དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་བརྒྱད་པའི་བཤད་པ།
སུ་ན་ཡ་ཤྲཱི།
― DTG167_Page_0313 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨུ་པ་སི་ཀ་སམྦ་རཱཥྚ་ཀཾ་བི་བ་ར་ཎཾ། བོད་སྐད་དུ། དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་བརྒྱད་པའི་བཤད་པ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བསླབ་གསུམ་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་བྱོན། །བདེ་བར་གཤེགས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། །བསླབ་པ་ལྔ་ཡི་གོ་འཕང་གནས། །སྤང་ཞིང་གསལ་བར་བཤད་པར་བྱ། །འདིར་ངེས་པར་གང་ཟག་གསུམ་སྟེ། ཁ་ཅིག་ནི་འདོད་པ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དག་ལས་དབེན་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་ནི་འདོད་པ་སྤྱོད་པ་ཙམ་ལས་དབེན་བར་སྤྱོད་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་ནི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཙམ་ལས་དབེན་པར་སྤྱོད་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་སྔར་གོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤང་དཀའ་བའི་འདོད་པ་ཙམ་ལས་དབེན་པར་སྤྱོད་ཅིང་ཉེས་བ་ལ་སྤྱོད་པ་མི་སྲིད་པ་དང། བསླབ་པའི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་དབེན་པ་ཙམ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་འདོད་པ་ཙམ་ལ་སྤྱོད་པ་མི་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་ཤིན་ཏུ་སྲ་བའི་ཤིང་གཅོད་པ་ལ་སྒྲིན་པ་ཤིན་ཏུ་འཇམ་པའི་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོའི་འདབ་མ་གཅོད་པ་ལ་ལེ་ལོ་ཅན་དུ་མཐོང་བ་དང༌། སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་སྨྱོན་པའི་ཚོགས་ལ་འཐབ་ཏུ་འགྲོ་བའི་སྐྱེས་བུར་བྱེད་པའི་སེང་གེའི་ཕྲུ་གུ་ནི། ཡང་རླུང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྐྱོད་པའི་ཡལ་འདབ་ལ་སོགས་པ་འགུལ་པ་ཙམ་གྱིས་སྐྲག་པའི་ཤ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྩོད་པས་འཇིགས་པ་ནི་མི་སྲིད་དོ། །གཞན་ནི་དབེན་བ་གཉི་ག་ལ་མ་སྦྱངས་པའོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་
― DTG167_Page_0314 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་བཅས་སོ། །གཉིས་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཡན་ལག་ལྔའི་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་དོ། །གསུམ་པ་ལ་གཏད་དེ་གསོ་སྤྱོད་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་དང་བོའི་སྡོམ་པ་གཉིས་འདུལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པས་དེ་ཉིད་དུ་གོ་བར་བྱའོ། །ལྷག་མ་དག་ནི་སླར་ཡང་སྡོམ་པ་གཉིས་པོའི་ནང་ནས་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་ལེན་པའི་ཆོ་ག་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྡོམ་གནས་བླ་མ་མཁས་པ་ལས། །གསུམ་ལ་སྐྱབས་འགྲོ་བླངས་ནས་ནི། །ཇི་སྲིད་འཚོ་བར་གསོད་དང་འཕྲོག །ལོག་པར་སྤྱོད་དང་བརྫུན་གྱི་ཚིག །ཆང་གི་བཏུང་བ་དག་ལས་ལྡོག །ཡན་ལག་ཚང་བ་ཆོ་ག་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྡོམ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་ལ་སློབ་པ་རྣམས་ཡིན་གྱི་གཞན་ལས་མ་ཡིན་ཏེ་མི་དབང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བླ་མ་ལ་སྟེ་མ་བརྙས་པ་ལས་སོ། །དེ་ལ་ལྟོས་པས་ཚོགས་པ་ཚང་ཡང་བསླབ་པའི་གོ་འཕང་ལས་མི་ཉམས་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཁས་པ་ལས་ཏེ་སྡོམ་པ་རབ་ཏུ་སྟེར་བ་ལ་མཁས་པ་ལས་སོ། །གཞན་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོ་ག་ཉམས་པ་ལས་སྡོམ་པ་མི་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བླངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡོམ་པ་བླངས་པའོ། །གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལའོ། །སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་སྡོམ་པ་ཐམས་ཅད་ལེན་པ་ལ་སྒོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང་པོར་བསྟན་ཏོ། །ཇི་སྲིད་འཚོ་བར་ནི་གསོན་པོའི་མཐའ་སྟེ། འདིར་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ནི་ཇི་སྲིད་འཚོ་བ་ཡིན་པས་སོ། །གསོད་པ་ནི་འདི་གསད་པར་བྱའོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་བསམས་ཏེ་དེ་ཉིད་བསད་པ་སྟེ། བློ་སྔོན་དུ་སོང་བ་དང༌། དེ་ཉིད་གཞན་དུ་མ་འཁྲུལ་ནས་མི་ཡིན་པས་སོ། །འདི་ལྟར་འོག་མ་ལ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །བདག་པོའི་མངོན་སུམ་དུ་དེ་ལ་ལྟོས་པ་དང་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡང་རུང་སྟེ་གཞན་གྱི་རྫས་ཁྱེར་བ་ནི་འཕྲོགས་པའོ། །ལོག་པར་སྤྱོད་པ་ནི་འདོད་པ་ལ་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་སྟེ། ཕྱོགས་གཅིག་གིས་ཀུན་མཚོན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་བདེན་པའི་བྷྲ་མ་ལ་བྷྲ་མ་ཞེས་པའོ། །དེ་ཡང་བཞི་སྟེ། འགྲོ་བར་མི་བྱ་བ་ལ་འགྲོ་བ་དང༌། ཡན་ལག་མ་ཡིན་པ་ལ་འགྲོ་བ་དང༌། ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ལ་འགྲོ་བ་དང༌། དུས་མ་ཡིན་པ་ལ་འགྲོ་བ་སྟེ། འདི་རྣམས་ནི་འདིར་མངས་པས་འཇིགས་པས་འདིར་མ་སྨོས་སོ། །བརྫུན་གྱི་ཚིག་ནི་དག་གཞན་ནོ། །མྱོས་
― DTG167_Page_0315 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཆང་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་འབྱུང་བ་ནི་ཆང་གི་བཏུང་བའོ། །བརྗོད་མ་ཐག་པ་འདི་རྣམས་ལས་ལྡོག་པ་ནི་ལྡོག་པར་བྱའོ། །གང་གིས་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་རྫོགས་པར་ཐོབ་པའི་ཡན་ལག་ནི་དེའོ། །ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱང་རེ་ཞིག་དད་པ་སྟེ། དད་པ་མེད་པའི་མི་རྣམས་ལ་ནི་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྐྱེའོ། །དཔར་ན་ས་བོན་མེའི་ཚིག་པ་རྣམས་ལ་མྱུ་གུ་དང་ལྗང་བུ་བཞིན་ནོ་ཞེས་པའི་ཚིག་གིས་སོ། །བུད་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་དང་སྐྱེས་པའི་དབང་པོ་ཡང་མ་ཚང་བ་མེད་པ་དང༌། མཚམས་མེད་པ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྤངས་པས་སོ། །ཆོ་ག་བཞིན་ནི་ཆོ་ག་ལས་མ་རྒལ་བའོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་ཆོ་ག་སྟེ། དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་འདོད་པས་བླ་མའི་ཞབས་གཉིས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བདག་ལ་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་རིགས་ཀྱི་བུའམ། བཙུན་པས་སྩལ་དུ་གསོལ་ཞེས་གསོལ་བ་བཏབ་སྟེ། སྟོད་གཡོགས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བྱས། ཙོག་ཙོག་པོར་འདུག་པའམ། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ་སྙིམ་པ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། དེས་བརྗོད་པའི་རྗེས་སུ་བཟླས་པས་ཡང་དག་པར་བླངས་བར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་དུས་འདི་ནས་བཟུང་སྟེ། ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །ལན་གསུམ་མོ། །བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་པ་དུས་འདི་ནས་བཟུང་སྟེ། ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་སྲོག་གཅོད་པ་ལས་སླར་ལྡོག་པར་བགྱིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། འབྲུའི་ཆང་དང༌། བཙོས་པའི་ཆང་གི་བཏུང་བ་ལས་སླར་ལྡོག་པར་བགྱིའོ། །གསུམ་ཉིད་དུའོ། །གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ནས་བསླབ་པའི་གནས་ལྔ་བླངས་པའི་དགེ་བསྙེན་དུ་བདག་སློབ་དཔོན་གྱིས་གཟུང་དུ་གསོལ། འདི་ལྟར་བསླབ་པའི་ཡན་ལག་ལྔ་པ་འདི་ནི། དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བརྗོད་དོ། །ཐམས་ཅད་ལས་ལྡོག་པར་ནུས་པ་མེད་ན་ཡང་རེ་རེ་ལ་ཡང་ངེས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ལས་ལོག་ན་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །གསོ་སྦྱོང་ནི་ཡང་ཉི་མ་ཤར་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ཉི་མ་ལ་གློ་བུར་བའི་རྒྱན་རྣམས་བསལ་
― DTG167_Page_0316 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ་བླང་བར་བྱའོ། །འདིར་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །འདི་ནི་ཁྱད་པར་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཕགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་དག་གིས་སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་ཏེ་སྲོག་གཅོད་པ་ལས་སླར་ལོག་པ་དང༌། དབྱིག་པ་སྤངས་བ་དང༌། མཚོན་ཆ་སྤངས་པ་དང༌། ངོ་ཚ་དང་ལྡན་བས་སྲོག་ཆགས་སུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐ་ན་གྲོག་མ་ཕྲ་མོ་ཡང་ཉེ་བར་བཟུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་མིང་འདི་སྐད་ཅེས་བགྱི་བ་ཡང་དུས་འདི་ནས་བཟུང་སྟེ། ཇི་སྲིད་སང་གི་ཉི་མ་ཤར་བ་ལ་ཐུག་པར་སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་ཏེ་སྲོག་གཅོད་པ་ལས་སླར་ལྡོག་པར་བགྱིའོ། །ཡན་ལག་དང་པོ་འདིས་འཕགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་དག་གི་བསླབ་པ་ལ་རྗེས་སུ་སློབ་བོ། །རྗེས་སུ་སྒྲུབ་བོ། །རྗེས་སུ་བགྱིད་དོ། །ཇི་ལྟར་འཕགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་ཉི་མ་ཤར་གྱི་བར་དུ་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། འབྲུ་དང་བཅོས་པའི་ཆང་མྱོས་པར་འགྱུར་བའི་གནས་དང༌། གར་དང༌། གླུ་དང༌། རོལ་མོ་དང༌། དགའ་བའི་ལྟད་མོ་དང༌། ཕྲེང་བ་དང༌། དྲི་དང༌། བྱུག་པ་དང༌། ཁ་དོག་གི་རྒྱན་འཛིན་པ་དང༌། ཁྲི་སྟན་མཐོན་པོ་དང༌། མལ་སྟན་ཆེན་པོ་དང༌། དུས་མ་ཡིན་པའི་ཁ་ཟས་ལས་སླར་ལོག་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་ཡང་དུས་འདི་ནས་བཟུང་སྟེ། ཇི་སྲིད་སང་ཉི་མ་འཆར་བ་ལ་ཐུག་པར་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། འབྲུའི་ཆང་བཅོས་པའི་ཆང་མྱོས་པར་འགྱུར་བ་བག་མེད་པའི་གནས་དང༌། གར་དང་གླུ་དང་རོལ་མོ་དང༌། དགའ་བའི་ལྟད་མོ་དང༌། ཕྲེང་བ་དང༌། དྲི་དང༌། བྱུག་པ་དང༌། ཁ་དོག་གི་རྒྱན་འཛིན་པ་དང༌། ཁྲི་སྟན་མཐོན་པོ་དང༌། ཁྲི་སྟན་ཆེན་པོ་དང༌། དུས་མ་ཡིན་པའི་ཁ་ཟས་ཀྱང་སྤངས་ཏེ། ཇི་སྲིད་དུ་དུས་མ་ཡིན་པའི་ཁ་ཟས་ལས་སླར་ལྡོག་པར་བགྱིད་དོ། །ཇི་སྲིད་དུ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་འདིས་འཕགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་རྗེས་སུ་སློབ་བོ། །རྗེས་སུ་སྒྲུབ་བོ། །རྗེས་སུ་བགྱིད་དོ། །འདི་ལྟར་ལན་གསུམ་མོ་གསོ་སྦྱོང་ཅན་དུ་བདག་སློབ་དཔོན་གྱིས་གཟུང་དུ་གསོལ། འདི་ལྟར་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་བསྙེན་གནས་ཀྱི་སྡོམ་པར་འགྱུར་རོ། །འདིས་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་བསྙེན་ནས་གནས་པས་
― DTG167_Page_0317 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྙེན་གནས་སུ་བརྗོད་དོ། །དགེ་བའི་ས་བོན་གསོ་བར་བྱེད་པས་གསོ་སྦྱོང་དུ་བརྗོད་དོ། །གསོ་སྦྱོང་འདི་བླངས་པ་དབེན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་སྦྱར་བའི་དོན་དུ། བསྙེན་གནས་ཀྱིས་ཀྱང་བསྙེན་གནས་ཀྱི་དུས་དང༌། ཆོ་འཕྲུལ་གྱི་ཕྱོགས་ལ་ཉམས་སུ་བླང་ངོ༌། །རིམ་གྱིས་སྦྱར་བས་ཤིན་ཏུ་སྤྲོ་བ་འདི་ཇི་སྲིད་འཚོ་བའི་བར་དུ་གླང་ངོ༌། །ཞག་གཅིག་ཙམ་གྱིས་དུས་ངེས་བས་ནི་གང་ཟག་དབང་པོ་གདུལ་དཀའ་བའི་དབང་གིས་སོ། །སླར་ཡང་གཞན་དུ་སྡོམ་པ་མི་འཆགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྲིད་འཚོ་བའི་བར་དུ་ཡང་འདི་རྣམས་བྱིན་པས་གོ་མིའི་སྡོམ་པ་བླང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་དོ། །ཉིན་མཚན་ནི་བུད་མེད་དང་ཤན་པ་བཞིན་དུ་ལྡོག་པར་མི་ནུས་ན་ཉིན་མོ་ཙམ་དང༌། མཚན་མོ་ཙམ་དུ་ཡང་སྤང་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཉིན་མོ་ཙམ་ལེན་ན་ཡང་ཉི་མ་ནུབ་པ་ལ་ཐུག་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །མཚན་མོ་ཙམ་ལེན་ན་ཡང་སྔར་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་ཙམ་དུ་འགྱུར་གྱི་གསོ་སྤྱོད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཉིན་མཚན་གྱི་དུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་འདི་ལེན་པ་ན་རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བཞི་དང༌། བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ལྔ་རྣམས་ཏེ། ཆང་གི་བཏུང་བ་ལས་ལྡོག་ན་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ཞེ་ན་དེ་བརྗོད་པ། བརྫུན་གྱི་ཚིག་ལས་ལྡོག་པ་ཡིས། །དེ་ཡི་སྐྱོན་ནི་གཞན་ལས་ཀྱང༌། །ལྡོག་པར་བྱ་སྟེ་གང་ཡང་བརྫུན་གྱི་ཚིག་ལས་ལྡོག་པ་དེས་ནི་དེའི་ཚིག་སྟེ། ཕྱོགས་གཅིག་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ལས་ཀྱང་སྟེ་ཕྲ་མ་དང༌། ཚིག་རྩུབ་དང༌། ཚིག་འཁྱལ་བར་གྲགས་པའི་ཉེས་པ་ལས་ལྡོག་པར་བྱའོ། །གཅིག་གི་ཚིག་ནི་ཉེས་པའི་རིགས་ལས་ལྡོག་པས་སོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་བསམ་པས་གཞན་འབྱེད་པའི་ཚིག་ནི་ཕྲ་མའོ། །དེ་འདྲ་བའི་སེམས་ཉིད་ཀྱིས་བརྩེ་བ་མ་ཡིན་པའི་བརྗོད་པ་ནི་ཚིག་རྩུབ་མོའོ། །འདི་འདྲ་ཉིད་ཀྱི་ཡིད་ཀྱིས་བརྫུན་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དེ་ནི་ཚིག་འཁྱལ་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་བརྫུན་གྱི་ཚིག་གཅིག་ཁོ་ན་བསླབ་པའི་ཚོགས་བསྟན་པ་ལ་བརྗོད་དོ། །ཡང་ཕྲ་མ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན། ལྡོག་བཤད་པ། དེ་ཡང་ཤིན་ཏུ་སྨད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་དེ་བརྫུན་གྱི་ཚིག་ཉིད་དོ། །གང་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པར་བཟུང་བ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྡོག་
― DTG167_Page_0318 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཤད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྨད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིན་ཏུ་སྨད་པ་ནི་བརྫུན་གྱི་ཚིག་སྟེ། འཇུག་པ་ཙམ་གྱི་སྡིག་པ་གཞན་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པས་སོ། །དེ་གསུངས་པ། ཆོས་གཅིག་ལས་ནི་བརྒལ་བ་སྟེ། །བརྫུན་གྱི་ཚིག་ནི་ལུས་ཅན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ལས་རྒལ་བའི། །སྡིག་པ་མི་བྱ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཅེས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ལུས་དང་ངག་གི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་ལྡོག་པས། ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་གྲུབ་ཅེ་ན། གང་ཕྱིར་ལུས་ངག་མི་དགེ་ལས། །ལྡོག་པ་ཡིད་ཀྱི་དགེ་ལས་སོ། །དེ་ཕྱིར་བརྣབ་སེམས་གནོད་པའི་སེམས། །ལྟ་ལས་ལྡོག་རྣམས་གྲུབ་པ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་ནི་བརྗོད་མ་ཐག་པའོ། །ལུས་དང་ངག་གི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་ནི་དགེ་བ་ལས་ཏེ་མ་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཡིད་གྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡིད་ནི་སྔོན་དུ་སོང་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལས་སོ། དེ་ལས་ནི་བརྣབ་སེམས་ལས་དང༌། གནོད་སེམས་ལས་དང༌། ལྟ་བ་ལས་ནི་ལོག་ལྟ་ལ་སྟེ། ཕྱོགས་གཅིག་གིས་ནི་ཀུན་མཚོན་ཏེ་སྔར་བཞིན་ནོ། །ལྡོག་རྣམས་གྲུབ་རྣམས་ཡིན་ཏེ། ལྡོག་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྡོག་པ་དུ་མའི་ཕྱིར་ལོག་པ་རྣམས་ཀྱང་མང་པོའི་ཚིག་གོ །དེ་ལ་བརྣབ་སེམས་ནི་གང་ལ་ཕ་རོལ་གྱི་བུད་མེད་དང༌། ནོར་ལ་སོགས་པ་དེ་བདག་གིས་གྱུར་ཅིག་ཅེས་འདོད་པ་ངན་པའོ། །སེམས་ཅན་འདི་རྣམས་ལ་རྒྱོབ་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སེམས་རྩུབ་པ་ནི་གནོད་སེམས་སོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་ལས་དེའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་འཆལ་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་ཡན་ལག་བཅུ་གཅིག་གི་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པར་འགྱུར་ཏེ་ཇི་ལྟར་ཡན་ལག་ལྔར་འགྱུར། ཡན་ལག་ལྔ་ཡི་སྡོམ་པ་ཉིད། །གཞུག་པ་རུ་ནི་འདོད་པའོ། །འདི་ནི་བདེན་ཏེ་ཡན་ལག་ལྔའི་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་པ་ནི་སྔར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་པ་རེ་ཞིག་བློ་ཡང་བ་རྣམས་གཞུག་པའོ། །རིམ་གྱིས་མི་དགེ་བ་གཞན་རྣམས་ལས་ཀྱང་ལྡོག་པར་ནུས་སོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགོངས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཉིད་ལས་ལྡོག་པའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་འདིར་ནི་དགེ་སློང་རྣམས་སམ། རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་
― DTG167_Page_0319 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་བུ་མོ་ཡང་དད་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །དད་པ་མང་པོར་འགྱུར་རོ། །ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ། དད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ངེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནག་པོ་དང་དཀར་པོའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཆུད་མི་ཟ་བར་རིག་ནས་སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་མི་བྱེད་དོ། །དེ་སྲོག་གཅོད་པ་ལས་སླར་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལས་དང༌། འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་ལས་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལས་དང༌། ཕྲ་མ་ལས་དང༌། ཚིག་རྩུབ་མོ་ལས་དང༌། ཚིག་འཁྱལ་པ་ལས་དང༌། བརྣབ་སེམས་ལས་དང༌། གནོད་སེམས་ལས་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་ལས་དང་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དགེ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ལ་འཇུག་གོ །མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ལྟར་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་བསྙེན་གནས་ཀྱི་སྡོམ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་བཅུ་གཅིག་པོ་རྣམས་ལས་ལྡོག་པ་གྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡང་ཐམས་ཅད་ཉམས་སུ་བླངས་པས་སམ། ཡང་ཁ་ཅིག་གིས་སྡོམ་པ་ཉམས་པར་བྱེད། མི་གསོད་པ་དང་དངོས་པོ་རྐུ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་དང་གཞན་བུད་མེད། །བདག་གིར་བྱེད་པ་བརྫུན་ཚིག་སྨྲ། །སྡོམ་པ་ཉམས་པའི་རྒྱུ་རྣམས་སོ། །ཡན་ལག་ལྔ་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་ལྟོ་ན་གནས་པའམ་ཕྱིར་བྱུང་བའི་མི་རྣམས་ལ་སྨན་དང་མཚོན་ལ་སོགས་པས་ཚེའི་བར་ཆད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་ལྟུང་བའི་ཆོས་གཅིག་གོ །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཀཱར་ཥཱ་པ་ཎ་བཞི་ཆའམ། དེའི་རིན་གྱི་དངོས་པོ་འཕྲོག་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །གཞན་གྱི་བུད་མེད་སྟོབས་ཀྱིས་སམ་དེའི་འདོད་པས་ཁས་ལེན་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །བརྫུན་སྨྲ་བའི་ཆོས་བརྗོད་པ་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་བདག་ལ་ཡོད་དོ་ཞེས་དམ་བཅས་པ་ནི་བཞི་པའོ། །ཅི་སྟེ་དགེ་བསྙེན་འདི་བཞི་པོ་རྣམས་ལས་ལྟུང་བའི་ཆོས་གཅིག་བྱུང་བས་ཕམ་པ་བྱུང་བའི་དགེ་སློང་སྣོད་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་སླར་ཡང་སྡོམ་པ་ལེན་ནམ་མ་ཡིན། སྡོམ་པ་སླར་ཡང་བླང་བར་བྱ། །དེ་འདྲའི་གང་ཟག་ཉིད་ལས་སོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལས་ཏེ། སྔར་བཤད་པའི་གང་ཟག་ཉིད་ལས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་བཞིན་དུ་སླར་རང་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོར་
― DTG167_Page_0320 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པ་ནི་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ལས་འདོད་དོ། །སླར་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བར་བླང་ངོ༌། །འོ་ན་ཆོས་གཞན་བྱུང་ན་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེས་གཞན་དག་ཇི་ལྟ་བར་ནི་བཤགས། མཁས་པ་ལ་ནི་མཁས་པ་སྟེ། ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང༌། དེའི་དོན་རྟོགས་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ལས་དང༌། སྡོམ་པ་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་ལའོ། །ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་རྣམས་ལས་གཞན་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཕྲ་མ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལྟུང་བ་རྣམས་དང༌། ཆང་གི་བཏུང་བ་སྤང་ངོ༌། །ཇི་ལྟ་བར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟུང་བ་ཉིད་ཅེས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་ངེས་པར་བྱ་སྟེ། གུས་པ་དང་བཅས་པས་ལུས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་བླངས་ཏེ། དབུས་སུ་འདོམ་གང་དུ་བླ་གོས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ། ཙོག་ཅོག་པོའམ་པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་དངོས་པོ་བསྒྲགས་ཏེ་བཤགས་པར་བྱའོ། །དེའི་བཤགས་པ་བརྗོད་པ་འདི་ཡིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུའམ་བཙུན་པའམ་སློབ་དཔོན་བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ། བདག་མིང་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ། དགེ་བསྙེན་ལ་ཇི་སྐད་བརྗོད་པ་ལྟུང་བའི་གཞི་དང་ལྡན་པས་དེ་གཅིག་ཏུ་བཟླུམས་ནས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། སློབ་དཔོན་ནམ། བཙུན་པའི་མདུན་དུ་བཤགས་པར་བགྱིའོ། །བཤགས་ན་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པར་འགྱུར་གྱི། མ་མཐོལ་མ་བཤགས་ན་ནི་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ལྟུང་བ་མཐོང་ངམ། འདིས་བརྗོད་པ་མཐོང་ལགས་སོ། །སླར་ཡང་དེས་བརྗོད་པ་ཕྱིན་ཆད་སྡོམ་མམ། སླར་ཡང་འདིས་སྡོམ་ལགས་སོ། །ཤིན་ཏུ་ལེགས་པས་སྤྱི་བོས་ལེན་ཏོ། །ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་དང༌། དྲན་པ་ན་ཆོས་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། འདུལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བགྱིད་དོ། །འདི་ལྟར་ལན་གསུམ་མོ། །གང་གི་ཕྱིར་གཞན་ཡང་བ་རྣམས་སྤྱོད་པ་ན་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ། ཡང་རྣམས་ཡང་དག་བསྡམ་ཞེས་པ་ནི་གང་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་རྣམས་ལས་གཞན་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་མ་ཚང་བ་དང༌། ཕྲ་མ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་མ་ཚང་བ་དེ་རྣམས་ཡང་བ་སྟེ་བསྡམ་པར་བྱ་བ་དེ་མཛེས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་སྤྱོད་པ་སླར་ཡང་སྡོམ་པར་བགྱིད་དོ་ཞེས་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །བཤགས་པར་མི་བྱ་
― DTG167_Page_0321 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ནི་བསྡམས་པ་ཙམ་གྱིས་ལྡང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྦྱང་བའི་དོན་དུ་ཡང་ཕུང་པོ་གསུམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དང༌། སྒོ་དྲུག་པའི་གཟུངས་ཉིན་མཚན་དུ་ལན་དྲུག་ཏུ་རྟག་ཏུ་གདོན་པར་བྱའོ། །ལྡོག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བཤད་ནས་འཇུག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གུས་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་གནས། འཇུག་པ་ལ་ཡང་སྟོབས་ཇི་ལྟར་གུས་པར་བྱ་སྟེ་དེ་ལྟར་བརྗོད་པའི་རིམ་པས་ལྡོག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བརྟན་པོར་གྱུར་ནས། འཇུག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་རབ་ཏུ་འཇུག་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ། ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་དང། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །སྟོབས་ཇི་ལྟར་ཏེ། ནུས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གུས་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་སྦྱོར་བས་འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་སྟེར་བ། དེ་ནི་ལྡོག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ། དེ་དང་འཇུག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྦྱོར་བ་ནི་འབྲེལ་པས་སོ། །སྣ་ཚོགས་ནི་བདག་གི་དོན་དུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེར་བའོ། །ད་ནི་མཇུག་བསྡུ་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། འདི་ལ་འབད་དེ་སྦྱར་བར་བྱ། །བདེ་འགྲོ་ཡང་ནི་འདོད་པ་ཡིས། །འདི་ནི་དེའི་ཕྱིར་དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་འབད་པ་སྟེ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །བདེ་འགྲོ་ཡང་ནི་ལྷ་དང་མིར་བཅས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་འདོད་པ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པ་སྟེ། ཐར་པ་འདོད་པ་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཅི་སྟེ་གང་གི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་ཇི་ལྟར་ཡང་ངན་འགྲོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི། བདེ་འགྲོ་མ་ཡིན་ན་དེ་ལྟར་འདོད་པས་ཀྱང་འཇུག་ཅེ་ན། ཁྲེ་ཡི་མྱུ་གུའི་རྒྱུ་རུ་ནི། །སཱ་ལུའི་ས་བོན་གང་དུ་མཐོང༌། །སཱ་ལུའི་ས་བོན་ནི་ཁྲེའི་མྱུ་གུའི་རྒྱུ་རུ་ནི་གང་དུ་མཐོང་སྟེ། ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་རིག་ཅིང་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་གང་གི་ཕྱིར་སཱ་ལུའི་ས་བོན་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདེ་འགྲོའི་རྒྱུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ན་ངན་འགྲོར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཞེས་བསམས་པའོ། །འདི་ལྟ་བུའི་ཡུལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ངེས་པ་ནི་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ལུང་ཉིད་དེ་ཐབས་གཞན་ནི་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བསྙེན་སྡོམ་པ་བརྒྱད་པའི་ཚིག་གི་འགྲེལ་པ་བདག་གིས་གསལ་བར་བཤད་པ་ཡིས། །བསོད་ནམས་སྟོབས་ལྡན་བདག་ལ་གང་སྐྱེས་
― DTG167_Page_0322 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉི་མའི་ཤིང་རྟ་འཇུག་པའི་ལམ་ལ་གཏུགས་གྱུར་པ། །དེས་ནི་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོར་འཇུག་པའི་རྒལ་བར་དཀའ་བའི་ཕ་རོལ་སྒྲོལ་བ་ལ་བརྩོན་པ། །སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་གཟིགས་ལ་སྤྱོད་པས་ཕུལ་བྱུང་སྦྱོར་བར་ཤོག །དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་བརྒྱད་པའི་བཤད་པ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་སུན་ཡ་ཤྲཱི་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སུ་ན་ཡ་ཤྲཱི་དང༌། བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་ཆེན་པོ་དགེ་སློང་དར་མ་གྲགས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།།
| 
