ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ།
བྱང་ཆུབ་བཟང་པོ།
― DTG110_Page_0158 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ས་མཱ་དྷི་སམྦྷཱ་ར་པ་རི་བ་རྟ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་བར་དུ་བཞུགས་པ་ཡི། །
― DTG110_Page_0159 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐུབ་དབང་སྲས་བཅས་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །གསང་སྔགས་མདོ་སྡེ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ཡི། །མདོ་སྡེའི་རྗེས་འགྲོ་ཏིང་འཛིན་ཚོགས་ལེའུ་བརྗོད། །དེང་སོང་སྐྱེ་བོ་ཕལ་ཆེར་བདུད་ཀྱི་ལྕགས་ཀྱུས་བཟུང་སྟེ་ཁྱིམ་གྱི་བཙོན་ར་དམ་པོར་བཅུག །བདུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བཞིས་ཁྲིམས་ཕས་བསྲུངས་ཤིང་སྲེད་སོགས་འཆིང་བས་རབ་ཏུ་དམ་པོར་བཅིངས། །སྡོམ་བརྩོན་དག་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་བདུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བཞིའི་དབང་དུ་གྱུར་ཅིང་དགེ་སྦྱོང་གི །གནས་དང་ཚུལ་སྤངས་ཁྱིམ་པ་རྣམས་དང་སྤྱོད་མཚུངས་ངན་འགྲོའི་གཡང་སར་མངོན་ཕྱོགས་མཐོ་རིས་སྤང༌། །དེ་ཕྱིར་འདི་ནི་བདག་ཉིད་དྲན་ཕྱིར་བྱས་ཀྱི་གཞན་ལ་ཕན་པའི་རེ་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །འོན་ཀྱང་བདག་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་ལ་ལ་གནས་འདིར་དགའ་ན་ཡང་དག་རྟོགས་པས་སྨྲ་འདི་ཉོན། །དེ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། ལྡོག་པར་བྱ་བ་དང། གདུང་བ་བཅད་པ་དང༌། ཡིད་འབྱུང་བར་བྱ་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱ་བ་དང༌། བརྩོན་པར་བྱ་བ་དང༌། འབྲེལ་པར་བྱ་བ་དང༌། གནས་པའི་ཐབས་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་སོ། །དེ་ལ་བདུད་ནི་གང༌། དེའི་ལས་ནི་གང་ཞེ་ན། བདུད་ནི་འདོད་པའི་ལྷ་སྡིག་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆུང་མ་པདྨའི་ཕྲེང་བ་ཅན་དང༌། འཁོར་འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་བཞི་དང༌། བདུད་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་ཡི་དགས་དང་བཅས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་དག་གི་ལས་ནི་འདོད་པའི་ལྷ་དེ་ཆུང་མ་དང་བཅས་པའི་སྤྱི་བོ་ན་མེ་ཏོག་གི་མདའ་ལྔ་ཡོད་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ་དྲེགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྨོངས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་དང༌། བརྒྱལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་མེད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་སོ། །དེའི་མེ་ཏོག་དེ་དག་བསྣུན་པ་དེ་ཕོག་པ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་ལྔ་གང་ཤས་ཆེ་བ་དེ་ལ་དེས་ཕོག་པ་ཁོ་ནར་རབ་ཏུ་འབར་བར་གྱུར་ཏེ། དེའི་དབང་དུ་སོང་ཞིང་ཐར་པ་དང་མངོན་པར་མཐོ་བ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཐབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། གཡེང་བར་བྱེད་པ་དང༌། ལྷག་པར་རབ་ཏུ་ཆགས་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་ལོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདུད་དེ་དག་གི་ལས་ནི་ཐ་དད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་འཐབ་པར་བྱེད་པའི་བདུད་དེས་ནི་ལམ་བསྒོམ་པ་དག་འཐབ་པ་དང༌།
― DTG110_Page_0160 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྩོད་པ་དང༌། འགྱེད་པ་ལ་འཇུག་ཅིང་དེའི་རྐྱེན་འབད་པས་སྒྲུབ་བོ། །གཡེང་བར་བྱེད་པའི་བདུད་དེས་ནི་ལམ་བསྒོམ་པ་དག་གཉིད་དང་རྨུགས་པ་རབ་ཏུ་འཕེལ་བའམ། ཆོས་ཉན་པ་དག་ཀྱང་གཉིད་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའམ། ཁ་ཅིག་རབ་ཏུ་གཡེང་བར་ཡང་བྱེད་པར་གནས་སོ། །ལྷག་པར་རབ་ཏུ་ཆགས་པའི་བདུད་དེས་ནི་ཕལ་ཆེར་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་དེ། སྦྱིན་པའི་དུས་ཉེ་བར་གནས་པ་ན་བུ་དང་བུ་མོ་དང་ཆུང་མ་དང་བདག་ཉིད་ལོངས་ཅི་སྤྱད་ཅེས་དེ་རང་གི་ཤ་ལ་གཅོད་པ་སྙམ་བྱེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་བོ། འདུ་ཤེས་ལོག་པའི་བདུད་གང་ཡིན་པ་དེས་ནི་ཕལ་ཆེར་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་སེམས་ཉེ་བར་གནས་པ་ན་འཁྲིག་པའི་བདེ་བ་དང༌། བཟའ་བ་དང་བཏུང་བའི་བདེ་བ་དང༌། རང་གི་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་དང༌། གླུ་གར་ལ་སོགས་པ་དྲན་པས་ཆགས་པ་དང༌། དེའི་རང་གི་སྐྱེ་བོས་སླུ་བ་དང༌། འདྲིད་པ་དང༌། བསྡིགས་པ་དང༌། བཟུང་བས་དེའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བར་ཆད་བྱེད་དུ་འཇུག་གོ །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དག་ལ་ཡང་བུད་མེད་ཀྱི་མཚན་མ་དག་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། སྔོན་བགད་པ་དང༌། རྩེས་པ་དག་དྲན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཚོང་དང་ཞིང་ལས་དང་རང་གི་འབྲེལ་པ་དང༌། ཡིད་གཅུགས་པར་བྱ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང༌། རྨི་ལམ་ན་བུད་མེད་དུ་སྤྲུལ་ཅིང་དེས་ཆགས་པ་དང་ས་བོན་འབྱུང་བར་བྱེད་ལ། སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཀྱང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལས་འབེབས་ཤིང༌། དེ་དག་གི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དྲི་མ་ཅན་དུ་ཡང་བྱེད་དོ། །འདི་དག་བཞི་ཆར་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་པ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཀླུ་མ་རུངས་པ་དག་བསྐུལ་ལ། ལྷ་མ་ཡིན་དག་བསྐུལ་ཞིང་ལོ་ཏོག་མ་རུངས་པར་བྱེད། མི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་སྲོག་འཕྲོག་ཅིང༌། ལུས་ལ་ནད་སྣ་ཚོགས་གཏོང་བར་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟར་རྒྱལ་པོ་བཞི་པོ་དག་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དག་ལ་ཆད་པ་སྦྱིན་པ་ལྟར། འདི་དག་ནི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ཆད་པ་སྦྱིན་ནོ། །བདུད་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་ཡི་དགས་ནི་ཡི་དགས་ཀྱི་རིགས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ལས་འདི་དག་རིགས་གཅིག་ཏུ་བགྲང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་བསམ་གཏན་པ་དག་ལ་རྨི་ལམ་དུ་འཇིགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་
― DTG110_Page_0161 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤྲས་པ་ཉེ་བར་སྟོན་པས་བར་དུ་གཅོད། བསམ་གཏན་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ན་སྒྲ་ཆེན་པོ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་དོ། །མདོར་ན་བདུད་དང་བདུད་ཀྱི་རིགས་སུ་གཏོགས་པ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་བསྐྱེད་པའམ། འཇིགས་པ་བསྐྱེད་པས་བར་དུ་གཅོད་དེ། དེ་ལྟར་ཡང་འཇིག་རྟེན་གསུམ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་རྟོག་པ་ལས། མི་ཟད་བརྟུལ་ཞུགས་བཟུང་བ་ཡི། །སྒྲུབ་པ་ལ་ནི་བདུད་ཀྱི་རིགས། །ལྷ་མོ་འདོད་པའི་གཟུགས་དག་དང༌། །དེ་བཞིན་གཞན་གྱི་ལུས་སུ་ཡང༌། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་གཟུགས་དག་གིས། །དབང་པོ་བསྡམས་ལ་འཚེ་བར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། འདིར་བརྟུལ་ཞུགས་བཟུང་བ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དེ་དག་ཉེ་བར་འཚེ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བདུད་ཀྱི་ལས་དེ་དག་སུ་ཞིག་ལས་འབྱུང་ཞེ་ན། བསམ་པ་དག་པས་ཡང་དག་པར་བརྩོན་པ་དག་ལས་འབྱུང་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ལས་གསུངས་པ། འཇམ་དཔལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བདུད་ཀྱི་ལས་ཅི་ལས་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱ། འཇམ་དཔལ་གྱིས་སྨྲས་པ། ལྷའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ལས་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་བརྩོན་པ་ལ་ནི་བདུད་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་བདུད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་བདུད་ཀྱི་ལས་ཤེས་པས་དེ་བཟློག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ལྷའི་བུ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ཞུས་པ་ལས་གསུངས་པ། གང་གི་ཚེ་བདུད་ཀྱི་ལས་རྟོག་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་བདུད་ཀྱི་ལས་རྣམས་བཟློག་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དཔྱས་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དེ་མ་བཟློག་པར་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་མི་ཐོབ་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་དཔུང་བཟངས་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལས་གསུངས་པ། བགེགས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་མ་ལུས་ཟད་པར་བྱེད། །དེ་བས་མི་ལ་གསང་སྔགས་འགྲུབ་མི་བྱེད། །ཇི་ལྟར་ཟླ་བ་སྤྲིན་ལས་རྣམ་གྲོལ་ལྟར། །དེ་བཞིན་བགེགས་ལས་གྲོལ་བ་རྣམ་པར་གསལ། །ཞེས་ཏེ། འདིར་བགེགས་ཀྱང་གཉིས་ཏེ། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་གཞིག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྦྱོར་
― DTG110_Page_0162 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ལྷའི་བུའི་བདུད་དང༌། དེ་ལ་གཞན་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། འཕགས་པ་དཔུང་བཟངས་ཀྱི་ས་ཞུས་པ་ལས། གཏོར་མ་འདོད་པའམ། རྩེད་མོ་བྱེད་འདོད་པའམ། གསང་བའི་དོན་དུ་ལུས་ལ་འབབ་ཅིང་འཇུག་ཅེས་ཏེ། འདིར་དེ་གཉིས་ཀ་བཟློག་པར་བྱའོ། །ཐབས་གང་གིས་བཟློག་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་རྡོ་རྗེ་རྩེ་མོ་ལས་གསུངས་པ། རང་གི་སེམས་ནི་བདུད་ཅེས་གསུངས། །རང་གི་སེམས་ཉིད་བགེགས་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས། །བགེགས་ཀུན་རྣམ་པར་རྟོག་ལས་འབྱུང༌། །ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་བདུད་ཀྱི་ལས་བཟློག་པའི་ཐབས་ནི། འཕགས་པ་མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་བྱིན་པས་ཞུས་པ་དང༌། འཕགས་པ་སེང་གེ་ལུང་བསྟན་པ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཡན་ལག་གོ །གང་གིས་ཐོས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཤེས་རབ་མ་སྐྱེས་པ་དེས་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་བཟློག་པར་མི་ནུས་ཤིང་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པར་ཡང་མི་ནུས་པས་ན། དང་པོར་ཐོས་པ་ཉིད་སྔོན་དུ་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཤེས་རབ་རྒྱས་བྱེད་པ་ནི་ཐོས་པ་སྟེ། །བསམ་པ་དང་ནི་གཉིས་པོ་ཡོད་གྱུར་ན། །དེ་ནས་བསྒོམ་པ་ལ་ནི་སྦྱར་བ་སྟེ། །དེ་ལས་དངོས་གྲུབ་བླ་ན་མེད་པ་ཐོབ། །ཅེས་བཤད་ལ། འཕགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་དཀོད་པ་བཅུ་བསྟན་པའི་ལེའུ་ལས་ཀྱང༌། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་དང་པོ་བ་དེ་ནི་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ཁ་ཏོན་ལ་བསྐུལ་བར་བྱའོ། །མང་དུ་ཐོས་ནས་དབེན་པར་གནས་པ་ལ་བསྐུལ་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ལ། དོན་དེ་ལྟར་འཕགས་པ་དྲག་ཤུལ་ཅན་གྱིས་ཞུས་པ་དང༌། འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་སྒྲོན་མ་ལས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་སྡོང་པོ་བཀོད་པ་ལས་ཀྱང༌། ཐོག་མར་ཉན་འདོད་བླ་མ་བསྙེན་བཀུར་བཟོད་དང་དེས་བྱས་ཤིང༌། །རང་བཞིན་མེད་པའི་ཆོས་ལ་རབ་རྟོག་བསམ་གཏན་རྙེད་བྱེད་པ། །བདེ་གཤེགས་ཉིད་ནི་རྟོགས་འགྱུར་འགྲོ་བ་རྣམས་སྐོམ་སེམས་ཚིམ་བྱེད། །ཆོས་ཉིད་དེ་འདྲ་སྤྱོད་པ་མྱུར་དུ་བདེ་གཤེགས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སོ་སོར་ཐར་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། མང་དུ་ཐོས་པ་ནགས་ཀྱི་ནང་དག་ཏུ། །ལང་ཚོ་ཡོལ་བ་རྣམས་ཀྱི་གནས་པ་
― DTG110_Page_0163 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདེ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཉིད་དོན་སྒྲུབ་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའོ། །འདི་ནི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཡན་ལག་གོ །དེ་ལྟར་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་འཇུག་པ་དགག་པར་བྱ་སྟེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་མ་ཐོབ་པར་མང་དུ་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་གཞན་ལ་ཕན་གདགས་པར་རྒྱལ་བས་མ་གསུངས་ཏེ། དེ་བས་ན་འཕགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་དགོད་པ་བཅུ་བསྟན་པའི་ལེའུ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་དང་པོ་པ་དེ་ནི་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ཁ་ཏོན་ལ་བསྐུལ་བར་བྱའོ། །མང་དུ་ཐོས་ནས་དབེན་པར་གནས་པ་ལ་བསྐུལ་བར་བྱའོ། །རབ་ཏུ་དབེན་པར་གྱུར་ནས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་གྱུར་པར་ཡོངས་སུ་བསྐུལ་བར་བྱའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་སུ་གྱུར་ནས་ང་ལོ་བདེ་བ་ལ་བསྐུལ་བར་བྱའོ། །ང་ལོ་བདེ་བར་གྱུར་ནས་དུས་ཤེས་པ་ལ་བསྐུལ་བར་བྱའོ། །དུས་ཤེས་པར་གྱུར་ནས་མི་འཇིགས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་བསྐུལ་བར་བྱའོ། །མི་འཇིགས་པར་གྱུར་ནས་དོན་ཤེས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་བསྐུལ་བར་བྱའོ། །དོན་ཤེས་པར་གྱུར་ནས་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལ་ཡོངས་སུ་བསྐུལ་བར་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་གྱུར་ནས་རྨོངས་པ་མེད་པ་ལ་བསྐུལ་བར་བྱའོ། །རྨོངས་པ་མེད་པར་གྱུར་ནས་རྣམ་པར་དགོད་པ་ལ་ཡོངས་སུ་བསྐུལ་བར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བས་ཀྱང་ཤས་ཆེར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྔོན་དུ་འཇོག་པར་བྱ་བ་དང༌། གནས་གང་ཐོས་ཀྱང་དེ་ལ་བདག་ཉིད་སྦྱོར་བར་བྱ་བ་དང༌། བདག་དང་གཞན་གྱི་དྲིང་འཇོག་པར་མི་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་འདི་ནི་ལས་དང་པོ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་དགོད་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དོན་འདི་ཉིད་འཕགས་པ་དྲག་ཤུལ་ཅན་གྱིས་ཞུས་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་སྒྲོན་མ་ལས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་བསྐུལ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། བདག་ནི་སྒྲུབ་ཉམས་ད་ནི་ཅི་བྱ་ཞེས། །བྱིས་པ་འཆི་བའི་དུས་ན་མྱ་ངན་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མང་དུ་ཐོས་པ་དབེན་པ་མི་བསྟེན་པར་ཆོས་སྨྲ་བ་ལས། ཉེས་པ་རྣམ་པ་རབ་ཏུ་མང་པོ་གསུངས་པས་དེར་ཞིབ་ཏུ་བལྟའོ། །དེ་
― DTG110_Page_0164 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་ན་མང་དུ་ཐོས་པ་དེས་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོས་སྨྲ་བར་མི་བྱ་བར་དེ་ལས་ལྡོག་པར་བྱ་ཞིང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་ནས་གཟོད་འགྲོ་བའི་དོན་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ལྡོག་པར་བྱ་བའི་ཡན་ལག་གོ །དེ་ལྟར་ཆོས་སྨྲ་བ་ལས་ལྡོག་ཅིང་སྤྲོས་པ་སྤངས་པ་དེ་འདི་སྙམ་དུ། ད་དུང་བདག་གིས་ཕུང་པོ་ལ་མཁས་པར་བྱ་བ་ཡང་ཡོངས་སུ་མ་གཏུགས། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་མཁས་པར་བྱ་བ་ཡང་ཡོངས་སུ་མ་གཏུགས་སོ། །དེ་དག་ལ་མཁས་པར་མ་གྱུར་པར་ནི་ཐར་པ་ཡང་མི་ཐོབ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། རིག་པའི་གནས་ལྔ་དག་ལ་བརྩོན་པར་མ་བྱས་པར། །འཕགས་མཆོག་གིས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་མི་འགྱུར་ཏེ། །དེ་བས་གཞན་དག་ཚར་གཅད་རྗེས་སུ་གཟུང་ཕྱིར་རམ། །རང་གིས་ཀུན་ཤེས་བྱ་ཕྱིར་དེ་ལ་དེ་བརྩོན་བྱེད། །ཅེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སེམས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་སློབ་མ་དང་ཡང་སློབ་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དང༌། རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང༌། གྲགས་པ་དང་སྒྲ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་བདེ་བ་ལ་འདོད་པ་བྱུང་ན་དེ་ནི་ངེས་པར་བཟློག་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཐོས་ནས་བསྒོམས་པས་བྱང་བར་མ་བྱས་པ་ན་ཅིར་ཡང་མི་བསྔགས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་སྡོང་པོ་བཀོད་པ་ལས་གསུངས་པ། ཡང་དག་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་འདི། །ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་མི་འགྲུབ་བོ། །དཔེར་ན་ལ་ལ་ཆུ་ཀླུང་གིས། །སྟོབས་མེད་ནན་གྱིས་ཁྱེར་བ་དག །སྐོམ་ནས་ཤི་བར་གྱུར་པ་བཞིན། །མ་བསྒོམས་ཆོས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་པ་དང༌། ཡང་གསུངས་པ། དཔེར་ན་མཚོ་ཆེན་མཉན་པ་ཞིག །སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་སྒྲོལ་བྱེད་ཀྱང༌། །བདག་ཉིད་དེ་ནང་འཆི་འགྱུར་བ། །མ་བསྒོམས་ཆོས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྒོམས་པས་བྱང་བར་མི་བྱེད་པའི་སྐྱོན་རབ་ཏུ་མང་དུ་བསྟན་ཏེ་རྒྱས་པར་དེ་ཉིད་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ཇི་ཙམ་གྱིས་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པར་ནུས་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་གདམས་ངག་གོ་ནས་ཚིམ་པར་བྱས་ལ། སེམས་ཀྱི་ངང་ཚུལ་འཕྲལ་དུ་བྱུང་བ་ཡང་བླ་མ་ལ་ཞུ་ཞིང་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཚད་མ་རྣམ་པ་བདུན་དང༌། བརྡ་སྤྲོད་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། ཆོས་མངོན་པ་རྣམ་པ་བདུན་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མས་ཡིད་མི་གདུང་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དོན་དམ་པའི་
― DTG110_Page_0165 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིགས་པ་ལས། །གང་ཞིག་བླ་མའི་མན་ངག་བདུད་རྩི་ཆུ། །གདུང་སེལ་བསེལ་ལྡན་ངོམས་པར་མི་འཐུང་བར། །དེ་ནི་བསྟན་བཅོས་དོན་མང་མྱ་ངན་གྱི། །ཐང་ལ་སྐོམ་པས་གདུངས་ཏེ་ཤི་བར་ཟད། །ཅེས་བཤད་དེ་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་ངལ་བར་བྱས་ཀྱང༌། ཐ་སྙད་ཉེ་བར་སྦྱར་བ་དེ་དག་ནི་མི་ཟད་ཀྱི། ཚེ་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བར་ཟད་དོ། །དེ་བས་ན་བདེ་མཆོག་ཕྱི་མ་ལས་ཀྱང༌། རྣལ་འབྱོར་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་འཁོར། །དེ་ཡི་ཁམས་རྣམས་ཟད་པར་འགྱུར། །དེ་བས་ཕྱི་རོལ་ཀུན་སྤངས་ཏེ། །རྣལ་འབྱོར་རོལ་པས་གནས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པའི་རིགས་པ་ལས་ཀྱང༌། ཡུལ་རྣམས་བགྲོད་ཅིང་གདུང་བས་ཉེན་བྱས་ཀྱང༌། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཆ་ཙམ་ཡང་མི་འཕྲད། །ཅེས་བཤད་དོ། །ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་མཁས་པར་ཡང་རྣལ་འབྱོར་གྱི་མཐུས་དུས་གཅིག་ཉིད་ལ་འགྱུར་གྱི། དེ་དག་རིམ་པར་བསླབས་པ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་རྡོ་རྗེ་གཙུག་ཏོར་ལས། དེ་ལས་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །མཐོས་པ་ཡང་ཤེས་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ལ། འཕགས་པ་དཔུང་བཟངས་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལས་ཀྱང༌། ཚིག་ནི་གཟུང་བར་འོས་ཤིང་ཡིན་གཞུངས་ལ། །སྙན་དངགས་དང་ནི་བྲི་བ་རྣམས་ལ་མཁས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་དག་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་གྱི་མཐུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་གྱི། རིམ་གྱིས་བསླབ་པའི་གནས་སྐབས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་མངོན་པ་ལས་ཀྱང༌། ཟད་པར་ཤེས་པ་ཟག་བཅས་ཀྱང༌། །ཞེས་བསྟན་ཏོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་འདོད་པའི་གདུང་བ་ནི་ཡིད་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་གདུང་བ་བཅད་པའི་ཡན་ལག་གོ །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འཁོར་བ་ལ་ཡིད་མ་བྱུང་བར་བསྒོམས་པས་བྱང་བར་བྱེད་ནུས་པ་མ་ཡིན་པས། དེ་ལ་ཡིད་འབྱུང་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས་བཤད་པ། ཐོག་མར་ཞི་གནས་བཙལ་བྱ་དེ་ཡང་ནི། །འཇིག་རྟེན་ཆགས་པ་མེད་ལ་མངོན་དགས་འགྲུབ། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། འདིར་གཉེན་ལ་མངོན་པར་དགའ་ཞིང་དགྲ་ལ་སྡང་བས་ཆགས་པ་དང༌། ནད་མེད་པ་དང༌། ལང་ཚོ་ལ་སོགས་
― DTG110_Page_0166 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་སྲིད་པ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་གྲགས་པ་དང༌། སྒྲ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་སྤང་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་དཔུང་བཟངས་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལས་གསུངས་པ། རེ་ཞིག་གཅིག་ན་དགྲ་ཡང་མཛའ་བོར་འགྱུར། །མཛའ་བོ་ཡང་ནི་དགྲར་ཡང་འགྱུར་བ་ཉིད། །དེ་བཞིན་ཁ་ཅིག་ཀྱང་ནི་བར་མར་འགྱུར། །བར་མ་དེ་ཉིད་ཀྱང་ནི་དགྲ་བོར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་མཛའ་བཤེས་འགྱུར་བར་རིག་ནས་ནི། །བློ་གྲོས་ལྡན་པས་ནམ་ཡང་ཆགས་མི་བྱ། །གཉེན་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་དག ། བཟློག་ནས་དགེ་ལ་ཅི་བདེར་གཞག་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །འཕགས་པ་ནཱ་གཱ་རྫུ་ནས་ཀྱང༌། །ཕ་ནི་བུ་ཉིད་མ་ནི་ཆུང་མ་ཉིད། །སྐྱེ་བོ་དགྲར་གྱུར་བ་དག་བཤེས་ཉིད་དང༌། །བཟློག་པ་ཉིད་དུ་མཆིས་པས་དེ་སླད་དུ། །འཁོར་བ་དག་ལ་ངེས་པ་འགའ་མ་མཆིས། །ཞེས་བཤད་དོ།། དེ་བས་ན་གཉེན་དང་དགྲ་དག་ལ་ཆགས་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ། ནད་མེད་མི་རྟག་ལང་ཚོ་རྟག་མ་ཡིན། །ཚེ་རིང་མི་རྟག་འབྱོར་པ་རྟག་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པས་དེ་དག་ལ་ཆགས་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྤང་ངོ༌། །རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང༌། གྲགས་པ་དང༌། སྒྲ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལ་ཆགས་པ་ཡང་སྤང་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས་གསུངས་པ། བདག་ནི་རྙེད་མང་བཀུར་སྟི་བྱས། །བདག་ལ་མང་པོ་དགའོ་ཞེས། །འདི་འདྲའི་སྙེམས་པ་འཆང་འགྱུར་ན། །འཆི་བའི་འོག་ཏུ་འཇིགས་པ་སྐྱེ། །ཞེས་པ་དང༌། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། རྙེད་པ་དག་ནི་མང་བྱུང་ཞིང༌། །གྲགས་དང་སྙན་པ་བྱུང་གྱུར་ཡང༌། །རྙེད་དང་གྲགས་པའི་ཚོགས་བཅས་ཏེ། །གང་དུ་འདོང་བའི་གཏོལ་མེད་དོ། །བདག་ལ་སྨོད་པ་གཞན་ཡོད་ན། །བསྟོད་པས་བདག་དགར་ཅི་ཞིག་ཡོད། །བདག་ལ་བསྟོད་པ་གཞན་ཡོད་ན། །སྨོད་པས་མི་དགར་ཅི་ཞིག་ཡོད། །ཅེས་བཤད་ལ། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། སེམས་ཅན་རྙེད་པ་མེད་ལ་སྨོད། །རྙེད་པ་ཅན་ལ་མི་སྙན་སྨྲ། །རང་བཞིན་འགྲོགས་དཀའ་དེ་དག་གིས། །དགའ་བ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བཤད་དོ། གཞན་ཡང་འཕགས་
― DTG110_Page_0167 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་བསྐུལ་བའི་མདོ་ལས། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ཉེས་པ་རབ་ཏུ་མང་པོ་བསྟན་པས་དེ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདིར་སློབ་མ་དང་ཡང་སློབ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་པ་ནི་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་དེ་སྤང་བར་རིགས་ཤེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་གནས་སྐབས་མ་ཡིན་པའི་སྙིང་རྗེ་སྨད་པ་སྟེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་མ་ཐོབ་པར་སློབ་མ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མི་ནུས་ཀྱི། རང་འཆིང་བར་ཟད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་དེ་ཉིད་ལས་གསུངས་པ། སེམས་ཅན་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་པ། །རྒྱལ་བས་ཀྱང་ནི་མི་མགུ་ན། །བདག་འདྲ་ངན་པས་སྨོས་ཅི་དགོས། །དེ་བས་འཇིག་རྟེན་བསམ་པ་བཏང༌། །ཞེས་སོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ལས། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆགས་བྱས་ན། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཀུན་ནས་སྒྲིབ། །སྐྱོ་བའི་སེམས་ཀྱང་འཇིག་པར་བྱེད། །ཐ་མར་མྱ་ངན་གདུང་བར་འགྱུར། །དེ་ལ་སེམས་པ་འབའ་ཞིག་གིས། །ཚེ་འདི་དོན་མེད་འདའ་བར་འགྱུར། །རྟག་པ་མེད་པའི་མཛའ་བཤེས་ཀྱིས། །རྟག་པའི་ཆོས་ཀྱང་འཇིག་པར་འགྱུར། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་བས་ན་སློབ་མ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུས་འབྲེལ་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་གཉི་ག་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་ཁོ་ནས་མ་ཆགས་པར་དབེན་པར་གནས་པར་བྱའོ། །སྲིད་པ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་ཆགས་པ་ཡང་སྤང་བར་བྱའོ། །ཇི་སྐད་དུ། འཕགས་པ་དཔུང་བཟངས་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལས་གསུངས་པ། འཇིག་རྟེན་སྟག་དང་སྦྲུལ་དང་མེ་འདྲ་བར། །བསམས་ནས་སྤངས་ཏེ་དབེན་ལ་དགའ་བར་བྱ། །བུད་མེད་མཚན་ཉིད་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། །སྨན་དང་གླང་ཆེན་བརྟག་པའམ་སྐར་མའི་དཔྱད། །མཚོན་ཆ་བརྟག་པའམ་རྟ་དཔྱད་རང་བཟོའམ། །བསྟན་བཅོས་ངན་པ་སློབ་ཅིང་ཀློག་པ་སྤང༌། །ཞེས་སོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ལས། གླང་ཆེན་རྟ་དང་བྱ་གག་བྱ་ཁྱི་དང༌། །གོང་མོ་སྲེག་པ་དུར་པ་སྐྱེས་པ་དང༌། །བུད་མེད་བུ་མོ་བྱིས་པ་ར་ལུག་སོགས། །འཐབ་མོ་འགྱེད་པ་བལྟ་བར་མི་བྱའོ། །སྤྲུལ་པའི་གཏམ་དང་རང་དབང་བརྟེན་པ་དང༌། །དམག་དང་གྱད་དང་ན་ཆུང་གཏམ་ངག་དང༌། །སྒྲུང་དང་ལྡེའུ་དང་སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་གཏམ། །འདོད་ཆགས་དང་ནི་སྨད་འཚང་གཏམ་མི་བྱ། །སྔགས་པ་གསང་སྔགས་
― DTG110_Page_0168 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཟླས་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། །དབྱར་ཟླ་གསུམ་ནི་གཅིག་པུར་གནས་པར་བྱ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཡང་དེ་ཉིད་ལས། ལས་ཀྱི་དབང་གྱུར་བདག་པོ་མེད་པ་དང༌། །མགོན་མེད་རྟེན་མེད་ཚེ་རབས་གཅིག་ནས་གཅིག །ལུས་ཀྱི་ཁ་བརྒྱུད་རྗེས་སུ་རབ་འགྲོ་བ། །དེ་ཡི་རྗེས་སུ་དགེ་དང་མི་དགེ་འབྲང༌། །འཚོ་དང་མཛའ་བཤེས་དང་ནི་རྣམ་པར་འབྲལ། །མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་ཅིང་འདོད་པས་གདུངས། །ངན་པ་སྐྱེ་རྒན་འཆིའི་སྡུག་བསྔལ་ཅན། །ཡུལ་རྣམས་ཀུན་ཏུ་སོང་ན་འང་མེད་པ་མིན། །ཤ་སྦྲང་ཚ་གྲང་བཀྲེས་དང་ངལ་ལ་སོགས། །གང་དུ་སོང་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཡིན་པས། །ཡུལ་ལ་མངོན་དགའི་སེམས་ནི་བྱུང་བ་ན། །རྣམ་རྟོག་དེ་དག་རྣམས་ཀྱིས་བཟློག་པར་བྱ། །འདོད་ཆགས་ཤས་ཆེ་མི་གཙང་ཤ་ཚིལ་དང༌། །པགས་པ་ཀེང་རུས་ལྟ་བས་རྣམ་པར་བཟློག །བྱམས་དང་སྙིང་རྗེ་ཆུས་གདབ་ཞེ་སྡང་དང༌། །གཏི་མུག་ལ་ནི་རྟེན་འབྲེལ་ལམ་གྱིས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་ནཱ་གཱ་རྫུ་ནས་ཀྱང༌། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཉེས་པ་དུ་མ་བསྟན་ནས། དེ་ལྟར་འདི་ཀུན་མི་རྟག་བདག་མེད་དེ། །སྐྱབས་མེད་མགོན་མེད་གནས་མེད་དེ་སླད་དུ། །འཁོར་བ་ཆུ་ཤིང་སྙིང་པོ་མེད་པ་ལ། །མི་མཆོག་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐུགས་ནི་འབྱུང་བར་མཛོད། །ཅེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། གཞོན་ནུ་བདུན་ལ་གདམས་པ་དང༌། བཤེས་པའི་སྤྲིང་ཡིག་དང༌། སློབ་མ་ལ་སྤྲིང་བ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་ལ་བརྟེན་ཏེ། སྲིད་པ་ཡ་རང་བཞིན་གྱིས་ཆགས་པ་སྤང་བར་བྱའོ། །འདི་ནི་ཡིད་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཡན་ལག་གོ །དེ་ལྟར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་དྲན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་འདིར་ཡོན་ཏན་ནི་གཉིས་ཏེ། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ལུས་བདེ་བར་གནས་པ་དང༌། ངག་བདེ་བར་གནས་པ་དང༌། སེམས་བདེ་བར་གནས་པ་དང༌། ཆོས་སྐྱོང་བ་རྣམས་དགའ་བ་དང༌། དེའི་མི་ལུས་ཐོབ་པ་དོན་ཡོད་པ་དང༌། སྟོན་པ་དང་ཕ་མ་དང་བླ་མའི་དྲིན་བསམས་པ་དང༌། མི་མ་ཡིན་པས་མི་ཚུགས་པ་དང༌། ནད་ཉུང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཚེ་རིང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། འཆི་བའི་
― DTG110_Page_0169 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུས་སུ་འགྱོད་པ་མེད་པ་དང༌། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་པ་དང༌། བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་དང་གནས་མལ་དང་ནད་ཀྱི་རྐྱེན་རྩི་དང་གོས་རྣམས་བདེ་བླག་ཏུ་རྙེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་དག་ནི་དང་པོའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་ནོ།། གང་འདོད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སྐྱེ་བ་དང༌། ངན་སོང་གསུམ་སྤངས་པ་དང༌། མི་ཁོམ་པའི་ལྷག་མ་སྤངས་པ་དང༌། བུད་མེད་དུ་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། དབང་པོ་རྣོ་བ་དང༌། དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་བྲལ་བར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། དེར་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དགའ་བ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། འདི་ནི་ཡོན་ཏན་གཉིས་པའོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པས་ནི་ཚེ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དང༌། ལྷའི་གནས་སུ་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་བགྲོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་འདི་ཉིད་ལས་བསམས་ཏེ། བཙུན་པ་ཟླ་བས་རང་གི་སློབ་མའི་ཕྱིར། །ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་གསལ་བས་ཉེ་བར་བརྒྱན་བྱས་ཤིང༌། རྐེད་ཆིངས་རིན་ཆེན་སྤྲིན་གྱིས་འཁྲིགས་པར་འཁྱུད་གྱུར་པའི། །རི་རྩེ་ནགས་ཀྱི་མཐོངས་དར་ཆར་པ་མེད་པ་ནི། །རླུང་ལྟར་གཡོ་བའི་རང་བཞིན་ཚེ་གཏུགས་བསྐལ་པ་ཆེ། །ནགས་མཐངས་རི་དགས་རྒྱུ་བའི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྟེན་བྱས་པ། །ཀུན་ནས་བཟད་པ་དེ་ན་སྐྱིད་པ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ཅི་དགའ་བའི་ནགས་ཚལ་ལྷ་མོའི་ཉམས་ཕག་ཏུ། །ཐེམ་གྱིས་ཕེབས་པའི་རྡོ་ལེབ་ཅན་ནའང་ཡོད་འགྱུར་རམ། །ནགས་ཀླུང་ཆུ་གཙང་ངོགས་བདེ་དབེན་པར་སྐྱིད་པ་གང༌། །དེ་ཅི་ལྷ་ཡི་བུ་མོ་དྲི་ཞིམ་བྱུག་པ་ཡི། །ལན་བུའི་རྒྱན་དུ་ཐོགས་པ་རྒྱུན་ལྡན་མེད་ཏོག་ཚོགས། །མཛེས་པས་ཟིལ་གནོན་ལྷ་ཡི་ཆུ་ལའང་ཡོད་འགྱུར་རམ། །རི་སུ་ལ་ཡངས་པ་སྐྱེ་བོ་ལང་ལོང་མེད་པར་རབ་བདེ་བ། །ཉེར་སྤྱོད་རྒྱ་ཆེན་ཁོར་ཡུག་ནགས་ཚལ་སྔོན་འཁྲུངས་ཕྲེང་བས་སྒྲེངས། །ཆུ་ངོགས་སྙན་པ་ཕུ་ཆུའི་རྒྱུན་སྒྲ་རྔ་ལྟར་སྙན་པ་ཡིས། །བདག་ཅག་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་ཞེས་མགྲོན་ལ་སྒྲོགས་པ་བཞིན། །ཞེས་བསྟན་ལ། སློབ་དཔོན་ཞི་བ་ལྷས་ཀྱང༌། ནགས་ན་རི་དགས་བྱ་རྣམས་དང༌། །ཤིང་རྣམས་མི་སྙན་རྗེད་མི་བྱེད། །འགྲོགས་ན་བདེ་བ་དེ་དག་དང༌། །ནམ་ཞིག་ལྷན་ཅིག་བདག་གནས་འགྱུར། །ཕུག་གམ་ལྷ་ཁང་
― DTG110_Page_0170 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟོང་བའམ། །ལྗོན་ཤིང་དྲུང་དུ་གནས་བཅས་ཏེ། །ནམ་ཞིག་རྒྱབ་ཏུ་མི་ལྟ་ཞིང༌། །ཆགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཞིག་གུ། །ས་ཕྱོགས་བདག་གིར་བཟུང་མེད་པ། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་ཡངས་རྣམས་སུ། །རང་དབང་སྤྱོད་ཅིང་ཆགས་མེད་པར། །ནམ་ཞིག་བདག་ནི་གནས་པར་འགྱུར། །ལྷུང་བཟེད་ལ་སོགས་ཉི་ཚེ་དང༌། །ཀུན་ལ་མི་མཁོའི་གོས་འཆང་ཞིང༌། །ལུས་འདི་སྦ་བ་མ་བྱས་ཀྱང༌། །འཇིག་མེད་གནས་པར་ནམ་ཞིག་འགྱུར། །དུར་ཁྲོད་སོང་ནས་གཞན་དག་གི །རུས་གོང་དག་དང་བདག་གི་ལུས། །འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དག་ཏུ་ནི། །ནམ་ཞིག་མགོ་སྙོམས་བྱེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་ཟླ་བསྒྲོན་མ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་རྣམས་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕན་ཡོན་རྒྱ་ཆེར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་དྲན་པས་སྤྲོས་པའི་ཡན་ལག་གོ །དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་མཐོང་ནས་སྤྲོ་བར་གྱུར་པ་དེས་གཉེན་པོ་ཡིད་ལ་བྱ་བས་རབ་ཏུ་སྤྲོ་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས། དེ་ལྟར་བཟོད་པས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ། །འདི་ལྟར་བརྩོན་ལ་བྱང་ཆུབ་གནས། །རླུང་མེད་གཡོ་བ་མེད་པ་བཞིན། །བསོད་ནམས་བརྩོན་འགྲུས་མེད་མི་འབྱུང༌། །ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ལྟར་བདག་གིས་རབ་ཏུ་བརྩོན་པས་འདོད་པའི་དོན་མ་བསྒྲུབས་ན། ཚེ་འདི་ནི་རབ་ཏུ་གཡོ་བ་ཡིན་པས་ཡིད་བརྟན་པར་བྱ་བའམ། རིང་དུ་གནས་པར་བྱ་བའི་ནུས་པ་མེད་པས་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་གཡེང་བར་མི་བྱའོ་སྙམ་དུ་ཡིད་ལ་བྱ་སྟེ། དོན་འདི་ཉིད་ཐུགས་ལ་བཞག་ནས། འཕགས་པ་ནཱ་གཱ་རྫུ་ནའི་ཞལ་སྔ་ནས། ཚེ་འདི་གནོད་མང་རླུང་གིས་བཏབ་པ་ཡི། །ཆུ་ཡི་ཆུ་བུར་བས་ཀྱང་མི་རྟག་ན། །དབུགས་འབྱུང་དབུགས་རྔུབ་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་ལས། །སང་ཁོམ་གང་ལགས་དེ་ནི་ངོ་མཚར་ཆེ། །ཞེས་པ་དང༌། ཡང༌། མགོའམ་གོས་ལ་གློ་བུར་མེ་ཤོར་ན། །དེ་དག་ཕྱིར་བཟློག་བགྱི་བ་བཏང་ནས་ཀྱང༌། །ཡང་སྲིད་པས་བགྱིད་སླད་དུ་འབད་འཚལ་ཏེ། །འདི་བས་ཆེས་མཆོག་དགོས་པ་གཞན་མ་མཆིས། །ཞེས་རྒྱལ་པོ་མཐར་འགྲོ་ག་ཞོན་གྱི་ཕྱིར་གདམས་པ་བྱས་སོ། །བཙུན་པ་ཟླ་བས་ཀྱང་རང་གི་སློབ་མ་ལ་འདི་སྐད་དུ། མི་ཡི་
― DTG110_Page_0171 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དངོས་པོ་ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་རྙེད་གྱུར་ནས། །དོན་དུ་བརྣག་པ་གང་ཡིན་དེ་ཉིད་བརྟུན་དེ་བསྒྲུབས། །མར་མེ་མེ་ལྕེ་ཤུགས་དྲག་རླུང་གིས་བསྐྱོད་པ་ལྟའི། །ཚེ་ནི་སྐད་ཅིག་གནས་པའི་གདེང་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །འདི་ནི་སང་བྱ་འདི་ནི་ཐང་ཅིག་འོག་ཏུ་བྱ། །འདི་ནི་དེ་རེའུ་བྱ་ཞེས་སྐྱེ་བོ་སེམས་པ་ན། །གཤིན་རྗེ་བེ་ཅོན་ནག་ཐོགས་ཟུར་གྱིས་ལྟ་བ་ཡིས། །མིག་རྩ་དམར་ཁྲོས་མ་རངས་གད་མོས་རེ་སྙམ་འདེབས། །སོ་ག་མེ་ཏོག་རྒྱས་པའི་དུས་འདི་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཟླ་བ་གསལ་བས་མཚོན་པའི་སྟོན་དུས་འདི་འབྱུང་ཞེས། །སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་དགའ་འགྱུར་བདག་གི་ཚེ་འདི་ནི། །ཟད་པར་འགྱུར་ཞེས་ཤིན་ཏུ་མི་དགར་འགྱུར་བ་མེད། །ཅེས་གདམས་སོ། །སློབ་དཔོན་ཞི་བའི་ལྷའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། །ཡིད་བརྟན་མི་རུང་འཆི་བདག་འདི། །བྱས་དང་མ་བྱས་མི་སྡོད་པས། །ན་དང་མི་ན་ཀུན་གྱིས་ཀྱང༌། །གློ་བུར་ཚེ་ལ་ཡིད་མི་བརྟན། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དཔལ་ངག་གི་དབང་ཕྱུག་གྲགས་པའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། འདི་བྱ་ནང་པར་སླར་ཡང་འདི་བྱ་དེ་ནས་གཞན་ཡང་འདི་བྱ་ཞེས། །སྲིད་པ་གཡོ་བའི་རང་བཞིན་མ་ཤེས་དོན་མེད་ཡིད་བརྟན་ཚོལ་བྱེད་པའི། །སྐྱེ་དགུ་འཆི་བདག་ཁར་ནི་ཆུ་སྲིན་ཁ་རུ་གྲུ་ནི་ཞུགས་པ་ལྟར། །བྱ་བ་མཐར་མ་ཕྱིན་པར་ཡུལ་གྱི་ཆུ་ཡི་རྦ་ཀློང་ནང་དུ་ལྷུང༌། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སློབ་དཔོན་ས་ར་ཧའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། དེ་རིང་དེ་བཞིན་དུ་ནི་སང་སྙམ་པའི། །སྐྱེས་བུ་ནོར་རྣམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་འདོད་པའི། །སྙིམ་པ་ཆུ་ཡིས་བཀང་བ་འཛག་པ་བཞིན། །མི་མངོན་འདྲའོ་ཀྭ་ཡེ་བཞིན་བཟངས་རྣམས། །ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འདི་ནི་གཉེན་པོ་ཡིད་ལ་བྱ་བས་བརྩོན་པར་བྱ་བའི་ཡན་ལག་གོ །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བརྩན་པ་དེས་ཡན་ལག་གཉིས་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་བོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཞི་གནས་ཀྱིས་བརྟན་པོ་ཉིད་མ་བྱས་པའི་ལྷག་མཐོང་ནི་བརྟན་པར་མི་གནས་ཏེ། མར་མེ་དང་རླུང་བཞིན་ནོ། །ལྷག་མཐོང་དང་བྲལ་བའི་ཞི་གནས་ཀྱིས་ནི་སྒྲིབ་པའི་དྲ་བ་རྣམས་མ་ལུས་པར་བྱང་བར་མི་ནུས་ཏེ། ཇི་ལྟར་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཞི་གནས་ལྷར་
― DTG110_Page_0172 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཁོར་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས། ཞི་གནས་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ལྷག་མཐོང་གིས། །ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་འཇོམས་པར་ཤེས་བྱས་ནས། །ཐོག་མར་ཞི་གནས་བཙལ་བྱ་དེ་ཡང་ནི། །འཇིག་རྟེན་ཆགས་པ་མེད་ལ་མངོན་དགས་འགྲུབ། །ཅིས་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱང་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྐུ་རྣམ་པ་གཉིས་གྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་གཉིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འཕགས་པ་དྲི་མ་མེད་པར་གྲགས་པས་བསྟན་པ་དང༌། འཕགས་པ་ག་ཡ་མགོ་རིའི་མདོ་ལས། ཐབས་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་རབ་ནི་འཆིང་བའོ། །ཤེས་རབ་དང་བྲལ་བའི་ཐབས་ཀྱང་འཆིང་བའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་སྡོང་པོ་བཀོད་པ་ལས། སྨོན་ལམ་མངོན་པར་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་མངོན་པར་མི་འགྲུབ་པའི་བདུད་དོ། །བདུད་བཅུ་ལས་གཅིག་ཏུ་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ནས་དེ་དག་མི་འགྲུབ་ཅེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འཕགས་པ་སྡོང་པོ་བཀོད་པ་ལས་གསུངས་པ། སྨྲ་བའི་མཆོག་ནི་གང་ཡང་རུང༌། །ཆོས་གཅིག་གིས་ནི་བྱུང་བ་མེད། །གང་ཡང་བྱུང་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་མེད། །ཅེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་རྡོ་རྗེའི་དྲ་བ་ལས་ཀྱང༌། གལ་ཏེ་སྟོང་པ་ཐབས་ཡིན་ན། །དེ་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཉིད་མི་འགྱུར། །རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་གཞན་མེད་ཕྱིར། །ཐབས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ལུང་ལས་སྟོང་པ་འབའ་ཞིག་བསྒོམས་པས་ཆོག་པར་གསུངས་ཤེ་ན། འདི་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་འགལ་བར་འཇུག་པ་དེ་དག་གི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆེ་བ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་རྡོ་རྗེའི་དྲ་བ་དེ་ཉིད་ལས། ལྟ་བ་རྣམས་ལས་ལོག་རྣམས་དང༌། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཚོལ་རྣམས་ཀྱིས། །བདག་ཏུ་འཛིན་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པ་བསྟན། །དེ་ཕྱིར་དཀྱིལ་འཁོར་འཁོར་ལོ་ཞེས། །ཐབས་བདེ་བ་ཡི་སྡོམ་པ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་ང་རྒྱལ་རྣལ་འབྱོར་གྱིས། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཡུན་
― DTG110_Page_0173 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་རུང་འགྱུར། །ཞེས་སྟོང་པ་ཉིད་འབའ་ཞིག་མི་བསྟེན་གྱི། ལྷའི་སྐུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བ་ལ་ནི་སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཅན་བསྒོམ་གྱི། སྟོང་པ་ཉིད་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་ནོ། །ལུང་དག་ནི་དགོངས་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མཎྜལ་ཕུལ་བ་ལས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཐོབ་པར་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་བས་ན་ལུང་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་མི་གཟུང་སྟེ། འོན་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གོམས་པ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་ན་དགེ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་རང་གི་ངང་ལས་འབྱུང་སྟེ། དང་པོར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ནས། ཉན་ཐོས་ལྟར་ཞི་བ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ཙམ་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་བརྟན་པ་དེ་ཙམ་དུ་སེམས་ཅན་དེ་ལྟར་མ་རྟོགས་པ་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ནཱ་གཱ་རྫུ་ནའི་ཞལ་སྔ་ནས་བཤད་པ། དེ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས། །སྟོང་ཉིད་འདི་ནི་བསྒོམ་བྱས་ན། །བློ་ནི་གཞན་དོན་ལ་དགའ་བར། །འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་དོགས་པ་མེད། །ཅེས་སོ། །གཞན་ཡང༌། ཆོས་ལ་བདག་མེད་མཁས་པ་ནི། །རང་བཞིན་མེད་ལ་གོམས་བྱས་པས། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །ཉོན་མོངས་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་སྤོང༌། །ཞེས་དབུ་མའི་རྒྱན་ལས་བཤད་པའི་རིགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་གིས་སྙིང་རྗེ་ཡང་མ་སྤོངས་ལ། ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ཞི་བ་དེ་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཚེགས་མེད་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་རྒྱུའི་གཙོ་བོར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་འབའ་ཞིག་ལས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་མང་པོ་འབྱུང་བ་ལ་དགོངས་ཏེ། འཕགས་པ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལས། མཚན་མར་བཅས་པ་མཚན་བཅས་ཀྱིས། །དངོས་གྲུབ་དམ་པ་རྒྱལ་བས་བཞེད། །མཚན་མ་མེད་ལ་གནས་པས་ནི། །མཚན་མར་བཅས་པའང་འགྲུབ་ཏུ་རུང༌། །དེ་བས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །མཚན་མ་མེད་པ་བསྟེན་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ། སྟོང་པ་ཉིད་འབའ་ཞིག་གིས་ཆོག་པར་གསུངས་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ནི་འབྲེལ་པར་བྱ་བའི་ཡན་ལག་གོ །དེ་ལྟར་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་དེས་གནས་རྗེས་སུ་
― DTG110_Page_0174 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐུན་པར་ཁ་ཟས་དང་སྤྱོད་ལམ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང༌། གོས་དང་གྲོགས་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་ལྡན་པར་བྱས་ལ་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གནས་ནི། འཕགས་པ་དཔུང་བཟངས་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལས་གསུངས་པ། རང་སངས་རྒྱས་དང་བདེ་གཤེགས་ཉིད་སྐྱེས་དང༌། །རྒྱལ་བ་སྔོན་ཆད་གང་ན་བཞུགས་པ་ཡི། །གནས་གང་བསོད་ནམས་ལྡན་ཞིང་ཡིད་དགའ་བའི། །ལྷ་དང་ལྷ་མིན་ལ་སོགས་ཕྱག་འཚལ་མཆོད། །གསོ་སྦྱོང་སྡོམ་པ་དང་ནི་ལྡན་པ་ཡིས། །བདག་ཉིད་དག་པར་བྱ་ཕྱིར་བསྟེན་བྱ་བ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་མ་རྙེད་གཞན་ཡང་ནི། །ཆུ་བོ་ཆུ་ཀླུང་འབབ་ཆུ་ཡོད་པ་དང༌། །པདྨ་ཨུཏྤལས་ནི་བརྒྱན་པའི་མཚོ། །སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་རྒྱུ་བ། །དངས་ཤིང་ཞིམ་པའི་ཆུ་ནི་མང་བ་དང༌། །མི་བཟད་གདོན་རྣམས་ཀྱང་ནི་མི་གནས་པ། །མེ་ཏོག་འབྲས་བུ་གཙང་མ་ཡོད་པ་དང༌། །སྨན་ལྗོངས་ལྗོན་ཤིང་སྣ་ཚོགས་དཀྲིགས་པ་དང༌། །ས་སྟེངས་གནས་མལ་ཤིན་ཏུ་གཙང་བ་དང༌། །གང་ན་སྟག་གཟིག་སེང་གེ་མེད་པ་དང༌། །ཡིད་འོང་མཉམ་ཞིང་ཚེར་མ་མེད་པ་དང༌། །མི་ཡི་དངོས་གྲུབ་གནས་སུ་བསྒྲགས་པ་ཡིན། །གྲོག་པོ་གྲོག་མཁར་ཐལ་བ་སྐྲ་ཤད་དང༌། །ཉལ་ཉིལ་སོལ་བ་ཚ་སྒོ་ཚོགས་བཅས་སྤང༌། །དེར་ནི་ས་བརྐོས་སྦྱངས་ནས་གནས་བརྩིགས་པ། །དྲོ་ལ་བརྟན་ཞིང་འཇིམ་པས་ཞལ་ཞལ་བྱ། །ཤར་རམ་བྱང་ངམ་ནུབ་ཏུ་སྒོ་གདོད་ཅིང༌། །ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་ནི་ནམ་ཡང་སྒོ་མི་གདོད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གནས་སོ། །ཁ་ཟས་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཚོད་ཟིན་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་འཚམ་པ་དེ་ལྟར་བཟའ་སྟེ། དེ་བས་ན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། ཁ་ཟས་སྨན་དང་འདྲ་བར་རིགས་པ་ཡིས། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་མེད་པར་བསྟེན་བགྱི་སྟེ། །རྒྱགས་ཕྱིར་མ་ལགས་སྙེམས་པའི་ཕྱིར་མ་ལགས། །འཚག་ཕྱིར་མ་ལགས་ལུས་གནས་འབའ་ཞིག་ཕྱིར། །ཞེས་བཤད་དོ། །ཆགས་པར་གྱུར་པའི་ཉེས་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། འཕགས་པ་གང་པོས་ཞུས་པ་ལས་གསུངས་པ། ཞིམ་པོའི་རོ་ལ་ཞེན་ཅིང་ཆགས། །སྐྱོན་རྣམས་མཐོང་བར་མ་གྱུར་པས། །བདུད་ཀྱིས་གླགས་ནི་རྙེད་འགྱུར་ཏེ། །མཆིལ་པས་
― DTG110_Page_0175 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཟུང་བའི་ཉ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་དཔུང་བཟངས་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལས་ཀྱང༌། དཔེར་ན་རྨ་ཡི་གསོ་དང་བསལ་བའི་ཕྱིར། །ནད་པ་དག་ལ་སྨན་ནི་སྦྱིན་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་འདིར་ཡང་བཀྲེས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དག ། བསལ་ཕྱིར་རྒྱལ་བས་ཁ་ཟས་བཟའ་བར་གསུངས། །ལ་ལ་ལམ་གྱིས་དུབ་ཅིང་འགྲོ་བའི་ཚེ། །བཀྲེས་སྐོམ་གདུངས་པས་རང་གི་བུ་ཡི་ཤ་།ཟ་བ་བཞིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་སེམས་དམན་ཞིང༌། །འཚེ་དང་རྒྱགས་ཕྱིར་བཟའ་བར་མི་བྱའོ། །མང་དུ་བླུགས་པས་རྩོལ་མེད་མཐོ་བ་ལ། །དེ་བཞིན་ཉུང་དུས་སྲང་ནི་དམའ་འགྱུར་ལ། །རན་པས་སྐད་ཅིག་མཉམ་པར་འགྲོ་བ་ལྟར། །ལུས་ཅན་ཁ་ཟས་དེ་ལྟར་བཟའ་བར་བྱ། །དཔེར་ན་ཁང་རྙིང་མི་ཞིག་བྱ་བའི་ཕྱིར། །མི་ཡིས་ཀ་བ་བཟང་པོ་འཛུགས་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ལུས་ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར་གནས་པ་དང༌། །ཤིང་རྟའི་མིག་སྐུད་བཞིན་དུ་ཁ་ཟས་བཟའ། །འདོད་པའི་ཁམས་ནི་ཁ་ཟས་ཀྱིས་གནས་ཞེས། །རྒྱལ་བས་ཆོས་གཅིག་ཏུ་ནི་བཀའ་སྩལ་པ། །ལུས་ནི་ཆུ་ཤིང་བཞིན་དུ་རིག་བྱ་སྟེ། །སེམས་ནི་བཟའ་བཏུང་སོགས་ལ་ཆགས་མི་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱི་ཉམས་དམའ་བ་ལྟར་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་སྨྱུང་བར་གནས་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་རབ་ཏུ་གྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལས་གསུངས་པ། དུབ་པར་གྱུར་པའི་སྐྱོན་ཡོད་ཕྱིར། །སྨྱུང་བར་གནས་པ་སྨད་པར་བཤད། །ཅེས་སོ། །གལ་ཏེ་ལུས་ལ་དུབ་པ་མེད་པ་ལྟ་ན་ནི་ལུས་ཡང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་སྨྱུང་བར་གནས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་དཔུང་བཟངས་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལས། བུ་གཅིག་ལུས་དག་བྱ་ཕྱིར་སྨྱུང་བྱ་ཞེས། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ནམ་ཡང་མི་གསུང་ཡང༌། །ལུས་འདི་མི་གཙང་པགས་པ་ཤ་ཁྲག་རྐང༌། །ཀླད་རྒྱས་རྒྱ་མ་མཆེར་མཆིན་མཁལ་མ་ཞག །མཁྲིས་པ་བད་ཀན་ཁུ་ཆུ་ཕྱི་ས་དང༌། །གཅིན་སྣབས་བ་སྤུ་སྐྲ་དང་རུས་པ་དང༌། །མིག་དང་རྣ་བ་སྣ་དང་ཁ་དང་ནི། །བཤད་སྒོ་མཚན་མ་བུ་ག་དགུ་པོ་ཡི། །རྨ་ནས་དྲི་མ་སྣ་ཚོགས་མི་གཙང་བ། །འཛག་པའི་རྒྱུན་ནི་རྟག་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡིན། །དེ་ལྟར་ཡན་
― DTG110_Page_0176 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལག་ཐམས་ཅད་འདུས་པ་དང༌། །ས་ཆུ་མེ་རླུང་ནམ་མཁའ་རྣམས་དང་ལྡན། །ཅི་བཞིན་ལས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ལུས། །ཐམས་ཅད་ལྡན་པའི་གཟུགས་ལ་གནས་པ་ཡི། །བཤང་གཅི་རྣམས་དང་མཆིལ་མ་བད་ཀན་དང༌། །འདི་དག་ཟད་པར་བྱ་ཕྱིར་སྨྱུང་བར་གསུངས། །དྲི་མ་ཟད་ནས་མི་ཡི་ལུས་དག་ན། །རང་གི་འབྱོར་ཕྱིར་སྒྲུབ་ལ་བདེ་བར་འཇུག །ཅེས་གསུངས་སོ། །གྲོགས་པོ་ནི་མེད་པའམ་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་བསྟེན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་དེ་དང་དེ་དག་ལས་གསུངས་པ། མང་པོ་དག་ནི་རྩོད་པར་འགྱུར། །གཉིས་པོ་དག་ནི་གཏམ་བཅས་འགྱུར། །གཞོན་ནུ་མ་ཡི་གདུ་བུ་བཞིན། །གཅིག་པུ་ཞིག་ནི་གནས་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་འཕགས་པ་དཔུང་བཟངས་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལས་གསུངས་པ། ནམ་ཡང་འཁོར་ལོ་གཅིག་པའི་ཤིང་རྟ་ནི། །རྟ་དང་ལྡན་ཡང་ལམ་དུ་མི་འགྲོ་ལྟར། །དེ་བཞིན་སྒྲུབ་པ་པོ་ནི་གྲོགས་མེད་ན། །ལུས་ཅན་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་བློ་ལྡན་གཟུགས་བཟང་གཙང་སྦྲ་ཆེ། །རིགས་ནི་བཙུན་ཞིང་ཆོས་ལ་གཞོལ་བ་དང༌། །སྤོབས་པ་ཆེ་ལ་དཔའ་ཞིང་དབང་པོ་ཐུལ། །སྙན་པར་སྨྲ་ཞིང་སྦྱིན་ཕོད་སྙིང་རྗེ་ཅན། །བཀྲེས་དང་སྐོམ་དང་ཉོན་མོངས་བཟོད་པ་དང༌། །བྲམ་ཟེ་དང་ནི་ལྷ་གཞན་མཆོད་མི་བྱེད། །སྒྲིན་ཞིང་གཟོ་ལ་བྱས་པ་གཟོ་བ་དང༌། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་དད་པ་གྲོགས་པོ་ཡིན། །དེ་ལྟའི་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་ལྡན་པ་དག །རྩོད་པའི་དུས་སུ་ཤིན་ཏུ་དཀོན་པས་ན། །ཡོན་ཏན་ཕྱེད་དམ་བཞི་ཆ་བརྒྱད་ཅ་ཅན། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་སྔགས་པས་གྲོགས་པོར་བསྟེན། །ཞེས་སོ། །འདིར་ནི་སྤྲོས་པ་གཅོད་པ་དང༌། སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་དབང་གིས་གྲོགས་པོ་མེད་པའམ། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གྲོགས་པོ་དང་ལྡན་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཇི་ཙམ་གྱིས་གནོད་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་གོས་ལ་བརྟེན་གྱི་ཚོགས་དང་བཅས་ཤིང་ལྷག་པར་ཆགས་པར་གྱུར་པའི་གོས་དང་གནས་མལ་བསྟེན་པར་མི་བྱ་སྟེ། འཕགས་པ་དཔུང་བཟངས་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། གཙུག་ཕུད་བཞག་སྟེ་སྐྲ་ནི་བྲེགས་ནས་སུ། །འབྱུང་ཁུངས་ཚོན་གྱིས་གོས་ཀྱི་ཁ་དོག་བསྒྱུར། །གོས་དཀར་དང་ནི་ཤིང་ལོའམ་གསོ་མའམ། །ཟར་མའི་ཤིང་ཤུན་རྣམས་ཀྱི་གོས་བགོའོ། །ཞེས་སོ། །
― DTG110_Page_0177 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་འཕགས་པ་རབ་ཏུ་གྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལས། སྔགས་ཟློས་ཁྱིམ་པ་མཁས་པ་ཡིས། །ཁ་དོག་བསྒྱུར་བའི་གོས་མི་བགོ །ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་དག་ནི་རྙེད་སླ་བར་བྱ་བ་དང༌། སྒེག་པ་ཉིད་དགག་པར་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྤྱོད་ལམ་ནི་གསུམ་སྟེ། ལེགས་པར་གནས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གནོན་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའོ། །དེ་ལ་ལེགས་པར་གནས་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་གནས་ཀྱང་དེས་སེམས་ལ་རྨ་མི་འབྱུང་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་སྡོང་པོ་བཀོད་པ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་སོ་ཞེས་གསུངས་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས་ཀྱང༌། སེམས་བསྲུངས་བརྟུལ་ཞུགས་མ་གཏོགས་པ། །བརྟུལ་ཞུགས་མང་པོས་ཅི་ཞིག་བྱ། །ཞེས་བཤད་ལ། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། བདག་ནི་རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་དང༌། །ལུས་དང་འཚོ་བ་མེད་བླ་ཞིང༌། །དགེ་བ་གཞན་ཡང་ཉམས་བླ་ཡི། །སེམས་ནི་ནམས་ཀྱང་ཉམས་མི་བྱ། །ཞེས་བསྟན་ཏེ། དེ་བས་ན་དུས་དང་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་སེམས་ལ་མི་གནོད་པའི་སྤྱོད་ལམ་སྤྱད་དོ། །དེ་བས་ན་སློབ་དཔོན་ཌོམྦི་པའི་ཞལ་ནས། སློབ་སྦྱོང་སློབ་སྦྱོང་སྤྱད་པ་དང༌། །བྲམ་ཟེ་ན་ཡང་གཙང་སྦྲ་ཉིད། །རྟག་ཏུ་གཙང་སྦྲའི་སྤྱོད་པ་བྱ། །སེམས་ལ་གནོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བཤད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་གནོན་པ་ནི་ལམ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་གྲང་བ་དང་ཚ་བ་དང༌། བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་པས་མི་གཡོ་བར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ། ཉ་པ་གདོལ་པ་ཞིང་པ་ལ་སོགས་པ། །རང་གི་འཚོ་བ་ཙམ་ཞིག་སེམས་པ་ཡང༌། །གྲང་དང་ཚ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་བཟོད་ན། །འགྲོ་བའི་དོན་ཕྱིར་བདག་ལ་ཅིས་མི་གཟོད། །ཅེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་དཔུང་བཟངས་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལས་ཀྱང༌། འདོད་ལ་མ་ཆགས་ལུས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་བཟོད། །ཅེས་གསུངས་ལ། དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་གསུམ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་བཀའ་ལས་ཀྱང༌། ལུས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་སྤྱད་པ་ལས། །
― DTG110_Page_0178 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དངོས་གྲུབ་རྣམ་གསུམ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དཔལ་གསང་བ་འདུས་པ་ལས་ཀྱང༌། འདོད་ཆེན་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་ཡིས། །རང་གི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བཞིན་དུ་བསྟེན་པར་བྱའི། སེམས་ཀྱི་ངང་ཚུལ་སྔར་བ་ཉིད་དུ་མི་བྱའོ། །དེ་བས་ན་འཕགས་པ་དཔུང་བཟངས་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལས། ལྷ་ཡི་བདེ་བ་དང་ནི་འབྱོར་པ་དང༌། །ཚེ་དང་སྟོབས་གཟུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། །ཐོས་མང་མདངས་བཟང་གཅིག་ཏུ་ཡིད་གཞུངས་དང༌། །དབང་ཐང་ཆེ་ཀུན་དཀའ་ཐུབ་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོབ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་སྤྱོད་ལམ་ནི་དེས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཀླགས་པ་དང༌། ཚ་ཚ་གདབ་པ་དང༌། བསྐོར་བ་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་གུས་པ་ཉིད་དུ་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་ཁྲོ་བོའི་རྒྱལ་པོ་གདོང་དྲུག་པའི་རྒྱུད་ལས་གསུངས་པ། ལངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡུམ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་བཀླགས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་དཔུང་བཟངས་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལས་ཀྱང་གསུངས་པ། གཙང་ཞིང་དབེན་པའི་ས་ཕྱོགས་རྣམས་སུ་ནི། །འཇིམ་པའམ་ནི་བྱེ་མ་ལས་བྱས་པའི། །བདེ་གཤེགས་མཆོད་རྟེན་རྟེན་འབྲེལ་སྙིང་པོ་ཅན། །སྡིག་པ་སྦྱང་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་གདབ་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་གསུམ་ལས་རྒྱལ་བའི་ཆོ་ག་ཞིབ་མོ་ལས་ཀྱང༌། མཁས་པས་མཆོད་རྟེན་ལས་བྱ་ཞིང༌། །དེ་བཞིན་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱང་བཀླགས། །དགེ་བ་ཅུང་ཟད་གཞན་དག་ཀྱང༌། །ཅུང་ཟད་ཟིན་ནས་འདི་དག་ཀྱང༌། །དངོས་གྲུབ་མཆོག་ནི་ཐོབ་འདོད་པས། །རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བསྔོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་ཇི་ཙམ་དུ་སེམས་ལ་མི་གནོད་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་གཡེང་བ་དང་བཅས་པ་རྣམས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་འདོད་པས་རབ་ཏུ་གུས་པར་བྱས་པ་བརྩམས་ཏེ། འདི་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལྟར་ཚོགས་ཐོབ་པ་དེས་སྤྱོད་ལམ་རྣམ་པ་བཞི་གང་བདེ་བར་གནས་ཏེ། མཚན་མ་དང་བཅས་
― DTG110_Page_0179 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའམ། མཚན་མ་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པ་དེས་ཉེས་པ་ལྔ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་བསྟེན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཉེས་པ་ལྔ་ནི་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས། ལེ་ལོ་དང་ནི་གདམས་ངག་རྣམས། །བརྗེད་དང་བྱིང་དང་རྒོད་པ་དང༌། །འདུ་མི་བྱེད་དང་འདུ་བྱེད་དེ། །འདི་དག་ཉེས་པ་ལྔར་འདོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་ཀྱང་དེ་ཉིད་ལས་གསུངས་ཏེ། གནས་དང་དེ་ལ་གནས་པ་དང༌། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་དུའོ། །དམིགས་པ་བརྗེད་པར་མ་གྱུར་དང༌། །བྱིང་དང་རྒོད་པ་རྟོག་པ་དང༌། །དེ་སྤོང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དང༌། །ཞི་ཚེ་རྣལ་དུ་འཇུག་པའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དེས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ལས། འདིར་ཞི་གནས་དེ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཁ་ནང་དུ་བལྟས་པས་ཐོབ་པ་དང་ཁ་ཕྱིར་བལྟས་པ་ལ་དམིགས་པའོ། །དེ་ལ་ཁ་ནང་དུ་བལྟས་པ་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ། ལུས་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ལུས་ལ་བརྟེན་པ་ལ་དམིགས་པའོ། །དེ་ལ་ལུས་ལ་དམིགས་པ་ལ་ཡང་གསུམ་སྟེ། ལུས་ཉིད་ལ་ལྷའི་རྣམ་པར་དམིགས་པ་དང༌། ཀེང་རུས་ལ་སོགས་པ་མི་སྡུག་པར་དམིགས་པ་དང༌། ཁ་ཊྭཱི་ག་ལ་སོགས་པ་མཚན་མ་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་དམིགས་པའོ། །ལུས་ལ་བརྟེན་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡང་ལྔ་སྟེ། དབུགས་ལ་དམིགས་པ་དང༌། མཚན་མ་ཕྲ་མོ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ཐིག་ལེ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། འོད་ཟེར་གྱི་ཡན་ལག་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ལ་དམིགས་པའོ། །ཁ་ཕྱིར་བལྟས་པ་ལ་དམིགས་པ་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ། ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། ཕལ་པའོ། །དེ་ལ་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ། སྐུ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། གསུང་ལ་དམིགས་པའོ།། འདི་དག་ནི་ཞི་གནས་ལ་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་གོ །ཇི་ལྟར་བསྒོམ་པ་ལ་འདིར་མི་བརྗོད་དེ། གཞུང་ཤིན་ཏུ་མང་པོར་འགྱུར་བས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བླ་མ་དམ་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་མན་ངག་ལ་བརྟེན་པར་རིགས་ཀྱི། བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་མན་ངག་ནི་ཡི་གེར་གནས་པའི་ཤེས་
― DTG110_Page_0180 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཞི་བ་ཏུ་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྟན་པ་ལས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞི་གནས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་ལྷག་མཐོང་ཡིན་ལ། ལྷག་མཐོང་གི་འབྲས་བུ་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་དངོས་པོ་གང་ཡང་མི་གནས་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་མཐོང་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པས་དམིགས་པ་དུ་མ་རབ་ཏུ་རྒྱུག་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པའི་གནས་སྐབས་འདིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཚུལ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང༌། བདག་ཅག་དབུ་མ་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་པ་དག་ལ། བདག་གི་བློ་རབ་ཏུ་འཕྲོ་བར་བཟོད་མོད་ཀྱི། འདིར་ཉམས་སུ་བླང་བའི་ཐབས་ཙམ་གསལ་བར་བྱེད་འདོད་ཀྱི། གྲུབ་པའི་མཐའ་གཏན་ལ་འབེབས་པར་འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་པ་དང༌། འཕགས་པ་ནཱ་གཱ་རྫུན་ལ་སོགས་པས་གསལ་བར་མཛད་པ་ལས། ཅུང་ཟད་ཀྱང་སུས་ཀྱང་སྨྲར་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱ་ཆེར་མ་སྤྲོས་སོ། །ད་ནི་གཞན་འདི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་ཞི་གནས་མདུན་དུ་མ་བྱས་པར་ལྷག་མཐོང་སྐྱེ་བར་རུང་བ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་རུང་བ་ཉིད་དེ། མཚན་མ་མེད་པའི་ཞི་གནས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཉིད་ལས་མཚན་མ་མེད་པའི་ལྷག་མཐོང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་འོད་སྲུངས་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལས། ཤིང་གཉིས་དྲུད་པ་ལས་ནི་མེ་འབྱུང་སྟེ། །བྱུང་བ་དེ་ཡིས་དེ་ཉིད་བསྲེག་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཤེས་རབ་དབང་པོ་སྐྱེས་ནས་ཀྱང༌། །སྐྱེས་པ་དེ་ཡིས་དེ་ཉིད་སྲེག་པར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ནི་ཞི་གནས་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་དུ་མས་དམིགས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་ཞི་གནས་ཀྱང་ཞི་གནས་མ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་དུ་མ་དང་ཆ་ཤས་དུ་མ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཞི་གནས་ལས་ལྷག་མཐོང་ལ་འཇུག་པ་ན་ཡང་ཇི་ལྟར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད། དེ་མི་བྱེད་པ་ནི་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །དེ་ལ་འདིའི་རིམ་པ་ཡང་ལུས་ཁོ་ན་ལ་བརྟགས་པས་འགྲུབ་པ་སྟེ། འཕགས་པ་ནཱ་གཱ་རྫུ་ནའི་ཞལ་སྔ་ནས།
― DTG110_Page_0181 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་རྟེན་རྣམ་པར་རྟོག་ལས་བྱུང༌། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་སེམས་ལས་བྱུང༌། །སེམས་ཀྱང་ལུས་ལས་བྱུང་བས་ན། །དེ་ཕྱིར་ལུས་ལ་དཔྱད་པར་བྱ། །ཞེས་བཤད་ལ། འཕགས་པ་ནཱ་གཱརྫུ་ནའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང་བཤད་པ། ལུས་མེད་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི། །མེད་ཅེས་བྱ་བ་རྟོག་པར་གྱིས། །ཞེས་བཤད་ཅིང༌། མདོ་ལས་ཀྱང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ལུས་ལས་མི་འདའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་ལ་བསྡུ་བ་དང༌། སེམས་ལུས་ལ་བསྡུ་བ་དང༌། ལུས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ཉེ་བར་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱ་བ་འདི་ནི་མན་ངག་གོ ། ཡང་ན་ལུས་དང་སེམས་ཐ་དད་པ་ལ་དམིགས་པར་བྱ་སྟེ། འདིའི་མན་ངག་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་ཞི་གནས་ལ་བརྟེན་པ་བས་ནི། མཚན་མ་མེད་པའི་ཞི་གནས་ལ་དམིགས་ནས་ལྷག་མཐོང་བསྐྱེད་པའི་ཕྱོགས་འདི་བསྔགས་ཏེ། དེའི་གནས་པ་བརྟེན་པ་དང༌། ཞི་གནས་འབའ་ཞིག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་གནོན་ཅིང་སེལ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ནི་བདག་གི་བླ་མའི་མན་ངག་ལས་བྱུང་འདི་བྲིས་པས། །ཉེ་བར་འཕེལ་བའི་དགེ་བའི་ཟླ་ཟེར་དྲི་མ་མེད་པ་དེས། །འགྲོ་བའི་མི་ཤེས་རབ་རིབ་མུན་བསལ་གདུང་བ་ཞི་བྱས་ཏེ། །ཤེས་རབ་མིག་གིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡུལ་རབ་གསལ་ཐོབ་པར་ཤོག །བདག་ཀྱང་རྣམ་པར་གཡེང་སོགས་རླུང་སོགས་རབ་ཞི་མུན་བསལ་ནས། །མྱུར་དུ་ཐུབ་དབང་རྣམས་དང་སྤྱོད་ཡུལ་གཅིག་ལ་ལྟ་བར་ཤོག །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་སློབ་དཔོན་བྱང་ཆུབ་བཟང་པོས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་བིཪྻ་ཙནྡྲ་ལས་ཞུས་ཏེ། བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་ཆོས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།། །།
| 
