་ཡང་ཡིག་འབྲུའི་དངོས་ཀྱི་རྗོད་བྱེད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་བརྗོད་པས་དེ་དངོས་སུ་གོ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་མིང་བཏགས་པར་ཡིན་གྱི་དེས་དེ་གོ་བ་མ་ཡིན་ལ། ཡིག་འབྲུ་ཡང་ཡི་གེ་གོ་བའི་ཆེད་ཡིན་གྱི་དེ་ལས་བཟློག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་ཅར་ལ་ཚོགས་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་མང་པོའི་དོན་ཏེ། མཚན་ཉིད་ཀྱང་རིམ་པ་ལྟར་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་གང་ཞིག་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཙམ་རྗོད་བྱེད་དོ། །ཙམ་ནི་ལྷག་འགོག་སྟེ་ཁྱད་པར་རྗོད་མི་ནུས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། དོན་གྱི་ཁྱད་པར་རྗོད་བྱེད་དང༌། །མིང་ཚིག་གི་གཞིར་གྱུར་པའོ། །མདོ་སྡེ་པ་ནི་དེ་དག་ཀྱང་ངག་ཡིན་པས་གཟུགས་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ན་རེ་དེ་དག་ངག་ཡིན་ན་ངག་ནི་སྒྲ་ཡིན་པས་སྒྲ་ཙམ་གྱིས་དོན་གོ་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྗོད་པའི་ངག་ནི་མིང་ལ་འཇུག་པ་དེས་དོན་རྗོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེའོ།།

མདོ་སྡེ་པ་ནི་སྒྲ་ཙམ་ཁོ་ན་ངག་མ་ཡིན་གྱི་སྒྲ་གང་གིས་དོན་གོ་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། དཔེར་ན་བརྡས་མཚམས་བཅད་པ། ངག་ཕྱོགས་ས་དང་འོད་ཟེར་དང༌། །ཕྱུགས་དང་མིག་དང་རྡོ་རྗེ་དང༌། །མཐོ་རིས་ཆུ་སྟེ་དོན་དགུ་ལ། །མཁས་པས་གོའི་སྒྲ་ངེས་གཟུང་བྱ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་མིང་གིས་དོན་རྗོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ཡང་དོན་གོ་བའི་ཆེད་ཡིན་ན། དེ་ནི་ངག་གིས་གོའི་ཕྱིར་དེས་དོན་རྗོད་པར་བཏགས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། གཞན་ཡང་ངག་མིང་ལ་འཇུག་པ་ཡང་མིང་སྐྱེད་པའམ། གསལ་བར་བྱེད་གྲང༌། སྔ་མ་ལྟར་ན་ངག་ནི་སྒྲ་ཡིན་པས་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་མི་སྐྱེས། གོང་དུ་བསྟན་པའི་སྒྲའི་ཁྱད་པར་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་གིས་མིང་སྐྱེད་པར་འདོད་ན། དེ་ཉིད་དོན་རྗོད་བྱེད་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། གཉིས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྟགས་ནས་འགོག་གོ །འོན་ཀྱང་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་གྲུབ་པའི་མཐའ་མི་འདོར་བས་དེ་དག་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྫས་སུ་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་ཏོ། །དེ་དག་ཁམས་གང་དུ་གཏོགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་དག་ངག་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་དང་གཟུགས་སུ་གཏོགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། ཁ་ཅིག་ནི་གཟུགས་མེད་ན་ཡོད་ཀྱང་ངག་མེད་པས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་ཏེ་མི་བརྗོད་ན་ཇི་ལྟར་ཡོད་ཅེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཟེར་རོ། །སྐྱེས་བུའི་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་ཞིང་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་ཕུང་པོའི་ཚོགས་པ་ན་ཡོད་པས་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་སྟེ་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དང༌། འདོད་དགུར་འབྱུང་ཞིང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པས་རྣམ་སྨིན་དང་རྒྱས་བྱུང་མ་ཡིན་གྱི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་རྒྱུ་མཐུན་དང༌། དགེ་རྩ་ཆད་པ་དང་ཉོན་མོངས་སྤངས་པ་ལ་ཡོད་པས་དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་གྱི་ལུང་བསྟན་མིན་པ་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ།།

གསུམ་པ། ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལྷག་མས་མཇུག་བསྡུ་བ་ནི།

དེ་དག་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་དང༌། མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྐལ་མཉམ་ཡང་ཡིན་ལ། དེ་འགའ་ཞིག་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའང་ཡིན་ཏེ། རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ཡིན་པའི་མིག་སོགས་འདྲ་བྱེད་ཀྱི་རྫས་སྐལ་མཉམ་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱས་བྱུང་མ་ཡིན་ཏེ་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་འོག་མ་དག་ལའང་སྦྱར་རོ།།

སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཁམས་གསུམ་པ་སྟེ། ཐོབ་པ་ནི་དང༌། འཕགས་ལས་གཞན་སྐལ་མཉམ་ཀུན་འགྲོ་ཅི་རིགས་པའི་རྒྱུ་མཐུན་དང༌། རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ཀྱི་ཐོབ་པ་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ཡིན་པས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་ནི་ལྡན་པ་ཞེས་པ་སྟེ་འགྲེལ་པར། ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་ཉིད་བཤད་པ་ནི་ལྡན་པ་ཞེས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །གཞན་ནི་དེར་གཏོགས་ཞེས་དང༌། དགེ་ལས་སོགས་ཞེས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མཚན་ཉིད་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ནི། ཐམས་ཅད་འདུས་བྱས་མཚན་ཉིད་དང༌། །ཞེས་པས་ཁམས་གསུམ་པ་དང༌། རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའང་ཡོད་པར་བཤད་ལ། སེམས་དང་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད། །སེམས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་དུས་དང་ནི། །འབྲས་སོགས་དགེ་ལ་སོགས་པ་འོ། །ཞེས་པས་དགེ་སོགས་གསུམ་ཅར་དུ་འགྱུར་བར་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙོམས་འཇུག་གཉིས་དང་མི་ལྡན་པ་དག་ནི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་མཐུན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་གྱི། རྣམ་སྨིན་མ་ཡིན་ཏེ། སྙོམས་འཇུག་གཉིས་དགེ་བར་ངེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཊཱི་ཀར་རྣམ་སྨིན་གྱི་མ་ཐོབ་པ་ཡང་ཞར་ལ་བྱུང་བ་ཙམ་ཡིན་གྱི་བློ་སྔོན་དུ་གཏོང་བའི་ལས་ཀྱིས་བྱས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །གཞན་ནི། བསམ་གཏན་ཐ་མར་སྲིད་རྩེ་སྐྱེས། །ཞེས་དང༌། དགེ་བའོ་ཞེས་དང༌། དགེ་བ་འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པའོ། །མི་ལྡན་པ་ནི། འདོད་སོགས་གཏོགས་དང་དྲི་མེད་ཀྱིའང༌། །ཞེས་དང༌། ལྡན་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང་མ་ཐོབ་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན། ཞེས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་དང་དེ་འབྲས་ཆེ་དང༌། སྲོག་ནི་ཚེ་ཡིན་ཞེས་པ་དང༌། རྣམ་སྨིན་ཞེས་པས་གཉིས་ཅར་རྣམ་སྨིན་ལས་བྱུང་བ་དང༌། མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་དང༌། རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པར་ཡང་བཤད་དོ།།

གཉིས་པ་ཞར་ལ་རྒྱུ་རྐྱེན་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་བཤད་པ་ནི།

སྔར་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དག་མེད་པར་ནི་ཞེས་གང་གསུངས་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གང་དག་ཅེ་ན།

དེ་ལ་རྒྱུ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་ཏེ་བཤད་པ་དང༌། རྐྱེན་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ་གསུམ་གྱི་དང་པོ་རྒྱུ་བཤད་པ་ལ་གསུམ་ལས་དང་པོ་དབྱེ་བ་ནི།

རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་འདོད་ཅེས་བྱ་སྟེ་གང་དག་ཅེ་ན། བྱེད་རྒྱུ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དང་སྐལ་པ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྒྱུ་དང་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་སྟེ་མདོ་ལས་འབྱུང་བ་དེ་དག་གོ་ཞེའོ། །མདོ་གང་ལས་བཤད་ཅེ་ན། རྒྱུ་དྲུག་ཚང་བར་སྟོན་པའི་མདོ་ནི་ནུབ་སྟེ། གཅིག་ལས་འཕྲོས་པའི་ལུང་ཆོས་བརྒྱའི་བར་སྟོན་པ་ཡང་ད་ལྟ་བཅུའི་བར་སྟོན་པ་ལས་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་སོ་སོར་ངེས་པའི་རྒྱུ་སྟོན་པ་ནི་མདོ་ལས། མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་ཤེས་སྐྱེའོ། །ལམ་གྱི་ཡན་ལག་གསུམ་པོའི་འདི་དག་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཡིན་ཏེ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། སེམས་པའོ། །འདིའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཞན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཆུང་ངུ་དང་ལྷན་ཅིག་གྱུར་པ་ཡོད་ན་གང་ཟག་འདི་ཕྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །རྟོགས་ནས་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་འདི་ནི་མཐོང་བའི་གཞི་ཅན་གྱི་དད་པའོ། །གང་ཟག་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཅན་གྱི་ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་ལས་ནི་མི་འདོད་པ་དང་མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཆེད་དུ་བསམ་པའི་ལས་བྱས་ཤིང་བསགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ།།

གཉིས་པ། སོ་སོའི་རང་བཞིན་ལ་རྒྱུ་དྲུག་ལས། དང་པོ། བྱེད་རྒྱུ་ནི།

ཆོས་འགའ་ཞིག་སྐྱེ་བ་ན་རང་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གེགས་མི་བྱེད་པར་གནས་པ་བྱེད་རྒྱུའི་རྒྱུ་སྟེ། རྗེ་དཔོན་གྱིས་གནོད་པ་མ་བྱས་པ་ལ་བདེ་བར་བྱས་སོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་མཐོང་སྤང་ཡང་མཐོང་ལམ་དང་ཉིན་པར་སྐར་འཛིན་གྱི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་ཉི་མའི་འོད་ཀྱིས་གེགས་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་དེ་དེའི་བྱེད་རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ལ། འདོད་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་རང་གི་ངོ་བོ་མ་གཏོགས་པ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་སྐྱེ་བ་དེའི་བྱེད་རྒྱུར་ཇི་ལྟར་རུང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་རྐྱེན་རྣམས་ཚོགས་ན་དེའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱུང་བར་ངེས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་དེ་དག་གེགས་མི་བྱེད་པས་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལེགས་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་ཀྱང༌། རྐྱེན་རྣམས་ཚོགས་ན་མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱུང་བའི་ཆོས་ལ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ་སྐྱེ་བ་དེ་སྐྱེ་བ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་གེགས་མི་བྱེད་པའི་ངོ་བོར་གནས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་སོ། །གལ་ཏེ་འཚེ་བར་ནུས་པའི་རྗེ་དཔོན་ཞིག་གིས་དེ་ལྟར་མ་བྱས་པ་ལ་བདེ་བར་བྱས་སོ་ཞེས་པ་ལྟར་ཆོས་འགའ་ཞིག་སྐྱེ་བ་ལ་གེགས་ནུས་པ་ཞིག་གིས་གེགས་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུར་རིགས་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལྟ་བུ་གེགས་བྱེད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་རྒྱུ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་དབང་གིས་མ་ཡིན་གྱི་གེགས་མི་བྱེད་པའི་ངོ་བོར་གནས་པའི་ཕྱིར་ཡིན་པས་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་རང་ལས་གཞན་པ་བྱེད་རྒྱུའི་རྒྱུ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡང་སྤྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི་བྱེད་རྒྱུ་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པ་ནུས་པ་མེད་པ་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཙོ་བོ་ཡིན་པ་ནུས་པ་ཡོད་པ་ཡང་གེགས་མི་བྱེད་པའི་ངོ་བོར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་མིག་ཤེས་ལ་མིག་དབང་དང་མྱུ་གུ་ལ་ས་བོན་བཞིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ། བྱེད་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་ནུས་བཅས་ཏེ་མྱང་འདས་ལ་དམིགས་པའི་ཡིད་ཤེས་སྐྱེ་ལ། དེ་ལས་མིག་ཤེས་སྐྱེ་བས་བརྒྱུད་པའི་སྒོ་ནས་དེ་ལྟར་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ་ཁ་ཆེའི་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་དག་གིས་དེ་ཁས་མི་བླང་ངོ༌།།

དེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་གཞི། སྐྱེ་བ་ལ་མི་སྒྲིབ་པའི་ཆ་ནས་རྒྱུར་གཞག་ཏུ་རུང་བ་མཚན་ཉིད་དོ། །སྒྲ་དོན་ནི་གཞི་མཐུན་པའི་སྒྲར་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་རོ།།

གཉིས་པ། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་དངོས་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ།ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་ནི།

ཆོས་གང་ཞིག་རང་གི་འབྲས་བུ་དང་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་འབྲས་སུ་གྱུར་པས་ཕན་འདོགས་པའོ། །འདི་ནི་ཕལ་ཆེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྐྱོན་མེད་མ་ཡིན་ཏེ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། མཚན་ཉིད་འདི་ནི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་དང༌། འགྲེལ་པར། ཕན་ཚུན་འབྲས་བུ་མེད་བཞིན་དུ་ཆོས་ནི་མཐུན་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཀྱི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ནི་དེའི་མ་ཡིན་པས་ཁ་བསྐང་བར་བྱའོ་ཞེས་སོ། །དེས་ན་ཆོས་གང་ཞིག་རང་དང་ལྷན་ཅིག་དུས་མཉམ་དུ་གྱུར་བའི་རང་གི་འབྲས་བུ་ལ་ཕན་བཏགས་པའི་ཆ་ནས་རྒྱུའི་རྐྱེན་དུ་རུང་བ་ཞེས་པའོ།།

གཉིས་པ། མཚན་གཞི་དཔེར་བརྗོད་པ་ནི།

ཚོགས་པ་གཅིག་ཏུ་སྐྱེས་པའི་འབྱུང་བ་བཞི་བཞིན་དང༌། སེམས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་དང་སེམས་བཞིན་དང༌། འདུས་བྱས་སུ་འཇོག་བྱེད་མཚན་ཉིད་མཚན་གཞི་བཞིན་ནོ། །བཞིན་ནི་དཔེར་བརྗོད་པའི་དོན་ཏེ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་རྐྱེན་ནི་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཅི་དེ་དག་གིས་དོན་རྫོགས་པར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནམ། དཔེར་བརྗོད་པར་ཇི་ལྟར་འཐད་ཅེ་ན། མ་རྫོགས་ཏེ་གང་སྤེལ་གྱིས། སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཕན་ཚུན་དང༌། མཚན་ཉིད་རྣམས་ཕན་ཚུན་ནོ་ཞེས་སོ།།

གསུམ་པ། སེམས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི།

སེམས་ལས་འབྱུང་བ་རྣམས་དང༌། བསམ་གཏན་དང་ཟག་མེད་དེ་སྡོམ་པ་གཉིས་དང་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་དང་སྡོམ་པ་གཉིས་པོ་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞི་ནི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་གོ །དེར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་ཡང་དུས་ལས་ནི་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འགག་པ་གཅིག་པ་དང༌། དེ་དག་མི་གཅིག་ཀྱང་དུས་ཙམ་དུ་གཅིག་པ་སྟེ། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་སེམས་དང་དེའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་རྣམས་ད་ལྟར་དུ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། སྐྱེ་འགག་གནས་གསུམ་མི་གཅིག་ཀྱང་དུས་ཙམ་དུ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་སེམས་ལ་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་རྣམས་དུས་གཅིག་ཏུ་གཏོགས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་དེ་དག་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང་འགག་པ་གཅིག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །འབྲས་བུ་ལས་ནི་བྲལ་འབྲས་དང་སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་གང་རུང་ངམ། གཉིས་ཀ་གཅིག་པས་འབྲས་བུ་གཅིག་པ་ཡིན་ལ། བདག་འབྲས་གཅིག་པ་མི་དགོས་ཏེ་དེ་ཉིད་ལས། འབྲས་བུ་ནི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ་རྣམ་སྨིན་དང་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་ལོགས་ཤིག་ཏུ་སྨོས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་འབྲས་ནི་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་པ་ཡིན་པས་མ་སྨོས་སོ་ཞེས་དང༌། གང་སྤེལ་གྱིས་ཀྱང་འབྲས་བུ་སྨོས་པས་ནི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་བསྡུའོ་ཞེས་པ་དང༌། བདག་འབྲས་ཅིའི་ཕྱིར་མ་བསྡུས་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་རྣམས་ཁོ་ནའི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ནི་འདུས་བྱས་ལ་དགོངས་སོ། །སོགས་ཀྱིས་རྣམ་སྨིན་གཅིག་པ་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་གཅིག་པའོ། །གཅིག་པའི་དོན་ནི་གྲངས་མཐུན་པའམ་འབྲས་བུ་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པ་སྟེ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། གཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འདི་ནི་གྲངས་སམ་ཐུན་མོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །ངོ་བོ་ལས་ནི་སེམས་དགེ་ན་རྗེས་འཇུག་དགེ་བ་དང་ལ་སོགས་ཀྱིས་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་དུ་གཅིག་པའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་བཅུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ་འགྲེལ་པར། རྒྱུ་བཅུས་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་བགྲངས་པ་ཡིན་གྱི་སེམས་གཅིག་ལ་བཅུ་ཅར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་དགེ་སོགས་གསུམ་སེམས་གཅིག་ལ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མང་ན་བརྒྱད་སྲིད་ལ་ཉུང་ན་བཞི་དང༌། གཞན་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་རོ།།

གཉིས་པ། ཞར་ལ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དཔེར་བརྗོད་པ་ནི།

རྗེས་འཇུག་ཉུང་བ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་སོགས་ཀྱི་སེམས་མ་བསྒྲིབས་པ་ནི་ས་མང་པོ་པ་བཅུ་དང༌། དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་བཞི་བཅུ་དང༌། སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཞི་དང༌། མཐུན་པའི་མཚན་ཉིད་བཞི་སྟེ་ལྔ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དག་ནི་ཤེས་སླ་བས་མ་སྨོས་ལ། སེམས་ཀྱི་མཐུན་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཀྱང་སེམས་ལ་ཉེ་ཞིང་སེམས་ཀྱང་སྟོབས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ས་མང་པོ་པའི་རྣམས་ནི་ཐག་རིང་བས་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ཚུར་ནི་ལྔ་བཅུ་རྩ་བཞིས་བྱེད་ཀྱི་མཐུན་པའི་མཚན་ཉིད་བཞི་ཉེ་ཡང་ཉིང་གཡོག་ལྟར་སྟོབས་ཆུང་བས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྒལ་ནས་རྒྱུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁ་ཆེ་བ་ཟེར་རོ། །ཉི་འོག་པ་ནི་བཞི་བཅུ་པོས་ཀྱང་སེམས་ལ་མ་ཡིན་ལ། སེམས་ནི་རྒྱལ་པོ་ལྟར་ཡིན་པས་སྔ་མ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཆེ་བ་ནི་དེ་ལྟ་ན་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་ཏེ་དེ་ཉིད་ལས། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རྒྱུ་ཅན་ཡིན་ལ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་གནས་པ་དང་མི་རྟག་པ་དག་མ་གཏོགས་པ་དེ་དག་ལས་གཞན་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཉོན་མོངས་ཅན་གང་ཡིན་པའོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རྒྱུ་ཅན་ཡང་ཡིན་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རྒྱུ་ཡང་ཡིན་པ་ནི་མ་གཏོགས་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །ཉི་འོག་པ་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་དེ་སྐད་དུ་མི་འདོན་གྱི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་གནས་པ་དང་མི་རྟག་པ་ཉིད་མ་གཏོགས་པ་ཞེས་འདོན་པས་ཇི་ལྟར་འགལ་བར་འགྱུར་ཞེས་པ་དང༌། དེ་ནི་ཉེས་ཏེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ནི་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ལྟ་བུར་དོན་དམིགས་པ་དང་བྱ་བ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྔ་མ་ལྟར་འདོན་དགོས་སོ། །ཡང་ན་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་སྨོས་པས་དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་རྣམས་སྨོས་པའམ། སྐབས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་དོན་གྱིས་དེ་ལྟར་གོ་བར་བྱའོ་ཞེས་ཁ་ཆེ་བ་ཟེར་རོ། །འདི་ལས་འཕྲོས་པ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་གསུངས་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རྒྱུ་དང་རྒྱུ་ཅན་གྱི་མུའི་དབྱེ་བ་ཞིབ་ཏུ་ཤེས་པར་འདོད་པ་དག་གིས་ཁོ་བོས་བྱས་པའི་ཡིག་ཆུང་ལོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱའོ།།

གསུམ་པ་སྐལ་མཉམ་རྒྱུ་ནི།

ཆོས་འདྲ་བ་སྔ་མས་འདྲ་བ་ཕྱི་མ་སྐྱེད་པའོ། །འདྲ་བའི་དོན་ནི་དགེ་བ་ཟག་བཅས་དང༌། འདུས་བྱས་ཟག་མེད་དང༌། ཉོན་མོངས་ཅན་དང༌། མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་དུ་འདྲ་བའོ། །དེ་དག་ཕུང་པོ་ལྔ་ཅར་གྱིས་ལྔ་ཅར་གྱི་རུང་ངོ༌། །གཞན་དག་ནི་ལུང་མ་བསྟན་གཟུགས་ནི་ལྔ་ཅར་གྱི་ཡིན་ལ་བཞི་ནི་གཟུགས་ཀྱི་མ་ཡིན་ཏེ་དམན་པ་དང་སྟོབས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །ནུར་ནུར་པོ་ནི་རིས་མཐུན་པ་བཅུ་ཅར་གྱི་ཡིན་ལ། མེར་མེར་པོ་ལ་སོགས་པ་རེ་རེ་ནས་ཕྲི་བའོ། །རིས་མི་མཐུན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བཅུ་ཅར་གྱི་སྟེ་རྒས་པ་ཡང་ཚེ་རབས་གཞན་གྱི་གནས་སྐབས་བཅུ་ཅར་གྱི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུར་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིའི་དག་ནི་ནས་ནི་ནས་ཀྱི་ཡིན་གྱི་སཱ་ལུའི་མ་ཡིན་ལ། སཱ་ལུ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ་དེ་དང་དེ་སྐྱེད་པའི་མཐུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདྲ་བ་ཐམས་ཅད་འདྲ་བའི་ཐམས་ཅད་ཀྱིའང་མ་ཡིན་ཏེ། ཟག་བཅས་ནི་སྤང་བྱ་རིས་ལྔ་ལས་རང་གི་རིས་གཅིག་པ་དང་ས་གཅིག་པའོ། །དེ་དག་ལས་དུས་སྔར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་ཕྱི་མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དེ་སྐད་དུ་བསྟན་བཅོས་ལས། སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་གང་ཞེ་ན། དགེ་བའི་རྩ་བ་སྔར་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་རང་གི་ཁམས་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཕྱིས་བྱུང་བ་རྣམས་དང་དེ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུས་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་འདས་པ་རྣམས་ནི་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །འདས་པ་དང་ད་ལྟ་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་མ་འོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་ལ། མ་འོངས་པ་རྣམས་མ་འོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ་ཞེས་མ་བཤད་པའི་ཕྱིར་སྐལ་མཉམ་རྒྱུ་མ་འོངས་པ་མེད་དོ། །དེ་ཡང་རྒྱུད་གཅིག་པ་དང་ནུས་པ་འཇུག་པ་དགོས་ཏེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལས། མིག་ནི་མིག་གི་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ལྷས་བྱིན་གྱི་མིག་ནི་ལྷས་བྱིན་གྱི་མིག་གི་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། གཡས་པ་ནི་གཡས་པའི་ཡིན་ལ་གཡོན་པ་ནི་གཡོན་པའི་ཡིན་ཞེས་པ་དང༌། ནས་ནི་ནས་ཀྱི་ཡིན་ལ་སཱ་ལུ་ནི་སཱ་ལུའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་ས་པར་བཤད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་སམ་ཞེ་ན། ཟག་བཅས་ལ་ངེས་ཀྱི། ས་དགུའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་ནི་ཕན་ཚུན་དུ་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུའོ། །དེ་ནི་འགྲོན་པོ་ལྟར་ས་དེ་དག་ཏུ་གློ་བུར་དུ་འོངས་པ་ཡིན་ལ། ས་དེའི་སྲེད་པས་རིས་སུ་མ་བཅད་ཅིང་བདག་གིར་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ།།

དེ་ཡང་མཉམ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡིན་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་དེ་ཉིད་མ་འོངས་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་བར་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྒྱུ་དང༌། དེ་ནི་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ཁོ་ན་དང༌། མཐོང་སྒོམ་མི་སློབ་ལམ་ནི་གསུམ་དང་གཉིས་དང་གཅིག་གི་ཡིན་ལ། དབང་པོ་རྟུལ་པོའི་ལམ་ནི་རྟུལ་པོ་དང་རྣོན་པོའི་ལམ་དང༌། རྣོན་པོའི་ལམ་ནི་དེ་ཁོ་ནའི་རྒྱུའོ། །དད་པས་རྗེས་འབྲང་དང༌། དད་མོས་དང་དུས་ཀྱིས་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ནི་དྲུག་དང་བཞི་དང་གཉིས་དང༌། ཆོས་རྗེས་སོགས་གསུམ་ནི་གསུམ་དང་གཉིས་དང་གཅིག་གི་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ནས་ཅི་ཡང་མེད་ཀྱི་བར་གྱི་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་རྣམས་མི་ལྕོགས་མེད་ནས་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་བར་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་རྣམས་དང་མཉམ་པ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་ཇི་ལྟར་བཞག་སྟེ། ས་འོག་མ་དེ་དག་དམན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ཟག་བཅས་ཀྱི་ས་འོག་མ་དམན་པ་ནི་བདེན་ན། འདིར་ཟག་མེད་ཀྱི་ས་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་དབང་པོ་དང་རྒྱུས་རྒྱས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་དམན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདི་ལྟར་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་ས་འོག་མའི་དད་པས་རྗེས་འབྲང་གི་ལམ་ནི་མཉམ་སྟེ་གཉིས་ཀ་དབང་རྟུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ས་འོག་མའི་ཆོས་རྗེས་འབྲང་བའི་ལམ་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ཏེ་དབང་པོ་རྣོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་གོང་མའི་ཆོས་རྗེས་འབྲང་དང་མཉམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་མཐོང་ལམ་དང་ས་འོག་མའི་སྒོམ་ལམ་མི་སློབ་ལམ་དང༌། ས་གོང་མའི་སྒོམ་ལམ་དང་འོག་མའི་ལམ་དེ་གཉིས་ཀྱང་དབང་པོའི་སྒོ་ནས་མཉམ་པ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡིན་པ་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །བཞི་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་བཟོད་པས་འོག་མའི་ཆོས་ཤེས་ནས། དེའི་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པས་འོག་མའི་ལམ་ལ་རྗེས་བཟོད་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱུས་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ཏེ། རིམ་པ་ལྟར་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་ལྷག་པ་རེ་རེས་རྒྱས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་གོང་མའི་མཐོང་ལམ་པས་འོག་མའི་སྒོམ་ལམ་དང༌། གོང་མའི་སྒོམ་ལམ་པས་འོག་མའི་མི་སློབ་ལམ་རྒྱུས་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ནོ། །སྒོམ་ལམ་ཟག་མེད་ལ་གོང་འོག་གི་སྒོམ་ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལྟ་བུ་མཉམ་ལ་འོག་མའི་ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ནི་རྒྱུས་རྒྱས་པར་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པར་སྦྱར་རོ།།

འོ་ན་དད་པས་རྗེས་འབྲང་དྲུག་གི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུར་བཞག་ན། ཇི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་གི་རྒྱུར་རུང༌། དེ་གཉིས་རྒྱུད་གཅིག་ལ་མངོན་དུ་འགྱུར་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་ཀྱང་རྟུལ་པོ་ལ་རྟུལ་པོའི་ལམ་མ་འོངས་པ་བཞིན་དུ་རྣོན་པོའི་ལམ་མ་འོངས་པ་ཡོད་པས་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་ཐོབ་དང་དུས་མི་སྦྱོར་གྱི་ལམ་ནི་གལ་ཏེ་དབང་པོ་འཕོས་ན་མངོན་དུ་འགྱུར་ཡང་སྲིད་དོ། །དེས་ན་དད་པས་རྗེས་འབྲང་གི་ལམ་ནི་དེ་ཉིད་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་གི་ལམ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དང༌། དད་མོས་སོགས་བཞིའི་ལམ་མ་འོངས་པ་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ནམ། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་མཉམ་པ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡིན་ལ་གཞན་ཤེས་སླའོ། །དབྱིག་བཤེས་ནི་དད་རྗེས་འབྲང་དབང་པོ་འཕོས་ཏེ་ཆོས་རྗེས་འབྲང་མངོན་དུ་བྱེད་ན་ལམ་སྐྱེ་བ་དེའི་རྒྱུ་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ལ་དབང་པོ་འཕོ་བ་མེད་པས་མི་རིགས་སོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་ཅིང༌། མཐོང་ལམ་པ་ལ་ནི་འཕོ་བ་མེད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཅི་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་ཁོ་ན་མཉམ་པ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིའམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་ཡང་མཉམ་པ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་གཉིས་ཁོ་ནའི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཡོན་ཏན་ཐོས་པ་དང་བསམས་བྱུང་དང༌། ལ་སོགས་པས་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་འདོད་པའི་ཐོས་བྱུང་ནི་ས་དེའི་ཐོས་བྱུང་དང་བསམས་བྱུང་གི་ཡིན་གྱི་བསྒོམས་བྱུང་ས་དེ་ན་མེད་ཅིང་གོང་ས་དང་ས་མི་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཐོས་བྱུང་ནི་ས་དེའི་བསྒོམས་བྱུང་དང༌། བསྒོམས་བྱུང་ནི་དེ་ཁོ་ནའི་ཡིན་ཏེ། ཆེ་འབྲིང་དགུ་ལས་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་དེ་ཉིད་ཕྱི་མ་ཁོ་ནའི་འོ། །དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་ནི་ཆེ་འབྲིང་དགུ་པོ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཆེན་པོ་ལ་མི་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་དང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་བཞི་ནི་རིམ་པ་བཞིན་བཞི་དང་གསུམ་དང་གཉིས་དང་གཅིག་དང༌། སྤྲུལ་སེམས་ནི་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་པས་འདོད་པའི་སྤྲུལ་སེམས་བསམ་གཏན་བཞིའི་འབྲས་བུར་རུང་ལ། དེ་དག་ཀྱང་བཞི་དང་གསུམ་དང་གཉིས་དང་གཅིག་གོ །གཞན་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། བསམ་གཏན་རྣམས་གོང་མ་གོང་མ་འདུ་བྱེད་པ་ཆེན་པོས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གོང་མ་གོང་མ་མཆོག་ཡིན་ལ་དེའི་འབྲས་བུ་དེ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལྟ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་འདིས་གཟུགས་ཀྱི་སྤྲུལ་སེམས་ལའང་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །དེས་ན་འདུས་བྱས་རྣམས་མཚན་གཞི། ཆོས་གང་ཞིག་རང་དང་རྣམ་པ་འདྲ་བར་རང་གི་རྒྱུ་མཐུན་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པ་མཚན་ཉིད་དོ།།

བཞི་པ་མཚུངས་ལྡན་རྒྱུ་ནི།

སེམས་དག་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་པ་སྟེ་ནིའི་སྒྲ་ངེས་པར་གཟུང་བའམ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །ངེས་གཟུང་ནི་མི་ལྡན་རྣམ་གཅོད་དེ། འདི་ལྟར་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས་ཕན་ཚུན་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཁོ་ན་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་དུས་དང་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་དག་ཀྱང་དེར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་དེ་བཅད་པའི་དོན་དུ་དམིགས་རྣམ་གཅིག་པའི་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཞེས་ཏེ། དེ་ཡང་དེར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་དེ་ལ་དུས་གཅིག་པ་ཞེས་པ་སྦྱོར་ཡང་རྒྱུད་ཐ་དད་ལས་སྐྱེས་པ་ལ་ཐལ་བར་འགྱུར་བས། རྟེན་བདག་རྐྱེན་མཚུངས་པ་ཅན་རྣམས་སོ། །མཚུངས་པའི་དོན་ཐ་མི་དད་པ་སྟེ། མིག་ཤེས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་མིག་དབང་ལྟར་དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་ཚོར་སོགས་ཀྱིའང་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཉིད་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུའང་ཡིན་པས་ཁྱད་པར་ཅི་ཞེ་ན། ཕན་ཚུན་རྒྱུ་འབྲས་དང་མཚུངས་ལྡན་ལྔས་མཚུངས་པའི་ཆ་ནས་ཏེ། འགྲོན་པ་རྣམས་ཕན་ཚུན་སྟོབས་ཀྱིས་ལམ་དུ་འགྲོ་བ་དང་ཟས་སྐོམ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པའི་བྱ་བ་ལ་འདྲ་བར་སྦྱོར་བའི་དོན་གྱིས་སོ། །དེས་ན་སེམས་སེམས་བྱུང་མཚན་གཞི། བློ་གང་ཞིག་མཚུངས་ལྡན་ལྔས་མཚུངས་པའི་ཆ་ནས་རྒྱུར་གཞག་ཏུ་རུང་བ་མཚན་ཉིད་དོ།།

ལྔ་པ་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི།

རང་གི་འབྲས་བུ་ཉོན་མོངས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་རྒྱུའོ། །དེ་ཡང་རང་སར་གཅིག་པ་དང་འབྲས་བུ་དེ་ལས་ཀུན་འགྲོ་དེ་ཉིད་དུས་སྔ་བར་སྐྱེས་པའོ། །དེས་ན་འདས་ད་ལྟར་དུ་སྐྱེས་པའི་ཀུན་འགྲོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་འཁོར་བཅས་ཐོབ་པ་ལས་གཞན་པ་མཚན་གཞི། རང་གི་འབྲས་བུ་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཐུན་མོང་གི་རྒྱུ་བྱས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རང་འབྲས་རྒྱུ་མཐུན་སྐྱེད་པའོ། །འོ་ན་འཕགས་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ངམ་ཞེ་ན། རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཆོས་རྣམས་དང༌། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཁ་ཆེ་བ་ཟེར་རོ།།

དྲུག་པ་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ནི།

རང་གི་ངོ་བོ་སྟོབས་དང་ལྡན་ཞིང་སྲེད་པའི་རླན་དང་བཅས་པ་ཡིན་ན། ལུང་མ་བསྟན་དེ་དང་བཅས་ཀྱང་སྟོབས་ཆུང་བས་ས་བོན་རུལ་བ་བཞིན་དང༌། ཟག་མེད་བརླན་པའི་དེ་མེད་པའི་ས་བོན་གྲུང་པོ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་དགེ་བ་དང་དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཁོ་ནའོ། །དེ་དག་མཚན་གཞི། ལུང་བསྟན་པ་གང་ཞིག་རང་གི་འབྲས་སུ་རྣམ་སྨིན་སྐྱེད་པའི་ཆ་ནས་རྒྱུར་རུང་བའོ། །འོ་ན་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུའམ། གཞི་མཐུན་ཡིན་པས་དེར་གཞག དང་པོ་ལྟར་ན་མིག་རྣམ་སྨིན་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པར་ཇི་ལྟར་རུང༌། རྣམ་སྨིན་ཡིན་ན་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལྟར་ན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་དུ་ཇི་ལྟར་རུང་སྟེ། ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་ནི་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། རྣམ་སྨིན་ཡང་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། གཉིས་ཀ་ལྟར་རུང་སྟེ། མིག་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་པ་ནི་རྒྱུའི་སྒྲ་མི་མངོན་པར་བྱས་པ་ཡིན་ལ། ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ཞེས་པ་ནི་འབྲས་བུའི་དུས་སུ་ཕྱིན་པའི་ལས་ལ་དེའི་མིང་གིས་བཏགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལས་འཕྲོས་པའི་དོན་ནི་ཁོ་བོས་བྱས་པའི་ཡིག་ཆུང་ལོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱའོ།།

གསུམ་པ་དུས་ངེས་པས་མཇུག་བསྡུ་བ་ནི།

རྒྱུ་རྣམས་ཀྱི་དུས་ངེས་པ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྐལ་མཉམ་ཀུན་འགྲོ་ནི་སྔར་ཞེས་པས་དོན་གྱིས་བཤད་ཀྱང་མདོར་མ་མཛད་པས་དེ་འཆད་པ། ཀུན་འགྲོ་སྐལ་མཉམ་ནི་དུས་གཉིས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་མ་འོངས་པ་ལ་མི་གཞག་གོ །དེ་ནི་འདི་ལྟར་སྐལ་མཉམ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ན་མ་འོངས་པ་ལ་སྔ་ཕྱི་མེད་པས་དེ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔ་ཕྱི་མེད་པ་ནི་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། མ་འོངས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་འདི་ནི་སྔ་མའོ་འདི་ནི་ཕྱི་མའོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་མི་ཆོད་དེ་ཆོལ་བར་འདུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །དེ་མེད་ན་འདྲ་བའི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་འདྲ་བ་ཡིན་པས་ཕན་ཚུན་དུ་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་མཐུན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་འགྲོ་ཡང་རིགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མ་འོངས་པ་ལ་མི་བཞག་གོ །དེ་སྐད་དུ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུའི་གཏན་ཚིགས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུའི་གཏན་ཚིགས་བཤད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པར་ཡང་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་སོ། །འོ་ན་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ལས་རྒྱུ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། གནས་སྐབས་ལས་ནི་འདོད་ལ་རྫས་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་དེའི་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ལ་མི་མཚུངས་ཏེ། མ་འོངས་པ་ལ་སྔ་ཕྱི་མེད་ཀྱང་འབྲས་བུ་དང་ངོ་བོ་མི་འདྲ་བར་ཐ་དད་ཡོད་པས་གཞག་ཏུ་རུང་ལ་ཕན་ཚུན་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །ལྷན་མཚུངས་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་གསུམ་པོ་དག་ནི་དུས་གསུམ་པ་ཡིན་ལ། །བྱེད་རྒྱུ་ནི། རང་ལས་གཞན་པ་བྱེད་རྒྱུའི་རྒྱུ། །ཞེས་པས་དུས་ཐམས་ཅད་པ་དང་དུས་དང་བྲལ་བར་ཡང་རིག་པར་བྱའོ།།

གཉིས་པ། ད་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་ཡིན་པས་རྒྱུ་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་གང་ཞེས་པའི་ལན་དུ་འབྲས་བུ་སྟོན་པ་ལ་གཉིས་ལས་དང་པོ་མདོར་བསྟན་པ་ནི།

འདུས་བྱས་བྲལ་བ་དང་བཅས་པ་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ་བསྟན་བཅོས་ལས། འབྲས་བུའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པའོ་ཞེས་སོ། །འོ་ན་བྲལ་འབྲས་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། འདུས་མ་བྱས་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདུས་མ་བྱས་ལ་ཐལ་བ་དེ་དག་ཏུ་འགྱུར་བ་མེད་དེ། རྒྱུ་རྣམ་པ་དྲུག་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འབྲས་བུ་རྣམ་པ་ལྔ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་བྱེད་རྒྱུ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་མི་སྒྲིབ་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱུ་ཡིན་ན་བྲལ་འབྲས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱེད་རྒྱུ་ཡང་མེད་ན་རྒྱུ་གཞན་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། འོ་ན་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དེའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འགྲེལ་པར། ལམ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡང་འདིའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་གྱི་བྲལ་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །བདག་འབྲས་ནི་འདུས་བྱས་ཁོ་ནའི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་ལ་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་བྱེད་རྒྱུར་རུང་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་སྐྱེ་བ་ལ་མི་སྒྲིབ་པར་གནས་པས་དེའི་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་གྱི་འདི་ལ་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པར། ཡང་བདག་པོའི་འབྲས་བུ་མེད་ན་ཀོ ཇི་ལྟར་འདུས་མ་བྱས་བྱེད་རྒྱུའི་རྒྱུ་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་ལ་མི་སྒྲིབ་པའི་དངོས་པོའི་བྱེད་རྒྱུའི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི་འདི་ལ་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དུས་ལས་གྲོལ་བ་ལ་འབྲས་བུ་འཛིན་པ་དང་སྨིན་པའི་མཐུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྒོལ་ལན་མཛད་དོ།།

གཉིས་པ། རྒྱས་བཤད་ལ་གཉིས་ལས་དང་པོ་ནི།

འདི་དག་རྒྱུ་གང་གི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་ནི་ཐ་མ་རྣམ་སྨིན་རྒྱུའི་ཡིན་ལ། བདག་པོའི་འབྲས་བུ་ནི་དང་པོ་བྱེད་རྒྱུའི་ཡིན་ཏེ་འདུས་བྱས་ཕལ་ཆེ་བས་ནི་མི་སྒྲིབ་པའི་ངོ་བོར་གནས་པས་དབང་བྱེད་ལ། རྣམ་ཤེས་ལྔ་ལ་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་ལས་ལྟར་དངོས་དང༌། མིག་ཤེས་ལ་རྣ་བ་སོགས་བརྒྱུད་པས་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་མི་སྒྲིབ་པའི་ངོ་བོར་གནས་ཀྱང་དབང་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པས་བདག་འབྲས་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར། འདུས་བྱས་ཁོ་ནའི་བདག་པོའི་འབྲས། །ཞེས་སོ། །རྒྱུ་མཐུན་འབྲས་བུ་ནི་སྐལ་མཉམ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་ཡིན་ཏེ་དེ་གཉིས་དང་འདྲ་བའ་ིསྒོ་ནས་དེར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་ནི་ལྷན་མཚུངས་གཉིས་ཀྱི་ཡིན་ཞེས་དེ་གཉིས་ལ་ཐོབ་སྐལ་གཞན་མེད་པས་དེ་ལྟར་བཤད་དོ། །དོན་ནི་འདི་ལྟར་དེ་གཉིས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བས་སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་ཡིན་ལ། རྣམ་སྨིན་རྒྱུ་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་འབྲས་བུ་ལྷན་ཅིག་གམ་དེ་མ་ཐག་འབྱུང་བ་ཡོད་པས་དེ་ཡོད་ཅིང༌། རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་ལས་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པས་དེ་མེད་དོ། །གཞན་དག་ནི་ཞིང་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལྟར་རིང་དུ་ཆོད་པའི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་ཡོད་ཅེས་ཟེར་རོ། །དེའི་ལྟར་ན་སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་རྒྱུ་དང་འདྲ་བར་འབྱུང་བ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་དང༌། གེགས་མི་བྱེད་པའི་ངོ་བོར་གནས་པས་བྱུང་བ་ནི་བདག་འབྲས་ཡིན་པས་རྒྱུ་རྫས་གཅིག་ལས་འབྲས་བུ་གསུམ་ཅར་སྲིད་དོ།།

གཉིས་པ། འབྲས་བུ་ལྔ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ལ་དང་པོ་རྣམ་སྨིན་ནི།

དགེ་བའམ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་ན་གང་ཟག་གཉིས་ལ་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་བས་མ་བསྒྲིབས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་དང༌། རྒྱུད་ཀྱིས་མ་བསྡུས་ན་ཐུན་མོང་དུ་ལོངས་སྤྱད་དུ་རུང་བས་ལས་བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་ཤིང་མ་བྱས་པ་དང་འཕྲད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དུ་བརྗོད་པ་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དང༌། དེ་ཙམ་རྒྱས་བྱུང་དང་རྒྱུ་མཐུན་ཁ་ཅིག་ལའང་ཡོད་པས་རྒྱུ་ལུང་བསྟན་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་དེ་ཙམ་བསམ་གཏན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་རྒྱས་པའི་དབང་པོའི་འབྱུང་བ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་བའི་སྤྲུལ་སེམས་ལའང་ཐལ་བར་འགྱུར་བས། རྒྱུ་དེ་ལས་ཕྱིས་ཏེ་ཅིག་ཅར་དང་དེ་མ་ཐག་མ་ཡིན་པར་འབྱུང་བའོ། །མཚན་གཞི་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་སོ།།

གཉིས་པ། རྒྱུ་མཐུན་ནི།

རང་གི་རྒྱུ་དང་འདྲ་བར་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་སྐལ་མཉམ་ནི་རང་གི་རྒྱུ་མཐུན་དང་རྣམ་པ་འདྲ་བར་ངེས་ལ། ཀུན་འགྲོ་ནི་རྣམ་པ་འདྲ་བར་མ་ངེས་ཀྱང་རང་གི་རྒྱུ་མཐུན་དང་ས་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་དུ་འདྲ་བར་ངེས་པས་དེ་ལྟར་འདྲ་བའོ། །དེས་ན་གང་ཞིག་གང་གི་སྐལ་མཉམ་རྒྱུ་ཡིན་ལ་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་མུ་བཞིའོ། །མཚན་གཞི་དང་པོ་འཕགས་མ་གཏོགས་པའི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་སྒྲ་དོན་ནི་གཞི་མཐུན་པའི་སྒྲར་སྦྱར་རོ།།

གསུམ་པ། བྲལ་བ་ནི། བློ་ཡིས་ཏེ་ཤེས་རབ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་རང་གི་སྤང་བྱ་སྤངས་བས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་འགོག་པའོ། །ཟད་པ་ནི་འགོག་པ་དང་དོན་གཅིག་ཡིན་ལ། དེ་སྨོས་པ་ནི་མ་ཐོབ་པ་ཙམ་བྲལ་བ་ཡིན་པ་དགག་པའི་དོན་དུ་གང་སྤེལ་འཆད་དོ། །མཚན་གཞི་བརྟགས་འགོག་གོ །སྒྲ་དོན་ནི་གཞི་མཐུན་པའམ། གཉེན་པོས་སྤང་བྱ་དང་བྲལ་བས་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པས་སོ།།

བཞི་པ། སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་ནི་བསྐྱེད་པ་དང་ཐོབ་པའི་བྱེད་འབྲས་གཉིས་ལས། འདིར་གཞུང་གིས་དངོས་སུ་བསྟན་པ་ནི་དང་པོ་སྟེ། དེའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྒྱུ་གང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་གང་སྐྱེ་བ་ན་རྒྱུ་དེ་ལས་ཅིག་ཅར་རམ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བའོ། །དེ་མ་ཐག་ནི་འབྲས་བུ་དེ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་གཞན་གྱིས་བར་དུ་མ་ཆོད་པའི་དོན་ཡིན་གྱི། དུས་གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་སྐད་ཅིག་ཕྱི་མ་རྣམས་དང་རྒྱུའི་བར་དུ་དུས་གཞན་གྱིས་ཆོད་ཀྱང་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་གཞི་ནི་རྒྱུ་ལས་དེ་ལྟར་འབྱུང་བའི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་དེ་འགྲེལ་པར། དཔེར་ན་ས་འོག་མའི་སྦྱོར་བའི་སེམས་ཀྱིས་གོང་མའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ།།

གཉིས་པ། ཐོབ་པའི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་ནི།

གཞུང་འདིས་དངོས་སུ་མ་བསྟན་ཏེ་འགྲེལ་པར། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་ནི་གང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་ལོགས་སུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། རྟག་པའི་ཕྱིར་འདི་རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས་མ་བཤད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་སྤེལ་ནི། དེ་ནི་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ཞེས་རྒོལ་བ་བཀོད་ནས། ལན་དུ་ངའི་ནོར་སྐྱེས་སོ་ཞེས་ཐོབ་པ་ལ་ཡང་སྐྱེ་བའི་སྒྲ་བརྗོད་པ་མཐོང་སྟེ་ཞེས་དེ་དངོས་སུ་བསྟན་པར་འཆད་ཀྱང་སྔ་མ་ཉིད་རིགས་པར་བལྟའོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་བརྟགས་འགོག་མཚན་གཞི་མཚན་ཉིད་ནི་འབྲས་བུ་གང་ཞིག་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་འགོག་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པ་ལ་མ་ཁྱབ་པའི་སྐྱོན་མེད་པར་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །སྒྲ་དོན་ནི་འབྲས་བུ་དེ་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དང་འདྲ་བར་རྒྱུ་ཡིས་དབང་བྱས་ཏེ་བྱུང་བས་ན་སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་ཏེ། སྨན་བྱ་རོག་རྐང་ངམ་མི་གླང་པོ་ཆེ་མྱོས་པས་ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་ཆོས་དེའི་རྒྱུ་མཐུན་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་དེ་ཆོས་དེའི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་ཀྱང་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་མུ་བཞིའོ།།

ལྔ་པ། བདག་འབྲས་ནི།

འབྲས་བུ་གང་ཞིག་རང་རྒྱུའི་སྔོན་རོལ་དུ་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་འདུས་བྱས་སོ། །མཚན་གཞི་ནི་རང་རྒྱུ་ལ་ལྷན་ཅིག་གམ་དུས་ཕྱིས་བྱུང་བ་སྟེ་རྒྱུ་བས་འབྲས་བུ་སྔ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འདུས་བྱས་ཁོ་ན་དེ་ཡིན་གྱི་འདུས་མ་བྱས་མ་ཡིན་ལ་འདུས་བྱས་ཁོ་ནའི་བདག་འབྲས་ཡིན་གྱི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིའང་མ་ཡིན་ཏེ་འབྲས་བུ་འཛིན་པ་དང་སྨིན་པའི་མཐུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུའི་བྱེད་འབྲས་དང་དེའི་ཁྱད་པར་ནི་བྱེད་པ་པོ་ཁོ་ནའི་དང༌། དེ་མ་ཡིན་པའི་ཡང་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བཟོ་དེ་བཟོ་བོའི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་ཡིན་ལ། རང་དང་ལྷན་ཅིག་པ་དང་སྔ་བའི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་འབྲས་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་དེའི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་ཡིན་ལ་བདག་འབྲས་མ་ཡིན་པ་ལ་མུ་བཞིའོ། །སྒྲ་དོན་རྒྱུས་དབང་བྱས་ཏེ་བྱུང་བས་སོ། །རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་ཀ་དང་འབྲེལ་བ་ཐུན་མོང་གི་ཆོས་ལ་གཉིས་ལས། རྒྱུས་འབྲས་བུ་འཛིན་པ་དང་འབྱིན་པའི་དུས་ནི་དུས་གང་དུ་འབྲས་བུ་འཛིན་ནམ་འབྱིན་ཅེ་ན། རྒྱུ་ལྔ་པོ་ནི་དུས་གསུམ་པ་ལས་ད་ལྟར་བ་ཁོ་ན་འབྲས་བུ་འཛིན་ཏེ། འདས་པས་བཟུང་ཟིན་པ་དང་མ་འོངས་པ་ལ་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཛིན་པའི་དོན་ནི་འཕེན་པ་སྟེ་ཕྱིའི་ས་བོན་ལྟར་རྒྱུའི་ངོ་བོར་གནས་ནས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་ལ་རྒྱལ་སྲས་འཆད་ལ། གང་སྤེལ་གྱིས་ཀྱང༌། དངོས་པོ་གཞན་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ལ་རྒྱུའི་དངོས་པོར་ཉེ་བར་འགྲོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ལྷན་མཚུངས་གཉིས་ནི་རབ་ཏུ་སྟེ་དང་པོར་ཅེས་པ་སྟེ་ད་ལྟར་གྲུབ་པའི་དུས་ཁོ་ན་ན་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་བྱེད་ལ། དེའི་ཕྱིར་འཛིན་འབྱིན་གཉིས་ཀ་དུས་མཉམ་མོ། །སྐལ་མཉམ་ཀུན་འགྲོ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དང་འདས་པ་དག་གིས་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་བྱེད་པས། གཉིས་ནི་ད་ལྟར་འདས་དག་གིས། །ཞེས་བསྒྱུར་ནས་འཆད་དོ། །འོ་ན་འདས་པ་དག་རིགས་ན་དེ་གཉིས་ད་ལྟར་བ་ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་འབྱིན། དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མཐུན་འབྲས་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། མཇུག་ཐོགས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །གཅིག་ནི་ཞེས་པ་རྣམ་སྨིན་རྒྱུ་སྟེ། དེ་ཉིད་འདས་པ་ཁོ་ནས་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་བྱེད་དེ། ལྷན་ཅིག་གམ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རྣམ་སྨིན་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ། འབྲས་བུ་གང་རྒྱུ་དུ་ལས་སྐྱེ་བ་ནི།

ཆོས་གང་ཞིག་རྒྱུ་དུ་ལས་སྐྱེ་ཞེ་ན། ཆོས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་དང༌། ལྷག་མ་སྟེ་དེ་གཉིས་དང༌། དང་པོ་འཕགས་མ་ཡིན་པའི་འདུས་བྱས་རྣམས་དང༌། དང་པོ་འཕགས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་བཟོད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ཟག་མེད་དེ་བཞིར་ཕྱེ་ནས་རིམ་པ་བཞིན། རྣམ་སྨིན་རྒྱུ་དང་ཀུན་འགྲོ་དང་དེ་གཉིས་མ་གཏོགས་པ་དང༌། དེ་གཉིས་དང་སྐལ་མཉམ་མ་གཏོགས་པ་རྒྱུ་ལྷག་མ་ལས་སྐྱེ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་ཉོན་མོངས་ཅན་ནི་རྣམ་སྨིན་རྒྱུ་བྱས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་སྨིན་རྒྱུ་ལས་མི་སྐྱེ་བར་གཞག་གོ །གཏན་མི་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་རྒྱུ་གཞན་ཅི་རིགས་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་རྣམ་སྨིན་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པས་རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུར་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་མཚན་ཉིད་ལས་བཞག་པའི་ཕྱིར་དང་ཧ་ཅང་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ནི་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ལྷག་མ་ནི་ལུང་མ་བསྟན་གཞན་དང་དགེ་བ་ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ཕན་ཆད་དེ། དེ་རྣམས་ཆོས་དེ་གཉིས་གང་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དང་པོ་འཕགས་ལ་རང་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་སྔོན་དུ་སོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ནི་བེམས་པོ་ཡིན་པས་མཚུངས་ལྡན་མ་གཏོགས་ལ་གཞན་རྣམས་དེ་བཞིན་དུ་སྡེ་ཚན་བཞིར་ཕྱེ་ནས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོ་གཅིག་རྒྱུ་དྲུག་ཅར་ལས་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་ལ་རྒྱུ་དྲུག་ཅར་བྱེད་པ་སྲིད་དེ་འདོད་པའི་སྡུག་ཀུན་གྱི་ལོག་ལྟ་ལྟ་བུའོ།།

གསུམ་པ། ད་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དག་མེད་པར་ནི་ཞེས་པའི་རྒྱུ་རྣམས་བཤད་ནས་རྐྱེན་གང་དག་ཅེ་ན། དེ་སྟོན་པ་ལ་བསྟན་བཤད་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི།

རྐྱེན་བཞི་པོ་དག་ཏུ་གསུངས་སོ། །གང་ལས་ཞེ་ན། མདོ་ལས། རྐྱེན་ཉིད་ནི་བཞི་སྟེ། རྒྱུའི་རྐྱེན་དང༌། དེ་མ་ཐག་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། བདག་པོའི་རྐྱེན་ཉིད་དོ་ཞེས་པའོ། །རྒྱུ་དང་ཁྱད་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱུ་གཉིས་དང་རྐྱེན་གཉིས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེད་དེ་གཞན་གྱི་སྒྲ་དང་ནང་གི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ་ཞེས་ཏེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང་གཞི་དང་བྱེད་རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མཚན་དང་རྟགས་རྒྱུ་དང་འབྲས་གནས་རྣམས་རྣམ་གྲངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སོ་སོར་བསྟན་ཅེ་ན། འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་གཞན་དང་གཞན་དུ་བསྟན་པའི་དོན་དུའོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །གང་སྤེལ་གདུལ་བྱ་ལ་ལྟོས་ནས་ཏེ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་བཞིན་ནོ་ཞེའོ།།

གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་བཞི་ལས།དང་པོ། རྐྱེན་བཞི་སོ་སོའི་རང་བཞིན་ལ་བཞིའི་དང་པོ་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི།

བྱེད་རྒྱུ་མ་གཏོགས་པ་རྒྱུ་ལྔ་པོ་ཅི་རིགས་པ་ཡིན་པའི་སྒོ་ནས་རང་གི་འབྲས་བུ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་སྟེ་མཚན་ཉིད་དོ། །མཚན་གཞི་ནི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་དེ་བསྟན་བཅོས་ལས། རྒྱུའི་རྐྱེན་གང་ཞེ་ན་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ་ཞེས་སོ། །སྒྲ་དོན་གཞི་མཐུན་པའོ།།

གཉིས་པའི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ནི།མཚན་གཞི་སེམས་བྱུང་ཡིན་གྱི་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ནི་འདོད་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དེ་དང་བསམ་གཏན་ནམ། དེ་དང་ཟག་མེད་འབྱུང་བས་སམ། དབྱིག་བཤེས་ནི་རྒྱས་བྱུང་གཅིག་མ་འགགས་པར་གཉིས་པ་འབྱུང་བས་སམ། བཙུན་པ་ནི་རྒྱུ་མང་པོ་ལས་འབྲས་བུ་ཉུང་བ་སོག་མའི་ཐལ་བ་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པ་ཤིང་པ་ཏའི་ས་བོན་ལས་ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷའི་སྡོང་པོ་ལྟར་འཆོལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་འཆོལ་བས་སོ། །འོ་ན་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་སེམས་བྱུང་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། རིགས་གཞན་ལ་ཡོད་ཀྱི་རང་གི་རིགས་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེ་དག་རང་གི་རིགས་ཁོ་ནའི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་བྱེད་དམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ཚོགས་པ་མཐའ་དག་གཞན་གྱི་རྒྱུ་བྱེད་དེ། རྒྱུད་འདྲ་བ་ཁས་ལེན་པའི་མངོན་པ་བ་ཁ་ཅིག་ནི། རང་གི་རིགས་ཁོ་ནའི་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཀྱང་སེམས་ཁོ་ན་དང་ཚོར་བ་ཡང་ཚོར་བ་ཁོ་ན་ལ་སོགས་པའོ། །དེས་ན་དགེ་བའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཉོན་མོངས་ཅན་བྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ནི་སྔོན་འགགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་གི་ལྡང་སེམས་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། འགྲེལ་པར། དེ་སྐད་དུ་མི་བརྗོད་དེ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། དེའི་དོན་གང་སྤེལ་གྱིས་ལུང་རིགས་དང་འགལ་ཏེ་བསྟན་བཅོས་ལས། སེམས་ཀྱི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། སེམས་གང་གི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་སམ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་ཅེས་དང༌། དང་པོ་འཕགས་པ་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །དེ་ལས་ཀྱང་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཡིན་གྱི་མ་འོངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔ་ཕྱི་མེད་པས་འཆོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རིམ་ཅན་འབྱུང་བ་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་ཅེ་ན། འདས་ད་ལྟར་ལ་རྗེས་སུ་དཔགས་ཏེ་མ་འོངས་པའི་རྫས་འཆོལ་བ་རྣམས་ལ་མངོན་སུམ་དུ་བརྟགས་ནས་སོ། །སློབ་དཔོན་དེ་ལྟ་ན་སྔོན་གྱི་མཐའ་མ་གཟིགས་པར་ཕྱི་མའི་མཐའ་མི་མཁྱེན་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་དག་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ལ་འབྲས་བུའི་རྟགས་སུ་གྱུར་པ་སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་ཡོད་པ་གཟིགས་ནས་མངོན་པར་འདུ་མ་མཛད་པར་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་ཏེ། མཚན་མཁན་དུ་འགྱུར་གྱི་མངོན་སུམ་དུ་མ་མཁྱེན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་མདོ་སྡེ་པ་ཟེར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་ཐ་མ་མིན་ཏེ། དེའི་རྗེས་སུ་སེམས་གཞན་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་ཉིད་ནི་མཚུངས་ལྡན་གང་ཞིག་རང་གི་འབྲས་བུ་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་སྐྱེད་བྱེད་དོ། །སྒྲ་དོན་རྐྱེན་འདི་མཚུངས་པའང་ཡིན་ལ་དེ་མ་ཐག་པའང་ཡིན་པས་སོ། །དེའི་དོན་ནི་རྒྱུ་གཅིག་ལ་ཤེས་པ་རྫས་རིགས་མཐུན་གཉིས་མེད་པར་རྫས་རེ་རེ་བར་འདྲ་བས་ན་མཚུངས་པ་དང༌། དུས་གཞན་གྱི་ཆོད་ཀྱང་ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་བར་དུ་མ་ཆོད་པས་ན་དེ་མ་ཐག་གོ །འོ་ན་ཆོས་གང་སེམས་ཀྱི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པ་ཅན་ཡིན་ན་སེམས་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་པ་ཅན་ཡང་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མུ་བཞི་སྟེ་དང་པོ་སྙོམས་འཇུག་གཉིས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་སོགས་དང་ལྡང་སེམས་སོ། །གཉིས་པ་སྙོམས་འཇུག་གི་སྐད་ཅིག་དང་པོའི་དང་སེམས་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གསུམ་པ་སྙོམས་འཇུག་གི་སྐད་ཅིག་དང་པོའི་སེམས་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །བཞི་པ་སྙོམས་འཇུག་གི་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་སོགས་ཀྱི་དང་ལྡང་སེམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་གང་སེམས་ཀྱི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པ་ཅན་ཡིན་ལ་སྙོམས་འཇུག་གི་དེ་མ་ཐག་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་མུ་བཞིའོ།།

གསུམ་པ་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ནི།

ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ་མཚན་གཞིའོ། །མཚན་ཉིད་ཆོས་གང་ཞིག་བློས་དམིགས་སུ་རུང་བ་སྟེ་འགྲེལ་པར། ཆོས་གང་ཞིག་ཆོས་གང་གི་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནམ་ཡང་དམིགས་པ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་སོ། །སྒྲ་དོན་གཞི་མཐུན་པའོ།།

བཞི་པ། བདག་རྐྱེན་ནི།

བྱེད་རྒྱུའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཡིན་པར་བཤད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་གཞི། མཚན་ཉིད་སྐྱེ་བ་ལ་མི་སྒྲིབ་པའི་ཆ་ནས་རྐྱེན་དུ་རུང་བའོ། །སྒྲ་དོན་རྐྱེན་བདག་པོ་འདི་ཉིད་ལྷག་པོའི་རྐྱེན་ཏེ། རྒྱུའི་རྐྱེན་ནི་པོ་ཟོས་ཀྱང༌སར་ཟད་ལ་དམིགས་རྐྱེན་རང་རང་དང་རང་གི་ཚོགས་པ་མི་རིག་པས་ལྷག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་རྐྱེན་ཅན་འབྲས་བུ་མང་བས་ན་ལྷག་པ་ཡིན་ལ་དེའི་རྐྱེན་ཡིན་པས་ན་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཏེ། དེའི་འབྲས་བུ། སྔོན་བྱུང་མ་ཡིན་འདུས་བྱས་ནི། ཞེས་པ་ཡིན་ལ་རྐྱེན་གཞན་གྱི་འབྲས་བུ་དེ་ཙམ་དུ་མང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །རྐྱེན་གྱི་དངོས་པོ་གང་དུས་གང་དུ་བྱ་བ་བྱེད་པ་ནི་དེ་དག་གནས་སྐབས་གང་གི་ཆོས་ལ་བྱ་བ་བྱེད་ཅེ་ན། རྒྱུའི་རྐྱེན་ལྔ་ལས་རྒྱུ་གཉིས་པོ་ལྷན་མཚུངས་དག་ནི་འགག་པ་སྟེ་ད་ལྟར་བ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ཁོ་ནར་འབྲས་བུ་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐལ་མཉམ་ཀུན་འགྲོ་རྣམ་སྨིན་གསུམ་པོ་ནི་སྐྱེ་བ་སྟེ་མ་འོངས་པ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་དེ། དེ་གཉིས་ད་ལྟར་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲས་བུ་སྐྱེད་ལ་རྣམ་སྨིན་གྱི་དུས་ཕྱིས་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུའི་རྐྱེན་དེ་ལས་གཞན་པའི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པ་དང་དམིགས་རྐྱེན་དག་ནི་གོང་གི་དེ་ལས་ལྡོག་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་མ་འོངས་པ་དང་འགག་པ་ད་ལྟར་ལ་བྱ་བ་བྱེད་ཅེས་སྦྱར་རོ། །རྒྱུ་མཚན་ནི་རང་གི་འབྲས་བུ་ཕྱི་མའི་སྐབས་འབྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཁོ་ནས་དམིགས་ནས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་འདས་པས་བཟུང་ཟིན་ལ་མ་འོངས་པས་འཛིན་པར་དང་དེའི་རིགས་ཡིན་པས་དམིགས་རྐྱེན་གྱིས་བྱ་བ་མི་བྱེད་དོ། །བདག་རྐྱེན་ནི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་མི་སྒྲིབ་པའི་ངོ་བོར་གནས་པས་བྱ་བ་དེ་ཙམ་ཞིག་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འགལ་བས་མདོར་མ་མཛད་དོ།།

གཉིས་པ། དངོས་པོ་གང་རྐྱེན་དུ་ལས་སྐྱེ་བ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ། དངོས་ནི།

རྐྱེན་བཞི་ཡིས་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་སྟེ་རྒྱུའི་རྐྱེན་རྒྱུ་ལྔ་ཅི་རིགས་པ་དང༌། དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་བར་མ་ཆོད་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་སྔ་མ་དང༌། དམིགས་རྐྱེན་ཡུལ་ལྔའམ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། བདག་རྐྱེན་རང་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་དབང་པོ་ནུས་བཅས་ལས་དངོས་སུའང་སྐྱེའོ། །རྐྱེན་གསུམ་གྱིས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུའི་རྐྱེན་ནི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུ་སྐྱེ་སོགས་དང༌། སྐལ་མཉམ་རྒྱུས་མཚུངས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་སྔར་བྱུང་བ་ཡིན་ལ། འདི་དག་སེམས་ཀྱི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་སྙོམས་པར་འཇུག་སེམས་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ལས་སྐྱེའོ། །དེས་ན་སེམས་ཀྱི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པ་ཅན་ཡིན་གྱི། སེམས་སྐྱེ་བ་ལ་གེགས་བྱེད་པས་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་རྐྱེན་ནི་རང་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིན་ལ། བེམས་པོ་ཡིན་པས་དམིགས་རྐྱེན་ལས་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ལྷག་མ་དང༌། གཟུགས་ནི་རྒྱུའི་རྐྱེན་དང་བདག་རྐྱེན་ཏེ་གཉིས་པོ་དག་ལ་སྐྱེའི་སེམས་ཀྱི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་སྙོམས་པར་འཇུག་སེམས་ལ་མི་ལྟོས་པའི་བེམས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་དམིགས་རྐྱེན་ལས་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་འདུ་ཤེས་མེད་པས་སེམས་ཀྱི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པ་ཅན་ཡིན་པས་དེ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ཡིན་པས་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་གི་སེམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་པ་ལ་མི་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་སྤེལ་འཆད་དོ། །གཅིག་ལས་སྐྱེ་བ་དགག་པ་ནི་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་གཅིག་པུར་གྱུར་པ་དབང་ཕྱུག་དང་སྐྱེས་བུ་དང་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་མ་ཡིན་པའི་གཏན་ཚིགས་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་འགྲེལ་པར་འབྲེལ་དགོད་པ་མཛད་དོ། །སོགས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་དུས་དང་རང་བཞིན་དང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་རྟག་པར་ཁས་ལེན་པ་གཞན་བསྡུ་བའི་དོན་ཏོ།།

གཉིས་པ། དེ་ལ་དགོད་པ་དང་དགག་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི།

དབང་ཕྱུག་རྒྱུར་ཁས་ལེན་པ་དག་ནི། གང་ཞིག་ཕྲར་གྱུར་གཅིག་པོ་སྐྱེས་ནས་འདུག །དེ་ཡིས་འདི་ཀུན་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པར་བྱེད། །དེ་ནི་དབང་བདག་མཆོག་སྦྱིན་ལྷ་མཆོད་བྱ། །ཡོན་ཏན་བྱེད་ས་ཤིན་ཏུ་ཞི་བ་ཐོབ། །སྐྱེ་བ་པོ་འདི་ཤེས་པ་ཡོད་མིན་ཏེ། །བདག་གི་བདེ་སྡུག་དག་ལ་རང་དབང་མེད། །དབང་ཕྱུག་གིས་བཏང་ཡང་ན་གཡང་ས་འམ། །མཐོ་རིས་དག་ཏུ་འགྲོ་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར། །ཞེས་དང༌། རིག་བྱེད་ཀྱི་མཐའ་སྨྲ་བ་དག་ནི་རིག་བྱེད་ལས། ཆེན་པོ་ཉི་མདོག་མུན་བདུན་གནས། །སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་ཁོ་བོས་རིག །དེ་རྟོགས་འཆི་བའི་འཇིགས་མེད་དེ། །ཐར་ཕྱིར་དེ་ལས་ལམ་གཞན་མེད། །ཅེས་ཁས་བླངས་ནས། བ་ནི་བ་ཐག་རྣམས་ཀྱི་བཞིན། །ཆུ་ཤེལ་ཆུ་རྣམས་ཀྱི་བཞིན་དང༌། །བླག་ཤ་ཡལ་ག་རྣམས་ཀྱི་བཞིན། །དེ་ནི་ལུས་ཅན་ཀུན་གྱི་རྒྱུ། །ཞེས་པས་དེ་ཉིད་རྒྱུར་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །དྲང་སྲོང་སེར་སྐྱའི་རྗེས་འབྲང་བ་དག་ནི་སྙིང་སྟོབས་དང་རྡུལ་དང་མུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོན་ཏན་གསུམ་ཆ་མཉམ་པར་གྱུར་པ་ནི་གཙོ་བོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལས་རྣམ་འགྱུར་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་འདི་སྐྱེའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་སྔ་མ་འདིའི་འགྲེལ་ཏིག་ཏུ་མིང་ཙམ་སྨོས་པ་དག་ནི་གལ་ཏེ་ཤེས་པར་འདོད་ན། དོན་ལ་མི་རྟོན་ཅིང་ཚིག་ལ་རྟོན་པ་བྱིས་པའི་བློ་ཅན་ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་པ་ལ་དགའ་བ་དག་གི་ངོར་བདག་གིས་ཡིག་ཆུང་ལོགས་སུ་བཀོད་པར་བལྟ་བར་བྱའོ།།

གཉིས་པ། དགག་པ་ལ་དབང་ཕྱུག་ལས་སྐྱེ་བ་དགག་པ་དང༌། དེ་གཞན་ལ་སྦྱར་བ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི།

ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་འདི་རྣམས་དུས་ཅིག་ཅར་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་རྐྱེན་གཞན་གང་ལའང་ལྟོས་པ་མེད་པར་དབང་ཕྱུག་རྟག་པ་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པར་མི་ནུས་ཏེ་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བར་སྣང་བས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལས་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཁྱབ་པ་མེད་དེ་འདོད་པའི་དབང་གིས་ཏེ། འདི་ད་ལྟར་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག འདི་གནས་པར་གྱུར་ཅིག འདི་ཕྱིས་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག་ལ་སོགས་པའོ་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་དབང་ཕྱུག་དང་ངོ་བོ་ཐ་དད་ན་རྒྱུ་དུ་མ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ། ངོ་བོ་གཅིག་ན་ཐལ་བ་སྔ་མ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་རྩ་བའི་རྟགས་མ་གྲུབ་སྟེ་རྒྱུ་རྐྱེན་གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རིམ་གྱིས་སྐྱེའོ་ཞེ་ན། དབང་ཕྱུག་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེ་བ་མིན་པའམ་ཡང་ན་དེ་དག་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་བས་ཤཱཀྱའི་སྲས་པོའི་ལུགས་ལས་མ་འདས་སོ། །སོགས་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་འདི་རྣམས་དབང་ཕྱུག་རྟག་པ་ལས་སྐྱེ་བ་མིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡུལ་དུས་རེས་འགའ་བའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་སོགས་པ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་ཡུལ་དང་དུས་ལ་སོགས་པ་བསྡུའོ་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་དབང་ཕྱུག་གིས་དེ་རྣམས་ཕྱུང་སྟེ་ཅི་ཞིག་བྱ། དེ་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་དགུ་གནོད་པ་མང་པོ་དང་འབྲེལ་བས་ཕུང་བར་གྱུར་པ་རྣམས་ཕྱུང་ནས་དགའ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་གྱིས་བསྟིང་བ་མཛད་ཅིང༌། རྒྱས་པས་དྲག་པོ་བརྒྱ་པ་ལས། །གང་ཕྱིར་མ་ལུས་སྲེག་པ་དང༌། །གང་ཕྱིར་རྣོ་དང་གང་ཕྱིར་གཏུམ། །གང་ཕྱིར་གདུང་ལྡན་གང་གི་ཕྱིར། །ཤ་དང་ཁྲག་དང་རྐང་ཟ་བ། །དེ་ཕྱིར་དྲག་པོ་ཞེས་བྱ་འོ། །ཞེས་པའང་ལེགས་པར་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དེ་གཞན་ལ་སྦྱར་བ་ནི་སོགས་མིན་ཞེས་པ་སྟེ་སྐྱེས་བུ་སེམས་པ་ཅན་ཡིན་པས་སྔ་མ་བཞིན་ཤུགས་ལ་བསྟན་པར་དགོངས་ལ། གཙོ་བོ་ནི་འགྲེལ་པར། དེ་བཞིན་དུ་གཙོ་བོ་ལའང་ཅི་རིགས་ལ་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་སྟེ། སེམས་མེད་པས་འདོད་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་མ་གཏོགས་པ་སྦྱར་རོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་རིགས་པ་ལྷག་མ་རྣམས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་རྒྱུ་རྟག་པ་གཅིག་པུ་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་གཞན་ལའང་མཚུངས་སོ།།

གཉིས་པ། གཉིས་ལས་སྐྱེ་བའི་བྱེ་བྲག་འགའ་ཞིག་བཤད་པ་ནི།

སྔར། གཞན་ནི་གཉིས་པོ་དག་ལས་སྐྱེ། །ཞེས་གང་བཤད་པ་དེ་ལས་གཟུགས་ནི་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་བ་ཡིན་པས་འབྱུང་བས་འབྱུང་བ་གཞན་དང༌། འབྱུང་བས་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། འབྱུང་གྱུར་གྱིས་འབྱུང་གྱུར་གཞན་དང༌། འབྱུང་གྱུར་གྱིས་འབྱུང་བ་སྐྱེས་པ་ལ་བདག་རྐྱེན་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་མ་གཏོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིན་པས་ཤེས་སླ་ཞིང༌། རྒྱུའི་རྐྱེན་མང་བས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞེ་ན། འབྱུང་བ་དེའི་རྒྱུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ན་རྒྱུའི་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བཞིན་ཞེས་པས་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་རིགས་འདྲ་སྔ་མ་སྐལ་མཉམ་དང་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་གྱི། བེམས་པོ་ཡིན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་ཅན་དང༌། དགེ་མི་དགེ་མ་ཡིན་པས་རྒྱུ་གཞན་གསུམ་མ་ཡིན་ནོ། །འབྱུང་བས་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་སྐྱེད་ན་རྒྱུའི་རྐྱེན་མེད་ལ། བདག་རྐྱེན་བྱེད་ཚུལ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། དེ་ཉིད་སྔར་མེད་གསར་དུ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང༌། སློབ་དཔོན་ལ་སློབ་མ་ལྟར་འབྱུང་གྱུར་སྐྱེས་པ་འབྱུང་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རྟེན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྟེན་པ་དང༌། རྩིག་པ་ལ་རི་མོ་ལྟར་གཞིའམ་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་གནས་པ་དང༌། འབྱུང་བ་ཡོད་ན་དེ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རྟོན་པ་དང༌། དེས་འབྱུང་གྱུར་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་འཕེལ་བའི་རྒྱུའོ། །དེ་ཉིད་འགྲེལ་པར། རྐང་པ་གཉིས་ལ་གང་སྤེལ་གྱིས་དང་པོ་གཉིས་བསྣན་ཏེ། སྐྱེ་དང་རྗེས་མཐུན་རྟེན་དང་ནི། །རྒྱུན་མི་འཆད་དང་འཕེལ་བ་ལས། །སྐྱེད་ཕྱིར་རྟེན་ཕྱིར་གནས་ཕྱིར་དང༌། །རྟོན་པའི་ཕྱིར་དང་འཕེལ་བྱེད་ཕྱིར། །ཞེས་སོ། །འབྱུང་གྱུར་ཕན་ཚུན་དུ་སྐྱེད་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ཞེས་འགྱུར་བཅོས་ལ། རིགས་འདྲ་སྔ་མ་སྐལ་མཉམ་དང༌། འདོད་པའི་རིག་བྱེད་རིག་མིན་ལས་ཕྱི་མའི་མིག་སོགས་རྣམ་སྨིན་དང༌། སྡོམ་པ་གཉིས་ཀྱི་སྤོང་བདུན་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་རྒྱུའོ། །འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུའི་རྐྱེན་འབྱུང་གྱུར་དེ་ཡིན་ན་ལུས་ངག་གི་ལས་ཀྱིས་དབང་པོའི་ཚོགས་པའི་འབྱུང་བ་སྐྱེད་པ་རྣམ་སྨིན་རྒྱུ་གཅིག་པུ་སྟེ་གཞན་མ་ཡིན་པ་སྔར་བཞིན་ནོ།།

གསུམ་པ། དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི།

སེམས་དེའི་འཇུག་ཐོགས་སུ་རྐྱེན་ཅན་སེམས་དུ་འབྱུང་ཞེ་ན། གསུམ་ལས་སེམས་བཅུ་གཉིས་བཤད་པའི་དབྱེ་བ་ནི་འདོད་པ་ན་ཡིད་དམ་སེམས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་བསྒྲིབས་པ་དང་མ་བསྒྲིབས་པ་སྟེ་བཞི་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་ན་མི་དགེ་ལས་གཞན་པ་གསུམ་གསུམ་སྟེ་ཟག་བཅས་བཅུ་དང༌། ཟག་མེད་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་སེམས་གཉིས་ཏེ་སེམས་བཅུ་གཉིས་སོ། །དེ་རྐྱེན་དང་རྐྱེན་ཅན་དུ་སྦྱར་བ་ལ་ཚེའམ་གནས་སྐབས་འདི་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། རྒྱུན་གྱི་ཚེ་ནི་རང་གི་རིགས་འདྲ་འབྱུང་བ་དང༌། ས་མཚུངས་པའི་ཚེ་རིགས་མི་འདྲ་གཞན་འབྱུང་བ་དང༌། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས་འབྱུང་སྟེ་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་གང་ཡང་རུང་བས་འཆི་སེམས་བཏུབ་ཅིང༌། ཤི་ན་ཉོན་མོངས་ཅན་ལས་གོང་མ་མིན་ལ་གཞན་ལས་གོང་འོག་གང་དུའང་སྐྱེར་རུང་བས། སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ཉོན་མོངས་ཅན་ཞེས་དང༌། སྲིད་པ་བར་མ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་གདོན་མི་ཟ་བར་ཉོན་མོངས་ཅན་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་གོང་མའི་དགེ་བ་དང་ཟག་མེད་གཉིས་ལ་འཇུག་པ་དང༌། སྙོམས་འཇུག་ལས་ལྡང་པའི་ཚེ་དེ་ལས་ལངས་ནས་སླར་ཁམས་གསུམ་གྱི་དགེ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དང༌། སྙོམས་འཇུག་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱིས་གཟིར་བའི་ཚེ་ནི་ས་གོང་མའི་དགེ་བ་དག་པ་བ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ལ་ཅི་སྟེ་ཉོན་མོངས་ཅན་དུ་གྱུར་ན་དེ་ལས་འོག་མའི་དགེ་བ་མཆོག་ཡིན་པས་ཅི་ནས་ཀྱང་དེ་ལ་གནས་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་འཕེན་པ་དྲག་པོ་བཏང་བ་ན་དེའི་རྗེས་ཐོགས་སུ་དགེ་བ་འབྱུང་བ་སྟེ། སྔ་མོ་ནས་ལྡང་བར་འཕངས་པ་དུས་སུ་གཉིད་སད་པ་བཞིན་ནོ། །སྤྲུལ་པ་ལ་འཇུག་ལྡང་གི་ཚེ་ནི་བསམ་གཏན་དངོས་གཞིའི་དགེ་བ་ལས་སྤྲུལ་སེམས་འབྱུང་བ་དང་དེ་ལས་དེ་འབྱུང་བ་སྟེ། དག་དང་རང་ལས་དེ་ལས་གཉིས། །ཞེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་འདོད་པའི་སེམས་དགེ་བ་ལས་མཇུག་ཐོགས་སུ་སེམས་དགུ་འབྱུང་སྟེ། རྒྱུན་གྱི་ཚེ་དེ་ཉིད་དང༌། ས་མཚུངས་པའི་ཚེ་གཞན་གསུམ་དང༌། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་ཁམས་གོང་གཉིས་ཀྱི་བསྒྲིབས་པ་གཉིས་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་དང༌། སློབ་པ་སྒོམ་ལམ་དང༌། མི་སློབ་པའི་སེམས་སོ། །གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་ནི་གང་སྤེལ་ལས། ཁ་ཅིག་མི་ལྕོགས་མེད་ཁོ་ན། །ཞེས་དང༌། ཁ་ཅིག་དངོས་གཞི་ཡང་ཞེས་དང༌། ཁ་ཅིག་ཁྱད་པར་ཅན་ཡང་ཞེས་དང༌། དབྱངས་སྒྲོགས་གཉིས་པའི་བར་དུ་ཡང༌། །ཞེས་པ་སྟེ། གཞན་ལ་ཐོད་རྒལ་སྙོམས་འཇུག་ལྟར་སས་བར་དུ་ཆོད་པ་འདྲེན་མི་ནུས་ཞེའོ། །གཟུགས་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པ་ནས་རིང་བ་བཞིས་རིང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་རྟེན་གྱིས་འདོད་པའི་སྤྲུལ་སེམས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ལྟར། གཟུགས་མེད་པས་འདོད་པའི་ཆོས་འགའ་ཡང་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པས་རྟེན་དང༌། འདོད་པ་ལ་མི་དམིགས་པས་དམིགས་པ་དང༌། རགས་སོགས་སུ་མི་ལྟ་བས་རྣམ་པ་དང༌། གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པས་གཉེན་པོ་རིང་བའོ། །གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་མ་བསྒྲིབས་པ་དང་རྒྱུན་མི་གཅིག་ས་མི་མཚུངས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་སེམས་མི་རུང་མཉམ་བཞག་མ་ཡིན་དེ་ལས་ལྡང་སེམས་མི་བཏུབ་པས་ཚེ་དྲུག་གམ་བརྒྱད་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་སེམས་དགེ་བ་དེ་ནི་བརྒྱད་པོ་ཁོ་ན་ལས་ཏེ་རྒྱུན་དང་ས་མཚུངས་པའི་ཚེ་རང་སའི་བཞི་སྟེ། རིགས་པ་འདི་གཞན་ལའང་སྦྱར་རོ། །གཟིར་བའི་ཚེ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་བསྒྲིབས་པ་ལས་འབྱུང་བ་དང་གཟུགས་ཀྱི་བསྒྲིབས་པ་དང༌། སྙོམས་འཇུག་ལས་ལྡང་བའི་ཚེ་དེའི་དགེ་བ་དང་ཟག་མེད་གཉིས་སོ། །མི་དགེ་བ་ནི་བཅུ་དག་ལས་ཏེ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་གོང་མའི་དྲུག་ལས་སོ། །དེ་ལས་རང་སའི་བཞི་ཁོ་ན་བྱུང་སྟེ། བསྒྲིབས་པའང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །མ་བསྒྲིབས་པ་ནི་ལྔ་དག་ལས་འབྱུང་སྟེ་སྤྲུལ་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་ལས་སྤྲུལ་སེམས་འབྱུང་བས་སོ། །དེ་ལས་ནི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ལྔ་པོ་དང་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་གོང་མའི་བསྒྲིབས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སེམས་བདུན་ནོ། །གཟུགས་ཁམས་ནི་དགེ་བ་ལ་ས་བཅུ་གཅིག་གོ །ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་གོང་འོག་གི་ཉོན་མོངས་ཅན་གསུམ་དང༌། སྙོམས་འཇུག་ལས་ལྡང་བའི་ཚེ་འདོད་པའི་དགེ་བ་དང༌། སྤྲུལ་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཚེ་སྤྲུལ་སེམས་དང༌། སྙོམས་འཇུག་གི་ཚེ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་དང་ཟག་མེད་གཉིས་འབྱུང་བས་སོ།།

དེ་ནི་དགུའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱུང་སྟེ། སྙོམས་འཇུག་ལས་ལྡང་བ་དང་འཇུག་པའི་ཚེ་གོང་གི་གསུམ་དང་འདོད་པའི་དགེ་བ་དང༌། གཟིར་བའི་ཚེ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་བསྒྲིབས་པ་དང༌། སྤྲུལ་པ་ལས་ལྡང་བ་ན་འདོད་པའི་སྤྲུལ་སེམས་ལས་འབྱུང་བས་སོ། །བསྒྲིབས་པ་བརྒྱད་ལས་ཏེ་གོང་གི་གསུམ་དང་འོག་གི་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པ་གཉིས་ཏེ་ལྔ་ལ་ཤི་ན་འདིར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་དེས་སྦྱོར་སེམས་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་ནི་དྲུག་སྟེ། གཟིར་བའི་ཚེ་འདོད་པའི་དགེ་བ་དང༌། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་གཞན་གཉིས་སོ། །མ་བསྒྲིབས་པ་ནི་རང་སའི་གསུམ་པོ་ཁོ་ན་ལས་སོ། །དེ་ལས་དྲུག་སྟེ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་གོང་འོག་གི་ཉོན་མོངས་ཅན་གསུམ་འབྱུང་དུ་རུང་བས་སོ། །གཟུགས་མེད་པའི་མ་བསྒྲིབས་པའང་གྲངས་དེའི་ཚུལ་ཏེ། གཟུགས་མེད་པ་ནི་གསུམ་ལས་སོ། །དེ་ལས་དྲུག་སྟེ་ཞེས་སྦྱར་ཞིང་གཞུང་ཉུང་བའི་ཕྱིར་དང་པོར་སྨོས་སོ། །དགེ་བ་ལས་སེམས་དགུ་པོ་དག་འབྱུང་སྟེ་སྙོམས་འཇུག་གི་ཚེ་སྒོམ་ལམ་དང་མི་སློབ་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་སྙོམས་འཇུག་ལས་ལྡང་བའི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་དང༌། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་འོག་གི་སེམས་གསུམ་འབྱུང་བས་སོ། །དེ་ནི་དྲུག་གི་རྗེས་སུ་སྟེ་སྙོམས་འཇུག་ལས་ལྡང་བས་ན་དེ་གཉིས་དང་འཇུག་པ་ན་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བའོ། །བསྒྲིབས་པ་ལན་བདུན་ཏེ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་འོག་མའི་ཉོན་མོངས་གསུམ་དང༌། གཟིར་བའི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བའོ། །དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ་འོག་མའི་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པ་ལས་ཤི་བའོ། །སློབ་པ་ནི་སྙོམས་འཇུག་གི་ཚེ་རང་དང་ཁམས་གསུམ་གྱི་དགེ་བ་སྟེ་བཞི་ལས་བྱུང་ལ་དེ་ལས་ནི་བཞི་པོ་དེ་དང་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ལས་ཟད་ཤེས་ཏེ་ལྔ་འབྱུང་ངོ༌། །མི་སློབ་པ་ནི་ལྔ་པོ་དེ་ཉིད་ལས་འབྱུང་ཞིང་དེ་ལས་སེམས་ནི་དེ་ཉིད་དང་ཁམས་གསུམ་གྱི་དགེ་བ་སྟེ་བཞི་པོ་དག་གོ །འོ་ན་དེ་ཉམས་ནས་སློབ་པར་སོང་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་ལྔ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཁྱབ་པ་མེད་དེ། དེའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དེ་ནམ་ཡང་མི་འབྱུང་གི་ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་ཀྱིས་བར་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཊཱིཀ་བྱེད་གཉིས་འཆད་དོ།།

བཞི་པ། སེམས་ཉི་ཤུར་དབྱེ་བ་ལ་གཉིས་ལས་དངོས་ནི།

བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཉི་ཤུར་ཡང་དབྱེར་ཡོད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་ཁམས་གསུམ་དུ་བར་སྲིད་དམ་སྔོན་དུས་གང་དུ་སྐྱེས་པ་ཙམ་གྱིས་དགེ་བའི་ཐོབ་པ་འབྱུང་བའི་སྐྱེས་ནས་ཐོབ་པ་དང༌། ཐོབ་པ་དང་ངོ་བོ་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་སྦྱོར་བ་ལ་ལྟོས་པས་ན་སྦྱོར་བྱུང་སྟེ་དགེ་བ་ལ་གཉིས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་ནས་སོ། །ད་དུང་བཅོ་ལྔ་ལས་མེད་དོ་སྙམ་ན་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་དང་སྤྱོད་ལམ་པ་དང་བཟོ་གནས་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ཏེ་འདོད་པ་ན་ལུང་བསྟན་མིན་པ་བཞིར་དབྱེའོ། །དེ་དག་ནི་རིམ་པ་བཞིན་སྐྱེས་བུའི་རྩོལ་བ་ལ་མི་ལྟོས་ཤིང་རྣམ་སྨིན་རྒྱུ་ལས་ངང་གིས་འབྱུང་བའི་སེམས་ཏེ། རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དྲུག་ཅར་དུ་རུང་ཞིང་དམིགས་པ་ཡུལ་དྲུག་གོ །དེ་སྐད་དུ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་མ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་ཤེས་དྲུག་ཅར་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང༌། དམིགས་པ་ནི་མ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དམིགས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་མལ་སྟན་ལ་སོགས་པ་དང༌། རང་གི་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་སྟེ་དེ་གཉིས་ཀྱི་དྲི་རོ་རེག་བྱ་དང་སྤྱོད་ལམ་འགྲོ་འདུག་སོགས་ལ་དམིགས་ནས་དེ་ལྟར་བྱ་བའི་སེམས་དང༌། བཟོ་བྱ་བའི་གནས་གཟུགས་སོགས་བཞི་དང་དེ་སློབ་པའི་སྒྲ་ལའང་དམིགས་ནས་དབྱེ་བའི་སེམས་དང༌། སྤྲུལ་པ་བྱ་བའི་ཡུལ་གཟུགས་སོགས་བཞི་ལ་དམིགས་ནས་དེ་གཞན་དུ་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ཏེ་འགྲེལ་པར། དེ་དག་གི་དམིགས་པ་ནི་གཟུགས་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །བཟོའི་གནས་པའི་སྒྲ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ད་དུང་བཅོ་བརྒྱད་ལས་མེད་དོ་ཞེ་ན། གཟུགས་ན་བཟོ་མེད་པའི་ཕྱིར་བཟོ་གནས་པ་མ་གཏོགས་པས་གཞན་གསུམ་དང༌།

གཉིས་པ། ཞར་ལ་སེམས་བཅུ་གཉིས་དང་ཉི་ཤུ་ཁྱབ་གང་ཆེ་བཤད་པ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ། དངོས་ནི། བཅུ་གཉིས་ཁྱབ་ཆེ་སྟེ་འགྲེལ་པར། གཞན་དག་ནི་བཟོའི་གནས་པས་བསྒྲུབས་པའི་ཡིད་ཤེས་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ལ་དམིགས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ་ཞེས་པ་ལ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། སྤྱོད་ལམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ནང་དུ་མ་གཏོགས་པ་གང་ཡིན་པའི་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་གཞན་ཡོད་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན། །གསུམ་པ་སོགས་ན་ལུས་མིག་དང༌། །ཞེས་སོགས་དང༌། སླར་འཇུག་པ་ནི་འོག་མས་ཀྱང༌། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་འཆད་འགྱུར་རྣམས་བཞི་པོ་འདི་དག་གང་གིས་བསྡུས་ཞེས་དང༌། བཙུན་པ་གོ་ཆ་མཐའ་ཡས་ཀྱིས་ཀྱང་བཞི་པོ་མ་གཏོགས་པའི་རྣམ་ཤེས་ལུང་མ་བསྟན་གཞན་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་བཤད་དེ། བཤད་པ་འདི་ནི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ། ཉི་ཤུར་ཕྱེ་བའི་དགོས་པ་ནི།

འཇུག་ལྡང་གི་ཚེ་ཁམས་གསུམ་གྱི་དགེ་བ་འབྱུང་བ་དང༌། གཟིར་བའི་ཚེ་འོག་མའི་དགེ་བ་འབྱུང་བ་དང༌། ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ལ་འཆི་སེམས་རུང་བ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་དང་འདོད་པའི་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་རྐྱེན་དང་རྐྱེན་ཅན་དུ་སྦྱར་བ་རྣམས་འདི་དང་འདི་དག་ལས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། འདི་ལྟར་འཇུག་ལྡང་གི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་སྦྱོར་བྱུང་ཡིན་ལ། དམིགས་བསལ་དུ་འདོད་པའི་སྐྱེས་ཐོབ་གསལ་བས་ལྡང་སེམས་རུང་བ་དང༌། རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་གཟིར་བའི་ཚེ་ཡང་འདོད་པའི་སྐྱེས་ཐོབ་འབྱུང་དུ་རུང་བ་དང༌། མིག་གསལ་བས་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེས་ཐོབ་མི་འབྱུང་བ་དང༌། འཆི་སེམས་ཀྱང་སྦྱོར་བྱུང་དང་བཟོ་སྤྲུལ་གསལ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པ་དང༌། གོང་གི་དེ་དང་དེ་རྐྱེན་དང་རྐྱེན་ཅན་དུ་སྦྱར་བ་ཡང་བསམ་གཏན་གྱི་དགེ་བ་དག་པ་བ་དང་སྤྲུལ་སེམས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཞིབ་པར་སེམས་ཉི་ཤུ་ལ་རྐྱེན་དང་རྐྱེན་ཅན་དུ་སྦྱོར་བའི་བཤད་པ་བདག་གིས་བྱས་པའི་ཡིག་ཆུང་ལོགས་སུ་བྱས་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་གིས་ཟག་མེད་ལ་འཇུག་ལྡང་བྱེད་པ་ནི་གཟུགས་ནི་གནོད་པ་བྱར་རུང་དང་ཚོར་བ་མྱོང་བ་ལ་སོགས་པ་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། མི་རྟག་སོགས་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དང༌། མི་སྡུག་པ་དང་ཚད་མེད་སོགས་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་གསུམ་ཅར་གྱིས་འཇུག་ལྡང་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་མདོ་ལས།

མི་སྡུག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡང་མི་སྡུག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་འབྱུང་བ་ལ་དགོངས་པས་དེ་ཉིད་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་མི་སྡུག་པས་སེམས་བཏུལ་ནས་སྤྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འཕགས་པའི་ལམ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ལ་དགོངས་པས་སྤྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཁོ་ནས་འཇུག་ཅིང་གསུམ་ཅར་གྱིས་ལྡང་ངོ་ཞེའོ། །གཞན་དག་ནི་ལྡང་བ་ཡང་སྤྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སེམས་བཅུ་གཉིས་པོ་གང་ལ་གང་རྙེད་ནི་སེམས་གང་ཞིག་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ན་དུ་རྙེད་ཅེས་པའམ། དུས་ཐོབ་པ་འབྱུང་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ། སྐྱེ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། །འདོད་ཆགས་བྲལ་དང་ཡོངས་ཉམས་དང༌། །དགེ་བ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ། །སེམས་དེ་ལྡན་པ་མིན་ལས་རྙེད། །ཅེས་སྦྱར་ཏེ། གོང་ནས་འོག་ཏུ་ལོག་པ་ནི་འདོད་ཁམས་སུ་སླར་ལོག་པའམ་སྐྱེ་བའི་ཚེ་དང༌། ཁམས་གོང་མ་གཉིས་དང་ཟག་མེད་ལ་འཇུག་པ་སྙོམས་འཇུག་གི་ཚེ་དང༌། ས་དང་ས་ལས་འདས་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཚེ་དང༌། དེ་ལས་ཉམས་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཚེ་དང༌། དགེ་རྩ་ཆད་པ་ཐེ་ཚོམ་དང་ཡང་དག་ལྟས་མཚམས་སྦྱོར་བའི་དགེ་བ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེའོ། །དེ་ལ་ཁམས་གསུམ་ལས་འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས་མངོན་དུ་གྱུར་ན་དྲུག་རྙེད་དེ། ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་དང༌། སླར་ལོག་གི་ཚེ་གཟུགས་ནས་འདོད་པའི་བར་སྲིད་དུ་མི་དགེ་བས་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་ན་དེ་དང་དེའི་བསྒྲིབས་པ་དང་དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་དང༌། བསྒྲིབས་པ་ལའང་དེ་བཞིན་དང༌། གཟུགས་མེད་ནས་འདོད་པའི་བར་སྲིད་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་ན་གཟུགས་ཀྱི་བསྒྲིབས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཚེ་གཟུགས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་བྱིས་པ་ཉམས་ན་གཟུགས་ཀྱི་བསྒྲིབས་པ་དང༌། མི་སློབ་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཚེ་བསྒྲིབས་པ་གཉིས་དང་སློབ་པའང་རྙེད་དོ། །འོན་ཀྱང་དེའི་བསྒྲིབས་པས་མི་སློབ་པ་ལས་ཉམས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་དྲུག་རྙེད་པ་མིན་ནོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་ཀྱང་མིན་ཏེ་དེས་གཟུགས་མེད་ཀྱི་བསྒྲིབས་པ་དང་སློབ་པ་མི་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཟུགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་ལའང་དྲུག་རྙེད་དེ་གཟུགས་ཁམས་སུ་སླར་ལོག་གི་ཚེ་གཟུགས་མེད་ནས་དེའི་བར་སྲིད་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བ་ན་དེའི་བསྒྲིབས་པ་དང་དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་དང༌། སྤྲུལ་སེམས་གཉིས་ལ་ཐོབ་པ་སྔར་སྐྱེ་ཡོད་པས་ལུང་མ་བསྟན་དེ་གཉིས་དང༌། ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཚེ་མི་སློབ་པ་ལ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་དང་སློབ་པ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལ་དེས་མི་སློབ་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཚེ་དེ་དང་སློབ་པ་སྟེ་གཉིས་རྙེད་དོ། །གཟུགས་སུ་སྐྱེས་པའི་དགེ་བ་ལ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཚེ་མི་ལྕོགས་མེད་ལ་དང་པོར་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ན་དེ་ཉིད་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཏེ་དགུ་པ་ལ་བསམ་གཏན་དངོས་གཞི་ཐོབ་པ་ན་སྤྲུལ་སེམས་གཉིས་ཏེ་གསུམ་དག་གོ །སློབ་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ལ་བཞི་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཚེ་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་ཐོབ་པ་ན་དེ་ཉིད་དང༌། མི་ལྕོགས་མེད་ཀྱི་ལམ་ཟག་མེད་ཀྱི་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་གྲོལ་དགུ་པའི་ཚེ་སྤྲུལ་སེམས་གཉིས་དང༌། ས་དྲུག་གི་འཕགས་ལམ་གང་ཡང་རུང་བས་བཞི་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་འབྲལ་བའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་དང་པོ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ན་གཟུགས་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་སྔར་མི་ལྡན་པ་ལས་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་རྙེད་དོ། །སློབ་དཔོན་ཡོན་ཏན་བློ་གྲོས་རང་གི་སློབ་མ་དབྱིག་བཤེས་དང་བཅས་པ་ནི་མི་ལྕོགས་མེད་འཕགས་ལམ་གྱིས་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་གྲོལ་དགུ་པ་ལ་དངོས་གཞི་ཐོབ་པ་ན་དེས་བསྡུས་པའི་ལམ་གྱི་སློབ་པ་ཐོབ་པས་དེ་རྙེད་ལ། སྤྲུལ་སེམས་གཉིས་ཀྱང་དེའི་ཚེ་རྙེད་པ་དང༌། ས་དྲུག་གི་འཕགས་ལམ་གྱིས་གཟུགས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་གྲོལ་དགུ་པའི་ཚེ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་རྙེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། སེམས་དེ་ལྡན་པ་མིན་ལས་རྙེད། །ཅེས་པ་ལ་རྣམ་གྲོལ་དགུ་པའི་ཚེ་སློབ་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་ལ་སློབ་པའི་སེམས་མི་ལྡན་པ་ཇི་ལྟར་རྙེད་པར་གཞག་སྟེ། སྔར་སློབ་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

དེའི་ཚེ་དངོས་གཞིའི་བསམ་གཏན་གྱིས་བསྡུས་པ་སྔོན་མེད་པ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱི་དངོས་གཞིའི་དགེ་བ་ཡང་སྔོན་མེད་པ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་དེས་དེ་ཡང་རྙེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་དང་མི་མཚུངས་ཏེ་མཐོང་ལམ་གྱི་སྔོན་རོལ་སྦྱོར་ལམ་གྱི་ཚེ་ཐོབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་རྙེད་པར་མི་བགྲང་ངོ་ཞེ་ན། སློབ་པ་ཡང་རྣམ་གྲོལ་དགུ་པའི་ཚེ་རྙེད་པར་མི་བགྲང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྔོན་མཐོང་ལམ་གྱི་ཚེ་ཐོབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དང༌། སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱིས། ངེས་འཇུག་དགྲ་བཅོམ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ། །སློབ་པ་དང་ནི་མི་སློབ་པའི། །ཞེས་སྤེལ་མའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དྲངས་པ་དང་ཡང་འགལ་བས་ཉེས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགག་པ་མཛད་དོ། །ལྷག་མར་བྱས་པ་ལ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བས་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བའི་ཚེ་དགེ་བའི་སེམས་དེ་ཉིད་དེ། ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས་སྔར་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་ཕལ་ཆེ་བ་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་ཞིང་སྤྲུལ་སེམས་སོགས་ཀྱི་ཐོབ་པ་སྔར་སྐྱེ་བ་ཡོད་ཀྱང་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། དགེ་བ་གཉིས་དང་ཟག་མེད་གཉིས་ཀྱང་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་ལའང་དེ་ཁོ་ན་སྟེ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཁ་ཅིག་ཐོབ་ཟིན་ཅིང་ཁ་ཅིག་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མ་བསྒྲིབས་གཉིས་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་དང་མི་སློབ་པ་ལ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །སྤེལ་མ་མཁན་དག་གིས་ནི་ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་སོ་སོར་མ་བྱས་པར། ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས་ལ་ནི། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགུ་རྙེད་བརྗོད། །དགེ་བའི་སེམས་ལ་དྲུག་ཡིན་ཏེ། །ལུང་མ་བསྟན་ལ་དེ་ཉིད་དོ། །ཞེས་བཤད་དོ། །འོན་ཀྱང་སློབ་དཔོན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས།

དགེ་བའི་སེམས་ལ་བདུན་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བས་དགེ་བ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་དགེ་བ་དང༌། ལམ་གཉིས་ཀྱིས་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དགུ་པ་ལ་སྤྲུལ་སེམས་གཉིས་དང༌། དང་པོར་མི་ལྕོགས་མེད་དང་ནམ་མཁའི་ཉེར་བསྡོགས་ཐོབ་པའི་ཚེ་དེ་གཉིས་ཀྱི་དགེ་བ་དང༌། ངེས་པ་ལ་འཇུག་པའི་སྐད་ཅིག་དང་པོ་དང་དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་པའི་ཚེ་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །ལྷག་མ་ནི་རྣམ་པར་བཤད་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་དེ་ཁམས་གསུམ་པའི་ཉོན་མོངས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བས་བདག་གིས་ཀྱང་རྣམ་པར་མ་ཕྱེའོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཉི་ཤུ་པོ་ལ་རང་དང་གཞན་གཉིས་ཀས་རྙེད་པ་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྤྲུལ་སེམས་ལས་གཞན་བའི་ལུང་མ་བསྟན་དྲུག་ལས་བཟོ་གནས་དང་སྤྱོད་ལམ་པ་འགའ་ཞིག་ལ་ཐོབ་པ་སྔར་སྐྱེ་ཡོད་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་ལ་མེད་ཅིང་རང་ཉིད་མངོན་དུ་འགྱུར་དགོས་པ་དང༌། འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་སྦྱོར་བྱུང་གཉིས་པོ་རང་གི་སྦྱོར་བ་དང༌། མི་སློབ་པ་ཟད་པ་ཤེས་པས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རང་ཁོ་ནས་རྙེད་པ་དགུ་དང༌། སྤྲུལ་སེམས་གཉིས་གཟུགས་ཀྱི་དགེ་བ་དང་བསྒྲིབས་པ་དང་སློབ་པ་རྙེད་ལ། གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་སྐྱེས་ཐོབ་གོང་འོག་གང་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་བསྒྲིབས་པས་རྙེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་ཁོ་ནས་རྙེད་པ་བཞི་དང༌། འདོད་པའི་སྐྱེས་ཐོབ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བས་མཚམས་སྦྱོར་ན་རང་དང་ཐེ་ཚོམ་གྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་བར་སྲིད་དུ་སྐྱེ་བའི་ཚེ་གཞན་གྱིས་རྙེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་ཅན་གཉིས་པོ་སྐྱེ་བའི་ཚེ་གང་སྔོན་དུ་གྱུར་པ་ན་རང་དང་གཅིག་ཤོས་གཞན་གྱིས་རྙེད་པ་དང༌། གོང་མའི་བསྒྲིབས་པ་གཉིས་རང་གིས་ཉམས་ན་རང་དང་འོག་མས་ཉམས་ན་གཞན་གྱིས་རྙེད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྦྱོར་བྱུང་ནམ་མཁའི་ཉེར་བསྡོགས་ལ་ཞུགས་པའི་ཚེ་རང་དང་སློབ་པས་རྙེད་པའི་ཚེ་གཞན་གྱིས་རྙེད་པ་དང༌། སློབ་པ་ཡང་ཟག་མེད་སྐད་ཅིག་དང་པོའི་ཚེ་རང་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཚེ་གཞན་གྱིས་རྙེད་པའི་ཕྱིར་གཉིས་ཀས་རྙེད་པ་བདུན་ནོ།།

དབང་པོ་དབང་པོའི་ཆོས་དྲུག་དང་སྦྱར་ཞིང༌།།

མཚུངས་ལྡན་མཚུངས་ལྡན་མིན་པའི་འདུས་བྱས་རྣམས།།

རྒྱུ་རྐྱེན་རྒྱུ་རྐྱེན་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ།།

ལེགས་བཤད་ལེགས་བཤད་གནས་འདི་མཉན་པར་གྱིས།།

ཆོས་མངོན་གསལ་བྱེད་ལེགས་བཤད་རྒྱ་མཚོ་ལས་དབང་པོ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གནས་གཉིས་པའི་བཤད་པའོ།། །།

གནས་གསུམ་པ་འཇིག་རྟེན་བསྟན་པ།

གང་སྐུ་མཚན་དཔེའི་འོད་འབར་ཞིང༌། །དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུའི་སྣང་བ་ཅན།།

ཕན་བདེའི་པད་ཚལ་རབ་རྒྱས་པ། །ཐུབ་དབང་ཉི་མ་དེ་ལ་འདུད།།

ད་ནི་གནས་གསུམ་པ་འཆད་པ་ལ། གང་སྐྱེ་བ་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དང༌། གང་དུ་སྐྱེ་བ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ། སེམས་ཅན་གྱི་དབྱེ་བ། ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར། དེ་རྣམ་གཞག་གིས་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཀྱི་ཁམས་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་ནི།

སྔར་ཁམས་གསུམ་དུ་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ནས་གསུམ་པོའི་ངོ་བོ་མ་བཤད་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དམྱལ་བ་རྣམས་འདོད་པའི་ཁམས་ཡིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་ཀྱིས་ཁྲིད་པས་སམ། ན་ར་ཀའི་སྒྲ་ལས་དགའ་བར་མི་བྱེད་པས་ན་དམྱལ་བ་དང༌། སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་ནི་སྐྱབས་མི་རྟེན་ཅིང་མེད་པས་ན་དམྱལ་བ་ཞེས་སོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་དེར་སོང་བས་སམ། སྐོམ་པ་དང་ལྡན་པས་ན་ཡི་དྭགས་དང༌། དུད་དེ་འགྲོ་བས་ན་དུད་འགྲོ་དང༌། ཡིད་ཤས་ཆེ་བས་ན་མི་སྟེ་འཇིག་རྟེན་པ་དག་ཡིད་ཀྱི་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྣམས་ཞེས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་རོ། །ཁྱིམ་ནམ་མཁའ་ལ་ཡོད་པས་ན་ལྷ་ཞེས་པའམ། གང་སྤེལ་གྱིས་རོལ་ཞིང་རྩེ་བས་ན་ཞེས་ཀྱང་བཤད་དོ། །དེ་ལས་ལྷ་དྲུག་དག་སྣོད་དང་བཅས་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཡིན་ནོ།།

རྒྱས་པར་དབྱེ་ན་ཚ་བའི་དམྱལ་བ་བརྒྱད་དང་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་སྟེ་ངན་སོང་གནས་བཅུ་དང༌། ལྷ་དྲུག་དང་མི་ལ་གླིང་བཞིར་དབྱེ་བ་ལས་མཐོ་རིས་གནས་བཅུ་སྟེ་དེ་ཉི་ཤུའོ། །གྲང་དམྱལ་བརྒྱད་ནི་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་ཞིང༌། ཉི་ཚེ་བ་རྣམས་ཡུལ་དང་གྲངས་དང་ཚད་མ་ངེས་པས་ལོགས་སུ་མ་བརྗོད་དོ་ཞེས་གང་སྤེལ་འཆད་དོ། །གང་གི་རིགས་པ་འདིས་གླིང་ཕྲན་རྣམས་གླིང་གཙོ་བོ་ལས་ལོགས་སུ་མི་སྨོས་པའི་རྒྱུར་ཡང་བལྟ་བར་བྱའོ། །ས་ལས་ནི་དམྱལ་ཁམས་བཅུ་དྲུག་དང་དུད་འགྲོ་གནས་མ་ངེས་པས་མ་བགྲངས་པར་ཡི་དྭགས་ལྷ་མ་ཡིན་དང་མི་གླིང་བཅུ་གཉིས་དང་ལྷ་དྲུག་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཏུ་བཤད་དོ།།

དེ་རྣམས་མཚན་གཞི། མཚན་ཉིད་ནི་མི་དགེ་བ་ཡིན་པའི་འདོད་ཆགས་རྒྱས་སུ་རུང་བའོ། །འོ་ན་སྤྲུལ་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་ཡོད་པས་ཇི་ལྟར་དེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། གཞན་ལ་དེ་ཡོད་པར་ཐོས་ནས་དེ་ལ་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་ཞིང་བདག་ཉིད་ཀྱང་དེ་ལས་ཉམས་པ་ན་དེ་རྗེས་སུ་དྲན་ནས་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བའམ། ཡང་ན་སྤྲུལ་པ་ཡིད་འཕྲོག་པ་མཐོང་ནས་འདི་འདྲ་བའི་སྤྲུལ་སེམས་ནི་བཟང་ངོ་སྙམ་དུ་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་དངོས་སུ་མི་རྒྱས་ཀྱང་རུང་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདོད་པར་ངེས་པའི་དྲི་རོ་གཉིས་དེས་སྤྲུལ་པའི་འདོད་ཁམས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲ་དོན་ནི་འདོད་པ་དང་ལྡན་པས་འདོད་ཁམས་ཞེས་བར་གྱི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་པ་སྟེ། རྡོ་རྗེའི་སོར་གདུབ་དང་ན་ལེ་ཤམ་གྱི་བཏུང་བ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་འདོད་པའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། ཁམ་གྱི་ཟས་དང་འཁྲིག་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་འདོད་ཆགས་ཡིན་ཏེ། གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས། འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་གང་དེ་འདོད་པ་མིན། །སྐྱེ་བུའི་ཀུན་རྟོག་འདོད་ཆགས་འདོད་པ་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་དག་ན་སྣ་ཚོགས་དེ་བཞིན་གནས། །འོན་ཀྱང་བརྟན་རྣམས་འདི་ལ་འདུན་པ་འདུལ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་འཚོ་བྱེད་ཀྱིས། །འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་གང་དེ་འདོད་མིན་གྱི། །ཀུན་རྟོག་འདོད་ཆགས་འདིར་འདོད་ཡིན་སྨྲ་ན། །དེ་ནི་མི་དགེའི་རྟོག་པ་ཀུན་རྟོག་ཚེ། །དགེ་སློང་ཡང་ནི་འདོད་སྤྱོད་ཅན་དུ་འགྱུར། །ཞེས་དང༌། འདོད་ན་དགེ་སློང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་གནས་བརྟན་གྱིས། གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་གང་དེ་འདོད། །ཅི་སྟེ་ཁྱོད་ཀྱི་ཀུན་རྟོག་འདོད་ཆགས་ནི། །འདོད་པ་མིན་ན་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་ནས་ནི། །ཁྱོད་ཀྱི་སྟོན་པའང་འདོད་སྤྱོད་ཅན་དུ་འོང༌། །ཞེས་དང༌། འདོད་ན། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་ཁས་བླངས་བ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁོ་བོ་ཅག་ལ་འདོད་པ་སྤྱོད་པ་གསུམ་ལས་ཡིད་ཀྱིས་སྤྱོད་ཀྱང་དེ་མ་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་ལ། ལུས་ངག་གིས་འདོད་པ་ལ་སྤྱད་ནས་བསླབ་པའི་མཚམས་ལས་འདས་ན་དེ་མ་ཡིན། བར་འགྱུར་བ་ལས་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་བཞེད་དོ།།

འདོད་པའི་ཁམས་འདིའི་གོང་མའི་གནས་དག་བཅུ་བདུན་གཟུགས་ཁམས་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གཟུགས་ཁམས་དེར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་སོ་སོའི་བསམ་གཏན་བཞི་ལས། དང་པོ་གསུམ་ལ་སྙོམས་འཇུག་གི་བསམ་གཏན་ཆུང་འབྲིང་ཆེན་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་གྱི་ས་ནི་ཚངས་རིས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གསུམ་པ་ཡིན་ལ། བཞི་པ་ལ་ནི་སོ་སྐྱེས་དེ་ལྟར་བསྒོམས་པས་སྤྲིན་མེད་སོགས་གསུམ་དང་འཕགས་པས་ཆེན་པོ་དེ་ཉིད་ཟག་མེད་དང་སྤེལ་ནས་ཆུང་ངུ་གསུམ་སྤེལ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་གནས་གཙང་མ་ལྔ་འགྲུབ་པས་ས་བརྒྱད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཉི་འོག་པ་ནི་ཚངས་ཆེན་རྣམས་མདུན་ན་འདོན་པ་དག་ལས་ཚེ་དང་ལུས་ཀྱི་ཚད་དང་རྟོག་པ་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པས་ས་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གནས་རིས་བཅུ་བདུན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ལ། ཁ་ཆེ་བ་ནི་མདུན་ན་འདོན་ལས་བང་རིམ་ལྟར་ཅུང་ཟད་འཕགས་པས་ན་གནས་ཀྱི་ས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་བཅུ་དྲུག་གོ་ཞེས་ཟེར་རོ། སྐུ་མཆེད་ནི་འོག་མིན་སྟུག་པོ་བཀོད་དང་བཅོ་བརྒྱད་དུ་བཞེད་དོ། །མདོ་ལས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་འབྱུང་བ་ནི་སྡེ་ཚན་གྱི་དང་པོ་སྤྱི་མིང་ཡིན་ཞེས་མཆིམས་ཆེན་པོ་གསུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་བཅུ་བདུན་པོ་ཟག་བཅས་རྣམས་མཚན་གཞི། མཚན་ཉིད་འདོད་པའི་ཁམས་ལས་འདས་ཤིང་རང་སའི་ཉོན་མོངས་རྒྱས་སུ་རུང་བ་གང་ཞིག་གཟུགས་མཆོག་དང་ལྡན་པའོ། །སྒྲ་དོན་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཁམས་ཡིན་པས་ན་གཟུགས་ཁམས་སོ།།

གཟུགས་མེད་ཁམས་ན་གནས་གཞན་ལ་ལོགས་པ་མེད་དོ། །དེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ལ་མ་ཉམས་པ་གང་དུ་ཤི་བའི་ས་དེར་མིང་གཞིའི་ཕུང་པོ་འགྲུབ་ཅིང་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་རྒྱུ་སྙོམས་འཇུག་བཟང་ངན་ལས་བྱུང་བའི་སྐྱེ་བ་ལས་བཞིར་དབྱེའོ། །འོ་ན་ཁམས་འོག་མ་གཉིས་སུ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་ན་དེར་ཅི་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་ཅེ་ན། དེར་ནི་རིས་མཐུན་པ་སྐལ་མཉམ་དང་སྲོག་ལ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ནི་བརྟེན་ནས་འཇུག་པ་ཡིན་ལ། ཡང་གི་སྒྲས་གཞན་ལའང་བརྟེན་ཏེ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་དང་མི་ལྡན་པ་དང་ཐོབ་པ་དང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྡུའོ་ཞེས་སོ། །འོ་ན་ཁམས་འོག་མ་གཉིས་ཀྱིའང་གཟུགས་ལ་མི་ལྟོས་པར་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འཇུག་ཅེ་ན། དེ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་མ་བྲལ་བས་སྟོབས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་བརྟེན་གཟུགས་མེད་པར་མི་འཇུག་གོ །འདི་ནི་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བའི་སྙོམས་འཇུག་ཁྱད་པར་ཅན་ལས་སྐྱེས་པས་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་མི་ལྟོས་སོ། །གལ་ཏེ་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རྟེན་དེ་དག་མི་དགོས་པ་དང༌། དེ་གཉིས་ཁམས་འོག་མ་གཉིས་སུ་གཟུགས་ལ་བརྟེན་པ་ལྟར་གང་ལ་བརྟེན་བརྗོད་དགོས་སོ་ཞེ་ན། ཁྱབ་པ་མེད་ཅིང་ཕན་ཚུན་བརྟེན་པས་སྐྱོན་མེད་དོ། །མདོ་སྡེ་པ་ནི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རམ། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཕན་ཚུན་བརྟེན་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རྟེན་གཞན་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

དེ་རྣམས་མཚན་གཞི། མཚན་ཉིད་གཟུགས་ཁམས་ལས་གོང་མར་གྱུར་པ་གང་ཞིག་རང་སའི་ཉོན་མོངས་རྒྱས་སུ་རུང་བའོ། །སྒྲ་དོན་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཁམས་གསུམ་གཅིག་གམ་དུ་མ་ཞེ་ན། མཐའ་མེད་དེ་ནམ་མཁའ་ཇི་ཙམ་པ་དེ་ཙམ་མོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་མདོ་ལས། དཔེར་ན་ཆར་གྱི་རྒྱུན་གཉའ་ཤིང་ཙམ་འབབ་པ་ན་བར་སྣང་ལ་མཚམས་སམ་བར་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཆགས་པ་དང་འཇིག་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚམས་སམ་བར་མེད་དོ། །ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཇི་ལྟ་བར་ལྷོ་དང་ནུབ་དང་བྱང་དུའང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་གསུངས་ཀྱི་སྟེང་དང་འོག་ཅེས་ནི་མ་གསུངས་པས་ཡན་མན་ཐུག་བཅས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་མདོ་གཞན་ལས་འབྱུང་བས་གོང་འོག་ཏུའང་མཐའ་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །འདོད་ཁམས་གཅིག་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ན་ཐམས་ཅད་ལ་སྟེ་གོང་མ་གཉིས་ལའང་དེ་བཞིན་ནོ།།

གཉིས་པ། འགྲོ་བ་ལྔར་དབྱེ་བ་ནི།

ཁམས་གསུམ་པོ་དེར་ནི་དམྱལ་བ་དང་སོགས་ཀྱིས་དུད་འགྲོ་དང་ཡི་དྭགས་དང་མི་དང་ལྷ་སྟེ་འགྲོ་བ་ལྔ་རང་གི་མིང་གིས་སྨོས་ནས་བསྟན་ཏོ། །ངོ་བོ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཁམས་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཏུ་གཏོགས་པའི་ཆོས་འགའ་ཞིག་ཡིན་གྱི་ཐམས་ཅད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་དགེ་བ་དང་སྣོད་དང་སྲིད་པ་བར་མ་རྣམས་ཁམས་སུ་གཏོགས་ཀྱང་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཆོས་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པ་དང་ལུང་བསྟན་པ་དགེ་བ་མིན་པ་སྟེ་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་པ་ཡིན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་བར་སྲིད་མིན་ནོ། །གང་སྤེལ་གྱིས། དེ་དག་ནི་གོང་གི་དེ་གསུམ་བསལ་བའི་ཕྱིར་སྨྲོས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་འགྲོ་བ་འཆོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འགྲེལ་པར་འབྱུང་སྟེ། དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་འདྲེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ།།

འོ་ན་སེམས་ཅན་ཡིན་ན་བར་སྲིད་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པ་ག་ལས་ཞེ་ན། གདགས་པ་ལས། སྐྱེ་གནས་བཞིས་འགྲོ་བ་ལྔ་བསྡུས་ཀྱི་འགྲོ་བ་ལྔས་ནི་སྐྱེ་གནས་བཞི་མ་བསྡུས་ཏེ། གང་མ་བསྡུས་ཞེ་ན། སྲིད་པ་བར་མའོ་ཞེས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལས། མིག་གི་ཁམས་གང་ཞེ་ན། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་དྭང་བ་གང་ཡིན་པ་དམྱལ་བའམ་ཞེས་པ་ནས་འགྲོ་ལྔ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའམ་སྲིད་པ་བར་མའི་མིག་དང༌། མིག་གི་དབང་པོ་དང༌། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། མིག་གི་ཁམས་སོ་ཞེས་དང༌། སྲིད་པ་བདུན་བཏོན་པ་ལས། དམྱལ་བའི་སྲིད་པ་ཞེས་པ་ནས་ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་དང༌། སྲིད་པ་བར་མའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་འདིས་འགྲོ་བ་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་དུའང་གྲུབ་བོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཟེར་རོ། །ཁ་ཆེ་བ་ནི་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དང༌། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་སྙིགས་མ་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དམྱལ་བ་དག་ཏུ་སྨིན་པར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་གྲུབ་ནས་དམྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུ་འགྲོའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་དེ་ལ་ཆོས་དེ་དག་མ་གཏོགས་པའི་དམྱལ་བ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་པས་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་ཁོ་ན་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་རྣམ་སྨིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་ཡང་དེ་ལྟར་བཞེད་དོ། །གཞན་དག་ནི་རྒྱས་བྱུང་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འོ་ན་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས། འགྲོ་བ་དག་ལ་ཕྲ་རྒྱས་ཐམས་ཅད་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མི་འགལ་ཏེ། འགྲོ་བར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྒྱུ་སེམས་སྤང་བྱ་རིས་ལྔ་ཡོད་པས་འཇུག་པ་དང་བཅས་པའི་འགྲོ་བ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་གྲོང་སྨོས་པས་དེའི་ཉེ་འཁོར་སྨོས་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་དག་ནི་ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་འགྲོ་བ་དག་ལས་ལོགས་ཤིག་སྨོས་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཡིན་པར་མ་ངེས་ཏེ་ལྟ་བའི་སྙིགས་མ་བཞིན་ནོ་ཞེའོ། །གལ་ཏེ་འགྲོ་བ་ལྔ་ཡིན་ན་ལྷ་མ་ཡིན་ལ་སོགས་པ་གང་དུ་བསྡུ་ཞེ་ན། སློབ་དཔོན་ཐོགས་མེད་ནི་ལྷ་དང་ལུས་ལོངས་སྤྱོད་འགྲན་བཟོད་པ་དང་གཉེན་ཟླ་ཡིན་པས་ལྷའི་ནང་དུ་འདུས་པར་བཞེད་དེ། ས་ལས། ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ཀྱང་ལྷའི་འགྲོ་བར་བསྡུས་པ་ཁོ་ནར་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་སོ། །འོན་ཀྱང་ལྷའི་ཆོས་ལས་ཉམས་པའི་དམན་པ་ལ་དགག་པའི་སྒྲ་སྦྱར་བར་བཤད་དོ། །དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ལས་ཡི་དྭགས་དང་དུད་འགྲོར་གཏོགས་པ་དང༌། མདོ་གཞན་ལས་འགྲོ་བ་དྲུག་པར་བཤད་པའང་ཡོད་དོ། །གནོད་སྦྱིན་ནི་ཁ་ཅིག་ལྷ་དང་ཁ་ཅིག་ཡི་དྭགས་སོ། །དྲི་ཟ་ནི་ལྷའི་གླུ་མཁན་དང༌། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང༌། ལྟོ་འཕྱེ་ནི་ཁྱུང་དང་སྦྲུལ་ཡིན་ལ། མིའམ་ཅི་ནི་མིའི་ལུས་ལ་རྟའི་གདོང་པ་ཅན་ལ་སོགས་པ་སྟེ་དེ་རྣམས་དང་ཀླུ་དུད་འགྲོའོ། །ཤ་ཟ་དང་སྨྱོ་བྱེད་དང་རྗེད་བྱེད་དང་མ་མོ་ལ་སོགས་པ་ཡི་དྭགས་དང༌། སྲིན་པོ་ནི་མི་མ་ཡིན་གྱི་བྱེ་བྲག་གོ།

གཉིས་པ། མདོ་ལས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི།

ཆོས་མངོན་པ་མདོ་འཆད་པས་རྣམ་ཤེས་གནས་པ་བདུན་དང་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་དགུ་དང་རྣམ་ཤེས་གནས་པ་བདུན་ཞེས་གསུངས་པ་རྣམས་གང་དག་ཡིན་ཞེ་ན།

དེ་ལ་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི།

མདོ་ལས། སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་ལུས་ཐ་དད་ཅིང་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་རྣམས་དང་ལྷ་ཁ་ཅིག་གོ་ཞེས་པ་ནི། ལུས་དང་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པའི་མི་རྣམས་དང་འདོད་ལྷ་དྲུག་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོར་དུས་ཕྱིས་བྱུང་བ་རྣམས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་རྟགས། གོས་དང་རྒྱན་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་ཅིང༌། འདུ་ཤེས་ཀྱང་བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམས་རྣམས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་ལུས་ཐ་དད་ཅིང་འདུ་ཤེས་གཅིག་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚངས་རིས་ཀྱི་ལྷ་གང་དག་དང་པོར་བྱུང་བ་དེ་དག་གོ་ཞེས་པ་ནི། ལུས་ཐ་དད་ཅིང་འདུ་ཤེས་གཅིག་པ་སྟེ་ཚངས་རིས་པའི་ལྷ་གང་དག་དང་པོར་བྱུང་བ་ཚངས་ཆེན་གཙོ་བོ་གཅིག་པ་དང༌། དེ་སྐྱེས་ནས་རིང་དུ་མ་ལོན་པ་ན་བྱུང་བའི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ལྷ་རྣམས་ཡིན་པས་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་ཅིང༌། འདུ་ཤེས་ནི་བདག་ཅག་ཚངས་པ་ཆེན་པོས་ཕྱུང་ངོ་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་ཤིང༌། དེ་ཡང་འདི་དག་ནི་བདག་གིས་ཕྱུང་ངོ་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་པར་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་མདོ་ལས།

དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ཅག་གིས་སེམས་ཅན་འདི་ཚེ་རིང་ཞིང་དུས་རིང་པོར་གནས་པར་མཐོང་ལ། སེམས་ཅན་འདི་ཡང་སེམས་ལ་འདི་སྙམ་དུ་ཀྱེ་མ་སེམས་ཅན་གཞན་དག་ཀྱང་འདིར་བདག་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་སྨོན་ལ། བདག་ཅག་ཀྱང་འདིར་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་སོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ། དེ་དག་གིས་དེ་ལྟར་མཐོང་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་འོད་གསལ་གྱི་ཚེ་མཐོང་ལ། དེའི་ཚེ་སྔོན་གྱི་གནས་དེ་ཉིད་རྗེས་སུ་དྲན་པས་ཤེས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེར་སྐྱེས་པས་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་སེམས་མ་ཐོབ་ན་སྔོན་གྱི་གནས་དེ་རྗེས་སུ་དྲན་པར་མི་རིགས་ལ། ཐོབ་ན་ཚངས་ཆེན་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་བསམ་གཏན་དང་པོས་བསྡུས་པ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ། གཉིས་པས་བསྡུས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གོང་སའི་ཉོན་མོངས་པ་འོག་སར་དམིགས་པ་འགའ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ནི་དང་པོའི་བར་སྲིད་ཀྱི་ཚེའོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་གྲུབ་མ་ཐག་སྐྱེ་སྲིད་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ལ་གེགས་བྱེད་མེད་པས་དེ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཚེ་རིང་ཞིང་དུས་རིང་པོར་གནས་པའི་ལོངས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེའི་འཁོར་དུ་དང་པོར་བྱུང་བ་དེ་དག་གིས་དེ་ལྟར་མཐོང་ཞིང་ཤེས་ཏེ་དེ་དག་ས་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། ཡང་ན་དེ་ལས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་ལུས་གཅིག་ཅིང་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འོད་གསལ་གྱི་ལྷ་རྣམས་སོ། །འདི་ནི་རྣམ་ཤེས་གནས་པ་གསུམ་པའོ་ཞེས་ཏེ་མཐའ་སྨོས་པས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་མཐའ་དག་གོ །དེ་ནི་བཟློག་པ་སྟེ་ལུས་གཅིག་ཅིང་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་དེ། ལུས་ཁ་དོག་དབྱིབས་རྟགས་རྣམས་མཚུངས་ཤིང༌། འདུ་ཤེས་ནི་དངོས་གཞིའི་ཡིད་བདེས་སྐྱོ་ན་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་དང༌། དེས་སྐྱོ་ན་དངོས་གཞིའི་ཡིད་བདེའི་འདུ་ཤེས་སུ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་དབང་ཕྱུག་དག་འདོད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བས་སྐྱོ་བ་ན་རེས་འཇོག་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ།།

མདོ་སྡེ་པ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་གྱི་གང་དག་སྐྱེས་ནས་རིང་དུ་མ་ལོན་པ་འཇིག་རྟེན་འཇིག་ཆགས་ལ་མི་མཁས་པ་དག་ཚངས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་བསྲེགས་པ་ན་དེར་འོང་བར་འདོགས་ནས་སྐྲག་ཅིང་སྐྱོ་བར་འགྱུར་ལ། རིང་དུ་ལོན་པ་མཁས་པ་དག་ནི་གྲོགས་པོ་དག་མ་འཇིགས་ཤིག སྔོན་ཡང་ཚངས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་སྟོང་པ་བསྲེགས་ནས་མེད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་དབུགས་འབྱིན་ཅིང་མི་སྐྲག་པར་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པས་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་དོ་ཞེའོ། །གོང་མ་ལས་ཀྱང་བཤད་དོ། །སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་ལུས་གཅིག་ཅིང་འདུ་ཤེས་གཅིག་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་རྒྱས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་སོ། །འདི་ནི་རྣམ་ཤེས་གནས་པ་བཞི་པའོ་ཞེས་པ་ནི་ལུས་དང་འདུ་ཤེས་གཅིག་པ་སྟེ་མཐའ་སྨོས་པ་དང་ལུས་གཅིག་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །འདུ་ཤེས་ནི་དང་པོར་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་སུ་གཅིག་ཅིང༌། གཉིས་པར་དགེ་བའི་འདུ་ཤེས་སུ་ཐ་དད་ལ། འདིར་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པའི་བདེ་བ་དང་མཚུངས་ལྡན་དུ་འདུ་ཤེས་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་འབྱུང་བས་དེར་ཡང་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་སྤེལ་འཆད་དོ། །སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་གང་དག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་པ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་ལྷ་དག་གོ །འདི་ནི་རྣམ་ཤེས་གནས་པ་ལྔ་པའོ་ཞེས་པ་གསུམ་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང་པོ་གསུམ་པོ་དག་སྟེ་དེ་ལྟར་བདུན་ནོ། །ལྷག་མ་ངན་འགྲོ་དང་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་སྲིད་རྩེ་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་ཤེས་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་ཤེས་དེ་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་དང་ལྡན་ཏེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་ཞེ་ན། རིམ་པ་བཞིན་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་རྒྱུ་འབྲས་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་གིས་སོ། །ཡང་ན་གཞན་ན་གནས་པ་དེར་འགྲོ་བར་འདོད་ལ་དེ་ན་གནས་པ་གཞན་དུ་བསྐྱོད་པར་མི་འདོད་པ་དེ་རྣམ་ཤེས་གནས་པར་གཞག་ན། ངན་སོང་ལ་གཉིས་ཀ་མེད་ཅིང་བཞི་པ་ན་སོ་སྐྱེ་རྣམས་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་དང༌། འཕགས་པ་རྣམས་གོང་མ་དང་ལྷག་མེད་དུའང་འཇུག་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲིད་རྩེ་རྒྱུ་བ་མི་གསལ་བས་རྣམ་ཤེས་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ།།

གཉིས་པ་ནི།

མདོ་ལས། སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་ལུས་ཐ་དད་ཅིང་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་རྣམས་དང་ལྷ་ཁ་གཅིག་ལྟ་བུའོ། །འདི་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་དང་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོགས་དང༌། སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་དག་ལ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་འདུཤེས་མེད་པའི་ལྷ་རྣམས་ཏེ་འདི་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་ལྔ་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དག་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ནས། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་པ་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་ལྷ་རྣམས་ལྟ་བུའོ། །འདི་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་དགུ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་རོ། །དེ་རྣམས་ན་རྣམ་ཤེས་གནས་པ་བདུན་དང༌། སྲིད་རྩེ་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་ནི་གནས་དགུར་མདོ་ལས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འོ་ན་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་མ་གཏོགས་པ་བསམ་གཏན་བཞི་པ་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་གཞན་གང་ཞེ་ན་ངན་སོང་རྣམས་ཏེ་ཞེས་དེ་ཁོ་ན་སྨོས་པའི་ཕྱིར་སྤྲིན་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་ཡིན་པར་བཞེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གཞན་ཏེ་ངན་སོང་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་མིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་དགའ་བཞིན་དུ་གནས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་ཡིན་ན། འདི་དག་མི་འདོད་བཞིན་དུ་ལས་ཀྱི་སྲིན་པོས་རང་དབང་མེད་པར་གནས་དགོས་པའི་ཕྱིར་བཙོན་ར་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཏེ་གང་སྤེལ་ཡང་དེ་ལྟར་འཆད་དོ། །རྒྱལ་སྲས་ནི་སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་ལྟར་ཏེ། འོན་ཀྱང་གཞན་ནི་ངན་སོང་རྣམས་ཏེ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་སྒོ་ཙམ་ཞིག་བཤད་པར་ཟད་པས་འགལ་བ་མེད་ལ། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་སྤྲིན་མེད་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་སུ་འདོད་པ་དག་གིས་རིགས་པ་བཙལ་དགོས་སོ། །དེས་ན་རྒྱུ་མཚན་སྔ་མ་ལྟར་འདིར་ཡང་ཡིན་པས་ངན་སོང་ལ་ཡོད་ཀྱི། འདིར་དེ་ན་གནས་པ་རྣམས་གཞན་དུ་བསྐྱོད་པར་མི་འདོད་པ་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གསུམ་པ་ནི།

མདོ་ལས་རྣམ་ཤེས་གནས་པ་དག་ནི་ཡང་བཞི་སྟེ་བཞི་གང་ཞེ་ན། རྣམ་ཤེས་གནས་པ་གཟུགས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། ཚོར་བར་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། འདུ་བྱེད་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བའོ་ཞེས་པའི་རང་བཞིན་ཅི་ཞེ་ན། དེ་དག་རིམ་པ་བཞིན་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་བཞི་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རང་གི་ས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདིར་རྣམ་ཤེས་སྲིད་པའི་དབང་གིས་གནས་པ་ཡིན་ན་ཟག་མེད་དང་ས་གཞན་གྱི་ཕུང་པོ་ལ་དེ་ལྟར་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་རྣམ་ཤེས་ཉིད་ཅིའི་ཕྱིར་དེར་མི་སྟོན་ཅེ་ན། འདིར་གནས་དང་གནས་པ་པོ་ཕྱེ་ནས་རྣམ་ཤེས་གནས་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ན་རྣམ་ཤེས་འབའ་ཞིག་ནི་རྣམ་ཤེས་གནས་པ་བཞིར་མ་བཤད་དེ། དེ་ཉིད་གནས་པ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་ཉིད་སྟན་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་ཆོས་གང་ལ་རྣམ་ཤེས་གནས་ནས་གྲུ་དང་མཉན་པའི་ཚུལ་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་དེ་དག་རྣམ་ཤེས་གནས་པ་ཡིན་ན་རྣམ་ཤེས་ཉིད་དེ་ལ་གནས་ནས་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོའི་དོན་ནི་གཟུགས་དེ་ལ་རྣམ་ཤེས་བརྟེན་ཅིང་གནས་པས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་དང༌། རྣམ་ཤེས་དང་ལྷན་ཅིག་ཉེ་བར་སྤྱོད་པས་ན་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། གཟུགས་ཀྱང་མིན་ལ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་ཡང་ཡིན་པས་ན་གཟུགས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་སྟེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བར་དུའོ།།

བཞི་པ་ནི།

བདུན་གྱིས་བཞི་བསྡུས་སམ་བཞིས་བདུན་བསྡུས་ཤེ་ན། བསྡུ་བར་བྱེད་ན་མུ་ནི་བཞི་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་བདུན་གྱིས་བསྡུས་ལ་བཞིས་མ་བསྡུས་བ་བདུན་པོའི་རྣམ་ཤེས་དང༌། མུ་གཉིས་པ་ངན་སོང་བསམ་གཏན་བཞི་པ་སྲིད་རྩེའི་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཞི་དང༌། གསུམ་པ་བདུན་པོའི་དེ་བཞི་དང༌། བཞི་པ་ངན་སོང་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་ཤེས་དང་ཟག་མེད་དོ།།

སེམས་ཅན་རྣམ་གཞག་གིས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། དང་པོ་འཇུག་པ་དང༌། བར་དུ་གནས་པ་དང༌། ཐ་མ་འགྲོ་བའི་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས་གང་དུ་འཇུག་པའི་སྐྱེ་གནས་ལ་གཉིས་ཀྱི་བསྟན་པ་ནི།

ཁམས་གསུམ་པོ་དེར་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་ཞེ་ན། དེར་ནི་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་དང་སོགས་ཀྱིས་མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་དང༌། ཕ་མའི་ས་བོན་ལ་མ་ལྟོས་པར་འབྱུང་པའི་དྲོད་གཤེར་ལས་རིམ་པར་སྐྱེ་བ་དང༌། དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་དང་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་རྣམས་མ་ཚང་བ་མེད་པར་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བའི་བརྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་སྐྱེ་གནས་བཞི་དག་ཏུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་རོ། །སྐྱེ་གནས་ཀྱི་དོན་ནི་སྐྱེ་བ་སྟེ། འགྲེལ་པར། སྐྱེ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་དང༌། ཡང་ན་སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་གང་ཞིག་མཐུན་པ་རྣམས་འདྲེ་བར་བྱེད་པ་སྟེ་གང་སྤེལ་གྱིས། སྐྱེ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ཡིན་གྱི་སྐྱེ་ས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ།།

གཉིས་པ། རྒྱས་བཤད་ནི།

འགྲོ་བ་གང་ལ་སྐྱེ་གནས་གང་ཡོད་ན་མི་ལ་བཞི་སྟེ་གྲུ་ཆག་པའི་ཚོང་པ་ཁྲུང་ཁྲུང་དང་འདུས་པས་བྲག་དང་ཉེ་བའི་བྲག་ཅེས་པ་ཕྱིས་རང་རྒྱལ་དུ་གྱུར་པ་དང༌། དགེ་བསྙེན་མ་ས་ག་ལས་སྒོ་ང་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་བྱུང་བ་དང༌། རྒྱལ་པོ་ལྔ་ལེན་གྱི་བཙུན་མོ་ལས་སྒོ་ང་ལྔ་བརྒྱ་བྱུང་བ་སྒྲོམ་དུ་བཅུག་སྟེ་གང་གཱར་བོར་བ་ལི་ཙ་བྱི་བཙུན་མོར་བཅས་པ་ཁྲུས་བྱེད་པས་ཁ་ཕྱེ་བ་ན་ཁྱེའུ་ལྔ་བརྒྱ་འདུག་པ་ལྟ་བུ་དང༌། མངལ་སྐྱེས་ད་ལྟར་གྱི་མི་ཕལ་ཆེ་བ་དང༌། དྲོད་གཤེར་སྐྱེས་ང་ལས་ནུ་སོགས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལྔ་དང༌། རྒྱལ་པོ་ཚངས་བྱིན་བྲང་ནས་བུ་མོ་ཐི་བའི་ཕྲེང་བ་ཅན་དང༌། ཆུ་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་ལས་ཨ་མྲ་སྐྱོང་མ་ལྟ་བུ་དང༌། བརྫུས་སྐྱེས་བསྐལ་པ་དང་པོའི་མི་དང༌། སངས་རྒྱས་ཞལ་བཞུགས་དུས་དགེ་སློང་སྤུན་གཉིས་དང༌། དུས་ཕྱིས་བྱོན་པ་ཨཱརྱ་དེ་བ་ལྟ་བུའོ། །དུད་འགྲོ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ཏེ་ཀླུ་དང་ནམ་མཁའ་ལྡིང་ལ་སྐྱེ་གནས་བཞི་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་ཆེ་བས་དམྱལ་བ་རྣམས་དང་ལྷ་རྣམས་དང་སྲིད་པ་བར་མ་པ་རྣམས་བརྫུས་ཏེ་སྐྱེའོ། །ཡི་དྭགས་ནི་ཕལ་ཆེར་བརྫུས་སྐྱེས་ཡིན་ལ། འགའ་ཞིག་ནི་མངལ་ནས་སྐྱེ་བའང་ཡིན་ཏེ། གནས་བརྟན་མོའུ་གལ་ལ་ཡི་དྭགས་མོ་ཞིག་གིས། བདག་གིས་མཚན་མོ་བུ་ལྔ་དང༌། །དེ་བཞིན་ཉིན་མོ་གཞན་ལྔ་དག །བསྐྱེད་ནས་དེ་དག་ཟ་མོད་ཀྱི། །འོན་ཀྱང་བདག་ནི་ཚིམ་པ་མེད། །ཅེས་སྨྲས་ཏེ་བསྐྱེད་ནས་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མངལ་སྐྱེས་ཡིན་པར་ཊཱིཀ་བྱེད་དག་འཆད་དོ། །གང་བཟང་ན། བདག་གཞན་གཉིས་དང༌། གཞན་ལ་སྡུག་བསྔལ་མེད་པ་དང༌། རང་ལ་ལན་གཅིག་དང༌། ལན་གཉིས་སུ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བས་བརྫུས་སྐྱེས་སོགས་སྔ་མ་རྣམས་བཟང་ངོ་། །འོ་ན་སྐྱེ་བ་ལ་དབང་ཐོབ་པ་སྲིད་པ་ཐ་མའི་བྱང་སེམས་མངལ་སྐྱེས་སུ་སྟོན་ཅེ་ན། ཤཱཀྱ་པ་ཆོས་ལ་གཟུད་པ་དང༌། མི་རྣམས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་དང༌། གཅེར་བུ་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས། བཙུན་པ་སུ་ཞིག་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོན་པར་བགྱིད་ལགས། སྒྱུ་མ་མཁན་གོའུ་ཏམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང༌། བསྐལ་པ་བརྒྱ་འདས་ནས་སྒྱུ་མ་མཁན་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ནས་སྒྱུ་མས་འཇིག་རྟེན་ཟའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་ཞིང་མཐུ་ཆེ་བ་མཐོང་ན་སྒྱུ་མའམ་སུ་ཞིག་ཅེས་དེ་ལྟར་རྟོག་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ནི་སྐུ་གདུང་རིང་བསྲེལ་གྱིས་གདུལ་བར་བྱ་བ་རྣམས་ལ་དེ་གཞག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བརྫུས་སྐྱེས་ཤི་བ་ན་དེ་ལུས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སློབ་དཔོན་ནི་བྱིན་རླབས་ལས་འབྱུང་བར་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ལན་དེ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །འོ་ན་མདོ་ལས། ནམ་མཁའ་ལྡིང་བརྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བས་ཀླུ་བརྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་བཟའ་བའི་ཕྱིར་འབྱིན་ཏོ་ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། བཟའ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བཤད་ཀྱི་ཟའོ་ཞེས་མ་གསུངས་པའམ། མ་ཤི་བའི་བར་དུ་ཟ་བ་ལ་དགོངས་པས་འགལ་བ་མེད་དོ། །གང་མང་ན་བརྫུས་སྐྱེས་ཁོ་ན་མང་སྟེ། འགྲོ་བ་གཉིས་དང་གསུམ་གྱི་ཕྱོགས་དང་བར་སྲིད་ཐམས་ཅད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་གང་བཟང་བ་རྣམས་མང་ངོ༌།།

གཉིས་པ། གང་གིས་འཇུག་པའི་བར་སྲིད་ལ་ལྔ་ལས། དང་པོ། བཤད་མ་ཐག་པར་བར་སྲིད་ཅེས་བསྟན་པའི་ངོ་བོ་ཅི་ཞེ་ན།

འདིར་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་རྒྱུན་རྒྱུད་གང་ཞིག་འཆི་སྲིད་འགགས་པ་དང་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པའི་བར་དུ་འབྱུང་བའོ། །བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་ནི། བྱུང་བའི་དོན་སོན་པ་ཡིན་པས་འདི་ལྟར་སྲིད་པ་བར་མ་ནི་ཞེས་དང་པོར་བླངས་ལ། རང་བགྲོད་པའི་ཡུལ་དུ་མ་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་ན་རང་བགྲོད་པའི་ཡུལ་དུ་སོན་པ་མིན་ཞེས་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱུང་བ་མིན་ནོ།།

གཉིས་པ། སྒྲུབ་བྱེད་ནི།

ཕལ་ཆེན་སྡེ་པ་དག་སྲང་མདའི་མཐོ་བ་དང་དམའ་བ་ལྟར་འཆི་སྲིད་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེ་སྲིད་འབྱུང་གི་བར་སྲིད་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

དེ་སྒྲུབ་པ་ལ་རིགས་པ་དང༌། ལུང་གཉིས་ལས་དང་པོ་ནི།

འབྲུ་ཡི་རྒྱུན་དང་ཞེས་སོགས་ལ་འགྲེལ་པར། གང་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཡུལ་གཞན་དུ་འབྱུང་བ་མཐོང་སྟེ་དཔེར་ན་འབྲུའི་རྒྱུན་བཞིན། སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་འདི་ཡང་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པའི་ཆོས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཏེ། འབྲུ་གྲོང་ནས་གྲོང་དུ་ཁུར་བའི་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་འདི་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པར་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་འཆི་སྲིད་ཆད་པ་ཁོ་ན་ལས་བྱུང་བ་མིན་པར་སྟོན་ཏོ། །ཡང་ན་དེ་ཉིད་ལ་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས་གཟུགས་མེད་ནས་འདོད་པར་སྐྱེས་པའི་སྐྱེ་སྲིད་ཀྱི་གཟུགས་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་གང་དང་བྲལ་བ་དང༌། གང་དུ་གྲུབ་པ་དེའི་བར་མའི་རྒྱུན་ལ་ཡོད་པའི་གཟུགས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་ཏེ། རང་གི་ཉེར་ལེན་གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་ངོ་བོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་འབྲུའི་རྒྱུན་བཞིན་ཞེས་བཀོད་དེ། རང་དང་བར་མ་ཆད་པའི་གཟུགས་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་རྒྱུ་གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་གཟུང་ངོ༌། །དེས་ན་འབྲུའི་རྒྱུན་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་བར་མའི་རྒྱུན་ལ་ཡོད་པའི་གཟུགས་སྔོན་དུ་སོང་བར་བསྒྲུབས་ནས་སྲིད་པ་ཆད་པ་ཁོ་ན་ལས་བྱུང་བ་མིན་པར་འཕེན་ཏོ། །གལ་ཏེ་མེ་ལོང་གི་ནང་དུ་བྱད་བཞིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་དེ་བྱད་བཞིན་གྱི་རྒྱུན་ཡིན་ཡང་བྱད་བཞིན་དང་བར་ཆད་ནས་འབྱུང་བ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་མ་ངེས་སོ་ཞེས་པའམ། ཡང་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། བྱད་བཞིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན་སྐྱོན་མེད་དེ། མདོ་སྡེ་པ་ལྟར་ན་གཟུགས་བརྙན་དེ་བྱད་བཞིན་གྱི་ངོ་བོར་མ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བྱད་བཞིན་གྱི་རྒྱུན་དུ་མི་འགྲུབ་བོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡང་དེའི་རྒྱུན་ཡིན་པའི་སྒོ་ནས་རྟགས་མ་ངེས་པར་སྟོན་པའི་དཔེ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བྱད་བཞིན་གྱི་ངོ་བོར་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་གོ་ས་གཅིག་ན་དུས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཐོགས་བཅས་ཀྱི་གཟུགས་གཉིས་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མེ་ལོང་གི་གློ་ན་གནས་པས་མེ་ལོང་ནང་གི་གཟུགས་བརྙན་མ་ཡིན་ལ་མདུན་ན་གནས་པས་དེ་ལས་བཟློག་པ་མཐོང་བར་སྣང་ངོ༌། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་དེར་བྱད་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་གྲུབ་ན་དེའི་གཟུགས་གཅིག་ལ་སྐྱེས་བུ་གཉིས་ཀྱིས་ལྷན་ཅིག་བལྟས་པ་ན་དེ་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་ལས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་སྣང་བ་ནི་བྱད་བཞིན་གྱི་མཐུ་ལས་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པ་གཟུགས་བརྙན་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་སྣང་གི་གཟུགས་བརྙན་ཞེས་བྱ་བ་དོན་དུ་གྲུབ་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལས། མདོ་སྡེ་པ་ལ་སོགས་པ་ན་རེ་ཤེས་པ་ཁོ་ན་དེ་ལྟར་འཁྲུལ་པར་སྣང་ངོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་དེ་གཟུགས་སུ་ཁས་ལེན་ཏེ་སློབ་དཔོན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་ན་རེ། མེ་ལོང་ལ་སོགས་པར་གཟུགས་གཞན་ཁོ་ན་ཞིག་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ཟེར་རོ་ཞེས་སོ། །དེས་ན་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་དེ་གཟུགས་སུ་གྲུབ་ཏུ་ཟིན་ཀྱང༌། སྐྱེ་སྲིད་ཀྱི་གཟུགས་དེ་རང་གི་རྒྱུ་གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། འདི་བྱད་བཞིན་གྱི་རྒྱུན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་ཚུལ་འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་རྟགས་དེ་མ་ངེས་པར་སྟོན་པའི་དཔེ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དེ་ལྟར་རྒྱུན་ཡིན་ལ་ཚུལ་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་བྱད་བཞིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ནི་མེ་ལོང་གི་རྒྱུད་དང་འབྲེལ་བ་དང༌། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བས་དེའི་རྒྱུན་མིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐྱེ་སྲིད་ནི་འཆི་སྲིད་དང་གཙོ་བོའི་གཞན་གཅིག་སྟེ་གཉིས་ལས་བྱུང་བ་མེད་ལ། འདི་ནི་བྱད་བཞིན་དང་མེ་ལོང་དག་པ་གཉིས་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ། ལུང་ནི།

ཤཱཀྱའི་སྲས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་དག་གིས་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་གྱི་དོན་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་དཔང་པོར་གཟུང་དགོས་པས། དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མགུར་ཉིད་ནས་སྲིད་པ་ནི་བདུན་ཏེ། དམྱལ་བའི་ཞེས་པ་ནས་སྲིད་པ་བར་མའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཡོད་དོ། མི་འདོན་ཏེ་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ལུང་ལས་མི་འབྱུང་ལ། གཞན་ལས་འབྱུང་ཡང་དང་པོ་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའི་གཞི་ཉམས་ནས་བློ་ལ་ཡོད་པ་སྡུད་པའི་ཚེ་འགའ་ཞིག་གིས་སྒྲོ་བཏགས་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འོ་ན་མདོ་ལས་གནས་གསུམ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་མའི་མངལ་དུ་བུ་ཆགས་པར་འགྱུར་ཏེ། མ་རུང་ཞིང་ཟླ་མཚན་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཕ་མ་ཆགས་པར་གྱུར་ཅིང་ཕྲད་པ་དང༌། དྲི་ཟ་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ནའོ་ཞེས་ཏེ་བར་སྲིད་ལས་གཞན་པའི་དྲི་ཟ་མེད་དོ། །དེ་སྐད་མི་འདོན་ཏེ་ཕུང་པོ་ཞིག་པ་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ནའོ་ཞེ་ན། རྟ་ལེན་གྱི་བུའི་མདོ་ལས། ཁྱོད་ཀྱིས་དྲི་ཟ་ཉེ་བར་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་རྒྱལ་རིགས་སམ་ཞེས་སོགས་དང༌། འོན་ཏེ་ཤར་ཕྱོགས་ནས་འོངས་པ་ཞིག་གམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཕུང་པོ་ཞིག་པ་དེ་དག་ཏུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འཆི་སྲིད་ལ་ཊཱིཀ་བྱེད་དག་གིས་བཤད་དོ། །དེ་ཡང་མི་འདོན་ཏོ་ཞེ་ན། ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི་ལྔ་སྟེ། བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བར་སྲིད་མེད་ན་དེ་ཇི་ལྟར་དྲང༌། ལྷ་རིགས་གཅིག་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྐྱེས་ནས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་ལ། སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་སྟོན་པའི་མདོ་ལས་དུས་དང་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་བར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་གསུམ་བཤད་དོ། །དཔེར་ན་ཞོགས་མའི་མེ་ཆུང་ངུ་གྲུབ་བཞིན་དུ་འཆི་བ་དང༌། ལྕགས་ཀྱི་ཚ་ཚ་གནམ་དུ་ཡར་བཞིན་དུ་འཆི་བ་དང༌། དེ་ས་ལ་མ་ལྷུང་བ་ཉིད་དུ་འཆི་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་བར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་དཔེ་དེ་དག་མི་འབྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལས་ཀྱང་འགྲུབ་བོ། །གཞན་དག་ཚེ་ཚད་ཀྱི་བར་དོར་འདོད་པ་དེ་དག་གི་ལྟར་ན་གཟུགས་མེད་པར་ཡང་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། དེ་ལྟར་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གང་ལས་ཤེ་ན། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྣམ་པར་བཤད་པའི་སྡོམ་གྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཉི་ཤུ་པ་ལས། བསམ་གཏན་དག་གིས་བཅུ་ཚན་བཞི། །གཟུགས་མེད་དག་གིས་བདུན་ཚན་གསུམ། །འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་དྲུག་ཚན་དུ། །མཛད་ནས་ཚོམས་སུ་ཡང་དག་བསྡེབས། །ཞེས་པར་རོ། །དེ་ཡང་མི་འདོན་ཏོ་ཞེ་ན། སྟོན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས། བསྟན་པ་འདིའི་འདྲེན་པ་ནི་མེད། རྣམ་པ་མང་པོ་ཐ་དད་ཀྱི་སྟེང་དུ་ད་དུང་ཚིག་དང་དོན་ལས་དགའ་མགུར་འབྱེད་ན་ཅི་ཞིག་བྱར་ཡོད། གང་དག་ལུང་ཚད་མར་ཁས་ལེན་པ་དེ་དག་ལ་ནི་བར་སྲིད་གྲུབ་བོ། །འོ་ན་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུང་གི་ཉན་ཐོས་མཁས་མགུ་ལ་བདུད་སུན་འབྱིན་བྱེད་ཀྱིས་ཀླད་དུ་རྡོའི་ཁུ་ཚུར་གྱིས་བསྣུན་པས་རང་གི་ལུས་གསོན་པོར་མེས་བསྐོར་ཏེ་མནར་མེད་དུ་ལྷུང་བར་བཤད་དོ་ཞེ་ན། མཐོང་ཆོས་ལ་དེ་ལྟར་མྱོང་གི་སྐྱེས་ནས་མྱོང་འགྱུར་ཕྱིས་སྨིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ལས་གང་དག་བྱས་མ་ཐག་ཏུ་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར་གསུངས་སོ་ཞེ་ན། ཕྱི་མ་ལ་འགྲོ་བ་གཞན་དུ་མི་སྐྱེ་བ་ལ་དགོངས་ཀྱི། འོན་ཏེ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་བརྟགས་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་སྟོན་པའི་སྤྱན་སྔར་བྲམ་ཟེ་སྡིག་ཅན་ཞིག་འོངས་པ་ལ། བྲམ་ཟེ་ན་ཚོད་ཁྱེར་ཟིན་རྒ་བ་དང༌། །ན་བ་ཡིན་ཏེ་གཤིན་རྗེའི་དྲུང་དུ་ཕྱིན། །བར་ན་ཁྱོད་ཀྱི་གནས་ཀྱང་ཡོད་མིན་ཞིང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་ལམ་རྒྱགས་ཀྱང་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་པས་བར་སྲིད་མེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མིའི་ནང་དུ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་སུ་མེད་པར་དགོངས་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ།།

གསུམ་པ། ཤ་ཚུགས་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན།

བར་སྲིད་དེ་ནི་སྐྱེ་སྲིད་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་ན་གང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་སྔོན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པ་དང་འཕེན་པར་བྱེད་པའི་ལས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྔོན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཤ་ཚུགས་ཏེ་དབྱིབས་ཅན་ནོ། །དེས་ན་མདོ་ལས། རྐང་གཉིས་པ་དང་རྐང་བཞི་དང་རྐང་མངས་དང་རྐང་མེད་ཀྱང་ཡོད་པར་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེར་མི་སྦྱོར་བ་བར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་དུ་རུང་བ་དེ་འདྲ་བའི་དབྱིབས་ཅན་ཏེ། དེ་འདྲ་བའི་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

ཁ་དོག་ནི་མདོ་ལས། གྲོ་བ་ལྔའི་སྡོང་དུམ་ཚིག་པ་དང་དུ་བ་དང་ཆུ་ལྟ་བུ་དང་འདོད་པའི་ལྷ་མིའི་གསེར་གྱི་མདོག་དང་གཟུགས་ཀྱི་དཀར་པོར་བཤད་ལ། གཟུགས་མེད་ལ་བར་སྲིད་མེད་དེ་གཟུགས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ།།

བོང་ཚོད་ནི་འགྲེལ་པར། དཔེར་ན་བྱིས་པ་ལོ་ལྔའམ་དྲུག་ལོན་པ་ལྟ་བུ་ཞེས་ཏེ་ཚེ་ལོ་བརྒྱ་པའི་དུས་ཀྱི་འཛམ་གླིང་གི་མིའི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་སོ། །གཟུགས་ཁམས་པའི་ནི་བོང་ཚོད་རྫོགས་པ་དང་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་ཤས་ཆེ་བས་གོས་དང་བཅས་ལ། འདོད་ཁམས་པ་ནི་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་མེད་ཤས་ཆེ་བས་གཅེར་བུ་སྟེ། འོན་ཀྱང་དགེ་སློང་མ་དཀར་མོ་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་གོས་དང་བཅས་ཏེ་བཙས་ནས་བསྲེགས་པའི་བར་དུའང་ཡིན་ནོ། །བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲིད་པ་ཐ་མ་པར་གྱུར་པ་ནི་གཞོན་ནུ་ཐོར་བུ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་ན་བཟའ་དང་བཅས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་སུ་འཇུག་པ་ན་གླིང་བཞི་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་སྣང་བར་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཡང་རང་གི་ཞིང་ཡིན་པས་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་ལ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་འོད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་སྤེལ་འཆད་དོ། །འོ་ན་ཡུམ་གྱི་རྨི་ལམ་དུ་གླང་པོ་ཆེའི་ཕྲུ་གུ་དཀར་པོ་ཞུགས་པར་གཟིགས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བསྐལ་པ་བརྒྱ་ལུས་པ་ཉིད་ནས། །བདེ་འགྲོ་རིགས་མཐོ་སྐྱེ་དབང་ཚང༌། །ཞེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་བཟློག་ནས་ཡུན་རིང་དུ་ལོན་པའི་མཚན་མ་ཙམ་བསྟན་པའི་དོན་དུ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་ཀྲི་ཀྲིའི་རྨི་ལྟས་བཅུ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཉིད་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས་སྡོམ་དུ་མཛད་པ། གླང་ཆེན་ཁྲོན་པ་ཕྱེ་དང་ཙན་དན་གླང་ཆེན་བེའུ། །དེ་བཞིན་ཀུན་དགའ་ར་བ་དང་ནི་སྤྲེ་དབང་བསྐུར། །མི་གཙང་སྤྲེ་དང་རས་ཡུག་འཐབ་མོ་ཞེས་བྱ་བ། །རྨི་ལམ་བཅུ་ནི་རྒྱལ་པོ་ཀྲི་ཀྲིས་མཐོང་བ་ཡིན། །ཞེས་པའོ། །འོ་ན་བཙུན་པ་ཆོས་ལྡན་རབ་འབྱོར་གྱིས། གླང་ཆེན་དཀར་པོ་མཆེ་བ་དྲུག་ལྡན་པ། །རྐང་བཞི་མཛེས་དང་ལྡན་པར་ཞལ་བཞེས་ནས། །དྲང་སྲོང་གནས་ཤེས་པ་ནི་ཇི་བཞིན་དུ། །ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་ཀྱི་གནས་སུ་ཞུགས་པར་གྱུར། །ཅེས་བཤད་པ་ཇི་ལྟར་དྲང་ཞེ་ན། འདི་ནི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་གང་ཡང་མ་ཡིན་གྱི་སྙན་ངག་མཁན་གྱིས་རང་བཟོར་སྦྱར་བ་ཡིན་པས་དྲང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ལ། ཅི་སྟེ་དྲང་བར་བྱའོ་ཞེ་ན། ཡུམ་གྱི་རྨི་ལམ་དུ་ཇི་ལྟར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བྱས་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འོ་ན་སྔོན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་འཆི་བའི་སྔོན་རོལ་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པར་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བའི་སྐད་ཅིག་ཕན་ཆད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔའམ་བཞིའི་རྒྱུན་ནོ།།

བཞི་པ། ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་ནི།

མིག་གང་གིས་མཐོང་ན་རིས་མཐུན་པ་བར་སྲིད་ནང་དང༌། ལྷའི་མིག་དག་པ་སྐྱོན་བཅུ་གཅིག་དང་བྲལ་བས་མཐོང་ངོ༌། །བཅུ་གཅིག་ནི་ཊཱི་ཀར། ཐེ་ཚོམ་དང༌། ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང༌། རྨུགས་གཉིད་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ་དྲགས་པ་དང༌། སེམས་ཡ་ཡ་པོ་དང༌། བག་ཚ་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་པ་དང༌། སྨྲ་བ་མངས་པ་དང༌། ཧ་ཅང་བསྒོམ་དྲགས་པ་ལ་བཤད་དེ་དོན་རྒྱས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་མདོ་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་དག་ནི་ལྷའི་བར་སྲིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་དང་མི་དང་ཡི་དྭགས་དང་དུད་འགྲོ་དང་དམྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་གོང་མ་གོང་མ་མ་གཏོགས་པའི་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་ལས་ལས་བྱུང་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་ཞིང་ཤུགས་མགྱོགས་ཁྱད་དང་ལྡན་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་དགག་པར་མི་སྤྱོད་པ་ཙམ་མོ། །ལུས་ནི་དབང་པོ་ལྔ་པོ་ཀུན་ཚང་ཞིང་རི་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐོགས་མེད་དུ་འགྲོ་བའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པར། ལྕགས་ཀྱི་ཐོ་ལུམ་འབར་བ་གཤེགས་པ་ན་དེའི་ནང་ནས་བྱུང་བའི་སྲིན་བུ་དམིགས་སོ་ཞེས་གྲག་གོ་ཞེའོ། །འོན་ཀྱང་མངལ་དུ་འཇུག་པ་ནི་ལས་ཀྱི་ནུས་པས་མངལ་སྒོ་ནས་ངེས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་མཚེ་མ་དག་གི་སྔར་སྐྱེས་པ་ནུ་བོ་དང་ཕྱིས་སྐྱེས་པ་ཕུ་བོའོ། །ཡང་འགྲོ་བ་གང་དུ་སྐྱེ་བའི་བར་སྲིད་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་འགྲོ་བར་མི་བཟློག་སྟེ་དེ་དང་སྔོན་དུས་གཉིས་ཅར་ལས་གཅིག་གིས་འཕངས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནས་དེ་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་སུ། ཅི་སྟེ་ན་ལྡོག་གོ །དེ་ན་གནས་པ་ཡང་ལས་སོག་གོ་ཞེའོ། །འདོད་པའི་བར་སྲིད་ཀྱང་ཁམ་གྱི་ཟས་ཟའམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ལུས་དྭང་བས་རགས་པ་མི་ཟ། དབང་ཆེ་བ་དང་ཆུང་བར་གྲགས་པ་དག་དྲི་ཞིམ་པ་དང་མི་ཞིམ་པ་ཟའོ།།

དུས་ཇི་སྲིད་དུ་གནས་ཞེ་ན། བཙུན་པ་ནི་ངེས་པ་མེད་དེ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ཚོགས་པ་རྙེད་ཀྱི་བར་དུའོ། །དེས་ན་དེར་རིང་ཐུང་ལས་སྔོན་ནས་རིང་ཐུང་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་གཉིས་འཕེན་བྱེད་ལས་གཅིག་གིས་འཕངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བཙུན་པ་དབྱིག་བཤེས་ནི་ཞག་བདུན་དུ་གནས་ཤིང་དེ་སྲིད་ཀྱིས་ཚོགས་པ་མ་རྙེད་ན་ཤི་ཞིང་དེ་ཉིད་དུ་སྐྱེའོ་ཞེས་དང༌། མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་སུ་ཡང༌། དེ་ལྟར་ཐོགས་ན་ཞག་བདུན་གནས་ཏེ། དེ་ཚུན་ཆད་ཀྱིས་འཆི་འཕོའོ་ཞེས་ཏེ། བདུན་གྱི་ཁོངས་སུ་སྐྱེ་བ་རྙེད་ལ། མ་རྙེད་ན་ཤི་ནས་དེ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་ཞིང་རིང་ན་ལན་བདུན་གྱི་བར་དུ་བཤད་དོ། །འགྲེལ་པར་ཡང༌། གཞན་དག་ན་རེ། ཞག་བདུན་ཕྲག་བདུན་དུའོ་ཞེས་ཟེར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་སྲིད་པ་ཚོལ་བ་ཡིན་པས་མྱུར་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་དུས་ཐུང་ལ། གལ་ཏེ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་མ་ཚོགས་པའི་ཚེ་ཡུལ་དེར་སྐྱེ་བར་ངེས་ན་རྐྱེན་ཚོགས་པ་འདྲེན་ཅིང༌། མ་ངེས་ན་ཡུལ་གཞན་དུ་སྐྱེའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་བ་ལང་དབྱར་དང་ཁྱི་སྟོན་དང་དོམ་དགུན་དང་རྟ་སོས་ཀ་འཁྲིག་པ་མང་བ་ལས་དུས་མ་ཡིན་པར་བར་སྲིད་གྲུབ་ན་/རིགས་འདྲ་བ་མེན་དང7་ལྕེ་སྤྱང་དང་དྲེད་མོ་དང་བོང་བུ་དུས་མེད་པའི་མངལ་དུ་སྐྱེའོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

ལྔ་པ། སྐྱེ་གནས་སུ་འཇུག་པའི་ཚུལ་ལ་གཉིས་ལས་དངོས་ནི།

མིར་སྐྱེ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་བར་སྲིད་དེས་རྒྱང་རིང་པོ་ནས་ཕ་མ་ཉལ་པོ་བྱེད་པ་མཐོང་སྟེ་བློ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པས་རྩེ་བ་དང་དགའ་བར་བྱའོ་སྙམ་པས་དེར་འོངས་ནས་འགྲོ་བའི་ཡུལ་ཕོ་བ་དང་ལོང་ཀའི་ཁྲོད་བུ་སྣོད་ཅེས་པའི་ནང་དུ་འགྲོ་སྟེ། གདགས་པ་ལས། དེའི་ཚེ་དྲི་ཟ་ལ་སེམས་གཉིས་ལས་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ལྡན་པའམ། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མངོན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །གལ་ཏེ་ཕོ་ཞིག་ཡིན་ན་མའི་ལྟོ་གཡས་ཕྱོགས་སུ་བསྙེས་ནས་རྒྱབ་རོལ་དུ་ཁ་བལྟས་ཏེ་ཙོག་པུར་འདུག་ལ། མོ་ཡིན་ན་དེ་ལས་བཟློག་ནས་གནས་ཤིང༌། མ་ནིང་དུ་འགྱུར་ན་གང་གི་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ཉིད་མ་ནིང་ཡིན་པར་མི་སྲིད་དེ་དབང་པོ་ཀུན་ཚང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཕ་མའི་ཁུ་ཁྲག་གི་འབྱུང་བ་ཁོ་ན་ལས་དབང་པོ་འགྲུབ་པའམ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ལས་ལས་གྲུབ་པའི་འབྱུང་བ་ལས་སྐྱེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ་ས་བོན་དང་མྱུ་གུ་ལྟར་ཁུ་ཁྲག་དབང་པོ་མེད་པ་འགག་ལ་ཡོད་པ་སྐྱེ་སྟེ། མདོ་ལས། ཕ་མའི་མི་གཙང་བ་ནུར་ནུར་པོ་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་དང༌། དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་ཀྱིས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་དུར་ཁྲོད་བསྐྱེད་དོ། །ཁྲག་གི་ཐིགས་པ་བླངས་སོ་ཞེས་སོ། །གཞན་དག་ཕྱི་མ་བཞིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་ལོ་མའི་སྲིན་བུ་ལྟར་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་མདོ་དང་ཡང་མི་འགལ་ལོ་ཞེའོ། །གཞན་དག་ལ་ནི་ཅི་རིགས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་ཆོས་མངོན་པ་ལས་འབྱུང་སྟེ་དེའི་དོན། སློབ་དཔོན་གྱིས་རིགས་པ་འདི་ལྟར། གཞན་དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་ལས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བའི་གནས་གཙང་མའམ་མི་གཙང་བར་དྲི་འདོད་པས་འགྲོའོ། །འོ་ན་ཤའི་ཕུང་པོ་རི་རབ་ཙམ་ཡང་སྲིན་བུས་གང་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་གི་བར་སྲིད་སྡོད་པའམ་འོངས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མདོ་བསྟན་བཅོས་ལས་མི་འབྱུང་ཡང་སློབ་དཔོན་གྱིས་འདི་ལྟར་དྲི་རོ་ལ་ཆགས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཕྲ་མོ་ཚེ་ཐུང་ངུ་མཐའ་མེད་པས་དྲི་ཚོར་ནས་ཆགས་ནས་ཤི་བ་དང་དེས་སྲིན་བུར་འགྱུར་བའི་ལས་སད་པར་བྱས་ནས་སྲིན་བུའི་ནང་དུ་སྐྱེ་བའམ། དེར་འགྱུར་བའི་ལས་ཡོད་ཀྱང་རྐྱེན་མེད་ན་མ་ཡིན་པས་དེས་སད་པར་བྱས་པ་སྟེ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་འབྱུང་བ་ཚེ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་ལ་ལྟོས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེའོ། །བརྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་ནི་སྐྱེ་བའི་གནས་མཐོང་ནས་དེ་ལ་མངོན་པར་འདོད་པས་འགྲོའོ། །འོ་ན་དམྱལ་བའི་གནས་ཇི་ལྟར་འདོད་ཅེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་བློ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལམ་དུ་ཚ་བ་དང་གྲང་བས་ཉེན་ནས་བསིལ་བ་དང་དྲོ་བ་འདོད་པས་གྲང་བ་དང་ཚ་བར་རྒྱུག་གོ་ཞེས་ལ། སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་ནི་དེར་སྐྱེ་བའི་ལས་བྱས་པའི་གནས་སྐབས་དང་མཐུན་པའི་སེམས་ཅན་དུ་འཁྲུལ་ནས་རྒྱུག་སྟེ། ཇི་ལྟར་གྱུར་པ་དེ་མྱོང་ལས། །སྔར་བྱས་པ་ནི་རྨི་ལམ་ལྟར། །སེམས་ཅན་དེ་འདྲ་མཐོང་གྱུར་ནས། །དམྱལ་བར་རབ་ཏུ་རྒྱུག་པར་འགྱུར། །ཞེས་གང་སྤེལ་དུ་མདོ་དྲངས་སོ། །ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་བའི་ལུས་ཀྱི་དབྱིབས་ནི། དམྱལ་བ་ཡི་ནི་སྤྱིའུ་ཚུགས་སུ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་སྡོམ་དང་དཀའ་ཐུབ་ཅན། །དྲང་སྲོང་རྣམས་ལ་སྐུར་འདེབས་པ། །དེ་དག་སྤྱི་ཚུགས་དག་ཏུ་ནི། །དམྱལ་བ་ཁོ་ནར་ལྟུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་མདོ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷར་ནི་གྱེན་དུ་འགྲོ་བ་དང་མི་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་མི་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་གང་སྤེལ་གྱིས། ཡི་དྭགས་ཀྱི་ཡི་དྭགས་བཞིན་རྒྱབ་ཀྱིས་འགྲོའོ་ཞེས་སོ། །མངལ་འཇུག་ལས། ལྷའི་བར་སྲིད་མགོ་གྱེན་དུ་ལྟ་ཞིང་འགྲོ། མི་དུད་འགྲོ་ཡི་དྭགས་རྣམས་ཐད་ཀར་ལྟ་ཞིང་འགྲོ། དམྱལ་བའི་མགོ་ཐུར་དུ་ལྟ་ཞིང་འགྲོ་བར་གསུངས་སོ།།

གཉིས་པ། མངལ་དུ་འཇུག་པའི་རབ་དབྱེ་ནི།

དེར་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་གོང་གི་བསམ་པ་དེར་ངེས་སམ་ཞེ་ན། མདོ་ལས་བཞི་གསུངས་ཏེ་གཅིག་ནི་མངལ་དུ་ཤེས་བཞིན་དུ་འཇུག་ལ་གནས་པ་དང་འབྱུང་བ་མི་ཤེས་པ་དང༌། གཞན་ནི་གནས་པ་ཤེས་པ་དང་ཡང་གི་སྒྲས་འཇུག་པའང་ཤེས་པ་དང༌། གཞན་ནི་འབྱུང་བ་དང་འང་གི་སྒྲས་དེ་གཉིས་ཀྱང་ཤེས་པ་དང༌། གཞན་ནི་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་རྨོངས་ཏེ་མི་ཤེས་པའོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་དབང་ཐང་ཆུང་བ་དག་ནི་ཆར་རླུང་དང་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཀུ་ཅོ་འདོན་པ་ལ་སོགས་པ་སྙམ་བྱེད་ནས། བདག་ནགས་ཐིབས་པོའམ་རྩའི་སྤྱིལ་པོའམ་ལོ་མའི་སྤྱིལ་པོ་ལ་སོགས་པར་འཇུག་གོ །ནས་ནའང་དེ་དག་ཏུ་གནས་པར་བྱ་འབྱུང་ནའང་དེ་དག་ནས་འབྱུང་ངོ་སྙམ་པ་དང༌། དབང་ཐང་ཆེ་བ་རྣམས་ཀུན་དགའ་ར་བའམ་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ལམ་ཁང་ཟངས་སུ་འཇུག་པ་དང་གནས་པ་དང་འབྱུང་ངོ་སྙམ་དུ་ལོག་པའི་འདུ་ཤེས་དང་དེ་ལྟར་མོས་པ་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལྟ་ན་གོང་དུ་བློ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་པ་དང་མི་འགལ་ལམ་ཞེ་ན། རྒྱལ་སྲས་ནི་རྩེ་དགའ་ཉེ་བ་དང་འདི་དག་རིང་བའི་ཚེའོ་ཞེས་དང༌། གང་སྤེལ་ངེས་པ་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་འོ། །སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་རང་རྒྱལ་དུ་འགྱུར་ཡང་རྟག་ཏུ་རྨོངས་པ་ཁོ་ནའོ། །སྔར་སྨོས་པ་ནི་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་འགལ་བ་མེད་དོ། །འོ་ན་ཤེས་བཞིན་དུ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གང་ཡིན་ཞེ་ན། མངལ་དུ་འཇུག་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང་རང་བྱུང་གཉིས་ཏེ་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པ་ནི་ལས་ཏེ་བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བསྐལ་པ་བརྒྱར་ཚོགས་བསགས་ཤིང་ཐོས་པ་མང་བས་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་གཉི་ག་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ན་གོ་རིམ་བཞིན་ནོ། །རྒྱ་ཆེ་བའི་དོན་ནི་རླབས་ཆེ་བ་ལ་གང་སྤེལ་གྱིས་བཤད་དོ།།

གཉིས་པ། བར་དུ་ཇི་ལྟར་གནས་པའི་ཚུལ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། ཇི་ལྟར་གནས་པའི་ཚུལ་རྟེན་འབྲེལ་ལ་གསུམ་གྱི་བརྩད་པ་སྤང་བས་མདོར་བསྟན་པ་ནི།

ཕྱི་རོལ་པ་དག་ན་རེ། ཁྱེད་སངས་རྒྱས་པས་འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་འཕོ་བའི་བར་སྲིད་ཁས་བླང་བའི་ཕྱིར། ཕུང་པོ་འདི་འདོར་ཞིང་ཕུང་པོ་གཞན་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་བྱེད་པ་པོ་ནང་གི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བདག་ཁས་བླངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེས་དེའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་དེ། དེ་ཉིད་བདག་རྟག་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་ཡོད་དོ། །ཆོས་སུ་བརྡར་བརྟགས་པ་མ་གཏོགས་པ་གང་ཕུང་པོ་འདི་དག་འདོར་ཞིང་ཕུང་པོ་གཞན་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་བྱེད་པ་པོ་ནི་མི་དམིགས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་སུ་བརྡར་བཏགས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ཡོད་པས་འདི་འབྱུང༌། འདི་སྐྱེས་པས་འདི་སྐྱེ་བ་སྟེ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན། ཕུང་པོ་མི་རྟག་པའི་རྒྱུན་ཙམ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ལ་བདག་ཏུ་ཐ་སྙད་གདགས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མི་དགག་གོ །འོན་ཀྱང་དེ་ཉིད་གཞན་དུ་མི་འཕོ་ཡང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུ་བྱས་པའི་སྲིད་པ་བར་མའི་སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་གྱིས་ནི་མའི་མངལ་དུ་འགྲོ་སྟེ། མར་མེ་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ཡང་རྒྱུན་གྱིས་ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནས་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཏེ་ཇི་ཙམ་འཕངས་པ་བཞིན་དུ་རིམ་གྱིས་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ནི། གནོད་སྦྱིན་དབང་པོས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས།

དང་པོ་ནུར་ནུར་པོ་ཡིན་ནོ། །ནུར་ནུར་པོ་ལས་མེར་མེར་སྐྱེ། །མེར་མེར་པོ་ལས་ནར་ནར་སྐྱེ། །ནར་ནར་པོ་ལས་མཁྲང་འགྱུར་སྐྱེ། །མཁྲང་ལས་རྐང་ལག་འགྱུར་བ་དང༌། །སྐྲ་སྤུ་སེན་མོ་ལ་སོགས་པ། །དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་རྣམས་དང་ནི། །མཚན་རྣམས་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལྟར་སྐྱེས་ནས། ཕྱིར་བཙས་པའི་ཚེ་བྱིས་པ་གཞོན་ནུ་དར་ལ་བབ་པ་དར་ཡོལ་རྒས་པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་འབྱུང་སྟེ། མི་རྟག་པའི་ཚོམས་ལས། ཁ་ཅིག་མངལ་དུ་འཆི་འགྱུར་ཏེ། །དེ་བཞིན་ཁ་ཅིག་བཙས་ཙམ་ན། །དེ་བཞིན་ཁ་ཅིག་གོག་ཙམ་ན། །ལ་ལ་གཞོན་དང་ལ་ལ་རྒན། །དར་ལ་བབ་པར་གྱུར་པའི་མི། །རིམ་གྱིས་རབ་ཏུ་འཆི་འགྱུར་ཏེ། །འབྲས་བུ་སྨིན་པ་འབྲུལ་བ་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་འཆི་བའི་དུས་ལ་བབ་པ་དང༌། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དག་ཏུ་འགྲོའོ། །དེ་ལྟར་བརྒྱུད་དེ་འོངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པའི་འཁོར་ལོ་ཐོག་མ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཐོག་མ་ཞིག་ཡོད་ན་དེ་ཉིད་རྒྱུ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདོད་ན་ད་ལྟར་སྐྱེ་བ་འདི་རྣམས་ཀྱང་རྒྱུ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པར་ནི་མི་ནུས་ཏེ། ཡུལ་དུས་སོ་སོར་ངེས་པ་ལས་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐོག་མ་མེད་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་བརྒྱུད་དེ་འོངས་པའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ཆུ་རྒྱུན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྦ་རླབས་མི་བཟད་པ་དང་ལྡན་པས་འཁོར་བ་དང་ངན་སོང་གི་གཅོང་རོང་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་སུ་རུང་བའི་ནང་དུ་ཁྱེར་ཏེ། དོན་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་མཐའ་ཡས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་བདག་ལྟ་བུ་དག་གིས་ཀྱང་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་རྗེས་སུ་ཕྱོགས་པར་བྱས་ཏེ། དེས་ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་ལམ་བསྒོམ་པ་ལ་འབད་པ་བྱས་ན་མ་རིག་པའི་མུན་པ་སེལ་ནུས་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འགྲམ་ལྟ་བར་ནུས་ལ། མི་བཟད་པའི་འཁོར་བ་མཐའ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་སྤྱི་བཙན་དུ་འཁོར་བ་ལ་མཐའ་མེད་དེ། ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སློབ་དཔོན་འཕགས་པས་ཀྱང༌། གང་ལ་ཚད་ཡོད་པ་ཟད་ཀྱི་ཚད་མེད་པ་མི་ཟད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་བློ་གྲོས་ཀྱི་མིག་དང་ལྡན་པ་དག་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་འཁོར་བ་བཟློག་པའི་ཐབས་ལ་འབད་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་པ་ནི་ཞར་ལ་འོངས་པའི་གདམས་པའོ།།

གཉིས་པ། ད་ནི་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། རྟེན་འབྲེལ་འདི་ཅི་ནས་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སཱ་ལུ་ལྗང་པ་ལ་གཟིགས་ནས། དགེ་སློང་དག་སུས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མཐོང་བ་དེས་ཆོས་མཐོང་ངོ༌། །སུས་ཆོས་མཐོང་བ་དེས་སངས་རྒྱས་མཐོང་ངོ་ཞེས་དང༌། དོན་དེ་ཉིད་བཤེས་པའི་སྤྲིང་ཡིག་ལས་ཀྱང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་འདི་རྒྱལ་བ་ཡི། །གསུང་གི་མཛོད་ཀྱི་གཅེས་པ་ཟབ་མོ་སྟེ། །གང་གིས་འདི་ནི་ཡང་དག་མཐོང་བ་དེས། །སངས་རྒྱས་དེ་ཉིད་རིག་པའི་རྣམ་མཆོག་མཐོང༌། །ཞེས་སོ། །དེ་ལ་མཚན་གཞི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་དང༌། མཚན་ཉིད་གང་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བའམ། རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་དུ་རུང་བའོ། །སྒྲ་དོན་ནི་ཨི་ཏི་ཞེས་པ་བྱིངས་ཏེ་འགྲོ་བ་ལ་འཇུག་པས་འགྲེལ་པར། ཨི་ཏི་ནི་འགྲོ་བའི་དོན་ཏོ་ཞེས་སོ། །དེའི་གོང་དུ་པྲ་ཏི་ཞེས་པའི་ཉེར་སྒྱུར་བྱིན་པ་དང༌། དེ་ཉིད་གཞན་དུ་འགྱུར་ཏེ་སྒྲ་པ་དག་གིས། ཉེ་བར་བསྒྱུར་བའི་དབང་གིས་ན། །སྐད་བྱིངས་དོན་ནི་ཡོངས་སྒྱུར་ཏེ། །གངྒཱའི་ཆུ་ནི་མངར་མོད་ཀྱི། །རྒྱ་མཚོ་ཆུ་ཡིས་ཇི་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལ་ལྱཔ་ཀྱི་རྐྱེན་བྱིན་ཏེ་སྒྲ་མདོ་བཞིན་ཡི་གེ་ཕྱིས་བསྣན་བྱས་པས་པྲ་ཏཱི་ཏྱ་ཞེས་པ་སྟེ་ཕྲད་ནས་སམ་བརྟེན་ཅིང་ཞེས་པའོ། །པཱ་ད་ནི་ཡོད་པའི་དོན་ཏེ་འགྲེལ་པར། པཱ་ད་ནི་ཡོད་པའི་དོན་ཏོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལས་སཾ་ཨུད་གོང་ན་ཡོད་ན་འབྱུང་བ་ཞེས་པ་སྟེ། སཾ་དང་ཨུད་གོང་ན་ཡོད་ན་འབྱུང་བའི་དོན་ཏོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་པྲ་ཏཱི་ཏྱ་ས་མུད་པཱ་ད་ཞེས་པ་སྟེ་རྟེན་ཅིང་འབྱུང་བའོ། །དབྱེ་ན་ཕྱི་རྟེན་འབྲེལ་འཇིག་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ནང་རྟེན་འབྲེལ་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཕྱོགས་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་སོ།།

གསུམ་པ། གཞུང་དོན་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ། གནས་སྐབས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ལ་གསུམ་གྱི་དང་པོ་དངོས་ལ་དབྱེ་བ་དང༌། མཚན་ཉིད་དང༌། དེ་དག་གནས་སྐབས་པར་བསྟན་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི།

ཕུང་པོའི་རྒྱུན་སྐྱེ་བའི་གནས་སྐབས་གསུམ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་མ་རིག་པ་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་བཅུ་གཉིས་ཡིན་ལ། དེ་ཆའམ་སྡེ་ཚན་གསུམ་མོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་རིམ་པ་བཞིན་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད། སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་སྟེ་གཉིས་གཉིས་དང་བར་དབུས་འདིར་བརྒྱད་དོ། །དེ་དག་ཚང་བར་སུ་ལ་ཡོད་ན་མངལ་སྐྱེས་ཚེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ན་ལ་སྟེ། བར་མ་དོར་འཆི་བ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་སུའང་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་གླེང་གཞི་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལས། ཀུན་དགའ་བོ་གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མའི་མངལ་དུ་ཞུགས་པར་མ་གྱུར་ན། མིང་དང་གཟུགས་དེ་ནུར་ནུར་པོ་ཉིད་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྨོངས་པར་འགྱུར་རམ། བཙུན་པ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་འདོད་པའི་ཁམས་ཁོ་ན་ལ་དགོངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་གོང་མ་གཉིས་སུ་བར་དུ་བརྒྱད་མེད་དེ། གཟུགས་སུ་གང་སྤེལ་ནི་རྣམ་ཤེས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་གནས་སྐབས་ལས་གཞན་པའི་མིང་གཟུགས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དང༌། རྒྱལ་སྲས་ནི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཚེ་དེ་ཉིད་ན་མིང་གཟུགས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཡོད་ཀྱི་གཞན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །གཟུགས་མེད་དུ་མིང་གཟུགས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཡན་ལག་མེད་དོ་ཞེས་གཉི་ག་འཆད་དོ།།

གཉིས་པ་ནི།

འདི་དག་གི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། མ་རིག་པ་ནི་སྔོན་ཏེ་ཚེ་སྔ་མ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །འདུ་བྱེད་དག་ནི་ཚེ་སྔོན་མ་ལ་བསོད་ནམས་ལ་སོགས་པའི་ལས་སོག་པའི་གནས་སྐབས་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །རྣམ་ཤེས་ནི་ཚེ་འདིར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སྐད་ཅིག་གི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡིན་ནོ། །མིང་དང་གཟུགས་ནི་མཚམས་སྦྱར་བ་དེ་ཕན་ཆད་ནས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དོད་ཚུན་ཆད་དེ་མ་དོད་པའི་བར་གྱི་མིང་ཕུང་པོ་བཞི་དང་གཟུགས་ནུར་ནུར་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །འོ་ན་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དག་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་བཞི་དོད་ཚུན་ཆད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མིག་སོགས་སྐྱེ་མཆེད་དོད་པའི་ཚེ་དེ་དག་ཀྱང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འཇོག་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཅེས་པ་དེ་ནི་དོད་ནས་ཡུལ་དབང་རྣམ་ཤེས་གསུམ་འདུས་ཏེ་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ནུས་པ་ཚུན་ཆད་དེ་ད་ལྟར་མི་ནུས་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །རེག་པ་ནི་དེ་ལྟར་ནུས་ནས་བདེ་སྡུག་ལ་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཤེས་པར་ནུས་པ་ཚུན་ཆད་དེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཚོར་བ་ནི་དེ་ལྟར་རྒྱུ་ཤེས་ཤིང་འཁྲིག་པ་སྤྱོད་ནུས་པ་ཚུན་ཆད་དེ་མི་སྤྱོད་པའི་བར་རོ། །སྲེད་པ་ནི་འདོད་ཡོན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་དང་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་འཁྲིག་པ་ལ་ཆགས་པ་ཅན་གྱི་གང་ཟག་དེ་དག་ལ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་ཅིང་ཡུལ་ཚོལ་པ་ལ་མ་ཞུགས་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་རྒྱུག་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །རྒྱུག་པ་དེའི་ཚེ་ཡང་སྲིད་ཕྱི་མའི་འབྲས་བུ་བདེ་སྡུག་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་དགེ་མི་དགེ་བྱེད་པའི་གནས་སྐབས་དེ་ནི་སྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཤི་འཕོས་ཏེ་ཚེ་ཕྱི་མར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ནི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ། ཚེ་འདི་དབུས་སུ་བཞག་པའི་ཕྱི་མའི་མིང་གཟུགས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་རེག་པ་ཚོར་བའི་བར་ནི་རྒ་ཤི་ཡིན་ཏེ། གདུལ་བྱ་སྐྱོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། དགེ་སློང་དག་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྒ་ཤིའི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ་ཚོར་བའི་བར་དུའང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་སོ།།

གསུམ་པ་ནི།

གལ་ཏེ་འདིར་བསྟན་པ་དེ་དག་མདོ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་བསྟན་པ་ཡིན་ན། རྟེན་འབྲེལ་བཞི་ལས་འདི་གང་ལ་དགོངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པར་འདོད་ཅེ་ན་ཞེས་དྲི་སྟེ། འགྲེལ་པར། དེ་རྣམས་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་གང་ལ་དགོངས་ཤེ་ན་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ལན་དུ་འདི་ནི་གནས་སྐབས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པར་འདོད་དོ། །ལོ་ནི་ཕ་རོལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་འདོད་པར་སྟོན་པའོ། །གལ་ཏེ་གནས་སྐབས་ཕུང་པོ་ལྔ་པར་ཡོད་ན་དེ་དག་ཁོ་ན་སྨོས་ཞེ་ན། གནས་སྐབས་གང་དུ་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་གཙོ་བོ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ན་དེ་དང་དེའི་མིང་གིས་རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སུ་བསྒྲགས་པས་སྐྱོན་མེད་དོ།།

འོ་ན་རྟེན་འབྲེལ་བཞི་ལས་གནས་སྐབས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་དེ་ཉིད་ཕུང་པོ་ལྔ་པར་བསྟན་ན་གཞན་འདི་དག་གི་ངོ་བོ་ཅི་ཞེ་ན། སྐད་ཅིག་པ་ནི་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་བྱུང་བའམ། འདི་ལ་སྐད་ཅིག་མ་ཡོད་པས་ན་སྐད་ཅིག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འབྲེལ་བ་དང་ལྡན་པས་ན་འབྲེལ་བ་ཅན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལས། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་གང་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་དོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་བྱུང་བའི་ཆོས་གང་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་དོ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །རྒྱུན་ཆགས་པ་ནི་གནས་སྐབས་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་ཚེ་གསུམ་པོ་བར་ཆད་མེད་པར་འབྲེལ་ནས་རྒྱུན་གྱིས་རྩེ་བའམ་རྒྱུན་ཆགས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པས་གནས་སྐབས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་དང་དོན་གཅིག་གོ།

ཡང་ན་སྐད་ཅིག་མའི་རྟེན་འབྲེལ་ནི་ཤན་པ་སྲོག་གཅོད་པའི་བྱ་རྫོགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཚང་བར་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ལ་བཤད་དོ། །དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་ནི། འོ་ན་དགོས་པ་གང་གི་དོན་དུ་གནས་སྐབས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་ཁོ་ན་གསུངས་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་བར་དག་ལ་བདག་འདས་པའི་དུས་སུ་བྱུང་ངམ་མ་བྱུང༌། བདག་ཅི་ཞིག་ཏུ་བྱུང༌། ཇི་ལྟར་བྱུང་ཞེས་དང༌། མ་འོངས་པ་ན་འབྱུང་ངམ་མི་འབྱུང༌། ཅི་ཞིག་ཏུ་འབྱུང༌། ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞེས་དང༌། བར་འདིར་བདག་གི་རྫས་ཚོལ་བ་འདི་ཅི་ཞིག རིགས་པ་གང་གི་ཇི་ལྟར་ཡིན། ད་ལྟར་བདག་ཡོད་པ་འདི་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་སྙམ་རྨོངས་པ་རྣམ་པར་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རྟེན་འབྲེལ་ཆ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རྟེན་འབྲེལ་རྟོགས་པས་དུས་གསུམ་ལ་རྨོངས་པ་སེལ་པར་ཡང་མདོ་ཉིད་ལས། དགེ་སློང་དག་དགེ་སློང་གིས་གང་ཕན་ཆད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་དེ་ནི་ཅི་བདག་འདས་པའི་དུས་ན་བྱུང་བར་གྱུར་ཏམ། འོན་ཏེ་བྱུང་བར་མ་གྱུར། བདག་འདས་པའི་དུས་ན་ཅི་ཞིག་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར། བདག་འདས་པའི་དུས་ན་ཇི་ལྟར་བྱུང་བར་གྱུར་ཞེས་སྔོན་གྱི་མཐའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ།།

འོ་ན་རྟེན་འབྲེལ་དེ་དག་བསྡུ་ན་གང་དུ་འདུ་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་དང༌། གཞི་གསུམ་དུ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པ་ནི་མ་རིག་པ་སྲེད་ལེན་ཏེ་ཡན་ལག་གསུམ་མོ། །ལས་ཡིན་པ་ནི་འདུ་བྱེད་དང་སྲིད་པ་གཉིས་སོ། །གཞི་ཡིན་པ་ནི་ལྷག་མ་བདུན་ཏེ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡན་ལག་བདུན་གཞི་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་རྒྱུའི་ཡན་ལག་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་དབུས་སུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་ཕྱེ་ལ་འདས་མ་འོངས་སུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་སྡུད་པར་བྱེད། དེར་ཡང་དེ་ལྟར་དབྱེ་བར་རིགས་སོ་ཞེ་ན། འདིར་ནི་སྔོན་དང་ཕྱི་མཐའ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མདོར་བསྡུས་ཀྱང་དེ་གཉིས་ལ་དེ་ལྟར་དབྱེར་རུང་མི་རྟོགས་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བར་མ་དབུས་འདིའི་དབྱེ་བ་བྱས་པ་ལས་དེ་གཉིས་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་དབྱེར་རུང་བ་རྗེས་སུ་དཔག་པར་ནུས་པ་སྟེ་རྟོགས་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པས་ནི་དབྱེ་བསྡུ་ལ་མཁས་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་འབྲས་གཉི་ག་བསྡུས་ན་བརྒྱད་དང༌། རྒྱུ་ཕྱེ་འབྲས་བུ་བསྡུས་ན་བཅུ་དང༌། རྒྱུ་བསྡུས་འབྲས་བུ་ཕྱེ་ན་བཅུ་བཞི་དང༌། གཉིས་ཀ་ཕྱེ་ན་བཅུ་དྲུག་ཅེས་གསུངས་ལ། ཡང༌། སྔོན་གྱི་འབྲས་བུ་བསྡུས་ན་དགུ་དང༌། ཕྱི་མའི་རྒྱུ་བསྡུས་ན་བཅུ་གཅིག་དང༌། སྔོན་གྱི་རྒྱུ་ཕྱེ་སྟེ་བཅུ་གསུམ་དང༌། ཕྱི་མའི་འབྲས་བུ་ཕྱེ་ན་བཅོ་ལྔའོ་ཞེས་ཀྱང་འཆད་དོ།།

འོ་ན་མ་རིག་པ་ལ་རྒྱུ་དང་རྒ་ཤི་ལ་འབྲས་བུ་ཡོད་ན་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་སུ་གྲངས་མ་ངེས་པར་འགྱུར་ཞིང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཞན་ཡོད་ན་ཐུག་མེད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་དེ་དག་མེད་ན་འཁོར་བ་ཐོག་མཐའ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྲེད་པ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་ལེན་པ་དང༌། དེ་མ་རིག་པ་དང་ལེན་པ་ལས་བྱ་བ་སྟེ་ལས་འདུ་བྱེད་དང་སྲིད་པ་དང༌། བྱ་བ་དེ་གཉིས་ལས་གཞི་རྣམ་ཤེས་དང་སྐྱེ་བ་སྐྱེ་བ་དང༌། གཞི་དེ་གཉིས་ལས་གཞི་ཚོར་བའི་བར་དང་རྒ་ཤི་དང༌། གཞི་ཚོར་བ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་སྲེད་པ་སྐྱེ་བ་འདི་ནི་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གི་སྐྱེ་ལུགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ་ཚོར་བ་ལས་སྲེད་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རྒ་ཤི་ལས་མ་རིག་པ་འབྱུང་བར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤི་དང་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་འཁྲུག་པ་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཙམ་ཁོ་ན་ཞིག་གསུང་པར་འགྱུར་གྱི། དེ་ལྟར་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འདི་འབའ་ཞིག་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུང་བར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་དེ་ལྟར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང་བྱུང་བའི་ཁྱད་པར་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ། དངོས་ནི།

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ན་འདི་ལ་ཁྱད་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། བསྟན་བཅོས་ལས་ནི་ཁྱད་མེད་པར་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏེ་སྤྱི་ཙམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །མདོ་ལས་ནི་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་ཁོ་ན་གསུངས་པ་ཡིན་པས་དགེ་སློང་དག་ཅེས་གསུང་པའི་སྐབས་འདིར་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ནི་རྒྱུའི་ཡན་ལག་རྣམས་ཏེ་དེ་ལས་འབྲས་བུའི་ཡན་ལག་རྣམས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱུང་བ་ནི་འབྲས་བུའི་ཡན་ལག་རྣམས་ཡིན་པར་འདོད་དེ་རྒྱུའི་ཡན་ལག་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གྱུར་པས་གཉི་ག་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གང་ལྟོས་ནས་འབྱུང་བ་ཡིན་པ་དེ། དེ་ལ་ལྟོས་ནས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ་རྒྱུ་འབྲས་སམ་ཕ་བུ་བཞིན་ནོ། །གནས་བརྟན་བསམ་རྫོགས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་མུ་བཞི་ལས་དང་པོ་ནི་ཆོས་མ་འོངས་པ་རྣམས་དང༌། གཉིས་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཕུང་པོ་ཐ་མ་ད་ལྟར་བ་དང༌། གསུམ་པ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་འདས་ད་ལྟར་བ་རྣམས་དང༌། བཞི་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལུང་དང་འགལ་བ་སྤང་བ་ནི་རྟེན་འབྲེལ་གནས་སྐབས་ཕུང་པོ་ལྔ་པར་བསྟན་ན། ཅི་འདོད་རྒྱལ་ལམ་མདོའི་དོན་ཡིན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས་མ་རིག་པ་གང་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་མཐའ་མི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། གཙོ་བོའི་མིང་གིས་སྨོས་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དེ། གླང་པོ་ཆེའི་རྗེས་ལྟ་བུའི་མདོ་ལས། སའི་ཁམས་གང་ཞེ་ན་སྐྲ་དང་སྤུ་དག་གོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ནི་སྐྲ་སྤུ་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་པའི་ནང་གི་སའི་ཁམས་མེད་པར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ། འདིར་ཀྱང་སྔོན་གྱི་མཐའ་མི་ཤེས་པའོ་ཞེས་པས་རྫོགས་པར་བསྟན་གྱི། གཙོ་བོའི་མིང་གིས་སྨོས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གཉིས་པ།ཞར་ལ་མདོའི་ཚིག་གི་ཆ་བཤད་པ་ནི།

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་ཡོད་ན་འདི་འབྱུང་འདི་སྐྱེས་པས་འདི་སྐྱེའོ་ཞེས་རྣམ་གྲངས་གཉིས་གསུངས་པའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། གནས་བརྟན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིག་ནི་འདི་ཡོད་ན་འདི་འབྱུང་ཞེས་པས་རྒྱུ་མེད་དངོས་པོ་མི་འབྱུང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་དགག་པ་དང༌། འདི་སྐྱེས་པས་རྒྱུ་རྟག་པ་ལས་སྐྱེ་བ་དགག་པའི་ཕྱིར་སྨོས་སོ་ཞེས་པ་ལ། སློབ་དཔོན་གྱིས་དེའི་དོན་དུ་ཚིག་སྔ་མ་འདོན་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚིག་ཕྱི་མ་སྨོས་པ་ཁོ་ནས་སྨྲ་བ་གཉི་ག་དགག་པ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་འདི་ལྟར་མ་རིག་པ་ཡོད་ན་འདུ་བྱེད་འདི་འབྱུང་ཞེས་པས་ནི་དེ་ཁོ་ན་ལས་མ་ཡིན་ཏེ། མིག་ཡོད་ན་མིག་ཤེས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པ་དང་གཟུགས་ཡོད་པ་ལས་ཀྱང་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །འདི་སྐྱེས་པས་འདི་སྐྱེས་ཞེས་པས་ནི་མ་རིག་པ་འདི་ཁོ་ན་སྐྱེས་པས་འདུ་བྱེད་འདི་སྐྱེའི་གཞན་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་གྲངས་གོང་མ་ཉིད་ངེས་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ན་ངེས་པར་གཟུང་བའི་དོན་ཏོ་ཞེས་པའམ། ཡང་ན་མ་རིག་པའི་ཡན་ལག་འདི་འབྱུང་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་འདི་སྐྱེས་པས་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཡན་ལག་འདི་སྐྱེའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་བརྒྱུད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རམ། ཡང་ན་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཡོད་ན་ད་ལྟར་གྱི་མཐའ་འབྱུང་ལ། ད་ལྟར་གྱི་མཐའ་སྐྱེས་པས་ཕྱི་མའི་མཐའ་སྐྱེའོ་ཞེས་བརྒྱུད་པར་བསྟན་པའམ། ཡང་ན་མ་རིག་པ་འདི་ཡོད་ན་འདུ་བྱེད་འདི་འབྱུང་ཞེས་པས་དངོས་ཀྱི་རྐྱེན་དང༌། འདུ་བྱེད་འདི་སྐྱེས་བས་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ཅན་གྱི་རྣམ་ཤེས་འདི་སྐྱེ་ཞེས་པས་བརྒྱུད་པ་སྟེ་དངོས་དང་བརྒྱུད་པའི་རྐྱེན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྨོས་སོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་བཞེད་དོ།།

གསུམ་པ། སྐབས་སུ་བབ་པའི་ངོ་བོ་ལ་གཉིས་ཀྱི་དངོས་ལ་བཞི་ལས། དང་པོ་མ་རིག་པ་ནི།

རིག་པ་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན་ལ་རིག་པ་མེད་པའང་མ་ཡིན་གྱི། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རིག་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའི་ཆོས་གཞན་རྩ་བའི་ཕྲ་རྒྱས་ཡིན་ཞིང་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་གྱུར་པའོ། །དཔེར་ན་མི་མཛའ་བ་ནི་མཛའ་བ་མ་ཡིན་པའམ་མཛའ་བ་ལས་གཞན་པའང་མ་ཡིན་ལ། མཛའ་བ་མེད་པའང་མ་ཡིན་པ་སྟེ་མཛའ་བའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའི་ཆོས་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །བརྫུན་ནི་མི་བདེན་པ་སྟེ་བདེན་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའི་ཆོས་གཞན་དང༌། སོགས་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང༌། དོན་མ་ཡིན་པ་དང༌། བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ཞེས་འགྲེལ་པར་འབྱུང་ལ། དེའི་སོགས་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་ཐ་སྙད་མ་ཡིན་པ་དང་མི་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་བསྡུའོ་ཞེས་ཊཱིཀ་བྱེད་གཉིས་ཀྱིས་བཤད་དོ། །གལ་ཏེ་མ་རིག་པ་རིག་པ་མ་ཡིན་པའམ། རིག་པ་མེད་པ་ཡིན་ན་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པར་ཚིག་སྟེ་ངག་གིས་སྟོན་པར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། མདོ་ལས། མ་རིག་པ་ནི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། འཆིང་བ་དང༌། ཕྲ་རྒྱས་དང༌། ཆུ་བོ་དང༌། སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་དེ་དག་ཏུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ངན་པ་ཉོན་མོངས་ཅན་ངེས་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་སྐྱེས་པ་མ་རིག་པའོ་ཞེ་ན། དེ་མིན་ཏེ་ལྟ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་ཅན་གང་ཡིན་པ་མ་རིག་པའོ་ཞེ་ན། དེའང་མ་ཡིན་ཏེ། མ་རིག་པ་ལྟ་བ་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་དུ་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྫས་གཉིས་ནམ་ཡང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མི་སྲིད་དོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་ཤེས་རབ་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པ་པོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་རིག་པ་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་རུང༌། དེ་སྐད་དུ་མདོ་ལས། འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་ནི་རྣམ་པར་མི་འགྲོལ་ལོ། །མ་རིག་པས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ཤེས་རབ་ནི་རྣམ་པར་མི་འདག་གོ་ཞེས་སོ། །འདི་དག་གིས་ནི་བཙུན་པ་དཔལ་ལེན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་སྤྱིའི་མིང་མ་རིག་པར་འདོད་པའང་བསལ་ཏེ། དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་གསུས་པོ་ཆེ་དེས་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་ཤིང་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་པས་མི་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་རིག་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ནང་དུ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བཤད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བཤད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལྟ་བ་དེ་ཉིད་མ་རིག་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་དེ་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པར་ཐལ་བ་ལས་ལྟ་བ་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་གཞན་ལའང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་མ་རིག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་རིག་པས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་རྣམ་པར་མི་འགྲོལ་ལོ་ཞེས་གསུང་བར་རིགས་ཀྱི། འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ཞེས་གསུང་བར་མི་རིགས་པ་ལས་དེ་ལྟ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་འགྲེལ་བར། གང་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མ་རིག་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ན། ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ནང་དུ་ཡང་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བཤད་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕན་ཚུན་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བའམ་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་དང་ཡང་མཚུངས་པར་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་ལ། སེམས་ཀྱང་མ་རིག་པས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་བ་ཁོ་ནར་བཤད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཙུན་པ་ཆོས་སྐྱོབ་ངའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཅན་ལ་འཇུག་པ་མ་རིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དང༌། སློབ་དཔོན་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས། ཉེས་ཀུན་དེ་ཡི་རྩ་བ་ཅན། །དེ་ཡང་འཇིག་ཚོགས་ལྟ་བ་ཡིན། །ཞེས་ཏེ་ཉེས་པ་ཀུན་གྱི་རྩ་བ་རྨོངས་པ་ཉིད་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བར་སྨྲ་བ་ཡང་བསལ་བ་ཡིན་ནོ།།

གཉིས་པ་མིང་ནི།

གཟུགས་ཅན་མིན་པའི་ཕུང་པོ་བཞི་སྟེ་མིང་དང་འདྲ་བར་དོན་ལ་གཞོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་བ་ལང་ཞེས་པའི་མིང་གིས་དོན་དེ་གོ་བ་བཞིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ་འཆི་བའི་ཚེ་ལུས་ནི་འདིར་འདོར་ལ་འདི་དག་གིས་ལས་ཀྱི་ཁུར་ཐོགས་ནས་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་གཞོལ་བས་མིང་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ།།

གསུམ་པ་རེག་པ་ནི།

ཡུལ་དབང་རྣམ་ཤེས་གསུམ་འདུས་ཏེ་བྱུང་བ་ཡིན་ཞིང་ཡུལ་སྡུག་མི་སྡུག་བར་མ་ཅི་རིགས་པར་གཅོད་པའོ། །དབྱེ་ན་མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་གོ །ཁ་ཅིག་ནི་མདོ་ལས། ཆོས་གསུམ་པོ་འདི་བདག་འབྲེལ་ཞིང་འདུས་ལ་ཚོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རེག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་གསུམ་པོ་འདུས་པ་ཉིད་རེག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དབུ་མ་རྩ་བའི་ཤེས་རབ་ལས་ཀྱང༌། མིག་དང་གཟུགས་དང་རྣམ་པར་ཤེས། །གསུམ་པོ་འདུས་པ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་རེག་པའོ་རེག་དེ་ལས། །ཚོར་བ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ན་རེ། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་མདོ་ལས། ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་དང་། རེག་པའི་ཚོགས་དྲུག་དང༌། ཚོར་བའི་ཚོགས་དྲུག་དང་། སྲིད་པའི་ཚོགས་དྲུག་གོ་ཞེས་ཏེ་གསུམ་པོ་ལས་ལོགས་སུ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །གལ་ཏེ་ལོགས་སུ་སྨོས་ཀྱང་ལོགས་ཤིག་ཡིན་པར་མ་ངེས་ཏེ། སྲེད་ཚོར་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དེ་སྲེད་ཚོར་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཡོད་པས་དེ་སྨོས་པ་ལ་དགོས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཆོས་གསུམ་འབྲེལ་ཞིང་འདུས་ལ་ཞེས་པ་དང་འགལ་བས་ལན་གདབ་དགོས་སོ་ཞེ་ན། ཁོ་བོ་ཅག་དེ་སྐད་མི་འདོན་གྱི། ཆོས་འདི་དག་འབྲེལ་བ་དང་འདུས་པ་དང་ཚོགས་པ་ལས་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རེག་པའོ་ཞེས་འདོན་པའམ། ཡང་ན་རྒྱུ་ཆོས་གསུམ་འདུས་པ་ལ་འབྲས་བུ་རེག་པའི་མིང་གིས་བཏགས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་འབྱུང་བ་བདེ། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བཙུན་པ་དཔལ་ལེན་ནི་མིག་དང་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མིག་ཤེས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་སྔར་བྱུང་བ་རྒྱུ་ཡིན་གྱི་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་མ་ཡིན་ལ། མིག་ཤེས་ཀྱང་དེ་ལ་ཕན་བཏགས་པའི་མིག་གཟུགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་གྱི་ལྷན་ཅིག་པའི་མ་ཡིན་པས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་དེ་དག་ཁོ་ན་རག་པར་བཞག་གོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་དག་ལས་དང་པོ་ལྔ་ནི་ཐོགས་པའི་རེག་པ་ཡིན་ཏེ་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ཐོགས་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པའི་རེག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲུག་པ་ནི་ཚིག་བླ་དགས་པའི་རེག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་གཅིག་ལ་མིང་དུ་མ་གདགས་སུ་རུང་བས་མིང་ནི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་པ་དེ་ལ་དམིགས་པའི་རེག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་རྟེན་དང་དམིགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ཡིད་ཤེས་ནི་ཚིག་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་ལ་འཇུག་པས་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ལ་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་དྲུག་པོ་དེ་ཉིད་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ་རིག་པའི་རེག་པ་དང༌། མ་རིག་པའི་རེག་པ་དང༌། དེ་གཉིས་ལས་གཞན་པའི་རེག་པའོ། །དང་པོ་གཉིས་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དྲི་མེད་ཟག་མེད་ཀྱི་རེག་པ་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་རེག་པ་ཡིན་ཏེ། སྐབས་འདིར་སྨོས་པའི་རིག་པ་ནི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང༌། མ་རིག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་ཡིན་པས་དེ་དང་དེ་མཚུངས་ལྡན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་བོ། །མ་རིག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་བོ་ཞེས་སོ། །ཡང་ན་མ་རིག་པ་རྨོངས་པ་ཡིན་པར་གཟུང་སྟེ། གང་སྤེལ་གྱིས། མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མི་ཤེས་པའོ་ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་ནི་དེ་གཉིས་ཀྱི་ལྷག་མ་སྟེ་ཤེས་རབ་དགེ་བ་ཟག་བཅས་དང་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རེག་པ་ཡིན་ཏེ་གོང་གི་དེ་གཉིས་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པའི་རེག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་རིག་པའི་རེག་པའི་ནང་ནས་གནོད་སེམས་དང་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་རེག་པ་ཞེས་རྩ་བ་དེ་གཉིས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལ་མདོ་ལས་བཤད་དེ་འབྱུང་ཉེ་ཞིང་ཤིན་ཏུ་ཉེས་པ་ཆེ་བས་སོ་ཞེས་གསུང་ངོ༌། །ཡང་རེག་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུ་ན་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་རེག་པ་དང༌། ལ་སོགས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་རེག་པ་སྟེ་གསུམ་མོ། །མྱོང་བའི་དོན་ནི་དེ་དག་དང་མཐུན་པ་སྟེ་དེ་དག་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རམ། མྱོང་བར་ནུས་པ་སྟེ་མྱོང་བར་འོས་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ།།

བཞི་པ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ། རྟེན་རྒྱས་པའི་དབྱེ་བ་ནི།

རེག་པ་དྲུག་པོ་དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དྲུག་སྟེ་མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་རེག་པ་ལ་སོགས་དུས་ཕྱིས་སམ་མཉམ་དུ་འབྱུང་ཞེ་ན། དུས་མཉམ་དུ་སྟེ་ཕན་ཚུན་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཚོར་བ་ལས་ཀྱང་རེག་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་པ་ལས་དེ་ནི་མི་བཞེད་དོ། །མདོ་ལས། མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་འབྱུང་བའི་ཚོར་བ་སྐྱེའི། མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་སྐྱེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་དེ་གཉིས་ལྷན་ཅིག་པ་ཡིན་ན་ཕན་ཚུན་ཕན་གདགས་བྱ་འདོགས་བྱེད་དུའང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ས་བོན་སྔ་ལ་མྱུ་གུ་འཕྱི་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་མདོ་སྡེ་པ་ཟེར་རོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ན་རེ། དུས་མི་མཉམ་པ་ཁས་མི་ལེན་པ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་མིག་དང་མིག་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དུས་མཉམ་པའང་ཡོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འདིར་ཡང་མྱུ་གུ་དང་གྲིབ་མ་ལྟར་རེག་ཚོར་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེའོ། །དབང་པོ་དཔལ་ལེན་ནི་དབང་པོ་དང་དོན་སྔ་ལ། དེ་ལས་རྣམ་ཤེས་དང༌། གསུམ་འདུས་པ་རེག་པ་དང༌། དེ་ལས་ཚོར་བའོ་ཞེས་པ་ལ། དེ་ལྟ་ན་རྣམ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ལ་ཚོར་བ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། རྣམ་ཤེས་ཐམས་ཅད་རེག་པ་ཡིན་པར་ཡང་མི་གྱུར་ལ། སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་ས་མང་པོ་པ་བཅུ་ཡོད་པར་བཤད་པ་དང་ཡང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཟེར་རོ། །མདོ་སྡེ་པ་དག་འདི་ག་ལ། བསྟན་བཅོས་ལས་སོ་ཞེ་ན། ཁོ་བོ་ཅག་མདོ་ཚད་མར་བྱེད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ཚད་མར་མི་བྱེད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་ལ་བརྟེན་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ས་མང་པོ་པའི་དོན་ཡང་རྟོག་བཅས་དཔྱོད་བཅས་ལ་སོགས་པའི་ས་དང༌། དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་དང༌། སློབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ས་ཞེས་པ་རྣམས་ལས། གང་དག་ས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་པ་སེམས་ཀྱིས་ས་མང་པོ་པ་དང༌། དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པ་དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་པའོ་ཞེས་མདོ་སྡེ་པ་ཟེར་རོ།།

གཉིས་པ། བསྡུས་པ་ནི།

དྲུག་པོ་དེ་ལས་དང་པོ་ལྔ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཚོར་བ་སྟེ་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་པས་དངོས་སུ་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ནི་སེམས་ཀྱི་སྟེ། དེ་ལྟར་མ་སྐྱེས་པར་ཡིད་ལས་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ཀྱི་ཚོར་བ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ་གསུམ་ལས་བསྟན་པ་ནི། སེམས་ཚོར་དེ་ཉིད་ཡིད་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་རྒྱུ་བའི་བྱེ་བྲག་ལས་རྣམ་པ་དག་ནི་ཡང་བཅོ་བརྒྱད་དུ་དབྱེའོ། །འོ་ན་དེ་དག་ངོ་བོ་དང་མཚུངས་ལྡན་དང་དམིགས་པ་གང་ལས་གཞག་སྟེ་གསུམ་དང་གཅིག་དང་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གསུམ་ཅར་ལས་གཞག་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེ་དག་ལས་བཅོ་ལྔ་ནི་སོ་སོར་ངེས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མ་འདྲེས་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ཆོས་ལ་རྒྱུ་བ་གསུམ་ནི་འདྲེས་པ་དང་མ་འདྲེས་པ་ལ་དམིགས་པ་གཉི་གའོ། །མདོ་སྡེ་པ་ནི་ཚོར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིད་ཡུལ་ལ་རྒྱུ་བའོ་ཞེའོ། །ལུས་ཚོར་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ལ་བརྟེན་གྱི་ཡིད་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་ངེས་པར་རྟོག་པ་མེད་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཤད་པ་ནི། འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཡོད་དེ་རང་སའི་ཡུལ་དྲུག་ཅར་ལ་དམིགས་པ་ཅན་ནོ། །དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་གཟུགས་ཅན་ལ་དམིགས་ན་དྲི་རོ་ལས་གཞན་བཞི་ལ་ཚོར་བ་གསུམ་རྒྱུ་བས་བཅུ་གཉིས་དང༌། གོང་མ་གཟུགས་མེད་ལ་དམིགས་ན་ཆོས་གཅིག་ལ་ཚོར་བ་གསུམ་རྒྱུའོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་གཉིས་ན་ཡིད་མི་བདེ་མེད་པས་བཅུ་གཉིས་འདོད་པའི་ཡུལ་ལ་རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བ་རྣམས་ལའོ། །རང་གི་ཁམས་ལ་དམིགས་ན་བརྒྱད་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་གཉིས་ཀྱི་སྟེ་ཆོས་ལ་དེ་གཉིས་རྒྱུ་བས་སོ། །བསམ་གཏན་གོང་མ་གཉིས་ན་བཏང་སྙོམས་རྒྱུ་བ་དྲུག་སྟེ། དེ་དྲུག་གི་དམིགས་པ་ནི་འདོད་པའི་དྲུག་པ་ལའོ། །རང་གི་ཁམས་ལ་ནི་དྲི་རོ་མེད་པས་བཞིའི་ཡིན་ཞིང་གོང་མ་གཟུགས་མེད་པའི་ཆོས་གཅིག་པུའི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ།།

འ་ོན་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་བདེ་བ་ཡིད་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཉེར་རྒྱུ་མི་གཞག་ཅེ་ན། དེའི་ལན་དུ་འགྲེལ་པར། དང་པོ་འདོད་པའི་ཁམས་ན་ཡིད་ཀྱི་ས་པའི་བདེ་བའི་དབང་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་མི་མཐུན་པ་སྡུག་བསྔལ་ཉེར་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གྲག་གོ་འབྱུང་ངོ༌། །གང་སྤེལ་གྱིས་དེ་ལ་ཁྱབ་པ་མེད་པས་ལན་དེ་ལ་སྙིང་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་གྱིས་གྲག་གོ་ཞེས་སྨོས་པར་བཤད་དོ། །དེས་ན་གཞན་དག་ན་རེ་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་བདེ་བ་ནི་བརྟན་པ་ཡིན་ལ་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་ནི་མི་བརྟན་པ་ཡིན་པས་ཡིད་ཉེར་རྒྱུར་མི་གཞག་ཅེས་ཟེར་ཏེ་དེ་ཉིད་རིགས་པར་བལྟའོ། །གཟུགས་མེད་ནམ་མཁའི་ཉེ་བར་བསྡོགས་ན་ནི་བཞི་སྟེ། དེ་གཟུགས་སུ་འགྲོ་སྟེ་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་དམིགས་པའོ། །གོང་མ་སྟེ་གཟུགས་མེད་པར་འགྲོ་བ་ལ་ནི་ཆོས་གཅིག་པུ་དང༌། གཟུགས་མེད་དངོས་གཞི་ན་ཡང་ཆོས་ལ་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་གཅིག་པུ་སྟེ་རང་ཡུལ་ཅན་ནོ། །ཟག་བཅས་འོག་མ་ལ་མི་དམིགས་ཏེ། གཟུགས་མེད་དངོས་གཞི་དགེ་རྣམས་ཀྱི། །སྤྱོད་ཡུལ་ཟག་བཅས་འོག་མ་མིན། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ།།

གསུམ་པ། མཇུག་བསྡུ་བ་ནི།

བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་བཅོ་བརྒྱད་པོ་ཐམས་ཅད་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་རྣམས་སྲིད་པ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་ཟག་མེད་དེར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་སྤེལ་དུའོ། །སློབ་དཔོན་ནི་དེ་ཐམས་ཅད་མ་ཡིན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་ཡུལ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་ཉེ་བར་རྒྱུ་བར་བྱེད་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་རྣམས་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེའི་གཉེན་པོ་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་དྲུག་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་མདོ་ལས། མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་ནས་ཡིད་བདེ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ཞིང༌། ཡིད་མི་བདེ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་གནས་ཤིང་དྲན་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ཤེས་བཞིན་དུ་བཏང་སྙོམས་སུ་གནས་སོ་ཞེས་པ་ནས། ཡིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ཤེས་ནས་ཞེས་པའི་བར་དུའོ། །བཙུན་པ་གོ་ཆ་མཐའ་ཡས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཁོ་ནར་མ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་དགེ་སློང་དག་ཡིད་བདེ་བ་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་དྲུག་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་དྲུག་སྤོངས་ཤིག བཏང་སྙོམས་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་དྲུག་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིད་བདེ་བ་ཉེ་བར་རྒྱུ་བ་དྲུག་སྤོངས་ཤིག །བཏང་སྙོམས་གཉིས་ལས་གཅིག་ལ་བརྟེན་པ་ལས་ཐ་དད་ལ་བརྟེན་པ་སྤོངས་ཤིག་ཅེས་གཉེན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྒྱལ་སྲས་ནི་ཁྱབ་པ་མེད་དེ། མདོ་ལས། ང་རྒྱལ་ཉིད་ང་རྒྱལ་ལ་བརྟེན་ན་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ན་འདིར་ཡང་ལྕི་བ་དང་ཡང་བར་འགྱུར་བ་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་པར་འཆད་དོ།།

གཉིས་པ། ཡན་ལག་ལྷག་མ་བཤད་འཆད་ལ་ལྟོས་པར་བསྟན་པ་ནི།

གཞན་དག་ཅིའི་ཕྱིར་འདིར་མི་བརྗོད་ཅེ་ན། ཁ་ཅིག་ནི་བཤད་ཟིན་པ་དང་ཁ་ཅིག་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གཞན་རྣམས་འདིར་མི་བརྗོད་དོ། །གང་དག་ཅེ་ན། རྣམ་ཤེས་སོ་སོར་རྣམ་རིག་པ། །ཞེས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་དེ་ཡིན། །ཞེས་དང༌། གཟུགས་ནི་དབང་པོ་ལྔ་དང་དོན། །ལྔ་དང་རྣམ་རིག་བྱེད་མིན་ཉིད། །ཅེས་དང༌། དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་རྟེན། །མིག་ལ་སོགས་གཟུགས་དང་བ་རྣམས། །ཞེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང་སྲིད་པ་ལས་བསྟན་པ་དང་སྲེད་ལེན་གནས་ལྔ་པར་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་དཔེ་དང་སྦྱར་བ་ནི། རྟེན་འབྲེལ་བསྡུ་ན་གསུམ་དུ་བསྟན་པ་དཔེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྐབས་འདིར་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ས་བོན་བཞིན་ཏེ་དེ་ལས་སྡོང་བུ་དང་ལོ་མ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ། ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཉོན་མོངས་དང༌། །བྱ་བ་ཉིད་དོ་དེ་ལས་གཞི། །དེ་ལས་གཞི་དང་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལྟར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀླུ་བཞིན་ཏེ་དེ་གནས་པའི་མཚོ་མི་སྐམ་པ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་ཀླུ་གནས་པའི་སྐྱེ་བའི་མཚོ་མི་སྐམ་པ་དང༌། ནགས་ཚལ་གྱི་རྩ་བ་བཞིན་ཏེ་དེ་མ་ཕྱུང་ན་ཡལ་ག་བཅད་ཀྱང་སླར་སྐྱེ་བ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་རྩ་བ་ནས་མ་བཏོན་པའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱང་སླར་སྐྱེ་བ་དང༌། ལྗོན་ཤིང་བཞིན་ཏེ་དེས་དུས་དུས་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་གཞི་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་ཐུག་པོ་ཆེའི་ཤུན་པ་བཞིན་དུ་འདོད་དེ་དེ་ཡོད་ན་འབྲས་སྐྱེའི་དེ་མེད་ན་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་ཐོབ་པའི་ཤུན་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་སྐྱེའི་དེ་མེད་ན་ལས་འབའ་ཞིག་གིས་མ་ཡིན་ནོ། །ལས་ནི་ཤུན་པ་དང་བཅས་པའི་འབྲས་དང་འདྲ་སྟེ་ཤུན་པ་ཡོད་པའི་འབྲས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྨན་གྱིས་ལན་གཅིག་ནུས་པ་འབྱིན་པ་དང་འདྲ་བར་ལས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དང༌། མེ་ཏོག་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པ་ལ་ཉེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལྟར་ལས་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །གཞི་བདུན་ནི་བཟའ་བཏུང་གཡོས་ལེགས་པར་གྲུབ་པ་ལོངས་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་ཡང་ཡང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་འདི་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་རྣམ་སྨིན་གཞན་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ། སྲིད་པ་བཞིའི་མཇུག་བསྡུ་ནི།

དེ་དག་ངོ་བོ་ཅི་ཞེ་ན། སྲིད་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ལས་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་ཅན་ནོ། །དེར་གང་གིས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་ཞེ་ན། རང་གི་ས་པའི་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་གྱིས་རུང་ལ། དེ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་ཀྱང་ངོ༌། །གང་གིས་མི་སྦྱོར་ན་འགྲེལ་པར། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆིག་རྐྱ་ཐུབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཏེ། ཊཱིཀ་བྱེད་གཉིས་ཀྱིས་ཀུན་དཀྲིས་བཅུའི་ནང་གི་རང་དབང་ཅན་ལྔ་པོས་མ་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །འོན་ཀྱང་དྲི་མ་དྲུག་ལའང་རིགས་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་མཁས་པ་དག་ཀྱང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལ་འཁྲུལ་བར་དོགས་སོ། །སྲིད་པ་གཞན་གསུམ་ལ་ནི་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གསུམ་མོ། །ཁམས་ནི་གཟུགས་མེད་ན་བར་སྲིད་མེད་པར་བཤད་ཟིན་པས་གཞན་གསུམ་དང༌། འདོད་གཟུགས་ན་བཞི་ཅར་ཡོད་དོ། །བར་སྲིད་རྟེན་འབྲེལ་གྱིས་བསྡུས་སམ་མ་བསྡུས་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་མ་བསྡུས་པར་འཆད་ལ་གཞན་དག་འདུ་བྱེད་དུ་བསྡུ་སྟེ་དེར་ལས་འཕེན་བྱེད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་བྱེད་དག་ནི་སྔོན་ལས་ཀྱི། །ཞེས་པ་གཙོ་བོ་ལ་བསམས་སོ་ཞེས་འཆད་དོ། །གང་གིས་གནས་པའི་ཟས་ལ། ད་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་ལ་གསུམ་ལས་མདོར་བསྟན་པ་ནི། འགྲོ་བ་རྣམས་ཟས་ཀྱིས་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་པ་ན་ཆོས་གཅིག་བཀའ་སྩལ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཟས་ཀྱིས་གནས་སོ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ།།

བཤད་པ་ནི། ཁམ་གྱི་ཟས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཁོ་ན་ན་ཡོད་ཀྱི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ན་མེད་དེ། དེ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དག་དེར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་དག་ལྕགས་ཀྱི་ཐོ་ལུམ་དང་ཟངས་ཞུན་དག་སྟེར་བར་བྱེད་དོ། །འོ་ན་མུ་བཞི་དང་ཡང་འགལ་ཞིང་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས། ཁམ་གྱི་ཟས་གང་ཞེ་ན། ཁམ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་དབང་པོ་རྣམ་པར་འགྱུར་ཞིང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་འཕེལ་བ་དང་འཚོ་བར་འགྱུར་བའོ་ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། རྒྱས་པར་འགྱུར་པའི་ཟས་ལ་དགོངས་པ་དང༌། དེས་ཀྱང་བཀྲེས་སྐོམ་འཇོམས་པར་ནུས་པས་ཟས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཉི་ཚེ་བའི་དམྱལ་བ་ན་ཡང་མི་བཞིན་ཏེ་གཞན་བཞིན་ཡོད་པར་རྟོགས་སླའོ། །ངོ་བོ་ནི་འདོད་པའི་དྲི་རོ་རེག་བྱ་སྟེ་སྐྱེ་མཆེད་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་དག་ནི་སྣ་ལྕེས་ཁམ་དུ་བྱས་ཤིང་མིད་པས་ན་ཁམ་ཟས་ཞེས་བྱའོ། །གྲིབ་མ་དང་ཉི་མ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོད་པ་ཁམ་དུ་མི་བྱེད་པས་ཇི་ལྟར་ཁམ་ཟས་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་རིགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཁྲུས་དང་བཀུ་མཉེ་བཞིན་ནོ། །ཁམ་དུ་བྱས་ནས་གང་བཤད་པ་ནི་ཕལ་ཆེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཁམ་གྱི་ཟས་མ་ཡིན་ཏེ་དེས་རང་གི་ཡུལ་ཅན་དབང་པོ་རྟེན་དང་བཅས་པ་རྒྱས་པ་ལ་མི་ཕན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་རིགས་ཀྱང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟགས་གྲུབ་སྟེ། ཟས་བཤམས་པ་མཐོང་བའི་ཚེ་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བར་འགྱུར་པས་ཕན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་དམིགས་པའི་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་པའི་རེག་པ་ཟས་ཡིན་གྱི་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཡིན་ན་གྲོལ་བ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཕན་པར་ཐལ་བ་ལས་མི་ཕན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རེག་པ་དང་སེམས་པ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཟས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཟས་ཡིན་གྱི་དེ་དག་ཟག་མེད་མ་ཡིན་ཏེ་ཟས་ཀྱི་དོན་ནི་སྲིད་པ་གསོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་འདིས་སྲིད་པ་ཟད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མདོ་ལས་སེམས་ཅན་བྱུང་བ་རྣམས་གནས་པར་བྱེད་པ་དང་འཚོ་བར་བྱེད་པ་དང་སྲིད་པ་ཚོལ་བ་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང༌། ཟས་བཞི་ནི་ནད་དང་འབྲས་དང་ཟུག་རྔུའི་རྩ་བ་ཡིན་ནོ་རྒ་ཤིའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཏེ་ཟག་པ་མེད་པ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་ཡང་སྲིད་པ་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་ལ་ཊཱིཀ་བྱེད་གཉིས་ཀྱིས་བཤད་དོ། །ཟས་དུ་ཞིག་གིས་གནས་ཤིང་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཉི་གའོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཟེར་རོ།།

འོ་ན་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་སེམས་པ་དང་དེས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་རྣམ་ཤེས་དང་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རེག་པ་རྣམས་ཀྱང་སྲིད་པ་འབྱུང་བར་བྱེད་པར་རིགས་ན། ཁམ་གྱི་ཟས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཆ་ཤས་ནས་ཡང་སྲིད་པ་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཟས་བཞི་ནི་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་བདེ་བ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་རེག་པ་དང་རྣམ་ཤེས་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པས་སེམས་ཅན་བྱུང་བ་རྣམས་གནས་པར་རིགས་ན་སེམས་པས་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རེ་བ་དང་བཅས་པའི་སེམས་པས་གནས་པར་བྱེད་དེ། མུ་གེས་ཉེན་པའི་ཚེ་ཕ་ཞིག་བུ་གཉིས་དང་ལྷན་དུ་འཆི་མ་ཕོད་པར་ཐལ་བའི་རྐྱལ་པ་སྲད་བུས་བཅིངས་ནས་ཕྱེ་ཡིན་པར་སྨྲས་པས་ཡུན་རིང་དུ་རེ་བ་དང་བཅས་པས་གནས་པ་དང༌། དེ་ནས་ཁ་ཕྱེ་སྟེ་རེ་བ་མེད་པའི་ཚེ་ཤི་བ་དང༌། རྒྱ་མཚོར་གྲུ་ཆག་པའི་མི་ལྦུ་བ་ལ་ཐང་ཡིན་པར་འཁྲུལ་པ་རེ་བ་མེད་པའི་ཚེ་ཤི་བ་དང༌། འགྲོ་བའི་རྣམ་གྲངས་ལས། སྲོག་ཆགས་ཆེན་པོ་གང་དག་ཆུ་ནས་འཐོན་ཏེ་བྱེ་མ་ཅན་གྱི་ཐང་ལ་སྒོ་ང་སྦས་པ་མས་དྲན་ན་མི་འདྲུལ་ཅིང་མ་དྲན་ན་འདྲུལ་བར་བཤད་པ་ལ། སློབ་དཔོན་ནི་གཞན་གྱི་སེམས་པ་ཟས་སུ་འགྱུར་བས་སྒོ་ངས་མ་མི་བརྗེད་ན་མི་འདྲུལ་ལ་བརྗེད་ན་འདྲུལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་དེ་དག་དཔེར་བྱའོ། །ཁམས་ནི་གསུམ་དག་ན་ཡོད་དོ། །སྲིད་པ་ཚོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་ཅེ་ན། བར་སྲིད་ཀྱི་མིང་སྟེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སུ། ཡིད་ལས་བྱུང་བ་དང་སྲིད་ཚོལ་དང་དྲི་ཟ་དང་སྲིད་པ་བར་མ་དང་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་དག་ནི་འབྱུང་བ་ལ་མི་ལྟོས་པར་ཡིད་ལས་སྐྱེས་པ་དང་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ཚོལ་བ་ཡིན་པ་དང་ཟས་སུ་དྲི་ཟ་བ་ཡིན་པ་དང་སྐྱེ་བ་འགྲུབ་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། གནོད་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་མངོན་པར་གྲུབ་ནས་གནོད་པ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དང༌། གང་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཀུན་སྦྱོར་སྤངས་ལ་སྐྱེ་བའི་ཀུན་སྦྱོར་མ་སྤངས་པ་ལ་མུ་བཞི་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་འོང་དང༌། བར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། དེ་དག་ལས་གཞན་པ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་ཡང་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་བར་སྲིད་དོ།།

གསུམ་པ། མཇུག་བསྡུ་ནི།

ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་སྲིད་པ་གསོ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་འདི་བཞིན་ངེས་ཤེ་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་ཀྱང་གཙོ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚེ་འདི་ལ་གནས་ཏེ་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལུས་རྒྱས་པ་ཁམ་ཟས་དང་བརྟེན་པ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྒྱས་པའི་དོན་དུ་རེག་པ་སྟེ་སྐྱེས་ཟིན་པའི་སྲིད་པ་གསོ་བ་ལ་དེ་གཉིས་གཙོ་བསམ་མ་ཡིན་ལ། སེམས་པས་ནི་སྲིད་པ་གཞན་འཕེན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ལས་སེམས་པས་བསྒོས་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་དོན་ལས་སྲིད་པ་དེ་ཉིད་མངོན་པར་འགྲུབ་པས་མ་སྐྱེས་པའི་སྲིད་པ་འགྲུབ་པ་ཡི་དོན་དུ་གཉིས་ཏེ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་གོ་རིམ་བཞིན་ནོ། །གང་ཁམ་ཡིན་པ་དེ་དབང་པོ་རྟེན་བཅས་རྒྱས་པའི་ཟས་ཀྱང་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མུ་བཞི་སྟེ་རིམ་པ་བཞིན་ཁམ་དུ་བྱ་བ་ཡིན་པའི་དྲི་རོ་རེག་བྱ་དབང་པོ་རྟེན་བཅས་ལ་གནོད་པ་དང༌། ཟས་ལྷག་མ་གསུམ་དང༌། ཁམ་དུ་བྱས་པས་དེ་ལྟར་བ་དང༌། སྒྲ་དང་སྡུག་བསྔལ་འཁོར་དང་བཅས་པ་ལྟ་བུའོ། །གང་ཞིག་ཐོས་པས་དབང་པོ་རྟེན་བཅས་ལ་གནོད་ན་ཁམ་ཟས་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དུས་ཕྱིས་གནོད་ཀྱང་དེའི་ཚེ་ཕན་འདོགས་པས་ཁམ་ཟས་ཡིན་ཏེ། ཟས་ནི་དུས་གཉིས་སུ་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཡང་ཕན་མི་འདོགས་པ་ཞིག་ནའང་ཁམ་ཟས་ཀྱི་རིགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་མ་འདས་སོ།།

འོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་གིས་ཕྱིའི་དྲང་སྲོང་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་བརྒྱ་ལ་ཟས་བྱིན་པ་བས། གང་གིས་འཛམ་བུའི་ཚལ་ན་འདུག་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་གཅིག་ལ་བྱིན་ན་སྦྱིན་པ་དེ་བས་སྦྱིན་པ་འདི་འབྲས་བུ་ཆེའོ་ཞེས་གསུངས་པས་འདི་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་ལྟོ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་ཏེ། གཅིག་ཅེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་ཞིང་དེ་ལ་མཚར་ཆེ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། དེའི་ཕྱིར་མི་རིགས་སོ། །གཞན་དག་བྱང་སེམས་ངེས་གནས་སོ་ཞེས་པ་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ། དེ་ནི་དགྲ་བཅོམ་བྱེ་བ་ལ་བྱིན་པ་བས་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་བས་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ལ་གནས་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སློབ་དཔོན་འདི་ནི་མིང་དང་དོན་མི་མཐུན་ཞིང༌། མདོ་བསྟན་བཅོས་གང་ལས་ཀྱང་མི་འབྱུང་བས་/འོལ་བྱིར་ཡང་8མ་བཤད་པས་མི་རིགས་སོ། །དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པ་འཛམ་བུའི་ཤིང་དྲུང་ན་བསམ་གཏན་དང་པོ་བསྟེན་པ་དེ་ཉིད་དེ། དེ་དག་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་གཅིག་ལ་བྱིན་པ་བསོད་ནམས་ཆེ་བ་ངོ་མཚར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱི་རོལ་པ་མཐའ་ཡས་པ་ལ་བྱིན་པ་བས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཆེའོ་ཞེ་ན་བདེན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྔར་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སོང་བ་བརྒྱ་ལ་བྱིན་པ་བས་མིར་གྱུར་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་གཅིག་ལ་བྱིན་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བརྒྱ་འགྱུར་དུ་རེ་བར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བརྒྱ་ཤ་སྟག་གསུངས་པའི་འགྲེས་ཀྱི་དབང་གིས་ཡིན་པས་སྐྱོན་མེད་དོ།།

གསུམ་པ། ད་ནི་ཐ་མ་འགྲོ་བའི་ཚུལ་འཆད་དེ། སེམས་གང་ལ་གནས་ནས་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་ཅེ་ན། དགེ་རྩ་འཆད་པ་ལོག་ལྟ་དང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཐེ་ཚོམ་མམ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མཉམ་བཞག་དང་ཉམས་པ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་རྟོག་པ་དང་འཆི་འཕོ་བ་དབང་པོ་ལྔ་རྒྱུ་བ་འདུས་པའི་རྒྱུན་འཆད་པ་དང་མཐུན་པའི་རྣམ་ཤེས་དང་སྐྱེ་བ་ཕལ་ཆེར་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་རྟོག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཡིད་ཤེས་ཁོ་ནར་འདོད་ལ། ཁ་ཅིག་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློ་མེད་ཀྱང་སྒོ་ལྔའི་ཤེས་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོར་བ་ནི་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བའི་སེམས་/མི་གསལ་འགལ་བའི་9ཕྱིར་བཏང་སྙོམས་ཁོ་ན་ལའོ། །ཡིད་ཤེས་དེ་ཡང་རྩེ་གཅིག་པ་མཉམ་བཞག་གི་སེམས་ལ་དེ་གཉིས་མེད་དེ་གོང་སའི་སེམས་མངོན་དུ་བྱས་པ་དེ་ཉིད་སྐལ་པ་མི་མཉམ་པའི་ས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྐལ་པ་མཉམ་པ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དེར་སྐྱེ་འཆི་བྱེད་ན་མཉམ་བཞག་གི་སེམས་ཀྱིས་རུང་ངམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། འགྲེལ་པར། དེ་ཉིད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པ་དང༌། ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །དེའི་དོན་གང་སྤེལ་གྱིས། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་སེམས་ནི་གསལ་བས་འཆད་པ་དང་རྗེས་སུ་མི་མཐུན་ལ། འཆི་སེམས་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞིང་མཉམ་བཞག་ཕན་འདོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐྱེ་སེམས་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་ལ་མཉམ་བཞག་དགེ་བའི་སེམས་ཡིན་པ་དང༌། དེ་སེམས་ཞན་པ་ཡིན་ཞིང་མཉམ་བཞག་འདུ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བ་གསལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །སེམས་མེད་གསུམ་ལ་གནས་པ་ལ་ཡང་དེ་གཉིས་མེད་དེ། རང་གིས་འཆི་བ་མེད་ཅིང༌། གཞན་རྡོ་རྗེ་དང་མཚོན་ལ་སོགས་པ་གང་གིས་ཀྱང་མི་གནོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་ལུས་འདོར་བའི་ཚེ་ཡིད་འཆི་འཕོ་བས་སེམས་ངེས་པར་མངོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་སེམས་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ།།

འཆི་བའི་སྲིད་པ་ལ་གསུམ་དུ་བཤད་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་གང་ལ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་མི་ལེན་པར་ཕུང་པོ་ཐ་མ་འདོར་བ་ཡིན་ལ། དེའི་སེམས་ནི་འདོད་པར་ལུང་བསྟན་པ་མིན་པ་གཉིས་ཏེ་སྤྱོད་ལམ་པའམ། འོག་ནའང་བར་མ་དོ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་ཟེར་ཏེ་ཞེས་པ་དེའི་ལྟར་ན་དེའི་རྣམ་སྨིན་བཏང་སྙོམས་ཡོད་པས་དེའོ། །དེ་མི་འདོད་ན་སྤྱོད་ལམ་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ནི་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་སྤྱོད་ལམ་པ་དང་འདྲ་བའི་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་ཏེ། ལུང་མ་བསྟན་བཞིར་མ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འཆད་དོ། །ཁམས་གཞན་དུ་དེ་གཉིས་ཅི་རིགས་པའོ། །དགེ་བའི་སེམས་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོབས་ཆེ་བས་སེམས་རྒྱུ་གཞན་འཆད་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དང༌། ཁ་ཅིག་ནི་དགེ་བ་ཟག་བཅས་རྣམ་སྨིན་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དགྲ་བཅོམ་རྣམ་སྨིན་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་སྤེལ་དུའོ། །སེམས་གཞན་ལ་མ་ཡིན་པ་གོ་སླའོ། །ད་ནི་འགྲེལ་པར། ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་གང་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགག་ཅེ་ན་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། གང་སྤེལ་གྱིས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྟན་དུ་མེད་པས་ཡུལ་ན་གནས་པ་མི་རུང་ཡང་འདིར་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་འགག་པར་ངེས་པའི་སྒོ་ནས་བརྗོད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བས་དེ་ལྟར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཅིག་ཅར་འཆི་ན་ཡིད་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་སྐད་ཅིག་ཙམ་ལ་འགག་ལ། རིམ་གྱིས་འཆི་བ་ནི་འོག་ངན་སོང་དང་མི་དང་ལྷར་འགྲོ་བ་དང་མི་སྐྱེ་བ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་རིམ་གྱིས་འཆི་ན་རྐང་པ་དང་ལྟེ་བ་དང་སྙིང་གར་ཡིད་འཆི་འཕོ་ཞེས་ཐ་སྙད་བྱ་སྟེ་དེར་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་འགག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་སྤྱི་བོར་ཞེས་ཟེར་རོ། །གང་དག་སྡིག་པ་བྱེད་པ་དག་ལ་གནད་གཅོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་ཡོད་དེ། ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ཉམས་ན་འཆི་བར་འགྱུར་བ་ལ་གནད་ཅེས་བྱ་ཞིང༌། དེར་འབྱུང་བ་འཁྲུགས་པས་ཚོར་བ་མི་བཟད་པ་སྐྱེད་པ་ལ་དེ་གཅོད་པ་ཞེས་བྱའི། ཤིང་གཅོད་པ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཡན་ལག་བཅད་པ་ལྟར་ལུས་གཡོ་བ་མེད་པར་འགྱུར་བས་སོ། །རྒྱུ་ནི་སྐྱོན་བད་ཀན་དང་མཁྲིས་པ་དང་རླུང་ཤས་ཆེ་བས་ཆུ་དང་སོགས་ཀྱིས་མེ་དང་རླུང་གི་ཁམས་འཁྲུགས་པའོ། །སའི་ཁམས་ཀྱིས་མ་ཡིན་ཏེ་སྐྱོན་བཞི་པ་མེད་པའམ། གཞན་དག་ནི་སྣོད་འཇིག་པ་དང་མཐུན་པས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདོད་པའི་ལྷ་ལ་གནད་འཆད་པ་མེད་ཀྱང་གོས་དང་རྒྱན་ལས་སྒྲ་མི་སྙན་པ་འབྱུང་བ་དང༌། ལུས་ཀྱི་འོད་ཆུང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཁྲུས་ཀྱི་ཆུ་ལུས་ལ་འཆགས་པ་དང༌། གཡོ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་བློ་ཡུལ་གཅིག་ལ་གནས་པ་དང༌། མིག་གཉིས་འབྱེད་འཛུམ་འབྱུང་བ་སྟེ་མ་ངེས་པའི་འཆི་ལྟས་ལྔ་དང༌། ངེས་པ་ཅན་ལྔ་ནི་གོས་དྲི་མ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བ་རྙིང་པ་དང༌། མཆན་ཁུང་གཉིས་ནས་རྔུལ་འབྱུང་བ་དང༌། ལུས་ལས་དྲི་ང་བ་འབྱུང་བ་དང༌། རང་གི་སྟན་ལ་མི་དགའ་བར་འགྱུར་བའོ། །འདི་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་མི་འབྱུང་ལ་ཚང་བར་ཀྱང་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་སྤྱིར་བསྡོམས་ནས་ལྔ་ཞེས་དང༌། ལྷའི་ཞག་ལྔ་འབྱུང་ཞེས་གང་སྤེལ་འཆད་དོ། །དེ་ལས་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པ་འབྱུང་ཞིང༌། གྲོགས་དག་གིས་ཀྱང་རྒྱང་རིང་པོ་ནས་མེ་ཏོག་འཐོར་ཞིང་སྨོན་ལམ་འདེབས་པར་བྱེད་དོ།།

ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཚོགས་གསུམ་དུ་གཞག་སྟེ། ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཚོགས་དང༌། ལོག་པ་ཉིད་དང༌། མ་ངེས་པའི་ཚོགས་སོ། །དེ་དག་གང་ཡིན་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་གང་ཟག་དང་མཚམས་མེད་པ་བྱེད་པ་དག་ནི་ཡང་དག་པ་དང་ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་ཏེ། ཡང་དག་པ་ཉིད་ནི་མྱང་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ལ་དེ་དག་ནི་སྤང་བྱ་ཅི་རིགས་པ་དང་གཏན་དུ་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལོག་པ་ཉིད་ནི་ངན་སོང་གསུམ་ཡིན་ལ་དེ་དག་ནི་དམྱལ་བར་སྐྱེ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པ་དེ་གཉིས་ལས་གཞན་པ་དག་ནི་མ་ངེས་པའི་ཚོགས་ཏེ་དེར་མ་ངེས་ཤིང་རྐྱེན་ཁ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ།ད་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འཆད་དེ། གང་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་བསྟན་པའི་རྗེས་དེ་ལ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གནས་པའི་ཚུལ་འཆད་དོ་ཞེས་འབྲེལ་དགོད་པའོ། །དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་སྟོན་ཅེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནི་མཐའ་ཡས་ཤིང་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་གསུངས་པས་མཐའ་དག་བསྟན་པར་མི་ནུས་ཀྱི། འདིར་ཁོ་བོ་ཅག་གི་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་མི་མཇེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིའི་རྣམ་གཞག་གོ།

དེ་སྟོན་པ་ལ་དོན་གསུམ་སྟེ། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་རིམ་པ་དང༌། ཚད་དངོས་དང༌། ཞར་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཚད་དང༌། དེ་གཉིས་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་ཚད་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་ལས།དང་པོ།རྟེན་ནི་དེའི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ཉིད་གནས་པར་ཆོས་མངོན་པ་བ་རྣམས་འདོད་པའི་ལུགས་ནི།

སྔར་ནམ་མཁའ་སྟོང་པར་གྱུར་པ་ལས་སེམས་ཅན་གྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་རླུང་འཇམ་པོ་འཇམ་པོ་ལངས་ནས་ལོ་དུ་མའི་བར་དུ་འཁྲིགས་པ་དང༌། འོག་གཞི་དག་གི་རང་བཞིན་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་བརྟན་ཞིང་སྲ་བ་ཚན་པོ་ཆེའི་རྡོ་རྗེས་ཀྱང་གཞིག་པར་མི་ནུས་པ་འགྲུབ་སྟེ། དེའི་རྔམས་སུ་ནི་དཔག་ཚད་ས་ཡ་ཕྲག་གཅིག་དང་དྲུག་འབུམ་ཡོད་ལ། རྒྱར་ནི་གྲངས་མེད་དེ་གྲངས་ཀྱི་གནས་གཞན་དྲུག་ཅུས་བགྲང་མི་ནུས་པའོ། །དེས་ནི་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་བྱེད་དོ།།

དེ་ནས་ལོ་གྲངས་དུ་མར་ཤིང་རྟའི་སྲོག་ཤིང་ཙམ་གྱི་ཆར་གྱི་རྒྱུན་བབས་པ་དང་གསེར་གྱི་ས་བོན་ཅན་གྱི་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འགྱུར་རོ། །ཆུ་དེའི་རྔམས་སུ་ནི་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་གཅིག་དང་སྟོང་ཕྲག་དག་ནི་ཉི་ཤུའོ། །ཐད་ཀར་མི་འབོ་བ་ནི་ཁ་ཅིག་ན་རེ་སེམས་ཅན་གྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ཏེ་ཟས་མ་ཞུ་བར་ལོང་དུ་མི་ལྟུང་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ལ། གཞན་དག་ནི་རླུང་གིས་དབང་གི་ཚུལ་དུ་བྱས་ནས་འཛིན་ཏོ་ཞེའོ། །ས་ལས་ཀྱང་རླུང་དེ་ཡང་གཉིས་ཏེ་འོག་གཞི་དང་གློ་ན་གནས་པའོ། །དེས་ཆུ་དེ་དག་ཐད་ཀར་ཡང་མི་འབོ་ལ་ཐུར་དུ་ཡང་མི་འཛག་གོ་ཞེས་སོ། །དེ་ནས་རླུང་གིས་ཆུ་དེ་དག་སྡུད་ཅིང་ཀུན་ཏུ་མཐའ་ཡས་པར་བྱས་པས་གསེར་གྱི་ས་གཞི་འགྲུབ་བོ། །དེ་གྲུབ་པའི་ཕྱིས་ནི་ཆུའི་རྔམས་སུ་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱད་ཡོད་ལ་ལྷག་མ་དག་ནི་གསེར་དུ་གྱུར་པ་ལ་སུམ་འབུམ་ཉི་ཁྲིའོ། །རྒྱར་ནི་འདི་གཉིས་མཉམ་པས་ཆུ་དང་ཞེས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུའོ། །ཁོར་ཡུག་ཏུ་བརྩི་ན་ནི་ཐད་ཀའི་ཚད་སུམ་འགྱུར་ཏེ་ཟླུམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚུལ་ཡིན་པས་དཔག་ཚད་ས་ཡ་ཕྲག་གསུམ་དང་འབུམ་ཕྲག་དྲུག་དང་ཁྲི་གསུམ་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའོ། །བརྟེན་པ་ནི་དེའི་སྟེང་དུ་ཤིང་རྟའི་སྲོག་ཤིང་ཙམ་གྱི་ཆར་གྱི་རྒྱུན་བབས་པས་ཁམས་སྣ་ཚོགས་པ་ཅན་གྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆགས་སོ།།

དེ་ལ་ནང་དང་ཕྱིར་བལྟས་པའི་རླུང་ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་ནས་གྲུ་བཞིར་ལངས་ནས་ཁམས་རབ་བསྡུས་པས་ལྷུན་པོ་སྟེ་ལྷུན་ཞིང་བརྗིད་ཆགས་པའམ། རི་རྣམས་ཀྱི་རབ་བམ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་སོ། །དེ་ནས་ཀྱང་སྔར་བཞིན་བསྡུས་པས་རི་བདུན་ཏེ་རིའི་རྩེ་མོ་དབྱིབས་ལེགས་ཤིང་ལྟ་ན་སྡུག་པའི་ཤིང་རྟའི་གཉའ་ཤིང་ལྟར་གྱུར་པས་གཉའ་ཤིང་འཛིན་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རིའི་རྩེ་མོ་གཤོལ་མདའ་བཞིན་མཛེས་པས་གཤོལ་མདའ་འཛིན་དང༌། འདིའི་ཕྱོགས་གང་ན་གསེར་གྱི་སེང་ལྡེང་ཡོད་པ་བཞིན་རི་གཞན་ལ་མེད་པས་སེང་ལྡེང་ཅན་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འདིའི་རྩེ་མོ་དབྱིབས་ལེགས་ཤིང་ལྟ་ན་སྡུག་པ་ལྟར་རི་གཞན་ལ་མེད་པས་ལྟ་ན་སྡུག་པའི་རི་དང༌། འདིའི་རྩེ་མོ་མཛེས་ཤིང་སྡུག་པ་རྟའི་རྣ་བ་བཞིན་ཡོད་པས་རྟ་རྣ་དང༌། རིའི་རྩེ་མོ་དམའ་ཞིང་ཅུང་ཟད་འདུད་པར་གནས་པས་རྣམ་འདུད་དང༌། རིའི་རྩེ་མོ་མཛེས་ཤིང་སྡུག་པ་ཤིང་རྟའི་མུ་ཁྱུད་བཞིན་གནས་པས་མུ་ཁྱུད་འཛིན་རིའོ་དེ་དག་གིས་རི་རབ་བསྐོར་ཏེ་གནས་སོ། །དེ་ནས་ནི་གླིང་རྣམས་ཡིན་ནོ་དེ་དག་གི་ཕྱི་རོལ་ན་ནི་ཁོར་ཡུག་གི་རི་སྟེ་དེའི་ཕྱོགས་དེ་དང་དེ་དག་ན་གསེར་གྱི་འཁོར་ལོ་ཡོད་པ་བཞིན་རི་གཞན་ལ་མེད་པ་དང་འདིས་གླིང་བཞི་འཁོར་ལོའི་ཚུལ་དུ་བསྐོར་བས་ན་ཁོར་ཡུག་རིའོ།།

ངོ་བོ་ནི་བདུན་ནི་གསེར་ཡིན་ལ་ཁོར་ཡུག་དེ་ལྕགས་སོ་ལྷུན་པོ་ནི་རིན་ཆེན་བཞིའི་རང་བཞིན་ཏེ་བྱང་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཕྱོགས་བཞི་གསེར་དང་དངུལ་དང་བཻ་ཌཱུརྱ་དང་ཤེལ་ཡིན་པར་འདིར་བཤད་ལ། གདགས་པར། ཤར་དང་ནུབ་བཟློག་ནས་བཤད་དོ། །རི་རབ་ཀྱི་ངོས་གང་གི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དེའི་མཐུས་དེ་ཕྱོགས་གྱི་ནམ་མཁའ་དེའི་ཁ་དོག་ཏུ་སྣང་བས་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ཡང་བཻ་ཌཱུརྱའི་མདོག་ཏུ་སྣང་ངོ༌། །ཚད་ནི་རི་དགུ་ཅར་གསེར་གྱི་ས་གཞི་ལ་གནས་པའི་ཆུའི་ནང་དུ་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲི་ནུབ་པར་མཉམ་མོ། །གྱེན་དུ་མི་མཉམ་སྟེ་ལྷུན་པོ་ནི་ཆུའི་སྟེང་དུ་ཡང་དཔག་ཚད་དག་ནི་བརྒྱད་ཁྲི་འཕགས་སོ། །རི་ལྷག་མ་བརྒྱད་པོའི་འཕང་དུ་ནི་ཕྱེད་ཕྱེད་དབྲི་བ་ཡིན་ཏེ། བཞི་ཁྲི་དང་ཉི་ཁྲི་དང་ཁྲི་དང་ལྔ་སྟོང་དང་ཉིས་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་དང་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་དང་དྲུག་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་དང་སུམ་བརྒྱ་ཕྱེད་དང་བཅུ་གསུམ་མོ། །དེ་དག་གི་རྔམས་སུ་སྟེ་རྒྱར་ཡང་འཕང་དང་མཉམ་པས་རི་རབ་ཀྱི་བརྒྱད་ཁྲི་ལ་སོགས་པའོ།།

དེ་དག་གི་བར་བདུན་ནི་རོལ་མཚོ་ཡིན་ཏེ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཆུས་གང་ཞིང་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་དག་རོལ་ཞིང་རྩེ་བའི་གནས་ཡིན་པས་སོ། །བརྒྱད་ནི་བསིལ་བ་དང་ཞིམ་པ་དང་ཡང་བ་དང་འཇམ་པ་དང་དྭང་བ་དང་དྲི་ང་བ་མེད་པ་དང་འཐུངས་པ་ན་མགྲིན་པ་ལ་མི་གནོད་པ་དང་འཐུངས་པ་ན་ལྟོ་བ་ལ་མི་གནོད་པའོ། །འདི་དག་གི་མདོག་ཀྱང་རི་རབ་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་དེའི་ཁ་དོག་ཏུ་སྣང་ངོ་ཞེས་འཆད་ཀྱང་གདགས་པར། ཆུ་འཛིན་རོལ་མཚོ་བདུན་པོ་རྣམས། །དང་པོ་བཻ་ཌཱུརྱ་མདོག་བཞིན། །རབ་ཏུ་བསིལ་བའི་ཆུ་དག་དང༌། །སྦྲང་རྩི་ལྟ་བུའི་ཆུས་ཀྱང་གང༌། །ཞེས་བཤད་དོ། །རོལ་མཚོ་དང་པོ་གཉའ་འཛིན་གྱི་རོལ་མཚོ་ནི་རི་རབ་ནས་གཉའ་ཤིང་འཛིན་པར་ཏེ། དེ་ལ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུའོ། །དེ་ནི་ནང་དང་ཕྱིའི་མཚོ་གཉིས་ལས་ནང་གི་རྒྱ་མཚོ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ངོས་གཉའ་ཤིང་འཛིན་གྱི་འགྲམ་ལ་དེ་ཉིད་སུམ་འགྱུར་ཏེ་ཉིས་འབུམ་བཞི་ཁྲིའོ། །རོལ་མཚོ་གཞན་ལ་ནི་ཕྱེད་ཕྱེད་ཀྱིས་དབྲི་སྟེ་བཞི་ཁྲི་ལ་སོགས་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་དག་གི་ལྷག་མ་མུ་ཁྱུད་འཛིན་ནས་ཁོར་ཡུག་གི་བར་ནི་ཕྱིའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ན་ལན་ཚྭའི་རོ་ཡོད་པ་ཞུ་བ་དང༌། སྐྱེ་འཆི་བྱེད་པའི་དུད་འགྲོ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ལུས་ཀྱི་དྲི་མ་དང་དེ་དག་རུལ་པར་གྱུར་པ་དང༌། གླིང་ན་འབབ་པའི་རྩ་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ཁྱེར་བ་དག་ཀུན་ཏུ་རུལ་བས་ཀྱང་ལན་ཚྭའི་རོར་རོ་གཅིག་པས་གང་བར་གདགས་པར་བཤད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འཛམ་བུའི་གླིང་པའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱད་དུ་མི་རུང་ཞིང་དེ་ན་གནས་པའི་དུད་འགྲོ་རྣམས་ཀྱིས་ལོངས་སྤྱད་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པའོ། །ཚད་ནི་མུ་ཁྱུད་འཛིན་གྱི་ཐིལ་ནས་ཁོར་ཡུག་གི་བར་ལ་འབུམ་ཕྲག་གསུམ་དང་སྟོང་ཕྲག་ནི་ཉི་ཤུ་གཉིས་སོ། །ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ།།

འོ་ན་ད་ལྟར་བཤད་པའི་ཚད་དེས་སྔར་གླིང་བཞི་པ་ཕྲག་གཅིག་གི་འོག་གཞི་ཆུ་དང་གསེར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཚད་པ་ལ། སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ཀྱིས་མི་ནོན་པའི་ཕྱིར་འདི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྒྱལ་སྲས་ནི་དེ་ཙམ་ཞིག་གིས་མ་ནོན་པར་གནས་སོ། །འོན་ཀྱང་ཁོར་ཡུག་གིས་གླིང་བཞིའི་མཐའ་མ་བསྐོར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་སྟེང་གིས་ཀུན་ནས་བསྐོར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འཆད་དོ། །གཞན་དག་ནི་རི་རྣམས་ཟང་ཡག་མ་ཡིན་པས་ཁོར་ཡུག་གི་རྩ་བས་ནོན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེའི་ཕྱི་རོལ་ནི་གླིང་བར་གྱི་མུན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་གདགས་པར། ཉི་ཟླ་དེ་བཞིན་སྐར་མ་དང༌། །རྒྱུ་སྐར་ཚོགས་ནི་རྒྱ་ཆེན་ཀུན། །ཁོར་ཡུག་མི་འདའ་འཇིག་རྟེན་གྱི། །བར་མཚམས་ཐམས་ཅད་མུན་པར་འདུག །ཅེས་སོ།།

དེ་ནས་ནི་གླིང་རྣམས་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་བཤད་པ་ནི་རི་རབ་ཀྱི་ངོས་བཞིན་གླིང་བཞི་སྟེ། དེ་ལ་ལྷོ་ཕྱོགས་ན་གནས་ཤིང་ཛམ་བུ་བྲིཀྵས་མཚོན་པའམ་དེའི་འབྲས་བུ་ཆུར་ལྷུང་བ་ན་ཛམྦུ་ཞེས་པའི་སྒྲ་འབྱུང་བ་དང་མཐའ་ཆུས་བསྐོར་བས་ན་ལྷོ་འཛམ་བུ་གླིང་སྟེ། དེའི་ཚད་ནི་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲི་ཐུར་དུ་ཟུག་པར་ནི་གླིང་བཞི་ཅར་མཉམ་ལ། ཆུ་དང་མཉམ་པོར་གནས་པའི་སྟེང་གི་ཁྱོན་ནི་ངོས་གསུམ་ལ་སྟོང་གཉིས་གཉིས་སོ། །དེ་ཤིང་རྟའི་དབྱིབས་སུ་ཡོད་པའི་ཐུང་ཤོས་ཀྱི་ངོས་གཅིག་པོ་ལ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་བཞིའོ། །ཤར་གྱི་ངོས་ན་དེར་སྐྱེས་པའི་མི་རྣམས་འཛམ་བུའི་གླིང་པ་ལས་ལུས་ཉིས་འགྱུར་གྱིས་འཕགས་པས་ལུས་འཕགས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཟླ་གམ་འདྲ་བའི་ངོས་གསུམ་ནི་ཉིས་སྟོང་ཉིས་སྟོང་པར་འདི་དང་འདྲ་ཞིང་གཅིག་ལ་དཔག་ཚད་སུམ་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའོ། །ནུབ་ན་བ་ལང་དང་ནོར་བུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་གཙོ་བོར་བྱེད་པས་ན་བ་ལང་སྤྱོད་དེ་གླིང་དེ་ཟླུམ་པོར་གནས་པ་སྟེ་མཐའ་སྐོར་ན་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །དེའི་དབུས་དྲང་པོར་གཞལ་ན་སྟོང་ཕྲག་ཕྱེད་དང་གསུམ་མོ། །བྱང་ན་གནས་ཤིང་མི་རྣམས་འཆི་བའི་ཞག་བདུན་གྱི་གོང་རོལ་དུ་འཆི་བའི་སྒྲ་འབྱུང་བས་ན་སྒྲ་མི་སྙན་ཏེ། དེའི་མཐའ་སྐོར་ན་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་དང༌། དབྱིབས་གྲུ་བཞིར་གནས་ཏེ་ངོས་རེ་ལ་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་གཉིས་སུ་མཉམ་མོ།།

གླིང་གསུམ་གྱི་མི་རྣམས་ནི་ཁ་དོག་དཀར་ནག་དང་སྔོ་བསངས་དང་སྐྱ་སྣར་ཏེ་བཞི་དང༌། རྗེ་བྲན་དང་ཉེ་དུ་དང་ནོར་འབྲུ་དང་དེ་དག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་ལོ་ལེགས་པ་དང་མུ་གེ་འབྱུང་བའང་ཡོད་ལ། སྒྲ་མི་སྙན་པ་ལ་དེ་ལྟ་བུ་གཞན་མེད་ཀྱི་མི་རྣམས་ཁ་དོག་དཀར་པོ་འབའ་ཞིག་པ་དང་འབྲུ་དང་ཤིན་ཏུ་ཡང་བའི་གོས་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་པ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ལས་འབྱུང་སྟེ་གང་ལའང་ཞེན་པ་མེད་དོ། །དེའི་བར་གྱི་གླིང་ཕྲན་བརྒྱད་ནི་རང་མིང་གིས་བསྟན་ཏོ། །དེར་གནས་པ་ནི་འགྲེལ་པར། ཐམས་ཅད་ན་ཡང་མི་རྣམས་གནས་སོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ། གཅིག་ན་སྲིན་པོ་དག་གནས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ་ཞེས་ཏེ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་གང་གཅིག་ན་གནས་པར་བཤད་ཀྱང༌། གང་སྤེལ་གྱིས། གཅིག་ན་སྲིན་པོ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྔ་ཡབ་བོ་ཞེས་ཏེ་ཇི་ལྟར་གྲགས་པ་དང་མཐུན་ནོ། །གདགས་པར། བདུན་ལ་ནི་མི་རྣམས་གནས་སོ། །གཅིག་ལ་ནི་མི་མ་ཡིན་པ་རྣམས་གནས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེའི་མི་རྣམས་ཀྱང་གླིང་གཙོ་བོ་བས་བོང་ཚོད་ཆུང་སྟེ་གང་སྤེལ་གྱིས། དེ་ན་གནས་པའི་མི་རྣམས་ནི་ལུས་ཆུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ།།

གཞན་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ཉིད་ན་ཡུལ་དབུས་སམ་མཉན་ཡོད་འདི་ནས་བྱང་དུ་རི་ནག་པོ་གསུམ་ཚན་གསུམ་སྟེ་དགུ་འདས་པའི་ཕ་རོལ་ན་གངས་རི་དཔལ་དང་ལྡན་པ་ཡོད་དོ། །དེ་ནས་བྱང་ཕྱོགས་ན་ནི་རི་སྤོས་ཀྱི་ངད་ལྡང་བ་ཡོད་ཅིང༌། དེ་ནས་དཔག་ཚད་བཅུའི་ཚུ་རོལ་ན་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་མ་དྲོས་པའི་གནས་མཚོ་མ་དྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་ཆུས་གང་བ། མེ་ཏོག་ཨུཏྤལ་དང་པདྨ་དང་ཀུ་མུ་ད་ལ་སོགས་པས་ཁེབས་ལ། དེ་ནི་ཆུ་སྟེ་ཟབས་སུ་དང་ཞེང་དུ་ཡང་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་ཡོད་པའི་མཚོ་གྲུ་བཞི་པ་མཐའ་ཉིས་བརྒྱས་འཁོར་བའོ། །དེའི་ཤར་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་བཞི་ན་གླང་པོ་ཆེ་དང་ཁྱུ་མཆོག་དང་རྟ་དང་སེང་གེའི་ཁ་འདྲ་བ་ནས་ཀླུང་ཆེན་པོ་བཞི་འབབ་ཅིང་མཚོའི་གཡས་ཕྱོགས་སུ་བསྐོར་ཏེ་ཀླུང་ལྔ་བརྒྱ་དང་ལྷན་ཅིག་ཕྱིའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་འབབ་བོ། །དེ་སྐད་དུ་གདགས་པར། ཆུ་ཀླུང་གངྒཱ་སིནྡྷུ་པཀྵུ་དང༌། །སཱི་ཏཱ་དབའ་རླབས་ལྦུ་བའི་ཕྲེང་བ་ཅན། །འབབ་ཅིང་ཐམས་ཅད་བསིལ་བའི་ཆུ་ཡིན་ཏེ། །ཕྱོགས་བཞི་ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་དག་ནས་འབྱུང༌། །གངྒཱ་ཤར་ཕྱོགས་རྒྱ་མཚོར་འགྲོ་བ་སྟེ། །སིནྡྷུ་ལྷོ་ཕྱོགས་རྒྱ་མཚོར་འགྲོ་བ་ཡིན། །པཀྵུ་ཡང་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱ་མཚོར་འགྲོ། །དེ་ཡི་བྱང་ཕྱོགས་རྒྱ་མཚོར་སཱི་ཏཱ་འགྲོ། །ཆུ་ཀླུང་རབ་མཆོག་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི། །མཆོག་ཏུ་བཟང་ཞིང་རབ་ཏུ་འབབ་པ་སྟེ། །རེ་རེ་ཞིང་ཡང་ལྔ་བརྒྱ་ཁྱེར་ནས་ནི། །ཆུ་ཡི་རྒྱུན་རྣམས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་འགྲོ། །ཞེས་སོ། །ཤིང་འཛམ་བུ་འབྲས་བུ་མངར་བ་དང་ལྡན་པ་དེ་ན་ཡོད་ལ། སྔོན་སེར་སྐྱའི་གྲོང་ནའང་ཅུང་ཟད་ཡོད་པར་བཤད་དོ། །འགྲེལ་པར། དེར་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་མི་ལྡན་པའི་མིས་བགྲོད་པར་དཀའོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །སྤོས་ཀྱི་ངད་ལྡང་ནས་བྱང་ཕྱོགས་དཔག་ཚད་ཉི་ཤུ་ན་གསེར་གྱི་བྲག་བྱ་སྐྱིབས་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་ངོས་ཞེས་པ་གྲུ་བཞི་པའི་ངོས་རེ་ལ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་པ་མཐའ་ཉིས་བརྒྱས་འཁོར་བ། འཕང་དུ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་བཞི་པ་མཛེས་ཤིང་ལྟ་ན་སྡུག་པ་དང་ཁོར་ཡུག་ན་གསེར་གྱི་བྲག་བྱ་སྐྱིབས་ཅན་བརྒྱད་སྟོང་ཡོད་དོ། །དེ་དག་ན་གསེར་གྱི་བྱེ་མ་བདལ་བ་ལ་ཙན་དན་གྱི་ཆུས་ཆག་ཆག་བཏབ་པ། དེར་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་ཤིང་ངམ་གསེག་མ་ལ་སོགས་པ་ཅི་ལྷུང་ཡང་མི་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རླུང་གི་མཐུས་ཕྱི་རོལ་དུ་འདོར་བ་དང༌། དེའི་ལམ་སྲིད་དུ་དཔག་ཚད་ཉི་ཤུ། ཞེང་དུ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་གཉིས་པ་གསེར་གྱི་བྱེ་མ་བདལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་དོ།།

དེ་ནས་བྱང་དུ་དཔག་ཚད་ཉི་ཤུ་ན་ཤིང་སཱ་ལའི་རྒྱལ་པོ་རབ་བརྟན་ཞེས་པ་རྩ་བ་འདོམ་བཞི་བཅུ་ཐུར་དུ་ཟུག་པ། དེ་ལ་ཕྲེང་བའི་རིམ་པ་བདུན་གྱིས་བསྐོར་ཏེ། དང་པོ་རྩ་བ་འདོམ་བཅུ་གསུམ་ནས་བདུན་གྱི་བར་དང༌། ཆེར་གྱེན་དུ་འཕགས་པའི་ཡལ་ག་ལ་འདབ་ཀྱིས་རིམ་པར་ནོན་པས་ནམ་མཁའ་ཁྱབ་པ་ལྟར་གནས་སོ། །དེ་ན་ཤར་ཕྱོགས་སུ་དཔག་ཚད་ཉི་ཤུ་ན་རྫིང་བུ་དལ་གྱིས་འབབ་གནས་ཏེ། དེའི་རྒྱ་མཚོ་ཁྱོན་རྣམས་མཚོ་མ་དྲོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཁོར་ཡུག་ན་རྫིང་བུ་བརྒྱད་སྟོང་ཡོད་པའོ། །དེ་དག་གི་ནང་ན་པདྨའི་སྡོང་བུ་དང་ལོ་མ་རྣམས་དང་མེ་ཏོག་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་སྟེ། གཤོལ་མདའ་དང་བ་ལང་གི་ཀོ་བ་དང་ཤིང་རྟའི་འཕང་ལོ་ཙམ་མོ། །གཡུལ་ངོར་སྤྱོད་པའི་གླང་པོ་རབ་བརྟན་ནི་ལུས་དཀར་ཞིང་མགོ་སྔོན་པོའི་དབུས་དམར་བ་མཆེ་བ་དྲུག་དང་ལྡན་པ། སྲིད་དུ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་གསུམ་ཞེང་དུ་གཅིག་མཐའ་བདུན་གྱིས་འཁོར་བ་འཕང་དུ་ཕྱེད་དང་གཉིས་པ་དང༌། འཁོར་གླང་པོ་བརྒྱད་སྟོང་དང་བཅས་པ་དགུན་དང་དབྱར་ཟླ་བ་བཞི་བཞི་དེ་རྣམས་སུ་གནས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཁ་ཅིག་ནི་མ་ཕང་དང་ཏི་སེ་རྣམས་ཡིན་པར་འཆད་ལ། གཞན་དག་གིས་མིན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་བཀོད་པར་མཛད་དོ། །གཞན་ཡང་གླིང་འདིའི་དབུས་སུ་གང་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཞུགས་ནས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་རྡོ་རྗེའི་གདན་ཞེས་པ་གསེར་གྱི་ས་གཞི་ལ་ཐུག་པ་འགྲུབ་སྟེ། དེ་ནི་ལུས་སམ་ས་ཕྱོགས་གཞན་གྱིས་བཟོད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་དང་རྒྱུད་སྡེ་ལས་འབྱུང་བ་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་ཤེར་ཕྱིན་གསུང་བའི་གནས་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ཞེས་པ་གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་བཞུགས་པས་མཆོད་རྟེན་དུ་གྱུར་ཅིང་མེ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཞིག་ཏུ་མེད་པར་གསུངས་པ་དང༌། ལྷོ་ཕྱོགས་ན་རྒྱུད་སྡེ་ཟབ་མོ་གསུང་བའི་གནས་དཔལ་ལྡན་འབྲས་ཕུང་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བྱང་ཕྱོགས་ན་ཤམྦྷ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་གངས་རིའི་ཕྲེང་བས་བསྐོར་བའི་དབུས་ཀཻ་ལཱ་ཤའི་རི་བོའི་སྟེང་ན་གྲོང་གཙོ་བོ་ཀ་ལཱ་པ་དང༌། དེའི་ཕྱི་རོལ་པདྨའི་འདབ་མ་ལ་གྲོང་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་ཡོད་པ་དང༌། ལྷོ་ཕྱོགས་ན་རྗེ་བཙུན་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་བཞུགས་གནས་རི་གྲུ་འཛིན་དང༌། ཤར་ན་རི་བོ་རྩེ་ལྔ་དང༌། ནུབ་ན་ཨོ་རྒྱན་གྱི་ཡུལ་དང་གནས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་མ་ཡོད་དོ། །གཞན་ཡང་འདི་ན་སིངྒ་གླིང་དང༌། ཟངས་གླིང་དང་། གསེར་གླིང་དང༌། ནས་གླིང་དང༌། ཙུ་ཏའི་གླིང་དང༌། ཀམ་པ་རྩེའི་གླིང་དང༌། ཟླ་བའི་གླིང་དང༌། ནོར་བུའི་གླིང་ལ་སོགས་པ་གླིང་ཕྲན་རྣམས་དང༌། འདུལ་བ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས། མཉན་ཡོད་གནས་བཅས་ཙམ་པ་ཀ །ཝཱ་ར་ཎཱ་སཱི་ཡངས་པ་ཅན། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ནི་དྲུག་པ་སྟེ། །འདི་དག་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་ཤེས། །ཞེས་གང་གསུངས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དྲུག་དང༌། མདོ་ལས་ཡུལ་ཆེན་པོ་བཅུ་དྲུག་དང༌། ཡུལ་ཕྲན་སྟོང་དང་བཅས་པ་ཡོད་པར་གསུངས་སོ།།

གཉིས་པ།སེམས་ཅན་གྱི་གནས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཀྱི་དངོས་ལ་གཉིས་ལས། འཛམ་བུའི་གླིང་དང་འབྲེལ་བ་དང་པོ་ངན་སོང་གི་གནས་ལ་གསུམ་གྱི་དང་པོ་དམྱལ་བའི་གནས་ནི།

འཛམ་བུའི་གླིང་འདིའི་འོག་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ན་མནར་མེད་པའི་ཁང་པའི་སྟེང་གནས་ལ། དེའི་གནམ་འཕང་དང་རྒྱར་ཡང་དེ་ཙམ་སྟེ་ཉི་ཁྲི་ཉི་ཁྲིའོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་ལུས་མེར་འབར་བ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་མཐའ་ཡས་པ་བར་མཚམས་མེད་པར་མྱོང་བས་ན་མནར་མེད་པའོ། །གཞན་དག་ནི་དེར་བདེ་བའི་སྐབས་མེད་ཅེས་ཟེར་རོ། །དེའི་སྟེང་ན་དམྱལ་བ་བདུན་གནས་ཏེ། ཕན་ཚུན་མཚོན་གྱིས་བཏབ་སྟེ་བསད་པ་བཞིན་ལས་ཡང་སོས་པར་གྱུར་ཅིག་པའི་སྒྲས་འཚོ་བས་ཡང་སོས་དང༌། ལུས་ལ་ཐིག་ནག་པོས་བཏབ་སྟེ་འདྲ་ཞིང་འཇོག་པ་དང༌། དམྱལ་བའི་སྲུང་མ་དག་གིས་བསྡུས་ཤིང་འཇོམས་པ་དང༌། མེ་འབར་བ་དག་གིས་བསྲེགས་པ་ན་འཇིགས་པའི་ང་རོས་ཆོ་ངེ་འདེབས་པས་ན་ངུ་འབོད་དང༌། དེ་བས་ཀྱང་མི་བཟད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་འཇིགས་ཏེ་ཆོ་ངེས་འདེབས་པའི་ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་དང༌། ལྕགས་ཀྱི་དོང་མེ་འབར་བའི་ནང་དུ་སྲེག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བས་ཚ་བ་དང༌། དེ་བས་ཀྱང་མི་བཟད་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྫ་བུམ་དགའ་བ་དང་ཉེ་དགའ་ལ་སོགས་པར་མྱོང་བས་རབ་ཏུ་ཚ་བའོ།།

འདིར་བར་ཐག་གི་ཚད་མ་བཤད་ལ། ས་ལས། འདི་ནས་སུམ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་ན་ཡང་སོས་དང་གཞན་བཞི་སྟོང་བཞི་སྟོང་གིས་ཆོད་པར་བཤད་དོ། །གཞན་དག་ནི་མནར་མེད་ཀྱི་གློ་ན་གནས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་པོ་ཀུན་ལ་འཁོར་གྱི་ཚུལ་དུ་ཕྱོགས་བཞིར་བཞི་བཞི་སྟེ་ལྷག་པ་བཅུ་དྲུག་བཅུ་དྲུག་གོ །དེ་ནི་མདོ་ལས། དེ་ལྟར་དེ་དག་དམྱལ་བ་ནི། །བརྒྱད་ཅེས་བྱ་སྟེ་བརྒལ་བར་དཀའ། །དྲག་པོའི་ལས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་གང༌། །རེ་རེ་ལ་ཡང་ལྷག་བཅུ་དྲུག །རྩིག་པ་བཞི་དང་སྒོ་བཞི་པ། །རྣམ་ཕྱེ་རིས་སུ་ཆད་པ་ཡིན། །ལྕགས་ཀྱི་ར་བས་ཀུན་ནས་བསྐོར། །ལྕགས་དག་གིས་ནི་གང་བ་ཡིན། །དེ་ན་ལྕགས་འབར་ས་གཞི་སྟེ། །འབར་བའི་མེ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། །དཔག་ཚད་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མར་ནི། །མེ་ལྕེ་དག་གིས་ཁྱབ་པར་གནས། །ཞེས་སོ། །ལྷག་པའི་དོན་ནི་སྔར་གནོད་པ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རམ། གནས་བརྟན་ཡིད་འོང་ནི་ལྷག་པའི་སྒྲ་འོག་གི་དོན་ཡིན་པས་མནར་མེད་ལ་སོགས་པར་འཆིང་པའི་འོག་ཏུ་འདི་རྣམས་སུ་འབྱིང་བས་ན་ལྷག་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

བཅུ་དྲུག་པོ་ནི་དེ་དག་གི་ནི་ངོས་བཞི་ན་མེ་མ་མུར་པུས་མོ་ནུབ་ཙམ་ལ་རྐང་པ་གཞག་པ་ན་པགས་པ་དང་ཤ་ཁྲག་ཞིག་པར་འགྱུར་ཞིང་བཏེགས་པ་ན་སླར་སྐྱེ་བ་དང༌། རོ་མྱགས་ཕྱི་སའི་འདམ་རྫབ་རྐེད་ནུབ་པ་ཙམ་ལ་འབུམ་ཆུ་རྣོན་ཞེས་བྱ་བ་ལུས་དཀར་ཞིང་མགོ་ནག་པས་ལུས་འབིགས་པ་གནས་པ་དང༌། སྤུ་གྲི་སོ་རྣོན་པོས་གཏམས་པའི་ལམ་པོ་ཆེ་རྐང་པ་བཞག་ན་ཞིག་པར་འགྱུར་བ་དང༌། སོགས་ཀྱིས་རལ་གྲི་ལོ་མའི་ནགས་ཀྱི་འདབ་མ་རལ་གྲི་རྣམས་རླུང་གིས་བསྐྱོད་དེ་ལྷུང་བ་དང༌། ཁྱི་སྲེ་བོའམ། གདགས་པར་ནག་ཁྲ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ་དེས་ཟ་བ་དང༌། དེས་འཇིགས་ཏེ་ལྕགས་ཀྱི་ཤལ་མ་ལིའི་ནགས་དཔག་ཚད་མང་པོ་ཡོད་པ་ཚེར་མ་རྣོན་པོ་སོར་བཅུ་དྲུག་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་འཛེགས་པ་ན་ཚེར་མ་ཁ་ཐུར་དུ་ལྟ་ཞིང་རྩེ་མོར་ཕྱིན་པ་ན་ཁྭ་ལྕགས་ཀྱི་མཆུ་ཅན་གྱིས་མིག་ཕྱུང་ཞིང་ཟ་བ་དང༌། འབབ་པ་ན་ཚེར་མ་རྣམས་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་ནས་ལུས་འབིགས་པའོ། །དེ་ལྟར་གསུམ་ནི་མཚོན་ཆ་འབབ་པར་འདྲ་བའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་བྱ་སྟེ་འགྲེལ་པར། སྤུ་གྲིའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པོ་དེ་ནི་མཚོན་ཆ་མངོན་པར་འབབ་པར་འདྲ་བའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་བྱའོ་ཞེས་སོ། །ཁྱི་དང་ཁྭ་ནི་ཚལ་དང་ཤིང་གི་ཆོས་ཡིན་པས་ལོགས་སུ་མ་སྨོས་སོ། །ཉེ་འཁོར་བཞི་པ་ནི་ཆུ་བོ་རབ་མེད་ཐལ་ཆུ་བསྐོལ་བས་གང་བའི་ཆུ་ཀླུང་རྣམ་པར་བརྒལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེར་ཕྱིན་པ་དང་སྣོད་ཆེན་པོར་ཆུ་བསྐོལ་བར་འབྲས་ཉག་གཅིག་བསྐྱུར་བ་ལྟར་སྟེང་འོག་ཏུ་འགྲོ་ཞིང་འཚེད་ལ། འགྲམ་ནས་སྐྱེས་བུ་མཚོན་ཆ་ཐོགས་པ་དག་གིས་འགོག་པར་བྱེད་དོ། །ཅི་དམྱལ་བའི་སྲུང་མ་དེ་དག་སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བའམ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། མདོ་སྡེ་པ་ནི་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་ཁྱད་པར་ཙམ་དུ་ཟད་པས་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། ལུག་ལྟ་བུའི་རི་དང་ཚེར་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འོ་ན་བཙུན་པ་ཆོས་ལྡན་རབ་འབྱོར་གྱིས།

གང་དག་ཁྲོ་ཞིང་གཏུམ་ལས་དང༌། །སྡིག་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་དགའ་འདི་དག །གཤིན་རྗེའི་སྲིན་པོར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་གང་བཤད་པ་ཇི་ལྟར་དྲང་ཞེ་ན། གཤིན་རྗེ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོས་བསྒོ་བའི་འཁོར་ཡི་དྭགས་གང་དག་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་དམྱལ་བའི་གནས་སུ་འཁྲིད་པ་དེ་དག་ལ་གཤིན་རྗེའི་སྲིན་པོ་ཞེས་བཤད་ཀྱི། ལག་ན་རལ་གྲི་ལ་སོགས་པ་ཐོགས་པའི་དམྱལ་སྲུང་རྣམས་མ་ཡིན་པས་འགལ་བ་མེད་དོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་དེ་དག་སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བ་ཡིན་ལ། ལས་དེས་སླར་དེ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་མི་གནོད་པ་ནི་ལས་ཀྱིས་མཚམས་བཅད་པའམ། ལས་ཀྱི་དབང་གིས་མེ་ལ་སོགས་པས་མི་གནོད་པའི་འབྱུང་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་ལུས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གྲང་བའི་དམྱལ་བ་ནི་འགྲེལ་པར། དེ་དག་ཀྱང་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ཉིད་ཀྱི་འོག་ན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐད་ཀ་ན་ཡོད་དོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ་དེའི་དོན་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐད་ཀ་ཞེས་འཆད་ཀྱང༌། གང་སྤེལ་གྱིས་ཚ་དམྱལ་བརྒྱད་ཀྱི་ངོས་བཞི་ན་དེ་དག་གི་འཁོར་ལྟ་བུར་གནས་པར་བཤད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཁོར་ཡུག་རིའི་ངོས་མུན་པའི་ཁྲོད་ན་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ས་ལས། ཡང་སོས་ཀྱི་ཐད་ཀ་དཔག་ཚད་ཁྲི་འདས་པ་ན་ཆུ་བུར་ཅན་དང་གཞན་ནི་ཉིས་སྟོང་གི་འོག་ན་ཡོད་ཅེས་སོ། །དང་པོ་ནི་ཆེས་གྲང་བས་ལུས་ཆུ་བུར་དུ་གྱུར་པའི་ཆུ་བུར་ཅན་དང༌། སོགས་ཁོངས་ནས་ཆུ་བུར་རྡོལ་བ་ཅན་དང༌། སོ་ཐམ་ཐམ་པ་དང༌། ཨ་ཆུ་ཟེར་བ་དང༌། ཀྱི་ཧུད་ཟེར་བ་དང༌། ཨུཏྤལ་ལྟར་གས་པ་དང༌། པདྨ་ལྟར་གས་པ་དང༌། པདྨ་ལྟར་ཆེར་གས་པ་སྟེ་གྲང་བའི་དམྱལ་བ་བརྒྱད་དོ།།

ཉི་ཚེ་བའི་དམྱལ་བ་ནི་འགྲེལ་པར་གནས་ངེས་པ་མེད་དེ། གསུམ་པོ་ནི་རྟག་ཏུ་ཁ་དང་སོ་དག་ལས་སྒྲ་ཐམ་ཐམ་ཟེར་བ་འབྱུང་བའོ། །ཆུ་བོ་དང་རི་དང་མྱ་ངམ་གྱི་ཕྱོགས་དང་གཞན་དག་དང་འོག་ནའང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་དུ་མ་ཡོད་ཅིང༌། སྡུག་བསྔལ་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་དང༌། བར་བར་བདེ་བ་མྱོང་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས་དགེ་འདུན་བསྲུངས་དང་དཔལ་ལྡན་གྱི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་གླིང་འདིའི་འོག་ཏུ་མནར་མེད་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་ཆུད་ཅེ་ན། གླིང་རྣམས་འབྲུའི་ཕུང་པོ་ལྟར་ཞབས་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ།།

གཉིས་པ། དུད་འགྲོ་ནི།

གནས་ཀྱི་རྩ་བ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་སྟེ་དེ་ན་གྲངས་མཐའ་ཡས་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་དུ་མ་དང་ལྡན་པ་ཡོད་ལ། གཞན་དག་ནི་དེ་ལས་འཕྲོས་པ་སྟེ་ཁ་འཐོར་བ་ཞེས་ཐ་སྙད་མཛད་དོ།།

གསུམ་པ།ཡི་དྭགས་ནི།

གནས་རྩ་བ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཅེས་པ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིའི་འོག་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱས་བཅད་པ་ན་ཡོད་ལ། དེ་ན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་གཤིན་རྗེ་ཞེས་པ་འཕེན་བྱེད་མི་དགེ་བས་རྫོགས་པས་ལྷ་ལྟ་བུའི་དཔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་ཞིང༌། དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཇི་ལྟར་བྱས་པ་མི་ཤེས་པ་དག་ལ་དམིགས་སྟོན་པ་ཡོད་དོ། །དེའི་འཁོར་ན་ཡི་དྭགས་ཀྱི་རིགས་སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག་ཡོད་པར་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ལས་བཤད་དེ། ལྟོ་གུག་ཁ་ཁབ་ལྟར་ཕྲ་དང༌། །བཤང་ཟ་ཀུན་སྟོན་དྲི་ཟ་དང༌། །ཆོས་ཟ་སྦྱིན་པ་ཟ་བ་དང༌། །ཆུ་འཐུང་བསམ་པས་འཚོ་བ་དང༌། །མཆིལ་མ་ཟ་དང་ཕྲེང་བ་ཟ། །ཁྲག་ཟ་ཤ་ཟ་བདུག་པ་ཟ། །དྲག་ཤུལ་སྤྱོད་དང་གླགས་ལྟ་དང༌། །ས་འོག་གནས་དང་མཐུ་བོ་ཆེ། །མཚན་མོ་ལུས་འབར་མི་གླགས་ལྟ། །འདོད་གཟུགས་གླིང་བར་གནས་པ་དང༌། །གཤིན་རྗེའི་དབྱུག་པ་བྱིས་པ་ཟ། །ཚངས་སྲིན་འབྲུ་ཡི་ཤུན་པ་ཟ། །མི་གཙང་ཟ་དང་ལམ་ཆེན་གནས། །མང་དུ་ཟ་དང་མེ་མདག་ཟ། །དུག་ཟ་དགོན་པར་གནས་པ་དང༌། །དུར་ཁྲོད་གནས་དང་ཤིང་ལ་གནས། །ལམ་གྱི་གཞི་མདོར་གནས་པ་དང༌། །བདུད་ཀྱི་དེ་སྟེ་སུམ་ཅུ་དྲུག །ཅེས་སོ། །བསྡུ་ན་ཕྱིའི་སྒྲིབ་པ་ཅན་དང་ནང་གི་སྒྲིབ་པ་ཅན་དང་ཟས་སྐོམ་ཉིད་སྒྲིབ་པར་གྱུར་པ་སྟེ་གསུམ་དུ་བཤད་དོ། །གཞན་ནི་དེ་ལས་འཕྲོས་པའམ་ཁ་འཐོར་བའོ། །ཡི་དྭགས་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་ཁ་ཅིག་ནི་ལྷ་ལྟ་བུའི་དཔལ་མྱོང་བར་བཤད་དོ། །དེ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་སྤྱིར་མི་དགེ་བ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་ཡིན་ལ། བྱེ་བྲག་སོ་སོའི་རྒྱུ་ནི་འདིར་བརྗོད་ཀྱིས་མི་ལོང་བས་མདོ་སྡེ་རྣམས་དང་གདགས་པའི་བསྟན་བཅོས་ལ་སོགས་ལ་བལྟ་བར་བྱའོ།།

གཉིས་པ། མཐོ་རིས་ཀྱི་གནས་ནི་མི་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཅིང༌། ལྷ་རྣམས་འཆད་པ་ལ་རྒྱལ་ཆེན་བཞི་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་དང༌། དེ་ཡན་ཆད་ཀྱི་གནས་བཤད་པའོ།།

དང་པོ་ལ་གཉིས་ཀྱི་གཞལ་ཡས་ཁང་ལ་བརྟེན་པ་ལ་དོན་བདུན་ལས་དང་པོ་ནི།

འདི་ནས་ཐག་ཇི་སྲིད་ཅེ་ན་ཉི་ཟླ་ནི་ཆུ་མཚམས་ཡན་ཆད་ཀྱི་ལྷུན་པོའི་ཕྱེད་ན་རྒྱུ་བས་དཔག་ཚད་བཞི་ཁྲིའོ།།

གཉིས་པ་ནི།

ཟླ་བ་ལ་ཐད་ཀར་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་དང་ཉི་མ་ལ་གཅིག་དང་བཅས་པའི་ལྔ་བཅུ་དང་མཐའ་སྐོར་ན་དེ་ཉིད་སུམ་འགྱུར་དང༌། རྔམས་སུ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་དྲུག་དང་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཆའོ། །ཟླ་བ་ནི་ཆུ་ཤེལ་བསིལ་བ་དང་མིག་ལ་ཕན་པ་དང་ལོ་ཏོག་སྨིན་པ་དང་སྣང་བ་སྟེར་བའི་ལས་ཅན་དང༌། ཉི་མ་ནི་མེ་ཤེལ་ཏེ་གཉིས་བཟློག་གཉིས་མཐུན་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །དེའི་སྟེང་ན་གསེར་གྱི་ར་བ་འཕང་དུ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་པས་བསྐོར་བ། དེ་ལ་རྩིག་སྐྱབས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བཞི་ལས་བྱས་པ་དང༌། འོག་གཞི་ཚོན་སྣ་བརྒྱ་རྩ་གཅིག་གིས་བཀྲ་བ་དང༌། རིན་པོ་ཆེ་ལས་གྲུབ་པའི་ཁང་བཟང་དང་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དང་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་དང་མེ་ཏོག་མནྡཱ་ར་བ་པུས་མོ་ནུབ་ཙམ་དུ་ཁེབས་པ་རྙིང་པ་རྣམས་རླུང་གིས་འཐོར་ཞིང་གསར་པ་ལེགས་པར་འགྲེམས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྐར་མའི་ཚད་ནི་གདགས་པར། ཆེ་བ་ལ་རྒྱང་གྲགས་བཅོ་བརྒྱད་དང༌། ཆུང་བ་རྣམས་གསུམ་པ་དང༌། ཕལ་ཆེ་བ་བཅུ་དང་བཅུ་གཉིས་པར་བཤད་དོ། །གང་སྤེལ་གྱིས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་ཆེ་བ་དེའི་ཚད་ནི་དཔག་ཚད་བཅུ་དྲུག་གོ་ཞེས་བཤད་དེ་བརྟག་དགོས་སོ། །དེ་ན་ཡང་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་གཞལ་མེད་ཁང་དང་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་ཡོད་དོ།།

གསུམ་པ།

ཇི་ལྟར་བྱ་བ་བྱེད་ན་བྱང་དུ་ནམ་ཕྱེད་པ་དང་ཤར་དུ་ཉི་མ་ནུབ་པ་དང་གླིང་འདིར་ཉི་མ་ཕྱེད་པ་དང་ནུབ་ཏུ་ཉི་མ་འཆར་བ་རྣམས་དུས་གཅིག་སྟེ་གཞན་ལའང་སྦྱར་རོ།།

བཞི་པ་ལ་གཞི་དུས་ཚིགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ལྡོག་དུས་ངོས་བཟུང་བའོ། །དང་པོ་ནི།

སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་དུས་ཚིགས་གསུམ་དུ་བྱེད་དེ། གྲང་བ་དང་ཚ་བ་དང་ཆར་འབབ་པར་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། གསུང་རབ་ལས་ནི་དུས་ཚིགས་གསུམ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་ཞེས་དང༌། འདུལ་བ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས། ཁ་བ་སོ་ག་དབྱར་རྣམས་ཀྱི། །ཟླ་བ་གཉིས་དང་བཞི་ཡི་ནི། །མར་ངོ་ལ་ནི་བཅུ་བཞི་པའི། །གསོ་སྦྱོང་སྡོམ་བརྩོན་དག་གིས་བྱ། །ཞེས་དང༌། འདིར་ཀྱང༌། དགུན་དང་དཔྱིད་དང་དབྱར་རྣམས་ཀྱི། །ཟླ་བ་ཕྱེད་དང་གཉིས་འདས་ནས། །ཞེས་དང༌། ལོ་དྲི་བར། དགུན་དང་དཔྱིད་དང་དབྱར་རྣམས་ཀྱི། །ཞེས་དང༌། དགུན་དང་དཔྱིད་ཟླ་བ་བཞི་བཞིར་གསུངས་ལ། དབྱར་གྱི་ཟླ་བ་བཞི་པོ་དག་གི་མཐར་དབྱུང་ངོ་ཞེས་དེ་ཡང་ཟླ་བ་བཞིར་གསུངས་སོ། །དུས་ཚིགས་ལྔར་གསུངས་པ་དང་མི་འགལ་ཏེ། དབྱར་ཕྱི་མའི་ཁས་ལེན་བྱེད་དུས་དབྱར་ཐུང་ངུ་ངོས་གཟུང་བའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་དུས་གསུམ་དུ་གཞག་པའི་ཕྱིར་དུས་ཚིགས་དྲུག་དང་བཞིར་བྱེད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དག་སྟེ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། འཇིག་རྟེན་པའི་ལྟ་བུར་དུས་དྲུག་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་དང༌། བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་མ་བྱོན་པའི་དུས་ན་ཡང༌། ཚོང་དཔོན་རལ་པ་འཛིན་གྱིས་བུ་ཆུ་འབེབས་ལ། ཟླ་གསུམ་དབྱར་ཏེ་ཟླ་གསུམ་སྟོན་དུ་ཤེས། །གསུམ་ནི་དགུན་ཏེ་གསུམ་ནི་དཔྱིད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དེ་ལྟར་རྣམ་གཞག་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་གསུང་རབ་ལས་དེ་དག་མ་བཤད་དམ་ཞེ་ན་བཤད་དེ། དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ལ་མཁས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་དང་མཐུན་པར་བསྟན་པའོ། །མདོ་རྩ་བ་ལས། འདི་ལ་དགོངས་པ་ནི་ཐ་སྙད་ལ་མཁས་པར་བྱའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་མཁས་པས་ནི་གང་དག་མ་དད་པ་སྤང་བ་དང་དད་པར་འགྱུར་བ་ལ་དགོངས་སོ། །དེ་དག་ལ་དུས་ཚིགས་གསུམ་དུ་བྱས་པའི་ཐོག་མ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་དགུན་ཡིན་ཏེ། ཕལ་ཆེ་བ་ལ་དགོངས་ནས་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། སངས་རྒྱས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དུས་དང་པོ་ནི་དགུན་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་དཔྱིད་དོ། །གསུམ་པ་ནི་དབྱར་རོ་ཞེས་སོ། །དེའི་འོག་མ་ངོས་གཟུང་བ་ལ་རིལ་ཚེས་དང་ཕྱེད་ཚེས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་དང་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འདུལ་བ་འཛིན་པ་དག་གི་འདོད་ལུགས་ལ་སོགས་པ་གལ་ཆེ་བ་དུ་མ་སྣང་ཡང་ཡི་གེ་མངས་པས་འཇིག་པའི་ཕྱིར་འདིར་མ་སྤྲོ་ལ། དེ་དག་ཤེས་པར་འདོད་པ་དག་གིས་ཁོ་བོས་བྱས་པའི་དུས་ཚིགས་གསལ་བའི་མེ་ལོང་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ།།

གཉིས་པ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ལྡོག་དུས་ཉིད་ངོས་གཟུང་བ་ནི།

ཆོས་མངོན་པ་པ་དག་དགུན་གྱི་ཟླ་བ་དང་པོ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཁས་ལེན་པའི་རིལ་ཚེས་ཀྱི་སྟོན་ཟླ་ཐ་ཆུང་ཉ་ནས་དགུན་ར་ཉའི་བར་ཏེ། དེ་ལྟར་ཟླ་ཕྱེད་གཉིས་བསྡོམས་པའོ། །དེའི་ཚེ་དབྱུག་པས་ཉ་བས་དབྱུག་པའི་ཟླ་བར་འཇོག་གོ།

དེ་ལྟར་བརྩིས་པའི་ལུགས་ཀྱི་དབྱར་འབྲིང་ཉ་ནས་ཐ་ཆུང་གི་ཉའི་བར་ནི་དབྱར་ཟླ་དང་པོ་སྟེ་གདུ་བུའི་ཟླ་བ་དང༌། ཐ་ཆུང་ཉ་ནས་སྟོན་ར་ཉའི་བར་ནི་དབྱར་གྱི་ཟླ་བ་གཉིས་པ་སྟེ་ཆུ་སྟོད་ཀྱི་ཟླ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡི་མར་ངོ་སྔར་སོང་ནས་ཡར་ངོ་ལུས་པ་དེ་ལ་ཐ་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། ཟླ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མར་གྱི་ངོ་སྔ་སྟེ་ཞེས་སོ། །དེའི་ཚེས་བརྒྱད་ཀྱི་ཚེ་ཉིན་མོ་ཡུད་ཙམ་བཅོ་བརྒྱད་དང་མཚན་མོ་བཅུ་གཉིས་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ཉི་མ་ལོག་པ་དང་ཚེས་དགུ་ནས་མཚན་མོ་རིང་དུ་འགྱུར་ཞིང་ཉིན་མོ་ཐུང་ངུའོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པར། དབྱར་རྣམས་ཀྱི་ཟླ་བ་གཉིས་པ་སྟོན་ཟླ་ར་བ་ཡར་གྱི་ངོ་ཚེས་དགུ་ནས་མཚན་མོ་རིང་ངོ་ཞེས་སོ། །དགུན་རྣམས་ཀྱི་ནི་དང་པོ་དབྱུག་ཟླ་དང༌། དེ་ནས་སྨིན་དྲུག་དང་སྨལ་པོ་དང་རྒྱལ་གྱིས་ཉ་བའི་བར་ཡིན་པས་བཞི་པ་རྒྱལ་གྱི་ཟླ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་དགུན་ཟླ་ཐ་ཆུང་ཉ་ནས་དཔྱིད་ར་ཉའི་བར་ཏེ་ཟླ་ཕྱེད་གཉིས་བསྡོམས་པའོ། །དེའི་མར་ངོ་སྔར་སོང་ནས་ཡར་ངོའི་ཚེས་བརྒྱད་ཀྱི་ཚེ་མཚན་མོ་ཡུད་ཙམ་བཅོ་བརྒྱད་དང༌། ཉིན་མོ་བཅུ་གཉིས་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ཉི་མ་ལོག་པ་དང་ཚེས་དགུ་ནས་མཚན་མོ་ཐུང་ངུར་འགྱུར། ཉིན་མོ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་རིང་དུ་འགྱུར་བའོ། །འགྲེལ་པར་དཔྱིད་ཟླ་ར་བ་ཡར་གྱི་ངོ་ཚེས་དགུ་ནས་སོ་ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་དུས་རྒྱུན་དུ་དེ་ལྟར་ངེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ལོ་རེ་བཞིན་ཞག་བཅུའམ་བཅུ་གཅིག་རེ་ཕྱིར་ནུར་བའི་དབང་གིས་སོ། །འོ་ན་གདགས་པར།

ལོ་གཅིག་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་མཚན་མོ་ནི་ཡུད་ཙམ་བཅོ་བརྒྱད་ཉིན་མོ་ནི་ཡུད་ཙམ་བཅུ་གཉིས་པ་ཡོད་དེ། དེ་གང་ཞེ་ན། དགུན་ཟླ་ཐ་ཆུང་ཡར་གྱི་ངོ་ཚེས་བརྒྱད་ལ་མཚན་མོ་ཡུད་ཙམ་བཅོ་བརྒྱད་ཉིན་མོ་ཡུད་ཙམ་བཅུ་གཉིས་ཡོད་དོ། །ལོ་གཅིག དུས་གཅིག་ཏུ་ཉིན་མོ་ཡུད་ཙམ་བཅོ་བརྒྱད་མཚན་མོ་ཡུད་ཙམ་བཅུ་གཉིས་པ་ཡོད་དོ། །དེ་གང་ཞེ་ན། དབྱར་ཟླ་ཐ་ཆུང་ཡར་གྱི་ངོ་ཚེས་བརྒྱད་ལ་ཉིན་མོ་ནི་ཡུད་ཙམ་བཅོ་བརྒྱད་མཚན་མོ་ཡུད་ཙམ་བཅུ་གཉིས་ཡོད་དོ། །ཚེས་དགུ་ཕན་ཆད་ནི་ཉིན་མོ་འབྲི་མཚན་མོ་སྐྱེ་སྟེ། ཞེས་གང་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དེའི་སྐྱོན་མེད་དོ། །དགུན་ར་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གཞག་འདི་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་ཐ་སྙད་མཐུན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་ཟིན་ལ། འཇིག་རྟེན་པ་དག་ནི་ལྟ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་ཡིན་ཏེ་སློབ་དཔོན་གྱིས། རྟག་ཏུ་ལྟ་བ་སྣ་ཚོགས་པའི། །ཁྱིམ་པས་ལྟ་བ་སྦྱང་བར་དཀའ། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འདིར་ཡང་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱི་དགུན་ཟླ་ར་བ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མེད་དོ། །དེས་ན་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་འདིར་བཤད་པ་ནི་ཁྲུམས་ཀྱིས་ཉ་བར་འགྱུར་བའི་དཀར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཚེས་གཅིག་ནས་སྟོན་ཐར་འདོད་པ་བཞིན། དེའི་ཟླ་ཕྱེད་གཉིས་བསྡོམས་པ་ལ་དགུན་རའི་ཐ་སྙད་བྱས་ནས་དེ་དང་མཐུན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། གདགས་པར་གང་གསུངས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་གང་དག་དབྱུག་པས་ཉ་བར་འགྱུར་བའི་དཀར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཚེས་གཅིག་ནས་སྟོན་ཐར་འདོད་པ་བཞིན། དེའི་ཟླ་ཕྱེད་གཉིས་བསྡོམས་པ་ལ་དགུན་རའི་ཐ་སྙད་བྱས་ནས་དེ་དག་དང་མཐུན་པར་གསུངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

ཁ་ཅིག་ནི་འདི་ལས་གཞན་དུ་གཞུང་འདིས་ལོ་གཅིག་ལ་ནམ་དང་ཉི་མ་མཉམ་པའི་དུས་གཉིས་ཡོད་པ་ངོས་བཟུང་ནས་དེ་ནས་རིང་ཐུང་དུ་འགྱུར་བའི་དུས་བསྟན་ཏེ་ཞེས་འཆད་པ་དེ་དག་གིས་ནི་བསྟན་བཅོས་མཁན་པོའི་བཞེད་པ་གསལ་བར་མ་བྱས་ལ། གདགས་པ་ལས། ལོ་གཅིག་ལ་དུས་གཉིས་སུ་མཚན་མོ་ལ་ཡུད་ཙམ་བཅོ་ལྔ་ཉིན་མོ་ལ་ཡང་ཡུད་ཙམ་བཅོ་ལྔ་པ་ཡོད་དེ། དེ་གང་ཞེ་ན། དཔྱིད་ཟླ་ཐ་ཆུང་ཡར་གྱི་ངོའི་ཚེས་བརྒྱད་དང་སྟོན་ཟླ་ཐ་ཆུང་ཡར་གྱི་ངོའི་ཚེས་བརྒྱད་ལ་མཚན་མོ་ཡང་ཡུད་ཙམ་བཅོ་ལྔ་ཉིན་མོ་ཡང་ཡུད་ཙམ་བཅོ་ལྔ་ཡོད་དོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དང་ཡང་འགལ་བར་སྨྲའོ།།

ལྔ་པ་ནི། ཇི་ཙམ་གྱིས་རིང་ཐུང་བྱེད་ཅེ་ན། ཞག་རེ་ལ་ཉིན་མཚན་རིང་བ་དང་ཐུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཐང་གཅིག་རེ་རེ་སྟེ། དེ་ལས་ཉིན་མོ་ནི་ཐང་གཅིག་རེ་རེ་འབྲིའོ། །མཚན་མོ་ནི་ཐང་གཅིག་རེ་རེ་སྐྱེའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ནི་ཉིན་ཞག་གཅིག་གི་དགུ་བརྒྱའི་ཆའོ།།

དྲུག་པ་དེ་ལྟར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ནི།

ཟླ་བ་དྲུག་ཏུ་ཉི་མ་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བའི་ཚེ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་དྲུག་དང་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཆ་གཅིག་འཛམ་བུའི་གླིང་ལས་ཡོལ་ཏེ་རྒྱ་མཚོའི་སྟེང་ནས་རྒྱུ་ཞིང་མྱུར་དུ་འགྲོ་བས་ཉིན་མོ་ཐུང་ལ་རྒྱ་མཚོར་ཉི་མའི་འོད་འབབ་པས་གླིང་གྲང་བར་འགྱུར་རོ། །ཟླ་བ་དྲུག་གི་བར་དུ་བྱང་དུ་འགྲོ་བའི་ཚེ་དེ་ཙམ་ཞིག་རྒྱ་མཚོ་ལས་ཡོལ་ཏེ་གླིང་གི་སྟེང་ནས་རྒྱུ་ཞིང་དལ་བུར་འགྲོ་བས་ཉིན་མོ་རིང་ལ་གླིང་ལ་འོད་འབབ་པས་དྲོ་བར་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེས་གདགས་པར་བཤད་དེ། འདིའི་ལྟར་ན་གླིང་བཞི་ཅར་ཉི་མ་རིང་བ་དང་ཐུང་བར་མཉམ་པ་ཡིན་ནོ།།

བདུན་པ་ཟླ་བ་འཕེལ་འགྲིབ་ཏུ་འགྱུར་བ་ནི།

ཟླ་བ་དེ་ཉིད་ཉི་མ་དང་ནི་ཉེ་བ་ལས་དེའི་འོད་འབབ་ལ། དེས་ཕ་རོལ་གྱི་ངོས་སུ་ཟླ་བ་རང་གི་གྲིབ་མ་འབབ་པས་དེ་ཉིད་འགྲིབ་པར་སྣང་ངོ་ཞེས་ཀ་བ་དང་སྒྲོན་མའི་དཔེ་བཞིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་འཕགས་པས་ནི་བླ་འོག་འཛུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་ཏེ་ངོས་གཅིག་ཆུ་ཤེལ་ཡིན་པ་སྣང་བའི་ཚེ་ཟླ་བ་གང་བ་དང༌། བཻ་ཌཱུརྱ་སྣང་བ་ན་གནམ་སྟོང་དང༌། ཅུང་ཟད་འཛུར་བ་ན་གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ་ཞེས་འཆད་དོ། །ཟླ་བ་ལ་ནག་པོ་ར་རི་སྣང་བ་ནི་གླིང་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་གྱིས་དབུས་རྙོག་ལ་ཆུའི་གཟུགས་བརྙན་གྱིས་མཐའ་དྭང་བ་དང༌། དེའི་སྟེང་ན་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པས་དབུས་རྙོག་ལ་མཐའ་དྭང་བར་བཤད་དོ། །ཡང་ན་མདོ་སྡེ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རི་བོང་དུ་གྱུར་པའི་ཚུལ་ངོ་མཚར་བ་བསྟན་པའི་དོན་དུའོ་ཞེས་སོ།།

གཉིས་པ། རི་ལ་བརྟེན་པ་ནི།

རི་རབ་འདི་ལ་བང་རིམ་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་བཞི་ཡོད་དེ་དེ་དག་གི་བར་གྱི་ཐག་ནི་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་བཅུ་དང༌། རི་རབ་ལས་ཕྱིར་ནི་སྟོང་ཕྲག་དག་ནི་བཅུ་དྲུག་དང་བརྒྱད་དང་བཞི་དང་གཉིས་འཕགས་སོ། །དེ་ལ་ལག་ན་རིན་པོ་ཆེའི་གཞོང་པ་བདུད་རྩིས་བཀང་བ་ཐོགས་པ་དང༌། མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བ་ཐོགས་པ་དང༌། རྒུན་ཆང་ལ་སོགས་པས་རྟག་ཏུ་མྱོས་པ་དང༌། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་དང་དེའི་འཁོར་ན་གནས་པའི་ལྷ་རྣམས་གནས་པས་དེ་དག་གི་ཁང་པ་དང་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་དོ། །བང་རིམ་ལ་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་ལྷ་གནས་པ་དེ་བཞིན་དུ་རི་ནི་བདུན་པོ་དག་ལ་ཡང་གནས་ཏེ། གཉའ་ཤིང་འཛིན་གྱི་ཕྱོགས་བཞི་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞིའི་ཕོ་བྲང་ཡུལ་འཁོར་སྲུང་དང་འཕགས་སྐྱེས་པོ་དང་སྣ་ཚོགས་གཟུགས་དང་ལྕང་ལོ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ། ངོས་རེ་ལ་དཔག་ཚད་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་པ་མཐའ་སྟོང་གིས་འཁོར་བ། གསེར་གྱི་ར་བ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་པས་བསྐོར་བ་རྩིག་སྐྱབས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བཞི་ལས་བྱས་པ། ས་གཞི་ཐམས་ཅད་ཚོན་སྣ་བརྒྱ་རྩ་གཅིག་གིས་བཀྲ་བ་ལམ་སྲང་དང་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་དང་རྫིང་བུ་ལ་སོགས་པས་བརྒྱན་པ། མེ་ཏོག་མནྡཱ་ར་བ་པུས་མོ་ནུམ་ཙམ་ཁེབས་པ་རྙིང་པ་རླུང་གིས་སྡུད་ཅིང་གསར་པ་ལེགས་པར་འགྲེམས་ཏེ། ཡུལ་འཁོར་སྲུང་གི་གྲོང་ཁྱེར་རླུང་ཆེན་ལྡང༌། །མེ་ཏོག་རྙིང་པ་རྣམས་ནི་འདོར་བར་བྱེད། །མེ་ཏོག་གསར་པ་རྣམས་ནི་ལེགས་པར་འགྲེམས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེར་མ་ཟད་ལྕགས་རི་ནག་པོ་ལ་གནོད་སྦྱིན་གོས་སྔོན་པོ་ཅན་གནས་པར་བཤད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་སུ་གཏོགས་སོ། །དེས་ན་ལྷ་རིས་འདི་ཆེ་སྟེ་འགྲེལ་པར། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལྷ་རིས་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་པས་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །ཆེ་བའི་དོན་ནི་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་མང་བ་ལ་བཤད་དོ།།

གཉིས་པ། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་གནས་ལ་གཉིས་ལས་དང་པོ་མདོར་བསྟན་ནི།

ལྷུན་པོའི་རྩེ་ན་ནི་ལེགས་པར་བྱས་པ་རྣམས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བས་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་ཞེས་པའམ། ཁ་ཅིག་ནོར་ལྷ་བརྒྱད་དྲག་པོ་བཅུ་གཅིག་ཉི་མ་བཅུ་གཉིས་ཐ་སྐར་གྱི་བུ་གཞོན་ནུ་གཉིས་ཏེ་གཙོ་བོ་དེ་སྙེད་ཡོད་པས་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་ཞེས་པ་ལྟར་གསུང་རབ་ལས་ཀྱང་དེ་ལྟར་འབྱུང་བས་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་མོ། །དེའི་ངོས་རེ་ལ་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲི་མཐའ་སུམ་འབུམ་ཉི་ཁྲིས་འཁོར་བའོ། །ཁ་ཅིག་བང་རིམ་རྣམས་ཞུམ་པར་འདོད་པས་མཐའ་སྐོར་ན་བརྒྱད་ཁྲིའོ།།

གཉིས་པ། བཤད་པ་ལ་ལྔ་ལས་དང་པོ་གྲོང་ནི།

རི་རབ་ཀྱི་ཕྱོགས་མཚམས་ན་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་བཞི་པོ་དེ་ངོས་རེ་ལ་དཔག་ཚད་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པ་མཐའ་ལྔ་བརྒྱས་འཁོར་བ། གྱེན་དུ་ཡང་ལྔ་བརྒྱ་འཕགས་པའོ། །དེ་ལ་ནི་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་ཞེས་བྱ་བ་གནས་ཏེ། གང་སྤེལ་གྱིས་བག་མེད་པའི་ལྷ་དག་བསྲུང་བར་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །གདགས་པར་ཕྱེད་དང་ལྔ་གྱེན་དུ་འཕགས་ཤིང༌། དེ་དག་ཀྱང་ཤར་ནས་རིམ་པ་བཞིན་ཤེལ་དང་བཻ་ཌཱུརྱ་དང་དངུལ་དང་གསེར་ལས་གྲུབ་པར་གསུངས་སོ། །དབུས་ན་གྲོང་ཁྱེར་ཤིན་ཏུ་མཛེས་ཤིང་ཡིད་དུ་འོང་བས་ལྟ་ན་སྡུག་ཅེས་པ་ངོས་རེ་ལ་ཉིས་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་པ་མཐའ་ཁྲིས་འཁོར་བ། གྱེན་དུ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཞེས་ཏེ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་ཕྱེད་དང་བཅས་པའི་གཉིས་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ནི་གདགས་པར་གསེར་གྱི་ར་བས་བསྐོར་ཏེ་ར་བའི་འཕང་དུ་ན་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་གསུམ་ཡོད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་དང་མཐུན་ནོ། །དེའི་ངོས་སམ་ར་བ་ནི་གསེར་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ་འོག་གཞི་ནི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་པ་ཚོན་སྣ་བརྒྱ་རྩ་གཅིག་གིས་བཀྲ་བ་དང་རེག་ན་འཇམ་ཞིང་མཉེན་པ་ཡོད་དེ། རྐང་པ་བཞག་པ་ན་ནེམས་ཞེས་བྱེད་པ་དང༌། བཏེགས་པ་ན་ཕར་ཞེས་བྱེད་པའོ། །དེར་མེ་ཏོག་མནྡཱ་ར་བ་པུས་མོ་ནུབ་ཙམ་ཁེབས་པ་འཐོར་བ་དང་འགྲེམས་པའང་སྔར་བཞིན་ཏེ། ལྷ་རྣམས་བསོད་ནམས་དབང་གི་མཐུ་སྟོབས་ཀྱིས། །ལྷ་ཡི་གྲོང་ཁྱེར་དག་ན་རླུང་ཆེན་ལྡང༌། །མེ་ཏོག་རྙིང་པ་རྣམས་ནི་འཐོར་བྱེད་ཅིང༌། །མེ་ཏོག་གསར་པ་རྣམས་ནི་ལེགས་པར་འགྲེམས། །ཞེས་སོ། །གཞན་ཡང་དེ་ལ་སྒོ་སྟོང་དུ་གཅིག་གིས་མ་ཚང་བ་དང༌། སྒོ་རེ་རེ་ལ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་སྲུང་བའི་ཕྱིར་སྲུང་མ་གོ་བགོས་ཤིང་མཚོན་ཆ་ཐོགས་པ་ལྔ་བརྒྱ་རེ་བཀོད་པ་དང༌། དེར་ལམ་སྲང་ཆེན་པོ་སྲིད་དུ་དཔག་ཚད་ཉིས་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཞེང་དུ་བཅུ་གཉིས་ཡོད་པ་དང༌། དེར་གསེར་གྱི་བྱེ་མ་བདལ་བ་ལ་ཙན་དན་གྱི་ཆུས་ཆག་ཆག་གདབ་པ་དང༌། སྲང་དེའི་གློ་གཡས་གཡོན་ན་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བཞི་ལས་བྱས་པའི་རྫིང་དག་ཆུ་བསིལ་བ་སྦྲང་རྩི་ལྟ་བུས་གང་བ་དང༌། མེ་ཏོག་ཨུཏྤལ་དང་པདྨ་དང་ཀུ་མུ་ཏ་ལ་སོགས་པས་ཁེབས་ཤིང་བྱ་སྣ་ཚོགས་སྐད་སྙན་པ་འབྱིན་པ་དང༌། དེའི་ཉེ་འཁོར་ན་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུའི་ཤིང་དང་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ལས་བསམ་པ་ཙམ་གྱིས་ཅི་དགོས་པ་བདེ་བླག་ཏུ་བྱུང་སྟེ་ལྷའི་བུ་དང་བུ་མོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཅི་དགར་སྤྱོད་པ་དང༌། དེ་ལ་ཟབས་དང་རྒྱར་དཔག་ཚད་གཅིག་ཡོད་པའི་འོབས་རིམ་པ་བདུན་གྱིས་སྐོར་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་ཆུ་བསིལ་བ་སྦྲང་རྩི་ལྟ་བུས་གང་བ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བཞིན་ནོ།།

གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དབུས་དེ་ན་ལྷའི་དབང་པོའི་བཞུགས་གནས་ཁང་བཟང་རྣམ་པར་རྒྱལ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ། རྒྱུ་དང་བཀོད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་གནས་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དཔལ་གྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ངོ་མཚར་བར་བྱེད་པ་ཡོད་དོ། །དེའི་ངོས་རེ་ལ་དཔག་ཚད་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་མཐའ་སྟོང་གིས་འཁོར་བ། དེ་ལས་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་ལྔ་གྱེན་དུ་འཕགས་པ་རྒྱུ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ལས་གྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་བ་གམ་བརྒྱད་དང་དེ་རེ་རེ་ལ་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་བདུན་བདུན་དང༌། དེ་རེ་རེ་ལ་གནས་ཁང་བདུན་བདུན་དང༌། དེ་རེ་རེ་ལ་ལྷའི་བུ་མོ་བདུན་བདུན་དང༌། དེ་རེ་རེ་ལ་གཡོག་མོ་བདུན་བདུན་དང༌། དེ་རེ་རེ་ལ་སིལ་སྙན་བདུན་བདུན་ཡོད་དོ། །དེ་ན་རྫིང་བུ་ཆུ་དང་ཞེང་དུ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་པ་མཐའ་ཉིས་བརྒྱས་འཁོར་བ་དང༌། མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་པས་ཁེབས་ཤིང་ཉེ་འཁོར་ན་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུའི་ཤིང་སྣ་ཚོགས་པ་དང༌། དེ་དག་ན་ཆུ་དང་ཐང་ལས་སྐྱེས་པའི་བྱ་སྣ་ཚོགས་པ་འདོད་རྒུར་སྒྱུར་བའི་གཟུགས་ཅན་རྣམས་སྐད་སྙན་པ་འབྱིན་པ་དང༌། དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ལས་ཅི་དགོས་པ་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཆེས་ལྷག་པར་གྱུར་པ་ཡོད་དོ། །གཞན་ལས། དེའི་སྟེང་གི་ཆ་ལ་རྔ་ཆོས་ཀྱིས་མཐོ་བ་གཉིས་ཡོད་པར་བཤད་དོ།།

གཉིས་པ། ཚལ་ནི།

གྲོང་ཁྱེར་དེ་ནས་ཕྱི་རོལ་དུ་དཔག་ཚད་ཉི་ཤུས་བཅད་པ་ན་ཤར་ན་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ཤིང་རྟ་སྣ་ཚོགས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ལྷོ་ན་རྩུབ་འགྱུར་གྱི་ཚལ་དང༌། ནུབ་ན་འདྲེས་པའི་ཚལ་དང༌། བྱང་ན་དགའ་བས་བརྒྱན་པའམ་དགའ་བའི་ཚལ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རིམ་པ་བཞིན་རྫིང་བུ་སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་དང་ཤིང་སྣ་ཚོགས་དང་ལོ་མ་དང་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྫིང་བུ་རྩུབ་འགྱུར་ཚལ་ཞེས་བྱ་བ་དང་ཤིང་དང་ལོ་མ་དང་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་དང་རྒྱན་རྣམས་ཀྱང་རྩུབ་པ་དང༌། དེར་ཕྱིན་པ་ཙམ་གྱིས་ལུས་དང་སེམས་ཀྱང་རྩུབ་པར་འགྱུར་ཞིང་གཡུལ་ལ་མོས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྫིང་བུ་འདྲེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་ཤིང་དང་ལོ་མ་དང་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་དང་གོས་དང་རྒྱན་རྣམས་ཀྱང་འདྲེས་ལ། ལྷའི་བུ་དང་བུ་མོ་རྣམས་ཆོལ་པར་འདྲེས་ཏེ་རྩེ་ཞིང་དགའ་མགུར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྫིང་བུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང་ཤིང་དང་ལོ་མ་དང་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་དང་གོས་དང་རྒྱན་རྣམས་དགའ་བ་དང་ལྷའི་བུ་མོ་དགའ་བ་རྣམས་ཡོད་ལ་དེར་ལྷ་རྣམས་རྩེ་ཞིང་དགའ་མགུར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ནའོ། །དེ་དག་གི་ངོས་རེ་ལ་དཔག་ཚད་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་མཐའ་སྟོང་གིས་འཁོར་བ། འཕང་དུ་དཔག་ཚད་གཅིག་ཡོད་པའི་གསེར་གྱི་ར་བས་བསྐོར་བ། ར་བ་དེ་ལ་རྩིག་སྐྱབས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བཞི་ལས་བྱས་པ་བཞི་དང༌། གྱེན་དུ་འཕྱང་བ་དང་ཐུར་དུ་འཕྱང་བའི་མདའ་ཡབ་དང༌། ཟམ་པ་རྒྱུ་བ་ཡང་གསེར་ལས་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིའོ། །དེའི་ནང་ན་རྫིང་བུ་བསིལ་བས་གང་བ་དཔག་ཚད་ཉིས་བརྒྱས་འཁོར་བ་དང༌། དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ལས་ཅི་འདོད་པ་འབྱུང་ཞིང་སྔར་བཞིན་ཆེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོད་དོ།།

གསུམ་པ། ས་གཞི་ནི།

སྐྱེད་མོས་ཚལ་དེ་དག་གི་ནི་ཕྱོགས་བཞི་དཔག་ཚད་ཉི་ཤུས་བཅད་པ་ན་ས་གཞི་བཟང་པོ་སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རྩུབ་འགྱུར་དང༌། འདྲེས་པ་དང༌། དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་ཡོད་དོ། །འདི་དག་ལ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་རྩེ་བའི་གནས་ས་གཞི་མཛེས་པ་ཡོད་པས་ན་ས་གཞི་བཟང་པོའོ། །ཚད་ནི་སྔར་བཞིན་དང་མཐའ་སྐོར་དུ་དབྱིབས་ལེགས་ཤིང་ལྟ་ན་སྡུག་པའི་ལན་ཀན་གསེར་དང་དངུལ་དང་བཻ་ཌཱུརྱ་དང་ཤེལ་ལས་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་སྔར་བཞིན་ཆེས་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ཕན་ཚུན་འགྲན་པ་ལྟར་གནས་ལ། དེ་དག་ན་ལྷའི་དྲང་སྲོང་རྣམས་རང་དགར་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་དོ།།

བཞི་པ། ཤིང་ནི།

ལྟ་ན་སྡུག་གི་ཕྱི་རོལ་བྱང་ཤར་གྱི་མཚམས་ན་ཡོངས་འདུ་ས་བརྟོལ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེའི་རྩ་བ་ནི་འདིར་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་ཐུར་དུ་ཟུག་ཅིང་བརྒྱ་གྱེན་དུ་འཕགས་པ་དང་ཡལ་ག་ལོ་འདབ་ཀྱིས་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུར་ཁྱབ་པར་བཤད་ལ། གདགས་པར། ལྔ་བཅུ་ཐུར་དུ་ཟུག་ཅིང་བརྒྱ་གྱེན་དུ་འཕགས་ལ། ཕྱོགས་བཞི་སྟེང་དང་བཅས་པར་ཡལ་ག་ལྔར་གྱེས་ཏེ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་རེ་ཁྱབ་པར་གནས་པས་ཐད་ཀར་དཔག་ཚད་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་དང་མཐའ་སྐོར་དུ་སུམ་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའོ། །དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཅུར་ནི་འོད་དང་ཁ་དོག་གིས་ལྷམ་མེ་ལྷན་ནེ་ལྷང་ངེར་འདུག་གོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དགའ་བ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་མྱོང་བའི་གནས་ཡིན་པས་དཔྱིད་ཀྱི་དུས་ལ་བབ་སྟེ་ལོ་མ་སེར་བ་དག་མཐོང་ནས་ད་ནི་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་འདབ་མ་དག་ལྷགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དགའ་བ་དང་དགའ་བར་འགྱུར་ལ། དེ་ནས་རིམ་གྱིས་མེ་ཏོག་རྣམས་ཁ་འབྱེ་བ་དང་བྱེ་སྟེ་འདབ་མ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྒྱས་པའི་བར་དུ་སྟེ། དེའི་ཚེ་རྫི་ཕྱོགས་སུ་དཔག་ཚད་བརྒྱ་དང་རྫི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པར་ལྔ་བཅུར་དྲིའི་ངད་ལྡང་ངོ་། །འོ་ན་ལུང་བར་མའི་ཡོངས་འདུའི་མདོ་ལས། མེ་ཏོག་དྲི་ནི་རྫི་ཕྱོགས་མིན་མི་འགྲོ། །རྩ་བའམ་རྒྱ་སྤོས་ཙནྡན་ཡང་མ་ཡིན། །མཁས་རྣམས་དྲི་ནི་རྫི་ཕྱོགས་མིན་འགྲོ་སྟེ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ། །ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མིའི་མེ་ཏོག་གི་དྲིའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ། །ཤིང་དེའི་དྲུང་ན་ཨར་མོ་ནིག་ལྟ་བུའི་རྡོ་ལེབ་ཅེས་པ་ངོས་རེ་ལ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་པ་མཐའ་ཉིས་བརྒྱས་འཁོར་བ། འཕང་དུ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་དྲུག་དང་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཆ་གཅིག་དང༌། མཐིལ་ནི་ཚོན་སྣ་བརྒྱ་རྩ་གཅིག་གིས་བཀྲ་ལ་འཇམ་ཞིང་མཉེན་པ་དང༌། མནྡཱ་ར་བ་པུས་མོ་ནུབ་ཙམ་ཁེབས་པའི་དབུས་ན་ལྷ་དབང་གི་སེང་གེའི་ཁྲི་དང་ཉེ་དབང་རྣམས་ཀྱི་ཁྲི་བཤམས་པ་དང༌། དེའི་མཐའ་སྐོར་དུ་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུའི་ཤིང་ལྟ་ན་སྡུག་ཅིང་མཛེས་པས་བརྒྱན་པ་ལ་སོགས་པའོ།།

དེར་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་དབྱར་ཟླ་བ་བཞིར་གནས་ཏེ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལ་རྩེ་ཞིང་དགའ་མགུར་སྤྱོད་དོ། །དེ་ན་གླང་པོ་ཆེ་ས་སྲུང་གི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་སྔར་རབ་བརྟན་ལ་ཇི་ལྟར་ཚད་བཤད་པ་ལྟར་གནས་པ་ཡོད་ལ། གང་གི་ཚེ་ལྷ་རྣམས་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་འཇུག་པ་དེའི་ཚེ་མགོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སྤྲུལ་ཏེ་མགོ་རེ་རེ་ལ་མཆེ་བ་དྲུག་དྲུག་དང༌། དེ་རེ་རེ་ལ་རྫིང་བུ་བདུན་བདུན་ལ་སོགས་པ་སྤྲུལ་ལོ། །སྔར་གྱི་མགོ་དབུས་མ་གང་ཡིན་པ་ལ་ལྷའི་དབང་པོ་དང༌། མགོ་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ཉེ་དབང་རྩ་གཉིས་དང༌། ལུས་བྱིངས་ལ་ལྷ་གཞན་རྣམས་ཞོན་ནས་འགྲོ་བ་ནི་ཆེས་མགྱོགས་ཏེ་བསྐལ་པ་འཇིག་ཆགས་ཀྱི་རླུང་བཞིན་ནོ། །དེས་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་ཕྱིན་པར་བྱས་ཏེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་འདུ་བྱེད་པ་བཏང་ནས་ལྷའི་བུ་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་བར་བདག་ཉིད་བསྒྱུར་ནས་འདོད་པ་ལྔ་ལ་རྩེ་དགས་སྤྱོད་དོ།།

ལྔ་པ་འདུན་ས་ནི།

གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་ན་སྡུག་ལས་ལྷོ་ནུབ་ཀྱི་མཚམས་སུ་ཕྱིན་པ་ན་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་ལྷའི་འདུན་ས་ཆོས་བཟང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པར་འདིར་བཤད་ལ། གདགས་པར། ཤར་ལྷོ་ནའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་བར་ན་ལམ་གྱི་སྲིད་དུ་དཔག་ཚད་བཅུ་གཉིས་ཡོད་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྲིད་ཅིག་ན་ཡོད་པར་གསལ་ལོ། །དེ་ལ་ཐད་ཀར་དཔག་ཚད་སུམ་བརྒྱ་ནང་མཐའ་སྐོར་དུ་དགུ་བརྒྱས་འཁོར་བ་དང༌། འཕང་དུ་ལྷའི་གྲོང་ཁྱེར་ལས་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་བཞིས་འཕགས་པར་གདགས་པར་བཤད་དེ། དེ་ནི་ལྷ་སྤྱིའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་ན་སྡུག་ལས་འཕགས་པའོ། །དེའི་ས་གཞི་དང་ཡང་ཐོག་དང་ཀ་བ་དང་སྤྱི་འདུས་ཀྱི་གདུང་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཤེལ་ལས་གྲུབ་པ་དང༌། ལན་ཀན་གསེར་ལས་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞི་དང༌། དེའི་དབུས་ན་བཻ་ཌཱུརྱའི་ཀ་བ་ཟུར་བརྒྱད་པ་སྐྲ་རྩེའི་ཁྱོན་ཙམ་ཞིག་སྤྱི་འདུས་ཀྱི་གདུང་ལ་མ་རེག་པ་དང༌། དེ་ན་ཡང་ལྷ་དབང་གི་གསེར་ཁྲི་བཟང་པོ་དང་ཉེ་དབང་རྣམས་ཀྱི་ཁྲི་ཡོད་པས་དེར་ལྷ་རྣམས་འདུས་ནས་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་དོན་དང་ཆོས་སེམས་ཤིང་རྟོག་ཅིང་དཔྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པར་བཤད་དོ།།

གཉིས་པ། དེ་ཡན་ཆད་ཀྱི་གནས་བཤད་པ་ནི།

སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་དེའི་སྟེང་ན་འཐབ་བྲལ་ལ་སོགས་པ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་གཞལ་མེད་ཁང་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་འཐབ་བྲལ་གྱི་དོན་ནི་མན་ཆད་ན་འཐབ་མོ་ཡོད་ལ་དེ་ཡན་ཆད་འཐབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སྤྱི་མིང་བྱེ་བྲག་ལ་བཏགས་པའོ། །མན་ཆད་ན་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་འཐབ་ན་འགྲོ་བ་གཞན་ན་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་པའོ། །དེས་དེ་ལྟར་ནུས་པ་ནི། ལྷ་རྣམས་དང་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་འགྲན་བཟོད་པའི་ཕྱིར་དང་གཉེན་ཟླ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་ནི་གདགས་པ་ལས། སྲུང་མ་ལྷ་ཡི་གྲོང་ཁྱེར་སྲང་དང་རྣམ་རྒྱལ་བྱེད། །ཆོས་བཟང་རྒྱུ་བའི་ལམ་དང་འོབས་དང་སྐྱེད་མོས་ཚལ། །ས་གཞི་དང་ནི་ཡོངས་འདུ་རྡོ་དང་གླང་ཆེན་རྣམས། །ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་གང་གི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་དུ་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་སྤྱོད་པ་དར་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དཔུང་འགྲིབས་ཤིང་ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་དང་ནག་པོའི་དཔུང་འཕེལ་བར་གྱུར་པ་དང༌། ཆུ་མཚམས་མན་ཆད་ཀྱི་རི་རབ་ཀྱི་ཁོང་གསེར་གྱི་ས་གཞི་ལ་ཐུག་པ་ན་ལྷ་མ་ཡིན་གང་དག་འཁོད་པ་དེ་དག་ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣའི་དབང་གིས་རང་གི་དཔུང་གི་ཚོགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཆུ་མཚམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འོངས་ཏེ་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་སྲུང་མ་ལྔ་དང་རིམ་པ་བཞིན་འཐབས་ཏེ་བཟློག་པར་མ་ནུས་པ་དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་ལྷའི་དབང་པོའི་དྲུང་དུ་དོང་སྟེ། ཀོའུ་ཤི་ཀ་བདག་ཅག་སྲུང་མ་རྣམས་ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ཀྱིས་ཕམ་པར་བགྱིས་ནས་རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་དུ་མཆིས་པས་གང་གི་དུས་ལ་བབ་པ་མཁྱེན་པར་མཛོད་ཅིག་ཅེས་པ་དང༌། ལྷ་རྣམས་གྲོགས་པོ་དག་འདི་ལྟར་གྱུར་གྱིས་ད་ལྟར་གང་གི་དུས་ལ་བབ་པ་སོམས་ཤིག་ཅེས་བསྒོའོ། །དེ་ནས་ལྷ་རྣམས་རྩུབ་འགྱུར་གྱི་ཚལ་དུ་ཕྱིན་ཏེ་གཡུལ་འགྱེད་པ་ལ་མོས་པར་བྱས་ནས་དཔུང་གི་ཚོགས་ཡན་ལག་བཞི་པ་ཁ་ཁྱེར་རི་རབ་ཀྱི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་འཐབ་པར་བྱེད་པའོ།།

འཐབ་བྲལ་ལ་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སུ་མཚེ་མ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ་དེར་ལྷའི་བུ་དང་བུ་མོ་ཟུང་རེ་སྐྱེ་བས་མིང་དེ་སྐད་བཏགས་སོ་ཞེས་འཆད་དོ། །ཁ་ཅིག་གིས་ཐུན་སྒྲོགས་ཞེས་ཀྱང་བཤད་དོ། །སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྒྱལ་སར་གྱུར་ཅིང་དགའ་བ་མཆོག་དང་ལྡན་པས་ན་དགའ་ལྡན་དང༌། རང་རང་གིས་སྤྲུལ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་དགའ་བས་ན་འཕྲུལ་དགའ་དང༌། གཞན་གྱིས་སྤྲུལ་པ་ལ་ཐུན་མོང་དུ་ལོངས་སྤྱོད་པས་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཁ་དོག་ནི་སྔོན་པོ་སེར་པོ་དམར་པོ་དཀར་པོའོ། །གཞལ་མེད་ཁང་ནི་ཆེད་དུ་བྱས་པ་དང་མ་བྱས་པ་གཉི་ག་སྟེ་གླིང་གསུམ་གྱི་མི་རྣམས་ཀྱི་འདུག་གནས་བཞིན་ནོ། །བྱང་ནི་ཆེད་དུ་མ་བྱས་པའི་ས་ཁང་ངོ༌། །དེ་ནས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བ་ལས་ཚངས་ཤིང་དེའི་རིས་སམ་སྡེར་གཏོགས་པས་ཚངས་རིས་དང༌། ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་མདུན་ན་བྲམ་ཟེ་རིག་བྱེད་འདོན་པ་ལྟར་གནས་པས་ཚངས་པའི་འདུན་ན་འདོན་དང༌། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་བསྒོམས་པས་ཐོག་མར་སྐྱེ་ཞིང་ཐ་མར་འཆི་ལ་ཚེ་དང་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཆེར་ཡོད་པས་ཚངས་ཆེན་དང༌། གནས་གཞན་གོང་མ་ལ་ལྟོས་ནས་འོད་རྒྱ་ཁྱོན་དང་གསལ་བ་ཆུང་བས་འོད་ཆུང་དང༌། འོད་རྒྱ་ཁྱོན་ཆེ་ཞིང་ཚད་གཟུང་བར་མི་ནུས་པས་ཚད་མེད་འོད་དང༌། གནས་གཞན་ཟད་པར་སྣང་བར་བྱེད་པས་འོད་གསལ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ས་པའི་བདེ་བ་ལ་དགེ་བར་བཤད་པས་དེ་གོང་མ་ལ་ལྟོས་ནས་ཆུང་བས་དགེ་ཆུང་དང༌། སེམས་བདེ་ཚད་མེད་ཡོད་པས་ཚད་མེད་དགེ་དང༌། སེམས་བདེ་དེ་ལས་ཆེས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བ་གཞན་མེད་པས་དགེ་རྒྱས་དང༌། འོག་གཞི་སྤྲིན་ལྟར་འདབས་ཆགས་པ་མེད་པས་སྤྲིན་མེད་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ལས་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ལས་སྐྱེས་པ་ཡོད་པས་ན་བསོད་ནམས་སྐྱེས་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་གཞན་པས་འབྲས་བུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་པས་འབྲས་བུ་ཆེ་དང༌། དེའི་གོང་ན་སོ་སོའོ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དང་མ་འདྲེས་པའི་ཕྱིར་གནས་གཙང་མ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་ལྔ་སྟེ། གོང་མ་རྣམས་པས་ཡོན་ཏན་དམན་པའི་ཕྱིར་མི་ཆེ་བ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་གདུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་གདུང་བ་དང༌། མཐོང་བ་ཡོངས་སུ་དག་པས་ཤིན་ཏུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་གྱ་ནོམ་སྣང་དང༌། ལྟ་བ་བཟང་བས་ན་ཤིན་ཏུ་མཐོང་དང༌། འདི་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་གནས་མེད་པས་འོག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འོག་མིན་ནོ། །དེ་དག་ལ་ཆེད་དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་དང་ལྷ་རྣམས་ཁ་དོག་དཀར་པོ་འབའ་ཞིག་པ་དང་གཞལ་དུ་མེད་པའི་གོས་མ་གཏོགས་པ་ནོར་དང་འབྲུ་གང་ཡང་མེད་པས་ཅི་ལ་ཡང་ཞེན་པ་མེད་པར་བཤད་དོ། །གཞལ་མེད་ཁང་རྣམས་ཀྱི་འོག་གཞིའི་ཚད་ཇི་ཙམ་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་འཐབ་བྲལ་ལ་སོགས་པ་ནི་རི་རབ་ཀྱི་རྩེ་མོའི་ཁྱོན་ཙམ་མོ་ཞེས་དང༌། གཞན་དག་ནི་གོང་མ་ཐམས་ཅད་ཉིས་འགྱུར་ཡིན་པས་འཐབ་བྲལ་སོགས་བཞི་ཡང་ཉིས་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་གླིང་བཞི་ཙམ་དང་གཞན་གསུམ་ཙམ་མོ་ཞེས་དང༌། གཞན་དག་ནི་དང་པོ་གསུམ་སྟོང་གསུམ་ཙམ་དང་བཞི་པ་ཚད་མེད་དོ་ཞེས་ཏེ། སྐར་མ་བཞིན་འོག་གཞི་འདབས་ཆགས་པ་མེད་པས་ཚད་མེད་པར་བཤད་དོ་ཞེས་ཊཱིཀ་བྱེད་གཉིས་འཆད་དོ། །འོན་ཀྱང་གླིང་བཞི་འདོད་ལྷ་དང་བཅས་པ་རེ་རེའི་སྟེང་ན་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལ་སོགས་པའང་རེ་རེ་ཡོད་པས་གཞན་དག་ལའང་གོ་སྐབས་ཡོད་པར་སྨྲ་བར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་བརྟགས་དགོས་སོ།།

གཉིས་པ། ཞར་བྱུང་ལ་བདུན་ལས། དང་པོ།

འདོད་པ་སྤྱོད་པའི་ལྷ་ནི་དྲུག་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞི་དང་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་གཉིས་ནི་དབང་པོ་གཉིས་སྦྱོར་གྱི་སྒོ་ནས་ཏེ་རླུང་བཏང་བས་གདུང་བ་དང་འབྲལ་གྱི་ས་བོན་འབྱུང་བ་མེད་དོ། །གཞན་བཞི་ནི་རིམ་པ་བཞིན་ཆགས་སེམས་ཀྱིས་འཁྱུད་པ་དང་ལག་པ་བཅངས་པ་དང་དགོད་པ་དང་བལྟས་པས་འཁྲིག་པའི་གདུང་བ་ཞི་བ་ཡིན་ཞེས་གདགས་པར་བཤད་དོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ན་རེ། དེ་ནི་དུས་ཀྱི་ཚད་ཙམ་བཤད་པ་ཡིན་གྱི་ཇི་ཙམ་དུ་ཡུལ་རྣམས་ཤས་ཆེ་བ་དེ་ཙམ་དུ་འདོད་ཆགས་ཤས་ཆེ་བས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དབང་པོ་གཉིས་སྦྱོར་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གང་གི་ཕང་དུ་ལྷའི་བུ་དང་བུ་མོ་སྐྱེས་པ་ན་དེ་གཉིས་ཀྱི་བུ་དང་བུ་མོར་བྱེད་དོ། །བོང་ཚོད་ནི་ཚེ་ལོ་བརྒྱ་པའི་འཛམ་གླིང་གི་མིའི་བྱིས་པ་ལོ་ལྔ་ལོན་པ་ནས་ལོ་བཅུ་ལོན་པ་ལྟ་བུའི་བར་ལྷ་རིས་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་ལ་དེ་ནས་སྐྱེད་བསྲིང་བས་མྱུར་དུ་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་ཅན་གྱི་ལྷ་རྣམས་ནི་བོང་ཚོད་ཀུན་རྫོགས་པ་དང་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་ཤས་ཆེ་བས་གཞལ་དུ་མེད་པའི་གོས་དང་བཅས་པར་སྐྱེའོ། །འདོད་པའི་ཁམས་པ་ནི་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་མེད་ཤས་ཆེ་བས་གཅེར་བུར་སྐྱེ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པ་ནི་དེ་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་བཟའ་དང་བཅས་སོ། །དགེ་སློང་མ་དཀར་མོས་ཀྱང༌། སྔོན་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུང་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ་ལ་གདུགས་ཚོད་གསོལ་ནས་ཆོས་གོས་ཕུལ་བས་ལྷའི་གོས་ཀྱིས་དཀྲིས་པར་སྐྱེས་ཏེ་ཆེར་གྱུར་པ་ན་གོས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་གྱུར་ལ། གང་གི་ཚེ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་གོས་དེ་ཉིད་ཆོས་གོས་ལྔ་པར་གྱུར་ཅིང་དགྲ་བཅོམ་མ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ནི་དམིགས་བསལ་ལོ། །འགྲེལ་པར། ལྷ་ཐམས་ཅད་འཕགས་པའི་སྐད་དུ་སྨྲའོ་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ལྷ་སྟེ་བརྫུན་ཚིག་སྤངས་པས་སོ་ཞེས་མཆིམས་ཆེན་པས་གསུང་ངོ༌།།

གཉིས་པ་ནི།

མདོ་ལས། འདོད་པ་སྐྱེ་བ་ནི་གསུམ་སྟེ། སེམས་ཅན་འདོད་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་རྣམས་འདོད་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་དག་ལ་དབང་ཕྱུག་གིས་དབང་བྱེད་པ་དག་ཡོད་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་རྣམས་དང་ལྷ་ཁ་ཅིག་སྟེ་འདི་ནི་འདོད་པ་སྐྱེ་བ་དང་པོའོ། །སེམས་ཅན་འདོད་པ་སྤྱོད་པ་རྣམས་འདོད་པ་རྣམས་སྤྲུལ་ཞིང་འདོད་པ་རྣམས་ལ་དབང་ཕྱུག་གིས་དབང་བྱེད་པ་དག་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཕྲུལ་དགའི་ལྷ་རྣམས་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ནི་འདོད་པ་སྐྱེ་བ་གཉིས་པའོ། །སེམས་ཅན་འདོད་པ་གཞན་དག་གིས་སྤྲུལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པ་དག་ལ་དབང་ཕྱུག་གིས་དབང་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ལྟ་བུ་སྟེ་འདི་ནི་འདོད་པ་སྐྱེ་བ་གསུམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ། འདོད་པ་སྐྱེ་བ་གསུམ་པོ་དེ་ནི་འདོད་པའི་ལྷ་དང་མིར་བཅས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་དང་པོ་ནི་མི་རྣམས་དང་ལྷ་རིས་བཞི་སྟེ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་སྔར་བྱུང་བ་ལ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི་འཕྲུལ་དགའི་ལྷ་རྣམས་ཏེ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྤྲུལ་པ་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཏེ་བདག་དང་གཞན་གྱིས་སྤྲུལ་པ་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་ཐུན་མོང་དུ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་སྐྱེ་བ་གསུམ་ཞེས་བྱའོ།།

གསུམ་པ་ནི།

མདོ་ལས། བདེ་བ་སྐྱེ་བ་ནི་གསུམ་སྟེ། དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་དང་ལྡན་ཞིང་ཚེ་རིང་ཞིང་དུས་རིང་དུ་གནས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚངས་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཏེ་འདི་ནི་བདེ་བ་སྐྱེ་བ་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་དང་ལྡན་ཞིང་ཞེས་པ་ནས། འོད་གསལ་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཏེ་འདི་ནི་བདེ་བ་སྐྱེ་བ་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །དགའ་བ་མེད་པའི་བདེ་བ་དང་ལྡན་ཞིང་ཞེས་པ་ནས། དགེ་རྒྱས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཏེ་འདི་ནི་བདེ་བ་སྐྱེ་བ་གསུམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་བདེ་བ་སྐྱེ་བ་གསུམ་པོ་དེ་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་གསུམ་ལ་ལྷ་རིས་གསུམ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བའི་ས་དགུ་པོ་ཡིན་ཏེ། རིམ་པ་བཞིན་ལྷ་དེ་དག་མི་དགེ་བ་ལས་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་འཁྲུག་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། དགའ་བ་ཡིད་བདེ་བ་དང་བྲལ་ནས་ཡུན་རིང་པོར་བདེ་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚངས་རིས་ལ་སོགས་པ་ནི་མཚོན་པའི་དོན་ཏོ། །འོ་ན་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་སྐྱེས་པ་ལ་དགའ་བདེ་མེད་པས་བདེ་བ་སྐྱེ་བ་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། དེ་ན་བདེ་བ་མེད་པས་བདེ་བ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཀྱང༌། ས་དེའི་རྣམ་སྨིན་བཏང་སྙོམས་དེ་དགེ་བའི་རྣམ་སྨིན་ཡིན་པས་བདེ་བ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དེ་སྐྱེས་པ་ཡང་བདེ་བ་སྐྱེ་བར་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་ཏེ། དོན་གྱིས་བདེ་བའི་ས་པའི་དགེ་བའི་རྣམ་སྨིན་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེས་ན་བཞི་པ་ལ་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ། མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ན་བདེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ལན་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་སྤེལ་དུ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ན་རེ་འདི་ནི་ཕལ་ཆེ་བའི་དབང་བྱས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་མངོན་པར་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན་ཤེས་རབ་དགེ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ།།

བཞི་པ་ནི།

བར་ཐག་ཇི་སྲིད་ཅེ་ན། རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རྩ་བའི་གནས་བང་རིམ་བཞི་པ་ཡོད་པ་དེ་ནས་གནས་འོག་འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་ཐག་ཇི་སྲིད་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་ནས་དེའི་གོང་མ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་ལའང་དེ་སྲིད་དེ་བཞི་ཁྲིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གནས་འོག་ཐམས་ཅད་འཛམ་བུའི་གླིང་ངོ༌། །ས་ལས་ཤིན་ཏུ་མཐོང་མན་ཆད་བཞི་ཁྲི་བཞི་ཁྲི་དང་དེ་ནས་འོག་མིན་འབུམ་དྲུག་ཁྲིར་བཤད་དོ།།

ལྔ་པ་ནི།

འོག་མར་སྐྱེས་པའི་ལྷ་དག་ཀྱང་གོང་མར་དོང་སྟེ་མཐོང་བར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། རང་གི་རྫུ་འཕྲུལ་ཐོབ་པའམ་གཞན་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པ་དང་དེའི་ལྷས་ཁྲིད་པ་མ་གཏོགས་པར་འོག་མ་དེ་དག་གིས་གོང་མར་དོང་སྟེ་མཐོང་དུ་མེད་དེ་དེར་འགྲོ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོང་མར་སྐྱེས་པ་འོག་མར་འོངས་ན་ཡང་ས་གཅིག་པ་མཐོང་གི་གོང་ས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་མིག་གིས་གོང་མའི་གཟུགས་མ་ཡིན་ཞེས་བཤད་ཟིན་ཏོ།།

དྲུག་པ་ནི།

མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཏེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། སྟོང་སྤྱི་ཕུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གླིང་བཞི་པ་ནས་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་སྟོང་ལ་ནི་སྟོང་སྤྱི་ཕུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་སྟེ་སྟོང་ཆེན་པོའི་ཆ་ཤས་སྤྱི་ཕུད་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྟོང་ལ་ནི་སྟོང་གཉིས་པ་བར་མའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་སྟོང་ཆེན་པོ་དང་ཆུང་ངུའི་བར་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བར་མ་དེ་སྟོང་ལ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ་སྟོང་གསུམ་པ་ཡིན་ཞིང་འདི་ཁོ་ན་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིའི་ལྟར་ན་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་མ་འདུས་ལ། མདོ་གཞན་ལས་འོག་མིན་སྟོང་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པའང་ཡོད་དོ།།

བདུན་པ་ནི།

སྟོང་གསུམ་པོའི་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་བཅས་པའི་སྣོད་ནི་མེ་ལ་སོགས་པས་དུས་མཉམ་དུ་འཇིག་ཅིང་འཆགས་པའི་ཚེ་ཡང་མཉམ་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ།།

གཉིས་པ། ཞར་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཚད་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ལུས་ཚད་ནི།

སྣོད་ཀྱི་ཚད་བྱེ་བྲག་ཡོད་པ་བཞིན་སེམས་ཅན་གྱི་ཚད་ཀྱང་བྱེ་བྲག་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། དེ་འཆད་པ་ལ་ངན་སོང་ལ་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་བསྟན་ལ། ཚེ་ལོ་བརྒྱ་པའི་དུས་ཀྱི་འཛམ་བུའི་གླིང་པའི་མི་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ཚད་ནི་ཁ་ཅིག་ཁྲུ་བཞི་པ་དང་ཕལ་ཆེར་ཕྱེད་དང་བཞི་པའོ། །ཤར་དང་བ་ལང་སྤྱོད་དང་ནི་བྱང་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ཉིས་འགྱུར་དུ་བསྐྱེད་དེ། ཁྲུ་བརྒྱད་དང་བཅུ་དྲུག་དང་སུམ་ཅུ་སོ་གཉིས་སོ། །ཁྲུའི་ཚད་ནི་འོག་ནས་འཆད་པར་འགྱུར་བའོ། །དེང་སང་གི་འཛམ་བུའི་གླིང་པ་ནི་དེ་བས་ཆུང་བས་རང་ཁྲུ་ཡིན་པར་གཟུང་ངོ༌། །འདོད་པ་དང་ལྡན་པའི་ལྷའི་ལུས་ནི་རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞི་པ་རྒྱང་གྲགས་བཞི་ཆ་ཡིན་པ་ནས་བཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་པ་རྒྱང་གྲགས་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་བསྐྱེད་པའོ། །གཟུགས་ཅན་གྱི་དང་པོ་ཚངས་རིས་པའི་ལུས་ནི་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང༌། དེའི་གོང་མ་འདུན་ན་འདོན་དང༌། ཚངས་ཆེན་དང༌། འོད་ཆུང་རྣམས་ཏེ། དེ་རྣམས་སུ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་ཕྱེད་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་སྟེ་བསྣན་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་དཔག་ཚད་གཅིག་དང་ཕྱེད་དང་གཉིས་དང་གཉིས་ཡིན་ནོ།།

འོད་ཆུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ལྟག་ཡན་ཆད་ཀྱི་ལུས་ནི་ཉིས་འགྱུར་ཉིས་འགྱུར་ཡིན་ཏེ། དེའི་ལྟར་ན་སྤྲིན་མེད་པ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་བ་ལས་དཔག་ཚད་གསུམ་དོར་ཏེ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའོ། །དེ་འདོར་བའི་རྒྱུ་ནི་ཁ་ཅིག་བདེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་མི་རིགས་པས་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་པ་ཉིད་རིགས་པར་བལྟའོ། །བསོད་ནམས་སྐྱེས་པ་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ།།

གཉིས་པ། ཚེ་ཚད་ལ་ཇི་ལྟར་བོང་ཚོད་ཐ་དད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ཡང་བྱེ་བྲག་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། དེ་འཆད་པ་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས།དང་པོ།བདེ་འགྲོ་ནི།

སྒྲ་མི་སྙན་ན་ཚེ་ལོ་སྟོང་ཐུབ་སྟེ་ནུབ་དང་ཤར་གྱི་གླིང་གཉིས་ན་རིམ་པ་བཞིན་ཕྱེད་ཕྱེད་སྤངས་པས་ལྔ་བརྒྱ་དང་ཕྱེད་དང་སུམ་བརྒྱའོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ན་ཚེ་ཚད་མ་ངེས་ཏེ་འགྲིབས་པའི་ཐ་མར་ནི་ལོ་བཅུ་དང་བསྐལ་པ་དང་པོ་པའི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ཚད་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལ་འདོད་པ་དག་གི་ལྷ་རྣམས་ལས་འོག་མ་རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞི་དག་གི་ཉིན་ཞག་གཅིག་ཏུ་བརྩིས་པའི་ཞག་སུམ་ཅུ་ལ་ཟླ་བ་གཅིག་དང་དེ་བཅུ་གཉིས་ལ་ལོར་བརྩིས་པ་དེས་ན་དེའི་ཚེ་ནི་རང་ལོ་ལྔ་བརྒྱའོ། །གོང་མ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉིན་ཞག་དང་ཚེ་གཉི་ག་ཉིས་འགྱུར་རོ། །དེའི་ལྟར་ན་མི་ལོ་བརྒྱ་ལ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ཉིན་ཞག་གཅིག་ཅེས་པ་ནས་རང་ལོ་སྟོང་ཐུབ་བོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གལ་ཏེ་གཉའ་ཤིང་འཛིན་ཡན་ཆད་ན་ཉི་ཟླ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཉིན་ཞག་གི་རྣམ་གཞག་དང་སྣང་བའི་བྱ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་སྐྱོན་མེད་དེ། པདྨ་དང་ཀུ་མུ་ཏ་བཞིན་མེ་ཏོག་རྣམས་འབྱེ་བ་དང་འཛུམ་པ་དང༌། བྱ་རྣམས་སྐད་འབྱིན་པ་དང་མི་འབྱིན་པ་དང༌། གཉིད་སངས་པ་དང་བྲོ་བ་ལས་དེའི་རྣམ་གཞག་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདག་ཉིད་ལ་འོད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་གཟུགས་ན་དེ་དག་མེད་པས་ཉིན་ཞག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཚེ་ཚད་མི་རུང་ངོ་ཞེ་ན། གཟུགས་ཅན་གྱི་ལྷ་དག་ལ་ཉིན་མཚན་གྱི་རྣམ་གཞག་མེད་ཀྱང་ཚེ་ནི་རང་གི་ལུས་གཞལ་བའི་གྲངས་བཞིན་བསྐལ་པ་ཡི་གྲངས་ཀྱིས་འཇལ་བའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར། གཟུགས་ཅན་དང་པོ་བསྐལ་བ་ཕྱེད། །དེ་ཡི་གོང་མ་ཕྱེད་ཕྱེད་བསྐྱེད། །འོད་ཆུང་རྣམས་ཀྱི་ལྟག་ཡན་ཆད། །ཚེ་ནི་ཉིས་འགྱུར་ཉིས་འགྱུར་ཏེ། །སྤྲིན་མེད་བསྐལ་པ་གསུམ་དོར་རོ། །ཞེས་པའོ།།

གཟུགས་མེད་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་ཀྱི་ཚེ་ཚད་ནི་བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་དང་གཞན་གསུམ་ལ་དེ་ཙམ་རེ་ལྷག་པས་ལྷག་པ་ཡིན་པས་བཞི་ཁྲི་དང་དྲུག་ཁྲི་དང་བརྒྱད་ཁྲི་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་བསྐལ་པ་རྣམ་པ་མང་བས་དེ་དག་གང་ཡིན་ཞེ་ན། འོད་ཆུང་ནས་བཟུང་སྟེ་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ལ། དེའི་འོག་མ་ཚངས་ཆེན་མན་ཆད་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོའི་ཕྱེད་བར་བསྐལ་བཞི་བཅུ་ལ་བསྐལ་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །ས་ལས། གསུམ་ཀ་ཡང་མིང་བསྐལ་པར་རེ་རེར་བཤད་དོ།།

གཉིས་པ། ངན་འགྲོ་ལ། ཚ་བའི་དམྱལ་བ་ནི་ཡང་སོས་ལ་སོགས་པ་དྲུག་གི་ཉིན་ཞག་རེ་རེ་ནི་རིམ་པ་བཞིན་འདོད་ལྷ་དྲུག་པོའི་ཚེ་དང་མཉམ་ཞེས་སྦྱར་ཏེ། མི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལ་ཞག་ཏུ་བྱས་པའི་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ལ་རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པའི་ཚེ་ཚད་ཡིན་ལ་དེས་ཞག་ཏུ་བྱས་པའི་རང་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ཡང་སོས་པའི་ཚེ་ཚད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱར་རོ། །རྒྱུ་མཚན་དེས་ན། དམྱལ་བ་དྲུག་པོ་དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་ཚེའི་ལོ་གྲངས་ནི་འདོད་པའི་ལྷ་དྲུག་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཏུ་ཚ་བ་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཕྱེད་དང༌། མནར་མེད་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་གཅིག་ཐུབ་པའོ། །དུད་འགྲོ་རྣམས་ཚེ་ཐུང་བ་ལ་ངེས་པ་མེད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་རིང་བ་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་བ་གཅིག་སྟེ་མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་ཀླུ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ནི་བསྐལ་པར་གནས་ཤིང་ས་འཛིན་པ། བྱའི་རྒྱལ་པོ་ནམ་མཁའ་ལྡིང་གིས་མི་ཕྱིན་པ་དང་ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་གཡུལ་སོ་སོར་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་དགའ་བོ་དང་ཉེ་དགའ་བོ་དང༌། རྟ་མགོ་དང་བཏང་བཟུང་དང༌། ཡིད་ལས་བྱུང་དང༌། ཡུལ་འཁོར་སྲུང་དང༌། ནག་པོ་ཆེན་པོ་དང༌། ཨེ་ལའི་འདབ་བོ་ཞེས་སོ། །ཡི་དྭགས་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཟླ་བ་གཅིག་ལ་ཉིན་ཞག་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་རང་ལོ་ལྔ་བརྒྱའོ།།

གྲང་དམྱལ་གྱི་ཚེའི་ཚད་ནི་དཔེར་མཚོན་ན། ཡུལ་མ་ག་དྷཱའི་ཏིལ་གྱི་སྦྱང་བ་ཁལ་བརྒྱད་ཅུ་པ་ནས་ལོ་བརྒྱ་སོང་ཞིང་ཏིལ་ཅིག་ཕྱུང་ནས་ཚུལ་དེས་ནམ་ཟད་པར་གྱུར་པ་དེ་ཙམ་ཅིག་ཆུ་བུར་ཅན་གྱི་ཚེ་ཡིན་ཏེ་གཞན་ཆུ་བུར་རྡོལ་པ་ཅན་གྱི་ཚེ་ནི་གང་གི་དེ་ཉིད་ཉི་ཤུར་བསྒྱུར་བ་དང་དེ་ཉིད་གཞན་ལའང་སྦྱར་བ་སྟེ་མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་དཔེར་ན། ཡུལ་མ་ག་དྷཱའི་ཏིལ་གྱི་སྦྱང་པ་ཁལ་བརྒྱད་ཅུ་པ་ཞིག་ཏིལ་གྱིས་བྱུར་བུར་བཀང་སྟེ། དེ་ནས་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ལོ་བརྒྱ་བརྒྱ་འདས་ཤིང་ཏིལ་རེ་རེ་བོར་ནས། དགེ་སློང་དག་རིམ་པ་དེས་ན་ཡུལ་མ་ག་དྷཱའི་ཏིལ་གྱི་སྦྱང་པ་ཁལ་བརྒྱད་ཅུ་པ་དེ་མ་ལུས་པར་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཆེས་མྱུར་གྱི་ཆུ་བུར་ཅན་དུ་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པར་ང་མི་སྨྲའོ། །དགེ་སློང་དག་ཆུ་བུར་ཅན་ཉི་ཤུ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཆུ་བུར་རྡོལ་པ་གཅིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཁ་ཅིག་ཏིལ་ཁལ་ཉི་ཤུར་འདོན་ཏོ།།

གཉིས་པ། ཞར་བྱུང་ནི་དེ་དག་ལ་བར་མ་དོར་འཆི་བ་ཡོད་དམ་མེད་ཅེ་ན། སྒྲ་མི་སྙན་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་ནི་བར་མ་དོར་འཆི་ལ་དེ་ནི་ཚེ་ལོ་སྟོང་དུ་ངེས་པར་གསུངས་ཏེ་ལས་ཀྱི་ནུས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཟག་སོ་སོ་བ་བར་མ་དོར་མི་འཆི་བ་ནི་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་བྱང་སེམས་དགའ་ལྡན་ན་བཞུགས་པ་དང༌། སྔར་བདག་གཞན་གཉི་གས་མི་འགུམ་པར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པའོ།།

གསུམ་པ། ཚད་དེ་ཉིད་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ་སྔར་གནས་དང་ལུས་འཆད་པ་ན་དཔག་ཚད་དང་རྒྱང་གྲགས་དང༌། ཚེ་ཚད་ལ་ལོའི་གྲངས་ཀྱིས་བཤད་ན། དེ་དག་མ་བསྟན་པས་འདིར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་རྗོད་པ་ནི་མིང་ཡིན་པས་དེའི་མཐའ་ཡང་རྗོད་པ་ཉིད་སྐབས་སུ་བབ་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྲེལ་དགོད་པ་མཛད་དོ།།

དེ་ལ་རྩོམ་པའི་དང་པོ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས་ལས་དང་པོ་ནི།

ཐོགས་བཅས་ཀྱི་གཟུགས་ཆེ་བ་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཚད་མེད་ཀྱང་འགྲིབས་པའི་ཆུང་མཐའ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཡིན་ལ་དེ་དུ་མ་འདུས་པས་རྒྱང་གྲགས་དང་དཔག་ཚད་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ། །རྗོད་བྱེད་མིང་དུ་མ་འདུས་པ་ན་བརྗོད་བྱའི་དོན་གྱི་ཕྱོགས་རེ་ཙམ་སྟོན་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ལུས་འགྲུབ་པ་ལས་དེའི་མཐའ་ནི་ཡི་གེ་སྟེ་དོན་གྱི་ངོ་བོ་གཅིག་བརྗོད་པའི་མིང་ཡིན་ལ། འགྲེལ་པར། མིང་གི་མཐའ་ཡི་གེ་སྟེ་དཔེར་ན་བ་ལང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་འདིར་སྨོས་པའི་ཡི་གེ་ནི་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཆ་ཤས་སུ་སྣང་བ་མིང་ཚིག་གི་གཞིར་གྱུར་པ་དེ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མིང་ཡིན་ན་ཡི་གེའི་སྒྲས་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ་ཞེ་ན་འགལ་བ་མེད་དེ། གནས་དྲུག་པའི་བསམ་བྱུང་གི་སྐབས་ནས་ཡི་གེས་དོན་འདྲེན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། ཡི་གེ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འདི་ནི་མིང་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་སྦྱར་བ་ཡིན་ཏེ་མདོ་ལས་ཀྱང༌། དོན་བཟང་པོ་ཡི་གེ་བཟང་པོ་ཞེས་འབྱུང་བས་སོ་ཞེས་དང༌། གང་སྤེལ་གྱིས་ཀྱང༌། འདིར་ཡི་གེ་ནི་མིང་ལ་མངོན་པར་འདོད་དོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དུས་རྣམས་ཀྱི་ཐུང་བའི་མཐའ་ནི་སྐད་ཅིག་སྟེ་རྐྱེན་རྣམས་ཚོགས་ན་ཇི་སྲིད་ཆོས་བདག་ཉིད་ཐོབ་པའམ། ཇི་སྲིད་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཞན་དུ་འགྲོ་བའི་ཡུན་ཙམ་ཞེས་དང༌། ཆོས་མངོན་པ་རྣམས་ནི། སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་སེ་གོལ་གཏོགས་པ་ཙམ་གྱིས་སྐད་ཅིག་མ་དྲུག་ཅུ་རྩ་ལྔ་འདའོ་ཞེས་ཟེར་རོ་ཞེས་པ་རྣམས་འགྲེལ་པར་བཤད་དོ།།

གཉིས་པ། རྒྱས་བཤད་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ།ཡུལ་གྱི་ཚད་ནི།

ཕྲ་རབ་རྡུལ་དང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཅེས་པ་དོན་གཅིག་པས་དེ་བདུན་ལ་ནི་རྡུལ་ཕྲན་གཅིག་དང་དེ་བཞིན་དུ་ལྕགས་ཆུ་རི་བོང་ལུག་དང་གླང་རྡུལ་ཞེས་པ་དང་ཉི་ཟེར་གྱི་རྡུལ་དང་སྲོ་མ་དང་དེ་ལས་བྱུང་བ་ཤིག་དང་དེ་བཞིན་དུ་ནས་དང་སོར་མོའི་ཚིགས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གོང་ནས་གོང་དུ་བདུན་འགྱུར་དུ་བསྒྱུར་བའམ། གདགས་པར། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཉི་ཟེར་གྱི་རྡུལ་བཞི་བཅུ་རྩ་དགུའི་ཆ་གཅིག་ལ་བཤད་དེ། དེའི་ལྟར་ན་ཕྲ་རབ་རྡུལ་དང་རྡུལ་ཕྲན་ཉི་ཟེར་རི་བོང་རྡུལ་ནས་སྲོ་མའི་བར་དང་དེ་ནས་ཨ་བ་ག་ན་དང༌། བ་ཏི་ཀ་དང༌། ནས་དང་སོར་མོའི་བར་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །སོར་མོ་ཉི་ཤུ་བཞི་ལ་ཁྲུ་གང་དང་ཁྲུ་བཞི་ལ་གཞུ་འདོམ་གང་དང་དེ་དག་ལྔ་བརྒྱ་རྣམས་ལ་ནི་རྒྱང་གྲགས་དང༌། གྲོང་ལས་དེ་ཙམ་གྱིས་འཕགས་པ་དེ་ལ་ནི་དགོན་པར་འདོད་ལ། དེ་བརྒྱད་ལ་དཔག་ཚད་གཅིག་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་ལས་སྟོང་ལ་རྒྱང་གྲགས་དང་བཞི་ལ་དཔག་ཚད་དུ་བཤད་པ་ཡོད་དོ།།

གཉིས་པ། དུས་ཀྱི་ཚད་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ལོའི་ཚད་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། དངོས་ནི།

དུས་མཐའི་སྐད་ཅིག་མ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ལ་དེའི་སྐད་ཅིག་དང་དེ་དག་ཀྱང་དྲུག་ཅུ་ལ་ནི་ཐང་ཅིག་གོ །དེ་ནས་ཐང་ཅིག་དང་ཡུད་ཙམ་དང་ཉིན་ཞག་སྟེ་གསུམ་པོ་གོང་ནས་གོང་དུ་སུམ་ཅུར་བསྒྱུར་བ་ནི་ཟླ་བ་གཅིག་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་ཟླ་བ་ཐམས་ཅད་ཐུབ་པར་མ་ངེས་པས་ཞག་མི་ཐུབ་པ་དང་བཅས་པ་ཡི་ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་ལ་ལོ་གཅིག་ཏུ་འདོད་དོ།།

གཉིས་པ། དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་དོན་ལ་གསུམ་སྟེ། ཟླ་བ་ཐུབ་མི་ཐུབ་ཀྱི་དོན་དང༌། མི་ཐུབ་པའི་དུས་ངོས་གཟུང་བ་དང༌། ཟླ་ཤོལ་འདོར་བའི་དུས་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི།

གནམ་ཟླས་ས་ཟླའི་དོད་ཐུབ་མི་ཐུབ་ལ་འཆད་དེ་ནག་ཕྱོགས་ཀྱི་ཟླ་བ་འཛད་བ་མྱུར་བུལ་གྱི་དབང་གིས་གཞག་པའོ།།

གཉིས་པ་ནི།

སྟོན་ཟླ་ཐ་ཆུང་ནས་དགུན་ཟླ་ར་བ་ཉའི་བར་གྱི་ཟླ་བ་གཅིག་དང་དགུན་ར་མར་གྱི་ངོ་དང་བཅས་ཏེ་ཟླ་བ་ཕྱེད་དང་གཉིས་འདས་ཤིང༌། དགུན་ཟླ་འབྲིང་པོ་ཡར་གྱི་ངོ་ལུས་དེའི་ཚེ་མི་ཐུབ་པ་ཡིན་པས་ཞག་གཅིག་དང་བར་བྱ་སྟེ་འགྲེལ་པར། དགུན་དང་དཔྱིད་དང་དབྱར་རྣམས་ཀྱི། །ཟླ་བ་ཕྱེད་དང་གཉིས་འདས་ནས། །ཟླ་བ་ཕྱེད་ནི་ལུས་པ་ན། །མཁས་པས་ཞག་མི་ཐུབ་པ་དོར། །ཞེས་དང༌། དེའི་ཊཱི་ཀར་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། སྟོན་ཟླ་ཐ་ཆུང་ནས་དགུན་ཟླ་ར་བ་མར་གྱི་ངོ་དང་བཅས་ཏེ་འདས་ནས་ལྷག་མ་ཟླ་བ་ཕྱེད་ལུས་པ་ན་སྟེ། དགུན་ཟླ་འབྲིང་པོ་ཡར་གྱི་ངོ་ལུས་པ་ན་མར་གྱི་ངོའི་ཚེས་བཅུ་བཞི་ལ་མཁས་པ་སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞག་མི་ཐུབ་པ་སྟེ་ཞག་གི་ཤོལ་དོར་ཞིག་དོར་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ་ཞེས་སོ། །འདི་ནི་འདུལ་བ་ལས་འབྱུང་བ་དང་ཡང་མཐུན་ཏེ་ལོ་དྲི་བ་ལས། ཁ་བ་སོ་ག་དབྱར་རྣམས་ཀྱི། །ཟླ་བ་ཕྱེད་དང་གཉིས་འདས་ཤིང༌། །ཟླ་བ་ཕྱེད་ནི་ལུས་པ་ན། །མཁས་པས་ཞག་ནི་དབྲི་བར་བྱ། །ཞེས་དང༌། གཞན་ཡང་མདོ་རྩ་བ་དང༌། འདུལ་བ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང༌། སོ་ཐར་གྱི་འགྲེལ་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཀྱང་དེ་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་ངོ༌། །འོན་ཀྱང་དགུན་གྱི་དང་པོ་ངོས་འཛིན་ཚུལ་མི་མཐུན་པར་སྣང་ཡང་གཉི་གས་འཇིག་རྟེན་དང་ཐ་སྙད་བསྟུན་པ་ཡིན་ལ། འཇིག་རྟེན་པའི་འདོད་པ་ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་འགལ་བར་མི་བསམ་མོ་ཞེས་བཤད་ཟིན་ཏོ།།

མངོན་སུམ་དང་འགལ་བར་ནི་ནམ་ཡང་སྨྲ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས་གང་གིས་སྐར་མ་དེ་དང་དེས་ཉ་བ་དེ་ནི་དེ་དང་དེའི་ཟླ་བ་ཡིན་ཞེས་ཁས་བླང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། དྲུག་པོའི་མར་ངོ་གང་ཡིན་པའང་མི་ཐུབ་པ་ཡིན་པར་གཟུང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་འདུལ་བ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས། ས་ག་དང་ནི་ཆུ་སྟོད་དང༌། །དེ་བཞིན་ཁྲུམས་སྨད་སྨིན་དྲུག་དང༌། །རྒྱལ་དང་དབོ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད། །དྲུག་པོའི་མར་ངོ་བཅུ་བཞིར་བརྗོད། །ཅེས་དང༌། ལོ་དྲི་བ་ལས། རྒྱལ་དང་དབོ་དང་ས་ག་ཅན། །ཆུ་སྟོད་ཁྲུམས་སྨད་སྨིན་དྲུག་ཅན། །འདི་རྣམས་ཀྱི་ནི་ནག་པོའི་ཕྱོགས། །ཟླ་ཕྱེད་གསོ་སྦྱོང་བཅུ་བཞི་པ། །ཞེས་སོ། །འདི་དག་ནི་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། ཟླ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མར་གྱི་ངོ་སྔ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པར་ཕྱེད་ཚེས་ཀྱི་ལུགས་སུ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ།།

གསུམ་པ་ནི།

སྔོན་དགེ་སློང་རྣམས་ལོ་དྲུག་ན་ཤོལ་འདོར་བར་བྱེད་པ་ན་རྒྱལ་པོ་དག་ལོ་གསུམ་གསུམ་ན་ཤོལ་འདོར་བས་བློན་པོ་དག་འཕྱ་བར་གྱུར་ནས་དགེ་སློང་དག་གིས་གསོལ་བ་དང༌། བཀའ་སྩལ་པ་བློན་པོ་རྣམས་འཕྱ་བ་ནི་ཡུས་ཏེ་དེ་ལྟ་བས་ན་རྒྱལ་པོའི་གཞུང་བཞིན་དུ་གྱིས་ཤིག་ཅེས་སོ། །དོན་དེ་ཉིད་མདོ་རྩ་བ་ལས། ཟླ་བ་ཤོལ་འདོར་བ་ནི་རྒྱལ་པོའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་སོ་ཞེས་དང༌། འདུལ་བ་ཚིག་ལེའུ་བྱས་པ་ལས། ལོ་དང་ཟླ་བ་ཟླ་ཤོལ་དག །རྒྱལ་པོའི་བཀའ་ཡིས་ཀྱང་ནི་བསྔགས། །བཀའ་བཙན་གྲགས་ལྡན་ཤེས་རབ་ཅན། །དཔུང་ལྡན་དེ་ཡི་རྗེས་འབྲང་བྱ། །ཞེས་སོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་དེ་དག་གི་དྲུང་ན་རྒྱུ་སྐར་དང་དུས་ཚོད་ལ་མཁས་པའི་རྩིས་པ་རྟག་ཏུ་ཡོད་པས་དེ་དག་ཀྱང་མཁས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལོ་གསུམ་གསུམ་ནས་འདོན་པ་ཡང་རིལ་པོ་གསུམ་མ་ཡིན་ཏེ། རིལ་པོ་གཉིས་དང་ཟླ་བ་ཕྱེད་དང་དགུ་སྟེ་ལོ་ངོ་གསུམ་ཡོད་པ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དེང་སང་ཤོལ་འདོར་བའི་ཚེ་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་དོར་བར་བྱའོ། །སྔོན་གྱི་འཆད་པ་པོ་དག་གིས། རྟ་བྱ་བྱི་བ་ཡོས་ལ་ཤོལ། །སྟོན་དགུན་དཔྱིད་ར་འབྲིང་པོ་གཉིས། །ཞེས་པ་ནི་ཚུལ་རགས་པ་ཙམ་བརྗོད་པར་ཟད་དོ།།

གཉིས་པ། བསྐལ་པའི་ཚད་ལ་དངོས་དང་ཞར་བྱུང་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས་དང་པོ་མདོར་བསྟན་ནི།

བསྐལ་པ་མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་ལས་རྣམ་པ་མང་དུ་བཤད་དེ། འཇིག་པ་དང་འཆགས་པ་དང་བར་གྱི་བསྐལ་པ་དང་བསྐལ་པ་ཆེན་པོའོ་ཞེས་སོ། །བཤད་པ་ལ།

གཉིས་པ། འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་ནི།

དམྱལ་བ་ཡི་སྲིད་པ་གང་དག་ཤི་འཕོས་ནས་མེད་པར་འགྱུར་པའི་དུས་དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཟད་པའི་བར་རོ། །དེའི་ཚེ་འཛམ་བུའི་གླིང་པའི་མི་རྣམས་ཚེ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲིར་ཕྱིན་པ་དང༌། གནས་པ་རྫོགས་པ་དང༌། འཇིག་པའི་མགོ་རྩོམ་པ་རྣམས་དུས་གཅིག་གོ །དེས་ན་མནར་མེད་པར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཚེ་མཐར་ཕྱིན་ཏེ་ཚེ་འཕོ་ཞིང༌། སླར་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བའི་ལས་ཡོད་ན་འཇིག་རྟེན་གཞན་གྱི་དམྱལ་བར་སྐྱེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དམྱལ་བ་གཞན་རྣམས་དང་དུད་འགྲོ་བྱིངས་ན་གནས་པ་རྣམས་དང་ཡི་དྭགས་རྣམས་སོ། །དུད་འགྲོ་མི་དང་ལྷན་གཅིག་པ་རྣམས་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུའོ། །དེ་ནས་འཛམ་བུའི་གླིང་པ་འགའ་ཞིག་གིས་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཐོབ་སྟེ། དེ་ལས་ལངས་ནས་ཀྱེ་མ་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ནི་བདེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་གཞན་དག་གིས་ཐོས་ནས་ཀྱང་དང་པོ་ཐོབ་སྟེ་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་ཞིང༌། ཤར་དང་ནུབ་ཀྱང་དེ་བཞིན་དང༌། བྱང་རྣམ་སྨིན་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཅན་ཡིན་པས་འདོད་ཆགས་དང་མི་བྲལ་བས་ཤི་བ་དང་འདོད་ལྷར་སྐྱེ་ཞིང༌། དེ་དག་ཀྱང་རིམ་བཞིན་དང་པོ་ཐོབ་ནས་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེའོ། །དེར་ཀྱང་འགའ་ཞིག་གིས་གཉིས་པ་ཐོབ་སྟེ། ཀྱེ་མ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ནི་བདེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་གཞན་དག་གིས་ཐོས་ཏེ་གཉིས་པ་ཐོབ་ནས་ཤི་བ་དང་འོད་གསལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེའོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཞིག་པ་ཡིན་ལ་དེ་ལ་བར་གྱི་བསྐལ་པ་བཅུ་དགུའོ། །དེ་ནས་ལྷས་དུས་དུས་སུ་ཆར་འབེབས་པ་མེད་པས་ས་བོན་དང་སྐྱེ་ཤིང་ནགས་ཚལ་རྣམས་སྐམ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་འདས་ནས་ཆེས་ཚ་བའི་ཉི་མ་གཉིས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བས་ཆུ་ཕྲན་དང་ལྟེང་ཀ་རྣམས་དང༌། གསུམ་པས་ཆུ་ཀླུང་ཆུང་ངུ་དང་ཆེན་པོ་དག་དང༌། བཞི་པས་མཚོ་མ་དྲོས་པ་དང༌། ལྔ་པས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་དང༌། དྲུག་པས་ས་ཆེན་པོ་རི་རབ་དང་བཅས་པ་དུ་བར་འཐུལ་བ་དང༌། བདུན་པས་མེ་ལྕེ་གཅིག་ཏུ་འབར་ཞིང་སྲེག་གོ །དེ་ལས་མེ་ལྕེ་རླུང་གིས་ཁྱེར་ཏེ་འོངས་པས་རྐྱེན་བྱས་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་མེས་དེ་ཉིད་སྲེག་ལ། འདོད་པའི་མེས་མ་ཡིན་ཏེ་ས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུ་དང་རླུང་གིས་འཇིག་ན་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་བ་དག་གིས་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་ཐོབ་སྟེ་དེར་སྐྱེ་ཞིང༌། དེ་དང་དེས་འཇིག་པ་ཡང་རང་གི་ས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ།།

འཆགས་པའི་བསྐལ་པ་ནི།

ནམ་མཁའ་སྟོང་པར་ཡུན་རིང་དུ་གྱུར་བའི་ཚེ་དང་པོའི་རླུང་འཇམ་བུ་འཇམ་བུ་དག་ལངས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་དམྱལ་བ་མནར་མེད་པར་སྲིད་པ་གཅིག་གྲུབ་པའི་བར་དུའོ། །དེ་ཡང་རླུང་དེ་ལངས་མ་ཐག་ནས་དེའི་དཀྱིལ་འཁོར་མི་འགྲུབ་པས། དང་པོར་ཚངས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་ནས་འཐབ་བྲལ་གྱི་བར་དང༌། དེ་ནས་སྔར་གྱི་རླུང་དེ་ཉིད་ལོ་གྲངས་དུ་མར་འཁྲིགས་ཏེ་ཡུན་རིང་ཞིག་ལོན་པས་འོག་གཞི་རླུང་དང༌། དེ་ནས་རིམ་པ་ལྟར་འགྲུབ་སྟེ་སྣོད་འཆགས་པ་ལ་བར་བསྐལ་གཅིག་གོ །དེ་ནས་འོད་གསལ་བའི་ལྷ་རིས་དག་ནས་ལྷའི་བུ་ལས་དང་ཚེ་དང་བསོད་ནམས་ཟད་པ་གཅིག་ཚངས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་སྟོང་པར་སྐྱེས་ཏེ་གང་མཇུག་ཏུ་འཇིག་པ་དང་པོར་འཆགས་པ་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་རིམ་པ་ལྟར་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་བར་དུ་འགྲུབ་ལ། དེ་དག་ནི་དགའ་བ་ཟས་སུ་ཟ་བ་དང་ལུས་ལ་འོད་ཡོད་པ་དང་ནམ་མཁའ་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་འགྲོ་བ་དང་ཚེ་ལོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཐུབ་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པར། མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ལོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་བར་གྱི་བསྐལ་པ་བཅུ་དགུ་འདའ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །དེ་ནས་རིམ་གྱིས་མནར་མེད་དུ་སེམས་ཅན་གཅིག་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཆགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་འཆགས་པ་ལ་བར་བསྐལ་བཅུ་དགུའོ། །དེའི་ཚེ་འཆགས་པའི་མཇུག་རྫོགས་པ་དང༌། གནས་པའི་མགོ་རྩོམ་པ་དང༌། ཚེ་ལོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཐུབ་པ་ལས་འགྲིབས་པའི་མགོ་རྩོམ་པ་རྣམས་ཀྱང་དུས་གཅིག་གོ །གནས་པའི་བསྐལ་པ་ནི་བར་སྐལ་ཉི་ཤུ་ཡིན་པ་ལས་བར་གྱི་བསྐལ་པ་གཅིག་གི་ཚད་ནི་མི་རྣམས་ཚེ་ལོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལས་འགྲིབས་པར་གྱུར་པ་དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཚེ་ལོ་བཅུ་པའི་བར་དུ་གྱུར་པ་དེ་ཙམ་མོ། །དེ་ནས་ཡང་ཡར་སྐྱེ་སྟེ་ཚེ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲིའི་བར་དང་མར་འབྲི་སྟེ་ཚེ་ལོ་བཅུ་པར་གྱུར་པའི་བར་ནི་བསྐལ་པ་གཞན་ཏེ་བར་བསྐལ་གཅིག་ཡིན་པས་དེ་ལྟ་བུ་ནི་བཅོ་བརྒྱད་དང༌། དེ་ནས་ཡང་ཡར་སྐྱེ་བ་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་གཅིག་ཡིན་ཏེ་མི་དེ་དག་གི་ཚེ་ན་བརྒྱད་ཁྲི་ཐུབ་པའི་བར་རོ། །དེ་ལྟར་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་ན་འཇིག་རྟེན་ཆགས་པ་འདི་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་མཐའི་བསྐལ་པ་ཡ་རེ་དང་གཞན་ཟུང་དུ་ཡོད་པས་བར་གྱི་བསྐལ་པ་རྣམས་རིང་ཐུང་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གང་སྤེལ་ནི་འདི་ལྟར་མཐའི་བསྐལ་པ་གཉིས་ནི་དལ་གྱིས་འགྲོ་ལ། བར་མ་བཅོ་བརྒྱད་ནི་མགྱོགས་པས་འགྲོ་བས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཏེ། ཡར་སྐྱེ་མར་འབྲི་བྱེད་པ་མགྱོགས་བུལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ཆགས་ནས་དུས་ཇི་སྲིད་གནས་པ་དེ་སྲིད་དུ་འཆགས་པ་དང་འཇིག་པ་དང་ཞིག་ནས་འདུག་པ་སྟེ་སྟོངས་པ་དག་མཉམ་པས་བར་བསྐལ་ཉི་ཤུ་ཉི་ཤུའོ། །བར་གྱི་བསྐལ་པ་དེ་དག་བརྒྱད་ཅུ་ལ་བསྐལ་ཆེན་ནོ།།

གཉིས་པ། ཞར་བྱུང་ལ་གཉིས་ལས་དང་པོ་བསྐལ་པ་ཆེན་པོའི་ཞར་བྱུང་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ། སངས་རྒྱས་འབྱོན་ཚུལ་ནི།

བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་གསུངས་པའི་བསྐལ་པ་དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བསྐལ་ཆེན་ཡིན་ཏེ་དེ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་ལ་ཞེས་པའི་ལ་ནི་སྨྲ་སྒོ་ལས། དུ་ལ་སོགས་པ་ལ་དང་མཐུན། ཞེས་པས་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་ཚོགས་བསགས་པ་ལས་སངས་རྒྱས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱའོ། །འོ་ན་གྲངས་མེད་ན་གསུམ་དུ་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། གྲངས་ཀྱིས་བགྲང་བར་མི་ནུས་པས་གྲངས་མེད་མ་ཡིན་གྱི། གནས་གཞན་དྲུག་ཅུའི་མཐའ་ན་ཡོད་པའི་གྲངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་མདོ་སིལ་བུ་ལས་གྲངས་ཀྱི་གནས་གཞན་དྲུག་ཅུ་ཞེས་འབྱུང་ལ། དེ་ལས་འགྲེལ་པར་གྲངས་པ་ལོ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཉིས་ལས་མ་བྱུང་ཞིང༌། བར་ནས་བརྒྱད་ཆད་ནས་མ་རྙེད་པར་བཤད་པས་དེ་དག་ཁ་བསྐངས་ན་དྲུག་ཅུར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ།།

དེ་རྣམས་སྡོམ་དུ་བསྡུས་པ་ནི། གཅིག་བཅུ་བརྒྱ་སྟོང་ཁྲི་འབུམ་དང༌། །ས་ཡ་བྱེ་བ་དུང་ཕྱུར་རྣམས། །རྐྱང་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཐེར་འབུམ་ཁྲག་ཁྲིག་རབ་བཀྲམ་དང༌། །གཏམས་དཀྲིགས་མི་འཁྲུགས་ཁྱད་ཕྱིན་དང༌། །པང་སྟེང་དེད་འདྲེན་མཐའ་སྣང་དང༌། །རྒྱུ་རིག་འོད་མཛེས་དབང་པོ་དང༌། །ལེགས་ཕྱིན་རྟོགས་འགྲོ་འབྱིང་རྡུལ་དང༌། །རྒྱ་རྟགས་སྟོབས་འཁོར་བརྡ་ཤེས་དང༌། །རྣམ་འབྱུང་དང་ནི་སྟོབས་མིག་རྣམས། །ཆེན་པོ་དང་ནི་བཅས་པ་སྟེ། །གྲངས་མེད་པ་ནི་ཐ་མ་ཡིན། །བར་ནས་བརྒྱད་ནི་མ་རྙེད་པས། །དུང་ཕྱུར་མན་ཆད་དག་ཏུ་ནི། །གང་ཡང་རུང་བ་བརྒྱད་བསྣན་ཏོ། །ཞེས་པའོ། །གལ་ཏེ་དུས་རིང་མོ་ཞིག་ཏུ་སྦྱོར་བ་བྱ་དཀའ་བ་དུ་མ་ལ་ཞུགས་ཏེ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཐབས་ལ་འབད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། དེ་བས་མྱུར་བ་སྲིད་པ་གསུམ་གྱིས་ཐར་པའི་ལམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་དོན་དུ་གཉེར་བར་རིགས་སོ་ཞེ་ན། ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་རང་གི་དོན་ལ་གོམས་པས་རང་ཉིད་ཞི་བདེ་འབའ་ཞིག་ལྷུར་ལེན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་དེ་ལྟ་ཡིན་པ་བདེན་མོད། ཁོ་བོ་ཅག་གི་སྟོན་པ་ལྟ་བུ་ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཅན་རྣམས་ནི་མདོ་ལས། དེས་ན་སེམས་ཅན་ཕན་པ་བྱས་ན་ང་ལ་མཆོད་པའི་མཆོག །སེམས་ཅན་གནོད་པ་བྱས་ན་ང་ལ་ཤིན་ཏུ་གནོད་པའི་མཆོག །བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་ང་དང་མཚུངས་པར་མྱོང་བས་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་འཚེ་བར་བྱེད་དེ་ང་ཡི་སློབ་མ་ཇི་ལྟར་ཡིན། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལྟར། ཐུགས་རྗེའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པས་མར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་འབའ་ཞིག་ལྷུར་ལེན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཐབས་སུ་དཀའ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མའི་སྒོ་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་པའི་མཛད་པ་ཉིད་རིགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུའི་རིགས་ཀྱང་གསུམ་དུ་གནས་ཏེ་སློབ་དཔོན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། དམན་པ་དེ་དང་དེ་ཡི་ཐབས་ཀྱིས་རང་གི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་བདེ་བ་དོན་དུ་གཉེར། །འབྲིང་པོ་སྡུག་བསྔལ་ལྡོག་པ་ཁོ་ནའོ་བདེ་མིན་གང་ཕྱིར་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གནས་ཡིན་ཕྱིར། །དམ་པ་རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཀྱིས་གཞན་དག་ལ་ནི་བདེ་བ་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་གཏན་ལྡོག་ཁོ་ན་དོན་གཉེར་གང་ཕྱིར་དེ་ཡི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་དེ་སྡུག་བསྔལ་ཕྱིར། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ།།

དེ་དུས་ནམ་གྱི་ཚེ་འབྱུང་ཞེ་ན། ཡར་འཕེལ་ལ་མི་རྣམས་སྐྱོ་བ་ཤས་ཆུང་བས་མི་འབྱུང་གི་ཚེ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་ནས་མར་འགྲིབ་པའི་དུས་བརྒྱ་པ་ལ་ཐུག་པའི་བར་ལ་དེ་དག་འབྱུང་ལ། དེ་མན་ཆད་སྙིགས་མ་ལྔ་ཤས་ཆེ་བས་ཆོས་བསྟན་པའི་སྣོད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ཡང་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་ལྟ་བུའི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི་གཞན་དུ་གཞན་གྱི་ཚེ་ཡང་འབྱུང་བར་བཤད་དོ། །འདི་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་འབྱོན་པས་སྒྲོན་མའི་བསྐལ་པ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་པདྨ་དཀར་པོ་ལས། འཇིག་རྟེན་ཆགས་པའི་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ནང་ནས་གསེར་གྱི་པདྨ་འདབ་མ་སྟོང་དང་ལྡན་པ་སྟོང་གནས་པ་ལ། གནས་གཙང་མའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཅིའི་ལྟས་ཡིན་ཅེས་བརྟགས་པ་དང༌། བསྐལ་པ་འདི་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་འབྱུང་བའི་མཚན་མར་མཐོང་ནས་ཨེ་མ་ཧོ་བསྐལ་པ་འདི་ནི་བཟང་པོ་ཞིག་གོ་ཞེས་བསྒྲགས་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་བཟང་པོའོ། །སྟོང་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཡུལ་འཁོར་སྐྱོང་གི་སྲས་སུ་གྱུར་པ་ན་བརྟགས་པ་ལྟར་འཁོར་བ་འཇིག་ནས་སྣང་མཛད་ཀྱི་བར་ཏེ། དེ་ལ་དོན་བྱར་མེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་ཁྱེད་ཀུན་དང་མཉམ་པའི་དོན་བྱེད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པས་གཅུང་མོས་པའོ་བརྫུས་སྐྱེས་ཆོས་སེམས་པས་སྐུ་དང་བསྟན་པ་སྲུང་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་བསྐུལ་བར་སྨོན་ལམ་བཏབ་བོ། །སྙིང་རྗེ་པདྨ་དཀར་པོ་ལས། སངས་རྒྱས་སྟོང་དང་ལྔ་འབྱུང་བར་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་མི་འབྱུང་བ་ནི་མུན་པའི་བསྐལ་པ་སྟེ། སྡོམ་པ་གསུམ་བསྟན་པ་ལས། བསྐལ་པ་འདི་ནི་འདས་འོག་ཏུ། །བསྐལ་པ་དྲུག་ཅུ་ཐམ་པར་ནི། །སངས་རྒྱས་སྒྲ་གྲག་མི་འགྱུར་ན། །དགའ་བ་འདི་ནི་ག་ལ་ཡོད། །ཅེས་གང་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ།།

གཉིས་པ་རང་སངས་རྒྱས་ནི།

འཕེལ་འགྲིབ་གཉིས་ཀ་ལ་འབྱུང་སྟེ། རང་ཉིད་འདུལ་བར་བྱེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཆེད་ཆེར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དབྱེ་ན་གཉིས་ཏེ། བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང་ཚོགས་ཤིང་སྤྱོད་པའོ། །འདི་ལ་ཉན་ཐོས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་རང་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་དག་གིས་རྒྱུན་ཞུགས་དང་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཅི་རིགས་པ་བསྐྱེད་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ནུབ་པ་དང་གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པའོ། །གཞན་དག་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་རང་རྒྱལ་ཡང་ཡོད་དེ། གང་གིས་ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ་ལུང་ལ་བརྟེན་ཏེ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ཅི་རིགས་པ་བསྐྱེད་ནས། ཚེ་འདི་ལ་གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རང་འབྱུང་ཐོབ་པའོ། །དེ་ནི་སྔོན་རི་རྩེ་མཐོན་ལ་དཀའ་ཐུབ་དྲག་པོ་སྤྱོད་པ་ལྔ་བརྒྱ་གནས་པ་ལ། རང་སངས་རྒྱས་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པའི་སྤྲེའུ་ཞིག་གིས་སྤྱོད་ལམ་བསྟན་པས་རང་རྒྱལ་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་དག་འཕགས་པ་དག་ཅིག་ཡིན་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་དཀའ་ཐུབ་གདུང་བ་དྲག་པོ་བྱེད་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །བསེ་རུ་ལྟ་བུ་ནི་དུད་འགྲོ་བསེ་ལ་རྭ་གཅིག་ལས་མེད་པ་ལྟར་ལུས་གཅིག་པུར་གནས་ཤིང་ལུང་མེད་པར་བདག་གཅིག་པུའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ།།

འོ་ན་གཞན་གྱི་དོན་ཆེད་ཆེར་མི་བྱེད་པ་ལ་རྒྱུ་ཅི་ཞིག་ཡོད། ཆོས་སྟོན་པར་མི་སྤྱོད་པའམ། ཐུགས་རྗེ་མེད་པའམ། གདུལ་བྱ་སྐལ་པ་དང་ལྡན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ཞེ་ན། རྒྱུ་དེ་དག་མ་ཡིན་ཏེ། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། གང་ལ་ཕན་གདགས་པའི་དོན་དུ་ལུས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའང་དུ་མ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་སྔོན་གོམས་པའི་དབང་གིས་བསོད་ཉམས་ལ་མོས་ཤིང་རྣམ་གཡེང་དང་འདུ་འཛིས་སྐྲག་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཆོས་ཟབ་མོ་འཛིན་དུ་འཇུག་པར་བྱེད་མི་སྤྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །བསོད་ཉམས་ནི་འདོད་པ་ཆུང་བ་ལ་གང་སྤེལ་གྱིས་བཤད་དོ། །རང་རྒྱལ་དེ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་བརྒྱའི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཚོགས་ཡང་དག་པར་སྤྱད་པའི་རྒྱུས་འགྲུབ་སྟེ། དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་དང་ཉན་ཐོས་མེད་པའི་ཞིང་དུ་སྐྱེས་བར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་ལྟར་དེར་སྐྱེས་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་སྦྱོར་ལམ་ནས་ཟད་མི་སྐྱེ་ཤེས་ཀྱི་བར་སྟན་གཅིག་ལ་ལམ་ཀུན་ཚང་བར་བསྐྱེད་པའོ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ལ་གཉིས་ཀྱི་དངོས་ནི་དུས་ནམ་འབྱུང་ཞེ་ན། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ནི་མི་རྣམས་ཚེ་ལོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་ཐུབ་པའི་བར་དུ་འབྱུང་གི་དེ་ལས་མན་ཆད་དུ་མི་འཕྱི་སྟེ། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེའི་སྣོད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཞེས་པ་ནི་རྒྱལ་སྲིད་ལ་དེས་དབང་བསྒྱུར་བའི་དོན་གྱིས་སོ།།

དབྱེ་ན་བཞི་སྟེ་གསེར་དང་དངུལ་དང་ཟངས་དང་ལྕགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཅན་ནོ། །དེ་དག་ནི་གླིང་གཅིག་དང་གླིང་གཉིས་དང་གསུམ་དང་བཞི་ལ་བྱ་བ་བྱེད་ཅེས་མས་རིམ་བཞིན་སྦྱར་རོ། །བཞིར་དབྱེ་བ་དེ་ཉིད་གདགས་པར་བསྟན་ལ། མདོ་ལས་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་གསེར་གྱི་འཁོར་ལོ་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ན་བཤད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གཉིས་འབྱུང་བ་མིན་ཏེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མི་མཇེད་ལྟ་བུ་གཅིག་ཏུའམ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡིན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ན་རེ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གདུལ་བར་འོས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་སངས་རྒྱས་གཅིག་གིས་འདུལ་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེའི་མཐུ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། མདོ་ལས་ཀྱང༌། ཤཱ་རིའི་བུ་གལ་ཏེ་ལ་ལ་ཞིག་ཁྱོད་ཀྱི་ཐད་དུ་འོངས་ནས་ད་ལྟར་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་ཡང་རུང་དགེ་སྦྱོང་གོའུ་ཏ་མ་དང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་བ་ལ་མཉམ་ཞིང་མཉམ་པ་འགའ་ཞིག་ཡོད་དམ་ཞེས་འདྲི་ན་ཇི་སྐད་དུ་ལན་གདབ། བཙུན་པ་དེ་ལ་བདག་གིས་ད་ལྟར་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་ཡང་རུང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་མཉམ་ཞིང་མཉམ་པ་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ལན་གདབ་པར་བགྱིའོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། གང་སངས་རྒྱས་གཉིས་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ཞིང་གོ་སྐབས་མེད་དེ་འདི་ནི་གནས་མེད་དོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ལས་ཐོས་ཤིང་མངོན་སུམ་དུ་བཟུང་བའི་སླད་དུའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེེར་རོ། །འོ་ན་ཚངས་པའི་མདོ་ལས། ང་སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ལ་དབང་བསྒྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཇི་ལྟར་དྲང་ཞེ་ན། དེ་ནི་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པ་མི་མངའ་བ་ལ་དགོངས་ཀྱི་འདུ་མཛད་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱི་ཡུལ་མཐའ་ཡས་པས་སྔ་མ་བཞིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཕལ་ཆེན་སྡེ་པ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་ལྟར་དུ་མ་བཞུགས་ཏེ། མང་པོ་ཞིག་དང་པོར་སེམས་བསྐྱེད་པ་མཉམ་ཞིང་ལམ་སྒྲུབ་བ་མྱུར་བུལ་ལའང་ཁྱད་མེད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ནི་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་གྱི་འཛམ་བུའི་གླིང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱར་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱར་འབྱུང་བར་བཞེད་དོ།།

འཁོར་ལོས་ས་ལས་ཇི་ལྟར་རྒྱལ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། གསེར་གྱི་འཁོར་ལོ་ཡོད་པ་དེ་རྒྱལ་ཕྲན་རྣམས་ཀྱིས་ཕས་བསུ་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཚེ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་དེའི་ཚེ་ལྷའི་དབང་པོས་ལས་སྣ་ཚོགས་པ་ལ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་གིས་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་སྤྲུལ་བར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བསྒོ་བ་དང༌། དེས་སྤྲུལ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་དང༌། དེས་ཞོ་ཤས་འཚོ་བ་དག་ལ་བསྒོ་བ་ན། དེ་དག་གིས་དེ་ཁྱེར་ཏེ་གང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཉིད་ཚེས་བཅོ་ལྔའི་ཚེ་ཁྲུས་བྱས་གསོ་སྦྱོང་བླངས་བློན་པོའི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐོར་ནས་ཁང་བཟངས་ཀྱི་སྟེང་གི་གཞིར་གནས་པ་ན་ཉི་མ་འཆར་ཀའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་ནས་འཁོར་ལོ་འབུལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་མཐོང་སྟེ་འདི་དང་སྦྱར་ན་བདག་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བར་ངེས་སོ་སྙམ་ནས་སྟན་ལས་ལངས་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས། དེ་ལག་པ་གཉིས་ཀྱིས་བླངས་ལག་པ་གཡོན་པར་བཞག་གཡས་པས་ཕུལ་ཏེ། ཀྱཻ་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་སྔོན་གྱི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་ལས་རྒྱལ་བར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་པ་དང༌། དེ་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་སྟེ་དེའི་ཕྱི་བཞིན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དཔུང་གི་ཚོགས་ཡན་ལག་བཞི་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འགྲོའོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཕྲན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་མཆོད་ཡོན་རྣམས་ཁྱེར་ནས་དེའི་དྲུང་དུ་འོངས་ཏེ། ལྷ་ཚུར་གཤེགས་སུ་གསོལ་ལྗོངས་འདི་དག་ནི་ལྷའི་ལགས་ཏེ་འབྱོར་པ་རྒྱས་པ་བདེ་བ་ལོ་ལེགས་པ་མི་དང་སྐྱེ་བོ་རབ་ཏུ་མང་པོས་གང་བ་ལགས་སོ། །བདག་ཅག་ནི་ལྷའི་ཞམ་རིང་བགྱིད་པར་འཚལ་ལོ་ཞེས་གསོལ་པ་དང༌། གཙོ་བོ་དེ་དག་ལ་ཁྱེད་རྣམས་ཆོས་དང་མཐུན་པར་གྱིས་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་བྱེད་དུ་མ་གཞུག་ཅིག་ཅེས་བསྒོའོ། །དེ་ནས་གླིང་འདི་ཉིད་དང་ནུབ་དང་བྱང་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གླིང་བཞི་ལ་བྱ་བ་བྱེད་དོ། །དངུལ་གྱི་འཁོར་ལོ་ཅན་དེ་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བའི་དུས་ཉིད་ན་བསུ་བར་མི་བྱེད་ཀྱི་རང་ཉིད་རྒྱལ་ཕྲན་དྲེགས་པ་ཅན་དག་གི་ཕོ་བྲང་དང་ཉེ་བར་འགྲོ་སྟེ་དེའི་ཚེ་སྔར་བཞིན་དང༌། ཟངས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཅན་དེ་དེར་ཕྱིན་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་འདུད་པར་མི་བྱེད་ལ། གཡུལ་བཤམས་པས་སྔར་བཞིན་དང༌། ལྕགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཅན་ལ་དེས་ཀྱང་འདུད་པར་མི་བྱེད་པས་དེ་དག་ཀྱང་གཡུལ་འགྱེད་དེ། དེའི་ཚེ་མཚོན་ཆའི་ཚོགས་དྲག་ཏུ་དབབ་པར་བརྩམས་པས་རྒྱལ་ཏེ་སྔར་བཞིན་འདུད་པར་བྱེད་དོ།།

འོ་ན་སྲོག་གཅོད་ཀྱིས་རེག་པར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། དེས་སུའི་སྲོག་ལ་ཡང་གནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་དབང་པོས་རབ་བརྟན་ལ་བསྒོས་ཏེ་བུ་ཐུ་བོ་གླང་པོའི་རྒྱལ་པོ་བསྙེན་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ་འབུལ་ཏེ། དེ་འདུལ་སྦྱོང་མཁན་ལེགས་འགྲོ་ལ་གཏད་ནས་འདུལ་དུ་བཅུག་པ་དང༌། གླང་པོ་གཞན་ལ་ལོ་དུ་མར་བརྡ་ལོབས་པར་དཀའ་བ་རྣམས་དེས་ཉིན་གཅིག་ལ་ལོབས་ཏེ་ཕུལ་བ་དང༌། དེ་སད་པར་འདོད་ནས་ཉི་མ་འཆར་ཀའི་ཚེ་ཞོན་ནས་ས་ཆེན་པོ་རྒྱ་མཚོའི་མཐར་ཐུག་པ་རྡེའུ་ངོ་དྲོས་ལ་འཁོར་བའི་མགྱོགས་ཁྱད་དང་ལྡན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྟའི་རྒྱལ་པོ་སྤྲིན་གྱི་ཤུགས་ཅན་གྱི་བུ་ཐུ་བོ་མིང་དེ་དང་མཐུན་པ་འབུལ་ཏེ། འདུལ་སྦྱོང་མཁན་དེས་བཏུལ་ཏེ་ཕུལ་བ་དང༌། སད་པ་ན་སྔ་མ་བཞིན་མགྱོགས་ཁྱད་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་གཉིས་སྔར་ཤི་ན་དེའི་འོག་མ་དང༌། རྒྱལ་པོ་སྔ་ན་དེ་གཉིས་གནས་སུ་ལྡོག་གོ །ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བཻ་ཌཱུརྱ་ཟུར་བརྒྱད་པ་ནི་ཀླུ་རྣམས་སམ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞིས་འབུལ་ཏེ། དེ་སད་པའི་དོན་དུ་མཚན་མོ་མུན་ཁྲོད་དུ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་རྩེ་ལ་བཏགས་ན་ཉེ་འཁོར་དཔག་ཚད་ཕྱེད་ཚུན་ཆད་ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་སྣང་བས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། བུད་མེད་རིན་པོ་ཆེ་ནི་གཟུགས་བཟང་ཞིང་ལྟ་ན་སྡུག་པ་མིའི་ཁ་དོག་ལས་འདས་པ་ཁ་ནས་ཨུཏྤ་ལའི་དྲི་འབྱུང་ཞིང་བ་སྤུའི་བུ་ག་ཐམས་ཅད་ཙནྡན་གྱི་དྲི་འབྱུང་བ། གྲང་བ་དང་ཚ་བའི་དུས་སུ་རེག་ན་དྲོ་བ་དང་བསིལ་བར་འགྱུར་བ། ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་བུད་མེད་གཞན་ཐམསཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་པ་ལྦ་སངས་ཀྱིས་སྐར་མ་གཞན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་དེ་ནི་དེའི་སྔར་འཆི་ཞིང་མཐོ་རིས་སུ་འགྲོ་བའོ།།

ཁྱིམ་བདག་རིན་པོ་ཆེ་ནི་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ལས་བྱུང་བའི་ལྷའི་མིག་དང་ལྡན་ཏེ་བདག་པོ་དང་བཅས་པ་དང་བདག་པོ་མེད་པའི་གཏེར་ཆུ་དང་ཐང་ལ་ཉེ་བ་དང་རིང་བ་གང་ན་གནས་ཀྱང་མཐོང་ལ། དེ་སད་པའི་དོན་དུ་གྲུར་ཞུགས་ནས་ཆུའི་ནང་ན་འདུག་བཞིན་དུ་ཁྱིམ་བདག་ནོར་དགོས་སོ། །ལྷ་ཆུའི་འགྲམ་དུ་དབུལ་བར་བགྱིའོ། །ཁྱིམ་བདག་ད་ལྟ་ཉིད་དུ་དགོས་སོ། །དེས་ལག་པ་གཉིས་ཆུའི་ནང་དུ་བཅུག་ནས་ལུགས་ཟངས་ཟུང་དང་གསེར་དངུལ་བརྡུངས་སུ་བྱས་པ་དང་མ་བྱས་པས་བཀང་བ་ཕུལ་ནས། ལྷ་ནོར་འདི་ལགས་ཀྱིས་དགོངས་པ་མཛད་ནས་ལྷག་མ་འདིར་དོར་དུ་གསོལ་ཞེས་ཏེ་དེ་ལྟར་ཅི་དགོས་པ་འབྱུང་བའོ། །བློན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ནི་དཔའ་ཞིང་རྟུལ་ཕོད་པ་མཁས་ཤིང་གསལ་ལ་ཡིད་གཞུངས་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ་དེ་ལྟར་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང༌། ཉེ་བའི་རིན་ཆེན་ནི། རལ་གྲི་གོས་ལྷམ་ཁང་བཟངས་དང༌། །ལྤགས་པ་ཚལ་དང་མལ་ཆའོ། །ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་སྟེ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བཞིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་སངས་རྒྱལ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡུལ་ན་གནས་པ་སྟེ་མ་འགྲུས་པ་དང༌། གསལ་ལ་སྟེ་འོད་ཆགས་པ་དང༌། རྫོགས་པ་སྟེ་ཆ་ཤས་ཀུན་མ་ཚང་བ་མེད་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་རྣམས་ལ་ཡང༌། །དེ་དག་ཡོད་པར་འདོད་མོད་ཀྱི། །གསལ་དང་མཛེས་དང་རྫོགས་པ་ནི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆར་མི་ཕོད། །ཅེས་གང་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དང་པོ་ནས་རྒྱལ་པོ་དང་བཅས་སམ་ཕྱིས་བྱུང་ཞེ་ན། དེ་སྟོན་པ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་བྱུང་བའི་སེམས་ཅན་ཏེ་བསྐལ་པ་དང་པོའི་མི་རྣམས་ནི་གཟུགས་ཅན་གྱི་ལྷ་བཞིན་ཏེ་ཡིད་ལས་བྱུང་ཞིང་གཟུགས་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་མ་ཚང་བ་མེད་པ་དགའ་བ་ཟས་སུ་ཟ་ཞིང་ལུས་ལ་འོད་ཡོད་པ་ནམ་མཁའ་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་འགྲོ་བའོ།།

གཉིས་པ་ནི་དེ་ནས་སའི་སྟེང་དུ་སའི་བཅུད་ཅེས་པ་ཁ་དོག་མར་སར་དང་རོ་སྦྲང་རྩི་མ་བསྐོལ་བ་ལྟ་བུ་ཆགས་པ་དང༌། རིམ་གྱིས་རོ་ལ་བསྐམ་པ་ཞིག་གིས་མཛུབ་མོའི་ཐོར་ཏོས་ཏེ་བླངས་ཏེ་མྱངས་པ་དེ་ཙམ་དུ་རོ་ལ་ཆགས་ཤིང་སྲེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ཀྱང་བྱེད་དེ་དེས་ལུས་ལ་མཁྲང་བ་དང་ལྕི་བ་ཞུགས་ཤིང་ཁ་དོག་གསལ་བ་དང་འོད་ནུབ་པར་གྱུར་ནས་ཕྱོགས་ཀུན་ཏུ་མུན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཉི་མ་འཆར་བ་ན། ལྷའི་འོད་དེ་ཉིད་འདི་རེ་ཞེས་པས་ཉིན་པར་དང༌། དེ་ནུབ་པ་ན་ལྷའི་འོད་དེ་ཉིད་དམར་པོར་གྱུར་པ་འདི་རེ་ཞེས་པས་མཚན་མོ་ཞེས་པ་དང༌། དེའི་ཚེ་ཟླ་བ་ཤར་བ་ན་མུན་པ་བཀྲ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་པས་ཟླ་བ་དང༌། ཉི་མ་ཤར་བ་ན་ལྷའི་འོད་ཟེར་དེ་ཉིད་འཁོར་བ་འདི་རེ་ཞེས་པས་ཉི་མ་ཞེས་པའི་མིང་བྱུང་ངོ༌། །དེ་དག་གིས་ཉུང་མང་དུ་ཟོས་པས་ཁ་དོག་བཟང་ངན་དུ་གྱུར་ཏེ་བརྙས་ཤིང་ང་རྒྱལ་བས་དེ་ནུབ་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཀྱི་ཧུད་སའི་བཅུད་ཅེས་འཛེར་ཞིང་མྱ་ངན་བྱེད་པ་དང༌། སའི་ཞག་ཁ་དོག་དོང་ཀའི་མེ་ཏོག་དང་རོ་སྦྲང་རྩི་མ་བསྐོལ་བ་ལྟ་བུ་ཆགས་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་ལས་ཀྱེ་མ་ཀྱི་ཧུད་ཅེས་མྱ་ངན་བྱེད་པ་དང༌། ལྡུམ་བུའི་ཚལ་ཁ་དོག་ཀ་དམ་ཡུ་ཀའི་མེ་ཏོག་དང་རོ་སྦྲང་རྩི་མ་བསྐོལ་བ་སྟེ། དེ་ལས་ཀྱང་སྔ་མ་བཞིན་ལས་མྱ་ངན་གྱི་ཚིག་ཕར་སོང་ཕར་སོང་ཞེས་འཛེར་ཏེ་གང་སྨྲེས་པ་དེ་དང་དེའི་དོན་མི་ཤེས་སོ། །དེ་ནས་མ་རྨོས་མ་བཏབ་པའི་འབྲས་སཱ་ལུ་ཁ་དོག་དང་དྲི་རོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཕུབ་ཤུན་མེད་པ་སོར་བཞི་ཙམ་ནང་བརྔས་ན་ནུབ་སྐྱེ་ནུབ་བརྔས་ན་ནང་སྐྱེ་བས་བརྔས་པར་མི་མངོན་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ལོངས་སྤྱད་པས་དབང་པོ་ཐ་དད་པ་བྱུང་ནས་གཅིག་ལ་གཅིག་མིག་ཚུགས་སུ་ལྟ་ཞིང༌། དེ་ཙམ་དུ་ཆགས་པ་དང༌། དེ་ཙམ་དུ་ངོ་ཚ་མི་ཤེས་པས་ལོག་པ་ལ་ཞུགས་སོ། །གཞན་དག་གིས་ཀྱང་མཐོང་ནས་ས་རྡུལ་འཐོར་བ་དང་བོང་བ་ལ་སོགས་པ་འཕེན་ཅིང༌། བླུན་པའི་སེམས་ཅན་མི་བྱ་བ་བྱེད་པ་སེམས་ཅན་གྱིས་སེམས་ཅན་སུན་འབྱིན་པ་ག་ལ་སྲིད་ཅེས་འཛེར་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་གྱི་བྱ་བ་རྩོམ་སྟེ། འདིར་བདག་ཅག་གཉིས་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དེར་གནས་ཏེ་ཕྱེ་མ་རེ་དང་ནང་པར་ནམ་དགོས་པ་དེའི་ཚེ་བླངས་ནས་ཟ་བ་ན་ལེ་ལོ་ཅན་ཞིག་གིས་ནང་པར་གྱི་སཱ་ལུ་ཕྱེ་མ་རེད་བླངས་སོ། །གཞན་ཞིག་གིས་ཀྱེ་སེམས་ཅན་སཱ་ལུ་ལེན་དུ་འདོང་ངོ་ཞེས་སྦྲན་པ་དང༌། དེས་སྨྲས་པ། བླངས་ཟིན་གྱིས་ཁྱོད་སོངས་ཤིག་ཅེས་པ་དང༌། དེས་བསམས་པ། ཤིན་ཏུ་ལེགས་ཀྱིས་ཁོ་བོས་ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་བླང་ངོ་སྙམ་ནས་དེ་ལྟར་བླངས་སོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་དག་གིས་སོག་འཇོག་བྱས་ཏེ་བདག་ཏུ་བཟུང་ནས་ལོངས་སྤྱད་པས་ཕུབ་མ་བྱུང་ཞིང་སྔར་བཞིན་མི་སྐྱེ་ལ་བརྔས་པར་མངོན་པ་དང་ས་ཕྱོགས་བགོས་ཏེ་སཱ་ལུ་རྣམས་ཕུང་པོར་བཞག་གོ།

དེ་ལས་ཀྱང་འགའ་ཞིག་གིས་མ་བྱིན་པར་བླངས་བ་དང༌། དེ་ངན་དུ་བརྗོད་པ་དང་ལུས་ཀྱིས་མི་མཛེས་པ་དག་བྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གྲོས་སུ་གླེངས་ནས་བདག་ཅག་གི་ནང་ན་གཟུགས་བཟང་ཞིང་ཆེས་ལྟ་ན་སྡུག་པ་ཞིག་ཞིང་དཔོན་དུ་བསྐོས་ལ་བདག་ཅག་ལས་ལེགས་པ་དང་ཉེས་པ་བྱེད་པ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་དང་ཆད་པ་གཅོད་དུ་གཞུག་ཅིང་དེ་འཁོར་དང་བཅས་པའི་འཚོ་བར་བདག་ཅག་གི་སྟོན་ཐོག་གི་དྲུག་ཤས་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་བསྟབས་སོ། །དེ་ཉིད་སྐྱེ་བོ་མང་པོས་བཀུར་བས་ན་དེའི་མིང་དུ་ཆགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཞིང་རྣམས་ཀྱི་བདག་པོར་གྱུར་པ་དང་ཕོངས་པ་ལས་སྐྱོབ་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོ་སྟེ་དེ་ལས་རྒྱལ་རིགས་དང༌། ཁྱིམ་བདག་ལས་ཡིད་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཏེ་ནགས་ཁྲོད་དུ་རྩ་བ་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པས་འཚོ་བ་དག་ལས་བྲམ་ཟེ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྗེ་རིགས་དག་ཀྱང་བྱུང་ངོ༌། །དེ་ནས་འོད་མཛེས་དང་དགེ་བ་དང་དགེ་མཆོག་དང་གསོ་སྦྱོང་འཕགས་སོ། །དེའི་ཚེ་མི་རྣམས་ཀྱི་མིང་ནི་སེམས་ཅན་ཆུ་སྟོད་དང་ཏིལ་ལས་སྐྱེད་དང་སྤྲིན་མགྲིན་དང་ཏ་ལའི་རྗེ་ངར་ཞེས་སོ། །གསོ་སྦྱོང་འཕགས་ཀྱི་སྤྱི་བོར་ཤའི་ཐོལ་འབུར་འབུར་བ་ཤིན་ཏུ་འཇམ་ཞིང་གནོད་པ་མེད་པ་ཅིག་བྱུང་པ་བརྡོལ་བ་ལས་སྤྱི་བོ་སྐྱེས་སམ་ང་ལས་ནུ་ཞེས་ཏེ་གླིང་བཞི་ལ་དབང་བྱས་ཤིང༌། དེ་ནས་ད་ལྟར་གྱི་བར་དུ་མི་རྣམས་སེམས་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་ཉེ་བར་རྟོག་པར་བྱེད་པས་ཤེད་ལས་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་པུས་མོ་གཉིས་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཐོར་པ་གཉིས་ལས་མཛེས་པ་དང་ཉེ་མཛེས་བྱུང་བར་ཊཱི་ཀ་གཉིས་ལས་བཤད་ལ། གདགས་པར་ནི་རིམ་པ་བཞིན་བརླ་གཡས་པ་ལས་མཛེས་པ་དང༌། གཡོན་པ་ལས་ཉེ་མཛེས་དང༌། རྐང་པའི་བོལ་ལས་མཛེས་ཅན་དང༌། མཐིལ་ནས་མཛེས་ལྡན་ཏེ། གླིང་གསུམ་དང་གཉིས་དང་མཛེས་ཅན་མན་ཆད་གླིང་གཅིག་ལ་དབང་བ་ཤ་སྟག་གོ།

དེ་ནས་བཏང་བ་དང་བཏང་བཟུང་དང་ཤ་ཀུ་ནི་དང་ཤ་ཀུ་ནི་ཆེན་པོ་དང་ཀུ་ཤི་དང་ཉེ་བའི་ཀུ་ཤི་དང་ཀུ་ཤི་ཆེན་པོ་དང་ལེགས་མཐོང་དང་ལེགས་མཐོང་ཆེན་པོ་དང་གནོད་སེལ་དང་ཤེས་ལྡན་དང་སྐལ་ལྡན་དང་ངན་སྤོང་དང་ལྟུན་པོ་དང་ངེས་འགྲོ་དང་རབ་ཏུ་སྒྲ་གྲགས་དང་རབ་ཏུ་སྒྲ་གྲགས་ཆེན་པོ་དང་བདེ་བྱེད་དང་ཕྱོགས་བདག་དང་འདུལ་བཟང་དང་རྒྱས་བྱེད་དང་ལྷ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་ཞིག་འདས་པའི་འོག་ཏུ། རྒྱལ་པོ་བུ་རམ་ཤིང་པ་ཞེས་པ་བྱུང་སྟེ་དེའི་བུ་ཚ་རྒྱུད་སྟོང་ཆིག་བརྒྱ་འདས་པ་ན་རྒྱལ་པོ་འཕགས་སྐྱེས་པོ་དང༌། དེ་ལ་བུ་བཞི་བྱུང་བའི་ཐ་ཆུང་རྐང་གདུབ་ཅན་ལ་རྐང་གདུབ་ཅན་གྱི་ཞབས་དང༌། དེ་ནས་གནས་འཇིག་དང་བ་ལང་གནས་དང་སེང་གེ་འགྲམ་དང༌། དེ་ལ་བུ་བཞིའི་ཆེ་ཤོས་ཟས་གཙང་དང་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་སྲས་སྒྲ་གཅན་འཛིན་ཏེ་ཆོས་མངོན་པ་ལས་འབྱུང་བ་དེ་དག་གོ །འདུལ་བ་ལས་འབྱུང་བ་འདིར་མ་སྤྲོས་སོ། །རྒྱལ་པོ་མང་པོས་བཀུར་བ་དེ་ནས་རྒྱལ་རབས་མང་པོ་ཞིག་འདས་པའི་འོག་ཏུ་རྒྱལ་འབངས་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཅི་རིགས་པར་སྤྱོད་པས་མ་བྱིན་པར་བླངས་པ་དག་ལ་མཚོན་གྱིས་འདེབས་པ་དང༌། གཞན་དག་བདག་ཅག་གིས་མ་བགྱིས་སོ་ཞེས་བརྫུན་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པར་གྱུར་ཏེ། ལས་ཀྱི་ལམ་མི་དགེ་བ་ལྷག་པར་སྤྱད་པས་མི་རྣམས་ཚེ་ཐུང་ངུར་གྱུར་ནས་མཐར་ཇི་ལྟར་རིང་ཡང་ལོ་བཅུ་ལས་མི་ཐུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་བུ་མོ་ཟླ་བ་ལྔ་ནས་ཁྱིམ་ཐབས་ལ་གཏོང་ངོ༌། །སྙིགས་མ་ལྔ་བདོ་ཞིང་གོས་དང་རྒྱན་དང་ཟས་ཀྱི་མཆོག་སྐྲའི་ལྭ་བ་དང་མཚོན་ཆ་དང་ཀ་ཏྲ་པའོ། །རོ་ལྔ་ཅར་ནུབ་པས་ཁ་བ་འབའ་ཞིག་ལུས་སོ། །དེས་ན་དེ་ལྟར་ཕུང་ཁྲོལ་མཐའ་དག་གི་རྩ་བ་ནི་རོ་ལ་ཆགས་པ་དང་ལེ་ལོ་ཡིན་པར་གསུངས་སོ།།

གསུམ་པ་ནི།

བསྐལ་པའི་མཐར་མཚོན་དང་ནད་དང་མུ་གེ་དག་གིས་ཚར་ཕྱིན་ཏེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ལ་དེ་དག་ནི་ཞག་རྣམས་དང་ནི་ཟླ་བ་དང་ལོ་བདུན་དག་སྟེ་གོ་རིམ་བཞིན་སྦྱར་རོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་དེའི་ཚེ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་ཅིང་གནོད་སེམས་ལྷག་པར་འཕེལ་བས་རྔོན་པས་རི་དྭགས་མཐོང་བ་ལྟར་གྱུར་ཏེ་/ཤིང་དང་རོལ་མོ་ལ་སོགས་པ་10ཅི་བླངས་པ་ཐམས་ཅད་མཚོན་ཆ་རྣོན་པོར་གྱུར་ནས་གཅིག་ལ་གཅིག་སྲོག་གཅོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཞག་བདུན་འབྱུང་བས་ཕལ་ཆེར་ཚེའི་དུས་བྱས་ཏེ་ཤི་བ་ཐམས་ཅད་དམྱལ་བར་སྐྱེའོ། །གང་དག་དེས་འཇིགས་ཏེ་སྨོད་ཅིང་འཛེམ་པ་དེ་དག་རིའི་རྫོང་དང་ནགས་ཚལ་དག་ཏུ་རྩ་བ་དག་ཆུས་འཚོ་ཞིང་གནས་ནས་ཞག་བདུན་འདས་པ་དང་ཕྱིར་བྱུང་སྟེ་གྲོང་དག་ཏུ་ཕྱིན་ནས་གཅིག་གིས་གཅིག་མཐོང་བ་ན་སེམས་ཅན་གསོན་པོ་མཐོང་ངོ་ཞེས་འཛེར་ཞིང་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེའི་སེམས་ཉེ་བར་གནས་སོ། །དེ་དག་གིས་བསམ་པ་སྲོག་གཅོད་པ་འདིས་བདག་ཅག་གི་གཉེན་འདུན་དང་ནོར་ལོངས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་བྱས་པས། ད་ཅིས་ཀྱང་སྲོག་གཅོད་པ་སྤང་བར་བགྱིའོ་ཞེས་ཏེ། དེས་བུ་དང་བུ་མོ་བཙས་པ་རྣམས་ཚེ་ལོ་ཉི་ཤུ་ཐུབ་པ་ལ་སོགས་པར་གྱུར་ཏེ་མཐར་ཚེ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲིའི་བར་ཕྱིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་གླིང་འདི་ཉིད་འབྱོར་པ་རྒྱས་པ་བདེ་བ་ལོ་ལེགས་པ་མི་དང་སྐྱེ་བོ་རབ་ཏུ་མང་པོས་གང་བས་གྲོང་ཐམས་ཅད་བྱ་གག་འཕུར་བས་སླེབས་ཙམ་དུ་འགྱུར་ལ། འབྲུ་རྣམས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བས་ཨིནྡྲ་བེ་ནུའི་འབྲས་བུ་བཞིན་ཏེ་སྙེ་མ་གཅིག་ལ་བྲེ་བོ་བཞི་འབྱུང་ངོ༌། །བུ་མོ་ཡང་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ནས་ཁྱིམ་ཐབས་ལ་གཏོང་ངོ༌། །ཡང་ཚེ་ལོ་བཅུ་པའི་ཚེ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྤྱད་པས་མི་མ་ཡིན་པ་འཁྲུགས་ནས་ནད་མི་བཟད་པ་འབྱུང་ལ་ཞག་བདུན་དང་ཟླ་བ་བདུན་དུ་སྟེ་ཤི་བ་རྣམས་དམྱལ་བའོ། །དེ་ནས་མི་ལྷག་མ་རྣམས་འདུས་ནས་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བ་དང་ཡར་འཕེལ་བ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཡང་དེའི་མཐར་ཐུག་པ་ན་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྤྱད་པས་ལྷས་དུས་དུས་སུ་ཆར་མི་འབེབས་ཏེ། རྒྱུ་དེས་ན་མུ་གེ་ཉམ་ང་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ནི་འབྲུ་སྣ་ཚོགས་ཅུང་ཟད་རྙེད་པ་གབ་ཙེའི་ནང་དུ་བཅུག་ནས་ཕྱི་རབས་ཀྱི་འབྲུའི་ས་བོན་གྱི་དོན་དུ་གཅེས་པར་བཟུང་ནས་རང་ཉིད་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པས་ན་གབ་ཙེ་པའམ། ཡང་ན་ཟས་ཚོལ་བའི་ཚེ་སྟོབས་མེད་པས་དགྱེལ་བ་ན་བསླང་བའི་ནུས་པ་མེད་པར་གབ་པ་བཞིན་གཞན་དག་ཀྱང་ཚེའི་དུས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གབ་ཙེ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དེ་ལ་མིང་འཇུད་པ་ཞེས་ཀྱང་བཤད་དོ།།

ཡང་ཟས་ཅུང་ཟད་རྙེད་པ་ཐུར་མས་ཁྱེར་ཏེ་དེ་རིང་ཁྱིམ་བདག་དང་སང་ཁྱིམ་བདག་མོའོ་ཞེས་ཟས་འགོད་པར་བྱེད་པའམ། བང་བ་སྟོང་པ་དག་ཐུར་མས་བྲུས་ཤིང་འབྲུ་བཙལ་ནས་ཅུང་ཟད་རྙེད་པ་སྣོད་ཆེན་པོར་ཆུ་མང་པོ་བླུགས་ཏེ་བསྐོལ་བ་འཐུང་བའི་ཕྱིར་ཐུར་མ་པ་དང༌། ཡང་མི་རྣམས་བཀྲེས་པས་ཆེར་ཉེན་ཏེ་འཆི་བའི་དུས་ལ་བབ་པ་ན་རུས་པ་རྩུབ་ཅིང་སྣུམ་བག་མེད་པར་འགྱུར་བའམ། སྔོན་གྱི་རུས་པ་འགའ་ཞིག་རྙེད་ན་སྔར་བཞིན་བསྐོལ་ནས་འཐུང་བ་དེའི་ཕྱིར་ཡང་རུས་གོང་དཀར་པོ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་ཞག་ཟླ་ལོ་རྣམས་བདུན་བདུན་ཏེ་ཤི་བ་རྣམས་ཡི་དྭགས་སུ་སྐྱེའོ། །དེའི་ཚེ་ཆུ་ཀླུང་དང་མཚོའི་འགྲམ་ལ་སོགས་པར་རིང་དུ་ཕྱོགས་ཏེ་རྩ་བ་དང་སྡོང་བུ་ལ་སོགས་པས་གྱི་ནར་འཚོ་ཞིང་གནས་པ་དེ་དག་གྲོང་ཡུལ་འོངས་ནས་གཅིག་གིས་གཅིག་མཐོང་བ་དང༌། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེའི་སེམས་ཉེ་བར་གནས་པས་ཀྱེ་མ་སེམས་ཅན་གསོན་པོ་མཐོང་ངོ་ཞེས་ཏེ་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་ཞིང་ཡར་འཕེལ་བ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གཞན་དག་རིམ་གྱིས་གསུམ་ཅར་འབྱུང་སྟེ་མུ་གེ་དང་ནད་དང་མཚོན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེའི་ཚེ་གླིང་གཉིས་སུ་གནོད་སེམས་ལྷག་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ཁ་དོག་ངན་ཞིང་ལུས་ཉམ་ཆུང་བ་དང༌། བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པར་འགྱུར་བའོ། །དེར་མི་སྐྱེ་བར་འདོད་པས་ཉི་མ་འགའ་སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་པ་དང༌། དགེ་འདུན་ལ་ཨ་རུ་ར་འབུལ་བ་དང༌། བསོད་སྙོམས་འགའ་ཞིག་པར་འབུལ་བས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ།།

གཉིས་པ། འཇིག་པའི་བསྐལ་པའི་ཞར་བྱུང་ནི།

སྔར་དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་པ་གཞན་ལ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་པས་དུ་ཞེ་ན། མེ་དང་ཆུ་དང་རླུང་དག་གིས་འཇིག་པ་དག་ནི་དབྱེ་ན་ཡང་གསུམ་ཡིན་ནོ། །བྱེ་བྲག་པ་ནི་རགས་པ་རྒྱུ་མེད་པར་འགྱུར་པས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྟག་ཅིང་དེའི་ཚེ་གནས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ས་སྟོན་སྡེ་པ་ནི་རྒྱུ་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་རླུང་གིས་འཇིག་རྟེན་གཞན་ནས་ས་བོན་ཁྱེར་ཏེ་འོང་ངོ་ཞེས་མདོ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ལས་ལས་བྱུང་བའི་རླུང་མཐུ་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པར་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཡང་རགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ལན་གཉིས་པ་འགྲེལ་པར། ཡང་ན་འཇིག་པའི་རླུང་དང་པོ་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཏེ། གང་དང་གང་འཇིག་པའི་རྩེ་མོ་དེའི་རླུང་དེ་ཉིད་འཆགས་པའི་རླུང་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའོ། །འཇིག་པའི་རྩེ་མོ་གང་དག་ཅེ་ན། མེས་འཇིག་ན་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང་སོགས་ཀྱིས་ཆུས་འཇིག་ན་གསུམ་པ་དང་རླུང་གིས་ན་བཞི་པ་སྟེ་གསུམ་པོ་ནི་འཇིག་པ་དེ་དག་གི་རྩེ་ཡིན་པར་གོ་རིམ་བཞིན་སྦྱར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་གསུམ་མེ་ཆུ་རླུང་གསུམ་གྱིས་འཇིག་ཅེ་ན། དེ་ཡི་ནང་གི་སྐྱོན་དང་ཕྱི་རོལ་སྣོད་འཇིག་པ་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དང་པོ་ན་རྟོག་དཔྱོད་སེམས་གདུང་བར་བྱེད་པ་མེ་དང་འདྲ་བ་དང༌། གཉིས་པ་ན་དགའ་བ་སྐྱོན་ཡིན་པར་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་ལྡན་པས་ཆུ་དང་འདྲ་བར་ལུས་མཉེན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ལས་སུ་རུང་བ་ལ་གང་སྤེལ་འཆད་དོ། གསུམ་པ་ན་དབུགས་རྔུབས་འབྱུང་ཕྱི་རོལ་རླུང་དང་འདྲ་བའི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤུགས་ལ་འདོད་པའང་དེ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་པར་བསྟན་ཏོ། །སས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་སྣོད་ཉིད་གཙོ་ཆེར་ས་ཡིན་པས་དེ་དང་མི་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་ན་ནི་དེས་འཇིག་པ་མེད་དེ། ནང་གི་སྐྱོན་དེ་དག་མེད་པས་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ནི་གནས་གཙང་མའི་མཐུས་མི་འཇིག་གོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འོ་ན་དེའི་རྒྱུན་རྟག་ཏུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་རྟག་སྟེ། དེའི་གཞལ་མེད་ཁང་དང་སེམས་ཅན་བཅས་ཏེ་རང་གི་ངང་གིས་འབྱུང་འཇིག་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་པའི་གོ་རིམ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། མེ་ཡིས་བདུན་བསྟུད་ནས་ཆུ་ཡིས་གཅིག་དང་དེ་ལྟར་མེས་བདུན་གྱི་རྗེས་ལ་ཆུས་རེ་རེ་སྟེ། ཆུ་བདུན་ཐལ་ནས་ཀྱང་མེ་ཡིས་ལན་བདུན་དེ་ནས་མཇུག་ཏུ་རླུང་གིས་འཇིག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་གདགས་པ་ལས། ཚངས་ཆེན་པ་བསྐལ་པ་ཕྱེད་དང་གཉིས་དང༌། འོད་གསལ་བ་བསྐལ་ཆེན་བརྒྱད་དང༌། དགེ་རྒྱས་པ་བསྐལ་ཆེན་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པའང་ལེགས་པར་དྲངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་དྲངས་ཏེ། ཚངས་ཆེན་ལ་སྣོད་འཇིག་འཆགས་ཀྱི་བསྐལ་པ་གཉིས་དང༌། གཞན་གཉིས་ལ་སྟོངས་པའི་ཉི་ཤུ་ཉི་ཤུ་དང་སྣོད་འཇིག་པའི་རེ་རེ་ཆད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་དག་གིས་ཆད་ཀྱང་གང་དང་གང་གསུངས་པ་དེའི་ངོ་ཚང་ཞིང་རིལ་པོའང་ཕལ་ཆེར་ཚང་བའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་དྲངས་ཏེ། འགའ་ཞིག་གིས་ལོ་རིལ་པོ་ཅུང་ཟད་ཅུང་ཟད་ལྷག་དང་བཅས་པ་ལ་ལོ་ཉི་ཤུ་ལོན་པར་འཇོག་པ་བཞིན་ནོ།།

དེ་ལྟར་སྲིད་མཚོ་སྡུག་བསྔལ་རྦ་རླབས་ཅན།།

སྣ་ཚོགས་ལས་ལས་བྱུང་གང་འཇིག་རྟེན་གྱི།།

སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་ལྟ་བུར་སྣང་དེ་ལྟར།།

ཇི་བཞིན་ལེགས་པར་བཤད་འདི་མཉན་པར་གྱིས།།

ཆོས་མངོན་གསལ་བྱེད་ལེགས་བཤད་རྒྱ་མཚོ་ལས་འཇིག་རྟེན་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གནས་གསུམ་པའི་བཤད་པའོ།། །།

གནས་བཞི་པ་ལས་བསྟན་པ།

གང་ཞིག་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་ཀྱང་ཆོས་ཀུན་མངོན་སུམ་ས་ལེར་མཁྱེན།།

ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་ཚད་གཟུང་མེད་ཀྱང་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཐུགས་སུ་ཆུད།།

ཐུགས་རྗེས་འགྲོ་ལ་བུ་བཞིན་གཟིགས་ཀྱང་བདག་དང་སེམས་ཅན་མི་དམིགས་ཤིང༌།།

དེ་ཉིད་སྲིད་མཐར་གཞན་དོན་མཛད་ཀྱང་དུབ་པ་མེད་དེས་སྐྱོང་གྱུར་ཅིག།

བཞི་པ། ད་ནི་ལས་བསྟན་པ་འཆད་དེ། དེ་ལ་གསུམ་ལས་དང་པོ་མཚམས་སྦྱར་བ་ནི།

སྔར་བཤད་པའི་ཕྱི་ནང་གི་འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་པ་འདི་སུས་བྱས་ཞེ་ན། ཕྱི་རོལ་པ་དག་གི་འདོད་པ་ལྟར་རྒྱུ་མེད་པའམ། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ལས་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ཅི་རིགས་པ་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བར་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དང༌། དབང་ཕྱུག་སོགས་མིན་རིམ་སོགས་ཕྱིར། ཞེས་བཀག་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དགེ་མི་དགེའི་ལས་ལས་ཕྱི་ནང་གི་འཇིག་རྟེན་བདེ་སྡུག་དང་བཟང་ངན་སྣ་ཚོགས་པ་སྐྱེས་ཏེ། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་གང་དག་དཀར་བའི་ལས་མཐུན་བསགས་པས་ཐུན་མོང་དུ་སྤྱད་པར་འོས་པའི་ཡུལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། བྱེ་བྲག་སོ་སོའི་ལས་འདྲེན་མར་སྤྱད་པས་རྨ་ལྟ་བུའི་ལུས་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དང༌། དེའི་གཉེན་པོར་ལོངས་སྤྱོད་ཡིད་དུ་འོང་བ་འབྱུང་བ་དང༌། འདྲེན་མར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་གཟུགས་ཁམས་པ་ནི་གཉིས་ཀ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལྟ་བུའོ།།

གཉིས་པ། ལས་དངོས་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། ལས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་མདོར་བསྟན་ནི།

ལས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ནི་དབྱེ་ན་སེམས་པའི་ལས་དང་སེམས་པ་དེས་བྱས་པ་བསམས་པའི་ལས་ཏེ། མདོ་ལས། ལས་ནི་གཉིས་ཏེ། སེམས་པ་དང༌། བསམས་པའི་ལས་སོ་ཞེས་པའོ། །བསམས་པ་ལ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བས་ལས་གསུམ་མོ། །ཅི་འདི་དག་རྟེན་དང༌། ངོ་བོ་དང༌། ཀུན་སློང་གང་ལས་གཞག །གལ་ཏེ་ལུས་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ན་གཞན་གཉིས་ཀྱང་ལུས་ཀྱི་ལས་སུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ལ། ངོ་བོ་ལས་ཡིན་ན་ངག་གི་ལས་མ་ཡིན་པ་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་སློང་ལས་ཡིན་ན་ལུས་ངག་གི་ལས་ཀྱང་ཡིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་ཕྱིར་དེར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ན་རེ། རྒྱུ་གསུམ་ལས་རིམ་པ་ལྟར་གཞག་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་ལ། ངོ་བོ་ཡང་སེམས་པའི་ལས་ནི་ཡིད་ཤེས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡིན་ཞིང༌། སེམས་པ་དེས་བསྐྱེད་པ་ནི་དེས་ཀུན་ནས་བསླངས་པ་སྟེ་ལུས་ངག་གི་ལས་དང༌། དེ་དག་ལ་དབྱེ་ན་རྣམ་རིག་དང་རྣམ་རིག་མིན་པ་གཉིས་གཉིས་ཏེ། མདོ་ལས། ལུས་ཀྱི་ལས་གང་ཞེ་ན། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང༌། རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའོ། །ངག་གི་ལས་གང་ཞེ་ན། ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གསུམ་ལས། ལུས་ངག་གི་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་གཉིས་ཀྱི་རིག་བྱེད་ལ་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ནི། ཕྱག་འཚལ་བ་དང་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྐབས་ཀྱི་བྱ་བ་དེ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་པས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་དབྱིབས་སུ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་འདོད་དེ། དེའི་ཚེ་ན་སྤྱི་བོ་ནས་རྐང་མཐིལ་གྱི་བར་དུ་དབྱིབས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་/དང་བ་11ཞིག་འབྱུང་བའོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་སྨིན་གྱི་ལུས་ཀྱི་གསེབ་ཏུ་ཆུད་ཅིང་འོད་ལྟར་/དྭང་བས་12སྔར་བས་ཆེ་བ་དང་ལྕི་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །ཁ་དོག་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུ་མཚན་གཞི་དང༌། མཚན་ཉིད་ནི་རང་གི་ཀུན་སློང་སེམས་པས་བསླངས་པའི་དབྱིབས་གང་ཞིག་ཀུན་སློང་དེ་དག་གཞན་ལ་རིག་པར་བྱེད་པའོ།།

ལུང་གཞི་ལས། བསམ་པ་ནང་ན་གནས་པ་ཀུན། །ཕྱི་རོལ་དག་ན་ཉེ་བར་གསལ། །སྐར་མདངས་དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས། །རྣམ་པར་སྦ་བར་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྒྲ་དོན་ནི་ལུས་ལ་རྟེན་ཅིང་ཀུན་སློང་གཞན་ལ་རིག་པར་བྱེད་པས་ན་ལུས་ཀྱི་རིག་བྱེད་དོ། །འདི་ལ་སྔོན་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། དེའི་སློབ་མ་དག་དེ་ལ་མ་ལྟར་འཛིན་པའི་གནས་མ་བུའི་སྡེ་པ་སྟེ་མང་པོས་བཀུར་བའི་བྱེ་བྲག་གོ །དེ་དག་ན་རེ། ལུས་ཀྱི་རིག་བྱེད་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་ཏེ་ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་ལུས་གཡོ་བའམ་འགུལ་བ་ཡིན་པས་ལུས་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་འགགས་པར་གཡོ་ཞིང་ཕྱོགས་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་འདོད་པ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་སྤེལ་གྱིས། གཞན་དག་ན་རེ་འགྲོ་བ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དོ། །ལུས་ཀྱི་ལས་ནི་ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་ལུས་གཡོ་བ་སྟེ་འགུལ་བའི་ལུས་ཁོ་ན་ལ་རིགས་ཀྱི་མི་གཡོ་བ་ལ་མ་ཡིན་པས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ནི་འགྲོ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་དབྱིབས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་དགག་པ་བརྗོད་པ། ལུས་ཀྱི་རིག་བྱེད་ནི་ལུས་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་འགགས་པར་ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་དེ་མིན་པར་འགྱུར་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དོན་ནི་བདག་ཉིད་རེད་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པ་སྟེ་འགྲེལ་པར། སྐད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞེ་ན། བདག་ཉིད་རེད་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པའོ། །དེ་འདི་ལ་ཡོད་པས་ན་སྐད་ཅིག་པ་སྟེ་དབྱུག་པ་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སོ། །སྐད་ཅིག་མ་དང་དོན་གཅིག་གོ །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་གྲུབ་ན་དེར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། ཁོ་བོ་ཅག་ནི་སེམས་སེམས་བྱུང་དང་གློག་དང་མེ་ལྕེ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་འགའ་ཞིག་དང་ལྡན་མིན་ཁ་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འདོད་ཀྱི་གཞན་དག་མ་ཡིན་པས་རྟགས་མ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། གྲུབ་ཏེ་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་གདོན་མི་ཟ་བར་འཇིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་བདེན་གྱི་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་མ་ཡིན་པས་སྐད་ཅིག་མར་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གདོན་མི་ཟ་བར་འཇིག་པ་ཡིན་ན་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པར་ཁས་བླང་བར་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་འཇིག་པ་ནི་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

དེ་སྐད་དུ་གང་སྤེལ་གྱིས། འཇིག་པ་འདོད་ན་ནི་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོ་འཇིག་པ་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་འཇིག་པར་ཡང་ཇི་ལྟར་ཏེ། མགོན་པོ་བྱམས་པའི་ཞལ་སྔ་ནས། དང་པོ་མི་འཇིག་མཐར་མི་འགྱུར། །ཞེས་ཏེ་འདི་ནི་ཞར་ལ་འོངས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཤིང་ལ་སོགས་པ་མེ་དང་འབྲེལ་བ་ལས་འཇིག་པ་མཐོང་ལ། མཐོང་བ་ལས་བརླིང་བའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཇིག་པ་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་སོ་ཞེ་ན། ཅི་མེ་དང་འབྲེལ་བས་ཤིང་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་བྱས་པའམ། རླུང་དང་ཕྲད་པས་མར་མེ་ལྟར་ཤིང་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་འགག་ཅིང་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བའི་གེགས་བྱས་པ་ཡིན། དེ་ཉིད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་མོད། འཇིག་པ་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་སོ་ཞེས་བློ་དང་ལྡན་པ་སུ་ཞིག་སྨྲ། དང་པོ་ལྟར་ན་འདི་ནི་མངོན་སུམ་གྱིས་མ་མཐོང་གིས་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན་འཇིག་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་གཞན་ལ་ཇི་ལྟར་ལྟོས་པར་འགྱུར། སློབ་དཔོན་གྱིས་འཇིག་པ་ཡང་མེད་པ་ཡིན་པས་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཅི་ཞིག་བྱར་ཡོད་ཅེས་ཀྱང་བཤད་ཟིན་ཏོ།།

གཞན་ཡང་འཇིག་པ་རྒྱུ་གཞན་ལ་ངེས་པར་ལྟོས་ན། དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ནི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་གཞན་མེད་པར་འགའ་ཡང་ངེས་པར་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འདོད་པར་ཡང་མི་ནུས་ཏེ། བློ་དང་སྒྲ་དང་མེ་ལྕེ་དག་རྒྱུ་གཞན་མེད་པར་འཇིག་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལྟར་ཁས་བླངས་པ་དང་ཡང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་འཇིག་པ་མེ་དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་ན། ཅི་མེ་དང་འབྲེལ་བས་བུམ་པའི་རྣམ་འགྱུར་སྣ་ཚོགས་སྣང་བ་མེ་དེ་ཉིད་དམ། དེ་དང་འདྲ་བ་ལས་འབྱུང༌། གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་ལས་ཏེ་མེ་དང་འབྲེལ་བས་བུམ་པ་ཚོས་པའི་དམར་པོ་ཉིད་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་ཁོ་ནས་དེ་ཉིད་བཟློག་ནས་ཆེས་དམར་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། བུམ་པ་ཚོས་པའི་དམར་པོ་ཉིད་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མེ་ཡང་བུམ་པ་ཚོས་པའི་དམར་པོ་འཇིག་པ་པོར་ཏེ་འཇིག་རྒྱུར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བུམ་པ་ཚོས་པའི་དམར་པོ་དེ་བཟློག་སྟེ་མེད་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། གལ་ཏེ་མེ་དང་འབྲེལ་བས་བུམ་པའི་སྔོན་པོ་ཉིད་བཟློག་ནས་དམར་པོ་ཉིད་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་ཁོ་ནས་དམར་པོ་ཉིད་བཟློག་ནས་ཆེས་དམར་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་རྟོག་ན། རྒྱུ་ཉིད་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །འོན་ཏེ་དེ་དང་འདྲ་བ་ལས་ཏེ་མེ་ལྕེ་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པས་བུམ་པའི་དམར་པོ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡང་གཞན་ཡིན་ལ། དམར་པོ་དེ་འཇིག་པར་བྱེད་པའི་འཇིག་རྒྱུ་ཡང་གཞན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་གཉིས་མེས་བསྐྱེད་པར་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་མེ་ཡིན་པར་ཡང་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འདོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། དམར་པོ་དེའི་འཇིག་པ་དངོས་མེད་ཡིན་པར་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེས་དངོས་མེད་བྱེད་པར་ཡང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སློབ་དཔོན་གྱིས། དེ་དང་འདྲ་བ་ལས་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་བར་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །གཞན་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པས་ཁས་བླངས་པའི་ཐལ་བ་དང་ཚྭ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་གཞན་དང་གཞན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ནུས་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཉིད་འཇིག་པ་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སོ་ན་གནས་སོ། །འོ་ན་མེ་དང་འབྲེལ་བས་ཤིང་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་མི་འཇིག་ན་མེས་ཆུ་བསྐོལ་བ་ཇི་ལྟར་ཟད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ནི་མེའི་མཐུས་ཆུ་དང་ཚོགས་པ་གཅིག་ཏུ་སྐྱེས་པའི་མེའི་ཁམས་འཕེལ་བས་ཆུའི་ཚོགས་ཉམ་ཆུང་བ་དང༌། དེ་ལྟར་ཆེར་འཕེལ་བས་ཤིན་ཏུ་ཉམ་ཆུང་བར་བྱས་པས། རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་གྱི་མེས་འཇིག་པ་དངོས་མེད་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དངོས་རྣམས་འཇིག་པ་རྒྱུ་གཞན་མེད་པར་རང་ཉིད་འཇིག་པའི་ངང་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་མེད་ཀྱི། སྐད་ཅིག་མ་འདབས་ཆགས་པར་ཡུལ་གཞན་དུ་འབྱུང་བ་ལ་འགྲོ་བ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པར་ཟད་དེ་རྩྭའི་མེ་བཞིན་ནོ་ཞེའོ།།

ཡང་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ལུས་ཀྱི་རིག་བྱེད་དང་དབྱིབས་སུ་ཁས་ལེན་ཅིང༌། དབྱིབས་གང་ཡིན་པའང་ཁ་དོག་ལས་དོན་གཞན་དུ་འདོད་པས་མདོ་སྡེ་པ་དེའང་འགོག་པར་བྱེད་དེ། དབྱིབས་རིང་པོ་ལྟ་བུ་དེ། དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་རིགས་མི་འདྲ་གཉིས་ཀྱི་གཟུང་དོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། མིག་གིས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་ནས་ཤེས་ཤིང༌། ལུས་དབང་གིས་རེག་པ་ན་ཡང་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ལ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་དཔེར་ན་མེའི་གཟུགས་མཐོང་བའི་ཚེ་རེག་བྱ་ཚ་བའི་དྲན་པ་འབྱུང་བས། དེའི་ཚ་བ་དྲན་པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེར་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སློབ་དཔོན་ནི་མདོ་སྡེ་པའི་ཕྱོགས་འཛིན་པས་དེ་མི་མཚུངས་ཏེ་མེའི་གཟུགས་ནི་རེག་བྱ་ཚ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པར་ངེས་པས་དེ་ལ་མི་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་དེ་དྲན་པར་རིགས་ཀྱི་རེག་བྱ་ནི་དབྱིབས་རིང་པོ་ལྟ་བུ་དང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ངེས་པ་མེད་ཀྱང་དབྱིབས་དྲན་ན་ཁ་དོག་ཀྱང་དྲན་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཁ་དོག་བཞིན་དུ་དབྱིབས་ཀྱང་དྲན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རེག་བྱ་ལས་དབྱིབས་དྲན་པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཁ་དོག་རྫས་སུ་ཡོད་པས་བསགས་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་ཡོད་པ་ཡིན་ན། རིང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱིབས་དེ་ནི་ཐོགས་བཅས་ཀྱི་གཟུགས་སུ་ཇི་ལྟར་ཡོད་དེ། བསགས་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཁ་དོག་གི་རྡུལ་འདབས་ཆགས་པ་ལ་དབྱིབས་སུ་བཏགས་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

འོ་ན་ལུས་ཀྱི་འགྲོ་བ་དང༌། དབྱིབས་རྫས་སུ་འདོད་པ་བསལ་ན། མདོ་སྡེ་པ་རང་གི་ལུགས་ཀྱིས་གང་ལ་ལུས་ཀྱི་རིག་བྱེད་དུ་འདོགས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དབྱིབས་ཁོ་ན་ལ་འདོགས་ཀྱི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ལུས་ཀྱི་རིག་བྱེད་རྫས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་ལས་སོགས་ཇི་ལྟར་རུང་ཞེ་ན། ལུས་ལ་དམིགས་པའི་ལས་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་ཏེ། གང་གི་རྗེས་སུ་ལུས་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་སེམས་པ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ངག་ལ་དམིགས་པས་ན་ངག་གི་ལས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡིན་པས་སམ། ཡིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་ན་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཏེ་སེམས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འོ་ན་སེམས་པ་དང་བསམ་པའི་ལས་གཉིས་སུ་མི་མཐད་དོ་ཞེ་ན། སྔར་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དང༌། དེ་ལྟར་བསམས་ནས་དེའི་རྗེས་སུ་ལུས་ངག་འཇུག་པའི་སེམས་པ་འབྱུང་བས་དེ་གཉིས་ལ་འཇོག་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེའོ། །ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ནི་ངག་ཡི་གེའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སྒྲའོ།།

རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ལ་བཞི་ལས་སྒྲུབ་བྱེད་ནི་གཟུགས་རྣམ་པ་གསུམ་གསུངས་ཏེ། གནས་གསུམ་གྱི་གཟུགས་ཀྱིས་གཟུགས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། བསྟན་དུ་ཡོད་ལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་ཀྱང་ཡོད། བསྟན་དུ་མེད་ལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་ཀྱང་ཡོད། བསྟན་དུ་ཡང་མེད་ལ་ཐོགས་པ་ཡང་མེད་པའི་གཟུགས་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་ཏེ་ཕྱི་མ་རིག་མིན་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟུགས་གསུངས་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་གང་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པའམ་ཁོང་ཁྲོ་བ་མི་སྐྱེ་བ་འདི་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཤེས་བྱའོ་ཞེས་ཏེ་གཟུགས་ཟག་མེད་རིག་མིན་ལས་འོས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཕེལ་བ་གསུངས་པ་ནི་ཀོའུ་ཤམ་བིར་དབྱངས་ལེན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བར། སྐུལ་བྱེད་ཀྱིས་ཞུས་པའི་ལན་དུ། སྐུལ་བྱེད་བདུན་པོ་འདི་དག་ནི་རྫས་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་ཕན་ཡོན་ཆེ་བ་གཟི་བརྗིད་ཆེ་བ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་དད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ནི་རྒྱུ་ཡང་རུང་འདུག་ཀྱང་རུང་ཉལ་ཡང་རུང་མི་ཉལ་ཡང་རུང་སྟེ། རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ།།

བདུན་གང་ཞེ་ན་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནི། ཀུན་དགའ་ར་བ་གཙུག་ལག་ཁང༌། །མལ་སྟན་འཚོ་བ་ནར་མ་དང༌། །གློ་བུར་ནད་པར་ནད་གཡོག་དང༌། །ཡུལ་ངན་ཚེ་ན་སྦྱིན་པ་ནི། །རྫས་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བདུན། །ཞེས་དང༌། རྫས་ལས་མ་བྱུང་བ་ཞུས་པའི་ལན་ནི། བཞུགས་དང་གཤེགས་རྩོམ་ལམ་ཞུགས་དང༌། །ཕྱིན་པ་ཐོས་དང་མཐོང་བ་དང༌། །ཆོས་ཐོས་བསླབ་པའི་གཞི་འཛིན་ལས། །དགའ་དང་དད་པ་སྐྱེ་བ་ནི། །རྫས་ལ་མ་ལྟོས་བསོད་ནམས་བདུན། །ཞེས་པ་སྟེ། སེམས་པ་ཡིན་ན་ཡིད་གཞན་དང་ལྡན་པའི་ཚེ་མི་རུང་བས་རིག་མིན་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མ་བྱས་ལམ་ནི་གཞན་ལ་བཅོལ་བ་སྟེ་རིག་བྱེད་དང་སེམས་པ་དགེ་བ་ལས་གནས་ཀྱང་ལས་ཀྱིི་ལམ་འབྱུང་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སོགས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འཕགས་ལམ་བརྒྱད་དང༌། སྡོམ་པ་དང༌། ཆུའི་ཆུ་ལོན་ལྟར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐྱེ་མཆེད་གཞན་དང་གཞན་སྟོན་པ་ན་གཟུགས་ཅན་དང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པར་གསུངས་ཤིང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ། དགེ་སློང་ཆོས་ནི་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ཏེ་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་དྲུག་གིས་མ་བསྡུས་པ་བསྟན་དུ་མེད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཀྱི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་མ་གསུངས་པས། དེར་རིག་མིན་ཡོད་པ་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་པར་འགྱུར། ཡང་རིག་མིན་མེད་ན་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་མི་རུང་སྟེ། དེ་ལ་ངག་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་འཚོ་བ་རྣམས་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། གལ་ཏེ་རིག་མིན་རྫས་སུ་མེད་ན་དགེ་སློང་ཡིད་གཞན་དང་ལྡན་པའི་ཚེ་སྡོམ་པ་དང་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་ལས་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མེད་པ་ནི་འཆལ་ཚུལ་གྱི་གེགས་བྱེད་པའི་ཆུ་ལོན་དུ་ཡང་མི་རུང་ན། མདོ་ལས་དེར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རྫས་སུ་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་མདོ་སྡེ་པ་རྣམས་ན་རེ། འདི་ནི་མང་པོ་ཡང་ཡིན་ལ་སྣ་ཚོགས་པའང་ཡིན་མོད་ཀྱི་འདི་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སློབ་དཔོན་ནི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་གྲུབ་མཐའ་ལ་བརྟེན་ནས་ལུང་གཞན་དུ་འདྲེན་པར་བྱེད་དེ། དང་པོ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུས་དེའི་ཡུལ་གཟུགས་སུ་སྣང་བ་ལ་དགོངས་པ་སྟེ། དབང་པོའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང་ཡུལ་ལ་མི་སྒྲིབ་པས་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུ་ལས་སྐྱེས་པའི་གཟུགས་དེ་ཉིད་དམ། སློབ་དཔོན་གཞན་དག་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་མིག་སོགས་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་སོགས་ཟག་པའི་རྟེན་མ་ཡིན་པས་དེ་ལ་དགོངས་སོ་ཞེའོ།།

མདོ་ལས། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། མིག་ཇི་སྙེད་པ་དང་གཟུགས་ཇི་སྙེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་ཟག་པའི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པས་དེར་གསུངས་སོ་ཞེའོ། །གསུམ་པའི་རྫས་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཞིང་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལ་སྦྱིན་པའི་སེམས་པས་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་འབྲས་བུ་འབྱིན་ནུས་ཀྱི་བག་ཆགས་སེམས་རྒྱུད་ལ་བསྒོས་པའི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྫས་ལས་མ་བྱུང་བ་ནི་ཡུལ་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་པ་ཡང་ཡང་གོམས་པས་འབྲས་བུ་འབྱིན་ནུས་ཀྱི་བག་ཆགས་བཞག་པ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བཞི་པ་ནི་སྔར་བསྒོ་བ་དང་གཞན་གྱི་སྦྱོར་བས་ཕྱི་མ་ལ་འབྲས་བུ་འབྱིན་ནུས་ཀྱི་བག་ཆགས་སེམས་རྒྱུད་ལ་བསྒོས་པའི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལྔ་པ་ནི་དང་པོའི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དྲུག་པ་ནི་འཕགས་ལམ་གྱི་རྗེས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ལོག་པའི་ངག་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་འཇུག་ཅིང་ཡང་དག་པའི་ངག་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཟག་མེད་ཐོབ་པ་ལ་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཡང་དག་པའི་ངག་ལ་སོགས་པར་བཏགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདུན་པ་ནི་ཆོ་ག་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་ཁས་བླངས་པའི་སེམས་པས་སྤང་བྱ་སྡོམ་ལ། ཡིད་གཞན་གྱི་ཚེ་ཡང་མ་བསྡམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་གཉེན་པོ་གོམས་པའི་དྲན་པ་ལ་དེ་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བརྒྱད་པ་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པས་མི་བྱ་བར་དམ་བཅས་པ་དྲན་ནས་འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་མི་བྱེད་པ་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་ལས་འབྱུང་བས་རྫས་སུ་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་ཏོ།།

རྒྱུ་འབྱུང་བ་ནི་སྔར་འབྱུང་བ་ཆེ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་པ་ཞེས་བཤད་ན། རིག་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་འབྱུང་བའམ་གཞན་ལས་སྐྱེ། རིག་མིན་རང་དང་དུས་མཉམ་པའམ་མི་མཉམ་པ་ལས་སྐྱེ་ཞེ་ན། དེ་ནི་གཞན་ལས་དང༌། འགྲེལ་པར། རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཕལ་ཆེར་ཐམས་ཅད་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དུས་མཉམ་པའི་འབྱུང་བ་ཁོ་ན་རྒྱུར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ། །ཕལ་ཆེར་ཞེས་སྨོས་པ་འདོད་པའི་རིག་མིན་ཅུང་ཟད་ཅིག་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་འདི་ལྟར་འདོད་པར་གཏོགས་པའི་རྣམ་རིག་མིན་པ་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ནི་རང་དང་དུས་མཉམ་པའི་འབྱུང་བ་ལས་སྐྱེ་ཞིང་དེ་ཉིད་གཞིའི་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དང་པོ་ཕྱིན་ཆད་ནི་འདས་པའི་འབྱུང་བ་ལས་སྐྱེ་སྟེ། གཞིའི་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ད་ལྟར་བ་རྣམས་ནི་རྟེན་གྱི་དོན་ཏེ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་དེ་མཐུན་པར་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འཁོར་ལོ་འདྲིལ་བ་ལ་ལག་པས་འཕུལ་བ་དང་ས་ཕྱོགས་བཞིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ནི་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང་བསྟན་དང་ཟག་པ་མེད་པས་བསྡུས་པ་དང༌། མིག་དང་རྣ་བ་དང་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་ལྟར་དུས་མཉམ་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་ཁོ་ན་རྒྱུར་བྱས་ནས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ས་ནི་ཟག་བཅས་ཡིན་པའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་རིག་བྱེད་དང་རིག་མིན་ནི་ས་གཞན་སྲེད་པ་ཐ་དད་ཀྱིས་མཚམས་བཅད་པའི་ཕྱིར་ནུས་པ་མི་འཇུག་པས་རང་གི་ས་པའི་འབྱུང་བ་དག་ཁོ་ན་རྒྱུར་བྱས་ཏེ་འབྱུང་ངོ༌། །དེས་ན་འདོད་པའི་ཡང་དེའི་འབྱུང་བ་ཁོ་ན་རྒྱུར་བྱས་པ་ནས་བཞི་པའི་བར་དུ་སྦྱར་རོ། །ཟག་མེད་ཡིན་པའི་ལུས་ངག་གི་ལས་རིག་མིན་ནི་རྟེན་ས་གང་དུ་སྐྱེས་པའི་འབྱུང་བ་རྒྱུར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་གྱུར་ཡིན་པས་འབྱུང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་དགོས་ལ། ཟག་མེད་ཁམས་སུ་མ་གཏོགས་པས་ས་འདིའི་འབྱུང་བ་རྒྱུར་བྱས་ཞེས་པའམ། ཟག་མེད་ཡིན་པའི་འབྱུང་བ་མེད་པས་དེའི་འབྱུང་བ་རྒྱུར་བྱས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་ནི་རྣམ་རིག་བྱེད་མིན་ནི་ཐོགས་མེད་ཡིན་པས་མ་ཟིན་པ་དང༌། ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་པ་དང་གཟུགས་ཐོགས་བཅས་མ་ཡིན་པས་རྣམ་སྨིན་དང་རྒྱས་བྱུང་མ་ཡིན་ལ། དང་པོ་འཕགས་ལས་གཞན་པ་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བས་རྒྱུ་མཐུན་ལས་བྱུང་བས་དང༌། རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པས་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པའོ། །རྒྱུ་འབྱུང་བ་ནི་འདོད་པའི་རྣམ་རིག་མིན་པ་ཀུན་སློང་གི་སེམས་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་དེའི་རྒྱུ་འབྱུང་བ་ཡང་རྒྱུ་མཐུན་དང་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ཡིན་པས་དེ་ལས་སྐྱེའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་སྨིན་འབྱུང་བ་ལས་མ་ཡིན་ལ། རྒྱས་པའི་རྒྱུས་འབྱུང་བ་དེ་འཕེལ་བ་མ་ཡིན་པས་དེའི་རྒྱུ་འབྱུང་བ་རྒྱས་བྱུང་ཡང་མ་ཡིན་ནོ།།

སྤོང་བ་བདུན་ནི་ཀུན་སློང་གི་སེམས་ཐ་དད་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་འབྱུང་བའང་ཐ་དད་པ་ལས་སྐྱེའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པ་བསམ་གཏན་ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་བསམ་གཏན་ཟག་མེད་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དེའི་རྒྱུ་འབྱུང་བ་ཡང་མ་ཟིན་པ་དང་རྒྱས་པ་ལས་བྱུང་བའང་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་མཉམ་པར་བཞག་པས་འཐོབ་ཀྱི་དེ་སྐྱེད་པའི་སེམས་ཐ་དད་མེད་པའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་ཐ་དད་མེད་པས་སྤོང་བ་བདུན་ཅར་ཐ་དད་མིན་པའི་འབྱུང་བ་ཚོགས་པ་གཅིག་ལས་སྐྱེའོ།།

ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་གཉིས་ཀྱི་དངོས་ནི། སྔར་ལས་གཉིས་སམ་གསུམ་མམ་ལྔར་བཤད་པ་དེ་ལས་རྣམ་རིག་མིན་པ་ནི་དགེ་དང་མི་དགེ་ཞེས་པས་ལུང་བསྟན་པ་མིན་པ་ལུང་མ་བསྟན་མེད་དེ། སེམས་དེ་སྟོབས་ཆུང་བས་རིག་མིན་འཕེན་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་རིག་བྱེད་དང་སེམས་པ་ནི་སེམས་གསུམ་གྱིས་ཀུན་ནས་སློང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་རྣམ་པ་གསུམ་ཅར་ཀྱང་ངོ༌། །ལས་མི་དགེ་བའི་ནི་འདོད་པ་ཁོ་ན་ན་ཡོད་ཀྱི་གཞན་ན་མེད་དེ། མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་དང་དེའི་ས་པ་ཆེན་པོ་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ནའང་རྣམ་རིག་མིན་པ་ཡོད་དེ་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་དང་བར་མ་དགེ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འང་གི་སྒྲས་ནི་འདོད་པ་ན་ཡོད་པར་སྟོན་པའོ། །གཟུགས་མེད་ན་འབྱུང་བ་དང་ལུས་ངག་མེད་པས་དེའི་སྡོམ་པ་མེད་དོ། །ཟག་མེད་ལྟར་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་ལ་དེའི་འབྱུང་བ་ལས་སྐྱེའོ་ཞེ་ན། དེ་དང་མི་འདྲ་ཞིང་སྲིད་པའི་འཆིང་བ་ཐ་དད་ཀྱིས་བཅད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བས་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ན་རེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་འཆལ་ཚུལ་གྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་ལ། དེ་འདོད་པ་ཁོ་ན་ན་ཡོད་ཅིང་གཟུགས་མེད་པ་རིང་བ་བཞིས་རིང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ནི་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་ས་དག་ན་སྟེ་འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཁོ་ན་ན་ཡོད་ཀྱི་གོང་ས་ན་མེད་དེ། ཀུན་སློང་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེར་ངག་གི་རིག་བྱེད་མེད་ཀྱང་སྒྲའི་སྐྱེ་མཆེད་མེད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། ཕྱིའི་འབྱུང་བ་རྒྱུར་བྱས་པའི་སྒྲ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པ་ན་ཡང་བསྒྲིབས་པའི་རིག་བྱེད་ནི་མེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་བསྒྲིབས་པ་མཐོང་སྤང་ཡིན་པས་དེའི་དུས་ཀྱི་ཀུན་སློང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཁོ་ན་ན་ཡོད་དོ། །ཞར་བྱུང་ནི་ཀུན་སློང་ཁོ་ནས་དགེ་མི་དགེར་གཞག་གམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ལས་ཐར་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་མཐའ་དག་ཉེ་བར་ཞི་བས་མཆོག་ཏུ་བདེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་དགེ་བའམ་དམ་པའང་དེ་ཡིན་ལ་དོན་ཡང་ཡིན་པས་དག་པ་སྟེ་སྐྱེས་བུ་རང་བཞིན་གྱིས་ནད་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་གསུམ་པོ་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་ནི་གཞན་ལ་མ་ལྟོས་པར་བདག་ཉིད་དེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་བ་ཡིན་ཏེ་འཕྲོད་པའི་སྨན་བཞིིན་ནོ། །བཅུ་གཅིག་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་དེ་ཡིན་ཡང་དེ་དག་ཁོ་ན་སྨོས་པ་ནི་བཟློག་པ་མི་དགེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ནི་གཞན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་དགེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཚུངས་ལྡན་གྲོགས་ཀྱིས་དགེ་བ་སྟེ་སྨན་དང་སྦྱར་བའི་བཏུང་བ་བཞིན་ནོ། །བྱ་བ་ལུས་ངག་ལས་དང་དེ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་ཐོབ་པ་དང་སྙོམས་འཇུག་གཉིས་ནི་ཀུན་སློང་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་དགེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་སློང་བས་དགེ་བ་སྨན་དང་སྦྱར་བའི་བཏུང་བ་ལས་བྱུང་བའི་འོ་མ་བཞིན་ནོ།།

འོ་ན་ཐེ་ཚོམ་གྱིས་མཚམས་སྦྱར་བ་དང་སྐྱེ་སྲིད་ཀྱི་ཚེ་དགེ་བའི་ཐོབ་པ་ནི་ཀུན་སློང་གི་དགེ་བར་མི་རུང་སྟེ། དེའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་ཤིང་དགེ་བས་ཀུན་ནས་མ་བསླངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་ནི་དགེ་བའི་ཐོབ་པ་སྐྱེ་བའི་གེགས་སེལ་བ་ཙམ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ནི་དགེ་བས་ཀུན་ནས་སློང་བའི་རིགས་ཡིན་བས་མ་འོངས་བའི་གནས་སྐབས་ཉིད་ན་དགེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །དགེ་བ་ལས་བཟློག་པ་ནི་མི་དགེ་བ་སྟེ་འཁོར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་མཆོག་ཏུ་མི་བདེ་བའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་མི་དགེ་བས་ནད་བཞིན་ནོ། །དགེ་བ་ཟག་བཅས་དང་ལུང་མ་བསྟན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། །དོན་དམ་པར་མི་དགེ་བ་ཡིན་ཀྱང་རྣམ་སྨིན་རྒྱུ་མི་དགེ་བ་མ་ཡིན་པས་སྐྱོན་མེད་དོ། །མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གསུམ་དང་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་མེད་ནི་གཞན་ལ་མ་ལྟོས་པར་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ་མི་འཕྲོད་པའི་སྨན་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་དང་མཚུངས་ལྡན་སེམས་དང་ཚོར་སོགས་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིན་པས་མཚུངས་ལྡན་གྱིས་ཏེ་དེ་དང་སྦྱར་བའི་བཏུང་བ་བཞིན་ནོ། །ལུས་ངག་གི་ལས་དང་མཚན་ཉིད་ཐོབ་པ་ནི་ཀུན་སློང་གིས་ཏེ་བཏུང་བ་དེ་ལས་འབྱུང་བའི་འོ་མ་བཞིན་ནོ། །དོན་དམ་པར་ལུང་མ་བསྟན་པ་གཞི་མཐུན་ཡིན་པ་ནི་བརྟན་པ་དག་སྟེ་ནམ་མཁའ་དང་བརྟགས་མིན་ནོ། །གཞན་འགྲེལ་ཏིག་ལས་དཔེར་མ་མཚོན་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ཀུན་སློང་སྦྱར་དུ་རུང་ངོ༌། །འོ་ན་མཐོང་སྤང་གི་སེམས་ཀྱིས་རིག་བྱེད་ཀུན་ནས་མི་སྤོང་ན། མདོ་ལས། ལོག་པར་ལྟ་བ་དེ་ལས་ནི་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང་ལོག་པའི་ངག་དང་ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། འགལ་བ་མེད་དེ། ཀུན་སློང་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་དང༌། དེའི་དུས་ཀྱི་ཀུན་སློང་ཞེས་བྱ་བའོ།།

དེ་གཉིས་ལས་དང་པོ་ནི་རབ་ཏུ་སྟེ་དང་པོར་བྱ་བ་དེ་ལ་མ་ཞུགས་པའི་དུས་ན་འདི་དང་འདི་བྱའོ་ཞེས་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། གཉིས་པ་ནི་དེའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་བྱ་བ་དེ་དངོས་སུ་ཀུན་ནས་སློང་བའོ། །དེས་ན་མཐོང་སྤང་གི་རྣམ་ཤེས་ནི་དུས་ཀྱི་ཀུན་སློང་གི་གཞིར་གྱུར་པས་རབ་ཏུ་འཇུག་བྱེད་ཡིན་ཞིང་དེའི་ཕྱིར་མདོ་ལས་ཀྱང༌། རྒྱུའི་ཀུན་སློང་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་འགལ་བར་མི་བསམ་མོ། །ཡིད་ཤེས་བསྒོམ་པ་སྤང་བྱ་ནི་རྟོག་བཅས་སུ་མི་འགལ་ཞིང་ཁ་ཕྱིར་བལྟས་ཀྱི་ཤེས་པ་ཡིན་པས་འཇུག་བྱེད་གཉི་ག་ཡིན་དུ་རུང་ངོ༌། །སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་ནི་རྟོག་མེད་ཁ་ཕྱིར་བལྟས་ཡིན་པས་རྗེས་སུ་འཇུག་བྱེད་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཀུན་སློང་གཉིས་ལ་མུ་བཞི་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་རབ་ཏུ་འཇུག་བྱེད་ལྟར་རྗེས་སུ་འཇུག་བྱེད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའམ་ཞེ་ན། འདི་ནི་ངེས་པ་མེད་དེ། གང་ཟག་ཕལ་ཆེ་བ་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་བྱེད་དགེ་བ་ལས་རྗེས་སུ་འཇུག་བྱེད་ཀྱང་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ལ། སོགས་ཀྱིས་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཐུབ་པའི་ནི་དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་ལས་དེ་དང་འདྲ་བའམ་ལུང་མ་བསྟན་དེ་ལས་དགེ་བ་འབྱུང་གི་བཟློག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ནམ་ཡང་དམན་པར་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡེ་པ་གཞན་དག་ནི་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་མི་མངའ་སྟེ་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པས་དགེ་བར་རྒྱུད་གཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མདོ་ལས་ཀྱང༌། གླང་ཆེན་གཤེགས་ནའང་མཉམ་པར་བཞག །གླང་ཆེན་བཞེངས་ནའང་མཉམ་པར་བཞག །གླང་ཆེན་མནལ་ནའང་མཉམ་པར་བཞག །བཞུགས་ནའང་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ན་རེ། དེ་ནི་ཐུགས་མི་བཞེད་བཞིན་དུ་མི་འགྲོ་བ་ལ་དགོངས་ཤིང་སྤྱོད་ལམ་བཞི་མཛད་པའི་དུས་སུ་བཞུད་ན་ཡང་བཞུད་དོ་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དགོངས་པ་ཉེ་བར་གནས་པས་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པའོ་ཟེར་རོ། །རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པའི་སེམས་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉི་ག་མིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ལུས་ངག་གི་ལས་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པར་འཇོག་པ་ཀུན་སློང་གང་གི་དབང་གིས་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་འདོད་པར་བསྒྲིབས་པའི་རིག་བྱེད་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་མཐར་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱིས་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་བྱས་པའི་བསྒྲིབས་པའི་རིག་བྱེད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ། མཐོང་བས་སྤང་བྱའི་རྣམ་ཤེས་ནི། །རབ་ཏུ་འཇུག་བྱེད་ཡིན་ཞེས་སོ།།

གཉིས་པ་ལྟར་ན་དུས་སློང་མི་དགེ་བ་ཡིན་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མི་དགེ་བ་ཡིན་པའི་སྡོམ་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། སྤང་བྱ་རིས་མི་འདྲ་བ་གཞན་གྱིས་མ་ཆོད་ན་དང་པོ་གཙོ་ལ། ཆོད་ན་གཉིས་པ་གཙོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གཞན་ལ་བདག་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱའོ་སྙམ་པ་མཐོང་སྤང་གི་སེམས་སྔོན་དུ་སོང་ཡང༌། དེའི་འོག་ཏུ་སྒོམ་སྤང་གི་སེམས་ཁ་ཕྱིར་བལྟས་པར་འཇུག་པ་རྟོག་དཔྱོད་དང་བཅས་པས་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་བསྒྲིབས་པའི་རིག་བྱེད་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །རིག་བྱེད་མིན་པའི་དབྱེ་བ་ལ་གཉིས་ལས་བསྟན་པ་ནི། རྣམ་རིག་མིན་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྒྱུན་སྡོམ་པའི་སྡོམ་པ་དང༌། གཞན་ལ་གནོད་པ་ཆེན་པོ་བྱེད་པར་ཞུགས་པའི་སྡོམ་པ་མིན་པ་དང༌། དེ་གཉིས་ལས་གཞན་པའི་བར་མའོ།།

གཉིས་པ། བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་མདོར་བསྟན་ནི། སྡོམ་པ་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ལ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད། གྲངས་ངེས་པ། གོ་རིམ་ངེས་པ། གང་དང་ཆ་མཐུན་པ། མངོན་དུ་གྱུར་བ་དང་ལྡན་ཚུལ་ལོ་ལྔ་ལས།དང་པོ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ནི།

ངེས་འབྱུང་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་གང་ཞིག་འདོད་པར་གཏོགས་པ། གཟུགས་སུ་གཏོགས་པའི་དགེ་བ་གང་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པ། ཟག་མེད་གང་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པའོ། །འོ་ན་ཕྱི་རོལ་པ་ལ་ཡོད་པའི་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་འཇིགས་སྐྱོབ་ལེགས་སྨོན་རྣམས་སོ་ཐར་གྱི་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། སྲིད་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་གཏན་དུ་སྡིག་པ་ལས་སོ་སོར་ཐར་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བར་མ་དགེ་བའོ།།

གཉིས་པ་གྲངས་ངེས་པ་ནི།

སྤང་བྱ་ཉོན་མོངས་དང་ཉེས་སྤྱོད་སྡོམ་པ་དང༌། དེ་དག་རེ་ཞིག་སྤོང་བ་དང༌། གཏན་དུ་སྤོང་བར་བྱེད་པའམ། ཡང་ན་སྤང་བྱ་མངོན་གྱུར་རྩེ་འཇིལ་ས་བོན་མགོ་གནོན་བག་ལ་ཉལ་རྩ་བ་ནས་སྤོང་ཞེས་འཆད་དོ།།

གསུམ་པ་གོ་རིམ་ངེས་པ་ནི།

དམན་པ་དང་མཆོག་གི་རིམ་པ་འཆད་དེ། དྲིན་ལན་བསབ་པར་སོ་ཐར་ཁོ་ན་མཆོག་སྟེ་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ་ཞེས་ཀྱང་གསུང་ངོ་། །འོན་ཀྱང་ཐར་པ་བླ་ན་མེད་པའི་སྐབས་དང་འགལ་བར་དོགས་སོ། །ཡང་ན་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་སྟེ་འགྱོད་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་དེ་ལས་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ།།

བཞི་པ་གང་དང་ཆ་མཐུན་པ་ནི།

གཉིས་མེད་ཀྱང་དང་པོ་སྐྱེ་བས་དེ་གཉིས་དང་མཐུན་རྒྱུ་ཡང་མེད་ལ་ཡོད་ན་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བས་འགལ་བའང་མེད་དོ། །གཉིས་པའང་དེ་བཞིན་དང༌། གསུམ་པ་ནི་བསམ་གཏན་དང་དངོས་སུ་མཐུན་ལ་དང་པོ་དང་བརྒྱུད་ནས་མཐུན་ནོ།།

ལྔ་པ་མངོན་དུ་གྱུར་བ་དང་ལྡན་ཚུལ་ནི།

དང་པོ་མངོན་གྱུར་དང་ཐོབ་པ་གཉི་ག་དང་གཞན་གཉིས་མཉམ་བཞག་གི་ཚེ་གཉིས་ཀ་དང་གཞན་དུ་ཐོབ་པ་དང་ལྡན་པས་མངོན་གྱུར་གཉིས་དང་ཐོབ་པ་དང་གསུམ་འབྱུང་བ་ཡོད་དོ།།

གཉིས་པ། བཤད་པ་ལ་གསུམ་ལས་དང་པོ་སོ་སོར་ཐར་པ་ནི།

མིང་གིས་དབྱེ་ན་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། དགེ་སློང་ཕ་མ་དང་དགེ་སློབ་མ་དང་དགེ་ཚུལ་ཕ་མ་དང་དགེ་བསྙེན་ཕ་མ་དགེ་བསྙེན་གནས་པའོ། །དེ་གཉིས་སུ་མི་འབྱེད་པ་དུས་ཐུང་བ་ལ་དགོངས་སོ། །དགེ་སློབ་མ་ནི་དགེ་ཚུལ་མ་ཞིག་དགེ་སློང་མར་རུང་བའི་དོན་དུ་སྤྱད་པའི་དུས་ལོ་གཉིས་སུ་བསླབ་པའི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་ནས་སྲུང་བའོ། །དེ་ནི་ཆོས་དྲུག་དང་ཉེ་བའི་ཆོས་དྲུག་སྟེ། ཕྲེང་རྒྱུད་ལས། གཅིག་པུ་ལམ་དུ་མི་འགྲོ་ཞིང༌། །ཆུ་བོའི་ཕ་རོལ་རྐྱལ་མི་བྱ། །སྐྱེས་པ་ལ་ནི་མི་རེག་ཅིང༌། །དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འདུག་མི་བྱ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་མི་བཅབ་ཅིང༌། །སྨྱན་དུ་འགྱུར་བ་མི་བྱ་སྟེ། །འདི་དག་དགེ་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི། །ཆོས་དྲུག་ཅེས་ནི་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས། །/ས་ལ་13སྦྲམ་ནི་ལེན་པ་དང༌། །གསང་བའི་གནས་ཀྱི་/སྤུ་འདྲེག་14དང༌། །ས་རྣམས་རྐོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། །རྩྭ་སྔོན་ལ་སོགས་གཅོད་པ་དང༌། །བྱིན་ལེན་མ་བྱས་ཟས་ལེན་དང༌། །གསོག་འཇོག་བྱས་པ་ཟ་བ་ལས། །ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་དེ་བཞིན་གཞན། །རྗེས་མཐུན་ཆོས་ནི་དྲུག་ཏུ་བརྗོད། །ཅེས་པའོ། །འདི་ལ་འདུལ་བ་འཛིན་པ་ཁ་ཅིག་ན་རེ། བཅུ་གཉིས་པོ་སྤང་བ་དུས་ངེས་པ་ཡོད་པ་དང༌། མཚན་གྱུར་པས་གཏོང་བའི་ཕྱིར་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་ལ་བར་མ་དགེ་བ་ཡིན་ཡང་སྔར་གྱི་སྤོང་བ་དང་འབྲེལ་བའི་དགེ་སློབ་མའི་སྡོམ་པའི་མིང་འཐོབ་བོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྤྱད་པའི་དུས་ལོ་གཉིས་སུ་བླངས་པའི་བར་མ་དགེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བླངས་པའི་དུས་དེ་འདས་པས་གཏོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཁྱབ་པ་ཡོད་དེ། བར་མར་བླངས་པ་འདས་པས་གཏོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ན་ཆོས་ཀྱི་བཤེས་གཉེན་གྱིས། ལོ་གཉིས་ལས་ལྷག་ན་ཡང་དེ་ཕྱིན་ཆད་བརྟུལ་ཞུགས་དེ་ཉམས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། དེ་ཕྱིན་ཆད་མི་བསྲུང་བར་བྱ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དགེ་སློབ་མའི་སྡོམ་པ་དགེ་འདུན་ལས་སྐྱེ་བར་ཡང་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་ལ། འདོད་ན་འགྲེལ་པར། དགེ་སློང་དང་དགེ་སློང་མ་དང་དགེ་སློབ་མའི་སྡོམ་པ་རྣམས་ནི་དགེ་འདུན་ལས་སོ་ཞེས་པ་དང༌། འདུལ་བ་ལས། དགེ་སློང་མའི་དགེ་འདུན་གྱིས་སྦྱིན་པ་ལས་སྐྱེ་བར་གསུངས་པ་དང་ཡང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་བསྙེན་གནས་ལ་དུས་ངེས་པ་ཡོད་པ་དང༌། རེག་པ་དང་ནི་ལུས་བཀན་དང༌། འཆབ་པ་དང་ནི་བཟློག་པའོ། །ཞེས་པའི་གཉེན་པོ་ཡང་མཚན་གྱུར་པས་བཏོང་བའི་ཕྱིར་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྡོམ་པར་ཁས་བླང་བར་རིགས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་གཙོ་བོ་སྤོང་བ་བདུན་དང་བཞིའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་དགོངས་ནས་དགེ་སློང་ཕ་མའི་སྡོམ་པ། དགེ་ཚུལ་ཕ་མ་དང་དགེ་སློབ་མའི་སྡོམ་པ། དགེ་བསྙེན་ཕ་མའི་སྡོམ་པ། བསྙེན་གནས་པའི་སྡོམ་པ་སྟེ་རྫས་སུ་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཚན་ནི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་དུ་མཚོན་པའི་རྟགས་ཏེ། དེ་གྱུར་པ་ལས་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ལུས་ངག་གི་སྤོང་བའི་བདག་ཉིད་མི་གཏོང་བར་དེ་དང་དེའི་མིང་ནི་འཕོ་བ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་དགེ་སློང་གི་བར་རིམ་པ་བཞིན་བླངས་པ་ན་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་པ་ལ་སོགས་པ་སོ་ན་གནས་ཤིང་སྤོང་བ་གཞན་འཕེལ་བའམ་སྲོག་གཅོད་སྤོང་བ་གསུམ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་ཞེ་ན། མཚན་ཉིད་དམ་ངོ་བོ་ཐ་དད་པར་སྐྱེའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དགེ་སློང་ཞིག་དགེ་ཚུལ་དུ་བསླབ་པ་ནི་སྨད་དུ་མི་རུང་བར་འགྱུར་རོ།།

ཁྱད་པར་ནི་གཞིའི་ཁྱད་པར་ལས་ཏེ། དགེ་བསྙེན་བས་དགེ་ཚུལ་གཞི་ཆེས་པ་མང་པོ་ལས་ལྡོག་སྟེ། དཔེར་ན་དུས་མིན་གྱི་ཟས་སྲོག་གཅོད་ཀྱི་གཞིར་འགྱུར་ལ། དེ་ལས་དགེ་ཚུལ་ལྡོག་གི་དགེ་བསྙེན་མ་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་སྤོང་བ་རིགས་འདྲ་རྫས་ཐ་དད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུད་གཅིག་ལ་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་དག་ནི་དེ་ལྟར་གནས་པ་འགལ་བ་མེད་དེ། ཕྱི་མ་བླངས་པས་སྔ་མ་གཏོང་བའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་དགེ་བསྙེན་ལ་སོགས་པའི་བར་ཡིན་ཞེ་ན། ངེས་འབྱུང་གི་བསམ་པ་དང་སྐྱབས་སུ་སོང་ནས་རྩ་བ་བཞི་ཆང་སྟེ་སྤང་བྱ་ལྔ་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་མནོས་པ་ནི་དགེ་བསྙེན་ཏེ། དགེ་སློང་ཕ་མའི་གཡོག་ཏུ་བསྙེན་དུ་རུང་བས་སོ། །དེའི་སྟེང་དུ་གླུ་གར་དང་རོལ་མོའི་སྒྲ་དང་ཕྲེང་བ་དང་སྤོས་ཉུག་པ་དང་རྒྱན་དང་ཁ་དོག་འཆང་བ་རྣམས་དང༌། ཁྲི་སྟན་མཐོན་པོ་དང་ཁྲི་སྟན་ཆེན་པོ་དང༌། དུས་མ་ཡིན་པའི་ཁ་ཟས་ཏེ་བརྒྱད་པོ་ཉིན་ཞག་གཅིག་གི་བར་དུ་སྤོང་བ་མནོས་པ་ནི་བསྙེན་གནས་པ་སྟེ། འདིས་དགྲ་བཅོམ་མམ་གཞན་དག་ཇི་སྲིད་འཚོའི་སྡོམ་པ་ལ་ཉེ་བར་བསྙེན་ནས་གནས་པ་ཡིན་པས་སོ་ཞེའོ། །གར་སོགས་ཕྲེང་སོགས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བ་དང༌། གསེར་དངུལ་སྤོང་བ་སྟེ་སྤང་བྱ་བཅུ་པོ་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་སྤོང་བ་མནོས་པ་ནི་དགེ་ཚུལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལས་བརྒྱ་རྩ་གཅིག་མཐོང་དུ་མི་རུང་བའམ། བླ་མའི་བྱ་བ་ལ་ངལ་ཞིང་དུབ་པས་དགེ་ཚུལ་ལོ། །དེ་ལ་ཕྱེ་ཞིང་བསྙེན་གནས་ལ་གཅིག་ཏུ་བསྡོམ་པ་ནི། ཤིན་ཏུ་མང་ངོ་སྙམ་ནས་སྒྱིད་ལུག་པར་འགྱུར་བས་ཁྱིམ་པ་ལ་སླ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་གཞག་གོ་ཞེས་གང་སྤེལ་འཆད་དོ།།

ལུས་ངག་གི་ལས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་སྤང་བ་ཡང་དག་པར་མནོས་པ་ལས་ནི་དགེ་སློང་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། སྤང་བྱ་སྡོམ་དུ་བསྡུས་པ། ཕམ་པ་དང༌། ལྷག་མ་དང༌། ལྟུང་བྱེད་དང༌། སོ་སོར་བཤགས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཉེས་བྱས་ཀྱི་སྡེའོ། །ལྟུང་བྱེད་ལ་སྤང་ལྟུང་སུམ་ཅུ་དང༌། ལྟུང་བྱེད་འབའ་ཞིག་པ་དགུ་བཅུའོ། །དེ་ལ་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། བསྙེན་པ་ནི་ཉེ་བ་ཡིན་ལ། རྫོགས་པ་ནི་འཁོར་བའི་གནོད་འཚེ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པས་དེ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ནའོ།།

སོ་ཐར་སྡོམ་པ་ལ་རྣམ་གྲངས་སུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལས་མི་མཉམ་པ་ཅན་སྡིག་པ་མི་བྱེད་པར་ཡང་དག་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཤཱི་ལའི་སྒྲ་ལས་བསིལ་བ་ཐོབ་པས་ནའང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ། ལུས་ལ་ཡོངས་སུ་གདུང་མེད་པས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་བླངས་ན་བདེ། །ཞེས་སོ། །མཁས་པས་བསྔགས་པས་ན་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་དང༌། བྱ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ན་ལས་དང༌། ལུས་ངག་སྡོམ་པའི་ཕྱིར་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་དང་པོའི་རྣམ་རིག་དང་རྣམ་རིག་མིན་པ་ནི། པྲ་ཏི་མོཀྴའི་སྒྲ་ལས་སོ་སོར་ཐར་པའམ་དང་པོར་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་སྡིག་པ་ལས་དང་པོར་ཐར་པས་སོ། །སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ཕན་ཆད་ནི་དང་པོར་ཐར་པ་མ་ཡིན་ཀྱང་དང་པོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཡིན་པས་ན་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་རིམ་པ་བཞིན་བྱ་བ་ལས་ཀྱང་ཡིན་ལ་ལས་དེའི་ལམ་དངོས་ཀྱང་ཡིན་པས་ན་ལས་ཀྱི་ལམ་དང༌། དངོས་མིན་ཀྱང་མཇུག་ཡིན་པས་ན་ལས་ཀྱི་ལམ་མོ། །འདུལ་བ་འཛིན་པ་ཁ་ཅིག་ནི་སུ་སྲུང་སྲུང་ཐར་པས་ན་སོ་སོར་ཐར་པ་ཞེས་འཆད་དོ། །དེའི་ལྟར་ན་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་ཐར་པའང་ཡིན་ལ་སྡོམ་པའང་ཡིན་ཅེས་ཁས་ལེན་པར་གསལ་ལོ། །འདི་རྣམས་གང་ལ་ལྡན་ཅེ་ན། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་བརྒྱད་དེ་བསྙེན་གནས་པའི་བར་རོ། །སོ་སོར་ཐར་ཅེས་བྱ་རྣམ་བརྒྱད། ཅེས་པ་དང་ཟློས་པའི་སྐྱོན་ཡང་མེད་དེ། དེར་སྡོམ་པའི་དབྱེ་བ་དང༌། འདིར་དེ་ལྡན་གང་ཟག་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་ཟག་མེད་ནི་བསམ་གཏན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་དངོས་གཞི་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་སེམས་ཅི་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་དེ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། ཟག་མེད་ནི་འཕགས་པའི་སེམས་ཅན་ཏེ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་སློབ་མི་སློབ་ལ་ལྡན་ནོ། །དང་ནི་ལྡན་ཞེས་པ་སྡུད་པའི་ཚིག་གོ།

སྔར་སེམས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་དུ་བཤད་པའི་སྡོམ་པ་གཉིས་གང་ཡིན་ཞེ་ན། གསུམ་པོ་དེ་ལས་ཐ་མ་གཉིས་ཏེ་བསམ་གཏན་ཟག་མེད་ནི་སེམས་དེ་ཡོད་མེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ངོ༌། །དང་པོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཡེངས་དང་སེམས་མེད་པའི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དེ་གཉིས་ལ་སྤོང་པའི་སྡོམ་པ་ཞེས་པའི་མིང་ཐོབ་པ་ཡོད་དོ། །གནས་སྐབས་གང་དུ་ཞེ་ན། མི་ལྕོགས་མེད་ལ་བརྟེན་ནས་ཟག་བཅས་སམ་ཟག་མེད་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དགུ་སྐྱེས་པའི་སྡོམ་པ་དེ་གཉིས་ལ་སྤོང་བའི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཆལ་ཚུལ་དང་དེ་ཀུན་ནས་སློང་པའི་ཉོན་མོངས་རྣམས་སྤོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་ཡིན་ལ་སྤོང་སྡོམ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་མུ་བཞི་དང་ཟག་མེད་ལའང་དེ་བཞིན་ནོ།།

སྡོམ་པའི་མིང་ཅན་གཞན་བཤད་པ་ནི།བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལེགས་པ་སྟེ། །ངག་གི་སྡོམ་པ་ལེགས་པ་ཡིན། །ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལེགས་པ་སྟེ། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་སྡོམ་པ་ལེགས། །ཞེས་དང༌། གང་ཡང་མིག་གི་དབང་པོ་སྡོམ་པས་བསྡམས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཡིད་དང་དབང་པོའི་སྡོམ་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སྔ་མ་ལྟར་མ་ཡིན་གྱི་ཤེས་བཞིན་དང་ནི་དྲན་པ་དག་གཉིས་ཡིད་དང་དབང་པོའི་སྡོམ་པ་ཡིན་ནོ། །དང་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་པ་སྡུད་པའི་ཚིག་གོ །གཉིས་ཀྱི་ཚིག་སྨོས་ཅི་དགོས་ཞེ་ན། གྲངས་བཞིན་ཤེས་པར་འགྱུར་དུ་དོགས་སོ། །དེས་ན་འདི་ལྟར་སྤང་བྱ་སྤོང་བ་དང་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། ཆགས་སྡང་རྨོངས་གསུམ་གྱི་གཉེན་པོ་མ་བརྗེད་པའི་དྲན་པ་གཉིས་ཡིད་ཤེས་དགེ་བའི་འཁོར་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་དང༌། དབང་ཤེས་དགེ་བའི་འཁོར་དབང་པོའི་སྡོམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའོ། །དེ་དག་གིས་སྡོམ་པར་ནི་ལུང་ལས་འབྱུང་སྟེ། དགེ་སློང་དགོན་པ་པ་དབང་པོ་ཡུལ་དག་ལ་རྒྱུ་བ་ཞིག་ལ་ལྷ་ཞིག་གིས། དགེ་སློང་རྨ་མ་འབྱིན་ཅིག །ལྷ་མེད་དགག་པར་བྱའོ། །དགེ་སློང་རྨ་རྫ་མ་ཙམ་ཕྱུང་ནས་ཅི་ཞིག་གིས་དགག་པར་བྱ། ལྷ་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་གྱིས་དགག་པར་བྱའོ་ཞེས་སོ།།

གཉིས་པ། ད་ནི་རིག་བྱེད་དང་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དུས་ཇི་སྲིད་དུ་ལྡན་ཚུལ་འཆད་དེ། དེ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ། རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་ལྡན་ཚུལ་ནི།

སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པར་བཤད་པའི་གང་ཟག་དེ་ནི་དུས་ཇི་སྲིད་དུ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་མ་བཏང་གི་བར་དུས་རྟག་ཏུ་ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མིན་པ་དང་ལྡན་ལ། སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ཕྱིན་ཆད་ནི་འདས་པ་དང་ཡང་ལྡན་ནོ། །སྡོམ་མིན་ལ་གནས་པའང་དེ་དང་འདྲ་བས་དེ་བཞིན་སྦྱར་རོ། །བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་མ་བཏང་གི་བར་དུས་རྟག་ཏུ་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ལྡན་ནོ། །སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་ཡང་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་བཏང་བའི་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་འདས་པ་འཐོབ་བོ། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་ལ་ནི་སྐད་ཅིག་དང་པོའི་ཚེ་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་སྔོན་མ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འདས་པ་དང་ལྡན་པ་མིན་ནོ།།

འོ་ན་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དང་དབང་པོ་འཕོས་པའི་ཚེ་ཡང་འདས་པ་དང་མི་ལྡན་ནོ་ཞེ་ན། སློབ་དཔོན་དབྱིག་བཤེས་ནི་དེ་གཉིས་ལ་སྡོམ་པ་འདྲ་བ་ཡོད་པས་མི་མཚུངས་ཞེས་ཏེ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། ལན་དེ་མི་རིགས་ཏེ། ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པ་འདྲ་བ་གང་ཡོད་པ་ལས་གཞག སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་ལ་ཐལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་གཉིས་ཀྱི་ཚེ་དེ་གཏོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྤྱིར་སྨོས་པས་འདས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་བསྡུའོ་ཞེས་སོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་མཉམ་བཞག་ལ་གནས་པ་དང་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་ལ་ནི་སྡོམ་པ་དེ་གཉིས་ད་ལྟར་བ་དང་ལྡན་ནོ། །བར་མ་ལ་གནས་པ་སྟེ་སྡོམ་པ་ཡང་མེད་སྡོམ་མིན་ཡང་མེད་པ་ལ་བར་མ་དགེ་མི་དགེ་ཡོད་ན་སྐད་ཅིག་དང་པོའི་ཚེ་བར་གྱི་སྟེ་ད་ལྟར་དང་ལྡན་ལ། དང་པོ་ཕྱིན་ཆད་མ་བཏང་གི་བར་དུ་འདས་པ་དང་ཡང་ལྡན་པས་དུས་ནི་གཉིས་དང་ངོ༌། །འོ་ན་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་མིན་ཅན་ལའང་བར་མ་དགེ་མི་དགེ་ལྡན་པར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན་འགྱུར་རོ། །དུས་ཇི་སྲིད་དུ་ཞེ་ན། སྡོམ་མིན་ལ་གནས་པ་རབ་ཏུ་དང་བས་ཕྱག་ལ་སོགས་པ་བྱེད་ན་བར་མ་དགེ་བ་དང་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་གསོད་རྡེག་ལ་སོགས་པ་བྱེད་ན་མི་དགེ་བའི་རྣམ་རིག་མིན་པ་དང་ལྡན་ལ། དུས་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་རབ་ཏུ་དང་བ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ཤུགས་དང་ལྡན་གྱི་བར་རོ། །སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་ད་ལྟར་དང༌། གཉིས་པ་ནས་འདས་པ་དང་ཡང་ལྡན་པ་སྔར་བཞིན་ནོ།།

གཉིས་པ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ནི།

གང་ཟག་གསུམ་པོ་སུ་ཡིན་ཡང་རུང་སྟེ་ཐམས་ཅད་ལ་དུས་ཇི་སྲིད་དུ་བྱེད་པ་དག་ལ་ད་ལྟར་དང་ལྡན་ལ། མ་བཏང་གི་བར་དུ་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ཕྱིན་ཆད་འདས་པ་དང་ཡང་ལྡན་ནོ། །མ་འོངས་པའི་རིག་བྱེད་དང་ད་ལྟར་ལྡན་པ་མེད་དེ། སེམས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཊཱིཀ་བྱེད་དག་འཆད་དོ། །བསྒྲིབས་པ་དང་ནི་མ་བསྒྲིབས་པ་ཡིན་པའི་རིག་བྱེད་ནི་ད་ལྟར་བ་དང་ལྡན་གྱི། འདས་པ་དག་དང་ད་ལྟར་སུ་ལའང་ལྡན་པ་མེད་དེ། སྟོབས་ཤིན་ཏུ་ཆུང་བས་ཐོབ་པ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འགྲེལ་པར། ཆེས་ཉམ་ཆུང་བས་བསླང་པ་དེ་ནི་ཆེས་ཉམ་ཆུང་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །འོ་ན་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་ཆུང་བས་ཐོབ་པ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་མེད་པར་འགྱུར་ལ། འདོད་ན། འདོད་པ་དང་མི་ལྡན་ནམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། རིག་བྱེད་བེམས་པོ་ཡིན་པས་བླུན་པ་དང་སེམས་ལ་རག་ལས་པས་གཞན་དབང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔར་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བཤད་ན་དེའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། ལུས་ངག་གི་ཉེས་པ་མི་སྡོམ་པས་ན་སྡོམ་པ་མིན་པ་དང༌། དམ་པས་སྨད་ཅིང་རྣམ་སྨིན་ཡིད་དུ་མི་འོང་བས་ན་ཉེས་སྤྱོད་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ནི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཡིན་པས་ན་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལུས་ངག་གི་ལས་ཡིན་པས་ན་ལས་དང༌། དངོས་ཀྱིས་བསྡུས་པས་ན་ལས་དེའི་ལམ་ཞེས་པའོ། །གང་སྤེལ་གྱིས། དེ་དང་སེམས་པའི་ལམ་དུ་གྱུར་པས་ན་ལས་ཀྱི་ལམ་ཞེས་ཀྱང་བཤད་དོ།།

གསུམ་པ་ནི།

རིག་བྱེད་ལྡན་ལ་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། མུ་བཞི་སྟེ། དང་པོ་སྡོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་བར་མ་དོར་གནས་པ་རིག་མིན་དང་མི་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་སེམས་ཞན་པས་བར་མ་དགེ་བའམ་མི་དགེ་བ་ཞིག་བྱེད་ན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཉིད་དང་ལྡན་ལ། རིག་མིན་དང་མ་ཡིན་ཏེ། རིག་མིན་གཞན་དང་མི་ལྡན་པ་གཞིར་གཟུང་ཞིང༌། དེའི་ཚེ་སློང་མ་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ཚེ་འདིའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཤི་འཕོས་པས་བཏང་པ་དང་ཚེ་གཞན་གྱི་རིག་བྱེད་མ་སྐྱེས་པའམ་ཉམས་པའི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ལ་རྣམ་རིག་མིན་པ་ནི་ངེས་པར་ལྡན་ལ། རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་རིག་བྱེད་མི་ལྡན་ནོ། །གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་ཤེས་སླའོ། །ཚུལ་འདི་སོ་སྐྱེ་ལའང་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནམ་འཕགས་པ་ཁོ་ན་ལ་དཔེར་བརྗོད་ཅེ་ན། བསམ་གཏན་ཐོབ་པ་ཚེ་བརྗེས་པ་གང་ཞིག་གཟུགས་སུ་རིག་བྱེད་མ་བྱས་པའམ་བྱས་ཀྱང་རིག་བྱེད་བཏང་བ་ལ་སྲིད་ཀྱང་སོ་སྐྱེ་ཐམས་ཅད་ལ་གདོན་མི་ཟ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་བཤད་ཅེས་པའམ་ཡང་ན་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་ལ་དགོངས་པའམ། འཕགས་པ་ལ་དཔེར་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་གྱི་སོ་སྐྱེ་ལའང་དེ་དང་འདྲ་བར་གཟུང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པའི་དོན་དུའོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ།།

གསུམ་པ། འཐོབ་གཏོང་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། འཐོབ་ཚུལ་ལ་གསུམ་གྱི་དང་པོ་ཇི་ལྟར་འཐོབ་པ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ནི།

བསམ་གཏན་ལས་སྐྱེས་པའི་སྡོམ་པ་ནི་བསམ་གཏན་དངོས་གཞི་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱིས་ཏེ་དེའི་སེམས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་འཐོབ་ལ། ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་འཕགས་པ་སྟེ་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་ས་གང་ལ་བརྟེན་པ་དེས་འཐོབ་སྟེ། དེ་དག་སེམས་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའམ་སེམས་དེའི་རྗེས་འབྲང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་ཐར་ལ་གཉིས་ལས། དངོས་ནི་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཞེས་པ་ནོད་པ་པོ་ལ་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པའམ། འདི་ཡང་གཞན་ལ་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་ན་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ལས་འཐོབ་བོ། །ཞར་ལ་རང་གི་ལེན་སེམས་དང་ལུས་ངག་གི་རིག་བྱེད་ལས་ཀྱང་ངོ༌། །སོགས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནི་འདུལ་བ་འཛིན་པ་དག་རྣམ་པ་བཅུས་བསྙེན་པར་རྫོགས་སོ་ཞེས་པ་བསྡུ་བའི་དོན་ཏོ་ཞེའོ། །དེ་ལ་རང་བྱུང་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་དང་རང་རྒྱལ་བསེ་རུ་ལྟ་བུའོ། །ངེས་པ་ལ་འཇུག་པས་ནི་སྡེ་ལྔ་པོ་སྟེ། ངེས་པ་མཐོང་ལམ་དང་འཇུག་པ་སྐྱེད་པ་ཡིན་པར་གང་སྤེལ་འཆད་པས་དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུར་ཤོག་ཅེས་པས་ནི་ཉེ་བའི་ལྔ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཚུར་ཤོག་བཀའ་སྩལ་པས། །སྐྲ་བྱེ་སྣམ་སྦྱར་གྱོན་པའི་ལུས་ལྡན་ཞིང༌། །མོད་ལ་དབང་པ་ོརབ་ཞི་གནས་གྱུར་ཏེ། །སངས་རྒྱས་དགོངས་པས་ལུས་གཟུགས་བཀབ་པར་གྱུར། །ཅེས་སོ། །སྟོན་པས་ཁས་བླངས་པས་ནི་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་སྟེ། དེས་མཐུའི་ཁྱད་པར་ལས་ལྷའི་གཟུགས་ལ་ཕྱག་བྱས་པ་འགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བུ་མངས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་གྱི་དྲུང་ན་བཞུགས་པ་མཐོང་བ་ན། དད་པར་གྱུར་ཀྱང་ཕྱག་བྱས་ན་གནོད་པར་དོགས་ཏེ་མ་བྱས་པ་དང༌། དེའི་བསམ་པ་ཐུགས་ཀྱིས་མཁྱེན་ནས། འོད་སྲུང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕྱག་འཚོལ་ཅིག་ཅེས་སོ། །དེ་ནས་ཕྱག་བྱས་ཀྱང་གནོད་པར་མ་མཐོང་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བདག་གི་སྟོན་པའོ། །བདག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ལགས་སོ་ཞེས་པ་སྟེ། ལུང་ལས། རྒྱལ་བ་བུ་མངས་མཆོད་རྟེན་ནང་བཞུགས་མཐོང༌། །ཐུབ་ཞབས་ཕྱག་འཚལ་བཅོམ་ལྡན་བདག་གི་སྟོན། །བདག་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ཉན་ཐོས་གྱུར་ཅེས་གསོལ། །འོད་སྲུང་ཇི་སྐད་སྨྲས་བཞིན་བྱས་ཏེ་འདིར། །ཁྱོད་སྟོན་ང་ཡིན་ང་ཡི་ཉན་ཐོས་ཁྱོད། །ཅེས་སོ། །དེས་ན་སྟོན་པར་ཁས་བླངས་པས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་གྱུར་པའོ། །དྲི་བས་མཉེས་པས་ལེགས་སྦྱིན་ཏེ་དྲིས་པའི་ལན་བཏབ་པས་སངས་རྒྱས་མཉེས་པས་བསྙེན་རྫོགས་སུ་གྱུར་པའོ། །དེ་ལ་དྲིས་པའི་ལན་འདི་ལྟར་ཡིན་ཞེས་འགྲེལ་ཏིག་ལས་མི་འབྱུང་ལ་མདོ་ཏིག་མཁན་པོས་སྙིགས་མ་ལྔའི་མདོ་ལས་འབྱུང་བར་བཤད་དོ། །ཁ་ཆེ་པཎ་ཆེན་གྱི་གསུང་གིས་གཅིག་ཏུ་དགོས་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་ཐར་པའོ། །དེ་ལ་དགོས་པ་གང་ཡིན་དད་པའོ་ཞེས་སོ། །བླ་མའི་ཆོས་ཁས་བླངས་པས་ནི་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཕྲེང་རྒྱུད་ལས།

དགེ་སློང་རྣམས་ལས་འདི་བསྙེན་རྫོགས། །དེ་ལས་ཟླ་ཕྱེད་གདམས་ངག་གསོལ། །དགེ་སློང་བཅས་གནས་དབྱར་གནས་ནས། །ཚོགས་གཉིས་དང་ནི་དགག་དབྱེ་བྱ། །ཚུལ་འཆལ་དགེ་སློང་མིན་པར་ནི། །མི་གླེང་ཁྲོ་བ་ཉིད་ཀྱང་ངོ༌། །ལྕི་བའི་ཆོས་ལས་འདས་ན་ནི། །ཟླ་ཕྱེད་ཚོགས་གཉིས་མགུ་བྱ་སྟེ། །བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་གསར་བུ་ལ། །དགེ་སློང་མ་ཡིས་ཕྱག་བྱའོ། །ལྕི་བའི་ཆོས་བརྒྱད་འདི་དག་ནི། །དགེ་སློང་མ་ལ་གསུངས་པ་ཡིན། །ཞེས་པའོ། །ཕྲིན་གྱིས་ནི་ཆོས་སྦྱིན་ཏེ་མཉན་ཡོད་ན་ཁྱིམ་བདག་རི་དྭགས་དང་སྦྱིན་པ་ཞེས་པ་བཤེས་པ་གནས་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀྱིས་གང་ལ་བུ་དང་བུ་མོ་བཙས་པ་གཉེན་དུ་བྱའོ་ཞེས་འཐམས་སོ། །དེ་ནས་རི་དྭགས་ལ་བུ་ཞིག་བཙས་པ་དང་མིང་ས་ག་ཞེས་བཏགས་སོ། །སྦྱིན་པ་ལ་བུ་མོ་ཞིག་བཙས་པ་དང་ཁྱིམ་དེར་དགེ་སློང་མ་དག་ཆོས་སྟོན་པ་ན་བུ་མོ་དེ་རྣ་གཏད་ནས་ཉན་པ་དང་སྦྱིན་པའི་ཁྱིམ་དུ་སྐྱེས་པས་ན་ཆོས་བྱིན་དུ་གདགས་སོ་ཞེས་དེ་ལྟར་བཏགས་སོ། །དེ་ཆེར་སྐྱེས་པ་དང་ཕ་མ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་ཞུས་པས། ཁྱོད་མ་སྐྱེས་པ་ནས་རི་དྭགས་ཀྱི་བུ་ལ་བྱིན་ཟིན་པས་ཁྱོད་ལ་དབང་མེད་དོ། །དེ་ནས་ཨུཏྤ་ལའི་མདོག་དེར་ཡང་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པས། འཕགས་མ་བདག་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་ཕ་མས་མ་གནང་གིས། བདག་འདི་ཉིད་དུ་མ་ཚོར་བར་རབ་ཏུ་བྱུང་དུ་གསོལ། དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུའོ་ཞེས་པ་ནས་བཀའ་སྩལ་པ། ཨུཏྤ་ལའི་ཕོ་ཉར་ཆོས་སྦྱིན་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་སྦྱིན་པར་བྱ་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་བྱ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་ན་དགྲ་བཅོམ་མ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའོ། །མཐའ་འཁོབ་ཏུ་འདུལ་བ་འཛིན་པ་དང་ལྔ་ཚོགས་སོ། །དམིགས་བསལ་ནི་ཕྲེང་རྒྱུད་ལས། གལ་ཏེ་བཞི་ནི་ལས་བརྗོད་མཁས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་པར་གྱུར་ན་ནི། །བསྙེན་རྫོགས་མ་སྨད་གྱུར་པ་སྟེ། །ལྷ་ཡིས་ཀྱང་ནི་ཕྱག་བྱར་འོས། །ཞེས་པའོ། །དབུས་སུ་བཅུའི་ཚོགས་ཏེ་མང་ཉུང་ནི་ཡུལ་དཀོན་མོད་ཀྱིས་ཡིན་ལ། འདུལ་བ་འཛིན་པ་ནི་ལས་ཀྱི་སློབ་དཔོན་ནོ། །ས་མཚམས་ནི་ཤར་ན་ལི་ཁར་ཤིང་འཕེལ་གྱི་མདུན་གྱི་ནགས་ལི་ཁར་རའི་ཤིང་ཚང་ཚིང་ཅན་དང༌། ལྷོར་གྲོང་ཁྱེར་འདམ་བུ་ཅན་གྱི་དྲུང་ན་ཆུ་ཀླུང་འདམ་བུ་ཅན་དང༌། ནུབ་ཏུ་བྲམ་ཟེའི་གྲོང་ཀ་བ་དང༌། བྱང་དུ་ཨུ་ཤི་རའི་རི་བོ་མུན་པ་ཅན་ནོ། །དེ་དག་ནི་མ་ག་དྷཱ་ནས་དཔག་ཚད་བཅུ་དྲུག་གམ་ཁ་ཅིག་དྲུག་ཅུ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྐྱབས་འགྲོ་ལན་གསུམ་བཟླས་པས་ནི་སྡེ་བཟང་པོ་དྲུག་ཅུའི་ཚོགས་སོ། །དེ་ནི་མདོ་རྩ་བ་ལས། སྔ་མ་བསྙེན་པར་མ་རྫོགས་པར་ཕྱི་མ་རྫོགས་པར་མི་བྱའོ། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདུལ་བ་འཛིན་པ་དག་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་རིག་བྱེད་ལ་རག་ལུས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཏེ། རང་བྱུང་གི་བསྙེན་རྫོགས་ཀྱི་སྡོམ་པ་རིག་བྱེད་ལ་མི་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་སོ། །གང་སྤེལ་ནི་སྡེ་ལྔ་པོ་དང་གྲགས་པ་ལ་སོགས་པའང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའམ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་རིག་བྱེད་མེད་པར་སོ་ཐར་གྱི་སྡོམ་པ་ཐོབ་བོ་ཞེའོ།།

གཉིས་པ། ཞར་བྱུང་ལ་གསུམ་གྱི་དང་པོ་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་མིན་གྱི་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི།

སྡོམ་པ་དུས་ཇི་སྲིད་དུ་བླང་བར་བྱ་ཞེ་ན། ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་རིས་བདུན་དང་ཉིན་ཞག་ཏུ་བསྙེན་གནས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བར་བྱ་སྟེ། དུས་ཀྱི་མཐའ་ནི་གཉིས་ཏེ། སྲོག་གི་མཐའ་དང་ཉིན་ཞག་གི་མཐའ་འོ་ཞེས་མཐའ་དེ་གཉིས་ལས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཇི་སྲིད་འཚོའི་འོག་ཏུ་བླངས་པ་ཡོད་ཀྱང་ལུས་སྐལ་བ་མི་འདྲ་བ་དང༌། དེས་སྦྱོར་བ་མ་བྱས་པ་དང༌། བླངས་པ་མི་དྲན་པས་མི་སྐྱེ་བར་རིགས་ན། ཉིན་ཞག་བས་རིང་བར་བསྙེན་གནས་སྐྱེ་བ་ལ་སུ་ཞིག་གེགས་བྱེད་ཅེ་ན། སྟོན་པའི་བཀའ་ཡིས་ཏེ། སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་ན་རེ། བསླབ་པ་བཅའ་བའི་གནས་དག་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཁོ་ནའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་ཁ་ཅིག་ཏུ་གསོལ་བ་དང་བཞིའི་ལས་དགོས་ལ། ཁ་ཅིག་ཏུ་གསོལ་བ་འབའ་ཞིག་པས་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ་འོན་ཀྱང་དེ་ལྟར་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་གཟིགས་ནས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེའོ། །གལ་ཏེ་སྟོན་པའི་བཀའ་ཡིན་ན། ཉིན་ཞག་གི་འོག་ཏུ་སྡོམ་པ་མི་སྐྱེ་བར་གཟིགས་ནས་སམ་དབང་པོ་གདུལ་དཀའ་བའི་དོན་དུ་ཡིན། སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་ནི་ཕྱི་མ་ལྟར་ན་ཆེས་གདུལ་དཀའ་བ་ཡོད་པས་ཉིན་མོ་འམ་མཚན་མོ་ཙམ་ཡང་གསུང་བར་འགྱུར་བ་ལས་མ་གསུངས་པས་ཞེའོ། །དེས་ན་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་དེ་ལྟར་བརྟག་ག་ལ་ནུས་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཞན་མ་གསུངས་པས་ཁས་མི་ལེན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

སྡོམ་མིན་གྱི་དུས་ངེས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་བྱ་བའམ་སྡིག་པའི་ཆོས་ཁས་བླངས་པས་སྐྱེའི་བསྙེན་གནས་པ་བཞིན་དུ་ཉིན་ཞག་གཅིག་པའི་སྡོམ་མིན་མེད་དེ། དེ་ཉིད་བསྙེན་གནས་པ་དེ་ལྟར་ཉིན་ཞག་གཅིག་ཏུ་ནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྲིད་འཚོ་བ་ལའང་མཚུངས་སོ་ཞེ་ན་མི་མཚུངས་ཏེ། གཏན་དུ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་བསམ་པ་ཡོད་པས་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། དེས་ན་དུས་གཞན་གྱི་བར་དུ་ལོག་པར་ཞུགས་པས་བར་མར་འགྱུར་གྱི་སྡོམ་མིན་མི་འཐོབ་བོ་ཞེའོ། །གྲག་ཅེས་པ་ནི་མ་རངས་པར་བསྟན་པའི་དོན་ཡིན་པར་གང་སྤེལ་འཆད་དོ། །མདོ་སྡེ་པ་ནི་སྡིག་པ་བྱ་བའི་བསམ་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་ལ་སྡོམ་མིན་དུ་བཏགས་ཀྱི་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་རྫས་གྲུབ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གཉིས་པ། བསྙེན་གནས་ཀྱི་སྡོམ་པའི་ཁྱད་པར་ནི།

ཇི་ལྟར་ནོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། དང་པོར་ནོད་པར་བྱ་ཞེས་བླངས་ལ། སྤྱོད་ལམ་ནི་ནད་པ་མ་ཡིན་ན་སྟན་ཆེས་དམའ་བར་ཙོག་པུར་འདུག་པའམ་པུས་མོ་བཙུགས་ནས་ཐལ་མོ་བསྣོལ་བའམ་སྦྱར་ཏེ། འབོགས་པ་པོས་སྨྲས་པའི་རྗེས་སུ་བཟླས་པ་ཡིས་སོ། །སྔར་གྱི་རྒྱན་ཡོད་ཀྱང་ལྷག་པར་རྒྱགས་པ་མི་སྐྱེད་པས་འགལ་བ་མེད་ལ། གསར་པ་དག་གིས་མི་བརྒྱན་པར་རོ། །དུས་ནི་ནམ་ནངས་ཀྱི་བར་དུ་སྟེ་ཉི་མ་ཤར་གྱི་བར་དུའོ། །གང་མནོད་པ་ནི་བསྙེན་གནས་ཡན་ལག་བརྒྱད་པོ་ཚང་བར་ཏེ་མ་ཚང་པར་འགྱུར་བས་སོ། །གང་གི་ཚེ་ནི་ནང་པར་ཟས་ཀྱི་གོང་རོལ་ཉི་མ་འཆར་བའམ་ཤར་བའི་ཚེའོ། །བོད་ན་ཅིག་ཅར་ལེན་པ་ནི་ཡུལ་དཀོན་པས་རུང་མཐུན་བྱས་པའོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་གསུངས་ལ། གཞན་དག་ནི་འགྲེལ་པར། གང་གི་ཚེ་ཚེས་བརྒྱད་ལ་རྟག་ཏུ་བསྙེན་གནས་ལ་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་སྔོན་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་བྱས་པ་དེས་ནི་ཟན་ཟོས་ནས་ཀྱང་མནོད་པར་བྱའོ་ཞེས་པས་རྒྱ་གར་ན་ཡང་ཡོད་པར་མངོན་ཏེ། དེའི་ཚེ་སྐྱེ་ཡང་ཟན་ཟོས་ནས་ལེན་པ་ནི་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་དོ།།

གང་ལས་མནོད་པར་བྱ་བ་ནི་རང་ཉིད་འབོགས་ལེན་གཉིས་ཅར་དུ་མི་རུང་བའམ་རྐྱེན་ཡོད་ཀྱང་མི་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཞན་ལས་སོ། །དེ་ཡང་འདུལ་བ་ལས་དགེ་སློང་ལས་བླང་བར་བཤད་ལ་གནས་འཇོག་གི་མདོ་ལས། རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་བསྙེན་གནས་བླང་བར་འདོད་པས་ནང་པར་ལངས་ལ་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེའམ་གཞན་གང་ཡང་རུང་བ་ཤེས་པ་ཞིག་གི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ་ཞེས་པས་གཞན་ལས་བླང་བར་གསུངས་པའང་ཡོད་དོ། །གོང་གི་ལེན་པའི་ཚུལ་དེ་ལས་གཞན་དུ་མནོས་པ་ནི་བར་མས་བསྡུས་པའི་ལེགས་སྤྱད་ཙམ་མོ། །དེས་ན་ཉིན་མོ་དང་མཚན་མོ་ཙམ་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་བར་མས་བསྡུས་པའི་ལེགས་སྤྱད་ཡིན་པས་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བའོ། །ཡན་ལག་བརྒྱད་དུ་ངེས་ཤེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་བག་ཡོད་པའི་ཡན་ལག་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་ཡན་ལག་སྟེ། བཞི་དང་གཅིག་དང་དེ་བཞིན་དུ་གསུམ་རིམ་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལས་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་སྤོང་བའི་བར་བཞི་ནི་རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་ལེན་པས་ངེས་པར་དགོས་ལ། དེ་ཙམ་ཡོད་ཀྱང་མྱོས་པར་འགྱུར་བ་མ་བཀག་ན་བག་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་གསུམ་ནི་སྐྱོ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན་པས་བསྟན་ཏོ།།

དེ་གཉིས་མ་མནོས་ན་ཇི་ལྟར་བག་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང་ཉེས་དམིགས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། མྱོས་འགྱུར་འཐུངས་བ་དེ་ཡིས་ནི་བྱ་བ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་དྲན་པ་ཉམས་པ་དང༌། ཕྱི་དྲོའི་ཁ་ཟས་སྤངས་པས་ནི་རང་ལ་བསྙེན་གནས་པའི་དྲན་པ་དང༌། གཞན་ཁྱིམ་པ་དག་ལ་སྐྱོ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་ལ་དེ་མེད་ན་གཉི་ག་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་གཉིས་བསྟེན་པས་དྲེགས་པར་འགྱུར་ཏེ་དེ་ལས་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐག་མི་རིང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསྙེན་གནས་དང་དེའི་ཡན་ལག་གི་དོན་ནི་ཁ་ཅིག་ན་ཕྱི་དྲོའི་ཁ་ཟས་སྤོང་བ་བསྙེན་གནས་དང་ལྷག་མ་ཡན་ལག་སྟེ་གར་སོགས་ཕྲེང་སོགས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བས་བརྒྱད་དོ་ཞེའོ། །སློབ་དཔོན་ནི་ཕྱི་དྲོའི་ཁ་ཟས་སྤོང་བ་/བཀག་15སྩལ་ནས་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་འདིས་ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེས་སོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་འདུས་པ་ཡན་ལག་ཅན་དང་ཁ་ཡར་བ་ཡན་ལག་ཅེས་པའམ་ཕྱི་དྲོའི་ཁ་ཟས་སྤོང་བ་གཉི་ག་དང་གཞན་ཡན་ལག་ཁོ་ནའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་དགེ་བསྙེན་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་དམ་གཞན་ལའང་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཁྱིམ་པ་དག་ལའང་བསྙེན་གནས་སྐྱེ་བ་ཡོད་མོད་ཀྱི་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་མ་སོང་བར་ནོད་པ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་འགྲེལ་པར། མི་ཤེས་པ་ནི་མ་གཏོགས་སོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ་ཊཱིཀ་བྱེད་གཉིས་ཀྱིས་འབོགས་པ་དང་ནོད་པ་བརྗེད་པ་དང་མ་བྱས་པས་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་མི་ཤེས་པ་ལ་བཤད་དེ་དེ་ནི་དམིགས་བསལ་ལོ། །གལ་ཏེ་གསུམ་ལ་སྐྱབས་གནས་སུ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའམ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་བསམ་པ་ཅན་མ་གུས་པས་ཡིན་ན་མི་སྐྱེ་བར་བཤད་དོ།།

གསུམ་པ། དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པའི་ཁྱད་པར་ལ་བཞི་ལས། དང་པོ། ལུང་དོན་བརྒལ་ལེན་གྱིས་ངེས་པར་བྱ་བ་ནི།

ཤཱཀྱའི་མིང་ཆེན་གྱི་མདོ་ལས། མིང་ཆེན་ཁྱིམ་པ་གོས་དཀར་པོ་བགོས་པ་སྐྱེས་པ་ཕོའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ཞིང་བདག་ལ་དགེ་བསྙེན་དུ་གཟུང་དུ་གསོལ་ཞེས་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་ན་འདི་ཙམ་གྱིས་དགེ་བསྙེན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ན་སྤང་བྱ་སྤོང་བར་ཁས་མ་བླངས་བར་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དེ་ཁོ་ནས་དགེ་བསྙེན་དུ་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། ཉི་འོག་པ་ན་རེ་སྡོམ་པ་མེད་ཀྱང་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྒྲ་དོན་ཐོབ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཆེ་བ་ནི་མདོ་དེ་ལས་བདག་ལ་དགེ་བསྙེན་དུ་གཟུང་དུ་གསོལ། དེང་སླན་ཆད་ནམ་འཚོའི་བར་དུ་སྲོག་སྤོང་ངོ་ཞེས་འབྱུང་བས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་སྤོང་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དགེ་བསྙེན་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་ཙམ་གྱིས་སྡོམ་པ་སྐྱེའོ། །འོ་ན་བསླབ་པའི་གཞི་བསྟན་ཅི་དགོས་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་དགེ་སློང་གི་བསླབ་པའི་གཞི་བསྟན་པ་དགེ་སློང་གསར་བུ་ལ་དོན་དང་བཅས་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དགེ་བསྙེན་ཐམས་ཅད་དང་པོར་སྤང་བྱ་ལྔ་ཅར་བསྡམས་པའི་དགེ་བསྙེན་ཡིན་ན་སྣ་གཅིག་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་སྟེ་མི་འཐད་པར་འགྱུར་ལ། འདོད་ན་མདོ་ལས། བཙུན་པ་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་སྣ་གཅིག་སྤྱོད་པའི་དགེ་བསྙེན་དུ་འགྱུར་བ་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཞུས་པའི་ལན་དུ། མིང་ཆེན་སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་ཏེ་དེ་ལས་སླར་ལོག་པ་ནི་སྣ་གཅིག་སྤྱོད་པ་དང་གཉིས་བསྲུང་བ་ཕྱོགས་གཅིག་དང༌། གསུམ་མམ་བཞི་བསྲུང་བ་ཕལ་ཆེར་དང༌། ལྔ་ཅར་བསྲུང་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྤྱོད་པའི་དགེ་བསྙེན་ནོ་ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དང་པོར་ལྔ་པོ་ཚང་བར་བསྲུང་བ་ལས་ཕྱིས་ཉམས་ན་ལྷག་མ་དེ་བསྲུང་བ་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གྲག་ཅེས་པ་ནི་མ་རངས་པའི་དོན་དུ་རུང་ངོ༌། །འདི་ལ་སློབ་དཔོན་ནི་བདེན་པ་མཐོང་བ་དག་སྲོག་དང་བསྡོ་སྟེ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་ཁ་ཆེ་བ་འཁྲུལ་བར་ཟད་དེ། དེ་དག་ཤེས་ནས་དད་པ་ཐོབ་པས་སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་འདོར་བར་མི་བྱེད་པ་ལ་དགོངས་ཀྱི་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སྲོག་སྤོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མིང་ཆེན་གྱི་མདོ་དང་བདེན་པ་མཐོང་བའི་མདོ་གང་ནས་ཀྱང་མི་འབྱུང་ན་སུ་ཞིག་ཡོངས་སུ་མི་གསལ་བའི་དོན་འདི་འདོན་པར་བྱེད་ཅེས་དང༌། གཞན་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྣ་གཅིག་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཞུ་བ་ཉིད་ཀྱང་མི་འཐད་ན་ལན་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། གཉེན་པོ་ཆུང་བ་དག་དེ་ཉམས་པའི་རྐྱེན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ཙམ་ཡིན་ན་མི་ཤེས་པ་མེད་པས་དྲིས་ལན་བྱེད་པར་ཡང་མི་རིགས་སོ་ཞེའོ། །ཞར་ལ་ཆེ་འབྲིང་གི་དབྱེ་བ་ནི་གང་གིས་གཞག་ཅེ་ན། སྡོམ་པ་ཆུང་ངུ་དང་ལ་སོགས་ཀྱིས་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས་ལེན་སེམས་ཀུན་སློང་གི་ཡིད་ཇི་བཞིན་ཏེ་དེའི་དབང་གིས་སོ། །དེས་ན་དགྲ་བཅོམ་ཆུང་ལ་སོ་སྐྱེ་ཆེ་བ་སྲིད་དོ།།

གཉིས་པ། སྐྱབས་ཀྱི་ཡུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ནི།

གང་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ཞེ་ན། གང་ཞིག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དེ་ནི་མཐར་ཐུག་གི་སྐྱབས་སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པའི་ཆོས་མི་སློབ་པ་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་དང་བཅས་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་སོ་སྐྱེའི་གནས་སྐབས་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་གཅིག་ལའམ་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེ་ན། ཕྱི་མ་སྟེ་ལམ་མཚན་ཉིད་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་འདུན་དུ་བྱེད་པའི་ཆོས་སློབ་མི་སློབ་གཉི་ག་དང༌། ཆོས་མྱ་ངན་འདས་པ་འགོག་པའི་བདེན་པ་སྟེ་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོའོ། །དགེ་འདུན་ཡང་ཐམས་ཅད་ལ་སྟེ་ལམ་མཚན་ཉིད་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ག་གོན་དང་བཟང་པོ་ལ་ཁྱེད་གཉིས་ཚུར་ཤོག་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་སོངས་ཤིག །གང་ཡང་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་དགེ་འདུན་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལ་ཡང་སྐྱབས་སུ་སོངས་ཤིག་ཅེས་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་རེ་ཤིག་པའི་སྐྱབས་གནས་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བ་བརྗོད་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ལ་ངན་སེམས་ཀྱིས་ཁྲག་ཕྱུང་བའི་མཚམས་མེད་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། རྟེན་ལ་གནོད་པ་བྱས་པས་དེ་ལའང་གནོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སློབ་དཔོན་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས་མི་སློབ་པའི་ཆོས་ཁོ་ན་སངས་རྒྱས་ཡིན་ཞེས་མི་འབྱུང་གི་སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པའི་ཆོས་ཞེས་འབྱུང་བས་རྟེན་སངས་རྒྱས་སུ་འདོད་དགོས་ལ། དེ་ལ་ཁྲག་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ལན་འདེབས་པར་རིགས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐུགས་མངོན་དུ་མཛད་པ་ན་སངས་རྒྱས་དང་དགྲ་བཅོམ་ཡང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེའོ། །དེས་ན་ཁ་ཆེ་བས་ཀྱང་མཐར་ཐུག་གི་སྐྱབས་གནས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་ལྟར་བཤད་ཀྱི། རྟེན་གཟུགས་སྐུ་ཡང་རེ་ཞིག་པའི་སྐྱབས་གནས་སངས་རྒྱས་སུ་ཁས་བླངས་དགོས་སོ། །དེ་ལ་ངན་སེམས་ཀྱིས་ཁྲག་དབྱུང་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ལན་འདེབས་པར་རིགས་སོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡང་ལེགས་པའི་ཆ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལུང་གི་ཆོས་དང་བཞི་འདུས་པའི་དགེ་འདུན་ཡང་རེ་ཞིག་པའི་སྐྱབས་གནས་སོ།།

གསུམ་པ། སྐྱབས་འགྲོའི་ངོ་བོ་ནི།

སྐྱབས་གནས་ལ་སྐྱོབ་ནུས་སུ་མཐོང་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱབས་པའི་ངག་གི་རིག་བྱེད་ཀུན་སློང་དང་བཅས་པའོ། །སྐྱབས་ཀྱི་དོན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གཏན་དུ་ངེས་པར་ཐར་པ་སྟེ། དེ་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། འཇིགས་པས་སྐྲག་པའི་མི་རྣམས་ནི། །ཕལ་ཆེར་རི་དང་ནགས་ཚལ་དང༌། །ཀུན་དགའ་དང་ནི་མཆོད་གནས་ཀྱི། །ལྗོན་ཤིང་རྣམས་ལ་སྐྱབས་འགྲོ་སྟེ། །སྐྱབས་དེ་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་ཞིང༌། །སྐྱབས་དེ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་མ་ཡིན། །སྐྱབས་དེ་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་ཀྱང༌། །སྡུག་བསྔལ་ཀུན་ལས་མི་གྲོལ་ཞིང༌། །གང་ཚེ་གང་ཞིག་སངས་རྒྱས་དང༌། །ཆོས་དང་དགེ་འདུན་སྐྱབས་སོང་ལ། །སྡུག་བསྔལ་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་དང་། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་འདས་པ་དང༌། །འཕགས་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་བདེ་བ། །མྱ་ངན་འདས་པར་འགྲོ་འགྱུར་དང༌། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་དག །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ལྟ་བྱེད་པ། །སྐྱབས་དེ་གཙོ་བོ་ཡིན་པ་སྟེ། །སྐྱབས་དེ་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་ཀྱང༌། །སྡུག་བསྔལ་ཀུན་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་སོ།།

བཞི་པ། དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པའི་ཁྱད་པར་གཞན་བཤད་པ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི།

གཞན་དག་ལ་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤོང་བ་བསྟན་ལ་དགེ་བསྙེན་ལ་ལོག་གཡེམ་སྤོང་བ་ཙམ་ཡན་ལག་ཏུ་གཞག་ཅེ་ན། ལོག་གཡེམ་ནི་གཞན་གྱི་ཆུང་མ་སུན་འབྱིན་པ་དང་ངན་སོང་གི་རྒྱུ་ཡིན་པས་འཇིག་རྟེན་ན་ཤིན་ཏུ་སྨད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁྱིམ་ན་གནས་པས་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤང་དཀའ་ཞིང་ལོག་གཡེམ་ཙམ་སྤང་སླ་བའི་ཕྱིར་དང༌། འཕགས་པ་རྣམས་ཚེ་རབས་གཞན་དུའང་དེ་མི་བྱེད་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་ཀྱི་མི་ཚངས་སྤྱོད་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་དགེ་བསྙེན་ཞིག་ཕྱིས་ཆུང་མ་ལེན་ན་སྡོམ་པ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། སྡོམ་པ་ནི་ལོག་གཡེམ་སྤོང་ངོ་ཞེས་ཇི་ལྟར་ཁས་བླངས་པ་བཞིན་འཐོབ་ཀྱི་བུད་མེད་ཀྱི་རྒྱུད་འདི་ལས་གཞན་ལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར་སྡོམ་པ་ཉམས་པ་མ་ཡིན་ནོ།།

གཉིས་པ་ནི།

ཕྲ་མ་ལ་སོགས་པ་ལས་མ་ཡིན་པར་བརྫུན་སྤོང་ཁོ་ན་ཡན་ལག་ཏུ་གཞག་ཅེ་ན། བརྫུན་སྨྲ་ཤིན་ཏུ་སྨད་ཕྱིར་དང༌། །སློང་ཕྱིར་མི་བྱེད་ཐོབ་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པ་རྒྱུ་གསུམ་དང༌། གལ་ཏེ་བསླབ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འདས་པར་གྱུར་ན། གཞན་དག་གིས་དྲིས་པའི་ཚེ་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གསུམ་པ་ནི། བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་གཞན་ལས་མ་ཡིན་པར་ཆང་སྤོང་བ་ཁོ་ན་ཡན་ལག་ཏུ་གཞག་ཅེ་ན། དེ་ལ་ལན་དངོས་དང༌། གཏན་ལ་དབབ་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི།

དེ་རྣམས་ལས་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མྱོས་འགྱུར་སྤོང་བ་ཁོ་ན་ཡན་ལག་ཏུ་གཞག་སྟེ། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཉེས་པ་མང་པོ་བསྲུང་བར་འགྱུར་བའི་དགོས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔ་མ་དག་ནི་སྔར་གྱི་རྒྱུ་གསུམ་པོའང་སྦྱོར་བར་མཛད་དོ།།

གཉིས་པ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ། ཕྱོགས་སྔ་མ་དགོད་པ་ནི།

འདུལ་བ་འཛིན་པ་དག་མྱོས་འགྱུར་འཐུང་བ་དག་རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཡིན་ཏེ། བཙུན་པ་ཇི་ལྟར་བྲོ་གཡོག་བགྱི། ཉེ་བར་འཁོར་རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མ་གཏོགས་པ་བག་ཡངས་སུ་གནང་ངོ་ཞེས་ལ། སྐབས་གཞན་དུ་ཤཱཀྱ་ནད་པ་རྣམས་ལ་མྱོས་འགྱུར་འཐུང་བ་ནམ་ཡང་མ་གནང་བའི་ཕྱིར་དང༌། དགེ་སློང་དག་ང་སྟོན་པ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་མྱོས་པར་འགྱུར་བ་རྩྭའི་རྩེ་མོས་ཀྱང་བཏུང་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་དང༌། སྟོན་པ་ང་ལ་དམིགས་ནས་ཆང་མ་འཐུངས་ཤིག་མ་བླུད་ཅིག འཐུང་ན་དེའང་ངའི་ཉན་ཐོས་མ་ཡིན་ལ། ང་ཡང་དེའི་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ཙམ་དུ་དམ་དོག་མཛད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་རྣམས་ཚེ་འཕོས་ཀྱང་མི་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མདོ་ལས་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་བཞིན་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་དང༌། མྱོས་པར་འགྱུར་བ་འཐུང་བའོ་ཞེས་དེར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དགའ་བྱེད་ཀྱི་མདོ་ལས། འབྲུའི་ཆང་དང་སྦྱར་བའི་ཆང་མྱོས་པར་འགྱུར་བ་བག་མེད་པའི་གནས་ཀུན་ཏུ་བསྟེན་ཅིང་གོམས་པར་བྱས་ལན་མང་དུ་བྱས་པས་ལུས་ཞིག་ནས་དམྱལ་བ་དག་ཏུ་སྐྱེའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གཉིས་པ། དེ་དགག་པ་ཁ་ཆེ་བ་ནི།

སྤྱིར་བསྟན་ནས་དམིགས་བསལ་དུ་མྱོས་འགྱུར་དུག་བཞིན་དུ་ངེས་པས་རྩྭ་རྩེས་ཀྱང་འཐུང་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་འཐུང་བ་འཇིག་རྟེན་ན་སྨད་ལ། འཕགས་པ་རྣམས་ངོ་ཚ་དང་ལྡན་པས་འཇིག་རྟེན་པ་སྨད་པའི་བྱ་བ་མི་མཛད་པ་དང༌། དེ་ཉིད་དྲན་པ་ཉམས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་བག་མེད་པའི་གནས་ཡིན་པས་ལུས་ཀྱི་ཉེས་སྤྱོད་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདིས་མི་དགེ་བའི་རྒྱུན་ཡང་ཡང་འཇུག་པས་ངན་སོང་གི་ལས་གསར་པ་འཕེན་ཅིང་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་གསུངས་ཀྱི་དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །རིགས་པ་ཡང་རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྡིག་ཏུ་འགྱུར་བ་ནི་རང་བཞིན་དང༌། དེ་ལྟ་མིན་ལ་བསླབ་པ་བཅས་པས་དེ་དང་འགལ་བར་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་སྡིག་ཏུ་འགྱུར་བ་བཅས་པ་ཡིན་ན་ཆང་ནི་ཁྱིམ་པ་དག་གིས་གཉེན་པོའི་བློས་ཀྱང་འཐུང་དུ་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ།།

གསུམ་པ། ཞར་ལ་མདོའི་ཚིག་གི་ཆ་བཤད་པ་ནི།

ཟས་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུ་ལས་བྱས་པ་འབྲུའི་ཆང་དང༌། བུར་ཤིང་དང་རྒུན་འབྲུམ་ལ་སོགས་པའི་རྫས་ལས་སྦྱར་བ་བཅོས་པའམ་སྦྱར་བའི་ཆང་དང༌། དེ་དག་ཀྱང་མ་རེད་པ་དང་རྙིང་སྟེ་ཉམས་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་པས་མྱོས་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་སྨོས་ཤིང༌། མྱོས་པར་འགྱུར་ཡང་སླ་གོར་ཞོ་ཤ་དང་ཁྲེ་རྒོད་ལ་སོགས་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་པས་འབྲུ་དང་སྦྱར་བའི་ཆང་ཞེས་སྨོས་ལ། བཅས་པ་ཡིན་ཡང་ཉེས་པའི་གཞི་ཡིན་པས་བག་མེད་པའི་གནས་ཞེས་བྱའོ།།

གསུམ་པ། གང་ལས་འཐོབ་པ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི།

སྡོམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་གང་ལས་གཅིག་འཐོབ་པ་དེ་ལས་ལྷག་མ་དག་ཀྱང་འཐོབ་བམ་ཞེ་ན། མ་ངེས་ཏེ། འདོད་པ་གཏོགས་པ་སོ་ཐར་གྱི་རིག་བྱེད་དང་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། དངོས་དང་མཇུག་ནི། ཐམས་ཅད་ལས་ཏེ་སྤང་བྱ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་སྦྱོར་དངོས་མཇུག་གསུམ་ཅར་ལས་རིམ་པ་བཞིན་འཐོབ་ལ། གཉི་ག་ལས་ཏེ་གཞི་སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། རང་བཞིན་དང་བཅས་པ་ལས་སོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་ལས་རང་བཞིན་སྲོག་གཅོད་སོགས་དང་བཅས་པ་བུད་མེད་ལ་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་འཐོབ་ལ། སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལས་རང་བཞིན་གསེར་ལ་སོགས་པ་རྐུ་བ་དང༌། བཅས་པ་རྩྭ་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་འཐོབ་བོ། །སེམས་ཅན་ལས་འཐོབ་པ་ཡང་ད་ལྟར་གྱི་ཕུང་བོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དག་ལས་འཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི། འདས་མ་འོངས་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ད་ལྟར་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་གཞིའི་སེམས་ཅན་དུ་མི་བགྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་ལས་ཀྱི་ལམ་དངོས་ཁོ་ན་ལ་འཐོབ་ལ་སྦྱོར་མཇུག་དང་བཅས་པ་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། སྦྱོར་མཇུག་ལ་མི་ལྟོས་ཤིང་བཅས་པ་སྤོང་བར་ཁས་བླངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་ནི་ཐམས་ཅད་ལས་འཐོབ་སྟེ་དེ་དག་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སེམས་དུས་མཉམ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་འདས་མ་འོངས་ཀྱི་སྡོམ་པའང་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ།།

དེས་ན་དང་པོ་འཐོབ་པའི་གཞི་ཡིན་ལ་ཕྱི་མ་གཉིས་འཐོབ་པའི་གཞི་མ་ཡིན་པ་ལ་མུ་བཞི་སྟེ། ད་ལྟར་གྱི་ལས་ལམ་གྱི་སྦྱོར་མཇུག་དང་བཅས་པ་དང༌། འདས་མ་འོངས་ཀྱི་དངོས་གཞི་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་དངོས་གཞི་དང༌། འདས་མ་འོངས་ཀྱི་སྦྱོར་མཇུག་གོ །སློབ་དཔོན་སྡོམ་པ་འཐོབ་པའི་ཚེ་ད་ལྟར་གྱི་ལས་ལམ་མེད་པས་སྔར་གྱི་མུ་གསུམ་པ་དེ་མི་འཐད་པར་གཟིགས་ནས་ད་ལྟར་གྱི་གཞི་ཅན་གྱི་ཤེས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས། དེའི་དོན་ཊཱིཀ་བྱེད་དག་གིས། ད་ལྟར་གྱི་གཞི་ཅན་ལས་ཀྱི་ལམ་དག་ལས་ཤེས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་སློབ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བཤད་པས་ད་ལྟར་གྱི་ལས་ཀྱི་ལམ་གྱི་གཞི་སེམས་ཅན་ཡིན་པས་དེ་ལས་འཐོབ་ཅེས་སྟོན་པར་རིགས་སོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འོན་ཀྱང་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་བསམ་པ་འདི་ཡིན་ཏེ། སོ་ཐར་གྱི་སྦྱོར་དངོས་མཇུག་དག་ནི་སྲོག་གཅོད་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་དངོས་མཇུག་འདི་དག་འཇུག་པར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྡོམ་པའམ་གེགས་བྱེད་པ་ལྟ་བུར་སྐྱེའོ་ཞེས་འཆད་དོ། །སོ་ཐར་སྡོམ་པ་སེམས་ཅན་ལས་འཐོབ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལས་དང་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་དང་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཐོབ་བམ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། སྡོམ་པ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལས་འཐོབ་ལ་ཡན་ལག་དང་རྒྱུ་ལ་དབྱེ་བ་ཡོད་དེ། དགེ་སློང་ནི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་ཐམས་ཅད་ལས་དང་མན་ཆད་བཞི་ལས་འཐོབ་བོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་གསུམ་དང་སེམས་ཆུང་འབྲིང་ཆེ་གསུམ་རྒྱུར་འདོད་ན་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་དང་མི་འབྱུང་བས་དབྱེར་ཡོད་ཅིང་ངེས་པ་ལྔ་དང་བྲལ་བ་ལས་འཐོབ་བོ།།

གཉིས་པ། སྡོམ་མིན་གྱི་འཐོབ་ཚུལ་ནི།

གོང་གི་དེ་དག་ལས་འཐོབ་བམ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཞེ་ན། སྡོམ་པ་མིན་པ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཡན་ལག་བདུན་པོ་ཀུན་ལས་འཐོབ་སྟེ་ཡན་ལག་མ་ཚང་བའི་སྡོམ་མིན་ཅན་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྒྱུ་ནི་རྩ་བ་གསུམ་དང་སེམས་གསུམ་གང་ལ་འདོད་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་འགལ་བས་ཐམས་ཅད་ལས་འཐོབ་པ་མིན་ནོ། །སྡོམ་མིན་ཅན་ནི་འགྲེལ་པར། ཤན་པ་རྣམས་དང༌། བྱ་གག་གསོད་པ། ཕག་གསོད་པ། བྱ་པ། ཉ་པ། རི་དྭགས་འཆོར་བ། ཆོམ་རྐུན་པ། གཤེད་མ། བཙོན་རྫི། གླང་པོ་ཆེ་འཆོར་བ། ཁྱི་འཆོར་བ། བ་གུ་རི་འཆོར་བ་རྣམས་སོ། །རྒྱལ་པོ་དང་བློན་པོ་དང་ཤགས་ཟན་པོ་རྣམས་ཀྱང་དོན་གྱིས་ན་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །སློབ་དཔོན་ནི་སྡོམ་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་བསམ་པར་ཞུགས་པས་དེ་ཐམས་ཅད་ལས་འཐོབ་པར་རིགས་ལ། ཤན་པ་ལ་སོགས་པ་རང་གི་ཕ་མ་བུ་ཚ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་བསམ་པ་མེད་པ་དེ་དག་སྡོམ་མིན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལས་ཇི་ལྟར་འཐོབ་པར་འགྱུར། ཤན་པ་གང་ཞིག་ཚེར་ཡང་མ་བྱིན་པར་མི་ལེན་རང་གི་ཆུང་མས་ཆོག་ཤེས་ཤིང་/ལྷུགས་16པའང་ཡིན་ན་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་འཐོབ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་མི་རིགས་པར་བཞེད་དོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡན་ལག་མ་ཚང་བ་དང་ཉི་ཚེ་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པས་ངེས་པ་ལྔ་དང་བྲལ་བ་ལས་སྐྱེ་བར་ཁས་ལེན་ཏོ། །དེ་ཇི་ལྟར་འཐོབ་ཅེ་ན། སྡོམ་པ་མིན་པ་ནི་ཤན་པ་ལ་སོགས་པ་དེའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པ་དག་སྡིག་པ་བྱེད་པ་དང་འབྲེལ་བས་ལོག་པའི་བསམ་པ་ངེས་པར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ནམ་གསོད་པའི་བྱ་བ་ལ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཐོབ་པའམ། དེའི་རིགས་སྐྱེས་པས་ཡིན་པ་ནི་བྱ་བ་དེ་ལ་ཞུགས་པ་ཙམ་གྱིས་མི་འཐོབ་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་གཙོ་བོའི་དྲུང་དུ་བདག་ཀྱང་འཚོ་བ་འདིས་འཚོ་བར་བྱའོ་ཞེས་ཁས་ལེན་པ་ལས་ལོག་པའི་བསམ་པ་རྙེད་ཅིང་ནམ་བྱ་བ་བྱས་པ་ལས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བར་མའི་འཐོབ་ཚུལ་ནི་དེ་གཉིས་ཀྱི་ལྷག་པའི་རྣམ་རིག་བྱེད་མིན་དང༌། རིག་བྱེད་ནི་ཞིང་ལས་ནི་རྫས་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་ལྟ་བུ་དང༌། ལེན་པར་བྱེད་པ་ལས་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་མ་བཙལ་བར་ཟས་མི་བཟའ་འོ། །ཟླ་བ་གཅིག་གམ་ཕྱེད་ཀྱི་བར་དུ་ཟས་སྦྱིན་པར་བྱའོ་ཞེས་ཁས་ལེན་ཅིང་དེའི་ཡི་དམ་བཅས་པ་དང་དེ་དག་དང་འགལ་བ་ལས་དང༌། གུས་པར་བྱེད་པ་ལས་ནི་ཉོན་མོངས་དང་རབ་དང་གི་བསམ་པ་དྲག་པོས་འཐོབ་པ་ལྟ་བུའོ།།

གཉིས་པ། ད་ནི་གཏོང་རྒྱུ་འཆད་དེ། དེའི་དོན་ནི་ཐོབ་པ་ལ་ཆད་ནས་མ་ཐོབ་པ་/སྐྱེས་བ་17སྟེ་དེ་ལ་བཞི་ལས། སྡོམ་པའི་གཏོང་རྒྱུ་ལ་གཉིས་ལས་དང་པོ་སོ་ཐར་ལ་སྤྱིར་བསྟན་པ་ནི།

མི་བརྡ་ཕྲད་པའི་དྲུང་དུ་བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་བསམ་པ་ཐག་པས་འདུལ་བ་ནས་འབྱུང་བ་བཞིན་འབུལ་མཆོག་གིས་ཕུལ་བ་དང༌། ཤི་འཕོས་ཏེ་རིས་མཐུན་བཏང་བ་དང༌། མཚན་གཉིས་པོ་དག་ནི་ཅིག་ཅར་བྱུང་བ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆད་པ་དང༌། བསྙེན་གནས་ནི་དེའི་སྟེང་དུ་མཚན་མོ་འདས་པ་ལས་སོ་སོར་ཐར་པའི་འདུལ་བ་སྟེ་སྡོམ་པ་གཏོང་ངོ༌། །འདུལ་བའི་དོན་ནི་དེས་དབང་པོ་འདུལ་བའི་ཕྱིར་ནའོ། །དེ་དག་གི་རྒྱུ་མཚན་ནི་རིམ་པ་བཞིན་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང་འགལ་བའི་རིག་བྱེད་བསྐྱེད་པ་དང༌། རྟེན་བོར་བ་དང༌། རྟེན་ཉམས་པ་དང༌། སྡོམ་པའི་གཞིའམ་རྒྱུ་རྩ་བ་གསུམ་ཆད་པ་དང༌། དེ་སྲིད་དུ་འཕངས་པའི་འཕེན་པ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ། སོ་སོར་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་སྡེ་པ་གཞན་ནི་ཁ་ཅིག་སྟེ། ཉི་འོག་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི།

ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་བཞི་ལས་གང་རུང་གཅིག་བྱས་ན་སྡོམ་པ་མཐའ་དག་གཏོང་བར་སྨྲའོ། །གཞན་དག་ནི་གོས་དམར་སྡེ་པ་སྟེ་ཟངས་མའི་གླེགས་བུམ་ལ་སྡེ་སྣོད་གསུམ་ཡི་གེར་བྲིས་པ་གོས་དམར་སྡེ་ཞེས་གྲགས་སོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་སྤྱན་རས་གཟིགས་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱིས་བཤད་དོ། །དེ་དག་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་པ་ལས་གཏོང་སྟེ་བསླབ་པའི་མཚམས་ཐམས་ཅད་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་རྣམས་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང་སློབ་དཔོན་ཡང་མི་བཞེད་དེ། འགྲེལ་པར། དེ་ནུབ་ན་འདུལ་བའི་ལས་མེད་པའི་ཕྱིར་སྔོན་མེད་པའི་འདུལ་བ་འཐོབ་པ་མེད་ཀྱི་ཐོབ་ཟིན་གཏོང་བ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །སློབ་དཔོན་འཕགས་པས་ཀྱང་བསྡུ་བར། དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་ན་ནི་དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་མ་བླངས་པ་ནི་བླང་དུ་མེད་ལ་སྔར་བླངས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་སོ།།

གཉིས་པ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ལ་གསུམ་ལས།དང་པོ། དམ་བཅའ་བ་ནི།

ཁ་ཆེ་བ་རྣམས་ནི་རྩ་ལྟུང་གཅིག་བྱུང་བ་ལས་མཐའ་དག་མི་གཏོང་བར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་དང་འཆལ་པ་གཉིས་སུ་འདོད་དེ། དཔེར་ན་བུ་ལོན་ཅན་དང་ནོར་ཅན་བཞིན་དང༌། དེ་བཤགས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བུ་ལོན་གཞལ་ན་ནོར་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ་ཞེའོ།།

གཉིས་པ། སྒྲུབ་བྱེད་དགོད་པ་ལ་ལུང་ནི།

དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་ཞིག་དགེ་སློང་མ་ལ་ཆོས་སྟོན་ན་ལྟུང་བྱེད་དོ་ཞེས་པས་ལྟུང་བ་སྡེ་ལྔ་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ན་ལ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བཙུན་དེ་དགེ་སློང་བཞི་སྟེ་ལྔ་པ་མེད། །ལམ་གྱིས་རྒྱལ་དང་ལམ་སྟོན་དང༌། །ལམ་ཕྱིར་འཚོ་དང་ལམ་སུན་འབྱིན། །ཞེས་ཏེ་ཕྱི་མ་ནི་ལྡན་འཆལ་གཉིས་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། མི་ཚངས་སྤྱོད་བསྟེན་ཀྱང་འཆབ་སེམས་སྐད་ཅིག་མ་སྐྱེས་པ་དགའ་བ་ཅན་རང་བཞིན་བཟང་པོ་ལྟར་ཆད་པ་ལས་ཀྱི་བསླབ་པ་བྱིན་ནས་དགེ་སློང་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཇུག་ཏུ་དགེ་སློང་གིས་སར་འཇོག་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕམ་པ་བྱུང་བ་རབ་ཏུ་མི་འབྱིན་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའི་ཆ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་མི་འབྱིན། དེས་ན་དེ་ཉིད་རབ་ཏུ་མི་འབྱིན་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་ཡང་སྲོག་གཅོད་སྤོང་བ་དང་འགལ་བའི་རིག་བྱེད་སྐྱེས་པས་མ་བྱིན་ལེན་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་གཏོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་དང་འགལ་བའི་རིགས་བྱེད་སྐྱེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཅིག་བླངས་པས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་བླངས་བར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་ཏེ་རིགས་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་དགག་པ་ནི་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ལ་གནོད་བྱེད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་ལུང་དང་པོ་ངན་སོང་དུ་ལྟུང་བར་བྱེད་པ་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཉིས་པ་ས་བོན་རུལ་བའམ་མཚེའུ་སྐམས་པ་ལྟར་དགེ་སྦྱོང་གི་ཤ་ཚུགས་ཙམ་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གསུམ་པ་འཆབ་སེམས་སྐད་ཅིག་ཀྱང་མ་སྐྱེས་ན་ཕམ་པ་བྱུང་བར་ངེད་ཀྱང་ཁས་མི་ལེན་ཏེ། ལུང་ལས། གལ་ཏེ་སེམས་ནི་གཅིག་གིས་ཀྱང༌། །བཅས་པ་མེད་པར་འཆགས་བྱེད་ན། །ཕམ་པ་བྱུང་བར་གྱུར་ན་ཡང༌། །དེ་ནི་ཕས་ཕམ་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བཞི་པ་རྒྱུད་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་མེད་ཤས་ཆེན་པོས་ཉམས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཚེ་འདི་ལ་སྡོམ་པ་སྐྱེ་བའི་སྐལ་པ་མེད་པས་རབ་ཏུ་མི་འབྱིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གསུམ་པ། རིགས་པ་ནི།

ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་གྱི་དོན་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཁོ་ནའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པས་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་ཉིད་ཀྱི་ལན་བཏབ་ཟིན་ཏེ། དགེ་སློང་གིས་གནས་དེ་ལྟ་བུ་བྱས་ན་བྱས་མ་ཐག་ཏུ་དགེ་སློང་དུ་མི་རུང་བར་འགྱུར་དགེ་སྦྱོང་དུ་མི་རུང་ཤཱཀྱའི་སྲས་ཀྱིར་མི་རུང༌། དགེ་སློང་གི་དངོས་པོ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ཞིག་བར་འགྱུར་ཞིང༌། ཉམས་པ་བཅོམ་པ་ལྟུང་བ་ཕམ་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེའི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ཕྱིར་བསླང་དུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཤིང་ཏ་ལའི་མགོ་བཅད་ན་སྔོན་པོར་འགྱུར་དུ་མི་རུང་ལ་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པ་དང་ཡངས་པར་འགྱུར་དུ་མི་རུང་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁ་ཆེ་བ་དག་དོན་དམ་པའི་དགེ་སློང་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འདི་ནི་ཧ་ཅང་ཡང་ཐུགས་ཐུབ་ཆེ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངེས་པའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་གཞན་དུ་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དག་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པའི་རྐྱེན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཞན་དུ་འདྲེན་པ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། འདུལ་བ་ལས། དགེ་སློང་ནི་བཞི་སྟེ་མིང་གི་དགེ་སློང་དང༌། ཁས་འཆེ་བའི་དགེ་སློང་དང༌། སློང་བས་ན་དགེ་སློང་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་བཅོམ་པས་ན་དགེ་སློང་ངོ༌། །དོན་འདི་ལ་གསོལ་བ་དང་བཞིའི་ལས་ཀྱིས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པའི་དགེ་སློང་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནོད་བྱེད་ནི་གོང་གི་ལུང་དེས་གནོད་པར་མ་ཟད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་དགེ་སློང་གི་ལོངས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་ལས་བསྐལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གང་རྩ་ལྟུང་བྱུང་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། དགེ་སློང་མིན་ལ་དགེ་སློང་དུ། །སྨྲ་བ་སྲེད་པ་བསལ་བར་གྱིས། །ཤིང་རུལ་དག་ནི་སྤང་བར་གྱིས། །སྙིང་པོ་མེད་པ་དོར་བར་གྱིས། །ཞེས་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ཁྲིམས་ལྡན་གྱི་ནང་ནས་དབྱུང་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁྲིམས་འཆལ་ཡིན་ཡང་དགེ་སློང་ཡིན་ན་དེ་ལྟ་བུའི་དགེ་སློང་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་གྱིས་བསྟིང་བ་མཛད་དོ།།

བསམ་གཏན་ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པ་གང་གིས་གཏོང་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་དུ་གཏོགས་པའི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་གོང་ནས་འོག་ཏུ་སྐྱེ་བའི་ས་འཕོས་པ་དང་སྙོམས་འཇུག་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དག་གིས་གཏོང་ལ། རིས་མཐུན་དོར་བས་ཀྱང་སྟེ། འོག་ཏུ་འཕགས་མིན་ཤི་བས་སོ། །ཞེས་དང༌། གོང་དུ་དངོས་གཞི་མ་ཐོབ་པའི་ཉེར་བསྡོགས་ཤི་བས་གཏོང་བར་བཤད་པས་སོ། །དེ་བཞིན་གཟུགས་མེད་གཏོགས་ཞེས་པ་ཞར་ལ་བྱུང་བས་ཏེ་འདོན་པ་བསྒྱུར་ལ་རྒྱུ་དེ་དག་གིས་གཏོང་བར་སྦྱར་རོ། །འཕགས་པ་སྟེ་ཟག་མེད་ནི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པས་ལམ་སྔ་མ་གཏོང་ངོ༌། །དེ་ནི་ཞུགས་ལམ་ལ་བྱ་སྟེ་གང་སྤེལ་གྱིས། ལམ་སྔ་མ་གཏོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞུགས་པའི་ལམ་མོ་ཞེས་སོ། །དེ་ཕྱིར་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། ལམ་སྔ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ལམ་སྦྱོར་བ་དང་བར་ཆད་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་མཚོན་པའི་དོན་ཏེ། འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་གསུམ་གྱི་ཞུགས་ལམ་སྔ་མ་ཡིན་ཞིང་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གཏོང་བའི་དབང་པོ་སྦྱངས་པ་ལས་དབང་རྟུལ་གྱི་ལམ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ལས་ལམ་གོང་མ་འབྲས་བུའམ་ཁྱད་པར་ཅན་གཏོང་ངོ་། །འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུན་ཞུགས་འབྲས་བུ་ལས་གཞན་གསུམ་དང༌། ཁྱད་པར་ཅན་ནི་རྒྱུན་ཞུགས་འབྲས་བུའི་རྗེས་ཀྱི་ཞུགས་ལམ་མམ་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ལ་གང་སྤེལ་འཆད་དོ། །རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་དེ་གཉིས་ཀ་ཕྱིར་མི་འོང་ལ་སྦྱར་བ་ནི་མཚོན་པའི་དོན་ཏོ།།

གཉིས་པ་སྡོམ་མིན་ནི།

སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ལས་སམ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་སྟེ་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པས་གཏོང་ངོ༌། །ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པས་ཞེས་མི་བརྗོད་དེ་སྔ་མས་བཏང་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ནི་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་སྐལ་མཉམ་རྒྱུའི་སྟོབས་དང་གཞན་གྱི་སྨྲ་བའི་སྟོབས་ཞེས་དང༌། གང་སྤེལ་གྱིས་སྔར་བསམ་གཏན་གོམས་པ་དང༌། ས་དེ་པའི་ལམ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ལ་བཤད་ལ། གཞན་དག་རྐྱེན་གྱི་སྟོབས་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་ཡང་ལུས་བོར་བའི་ཕྱིར་ཤི་བ་དང་རྟེན་ཉམས་པའི་ཕྱིར་མཚན་གཉིས་བྱུང་བ་ལས་གཏོང་ངོ༌། །དེས་ན་འགའ་ཞིག་གིས་མི་བྱ་བའི་བསམ་པས་མཚོན་དང་རྒྱ་བསམ་པ་ཐག་པས་སྤངས་ཀྱང་སྡོམ་པ་མེད་པར་དེ་འཆད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ནད་ཀྱི་གཞི་སྤངས་ཀྱང་སྨན་མེད་པར་ནད་རྙིང་མི་ཟློག་པ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་བསྙེན་གནས་ཀྱི་སྡོམ་པ་མནོས་ན་ཉིན་ཞག་འདས་པ་དང་སྡོམ་མིན་འཐོབ་བམ། །སྦྱོར་བ་ལ་ལྟོས་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་གཏན་དུ་གཏོང་བའི་བསམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དུས་འདས་མ་ཐག་ཐོབ་སྟེ་ལྕགས་ཀྱི་ཐོ་ལུམ་འབར་བ་ཕྱུང་མ་ཐག་སྔོན་པོར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ་ཞེའོ། །གཞན་དག་ནི་དེ་འཐོབ་པ་རིག་བྱེད་ལ་རག་ལས་པས་སྦྱོར་བ་མི་བྱེད་ན་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་མི་བྱེད་པའི་ཚེ་བར་མར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གསུམ་པ་བར་མ་ནི།

རབ་ཏུ་དང་བ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་རིག་མིན་འཕངས་པ་དེ་ཆད་པས་དེ་ཡང་འཆད་དེ་རྫ་མཁན་གྱི་འཁོར་ལོ་དང་མདའི་འགྲོས་བཞིན་ནོ། །དུས་འདི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་ཞེས་བླངས་པ་ནི་བླངས་པའི་དུས་ཆད་པས་དང༌། ཇི་ལྟར་བླངས་པ་བཞིན་བྱ་བ་མ་བྱས་ན་བྱ་བ་ཆད་པས་དང༌། མཆོད་རྟེན་དང་རྒྱ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྟེན་པ་ནི་དོན་དེ་ཆད་བས་དང༌། ཚེ་ཆད་པ་ལས་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཀུན་ཏུ་གཅོད་པའི་ཚེ་གཏོང་བས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆད་པ་ལས་ཞེས་ཏེ་རྒྱུ་དྲུག་གིས་དེའི་རིག་མིན་གཏོང་བར་བཤད་དོ། །དེའི་རིག་བྱེད་མ་སྨོས་ཞེ་ན། །མི་དགེ་དྲུག་ནི་རྣམ་རིག་མིན། གཅིག་རྣམས་གཉིས་སོ། །ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་བས་རིག་བྱེད་ཡོད་པར་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ངེས་པར་ཡོད་པ་དག་ནི་དེས་འདི་གཏོང་བའང་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་མ་སྨོས་སོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ།།

བཞི་པ་དེ་ལས་གཞན་པའི་གཏོང་བའི་རྒྱུ་ནི།

འདོད་པར་གཏོགས་པའི་དགེ་བ་གཟུགས་ཅན་མིན་པ་ཞེས་ཏེ་གཟུགས་ཅན་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་དགེ་རྩ་ཆད་པ་དང་གོང་དུ་སྟེ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་དུ་སྐྱེས་པ་ལས་སོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ཀྱང་ཅུང་ཟད་གཏོང་སྟེ་ཡིད་མི་བདེ་ལྟ་བུའོ། །ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གཟུགས་ཅན་མིན་པ་ནི་རང་རང་གི་གཉེན་པོ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྤོང་ལམ་སྐྱེས་པས་རྣམ་པར་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞིང་གཏོང་ལ། རྣམ་གྲོལ་ལམ་གྱི་ཚེ་ཐོབ་པ་ཆད་པས་གཏོང་བ་མ་ཡིན་ནོ།།

གཉིས་པ། སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་མིན་ལྡན་པའི་གང་ཟག་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། སྡོམ་མིན་ནི།

གང་ལ་ཡོད་ཅེ་ན། མི་རྣམས་ལ་སྡོམ་མིན་ཡོད་ཅེས་སྦྱར་ཏེ། ངན་སོང་པ་ནི་སྡིག་པའི་བསམ་པ་མི་བརྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གང་མེད་པས་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བའི་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་ཤས་ཆེན་པོ་དང་པོ་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། གང་ལ་སོ་ཐར་སྡོམ་པ་སྐྱེར་རུང་ན་སྡོམ་མིན་སྐྱེར་རུང་བ་ལས་དེར་སྐྱེར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ལྷ་ཡང་སྡིག་པའི་བསམ་པ་ཆེན་པོ་བརྟན་པར་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་པས་མེད་ན་གཞན་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ལྷ་མི་རྣམས་ལས་ཀྱང་བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་པ་སྡིག་པའི་བསམ་པ་ཆེན་པོ་ཅན་མ་ཡིན་པས་གླིང་གསུམ་ན་ཡོད་ལ། དེ་ཡང་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ལ་རུང་གི་རང་བཞིན་གྱིས་དབང་པོ་མེད་པའི་ཟ་མ་དང་གནོད་པས་དབང་པོ་ཉམས་པའི་མ་ནིང་དང་གནས་ཉམས་པ་དང་བདེ་བ་ཆུང་བས་རྟེན་ཉམས་པའི་མཚན་གཉིས་པ་མ་གཏོགས་ཏེ་སྔར་བསྟན་པའི་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་སོ། །འདུལ་བ་ལས་སྐྱེས་ནས་སམ་རང་བཞིན་གྱིས་མ་ནིང་དང་མ་ནིང་ཕྲག་དོག་ཅན་དང་འཁྱུད་ནས་ལྡང་བའི་མ་ནིང་དང་མ་ནིང་ཟླ་བ་ཕྱེད་པ་དང་བཅད་པའི་མ་ནིང་དང་ལྔ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལས་རང་བཞིན་གྱིས་མཚན་མ་མེད་པ་ནི་དང་པོ་སྟེ་འདིར་བཤད་པའི་ཟ་མ་ཡིན་ལ། གཞན་རྣམས་མ་ནིང་དུ་གཞག་གོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ།།

འོན་ཀྱང་མ་ནིང་ལས་ཐ་དད་དུ་གཞག་ཀྱང་དེ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་མེད་པས་འདུལ་བ་ལས་མ་ནིང་སྔར་བཤད་པ་དང་མི་འགལ་ལ། སྐྱེས་ནས་མ་ནིང་གང་ཞེ་ན། གང་སྐྱེས་ནས་བུད་མེད་ཀྱང་མ་ཡིན་སྐྱེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་ངོས་གཟུང་བ་ཡང་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལོགས་སུ་གཞག་པའི་དགོས་པ་ནི་ཟ་མ་ཡང་དབང་པོ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ་སྙམ་པ་བསལ་བའི་དོན་ཡིན་གྱི། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་འདུལ་བ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ཆོས་མངོན་པ་ལས་ཀྱང་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའང་རྒྱལ་སྲས་སོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་དབང་པོ་མེད་པ་ནི་ཟ་མ་དང་ཉམས་པ་ནི་མ་ནིང་སྟེ་མཚན་གཉིས་པ་ཡང་གནས་ཉམས་པས་ཉམས་པ་དང་བདེ་བ་ཆུང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་མ་ནིང་ཞེས་ཟེར་ཏེ་རིགས་པར་བལྟའོ། །དུལ་བའི་ལྷས་ཀྱང་ཟ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་ལས་སུ་མི་རུང་བའོ། །མ་ནིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་གཉིས་པ་དང་མཚན་ཉམས་པ་དང་ས་བོན་མེད་པའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་བཤེས་གཉེན་སོགས་མཚན་གཉིས་ཡོད་པ་སྐྱེས་ནས་མ་ནིང་ཡིན་པར་འཆད་དེ་ཕྲེང་རྒྱུད་ལས། གང་སྐྱེས་ཉིད་ན་མཚན་མ་ནི། །གཉིས་ཀའམ་མེད་པ་སྐྱེས་ནས་ཡིན། །ཞེས་པ་དང་མཐུན་པར་སྣང་ངོ༌།།

གཉིས་པ།

སྡོམ་པའང་དེ་བཞིན་ཡིན་ལ་ལྷ་ལའང་ཡོད་པས་འགྲོ་བ་གཉིས་ནའོ། །ངན་སོང་ལ་ནི་གང་དང་ལྡན་པ་དང་གང་མེད་པས་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དག་ཏུ་འགྱུར་བའི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་ཆེན་པོ་མེད་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྒྲ་མི་སྙན་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་མེད་ཅིང་མ་བླངས་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སོ་ཐར་དང་གཞན་གཉིས་ཀྱང་མི་སྐྱེའོ། །ཟ་མ་དང་མ་ནིང་དང་མཚན་གཉིས་པ་རྣམས་ལའང་མ་ཡིན་ཏེ། །རྟེན་གཉིས་ཀའི་ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེ་བ་དང༌། དེའི་གཉེན་པོ་སོ་སོར་རྟོག་པ་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་ཤས་ཆེན་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ལ་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་མིན་གང་ཡང་མི་སྐྱེ་བས་ཚ་སྒོ་ཅན་ལྟ་བུའོ། །འོན་ཀྱང་མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པའི་ཀླུ་ནི་ཟླ་བ་ཕྱེད་ཀྱི་ཚེས་བརྒྱད་ལ་གནས་ནས་བྱུང་ནས་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་བསྙེན་གནས་ལ་གནས་སོ་ཞེས་པ་ནི་བར་མས་བསྡུས་པའི་ལེགས་སྤྱད་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ཡང་མི་རྣམས་ལ་གསུམ་ཅར་ཡོད་དུ་རུང་ལ། འདོད་པ་དང་གཟུགས་སུ་སྐྱེས་པའི་ལྷ་རྣམས་ལ་བསམ་གཏན་ལས་སྐྱེས་པའི་སྡོམ་པ་ཡོད་དུ་རུང་བ་དང་ངེས་པར་ཡོད་ཀྱི་གོང་ན་མེད་དོ། །ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་འདོད་པའི་ལྷ་མི་དེ་དག་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སོ་སྐྱེར་ངེས་པའི་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་མ་གཏོགས་པ་དང་། གཟུགས་མེད་ནའང་ཡོད་དེ། དེ་དག་ནི་ལྡན་པ་དང་མངོན་འགྱུར་ཅི་རིགས་པའི་སྒོ་ནས་སོ།།

གཉིས་པ། མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་ལས་འབྱུང་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལ་བདུན་ལས། དང་པོ། དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ནི།

མདོ་ལས། ལས་ནི་གསུམ་སྟེ། ཞེས་གང་གསུངས་པ་ནི་ལས་གང་ཞིག་བདེ་བ་སྟེར་བ་དང་མི་བདེ་བ་སྟེར་བ་དང་གཞན་པ་སྟེ་དེ་གཉིས་གཉིས་གང་ཡང་སྟེར་བ་མ་ཡིན་པའི་ལས་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་གཞན་པ་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་ཞེས་སྦྱར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་ལས་དགེ་བ་རྣམ་སྨིན་ལས་ཡིད་དུ་འོང་བ་འབྱིན་པ་ནི་རེ་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་ལས་སྐྱོབ་ལ། མཐར་ཐུག་གི་བདེ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་གཏན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལས་སྐྱོབ་པས་བདེ་བ་སྟེར་བྱེད་དོ། །ལས་མི་དགེ་བ་ནི་རྣམ་སྨིན་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་འབྱིན་པས་མི་བདེ་བ་སྟེར་རོ། །ལས་ལུང་མ་བསྟན་ནི་དེ་གཉིས་གང་ཡང་མི་སྟེར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ལས་དགེ་བ་ཡང་དེར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རྟགས་མ་གྲུབ་སྟེ་འདིར་བཤད་པའི་བདེ་མི་བདེ་ཚོར་བ་བདེ་སྡུག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསོད་ནམས་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ལ་གཉིས་ལས་སྤྱིར་བསྟན་ནི། ལས་ནི་གསུམ་སྟེ། བསོད་ནམས་དང་། བསོད་ནམས་མིན་པ་དང་། མི་གཡོ་བའོ། །ཡང་གསུམ་སྟེ། བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་དང་། ལ་སོགས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་དང་། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་དང་གསུམ་མོ།།

སོ་སོར་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ལས། བསོད་ནམས་ལ་སོགས་པ་ནི་རིམ་པ་བཞིན་བསོད་ནམས་ནི་འདོད་ཁམས་སུ་གཏོགས་པའི་དགེ་བའི་ལས་དང་། དེ་མིན་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་དང་། མི་གཡོ་བའི་ལས་ནི་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ལས་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ལས་སོ། །འོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། འདི་ལ་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་དང་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་འདིར་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཡོ་བའོ་ཞེས་དང་། འདི་ལ་དགའ་བ་དང་མ་བྲལ་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་འདིར་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཡོ་བའོ་ཞེས་དང་། འདི་ལ་དབུགས་དབྱུང་བ་དང་རྔུབ་པ་དང་མ་བྲལ་བ་དང་། འདི་ལ་བདེའོ་བདེའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཀྱི་གཏོད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་འདིར་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཡོ་བའོ་ཞེས་བསམ་གཏན་གསུམ་གཡོ་བ་དང་བཅས་པར་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ། གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་མི་གཡོ་བར་གཞག་ཅེ་ན། འགལ་བ་མེད་དེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྐྱོན་དང་བཅས་པས་དེ་ལྟར་གསུངས་ལ། འདིར་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ན་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ས་ནི་དེ་དག་ཏུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བའི་དགེ་བའི་ལས་རྣམས་དེ་དག་ཏུ་སྨིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་དེའི་དགེ་ལས་རྣམས་མི་གཡོ་བར་བཞག་གོ །འདོད་པར་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ལྷར་སྨིན་པར་འགྱུར་བའི་ལས་དེ་ཉིད་རྐྱེན་གཞན་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་འགྲོ་བ་གཞན་དང༌། ལྷའི་གནས་གཞན་ཡང་གཞན་དུ་གཡོ་སྟེ་མདོ་ལས། བྲམ་ཟེ་སྦྱིན་པ་བྱས་པ་ཞིག་ལྷར་སྐྱེ་བ་ལས་གླང་པོ་ཆེ་མཛེས་པ་ཞིག་མཐོང་བས། དེར་སྨིན་པས་ས་སྲུངས་ཀྱི་བུར་གྱུར་པ་ལྟ་བུ་དང༌། འགྲེལ་པར། ལྷའི་རིས་གཞན་པ་ཡང་གཞན་དུ་རྣམ་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ།།

གཉིས་པ། བདེ་བ་མྱོང་འགྱུར་ལ་སོགས་པ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ། མྱོང་འགྱུར་གསུམ་པོ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ནི།

བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་བར་གྱི་དགེ་བའི་ལས་ནི་བདེ་བའི་ཚོར་བ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ཡིན་ལ། གསུམ་པ་དེ་ཡན་ཆད་ཀྱི་ལས་དགེ་བ་ནི་སྡུག་མིན་བདེ་མིན་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ཡིན་གྱི་ཚོར་བ་དེ་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ནི་ལས་མི་དགེ་བ་ཡིན་ལ། འདིའི་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་འདོད་པ་ཁོ་ན་ན་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་དོན་དུའོ། །ཚོར་བ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ཏེ་འགྲེལ་པར། འདི་དག་གི་འབྲས་བུ་ཚོར་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ནི་མི་ཟད་དོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཚོགས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །འདི་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཁ་ཅིག་ན་རེ་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་འོག་སྟེ་དེ་མན་ཆད་ནའང་བར་མ་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་སྐྱེས་པ་ལ་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ཚོར་བ་ཡོད་པ་ལས་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དགེ་བའི་ལས་ལ་རྣམ་སྨིན་ཚོར་བ་མེད་པའམ། དེར་ལས་གང་གིས་ཀྱང་དེ་མི་སྨིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེར་བཏང་སྙོམས་མི་སྨིན་ཅིང༌། བདེ་སྡུག་གཏན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ཉེས་པ་འདི་འབྱུང་བར་དོགས་ནས། དེར་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་རྣམ་ཤེས་གསུམ་གྱི་བདེ་བའི་དབང་པོ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ལ། གཞན་དག་ནི་དེ་ན་རྒྱུ་མཐུན་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་ཡོད་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་གཉིས་ཀ་བསྟན་བཅོས་དང་འགལ་ཏེ། དེ་ལས་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སེམས་ཀྱི་ཚོར་བ་ཁོ་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཡོད་དེ་རྟོག་པ་མེད་པའི་ལས་དགེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ།།

གཞན་ཡང་རྒྱུ་མཚན་གཉིས་པ་ནི་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་དུས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ལས་གསུམ་གྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་སྨིན་སྨིན་པར་འདོད་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལས་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ལས་གསུམ་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཡོད་དེ་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ནི་གཟུགས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ནི་སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བས་སོ། །དེ་རྣམས་ནི་རིམ་པ་བཞིན་མིག་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྣམ་ཤེས་ལྔ་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་དང༌། སྲོག་གི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཊཱིཀ་བྱེད་དག་གིས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་ལས་གསུམ་གྱི་རྣམ་སྨིན་ཅིག་ཅར་སྨིན་པར་འདོད་པ་ལས་གཞན་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་བཞི་པའི་འོག་ན་བདེ་སྡུག་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ཡོད་པར་སྟོན་ཏོ། །འོ་ན་ལས་དེ་དགེ་བའམ་མི་དགེ་བ་ཡིན། དགེ་བ་སྟོབས་ཆུང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན། བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་བར་དགེ་བ། བདེ་བ་མྱོང་འགྱུར་ཞེས་དང༌། རྣམ་སྨིན་ཡིད་དུ་འོང་བ་ནི་དགེ་བའོ་ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། འགལ་བ་མེད་དོ། །དེ་དག་ཕལ་ཆེ་བ་ལ་བསམ་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ། དབྱེ་བ་ལ་སྤྱིར་ལྔར་དབྱེ་བ་དང༌། རྣམ་སྨིན་མྱོང་འགྱུར་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི།

ངོ་བོ་ཉིད་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མྱོང་འགྱུར་ནི་ཚོར་བ་རྣམས་ཏེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཚུངས་པར་ལྡན་པས་མྱོང་འགྱུར་ནི་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་རེག་པ་སྟེ། དེ་བདེ་བའི་ཚོར་བ་དང་མཐུན་པའམ་འདི་ལ་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དམིགས་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཡུལ་རྣམས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མིག་གིས་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་ནས་གཟུགས་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་གྱི། གཟུགས་ལ་འདོད་ཆགས་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་མྱོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡུལ་དེ་དག་དམིགས་པ་ན་ཚོར་བས་དེ་དག་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ཡིན་ཏེ། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་སོགས་པ་ལ་བདེ་བ་ལ་སོགས་རྣམ་སྨིན་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་བྱུང་ངོ་། །མངོན་སུམ་དུ་མྱོང་བར་གྱུར་པ་ལས་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཚོར་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གང་གི་ཚེ་བདེ་བའི་ཚོར་བ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ཚོར་བ་གཉིས་སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་འགག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་སྟེ། བདེ་བའི་ཚོར་བ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ན་ཚོར་བ་གཞན་གཉིས་མེད་པས་དེས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ཅིང་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་མངོན་སུམ་མྱོང་འགྱུར་ཞེས་བྱ་སྟེ་དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ལྔ་ཡིན་ནོ།།

གཉིས་པ། རྣམ་སྨིན་མྱོང་འགྱུར་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ་སྤྱིར་བཤད་པ་དང༌། རྣམ་སྨིན་མྱོང་འགྱུར་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ་གསུམ་གྱི་དང་པོ་ལས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི།

བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་དེ་ཡང་གནས་སྐབས་གསུམ་པོ་གང་རུང་དུ་མྱོང་བར་ངེས་པ་དང་དེར་མ་ངེས་པ་དང་གཉིས་སོ། །ངེས་པ་ལ་ནི་ཞེས་དང་པོར་བླངས་ལ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་སྟེ་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་མྱོང་བར་ངེས་པ་དང༌། སོགས་པ་ལས་སྐྱེས་ནས་ནི་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་དང༌། ལན་གྲངས་གཞན་ནི་ཡང་ཕྱི་སྟེ་དེ་ཕན་ཆད་དུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང་གསུམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ན་རྣམ་པ་གསུམ་མོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །གཞན་དག་ནི་ཆེས་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ལས་རྣམ་སྨིན་ཆུང་བར་འགྱུར་བས་མགོ་རྩོམ་པའི་དབང་གིས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཞེས་བཤད་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ཚེ་རབས་གཞན་དུའང་སྨིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དེ་ཁས་མི་ལེན་པས་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་དེ་ལྟར་སྨིན་ཏེ། ལྕམ་པ་དང་གྲོ་ནས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེའོ། །སློབ་དཔོན་ཁ་ཅིག་ནི་མ་ངེས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་སྨིན་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་ནས་ལས་རྣམ་པ་ལྔ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གཞན་དག་ནི་དཔེ་སྟོན་པ་སྟེ་མདོ་སྡེ་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ལ། དེ་དག་ནི་ལས་ལ་མུ་བཞི་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། འདི་ལྟར་ལས་གནས་སྐབས་ངེས་པ་རྣམ་སྨིན་མ་ངེས་པ་ནི་ལས་འགའ་ཞིག་འབྲས་བུ་མྱོང་ན་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་སོགས་པ་ལ་མྱོང་བར་ངེས་ལ། ནུས་པ་ཆུང་བས་རྣམ་སྨིན་མྱོང་བར་མ་ངེས་པ་དང༌། རྣམ་སྨིན་ངེས་ལ་གནས་སྐབས་མ་ངེས་པ་ནི་རྣམ་སྨིན་མྱོང་བར་ངེས་ལ། གནས་སྐབས་གསུམ་པོ་དེར་མ་ངེས་པ་དང༌། གཉིས་ཀ་ངེས་པ་ནི་གནས་སྐབས་གསུམ་པོ་དེར་མྱོང་བར་ངེས་པ་དང༌། གཉིས་ཀ་མ་ངེས་པ་ནི་གནས་སྐབས་དེར་མ་ངེས་ཤིང་རྣམ་སྨིན་ཡང་མྱོང་བར་མ་ངེས་པའོ། །དེ་ལྟར་མུ་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་བརྗོད་པ་དེ་དག་གི་ལྟར་ན་མཐོང་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་ནས་རྣམ་སྨིན་མྱོང་བར་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པའི་བར་བརྒྱད་དོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་དེ་ལྟར་ཁས་མི་ལེན་ཏེ། གསུམ་ནི་ངེས་པ་ཁོ་ན་དང༌། བཞི་པ་མ་ངེས་པ་ཡིན་པར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འོ་ན་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་ལས་རྣམ་པ་བཞི་འཕེན་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན་ཡོད་དེ། ཕ་རོལ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ལ་སྦྱར་ནས་བདག་ཉིད་ལོག་པར་གཡེམ་པ་རྣམས་ཅིག་ཅར་མཐར་ཕྱིན་ནའོ།།

གཉིས་པ་འཕེན་ཚུལ་ནི།

ལས་གང་གིས་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་རིས་མཐུན་འཕེན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། སྐྱེས་ནས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱིས་རིས་མཐུན་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་འཕེན་པར་བྱེད་ཀྱི་མཐོང་ཆོས་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་མ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོའི་རྒྱུན་དེ་ཉིད་ལ་སྨིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གསུམ་པ་ནི།

དེ་དག་གང་ན་ཡོད་ན། ཁམས་གསུམ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ན་ནི་དགེ་མི་དགེའི་ལས་ཀྱི་འཕེན་པ་བཞི་ཅར་ཡོད་ལ། འོན་ཀྱང་དམིགས་བསལ་དུ་དམྱལ་བ་ན་དགེ་བའི་ལས་འཕེན་བྱེད་གསུམ་ཡོད་ཀྱི་མཐོང་ཆོས་ལ་མྱོང་བ་མེད་དེ། དེའི་རྣམ་སྨིན་ཡིད་དུ་འོང་བ་མྱོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ས་དང་པོ་བརྒྱད་པོ་གང་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་བརྟན་པ་སྟེ་མི་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་བྱིས་པ་སྟེ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་དེར་སྐྱེས་ནས་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་མི་བྱེད་དེ། སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ལ་དེར་གཏན་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གསུམ་བྱེད་དོ། །ས་བར་པ་བདུན་པོ་གང་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་སྐྱེས་ནས་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་མི་བྱེད་པར་མ་ཟད་ལན་གྲངས་གཞན་དུའང་མྱོང་བའི་ལས་མི་བྱེད་དེ། དེར་སྐྱེ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ངེས་པ་དང་མཐོང་ཆོས་ལ་མྱོང་བ་བྱེད་དོ། །སྐྱེ་འཕགས་མི་བརྟན་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སར་སྐྱེ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་ནས་དང་ལན་གྲངས་གཞན་དུ་མྱོང་བའང་བྱེད་དོ། །འདོད་པ་དང་སྲིད་རྩེ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་འཕགས་པ་ཕྱིར་མི་འོང་དང་དགྲ་བཅོམ་ནི་མི་བརྟན་པ་སྟེ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཡང་སྐྱེས་ནས་དང་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བའི་ལས་བྱེད་པ་མིན་ཏེ། དེ་ལས་ཉམས་ན་འབྲས་བུ་ལས་ཉམས་པ་ཡིན་ལ། དེ་སོར་མ་ཆུད་པར་འཆི་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བར་སྲིད་ལའང་ལས་ཀྱི་འཕེན་པ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྲིད་པ་བར་མ་འདོད་ཁམས་སུ་མངལ་དང་སྒོང་སྐྱེས་སུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་ན་བར་སྲིད་དེ་ཉིད་དང་མངལ་དང་བཙས་པའི་གནས་སྐབས་ལྔ་ལྔ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་མྱོང་བར་ངེས་པ་དེར་མ་ངེས་པའི་འཕེན་པ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་གཉིས་བྱེད་ལ། ངེས་པ་བཅུ་གཅིག་པོ་དེ་ནི་མཐོང་ཆོས་ལ་འབྲས་བུ་མྱོང་བའི་ལས་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དེ་ལྟར་ལས་བྱེད་པའི་གནས་སྐབས་དང་འབྲས་བུ་མྱོང་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ལས་གཅིག་གིས་འཕངས་པའི་རིས་མཐུན་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བར་སྲིད་ནི་སྐྱེས་ནས་མྱོང་འགྱུར་ཁོ་ནས་འཕངས་པའོ། །དེས་སྐྱེས་ནས་དང་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བ་འཕེན་པར་མ་བཤད་ལ་བློ་མི་གསལ་བས་ཞེས་གསུངས་ཏེ་རྣམ་པར་དཔྱད་དོ།།

གཉིས་པ། རྣམ་སྨིན་མྱོང་ངེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ནི།

མྱོང་ངེས་དང་མཐོང་ཆོས་ལ་མྱོང་ངེས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མྱོང་ངེས་ནི་ཞིང་དམན་ཞིང་ལན་གྲངས་ཉུང་ཡང་ཀུན་སློང་ཉོན་མོངས་པ་དྲག་པོ་དང་རབ་ཏུ་དང་བ་དྲག་པོས་བྱས་པའི་མི་དགེ་བ་དང་དགེ་བ་དང༌། ཀུན་སློང་དྲག་པོ་དང་ཡུན་དུ་བྱེད་པ་མེད་ཀྱང་ཡོན་ཏན་གྱི་ཞིང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་འཆད་འགྱུར་གྱི་གང་ཟག་ལྔ་ལྟ་བུ་ལ་ཕན་གནོད་བྱས་པ་དང༌། སྦྱོར་བས་དགེ་མི་དགེ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་བྱས་པ་གང་ཞིག་ཡིན་པ་དང༌། པར་སིག་པ་ལྟར་བསོད་ནམས་ཀྱི་བློས་ཕ་མ་གསོད་ཀྱང་དེ་མྱོང་བར་ངེས་པའི་ལས་སོ། །མཐོང་ཆོས་ལ་འབྲས་བུ་མྱོང་བ་ཅན་གྱི་ལས་ནི་ཞིང་དང་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་ལས་ཏེ། ཞིང་ནི་ཆེས་འདས་པའི་སྔོན་རོལ་དུ་ཁོ་བོ་ཅག་གི་སྟོན་པ་སྡེ་སྣོད་གསུམ་པར་གྱུར་པས་དགེ་འདུན་གྱི་རྩོད་པ་སླར་འཕེལ་བར་བྱས་པ་དགེ་སློང་མདོ་སྡེ་འཛིན་པ་ཞིག་གིས་བསྡུམས་པ་དང༌། དེ་ཁྲོས་ཏེ་བུད་མེད་ཀྱིས་བུད་མེད་ཀྱི་རྩོད་པ་ཞི་བར་བྱས་སམ་ཞེས་ཚིག་རྩུབ་སྨྲས་པ་དང༌། དེ་ཉིད་ལ་བུད་མེད་དུ་གྱུར་ཏེ་སྐྱེ་བ་ལྔ་བརྒྱར་དེར་སྐྱེས་སོ། །སངས་རྒྱས་མང་པོའི་རྟོགས་བརྗོད་ལས། དེ་ནས་སངས་རྒྱས་མ་ཕམ་པའི། །སྔོན་བྱུང་སྡེ་སྣོད་གསུམ་པར་གྱུར། །དགེ་སློང་དགེ་འདུན་རྩོད་པ་ན། །དགེ་འདུན་བུད་མེད་ཅེས་བརྗོད་པའི། །ངག་གི་ཉེས་པ་སྤྱད་བྱས་པས། །བུད་མེད་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་སོང༌། །སླར་ཡང་སེམས་རབ་དང་བ་ཡིས། །སྐྱེས་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་གྱུར། །ཅེས་སོ།།

གསུམ་པ། བསམ་པ་ནི།

སྔོན་རྒྱལ་པོ་ཀ་/ནིསྐའི་18ཉུག་རུམ་པ་ལོང་བ་ཞེས་པས་མི་ཞིག་གླང་ལྔ་བརྒྱ་འདེད་པ་མཐོང་ནས། ཅི་བྱེད་ཅེས་དྲིས་པས་འབྲས་བུ་འབྱིན་ཅེས་ཟེར་བ་ན། སྙིང་རྗེས་དེའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་བར་བྱས་པས་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་སྐྱེས་པའི་དབང་པོ་བྱུང་ངོ་ཞེས་གྲགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་འགའ་ཞིག་ས་དེ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་གཏན་དུ་འབྲལ་བ་ཞིག་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེར་མྱོང་བར་ཉེས་པའི་ལས་དགེ་བའམ་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་མཐོང་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །ལས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ས་དེར་རྣམ་སྨིན་མྱོང་བར་ངེས་པ་གང་ཡིན་པ་སྐྱེས་ནས་དང་ལན་གྲངས་གཞན་དུའང་མ་ངེས་པའོ། །དེ་དག་ནི་དེར་ངེས་པའི་ཕྱིར་མཐོང་ཆོས་ལ་མི་སྨིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཞིང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དང༌། གང་ཟག་ཡིན་ཀྱང་འདི་ལྟར། གང་དག་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་འདྲ་བའི་སེམས་ཞི་བ་ཐོབ་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་ལངས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སོན་པ་སླར་ལོག་པ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱམས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ལས་ལངས་མ་ཐག་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དང་དེ་ལ་གནས་ཏེ་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་ལ་དེ་ལྟར་སེམས་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་ཞིང༌། ཤིན་ཏུ་གསལ་ཞིང་རྣ་བའི་བསོད་ནམས་ཚད་མེད་པས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། མཐོང་ལམ་དང་དགྲ་བཅོམ་འབྲས་བུ་ལས་ལངས་མ་ཐག་པའི་རྒྱུད་ནི་མཐོང་སྤང་དང་སྒོམ་སྤང་མཐའ་དག་སྤངས་པའི་གནས་གྱུར་སར་པ་དྲི་མ་མེད་པ་གསར་དུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་ཟག་ལྔ་པོ་དེ་ལ་ཕན་གནོད་བྱས་པ་ཡིས་འབྲས་བུ་འཕྲལ་དུ་སྟེ་མཐོང་ཆོས་ཁོ་ན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །འབྲས་བུ་བར་པ་གཉིས་ཐོབ་པ་ལས་ལངས་མ་ཐག་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་སྤང་མཐའ་དག་སྤངས་པའི་གནས་གྱུར་ནི་རྙིངས། སྒོམ་སྤང་མཐའ་དག་སྤངས་པའི་གནས་གྱུར་སར་པ་དྲི་མ་མེད་པ་མ་ཐོབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཐོབ་བྱེད་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་དང་འབྲས་བུ་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་རྒྱལ་སྲས་ནི་དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་ན་དེ་གཉིས་རྫོགས་པ་ལས་དེ་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའམ། ཡང་ན་ཟད་ཤེས་ཀྱི་སློབ་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་རྫོགས་ཏེ་མི་སློབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འབྲས་བུའང་རྫོགས་ཏེ་རང་གི་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འཆད་དོ། །གང་སྤེལ་ནི་རྒྱུན་ཞུགས་དང་དགྲ་བཅོམ་གྱི་ཚེ་མཐོང་ལམ་དང་སྒོམ་ལམ་དང་དེས་སྤང་བྱ་སྤངས་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ལ་འབྲས་བུ་གཉིས་ཀའི་ཚེ་སྒོམ་ལམ་དང་དེས་སྤང་བྱ་སྤངས་པའི་འབྲས་བུ་གཉིས་ཀ་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །ལས་གང་གིས་འབྲས་བུ་ཚོར་བ་གང་ཡིན་པ་ནི་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་གྱི་གཙོ་བོ་ཚོར་བ་ཡིན་པས་དེ་སེམས་ཀྱིའམ། ལུས་ཀྱི་ཁོ་ན་ཡིན་པ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཡིས་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་གྱི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ནི་སེམས་ཀྱི་ཚོར་བ་ཁོ་ནར་འདོད་དེ་ལུས་ཚོར་རྟོག་བཅས་སུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཤུགས་ལ་དང་པོའི་དངོས་གཞི་མན་ཆད་ཀྱི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ནི་ལུས་སེམས་གཉིས་ཀའི་ཚོར་བར་བསྟན་ཏོ།།

མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཚོར་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཚོར་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི་ཡིད་མི་བདེ་ཡིན་ལ། དེ་རྣམ་སྨིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་སེམས་གཡེང་པའི་སེམས་དེ་སེམས་གང་ལ་འབྱུང་ཞིང་དེའི་རྒྱུ་ཅི་ཞེ་ན། གཡེངས་པ་སྨྱོན་པའི་སེམས་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སེམས་ལ་ཡོད་ཀྱི། སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པར་རྟོག་པ་དང་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྟོག་པ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

དེ་ནི་རྒྱུ་རྫས་དང་སྔགས་ཀྱི་སྦྱོར་བས་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་གཡེངས་པར་བྱེད་པའམ། མི་འདོད་བཞིན་དུ་དུག་དང་མྱོས་པར་འགྱུར་བ་ལྡུད་པའམ། རི་དྭགས་ལ་སོགས་པ་སྐྲག་པར་བྱེད་པའམ། ནགས་མེས་གཏོང་བའམ། གཡང་དུ་འདོར་བར་བྱེད་པའམ། གཞན་གང་ཡང་རུང་བས། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། མི་མ་ཡིན་གྱི་གཟུགས་མི་སྡུག་པ་མཐོང་བས་སྐྲག་པ་དང༌། དེ་འཁྲུགས་ཏེ་གནད་དུ་བསྣུན་པའི་གནོད་པ་དང༌། འབྱུང་བ་མ་མཉམ་པ་རླུང་མཁྲིས་བད་ཀན་འཁྲུགས་པ་དང༌། མྱ་ངན་གྱིས་ཀྱང་འགྱུར་ཏེ། གནས་བྱེད་དང་བྲམ་ཟེ་མོ་ཞིག་གི་བུ་དྲུག་ཤི་བས་མྱ་ངན་གྱིས་སྨྱོ་བར་གྱུར་ཏེ་གཅེར་བུ་ཁོ་ནར་མི་ཐི་ལའི་ཨ་མྲའི་ཚལ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་པའི་དྲུང་དུ་ཕྱིན་པ་དང༌། དེའི་མཐུས་དྲན་པ་རྙེད་དེ་ངོ་ཚ་བར་གྱུར་པ་ལ་སྟོན་པའི་བཀས་ཀུན་དགའ་བོས་གོས་བྱིན་ཏེ། དེ་ལ་ཆོས་བསྟན་པས་རྒྱུན་ཞུགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས་སླར་རང་གི་ཁྱིམ་དུ་ཕྱིན་པ་ན་བུ་བདུན་པ་ཤི་ཡང་མྱ་ངན་མི་བྱེད་པ་དང༌། བྲམ་ཟེ་ན་རེ་སྔོན་ནི་གདུང་བ་ལྟར་བྱེད་ལ། ད་ནི་མི་བྱེད་པས། འདི་དང་སྦྱར་ན་བུ་དེ་དག་རང་གིས་ཟོས་སོ་ཞེས་ཟེར་བ་ན། ཕྱིར་སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་ངས་ནི་ཡུན་རིང་ནས། །བུ་དང་ཚ་བོ་སྟོང་ཕྲག་དང༌། །གཉེན་མང་བརྒྱ་ཕྲག་དག་ཟོས་ཏེ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་ནི་དེ་དང་འདྲ། །སྐྱེ་བ་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ། །བུ་དང་ཚ་བོ་སྟོང་ཕྲག་དག །གཅིག་ལ་གཅིག་ནི་ཟ་རྣམས་ཀྱི། །ཚད་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ན་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། །འཆི་ལས་ངེས་འབྱུང་ཤེས་ནས་ནི། །སུ་ཞིག་མྱ་ངན་ཡོངས་གདུང་བའམ། །སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པར་བྱེད་པར་འགྱུར། །བདག་གིས་སངས་རྒྱས་བསྟེན་བྱས་ཏེ། །སྐྱེ་བ་དང་ནི་འཆི་བ་ལས། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཤེས་པས་ན། །མྱ་ངན་མི་བྱེད་གདུང་མི་བྱེད། །ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིད་ཤེས་གཡེངས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་སྐྱེས་པ་སེམས་ཚོར་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། འདོད་ན། མི་དགེ་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཡིན། ཞེས་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འགལ་བ་མེད་དེ། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་ཀྱང་དེ་རྣམ་སྨིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་ལས་ལས་སྐྱེས་པའི་འབྱུང་བ་འཁྲུགས་ལ། དེ་ལས་སེམས་འཁྲུགས་ཤིང་གཡེངས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་འབྱུང་བ་འཁྲུགས་པ་ནི་རྣམ་སྨིན་ཡིན་ལ། འདི་ནི་བདག་འབྲས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་གསུངས་ཀྱི་ལས་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་མི་གསུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་འདི་ཡིན་ནོ།།

དེ་ལ་འཕྲོས་ནས་འགྲེལ་པར། སེམས་གཡེངས་པ་དང་སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ལ་མུ་བཞི་བཤད་པའི་སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ནི་སེམས་རྣལ་དུ་འདུག་པ་ཉོན་མོངས་ཅན་ནོ། །རྟེན་གང་གིས་གཡེངས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་མིན་པ་འདོད་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཏེ། དེའི་ལྷ་ལའང་སྨྱོན་པ་ཡོད་ན་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དམྱལ་བ་རྣམས་ནི་ཕལ་ཆེར་རྟག་ཏུ་སེམས་གཡེངས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། གནོད་པ་སྣ་ཚོགས་པས་གནད་བཅོམ་པའི་ཚོར་བ་མི་བཟད་པས་མངོན་པར་ཉེན་པས་བདག་ཉིད་ཀྱང་མི་དྲན་ན་བྱ་བ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཀྱི་ཧུད་སེམས་ཤེས་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པའི་དམྱལ་བ་དཔེར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་མ་གཏོགས་པ་འཕགས་པ་རྣམས་ལའང་འབྱུང་བ་མ་སྙོམས་པའི་སེམས་གཡེངས་པ་འབྱུང་གི རྒྱུ་གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་ལས་ངེས་པ་སྔོན་སྨིན་ཟིན་ཅིང༌། མ་ངེས་པ་མི་སྨིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཚོ་བ་མེད་པ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མེད་པ། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སྐྲག་པ། འཆི་བ། ངན་འགྲོ་སྟེ་འཇིགས་པ་ལྔ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་དང༌། མི་མ་ཡིན་པ་འཁྲུག་པའི་རྒྱུ་མི་མཛེས་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་ཉིད་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཉིད་ནི་ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག །ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བཤད་དོ།།

གསུམ་པ། ཡོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེེ་བ་ནི།

མདོ་ལས། ཡོན་པོ་དང་སྐྱོན་དང་སྙིགས་མའི་ལས་གསུམ་ཞེས་བྱ་བར་གསུངས་པ་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་གཡོ་ནི་གྱ་གྱུ་བས་ཡོན་པོ་ཡིན་ལ། དེས་བསླང་བའི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་ལས་གསུམ་ནི་ཡོན་པོའི་ལས་གསུམ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཞེ་སྡང་ནི་ཉེས་པ་ཆེ་བས་སྐྱོན་ཏེ། དེས་བསླང་བ་གསུམ་ནི་སྐྱོན་གྱི་ལས་གསུམ་དང༌། ཚོན་རྩིའི་སྙིགས་མ་འཛིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལྟར་འདོད་ཆགས་ནི་དགའ་བའི་རྣམ་པར་འཇུག་པས་དབྲལ་དཀའ་བའི་ཕྱིར་སྙིགས་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་བསླང་ཞིང་སྐྱེས་པ་གསུམ་ནི་སྙིགས་མའི་ལས་གསུམ་མོ།།

བཞི་པ། དཀར་གནག་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ནི།

མདོ་ལས། གནག་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གནག་པའི་ལས་དང༌། དཀར་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དཀར་བའི་ལས་དང༌། དཀར་གནག་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དཀར་གནག་གི་ལས་དང༌། མི་དཀར་མི་གནག་ཅིང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་ལ་ལས་ཟད་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཏེ་དཀར་གནག་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ལས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་འཆད་པ་ནི་མི་དགེ་བ་དང་གཟུགས་སུ་གཏོགས་པའི་དགེ་བ་དང་འདོད་པར་གཏོགས་པའི་དགེ་བ་ཉིད་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ། གནག་དང་དཀར་དང་གཉི་གའི་ལས་ཞེས་གང་གསུངས་པ་རྣམས་ནི་དེ་དག་གོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་ལས་མི་དགེ་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་པས་གནག་ལ། རྣམ་སྨིན་ཡིད་དུ་མི་འོང་བས་རྣམ་སྨིན་ཡང་གནག་པ་དང༌། གཟུགས་སུ་གཏོགས་པའི་དགེ་བའི་ལས་ནི་མི་དགེ་བ་དང་མ་འདྲེས་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་དཀར་ལ་རྣམ་སྨིན་ཡིད་དུ་འོང་བས་དེའང་དཀར་བའོ། །གཟུགས་མེད་དགེ་བ་དེར་མ་བཤད་ཅེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་ན་རེ། གང་ན་བར་སྲིད་དང་སྐྱེ་སྲིད་ཀྱི་དུས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་དང༌། ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་ལས་གསུམ་ཅར་གྱི་རྣམ་སྨིན་ཏེ་དེ་གཉིས་ཡོད་པའི་ས་དེའི་དགེ་བ་གང་ཞིག་མི་དགེ་བ་དང་མི་འདྲེས་པར་གནས་པ་དེ་དེར་བཤད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན། གཟུགས་མེད་ལ་བར་སྲིད་དང་ལུས་ངག་གི་ལས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །སློབ་དཔོན་ནི་མདོ་གཞན་ལས་དེ་ཡང་བཤད་དེ། ལས་དཀར་ལ་རྣམ་སྨིན་དཀར་བ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །འདོད་པའི་དགེ་བའི་ལས་ནི་རྒྱུད་གཅིག་ལ་རྒྱུ་མི་དགེ་བ་འདྲེ་ཞིང་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་འདྲེ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི། ངོ་བོ་དང་ཚོགས་པ་འདྲེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་མི་དགེ་བ་ཡང་དེར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ལོག་ལྟས་དགེ་རྩ་བཅད་ནས་མི་དགེ་བ་དེ་དང་མི་འདྲེ་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པའི་དགེ་བས་དེ་ལྟར་བྱེད་མི་ནུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མེད་པས་སོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྒྱུད་ལ་མི་འདྲེ་བ་ནི་འདོད་པའི་དགེ་བས་མ་ཡིན་ལ་མི་ལྕོགས་མེད་/ཀྱིས་19ཡིན་པས་མི་མཚུངས་སོ།།

འོ་ན་མི་དགེ་བ་སྟོབས་ཆེའམ་ཞེ་ན། འདི་ན་དགེ་བས་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་དང༌། མི་དགེ་བས་མནར་མེད་དུ་སྐྱེ་བས་རྣམ་སྨིན་དང༌། མི་དགེ་བས་དགེ་རྩ་གཅོད་ཀྱི་བཟློག་པས་མ་ཡིན་པས་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་ཆེ་ལ། སྤྱིར་ནི་སྲིད་རྩེའི་ལས་སེམས་པ་བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཁྲིར་སྨིན་པ་དང༌། གཉེན་པོ་ཟག་མེད་ཀྱིས་སྤང་བྱ་གཏན་འཇོམས་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་སྟོབས་ཆེའོ། །རྣམ་བཤད་རིགས་པ་ལས་ཀྱང༌། འདུ་བྱེད་རྣམ་པ་མཚུངས་ལྡན་དང༌། །ས་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་ཉིད་དང༌། །འཆད་དང་ཆུང་ངུས་ཡང་དག་འཇོམས། །སྤང་དང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཉིད། །ཅེས་སོ། །ལས་བཞི་པ་དེ་ཟད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་ཡིན་ཏེ། ལས་དེ་གསུམ་ཟད་ཅིང་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པས་མི་གནག་ཅིང༌། རྣམ་སྨིན་ཡིད་དུ་འོང་བ་དཀར་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་དཀར་ཅེས་བྱའོ། །དཀར་པོ་མ་ཡིན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཆེན་པོའི་དོན་གྱི་མདོ་ལས། ཀུན་དགའ་བོ་ཆོས་འདི་དག་ནི་གཅིག་ཏུ་དཀར་བ་གཅིག་ཏུ་དགེ་བ་གཅིག་ཏུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང༌། བསྟན་བཅོས་ལས་ཀྱང༌། ཆོས་དཀར་པོ་རྣམས་གང་ཞེ་ན། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་གང་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །ལས་གསུམ་ཟད་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་ནི་འགྲེལ་པར། ཅི་ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་དང་ལས་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ལས་དང་ལས་ཞེས་པ་ནི་ཟློས་པ་སྒྲའི་སྦྱོར་བཤད་དོ། །ལན་དུ་སྨྲས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཏེ། འོ་ན་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་བཟོད་ལ་སོགས་པ་བཞི་དང༌། འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སྒོམ་ལམ་ཟག་མེད་བར་ཆད་མེད་ལམ་བརྒྱད་ཀྱི་སེམས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། བསམ་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་ནི་ནག་པོའི་ལས་ཟད་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཡིན་ཏེ། འདོད་པའི་ལས་ཉོན་མོངས་ཅན་ཟད་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

དེའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་དགུ་པའི་སེམས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལས་དཀར་གནག་ཟད་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཡིན་ཏེ། ལས་ཉོན་མོངས་ཅན་འདོད་པའི་དགུ་པ་ངོ་བོ་ཐོབ་པ་ཆད་པའི་སྒོ་ནས་སྤང་ཞིང་དཀར་པོ་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སྒོ་ནས་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དཀར་པོ་ཟད་པར་བྱེད་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པོ་དེ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་འབྲལ་བའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་སྐྱེས་པ་ཐ་མ་སྟེ་དགུ་པའི་སེམས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དཀར་པོའི་ལས་ཟད་བྱེད་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྲིད་དུ་དེ་མ་སྤངས་པ་དེ་སྲིད་དུ་དེས་དམིགས་པ་ན་དེ་དག་སྤང་བྱར་ལྡན་ལ། དེ་སྤངས་པ་ན་དེ་དག་ཀྱང་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སྒོ་ནས་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་སློབ་དཔོན་གཞན་དག་ནི་དམྱལ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ནི་གནག་ལ་རྣམ་སྨིན་གནག་པ་དང་འདོད་པའི་འགྲོ་བ་གཞན་བཞི་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་དཀར་གནག་གཉིས་སུ་རིག་ཅེས་ཏེ། ཉི་ཚེ་བའི་རྫོགས་བྱེད་ཀྱི་ལས་འགའ་ཞིག་བཏང་སྙོམས་སུ་མཛད་པའོ། །སློབ་དཔོན་གཞན་ནི་འདོད་པ་ན་མཐོང་བས་སྤང་བྱ་ཡིན་པའི་ལས་ནི་དགེ་བ་དང་མི་འདྲེ་བར་གནས་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་པས་གནག་པ་དང༌། འདོད་པ་ལས་སྐྱེས་པ་གཞན་ཏེ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྒོམ་སྤང་གི་ལས་ནི་དགེ་མི་དགེ་གཉིས་ཀ་ཡོད་པས་དཀར་གནག་གོ །འདི་ལའང་འཇིག་ཚོགས་མཐར་འཛིན་དང་མཚུངས་ལྡན་དང༌། སྒོམ་སྤང་མ་བསྒྲིབས་པ་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱས་པའོ་ཞེས་འཆད་དོ། །ལས་གཞན་གཉིས་ནི་གོང་བཞིན་ནོ།།

ལྔ་པ། ཐུབ་པའི་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ལ་བཞི་ལས་དང་པོ་ཐུབ་པའི་གསུམ་ནི།

མདོ་ལས། ཐུབ་པའི་གསུམ་སྟེ་ཐུབ་པའི་ལུས་དང༌། ཐུབ་པའི་ངག་དང༌། ཐུབ་པའི་ཡིད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཐུབ་པ་ནི་མི་སློབ་པ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་གཏན་དུ་ཐུབ་པའི་ཕྱིར་ནའོ། །གསུམ་ནི་ཐུབ་པའི་ལས་སམ་ཐུབ་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་ན་ཐུབ་པའི་གསུམ་ཞེས་པ་སྟེ་དེའི་ལུས་ངག་གི་ལས་ཟག་མེད་ནི་ལས་དང་ངོ་བོ་གཉིས་ཀ་ཡིན་པས་དང་ཡིད་ཟག་མེད་དེ་ཉིད་ཐུབ་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐུབ་པའི་གསུམ་ཞེས་བྱ་སྟེ་གོ་རིམ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་ཐུབ་པའི་ཡིད་དམ་ཡིད་ཀྱི་ཐུབ་པར་འཇོག་པ་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་ཞིང་དོན་དམ་པར་ཐུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ལུས་ངག་གི་སྒོ་ནས་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་སྟེ་མདོ་ལས། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ། སྐུའི་ཕྲིན་ལས་རབ་ཏུ་ཞི་བ་དང༌། གསུང་གི་ཕྲིན་ལས་རབ་ཏུ་ཞི་བས་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །སློབ་དཔོན་ནི་ཐུབ་པའི་དོན་ནི་སྤོང་བ་ཡིན་པས་ལུས་ངག་གི་ལས་ཀྱིས་མི་དགེ་བ་སྤོང་ལ། ཡིད་ཉིད་ཀྱིས་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །སློབ་པ་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་པས་ལོག་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་ཐུབ་པ་མ་ཡིན་པས་ཐུབ་པར་མི་གཞག་གོ།

གཉིས་པ། གཙང་བྱེད་གསུམ་ནི། མདོ་ལས།

ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་གཙང་བྱེད་ཅེས་པ་སྟེ། ལེགས་སྤྱད་གསུམ་པོ་གང་ཡིན་པ་ལུས་ཀྱི་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་ཐམས་ཅད་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་གཙང་བྱེད་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཟག་བཅས་ཀྱིས་ཉེས་སྤྱོད་ཀྱི་དྲི་མ་རེ་ཞིག་སྤོང་ལ། ཟག་མེད་ཀྱིས་གཏན་དུ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་ལོག་པའི་ཐུབ་པ་མི་སྨྲ་བར་འདུག་པ་ཙམ་དང༌། ལོག་པའི་གཙང་སྦྲ་འཇུག་ངོགས་སུ་ཁྲུས་བྱས་པས་འདག་པར་ལྟ་བ་བསལ་བའི་དོན་ཏོ།།

གསུམ་པ། ལེགས་སྤྱད་ཉེས་སྤྱད་ཀྱི་ལས་ལ་གཉིས་ལས་མདོར་བསྟན་ནི།

ཉེས་སྤྱད་གསུམ་དང་ལེགས་སྤྱད་གསུམ། ཞེས་གང་གསུངས་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་དང་སོགས་པ་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་མི་དགེ་བ་རྣམ་སྨིན་ཡིད་དུ་མི་འོང་པ་འབྱིན་པས་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་གསུམ་དུ་འདོད་ལ། བརྣབ་སེམས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པས་ལས་མིན་ཡང་ཡིད་ཀྱི་ཉེས་སྤྱད་རྣམ་པ་གསུམ་མོ་ཞེས་ཏེ་སྒྲ་དོན་ཐོབ་པར་བསམས་པའོ། །དཔེ་སྟོན་པ་ནི་ཆེད་དུ་བསམ་པར་བྱ་བའི་མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་ཇི་ལྟར་ཡིད་ཀྱིས་ཆེད་དུ་བསམ་པར་བྱ་བའི་ལས་གསུམ་བྱས་ཤིང་བསགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་འདི་ན་དགེ་སློང་ལ་ལ་བརྣབ་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན། གནོད་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་སུ་གྱུར་བ་ཡིན། ལོག་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་དག་མ་གཏོགས་པའི་ཡིད་ཀྱི་ལས་མ་བཤད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཁོ་ན་ཡིད་ཀྱི་ལས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ན་རེ། དེ་ལྟ་ན་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ལ། འདོད་ན་མདོ་ལས། ལས་ནི་གཉིས་ཏེ་སེམས་པའི་ལས་དང་བསམ་པའི་ལས་སོ་ཞེས་དང༌། མངོན་པ་ལས་དེ་ལྟར་གསུངས་པ་དང་ཡང་འགལ་ཏེ་དེ་དག་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་མདོ་སྡེ་ནི་བརྣབ་སེམས་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་པ་ཞུགས་པས་དེ་དག་གིས་སེམས་པ་སྟོན་ཅིང་མཚོན་པར་བྱེད་པའོ། །ཉེས་སྤྱད་གསུམ་པོ་དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་ལོག་ལྟ་ལེགས་སྤྱད་ཉེས་སྤྱད་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། ཕན་འདོགས་པ་དང་གནོད་པ་བྱ་བའི་བསམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལས་ཆེ་ལོང་སྟེ་ཤིན་ཏུ་རགས་པའམ། ཆེན་པོར་གྱུར་པ་དག་བསྡུས་ནས་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཅི་རིགས་པར་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་བཅུར་གསུངས་སོ། །ཅི་རིགས་པའི་དོན་ནི། རྒྱལ་སྲས་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་སྲིད་པར་ཞེས་དང༌། གང་སྤེལ་ནི་གོ་རིམ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡིན་པ་བསལ་པའི་དོན་དུ་འཆད་དོ། །གང་མ་བསྡུས་ཞེ་ན། ལུས་ཀྱི་ཉེས་སྤྱད་ལས་སྲོག་གཅོད་སོགས་ཀྱི་སྦྱོར་མཇུག་དང༌། དེ་དག་མ་ཡིན་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་འཆི་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ངག་ལས་ཉེས་པ་ཚབས་ཆེ་བ་དག་བཤད་ཀྱི་དེ་དག་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡིད་ལས་ཀྱང་སེམས་པ་མ་བསྡུས་ལ། ལུས་ཀྱི་ལེགས་སྤྱད་ལས་སྦྱོར་མཇུག་དང༌། ཆང་དང་ཕྱི་དྲོའི་ཟས་སྤོང་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་དང་མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་དང༌། ངག་ལས་སྙན་པར་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཡིད་ལས་སེམས་པ་དགེ་བ་མ་བསྡུས་སོ།།

གཉིས་པ། རྒྱས་བཤད་ལ་བདུན་ལས། དང་པོ། རིག་བྱེད་དང་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་གོང་དུ་ངེས་ལ། གཉིས་ལས་དང་པོ་དངོས་ནི།

ལུས་ངག་གི་ལས་དེ་དག་ལས་མི་དགེ་བ་དྲུག་ནི་གཞན་ལ་བཅོལ་བས་འགྲུབ་པས་རིག་བྱེད་མེད་པ་སྲིད་ལ་རྣམ་རིག་མིན་པ་ངེས་པར་ཡོད་ཅིང་གཅིག་སྟེ་ལོག་གཡེམ་ནི་བཅོལ་བས་མི་འགྲུབ་པས་རང་གིས་བྱེད་པས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དྲུག་པོ་དེ་དག་ཀྱང་རང་གིས་བྱེད་ན་རིག་བྱེད་མ་འགགས་པའི་ཚེ་གྲུབ་ན་གཉིས་ཀ་དང༌། འགག་པའི་ཚེ་གྲུབ་ན་རིག་མིན་ཁོ་ནའོ། །ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དགེ་བ་བདུན་ནི་དམིགས་བསལ་ཅུང་ཟད་མ་གཏོགས་པ་རིག་བྱེད་ལ་རག་ལུས་པའི་ཕྱིར་རིག་བྱེད་མིན་ཏེ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་བསམ་གཏན་ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པ་སྟེ། དེ་ནི་མཉམ་པར་བཞག་སྟོབས་ཀྱི་འབྱུང་གི་རིག་བྱེད་ལ་རག་མ་ལས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རིག་མིན་ཁོ་ནའོ། །དེ་དག་གི་ཉེར་བསྡོགས་རྣམས་ནི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ལ་ལྟོས་པས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དུ་ངེས་ཤིང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དྲག་པོའམ་རབ་ཏུ་དང་བ་ཆེན་པོས་སྦྱོར་བརྩོམ་ན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མིན་པར་ཡང་འགྱུར་བའམ། བཟློག་ན་སློང་མི་ནུས་པས་མ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་མཇུག་ཡིན་ཏེ་མ་བཏང་གི་བར་དུ་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཡོད་པར་ངེས་ཤིང༌། རིག་བྱེད་ནི་དངོས་དང་མཐུན་པའི་བྱ་བ་བྱེད་ན་ཡོད་ལ་མི་བྱེད་ན་མེད་དོ། །དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་ལ་གསུམ་ལས་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི། བདུན་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི་དངོས་དེ་བྱ་བའི་བསམ་པས་དེ་མ་གྲུབ་ཀྱི་བར་དེ་དང་མཐུན་པར་འཇུག་པའི་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའོ། །དངོས་གཞི་ནི་བསྣུན་པ་གང་གིས་སྲོག་གཅོད་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེའི་རིག་བྱེད་ཡོད་ན་དེ་དང་རིག་མིན་ནོ། །དེ་ནི་སྲོག་གཅོད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དང༌། སྦྱོར་བ་དེའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་འགྱུར་ཏེ་འགྲེལ་པར། རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ན་སྲོག་གཅོད་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་རེག་པར་འགྱུར་ཏེ། སྦྱོར་བ་དང་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་སོ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་ཞུགས་ཏེ་གཞན་གྱི་ནོར་གནས་ནས་སྤོག་པའི་ཚེའི་རིག་བྱེད་དང་དེ་མིན་པ་ལ། དེ་ནི་དེའི་ཚེ་ཐོབ་བློ་སྐྱེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་འགྱུར་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་ནས་སྤགས་པ་ཙམ་གྱིས་དེར་མི་འགྱུར་ཏེ། མ་བྱིན་ལེན་པ་གཞན་གྱི་ནོར། །མཐུ་དང་འཇབ་བུས་བདག་གིར་བྱེད། །ཅེས་དང༌། ལུང་ལས་ཀྱང༌། མི་སྣང་བའི་ཚེ་བརྐུས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་གྲུབ་པའི་བློ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །གཞན་ལྔ་ཡང་རང་གིས་བྱེད་ན་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་འགྱུར་བས་འཁྲིག་པའི་བདེ་བ་མྱོང་བ་དང༌། བརྡ་ཡོངས་སུ་བྱས་པ་སྐད་རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་ལ་བྱས་པའི་ཚེའི་རིག་བྱེད་དང་རིག་མིན་ནོ། །མཇུག་ནི་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བྱ་བ་བྱེད་ན་རིག་བྱེད་དང༌། རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་མ་བཏང་བའི་བར་རོ། །ཡིད་ཀྱི་གསུམ་ནི་སྦྱོར་འཇུག་ལ་མི་ལྟོས་ཀྱི་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཙམ་ལས་ཀྱི་ལམ་མོ། །ལས་ལམ་གཞན་གྱི་སྦྱོར་འཇུག་གི་གནས་སྐབས་ལས་ལམ་གཞན་ཡིན་པ་ནི། དཔེར་ན་དགྲ་གསད་པའི་ཕྱིར་བརྐུས་པའི་ཕྱུགས་ཀྱི་ཤས་མཆོད་པ་དང༌། དེའི་ཕྱིར་ཆུང་མ་ལ་ཉལ་པོ་བྱེད་པ་དང༌། དེ་སྐྱོབ་པའི་མཛའ་བོ་ལ་ངག་གི་གཞིས་དབྱེན་བྱེད་པ་དང༌། དེའི་ནོར་ལ་བརྣབ་སེམས་དང༌། དེ་ཉིད་ལ་གནོད་སེམས་དང༌། དེའི་དོན་དུ་ལོག་ལྟ་འཛིན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་གཞན་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །འོ་ན་བརྣབ་སེམས་སོགས་ལས་ལམ་གཞན་གྱི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེའི་སྦྱོར་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་དག་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི་བྱ་བ་གང་ཡང་མ་བརྩམས་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བར་མི་རུང་ངོ༌། །སྲོག་གཅོད་དངོས་བརྟག་པ་ནི་བསྣུན་པ་གང་གིས་སྲོག་གཅོད་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེའི་རིག་བྱེད་དང་རིག་མིན་ཡིན་ན། དེ་འཆི་བའི་སྲིད་པའམ། ཤི་བའི་སྲིད་པ་གནས་པ་དེའི་ཚེའི་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན། ལྷན་ཅིག་ཤི་བ་ལ་སྲོག་གཅོད་ཀྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ། འདོད་ན། སྔ་དང་མཉམ་དུ་ཞེས་པའི་གྲུབ་མཐའ་དང་འགལ་ལོ། །གཉིས་པ་ལྟར་ན་ཡང་ཁས་བླངས་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་ལ། གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་ལས། སྲོག་ཆགས་བསད་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་མ་འགགས་པ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཡོད་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སྲོག་ཆགས་ཀྱི་སྲོག་བཅད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་གསུངས་པས་དེའི་ཚེ་སྦྱོར་བ་ཡོད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྔ་མ་ནི་སྦྱོར་བ་དང་དེའི་འབྲས་བུ་རྫོགས་པ་ལ་འདོད་པར་བཤད་ཟིན་ལ། འདི་ནི་མཇུག་ལ་སྦྱོར་བའི་སྒྲར་གསུངས་སོ་ཞེའོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས་དེ་མི་རིགས་ཏེ། སྲོག་བཅད་པའི་གནས་སྐབས་དེའི་ཚེ་དངོས་ཁོ་ན་མ་འགགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ལ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ན་རེ། ཉེས་པ་མེད་དེ། འཆི་བའི་སྲིད་པ་ལ་གནས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་སྲོག་བཅད་པའམ། ཤི་བར་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་དེ་ཡིན་ན་དངོས་ལ་སྦྱོར་བའི་སྒྲར་གསུངས་ལ། དེ་ཕན་ཆད་ཀྱི་ཤི་བའི་གནས་སྐབས་དེ་ཡིན་ན་མཇུག་ལ་སྦྱོར་བའི་སྒྲར་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གཉིས་པ། ལས་ལམ་གསུམ་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་ནི།

མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་སྲོག་གཅོད་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཆགས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ན། རེ་རེ་ཞིང་གསུམ་གསུམ་གྱིས་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་དམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་གྱི་ལུས་ངག་གི་བདུན་ནི་སྦྱོར་བ་རྩ་བ་གསུམ་དེ་དང་དེ་ལས་སྐྱེས་པ་ལ་དགོངས་ཏེ། སྲོག་གཅོད་འདོད་ཆགས་ལས་སྐྱེས་པ་ཤ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་པས་གསོད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་ལས་སྐྱེས་པ་ཁོ་ན་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་བྱ་བས་གསོད་པ་དང༌། གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པ་མཆོད་སྦྱིན་དང༌། མི་བགྲུངས་པ་དང༌། མི་ལ་གནོད་པའི་སྡིག་སྦྲུལ་ལ་སོགས་པ་བསད་ན་ཆོས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསོད་ནམས་ཀྱི་བློས་གསོད་པ་དང༌། པར་སིག་པ་དག་ཕ་མ་རྒས་པ་དང་ནད་ཚབས་ཆེ་བ་དག་ལ་གཞན་གྱི་ཚེ་/དབང་པོས་རང་20དང་བརྙེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསོད་པ་དང༌། ལོག་ལྟས་བསླང་བ་ཉེས་པ་མེད་པའི་བློས་གསོད་པའོ། །མ་བྱིན་ལེན་ཡང་རྫས་ལ་སྲེད་ཅིང་དོན་དུ་གཉེར་བ་ལ་སོགས་པས་རྐུ་བ་དང༌། /ཁོན་21ལས་འབྱུང་བས་རྐུ་བ་དང༌། བྲམ་ཟེ་དག་ནོར་རྣམས་ཚངས་པས་བྱིན་ན་བདག་ཅག་ཉམས་དམས་པས་དམངས་རིགས་རྣམས་སྤྱོད་པར་ཟད་ཀྱི། དེ་བས་བདག་ཅག་འཕྲོག་པ་ན་བདག་ཉིད་ལེན་ཅིང་ཟ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་པའམ། བྲམ་ཟེ་རྒུད་ཚེ་རྐུ་བ་ཆོས་སུ་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །ལོག་གཡེམ་ཡང་ཆགས་པས་ལོག་པར་འཇུག་པ་དང༌། རྨ་དབབ་པར་འདོད་པ་དང༌། བ་ལང་འབྲང་གི་མཆོད་སྦྱིན་ལ་ཆོ་ག་ཅན་གྱི་ཆུ་བཏུང་རྩྭ་བཅད། མ་དང་སྲིང་མོ་དང་རུས་གཅིག་པའི་གན་དུ་ཉལ་པོ་ལ་འགྲོའོ་ཞེས་དང༌། གང་དག་བུད་མེད་ནི་གཏུན་དང་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་དང་ཟས་སྨིན་པ་དང་ངོགས་དང་ལམ་དང་འདྲའོ་ཞེས་འདོད་པ་བསྟེན་པ་ལྟ་བུའོ།།

བརྫུན་ལ་སོགས་པ་དང་པོ་གཉིས་འདྲ་ལ། གསུམ་པ་ནི། རྒྱལ་པོ་བཞད་གད་ལྡན་དང་བུད་མེད་དང༌། །བག་མ་ལེན་པའི་ཚེ་དང་གསོད་པ་དང༌། །ནོར་རྐུན་འཕྲོག་ཚེ་བརྫུན་བྱས་གནོད་མེད་དེ། །བརྫུན་ལྔ་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་མིན་ཞེས་བཤད། །ཅེས་དང༌། ལོག་ལྟས་བསླང་བ་ཐམས་ཅད་དོ། །གཞན་ཡང་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དེའི་མཇུག་ཐོགས་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་བརྣབ་སེམས་སོགས་རྩ་བ་གསུམ་པོ་དེ་དང་དེ་ལས་སྐྱེས་པར་གསུངས་སོ། །དགེ་བའི་ལས་ལམ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དགེ་བའི་ལས་ལམ་གྱི་སྦྱོར་བ་དང་མཇུག་དང་བཅས་པའི་དངོས་གཞི་རྣམས་ནི་སེམས་དགེ་བས་སློང་ལ། དེ་དགེ་རྩ་གསུམ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཆགས་སྡང་གཏི་མུག་མེད་པ་གསུམ་ལས་སྐྱེས་ཤིང༌། དེ་རྣམས་ཀྱིས་མི་དགེ་བའི་སྦྱོར་དངོས་མཇུག་རྣམས་སྤོང་ངོ༌། །དཔེར་ན། དགེ་ཚུལ་བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་འདོད་པས་དེའི་བྱ་བ་ལ་ཞུགས་ཏེ་དངོས་གཞི་མ་གྲུབ་བར་གྱི་རིག་བྱེད་དང་རིག་མིན་ནི་སྦྱོར་བ་དང་ལས་བརྗོད་པ་གསུམ་པའི་དེའི་སླད་དུ་དགེ་འདུན་གྱིས་ཞེས་པའི་སྐབས་སུ་ཐོབ་པའི་དེ་གཉིས་ནི་དངོས་གཞི་དང༌། དེ་ཕན་ཆད་ཀྱི་དེ་དག་ནི་མཇུག་ཡིན་ལ། དེས་སྲོག་གཅོད་སོགས་ཀྱི་སྦྱོར་དངོས་མཇུག་རྣམས་སྤོང་སྟེ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ནི་འདི་ཡིན་པར་མངོན་ཏེ། སོ་སོར་ཐར་བའི་སྡོམ་པའི་སྦྱོར་བ་དང་དངོས་དང་མཇུག་དག་ནི་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་དང་དངོས་དང་མཇུག་འདི་དག་འཇུག་པར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྡོམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ།།

གཉིས་པ། མི་དགེ་བའི་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ་ལྔ་ལས། དང་པོ་ཉོན་མོངས་པ་གང་གིས་མཐར་ཕྱིན་པ་ནི།

རེ་རེ་ཞིང་གསུམ་གསུམ་གྱིས་མཐར་མི་ཕྱིན་ན་གང་གིས་ཞེ་ན། གསོད་པ་སྟེ་སྲོག་གཅོད་དང་གནོད་སེམས་དང་ཚིག་རྩུབ་ནི་ཞེ་སྡང་གིས་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་དེ། དང་པོ་ནི་ཡོངས་སུ་འདོར་བའི་སེམས་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕྱི་མ་གཉིས་རྩུབ་པའི་སེམས་མངོན་དུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལོག་གཡེམ་བརྣབ་སེམས་མ་བྱིན་ལེན་རྣམས་ནི་ཆགས་པ་ཡིས་རྫོགས་ཏེ་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་ལ། འདི་ལ་དམིགས་བསལ་ཅུང་ཟད་འོག་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་གཏི་མུག་གིས་མཐར་ཕྱིན་ཏེ། ཆེར་རྨོངས་པ་ལས་དེར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་བརྫུན་ཕྲ་མ་ངག་འཁྱལ་རྣམས་ནི་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱིས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆགས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་བརྫུན་ནི་ཆགས་པས་རྫོགས་ཤིང་མཐར་ཕྱིན་ལ། ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གཉིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། གཞན་གཉིས་ལའང་སྦྱར་རོ།།

གཉིས་པ་གཞི་གང་ཡིན་ཞེ་ན།

དེ་ལ་གཞི་ནི་རྟེན་ནམ་ཡུལ་ཏེ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། གཞི་དང་རྟེན་དང་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཐ་མི་དད་དོ་ཞེས་དང༌། གང་སྤེལ་གྱིས། གཞི་དང་རྟེན་དང་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆ་བཞིར་བཤད་པ་དེ་དག་ལས་ཆ་དང་པོའི་གཞི་ནི་སེམས་ཅན་ཏེ་སྲོག་བཀག་པས་དེར་འགྱུར་བ་དང༌། གནོད་སེམས་སེམས་ཅན་ལ་སྡང་བ་ཞེས་དང༌། ཚིག་རྩུབ་པོ་ནི་མི་སྙན་པ་ཞེས་ཏེ། དེ་ཐོས་ཤིང་དོན་གོ་བས་དེར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆ་གཉིས་པའི་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་སེམས་ཅན་གྱི་རེག་བྱ་ལོངས་སྤྱད་པས་དེར་འགྱུར་བ་དང༌། དེས་བདག་ཏུ་བཟུང་བ་ལ་རྟེན་ནས་དེར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆ་གསུམ་པའི་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡིན་ལ། དེ་དག་གི་དགེ་མི་དགེ་མེད་པར་ལྟ་བ་ལོག་ལྟ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆ་བཞི་པའི་ནི་མིང་གི་ཚོགས་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་དེ་སྨྲས་པའི་ངག་མིང་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཚིག་ལའང་མཚུངས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་གཞི་སེམས་ཅན་དུ་གསུངས་པ་ནི་ཕན་ཚུན་མཚོན་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ།།

གསུམ་པ་ནི།

གང་ཞིག་གིས་ཕ་རོལ་འཆི་ངེས་པར་བྱས་ནས་དེ་དང་སྔར་རམ་མཉམ་དུ་ཤི་ན་ལས་ཀྱི་ལམ་དངོས་ཡོད་དམ་མེད་ཅེ་ན། སྔར་དང་མཉམ་དུ་ཤི་བ་ལ་དངོས་མེད་དེ། གསད་བྱ་གསོད་བཞིན་དུ་དེ་ལ་དངོས་འབྱུང་བ་མེད་ལ། མཉམ་དུ་ཤི་ནའང་ལུས་གཞན་སྐྱེས་ནས་དེས་སྦྱོར་བ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ། སྦྱོར་བ་ཡང་བྱས་ལ་འབྲས་བུ་ཡང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཀྱང༌། སྲོག་གཅོད་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་རེག་པར་མི་འགྱུར་བ་ལྟ་མཆིས་སམ། བཀའ་སྩལ་པ་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གསོད་པ་པོ་སྔར་རམ་མཉམ་དུ་ཤི་བར་གྱུར་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སོ། །ཡང་དམག་དང་རི་དྭགས་ཀྱི་ལིངས་ལ་སོགས་པ་བྱས་ཏེ། དངོས་སུ་གཅིག་གིས་ཕ་རོལ་གྱི་སྲོག་བཅད་པ་ན་དེ་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་ལ་ལྡན་པར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། མང་པོས་དམག་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་གསད་པར་བྱ་བའི་དོན་གཅིག་ལ་ཞུགས་ཏེ་སྦྱོར་བ་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ཐམས་ཅད་ལ་དངོས་སུ་སྲོག་གཅོད་པར་བྱེད་པ་པོ་བཞིན་དུ་ལས་ཀྱི་ལམ་དེ་དང་ལྡན་ནོ། །ནན་གྱིས་ཁྲིད་པ་ལ་ཡང་ཕྱིས་དོན་གཅིག་པའི་སེམས་སྐྱེས་ན་ལྡན་ལ། སྲོག་ལ་ཐུག་ཀྱང་གནོད་པ་མི་བྱེད་པར་འདོད་པ་ལ་མི་ལྡན་ནོ།།

བཞི་པ། སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་དགེ་བཅུ་བཤད་པ་ལ་གསུམ་ལས་དང་པོ་སྲོག་གཅོད་པ་ནི།

འདི་གསད་དོ་ཞེས་བསམ་བཞིན་པ་ལས་འབྱུང་གི མ་བསམས་པ་ལས་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་གཅེར་བུ་པ་དག་མེ་ལ་རེག་པས་འཚིག་པ་ལྟར། མ་བསམས་པར་རྐང་པའི་འོག་ཏུ་ཤི་ཡང་སྲོག་གཅོད་ཀྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་ལྡན་པར་འདོད་པ་སྤངས་སོ། །གལ་ཏེ་འཆི་རྐྱེན་ཙམ་གྱིས་དེར་འགྱུར་ན། གཅེར་བུ་པ་གསུད་དེ་ཤི་ན་སྟེར་བ་པོ་ལ་དེར་འགྱུར་ལ་མ་དང་ལྟོ་ན་ཡོད་པའི་བུ་དག་ཀྱང་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་དེར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་གསོད་པར་བསམ་པ་དེ་ཉིད་མ་ནོར་བར་བསད་པ་སྟེ། ལྷ་སྦྱིན་ལ་བསམ་པ་མཆོད་སྦྱིན་དང་ནོར་ན་དངོས་གཞིར་མི་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་སྲོག་ཆགས་སམ་དེ་མ་ཡིན། ལྷ་སྦྱིན་ནམ་གཞན་ཞིག་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་ཟོས་ཏེ་གསོད་ན་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ་འདི་གསད་དོ་སྙམ་དུ་ངེས་པ་རྙེད་ནས་བསམས་པས་སྤངས་ཤིང་སྦྱོར་བས་མེད་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་དངོས་གཞིར་འགྱུར་རོ། །རང་ཉིད་ལ་བསམས་ཤིང་མ་ནོར་བར་སྦྱོར་བ་བྱས་ཀྱང༌། མ་ཤི་ན་དངོས་མེད་ལ་ཤི་ན་ལུས་གཞན་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དེར་མི་འགྱུར་བས་གཞན་བསད་པའོ། །འོ་ན་ཕུང་པོ་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་སྲོག་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཕྱི་རོལ་པ་འདོད་པ་ལྟ་བུའི་སྲོག་ནི་མེད་ཀྱི། ལུས་སེམས་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་པའི་རླུང་ཡིན་པས་སྔ་མ་འགགས་ཤིང་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བའི་གེགས་བྱེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་མར་མེའམ་དྲིལ་བུའི་སྒྲ་བཞིན་ནོ་ཞེའོ། །ཡང་ན་སྲོག་གི་དབང་པོ་ལ་འདོད་པས་སྔ་མ་ལྟར་དེ་སྐྱེ་བའི་གེགས་བྱེད་པའོ།།

གཉིས་པ། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ནི།

རང་དབང་བ་མ་ཡིན་པ་གཞན་གྱིས་བཟུང་བའི་ནོར་ལ། མ་ནོར་བར་དེར་འདུ་ཤེས་ཤིང་མ་འཁྲུལ་པར་བསམ་བཞིན་དུ་མཐུ་དབང་ཆེ་བ་དང་འཇབ་བུས་མ་ཚོར་བར་བླངས་ནས་བདག་གིར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་སོགས་ལས་བླངས་པ་ནི་དེ་ཉིད་ལས་ཏེ། དེ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཚེ་གདུལ་བྱའི་ཚོགས་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་མཆོད་པ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་སྲུང་མ་ལས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བདག་པོ་མེད་པའི་གཏེར་བྲུས་ན་ཡུལ་གྱི་བདག་པོ་ལས་སོ། །དེ་ནི་གང་སྤེལ་གྱིས་བུ་མེད་པའི་གཏེར་ཏེ་ཞེས་པའི་བུ་མེད་པའི་ནོར་གཏེར་དུ་སྦས་པའོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཤི་བའི་རྫས་ནི་དེས་སྔར་དཀོན་མཆོག་གི་དཀོར་ལ་ཇི་ཙམ་འབག་པ་དེའི་སྐྱིན་པ་འཚབ་པ་དང༌། བུ་ལོན་པ་བྱུང་ན་དེ་ལ་གཞལ་བར་བྱ་བ་ཙམ་ཞིག་དེ་དབང་བས་དེ་ལ་གཞལ་བ་དང༌། ཡོ་བྱད་དྲུག་ནི་མཚན་མཐུན་པའི་ནད་གཡོག་དབང་བས་གཅིག་གམ་མང་པོ་ཡོད་ན་ཐུན་མོང་དུ་སྦྱིན་ལ། མེད་ན་མི་མཐུན་པ་ཡོད་པ་དབང་བས་མ་བྱིན་པར་བླངས་ན་དེ་དང་དེ་ལས་སོ། །སུམ་བརྒྱ་པ་ལས། གལ་ཏེ་ནད་གཡོག་བུད་མེད་མཚན་ལྡན་ནམ། ཁྱིམ་པ་ཡིན་ན་དེ་དྲུག་མི་དབང་ངོ་། །ཞེས་པ་ནི་མཚན་མཐུན་པ་ཡོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་དག་མ་ཡིན་པའི་རྫས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སློབ་མ་ཐམས་ཅད་དབང་བས་དེ་རྣམས་ལས་བླངས་པ་དང༌། གསོར་བའམ། དང་པོ་དང་ཐ་མས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ན་དེའི་འོག་ཏུ་སློབ་མས་ཕྱོགས་གཞན་ནས་འོངས་ཀྱང་མི་དབང་སྟེ། མདོ་རྩ་བ་ལས། གསོལ་བའམ་དང་པོ་དང་ཐ་མས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་/ཟིན་པ་ན་22འོངས་པ་ནི་མི་དབང་ངོ་ཞེས་པས་མཚམས་ནང་དེ་ན་ཡོད་པ་ལགས་སོ། །འདི་བྱ་བའི་དུས་ནི་དབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོའི་བྱ་བ་གྲུབ་པའི་རྗེས་སུ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། དབྱུང་བ་དང་རིམ་གྲོ་དང་ཆོས་ཉན་པ་དང་ཡོན་བཤད་པ་མ་བྱས་པར་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་སོ།།

གསུམ་པ། འདོད་ལོག་ནི།

བགྲོད་པར་བྱ་བ་མིན་པར་འགྲོ་བར་འདོད་པ་ཡིས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་བཞི་སྟེ་གཞན་གྱི་བཟུང་བ་དང༌། མ་དང་བུ་མོ་དང༌། ཕ་མ་དང་འབྲེལ་བ་བདུན་བརྒྱུད་དང༌། བཞི་པ་ནི་རང་གི་ཆུང་མ་ཡིན་ཀྱང་ཡན་ལག་མ་ཡིན་པ་ཁ་དང་བཤང་ལམ་དང༌། ཡུལ་མ་ཡིན་པ་སྣང་བའམ། མཆོད་རྟེན་དང་གཙུག་ལག་ཁང་དང༌། དུས་མ་ཡིན་པ་སྦྲུམ་མ་དང་ནུ་ཞོ་འཐུང་བ་ཡོད་པའམ་ངེས་པ་དང་བཅས་པའི་དུས་སོ། །དེ་གཉིས་ནི་ལྟོ་ན་ཡོད་པའི་བུ་ལ་གནོད་ཅིང༌། ནུ་ཞོ་སྐོམ་པའམ་བུ་ལ་བསོད་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །མ་ནོར་བ་ཞེས་པ་སྦྱར་ཏེ་གཞན་གྱི་ལ་རང་གིར་ཤེས་ན་ལས་ལམ་དུ་མི་འགྱུར་ལ། གཞན་གྱི་ལ་གཞན་གྱིར་ཤེས་ན། ཁ་ཅིག་ནི་གཞན་ལ་སྦྱོར་བ་བྱས་ཤིང་དངོས་པོ་ཡང་གཞན་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དང༌། ཁ་ཅིག་སྦྱོར་བ་གཞན་དུ་བྱས་པས་མི་འགྱུར་ཏེ་སྲོག་བཞིན་ནོ་ཞེའོ། །དགེ་སློང་མ་སུན་ཕྱུང་ན་ཡུལ་གྱི་བདག་པོ་ལས་ཏེ། དེས་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་རང་གི་ཆུང་མ་དེས་བཅས་བཞིན་དུ་དུས་མ་ཡིན་པའོ། །གཞོན་ནུ་མ་ལ་ནི་གང་ལ་བྱིན་པ་དང་དེ་མེད་ན་ཕ་མ་ལ་སོགས་པ་སྲུང་བ་དང་ཐ་ན་རྒྱལ་པོ་ལས་སོ།།

གཉིས་པ། ངག་གི་བཞི་ལས་དང་པོ་བརྫུན་གྱི་ཚིག་ནི།

འདུ་ཤེས་མ་འཁྲུལ་བར་དོན་ཇི་ལྟར་གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བར་འདོད་པའིི་སྒོ་ནས་སྨྲ་བའི་ཚིག་དོན་མངོན་པར་གོ་བའི་རིག་བྱེད་དང་རིག་མིན་ནོ། །མ་གོ་ན་ངག་འཁྱལ་ལོ། །འོ་ན་དོན་མངོན་པར་གོ་ཞེས་པ་ཅི། གོ་བར་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ན་དཔེར་ན། ལྷ་སྦྱིན་ཡོད་པ་ལ་མེད་ཅེས་བསྟན་པའི་དོན་དུ་ལྷ་སྦྱིན་མེད་ཅེས་སྨྲ་བའི་ངག་གི་རིག་བྱེད་ནི་རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་དང་ལྷན་ཅིག་འགགས་ལ། དོན་དེ་རྣམ་ཤེས་དེའི་རྗེས་སུ་རྒྱུ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་ཤེས་པས་དེའི་ཚེ་རིག་མིན་གཅིག་པུར་འགྱུར་ལ། གོ་བར་ནུས་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ན། དེ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདི་ནི་དེ་ལྟར་གཟུང་སྟེ། བརྡ་ཡོངས་སུ་བྱང་བའི་སྐད་རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་ལ་གྲག་པའི་ཚེའོ། །འོ་ན་སྲོག་གཅོད་དང་བརྫུན་ལུས་དང་ངག་ཁོ་ནས་བྱེད་དམ་ཞེ་ན། མ་ངེས་ཏེ་བསྟན་བཅོས་ལས། ལུས་ཀྱིས་མི་བྱེད་ན་སྲོག་གཅོད་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་རེག་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཡོད་དེ་ངག་གིས་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ནའོ། །ངག་གིས་མི་བྱེད་ན་བརྫུན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་རེག་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཡོད་དེ་ལུས་ཀྱིས་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ནའོ། །ལུས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་བྱེད། ངག་གིས་ཀྱང་མི་བྱེད་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་གཉི་གས་རེག་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཡོད་དེ་འདིར་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཡིད་རབ་ཏུ་ཁྲོས་པ་དང་གསོ་སྦྱོང་དཔེར་བྱའོ་ཞེས་སོ།།

འདི་ལ་སློབ་དཔོན་གྱིས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་རིག་བྱེད་མེད་པ་ཅན་མེད་པས་ཇི་ལྟར་དེ་གཉིས་ལས་ཀྱི་ལམ་དུ་འགྲུབ། འབད་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ། སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་གིས་ལན་སྨྲས་པ་ནི་དེའི་ཚེ་དྲང་སྲོང་ཁྲོས་ཏེ་དམོད་པ་འདོར་བ་དང་གདོན་མི་ཟ་བར་ལུས་ངག་གི་གཡོ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གསོ་སྦྱོང་གི་ཚེ་འདུལ་བ་འཛིན་པས་ཅི་ཡོངས་སུ་དག་གམ་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། མ་དག་པར་ཤེས་བཞིན་དུ་མི་འཆགས་པ་ཅང་མི་སྨྲ་བར་འདུག་སྟེ་བརྫུན་བྱེད་པ་ལ་ཡང་རང་གི་ཉེས་པའི་གནོང་གིས་དགེ་འདུན་ནང་དུ་འཇུག་ཅིང༌། དེར་འདུག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ལམ་གྱི་རིག་བྱེད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་འདོད་པའི་རིག་མིན་ཐམས་ཅད་རིག་བྱེད་ལ་རག་ལས་པར་ཡང་མ་ངེས་ཏེ་སྡེ་ལྔ་པོ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མདོ་ལས་ཐ་སྙད་བཅུ་དྲུག་གསུངས་ཏེ། མ་མཐོང༌། མ་ཐོས། མ་རྟོགས། མ་ཤེས་པ་ལ་མཐོང་ངོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པར་སྨྲ་བ་བྱིས་པའི་ཐ་སྙད་བརྒྱད་དང༌། མཐོང་བ་ལ་མཐོང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པའི་ཐ་སྙད་བརྒྱད་ཅེས་གང་གསུངས་པའི་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་ཅི་ཞེ་ན། མིག་ཤེས་དང་རྣ་བའི་ཤེས་པ་དང་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང་སྣ་ལྕེ་ལུས་གསུམ་གྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་གང་ཡིན་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ནི་མཐོང་ཐོས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ་རིམ་པ་བཞིན་སྦྱར་ལ་བཤད་དོ། །དེ་གསུམ་རྟོགས་པར་འཇོག་པ་ནི་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པས་ཤི་བ་དང་འདྲ་བས་སོ། །དེ་དག་གི་ལུང་ནི་མཆོད་བྱེད་ཀྱི་མ་ཅན་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གཟུགས་གང་དག་ཁྱོད་ཀྱི་མིག་གིས་མ་མཐོང་སྟེ། སྔོན་མ་མཐོང་ཞིང་མི་ལྟ་ལ་བལྟ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ན། གཞི་དེ་ལས་ཁྱོད་འདུན་པའམ། འདོད་ཆགས་སམ། འདོད་པའམ། དགའ་བའམ། ཆགས་པའམ། འཆུམས་པའམ། ལྷག་པར་ཆགས་པ་སྐྱེའམ། བཙུན་པ་མ་ལགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་གང་དག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མཆོད་བྱེད་ཀྱི་མ་ཅན་ཁྱོད་འདི་ལ་མཐོང་ན་ཡང་མཐོང་བ་ཙམ་དུ་འགྱུར་ལ། ཐོས་པ་དང་རྟོགས་པ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་ནའང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པས་ཡུལ་གསུམ་ལ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཞན་གསུམ་རྟོགས་པ་ཡིན་པར་གོའོ།།

རིགས་པ་ནི་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ན་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པར་མ་འདུས་པས་དེ་དག་ལ་ཐ་སྙད་འདོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེའོ། །སློབ་དཔོན་ནི་མདོ་འདིས་ཐ་སྙད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་མ་ཡིན་གྱི། མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་ཙམ་དུ་འགྱུར་བར་བྱའི་སྡུག་མི་སྡུག་གི་མཚན་མར་འཛིན་པ་སྤོངས་ཤིག་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐ་སྙད་འདོགས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་ལྔ་པོ་རེ་རེ་ལ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་བཞི་ཅར་ཀྱི་ཐ་སྙད་འདོགས་ལ། དྲུག་པ་ལ་མཐོང་བ་མ་གཏོགས་པའི་ཐ་སྙད་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཞེད་དོ། །སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་མདོ་སྡེ་པ་དག་ནི་དབང་པོ་ལྔ་ཅར་གྱིས་མ་ཡིན་གྱི་མིག་གིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་ན་མཐོང་བ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་ཐོས་པ་དང་སྤྱིར་ཡུལ་དྲུག་ཅར་ཕ་རོལ་ལས་འོངས་པ་ན་ཐོས་པ་དང༌། ལུང་རིགས་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བསམས་པ་གང་ཡིན་པ་རྟོགས་པ་དང༌། མཉམ་པར་མ་བཞག་པར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་རིག་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་མཉམ་བཞག་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་མདོ་སྡེ་པའི་ཡིན་པར་ནི་གང་སྤེལ་གྱིས། སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་པ་སྔ་རབས་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ། ཕྲ་མ་ནི།

ཕ་རོལ་མཐུན་པར་གནས་པ་དབྱེ་ཞིང་མི་མཛའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འདུ་ཤེས་མ་འཁྲུལ་བར་ཀུན་སློང་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་བསླངས་ནས། མ་ནོར་བར་སྨྲ་བའི་ཚིག་དོན་མངོན་པར་གོ་བ་སྟེ་དེའི་རིག་བྱེད་དང་རིག་མིན་ནོ།།

གསུམ་པ། ཚིག་རྩུབ་པོ་ནི།

ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་བསླངས་པའི་ཚིག་མི་སྙན་པའོ། །འདུ་ཤེས་མ་འཁྲུལ། མ་ནོར། དོན་གོ་བའི་རིག་བྱེད་རིག་མིན་ཞེས་སྦྱར་རོ།།

བཞི་པ་ངག་འཁྱལ་ནི། ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་བསླངས་པའི་ཚིག་ཀུན་ངག་འཁྱལ་ཏེ། དེའི་རིག་བྱེད་དང་རིག་མིན་ནོ། །ངག་གི་གསུམ་དེར་ཐལ་བ་འདོད་དོ། །གཞན་དག་ནི་གསུམ་པོ་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཚིག་གང་ཡིན་པ་ཞེས་འཆད་དེ། དཔེར་ན་དགེ་སློང་ལོག་པས་འཚོ་བ་ཅན་ཁ་གསག་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་གང་སྤེལ་གྱིས། ཁ་གསག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྙེད་པ་འདོད་པའི་སྙན་པར་སྨྲ་བའོ་ཞེས་སོ། །གཞན་ཡང་ཆགས་སེམས་ཀྱིས་གླུ་ལེན་པ་དང་ཟློས་གར་མཁན་དག་དེའི་སྐབས་སུ་གཞན་མགུ་བར་འགྱུར་བའི་གཏམ་སྨྲ་བ་བཞིན་དང་བསྟན་བཅོས་ངན་པ་ལ་ཞེན་པས་འདོན་པ་ལྟ་བུའོ། །བཞིན་ཞེས་པ་ནི་དཔེར་ན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ད་དུང་མ་རྫོགས་ཏེ། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་འདུ་འཛིའི་གཏམ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་འགྲེལ་པར་གསུངས་སོ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་ཚེ་གླུ་ལེན་པ་ཡོད་པས་ངག་འཁྱལ་དང་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་གྱི་སྨྲེ་སྔགས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ངག་འཁྱལ་ལ་ལས་ལམ་གྱིས་མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གསུམ་པ། ཡིད་ཀྱི་གསུམ་ནི། དང་པོ། བརྣབ་སེམས་ནི།

ལོག་པ་མི་རིག་པས་གཞན་གྱི་ནོར་ལ་ཆགས་ཏེ། བདག་གིར་བྱེད་འདོད་པའོ། །གཞན་དག་ནི་འདོད་པའི་སྲེད་པ་ཐམས་ཅད་དེ། སྒྲིབ་པ་ལྔ་འཆད་པའི་སྐབས་སུ་འདོད་པ་ལ་འདུན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་དེ་འཇིག་རྟེན་ན་བརྣབ་སེམས་སྤངས་ཏེ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་ཚེ་དང་བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་ན་ལས་ལམ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཉེས་སྤྱད་ལས་ཆེ་ལོང་བསྡུས་པ་ཡིན་པས་བརྣབ་སེམས་ལ་ལས་ལམ་གྱིས་མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ།།

གཉིས་པ། གནོད་སེམས་ནི། སེམས་ཅན་ལ་ཞེ་སྡང་བ་ཕ་རོལ་ལ་གནོད་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པའོ།།

གསུམ་པ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་མེད་པར་ལྟ་བ་ནི།

ལོག་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཀྱང༌། དེར་རྒྱུ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ཙམ་དཔེར་བརྗོད་པར་ཟད་དོ། །དོན་ནི་འདི་ལྟར་རྒྱུ་ལས་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། འཕགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའོ། །དང་པོ་ནི་སྦྱིན་པ་མེད་དོ། །སྦྱིན་སྲེག་མེད་དོ། །མཆོད་སྦྱིན་མེད་དོ། །ལེགས་པར་སྤྱད་པ་མེད་དོ། །ཉེས་པར་སྤྱད་པ་མེད་དོ། །མ་མེད་དོ། །ཕ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། སྦྱིན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ལས་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མ་མེད་དོ་ཕ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ལས་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང༌། གཉིས་པ་ནི་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་དང་ཉེས་པར་སྤྱད་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་བརྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང༌། གསུམ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་དག་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ།།

ལྔ་པ། ལས་ལམ་གྱི་སྒྲ་དོན་ནི།

འདིའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་བཤད་པ་འདི་ལ་ཡིད་ཀྱི་གསུམ་ནི་ལས་སེམས་པ་མི་དགེ་བའི་ལམ་ཡིན་པས་ན་ལས་ལམ་ཏེ། དེ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་དབང་གིས་ལས་སེམས་པ་ཡང་དེ་དག་དང་མཐུན་པར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཅིང་དེར་འཇུག་པས་སོ། །བདུན་ནི་ལུས་ངག་གི་ལས་ཀྱང་ཡིན་ལ་ལས་སེམས་པའི་ལམ་ཡང་ཡིན་པས་ན་ལས་ཀྱི་ལམ་སྟེ། དེ་དག་ལ་དམིགས་ནས་དེ་དང་དེ་བྱའོ་སྙམ་དུ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ལས་སེམས་པ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གསུམ་པ། དགེ་རྩ་གཅོད་པ་དང་མཚམས་སྦྱོར་ཚུལ་ནི།

མི་དགེ་བའི་ལས་ལམ་རྣམས་དགེ་བའི་ཆོས་སྤྱོད་པ་དང་འགལ་ན་དེ་གང་གིས་གཅོད་ཅེ་ན། མེད་པར་ལྟ་བ་ལོག་ལྟ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་དོ། །འོ་ན་བསྟན་བཅོས་ལས། མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་གང་དག་ཡིན་ཞེ་ན། མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་དག་གིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་འཐོབ་པར་བྱེད་པ་ན་དང་པོ་ཉིད་དུ་སློང་བ་གང་དག་ཡིན་པའོ་ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མི་དགེ་བའི་རྩ་བས་ལོག་ལྟ་དྲངས་པ་ལ་དགོངས་ཏེ། དཔེར་ན་མེས་བསྲེགས་ཀྱང་རྐུན་པོས་གྲོང་བསྲེགས་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །གང་དག་གཅོད་ན་འདོད་པར་གཏོགས་པའི་དགེ་བ་རྣམས་ཏེ་གཟུགས་གཟུགས་མེད་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གདགས་པ་ལས། འདི་ཙམ་གྱིས་ན་གང་ཟག་འདིས་ཁམས་གསུམ་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀུན་ཏུ་བཅད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་ཐོབ་པ་ཐག་སྲིང་བ་ལ་དགོངས་སོ། །དེ་ཡང་སྐྱེས་ནས་ཐོབ་པ་རྣམས་ཏེ་སྦྱོར་བྱུང་ཐོས་བསམ་ལས་བྱུང་བ་ནི་སྔར་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུའི་ཚེ་ཐོབ་པ་ཆད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལ་དམིགས་པས་གཅོད་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་དམིགས་ནས་སྐུར་པ་འདེབས་པས་ཡིན་གྱི་འཕགས་པ་ལ་དམིགས་པས་མ་ཡིན་ཏེ། གང་སྤེལ་གྱིས་འཕགས་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དེ་གཉིས་ཀྱང་བར་ཆད་མེད་ལམ་དང་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ལྟར་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་ཏེ། བསྟན་བཅོས་ལས་འདི་སྐད་དུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཀུན་ཏུ་གཅད་པར་བྱ་བ་ལ་ལོག་པར་ལྟ་བ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་འདི་གཉི་ག་ཡང་ལས་བྱེད་ཀྱི་གཅིག་ཁོ་ནས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཟག་མེད་དང་སྐལ་བ་མི་མཉམ་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་མཚུངས་ལྡན་ཙམ་གྱིས་རྒྱས་པས་སྟོབས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་མི་གཅོད་ཅེས་ཏེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་རྒྱུ་འབྲས་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་སྐལ་པ་མཉམ་མི་མཉམ་ཟག་མེད་གང་ལ་དམིགས་པ་ཀུན་གྱིས་གཅོད་པར་འགྱུར་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་གང་ལ་དམིགས་ཀྱང་སྤང་བྱར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་འཆད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ནི་མཐོང་སྤང་ལྟར་དགེ་བ་དགུ་ཅིག་ཅར་གཅོད་ཅེས་པ་ལ། སྒོམ་སྤོང་སྤོང་བ་ལྟར་རིམ་གྱིས་ཏེ་ལོག་ལྟ་ཆེ་འབྲིང་དགུས་དགེ་བ་དགུའོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལས། ཕྲ་མོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་གང་ཞེ་ན། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀུན་ཏུ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་མར་འདོར་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། གང་མེད་པས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཀུན་ཏུ་ཆད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་མཐོང་ལམ་ལྟར་དགུ་ཅར་སྟན་གཅིག་ལ་སྐྱེས་ནས་གཅོད་ཅེས་ཏེ་སྟན་དེའམ་གཉི་ག་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ།།

ཡང་ཁ་ཅིག་སྔར་སྡོམ་པ་སྤོང་ལ་ཕྱིས་དགེ་རྩ་གཅོད་ཅེས་ཏེ་སྡོམ་པ་ནོད་པའི་ཀུན་སློང་གི་སེམས་དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་གང་གི་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་ནི། དེ་དང་དེ་བཏང་བས་གཏོང་ངོ་། །སྦྱོར་བྱུང་ཡིན་ན་སྔར་བཞིན་ནོ། །རྟེན་མིའི་ནང་དུ་སྟེ། ངན་སོང་གསུམ་ལ་མ་ཡིན་ཏེ་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་དེ་མིན་པ་མི་བརྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་གང་སྤེལ་གྱིས། དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དྲག་པོས་/ཉེན་23པའི་ཕྱིར་དང་། དུད་འགྲོ་གཏི་མུག་ཤས་ཆེ་ཞིང་སྤྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །འདོད་གཟུགས་ཀྱི་ལྷ་དག་སྐྱེས་ནས་རིང་དུ་མ་ལོན་པར་སེམས་གསུམ་མངོན་དུ་འགྱུར་བས་ལས་འབྲས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང་། སྒྲ་མི་སྙན་པ་ནི་རང་བཞིན་བཟང་བས་སྡིག་པའི་བསམ་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་འཛམ་བུའི་གླིང་ཁོ་ནའོ་ཞེས་ཟེར་སྟེ། བསྟན་བཅོས་ལས། འཛམ་བུའི་གླིང་པ་ཐམས་ཅད་པས་ཉུང་ན་དབང་པོ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་དང་ནུབ་ཀྱི་བ་ལང་སྤྱོད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ། །དེར་ཡང་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ཀྱིས་གཅོད་དོ་ཞེས་པ་སྟེ། མདོར་དང་གི་སྒྲ་མི་མངོན་པར་མཛད་དོ། །གཞན་དག་འདུན་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཞན་པས་བུད་མེད་ཀྱིས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཏེ། གང་མོའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་དེ་གདོན་མི་ཟ་བར་དབང་པོ་བརྒྱད་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ། །དེ་ལས་ཀྱང་སྲེད་པ་སྤྱད་པ་ནི་བསམ་པ་གཡོ་བའི་ཕྱིར་མི་གཅོད་ལ་ལྟ་བ་སྤྱད་པ་ནི་སྡིག་པའི་བསམ་པ་བརྟན་པ་དང་འཁྱུད་པ་ཅན་ཡིན་པས་གཅོད་དོ། །མ་ནིང་ལ་སོགས་པ་ནི་སྲེད་པ་སྤྱད་པ་ལྟར་བསམ་པ་གཡོ་བ་དང་། ངན་སོང་ལྟར་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་དེ་མིན་པ་མི་བརྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆད་པ་དེའི་ངོ་བོ་ནི་དགེ་བ་མི་ལྡན་པ་སྟེ་ཐོབ་པ་ཆད་ནས་མ་ཐོབ་པ་སྐྱེས་པའོ།།

གང་གིས་མཚམས་སྦྱོར་ཞེ་ན། མཚམས་ནི་རྒྱུ་འབྲས་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་པའམ་ཡོད་པར་ངེས་སོ་སྙམ་པ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བས་སྦྱོར་ལ། དེ་སྐྱེས་པའི་ཚེ་སྐྱེས་ཐོབ་དགུའི་ཐོབ་པ་ཅིག་ཅར་འབྱུང་ཞིང་མངོན་དུ་རིམ་འགྱུར་ཏེ་ནད་མེད་ནས་སྟོབས་རིམ་གྱིས་རྙེད་པ་བཞིན་ནོ། །མཚམས་མེད་བྱེད་པའི་ན་ཚེ་འདི་ལ་མིན་ཏེ། དེ་ལ་དགོངས་ནས་གང་ཟག་འདི་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ཁོ་ན་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་གྱི། འདི་ནི་ངེས་པར་དམྱལ་བ་དག་ནས་འཆི་འཕོ་བའམ་སྐྱེ་བ་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་དེ་ནས་འཆི་འཕོ་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་དང་། དེའི་བར་སྲིད་ལ་གནས་པའོ། །དོན་ནི་འདི་ལྟར་སྔོན་ནས་ལོག་པར་ལྟ་བ་ལ་གོམས་པ་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུའི་སྟོབས་ལས་ལོག་ལྟ་སྐྱེས་པ་ནི་འཆི་འཕོ་བའི་ཚེ་དང་། མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྟན་པས་ལོག་ལྟ་སྐྱེས་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་ཚེ་སྦྱོར་རོ། །རང་གི་རྟོག་གེའི་སྟོབས་དང་། གཞན་ལས་ཐོབ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཅོད་པའང་དེ་བཞིན་ནོ། །རྒྱུ་དང་རང་གི་སྟོབས་ལས་མ་ཡིན་པར་བསམ་པ་ཉམས་པ་ཙམ་སྟེ་ལོག་ལྟ་སྐྱེས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ཁོ་ན་དང་། བསམ་སྦྱོར་གཉི་ག་ཉམས་པ་མཚམས་མེད་བྱས་པ་ནི་ལུས་ཞིག་པའི་འོག་ཏུའོ། །ལྟ་བ་ཉམས་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་གཉི་ག་ཉམས་པའང་བཤད་མ་ཐག་པའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དགེ་རྩ་ཆད་པ་ཡིན་ལ་ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་མུ་བཞི་སྟེ། རྫོགས་བྱེད་སོགས་དང་། མ་སྐྱེས་དགྲ་དང་། ལྷ་སྦྱིན་དང་། བདག་ཅག་ལ་སོགས་པའོ། །དགེ་རྩ་ཆད་པ་དང་འཁོར་ལོའི་དབྱེན་གྱི་མཚམས་མེད་བྱས་པ་ནི་མནར་མེད་དུ་ངེས་ལ་གཞན་དག་མ་ངེས་སོ།།

བཞི་པ། ལས་ལམ་དུ་དང་སེམས་པ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ནི།

དེ་དྲིས་པའི་ལན་དུ་མི་དགེ་བ་ནི་མང་ན་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དག་དང་སེམས་པ་ཅིག་ཅར་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་གི་དེ་བས་མང་བ་མ་ཡིན་ཏེ་ཡིད་གསུམ་ལྷན་ཅིག་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ནི་བརྣབ་སེམས་སོགས་གང་རུང་ལ་གནས་པའམ། ལུས་ངག་གི་དྲུག་གཞན་ལ་བཅོལ་བས་རྫོགས་པས་སེམས་པ་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལ་གནས་པའི་ཚེ་འདོད་ལོག་མ་གཏོགས་པ་གང་རུང་ཅིག་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་། གཉིས་ནི་དེ་བཞིན་ནམ། ཡང་ན་འདི་ལྟར་དཔེར་མཛད་དེ་གནོད་སེམས་སུ་གྱུར་པས་སྲོག་གཅོད་པ་དང་། བརྣབ་སེམས་དང་ལྡན་པས་མ་བྱིན་ལེན་ནམ། འདོད་ལོག་གམ། ངག་འཁྱལ་སྨྲ་བའོ། །གསུམ་ནི་གནོད་སེམས་དང་ལྡན་པས་ཅིག་ཅར་གཞན་གྱི་སྲོག་ཆགས་བསད་པས་འཕྲོག་ནའོ། །སྔར་མ་བྱིན་ལེན་ཆགས་པས་མཐར་འབྱིན་པར་བཤད་པ་ནི་རྐུ་སེམས་ཁོ་ན་དང་ལྡན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །བཞི་ནི་དབྱེན་བྱ་བའི་བསམ་པས་བརྫུན་ཚིག་གམ་ཚིག་རྩུབ་སྨྲ་ན་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་གཅིག་དང་། དབྱེན་བྱ་བའི་བསམ་པས་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་ཕྲ་མའང་ཡིན་ཞིང་ཉོན་མོངས་ཅན་ཀུན་འཁྱལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་རྩུབ་ལའང་དེ་བཞིན་ནོ། །ལྔ་དང་དྲུག་དང་བདུན་ནི་རང་ཉིད་ཡིད་ཀྱི་གཅིག་ལ་གནས་ཤིང་གཞན་དྲུག་བཅོལ་བས་རྫོགས་པ་དང་། བརྒྱད་ནི་རང་ཉིད་བརྣབ་སེམས་དང་ལྡན་པས་འདོད་ལོག་དང་གཞན་དྲུག་བཅོལ་ཏེ་མཉམ་དུ་མཐར་ཕྱིན་ནའོ། །དགེ་བའི་ལས་ལམ་ནི་བཅུའི་བར་དང་སེམས་པ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་ངོ་ཞེས་སྤྱིར་བསྟན་ནས་དམིགས་བསལ་ནི་གཅིག་དང་བརྒྱད་དང་ལྔ་དང་མིན་ནོ། །གཅིག་དང་མིན་པ་ནི་སེམས་པ་དགེ་བ་ལ་བརྣབ་སེམས་མེད་གནོད་སེམས་མེད་ངེས་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི་དབང་ཤེས་དགེ་བ་ལ་གནས་པའམ། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་གི་ཟད་མི་སྐྱེ་ཤེས་ལ་གནས་པ་དང་། གསུམ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་། བཞི་ནི་དུས་སྤོང་དགེ་བ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཚེ་དགེ་ཚུལ་གྱི་སྡོམ་པ་ལེན་པ་དང་། དྲུག་ནི་དབང་ཤེས་དགེ་བ་ལ་གནས་པའི་ཚེ་དེ་ལེན་པ་སྟེ། རྒྱུ་མཚན་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ལྔ་དང་མིན་ནོ། །བདུན་ནི་ཡིད་ཤེས་དགེ་བས་དགེ་ཚུལ་ལམ། དགེ་བ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཀྱིས་དགེ་སློང་གི་ལེན་པ་དང་། དགུ་ནི་དབང་ཤེས་དགེ་བ་ལ་གནས་པས་དགེ་སློང་གི་ལེན་པ་སྟེ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་བརྒྱད་དང་མིན་ནོ། །ཡང་ན་གཟུགས་མེད་གསུམ་ལ་བརྟེན་པའི་ཟད་མི་སྐྱེ་ཤེས་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ཡིད་ཤེས་དགེ་བ་ལ་གནས་པའི་ཚེ་དགེ་སློང་གི་ལེན་ནའང་དགུའོ།།

དེ་ལ་ཟག་མེད་སྤོང་བདུན་མི་འབྱུང་སྟེ་གཟུགས་མེད་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་པ་ལ་ནི་དགེ་སློང་གི་ལེན་པ་མེད་ཀྱང་ཟག་མེད་སྤོང་བདུན་ཡོད་པས་དགུ་འབྱུང་ལ། དགེ་སློང་གི་ལེན་པ་མེད་ཀྱང་ཟག་མེད་སྤོང་བདུན་ཡོད་པས་དགུ་འབྱུང་ལ། དགེ་སློང་གི་ལེན་ནའང་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བཅུ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ཡིད་ཤེས་ལ་གནས་པས་དགེ་སློང་གི་ཡིན་པ་དང་། ཡང་ན་ཟད་མི་སྐྱེ་ཤེས་དང་མཚུངས་ལྡན་མ་ཡིན་ཞིང་བསམ་གཏན་ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་སེམས་དཔའོ། །སྡོམ་པ་མ་གཏོགས་པར་ནི་གཅིག་དང་ལྔ་དང་བརྒྱད་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ཡོད་དེ་དགེ་བ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྤོང་བ་གཅིག་ལེན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ཡིད་ཤེས་ཀྱིས་སྤོང་བ་གཉིས་དང་། ལྔ་ལེན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གལ་ཏེ་སྡོམ་པ་/སོ་ཤོར་24བ་ཁས་ལེན་པས་གཅིག་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་དེ་དག་མཇུག་ཡིན་པས་ལས་ཀྱི་ལམ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་འགྲེལ་པར། དེ་དག་མཇུག་ཡིན་གྱི་ལས་ཀྱི་ལམ་དངོས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང་། དེ་ལས་ཆེ་ལོང་བསྡུས་ནས་ནི། །ཞེས་དང་། ལེགས་སྤྱད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལས་ཀྱང་སྦྱོར་བ་དང་མཇུག་མ་བསྡུས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ།།

ལྔ་པ། འགྲོ་བ་གང་ན་ལས་ལམ་དུ་ཞིག་མངོན་སུམ་དང་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ཡོད་ཅེས་དྲིས་པའི་ལན་ལ། དམྱལ་བ་ན་ནི།

འཁྱལ་བ་དང་ཚིག་རྩུབ་གནོད་སེམས་རྣམས་མངོན་གྱུར་དང་ལྡན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀའི་སྒོ་ནས་ཡོད་དེ་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་། ཕན་ཚུན་བརྒྱད་བཀག་བྱེད་པ་དང་། རྒྱུད་རྩུབ་པོས་ཞེ་སྡང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བརྣབ་སེམས་དང་ལོག་ལྟ་ནི་གཉེན་པོས་མ་སྤངས་པས་ལྡན་པས་ཡོད་ཀྱི། མངོན་དུ་གྱུར་པའི་སྒོ་ནས་མ་ཡིན་ཏེ། ཆགས་བྱའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ལས་འབྲས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ནི་མངོན་གྱུར་མེད་དེ་ལས་མ་ཟད་ན་བསད་ཀྱང་མི་འཆི་བ་དང་། རྫས་དང་བུད་མེད་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་པ་དང་། དགོས་པ་མི་འགྲུབ་པ་དང་། དེ་ཉིད་དང་རྟག་ཏུ་བྱེ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་མེད་པར་དེ་དག་གི་ཐོབ་པ་སྔར་སྐྱེ་བའང་མེད་དོ། །སྒྲ་མི་སྙན་ན་ཡིད་ཀྱི་གསུམ་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ཡོད་ཀྱི་མངོན་གྱུར་དུ་མེད་དེ། ང་ཡིར་འཛིན་པ་མེད་པ་དང་། རྒྱུད་འཇམ་ཞིང་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། སྡིག་པའི་བསམ་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་ཆགས་སེམས་ཀྱིས་གླུ་ལེན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བདུན་པ་ངག་འཁྱལ་བ་དངོས་སུ་ཡང་ཡོད་དོ། །གཞན་དྲུག་མེད་དེ་སྡིག་པའི་བསམ་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

བྱེ་བྲག་ཏུ་ཡང་ཚེ་ངེས་པ་དང་། རྫས་དང་བུད་མེད་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་གསུམ་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བསྟེན་ཅེ་ན། དེ་ལྟར་འདོད་པ་ལག་ནས་གཟུང་སྟེ་ཤིང་གི་དྲུང་དུ་དོང་བ་ན་རུང་བ་དང་མི་རུང་བ། དེས་སྒྲིབ་པ་དང་སྒྲིབ་པར་མི་བྱེད་པས་སོ། །དགོས་པ་མི་འགྲུབ་ཅིང་རྒྱུད་འཇམ་པས་གཞན་གསུམ་མེད་ལ། ཐོབ་པ་སྔར་སྐྱེ་མེད་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དམྱལ་བ་དང་སྒྲ་མི་སྙན་མ་ཡིན་པའི་འདོད་པ་གཞན་ན་མི་དགེ་བ་བཅུ་ཅར་དངོས་སུ་ཡོད་དེ། མི་ལ་སྡོམ་མིན་དང་བར་མ་མི་དགེ་བ་གཉིས་ཀ་དང་། གཞན་ལ་བར་མ་མི་དགེ་བ་ཡོད་ལ། ལྷ་ནི་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་བཅད་ཀྱང་སླར་སྐྱེ་བས་གསད་མི་ནུས་པས་ནང་མི་སོད་ཀྱང་འགྲོ་བ་གཞན་གསོད་ཅེས་ཟེར་ལ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ལྷ་ཡང་མགོ་དང་རྐེད་པ་བཅད་ན་འཆིའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་སྤེལ་གྱིས། མགོ་དང་རྐེད་པ་བཅད་ན་འཆིའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ལྷས་ཀྱང་ལྷ་གསོད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་དགེ་བ་གསུམ་ནི་ཁམས་དང་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ན་རྙེད་པ་དང་མངོན་དུ་གྱུར་པ་གཉིས་ཀའི་སྒོ་ནས་ཡོད་ལ། གཟུགས་མེད་དུ་སྐྱེས་པའི་འཕགས་པ་ལ་ནི་སྔར་འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་བཞིའི་རྟེན་གང་ལ་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་སྐྱེས་པ་ནས་ས་དེའི་འབྱུང་བ་རྒྱུར་བྱས་ནས་ཟག་མེད་སྤོང་བདུན་སྐྱེས་ལ་དེའི་ཚེ་ཡང་སྔར་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་ཐོབ་པ་འབྱུང་བས་རྙེད་པའི་སྒོ་ནས་བདུན་ཡོད་དོ། །ཕྱིས་ཀྱང་ས་ལྔ་ཅར་ལ་བརྟེན་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་སྐྱེ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ལ་བརྟེན་པའི་མ་འོངས་པའི་ཐོབ་པ་འབྱུང་ངོ་། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ལ་ནི། སྔོན་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་འབྱུང་བ་རྒྱུར་བྱས་པའི་སྤོང་བདུན་བསམ་གཏན་བཞི་པས་བསྡུས་པ་འདས་པ་དེའི་ཐོབ་པ་འབྱུང་བས་རྙེད་པའི་སྒོ་ནས་བདུན་ཡོད་ལ། མངོན་གྱུར་དུ་མེད་དེ། སེམས་མེད་པ་དང་སྐྱེ་འཆིའི་ཚེ་སེམས་ཡོད་ཀྱང་མཉམ་བཞག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་མ་འོངས་པའི་ཐོབ་པའང་མི་འབྱུང་སྟེ། དེ་ནས་ཤི་འཕོས་པ་དང་མདའ་འཕངས་པ་ཤུགས་ཟད་པ་ལྟར་འདོད་པར་སྐྱེ་བས་དེ་ཉིད་མ་འོངས་པ་དང་ཉེ་བར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

དེ་དག་གི་ལྷག་མར་བྱས་པའི་ཁམས་སམ་འགྲོ་བ་ན་ཐོབ་པ་དང་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ཡོད་ལ། འོན་ཀྱང་དམྱལ་བ་དང་བཅས་པའི་སྒྲ་མི་སྙན་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཊཱིཀ་བྱེད་དག་གིས། ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་མོད་ཀྱི། དེ་ནི་སོ་ཐར་སྡོམ་པའི་ལུས་ངག་གི་བདུན་མེད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་རུང་གི གཞན་མེད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་མི་རུང་ངོ་། །དེའི་ཕྱིར་རིམ་པ་ལྟར་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་ཤས་ཆེན་པོ་མེད་པ་དང་། ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་མེད་པས་སྡོམ་པས་བསྡུས་པ་མེད་ལ། ལྷག་མའི་རྣམ་རིག་མིན་ཞིང་དང་། །ལེན་དང་གུས་པར་བྱེད་པས་འཐོབ། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་བར་མ་དགེ་བ་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་བར་མས་བསྡུས་པ་མེད་དོ། །དམྱལ་བ་ན་ནི་དགེ་བའི་གསུམ། །ཞེས་པ་ལས་འཕེན་གསུམ་ཡོད་པར་གསུངས་པ་ནི་སེམས་པའི་ལས་ལ་དགོངས་སོ། །འགྲོ་བ་གཞན་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་ན་བར་མ་དགེ་བ་དང་། གཟུགས་ན་སྡོམ་པ་ཐ་མ་གཉིས་དང་། འདོད་པའི་ལྷ་མི་ལ་སྡོམ་པ་དང་། བར་མ་དགེ་བ་གཉིས་ཀ་ཡོད་དོ།།

དྲུག་པ། ལས་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ནི།

དགེ་མི་དགེའི་ལས་ལམ་བཅུ་པོ་ཐམས་ཅད་བདག་པོ་དང་རྒྱུ་མཐུན་དང་རྣམ་སྨིན་ཏེ་འབྲས་བུ་གསུམ་འབྱིན་པར་འདོད་དོ། །དེ་ལ་མི་དགེ་བའི་རྣམ་སྨིན་ནི་ལས་གདགས་པ་ལས་སྲོག་གཅོད་པ་ནི་གསུམ་སྟེ། ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའོ། །སྲོག་གཅོད་པ་ཆེནཔོ་ཀུན་ཏུ་བསྟེན་ཅིང་བསྒོམས་མང་དུ་བྱས་པས་ནི་ལུས་དང་བྲལ་ཏེ་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ངན་སོང་ངན་འགྲོ་ལོག་པར་ལྟུང་བ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྲོག་གཅོད་པ་འབྲིང་ཀུན་ཏུ་བསྟེན་ཅིང་བསྒོམས་མང་དུ་བྱས་པས་ནི་ལུས་དང་བྲལ་ཏེ་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ངན་སོང་ངན་འགྲོ་ལོག་པར་ལྟུང་བ་དུད་འགྲོ་རྣམས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཆུང་ངུས་ཡི་དྭགས་སུ་སྔ་མ་བཞིན་སྦྱར་རོ། །མ་བྱིན་ལེན་ལ་སོགས་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་གྱིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་བཤད་དོ།།

འོ་ན་འགྲེལ་པར། མི་དགེ་བ་ཀུན་ཏུ་བསྟེན་པ་དང་། གོམས་པར་བྱས་པ་དང་ལན་མང་དུ་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་དམྱལ་བ་དག་གི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ཇི་ལྟར་དྲང་། དེ་ནི་མི་དགེ་བ་ཆེན་པོའི་དབང་དུ་བྱས་པས་འགལ་བ་མེད་དོ། །ཀུན་ཏུ་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་སྦྱོར་དངོས་མཇུག་གི་དབང་དུ་བྱས་སོ། །དེ་དག་ཆུང་འབྲིང་ཆེན་པོའི་ཁྱད་པར་ནི་ལས་གདགས་པར། ཀུན་སློང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆུང་འབྲིང་ཆེན་པོའི་ཁྱད་པར་དུ་གསུངས་ལ། ཡང་ན། མཇུག་དང་ཞིང་དང་གཞི་དང་ནི། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཁྱད་པར་གཟུང་ངོ་། །རྒྱུ་མཐུན་ནི་བརྒྱ་ལ་མི་རྣམས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེས་པ་ན། །གསོད་པ་ཡིས་ནི་ཚེ་ཐུང་འགྱུར། །མ་བྱིན་ལེན་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཕོངས། །ལོག་པར་གཡེམ་པས་དགྲ་དང་བཅས། །རྫུན་དུ་སྨྲ་བས་སྐུར་པ་མང་། །ཕྲ་མ་ཡིས་ནི་བཤེས་དང་འབྱེ། །ཚིག་རྩུབ་པོས་ནི་མི་སྙན་ཐོས། །ངག་འཁྱལ་གྱིས་ནི་ཚིག་མི་བཙུན། །བརྣབ་སེམས་གནོད་སེམས་ལོག་ལྟ་ཡིས། །རིམ་བཞིན་དུག་གསུམ་ཤས་ཆེར་འགྱུར། །ཞེས་པའོ། །བདག་འབྲས་ནི། ཕྱི་རོལ་གཟི་ཆུང་གནོད་མང་དང་། །རྡུལ་འཁྲིགས་དྲི་ང་མཐོ་དམན་ཅན། །ཚྭ་སྒོ་ཅན་སོགས་དུས་ལོག་དང་། །འབྲས་བུ་ཕྲ་ཁ་ཆུང་བའམ་མེད། །ཅེས་འབྱུང་ངོ་། །འོ་ན་རྣམ་སྨིན་ངན་འགྲོར་སྐྱེ་བའི་ལས་མི་དགེ་བ་ཁོ་ན་ལས་རྒྱུ་མཐུན་ཚེ་ཐུང་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་རྣམ་སྨིན་ཡིན་ལ་འདི་ནི་རྒྱུ་མཐུན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །འདིའི་ལྟར་ན་རྒྱུ་མཐུན་རྒྱུད་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པ་སྟེ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། རྒྱུ་མཐུན་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ནི་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ཡིན་པས་དེ་རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །གཞན་དག་ན་རེ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེར་ནི་སྦྱོར་བས་ཡིན་ལ། འདིར་ནི་དངོས་ཀྱིས་ཡིན་ཏེ། འཁོར་དང་བཅས་པ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་སྲོག་གཅོད་པས་ཞེས་གསུངས་པར་ཟད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སློན་དཔོན་གྱིས་རྒྱུ་མཐུན་ནི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་རྣམ་སྨིན་དང་། མ་བསྡུས་པ་བདག་འབྲས་ཡིན་པས་དེ་གཉིས་ལས་མི་གདའ་ཡང་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བཞག་གོ་ཞེའོ།།

འོ་ན་སྦྱོར་དངོས་མཇུག་གིས་དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་གསུམ་འགྲུབ་ཅེ་ན། སྲོག་གཅོད་པའི་སྦྱོར་བས་ཕ་རོལ་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱས་པའི་ཕྱིར་དང་། དངོས་གཞི་བསད་པའི་ཕྱིར་དང་། མཇུག་གཟི་བྱིན་མེད་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་སྨིན་དང་རྒྱུ་མཐུན་དང་བདག་འབྲས་ཏེ་འབྲས་རྣམ་གསུམ་འགྲུབ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་མ་བྱིན་ལེན་ལ་སོགས་པ་ལའང་སྦྱར་ཞིང་། ཡིད་ཀྱི་གསུམ་ནི་དེ་ལྟར་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་དངོས་ཁོ་ན་ལས་འབྲས་བུ་གསུམ་འབྱིན་པར་ཁས་ལེན་ཏོ། དགེ་བའི་རྣམ་སྨིན་ལྷ་མི་དང་རྒྱུ་མཐུན་བདག་འབྲས་བཟློག་ལ་སྦྱར་རོ། །ལོག་འཚོ་ལོགས་སུ་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལོག་པའི་ངག་དང་། ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ལོག་པའི་འཚོ་བ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་གཉིས་ལས་གཞན་པའི་ལོག་འཚོ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་གཉིས་མ་ཡིན་པའི་གསུམ་པ་ནི་མེད་ཀྱི། འདི་ལྟར་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཆགས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་ལོག་པའི་ངག་སྟེ་ལོག་འཚོ་ཡིན་ལ། ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པའི་ངག་གི་ལས་དང་ལུས་ཀྱི་ལས་ནི་ལོག་པའི་ངག་དང་ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ཁོ་ནའོ། །དེ་གཉིས་ལས་གཞན་མེད་ཀྱང་ལོགས་ཤིག་ཏུ་སྟོན་པའི་རྒྱུ་ནི་ཆགས་པའི་དགའ་བའི་རྣམ་པར་འཇུག་པས་དེས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ལས་ལས་སེམས་བསྲུང་སླ་བ་མ་ཡིན་པས་སྦྱང་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བསྟན་ཏོ།།

སྦྱང་དཀའ་བ་ནི་དག་པའམ་སྤང་དཀའ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པར། རྟག་ཏུ་ལྟ་བ་སྣ་ཚོགས་པའི། །ཁྱིམ་པས་ལྟ་བ་སྦྱང་བར་དཀའ། །གཞན་ལ་འཚོ་བ་རག་ལུས་པའི། །དགེ་སློང་གིས་ནི་འཚོ་བ་ཉིད། །ཅེས་སོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་གལ་ཏེ་འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་ལ་ཆགས་པས་བསླང་བའི་ལུས་ངག་གི་ལས་ཁོ་ན་ལོག་པའི་འཚོ་བ་ཡིན་གྱི་བདག་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་གླུ་གར་ལ་སོགས་པ་ཆགས་པས་བསླང་བའི་ལུས་ངག་གི་ལས་ལོག་འཚོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་མདོ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་མིན་ཏེ། དབྱུག་གུ་གསུམ་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་ཁ་ཅིག་དད་པས་བྱིན་པ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱད་ནས་ལྟད་མོ་སྣ་ཚོགས་གླང་པོ་འཐབ་པ་དང་རྟ་འཐབ་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། གླང་པོ་ཆེའི་སྒྲ་དང་ཞེས་པ་ནས་དགེ་སྦྱོང་ནི་སྒྲ་སྣ་ཚོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཉན་པར་རྩོམ་པའི་བརྩོན་པ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཏེ། དེ་ལྟར་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལོག་འཚོར་བཞག་ཏེ་ལོག་པའི་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཇོ་བོ་མཛད་པའི་མདོ་སྡེའི་དོན་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་མན་ངག་ཅེས་པར་ཡང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་རབ་ཏུ་བྱུང་བས་གླང་པོ་ཆེ་འཐབ་པ་ལ་བལྟས་ན་ཡང་ལོག་པའི་འཚོ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ།།

བདུན་པ། ལས་གང་ཞིག་འབྲས་བུ་དང་བཅས་ནས་འབྲས་བུ་དུ་དང་བཅས་པ་ལ་དྲུག་ལས། དང་པོ་ནི།

དྲིར་བཅས་ཟག་བཅས་སྤོང་ལམ་སྟེ་སྤང་བྱ་དངོས་སུ་སྤང་བའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་དག་གི་ལས་ནི་ལྔ་ཡིས་འབྲས་བུར་བཅས་ཏེ། དེ་ཉིད་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུར་རུང་བས་རང་སར་གཏོགས་པའི་རྣམ་སྨིན་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་མ་ཐག་གམ་ཅིག་ཅར་དུ་བྱུང་བ་སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་དང་། དེ་ལས་ངོ་བོ་ཐ་དད་ཅིང་དེའི་སྔོན་རོལ་དུ་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་བདག་འབྲས་དང་། དེ་དང་འདྲ་བར་སྐྱེས་པ་རྒྱུ་མཐུན་དང་། དེས་སྤང་བྱ་དངོས་སུ་སྤངས་པས་ཐོབ་པ་བྲལ་འབྲས་སོ། །དྲི་མེད་སྤོང་ལམ་ནི་བཞི་ཡིས་འབྲས་བུར་བཅས་ཏེ། དེ་རྣམ་སྨིན་རྒྱུར་མི་རུང་བས་རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟག་བཅས་སྤོང་ལམ་ལས་གཞན་པ་ལས་དགེ་བ་ཟག་བཅས་དང་མི་དགེ་བ་གང་ཡིན་པའང་བཞི་ཡིས་འབྲས་བུར་བཅས་ལ། བྲལ་བ་མ་གཏོགས་ཏེ། བྲལ་བ་བློ་ཡིས་ཟད་པའོ། །ཞེས་པས་བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་འགོག་པ་ཡིན་ན། དེ་མེད་པས་དེ་སྤང་བྱ་དངོས་སུ་སྤངས་པས་ཐོབ་པའི་ཆ་ནས་བྲལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་དགོངས་ནས་བྲལ་བ་མེད་པར་བཤད་དོ། །བྲལ་བ་གཏན་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བྲལ་བའི་ཐོབ་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་དབང་པོ་དགུས་འཐོབ་པར་བཤད་པ་དང་། སློབ་དང་མི་སློབ་མིན་གྱི་གསུམ། །ཞེས་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཟག་མེད་སྤོང་ལམ་གྱི་ལྷག་མ་སྦྱོར་བ་དང་རྣམ་གྲོལ་དང་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ལ་ཡོད་པ་དང་། ལུང་བསྟན་མིན་པ་གཉིས་ཀྱི་ལས་གང་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་སྨིན་དང་བྲལ་བ་བོར་བ་གསུམ་གྱིས་འབྲས་བུ་དང་བཅས་སོ།།

གཉིས་པ་ནི།

དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུར་རུང་བ་སྲིད་ཀྱང་དེའི་འབྲས་བུར་མི་རུང་བས་བཞི་དང་། མི་དགེ་བ་ནི་སྐྱེས་བདག་གཉིས་དང་ལུང་མ་བསྟན་ནི་རྒྱུ་མཐུན་དང་བྲལ་བ་བོར་བ་གསུམ་མོ། །མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དགེ་བ་ནི་སྐྱེས་བདག་གཉིས་དང་། མི་དགེ་བ་ནི་རྣམ་སྨིན་བྲལ་བ་བོར་བ་གསུམ་དང་། ལུང་མ་བསྟན་ནི་བྲལ་བ་བོར་བ་བཞི་སྟེ་མི་དགེ་བ་ཀུན་འགྲོས་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་བསྐྱེད་པ་ཡོད་པས་སོ། །ལུང་བསྟན་མིན་གྱི་འབྲས་བུ་དགེ་བ་ནི་སྐྱེས་བདག་གཉིས་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་ནི་རྣམ་སྨིན་དང་བྲལ་བ་བོར་བ་གསུམ་གསུམ་མོ།།

གསུམ་པ་ནི།

འདས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དུས་གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བཞི་བཞི་སྟེ་བྲལ་བ་དུས་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པས་མེད་དོ། །བར་མ་ཡི་ནི་འབྲས་བུ་མ་འོངས་པའང་བཞི་པོ་དེ་ཉིད་དང་བར་མ་ཉིད་ནི་སྐྱེས་བདག་གཉིས་སོ། །མ་སྐྱེས་པའི་འབྲས་བུ་མ་འོངས་པ་ནི་གསུམ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཐུན་ནི་རྒྱུ་ལས་ཕྱིས་སྐྱེས་པ་ལས་གཞག་ན་དེ་དང་དེ་ལ་སྔ་ཕྱི་མེད་པས་རྒྱུ་མཐུན་མེད་དོ།།

བཞི་པ་ནི།

རང་གི་ས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རང་གི་ས་པ་ལ་འབྲས་བུ་བཞི་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་བསྡོམས་ནས་ཇི་ལྟར་མང་བ་དེ་བཤད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་རང་གི་ས་པའི་འབྲས་བུ་ཟག་བཅས་རང་ས་པ་ལ་བཞི་དང་། ཟག་མེད་རང་ས་པ་ལ་སྐྱེས་བདག་གཉིས་དང་། ཟག་མེད་ཀྱི་ལས་རང་ས་པའི་འབྲས་བུ་ཟག་མེད་ལ་རྣམ་སྨིན་དང་བྲལ་བ་མེད་པས་གསུམ་དང་། ཟག་བཅས་རང་ས་པ་ལ་འདྲ་བའང་མེད་པས་སྐྱེས་བདག་གཉིས་སོ། །གཞན་གྱི་ས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་གཞན་གྱི་ས་པ་ལ་གསུམ་དང་གཉིས་ཏེ། དཔེར་ན་ཟག་མེད་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཟག་མེད་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་སོགས་ཡིན་ན་སྐྱེས་བདག་གཉིས་དང་། ས་དགུའི་ལམ་ནི་ཕན་ཚུན་དུ། །མཉམ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡིན། །ཞེས་པས་རྒྱུ་མཐུན་དང་གསུམ་མོ། །ཟག་བཅས་གཉིས་པ་སོགས་ལ་སྐྱེས་བདག་གཉིས་སོ། །ཟག་བཅས་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཟག་བཅས་གཉིས་པ་སོགས་ལའང་དེ་གཉིས་ཏེ། རང་རིས་ས་པའོ་ཞེས་པ་དང་།

ཀུན་འགྲོ་ཞེས་བྱ་ཉོན་མོངས་ཅན། །རྣམས་ཀྱི་རང་སར་ཞེས་པས་ཟག་བཅས་ས་གཞན་གྱིས་ས་གཞན་གྱི་སྐལ་མཉམ་ཀུན་འགྲོ་མེད་པས་རྒྱུ་མཐུན་མེད་ལ། གང་ཕྱིར་ས་ནི་དེ་དག་ཏུ། །ལས་རྣམ་སྨིན་ཕྱིར་མི་གཡོའི་ཕྱིར། །ཞེས་པས་རྣམ་སྨིན་མེད་དོ། །ཟག་མེད་གཉིས་པ་སོགས་ལའང་སྐྱེས་བདག་གཉིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལའང་སྦྱར་རོ།།

ལྔ་པ་ནི།

སློབ་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སློབ་པ་དང་། མི་སློབ་པ་ནི་རྣམ་སྨིན་དང་བྲལ་བ་བོར་བ་དང་། གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་སྨིན་དང་རྒྱུ་མཐུན་བོར་བ་གསུམ་གསུམ་མོ། །མི་སློབ་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སློབ་པ་ཡི་ནི་བདག་འབྲས་གཅིག་པུ་སྟེ་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྗེས་ཐོགས་སུ་སློབ་པ་བྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདིའི་ལྟར་ན་ཆོད་པའི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་སློབ་པ་ནི་རྣམ་སྨིན་དང་བྲལ་བ་བོར་བ་གཞན་གསུམ་དང༌། གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་ནི་ལྡང་སེམས་འབྱུང་བས་སྐྱེས་བདག་གཉིས་སོ། །སློབ་མི་སློབ་དེ་ལས་གཞན་པའི་འབྲས་བུ་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ནི་སྐྱེས་བདག་གཉིས་དང་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་ནི་ལྔའོ།།

དྲུག་པ་ནི།

མཐོང་བས་སྤང་བྱའི་འབྲས་བུ་མཐོང་སྤང་དེ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་སྨིན་དང་བྲལ་བ་བོར་བ་གསུམ་དང༌། སྒོམ་སྤང་ནི་བྲལ་བ་བོར་བ་གཞི་སྟེ་སྒོམ་སྤང་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱིས་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་མཐུན་དང༌། མིག་སོགས་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ཀྱིས་རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་བྱེད་པས་སོ། །སྤང་བྱ་མིན་པ་ནི་བདག་འབྲས་གཅིག་པུའོ། །སྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དེ་དག་ལས་མཐོང་སྤང་ནི་སྐྱེས་བདག་གཉིས་དང་སྒོམ་སྤང་ནི་བྲལ་བ་བོར་བ་བཞི་དང་སྤང་བྱ་མིན་པ་ནི་སྐྱེས་བདག་བྲལ་བ་དང་གསུམ་མོ། །སྤང་བྱ་མིན་པའི་འབྲས་བུ་མཐོང་སྤང་སོགས་དེ་དག་ཡིན་ན་བདག་འབྲས་གཅིག་པུ་དང༌། སྒོམ་སྤང་ནི་སྐྱེས་བདག་གཉིས་དང༌། སྤང་བྱ་མིན་པ་ནི་རྣམ་སྨིན་བོར་བ་བཞི་སྟེ་གོ་རིམ་བཞིན་ནོ།།

བཞི་པ། གསུམ་ཚན་གཞན་བཤད་པ་ལ་བཞི་ལས། དང་པོ། རིགས་མིན་སོགས་གསུམ་ནི།

ལས་བསྟན་པའི་སྐབས་སུ་འཆད་པའི་རིགས་པའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལས། རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པ་དང༌། རིགས་པས་བསྐྱེད་པ་དང༌། རིགས་པས་བསྐྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ལས་ཞེས་ལས་གསུམ་གསུངས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རིགས་མིན་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་ལས་ནི་ལས་ཉོན་མོངས་ཅན་ཏེ། རིགས་མིན་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་བྱེད་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ཆོ་ག་སྤྱོད་ལམ་འགྲོ་བ་དང་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་བྱ་བ་ལས་ཉམས་པའང་ཡིན་ཏེ་དེ་ལྟར་བྱེད་པའང་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །རིགས་པས་བསྐྱེད་པའི་ལས་ནི་ལས་དགེ་བའོ། །གཞན་དག་ནི་ཆོ་ག་མ་ཉམས་པའང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་གཉིས་ལས་གཞན་པའི་ལས་ནི་དེ་གཉི་ག་མ་ཡིན་པའི་ལས་སོ། །འོ་ན་ལས་གཅིག་གིས་སྐྱེ་བ་གཅིག་ཁོ་ནའམ་དུ་མ་འཕེན་ལ་ལས་དུ་མས་ཀྱང་དེ་བཞིན་འཕེན་ཅེ་ན། ལས་གཅིག་གིས་སྐྱེ་བ་ལྷ་ལ་སོགས་པ་འགྲོ་བ་རིས་མཐུན་གཅིག་ཁོ་ན་འཕེན་ཏེ། རིས་མཐུན་དུམ་བུར་འཕེན་པར་འགྱུར་བས་ལས་དུ་མས་ཀྱང་གཅིག་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་དེ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པར་འཆད་དོ། །འོ་ན་གནས་བརྟན་མ་འགགས་པས། བདག་ནི་བསོད་སྙོམས་གཅིག་པོ་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་ལན་བདུན་གྱི་བར་དུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷར་སྐྱེས་ལ། ད་ལྟར་ཤཱཀྱ་ཕྱུག་པོའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྔོན་རྩྭ་ཐུན་དུ་གྱུར་པས་རང་རྒྱལ་སྤྱི་གཙུག་མེ་ཏོག་ཏ་ཀ་ར་ལྟ་བུ་ལ་བསོད་སྙོམས་ཕུལ་བས་ལྷར་སྐྱེས་ལ་དེར་ཚེ་རབས་དྲན་ཏེ་བསོད་སྙོམས་ཡང་ཡང་བྱས་པས་མཐར་དེ་ལྟར་གྱུར་པ་སྟེ་བདག་གིས་དོང་རྩེ་གཅིག་གིས་སྟོང་གི་དབང་ཕྱུག་འདི་ཐོབ་བོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་བསོད་སྙོམས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ལས་སེམས་པ་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་བྱུང་བས་དེ་ལྟར་བཤད་དོ་ཞེའོ། །ལས་གཅིག་གིས་འཕངས་པའི་འགྲོ་བ་མིར་མཚུངས་ཀྱང་དེའི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ལས་ནི་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། རི་མོ་མཁན་མཁས་པ་གཅིག་གིས་སྐྱ་རིས་བཏབ་ནས་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་ཚོན་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །འགའ་ཞིག་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ཚང་ཞིང་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་སོགས་པ་མཛེས་ལ་གཞན་དག་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའི་རྫོགས་བྱེད་ཀྱི་ལས་བཟང་ངན་གྱི་མཐུ་ལས་བྱུང་ལ། འོན་ཀྱང་མིག་སོགས་རྣམ་སྨིན་གྱི་དབང་པོ་དྲུག་འཕེན་བྱེད་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པས་དེ་དག་འཕངས་ཀྱང་མ་ཚང་བ་ནི་རྫོགས་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་གེགས་བྱས་པས་འཆད་དོ། །དེ་ལྟར་འཕེན་བྱེད་ཀྱང་སེམས་པ་དང་བསམ་པའི་ལས་ཁོ་ན་མ་ཡིན་གྱི་རྣམ་སྨིན་དང་བཅས་པ་གཞན་ཡང་སྟེ། དེ་དག་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སེམས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དག་ནི་རྣམ་སྨིན་དང་བཅས་ཀྱང་འཕེན་བྱེད་མ་ཡིན་ཏེ་ལས་མ་ཡིན་ཞིང་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྔར་སྐྱེས་ནས་མྱོང་འགྱུར་ཉིད་ཅེས་དང་། གཉིས་སུ་མྱོང་འགྱུར་དང་། མ་ངེས་ཞེས་པ་ནི་རྫོགས་བྱེད་ལ་དགོངས་སོ། །འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ཐོབ་པའང་འཕེན་བྱེད་མིན་ཏེ་ཤིང་ལྗོན་པའི་ཕྱི་ཤུན་ལྟར་དེ་དང་འབྲས་བུ་མི་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ། སྒྲིབ་པ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྔ་ལས། དང་པོ། དེ་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་ནི།

མདོ་ལས། སྒྲིབ་པ་གསུམ་ཞེས་པའི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ནི་མཚམས་མེད་པའི་ལས་རྣམས་ཏེ། རིམ་པ་ནི་མ་དང་ཕ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་གསོད་པ་དང་དགེ་བདུན་གྱི་དབྱེན་བྱེད་པ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་ངན་སེམས་ཀྱིས་ཁྲག་འབྱིན་པའི་ལས་རྣམས་སོ། །འདིའི་རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་ལས་གཞན་གྱིས་མཚམས་བཅད་པ་མེད་པར་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ལ་ངེས་པར་དམྱལ་བར་མྱོང་བས་མཚམས་མེད་པའམ། ཡང་ན་དེ་བྱེད་པའི་གང་ཟག་འདི་ནས་ཤི་འཕོས་པ་དང་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ལ་བར་ཆད་མེད་པས་མཚམས་མེད་པ་ཞེས་ངོ་བོའི་རྐྱེན་དུ་སྦྱར་བ་སྟེ། དགེ་སྦྱོང་ཉིད་ནི་དྲི་མེད་ལམ། །ཞེས་ངོ་བོའི་རྐྱེན་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེན་པོ་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བ་དང༌། རྣོ་བ་ཤུགས་དྲག་ཏུ་འབྱུང་བ་གཉིས་ལས་དང་པོ་སྟེ། ཕྱི་མ་གཉེན་པོ་རྩོལ་བའི་སྐབས་རྙེད་པས་གཞོམ་སླ་ལ་དེ་ཉིད་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་འབྲིང་ལ་བརྟེན་ནས་ཆེན་པོར་གྱུར་པའོ། །རྣམ་སྨིན་ངན་འགྲོ་གསུམ་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་ཏེ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་གྱི་ཕུང་པོ་རྣམ་སྨིན་གྱི་སྒྲིབ་པ་སྟེ་གཞི་མཐུན་པའོ། །གཞན་གཉིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་རྣམས་སྒྲིབ་པ་གསུམ་དུ་འདོད་དོ། །གང་ལ་སྒྲིབ་ན། འཕགས་པའི་ལམ་དང་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་སྒྲིབ་བོ། །འོ་ན་འགྲེལ་པར། ངན་སོང་ལ་སོགས་པར་ངེས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། སྒོ་ང་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། བུད་མེད་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། སྲིད་པ་བརྒྱད་པར་ངེས་པར་འགྱུར་བའི་ལས་གཞན་དང་གཞན་དག་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དང༌། ལ་སོགས་ཀྱི་དོན་ནི། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་དང༌། ཚངས་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བར་ངེས་པའི་ལས་དང་། ཟ་མ་དང་མ་ནིང་དང་མཚན་གཉིས་པར་འགྱུར་བའི་ལས་ལ་ཊཱིཀ་བྱེད་དག་འཆད་པས་དེ་རྣམས་ནི་ལས་ཀྱང་ཡིན་ལ་སྒྲིབ་པའང་ཡིན་པས་ལས་སྒྲིབ་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་མི་འགྱུར་ཏེ། འདིར་སྒྲ་དོན་ལ་བསམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་དུ་མི་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་དང༌། གང་དག་གཞི་དང༌། འབྲས་བུ་དང་། འགྲོ་བ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། གང་ཟག་སྟེ་རྒྱུ་ལྔས་གཞན་ལ་བསྟན་སླ་ཞིང་བདག་ཉིད་གདགས་སླ་བ་དེ་དག་ཁོ་ན་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དང་པོ་གསུམ་གྱི་གཞི་སྲོག་གཅོད་དང༌། བཞི་པ་བརྫུན་དང་། ལྔ་པ་སྲོག་གཅོད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཡིན་པས་གཞི་ལས་བསྟན་སླ་ཞིང་གདགས་སླ་ལ། འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དང༌། འགྲོ་བ་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེ་བ་སྐྱེས་ནས་མྱོང་འགྱུར་དང་། གང་ཟག་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཡིན་པས་སོ། །གཞན་དག་ནི་གཞི་དང་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་བཞིན་དང་། འབྲས་བུ་དམྱལ་བ་དང་། འགྲོ་བ་དང༌། གང་ཟག་ནི་མི་དང་། སྐྱེས་པའམ་བུད་མེད་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཏེ། མཚམས་མེད་གླིང་གསུམ་དག་ན་ཡོད། །ཟ་མ་སོགས་ལ་མི་འདོད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་བས་སོ་ཞེས་འཆད་དོ། །ཉེས་པ་གང་ཆེ་ན༌། སྔ་མ་སྔ་མ་སྟེ། ཉོན་སྒྲིབ་སྐྱེ་བ་དུ་མ་དང་། ལས་སྒྲིབ་ཚེ་གཉིས་དང༌། རྣམ་སྨིན་ཚེ་འདི་ཁོ་ན་ལ་གསོར་མི་རུང་བས་སོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་བཞེད་དོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ།།

གཉིས་པ། ཁམས་དང་འགྲོ་བ་གང་ན་ཡོད་པ་ནི།

མཚམས་མེད་ནི་བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་བོར་བ་གླིང་གསུམ་པོ་དག་ཁོ་ན་ན་ཡོད་དོ། །དེ་ན་མེད་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་ངང་རྒྱུད་བཟང་བས་སྡིག་པ་སྟོབས་ཅན་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། བསྟན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གླིང་གསུམ་ལས་ཀྱང་ཟ་མ་སོགས་ལ་འདི་རྣམས་ཡོད་པར་མི་འདོད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན༌། སྡིག་པའི་བསམ་པ་མི་བརྟན་པའི་ཕྱིར་དང་། སྡོམ་པ་སྐྱེ་བའི་རྟེན་དུ་མི་རུང་བའི་གཏན་ཚིགས་དེའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་འདིས་ཕ་མ་བསད་ཀྱང་མཚམས་མེད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ལུས་ཐར་པ་དང་མཐུན་པར་མ་བསྐྱེད་པས་ཕན་ཆུང་བ་དང༌། གང་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་དང་ལྡན་ན་དེ་ཉམས་པར་བྱས་པས་མཚམས་མེད་དུ་འགྱུར་བ་ལས་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་ཤས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་དག་ལའང་མི་འདོད་ལ། མིའི་ཕ་མ་མི་མ་ཡིན་པ་བསད་ནའང་དེར་མི་འགྱུར་ཏེ། མི་དང་འདྲ་བར་ཕན་བྱ་བར་མི་ནུས་ལ། དེ་ཡང་དེ་དག་ལ་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་ཤས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཙུན་པ་ནི་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་བློ་གསལ་བ་ལས་འགྱུར་ཏེ་རྟ་ཅང་ཤེས་བཞིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །ལྷག་མ་གཉིས་ནི་འགྲོ་བ་ལྔ་དག་ན་ཡོད་དེ་དེ་ན་ཉོན་མོངས་ཤས་ཆེར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདེ་འགྲོ་ན་ཡང་བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ཏེ་རྣམ་སྨིན་སྒྲིབ་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གསུམ་པ། ལས་སྒྲིབ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་ལྔ་ལས། དང་པོ། དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ལས་འདི་བྱེ་བའི་དང་པོ་དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་ནི།

སངས་རྒྱས་ཀྱི་འཁོར་དགེ་འདུན་སྡེ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་ནས་དེ་གཉིས་ཐུགས་རྩེ་མི་འཕྲོད་པའི་རང་བཞིན་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་ལ་ལུང་བསྟན་པ་མིན་པ་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་ནོ། །ཆོས་དེ་དང་སྡེ་གཉིས་ཅར་གྱི་དགེ་འདུན་ལ་ཡང་དག་པར་ལྡན་གྱི་འབྱེད་པ་པོ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ།།

གཉིས་པ། འདིས་འབྱེད་པའི་དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི།

དེའི་ངོ་བོ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བརྫུན་ཆེན་པོའོ། །དེ་དང་འབྱེད་པ་པོ་དགེ་སློང་ཡང་དག་པར་ལྡན་ནོ། །འདི་ནི་དེ་ལྟར་བྱེད་པའི་ངག་གི་རིག་བྱེད་དང་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་སྟེ་དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ཉིད་དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་དུ་འཇོག་པ་ནི་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུའི་མིང་གིས་བཏགས་པའམ། འདིས་འབྱེད་པར་བྱེད་པས་བྱེད་པར་སྒྲུབ་པ་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་དུ་བརྗོད་པའོ།།

གཉིས་པ། དེའི་རྣམ་སྨིན་ནི།

བར་གྱི་བསྐལ་པར་མནར་མེད་པར་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་ལ། མཚམས་མེད་གཞན་ནི་དེ་ལྟར་མ་ངེས་སོ། །གལ་ཏེ་མཚམས་མེད་གཉིས་ལ་སོགས་པ་བྱས་ན་དེ་དག་མཚམས་མེད་པར་མྱོང་ངེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། མཚམས་མེད་གཅིག་བྱས་པ་ལས་དེ་ཉིད་ལུས་བོང་ཚོད་དང་གཞོན་ཤ་ཆེ་ཞིང་ལྷག་པས་གནོད་པ་སྡུག་བསྔལ་ཡང་རབ་ཏུ་མང་ཞིང་མི་བཟད་པ་ལྷག་པར་འགྱུར་རོ།།

གསུམ་པ། འབྱེད་ཚུལ་ནི།

རྟེན་དགེ་སློང་གིས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ནི་དགེ་སློང་ཡིན་ལ་འབྱེད་པ་པོ་ཡང་དེ་ལ་བསྔོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་མ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ན་ཁྱིམ་པས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དེ་ཡང་སྲེད་པ་སྤྱད་པས་མ་ཡིན་གྱི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ལ་སྤྱད་ཅིང་ཞུགས་པ་འཆལ་བའི་ཤེས་རབ་བརྟན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པས་འབྱེད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པས་མ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་མི་བཙུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དུ་འབྱེད་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པ་ལས་གཞན་དུའོ། །དེར་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་གཟི་བྱིན་བཟོད་དཀའ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བཀའ་བཙན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་འབྱེད་ན་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཏེ། འཕགས་པ་རྣམས་ནི་ལུང་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཆོས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པས་མཆོག་གསུམ་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ། བཟོད་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་མཐོང་བ་ལ་ཆེར་བཟོད་པས་དེ་མཐོང་བ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གང་སྤེལ་དུ་བཟོད་ཆེན་ཐོབ་པ་ལ་བཤད་དོ།།

གཉིས་པ། བྱེ་བའི་ཚད་ནི།

འབྱེད་པ་པོ་ལ་སྟོན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ལམ་ལས་གཞན་པའི་ལམ་འདི་ལྟ་བུ་དགེ་སྦྱོང་གོའུ་ཏ་མ་ཤ་ཟ་བ་དང༌། འོ་མ་འཐུང་བ་དང༌། ལན་ཚྭ་ཟ་བ་དང༌། གོས་དྲས་པ་གྱོན་པ་དང༌། དགོན་པར་གནས་པར་བྱེད་ལ། བདག་ཅག་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ་སྲོག་ཆགས་གསོད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། བེའུ་ལ་གནོད་པ་དང༌། ཁུ་བ་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་པ་དང༌། དད་པ་སྦྱིན་པ་ཆུད་ཟོས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དད་པས་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་མ་སྤྱད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་གནས་ལྔ་པོ་དེ་དག་གིས་དག་ཅིང་གྲོལ་བ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་དེ་ལ་བཟོད་པ་དང་ལེགས་པར་བཟུང་ནས་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་སུ་འདུག་ཅིང༌། དེའི་ཚུལ་ཤིང་ལེན་པར་བྱེད་པ་ན་དགེ་འདུན་བྱེ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་འདུལ་བ་ཀུན་ལས་བཏུས་ལས། དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་ནི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་ལས་ཐ་དད་པའི་དངོས་པོར་གསོལ་བས་དབྱེན་བྱེད་པ་དང༌། དོན་དེས་ཚུལ་ཤིང་ལེན་དུ་འཇུག་པས་དབྱེན་བྱེད་པའོ། །ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །དུས་ཇི་སྲིད་དུ་གནས་ན་དེ་ནི་ནུབ་གཅིག་གི་མཚན་རང་པར་མི་གནས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ནམ་/མ་ནངས་25པར་སླར་འདུམས་པས་སོ། །དེ་ནི་སྐྱ་རེངས་གསུམ་ལས་ཐ་མ་དམར་པོར་སྣང་བ་མ་ཤར་བའི་དོན་ཏོ། །དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་དེ་ནི་དགེ་འདུན་ཕྱེ་བས་སོ། །མ་དུམ་གྱི་བར་དུ་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ལ་ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་ལམ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་འཇུག་པའི་གེགས་བྱས་པའི་ཕྱིར་འཁོར་ལོའི་དབྱེན་དུ་འདོད་ལ། འགྲན་ཟླ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གླིང་གཞན་ན་མེད་པས་འཛམ་བུའི་གླིང་ཁོ་ནའོ། །འདི་འགྲུབ་པ་ནི་དགེ་འདུན་ཕྱོགས་གཉིས་སུ་བྱེ་བ་དང༌། འབྱེད་པ་པོ་དགེ་སློང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགུ་ངེས་པར་དགོས་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པས་ཡན་ཆད་ནི་མ་ངེས་སོ།།

གསུམ་པ། ལས་ཀྱི་དབྱེན་ནི།

མཚམས་གཅིག་གི་ནང་དུ་དགེ་འདུན་གཉིས་མི་མཐུན་པས་གསོ་སྦྱོང་ལ་སོགས་པའི་ལས་བྱེད་པ་སྟེ། གླིང་གསུམ་ན་བསྟན་པ་ཡོད་པར་དེར་ཡོད་དུ་རུང་བའོ། །དེ་ནི་དགེ་སློང་བརྒྱད་དག་ཡན་ཆད་ཀྱིས་འགྲུབ་སྟེ། བཞིར་ལོངས་པ་དགེ་འདུན་ཡིན་ལ། ལས་བྱེད་པ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱང་ལས་ཉན་པར་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་ལོའི་དབྱེན་མི་འབྱུང་བའི་དུས་ནི་དང་པོ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་པའི་ཚེ་ཡིད་རབཏུ་དགའ་བ་དང༌། མཐའ་ཡོངས་སུ་མྱང་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་ཉེ་བའི་ཚེ་མི་རྟག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སེམས་སྐྱོ་བས་དགེ་འདུན་ཤ་གཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དོན་བློ་གཅིག་པའོ། །ཡང་བསྟན་པ་ལ་སྐྱོན་མ་བྱུང་གི་བར་དུ་སྟེ། དེ་ཡང་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ལོ་བཅུ་གཉིས་སུ་བསྟན་པ་ལ་སྐྱོན་མེད་ཅིང་ཆུ་བུར་མེད་དེ་ཕྲེང་རྒྱུད་ལས།

སྟོན་ཀའི་ཆུ་བཞིན་དྲི་མེད་པར། །སྟོན་པའི་བསྟན་པ་བཅུ་གཉིས་ལོར། །ལྟུང་བ་མེད་པར་ལེགས་གནས་ཏེ། །ཉོན་མོངས་སྤོང་རབ་བྱེད་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དེའི་ཚེ་སོ་ཐར་གྱི་མདོ་འདོན་པའི་ཚེ། སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་མི་བྱ་སྟེ། །དགེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་སྤྱད། །རང་གི་སེམས་ནི་ཡོངས་སུ་གདུལ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་ཡིན། །ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལེགས་པ་སྟེ། །ངག་གི་སྡོམ་པ་ལེགས་པ་ཡིན། །ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལེགས་པ་སྟེ། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་སྡོམ་པ་ལེགས། །ཀུན་ཏུ་བསྡམས་པའི་དགེ་སློང་ནི། །སྡུག་བསྔལ་ཀུན་ལས་རབ་ཏུ་གྲོལ། །ངག་རྣམས་བསྲུངས་ཞིང་ཡིད་ཀྱང་རབ་བསྡམས་ཏེ། །ལུས་ཀྱི་མི་དགེ་བ་དག་མི་བྱེད་ཅིང༌། །ལས་ལམ་གསུམ་པོ་དིའི་དག་རབ་སྦྱངས་ན། །དྲང་སྲོང་གསུངས་པའི་ལམ་ནི་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བཏོན་པར་གྱུར་ཏོ། །ལོ་བཅུ་གསུམ་པ་ལ་བབ་པ་ན་ཀ་ལན་ད་ཀའི་བུ་བཟང་བྱིན་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་དགོན་པའི་སྤྱིལ་བུ་ན་འདུག་པ་རང་གི་མའི་ཚིག་གིས་བསླུས་ནས། སྔོན་གྱི་ཆུང་མ་དང་ལྷན་ཅིག་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྐྱོན་དང༌། བོང་རྫི་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་དགེ་སློང་འཆི་ལྟས་ཞེས་པ་འཆར་ཀ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་ངན་ལེན་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ལས་འཆར་ཀས་འབད་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པ་དང༌། དེ་ལ་སྡིག་པའི་ལྟ་བ་འདི་ལྟ་བུ་བྱུང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་སུ་གསུངས་བ་དེ་དག་བསྟེན་ཀྱང་བར་དུ་གཅོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་དེ་ལྟར་ཆོས་བསྟན་པ་དག་གིས་ཤེས་སོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལྟ་བའི་སྐྱོན་ནོ། །དེའི་གོང་རོལ་དུ་བསྟན་པ་སྐྱོན་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་འབྱུང་ངོ་།།

བཞི་པ། ཟུང་ཅིག་ནི།

ཤེས་རབ་ཅན་དང་རྫུ་འཕྲུལ་ཅན་གྱི་མཆོག་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་མོའུ་གལ་གྱི་བུ་སྟེ་དེ་དག་མ་བྱུང་བའི་སྔ་རོལ་དུའང་མ་ཡིན་ཏེ་དགེ་འདུན་བྱེ་བ་མཚན་རངས་པར་མི་གནས་པར་དེའི་ཕྱིར་ངེས་པར་སྡུམ་པ་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐུབ་པ་ནོངས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་འགྲན་ཟླ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ལ། མཚམས་མ་བཅད་པ་དག་ཏུ་ཡང་མི་འབྱུང་སྟེ། མཚམས་བཅད་པ་གཅིག་གི་ནང་དུ་དགེ་འདུན་ཕྱོགས་གཉིས་སུ་གནས་པ་ལས་བྱེ་བར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འཁོར་ལོའི་དབྱེན་ནི་དུས་དྲུག་ཏུ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ཡང་ལས་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་གང་གིས་སློབ་མ་དགེ་འདུན་འབྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ལས་བྱས་པ་དེ་ཁོ་ནའི་འབྱེ་བར་འགྱུར་གྱི་གཞན་གྱི་ནི་མ་ཡིན་ལ། སྟོན་པས་ཀྱང་བྱང་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་དྲང་སོང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གི་འཁོར་བྱེ་བ་ལས་གྱུར་ཏོ་ཞེས་ཉན་ཐོས་སྡེ་པ་འཆད་ཀྱང་དགོངས་པའི་དོན་ཏོ།།

ལྔ་པ། མཚམས་མེད་ཀྱི་གྲངས་ངེས་ནི།

མ་བསད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དག་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཕན་འདོགས་པ་དང་ཡོན་ཏན་གྱི་ཞིང་བསམ་པས་སྤངས་པ་དང་སྦྱོར་བ་མེད་པའམ་ཉམས་པར་བྱས་པ་ལས་དེར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཕ་མ་ནི་ལུས་ཐར་པ་དང་མཐུན་པར་བསྐྱེད་པས་ཕན་འདོགས་པའི་ཞིང་ཡིན་ལ། གཞན་གསུམ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་ཡིན་པའམ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་ན་ཡོན་ཏན་གྱི་ཞིང་སྟེ། ཞིང་གཤིན་པ་ལ་ས་བོན་བཏབ་ན་འབྲས་བུ་མང་དུ་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ནི་བསམ་པས་སྤངས་ཤིང་དང་པོ་གསུམ་སྦྱོར་བས་དངོས་སུ་མེད་པར་བྱས་ལ། ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱང་སྦྱོར་བས་ཉམས་པར་བྱས་པའོ།།

བཞི་པ། གཞན་གྱི་ལོག་རྟོག་དགག་པ་ནི།

གལ་ཏེ་ཕ་དང་མ་མཚན་གྱུར་པ་ཞིག་བསད་ན་དེ་བསད་པའི་མཚམས་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། མ་དང་ཕ་མ་ཡིན་པའི་བུད་མེད་དང་སྐྱེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། མཚན་གཞན་དུ་གྱུར་ཀྱང་དེར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དང་དེ་ལུས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལས། ཕ་ཡང་མ་ཡིན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་སྐྱེས་པ་ཞིག་བསད་ན་མཚམས་མེད་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་རེག་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཡོད་དེ་མ་མཚན་གྱུར་བ་བསད་ན་མཚམས་མེད་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་རེག་པར་འགྱུར་རོ། །མ་ཡང་མ་ཡིན་དགྲ་བཅོམ་མ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་བུད་མེད་གཅིག་བསད་ན་མཚམས་མེད་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་རེག་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཡོད་དེ་ཕ་མཚན་གྱུར་པ་བསད་ན་མཚམས་མེད་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་རེག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །འོ་ན་བུད་མེད་གང་གི་ནུར་ནུར་པོ་བུད་མེད་གཞན་གྱི་མངལ་དུ་བླུགས་ན་དེ་དག་གང་བསད་ན་མཚམས་མེད་པར་འགྱུར་བའི་མ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཟླ་མཚན་ལས་བྱུང་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བསད་ན་དེར་འགྱུར་བའི་མའོ། །གཞན་དེ་ལ་ཡང་མ་ལ་ཞུ་དགོས་པའི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཞུ་བར་བྱ་སྟེ། ལུས་བཟུང་ནས་ནུ་ཞོ་བསྣུན་པ་ལ་སོགས་པས་ཕན་འདོགས་པ་མ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མ་བསད་པའི་མཚམས་མེད་ནི་བསམ་པས་སྤངས་ཤིང་སྦྱོར་བས་མེད་པར་བྱས་ན་འགྱུར་གྱི། མ་ལ་སྦྱོར་བ་བྱས་ནས་གཞན་བསད་ཀྱང་མི་འགྱུར་ལ། མ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་བྱས་ནས་མ་བསད་ཀྱང་མི་འགྱུར་ཏེ། བུས་ཁྲིའི་སྟེང་ན་གོས་ཡོད་པ་དང་སྦྱར་ན་འདི་ན་མི་ཞིག་ཉལ་ལོ་སྙམ་ནས་སྦྱོར་བ་མཚོན་བསྣུན་པས་བསད་ཀྱང་བསམ་པས་མ་སྤངས་ལ། ཁྲུས་པ་སྦྱི་གཅེར་གྱི་བུས་ཕ་བསད་ཀྱང་བསམ་སྦྱོར་གཉིས་ཀ་མེད་པས་དེར་མི་འགྱུར་བར་དཔེར་བྱ་སྟེ་ལྷས། དགྲ་བོ་བློ་དང་ལྡན་པ་མཆོག་ཡིན་གྱི། །མཛའ་བཤེས་བློ་གྲོས་ཆུང་ངུ་དེ་ལྟ་མིན། །བློ་གྲོས་ཆུང་ངུས་སྦྲང་བུ་བསད་སྙམ་པར། །ཐོ་བས་ཕ་ཡི་ཀླད་པ་བཅོམ་ལ་ལྟོས། །ཞེས་སོ།།

བསམ་སྦྱོར་གཉིས་ཀ་ཚང་བས་མ་དང་གཞན་ཞིག་བསད་ན་མཚམས་མེད་དང་སྲོག་གཅོད་འབའ་ཞིག་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་སྟེ་རིག་མིན་གཉིས་དང༌། རིག་བྱེད་ནི་མཚམས་མེད་ཀྱི་ལས་སྟོབས་ཆེ་བས་དེས་བསྡུས་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ་རིག་མིན་ལ་ཡང་མཚུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དབྱངས་སྒྲོགས་ནི་རིག་བྱེད་ཀྱང་གཉིས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ནི་དེ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་བསད་ཀྱང༌། འདི་གསད་དོ་སྙམ་དུ་རྟེན་ངེས་པར་བཟུང་ན་བསམ་སྦྱོར་གྱིས་སྤངས་ཤིང་མེད་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་མཚམས་མེད་དུ་འགྱུར་ལ། ཕ་དགྲ་བཅོམ་པ་བསད་པ་ལ་ནི་དགྲ་བཅོམ་བསད་པའི་མཚམས་མེད་གཅིག་པུར་འགྱུར་ཏེ། རྟེན་གཅིག་གི་སྲོག་བཅད་པ་ཡིན་ཞིང་ཆེས་ཁུ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་རྒྱལ་པོ་ཨུ་དྲ་ཡ་ནས་གཤེད་མ་དག་ལ། སོང་ལ་/སྐྲ་ཅན་ལ་ཁྱོད་26ཀྱིས་མཚམས་མེད་པ་གཉིས་བྱས་ཏེ། ཕ་བསད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་བསད་པའོ་ཞེས་སྨྲོས་ཤིག་ཅེས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མཚམས་མེད་པའི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ན་མཚམས་མེད་པ་བྱས་སོ་ཞེས་པའམ། ཡང་ན་སྒོ་གཉིས་ལས་སྤྱོས་ཏེ་གཉིས་སུ་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ལ་བཀྲོངས་པའི་བློ་མེད་པར་ངན་སེམས་ཀྱིས་ཁྲག་ཕྱུང་ན་དེའི་མཚམས་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་ངན་སེམས་ཀྱིས་ཁྲག་ཕྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ལ་རྡེག་པར་སེམས་པའི་ངན་སེམས་ཀྱིས་ཁྲག་ཕྱུང་བ་ལ་ནི་དེར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཀྲོངས་པར་སེམས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དགྲ་མ་ཆོམས་པ་ལ་བསྣུན་ནས་དགྲ་ཆོམས་པའི་ཚེ་ཤི་ན་དེའི་མཚམས་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པར་འགྱུར་བའི་རྟེན་ལ་སྦྱོར་བ་བྱས་ནས་དེ་བསད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་བསྣུན་པའི་འོག་ཏུ་དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་པ་ཤི་བ་ལ་ཡང་དེར་འགྱུར་བ་མིན་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་གསོད་པའི་བློས་དེ་ལ་སྦྱོར་བ་བྱས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

ལྔ་པ། མཚམས་མེད་བྱས་པའི་ཉེས་པ་ནི།

དེའི་སྦྱོར་བ་བྱས་ནས་མ་བཟློག་པར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། མཚམས་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་བྱས་ནས་མ་བཟློག་པ་ལ་ནི་དེར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་མི་སྲིད་དོ། །རྒྱུ་མཚན་ནི་དེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་བསམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་སྐྱེ་བ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་བྱས་ཀྱང་དེ་བཟློག་ན་འགྱུར་ཏེ་སོར་འཕྲེང་ཅན་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་འབྲས་བུ་བཞི་ཐོབ་པ་མི་སྲིད་ཅེས་སྦྱར་རོ། །ལས་ལམ་གཞན་ལ་འགྱུར་ཏེ་ཤཱཀྱ་རྩེན་མའི་རྟོགས་པ་དཔེར་བྱའོ། །འདི་དག་ལས་གང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་ཞེ་ན། ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཤེས་བཞིན་དུ་དགེ་འདུན་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་བརྫུན་སྨྲ་བ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་རབ་ཏུ་ཆེ་བར་འདོད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་གེགས་བྱས་ཏེ་བསྣུན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱི་མཐོ་རིས་དང་བྱང་གྲོལ་གྱི་བར་ཆད་ཆེན་པོ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ལས་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་ལྔ་པ་དང་གསུམ་པ་དང༌། དང་པོ་རྣམས་ལྕི་ལ། ཕ་གསོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་ཡང་ངོ༌། །འོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཉེས་པ་གསུམ་ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པ་ཆེ་བ་དང༌། ཡང་ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེ་ན། འགལ་བ་མེད་དེ། ཉེས་པ་གསུམ་ལས་དེ་དང༌། ལྟ་བ་རྣམས་ལས་ལོག་ལྟ་ཡིན་ལ། འདི་ནི་མཚམས་མེད་ལྔ་ལས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་རྣམ་སྨིན་རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་འཆི་བ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཀུན་གཅོད་པའི་དབང་དུ་མཛད་པ་སྟེ། བསྐལ་པར་མནར་མེད་པར་སྨིན་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ད་ན་ད་ཀའི་དགོན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོངས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིང་ལུས་ངག་གིས་དེ་ལྟ་བུ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདིས་གཅོད་ཀྱི་གཞན་གང་གིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་གཅོད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་འབྲས་བུ་གཉིས་ལ་སྦྱོར་ཏེ་དེ་ལྟར་མ་ངེས་སོ། །ལེགས་སྤྱད་ཀྱི་ལས་རྣམས་ལས་གང་འབྲས་བུ་ཆེ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པའི་ལས་དགེ་བ་ལ་ནི་སྲིད་རྩེར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ལས་སེམས་པ་འབྲས་བུ་རབ་ཏུ་ཆེ་སྟེ། དེའི་རྣམ་སྨིན་བསྐལ་ཆེན་བརྒྱད་ཁྲི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རྣམ་སྨིན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཞེས་བཤད་ཀྱི། བྲལ་བ་ལ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལས་སེམས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ཀུན་སྦྱོར་ཐམས་ཅད་གཏུགས་པའི་ཡོངས་ཤེས་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གསུམ་པ། ཞར་ལ་དེ་དང་ཉེ་བ་ལྔ་ནི།

དེ་དག་ཁོ་ནས་སམ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་ངེས་པར་དམྱལ་བར་སྐྱེ་ཞེ་ན། རིམ་པ་ལྟར་མ་དགྲ་བཅོམ་མ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་ནས་སུན་ཕྱུང་བ་བྱས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་གནས་དང༌། སློབ་པ་གསོད་པ་དང༌། བཞི་པ་དགེ་འདུན་གྱི་འདུ་བའི་སྒོ་འཕྲོག་པ་དག་སྟེ། དབྱིག་བཤེས་ནི་ནར་མར་འདུ་བའི་འཚོ་བ་འཕྲོག་པ་ཞེས་དང་ཊཱིཀ་བྱེད་དག་དགེ་འདུན་ཞལ་དུ་གསོལ་བར་འགྱུར་བའི་འཚོ་བ་འཕྲོག་པ་ལ་འདོད་པ་དང༌། ལྔ་པ་ནི་མཆོད་རྟེན་ནམ་སྐུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྡང་བས་འཇིགས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱང་དམྱལ་བར་སྐྱེ་ངེས་པའི་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་དང་ཆ་འདྲ་བས་ཉེ་བ་ལྔ་ཞེས་བྱའོ། །འོན་ཀྱང་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ལ་དེར་སྐྱེ་ངེས་མ་ཡིན་པས་ཐམས་ཅད་དུ་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ལྔ་ནི་དཔུང་བཟངས་ཀྱི་རྒྱུད་ལས་ཀྱང༌། ཉོན་མོངས་ཟད་པའི་མ་ནི་སུན་འབྱིན་ཅིང་། །མཆོད་རྟེན་འཇིག་ཅིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གསོད། །སློབ་པ་གསོད་ཅིང་དགེ་འདུན་མངའ་བ་ལ། །གང་ཞིག་འདོད་པས་མང་ཉུང་རྐུ་འཕྲོག་པ། །མཚམས་མེད་ཉེ་ལྔར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས། །ཞེས་སོ།།

བཞི་པ། ལས་གསུམ་ལམ་གསུམ་གྱི་གེགས་སུ་བསྟན་པ་ནི།

སྦྱོར་ལམ་བཟོད་པ་དང་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པ་ལ་རིམ་པ་ལྟར་ངན་འགྲོ་དང་འདོད་པ་དང༌། གོང་མ་གཉིས་སུ་སྐྱེ་ངེས་པའི་ལས་ཡོད་ན་དེ་དག་མྱོང་ངེས་ཀྱི་ལས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གེགས་ཤིན་ཏུ་བྱེད་དེ། ཡུལ་འདོར་བ་ན་བུ་ལོན་པ་ལྡང་བ་བཞིན་ནོ། །ཐེག་ཆེན་པ་ནི་མྱོང་ངེས་ཀྱི་དོན་དེ་ལྟར་མི་བཞེད་ལ། དེའི་ཕྱིར་མཚམས་མེད་ཀྱང་འདག་པར་གསུངས་སོ།།

དྲུག་པ། ངེས་གནས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ལས་དང་པོ་བསྟན་པ་ནི།

དུས་གང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་གནས་ཡིན་ཞེ་ན། གང་ནས་མཚན་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བའི་ལས་རྩོམ་པར་བྱེད་པ་དེ་ནའོ།།

གཉིས་པ། བཤད་པ་ལ་གཉིས་ལས་དང་པོ་སྤྱིར་བཤད་པ་ལ་ནི།

དེ་ཕན་ཆད་བདེ་འགྲོ་ལྷ་དང་མིར་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒྱལ་རིགས་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་རིགས་མཐོན་པོར་སྐྱེ་བ་དང་དབང་པོ་ཚང་བ་དང༌། ཕོ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ལ། ཡོན་ཏན་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་ཚེ་རབས་དྲན་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་སྟེ། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། གཞན་གྱི་ལོག་སྒྲུབ་ཀྱིས་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱན་ལས་ཀྱང༌། ཕྱེ་མ་ལེབ་དང་འདབ་ཆགས་དང༌། །རྒྱ་མཚོ་དག་གིས་རི་རབ་ལྟར། །བརྟན་པ་གྲོགས་ངན་སྡུག་བསྔལ་དང༌། །ཟབ་མོ་ཐོས་པས་མི་གཡོས་སོ། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ལས་དེ་ཉིད་གང་གི་རྟེན་ལ་འཕེན་ཅེ་ན། དེ་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་པ་བློ་རྣོ་བས་དེའི་རྟེན་ཅན་ཕོར་གྱུར་པ་ཉིད་དེ་ཁོ་ནས་སོ། །དེ་ཡང་སྟོན་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ནས་འཕེན་ལ། བློའི་ངོ་བོ་ནི་ཡུལ་སངས་རྒྱས་ལ་དམིགས་ནས་བདག་ཀྱང་དགེ་བའི་མཐུས་འདི་ལྟ་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་སེམས་ཡུལ་ལ་གཡོ་ཞིང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་སེམས་པ་དང༌། དེ་ཉིད་མིང་དང་དོན་གཉིས་ཀ་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་བློ་རིགས་ཡིན་པས་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། དུས་བསྐལ་པ་བརྒྱ་ལུས་པ་དག་ཏུ་གྱུར་པ་ནས་འཕེན་པར་བྱེད་ལ། སྟོན་པས་ནི་སྐར་རྒྱལ་བསྟོད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་དགུ་འདུམས་པས་བསྐལ་པ་དགུ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ནས་འཕངས་ཏེ། མདོ་ལས། གཅེར་བུ་པའི་སྦྱིན་བདག་རལ་གྲི་ཐོགས་པ་ཞིག་གིས། གོའུ་ཏ་མ་ཁྱོད་ལོ་ཉེས་འདི་ལྟ་བུ་ལ་དགེ་སློང་གི་འཁོར་འདི་སྙེད་ཅིག་དང་ཐབས་ཅིག་སེར་བ་བཞིན་མ་རུང་བར་བྱེད་ཅིང་སློང་མོ་ལ་རྒྱུ་བ་ཁྱིམ་རྣམས་ཕུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། གྲོང་དཔོན་ངས་འདི་ནས་བཟུང་སྟེ། བསྐལ་པ་དགུ་བཅུ་རྩ་གཅིག་གི་བར་དུ་རྗེས་སུ་དྲན་ཏེ་ཟས་སྨིན་པ་སྟེར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁྱིམ་འགའ་ལ་ཡང་གནོད་པར་གྱུར་པ་འགའ་ཡང་མི་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པས་དེ་ཚུན་ཆད་རང་བཞིན་གྱིས་ཚེ་རབས་དྲན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་རེ་རེའང་བསོད་ནམས་བརྒྱ་བརྒྱ་ལས་སྐྱེས་ལ། དེ་གཅིག་གི་ཚད་ནི། ཁ་ཅིག་ན་རེ། བྱང་སེམས་ངེས་གནས་མ་གཏོགས་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཇི་སྙེད་པ་ཙམ་མོ་ཞེས་དང༌། ཁ་ཅིག་སྟོང་གསུམ་འཆགས་པའི་ལས་ཙམ་མོ་ཞེས་དང༌། ཁ་ཅིག་སངས་རྒྱས་ཁོ་ནས་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་དང༌། ཁ་ཅིག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་སྐུ་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དེ་དེ་རྣམས་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་པ་ལྔ་བཅུ་དང༌། བདག་ཀྱང་འདི་འདྲ་བར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པའི་སེམས་པ་ལྔ་བཅུ་སྟེ་དེ་ལྟར་རྒྱུ་ནི་བསོད་ནམས་བརྒྱ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང༌། གཞན་དག་ནི་བྱང་སེམས་ལ་འདོད་ཁམས་གནས་རིས་ཉི་ཤུ། གྲང་དམྱལ་བརྒྱད། གཟུགས་ཁམས་བཅུ་དྲུག གཟུགས་མེད་བཞི་སྟེ་བཞི་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་རྗེའི་སེམས་སྐྱེ་བས་དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་པ་ཞེ་བརྒྱད་དང༌། འདིས་སེམས་ཅན་དེ་དག་བཀྲོལ་བ་དེ་ལྟར་སྙམ་པ་སངས་རྒྱས་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་པ་འབྱུང་ཞིང༌། བདག་ཀྱང་དེ་འདྲ་བར་སྒྲོལ་བར་ཤོག་ཅིག་སྙམ་པ་བདག་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་པ་སྟེ་ལྔ་བཅུ་འབྱུང་ལ། དེ་ལན་གཉིས་མངོན་དུ་བྱས་པས་བརྒྱར་འགྱུར་བས་དེ་ལྟར་བསོད་ནམས་བརྒྱ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མདོ་དག་ལས། བསོད་ནམས་ཀྱི་འགྱུར་གཞན་བཤད་པ་ཡོད་དོ། །སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ནི་རྒྱུད་བླ་མར། ལེགས་གནས་འཁོར་ལོས་མཚན་པ་དང༌། །ཡངས་ཤིང་ཞབས་ལོང་མི་མངོན་དང༌། །སོར་མོ་རིང་དང་ཕྱག་ཞབས་ནི། །དྲ་བ་ཡི་ནི་འབྲེལ་བ་དང༌། །ལྤགས་འཇམ་གཞོན་ཤ་ཅན་ལེགས་ཉིད། །སྐུ་ནི་འདུན་དག་མཐོ་བ་དང༌། །བྱིན་པ་ཨེ་ན་ཡ་འདྲ་གསང༌། །གླང་པོ་བཞིན་དུ་སྦུབས་སུ་ནུབ། །རོ་སྟོད་སེངྒེ་དང་འདྲ་དང༌། །ཐལ་གོང་བར་མེད་རྒྱས་པ་དང༌། །དཔུང་མགོ་ལེགས་ཟླུམ་ཕྱག་འཇམ་ལ། །ཟླུམ་ཞིང་མཐོ་དམན་མེད་པ་དང༌། །ཕྱག་རིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡི། །འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་ལྡན་སྐུ། །མགྲིན་པ་དྲི་མེད་དུང་འདྲ་དང༌། །འགྲམ་པ་རི་དྭགས་རྒྱལ་པོ་འདྲ། །ཚེམས་ནི་བཞི་བཅུ་མཉམ་པ་དང༌། །བར་དམ་ཚེམས་ཐགས་བཟང་བ་དང༌། །རྣམ་དག་ཚེམས་མཉམ་ཉིད་དང་ནི། །མཆེ་བ་རབ་མཆོག་དཀར་བ་ཉིད། །ལྗགས་རིང་མཐའ་མེད་བསམ་མེད་པ། །རོ་བྲོ་བ་ཡི་མཆོག་ཉིད་དང༌། །རང་བྱུང་ཀ་ལ་པིང་ཀ་ཡི། །སྒྲ་དང་ཚངས་པའི་དབྱངས་ཉིད་དང༌། །སྤྱན་བཟང་ཨུཏྤལ་ཁྱུ་མཆོག་རྫི་འདྲ་དང༌། །ཞལ་མཛེས་མཛོད་སྤུ་དྲི་མེད་དཀར་ལྡན་པ། །གཙུག་ཏོར་དབུར་ལྡན་དག་ཅིང་སྲབ་པ་དང༌། །ལྤགས་པ་གསེར་གྱི་མདོག་འདྲ་སེམས་ཅན་མཆོག །བ་སྤུ་ལེགས་ཕྲ་འཇམ་ཞིང་རེ་རེ་ནས། སྐུ་ཡི་གྱེན་དུ་གཡས་ཕྱོགས་འཁྱིལ་བ་དང༌། །དབུ་སྐྲ་དྲི་མེད་རིན་ཆེན་མཐོན་མཐིང་བཞིན། །ནྱ་གྲོ་རྫོགས་པའི་ལྗོན་ཤིང་དཀྱིལ་འཁོར་འདྲ། །ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དཔེ་མེད་དྲང་སྲོང་ཆེ། །སྲེད་མེད་བུ་ཡི་སྟོབས་མངའ་མཁྲེགས་པའི་སྐུ། །བསམ་མི་ཁྱབ་པར་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ། །འདི་དག་སྟོན་པས་མི་དབང་མཚན་དུ་གསུངས། །ཞེས་པའོ།།

གཉིས་པ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྟོན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པའི་ཚུལ་ནི།

སངས་རྒྱས་ཇི་སྙེད་ཅིག་ལ་བསྙེན་བཀུར་བ་མཛད་ཅེ་ན། རྣམ་པར་གཟིགས་དང་། མར་མེ་མཛད་དང༌། རིན་ཆེན་གཙུག་གཏོར་ཅན་རྣམས་རིམ་པ་ལྟར་གྲངས་མེད་གསུམ་གྱི་མཐའ་མར་བྱོན་ལ། དེ་རྣམས་ཀྱི་དང་པོ་ནི་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་དང་རིགས་དང་ཡབ་ཡུམ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བར་གྱུར་པ་དེའི་དྲུང་དུ། རྫ་མཁན་གྱི་ཁྱིའུ་སྣང་བྱེད་དུ་གྱུར་པས་བསྙེན་བཀུར་ཞིང་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་ཏོ། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་དང་། བདུན་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་དང༌། བདུན་ཁྲི་བདུན་སྟོང་ལའོ། །འོ་ན་རྣམ་གཟིགས་ཀྱི་ཚེ་གྲངས་མེད་གསུམ་རྫོགས་ན་དེ་མ་ཐག་ཅིའི་ཕྱིར་འཚང་མི་རྒྱ་ཞེ་ན། གང་སྤེལ་གྱིས། ཡོངས་སུ་རྫོགས་མོད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཏེ། དེའི་དོན་ནི། ཁོ་བོ་ཅག་གི་སྟོན་པ་འདི་ལམ་རྩོམ་པ་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་གཞན་དག་གིས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་དུ་ཚོགས་བསྐྲུན་པར་བྱ་བ་དེ་ཉིད་མྱུར་དུ་རྫོགས་པས་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཅུང་ཟད་མ་རྫོགས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྫོགས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཙུག་ཏོར་ཅན་ནས་འོད་སྲུང་གི་བར་དུ་བསྙེན་བཀུར་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ལམ་རྩོམ་པ་མྱུར་བུལ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཁ་ཅིག་ལ་དེ་བས་ཀྱང་རིང་དུ་ཐོགས་པར་གསལ་ལོ།།

ལུང་གཞི་ལས། རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་གྱིས། བཙུན་པ་སངས་རྒྱས་གང་ལ་ཐོག་མར་བསོད་སྙོམས་ཕུལ་ལགས། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སྔོན་ཡངས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་རྫ་མཁན་ཡངས་པའི་འོད་ཅེས་པར་གྱུར་པ་ན། སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་པ་བསེར་མའི་བསྙུན་གྱིས་ཐེབས་པ་ལ་མར་དང་ཏིལ་མར་གྱིས་སྐུ་བྱུགས་ཤིང་ཆུ་འཇམ་པོས་ཁྲུས་བྱས་ཏེ་བུར་ཆུའི་བཏུང་བ་གསོལ་ནས་ཞབས་ལ་གཏུགས་ཏེ་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ། བདག་ཅག་སྦྱིན་པ་འདི་ཡིས་ཤཱཀྱ་རིགས་སུ་གང་སྐྱེས་པ། །ཡོན་ཏན་རིགས་དང་རུས་དག་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་གྱུར་ཅིང་། །བདག་གི་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་བར་གྱི་ཉམ་ཐག་འཆི་བ་ཡི། །ཕ་རོལ་ཞི་བ་རྒྱ་ཆེན་འཇིགས་པ་མེད་པ་སྒྲོལ་བར་ཤོག །ཅེས་ངས་དེར་ཐོག་མར་བསོད་སྙོམས་ཕུལ་ལོ། །བཙུན་པ་སངས་རྒྱས་ཇི་སྙེད་ཅིག་ལ་བསྙེན་བཀུར་བགྱིས་ལགས་ཞེས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ནས། །འདྲེན་པ་ཡུལ་འཁོར་སྐྱོང་གི་བར། །བདུན་ཁྲི་དང་ནི་ལྔ་སྟོང་གི །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ངས་མཆོད་དོ། །སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་ནས་ནི། །དབང་པོ་རྒྱལ་མཚན་ཐུབ་པའི་བར། །བདུན་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་དག་གིས་ནི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ང་ཡིས་མཆོད། །སངས་རྒྱས་ལེགས་མཛད་ནས་བཟུང་སྟེ། །སངས་རྒྱས་འོད་སྲུང་བར་དག་ཏུ། །ངས་ནི་བདུན་ཁྲི་བདུན་སྟོང་གི །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་མཆོད་པ་བྱས། །ཞེས་འབྱུང་སྟེ་ཅུང་ཟད་མི་མཐུན་པར་སྣང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གསུང་རབ་ལས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་འཕྲུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་གསུང་སྟེ། དཀོན་མཆོག་ཏ་ལའི་གཟུངས་ལས། ལག་པའི་མཐིལ་ནས་མཆོད་པ་བསམ་ཡས་རྣམས། །རྒྱལ་བ་གཅིག་ལ་དེ་དག་བྱེད་པ་ལྟར། །རྒྱལ་བ་མ་ལུས་ཀུན་ལའང་དེ་བཞིན་ཏེ། །དྲང་སྲོང་ཏིང་འཛིན་རྣམ་འཕྲུལ་དེ་འདྲའོ། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ།།

གནས་སྐབས་གང་དུ་ཕར་ཕྱིན་གང་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་སྙིང་རྗེ་ཡི་སེམས་ཀྱིས་མངོན་མཐོའི་ཁྱད་པར་ལ་མི་རེ་བར་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སྦྱིན་པར་བྱེད་པས་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ལ། །བཟོད་པར་སྨྲ་བ་ལྟར་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་བཞིན་དུ་ཡན་ལག་གཅད་ཀྱང་སེམས་མི་འཇུག་པར་གནས་པ་དེའི་ཚེ་བཟོད་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུའི་གནོད་པ་བྱས་ཀྱང་སྒོ་གསུམ་བསྡམས་ཏེ་ལུས་ངག་གིས་ཉེས་སྤྱོད་མི་བྱེད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་དང༌། སངས་རྒྱས་སྐར་རྒྱལ་རིའི་ཕུག་ན་ཟད་པར་མེའི་ཁམས་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ལ་རྐང་པ་གཅིག་གིས་འགྲེངས་ཏེ་ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ། སྐྱེས་བུ་ཁྱུ་མཆོག་ཁྱོད་འདྲའི་དགེ་སྦྱོང་ཆེན་པོ་གཞན་དག་ལྷ་ཡུལ་ས་ལའང་མེད། །འཇིག་རྟེན་འདི་ནའང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་རྣམ་ཐོས་བུ་ཡི་གནས་ནའང་ཡོད་མ་ཡིན། །ལྷ་ཡི་ཕོ་བྲང་གནས་མཆོག་དག་ནའང་ཡོད་མིན་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་དག་ནའང་མེད། རི་དང་ནགས་སུ་བཅས་པའི་ས་སྟེང་རྒྱས་པ་ཀུན་ཏུ་བསྐོར་ཀྱང་ག་ལ་ཡོད། །ཅེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་བསྟོད་ཅིང་བསྐོར་བ་བྱས་པས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་རྫོགས་ལ་བསྐལ་པ་དགུ་ཡང་འདུམས་ཏེ། བྲམ་ཟེ་དམ་པ་དེ་རིང་དུ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལེགས་བསྟོད་པའི། །སྟོབས་དང་བརྩོན་འགྲུས་འདི་ཡིས་ནི། །བསྐལ་པ་དགུ་ཞིག་འདུམས་པར་གྱུར། །ཞེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་པའི་སྔོན་རོལ་དེ་མ་ཐག་པ་ལ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསམ་གཏན་དང་བློའི་ཕར་ཕྱིན་ཏེ་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་སོ། །དེ་རྣམས་ནི་རང་རང་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་རབ་ཀྱི་མུ་མཐར་ཕྱིན་པས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ལུང་གཞི་ལས་ཀྱང༌། ཤི་བའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་པའི་ཚེ། །སྦྱིན་པ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་བཏང༌། །ང་ནི་དུས་/དཔོག་27འགྱུར་པའིཚེ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་རྫོགས། །རྒྱ་མཚོའི་ཚོང་པར་གྱུར་པ་ན། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དོན་དུ། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ནི་མ་བཏང་ཞིང༌། །ངས་ནི་རང་གི་སྲོག་བཏང་ངོ༌། །ང་སྔོན་དྲང་སྲོང་གྱུར་པ་ན། །བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་རྫོགས་བྱའི་ཕྱིར། །ཡན་ལག་རྣམས་ནི་གཏུབས་པ་ཡིས། །ང་ཡི་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས། །མ་མ་ཡིན་མོའི་སྐྱེས་རབས་དང༌། །དེ་བཞིན་རྒྱ་མཚོ་བསྐམས་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་བདག་ནི་བདེན་དགའ་བའི། །བརྩོན་འགྲུས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་རྫོགས། །སྨན་ཆེན་བློན་པོར་གྱུར་པ་དང༌། །གནག་ལྷས་སྐྱེས་སུ་ང་གྱུར་ཚེ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་རྫོགས་ནས། །དེ་བཞིན་རྔ་བོ་ཆེ་ཡང་བསྒྲགས། །བྲམ་ཟེ་རབ་འབར་གྱུར་པ་ན། །རལ་པ་འདབ་ཆགས་ཚང་བཅས་ཀྱང༌། །བསམ་གཏན་ལས་ནི་མ་ལངས་པར། །བསམ་གཏན་ཕ་རོལ་ཕྱིན་བརྩོན་བྱས། །སྙིང་རྗེ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་བྱས་ཤིང༌། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་པས། །ཁུར་ལྕི་བ་ནི་ངས་བོར་ཏེ། །དམ་བཅས་པ་ཡང་རྫོགས་པར་བྱས། །ཞེས་སོ།།

བདུན་པ་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་གཞི་གསུམ་ལ་གཉིས་ལས་དང་པོ་མདོར་བསྟན་པ་ནི།

དེ་ལྟར་གསུངས་པ་དེ་དག་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་གཞི་ཡིན་ཞེ་ན། གསུམ་པོ་ཅི་རིགས་པར་བསོད་ནམས་དང་བྱ་བ་དང་དེའི་གཞི་ཡིན་པས་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་གཞི་སྟེ། དཔེར་ན་ལས་ཀྱང་ཡིན་ལ་ལམ་ཡང་ཡིན་པས་དང༌། ལས་ཀྱི་ལམ་ཁོ་ན་བས་ལས་ལམ་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་ལུས་ངག་གི་ལས་ནི་གསུམ་ཅར་ཏེ་རྣམ་སྨིན་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དང༌། དེ་དག་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ལས་སེམས་པ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་པའི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་པ་ནི་དགེ་བ་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡིན་པས་བསོད་ནམས་དང་བྱ་བ་ཡིན་ལ། གཞི་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ལས་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་བའི་རྟེན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་ཆོས་ནི་བསོད་ནམས་ཁོ་ནའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་འདོད་པའི་ལུས་ངག་གིས་ལས་ཡིན་པས་གསུམ་ཅར་དང༌། བསྒོམས་བྱུང་ནི་བྱམས་པ་ལ་མཚོན་ན་དེ་ནི་ཞེ་སྡང་མེད་པའི་དགེ་བ་ཡིན་པས་བསོད་མས་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་བྱ་བའི་གཞི་དང༌། ལྷན་ཅིག་པའི་སེམས་དཔའ་དང་སྡོམ་པ་ནི་དང་པོ་གཉིས་དང་གཞན་ནི་དང་པོ་ཁོ་ནའོ། །ཡང་ན་བསོད་ནམས་བྱེད་པ་ནི་བསོད་ནམས་བྱ་བ་སྟེ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ལ། དེས་གསུམ་པོ་འདི་དག་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་རྩོམ་སྟེ་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སྒོམ་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་གཞིའོ། །བྱུང་བའི་དོན་ནི་དེའི་རང་བཞིན་ཏེ། རྩྭ་དང་ལོ་མ་ལས་བྱུང་བའི་ཁྱིམ་དང་སྣོད་བཞིན་ནོ།།

གཉིས་པ། རྒྱས་པར་བཤད་པའི་དངོས་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་གཉིས་ཀྱི་དངོས་ལ་གསུམ་ལས་དང་པོ་ངོ་བོ་ནི།

གང་གིས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་ལ་བྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་གོས་ལ་སོགས་པ་ལ་དེའི་སྒྲར་བརྗོད་ཀྱང་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་སློང་དགེ་བའི་སེམས་མེད་པར་འཇིགས་པ་དང་ལན་ལ་རེ་བ་དང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པས་སྦྱིན་པ་དག་ཀྱང་དགེ་བ་མ་ཡིན་པས་དེར་འགྱུར་བའི་སྦྱིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་མཆོད་པ་དང་ཕན་གདགས་པར་འདོད་པ་ཡིས་སྦྱིན་པའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་དགེ་བ་དང་དེ་ཀུན་ནས་སློང་བྱེད་མ་ཆགས་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་འཁོར་དང་བཅས་པ་སྟེ། འགྲེལ་པར། གང་ཚེ་སྐྱེས་བུ་དགེ་ཡིད་ཀྱིས། །རང་གི་རྫས་དག་སྦྱིན་བྱེད་པ། །དེ་ཚེ་དགེ་བའི་ཕུང་པོ་རྣམས། །སྦྱིན་པ་ཞེས་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དེའི་མྱོང་བ་རྒྱུ་མཐུན་ནམ་བདག་འབྲས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཅན་ཡིན་ནོ།།

གཉིས་པ། དབྱེ་བ་ནི།

འཕགས་པ་ཆགས་བྲལ་ལས་གཞན་པས་མཆོད་རྟེན་ལ་ཕུལ་བ་བདག་ཁོ་ནའི་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་ཡིན་ལ། འཕགས་པ་ཆགས་བྲལ་གྱིས་རྫས་སེམས་ཅན་ལ་བྱིན་པ་མཐོང་ཆོས་མ་གཏོགས་པ་གཞན་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་དང༌། གང་ཟག་སྔ་མས་སེམས་ཅན་ལ་བྱིན་པ་གཉིས་ཀའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་དང༌། ཕྱི་མས་མཆོད་རྟེན་ལ་ཕུལ་བ་གཉིས་ཀའི་དོན་དུ་མིན་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་སྟེ་བཞིའོ། །སྦྱིན་པ་དེ་ཡི་ཁྱད་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ནི་སྦྱིན་པ་བདག་གི་དངོས་པོ་དང་ཞིང་གི་ཁྱད་པར་ལས་སོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་དག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི་དད་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའོ། །སོགས་ཁོང་ནས་གཏོང་བ་དང་ཤེས་རབ་དང་འདོད་ཆེན་ཆུང་བ་ལ་སོགས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་བསྡུས་ཏེ་ཊཱི་ཀར། སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་གཏོང་བ་དང་ཤེས་རབ་དང་འདོད་ཆེན་ཆུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་ཏན་དང་ལྡན་པ་བསྡུའོ་ཞེས་སོ། །དེས་སྟེར་བའི་ཚེ་སྦྱོར་བ་ནི་གུས་པའི་སྤྱོད་ལམ་ལ་སོགས་པས་ཏེ། རང་གི་ལག་ནས་དང༌། དུས་སུ་དང༌། གཞན་ལ་མི་གནོད་པར་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་རིམ་པ་ལྟར་གཞན་གྱིས་བཀུར་སྟི་དང་བཅས་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་དད་ཅིང་འདུན་པ་བཞིན་དང༌། ལོངས་སྤྱད་དགོས་པའི་དུས་ལས་མི་ཡོལ་བར་དུས་སུ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་བར་ཆད་མེད་པར་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ།།

གསུམ་པ། དངོས་པོ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་ནི།

ཁ་དོག་ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། སོགས་པས་ནི་དྲི་རོ་རེག་བྱ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བསྡུའོ། །དེ་རྣམས་ལས་རིམ་པ་བཞིན་གཟུགས་བཟང་བ་དང༌། དྲི་བཞིན་དུ་སྙན་པའི་གྲགས་པ་ལྡན་པ་དང་རོའི་ཞིམ་པོ་བཞིན་དུ་དགའ་བ་དང་ལུས་ཤིན་ཏུ་གཞོན་ཤ་ཅན་བུད་མེད་རིན་པོ་ཆེ་བཞིན་དུ་དུས་སུ་རེག་ན་བདེ་བའི་ལུས་ཏེ་གྲང་བའི་ཚེ་དྲོ་ལ། དྲོ་བའི་ཚེ་བསིལ་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ།།

གཉིས་པ། ཞིང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ལ་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི།

འགྲོ་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་གཞུང་དམ་པ་ལས། ཀུན་དགའ་བོ་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སོང་བ་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་སླར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བརྒྱ་འགྱུར་དུ་རེ་བར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བར་གྱུར་པའི་མི་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྟོང་དུ་འགྱུར་དུ་རེ་བར་བྱའོ་ཞེས་སོ།།

སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ནི།མིའི་ནང་ནས་སྡུག་བསྔལ་བ་ནད་པ་ནད་གཡོག་དང་གློ་བུར་དུ་ལྷག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། རྫས་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ནི་འདི་བདུན་དང་ལྡན་པའི་དད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོའི་བསོད་ནམས་ཚད་གཟུང་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་སོ།།

ཕན་འདོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ནི།ལུས་ཐར་པ་དང་མཐུན་པར་བསྐྱེད་པའི་ཕ་མ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་ཕན་ཆེར་བཏགས་པ་དག་སྟེ། མཛའ་བའི་བུ་མོ་དང༌། དོམ་དང་རི་དྭགས་ལ་སོགས་པར་སྐྱེས་པའི་རབས་དཔེར་བྱའོ།།

ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ནི།ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་གོའུ་ཏ་མའི་མདོ་ལས། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ལ་བྱིན་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འབུམ་འགྱུར་དུ་རེ་བར་བྱའོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ལ་བྱིན་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཚད་མེད་དོ། །དེ་བས་ཀྱང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་བྱིན་ན་ཆེས་ཚད་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །དེ་རྣམས་ཞིང་ཁྱད་འཕགས་སོ།།

གཉིས་པ། སྦྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་མཆོག་ནི།

གྲོལ་བ་དགྲ་བཅོམ་པས་ཞིང་ཡང་གྲོལ་བ་དེ་ལ་བྱིན་པ་སྟེ་དེ་ཉིད་ལས། གང་ཞིག་ལུས་ངག་བསྡམས་བདག་ཉིད། །ལག་བརྐྱང་བསོད་སྙོམས་སྤྱོད་པ་ཡི། །འདོད་ཆགས་བྲལ་ལ་ཆགས་བྲལ་གྱི། །བྱིན་ན་ཟང་ཟིང་སྦྱིན་པའི་མཆོག །ཅེས་དང༌། རྒྱལ་པོ་རིམས་ནད་མེད་ཀྱི་རྟོགས་པ་དཔེར་བྱའོ། །གཉིས་ཀ་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ནི་མཆོག་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་མ་གཏོགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་བརྒྱད་གསུངས་པ་དག་ལས་ནི་བརྒྱད་པ་མཆོག་ཡིན་ནོ། །དང་པོ་བདུན་ནི་ཉེ་བར་གྱུར་ཅིང་ཉེ་བར་ལྷགས་པ་ལ་སྦྱིན་པ་ནི་ཉེ་བ་ལ་སྦྱིན་པ་དང༌། མེད་པར་བྱེད་པར་མཐོང་ནས་དམ་པ་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་སྦྱིན་པ་ནི་འཇིགས་པ་སྦྱིན་པ་དང༌། གཞན་ལྔ་ནི་བདག་ལ་བྱིན་པས་སྦྱིན་པ་དང༌། བདག་ལ་སྦྱིན་པར་འགྱུར་བས་སྦྱིན་པ་དང༌། སྔོན་བདག་གིས་ཕ་མེས་དག་གིས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པས་སྦྱིན་པ་དང༌། མཐོ་རིས་ཀྱི་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་དང་གྲགས་པའི་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་སྟེ་གོ་སླའོ། །བརྒྱད་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱན་གྱི་དོན་དང༌། སེམས་ཀྱི་ཡོ་བྱད་ཀྱི་དོན་དང༌། རྣལ་འབྱོར་གྱི་ཚོགས་ཀྱི་དོན་དང༌། དོན་གྱི་མཆོག་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པའོ། །དེ་དག་ནི་རིམ་པ་ལྟར་རྫུ་འཕྲུལ་དང༌། འཕགས་ལམ་བརྒྱད་དང༌། ཞི་ལྷག་གི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུའི་དོན་དང༌། དགྲ་བཅོམ་མམ་མྱང་འདས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་དང༌། ཁྱད་པར་བཞི་ཡིན་ཡང་མྱང་འདས་ཐོབ་བྱེད་ཁོ་ན་ཡིན་པས་གཅིག་ཏུ་གཞག་གོ །ཞེས་རྒྱལ་བའི་སྲས་འཆད་ལ། གང་སྤེལ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་ནོར་འདྲེན་པ་དང༌། སེར་སྣའི་དྲི་མ་དང་འགལ་བ་དང༌། སྙོམས་འཇུག་གི་བདེ་བ་ཐོབ་པ་དང༌། མྱང་འདས་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པའོ་ཞེས་འཆད་དོ།།

གསུམ་པ་ནི། སྔར་རྒྱུན་ཞུགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་སྨིན་གཞལ་དུ་མེད་པར་གསུངས་མོད་ཀྱི་གཞན་ཡང༌། འཕགས་པ་མིན་ཡང་ཕ་མ་དང་ནད་པ་དང་ཆོས་སྨྲ་བ་དང༌། སྲིད་པ་ཐ་མ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་སྐྱེ་མཐའི་བྱང་སེམས་ཏེ། དེ་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་ཡོན་ཏེ་རྣམ་སྨིན་གཞལ་དུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་གཞན་དེ་དག་ཕན་འདོགས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡོན་ཏན་གྱི་ཞིང་ཡིན་ན་ཆོས་སྨྲ་བ་གང་དུ་གཏོགས་ཞེ་ན། སྐྱེ་དགུ་མ་རིག་པས་ལྡོངས་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་སྦྱིན་པ་དང༌། ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྟོན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཟག་པ་མེད་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། མདོར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན་པའི་ཕན་འདོགས་པའི་ཞིང་ངོ༌།།

བཞི་པ། ཞར་བྱུང་ནི།

ལས་ལྕི་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྒྱུ་དྲུག་སྟེ། མཇུག་ནི་ལས་བྱས་པའི་རྗེས་སུ་དེའི་རྒྱུན་བྱེད་པ་དང༌། ཞིང་ནི་གང་ཕན་གནོད་བྱ་བའི་ཡུལ་དང༌། གཞི་ལས་ཀྱི་ལམ་དང་། སྦྱོར་བ་དེའི་དོན་དུ་ལུས་ངག་གི་ལས་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་པ་ལས་ལམ་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། བསམ་པ་ནི་དེ་དག་ལས་འདི་དང་འདི་བྱའོ་ཞེས་སེམས་པས་ཀུན་ནས་སློང་བ་སྟེ། དེ་དག་ཆུང་བ་དེང་ཆེ་བ་ལས་ལས་ཀྱང་ཆུང་དང་ཆེ་བ་སྟེ་ཡང་བ་དང་ལྕི་བ་ཉིད་དུ་འཇོག་གོ །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ལ་ལ་ནི་སོ་ཐར་སྡོམ་པ་ལྟར་མཇུག་དང་བཅས་པས་རྣམ་སྨིན་འབྱིན་ངེས་སུ་འགྱུར་བས་ལྕི་བ་དང༌། ལ་ལ་ཞིང་གི་དབང་ཁོ་ན་ལས་དང༌། ཞིང་ཡང་ཕ་མ་ལྟ་བུ་ལ་གཞིའི་དབང་གིས་ལྕི་ཡང་དུ་འགྱུར་ཏེ་སྲོག་བཅད་པ་དང་མ་བྱིན་པར་བླངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། སེམས་པ་དང༌། བསམ་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཚང་བ་ནི་ཆེས་ལྕིའོ། །ལས་བྱས་པ་དང་བསགས་པ་ཞེས་འབྱུང་ན་བསགས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བློ་སྔོན་དུ་བཏང་བ་བསམས་བཞིན་དུ་བྱས་པ་ཡིན་གྱི། བློ་སྔོན་དུ་མ་བཏང་བ་དང་བབ་ཅོལ་དུ་བྱས་པ་ནི་བྱས་པ་ཡིན་ཀྱང་བསགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྫོགས་པ་ནི་ཉེས་སྤྱད་ལ་གཅིག་གིས་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་ཞིང༌། ཁ་ཅིག་གསུམ་གྱི་བར་གྱིས་འགྲོ་བ་དང༌། ལས་ལམ་ཡང་གཅིག་གིས་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་ལ། ཁ་ཅིག་བཅུའི་བར་གྱིས་འགྲོ་བ་ལས། དེ་རྫོགས་པར་བྱས་པ་སྟེ་གཞན་དུ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །འདི་གྲུབ་མཐའ་གཞན་ནམ་རྫོགས་བྱེད་ལ་དགོངས་པར་གསལ་ཏེ་གཅིག་གིས་སྐྱེ་བ་གཅིག་འཕེན་ཏོ་ཞེས་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འགྱོད་པ་ནི་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་མེད་པ་དང༌། གཉེན་པོ་མེད་པ་ནི་ཕྱིར་འཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའོ། །འཁོར་ནི་འགྲེལ་པར། མི་དགེ་བ་ལ་འཁོར་ཡང་མི་དགེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེའི་དོན་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ལ་བཤད་ལ། གང་སྤེལ་གྱིས། དཔེར་ན་གང་ཞིག་མ་བྱིན་པར་བླངས་ནས་གཞན་གྱི་ཆུང་མ་ལ་ཉལ་པོ་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་མཇུག་གི་ཚེ་མི་དགེ་བ་གཞན་འབྱུང་བ་དང༌། དགེ་བ་ལ་འཁོར་དགེ་བ་ཡིན་ཏེ་བྱིན་ནས་དེའི་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྔ་མ་ལྟར་བཤད་དོ།།

རྣམ་པར་སྨིན་པ་འབྱིན་ངེས་པ་དེ་དག་གི་ལས་ནི་བསགས་པའི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ལ། གཞན་དུ་བྱས་ཀྱང་བསགས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་དགེ་བ་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །ཆགས་བཅས་ཀྱིས་བདེ་གཤེགས་ཀྱི་བཆོད་རྟེན་ལ་ཕུལ་བ་བདག་དོན་གྱི་སྦྱིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ། ཕལ་ཆེན་སྡེའི་བྱེ་བྲག་ཤར་ནུབ་ཀྱི་རིའི་སྡེ་བ་དག་ན་རེ། དེ་ལ་ཕུལ་བ་ལས་བསོད་ནམས་མི་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། ལེན་པ་དང་ཕན་པར་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། བདེ་གཤེགས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ལ་བཏང་ཞིང་ཕུལ་བ་ལ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་ཀྱང་ཕུལ་བའི་རྒྱུས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་འབྱུང་སྟེ། དད་གུས་ཀྱིས་རང་གི་བདོག་པ་མ་ཆགས་པར་བཏང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་བྱམས་པ་བསྒོམས་པའི་ཚེ་དེ་ལེན་པ་དང་ཕན་པར་འགྱུར་བ་མེད་ཀྱང་བྱམས་པ་བསྒོམས་པས་བསོད་ནམས་འབྱུང་བ་བཞིན་དང་སོགས་པས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་བསྒོམས་པ་དཔེར་མཚོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་བཏང་བ་དང༌། ལོངས་སྤྱད་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམསབྱུང་བའི་བསོད་ནམས་གཉིས་ལས་སྔ་མའོ། །དེ་ཉིད་རིགས་པའི་ཕྱིར་གཞུང་དམ་པ་ལས་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་རྣམས་རྣམ་པ་བཞི་ལ་ནི་ངེས་པར་དབུལ་དགོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང༌། ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་དང༌། ལྷ་ཡུལ་ནས་གཤེགས་པའོ། །འདི་དག་ལ་བསྔོས་ནས་གཞན་དུ་བསྔོ་བར་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་བྱམས་པ་ལྟར་རང་གི་སེམས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་སུ་འགྱུར་བས་ལུས་ངག་གི་མཆོད་པ་དང་སྦྱིན་པ་ཅི་ཞིག་དགོས་ཞེ་ན། དད་པ་ཙམ་ལས་དེས་བསླང་བའི་དེ་ལྟ་བུ་བསོད་ནམས་སུ་ཆེར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཅེར་བུ་པ་དག་ནི་ཞིང་བཟང་པོ་ལ་བྱིན་ན་འབྲས་བུ་བཟང་པོ་འབྱུང་ལ། ཞིང་ངན་པ་ལ་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཆོམ་རྐུན་ལ་སོགས་པ་ངན་པའི་ཞིང་ལའང་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་ན་ཡིད་དུ་འོང་བ་འབྱུང་ཞེས་དང་པོར་བླང་ངོ༌། །རྒྱུ་མཚན་ནི་གོང་གི་རྒྱུ་དེ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་ན་འབྲས་བུ་དེ་ཉིད་རྒྱུ་དེ་དང་རིགས་འདྲ་བར་འབྱུང་བ་ལ་མི་འཁྲུལ་ཏེ་རིགས་འདྲ་བར་འབྱུང་བས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་རྒུན་གྱི་ས་བོན་ལས་མངར་བ་དང༌། ནིམ་པའི་ས་བོན་ལས་ཁ་བ་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ།།

གཉིས་པ། ལྷག་མ་གཉིས་བཤད་པའི་དང་པོ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བྱུང་བ་ནི།

དེའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ་ལུས་ངག་གི་མི་དགེ་བའི་གཟུགས་རིག་བྱེད་དང་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་བདུན་པོ་དེ་སྤོང་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རིག་བྱེད་དང་རིག་མིན་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ཁོ་ནར་མ་ཟད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཀས་བཅད་པ་དུས་མ་ཡིན་པའི་ཟས་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པའི་རིག་བྱེད་དང་རིག་མིན་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པར། བསླབ་པ་མནོས་པས་དེ་དག་སྤྱད་ན་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ།།

གཉིས་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི།

ཡོན་ཏན་བཞི་དང་ལྡན་པ་སྟེ། འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སམ་མི་དགེ་བའི་གཟུགས་ཀྱིས་འཕན་མ་བྱུང་བ་སྟེ་ཉམས་པར་མ་བྱས་པ་དང༌། འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སམ་མི་དགེ་བའི་གཟུགས་ཀྱིས་འཕན་མ་བྱུང་བ་སྟེ་ཉམས་པར་མ་བྱས་པ་དང༌། འཆལ་ཚུལ་དེའི་རྒྱུ་རྩ་བ་དང་ཉེ་ཉོན་རྣམས་ཀྱིས་འཕན་མ་བྱུང་བ་དང༌། འཆལ་ཚུལ་དེའི་གཉེན་པོ་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ལ་རྟེན་པ་དང༌། ཞི་ལ་རྟེན་པ་མྱང་འདས་སུ་བསྔོས་པ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་བསྲུང་བའོ། །གཞན་དག་ནི་རྒྱུ་ལྔ་སྟེ། ལས་ལམ་དངོས་དང༌། ཉེར་བསྡོགས་དག་གིས་དག་པ་དང༌། རྣམ་རྟོག་རྣམས་ཀྱིས་འཕན་མ་བྱུང་བ་དང༌། དྲན་པས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང༌། མྱང་འདས་སུ་བསྔོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པའི་དགེ་བ་ཞེས་པ་སྟེ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་མ་བཞག་པ་དང༌། རོ་མྱང་བ་དང་མཚུངས་ལྡན་བསལ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནི་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་གཙོ་བོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེས་རྒྱུད་ཡོན་ཏན་གྱི་བདག་ཉིད་དུབ་པའི་ཕྱིར་སེམས་ལ་ཤིན་ཏུ་བསྒོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་མེ་ཏོག་གི་དྲིས་ཏིལ་ལ་བསྒོས་པ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་སྦྱིན་པས་ནི། དེ་འབྲས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཅན་ཞེས་བཤད་ན་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྦྱིན་པ་ཡང་མཐོ་རིས་ཀྱི་དོན་དུ་འགྱུར་མོད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་དེའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་དེར་སྐྱེ་ལ། འཁོར་བ་ལས་འབྲལ་བའི་དོན་དུ་བསྒོམ་པ་སྟེ། འགྱོད་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་ཤིང་དེ་ལས་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བས་བརྒྱུད་ནས་འབྲལ་ཀྱང༌། འདིས་དངོས་སུ་བྲལ་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་དེ་གཙོ་བའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ་ཞར་བྱུང་ནི།

མདོ་ལས། གང་ཟག་བཞི་ནི་ཚངས་པའི་བསོད་ནམས་སྐྱེད་དེ། སྔར་མ་བྱས་པའི་ཕྱོགས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་གི་མཆོད་རྟེན་བྱེད་པ་དང༌། ཕྱོགས་བཞིའི་དགེ་འདུན་ལ་ཀུན་དགའ་ར་བ་འབུལ་ཞིང་དེར་གཙུག་ལག་ཁང་རྩིག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་བྱེ་བ་སྡུམ་པ་དང༌། བྱམས་པ་ཚད་མེད་པ་སྒོམ་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཚངས་པའི་བསོད་ནམས་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ། མཚན་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལས་ཀྱི་ཚད་བཤད་པ་དག་ཡིན་པའོ་ཞེས་ཟེར་ལ། ཁ་ཅིག་ནི་ཚངས་པའི་བསོད་ནམས་ནི་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་སྐྱེད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་ནི་ཚངས་པ་མདུན་ན་འདོན་གྱི་ཚེ་ཚད་དང་མཉམ་པར་འདིས་བར་གྱི་བསྐལ་པ་བཞི་བཅུར་མཐོ་རིས་སུ་ཚེ་མཐུད་ཅིང་སྐྱེས་ནས་དགའ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་གང་ཟག་དེ་བཞིའི་སྒོ་ནས་ཚངས་པའི་བསོད་ནམས་སྐྱེད་པ་ཡིན་ཞེའོ། །མཐོ་རིས་ནི་འདོད་པའི་ལྷར་གང་སྤེལ་འཆད་དོ། །དེ་ཡང་བྱམས་པ་དངོས་ནི་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་པའི་མཉམ་བཞག་ཡིན་པས་དེའི་འབྲས་བུ་འདོད་པར་མི་སྨིན་ཀྱང་སྦྱོར་བའམ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་པར་གསལ་ལོ། །སྡེ་པ་གཞན་དག་ཀྱང་ཚངས་པའི་བསོད་ནམས་སྐྱེད་པ་ནི། བསྐལ་བར་མཐོ་རིས་དགའ་བར་གནས། །ཞེས་འཆད་དོ།།

མདོལས་སྦྱིན་པ་གཉིས་ལས་ཟང་ཟིང་ནི་བཤད་ཟིན་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནི་སྟོན་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་གིས་གང་ཇི་ལྟར་སྟོན་ཅེ་ན། ཀུན་སློང་ཉོན་མོངས་ཅན་རྙེད་བཀུར་དང་གྲགས་པ་ལ་སོགས་པ་འདོད་པས་འཆད་ན་རང་གི་བསོད་ནམས་ཉམས་པར་བྱེད་པས་དེ་མིན་པ་དགེ་བས་མདོ་སོགས་ཀྱི་དོན་ཏེ། མདོ་དབྱངས་ལུང་ཚིགས་ཆེད་གླེང་རྟོགས། །དེ་སྐྱེས་ཤིན་རྨད་གཏན་ལ་དབབ། །ཅེས་པའི་གསུང་རབ་བོ། །ཡང་དག་པ་སྟེ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྐྱོན་དང་བྲལ་བར་སྟོན་པའོ།།

གསུམ་པ་ཆ་དང་མཐུན་པ་གསུམ་ནི།

གང་གསུངས་པ་དེ་ལས་བསོད་ནམས་ཆ་མཐུན་ནི་འདོད་པར་རྣམ་སྨིན་ཡིད་དུ་འོང་བ་སྐྱེད་བྱེད་བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སྟེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆར་བཤད་པས་དེ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དེར་བཤད་དོ། །དེ་ཉིད་ཊཱི་ཀར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆ་སྟེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ་ཞེས་སོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་བསོད་ནམས་དང༌། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་གཡོ་བ་སྟེ་ཆ་གསུམ་ལས། བསོད་ནམས་དེ་དང་མཐུན་པའི་ཆ་ཡིན་པས་སམ། ཡང་ན་བསོད་ནམས་ཉིད་ལས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆ་མཐུན་ཅེས་ངོ་བོའི་རྐྱེན་དུ་སྦྱར་བ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀྱང་ཊཱི་ཀ་ལས་སོ། །ཐར་པའི་ཆ་མཐུན་པ་ནི་གང་སྐྱེས་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་སྟེ་ངེས་པར་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བར་བྱའོ། །དེ་ནི་འཁོར་བའི་ཉེས་པ་དང་མྱང་འདས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་གཏམ་ཐོས་པ་ན་སྤུ་ཟིང་ཞེས་བྱེད་པའམ་མཆི་མ་འཁྲུག་ཅེས་བྱེད་པ་ལས་ཡོད་པར་ཤེས་ཏེ་མྱུ་གུ་ལས་ས་བོན་བཞིན་ནོ། །འདི་ནི་འཁོར་བ་དང་ཐར་པའི་ཆ་གཉིས་ལས་འདི་དང་མཐུན་པས་སམ། ཡང་ན་ཐར་པའི་ཆ་ནི་ཐར་པ་ཐོབ་པ་སྟེ་དེ་དང་མཐུན་པས་ན་དེ་དང་མཐུན་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནི་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་འོག་ཏུ་འཆད་ལ་དེ་ལྟར་དགེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ།།

ཡིག་འབྲུ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ཡིག་འབྲུ་དང་རྒྱ་དང་བགྲང་བ་དང་སྙན་ངག་དང་གྲངས་ཤེས་འབྱུང་ན་འདི་དག་གི་རང་བཞིན་ཅི་ཞེ་ན། རིགས་པ་སྟེ་ཐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རབ་ཏུ་བཅུག་པའི་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་ཀུན་སློང་དང་བཅས་པའོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཡིག་འབྲུ་དང་རྒྱ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས་དེ་ལྟར་འབྲི་བ་དང་རྐོ་བར་བྱེད་པ་ལ་བཤད་པས། དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་ཀྱི་ལས་དང༌། བགྲང་བ་དང་སྙན་ངག་ནི་ངག་གི་ལས་དང༌། ལུས་ངག་གཉིས་ཅར་ལ་ཀུན་སློང་ཡོད་པས་ཕུང་པོ་ལྔ་པ་དང༌། གྲངས་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཏེ་གཅིག་གཉིས་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་སྡོམ་པས་ཕུང་པོ་བཞི་པ་སྟེ་གོ་རིམ་བཞིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ན་ཡིག་འབྲུ་དང་རྒྱ་ནི་གླེགས་བམ་ལ་སོགས་པའི་ངོས་ལ་ཡོད་པ་ལ་གྲགས་ཀྱང༌། དེ་གོ་བར་བྱེད་པའི་མཚན་མ་ཡིན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་དེ་ལྟར་མི་བཞེད་དོ།།

གསུམ་པ། ད་ནི་ཆོས་ཀྱི་/རྣམ་28གཞན་འཆད་དེ།

འདི་དག་ཡིག་འབྲུ་ལ་སོགས་པའི་ཞར་བྱུང་ཡིན་པའམ། རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་བསྟན་བཅོས་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལས་འབྱུང་ལ་དེའི་དོན་ཉེ་བར་མཁོ་བ་འདེར་བསྡུས་པས་དེ་འཆད་པ་སྐབས་སུ་བབ་པའི་ཕྱིར་སྟོན་ཏོ་ཞེས་ཊཱི་ཀར་འབྲེལ་དགོད་པ་མཛད་དོ། །གང་སྤེལ་ནི་ཆོས་མངོན་པ་ལས་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཆོས་དང་གྱ་ནོམ་པ་དང་བསྟེན་བྱའི་ཆོས་དང་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་འབྱུང་བས་དེ་དག་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་མི་རྨོངས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་འཆད་དོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཆེས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ནི་ཞེས་དང་པོར་བླངས་ཏེ་ཉོན་མོངས་པས་བཀབ་པའི་ཕྱིར་བསྒྲིབས་པ་ཡིན་ལ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱང་མཚུངས་ལྡན་ཉོན་མོངས་པས་བཀབ་པའི་ཕྱིར་དེར་འགལ་བ་མེད་དོ། །གནག་པའམ་འཕགས་པ་བོར་བའི་ཕྱིར་ངན་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ལ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འཇུག་པས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། དྲི་མེད་དགེ་བ་ནི་དག་པའི་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པས་གྱ་ནོམ་པ་དང༌། དེ་གཉིས་ལས་གཞན་ནི་བར་མའོ། །འདུས་བྱས་དགེ་བ་ནི་ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་གང་ཡིན་ཡང་རུང་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་ནས་གོམས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་བསྟེན་པར་བྱའོ།།

འདུས་མ་བྱས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་གོམས་པར་བྱར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། འབྲས་བུའི་དོན་དུ་བསྟེན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན་འདུས་མ་བྱས་ལ་དེ་དག་མེད་ཅེས་འབྱུང་བས་འབྲས་བུ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ནི་བསྐྱེད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མི་དགེ་བ་ལ་བསྒྲིབས་པའི་བླ་མ་དང་བཅས་ལ། དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལ་འདུས་བྱས་མ་བསྒྲིབས་པ། དེ་ལ་དགེ་བ་ཟག་བཅས། དེ་ལ་དགེ་བ་ཟག་མེད། དེ་ལ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་བླ་མ་དང་བཅས་ཏེ་རིམ་པ་བཞིན་རྣམ་སྨིན་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་མེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཅན་མིན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྟག་པ་ཡིན་ཞིང་དེ་ལྟ་བུ་བླ་ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུས་མ་བྱས་གཉིས་ལ་ཡང་བརྟགས་འགོག་གི་བླ་མ་དང་བཅས་ཏེ། དགེ་བ་རྟག་པ་ཡིན་པ་བླ་ན་ཡོད་པས་སོ། །ཐར་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་དེའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་ཆོས་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་གི་ནང་ན་མཆོག་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པར་བརྗོད་དོ་ཞེས་སོ།།

ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་དབྱེ་ཁྱད་པར་ཆོས།།

མདོ་ལས་འབྱུང་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སོགས།།

བླང་དོར་ངེས་ཕྱིར་བློ་ལྡན་གྱིས་རིག་བྱ།།

རྒྱ་ཆེན་སྟོན་བྱེད་གནས་འདི་མཉན་པར་གྱིས།།

ཆོས་མངོན་གསལ་བྱེད་ལེགས་བཤད་རྒྱ་མཚོ་ལས་ལས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གནས་བཞི་པའི་བཤད་པའོ།། །།

གནས་ལྔ་པ་ཕྲ་རྒྱས་བསྟན་པ།

གང་གིས་སྐྱེ་བའི་ནགས་ཚལ་འཕེལ་བའི་གཞི། །སྲིད་པའི་རྩ་བ་མི་ཟད་དྲུང་ཕྱུང་སྟེ།།

མྱ་ངན་འདས་གྲོང་བླ་ན་མེད་པ་དེར། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།།

ད་ནི་གནས་ལྔ་པ་འཆད་པ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ་དང༌། ཕྲ་རྒྱས་དངོས་དང་དེ་ཇི་ལྟར་སྤོང་ཚུལ་དང༌། སྤངས་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་ཤེས་སོ། །དང་པོ་ནི།

ལས་ལས་འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་སྐྱེས། །ཞེས་གང་བཤད་པ་དེ་ཁོ་ན་ལས་སམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། སྲིད་པའི་རྩ་བ་ཕྲ་རྒྱས་ཞེས་པས་སྲིད་པའམ་འཇིག་རྟེན་འགྲུབ་པ་ནི་ལས་ཡིན་ལ། ལས་མི་དགེ་བ་ཡང་ཀུན་སློང་ཉོན་མོངས་པ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལས་འགའ་ཞིག་ནི་གྲོགས་པོ་མེད་པར་འབྲས་བུ་མི་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་མ་ངེས་པའི་ལས་ཡོད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་འབྲས་བུ་མི་འབྱིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་སྤེལ་གྱིས། སྐྱེ་བའི་ཤིང་རྟ་སྐྱེ་བོ་བྱིས་པ་ཡིས། །ཞོན་ཅིང་ཉོན་མོངས་ལས་ཀྱི་འཕང་ལོ་ཅན། །འདིར་ནི་ཉོན་མོངས་འཕང་ལོ་གཅིག་ཉམས་པས། །ལས་ཀྱི་འཕང་ལོ་གཅིག་པུ་འཁོར་མ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་སྲིད་པ་འགྲུབ་པའི་རྩ་བ་ཕྲ་རྒྱས་ཡིན་པས་བྱ་བ་བཅུ་བྱེད་དེ། རྩ་བ་བརྟན་བྱེད་རྒྱུད་གནས་བྱེད། །ཞིང་དུ་རྒྱུ་མཐུན་ལས་སྲིད་སྒྲུབ། །རང་གི་ཚོགས་འཛིན་དམིགས་པ་རྨོངས། །རྣམ་ཤེས་རྒྱུད་འཁྲིད་དགེ་ལས་གཡོ། །ཁམས་ལས་མི་འདའི་འཆིང་བས་ཁྱབ། །ཅེས་པའོ།།

གཉིས་པ་ལ་ཕྲ་རྒྱས་དངོས་དང་དེ་ཇི་ལྟར་སྤོང་ཚུལ་ལ་བདུན། དང་པོ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རབ་དབྱེ་ལ་དངོས་དང༌། ཞར་བྱུང་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ལ་བཞི་ལས། དང་པོ། དྲུག་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་དངོས་ནི།

དྲུག་ཅེས་པ་སྟེ། ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལ་ཞེན་པར་འཇུག་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། དེ་བཞིན་ཞེས་པས་འདོད་ཆགས་གང་ལ་དམིགས་ཤིང་རྒྱས་སུ་རུང་བ་དེ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ཀྱང་དམིགས་ཤིང་རྒྱས་སུ་རུང་བར་སྟོན་པས་དེ་ལ་མནར་སེམས་པ་ཁོང་ཁྲོ་དང༌། དེ་ལ་རློམ་ཞིང་ཁེངས་པ་ང་རྒྱལ་དང༌། དེའང་བདེན་པ་ལ་མི་གསལ་བར་འཇུག་པ་མ་རིག་པ་དང༌། དེ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ལྟ་བ་དང༌། དེ་ལ་མཐའ་གཞན་དུ་དོགས་པ་ཐེ་ཚོམ་ཡིན་ནོ།།

གཉིས་པ། ཕྲ་རྒྱས་བརྟག་པ་ནི།

འདོད་ཆགས་ཉིད་ཕྲ་རྒྱས་ཏེ་གཞི་མཐུན་པའམ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཕྲ་རྒྱས་ཞེས་གཞི་ཐ་དད་པ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་ལུང་བར་མ་ལས། དེའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དེ་ཡང་དག་པར་ཤིན་ཏུ་འཇོམས་ཤིང་ཕྲ་རྒྱས་དང་བཅས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་དང་འགལ་ཞིང༌། གཉིས་པ་ལྟར་ན་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ལ། འདོད་ན་བསྟན་བཅོས་ལས། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཕྲ་རྒྱས་ནི་དབང་པོ་གསུམ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོའོ་ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ཉིད་ཕྲ་རྒྱས་ཏེ། གཞན་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དང༌། ཕྲ་རྒྱས་དང་བཅས་པ་ནི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་དང་བཅས་པ་སྟེ། གང་སྤེལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དགུ་ལས་ཕྱི་མ་སྔ་མའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ལ་འཆད་ལ། རྒྱལ་སྲས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་སྐྱེ་བ་དང་མཐུན་པར་གནས་པའམ། རང་གི་རྒྱུན་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ལ་འཆད་དོ། །དེ་དང་བཅས་པ་སྤོང་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ཉིད་རྗེས་སུ་མི་འཇུག་པར་བྱེད་པའོ། །ཡང་ན་མདོ་ལས་གསུངས་པ་ཐོབ་པ་ལ་བཏགས་པ་སྟེ། མི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུའི་མིང་གིས་བཏགས་པ་ལྟ་བུའོ། །བསྟན་བཅོས་ལས་ནི་ཕྲ་རྒྱས་ཉོན་མོངས་པ་ཁོ་ན་ལ་གསུངས་པས་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་འཆད་དོ། །འདི་ལ་མང་པོས་བཀུར་བ་དང་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཕྲ་རྒྱས་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པར་འདོད་པས་འདི་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་ནི། སེམས་ནི་ཉོན་མོངས་བྱེད་ཕྱིར་དང༌། །སྒྲིབ་ཕྱིར་དགེ་དང་འགལ་ཕྱིར་དང༌། །དགེ་བའང་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ན་འདིར། །ཕྲ་རྒྱས་ལྡན་པ་མ་ཡིན་མིན། །ཞེས་ལན་འདེབས་སོ། །དེ་གཉིས་དེ་ལྟར་འདོད་པར་གང་སྤེལ་འཆད་ལ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། ཕྲ་རྒྱས་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་མ་བུའི་སྡེ་པའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །མདོ་སྡེ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཉལ་བ་ལ་ཕྲ་རྒྱས་དང་སད་པ་ལ་ཀུན་དཀྲིས་དང་དེ་གཉིས་རིམ་པ་བཞིན་ས་བོན་དང་མངོན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། རྟེན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྔར་བྱུང་བས་བསྐྱེད་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཕྱི་མ་སྐྱེད་པའི་མཐུ་ནི་ས་བོན་ཏེ། དཔེར་ན་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཤེས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དྲན་པ་བསྐྱེད་པའི་མཐུ་རྫས་གཞན་མ་ཡིན་པའམ། སཱ་ལུའི་འབྲས་བུ་ལས་བྱུང་བའི་མྱུ་གུ་སཱ་ལུའི་འབྲས་བུ་གཞན་སྐྱེད་པའི་མཐུ་ཡང་མྱུ་གུ་ལས་རྫས་གཞན་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དཔེ་གཉིས་བཀོད་པ་ནི་གནས་མ་བུ་པས་ས་བོན་གྱི་ཆེད་དུ་ཕྲ་རྒྱས་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པར་འདོད་པས། དེ་ལ་དཔེ་དང་པོ་མ་གྲུབ་པར་དོགས་ནས་གཉིས་པ་བཀོད་པའོ།།

གཉིས་པ། བདུན་དུ་དབྱེ་བ་ནི།

དེ་དྲུག་ཀྱང་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང༌། སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་ཞེས་གཉིས་སུ་དབྱེ་བས་བདུན་དུ་བཤད་དོ། །གང་ལས་ན། བདུན་ཚན་བདུན་པའི་མདོ་ལས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་གཙོ་བོར་དམིགས་པ་འདོད་པ་ན་ཡོད་པ་དང༌། གཉིས་པ་ནི་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ལས་སྐྱེས་པའི་འདོད་ཆགས་ཏེ་སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་སོ། །དེ་གཉིས་བསྡོམས་ནས་གཅིག་ཏུ་འཆད་པ་ནི། དེ་ན་གཞལ་མེད་ཁང་ལ་སོགས་པ་ལ་འདོད་ཆགས་པའང་ཡོད་མོད་ཀྱི་ཕལ་ཆེར་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་འདོད་ཆགས་ཤིང་ཁ་ནང་དུ་བལྟས་པ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགོས་པ་ནི་དེར་ཏེ་ཁམས་དེ་གཉིས་ལ་ཐར་པའི་འདུ་ཤེས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་ཞེས་བཤད་དོ།།

གསུམ་པ། བཅུར་ངེས་པ་ནི།

ལྟ་བ་ལ་ལྔ་སྟེ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་དང་ཞེས་ཚིག་བསྡེབ་པའི་ངོར་དང་པོར་སྨོས་ཀྱང་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་ལྟ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་འཛིན་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་བཅུར་ཆོས་མངོན་པ་ལས་བཤད་དོ།།

བཞི་པ། དགུ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་དུ་དབྱེ་བ་ནི།

བཅུར་བཤད་པ་དེ་དག་འདོད་པའི་ཁམས་ན་སྡུག་བསྔལ་ལ་དངོས་སམ་བརྒྱུད་ནས་ལོག་པར་འཇུག་པ་བཅུ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་བཟོད་ཆོས་ཤེས་སྐྱེས་ཏེ་དེའི་རང་བཞིན་མཐོང་བ་དང༌། དེས་སྤོང་བར་བྱེད་དེ་ཐོ་ཡོར་ཤེས་པས་མིར་འཛིན་སྤོང་བ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་གཉིས་དང་ལམ་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་འཇུག་པ་བདུན་བདུན་དང་བརྒྱད་དེ་ལྟ་བ་དང་པོ་གཉིས་དང་ལྔ་པ་སྟེ་གསུམ་དང༌། དང་པོ་གཉིས་མ་གཏོགས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་རང་རང་གི་གཉེན་པོ་སྐྱེས་ནས་སྤོང་བ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །མ་གཏོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་མི་འགལ་བས་ལོག་པར་མི་འཇུག་ཅིང་དེ་དང་དེའི་ཚེ་མི་སྤོང་བས་ད་ལྟར་སྤང་བྱ་མ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ན་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་མཐོང་བས་རིམ་པ་བཞིན་སྤོང་བར་བྱེད་པའོ། །ལྟ་བ་ལྔ་དང་ཐེ་ཚོམ་ལས་གཞན་པ་བཞིའི་ཤེས་བྱ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ནི་བདེན་པ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་མི་སྤོང་ཞིང་གཉེན་པོ་གོམས་པས་སྤོང་བས་སྒོམ་པས་སྤང་བྱ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་གཞི་དགུ་མེད་ཅིང་རྣམ་པ་འཇུག་ཚུལ་མི་དགེ་བ་ཡིན་པས་ཁོང་ཁྲོའི་ཐོབ་པ་དང་མངོན་གྱུར་གཉིས་ཀ་མེད་པའི་ཕྱིར་གོང་མར་མ་གཏོགས་ཤིང༌། གཞན་སྔར་བཤད་པ་དེ་དག་ཉིད་གཟུགས་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་ན་ཡོད་པ་ནི་འདོད་ཁམས་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་དག་དགུ་དང་དྲུག་དྲུག་བདུན། །ཞེས་སྦྱར་རོ། །གོང་མ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁོང་ཁྲོའི་ས་བོན་ཡོད་པར་འདོད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕྲ་རྒྱས་དྲུག་པོ་རྣམས་ལའང་བྱེ་བྲག་དང་ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བས་དགུ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་དུ་འདོད་དེ། ཆགས་སོགས་ལ་རྣམ་པ་ཐ་དད་མེད་ཀྱང༌། ལྟ་བ་ལ། བདག་དང་བདག་གིར་རྟག་ཆད་དང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་ཅིང༌། བྱེ་བྲག་སྤང་བྱ་རིས་ལྔ་དང༌། ཁམས་ཀྱི་གསུམ་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་དབྱེར་ཡོད་པས་སོ། །ཀུན་ལས་བཏུས་སུ། ལྟ་བ་ལ་ཕྱུང་བཅུག་མེད་པར་མཐོང་སྤང་བརྒྱ་རྩ་བཅུ་གཉིས་དང༌། འཇིག་ཚོགས་མཐར་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་སྒོམ་སྤང་ཡིན་པས་བཅུ་དྲུག་ཏུ་བཤད་ལ། བསྡུ་བར། བདེན་པ་ཕྱི་མ་གསུམ་ལ་ལྟ་བ་དང་པོ་གཉིས་དོར་ནས་དགུ་བཅུ་རྩ་བཞིར་བཤད་དོ། །དེ་གཉིས་ནི་ཁ་ཅིག་སེམས་ཙམ་པ་དང་མདོ་སྡེ་པའི་ཡིན་ཞེས་འཆད་དེ། རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས། སྔ་མ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ལུགས་ཡིན་པར་བཤད་པ་དང་མཐུན་ནོ། །རྣམ་པ་འགལ་ཙམ་དང་དངོས་སུ་འགལ་བ་ལ་དགོངས་ཞེས་ཀྱང་གསུང་ངོ༌།།

གཉིས་པ། ཞར་བྱུང་ལ་དྲུག་ལས། དང་པོ། ངེས་པ་བསྟན་པ་ནི།

མཐོང་སྤང་རྣམས་མཐོང་བའི་ལམ་ཁོ་ནས་སྤོང་ངམ་ཞེ་ན། སྲིད་རྩེའི་ས་ལས་སྐྱེས་པའི་བཟོད་པ་ཡིས་གཞོམ་བྱ་མཐོང་སྤང་དེ་དག་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཁོ་ནས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དེ་འཇིག་རྟེན་པས་སྲིད་རྩེ་ལས་རྒྱལ་མི་ནུས་ཤིང་སྒོམ་ལམ་ཟག་མེད་ཀྱི་སྔར་མཐོང་ལམ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ས་ལྷག་མ་བརྒྱད་ལས་སྐྱེས་པའི་བཟོད་པས་གཞོམ་བྱ་ནི་འཆིང་བ་ཀུན་ལྡན་གྱིས་བདེན་པ་མཐོང་བ་ན་མཐོང་ལམ་དང༌། བྱིས་པས་གོང་སའི་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱིས་མཐོང་སྤང་སྒོམ་སྤང་སྤྱི་དྲིལ་དུ་སྤོང་བའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་པའི་སྒོམ་ལམ་དང་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །བཟོད་པས་གཞོམ་བྱ་མིན་པ་ཤེས་པས་གཞོམ་པར་བྱ་བ་སྒོམ་སྤང་ནི་བདེན་པ་ལ་ལོག་པར་མ་ཞུགས་པས་དེ་མཐོང་བས་མི་སྤོང་བའི་ཕྱིར་སྒོམ་པའི་ལམ་ཁོ་ནས་སོ། །སེམས་ཙམ་པ་དང་མདོ་སྡེ་པ་ནི་བྱིས་པས་མཐོང་སྤང་མི་སྤོང་སྟེ། ལས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཆེན་པོ་ལས། བསམ་གཏན་ཐོབ་པ་ཞིག་གི་མངོན་ཤེས་ཀྱིས་དགེ་བཅུ་བྱེད་པ་ཤི་བ་ངན་འགྲོར་སྐྱེ་བ་མཐོང་ནས་ལུས་ངག་གི་ལེགས་སྤྱད་དང་དེའི་རྣམ་སྨིན་མེད་ཅེས་ལོག་པར་ལྟ་བ་འབྱུང་ལ། དེ་འདོད་པ་ལ་དམིགས་ཏེ། ལས་དེ་འདོད་པར་གཏོགས་ཤིང་དམྱལ་བའང་འདོད་པ་ཁོ་ན་ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚངས་པ་དྲྭ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་རྟོག་པ་རྣམས་ལས་རྟག་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་དང༌། ལ་ལ་རྟག་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་དང༌། རྒྱུ་མེད་པ་ལས་འབྱུང་བར་སྨྲ་བ་གསུངས་ལ། དེ་ལ་ཚེ་སྔ་མ་མཐོང་བའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་ལྟ་བ་འདོད་པ་ལ་དམིགས་པ་སྐྱེས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་རྟོག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ཡང་རྟག་པར་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་དཔེར་མཚོན་ན། བདག་དང་འཇིག་རྟེན་རྟག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཚངས་ཆེན་རྟག་ལ་དེས་སྤྲུལ་པ་བདག་ཅག་མི་རྟག་པར་ལྟ་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལས་འོངས་པ་མིར་སྐྱེས་ཏེ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་བདག་དང་འཇིག་རྟེན་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་བྱུང་ངོ་སྙམ་དུ་ལྟ་བ་སྟེ་སྔ་མ་གཉིས་མཐར་འཛིན་དང་ཕྱི་མ་ལོག་ལྟ་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་འདོད་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པས་འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་དགོས་སོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་པ་ལ་མི་དམིགས་ཏེ་དེ་ལསའདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཆགས་བྲལ་གྱི་བྱིས་པ་ལ་འདོད་པའི་མཐོང་སྤང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་དེ་ནི་ལྟ་བ་བསྐྱེད་པ་དང་དུས་མཉམ་དུ་ཉམས་པ་སྟེ། ལྷས་བྱིན་རྫུ་འཕྲུལ་ཐོབ་ནས་དགེ་འདུན་གྱི་འཁོར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་ལས་ཆུང་ངུར་བཞུགས་སུ་གསོལ་བའི་སྡིག་པའི་བསམ་པ་བསྐྱེད་པ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་ལས་ཉམས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ལ། གང་སྤེལ་དུ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་བྱིས་པ་འགའ་ཞིག་སྲིད་རྩེར་སྐྱེད་ལ། འོག་སའི་མཐོང་སྤང་མ་སྤངས་ན་དེར་ཇི་ལྟར་སྐྱེ། སྒོམ་སྤང་སྤངས་པས་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་མཐོང་སྤང་མ་སྤངས་པས་ཆགས་པ་དང་མ་བྲལ་བར་ཡང་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་དེ་ཡང་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཀྱང་བཤད་དོ།།

གཉིས་པ། ལྟ་བ་ལྔ་ནི།

སྔར་མིང་ཙམ་བསྟན་གྱི་ངོ་བོ་མ་བསྟན་པས་ཅི་ཞེ་ན། འཇིག་ལྟ་ནི་བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བ་སྟེ་རྣམ་ཤེས་དང་མིང་བཞི་ལ་བདག་དང༌། བཞིའམ་གཟུགས་ལ་བདག་གིར་ལྟ་བ་ཞེས་འཆད་ཀྱང༌། ལྔ་ཅར་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་འདོད་པ་མི་འགལ་བས་དེ་ལ་དེར་ཅི་རིགས་པར་ལྟ་བའོ། །དེ་ཡང་འཇིག་ཅིང་རབ་ཏུ་འཇིག་པས་ན་འཇིག་པ་དང་བསགས་པས་ན་ཚོགས་ཏེ་མང་པོའམ་ཕུང་པོ་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་པས་ཉེར་ལེན་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་འཇིག་ཚོགས་སོ། །དེ་ལ་ལྟ་བས་ན་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་སྤྱི་མིང་གིས་བསྟན་ཏོ། །ལྔ་པོ་དེར་འཇོག་པ་ནི་རྟག་པ་དང་རིལ་པོར་འདུ་ཤེས་པ་སྤང་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ལ། དེ་དག་སྤངས་ན་བདག་ཏུ་འཛིན་པའང་སྤང་བར་འགྱུར་ཏེ་དེ་ནི་དེ་དག་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟག་བཅས་ལ་དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཡིན་གྱི་དེའི་ཡུལ་ཅན་བདག་གམ་བདག་གིར་ལྟ་བ་ཁོ་ན་ལ་དེར་འཆད་པ་ནི་འདི་ཉིད་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཡིན་གྱི་བདག་དང་བདག་གི་མེད་དོ་ཞེས་ཤེས་པའི་དོན་དུའོ། །མཐར་འཛིན་ནི་འཇིག་ལྟས་བདག་ཏུ་འདོད་པའི་དངོས་པོ་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལ་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་སྟེ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པས་ན་མཐར་ལྟའོ། །ལོག་ལྟ་ནི་བདེན་པ་བཞི་ཅར་ལ་མེད་དོ་ཞེས་སྐུར་པ་འདེབས་པའོ། །ལོག་པར་ཞུགས་པའི་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ལོག་ལྟ་ཡིན་ཀྱང་ཧ་ཅང་ལོག་ཚབས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་མར་ཆེས་དྲི་ང་བ་བཞིན་ནོ། །ལྟ་བ་མཆོག་འཛིན་ནི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་དམན་པ་ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོག་དང་གཙོ་བོར་ལྟ་བ་སྟེ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་ཀྱང་སོགས་ཀྱི་སྒྲ་མི་མངོན་པར་བྱས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་ནི་དབང་ཕྱུག་དང་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་དང་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྒྱུ་མིན་པ་ལ་རྒྱུར་ལྟ་བ་དང༌། མེ་དང་ཆུར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོ་རིས་ཀྱི་རྒྱུར་ལྟ་བ་དང༌། བ་ལང་དང་རི་དྭགས་དང་བྱ་གག་ཤི་བ་མིར་སྐྱེ་བ་མཐོང་ནས་དེ་དག་གི་བརྟུལ་ཞུགས་མཐོ་རིས་ཀྱི་རྒྱུར་ལྟ་བ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ལས་ངེས་འབྱུང་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ནི་སངས་རྒྱས་པ་ཐར་པ་འཐོབ་བྱེད་དུ་ཁས་ལེན་ཀྱང་དེ་མ་ཡིན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཙམ་དང༌། གྲངས་ཅན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐར་ལམ་མིན་པ་ལ་གྲོལ་བའི་ལམ་དེར་ལྟ་བའོ། །དེ་ནི་གྲངས་ཅན་པ་ཁས་ལེན་པའི་རང་བཞིན་དང་སྐྱེས་བུའི་ཁྱད་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཉི་ཤུ་ལྔ་ཤེས་ན། །རལ་པའམ་བྱིའོ་གཙུག་ཕུད་ཀྱིས། །བསྟི་གནས་གང་དུ་དགའ་བ་དེར། །གྲོལ་འགྱུར་འདི་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད། །ཅེས་པའོ། །སོགས་ཀྱིས་བྱེ་བྲག་པ་དོན་དྲུག་ཤེས་པ་དང༌། གཅེར་བུ་པ་དོན་དགུ་ཤེས་པ་གྲོལ་བའི་ལམ་དུ་འདོད་པ་བསྡུའོ། །འདིར་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་སོགས་ཀྱི་སྒྲ་མི་མངོན་པར་བྱས་པ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོས་བསྡུས་ལ། འདི་ནི་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཅར་ལ་བདག་གྲོལ་གྱི་རྒྱུར་ལྟ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་ལྟ་བ་ལྔ་ཡིན་ནོ།།

གསུམ་པ། དེ་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་སྤང་དུ་ཐལ་བ་སྤང་བ་ནི།

དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ལ་རྒྱུར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ལྟ་བ་དེ་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་སྤང་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་འབྱུང་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དབང་ཕྱུག་སོགས་ལ་དེ་ལྟར་རྒྱུར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ལྟ་བ་དེ། སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བྱ་ཉིད་ཡིན་གྱི་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་སྤང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཡུལ་དེ་ལ་རྟག་པ་དང་བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ལྟ་བ་དེ་ཡི་སྟོབས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་འཇུག་པས་རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་སྦྱར་རོ། །ཁྱབ་པ་ཡོད་དེ། དེ་ཉིད་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་འཇུག་ཅིང་འབྱུང་ན་དེ་གཉིས་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བའི་ཚེ་ངེས་པར་སྤང་བའི་ཕྱིར་དེས་བྱས་པ་དེ་ཕྱིན་ཆད་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བའི་ཚེ་ངེས་པར་སྤོང་བའི་སྤང་བྱ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དེས་བྱས་པ་མིན་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་སྤང་ཡིན་ཞེ་ན། བསྟན་བཅོས་ལས། གང་དག་སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་གང་ཞིག་བ་ལང་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་རི་དྭགས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བྱ་གག་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་གནས་པ་དེ་ནི་དེས་དག་པར་འགྱུར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལས་རྣམ་པར་འདའ་བར་འགྱུར་ཞིང་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལས་རྣམ་པར་འདས་པ་ཡང་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ལྟ་ཞིང་དེ་སྐད་དུ་སྨྲ་བ་ནི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ལ་རྒྱུར་ཡིད་ཆེས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟར་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ལ་རྒྱུར་ཡིད་ཆེས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་དེ་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་སྤང་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་སྤང་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ལ། སློབ་དཔོན་གྱིས་ཟག་བཅས་ལ་དམིགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། ལམ་མཐོང་སྤང་ཡིན་པའི་ལྟ་བ་ལྔ་པའང་དེར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཏེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་ཐལ་བ་དེ་བཟློག་དཀའ་བས་ལུང་གིས་སྒྲུབ་པ་དེ་ཉིད་རིགས་སོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དབྱེ་བ་ནི། །རྟག་བདག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཡིས། །ཞེས་པས་གཉིས་སུ་ངེས་སམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་བཞིར་གསུངས་སོ། །རང་བཞིན་ཅི་ཞེ་ན་ལྟ་བ་གསུམ་གཞག་པའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་ཚན་འདི་ནི་གསུམ་པོ་དེའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་མཐར་འཛིན་གྱི་རྟག་ལྟ་ལས་མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་འཛིན་ལས་སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བ་དང་མི་གཙང་བ་ལ་གཙང་བར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལྟ་བའི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལས་བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ།

གཞན་དག་ནི་དེའི་བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་བདག་གིར་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་དང༌། དེ་ལས་མི་འབྱུང་ཡང་བདག་ཉིད་ཉེར་ལེན་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་དབང་བྱེད་པར་ལྟ་བ་ན་བདག་གིར་ཡང་ལྟ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་འདི་ཉིད་བདག་དང་བདག་གི་སྒོ་ཅན་ཏེ་གཉིས་སུ་བསྟན་གྱི་རྫས་སུ་གཅིག་གོ །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་བདག་ཅེས་རྣམ་དབྱེ་དང་པོར་བསྟན་པ་དང༌། བདག་གི་ཞེས་དྲུག་པར་བསྟན་པ་ལྟ་བ་གཞན་ཡིན་ན། བདག་གིས་ཞེས་གསུམ་པར་བསྟན་པ་དང་བདག་གི་གཞིར་ཞེས་བཞི་པར་བསྟན་པ་ཡང་ལྟ་བ་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ཡིན་པ་ནི་ཡུལ་ལ་གཅིག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་དང༌། ངེས་པར་རྟོག་པ་དང༌། སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་རྒྱུ་གསུམ་ཚང་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གཞག་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱིས་ཅུང་ཟད་འདག་པས་ལྟ་བ་ལྔ་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་གཞན་དང༌། ལོག་ལྟ་དང་ཆད་ལྟ་ལ་རྒྱུ་གསུམ་རིམ་པ་བཞིན་མེད་པས་སོ། །འོ་ན་མདོ་ལས། མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་གོ་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་ནི་གསུངས་ལ། དེ་གཉིས་ཀྱང་ངེས་པར་རྟོག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན་བདེན་ཡོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་མདོ་ལས་སེམས་དང་འདུ་ཤེས་ནི་ལྟ་བ་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་དབང་གིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གསུངས་ལ། འདིར་རྩ་བའི་ཕྲ་རྒྱས་གཞིར་བཟུང་ནས་རྒྱུ་གསུམ་མ་ཚང་བ་དེར་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དེར་མི་སྟོན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་དེ་གཉིས་ལ་གྲགས་ཀྱི་དེ་དག་ལ་དེར་མ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་མ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་པོ་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་མཐོང་སྤང་ཡིན་པས་རྒྱུན་ཞུགས་ཀྱིས་སྤངས་པར་འདོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་སྤེལ་དུ་མདོ་དྲངས་པ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་པོ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ལས་དུ་དག་ཅིག་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པས་སྤངས། དུ་དག་ཅིག་ནི་མ་སྤངས་ཞེ་ན། བཤད་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་སོ་ཞེས་སོ། །སྡེ་པ་གཞན་དག་ན་རེ་མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་གོ་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་དང་སེམས་དང་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གསུམ་ནས་བདག་མེད་པ་ལ་བདག་གོ་སྙམ་པའི་བར་གསུམ་སྟེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཅུ་གཉིས་ཡིན་ལ། བརྒྱད་མཐོང་སྤང་ཡིན་ཞིང༌། བདེ་བ་དང་གཙང་བའི་འདུ་ཤེས་དང་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་ནི་སྒོམ་སྤང་སྟེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་འཕགས་པ་ཆགས་བཅས་ལ་བདེ་བ་དང་གཙང་བའི་འདུ་ཤེས་མེད་པར་བུད་མེད་ལ་འདོད་ཆགས་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་རོ།།

བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་མགལ་མེ་ལ་འཁོར་ལོ་དང་རི་མོ་ལ་གནོད་སྦྱིན་ལྟར་རེ་ཞིག་འཁྲུལ་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མི་གཞག་གོ །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན། སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་སེམས་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བས་དེ་ལ་དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་སེམས་དང་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཀྱང་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། འདོད་ན་སྒོམ་སྤང་དུ་འགྱུར་རོ། །མདོ་ལས་ཀྱང༌། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེའི་ཚེ་མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་གོ་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། །ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གང་ཡིན་པ་དེ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ལྟ་བས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་འདུ་ཤེས་དང་སེམས་ཁོ་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གཞག་གོ་ཞེའོ། །ཕྱོགས་གསུམ་པ་འཛིན་པ་དག་ན་རེ། འཕགས་པ་ངག་དབང་གིས། འདོད་པའི་ཆགས་པས་ཟིལ་ནོན་ཕྱིར། །བདག་གི་སེམས་ནི་གདུང་བར་གྱུར། །གཽ་ཏམ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐུགས་བརྩེའི་ཕྱིར། །ཞི་བ་མཆོག་ནི་བཤད་དུ་གསོལ། །ཞེས་པ་དང༌། ཀུན་དགའ་བོས། འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཡིས། །ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་ནི་ཡོངས་སུ་གདུང༌། །དེ་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པའི། །རྒྱུ་མཚན་སྡུག་པ་སྤང་བར་གྱིས། །ཞེས་པས་རེ་ཞིག་འཁྲུལ་པ་ཙམ་དུ་མ་གསུངས་ཤིང་རྒྱུན་ཞུགས་དེ་ལ་འདུ་ཤེས་དང་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཆགས་བཅས་ཀྱིས་བརྒྱད་ཅར་མ་སྤངས་ལ། མདོ་དེ་དང་ཡང་མི་འགལ་ཏེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་པ་དེ་མེད་པར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྤོང་བའི་ཐབས་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པར་རོ།།

བཞི་པ། ང་རྒྱལ་གྱི་དབྱེ་བ་ནི།

ལྟ་བ་ཁོ་ན་ལ་དབྱེར་ཡོད་ཀྱི་གཞན་ལ་མེད་དམ་ཞེ་ན། ང་རྒྱལ་ལ་ཡང་བདུན་ཏེ་ཆུང་བ་བས་བདག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ལ་མཉམ་པ་དང་མཉམ་མོ་སྙམ་དུ་ཁེངས་པ་ང་རྒྱལ་དང༌། མཉམ་པ་བས་ཀྱང་བདག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ་སྙམ་པ་ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། དེ་ལས་ཀྱང་བདག་དེ་ལྟར་འཕགས་སོ་སྙམ་པ་ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་དང༌། ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བདག་གམ་བདག་གིར་བཟུང་ནས་ཁེངས་པ་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པར་བྱ་བ་མ་ཐོབ་པར་བདག་གིས་ཐོབ་བོ་སྙམ་པ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བས་བདག་ཅུང་ཟད་དམན་ཏེ་འོན་ཀྱང་བདག་བཟང་ངོ་སྙམ་པ་ཅུང་ཟད་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ཡོན་ཏན་དང་མི་ལྡན་པ་ལ་བདག་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ནོ་སྙམ་པ་ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ལྔ་པ་དང་བདུན་པའི་ཁྱད་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་གཞི་ཡོད་མེད་དོ་ཞེས་འཆད་དོ། །འགྲེལ་པ་དང༌། མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་སུ་ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་ཞེས་བཤད་ཀྱང་དེའང་ཡོན་ཏན་དང་མི་ལྡན་པ་ཡིན་པས་འདི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ལྟར་བཤད་དོ། །བསྟན་བཅོས་ལས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ང་རྒྱལ་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། གཞན་ལ་ལྟོས་ཏེ་བདག་ལ་སྒྲུབ་པར་རློམ་པ་བདག་མཆོག་ཡིན་ནོ་བདག་གཞན་དང་འདྲ་སྟེ་མཉམ་པ་ཡིན་ནོ་བདག་དམན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་གསུམ་དང༌། བདག་ལ་ལྟོས་ཏེ་གཞན་ལ་སྒྲུབ་པར་རློམ་པ་བདག་བས་མཆོག་ཡོད་དོ་བདག་དང་མཉམ་པ་ཡོད་དོ་བདག་ལས་དམན་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་པ་གསུམ་དང༌། གཞན་ལ་དགག་པར་རློམ་པ་བདག་བས་མཆོག་མེད་དོ་བདག་དང་མཉམ་པ་མེད་དོ་བདག་བས་དམན་པ་མེད་དོ་ཞེས་པ་གསུམ་བཤད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ང་རྒྱལ་དང་ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་དང་ཅུང་ཟད་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཏེ། གསུམ་པོ་དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་དེར་ཅི་རིགས་པར་བསྡུའོ། །འོ་ན་བདག་བས་དམན་པ་མེད་དོ་ཞེས་པ་ཁེངས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མ་ཡིན་གྱི་ཚོགས་འདིར་བདག་བས་དམན་པ་མེད་ལ། འོན་ཀྱང་ཐ་གིའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་བདག་མཆོག་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་འདི་དམན་པ་དང་མཉམ་པ་དང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ང་རྒྱལ་དང་ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་དང་ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་ཏེ་གསུམ་ཅར་དུ་འགྱུར་བར་བཤད་དེ་དེ་དང་དེའི་མཚན་ཉིད་ཚང་བའི་ཕྱིར་རོ།།

ལྔ་པ། བདུན་པོ་གང་གིས་སྤང་པ་ཡིན་ཞེ་ན།

མཐོང་བ་དང་སྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་ཟད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། དེའི་ཕྱིར་སྤང་བྱའི་ས་ལྔར་འགྱུར་རོ། །འཕགས་པས་མ་སྤངས་ཀྱང་མངོན་འགྱུར་དུ་མི་འབྱུང་བ་ནི་དེ་དག་སྒོམ་སྤང་མ་སྤངས་པ་སྤྱོད་དམ་ཞེ་ན་མ་ངེས་ཏེ། འདི་ལྟར་སྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་གསོད་པ་དང་སོགས་པའི་དོན་འགྲེལ་པར། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བའི་བར་ཞེས་དང༌། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་པས་གཞན་ཡང་བསྟན་ཏེ། དེ་དག་ལ་དམིགས་ནས་ཆེད་དུ་བསམས་ནས་བྱེད་པའི་སྒོམ་སྤང་གི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའོ། །དེ་བཞིན་གྱི་སྒྲས་ནི་སྐྱེ་བའི་སྲེད་པ་བསྟན་ཏེ་བདག་གླང་པོ་ཆེ་ས་སྲུང་གི་བུར་གྱུར་ཀྱང་ཅི་མ་རུང་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འཇིག་པ་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ལ། དེ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ནི་སྲེད་པ་སྟེ། བདག་ཡུན་རིང་དུ་གསོན་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཆད་ཅིང་ཞིག་ན་ཅི་མ་རུང་སྙམ་པ་དང༌། རྣམ་པ་ནི་ང་རྒྱལ་ཏེ་བདུན་ཅར་ལ། མཐོང་དང་སྒོམ་པས་ཟད་བྱ་བ། །ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་དེའི་སྒོམ་སྤང་ཡིན་པ་རྣམས་སོ། །སོགས་ནི་འགྲེལ་པར། སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་འཇིག་པའི་སྲེད་པའི་བར་གཟུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཀྱང་དེའི་དོན་ཊཱིཀ་བྱེད་དག་གིས་གསོད་སོགས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་བར་གཟུང་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་གཟུང་ངོ༌།།

དྲུག་པ། ངའོ་སྙམ་པ་ནི།

ང་རྒྱལ་གྱི་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དེའི་མིང་གིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ནི་འཕགས་པ་སྒོམ་སྤང་མ་སྤངས་པ་རྣམས་ལ་མངོན་གྱུར་དུ་མི་འབྱུང་ཞེས་སྦྱར་རོ། །དེ་རྣམས་ངེས་པར་ལྟ་བས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་གང་སྤེལ་གྱིས། རྒྱས་པ་ནི་སྤེལ་འབྱུང་ཕན་བཏགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ་ཞེའོ། །མི་དགེ་བ་ཡིན་པའི་འགྱོད་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། ཐེ་ཚོམ་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱབ་པ་ཡོད་དེ། རྒྱུ་མེད་པར་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། རྐེད་པ་བཅགས་པ་ལྡང་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །ལྟ་བ་གང་གིས་རྒྱས་པར་འགྱུར་ན་ཀུན་དཀྲིས་ལོག་ལྟ་དང༌། འཇིག་སྲེད་ཆད་ལྟ་དང༌། སྐྱེ་སྲེད་རྟག་ལྟ་དང༌། ང་རྒྱལ་རྣམས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བས་སོ། །གང་སྤངས་ཀྱང་མངོན་དུ་འགྱུར་པའང་ཡོད་པས་མུ་བཞིའོ་ཞེས་འཆད་དོ།།

གཉིས་པ། རྣམ་པའི་རབ་དབྱེ་ལ་དྲུག་ལས། དང་པོ། ཀུན་འགྲོ་ཡིན་མིན་ནི།

དགུ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ལས་ཀུན་འགྲོ་དང་དེ་མིན་པ་དུ་ཞེ་ན། ཁམས་གསུམ་དུ་སྡུག་བསྔལ་དང་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ལྟ་བ་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཐེ་ཚོམ་དང༌། གང་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་མ་རིག་པ་དང༌། རྩ་ཉོན་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པའི་མ་རིག་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་ནི་རང་རང་གི་ཁམས་ཀྱི་སྤང་བྱ་རིས་ལྔ་མཐའ་དག་ལ་དམིགས་སུ་རུང་བའི་ཕྱིར་སྐལ་པ་མཉམ་པའི་ཁམས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་རིམ་གྱིས་སམ་ཅིག་ཅར་དམིགས། དང་པོ་ལྟར་ན་ཆགས་སོགས་ཀྱང་དེར་འགྱུར་ལ། གཉིས་པ་ལྟར་ན་འདོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལྟ་བ་ལྔ་པ་ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་མཐའ་དག་གིས་དག་པར་ཡིད་ཆེས་པའམ། དེ་མཐའ་དག་རྒྱུ་མ་ཡིན་ལ་རྒྱུར་ཡིད་ཆེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཇི་ལྟར་ཀུན་འགྲོར་གཞག སྐྱོན་མེད་དེ། རྫས་མཐའ་དག་ལ་མ་ཡིན་ཀྱང༌། ཀུན་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་རྣམ་པ་ཡིན་པས་རང་ཁམས་ཀྱི་སྤང་བྱ་རིས་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་ཅིག་ཅར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་ལྔའི་ཆ་ལ་དམིགས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། གང་སྤེལ་གྱིས་རྣམ་པ་ལྔའི་ཆ་ལ་ཅིག་ཅར་དུ་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཡོད་པའི་ཉེར་ལེན་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སྲེད་པའང་ཡོད་ལ། གང་ལ་མཆོག་དང་དག་པར་ལྟ་བ་ཡོད་པ་དེ་ལ་གང་ཟག་དེའི་དོན་དུ་གཉེར་བ་སྲིད་པའང་ཡོད་ཅིང༌། དེས་ང་རྒྱལ་དུ་འགྱུར་བས་སྲིད་པ་དང་ང་རྒྱལ་ཡང་ཀུན་འགྲོར་འགྱུར་ལ། འདོད་ན་སྤང་བྱ་རིས་ལྔ་ཅར་ལ་དམིགས་པའི་སྲེད་པ་དང་ང་རྒྱལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཐོང་སྤང་སྒོམ་སྤང་གཉིས་ཀ་རུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདོད་ན་གང་ཞིག་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་དམིགས་པ་ཅན་དེ་དག་ནི་དེ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། ལྷག་མ་ནི་སྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སློབ་དཔོན་གྱིས་འདོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་ཐལ་བ་དེར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཆགས་སོགས་བཞི་པོ་མཐོང་སྤང་འབའ་ཞིག་ལ་དམིགས་པ་མཐོང་སྤང་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ན། འདིར་འདྲེས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མཐོང་སྤང་དུ་ག་ལ་འགྱུར། དེས་ན་དེ་ལྟ་བུ་སྒོམ་སྤང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་གྲུབ་མཐའ་དང་བསྟུན་པའི་ལན་མཛད་དོ། །སློབ་དཔོན་རང་གི་བཞེད་པ་ནི་ལྟ་བའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་བཅུག་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཐོང་སྤང་ངོ་ཞེས་སོ། །དེ་དག་ནི་ཞར་ལ་འོངས་པའོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་རྣལ་ལན་ནི་ཁྱབ་པ་མེད་དེ། སྲེད་པ་དང་ང་རྒྱལ་དེ་གཉིས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་འགྲོར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

ཀུན་འགྲོ་ཕྲ་རྒྱས་བཅུ་གཅིག་བཤད་པ་དེ་དག་ལས་དགུ་ནི།གོང་དུ་དམིགས་ལ་ལྟ་བ་གཉིས་པོ་རང་སའི་ཉེར་ལེན་ཕུང་པོ་ལ་དམིགས་པར་ངེས་པས་མ་གཏོགས་སོ། །དམིགས་ཚུལ་ནི་རེས་འགའ་སྐལ་བ་མི་མཉམ་པའི་ཁམས་གཅིག་ལ། རེས་འགའ་གཉིས་ལ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་ལས་དེ་ལྟར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་སྤེལ་གྱིས། རེས་འགའ་གསུམ་གྱི་བར་ལ་སྟེ་མཐའ་དག་ལ་དམིགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ་ཞེས་བཤད་ཀྱང་མི་རིགས་ཏེ། མི་མཉམ་པ་གཉིས་ལས་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། རེས་འགའ་ནི་ཁམས་གསུམ་ལ་དམིགས་སོ་ཞེས་དེ་སྐད་དུ་ནི་མ་བཤད་དེ་ཞེས་བསྟན་བཅོས་ལས་མི་འབྱུང་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཀྱིས་གོང་མར་དང༌། གཟུགས་མེད་ཀྱིས་གོང་ན་མེད་ཅིང༌། གཟུགས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་མི་དམིགས་སོ། །གཞན་ཡང་གང་སྤེལ་གྱིས། འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ན་སྐལ་པ་མི་མཉམ་པའི་ཁམས་ཀུན་འགྲོ་ཡོད་དོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་ན་ནི་གཉི་གའོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་མ་གཏོགས་པའི་ལྷག་མ་རྣམས་ན་ནི་སྐལ་བ་མི་མཉམ་པའི་ས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་རྣམ་ཡོད་དོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ན་ནི་གཉི་ག་མེད་དེ། ཁམས་དང་ས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ་དེ་ནི་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་འདོད་པ་དང་བཞི་པ་ནས་གོང་སར་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མི་མཉམ་པའི་ས་ཀུན་འགྲོ་ཡོད་ཅེས་ཅིའི་ཕྱིར་མི་གཟུང་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། ས་གོང་སར་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་ཡང་མི་མཉམ་པའི་ཁམས་ཀུན་འགྲོ་ལས་དོན་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མི་གཞག་གོ །ཕྲ་རྒྱས་ཁོ་ན་ཀུན་འགྲོའམ་ཞེ་ན། ཀུན་འགྲོ་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེའང་ཀུན་འགྲོ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ཐོབ་པ་མ་གཏོགས་ཏེ་ཐོབ་བྱའི་ཆོས་དང་རྒྱུ་མཐུན་དང་རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་མི་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཕྲ་རྒྱས་ཀུན་འགྲོ་དང་རྒྱུ་ཀུན་འགྲོ་ལ་མུ་བཞི་གསུངས་ལ། དམིགས་པ་ཀུན་འགྲོ་དང་རྒྱུ་ཀུན་འགྲོ་ལའང་མུ་བཞིར་འཆད་དོ།།

མདོར་ན་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་དང་མ་རིག་པ་དྲུག་གི་ཆ་ནི་ཀུན་འགྲོ་དང༌། དྲུག་ཅུ་རྩ་ལྔ་དང་ཆ་དེ་ལས་གཞན་ནི་ཀུན་འགྲོ་མིན་ནོ། །ཤུགས་ལ་དངོས་སུ་ལོག་ཞུགས་དུ། དེ་ལ་ལོག་ཞུགས་དུ། དེ་དག་གང་ལ་དམིགས་ཤིང་རྣམ་པ་ཇི་ལྟར་འཇུག་ཅེ་ན། ཀུན་འགྲོ་རྣམས་ནི་བདེན་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་འགལ་བར་ཞུགས་པས་དང་པོ་ཡིན་ཞིང༌། ཀུན་འགྲོ་མ་ཡིན་པ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་དམིགས་ཀྱང་མཚན་ཉིད་དང་མི་འགལ་བས་དངོས་སུ་ལོག་ཞུགས་ལ་དམིགས་ནས་ཆགས་པས་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང༌། ཁོང་ཁྲོས་མནར་སེམས་པ་དང་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཁེངས་པའི་རྣམ་པར་འཇུག་གོ།

གཉིས་པ་ནི།

ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་ལ་དམིགས་པ་དུ་ཞེ་ན། འགོག་པ་དང་ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ལོག་ལྟ་ཐེ་ཚོམ་དང་དེ་དག་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་མ་རིག་པ་དང་མ་འདྲེས་པ་འབའ་ཞིག་པའི་མ་རིག་པ་སྟེ་དྲུག་ནི་ཟག་མེད་འགོག་ལམ་ཡུལ་དུ་བྱེད་པས་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ཞིང་དེ་གཉིས་ནི་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་སྐུར་བ་འདེབས་པ་དང་རྩེ་གཉིས་སམ་གཞན་དུ་དོགས་པ་དང་མི་གསལ་བའི་རྣམ་པར་འཇུག་གོ །དེ་ཡང་ས་དགུ་པོ་རེ་རེ་ན་གསུམ་གསུམ་ཡོད་པས་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་འགོག་པ་ནི་རང་གི་ས་པའི་སྤང་བྱ་སྤངས་པའི་འགོག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་ས་གཞན་གྱིས་སྤངས་པའི་འགོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དེ་ལས་རྫས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ནི་ས་དྲུག་གི་ཆོས་ཤེས་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་དང་ས་དགུའི་རྗེས་ཤེས་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་དེ། དེ་དག་ན་རིམ་པ་བཞིན་ལམ་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་འདོད་པའི་གསུམ་དང་གོང་མའི་གསུམ་གྱི་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་ནི་ཆོས་ཤེས་སོགས་ཀྱི་ལམ་དེ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་དུ་མཉམ་པོ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྐལ་མཉམ་རྒྱུ་ཡིན་ཞིང་འདོད་པའི་གཉེན་པོའི་རིགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྗེས་ཤེས་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་དེ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཡིན་ཞིང་གོང་མའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རྗེས་ཤེས་ཕྱོགས་ལ་ཡང་འདོད་པའི་གསུམ་གྱིས་དམིགས་པར་འགྱུར་ཏེ་ཆོས་ཤེས་ཕྱོགས་དང་ཕན་ཚུན་དུ་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་རྗེས་ཤེས་མ་ཡིན་ཞེས་འདོད་པའི་གཉེན་པོའི་རིགས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན། སྒོམ་པའི་ལམ་ལ་འགོག་པའམ། །ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་གང་ཡིན་དེ། །ཁམས་གསུམ་གྱི་ནི་གཉེན་པོ་ཡིན། །ཞེས་པས་ཆོས་ཤེས་ལ་གོང་མའི་གསུམ་གྱིས་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་སྒོམ་ལམ་གྱི་འགོག་ལམ་ཆོས་ཤེས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི་སྡུག་ཀུན་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་གཉེན་པོར་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་མཐའ་དག་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། མཐོང་སྤང་གི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་མཐའ་དག་གི་ཡང་མ་ཡིན་པས་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེ་ཕྱིར་འགྲེལ་པར། དེ་ལྟ་བས་ན་དང་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དང་པོ་རྣམས་ཀྱི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །གཞན་གྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་ནི་ཟག་མེད་ལ་དངོས་སུ་དམིགས་པ་མིན་ཏེ་ངོ་བོ་ཐོབ་པ་ཆད་པའི་སྒོ་ནས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཟག་མེད་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་མི་འདོད་པ་སྐྱེད་པས་གནོད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ལས་འདས་ཏེ་ཞི་བའི་ཕྱིར་དང་། ཡང་དག་པར་ན་ཡང་དག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། དངོས་པོ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པས་རིམ་པ་བཞིན་ཞེ་སྡང་དང་། ང་རྒྱལ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་དང་། ལྟ་བ་མཆོག་འཛིན་ཏེ་མཆོག་འཛིན་གཉིས་ཀྱིས་དངོས་སུ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་སྦྱར་རོ། །དེས་ན་ཟག་མེད་ལ་དམིགས་པ་བཅུ་གཉིས་དང་མ་རིག་པ་དྲུག་གི་ཆའོ། །ཟག་བཅས་ལ་དམིགས་པ་བརྒྱད་ཅུ་དང་མ་རིག་པ་དྲུག་གི་ཆ་གཞན་ནོ། །ཤུགས་ལ་གོ་བ་སྔར་བཞིན་ནོ།།

གསུམ་པ་ནི་དམིགས་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱིས་རྒྱས་པ་དུ་ཞེ་ན།

ཕྲ་རྒྱས་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ནི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རང་གི་སའི་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་ཐམས་ཅད་དུ་སྟེ་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྨྲ་སྒོ་ལས། དུ་ལ་སོགས་པ་ལ་དང་མཐུན། །ཞེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་འགྲོ་མ་ཡིན་པ་ནི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རང་གི་རིས་སུ་རྒྱས་པ་སྟེ་རིས་ལ་ཞེས་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་སྤང་གི་ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་སྤང་ཁོ་ན་ལ་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྲ་རྒྱས་མེད་དམ་ཞེ་ན། སྤྱིར་བཏང་ནས་དམིགས་ཀྱིས་སྟོན་པ་ནི་ཟག་མེད་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ས་གོང་མའི་ཡུལ་ཅན་ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཡུལ་དེ་ལ་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་མིན་ཏེ། ཡུལ་དེ་འཇིག་ལྟ་དང་སྲེད་པས་བདག་གིར་བྱས་ན་སྣམ་བུ་གཤེར་བ་ལ་རྡུལ་འཆགས་པ་ལྟར་ཕྲ་རྒྱས་གཞན་སྐྱེ་བའི་གནས་ཐོད་པ་ལས་དེ་ལྟར་མ་བྱས་པས་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པ་ན་གནས་པ་གོང་ས་དོན་དུ་གཉེར་བ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པ་ཡིན་པས་སྲེད་པས་བདག་གིར་བྱས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཡུལ་དེ་ཉིད་དེ་དང་དེའི་གཉེན་པོའི་རིགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་གནས་མི་ཐོད་དེ་རྡོ་བསྲེགས་པ་ལ་རྐང་པ་གཞག་པའི་གནས་མི་ཐོད་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་དག་ནི་རྒྱས་པའི་དོན་འཕྲོད་ཅིང་མཐུན་པ་ཡིན་ན་དེ་དག་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་རླུང་ནད་ཅན་ལ་ཁ་ཟས་རྩུབ་པོ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཕྲ་རྒྱས་གང་ཞིག་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གང་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དེ་ནི་དེར་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ནི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་མ་སྤངས་པ་ཞེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་སྦྱར་ཏེ། སྤངས་ན་མཚུངས་པར་ལྡན་ཀྱང་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་མཚུངས་ལྡན་ཁོ་ནས་རྒྱས་པ་ནི་སྔར་མ་སྤངས་པའི་ཕྲ་རྒྱས་ཟག་མེད་ལ་དམིགས་པ་བཅུ་གཉིས་མ་རིག་པ་དྲུག་གི་ཆ་དང་སྐལ་པ་མི་མཉམ་པའི་ཁམས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་རྣམས་དང་ས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་དག་ཀྱང་གཟུང་ངོ༌། །དམིགས་པས་རྒྱས་ལ་མཚུངས་ལྡན་གྱིས་མི་རྒྱས་པ་མི་སྲིད་པས་གཉིས་ཀས་རྒྱས་པ་ནི་གཞན་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་མ་རིག་པ་དྲུག་གི་ཆ་གཞན་དང་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་རང་སར་དམིགས་པ་རྣམས་སོ།།

བཞི་པ་ལ་གསུམ་ལས་དང་པོ་དངོས་ནི་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་དུ་ཞེ་ན།

གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་ཏེ་རྣམ་སྨིན་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་མི་སྐྱེད་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པ་ན་ཡོད་པ་རྣམས་ལས་ཀྱང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བས་བདག་བདེ་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་གཏོང་ཞིང་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མཐར་འཛིན་ལྟ་བའི་ཆད་ལྟ་ཡང་ཐར་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐར་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལོག་པ་ཡིན་ལ། འདིའང་ཕུང་པོ་ཞིག་པ་གཏན་དུ་བར་ལྟ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ཕྱི་རོལ་པའི་ལྟ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་མེད་པར་གྱུར་ཅིག བདག་གི་མེད་པར་གྱུར་ཅིག བདག་འབྱུང་བར་མ་གྱུར་ཅིག བདག་གི་འབྱུང་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ལྟ་བ་འདི་མཆོག་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་འདི་གཉིས་རང་གི་ཉེར་ལེན་ཕུང་པོ་ལྔའི་རྫས་ལ་བདག་དང་བདག་གི་རྣམ་པ་དང་རྟག་ཆད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཙམ་གྱི། ཕ་རོལ་གནོད་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་དང་མཚུངས་ལྡན་ཡིན་པས་ལྷན་ཅིག་པའི་མ་རིག་པ་ཡང་ལུང་མ་བསྟན་ཏོ། །སློབ་དཔོན་ནི་མཐོ་རིས་ལ་སྲེད་པ་ཡང་སྦྱིན་སོགས་དང་མི་འགལ་ལ། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཡང་རང་གི་རྫས་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་ཤིང་ཕ་རོལ་ལ་གནོད་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་པས་ལུང་མ་བསྟན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེའོ། །སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་རི་དྭགས་དང་བྱ་རྣམས་ལའང་ཡོད་པ་བབ་ཅོལ་དུ་སྒྲ་ཐོས་པས་སྐྲག་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ལྟ་བུ་ནི་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་ལ། མུ་སྟེགས་ཅན་བདག་ཏུ་སྨྲ་བས་བརྟགས་པ་གང་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་ནི་མི་དགེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཕྲ་རྒྱས་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་མི་དགེ་བ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ། །ལྷག་མ་གང་དག་ཅེ་ན། འདིར་ཞེས་པས་འདོད་པའི་ལྷག་མ་གཟུང་བའི་དོན་ཏོ།།

གཉིས་པ། དེ་དག་གི་རྩ་བའི་བྱེ་བྲག་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡིན་པ་དང་མ་ཡིན་པ་དུ་ཞེ་ན།

འདོད་པའི་ཁམས་ན་འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་ཐམས་ཅད་དང༌། ལྟ་བ་གཉིས་མཚུངས་ལྡན་མ་གཏོགས་པའི་རྨོངས་པ་རྣམས་ནི་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་མི་དགེ་བ་ཡིན་ལ་མི་དགེ་བ་གཞན་གྱི་རྩ་བའང་ཡིན་པས་སོ། །འོ་ན་མི་དགེ་བ་ཡིན་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བ་ཕྱི་མའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་དགེ་བའི་རྩ་བར་མི་གཞག་ཅེ་ན། གང་སྤེལ་གྱིས། ཕྲ་རྒྱས་རྣམ་པ་ལྔའི་རང་བཞིན། །ལུས་ངག་བྱ་བ་ཀུན་སློང་བྱེད། །རྣམ་ཤེས་ལྔ་རྟེན་དཀར་པོའི་རྩ། །ཀུན་གཅོད་འདྲེན་པ་མི་དགེའི་རྩ། །ཞེས་ཏེ། རྩ་བའི་ཕྲ་རྒྱས་སྤང་བྱ་རིས་ལྔ་ཡིན་པ་དང༌། ལུས་ངག་གི་ལས་ཀུན་ནས་སློང་བ་དང༌། ཚོགས་དྲུག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། དགེ་རྩ་གཅོད་པ་ལོག་ལྟ་འདྲེན་པ་ལ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་དེ་འདིར་རྩ་བ་ཡིན་ན་དེ་དག་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕྲ་རྒྱས་ལྷག་མ་རྣམས་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་ཡིན་ནོ།།

གཉིས་པ། ལུང་མ་བསྟན་གྱི་རྩ་བ་ཡིན་པ་དང་མ་ཡིན་པ་དུ་ཞེ་ན།

ཁ་ཆེ་བ་ནི་ལུང་མ་བསྟན་པའི་རྩ་བ་གསུམ་མོ། །དེ་ནི་སྲེད་པ་དང་མ་རིག་པ་དང་བློ་སྟེ་ཤེས་རབ་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་ཡིན་ཡང་རུང་གང་ཅུང་ཟད་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་དེ་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་སོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་རྩ་བ་མིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འཇུག་པས་གཡོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ང་རྒྱལ་ནི་ཁེངས་པས་མཐོན་པོར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རྩ་བ་དང་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ན་རྩ་བ་ནི་བརྟན་པ་དང་འོག་ན་གནས་པར་མཐོང་ངོ་ཞེའོ། །ཁོང་ཁྲོ་མི་དགེ་བར་ངེས་པས་དོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཉི་འོག་པ་འདོད་དེ་ལུང་མ་བསྟན་དེ་དག་ཡིན་པའི་སྲེད་པ་དང་ལྟ་བ་དང་ང་རྒྱལ་དང་རྨོངས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་དག་ཁོ་ན་ཡིན་པ་ནི་འདི་ལྟར་བསམ་གཏན་པ་ནི་གསུམ་སྟེ། སྲེད་པ་དང་ལྟ་བ་དང་ང་རྒྱལ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པ་ཞེས་གསུངས་ལ་དེ་དག་ཀྱང་མ་རིག་པའི་དབང་ལས་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་དག་ལས་རོ་མྱང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་བསམ་གཏན་བསྒོམ་པ་ནི་སྲེད་པ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པ་སྟེ། དེ་ཤས་ཆེ་བ་ཡང་ཡིན་བསམ་གཏན་པ་ཡང་ཡིན་པས་སོ། །གཞན་གཉིས་ནི་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ནས་རྟག་ལྟ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། བདག་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་ཐོབ་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་དེས་རློམ་པ་སྟེ་སྔ་མ་བཞིན་སྦྱར་རོ།།

གསུམ་པ། ཞར་ལ་དྲི་བ་ལུང་མ་བསྟན་ནི་མདོ་ལས། ལུང་མ་བསྟན་གྱི་དངོས་པོ་བཅུ་བཞི་གསུངས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་རྟག་པ་ཞིག་གམ། མི་རྟག་པ་ཞིག་གམ། རྟག་ཀྱང་རྟག་ལ་མི་རྟག་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ཞིག་གམ། རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཞིག་གམ། དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་མཐའ་ཡོད་མེད་གཉི་ག་དེ་མིན་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲོངས་ནས་ཡོད་མེད་གཉི་ག་དེ་མིན་པ། སྲོག་ཀྱང་གཞན་ལ་ལུས་ཀྱང་གཞན་ཞིག་གམ་ཞེས་པ་སྟེ་དེ་རྣམས་དགེ་མི་དགེ་མ་ཡིན་པའི་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་གྱི་གཞག་པར་བྱ་བའི་དྲི་བ་ཡིན་པས་དངོས་སུ་ལུང་མ་བསྟན་པ་ལ་དེར་བཤད་པའོ། །དེ་ལྟར་ནི་གཞི་བདག་གི་འཇིག་རྟེན་དང་གྲོལ་བ་པོའི་སྐྱེས་བུ་དང་སྲོག་རྟག་པ་གྲུབ་པར་རློམས་ནས་དེའི་ཁྱད་པར་འདྲི་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

ཞར་ལ་དྲི་བ་བཞི་སྟེ་མགོ་གཅིག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་དང༌། དྲི་བ་དྲིས་ནས་དང༌། གཞག་པར་ལུང་བསྟན་པའོ། །དེ་དག་ནི་དཔེར་ན། ཅི་སེམས་ཅན་སྐྱེས་པ་རྣམས་འཆིའམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་འཆིའོ་ཞེས་མགོ་གཅིག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་མཐའ་དེ་ལས་མ་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་འཆི་བར་འགྱུར་པ་དེ་དག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རམ་ཞེས་པ་ལ་ཐམས་ཅད་སྐྱེས་བར་མི་འགྱུར་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་སྐྱེ་ལ་དེ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་སོ། །ཅི་མི་འདི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སམ་དམན་པ་ཡིན། གང་ལ་ལྟོས་ཏེ་འདྲི་ཞེས་དྲིས་ནས་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ་ལྷ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཟེར་ན་དམན་ལ། ངན་སོང་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཟེར་ན་ཁྱད་པར་འཕགས་སོ་ཞེའོ། །ཅི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལས་བདག་གམ་སེམས་ཅན་རྫས་གཞན་ནམ་གཞན་མ་ཡིན་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དྲི་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་རྫས་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞག་པར་བྱ་སྟེ། མོ་ཤམ་བུ་དེ་སྔོ་བསངས་སམ་དཀར་ཤམ་གང་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་དེ་ཇི་ལྟར་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན། དེ་ལྟར་བཞག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་གང་དུ་ཡང་ལུང་བསྟན་དུ་མེད་དོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རཱ་མ་ནི་དྲི་བ་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་ལ་ཡང་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་དང༌། གཉི་ག་ཡོད་ཅེས་པ་ཡང་མགོ་གཅིག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་ཏེ། སློབ་དཔོན་གྱིས་འདྲི་བ་པོའི་བསམ་པ་མི་རྫོགས་པས་མི་རིགས་སོ་ཞེའོ།།

ཕལ་ཆེན་སྡེ་པ་ནི་མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་འདྲི་བ་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན་མགོ་གཅིག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་བའི་འདྲི་བ་ཡང་ཡོད་ཅེས་པ་ནས། མགོ་གཅིག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་བའི་འདྲི་བ་གང་ཞེ་ན། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་འདྲི་བ་འདི་ནི་མགོ་གཅིག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་བའི་འདྲི་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། ཆེད་དུ་བསམ་པར་བྱ་བའི་ལས་བྱས་ནས་འབྲས་བུ་ཅི་ཞིག་སོ་སོར་མྱོང་བར་འགྱུར་ཅེས་འདྲི་བ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་བའི་འདྲི་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་སྐྱེས་བུའི་བདག་ཡིན་ནམ་འོན་ཏེ་འདུ་ཤེས་ཀྱང་གཞན་ལ་བདག་ཀྱང་གཞན་ཞིག་ཡིན་ཅེས་འདྲི་ན། བདག་གང་ཡིན་ཅེས་འདྲི་སྟེ། རགས་པ་གཟུགས་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདུ་ཤེས་ཀྱང་གཞན་ལ་བདག་ཀྱང་གཞན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་དེ་འདི་ནི་དྲིས་ཏེ་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་བའི་འདྲི་བ་ཡིན་ནོ། །གཞག་པར་བྱ་བའི་འདྲི་བ་གང་ཞེ་ན། དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་རྟག་པ་ཞིག་གམ་ཞེས་པ་ནས་འདི་ནི་དགེ་སློང་དག་གཞག་པར་བྱ་བའི་འདྲི་བ་མིན་ནོ་ཞེས་འདོན་ཏོ།།

ལྔ་པ། ལྡན་པའི་ཚུལ་ལ་གསུམ་ལས།དང་པོ། དངོས་ནི།

ཕྲ་རྒྱས་དག་གིས་ཁམས་ལས་མི་འདའ་བར་འཆིང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡུལ་གང་ལ་རྒྱས་པའི་ཡུལ་དེ་གང་ཟག་དེ་ལ་ལྡན་པར་བྱེད་ན་ཡུལ་དུས་གསུམ་པ་གང་ལྡན་ཞེ་ན། སྤྱིར་འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་དང་ང་རྒྱལ་ནི་ཡུལ་སྡུག་མི་སྡུག་དང་མཐོ་བ་ལ་དམིགས་ནས་འབྱུང་གི་ཐམས་ཅད་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ལ། གཞན་གསུམ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ངེས་ཀྱི་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་ཏེ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་རུང་བའི་ཕྱིར་སྤྱི་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་འདས་པ་དང་ཉེར་གནས་ཏེ་ད་ལྟར་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་དང་ང་རྒྱལ་དག་གིས་ནི་ཡུལ་དུས་གསུམ་གྱི་སྤང་བྱ་རིས་ལྔ་གང་ལ་དེ་སྐྱེས་ནས་ཇི་སྲིད་མ་སྤངས་པའི་བར་དུ་དངོས་པོ་ཡུལ་དེ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། དང་པོ་གཉིས་ཚོགས་/པ་29ཡིན་ན་ཡུལ་ད་ལྟར་བ་དང༌། དྲུག་པ་ཡིན་ན་དུས་གསུམ་པ་ཡིན་ཞིང༌། ང་རྒྱལ་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་ས་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་པའོ། །སྐྱེས་ནས་ཇི་སྲིད་མ་སྤངས་ཀྱི་བར་ཞེས་པ་ནི་འོག་མ་རྣམས་ལའང་སྦྱར་ཏེ། ནམ་སྤངས་པ་ན་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བས་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ཤེས་ཀྱི་གསུམ་པོ་དེ་དག་མ་འོངས་པར་ནི་ཡུལ་དུས་གསུམ་པ་ཀུན་དང་ལྡན་ནོ། །ཡིད་ཤེས་ལས་གཞན་དབང་ཤེས་ཀྱི་/ལྷག་མ་30གཉིས་པོ་སྐྱེ་འགྱུར་ནི་རང་གི་དུས་པ་ཡུལ་དུ་བྱེད་དེ་དེའི་ཡུལ་ཡང་སྐྱེ་འགྱུར་ཡིན་པས་དུས་མཉམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་ཡུལ་ཡང་མི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ན་རང་དུས་པ་དང༌། དེའི་ཡུལ་མི་སྐྱེ་བར་མ་ངེས་པས་སྐྱེ་འགྱུར་ཡིན་ན་དུས་གསུམ་སྟེ་དུས་ཐམས་ཅད་བདག་ཉིད་བཞིན་དུ་ལྡན་ཏེ་ལྕམ་པ་བཞིན་ནོ། །ལྷག་མ་ལྟ་བ་ཐེ་ཚོམ་མ་རིག་པ་རྣམས་ནི་དུས་གསུམ་པ་ཀུན་གྱིས་སྤང་བྱ་དུས་གསུམ་པ་ཀུན་དང་ལྡན་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་སྤྱི་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ། ཞར་ལ་དུས་གསུམ་དཔྱད་པ་ལ་འདོད་པ་ནི།

འོ་ན་འདས་མ་འོངས་ད་ལྟར་རྫས་སུ་ཡོད་དམ་མེད། ཡོད་ན་རྟག་པར་འགྱུར་ལ། མེད་ན་ད་ལྟར་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དུས་རྣམས་ནི་ཀུན་ཏུ་ཡོད་པར་དམ་འཆའོ། །རྟག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་ནི་དགེ་སློང་དག་གལ་ཏེ་འདས་པའི་གཟུགས་ཤིག་ཡོད་པར་མ་གྱུར་ན་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་འདས་པའི་གཟུགས་ལ་མི་ལྟ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། གང་གི་ཕྱིར་འདས་པའི་གཟུགས་ཡོད་པ་དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་འདས་པའི་གཟུགས་ལ་མི་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མ་འོངས་པའི་གཟུགས་ཤིག་ཡོད་པར་མ་གྱུར་ན་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་འོངས་པའི་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་མེད་པར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། གང་གི་ཕྱིར་མ་འོངས་པའི་གཟུགས་ཡོད་པ་དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་འོངས་པའི་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཞལ་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདི་ཞལ་ནས་མ་ཡིན་ཀྱང་མདོ་གཞན་ལས་ཡིན་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེའོ།།

གཉིས་གང་ཞེ་ན། མིག་དང་གཟུགས་རྣམས་ནས་ཡིད་དང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་རོ་ཞེས་ཏེ་འདས་མ་འོངས་མེད་ན་དེ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་ཤེས་ནི་གཉིས་ལ་རྟེན་པར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་ནི་འདས་མ་འོངས་ད་ལྟར་གྲུབ་པ་མེད་ན། ཡིད་ཤེས་མ་འཁྲུལ་བ་ད་ལྟ་བའི་ཡུལ་དུ་མེད་པར་ཐལ་བ་ལས་དེའི་ཡུལ་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་གྲུབ་བོ། །དེ་མེད་ན་དེ་དག་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་ཤེས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གྲུབ་པས་ད་ལྟར་དུ་ཐལ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། རང་གི་བྱ་བ་སྐྱེས་ལ་མ་འགགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་འདུས་མ་བྱས་ལ་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་བར་བསམས་སོ། །གཞན་ཡང་ལས་མི་དགེ་འདས་པ་མེད་ན། དེའི་རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་ད་ལྟ་འབྱུང་བ་མེད་པར་ཐལ་བ་ལས་དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེའི་རྒྱུ་ལས་དགེ་མི་དགེ་ད་ལྟ་ཡོད་པས་འདས་པ་རྫས་སུ་གྲུབ་བོ། །དེས་ན་རྒྱུ་འབྲས་ཡོད་པ་དུས་མཉམ་ལ་སྐྱེ་འགག་དུས་མཉམ་དུ་བྱེད་པར་མ་ངེས་པར་ཁས་ལེན་ཏོ། །དེ་ལྟར་དུས་གསུམ་པོ་དེ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་ན། དེ་ནི་གཞི་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་སྡེ་པར་འདོད་ལ། གང་དག་ད་ལྟར་དང་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་ལས་འདས་པ་གང་ཡིན་པ་ཡོད་ཅིང༌། མ་འོངས་པ་དང་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ཟིན་པའི་འདས་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་སྨྲ་བ་ནི་དེ་ལྟ་སྨྲ་བའི་སྡེ་པའོ།།

དང་པོར་གཞི་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་དུ་ཞེ་ན། དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དེ་རྣམས་དུས་གསུམ་རྫས་སུ་ཡོད་པར་འདོད་པར་ཁྱད་མེད་ཀྱང༌། དེ་དག་ནང་གི་ཁྱད་པར་ནི་འདོད་ལུགས་ཐ་དད་པར་གྱུར་ཏེ། བཙུན་པ་ཆོས་སྐྱོབ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྫས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་ཡང་དངོས་པོ་གཞན་དུ་འགྱུར་ཏེ། མ་འོངས་པའི་དངོས་པོ་དོར་ནས་ད་ལྟར་གྱི་དངོས་པོ་འཐོབ་ལ། དེ་དོར་ནས་འདས་པའི་དངོས་པོ་འཐོབ་སྟེ། གསེར་གྱི་སྣོད་བཅོམ་ནས་གཞན་དུ་བྱེད་པ་ན་ཁ་དོག་མི་འགྱུར་ཡང་དབྱིབས་གཞན་དུ་འགྱུར་བའམ། འོ་མ་ཞོར་འགྱུར་བ་ན་ཁ་དོག་མི་འགྱུར་ཡང་རོ་དང་ནུས་པ་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་དང༌། བཙུན་པ་དབྱངས་སྒྲོགས་ནི་དུས་གསུམ་ཐམས་ཅད་གསུམ་ཅར་གྱི་མཚན་ཉིད་དང་མི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་གྱི་དེའི་མཚན་ཉིད་དང་ཆེས་ལྡན་པ་དེ་དེར་འཇོག་སྟེ། སྐྱེས་པ་གཅིག་བུད་མེད་གཅིག་ལ་ཆགས་སོ་ཞེས་པ་ཡང་དེ་ལ་ལྷག་པར་ཞེེན་པས་ཡིན་གྱི། གཞན་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་དང༌།

བཙུན་པ་དབྱིག་བཤེས་ནི་ཆོས་གང་རང་གི་བྱ་བ་མ་སྐྱེས་པས་མི་བྱེད་པའི་གནས་སྐབས་ནི་མ་འོངས་པ་དང༌། རང་གི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་གནས་སྐབས་ནི་ད་ལྟར་བ་དང༌། རང་གི་བྱ་བ་བྱས་ནས་འགགས་པའི་གནས་སྐབས་ནི་འདས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གནས་སྐབས་ཐ་དད་པའི་དབང་གིས་བཞག་གོ །རྩིས་པའི་རིལ་བུ་གཅིག་ཉིད་ངོ་བོ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་ཀྱང་གཅིག་དང་བརྒྱ་ལ་སོགས་པའི་ཤོད་མིག་ཏུ་བཞག་ནས་གནས་སྐབས་ཐ་དད་པས་དེ་དང་དེར་འཇོག་པ་བཞིན་ནོ་ཞེའོ།།

བཙུན་པ་སངས་རྒྱས་ལྷ་ནི་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་ལ་ལྟོས་ནས་འདས་མ་འོངས་ད་ལྟར་ཞེས་གཞན་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དེ། བུད་མེད་གཅིག་མ་དང་བུ་མོར་འཇོག་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་དག་ལས་དང་པོ་ནི་རྫས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་འགྱུར་ལ་དངོས་པོ་གཞན་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱང་རྫས་ལས་དོན་གཞན་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་གྲངས་ཅན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་བསླན་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ནི་དུས་གསུམ་པོ་རེ་རེ་ཡང་དུས་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དེར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་དུས་འཆོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དཔེ་ཡང་གང་ལ་ཆགས་པ་དེ་མངོན་གྱུར་དང་གཞན་ལ་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ཡིན་པས་དོན་དང་མི་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་མི་རིགས་སོ། །བཞི་པ་ནི་འདས་པ་ཡང་དུས་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ་སྔ་ཕྱི་དང་དབུས་ཀྱི་ཆ་སྟེ་གསུམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གསུམ་པའི་ལུགས་དེ་ཉིད་དེ་དག་གི་ནང་ནས་བཟང་སྟེ་གོང་དུ་བསྟན་པ་ལྟར་བྱ་བ་ཡིས་དུས་གསུམ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམ་གཞག་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གསུམ་པ། དེ་དགག་པ་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་གནོད་པ་བརྗོད་པ་ནི།

ད་ལྟར་གྱི་མིག་དེ་མཚུངས་ནི་ཆོས་གང་ཞིག་རང་གི་བྱ་བ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་བ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་ལྟ་བའི་བྱ་བ་མེད་ཀྱང་འབྲས་བུ་འཛིན་པ་དང་འབྱིན་པའི་བྱ་བ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། འདས་པའི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འབྲས་བུ་འབྱིན་པའི་བྱ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་བྱེད་པའམ་བྱ་བ་ཕྱེད་བྱེད་པར་ཐལ་བས་དེ་དག་ད་ལྟར་རམ་ཕྱེད་ད་ལྟར་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་འདས་མ་འོངས་ནི་ཆོས་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་ད་ལྟར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རང་གི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ལ་གེགས་སུ་ཞིག་བྱེད་དེ་བྱ་བ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེར་མི་འགྱུར་ཏེ་དེའི་རྐྱེན་མ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་རྟག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྐྱེན་མ་ཚོགས་པར་ཡང་མི་རུང་ངོ༌། །ཡང་རང་གི་བྱ་བ་བྱས་ནས་འགགས་པ་དང༌། དེ་བྱེད་པ་དང༌། དེ་མ་སྐྱེས་ནས་མི་བྱེད་པའི་གནས་སྐབས་ཞེས་པའི་བྱ་བ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་བྱ་བ་ཅན་དུས་ལས་ངོ་བོ་གཞན་ནམ་གཞན་མ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་བྱ་བ་དེ་ལ་ཡང་བྱ་བ་གཞན་ཞིག་ཡོད་ན་ཐུག་མེད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ལ། མེད་ན་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ། བྱ་ཅན་དུས་ལས་ངོ་བོ་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་སུའང་ཐལ་བས་རྟག་པར་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་གང་བྱ་བ་མ་སྐྱེས་ནས་མི་བྱེད་པ་མ་འོངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བྱ་བ་ཅན་དུས་ལས་ངོ་བོ་གཞན་ཡིན་ན་སྐྱོན་དེར་འགྱུར་བ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ་དུས་གསུམ་པོ་དེ་ཉིད་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འདས་མ་འོངས་ནི་བྱ་བ་འགགས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པའི་དབང་གིས་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་གཞག་ཏུ་མི་རུང་བར་འགྱུར་ཏེ་བྱ་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཞིང་ད་ལྟར་བ་བཞིན་དུ་ད་ལྟར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱབ་པ་མེད་དེ། ཆོས་གང་མ་སྐྱེས་པ་མ་འོངས་པ། གང་སྐྱེས་ལ་མ་འགགས་པ་ད་ལྟར་བྱུང་བ། གང་ཞིག་འདས་པ་ཡིན་པས་དེ་གཉིས་ཅིའི་ཕྱིར་གཞག་ཏུ་མི་རུང་ཞེ་ན། ད་ལྟར་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདས་མ་འོངས་ཀྱང་ད་ལྟར་རྫས་སུ་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པ་དང་ཞིག་ཅེས་བྱ་སྟེ་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་དུས་གསུམ་གྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་མི་འགྲུབ་བོ།།

གང་ཡང་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པས་རྟག་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་པ་ཡང་ཚིག་ཙམ་སྟེ། དེས་སྐྱེ་འཇིག་ཏུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་རྟག་པར་ཡོད་ལ་མི་རྟག་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་སྔོན་མ་བྱུང་བ་ཞིག་གོ །དེའི་ཕྱིར། རང་བཞིན་ཡང་ནི་རྟག་ཏུ་ཡོད། །དངོས་པོ་ཡང་ནི་རྟག་མི་འདོད། །རང་བཞིན་ལས་ཀྱང་དངོས་མི་གཞན། །དབང་ཕྱུག་ཐ་སྙད་ཡིན་པར་གསལ། །ཞེས་སོ། །སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པ་ནི་ལུང་དང་པོ་དགོངས་གཞི་སྔོན་བྱུང་བ་དང་རྐྱེན་ཡོད་ན་འབྱུང་དུ་རུང་བ་ལ་དགོངས་ནས། དགོས་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཚིག་གི་ཕྲད་ཙམ་དུ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་མར་མེ་ཤི་བ་ནི་ཡོད་མོད་ཀྱི་ཁོ་བོས་ནི་མ་བསད་དོ་ཞེས་འཛེར་བ་ན་ཤི་བ་དེ་ད་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། །དངོས་ལ་གནོད་བྱེད་ནི་འགགས་པ་དང་མ་སྐྱེས་ཀྱང་ད་ལྟར་ཡོད་ན་འདས་མ་འོངས་སུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་བརྗོད་ཟིན་པ་ཉིད་དོ། །འོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་དབྱུག་ཐོགས་ཐོར་ཚུགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ལས་འདས་པ་ཟད་པ་འགགས་པ་བྲལ་བ་རྣམ་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཇི་ལྟར་དྲང་ཞེ་ན། དེ་ནི་སྔར་གྱི་ལས་དེས་རྒྱུད་དེ་ལ་རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་འབྱིན་ནུས་ཀྱི་ས་བོན་བཞག་པས་རྣམ་སྨིན་དེ་སྐྱེད་པའི་མཐུ་ཡོད་པ་ལ་དགོངས་ཀྱི། དེ་མ་འགགས་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མདོ་ལས། མིག་ནི་སྐྱེ་བ་ན་གང་ནས་ཀྱང་མི་འོང་ལ། འགགས་པ་ན་ཡང་གང་དུའང་རྩོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དགེ་སློང་དག་མིག་ནི་མ་བྱུང་བ་ལས་འབྱུང་ཞིང་བྱུང་ནས་ཀྱང་སླར་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་མ་འོངས་པའི་མིག་ཡོད་ན་མ་བྱུང་བ་ལས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་གསུང་བར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་དེ་ལྟར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ།།

ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲས་པ་ཡང༌། དེ་དག་གིས་བསྐྱེད་པའམ་དམིགས་པ་ཙམ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་འབྲས་བུ་སྔ་ལ་རྒྱུ་འཕྱི་བ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཆེས་འཕྱི་བ་ནས་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བའི་མ་འོངས་པས་ད་ལྟར་གྱི་རྣ་ཤེས་སྐྱེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། མྱ་ངན་འདས་པ་ཡང་འཁོར་བའི་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་བས་རྣམ་ཤེས་སྐྱེད་པར་མི་འཐད་དོ། །གཉིས་པ་ལྟར་ན་ཡང་ད་ལྟར་ཡོད་པས་མ་ཁྱབ་སྟེ་འདུས་མ་བྱས་བཞིན་ནོ། །རིགས་པ་དང་པོ་ཡུལ་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལའང་ཁྱབ་པ་མེད་དེ། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ད་ལྟ་བའི་ཡུལ་བཞིན་ནོ།།

གཉིས་པ་ལས་འདས་པ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པ་ཡང་དེ་ཞིག་པ་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། དེའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཡང་མ་ཡིན་གྱི། རྒྱུད་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའིཁྱད་པར་ལས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་བྱེད་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་རྒྱུད་དང་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ལས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་འབྱིན་པའི་ནུས་པ་བཞག་པའི་སེམས་ཕྱིར་ཞིང་འབྱུང་བ་ལས་དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་རྒྱུད་ཡིན་ལ། དེ་གཞན་དང་གཞན་དུ་སྐྱེ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། དེའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྲས་བུ་སྐྱེད་ནུས་ནི་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་རོ།།

གཉིས་པ། མཇུག་བསྡུ་བ་ནི།

བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ་དེ་ལྟར་འགོག་པར་བྱེད་ཀྱང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་རང་བཞིན་ནམ་ངོ་བོ་དག་ནི་ཟབ་པ་ཡིན་པས་རྟོག་པས་གཞན་དུ་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་ཀྱི་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་ལས་འབྱུང་བས་ཁོ་བོ་ཅག་རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་མི་འདོར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྤངས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཁྱད་པར་ནི་སྤང་བྱ་གང་ཞིག་གང་གིས་སྤངས་ན་དེ་དང་བྲལ་བའི་ལམ་གྱིས་དེ་དང་བྲལ་ན་དེ་སྤངས་སམ་ཞེ་ན། བྲལ་ན་སྤངས་པ་ཡིན་གྱི། སྤངས་ཀྱང་མ་བྲལ་བ་ཡོད་དེ། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་སྐྱེས་ལ་ཀུན་འབྱུང་ཤེས་པ་མ་སྐྱེས་པའི་ཚེ་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྤངས་ཀྱང་ཀུན་འགྲོ་ལྷག་མ་སྟེ་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་སྤང་ཀུན་འགྲོ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྡན་ལ། སྒོམ་སྤང་ནི་ཆེ་འབྲིང་རྣམ་པ་དགུ་ལས་དང་པོའི་རྣམ་པ་སྤངས་ཀྱང་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཡུལ་ཅན་དྲི་མ་སྟེ་སྒོམ་སྤང་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྡན་ནོ། །དེ་དག་གི་རྒྱུ་མཚན་ནི། ཕྲ་རྒྱས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་རྣམས་ནི། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དངོས་པོ་དེ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་བཤད་ཟིན་ཏོ།།

དྲུག་པ་ནི།

དངོས་པོ་གང་ལ་/ཕྲ་རྒྱས་དུ་31རྒྱས་ན་འབད་པ་ཆུང་ངུས་རྟོགས་པའི་ཐབས་སུ་ཆོས་བཅུ་དྲུག་སེམས་བཅུ་དྲུག་གང་གི་ཡུལ་ཡིན་པ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ཞེས་པས་ཕྲ་རྒྱས་འདི་སྙེད་ཅིག་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་རྟོགས་སླ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུ་ན་ཁམས་གསུམ་ན་སྤང་བྱ་རིས་ལྔ་ལྔ་དང༌། ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཏེ་བཅུ་དྲུག་དང༌། དེའི་ཡུལ་ཅན་སེམས་ཀྱང་བཅུ་དྲུག་གོ །དེ་ལས་སྡུག་བསྔལ་དང་དེའི་རྒྱུ་མཐོང་བ་དང༌། གོམས་པ་ཡིས་སྤང་བར་བྱ་བ་འདོད་ཁམས་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་གྲངས་འདྲ་བར་རང་གི་ས་པའི་སེམས་གསུམ་དང༌། གཟུགས་སུ་གཏོགས་པ་གཅིག་དང་དྲི་མེད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཏེ་ལྔ་ལྔའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་སྤང་ནི་དེའི་ཀུན་འགྲོ་དང་དེ་མིན་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་དང༌། ཀུན་འབྱུང་མཐོང་སྤང་ཀུན་འགྲོའི་སེམས་དང༌། སྒོམ་སྤང་ཐོས་བསམ་ལས་བྱུང་བ་ལྟ་བུ་དགེ་བའི་སེམས་དང༌། འདོད་པར་སྐྱེས་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའམ་གཟུགས་སུ་སྐྱེས་པ་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་དམིགས་པ་ལྟ་བུ་གཟུགས་ཀྱི་སྒོམ་སྤང་དགེ་བའི་སེམས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་ཕྱོགས་དེའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་སེམས་དེ་དང་བཅས་པའོ། །གཞན་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ་འགོག་ལམ་མཐོང་སྤང་གི་དངོས་སུ་ལོག་ཞུགས་ནི་ཟག་མེད་ཁོ་ན་དང༌། དེ་ལ་ལོག་ཞུགས་ནི་དེ་ཉིད་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་དང་། ས་གོང་མའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འོག་སར་མི་དམིགས་པར་བཤད་ཟིན་ལ། གཟུགས་མེད་ཀྱང་རིང་བ་བཞིས་རིང་བའི་ཕྱིར་དེའི་སེམས་དགེ་བས་ཀྱང་མི་དམིགས་སོ།།

ཀུན་འབྱུང་མཐོང་སྤང་ལ་ཡང་རིག་པ་དེ་ཉིད་དང༌། སྒོམ་སྤང་ཡང་ཀུན་འགྲོ་དེ་གཉིས་དང་སྒོམ་སྤང་དགེ་སོགས་ཅི་རིགས་པ་དང༌། གཞན་གཉིས་དང་བཅས་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་ཁམས་ལས་སྐྱེས་པའི་ཆོས་དེ་གསུམ་ནི་རང་གི་གསུམ་སྔ་མ་བཞིན་དང༌། འོག་གསུམ་ནི་སྐལ་བ་མི་མཉམ་པའི་ཁམས་ཀུན་འགྲོ་གཉིས་དང༌། སྒོམ་སྤང་ཐོས་བསམ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་དང༌། གོང་གཅིག་ནི་ནམ་མཁའི་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་དགེ་བ་ཁོ་ན་སྟེ། གཟུགས་མེད་དངོས་གཞི་དགེ་རྣམས་ཀྱི། །སྤྱོད་ཡུལ་ཟག་བཅས་འོག་མ་མིན། །ཞེས་པ་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲི་མེད་ཀྱིའང་ཡུལ་དུ་འགྱུར་ཏེ་རྗེས་ཤེས་ཕྱོགས་སུ་ཊཱིཀ་བྱེད་དག་འཆད་ལ་ཆོས་ཤེས་ཀྱི་ཆའང་ཅུང་ཟད་སྲིད་སྙམ་མོ། །གཟུགས་མེད་ལས་སྐྱེས་པའི་ཆོས་དེ་གསུམ་ནི་འདོད་གཟུགས་ཀྱི་སྐལ་པ་མི་མཉམ་པའི་ཀུན་འགྲོ་བཞི་དང༌། སྒོམ་སྤང་ཅི་རིགས་པར་གཉིས་དང༌། སྔ་མ་བཞིན་རང་གི་སེམས་གསུམ་སྟེ་ཁམས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་སེམས་གསུམ་གསུམ་དང་གཉེན་པོ་ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །འགོག་པ་དང་ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཀུན་ཏེ་ཁམས་གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རང་གིས་གླགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །དེའི་དོན་བསྣན་པ་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཤུགས་ལ་སྔར་གྱི་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་པར་བཤད་པར་འགྱུར་བས། འདི་ལྟར་འདོད་པ་ན་སྔར་གྱི་ལྔ་དང༌། དངོས་སུ་ལོག་ཞུགས་ལ་དམིགས་པ་བསྣན་པས་དྲུག་དྲུག་དང༌། གཟུགས་ན་དགུ་དགུ་དང༌། གཟུགས་མེད་ན་བཅུ་གཅིག་བཅུ་གཅིག་གོ །ཟག་མེད་ནི་ཁམས་གསུམ་ན་སྤང་བྱ་རིས་ལྔ་ལྔ་ཡོད་པའི་མཐའ་མ་གསུམ་གསུམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། འགོག་ལམ་ལ་དངོས་སུ་ལོག་ཞུགས་དག་སྒོམ་སྤང་དགེ་བ་ཡིན་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིའང་ཡིན་པས་བཅུའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །འོན་ཀྱང་ནམ་མཁའ་བརྟགས་མིན་ནི་སྒོམ་སྤང་དགེ་བ་ཁོ་ནའི་ཡུལ་ཡིན་ཡང་སྤྱི་རིགས་ལ་དགོངས་པས་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང༌། ཁམས་གསུམ་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་མཐོང་དང༌། །སྒོམ་པས་སྤང་བྱ་ཟག་པ་མེད། །རྣམ་ཤེས་ལྔ་བརྒྱད་བཅུ་དང་ནི། །རྣམ་ཤེས་བཅུ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། །འགོག་དང་ལམ་མཐོང་སྤང་བྱ་ཀུན། །རང་གིས་གླགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ཞེས་བསྡུ་བ་མཛད་དོ།།

ད་ནི་ཇི་ལྟར་ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་རྒྱས་པའི་ཚུལ་ལས་བདེ་བའི་དབང་པོ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་ཤེས་ལ་ཕྱོགས་ཙམ་མཚོན་པ་ནི། ཁམས་གསུམ་ན་བདེ་བའི་དབང་པོ་ནི་འདོད་པ་ན་སྒོམ་སྤང་དང་། གཟུགས་ན་སྤང་བྱ་རིས་ལྔ་དང༌། ཟག་མེད་ཡིན་པ་སྟེ་བསྡོམས་ན་བདུན་ཡིན་ལ། དེ་དག་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་ཤེས་ནི་འདོད་པ་ན་འགོག་པ་མཐོང་སྤང་མ་གཏོགས་པ་རིས་བཞི་དང༌། གཟུགས་ན་རིས་ལྔ་དང༌། གཟུགས་མེད་ན་ལམ་མཐོང་སྤང་དང༌། སྒོམ་སྤང་སྟེ་གཉིས་དང༌། ཟག་མེད་ཀྱིས་ཀྱང་དམིགས་པས་བསྡུ་ན་བདེ་བ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་ཤེས་བཅུ་གཉིས་སོ། །དེའི་འདོད་པའི་སེམས་བཞི་ལ་འགོག་པ་མཐོང་སྤང་མ་གཏོགས་པ་རིས་བཞི་དང་། གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་རིས་ལྔ་ལ་དེའི་ཕྲ་རྒྱས་འདུས་བྱས་ལ་དམིགས་པ་རིས་ལྔ་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་ལམ་མཐོང་སྤང་གི་རྣམ་ཤེས་ལ་ལམ་མཐོང་སྤང་དང་སྡུག་ཀུན་ཀུན་འགྲོ་དང༌། སྒོམ་སྤང་གི་རྣམ་ཤེས་ལ་དེའི་ཕྲ་རྒྱས་དང་སྡུག་ཀུན་ཀུན་འགྲོ་སྟེ་དེ་རྣམས་དམིགས་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་ཅི་རིགས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཞིབ་ཏུ་ཤེས་པར་འདོད་པ་དག་གིས་ཁོ་བོས་བྱས་པའི་ཡིག་ཆུང་ལོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །འདིའི་ཞར་ལ་བླ་མ་དག་སེམས་རེ་རེའི་ཡུལ་དུ་ཆོས་དུ་དུ་འགྱུར་ཡང་དཔྱད་ཅེས་གསུང་ངོ༌། །དེ་ནི། ཁམས་གསུམ་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་དང༌། །སྒོམ་སྤང་འགོག་ལམ་མཐར་ཟག་མེད། །བཅོ་ལྔ་བཅུ་དྲུག་གཉིས་དང་ནི། །བཅུ་དང་བཅུ་དྲུག་དང་ནི་གཉིས། །ལྔ་དང་བཅུ་གཅིག་གཉིས་བཅུ་དྲུག །ཅེས་པའོ།།

སེམས་ཕྲ་རྒྱས་དང་བཅས་པའི་ཚུལ་ནི།

བཅས་པ་དེ་དག་དེ་ལ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། མ་ངེས་ཏེ། སེམས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཕྲ་རྒྱས་དང་བཅས་པ་ན་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་ཡང་བཅས་པ་སྟེ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཕྲ་རྒྱས་གང་དག་མ་སྤང་པར་སེམས་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའམ། གང་ལ་ཕྲ་རྒྱས་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པ་དང༌། ཕྲ་རྒྱས་གང་དག་སྤངས་པ་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་བསྟན་བཅོས་ལས། རྒྱས་པར་འགྱུར་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ་སེམས་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡང་མ་སྤངས་ལ། དེ་ལ་དམིགས་པ་ཡང་མ་སྤངས་པའི་ཕྲ་རྒྱས་གང་དག་ཡིན་པའོ། །རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ་སེམས་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་པའོ། །སྤངས་ན་ཇི་ལྟར་ལྷན་ཅིག་གནས་ཞེ་ན། སྤངས་ཀྱང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལས་དབྱེ་བར་མི་ནུས་པས་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་སྤོང་བ་ཡང་དམིགས་པ་ལས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འགྲེལ་པ་ལས། མཚུངས་པར་ལྡན་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་མི་ནུས་སོ། །དམིགས་པ་ལས་ནི་ནུས་ཏེ་འདི་ལྟར་ཡང་དེ་ལ་དམིགས་ནས་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་སོ། །ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པའི་སེམས་ལ་ནི་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་བཅས་པར་བཞག་གི་མི་རྒྱས་ན་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པས་བཅས་པའི་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

སྐྱེ་ཚུལ་ནི་བདེན་པའི་དོན་ལ་རྨོངས་པ་ལས་ཕྱོགས་གཉིས་ཐོས་ཏེ་འདི་སྡུག་བསྔལ་ལམ་སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་ལ། དེ་ནས་ནི་སྡིག་གྲོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ལོག་པར་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་ལས་སྡུག་བསྔལ་མེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པར་ངེས་པའི་ལོག་ལྟ་དང༌། དེ་ནས་ཕུང་པོ་མི་རྟག་པ་ལ་བདག་ཏུ་ཞེན་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། དེ་ནས་བདག་རྟག་པའམ་ཆད་པའི་མཐར་འཛིན་པས་མཐར་འཛིན་ལྟ་བ་དང༌། དེ་ནས་ནི་གང་ལ་མཐར་བཟུང་བ་དེས་དག་པར་ཡིད་ཆེས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་དང༌། དེ་ནས་གང་གིས་དག་པར་ཡིད་ཆེས་པ་དེ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པས་ལྟ་བ་མཆོག་འཛིན་དང༌། དེ་ནས་མཆོག་ཏུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རང་གི་ལྟ་བ་དེ་ལ་ཆགས་ཤིང་དེས་ང་རྒྱལ་བར་འགྱུར་ལ། དེ་ལས་ལྟ་བ་དེའི་དགྲ་བོར་གྱུར་པ་གཞན་གྱི་ལྟ་བ་ལ་ཞེ་སྡང་བ་སྐྱེའོ། །དགྲ་བོ་ནི་མི་མཐུན་པ་སྟེ་གང་སྤེལ་གྱིས། བདག་གཟུགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལྟ་བའི་དགྲའོ། །སེམས་ལ་སོགས་པ་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པའམ། ལྟ་བ་གཞན་ལའང་རུང་སྟེ་བདག་རྒྱུད་ཀྱི་ལྟ་བ་ལ་བཤད་དོ། །གཞན་དག་ནི་རང་གི་ལྟ་བ་བླངས་ནས་བོར་བ་ལ་སྡང་བར་འདོད་དེ། མཐོང་སྤང་ཆགས་སྡང་སོགས་ཀྱི་དམིགས་པར་རང་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ལྟ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་བཅུ་པོ་འཇུག་པའི་རིམ་པའོ།།

རྒྱུ་ནི་ཕྲ་རྒྱས་སྤངས་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ་མ་སྤངས་ཤིང་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་དང་མཐུན་པའི་ཡུལ་ཉེ་བར་གནས་པ་དང༌། དེ་མ་ཐག་རྐྱེན་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེའོ། །དང་པོའི་དེ་གཉིས་ནི་ཐོབ་པ་མ་བཅད་པ་དང༌། གཉེན་པོ་མ་སྐྱེས་པ་ལ་བཤད་དོ། །རྒྱུ་གསུམ་ནི་རིམ་པ་བཞིན་རྒྱུ་དང་ཡུལ་དང་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་གཙོ་བོའི་རྒྱུ་ཚང་བར་བགྲངས་པ་ཡིན་གྱི་ངེས་པར་ཚང་དགོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་གྱི་སྟོབས་ཁོ་ན་ལས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉམས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེའོ། །འགྲེལ་པར་གྲག་གོ་ཞེས་པ་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ན་མ་ཚང་བར་ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་བསྟན་པའི་དོན་དུ་གང་སྤེལ་འཆད་དོ།།

གསུམ་པ། རྣམ་གྲངས་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། ཟག་པ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ནི།

ཕྲ་རྒྱས་དེ་དག་ཉིད་ལ་མདོ་ལས་ཟག་པ་ཆུ་བོ་དང་སྦྱོར་བ་དང་ཉེར་ལེན་ཞེས་གསུངས་པས་དེའི་དོན་འཆད་པ་ལ། ཟག་པ་གསུམ་གྱི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་གཏི་མུག་ལྔ་མ་གཏོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཅིག་དང༌། འོག་ནས་འབྱུང་བའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་བཅུ་དང་བཅས་པའི་རྫས་བཞི་བཅུ་རྩ་གཅིག་ནི་ཕལ་ཆེར་འདོད་པ་ལ་དམིགས་པས་འདོད་པའི་ཟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཕྲ་རྒྱས་མ་རིག་པ་བཅུ་བོར་བའི་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་ཁོ་ན་སྲིད་པའི་ཟག་པའོ། །ཁོ་ན་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་ཀུན་དཀྲིས་བསལ་བའི་དོན་དུ་ཊཱིཀ་བྱེད་དག་འཆད་དོ། །འོ་ན་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་སྲིད་པའི་ཟག་པ་གང་ཞེ་ན། མ་རིག་པ་རྣམས་མ་གཏོགས་པ་དེ་ལས་གཞན་པ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་འཆིང་བ་དང་ཕྲ་རྒྱས་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་གང་དག་ཡིན་པའོ་ཞེས་བཤད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་རྨུགས་རྒོད་དེར་མི་འཆད་ཅེ་ན། ཁ་ཆེ་བས་རང་དབང་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཏེ། འདིར་རང་དབང་ཅན་གྱི་དོན་ནི་རང་གི་འཇུག་པ་ཤས་ཆེ་བ་ཡིན་ན་དེ་གཉིས་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེར་མི་གཞག་གོ་ཞེའོ། །དེ་དག་ནི་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པ་དང༌། ཕལ་ཆེར་ཁ་ནང་དུ་བལྟས་ཏེ་སྙོམས་འཇུག་རྟེན་ལུས་དང་བཅས་པ་ལ་དམིགས་པ་དང་མཉམ་པར་བཞག་པའི་ས་པའི་ཕྲ་རྒྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐར་པའི་འདུ་ཤེས་བཟློག་པའི་དགོས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་བྱས་ནས་སྲིད་ཟག་ཏུ་གཞག་གོ །ཁམས་གསུམ་གྱི་མ་རིག་པ་བཅོ་ལྔ་ནི་མ་རིག་པའི་ཟག་པར་གྲུབ་བོ།།

དེ་ལོགས་སུ་གཞག་པའི་དགོས་པ་ནི། དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང༌། འཁོར་བའི་རྩ་བ་ཡང་མ་རིག་པ་ཡིན་ཏེ་མདོ་ལས། འཇིག་རྟེན་འདི་དང་ཕ་རོལ་ན། །འདོད་དང་ཆགས་པས་བསླངས་པ་ཡི། །ངན་འགྲོར་གང་དག་ཅི་ཡོད་པ། །ཐམས་ཅད་མ་རིག་རྩ་བ་ཅན། །ཞེས་པས་དེ་སྤངས་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ཟག་པར་བསྟན་ཏོ། །ཆུ་བོ་སྦྱོར་བའང་ཟག་པར་བཤད་པ་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་ལྟ་བ་རྣམས་བསལ་བའི་ཕྱིར་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །འགྲེལ་པར་གྲག་གོ་ཞེས་པ་ནི་གཞན་གྱི་གཞུང་ལུགས་བསྟན་པའི་དོན་ཡིན་ལ་དགོངས་པ་ནི་གདུལ་བྱའི་དབང་གིས་སོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་འདོད་པའི་ཆུ་བོ་རྫས་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་དང༌། སྲིད་པའི་ཆུ་བོ་ཉི་ཤུ་བརྒྱད་དང༌། ལྟ་བའི་ཆུ་བོ་སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །ཟག་པར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་དེའི་དོན་འཁོར་བར་འཇོག་པ་ཡིན་ན་གྲོགས་མེད་པའི་ལྟ་བ་རྐྱང་པ་རྣམས་གཡོ་ཞིང་གསལ་བའི་ཕྱིར་འཁོར་བར་འཇོག་པའི་རྗེས་སུ་མི་མཐུན་པས་མ་བསྟན་ཏོ། །ལོ་ཞེས་པའི་ཚིག་ཟུར་གྱིས་མ་རིག་པ་ཡང་བརྟན་པ་དང་མི་གསལ་བའི་ཕྱིར་ཆུ་སྦྱོར་དུ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་གཞག་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྨོས་སོ་ཞེས་གང་སྤེལ་འཆད་དོ། །མ་རིག་པ་བཅོ་ལྔ་ནི་རྩ་བ་ཡིན་པས་མ་རིག་པའི་ཆུ་བོ་སྟེ་སྦྱོར་བ་ལའང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །ཉེར་ལེན་བཞི་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་ཆུ་བོ་དང་སྦྱོར་བར་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ནི་མ་རིག་པ་དང་བཅས་པ་ཉེར་ལེན་རྣམས་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་བཞིར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་ལྟ་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

དེས་ན་འདོད་པ་ཉེར་ལེན་རྫས་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་དང༌། ཕལ་ཆེར་ཁ་ནང་དུ་བལྟས་པས་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཉེར་ལེན་སུམ་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་དང༌། ལྟ་བ་ཉེར་ལེན་སུམ་ཅུ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་ཉེར་ལེན་དྲུག་གོ །དེ་ལོགས་སུ་འཆད་པའི་རྒྱུ་ནི་ལམ་མིན་ལམ་དུ་འཛིན་པས་ཡང་དག་པའི་ལམ་གྱི་དགྲར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕྱོགས་གཉིས་ཀ་སླུ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཟས་མི་ཟ་བ་དང་མེ་དང་ཆུར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་ལམ་དུ་འཛིན་པས་ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་དང་གོས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་དང་ཟས་རོ་བརྒྱ་པ་དང་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་ལྔ་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་ཞེན་པར་ལོངས་སྤྱད་དུ་རུང་བའི་ཡུལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་སྤངས་ནས་གཅེར་བུ་དང༌། འདམ་རྫབ་བསྲེས་བ་ལ་སོགས་པས་དག་པར་འཛིན་པས་ཕྱི་རོལ་པའི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱང་སླུའོ། །འོ་ན་མ་རིག་པ་བསྲེས་ཏེ་ཉེར་ལེན་དུ་བཤད་ཀྱི་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མི་སྟོན་ཅེ་ན། ཡང་སྲིད་པ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཉེར་ལེན་ཡིན་ན་མ་རིག་པ་ནི་མི་གསལ་བས་གྲོགས་མེད་པར་ཡང་སྲིད་པ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་མིན་པའི་ཕྱིར་བསྲེས་ཀྱི་ལོགས་སུ་མི་གཞག་གོ །སློབ་དཔོན་ནི་མདོ་ལས། འདོད་པའི་སྦྱོར་བ་གང་ཞེ་ན། འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་པ་དང་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ལྟ་བའི་སྦྱོར་བ་གང་ཞེ་ན་ལྟ་བ་ལ་འདུན་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་དང་ལྟ་བ་ལ་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་ཉིད་འདོད་པའི་སྦྱོར་བ་དང་ལྟ་བའི་སྦྱོར་བར་གསུངས་ལ། འདོད་པ་ཉེར་ལེན་ལ་དགོངས་ནས་མདོ་གཞན་ལས་ཉེ་བར་ལེན་པ་གང་ཞེ་ན་འདི་ལ་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བཤད་དོ་ཞེས་གསུང་ངོ༌།།

གཉིས་པ། ངེས་ཚིག་ནི།

གང་གི་ཕྱིར་ཕྲ་རྒྱས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་དེ་དག་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པས་རྟོགས་དཀའ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པ་ཕྲ་བ་དང༌། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཐོབ་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་ཞིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ངོ་བོ་མ་སྤངས་ན་བཟློག་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་འབྲང་སྟེ་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར་ཕྲ་རྒྱས་དག་ཏུ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ།།

ཡང་དེ་དག་གིས་འཁོར་བར་འཇོག་པར་བྱེད་པའམ། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྨའི་སྒོ་ནས་ཟག་ཅིང་འབོར་བར་བྱེད་པ་དང༌། འགྲོ་བ་གཞན་ནམ་ཡུལ་གཞན་དུ་ཁྱེར་ཅིང་ཁྲིད་པར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་དང་དེར་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅིང་འབྱར་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་སྲིད་པའམ་འདོད་པ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་ཤེས་ཉེ་བར་འཛིན་ཅིང་ལེན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་ངེས་ཚིག་ཡིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་ནི་ཕྲ་རྒྱས་འདི་དག་གིས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཡུལ་རྣམས་ལ་འཛག་པར་བྱེད་ཅིང་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་གི་ཤུགས་ཆེན་པོས་དེ་དག་དང་ལྡན་པར་སེམས་ཀྱིས་ཆུ་བོ་ལྟར་ཁྱེར་བར་བྱེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་དང་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་དང༌། འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་ལེན་པས་ན་ཞེས་པ་རིམ་པ་བཞིན་ནོ། །ཆུ་སྦྱོར་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་ཆེ་ཐང་དུ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་མི་འབྱུང་ལ་བཤད་དོ།།

བཞི་པ། ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཉིས་ལས་དང་པོ་བསྟན་པ་ནི།

ཕྲ་རྒྱས་དེ་དག་ཉིད་ལ་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་སོགས་ཀྱིས་འཆིང་བ་དང་ཕྲ་རྒྱས་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་བར་གྱི་དབྱེ་བས་ཡང་རྣམ་པ་ལྔར་ཕྱེ་ནས་མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་ལས་བཤད་དོ། །འོ་ན་ངོ་ཚ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དཀྲིས་མ་ཡིན་ནམ་ཕྲ་རྒྱས་ཀུན་དཀྲིས་སུ་གཞག་ཅེ་ན། ཡིན་མོད་ཀྱི་གཙོ་ཆེར་ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་ཀུན་དཀྲིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་མདོ་ལས། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྐྱེན་ཞེས་སོ།།

གཉིས་པ། བཤད་པ་ལ་བཞི་ལས། དང་པོ། ཀུན་སྦྱོར་ལ་གསུམ་གྱི་ཀུན་སྤྱོར་དགུ་ནི།

རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་ཀུན་སྦྱོར་ཁམས་གསུམ་ན་བཅོ་ལྔ་དང་ཁོང་ཁྲོ་ལྔ་དང་ང་རྒྱལ་མ་རིག་པ་བཅོ་ལྔ་བཅོ་ལྔ་དང་ལྟ་བ་མཆོག་འཛིན་བཅོ་བརྒྱད་བཅོ་བརྒྱད་དང་ཐེ་ཚོམ་བཅུ་གཉིས་དང་ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་འདོད་པའི་སྒོམ་སྤང་རེ་རེའོ། །ས་ལས་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་དང་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བས་ན་ཀུན་སྦྱོར་རོ་ཞེས་སོ། །འོ་ན་ལྟ་བའི་ཀུན་སྦྱོར་ལས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་གཉིས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་གཞག་ཅེ་ན། ལྟ་བ་གསུམ་རྫས་བཅོ་བརྒྱད་ཡིན་པ་བཞིན་མཆོག་འཛིན་གཉིས་ཀྱང་ཡིན་པས་རྫས་མཉམ་པའི་ཕྱིར་དང་གསུམ་མཆོག་ཏུ་གཟུང་བྱ་དང་གཉིས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པར་འདྲ་བས་གཟུང་འཛིན་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་དེ་གཉིས་ལྟ་བའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལས་གཞན་ནོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཕྲ་དོག་དང་སེར་སྣ་ལོགས་སུ་གཞག་ཅེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་དེ་གཉི་ག་ཀུན་དཀྲིས་བརྒྱད་ལས་གཅིག་ཏུ་མི་དགེ་བ་དང་རང་དབང་ཅན་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཕྲ་དོག་དང་སེར་སྣ་ནི་དེ་དག་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ཀུན་སྦྱོར་གཉིས་སུ་བཤད་དོ། །གཞན་དག་ན་རེ་དེའི་ལྟར་ན་ལན་དེ་རུང་གི་བཅུ་འདོད་པ་ལ་མི་རུང་ངོ་ཞེའོ། །སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་ནི་དེ་གཉིས་ཡང་ཡང་འབྱུང་ཞིང་བདེ་འགྲོ་ན་ལྷག་པར་འཆིང་བས་བཤད་དེ། འདོད་པ་ན་ཀུན་སྦྱོར་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཡོད་ཀྱང༌། ཀོའུ་ཤི་ཀ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ནི་ཕྲ་དོག་དང་སེར་སྣའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཅན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེའོ། །ཡང་ན་དེ་གཉིས་ནི་དབང་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཆུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀུན་ཏུ་གདུང་བ་དང་དགའ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ་དེ་སྟོན་པ་དང༌། ཁྱིམ་པ་ལོངས་སྤྱོད་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཆོས་ལ་བརྟེན་པ་ཡང་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་ཕྱོགས་ཀྱང་བདུད་རྩི་དང་བུད་མེད་ཀྱི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བས་ཞེས་ཊཱི་ཀར་བཤད་དོ།།

གཉིས་པ། ཐ་མའི་ཆ་མཐུན་ནི།

མདོ་ལས་ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་ལྔ་སྤངས་པས་ཕྱིར་མི་འོང་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་དང་ཐེ་ཚོམ་ནི་ཁམས་གསུམ་པ་སྟེ་དྲུག་དང་བཅུ་གཉིས་ཡིན་ལ། འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་གནོད་སེམས་ནི་འདོད་པ་ཁོ་ན་སྟེ་ལྔ་ལྔའོ། །འདི་དག་ནི་ཐ་མའི་ཆ་མཐུན་དུ་འཇོག་པ་ནི་ཐ་མའི་ཆ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཏེ་གཅིག་ཏུ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ཡིན་པས་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཐ་མ་དམན་པ་ཡིན་ལ། དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཐ་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འདོད་པ་ལས་མི་འདའ་བར་བྱེད་དེ་སྒོ་བས་བཙོན་ར་ནས་འབྱུང་དུ་མི་སྟེར་བ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདོད་པ་ལས་འདས་ཏེ་གོང་མར་སྐྱེས་ཀྱང་གཞན་གསུམ་པོ་ཡིས་ནི་ཕྱིར་ཟློག་པར་བྱེད་དེ་དེར་གཏན་དུ་མི་སྡོད་པས་སྲིད་པར་འཁོར་ཞིང་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྒོ་བ་བག་མེད་པས་བཙོན་ར་ནས་ཤོར་ཡང་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་ཕྱིར་ཟློག་པར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །གང་སྤེལ་གྱིས་འདོད་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཆ་ཡིན་ཞིང་ཐ་མ་ནི་ཐ་ཤལ་ཏེ། གཅིག་ཏུ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ངན་འགྲོ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་པ་བར་མཚམས་མེད་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་འོ། །སེམས་ཙམ་པ་ནི་གསུམ་སེམས་ཅན་གྱི་ཐ་མ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་གཉིས་ཁམས་ཀྱི་ཐ་མ་འདོད་པ་ལས་མི་འདའ་བས་ཐ་མའི་ཆ་མཐུན་ནོ་ཞེས་སོ། །འོ་ན་རྒྱུན་ཞུགས་ཀྱིས་ལྟ་བ་ལྔ་དང་ཐེ་ཚོམ་སྟེ་དྲུག་ཟད་པར་སྤངས་པ་ལ་མདོ་ལས། བཙུན་པ་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལགས། མིང་ཆེན་འདི་ནི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཤིང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ།།

དེས་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་པོ་དེ་དག་སྤངས་པས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་རྣམ་པར་མི་ལྟུང་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཞེས་གསུམ་ཁོ་ན་གསུངས་ཞེ་ན། མཐོང་སྤང་ནི་གཅིག་དང་གཉིས་དང་བཞིའི་སྒོ་ཅན་ཡིན་ལ། འདིར་དེ་བསྡུས་ཏེ་གསུམ་པོ་སྤངས་པར་བསྟན་པས་དེའི་སྒོ་ཅན་གཞན་ཡང་སྤངས་བར་བཤད་པའི་ཕྱིར་དང་། རྩ་བ་བསྡུས་ཏེ་གསུམ་པོ་སྤངས་པར་བསྟན་པས་རྩ་བ་ཅན་གཞན་གསུམ་པོ་ཡང་སྤངས་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་གསུམ་ཁོ་ན་སྨོས་སོ། །སློབ་དཔོན་ནི་གཞན་དུ་བགྲོད་པ་ལ་བྱེད་ཆེན་པོ་གསུམ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཐར་པར་བགྲོད་པ་ལ་ཡང་གསུམ་སྟེ། ལྟ་བ་དང་པོས་ཐར་པས་སྐྲག་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བར་མི་འདོད་པ་དང་། ལྔ་པས་ལམ་གཞན་ལ་རྟེན་པའི་ཕྱིར་ལམ་ནོར་བ་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ལམ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་སྟེ། དེ་སྙེད་ཅིག་ཐར་པར་བགྲོད་པ་ལ་གེགས་བྱེད་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ལ། རྒྱུན་ཞུགས་ཀྱིས་གསུམ་པོ་སྤངས་པར་བསྟན་པས་དེ་དག་ཀྱང་སྤངས་པར་བསྟན་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར་ན་གསུམ་ཁོ་ན་བསྟན་ཏོ།།

གསུམ་པ། ཀུན་སྦྱོར་གོང་མའི་ཆ་མཐུན་ནི།

ཊཱིཀ་བྱེད་དག་གཉིས་ཀྱིས་སྔར་ཐ་མའི་ཆ་མཐུན་སྨོས་པའི་ཕྱིར་ཤུགས་ལ་གཞན་གྱི་ཆ་མཐུན་ཡོད་དོ་ཞེས་བཤད་པར་འགྱུར་བས་འཆད་པ་ནི་ཞེས་འབྲེལ་དགོད་པར་མཛད་དོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གོང་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ལས་སྐྱེས་པའི་འདོད་ཆགས་གཉིས་དང་རྒོད་པ་དང་ང་རྒྱལ་དང་རྨོངས་པའོ། །དེ་དག་མ་སྤངས་པར་གོང་མ་དེ་གཉིས་ལས་མི་འདའ་བས་དེ་གཉིས་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་གོང་མའི་ཆ་མཐུན་ནོ། །དེ་ནི་དབྱེ་བས་ཡང་རྣམས་ལྔར་བཤད་དོ་ཞེས་པས་འཆིང་བ་ལ་སོགས་པ་འཆད་པ་སྐབས་སུ་བབ་པའི་ཕྱིར་འཆིང་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ཐམས་ཅད་དང༌། ཞེ་སྡང་ཐམས་ཅད་དང༌། གཏི་མུག་ཐམས་ཅད་དེ་གསུམ་མོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཚོར་བ་གསུམ་པོའི་དབང་གིས་ཏེ། བདེ་བ་ལ་འདོད་ཆགས་དམིགས་མཚུངས་ཅི་རིགས་པའི་སྒོ་ནས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཞེ་སྡང་དང༌། བཏང་སྙོམས་ལ་གཏི་མུག་སྟེ་དེ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་ཆགས་སྡང་ཡང་དེ་ལ་མི་རྒྱས་སམ་ཞེ་ན་རྒྱས་མོད་ཀྱི། དེ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ལ། དེ་གཉིས་མི་གསལ་བར་མཐུན་པས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྨོས་སོ། །དེ་ཡང་རང་རྒྱུད་ཀྱི་བདེ་བ་ལ་སོགས་ལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་མཐུས་དམིགས་པའམ་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །གཞན་དག་ན་རེ་དགྲ་བོའི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཞེ་སྡང་དང་འདོད་ཆགས་དམིགས་པ་རྒྱས་ལ་མཚུངས་ལྡན་གྱིས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །དེ་དག་གིས་དགེ་བའི་སྤྱོད་པ་ལ་འདོད་དགུར་མི་བྱེད་པར་འཆིང་སྟེ་བཅིངས་པ་ཉམས་བག་ཏུ་བྱར་མེད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ས་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །ཉེ་ཉོན་ནི་གཙོ་ཆེར་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ་སེམས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་གཞན་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོས་བསྡུས་པ་ཞེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞི་ཕྲན་ཚེགས་ལས་མི་དགའ་བ་དང་གླལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་ནི་མི་བྱ་ཞིང་དེ་དང་ཉེ་བར་འདུག་པས་ན་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བཤད་དོ།།

བཞི་པ། ཀུན་དཀྲིས་ནི།

རྩ་བའི་ཕྲ་རྒྱས་ལ་དེར་བཤད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་དཀྲིས་སུ་འདོད་ལ། རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བརྒྱད་གསུངས་ཏེ། བླ་མ་དག་བསླབ་པ་གསུམ་ཕན་འདོགས་དང་བཅས་པའི་མི་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་བརྒྱད་དུ་གྲངས་ངེས་སོ་ཞེས་འཆད་དོ། །དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་མེད་དང་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྲག་དོག་སེར་སྣ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒོད་འགྱོད་དང་སེམས་ཀྱི་རྨུགས་གཉིད་དང་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཁྲོ་བ་དང་འཆབ་པ་བསྣན་ནས་བཅུར་འདོད་དོ། །འདི་དག་གིས་སྲིད་པའི་བཙོན་རར་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་ཀུན་དཀྲིས་སམ། འདི་དག་ཡོད་ན་སྤྱོད་པ་ངན་པ་དག་ལྡང་བས་ན་ཀུན་དཀྲིས་ཞེས་གང་སྤེལ་དུའོ། །ས་ལས་སྲིན་བུ་ལ་ཆུས་དཀྲིས་པ་ལྟར་ཡང་ཡང་རྒྱུད་དུ་འབྱུང་བས་སེམས་འཁྲི་ཞིང་ཡོག་པར་བྱེད་པས་ཞེས་བཤད་དོ། །ད་ནི་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་དང་ཇི་ལྟར་ཉེ་བ་སྟོན་པའམ། རྒྱུ་མཐུན་བསྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པའི་དོན་འཆད་དེ། རྙེད་བཀུར་དང་རྩེ་རྒོད་ཀྱི་ཡུལ་དང་རང་གི་ནོར་ལ་འདོད་ཆགས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་རྒོད་པ་དང་སེར་སྣ་སྤོང་ལ། འཆབ་པ་ནི་ཁ་ཅིག་བདག་ཉིད་ཉེས་པ་ཅན་དུ་ཤེས་ཏེ་རྙེད་བཀུར་མེད་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་དུ་སྲེད་པ་ཡིན་ཞེས་དང༌། ཁ་ཅིག་ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་མ་ཤེས་པའི་མ་རིག་པ་ཡིན་ཞེས་དང༌། ཁ་ཅིག་ཤེས་པ་དང་མི་ཤེས་པ་གཉིས་ཀའོ་ཞེས་མི་མཐུན་པར་རྩོད་ཅིང༌། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་འབྲས་བུ་མ་རིག་པ་ལས་རྨུགས་གཉིད་དང་ཁྲེལ་མེད་དང་ལས་འབྲས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ལས་འགྱོད་པ་དང་ཁྲོ་བ་དང་ཕྲག་དོག་ནི་ཡུལ་ལ་མནར་སེམས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཁོང་ཁྲོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་ལུས་ལས་དྲི་མ་ལྟར་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་འབྱུང་བས་དྲི་མ་ཞེས་ཊཱི་ཀ་གསུངས་པ་དྲུག་སྟེ་རྣམ་འཚེའི་བར་རོ། །དེ་ལ་སྒྱུ་དང་རྒྱགས་པ་ནི་རྙེད་བཀུར་དང་རང་གི་ཆོས་ལ་ཆགས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ལས་སྐྱེ་ལ། ཁོན་འཛིན་དང་རྣམ་འཚེ་ནི་ཡུལ་ལ་མནར་སེམས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཁོང་ཁྲོ་ལས་སྐྱེས་ཤིང་འཚིག་པ་ནི་སྡིག་པ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ལྟ་བ་མཆོག་འཛིན་ལས་དང༌། གཡོ་ནི་ལས་འབྲས་ལ་སྐུར་བའི་ལོག་པར་ལྟ་བས་ཀུན་ནས་བསླངས་ནས་སྡིག་མི་འཆགས་པར་གྱ་གྱུ་བྱེད་པ་སྟེ་མདོ་ལས། གྱ་གྱུ་ཅི་ཡིན་སྡིག་ཅན་ལྟ། །ཞེས་སོ།།

དེ་དག་ཀྱང་སྤང་བྱ་གང་ཡིན་ལ་སོགས་པའི་དྲི་ལན་བྱས་ཤིང་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི། ཀུན་དཀྲིས་བཅུ་པོ་དེ་ལས་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་ནི་མི་དགེ་བའི་ས་པ་དང༌། རྨུགས་རྒོད་ཉོན་མོངས་པའི་ས་པ་དང༌། གཉིད་གཉིས་ཅར་དང་མི་འགལ་བས་སྤང་བྱ་གཉིས་ཀ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མཐོང་སྤང་སྒོམ་སྤང་གཉིས་ཀ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་ལྔ་ནི་ཤེས་བྱ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་སྒོམ་སྤང་ཁོ་ན་ཡིན་ཞིང༌། མ་རིག་པ་ཙམ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་རང་དབང་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་དྲི་མ་ཅན་རྣམས་ཀྱང་སྒོམ་སྤང་རང་དབང་ཅན་ནོ། །ཉེ་ཉོན་དེ་དག་ལས་འདོད་པ་ན་མི་དགེ་བ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་རྨུགས་རྒོད་གཉིད་གསུམ་ནི་མི་དགེ་བ་དང་བསྒྲིབས་པ་གཉིས་ཀའོ། །འདི་གཉིས་མ་ཡིན་པའི་གཉིད་ཀུན་དཀྲིས་མ་ཡིན་ཞིང༌། འདོད་པ་དེ་ཡན་ཆད་ན་ཡོད་པ་རྣམས་ནི་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་ནོ། །ཡང་འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་གཡོ་སྒྱུ་ཡོད། འོ་ན་དེ་ན་གཡོ་སྒྱུ་ཇི་ལྟར་ཡོད་ཅེ་ན། རྟ་ཐུལ་གྱིས་འབྱུང་བཞི་གང་དུ་འགག་མ་ཤེས་ན་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་དྲིས་པས་དེས་ཀྱང་མ་ཤེས་ནས་གཏམ་རླུང་ལ་བསྐུར་ཏེ། ཁོ་བོ་ནི་ཚངས་པའོ་ཚངས་པ་ཆེན་པོའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྒྱུས་རྟ་ཐུལ་འདྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིས་རྟ་ཐུལ་གྱི་ལག་པ་ནས་ཁྲིད་ནས་སྟོན་པ་བཞུགས་བཞིན་དུ་བདག་ལ་འདྲི་བར་སེམས་སམ་ཞེས་ཏེ། ཞུས་པ་དང་རེ་ཞིག་གཟུགས་མེད་པར་འགག་ལ་མཐར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགག་གོ་ཞེས་ཏེ། དེས་ན་འདི་ནི་རང་གི་འཁོར་གྱིས་བརྙས་པའི་ངོ་ཚ་བས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མི་ཤེས་པ་སྦེད་པས་སྒྱུ་ཡིན་ནོ།།

རྨུགས་རྒོད་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་ཡིན་ལ་རྒྱགས་པ་ནི་རྣམ་པ་དེ་གང་ན་ཡང་མི་འགལ་བས་ཁམས་གསུམ་ཅར་ན་ཡོད་ལ། གཞན་བཅུ་གཅིག་པོ་དག་ནི་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་མི་དགེ་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བས་འདོད་ཁམས་ལས་སྐྱེས་པ་ཁོ་ནའོ། །གང་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་དབང་ཤེས་སྒོམ་སྤང་ཡིན་པས་རྩ་བ་ཉེ་ཉོན་མཐོང་སྤང་ཡིན་པ་རྣམས་དང་མི་ལྡན་པས་དང༌། གཉིད་དང་ང་རྒྱལ་སྒོམ་སྤང་ཡིན་པ་ཡང་མི་གསལ་བ་དང་རྟོག་བཅས་ཡིན་པས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ས་པ་ཡིན་ཞིང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རང་དབང་ཅན་ཀུན་དཀྲིས་ཕྱི་མ་ལྔ་དང་དྲི་མ་དྲུག་སྟེ་བཅུ་གཅིག་པོ་ཡང་རྟོག་བཅས་ཡིན་པས་ཡིད་ཀྱི་ས་པ་ཡིན་ལ། གཞན་དག་གསུམ་དང་ཀུན་དཀྲིས་བཞི་པོ་སྒོམ་སྤང་ནི་སྤྱི་རིགས་ནས་རྣམ་ཤེས་དྲུག་གི་རྟེན་ཅན་ནོ། །ཚོར་བ་ནི་བདེ་བ་དག་དང་འདོད་ཆགས་སུ་མཚུངས་ལྡན་ཞེས་ཏེ་འདོད་ཆགས་ནི་ལུས་བདེ་དང་ཡིད་བདེ་དང༌། ཞེ་སྡང་ནི་དེ་ལས་ལྡོག་པ་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཏེ། དགའ་བ་དང་སྐྱོ་བའི་རྣམ་པར་འཇུག་པ་དང་རྣམ་ཤེས་དྲུག་གི་ས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་རིག་པ་དག་ནི་གཞན་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་ལྔ་ཅར་དང་ལྡན་ལ། མེད་པར་ལྟ་བ་ནི་སྡིག་པའི་ལས་ཅན་དེའི་འབྲས་བུ་མེད་པར་མཐོང་བས་ཡིད་བདེ་བ་དང་དགེ་བའི་ལས་ཅན་རང་གིས་འབད་པ་དོན་མེད་པར་མཐོང་ནས་ཡིད་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ལྡན་ནོ། །ངེས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཐེ་ཚོམ་ཟོས་ན་ཡིད་མི་བདེ་བར་འགྱུར་ཞིང་གཞན་ལྔ་པོ་དགའ་བའི་རྣམ་པ་ཅན་དང་ཡིད་ཀྱི་ས་པ་ཡིན་པས་ཡིད་བདེ་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་དག་ནི་འདོད་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་སེམས་གསལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི་མི་གསལ་འཆི་བའི་དུས་ན་བཏང་སྙོམས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ལྡན་དུ་རུང་ངོ༌།།

ས་གོང་མའི་ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་ནི་ས་གང་ན་ཚོར་བ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་རང་རང་གི་ཚོར་བ་རྣམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཏེ། སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་དག་ན་ནི། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གཟུགས་མེད་ན་བཏང་སྙོམས་ཁོ་ན་དང་ལྡན་ཏེ་དགའ་གདུང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། དེ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱིས་རྒྱུད་བརླན་པའི་ཕྱིར་དགའ་བ་དང་སྐྱོ་བའི་རྣམ་པར་བཞག་པ་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །ཉེ་ཉོན་རྣམས་ལས་འགྱོད་པ་ནས་འཚིག་པའི་བར་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་སེར་སྣ་དག་ནི་ལྡོག་པ་སྟེ་ཡིད་བདེ་བ་དང་ལྡན་ཏེ་སྐྱོ་བ་དང་ཆགས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བས་དགའ་བའི་རྣམ་པར་འཇུག་ཅིང་ཡིད་ཀྱི་ས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཡོ་སྒྱུ་དང་འཆབ་པ་ནི་རང་གི་དོན་གྲུབ་པ་དང་མ་གྲུབ་པར་གོ་བ་དང༌། གཉིད་དེ་གཉིས་དང་མི་འགལ་བས་གཉིས་ཀ་དང་ལྡན་ཞིང་རྒྱགས་པ་ནི་བདེ་བ་དག་དང་ལྡན་ཏེ་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་བར་ས་གསུམ་གྱི་ཡིད་བདེ་དང་གསུམ་པའི་སེམས་བདེ་དང་ལྡན་པས་སོ། །བཏང་སྙོམས་ནི་དེ་ཀུན་དང་རྣམ་པ་མི་འགལ་བས་གྲོགས་སུ་འགྲོ་སྟེ་མ་རིག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་གཞན་པ་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་མེད་རྨུགས་རྒོད་དེ་བཞི་པོ་ནི་མི་དགེ་བའི་ས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་ཡིན་པས་ཚོར་བ་ལྔ་དང་ལྡན་དུ་རུང་ངོ་།།

ལྔ་པ། སྒྲིབ་པ་ལྔ་བསྟན་པ་ནི།

མདོ་ལས། འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་གནོད་སེམས་རྨུགས་གཉིད་རྒོད་འགྱོད་ཐེ་ཚོམ་སྟེ་ལྔ་གསུངས་པ་ལས་རྨུགས་རྒོད་ཐེ་ཚོམ་ཁམས་གོང་མར་ཡོད་པ་ཡང་གཟུང་ངམ་ཞེ་ན། འདོད་པ་ན་ཡོད་པ་ཁོ་ན་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ཏེ་མདོ་ལས། འདི་ནི་མི་དགེ་བའི་ཕུང་པོ་མ་འདྲེས་པར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་སྒྲིབ་པ་ལྔའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བསམ་གཏན་དང་སྙོམས་འཇུག་རྣམས་ལ་བསྒྲིབས་པས་ན་སྒྲིབ་པ་ཞེས་ཊཱི་ཀ་ལས་སོ། །དེ་དག་ནི་མི་མཐུན་པ་དང་ཟས་དང་བྱ་བ་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཉིས་གཉིས་གཅིག་ཏུའོ། །མི་མཐུན་པ་ནི་གཉེན་པོ་དང་ཟས་མ་ཡིན་པ་སྟེ་འགྲེལ་པར། མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོ་དང་ཟས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཅིག་གོ་ཞེས་སོ།།

སྤྱིར་ཆོས་མངོན་པ་ལས། ནག་ཕྱོགས་མི་མཐུན་པ་དང༌། དཀར་ཕྱོགས་གཉེན་པོར་གྲགས་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་རྨུགས་གཉིད་ཀྱི་ཟས་ནི་རྨྱ་བ་མི་དགའ་བ་བྱ་རྨྱང་ཟས་ཀྱི་དྲོད་མི་ཟིན་པས་སེམས་ཞུམ་པ་སྟེ་ལྔ་དང༌། གཉེན་པོ་སྣང་བའི་འདུ་ཤེས་དང༌། བྱ་བ་གཉི་གས་སེམས་ཞུམ་པར་བྱེད་དོ། །རྒོད་འགྱོད་ཀྱི་ཟས་ནི་ཉེ་དུ་དང་ཡུལ་དང་མི་འཆི་བའི་རྣམ་རྟོག་དང་སྔོན་རྒོད་རྩེ་ལ་སོགས་པ་དྲན་པའི་རྣམ་རྟོག་སྟེ་བཞི་དང༌། གཉེན་པོ་ཞི་གནས་དང༌། བྱ་བ་གཉི་ག་སེམས་རྣམ་པར་མ་ཞི་བར་བྱེད་དོ། །འོ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ལྔ་ཁོ་ན་བཤད་ཅེ་ན། ཕུང་པོ་གསུམ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ན་ལྔ་ཉིད་བཤད་དོ། །དེ་ལ་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་རྨུགས་གཉིད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་དང་རྒོད་འགྱོད་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་དེ་གཉིས་མེད་ན་བདེན་པ་དག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་འགྱུར་བའོ། །གཞན་དག་ནི་ཕུང་པོའི་རིམ་པ་བཞིན་རྒོད་འགྱོད་སྔར་སྨོས་པར་རིགས་པ་ལས་མ་གསུངས་པས་གྲངས་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ལ་གནོད་བྱེད་ཡིན་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྩོན་པ་ནི་རྨུགས་གཉིད་ཀྱིས་འཇིགས་ལ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་བརྩོན་པ་ནི་རྒོད་འགྱོད་ཀྱིས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སེམས་ཙམ་པ་ནི་སྙོམས་འཇུག་གི་སྦྱོར་དངོས་མཇུག་རྣམས་ལ་སྟེ་གྲོང་དུ་རྒྱུ་བའི་ཚེ་སྡུག་མི་སྡུག་མཚན་མར་བཟུང་བས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་འདོད་འདུན་གནོད་སེམས་དང༌། དངོས་གཞིའི་ཚེ་རྨུགས་གཉིད་ཀྱིས་ཞི་གནས་དང་རྒོད་འགྱོད་ཀྱིས་ལྷག་མཐོང་དང༌། མཇུག་དེ་ལས་ལངས་ནས་ཆོས་ལ་ངེས་པར་རྟོག་པའི་ཐེ་ཚོམ་ཀྱིས་བར་ཆད་བྱེད་དེ་དེའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པ་ལྔར་བཤད་དོ་ཞེའོ།།

དྲུག་པ། དེ་དག་ཇི་ལྟར་སྤོང་ཚུལ་ནི།

འགྲེལ་པར། འདི་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ་སྐལ་བ་མི་མཉམ་པའི་ཁམས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་རྣམས་དང༌། འགོག་པ་དང་ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ལ་དམིགས་པ་རྣམས་གང་གི་ཚེ་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དེའི་ཚེ་ནི་སྤོང་བར་མི་འགྱུར་ལ། གང་གི་ཚེ་སྤོང་བར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་ནི་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་ན་ཇི་ལྟར་དེ་དག་སྤང་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ཟད་པར་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་རྣམ་པ་བཞིས་སོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌།།

བདུན་པ། དེ་ལ་ཆའི་སྒོ་ནས་བདག་རྒྱུད་ཀྱི་མཐོང་སྤང་སྤོང་ཚུལ་གསུམ་སྟེ། དང་པོ། དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་སྤོང་བ་ནི།

འདོད་པའི་མཐོང་སྤང་དང་པོ་གཉིས་ཀྱི་དགུའི་གོང་དུ་དམིགས་པ་བོར་ནས་རང་སར་དམིགས་པ་བཅུ་བདུན་དང༌། གོང་མའི་རིས་དང་པོ་གཉིས་ཀྱི་སུམ་ཅུ་དང་འགོག་ལམ་མཐོང་སྤང་གི་ཟག་མེད་ཁོ་ནའི་ཡུལ་ཅན་བཅུ་གཉིས་དང་མ་རིག་པ་དྲུག་གིས་ཆ་དང་བཅས་པའོ། །དམིགས་བྱེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཟད་པས་སྤོང་བ་ནི་དགུའི་གོང་དུ་དམིགས་པ་རྣམས་ཏེ་དེའི་དམིགས་པ་གོང་མའི་བདེན་པ་མ་ཤེས་ཀྱང༌། འདོད་པའི་སྡུག་ཀུན་དེ་ལ་དམིགས་པའི་མཐོང་སྤང་རྣམས་ཡང་དག་པར་ཟད་ཅིང་སྤངས་པས་དེ་དག་ཀྱང་ཟད་ཅིང་སྤོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཀྱིས་གཟུགས་མེད་ལ་དམིགས་པ་དགུ་ནི་གཉིས་བདེན་པ་ཅིག་ཅར་དུ་མཐོང་བས་དམིགས་པ་ཤེས་པས་སྤོང་བ་ཁོ་ནའོ། །དམིགས་པ་སྤངས་པས་སྤོང་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་འགོག་ལམ་མཐོང་སྤང་གི་ལོག་ཞུགས་གཉིས་པོ་བསྡོམས་པས་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་པོ་མ་རིག་པའི་ཆ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཏེ། འགོག་ལམ་ལ་བཟོད་ཤེས་སྐྱེས་ནས་བདེན་པའི་རང་བཞིན་ཤེས་པས་དེ་ལ་དངོས་སུ་ལོག་ཞུགས་རྣམས་སྤངས་པ་ན་དེའི་སྒོ་ནས་དེ་དག་ཀྱང་སྤོང་བར་འགྱུར་བས་སོ། །དེ་ཡང་མཐོང་ལམ་ལན་གཉིས་མི་སྐྱེ་བས་སྔ་ཕྱིའི་རིམ་པ་མེད་ཀྱི་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པའོ། །བདག་རྒྱུད་ཀྱི་སྒོམ་སྤང་ནི་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆ་ནས་མ་ཡིན་གྱི་གཉེན་པོ་ཆུང་ངུ་འབྲིང་དགུ་གོམས་པར་སྐྱེས་པས་སྤང་བྱ་ཆེ་འབྲིང་དགུ་ཟད་པར་འགྱུར་བའོ།།

གཉིས་པ། དེ་དག་ནི་ངོ་བོ་ཐོབ་པ་ཆད་པའི་སྒོ་ནས་ཡིན་ལ།གཞན་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་སོགས་ནི་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སྒོ་ནས་ཏེ། དེ་དག་གི་ཐོབ་པ་རང་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཆད་པའི་སྒོ་ནས་སྤངས་ན་དེ་དག་ཀྱང་སྤོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲེལ་པར། ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ཞེས་བརྗོད་ཅེ་ན། རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་ནི་ཐོབ་པ་ཆད་པས་སོ། །གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དག་གཟུགས་ཐམས་ཅད་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ནི་དེ་དག་དམིགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་སྤངས་པས་སོ་ཞེས་སོ། །གཉེན་པོ་དུ་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་གང་གིས་སྤང་བྱ་དངོས་སུ་སྤོང་བ་བར་ཆད་མེད་ལམ་ནི་སྤོང་བ་གཉེན་པོ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་བཟོད་ལྟ་བུའོ། །སྤོང་བ་གཉེན་པོས་སྤང་བྱ་སྤངས་པའི་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་འཛིན་པ་ནི་གཞི་གཉེན་པོ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ཡན་ཆད་ཀྱི་བར་ཆད་མེད་ལམ་དང་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱིས་ཀྱང་སྔར་སྤངས་པའི་ཐོབ་པ་འཛིན་པས་གཞི་གཉེན་པོའོ། །ལམ་གང་གིས་ཉོན་མོངས་པའི་ཐོབ་པ་ཐག་སྲིང་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ནི་ཐག་སྲིང་བ་གཉེན་པོ་སྟེ་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ཡན་ཆད་ཀྱི་ལམ་གང་ཡིན་པ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་དག་གིས་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་དང་པོས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་ཐོབ་པ་ཐག་སྲིང་བར་བྱེད་པས་མིང་གཉིས་ཐོབ་བོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལམ་གང་གིས་ཁམས་དེ་ལ་སྐྱོན་དུ་མཐོང་ནས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཀུན་འབྱིན་པ་ནི་སུན་འབྱིན་པ་གཉེན་པོའོ། །དེ་ལྟ་ན་སྤོང་བ་གཉེན་པོ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་ཀུན་ལ་དམིགས་པ་ལ་ཡང་སུན་འབྱིན་པ་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་ནི་རྣམ་པ་སུན་འབྱིན་པ་གཉེན་པོ་སྡུག་ཀུན་ལ་དམིགས་པའི་སྦྱོར་ལམ་སྟེ་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཁོ་ན་དང་། གཞན་གསུམ་ནི་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཐམས་ཅད་དང༌། རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་དང༌། དེ་ཕན་ཆད་ཀྱི་ལམ་སྟེ་སྔར་གྱི་གསུམ་པོ་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་དོ་ཞེས་ཏེ་གོ་རིམ་དེ་ལྟར་བཤད་ན་ཐེམ་སྐས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་དང་མཚན་ཉིད་མི་འཆོལ་བར་ཐུགས་ལ་བཞག་ནས་ཆེས་ལེགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ།།

ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ན་གང་ལས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལས་ནི་དབྱེ་བར་མི་ནུས་ཏེ་རང་གི་ཚོགས་པ་དེ་ལ་དགར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དམིགས་པ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པར་འདོད་དེ། དེ་སྤངས་ན་དེ་ལ་དམིགས་ནས་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་མ་འོངས་པ་དམིགས་པ་ལས་དབྱེ་བར་ནུས་ན་འདས་པ་དམིགས་ཟིན་པ་ཇི་ལྟར་ནུས། གལ་ཏེ་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཡང་མ་ངེས་ཏེ་དེ་ལ་སོགས་པ་སྤོང་ཚུལ་བཞི་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ལན་བརྗོད་དགོས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་ན་རེ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་ལ་དམིགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཐོབ་པ་ཉོན་མོངས་པ་མ་འོངས་པ་དང་འདས་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་གང་ཟག་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་རྒྱུད་ལ་ཡང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབྱུང་ལ། དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ན་སྔར་གྱི་ཉོན་མོངས་པའི་ཐོབ་པ་རྒྱུན་ཆད་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དམིགས་ཟིན་པའང་སྤོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་དམིགས་ཡུལ་སྤངས་པས་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་བཞི་བཤད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི་དེ་དག་ཀྱང་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེར་འགྱུར་བས་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལས་མ་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་སྐྱེས་པས་ཟད་པར་འགྱུར་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཟག་མེད་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱིས་སྤོང་བ་ཡང་དམིགས་པ་བདེན་པ་ཤེས་པས་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དམིགས་པ་སྤངས་པས་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཆའི་སྒོ་ནས་ཐ་དད་དུ་རྣམ་པར་བཞག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་འཆད་པར་མངོན་ནོ།།

གསུམ་པ། ཐག་སྲིང་བའི་ངོ་བོ་དུ་ཞེ་ན་བཞི་སྟེ། མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པས་རིང་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་གནས་ཀྱང་འབྱུང་བ་བཞི་ལྟ་བུ་དང༌། མི་མཐུན་ཕྱོགས་སམ་གཉེན་པོས་རིང་བ་ནི་འཆལ་ཚུལ་ལས་ཚུལ་ཁྲིམས་བཞིན་དང༌། ཡུལ་རྣམ་པར་ཆད་པས་རིང་བ་ནི་ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་ཤར་ནུབ་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་བཞིན་དང༌། དུས་ཀྱི་རིང་བ་ནི་འདས་མ་འོངས་ཀྱི་དུས་གཉིས་རིང་བ་ཉིད་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ནི་ཆོས་མངོན་པ་ལས། ཆོས་རིང་བ་དག་གང་ཞེ་ན་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ་ཞེས་སོ། །གང་ལས་རིང་བར་གཞག་ཅེ་ན་ད་ལྟར་ལས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་དེ་དང་སྔ་ཕྱི་འདབས་འབྱོར་གྱི་འདས་མ་ཐག་པ་དང་སྐྱེ་འགྱུར་རིང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དུས་ཐ་དད་པས་ཡིན་གྱི་ཡུན་རིང་ཞིག་ནས་བྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ད་ལྟར་ཀྱང་རིང་བར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་བྱེད་པ་ཞིག་པ་དང་མ་ཐོབ་པས་དེ་དག་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རིང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་རིང་བའམ་ཉེ་བ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ལ། འདོད་ན། ཆོས་ཉེ་བ་དག་གང་ཞེ་ན་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་དང་འདུས་མ་བྱས་སོ་ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ། །གལ་ཏེ་འགོག་པ་གཉིས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འདས་མ་འོངས་དགེ་མི་དགེའི་ཐོབ་པ་ཡང་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་འགྱུར་ལ། ནམ་མཁའ་ལ་ཐོབ་པ་མེད་པས་ཉེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཁོ་བོ་ཅག་འདས་མ་འོངས་ནི་ད་ལྟར་གྱིས་ཆོད་པའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་རིང་ལ་ད་ལྟར་ནི་གཉི་ག་དང་ཉེ་བའི་ཕྱིར་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་ཆོད་པ་མེད་པས་ཉེའོ་ཞེ་ན། འདས་མ་འོངས་ནི་ཉེ་རིང་གཉིས་ཀར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ།།

དེས་ན་སློབ་དཔོན་ནི་འདས་མ་འོངས་གཉིས་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལས་རིང་བ་སྟེ། དེ་ཞིག་པ་དང་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུང་ངོ་། །སྔར་གཉེན་པོ་སྐྱེས་པ་ཟད་པར་འགྱུར་ཞེས་པས་ལམ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤངས་པ་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མེད་དེ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་གཉེན་པོ་སྤོང་བའི་ལམ་གྱིས་ལན་གཅིག་ཏུ་ཟད་ཅིང་སྤོང་ལ། དེ་དག་གི་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྟེ། གཉེན་པོ་སྐྱེས་པ་དང་དགེ་སྦྱོང་ཚུལ་གྱིས་འབྲས་བུ་བཞི་ཐོབ་པ་དང་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རྣོན་པོར་རྣམ་པ་འཕེལ་བའི་དུས་རྣམས་སུ་འབྱུང་བས། ཡང་བྲལ་བ་དེ་དག་ཏུ་འཐོབ་བོ། །དེ་ལ་འདིར་གཉེན་པོ་ནི་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ལ་བྱ་སྟེ། བར་ཆད་མེད་ལམ་གཉེན་པོ་དངོས་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་སྐྱེས་པའི་ཚེའོ། །བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱི་ཚེ་བྲལ་ཐོབ་སྐྱེ་བ་ལ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐྱེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་འཐོབ་བོ། །སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་ནི་དབང་པོ་འཕེལ་བ་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་སྨོས་པས་འགྲུབ་པས་ལོགས་སུ་མི་གཞག་གོ་ཞེས་པ་ལ། རྒྱལ་སྲས་ནི་དེ་ལྟ་ཡིན་ཡང་བྲལ་བ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་གཞན་ཡིན་པས་ལོགས་སུ་བསྟན་དགོས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གཉེན་པོ་སྐྱེས་པའི་སྨོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་འགྲུབ་པས་དེ་ལོགས་སུ་མི་གཞག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེའོ།།

དེས་ན་འདི་ལྟར་འདོད་པའི་མཐོང་སྤང་རིས་བདུན་གྱི་བྲལ་བ་ནི་རང་རང་གི་གཉེན་པོ་སྐྱེས་པ་དང་བྲལ་ཐོབ་འབྱུང་བས་དེའི་དུས་དང༌། བཅུ་དྲུག་པ་ལམ་ལ་རྗེས་ཤེས་ཀྱི་ཚེ་སྔར་གྱི་བྲལ་ཐོབ་བཏང་ནས་ཁམས་གསུམ་གྱི་མཐོང་སྤང་མཐའ་དག་སྤངས་པའི་བྲལ་ཐོབ་འབྱུང་བས་འབྲས་བུ་དང་པོ་ཐོབ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པའི་སྒོམ་སྤང་དྲུག་པ་སྤངས་པའི་ཚེ་སྔར་གྱི་མཐོང་སྤང་དང་སྒོམ་སྤང་དྲུག་པོ་སྤངས་པའི་བྲལ་བ་བསྡོམས་པའི་ཐོབ་པ་འབྱུང་བས་ཕྱིར་འོང་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་དུས་དང༌། གཞན་འབྲས་བུ་གཉིས་དང་རྣོན་པོར་འཕེལ་ཏེ་དབང་པོ་འཕོ་བའི་དུས་རྣམས་སུའང་དེ་བཞིན་ཐོབ་པ་འབྱུང་བས་བྲལ་བ་འཐོབ་ཅེས་བཤད་ལ། དེ་ཉིད་གཞན་ལའང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ་ཞིབ་ཏུ་ཤེས་པར་འདོད་པ་དག་གིས་ཁོ་བོས་བྱས་པའི་ཡིག་ཆུང་ལོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱའོ།།

གསུམ་པ། སྤངས་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་ཤེས་ནི།

དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བྲལ་བ་དེ་ཉིད་ལ་གནས་སྐབས་དག་ཏུ་དེའི་མིང་ཐོབ་པའོ། །སྤྱི་རིགས་ནས་འགྲེལ་པར། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་སྤངས་པའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ་ཞེས་ལ། དང་པོ་ནི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་དང་། གཉིས་པ་ནི་བྲལ་བའམ་སྤངས་པ་ཁོ་ན་སྟེ་རྒྱུ་མིང་གིས་འབྲས་བུ་ལ་བཏགས་པའོ། །འདིར་ནི་ཐ་མ་སྟེ་མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་དང་། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དག་དང་། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་ཀྱང་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་འོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན་འདི་ལ་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་སྟེ་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་སོ། །འོ་ན་སྤངས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་ཤེས་གཅིག་ཏུ་གཞག་གམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ་དགུའོ། །འདི་ལྟར་འདོད་པ་ན་དང་པོ་མཐོང་སྤང་གི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་སྤང་དེ་གཉིས་ཟད་ཅིང་སྤངས་པ་ལ་ནི་ཡོངས་ཤེས་གཅིག་དང་། འགོག་པ་དང་ལམ་མཐོང་སྤང་གཉིས་ཟད་ཅིང་སྤངས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དེ་གཉིས་སོ། །འདོད་པར་མཐོང་སྤང་སྤངས་པའི་ཡོངས་ཤེས་གསུམ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་གོང་མ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་མཐོང་སྤང་སྤངས་པའི་ཡོངས་ཤེས་དེ་ཡང་གསུམ་ཉིད་དོ།།

དེ་ལྟར་མཐོང་སྤང་སྤངས་པའི་ཡོངས་ཤེས་དྲུག་དང་། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གཞན་སྒོམ་སྤང་སྤངས་པའི་གསུམ་སྟེ། ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྤངས་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ཟད་པ་དང་། ཟག་པ་ཀུན་ཟད་པའམ་ཀུན་སྦྱོར་ཐམས་ཅད་གཏུགས་པའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ། །དེ་དག་ལས་སྔ་མ་དྲུག་ནི་བཟོད་པའི་འབྲས་བུའོ། །འོ་ན། དྲི་མེད་བཟོད་རྣམས་ཤེས་པ་མིན། །ཞེས་པས་ཡེ་ཤེས་སུ་མི་རུང་བས་རྒྱུའི་མིང་གིས་འབྲས་བུ་ལ་ཇི་ལྟར་གདགས་སུ་རུང༌། དེའི་ཕྱིར་བཟོད་པའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་སྐྱོན་མེད་དེ། བཟོད་པ་རྣམས་ནི་ཤེས་པའི་འཁོར་ཡིན་པས་དེས་ཐོབ་པའི་སྤངས་པ་ལ་གོང་དུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུར་བཤད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཁོར་གྱིས་བྱས་པ་ལ་རྒྱལ་པོས་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་དང༌། ཤེས་པ་དང་འབྲས་བུ་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་བཟོད་པའི་འབྲས་བུར་བཤད་པ་དང་འགལ་བ་མེད་དོ། །འབྲེལ་བར་བཟོད་པ་རྣམས་ནི་ཤེས་པའི་འཁོར་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་འཁོར་ན་ཡོད་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་སྒྲ་དྲང་པོར་བཟུང་ནས་འདི་དག་ལ་འཁོར་ཤེས་པ་ཡོད་པས་ན་ཤེས་པའི་འཁོར་ཅན་དེ་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་བཤད་ཀྱང༌། བཟོད་དང་ཤེས་པ་གོ་རིམ་བཞིན། །ཞེས་པའི་སྐབས་ནས་འབྱུང་བ་དང་འགལ་བས། གང་སྤེལ་གྱིས་བཟོད་པ་རྣམས་ཤེས་པ་འདིའི་འཁོར་ཡིན་པས་ན་བཟོད་པ་འདི་དག་ཤེས་པའི་འཁོར་ཡིན་ཏེ་ཞེས་གང་བཤད་པ་འདི་ཉིད་ལེགས་པར་བཟུང་ངོ༌། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ་སྒོམ་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་ནི་མི་ལྕོགས་མེད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡོངས་ཤེས་དགུ་པོ་ཐམས་ཅད་ཡིན་དུ་རུང་སྟེ། ཟག་མེད་མི་ལྕོགས་མེད་པ་ཡིས། །ཐམས་ཅད་ལས་ནི་འདོད་ཆགས་བྲལ། །ཞེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་དངོས་གཞི་ལྔ་པོ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡོངས་ཤེས་ནི་ལྔའམ་བརྒྱད་དེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་སྤྱི་ནི་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་གཞི་ལ་བརྟེན་ནས་མཐོང་ལམ་ཐོབ་ན་སྔར་གྱི་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་ཟག་མེད་བྱུང་ཡང་ངེས་པ་དེ་ཉིད་དེའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ཏེ་དངོས་གཞི་རྣམས་འདོད་པའི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འཕགས། །བརྒྱད་ཀྱིས་རང་གོང་ས་ལས་རྒྱལ། །ཞེས་པའི་ཕྱིར་གོང་མའི་སྤང་བྱ་དེ་གཉིས་སྤངས་པའི་ཡོངས་ཤེས་ལྔ་ཁོ་ནར་འདོད་དོ།།

བཙུན་པ་དབྱངས་སྒྲོགས་ནི་དེ་ལྟ་བུ་དེའི་འདོད་པའི་མཐོང་སྤང་སྤངས་པའི་ཡོངས་ཤེས་གསུམ་པོ་ཡང་དངོས་གཞིའི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་འདོད་དེ། སྔོན་གྱི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་དེ་སྤངས་པའི་བྲལ་ཐོབ་ཟག་མེད་དེ་ཉིད་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་མཐོང་ལམ་གྱི་ནུས་པས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གོང་མའི་མཐོང་སྤང་སྤངས་པའི་ཡོངས་ཤེས་བཞིན་དུ་འདོད་པའི་མཐོང་སྤང་སྤངས་པའི་ཡོངས་ཤེས་ཀྱང་དེའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པས་བརྒྱད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཐ་མའི་ཆ་མཐུན་སྤངས་པའི་ཡོངས་ཤེས་ནི་མི་ལྕོགས་མེད་ཁོ་ནའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བས་མི་ལྕོགས་མེད་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་ནས་ཐ་མའི་ཆ་མཐུན་དངོས་སུ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་དང༌། དངོས་གཞི་མ་ཐོབ་པས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མི་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་སྔོན་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་བསམ་གཏན་དངོས་གཞི་ལ་བརྟེན་ནས་བདེན་པ་མཐོང་བ་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་པའི་ཚེ་ཐ་མའི་ཆ་མཐུན་སྤངས་པའི་ཡོངས་ཤེས་གཅིག་དང་ལྡན་ཞིང་དེ་ཡང་དེ་ལ་བརྟེན་པར་གཞག་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེའི་འབྲས་བུར་མི་གཞག་ཅེ་ན་སྐྱོན་མེད་དེ་དེའི་ཚེ། ཁམས་ལས་འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་དང༌། །འབྲས་བུ་ཐོབ་ཕྱིར་དེ་དག་བསྡོམས། །ཞེས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁམས་གསུམ་གྱི་མཐོང་སྤང་རྣམས་དང༌། ཐ་མའི་ཆ་མཐུན་སྤངས་པའི་སྤངས་པའམ་ཟད་པ་བསྡོམས་པའི་བྲལ་ཐོབ་ཟག་མེད་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐོབ་པས་དེ་དག་སྤངས་པའི་ཡོངས་ཤེས་ཀྱང་དེ་ལ་བརྟེན་པར་རྣམ་པར་གཞག་གི་གོང་གི་རིགས་པས་གནོད་པའི་ཕྱིར་དེའི་འབྲས་བུར་མི་གཞག་གོ །དེས་ན་འདི་མི་ལྕོགས་མེད་ཁོ་ནའི་འབྲས་བུར་འཇོག་པར་གཉིས་ཀ་མཐུན་ནོ། །ནམ་མཁའི་ཉེ་བར་བསྡོགས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་གཟུགས་ལས་འདོད་ཆགས་བྲལ་བའི་ཡོངས་ཤེས་གཅིག་པུ་ཡིན་ཏེ། དེས་བཞི་པ་ལས་འབྲལ་ཞིང་འཕགས་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་ཡང་བྲལ་ཐོབ་ཟག་མེད་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ས་གཞན་ལས་རྒྱལ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་དངོས་གཞི་གསུམ་གྱི་ཡང་ཀུན་སྦྱོར་ཐམས་ཅད་གཏུགས་པའི་ཡོངས་ཤེས་གཅིག་པུ་སྟེ། འཕགས་བརྒྱད་ཀྱིས་རང་གོང་ས་ལས་རྒྱལ་བས་སྲིད་རྩེ་ལས་འབྲལ་ཞིང་བཞི་པ་མན་ཆད་ལས་མི་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་རོ།།

དགུ་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་དུ་རུང་སྟེ་འོག་མ་གཉིས་ཀྱི་སྒོམ་སྤང་སྤངས་པའི་གཉིས་ནི་ཡིན་དུ་རུང་ཞིང་གཞན་བདུན་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བྱ་དངོས་སུ་སྤངས་པས་ཐོབ་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་གཉིས་ཏེ་འཕགས་པས་ལམ་དེས་འདོད་གཟུགས་ཀྱི་སྒོམ་སྤང་ལས་རྒྱལ་བས་སྤངས་པ་དེ་དག་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡང་ཐ་མ་གཉིས་ཡིན་དུ་རུང་གི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་རྗེས་ཤེས་མ་ཡིན་ཞེས་པས་ཐ་མའི་ཆ་མཐུན་སྤངས་པའི་ཡོངས་ཤེས་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཤེས་པའི་ནི། ཁམས་གསུམ་གྱི་ནི་གཉེན་པོ་ཡིན། །ཞེས་པའི་ཕྱིར་གསུམ་ཅར་ཡིན་དུ་རུང་ངོ༌། །ཆོས་ཤེས་རྗེས་ཤེས་དེའི་ཕྱོགས་མཐུན་བཟོད་པ་དང་བཅས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་དྲུག་དང་ལྔ་སྟེ། དྲུག་བཟོད་འབྲས་ཞེས་པས་ཆོས་བཟོད་རྗེས་བཟོད་ཀྱི་གསུམ་གསུམ་དང་གཞན་ཤེས་པ་གཉིས་ཀྱི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་སྤང་བྱ་དེ་གཉིས་ཀྱི་སྤངས་པའི་བརྒྱད་དམ་བཅུ་གཉིས་དང་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་ཡོད་པས་ཡོངས་ཤེས་ཀྱང་དེར་མི་གཞག་ཅེ་ན། བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་ཟག་མེད་དང་སྲིད་རྩེ་ཉམས་པར་བྱས་པ་དག་ཀུན་འགྲོའི་རྒྱུ་གཉིས་ཀུན་ཏུ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་ཤེས་སུ་གཞག་ན། སོ་སྐྱེ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་ཀྱི་ཚེ་དང་པོ་མེད་ཅིང༌། སྡུག་བསྔལ་རྗེས་བཟོད་ཀྱི་བར་ཕྱི་མ་གཉིས་དང་རྗེས་ཤེས་ལ་ཕྱི་མ་མེད་ལ། གཞན་ཆོས་དང་རྗེས་ཤེས་གསུམ་ལ་རྒྱུ་གསུམ་ཅར་ཡོད་པས་དེའི་ཚེ་ཡོངས་ཤེས་ཀྱི་མིང་འཐོབ་བོ། །སྒོམ་སྤང་སྤངས་པའི་ཡོངས་ཤེས་ནི་རྒྱུ་གསུམ་པོ་དང་ཁམས་རིལ་པོ་ལས་འདས་པ་ལས་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་གསུམ་དུ་ངེས་སོ།།

གང་ལ་ཡོངས་ཤེས་དུ་ལྡན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སོ་སྐྱེ་ལ་གཅིག་ཀྱང་ལྡན་པ་མིན་ལ་འཕགས་པ་མཐོང་ལམ་ལ་གནས་པ་ལ་ནི་སྐད་ཅིག་དྲུག་པ་ནས་བཅོ་ལྔ་པའི་ཚེ་ལྔའི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་ལྡན་ནོ། །སྒོམ་ལམ་ལ་གནས་པ་ལམ་ལ་རྗེས་ཤེས་ཐོབ་པ་འདོད་པ་ལས་ཆགས་པ་དང་བཅས་པའམ། དེ་ལས་ཉམས་པ་ཡིན་ཡང་དྲུག་དང་ལྡན་ཏེ། མཐོང་སྤང་མཐའ་དག་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལས་ཉམས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གམ་ཞེས་པ་འདམ་ཁའི་ཚིག་སྟེ་སྒོམ་ལམ་པ་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་དེར་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། སྔོན་ནམ་ཕྱིས་དེ་ལས་ཆགས་བྲལ་ཐོབ་པ་ནི་སྤངས་པ་བསྡོམས་ཏེ་ཐ་མའི་ཆ་མཐུན་སྤངས་པའི་ཡོངས་ཤེས་ཞེས་པའི་མིང་ཅན་གཅིག་ཐོབ་པས་གཅིག་གམ་དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་པ་གཟུགས་ཀྱིས་ཉམས་ནའང་སྔར་གྱི་གཅིག་དང་ལྡན་ལ་ཡང་ན་ཕྱིར་མི་འོང་གཟུགས་ལས་འདས་ན་གཉིས་དང༌། དགྲ་བཅོམ་གཟུགས་མེད་ཀྱིས་ཉམས་ནའང་གཉིས་པོ་དེ་དང་ངོ༌། །འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་ཡོངས་ཤེས་གཅིག་ཁོ་ནར་གཞག་ཅེ་ན། དེའི་ཚེ་ཁམས་རིལ་པོ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་དགེ་སྦྱོང་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་སྟེ་རྒྱུ་གཉིས་ཚང་བའི་ཕྱིར་བྲལ་བ་དེ་དག་བསྡོམས་ཏེ་གཅིག་ཏུ་འཇོག་པར་རིགས་སོ། །གང་གི་དུས་ཅིག་ཅར་ཡོངས་ཤེས་དུ་གཏོང་ཞིང་འཐོབ་ཅེ་ན། ལ་ལ་སྟེ་དགྲ་བཅོམ་པའམ་ཕྱིར་མི་འོང་མཐར་གྱིས་པ་གཟུགས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ནི་དགུ་པ་དང་བདུན་པ་གཅིག་པུ་གཏོང་ལ་གཟུགས་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་ཉམས་པའམ། དེ་དགྲ་བཅོམ་པར་གྱུར་ན་བདུན་པ་དང་བརྒྱད་པ་གཉིས་གཏོང་ཞིང༌། ཕྱིར་མི་འོང་ཆགས་བྲལ་སྔོན་འགྲོ་བཅུ་དྲུག་པའི་ཚེ་དང་པོ་ལྔ་གཏོང་ངོ༌། །འོ་ན་དེའི་ཚེ་གོང་མའི་ལམ་མཐོང་སྤང་སྤངས་པའི་ཡོངས་ཤེས་མི་གཏོང་ཞེ་ན། གང་སྤེལ་ནི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡོམས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འཆད་དེ་ལྔ་པོ་ལ་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ།།

རྒྱལ་སྲས་ནི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ཐ་མའི་ཆ་མཐུན་སྤངས་པའི་ཡོངས་ཤེས་ཞེས་པའི་ནང་དུ་བསྡོམས་ནས་ཐོབ་ཀྱི་ལོགས་སུ་ཐོབ་པ་མེད་པས་དེ་ལྟར་གཏང་བར་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་འཆད་པར་གསལ་ཏེ་དེ་སྐད་དུ། འོན་ཀྱང་ཁམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་ཐ་མའི་ཆ་མཐུན་སྤངས་པའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ནང་དུ་བསྡོམས་པའི་ཕྱིར་མེད་པའི་ངོ་བོ་དང་འདྲ་བས་དེ་ཉེ་བར་མི་དགོད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བས་དེ་ཉིད་ལེགས་པར་བལྟའོ། །མཐར་གྱིས་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་དང་པོ་དྲུག་གཏོང་སྟེ། འཐོབ་པ་ནི་ལྔ་མིན་ནོ་ཞེས་བཀག་པས་ལྷག་མ་ཡོད་པར་གྲུབ་སྟེ། ཕྱིར་མི་འོང་ལྔ་དང་དྲུག་བཏང་བས་བདུན་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་པ་གཉིས་བཏང་བས་དགུ་པ་གཅིག་པུ་སྔོན་མེད་པ་འཐོབ་ལ། དགྲ་བཅོམ་གཟུགས་མེད་པས་ཉམས་ན་བདུན་པ་དང་བརྒྱད་པ་གཉིས་དང༌། མཐར་གྱིས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་ཉམས་ན་དྲུག་འཐོབ་བོ། །འཐོབ་པ་ལྔ་མིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། གལ་ཏེ་ཆགས་བྲལ་སྔོན་འགྲོའི་ཕྱིར་མི་འོང་བཅུ་དྲུག་པའི་ཚེ་ལྔ་བཏང་བ་དེ་ལས་ཉམས་པ་སྲིད་ན་ལྔ་འཐོབ་པ་སྲིད་ཀྱང་དེའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ཉམས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །དང་པོ་ལས་མ་ཡིན་ཞེས་པས་མཐོང་སྤང་སྤངས་པ་ལས་ཉམས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའང་ཡིན་ནོ།།

སྲིད་པའི་རྩ་བ་རྩ་བའི་ཕྲ་རྒྱས་སུ།།

དེ་ལྟར་རིག་པ་རིག་པ་དྲི་མེད་བློས།།

སྤངས་པའི་འབྲས་བུ་འབྲས་བུ་ཡོངས་ཤེས་སོགས།།

བཤད་འདི་ཚུལ་བཞིན་ཚུལ་བཞིན་མཉན་པར་གྱིས།།

ཆོས་མངོན་གསལ་བྱེད་ལེགས་བཤད་རྒྱ་མཚོ་ལས་ཕྲ་རྒྱས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གནས་ལྔ་པའི་བཤད་པའོ།། །།

གནས་དྲུག་པ་ལམ་དང་གང་ཟག་བསྟན་པ།

རྣམ་དག་ཡེ་ཤེས་སྤྱན་ལྡན་ཐུགས་རྗེའི་གཏེར། །དཔག་ཡས་ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་རྣམས་ཀྱི་མཛོད།།

རྒྱ་མཚོ་ཇི་བཞིན་ལྟ་བས་མི་ངོམས་པའི། །ཐུབ་དབང་སྲས་བཅས་རྣམས་ལ་མགོས་ཕྱག་འཚལ།།

དྲུག་པ། གནས་དྲུག་པ་འཆད་པ་ལ་མཚམས་སྦྱར་ནས་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ངོས་གཟུང༌། ལམ་གྱི་དམིགས་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཤད། བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རིམ་པ། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ལམ་མོ། །དང་པོ་ནི།

སློབ་དཔོན་གྱིས་འདིའི་འབྲེལ་བསྟན་པར་ཐུགས་ལ་བཞག་ནས། སྤངས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་མིང་འཐོབ་བོ་ཞེས་བཤད་པ་ཞེས་གསུངས་པས་སྤང་བྱ་གང་གཉེན་པོ་གང་གིས་སྤངས་པས་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་དོགས་པ་ལ། བདེན་པ་མཐོང་བ་དང་གཉེན་པོ་བསྒོམས་པ་ལས་ཏེ། དེས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བཤད་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ་ཞེ་ན། འདོད་ན་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ལམ་དེ་ཉིད་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་གང་ཡིན་ཞེས་ན། སྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཟག་བཅས་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། ཟག་མེད་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཆོས་གང་ཞིག་ཟག་པ་རྒྱས་སུ་རུང་མི་རུང་གཉིས་སུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་སྤང་བྱ་སྲིད་རྩེའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པ་དང༌། མཐོང་སྤང་ཆེ་འབྲིང་དགུ་ཅིག་ཅར་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་འགྲེལ་པར། མཐོང་ལམ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམ་པ་དགུ་ཅིག་ཅར་སྤོང་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་མཐུ་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་མཐོང་སྒོམ་ལ་ཁྱད་པར་དུ་མ་སྟེ། ངོ་བོ་ལས་ཟག་མེད་ཁོ་ན་དང་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་དང༌། དམིགས་པ་ལས་བདེན་པ་བཞི་དང་ས་གོང་འོག་ལའང་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ལས་བདེན་པ་དང་ཞི་རགས་ཀྱང་ཡིན་པ་དང༌། ལམ་གྱི་དབྱེ་བ་ལས་བར་ཆད་མེད་པ་དང་རྣམ་གྲོལ་གཉིས་དང་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་བཞི་དང༌། ངོ་བོའི་དབྱེ་བ་ལས་ཤེས་བཟོད་གཉིས་དང་ཤེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དང༌། སྤང་བྱ་སྤོང་ཚུལ་ལས་དམིགས་པ་ཤེས་པའི་ཚེ་ཅིག་ཅར་དང་གཉེན་པོ་གོམས་པས་རིམ་གྱིས་སྤོང་བ་དང༌། རྟེན་ལས་འདོད་པ་དང་ཁམས་གསུམ་པ་དང༌། རྒྱུད་ལས་འཕགས་པ་ཁོ་ན་དང་སྐྱེ་འཕགས་གཉིས་ཀ་དང༌། སྐྱེ་ཚུལ་ལས་སྟན་གཅིག་ལ་སྐྱེ་བ་དང་གཞན་ལའང་སྐྱེ་བའོ།།

གཉིས་པ་ལམ་གྱི་དམིགས་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཤད་པ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་བདེན་བཞི་དངོས་ནི།

བདེན་པ་མཐོང་བ་ལས་ཞེས་བཤད་པ་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་བདེན་པ་དག་ནི་བཞི་བཤད་དོ། །གང་དུ་ཞེ་ན། ཟག་མེད་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང༌། །སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་གང༌། །བྲལ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་ཞེས་པར་རོ། །རིམ་པའང་དེ་ལྟར་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པ་སྟེ་དེ་ལྟར་ན་རིམ་པ་འདིའོ། །དེ་བཞིན་གྱི་སྒྲ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་སྔར་ཇི་སྐད་བཤད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ན་རྒྱུ་སྔར་མཐོང་བས་ཀུན་འབྱུང་བདེན་པ་སྔར་བསྟན་དགོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རིམ་པ་སྟོན་པ་ན་སྐྱེ་བ་དང་མཐུན་པ་དང་རབ་ཏུ་རྟོག་པ་དང་མཐུན་པ་དང༌། བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་མཐུན་པར་བསྟན་པ་དང་གསུམ་ལས་འདིར་ནི་བདེན་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རིམ་པ་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་ཡང༌། ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་གྱི་སྐབས་སུ་ཟག་བཅས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། དེས་གནོད་པ་དང༌། དེ་ལས་ཐར་པར་འདོད་པས་དང་པོར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་རྟོགས་ལ། ཕྱིས་འདིའི་རྒྱུ་ནི་གང༌། འགོག་པ་ནི་གང་ཞིག དེ་ཐོབ་པའི་ལམ་ནི་གང་ཞེས་དེ་དག་ལ་རིམ་པར་རྟོག་སྟེ། ནད་མཐོང་ནས་དེའི་རྒྱུ་དང་ནད་ཟད་པ་དང་སྨན་ཚོལ་བ་ལྟ་བུའོ།།

མདོ་ལས་ཀྱང༌། ཡན་ལག་བཞི་དང་ལྡན་པའི་སྨན་པ་ཟུག་རྔུ་འབྱིན་པ་ནི་རྒྱལ་པོའི་འོས་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ནད་ལ་མཁས་པ་ཡིན། ནད་ཀྱི་གཞི་ལ་མཁས་པ་ཡིན། ནད་སྤང་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན། ནད་སྤངས་ནས་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་བ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡན་ལག་བཞི་དང་ལྡན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་སྨན་པ་ཟུག་རྔུ་འབྱིན་པ་བླ་ན་མེད་པའོ། །བཞི་གང་དག་ཅེ་ན། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བའོ། །འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའོ། །འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདི་དག་མི་རྟག་སྡུག་བསྔལ་སྟོང་བདག་མེད་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་གཟིགས་པས་འཕགས་པ་ལ་བདེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་ལས། འཕགས་པས་བདེ་བར་གང་གསུངས་པ། །དེ་ནི་གཞན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་རིག །གཞན་གྱིས་བདེ་བར་གང་སྨྲས་པ། །དེ་ནི་འཕགས་པས་སྡུག་བསྔལ་རིག །ཅེས་སོ།།

གཉིས་པ་ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་དུ་སྒྲུབ་པ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། དངོས་ནི།

ཚོར་བའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཁོ་ན་སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་ནམ། ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་དུ་བརྗོད་ཅེ་ན། ཡིད་དུ་འོང་བ་ཚོར་བ་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་དང༌། དེ་གཉིས་ལས་གཞན་པ་བཏང་སྙོམས་དང༌། ཚོར་བ་དེ་དག་གི་དབང་གིས་དེ་དག་མཚུངས་ལྡན་སེམས་སེམས་འབྱུང་དང༌། མཚུངས་ལྡན་མ་ཡིན་པ་བདག་རྐྱེན་དང་དམིགས་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱང་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་སོགས་པའི་མིང་འཐོབ་སྟེ། འགྲེལ་བར། དེའི་དབང་གིས་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་སོགས་པའི་མིང་འཐོབ་བོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དེ་རྣམས་ཉིད་ནི་ཅི་རིགས་པར་མ་ལུས་པར་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་སྦྱར་རོ།།

གཉིས་པ། རྒྱུ་མཚན་ནི།

སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་གསུམ་པོ་ཅི་རིགས་པའི་ངོ་བོར་ལྡན་པ་སྟེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་རིགས་པའི་དོན་ནི་ཡིད་དུ་འོང་བ་བདེ་བ་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་འགྱུར་བས་སྡུག་བསྔལ་བ། ཀྱི་ཧུད་ཤིང་རྟ་སྣ་ཚོགས་ཚལ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་དང་། དེ་ཉིད་རྐྱེན་གྱིས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་བ། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་སྡུག་བསྔལ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་གནོད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། རྐྱེན་གྱིས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་ཡིན་ལ། དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་འདུ་བྱེད་པ་ཁོ་ནས་སོ། །དེ་སྐད་དུ་མདོ་ལས་ཀྱང་། བདེ་བའི་ཚོར་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ན་ཡང་བདེ་གནས་པ་ན་ཡང་བདེ་ལ། འགྱུར་བ་ན་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལ་གནས་པ་ན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་དང་། གང་མི་རྟག་པ་དེ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །ཚོར་བ་ལས་གཞན་མ་བཤད་དོ་ཞེ་ན། འགྲེལ་པར། དེ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་ཚོར་བ་དང་འདྲ་བར་བརྗོད་དོ་ཞེས་གསུངས་ལ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་བདེ་བའི་ཚོར་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བ་ན་ཡང་བདེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བཤད་དོ།།

བརྩད་སྤང་ལ། རྒོལ་བ་ནི་བདེ་བ་ཡང་ཡོད་པས་ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ལན་ལ་གཉིས་ལས། གཞན་ལན་དགག་པ་ནི་གཞོན་ནུ་ལེན་གྱིས་མོན་སྲན་སྡེའུ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ཀྱང་མོན་སྲན་གྲེའུའི་ཕུང་པོ་ཞེས་པ་ལྟར་བདེ་བ་ཉུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་སྨྲས་པ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ནི་རྒྱུ་ཕྱིར་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་མང་པོས་བསྐྱེད་ཕྱིར་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་ཡོད་ན་བདེ་འདོད་ཕྱིར། །བདེ་བ་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་རྟོགས་སོ། །ཞེས་པ་རྒྱུ་མཚན་གསུམ་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བདེ་བ་སྡུག་བསྔལ་དུ་རྟོགས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་དུ་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ཡོད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་རྟགས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་སྒྲུབ་པར་རིགས་ཀྱི་དེར་སྒྲུབ་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁམས་གོང་མའི་འཕགས་པ་དག་རང་གི་ཕུང་པོ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བློ་མི་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ་རྒྱུ་དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་བཙུན་པ་དཔལ་ལེན་གྱིས་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ནི་མེད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་ཅི་ཚོར་ཡང་རུང་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་དང༌། བདེ་བའི་ཚོར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེའོ་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རིགས་པས་ཀྱང༌། བཟའ་བཏུང་ལ་སོགས་པ་བདེ་བའི་རྒྱུར་རློམ་པ་དག་ཀྱང་གཞན་དུ་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པར་མཐོང་བས་བདེ་བའི་རྒྱུ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་ལ་བདེ་བར་རློམ་པ་སྟེ་ཕྱག་ཁུར་སྤོད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོས་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚོར་བ་འདི་གསུམ་ཡང་གསུངས་ལ། གང་ཅི་ཚོར་ཡང་རུང་དེ་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས། བཀའ་སྩལ་པ། དེ་ནི་ངས་འདུ་བྱེད་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས་བཤད་དོ་ཞེས་དང༌། ལུང་གཉིས་པ་རང་གི་ངོ་བོས་བདེ་བ་ཡིན་ཡང་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་དང་མི་རྟག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་དུའང་གསུངས་ཏེ། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རབ་མཁྱེན་གྱིས། །འདུ་བྱེད་མི་རྟག་ཉིད་དང་ནི། །རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་མཁྱེན་པས། །ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་བར་གསུངས་སོ། །ཞེས་སོ། །ལུང་གསུམ་པ་ཡང་བདེ་བ་ལ་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་ན་གཅིག་ཏུ་བདེ་བར་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་བྱེད་མ་ཡིན་ལ། ཟས་སྐོམ་ལ་སོགས་པ་ཧ་ཅང་སྤྱད་པས་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་པས་བདེ་བའི་རྒྱུ་མེད་པར་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཏེ་ཧ་ཅང་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་ལན་གདབ་པ་ནི་བདེ་བ་དང་བཅས་པའི་སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་དུ་གཟིགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པར་རྣམ་པར་བཞག་པས་ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་དུའང་གྲུབ་པ་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ཡང་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ།།

གསུམ་པ་ཞར་ལ་བདེན་གཉིས་བཤད་པ་ནི།

བདེན་པ་བཞི་དང་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་བདེན་པ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ན་དེ་གཉིས་གང་ཞེ་ན། དང་པོ་ནི། གང་ལ་ཆ་ཤས་སུ་བཅོམ་ན་དེའི་བློ་མི་འཇུག་པ་དང༌། བློ་ཡིས་ཆོས་གཞན་བསལ་ན་དེའི་བློ་མི་འཇུག་པ་བུམ་པ་དང་ཆུ་བཞིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྟེ་ཐ་སྙད་ཙམ་བདེན་པར་ཡོད་པས་ན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའོ། །དེ་གཉིས་ཀུན་རྫོབ་གཞན་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། རྫས་གཞན་ལ་བརྟེན་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཅེས་ཐ་སྙད་མཛད་དོ།།

གཉིས་པ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ནི། དེ་ལྟར་གནོད་པ་ལས་གཞན་དུ་ཆོས་གང་ལ་བཅོམ་ཡང་དེའི་བློ་འཇུག་ལ། བློས་ཆོས་གཞན་བསལ་ཡང་དེའི་བློ་འཇུག་པ་སྟེ་གཟུགས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་སྐད་ཅིག་ལྟ་བུ་འདུས་མ་བྱས་སོ། །དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་དོན་ཡིན་པས་དོན་དམ་དང་དེ་ཉིད་བདེན་པའང་ཡིན་པས་དོན་དམ་བདེན་པའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་བཞིན་འཇིག་པ་དེས་གནོད་པས་གང་ཞིག་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ། འཇིག་པ་དེས་མི་གནོད་པ་གང་ཞིག་དོན་དམ་པར་ཡོད་པའོ། །སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་ཁ་ཅིག་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དང༌། དེའི་རྗེས་ཐོབ་དེ་བཞིན་ཉིད་སྣང་བའི་ཡུལ་དོན་དམ་དང༌། བློ་གཞན་གྱི་འཛིན་པའི་ཡུལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བཞེད་དོ།།

གསུམ་པ། རིམ་པ་ལ་གཉིས་ལས་དང་པོ་མདོར་བསྟན་ནི།

ད་ནི་བདེན་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་བའི་ཐབས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་རིམ་པ་ཇི་ལྟར་འཇུག་ཅེ་ན། ཚུལ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ་དང་པོར་སོ་ཐར་རིས་བདུན་གང་རུང་ལ་གནས་པའོ། །དེ་ཉིད་འདུ་འཛི་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་གཡེང་བ་དང༌། ཆོ་ག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུའོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །དེ་ནས་བདེན་པ་མཐོང་བ་དང་མཐུན་པའི་ཐོས་པ་བྱས་ནས་ཚིག་འཛིན་པ་དང་མཉན་ནས་དོན་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །མཐུན་པའི་དོན་ནི་ཕན་པའོ། །ཐོས་ནས་བསམ་པ་ལ་སྦྱར་ཏེ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རོ། །དེ་དང་ལྡན་པས་སྒོམ་པས་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །གང་སྤེལ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་མི་གཡེང་བའི་རྒྱུ་དང་རྟེན་གྱི་རྒྱུའོ། །ཐོས་པ་ནི་མི་རྨོངས་པའི་རྒྱུའོ། །བསམ་པ་ནི་གཏན་ལ་ཕེབས་པའི་རྒྱུའོ། །སྒོམ་པ་ནི་བྲལ་བའི་རྒྱུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང༌། དགེ་སློང་རྟུན་ཅིང་རྟག་འགྲུས་པ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་བླངས་བྱས་ནས། །སེམས་དང་ཤེས་རབ་སྒོམ་བྱེད་པས། །སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པར་བཤད་དོ།།

གཉིས་པ། རྒྱས་བཤད་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ། ཤེས་རབ་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་ནི།

ཐོས་པ་དང༌། སོགས་པས་བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་བློ་སྟེ་ཤེས་རབ་དེ་རྣམས་ནི་རིམ་པ་ལྟར་མིང་དང༌། རེས་འགའ་མིང་གིས་དོན་འདྲེན་རེ་འགའ་དོན་གྱིས་མིང་འདྲེན་པས་མིང་དོན་གཉིས་ཀ་དང༌། མིང་ལ་མ་ལྟོས་པར་དོན་ལ་འཇུག་པས་དོན་ཁོ་ནའི་ཡུལ་ཅན་ཏེ། རྐྱལ་སློབ་པ་ནི་ལས་དང་པོ་པ་དང༌། ཅུང་ཟད་ལོབས་པ་དང༌། ལེགས་པར་ལོབས་པས་འཇུ་བྱ་ལ་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །འགྲེལ་པར་ཡི་གེས་དོན་འདྲེན་ཅེས་གང་གསུངས་པ་ཊཱིཀ་བྱེད་དག་གིས་མིང་ལ་བཤད་དོ། །སློབ་དཔོན་ནི་དེ་ལྟ་ན་བསམས་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་མི་འགྲུབ་པས་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་ཚད་མ་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། རིགས་པས་ངེས་པར་བརྟགས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་ལ་བཞེད་དོ།།

གཉིས་པ་རྟེན་སྣོད་དུ་རུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི།

ཇི་ལྟར་ན་བསྒོམ་པ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དང་པོར་ལུས་འདུ་འཛི་དང་སེམས་རྣམ་རྟོག་ངན་པ་ལས་བསྲིངས་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་བསྒོམ་དགོས་ལ། དེ་གཉིས་སུ་སླ་ན། འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་པ་སླའི་ཆོག་མི་ཤེས་པ་དང་འདོད་པ་ཆེན་པོ་ཅན་ལ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་གཉིས་ནི་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་གྱ་ནོམ་པ་རྙེད་པ་ལ་སེམས་མ་ཁེངས་པར་ཡང་སྲེད་པ་ནི་ཆོག་མི་ཤེས་པ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་མ་རྙེད་པ་ལ་དེ་འདོད་པ་ནི་འདོད་ཆེན་ཅན་ནོ། །སློབ་དཔོན་ནི་དེ་གཉིས་མ་རྙེད་པར་འདོད་པར་ཁྱད་མེད་པས་ཁྱད་ཅི་ཞིག་ཡོད། དེས་ན་ངན་ཉུང་རྙེད་པས་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་བཟང་མང་མ་རྙེད་པར་འདོད་པ་ཞེའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་དེ་ཡི་གཉེན་པོ་དག་སྟེ་ཆོག་ཤེས་པ་དང་འདོད་ཆེན་ཆུང་བ་ཡིན་ནོ། །དབྱེ་ན་དེ་གཉིས་ལ་ཁམས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་གཉིས་གཉིས་དང་མ་གཏོགས་པ་དྲི་མེད་ཡིན་པ་གཉིས་སོ། །སྤང་བྱ་གཉིས་འདོད་པར་གཏོགས་པའི་དེ་གཉིས་ཀྱིས་མགོ་གནོན་ལ། གཞན་རྣམས་སྤོང་བ་གཉེན་པོ་ལ་སོགས་ཅི་རིགས་པའོ་ཞེས་གསུང་ངོ༌།།

ངོ་བོ་ནི་མ་ཆགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ལ་འཕགས་པའི་རིགས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ལས་འཕགས་པ་ཟག་མེད་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དགོངས་ནས་འཕགས་པའི་རིགས་བཞི་བཀའ་སྩལ་ཏེ། ཆོས་གོས་གང་ཡང་རུང་བས་ཆོག་ཤེས་པ་འཕགས་པའི་རིགས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བསོད་སྙོམས་དང༌། གནས་མལ་ལ་སྦྱར་བ་དང༌། སྤོང་བ་དང་སྒོམ་པ་ལ་དགའ་བ་འཕགས་པའི་རིགས་ཞེས་སོ། །དེ་དག་ལས་དང་པོ་གསུམ་ནི་ཆོག་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་ཆགས་པ་ཡིན་ལ། བཞི་པ་ནི་སྤང་བ་འགོག་པ་དང༌། སྒོམ་པ་ལམ་ཡིན་པས་དེ་ལ་དགའ་བ་ཉིད་དེ། དེ་ཡང་སྲིད་པ་དང་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་མ་ཆགས་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་བཞིས་དོན་ཅི་བསྟན་ཅེ་ན་ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རང་གི་ཚུལ་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་སྤངས་ནས་ཐར་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཁས་འཆེ་བའི་སློབ་མ་རྣམས་ལ་ཚུལ་དང་ལས་གཉིས་བསྟན་ཏེ། གསུམ་གྱིས་ནི་ཚུལ་བསྟན་ལ་ཐ་མས་ནི་ལས་སོ། །དེ་སྐད་དུའང༌། ཁྱེད་ཚུལ་འདིས་ལས་འདི་བྱེད་ན་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་ཐར་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །དགོས་པ་ཅིའི་དོན་དུ་ཞེ་ན། སྲེད་པ་སྐྱེ་བ་བཞིའི་གཉེན་པོའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་དང༌། བདག་དབང་པོ་གྱུར་ཀྱང་ཅི་མ་རུང་བདག་ཤི་ཕན་ཆད་རྒྱུན་ཆད་ཀྱང་ཅི་མ་རུང་སྙམ་དུ་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་ལའོ། །མདོ་ལས། དགེ་སློང་སྲེད་པ་སྐྱེ་བ་ན་ཆོས་གོས་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། མལ་ཆ་དང་སྟན་གྱི་ཕྱིར་སྐྱེའོ། །གནས་པ་ན་གནས་སོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་ན་ཞེན་ཏོ། །དགེ་སློང་སྲེད་པ་སྐྱེ་བ་ན་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་སྐྱེའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་བདག་གིར་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་དང༌། བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་ལུས་ཡིན་ལ། དེ་དག་འདོད་པ་སྲེད་པ་ཡིན་པས་གསུམ་པོ་ལ་སྲེད་པ་དེའི་དུས་སུ་ཞི་བ་སྟེ་རེ་ཞིག་སྤང་བའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་རིགས་གསུམ་དང༌། གཉིས་ཀ་ལ་སྲེད་པ་གཏན་དུ་ཞི་བ་སྟེ་རྩ་བ་ནས་སྤང་བའི་ཕྱིར་བཞི་པ་བཀའ་སྩལ་ཏོ།།

གསུམ་པ་བསྒོམ་པ་ལ་འཇུག་པ་དངོས་ལ་ལམ་ལྔའི་སྤྱི་དོན་དང༌། གཞུང་དོན་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ་ལྔའི་དང་པོ་ཐར་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི།

ལམ་གང་ཞིག་ཐར་པ་ཐོབ་བྱེད་དོ། །སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཚོགས་ལམ་ནི་ཐར་ལམ་གང་ཞིག་སྦྱོར་ལམ་གྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་གྱི་རིགས། སྦྱོར་ལམ་ནི་བདེན་པའི་དམིགས་རྣམ་ཅན་གྱི་ཐར་ལམ་གང་ཞིག་བདེན་པ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་རིགས། མཐོང་ལམ་ནི་བདེན་པ་མངོན་རྟོགས་གང་ཞིག་ལམ་ལ་རྗེས་ཤེས་མན་ཆད་ཀྱི་ལམ་གྱི་རིགས་ཡིན་ལ། སྒོམ་ལམ་ནི་ཐར་ལམ་གང་ཞིག་སྒོམ་ལམ་དུ་རྒྱུད་ལ་བསྟེན་དུ་རུང་བ། དེ་གཉིས་ལས་ཟག་བཅས་ནི། ཐར་ལམ་ཟག་བཅས་གང་ཞིག་སྒོམ་སྤང་གི་གཉེན་པོའི་རིགས་ཡིན་པ། ཟག་མེད་ནི། སློབ་ལམ་ཟག་མེད་གང་ཞིག་སྒོམ་ལམ་པའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ། མི་སློབ་ལམ་ནི་ལམ་བདེན་གང་ཞིག་སྲིད་རྩེ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའོ། །གྲངས་ངེས་པ་ནི་རྒྱུད་སྨིན་པ་དང་གྲོལ་བ་དང་མཐར་ཐུག་པར་བྱེད་པ་གསུམ་ལས། གྲོལ་བ་ལ་བདེན་པའི་རང་བཞིན་མོས་པའི་སྒོ་ནས་དང་མངོན་སུམ་དུ་དང་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྟོགས་པས་སོ།།

གཉིས་པ། གོ་རིམ་ངེས་པ་ནི།

མཐོང་ལམ་གྱི་སྔར་སྒོམ་ལམ་ཟག་བཅས་སྐྱེ་བ་ཡོད་ཀྱང་ཕལ་ཆེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྐྱེ་བའི་རིམ་པའོ།།

གསུམ་པ། རྟེན་ནི།

ངན་སོང་གསུམ་འཕགས་པའི་ལམ་དང་ལམ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ལ་སྒྲིབ་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་འདི་དག་མི་རྟེན་ནོ། །འོ་ན་གཞན་རྣམས་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཚོགས་ལམ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་རྟེན། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་ཀྱང༌། སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་དྲོ་བར་གྱུར་བ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མཚོན་པའི་དོན་ཏེ། གང་སྤེལ་གྱིས། སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སྡུག་པ་དང་དབུགས་དབྱུང་བ་དང་རྔུབ་པ་དྲན་པ་དང་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་ཐར་པའི་ལམ་དུ་འགྲོ་བའི་ཤེས་རབ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཐར་ཆ་མི་འཕེན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཐར་ཆ་མི་འཕེན་པའི་རྒྱུ་མཚན་བརྗོད་དགོས་སོ། །བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་པ་ལ་ནི་དེ་དང་ཡིད་སྐྱོ་བ་མེད་པ་དང༌། ཟ་མ་མ་ནིང་མཚན་ཉིད་པ་རྣམས་ལ་གཉེན་པོ་སོ་སོར་རྟོག་པ་མི་བཟོད་ཅིང་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་ཤས་ཆེན་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལམ་དེ་དག་མི་རྟེན་ཏོ། །གཞན་ཡང་སྦྱོར་ལམ་ནི། འདོད་རྟེན་ཅེས་པའི་སྐབས་ནས། གསུམ་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ཁོ་ན་དང་གླིང་གསུམ་དུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །སྔོན་བསྐྱེད་པ་རྣམས་ནི་ལྷ་དག་གི་ནང་དུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ།།

བཞི་པ་ནི།

ལྷ་དག་གི་ནང་དུ་ཡང་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་སོ། །མཐོང་ལམ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། དད་རྗེས་དང་ཆོས་རྗེས་འབྲང་ལ་རྟེན་དགུ་དགུར་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གོང་མའི་རྟེན་ལ་མི་འཐོབ་སྟེ། གང་ན་མཐོང་ལམ་མེད་ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ།།

ལྔ་པ། ལམ་ཕྱི་མ་གཉིས་ནི།

འདོད་པར་གསུམ་ཐོབ་ཐ་མ་ནི། །གསུམ་དུའོ་ཞེས་པས་སོ།།

གཉིས་པ། གཞུང་དོན་ལ་གཉིས་ཏེ། ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་ལམ་མོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས་དང་པོ་མདོར་བསྟན་ནི།

དེ་ལྟར་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་དེ་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་པ་ལ་འཇུག་ཅེ་ན། དེ་ལ་འཇུག་པ་ན་ཐོག་མར་མི་སྡུག་པ་བསྒོམ་པ་དང་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམས་པ་ཡིས་སེམས་བརྟུལ་ནས་སོ། །གང་དག་ཅེ་ན། གང་འདོད་ཆགས་དང་རྣམ་རྟོག་ལྷག་པར་ཤས་ཆེ་བ་ཡོད་པ་རྣམས་སོ། །འདོད་ཆགས་ལྷག་པར་ཤས་ཆེ་བ་ནི་གཉིས་ཏེ། དེ་ཉེ་བར་སྤྱད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྤྱད་པ་སྟེ་རིམ་པ་བཞིན་གཞི་ཆུང་ངུ་ལས་མྱུར་དུ་སྐྱེ་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་འདོད་ཆགས་ཤས་ཆེ་བའོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་རྟོག་གི་གཉེན་པོར་ངེས་ལ་མི་སྡུག་པ་བསྒོམ་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ། དེ་ནི་རླུང་ལ་དམིགས་ལ་དེ་ལ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་མེད་པས་སྣ་ཚོགས་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་རྟོག་གཅོད་ལ། འདི་ནི་སྣ་ཚོགས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་རྟོག་འདྲེན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་སྔ་མ་ཁ་ཕྱིར་མ་བལྟས་ལ། འདི་ཕྱིར་བལྟས་ཏེ་ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གཉིས་པ། རྒྱས་བཤད་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། མི་སྡུག་པ་བསྒོམ་པ་ནི།

ཁ་དོག་དབྱིབས་རེག་བྱ་བསྙེན་བཀུར་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་འདུ་ཤེས་དགུ་ལ་བསྒོམ་སྟེ། རིམ་པ་བཞིན་རྣམ་པར་སྔོས་དམར་ཚིག་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྣག་ཟོས་འཐོར་བ་དང༌། འབུས་གཞིགས་རུས་གོང་རྒྱུས་པས་འབྲེལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་བམ་པའི་རོ་གཡོ་བ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །མདོ་ལས་ཀྱང༌། དགེ་སློང་སློབ་པ་གཞན་པའི་རབས། །སེམས་མ་བྱུང་བ་གང་ཞིག་ནི། །གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་འཇོམས་འདོད་ན། །དེས་ནི་དུར་ཁྲོད་འགྲོ་བར་གྱིས། །དེ་ནས་རྣམ་པར་སྔོས་ལ་ལྟོས། །དེ་ནས་རྣམ་པར་རྣག་ལ་ལྟོས། །དེ་ནས་རྣམ་བམ་རུས་པ་ཡི། །རུས་གོང་ལ་སོགས་བལྟ་བར་གྱིས། །ཞེས་སོ། །བྱེ་བྲག་མེད་པར་ནི་ཀེང་རུས་བསྒོམ་པ་ཆགས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཤེས་ཏེ། དེ་ལ་ཆགས་པའི་གཞི་བཞི་པོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་གཙོ་བོར་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་མི་སྡུག་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཅར་རམ་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་པས་ཉི་ཚེ་བ་ཡིན་གྱི་ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དངོས་སུ་སྤོང་བ་མ་ཡིན་ལ་རྣམ་པར་གནོན་པའི་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་སོ། །གང་སྤེལ་ནི་ཁྱབ་པའི་དོན་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་དམིགས་པ་ལ་བཞེད་དེ་གཞན་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པར་གནོན་པ་ནི། གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་འཇོམས་འདོད་ན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཀྱང་ངོ་། །དེ་བསྒོམས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་ནི་དང་པོར་རང་གི་རྐང་པའི་མཐེ་བོའམ་དཔྲལ་བའི་དབྱེས་གར་དགའ་བར་སེམས་གཏད་དེ་རུལ་ཞིང་མྱགས་ནས་རུས་པར་མོས་ཏེ་རིམ་གྱིས་རྒྱ་མཚོའི་མཐས་ཀླས་པའི་བར་དུ་ཀེང་རུས་སུ་གྱུར་པར་སེམས་སྤྲོ་ཞིང་སྡུད་པ་ན་གཞན་སྔར་བཞིན་གནས་ལ་རང་གི་ལུས་གཅིག་པུ་ཀེང་རུས་སུ་མོས་ཏེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་དང་པོ་པ་དང༌། སྤྲོ་བ་སྔར་བཞིན་ལས་སྡུད་པ་ན་རང་གི་རྐང་པའི་རུས་པ་ནས་ཐོད་པའི་ཕྱེད་ཀྱི་བར་སྔ་མ་ཁོ་ན་ལྟར་བཏང་བས་དེ་ལྟར་གསལ་བ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་དང༌། སྔར་བཞིན་ལས་རང་གི་སྨིན་མ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་རུས་པ་མཐེ་བོའི་ཁྱོན་ཙམ་ལ་སེམས་འཛིན་པ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྫོགས་པའོ། །མི་སྡུག་པ་བསྒོམ་པའི་བློའི་ངོ་བོ་ནི་མ་ཆགས་པ་སྟེ་གཅོ་བོ་ཡིན་ལ་འཁོར་དང་བཅས་ན་ཕུང་པོ་བཞིའམ་ལྔ་དང༌། ས་ནི་བསམ་གཏན་དངོས་བཞི་ཉེར་བསྡོགས་དང་བཅས་པ་དང་འདོད་པ་སྟེ་བཅུ་དང༌། དམིགས་པ་ནི་འདོད་པའི་སྣང་བ་སྟེ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་སོ། །རྟེན་ནི་མིས་སྐྱེད་ཀྱི་འགྲོ་བ་གཞན་དུའང་མ་ཡིན་ན་ཁམས་གཞན་དུ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། འོན་ཀྱང་བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་དུ་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ན་འདོད་ཆགས་དང་འབྲལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྐྱེས་པ་བུད་མེད་དོ། །གང་སྤེལ་གྱིས་ཐོག་མར་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ཁོ་ནར་སྐྱེད་ལ། སྔར་བསྐྱེད་པ་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བཤད་དོ། །རྣམ་པ་ནི་མིང་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པ་དང༌། དུས་གང་ཡིན་པ་ནི་འདས་ད་ལྟ་དང་སྐྱེ་འགྱུར་ཡིན་ན་ཡུལ་རང་དུས་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ན་ཡུལ་མི་སྐྱེ་བར་མ་ངེས་པས་དུས་གསུམ་པའོ། །ཟག་བཅས་ཟག་མེད་ལས་ནི་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟག་བཅས་སོ། །འཐོབ་ཚུལ་ནི་འཁོར་བར་འདྲིས་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་དང་མ་འདྲིས་པ་སྦྱོར་བས་སོ། །དེ་གཉིས་ཀྱང་གང་སྤེལ་གྱིས་སྐྱེ་འཕགས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་ལ་བཤད་དོ།།

གཉིས་པ་དབུགས་ནང་དུ་རྔུབ་པ་དང་ཕྱིར་འབྱུང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི།

དེ་ལྟར་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ཡིན་ལ་དེ་དྲན་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་ཡུལ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ལུས་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའི་ཤེས་རབ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་ཅེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །ས་ནི་ཉེར་བསྡོགས་འོག་མ་གསུམ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་དང་འདོད་པ་དང་ས་ལྔ་སྟེ། རང་གི་རླུང་འབྱུང་རྔུབ་ལ་དམིགས་པའི་བློ་གང་ཞིག་ངེས་པར་བཏང་སྙོམས་དང་མཚུངས་ལྡན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བཞི་པོ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ས་པར་ངེས་ལ་འདོད་པ་ན་བཏང་སྙོམས་ཡོད་པས་དེ་ལ་རྟེན་དུ་རུང་བའོ། །ཡན་ཆད་དེའི་ས་པ་ཡིན་ཀྱང་དབུགས་འབྱུང་རྔུབ་མེད་པས་མི་རུང་ལ། བདེ་སྡུག་ནི་གསལ་བས་རྣམ་རྟོག་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་ནོ། །འོ་ན་རྟོག་མེད་ཀྱི་ས་པ་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པའི་བདེ་བ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་དག་གཏོད་པ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་ལ་འདི་ནི་གཏོད་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་གང་སྤེལ་གྱིས།

དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་བསྡོམ་པ་དང་གཏོད་པ་དང་བཟོ་བ་དང་ལྷུར་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ་ཞེས་སོ། །གང་དག་དངོས་གཞི་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་ཚེ་བཏང་སྙོམས་ཡོད་པར་འདོད་པ་དེའི་ལྟར་ན་ས་བརྒྱད་པའོ། །སྤྱོད་ཡུལ་ནི་རླུང་ངོ༌། །རྟེན་ནི་འདོད་པའི་ལྷ་མི་ཁོ་ནའི་རྟེན་ཅན་ཏེ་འདི་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་པས་ཞེས་གསུངས་པའམ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། དེ་ན་རྣམ་རྟོག་མང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་འདྲིས་པ་དང་མ་འདྲིས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་སྦྱོར་བས་འཐོབ་ཅིང་དེ་ཁོ་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་པ་ཁོ་ནའི་ཡིན་གྱི་ཕྱི་པ་ལ་འདིའི་ལུང་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་དེ་མེད་པར་ཆོས་ཟབ་མོ་འདི་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཟབ་པ་ནི་རྒྱུ་དྲུག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་བགྲང་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། བགྲང་བ་ནི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་ལ་སེམས་གཏད་ནས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ལུས་སེམས་རྣལ་དུ་བཞག་སྟེ་གཅིག་ནས་བཅུའི་བར་ཏེ། སེམས་སྡུད་པ་དང་གཡེང་བར་དོགས་པ་ཧ་ཅང་ཉུང་བ་དང་མང་བར་མ་ཡིན་པར་སྐྱོན་གསུམ་དང་བྲལ་བར་རོ། །གོ་རིམ་ནི་སྔར་འཇུག་པ་དང་ཕྱིས་འབྱུང་བ་བགྲང་སྟེ། སྐྱེ་བའི་ཚེ་སྔར་འཇུག་ལ་འཆི་བའི་ཚེ་ཕྱིར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་དེ་ལྟར་སྐྱེ་འཆི་རྟོགས་པས་མི་རྟག་པ་ལ་བློ་འདྲིས་པར་བྱས་པའི་དགོས་པ་ཡོད་ཅེས་གང་སྤེལ་འཆད་དོ། །རྗེས་འགྲོ་ནི་འདི་དག་ཇི་སྲིད་གཅིག་ཏུ་འབྱུང་ངམ་འཇུག་ལུས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པའམ་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ན་རྒྱུ་ཞེས་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་རླུང་གི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་འགྲོ་བ་སྟེ། རྔུབ་པ་ན་ལྐོག་མ་སྙིང་ག་ལྟེ་བ་ནས་རིམ་གྱིས་རྐང་པའི་བར་དང༌། འབྱུང་བ་ན་མཐོ་གང་དང་འདོམ་གང་གི་བར་དུའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་འཐོར་རླུང་གི་བར་དུའོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ་དེ་ཁོ་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་པས་མི་རུང་ངོ་ཞེའོ། །འཇོག་པ་ནི་ནོར་བུའི་ཐག་པ་བཞིན་སྣ་རྩེ་ནས་རྐང་པའི་མཐེ་བོའི་བར་དུ་གནས་པར་ལྟ་ཞིང༌། འདི་དག་ཕན་གནོད་དང་གྲང་དྲོ་ཅི་ཞིག་ཅེས་རྟོག་ཅིང་དེ་ལ་ཤེས་པ་འཇོག་པའོ། །ཉེ་བར་རྟོག་པ་ན་རླུང་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་གྱི་འབྱུང་བ་དང་དེ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་དང་དེ་ལ་བརྟེན་པ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་ཕུང་པོ་ལྔར་ཉེ་བར་རྟོག་པའོ། །བསྒྱུར་བ་ནི་རླུང་ལ་དམིགས་པའི་བློ་བསྒྱུར་ཏེ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་ནས་ཆོས་མཆོག་གི་བར་གོང་ནས་གོང་དུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའོ།།

ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་མཐོང་ལམ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །སོགས་ཀྱི་དོན་རྒྱལ་སྲས་སྒོམ་ལམ་དང༌། གང་སྤེལ་མི་སློབ་ལམ་དང་གཉིས་ཀ་སྡུད་དོ། །གཞན་དག་ནི་བསྒྱུར་བ་ཉེ་བར་གཞག་ནས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་བར་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་ཟད་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པའོ་ཞེའོ། །དེས་ན། དབུགས་རྔུབ་འབྱུང་བ་དྲན་པ་འདི། །བགྲང་དང་རྗེས་འགྲོ་འཇོག་པ་དང༌། །རྟོག་པ་དང་ནི་བསྒྱུར་བ་དང༌། །ཡོངས་དག་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་འདོད། །ཅེས་བསྡུ་བ་མཛད་དོ། །ས་ནི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་ལུས་གང་ལས་ཏེ་ལུས་ས་གང་པ་ཡིན་པ་དེའི་ས་པ་ཡིན་ཏེ་ལུས་དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ལུས་སེམས་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་གི་གཟུགས་མེད་པ་དང༌། ནུར་ནུར་པོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སེམས་མེད་པ་ལ་རིམ་པ་བཞིན་ལུས་དང་སྦུབས་དང་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བཞི་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ལ་དབུགས་རྔུབ་འབྱུང་གི་ས་པའི་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་མི་འཇུག་གོ །རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་མ་བསྡུས་ལས་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པས་བསྡུས་པ་དང༌། ཟིན་མ་ཟིན་ལས་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཚོགས་པར་མེད་པའི་རླུང་ཡིན་པས་མ་ཟིན་པ་དང༌། བྱུང་བ་གསུམ་ལས་ནི་རྒྱས་པའི་རྒྱུས་ལུས་ཇི་ལྟར་རྒྱས་པ་ལྟར་རླུང་འགྲིབ་པ་དང༌། ཆད་ནས་མཚམས་སྦྱོར་ཞིང་འདོད་དགུར་མངོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རྒྱས་བྱུང་དང༌། རྣམ་སྨིན་བེམས་པོར་མི་རུང་བས་རྒྱུ་མཐུན་ལས་བྱུང་བའོ། །ཤེས་པ་གང་གི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་ན་རང་དང་དབུགས་རྔུབ་འབྱུང་གི་ས་པའི་གོང་སའི་སེམས་མངོན་དུ་བྱས་ན་འདོད་པའི་བཞི་དང་བསམ་གཏན་གསུམ་གྱི་གསུམ་དང་གཉིས་དང་གཅིག་གིས་རྟོགས་ལ། བཞི་པའི་སེམས་མངོན་དུ་གྱུར་ཀྱང་སྐྱོན་བརྒྱད་ལས་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་དབུགས་རྔུབ་འབྱུང་བ་མེད་པས་མི་རྟོགས་སོ། །ས་འོག་མ་ཡི་ཡིད་ནི་སྤྲུལ་སེམས་དང་པོ་ལ་སོགས་པར་དང༌། སྤྱོད་ལམ་པའི་སེམས་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པར་མངོན་དུ་བྱས་ཀྱང་དམན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གོང་མའི་རྔུབ་འབྱུང་དེ་གཉིས་མ་རྟོགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་མངོན་དུ་མ་བྱས་པའི་དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱིས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་པའོ།།

གཉིས་པ། དེ་ལྟར་འཇུག་པའི་སྒོ་གཉིས་ཀྱིས་ཞི་གནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ནས། ལྷག་མཐོང་ལ་གསུམ་ལས་ཚོགས་ལམ་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་བསྟན་པ་ནི།

ཞི་གནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྲུབ་ཀྱང་ལྷག་མཐོང་ཤེས་རབ་མེད་པར་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྤོང་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཞོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་བསྒྲུབ་པའི་དོན་དུ། ཉོན་མོངས་པའམ་གཡེང་བ་ཞི་གནས་སེམས་ནང་དུ་གནས་པའི་ཞི་གནས་གྲུབ་པར་གྱུར་པ་ཡིས་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་བསྒོམ་པར་བྱ་བའོ། །དེས་དེ་ཐོབ་པ་ག་ལས་ཞེ་ན། མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་སོ། །དགེ་བའི་ཕུང་པོ་མ་འདྲེས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། བཤད་པ་ནི། ཇི་ལྟར་བསྒོམ་ཞེ་ན། ལུས་དང་ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་དེ་གསུམ་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་གཉིས་སུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པས་སོ།།

དེ་ཡང་རང་མཚན་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་སྟེ་བཞི་པོ་རིམ་པ་བཞིན་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་དང་མྱོང་བ་དང་དོན་གྱི་ངོ་བོ་དང་དེ་དག་ལས་གཞན་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དང༌། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདུས་བྱས་མི་རྟག་ཟག་བཅས་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཞིང་བདག་མེད་པའོ། །བསྒོམས་པས་གྲུབ་པའི་ཚད་ནི་ལུས་ལ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་འདུས་བྱས་སྐད་ཅིག་མར་མཐོང་བའོ་ཞེས་ཏེ། སློབ་དཔོན་གྱིས་ཐམས་ཅད་ལ་དེར་མཐོང་བ་མེད་པས་གྲག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྨོས་སོ།།

གཉིས་པ་ནི་སྤྱིར་རང་བཞིན་དང༌། འབྲེལ་བ་དང༌། དམིགས་པ་གསུམ་ལས་དང་པོ་ནི།

ཤེས་རབ་སྟེ། དེ་ཉིད་འབྲེལ་བ་དང་དམིགས་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མདོ་ལས་ཀྱང༌། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་འཇོག་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཐོས་པ་དང་སོགས་ཀྱིས་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་གྱི་སྐྱེས་ཐོབ་མ་ཡིན་ཏེ། སྦྱོར་བྱུང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ་འབྲེལ་བ་ནི། གཞན་གཉིས་ནི་ཤེས་རབ་དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་དང༌། དེ་དག་གི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། རིམ་པ་བཞིན་རང་བཞིན་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་དང་མཚུངས་ལྡན་དུ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་དང་དེ་གཉིས་ཀྱི་དམིགས་པ་ལས་བཞག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ལ་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་ཤིང་གཤེག་པ་ཁྱི་གུས་འཛིན་པ་ལྟར་དྲན་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་དམིགས་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ནའོ། །སློབ་དཔོན་ནི་ཤེས་རབ་འདིས་དྲན་པ་ཉེ་བར་འཇོག་པས་ན་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་གོ །ཇི་ལྟར་འཇོག་ན། ཤེས་རབ་ཀྱིས་དོན་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་དྲན་པས་མངོན་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལ་འཇོག་ན། ལུས་ནས་ཆོས་ཀྱི་བར་ལ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་ལུས་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་དག་གིས་ཀྱང་དྲན་པ་ཉེ་བར་འཇོག་གོ།

གསུམ་པ། དམིགས་པ་ལས་ཡིན་པར་ནི།

མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་ཇི་ལྟར་ན་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་ནུབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཟས་ཀུན་འབྱུང་བ་ནི་ལུས་ཀུན་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ། ཟས་འགགས་པས་ནི་ལུས་ནུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང༌། དགེ་སློང་དག་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའི་ཚིགས་བླ་དྭགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་འདི་དག་རང་དང་གཞན་དང་གཉི་གའི་རྒྱུད་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རེ་རེ་ཞིང་གསུམ་གསུམ་དུ་བཤད་དོ།།

གསུམ་པ་དེ་དག་གི་རིམ་པ་ནི།

ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་བཞིན་ཏེ། སྔ་མ་སྔ་མ་རགས་ཤིང་རྟོགས་སླ་བས་དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སློབ་དཔོན་ནི་ལུས་ལ་བསྟེན་ནས་འདོད་པའི་ཆགས་པ་སྐྱེ་ལ། དེ་ཚོར་བ་ལ་ཞེན་པའམ་མངོན་པར་འདོད་པས་དང༌། དེ་སེམས་མ་ཞི་བས་དང༌། དེ་ཉོན་མོངས་པ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བཞིར་ངེས་པ་ལུས་གཙང་བ་ཚོར་བ་བདེ་བ་སེམས་རྟག་པ་ཆོས་བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གཉེན་པོར་དེ་བཞི་བསྟན་པས་མི་མང་མི་ཉུང་ངོ༌། །དེ་དག་ལས་གསུམ་ནི་མ་འདྲེས་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། བཞི་པ་ནི་དེ་དང་འདྲེས་པ་ལ་དམིགས་པ་གཉི་གར་རུང་ངོ༌། །བཞི་པ་ནི་དེ་ལྟར་དེ་ཉིད་གོམས་པ་དང་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ནི་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལུས་ལ་སོགས་པ་བཞི་པོ་སྤྱི་ལ་དམིགས་པ་ལ་གནས་ཏེ། དེ་དག་ལ་གོང་བཞིན་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྟོང་བ་དང་བདག་མེད་པར་བལྟ་ཞིང་བསྒོམ་མོ།།

གཉིས་པ། སྦྱོར་ལམ་ལ་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་ལ་གསུམ་ལས་དང་པོ་དྲོད་རྩེ་ནི།

ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་རྗེས་སུ། ཚོགས་ལམ་དུ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་སྒྲུབ་ཚུལ་ཆོས་སྤྱི་ལ་དམིགས་པའི་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་གི་བར་བསྒོམས་པ་དེ་ལས་དྲོ་བར་གྱུར་པ་བྱ་བ་འབྱུང་སྟེ། གཙུབས་ཤིང་གཙུབས་པ་ལས་མེ་འབྱུང་བའི་སྔ་ལྟས་སུ་དྲོད་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་བུད་ཤིང་སྲེག་བྱེད་འཕགས་ལམ་གྱི་སྔ་ལྟས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་པ་ཡིན་པས་འདོད་པ་དང་གོང་མ་གཉིས་བསྡོམས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་ཤིང་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་མི་རྟག་སོགས་བཅུ་དྲུག་ཚང་བར་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ལྟར་དྲོ་བ་ཆུང་འབྲིང་ཆེན་པོའི་བར་རིམ་གྱིས་འཕེལ་བ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཡོ་བའི་རྩེ་མོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྩེ་མོ་ཞེས་པ་སྐྱེ་ཞིང༌། དེ་ཡང་དམིགས་རྣམ་དྲོ་བ་དེ་དང་འདྲའོ། །གཡོ་བ་ནི་དེ་ལས་ལྟུང་བའམ་འདའ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ་བྱ་ཤིང་རྩེར་ཕྱིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་གང་གིས་གཏོད་ཅིང་འཕེལ་ཞེ་ན། གཉི་ག་དང་པོར་ཆོས་སྤྱི་ལ་དམིགས་པའི་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བདེན་པ་ལ་རྣམ་པ་གཏོད་ཅིང་བཀོད་པས་ཆོས་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་གིས་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་གཏོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ལས་དེ་གཉིས་དངོས་དང་བརྒྱུད་ནས་གཙོ་ཆེར་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིས་འཕེལ་བ་སྟེ་བྱང་བར་བྱེད་པ་ནི་གཞན་དག་སྟེ་ལུས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོ་བ་ལ་དམིགས་པའི་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་གིས་ཀྱང་བྱེད་པས་བཞི་ཅར་གྱིས་བྱང་བར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་སྔོན་ཐོབ་པ་རྣམས་ནི་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དེ་དེ་ལ་དགའ་བ་ཆེན་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འགྲེལ་པར་བཤད་དོ།།

གཉིས་པ། བཟོད་མཆོག་ནི།

རྩེ་མོ་ཆུང་འབྲིང་ཆེན་པོར་འཕེལ་བ་དེ་ལས་བཟོད་པ་ཞེས་པ་ཡང་སྐྱེ་སྟེ་བྱིས་པའི་ཚེ་བདག་ཆད་དུ་དོགས་པས་བདེན་པ་མཐོང་བ་མི་བཟོད་ལ། དྲོད་རྩེ་འཐོབ་པ་ན་ཆུང་འབྲིང་དུ་བཟོད་ཀྱང་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞིང་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་སྒོ་ནས་བདེན་པ་མཐོང་བ་ལ་ཆེར་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུང་འབྲིང་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་བདེན་པ་ལ་རྣམ་པ་གཏོད་པའི་ཚུལ་རྩེ་མོ་ལ་སྦྱར་བ་དེ་བཞིན་དང་། བཟོད་པ་ཆུང་འབྲིང་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ཆོས་དྲན་གྱིས་འཕེལ་བར་བྱེད་དོ། །དང་པོ་གཉིས་ལ་གཏོད་པ་དང་འཕེལ་བ་སོ་སོར་ཡོད་པས་དེ་ལྟར་ཡིན་ལ། བཟོད་ཆེན་སྐད་ཅིག་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་མེད་ཀྱང་དེས་བདེན་པ་ལ་འཇུག་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་མཆོག་མཐོང་ལམ་དང་ཉེ་བས་ཆོས་དྲན་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། དེ་ལ་འདི་ཉེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་སོ། །གང་སྤེལ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །དེ་དག་གི་དམིགས་རྣམ་ནི་དྲོད་རྩེ་ལྟར་ཁམས་གསུམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཚང་བར་བསྒོམ་པ་ནི་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་ནི་འགྲེལ་པར། གང་གི་ཚེ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་གཉེན་པོ་ལ་སོགས་པ་བདེན་པའི་རྣམ་པ་དམིགས་པ་རེ་རེ་ནས་ཕྲི་ནས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་ལ་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་སུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བར་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་བཟོད་པ་འབྲིང་ཡིན་ལ། གང་གི་ཚེ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཁོ་ན་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་ནི་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལ་ཁ་ཅིག་ན་རེ། གོང་མའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་རྗེས་ཤེས་ལམ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་རེ་རེ་ནས་ཕྲི་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཅིག་ནས་འདོད་པའི་དུཿཁ་ལ་གསུམ་དང༌། དེ་ནས་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པ་གཏོད་པའི་བར་ཏེ་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་བརྒྱ་དང་དགུ་བཅུ་རྩ་ལྔའོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གཞན་དག་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་གྱི་གཉེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་དམིགས་པ་རེ་རེ་ནས་ཕྲི་ནས་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མ་བརྒྱ་རྩ་བཅུ་དགུ་ཡིན་ནོ་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་གོང་མའི་གཉེན་པོ་བོར་ཏེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་ནས་འདོད་པའི་དུཿཁ་ལ་བཞི་དང༌། དེ་ནས་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ཉིད་ལ་ལྟ་བ་དང་སྲེད་པ་བཅད་པའི་རིགས་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་བཅད་པ་ཡིན་ན་བདག་མེད་ཀྱི་རྣམ་པས་ངེས་པ་ལ་འཇུག་པས་དུཿཁའི་གཅིག་བོར་ནས་གསུམ་དང༌། དེ་ནས་སྟོང་བདག་མེད་གཉིས་དང༌། དེ་ནས་བདག་མེད་ཀྱི་རྣམ་པ་གཅིག་ལན་གཉིས་སུ་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་གིར་ལྟ་བ་སྟོང་པའི་རྣམ་པ་དང༌། སྲེད་པ་བཅད་པ་ལ་གཉིས་ཀྱི་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཉམས་པ་མི་རྟག་པ་དང༌། ལེ་ལོ་ལྷག་པ་ཅན་དུཿཁའི་རྣམ་པས་འཇུག་པས་སྔ་མ་བཞིན་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་དམིགས་རྣམ་གོང་ནས་ཕྲི་ནས་མཐར་འདོད་པ་ཁོ་ན་ལ་དམིགས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་དེས་ཁམས་གསུམ་ལས་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་གསུམ་ཅར་གྱི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་ཀྱང༌། འདོད་ཁམས་དང་པོར་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་མཐར་འདོད་པའི་དུཿཁ་ཁོ་ན་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །བཟོད་པ་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་མཆོག་དང་ཉེ་བའི་ཕྱིར་འདོད་པར་གཏོགས་པའི་དུཿཁ་ཡུལ་ཏེ་དམིགས་པ་དང་བཞི་པོ་གང་རུང་གི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་ལ་དེ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་ཆོས་མཆོག་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེ་ན། འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་ཡིན་ལ་དེའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཀྱང་ཡིན་པའམ་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་མེད་པར་དེའི་རྩལ་གྱིས་མཐོང་ལམ་འདྲེན་པས་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ནའོ།།

གསུམ་པ། འཁོར་དང་ངེས་ཚིག་ནི་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་གི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་གཙོ་བོ་ཤེས་རབ་དང་འཁོར་དང་བཅས་ན་མཉམ་བཞག་ཡིན་པས་རིག་མིན་གཟུགས་ཀྱང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །འོན་ཀྱང་ཐོབ་པ་རྣམས་ནི་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པར་མ་གཏོགས་ཏེ། འཕགས་པ་ལ་དེ་དག་མངོན་གྱུར་དུ་ཡོད་པས་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་མངོན་གྱུར་དུ་ཡོད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེའི་དོན་ནི་མཐོང་ལམ་གྱིས་ཐེ་ཚོམ་སྤོང་ཞིང་བདེན་པ་སོ་སོར་འབྱེད་པས་ན་ངེས་འབྱེད་ཡིན་ལ་དེའི་ཆ་སྟེ་དུཿཁ་ལ་ཆོས་བཟོད་དང་ཆོས་མཆོག་དངོས་སུ་མཐུན་ཞིང་གཞན་རྣམས་དང་བརྒྱུད་ནས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ། ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་ལྔ་ལས་དང་པོ་ངོ་བོ་དང་ས་ནི།

བཞི་ཅར་མཉམ་བཞག་ཡིན་པས་བསྒོམས་བྱུང་ཡིན་པ་དང༌། མི་ལྕོགས་མེད་པ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་དང་དངོས་གཞི་བཞི་དང་བསམ་གཏན་ས་དྲུག་ལ་བརྟེན་ཏེ། ས་དེས་བསྡུས་པའི་མཉམ་བཞག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་ལམ་གྱི་འཁོར་ཡིན་པས་གཟུགས་མེད་ལ་མི་རྟེན་ནོ། །བཙུན་པ་དབྱངས་སྒྲོགས་ལྟར་ན་དྲོད་རྩེ་གཉིས་ནི་འོག་འདོད་པའི་ཁམས་ནའང་ཡོད་པར་འདོད་པས་ས་བདུན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འམ་གྱི་སྒྲ་ནི་ལུགས་གཞན་བསྟན་པའི་དོན་ཏོ།།

གཉིས་པ། རྟེན་ནི།

བཞི་ཅར་འདོད་པའི་རྟེན་ཅན་ཏེ་གསུམ་ནི་དང་པོར་མི་དག་གི་ནང་ཁོ་ན་དང་གླིང་གསུམ་དུའོ། །ཕྱིས་བསྐྱེད་ན་འདོད་ལྷར་རུང་ངོ༌། །བཞི་པ་ནི་དང་པོ་ནས་གཉིས་ཅར་དུ་རུང་སྟེ་ལམ་སྔ་མ་དག་གིས་རྒྱུད་སྨིན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཡིན་པས་ཕྱིས་སྐྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་བཟོད་ཆེན་ལའང་མཚུངས་ཤིང་སྔར་བཤད་པ་ནི་ཆུང་འབྲིང་གི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཆོས་མཆོག་བུད་མེད་ཀྱིས་ཐོབ་ན་གཉི་གའི་རྟེན་ཅན་འཐོབ་པར་འགྱུར་དུ་རུང་སྟེ། དེ་ཐོབ་པ་མཚན་གྱུར་པའམ་འདོད་པར་སྐྱེ་ན་སྐྱེས་པར་འགྱུར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་པས་ནི་སྐྱེས་པ་ཁོ་ནའི་རྟེན་ཅན་ཏེ་བུད་མེད་དུ་འགྱུར་བའི་བརྟགས་མིན་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོད་ཆེན་ལའང་དེ་བཞིན་དང༌། དེ་མན་ཆད་ནི་གཉི་གར་འགྱུར་དུ་རུང་བས་གཉི་གའི་རྟེན་ཅན་ནོ།།

གསུམ་པ། འཐོབ་གཏོང་ནི།

ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འཕགས་པས་ནི་སྔར་ས་གང་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པའི་སྦྱོར་ལམ་དེ་དག་ས་བོར་ནས་གོང་དུ་སྐྱེས་པས་གཏོང་གི་དེའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་རྒྱུན་མཐོང་ལམ་གྱིས་ཉེ་བར་སྤེལ་བའི་ཕྱིར་སོ་སྐྱེ་ལྟར་ཉམས་པ་དང་འཆི་བས་མ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་མིན་སོ་སྐྱེ་ནི་ཆགས་བྲལ་ཡིན་ན་ས་འཕོས་ནས་གོང་དུ་སྐྱེ་བའི་ཚེ་འཆི་བ་སྟེ་རིས་མཐུན་དོར་བས་དང༌། མ་བྲལ་བ་ས་མི་འཕོ་བས་རིས་མཐུན་དོར་བས་སོ། །དེ་སྐད་དུ་བསྟན་བཅོས་ལས། སྒོ་ང་དང་ནུར་ནུར་པོ་ལ་སོགས་པར་གྱུར་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་ལུས་དང་ལྡན་གྱི་ལས་དང་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ།།

སློབ་དཔོན་དབྱིག་བཤེས་ནི་སོ་སྐྱེ་ཚངས་རིས་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་འདུན་ན་འདོན་དུ་སྐྱེ་ན་རིས་མཐུན་བཏང་བས་དང༌། གཉིས་པར་སྐྱེ་ན་གཉི་གས་གཏོང་ངོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ་དེ་དག་འདོད་པའི་རྟེན་ལ་བསྐྱེད་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་གཟུགས་སུ་སྐྱེ་བའི་ཚེ་བཏང་ཟིན་པས་དེར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དང་པོ་གཉིས་ནི་སོ་སྐྱེའི་ཚེ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པས་ཀྱང་གཏོང་ངོ༌། །བཟོད་མཆོག་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་དེས་ཉམས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་དངོས་གཞི་ལ་བརྟེན་ནས་བསྐྱེད་པ་དེས་ནི་ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་བདེན་པ་མཐོང་སྟེ་ཡིད་འབྱུང་བ་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ།།

བཞི་པ། ཉམས་པ་དང་འཆི་བས་གཏོང་བར་བཤད་པ་ནི།

མི་ལྕོགས་མེད་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ། །གང་ལས་རྣམ་པར་ཉམས་པ་དག་གིས་ཕྱིས་ཐོབ་པ་ན་སོ་ཐར་སྡོམ་པ་བཞིན་སྔོན་མེད་པ་དག་ཁོ་ན་འཐོབ་ཀྱི་སྔར་བཏང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་འདྲིས་པ་དང་འབད་དེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚམས་སྟོན་པ་ཞིག་ཡོད་ན་འཕྲོ་ནས་དང་མེད་ན་གཞི་ནས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་ཉམས་དང་ཡོངས་ཉམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅི་ཞེ་ན། ཉམས་པ་དེ་གཉིས་ནི་ཡོན་ཏན་དེ་མི་ལྡན་པ་སྟེ་མ་ཐོབ་པ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་ནི་ཡོངས་ཉམས་ནི་ཉེས་པ་ཉོན་མོངས་པས་བྱས་པ་སྟེ་ལོག་ལྟས་དགེ་རྩ་ཉམས་པ་དང༌། རྣམ་ཉམས་ནི་དེ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཡོན་ཏན་གྱིས་བྱས་པའང་ཡིན་ཏེ་མཐོང་ལམ་གྱིས་སོ་སྐྱེ་ཉམས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡོན་ཏན་ནི་དྲོ་བ་ཐོབ་ནས་ཡོངས་སུ་ཉམས་ཀྱང་ངེས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་འོ།།

ལྔ་པ། ཐར་ཆ་དང་ཁྱད་པར་ནི།

བར་ཆད་མེད་ན་བདེན་པ་མཐོང་བ་ལ་ཆེས་ཉེའོ། །རྩེ་མོ་ཐོབ་ན་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ན་མཚམས་མེད་བྱེད་ཅིང་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བའང་སྲིད་ཀྱང་དགེ་བའི་རྩ་བ་མི་འཆད་དེ། གང་སྤེལ་གྱིས། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་ལ་སྤྱད་པའི་སྒོ་ནས་དང་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །བཟོད་པ་ཆུང་ངུ་ཐོབ་པ་ནས་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཐག་བསྲིངས་པའི་ཕྱིར་ངན་སོང་དུ་མི་འགྲོའོ། །གཞན་ཡང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དང་བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་དང་ཚངས་ཆེན་དུ་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། འབྲིང་གི་ཚེ་སྒོང་སྐྱེས་དང༌། དྲོད་གཤེར་སྐྱེས་དང༌། ཟ་མ་དང་མ་ནིང་དང་མཚན་གཉིས་པ་དང་ཆེན་པོའི་ཚེ་སྲིད་པ་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཐོང་སྤང་གི་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་འཐོབ་བོ། །འདི་ནི་རེ་ལྟར་ཐོགས་ན་ལན་བདུན་པ་བཞིན་ནོ།།

གསུམ་པ། རིགས་བསྒྱུར་བར་ནུས་མི་ནུས་ལ་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང༌། བསྒྱུར་ནུས་མི་ནུས་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི།

བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་འདོད་ལ། གཞན་དག་དབང་པོའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང༌། མདོ་སྡེ་པ་སེམས་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ས་བོན་ནམ་ནུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་ནི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་རྟེན་གྱི་ངོ་བོ་དང༌། རྒྱས་པའམ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པ་བརྟེན་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པ་དང་གཉིས་བཞེད་དེ། དེ་ལ་ས་བོན་དང་ཁམས་དང་རྒྱུ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །དང་པོ་ནི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཅན་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པའོ། །དེ་ནི་རྒྱུའི་ངོ་བོར་ཡོད་ལ་འབྲས་བུའི་ངོ་བོར་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ནི་རྐྱེན་གྱིས་བསྒྲུབས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་བག་ཆགས་སེམས་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་རྒྱན་ལས། རང་བཞིན་དང་ནི་རྒྱས་པ་དང༌། །དེ་ནི་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་དང༌། །ཡོད་མེད་ཉིད་དང་ཡོན་ཏན་ནི། །སྒྲོལ་བའི་དོན་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །རྒྱས་པའི་རིགས་དེ་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་མ་ངེས་གཉིས་དང༌། དེ་དག་རིམ་པ་བཞིན་རྐྱེན་གྱི་མི་འཕྲོགས་པ་དང་འཕྲོགས་པ་སྟེ་བཞིར་བཤད་དེ། རིགས་ནི་ངེས་དང་མ་ངེས་པ། །རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མི་འཕྲོགས་དང༌། །འཕྲོགས་པ་ཉིད་དེ་མདོར་ན་རིགས། །དབྱེ་བ་འདི་ནི་རྣམ་པ་བཞི། །ཞེས་སོ། །དེ་ལ་རིགས་ངེས་པ་གསུམ་དང༌། མ་ངེས་པ་དང༌། ཆད་པ་སྟེ་ལྔར་ཁས་ལེན་ཏོ།།

གཉིས་པ་ནི།

བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ལྟར་ན་དྲོད་རྩེ་གཉིས་སློབ་མ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ལས་བཟློག་ནས་ནི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བ་སྲིད་ཀྱི་བཟོད་པ་ཐོབ་ནས་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཕྱིན་ཆད་ངན་སོང་དུ་མི་སྐྱེ་ལ་བྱང་སེམས་གཞན་དོན་དུ་ངན་འགྲོར་སྐྱེ་བ་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ནི་རང་རྒྱལ་ལྟ་བུ་སྟེ་དེར་ནི་བཟོད་པ་འབྲིང་མན་ཆད་གསུམ་ཅར་ཐོབ་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ལ་གནས་པ་ཡང་དེ་ལས་བཟློག་ནས་འགྱུར་ཏེ་སྔ་མ་ལྟར་ངན་འགྲོར་སྐྱེ་མི་དགོས་ཤིང་དེར་འགྱུར་བ་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོན་དང་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་ནི་དྲོད་སོགས་ལ་གནས་པ་ལས་ནམ་ཡང་བསྒྱུར་བར་མི་ནུས་ཏེ། ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནས་བཟུང་སྟེ་བྱང་ཆུབ་ཟད་མི་སྐྱེ་ཤེས་ཀྱི་བར་དུ་བསམ་གཏན་གྱི་ཡ་མཐའ་བཞི་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྟན་གཅིག་ལ་ལམ་དེ་རྣམས་ཀུན་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ནི་ཚོགས་ལམ་གྱི་མི་སྡུག་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཆོས་མངོན་པ་པ་དག་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་ལས་གཞན་པའི་རང་རྒྱལ་ཡོད་པར་འདོད་པ་དེ་དག་གི་ལྟར་ན་རྒྱུན་ཞུགས་དང་ཕྱིར་འོང་ཐོབ་ནས་ཀྱང་རང་རྒྱལ་དུ་འགྱུར་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་ཀྱང་བསྒྱུར་བར་ནུས་སོ། །ཞར་ལ་འོངས་པའི་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་ནི་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་སྐྱེད་དམ་གཞན་ཞིག་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞེ་ན། དེའི་སྔོན་དུ་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་དགོས་སོ། །དེས་མྱུར་བ་སྲིད་པ་གསུམ་གྱིས་ཐར་ཏེ་ས་བོན་འདེབས་པ་དང་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་དང་འབྲས་བུ་ཆགས་པ་བཞིན་ཚེ་དང་པོ་ལ་ཐར་ཆ་གཉིས་པ་ལ་སྦྱོར་ལམ་གསུམ་པ་ལ་འཕགས་ལམ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིན་ཏུ་མྱུར་ན་སྔ་མ་ལ་ཐར་ཆ་སོང་སྟེ་འདིར་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་དང་འཕགས་ལམ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དེ། དངོས་གཞི་དེ་ཉིད་ལ་བདེན་མཐོང༌། །ཞེས་པ་དང་མཐུན་ནོ།།

ཐར་ཆའི་བློའི་ངོ་བོ་ནི་ཐོས་བསམ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ་སྦྱོར་བྱུང་ཡིན་པས་སྐྱེས་ཐོབ་མ་ཡིན་ལ། མཉམ་བཞག་མ་ཡིན་པས་བསྒོམས་བྱུང་མ་ཡིན་ནོ། །ལས་ནི་གསུམ་སྟེ་གཙོ་བོར་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡིན་ལ། དེའི་སྨོན་ལམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་ཟས་ཉུང་ཟད་ཙམ་བྱིན་པའི་ལུས་ཀྱི་ལས་དང༌། བསླབ་པ་འགའ་ཙམ་མནོས་པའི་ངག་གི་ལས་ཀྱང་ཡིན་པས་སོ། །དེས་ན་བསམ་པ་ཐག་པ་ནས་འཁོར་བ་འདོར་བ་དང་མྱང་འདས་འདོད་པས་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཐོས་བསམ་ལས་བྱུང་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱིས་འཕེན་ནོ། །དེ་ཡང་མིའི་ནང་ཁོ་ན་དང་གླིང་གསུམ་ནས་འཕེན་པར་བྱེད་ཀྱི་གཞན་ནས་མ་ཡིན་ཏེ། ཅི་རིགས་པར་ཤེས་རབ་དང་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲ་མི་སྙན་ན་གཉིས་ཀ་མེད་ལ་ངན་སོང་ན་སྐྱོ་བ་ཡོད་ཀྱང་ཤེས་རབ་མེད་ཅིང་ལྷ་ལ་དེ་ལས་བཟློག་པའོ།།

གསུམ་པ། བདེན་པ་མངོན་རྟོགས་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི།

འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་མཆོག་ལས་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཟག་མེད་སྐྱེའོ། །དམིགས་པ་གང་ལ་ཞེ་ན། འདོད་པའི་དུཿཁ་ལའོ། །དེའི་ཕྱིར་དུཿཁ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་ཆེད་དུ་བཟོད་པས་ན་དེ་སྐྱེད་བྱ་སྟེ་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུའི་ཤིང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ལ་ངེས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །སོ་སྐྱེ་གང་གིས་བཟློག་ཅེ་ན། དེ་ཉིད་མ་འོངས་པ་སྟེ། དེའི་བྱ་བ་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་མར་མེ་དང་སྐྱེ་བ་བཞིན་ཏེ་དེ་དག་མ་འོངས་པས་མུན་པ་སེལ་བ་དང་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཆོས་མཆོག་གིས་ཞེས་པ་ལ། དེ་སོ་སྐྱེའི་ཆོས་ཡིན་པས་ཇི་ལྟར་ལྡོག་ཅེ་ན། དེ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དེ་དགྲའི་འཕྲག་པ་ལ་བཞོན་ནས་དགྲ་འཚོག་པ་ལྟར་སོ་སྐྱེའི་གང་ཟག་ལ་གནས་ནས་དེ་ལྡོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་གཉི་ག་སྟེ་བར་ཆད་མེད་ལམ་དང་རྣམ་གྲོལ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །དེ་ནས་ནི་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ལ་དམིགས་ནས་དེ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དུཿཁ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ཞེས་པ་སྐྱེའོ། །འདོད་པའི་དུཿཁ་ལ་བཟོད་ཤེས་གཉིས་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དུཿཁ་ལྷག་མ་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡོམས་པ་ལའང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་ཆེད་དུ་བཟོད་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །རྗེས་ཤེས་ཀྱི་དོན་ནི་སྔར་ཆོས་ཤེས་པའི་རྗེས་སུ་ཆོས་གཞན་ཅིག་ཤེས་པས་ན་ཞེས་པའོ། །བདེན་པ་གཞན་གསུམ་ལའང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་བཟོད་བཞི་བཞི་སྟེ་དེ་ལྟར་ན་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་འདིས་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གོ །དེ་ནི་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་ལས། ཤེས་བྱ་ལ་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་པའོ། །བསྡུ་ན་མངོན་རྟོགས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་མཐོང་བ་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། བྱ་བའི་མངོན་རྟོགས་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་དག་ཀྱང་མཐོང་བ་ཉིད་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནས་བྱ་བའི་བར་དུའོ།།

དང་པོ་ནི། ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་སྟེ། དགེ་སློང་དག་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཐོང་བའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི་དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་ཚོར་སོགས་རྣམས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱང་ཡིན་པས་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས་ཀྱིས་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པས་སོ། །གསུམ་པ་ནི་བདེན་པ་གང་ལ་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དུཿཁ་ལ་ཤེས་པ་དང་ཀུན་འབྱུང་ལ་སྤང་བ་དང་འགོག་པ་ལ་མངོན་དུ་བྱ་བ་དང་ལམ་ལ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ནི་ཤེས་རབ་དང་མཚུངས་ལྡན་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའང་ཡིན་ཏེ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བྱ་བ་བཞི་པོ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་སྲུང་བའི་སྡེ་པ་དག་ནི། དུཿཁ་ཤེས་པ་ཁོ་ནས་བདེན་པ་བཞི་རྟོགས་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཅིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། དུཿཁ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གི་རྣམ་པ་རེ་རེ་ཞིང་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་མདོ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས། བཙུན་པ་ཅི་ལགས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་མཐར་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་སམ་འོན་ཏེ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཅིག་པ་ལགས། ཁྱིམ་བདག་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་མཐར་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཅིག་པ་མེད་དོ། །ཁྱིམ་བདག་གང་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་བདག་གིས་དུཿཁ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་མངོན་པར་མ་རྟོགས་པར་ཀུན་འབྱུང་བ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ནས་དུཿཁ་འགོག་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་མངོན་པར་མ་རྟོགས་པར་དུཿཁ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྨྲ་ན་དེ་སྐད་མ་སྨྲ་ཞིག་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱའོ།།

དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དུཿཁ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་མངོན་པར་མ་རྟོགས་པ་ཀུན་འབྱུང་བ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གནས་མེད་ཅིང་གོ་སྐབས་མེད་དོ་ཞེས་པ་ནས་ཁང་པ་བརྩེགས་མའི་དཔེ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་གཅིག་ལ་བང་རིམ་བཞིའི་ཐེམ་སྐས་ཀྱི་དཔེ་དང༌། ཀུན་དགའ་བོ་ལ་སྐས་གདང་བུ་བཞི་པའི་དཔེ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་སྡེ་བ་གཞན་དག་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཞིང་བདག་མེད་པ་ཡིན་པས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་མཐོང་བས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཅིག་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བདེན་པ་རྣམས་དུཿཁ་དང་ཀུན་འབྱུང་ལ་སོགས་པར་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་ལ། འདོད་ན། དེ་ལྟར་མཐོང་བར་བཤད་པའི་མདོ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དཿུཁ་མཐོང་བས་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་དབང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཅིག་གོ་ཞེས་ཟེར་ན་ཉེས་པ་མེད་ལ། འོན་ཏེ་དུཿཁ་ན་ཡོངས་སུ་ཤེས་ན་ཀུན་འབྱུང་ཡང་སྤོང་ལ་འགོག་པ་དང་ལམ་ཡང་མངོན་དུ་བྱེད་ཅིང་བསྒོམས་པས་མངོན་རྟོགས་གཅིག་གོ་ཞེས་ཟེར་ནའང་ཉེས་པ་མེད་དོ།།

གཉིས་པ་ནི།

ས་གང་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་རྟོགས་བཅུ་དྲུག་པོ་དེ་ནི་ཆོས་མཆོག་དང་ས་གཅིག་པས་བསམ་གཏན་ས་དྲུག་པའོ། །གཉེན་པོ་ཡིན་པ་ནི་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་རང་གི་སྤང་བྱ་མཐོང་སྤང་དངོས་སུ་སྤོང་བའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་དང་དེའི་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་གྱི་རིགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྐུན་པོ་འབྱིན་པ་དང་སྒོ་འཕར་གཅོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེར་འཇོག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཐོབ་པ་དངོས་སུ་གཅོད་པ་ལ་གང་གིས་ཀྱང་བར་ཆད་བྱ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ཐོབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་པའི་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གཉི་ག་ཡང་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བཟོད་པས་ཉོན་མོངས་པ་དངོས་སུ་སྤོང་གིས་ཤེས་པས་མ་ཡིན་ན། བསྟན་བཅོས་ལས། ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བའི་རིས་དགུ་སྟེ་དུཿཁ་ལ་ཆོས་ཤེས་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བའི་རིས་ནས་སྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རིས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དང་མདོ་ལས་ཀྱང༌། དགེ་སློང་དག་དེ་ལྟར་ན་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་ཤེས་པས་གཞོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། བཟོད་པ་རྣམས་ནི་ཤེས་པའི་འཁོར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་འཁོར་གྱིས་བྱས་པ་ལ་རྒྱལ་པོས་བྱས་སོ་ཞེས་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་བཞིན་ནོ།།

གསུམ་པ་ནི།

དེ་ལ་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་བཅོ་ལྔ་ནི་བདེན་པའི་རིགས་མངོན་སུམ་དུ་སྔོན་མ་མཐོང་བ་ཡོད་པའི་ཆ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་བདུན་པོ་ཡང་མཐོང་བ་མ་རྫོགས་པས་མ་མཐོང་བ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །བཅུ་དྲུག་པ་ལ་ནི་སྔོན་མ་མཐོང་བ་བལྟ་བར་བྱ་བ་མེད་ཀྱི་སྔར་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་གོམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྒོམ་ལམ་ཡིན་ནོ། །དེས་ཀྱང་ལམ་ལ་རྗེས་བཟོད་མ་མཐོང་བ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བདེན་པའི་ཕྱིར་བསམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྫས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་མ་མཐོང་བས་བདེན་པ་མ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་ཉག་མ་གཅིག་མ་བརྔས་པས་ཞིང་མ་བརྔས་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དགེ་སྦྱོང་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་དང༌། ཤེས་པ་བརྒྱད་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཐོབ་པ་དང༌། ཞུགས་ལམ་རྣམ་པར་ཉམས་པ་དང་རྒྱུན་ཆགས་པར་རྒྱུན་རིང་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཡང་སྒོམ་ལམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའང་མི་སྲིད་དེ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་སྤངས་པ་དེས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་འོང་ལམ་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ་ཧ་ཅང་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ།།

བཞི་པ་མངོན་རྟོགས་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་ལ་གཉིས་ལས། སྤྱི་དོན་ལ་ལྔ་ལས། དང་པོ་ངོ་བོ་ནི།

ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་སྐྱེས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའམ་བཞིའི་རྒྱུན་རྒྱུད་དོ།།

གཉིས་པ། ངེས་ཚིག་ནི། སྡིག་པ་ལས་རིང་དུ་སོང་བའམ་བྱིས་པའི་ས་ལས་འདས་པས་ན་འཕགས་པ་དང༌། ཉེས་པ་འབྲི་ཞིང་ཡོན་ཏན་འཕེལ་བས་ན་གང་ཟག་གོ།

གསུམ་པ་དབྱེ་བ་ནི།

ཐེག་པའི་སྒོ་ནས་གསུམ་ཡིན་ལ། སྤངས་པའི་སྒོ་ནས་མིང་གིས་བརྒྱད་དང་རྫས་སུ་ན་མཐར་གྱིས་པ་ལ་ལྔ་དང་ཆགས་བྲལ་སྔོན་སོང་ལ་བདུན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་འགྲེལ་པར། མིང་གི་སྒོ་ནས་ནི་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །རྫས་སུ་ནི་ལྔ་ཡིན་ཏེ་ཞུགས་པ་དང་པོ་དང་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་བཞིའོ། །ཞུགས་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་གསུམ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐར་གྱིས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བཤད་ཀྱི། ཕལ་ཆེར་དང་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དག་ཅིག་ཡིན་ན་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་དག་ཡིན་གྱི། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དག་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ།།

བཞི་པ། ལུང་དང་འགལ་བ་སྤང་བ་ནི།

མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་ལས། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། རིམ་གྱིས་པ་དང༌། ཅིག་ཅར་ངེས་པར་འབྱིན་པའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་དེ་ཉིད་ལས། ཅིག་ཅར་ངེས་པར་འབྱིན་པ་ནི་གང་བདེན་པ་རྣམས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱས་ནས་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་ཁམས་གསུམ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རྣམ་པས་ཅིག་ཅར་སྤོང་སྟེ། འདི་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་ལ་གདགས་སོ་ཞེས་པ་སྟེ། འདི་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་མི་རུང་སྟེ། ས་དགུའི་སྒོམ་སྤང་རིམ་གྱིས་སྤོང་གི་ཅིག་ཅར་སྤོང་བའི་ལམ་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དང་འགལ་བའི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །སློབ་དཔོན་སེངྒེ་བཟང་པོས་ཀྱང༌། གང་གི་ཕྱིར་འདི་ནི་རྣམ་པར་གཞག་པ་གཞན་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་གང་དུའང་སུན་འབྱིན་པ་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་བརྒྱད་དུ་འདུས་པར་འདོད་པའི་ལྟར་ན། བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང་སྟོན་པ་ནི་སྲིད་རྩེའི་གཉེན་པོའི་གོང་རོལ་དུ་ཕྱིར་མི་འོང་ཆགས་བྲལ་སྔོན་སོང་སྟེ་དེ་ལ་ཞུགས་གནས་དང༌། དེ་ནས་དགྲ་བཅོམ་ཞུགས་གནས་དང༌། ཚོགས་སྤྱོད་ཉན་ཐོས་དང་འདྲའོ་ཞེས་མཁས་པ་དག་བཞེད་དོ།།

ལྔ་པ། གང་ཟག་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི།

འདིར་རང་གི་སྤང་བྱའི་སྐལ་བ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སྔོན་དུ་སོང་ནས་བདེན་པ་མཐོང་བ་སྟེ་ཕལ་ཆེར་དང་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་གཉིས་སོ། །རྒྱུན་ཞུགས་དང་དགྲ་བཅོམ་ལ་དེ་མི་སྲིད་དེ། དེ་དག་གི་རང་གི་སྤང་བྱའི་སྐལ་བ་ཁམས་གསུམ་གྱི་མཐོང་སྤང་དང་སྲིད་རྩེའི་སྒོམ་སྤང་ཡིན་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་སྲིད་རྩེ་ལས་རྒྱལ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདོད་པའི་སྒོམ་སྤང་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་སྔོན་དུ་སོང་ནས་བདེན་པ་མཐོང་བ་སྟེ་ཕལ་ཆེར་ནས་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་ཞུགས་ལའང་དེ་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་ལན་བརྗོད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐར་གྱིས་པ་ནི་སྔར་བདེན་པ་མཐོང་ནས་འབྲས་བུ་རིམ་གྱིས་འཐོབ་པའོ།།

གཉིས་པ། གཞུང་དོན་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ། བརྒྱད་དུ་དབྱེ་བ་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ཆགས་བྲལ་སྔོན་སོང་ལ་གསུམ་ལས་དང་པོ་ནི།

སྔར་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ནི་ཡུལ་ལ་རྒྱ་ཆུང་བ་དང་བུལ་བ་དང་མི་གསལ་བར་འཇུག་པ་དང༌། རྣོ་བ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པར་འཇུག་པ་དེ་ཉིད་མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་བཅོ་ལྔའི་གནས་སྐབས་དེ་དག་ཏུ་དད་པས་རྗེས་འབྲང་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་གི་མིང་འཐོབ་བོ། །དད་པས་གཞན་གྱི་ཚིག་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་སྔོན་དེའི་ལུང་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྔོན་གཞན་གྱི་དྲིང་ལ་མི་འཇོག་པར་ཆོས་གསུང་རབ་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ནི་སྒོམ་པས་སྤང་བྱ་གཏན་མ་སྤངས་པའམ། རྣམ་པ་ལྔའི་བར་བཅོམ་ནའང་འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། གཉིས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་དྲུག་པ་ནས་དགུ་པ་ཚུན་ཆད་དེ་བརྒྱད་པའི་བར་ཟད་པ་ཡིན་ལ། འདོད་པའམ་ཡང་ན་གོང་མ་ཅི་ཡང་མེད་ཀྱི་བར་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ནའང་འབྲས་བུ་གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་པའོ།།

གཉིས་པ་ནི།

དད་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་གང་ཞིག་འབྲས་བུ་གང་དང་གང་ལ་ཞུགས་པ་ནི་བཅུ་དྲུག་པ་ལ་དེ་དང་དེའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའོ། །དགྲ་བཅོམ་ནི་དང་པོར་མི་འཐོབ་སྟེ་མཐོང་ལམ་གྱིས་སྒོམ་སྤང་མི་སྤོང་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྔར་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་སྲིད་རྩེ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་དྲུག་པ་དེའི་ཚེ་དབང་པོ་རྟུལ་རྣོ་དང་ཆོས་དག་ལ་དད་པས་མོས་པ་དང་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་དང་དད་པ་མེད་པ་མིན་ཀྱང་དད་པ་ལྷག་པས་མོས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ལྷག་པས་ལྟ་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ནི་དད་པའི་དབང་གིས་མཐོང་སྤང་ལས་གྲོལ་བ་དང༌། ལྟ་བའི་དབང་གིས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པས་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་དོ།།

གསུམ་པ་ནི།

འོ་ན་སྔར་རྣམ་པ་ལྔ་སྤངས་པ་བཅུ་དྲུག་པའི་ཚེ་རྒྱུན་ཞུགས་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་ཕྱིར་འོང་ལ་ཞུགས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྒྱུན་ཞུགས་འབྲས་བུ་ཙམ་པོ་ཐོབ་པ་གང་ཞིག་རྒྱུན་ཞུགས་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་ཐོབ་པ་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་རྟགས་སོ། །སྔར་རྣམ་པ་ལྔ་སྤངས་པ་བཅུ་དྲུག་པའི་ཚེ་རྒྱུན་ཞུགས་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་དེ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་བརྩོན་པ་ནི་ཞེས་པ་ཆོས་ཅན་ནོ། །ཕྱིར་འོང་ལ་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་དམ་བཅའ་འོ། །རྟགས་གྲུབ་སྟེ། དེ་ཙམ་པོ་མ་ཐོབ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པ་མི་སྲིད་ལ། ཅིག་ཅར་ཐོབ་པའང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་འགྲེལ་པར། འབྲས་བུ་ཐོབ་ན་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་འཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ངེས་སོ་ཞེས་སོ། །ཁྱབ་པ་ཡོད་དེ། གང་རྒྱུན་ཞུགས་ཙམ་པོ་ཐོབ་ནས་ཁྱད་པར་ཅན་མ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་རྒྱུན་ཞུགས་ཙམ་པོ་ཐོབ་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལྷག་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་གཞན་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་སྦྱོར་བ་མི་བྱེད་པ་ཡིན་པས་དེ་ཞུགས་པར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། ཇི་སྲིད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་མ་སྤངས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་གཞན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་སྦྱོར་བ་མི་བྱེད་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་མི་བྱའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཚེ་ཞུགས་པར་ཁས་བླང་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱིས་ན་གང་གི་ཚེ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་དེའི་ཚེ་ནི་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པར་འགྱུར་ཏེ། གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས། དེ་སྔོན་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་གཉེན་པོ་སྔར་མ་ཐོབ་པ་དང་དེའི་སྤངས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་སྐྱེའོ་ཞེས་འབྱུང་བས་སོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་འདི་གཞན་གཉིས་ལའང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གང་ཞིག་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ལ་ས་འོག་མ་ལ་བརྟེན་ཏེ་ངེས་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེའི་གོང་དུ་སྐྱེ་བ་དེ་བདེ་བའི་དབང་པོ་དང་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ནི་གཞན་གྱི་ལུགས་ཡིན་པས་འགལ་བར་མི་བསམ་མོ།།

གཉིས་པ། མཐར་གྱིས་པ་ལ་གཉིས་ལས་དང་པོ་རྒྱུ་མཚན་ནི།

འདོད་པར་སྒོམ་སྤང་གི་ཉོན་མོངས་པ་དགུར་ཕྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ས་དང་ས་ན་སྟེ་བློས་པའི་སྦྱོར་བས་སྲིད་རྩེའི་བར་དུ་ཉེས་པ་རྣམ་པ་དགུ་དགུ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཡང་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དང་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱང་དགུ་དགུའོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེ་བ་རྣམས་ཀྱི་རེ་རེ་ཞིང་ཆུང་ངུ་དང་ལ་སོགས་ཀྱིས་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་སྟེ་གསུམ་གསུམ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤོང་ཚུལ་ནི་དྲི་མ་དང་མུན་པ་སེལ་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་བརྒྱུད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་དྲུང་ནས་འབྱིན་ཏེ་སྨན་ཏི་འབྲིད་ཐུན་གཅིག་གམ་མར་མེ་བཞིན་ནོ།།

རྒྱུ་མཚན་ཅན་གང་ཟག་ལ་བཞི་ལས། དང་པོ། རྒྱུན་ཞུགས་ལ་གསུམ་གྱི་དང་པོ་སྲིད་པ་ལན་བདུན་པ་ལ་དྲུག་ལས་དང་པོ་ངོ་བོ་ནི།

རྒྱུན་ཞུགས་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་གང་ཞིག་སྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་གཅིག་ཀྱང་མ་ཟད་ཅིང་རེ་ལྟར་ཏེ་མཆོག་ཏུ་ཐོགས་ན་སྐྱེ་བ་ལན་བདུན་ལེན་སྲིད་པའོ། །སྐྱེ་བ་བདུན་གྱི་དོན་ནི། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ལན་བདུན་ཞེས་འབྱུང་གི་སོ་སོར་ཞེས་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པ་ལ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་ལྷ་དང་མིར་ལན་བདུན་བདུན་དང་དེ་དག་གི་བར་སྲིད་དེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་ཡང་བདུན་ཚན་དུ་འདྲ་བས་མཆོག་ཏུ་ཐོགས་ན་ལན་བདུན་པ་ཞེས་བཤད་དེ་གནས་བདུན་ལ་མཁས་པ་དང་འདབ་མ་བདུན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གཉིས་པ། དཔེ་གཉིས་བཀོད་པའི་དགོས་པ་ནི།

གསུང་རབ་དང་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པས་སོ་ཞེའོ། །སློབ་དཔོན་ཡང་དེ་ཉིད་བཞེད་དེ་འོད་སྲུང་པའི་མདོ་ལས། ལྷ་རྣམས་སུ་ལན་བདུན་མི་རྣམས་སུ་ལན་བདུན་ཞེས་སོ་སོར་འདོན་པས་འདིར་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་གསུང་ངོ༌།།

གསུམ་པ། ལུང་དང་འགལ་བ་སྤང་བ་ནི།

ཁམས་མང་པོ་པའི་མདོ་ལས། གང་ཟག་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྲིད་པ་བརྒྱད་པ་འགྲུབ་པ་ནི་གནས་མེད་དོ་ཞེས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འགྲོ་བ་གཅིག་ཏུ་དགོངས་ཤིང་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་འཆི་འཕོ་བ་དང་མི་འགལ་ཏེ་འདོད་པར་དགོངས་པའི་ཕྱིར་རོ།།

བཞི་པ། སྲིད་པ་བརྒྱད་པ་མི་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ནི།

ཁ་ཅིག་ན་རེ། སྦྲུལ་གོམ་པ་བདུན་པའམ་རིམས་ཉིན་བཞི་པ་ལྟར་དེ་སྲིད་ཀྱིས་ངེས་པར་རྒྱུད་སྨིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཐ་མའི་ཆ་མཐུན་གཉིས་དང་གོང་མའི་ཆ་མཐུན་ལྔ་ལུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་ནི། གོང་མའི་ཀུན་སྦྱོར་གྱིས་འདིར་སྐྱེ་བ་མི་རུང་ཞེས་པ་ལ། དེ་དག་གི་ཐོབ་པའི་མཐུས་དེ་སྙེད་འགྲུབ་པར་རུང་གི་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པས་གོང་མར་ཡང་རྣམ་སྨིན་འགྲུབ་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བར་སྐབས་སུ་འཕགས་པའི་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་ནས་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བ་ནི་སྲིད་པ་འགྲུབ་པ་ལ་ལས་སྟོབས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །འོན་ཀྱང་ལས་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། དེ་ལ་སྲིད་པ་གཉིས་སམ་གསུམ་མངོན་པར་གྲུབ་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་མི་སྲིད་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེ་ཕན་ཆད་སྲིད་པ་བརྒྱད་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་མི་བྱེད་པས་མཆོག་ཏུ་ཐོགས་ན་ལན་བདུན་པ་ཞེས་བཤད་དོ་ཞེས་པའི་ཕྱིར་རོ།།

ལྔ་པ། མཐར་རྟེན་གང་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི།

མིའི་རྟེན་ལ་ཐོབ་པ་མིར་ལན་དྲུག་དང་ལྷར་བདུན་བླངས་ནས་མིའི་རྟེན་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་ལ་ལྷའི་རྟེན་ལའང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཞིང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་མེད་ན་ཁྱིམ་པའི་རྟེན་ལ་དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་སྟེ་མི་སློབ་པའི་ལམ་གྱི་མཐུས་དགེ་སློང་གི་མཚན་མ་རྟགས་སམ་སྤོང་བདུན་ཐོབ་པ་ཆོས་ཉིད་དོ།།

དྲུག་པ། མདོའི་ཚིག་གི་ཆ་བཤད་པ་ནི།

རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཞེས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུན་ལམ་ལ་ཞུགས་ཤིང༌སོན་པས་ནའོ། །འོ་ན་ལམ་དང་པོ་ཐོབ་པའམ་འབྲས་བུ་དང་པོ་ཐོབ་པས་འཇོག དེ་ལྟ་ན་བརྒྱད་པ་དང་ཆགས་བྲལ་སྔོན་སོང་གཉིས་ཀྱང་དེར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་བཞི་ཅར་རིམ་གྱིས་ཐོབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འབྲས་བུ་དང་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དེ་འཇོག་གོ །ལོག་པར་ལྟུང་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི་ངན་འགྲོར་ལྟུང་བའི་ལས་མི་སོག་ཅིང་སྔར་ཅུང་ཟད་བསགས་པ་ཡང་ཤེས་ནས་དད་པའི་བསམ་སྦྱོར་དག་པའི་སྒོ་ནས་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་བསྒོས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུད་རྣམ་སྨིན་དང་མི་མཐུན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས། མི་མཁས་པས་ནི་སྡིག་པ་ཆུང་ངུ་བྱས་ནའང་འོག་ཏུ་འགྲོ། །མཁས་པས་ཆེན་པོ་བྱས་ཀྱང་གནོད་པ་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་འགྱུར། །ལྕགས་ཀྱི་གོང་བུ་ཆུང་ཡང་ཆུ་ཡི་གཏིང་དུ་འབྱིང་འགྱུར་ལ། །དེ་ཉིད་སྣོད་དུ་བྱས་ན་ཆེ་ཡང་སྟེང་ན་འཕྱོ་བར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་གཞོལ་བ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་འཁོར་བའི་གནོད་འཚེ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལའོ། །དེ་ལྟར་ཐོགས་ན་སྲིད་པ་ལན་བདུན་པ་ཡིན་ཏེ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ལན་བདུན་འཁོར་ཞིང་སོང་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་ཕལ་ཆེར་བཤད་ཟིན་ལ་དེའི་མཐའ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལའོ། །དེ་བསྐྱེད་པར་བྱར་མེད་ཀྱང་ཐོབ་པའི་གེགས་བསལ་ནས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། སྨྲ་བ་པོ་དག་མདུན་ཁང་གཏིབ་ལ་ནམ་མཁའ་གྱིས་ཞེས་འཛེར་བ་ལྟ་བུའོ།།

གཉིས་པ། རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི།

རྒྱུན་ཞུགས་དེ་ཉིད་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ཏེ་སྤངས་པ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མམ་རྣམ་བཞི་ལས་གྲོལ་བ་དང༌། དབང་པོ་ལས་དེའི་གཉེན་པོ་ཟག་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་ཐོབ་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་ལས་ཚེ་གཉིས་སམ་གསུམ་ལུས་པའོ། །དེ་ནི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་ཞུགས་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལ་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་དང་བཞི་སྤངས་པ་ཚེ་གསུམ་དང་གཉིས་སུ་ཞེས་གང་སྤེལ་ལོ། །གལ་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་ནང་དུ་དབང་པོ་མ་སྨོས་སོ་ཞེ་ན། རྒྱུན་ཞུགས་ཕྱིས་ཉོན་མོངས་པ་/སྤོང་བ་32གཉེན་པོ་ཟག་མེད་ཐོབ་པ་མ་སྨོས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་སྨོས་པས་དེ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་འཕགས་པ་དག་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་སྤངས་པ་ན་ཡང་དེའི་གཉེན་པོ་ཟག་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཚེ་གཉིས་དང་གསུམ་ཞེས་པའང་སྨོས་པར་མི་བྱ་སྟེ་དེ་མ་སྨོས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་སྨོས་པས་དེ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ཚེ་དེ་ལ་གོང་མ་ཕྱིར་འོང་ལ་སོགས་པའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་གཅིག་རྣམ་གཉིས་ལས་གྲོལ་བ་ཅི་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་དཔེར་བརྗོད་པའམ་མཐའ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དང༌། གཞན་དག་ནི་ཚེ་དྲུག་པ་དང་ལྔ་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་གསུམ་རྣམ་བཞི་ལས་གྲོལ་བ། །ཞེས་ཁྱད་པར་སྨོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྒྱལ་སྲས་ནི་འདི་བཤད་པ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་དཔྱད་པས་དཔྱད་དགོས་སོ་ཞེའོ། །ལྔ་པ་སྤངས་ན་ཚེ་དེ་ལ་དྲུག་པའང་གདོན་མི་ཟ་བར་སྤོང་བའི་ཕྱིར་དེར་མི་རུང་ངོ༌། །རིགས་སྐྱེ་དེ་ཉིད་ལྷ་དང་མིའི་སྒོ་ནས་གཉིས་སུ་དབྱེའོ།།

གསུམ་པ་ནི།

དེ་གཉིས་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུན་ཞུགས་གང་ཞིག་གཅིག་ནས་རྣམ་པ་ལྔའི་བར་བཅོམ་པའི་རྒྱུན་ཞུགས་ཁྱད་པར་ཅན་ཞིག་གོ །དེ་ནི་ཚེ་དྲུག་གི་བར་ལེན་པ་དང་མི་ལེན་པའང་སྲིད་ཅེས་གསུང་ངོ༌།།

གཉིས་པ། ཕྱིར་འོང་འཆད་པ་གཉིས་ལ། དང་པོ། ཞུགས་པ་ནི།

རྒྱུན་ཞུགས་ཁྱད་པར་ཅན་ལྔ་པའི་བར་སྤངས་པ་ནི་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་ཕྱིར་འོང་ལ་ཞུགས་པའང་ཡིན་ལ། དྲུག་པའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཡང་ངོ༌། །ཁོ་ནའི་སྒྲ་སྦྱོར་བ་ནི་ལེགས་ཏེ་རྒྱུན་ཞུགས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་མ་ཡིན་ན་མཐར་གྱིས་པའི་འཕགས་པ་རྫས་ལྔར་མ་འདུས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ།།

གཉིས་པ། འབྲས་གནས་ནི།

རྒྱུན་ཞུགས་དེ་ཉིད་འདོད་པའི་རྣམ་པ་དྲུག་པ་ཟད་པར་གྱུར་ཅིང་ལྷག་མ་མ་སྤངས་ཀྱང་དེ་ནི་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་བའོ། །དེ་ནི་ལྷ་དག་གི་ནང་དུ་སོང་ནས་མིའི་འཇིག་རྟེན་དུ་ལན་གཅིག་འོང་བས་ན་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་འདོད་པར་ལན་གཉིས་སྐྱེ་བ་སྲིད་དོ། །མདོ་ལས། ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམས་བསྲབས་པའི་ཕྱིར་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་རྣམ་པ་གསུམ་ཅི་རིགས་པར་ལུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིར་འོང་དེ་ཉིད་སྤངས་པ་ལས་ཉེས་ཆ་ཉོན་མོངས་པ་བདུན་ནམ་བརྒྱད་ཟད་པ་དང་གཉེན་པོ་ལས་དེའི་གཉེན་པོ་ཟག་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་ཐོབ་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་ལས་ཚེ་གཅིག་ལུས་པ་སྟེ་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་བར་ཆད་གཅིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་འབྲས་བུ་ལ་གེགས་བྱ་བར་ནུས་ཤེ་ན། དེ་སྤོང་བ་ལ་ཁམས་ལས་འདའ་བ་ཅིག་དགོས་ལ་དེ་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་དེ་དང་ལས་གཉིས་ལྷན་ཅིག་འདོད་པར་རྣམ་སྨིན་དང་རྒྱུ་མཐུན་འབྲས་བུ་འབྱིན་པའི་ས་དེ་ལས་འདའ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གཉིས་དང་གཅིག་ལུས་པ་ནི་རིམ་པ་བཞིན་ལྷག་མེད་མྱང་འདས་ཐོབ་པ་ལ་ཚེ་གཅིག་གིས་ཆོད་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ལ་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་ཆོད་དེ་བར་ཆད་གཅིག་ཡོད་པས་ན་བར་ཆད་གཅིག་པའོ་ཞེས་བཤད་དོ།།

གསུམ་པ། ཕྱིར་མི་འོང་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ཞུགས་པ་ནི།

ཕྱིར་འོང་ལ་གནས་ནས་དེ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་བདུན་པ་དང་བརྒྱད་པ་སྤོང་བའམ་སྤང་པ་ནི་གསུམ་པ་ཕྱིར་མི་འོང་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ལ་དགུ་པའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་ལ་གནས་པའང་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གནས་པ་ལ་གཉིས་ལས་སྤྱིར་ནི་ཕྱིར་འོང་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་དེ་ཉིད་རྣམ་པ་དགུ་ཟད་ཅིང་སྤངས་པས་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའོ། །འདོད་ཁམས་སམ་གོང་དུ་སྐྱེས་པའི་སར་ཕྱིས་ལན་གཅིག་ཀྱང་ཕྱིར་མི་འོང་བས་ན་ཕྱིར་མི་འོང་ངོ༌། །མདོ་ལས། ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལྔ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་དེའི་ཚེ་སྔར་སྤངས་པ་རྣམས་ཀྱི་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་གཅིག་རྙེད་པས་སྤངས་པ་བསྡོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ངེས་པ་ལ་འཇུག་པའི་སྔོན་དུ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་གཉིས་སྤངས་ལ། མཐར་གྱིས་པས་གསུམ་སྟེ་བསྡོམས་པས་ལྔ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ།།

གཉིས་པ། བྱེ་བྲག་ལ་བཞི་ལས་དབྱེ་བ་ནི། གཟུགས་སུ་ཉེར་འགྲོ་དང༌། གཟུགས་མེད་པར་ཉེར་འགྲོ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཡང་དེ་དག་གསལ་བར་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་དོན་ལྔ་ལས། དང་པོ། གཟུགས་སུ་ཉེར་འགྲོ་ནི། ཕྱིར་མི་འོང་དེ་ནི་བར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། སྐྱེས་ནས་དང་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། གོང་དུ་འཕོ་བ་རྣམས་ཏེ་ལྔར་དབྱེའོ། །དང་པོ་ནི།

འདི་ནས་ཤི་བ་ཚངས་ཆེན་བོར་བའི་གནས་གཞན་བཅུ་དྲུག་པོ་གང་རུང་གི་བར་སྲིད་ལ་མངོན་དུ་བྱས་ན་དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་བར་དོར་རིང་དུ་མི་གནས་ཤིང་སྐྱེ་བའི་ཉོན་མོངས་མེད་པས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ལྷག་མེད་ཏུ་འཇུག་པའོ། །སློབ་པ་ཆགས་བཅས་ལ་དེ་མེད་པ་ནི་སྤང་བྱ་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་ཅི་རིགས་པ་སྤངས་ནས་ཁམས་གསུམ་ལས་འདའ་དགོས་པ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་གཉིས་སམ་གསུམ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་སྟེ་བྱ་བ་མང་པོ་བྱ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཟེར་རོ། །སློབ་དཔོན་ནི་ལམ་མ་འདྲིས་པས་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་ཞིང་ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ཆུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ།།

གཉིས་པ་ནི།

སྐྱེས་པ་ཙམ་ལས་མི་འཕྱི་བར་ལྷག་བཅས་ཀྱི་མྱང་འདས་འཐོབ་པ་སྟེ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་དང་ལམ་ངང་གིས་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ནི་འདིའང་ལྷག་མེད་དུའོ་ཞེས་པ་ལ་མ་ཡིན་ཏེ་ཚེ་འདོར་བ་ལ་དབང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི། ཊཱི་ཀར་དེ་ལ་རབ་མཐའ་བསམ་གཏན་ཐོབ་པ་དགོས་ན་དེ་ཡང་གླིང་གསུམ་པོ་ཁོ་ནའི་རྟེན་ལ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བར་དོར་ཡང་ཚེ་འདོར་བ་ལ་དབང་མེད་པ་བདེན་མོད་ཀྱི་སྐྱེས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལྟ་བུའི་ལས་སྟོབས་ཆེན་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེའོ། །དེས་ན་སྐྱེས་ནས་ནི་ཚེ་ཇི་སྲིད་པར་གནས་ནས་ལྷག་མེད་དུའོ།།

གསུམ་པ་ནི།

སྐྱེས་མ་ཐག་པ་ཡིན་པར་འབད་པ་དང་བཅས་པས་ལྷག་བཅས་མྱང་འདས་འཐོབ་པ་སྟེ་བརྩོན་པ་ཡིན་ཞིང་ལམ་ངང་གིས་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

བཞི་པ་ནི།

སྐྱེས་མ་ཐག་མ་ཡིན་ཞིང་འབད་པ་མེད་པར་ལྷག་བཅས་མྱང་འདས་འཐོབ་པ་སྟེ་གང་སྤེལ་དུ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེ་གཉི་ག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དང༌། གཞན་དག་ནི་མངོན་པར་བརྩོན་པར་ལམ་ངང་གིས་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཏེ་མངོན་པར་མི་བརྩོན་པར་ལམ་ངང་གིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་དོན་དུ་བཤད་དོ། །མདོ་ལས། དེ་གཉིས་ཀྱང་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་དང་པོར་འབྱུང་བ་ལ། སློབ་དཔོན་ནི་གོ་རིམ་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་རུང་སྟེ། དེ་གཉིས་ནི་ལམ་ངང་གིས་འབྱུང་བ་དང་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའམ་ལམ་དེ་ཉིད་འབད་པ་མེད་པ་དང་འབད་པས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་ནས་དང་ཁྱད་པར་ནི་ལམ་ཆེས་ངང་གིས་འབྱུང་བ་དང༌། ལམ་ཆེས་ཆེ་བས་ཕྲ་རྒྱས་ངང་གིས་ཆེས་ཆུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ།།

ལྔ་པ་ནི།

གང་དུ་ཐོབ་པའི་རྟེན་དེ་ལ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་གོང་དུ་འགྲོ་བའོ། །དེ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི་ལྷག་མཐོང་སྤྱད་པའི་རིགས་ཅན་ཞིག་སྟེ་རྒྱུ་བསམ་གཏན་སྤེལ་མ་བསྒོམས་ན་འབྲས་བུ་འོག་མིན་གྱི་མཐར་ཐུག་བར་འགྲོ་ཞིང་དེར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །དེ་ལ་གསུམ་ལས་འཕར་བ་ནི་འདོད་པའི་རྟེན་ལ་བསམ་གཏན་སྤེལ་བ་ཞིག་དང་པོའི་རོ་མྱངས་པས་གསུམ་ལས་ཉམས་ཏེ་ཚངས་རིས་སུ་སྐྱེས་པ་དང༌། སྔོན་གོམས་པའི་དབང་གིས་བཞི་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྤེལ་ཏེ་དེ་ནས་འོག་མིན་དུ་འཇུག་པ་དང༌། ཕྱེད་དུ་འཕར་བ་ནི་དེར་ཆེས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་སྤེལ་མ་ནུས་པར་ཆུང་ངུ་སོགས་ཀྱིས་མི་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་ཞིང་བར་ནས་གནས་གཞན་འགའ་བརྒལ་ཏེ་འོག་མིན་དུ་འཇུག་པ་དང༌། གནས་ཐམས་ཅད་དུ་འཆི་འཕོ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལྟ་བའི་གནས་དང་གཙོ་བོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་དེར་མི་སྐྱེ་བས་ཚངས་རིས་ནས་གྱ་ནོམ་སྣང་ལ་ཐུག་གི་བར་གནས་གཞན་བཅུ་བཞིར་འཕོས་ནས་འོག་མིན་དུ་འཇུག་པའོ།།

གཉིས་པ་ནི།

ཞི་གནས་སྤྱད་པའི་རིགས་ཅན་ཞིག་སྟེ་རྒྱུའི་སྒོ་ནས་སྤེལ་བ་ལས་གཞན་སྤེལ་མ་མ་བསྒོམས་ན་འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་འོག་མིན་དུ་མི་འགྲོ་བར་སྙོམས་འཇུག་གི་རོ་མྱངས་ཏེ་གཅིག་མ་གཏོགས་པ་གནས་གཞན་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེས་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་ཐུག་པར་འགྲོ་སྟེ་དེར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །དང་པོར་གཟུགས་སུ་སོང་བས་གཟུགས་སུ་ཉེར་འགྲོའོ། །བར་སྐབས་སུ་མི་འདའ་འམ་ཞེ་ན། འདའ་རུང་ངོ༌། །འོན་ཀྱང་དེ་ལས་གོང་དུ་འགྲོར་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་དེའི་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་སྲིད་པ་ལན་བདུན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ།།

གསུམ་པ། གཟུགས་མེད་དུ་ཉེར་འགྲོ་ནི།

དེ་ལས་གཞན་ས་གོང་མར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་ནི་གཟུགས་མེད་དུ་ཉེར་འགྲོ་ཞེས་བྱ་ཞིང་སྐྱེས་ནས་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ལ་ཡང་འཕར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆ་མཐུན་རུང་ངོ་ཞེས་འཆད་དོ། །དེ་ལྟར་ཕྱིར་མི་འོང་དྲུག་གོ །ཚེ་འདི་ལ་འདའ་བ་ནི་དེ་གཉིས་ལས་གཞན་པ་ནི་ཚེ་འདི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ་སྲིད་པར་ཉིང་མཚམས་མི་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་བདུན་པའོ། །དགུར་ངེས་པ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བར་དོ་དང་སྐྱེས་ནས་དང་གོང་འཕོ་སྟེ་གསུམ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ནས་གཟུགས་སུ་ཉེར་འགྲོའི་ཕྱིར་མི་འོང་དགུར་བཤད་དོ།།

དེ་ནི་འདི་ལྟར་དཔེ་གསུམ་གྱིས་མྱུར་བ་དང་མྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་དང་ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། སྐྱེས་མ་ཐག་དང་འདུ་བྱེད་བཅས་དང་འདུ་བྱེད་མེད་པ་དང༌། འཕར་བ་དང་ཕྱེད་དུ་འཕར་བ་དང་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་འཆི་འཕོ་བའོ། །ཡང་ན་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མྱུར་བ་དང་མྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་དང་ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ་གསུམ་དུའང་དབྱེར་རུང་ངོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གསུམ་དང་དགུ་པོ་དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་རྣམས་ནི་ལས་དང་དབང་པོ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ།།

དེ་ལ་གསུམ་ནི། མངོན་པར་འགྲུབ་པ་དང་སྐྱེས་ནས་དང་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བའི་ལས་བསགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དབང་པོ་རྣོན་པོ་འབྲིང་པོ་རྟུལ་པོ་གསུམ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཆུང་འབྲིང་ཆེན་པོ་སྟེ་སྤང་དཀའ་སླའི་རིམ་པ་གསུམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགུར་ནི་དང་པོ་གཉིས་ལ་ལས་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ལ་གོང་འཕོ་ལ་དབྱེར་ཡོད་ཅིང༌། གསུམ་ཅར་ལ་དབང་ཉོན་མོངས་ལས་གསུམ་གསུམ་དུ་དབྱེར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

བཞི་པ། དམ་པ་བདུན་ནི་ལུང་བར་མ་ལས།

སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཡང་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ན་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་རྣམས་གང་ཞེ་ན། དགུ་པོ་ལས་གོང་དུ་འཕོ་བ་ལ་མ་ཕྱེ་བར་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་དུ་འདོད་དོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ནི་གདུལ་བྱའི་བསམ་པ་ལ་ལྟོས་ནས་སོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །འདི་དག་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་སློབ་པ་ཆགས་བཅས་དེར་མི་གཞག་པ་ནི་དམ་པ་དགེ་བ་ལ་འཇུག་ཅིང་དམ་མིན་མི་དགེ་བ་ལ་མི་འཇུག་པ་དང༌། ཁམས་གོང་མར་སོན་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡིན་པར་གཞག་ན། དེ་དག་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་ཀྱི་སློབ་པ་ཆགས་བཅས་ལ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་མདོ་ལས། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་གང་ཞེ་ན། སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་བཤད་དོ་ཞེ་ན། སློབ་པ་ཆགས་བཅས་དེ་དག་སྡིག་པ་ལྔ་གཏན་མི་བྱེད་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་ཅིང་མི་དགེ་བ་ཕལ་ཆེར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་གྲངས་པའི་དམ་པ་ལ་དགོངས་ལ། འདིར་རྣམ་གྲངས་མེད་པའི་དམ་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ། །དེ་དག་གང་ལ་སྲིད་པ་ནི་འདོད་པར་ཚེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་ལ་ཡང་བར་མ་དོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། འདོད་པར་རྒྱུན་ཞུགས་སམ་ཕྱིར་མི་འོང་དུ་གྱུར་པ་ནི་འདོད་པར་ཚེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་འཕགས་པ་ཕྱིར་མི་འོང་ཡིན་ལ། དེ་ལ་དབྱེ་བ་དེ་མི་སྲིད་དེ་ཁམས་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་འདོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་མང་བས་ཤིན་ཏུ་སྐྱོ་བས་ཚེ་འདི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་བདག་འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་མིར་སྐྱེས་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག དེར་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ན། བདག་ནི་ཐ་མང་ཉམས་ན་ལྷ་གང་འོག་མིན་ཞེས། །རྣམ་པར་གྲགས་པ་དེར་ནི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བར་ཤོག །ཅེས་ཏེ་མིར་ཕྱིར་མི་འོང་དང་དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་པར་སྨོན་ལ་གལ་ཏེ་སྔ་མ་ཐོབ་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་མ་ཐོབ་པ་ལས་ཉམས་ན་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་ཁམས་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ན་རེ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཆོས་མངོན་པ་མི་ཤེས་པས་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མ་བཀག་པ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་དགའ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པར་འཕགས་ཆོས་ཚེ་གཉིས་བསྟེན་པའི་ཆགས་བཅས་ཀྱང་འདོད་པར་ཚེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་འཕགས་པ་ཡིན་པས་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་སུ་ཚེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་བའི་འཕགས་པ་ནི་གཟུགས་མེད་དུའང་འཇུག་པ་སྲིད་དོ། །འདོད་པར་ཚེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་དེ་དང་ཁམས་གོང་མར་སྐྱེས་པའི་འཕགས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་ཤིང༌། དབང་པོ་འཕོ་བ་ཡང་མི་བསྟེན་ཏེ། ཚེ་རབས་གཞན་ནས་འཕགས་པའི་ལམ་འདྲིས་པས་དབང་པོ་རྣམས་ཆེས་སྨིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མི་ཉམས་པའི་རྟེན་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤེལ་མ་བསྒོམ་པ་ནི་གང་ལ་ཞེ་ན། དང་པོར་ནི་བཞི་པ་སྤེལ་བར་བྱེད་དེ། ཐམས་ཅད་པས་ལས་སུ་རུང་བ་དང་ལམ་སླ་བ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་བཞི་པ་ཟག་མེད་དང་ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་རྒྱུན་ལྡན་ཏེ་གསུམ་སྤེལ་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང༌། རིམ་གྱིས་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་སུ་སྤེལ་བའི་བར་ནི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ལ། སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེ་བསྲེས་པས་སྤེལ་ནུས་ན་དངོས་གཞི་གྲུབ་པས་དང་པོ་གཉིས་བར་ཆད་མེད་ལམ་དང་གསུམ་པ་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ན་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་དངོས་གཞི་གཞན་གསུམ་ཡང་སྤེལ་བར་བྱེད་དོ། །རྟེན་ནི་དང་པོར་མི་གླིང་གསུམ་དང་ཕྱིས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པས་གཟུགས་སུ་སྤེལ་ལ། གང་ཟག་དགྲ་བཅོམ་མམ་ཕྱིར་མི་འོང་ངོ༌། །སློབ་དཔོན་ནི་སངས་རྒྱས་མ་གཏོགས་པས་སྐད་ཅིག་མ་སྤེལ་མི་ནུས་པས་རྒྱུན་ཆགས་གསུམ་ལ་ཇི་སྲིད་སྙོམས་པར་འཇུག་ནུས་པའོ་ཞེའོ། །དགོས་པ་ནི་གནས་གཙང་མར་སྐྱེ་བ་དང་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་བྱ་བ་དང་ཉོན་མོངས་པས་འཇིགས་ཏེ་རོ་མྱོང་བ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐག་བསྲིངས་ནས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་བསྒོམ་མོ།།

ཕྱིར་མི་འོང་དབང་རྟུལ་གསུམ་ཅར་དང་རྣོན་པོ་སྔ་མ་གཉིས་དང༌། དགྲ་བཅོམ་རྟུལ་པོ་ཕྱི་མ་གཉིས་དང་རྣོན་པོ་བར་མ་ཁོ་ནའོ། །གཙང་མ་ལྔར་ངེས་པའི་རྒྱུ་ཅི་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྒྱུན་གཅིག་ལ་ཆུང་ངུ་གསུམ་སྤེལ་བ་དང་འབྲིང་དྲུག་དང་ཆེན་པོ་དགུ་དང་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་བཅུ་གཉིས་དང་ཆེས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་བཅོ་ལྔར་སྤེལ་བ་སྟེ་རྣམ་པ་ལྔའི་ཕྱིར་རིམ་པ་ལྟར་འབྲས་བུ་གནས་གཙང་མར་སྐྱེ་བ་ལྔ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ཡང་ཟག་བཅས་ཀྱིས་ཏེ་རྫོགས་བྱེད་དོ་ཞེས་འཆད་དོ། །དཔལ་ལེན་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྷག་པར་ཤས་ཆེ་བས་ལྔའོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

ལྔ་པ། ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི།

འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་སྟེ། སེམས་མེད་པའི་ལུས་ཀྱིས་མཚུངས་ལྡན་མཐའ་དག་ཞི་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་འདྲ་བའི་འགོག་པ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་བྱེད་པ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སེམས་མེད་པའི་ལུས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བས་སོ། །སློབ་དཔོན་ནི་སྙོམས་འཇུག་དེ་ལས་ལངས་པ་དང༌། ཀྱེ་མ་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་འདྲ་བར་ཞི་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་འགྱུར་བ་རྣམ་ཤེས་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཞི་བ་སྔོན་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་ན་ཞི་བ་དེ་ཉིད་ལུས་ཀྱིས་ཐོབ་པར་མངོན་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དུས་ན་རྟེན་ལུས་དང་ལངས་པ་ན་ཤེས་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །འོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས། བཙུན་པ་ཡོན་གནས་དུ་ཞིག་མཆིས་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱིམ་བདག་སློབ་པ་བཅོ་བརྒྱད་དང་མི་སློབ་པ་དགུའོ། །བཅོ་བརྒྱད་པོ་གང་ཞེ་ན། ཞུགས་གནས་བདུན་དད་ཆོས་དད་མཐོང་རིགས་སྐྱེ་བར་ཆད་དྲུག་པར་སྐྱེས་སོགས་ལྔའོ། །དགུ་ནི་ཉན་ཐོས་བདུན་དང་ཤེས་རབ་དང་གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་གྲོལ་ལོ། །ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དེར་མ་གསུངས་ཞེ་ན། ཟག་མེད་ཀྱི་བསླབ་པ་གསུམ་དང་བསླབ་པའི་བྲས་བུ་དང་ལྡན་པས་སློབ་པར་གསུངས་ན། འགོག་པ་ནི་བསླབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་དེའི་འབྲས་བུ་ཡང་མ་ཡིན་པས་དེ་དང་ལྡན་པས་དེར་མ་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་གི་དབྱེ་བ་ཆེ་ལོང་ཙམ་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་ན་བར་མ་དོ་ལ་གནས་གཞན་དང་རིགས་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཉིས་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་དགུ་བཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། གོང་འཕོའི་བར་དེ་ལྟར་དབྱེ་བས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ན་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་ཡིན་ནོ།།

བཞི་པ། དགྲ་བཅོམ་འཆད་པ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། ཞུགས་པ་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་དངོས་ནི།

ཕྱིར་མི་འོང་དེ་ཉིད་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་སྤང་བ་ན་སྲིད་རྩེའི་བར་གྱི་ཉེས་པའི་ཆ་བརྒྱད་པའི་བར་དུ་ཟད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ལ། དགུ་པ་སྤང་བའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་ལ་གནས་པ་དེ་ལ་ཞུགས་པའོ། །བར་ཆད་མེད་ལམ་དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ཏེ། རྡོ་རྗེ་ཕ་ལམ་ལྟར་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་ཆེས་ཆེ་བས་ཕྲ་རྒྱས་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ཟིན་པས་དངོས་སུ་འཇོམས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ།།

དབྱེ་བ་ནི། ཟག་མེད་མི་ལྕོགས་མེད་པ་ཡིས། །ཐམས་ཅད་ལས་ནི་འདོད་ཆགས་འབྲལ། །ཞེས་པས། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་སྲིད་རྩེའི་སྡུག་ཀུན་ལ་དམིགས་པའི་རྗེས་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང༌། འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་བསམ་གཏན་དང་པོའི་འགོག་པ་ལ་དམིགས་པ་བཞི་ནས་སྲིད་རྩེའི་འགོག་པ་ལ་དམིགས་པའི་བར་བཞི་དང༌། ལམ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ཟད་པར་ལ་དམིགསཏེ། དེ་དག་གི་གཉེན་པོའི་ངོ་བོར་ཁྱད་པར་མེད་ཅིང་ཕན་ཚུན་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལམ་ལ་རྗེས་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་བཞི་དང༌། སྒོམ་པའི་ལམ་ལ་འགོག་པའམ། །ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་གང་ཡིན་དེ། །ཁམས་གསུམ་གྱི་ནི་གཉེན་པོ་ཡིན། །ཞེས་པས་འགོག་ལམ་ཆོས་ཤེས་བརྒྱད་དོ། །དེ་དག་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་དང་དམིགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འཕགས། བརྒྱད་ཀྱིས་རང་གོང་ས་ལས་རྒྱལ། །ཞེས་པས་སྲིད་རྩེ་ལས་རྒྱལ་ནུས་པས་བཞི་པའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ། བསམ་གཏན་ས་དྲུག་ལ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཉིས་ཕྲག་དྲུག་གོ །གཟུགས་མེད་གསུམ་ལ་ནི་ཆོས་ཤེས་ས་དྲུག་པ་ཡིན་པས་འགོག་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་བརྒྱད་མེད་ལ། གཟུགས་མེད་དངོས་གཞི་དགེ་རྣམས་ཀྱི། །སྤྱོད་ཡུལ་ཟག་བཅས་འོག་མ་མིན། །ཞེས་པས་ས་འོག་མའི་སྤང་བྱ་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དེ་སྤངས་པའི་འགོག་པ་ལ་མི་དམིགས་པས་འགོག་པ་ལ་དམིགས་པ་བཅུ་དྲུག་ཀྱང་མེད་དོ། །བསམ་གཏན་ལ་དེ་མི་མཚུངས་ཏེ། །བསམ་གཏན་དགེ་ཡུལ་ཡོད་དགུ་ཡིན། །ཅེས་པས་ཀུན་ཏུ་བལྟ་བ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་གཞི་ཡང་ཟག་བཅས་འོག་མ་ལ་དམིགས་སོ།།

ལམ་ནི་ས་དགུའི་རྗེས་ཤེས་ཕྱོགས་ཟད་པར་ལ་དམིགས་ཏེ། སྔ་མ་དེས་ཟག་མེད་འོག་མ་ལ་དམིགས་པ་མ་བཀག་ཅིང་གཉེན་པོའི་ངོ་བོར་ཁྱད་པར་མེད་ལ་ཕན་ཚུན་སྐལ་མཉམ་རྒྱུ་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ནམ་མཁའ་སྲིད་རྩེའི་སྡུག་ཀུན་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་བརྒྱད་དང༌། གཟུགས་མེད་བཞིའི་འགོག་པ་ལ་དམིགས་པ་བཅུ་དྲུག་དང༌། ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཞི་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་དང༌། རྣམ་ཤེས་དང་ཅི་ཡང་ལ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་དང་ཉི་ཤུ་སྟེ་ཐམས་ཅད་བསྡོམས་པས་སུམ་བརྒྱ་བརྒྱད་བཅུ་རྩ་བཞིའོ། །དེ་དག་ཀྱང་རིགས་དང་དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་དྲུག་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་བཅུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །འགོག་པ་དེ་དག་ལ་དམིགས་ཀྱང་སྲིད་རྩེའི་དགུ་པ་མ་གཏོགས་པ་མན་ཆད་ཀྱི་སྡུག་ཀུན་ལ་མི་དམིགས་པ་ནི་དེ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་མངོན་པ་བ་གང་དག་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་ཀྱང་ས་རེ་རེའི་གཉེན་པོ་ལ་དམིགས་པར་འདོད་པ་དེ་དག་གི་ལྟར་ན་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་དང་ལྷག་པར་བསྣན་ནས་བསམ་གཏན་ས་དྲུག་གིས་བསྡུས་པ་བརྒྱད་བཅུ་པ་དྲུག་དང༌། གཟུགས་མེད་གསུམ་ལ་བཞི་བཅུ་དང་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གཉིས་པ། འདི་འཆད་པ་ལ་ལུགས་གཉིས་ལས། དང་པོ་ཁ་ཅིག་ནི།

ཁ་ཅིག་ནི་སྔ་མ་ལྟར་ཟད་པར་ལ་དམིགས་པ་བཞི་འདོད་པས་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་སྟེང་དུ་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པས་བསྡུས་པ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་གཉེན་པོ་ལ་དམིགས་པ་བཞི་ནས་ཅི་ཡང་མེད་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ལ་དམིགས་པ་བཞི་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་དོ། །ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་སྲིད་རྩེས་བསྡུས་པ་མེད་པས་སྲིད་རྩེའི་གཉེན་པོ་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་གསུམ་ལ་ནམ་མཁས་བསྡུས་པ་ནམ་མཁའི་གཉེན་པོ་ལ་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་གཉིས་དང་གཞན་གཉིས་ལ་བརྒྱད་དང་བཞི་པ་བསྣན་པའི་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གཉིས་པ། གཞན་དག་ནི།

འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ལྟར་ས་རེ་རེའི་གཉེན་པོ་ལ་དམིགས་པར་འདོད་པས་སྲིད་རྩེའི་གཉེན་པོ་ལ་ཡང་དམིགས་ཏེ། དེའི་ལྟར་ན་ཡང་སྔ་མ་ལྟར་བསྣན་པར་བརྒྱད་ཅུ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེའོ། །འོ་ན་སྲིད་རྩེའི་གཉེན་པོ་ལ་དམིགས་པ་བཞི་ཡང་བསྣན་པར་བྱའོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ཟད་པར་ལ་དམིགས་པ་མེད་པས་དེའི་ཚབ་ཏུ་བཞིར་བཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་ལྟར་ན་ཐམས་ཅད་བསྡོམས་པས་ལྔ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་ཞིང་རིགས་དང་དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཁྲི་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རང་དང་གོང་སའི་གཉེན་པོ་ལ་དམིགས་ཀྱི་འོག་སའི་གཉེན་པོ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་དམིགས། ས་དགུའི་གཉེན་པོ་ནི་ཕན་ཚུན་དུ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྗེས་ཤེས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ས་དགུའི་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་མཐུན་དང་བཅས་པ་ལ་དམིགས་པར་བཤད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ས་དྲུག་དམིགས་པ་ཡིན་པས་ཁྱད་པར་དུ་མ་བྱས་པར་ས་དགུའི་དམིགས་པར་བཤད་ཀྱི། ནམ་མཁས་བསྡུས་པའི་དམིགས་པ་ས་འོག་མའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ནས་མ་བཤད་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེས་ཏེ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། འདི་ནི་གཞན་གྱི་ལུགས་ཡིན་ལ། རྗེས་ཤེས་ནི་ས་དགུའི་རྗེས་ཤེས་ཕྱོགས་མཐུན་ཐམས་ཅད་ས་སྤྱིའི་ངོ་བོར་དམིགས་པར་འདོད་པ་དེ་ཉིད་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་འདུས་བཟངས་ཀྱང་དེ་ལྟར་བཞེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ།།

གཉིས་པ། གནས་པ་ལ་བདུན་ལས་དང་པོ་དངོས་ནི།

དགུ་པ་དེ་ཟད་པའམ་སྤངས་པའི་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེས་པ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་དགུ་པའོ། །དེའི་ཚེ་གང་ཟག་དེ་ལ་མི་སློབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འབྲས་བུ་གཞན་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བསླབ་པ་ལ་བསླབ་པ་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རང་དོན་མཐར་ཐུག་པས་གཞན་དོན་བྱེད་པར་འོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆགས་བཅས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པར་འོས་པའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །སྔར་བཤད་པའི་གང་ཟག་བདུན་ནི་སློབ་པ་སྟེ། ཟག་པ་ཟད་པའི་ཕྱིར་བསླབ་པ་གསུམ་ལ་རྟག་ཏུ་སློབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་བདེན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མི་ཤེས་ཤིང་བསླབ་པ་གསུམ་ལ་སློབ་པ་གཏོང་བའི་ཕྱིར་སློབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་མི་གཏོང་བར་རྟག་ཏུ་སློབ་པ་ཁོ་ན་དེ་ཉིད་ཡིན་པས་མདོ་ལས་ཀྱང༌། ཞི་བྱེད་བསླབ་པ་ལ་སློབ་ཅིང་བསླབ་པ་ལ་སློབ་པས་ན་སློབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་ལན་གཉིས་སུ་གསུངས་སོ།།

གཉིས་པ། ཞར་ལ་ལམ་གང་གིས་སྤང་བྱ་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི།

མི་སློབ་པ་ལམ་གང་གིས་ས་གང་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་འཐོབ་ཅེ་ན། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྲིད་རྩེ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་འཐོབ་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གོང་ས་མེད་ཅིང་རང་ས་སྲེད་པ་རྒྱས་པ་དང་འོག་ས་དམན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་གཞན་བརྒྱད་པོ་ལས་ན་གོང་སའི་ཉེར་བསྡོགས་འཇིག་རྟེན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གཉིས་ཀས་འབྲལ་ལོ། །འོ་ན་སོ་སྐྱེ་དང་འཕགས་པས་ལམ་དེས་བྲལ་བ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། འཇིག་རྟེན་པ་ཡིས་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའི་འཕགས་པ་ལ་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་རྣམ་པ་གཉིས་སྐྱེ་ལ་སོ་སྐྱེ་ལ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་ཀྱིས་སྤངས་ཀྱང་བྲལ་ཐོབ་གཉིས་སྐྱེའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་གྱིས་ཅི་ཡང་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞིག་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ནས་དབང་པོ་འཕོས་པའི་ཚེ་དེ་ལ་ས་གོང་མའི་ཉོན་མོངས་པ་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ། ས་གོང་མའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་བྲལ་ཐོབ་ཟག་མེད་བཏང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེར་ཐལ་བ་ལས་དེ་བཏང་ཡང་དེ་ལ་ཉོན་མོངས་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྤངས་པའི་བྲལ་ཐོབ་ཟག་བཅས་ཡོད་དོ། །རྟགས་གྲུབ་སྟེ། དེའི་ཚེ་ཕྱིར་མི་འོང་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་རྟུལ་པོས་བསྡུས་པའི་ཟག་མེད་མཐའ་དག་བཏང་ཞིང་རྣོན་པོས་བསྡུས་པའི་འབྲས་བུ་ཙམ་པོ་འདོད་པའི་སྒོམ་སྤང་དགུ་པ་སྤངས་པས་ཕྱེ་བ་ཙམ་ཐོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་མ་ངེས་ཏེ་སྲིད་རྩེའི་སྤང་བྱ་ཕྱེད་ཙམ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་ཞིག་དབང་པོ་འཕོས་པའི་ཚེ་སྲིད་རྩེའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་དེ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ། སྲིད་རྩེའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་བྲལ་ཐོབ་ཟག་མེད་བཏང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སྐྱེ་ཞིག་ཀྱང་གོང་དུ་སྟེ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཡན་ཆད་དུ་སྐྱེས་པའི་ཚེ་འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ་འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་སྤངས་པའི་བྲལ་ཐོབ་བཏང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེར་ཐལ་བ་ལས་དེ་དག་བཞིན་དུ་མི་ལྡན་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་བྲལ་ཐོབ་ཟག་བཅས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་མ་ཐོབ་པ་ཡོད་པས་སོ།།

གཉིས་པ་ནི།

ས་གང་གིས་གང་ལས་འབྲལ་ཞེ་ན། ཟག་མེད་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་ཡིས་ནི་ས་དགུ་པོ་ཐམས་ཅད་ལས་འདོད་ཆགས་དང་འབྲལ་ཏེ། ཟག་མེད་དང་ཉེར་བསྡོགས་ཡིན་པས་རང་གོང་དང་འོག་སའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེར་བསྡོགས་གཞན་རྣམས་ནི་ཟག་བཅས་སྦྱངས་པས་འོག་ས་ཁོ་ནའི་གཉེན་པོའོ། །ཉེར་བསྡོགས་ཀྱིས་འོག་ས་ལས་རྒྱལ་བའི་རྣམ་གྲོལ་ཐ་མ་གང་གི་ངོ་བོར་སྐྱེ་ཞེ་ན། ས་དང་པོ་གསུམ་ལས་རྒྱལ་བ་ལ་ནི་དབང་པོ་རྣོ་ན་ཚོར་བ་སྤོ་ནུས་ལ་ཉེར་བསྡོགས་ལ་དགའ་བ་ཆུང་བས་བསམ་གཏན་དངོས་གཞིའི་ངོ་བོར་སྐྱེ་ཞིང༌། རྟུལ་ན་ཚོར་བ་སྤོ་མི་ནུས་པས་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལས་མཐའི་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་སྐྱེའོ། །དེའི་གོང་མ་གསུམ་པའི་ས་ཡན་ཆད་ལ་རྒྱལ་ན་བཞི་པ་སོགས་ཀྱི་ཉེར་བསྡོགས་དང་དངོས་གཞི་ཚོར་བ་མཐུན་ཞིང་དངོས་གཞི་ལ་གུས་པའི་ཕྱིར་ཐ་མ་ཉེར་བསྡོགས་ལས་སྐྱེ་བ་མིན་གྱི་དངོས་གཞིའི་ངོ་བོར་ཡིན་ནོ། །གཞན་འཕགས་པ་སྟེ་ཟག་པ་མེད་པའི་ས་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་རང་དང་གོང་ས་ལས་རྒྱལ་ཏེ་ལམ་ཟག་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཟིན་པས་འོག་ས་ལས་མ་ཡིན་ནོ།།

གསུམ་པ་ནི།

འོ་ན་འདས་པའི་ལམ་བར་ཆད་མེད་པ་དང་རྣམ་གྲོལ་རྣམས་དམིགས་པ་བདེན་པ་དང་དེའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་གྲོལ་དང་བར་ཆད་མེད་ལམ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཞི་སོགས་དང་རགས་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་དང༌། དམིགས་པ་གོང་དང་འོག་མའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ནོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱིས་འོག་ས་ལ་དམིགས་ནས་ལམ་དང་བཅས་ཏེ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བས་མ་ཞི་བའི་ཕྱིར་རགས་པ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་རབ་ཏུ་མང་བ་ཉིད་ཀྱིས་མི་མཐུན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གྱ་ནོམ་པ་མ་ཡིན་པས་ཐ་བ་ངན་པ་དང༌། རྩིག་པ་ལས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ས་དེ་ལས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བས་རྩིག་པ་སྟུག་པོ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་དང༌། རྣམ་གྲོལ་གྱིས་གོང་ས་ལ་དམིགས་ནས་དེ་ལས་བཟློག་ཏེ་ཞི་བ་དང་གྱ་ནོམ་པ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་ལྟ་བའོ།།

གསུམ་པ་ནི།

ཟད་ཤེས་དེའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཅི་ཞིག་སྐྱེ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་མི་གཡོའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ན་ཟད་པ་ཤེས་པ་ལས་དེ་མ་ཐག་མི་སྐྱེ་བའི་བློ་གྲོས་ཏེ་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །གལ་ཏེ་དེ་མིན་ན་ཟད་པ་ཤེས་པ་ལས་དེའི་རྒྱུན་ཙམ་བྱུང་ནས་ལྡང་བའམ། མི་སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེ་ལ་ཉམས་པ་སྲིད་པས་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མི་གཡོ་བ་ལ་མི་སྐྱེའམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་དགྲ་བཅོམ་ཐམས་ཅད་ལ་སྐྱེར་རུང་བའི་ཕྱིར་འགའ་ཞིག་ལ་སྐྱེ་བཞིན་གཞན་མི་སྐྱེ་བ་བཤད་པའི་རྒྱུན་ཙམ་ལས་ལྡང་བ་སྲིད་དོ།།

བཞི་པ་ནི།

གང་དག་འབྲས་བུ་བཞིར་བཤད་པ་དགེ་སྦྱོང་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་ན་དེ་ཅི་ཞིག་ཚུལ་དང་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལ་དགེ་སྦྱོང་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅི་རིགས་པ་གཏན་དུ་ཞི་བའི་རྒྱུད་ཡིན་ལ། དེའི་ཚུལ་ལམ་ཐབས་ནི་དེ་དངོས་སུ་སྤོང་བྱེད་དྲི་མེད་ཀྱི་ལམ་སྟེ་དེས་ཉོན་མོངས་པ་དངོས་སུ་ཞི་བར་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་དགེ་སྦྱོང་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་དེའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པས་རྣམ་གྲོལ་དང་སྤངས་པ་ནི་འབྲས་བུ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་མདོ་ལས་བཞིར་གསུངས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་རྒྱས་པར་དབྱེ་ན་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་དགུ་དགུའོ། །དེ་ནི་གྲོལ་ལམ་དང་ཟད་པའམ་སྤངས་པ་རྣམས་དང་བཅས་པའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་མོ། །དེ་ཡང་ཁམས་གསུམ་གྱི་མཐོང་སྤང་དང་ས་དགུའི་སྒོམ་སྤང་དངོས་སུ་སྤོང་བྱེད་བར་ཆད་མེད་ལམ་བརྒྱད་དང་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་བསྡོམས་པ་སྟེ། དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ལོ། །རྣམ་གྲོལ་ལམ་ཡང་དེ་སྙེད་ཡོད་པས་དེ་དག་ནི་འབྲས་བུ་འདུས་བྱས་ཡིན་ཏེ་དེའི་རྒྱུ་མཐུན་དང་བསྐྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་སྤངས་པའང་དེ་སྙེད་ཡིན་ལ་དེ་ལ་འབྲས་བུ་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྲལ་འབྲས་སམ་ཐོབ་པའི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་བཞིར་གསུངས་པ་གྲངས་ཉུང་བའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་བཞིར་རྣམ་པར་བཞག་པ་མཛད་པ་ནི་གནས་སྐབས་གང་དུ་རྒྱུ་ལྔ་པོ་དག་ནི་སྲིད་པ་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པའི་སྔོན་ལམ་བཏང་བ་དང༌། གཞན་སྔོན་མེད་པའི་གནས་ལ་མ་ཐོབ་པ་དང་ཟད་པ་སྟེ་སྤངས་པ་བསྡོམས་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོབ་པ་གཅིག་རྙེད་པ་དང༌། ཤེས་པ་བརྒྱད་ཚན་ཅིག་ཅར་དུ་ཐོབ་པ་དང་རྣམ་པ་མི་རྟག་སོགས་བཅུ་དྲུག་ཀྱང་ཚང་བར་ཐོབ་པའོ། །ཐོབ་པ་གཅིག་རྙེད་པ་ནི་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་དུས་ན་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྤངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོབ་པ་སྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་གཅིག་རྙེད་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དང་པོ་ལ་ཞུགས་པ་ལ་ནི་རྒྱུ་ལྔ་ཅར་མེད་ཅིང༌། མཐར་གྱིས་པའི་ཞུགས་པ་ཕྱི་མ་གསུམ་ལ་རྒྱུ་དང་པོ་གསུམ་མེད་ལ་ཕྱི་མ་གཉིས་ཡོད་དེ་སྒོམ་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆགས་བྲལ་སྔོན་སོང་གི་ཞུགས་པ་གཉིས་ལ་ཐམས་ཅད་མེད་དེ་མཐོང་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་སྤེལ་འཆད་དོ།།

འོ་ན་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་ཁོ་ན་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ཡིན་ན། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་པའི་དྲུག་པ་དང་དགུ་པ་སྤངས་པའི་ཚེ་ཕྱིར་འོང་མི་འོང་གི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་འདུས་མ་བྱས་དེ་གཉིས་ནི་དགེ་སྦྱོང་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པ་ཡིས་འདོད་པའི་དྲུག་པ་སྤངས་པའི་ཚེ་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་ནི་དེས་ཐོབ་པའི་སྤངས་པ་དང་མཐོང་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་སྤངས་པ་བསྲེས་པ་སྟེ་བསྡོམས་པ་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོ་ལས། ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་གང་ཞེ་ན། ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་སྤངས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་བསྲབས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པའི་ཆ་ཁོ་ན་ལ་དེར་དོགས་ན་ཡང༌། སྤངས་པ་དེ་ཐོབ་པ་ཟག་མེད་ཀྱི་ས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཟག་མེད་དེའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །དེས་དེ་འཛིན་ཀྱང་དེ་དེའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ན་ཟད་པ་ཤེས་པས་ཀྱང་ཀུན་སྦྱོར་གཏུགས་པའི་ཡོངས་ཤེས་ཀྱི་ཐོབ་པའི་རྟེན་བྱས་ཀྱི་དེ་ལ་གཞན་ཅི་ཡང་མ་བྱས་པས་དེའི་བྲལ་འབྲས་སུ་གཞག་དཀའ་འོ། །འཛིན་པའི་ཚུལ་ནི་ཉོན་མོངས་ཏེ་ཉོན་མོངས་པས་རྣམས་ཀྱང་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་མི་འཆི་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་པ་ཡིས་འདོད་པའི་དགུ་པ་སྤངས་པའི་ཚེ་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་དེ་གཉིས་བསྲེས་པ་སྟེ་བསྡོམས་པ་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུའང་མདོ་ལས། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་གང་ཞེ་ན། ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལྔ་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །སྔ་མ་བཞིན་དེ་ཁོ་ན་ལ་དེར་དོགས་ནའང་ཐོབ་པ་ཟག་མེད་ཀྱིས་འཛིན་པའི་ཚུལ་སྔར་བཞིན་སྦྱར་རོ།།

ལྔ་པ་ནི།

དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་དུ་བཤད་པ་དེ་ཉིད་ལ་ཚངས་པའི་ཚུལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཚངས་པ་ནི་སྤངས་པའམ་སྤང་བ་ཡིན་ལ་ཚུལ་ཏེ་དེའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཚངས་པ་ནི་སྤངས་པ་སྟེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ལ། ཚུལ་ཏེ་དེ་ཐོབ་པའི་ཐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཀྱང་བཤད་དུ་རུང་ངོ༌། །ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཚངས་པའི་ཡིན་ལ་དེ་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ལ་བསྐོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚངས་པ་ཡིན་པ་ནི་ཚངས་པའི་ཚུལ་བླ་ན་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་ཚངས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཞི་བ་དང་བསིལ་བར་གྱུར་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ཞེས་སོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དེ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་མྱུར་བར་འགྲོ་བ་དང་སོགས་ཀྱིས་ཡུལ་གཞན་འདོར་ཞིང་གཞན་དུ་འཇུག་པ་དང༌། གྲོང་དང་གྲོང་རྡལ་སོགས་ལས་མ་རྒྱལ་བ་རྒྱལ་བར་བྱེད་ཅིང་རྒྱལ་བ་རྣམས་དགེ་བ་ལ་བཀོད་ནས་རྣལ་དུ་འགོད་པ་དང༌། ས་མཐོ་བར་འཕར་ཞིང་དམའ་བར་འབབ་པ་བཞིན་དུ། མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་མྱུར་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། བར་ཆད་མེད་ལམ་འདོར་ཞིང་རྣམ་གྲོལ་མངོན་དུ་འགྱུར་བའི་བདེན་པའི་དམིགས་པ་གཞན་འདོར་ཞིང་གཞན་དུ་འཇུག་པ་དང༌། བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་ཐོབ་པ་གཅོད་པའི་སྒོ་ནས་མ་རྒྱལ་བ་རྒྱལ་བར་བྱེད་ལ་རྣམ་གྲོལ་གྱིས་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སྒོ་ནས་རྣལ་དུ་འགོད་པ་དང༌། འཕར་བ་ནི་གོང་མའི་བདེན་པ་དང་འབབ་པ་ནི་འདོད་པའི་བདེན་པ་ལའོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །བཙུན་པ་དབྱངས་སྒྲོགས་ནི་མཐོང་ལམ་གྱི་གཙོ་བོ་འཕགས་ལམ་བརྒྱད་ཡིན་ལ་དེ་རྩིབས་སོགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཁོར་ལོའི་འཛིན་པའི་ལྟེ་བ་སྡུད་པའི་མུ་ཁྱུད་དང་ཕན་ཚུན་འཇུག་པའི་རྩིབས་བཞིན་དུ། ངག་ལས་ཀྱི་མཐའ་འཚོ་བ་རྣམས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པས་ལྟེ་བ་དང་འདྲ་བར་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་རག་ལས་ཏེ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་མུ་ཁྱུད་དང་འདྲ་བར་སྡུད་ཅིང་ཉེ་བར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་དག་བའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞི་ནི་རྩིབས་བཞིན་དུ་ཕན་ཚུན་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འོ་ན་མཐོང་ལམ་ཆོས་འཁོར་དུ་གཞག་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་རང་དགའ་འམ་ལུང་ལས་འབྱུང་ཞེ་ན། མདོ་ལས་ཏེ། སྔོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུལ་ཝཱ་ར་ཎ་སཱིའི་དྲང་སྲོང་ལྷུང་བ་རི་དྭགས་ཀྱི་ནགས་ན་བཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་ལྔ་སྡེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དག་སྔོན་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་འདི་ནི་དུ་ཁཿའཕགས་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་མིག་སྐྱེས་སོ་ཤེས་པ་དང་རིག་པ་དང་བློ་སྐྱེས་སོ། །འདི་ནི་དུཿཁ་ཀུན་འབྱུང་བའོ། །འདི་ནི་དུཿཁ་འགོག་པའོ། །འདི་ནི་དུཿཁ་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཞེས་སོགས་དང༌། སྔོན་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་དུཿཁ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དེ་བདག་གིས་མངོན་པར་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཞེས་སོགས་དང༌། སྔོན་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམ་ལ་དུཿཁ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དེ་བདག་གིས་མངོན་པར་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ་ཞེས་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་བདེན་པ་བཞི་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ཏོ།།

དེའི་ཚེ་ཀུན་ཤེས་ཀོའུ་དི་ནྱཻ་ལ་སོགས་པ་ལྷ་བརྒྱད་ཁྲི་དང་བཅས་པ་ལ་མཐོང་ལམ་སྐྱེས་པ་དང༌། ལྷ་རྣམས་དང་ས་བླ་བའི་གནོད་སྦྱིན་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་ལན་གསུམ་ནི་ངོ་བོ་དང་བྱ་བ་དང་མཐར་ཐུག་པ་ལ་བཟླས་པ་དང༌། རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ནི་བཟླས་པ་རེ་རེ་ལ་ཟག་མེད་ཀྱིཤེས་རབ་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་མིག་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་བས་ན་ཤེས་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དོན་རྟོགས་པས་ན་རིག་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པས་ན་བློ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་གསུམ་ཚན་དང་བཅུ་གཉིས་ཚན་དུ་ཆོས་མཐུན་པས་ན་དེ་ལྟར་བཤད་དེ་གཉིས་དང་གནས་བདུན་ལ་མཁས་པ་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བཟླས་པ་འདི་དག་གིས་གྲངས་བཞིན་དུ་ལན་གསུམ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །སློབ་དཔོན་ནི་མཐོང་ལམ་ཁོ་ན་ལ་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པ་དང་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་མ་ཡིན་པས་འདི་ཇི་ལྟར་ཆོས་འཁོར་དུ་གཞག དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དེ་ཉིད་བདེན་བཞི་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །ཡང་ན་འཕགས་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཆོས་འཁོར་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་དེ་སྐྱེས་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་ལྟར་སྨྲས་པ་ནི་མཐོང་ལམ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་དང་པོར་བསྐོར་བའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཞེད་དོ།།

དྲུག་པ་ནི།

ཁམས་གང་གི་རྟེན་ལ་འབྲས་བུ་གང་འཐོབ་ན་འདོད་པར་ནི་དང་པོ་གསུམ་འཐོབ་ལ་ཐ་མ་དགྲ་བཅོམ་འབྲས་བུ་ནི་ཁམས་གསུམ་དུའོ། །དང་པོ་གཉིས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བས་གོང་མར་མི་འཐོབ་པར་རིགས་ནི་གསུམ་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གོང་དུ་སྟེ་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་ལ་མཐོང་ལམ་སྐྱེ་ན་ཆགས་བྲལ་སྔོན་སོང་གི་ཕྱིར་མི་འོང་འཐོབ་ཏུ་རུང་བ་ལས་དེ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་རང་འབྱུང་གཉིས་ནི་གླིང་གཅིག་དང་གསུམ་གྱི་རྟེན་ཅན་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་དེར་སྐྱེ་བ་མེད་ལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ནི་གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་ལ་ལྟོས་ན་སྟོན་པ་དང་ཉན་པ་མེད་པ་དང་འདོད་པ་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་པར་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་སུའང་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་བྱིས་པ་རྣམས་སྙོམས་འཇུག་གི་བདེ་བ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་མེད་པས་འཁོར་བ་ལས་ཡིད་མི་སྐྱོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བཅུ་ཚན་བཅུའི་ལུང་ལས་ཀྱང་རིགས་སྐྱེ་དང་ལན་བདུན་པ་དང་བར་ཆད་གཅིག་པ་དང་ཕྱིར་འོང་ཙམ་པོ་དང་ཕྱིར་མི་འོང་ལྔ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་སྟེ་བཅུ་ལས་གང་ཟག་ལྔ་ནི་འདིར་རྩོམ་ཞིང་འདིར་མཐར་འབྱིན་པར་འགྱུར་ལ། ཕྱིར་མི་འོང་ལྔ་ནི་འདིར་རྩོམ་ཞིང་དེར་མཐར་འབྱིན་པར་འགྱུར་ཅེ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ།།

བདུན་པ། དགྲ་བཅོམ་པའི་དབྱེ་བ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། དྲུག་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་བདུན་གྱི་དང་པོ་དངོས་ནི།

གལ་ཏེ་མི་གཡོའི་ཟད་ཤེས་ལས། །ཞེས་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་དབྱེ་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། བསྟན་པ་ནི། ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་ནི་དྲུག་ཏུ་འདོད་དེ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་དང༌། འཆི་བར་སེམས་པའི་ཆོས་ཅན་དང༌། རྗེས་སུ་སྲུང་བའི་ཆོས་ཅན་དང༌། གནས་པ་ལས་མི་བསྐྱོད་པ་དང༌། རྟོགས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་དག་རིམ་པ་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་གྱི་འཆི་སེམས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ལས་གོང་མ་གྱུར་ཅིང་འཆི་བར་སེམས་པར་འགྱུར་བའི་སྐལ་པ་ཅན་དང༌། རྗེས་སུ་སྲུང་བར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་ཡིན་ཞིང་མི་ཉམས་པར་བསྲུང་བ་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། ཉམས་པའི་རྐྱེན་སྟོབས་ལྡན་མེད་ན་མ་བསྲུངས་ཀྱང་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་མི་བརྩོན་ན་འཕེལ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་ཅན་དང༌། ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་གང་ཡིན་པའོ།།

གཉིས་པ། བཤད་པ་ནི།

དེ་དག་ལས་དང་པོ་ལྔ་ནི་དད་པས་མོས་པ་ངེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་དེ་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་ཞིང་དེ་དག་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་མཐུན་རྐྱེན་ཡོ་བྱད་དང་ནད་མེད་པ་དང་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ལ་སོགས་པ་དུས་ལ་ངེས་པར་ལྟོས་ཤིང་དེ་ཉིད་ལ་ཕངས་པར་རྟག་ཏུ་གཅེས་སྤྲས་བྱས་ནས་རྗེས་སུ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་དུས་དང་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པས་གཡོ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བ་ཡིན་ལ་དེའི་ཕྱིར་དེ་དུས་དང་མི་སྦྱོར་བར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་ཞིང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་དུ་འགྱུར་བའང་དུས་དེ་ལ་མི་ལྟོས་པར་འདོད་དགུར་མངོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེ་གཉིས་ལ་ཉམས་པ་སྲིད་པ་དང་མི་སྲིད་པའི་སྒོ་ནས་དུས་གཞན་གྱི་བར་དང་གཏན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བཤད་དོ། །མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་ནི་ངེས་པར་མཐོང་ཐོབ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཅི་རིགས་པར་གཉིས་སུ་བསྡུ་བ་ལ་གཉིས་ལས་དངོས་ནི། དེ་དག་དང་པོ་ནས་དེའི་རིགས་སམ་འོན་ཏེ་ཕྱིས་ཡིན་ཞེ་ན། འཆི་བར་སེམས་པ་ནས་མི་གཡོ་བའི་བར་ཁ་ཅིག་ནི་དང་པོ་ནས་དེའི་རིགས་ཅན་དང་། ཁ་ཅིག་ནི་ཡོངས་ཉམས་ནས་འཆི་བར་སེམས་པར་སྦྱངས་པ་ལས་གྱུར་པ་ནས་རྟོགས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་མི་གཡོ་བར་འཕོས་པའོ། །ཡོངས་ཉམས་ནི་དང་པོ་ནས་དེའི་རིགས་ཏེ་དེ་ལས་དམན་པ་མེད་པས་སྦྱངས་པས་མི་ཐོབ་བོ། །འོན་ཀྱང་རིགས་གཞན་ལས་ཉམས་ཏེ་དེར་སོང་བ་སྲིད་པས་རིགས་པ་འདི་གཞན་ལའང་མཚུངས་སོ།།

གསུམ་པ། དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་དོན་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ། ཉམས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་བསམས་ཏེ་ཁམས་དང་ས་གང་ན་ཡོད་པ་ནི།

ཁ་ཅིག་ནི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཡོངས་ཉམས་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་ཉམས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་ཉམས་སུ་རུང་བ་ཙམ་ནས་རྟོགས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་ཡང་ངེས་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པས་དེའི་སྐལ་བ་ཅན་ནོ་ཞེས་འཆད་པ་དེའི་ལྟར་ན་ཁམས་གསུམ་ཅར་ན་དྲུག་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དེ་ལྟར་ངེས་པར་འདོད་པས་དེའི་ལྟར་ན་འདོད་པ་ན་དྲུག་དང༌། ཁམས་གཉིས་ན་གནས་པ་ལས་མི་བསྐྱོད་པ་དང་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡོད་པར་འདོད་དོ། །ཉམས་པའི་རྐྱེན་ནི་མདོ་ལས་རྐྱེན་ལྔ་དང་རྒྱུ་ལྔས་དུས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། ལས་ཀྱི་མཐའ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན། སྨྲ་བ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན། རྩོད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན། རིང་དུ་རྒྱུ་བའི་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། ནད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡུན་རིང་པོས་ཐེབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ།།

གཉིས་པ། རིགས་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ནི།

འགྲེལ་པར། སྔོན་ཉིད་ནས་དང་པོ་གཉིས་རྒྱུན་སྦྱོར་དང་གུས་སྦྱོར་གཉིས་ཀ་མེད་པ་དང༌། གཞན་བཞི་ནི་རྒྱུན་སྦྱོར་གུས་སྦྱོར་དང༌། གཉི་ག་ཡོད་པ་དབང་རྟུལ་དང༌། གཉི་ག་ཡོད་པ་དབང་རྣོན་ཏེ་རིགས་དྲུག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། དང་པོ་གཉིས་ལ་གཉིས་ཀ་མེད་པ་དང༌། གཉིས་ཀ་ཆེར་མེད་ཀྱང་རྒྱུན་སྦྱོར་ཅུང་ཟད་ཡོད་ཅིང་གུས་སྦྱོར་མེད་པ་ཁྱད་པར་ཡིན་པར་བཤད་དོ།།

གསུམ་པ། རིགས་དང་འབྲས་བུ་གང་ལས་ཉམས་པ་གཉིས་ལས་དང་པོ་དངོས་ནི།

དེ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བར་པ་བཞི་ནི་རིགས་ལས་ཏེ་རིགས་འོག་མར་ལྟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་ཉམས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་རིགས་དེ་ལས་དམན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་ཅར་ཡང་འབྲས་བུ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ་དབང་པོ་རྟུལ་པོས་སླར་ཉོན་མོངས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་རིགས་དང་འབྲས་བུ་དང་པོ་ལས་མ་ཡིན་པ་ནི། འདི་ལྟར་མི་སློབ་པའི་ཚེ་འཆི་བར་སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་རིགས་སྔོན་ནས་ཡོད་པ་ནི་སློབ་མི་སློབ་ཀྱི་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་བརྟན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སློབ་པའི་ཚེ་བྱིས་པའི་དུས་ནས་ཡོད་པའི་རིགས་དང་པོ་ཡང་འཇིག་རྟེན་དང་འདས་པའི་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་བརྟན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིས་སྦྱངས་པས་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཡོངས་ཉམས་ནི་སོ་ན་གནས་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་དབང་པོ་འཕོ་བ་དང་ཉམས་ནས་སློབ་པར་འགྱུར་བ་གསུམ་དང༌། འཆི་སེམས་ལའང་དེ་ལྟར་གསུམ་དང་ཡོངས་ཉམས་ཀྱི་རིགས་སུ་སླར་འོང་བ་སྟེ་བཞི་དང༌། གཞན་གསུམ་ལ་ལྔ་དང་དྲུག་དང་བདུན་གྱི་བར་རོ། །འབྲས་བུ་དང་པོ་ནི་རྒྱུན་ཞུགས་ཏེ་དེ་ཉིད་མཐོང་སྤང་སྤངས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ལ་དེ་ནམ་ཡང་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་དེ་དག་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རྩ་བ་ཅན་ཡིན་པས་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་གཞི་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་ན་བདག་མེད་པར་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆགས་བྲལ་སྔོན་སོང་གིས་འབྲས་བུ་གཉིས་ཐོབ་པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་དང་འདས་པའི་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་བརྟན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་མི་ཉམས་སོ།།

གཉིས་པ། དེ་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ་གཉིས་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་དང་པོ་འདོད་པ་བརྗོད་པ་ནི།

གཞན་རྣམས་སྒོམ་སྤང་སྤངས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལན་གཅིག་སྤངས་ཀྱང་གཞི་སྡུག་མི་སྡུག་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་ཉེ་བ་ན་ཡོད་པས་སླར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ལས་ཉམས་པ་སྲིད་དོ། །ལུང་ནི་ཀུན་དགའ་བོ་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཡང་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་བར་ཆད་བྱེད་པ་ཡིན་པར་ང་སྨྲའོ་ཞེས་དང་། སོལ་བའི་ཕུང་པོ་ལྟ་བུའི་མདོ་ལས། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་བརྒྱ་ལ་དྲན་པ་ཉམས་པ་ལས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་རྟོག་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་གནག་ཚོགས་ཅན་ཡང་ཡང་ཉམས་པས་ཡི་ཆད་ནས་ལྕེབ་པ་ལ་ཐུགས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར་ན་གཞན་གཉིས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་དགག་པ། མདོ་སྡེ་པ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། ལུང་དང་པོ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་བསམ་གཏན་བཞི་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་ལས་རྙེད་བཀུར་གྱིས་ཉམས་པར་གྱུར་པ་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་དང་། གཉིས་པ་སློབ་པའི་དབང་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར་དང་། གསུམ་པ་སློབ་པ་དབང་རྟུལ་ཡིན་པས་ཡང་ཡང་ཉམས་ནས་ཡི་ཆད་དེ་མཚོན་གྱིས་འདེབས་ཤིང་འཆི་བའི་དུས་ཁོ་ནར་དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ། གནོད་བྱེད་ནི།

དགེ་སློང་དག་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སླར་མི་ལྡོག་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། སློབ་པ་ལ་བག་ཡོད་པར་བྱའོ་ཞེས་ང་སྨྲའོ་ཞེས་གསུངས་ཀྱི་དགྲ་བཅོམ་ལ་དེ་ལྟར་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཆོས་མངོན་པ་ལས། གནས་གསུམ་གྱི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཕྲ་རྒྱས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་ཉོན་མོངས་སྐྱེ་བ་ལ་རྒྱུ་གསུམ་ཚང་དགོས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་ཡང་དེའི་ས་བོན་རྩ་བ་ནས་དྲུང་ནས་ཕྱུང་ན་ཇི་ལྟར་སྐྱེ། མ་ཕྱུང་ན་ཟག་ཟད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ལ། འདོད་ན་དགྲ་བཅོམ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེའོ། །འབྲས་བུ་བར་པ་གཉིས་ནི་ལམ་གཉིས་ཀས་ཐོབ་པས་ཉམས་མི་ཉམས་གཉི་གའོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

བཞི་པ། རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་གཞན་ལ་སྦྱར་བ་ནི། གཞན་ཡང་དེ་དང་ལྡན་ནམ་ཞེ་ན། སློབ་པ་དང་འཕགས་མིན་ཏེ་སོ་སྐྱེ་རྣམས་ཀྱང་རིགས་དྲུག་དང་ལྡན་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་གྱི་སྔོན་དུ་རིགས་དེ་དག་འགྲོ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་གང་ལ་གནས་པའི་ཚེ་དབང་པོ་འཕོ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཚེ་དབང་པོ་འཕོ་བ་མེད་དེ་སྦྱོར་བ་བྱ་བའི་སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་ལམ་གཞན་ལ་གནས་པ་དང་སོ་སྐྱེའི་ཚེ་དབང་པོ་འཕོའོ།།

ལྔ་པ། ཉམས་པའི་རབ་དབྱེ་ནི།

མདོ་ལས། འདིས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ལྷག་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བཞི་ཐོབ་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ལས་འདི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བར་ང་སྨྲའི། འདི་གཅིག་པུས་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མི་གཡོ་བའི་བར་དུ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་དེ་ལས་ནི་རྣམ་གྲངས་གང་གིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བར་ང་མི་སྨྲའོ་ཞེས་གསུངས་ན། ཇི་ལྟར་མིག་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་བསམ་གཏན་བཞི་ཐོབ་པ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྤྱིར་ཡོན་ཏན་ཡོད་པ་ཤོར་བས་ཐོབ་པ་ལས་ཉམས་པ་དང་། ཐོབ་པར་བྱ་བ་མ་ཐོབ་པས་མ་ཐོབ་པ་ལས་ཉམས་པ་དང་། ཐོབ་པ་མངོན་དུ་མ་བྱས་པས་ཐོབ་པ་ཉེར་སྤྱོད་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་སྟེ་རྣམ་པ་གསུམ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལས་སྟོན་པ་ལ་ཐ་མངའ་སྟེ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ལ་མངའ་བརྙེས་ཀྱང་འགའ་ཞིག་མངོན་དུ་མ་མཛད་པ་བཞིན་ནོ། །མི་གཡོ་བ་ལ་ནི་དེ་དང་བར་མ་ཐོབ་པ་ལས་ཉམས་པའང་མངའ་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ལ་ནི་ཐོབ་པ་ལས་ཉམས་པའང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །འདིར་མི་གཡོ་བ་ལ་ཉམས་པ་ཡོད་པ་གསུངས་པ་ནི་ཐོབ་པ་ཉེར་སྤྱད་ལས་ཉམས་པ་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ། །འོ་ན་དགྲ་བཅོམ་དབང་རྟུལ་འབྲས་བུ་ལས་ཉམས་པར་གྱུར་ན་སྲེད་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ལེན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་ལས་ཉམས་པ་ནི་སོར་མ་ཆུད་པར་ནམ་ཡང་འཆི་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེར་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་དེ་ལས་ཉམས་ཀྱང་དེ་ཐོབ་པ་དང་འགལ་བའི་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་སྡིག་པ་དག་དེ་མི་བྱེད་པར་ལམ་སྒྲུབ་པས་འབད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་རྩལ་པོ་ཆེ་བྲེད་ཀྱང་རྡེག་མི་འཆའ་བ་བཞིན་དུ། མདོ་ལས་ཀྱང༌། དགེ་སློང་དག་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་དྲན་པ་ཉམས་པ་ཆུང་ངུ་འབྱུང་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་མྱུར་བ་ཁོ་ནར་ནུབ་པ་དང་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དང་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་མདོ་ལས། ཚངས་སྤྱོད་འདི་ལ་ལེགས་སྤྱད་ཅིང༌། །ལམ་ལའང་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་ན་ནི། །ཚེ་ཟད་པ་ལ་དགར་འགྱུར་ཏེ། །དཔེར་ན་ནད་དང་བྲལ་བ་བཞིན། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེའོ།།

དྲུག་པ། དབང་པོ་འཕོ་ཚུལ་ནི།

རྟོགས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་ཞིག་མི་གཡོ་བར་འཕོ་ན་རྣམ་གྲོལ་དང་བར་ཆད་མེད་ལམ་དགུ་དགུའོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་རྟུལ་པོའི་རིགས་དེ་ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་པོར་བསྟེན་ཅིང་གོམས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སློབ་མི་སློབ་ཀྱི་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་བརྟན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དད་མོས་པ་མཐོང་བས་ཐོབ་པར་འཕོ་བ་ལ་ལམ་རེ་རེ་སྟེ། རིགས་དེ་སློབ་མི་སློབ་ཀྱི་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་བརྟན་པར་མ་བྱས་པས་འཕོ་སླ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འགྲེལ་བར། ལ་ལ་ནི་སོ་སྐྱེའི་གནས་སྐབས་ན་དབང་པོ་འཕོའོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་དེའི་གནས་སྐབས་ཀྱང་འཕོ་ལ། རྣམ་པ་ནི་ཞི་རགས་ཀྱི་རྣམ་པ་གང་ཞིག་གིས་འཕོ་ཞེས་ཁྱད་པར་མ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་གཉི་གའི་རྣམ་པའོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །སྦྱོར་བའི་ལམ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་གཅིག་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །འཕགས་པ་རྣམས་འཕོ་བའི་བར་ཆད་མེད་པ་དང་རྣམ་གྲོལ་ལམ་ཐམས་ཅད་ནི་ཟག་མེད་ཁོ་ནའོ། །རྟེན་ཡང་མིའི་ནང་དུ་འཕེལ་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། གོང་མར་སྐྱེས་པའི་འཕགས་པ་འབྲས་བུ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དང་གོང་མར་སྐྱེས་པ་ནི། །ཡོངས་ཉམས་དབང་པོ་འཕོ་མི་བསྟེན། །ཞེས་སོ། །འདོད་ལྷར་སྐྱེས་པའི་འཕགས་པ་ཡང་སྔར་ཡུལ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལས་ཡིད་བྱུང་ནས་བདེན་པ་མཐོང་བས་རང་བཞིན་གྱིས་དབང་པོ་རྣོ་བའི་ཕྱིར་ཉམས་པ་མེད་པར་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །བྱིས་པ་ནི་འདོད་པའི་ལྷ་མིའི་རྟེན་ལ་རུང་བར་གསལ་ལོ། །ས་གང་ལ་བརྟེན་ན་མི་སློབ་པ་ནི་ས་དགུ་ཅར་ལ་བརྟེན་ཏེ་འཕོར་རུང་ལ། སློབ་པ་ཆགས་བཅས་ཡིན་ན་མི་ལྕོགས་མེད་དང་ཆགས་བྲལ་གང་ཐོབ་པའི་བསམ་གཏན་ས་དྲུག་ལ་རྟེན་ཏོ། །གཟུགས་མེད་གསུམ་ཐོབ་ཀྱང་མི་རྟེན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དབང་པོ་འཕེལ་བ་ནི་རྟུལ་པོའི་འབྲས་བུ་ཙམ་པོ་དང་གལ་ཏེ་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་ནའང་བཏང་སྟེ་ངེས་པར་རྣོན་པོའི་འབྲས་བུ་ཙམ་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕྱིར་མི་འོང་ཙམ་པོ་གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པ་མེད་པས་མི་རྟེན་ཏོ།།

བདུན་པ། དགུར་དབྱེ་བ་ནི།

རང་རྒྱལ་དང་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཏེ་སངས་རྒྱས་གཉིས་དང་མི་གཡོ་བ་ལ་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་དང་སྦྱངས་པ་ལས་གྱུར་པ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་ནས་ཉན་ཐོས་བདུན་ནོ། །དེ་དགུར་ངེས་པ་ནི་དབང་པོ་རྣམ་པ་དགུ་ཡོད་པས་སོ།།

གཉིས་པ། དྲུག་དང་བདུན་དུ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ལ་གཉིས་ལས་དངོས་ནི།

འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་བསྡུ་ན་དད་ཆོས་དང་དད་མཐོང་དང་ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དང་གཉིས་ཀའི་ཆ་ལས་རྣམ་གྲོལ་ཏེ་མིང་གིས་བདུན་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཀྱང་དང་པོ་གཉིས་སྦྱོར་བ་ལས་ཏེ་སྔོན་སོ་སྐྱེའི་དུས་ན་གཞན་གྱི་དྲིང་ལས་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་པ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐོས་ནས་ཕྱིས་དོན་རྣམས་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། སྔོན་ནས་གསུང་རབ་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་དོན་རྣམས་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དད་མཐོང་ནི་དབང་པོ་ལས་ཏེ་དད་པས་མོས་པ་ལྷག་པས་དང་ཤེས་རབ་ལྷག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ནི་སྙོམས་འཇུག་ལས་ཏེ་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གཉིས་ནི་རྣམ་གྲོལ་དང་གཉི་གས་བྱས་པ་ལས་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་དང་སྙོམས་འཇུག་ཐོབ་པས་དེའི་སྒྲིབ་པའམ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་རྫས་སུ་ནི་དྲུག་སྟེ་འདི་ལྟར་མཐོང་ལམ་སོགས་ལམ་གསུམ་ལ་གཉིས་གཉིས་ཏེ་དད་ཆོས་དང་དད་མཐོང་དང་དུས་ཀྱིས་རྣམ་གྲོལ་དང་དུས་དང་མི་སྦྱོར་བར་རྣམ་གྲོལ་ལོ།།

གཉིས་པ། ཞར་ལ་ཞིབ་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི།

དད་རྗེས་ལ་རྟེན་གྱིས་དགུ་དང༌། དབང་པོས་གསུམ་དང༌། རིགས་ཀྱིས་ལྔ་དང༌། ལམ་གྱིས་ཤེས་བཟོད་བཅོ་ལྔ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སྒོ་ནས་འཆིང་བ་མཐའ་དག་དང་ལྡན་པ་ནས་ཅི་ཡང་གི་བར་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་སྟེ་བསྡོམས་པས་འབུམ་བཞི་ཁྲི་བདུན་སྟོང་བརྒྱད་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའོ། །དད་མོས་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ནི་རྟེན་གྱི་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་དང༌། དབང་པོ་དང་རིགས་ཀྱིས་སྔ་མ་བཞིན་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་སྟེང་དུ་སྲིད་རྩེའི་བརྒྱད་ཀྱི་བར་ལས་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བས་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་སྟེ་བསྡོམས་ན་སུམ་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔར་འགྱུར་རོ། །མཐོང་ཐོབ་ལ་རིགས་ཀྱིས་དབྱེར་མེད་པས་དེ་གཉིས་ལ་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་གཅིག་དང༌། བདུན་སྟོང་བཞི་བཅུ་རྩ་བདུན་དུའོ། །ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ནི་དེ་གཉིས་སུ་འདུས་པས་ལོགས་སུ་མི་བརྩི་ཞིང༌། གལ་ཏེ་བརྩི་ན་རྟེན་གྱིས་འདོད་པའི་དགུ་གཟུགས་ཀྱི་བཅུ་དྲུག་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པ་ལས་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བར་ཁྱད་པར་མེད་པས་དབྱེར་མེད་ལ། གལ་ཏེ་སྲིད་རྩེའི་འཆིང་བ་མཐའ་དག་དང་ལྡན་པ་དང༌། དང་པོ་ནས་བརྒྱད་པའི་བར་ལས་ཡིན་ན་ལམ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སྒོ་ནས་ཁྱད་པར་ཡོད་ཀྱང་ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་པས་དེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ཏེ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སྒོ་ནས་དབྱེར་མེད་པར་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །དེ་ཉིད་སྲིད་རྩེར་སྐྱེས་པའི་ཚེ་སྙོམས་འཇུག་དེ་དང་ལྡན་པས་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་སྲིད་རྩེའི་རྟེན་ཅན་དུ་འདོད་ན་རྟེན་གྱིས་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་གོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དབང་པོས་གསུམ་ཡིན་ལ་རིགས་ཀྱིས་དབྱེར་ཡོད་མེད་གཉི་གའོ། །དུས་སྦྱོར་ལ་རྟེན་གྱིས་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་དབང་པོས་གསུམ་རིགས་ཀྱིས་ལྔ་སྟེ་བཞི་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔ་དང༌། དུས་མི་སྦྱོར་ལ་རིགས་ཀྱིས་དབྱེར་མེད་པས་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བདུན་དང༌། དེ་དག་གི་བྱེ་བྲག་ཤེས་རབ་དང་གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་གྲོལ་ནི་དབང་པོ་རྣོ་བརྟུལ་གཉི་ག་ཡོད་པས་ལྔ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་གཉིས་སུ་འདྲ་བར་འཆད་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་གྲོལ་སྙོམས་འཇུག་གི་སྒྲིབ་པ་མ་སྤངས་ཤིང་དངོས་གཞི་མ་ཐོབ་པས་གོང་དུ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རྟེན་དགུ་ཡིན་པས་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་སུ་རིགས་སོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་བཞེད་དེ་དེ་ཉིད་རིགས་པར་བལྟའོ།།

གཉིས་པ། མི་སློབ་པ་གཉིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ་གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་གྲོལ་ནི།

འགོག་པ་ཐོབ་པས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་ཏེ་གཉི་ག་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་སྒྲིབ་པ་ཡིན་པ་དང་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒྲིབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་གིས་རྣམ་པར་ཐར་པ་བསྐྱེད་མི་ནུས་པར་བྱེད་པའི་ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བ་ཉིད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་འབའ་ཞིག་ལས་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལས་གཅིག་ཤོས་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་གྲོལ་ལོ། །སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་རྫོགས་པས་མཇུག་བསྡུ་བ་ནི་མདོ་ལས། འདི་ལ་གང་ཞིག་ཉོན་མོངས་ལྔ་སྤངས་པ། །མི་འཕྲོགས་ཆོས་ལྡན་སློབ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས། །ཞེས་ཏེ་ཇི་ཙམ་གྱིས་སློབ་མི་སློབ་རྫོགས་ཞེས་ན། སློབ་པ་ནི་སྙོམས་འཇུག་དང་དབང་པོ་དང་འབྲས་བུ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཕྱིར་མི་འོང་དད་མོས་པ་འགོག་པ་མ་ཐོབ་པ་ནི་འབྲས་བུ་ལས་དང་། མཐོང་ཐོབ་པ་ཚོགས་བཅས་དབང་པོ་ལས་དང་། ཕྱིར་མི་འོང་མཐོང་ཐོབ་པས་འགོག་པ་མ་ཐོབ་པ་དབང་པོ་དང་འབྲས་བུ་ལས་དང་། དད་མོས་འགོག་པ་ཐོབ་པ་འབྲས་བུ་དང་སྙོམས་འཇུག་ལས་དང༌། མཐོང་ཐོབ་པ་འགོག་པ་ཐོབ་པ་གསུམ་ཅར་ལས་སོ། །སྙོམས་འཇུག་ཁོ་ན་དང༌། དེ་དང་དབང་པོ་ཁོ་ནས་རྫོགས་པ་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་སྙོམས་འཇུག་དང་དབང་པོ་དང༌། དེ་དང་འབྲས་བུ་ལ་མུ་བཞི་བཞིའོ། །སྙོམས་འཇུག་དང་འབྲས་བུ་ལ་མུ་དང་པོ་མེད་པས་གཞན་གསུམ་མོ།།

མི་སློབ་པ་ནི་དབང་པོ་དང་སྙོམས་འཇུག་གཉིས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མ་རྫོགས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ལའང་མུ་བཞིའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ལམ་ལ་གསུམ་ལས་སྦྱོར་ལམ་ལ་སོགས་པ་བཞིར་བསྟན་པ་ནི། ཐར་པའི་ལམ་མང་དུ་བཤད་ན་བསྡུ་ན་དུ་ཞེ་ན། མདོར་བསྡུ་ན་ཐར་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདོན་པ་བསྒྱུར་ལ་སྦྱོར་བའི་ལམ་ནི་གང་གི་མཇུག་ཏུ་བར་ཆད་མེད་ལམ་སྐྱེ་བ་དང༌། བར་ཆད་མེད་ལམ་ནི་གང་གིས་སྒྲིབ་པ་དངོས་སུ་སྤོང་པ་དང༌། རྣམ་གྲོལ་ལམ་ནི་སྤང་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་གྲོལ་བ་དང་པོ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བ་དང༌། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་ནི་གསུམ་པོ་དེ་མ་ཡིན་པའི་ཐར་པའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་པ་ལམ་ལ་རྗེས་ཤེས་དང་རིགས་མཐུན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་བདུན་པ་ལ་སོགས་པ་ཟག་མེད་ཀྱི་རྒྱུན་དང༌། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་གང་ཡིན་པའང་དེ་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །གོང་གི་གཉིས་ཀྱང་སྤང་བྱའི་དངོས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་ལམ་གྱི་རིགས་ཡིན་པའི་དབང་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར་སྤེལ་མ་བསྒོམ་པའི་དེ་གཉིས་ལྟ་བུ་འདི་དག་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བ་འདོད་པ་སྣང་ངོ༌། །སྦྱོར་ལམ་ནི་རྒྱལ་སྲས་ཆོས་མཆོག་ཡིན་པར་མངོན་ཏེ་འོན་ཀྱང་གཞན་གསུམ་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པས་ཉེ་རིང་གི་ཁྱད་པར་ཡོད་ཅེས་དང༌། ཡང་ན་དཔེར་བརྗོད་པ་ཡིན་པས་བར་ཆད་མེད་ལམ་དེ་དང་ཉེ་བ་ཁོ་ན་ལ་དེར་བཤད་ལ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལ་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐར་ལམ་སྟེ་འདིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཚོལ་ཞིང་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་སོ། །འོ་ན་ཕྱི་མ་གཉིས་ཇི་ལྟར་ཐར་ལམ་ཡིན་ཞེ་ན། བར་ཆད་མེད་ལམ་དང་དམིགས་རྣམ་འདྲ་ཞིང་ཆེས་ཆེ་བས་སམ་ལམ་གོང་ནས་གོང་དུ་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རམ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ལམ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་དང་དབང་པོ་ཐ་དད་པའི་ལམ་ནི་མདོ་ལས། མངོན་པར་ཤེས་པ་བུལ་ལ་དཀའ་བའི་ལམ་ཡང་ཡོད། མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་ལ་དཀའ་བའི་ལམ་ཡང་ཡོད། དེ་བཞིན་དུ་སླ་བ་ལ་སྦྱར་བ་གཉིས་ཏེ་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་བཞི་པོ་དག་གི་ལམ་རྣམས་ནི་ལམ་སླ་བ་ཡིན་ཏེ་ཡན་ལག་གིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དང་ཞི་ལྷག་ཆ་མཉམ་པས་འབད་མི་དགོས་པར་ལམ་ངང་གིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ས་གཞན་མི་ལྕོགས་མེད་དང་ཁྱད་པར་ཅན་དང་གཟུགས་མེད་དག་གི་ནི་ལམ་དཀའ་བ་ཡིན་ཏེ་ཡན་ལག་གིས་མ་ཟིན་པ་དང་ཞི་ལྷག་ཆ་མི་མཉམ་པས་ལམ་འབད་ནས་འབྱུང་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དང་པོ་གཉིས་ཞི་གནས་ཆུང་ཞིང་གཟུགས་མེད་ལྷག་མཐོང་ཆུང་བས་སོ། །བློ་སྟེ་ཤེས་རབ་རྟུལ་བ་ནི་ལམ་སླ་བའམ་དཀའ་བ་གང་ཡིན་ཡང་རུང་མངོན་པར་ཤེས་པ་བུལ་ཏེ་འདིས་ཡུལ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་ནས་དེ་ཤེས་པ་བུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ཤོས་ཀྱི་སྟེ་བློ་རྣོ་བ་ནི་གང་ལ་བརྟེན་ཀྱང་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་ཏེ་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་མྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ།།

གསུམ་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ལམ་ལ་བདུན་ལས། དང་པོ་དབྱེ་བ་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་མིང་གི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་ནི།

མཐུན་ཡུལ་ནི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་སྟེ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་གསུམ་ཡིན་ལ་དེ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་སོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་པོ་བྱང་ཆུབ་དེའི་ཕྱོགས་མཐུན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་མིང་གི་སྒོ་ནས་ཡིན་ནོ། །དེ་གཉིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཇོག་པ་ནི་མ་རིག་པ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རམ། ཡང་ན་རིམ་པ་བཞིན་རང་གི་དོན་བྱས་པ་དང་ཡང་བྱར་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ། ཕྱེ་བའི་དོན་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི།

དང་པོ་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི། གནས་ངན་ལེན་ཕྱིར་སྲེད་རྒྱུའི་ཕྱིར། །གཞི་ཡི་ཕྱིར་དང་མ་རྨོངས་ཕྱིར། །བདེན་པ་བཞི་ལ་འཇུག་བྱ་བས། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ། །ཞེས་པ་སྟེ། ལུས་ཀྱིས་ནི་འགྱུར་བ་དང་བཅས་པས་གནས་ངན་ལེན་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་བརྟགས་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། ཚོར་བ་ནི་སྲེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་བརྟགས་པས་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་དང༌། སེམས་ནི་བདག་ཏུ་ཞེན་པའི་གཞི་ཡིན་ལ་དེ་ལ་མི་རྟག་སོགས་སུ་བརྟགས་པས་རྟག་སོགས་ཀྱི་བདག་མེད་པར་ཤེས་ནས་བདག་ཆད་དུ་དོགས་པའི་འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་འགོག་པའི་བདེན་པ་དང༌། ཆོས་ལ་བདག་མེད་སོགས་སུ་བརྟགས་པས་ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་ལ་བླང་དོར་མ་རྨོངས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་སྟེ་བདེན་པ་བཞི་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་བཞི་བསྒོམ་མོ།།

དེ་ནས། མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་རྣམས། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་ཤེས་ནས། །དེ་དག་སྤང་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་ནི། །རྣམ་པ་བཞི་དག་རབ་ཏུ་འབྱུང་། །ཞེས་ཏེ་དེ་དག་ཤེས་ནས་དེ་སྤང་བ་དང་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་བཞི་འབྱུང་སྟེ། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་འདུན་བསྐྱེད་རྩོལ་བར་བྱེད་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་ཡང་དག་པར་འཇོག་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །བརྩོན་འགྲུས་དེ་དག་ལ་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ་དེས་ལུས་ངག་ཡིད་རྣམས་ཡང་དག་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས། དེར་གནས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད། །དོན་རྣམས་ཐམས་ཅད་འབྱོར་བར་འགྱུར། །ཉེས་པ་ལྔ་སྤོང་འདུ་བྱེད་བརྒྱད། །བསྟེན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་འོ། །ཞེས་ཏེ་དེ་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་དེར་ནི་སེམས་གནས་པ་ཏིང་འཛིན་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྒོམ་སྟེ། དེ་མངོན་དུ་བྱས་པས་རྗུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པའི་དོན་རྣམས་སམ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འབྱོར་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་མདོ་ལས། དགེ་སློང་རྫུ་འཕྲུལ་ཡང་བཤད་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་ཀྱང་བཤད་དོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གང་ཞེ་ན། འདི་ན་དགེ་སློང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་རྣམ་པ་དུ་མ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་ཅིང་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ནས་མང་པོར་འགྱུར་མང་པོར་འགྱུར་ནས་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་ཞེས་བྱའོ།།

རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་གང་ཞེ་ན། འདུན་པའི་ཏིང་འཛིན་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཏིང་འཛིན་དང་སེམས་ཀྱི་ཏིང་འཛིན་དང་དཔྱོད་པའི་ཏིང་འཛིན་ཏེ་འདི་དག་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཉེས་པ་ལྔ་སྤོང་བ་ལ་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་བསྟེན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ནི། ལེ་ལོ་དང་ནི་གདམས་ངག་རྣམས། །བརྗེད་དང་བྱིང་དང་རྒོད་པ་དང༌། །འདུ་མི་བྱེད་དང་འདུ་བྱེད་དེ། །འདི་དག་ཉེས་པ་ལྔར་འདོད་དོ། །གནས་དང་དེ་ལ་གནས་པ་དང༌། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་དུའོ། །དམིགས་པ་བརྗེད་པར་མ་གྱུར་དང༌། །བྱིང་དང་རྒོད་པ་རྟོགས་པ་དང༌། །དེ་སྤོང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དང༌། །ཞི་ཚེ་རྣལ་དུ་འཇུག་པ་འོ། །ཞེས་སོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྫུ་འཕྲུལ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྐང་པའོ་ཞེས་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་རྫས་སུ་བཅུ་གཅིག་མ་ཡིན་པར་བཅུ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ལ་གོང་གི་མདོ་དང་ཡང་འགལ་ལོ། །ཞེས་སློབ་དཔོན་གསུང་ངོ༌།།

དེ་ནས། ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་བསྐྱེད་ནས། །འདུན་དང་སྦྱོར་བ་དབང་བྱེད་དོ། །དམིགས་པ་བརྗེད་པར་མ་གྱུར་དང༌། །མི་འཕྲོ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཀྱང་ངོ༌། །ཞེས་ཏེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་དང་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་བསྐྱེད་ནས་དེ་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་ལྔ་རྣམ་པར་བཞག་གོ །དེ་ལ་འདུན་པ་ནི་དད་པ་སྟེ་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུའི་མིང་གིས་བཏགས་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཏེ་ཐར་ཆའི་དགེ་རྩ་དེ་ལ་སྦྱོར་བས་ན་སྦྱོར་བ་ཞེས་དང༌། གཞན་གསུམ་ནི་དམིགས་པ་བརྗེད་པར་མ་གྱུར་པ་དྲན་པ་དང༌། མི་འཕྲོ་བ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཤེས་རབ་སྟེ་ཀྱང་གི་སྒྲས་ཐར་ཆའི་དགེ་རྩ་ལ་དབང་བྱེད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ།།

དེ་ནས། མི་མཐུན་ཕྱོགས་རྣམས་བསྲབས་པའི་ཕྱིར། །སྟོབས་ལྡན་འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་ཡིན། །ཞེས་ཏེ། མ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་བསྲབས་པ་སྟེ་དེ་དག་དང་མི་འདྲེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་མཐུ་དང་ལྡན་པས་སྟོབས་ལྔ་ཡིན་ནོ། །གོ་རིམ་ནི་དད་པ་ཅན་འབྲས་བུ་མྱང་འདས་དོན་དུ་གཉེར་བ་དག་དེ་ཐོབ་པའི་ཐབས་རྒྱུ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་ལ། དེ་ནས་དེ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་ཤིང་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྔ་མ་སྔ་མའི་འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གང་གི་ཚེ་གཞག་ཅེས་ན། དབང་པོ་རྣམས་དང་སྟོབས་རྣམས་ལ། །ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་གཉིས་གཉིས་སོ། །དེ་གཉིས་ལ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་གཉིས་གཉིས་སྦྱར་བ་སྟེ། དྲོད་རྩེའི་ཚེ་དབང་པོ་རྣམས་དང་བཟོད་མཆོག་གི་ཚེ་སྟོབས་རྣམས་གཞག་གོ།

དེ་ནས། རང་བཞིན་ཡན་ལག་གནས་ཡན་ལག །གསུམ་པ་ངེས་འབྱུང་ཡན་ལག་སྟེ། །བཞི་པ་ཕན་ཡོན་ཡན་ལག་ཡིན། །རྣམ་གསུམ་ཉོན་མོངས་མེད་ཡན་ལག །ཅེས་པ་སྟེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཡིན་ལ་དེའི་ཡན་ལག་ནི་བདུན་ཏེ། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་ནི་ཡེ་ཤེས་དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཞིང་དྲན་པ་ལ་སོགས་པའི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པས་ན་རང་བཞིན་གྱི་ཡན་ལག་དང༌། དྲུག་ནི་དེ་དང་མཐུན་པས་ན་ཡན་ལག་གོ །དེ་ནི་འདི་ལྟར་དྲན་པ་ནི་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་དམིགས་པ་ལས་མི་གཡེང་བས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ནི་བྱིས་པའི་ས་ལས་འདའ་བས་ངེས་འབྱུང་གི་ཡན་ལག་དང༌། དགའ་བ་ནི་ལུས་སེམས་ལ་ཕན་འདོགས་པས་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་དང༌། གཞན་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཡན་ལག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་ཅེ་ན། འདི་ལ་གཞི་དང་གནས་དང་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་ཏེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཞིའམ་རྒྱུ་ནི་གནས་ངན་ལེན་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ནི་ལུས་སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བ་སྟེ་དེ་ཡོད་ན་སེམས་གཡེངས་ནས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་ལ། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པས་ལུས་སེམས་ལས་སུ་རུང་བས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་གཞི་སྟེ་གཉེན་པོ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལུས་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་དང་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་གནས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བཏང་སྙོམས་པ་ནི་སེམས་གནས་པའི་ཚེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་དང་མཐུན་པའི་སེམས་མི་མཉམ་པ་དང༌། སེམས་རྣལ་དུ་མི་འཇུག་པ་དང༌། སེམས་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པར་གནས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་རིགས་སོ།།

དེ་ནས། ཡོངས་སུ་གཅོད་དང་གོ་བྱེད་དང༌། །རྣམ་གསུམ་གཞན་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ནི། །ལམ་གྱི་ཡན་ལག་དེ་བརྒྱད་དོ། །ཞེས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཡན་ལག་སྟེ་མཐོང་ལམ་གྱི་རྗེས་ལ་སྒོམ་ལམ་འཇིག་རྟེན་པས་བདག་གིས་འདི་ལྟར་རྟོགས་སོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་ངག་ནི་གཞན་དག་གིས་གོ་བར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་སྟེ་ཀུན་སློང་དང་བཅས་པའི་ངག་བརྗོད་པས་གཞན་གྱིས་དོན་གོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ཀྱང་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་ཚེ་འབྱུང་བའི་མཐུ་མཉམ་བཞག་གི་ཚེ་རྙེད་པས་དེ་ལ་དགོངས་ནས་འཕགས་ལམ་ལ་དེ་གཉིས་ལྡན་པར་བཤད་ཀྱི་དངོས་སུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ངག་ལས་ཀྱི་མཐའ་འཚོ་བ་ནི་གཞན་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་གོ །དེ་ནི། ལྟ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོ་བྱད་བསྙུངས། །གཞན་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་འདོད། །ཅེས་ཏེ་ཡང་དག་པའི་ངག་ནི་དེས་ཆོས་བསྙད་ཅིང་འབེལ་བའི་གཏམ་གྱིས་ཐོགས་པ་མེད་པ་དང་གཏན་ལ་ཕེབས་པ་དང་འགལ་བ་མེད་པར་དོན་གསལ་བར་བརྗོད་པ་སྟེ། དེ་ལས་ན་འདིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ངེས་པར་རྟོགས་སོ་ཞེས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའམ་ཤེས་རབ་ལ་གཞན་དག་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ། དེ་དང་ལྡན་ན་སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་མི་བྱེད་པས་འདི་ནི་འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་ནི་འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་ཀྱི་ཕྱིར་ཚུལ་འཆོས་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་མེད་པའི་ལུས་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་སྟེ། འདིས་ལུས་གནས་པ་ཙམ་གྱི་དོན་དུ་རིགས་པ་དང་ཚོད་ཟིན་པར་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་ཚོལ་བས་ཡོ་བྱད་ལ་སྲེད་པ་སྔངས་སོ་ཞེས་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་གསུམ་ནི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་གོ །དེ་ནི། ཉོན་མོངས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་དབང༌། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་འོ། །ཞེས་ཏེ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་གསུམ་ལས། སྒོམ་སྤང་གི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་ནི་རྩོལ་བ་བརྩོན་འགྲུས་ཏེ། དེས་དེ་སྤང་བའི་དོན་དུ་ལམ་སྒོམ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བྱིང་རྒོད་ཀྱི་གཉེན་པོར་ནི་དྲན་པ་སྟེ། ཞི་གནས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་རྣམས་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་པས་བྱིང་རྒོད་སེལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དབང་འབྱོར་བའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་སྙོམས་འཇུག་གི་སྒྲིབ་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྟན་ལ་གནས་ནས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ། ངོ་བོ་ནི།

རྫས་སུ་བཅུ་སྟེ་གཉིས་དད་པ་དང༌། བཞི་ཚན་བཞི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་བཏང་སྙོམས་དང༌། དགའ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་གི་རྟོག་པ་རྣམས་རེ་རེ་དང་། གསུམ་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །གཞན་རྣམས་ཀྱང་དེར་འདུས་ཏེ་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཤེས་རབ་ཡིན་པ་དང༌། ཡང་དག་འཇོག་པ་བརྩོན་འགྲུས་ཡིན་པ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་པ་ཏིང་འཛིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་གཙོ་བོ་སྨོས་པ་ཡིན་གྱི་དེ་དག་ནི་ཚོགས་པ་དེར་སྐྱེས་པའི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཡོན་ཏན་ཐོས་བསམས་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཟག་བཅས་དང་ཟག་མེད་ཀུན་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་འཕགས་པས་ཀྱང་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱིས་ལྔ་བསྡུས་ཀྱི་ལྔས་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་མ་བསྡུས་སོ། །གང་དག་མ་བསྡུས་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་ངག་དང༌། ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། འཚོ་བ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཏེ་དྲུག་པོ་དེ་དག་གམ། ཆོས་བཞི་མ་བསྡུས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ། །འདིའི་ལྟར་ན་རྟོག་པ་ཤེས་རབ་ཏུ་སྡུད་པར་གསལ་ལོ་ཞེས་ཀྱང་གསུང་ངོ༌། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་ལུས་ངག་གི་ལས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྫས་གཉིས་ཡིན་པས་བཅུ་གཅིག་གོ །རྒྱལ་སྲས་ནི་རྫས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་བགྲངས་ན་མཉམ་བཞག་གི་རིག་མིན་རྫས་བདུན་ཡིན་པས་རྫས་སུ་བཅུ་དྲུག་གོ་ཞེས་བརྗོད་དགོས་ཏེ་འོན་ཀྱང་བསམ་པའི་དབང་གིས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀ་ལྟར་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེའོ།།

གསུམ་པ་ནི།

གནས་སྐབས་གང་དུ་གང་ཞིག་རབ་ཏུ་འབྱེད་ཅེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་སྡེ་ཚན་བདུན་ནི་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་ལས་དང་པོ་ཚོགས་ལམ་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་སྤང་པའི་ཕྱིར་ལུས་སོགས་ལ་བརྟག་པའི་དོན་དུ་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་དང༌། ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་རྣམས་ལས་དྲོ་བར་བདེན་པའི་དམིགས་རྣམ་གྱི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པའི་རྒྱུས་བརྩོན་འགྲུས་སྤེལ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་སྤང་བ་དང༌། རྩེ་མོར་མི་ཉམས་པའི་དགེ་བ་བཟོད་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང༌། བཟོད་པར་མི་ཉམས་པས་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་དང༌། ཆོས་མཆོག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཉོན་མོངས་པས་མི་བརྫི་པའི་སྟོབས་རྣམས་དང༌། སྒོམ་ལམ་དུ་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང༌། མཐོང་ལམ་དུ་མྱུར་བར་རབ་ཏུ་འགྲོ་བས་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་འཕགས་ལམ་བརྒྱད་གཞག་གོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འགྲེལ་པར་གཞན་དག་ནི་ཞེས་འབྱུང་བ་སློབ་དཔོན་ལ་སོགས་པའི་འདོད་པ་སྟོན་པར་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཡུལ་རྣམ་པ་མང་པོ་ལ་གཡེང་བར་འཕྲོ་བའི་བློ་ཚར་བཅད་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་དང༌། དེས་བརྩོན་འགྲུས་འཕེལ་བས་དགོས་པ་བཞི་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཡང་དག་པར་འཇོག་པས་ན་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པར་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་འདྲེན་པས་བདག་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་རྣམས་དང༌། དེ་དག་ཉིད་མ་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལས་ངེས་པར་རྒྱལ་བས་ན་སྟོབས་རྣམས་ཏེ་དེ་དག་གོ་རིམ་མཐུན་ལ། མཐོང་ལམ་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ནི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཡིན་ཞིང་དེའི་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉི་ག་ལ་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་སྟེ་མདོ་ལས། འདི་ལྟར་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ན་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ནས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་གྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ།།

བཞི་པ་ནི།

ཟག་བཅས་སམ་ཟག་མེད་ཡིན་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ་མཐོང་ལམ་དང་འདས་པའི་སྒོམ་ལམ་ལ་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་རྣམས་ནི་འདས་པའི་ལམ་དང་དེ་ལས་གཞན་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་འབྱུང་དུ་རུང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གཉིས་སོ།།

ལྔ་པ་ནི།

ས་གང་ན་དུ་ཡོད་ཅེ་ན། བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་ཐམས་ཅད་དང༌། མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་ན་དགའ་བ་མ་གཏོགས་པ་དང༌། དེ་མེད་པ་ནི་བདེ་བླག་ཏུ་ཐོབ་ན་དགའ་བར་འགྱུར་བ་ལས་འདིར་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འབད་ནས་དྲང་དགོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ས་འོག་མའི་ཉོན་མོངས་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་དོགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི་རྟོག་པ་མེད་པས་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་མ་གཏོགས་པ་དང༌། གོང་མ་གཉིས་ན་དེ་གཉིས་མེད་པས་དེ་གཉིས་མ་གཏོགས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་བར་མ་ཁྱད་པར་ཅན་ནའང་དེ་གཉིས་མ་གཏོགས་པ་ཁོ་ནའོ། །གཟུགས་མེད་པ་དང་པོ་གསུམ་ནའང་དེ་གཉིས་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་གསུམ་མ་གཏོགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང་འཕགས་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་མ་གཏོགས་པ་འདོད་ཁམས་དང་སྲིད་རྩེ་ན་ཡོད་ཀྱི་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་མེད་དོ། །དེ་ཡང་འདོད་པ་ན་ཚོགས་ལམ་འཕགས་ལམ་གྱི་སྦྱོར་རྗེས་ཀྱི་མིང་ཐོབ་པ་དག་ཡོད་ལ། དབྱངས་སྒྲོག་ནི་དྲོད་རྩེས་བསྡུས་པའང་ཡོད་པར་འདོད་དགོས་ཤིང༌། སྲིད་རྩེ་ན་སྦྱོར་རྗེས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཁོ་ན་ཡོད་ལ། བསོད་ནམས་ཆ་མཐུན་གྱི་དད་སོགས་ཀྱིས་ནི་མིང་མི་འཐོབ་བོ་ཞེས་བླ་མ་དག་འཆད་དོ། །སྲིད་རྩེ་ན་ལུས་དྲན་ཇི་ལྟར་ཡོད་དེ། གཟུགས་མེད་དངོས་གཞི་དགེ་རྣམས་ཀྱི། །སྤྱོད་ཡུལ་ཟག་བཅས་འོག་མ་མིན། །ཞེས་པས་འདོད་གཟུགས་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། ལུས་ནི་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་ན་འབྱུང་གྱུར་ཟག་མེད་འོག་མ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་གཞན་གསུམ་ནའང་ཡོད་པར་སྟོན་ཏོ།།

དྲུག་པ་ནི། མདོ་ལས། ཤེས་ནས་དད་པ་བཞི་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་དང་འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་གོ་ཞེས་ཏེ་གནས་སྐབས་གང་གི་ཚེ་ཤེས་ནས་དད་པ་འཐོབ་ཅེ་ན། བདེན་པ་དང་པོ་གསུམ་མཐོང་བ་ན་འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཐོབ་ཅིང་ཆོས་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་འཐོབ་ལ། གཞན་གཉིས་ལ་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་བདེན་མངོན་པར་རྟོགས་ནས་སངས་རྒྱས་དང་དེའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་དག་ལ་ཤེས་ནས་དང༌། ཡང་གི་སྒྲས་ཆོས་ལ་ཤེས་ནས་དང་འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་འཐོབ་བོ། །འོ་ན་སྐབས་འདིར་གང་ལ་ཆོས་སུ་དགོངས། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་འཇུག་ཅིང་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ནི་མྱང་འདས་གཅིག་པུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ཆོས་ནི་བདེན་པ་དང་པོ་གསུམ་དང་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སློབ་མི་སློབ་ལམ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་བདེན་པ་མངོན་རྟོགས་རྣམས་དང་སྲིད་རྩེའི་གཉེན་པོ་བཅུ་བདུན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་གཉིས་ནི་གཞི་འདུས་པ་མེད་པས་དགེ་འདུན་མ་ཡིན་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཆོས་ཡིན་ནོ། །ལམ་གྱི་ཚེ་གསུམ་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་རྣམས་ཅིག་ཅར་མངོན་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། གཞི་བྱེ་བྲག་ལ་ལྟོས་ནས་མིང་གསུམ་འཐོབ་པས་ཉེས་པ་མེད་པའམ། ཡང་ན་དད་པ་གསུམ་མངོན་དུ་འགྱུར་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཆོས་ལ་དད་པ་ནི་ད་ལྟར་དང་མ་འོངས་པ་ནི་གསུམ་ཅར་འཐོབ་པས་དེ་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །གལ་ཏེ་བཞི་ལས་ཡིན་ན་ཆོས་ལ་དད་པ་སྔར་གདོན་དགོས་སོ་ཞེ་ན། འདི་དག་གི་རིམ་པ་ནི་མཉམ་བཞག་ལས་ལངས་པ་ན་ཇི་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཀྱེ་མ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཆོས་འདུལ་བ་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དེ་སྨན་པ་དང་སྨན་དང་ནད་གཡོག་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་རབ་ཏུ་དྭང་བས་བྱས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་དྭང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཞི་པར་བཤད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་རྫས་སུ་གཉིས་ཏེ་དང་པོ་གསུམ་དད་པ་དང་བཞི་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཟག་མེད་ཡིན་ན་ཤེས་ནས་དད་པ་རྣམས་ངོ་བོ་ཅི་ཞེ་ན། དྲི་མ་མེད་པ་སྟེ་ཟག་མེད་ཡིན་ནོ། །ཤེས་ནས་དད་པའི་དོན་ནི་བདེན་པ་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་ནས་ཡིད་ཆེས་པའོ།།

བདུན་པ་མི་སློབ་པའི་ཆོས་གཉིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ་གསུམ་ལས་དང་པོ་ནི།

མདོ་ལས། སློབ་པ་ནི་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་ནོ། །མི་སློབ་པ་ནི་ཡན་ལག་བཅུ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་ཏེ། སློབ་པ་ལ་རྣམ་གྲོལ་དང་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་མ་བཤད་ཅེ་ན། སློབ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བ་ཅི་རིགས་པས་བཅིངས་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཡན་ལག་ཏུ་རྣམ་གྲོལ་མ་བཤད་དོ། །དེ་མེད་པར་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ག་ལ་ཡོད་དེ། དེ་ནི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་གྲོལ་དེ་ལ་དབྱེ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་སོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་བཅོམ་ཞིང་སྤངས་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་དང༌། མོས་པ་ནི་རྣམ་གྲོལ་འདུས་བྱས་ཏེ་དེ་གཉིས་སྐད་ཀྱི་དབྱིངས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡན་ལག་ནི་འདུས་བྱས་རྣམ་གྲོལ་དེ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ལ་དབྱེ་ན་མདོ་ལས་རྣམ་གྲོལ་གཉིས་སུ་གསུངས་ཏེ། སེམས་འདོད་ཆགས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་མ་རིག་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བཤད་དོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་ཞེས་པ་སློབ་དཔོན་ཡིན་པར་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དེ། འདིའི་བཞེད་པ་ནི་མོས་པ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་སྟེ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པ་ནས་སེམས་ཉིད་དྲི་མ་མེད་དེ་ཟག་མེད་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་དོན་གཞན་དུ་མ་གྱུར་པར་མར་གྱི་ཉིང་ཁུ་ལྟར་གྱུར་པའོ།།

གཉིས་པ་ནི།

སྔར་བྱང་ཆུབ་ཅེས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའོ།།

གསུམ་པ་ལ་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི། སེམས་དུས་གསུམ་པ་གང་ཞིག་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། མི་སློབ་པའི་སེམས་ནི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་མ་འོངས་པ་སྒྲིབ་པ་ལས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །སྒྲིབ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ་སེམས་དེ་སྐྱེ་བ་ལ་གེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་འཛིན་གྱི་ཚེ་སྤོང་ཞིང་སེམས་དེ་སྐྱེས་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དེའི་རྗེས་སུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བ་མི་སློབ་པ་མ་འོངས་པ་དང་འཇིག་རྟེན་པ་དག་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཀྱང་བསྟན་བཅོས་ལས་དེ་ཁོ་ན་བཤད་པ་ནི་ཤེས་སླ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་པར་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །སློབ་པ་ལ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པ་སྐྱེ་བས་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་དང་མི་འདྲ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པའི་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ་ནི།

དུས་གང་པའི་ལམ་གྱིས་མི་སློབ་པའི་སེམས་དེའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་ཞེ་ན། འགག་པར་འགྱུར་བ་ད་ལྟར་བའི་ལམ་གྱིས་ནི་དེའི་སྒྲིབ་པ་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ་།།

གསུམ་པ་ནི།

འོ་ན་རྣམ་གྲོལ་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་གང་བཤད་པ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཁམས་གསུམ་དུ་བཤད་པ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། འདུས་མ་བྱས་དེ་ཉིད་ཁམས་གསུམ་ཞེས་བྱ་བར་བཤད་པས་དོན་གཅིག་གོ །འོན་ཀྱང་ཁྱད་པར་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་འདོད་ཆགས་ཀུན་ཟད་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཁམས་དང་། སྤངས་པའི་ཁམས་ནི་འདོད་ཆགས་ལས་གཞན་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་དག་དང༌། འགོག་པའི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པའོ།།

བཞི་པ་ནི།

གང་ལ་སྤངས་ནས་ཡིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ལམ་དེས་སྤང་བྱ་དེ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་འབྲལ་ལམ་ཞེ་ན། མ་ངེས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་དང་དེའི་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་ལ་བཟོད་ཤེས་རྣམས་ཀྱིས་ཡིད་འབྱུང་སྟེ་དམིགས་པ་ཟག་བཅས་ལ་དམིགས་པའི་བློ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགོག་ལམ་ལ་དམིགས་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་ལྟར་དམིགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་གང་གིས་སྤང་བྱ་དངོས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར་བ་ཀུན་གྱིས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་འབྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ་དེའི་གཉེན་པོ་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་ཡིད་འབྱུང་ལ་འདོད་ཆགས་མི་འབྲལ་བ་ལ་སོགས་པ་མུ་བཞི་སྲིད་དེ། དང་པོ་ནི་བདེན་པ་དང་པོ་གཉིས་ལ་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་དང་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་དང་ཆགས་བྲལ་སྔོན་འགྲོའི་ཆོས་བཟོད་གཉིས་ལྟ་བུ་དང༌། གཉིས་པ་ནི་འགོག་ལམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་མཐོང་སྒོམ་གྱི་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཆགས་བྲལ་སྔོན་འགྲོའི་ཆོས་བཟོད་གཉིས་ལས་གཞན་པ་སྟེ་མཆོག་ཏུ་དགའ་བའི་ཡུལ་ལ་ཡོན་ཏན་ཏུ་ལྟ་བས་སོ། །གསུམ་པ་ནི་མཐོང་སྒོམ་གྱི་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཆགས་བྲལ་སྔོན་འགྲོའི་ཆོས་གཉིས་ལས་གཞན་དང༌། བཞི་པ་ནི་འགོག་ལམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་བར་ཆད་མེད་ལམ་ལས་གཞན་པ་ཐམས་ཅད་དོ།།

ལམ་དང་དམིགས་ཡུལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང༌།།

མངོན་རྟོགས་རིམ་པ་དེ་ཉིད་ལ་གནས་པའི།།

གང་ཟག་མངོན་རྟོགས་ལམ་ཞེས་བྱ་བའི་བར།།

རྒྱ་ཆེན་སྟོན་བྱེད་གནས་འདི་མཉན་པར་གྱིས།།

ཆོས་མངོན་གསལ་བྱེད་ལེགས་བཤད་རྒྱ་མཚོ་ལས་ལམ་དང་གང་ཟག་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གནས་དྲུག་པའི་བཤད་པའོ།། །།

གནས་བདུན་པ་ཡེ་ཤེས་བསྟན་པ།

གཏིང་དཔག་རབ་དཀའ་མི་བཟད་སྲིད་པའི་མཚོ། །ཆེ་ལས་སྒྲོལ་བ་ལམ་ཟབ་མཆོག་གི་གཟིངས།།

གང་དེས་མྱ་ངན་འདས་གྲོང་བླ་མེད་དེར། །ཕྱིན་མཛད་དེད་དཔོན་ཐུབ་དབང་ཞབས་ལ་འདུད།།

ད་ནི་གནས་བདུན་པ་འཆད་དེ་དེ་ལ་ལྔ་ལས། དང་པོ། བཟོད་ཤེས་ལྟ་བའི་བྱེ་བྲག་ནི།

གང་ཟག་བསྟན་པའམ། བསྟན་བཅོས་ལས། བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་དང་ལྟ་བ་དང་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་འབྱུང་ན་བཟོད་པ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་ལ་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། དྲི་མེད་མཐོང་ལམ་གྱི་བཟོད་པ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་ནི་རང་ཡུལ་ངེས་པའི་ཤེས་པ་མིན་ཏེ། རང་ཡུལ་ངེས་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཐེ་ཚོམ་སྤོང་བྱེད་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པ་མིན་པར་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཏེ་བློ་དང་རིག་པའང་མིན་པར་ཐལ་བ་དང༌། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། ཤེས་པ་ནི་ངེས་པ་ཡིན་པར་འདོད་ཀྱི་མ་ངེས་པ་ནི་མ་ཡིན་པས་བཟོད་པ་རྣམས་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ། །ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་བློ་ཤེས་རབ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་སློབ་ལྟ་བ་མིན་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྟོག་ཅིང་ཚོལ་བའི་ངེས་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ལས་གཞན་པའི་འཕགས་པའི་བློ་སྟེ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ནི་རང་ཡུལ་ངེས་པའི་ཤེས་པ་དང་ལྟ་བ་གཉི་ག་སྟེ་རང་ཡུལ་ལ་འཇུག་པའི་ཐེ་ཚོམ་སྤངས་ཤིང་ཡང་དག་པར་ངེས་པར་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ་དེ་ནི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་རིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིའི་ལྟར་ན་གོང་དུ་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱང་ཤེས་པ་སྟེ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། ལྟ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་འདི་དང་དེ་ལས་གཞན་པ་སྔར་བཤད་པ་རྣམས་ཀྱང་ཤེས་པ་ཞེས་ནི་བྱའོ་ཞེས་སོ། །ལྟ་བ་ལྔ་དང་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྟེ་ཤེས་རབ་དྲུག་ནི་ཤེས་པ་ཡིན་པར་མ་ཟད་ལྟ་བའང་ཡིན་ནོ།།

གཉིས་པ། ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ལ་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི།

ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་མདོར་བསྡུ་ན་ཟག་བཅས་དང་ཟག་པ་མེད་པ་གཉིས་ཡིན་ལ། དང་པོ་ནི་ཕལ་ཆེར་བུམ་པ་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ཀུན་རྫོབ་པ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ།།

དབྱེ་ན་རང་བཞིན་ལྡན་པ་དང༌། གཉེན་པོ་སྦྱོར་བ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐའ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དབང་འབྱོར་པའི་མཐའ་ལས་འབྱུང་བའོ། །ཟག་མེད་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །ཁོ་ན་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་དེ་གཉིས་མ་ཡིན་པའི་གསུམ་པ་གཞན་མེད་པའི་དོན་ཏོ། །ཡུལ་གང་དག་ཅེ་ན་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་ཡུལ་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །ཤེས་པ་དེ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་རང་དང་རང་གི་ཚོགས་པ་ལས་གཞན་པ་ཐམས་ཅད་རིག་ལ་སྐད་ཅིག་གཉིས་པས་སྔ་མའང་རིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཤེས་བྱ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་འདོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་བདེན་པ་བཞི་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་བསྡོམས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་བདེན་པ་བཞི་ཡིན་ཏེ་དེ་དག་ཤེས་པས་ཆོས་ཤེས་དང་རྗེས་ཤེས་སུ་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཤེས་རྗེས་ཤེས་དེ་དག་ཉིད་ཀྱང་བདེན་པ་བཞི་སོ་སོར་ཤེས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཤེས་པ་བཞི་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཤེས་པ་དེ་གཉིས་ལྟ་བའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་བདེན་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་ཤེས་པ་དེ་དག་ལ་ནི་མི་སྐྱེ་བ་དང་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ནས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་ཡང་ཤེས་པར་བྱར་མེད་དུ་རྗེས་ཐོབ་ཀྱིས་ངེས་པའི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་གཉིས་དང་པོ་སྐྱེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་དེའི་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། སྲིད་རྩེའི་སྒོམ་སྤང་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་དང་རྒྱུ་འདོད་པ་ཀུན་འབྱུང་གི་རྣམ་པར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་གླང་པོ་ལ་དུག་མདས་བསྣུན་ན་དུག་རྒྱས་པ་ཤི་མ་ཐག་གི་ཚེ་རྨ་སྒོར་འདུ་ཞིང་རེ་ཞིག་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་སྲིད་རྩེའི་སྤང་བྱ་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ཡིན་པས་རྗེས་ཤེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཤེས་རྗེས་ཤེས་ལམ་ཤེས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང་བཞི་ལས་ནི་ཕ་རོལ་གྱིས་སེམས་རིག་པ་གཞག་སྟེ་དེ་ནི་ཤེས་པ་དེ་དག་གི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན། དང་པོ་གཅིག་དང་གཅིག་གི་ཆ། །ཆོས་རྗེས་བདུན་བདུན་བདེན་གསུམ་ནི། །བཞི་བཞིའོ་ལམ་ལྔ་སེམས་ཤེས་བཞི། །གཞན་གཉིས་དྲུག་དྲུག་ཆར་ཤེས་བྱ། །ཕ་རོལ་སེམས་ཤེས་དེས་ནི་ས་འདས་པ་འོག་སས་གོང་ས་དང༌། དབང་པོ་འདས་པ་དད་མོས་དང་དུས་ཀྱི་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་གྱིས་མཐོང་ཐོབ་དང་དུས་མི་སྦྱོར་གྱི་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་དང༌། གང་ཟག་འདས་པ་ཕྱིར་མི་འོང་དང་དགྲ་བཅོམ་དང་རང་རྒྱལ་དང་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ལམ་འོག་མས་ལམ་གོང་མ་མི་ཤེས་ཏེ། དེདག་ནི་དེས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེའི་ཡུལ་ནི་དེ་དག་ལས་མ་འདས་པའོ། །གང་ཟག་གོང་མས་འོག་མ་དབང་པོ་འདས་པ་ཤེས་པར་མངོན་ཏེ་འགྲེལ་ཏིག་ལས་མ་བཀག་པས་སོ་ཞེས་གསུང་ངོ༌། །འདིའི་ཡུལ་ད་ལྟར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞིག་པ་འདས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་མ་འོངས་པ་མི་རིག་གོ།

དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཤེས་ཆོས་བློ་དང་རྗེས་བློའི་ཕྱོགས་མཐུན་གྱིས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་དུ་དེའི་སེམས་ཤེས་པ་མིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་འདོད་པ་དང་གོང་མའི་གཉེན་པོ་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རང་རང་གི་ཕྱོགས་མཐུན་ནོ། །གང་ཟག་གོང་མའི་སེམས་ཤེས་ཀྱིས་འོག་མའི་ལམ་ཤེས་པ་དེ་ལྟ་ན་གང་ཟག་གང་གིས་མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་ཏུ་ཤེས་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་གཉིས་རིག་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་བཟོད་ཆོས་ཤེས་སམ་སྦྱོར་བའི་དབང་གིས་གཞན་གཉིས་ཤེས་པ་རུང་གི གསུམ་པ་ནི་དམིགས་པ་མི་མཐུན་པས་མི་ཤེས་ལ་དེ་ཡང་སྦྱོར་བ་གཞན་གྱིས་བསྒྲུབས་ན་མཐོང་ལམ་མྱུར་བས་དེ་མ་ཐག་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་རང་རྒྱལ་གྱིས་ནི་དང་པོ་གཉིས་དང་དེ་ནས་དམིགས་པ་མི་མཐུན་པར་གྱུར་བའི་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་གཅིག་རྫོགས་པས་བརྒྱད་པ་དང་གསུམ་ཤེས་ལ། ཁ་ཅིག་དང་པོ་གཉིས་དང་བཅོ་ལྔ་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་སྦྱོར་བ་མེད་པར་བཅོ་ལྔ་པོ་ཀུན་མཁྱེན་ཏེ། གྲངས་མེད་གསུམ་དུ་ཚོགས་བསགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ནི་ཕ་རོལ་སེམས་ཤེས་མེད་དེ་འགའ་ཞིག་དང་པོའི་ཉེར་བསྡོགས་ལ་བརྟེན་ལ་གཞན་འགའ་ཞིག་བསམ་གཏན་དངོས་གཞི་ལ་བརྟེན་ཀྱང་མཐོང་ལམ་མྱུར་དུ་འགྲོ་བས་སྦྱོར་བ་བྱ་བའི་སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། མཐོང་ལམ་ཡུན་ཐུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །ཟད་མི་སྐྱེ་ལ་ཁྱད་ཅི་ཞེ་ན། ཁ་ཆེ་བ་མཉམ་བཞག་འདྲ་ཡང་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་ཤེས་པས་འདི་ལྟར་ངེས་པའི་སྒོ་ནས་ཏེ། ཟད་པ་ཤེས་པ་ནི་བདེན་པ་རྣམས་ལ་བདག་གིས་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ་ལ་སོགས་ཀྱིས་ཀུན་འབྱུང་སྤངས་སོ་འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱས་སོ་ལམ་བསྒོམས་སོ་ཞེས་ངེས་པ་དང༌། བདག་གིས་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་ཏེ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱར་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པར་ངེས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་བློར་འདོད་དོ། །ཉི་འོག་པ་ནི་ཟག་མེད་ལ་བཅུ་དྲུག་ལས་གཞན་པའི་རྣམ་པ་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་པས་མཉམ་བཞག་གིས་དེ་ལྟར་ངེས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གཉིས་པ་ནི།

ཤེས་པ་བཅུར་གཞག་ཅེ་ན། རྒྱུ་བདུན་གྱིས་ཏེ་ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་ཕལ་ཆེར་ཀུན་རྫོབ་པ་ཡིན་པས་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང༌། གཉེན་པོ་ལས་ནི་ཆོས་ཤེས་རྗེས་ཤེས་ཏེ་དེ་དག་འདོད་པ་དང་ཁམས་གོང་མའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐ་དད་པས་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་ཤེས་པ་གཞག་གི་དམིགས་པ་ལས་མ་ཡིན་ཏེ་ཟག་བཅས་འབྲས་ལྡོག་སྡུག་བསྔལ་དང་རྒྱུ་ལྡོག་ཀུན་འབྱུང་ཡིན་པས་ངོ་བོ་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་དང་སྤྱོད་ཡུལ་གཉི་ག་ཐ་དད་པས་འགོག་ལམ་ཤེས་པ་གཉིས་དང༌། སེམས་བྱུང་ཡང་ཤེས་མོད་ཀྱི་སེམས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་བྱས་པས་འགྲུབ་པས་ཕ་རོལ་སེམས་ཤེས་དང༌། བྱ་བ་བྱས་པའི་རྒྱུད་ལ་དང་པོ་ཉིད་དུ་སྐྱེས་པས་ན་ཟད་པ་ཤེས་པ་དང༌། སྔར་གྱི་ཟག་མེད་ཀྱི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་རྒྱས་པ་ལས་བྱུང་བས་ན་མི་སྐྱེ་བ་ཤེེས་པ་སྟེ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་འདོད་པ་དང་གོང་མའི་གཉེན་པོ་ལས་དེ་གཉིས་གཞག་ན་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་དེ་དག་གི་གཉེན་པོར་ངེས་སམ་ཞེ་ན། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ངེས་ཀྱི་སྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ནི་འདོད་པའི་རྟེན་ཅན་ཞིག་གིས་ས་དེའི་སྒོམ་སྤང་སྤོང་བ་ན་འགོག་པའམ་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་གང་ཡིན་པ་བསྐྱེད་ནས་འདྲིས་པའི་ལམ་གྱི་རྒྱུན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གོང་ས་ལས་ཀྱང་རྒྱལ་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཁམས་གསུམ་ཅར་གྱི་སྤོང་བ་གཉེན་པོ་ཡིན་པ་སྲིད་དོ། །དེས་གོང་ས་ལས་རྒྱལ་བ་ཡང་གོང་སའི་འགོག་ལམ་པས་དམན་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་ལམ་ལ་དམིགས་པའི་སྒོམ་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཟག་མེད་ཡིན་པས་སོ། །སྡུག་ཀུན་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་གོང་མའི་གཉེན་པོ་བྱེད་པ་མི་སྲིད་དེ་གོང་མའི་སྡུག་ཀུན་པས་དམན་པའི་སྡུག་ཀུན་ལ་དམིགས་པའི་སྒོམ་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་རྗེས་ཤེས་ཀྱིས་བྱེད་པ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་དེའི་སྔོན་དུ་ཆོས་ཤེས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གོང་མའི་གཉེན་པོར་ངེས་སོ།།

གསུམ་པ་རྣམ་པའི་རབ་དབྱེ་ལ་ལྔ་ལས། དང་པོ།

ཤེས་པ་གང་ཞིག་རྣམ་པ་ཇི་ལྟར་འཇུག་ཚུལ་ལ། ཆོས་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་གཉིས་ནི་མི་རྟག་སོགས་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་པ་ཅན་ཡིན་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་པ་ཅན་དང་གཞན་གྱི་དེ་ལས་གཞན་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་དུའང་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོགས་ཁོང་ནས་རྣམ་པ་དེ་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ཟོ་ཞིག་འདུག་ཅིག་པའམ་བུམ་པ་རྣམ་བུ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དུ་མ་ཡོད་པས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཊཱིཀ་བྱེད་དག་འཆད་དོ། །བདེན་པ་བཞི་ཤེས་རྣམས་ནི་རང་རང་གི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཞི་བཞི་པ་ཡིན་ནོ། །ཕ་རོལ་ཡིད་ཤེས་དྲི་མེད་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་བཞི་པ་དང༌། སེམས་ཤེས་དྲི་མ་དང་བཅས་པ་ནི་ཤེས་བྱ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་ཏེ། དྲི་བཅས་དྲི་མེད་གཉིས་གས་ཀྱང་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གི་རྫས་རེ་རེ་ཞིག་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་བྱེད་ཀྱི་དེའི་ཚེ་གཉིས་ཅིག་ཅར་དུ་འཛིན་མི་ནུས་ཏེ་སེམས་སོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བ་དེའི་ཚེ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ལ་ཚོར་བའི་ཚེའང་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གོས་སོ་ཞེས་པ་ན་དྲི་མ་མི་འཛིན་ལ་དྲི་མའོ་སྙམ་པའི་ཚེ་གོས་མི་འཛིན་པ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་གནས་མང་པོ་པའི་མདོ་ལས། འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་ནས། རྒྱས་པར་སེམས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ལ་བཤད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང༌། དུག་གསུམ་བཅས་བྲལ་ཀུན་བསྡུས་གཡེངས། །ཞུས་བཟུང་ཆེ་ཆུང་ཞི་མ་ཞི། །རྒོད་དང་རྒོད་མིན་བཞག་མ་བཞག །མ་བསྒོམས་བསྒོམས་དང་གྲོལ་དང་མིན། །ཞེས་པའི་བར་ལ་སྦྱར་ནས་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་ནི་དེར་ཡོངས་སུ་མི་གཅོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ནི་ཆགས་པ་དང་བཅས་པའང་ཤེས་ཏེ་འགྲེལ་པ་ལས། སེམས་དེ་ཆགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་ཀྱི་གཟུགས་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ལ་ཆགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་ནི་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་གཉིས་པོ་ནི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་ཅན་ཏེ་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་ཡང་ཡིན་ན་དེའི་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད་དོ། །འདི་ལས་སྲིད་པ་གཞན་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་བདག་གི་ཐ་སྙད་འདོགས་པར་མི་རིགས་པ་ཞིག་ན་མཉམ་བཞག་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེའི་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དག་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པར་ཀུན་རྫོབ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡང་དེ་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི་དེ་གཉིས་དངོས་སུ་ཀུན་རྫོབ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ།།

གཉིས་པ་ཟག་མེད་ལ་རང་མཚན་གྱི་རྣམ་པ་ཡོད་མེད་དཔྱད་པ་ནི།

ཁ་ཆེ་བ་དྲི་མེད་ལ་མི་རྟག་སོགས་བཅུ་དྲུག་ལས་གཞན་པའི་རྣམ་པ་མེད་པར་འདོད་ལ། གཞན་ཉི་འོག་པ་རང་མཚན་གྱི་རྣམ་པའང་ཡོད་ཅེས་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་ནི་བསྟན་བཅོས་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལས། མི་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་འདོད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ་རིགས་པས་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པ་དང༌། འདི་ནི་གནས་ཡོད་དོ། །འདི་ནི་གཞི་ཡོད་དོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ་དེའི་གནས་ནི་མཚན་ཉིད་དང་གཞི་ནི་རྒྱུ་སྟེ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་ཡོད་གཞི་ཡོད་ཅེས་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན༌། མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ཉིད་ལས་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་སེམས་ཀྱིས་འདོད་པ་དང་ལྡན་པར་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་བདག་དང་བདག་གི་དང་ཞེས་པ་ནས། ཆགས་པ་དང་སྡང་བ་དང་རློམ་པ་དང་རྨོངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་གང་གསུངས་པ་དེར་ཡང་དེ་སྐད་དུ་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ།།

གསུམ་པ་བཅུ་དྲུག་པོ་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་ནི།

ཁ་ཅིག་ན་རེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བཞི་དང་བརྗོད་པ་ཕྱི་མ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་རེ་རེ་སྟེ་བདུན་རྫས་སུ་ཡོད་ཀྱི་ལྷག་མ་ནི་མེད་དེ། རྒྱུའི་རྣམ་པ་དེ་ཉིད་ཀུན་འབྱུང་ལ་སོགས་པའང་ཡིན་པས་དེ་དག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ལ་འགོག་པ་དང་ལམ་གྱིའང་དེ་བཞིན་དུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དཔེར་ན་དབང་པོ་དང་བརྒྱ་བྱིན་ཅེས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདིའི་ལྟར་ན་རྣལ་འབྱོར་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་བཞི་དང་གཞན་གསུམ་གྱིས་རྣམ་པ་རེ་རེ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་ཁས་ལེན་ཏོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་རྫས་སུ་ཡང་རྣམ་བ་བཅུ་དྲུག་གོ་ཞེས་འདོད་དེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སོ་སོར་མངོན་དུ་བྱ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །བཅུ་དྲུག་ནི་རྐྱེན་ལ་རག་ལུས་པས་མི་རྟག་པ་དང༌། གནོད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་གིར་ལྟ་བ་དང་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་ན་རིམ་པ་ལྟར་སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་དང༌། ས་བོན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་རྒྱུ་དང༌། སྐད་ཅིག་ཕྱི་ལོགས་སུ་འབྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། རྒྱུན་འབྲལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒྱུ་དུ་མས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་དོན་གྱིས་རྐྱེན་དང༌། ཕུང་པོ་ཞིག་སྟེ་སྐྱེ་བ་འགོག་པས་འགོག་པ་དང༌། མེ་གསུམ་ཞི་བས་ཞི་བ་དང༌། འཚེ་བ་སྡུག་བསྔལ་མེད་པས་གྱ་ནོམ་པ་དང༌། སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ཐར་པར་བགྲོད་པས་ལམ་དང༌། འཐད་པའམ་ཐབས་དང་ལྡན་པས་རིགས་པ་དང་། ཐར་པ་སྒྲུབ་པས་སྒྲུབ་པ་དང༌། གཏན་དུ་ངེས་པར་འབྱིན་པས་ངེས་འབྱིན་ཞེས་པའོ།།

བཞི་པ་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ལ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི་ཤེས་རབ་ཏུ་འདོད་ལ། མདོ་སྡེ་པ་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཤེས་རབ་དེ་ཤེས་རབ་གཞན་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པས་རྣམ་བཅས་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་འཛིན་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

ལྔ་པ་ཞར་ལ་གཟུང་འཛིན་བཤད་པ་ནི།

འོ་ན་ཤེས་རབ་ཁོ་ནས་འཛིན་ནམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་གྱི། ཤེས་རབ་དང་བཅས་པའི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བས་འཛིན་པར་བྱེད་ལ་ཤེས་བྱར་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཤེས་རབ་གསུམ་ཀ་དང་གཞན་དམིགས་བཅས་རྣམས་གཟུང་འཛིན་གཉིས་དང་དམིགས་བཅས་མ་ཡིན་པ་ནི་གཟུང་བྱ་ཁོ་ནའོ། །འོན་ཀྱང་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་རྟེན་བཅས་འཛིན་པར་ཁས་ལེན་ཀྱང་གཟུང་འཛིན་ཇི་ལྟར་གྲགས་པ་དང་ཐ་སྙད་བསྟུན་ནས་དེ་ཉིད་བཏང་སྙོམས་སུ་མཛད་དོ།།

བཞི་པ་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་དང་པོ་ནི།

ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་སྟེ་དེ་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དང་པོ་ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ནི་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་རྣམ་པ་གསུམ་ཅར་དང་གཞན་དགུ་པོ་རྣམས་ནི་དགེ་བ་སྟེ་འདིའི་སེམས་ཤེས་ཟག་བཅས་ཀྱང་བསྒོམས་འབྱུང་གི་སེམས་ཤེས་ཡིན་ལ་གཞན་ནི་ལམ་བདེན་ཡིན་པས་སོ། །འོ་ན། སེམས་ཤེས་དེ་ནི་རྣམ་གསུམ་དང༌། །རྟོག་དང་རིག་སྔགས་ཀྱིས་བྱས་པའང༌། ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་དག་ནི་ཤེས་པ་དགུའི་ནང་གི་སེམས་ཤེས་མ་ཡིན་པས་སྐྱོན་མེད་ལ། ཤེས་བཅུར་མ་འདུས་པའང་མ་ཡིན་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་ནི་དང་པོ་སྟེ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ས་དགུ་པོ་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་ལ། བསམ་གཏན་ས་དྲུག་ན་ཆོས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་ཅིང༌། དེ་ལས་གཞན་ན་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ནི་འདོད་པའི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཟག་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགུ་ན་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ས་དྲུག་ན་གོང་མའི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པའི་མཐོང་ལམ་དང་སྒོམ་ལམ་ཟག་མེད་ཡོད་ལ་གཟུགས་མེད་དངོས་གཞི་དང་པོ་གསུམ་ནའང་སྒོམ་ལམ་ཟག་མེད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་བཞི་ཤེས་དང་ཟད་མི་སྐྱེ་ཤེས་པ་སྟེ་དྲུག་ཀྱང་ས་དགུ་ན་ཡོད་དེ། དེ་དག་ཆོས་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་བསམ་གཏན་ས་དྲུག་དང་རྗེས་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཟག་མེད་ས་དགུ་ནའོ། །གཞན་གྱི་ཡིད་ཤེས་པ་ནི་བསྐྱེད་དཀའ་བས་ལམ་སླ་བ་ལ་བརྟེན་དགོས་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་གྱི་དངོས་གཞི་བཞི་ཁོ་ན་ལའོ།།

རྟེན་གང་ལ་ཞེ་ན། སེམས་ཤེས་དེ་ནི་བསམ་གཏན་དངོས་གཞི་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་དུ་ངེས་ལ། ཆོས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་ཡིན་པས་འདོད་པའི་རྟེན་ཅན་ནོ། །འོ་ན་དེ་ལྟ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་ཀྱི་རྟེན་ཅན་མ་ཡིན་པ་བདེན་ན་གཟུགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་མ་ཡིན་པས་མ་ཁྱབ་བོ་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཆོས་ཤེས་ནི་འདོད་པ་སུན་འབྱིན་པའི་ལམ་ཡིན་ན་གཟུགས་སུ་སྐྱེས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་ས་འཕོས་ཏེ་འདོད་པ་ལས་རྒྱལ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མའང་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་ལ། འདོད་པར་སྐྱེས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཀྱང་དེའི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་ནི་ཆོས་ཤེས་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་སེམས་འདོད་པའི་ཁམས་ཁོ་ན་ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་དེའི་རྗེས་འབྲང་གི་གཟུགས་ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པའི་འབྱུང་བ་ཡང་འདོད་པ་ཁོ་ན་ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཤེས་འདོད་པ་ཁོ་ནར་མངོན་དུ་བྱེད་ཀྱི་གོང་མར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེའོ། །ཁམས་གསུམ་པའི་རྟེན་ཅན་དུ་རུང་བ་ནི་གཞན་ཤེས་པ་བརྒྱད་དེ། ཁམས་གསུམ་ཅར་གྱི་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཤེས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་ཁམས་གསུམ་གྱི་རྟེན་ལ་རྗེས་ཤེས་སྐྱེར་རུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་རྟེན་ལ་དགྲ་བཅོམ་འཐོབ་པས་སོ། །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ནི་འགོག་བློ་འདུས་མ་བྱས་འགོག་པ་ལ་དམིགས་པས་ཆོས་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་གཅིག་པུ་སྟེ། ཕ་རོལ་སེམས་བློ་ནི་ཤེས་པ་ཁོ་ན་ལ་དམིགས་པས་ལུས་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ལས་གཞན་གསུམ་མོ། །ལྷག་མ་ཤེས་པ་བརྒྱད་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པ་བཞི་པོ་ཅི་རིགས་པ་ལ་དམིགས་པས་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་བཞི་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པ་ལུས་ནི་ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པ་སྟེ་གཞན་ནི་གོ་སླའོ།།

ཤེས་པ་གང་གི་ཡུལ་དུ་ཤེས་པ་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། ཆོས་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་སྡུག་ཀུན་ལ་ཆོས་ཤེས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་ཀྱིས་ཆོས་ཤེས་གཞན་དང་སེམས་ཤེས་ཟག་མེད་བདེན་པ་བཞི་ཤེས་ཟད་མི་སྐྱེ་ཤེས་ཏེ་དགུ་ཡིན་ལ་རྗེས་ཤེས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་གོང་མའི་གཉེན་པོ་ལམ་བདེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ཤེས་པ་ནི་ཟག་བཅས་ལ་མི་དམིགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ལས་གཞན་དགུ་དང༌། རྗེས་བློ་ཡང་གོང་མའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་ཁོ་ན་ལ་དམིགས་པས་ཆོས་ཤེས་ལས་གཞན་དགུ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་དེའི་རྒྱུ་བློའི་ཡུལ་ནི་ཟག་བཅས་ཡིན་པས་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང་སེམས་ཤེས་པ་ཟག་བཅས་དང་གཉིས་ཡིན་ནོ། །བཞི་ཡི་ཡུལ་ནི་ཤེས་པ་བཅུ་ཡིན་དུ་རུང་སྟེ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་རང་དང་རང་གི་ཚོགས་པ་ལས་གཞན་པའི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་རིག་ཅིང་། སེམས་ཤེས་ཟག་བཅས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང་སེམས་ཤེས་ཟག་བཅས་གཞན་ཡང་རིག་ལ། ཟག་མེད་ཀྱིས་ནི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་བརྒྱད་རིག་པ་དང༌། ཟད་མི་སྐྱེ་ཤེས་ནི་བདེན་པ་བཞི་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ནི་འགོག་ཤེས་ཏེ་དེའི་ཡུལ་ཤེས་པ་བཅུ་ཅར་མིན་ཏེ་དེས་མཚུངས་ལྡན་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ།།

ད་ནི་ཤེས་བྱའང་ཆོས་བཅུ་དག་ཏུ་ཕྱེ་ལ་དེ་རྣམས་དུ་ཞིག་ཤེས་པ་གང་གི་ཡུལ་ཡིན་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། འབྱེད་ཚུལ་ནི་འདུས་བྱས་ཁམས་གསུམ་པ་དང་དྲི་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཏེ་བཞི་པོ་རེ་རེ་ལ་མཚུངས་ལྡན་དང་མཚུངས་ལྡན་མིན་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ལ་ཡང་དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་ཏེ་རྣམ་པ་གཉིས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་ནས་སོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་བཅུ། ཆོས་ཤེས་ལྔ་སྟེ་འདོད་དྲི་མེད། །བཞི་དང་མ་བྱས་དགེ་བ་འོ། །རྗེས་མཐུན་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་དང༌། །དྲི་མེད་གཉིས་གཉིས་མ་བྱས་དགེ །སྡུག་ཀུན་ཁམས་གསུམ་གཉིས་གཉིས་སུ། །ཕྱེ་བའི་དྲུག་དྲུག་འགོག་ཤེས་ཀྱིས། །མ་བྱས་དགེ་བའོ་ལམ་ཤེས་པས། །དྲི་མེད་གཉིས་སོ་སེམས་ཤེས་གསུམ། །འདོད་གཟུགས་དྲི་མེད་མཚུངས་ལྡན་ནོ། །ལྷག་མ་མ་བྱས་ལུང་མ་བསྟན། །མ་གཏོགས་དགུ་དགུའོ་དེ་དག་གི །རྒྱུ་མཚན་མངས་འགྱུར་འདིར་མི་སྤྲོ། །ཞེས་སོ། འོ་ན་ཤེས་པ་རྫས་གཅིག་གིས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་དུ་ཤེས་པ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མེད་དེ་མདོ་ལས། དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་ཡང་རུང་གང་གཅིག་ཅར་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའམ་མཐོང་བ་དེ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་ཐོས་བསམ་ལས་བྱུང་བའི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པུ་ཞིག་གིས་རང་དང་རང་གི་ཚོགས་པ་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རིག་པ་སྲིད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་དོ་ཞེས་ལྟ་བ་ན་གཞན་དེ་ཐམས་ཅད་དེ་ཉིད་དུ་རིག་པར་འགྱུར་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པའི་ཡུལ་དུ་སྔ་མ་ཡང་འགྱུར་བས་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རིག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པ་ལས། སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་དེ་ཡང་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཞན་གྱི་དམིགས་པ་ཡིན་པས་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་ཀྱི་དམིགས་པར་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རང་དང་རང་གི་ཚོགས་པ་མི་རིག་པ་ནི་/རང་རིག་33བྱ་རིག་བྱེད་འགལ་བའི་ཕྱིར་དང་ཧ་ཅང་ཉེ་བའི་ཕྱིར་རོ།།

གསུམ་པ་ཤེས་པའི་ལྡན་པ་ནི།

བྱིས་པ་ཆགས་བཅས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་གཅིག་པུ་དང་ཆགས་བྲལ་ནི་སེམས་ཤེས་ཟག་བཅས་དང་ཡང་ལྡན་ནོ། །འཕགས་པ་ནི་ཟག་མེད་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་ཚེ་ཆགས་ཅན་ཡིན་ན་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་གཅིག་པུ་དང་ལྡན་ལ། སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་དང་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་གཉིས་བསྣན་ཏེ་གསུམ་དང༌། དེ་ཡན་ཆད་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་དང་དྲུག་པ་དང་བཅུ་པ་དང་བཅུ་བཞི་པ་སྟེ་བཞི་ལ་རེ་རེ་འཕེལ་བས་བདུན་གྱི་བར་དང་ལྡན་ཞིང་སྒོམ་ལམ་པ་ལའང་དེ་དག་གོ །གལ་ཏེ་ཆགས་བྲལ་ཡིན་ན་སེམས་ཤེས་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་གནས་སྐབས་དེ་དག་ཏུ་བསྣན་པར་བྱའོ། །མི་སློབ་པ་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་ན་དང་པོ་དགུ་དང་རྣོ་ན་བཅུ་ཅར་ལྡན་ནོ།།

བཞི་པ་ཤེས་པའི་འཐོབ་པ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་གང་དུ་ཤེས་པ་དུ་འཐོབ་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་མཐོང་ལམ་ལ་དུ་འཐོབ་ནི།

མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བཟོད་པ་བརྒྱད་དང་ཤེས་པ་བདུན་སྐྱེས་པའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་སྐྱེས་པ་རྣམས་དང་འདྲ་བ་མ་འོངས་པའི་བཟོད་ཤེས་བཅོ་ལྔ་པོ་དག་ཀྱང་འཐོབ་ལ། སྐྱེས་པ་དེ་དག་དང་རྣམ་པ་འདྲ་བའི་མི་རྟག་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱང་འཐོབ་སྟེ་དམིགས་པ་མཚུངས་པའི་སྒོ་ནས་སྐལ་བ་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་འཐོབ་ཅེས་པ་ནི་མཐོང་ལམ་ལན་གཉིས་མི་སྐྱེ་བས་དེ་དག་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་གྱི་དེ་དག་གི་ཐོབ་པ་འགའ་ཞིག་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་བཟོད་སྐྱེས་པའི་ཚེ་མ་འོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་བཟོད་ཀྱི་འཐོབ་པ་ནས་ལམ་ལ་རྗེས་བཟོད་སྐྱེས་པའི་ཚེ་མ་འོངས་པའི་ལམ་ལ་རྗེས་བཟོད་ཀྱི་ཐོབ་པའི་བར་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་བཟོད་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པར་སྐྱེས་ན་མ་འོངས་པའི་རྣམ་པ་བཞི་ལས་མི་རྟག་པའི་ཐོབ་པ་དང༌། དེ་དང་དམིགས་པ་མཚུངས་པས་གཞན་གསུམ་གྱི་ཐོབ་པའང་མངོན་དུ་འགྱུར་ལ། ཐོབ་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་ཐོབ་བྱ་ཐོབ་པ་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་འོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་བཟོད་ལ་སོགས་པ་སྐྱེས་པ་ན་མ་འོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་ལ་སོགས་པ་དང་དེའི་རྣམ་པ་བཞི་ལ་སོགས་པ་མི་འཐོབ་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་ལ་སོགས་པ་རང་གི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་རྣམས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འགྲེལ་པར་རིགས་རྣམས་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ལ། དེ་ཉིད་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱིས་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་རྣམས་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ་ཞེས་སོ། །མཐོང་ལམ་དེ་ཉིད་ལ་རང་གི་རིགས་འདྲ་མ་འོངས་པ་འཐོབ་པར་མ་ཟད་རྗེས་ཤེས་དང་པོ་གསུམ་ལ་ནི་དེའི་ཚེ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་ཀྱང་འཐོབ་བོ། །ཆོས་ཤེས་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་མི་འཐོབ་པ་ནི་རང་རང་གི་བདེན་པ་ཟད་པར་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་བདེན་པ་ཟད་པར་རྟོགས་པ་དེའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐའ་ལས་བྱུང་བའི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ།།

འོ་ན་ལམ་ལ་རྗེས་ཤེས་མི་འཐོབ་ཅེ་ན། སྔོན་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་བདེན་པ་གསུམ་པོ་ཤེས་སྤངས་མངོན་དུའང་ཅི་རིགས་པ་བྱས་ཀྱང་ལམ་ལ་ལམ་རིགས་པ་སྒྲུབ་པ་ངེས་འབྱིན་གྱི་རྣམ་པར་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཟད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཀུན་འབྱུང་སྤང་བར་བྱ་འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱ་བར་ནུས་ལ། ལམ་ཟད་པར་བསྒོམ་མི་ནུས་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐའ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་མི་འཐོབ་བོ། །ཀུན་འབྱུང་ཡང་ཐམས་ཅད་སྤང་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེ་ན་མི་མཚུངས་ཏེ། རང་གིས་བདེན་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཀུན་འབྱུང་ཐམས་ཅད་སྤང་ནུས་ལ། རང་གི་རྒྱུད་ལ་བསྟེན་པར་བྱ་བའི་ལམ་ཐམས་ཅད་བསྒོམ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ལམ་གྱི་རིགས་མང་བས་སོ། །གཞན་དག་མཐོང་ལམ་གྱི་འཁོར་ཡིན་ལ་ལམ་ལ་རྗེས་ཤེས་སྒོམ་ལམ་ཡིན་པས་ཞེས་ཏེ། སློབ་དཔོན་གྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་ཀྱང༌། ཁོ་བོ་ནི་དེ་སྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་འཁོར་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ་ཞེའོ། །དེ་མངོན་དུ་བྱེད་དམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་སོ། །འོན་ཀྱང་དེའི་ཚེ་ཐོབ་པ་འབྱུང་བས་དེ་འཐོབ་ཅེས་བྱའོ། །སེམས་ཙམ་པ་ནི་ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་གྱི་མཐུས་དེ་ལས་ལངས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པ་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་སྐྱེ་ལ། དེ་མངོན་དུ་འགྱུར་བར་ནུས་པའི་རྟེན་མཉམ་བཞག་དེའི་ཚེ་རྙེད་པས་དེའང་རྙེད་ཅེས་བཤད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ས་དུའི་འཐོབ་ན་རང་དང་འོག་ས་པ་སྟེ་མཐོང་ལམ་ས་གང་པ་ཡིན་པའི་ས་དེ་པ་དང་འོག་སའི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཐོབ་བོ། །དེས་ན་མི་ལྕོགས་མེད་ལ་གཉིས་དང་བཞི་པ་ལས་བདུན་གྱིའོ། །འགོག་པ་རྟོགས་པའི་མཐའ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མཐའ་སྟེ་ཆོས་དྲན་དང་གཞན་གཉིས་བཞི་བཞིའོ། །དེ་དག་ཀྱང་རང་རང་གི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་དང་དམིགས་པའང་བདེན་པ་དེ་ཉིད་དོ། །མཐོང་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་འབད་པ་སྟེ་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་འདོད་པ་དང་གོང་མའི་ཕུང་པོ་བཞི་དང་ལྔའོ།།

གཉིས་པ། ལམ་ལྷག་མ་ལ་དུ་འཐོབ་ལ་ཤེས་པའི་གྲངས་ངོས་བཟུང་བ་དང༌། ས་གང་འཐོབ་པ་དང༌། ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། འཐོབ་པའི་རྒྱུ་དང༌། གཞན་མི་འཐོབ་པའི་རྒྱུས་ཏེ་ལྔ་ལྔས་འཆད་ཀྱང༌། ས་ནི་གཞུང་ལས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་སྨོས་པས་དེར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ནི་དང་པོ་དེ་ལྟར་གྲངས་མི་འདྲ་བ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ནི།

འདོད་པའི་འཆིང་བ་ཀུན་ནམ་དགུ་པའི་བར་ལྡན་པའི་ཆགས་བཅས་ཀྱི་བཅུ་དྲུག་པ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་བདེན་པ་བཞི་ཤེས་དང་ཆོས་ཤེས་རྗེས་ཤེས་ཏེ་དྲུག་འཐོབ་ལ། ད་ལྟ་བ་ནི་ལམ་དང་རྗེས་ཤེས་དང༌། འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ནི་བདེན་པ་མཐོང་བ་རྫོགས་པས་རྒྱུ་རྒྱས་པ་དང༌། གཞན་མི་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ནི་ཆགས་བཅས་ཡིན་པས་སེམས་ཤེས་དང༌། སློབ་པ་ཡིན་པས་ཐ་མ་གཉིས་མི་འཐོབ་ལ། ལམ་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐའ་མེད་ཅིང་གཞན་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་མི་འཐོབ་བོ། འདོད་པ་ནས་ཅི་ཡང་གི་བར་ལས་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བས་བཅུ་དྲུག་པའི་ཚེ་ཕ་རོལ་སེམས་ཤེས་ཟག་མེད་དང་བདུན་འཐོབ་ཅིང་གཞན་གྱི་སྔར་བཞིན་ནོ། །ཆགས་བཅས་ཀྱི་བཅུ་དྲུག་པ་དེའི་གོང་མ་ཆགས་བཅས་ཀྱི་སྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ་སྦྱོར་བ་དང་བར་ཆད་མེད་པ་དང་རྣམ་གྲོལ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་ལ་ཤེས་པ་བདུན་བདུན་འཐོབ་བོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡིན་ན་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང་འདས་པ་ཡིན་ན་ཆོས་ཤེས་དང་བདེན་པ་བཞི་ཤེས་གང་རུང་གཅིག་ད་ལྟ་བ་དང༌། གཞན་མི་འཐོབ་སྟེ་ཆགས་བཅས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པ་དང་སྲིད་རྩེ་ལས་རྒྱལ་བ་བཤད་ཟིན་ཅིང་འཆད་པར་འགྱུར་བས་བར་གྱིས་བདུན་ལས་རྒྱལ་བར་བྱེད་པའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གསུམ་པོ་ལ་བདུན་བདུན་ཏེ། དང་པོའི་ས་གསུམ་ལ་བརྟེན་ན་ཆོས་དང་འགོག་ལམ་ཤེས་པ་གང་རུང་ངམ། རྗེས་ཤེས་དང་བདེན་པ་བཞི་ཤེས་གང་རུང་གཅིག་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་ཡིན་ན་གཉིས་པའི་ཉེར་བསྡོགས་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ད་ལྟ་བ་དང༌། རྒྱུ་རྒྱས་པ་དང་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་འཐོབ་ལ། བར་ཆད་མེད་ལམ་ཡིན་པས་སེམས་ཤེས་བཀག་ཅིང་སློབ་ལམ་ཡིན་པས་ཐ་མ་གཉིས་མི་འཐོབ་བོ། །གཞན་ལའང་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ།།

སློབ་པའི་མངོན་ཤེས་དང་པོ་ལྔའི་བར་ཆད་མེད་པ་ལའང་བདུན་འཐོབ་སྟེ། དེ་ལ་གཉིས་ལས། ཆགས་བྲལ་གྱིས་འཐོབ་ན་འོག་ས་ལས་རྒྱལ་བའི་བར་ཆད་མེད་པ་ཉིད་ས་བཞིའི་བར་ཆད་མེད་པའང་ཡིན་པས་སྔར་དང་འདྲ་ལ། གལ་ཏེ་སྦྱོར་བས་འཐོབ་ན་གང་ལ་བརྟེན་ནས་སྦྱོར་བ་བྱས་པའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱི་ཚེ་དངོས་གཞི་གང་རུང་གི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ད་ལྟ་བ་དང༌། མི་གཡོ་འཐོབ་སྟེ་རྟོགས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་མི་གཡོ་བར་དབང་པོ་འཕོ་བའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ཟག་མེད་དྲུག་དང་ཟད་ཤེས་ཏེ་བདུན་འཐོབ་ལ། ད་ལྟར་ནི་ཆོས་དང་རྗེས་ཤེས་གང་རུང་དང་བཞི་ཤེས་གང་རུང་དང་ཟད་ཤེས་སོ། །ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་མི་འཐོབ་སྟེ་འཕོ་བའི་ལམ་ཟག་མེད་དུ་ངེས་ཤིང་གཞན་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་གཞན་གཉིས་མི་འཐོབ་སྟེ། མི་གཡོ་མ་ཐོབ་ཅིང་བར་ཆད་མེད་ལམ་ལ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སློབ་པའི་སྤེལ་མ་སྒོམ་པའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་དག་ལའང་ཟག་མེད་དྲུག་དང་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་སྟེ་བདུན་འཐོབ་ལ། ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་དང་རྗེས་ཤེས་གང་རུང་དང་བཞི་ཤེས་གང་རུང་ཅིག་དང༌། ཟག་བཅས་ཀྱི་ཚེ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ད་ལྟ་བའོ། །ས་བདུན་གྱི་གོང་མ་སྲིད་རྩེ་ལས་རྒྱལ་བར་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དང་པོ་བརྒྱད་ལའང་བདུན་འཐོབ་སྟེ་ཟག་མེད་དྲུག་དང་སེམས་ཤེས་སོ། །ད་ལྟ་བ་ནི་ཟག་མེད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །སློབ་པ་དབང་པོ་སྦྱོང་བའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་ཆགས་བཅས་ཡིན་ན་ཟག་མེད་ཤེས་པ་དྲུག་དང༌། ཆགས་བྲལ་ཡིན་ན་སེམས་ཤེས་དང་བདུན་འཐོབ་ལ། ད་ལྟ་བ་ནི་འདོད་པ་དང་གོང་མའི་གཉེན་པོའི་རིགས་ཡིན་པས་ཆོས་དང་བཞི་ཤེས་གང་རུང་ཅིག་དང༌། རྗེས་ཤེས་དང་དེ་ཉིད་གང་རུང་ཅིག་གོ །/འམ་ནི་34ལུགས་ཐ་དད་པའི་དོན་ཏེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་མཐོང་ལམ་གྱིས་འབྲས་བུ་གསུམ་པ་ཐོབ་པ་ལྟར་འདིས་ཀྱང་འཐོབ་པར་འདྲ་བས་མཐའ་ལས་བྱུང་བའི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་འཐོབ་བོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་སྔར་རྟོགས་པས་དེའི་ཚེ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐའ་ཡང་མེད་ལ། མཐོང་ལམ་འཐོབ་པར་བྱེད་པ་དང་འདི་ཐོབ་ཟིན་པ་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་ཚེ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་འདོད་པར་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཡང་ཁས་ལེན་ཏོ། །དེའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ལ་དྲུག་ཁོ་ན་འཐོབ་སྟེ་སེམས་ཤེས་ནི་གཉེན་པོའི་རིགས་མ་ཡིན་པས་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཐམས་ཅད་ལ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྲིད་རྩེ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་ལའང་དྲུག་པོ་ཁོ་ནའོ། །དབང་རྟུལ་གྱི་ཟད་པ་ཤེས་པ་འཐོབ་པའི་ཚེ་དེ་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པ་དགུ་ད་ལྟ་ནི་སྡུག་ཀུན་ལ་རྗེས་ཤེས་དང་ཟད་པ་ཤེས་སོ། །མི་གཡོ་བས་ནི་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའང་འཐོབ་པས་བཅུ་འཐོབ་བོ། །ད་ལྟ་ནི་སྡུག་ཀུན་ལ་རྗེས་ཤེས་དང་དེ་གཉིས་གང་རུང་ཅིག་གོ །དབང་རྟུལ་མི་གཡོ་དེར་འཕོས་པའི་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ཐ་མ་ལའང་བཅུ་འཐོབ་སྟེ་ད་ལྟ་ནི་རྗེས་ཤེས་དང་བཞི་ཤེས་གང་རུང་ཅིག་དང་དེ་གཉིས་ཀྱང་གང་རུང་ཅིག་གོ།

གཉིས་པ། གྲངས་འདྲ་བ་ཕྱོགས་གཅིག་བཤད་པ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ། སློབ་པ་ནི།

སྔར་བཤད་པའི་ལྷག་མ་ལ་བརྒྱད་འཐོབ་བོ། །འགྲེལ་པར། ལྷག་མ་ཡང་གང་ཞིག་ཅེ་ན། འདོད་པའི་ཁམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དགུ་པ་དང༌། ས་བདུན་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། སྤེལ་མ་སྒོམ་པ་དག་གི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་རྣམས་དང༌། མི་གཡོ་བའི་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་བརྒྱད་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སྦྱོར་བ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་དེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པ་ཤེས་པ་བརྒྱད་མ་འོངས་པ་འཐོབ་སྟེ་སློབ་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའོ།།

གཉིས་པ། མི་སློབ་པ་ནི། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་རྣམས་ལ་ཤེས་པ་དགུའམ་བཅུ་འཐོབ་བོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་སྤེལ་མ་སྒོམ་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རྣམས་ལ་ནི་བརྒྱད་དམ་དགུ་འཐོབ་བོ། །མངོན་པར་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གཉིས་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མ་འོངས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་འཐོབ་བོ་ཞེས་པའོ།།

གསུམ་པ། བྱིས་པའི་ལམ་ལ་དུ་འཐོབ་ནི།

སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་གསུམ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ཐ་མ་རྣམས་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་ས་པ་དག་གི་སྦྱོར་བ་རྣམས་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་རྣམས་དང༌། ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་རྣམས་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་མ་འོངས་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དག་མ་གཏོགས་པ་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཡང་འཐོབ་བོ། །དེ་དག་ལ་ནི་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་མི་འཐོབ་སྟེ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་འཁོར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཤེས་པ་དང༌། ཟག་མེད་ཀྱི་ལམ་རྣམས་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང༌། སྔོན་མེད་པའི་ལམ་འཐོབ་པ་གཞན་ལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཁོ་ན་མ་འོངས་པ་འཐོབ་བོ་ཞེས་ཏེ། འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་གསུམ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ཐ་མ་མ་གཏོགས་པ་སྦྱོར་བ་དང་བར་ཆད་མེད་པ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་སྔོན་མེད་པ་འཐོབ་ན་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཁོ་ན་དང༌། མངོན་ཤེས་གསུམ་དང་ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་སྔོན་མེད་པ་འཐོབ་ན་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཁོ་ན་འཐོབ་ཀྱི་སེམས་ཤེས་མ་ཡིན་ཏེ་གཉེན་པོའི་རིགས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དེ་དག་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཡིན་པར་སྣང་ངོ༌།།

གཉིས་པ། ལམ་གང་ལས་དུའི་ཐོབ་པ་འབྱུང་བ་ནི།

ལམ་ས་གང་ལ་བརྟེན་པ་དེ་ཉིད་དམ་གཞན་ས་དུའི་ཤེས་པ་འཐོབ་ཅེ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ནི་ལམ་ས་གང་ལ་ཡིན་པ་དང༌། དང་པོ་ཉིད་དུ་ས་གང་འཐོབ་པ་ས་དེ་པའི་མ་འོངས་པ་འཐོབ་སྟེ། མི་ལྕོགས་མེད་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་རྟེན་པས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་འཐོབ་ན་རྣམ་གྲོལ་དགུ་པ་མན་ཆད་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དང་དེའི་ཚེ་དངོས་གཞིས་བསྡུས་པའང་འབྱུང་ལ། དེ་བཞིན་དུ་སྲིད་རྩེའི་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་དང་འབྲལ་བའི་བར་དུ་སྦྱོར་རོ། །མི་ལྕོགས་མེད་ཟག་མེད་ལའང་དེ་བཞིན་ནོ། །བསམ་གཏན་དང་པོའི་དངོས་གཞི་ཟག་མེད་ཀྱིས་དང་པོ་ལས་འབྲལ་བའི་ཚེ་གཉིས་པའི་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དང་པོའི་ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱད་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་བར་དང་དགུ་པའི་ཚེ་གཉིས་པའི་དངོས་གཞིས་བསྡུས་པའང་འཐོབ་སྟེ་གཞན་ལའང་སྦྱར་རོ། །ཟག་མེད་ནི་ལམ་ས་གང་པ་ཡིན་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ས་གང་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྦྱོར་ལམ་ལ་སོགས་པ་བཞི་དང༌། འཇིག་རྟེན་དང་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ས་གོང་མ་གང་ཞིག་ཐོབ་པ་དེར་དེའི་ས་པ་དང་། ཡང༌། ས་འོག་མའི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པའང་འཐོབ་བོ།།

འདི་ལྟར་གཉིས་པ་ཟག་མེད་ལ་བརྟེན་ནས་གཉིས་པ་ལས་འབྲལ་ན་ལམ་ས་གང་པ་ཡིན་པ་གཉིས་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་འཐོབ་ལ། རྣམ་གྲོལ་དགུ་པའི་ཚེ་གསུམ་པའི་དང༌། ས་འོག་མ་གསུམ་གྱི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་པའང་འཐོབ་སྟེ་དེ་དག་ཀྱང་དེའི་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པའི་ཉེར་བསྡོགས་ལ་བརྟེན་ནས་གཉིས་པ་ལས་འབྲལ་ན་ཟག་བཅས་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་མ་འོངས་པ་འཐོབ་ཀྱི་ཟག་མེད་མ་ཡིན་ཏེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་དང་དང་པོའི་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཟག་མེད་འཐོབ་སྟེ་དེའི་གཉེན་པོའི་རིགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟད་པ་ཤེས་པའི་དུས་ན་ཟག་མེད་དུ་མ་ཟད་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མི་སྡུག་པ་དང་དབུགས་རྔུབ་འབྱུང་རྗེས་དྲན་དང་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་འཐོབ་སྟེ། སྤྲོག་མ་ཐག་པ་བཅད་པ་དབུགས་ཕྱིན་པ་ལྟར་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་ཐོབ་པ་བཅད་དེ་རང་གི་སེམས་ལ་རྒྱལ་སྲིད་ཆེན་པོ་ཐོབ་པས་ཆོས་དགེ་བ་རྣམས་སྐྱེས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་བསུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱལ་སྲིད་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ན་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱིས་བསུ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་ས་ཀུན་ཏེ་འདོད་པའི་རྟེན་ལ་ཁམས་གསུམ་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པར་ཁམས་གཉིས་དང་གཅིག་སྟེ་ས་ལའང་དེ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་གང་རྙེད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་འཐོབ་པའམ་ཞེ་ན༌། སློབ་དཔོན་སྔོན་འཁོར་བར་འདྲིས་པ་གང་རྣམ་པར་ཉམས་པ་ལས་རྙེད་ཅིང་མངོན་དུ་བྱས་པ་ནི་མ་འོངས་པ་མི་འཐོབ་སྟེ་སྔར་ཐོབ་པ་བཏང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྔར་མི་འདྲིས་བ་ཟག་མེད་དང་མཐུན་པའི་བསམ་གཏན་ཚད་མེད་ལ་སོགས་པ་མངོན་དུ་འགྱུར་ན་དེ་དང་མཐུན་པ་ཁོ་ན་མ་འོངས་པ་འཐོབ་བོ་ཞེའོ། །སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་བཞེད་དོ། །གཞན་དག་ནི་ཚེ་གཅིག་གི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཐོབ་པ་བཏང་བའི་ཕྱིར་ཚེ་འདི་ལ་རྣམ་པར་ཉམས་པ་ལས་རྙེད་པ་ནི་མི་འཐོབ་ལ། རྙེད་པ་བརྗེད་པའི་ཕྱིར་ཚེ་རབས་གཞན་ན་རྙེད་པ་འཐོབ་བོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གསུམ་པ། ཞར་ལ་འཐོབ་པའི་རབ་དབྱེ་ནི།

འཐོབ་པ་རྙེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་གྱི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ནི་མ་འོངས་པ་རྙེད་པ་ནི་རྙེད་པ་འཐོབ་པ་དང་། བསྟེན་པ་ནི་ཡང་ཡང་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་ལ་བསྟེན་པ་འཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ་དེ་དག་ནི་དགེ་བ་འདུས་བྱས་ཀྱི་འཐོབ་པའོ། །གཉེན་པོ་ནི་ལམ་ཡིན་པས་དེ་འཐོབ་པ་དང༌། ཐག་སྲིང་བའི་འཐོབ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཐོབ་པ་གཅོད་པ་ཡིན་པས་དེ་གཉིས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་སྤང་པའི་དོན་དུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དགེ་བ་ཡིན་པས་རྙེད་པ་དང་བསྟེན་པ་འཐོབ་ལ། ཟག་བཅས་ཡིན་པས་གཉེན་པོ་དང་ཐག་སྲིང་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ཟག་བཅས་ལས་བཞི་འཐོབ་སྟེ་གཞན་ལའང་ཅི་རིགས་བར་སྦྱར་རོ། །ཉི་འོག་པ་ནི་འཐོབ་པ་དྲུག་སྟེ། དེ་དག་དང་སྡོམ་པ་དང་རྣམ་པར་/འཇིག་པ་35འཐོབ་པའོ་ཞེའོ། །ཁ་ཆེ་བ་ནི་དབང་པོ་སྡོམ་པ་ནི་སྡོམ་པ་འཐོབ་པ་དང༌། ལུས་ལ་དམིགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐག་སྲིང་བ་ནི་རྣམ་པར་འཇིག་པ་འཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དང་པོ་ནི་དྲན་ཤེས་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པར་བཤད་ཟིན་ལ། གཉིས་པ་ནི་ལུས་འདི་ལ་ཀླད་པ་དང་ཀླད་རྒྱས་དང་སྐྲ་དང་སེན་མོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་དེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ལ་དམིགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐག་སྲིང་བ་ཡིན་པས་རིམ་པ་བཞིན་གཉེན་པོ་དང་ཐག་སྲིང་བ་འཐོབ་པར་འདུས་སོ་ཞེས་པའམ། གཉི་ག་ཡང་གཉི་གའི་ཁོངས་སུ་འདུས་པར་བཤད་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་པར་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ།།

ལྔ་པ། ཤེས་པས་བསྡུས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་གཉིས་ལས། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ནི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཟད་ཤེས་ཀྱི་ཚེ་ཡོན་ཏན་འཐོབ་པ་སྤྱིར་བཤད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཁོ་ནས་རྙེད་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་ལ་གསུམ་ལས་དང་པོ་བསྟན་པ་ནི།

སངས་རྒྱས་ཁོ་ནས་བརྙེས་པའི་ཆོས་ནི་གཞན་དུ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པས་མ་འདྲེས་པ་སྟེ་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །གཞན་ལས་སྤྱོད་པ་དང་རྟོགས་པས་བསྡུས་པ་དྲུག་དྲུག་དང་ཡེ་ཤེས་དང་ཕྲིན་ལས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་གསུམ་གསུམ་སྟེ། རྒྱན་ལས། སྤྱོད་པ་དང་ནི་རྟོགས་པ་དང༌། །ཡེ་ཤེས་དང་ནི་ཕྲིན་ལས་ཀྱིས། །ཞེས་གང་གསུངས་པའོ།།

གཉིས་པ། བཤད་པ་ལ་བཞི་ལས༌། དང་པོ། སྟོབས་བཅུ་ནི།

གནས་དང་གནས་མིན་པ་ནི་སྲིད་པ་དང་མི་སྲིད་པའམ། ཡང་ན་བུད་མེད་སངས་རྒྱས་བྱེད་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ལ་སྐྱེས་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་མདོར་ན་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་མཁྱེན་པ་ནི་ཆོས་བཅུར་ཕྱེ་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་ཐམས་ཅད་དང༌། ཆོས་ཤེས་ཀྱིས་ལྔ་དང་། རྗེས་ཤེས་ཀྱིས་བདུན་དང་། སྡུག་ཀུན་ཤེས་པས་དྲུག་དང༌། འགོག་ཤེས་ཀྱིས་འདུས་མ་བྱས་དགེ་བ་གཅིག་པུ་དང༌། ལམ་ཤེས་ཀྱིས་ཟག་མེད་གཉིས་དང༌། ཕ་རོལ་སེམས་ཤེས་ཀྱིས་གསུམ་དང༌། ཟད་མི་སྐྱེ་ཤེས་ཀྱིས་འདུས་མ་བྱས་ལུང་མ་བསྟན་མ་གཏོགས་པ་ཆོས་དགུ་སྟེ་སྤྱིར་ཤེས་པ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །ལས་དང་དེའི་འབྲས་བུ་རྣམ་སྨིན་ནི་ཟག་བཅས་ཏེ་སྡུག་ཀུན་གྱིས་བསྡུས་པས་དེ་མཁྱེན་པ་ནི་འགོག་ཤེས་དང་ལམ་ཤེས་མ་གཏོགས་པ་ཤེས་པ་བརྒྱད་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་དང་སོགས་པ་སྟེ་རྣམ་ཐར་བརྒྱད་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་དང་སྙོམས་འཇུག་གཉིས་དང་མཐར་གནས་དགུ་རྣམས་དང༌། དད་སོགས་དབང་པོ་ཆུང་འབྲིང་ཆེན་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་གཅོ་བོ་དང་གཅོ་བོ་མ་ཡིན་པ་ནི་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་སྟེ་དེ་མཁྱེན་པ་དང༌། ཕ་རོལ་པོ་སངས་རྒྱས་དང་རང་རྒྱལ་ལ་སོགས་ལ་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པ་དང༌། ཁམས་ནི་སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་གིས་སྔོན་གོམས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པའི་བསམ་པའོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེ་ཡང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཁྱད་པར་ཡིན་པས་དེ་རྣམས་མཁྱེན་པའི་བར་ནི་ཟག་བཅས་སྡུག་ཀུན་དང་ཟག་མེད་ལམ་སྟེ་འགོག་ཤེས་མ་གཏོགས་པ་ཤེས་པ་དགུའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་ནི་དམྱལ་བར་འགྲོ་བའི་ལམ་ནས་ལྷར་འགྲོ་བའི་ལམ་དང་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་བར་ཏེ་འགོག་པ་དང་བཅས་པ་གཟུང་ངོ༌། །དེ་ལས་དང་པོ་ལྔ་ནི་རྒྱུ་ཡིན་པས་འབྲས་བུ་དེ་རྣམས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པའམ་ལམ་ཡིན་ལ། ལམ་ཡང་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ་བྲལ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་འགོག་པ་སྒྲུབ་པར་ཇི་ལྟར་རུང་ཞེ་ན། དེར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རམ་སྒྲུབ་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ལམ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་དག་མཁྱེན་པར་གཟུང་ན་ཤེས་པ་བཅུ་དང་འམ་ཞེས་པས་ལམ་ཉིད་མཁྱེན་པར་བཟུང་ན་འགོག་ཤེས་བོར་བ་དགུའོ། །སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་དྲན་དང་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་རྣམ་པ་དུ་མ་རྗེས་སུ་དགོངས་ཏེ་ཚེ་གཅིག་དང་གཉིས་ལ་སོགས་པ་ནས་འཇིག་ཆགས་ཀྱི་བསྐལ་པ་དུ་མའི་བར་དུ་རྗེས་སུ་དགོངས་ཏེ། བདག་མིང་ནི་འདི་ཞེས་བྱ། རིགས་དང་རུས་ནི་འདི་ལྟ་བུ། ཁ་ཟས་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཟ་ཟ། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ནིའདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཉམས་སུ་མྱོང་། ཚེ་ནི་འདི་ཙམ་ཐུབ། ཡུན་ནི་འདི་སྲིད་ཅིག་གནས་གནས། བདག་གནས་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེས་སོ། །དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ནི་འདིར་སྐྱེས་སོ་ཞེས་སྔོན་གྱི་གནས་རྣམ་པ་དུ་མ་རྣམ་པ་དང་བཅས་ཡུལ་ཕྱོགས་དང་གླིང་གཞི་དང་བཅས་པར་དགོངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ལྷའི་སྤྱན་རྣམ་པར་དག་པ་མི་ལས་འདས་པས་སེམས་ཅན་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་དང་ཁ་དོག་བཟང་བ་དང་ངན་པ་རྣམས་གཟིགས་ལ། སེམས་ཅན་ལས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་བདེ་འགྲོ་ལ་སོགས་པར་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་ཡང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ལྟར་རང་མཚན་གྱི་རྣམ་པ་མཁྱེན་པས་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཟག་པ་རྣམས་ཟད་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ཆོས་ཁོ་ན་ལ་ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རང་གི་ཤེས་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ། བདག་གི་ཟག་པ་ཟད་དོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བསྟེན་ཏོ། །བྱ་བ་བྱས་སོ། །འདི་ལས་སྲིད་པ་གཞན་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་པ་སྟེ་ཟག་པ་ཟད་པ་ཉིད་མཁྱེན་པར་གཟུང་ན་འགོག་ཤེས་ཆ་དང་བཅས་པ་ལྔ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་སྟེ་དྲུག་གམ་ཟག་པ་ཟད་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་གཟུང་ན་བཅུ་ཡིན་ནོ།།

ས་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་དང་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པོ་དག་ཁོ་ན་ན་ཡོད་ལ། ལྷག་མ་བརྒྱད་ནི་འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་ས་དྲུག་གཟུགས་མེད་བཞི་སྟེེ་ས་དེ་རྣམས་ལས་ཟག་མེད་ཅི་རིགས་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཀུན་ཡོད་ཅིང༌། ཉེར་བསྡོགས་བདུན་འོག་ས་སྤང་བའི་དོན་དུ་ཞི་རགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ། །རྟེན་འཛམ་གླིང་གི་སྐྱེས་པ་ཁོ་ན་འོ། ཅིའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཁོ་ནའི་རྒྱུད་ལ་མངའ་བ་འདི་དག་སྟོབས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་ཏེ་འདི་ལྟར་དེ་དག་རང་གི་ཡུལ་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མི་མངའ་བར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ནའོ། །གཞན་དག་ནི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པས་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་རིའི་བུས་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་འདོད་པ་ཕྱིར་བཏང་བ་དང་། བྱ་ཁྲས་གཙེས་པའི་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བའི་མཐའ་མ་ཤེས་པ་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་ཐུགས་ཀྱི་སྟོབས་མཐའ་ཡས་ན་སྐུ་ལ་ཇི་ཙམ་མངའ་ཞེ་ན། སྐུ་ལ་ནི་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུའི་སྟོབས་མངའ་འོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་ཚིགས་རེ་རེ་ནའོ་ཞེས་ཏེ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུའམ་ཐམས་ཅད་ནའོ་ཞེས་འཆད་དོ། །བཙུན་པ་ནི་ཐུགས་སྟོབས་ལྟར་མཐའ་ཡས་ཏེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེ་བཟོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེའོ། །རུས་པའི་ཚིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་རིམ་པ་བཞིན་ཀླུའི་མདུད་པ་དང་ལུ་གུ་རྒྱུད་དང་གཟེར་བུས་བཏབ་པ་ལྟ་བུའོ། །སྟོབས་དེའི་ཚད་ནི་གླང་ཆེན་ཕལ་པ་དང་སོགས་ཏེ་སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་དང་ཚན་པོ་ཆེ་དང་རབ་གནོན་དང་ཡན་ལག་མཆོག་དང་སྟོབས་མཆོག་དང་སྲིད་མེད་གྱི་བུ་དང་བདུན་གོང་ནས་གོང་དུ་བཅུས་འགྱུར་དུ་ཀླགས་པའམ། ཁ་ཅིག་དེ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུའི་སྟོབས་ཕྱེད་དོ་ཞེས་ཏེ་སློབ་དཔོན་ནི་ཆེས་ཆེ་བ་དེ་ལྟར་རུང་ངོ་ཞེས་བཙུན་པའི་གཞུང་འཛུགས་སོ། །གཞན་དུ་ན་ལྷས་བྱིན་གྱིས་བསད་པའི་གླང་པོ་ཆེ་ཞབས་ཀྱི་མཐེ་བོས་རྭ་བ་དང་འོབས་བདུན་ཟློ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་སོ། །དེའི་ངོ་བོ་ནི་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་ཁྱད་པར་རམ་གཞན་དག་བདུན་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་འབྲས་གཟུགས་སོ་ཞེའོ།།

གཉིས་པ་ནི།

མི་འཇིགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་མདོ་ལས། ཀྱེ་མ་ང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ལ་འདི་ནི་ཆོས་འདི་དག་སངས་མ་རྒྱས་སོ་ཞེས་ང་ལ་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་གང་ཡང་རུང་བ་འགའ་འང་ཆོས་དང་མཐུན་པས་རྒོལ་ཞིང་གླེང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ངོ༌། །དེས་ན་བདག་བདེ་བ་ཐོབ་པ་དང་འཇིགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཅིག་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པར་གནས་ཏེ། ཁྱུ་མཆོག་གི་གནས་རླབས་པོ་ཆེ་ཞལ་གྱིས་འཆེ་ཞིང་ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་དག་པར་སྒྲོགས་པ་འདི་ནི་མི་འཇིགས་པ་དང་པོའོ། །ང་ཟག་པ་ཟད་པ་ལ་འདི་ན་ཟག་པ་འདི་དག་མ་སྤངས་སོ་ཞེས་པ་གཉིས་པ་དང༌། འདི་ན་ངས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་སུ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་བསྟེན་ན་བར་དུ་མི་གཅོད་དོ་ཞེས་པ་གསུམ་པ་དང༌། འདི་ན་ངས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ལམ་གསུངས་པ་ལ་ངེས་པར་མི་འབྱིན་ནོ་ཞེས་པ་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ་བཞི་པའོ། །དེ་དག་ནི་ཇི་ལྟར་ཏེ་དཔེར་ན་སྟོབས་དང་པོ་ནི་ཤེས་པ་བཅུ་ཡིན་པ་ལྟར་མི་འཇིགས་པ་དང་པོའང་ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པས་ཤེས་པ་བཅུ་ཡིན་ལ། སྟོབས་བཅུ་པ་ཤེས་པ་དྲུག་གམ་བཅུ་ཡིན་པ་ལྟར་གཉིས་པ་ཡང་ཟག་པ་ཟད་པ་ཉིད་གཟུང་ན་དྲུག་དང་རྒྱུད་ཀྱི་གཟུང་ན་བཅུའོ། །སྟོབས་གཉིས་པ་ཤེས་པ་བརྒྱད་ཡིན་པ་ལྟར་གསུམ་པའི་བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་ནི་ཟག་བཅས་ཅི་རིགས་པ་སྟེ་སྡུག་ཀུན་ཡིན་པས་ཤེས་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་མཁྱེན་ལ། སྟོབས་བདུན་པ་ཤེས་པ་དགུའམ་བཅུ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་བཞི་པའང་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ལམ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་གཟུང་ན་བཅུའམ་ལམ་ཁོ་ན་གཟུང་ན་འགོག་ཤེས་བོར་བ་དགུའོ། །མི་འཇིགས་པའི་དོན་ནི་མི་སྐྲག་པ་སྟེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཤེས་པ་དེ་རྣམས་སོ་ཞེས་དང༌། སློབ་དཔོན་ནི་ཤེས་པ་དེས་བྱས་པའི་མི་སྐྲག་པའོ་ཞེའོ།།

གསུམ་པ་ནི།

མདོ་ལས། འདི་ནི་སྟོན་པ་ཐུགས་བརྩེ་བ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་དོན་བཞེད་པ་ཕན་པར་བཞེད་པ་ཐུགས་རྗེ་སྟེ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་འདི་ནི་ཁྱེད་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ། འདི་ནི་ཁྱེད་ལ་བརྩེ་བར་བྱེད་པ། འདི་ནི་ཁྱེད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་བྱེད་པའོ་ཞེས་ཆོས་སྟོན་པ་མཛད་ཅིང་ཉན་ཐོས་དེ་དག་དེ་ལ་ཉན་པར་བྱེད་རྣ་བ་གཏོད་པར་བྱེད་ཀུན་ཤེས་པའི་སེམས་ཉེ་བར་འཇོག་པར་བྱེད་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ལས་མི་འགལ་བར་བྱེད་ན། དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་ཏུ་དགྱེས་བར་ཡང་མི་འགྱུར། ཡིད་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཐུགས་ཡ་ཡ་པོར་ཡང་མི་འགྱུར་གྱི། དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དུ་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞུགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་དང་འགལ་བར་བྱེད་པའི་བར་དུ་གྱུར་ཡང༌། དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མནར་སེམས་སུ་ཡང་མི་མཐར་མི་བཟོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། འཚིགས་པ་ཡང་མི་མངའ། ཐུགས་ལ་མ་རངས་པ་ཡང་མི་མངའི། དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དུ་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞུགས་པ་དང༌། འཁོར་ཆ་གཉིས་སུ་གྱུར་ཀྱང་སྔ་མ་ལྟར་མི་འགྱུར་བར་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དུ་བཏང་སྙོམས་སུ་གཞུག་པའོ། །དེ་ལ་གསུམ་པོ་ནི་ཞེས་དང་པོར་བླངས་ལ། ཆགས་སྡང་སོགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་མ་བརྗེད་པའི་དྲན་པ་དང་བྱ་བ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པའི་ཤེས་བཞིན་གྱི་བདག་ཉིད་དོ། །ཅི་ཉན་ཐོས་འགའ་ཞིག་ལའང་རྒྱུ་དེས་དགའ་བ་དང་མནར་སེམས་པ་མི་འབྱུང་ན་སངས་རྒྱས་ཁོ་ནའི་མ་འདྲེས་པར་གཞག་ཅེ་ན། དེ་ཉིད་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཊཱིཀ་བྱེད་དག་གིས་སྔོན་ཉོན་མོངས་པ་སྤྱད་པའི་མཐུས་ལུས་ངག་གཡོ་བའི་རྒྱུ་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་སེམས་ལ་ཡོད་པའོ་ཞེས་དང༌། བཙུན་པ་གོ་ཆ་མཐའ་ཡས་ཀྱིས་བག་ཆགས་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །སློབ་དཔོན་ནི་དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆེ་བ་ཡིན་པས་དེ་ཁོ་ན་མ་འདྲེས་པར་བཞག་སྟེ་འབྲས་བུ་བཟང་པོ་ཞིང་གི་ཆེ་བ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེའོ།།

བཞི་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི།

འཇིག་རྟེན་ལ་ཉིན་མཚན་དུས་དྲུག་ཏུ་སུ་ནི་དར་སུ་ནི་རྒུད་སུ་ནི་སྨིན་སུ་ནི་མ་སྨིན་པ་སྨིན་པར་བྱེད་སུ་ནི་སྨིན་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚོན་གྱིས་བརྟོལ་རན་ཅེས་གཟིགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་བློ་སྟེ་ཤེས་རབ་དགེ་བར་སྐྱེས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གྲངས་མེད་གསུམ་དུ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་པོས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་ཅར་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཅིག་པར་དགོངས་ཤིང་རྗེས་སུ་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྤྱོད་ཡུལ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ཐམས་ཅད་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་དགོངས་པའི་ཐུགས་རྗེ་མཉམ་པར་ཏེ་འདྲ་བར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདི་ཉིད་ཆེས་ཆེ་སྟེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་རྣོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་སྙིང་རྗེ་དང་ཁྱད་པར་ཅི་ཞེ་ན། ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། ངོ་བོ་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་མེད། །དམིགས་པ་ཁམས་གཅིག་ཁམས་གསུམ་པ། །རྣམ་པ་སྡུག་བསྔལ་གཅིག་དང་གསུམ། །ས་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་བཞི་པ། །རྒྱུད་ནི་ཉན་ཐོས་སོགས་དང་རྒྱལ། །ཐོབ་པ་འདོད་དང་སྲིད་རྩེའི་བྲལ། །དོན་ནི་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོབ་སྐྱོབ། །ལས་ནི་མི་འདྲ་འདྲ་བར་མཛད། །ཅེས་པའོ། །མཉམ་མི་མཉམ་གྱིས་མཇུག་བསྡུ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མཉམ་མམ་ཞེ་ན་མ་ངེས་ཏེ།

འདི་ལ་གཉིས་ལས། དངོས་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་འགྲུབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་ནམ་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་ཀྱང་ཊཱིཀ་བྱེད་དག་གིས་བཤད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་མཐའ་དག་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ་དེ་གྲུབ་པ་དང༌། འགྲོ་བའི་དོན་ནི་མཐོ་རིས་དང་བྱང་གྲོལ་ཡིན་ལ་སྤྱོད་ནི་མཛད་པ་སྟེ་འགྲོ་བ་རྣམས་དེ་ལ་འགོད་པར་མཛད་པས་སོ། །རྒྱུ་གསུམ་པོ་དེས་ནི་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྐུ་ཚེ་དང་རིགས་དང་སྐུ་བོང་ཚོད་ཀྱིས་ནི་མཉམ་པ་མིན་ཏེ། དུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཚེ་རིང་ཐུང་དང་མཐུན་པར་སྟོན་པ་དང༌། རིགས་ཀྱང་རྒྱལ་རིགས་དང་བྲམ་ཟེ་ཇི་ལྟར་བཀུར་བ་དང༌། དེའི་ནང་ཚན་གདུང་ཡང་འོད་སྲུང་དང་གོའུ་ཏ་མ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་ན་བཀུར་བ་དེ་ལྟར་སྟོན་པ་དང༌། བོང་ཚོད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ས་ལས་སྐུ་ཚེའང་མི་མཉམ་པར་བཤད་དོ།།

གསུམ་པ། ཡོན་ཏན་གསུམ་པོ་རྒྱས་པར་དབྱེ་བ་ནི།

རྒྱུ་བཞིས་ཚོགས་གཉིས་ཐམས་ཅད་དང༌། །ཡུན་རིང་རྒྱུན་དང་གུས་པར་གོམས། །འབྲས་བཞི་ཡེ་ཤེས་སྤངས་པ་དང༌། །མཐུ་དང་གཟུགས་སྐུའོ་ཡེ་ཤེས་བཞི། །ཐམས་ཅད་རྣམ་ཀུན་མ་བསྟན་དང༌། །མ་འབད་པར་མཁྱེན་སྤངས་པ་བཞི། །ཉོན་མོངས་ཀུན་སྤངས་གཏན་དུ་སྤངས། །བག་ཆགས་སྙོམས་འཇུག་སྒྲིབ་སྤངས་པའོ། །མཐུ་ཡང་རྣམ་བཞི་ཕྱི་ཡི་ཡུལ། །སྤྲུལ་སྒྱུར་བྱིན་གྱིས་རློབ་ལ་མངའ། །སྐུ་ཚེ་གཏོང་དང་བྱིན་རླབས་མངའ། །བསྒྲིབས་མཁའ་རིང་གཤེགས་ཆུང་ངུར་འཇུག །ཡ་མཚན་ནར་མར་སྟོན་པ་འོ། །གཟུགས་སྐུ་རྣམ་བཞི་མཚན་དཔེ་སྟོབས། །སྐུ་གདུང་རྡོ་རྗེ་ལྟར་སྲ་བའོ། །ཕན་པ་ངན་སོང་གསུམ་པོ་དང༌། །འཁོར་བ་ལས་ཐར་མཛད་པ་འམ། །ཐེག་གསུམ་བདེ་འགྲོར་འགོད་པ་སྟེ། །དགག་སྒྲུབ་གཙོར་བྱས་བཞི་ཚན་གཉིས། །ཞེས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་མདོར་བསྡུས་པ་ཡིན་གྱི། རྒྱས་པར་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་སྐུ་ཚེ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དུ་མར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ན་མཐའ་མཁྱེན་པ་དང་བརྗོད་པར་མི་སྤྱོད་དོ། །བྱིས་པ་རང་གི་ཡོན་ཏན་དབུལ་བས་མོས་པ་བཅོམ་པ་རྣམས་ནི་གཞལ་དུ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་ཐོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་དང་དེའི་ཆོས་ལ་གུས་པར་མི་བྱེད་ལ། མཁས་པ་རྣམས་ནི་རྐང་གི་ཁོང་ནས་ཀྱང་དེ་དང་དེའི་ཆོས་ལ་རབ་ཏུ་དང་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་དེས་ན་རྣམ་སྨིན་མ་ངེས་པ་སྡིག་པའི་ཚོགས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་གནས་སྐབས་ལྷ་མིའི་ལེགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོངས་བ་དང༌། མཐར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་འབྲས་བུ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དང༌། མྱུར་བ་དང༌། མཐའ་བཟང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང༌། གང་དག་རྒྱལ་བ་རྣམ་འདྲེན་ལ། །བྱ་བ་ཆུང་ངུ་བྱེད་གྱུར་པའང༌། །དེ་དག་མཐོ་རིས་སྣ་ཚོགས་དག །བགྲོད་ནས་བདུད་རྩིའི་གོ་འཕང་འཐོབ། །ཅེས་གསུངས་སོ།།

གཉིས་པ་མཐུན་མོང་བ་ལ་གཉིས་ལས་དང་པོ་མདོར་བསྟན་ནི།

ཆོས་དེ་རྣམས་མ་ཡིན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གཞན་དག་སློབ་མ་ཉན་ཐོས་དང་ཐུན་མོང་བ་ཡིན་པ་དང་ཁ་ཅིག་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ཡང་ཡིན་པ་ཡོད་དེ། སངས་རྒྱས་ལ་མངའ་བ་དེ་དང་རིགས་འདྲ་བ་དེ་དག་ལའང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་རིམ་པ་བཞིན་ཉོན་མོངས་མེད་ནས་སྨོན་ནས་ཤེས་དང་སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་དང་མངོན་ཤེས་དྲུག་པ་དང་འགོག་པའི་རྣམ་ཐར་ལྟ་བུ་དང༌། དང་པོ་ལྔ་དང་སོགས་ཀྱིས་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་དང་ཚད་མེད་དང་རྣམ་ཐར་བདུན་དང་ཟིལ་གནོན་ཟད་པར་དང་སྟོང་ཉིད་མཚན་མེད་སྨོན་མེད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལྟ་བུའོ།།

གཉིས་པ་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཀྱི་འཕགས་པ་དང་ཐུན་མོང་བ་ལ་བཞི་ལས་དང་པོ་ཉོན་མོངས་མེད་པ་ནི།

དགོས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་འགའ་ཞིག་སྔར་བདག་ཉིད་སྨད་འཚོང་དང་ཟློས་གར་མཁན་ལ་སོགས་པར་སྐྱེས་ཏེ་དེས་བདག་དང་གཞན་དག་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པས་རྒྱུ་བྱས་ནས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་རྗེས་སུ་དྲན་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་དེ་ལྟར་གྱུར་ན་བདག་ལྟ་བུ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡོད་ན་གནས་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་དམིགས་ནས་ཕ་རོལ་ཉོན་མོངས་སྐྱེས་ན་མ་རུང་བར་འགྱུར་བས་ཅི་ནས་ཀྱང་དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་བར་བྱའོ་སྙམ་པས་འཇུག་སྟེ་དེའི་དོན་དུའོ། །ཉོན་མོངས་མེད་པའི་ངོ་བོ་ནི་གཙོ་བོ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་སྟེ་ཤེས་རབ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་བདག་ལ་དམིགས་ནས་ཕ་རོལ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་འགའ་ཡང་སྐྱེ་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་ལངས་ནས་ཀྱང་དེ་དང་མཐུན་པར་བྱེད་པའོ། །འདི་ནི་གཞན་གྱི་སེམས་སྲུང་བའི་ཐབས་ཡིན་གྱི་དེའི་མཐུས་ཉོན་མོངས་མི་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ས་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཡ་མཐའ་བཞི་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་ལམ་སླ་བའི་མཆོག་ཡིན་པས་སོ།།

གང་ཟག་ནི་མི་གཡ་ོབའི་ཆོས་ཅན་གྱིས་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་དབང་བརྟུལ་ཡང་ཉམས་པ་སྲིད་ན་མན་ཆད་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་སོ། །སངས་རྒྱས་ནི་ཉོན་མོངས་སྐྱེས་པ་འདུལ་བའི་ཐབས་མཁས་པའི་ཕྱིར་ཐབས་དེ་ལ་མི་འཇུག་གོ །གང་སྤེལ་ལས། སངས་རྒྱས་ལ་དེ་མངའ་ན་སོར་ཕྲེང་ཅན་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་ཞེ་ན། གཞན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་གཏན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་སྐྱེ་བ་བཏང་སྙོམས་སུ་མཛད་པ་ཡིན་ལ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་བསམ་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བས་གཏན་དབྱུང་མི་ནུས་ཤིང་རེ་ཞིག་སྤོང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །རྟེན་ནི་གླིང་གསུམ་གྱི་མིས་སྐྱེད་དེ་རྟེན་དེ་ལ་དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་པ་ཞིག་གིས་སྔར་མིའི་རྟེན་ལ་གོང་དུ་བསྟན་པ་ལྟར་གྱུར་པ་དྲན་ནས་ཕ་རོལ་གྱི་ཉོན་མོངས་འགོག་པའི་ཐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་ཡང་དེ་ལྟ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་པར་གཏོགས་པ་དང༌། སྐྱེས་ཟིན་སྤང་མི་ནུས་པའི་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། གཞིར་བཅས་སྒོམ་སྤང་གིས་བསྡུས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ་ཕ་རོལ་པོའི་ཉོན་མོངས་པ་བདག་ལ་སྐྱེ་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞི་མེད་མཐོང་སྤང་གི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་འགྲོ་རྣམས་རང་ས་མཐའ་དག་ལ་དམིགས་པས་སྤང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པས་འདི་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ནོ།།

གཉིས་པ་སྨོན་ནས་ཤེས་པ་ནི། འདི་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨོན་པའམ་བསམ་པ་སྔར་བཏང་ནས་རབ་མཐའི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་དེའི་ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་པ་སྟེ། དེའང་ངོ་བོ་དང་ས་དང་གང་ཟག་དང་རྟེན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་ཡིན་ལ། དེའི་དམིགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དེ་ཉོན་མོངས་པ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་གྱི་དེ་མ་ཡིན་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའང་ཡིན་པས་དེའི་ཡུལ་དུ་རུང་བ་བཞི་པ་མན་ཆད་དོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་དེས་གཟུགས་མེད་མི་མཁྱེན་ཏེ་བཞི་པའི་ས་པ་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་རང་དང་འོག་ས་ཁོ་ནའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་རྒྱུ་མཐུན་པ་དང་སྤྱོད་པའི་ཁྱད་པར་ལས་ཤེས་སོ་ཞེའོ། །གཞན་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པ་འགའ་ཡང་མེད་པས་དེས་གཟུགས་མེད་ཀྱང་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གསུམ་པ་ནི། དེ་བཞིན་ཏེ་གང་ཟག་དང་རྟེན་ཉོན་མོངས་མེད་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་སོགས་ཀྱང་མི་གཡོ་བ་དང་མིས་སྐྱེད་དོ། །གཞན་ནི་ཐ་དད་དེ་དང་པོ་གསུམ་ནི་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་མིང་དང་དོན་དང་ངག་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་ཞེས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆོས་རིག་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་དོན་དུ་མ་ལ་འཇུག་ཀྱང་འདིར་བསྟན་པའི་ཆོས་ཡིན་པས་མིང་ཚིག་ཡི་གེའི་ཚོགས་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་དང༌། དོན་རིག་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འདོད་པའམ། དོན་གྱི་མཆོག་མྱང་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པ་སྟེ། གང་སྤེལ་ཡང་ཕྱི་མ་ལྟར་འཆད་དོ། །ངག་གམ་ངེས་ཚིག་རིག་པ་ནི་རྟགས་དང་དུས་དང་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ངག་གི་སྦྱོར་བ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དམིགས་པའང་དེ་རྣམས་སོ།།

བཞི་པ་སྤོབས་པ་རིག་པའི་རིགས་པ་ནི། དོན་དང་འབྲེལ་བ་དང་ཐགས་ཐོགས་མེད་པ་ནི་ཐོགས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་བརྗོད་པ་ལ་དབང་བ་སྟེ་དེ་ལྟར་བརྗོད་ནུས་པའི་ཤེས་པ་དང་ལམ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་བ་གསལ་བར་བྱ་བ་སྟེ་མི་བརྗེད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ལ་དབང་ཞིང་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་ཡིན་པས་དེའི་དམིགས་པ་ངག་དང་ལམ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་གང་སྤེལ་གྱིས་ཆོས་དོན་གཉིས་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་ཤེས་པ་ཡིན་ཞིང་རྣལ་འབྱོར་པའི་བདག་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། དེས་སྤོབས་ཀྱིས་གཞན་ལ་སྟོན་མཁས་པ་དང༌། དྲི་བ་དང་བཤད་པ་གཏན་ལ་དབབ་པ་དང་སྤང་པ་ཤེས་ཤིང་གཞན་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ།།

དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ནི་སྤོབས་པ་རིག་པ་ངག་ལ་དམིགས་ན་སྡུག་ཀུན་དང་ཆོས་རྗེས་དང་ཟད་མི་སྐྱེ་ཤེས་དང་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ལ་དམིགས་ན་ལམ་དང་ཆོས་རྗེས་དང་ཟད་མི་སྐྱེ་ཤེས་དང་ཀུན་རྫོབ་དང་སེམས་ཤེས་ཏེ་མདོར་ན་ཤེས་པ་དགུའོ། །ས་ནི་ངག་དང་ལམ་གང་རུང་ལ་དམིགས་པས་འདོད་པ་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་ས་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་དོན་རིག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འདོད་པ་དེའི་ལྟར་ན་ཤེས་པ་བཅུ་པོ་ཅི་རིགས་པའམ། དོན་མྱང་འདས་ཉིད་གཟུང་ན་འགོག་ཤེས་ཆ་དང་བཅས་པ་དྲུག་དང་དེ་ནི་ས་ཀུན་ནའོ། །གཞན་ཆོས་དང་ངེས་ཚིག་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་སྟེ་མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་དང་དག་ལ་དེ་དང་དེར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་རིག་ནི་འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་བཞི་སྟེ་ས་ལྔ་ན་ཡོད་ཀྱི་གཟུགས་མེད་ན་མེད་དེ་མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངག་དང་ངེས་པའི་ཚིག་ནི་དོན་གཅིག་སྟེ་འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཁོ་ན་ན་ཡོད་ཀྱི་གཉིས་པ་སོགས་ན་མེད་དེ་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱབ་པ་ཡོད་དེ་མདོ་ལས། བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་ནས་ཚིག་ཏུ་སྨྲའི་མ་བརྟགས་མ་དཔྱད་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་སྤེལ་གྱིས་ཀྱང༌། ཁྱད་པར་ཅན་དང་གཉིས་པ་སོགས་ན་མེད་དེ་ཀུན་སློང་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་དག་འཐོབ་པའི་སྔོན་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་རྩིས་དང་བཀའ་དང་སྒྲ་རིག་པ་དང་གཏན་ཚིགས་རིག་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་ཟེར་ལ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་བཀའ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །གང་ལ་ཡོད་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་གཞན་དག་ཀྱང་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་ཏེ་གང་གཅིག་མ་ཚང་བར་གཞན་དེ་རྣམས་ཐོབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཐོབ་ཚུལ་ནི་གང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞེ་ན། ཡོན་ཏན་དྲུག་པོ་དེ་དག་རབ་མཐའ་བས་ཏེ་དེ་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པས་འཐོབ་བོ། །དེ་ནི་དབྱེ་ན་སྔར་གྱི་དྲུག་པོ་ལས་ངེས་ཚིག་ནི་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཐོབ་ཀྱིས་འདོད་པ་དད་དང་པོར་ངེས་པས་དེ་ཉིད་པོ་རབ་ལྔ་དང་དེ་དག་མ་ཡིན་པའི་རབ་མཐའ་སྟེ་རྣམ་པ་དྲུག་གོ །དེ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཡ་མཐའ་བཞི་པ་ཁྱད་པར་ཅན་འགའ་ཞིག་ཡིན་ཏེ་དེ་ནི་འདོད་པ་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་ལུགས་དང་མཐུན་མི་མཐུན་དུ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ་ས་ཀུན་གྱིས་རབ་མཐའ་དང་མཐུན་པར་བྱས་ནས་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའམ་འཕེལ་བའི་རབ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ལས་ཀྱང་རབ་དེའི་མུ་མཐར་ཕྱིན་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མུ་བཞི་པ་བཞིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་པ་ཉན་རང་དག་གིས་ནི་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་སྦྱོར་བ་འབད་རྩོལ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཙམ་གྱིས་མི་འཐོབ་བོ། །སངས་རྒྱས་ལ་ནི་དེ་ལས་བྱུང་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཡོན་ཏན་གང་མངོན་དུ་མཛད་ཀྱང་བཞེད་པ་ཙམ་ལ་རག་ལས་པའོ།།

གཉིས་པ་ཐུན་མོང་བ་ལ་ལྔ་ལས་དང་པོ་དབྱེ་བ་ནི།

རྫུ་འཕྲུལ་དང༌། ལྷའི་རྣ་བ་དང༌། ཡིད་དང་སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དང༌། སྔོན་གྱི་ཚེ་དང༌། འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པ་མངོན་དུ་བྱ་བ་ཡི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཞེས་རེ་རེ་ལ་སྦྱར་ཏེ་རྣམ་པ་དྲུག་གོ །དེ་དག་ཀྱང་རིམ་པ་བཞིན་རྫུ་འཕྲུལ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། དེའི་ཡུལ་སྤྲུལ་འགྲོ་དང༌། དེ་ཤེས་པ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་ཤེས་པ་དང༌། དེ་མངོན་དུ་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་དང༌། ལྷའི་རྣ་བའི་ནི་དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་དང༌། སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ནི་ཁྱད་པར་ཏེ་ཆགས་པ་དང་སྡང་བ་དང་རྨོངས་པ་ཞེས་པའམ། ཡང་ན་རྣམ་གྲངས་ནི་གོ་རིམ་ཏེ་སྔ་ཕྱིར་ཆགས་སོ་སྡང་ངོ་རྨོངས་སོ་ཞེས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་ཚེ་ནི་གནས་སྐབས་ཏེ་ཚེ་གཅིག་དང་གཉིས་ལ་སོགས་པ་དང༌། འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་བཟང་ངན་སྣ་ཚོགས་སུ་དང༌། ཟག་པ་རྣམས་ཟད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཤེས་པ་ནི་ཟག་ཟད་ཀྱི་མངོན་ཤེས་སོ། །ངོ་བོ་ནི་ཁ་ཅིག་ན་རེ་རྣམ་གྲོལ་ལམ་གྱི་བློ་ཤེས་རབ་སྟེ་དགེ་སྦྱོང་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་འདུས་བྱས་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་གཞན་བཞི་ནི་ཀུན་རྫོབ་པའི་རྣམ་པར་དམིགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང༌། སེམས་ལ་ཤེས་པ་ནི་ཟག་མེད་ཡིན་ན་ཆོས་རྗེས་དང་ལམ་ཤེས་དང༌། ཟག་བཅས་ཡིན་ན་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་སེམས་ཤེས་ཏེ་ལྔ་ཡིན་ནོ། །ཟག་པ་ཟད་པའི་མངོན་ཤེས་ནི་དེ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དྲུག་གམ་བཅུ་ཡིན་ནོ།།

གཉིས་པ། ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་དང་པོ་ལྔ་ནི།

བསམ་གཏན་དངོས་གཞི་བཞི་པ་དག་ན་སྟེ་ལམ་སླ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིག་རྣ་བའི་མངོན་ཤེས་གཉིས་དང་པོའི་ས་པར་གཏོགས་ཀྱང་གོང་མ་གསུམ་ལ་མཉམ་པར་གཞག་ནས་གོང་སར་དེ་གཉིས་མངོན་དུ་བྱེད་པས་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེ་རྣམས་གཟུགས་མེད་ན་མེད་དེ། སེམས་ཤེས་གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་ལམ་གྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྔོན་གནས་རྗེས་དྲན་ཡང་མཐར་གྱིས་རྗེས་སུ་དྲན་པས་འགྲུབ་པ་དང༌། གནས་དང་དུས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལྷག་མ་གསུམ་གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡང་བ་དང༌། རྣ་བའི་སྒྲ་དང༌། མིག་གི་སྣང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་ལས་དང༌། སེམས་ཤེས་ཀྱི་རང་གི་ལུས་འདི་འདྲ་བ་ལས་སེམས་འདི་འདྲ་བ་ཡིན་ལ་གཞན་ལ་རང་དེ་བཞིན་དུ་འདི་འདྲའོ་ཞེས་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་འདིས་མངོན་ཤེས་གྲུབ་ནས་གཟུགས་ལ་མི་ལྟོས་པར་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། སྔོན་གནས་རྗེས་དྲན་གྱི་རང་གི་ཡིད་ཤེས་འགགས་མ་ཐག་པའི་མཚན་མ་བཟུང་ནས་སྔར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་སེམས་ཀྱི་བར་སེམས་གང་ལ་མཚན་མར་བཟུང་བ་དེའི་དེ་མ་ཐག་པའི་གནས་སྐབས་གཞན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་ལས་མངོན་ཤེས་འགྲུབ་ལ། དེ་ཡང་བར་སྲིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཅིག་དྲན་ན་གྲུབ་པ་ཡིན་ཞིང་དེ་ནས་རིམ་གྱིས་དང་ཐོད་རྒལ་དུའང་དྲན་ཏེ་སྔོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཁོ་ནའོ། །འོ་ན་གནས་གཙང་མ་མི་དྲན་པར་འགྱུར་ཏེ་ཉམས་སུ་མ་མྱངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། རྟགས་མ་གྲུབ་སྟེ། ཉམས་སུ་མྱོང་བ་གཉིས་ལས་མཐོང་བས་མེད་ཀྱང་ཐོས་པས་ཉམས་སུ་མྱངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཊཱིཀ་བྱེད་གཉིས་འཆད་དོ། །ཟག་ཟད་ཀྱི་མངོན་ཤེས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་སྤེལ་གྱིས། ཚུལ་གནས་ཐོས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཉོན་མོངས་སྤོང་བའི་ཐབས་རྒྱས་པར་བསྟན་ཟིན་པའི་ཕྱིར་འདིར་མི་བརྗོད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཡུལ་ནི་རང་ས་དང་འོག་ས་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་གྱི་གོང་ས་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་ནི་སྔོན་གནས་དང་སེམས་ཤེས་ཀྱིས་མི་འཛིན་ཏོ།།

གསུམ་པ། འཐོབ་ཚུལ་ནི།

ཐོབ་པ་ཚེ་རབས་གཞན་ནས་འདྲིས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་དང་སྔར་མ་འདྲིས་པ་ནི་སྦྱོར་བས་ཡིན་ལ། སྔར་འདྲིས་ཀྱང་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་སྦྱོར་བས་སོ། །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ནི་མངོན་ཤེས་གསུམ་པ་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཕྱི་མ་གསུམ་ཡིན་ལ། རྫུ་འཕྲུལ་རྣ་བ་མིག་དང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་བཞི་དང་སྒྲ་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཞེ་ན། དེས་མི་ཤེས་ཀྱང་དེའི་འཁོར་དུ་གྱུར་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་གནས་རྗེས་དྲན་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པ་བཞི་ཅར་ཤེས་པས་བཞི་དང༌། དྲུག་པ་ནི་ཤེས་པ་བཅུའམ་དྲུག་གི་བཞིའམ་ཐ་མའོ། །དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་ནི་མིག་དང་རྣ་བའི་མངོན་ཤེས་ནི་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་ཏེ། དེ་གཉིས་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ཤེས་རབ་ཏུ་བཤད་དོ། །དེ་གཉིས་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་སར་ཅིའི་ཕྱིར་གཞག་ཅེ་ན། རྟེན་གྱི་དབང་གིས་བཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་དགེ་བའོ།།

བཞི་པ། མངོན་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། རིག་པ་གསུམ་ནི།

མི་སློབ་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་མངོན་ཤེས་ཕྱི་མ་གསུམ་ནི་རིག་པ་གསུམ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དགོས་པ་ཅིའི་དོན་དུ་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་རིག་པ་ནི་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྐལ་ལྡན་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་རིམ་པ་བཞིན་སྔོན་དང་དབུས་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་རྨོངས་པ་ཟློག་གོ་ཞེས་ལ། སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་དྲན་པས་བདག་གཞན་གྱི་རྒུད་པ་མཐོང་ནས་སྐྱེ་བས་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང༌། འཆི་འཕོ་སྐྱེས་ཤེས་ཀྱིས་གཞན་ཁོ་ནའི་རྒུད་པ་མཐོང་ནས་སྐྱོ་བས་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང༌། ཟག་ཟད་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་དོན་རྟོགས་པས་དབུས་ལ་རྨོངས་པ་ཟློག་གོ་ཞེས་ཏེ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱང་དེ་ཉིད་རིགས་པར་བལྟ་སྟེ། དེ་ལྟར་གསུམ་བསྟན་ནས་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་སྔོན་དང་ཕྱི་མཐའ་བར་དག་ལ་རྨོངས་པ་ཟློག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པས་སློབ་དཔོན་གྱི་དགོངས་པའང་དེ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ།།

དེའི་ཕྱིར་མདོ་ལས་ཀྱང་མི་སློབ་པའི་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཤེས་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་རིག་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་ཀྱང་ཐ་མར་ཟག་ཟད་ཀྱི་མངོན་ཤེས་ཟག་མེད་ནི་མི་སློབ་པའང་ཡིན་ལ་རིག་པའང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་གཉིས་ནི་མི་སློབ་པ་དེའི་རྒྱུད་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་མི་སློབ་པ་དེའི་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སློབ་པ་ཆགས་བྲལ་ལའང་དེ་གཉིས་ཡོད་ན་རིག་པར་མི་བཞག་ཅེ་ན། སློབ་པ་ལ་དེ་གཉིས་ཡོད་པར་འདོད་དེ་འོན་ཀྱང་མདོ་ལས་རིག་པར་མ་བཤད་ཅེས་པའམ་མི་བཞག་ཅེས་སྦྲེལ་ལོ། །ཅི་ཞེ་ན་མ་རིག་པས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་དང་བཅས་པའི་རྒྱུད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ། ཆོ་འཕྲུལ་གསུམ་བསྟན་པ་ནི།

མངོན་ཤེས་དག་ལས་དང་པོ་གསུམ་པ་དྲུག་པ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཀུན་བརྗོད་པ་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་རྣམས་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དབང་ལྔ་ལ་དབང་བ་སྟེ། གཅིག་ཏུ་གྱུར་ནས་མང་པོར་དང་མང་པོར་གྱུར་ནས་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་སྤྲུལ་པ་དང༌། སྣང་བ་ལས་མི་སྣང་བ་དང་མི་སྣང་བ་ལས་སྣང་བ་དང་སྟོད་ནས་མེ་འབར་ཞིང་སྨད་ནས་ཆུ་འབྲུབ་ཅེས་པ་བསྒྱུར་བ་དང༌། རི་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོ་ཞེས་པ་འགྲོ་བ་དང༌། ནམ་མཁའ་ལ་གནས་ཤིང་སྤྱོད་ལམ་བཞི་སྟོན་ཏོ་ཞེས་པ་གནས་པ་དང༌། འགྲོ་བ་བཟང་པོ་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ལག་གིས་འཛིན་པ་དང༌། ཁམས་བཟང་པོ་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་དུ་ལུས་ཀྱིས་དབང་བསྒྱུར་རོ། །ཞེས་པ་ལུས་ལ་དབང་བའོ། །སེམས་སྣ་ཚོགས་ཤེས་པ་ཀུན་བརྗོད་པ་ནི་ཤེས་པ་ལྔ་དང༌། རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ནི་ཤེས་པ་དྲུག་གམ་བཅུའོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་ན་འཕྲོག་པར་བྱེད་པས་ན་ཆོ་འཕྲུལ་ཏེ། ཐོག་མ་དང་བར་དང་ཐ་མ་གསུམ་མམ། བསྟན་པ་ལ་ཞེ་འགྲས་པ་དང༌། ཐ་མལ་པར་གནས་པ་དང་ཞུགས་པའི་ཡིད་འཕྲོག་པའོ། །དེ་ལས་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ནི་མཆོག་ཡིན་ཏེ། རྫུ་འཕྲུལ་ནི་གནྡྷ་རི་ཞེས་བྱ་བའི་རིག་སྔགས་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་ཞིང་སྨན་ཁ་ཅིག་ལས་ཀྱང་འབྱུང་ལ། སེམས་ཤེས་ནི་རྟོགས་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་རིག་སྔགས་ཀྱིས་ཀྱང་འགྲུབ་པས་ཉོན་མོངས་ཟད་པ་ལ་འཁྲུལ་ཞིང༌། འདི་ནི་ཉོན་མོངས་ཟད་པ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བས་དེ་ལ་མི་འཁྲུལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་གཉིས་ནི་སེམས་དད་པར་བྱེད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ལ་འདི་ནི་ཟག་པ་ཟད་པའི་ཐབས་ཉེ་བར་སྟོན་པའི་སྒོ་ནས་ཕན་པ་དང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

ལྔ་པ། མངོན་ཤེས་ལྔ་རྒྱས་བཤད་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་རྫུ་འཕྲུལ་ནི།

ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་ཡོན་ཏན་འབྱོར་ཞིང་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ཞིག་ཅེ་ན་དེ་ལས་སྤྲུལ་པ་དང་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འགྲོ་བ་ལ་གསུམ་སྟེ། འདབ་ཆགས་སྟར་ལུས་ཕྱིན་བྱེད་དང༌། ལམ་རིང་པོ་ཡང་ཐུང་ངུར་མོས་པས་མྱུར་དུ་ཕྱིན་པ་མོས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཡིད་ལྟར་མགྱོགས་པའི་འགྲོ་བའི་དེ་ནི་ཆེས་ཤིན་ཏུ་ཐག་རིང་ཡང་ཐུགས་བསྐྱེད་པས་དེའི་མོད་ལ་བྱོན་པ་སྟེ་བྱང་ཕྱོགས་འོད་ཟེར་ཅན་དུ་མོའུ་གལ་གྱི་མའི་དོན་བྱས་ནས་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་དུ་བྱོན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་དག་གང་ལ་མངའ་ཞེ་ན། སྟོན་པ་ཁོ་ན་ཡིད་མགྱོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་དང༌། གཞན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ལུས་ཕྱིན་བྱེད་དང་མོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །རྒྱལ་བུ་ཐམས་ཅད་སྒྲོལ་བྷདྒ་ལར་འགྲོ་བ་ལ་གནོད་སྦྱིན་རྣམས་ཀྱི་མོས་པས་མྱུར་དུ་ཕྱིན་པ་ལྟ་བུའོ། །སྤྲུལ་པ་གཉིས་ལ་འདོད་པར་གཏོགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ནི་གཟུགས་དྲི་རོ་རེག་བྱ་སྟེ་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་བཞིའོ། །སེམས་ཅན་གསར་སྐྱེ་མེད་པས་དབང་པོ་ལྔ་དང༌། རྒྱུན་མེད་པས་སྒྲ་མི་སྤྲུལ་ལ། སེམས་མེད་ཡིན་པས་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་མི་སྤྲུལ་ལོ། །དེ་སྐད་དུ་བསྟན་བཅོས་ལས། སྤྲུལ་པ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཅན་ནམ། རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཅན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་བདག་ཉིད་སེང་གེ་ལ་སོགས་པར་བསྒྱུར་བ་བདག་ལུས་དང་འབྲེལ་བ་དང༌། ཕྱི་རོལ་དུ་སེང་གེ་ལ་སོགས་པར་བསྒྱུར་བ་གཞན་ལུས་དང་འབྲེལ་བའོ། །གཟུགས་སུ་གཏོགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ནི་དྲི་རོ་མེད་པས་གཉིས་ཁོ་ན་སྤྲུལ་ལ་དེའང་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་གྱིས་བཞི་བཞི་སྟེ་བརྒྱད་དོ།།

འོ་ན་གཟུགས་སུ་སྐྱེས་པ་འདོད་པར་བདག་ལུས་དང་འབྲེལ་བར་བཞི་སྤྲུལ་པའི་ཕྱིར་དྲི་རོ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེ་ན། བདག་ལུས་དང་འབྲེལ་ཡང་སེམས་ཅན་དུ་མི་བགྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་རྟེན་དང་འབྲེལ་བ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡན་ཏེ་གོས་དང་རྒྱན་བཞིན་ནོ། །གཞན་དག་ནི་གཟུགས་དང་རེག་བྱ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྤྲུལ་སེམས་ནི་ཅི་མངོན་ཤེས་ཁོ་ནས་སྤྲུལ་ལམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་དེ་འབྱོར་ཞིང་འགྲུབ་པར་བྱེད་ལ་དེ་ལས་ལངས་ཏེ་སྤྲུལ་སེམས་དག་མངོན་དུ་བྱས་ནས་སྤྲུལ་ལོ། །དེ་དག་ཀྱང་ནི་དབྱེ་ན་བཅུ་བཞིའོ། །བསམ་གཏན་དང་པོའི་འབྲས་བུ་འདོད་པ་དང་དང་པོའི་ས་པ་སྟེ་གཉིས་ནས་བཞི་པའི་ལྔ་པའི་བར་རིམ་པ་བཞིན་སྦྱར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་བསམ་གཏན་འོག་མའི་འབྲས་བུ་གོང་མ་ལས་སྐྱེས་པའི་སྤྲུལ་སེམས་ནི་མིན་ཏེ་དེས་དེ་མངོན་དུ་བྱེད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཇི་ལྟར་འཐོབ་ཅེ་ན། སྤྲུལ་སེམས་དེ་རྙེད་པ་ནི་བསམ་གཏན་དངོས་གཞི་དག་བཞིན་དུ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་རྙེད་དོ། །ལྡང་བ་ན་སྤྲུལ་སེམས་ཁོ་ན་ལས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་གཞན་བྱུང་ནས་ལྡང་བར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། སྤྲུལ་སེམས་དེ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་དགེ་བ་དག་པ་དང་རྒྱུན་གྱི་ཚེ་རང་ལས་ཕྱི་མ་འབྱུང་ལ་དེ་ལས་ཀྱང་དེ་ལྟར་གཉིས་འབྱུང་གི ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མ་ཞུགས་པར་ལྡང་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་སེམས་གཞན་གྱི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རང་གི་ས་པས་སྤྲུལ་བར་བྱེད་ཀྱི་གཞན་གྱི་སྤྲུལ་སེམས་ཀྱིས་ས་གཞན་གྱི་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་བར་མི་བྱེད་དོ། །སྨྲར་འཇུག་པ་ནི་འོག་མས་ཀྱང་རུང་ལ་ཀྱང་གི་སྒྲས་རང་ས་བསྡུའོ། །འདི་ལྟར་འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་དང་པོའི་རང་ས་ཁོ་ནས་དང༌། གོང་མ་རྣམས་ཀྱི་དང་པོའི་ས་པ་སྟེ་ཡན་ཆད་ན་རིག་བྱེད་ཀུན་ནས་སློང་བྱེད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་མང་པོ་སྤྲུལ་ནས་སྨྲ་བ་དེའི་ཚེ་སྟོན་མིན་ནི་སྤྲུལ་པ་པོ་དང་བཅས་ནས་ཅིག་ཅར་སྨྲ་སྟེ། ལུང་རིང་པོ་ལས། གཅིག་གཅིག་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་ན། །སྤྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་སྨྲ་བར་བྱེད། །གཅིག་མི་སྨྲ་བར་གྱུར་པ་དང༌། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྨྲ་མི་འགྱུར། །ཞེས་སོ།།

སྟོན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་ལྟར་སྨྲ་བར་མཛད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མངའ་བདག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་སྨྲར་འཇུག་པའི་སེམས་ཡོད་པའི་ཚེ་སྤྲུལ་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་སྤྲུལ་པ་མེད་པར་འགྱུར་བས་སུ་ཞིག་སྨྲ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། སྤྲུལ་པ་གནས་པར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་ཡིད་གཞན་ངག་གི་རིག་བྱེད་ཀུན་ནས་སློང་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསོན་པོ་ཁོ་ན་ལ་བྱིན་རླབས་དེ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཤི་བ་ལ་ཡང་བྱིན་རླབས་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་དེ། གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚེ་རུས་བུའི་ཚོགས་རྒྱལ་བ་བྱམས་པ་བྱོན་པའི་བར་དུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པས་གནས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་བརྟན་པ་ཤ་ལ་སོགས་པ་ལ་མེད་དེ། དེ་ལྟར་བྱིན་གྱིས་མ་བརླབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ཤི་བ་ལ་བྱིན་རླབས་ཡོད་པ་མིན་གྱི་གནས་གཙང་མའི་ལྷའི་མཐུའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཅི་སྤྲུལ་སེམས་གཅིག་གིས་སྤྲུལ་པ་གཅིག་ཁོ་ནའམ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དང་པོར་ཐོབ་མ་ཐག་གི་སྤྲུལ་སེམས་དུ་མས་སྤྲུལ་པ་གཅིག་ཡིན་ཏེ་མངོན་ཤེས་བྱང་བར་གྱུར་ནས་ནི་བཟློག་སྟེ་སེམས་གཅིག་གིས་སྤྲུལ་པ་དུ་མ་སྤྲུལ་ནུས་པའོ། །གནས་གཉིས་པར་སྤྲུལ་སེམས་ལུང་མ་བསྟན་དུ་བཤད་ན་དེ་ཐམས་ཅད་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བསྒོམས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ངེས་པར་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་ལ་གོང་གི་ཡང་གཙོ་ཆེར་དེ་ལ་དགོངས་པའོ། །སྐྱེ་བ་ལས་སྐྱེས་པ་སྟེ་ལྷ་ཀླུ་དང་ཤ་ཟ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པའི་སྤྲུལ་སེམས་ནི་ཀུན་སློང་གི་དབང་གིས་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་རྣམ་པ་གསུམ་མོ།།

གཉིས་པ། རྫུས་འཕྲུལ་གྱི་དབྱེ་བ་ནི།

གཉིས་པོ་དེ་ཁོ་ནའམ་ཞེ་ན། རྫུ་འཕྲུལ་ནི་གཉིས་པོ་དེ་དང་གན་དྷ་རི་ལ་སོགས་པའི་གསང་སྔགས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། རུས་སྦལ་གྱི་ཟེ་བ་དང་རྨ་བྱའི་མདོངས་ལ་སོགས་པའི་སྨན་དག་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ང་ལས་ནུ་དང་བར་དོ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་ལས་ལས་སྐྱེས་པ་དང་རྣམ་པ་ལྔའོ། །ལྷའི་མིག་དང་རྣ་བ་ནི་དེ་དག་དངོས་སམ་བྱང་སེམས་དང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་རྒྱལ་དང་ཁྱིམ་བདག་རིན་པོ་ཆེ་ལྟར་ལྷ་དང་འདྲ་བས་ན་ལྷའི་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་གཉིས་ནི་ལྷའི་མིག་དང་རྣ་བ་དངོས་ཡིན་ཏེ་བསམ་གཏན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པའི་ཚེ་མིག་དང་རྣ་བའི་ཐོན་འཁོར་དུ་བསམ་གཏན་གྱི་ས་པའི་འབྱུང་བ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་དང་བ་དང༌། རྣམ་ཤེས་དང་བཅས་པས་ཡུལ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་བརྟེན་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། མ་ཚང་བ་སྟེ་ཞར་བ་དང་ནོར་བ་མེད་པའོ། །ནོར་བའི་དོན་གཡོ་བ་ལ་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་གཟུགས་སྒྲ་ཐག་རིང་བ་དང་ཕྲ་བ་དང་སོགས་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པའི་ཡང་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཏེ། གང་ཕྱིར་ཤ་ཡི་མིག་གིས་གཟུགས། །ཐག་རིང་གནས་དང་བསྒྲིབས་པ་དང༌། །ཕྲ་དང་ཐམས་ཅད་མི་མཐོང་བ། །དེ་ཕྱིར་ལྷ་ཡི་མཐོང་བར་འདོད། །ཅེས་སོ། །དེས་ན་དགྲ་བཅོམ་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་སྟོན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པ་ན་སྟོང་གཉིས་དང་སྟོང་གསུམ་དང་གྲངས་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐོང་ལ། འདུ་མི་འཛད་པས་ཀྱང་སྟོང་དང་སྟོང་གཉིས་སྟོང་གསུམ་མོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ལས་གཞན་ལའང་སྐྱེས་ཐོབ་ཡོད་པར་བསྟན་པ་ནི་ཅི་རྫུ་འཕྲུལ་ཁོ་ན་ལ་སྐྱེས་ཐོབ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། གཞན་ལྷའི་རྣ་བའི་ལ་སོགས་པ་བཞི་ལ་ཡང་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་ཡོད་དོ། །འོན་ཀྱང་མངོན་ཤེས་མ་ཡིན་ཏེ་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་ལྷའི་མིག་དེས་ནི་སྲིད་པ་བར་མ་མི་མཐོང་ངོ༌། །སེམས་ཤེས་སྐྱེས་ཐོབ་དེ་ནི་དང་པོའི་བསམ་པའི་དབང་གིས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་ཅིང༌། གང་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་མཚན་མ་བཟུང་བས་ཤེས་པ་རྟོག་གེ་བ་དང༌། རྟོག་བྱེད་ཅེས་པའི་རིག་སྔགས་ཀྱིས་བྱས་པའང་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ཡང་དམྱལ་བ་པ་དག་གི་སེམས་ཤེས་དང་སྔོན་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པས་ནི་དང་པོ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཚོར་བས་མ་ཉེན་པ་ན་ཤེས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཟུག་རྔུས་དཀྲུགས་པས་ཕྱིས་མ་ཡིན་ནོ། །འགྲོ་བ་གཞན་ན་གནས་པ་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་པས་ན་དུས་རྟག་ཏུ་ཤེས་སུ་རུང་སྟེ་དེ་ཙམ་དུ་འགལ་རྐྱེན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གསུམ་པ། དེའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ནི།

མདོ་ལས། འདི་ལྟར་བདག་ནི་ལམ་རིང་པོ་ནས་འདིར་འོངས་ལ་གཅིག་པུ་གཉིས་མེད་པ་སྟེ། ལེགས་པར་བྱས་པའམ་ཉེས་པར་བྱས་པ་ལ་སྐུལ་བའི་གྲོགས་ནི་གང་ཡང་མི་དང་ལྷ་དང་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་དང་དྲི་ཟ་དང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་གི་སེམས་ཀྱི་བསམ་པ་ཤེས་པ་དག་ཡོད་དེ། བདག་དགོན་པའི་གནས་ན་གནས་ལ་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱི་དབང་ད་ུསོང་ན་དེ་དག་དབང་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྔོན་གྱི་གནས་ཀྱང་ལྷས་ནི་མདོ་ལས། དྲང་སྲོང་ཚོགས་ཀྱིས་བསྟེན་པ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བཞུགས་གྱུར་ཅིང༌། །བདག་ལ་དགའ་བ་སྐྱེད་པ་ཡི། །རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་དེ་འདི་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་དང༌། ལྷ་རྣམས་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་གནས་གསུམ་ཤེས་པར་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡི་དྭགས་དག་གིས་ཀྱང་ཤེས་ཏེ། གྲོ་བཞིན་སྐྱེས་ལ། བདག་ཅག་ངག་རྩུབ་ཁྲོ་ལྡན་ཞིང༌། །བདག་ཅག་སེར་སྣས་འཇུངས་པས་ན། །སྦྱིན་པ་ཅུང་ཟད་མ་བཏང་དེས། །བདག་ཅག་ཡི་དྭགས་འཇིག་རྟེན་ལྷགས། །ཞེས་གང་སྨྲས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། དུད་འགྲོས་ཀྱང་ཤེས་པ་ཀླུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །མི་ལ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པ་སྔར་ཇི་སྐད་བཤད་པ་རྣམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ཐོབ་པ་དང་རྟོག་གེ་དང་རིག་སྔགས་དང་སྨན་དང་ལས་ལས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཡོད་ཀྱི་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་མེད་དེ། དེར་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བ་ཙམ་གྱིས་དེ་དག་གི་ཐོབ་པ་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་རང་བཞིན་གྱིས་ཚེ་རབས་དྲན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་སྐྱེས་པས་ཆེར་སོང་བའི་ཚེ་དྲན་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་ཐོབ་མ་ཡིན་ནོ།།

བཟོད་ཤེས་ལྟ་དང་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་སོགས།།

ལྡན་ཐོབ་ཤེས་པས་བསྡུས་པའི་ཡོན་ཏན་ཏེ།།

ཤེས་རབ་ཉིད་ཡིན་དྲི་མེད་ཡེ་ཤེས་གང༌།།

སྟོན་བྱེད་གནས་འདི་ལེགས་པར་མཉན་པར་གྱིས།།

ཆོས་མངོན་གསལ་བྱེད་ལེགས་བཤད་རྒྱ་མཚོ་ལས་ཡེ་ཤེས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གནས་བདུན་པའི་བཤད་པའོ།།

གནས་བརྒྱད་པ་སྙོམས་འཇུག་བསྟན་པ།

དཔག་ཡས་ཡོན་ཏན་ཆ་ཤས་རྫོགས་པའི་སྐུ། །ཉེས་པའི་ཆུ་འཛིན་མཐའ་དག་རྣམ་སྤངས་ཤིང༌།།

ཕྲིན་ལས་འོད་དཀར་ཚེར་གསལ་མཚན་མོའི་མགོན། །ཐུབ་དབང་སྨྲ་བའི་ཟླ་བར་ཕྱག་འཚལ་ལོ།།

ད་ནི་གནས་བརྒྱད་པ་འཆད་དེ། ཐུན་མོང་གི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལས་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་བར་བཤད་ཟིན་ནས་དེ་མ་ཡིན་པ་བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་འཆད་པ་སྐབས་སུ་བབ་པའི་ཕྱིར་བཤད་པར་བྱའོ།།

དེ་ལ་དོན་བདུན་ལས། དང་པོ། བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་ལ་དངོས་དང༌། དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་དོན་ཏོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་གྱི་དང་པོ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། བསམ་གཏན་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་དབྱེ་བས་མདོར་བསྟན་པ་ནི།

བསམ་གཏན་ཅེས་པ་དག་ནི་སྙོམས་འཇུག་གམ་རྒྱུའི་བསམ་གཏན་དང་སྐྱེ་བའི་འབྲས་བུའི་བསམ་གཏན་རྣམ་པ་གཉིས་དང༌། དང་པོ་ནས་བཞི་པའི་བར་བཞི་བཞིའོ། །གཟུགས་ཁམས་དེར་སྐྱེ་བའམ་འབྲས་བུའི་བསམ་གཏན་དག་ནི་རབ་ཏུ་སྟེ་དང་པོར་བཤད་དོ། །གང་དུ་ཞེ་ན། །དེར་སོ་སོ་ཡི། །བསམ་གཏན་ས་ནི་གསུམ་པ་ཡིན། །བཞི་པ་ས་ནི་བརྒྱད་པ་ཡིན། །ཞེས་པར་རོ།།

གཉིས་པ། སྙོམས་འཇུག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་གསུམ་གྱི་དང་པོ་དངོས་ནི།

སྙོམས་འཇུག་གི་བསམ་གཏན་ནི་དགེ་བའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཞེས་འགྲེལ་པར་གསུངས་ཀྱང༌། དེའི་དོན་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་སེམས་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་དགེ་བ་རྩེ་གཅིག་པའོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་སྙོམས་འཇུག་གི་གཙོ་བོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་རྩེ་དང་དམིགས་པ་དོན་གཅིག་པས་ཆོས་གང་གིས་སེམས་དམིགས་པ་གཅིག་ལ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའོ། །དེས་ན་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། རྩེ་དང་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཅིག་སྟེ་གང་དང་ལྡན་པས་སེམས་དམིགས་པ་གཅིག་ལ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འཇུག་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །རྗེས་འབྲང་བཅས་ན་བསམ་གཏན་སྡོམ་པ་རིག་མིན་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་ལྔའོ།།

བརྩད་སྤང་ནི། འོ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྩེ་གཅིག་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཀྱང་རྩེ་གཅིག་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བྱེད་ལ། དེས་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་དེ་ཐམས་ཅད་རྩེ་གཅིག་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ་སྟོབས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །མདོ་སྡེ་པ་ན་རེ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་ཁོ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་གྱི་དེ་མ་ཡིན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མེད་དེ། དཔེར་ན་བསླབ་པ་གཞན་གཉིས་པོ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཤེས་རབ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་ལྟར་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡང་སེམས་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་གཞན་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོ་ལས། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་གང་ཞེ་ན་བསམ་གཏན་བཞི་པོའོ་ཞེས་དང༌། སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་གཙོ་བོ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ།།

གཉིས་པ་ནི། ཉོན་མོངས་ཅན་དང་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཀྱང་རྒྱུའི་བསམ་གཏན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ཁྱབ་པ་མེད་དེ། ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་དེར་མིང་བཏགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་ཉི་མ་ལ་སྣང་ལྡན་དུ་བརྗོད་པ་བཞིན་ཏེ། དེས་ན་ཡན་ལག་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞི་གནས་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བར་ལམ་ངང་གིས་འབྱུང་བའོ། །དེ་ཉིད་ལ་མདོ་ལས། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ཞེས་དང༌། ལམ་སླ་བ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་བསམ་གཏན་རྣམས་ལ་དགའ་བདེ་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུའི་བསམ་གཏན་ནམ་སྙོམས་འཇུག་གི་བསམ་གཏན་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ནི་འདོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། །དེ་ལྟར་སྙོམས་འཇུག་དངོས་གཞིའི་རྫས། །རྣམ་པ་བརྒྱད་བདུན་རྣམ་པ་གསུམ། །ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན་མི་འགལ་ཏེ། ལོག་པར་ངེས་པར་སེམས་པར་བྱེད་པས་བསམ་གཏན་གྱི་སྒྲ་དོན་ཐོབ་པ་ལ་དགོངས་ནས་སྙོམས་འཇུག་གི་བསམ་གཏན་དུ་བཏགས་ནས་བཤད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ས་བོན་རུལ་པ་བཞིན་ནོ།།

གསུམ་པ། སྒྲ་དོན་ནི། དྷྱཱ་ན་ཞེས་པ་བསམ་གཏན་ཏེ་འདིས་སེམས་པར་བྱེད་པས་ན་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་ཀྱང༌། སེམས་མཉམ་པར་བཞག་ནས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ།།

གཉིས་པ། སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ནི། དཔྱོད་པ་དང་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དགེ་བའི་རྩེ་གཅིག་པ་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་བཅས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྟོག་པ་མ་སྨོས་པ་ནི་ཡན་ལག་སྔ་མ་སྤངས་པ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པར་འཆད་པས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡང་གཉིས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ། །དེས་ན་དཔྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་སྔ་མ་སྤངས་ལ་ཕྱི་མ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དགེ་བའི་རྩེ་གཅིག་པ་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་བཅས་པ་ཞེས་སྦྱར་བ་དག་ཡིན་ནོ། །དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བསམ་གཏན་གང་ཞིག་འབྲས་བུའི་བསམ་གཏན་གྱི་རྒྱུར་རུང་བ་ཞེས་དང༌། སྙོམས་འཇུག་གི་བསམ་གཏན་གང་ཞིག་འབྲས་བུའི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་རྒྱུར་རུང་བ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྐྱོན་གསུམ་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གཟུགས་མེད་ལ་གཉིས་ལས་འདྲ་བར་ཉེ་བར་སྦྱར་བ་ནི་བསམ་གཏན་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་ལ་སྟེ། གཟུགས་མེད་དག་ནི་རྣམ་གཉིས་ལ། །དེར་སྐྱེ་བ་དག་རབ་ཏུ་བཤད། །སྙོམས་འཇུག་དགེ་བ་རྩེ་གཅིག་པ། །ཞེས་པའོ།།

གཉིས་པ། མི་འདྲ་བ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ལས་དང་པོ་མཚན་ཉིད་ནི།

རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་གཟུགས་མེད་པས་ཕུང་པོ་བཞི་དང༌། འོག་མ་བཞི་པའི་ས་ལས་དབེན་ཞིང་འདའ་བར་བྱེད་པའི་ཉེར་བསྡོགས་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དོན་ནི་བསམ་གཏན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་དངོས་གཞི་བཞིན་ཉེར་བསྡོགས་ཕྱི་མ་གསུམ་དང་བཅས་པར་ནི་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བཤིག་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཐོགས་པའི་གཟུགས་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ། སྒྲ་དོན་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་སྤྱིའི་སྒྲ་དོན་ལ་གསུམ་ལས་དང་པོ་གཞན་ལུགས་དགག་པ་ནི།

ཁ་ཅིག་ན་རེ། གཟུགས་དང་བ་དང་བོང་ཚོད་ཆུང་བས་གཟུགས་མེད་ཅེས་བཤད་ཀྱི་གཏན་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་གསུས་པོ་ཆེ་ཚེ་གང་ཡིན་པ་དང་དྲོད་གང་ཡིན་པའི་ཆོས་འདི་དག་ནི་འདྲེས་པ་སྟེ་མ་འདྲེས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང༌། ཤཱ་རིའི་བུ་འདམ་བུའི་ཤོག་གཉིས་གནམ་དུ་སྒྲེང་སྟེ་ཕན་ཚུན་རྟེན་ཅིང་འདུག་པ་དེ་བཞིན་དུ་མིང་དང་གཟུགས་ཕན་ཚུན་རྟེན་ཅིང་གནས་སོ་ཞེས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་ཏེ། གཟུགས་མེད་ནའང་མིང་དང་རྣམ་ཤེས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ཅིང་གནོད་བྱེད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

དེ་ལ་ལུང་དང་པོ་འདོད་པའི་ཚེ་དང༌། གཉིས་པ་ཁམས་འོག་མ་གཉིས་ཀྱི་མིང་དང་གཟུགས་ཕན་ཚུན་རྟེན་པ་ལ་དགོངས་ཤིང༌། གསུམ་པ་གཟུགས་མེད་ན་རྣམ་ཤེས་ནི་གཉིས་ལས་མིང་ཁོ་ན་དང་ཁམས་འོག་མ་གཉིས་ན་གཉི་གའི་རྐྱེན་ཡིན་པས་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་རྣམ་ཤེས་ཡིན་གྱི་རྣམ་ཤེས་གང་ཡིན་མིང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་བྱེད་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་མིན་པར་བྱེ་བྲག་མེད་པར་གསུངས་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་དྲོད་ཀྱང་ཚེ་དང་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གནོད་བྱེད་ཀྱང་རིགས་པ་ནི་གཟུགས་དང་བ་དང་བོང་ཚོད་ཆུང་བས་གཟུགས་མ་ཡིན་ན་བར་སྲིད་དང་གཟུགས་ཀྱི་ལྷ་དང་སྲོག་ཆགས་ཕྲ་མོ་དག་ཀྱང་དེར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ལུང་ནི་མདོ་ལས། གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་གང་དག་གཟུགས་རྣམས་ལས་འདས་ནས་ཞེས་དང༌། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཅན་གང་དག་ཡོད་དོ་ཞེས་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ནས་ཞེས་གསུངས་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ།།

གཉིས་པ། རང་ལུགས་ནི།

གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་གཟུགས་གཏན་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་དོ།།

གསུམ་པ། བརྩད་སྤང་ནི།

ཁམས་འོག་མར་སྐྱེས་པའི་གཟུགས་གཟུགས་གང་ལས་ཞེ་ན། གཟུགས་དེ་ནི་སྔར་གཟུགས་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པའི་སེམས་རྒྱུད་ཀྱིས་རྐྱེན་བྱས་ཤིང་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་གཟུགས་སྔར་འགགས་པ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ། མདོ་སྡེ་པ་ནི་སེམས་རྒྱུད་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ས་བོན་ཡོད་པས་དེ་ལས་སྐྱེས་ཞེས་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ནི་ཀུན་གཞི་ལ་དེའི་ས་བོན་ཡོད་པ་ལས་སོ་ཞེས་འཆད་དོ། །སོ་སོའི་སྒྲ་དོན་ནི་སྦྱོར་བའི་དུས་སུ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སོ། །རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སོ། །ཅི་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་དེ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་ལ་སོགས་པའི་མིང་གིས་བསྟན་ཏོ། །འོན་ཀྱང་དེ་དག་ཁོ་ན་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྲིད་རྩེ་ནི་འདུ་ཤེས་དམན་པ་སྟེ་མི་གསལ་བའི་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་མེད་ཅེས་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའང་མ་ཡིན་པས་ན་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་ནོ། །འདི་ལ་ཡང་སྦྱོར་བའི་དུས་སུ་འདུ་ཤེས་ནི་ནད་དང་འབྲས་དང་ཟུག་རྔུའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་འདི་ནི་ཞི་བའོ་ཞེས་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་དེ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ན་ཞེས་བཤད་དུ་རུང་མོད་ཀྱི། ཅིའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བའི་སེམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་དམིགས་ཞེས་རྒོལ་བར་འགྱུར་ལ། དེའི་ལན་དུ་འདུ་ཤེས་ཆུང་བའམ་མི་གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་འདི་བརྗོད་དགོས་པར་འགྱུར་བས་འདི་ཉིད་ཐོག་མར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཞིག་སྟེ་རིགས་པའི་དབང་ཕྱུག་གིས། འདི་ཉིད་དང་པོར་བརྗོད་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་བྱ་བ་ཞིག་གོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ།།

གསུམ་པ། མཇུག་སྡུ་བ་ནི།

དེ་ལྟར་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་སྙོམས་འཇུག་དངོས་གཞིའི་རྫས་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །དེ་དག་ཅི་རིགས་པར་གསུམ་དུ་བསྟན་པ་ནི་དང་པོ་བདུན་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་རོ་མྱང་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་དག་པ་བ་དང་ཟག་མེད་དོ། །བརྒྱད་པ་སྲིད་རྩེ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་མི་གསལ་བས་ཟག་མེད་མེད་དོ། །དེ་ལ་རོ་མྱང་ནི་སྲེད་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་ནི་དེ་དང་བཅས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་སྙོམས་འཇུག་གི་དགེ་བ་ནི་དག་པ་བ་དང༌། དེ་ནི་རོ་མྱང་ཅན་དེས་རོ་མྱང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེ་མྱོང་བ་ན་དེ་ལས་ནི་ལངས་ལ་མྱོང་བྱེད་དེ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའོ། །ཟག་མེད་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྙོམས་འཇུག་གི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པའོ།།

གཉིས་པ། དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་དོན་ལ་དྲུག་ལས་བསམ་གཏན་གྱི་ཡན་ལག་རྣམ་གཞག་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། རྒྱུ་སྙོམས་འཇུག་གི་ཡན་ལག་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་དངོས་ལ། དང་པོ། སྤྱི་དོན་ནི།

འགྲེལ་པར། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྫས་དེ་དག་ལས་བསམ་གཏན་རྣམས་ཁོ་ན་ཡན་ལག་དང་ལྡན་གྱི་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ན་གཟུགས་མེད་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་སྟོན་ཅེ་ན།

འདི་ལ་གསུམ་ལས།ལན་དངོས་ནི།

གང་སྤེལ་ཊཱི་ཀར་ཁ་ཅིག་ནི་ས་གང་དུ་འོག་སའི་སེམས་བྱུང་འགའ་ཞིག་ཚར་ཕྱིན་པར་འགག་པ་ཡོད་པ་དེར་ཡན་ལག་སྟོན་པ་ལས་དེར་བཞི་པར་ཡོད་པའི་སེམས་བྱུང་གང་ཡང་མི་འགག་པའི་ཕྱིར་མ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་ལ། གཞན་དག་ནི་ས་གང་ན་སེམས་བྱུང་རྒྱུ་བ་རགས་པ་དེ་དག་དེར་ཡན་ལག་ཏུ་གཞག་ན་གཟུགས་མེད་དག་ནི་ཉེ་བར་ཞི་བ་ལྷག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་ཀྱང་གཟུགས་མེད་པ་དག་ལ་ནི་ཡན་ལག་གི་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་དེ་ཞི་གནས་སུ་རོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །ཡན་ལག་དང་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་དོན་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཉིས་ཀ་ཡིན་ལ་ལྷག་མ་རྣམས་ཡན་ལག་ཁོ་ནའོ་ཞེས་ཏེ་སྙོམས་འཇུག་དགེ་བ་རྩེ་གཅིག་པ་ཞེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སློབ་དཔོན་ནི་ཡན་ལག་བཞི་པའི་དམག་བཞིན་དུ་ཡན་ལག་ལྔ་པའི་བསམ་གཏན་ཡང་དེ་ལས་དོན་གཞན་མ་ཡིན་པས་ཡན་ལག་ཅན་དུ་བཞེད་དོ། །དེ་དག་ཁོ་ན་ཡན་ལག་ཏུ་འཇོག་པའི་རྒྱུ་ནི་ཁ་ཅིག་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཡན་ལག་དག་ལས་གཉིས་པར་རྟོག་དཔྱོད་དང་གསུམ་པར་དགའ་བ་དང་བཞི་པར་བདེ་བ་བོར་ཏེ་ཡན་ལག་ཏུ་གཞག་ན་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསམ་གཏན་ཡང་མ་ཡིན་ལ་གང་དུའང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དང༌། ཡང་ན་འདི་དག་བསམ་གཏན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་རྟོག་དཔྱོད་པས་ཀྱང་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་ཆེས་ཕན་པའི་ཕྱིར་དང་པོའི་ཡན་ལག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྒོལ་ཏོ། །སློབ་དཔོན་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་འབྱུང་བ་བཞིན་ཏེ། འགྲེལ་པ་ལས།

སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ནི་ཇི་སྙེད་མངོན་པ་དེ་ལྟར་མི་སྟོན་ཏེ་དེ་བས་འདི་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཏེ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། འདི་ནི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་མཐོང་བས་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་གྱིས་དེར་བལྟ་བར་ཁུངས་འབྱིན་པའོ་ཞེས་སོ། །དེས་ན་ས་ལས། དེ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་གཞན་ཡང་ཡོད་བཞིན་དུ་དེ་ཉི་ཚེ་ཡན་ལག་ཏུ་གཞག་པ་ནི་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་དང་བསམ་གཏན་རྣམས་ལ་ཆེས་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དང༌། བསྡུ་བ་ལས། གནས་པའི་རྟེན་དང༌། གནས་པ་ལ་ཕན་པ་དང༌། གནས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དང༌། རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་དམིགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་ཀྱང་བཤད་དོ།།

ཡན་ལག་ཀྱང་དང་པོ་ན་རྟོག་དཔྱོད་ལ་སོགས་པ་ལྔ་སྟེ་དྲན་ཤེས་བཞིན་བཏང་སྙོམས་ནི་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་སྒོ་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པས་ཡོད་ཀྱང་མ་སྨོས་ལ། གཉིས་པ་ན་ནང་ཡོངས་སུ་དང་བ་ལ་སོགས་པ་བཞི་སྟེ། དེར་གསུམ་པོ་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་བྱེད་པ་ཡིན་ཀྱང་སེམས་དགའ་བའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་རང་མིང་གིས་མ་སྨོས་པར་ནང་དང་བའི་མིང་གིས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྡུ་བར། ནང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་ན་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་སྟེ་སེམས་དགའ་བའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དང་བྲལ་བས་གསུམ་པོ་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །བཞི་པ་བཏང་སྙོམས་ཡོངས་དག་ལ་སོགས་པའོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་གཉེན་པོ་དང་ཕན་ཡོན་དང་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཡན་ལག་ཏུ་བཞག་པས་འདི་དག་ཁོ་ན་ཡན་ལག་ཡིན་གྱི་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་དེ་རྒྱས་པར་གཞུང་དང་སྦྱར་ནས་སྟོན་ཏོ།།

གཉིས་པ། གཞུང་དོན་ནི།

དང་པོ་ལ་ཡན་ལག་ལྔ་ལས་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་ནི། རྟོག་དཔྱོད་དེ། དེས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་འདོད་པའི་གནོད་སེམས་དང་རྣམ་འཚེ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་ཡོན་ནི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་སྟེ་དེས་དེ་དག་སྤངས་པ་ན་དེས་དབེན་པའི་དགའ་བདེ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་གྱི་ཡན་ལག་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཉིས་པ་ལ་ནི་ཡན་ལག་བཞི་སྟེ། གཉེན་པོ་ནི་ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་ཡིན་ལ་དེས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་རྟོག་དཔྱོད་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་ཡོན་དང་རྟེན་ནི་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ལས་དང་པོ་གཉིས་དང་ཕྱི་མ་སྟེ་རིམ་པ་བཞིན་ནོ།།

གསུམ་པ་ལ་ཡན་ལག་ལྔ་ལས་གཉེན་པོ་ནི་འདུ་བྱེད་བཏང་སྙོམས་དང་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དག་སྟེ་དེས་དགའ་བ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་ཡོན་ནི་ཚོར་བ་བདེ་བ་དང་རྟེན་ནི་སེམས་གནས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཡ་མཐའ་བཞི་པ་ན་ཡན་ལག་བཞི་སྟེ། གཉེན་པོ་ནི་དྲན་པ་དང་འདུ་བྱེད་བཏང་སྙོམས་ཏེ་ཡོངས་དག་གཉིས་ཡིན་ལ་དེས་བདེ་བ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་ཡོན་ནི་བདེ་བ་ཡང་མིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མིན་པའི་ཚོར་བ་དང༌། རྟེན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་དག་སྟེ་དེ་རྣམས་སོ། །བསྡུ་བར། གཞན་ཡང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་མང་དུ་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་/མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱང་36རྫས་སུ་ནི་དང་པོའི་ལྔ་དང་གཉིས་པའི་དང་པོ་དང་གསུམ་པའི་དང་པོ་བཞི་དང་བཞི་པའི་གསུམ་པ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་གསུམ་པའི་བདེ་བ་དང་པོའི་བདེ་བ་ལས་རྫས་གཞན་དུ་བརྗོད་ཅེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་དང་པོ་གཉིས་ནི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ལ་བདེ་བ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ལ། གསུམ་པ་ན་ཚོར་བ་བདེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཀྱི་བདེ་བ་ལས་རྫས་གཞན་དུ་བརྗོད་པར་རིགས་སོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་བདེ་བ་ནི་ཚོར་བ་བདེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ་སྙོམས་འཇུག་བསམ་གཏན་ལ་དབང་ཤེས་ཁེགས་པས་ལུས་བདེ་མ་ཡིན་ལ། དགའ་བ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་ཡིད་བདེ་ཡིན་པས་སེམས་བདེ་ཡང་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེ་སྟོན་པ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་བདེ་བ་ཁས་མི་ལེན་པས་དེ་དག་ཏུ་ལུས་ཀྱི་བདེ་བ་ཁོ་ན་ཡན་ལག་ཏུ་གཞག་གི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ལ་བདེ་བའི་མིང་གིས་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་བཞི་པའི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡང་བདེ་བར་སྟོན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་བདེ་བའི་ཚོར་བ་དང་མཐུན་པའི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དགོས་ན་གསུམ་པའི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ལ་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །མདོ་ལས་ཀྱང༌། གང་གིས་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རབ་ཏུ་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་བདེ་བ་ལུས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་པ་དེའི་ཚེ་འདིའི་ཆོས་ལྔ་ནི་སྤོང་བར་འགྱུར་ལ་ཆོས་ལྔ་པོ་ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་དང་དགའ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་བདེ་བ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་བདེ་བ་ཐ་དད་དུ་གསུངས་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་ནི་གཉིས་པ་ཐོབ་པས་དང་པོའི་ས་ལ་ངེས་པ་འབྱུང་བ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་དད་པ་ཡིན་ནོ། །སྐལ་ལྡན་ཁྱད་པར་ཅན་ནི་རྟོག་དཔྱོད་ལ་སོགས་པ་ཡང་སེམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཁས་ལེན་པས་འདི་ཡང་རྟོག་དཔྱོད་ལ་སོགས་པ་ཡང་སེམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཁས་ལེན་པས་འདི་ཡང་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་འཁྲུགས་པ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་རྒྱུད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཏེ་གྲུབ་མཐའ་དང་འགལ་བས་ཁས་མི་ལེན་ཏོ། །དང་པོ་གཉིས་ཀྱི་དགའ་བ་ནི་ཁ་ཅིག་ན་རེ་སེམས་བྱུང་གཞན་དང་ཡིད་བདེ་བ་བསམ་གཏན་གསུམ་ཅར་གྱི་བདེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ན་ཡིད་བདེ་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། འདོད་པར་མི་ནུས་ཏེ་རྣམ་པར་བསྒྱུར་བའི་མདོ་ལས། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་བཀའ་སྩལ་ནས་འདིར་ཡིད་བདེ་བའི་དབང་པོ་སྐྱེས་པ་མ་ལུས་པ་འགགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་ཡན་ལག་སྟོན་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། བཞི་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བདེ་བ་ཡང་སྤངས་ཏེ་སྔ་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཡང་སྤངས་ཤིང་ཡིད་བདེ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཡང་ནུབ་པས་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ན་ལུང་རྣམ་པ་གཉིས་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་དགའ་བ་ཡིད་བདེ་བ་ཡིན་ནོ།།

གཉིས་པ། ཞར་ལ་བྱུང་བ་ནི།

བསམ་གཏན་ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་ཡང་ཡན་ལག་དེ་དག་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། དང་པོ་ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་མེད་དེ་དེས་དབེན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་རབ་དུ་དང་བ་མེད་དེ་ཉོན་མོངས་པས་རྙོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ལ་ཤེས་བཞིན་དང་དྲན་པ་མེད་དེ་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་བདེ་བས་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཏང་སྙོམས་ཀྱང་མེད་མོད་ཀྱི་བཞི་པར་བཀག་པའི་དོན་གྱིས་གོ་བས་འདིར་མ་བསྟན་ཏེ། གང་སྤེལ་གྱིས། ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་བཞི་པ་ལ་དེ་བཀག་པའི་ཕྱིར་དོན་གྱིས་གསུམ་པ་ལ་ཡང་དེ་བཀག་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །བཞི་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་དང་དྲན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་དེ་ཉོན་མོངས་པས་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་སྤེལ་ནི། དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་ཡིན་པས་བཏང་སྙོམས་དང་ཉོན་མོངས་པས་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པར་བྱས་པས་དྲན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་དོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་བསམ་གཏན་དང་པོ་གཉིས་ལ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་ཕྱི་མ་གཉིས་ལ་བཏང་སྙོམས་མེད་དོ། །དེ་གཉིས་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ནི་ཡོད་པར་མ་ཡིན་ཏེ། གང་སྤེལ་ཊཱི་ཀར། དེ་དག་གི་ལྟར་ན་དང་པོ་དང་གསུམ་པ་དག་ནི་ཡན་ལག་བཞི་པ་ཡིན་ལ་གཉིས་པ་དང་བཞི་པ་དག་ཡན་ལག་གསུམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །འོ་ན་བསམ་གཏན་གསུམ་སྐྱོན་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་གཡོ་བ་དང་བཅས་ལ་བཞི་པ་མི་གཡོ་བར་གསུངས་པའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། སྐྱོན་བརྒྱད་ལས་ནི་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་བཞི་པ་གཡོ་བ་མེད་པ་སྟེ་མི་གཡོ་བ་ཡིན་ནོ། །བརྒྱད་ནི་རྟོག་དཔྱོད་དང་དབུགས་དག་དང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་བཏང་སྙོམས་མ་གཏོགས་པ་དེའོ། །མན་ཆད་ནི་སྐྱོན་བརྒྱད་པོ་ཅི་རིགས་པ་དང་བཅས་པས་གཡོ་བའོ། །གཞན་དག་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་རྟོག་དཔྱོད་དང་གཉིས་པ་དགའ་བ་དང་གསུམ་པ་བདེ་བས་གཡོ་ལ། བཞི་པ་སྐྱོན་བརྒྱད་དང་བྲལ་བས་དེ་དག་གིས་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་རླུང་མེད་པའི་མར་མེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གཉིས་པ། སྐྱེ་བ་ན་ཚོར་བ་གང་ཡོད་ནི།

སྙོམས་འཇུག་ན་ཚོར་བ་གང་ཡོད་པ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ཡོད་དམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་དག་ན་ནི་དང་པོ་ན་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་དུ་སྐྱེས་པའི་ཡིད་བདེ་དང་དབང་ཤེས་ཀྱི་བདེ་བ། གཉི་ག་དང་འགལ་མེད་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་སོ། །དེ་ཡན་ཆད་ན་རྣམ་ཤེས་སོགས་ལྔ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཉིས་པ་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་དང་ཡིད་བདེ་དང༌། གསུམ་པ་ན་སེམས་ཀྱི་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་དང་བཞི་པ་ན་བཏང་སྙོམས་ཚོར་བ་ཁོ་ན་ཡོད་དོ། །འོ་ན་གཉིས་པ་སོགས་ཀྱི་ལྷ་དག་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་དང་རེག་བྱ་མི་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་འཛིན་རྣམ་ཤེས་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལུས་ངག་གི་རིག་བྱེད་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་ཀུན་སློང་རྟོག་དཔྱོད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་སོགས་ན་ལུས་དང་མིག་དང་རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་སློང་བྱེད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ས་དང་པོར་གཏོགས་ཀྱང་དེ་དག་གི་རྒྱུད་ལ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དེ། འདོད་པའི་སྤྲུལ་སེམས་གོང་སར་མངོན་དུ་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །འཆད་པ་པོ་དག་ནི་ས་དེས་བསྡུས་ལ་མེད་ཀྱང་རྟེན་དེས་བསྡུས་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བརྟགས་ནས་ལན་མཛད་དོ། །དེ་ནི་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་གྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་ཏེ་སྤངས་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དགེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བསམ་གཏན་གཏོགས་པའི་དགེ་བ་ནི། །ས་འཕོས་ཉམས་པ་དག་གིས་གཏོང༌། །ཞེས་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གསུམ་པ། འཐོབ་ཚུལ་ནི།

བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་དག་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་འཐོབ་ཅེ་ན། དག་པ་བ་དེ་དང་སྔར་མི་ལྡན་ན་འོག་ས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། སྲིད་རྩེ་མ་གཏོགས་པ་གོང་ནས་འོག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ལས་ནི་དག་པ་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ལས་གཞན་གསུམ་ཅི་རིགས་པ་འཐོབ་ལ་སྲིད་རྩེར་སྐྱེ་བས་མ་ཡིན་ཏེ་གོང་ས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དངོས་གཞིའི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི་ཉེར་བསྡོགས་ལ་ནི་དེ་དང་མི་ལྡན་པས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བས་ཀྱང་སྦྱོར་བས་འཐོབ་པ་ཡོད་དོ། །ལྡན་པ་ལ་ནི་སྦྱོར་བ་ལས་ཀྱང་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་དག་པ་པ་འཐོབ་ལ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ལས་ཀྱང་ཉམས་པའི་ཆ་མཐུན་ནོ། །དངོས་གཞིའི་ཟག་མེད་ནི་སྔར་མི་ལྡན་ན་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཁོ་ན་ལས་འཐོབ་ལ། ལྡན་པ་ལ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པ་ལས་མི་སློབ་པ་དང་། སློབ་པ་དད་མོས་དང་མི་སློབ་པ་དབང་པོ་འཕོས་པ་ལས་མཐོང་ཐོབ་དང་མི་གཡོ་བ་འཐོབ་པ་ལྟ་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པ་ཡོད་དོ། །མཐོང་ལམ་གྱིས་མི་འཐོབ་པའམ་ཞེ་ན། ཕྱིར་མི་འོང་ཆགས་བྲལ་སྔོན་འགྲོའི་མཐོང་ལམ་གྱི་དངོས་གཞི་ཟག་མེད་སྔར་མེད་འཐོབ་ལ། མཐོང་ལམ་གཞན་གྱིས་མི་འཐོབ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་གདོན་མི་ཟ་བ་ཐོག་པ་མ་ཡིན་པས་མ་བཤད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འོག་སར་སྐྱེ་བ་དང་ཉམས་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་མ་ཉམས་པར་འོག་སར་སྐྱེ་བ་མེད་ལ་ཉམས་པ་དག་ཀྱང་འབྲས་བུ་ལས་ཉམས་པའི་འཆི་བ་མེད་པས་ནམ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཉོན་མོངས་ལྟ་བུས་སྤངས་པ་ལས་ཉམས་ནས་དང་པོར་སྐྱེས་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུ་ཟག་མེད་སྔར་ནས་ཡོད་པས་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་མེད་ལ། མི་སློབ་པ་ཉམས་ནས་དངོས་གཞིའི་སློབ་པ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཐོབ་པ་འབྱུང་སྲིད་ཀྱང་སྤྱི་རིགས་ནས་འཕགས་པ་ཉམས་པ་ལ་དངོས་གཞི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཐོབ་པ་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པས་ཉམས་པས་ཀྱང་མི་འཐོབ་ཅེས་བྱ་བར་མངོན་ནོ། །ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་ནི་སྔར་མི་ལྡན་ན་འོག་སའི་ཉོན་མོངས་པས་ཉམས་པ་དང་སྲིད་རྩེ་མ་གཏོགས་པ་གོང་ས་ནས་འོག་སར་སྐྱེ་བ་ཡིས་འཐོབ་ཀྱི་གོང་སར་སྐྱེ་བ་དང་སྦྱོར་བས་མ་ཡིན་ཏེ་དེའི་ཉོན་མོངས་པ་སྔར་ནས་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང་དེ་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

བཞི་པ། གང་ལས་གང་འབྱུང་ལ་གསུམ་གྱི་གསུམ་པོ་གང་ལས་གང་འབྱུང་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། སྙོམས་འཇུག་གི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི།

བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་སྙོམས་འཇུག་ཟག་པ་མེད་པ་ལྟ་བུའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ལྟག་འོག་དང་བཅས་ན་རང་ས་ནས་བགྲངས་པའི་གསུམ་པའི་བར་གྱི་དགེ་བ་སྐྱེའོ།།

དེ་ནི་འདི་ལྟར་རྒྱུན་གྱི་ཚེ་རང་གི་རིགས་འདྲ་ཕྱི་མ་དང་དེ་ལས་ལྡང་བའི་ཚེ་རང་སའི་དག་པ་པ་དང༌། ཐོད་རྒལ་རིང་སྦྱོར་ལུགས་མཐུན་གྱི་ཚེ་བཞི་པའི་ཟག་མེད་དང༌། སྤེལ་ནས་འཇུག་པའི་ཚེ་དག་པ་དང༌། ཉེ་སྦྱོར་གྱི་ཚེ་ནམ་མཁའི་ཟག་མེད་དང༌། དངོས་གཞིའི་ཚེ་གཉི་ག་གང་རུང་དུ་འབྱུང་ལ། ཐོད་རྒལ་སྦྱོར་བའི་ལུགས་ལྡོག་གི་ཚེ་གཉིས་པའི་དེ་གཉིས་དང༌། དངོས་གཞིའི་ཚེ་དང་པོའི་དེ་གཉིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཞི་པ་དང་ནམ་མཁའ་ལའང་སྦྱར་རོ། །རྣམ་ཤེས་ལ་གསུམ་པའི་བར་གྱི་དགེ་བ་སྐྱེ་ཡང་སྲིད་རྩེར་ཟག་མེད་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །ཅི་ཡང་ལ་བདུན་དང་སྲིད་རྩེ་དང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་དྲུག་དྲུག་དང་གཉིས་པ་ལ་བརྒྱད་དོ། །དེ་ཡང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་དག་པ་པ་དང༌། ཟག་མེད་རྗེས་ཤེས་མཇུག་ལྡང་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་ཤེས་དང་དམིགས་པ་མི་མཐུན་པས་མ་ཡིན་ནོ། །ཟག་མེད་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་དེ་ནམ་ཡང་ཕན་ཚུན་མཇུག་ཐོགས་སུ་འབྱུང་བ་མེད་དོ། །དག་པ་ལས་ཟག་མེད་ལ་སྦྱར་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་ནི་རང་གི་ས་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་ཀྱང་དེའི་རོ་མྱང་བར་བྱེད་པའི་ཚེ་སྐྱེ་སྟེ། དག་པ་དེ་ནི་དེས་མྱང་བྱ། །ཞེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་གྱི་སྙོམས་འཇུག་ལས་ནི་དེ་ལ་དེར་ཤེས་ན་རང་སའི་དག་པ་དང་རྒྱུན་གྱི་ཚེ་ཉོན་མོངས་ཅན་རིགས་འདྲ་ཕྱི་མ་སྐྱེ་ལ། གཟིར་བའི་ཚེ་འོག་མའི་དག་པ་པ་གཅིག་ཀྱང་འབྱུང་སྟེ། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ་འོག་སའི་དག་པ་པ་ནི་བླའི་གོང་སའི་ཉོན་མོངས་ཅན་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཕེན་པ་དྲག་ཏོ་བཏང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསམས་ནས་གཉིད་ལོག་པ་འདོད་པའི་དུས་ནས་སད་པ་བཞིན་ནོ།།

གཉིས་པ། ཞར་ལ་དེ་ལས་གཞན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི།

འཆི་འཕོའི་དག་པ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་ལས་གོང་འོག་གང་དུའང་སྐྱེར་རུང་བས་ཁམས་འོག་མ་གཉིས་སུ་བར་སྲིད་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྐྱེ་སྲིད་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་དེའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆིག་རྐྱང་ཐུབ་པ་འགའ་ཞིག་མ་གཏོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་འབྱུང་དུ་རུང་ལ། ཉོན་མོངས་ཅན་ལས་ནི་རང་དང་འོག་ས་པ་འབྱུང་གི་གོང་མའི་མིན་ཏེ་འོག་སའི་ཉོན་མོངས་མ་སྤངས་པར་གོང་སར་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྐྱེ་བའི་བསམ་གཏན་དག་ཏུ་སྐྱེ་འཆི་བྱེད་པའི་དགེ་བ་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱིས་དག་པ་བའི་མིང་འཐོབ་བོ། །གང་སྤེལ་དུ་དེའི་འཆི་སེམས་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་དགེ་བ་མཉམ་བཞག་སྲིད་པར་བཤད་པ་ནི། རྩེ་གཅིག་སེམས་མེད་དེ་ལ་དེ་མེད་ཅེས་པ་དང་འགལ་བར་དོགས་སོ།།

གཉིས་པ། དག་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ནི། དག་པ་བ་ལས་ཟག་མེད་འབྱུང་ན་ཐམས་ཅད་ལས་སྐྱེའམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། སྙོམས་འཇུག་གི་དག་པ་བ་དེ་ནི་ཉམས་པའི་ཆ་མཐུན་དང་སོགས་ཀྱིས་གནས་པ་དང་ཁྱད་པར་དང་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་རྣམ་པ་བཞི་ལས་ཟག་མེད་ནི་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ལས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་སྲིད་རྩེ་མ་གཏོགས་པ་ན་བཞི་ཅར་དང༌། སྲིད་རྩེ་ལ་གོང་ས་མེད་བས་ཁྱད་པར་ཆ་མཐུན་ལས་གཞན་པ་གསུམ་མོ། །གང་སྤེལ་གྱིས་དེ་ནས་མཐོང་ལམ་མེད་པས་དེ་དང་མཐུན་པའི་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་མ་གཏོགས་པ་གཞན་ཟག་མེད་དང་མཐུན་པའི་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ཡོད་ཅེས་བཤད་དོ། །རིགས་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མེད་གཞན་ལ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ནི་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་རང་གི་ས་པའི་དགེ་བ་སྐྱེ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་ས་གོང་མའི་དགེ་བ་སྐྱེ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་ཟག་མེད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །དེ་ཡང་ཉམས་པ་ཆ་མཐུན་ལ་སོགས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་རིམ་པ་ལྟར་དང་པོ་གཉིས་དང་དང་པོ་གསུམ་དང་ཐ་མ་གསུམ་དང་ཐ་མ་གཅིག་པུ་འབྱུང་ངོ༌།།

གསུམ་པ། ཐོད་རྒལ་ནི།

དེ་ཇི་ལྟར་སྐྱེད་ཅེ་ན། སྙོམས་འཇུག་གིས་བརྒྱད་ལ་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་རྣམ་པ་གཉིས་དང་འབྲེལ་བ་སྟེ་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་ཟག་བཅས་ཀྱི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་མཉམ་པར་གཞག་ནས་ལུགས་མཐུན་དུ་སོང་ཞིང༌། དེ་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཟག་བཅས་ཀྱི་བར་དུ་ལུགས་མི་མཐུན་དུ་འོངས་པ་དང༌། ཟག་མེད་ལའང་དེ་ཟིན་ཏེ་དེ་ལྟར་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒོ་ནས་བྱང་བར་བྱས་པ་ནི་རིང་སྦྱོར་དང༌། དེ་ནས་ཟག་བཅས་དང་པོ་ནས་གསུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཟག་མེད་ལའང་དེ་བཞིན་དུ་གཅིག་བརྒལ་ཏེ་ས་རེ་རེ་བརྒལ་ནས་ཡར་སོང་ཞིང་མར་འོངས་པ་ནི་ཉེ་སྦྱོར་རོ། །གང་གི་ཚེ་དང་པོ་ཟག་བཅས་ནས་གསུམ་པ་ཟག་མེད་ལྟ་བུ་ལུགས་དང་མཐུན་མི་མཐུན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ནུས་པ་དེའི་ཚེ་རིས་མི་མཐུན་པའི་རྫས་གསུམ་པར་འགྲོ་སྟེ་དེ་ལྟར་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཐོད་རྒལ་གྱི་ནི་སྙོམས་འཇུག་དངོས་གཞི་ཡིན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་རིང་བས་དེ་ལས་རྒལ་ཚབས་ཆེ་བར་མ་ཡིན་ནོ། །རྟེན་ནི་བློ་གསལ་བས་གླིང་གསུམ་དང༌། གང་ཟག་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་བས་མི་གཡོ་བ་ཁོ་ནའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་རྟེན་གང་གིས་མངོན་དུ་བྱེད་ན་བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྙོམས་འཇུག་དེ་རང་ས་དང་འོག་སའི་རྟེན་ཅན་ཏེ་དེར་མངོན་དུ་བྱེད་ཀྱི་གོང་སར་མ་ཡིན་ཏེ་འོག་སས་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་སྲིད་རྩེར་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་ནི་འཕགས་པ་སྟེ་ཅི་ཡང་མེད་ཟག་མེད་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་ཟག་པ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་དམིགས་བསལ་ལོ། །དེ་ཁོ་ན་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ནི་རང་ས་ན་མེད་ཅིང་འོག་ས་ལས་དེ་ཁོ་ན་ཉེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་ནི་སྲེད་བཅས་ཏེ་རོ་མྱང་དང་མཚུངས་ལྡན་ནི་རང་གི་ས་པའི་སྲིད་པ་སྟེ་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཁོ་ན་དམིགས་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་འོག་སར་མ་ཡིན་ལ། གོང་སར་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ་ས་ཐ་དད་ཀྱི་སྲེད་པས་མཚམས་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟག་མེད་ལའང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ཡུལ་དེ་ལས་དོན་དུ་གཉེར་བའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པ་ཡིན་ལ་དེ་ལྟར་འཇུག་ན་དགེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བསམ་གཏན་དངོས་གཞི་དགེ་བ་ནི་ཟག་མེད་དང་དག་པ་བ་སྟེ་དེ་གཉིས་ཅར་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་པའི་དགེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་ཡུལ་ནི་ཡོད་དགུ་ཅོག་སྟེ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཐམས་ཅད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། བསམ་གཏན་དག་ནི་ཀུན་ཏུ་བལྟ་བ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་གཞི་ཡང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོ་འོག་མ་ལ་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །གཟུགས་མེད་དངོས་གཞི་ཞེས་པས་རིམ་པ་ལྟར་བསམ་གཏན་པ་ཉེར་བསྡོགས་བསལ་ལ། དགེ་བ་ཞེས་པས་ནི་རོ་མྱང་ཅན་བསལ་བ་དེའི་དག་པ་བ་དང་ཟག་མེད་གཉི་ག་བསྡུ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་ཟག་བཅས་འོག་མ་མིན་ཏེ། དེ་དག་དམིགས་པ་ལས་ངེས་འབྱུང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཟག་བཅས་ལས་རང་ས་དང་ས་གོང་མ་ཁོ་ནའོ། །ཟག་མེད་འོག་མ་ལ་དམིགས་པ་སྲིད་པས་ཟག་བཅས་ཞེས་སྨོས་སོ། །དེ་ནི་རྗེས་ཤེས་ཕྱོགས་མཐུན་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་བཅས་པའོ། །ཆོས་ཤེས་ཕྱོགས་འདོད་པའི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པས་རིང་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ལ། ས་འོག་མའི་སྤང་བྱ་ལ་མི་དམིགས་པས་དེའི་འགོག་པ་ལའང་མ་ཡིན་ནོ།།

ལྔ་པ། གསུམ་པོ་གང་གིས་ཉོན་མོངས་སྤོང་ཞེ་ན། དངོས་གཞིའི་ཟག་པ་མེད་པས་ནི་ཉོན་མོངས་རྣམས་སྤོང་ངོ་། །དག་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འོག་ས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཟིན་ཅིང༌། རང་སའི་སྲེད་པ་རྒྱས་པ་དང་གོང་ས་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་ཅན་གྱིས་ལྟ་ཅི་སྨོས། །ཞེས་པའོ། །ཉེར་བསྡོགས་ནི་དག་པ་བས་སྤོང་སྟེ་རང་རང་གི་འོག་ས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་འབྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀྱང་ཞེས་པ་ནི་དང་པོའི་ཉེར་བསྡོགས་ཟག་མེད་བསྡུ་བའི་དོན་ཏེ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས། ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཟག་པ་མེད་པས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་སྲིད་པའི་སྒོ་ནས་དེ་སྐད་དུ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །ཉེར་བསྡོགས་ནི་དུ་ཞེ་ན། དངོས་གཞི་དེ་དག་ལ་འཇུག་པའི་ཉེར་བསྡོགས་བརྒྱད་ཡོད་ལ། དེ་དག་འབྲལ་བར་བྱེད་པའི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་མྱང་ཅན་མེད་པས་དགེ་བ་དག་པ་པ་དང་། འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་བྱུང་བའི་ལམ་ཡིན་ན་དགའ་བདེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་དུ་རུང་ན་འདི་འབད་དེ་དྲང་དགོས་པས་འདུ་བྱ་བ་དང་བཅས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང་། ས་འོག་མ་ལས་ཡིད་འབྱུང་བ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དགའ་བདེ་མེད་པས་བདེ་བ་ཡང་མིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མིན་པ་སྟེ་བཏང་སྙོམས་སོ། །ཡང་ན་འབད་དེ་དྲང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་བཏང་སྙོམས་དང་མཚུངས་ལྡན་ཡིན་ལ། ས་འོག་མ་ལས་ཡིད་བྱུང་བ་དང་མ་བྲལ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་མྱང་དང་མཚུངས་ལྡན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ།།

འོ་ན་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ། ཉེར་བསྡོགས་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སེམས་དང་འཆི་འཕོ་བའི་སེམས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྐྱེ་བའི་སར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ལ་དེའི་ཉོན་མོངས་ཅན་ཡོད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ལ། འདོད་ན་དག་པ་ཞེས་བཤད་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་དངོས་གཞི་ལ་འཇུག་པའི་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཤིང་མཉམ་བཞག་ཀྱང་ཡིན་ཏེ་སློབ་དཔོན་གྱིས། མཉམ་པར་བཞག་པ་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཉིད་དག་གོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱི་རིགས་ནས་ཉེར་བསྡོགས་ལ་ཉོན་མོངས་ཅན་མི་འགལ་བས་སྐྱེ་བའི་སར་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱིས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་སེམས་བྱེད་པ་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཡིན་ལ་བསྟན་བཅོས་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་བཤད་ཅིང་དེ་ཉིད་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་དང་པོ་ནི་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པས་སྟེ་དེ་གསལ་བས་འཕགས་པ་ཟག་པ་མེད་པའང་ཡོད་ལ་བསྡུ་བ་ལས་ཀྱང༌། མཉམ་བཞག་གི་དང་པོ་ཡིན་པས་ཞེས་བཤད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་གསལ་བས་ཟག་མེད་སྲིད་པ་བཞིན་རོ་མྱང་ཅན་ཡང་སྲིད་དེ་དངོས་གཞི་ལ་འགྲན་སྙོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གསུམ་མོ་ཞེའོ། །སློབ་དཔོན་འདུས་བཟང་དེ་ལྟར་བཞེད་དོ།།

དྲུག་པ། ཁྱད་པར་ཅན་ནི།

དེ་དང་ཉེར་བསྡོགས་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་ན་གཅིག་གམ་ཐ་དད་ཅེ་ན། ཐ་དད་དེ། དེ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་འབྲལ་བའི་ལམ་ཡིན་ལ། རྟོག་མེད་དཔྱོད་ཙམ་གྱི་དངོས་གཞི་ནི་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ཅར་རོ། །ཚོར་བ་ནི་དབང་ཤེས་མེད་པས་ལུས་བདེ་མེད་ཅིང་སེམས་བདེ་མ་ཐོབ་ལ། འབད་ནས་དྲང་དགོས་པས་དགའ་བ་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བདེ་མིན་སྡུག་བསྔལ་མིན་པའོ། །འབད་ནས་དྲང་དགོས་པ་ས་ལམ་དཀའ་བ་ཞེས་ཀྱང་བཤད་དོ། །དེའི་དག་པ་བ་བསྒོམས་པས་ནི་ཚངས་ཆེན་དུ་འགྱུར་ཏེ་དེའི་འབྲས་བུ་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བཞི་ལས་དང་པོ་ནི་མདོ་ལས་རྟོག་བཅས་དཔྱོད་བཅས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གསུངས་པ་གང་དག་ཅེ་ན། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་ཙམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། དེ་མན་ཆད་དེ་དང་པོའི་དངོས་གཞི་དང་མི་ལྕོགས་མེད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་རྟོག་དཔྱོད་དང་བཅས་པ་ཡི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། དེ་ཡན་ཆད་གཉིས་པའི་ཉེར་བསྡོགས་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་རྟོག་དཔྱོད་གཉིས་ཀ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ།།

གཉིས་པ་ནི།

ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་གསུངས་པ་ལས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡུལ་ལྔ་ཕོ་མོ་དང་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་སྟེ་མཚན་མ་བཅུ་དང་བྲལ་བའི་མྱང་འདས་ལ་དམིགས་ནས་རྣམ་བཞི་པ་སྟེ་འགོག་པའི་རྣམ་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་དམིགས་ནས་རྣམ་པ་བདག་མེད་སྟོང་ཉིད་དུ་འཇུག་པ་སྟེ་དེ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་དམིགས་པ་ཅི་རིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་གོང་གི་དྲུག་པོ་དེ་ལས་གཞན་པ་བདེན་པ་ལྷག་མའི་རྣམ་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སྟེ་རྣམ་པ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཡུལ་དེ་ལ་མ་ཞེན་པར་འདོར་བར་ཕྱོགས་པ་ནི་སྨོན་མེད་ཡིན་ལ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཉིས་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་རྣམ་པར་དམིགས་པས་ནི་དེ་ལས་ཡིད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ལམ་ཡང་གཟིངས་ལྟར་གདོན་མི་ཟ་བར་དོར་བྱར་ཤེས་པས་འདའ་བར་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་དེའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡང་སྨོན་མེད་དུ་རིགས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སྟོང་པ་བདག་མེད་ཀྱི་རྣམ་པར་དམིགས་པ་ནི་སྨོན་མེད་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་དག་གིས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་དེ་ལས་ཡིད་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་ཞིང་བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་མྱང་ངན་ལས་འདས་པ་ལའང་དེའི་རྣམ་པར་དམིགས་ཀྱང་ཡིད་མི་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །འགོག་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་འདུས་བྱས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་པོ་ཡང་འཇིག་རྟེན་དང་དེ་ལས་འདས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་དག་པ་བ་དང་དྲི་མ་མེད་པ་ཡིན་ལ། ས་ནི་རིམ་པ་བཞིན་ས་བཅུ་གཅིག་དང་ཟག་མེད་ས་དགུ་ནའོ། །གསུམ་པ་དེ་དག་དྲི་མ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་སྟེ་སྒོ་གསུམ་མོ། །འདི་དག་གིས་རྣམ་པར་ཐར་པ་མྱང་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པས་ན་སྒོ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་སྤེལ་གྱིས། སྒོ་མོ་དང་འདྲ་བ་ནི་སྒོ་སྟེ། ཐར་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ལ་ཐར་པའི་སྒོར་བཤད་དོ་ཞེས་སོ།།

གསུམ་པ་ནི།

མདོ་ལས། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་མོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལས་དང་པོ་གཉིས་ནི་མི་སློབ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རིམ་པ་བཞིན་བདག་གི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོང་པ་དང་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པར་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་སྟོང་པ་ཁོ་ནའི་རྣམ་པར་དམིགས་ཀྱི་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པར་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་སྤེལ་ནི་ཤིང་གིས་དུམ་བུ་མེ་བཅུག་ནས་བསྲེགས་པ་དང་ཤིང་ཡང་དེར་འཇུག་པ་ལྟར་མི་སློབ་པའི་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་བསྲེགས་པ་དང་དེ་ལ་དམིགས་ནས་ཁྱོད་ཀྱང་སྟོང་ངོ་ཞེས་དེ་སུན་འབྱིན་པའི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །རྒྱལ་སྲས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཞུགས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཁོ་ནའི་རྗེས་ལ་སྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་ཇི་ལྟར་སྟོང་པར་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་མེད་པར་མཐོང་བ་ནི་སྐྱོ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་སྲིད་པ་སྟོང་པར་མ་མཐོང་ན་བདག་མེད་པར་མཐོང་ཡང་དགའ་བ་སྐྱེ་ལ་སྟོང་པར་མཐོང་ན་སྐྱོ་སྟེ། ལམ་དུ་ཞུགས་པ་ན་མགྲོན་པོ་ངོ་མི་ཤེས་པ་མཐོང་བས་ཀྱང་དགའ་ལ། གཅིག་པུ་དེས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་མི་དགའ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སོ། །འོ་ན་དེའི་རྗེས་ལ་ཡིན་གྱི་བདག་མེད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཞུགས་པའི་རྗེས་ལ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ཁོ་ན་དེ་སྐྱེ་བ་དང་མཐུན་པར་གནས་ཀྱི་བདག་མེད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཀྱང་ཊཱིཀ་བྱེད་གཉིས་འཆད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་གཉིས་ཟག་མེད་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པར་མ་ཡིན་ལ། ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་བདེན་མ་ཡིན་པས་དེ་དག་གི་རྣམ་པ་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ལམ་གྱིའང་མ་ཡིན་ཏེ་དེས་འདི་སུན་མི་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་མེད་པ་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཞི་བར་ལྟ་ཞིང་དམིགས་པ་མ་བརྟགས་པ་སྟེ་བརྟགས་མིན་དང༌། ཟད་པ་ནི་འགོག་པ་ཡིན་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་ལངས་པ་ན་དེའི་རྐྱེན་མ་ཚང་བས་ཐོབ་པའི་བརྟགས་མིན་འགོག་པ་གང་ཡིན་པ་ལའོ། །དེས་སུན་འབྱིན་པ་ནི། དཔེར་ན་དགྲ་གསོད་བྱེད་ལ་དགའ་ན་དགྲ་ལ་མི་དགའ་བར་གྲུབ་པ་ལྟར་འགོག་བྱེད་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་བལྟས་པས་དགག་བྱ་སུན་ཕྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགོག་པའི་རྣམ་པར་མ་ཡིན་ཏེ་མི་རྟག་པའི་འགོག་པ་དང་ཐུན་མོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པས་གྱ་ནོམ་དང༌། བྲལ་བ་མ་ཡིན་པས་ངེས་འབྱུང་གི་རྣམ་པར་མ་ཡིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཟག་བཅས་ཏེ་འཕགས་ལམ་དེ་ལ་སྡང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དོན་དེ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའོ། །རྟེན་ནི་བློ་གསལ་གླིང་གསུམ་གྱི་མིའི་ནང་དུའམ། ཡང་ན་མི་ལུས་བཟང་པོ་ཐོབ་ཀྱང་ན་རྒ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཡིད་བྱུང་ནས་ཟག་མེད་ཀྱི་འཇུག་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་དེ་འདྲ་བ་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་སྤེལ་འཆད་དོ། །གང་ཟག་ནི་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་སྟེ་དབང་པོ་རྣོ་བའི་ཕྱིར་དེ་བསྐྱེད་པའི་མཐུ་ཡོད་ཀྱི་དགྲ་བཅོམ་གཞན་ལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་སོ། །གང་སྤེལ་ནི་སློབ་པ་དང་དུས་ཀྱིས་རྣམ་གྲོལ་གྱིས་མ་ཡིན་ཏེ་རིམ་པ་བཞིན་བྱ་བ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང་འཕགས་ལམ་བསྲུང་བ་ལ་བརྩོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །ས་ནི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་པས་ཉེར་བསྡོགས་བདུན་ནི་མ་གཏོགས་པ་བཅུ་གཅིག་ནའོ།།

བཞི་པ་ནི།

མདོ་ལས། ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ཀུན་ཏུ་བསྟེན་གོམས་པར་བྱས་ལན་མང་དུ་བྱས་ན་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད། ཤེས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད། ཤེས་རབ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད། ཟག་པ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་རྣམས་གང་དག་ཅེ་ན་དགེ་བའི་བསམ་གཏན་དག་པ་བ་དང་ཟག་མེད་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། དེ་ལ་གནས་པ་ནི་བསྒོམ་པའོ། །དང་པོ་ཞེས་པ་མཚོན་པའི་དོན་ཏེ་བཞི་ཅར་རོ། །དེ་ཁོ་ནས་མཚོན་པ་ནི་འདོད་པ་ཉེས་དམིགས་མང་པ་ལས་འདས་པའི་ཐོག་མར་ཐོབ་ནས་དེའི་བདེ་བས་བློ་ཚིམ་པའི་ཕྱིར་ཏེ་འབྲོག་ཉམ་ང་བར་ངལ་ཞིང་སྐོམ་པ་ཆུ་རྙོག་པ་ཅན་གྱི་ཚིམ་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ་དེའི་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དང་གོང་དུ་སྐྱེས་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མེད་པས་སོ། །ལྷའི་མིག་གི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་དེའི་རྗེས་སུ་རྒྱུ་བའི་ཡིད་ཤེས་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ཤེས་རབ་ནི་ཤེས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པར་འདོད་དོ། །དེ་ཡང་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ནི་ལྷའི་མིག་ཤེས་དེའི་རྗེས་སུ་སྐྱེས་པའི་ཡིད་ཤེས་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ཤེས་རབ་སྟེ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་པ་རྟོགས་པ་དང་། མཐོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་མིག་ཤེས་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་ཤེས་རབ་སྟེ་རྟོག་མེད་དོ། །དེ་བསྡོམས་ནས་ཤེས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་ལྷའི་མིག་གི་མངོན་ཤེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་འབྲས་བུ་ལྷའི་མིག་གི་མངོན་ཤེས་ལ་རྒྱུ་དེའི་མིང་གིས་བཏགས་པས་སྐྱོན་མེད་དོ། །ཁ་ཅིག་རྣམ་དྲུག་རྣམ་གྲོལ་བློ། །ཞེས་འདོད་པ་དེའི་ལྟར་གླན་ཀ་འདི་སྤང་སླ་སྟེ་འོན་ཀྱང་ཆོས་མངོན་པ་པ་དག་གི་ལུགས་ནི་སྔ་མ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཡོན་ཏན་ཟག་བཅས་ཁམས་གསུམ་པ་མི་སྡུག་པ་བསྒོམ་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ཟག་མེད་རྣམ་ཐར་གྱི་སྒོ་ལ་སོགས་པའི་བློ་སྟེ་ཤེས་རབ་ནི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའམ་འབྱེད་པར་འགྱུར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་སྟེ་དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མིང་གིས་བཏགས་སོ།།

རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསམ་གཏན་གྱི་ཡ་མཐའ་བཞི་པ་ལ་བརྟེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཟག་པ་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་མ་ཡིན་པ་ལ་བརྟེན་པའི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཟག་པ་ཟད་འགྱུར་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིར་མི་བརྗོད་ཅེ་ན། འདི་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྗེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད་པའི་དབང་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར་འདི་ཁོ་ན་ཟག་པ་ཟད་པར་འགྱུར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚེ་ལས་ཀྱི་མཐའ་ལ་གཟིགས་ནས་ཤིང་འཛམ་བུའི་དྲུང་དུ་བསམ་གཏན་དང་པོ་བསྐྱེད་ལ། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་ཐུན་དང་པོ་ལ་ལྷའི་བུའི་བདུད་བཅོམ་ནས་ལྷའི་སྤྱན་བསྐྱེད་དེ་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་གཟིགས་སོ། །གུང་ཐུན་ལ་བསམ་གཏན་དང་རྣམ་ཐར་ལ་སོགས་པ་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཡོན་ཏན་མངོན་དུ་མཛད་ཅིང༌། ཐུན་གསུམ་པ་ལ་བཞི་པ་ལ་རྟེན་ནས་ངེས་པར་ཞུགས་ཏེ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཀུན་སྦྱོར་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་བར་དུ་མཛད་པའོ།།

ལྔ་པ། ཚད་མེད་པ་ནི།

དམིགས་ཡུལ་སེམས་ཅན་དང་བསོད་ནམས་ཚད་མེད་པས་ན་ཚད་མེད་པ་སྟེ་བྱམས་པ་སྙིང་རྗེ་དགའ་བ་བཏང་སྙོམས་དང་བཞི་ཡིན་ནོ། །དེར་ངེས་པ་ནི་གནོད་སེམས་དང༌། ལ་སོགས་ཀྱིས་རྣམ་འཚེ་དང༌། གཞན་བདེ་བ་ལ་མི་དགའ་བ་དང༌། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དག་གནོད་སེམས་མང་བ་སྟེ་བཞིའི་གཉེན་པོའི་ཕྱིར་རོ། །མི་སྡུག་པ་དང་བཏང་སྙོམས་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ནི། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རིམ་པ་བཞིན་ཁ་དོག་དང་འཁྲིག་པ་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོའོ་ཞེས་དང༌། སློབ་དཔོན་ནི་འཁྲིག་པའི་མི་སྡུག་པ་དང༌། ཉེ་དུ་ལ་ཆགས་པའི་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞེད་དོ། །ངོ་བོ་ནི་བྱམས་པ་ཞེ་སྡང་མེད་པའི་དགེ་བ་དང་སྙིང་རྗེ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དགའ་བ་ཡིད་བདེ་དང་བཏང་སྙོམས་མ་ཆགས་པའོ། །འོ་ན་གནོད་སེམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་ཞེ་ན། ཆགས་པས་དྲངས་པ་དེའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འགྲེལ་པར་འབྱུང་ངོ༌། །གང་སྤེལ་ནི་དེ་གཉིས་གནོད་སེམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་མཚུངས་ཀྱང་བྱམས་པ་ཞེ་སྡང་མེད་པ་ཡིན་པས་གནོད་སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དང༌། བཏང་སྙོམས་མ་ཆགས་པ་ཡིན་པས་མཛའ་བས་བསྐྱེད་པའི་གནོད་སེམས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ན་འགྲེལ་པར། འདི་ནི་གཉི་གའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་རུང་ངོ་ཞེས་པ་ལ། རྒྱལ་སྲས་ཀྱིས་འདིར་ཆོས་གཅིག་ལ་གཉི་གའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་གཟུང་ངོ་ཞེས་ཏེ་མ་ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་མེད་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་སྒྲར་བརྗོད་ནས་ཆགས་པ་དང་གནོད་སེམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་སྟོན་ན་རུང་ངོ༌། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པ་ནི་ཀྱེ་མའམ་ཀྱེ་མའོ་ཞེས་པ་ཚིག་ཕྲད་དེ་ཡ་མཚན་དང་མྱ་ངན་བྱེད་པ་དང་སྨོན་པའི་དོན་ལའང་འཇུག་པ་ལས་འདི་ཕྱི་མ་སྟེ་སེམས་ཅན་རྣམས་བདེ་བར་གྱུར་ཅིག་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཅིག་དགའ་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་གྱུར་ཅིག་སེམས་ཅན་རྣམས་མཉམ་མོ་སྙམ་དུ་སྙོམས་པ་དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །དེ་དག་དང་མི་ལྡན་པ་ལ་དེར་མོས་པའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་མི་འཛིན་གྱི་དེ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག་པར་མོས་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །སྤྱོད་ཡུལ་ནི་འདོད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཏེ་དེ་དག་ལ་དམིགས་པའི་གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་ནི་དགའ་བ་བསྒོམས་བྱུང་དང་ཡིད་བདེ་ཡིན་པས་བསམ་གཏན་དང་པོ་གཉིས་ཀྱི་དངོས་གཞི་ཁོ་ན་ན་ཡོད་ལ་གཞན་གསུམ་ནི་བསམ་གཏན་དྲུག་ན་སྟེ་མི་ལྕོགས་མེད་ཀྱང་གསལ་བས་དངོས་གཞི་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནི་དངོས་གཞིའི་ས་པ་ཡིན་པས་ས་ལྔ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་མཉམ་པར་བཞག་མ་བཞག་གཉིས་ཀ་ཡོད་པས་བཞག་པའི་སྦྱོར་བས་བསྡུས་པ་ཉེར་བསྡོགས་དང་དངོས་གཞིས་བསྡུས་པ་དངོས་གཞི་སྟེ་ས་དགུ་དང༌། མ་བཞག་པ་འདོད་པ་དང་བཅུ་ན་ཡོད་དོ་ཞེའོ། །དེ་དག་གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ན་ཉོན་མོངས་སྤོང་ངམ་ཞེ་ན། དེ་ཡིས་དངོས་སུ་མི་སྤོང་སྟེ་གང་དག་བསམ་གཏན་དངོས་གཞིའི་ས་པར་འདོད་པ་དེའི་ལྟར་ན་དངོས་གཞིའི་དགེ་བ་དག་པ་བ་ཡིན་པས་ཉེར་བསྡོགས་ཀྱིས་འོག་ས་ལས་རྒྱལ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ས་དྲུག་གམ་བཅུ་ན་ཡོད་པ་དེའི་ལྟར་ན་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་ན་ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་ཀྱི་གཉེན་པོར་རུང་གི་འདི་ནི་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་གཞན་ལ་དམིགས་ནས་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་འདོད་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ལ་ནི་ཆོས་འགའ་ཞིག་ལ་དམིགས་ནས་ཞི་རགས་སམ་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་དགོས་པ་ལས་དེ་ལྟའང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།

རྣམ་འགྲེལ་ལས་ཀྱང༌། བྱམས་སོགས་རྨོངས་དང་འགལ་མེད་ཕྱིར། །ཤིན་ཏུ་ཉེས་པ་ཚར་གཅོད་མིན། །ཞེས་སོ། །འོན་ཀྱང་འདོད་པ་དང་ཉེར་བསྡོགས་ལ་བརྟེན་པའི་སྦྱོར་བས་གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གནོན་ལ། དངོས་གཞི་ལ་བརྟེན་པས་ནི་སྔར་བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱིས་གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ཐག་སྲིང་པའི་ཕྱིར་གཉེན་པོར་བཤད་དོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་སོ། །གང་སྤེལ་གྱིས་དེ་དག་འདོད་པ་དང་མི་ལྕོགས་མེད་ཀྱི་ས་པས་རྣམ་པར་གནོན་ལ་དངོས་གཞིའི་ས་པས་སྤངས་པ་ཐག་སྲིང་ངོ་ཞེས་ཉེར་བསྡོགས་གཞན་ལ་མ་བཤད་དོ། །རྟེན་ནི་མི་གླིང་གསུམ་དག་གི་ནང་དུ་བསྐྱེད་དེ་བློ་གསལ་ཞིང་འདོད་པ་ཉེས་དམིགས་མང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ལུང་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་སྤེལ་ལོ། །ལས་དང་པོ་པས་བསྐྱེད་ཚུལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ན་རང་གིས་མྱོང་བའི་བདེ་བའམ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོད་པ་ཐོས་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་ལ་མོས་པར་བྱེད་ཅིང༌། ཆེ་ན་མཛའ་བོའི་ཕྱོགས་ལ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ནས་ཆེན་པོ་ནས་རིམ་པ་བཞིན་དང༌། ཐ་མལ་པ་དང༌། དགྲ་བོའི་ཕྱོགས་ལ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བའི་ཆུང་ངུ་ནས་དང༌། དེ་ནས་ཁྱིམ་དང་གྲོང་ལ་སོགས་པ་རིམ་པ་བཞིན་འདོད་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱས་པར་བྱེད་དོ། །གང་སྤེལ་ནི་ཐ་མལ་པ་ལའང་གསུམ་དུའོ་ཞེས་སོ། །སྙིང་རྗེ་དང་དགའ་བ་ཡང་སྔ་མ་ལྟར་བསྒོམ་ཞིང་བཏང་སྙོམས་ནི་ཐ་མལ་པ་ནས་སྔར་རྩོམ་ཞིང་དེ་ནས་ཐམས་ཅད་ལའོ། །འདི་དག་ལས་དགའ་བ་ནི་གསུམ་དང་བཞི་པར་སྐྱེས་པ་ལ་མི་ལྡན་པས་ངེས་ལྡན་མ་ཡིན་ལ། གཞན་གསུམ་ནི་གཅིག་ཡོད་ན་གཞན་གཉིས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ངེས་པར་གསུམ་དང་ལྡན།

དྲུག་པ། རྣམ་ཐར་ནི།

རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ཅེས་ཏེ། མདོ་ལས། གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་པོའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་གཉིས་པའོ། །སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལུས་ཀྱི་མངོན་སུམ་ཏེ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་གནས་པ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ནས་ཐོགས་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་པ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བཞི་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་ལྷ་རྣམས་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་གཞན་གསུམ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ་ཚོར་དང་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་པ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་པའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལས་དང་པོ་གཉིས་རྣམ་པར་སྔོས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་སྡུག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་མ་ཆགས་པ་སྟེ་མི་སྡུག་མ་ཆགས་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པར། དེ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་ནི་མི་སྡུག་པ་ཟིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་སོ།།

ས་ནི་འདོད་པ་དང་དང་པོའི་ཁ་དོག་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་རིམ་པ་བཞིན་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་ས་པ་སྟེ་བསམ་གཏན་གཉིས་ན་ཡོད་ཅིང་དངོས་གཞིས་བསྡུས་པས་ཐག་སྲིང་གཉེན་པོའོ། །གཉིས་པ་སོགས་ན་དེ་མེད་དེ་མིག་ཤེས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཡ་མཐའ་བཞི་པ་ན་ཡོད་ལ་དེ་ཉིད་མ་ཆགས་པ་ཡིན་གྱི་སྡུག་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་པས་མི་སྡུག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་འཁོར་དང་བཅས་ན་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །འོ་ན་གསུམ་པར་རྣམ་ཐར་མི་གཞག་ཅེ་ན། གཉིས་པའི་ཁ་དོག་གི་འདོད་ཆགས་མེད་ཅིང་བདེ་བ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་གཡོ་བར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་བཞི་པར་ཅིའི་ཕྱིར་སྡུག་པའི་རྣམ་ཐར་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ་གསུམ་པའི་ཁ་དོག་གི་འདོད་ཆགས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་གཉེན་པོར་མ་ཡིན་གྱི་སྔར་མི་སྡུག་པ་བསྒོམས་པས་རྒྱུད་ཞུམ་པ་གཟེངས་བསྟོད་པའང་དགའ་བར་བྱ་བ་དང༌། མི་སྡུག་པའི་རྣམ་ཐར་གྲུབ་མ་གྲུབ་བརྟག་པའི་དོན་དུའོ། །དེ་ནི་ཡུལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་སྡུག་པར་ཡིད་ལ་བྱས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་ན་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་མེད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་ནི་དེའི་མཉམ་བཞག་གི་དགེ་བ་རྣམས་ཏེ་དག་པ་དང་ཟག་མེད་ཡིན་གྱི་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཁ་ཅིག་འཆི་སྲིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཁོ་ནའོ་ཞེས་དང༌། གཞན་དག་སེམས་སེམས་བྱུང་རྣམ་སྨིན་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །ཉེར་བསྡོགས་ཀྱི་རྣམ་གྲོལ་གྱིས་རྣམ་ཐར་གྱི་མིང་འཐོབ་ཅིང་བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱིས་འོག་ས་ལ་དམིགས་པས་དེའི་མིང་མི་འཐོབ་བོ། །འགོག་པའི་རྣམ་ཐར་ནི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་འོ། །དེ་ལ་འཇུག་པའི་སེམས་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཕྲ་བ་སྲིད་རྩེའི་སེམས་ཏེ་དེ་ཉིད་ཆེས་ཕྲ་བར་བྱས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་དེ་ཉིད་དོ། །ལྡང་བ་ན་སྲིད་རྩེ་རང་གི་ས་པའི་དགེ་བ་དག་པ་བ་དང་འོག་མ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཡི་འཕགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་དེ་ལས་ལྡང་ཞིང༌། དེ་གཉིས་གང་གིས་ལྡང་དང་དུས་ནི་འཕེན་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་དོ།།

དམིགས་པ་ནི་རྣམ་ཐར་དང་པོ་འདོད་པར་གཏོགས་པའི་སྣང་བ་སྟེ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་སུ་གྱུར་བའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བར་དམིགས་པས་དེ་ནི་དེའི་ཡུལ་ཅན་ནོ། །གཉིས་པ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བར་དང༌། གསུམ་པ་གཟུགས་སུ་གཏོགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིད་དུ་འོང་བའོ། །འོ་ན་འགྲེལ་པར། འདི་དག་གི་དམིགས་པ་ནི་ཅི་རིགས་པར་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དང་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་པ་ཁོ་ན་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། འགལ་བ་མེད་དེ། དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཞེས་དང༌། གསུམ་ཅར་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཡིད་དུ་འོང་མི་འོང་གཉིས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་རྣམ་ཐར་དང་པོ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པ་དང་འདོད་པའི་ཁ་དོག་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོ་དང༌། འདོད་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་དམིགས་པ་ལྟར་ཞེས་དང༌། གཉིས་པ་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་པ་དང༌། དང་པོའི་ཁ་དོག་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོ་དང༌། གཟུགས་སྤྱོད་པའི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པ་ལྟར་ཞེས་དང༌། གསུམ་པ་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་པ་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེད་མཆེད་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་དམིགས་པ་ལྟར་ཞེས་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་དག་གཟུགས་ཅན་མིན་པའི་རྣམ་ཐར་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་གོང་ས་དང་རང་གི་སའི་སྡུག་བསྔལ་སོགས་བདེན་པ་དང་རྗེས་ཤེས་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་གོང་འོག་དང་རང་ས་པ་ཐམས་ཅད་ཡིན་དུ་རུང་ངོ༌། གཟུགས་མེད་དངོས་གཞི་དགེ་རྣམས་ཀྱི། །སྤྱོད་ཡུལ་ཟག་བཅས་འོག་མ་མིན། །ཅེས་པས་དེ་དག་དང༌། འོག་མའི་སྤང་བྱ་ལ་མི་དམིགས་པས་དེ་སྤངས་པའི་འགོག་པ་ལ་མི་དམིགས་སོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་འགའ་ཞིག་མཚན་མ་མེད་པ་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ན་མཚན་མེད་དེ་ལས་ལངས་པའི་བརྟགས་མིན་ལ་དམིགས་པ་སྲིད་ལ་ནམ་མཁའ་ལ་ཡང་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་ཀྱིས་དམིགས་པར་བཤད་དོ། །གང་ཟག་ནི་འགོག་པའི་རྣམ་ཐར་མ་གཏོགས་པ་གསུམ་ཅར་སོ་སྐྱེ་དང་འཕགས་པས་སོ། །བསྐྱེད་པའི་དགོས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་འཕགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་བསྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཐག་བསྲིང་བ་དང་སྙོམས་འཇུག་ལ་དབང་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ལ། ཟིལ་གནོན་ཟད་པར་ཡང་དེའི་དོན་དུ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་དུ་རྣམ་ཐར་གསུམ་པ་ནི་མི་སྡུག་པ་བསྒོམས་པས་རྒྱུད་ཞུམ་པའམ་གཟེངས་བསྟོད་པའམ་དགའ་བར་བྱ་བ་དང༌། མི་སྡུག་པའི་རྣམ་ཐར་གྲུབ་མ་གྲུབ་བརྟག་པའི་དོན་དུའོ། །རྣམ་ཐར་གྱི་དོན་ནི་དམིགས་པ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པས་ན་རྣམ་ཐར་ཏེ་དང་པོ་གཉིས་ཁ་དོག་གི་འདོད་ཆགས་དང༌། གསུམ་པ་མི་སྡུག་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་རྣམས་འགོག་པའི་དམིགས་པ་དང༌། འགོག་པས་ནི་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བའམ་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའོ་ཞེས་རྒྱལ་སྲས་འཆད་དོ།།

བདུན་པ། ཟིལ་གནོན་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ། མདོར་བསྟན་ནི།

ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་དེ། ནང་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཆུང་ངུ་ཁ་དོག་བཟང་པོ་དང་ངན་པ་རྣམས་ལ་ལྟ་ཞིང་གཟུགས་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མཐོང་སྟེ་དེ་ལྟ་བུར་འདུ་ཤེས་པ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཆེན་པོ་ཁ་དོག་བཟང་ངན་དང༌། ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཀྱང་སྔ་མ་བཞིན་གཉིས་དང༌། ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་སྔོན་པོ་ཁ་དོག་སྔོན་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་འོད་སྔོན་པོ་འབྱུང་བ། དཔེར་ན་ཟར་མའི་མེ་ཏོག་གམ་ཡུལ་ཝ་རཱ་ཎཱ་སཱིའི་རས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྔོན་ལ་ཁ་དོག་སྔོན་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་འོད་སྔོན་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་ཞིང་གཟུགས་དེ་དག་ཅེས་པ་སྔ་མ་བཞིན་དང༌། སེར་པོ་དོང་ཀའི་མེ་ཏོག་དང༌། དམར་པོ་བནྡུ་ཀའི་མེ་ཏོག་དང༌། དཀར་པོ་བ་བསངས་ལྟ་བུའོ། །དེ་དག་གི་དོན་ནི་ནང་ཞེས་པ་ལྟ་བ་པོར་རང་ཉིད་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་ནི་དེ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཡོད་མེད་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཆེ་ཆུང་ནི་དེ་ཉིད་ཆེ་ཆུང་སྟེ་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མ་ཡིན་ནོ། །ཁ་དོག་བཟང་ངན་ནི་རྟོགས་སླའོ། །ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་ནི་གང་སྤེལ་གྱིས་ཁ་དོག་ངན་པ་ཇི་ལྟ་བར་བཟང་པོ་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་རོ་གཅིག་པར་བྱས་ནས་མཐོང་བ་ཡིན་པས་དང་པོར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་དང༌། དེ་ནས་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་རྫོགས་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ།།

དཔེ་གཉིས་སྨོས་པ་ནི་རང་བཞིན་དང་བཅོས་མའི་དཔེ་དང་། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བཞི་ནི་དོན་དང་དཔེའི་ཆོས་ལན་གཉིས་སུ་སྨོས་པ་སྟེ་དང་པོ་མདོར་བསྟན་དང་། གཉིས་པ་ལྷན་སྐྱེས་དང་། གསུམ་པ་བཅོས་མ་དང་། བཞི་པ་གཉིས་ཀའི་ཐུན་མོང་གི་ཆོས་ཤེས་གསུང་ངོ་།།

གཉིས་པ་རྒྱས་བཤད་ནི།

སྔ་མ་གཉིས་ན་རྣམ་ཐར་དང་པོ་བཞིན་དུ་བདག་ལ་ཡོད་པའི་གཟུགས་ལ་བལྟ་ཞིང་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་དང་པོའི་ས་པ་དང་འདོད་པའི་ཁ་དོག་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོ་དང་འདོད་པའི་གཟུགས་ལ་ལྟ་བའོ། །གསུམ་པ་བཞི་པ་གཉིས་ན་རྣམ་ཐར་གཉིས་པ་བཞིན་ནོ་དེ་ནི་ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་དང་གཉིས་པའི་ས་པ་དང་པོའི་ཁ་དོག་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོ་དང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་དམིགས་པའོ། །གཞན་བཞི་པོ་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བཞིན་དུ་བཞི་པའི་ས་པ་དང་ངོ་བོ་མ་ཆགས་པ་དང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་དམིགས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཁོར་དང་བཅས་ན་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །འདི་ནི་དམིགས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པས་ན་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ནོ། །སྔ་མ་དང་ཁྱད་པར་ནི་སྔ་མས་དམིགས་པ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་ཙམ་ཡིན་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ལ། འདིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏེ་སྐད་ཅིག་ལ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པར་མོས་ཤིང་རྣམ་པར་སྔོས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཡིད་དུ་འོང་བར་མོས་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོ་ལ་སྡུག་པར་འཛིན་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་ན་དམིགས་པ་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ།།

ཟད་པར་ནི་ཟད་པར་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་དང་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་དམར་པོ་དང་དཀར་པོ་དང་ནམ་མཁའ་དང་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་བཅུའོ། །དེ་ནི་ས་ལ་སོགས་པར་མོས་པའི་རྣམ་པ་བར་མེད་ཅིང་མཚམས་མེད་པར་རྒྱས་པར་བྱེད་པས་ན་ཟད་པར་རོ། །གཞན་གཉིས་ལས་འདི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པས་དེ་གཉིས་རིམ་བཞིན་བསྐྱེད་ནས་འདི་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་དང་པོ་བརྒྱད་ནི་མ་ཆགས་པའི་དགེ་བ་དང༌། ས་བསམ་གཏན་གྱི་ཡ་མཐའ་བཞི་པ་དང༌། སྤྱོད་ཡུལ་ནི་འདོད་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་འཇིག་རྟེན་དང་ཐ་སྙད་མཐུན་པར་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་སུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ནི་ཐ་སྙད་དུ། །ཁ་དོག་དབྱིབས་ལ་ས་ཞེས་བརྗོད། །ཆུ་མེ་ཡང་ངོ་རླུང་ཚོགས་ཁམས། །ཉིད་ཡིན་དེ་དང་འདྲ་བའང་ཡིན། །ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་རླུང་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཁས་ལེན་པ་དེའི་ལྟར་ན་ཟད་པར་རླུང་གི་དམིགས་པ་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །སྐྱེ་མཆེད་གཟུགས་ཅན་ཟད་པར་དུ་མི་གཞག་པ་ནི་དབང་པོས་སྣོད་དང་དྲི་རོས་གཟུགས་ཁམས་སུ་མ་ཁྱབ་ཅིང་སྒྲ་ལ་རྒྱུན་མེད་པས་སོ་ཞེས་འཆད་དོ།།

ཐ་མ་གཉིས་ནི་གཟུགས་མེད་ནམ་མཁའ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་དགེ་བ་དག་པ་བ་དང༌། སྤྱོད་ཡུལ་ནི་རང་གི་ས་པའི་ཕུང་པོ་བཞིའོ། །འཐོབ་རྟེན་ནི་འགོག་པ་གནས་གཉིས་པར་བཤད་ཟིན་ལ་ལྷག་མ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པོ་ནི་སྔར་འདྲིས་ན་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཙམ་གྱིས་དང་མ་དྲིས་ན་སྦྱོར་བས་འཐོབ་བོ། །རྟེན་ནི་གཟུགས་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་རྣམ་ཐར་དང་ཟད་པར་དག་ཁམས་གསུམ་ཅར་གྱི་རྟེན་ཅན་དང༌། ལྷག་མ་བཅུ་དགུ་ནི་མིའི་རྟེན་ཁོ་ན་ལ་སྐྱེ་སྟེ་འདི་དག་སྐྱེ་བ་ལུང་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྙོམས་འཇུག་དག་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་ལ་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ་ལུང་ལ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན་མ་གྲུབ་བོ། །འོ་ན་གང་ལས་སྐྱེ་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་དག་ཏུ་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་ནི་རྒྱུ་དང་ལས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་སྟེ། རྒྱུའི་སྟོབས་ནི་ཉེ་བ་དང་ཡང་ཡང་གོམས་པ་སྟེ་འགའ་ཞིག་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྙོམས་འཇུག་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ནས་དེ་ལས་ཉམས་པའི་རྗེས་ཐོགས་སུ་ཤི་ནས་གཟུགས་སུ་སྐྱེས་ན་སྙོམས་འཇུག་དེ་ཉེ་བ་ན་ཡོད་པ་དང༌། ཡང་ཡང་དེ་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཅིག་ཉམས་ནས་གཟུགས་སུ་སྐྱེས་ན་སྔར་ཡང་ཡང་གོམས་པའི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་སྟོབས་ལྡན་དེ་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རྒྱུའི་སྟོབས་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། གཟུགས་མེད་དུ་སྐྱེ་བའི་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་ངེས་ཀྱི་ལས་ཡོད་པ་གཟུགས་སུ་སྐྱེས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་གཟུགས་མེད་དུ་ངེས་པར་སྐྱེ་དགོས་ལ་དེ་ལ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ངེས་པར་དགོས་པའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱི་སྟོབས་ལས་སྐྱེ་བའོ། །གཟུགས་མེད་འོག་མ་དག་ཏུ་གོང་མའི་སྙོམས་འཇུག་སྐྱེ་བའང་དེ་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་བསམ་གཏན་འོག་མར་སྙོམས་འཇུག་གི་བསམ་གཏན་གོང་མ་རྣམས་སྐྱེ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་ལས་གྱི་སྟོབས་དེ་དག་དང་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སྐྱེ་སྟེ། མདོ་སྡེ་པ་ནི་ལུང་མེད་པར་སྔོན་གོམས་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསམ་གཏན་སྐྱེ་བ་དང་མཐུན་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་དེ་རང་བཞིན་ནམ་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་གཞན་ལས་ལུང་མ་མནོས་པར་ཚེ་རབས་སྔ་མའི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ལས་རྒྱུ་མཐུན་འབྲས་བུ་བསམ་གཏན་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་དེ། དེས་ན་དེ་དག་བསྐལ་པ་འཇིག་པའི་ཚེ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མི་ལ་རྒྱུ་གསུམ་པོ་དང་ལུང་གི་སྟོབས་ལས་ཀྱང་སྐྱེའོ།།

དེ་ལྟར་བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་ཏིང་འཛིན་དང༌།།

ཚད་མེད་རྣམ་ཐར་ཟིལ་གནོན་ཟད་པར་དང༌།།

དེ་དག་འཐོབ་རྟེན་ལེགས་གསུངས་གང་ཡིན་པ།།

རྣམ་པར་བཤད་འདི་ཚུལ་བཞིན་མཉན་པར་གྱིས།།

ཆོས་མངོན་གསལ་བྱེད་ལེགས་བཤད་རྒྱ་མཚོ་ལས་སྙོམས་འཇུག་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གནས་བརྒྱད་པའི་བཤད་པའོ།། །།

མཐའ་མར་དགེ་བ་འཇུག་གི་དོན།

འོན་ཀྱང་གཞུང་དང་འགྲེལ་བར་འཆད་འགྱུར་འདི་དག་གནས་བརྒྱད་པར་གསུངས་པ་ནི་གང་ཟག་དགག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གནས་དགུ་པ་བཤད་པའི་དོན་དུ་ཡིན་ལ། བདག་ནི་དེ་མི་འཆད་ཅིང་བསྟན་བཅོས་འདིའི་ལུས་གནས་བརྒྱད་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་འདི་ཙམ་གྱིས་རྫོགས་པ་དང༌། མཇུག་དོན་ལོགས་སུ་བྱ་བའི་དོན་དུ་དེ་ལྟར་བྱས་པ་སྟེ་སྔོན་གྱི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལྟར་དགོངས་སོ། །བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ལུས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མཇུག་གི་བྱ་བ་ལ་བསྟན་པ་ཇི་སྲིད་གནས་པའི་ཚད་ནི། ཟག་བཅས་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཁམས་དང་ས་དང་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་འཆད་པའི་ཆོས་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་ཇི་སྲིད་དུ་གནས་ཞེ་ན། བདག་ཅག་གི་སྟོན་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ལུང་དང་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། ལུང་ནི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དང༌། རྟོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ནི་རིམ་པ་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་དང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་གཉིས་ཇི་སྲིད་གནས་ཀྱི་བར་དམ་པའི་ཆོས་གནས་པས་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱང་དེ་སྲིད་དུ་གནས་སོ། །ཁོ་ནའི་སྒྲ་ནི་དེ་གཉིས་ལས་གཞན་པ་དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་དེ་དག་ཀྱང་ལོ་སྟོང་དུ་གནས་སོ་ཞེས་ཏེ་བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་མདོ་ལས། དམ་པའི་ཆོས་ནི་ལོ་ལྔ་བརྒྱའི་བར་དུ་གནས་སོ། །ལོ་ལྔ་བརྒྱའི་བར་དུ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་སྣང་ངོ་ཞེས་དང༌། གནས་བརྟན་ཉི་མའི་གུང་པས་ཀྱང༌། ལོ་སྟོང་ངོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལུང་དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པར་གསལ་ལོ། །གཞན་དག་ནི་རྟོགས་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་གྱི་ལུང་ནི་ཡུན་རིང་དུ་གནས་སོ་ཞེས་ཏེ། ལོ་སྟོང་གི་འོག་ཏུ་ཡང་གནས་སོ་ཞེས་པ་སྟེ་ཕྱོགས་དེ་ཉིད་རིགས་པར་བལྟའོ་ཞེས་ཊཱིཀ་བྱེད་འཆད་དོ། །དེས་ན་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་འགྲེལ་པ་གནོད་འཇོམས་ལས།

དམ་པའི་ཆོས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཕྲག་བཅུར་གནས་པར་གསུངས་ཏེ། ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། ལུང་གི་ལེའུ་སྟེ་ལེའུ་གསུམ་དང་དེ་རེ་རེ་ལའང་གསུམ་གསུམ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་དང༌། རྒྱུན་ཞུགས་ཀྱི་ལེའུ་དང༌། ལྷག་མཐོང་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལེའུ་དང༌། མངོན་པ་དང༌། མདོ་སྡེ་དང༌། འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་ལེའུ་དང༌། རྟགས་ཙམ་གྱི་ལེའུ་སྟེ་བཅུར་གསུངས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་གནས་སྐབས་དེ་རྣམས་སུ་དེ་དང་དེ་འཐོབ་པ་དང་དེ་དག་ལ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བ་མང་དུ་འབྱུང་བ་ལ་དགོངས་སོ། །དེའི་ལྟར་ན་དེང་སང་མངོན་པའི་དུས་ཏེ་ལྔ་བརྒྱ་པ་མདུན་པའི་མཐར་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བར་སོན་པར་གྱུར་ཏོ། །ཞིབ་ཏུ་ཤེས་པར་འདོད་པ་དག་གིས་ཁོ་བོས་བྱས་པའི་བསྟན་རྩིས་དག་བལྟ་བར་བྱའོ། །རང་གིས་བསྟན་བཅོས་ཇི་ལྟར་མཛད་པའི་ཚུལ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པར་གང་གསུངས་པ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་འདིར་བཤད་དམ་ཞེ་ན། རྩོམ་པ་པོ་བདག་གིས་མངོན་པའི་ཆོས་འདི་ཕལ་ཆེར་ནི་མུ་གསུམ་པ་ཁ་ཆེ་བ་དང་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་གཉི་ག་ཡིན་པའི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཏེ་ལུགས་སུ་གྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བཤད་དོ། །ཕལ་ཆེར་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་ལུགས་སུ་གྲུབ་པའང་བསྟན་ཞེས་པ་སྟེ་ཉི་འོག་པ་དང་མདོ་སྡེ་པ་ལ་སོགས་པའི་ལུགས་ཀྱང་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཚིག་འདི་ལ་ཉེས་པར་ཟིན་པ་སྟེ་ཉེས་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་གིས་ཉེས་ཏེ་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་སྟེ་བརྗོད་པ་ལ་ནི་ཚད་མར་གྱུར་པ་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་རྣམས་དང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གཟིགས་པའི་འཕགས་པ་རྣམས་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཉེས་པའི་ཆ་གང་ཡིན་པ་བཟོད་པར་མཛད་དུ་གསོལ་ཞེས་པའོ། །ཡང་ན་བདག་གིས་ཉེས་ཏེ། ཆོས་ཟབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་ལུང་འབོགས་པ་རྙེད་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་སྤེལ་འཆད་དོ། །གཞན་ཐར་པ་འདོད་པ་ལ་བག་ཡོད་པར་གདམས་པ་ནི་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་མིག་ཏུ་གྱུར་པ་ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ནི་ཟུམ་པར་གྱུར་པ་སྟེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཤིང༌། ཆོས་ཀྱི་དཔང་དུ་གྱུར་པའི་སྐྱེ་བོ་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་པ་ཕལ་ཆེར་ཟད་པ་སྟེ་མི་རྟག་པས་ཟིན་པའི་རྗེས་སུ་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་མ་མཐོང་བའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རང་དགར་གྱུར་ཏེ་བཅོས་སུ་མི་བཏུབ་པ་ལུང་དང་བྲལ་བའི་རྟོག་གེ་ངན་པར་ཞུགས་པ་ཡི་རང་གི་ལྟ་བའི་ངན་རྟོག་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཐུབ་པའི་བསྟན་པ་འདི་ཚིག་དང་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་དཀྲུགས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཡངས་པ་ཅན་པའི་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་རུང་བ་མ་ཡིན་པའི་གཞི་བཅུས་བསྟན་པ་ལ་ཆུ་བུར་བྱས་པ་དང༌། རྩ་བའི་སྡེ་བཞི་གྱེས་པའི་སྡེ་པ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་གྱུར་ཏེ་བསྟན་པ་ལ་སྒྲོ་སྐུར་སྣ་ཚོགས་སུ་གྱུར་པའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པ་འདི་གཏན་ཚིགས་སུ་ཉེ་བར་བཀོད་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་ཊཱིཀ་བྱེད་གཉིས་འཆད་པས་འདི་ལྟར། རང་བྱུང་ནི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཏེ་སྐབས་འདིར་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པའོ། །རང་བྱུང་དེའི་བསྟན་པ་ནི་བརྗོད་བྱ་བསླབ་པ་གསུམ་དང་རྗོད་བྱེད་སྡེ་སྣོད་གསུམ་ཡིན་ལ། དེ་གཅེས་པར་འཛིན་པ་ནི་ལུང་རྟོགས་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུ་གང་དག་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལྟ་བས་བསྟན་པ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ་དེ་རྣམས་ཀྱང་མཆོག་ཏུ་ཞི་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གཤེགས་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་མགོན་མེད་པར་གྱུར་པ་ན་དྲི་མ་སེལ་བའི་ཐབས་འདོམས་པ་མེད་ཅིང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་སྟེ་ཡོན་ཏན་རྣམས་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་ཡི་དྲི་མ་ནི་ལྟ་ངན་དང་དུག་གསུམ་སྟེ་དེས་དགའ་མགུར་བྱས་ནས་དེང་སང་འཇིག་རྟེན་འདི་ན་སྤྱོད་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་ན་ཐུབ་པ་དག་གི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྡུག་བསྔལ་སེལ་ཞིང་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་འདི་ལྐོག་མར་སྲོག་ཕྱིན་པ་དང་འདྲ་བས་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་ནུབ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དྲི་མ་རྣམས་ནི་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་དུས་སུ་རིག་པར་བྱས་ནས་ཐར་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཅི་ནས་ཀྱང་བག་ཡོད་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་ཉེ་བར་གདམས་སོ།།

དེ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། བག་ཡོད་འཆི་མེད་གནས་ཡིན་ཏེ། །བག་མེད་པ་ནི་འཆི་བའི་གནས། །བག་ཡོད་འཆི་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། །བག་མེད་རྟག་ཏུ་འཆི་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ལ། དེའི་དོན་བཤེས་པའི་སྤྲིང་ཡིག་ལས། བག་ཡོད་བདུད་རྩིའི་གནས་ཏེ་བག་མེད་པ། །འཆི་བའི་གནས་སུ་ཐུབ་པས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། །དེ་བས་ཁྱོད་ཀྱིས་དགེ་ཆོས་སྤེལ་སླད་དུ། །གུས་པས་རྟག་ཏུ་བག་དང་བཅས་པར་མཛད། །ཅེས་སོ། །སོ་སོར་ཐར་པ་ལས་ཀྱང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་རྒ་བ་དང་འཆི་བ་མངོན་པར་འོང་ཞིང་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ཡང་འཇིག་པར་འགྱུར་བས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་གིས་བག་ཡོད་པས་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང༌། གཞན་ཡང་གང་དག་དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་དགེ་བའི་ཆོས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱང་བག་ཡོད་པར་འཐོབ་བོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་མངོན་པའི་མཛོད་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱལ་བས་ལུང་བསྟན་པའི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་གཞུང་འབུམ་སྡེ་དགུ་བཅུ་གོ་དགུ་ཐུགས་ལ་མངའ་བར་གྲགས་པ། མི་འཕྲོགས་པའི་མཁྱེན་རབ་དང་ཐུགས་རྗེའི་དབང་ཕྱུག་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན་ཞབས་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ། །རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛི་ན་མི་ཏྲ་སྟེ་རྒྱལ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་དཔལ་བརྩེགས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །།

རྩོམ་པའི་དགོས་པ་དང་སྨོན་ཚིག

དགེ་ལེགས་དཔག་ཡས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པའི་སྐུ། །ཚད་མེད་ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་འབྱུང་བའི་གཞི། །ཟས་གཙང་སྲས་གྱུར་འགྲོ་བའི་བླ་མ་དེས། །འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་ཆོས་མངོན་གསུངས་པ་གང༌། །ཆོས་ཀྱི་/དཔང་གྱུར་37ཤཱ་རིའི་བུ་སོགས་གནས་བརྟན་དམ་པ་དེ་དག་གིས། །ལེགས་པར་བསྡུས་ནས་མ་ལུས་འགྲོ་ལ་ཕན་བདེའི་དཔལ་རབ་བསྐྲུན་པ་དང༌། །བྱེ་བྲག་བཤད་མཚོའི་ལེགས་བཤད་རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་དག་ཀྱང་འདིར་བསྡུས་ནས། །བསྟན་བཅོས་ཆེ་འདི་དབྱིག་གཉེན་ཞེས་བྱ་སངས་རྒྱས་གཉིས་པ་དེས་མཛད་དོ། །དེ་ཉིད་རང་གི་རྣམ་བཤད་ཀྱིས། །ལེགས་པར་བཤད་མོད་དེ་ལྟ་ནའང༌། །ཆོས་ཚུལ་ཕྲ་ཞིང་རབ་བརླིང་བས། །ཕལ་གྱིས་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་དཀའི་ཕྱིར། །དེ་འཆད་སྔོན་གྱི་མཁས་པ་དག་གིས་རྣམ་པར་བཤད་གང་རིགས་མིན་པར། །རྒྱལ་པོའི་སྲས་གྱུར་མཁས་པའི་གྲགས་ཐོབ་གྲགས་པའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱས་བཤད། །དེ་ཕྱིར་དོན་གསལ་ཞེས་པ་མཛད་ཅིང་མཁས་མཆོག་གང་བ་སྤེལ་བས་ཀྱང༌། །མཚན་ཉིད་རྗེས་འབྲང་ཞེས་པ་དེ་མཛད་ཉི་ཟླ་བཞིན་དུ་རབ་གྲགས་པའི། །རྣམ་བཤད་དག་གིས་བློ་མིག་ལྡན་པ་གཞན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་འགྱུར་བར་མཛད། །དེ་དག་ཉིད་མཐུས་གངས་ཅན་འདིར། །འཆང་བྱེད་སྔ་མ་དེ་དག་གིས། །རྒྱས་བསྡུས་སྣ་ཚོགས་ལ་དགའི་ངོར། །རྣམ་བཤད་མང་དུ་མཛད་ཟིན་ཏོ། །ནམ་མཁའ་ལྟར་གྱུར་མཁྱེན་པ་རབ་ཡངས་གྲགས་པའི་མཐའ་ཅན་དེས་མཛད་གང༌། །སྟོན་པའི་གསུང་བཞིན་དག་གིས་བླངས་ཞིང་གཞན་ལ་བཤད་བྱ་དེ་ལྟ་ནའང༌། །དེ་དོན་རྫོགས་པར་དོན་གཉེར་སྐྱེ་བོ་ཉིན་མོའི་སྐར་མ་ཇི་བཞིན་ཏེ། །གཞན་གང་ཅུང་ཟད་བློ་ཁ་ཕྱོགས་རྣམས་རང་རང་རྣམ་བཤད་བྱེད་བར་རྩོམ། །དེ་ཕྱིར་ཁོ་བོས་གཞུང་ལུགས་ཆེ་འདི་རང་གི་རྣམ་བཤད་དེ་འགྲེལ་དང་། །མཁས་རྣམས་དགོངས་པ་ཇི་བཞིན་རྟོགས་ནས་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་འདིར་བསྡུས་ཏེ། །མང་ཉུང་རན་པར་གསལ་བར་བཤད་ལྟར་སྔོན་ཆད་གངས་རིའི་ལྗོངས་འདི་རུ། །གཞན་འགའ་མ་བྱུང་དེ་ཕྱིར་འདི་ཡང་དབྱིག་གཉེན་ཉིད་ཀྱི་མཛད་པ་སྙམ། །གང་འདི་རབ་བཟོའི་དྲི་མས་མ་བསླད་ཅིང༌། །མཁས་རྣམས་བཞེད་སྲོལ་ཇི་བཞིན་ངེས་པའི་བློས། །བཤད་ཕྱིར་གཞུང་ལུགས་དང་འགལ་གནོང་བའི་ཆ། །ཅུང་ཟད་ཡོད་པར་བདག་གིས་མ་མཐོང་ངོ༌། །འོན་ཀྱང་བདག་བློ་གཏི་མུག་མུན་བསྒྲིབས་པས། །ཡོད་པ་མི་མཐོང་མེད་པ་དེ་མཐོང་སྟེ། །བྱིས་པའི་སྤྱོད་པས་འཕགས་རྣམས་མི་དགྱེས་པའི། །ཚུལ་གང་མཆིས་དེ་འཕགས་རྣམས་བཟོད་པར་གསོལ། །རིན་ཆེན་མཛོད་མང་ལེགས་བཤད་རྒྱ་མཚོར་བསྐྱིལ་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱིས། །འགྲོ་བའི་འགྲོན་པོ་སྲིད་ལམ་འཁྱམ་ཞིང་དུབ་པ་བདག་གི་ངལ་གསོའི་གནས། །མཁྱེན་རབ་དྲི་མེད་ཡལ་གའི་ཁྱོན་ལྡན་ཐུགས་རྗེའི་འདི་གསུང་དཔག་ཡས་ཤིང༌། །ཕྲིན་ལས་འབྲས་བུའི་དཔལ་གྱི་ཉེར་འཚོ་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་བདག་གྱུར་ཅིག །ནམ་ཞིག་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་གྱུར་པ་ན། །བྱམས་མགོན་བླ་མའི་ཞབས་དྲུང་ལེགས་སྐྱེས་ཏེ། །དེ་ཡིན་དྲིན་གྱི་ལེགས་བཤད་བདུད་རྩིའི་རྒྱུན། །ངོམས་པ་མེད་པར་རྟག་ཏུ་/འགྲུབ་38གྱུར་ཅིག །བདག་གི་ལེགས་བཤད་རིན་ཆེན་ནོར་བུའི་ཚོགས། །བློ་གསལ་བློ་ཡི་བང་མཛོད་རབ་གང་ནས། །གཞན་གང་བློ་ཡི་དབུལ་བ་སེལ་བ་དང༌། །ཐུབ་བསྟན་མཛེས་པའི་དཔལ་དུ་གནས་པར་ཤོག །ཕྱོགས་རེའི་དོན་ལ་བློ་གྲོས་མྱུར་འཇུག་ཀྱང༌། །མང་དུ་ཐོས་པ་གོམས་པར་མ་བྱས་ཤིང༌། །རང་གཞན་གྲུབ་མཐའི་གནད་ཀུན་མི་ཤེས་པར། །ལེགས་བཤད་རྒྱ་མཚོའི་གཏིང་མཐའ་ག་ལ་དཔོགས། །དེ་ཕྱིར་ལེགས་གསུངས་ཚིག་དང་དོན་གྱི་ཆ། །ཤིན་ཏུ་བསྡུས་དང་ཧ་ཅང་སྤྲོས་པའང་དོར། །མཁས་རྣམས་བཞེད་པ་ཇི་བཞིན་ངེས་པར་ནི། །འདིར་བཤད་བློ་མིག་དག་པ་རྣམས་ལ་བསྟན། །གང་སྐུ་མཛེས་པའི་དཔལ་གྱི་ཡིད་འཕྲོག་ཁྱོད་ཞབས་པདྨ་དག་གི་རྡུལ། །གདོང་གཞི་པ་དང་མིག་སྟོང་ལྡན་སོགས་ཆེ་དགུའི་ཅོད་པན་གྱིས་བཏུད་ལ། །ཀླུ་དང་ལྷ་མིན་རིགས་སྔགས་འཆང་སོགས་རལ་པའི་ཐོར་ཚུགས་ཀྱིས་མཆོད་པ། །འགྲོ་བའི་རེ་གནས་ཀུན་གྱི་སྐྱབས་གྱུར་གང་ཡིན་དེ་ལ་མགོས་ཕྱག་འཚལ།།

ཆོས་མངོན་པའི་མཛོད་ཀྱི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལེགས་བཤད་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི། ལུང་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་དབང་རབ་ཏུ་འབྱོར་ཞིང༌། མདོ་སྡེ་དང་རྒྱུད་སྡེ་མཐའ་དག་གི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟིགས་ལ། སྒྲ་དང་ཚད་མ་དང་སྡེབ་སྦྱོར་དང་སྙན་ངག་ལ་སོགས་པ་རིག་པའི་གནས་མཐའ་དག་ལ་མཁྱེན་པ་རྣམ་པར་དག་པས་འཆད་པ་དང་རྩོད་པ་དང་རྩོམ་པའི་ཚུལ་ལ་རིགས་པ་དང་གྲོལ་བར་སྨྲ་བའི་སྤོབས་པ་ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་འགྲན་པའི་ཟླ་དང་བྲལ་བས་གདུགས་གཅིག་པར་གྱུར་ཏེ། ཐུབ་པའི་དབང་པོ་ལྟར་བསྟན་པའི་བདག་པོ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་དཔལ་ལྡན་བླ་མ་དམ་པ་ཆོས་རྗེ་བསོད་ནམས་རྒྱལ་མཚན་དཔལ་བཟང་པོ་ཞེས་མཚན་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་བཀས་ཡང་དང་ཡང་དུ་བསྐུལ་ཞིང་བདག་རྐྱེན་དམ་པ་མཛད་པའི་བཀའ་དྲིན་དང༌། ལྔ་རིག་པའི་པཎ་ཆེན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་སྡེ་སྣོད་འཛིན་པ་ཆེན་པོ་གནས་དྲུག་པ་བློ་གྲོས་མཚུངས་མེད་ལ་སོགས་པ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐུལ་བའི་ངོར་མཁས་བཙུན་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་རིམ་པར་བྱོན་པའི་གནས་ཆོས་གྲྭ་ཆེན་པོ་དཔལ་སྣར་ཐང་གི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་ཤཱཀྱའི་བཙུན་པ་དཔལ་ལྡན་མཆིམས་ཀྱིས་སྦྱར་བའོ། །འདི་ལ་བརྟེན་ནས་བསྟན་པ་དང་སེམས་ཅན་དུ་མ་ལ་ཕན་ཐོགས་པར་གྱུར་ཅིག །དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་བོད་འགྲེལ་མཐའ་དག་གི་ནང་ནས་རྒྱས་བསྡུས་འཚམས་ཤིང་གོ་སླ་བ་དང་ཚིག་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཆིམས་མཛོད་ཆུང་བར་གྲགས་པ་འདི་ནི། རིག་པའི་འབྱུང་གནས་དཔལ་སྣར་ཐང་གི་ཆོས་གྲྭར་འཕགས་པའི་གནས་བརྟན་ཆེན་པོའི་རྣམ་འཕྲུལ་མཁན་རབས་བརྒྱུད་མ་ནས་བརྒྱུད་མར་བྱོན་པའི་གདན་ས་བཅུ་གཉིས་པ་ཡོངས་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མཆིམས་སྟོན་བློ་བཟང་གྲགས་པའི་དཔལ་གྱིས་མཛད་པ་སྟེ། བློ་གསལ་ཞིང་དོན་དུ་ཉེར་བའི་རིག་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་གཞུང་འདི་དང་མཐུན་པར་འཆད་རྩོད་རྩོམ་གསུམ་གྱི་བྱ་བས་དྲི་མ་མེད་པའི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་ཕྱོགས་དུས་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་དར་ཞིང་རྒྱས་པར་མཛད་དུ་གསོལ། །ཞེས་པའང་མཉྫུ་གྷོ་ཥས་སོ། །སརྦ་དཱ་ཀལྱཱ་ཎཾ་བྷ་བ་ཏུ།། །།

ༀ་སྭསྟི་སིདྡྷཾ། སྡེ་སྣོད་གསུམ་གྱི་ཕྱི་མོར་འཁྱིར་པ་མངོན་པའི་མཚོ། །སངས་རྒྱས་གཉིས་པ་དབྱིག་གཉེན་བློ་མཆོག་མནྡཱ་རས། །བསྲུབས་སྐྱེས་མཛོད་གཞུང་བདུད་རྩིའི་གཏེར་དང་དེ་འབྱེད་པའི། །བློ་བཟང་མཆིམས་ཀྱི་རྣམ་བཤད་གཞན་ལས་རྨད་བྱུང་བཅས། །ལུང་རྟོགས་བསྟན་པའི་རྒྱལ་སྲིད་སྐྱོང་ལ་འཇམ་པའི་དབྱངས། །ས་འདིར་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོར་སྣང་བ་མཁྱེན་བརྩེའི་རྗེས། །སྡེ་བཞིས་དགེ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོར་ཆོས་སྦྱིན་སྤར། །རིག་པར་སྨྲ་རྣམས་རིག་པའི་འདོད་འཇོར་བསྒྲུན་པར་མཛད། །ལེགས་བྱས་གང་དེས་ཆོས་རབ་རྣམ་འབྱེད་མིག་ཐོབ་པས། །ཤེས་བྱ་ཀུན་རིག་བློ་གསལ་རྒྱ་མཚོ་ཆེར་འཕེལ་ཏེ། །གཟུངས་སྤོབས་མཐུ་ཡིས་འཆད་ཉན་སྤེལ་བའི་འཇུག་པ་རྒྱས། །བདེ་གཤེགས་བསྟན་པ་སྲིད་མཐར་རྟག་ཅིང་ཁྱབ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་པའང་འཇམ་དབྱངས་བླ་མའི་ཐུགས་རྗེས་ལེགས་པར་བསྐྱངས་པས་སོ།། །།

ཨང་རིམ་ལྟར་དཔེ་མི་འདྲ་བའི་མཆན།

1 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༡༡-༣། ༼ཁོ་ན་སྤྱོད།༽

2 སེར་བྱེས་པར་མ། ༢༢-༤། ༼ངེས་མི་བཞེད།༽

3 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༣༠-༥། ༼འདུས་བྱས།༽

4 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༣༢-༣། ༼སོ་སོར་བརྟགས་པ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་པས།༽

5 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༣༤-༢༠། ༼རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ།༽

6 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༦༥-༡༦

། ༼གསུམ་པ།༽

7 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༢༢༦-༡༣། ༼རིགས་འདྲ་བ་མིན་དང་།༽

8 སེར་བྱེས་པར་མ། ༢༧༤-༡༦། ༼འོལ་ཕྱིར་ཡང་།༽

9 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༢༥༤-༨། ༼མི་འགལ་བའི།༽

10 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༣༡༡-༢༡། ༼ཤིང་དང་བོང་བ་ལ་སོགས་པ།༽

11 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༣༡༧-༡༥། ༼དྭངས་པ།༽

12 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༣༡༧-༡༦། ༼དྭངས་པས།༽

13 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༣༣༣-༨། ༼ས་ལེ།༽

14 སེར་བྱེས་པར་མ། ༣༦༡-༣། ༼སྤུ་འབྲེག༽

15 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༣༤༧-༣། སེར་བྱེས་པར་མ། ༣༧༦-༡། ༼བཀའ།༽

16 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༣༥༥-༡༥། ༼ལྐུགས།༽

17 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༣༥༦-༩། སེར་བྱེས་པར་མ། ༣༨༦-༥། ༼སྐྱེས་པ།༽

18 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༣༧༢-༢། སེར་བྱེས་པར་མ། ༤༠༣-༡༠། ༼ནི་སྐའི།༽

19 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༣༧༧-༡༤། ༼ཀྱི་ས།༽

20 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༣༨༥-༡། ༼དབང་པོ་སར་པ།༽

21 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༣༨༥-༤། ༼འཁོན།༽

22 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༣༨༩-༢༠། ༼ཟིན་པ་ནི།༽

23 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༣༩༧-༧། ༼ཉེས།༽

24 སེར་བྱེས་པར་མ། ༤༣༤-༡༦། ༼སོ་སོར།༽

25 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༤༡༦-༢། ༼མནངས།༽ སེར་བྱེས་པར་མ། ༤༥༡-༦། ༼ལངས།༽

26 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༤༢༠-༥། ༼སྐྲ་ཅན་ཁྱོད།༽

27 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༤༢༨-༡༣། ༼དམོག༽

28 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༤༣༩-༡༢། ༼རྣམ་གཞག༽

29 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༤༦༥-༧། ༼ལྔ་པ།༽

30 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་།༤༦༥-༡༣། ༼བར་མ།༽

31 སེར་བྱེས་པར་མ། ༥༡༢-༤། ༼ཕྲ་རྒྱས་སུ།༽

32 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༥༣༨-༡༣། ༼སྤོང་བར་བྱེད་ན་དེའི།༽

33 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༥༩༦-༦། ༼རང་ལ་རིག༽

34 སེར་བྱེས་པར་མ། ༦༥༡-༡༨། ༼ལམ་ནི།༽

35 སེར་བྱེས་པར་མ། ༦༥༦-༡༣། ༼འཇོག་པ།༽

36 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༦༣༧-༩། ༼མིང་དུ་བཅོ་བརྒྱད་ཡོད་ཀྱང་།༽

37 སེར་བྱེས་པར་མ། ༧༢༣-༡༣། ༼དབང་གྱུར།༽

38 མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ༦༦༨-༢༠། ༼འཐུང་།༽

---------------

----------------------------------------

---------------

----------------------------------------