དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ།
― DTG098_Page_0080 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། མད་དྷྱཱ་མ་ཀཱ་ཧྲྀ་ད་ཡ་བྲྀ་ཏྟི་ཏར་ཀཱ་ཛྭཱ་ལི། བོད་སྐད་དུ། དབུ་མའི་
― DTG098_Page_0081 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། བམ་པོ་དང་པོ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདི་ན་རང་གི་ལྷ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་དང་པོར་ཕྱག་འཚལ་བ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་བསྟན་བཅོས་དག་ནི་སྐྱེས་བུ་དཔའ་བོའི་རྐྱེན་དང༌། བར་ཆད་མེད་པ་དང༌། འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པས་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དང་པོར། གང་གིས་དེ་ཉིད་རབ་བརྟག་མིན། །རྣམ་ཤེས་བྱ་མིན་གཞི་མ་ཡིན། །མཚོན་མིན་བརྟག་མིན་རིག་བྱ་མིན། །སྐྱེ་འཇིག་མེད་ཅིང་བདེ་བ་དང༌། །རྣམ་བརྟག་མ་ཡིན་སྣང་བ་མེད། །མཚན་མ་མེད་ཅིང་གསལ་བྱེད་མེད། །གཉིས་མིན་གཉིས་མེད་མ་ཡིན་དང༌། །ཞི་དང་བློ་འཇུག་རྣམ་སྤངས་པ། །ཡི་གེ་མེད་པ་ཡི་གེ་ཡིས། །ཐུགས་རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་མཛད་པ། །སྟོན་པ་མ་ནོར་ཉིད་གསུང་པ། །དེ་ལ་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་སྟོན་པ་ལ། དེ་ཉིད་ཁྱད་པར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དག་གིས་ཁྱད་པར་ཅན་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །དེ་ལ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་སྤྱི་ཡིན་ཡང༌། དེ་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འདིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁོ་ན་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་དག་བསྟན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། ཁྱད་པར་གྱི་གཞིའི་མིང་མ་བསྟན་ན་དེ་མི་རྟོགས་པས་དེའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དངོས་པོ་དེ་དག་གི་དེ་ཉིད་དེ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དག་གི་རྣམ་གྲངས་སོ། །རབ་བརྟག་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱི་དང་ལྡན་པ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་དོན་སྣང་བ་ལ་རྗེས་སུ་དཔོག་པའི་ཤེས་པས་རབ་ཏུ་བརྟག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའམ། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་རྩིང་བ་དང༌། ཞིབ་པའི་རྣམ་པས་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡང་རུང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ཡང་རུང་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་ཤེས་བྱ་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱ་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རམ། བྱིས་པ་དང༌། མུ་སྟེགས་བྱེད་དང༌། སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
― DTG098_Page_0082 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞི་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རྟོག་པའི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཡོད་པ་དང༌། སྐྱེས་བུ་ལ་བདག་གྲོལ་བ་རྣམས་ཀྱི་གཞི་ཡོད་པ་ལྟར། འདི་ལ་གང་གཞི་དང་ཀུན་ཏུ་སྦྱར་བ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའམ། ས་ཡུལ་གང་ན་ཡང་འདིའི་གཞི་དང་ཀུན་ཏུ་སྦྱར་བ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །མཚོན་མིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མཚོན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའམ། འདིས་དངོས་པོ་གང་ཡང་མཚོན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །བརྟག་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་ངོ་བོར་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་འདི་དང་དེའི་ཞེས་བརྟག་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིག་བྱ་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྟོགས་པས་རིག་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རིག་པར་བྱ་བའོ། །སྐྱེ་འཇིག་མེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ནི་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ། འཇིག་པ་ནི་རྒྱུན་ཆད་པའམ་ཞིག་པ་སྟེ། འདི་ལ་དེ་གཉིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་བརྟག་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་དང༌། བདག་གི་དངོས་པོ་དང༌། གཞན་གྱི་དངོས་པོ་དང། དངོས་པོ་མེད་པར་རྣམ་པ་བརྟག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྣང་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རང་དང་གཞན་དུ་སྣང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་མེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་མཚན་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གསལ་བྱེད་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འཇིག་པ་དང༌། གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་གསལ་བྱེད་དག་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་མིན་གཉིས་མེད་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་གཉིས་དང༌། དམིགས་སུ་མེད་པ་གཉིས་དང༌། དམིགས་པ་དང་དམིགས་པ་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཞི་བས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རམ། རབ་ཏུ་ཞི་བ་བླ་ན་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བློ་འཇུག་རྣམ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པ་རྟོགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཤེས་རབ་འཇུག་པ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་འཇུག་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མཚན་མ་དང་བཅས་
― DTG098_Page_0083 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་བློའི་འཇུག་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པའོ། །ཡི་གེ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཚིག་གི་ཡུལ་ཡང་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཡི་གེ་མེད་པ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །ཡི་གེ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡི་གེ་དག་གིས་སྒྲོ་བཏགས་ཏེའོ། །ཐུགས་རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩད་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པར་རོ། །བསྟན་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་གྱུར་པའོ། སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པའོ། །མ་ནོར་ཉིད་གསུང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་གསུང་པའོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོན་པ་ལའོ། །གུས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པ་ཐག་པ་ནས་སོ། །ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱག་འཚལ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་དེས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏེ། རང་གིས་དེ་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་གཞན་དག་ལ་སྟོན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་གང་གི་ཕྱིར་དང་འབྲེལ་པ་གང་གིས་བསྟན་བཅོས་འདི་རྩོམ་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གཞན་དོན་བསྒྲུབ་ཕྱིར་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱིས། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་བློས་བྱས་རྣམས། །དེ་ཉིད་བདུད་རྩིར་གཟུང་བའི་ཕྱིར། །ནུས་པས་ཅུང་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱ། །ཞེས་སྨྲས་ཏེ། གཞན་དོན་བསྒྲུབ་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཞན་དག་གི་དོན་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་གིས་བརྟུལ་ཞུགས་དྲག་པོ་བླངས་པས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཡིན་ལ། ཆེན་པོ་ཡང་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་གཅིག་གི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང་རྟོགས་པར་བྱ་བ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེར་བློས་བྱས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་ཕྱེད་བའི་བསམ་པ་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་པ་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་དེ་ཉིད་བདུད་རྩི་ལ་གཟུང་པའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་འདི་རྩོམ་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་འདི་ནི་དགོས་མ་ཡིན་ནོ། །ནུས་པས་ཅུང་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲེལ་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་བདུད་རྩིའི་ཡི་གེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། དོན་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བཀའ་སྩལ་པ་དེའི་རྗེས་སུ་
― DTG098_Page_0084 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀྱང་དེ་དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་སུ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་གྱི། བདག་གིས་ནི་བློ་ཞན་པ་རྣམས་དྲང་བའི་ཕྱིར་ཅི་ནུས་པས་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་བཅོས་མཐའ་དག་གི་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་འདྲ་བར་བློས་ཡང་དག་མཐོང་བ་ན། སྤྱི་སྡོམ་བྱེད་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་མི་གཏོང་དང༌། །ཐུབ་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཡང་དག་བརྟེན། །དེ་ཉིད་ཤེས་པ་ཚོལ་བ་ནི། །དོན་ཀུན་སྒྲུབ་པའི་སྤྱོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་དང་པོར་བྱང་ཆུབ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མི་འབྲལ་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཕྱི་རོལ་བའི་ཐུབ་པའི་ཆོས་དང་མཐུན་པར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་གསུངས་པའི་ཐུབ་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བའི་བློ་མེད་པས་གཞུང་ལུགས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བརྟགས་ནས་རིགས་པ་དང་ལུང་དང་མི་འགལ་བའི་དེ་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ནི་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པའི་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་འདི་ལ་མདོར་བསྟན་པ་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་གཏོང་བ་ཇེ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། །བྱམས་པ་དང་ནི་སྙིང་རྗེ་དང༌། །ཤེས་པ་ཆེན་པོས་བརྒྱན་པ་ཡི། །སངས་རྒྱས་ས་བོན་བྱང་ཆུབ་སེམས། །དེ་ཕྱིར་མཁས་པས་དེ་མི་བཏང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྒྲལ་བ་དང༌། སྒྲོལ་བ་དང༌། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱ་བ་དང༌། ངན་འགྲོ་ལས་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པ་དང༌། ཐེག་པ་དམན་པ་ལས་བསླང་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལམ་དུ་དགོད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའོ། །ཤེས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐབས་ཀྱི་ཤེས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་ཐབས་ཀྱི་ཤེས་པ་ནི་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ལྡན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་ཅིང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ཤིང༌། བླ་ན་མེད་
― DTG098_Page_0085 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང༌། སྡིག་པ་འཆགས་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཚོགས་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པ་དང། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་ལྡན་པ་བསྐྱེད་པའོ། །དེ་དག་གིས་བརྒྱན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་བོན་ན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་བོན་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་མཁས་པ་སེམས་ཅན་ལ་བལྟ་བས་བསམ་པ་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་མོས་པ་དང་མོས་བརྒྱ་ཆེན་པོ་དེ་མི་གཏང་བར་བྱ་བའི་རིགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་བར་རིགས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར། བློ་ལྡན་སྙིང་སྟོབས་ཆེ་བ་དང༌། །གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟོད་ཅིང༌། །ཡང་དག་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་དང༌། །མཐུ་དང་ལྡན་ཞིང་མཁས་པས་ནི། །ཤེས་རབ་སྣང་བ་མེད་པ་ཡི། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་བལྟ་བྱས་ནས། །འཁོར་བ་མི་གཙང་ས་འོག་ནས། །བདག་ཉིད་རྒལ་བས་བསྒྲལ་བར་རིགས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། བློ་དང་ལྡན་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དྲི་མ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྙིང་སྟོབས་ཆེ་བར་བདུད་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་ཅིང་བརྟན་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟོད་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདག་ཉིད་དང་འདྲ་བར་ཁས་བླངས་ནས་དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་བས་བདག་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ངག་ལ་བརྩོན་འགྲུས་བརྟན་པ་བརྩམས་པ་དང༌། མཐུ་དང་ལྡན་པ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པ་དང༌། མཁས་པ་ཤེས་ཉེན་ཅན་གྱི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བ་མེད་པ་བློའི་གསལ་བ་དང་བྲལ་བའི་འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་པ་ཀུན་ལ་བལྟ་བ་ཡང་དང་
― DTG098_Page_0086 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དུ་བརྟག་པ་བྱས་ནས་འཁོར་བ་མི་གཙང་བའི་ས་འོག་ནས། བདག་ཉིད་རྒལ་བས་འཇིག་རྟེན་ཡང་བསྒྲལ་བར་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་བཤད་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྒྲལ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་པོ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགྲོལ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། །གང་ཞིག་ཤེས་རབ་མཚོན་རྣོན་གྱིས། །འཆིང་བ་ཀུན་བཅད་གྲོལ་གྱུར་པ། །སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་ལྡན་པ་ཡིས། །གང་ཕྱིར་མགོན་མེད་སྡུག་བསྔལ་བ། །འཁོར་བའི་བརྩོན་ར་མི་བཟད་པར། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་སྒྲོག་གིས་བཅིངས། །བག་མེད་པ་ཡི་ཆང་འཐུངས་ནས། །གཏི་མུག་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་དང༌། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཆོམ་རྐུན་གྱིས། །དགེ་ཚོགས་མ་ལུས་རྐུས་པ་དག །གལ་ཏེ་གྲོལ་བར་མི་བྱེད་ན། །མཐུ་ལྡན་མཐུ་ནི་ཅི་ལ་ཕན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། གང་ཞིག་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚོན་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པ་གཅོད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རལ་གྲི་ཤིན་ཏུ་རྣོན་པོས་སྲིད་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བའི་འཆིང་བ་ཀུན་མ་ལུས་པར་བཅད་ཅིང་བདག་ཉིད་གྲོལ་བར་གྱུར་བ་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་དང་ལྡན་པས་གཞན་དག་ཀྱང་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་མཐུ་དང་ལྡན་པའི་མཐུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །བྱམས་པའི་སྐབས་སུ་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་སྨོས་པ་ནི་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་གཉིས་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མི་རུང་བ་མེད་དོ། །མགོན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་མགོན་མེད་པའི་ཆོས་བཅུ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆི་འཕོ་དང་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གདུང་བ་དག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་བའི་བཙོན་ར་མི་བཟད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པའི་འཆིང་བའི་གནས་འཇིགས་པ་མང་བ་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུན་གྱི་དཔྱང་ཐག་མ་ཆད་པའི་མཚན་ཉིད་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པར་རོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་སྒྲོག་གིས་བཅིངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དགུ་པོ་ལྕགས་སྒྲོག་དང་འདྲ་བ་དག་གིས་བཅིངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བག་མེད་པའི་ཆང་འཐུངས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དང༌། ལེ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་བག་མེད་
― DTG098_Page_0087 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཆད་དང་འདྲ་བ་བསྟེན་ཅིང་མྱོས་པར་གྱུར་བའོ། །གཏི་མུག་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེ་ཤེས་པའི་གཉིད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་རྨྱ་བར་གྱུར་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཆོམ་རྐུན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང་རྣམ་པར་འཚེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆོམ་རྐུན་དང་འདྲ་བ་དག་གིས་སོ། །དགེ་ཚོགས་མ་ལུས་རྐུས་པ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ནོར་བདུན་གྱི་ནོར་ཐམས་ཅད་ཕྲོགས་པ་དག་གོ །བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་བཤད་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགྲོལ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། །གང་ཞིག་ལག་པའི་མཐུས་བསྒྲུབས་པ། །འདོད་པས་བསྐྱེད་པའི་བདེ་ཆུང་ཡང༌། །གཅིག་པུ་གདུ་བར་ཟ་བྱེད་པ། །དེ་ཡང་མཁས་པས་སྨད་གྱུར་ན། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་དང་དབང་པོ་དང༌། །ཚོངས་པ་ལ་ཡང་རབ་དཀོན་པ། །སྲེད་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པ་དང༌། །ཐབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཐུན་མོང་བ། །ལེན་དང་ཟད་དང་མཐར་ཐུག་དང༌། །སྡུག་ལ་སོགས་པས་མི་འགྱུར་ཞིང༌། །སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་ཞི་བྱེད་པའི། །དེ་ཉིད་དོན་རྟོགས་བདུད་རྩི་ཅི། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། རེ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་ན་གང་ཞིག་རང་གི་ལག་པའི་མཐུས་བསྒྲུབས་པ་འདོད་པས་བསྐྱེད་པའི་བདེ་བ་ཆ་ཤས་ཆུང་ངུ་ཡང་བདག་གཅིག་པུས་གྲོགས་པོ་དང༌། མཛའ་བཤེས་དང༌། མགྲོན་ལ་གཅུགས་པ་དང༌། བསྟབས་པ་མེད་པར་གདུ་ཞིང་འདོད་པས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཟ་བར་བྱེད་པ་དེ་ཡང་མཁས་པས་སྨད་པར་འགྱུར་ཏེ། སེར་སྣས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དེ་ལྟར་འགྱུར་ན་གང་ཞིག་རང་གིས་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པས་བདུད་རྩི་རྙེད་ནས་སེམས་ཅན་ལ་མི་ལྟོས་པར་བདག་རང་གཅིག་པུས་རྟོགས་པར་བྱེད་ན་དེ་ཇི་ལྟར་སྨད་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །དེ་ལ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་བདེ་བ་ནི་འཁོར་ལོ་དང༌། ནོར་བུ་དང༌། གླང་པོ་ཆེ་དང༌། རྟ་དང༌། བློན་པོ་དང༌། བཙུན་མོ་དང༌། དམག་དཔོན་ཞེས་བྱ་བ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་ལྡན་པ་དང༌། གླིང་བཞིའི་དབང་ཕྱུག་དང༌། ཡུལ་ལ་
― DTG098_Page_0088 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོངས་སྤྱོད་པ་མིའི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ལྷག་པའོ། །དབང་པོའི་བདེ་བ་ནི་ལྷའི་ཕོ་བྲང་ན་ལྷ་མོ་ལྷའི་རིན་པོ་ཆེ་དྲི་མ་མེད་པའི་འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་བྱས་པ་དང༌། དགའ་བའི་ཚལ་ལ་སོགས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའོ། །ཚངས་པའི་བདེ་བ་ནི་སྟོང་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་ཚངས་པ། ཚངས་པའི་གནས་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་རོ་མྱང་བ་ཡུལ་གྱི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ལྷག་པའོ། །དེ་དག་ལ་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པ་བདུད་རྩི་རབ་ཏུ་དཀོན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སྲིད་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་དང༌། སྲིད་པ་དང༌། ཐར་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཐུན་མོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་དང༌། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དག་ནི་གཞན་རྒྱུད་ལ་འཕོ་བ་མེད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱར་རུང་སྟེ། མཆོད་སྦྱིན་ཆེན་པོའི་དོན་དུ་ནོར་དང་འབྲུའི་ཚོགས་བསགས་པ་བཞིན་པས་ཇི་ལྟར་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་ཆུང་ཡང་ཚེ་རབས་གཞན་དག་ཏུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འབུམ་འགྱུར་འགྲུབ་པ་དེ་ལྟར་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུང་ངུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྟོབས་ཤིང་སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ལ་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དུས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་གྲངས་མེད་པ་དང་ཚད་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདིར་ཐབས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདེ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ལེན་དང་ཟད་དང་མཐར་ཐུག་དང༌། །སྡུག་ལ་སོགས་པས་མི་འགྱུར་ཞིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལེན་པ་ནི་སྐྱེ་བའོ། །ཟད་པ་ནི་དགའ་བའོ། །མཐར་ཐུག་པ་ནི་འཆི་བའོ། །སྡུག་ལ་སོགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་བྱེད་དང༌། འགྱུར་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དང༌། དེ་དག་ལས་བྱུང་བ་མྱ་ངན་དང༌། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་འགྱུར་བ་ནི་སུན་མ་ཕྱིན་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་ཞིག་བྱེད་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་ཉིད་དོན་རྟོགས་བདུད་རྩི་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པ་ཉིད་བདུད་རྩི་སྟེ། འཆི་འཕོ་མེད་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱམས་
― DTG098_Page_0089 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཆེན་པོའི་བཤད་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུམ་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། །གཞན་ཡང་སྔོན་ཆད་ཉོན་མོངས་པའི། །གདོན་གྱིས་བརླམས་པ་བདག་གིས་ནི། །སྨས་ལ་འགྱུར་བྱེད་འདེབས་པ་བཞིན། །སྡུག་བསྔལ་ནད་པ་གང་སྡུག་བྱས། །སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་གང་དག་གིས། །བྱམས་དང་བསྙེན་བཀུར་ཕན་པ་བྱས། །དེ་ལ་ལན་དུ་ཕན་གདགས་པ། །མྱ་ངན་བཟླ་བས་གཞན་ཅི་ཡོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། གཞན་ཡང་སྔོན་ཆད་འདས་པའི་དུས་དག་ཏུ་ཉོན་མོངས་པ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉེས་པའི་གདོན་གྱིས་བརླམས་པར་གྱུར་པ་བདག་གིས་མཚོན་ལ་སོགས་པས་སྨས་པའི་ལུས་ལ་འགྱུར་བྱེད་འདེབས་པ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ནད་པ་གང་དག་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ནད་ཀྱིས་ལུས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བར་གྱུར་པ་དག་ལ་གསད་པ་དང༌། བཅིང་བ་དང༌། བཙོན་དུ་བཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་གནོད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དག་བྱས་ཤིང་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཚེ་རབས་བརྗེས་པའི་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་ཕ་དང༌། མ་དང། བུ་དང་གྲོགས་པོ་དང༌། ཉེ་དུར་གྱུར་པ་ཁོང་དགེ་བ་ཤིན་ཏུ་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བ་འདོད་པ་གང་དག་གིས་བདག་ལ་བྱམས་པ་དང་བསྙེན་བཀུར་དང་ཕན་པ་བྱས་པ་དེ་དག་ལ་ལན་དུ་ཕན་གདགས་པ་ནི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་འཆིང་བ་མ་ལུས་པར་བཅད་པར་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བ་ལས་གཞན་ཅི་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་བཤད་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ནི་དོན་ཆེ་སྟེ། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དང༌། ཕན་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། གྲུབ་པ་དང༌། བདེ་བ་འདོད་པ་དེ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བདག་རྒལ་ནས་སེམས་ཅན་མ་རྒལ་བ་རྣམས་བསྒྲལ་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བདག་གྲོལ་ནས་
― DTG098_Page_0090 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་མ་གྲོལ་བ་རྣམས་དགྲོལ་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བདག་དབུགས་ཕྱིན་ནས་སེམས་ཅན་དབུགས་མ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དབུགས་དབྱུང་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བདག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བར་བྱའོ་སྙམ་སྟེ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནི་སྐྲའི་རྩེ་མོའི་ཁྱོན་ཙམ་གྱིས་ཚད་གཟུང་བ་དང༌། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ནི་སྐྲའི་རྩེ་མོ་བརྒྱར་གཤགས་པས་བཅུ་ཞིང་ཚད་གཟུང་བ་ཁོ་ནར་རུང་གི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚད་ནི་གཟུང་བར་མི་རུང་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་མངོན་པར་བསྒྲུབས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱས་ཏེ། ཅི་ནས་ཀྱང་གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། གཉིས་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། སེམས་མ་ཡིན་པ་དང༌། སེམས་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་བདུད་ཀྱི་གནས་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། འདིར་སྨྲས་པ། རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པ་ཉོན་མོངས་པའི་ཆ་ཤས་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་རྣམས་ནི་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་དག་རུང་གི །གང་དག་གིས་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་མ་ལུས་པ་དེ་དག་ནི་རང་ཉིད་སྲིད་པ་དག་དང༌། སྲིད་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་བཞིན་པ་ན་ཇི་ལྟར་གཞན་དག་བསྒྲལ་བ་དང༌། དགྲོལ་བ་དང༌། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བ་བཟོད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དེའི་ལན་དུ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས། །གཞན་དོན་བྱེད་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །དགའ་བས་སེམས་དགའ་མཁས་པ་དག །རལ་གྲི་རབ་ཏུ་འབར་འདྲ་བའི། །སྲིད་པ་དག་གིས་གནོད་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། སྦྱིན་པ་དང༌། སྙན་པར་སྨྲ་བ་དང༌། དོན་སྤྱོད་པ་དང༌། དོན་མཐུན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པས་འཇིག་རྟེན་ལ་ཕན་འདོགས་པས་མཁས་པ་དག་ནི་རལ་གྲི་རབ་ཏུ་འབར་བ་དང་འདྲ་བའི་སྲིད་པ་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དག་གིས་གནོད་
― DTG098_Page_0091 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགའ་བས་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དགའ་བར་གྱུར་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་གཞན་གྱི་དོན་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་འདོད་པ་དང༌། སྲིད་པ་ཉེ་བར་བླང་བའི་ཕྱིར་ལས་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པ་དང། སྲིད་པའི་སྲིད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་གིས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་བཤད་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་པོ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡང་ན་འདི་ལྟར་གནོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་མི་བྱེད་པས། །ངན་འགྲོའི་སྒོ་ཀུན་གཅད་པའི་ཕྱིར། །དེ་དག་ནི་བདག་ཉིད་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལྷག་པར་སྤྱོད་པས་གནོད་པ་མེད་པ་ན་གཞན་དག་ཀྱང་དེ་དག་ཉིད་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པས་ངན་འགྲོ་འགྲོ་བ་ངན་པའི་སྒོ་ཐམས་ཅད་གཅད་པའི་ཕྱིར་བདེ་འགྲོའི་སྒོ་གླེགས་འབྱེད་པར་བྱེད་ཅིང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ལྷ་དང་མིའི་འགྲོ་བ་དག་ལ་འགོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་བཤད་པ་ངན་འགྲོ་ལས་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་སྐད་དུ། གང་གི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ལམ་ལོག་པར་ཞུགས་པས་གཞན་དག་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་དགོད་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ཞིང་སྐབས་མ་ཡིན་གྱི། ཀྱེ་མ་བདག་ཀྱང་དགེ་བ་བཅུ་པོ་འདི་དག་ལ་ལྷག་པར་སྤྱོད་ཅིང་གཞན་དག་ཀྱང་དེ་དག་ཉིད་ལ་དགོད་པར་བྱའོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། ཇི་ལྟར་སྲིད་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དག་གིས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། །སྟོང་ཉིད་ལྟ་བ་གོམས་བྱས་པས། །ཉོན་མོངས་འཇུག་པ་བཅོམ་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཚོགས་པ་དང༌། ཐ་དད་པའི་དངོས་པོ་དང༌། ཞིག་བ་དག་ལ་དངོས་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། གཏི་མུག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་པའི་སྲིད་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། འོན་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཕལ་ཆེར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རྒྱུ་བ་དང༌། དེ་དག་ཏུ་སྐྱེས་པ་ཡང་སྣང་ན། ཇི་ལྟར་དེའི་ཆ་
― DTG098_Page_0092 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་མཐུན་པའི་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། མཁས་པ་བསོད་ནམས་བྱས་པ་ཡིས། །འགྲོ་དྲུག་སྐྱེད་ཚལ་དུས་སྟོན་ལྟར། །མཐོང་བ་སྲིད་པའི་བཙོན་ར་ཡིས། །སྐྲག་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། མཁས་པ་གཞན་གྱི་དོན་དུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་དག་པར་བསགས་པ་དག་གིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང༌། ཡི་དགས་དང༌། དུད་འགྲོ་དང༌། ལྷ་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། མིའི་འགྲོ་བ་དྲུག་པོ་དག་མེ་ཏོག་ཀུ་མུ་ཏའི་དུས་སྟོན་ལྟ་བུར་མཐོང་བ་ན་འཆི་འཕོ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཚོལ་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། གཅིག་ལ་གཅིག་ཟ་བ་དང༌། བཀྲེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་གནོད་པའི་ཚེ་ཡང་སྲིད་པའི་བཙོན་རའི་གནས་ཀྱི་ཡིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །འོ་ན་གལ་ཏེ་དེ་དག་དེ་ལྟར་སྲིད་པ་དག་དང༌། དེ་དག་ལ་བརྟེན་པའི་སྐྱོན་དག་གིས་མི་གོས་ན། ཇི་སྲིད་པ་ན་གནས་ཤིང་ཅིའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་འགྲོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སྐྱོན་མཐོང་ཕྱིར་ནི་སྲིད་པར་མིན། །བརྩེ་ཕྱིར་མྱ་ངན་འདས་མི་གནས། །གཞན་དོན་བསྒྲུབ་ཕྱིར་བརྟུལ་ཞུགས་ཅན། །སྲིད་པ་ན་ཡང་གནས་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། སྐྱོན་དང་ཉེས་དམིགས་མང་པོ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སྲིད་པར་གནས་འཆའ་བར་མི་བྱེད་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མཐའ་དག་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པ་ལ་བརྩོན་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡང་འགྲོ་བར་མི་བྱེད་དེ། གཞན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བརྟུལ་ཞུགས་བླངས་པ་དག་ནི་སྙིང་རྗེའི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཀྱིས་པདྨ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་དྲི་མ་དག་གིས་མི་གོས་པར་སྲིད་པ་ན་ཡང་གནས་པར་བྱེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། གང་ལ་འགྲོ་བའི་རང་བཞིན་མ་ལུས་མངོན་མཛད་པ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཉིད་ཞར་ལ་བརྙེས་པ་ཉིད་ལགས་ཤིང༌། །གཞན་དོན་ལྷུར་མཛད་ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དག་ལ་ནི། །བསྟོད་ར་མཁན་ཞིག་བསྟོད་པས་ཇི་ཙམ་བསྟོད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །འཁོར་བ་དང་ནི་མྱ་ངན་འདས། །གཉིས་དང་གཉིས་མིན་མི་དམིགས་པའི། །མཁས་པ་གར་ཡང་མི་གནས་ཤིང༌། །སྲིད་པ་
― DTG098_Page_0093 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ཡང་གནས་པར་བྱེད། །འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཉིས་ངོ་བོ་ཉིད་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པ་དང་ཐར་པ་གཉིས་དང་གཉིས་མ་ཡིན་པར་མི་དམིགས་པའི་མཁས་པ་དག་ནི་གར་ཡང་མི་གནས་ཤིང༌། སྲིད་པ་གསུམ་ན་ཡང་གནས་པར་སྣང་སྟེ། དེས་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པར་ཤེས་པས་དབང་བསྒྱུར་བ་ཁམས་གསུམ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ལྟུང་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ཞིང་སྐབས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞར་ལ་འོངས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། །བྱང་ལག་རིན་ཆེན་བདུན་ཕྱུག་ཅིང༌། །ཡོན་ཏན་དཔག་མེད་འབྱུང་བའི་གནས། །ལྷ་དང་ལྷ་མིན་ཕྱག་བྱས་པ། །དམ་ཆོས་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བརྙེས་ཤིང༌། །མུ་ཏིག་འཕྲོ་འདྲའི་གྲགས་པ་དང༌། །སྟོན་ཟླ་ཉ་བའི་དྲི་མེད་པའི། །འོད་ཟེར་ལྟ་བུའི་གསུང་དག་གིས། །ཕྱོགས་བཅུ་དག་ནི་རྒྱས་མཛད་ལ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་གདུང་གནས་བྱའི་ཕྱིར། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་དམ་པའི་སྲས། །ལྷ་ཀླུ་ལ་སོགས་སྤྱི་གཙུག་གིས། །བསྟན་པ་མཆོད་པ་བཞག་མཛད་དེ། །རང་དང་གཞན་དོན་མཛད་པའི་ཕྱིར། །དེ་དག་མྱ་ངན་འདས་ལེགས་འདས། །དེ་ལས་གཞན་གང་ལུས་བཅད་ཆད། །དེ་ཡང་མྱ་ངན་འདས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་བདག་ནི་དྲན་པ་དང༌། ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དགའ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཕྱུག་ཅིང་ལྡན་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འབྱུང་བའི་སྒོར་གྱུར་པའི་འབྱུང་གནས་དང༌། ལྷ་སུམ་ཅུ་པ་དང༌། ལྷ་མིན་སྦྱིན་བྱེད་མའི་བུས་ཕྱག་བྱས་ཤིང་མཆོད་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བདེན་པ་བཞི་ལ་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་ཏེ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་
― DTG098_Page_0094 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྐོར་བ་ཉིད་བརྙེས་ཤིང༌། མུ་ཏིག་གི་འབྲུ་བཅག་པའི་འཕྲོ་འདྲ་བར་འོད་ཟེར་དཀར་བའི་གྲགས་པ་དག་སྟོན་ཀའི་ཟླ་བ་ཉ་བ་དྲི་མ་མེད་པའི་འོད་ཟེར་ལྟ་བུའི་གསུང་རབ་བཅུ་གཉིས་པོ་དག་གིས་ཕྱོགས་བཅུ་དག་ཀྱང་རྒྱས་པར་མཛད་ལ། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་དཀོན་པའི་དོན་དང་དགའ་བར་བྱེད་པའི་དོན་གྱི་དཀོན་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་གསུམ་གྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་ཅིང་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་འབྱུང་བའི་སྒོར་གྱུར་པའི་གནས་རྒྱལ་བ་དམ་པའི་སྲས། ལྷ་དང་ཀླུ་དང་མི་དང་མིའམ་ཅི་ལ་སོགས་པའི་སྤྱི་གཙུག་གིས་བཀའི་བསྟན་པ་རབ་ཏུ་གནས་པར་བྱས་ཤིང་མཆོད་པ་དག །དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་ཚབ་ཏུ་བཞག་པ་མཛད་དེ། རང་གི་དོན་ཚོགས་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་བླ་ན་མེད་པའི་གོ་འཕང་བརྙེས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མཐའ་དག་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་དགོད་པ་དང༌། གཞན་ཡང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ངེས་པར་བྱ་བ་བཞི་པོ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང༌། ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། ཡབ་དང་ཡུམ་འབྲས་བུ་ལ་དགོད་པ་དག་མཛད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་དེ་ལྟར་དོན་མ་ལུས་པ་མཛད་པས་མཛད་པ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་མཐའ་དག་དྲུངས་ནས་ཕྱུང་བའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་གཞན་པ་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་གང་དག་ཕུང་པོའི་ལུས་རྒྱུན་བཅད་པ་ཙམ་གྱིས་ཡང་འབྱུང་བའི་སྲིད་པ་ཟད་ཅིང་ཆད་པ་དེ་དག་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཙམ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། དེ་དག་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་དག་བསགས་ཤིང་བག་ཆགས་དང་མཚམས་སྦྱོར་བ་སྤངས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་དགོས་སོ། །ཞར་ལ་འོངས་པ་ཡོངས་སུ་
― DTG098_Page_0095 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྫོགས་པར་བྱས་ནས། ད་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་བཤད་པ། ཐེག་པ་དམན་བ་ལས་བསླང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། །ཝ་ནི་གླང་ཆེན་དྲེགས་པ་ཡི། །གླད་པ་དག་མ་ཞིང་དབྱེ་མི་སེམས། །གདོལ་བ་རྒྱ་མཚོའི་མཐས་ཀླས་པའི། །ས་ཡི་དཀྱིལ་འཁོར་བསྐྱང་མི་སེམས། །དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་དམན་པ་ཡང༌། །ཟབ་ཅིང་བླ་མེད་རྒྱ་ཆེ་བ། །ཡོན་ཏན་བགྲང་འདས་འབྱུང་བའི་གནས། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་རེ་བའང་མེད། །གཞལ་ཡས་རྨད་བྱུང་བསམ་མི་ཁྱབ། །སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གནོན་པ། །རྫོགས་སངས་ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་ལ། །སུ་ཞིག་ཡིད་ཀྱིས་སེམས་མི་བསྐྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དཔེར་ན་ཝ་ནི་སེང་གེ་སྡེར་མོ་རྣོན་པོའི་ལག་སྟངས་ཀྱིས་འགེམས་པ་ལ་མཁས་པ་ལྟར། །གླང་པོ་ཆེ་དྲེགས་པ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྡུལ་ཆགས་པའི་དྲི་མས་འགྲམ་གླང་གི་ངོས་ཡོགས་པའི་གླད་པ་དག་མ་ཞིང་དབྱེ་བར་བྱ་བའི་སེམས་ཀྱང་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། གདོལ་བའི་རིགས་ངན་ཡང་རྒྱལ་པོའི་གདུང་རིགས་མཐོན་པོར་སྐྱེས་པ་ལྟར། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་བཞིའི་ཆུས་རྐེད་གདུང་བཞིན་བསྐོར་བའི་མཐས་ཀླས་པའི་སའི་དཀྱིལ་འཁོར་འདི་བསྐྱང་ཞིང་བསྲུང་བར་འདོད་པའི་སེམས་ཀྱང་མི་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པའི་སེམས་ཅན་དམན་པ་རང་ཉིད་ཞི་བ་དང་དུལ་བ་ལྷུར་ལེན་པ་ཡང་རྒྱ་མཚོ་ལྟར་ཟབ་ཅིང༌། །ཟླ་མེད་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡོན་ཏན་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་འབྱུང་བའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་འདུན་པའི་རེ་བ་ཙམ་ཡང་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའི་གོ་འཕང་འདོད་པ་ནི་གཞལ་ཡས་ཤིང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཤིན་ཏུ་ཡ་མཚན་ཆེ་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསམ་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ། ཡོན་ཏན་གྱི་སྣང་བ་གཞན་མ་ལུས་པར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་མཛད་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ནོར་བུ་དག་ལ་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་སུ་ཞིག་ཡིད་ཀྱིས་སེམས་མི་བསྐྱེད་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །གཞན་
― DTG098_Page_0096 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང༌། གཞན་དོན་བྱེད་པ་དཔའ་བ་དང༌། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་ལྡན་པ། །སུ་ཞིག་འཁོར་མཐའ་མེད་པ་ཡང༌། །ཉིན་གཅིག་ལྟ་བུར་གནས་མི་བྱེད། །གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་པར་གཅོད་པ་དཔའ་བ་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་རྩལ་དང་ལྡན་པ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་དང་ལྡན་པ་སུ་ཞིག་འཁོར་བའི་སྲིད་པ་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་མེད་པར་ཡང་ཉིན་གཅིག་ལྟ་བུར་གནས་པར་མི་བྱེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། མཁས་པ་གང་ཞིག་འགྲོ་བ་ཉམ་ངར་ཞུགས་མཐོང་ནས། །དཀའ་འམ་མི་དཀའ་སྙམ་པའི་རྣམ་རྟོག་རྣམ་སྤངས་ཏེ། །གཞན་དོན་ཉི་ཚེ་སྒྲུབ་ཅེས་བསྐལ་པའི་མཐར་ཡང་ནི། །འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་ཅིང་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་བཤད་པ། ཐེག་པ་དམན་པ་ལས་བསླང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུམ་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་བཤད་པ་ཡང་དག་པའི་ལམ་དུ་དགོད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། །མཁས་པ་གང་ཞིག་འདས་གྱུར་ཀྱང༌། །གང་གིས་གཏམ་གཞི་འཕེལ་འགྱུར་བ། །འཕགས་པ་གཞན་དོན་མཛད་རྣམས་ཀྱི། །ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་མི་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། མཁས་པ་ཤེས་ཉེན་ཅན་གང་ཞིག་དུས་ཡུན་རིང་པོར་འདས་པར་གྱུར་ཀྱང་ཡོན་ཏན་གང་གིས་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་བཞིན་དུ་གཏམ་གཞིའི་རྒྱུད་དག་ལས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྙན་པ་རྣམ་པ་མང་པོ་བསྔགས་པ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ། འཕགས་པ་འཁོར་བ་ཡུན་རིང་པོ་ནས་གཤེགས་པ་གཞན་གྱི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཛད་པ་འབའ་ཞིག་གིས་གཞན་གྱི་དོན་མཛད་པ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་བདག་ཉིད་ཡང་དག་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པས་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་ལམ་དུ་དགོད་པར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་བཤད་པ་ཡང་དག་པའི་ལམ་དུ་དགོད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་པ་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེས་ལུས་དང་སྲོག་དོན་དུ་མི་གཉེར་བ་ཉིད་བསྟན་
― DTG098_Page_0097 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར། །སུ་ཞིག་ཆུ་ཤིང་དབུ་བ་ལྟར། །སྙིང་པོ་མེད་པའི་ལུས་འདི་དག །གཞན་ཕན་རྐྱེན་དུ་སྒྲུབ་བྱེད་པས། །ལྷུན་པོ་སྙིང་པོར་སྒྲུབ་མི་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། མཁས་པ་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཅན་སུ་ཞིག་ཆུ་ཤིང་གི་ལོ་མ་དང་དབུ་བ་དང་ཟིལ་པའི་ཐིགས་པ་དང༌། སྟོན་ཀའི་སྤྲིན་དང༌། བྱེ་མའི་ཁང་བུ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་སྙིང་པོ་མེད་པའི་ལུས་འདི་དག་གཞན་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པའི་རྐྱེན་ལག་པ་དང༌། རྐང་པ་དང༌། མིག་དང༌། མགོ་དང༌། རང་གི་ཤ་དང༌། ཁྲག་ལ་སོགས་པ་གཏོང་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་རི་རབ་ལྷུན་པོ་ལྟར་རབ་ཏུ་མི་སྒུལ་བ་ཉིད་ཀྱི་སྙིང་པོ་དང་ལྡན་པ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་དྲི་མ་མེད་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུས་ལེགས་པར་བརྒྱན་པའི་སྐུ་རྡོ་རྗེའི་རང་བཞིན་ལྟ་བུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད། དེ་ལྟར་ཤེས་ནས། ཡ་རབས་སྙིང་རྗེ་ལྡན་པས་ནི། །སྐད་ཅིག་རེ་རེར་རྒ་ཤི་དང༌། །ནད་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་ལུས་དག་ནི། །གཞན་ལ་བདེ་སྐྱེད་གཞིར་བྱེད་དོ། །ཡ་རབས་བསྟོད་པར་འོས་པ་དག་ནི་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་ཞིང་སྙིང་རྗེའི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་རེ་རེལ་རྒ་ཞིང་འགྱུར་བ་དང༌། འཆི་འཕོ་བ་དང་ནད་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པའི་ལུས་འདི་དག་གཞན་ལ་བདེ་བ་སྐྱེད་པའི་གཞིར་གྱུར་པར་བྱེད་དོ། །དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ་བ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དམ་ཆོས་སྒྲོན་དང་བཅས་པ་ལ། །མི་ཁོམ་བརྒྱད་སྤངས་ཁོམ་པ་འདི། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །འབྲས་བུ་ཡོད་པར་བྱ་བའི་རིགས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དམ་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ནི་དམ་ཆོས་སོ། །དེ་ཉིད་སྒྲོན་མ་ཡིན་ཏེ། གཏི་མུག་གི་མུན་པ་སེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམ་ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་དང་ལྷན་ཅིག་བྱུང་བ་ནི་དམ་ཆོས་སྒྲོན་དང་བཅས་པ་སྟེ་དེའི་དུས་ལའོ། །མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང༌། དུད་འགྲོ་དང༌། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་དང༌། དབང་པོ་མ་ཚང་བ་དང༌། ཀླ་ཀློ་དང༌། ལྟ་བ་ལོག་པ་དང༌། ལྷ་ཚེ་རིང་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་དག་གོ །དེ་དག་སྤངས་ཤིང་གང་གི་ཚེ་ཁོམ་པ་དགུ་དང་
― DTG098_Page_0098 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཁོམ་པ་འདི་རྙེད་པ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་སྤྱོད་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་བྱ་བའི་རིགས་སོ། །ཁོམ་པ་དགུ་དང་ལྡན་པ་གང་ཞེ་ན། མི་ཉིད་ཐོབ་པ་དང༌། དབང་པོ་རྣམས་ཚང་བ་ཉིད་དང༌། ལས་ཀྱི་མཐའ་མ་ལོག་པ་ཉིད་དང༌། རིགས་བཙུན་པར་སྐྱེས་པ་ཉིད་དང༌། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ཉིད་དང༌། གནས་ལ་དད་པ་ཉིད་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་དང༌། ཆོས་བསྟན་པ་ལ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཞག་པ་རྣམས་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའོ། །ཡང་ན་ཁོམ་པ་ནི་མིའི་སྐྱེ་བ་ཡོན་ཏན་བཅུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་བཅུ་གང་ཞེ་ན། རིགས་དམན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། གླེན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྨོངས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དང༌། དབང་པོ་ཞན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྐྱེས་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་དང༌། གཟུགས་བཟང་བ་ཉིད་དང༌། དབུལ་པོ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་ཉིད་དང༌། ཚིག་བཙུན་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བོ་མང་པོས་བལྟ་བར་འོས་པ་ཉིད་དོ། །དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་པ་ལས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་གཏོང་བའི་ལེའུ་སྟེ་དང་པོའོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། བམ་པོ་གཉིས་པ། ད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བའི་ཐུབ་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་བླ་ན་མེད་པ་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་པ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལེའུ་གཉིས་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་ལྟར་འགྲོ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་བརྟན་བླངས་པ། ཚུལ་དང་མཐུན་པའི་ལམ་ཉིད་དུ། །རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་རྣམ་པར་མཛེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་འགྲོ་བ་ཉིད་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་བརྟུལ་ཞུགས་མི་ཕྱེད་པ་བརྟན་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ། རིགས་པའི་ཚུལ་དང་མཐུན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པའི་ལམ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ནི་རྣམ་པར་མཛེས་སོ། །ལམ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་ནི་བྱམས་པ་གནོད་མེད་དང༌། །སྙིང་རྗེ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིས། །
― DTG098_Page_0099 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམ་ཆོས་རྟོགས་པས་ངོམས་མེད་དང༌། །ཆོས་སྦྱིན་པ་ལ་སེར་སྣ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མ་བཏང་བ་དེ་ནི་བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མཐའ་དག་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པར་འདོད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གནོད་སེམས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་གཞན་སྡུག་བསྔལ་བས་བདག་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་མཉན་པ་དང༌། གཟུང་བ་དང༌། བཅང་བ་དང༌། དོན་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྟན་པ་དག་ལ་བརྩོན་པ་མི་འདོར་བས་དམ་པའི་ཆོས་རྟོགས་པར་བྱ་བས་ངོམས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཉིད་ཉིན་པར་དང༌། མཚན་མོ་ཆོས་འདོད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་དགའ་བ་དང༌། ཆོས་ལ་གཞོལ་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྤྱོད་དེ། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ཡང་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་དེ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ཅིང་བླ་མ་ལ་བཀུར་སྟི་དང༌། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་གང་ཉེ་བར་མི་ལེན་པ་དེ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ལ་ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་སྤངས་ཤིང་ང་རྒྱལ་མེད་པའི་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཉེ་བར་མི་ལེན་པ་དེ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྐྱེ་བ་དང༌། ན་ཚོད་དང༌། རིགས་དང༌། ཡུལ་དང༌། དུས་ལ་འདའ་བ་མེད་ཅིང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙོམས་པར་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང༌། ཆོས་སྦྱིན་པ་ལ་སེར་སྣ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དྲང་དང་ང་རྒྱལ་བཅོམ་པ་དང༌། །ཡིད་ཀྱིས་དེ་ཉིད་བལྟ་བ་དང༌། །གཞན་སྐྱོན་རྟོག་ལ་ལོང་བ་དང༌། །རང་སྐྱོན་འབྱུང་བས་འཇིགས་པ་ཡིན། །གཡོ་སྒྱུ་བྲལ་བས་དྲང་བ་དང༌། ཁེངས་པ་དང་རང་རེད་དང་བྲལ་བས་ང་རྒྱལ་བཅོམ་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དོན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཐོང་བས་ཡིད་ཀྱིས་དེ་ཉིད་བལྟ་བ་དང༌། གཞན་གྱི་སྐྱོན་ཆེན་པོ་དག་ལ་ཡང་བླུན་ཞིང་ལོང་བ་ལྟར་བྱེད་པས་གཞན་གྱི་སྐྱོན་ལ་རྟོག་པ་ལ་ལོང་བ་དང༌། བདག་ཉིད་ཁ་ན་མ་ཐོ་བརྟུལ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་འཇིགས་པར་ལྟ་བས་རང་གི་སྐྱོན་འབྱུང་བས་འཇིགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ཡིད་དང་ལྡན་པས་རྣམ་པར་མཛེས་པ་ཡིན་ནོ། །
― DTG098_Page_0100 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྩོད་དང་འཇིག་རྟེན་འདུ་འཛི་དང༌། །འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པ་ན་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས། །ཡོན་ཏན་མེད་ལའང་ཡོན་ཏན་གྱི། །རྒྱུན་རྣམས་སྐྱེ་བར་རྟག་ཏུ་གུས། །རྩོད་པ་ནི་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་སུན་དབྱུང་བ་དང༌། རང་གི་ཕྱོགས་བཞག་པའི་སྒོ་ནས་ཕྱོགས་གཉིས་ལ་བརྟེན་པའི་ཚིག་ངན་པར་སྨྲ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་འཐབ་མོ་དང༌། མཚང་འབྲུ་བ་དང༌། འགྱོད་པའི་ཕྱིར་རྩོད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་འདུ་འཛི་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང༌། དོན་མ་ཡིན་པ་དང༌། བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འཁོར་བ་འདོད་པའི་འཇིག་རྟེན་དང་ལྷན་ཅིག་འགྲོགས་ཤིང་ཀུན་ཏུ་སྨྲ་བའོ། །འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་ལུང་དང་བྲལ་བའི་གསང་ཚིག་སྣ་ཚོགས་ལ་སྤོབས་པའོ། །དེ་དག་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་ནི་མི་ཕྱོགས་པའོ། །ཡོན་ཏན་མེད་ལའང་ཡོན་ཏན་གྱི། །རྒྱུན་རྣམས་སྐྱེ་བར་རྟག་ཏུ་གུས་པ་ནི་སྐྱེ་བོ་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་པ་མེད་པ་ལ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་དང་ལྡན་པར་མོས་ཤིང་འདི་ཡང་དུས་གཞན་ན་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཡོན་ཏན་གྱི་རྒྱུན་རྣམས་སྐྱེ་བར་རྟག་ཏུ་གུས་པ་མི་ལྷོད་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་དགེ་སློང་དག་གང་ཟག་གིས་གང་ཟག་ལ་ཆོས་མ་འཛིན་ཅིག་གང་ཟག་ལ་ཚོད་ཀྱང་མ་འཛིན་ཅིག །དགེ་སློང་དག་ངའམ་འདྲ་བས་གང་ཟག་ལ་ཚད་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང༌། སྙིང་རྗེས་བསྐྱེད་པའི་སྦྱིན་པ་དག །སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །སྡུག་བསྔལ་ཆུ་བོ་ཀུན་ཞིའི་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་འདོད་པ་བསྐྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སྙིང་རྗེས་བསྐྱེད་པའི་སྦྱིན་པ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལན་དང་འབྲས་བུ་ལ་རེ་བ་མེད་པར་སྙིང་རྗེ་ཉིད་འབའ་ཞིག་གིས་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་པས་གཏོང་བའི་སེམས་པ་དེས་ཆོས་དང༌། ཟང་ཟིང་དང༌། དབང་དང༌། དོན་དང༌། རིགས་པ་དང༌། གནས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་བདུན་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །སྡུག་བསྔལ་ཆུ་བོ་ཀུན་ཞིའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་དོན་དུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། འཇིག་རྟེན་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། མངལ་ནས་སྐྱེས་པ་དང༌། དྲོད་
― DTG098_Page_0101 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཤེར་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པ་དང༌། གཟུགས་ཅན་དང༌། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་མ་ལུས་པ་དག་གི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆུ་རྒྱུན་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་དུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འདོད་པ་བསྐྱེད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་འདོད་པ་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་པས་དེ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་དོ། །འདིར་འདི་སྐད་ཅེས་རྒོལ་ཏེ། གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འདོད་པས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ན་ཇི་ལྟར་དེས་འབྲས་བུ་ལ་རེ་བ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཟང་ཟིང་དང་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དག་གི་འབྲས་བུ་གཟུགས་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དག་ཀྱང་སྣང་ངོ༌། །རང་གི་རྒྱུད་ཁོ་ན་ལ་འབྲས་བུ་སྣང་བས་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བོ་མཐའ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཡིན་ཏེ། སྙིང་རྗེས་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ལ་གཏོང་བར་བྱེད་པ། ཞིང་འདམ་པར་མི་བྱེད་པ་ལ་དེ་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། བཤད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འདོད་པའི་ཐབས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཉིད་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །ཟང་ཟིང་དང་ཆོས་ཀྱི་འབྲས་བུ་གཟུགས་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དག་ཀྱང་གཞན་དོན་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་མ་ཆུབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་མ་བསྐོར་བར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདས་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་དགོད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་མཛད་པ་ཡིན་ལ། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ནི་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། ཡི་གེ་དང་ཚིག་དང་རྩ་བའི་གོ་རིམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་ནི་གནས་དང་བྱེད་པ་དང༌། རྩོལ་བདག་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་དུས་ན་ལོང་བ་དང༌། འོན་པ་དང༌། སྨྱོན་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་འཐོབ་ལ། རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དག་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་དག་གི་སྣོད་དུ་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་དེ་དག་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡང་སྣང་ངོ༌། །འབྲས་བུ་ལ་རེ་བའི་ཞགས་པས་བཅིངས་པའི་བློ་གྲོས་ཅན་དག་ཉིད་ཚོལ་བར་ཡང་བྱེད་ལ། གང་གཞན་དག་གིས་བཀྲེས་
― DTG098_Page_0102 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བ་ཙམ་ཁོ་ན་ལ་དམིགས་ནས་སྣོད་ལ་མི་རྟོག་པར་སྙོམས་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དེས་ཆོས་ཉིད་མཉམ་པར་ཡང་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་གཞོན་ནུ་ཆོས་གཅིག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྙམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བདག་གི་ཡོན་གནས་ཡིན་གྱི་དུད་འགྲོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་སུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་བའི་ཐུབ་པ་དག་ནི་ཆུ་ངོས་ཀྱི་ཁྲུས་དང༌། སེ་རལ་ཕྲེང་དང༌། རལ་པ་དང༌། ཤིང་ཤུན་དང༌། པགས་པ་དང༌། རིལ་བ་དང༌། རྩྭ་སྟན་ལ་སོགས་པ་རྣལ་འབྱོར་བའི་རྟགས་འཆང་ཞིང༌། འབྲས་བུ་དང༌། རྩ་བ་ཟ་བ་དང༌། རང་གི་ལྷ་ཉིད་མགུ་པར་བྱེད་པ་དང༌། མེ་ལ་ཉེ་བར་བསྟེན་པ་དང༌། དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་ནགས་ཚལ་ན་གནས་པར་བྱེད་དོ། འདིའི་ཐུབ་པ་དག་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་དྲི་མེད་ཆུས་ཁྲུས་དང༌། །བཟོད་པའི་སེ་རལ་ཕྲེང་དཀར་དང༌།། བརྩོན་འགྲུས་རལ་པའི་ཁུར་བཅིངས་དང༌། །བསམ་གཏན་ཤེས་པ་ལྷུར་ལེན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་ཏོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དྲི་མེད་ཆུས་ཁྲུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་དྲུག་ཡང་དག་པར་སྡོམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དགེ་བ་བཅུ་ལྷག་པར་སྤྱོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དྲི་མ་མེད་པའི་ཚུལ་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་རྣམ་པར་དག་པའོ། །བཟོད་པའི་སེ་རལ་ཕྲེང་དཀར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པ་དང༌། གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པ་དང༌། ཆོས་ལ་ངེས་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བཟོད་པ་སེ་རལ་ཕྲེང་དཀར་པོ་ལྟ་བུ་ཐོགས་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་རལ་པའི་ཁུར་བཅིངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་སྤྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རལ་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའོ། །བསམ་གཏན་ཤེས་པ་ལྷུར་ལེན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་སེམས་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱིས་ཤེས་
― DTG098_Page_0103 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་སྦྱངས་པའོ། །བློ་མིག་ལེགས་པར་བྱེ་བ་དང༌། །བསྟན་བཅོས་འཇིག་རྟེན་ཤེས་ལ་མཁས། །ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་གོས་དང་ནི། །དེས་པའི་སྐ་རགས་འཆིང་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་བློ་མིག་ལེགས་པར་བྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་མིག་རྣམ་པར་བྱེ་བའོ། །བསྟན་བཅོས་འཇིག་རྟེན་ཤེས་ལ་མཁས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངན་སོང་བའི་འཇིགས་པ་ལས་སྐྱོབ་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་འདུལ་ནུས་པའི་བསྟན་བཅོས་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པ་དང༌། བླ་མ་དག་ལ་གུས་པར་སྨྲ་བ་དང༌། ཕྱག་འཚལ་བ་དང༌། ལྡང་བ་དང༌། ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་དང༌། གུས་པའི་ལས་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། གྲོགས་པོ་དང༌། མཛའ་བཤེས་དང༌། མགྲོན་དག་ལ་གཅུགས་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་མཁས་པའོ། །ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་གོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དང་འཇིག་རྟེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་འཛེམ་པའི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པའི་གོས་ཤིང་ཤུན་ལྟར་གྱོན་པའོ། །དེས་པའི་སྐ་རགས་འཆིང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོགས་ན་བདེ་བ་ཉིད་ཀྱི་སྐ་རགས་དམ་པོ་འཆིང་པའོ། །སྙིང་རྗེའི་པགས་པ་གནག་འཆང་ཞིང༌། །དད་པ་དྲི་མེད་རིལ་བ་དང༌། །དྲན་པས་དབང་པོའི་སྒོ་བསྲུངས་ཤིང༌། །བརྟན་པའི་སྤ་སྟེགས་སྟན་ལ་འདུག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སྙིང་རྗེའི་པགས་པ་གནག་འཆང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པར་འདོད་པའི་སྙིང་རྗེ་དེ་ཉིད་གཡང་གཞི་ནག་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་འཆང་བའོ། དད་པ་དྲི་མེད་རིལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བླ་ན་མེད་པ་ལ་མོས་པ་དྲི་མ་མེད་པའི་རིལ་བ་སྤྱི་བླུགས་དང་ལྡན་པའོ། །དྲན་པས་དབང་པོའི་སྒོ་བསྲུངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་མི་བརྗེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དྲན་པས་མིག་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྒོའི་སྒོ་གླེགས་ལེགས་པར་བཅད་པའོ། བརྟན་པའི་སྦ་སྟེགས་སྟན་ལ་འདུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་ལ་སོགས་པས་མི་ཕྱེད་པ་བརྟན་པའི་སྦ་སྟེགས་ཀྱི་སྟན་ལ་འདུག་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དགའ་ཆེན་གྱི། །དཀའ་ཐུབ་ནགས་ཚུལ་ཡང་དག་བརྟེན། །བསམ་གཏན་དགའ་བའི་འབྲས་བུ་ཟ། །དུན་པ་ཉེར་གཞག་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཞེས་
― DTG098_Page_0104 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཐེག་པ་དག་ལྟོས་ན་གོ་སྐབས་ཡངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐེག་པ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ལམ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །དགའ་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་ལྷ་དང་མིའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང། བསམ་གཏན་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་རྩེ་བའི་ཕྱིར་དགའ་བ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དཀའ་ཐུབ་ནགས་ཚལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་དཀའ་ཐུབ་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་མེ་ཏོག་རྒྱས་པ་དང༌། མཉམ་པ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུས་བརྒྱན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་གཅན་གཟན་དང༌། སྲིན་པོའི་ཚོགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། དགེ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་རྩ་བའི་ཚོགས་རྣམ་པར་མཛེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ན་ཡང་དག་པར་བརྟེན་ཏོ། །བསམ་གཏན་དགའ་བའི་འབྲས་བུ་ཟ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་དང༌། རྟོག་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བའི་བསམ་གཏན་བཞི་པོ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བསྐྱེད་པས་དགའ་བ་བསྒོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའོ། །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་ཡུལ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་ལྡན་པའོ། །ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་མདོ་སྡེའི་མཐའ། །འདོད་ཅིང་སྡིག་པ་བཅོམ་པ་དང༌། །བདེན་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་པ་ཡི། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་ཉི་བཤད་ཟློས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་མདོ་སྡེའི་མཐའ་འདོན་ཅེས་བྱ་བ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་མདོ་སྡེའི་མཐའ་དེས་པའི་དོན་སྟོན་པ་དག་ཁ་ཏོན་དུ་འདོན་པའོ། །སྡིག་པ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་སྡིག་པ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། གང་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལས་ཐ་ན་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་བླངས་ཏེ་འཆང་ངམ་ཀློག་གམ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་ན་དེའི་ཚེས་བྱས་སྔ་མའི་མི་དགེ་བ་དེ་དག་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །བདེན་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་པ་ཡི།།
― DTG098_Page_0105 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་རྫོབ་ལ་བརྟེན་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཅི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མ་བརྟགས་ན་གྲགས་པ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བརྟགས་ན་མེད་པ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། གང་དུ་ཚོགས་ལས་སྣང་འགྱུར་བ། །འདྲེན་པས་རབ་ཏུ་བསྟན་མཛད་པ། །དེ་ནི་བློ་ཅན་འཇིག་རྟེན་ཆོས། །ཉེ་བར་གདགས་པའི་སར་སྟོན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དོན་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། གང་ཞིག་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བ་དེ་མ་སྐྱེས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཐ་དད་པ་འདུས་པ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་དང༌། འཇིག་པའི་དུས་ན་བར་དུ་མཆོད་པར་འབྱུང་བའོ། །དེ་ཉིད་ཉི་བཤད་ཡིན་ཏེ། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉི་མས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཟློས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བཟླས་བརྗོད་དུ་ཟློས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་དང༌། ལུགས་སུ་མི་འབྱུང་བ་ལ་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་བལྟ་སྟེ་མ་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པ་མི་རྟོགས་པའོ། །མ་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདུ་བྱེད་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པའོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པ་ནི་བྱ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཉེ་བར་གནས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་དམིགས་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཡང་འབྱིན་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་དག་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །བསྒྲུབ་པའི་མེ་ཏོག་སྔགས་ལྡན་པ། །ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་ཏུ་དྲིས་ཁྱབ་པས། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉི་མ་ལ། །ཉིན་གཅིག་བཞིན་དུ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་ནི་བསྒྲུབ་པའི་མེ་ཏོག་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པའི་བསྔགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཕྱོགས་བཅུ་ཐམས་ཅད་དུ་གྲགས་པའི་དྲི་འབྱུང་བ་དག་གིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉི་མ་ལ་ཉིན་གཅིག་མི་འཆད་པར་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོར་རྟོག་པའི་མི་ཐབ་ཏུ། །མི་དགེའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་སྲེག །བླ་མེད་གོ་འཕང་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །དེ་ལྟར་ཐུབ་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་སྤྱོད་
― DTG098_Page_0106 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་འདོད་པ་ཕྱིར་ཟློག་པའི་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཞུགས་ཐབ་ཏུ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བུད་ཤིང་གི་དུ་མ་གྲུགས་མ་ལུས་པ་སྲེག་པ་སྟེ། ཆོས་འདིའི་ཐུབ་པ་དག་ནི་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དག་ལྟར་ཐུབ་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ལ་ཡང་དག་པར་རྟེན་པར་བྱེད་དོ། །དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ་ལས་ཐུབ་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་པའི་ལེའུ་སྟེ་གཉིས་པའོ།། །།ད་ནི་དེ་ཉིད་ཤེས་པ་ཚོལ་བའི་སྐབས་སུ་བབ་པས་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལེའུ་གསུམ་པ་བརྩམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། གང་ལ་ཤེས་པའི་མིག་ཡོད་པ། །དེ་ལ་མིག་ཡོད་གཞན་མ་ཡིན། །དེས་ན་གང་ཕྱིར་བློ་ལྡན་དག །དེ་ཉིད་ཤེས་པ་ཚོལ་ལ་བརྩོན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མིག་ཡིན་ཏེ། འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་དང༌། ཐག་རིང་བ་དང༌། ཉེ་བ་དང༌། རགས་པ་དང༌། ཆ་ཕྲ་བའི་དངོས་པོ་དག་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལ་ཤེས་པའི་མིག་དེ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ནི་མིག་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤའི་མིག་ནི་ཧ་ཅང་ཉེ་བ་དང་རིང་བ་དང་དབང་པོ་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དག་ལ་ལོང་བ་འདྲ་བས་དེ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཅི་ལ་ཡང་མི་ཕན་པས་དེ་ཡོད་ཀྱང་མིག་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་གང་གི་ཕྱིར་བློ་དང་ལྡན་པ་དག་ནི་ཤའི་མིག་ངན་པ་དེ་ཚོལ་བ་སྤངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཤེས་པ་ཚོལ་བ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །དོན་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བློ་ལྡན་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་དག །ཐོགས་མེད་མཐོང་བ་ལོང་བས་ཀྱང༌། །བལྟ་འདོད་ཐག་རིང་ཆ་ཕྲ་དང༌། །བསྒྲིབས་པའི་དོན་ཡང་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཤེས་པའི་མིག་གི་བློ་དང་ལྡན་པ་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་དག་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཐོང་བ་ནི་ཤའི་མིག་ཉམས་ཤིང་ལོང་བས་ཀྱང་བལྟ་བར་འདོད་པ། ཐག་རིང་བ་དཔག་ཚད་སྟོང་དག་དང༌། ཆ་ཕྲ་བ་རྡུལ་ཕྲན་ལྟ་བུ་དང༌། བསྒྲིབས་པའི་དོན་གྱི་དངོས་པོ་ཡང་མིག་དང་ལྡན་པ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང༌། མིག་
― DTG098_Page_0107 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟོང་པ་ཡང་བློ་མེད་ན། །མིག་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །མཐོ་རིས་དང་ནི་བྱང་གྲོལ་གྱི། །ལམ་དང་ལམ་མིན་མི་མཐོང་ཕྱིར། །མིག་སྟོང་པ་ནི་ལྷའི་དབང་པོ་ཡིན་ཞེས་གྲགས་ཏེ། དེ་ནི་ཡུལ་ལ་རེ་བའི་ཞགས་པས་བློ་གྲོས་ཡོངས་སུ་དཀྲིས་པས་གལ་ཏེ་ཤེས་པའི་མིག་གི་བློ་མེད་ན་མིག་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཐོ་རིས་དང་བྱང་གྲོལ་གྱི་ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མཐོ་རིས་ཀྱི་ལམ་ནི་དགེ་བ་བཅུའོ། །བྱང་གྲོལ་གྱི་ལམ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའོ། །གང་གིས་ན་མིག་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བའི་ཤེས་པ་དེ་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་མིག་ཕྱེ་མཐོང་བ་དང༌། །མ་མཐོང་ཁྱད་པར་འདོད་པ་ཡི། །འབྲས་བུ་རེ་བ་དུག་ཚེར་གྱི། །སྦྱིན་པ་སོགས་ལ་འཇུག་མི་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་བྱེ་བ་ནི་མཐོང་བའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དག་དང་ལན་བྱེད་པ་དག་ལ་བྱིན་ན་འདི་ཉིད་ལ་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དང༌། མ་མཐོང་བའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དང་ཁྱད་པར་གྱི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ། སྐྱེ་གནས་ངན་པ་ན་ཡང་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་འོང་བ་སྟེ། དེ་དག་ལྟ་བུའི་འབྲས་བུ་ལ་རེ་བ་ཉིད་དུག་ཡིན་ཏེ། གྲོལ་བའི་ལུས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཚེར་མ་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གནོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པར་མི་བྱེད་དོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། སྙིང་རྗེས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར། །འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡི། །སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་བརྩོན་བྱེད་ཅིང༌། །དེ་ལའང་ཡིད་ནི་གནས་མི་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། སྙིང་རྗེས་གྲགས་པ་དང་བདེ་བ་དང་འགྲན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཁོ་ན་ལ་གཅིག་ཏུ་དམིགས་ནས་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་
― DTG098_Page_0108 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོ། །འཁོར་གསུམ་ནི་འཁོར་གསུམ་པོ་དག་གོ །ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་དྲི་མ་མེད་པ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་མི་དགེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། ངག་གི་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་དང་བྲལ་ཞིང་དྲི་མ་མེད་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་པའོ། །ཡང་ན་སྦྱིན་པ་དང་སྦྱིན་པ་པོ་དང༌། ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་བའི་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང་བྲལ་བས་མཚན་མ་མེད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་མངོན་པར་མི་འདོད་པས་སྨོན་པ་མེད་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་འཁོར་གསུམ་པོ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་ལའང་ཡིད་ནི་གནས་མི་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ་ལ་ཡང་ཆགས་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་ཇི་སྐད་དུ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འདོད་པ་ཆུང་བ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། གང་བྱུང་ཆུབ་ཀྱང་མི་འདོད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཤེས་རབ་མེད་ན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བསྐལ་པ་སྟོང་སྙེད་དུ་ཉེ་བར་བསགས་པས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པས་དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཐུ་སྟོན་པ་ནི། །ཤེས་རབ་བདུད་རྩི་ངོམས་བྱེད་དང༌། །སྒྲོན་མ་སྣང་བ་ཐོགས་མེད་དང༌། །ཐར་པའི་ཁང་བཟངས་ཐེམ་སྐས་དང༌། །ཉོན་མོངས་བུད་ཤིང་སྲེག་པའི་མེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། ཤེས་རབ་ནི་ཤེས་པ་རབ་བོ། །དེ་ཉིད་བདུད་རྩི་སྟེ། རྒ་ཤི་མེད་པའི་གནས་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ངོམས་བྱེད་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་ལ་མངོན་པར་འདོད་པ་ལྡོག་པས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་དག་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ངོམས་པ་དེ་དག་ནི་ངོམས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་དེ་ཉིད་སྒྲོན་མ་སྟེ། མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་འཇོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་སྣང་བ་ཐོགས་མེད་ཡིན་ཏེ། ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་དང་བདུད་ཀྱི་ཕྱི་མ་ལེབ་དང་ཉེས་པའི་རླུང་དག་གིས་སྣང་བ་མི་
― DTG098_Page_0109 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཐར་པའི་ཁང་བཟངས་ཀྱི་ཐེམ་སྐས་ཡིན་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་མངོན་པར་འཕགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཀ་བས་བརྒྱན་པ་བཟང་པོའི་གནས་སུ་འཛེགས་པའི་ཡ་གད་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཉོན་མོངས་པའི་བུད་ཤིང་སྲེག་པའི་མེ་ཡིན་ཏེ། ནགས་མེས་བསྲེགས་པ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་ཚང་ཚིང་མ་ལུས་པ་སྲེག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བློ་གྲོས་དེ་ཡང་བདེན་གཉིས་ལ། །ལྟོས་ནས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད། །ཡང་དག་དོན་རྟོགས་རྗེས་མཐུན་ཕྱིར། །ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཡིན། །ཤེས་རབ་ཀྱི་བློ་གྲོས་དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཉིས་ལ་ལྟོས་ནས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད་དོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ནི་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་དོན་རྟོགས་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་སྒོ་ནས་སྟོན་པ་ནི། སྦྱིན་དང་བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི། །ཚེགས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་བྱེད་དང༌། །རྒྱུ་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་དང༌། །འབྲེལ་དང་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་ཤེས། །བྱམས་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེ་བསྒོམ་དང༌། །སེམས་ཅན་སྡུད་དང་སྨིན་བྱེད་དང༌། །སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་བརྟེན་པ་ཡི། །ཤེས་རབ་བརྡར་བཏགས་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་དག་སྟེ། སྦྱིན་པའི་ཚོགས་ནི་གཏོང་བ་དང་གཏོང་བ་ཆེན་པོ་དང་ཤིན་ཏུ་གཏོང་བའོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་དད་པ་དང་བག་ཡོད་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་གོམས་པའི་ཤེས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་བརྡར་བཏགས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །རྒྱུ་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་འབྲས་བུ་དང་ཇི་ལྟར་འབྲེལ་པ་ཤེས་པ་ཡང་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་སྦྱིན་པའི་ཚོགས་ཀྱི་
― DTG098_Page_0110 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུས་ལེགས་པར་བརྒྱན་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུའོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །འབྲེལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འབྲེལ་པ་སྟེ། དེ་ལ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་མང་པོས་རྒྱུ་ཉེ་བར་བསགས་པའི་རྒྱུན་གྱིས་མ་དུ་ལུང་གའི་མེ་ཏོག་གི་ཟེ་བ་དམར་བ་ལྟ་བུའམ། ས་བོན་དང་མྱུ་གུའི་རྒྱུན་ལྟར་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཞན་ལ་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པས་དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འབྲེལ་པ་ཞེས་པ་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རང་དང་སྤྱིའི་བྱེ་བྲག་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་རང་གི་ངོ་བོ་སྤྱོད་ཡུལ་དང་ལྡན་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པས་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྗེས་སུ་དཔོག་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཅན་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བའོ། །སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བརྡ་དང་གདགས་པ་དང་མཚན་མ་དང་བརྩལ་བ་དང་བླང་བ་ལ་སོགས་པ་དག་བསྡུའོ། །ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དེ་དག་ཤེས་པའི་བློ་གྲོས་ཏེ། དེ་ཡང་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱམས་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེ་བསྒོམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དང༌། དགའ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་གོམས་པར་བྱེད་པའོ། །སེམས་ཅན་སྡུད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞིས་སེམས་ཅན་སྡུད་པའོ། །སྨིན་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་རྒྱུད་ལ་དགེ་བའི་ཆོས་འཇོག་པས་གང་དག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་དག་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་ཆེད་བཅུ་གཉིས་བརྟེན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་དག་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་ནུས་པའི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པའོ། །ཇི་སྐད་སྨོས་པ་དེ་དག་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་བརྡར་བཏགས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་
― DTG098_Page_0111 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པའི་ཤེས་རབ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །རྟོག་པའི་དྲ་བ་མ་ལུས་པ། །དགག་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། །ཞི་དང་སོ་སོ་རང་རིག་དང༌། །རྣམ་རྟོག་མེད་ཅིང་ཡི་གེ་མེད། །གཅིག་ཉིད་ཐ་དད་ཉིད་བྲལ་དང༌། །མཁའ་ལྟར་དྲི་མེད་དེ་ཉིད་ལ། །འཇུག་པ་མེད་པས་འཇུག་པ་ཡི། །ཤེས་རབ་དོན་དམ་ཤེས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། རྟོག་པའི་དྲ་བ་མ་ལུས་པ་དགག་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་དང༌། ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་དང༌། ཐེར་ཟུག་དང༌། ཆད་པ་ལ་སོགས་པ་རྟོག་པའི་དྲ་བ་མ་ལུས་པ་སེལ་བར་བྱེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞི་བ་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའོ། །སོ་སོ་རང་རིག་པ་ནི་གཞན་ལས་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །རྣམ་རྟོག་མེད་པ་ནི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །ཡི་གེ་མེད་པ་ནི་བརྗོད་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའོ། །གཅིག་པ་ཉིད་དང་ཐ་དད་པ་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ནི་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་དང༌། གཉི་ག་ཉིད་དང་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །མཁའ་ལྟར་དྲི་མ་མེད་པ་ནི་ནམ་མཁའ་སྤྲིན་གྱི་རིམ་པ་དང་བྲལ་བ་ལྟར་དྲི་མ་མེད་པའོ། །ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་རྣམ་པ་དེ་དག་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་མེད་པས་འཇུག་པ་ནི་སྣང་བ་མེད་ཅིང་འཇུག་པ་མེད་པ་ཉིད་དེའི་འཇུག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་རབ་ནི་དོན་དམ་པ་ཤེས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་མཐོང་བ་མེད་པ་ནི་དེ་ཉིད་མཐོང་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་གཉིས་ལས་དང་པོ་ཁོ་ནར་གང་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེ་དག་གི་གོ་རིམས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་རྣམས་ཀྱི་སྐས། །མེད་པར་ཡང་དག་ཁང་པ་ཡི། །སྟེང་དུ་འགྲོ་བར་བྱ་བ་ནི། །མཁས་ལ་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་ཁང་བཟངས་ཐོག་འཛེག་པ། །ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་ཐེམ་པའི་སྐས། །མེད་པར་རུང་བ་མ་ཡིན་པ། །གང་གི་ཕྱིར་བ་དེ་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཁང་བཟངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐར་པའི་ཁང་བཟངས་ས་གསུམ་གྱི་གནས་ལས་མངོན་པར་འཕགས་པ་དགེ་བའི་བཟོ་བོ་
― DTG098_Page_0112 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔག་ཏུ་མེད་པས་བརྩིགས་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཀ་བ་ཤིན་ཏུ་མཐོན་པོས་ལེགས་པར་བརྒྱན་པ། དགེ་བའི་ཆོས་མཐའ་ཡས་པའི་དཀར་རྩིས་བྱུགས་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པའི་ཟླ་བའི་ཞལ་གྱི་འོད་ཟེར་གྱིས་སྣང་བར་བྱས་པ་རབ་རིབ་ཀྱི་རིམ་པ་མ་ལུས་པ་རྣམ་པར་བསལ་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གནས་སོ། །དེའི་ཐོག་ཏུ་འཛེག་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་ཐེམ་སྐས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་བདུན་པོ་དག་ཏུ་སྤྱད་པ་མེད་པར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། དབང་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པས་གྱ་ཚོམ་ཁོ་ནར་ནུས་པར་རུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་མེད་པར་དོན་དམ་པར་རྟོགས་པར་མི་ནུས་ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དང་པོར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་བློ་གྲོས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བྱའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཀུན་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །དེ་ཉིད་བདེན་པ་སྟེ། རྣམ་པར་གཞག་པ་ཐམས་ཅད་ལ་འགྲོ་བའི་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དང་པོར། གཟུགས་ནི་རྣམ་གཉིས་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང། དེ་བཞིན་དུ་ཡིག་འབྲུ་དང་བསྟན་བཅོས་དང་ལག་རྩིས་དང་ཤོད་ཐབས་དང༌། ནོར་བརྒྱུད་པའི་རྒྱུད་དང༌། སྨན་དཔྱད་དང༌། རྩིས་དང༌། གསང་སྔགས་དང༌། རིག་སྔགས་ལ་སོགས་པ་གང་དག་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་དག་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བྱས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ངེས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེས་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་དོན་དམ་པའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་སུ་རུང་བ་དང༌། མྱོང་བ་དང༌། མཚན་མར་འཛིན་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་རང་
― DTG098_Page_0113 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་མཚན་ཉིད་ནི་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་དང་རིང་པོ་དང༌། ཐུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་དང་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའོ། །སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་རིགས་མི་མཐུན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ངེས་པར་གྱུར་ནས། མཁས་པ་སེམས་ནི་མཉམ་གཞག་ཕྱིར། །མངོན་པར་བརྩོན་པ་ཉིད་དུ་བྱ། །དེ་བཞིན་ཐོས་བྱུང་ཤེས་པ་ལ། །དེ་ལས་གཞན་ཤེས་རྒྱུ་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཇི་ལྟར་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པར་བྱ་ཞེ་ན། དབུགས་དབྱུང་བ་དང་རྔུབ་པ་དྲན་པས་སོ། །དེ་ལ་དབུགས་དབྱུང་བ་དང་རྔུབ་པ་ནི་དབུགས་ཕྱིར་དབྱུང་བ་དང་དབུགས་ནང་དུ་རྔུབ་པའོ། །དེ་གཉིས་སྣའི་རྩེ་མོར་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་ནས་བགྲང་བར་བྱ་སྟེ། དང་པོ་དབྱུང་བ་ནས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་དང་བརྒྱའི་བར་དུ་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་རྗེས་སུ་མི་མཐུན་པར་བགྲང་ངོ༌། །ཡང་འབྱུང་བ་དང་འཇུག་པ་ལ་དྲན་པ་གཏད་པར་བྱ་སྟེ། འབྱུང་བ་ནི་དྲི་ང་བ་དང་རིང་བ་དང་དྲོ་བར་དབུགས་དབྱུང་བའོ། །འཇུག་པ་ནི་དྲི་ཞིམ་པ་དང་ཐུང་བ་དང་གྲང་བར་དབུགས་འཇུག་པའོ། །ལྟེ་བའི་ཕྱོགས་ནས་འབྱུང་ཞིང་སྣའི་རྩེ་མོར་ཐུག་པ་དེ་ལྟ་བུར་རྐང་པའི་མཐེ་བོང་ནས་ལུས་ཐམས་ཅད་ལ་དྲན་པར་འཇུག་པར་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་དེས་ལྕགས་མགར་གྱི་སྦུད་པ་བཞིན་དུ་ལུས་གང་བར་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་ན་ལུས་ཐམས་ཅད་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཞེས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ཐོབ་ཅིང་ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་རུང་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནི་དབུགས་དབྱུང་བ་དང་རྔུབ་པ་འགགས་པ་ན་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་སྐྱེ་བར་ཡང་འདོད་དོ། །དེ་ལྟར་དེ་དག་ལ་སོགས་པས་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་བརྩོན་པ་ཉིད་དུ་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་དང༌། གཏན་ཚིགས་དང༌། གསོ་བ་དང༌། ནང་ཞེས་བྱ་བའི་རིག་པའི་གནས་བཞི་པོ་དག་ལ་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ལ་ཡང་མངོན་པར་བརྩོན་པ་ཉིད་དུ་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པ་བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་བླ་ན་མེད་པའི་ཤེས་པ་དག་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པས་དེ་ཉིད་རྟོགས་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་
― DTG098_Page_0114 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ། །ཇི་ལྟར་ཆུ་རྙོག་གཡོ་བ་ལ། །བཞིན་ནི་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་བ། །དེ་ལྟར་སེམས་མཉམ་མ་བཞག་དང༌། །སྒྲིབ་པས་བསྒྲིབས་ལ་དེ་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཆུ་རྡུལ་མང་པོས་རྙོག་པ་ཅན་དང༌། རླུང་གིས་བསྐྱོད་ཅིང་གཡོ་བ་ལ་བཞིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་བར་འདོད་པ་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་སེམས་ཡུལ་མང་པོ་ལ་འཕྲོ་ཞིང་མཉམ་པར་གཞག་པ་དང༌། འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་གིས་བསྒྲིབས་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་མཐོང་བར་འདོད་པ་མི་མཐོང་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན། ཡིད་ཀྱི་གླང་པོ་ལོག་འགྲོ་བ། །དམིགས་པའི་ཀ་བ་བརྟན་པོ་ལ། །དྲན་པའི་ཐག་པས་ངེས་བཅིངས་ནས། །ཤེས་རབ་ལྕགས་ཀྱུས་རིམ་དབང་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་དག་གི་ཡིད་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་ཐར་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་ལོག་པར་འགྲོ་བ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཚད་མེད་པ་བཞི་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའི་ཀ་བ་བརྟན་པོ་ལ་དྲན་པའི་ཞགས་ཐག་གིས་ངེས་པར་བཅིངས་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་བློ་གྲོས་ཀྱི་ལྕགས་ཀྱུས་གཙགས་པས་རིམ་གྱིས་ཁད་ཀྱིས་ཁད་ཀྱིས་དབང་དུ་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ། རྒོད་པ་མི་རྟག་ལ་སོགས་པ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཞི་བར་བྱ། །ཞུམ་པ་དམིགས་པ་རྒྱ་ཆེན་དག །བསྒོམས་པས་སྤངས་པ་ཉིད་དུ་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་དང་གཟུགས་དང་ལང་ཚོའི་རྒྱགས་པས་རྒོད་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཞི་བར་བྱའོ། །ཧ་ཅང་ཞུམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་ཡང་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དག་བསྒོམས་པས་སྤངས་པ་ཉིད་དུ་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དེ་དག་གིས་ནི་རྣལ་འབྱོར་པའི་སེམས་བཞག་པ་བསྟན་ཏོ། །སེམས་བསྡུ་བ་དང་གཟེངས་བསྟོད་པ་དག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཡེངས་པས་གཡེང་བའི་མཚན་མ་ལ། །ཉེས་དམིགས་ལྟ་བས་བསྡུ་བར་བྱ། །ཞུམ་པ་ཡང་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི། །ཕན་ཡོན་མཐོང་བས་གཟེངས་བསྟོད་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། སེམས་
― DTG098_Page_0115 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམིགས་པ་མང་པོ་ལས་འཕྲོ་ཞིང་སྤྲེའུ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་མི་གནས་པས་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལས་ཉམས་པའམ། མི་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པས་སུན་ཕྱུང་སྟེ། གཡེངས་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་གཡེང་བའི་མཚན་མ་འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་དག་མེ་ལྟར་འབར་བ་དང༌། ཆུས་གཡེང་བ་དང༌། གཡང་ས་ནས་ལྷུང་བ་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་འབྱུང་བ་ལ་ཉེས་དམིགས་སུ་ལྟ་བས་སེམས་ནང་དུ་བསྡུ་བར་བྱའོ། །ཧ་ཅང་བརྩོན་འགྲུས་ཞུམ་ཞིང་ལེ་ལོ་སྐྱེ་བར་གྱུར་ན་དེ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་མཐོང་བས་ཞུམ་པ་གཟེངས་བསྟོད་པར་བྱའོ། །སེམས་བཀྲུ་བ་དག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་གི །རྫབ་དྲིས་སྦགས་ཤིང་མ་བསྡམས་བ། །མི་སྡུག་བྱམས་པ་རྟེན་འབྱུང་བའི། །ཆུ་དག་གིས་ནི་བཀྲུ་བར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདོད་ཆགས་ཡུལ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང། གཏི་མུག་མུན་པ་དག་གི་འདམ་རྫབ་ཀྱི་དྲི་མས་སྤགས་ཤིང་སྤྲོས་པ་ཉེ་བར་མ་ཞི་བས་མ་བསྡམས་པ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མི་སྡུག་པ་དང༌། བྱམས་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆུ་དག་གིས་བཀྲུ་ཞིང་རྣམ་པར་སྦྱང་བར་བྱའོ། །རིམ་པ་དེ་དག་གིས། དབེན་ཞིང་མི་གཡོ་ཞི་བ་དང༌། །དམིགས་པ་དག་ལ་གཞོལ་བ་དང༌། །ལས་སུ་རུང་ཞིང་མཉེན་ཤེས་ནས། །དེ་ལ་ལེགས་པར་བཏང་སྙོམས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་དབེན་པ་ནི་བཀྲ་བས་སོ། །མི་གཡོ་བ་ནི་མི་གཡེང་བས་སོ། །ཞི་བ་ནི་ནང་དུ་བསྡུ་བས་སོ། །དམིགས་པ་དག་ལ་གཞོལ་བ་ནི་དམིགས་པ་མཐའ་དག་ལ་འཇུག་པས་སོ། །ལས་སུ་རུང་བ་ནི་དགའ་མགུར་འཇུག་པས་སོ། །མཉེན་པ་ནི་ང་རྒྱལ་དང་ཁེངས་པ་མེད་པས་སོ། །སེམས་དེ་ལྟར་བསྒྲིམ་པ་མེད་ཀྱང་ལམ་ལོག་པ་དེ་དག་ཏུ་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་བར་ཤེས་ནས་དེ་ལ་ལེགས་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་གཞག་པར་བྱའོ། །བློ་གྲོས་མཉམ་གཞག་འོག་ཏུ་ནི། །ཐ་སྙད་སྒོ་ནས་གཟུང་བྱ་ཡི། །ཆོས་རྣམས་དངོས་པོ་འདི་དག་ལ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་འདི་ལྟར་བརྟག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་དེའི་སེམས་ཀྱི་བློ་གྲོས་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་དེའི་འོག་ཏུ་ཐ་སྙད་ཀྱི་སྒོ་ནས་གཟུང་བར་བྱ་བ་
― DTG098_Page_0116 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཆོས་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་སྲ་བ་དང་གཤེར་བ་དང་ཚ་བ་དང་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འདི་ལྟར་བརྟག་པར་བྱའོ། །བློ་ཡིས་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ན། །འདི་དག་དོན་དམ་ཡོད་དམ་ཅི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བློས་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ན་དངོས་པོ་འདི་དག་དོན་དམ་པར་ཡང་འཐད་དམ་འོན་ཏེ་ཇི་ལྟར་སྙམ་པའོ། །གལ་ཏེ་ཡིན་ན་འདི་དེ་ཉིད། །གལ་ཏེ་གཞན་ན་དེ་བཙལ་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་དོན་དམ་པར་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་འདི་དག་ཡོད་པར་རིགས་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་ནི་དངོས་པོ་འདི་དག་ཉིད་དོན་དམ་པའི་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདི་དག་བརྟག་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར། འདི་དག་ལས་དོན་དམ་པའི་དེ་ཉིད་གཞན་ཡིན་ན་ནི་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བ་མེད་པའི་བློས་དེ་བཙལ་བར་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བས་སེམས་གདུངས་པས། །ཞི་བ་ནམ་ཡང་རྟོགས་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ནི་ཕལ་ཆེར་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གདུངས་བས་ལོག་པར་བཟུང་བ་ལ་དམ་དུ་ཉེ་བར་འཛིན་པ་ཡིན་པས་དེ་དག་གིས་ནི་ནམ་ཡང་ཞི་བ་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། །བམ་པོ་གསུམ་པ། དེ་ལ་མདོར་བསྡུ་ན། འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་ཆོས་ནི། །ཕུང་པོ་སྐྱེ་མཆེད་ཁམས་རྣམས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པ་རྣམས་སོ། །འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང་འཇིག་པ་དང་བྲལ་བ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། དེ་དག་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་ནི། ཀྱེ་མ་འདུ་བྱེད་མི་རྟག་སྟེ། །སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན། །སྐྱེས་ནས་འགག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། །དེ་དག་ཉེ་བར་ཞི་བ་བདེ། །ཞེས་དེ་ལྟར། ཉོན་མོངས་སྒྲིབ་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་བཤད། །ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་གང་ཡིན་དེ་དག་འདོད་པ་མིན། །ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་འདོད་ཆགས་
― DTG098_Page_0117 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེས་བུའི་འདོད་པ་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་དག་ནི་དེ་ལྟར་གནས་བཞིན་དུ། །བསྟན་པ་དག་ནི་དེ་ལ་འདུན་པ་འདུལ་བར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་བྱུང་བ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་བྱ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་གལ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟར་བག་ཆགས་བཅས་པ་ཡི། །ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་དྲི་མ། །སྤང་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་ལྡན་རྣམས་ལ། །རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རགས་པ་སྤངས་ན་དངོས་པོར་འཛིན་པ་ཕྲ་མོ་དང་བྲལ་པར་སླ་བས། དེའི་ཕྱིར། རགས་ཕྱིར་དང་པོ་ཁོ་ནར་ནི། །གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྟག་པར་བྱ། །དེ་ལའང་དང་པོར་འབྱུང་བ་རྣམས། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། གནས་པ་ཁྱོན་ཆེ་བ་དང༌། བློ་རྩིང་གེ་མའི་གཟུང་བ་ཡིན་པས་རགས་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་ཁོ་ནར་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྟག་པར་བྱའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ལའང་དང་པོར་འབྱུང་བ་རྣམས་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་ཏེ། འབྱུང་བ་རྣམས་པས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་གཟུགས་རྣམས་ཆ་ཕྲ་བས་དེའི་ཕྱིར། །རགས་ཕྱིར་དང་པོ་ཁོ་ནར་ནི། །འབྱུང་བའི་གཟུགས་རྣམས་བརྟག་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། འདིར་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་དག །དོན་དམ་པར་ན་འབྱུང་བ་ཡི། །ངོ་བོ་ཉིད་མིན་བྱས་ཕྱིར་དང༌། །རྒྱུ་ལྡན་སོགས་ཕྱིར་ཤེས་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདིར་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ནི་དེ་ཉིད་ཤེས་པ་ཚོལ་བའི་སྐབས་འདིར་རོ། །འདིར་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། ས་ལ་སོགས་པ་དག་ཅེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏོས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་དེ་ཆུ་ལ་སོགས་པ་འོག་མ་དག་གི་དང་པོར་སྨོས་པའི་ཡན་ལག་གིས་བསྡུས་པ་སྤྱིར་བསྡུ་བའི་དོན་ཏེ། སོགས་པའི་སྒྲས་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་རྣམས་ཀྱང་བསྡུའོ། །དོན་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་ཏེ། བརྟག་པར་བྱ་བ་དང་གོ་བར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG098_Page_0118 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་མཆོག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་སྒྲ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པ་ཞེས་བསྡུ་བ་ནི་དེ་དོན་ཡང་ཡིན་ལ་དམ་པ་ཡང་ཡིན་པས་དོན་དམ་པའོ། །ཡང་ན་དམ་པའི་དོན་ཏེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་དོན་ཡིན་པས་དམ་པའི་དོན་ཏོ། ཡང་ན་དོན་དམ་པ་དང་མཐུན་པ་སྟེ་དོན་དམ་པ་རྟོགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཤེས་རབ་ལ་དོན་དམ་པ་དེ་ཡོད་པས་དོན་དམ་པ་དང་མཐུན་པའོ། །དོན་དམ་པར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པ་དེ་ཉིད་དུའང་དོན་དམ་པར་རོ། །འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་ཉིད་དུ་འབྱུང་བའམ་གཞན་འབྱུང་བར་བྱེད་པས་འབྱུང་བ་དག་གོ །ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་བ་འདི་ཉིད་ས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་འབྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །མིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགག་པ་སྟོན་པའི་སྒྲ་སྟེ། མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །གང་ཞིག་ཅི་ཞིག་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ས་ལ་སོགས་པ་དག་དོན་དམ་པར་ན་འབྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །འདིར་མིན་ཞེས་བྱ་བའི་དགག་པ་འདི་ནི་མེད་པར་དགག་པའི་དོན་དུ་གཟུང་གི་མ་ཡིན་པར་དགག་པའི་དོན་དུ་ནི་མི་གཟུང་ངོ༌། །མེད་པར་དགག་པ་དང་མ་ཡིན་པར་དགག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་པར་དགག་པ་ནི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དགག་པས་དེ་དང་འདྲ་བ་དེ་ལས་གཞན་པའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་འདི་བྲམ་ཟེ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགག་པས་བྲམ་ཟེ་དེ་འདྲ་བ་དེ་ལས་གཞན་པ་བྲམ་ཟེ་མ་ཡིན་པ་དཀའ་ཐུབ་དང་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པས་དམན་པའི་དམངས་རིགས་ཡིན་པར་བསྒྲུབས་པ་ལྟ་བུའོ། །མེད་པར་དགག་པ་ནི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཙམ་ཞིག་འགོག་པར་ཟད་ཀྱི་དེ་དང་འདྲ་བ་དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་བྲམ་ཟེས་ཆང་བཏུང་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཙམ་ཞིག་འགོག་པར་ཟད་ཀྱི་དེ་ལས་གཞན་པའི་བཏུང་བ་བཏུང་ངོ་ཞེའམ་མི་བཏུང་ངོ་ཞེས་མི་བརྗོད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ན་འདིར་ན་འཇིག་རྟེན་པས་ཡོངས་སུ་བཏགས་པའི་ས་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པར་ན་འབྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་དགག་པ་ཙམ་ཞིག་བྱེད་པར་ཟད་ཀྱི་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའམ། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་མི་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ས་ལ་སོགས་པ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་ཡིན་
― DTG098_Page_0119 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ། དོན་དམ་པར་ན་འབྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཆོས་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་བསྡུས་པ་ནི་ཕྱོགས་ཡིན་ཏེ། རིགས་པ་ལ་མཁས་པ་དག་ན་རེ་གཞན་ལ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདིར་གཞན་དག་གིས་བརྒལ་བ་ཁྱེད་ཅག་གི་སྟོན་པའི་ཚིག་ལས་འདི་སྐད་ཅེས། ཀྱེ་བྲམ་ཟེ་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་སུ་རུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་ལ། །ཁྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ཁས་བླངས་ནས་དེ་ཉིད་འགོག་པར་བྱེད་ན་ཁས་བླངས་པས་གནོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ལ་འཇུག་པ་ཉིད་ནི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་སུམ་ཡིན་པར་གྲགས་ཏེ། མཐོང་བ་ལས་ལྷག་པའི་ཚད་མ་གཞན་མེད་ལ། ཁྱེད་དང་ཉིད་ཀྱི་མིག་གིས་ཀྱང་འབྱུང་བའི་དབྱིབས་དང། གཟུགས་དག་མཐོང་ཞིང་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རེག་པ་རྩུབ་པ་དག་ཀྱང་ཚོལ་ལ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཉེ་བར་གཟུང་བ་ཡོད་བཞིན་དུ་དེ་དག་འགོག་པ་ལ་མངོན་སུམ་གྱིས་ཀྱང་གནོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་དག་དང༌། དེ་དག་གི་སྲ་བ་དང་གཤེར་བ་དང་ཚ་བ་དང་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དག་ནི་རི་ཁྲོད་པ་དང་གདོལ་པ་ཡན་ཆད་ལ་ཡང་གྲགས་ཏེ། དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་གྲགས་པའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པས་གྲགས་པས་ཀྱང་གནོད་དོ་ཞེ་ན། བཤད་པར་བྱ་སྟེ་དོན་དམ་པར་ཞེས་སམ་བཅས་པའི་ཁྱད་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཁས་བླངས་པ་དང་མངོན་སུམ་དང་གྲགས་པའི་གནོད་པ་མེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདེན་པ་གཉིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་མཛད་ལ། དོན་དམ་པར་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡང་ཀཽ་ཤི་ཀ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་
― DTG098_Page_0120 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིན་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པས་དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱང་མེད་ན་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལྟག་ལ་ཡོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཁས་བླངས་པས་གནོད་པ་ཡང་མེད་དོ། །མངོན་སུམ་གྱིས་གནོད་པ་ཡང་མེད་དེ། ཡུལ་རྣམས་ལོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དབང་པོ་རྣམས་བླུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ནུས་པ་མེད་པ་བཞིན་དུ་ཡང་རབ་རིབ་ཅད་ལ་སྐྲ་དང་སྦྲང་མ་དང་སྦྲང་བུ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་ལྟ་བུ་དང༌། བྲག་ཅ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་མངོན་སུམ་ཡང་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་གང་ལ་ཅི་ཞིག་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ན་དེས་གནོད་པར་འགྱུར། གྲགས་པའི་གནོད་པ་ཡང་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ན་མི་ཤེས་པའི་ལིང་ཏོག་གིས་མདོངས་པ་ཡིན་པས་དོན་དམ་པར་དཔྱད་པའི་སྐབས་སུ་དེ་ནི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བརྟག་པ་དག་ལ་དམུས་ལོང་མ་བརྟགས་པ་བཞིན་དུ་མི་རྟོགས་པས་གྲགས་པའི་གནོད་པ་མེད་དོ། །འོ་ན་དོན་དམ་པ་ནི་གང་དག་བློ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་ཡིན་ལ། དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དགག་པ་ནི་ཡི་གེའི་ཡུལ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དགག་པ་མེད་པར་མི་འགྱུར་རབ་ཞེ་ན། དོན་དམ་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་ལ་གཅིག་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་སྤྲོས་པ་མེད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པར་འཇུག་པ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ། འདིར་དེ་དམ་བཅས་པའི་ཁྱད་པར་ཉིད་བཟུང་བས་ཉེས་པ་མེད་དོ།། གལ་ཏེ་རང་གི་ཕྱོགས་བཞག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་གྱི་ཕྱོགས་སུན་འབྱིན་པའི་ཅོ་འདྲི་བ་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཕྱོགས་ལ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེས་ན་ཅོ་འདྲི་བ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། རེ་ཞིག་དེ་ལྟར་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐྱོན་མེད་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །རིགས་པ་ཅན་དག་གཏན་ཚིགས་མེད་པ་ནི་ཚད་མ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་ཀུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དམ་བཅས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་ཤེས་པར་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ཉེ་བར་
― DTG098_Page_0121 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇོག་པ་ནི་བྱས་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་བྱས་པ་ཉིད་དེ། དེའི་ཕྱིར་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་དུ་ཕྱིར་ཞེས་སྨོས་སོ། །འོ་ན་གཏན་ཚིགས་འདི་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། མངོན་པར་གསལ་བ་སྨྲ་བ་ལ་འདི་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྐབས་འདི་ཉིད་དུ་འོག་ནས་མངོན་པར་གསལ་བ་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་བསྟན་པ་ནི་གང་དང་གང་བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་དང་དེ་འབྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཤེས་པ་ཇི་ལྟར་བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། མཐོ་རིས་དང་བྱང་གྲོལ་ལ་སོགས་པའི་རྟོག་གེས་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཤེས་པ་ཡང་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འབྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགག་པ་ཡང་མེད་པར་དགག་པའི་དོན་ཉིད་དང་སྦྱར་རོ། །ཚུལ་གསུམ་པའི་རྟགས་ལས་འདིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་མ་བསྟན་པ་ནི་འདིར་སྨྲ་བར་འདོད་པའི་ཚུལ་གཉིས་ཁོ་ནའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་ཐ་སྙད་བྱེད་དོ། །ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པར་ཟད་ཀྱི། དེ་དང་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་གང་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་གཞན་རྡུལ་ཕྲན་ཙམ་ཡང་མེད་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་དེས་ན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་པའི་དཔེ་དང་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པ་མ་བྱས་སོ། །གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ལྡན་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། རྒྱུ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་ལྡན་པའོ། །རྒྱུ་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་ནི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དོ། །སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་དངོས་པོ་ཉིད་དང༌། ཤེས་བྱ་ཉིད་དང༌། བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་གཞན་དག་ཀྱང་གཟུང་ངོ༌། །འདིར་ཡང་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་དུ་ཕྱིར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། །གང་དང་གང་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་ཉིད་དང༌། ཤེས་བྱ་ཉིད་དང༌། བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་དེ་ནི་
― DTG098_Page_0122 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་དོན་དམ་པར་ན་འབྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་ཕྱོགས་འདིས་ཚད་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་པར་བཤད་པར་བྱའོ། །འདིར་གང་དག་གོ་སླ་བ་དང་རྣམ་པར་བཤད་ཟིན་པའི་དོན་དེ་དག་ནི་འོག་ནས་ཀྱང་ཡི་གེ་མངས་ཀྱིས་དོགས་ནས་རྣམ་པར་མི་འཆད་དོ། །སྤྱིར་དགག་པ་བསྟན་ནས་དེ་དག་བྱེ་བྲག་ཏུ་དགག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ས་ནི་སྲ་བའི་ངོ་བོ་མིན། །འབྱུང་བ་ཉིད་ཕྱིར་རླུང་བཞིན་ནོ། །ས་ཡི་ལས་ནི་འཛིན་མ་ཡིན། །བྱས་པ་ཉིད་ཕྱིར་ཆུ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་དང་ཆོས་མངོན་པ་ལ་སོགས་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས་སའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྲ་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ལས་ནི་བརྟན་པར་བྱེད་པར་བསྟན་པས་དེ་དག་དགག་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་རྣམ་པ་གཉིས་ཉེ་བར་བཀོད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་ལས་ལོགས་ཤིག་ནས་ཞེས་བྱ་བ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དག་ལས་སའི་མཚན་ཉིད་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བཀར་ཏེ་བསྟན་པར་ནི་ཇི་ལྟར་ཡང་མི་ནུས་ལ། ལས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་དེ་བཞིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དཔྱད་པ་ན། མེད་ཀྱང་གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་དུ། །ས་ཡི་དངོས་ཉིད་སྲ་སྙམ་ན། །རྣལ་འབྱོར་པ་དག་དེ་ལ་ནི། །འབྱུང་དང་འབྱིང་བ་མི་རིགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་དེའི་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་པར་སེམས་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་དག་ས་ལ་ཆུ་ལ་བྱ་བ་བཞིན་དུ་སྟེང་དུ་འབྱུང་བ་དང་འོག་ཏུ་འབྱིང་བ་དག་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་བསམ་གཏན་གྱི་མཐུས་སྲ་བ་ཉིད་ཀྱང་གཤེར་བ་ཉིད་དུ་སྒྱུར་བར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་པ་ཡི་བསམ་གཏན་མཐུས། །ས་ནི་གཤེར་བ་ཉིད་མི་རིགས། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་ལ་འགྱུར་མེད་ཕྱིར། །ཡང་ན་དེ་ཉིད་སྲ་མ་ཡིན། །ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འགྱུར་བ་མེད་པ་ཡིན་པས་སུས་ཀྱང་ནམ་ཡང་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་གལ་ཏེ་རྣལ་འབྱོར་པ་དག་གིས་སའི་སྲ་བ་ཉིད་གཞན་དུ་བསྒྱུར་དུ་རུང་ན་ནི་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྲ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཇི་ལྟ་བུར་རུང་བར་འགྱུར། དེ་བཞིན་ཆུ་དང་
― DTG098_Page_0123 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེ་རླུང་དག །གཤེར་ལ་སོགས་པའི་དངོས་ཉིད་མིན། །དེ་དག་ལས་ཀྱང་སྡུད་པ་དང༌། །སྨིན་དང་གཡོ་བར་བྱེད་མི་རིགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུ་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྲ་བ་དང་གཤེར་བ་དང་ཚ་བ་དང་ཡང་བ་ཉིད་ཡོད་པས་དེ་དག་གི་རང་གི་མཚན་ཉིད་འབའ་ཞིག་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་བསྟན་པར་དཀའོ། །ལས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ལ་ཆ་མཉམ་པར་ཡོད་དེ་ཁ་ཅིག་ལ་ལྷག་པར་སྣང་བ་ནི་རྣམ་པར་རྨོངས་པ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱང་འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་དང་གཟུགས་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྫས་བརྒྱད་འདུས་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་གང་གིས་སོ་སོ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ལས་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་འབའ་ཞིག་པ་ནི་གང་ལ་ཅི་ཡང་མེད་ལ། ལས་འབའ་ཞིག་པ་ཡང་གང་ལ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་ན་དེ་དག་འབྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་བཞིན་དུ་ཡང་གལ་ཏེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པར་སེམས་ན། རྣལ་འབྱོར་པ་དག་གཏིང་དང་ཕ་རོལ་གྱི་མུ་མེད་པའི་ཆུ་ལ་སའི་སྟེང་བཞིན་དུ་རྒྱུ་བ་དང༌། ནགས་མེས་མཆེད་པ་ཡང་བ་མོ་དང་མུ་ཏིག་ལྟར་བསིལ་བ་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་དང༌། བྲག་གི་རྩེ་མོ་རྣམ་པར་འཇོམས་པའི་རྣམ་པར་འཐོར་རླུང་དག་ཀྱང་སོར་མོའི་རྩེ་མོས་མི་གཡོ་བར་བྱེད་པ་དག་ཇི་ལྟར་རུང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། ལས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྡུད་པ་ནི་གཟུངས་བྱེད་པའོ། །སྨིན་པ་ནི་དྲོ་བའོ། །གཡོ་བ་ནི་འགུལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། །འདིར་ཁ་ཅིག་གིས་སྨྲས་པ། རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པའི་མཐུའི་བྱེ་བྲག་གིས། དངོས་པོ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་རྫས་རྣམས་ལ་གང་དུ་འགྲོ་བར་འདོད་པ་དག་ཏུ་འགྲོ་བ་འགྲུབ་པར་ཟད་ཀྱི། དངོས་པོ་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐོགས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་ན་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ལས་ལངས་པ་དང༌། སྲོག་ཆགས་གཞན་དག་
― DTG098_Page_0124 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་རང་གི་གནས་ལ་སོགས་པ་ན་གནས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་ཐོགས་པར་ཡང་མཐོང་བས་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྟོག་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་པ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ལས་ལངས་པ་དག་གི་མོས་པའི་དབང་གིས་ན་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཡང་ལུས་ལ་ཐོགས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མི་རུང་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མོས་པའི་མཚན་མ་མ་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁར་འདུ་ཤེས་པ་མུན་པ་ལ་སོགས་པའི་ནང་དུ་ཀ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཐོགས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཤེལ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱང་ནུལ་དག་ལ་ཆུར་འདུ་ཤེས་པ་ཡང་ལོག་པ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། མོས་པ་ཡང་གཞན་ལ་འདོད་པའི་ཁྱད་པར་ཡང་གཞན་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པའི་མོས་པས་ཟད་པར་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ཁོ་ནར་མོས་པར་བྱེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་འབའ་ཞིག་ལ་དེ་ལྟར་སྣང་བར་ཟད་ཀྱི། གཞན་སུ་ལ་ཡང་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང༌། དངོས་པོ་གཞན་དག་ནམ་མཁའ་ཉིད་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ནི་རྣལ་འབྱོར་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུས་ས་ཡང་གཤེར་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། །མོས་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་དེ། རྩིག་པ་དང་ར་བ་དང་རི་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཐལ་བྱུང་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཆུ་ཡང་སྲ་བ་ཉིད་དུ་བྱེད་དེ། ཆུ་ལ་ཡང་ས་ལ་བྱ་བ་བཞིན་དུ་མི་འགྱུར་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མེ་ཡང་བསིལ་བ་ཉིད་དུ་བྱེད་དེ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་བསྲེག་བྱ་འབར་བ་དག་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རླུང་གི་གཡོ་བ་ཡང་ཐོགས་པར་བྱེད་དེ། རྣམ་པར་འཐོར་རླུང་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དག་ཀྱང་སོར་མོ་གཅིག་གིས་གནོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་སྟོན་པར་ཡང་བྱེད་དེ། རི་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་བདག་ཉིད་ལྷུང་བཟེད་དང༌། ཆོས་གོས་དང༌། ཡོ་བྱད་དག་དང་བཅས་བཞིན་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་
― DTG098_Page_0125 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏུ་ནི་གཞན་དག་ཁོ་ན་སྟོན་ཏེ། དཔེར་ན་ཡི་དགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆུ་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་རང་དང་གཞན་གཉིག་སྟོན་ཏེ། དཔེར་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་མེ་འབར་བ་ལ་སོགས་པ་ཞི་བར་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་མོས་པ་ཙམ་ཁོ་ནར་ཟད་ན་ནི་དངོས་པོ་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བས་མེའི་གདུང་བ་ཡང་ཞི་བར་མི་འགྱུར་ལ། སྐོམ་པ་ཡང་ངོམས་པར་མི་འགྱུར་བའི་རིགས་ན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ཤེལ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱང་ནུལ་དག་ལ་ཆུར་འདུ་ཤེས་པ་ནི་ལོག་པ་ཡིན་པས་དཔེར་མི་རུང་ངོ༌། །ཟད་པར་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་དག་དོན་དམ་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ཡང་ས་ལ་སོགས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་བོ། །ཁ་ཅིག །འབྱུང་བ་མཁའ་རླུང་མེ་ཆུ་ས། །ཡོན་ཏན་དག་ནི་ལྷག་པ་ཡིན། །སྒྲ་དང་རེག་པ་གཟུགས་དང་རོ། །དྲི་དང་དེ་ཡི་ཡོན་ཏན་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བར་འདོད་པས་དེ་དགག་པའི་ཕྱིར། རླུང་ལ་སོགས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ། །ཡོན་ཏན་མཉམ་པར་མི་འདོད་མིན། །ལུས་ཀྱི་དབང་པོས་དམིགས་ཕྱིར་དང༌། །འབྱུང་བ་ཡིན་ཕྱིར་ས་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། རླུང་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་ཐམས་ཅད་ཡོན་ཏན་ཆ་མཉམ་པ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ཀྱི་དབང་པོས་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འབྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ས་བཞིན་ནོ། །ནམ་མཁའ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལ་ལ་ཡོན་ཏན་ཁ་ཅིག་ཤས་ཆེ་བ་ཡོད་དོ། །ལ་ལ་ཡོན་ཏན་ཁ་ཅིག་བག་ལ་ཞ་སྟེ། ཧ་ཅང་ཆ་ཕྲ་བའི་ཕྱིར་ངེས་པར་གཟུང་བར་མི་ནུས་སོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ལ། རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཁོ་ནར་ཡང་འདོད་དེ། འདི་ལྟར་གང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་བཤིག་ཀྱང་དེའི་བློ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེའི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། ས་ལ་སོགས་པ་རྫས་ཡོད་མིན། །ཚོགས་པའི་ཡན་ལག་མིན་མེད་ཕྱིར། །གང་དག་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ། །རྫས་ཡོད་མ་མཐོང་ནགས་ཚལ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ས་ལ་སོགས་པ་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆུ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་པའི་ཡན་ལག་མ་
― DTG098_Page_0126 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏོགས་པར་ས་ཞེས་བྱ་བ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཚོགས་པའི་ཡན་ལག་མ་བཟུང་ན་གཟུང་དུ་མེད་པ་དེ་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ནགས་ཚལ་བཞིན་ནོ། །ཤིང་དྷ་བ་དང་སེང་ལྡེང་དང༌། པ་ལ་ཤ་ལ་སོགས་པ་མ་གཏོགས་པར་ནགས་ཚལ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུང་དུ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །འདུས་པ་ལ་ནི་ནགས་ཚལ་ཞེས་ཐ་སྙད་གདགས་སུ་རུང་ངོ༌། །གང་གི་ཕྱིར་ས་ལ་སོགས་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་གྲོས་ཀྱང་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་པའི་ཕྱིར་ནགས་ཚལ་གྱི་བློ་བཞིན་པས་དེའི་ཕྱིར། ས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་གྱི་བློ། །དེ་ཡང་རྫས་ཡོད་མ་ཡིན་འདོད། །རྒྱུ་དང་བཅས་ཕྱིར་འཇིག་པའི་ཕྱིར། །ནགས་ཚལ་ལ་སོགས་བློ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །སྒྲ་ནི་གནས་དང་བྱེད་པ་དང༌། རྩོལ་བ་དག་ལས་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་གང་གིས་ས་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པའི་སྒྲ་དེ་ཡང༌། ས་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པའི་སྒྲ། །བརྗོད་པ་རྫས་སུ་མི་འདོད་དེ། །མཉན་པ་ཡིན་ཕྱིར་དམག་ལ་སོགས། །སྟོན་པའི་སྒྲ་དག་མི་འདོད་བཞིན། །འདིར་བྱེ་བྲག་པ་དག་ཕྱིར་ཟློག་པར་བྱེད་དེ། གང་དག་ལ་ནགས་ཚལ་དང་དམག་ལ་སོགས་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་སྐྱོན་འདི་ལྟ་བུར་འགྱུར་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཚིག་ལས་ཕྲད་པ་རྣམས་ཀྱི་རྫས་ཞེས་འབྱུང་བས་ནགས་ཚལ་ལ་སོགས་པ་དག་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདི་ན་ཤིང་པ་ལ་ཤ་ནགས་ཚལ་རྩོམ་པ་ནི་ཕྲད་པ་དང་བཅས་པས་ཤིང་པན་ད་ན་དང་ལྷན་ཅིག་སྦྱོར་བར་འགྱུར་རོ། །ཤིང་པ་ལ་ཤ་དང་པན་དན་གཉིས་ཀྱང་ཕྲད་པ་དང་བཅས་པས་ཤིང་དྷ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྦྱོར་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གླང་པོ་ཆེ་དམག་རྩོམ་པ་ན་ཡང་ཕྲད་པ་དང་བཅས་པས་རྟ་དང་ལྷན་ཅིག་སྦྱོར་བར་འགྱུར་བ་གླང་པོ་ཆེ་དང་རྟ་གཉིས་དང་ཕྲད་པ་དང་བཅས་པས་ཤིང་རྟ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྦྱོར་བར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་ནགས་ཚལ་དང་དམག་ལ་སོགས་པ་དག་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཀྱི་དཔེ་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བས་སྟོང་པས་དཔེ་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གྲངས་ཅན་དག་ཀྱང་འདི་སྐད་ཅེས་ཟེར་ཏེ། གྲངས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ངེས་
― DTG098_Page_0127 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་གྲངས་ནི་གཅིག་བུ་པའོ། །མ་ངེས་པའི་གྲངས་ནི་ཉི་ཤུ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་མ་ངེས་པ་རྫས་དུ་མ་དག་ལ་ངེས་པའི་གྲངས་སུ་འཇུག་པ་དེའི་ཚེ་ན་ནགས་ཚལ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཡོད་པས། ནགས་ཚལ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། གྲངས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་དང་སྒྲ་ཡང་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར། ནགས་ཚལ་གྱི་བློ་དང་སྒྲའི་དཔེ་དག་ས་ལ་སོགས་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་དཔེར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་བྱེ་བྲག་པ་དག་ལ་སྐྱོན་འདོགས་པ་ལྟར་སྣང་བ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། པ་ལ་ཤ་པན་དྷ་ལ་སོགས་པ། །ནགས་ཚལ་རྩོམ་པ་ཡིན་མི་འདོད། །རྒྱུ་ལྡན་ལ་སོགས་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས། །དཔེར་ན་རྩ་བ་ལ་སོགས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཤིང་པ་ལ་ཤ་དང་པན་དྷ་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་ནགས་ཚལ་རྩོམ་པ་ཡིན་པར་མི་འདོད་དེ། ཇི་ལྟར་པ་ལ་ཤ་ལ་སོགས་པ་ནི་ནགས་ཚལ་གྱི་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་གི་ཡན་ལག་ནི་རྩ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ། ཡན་ལག་ཉིད་ཡིན་པར་འདྲ་བཞིན་པ་ལས་པ་ལ་ཤ་ལ་སོགས་པ་ནི་ནགས་ཚལ་རྩོམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། རྩ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད། དེའི་ཕྱིར་པ་ལ་ཤ་དང་པན་དྷ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་ནགས་ཚལ་རྩོམ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་ཏེ། དཔེར་ན་རྩ་བ་དང་སྡོང་བུ་དང་ལོ་མ་དད་འདབ་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ཤིང་དྷ་བ་དང༌། པ་ལ་ཤ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ནགས་ཚལ་ཡན་ལག་ཅན་སོ་སོའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ལྟར་ངེས་པར་གཟུང་དུ་རུང་སྟེ། ཡན་ལག་དེ་དག་མེད་པར་ཡན་ལག་ཅན་ནགས་ཚལ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་པ་ལ་ཤ་ལ་སོགས་པ་ནི་ནགས་ཚལ་རྩོམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། རྩ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བཤད་པ། ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ནགས་ཚལ་ནི། །པ་ལ་ཤ་ལ་སོགས་བརྩམས་མིན། །དེ་དག་རེ་རེར་མ་རྫོགས་ཕྱིར། །ཡལ་ག་ལ་སོགས་གང་ཡིན་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡན་
― DTG098_Page_0128 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལག་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་ཡན་ལག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་ཅན་ནོ། །ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ནགས་ཚལ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་པ་ལ་ཤ་ལ་སོགས་པས་བརྩམས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དམ་བཅའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། པ་ལ་ཤ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་རེ་རེ་ལ་ནགས་ཚལ་དེ་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་ཡལ་ག་དང་ཡལ་ག་ཕྲ་མོ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་ནགས་ཚལ་ཞེས་བྱ་བ་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། ནགས་ཚལ་དེ་ཡལ་ག་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གིས་བརྩམས་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་པ་ལ་ཤ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་རེ་རེ་ལ་ཡང་ནགས་ཚལ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། དེ་དེ་དག་གིས་བརྩམས་པ་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་པས་ནགས་ཚལ་ལ་སོགས་པ་དག་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་པ་དག་གི་ཕྱོགས་ལ་དཔེའི་སྐྱོན་ཡང་མི་འཐད་དོ། །གཉིས་པ་གྲངས་ཅན་གྱི་ཕྱོགས་ལ་ཇི་ལྟར་དཔེའི་སྐྱོན་མེད་པ་དེ་དེ་ལྟར་འདི་བརྗོད་དེ། ནགས་ཚལ་སྒྲ་ནི་མ་ངེས་པ། །དུ་མའི་རྫས་གྲངས་འཇུག་པ་ཡིན། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བློས་བརྟག་ཕྱིར། །བུམ་བཟངས་ལ་སོགས་སྒྲ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ནགས་ཚལ་གྱི་སྒྲ་ནི་པ་ལ་ཤ་ལ་སོགས་པ་མ་ངེས་པ་དུ་མའི་རྫས་ཀྱི་གྲངས་བརྗོད་པ་ལ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དམ་བཅའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བློས་བརྟག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་དང༌། ཟངས་དང༌། ཕྲུ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་གཅིག་ལ་སོགས་པར་ངེས་པར་གྲངས་ལ་འཇུག་པའི་སྒྲ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་རིགས་པའི་སྒོ་ནས་ས་ལ་སོགས་པ་དག་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དང་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་གནས་སོ། །ལུང་གི་སྒོ་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནང་གི་སའི་ཁམས་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་སའི་ཁམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་དང༌། གཉིས་སུ་མེད་པ་དང༌། གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པ་དང༌། འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཅིང༌། དེ་བཞིན་དུ། བློ་ཡིས་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ན། །གང་ཕྱིར་དངོས་ཉིད་གཟུང་མེད་པ། །དེ་ཕྱིར་དབྱུང་བ་མེད་པ་དང༌། །དངོས་ཉིད་མེད་པར་ང་སྨྲའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིར་ཆོས་
― DTG098_Page_0129 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མངོན་པ་བདག་གིས་སྨྲས་པ། འབྱུང་བའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་རྒྱུར་བྱས་ནས་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ན་གང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ནི་དེ་རྒྱུར་བྱས་ནས་ཅི་ཡང་མི་འབྱུང་སྟེ། དཔེར་ན་རི་བོང་གི་རྭ་དག་བཞིན་ནོ། །འབྱུང་བ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་པ་ལས་ནི་ཁ་དོག་དང༌། དབྱིབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་གང་མིག་གིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་དག་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་རྟོག་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་དེ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་བྱིས་པ་རྣམས་ནི་སྒྱུ་མ་དང་སྨིག་རྒྱུ་དང༌། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལྟ་བ་རྣམ་པར་རྨོངས་ལ། འཕགས་པ་རྣམས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྒོམ་པ་ལ་གནས་པ་དག་ཀྱང་རེ་ཞིག་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཐོགས་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ནུབ་ཅིང་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དང༌། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དག་བསྒོམ་པ་གོམས་པར་འཇུག་ཏུ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སྤོང་བར་འགྱུར་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྒོམས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་བསྒོམ་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་གཟུགས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། དེ་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཤད་པ། གང་ཕྱིར་གཟུགས་ནི་དོན་དམ་དུ། །མིག་གི་དབང་པོའི་གཟུང་བ་མིན། །བསགས་ཕྱིར་དཔེར་ན་སྒྲ་བཞིན་དང༌། །འབྱུང་ལས་གྱུར་ཕྱིར་དེ་ཉིད་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་མིག་གི་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་ནི་དོན་དམ་པར་ན་མིག་གི་དབང་པོའི་གཟུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དམ་བཅའོ། །མིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བལྟ་བའི་ཕྱིར་མིག་སྟེ། དོན་རྣམས་གསལ་བར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། །དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པ་འདི་ལས་རང་གི་ཡུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་འབྱེད་པའི་སྒོ་ནས་
― DTG098_Page_0130 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབང་བྱེད་པས་དབང་པོའོ། །གཟུགས་ནི་དེས་གཟུང་ཞིང་བརྟག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བསགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྫས་བརྒྱད་བསགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དཔེར་ན་སྒྲ་བཞིན་ནེ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་སྒྲ་དེ་ཉིད་བཞིན་ཏེ། གཟུགས་དང་སྒྲ་གཉི་ག་བསགས་པ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་པར་འདྲ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ནི་མིག་གི་ཡུལ་ཡིན་ལ། སྒྲ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། །ཡང་རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་ན། གཟུགས་ནི་མིག་གིས་གཟུང་མིན་ཏེ། །འབྱུང་ལས་གྱུར་ཕྱིར་རང་གཟུགས་བཞིན། །བདེ་ལ་སོགས་འབྱུང་རྒྱུ་ཕྱིར་དང༌། །བརྗོད་བྱ་ཡིན་ཕྱིར་རོ་སོགས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ནི་མིག་གིས་གཟུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རང་གི་གཟུགས་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། ཁྱེད་ཀྱི་ལུང་ལས་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་ཐམས་ཅད་མིག་གི་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་རང་གི་གཟུགས་དང་གཞན་གྱི་གཟུགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། དེ་ལ་འདིར་ནི་གཞན་གྱི་གཟུགས་ཆོས་ཅན་ཉིད་དུ་གཟུང་ངོ༌། །དེ་མིག་གིས་གཟུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཆོས་སོ། །འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །རང་གི་གཟུགས་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་སྟེ། འདི་ལྟར་མིག་གི་རང་གི་གཟུགས་ནི་ཨུཏྤལའི་འདབ་མ་ལྟར་སྔོ་བ། འབྲས་བུ་ཅུང་ཟད་བཀྲ་བ། རྫི་མ་བུང་བའི་ཚོགས་ལྟར་གནག་ཅིང་མཛེས་པས་བཀབ་པ། མིག་སྨན་གྱི་རྡུལ་མཛེས་པས་མདོག་བསྒྱུར་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་མིག་གི་གཟུགས་ཀྱང་མིག་ཉིད་ཀྱིས་གཟུང་བ་མ་ཡིན་པ། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་གཟུགས་ཀྱང་མིག་དེས་གཟུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། གཞན་ཡང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་རོ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གཟུགས་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མིག་ཀྱང་ཡུལ་ཅན་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། དེ་དག་གི་སྒྲ་ཡང་དེ་དག་བརྗོད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་རྒྱུར་བྱས་ནས་གཟུགས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཏེ་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཟུགས་
― DTG098_Page_0131 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་འབྱུང་འགྱུར་མིན། །འབྱུང་ཕྱིར་མེ་ལ་སོགས་པ་བཞིན། །རྒྱུ་ལྡན་ལ་སོགས་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས། །ཡང་ན་སེམས་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། གཟུགས་ནི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མེ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ཏེ་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ནི་འབྱུང་བ་རྣམས་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་པའོ། །དེ་ཡང་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་འབྱུང་བའི་རང་གི་གཟུགས་བཞིན་ནམ། ཡང་ན་སེམས་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་རྣམས་མ་གཏོགས་པར་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་གཟུགས་དམིགས་སུ་མེད་དེ། འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་དག་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་འདིའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་སོ། །དེས་ནི་ཁ་དོག་དབྱིབས་དང་ནི། །བསགས་དང་ཕྲ་དང་རགས་སོགས་ཀྱི། །དབྱེ་བས་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དག །ཇི་སྙེད་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁ་དོག་གི་གཟུགས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། དམར་པོ་དང༌། དཀར་པོའོ། །དབྱིབས་ཀྱི་གཟུགས་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ་ཐུང་ངུ་དང༌། རིང་པོ་དང༌། ལྷམ་པ་དང༌། གྲུ་བཞི་དང། མཉམ་པ་དང༌། མི་མཉམ་པ་དང༌། མཐོན་པོ་དང༌། དམའ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ། །བསགས་པ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་བསགས་པའོ། །ཕྲ་བ་ནི་སྲོ་མ་དང་ཡུངས་ཀར་ལ་སོགས་པའོ། །རགས་པ་ནི་རི་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐག་རིང་བ་དང་ཉེ་བ་དང༌། ལྷ་དང༌། མི་དང། ངན་པ་དང༌། བཟང་པོ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གི་དབྱེ་བས་རྡུལ་ཕྲན་གྱི་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་སྙེད་གཞན་དག་གིས་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་རྣམས། ཇི་ལྟར་རིགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིས། །བཀག་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཟུགས་ནི་ཁ་དོག་མིན། །འབྱུང་ཕྱིར་མེ་ལ་སོགས་པ་བཞིན། །རྒྱུ་ལྡན་ལ་སོགས་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས། །ཡང་ན་སེམས་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་ཇི་ལྟར་རིགས་པའི་སྦྱོར་བས་བཀག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག །དགག་པའི་ཚུལ་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྒྲ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་
― DTG098_Page_0132 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟིན་པ་དང༌། མ་ཟིན་པ་དང་གཉི་གའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ། །དྲི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དྲི་ཞིམ་པ་དང༌། དྲི་མི་ཞིམ་པ་དང༌། དྲི་མི་མཉམ་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་སོ། །རོ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། མངར་བ་དང༌། སྐྱུར་བ་དང༌། ཁ་བ་དང༌། ལན་ཚྭ་དང༌། ཚ་བ་དང༌། བསྐ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རེག་པ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་སྟེ། ལྕི་བ་དང༌། ཡང་བ་དང༌། གྲང་བ་དང༌། འཇམ་པ་དང༌། རྩུབ་པ་དང༌། བཀྲེས་པ་དང༌། སྐོམ་པ་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་དག་གི་བྱེ་བྲག་ལས་སོ། །དེ་དག་དགག་པའི་ཚུལ་ཡང་དེ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གང་ཕྱིར་སྒྲ་ནི་དོན་དམ་དུ། །རྣ་བའི་དབང་པོའི་གཟུང་བ་མིན། །བསགས་ཕྱིར་དཔེར་ན་གཟུགས་བཞིན་དང༌། །འབྱུང་ལས་གྱུར་ཕྱིར་དེ་ཉིད་བཞིན། །ཞེས་ཇི་ལྟར་རིགས་པའི་སྦྱོར་བ་དེས་བཀག་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། །བམ་པོ་བཞི་པ། །འདིར་སྨྲས་པ། གཟུགས་ནི་མིག་གི་ཡུལ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་དང་ལས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་རལ་གྲིས་བཅད་པ་གཅོད་པ་བཞིན་ནོ། །མིག་ལ་ཡང་བྱེད་པ་པོའི་ཐ་སྙད་ཡོད་དེ། མིག་གིས་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་ངོ་ཞེས་ཟེར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་བལྟ་བར་བྱ་བ་གཟུགས་ནི་ལས་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ནི་མིག་གིས་བལྟ་བར་བྱ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་དེ་ཡང་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། གལ་ཏེ་མིག་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་འཐད་ན་ནི་གཟུགས་ཀྱང་ལས་ཡིན་པར་འགྱུར་གྲང་ན། །དེ་ནི་མི་འཐད་དོ། །ཇི་ལྟར་མི་མཐད་ཅེ་ན། མིག་གི་དབང་པོ་དོན་དམ་དུ། །གཟུགས་ལ་བལྟ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ལས་གཞན་ཕྱིར། །དཔེར་ན་རི་ཡི་དབང་པོ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་མིག་དེ་ལ་བལྟ་བའི་མཐུ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ནི་གཉིད་ལོག་པ་དང་མྱོས་པ་དང་ཤི་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་དག་དང༌། མུན་ཁུང་དང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ཐམས་ཅད་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མི་མཐོང་ན་ནི་དེ་ལ་བལྟ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཚད་མ་རྣམ་པར་བཞག་གོ ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མཐོང་ངོ་ཞེ་ན་ནི། དམུས་ལོང་གིས་ཀྱང་གཟུགས་མཐོང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མིག་མ་ཉམས་པས་ཡིད་ཀྱིས་མཐོང་ངོ་ཞེ་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་མིག་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་
― DTG098_Page_0133 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་མིག་གིས་མཐོང་ངོ་ཞེ་ན་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཀུན་ཀྱང་འདོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་མིག་འབའ་ཞིག་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་གྱི། མཐོང་བ་ནི་གཟུགས་དང་སྣང་བ་དང་ནམ་མཁའ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཚོགས་པ་ལ་རག་ལུས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་མིག་འབའ་ཞིག་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་དཀའོ། །དེ་ལྟར་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱང་ག་ལ་ཡོད་པས་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །གང་དག་ཚོགས་པ་ལས་བལྟ་བའི་བྱ་བ་སྐྱེ་བས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་བལྟ་བའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བལྟ་བའི་བྱ་བ་སྐྱེས་པའི་མིག་གིས་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་འདོད་པ་དེ་དག་གི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་བཤད་པ། ཡང་ན་མིག་ནི་དོན་དམ་དུ། །གཟུགས་ལ་བལྟ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །རྣམ་ཤེས་དངོས་མེད་མི་སྐྱེའི་ཕྱིར། །པགས་པ་དག་ལ་སོགས་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་ནི་གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པར་བལྟ་བའི་བྱ་བ། མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་མིག་གིས་ཀྱང་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་མངོན་པ་ལས་མིག་གི་དབང་པོ་ནི་གོ་སྙོད་ཀྱི་མེ་ཏོག་ལྟ་བུ་འམ་ཞོག་ཆུ་ལྟ་བུ་ཡུལ་ཁ་དོག་གཟུགས་དང་བའོ་ཞེས་དེའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དེ་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འདོད་དོ། །དོན་དམ་པར་ནི་མིག་གི་དབང་པོ་ཡུལ་གྱི་ཁ་དོག་གཟུགས་དང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་དག་གིས་དཔེ་ཡང་པགས་པ་དག་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཡུལ་ཁ་དོག་དགག་པ་བྱེད་པ་ནི། །མིག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་མིན། །རང་གི་གཟུགས་ལ་མི་འཛིན་ཕྱིར། །ཉན་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་དང༌། །གཟུགས་ཅན་ཡིན་ཕྱིར་རོ་སོགས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། མིག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་ཡུལ་གཟུགས་ཡོད་པ་དེ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ། མིག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་གཟུགས་ལ་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རྣ་བའི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནམ། །གཟུགས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་ནི་རེ་ཞིག་རང་གི་གཟུགས་དང་གཞན་གྱི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་མིག་དེས་རང་གི་གཟུགས་མི་མཐོང་བ་ནི་གྲགས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་གཟུགས་ཀྱང་རི་དང་ར་བ་ལ་སོགས་པས་བསྒྲིབས་པ་ཚུ་རོལ་
― DTG098_Page_0134 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལམ། དབུས་སམ་ཕ་རོལ་གྱི་ཆོས་བཅད་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་ནི་འདིས་མཐོང་ངོ་ཞེས་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། ཉེ་བར་འདོགས་པ་ཙམ་གྱི་མཐོང་བ་ནི་དོན་དམ་པར་དཔྱད་པ་ལ་ཚད་མར་མི་རུང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང༌། མིག་ནི་གཟུགས་ལ་མི་ལྟ་ཞིང༌། །ཡིད་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་མི་རྟོགས་ཏེ། །གང་ལ་འཇིག་རྟེན་མི་འཇུག་པ། །དེ་ནི་དམ་པའི་བདེན་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིར་གྲངས་ཅན་དང་བྱེ་བྲག་པ་དག་གིས་སྨྲས་པ། འདིས་མཐོང་ངོ་ཞེས་ལྟ་བའི་བྱེད་པ་ལ་འདིས་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པས་ལྟ་བའི་བྱེད་པ་མིག་གིས་ལྟ་བ་པོས་མཐོང་སྟེ། དཔེར་ན་སྟ་རེས་གཅོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་སྟ་རེ་འབའ་ཞིག་གིས་གཅོད་པར་མི་བྱེད་དེ། འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བྱེད་པ་སྟ་རེས་བཅད་པ་པོ་མི་གཅོད་པ་ཤིང་གཅོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་མི་འབའ་ཞིག་གིས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བྱེད་པ་མིག་གིས་ལྟ་བ་པོ་མིས་བལྟ་བར་བྱ་བ་གཟུགས་ལ་ལྟ་བར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་དག་གི་ཕྱིར་བཤད་པ། དེ་བཞིན་ལྟ་པོ་མིག་མེད་པ། །དཔེ་ཡང་མེད་པས་མཐོང་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གིས་མཐོང་བ་བཀག་པ་དེ་བཞིན་དུ་ལྟ་བ་པོས་མཐོང་བ་ཡང་དགག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདི་ན་གཟུགས་མཐོང་བ་ལས་རྗེས་སུ་དཔགས་ནས་ལྟ་བ་པོ་ཞེས་བྱ་ན། གཟུགས་མཐོང་བ་དེ་ཡང་མིག་དང༌། གཟུགས་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། སྣང་བ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དག་ཚོགས་ན་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་ལྷས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་ཚོགས་པ་ཉིད་ལ་ལྟ་བ་པོ་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་ཀྱི་གཞན་མིག་མེད་པ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ། དཔེར་ན་མིག་ཀྱང་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་ཡང་མེད་པས་མཐོང་བར་མི་རིགས་སོ། །ལྟ་བ་པོ་མིག་མེད་པ་དེ་ཡང་ལྟ་བ་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ཏེ། །དཔེར་ན་གྲངས་ཅན་དག་ན་རེ། ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་ནི་སྐྱེས་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། ཡོངས་སུ་ལྟ་བར་བྱེད་པ་པོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་གམ། འོན་ཏེ་ལྟ་བ་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བྱེ་བྲག་པ་དག་ན་རེ། ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་ནི་ཡིད་ཙམ་དུ་ཟད་ལ། སྐྱེས་བུ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་སེམས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡིད་དང་ཕྲད་པས་ལྟ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་གྲང་ན། དེ་ལྟ་གལ་ཏེ་ལྟ་བ་
― DTG098_Page_0135 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། མིག་མེད་པར་ཡང་དེས་ལྟ་ནུས་པར་འགྱུར་བའི་རིགས་སོ། །ཅི་སྟེ་སྟ་རེ་མེད་པའི་གཅོད་པ་པོས་གཅོད་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་ཀྱི། སྟ་རེ་དང་མ་བྲལ་བར་གཅོད་པས་གཅོད་པ་པོ་ཉིད་དུ་འགྲུབ་པ་བཞིན་དུ་བལྟ་བ་དང་མ་བྲལ་བར་བལྟ་བའི་ལྟ་བ་པོས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ་བྱེད་པ་དང་མ་ཕྲད་པའི་སྔ་རོལ་དང༌། བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་འོག་རོལ་ན་ལྟ་བ་མེད་པས། ལྟ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས། །ཇི་ལྟར་གཟུགས་ལ་བལྟ་བར་རིགས། །ལྟ་བ་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ལ་ནི་ལྟ་བའི་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དམུས་ལོང་ལ་ལྟ་བ་མེད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས། ལྟ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མིན་པས། །ཇི་ལྟར་གཟུགས་ལ་བལྟ་བར་རིགས། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་ལྟ་བ་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཉན་པ་པོ་དང༌། སྣོམ་པ་པོ་དང༌། མྱོང་བ་པོ་དང༌། རེག་པ་པོ་དང༌། ཤེས་པ་པོ་ཡང་ཡིན་ནམ་འོན་ཏེ་ཐ་དད་པ་ཡིན། དེ་ལ་གལ་ཏེ་ཐ་དད་པ་ཡིན་ན་ནི་བདག་མང་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ནི་གཅིག་ཏུ་ཟད་དེ། འོན་ཏེ་དེ་ཉིད། གལ་ཏེ་ལྟ་པོ་ཉན་པོ་ན། །ཅི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཉན་པར་འགྱུར། གལ་ཏེ་ལྟ་བ་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་དེ་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་བྲལ་ནས། ངོ་བོ་ཉིད་གཞན་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །སྐྱོན་འདི་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་ཤེས་ཉིད་དང་རྟག་མི་འདོད། །བསྒྱུར་རུང་ཁྱད་པར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །གཅིག་ཉིད་མ་ཡིན་ཚུལ་གཉིས་ཕྱིར། །ལུས་གཞན་དག་གིས་གཟུགས་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལྟ་བ་པོ་ཉན་པ་པོར་ཡང་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བ་པོའི་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། རྟག་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་པར་མི་འདོད་དེ། བསྒྱུར་དུ་རུང་བའི་ཁྱད་པར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །བསྒྱུར་དུ་རུང་བའི་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བལྟ་བ་དང་ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གི་ཁྱད་པར་དུ་བསྒྱུར་བར་ནུས་པའོ། །གང་རང་བཞིན་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བར་ནུས་པ་དེའི་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྟག་པ་ནི་མི་འགྱུར་བའི་རང་བཞིན་དང་ངོ་བོ་ཉིད་དང་མི་འབྲལ་བ་ཡིན་པའི་རིགས་ན། དེ་སྔར་ལྟ་བ་པོར་གྱུར་ནས་གང་གི་ཚེ་ཉན་པ་པོར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ། རང་བཞིན་འགྱུར་བ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་བྲལ་བར་སྣང་ངོ༌། །བདག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གཅིག་པ་
― DTG098_Page_0136 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་དུ་ཐ་སྙད་གདགས་པ་ཡིན་ན་དེ་ནི་གཅིག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་གཉིས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ལུས་གཞན་དག་གི་གཟུགས་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་མིག་གི་དབང་པོ་ནི། །གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་བྱེད་མི་འདོད། །ཡིད་བྲལ་ཉིད་ན་ལྟ་པོ་ལས། །གཞན་ཕྱིར་ཉན་ལ་སོགས་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་དེ་དབང་པོའི་ཚོགས་རྣམས་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ན་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་བྱེད་པ་ཉིད་མི་སྲིད་དོ། །འོན་ཏེ་གཞན་ཡིན་ན་ནི་གཞན་ཉིད་དུ་འདྲ་བས་ཇི་ལྟར་རྣ་བ་གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་མིག་ཀྱང་བྱེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་དང་མ་བྲལ་བའི་དབང་པོ་ནི་ལྟ་བ་ཡིན་པར་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་གྲགས་པས། དེའི་ཕྱིར་ཡིད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཡིན་ན་མིག་དེ་ལྟ་བ་པོ་ལས་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་སྨོས་སོ། །གྲངས་ཅན་དག་གིས་སྨྲས་པ། ཁོ་བོ་ཅག་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་ནི་ཡུལ་དང་ཕྲད་པར་བྱེད་དོ། །དབང་པོ་དང་ཕྲད་པའི་ཡུལ་ལ་ཡིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་གཅོད་པར་བྱེད་དོ། །ཡིད་ཀྱིས་བཅད་པ་ལ་ང་རྒྱལ་གྱིས་རློམ་པར་བྱེད་དོ། །ང་རྒྱལ་གྱིས་རློམ་པ་ལ་བློས་སེམས་པར་བྱེད་དོ། །བློས་བསམས་པའི་ཡུལ་དེ་སྐྱེས་བུ་ལ་སྣང་བར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་ཆུ་རྙོག་པ་མེད་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཙམ་གྱིས་ཕན་འདོགས་པར་གནས་པའི་ནང་དུ་ཟླ་བའི་གཟུགས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བ་ལ་བལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་པ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་བུའི་རྫས་ངེས་པར་གནས་པ་ཉིད་ལ་ཆོས་གཞན་འབྱུང་བ་དང༌། ཆོས་གཞན་འགག་པ་ན་སྐྱེས་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཉམས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། རང་བཞིན་དང་བྲལ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་ནི་མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན། དུ་མ་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། དེ་ནི་ལྟ་པོ་ཉིད་མི་རིགས། །མིག་ལ་སོགས་པ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར། །ཡིད་བཞིན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་ཕྱིར་དང༌། །དེ་བཞིན་གཟུགས་བརྙན་འཆར་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བ་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་གྱུར་ན། བྱེད་པོའི་ཆོགས་དག་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཁོ་
― DTG098_Page_0137 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནར་རིགས་སོ། །དེ་མི་རྟག་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་འོ་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་མི་རིགས་ཏེ། གཟུགས་བརྙན་འཆར་བའི་ཕྱིར་བཞིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་འཆར་བའི་ཆུ་བཞིན་ནོ། །ཡིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལྟ་བ་ཡང་འདོད་ན། དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་མིག་ལ་སོགས་པས་མ་མཐོང་བའི་ཡུལ་ལ་ཡིད་ཀྱིས་ཀྱང་མི་འཛིན་པས་དེའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་ཡིད་ཉིད་ཀྱང་ལྟ་བ་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ན། དེ་དང་འདྲ་བར་བདག་ལྟ་བ་པོར་འགྱུར་བ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ། ལྟ་པོ་ཇི་ལྟར་ཡིད་དང་འདྲ། །དབང་པོ་གཞན་གྱིས་མི་མཐོང་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་དབང་པོ་ནི་དབང་པོ་རྣམས་སོ། །གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་གཞན་ལས་གཞན་པའི་དབང་པོ་གཞན་གྱིས་སོ། །དོན་ལྷག་མ་ནི་སྨྲས་པར་ཟད་དོ། །གཞན་ཡང༌། ཡིད་ནི་ཡང་དག་ཉིད་དུ་ན། །ལྟ་བར་མི་འདོད་བདག་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པར་བཀག་པ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཀྱང་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པར་དགག་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདི་ལ་ཡིད་ཀྱང་ལྟ་བ་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དམ་ལྟ་བ་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་གྲང་ན། གལ་ཏེ་ལྟ་བ་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་མིག་མེད་པ་ལ་ཡང་ལྟ་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ལྟ་བ་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ན་ནི་དེ་ལ་ནམ་ཡང་ལྟ་བ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་མིག་དང་གཟུགས་དང༌། སྣང་བ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཚོགས་པའི་དབང་གིས་ཡིད་ལྟ་བར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། བཤད་པ། དེ་ནི་ལྟ་མིན་ཚོགས་པ་དག །རྫས་སུ་མེད་ཕྱིར་དེ་ཉིད་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་དེ་ནི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚོགས་པ་དག་རྫས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནགས་ཚལ་ལ་སོགས་པ་ཚོགས་པ་དེ་ཉིད་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡིད་མིག་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་ལྟོས་པ་འབའ་ཞིག་ལ་ལྟ་བ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི་དོན་དམ་པ་པ་ཡིན་པ་ཞིག་ན་གང་གི་ཕྱིར་ཚོགས་པ་དག་མེད་པར་ཡིད་ལ་ལྟ་བ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གདགས་པ་མ་གཏོགས་པར་གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་ལ་ལྟ་བ་ཡོད་པར་ཐ་སྙད་གདགས་པར་མི་ནུས་སོ། །ཚོགས་པ་དག་ཀྱང་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནགས་ཚལ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཡིད་དང་འདྲ་བར་བདག་ལྟ་བ་ཡིན་པར་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་བདག་མེད་ན་གང་གིས་
― DTG098_Page_0138 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐོང་ཞེ་ན། །ཁོ་བོ་ཅག་ནི་ཐ་སྙད་དུ་ནི་སེམས་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བར་འདོད་དོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བཤད་པ། བྱེད་པོ་ཉིད་རུང་ཆོས་གཞན་དག །མངོན་པར་འགྲུབ་ཕྱིར་དྲིལ་བུ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་བདག་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། སེམས་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དུ་རུང་སྟེ། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་འདུ་བྱེད་བདག་མེད་པ་དག་ལ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་སོ་སོར་ངེས་པར་ཚོགས་པའི་དབང་གིས་ཆོས་གཞན་དག་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་དྲིལ་བུ་སྒྲ་འབྱིན་པ་དང༌། མར་མེ་ངང་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཆུ་འབབ་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྟེ། །དེའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་ཚོགས་པ་ལས་ཐ་སྙད་དུ་ལྟ་བ་ཁས་ལེན་གྱི་དོན་དམ་པར་ནི་དེ་གང་ལ་ཡང་མི་གནས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ནི་མིག་དང་གཟུགས་ལ་མེད། །དེ་གཉིས་པར་ནའང་མི་གནས་ཏེ། །གང་དུ་དེ་ནི་གནས་འགྱུར་བ། དེ་ཡོད་མ་ཡིན་དེ་མེད་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཁ་ཅིག་མིག་གི་འོད་ཟེར་ཡུལ་གྱི་ཕྱོགས་སུ་སོང་ནས་འཛིན་པར་བྱེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་དགག་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ། མིག་ནི་འོད་ཟེར་ལྡན་མི་རིགས། །དབང་པོ་ཡིན་ཕྱིར་དབང་གཞན་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ནི་འོད་ཟེར་དང་ལྡན་པར་མི་རིགས་ཏེ། དབང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་གཞན་བཞིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྣ་བས་ཀྱང་སྒྲ་ཐག་རིང་པོ་ན་འདུག་པ་ཐོས་ལ། ཡིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཡུལ་དཔག་ཚད་སྟོང་གིས་བསྐལ་པ་དག་ཀྱང་ཤེས་མོད་ཀྱི། དེ་དག་འོད་ཟེར་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་མིག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བས་དེ་འོད་ཟེར་དང་ལྡན་པར་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་མིག་གི་དབང་པོ་འོད་ཟེར་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ན་འོ་ན་ཇི་ལྟར་བྱི་ལ་དང་འུག་པ་དག་མུན་ཁྲོད་ན་མིག་དག་ལས་སྒྲོན་མ་ལྟར་འབར་བ་འབྱུང་བར་སྣང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ། མཚན་མོ་རྒྱུ་བའི་མིག་འབྲས་སྣང༌། །དབང་པོ་སྣང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མུན་ཁྲོད་ན་མཚོན་མོ་རྒྱུ་བ་རྣམས་ཀྱི་མིག་གི་འབྲས་བུ་སྣང་བར་ཟད་ཀྱི་དབང་པོ་ནི་མི་སྣང་སྟེ། དེ་ནི་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ཡང་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། མིག་ནི་བདེ་སོགས་བདག་ཉིད་མིན། །དངོས་པོ་ཡིན་
― DTG098_Page_0139 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཅན་དག་མིག་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་གཏི་མུག་གི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡུལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་མཐོང་ན་བདེ་བ་སྐྱེ་ལ། དེ་ལས་བཟློག་པ་དག་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང་གཏི་མུག་སྐྱེའོ་ཞེས་ཟེར་བས་དེ་དགག་པའི་ཕྱིར་འདི་བཤད་དེ། མིག་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། གཏི་མུག་གི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་བཞིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་མིག་དེ་ཡོད་པའམ་མེད་པའམ། རྟག་པའམ་མི་རྟག་པའམ། གང་ཡིན་ཡང་རུང་སྟེ། ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དངོས་པོ་དང་རྫས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྐྱེས་བུ་བཞིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་སྐྱེས་བུ་ནི་ཡོན་ཏན་མེད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་མིག་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་ཡིན་ཏེ། བལྟ་བར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་དག་ལ་འདི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། མིག་ནི་ཀུན་ཏུ་སོང་མིན་ཏེ། །ཡོད་ཕྱིར་དེ་འབྲས་ལ་སོགས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ནི་ཀུན་ཏུ་སོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པའི་ཕྱིར་མིག་དེའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ཏེ་རང་གི་གནས་བཞིན་ནོ། །དབང་པོ་ཡང་དེའི་ཁོངས་ན་འདུག་པས་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་སོ། །ཡང་ན་མིག་ནི་ཀུན་འགྲོ་མིན། །གཞན་དོན་ཉིད་ཕྱིར་བུམ་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་ན་མིག་ནི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱི་དོན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་བུམ་པ་བཞིན་ཏེ། གྲངས་ཅན་དག་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པའི་སྐྱེས་བུ་སྟེ། མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་དེའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་འདོད་དོ། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་དངོས་པོ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཉིད་དོ། །དཔེར་ན་བུམ་པ་ནི་གཞན་དག་ལ་ཕན་པའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཀྱང་དེ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་མིག་ཀྱང་སྐྱེས་བུའི་དོན་དུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སློབ་དཔོན་གྱིས་བསམས་སོ། །ཡང་ན་མིག་ནི་ཀུན་འགྲོ་མིན། །གཟུགས་དམིགས་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ཕྱིར། །དཔེར་ན་གཟུགས་བཞིན་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་ན་མིག་ནི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་དམིགས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་
― DTG098_Page_0140 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་མིག་ནི་གཟུགས་དམིགས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་དམིགས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས། དཔེར་ན་གཟུགས་ནི་གཟུགས་དམིགས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་མིག་ཀྱང་གཟུགས་དམིགས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཁ་ཅིག་ན་རེ་མིག་ནི་མེའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། གསལ་བ་ཆེས་ཆེན་པོ་དག་གིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཕྱིར་མར་མེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ཡང་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིག་ནི་མེ་དང་ལྡན་མ་ཡིན། །དབང་པོ་ཡིན་ཕྱིར་ལྤགས་སོགས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །ཁ་ཅིག་མིག་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཡང་མེའི་ཤས་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་དག་ལ་ཡང༌། འབྱུང་ཆེན་དང་སོགས་བདག་ཉིད་ནི། །མེ་ཤས་ཆེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། མིག་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་གཟུགས་དང་བ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནི་མེ་ཤས་ཆེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་སོ། །གྲངས་ཅན་དག་ཡིད་མ་གཏོགས་པའི་དབང་པོ་ལྔ་པོ་དག་ནི་ཡུལ་དང་ཕྲད་ནས་འཛིན་པར་འདོད་དེ། འདི་ལྟར་མིག་ལ་སོགས་པའི་འཇུག་པ་ནི་གནས་ནས་ཕྱི་རོལ་དུ་འཕོས་ནས་ཡུལ་འཛིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་དགག་པའི་ཕྱིར། མིག་ནི་ཡུལ་དང་ཕྲད་མ་ཡིན། །དབང་པོ་ཡིན་ཕྱིར་ཡིད་བཞིན་དང༌། །རྒྱུན་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །ཡང་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བར་སྨྲས་སོ། །ཆོས་མངོན་པ་པ་དག་ན་རེ། མིག་དང་རྣ་བ་དང་ཡིད་ནི་ཡུལ་མ་ཕྲད་པ་འཛིན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མིག་དང་རྣ་བ་ནི་ཐག་རིང་པོས་བསྐལ་པའི་གཟུགས་དང་སྒྲ་ཡང་འཛིན་ལ་ཡིད་ཀྱང་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ཐག་རིང་བ་དང་ཉེ་བའི་དོན་རྣམས་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་ཡུལ་ཕྲད་པ་ཁོ་ན་འཛིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་གི་འདོད་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། སྣ་ཚོགས་ཡུལ་ཕྲད་འཛིན་མི་འདོད། །ཕྱི་དོན་མངོན་སུམ་འཛིན་ཕྱིར་དང༌། །འདས་དང་མ་འོངས་མི་འཛིན་ཕྱིར། །དཔེར་
― DTG098_Page_0141 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་མིག་གི་དབང་པོ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་ནི་ཡུལ་ཕྲད་པ་འཛིན་པར་མི་འདོད་དེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མངོན་སུམ་དུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་མིག་གི་དབང་པོ་བཞིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དག་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་དག་འཛིན་པ་དང༌། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དག་མི་འཛིན་པ་བཞིན་དུ་མིག་གི་དབང་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། མིག་གི་དབང་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ཀྱང་ཡུལ་ཕྲད་པ་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པས་མ་ངེས་པའི་སྐྱོན་བསལ་བའི་ཕྱིར། །བསྒྲུབ་དང་འདྲ་བར་བཀག་པའི་ཕྱིར། །ལུས་ལ་སོགས་པས་མ་ངེས་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ། མིག་རྣ་ཡིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ། །ཡུལ་དང་མ་ཕྲད་འཛིན་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་སྣ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ལྟ་བ་ཇི་ལྟར་རྒྱས་བཤད་པས། །ཉན་དང་སྣོམ་དང་མྱང་བ་དང༌། །ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་བསགས་པ་དག །ངེས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ལྟ་བ་དང་ལྟ་བའི་བློ་དང་ལྟ་བའི་སྒྲ་དག་མིག་དང་ལྟ་བ་པོ་དང་ཡིད་ལ་ཡོད་པར་མི་རིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་དག་གི་བློ་དང་དེ་དག་གི་སྒྲ་ཡང་དེ་དག་གི་དབང་པོ་དང༌། བདག་དང་ཡིད་ལ་ཡོད་པར་མི་རིགས་པར་དགག་པ་མཚུངས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག །དགག་པའི་ཚུལ་ཡང་དེ་ཡིན་ཏེ། །མཁས་པས་གཟུ་བོའི་བློ་དག་གིས། །ཅི་རིགས་པར་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་གཟུགས་མིག་དང་ལྟ་བ་པོ་དང་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་པར་མི་རིགས་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་བློ་དང་སྒྲ་ཡང་དེ་དག་ལ་ཡོད་པར་མི་རིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྣ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་དང༌། བདག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་པར་མི་རིགས་པ་དང༌། སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་བློ་དང་སྒྲ་ཡང་དེ་དག་ལ་ཡོད་པར་མི་རིགས་པར་དགག་པ་མཚུངས་པར་མཁས་པས་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བ་མེད་པའི་བློ་དག་གིས་ཅི་རིགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྟགས་ནས་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ཡང་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། །ཚོར་བ་དོན་དམ་ཉིད་དུ་ན། །མྱོང་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་མི་རིགས། །རྣམ་ཤེས་མཚུངས་
― DTG098_Page_0142 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་བྱུང་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་པོ་དག་ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་འདུས་པའི་རེག་པ་མྱོང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་མྱོང་བའི་བྱེ་བྲག་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད་དོ། །ཚོར་བ་དེ་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་ན་མྱོང་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པར་མི་རིགས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཚད་མ་ཉེ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ནི་རིགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་བཞི་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་གནས་སྐབས་ཡང་རེ་ཞིག་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དག་སྤངས་པ་ཡིན་ན། ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་འགགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་ཚོར་བ་ཚད་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པའི་ས་བོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཚོར་བའི་ཁྱད་པར་དག་ཀྱང་དགག་པའི་ཕྱིར། །བདེ་བ་ཕན་འདོགས་མི་འདོད་དེ། །རེག་ལས་བྱུང་ཕྱིར་དེ་གཞན་བཞིན། །སྡུག་བསྔལ་གནོད་པའི་བདག་ཉིད་མིན། །གཏན་ཚིགས་བསྟན་པས་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། བདེ་བ་ནི་ཕན་འདོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ལ་སྡུག་བསྔལ་ནི་གནོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ནི་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཚོར་བ་བཞིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་བདེ་བ་ཉིད་ནི་འགའ་ཡང་མེད་ལ། གཅིག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་ཀྱང་འགའ་ཡང་མེད་ཅིང་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་གང་ན་ཡང་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་སྲེད་པ་ཟད་པ་གཏན་དུ་བདེ་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། གནས་སྐབས་སུ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་མྱོང་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་གང་གིས་ཀྱང་ཐ་སྙད་གདགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བདེ་བ་ཉེ་བར་གདགས་པ་ནི་འཁོར་བ་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད་དོ། །སྡུག་མིན་བདེ་མིན་མི་འདོད་དེ། །འབྲས་བུ་སྲེད་ཕྱིར་གཞན་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བའི་སྡུག་པ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ཡང་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་མི་འདོད་དེ། དེའི་
― DTG098_Page_0143 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུ་སྲེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་ལས་གཞན་བཞིན་ནོ་ཞེས་དཔེ་ཉེ་བར་བཞག་གོ །གང་གི་འབྲས་བུ་སྲེད་པ་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་སྲེད་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་སྲེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་ཡོད་པས་ཚོར་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རྣམ་ཤེས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ནི། །དགག་པ་སྨྲ་བར་འདོད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དགག་པར་ཡང་འོག་ནས་སྨྲ་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་རྣམ་གསུམ་ནི་དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་དགག་པ་ན་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་དགག་པ་བྱས་པ་ཡང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཕ་རོལ་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཕམ་ན་དེའི་དམག་ཀྱང་ཕམ་པར་མངོན་པ་བཞིན་ནོ། །འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་རྣམ་གཉིས་དག །དེས་ནི་རྣམ་པར་བཤད་གྱུར་ཏེ། །མཁས་པས་གཟུ་བོའི་བློ་དག་གིས། །ཅི་རིགས་པར་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དག་དགག་པ་ཡང་ཚོར་བ་བཀག་པ་དེས་དེ་དང་འདྲ་བར་རྣམ་པར་བཤད་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདུ་ཤེས་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་རྣམ་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སྨིག་རྒྱུ་དང་གྲོང་ཁྱེར་དང༌། སྐྱེད་མོས་ཚལ་གྱི་འདུ་ཤེས་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱང་དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆུ་ཤིང་གི་ཕུང་པོ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་ཤེས་དོན་དམ་ཉིད་དུ་ན། །དངོས་པོ་རྣམ་རིག་དངོས་ཉིད་མིན། །དམིགས་དང་བཅས་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་བཞིན། །ཡང་ན་འཇིག་ཕྱིར་མར་མེ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དོན་དམ་ཉིད་དུ་ན་དངོས་པོ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་འདུ་ཤེས་བཞིན་ནམ། ཡང་ན་འཇིག་པའི་ཕྱིར་མར་མེ་བཞིན་ནོ། །དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དངོས་སུ་འདུག་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོའམ། ཡང་ན་འདི་ལ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་གནས་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དག་གོ །དེ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་རང་གི་ངོ་བོ་
― DTG098_Page_0144 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །ཕུང་པོ་བཀག་པ་དང་འདྲ་བར་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དག་ཀྱང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམ་དཔྱད་པའི། །སྒྲུབ་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེས། །ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ། །སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཁམས་ནི་བཅོ་བརྒྱད་དེ། དབང་པོ་དྲུག་དང་ཡུལ་དྲུག་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་དག་གོ །སྐྱེ་མཆེད་ནི་བཅུ་གཉིས་ཏེ། མིག་ལ་སོགས་པ་དྲུག་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དྲུག་གི་བྱེ་བྲག་ལས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཚོགས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཇི་ལྟར་དམིགས་སུ་མེད་པ་དེ་ལྟར་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གདགས་པའི་དངོས་པོ་ཙམ་དུ་ནི་ཡོད་དེ། བདེ་བར་གཤེགས་པས་ཇི་སྐད་དུ། སྲིད་གསུམ་བཏགས་པ་ཉིད་ཙམ་སྟེ། །དངོས་པོའི་ངོ་བོར་ཡོད་མ་ཡིན། །བཏགས་ལ་དངོས་པོའི་དངོས་ཉིད་དུ། །ངན་རྟོག་རྣམས་ནི་རྟོག་པར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་པ་དང་དེ་བཞིན་དུ། གཟུགས་ནི་དབུ་བ་རྡོས་པ་འདྲ། །ཚོར་བ་ཆུ་བུར་དག་དང་མཚུངས། །འདུ་ཤེས་སྨིག་རྒྱུ་འདྲ་བ་སྟེ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་ཆུ་ཤིང་བཞིན། །རྣམ་ཤེས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཞེས། །དེ་ཉིད་གཟིགས་པས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་ནི་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ན་གང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན་ནོ། །ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་རྣམས་ལ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཡོད་དེ། དགེ་སློང་དག་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང་འཇིག་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་ཕུང་པོ་དང། སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་རྣམས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་འདུས་བྱས་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་འདུས་མ་བྱས་ཡིན། དེ་ལ་གལ་ཏེ་འདུས་བྱས་ཡིན་ན་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལས་གཞན་པའི་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་
― DTG098_Page_0145 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། གནས་པར་བྱེད་པ་དང༌། འཇིག་པར་བྱེད་པ་ཡོད་པའི་དཔེ་མེད་དོ། །སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པའི་གནས་པ་དང༌། འཇིག་པའི་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ལ་ཡང་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ཡིན་ལ། སྐྱེ་བ་ནི། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ཕ་བུའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །གནས་པར་བྱེད་པ་ཡང་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་གནས་པར་བྱེད་པའི་བྲན་མོ་བུམ་པའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །འཇིག་པ་ཡང་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་བུམ་པ་འཇིག་པར་བྱེད་པའི་ཐོབ་བུམ་པའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བར་ནུས་སོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་ན་ནི། དེ་དག་ཇི་ལྟར་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ནི་འདུས་བྱས་གང་གི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཡང་མ་མཐོང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་འདུས་པ་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་མདོ་སྡེ་པ་དག་ན་རེ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་སོ་སོར་ངེས་པའི་མཐུ་བ་སྐྱེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་རྒྱུན་ལ་དུས་གཅིག་ཁོ་ནར་གང་མ་བྱུང་བ་ལས་བྱུང་བ་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ། སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུན་གྱིས་གནས་པ་ནི་གནས་པ་ཡིན་ལ། སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་དང་མི་འདྲ་བར་རྒས་ཤིང་བྲལ་བ་ནི་འཇིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོ་བ་དག་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་ན་རེ་སྔོན་མ་བྱུང་བ་ལས་བྱུང་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ། སྐྱེས་པའི་གནས་པ་ནི་གནས་པ་ཡིན། གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་དང་རྒ་བ་དང་རྙིངས་པ་དང་འགག་པ་ནི་འཇིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་གྲང་ན། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་འདུས་པ་རྣམས་ནི་དུས་གཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་མི་སྲིད་དེ། །རིམ་གྱིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་སོ་སོ་བ་དག་ཀྱང་མི་སྲིད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དངོས་པོ་མ་སྐྱེས་པ་ལས་ནི་གནས་པ་དང་འཇིག་པ་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་
― DTG098_Page_0146 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་ལ། དངོས་པོ་གནས་པ་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །དངོས་པོ་ཞིག་པ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །སྐྱེ་བ་ལ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་གནས་པ་ལ་ཡང་གནས་པ་མེད་པ་དང༌། འཇིག་པ་ལ་ཡང་འཇིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོ་བ་དག་གིས་ཀྱང་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལྟར་དེ་དག་སེམས་ཀྱི་མདུན་དུ་བཞག་ནས་བཤད་པ། །སྐྱེ་སོགས་འདུས་བྱས་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །མཚན་ཉིད་མཚན་གཞིའི་ཉིད་མི་རིགས། །འདུས་བྱས་ཡིན་ཕྱིར་རྟོགས་བྱའི་ཕྱིར། །དེ་ལས་གཞན་པ་ཉིད་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་འདུས་བྱས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་མཚན་གཞིའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་མི་རིགས་ཏེ། འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་མཚན་ཉིད་དེ་ལས་གཞན་པའི་མཚན་གཞི་ཉིད་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་སོ། །དེའི་ཕྱིར། སྐར་མ་རབ་རིབ་མར་མེ་དང༌། །སྒྱུ་མ་ཟིལ་པ་ཆུ་བུར་དང༌། །རྨི་ལམ་གློག་དང་སྤྲིན་ལྟ་བུར། །འདུས་བྱས་དེ་ལྟར་བལྟ་བར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་དེ་དག་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། །མཚན་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དག་ལ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་ཀྱང་མ་གྲུབ་སྟེ། །དངོས་རྣམས་མཚན་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་ཉིད་མི་འདོད། །ཅེས་སྨྲས་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་དོན་མ་གྲུབ། །དོན་འགལ་ཉིད་དུའང་གྱུར་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྔར་བསྟན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་པོ་དག་གི་གཏན་ཚིགས་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་དོན་དབུ་མ་པ་ལ་མ་གྲུབ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏན་ཚིགས་དེའི་དོན་འགལ་བ་ཉིད་དུའང་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ་ས་ལ་
― DTG098_Page_0147 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དག་སྒྲུབ་པ་ལ་མཚན་ཉིད་ཡོད་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་འགལ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པ་དེ་ལྟར་འདི་བཤད་དེ། ས་ཡི་མཚན་ཉིད་ས་ཉིད་ཀྱིས། །སྲ་བ་ཉིད་དུ་མཚོན་མི་རིགས། །ལུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་རྒྱུ་ཡིན་ཕྱིར། །མེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མི་རིགས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་པ་ཉིད་འགོག་སྟེ། །སའི་མཚན་ཉིད་ནི་ས་ཉིད་ཀྱིས་སྲ་བ་ཉིད་དུ་མཚོན་པར་མི་རིགས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་མེའི་མཚན་ཉིད་མེ་ཉིད་ཀྱིས་སྲ་བ་ཉིད་དུ་མཚོན་པར་མི་རིགས་པ་བཞིན་ནོ། །ས་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། །དཔེར་ན་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་རིལ་བ་ལས་སློབ་མར་རམ། སློབ་མ་ལས་མཁན་པོར་མཐོང་ངམ་ཞེས་རིལ་བ་ཐོགས་པའི་སྒོ་ནས་སློབ་མ་ཡིན་པར་མཚོན་པའམ། སློབ་མ་ཁྲིད་པའི་སྒོ་ནས་མཁན་པོ་ཡིན་པར་མཚོན་པ་ལྟ་བུའོ། །འདིར་ནི་ས་ཉིད་ཀྱིས་སའི་མཚན་ཉིད་དེ་དེ་ལྟར་མཚོན་པར་མི་རིགས་ཏེ། གལ་ཏེ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ས་ཉིད་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་གང་གིས་དེ་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་སྲ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ། གླང་གི་མཚན་ཉིད་གླང་ཉིད་ཀྱིས། །ནོག་དང་ལྐོག་ཤལ་སོགས་མི་འདོད། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བློས་བརྟག་ཕྱིར། །དཔེར་ན་བོང་བུའི་མཚན་ཉིད་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཐ་དད་པ་ཉིད་འགོག་སྟེ། གླང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་གླང་ཉིད་ཀྱིས་ནོག་དང་ལྐོག་ཤལ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པར་མཚོན་པར་མི་འདོད་དེ། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བློས་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་བོང་བུའི་མཚན་ཉིད་བཞིན་ནོ། །གླང་ཉིད་ཀྱིས་བྱ་བ་ནི་གླང་གི་དངོས་པོ་སྟེ། རྟ་ལ་སོགས་པ་རིགས་མི་མཐུན་པ་དག་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །གླང་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་གླང་གི་རྫས་ཀྱི་མཐུན་པ་ཉིད་ནོག་དང་ལྐོག་ཤལ་དང་མཇུག་མ་དང༌། རྨིག་པ་དང་རྭ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པར་མཚོན་པར་མི་འདོད་དེ། གལ་ཏེ་གླང་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དང་གླང་གི་རྫས་གཉིས་ཐ་དད་པ་ཡིན་ན་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བློས་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །དཔེར་ན་གླང་ཉིད་ཀྱིས་བོང་བུའི་མཚན་ཉིད་
― DTG098_Page_0148 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚོན་པར་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་རང་གི་སྡེ་པ་དག་ན་རེ། །མཚན་གཞི་ལས་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་མཚོན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ལས་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་རྣམས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་གི་ཕྱིར་བཤད་པ། གཅིག་ན་ཇི་ལྟར་མཚན་ཉིད་ཡིན། །དེས་ནི་དེ་ཉིད་མི་མཚོན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་གཞི་དང་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ན། མཚན་གཞི་ནི་གང༌། མཚན་ཉིད་གང་ཞེས་ཐ་སྙད་གདགས་པ་ཡང་མེད་དོ། །ཡང་ན་མཚན་གཞི་གཅིག་ཁོ་ནས་སམ་མཚན་ཉིད་གཅིག་ཁོ་ནས་འགྲུབ་པས་གཉིས་སུ་སྨོས་པ་ཟློས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །བྱེ་བྲག་པ་དག་ནི་མཚན་གཞི་དང་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དེ། །འདིས་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་གི་ཕྱིར་འདི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གཞན་ན་ཇི་ལྟར་མཚན་ཉིད་ཡིན། །གཞན་གྱིས་གཞན་ཉིད་མི་མཚོན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་གཞི་དང་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། གལ་ཏེ་གཞན་གྱིས་གཞན་མཚོན་པར་གྱུར་ན་ལྐོག་ཤལ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་ཀྱང་རྟ་མཚོན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མཚན་གཞི་མ་སྐྱེས་པའམ་ཞིག་པ་ན་ཡང་མཚན་ཉིད་དམིགས་པར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་མཚན་གཞི་ལས་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་འདི་ལ་མཚན་ཉིད་དང་བཅས་པ་ཞིག་གམ་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་གྲང་ན། གལ་ཏེ་མཚན་ཉིད་དང་བཅས་པ་ཡིན་ན་ནི་དེ་ལ་ཡང་མཚན་ཉིད་གཞན་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། ཡང་དེ་ལ་ཡང་མཚན་ཉིད་གཞན་དང་གཞན་ཡོད་པར་འགྱུར་བས་ཐུག་པ་མེད་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ན་ནི་དེ་ལྟར་ན་ཡང་མཚན་ཉིད་གཏན་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་གྲུབ་སྟེ། དེ་ལ་འདིར་ཁུངས་ནི། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། །གང་ཆོས་གང་གི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ཞིང་མཚན་ཉིད་མངོན་པར་
― DTG098_Page_0149 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཆོས་འགའ་ཡང་ཉེ་བར་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ། འཇིག་རྟེན་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དེ། ནམ་མཁའ་ལ་ཡང་མཚན་ཉིད་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་དག་ཡིན་ནོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། བམ་པོ་ལྔ་པ། འདིར་སྨྲས་པ། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དག་ནི་དོན་དམ་པར་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཡུལ་ལ་ཐ་སྙད་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བྱ་བ་མི་སྐྱེ་སྟེ། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་འགྲོ་བ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །ལྷ་སྦྱིན་ལ་ནི་དེའི་ཡུལ་ལ་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བྱ་བ་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། གལ་ཏེ་མ་བརྟགས་ན་གྲགས་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་དབང་དུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཡོད་པར་འདོད་ན་ནི་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་རྣལ་འབྱོར་པ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དག་ལ་དོན་དམ་པར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པར་ཡོད་པར་འདོད་ན་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་དོན་དམ་པར་དེའི་ཡུལ་ལ་གཏན་ཚིགས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཐ་སྙད་ཡོད་པར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་གལ་ཏེ་འགྲོ་བ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་གྱུར་ན་དེ་སོང་བའམ་མ་སོང་བའམ་བགོམ་པའི་ལམ་ལ་ཡོད་པར་འགྱུར་གྲང་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང་བྱེ་བྲག་པ་དག་མ་སོང་བ་ལ་འགྲོ་བ་ཡོད་པར་འདོད་པ་དེ་དག་དགག་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ། མ་སོང་བ་ལ་དོན་དམ་དུ། །འགྲོ་བ་ཡོད་པར་མི་འདོད་དེ། །ལམ་ཡིན་ཕྱིར་དང་འགྲོ་མེད་ཕྱིར། །དཔེར་ན་མ་འོངས་ལམ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བའི་བྱ་བ་མངོན་པར་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །གྲངས་ཅན་དག་ཀྱང་རྡུལ་གྱི་ཆས་ཆེ་བའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཚོགས་ཀྱི་འཇུག་པ་མངོན་པར་གསལ་བའི་ཚོན་མ་སོང་བ་ལ་འགྲོ་བ་ཡོད་པར་འདོད་དེ། དེ་དག་ནི་མངོན་པར་གསལ་བ་བཀག་པས་འགྲོ་བ་ཡང་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །འདིར་སྨྲས་པ། མ་སོང་བ་ལ་ནི་འགོ་བ་མེད་དེ་དེར་འགྲོ་བའི་བྱ་བ་མ་ཞུགས་པའི་
― DTG098_Page_0150 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་རོ། །སོང་བ་ལ་ཡང་འགྲོ་བ་མེད་དེ། འགྲོ་བའི་བྱ་བ་ཞིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བགོམ་པ་ལ་ནི་རྐང་པ་གཉིས་འཇོག་པ་དང༌། འདེགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱ་བ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ནི་འགྲོ་བ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། བགོམ་ལ་དོན་དམ་ཉིད་དུ་ན། །འགྲོ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །སོང་དང་མ་སོང་མ་གཏོགས་པར། །བགོམ་པར་རྟག་ཏུ་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་བགོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སོང་བའམ་མ་སོང་བའམ། གང་ཅུང་ཟད་ནི་མ་སོང་བ་ཞིག་ཡིན་གྲང་ན། གཉི་གའི་དོན་ཡང་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །འོན་ཏེ་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བགོམ་པ་ཞིག་ཡོད་པར་འདོད་ན། དེ་ལ་ཡང་གང་ནས་རྐང་པ་བཏེག་པ་དེ་ནི་སོང་བ་ཡིན་ལ། གང་དུ་རྐང་པ་འཇོག་པ་དེ་ནི་མ་སོང་བ་ཡིན་པས་དེ་གཉིས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་གསུམ་པ་གང་བགོམ་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་པ་དེ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་བགོམ་པ་ལ་ཡང་འགྲོ་བ་ཡོད་པ་མི་འཐད་དོ། །ཅི་སྟེ་བགོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་སོང་བ་ཉིད་དམ་མ་སོང་བ་ཉིད་དུ་ཐ་སྙད་གདགས་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ། བགོམ་པ་སོང་དང་མ་སོང་བར། །བརྗོད་པ་མིན་ལའང་འགྲོ་མེད་དེ། །ལམ་ཡིན་ཕྱིར་ན་འདས་པ་བཞིན། །ཡང་ན་མ་འོངས་ལམ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་ན་ཡང་དེ་ལ་འགྲོ་བ་ཡོད་པར་མི་རིགས་ཏེ། ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་ལམ་དག་པ་བཞིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། འགྲོ་བ་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེས་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཐ་སྙད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ན་གང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་དེས་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཐ་སྙད་མེད་དེ། རི་བོང་གི་རྭ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །འགྲོ་བ་ཡོད་པ་ལ་ནི་དེས་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཐ་སྙད་ཡོད་དེ། །དཔེར་ན་ཙཻ་ཏྲ་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། ཙཻ་ཏྲ་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དག་པར་ན་འགྲོ་བ་པོའམ་འགྲོ་བ་པོ་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ལ་བརྟག་གྲང་ན་དེ་ལ་རེ་ཞིག །འགྲོ་མ་གྲུབ་ཕྱིར་འགྲོ་
― DTG098_Page_0151 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་མེད། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་འགྲོ་མི་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་སོང་བ་དང་མ་སོང་བ་དང༌། བགོམ་པའི་ལམ་དག་ལ་འགྲོ་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། འགྲོ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་འགྲོ་བ་པོ་ཡང་མེད་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་འགྲོ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་གང་དུ་འགྲོ་ན་ཙཻ་ཏྲ་འགྲོ་བ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་དུ་འགྱུར། གལ་ཏེ་དེ་འགྲོ་བ་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི་དེ་ནམ་ཡང་འགྲོ་བའི་བྱ་བ་དང་བྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་པོ་དེ་ནི་འགྲོ་བར་མི་འདོད་དོ། །ཁ་ཅིག་འགྲོ་བ་པོ་མ་ཡིན་པར་བྱ་བའི་ཤུགས་ཀྱིས་འགྲོ་བར་འདོད་པ་དེ་དག་ལ་ཡང། འགྲོ་བོ་མིན་པར་འགྲོ་མི་རིགས། །འགྲོ་དང་བྲལ་ཕྱིར་སྔོན་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་པོ་མ་ཡིན་པ་ཡང་འགྲོ་བར་མི་རིགས་ཏེ། འགྲོ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་སྔོན་དང་ཕྱི་མ་དག་ལ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བར་མི་རིགས་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་འགྲོ་བ་པོ་མ་ཡིན་ན་ནི་ཇི་ལྟར་འགྲོ་བ་པོ་ཡིན། འོན་ཏེ་འགྲོ་བ་པོ་ཡིན་ན་ནི་འོ་ན་དེ་ལྟར་ན་འགྲོ་བ་པོ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་འགལ་ལོ། །རྣམ་གྲངས་ལས་འགྲོ་བ་པོ་ཡིན་པ་དང༌། འགྲོ་བ་པོ་མ་ཡིན་པ་ཞིག་འགྲོ་བ་པོ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པ་ལ་ནི་འགྲོ་བ་པོ་ཡིན་པ་དང༌། འགྲོ་བ་པོ་མ་ཡིན་པ་ལས་གཞན་པའི་གསུམ་པ་ནི་མེད་པས་དེ་ལ་འགྲོ་བ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་གྱི་ནའོ། །གལ་ཏེ་འགྲོ་བ་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། འགྲོ་བ་པོའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འདུག་པ་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འདུག་པ་པོ་དཔྱད་པ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཅི་འགྲོ་བ་པོ་འདུག་གམ་འོན་ཏེ་འགྲོ་བ་པོ་མ་ཡིན་པ་འདུག་གྲང་ན་དེ་ལ་རེ་ཞིག་འགྲོ་བ་པོ་ནི་མི་འདུག་སྟེ། འགྲོ་བའི་བྱ་བ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲོ་བ་པོ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མི་འདུག་སྟེ། འགྲོ་བ་དང་བྲལ་བ་ལ་ནི་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་འགྲོ་བ་ལས་ལྡོག་པའི་འཇུག་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ལས་གཞན་པའི་གསུམ་པ་ནི་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་འགྲོ་བའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འདུག་པ་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །བྱེ་བྲག་པ་དག་གིས་སྨྲས་པ། གང་འགྲོ་བའི་བྱ་བ་མ་སྐྱེས་པས་མི་འགྲོ་བར་ནི་རིགས་སོ། །འགྲོ་བའི་བྱ་བ་སྐྱེས་པ་ནི་
― DTG098_Page_0152 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲོ་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རྫས་ལས་གཞན་པའི་འགྲོ་བ་ཡོད་པས་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ཡང་འགྲོ་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། རང་གི་བདག་ཉིད་ལས་གཞན་པའི་འགྲོ་བའི་དངོས་པོ་དང་འབྲེལ་བའི་ཡུལ་ལས་ལྷ་སྦྱིན་འགྲོ་བ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བློ་འབྱུང་སྟེ། བློ་དང་སྒྲ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ལྷ་སྦྱིན་དབྱུག་པ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བློ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སྨྲ་བར་ནུས་སོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། རང་ལས་གཞན་པའི་དོན་འབྲེལ་པ། །འགྲོ་པོ་སྙམ་པའི་བློ་འདི་འདོད། །བློ་དང་སྒྲ་རྗེས་འཇུག་པའི་ཕྱིར། །དབྱུག་ཅན་བཞིན་མིན་རྗེས་འགྲོ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་པོ་དག་གིས་རང་གི་བདག་ཉིད་ལས་གཞན་པའི་འགྲོ་བའི་དངོས་པོ་དང་འབྲེལ་བའི་ཡུལ་ལ་ལྷ་སྦྱིན་འགྲོ་བ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བློ་འབྱུང་སྟེ། བློ་དང་སྒྲ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། །དཔེར་ན་ལྷ་སྦྱིན་དབྱུག་པ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བློ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སྨྲས་པའི་ཚིག་དེས་རང་ལས་གཞན་པའི་དོན་དང་འབྲེལ་པ་ལ་འགྲོ་བ་པོ་སྙམ་པའི་བློ་འདི་འབྱུང་བར་འདོད་དེ། བློ་དང་སྒྲ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་དབྱུག་པ་ཅན་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚད་མ་ཉེ་བར་བཞག་པ་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་ཅེ་ན། དབྱུག་པ་དང་དབྱུག་པ་ཅན་དག་ནི་དོན་དམ་པར་ན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་ལྡན་པ་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་དོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་ཡུལ་གཞན་དུ་འབྱུང་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ལ་འདི་འགྲོ་བ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་ཙམ་ཡོད་མོད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་དེ་ལས་གཞན་པའི་འགྲོ་བ་ནི་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་སྡེ་པ་ཁ་ཅིག་ན་རེ་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་ཚོགས་འདུན་པའི་རྒྱུ་དང་འབད་པ་བསྐྱེད་པས་རླང་གི་ཁམས་ཀྱིས་བདས་པས་ཡུལ་གཞན་དུ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བ་ལ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བར་ཟད་ཀྱི་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འགྲོ་བ་པོ་ལས་དོན་ཐ་དད་པར་གྱུར་བ་ནི་མེད་དེ། སྐྱེ་བའི་ཕྱོགས་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བ་པོ་ཞིག་པའི་ཕྱིར་མེ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུན་བཞིན་པས་འགྲོ་བ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་
― DTG098_Page_0153 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟེར་བ་དེ་དག་ལ་ཡང་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་དོན་དམ་པར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་དེ་འདོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུན་ཆགས་ཡུལ་གཞན་འབྱུང་བ་ཡི། །འདུ་བྱེད་རྒྱུན་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །མེ་ལ་སོགས་བཞིན་འཁྲུལ་པའི་འགྲོ། །དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་དེ་ཉིད་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། གཅིག་པ་ཉིད་དང་ཐ་དད་པ་ཉིད་བཀག་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཤེས་པ་ཉིད་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་སོ། །གྲངས་ཅན་དག་ནི་རྡུལ་གྱི་ཤས་ཆེ་བའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཚོགས་ཀྱི་འཇུག་པ་མངོན་པར་གསལ་བའི་ཚེ་ན། འགྲོ་བ་པོ་ཡོད་པར་འདོད་པས་དེ་དག་གི་ཕྱིར། སེར་སྐྱ་པ་ཡིས་རྣམ་བརྟགས་པའི། །འགྲོ་པོ་དོན་དམ་ཉིད་མི་རིགས། །ཚོགས་པ་རྫས་སུ་མེད་ཕྱིར་དང༌། །ཡང་ན་གཡོ་བ་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་སེར་སྐྱ་པ་དག་ན་རེ། གང་དག་ལ་ཚོགས་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་ནི་སྐྱོན་དེར་འགྱུར་གྱི། ཁོ་བོ་ཅག་ནི་ཚོགས་པ་ཅན་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཁོ་ནར་འདོད་དེ། བྱེད་པ་ཚོགས་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་མ་བཟུང་ན་བྱ་བ་ཚོགས་པ་ཅན་ཡང་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཚོགས་པའི་ཡན་ལག་གི་བདག་ཉིད་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་གི་འདི་ལྟར་གསལ་བར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་ཚོགས་པ་རྫས་ཡོད་དེ། །ཚོགས་བྱེད་མ་བཟུང་གཟུང་མེད་ཕྱིར། །དེ་ཡི་བདག་བཞིན་དེ་མི་རིགས། །དེ་དག་རྫས་སུ་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དང༌། བྱེད་པ་མིག་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱ་བ་བྱེད་པ་ཚོགས་པའི་ཡན་ལག་དེ་དག་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཇི་ལྟར་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ནི་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་དང་འོང་བའི་རྣམ་པར་བཞག་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ཡིན་པས་དོན་དམ་པར་དཔྱད་པ་མི་བཟོད་དོ། །བྱ་བ་ལྷག་མ་དགག་པ་ཡང༌། །ཕྱོགས་དེས་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདི་ནི་ལྷ་སྦྱིན་སྨྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་སྨྲས་པ་སྨྲའམ། འོན་ཏེ་མ་སྨྲས་པ་སྨྲ་གྲང་ན། རེ་ཞིག་སྨྲས་པ་
― DTG098_Page_0154 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ནི་སྨྲ་བ་མེད་དེ། ཚིག་གི་བྱ་བ་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་སྨྲས་པ་ལ་ཡང་སྨྲ་བ་མེད་དེ། ཚིག་གི་བྱ་བ་མ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲ་བཞིན་པ་ཡང་སྨྲ་བ་མེད་དེ། སྨྲས་པ་དང་མ་སྨྲས་པ་མ་གཏོགས་པར་སྨྲ་བཞིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་སྨྲ་བ་པོ་སྨྲའམ་སྨྲ་བ་པོ་མ་ཡིན་པ་སྨྲ་གྲང་ན། དེ་ལ་སྨྲ་བ་པོ་གང་སྨྲ་བར་འགྱུར་བ་ནི་མེད་དེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྨྲ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲ་བ་པོ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་སྨྲ་བ་མེད་དེ། སྨྲ་བ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ལས་གཞན་པའི་སྨྲ་བ་པོ་ནི་མི་འཐད་དེ། སྔོན་དང་ཕྱི་མ་དག་ལ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་བཞིན་བས་དེའི་ཕྱིར་སུ་ཞིག་སྨྲ་བར་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་སྨྲ་བ་པོ་དང་སྨྲ་བ་གཅིག་གམ་ཐ་དད་པ་ཅིག་ཡིན་གྲང་ན། གཉི་ག་ཡང་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཟ་བ་པོ་ཟ་བར་བྱེད་པ་དང༌། བྱེད་པ་པོ་ལས་བྱེད་པ་དང༌། གཅོད་པ་པོ་གཅོད་པ་དང༌། ལྟ་བ་པོ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་འགྲོ་བ་དང་འགྲོ་བ་པོ་བཀག་པ་བཞིན་དུ་དཔྱད་པ་དང་དགག་པ་འདྲ་བར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ལུང་ལས། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འོང་བ་དང་འགྲོ་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་གནས་དེ་ལས་མི་འདའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ། འདི་ལ་འོང་མེད་འགྲོ་བ་འགའ་ཡང་མེད། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ཇི་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བླུན་པ་དང༌། སེམས་མེད་པ་དང༌། བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། རྩྭ་དང་ཤིང་དང་རྩིག་པ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ་ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ནི་དེ་དག་མེད་དེ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལས་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་དག་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ནི་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་དག་ཡོད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། དམ་ཆོས་རྣམ་པར་མི་ཤེས་པའི། །བྱིས་པ་ལ་ནི་འཁོར་བ་རིང༌། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་བའི་བཙོན་ར་ནས་ཡང་དག་པར་བཟླ་བའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན།
― DTG098_Page_0155 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདིར་བཤད་པ། གལ་ཏེ་དངོས་ཉིད་ཡོད་འདོད་དེ། །འཁོར་དང་ཐར་པ་ཡོད་ཕྱིར་ན། །གང་ཚེ་ཇི་ལྟར་རྣམ་བརྟགས་པ། །དེ་དག་རང་བཞིན་རྣམ་དཔྱད་ན། །ངེས་གཟུང་མེད་པ་དེ་ཡི་ཚེ། །ཇི་ལྟར་བཅིངས་ཤིང་གང་ནས་ཐར། །གང་གི་ཚེ་མཚན་ཉིད་བྱེད་པ་དག་གིས་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་ནང་གི་དངོས་པོ་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རིམ་པས་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ན། །ངེས་པར་གཟུང་དུ་མེད་པ་དེའི་ཚེ་ན་གང་ཞིག་དེ་ལྟར་བཅིངས་ཤིང་གང་ནས་ཐར་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །ཅི་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་དག་མི་འཐད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད། ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་མ་ཡིན་པ། །སྒྱུ་མ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དང༌། །རང་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དབང་ལས། །བདག་ཉིད་ཁྱད་པར་འཐོབ་ལ་འཐད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། གང་དག་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་སྔར་དཔྱད་པའི་གཏན་ཚིགས་དག་གི་ཕྱིར་བཅིངས་པ་དང་ཐར་བ་དག་མི་འཐད་དོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་སྒྱུ་མ་དང་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་རང་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་དབང་ལས་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་དང་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བའི་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་དག་ལ་ནི་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་དག་འཐད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདི་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ན་ཞུགས་པ་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པའི་འཛིན་ཁྲིས་ཟིན་པ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་ཉོན་མོངས་པའི་ལྕགས་སྒྲོག་གིས་བཅིངས་པ་ལས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པས། བཅིང་བ་མཐའ་དག་བཀྲོལ་ཞིང་འཁོར་བའི་བཙོན་ར་ནས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐ་སྙད་དུ་གཏོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཐ་སྙད་གདགས་པ་འཐད་དོ། །དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡང་ཇི་སྐད་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འཁོར་བ་ལྡོག་པར་མཛད་ཀྱང་དེར་འགའ་ཡང་འཁོར་བ་མེད་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་པར་མཛད་ཀྱང་དེར་འགའ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །རང་གི་སྡེ་པ་ཁ་ཅིག་ན་རེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་
― DTG098_Page_0156 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་རྒྱུན་འབྲེལ་བའི་མིང་དང་གཟུགས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཐར་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་ལྡན་པ་ནི་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཅིངས་པ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པ་དང་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་སྒྲོན་མ་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་དང་བྲལ་བ་སྐྱེས་པས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་འཆིང་བ་ལས་གྲོལ་བ་ནི་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བའོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་གི་ཕྱིར་བཤད་པ། མིང་དང་གཟུགས་ནི་དོན་དམ་དུ། །འཁོར་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །འདུས་བྱས་ཡིན་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་གྱི། །ས་ལ་སོགས་པ་མི་འདོད་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་མིང་ནི་ཕུང་པོ་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་བཞི་པོ་དག་གོ །གཟུགས་ནི་ལུས་དང་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚོགས་སོ། །དེ་ནི་དོན་དམ་པར་ན་འཁོར་བར་འབྱུང་ཞིང་འགྲོ་བ་དང་ཀུན་དུ་འགྲོ་བར་མི་རིགས་ཏེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དག་གིས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་ས་ལ་སོགས་པ་དག་འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བར་མི་འདོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཐར་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། མིང་གཟུགས་དོན་དམ་ཉིད་དུ་ན། །ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་ཐར་མི་འགྱུར། །སྐྱེ་དང་ལྡན་ཕྱིར་འཇིག་པའི་ཕྱིར། །ཕྱི་རོལ་ཆུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་དེའི་རྒྱུན་ཐར་པར་བརྟག་གམ་སྐད་ཅིག་མ་ཐར་པར་བརྟག་གྲང་ན། དེ་ལ་རེ་ཞིག་རྒྱུན་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆུའི་རླབས་འབྱུང་བ་དང་འགག་པ་བཞིན་ལ་སྐད་ཅིག་མ་ཡང་བཅིངས་པ་ནི་བཅིངས་པའི་དུས་ཉིད་དུ་ཞིག་པའི་ཕྱིར་དང༌། དུས་ཕྱི་མར་འབྱུང་བ་ཡང་བཅིངས་བཞིན་ཁོ་ནར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཐར་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་མིང་དང་གཟུགས་ལ་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་དག་མི་འཐད་དོ། །གནས་མ་བུའི་སྡེ་པ་དག་ནི་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་རྣམས་ལས་གཞན་པའི་གང་ཟག་འཁོར་བ་དང་ཐར་པར་འདོད་པས་དེ་དགག་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ། གང་ཟག་ཡང་དག་ཉིད་དུ་ནི། །འཁོར་དང་ཐར་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། །གདགས་བྱ་ཡིན་ཕྱིར་ཁང་པ་བཞིན། །བརྗོད་བྱ་ཡིན་ཕྱིར་དྲི་དང་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་རྩྭ་དང་ཤིང་དང་ས་དང་སྨྱིག་མ་དང་རྡོ་བ་དང་སོ་ཕག་ལ་སོགས་
― DTG098_Page_0157 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དག་གིས་ཁང་པར་གདགས་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དག་ལ་བརྟེན་ནས་གང་ཟག་ཏུ་གདགས་པར་ཟད་པས་དེ་དག་མེད་པར་དེ་བསྟན་དཀའོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་ཟག་ནི་ཁང་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་གདགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དྲི་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་མེད་དོ། །ཡང་ན་གང་ཟག་དེ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་སུ་རུང་བ་དང་མྱོང་བ་དང་མཚན་མར་འཛིན་པ་དང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དག་ལས་གཞན་པའི་མཚན་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན་པས། དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ། ཡང་ན་གང་ཟག་གང་ཟག་མིན། །རྒྱུ་དང་ལྡན་ཕྱིར་བུམ་པ་བཞིན། །སྐྱེ་དང་ལྡན་ཕྱིར་འཇིག་པའི་ཕྱིར། །ཤེས་བྱ་ཡིན་ཕྱིར་འོང་བ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་གང་ཟག་དེ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་ཞིག་ཡིན་ནམ། གཞན་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཡིན་གྲང་ན། གལ་ཏེ་གཞན་ཡིན་ན་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་མ་ཡིན་ན་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཞིག་པ་ན་གང་ཟག་ཀྱང་འཇིག་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་གང་ཟག་དེ་གཅིག་པ་ཉིད་དང་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། །རྫས་སུ་ཡང་ཡོད་པར་འདོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། གང་ཟག་བརྗོད་དུ་མེད་ཕྱིར་བས། །རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་གྲུབ་སྟེ། །དྲི་དང་དཀར་སྔོར་བརྗོད་མེད་པའི། །མོ་གཤམ་བུས་ནི་མ་ངེས་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཕ་རོལ་པོའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། །བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་གང་ཟག་དེ་རྫས་སུ་ཡོད་པར་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཅི་རེ་ཞིག་དྲི་བརྗོད་དུ་མེད་ཀྱང་རྫས་སུ་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་གང་ཟག་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྫས་སུ་ཡོད་པར་འགྱུར་རམ། །འོན་ཏེ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་དཀར་པོ་དང་སྔོན་པོར་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྫས་སུ་མེད་པ་བཞིན་དུ་གང་ཟག་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྫས་སུ་མེད་པར་འགྱུར་བ་མ་ངེས་པས་དེ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཉམས་སོ། །དེ་ལྟར་ཕུང་པོ་བདག་
― DTG098_Page_0158 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་ཅིང༌། །སྲོག་མེད་སེམས་ཅན་ཡོད་མིན་པ། །མཁས་པས་གཟུ་བོའི་བློ་དག་གིས། །ཅི་རིགས་པར་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་དགག་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བར་བསམས་སོ། །དེ་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཅན་དང་བྱེ་བྲག་པ་དག་གི་གཞུང་ལས་རྒྱུན་དུ་འགྲོ་བའམ། འབྱུང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་ཅེས་བྱའོ། །སྲོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཅེར་བུ་བདག་གི་གཞུང་ལས་འཚོ་བའི་དོན་གྱིས་སྲོག་ཅེའོ། །སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞུང་ལས་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་ནི་སེམས་ཅན་ནོ་ཞེ་འམ། །འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་སྦྱོར་བ་ནི་སེམས་ཅན་ནོ་ཞེའོ། །གང་ཟག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གནས་མ་བུའི་སྡེ་པ་དག་གི་གཞུང་ལས་ཡང་འགྲོ་བ་ལེན་པའི་ཕྱིར་གང་ཟག་ཅེའོ། །བདག་བཀག་པ་བཞིན་དུ་སྲོག་དང་གང་ཟག་དགག་པ་ཡང་འདྲ་བར་མཐོང་ནས། ལུས་དང་དབང་པོའི་ཚོགས་རྣམས་ལ། །དེ་ཉིད་དུ་ན་བདག་མེད་འདོད། །རྒྱུ་དང་ལྡན་ཕྱིར་ཀ་བ་བཞིན། །ཡང་ན་བསགས་ཕྱིར་གྲོག་མཁར་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ལས་བདག་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བདག་མེད་དོ། །གྲོག་མཁར་བཞིན་ཞེས་བྱ་ནི་གྲོག་མའི་བྲུན་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མུ་སྟེགས་ཅན་དག་ན་རེ་བ་དག་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དྲན་པ་དང་ངོ་ཤེས་པ་དང༌། ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་དག་གིས་ལུས་དང་དབང་པོའི་ཚོགས་དག་ནི་བདག་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་བདག་མེད་པ་དག་ལ་ནི་དྲན་པ་དང་ངོ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མ་མཐོང་བས་དེའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་དག་ནི་བདག་གི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་བདག་ཡོད་པ་ཁོ་ནར་རྗེས་སུ་དཔག་གོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདིར་བཤད་པ། དྲན་པ་དང་ནི་ངོ་ཤེས་དང༌། །ཤེས་སྐྱེ་ལ་སོགས་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས། །བདག་ཡོད་ཉིད་དུ་དམ་བཅའ་བ། །གཏན་ཚིགས་རྣམས་ནི་མ་གྲུབ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཡུལ་དྲན་པ་ནི་དྲན་པའི་ཆོས་སོ། །ངོ་ཤེས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་སོ། །རྟོག་གེའི་ཡུལ་ལ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་དེ་དག་ནི་བདག་མེད་ཀྱང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་སོ་སོར་ངེས་
― DTG098_Page_0159 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ས་ཚོགས་པའི་དབང་ལས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དེ་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་པོའི་གཏན་ཚིགས་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་པ་དག་ལས་གཞན་དུ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དང༌། ཕུང་པོ་ལས་གཞན་པའི་བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞི་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། །གལ་ཏེ་དབང་བཅས་ལུས་ལ་ནི། །བདག་ཡོད་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་བྱེད་ན། །གཏན་ཚིགས་ཐུན་མོང་ཉིད་མི་འགྱུར། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ལ་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བདག་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་ནི་ཅི་དང་འདྲ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་མཐུན་པའི་དཔེ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་བདག་མེད་པ་དག་ལ་ཡང་དྲན་པ་དང་ངོ་ཤེས་པ་དང༌། ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་དག་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་དག་གི་དོན་འགལ་བ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཁ་ཅིག་ལ་ཉེ་བར་གདགས་སུ་རུང་བའི་ཕྱིར་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཉིད་དེ། དཔེར་ན་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་སེང་གེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་དེ་ལ་གཡེར་བག་དང༌། གཏུམ་བག་དང༌། མཐུ་རྩལ་ལ་སོགས་པ་དག་སྣང་བས་དེ་ལ་སེང་གེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་ཉེ་བར་གདགས་སུ་ཡོད་པ་ལས་ན། ལོག་ཤིག་ན་སེང་གེ་ཞེས་བྱ་བ་རལ་བ་སྤུངས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པ་དང་ལྡན་པའི་རི་དྭགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དངོས་ཡོད་པར་ཤེས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ལུས་དང་དབང་པོ་དང་བློའི་ཚོགས་སྐད་ཅིག་མ་ལ་དྲན་པ་དང་ངོ་ཤེས་པ་དང༌། ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་གདགས་པ་སྣང་བ་ལས་ན་བདག་ཅེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་གང་ལ་དེ་དག་ཡོད་པའི་བདག་དེ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཕ་རོལ་པོ་དག་དྲན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེ་བར་གདགས་པ་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས། ལུས་དང་དབང་པོ་དང་བློའི་ཚོགས་དེ་ལས་གཞན་པའི་བདག་ཡོད་དེ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་དོགས་པ་བསུ་ནས་འདིར་སློབ་དཔོན་གྱིས་བཤད་པ། གལ་ཏེ་བདག་སྒྲ་དོན་བཞིན་ཏེ། །འགའ་ལ་ཉེ་བར་གདགས་པའི་ཕྱིར། །སེང་གེའི་སྒྲ་དང་འདྲ་ཞེ་ན། །བདག་ནི་གྲུབ་པ་ཉིད་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་
― DTG098_Page_0160 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་ཕྱིར་དཔེ་མེད་པ་དང༌། གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་སྒྲ་གང་ཁ་ཅིག་ལ་ཏེ་བར་གདགས་པ་དེ་ནི་འདུས་པའི་ཚོགས་ལ་མཐོང་སྟེ། སེང་གེ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་བཞིན་ནོ། །བདག་ནི་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པ་གང་ལ་ཡང་ཉེ་བར་གདགས་པ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་དཔེ་མེད་དོ། །གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་ཐ་སྙད་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བདག་གི་སྒྲ་དངོས་སུ་འདོགས་ཏེ། །འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཡང་སྲིད་པ་ལེན་པའི་ཕྱིར་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལུས་དང་དབང་པོའི་ཚོགས་དག་ལ་ཉེ་བར་འདོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དཔེར་ན་ཡན་ལག་ཚོགས་པ་ལ། །ཤིང་རྟ་ཞེས་ནི་དྲན་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཕུང་པོ་རྣམས་བརྟེན་ནས། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་སེམས་ཅན་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་རྣམ་ཤེས་ཡུལ་ལ་ནི། །དོན་བཞིན་གཞན་ལ་སྒྲུབ་ཅེ་ན། །རྟག་དང་ཀུན་འགྲོ་སོགས་བྲལ་ཕྱིར། །འགལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་སྟེ་ཕ་རོལ་པོ་དག་སངས་རྒྱས་པ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་བདག་དངོས་ཡིན་པར་ཐ་སྙད་གདགས་པ་གྲུབ་པ་དེ་ཁོ་བོ་ཅག་བདག་དམ་པ་གཞན་ལ་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་བདག་དངོས་ཡིན་པར་ཐ་སྙད་གདགས་སུ་རུང་བར་སྒྲུབ་པོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་བདག་དམ་པ་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་རྟག་པ་དང་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བས་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་དཔོག་པས་མི་རྟག་པ་དང༌། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་དམ་པ་ཆོས་ཅན་དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་གསལ་བའི་ཕྱིར་འགལ་བ་ཉིད་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་ལའང་དོན་དམ་དུ། །བཅིངས་དང་ཐར་པ་ཡོང་མི་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་སམ། གན་གཟག་གམ། བདག་གང་ལ་ཡང་བརྟག་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སོང་དང་མ་སོང་བགོམ་པ་ཡི། །དེ་བཞིན་སེམས་ལ་ལྷག་མ་བཤད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སོང་བ་དང་མ་སོང་བ་དང་བགོམ་པ་ལ་འགྲོ་བ་མི་འཐད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱང་བཅིངས་པའམ་མ་བཅིངས་པའམ། འཆིང་བ་བཞིན་པ་ཞིག་འཆིང་གྲང༌། །གྲོལ་བ་ཡང་
― DTG098_Page_0161 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྲོལ་བའམ་མ་གྲོལ་བའམ་གྲོལ་བཞིན་པ་ཞིག་འགྲོལ་གྲང་ན། དེ་ལ་རེ་ཞིག་བཅིངས་པ་ལ་ནི་ཡང་འཆིང་བ་དོན་མེད་དོ། །མ་བཅིངས་པ་ལ་ཡང་འཆིང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་གྲོལ་བ་བཞིན་དུ་འཆིང་བ་མེད་དོ། །འཆིང་བཞིན་པ་ལ་ཡང་གཉི་གའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །གྲོལ་བ་ལ་ཡང་འགྲོལ་བ་མེད་དེ། བཅིངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་གྲོལ་བ་ལ་ཡང་འགྲོལ་བ་མེད་དེ། དཔེར་ན་ཉོན་མོངས་པ་མཐའ་དག་གིས་བཅིངས་པ་བཞིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་གྲོལ་བཞིན་པ་ལ་འགྲོལ་བ་ཡོད་དེ། མཚན་ཉིད་ལས། མི་སློབ་སེམས་ནི་སྐྱེ་བཞིན་པ། །སྒྲིབ་པ་ལས་ནི་རྣམ་པར་འགྲོལ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འགྲོལ་བཞིན་པ་དེ་ཡང་གང་ཡིན། གལ་ཏེ་བཅིངས་པ་ཡིན་ན་ནི། །བཅིངས་པ་དང་འགྲོལ་བ་གཉིས་དུས་གཅིག་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མ་བཅིངས་པ་ཡིན་ན་ནི་དེ་གང་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར། གལ་ཏེ་གཉིས་ཀའི་བདག་ཉིད་གཅིག་ན་ནི་མི་མཐུན་ཏེ་གལ་ཏེ་བཅིངས་པ་ཡིན་ན་ནི་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་ལ། འོན་ཏེ་གྲོལ་བ་ཡིན་ན་ནི་བཅིངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ན་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཉམས་སོ། །སློབ་པའི་སེམས་སེམས་སྔ་མའི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་ལྟོས་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་པར་རྟོག་པ་ལ་ནི་ཐ་སྙད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ཉམས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་ལ་ཡང་དོན་དམ་པར་ནི་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་དག་མི་འཐད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ལུང་ལས་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འཁོར་བ་སེལ་བར་མི་མཛད་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྒྲུབ་པར་ཡང་མི་མཛད་དེ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་འཁོར་བར་འགྱུར་བ་ཡང་མེད། མྱ་ངན་ལས་འདས་བར་འགྱུར་བ་ཡང་མེད། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མེད། རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ཆགས་པས་ཆོས་རྣམས་མི་ཤེས་ཤིང༌། །ཆགས་པས་ཆོས་རྣམས་མི་མཐོང་སྟེ། །མི་གང་
― DTG098_Page_0162 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་ཆགས་བསྟེན་བྱེད་པ། །དེ་ཚེ་མུན་པས་མུན་ནག་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པ་མཛད་ཅིང༌། །གང་དག་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ངོམས་པ་དེ་དག་ནི་ངོམས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པར་མཛད་ཅེ་ན། བཤད་པ། ཆགས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་འཇུག་པ་ཤས་ཆེ་བ་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བུད་མེད་བཟང་མོ་ལ་ཆགས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། དེའི་ཉེས་དམིགས་མཐོང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀུན་རྫོབ་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པར་ནི། གང་ཆེ་སེམས་ནི་འགག་པ་ལ། །མངོན་དུ་ཕྱོགས་ཤིང་སྐྱེས་པའི་ཚེ། །གང་ལ་གང་གིས་ཆགས་པར་འདོད། །ཆགས་པ་འགའ་ལའང་མི་འདོད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སེམས་ལ་ཆགས་པ་ཞེས་ཐ་སྙད་གདགས་པ་ཡིན་ན་དེ་ཡང་གང་གི་ཚེ་འགག་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་བཞིན་ཁོ་ནར་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་ན་སེམས་འགག་པའི་ཆོས་ཅན་དེ་ལ། གང་ལ་འདོད་ཆགས་གང་གིས་ཆགས་པར་འགྱུར། །གཞན་ཡང་འདོད་ཆགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་འགགས་ཤིང་ཉམས་པ་ན་ཆགས་པ་ལ་ཡང་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བར་མི་འདོད་དེ། འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆགས་པ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་ཡང་འདོད་ཆགས་ཡོད་པར་མི་འདོད་དེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེ་བཞིན་ཆགས་ཤེ་ན། །དེ་ཅིག་གལ་ཏེ་སྐྱེ་མངོན་ཕྱོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་སེམས་སྐྱེ་བཞིན་པ་ཆགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱེ་བཞིན་དེ་ཅི་སྐྱེས་པའམ་མ་སྐྱེས་པ་ཞིག་ཡིན། གལ་ཏེ་སྐྱེ་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་སྐྱེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་བྱ་བ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན། མ་སྐྱེས་པ་ལ་དེ་མི་འདོད། །གཞི་མེད་བྱ་བ་མི་ལྡན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་པོ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ལྷ་སྦྱིན་ཟ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན། སྐྱེ་བཞིན་
― DTG098_Page_0163 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པས་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པས་དེ་ཅི་ལྟར་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། གལ་ཏེ་སྐྱེ་བཞིན་པ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་དེ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དང་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པས། སྐྱེ་བཞིན་སྐྱེས་དང་མ་སྐྱེས་པར། །བརྗོད་པ་མིན་ལའང་ཆགས་པ་མེད། །བརྗོད་མེད་སེམས་ཀྱང་ཆགས་མིན་ཏེ། །བརྗོད་པ་མེད་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ཀྱང་ཆགས་པ་ཉིད་དམ་ཆགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས། ཇི་ལྟར་འདོད་ཆགས་ལས་ཆགས་པ་མེད་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་སེམས་ནི་ཆགས་པ་ཡི། །རྣམ་པར་སྐྱེས་པ་ཆགས་འདོད་དེ། །ཤེས་ལ་ཚོན་ཆགས་བློ་བཞིན་ན། །དེའི་བློ་ཇི་ལྟར་ཆགས་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆགས་པ་དང༌། ལྷག་པར་ཆགས་པ་དང་འདོད་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་དག་ནི་རྣམ་གྲངས་ཏེ། སེམས་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཆགས་པར་འདོད་དེ། ཤེལ་ལ་ཚོན་གྱིས་ཆགས་པའི་བློ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་ཕ་རོལ་པོའི་བསམ་པ་ཉེ་བར་བཞག་པའི་དཔེ་དེ་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ནོར་བུ་ཤེལ་ལ་ཁ་བསྒྱུར་བའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ན། དེའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཆགས་པ་ཞེས་ཉེ་བར་འདོགས་པས་དེའི་བློ་ཡང་ཆགས་པ་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ཁོ་ནར་ཟད་དོ། །རིགས་པའི་སྒོ་ནས་ནི་རེ་ཞིག་ནོར་བུ་ཤེལ་དེ་ཉིད་ཀྱང་ཆགས་པ་མ་ཡིན་ན་དེའི་བློ་ལྟ་ཆགས་པ་ཉིད་དུག་ལ་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་ཡང་དང་པོ་ཡུལ་དང་ཕྲད་པ་ན་ཆགས་པའི་རྣམ་པར་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ལ་ཆགས་པ་ཞེས་ཉེ་བར་གདགས་པར་ཟད་ཀྱི་དེ་ཆགས་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། །རྟོག་པ་དང་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པའི་བློ་སྐྱེ་བ་དེ་ལ་ནི་རེ་ཞིག་ཡུལ་ཉེ་བར་གནས་པ་མེད་དོ། །སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོའི་རྗེས་སུ་མྱོངས་བ་ཡང་ཐ་སྙད་གདགས་སུ་རུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཡང་ཡུལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཆགས་
― DTG098_Page_0164 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །འདོད་ཆགས་རྟོག་པ་ཀུན་རྫོབ་ཡིན། །འདོད་ཆགས་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམ་ཀུན། །ཅི་རིགས་པར་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །དངོས་པོ་རྫས་ལ་བརྟེན་རིགས་ན། །དེ་ཡང་དེ་ལས་དབྱེར་ཡོད་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ན་ཆགས་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ནི་འདོད་ཆགས་སོ། །དངོས་པོ་དེ་ཡང་རྫས་ལ་བརྟེན་ཏེ་དཔེར་ན་སྣམ་བུའི་ཚོན་དང༌། འབྲས་ཆན་གྱི་ཆོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུར་རིགས་གྲང་ན། དངོས་པོ་དེ་ཡང་རྫས་དེ་ལས་ཐ་དད་པར་དབྱེ་ཞིང་བསྟན་པར་མི་ནུས་ཏེ། །དཔེར་ན་སྣམ་བུ་ལས་ལོགས་ཤོག་ན་ཚོན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། །འབྲས་ཆན་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་ཆོས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་འདིས་སེམས་འདི་ཆགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་འདི་སྒྲུབ་པར་དཀའ་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྟོག་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ཇི་བཞིན་དུ། །སེམས་ལའང་ཆགས་པ་འཐད་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཆགས་པ་གཉིས་དབྱེར་མེད་པས་རང་གི་བདག་ཉིད་ལ་བྱེད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་སོ། །དེ་གཉིས་དབྱེར་མེད་པ་ནི་ཚད་མ་འདིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། འདོད་ཆགས་འཆགས་ལས་གཞན་མི་རིགས། །ཆགས་པ་མང་ཟུང་གཟུང་མེད་ཕྱིར། །ཆགས་པ་ཉིད་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ནི་ཆགས་པ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། །ཆགས་པ་ཡང་འདོད་ཆགས་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དཔེར་ན་ཆགས་པ་ཉིད་བཞིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་ཆགས་པ་གཉིས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་དད་ནའང༌། དེས་ནི་མི་ཆགས་གཞན་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་འདོད་ཆགས་ནི་ཆགས་པ་ལས་ཐ་དད་པ་ཡིན་ཏེ། །དཔེར་ན་ལེབ་རྒན་རྩི་དང་གུར་གུམ་ལ་སོགས་པ་གོས་པ་ཆགས་པ་བཞིན་དུ། ཁ་དོག་ཡིད་འཕྲོག་པ་དང༌། སྒྲ་སྙན་པ་དང༌། དྲི་ཞིམ་པ་དང༌། རོ་མངར་བ་དང༌། རེག་བྱ་འཇམ་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་ཆགས་པར་འགྱུར་བར་འདོད་པ་དེ་ལ་ཡང་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་འདྲ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པས་ནི་སེམས་ཆགས་པར་འགྱུར་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དག་
― DTG098_Page_0165 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། ཡུལ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དག་གིས་ཀྱང་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་བ་འདི་ལ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡང་དག་པར་བརྗོད་དགོས་སོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་སེམས་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་འདོད་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་དམིགས་སུ་ཡོད་ཅིང་དེས་ཆགས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་རྣམ་པར་རིག་པའི་སེམས། །འདོད་ཆགས་ལས་གཞན་ཡོད་མིན་ཏེ། །དམིགས་པ་ལ་སོགས་མཚུངས་ཕྱིར་དང༌། །ཐ་དད་རྒྱུ་གཞན་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་འདོད་ཆགས་ཀྱི་མྱོང་བ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡུལ་གཞན་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གང་གིས་ཐ་དད་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཕྱིར་འདུས་པ་གཅིག་རང་ཉིད། །སྐྱེས་ལ་ལྟོས་ནས་འདུས་པ་ཅན། །ཐ་སྙད་བསྟན་པ་ཉིད་འདོད་དེ། མེ་ཏོག་རྒྱས་པས་ཤིང་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ལུགས་ནི་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་འདུས་པའི་ཡན་ལག་གཅིག་རང་གི་བདག་ཉིད་ཐོབ་པ་ལ་ལྟོས་ནས་སེམས་དང་སེམས་སྔ་ལས་བྱུང་བ་འདུས་པ་ཅན་དག་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཐ་སྙད་དུ་བསྟན་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དེ། དཔེར་ན་རྩ་བ་དང༌། མྱུ་གུ་དང་ལྕུག་མ་དང༌། སྦལ་མིག་དང༌། ལོ་མ་དང་མེ་ཏོག་དང༌། འབྲས་བུ་ལ་སོགས་འདུས་པ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ཤིང་ལ་མེ་ཏོག་གམ་འབྲས་བུའི་ཡན་ལག་གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་ཤས་ཆེར་གྱུར་པ་མཐོང་བ་ལ་ལྟོས་ནས་ཤིང་མེ་ཏོག་རྒྱས་སོ་ཞེའམ། ལྗོན་པ་འབྲས་བུ་ཆགས་སོ་ཞེས་ཐ་སྙད་གདགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ལ་གནས་སྐབས་བཞིན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་དུ་གདགས་པར་ཟད་དེ། །དེ་ཡང་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་པས་འདོད་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་
― DTG098_Page_0166 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར། ཆགས་པ་ཡང་ག་ལ་ཡོད་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ལུང་ལས། རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པ་གཟུགས་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། བམ་པོ་དྲུག་པ། འདིར་སྨྲས་པ། འདོད་ཆགས་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་སྤང་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སྲེད་པ་ཟད་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། བཤད་པ། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་འདོད་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་སྤངས་ཕྱིར་ནི་མྱ་ངན་འདས། །མི་རིགས་དེ་ཉིད་མི་འཐད་ཕྱིར། །མྱ་ངན་འདས་པ་དོན་དམ་དུ། །དངོས་དང་དངོས་མེད་མཚན་ཉིད་མིན།། །།ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་དོན་དམ་པར་དཔྱད་པ་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་མི་རོགས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདི་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དང༌། རྟག་པ་དང་རྟག་པའི་དངོས་པོ་བདག་ཉིད་དུ་འདོད་དོ། །མདོ་སྡེ་པ་དང་གོས་དམར་སྡེ་པ་དག་ནི་ཕུང་པོ་མེད་པ་ཙམ་སྟེ། མར་མེ་ཤི་བར་གྱུར་པ་ལྟར། །དེ་ཡི་སེམས་ནི་རྣམ་པར་ཐར། །ཞེས་བརྗོད་དོ། གནས་མ་བུའི་སྡེ་པ་དག་ནི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ལུང་དང་དབང་པོ་དང༌། བློ་མེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ལ། གཏན་གྱི་བདེ་བ་བླ་ན་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེའི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་བཀག་པས་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་བཀག་པ་བྱས་པར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་རོ་ཞིག་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དགག་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་མྱ་ངན་འདས་དངོས་ན། །དངོས་པོ་ཡིན་ཕྱིར་དེ་འདུས་བྱས། །
― DTG098_Page_0167 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ལ་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་འདུས་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དངོས་པོར་རྗེས་སུ་དཔག་པས་འདུས་བྱས་ཉིད་ཀྱིས་འདུས་མ་བྱས་ཉིད་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཉམས་སོ། །གཞན་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་པར་འདོད་ན། གལ་ཏེ་འདུས་བྱས་ཡིན་ན། གཉེན་པོ་མ་ཡིན་འདུས་བྱས་ཕྱིར། །དཔེར་ན་འདུས་བྱས་འགག་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལྟར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དངོས་མེད་གཞན་རྟེན་འགྱུར། །དངོས་པོ་མེད་ཕྱིར་ཞིག་པ་བཞིན། །དེ་ནི་གཉེན་པོར་མི་འདོད་དེ། །གཞན་ལ་རྟེན་ཕྱིར་ཞིག་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དག་ནི་རྣམ་གྲངས་ཏེ། གལ་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་བདེ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར། །ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན་པས་ངོ་བོ་ཉིད་ཉམས་སོ། །དེ་གཞན་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞིག་པ་བཞིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཀོང་བུ་དང་འབྲུ་མར་དང་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པ་འདུས་པ་ལས་མར་མེ་ཞེས་བྱ་བར་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་ཕ་ཕྱིས་དངོས་པོ་མེད་པར་གྱུར་པ་ནི་དངོས་པོ་གཞན་ལ་བརྟེན་པ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་གྱི་སྲེད་པ་ཟད་པ་ལས་ལེན་པ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མར་མེ་ཞིག་པ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཁྱེད་ཅག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མི་འཇིག་པ་དང་རྟག་པར་ཁས་ལེན་ན་དེ་གཞན་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། ཞིག་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་འཁོར་བའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་ཡང་མི་འཐད་དོ། །འོན་ལུང་ལས། དགེ་སློང་དག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་བྱུང་བ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་པས་འདུས་མ་བྱས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མྱང་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བཤད་པ། དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་མི་རིགས། །དགག་པ་གོང་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་
― DTG098_Page_0168 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གལ་ཏེ་དེ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཡིན་ན་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་འདུས་བྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི། འདུས་མ་བྱས་མ་ཡིན་ཏེ་སྐྱོན་གོང་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དང་ཐ་སྙད་གདགས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང་རྟག་ཏུ་གནས་པ་ཉིད་དུ་བརྟག་གྲང་ན། གྲངས་ཅན་དག་གིས་རབ་བརྟགས་པའི། །གྲོལ་བའི་སེམས་ལས་ཁྱད་ཅི་ཡོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཅན་དག་ཀྱང་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་མ་སྐྱེས་པ་མི་འཇིགས་པ་བྱ་བ་དང༌། བྱེད་པ་མཐར་ཐུག་པ་ནི་སྐྱེས་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྲོལ་བའི་བདག་ཉིད་ཡོད་པར་འདོད་པས་གང་དག་གིས་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དོན་ཐམས་ཅད་ནང་དུ་བསྡུ་བ་དང༌། ཕྱི་རོལ་དུ་སྤྱོད་པ་མེད་པར་ངེས་པར་བརྟགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་གྲངས་ཅན་གྱི་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་མཚུངས་སོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཟད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་རྣམ་རྟོག་གཙུབ་ཤིང་ལས། །བྱུང་བ་རང་གི་ངང་ཟད་པ། །དེ་ལ་བསགས་པ་ཡོད་མིན་པས། །གང་ཟག་ཁྱོད་ཐར་མི་ཟད་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ཆུའི་ཁམས་ཀྱི་རྙོག་པ་དང༌། ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་སྤྲིན་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའི་སྒྲིབ་པ་ཁོང་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་ཅིང་དེ་དག་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བསགས་པ་མེད་པས་རང་གི་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཟད་པར་འགྱུར་བས་དེ་དག་ལ་དང་པོ་ཉིད་ནས་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་མེད་ན་ཟད་པ་ག་ལ་ཡོད། ཟད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གང་ཐར་པར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་གང་གི་ཟད་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ཁྱོད་ཀྱི་ཐར་པ་ཟད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པར་འདོད། ཡང་ན་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསགས་པ་མེད་དོ། །བསགས་པ་མེད་ན་གང་གིས་བཅིངས་ཤིང་གང་ལས་ཐར་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བ་མེད་
― DTG098_Page_0169 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་རྟོག་པ་ཡང༌། །དེ་བཞིན་མེད་ཕྱིར་ཚུལ་གཉིས་མཚུངས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །ཟད་པ་ཅན་ནམ་ཟད་མེད་ན། །གང་གིས་ཟད་པས་ཐར་པ་སྨྲོས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེ་ཞིག་རང་གི་ངང་གིས་ཟད་པ་ཅན་མར་མེ་བཞིན་དུ་ཟད་པ་ལ་ནི་ཐར་པ་མི་འཐད་དོ། །ཟད་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་ཟད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ལ་ཐར་པ་མེད་དོ། །ཅི་ཐར་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་དེ། དོན་དམ་པར་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་བཞིན་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་བློ་ཡང་ལྡོག་གྱུར་པས། །ཟད་མེད་མི་ཟད་ཆོས་ཉིད་འཐོབ། །ཐོབ་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གི་ཚེ་དེས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་སེམས་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལེགས་པར་རྟོགས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ན། དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཐར་པའི་བློ་ཡང་ལྡོག་པས། ཉོན་མོངས་པ་བསགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་ཟད་པས་ཟད་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་འཐོབ་སྟེ། ཐོབ་པ་མེད་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ང་ནི་ཐོབ་པ་མེད་པ་ཁོ་ནར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལས་ལངས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཐོབ་པ་ཡང་ཡོད། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་གཉིས་སུ་བརྗོད་པར་ཟད་ཀྱི་དོན་དམ་པར་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཕྱིར་ལོ་བོ་ཅག་ནི་ཕོ་རོལ་པོ་དག་འདོད་པ་ལ་མི་བརྟེན་པས། ཡང་དག་ཇི་བཞིན་ཡོངས་རྟོག་པ། །བདག་ལ་ཕན་པར་འདོད་པ་དག །ལྟ་ངན་ནད་དྲི་ངན་བསྒོས་པའི། །སྒྲེགས་པའི་ཚིག་ལ་རྟེན་མི་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཁྱེད་ཅག་གི་རང་དགས་ཉེ་བར་སྦྱར་བའི་ཚིག་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་ནི་མཁས་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་བདག་ལ་ཕན་པར་འདོད་པ་དག་རྟེན་པར་མི་བྱེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱི་ཚིག་དེ་དག་ནི་ལྟ་བ་ངན་པའི་ནད་དྲིང་བས་བསྒོས་པའི་སྒྲེགས་པའི་ཚིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟ་བ་ངན་པ་ཉིད་ནད་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དྲི་ངན་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་བསྒོས་པའི་སྒྲེགས་པའི་
― DTG098_Page_0170 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚིག་གང་དག་ལ་ཁྱད་པར་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་ལྟ་བ་ངན་པ་དེའི་ནད་དྲིང་བས་བསྒོས་པའི་སྒྲེགས་པའི་ཚིག་དག་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་རྟེན་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་སྤྱར་རོ། །དེ་དག་ལ་བརྟེན་ན་ཅི་ཉེས་ཤེ་ན། །ལྟ་བ་ལོག་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དགའ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའམ་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སམ་གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་དག་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དད་པ་ཅན་ནི་ཉེས་བཟུང་བས། །ཁྲོས་པ་གཞན་ནི་ཞེ་སྡང་གིས། །དད་པ་ཅན་ཡང་བསྲེགས་བསྟན་ན། །ཞེ་སྡང་ཅན་དག་བསམ་ཅི་དགོས། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་སྨྲས་པ། འདོད་ཆགས་ནི་ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པ་དང༌། མི་སྡུག་པ་དག་ལ། རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང༌། དངོས་པོ་དང༌། བདག་དང་སྡུག་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་དག་ནི་ཡོད་དོ། །དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། མ་རིག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་ལ། མ་རིག་པའི་རྩ་བ་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྩ་བ་ནི་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། བཤད་པ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དག་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །འདོད་ཆགས་ཡོད་པར་མི་རིགས་ཏེ། །འདོད་ཆགས་བཞིན་དུ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར། །རྟོགས་པ་དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཀྱང་འདོད་ཆགས་བཞིན་དུ་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་བའམ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པའམ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་བཞིན་པའམ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཐ་དད་དམ། འོན་ཏེ་ཐ་མི་དད་ཅེ་དེ། ཕྱིན་ཅིང་ལོག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ན་འདོད་ཆགས་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་མི་འཐད་པས། དེའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོག་པ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །ངོ་བོ་ཉིད་ཕྱིར་སྔར་བཀག་ཕྱིར། །གང་གིས་དེས་ནི་ཆགས་འགྱུར་བའི། །
― DTG098_Page_0171 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་ཆགས་ཆགས་པའི་དངོས་ཉིད་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་སྔར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདི་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སྤྱིར་དགག་པ་བྱས་པ་དེའི་ཚེ་འདོད་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་ཡོད་པ་དེ་གང་ཡིན། གང་འདོད་ཆགས་དེས་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་སེམས་དེ་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན། དེས་ནི་སྡང་དང་རྨོངས་ལ་སོགས། །སོ་སོར་བཤད་པ་བྱས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཆགས་པ་བཀག་པའི་ཚུལ་དེས་ཞེ་སྡང་བ་དང་གཏི་མུག་དང་རྨོངས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་འདྲ་བར་བཀག་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གང་ཚེ་སེམས་ནི་འགག་པ་ལ། །མངོན་དུ་ཕྱོགས་ཤིང་སྐྱེས་པའི་ཚེ། །གང་ལ་གང་གིས་སྡང་བར་འདོད། །སྡང་བ་འགག་ལའང་མི་འདོད་དོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེ་བཞིན་སྡང་ཞེ་ན། །དེ་ཅི་གལ་ཏེ་སྐྱེ་མངོན་ཕྱོགས། །མ་སྐྱེས་པ་ལ་དེ་མི་འདོད། །གཞི་མེད་བྱ་བ་མི་ལྡན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བཅིངས་ཐར་མ་གྲུབ་ཕྱིར། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་གཡོ་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་པོ་དག་གིས་སྔར་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དང༌། དོན་འགལ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་དག་ཀུན་རྫོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲངས་ཅན་དག་ན་རེ། སྲ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་དང་བྲལ་བའི་ས་ལ་སོགས་པ་ནི་རྫས་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཆུ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བཅད་པའི་དངོས་པོར་སྣང་བའི་བློའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་རྫས་ལས་དོན་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །སྲ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པས་མཚོན་པའི་ས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་རྫས་ལས་དོན་གཞན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཟེགས་ཟན་པ་དག་ན་རེ། དངོས་པོ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གཞན་ཉིད་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ལ་ཡང་གཞན་ཉིད་དང་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་གདགས་ཏེ། དེ་ལ་ས་ལ་ནི་རང་གི་བདག་ཉིད་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡོད་ལ། ཆུ་ལ་སོགས་པ་
― DTG098_Page_0172 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ནི་སའི་གཞན་ཉིད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་གཉི་གའི་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དགག་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ། །ས་ནི་དོན་དམ་ཉིད་དུ་ན། །ས་ལས་གཞན་མིན་ཉིད་མི་འདོད། །རྒྱུ་དང་ལྡན་ཕྱིར་རླུང་བཞིན་དང༌། །དངོས་པོ་ཡིན་ཕྱིར་ཤེས་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲ་བ་ཉིད་མ་གཏོགས་པར་ས་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཡང་མེད་ལ། ས་མ་གཏོགས་པར་ཡང་གང་གིས་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་གཞན་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་ཚད་མ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། དངོས་པོ་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ས་ལས་དོན་དམ་ཉིད་དུ་ན། །ཆུ་ནི་གཞན་པར་མི་གཟུང་སྟེ། །སྐྱེ་དང་ལྡན་པའི་རྫས་ལས་ནི། །ས་གཞན་མིན་པ་ཇི་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་དཔེར་ན་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་སའི་ཐ་སྙད་གཞན་ཡིན་ཡང་དངོས་པོ་གཞན་ཉིད་དུ་མི་འདོད་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཆུ་ཡང་གང་གིས་གཞན་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅི་སྟེ་འདི་སྙམ་དུ་རྫས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དང་སའི་བདག་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ནི་རུང་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་ལ་སྒྲ་དང་བློ་ཡང་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཞན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་དང་བློ་ཐ་དད་པ་ཡང་ཡོད་ལ། ལས་དང་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཐ་དད་པས་དེའི་ཕྱིར་ས་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་གཞན་ཉིད་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན་བཤད་པ། ས་ལ་སོགས་པས་སྒྲ་བློ་དང༌། །ལས་དང་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པས། །དེ་དག་གཞན་ཉིད་མི་འདོད་དེ། །བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་དང་མི་ལྡན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ནི་གཞན་ཉིད་དེ་དོ་ཉིད་ཆོས་ཡིན་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་སོ། །དེ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆུ་ལ་སོགས་པ་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྡར་བསྟན་ཟིན་པས། དེའི་ཕྱིར་གཞན་ཉིད་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དཔེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་མི་ལྡན་ནོ། །ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་དེ་ནི་མ་ངེས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་མིན་གཞན་ཡང༌། །ཐ་སྙད་ཡོད་ཕྱིར་མ་ངེས་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། མཆི་གུའི་
― DTG098_Page_0173 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུས་ཞེས་བྱ་བ་དག་གཞན་ཉིད་མ་ཡིན་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཐ་དད་པའི་ཐ་སྙད་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །དེས་ན་རེ་ཞིག་ཇི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སྒྲ་ཐ་དད་པའི་ཐ་སྙད་ཡོད་ཀྱང་གཟུགས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་གཞན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུས་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡང་སྒྲ་ཐ་དད་པ་ཡོད་ཀྱང་དངོས་གཞན་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་ཇི་ལྟར་ལྷ་སྦྱིན་གྱི་ལ་བཞེས་བྱ་བ་ལ་སྒྲ་ཐ་དད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དངོས་ཀྱང་གཞན་ཉིད་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་ས་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡང་སྒྲ་ཐ་དད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དངོས་ཀྱང་ཐ་དད་པར་འགྱུར་བ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཡོད་ཅིང་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་མ་གྲུབ་ཕྱིར། །དེ་དོན་མ་གྲུབ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་དང་བློ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དེའི་དོན་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་དེའི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས། ཕ་རོལ་པོས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་དོན་ནི་དོན་དམ་པ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྒྲ་སོགས་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་ཀྱང༌། །དེ་ཕྱིར་དེ་དག་འཁྲུལ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་གཞན་ཉིད་སྟོན་པའི་གཏན་ཚིགས་དག་གོ །ཁྱད་པར་བརྗོད་པར་གྱུར་ཀྱང་ནི། །འགལ་བས་ངེས་པར་བཟློག་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དང་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དགག་པ་སྒྲུབ་པའི་ཚིག་གིས་སོ། །གཅེར་བུ་པ་དག་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་དེ། ས་ལས་ཆུ་ལ་སོགས་པ་དག་གཞན་ཉིད་དེ་མཚན་ཉིད་དང་ལས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། །སྲ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པས་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེ་ན། དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། །གཉིག་ཉིད་ཀྱང་མི་རུང་སྟེ། །འགལ་ཕྱིར་མེ་ལ་གྲང་དྲོ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ས་ལས་ཆུ་ལ་སོགས་པ་དག་གཞན་ཡིན་ན་ནི་ཇི་ལྟར་གཞན་མ་ཡིན་པར་འགྱུར། །ཅི་སྟེ་གཞན་མ་ཡིན་ན་ནི་འོན་དེ་ལྟ་ན་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་དང་འགལ་ཏེ། དཔེར་ན་གལ་ཏེ་མེ་ཚ་བ་ཡིན་ན་ནི་ཇི་ལྟར་གྲང་བ་ཡིན། ཅི་སྟེ་གྲང་བ་ཡིན་ན་ནི་འོན་དེ་ལྟར་ན་ཇི་ལྟར་ཚ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG098_Page_0174 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། གཞན་དང་གཞན་མིན་ཕྱོགས་དགག་པ། །བསྟན་ཕྱིར་དེ་ཡང་བཟང་པོ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་གཞན་ཉིད་དང་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་དགག་པ་བསྟན་ཟིན་པའི་ཕྱིར། །དེ་གཉིས་ལས་མ་གཏོགས་པ་གང་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་གཞན་ཡང་ཡོད་དེ་དེའི་ཕྱིར་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་དེ་ཡང་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅེ་སྟེ་གཉི་གར་སྨྲ་བ་དག་འདི་སྐད་ཅེས། མེ་ཡང་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། བཙོ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ནི་ཚ་བ་ཡིན་ལ་བདེན་པའི་གསང་སྔགས་ལ་སོགས་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དག་ལ་ནི་གྲང་བ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་མེ་ཡང་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཀྱི་དཔེ་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་དག་གི་ཕྱིར་བཤད་པ། གཉི་གའི་བདག་ཉིད་ཉིད་ཡིན་ཡང༌། །ཀུན་ལ་གྲགས་པའི་ཆ་དཔེར་བསྟན། །དེས་ན་གཞན་ལ་དཔེ་མེད་པ། །རབ་ཏུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེ་ལ་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་འགའ་ཞིག་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ལ་གང་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་གྲགས་པའི་ཆ་དེ་དཔེ་ཉིད་དུ་བསྟན་པས་དེའི་ཕྱིར་གཉི་གར་སྨྲ་བ་དག་ལ་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་དཔེ་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཉི་གའི་བདག་ཉིད་དེ་ཡང་དོན་དམ་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་ལྟོས་ནས་འགྲུབ་པ་སྟེ། །གཉིས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག །སྔར་མ་གྲུབ་ན་མི་འགྲུབ་ཕྱིར། །ཡིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་བརྟགས་པར་ཟད། །ཅེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ན་ཁ་བ་ལ་སོགས་པ་གྲང་བ་དག་ལ་ལྟོས་ནས་མེ་ལ་སོགས་པ་ཚ་བ་ཉིད་དུ་འགྲུབ་ལ། མེ་ལ་སོགས་པ་ཚ་བ་ཉིད་ལ་ལྟོས་ནས་ཁ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་གྲང་བ་ཉིད་དུ་བརྟག་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་གྲང་བ་དང་ཚ་བ་དེ་གཉིས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་སྔ་ན་མ་གྲུབ་པའི་ཚེ་ན་ཕྱི་མ་ཡང་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་གང་ལ་ལྟོས་ན་ཅིག་ཤོས་འགྲུབ་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཚེ་ན། དེ་ལ་ལྟོས་ནས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་ཡང་མི་འགྲུབ་པས། དེ་དག་ནི་ཡིད་ལ་བསམས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་ཅེས་པ་བདེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་རིང་པོ་དང་ཐུང་དུར་རྟོག་པ་བཞིན་ཏེ། དཔེར་ན་རིང་པོ་ཡོད་ན་ཐུང་དུ་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། ཐུང་དུ་ཡོད་
― DTG098_Page_0175 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་རིང་པོ་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་དེ་གཉིས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མེད་ན་མི་འགྲུབ་པ་བཞིན་ནོ། །བདག་ཡོད་པ་ཡང་ཡིན་ལ་བདག་མེད་པ་ཡང་ཡིན་པ་དང༌། རྟག་པ་ཡང་ཡིན་ལ་མི་རྟག་པ་ཡང་ཡིན་པ་དང༌། དངོས་པོ་ཡང་ཡིན་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ། གཉི་གར་སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་ལ། །དགག་པའི་ཚུལ་ཡང་དེ་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །འདི་ལྟར་འདི་སྐད་བསྒྲུབ་བསྟན་པས། །ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་ཉིད་མ་གྲུབ། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ཚིག་གི་དོན་གྱི་མཇུག་བསྡུ་བ་བྱེད་པ་ནི། །དེ་ལྟར་འདུས་བྱས་ཆོས་དེ་དག །བསྡུ་བས་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེའི་གཉེན་པོ་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདིར་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྤྲུལ་པའི་གཟུགས་བཞིན་ནོ། །འདུས་བྱས་ལ་ནི་གཉེན་པོ་འདུས་མ་བྱས་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་ན་འདུས་བྱས་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདིར་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་གཞུང་གིས་བཤད་པ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་འགོག་གཉིས་དང༌། །ནམ་མཁའ་དང་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད། །ཅིས་བྱ་བ་ལ་འདུས་མ་བྱས་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་འགོག་པ་དང༌། སོ་སོར་མ་བརྟགས་པར་འགོག་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ། དེས་ཉོན་མོངས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་བརྟགས་ཏེ། འགོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ། འགོག་པ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོར་མ་བརྟགས་པར་འགོག་པ་ནི་འགའ་ཞིག་གིས་དངོས་པོ་རྣམས་འགོག་པ་ལ་མི་འབྲལ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །ནམ་མཁའ་ནི་གོ་སྐབས་འབྱེད་པར་བྱེད་པ་དང་མི་སྒྲིབ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་སྔ་ན་མེད་པ་དང་ཞིག་ནས་མེད་པ་དང༌། གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པ་དང༌། གཏན་མེད་
― DTG098_Page_0176 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དག་གིས་མཚོན་པ་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་དག་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། མི་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཞིའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག །སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་འགོག་པ་ནི། །དོན་དམ་དུ་ན་དངོས་པོ་ཡིན། །རྟག་དང་རང་བཞིན་མི་འགྱུར་ཕྱིར། །མོ་གཤམ་བུ་ཡི་གཟུགས་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་རྟག་པ་དང་རང་བཞིན་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དེ། །མོ་གཤམ་བུའི་ལུས་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མ་སྐྱེས་ཕྱིར་དང་རྒྱུ་མེད་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་ལས་ཀྱང་མེད་ཕྱིར་དང༌། །འདུས་བྱས་མ་བསྡུས་ཕྱིར་དང་ནི། །འགག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་ངོ༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་འགོག་པ་ནི་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་ནི་སྐྱེ་བ་དང་རྒྱུ་དང༌། ལས་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། འགག་པ་དག་གིས་མཚོན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན་དེ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། རྒྱུ་མེད་པ་དང༌། ལས་མེད་པ་དང༌། འདུས་བྱས་མ་ཡིན་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་འགྱུར། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་འགག་པ་ཡང་མེད་དེ། འདི་ལྟར་སྐྱེས་པ་ལ་འགག་པ་འཐད་ཀྱི། མ་སྐྱེས་པ་ལ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་འབྲས་བུ་གང་འདོད་པ། །དེ་ནི་དེའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་སྐྱེས་ལ་སོགས་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས། །གླང་ཆེན་ཀླད་ཀྱི་རྭ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེ་རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་འགོག་པར་བྱེད་དེ། འདུས་མ་བྱས་གང་གི་འབྲས་བུ་གང་ཞིག་ཡིན་པར་འགའ་ཞིག་གིས་ཇི་ལྟར་བརྟགས་པ་དེ་ལ་འདུས་མ་བྱས་དེ་ནི་འབྲས་བུ་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་མི་རིགས་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་གོང་དུ་བསྟན་པ་དེ་དག་གི་ཕྱིར། དཔེར་ན་གླང་པོ་ཆེའི་ཀླད་ལ་ཉིད་མེད་པ་དེ་དེ་ལས་གཞན་པའི་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་སོགས་པ་དག་གི་རྒྱུ་མི་འགྱུར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ནི་གཞན་དུ་བརྟགས་ཏེ། མ་སྐྱེས་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ཡི། །འབྲས་བུ་མི་འདོད་ཤེས་པར་བྱ། །འབྲས་བུ་ཡིན་ཕྱིར་སྦྲང་རྩི་ནི། །མཁའ་མིན་
― DTG098_Page_0177 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་རྒྱུ་ལྡན་མིན་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེ་རྒྱུ་མ་སྐྱེས་པའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པར་འགོག་པར་བྱེད་དེ། འབྲས་བུ་གང་ལ་རྒྱུ་མ་སྐྱེས་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་འགོག་པ་དེ་རྒྱུ་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། ལྡན་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་ཕ་རོལ་པོ་དག་གིས་བརྟགས་པ་དེ་ལྟར་མི་འདོད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། །འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་སྦྲང་རྩི་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མ་སྐྱེས་པ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུར་མི་འདོད་པ་བཞིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྦྲང་བུའི་སྦྲང་རྩི་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་མེ་ཏོག་མ་ལ་ཏི་དང༌། པདྨ་དང༌། ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེས་བུ་དག་གིས་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། མེ་ཏོག་དེ་དག་སྐྱེས་པས་སྦྲང་རྩི་དེ་རྒྱུ་དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་འདོད་ཀྱི། །ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པས་སྦྲང་བུའི་སྦྲང་རྩི་དེ་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པར་མི་འདོད་པ་བཞིན་དུ། སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་འགོག་པ་དེ་ཡང་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མ་སྐྱེས་པ་དང་ལྡན་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་མི་འདོད་དོ། །དེས་ནི་ནམ་མཁའ་དེ་བཞིན་ཉིད། །ཕྱོགས་དང་དུས་དང་བདག་ལ་སོགས། །འདུས་མ་བྱས་པ་ཇི་སྙེད་པ། །བཀག་པར་མཁས་པས་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགག་པ་དང་འདྲ་བར་སྟོན་པ་སྟེ། སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་འགོག་པ་བཀག་པ་དང་འདྲ་བར་འདུས་མ་བྱས་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རིགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བཀག་པར་བློ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་མདོར་བསྡུའོ། །གཞན་ཡང༌། རྫས་དང་གཙོ་བོ་སྲོག་ལ་སོགས། །མུ་སྟེགས་བཏགས་པའི་ཤེས་བྱ་དག །རིགས་དང་ལུང་ལ་མཁས་རྣམས་ཀྱིས། །ཅི་རིགས་པར་ནི་དགག་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་གཞན་དག་གིས་བཏགས་པའི་ཤེས་བྱ་རྫས་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྲོག་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་མཁས་པ་རིགས་པ་དང༌། །ལུང་ལ་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པ་
― DTG098_Page_0178 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ཀྱིས་ཅི་རིགས་པར་དགག་པར་བྱའོ། དེ་ལ་རྫས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་པའི་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་པོ་དག་སྟེ། རྫས་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ལས་དང༌། སྤྱི་དང༌། བྱེ་བྲག་དང༌། འདུ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དག་གོ །དེ་ལ་རྫས་ནི་དགུ་སྟེ། །ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། དུས་དང༌། ཕྱོགས་དང༌། བདག་དང༌། ཡིད་ཅེས་བྱ་བ་དག་གོ །ཡོན་ཏན་ནི་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་སྟེ། གཟུགས་དང༌། རོ་དང༌། དྲི་དང༌། རེག་པ་དང༌། གྲངས་དང༌། བོང་ཚོད་དང༌། སོ་སོ་བ་དང༌། ཕྲད་པ་དང༌། བྱེད་པ་དང༌། གཞན་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་དང༌། བློ་ལྔ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། འདོད་པ་དང༌། སྡང་བ་དང༌། འབད་པ་དང༌། ཆོས་དང༌། ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཤེས་པ་དང༌། བྱས་པའི་ཤུགས་ཞེས་བྱ་བ་དག་གོ ། ལས་ནི་ལྔ་སྟེ། འདེགས་པ་དང༌། འཇོག་པ་དང༌། བསྐུམ་པ་དང༌། བརྐྱང་བ་དང༌། འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དག་གོ །སྤྱི་ནི་གཉིས་ཏེ། སྤྱི་ཆེན་པོ་དང༌། ཉི་ཚེ་བའི་སྤྱིའོ། །དེ་ལ་སྤྱི་ཆེན་པོ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་རྫས་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ལས་དག་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་ཐ་སྙད་གདགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དེ་སྤྱི་ཆེན་པོའོ། །ཉི་ཚེ་བའི་སྤྱི་ནི་བ་ལང་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ཉིད་རྟ་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་ལྡོག་པ་ཉི་ཚེ་བའི་སྤྱི་ཡིན་ནོ། །བྱེ་བྲག་ནི་ཉི་ཚེ་བའི་སྤྱི་དེ་ཉིད་དེ་བ་ལང་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་རྟ་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་ལྡོག་པ་ན་བྱེ་བྲག་ཡིན་ནོ། །འདུ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་ཕྲད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་དེ་དག་ནི་རྫས་ལ་སོགས་པའོ། །གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཅན་དག་གིས་བརྟགས་པའི་དེ་ཉིད་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་སྟེ། གཙོ་བོ་དང༌། ཆེན་པོ་དང༌། ངར་འཛིན་པ་དང༌། བློའི་དབང་པོ་ལྔ་དང༌། ལས་ཀྱི་དབང་པོ་ལྔ་དང༌། བདག་དང༌། དེ་ཙམ་ལྔ་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལྔ་དང༌། སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་དག་གོ །དེ་ལ་གཙོ་བོ་ནི་རང་བཞིན་ཏེ། སྙིང་སྟོབས་དང༌། རྡུལ་དང༌། མུན་པ་ཆ་མཉམ་པ་མི་གསལ་བའོ། །ཆེན་པོ་ནི་བློའི་རྣམ་གྲངས་སོ། །ངར་འཛིན་པ་ནི་གང་གིས་ང་དང་ང་ཡི་ཞེས་མངོན་པར་རློམ་པའོ། །བློའི་དབང་
― DTG098_Page_0179 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ལྔ་ནི་མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ཞེས་བྱ་བ་དག་གོ །ལས་ཀྱི་དབང་པོ་ལྔ་ནི་ངག་དང༌། ལག་པ་དང༌། རྐང་པ་དང༌། རྐུབ་དང༌། མདོམས་ཞེས་བྱ་བ་དག་གོ །ཡིད་ནི་བློ་དང་ལས་ཀྱི་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ཙམ་ལྔ་ནི་ཁྱད་པར་ལྔ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དག་གོ །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལྔ་ནི། ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་དང༌། ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་དག་གོ །སྐྱེས་བུ་ནི་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པའོ། དེ་ལྟར་དེ་དག་ནི་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པའོ། །སྲོག་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅེར་བུ་པ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བཏགས་པའི་ཚིག་གི་དོན་དགུ་སྟེ། སྲོག་དང༌། ཟག་པ་དང༌། སྡོམ་པ་དང༌། ངེས་པར་རྒ་བ་དང༌། འཆིང་བ་དང༌། ལས་དང། སྡིག་པ་དང༌། བསོད་ནམས་དང༌། ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བ་དག་གོ །དེ་ལ་སྲོག་ནི་སྲོག་ཅན་གྱི་སྡེ་ཚན་དགུ་སྟེ། ས་དང༌། ཆུ་དང༌། ཤིང་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་དང༌། སྲིན་བུ་དང༌། གྲོག་མ་དང༌། བུང་བ་དང༌། མི་ཞེས་བྱ་བ་དག་གོ །དེ་དག་ལས་ས་དང༌། ཆུ་དང། ཤིང་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་རྣམས་ནི་དབང་པོ་གཅིག་པ་སྟེ། རེག་པའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲིན་བུ་དང༌། དུང་དང༌། ཉ་ཕྱིས་དང༌། སྲིན་བུ་པད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དབང་པོ་གཉིས་པ་སྟེ། རེག་པ་དང༌། རོའི་དབང་པོ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲོག་མ་དང༌། སྲིན་གྱི་མེ་ལ་སོགས་པ་ནི་དབང་པོ་གསུམ་པ་སྟེ། རེག་པ་དང༌། རོ་དང༌། སྣའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བུང་བ་དང༌། སྦྲང་བུ་དང༌། སྦྲང་བུ་མཆུ་རིངས་ལ་སོགས་པ་ནི་དབང་པོ་བཞི་པ་སྟེ། རེག་པ་དང༌། རོ་དང༌། སྣ་དང༌། མིག་གི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་དང༌། རྐང་བཞི་པ་དང༌། བྱ་ལ་སོགས་པ་ནི་དབང་པོ་ལྔ་སྟེ། རེག་པ་དང༌། རོ་དང༌། སྣ་དང༌། མིག་དང༌། རྣ་བའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་དེ་དག་ནི་སྲོག་གི་ཚིག་གི་དོན་རྣམ་པ་དགུའོ། །ཟག་པ་ནི་དགེ་
― DTG098_Page_0180 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་རྣམས་ཏེ་ཟག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡོམ་པ་ནི། ཟག་པ་འགོག་པ་ཉིད་དེ་ལས་སར་པ་མི་སོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པར་དགའ་བ་ནི་སྡོམ་པ་དེ་ཉིད་དང་ཟས་མི་ཟ་བ་དང་སྐོམ་མི་འཐུང་བ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་དཀའ་ཐུབ་དང་བཅས་པས་སྔོན་ཉེ་བར་བསགས་པའི་ལས་ངེས་པར་རྒས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཟད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཆིང་བ་ནི་ངེས་པར་སྨྲ་བ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གསུམ་པོ་དག་གིས་བརྟགས་པའི་ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །ལས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཕྱིས་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང། མིང་དང༌། རུས་དང༌། ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་དག་གོ །སྡིག་པ་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་པའོ། །བསོད་ནམས་ནི་ཆོས་སོ། །ཐར་པ་ནི་ལས་ཐམས་ཅད་ཟས་པས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟེང་ན་འདུག་པའི་གནས་འཇིག་རྟེན་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྲོ་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། རྒྱལ་བ་དམ་པས། ཁ་བ་རྒྱ་སྤོས་མེ་ཏོག་མདོག །བ་ཞོ་བ་མོ་མུ་ཏིག་མདོག །གདུགས་དཀར་བཟུང་བའི་དབྱིབས་འདྲ་བ། །ཐར་པ་ཡིན་པར་རྒྱལ་བས་བཤད། །ཅེས་བརྗོད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལྟར་དེ་དག་ནི་སྲོག་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ལས་གཞན་པ་གང་དག་མུ་སྟེགས་བྱེད་གཞན་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ཤེས་བྱ་འདུས་བྱས་སམ། འདུས་མ་བྱས་གང་ཅི་ཡང་རུང་བདག་ཀྱང་རིགས་པ་དང་ལུང་ལས་ཡོངས་སུ་གོམས་པ་ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་བ་འཇིགས་པ་མེད་པའི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཅི་རིགས་བར་དགག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་འདུས་བྱས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདུས་བྱས་བརྟགས་པས་མཚུངས་པར་དགག་པར་བྱའོ། །འདུས་མ་བྱས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་བརྟགས་པས་མཚུངས་པ་དགག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར། རང་དང་གཞན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། །དངོས་པོ་རྣམས་ལ་བདག་བརྟགས་པ། །མཁས་པས་བདག་མེད་རྟོགས་བྱ་ཞིང༌། །དེ་ཉིད་ཤེས་པའི་བདུད་རྩི་བཏུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དག་གིས་རང་དང་གཞན་གྱི་གྲུབ་པའི་མཐའ་དག་ཏུ་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་བདག་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དག་རྣལ་འབྱོར་པ་མཁས་པས་ཇི་སྐད་
― DTG098_Page_0181 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་བདག་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱས་ཤིང༌། དོན་དམ་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དེ་ཉིད་ཤེས་པའི་བདུད་རྩིའི་རོ་མྱང་བར་བྱ་བ་ལ་འབད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ན་རྣམ་རྟོག་དྲ་བ་ཡི། །རྒྱུན་འབྲེལ་དེ་དག་ལ་སོགས་པ། །དངོས་པོ་སྐྱེ་བར་འཛིན་བརྟེན་པས། །ནན་གྱིས་བྱིས་པ་འཁྲུལ་བར་བྱེད། །གང་ཚེ་མཁས་པ་རིག་སྒྲོན་གྱིས། །ཡང་དག་ཇི་བཞིན་ཡོངས་རྟོག་པ། །དེ་ཚེ་སྐྱེ་བཀག་དེ་ཞི་བས། །སྤྲོས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་ན་དངོས་པོ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འབད་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ན་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་དང་གཞན་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བཏགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དྲ་བའི་རྒྱུན་འབྲེལ་བ་དེ་དག་ལ་སོགས་པ་མ་ལུས་པ་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པར་འཛིན་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ། བྱུང་བ་ཡིན་པས་དེ་དག་གིས་ནན་གྱིས་བྱིས་པ་མ་རིག་པས་བློ་གྲོས་ཀྱི་མི་གཟུམས་པ་མི་མཁས་པ་དག་འཁྲུལ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་གི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པ་མཁས་པ་རིག་པ་དྲི་མ་མེད་པའི་སྒྲོན་མས་བློ་གྲོས་ཀྱི་མིག་ལེགས་པར་བྱེ་བ་དག་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བའི་བློ་ན་མེད་པས་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དེའི་ཚེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་མཐོང་ཞིང་སྐྱེ་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དྲི་མ་དེ་ཞི་བས་ཚིག་གི་བརྗོད་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བར་འགྱུར་བས་ཅིག་ཅར་ཐབས་དེ་ཉིད་ལ་བརྟུལ་བར་བྱ་བའི་རིགས་སོ། །དངོས་པོ་དེ་དག་མ་སྐྱེས་པར་ཇི་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདི་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་བདག་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད། ཁ་ཅིག་ནི་གཞན་ལས། ཁ་ཅིག་ནི་གཉི་ག་ལས། ཁ་ཅིག་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་ལས། ཁ་ཅིག་ནི་དབང་ཕྱུག་དང༌། སྐྱེས་བུ་དང༌། གཙོ་བོ་དང༌། དུས་དང་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དག་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་དོ། །དེ་ལ་གྲངས་ཅན་
― DTG098_Page_0182 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ནི་བདག་ལས་སྐྱེ་བར་སྨྲས་པ། དེ་དག་གི་ཕྱིར་བཤད་པ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་བདག་སྐྱེ་བ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། །བདག་ཉིད་ཡོད་ཕྱིར་དཔེར་བྱ་ན། །ཞོ་ནི་བདག་ལས་མི་སྐྱེ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་བདག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རྣམས་བདག་ལས་སྐྱེ་བར་གྱུར་ན། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་མེད་པར་ཡང་སྐྱེ་བའི་རིགས་ན། དེ་ལྟ་བུ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་མ་མཐོང་ན། དོན་དམ་པར་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། །བདག་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བཅས་པ་སྟེ། །བདག་ཉིད་ཡོད་པའི་དོན་ནི་བདག་གོ །དེའི་དངོས་པོ་ནི་བདག་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་དེ་སྐྱེ་བ་ན་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ན། དེ་ལ་ཡང་སྐྱེ་བས་ཅི་ཞིག་བྱ། དཔེར་བྱ་ན་འཇིག་རྟེན་ན་འོ་མ་ལས་ཞོ་སྐྱེ་བར་འདོད་ཀྱི། ཞོ་ཉིད་ཞོའི་རང་གི་བདག་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བར་མི་འདོད་པ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་བདག་ཉིད་ཡོད་པ་ཡང་བདག་ལས་མི་སྐྱེ་སྟེ། རང་གི་བདག་ཉིད་ལ་བྱེད་པ་འགལ་བའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཚད་མའི་ལམ་གཞན་ཡང་ཡོད་དེ། །དངོས་རྣམས་བདག་ལས་མ་སྐྱེས་ཏེ། །དངོས་པོ་ཡིན་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྐྱེས་བུ་ནི་དེ་དག་གི་གཞུང་ལས་མ་སྐྱེས་པར་འདོད་པས། དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཙམ་ཞིག་ཁས་བླངས་ནས་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དགག་པའི་དཔེར་བྱའོ། །མ་སྐྱེས་པ་ལ་བདག་མེད་དེ། །མ་སྐྱེས་ཕྱིར་ན་མཁའ་མིན་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བདག་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་དེ་ནི་སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པ་བདག་ལས་མ་སྐྱེས་པས་བདག་ལ་མེད་དེ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན་ནོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། །བམ་པོ་བདུན་པ། འདིར་གྲངས་ཅན་དག །ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་གི་དོན་རྣམ་པ་དུ་མར་རྣམ་པར་བརྟགས་ནས་དཔེ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྒོལ་བར་བྱེད་དེ། ཅི་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་དེའི་དོན་གལ་ཏེ་ནམ་མཁའ་ལ་འདུག་པའི་མེ་
― DTG098_Page_0183 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏོག་ཡིན་པས། ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་ན་ནི་མེ་ཏོག་ཏི་ལ་ཀ་དང༌། ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་པ་དག་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་ནམ་མཁའ་ལ་འདུག་པ་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའ་ནི་གོ་སྐབས་འབྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་ནམ་མཁའ་ལས་བྱུང་བའི་མེ་ཏོག་ཡིན་པས་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་ན་ནི་འདི་ལ་ཡང་ནམ་མཁའ་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་རྣམ་པར་བརྟགས་ནས། ཅི་ནམ་མཁའ་ལས་གཞན་པའི་མེ་ཏོག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ནམ་མཁའ་ལས་འོངས་པའི་མེ་ཏོག་ཡིན་གྲོལ། གལ་ཏེ་ནམ་མཁའ་དང་མེ་ཏོག་ལ་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན། དེ་གཉི་ག་ཡང་ཡོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བའི་དཔེ་དེ་དངོས་པོ་མེད་པར་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་སོ། །གལ་ཏེ་ཁྱེད་འདི་སྐད་ཅེས་ནམ་མཁའ་དང་འབྲེལ་བའི་མེ་ཏོག་མེད་པས། ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་ནི་མེ་ཏོག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱའོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན། ཡང་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་མ་ཡིན་པའི་དོན་དང་མཐུན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཀྱང་བདག་ཉིད་འགའ་ཞིག་གིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཀྱི་དཔེ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདིར་བཤད་པ། ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་མེད་པའི་དོན། །མཁའ་ལ་སོགས་པར་ཁྱོད་འདོད་པ། །དེ་དག་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་མིན། །དེའི་ཕྱིར་ཁོ་བོའི་ཕྱོགས་མེད་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་གི་དཔེ་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་དེའི་མེད་པའི་དོན་ལ་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནམ་མཁའ་ལ་དང༌། ནམ་མཁའ་ལས་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། མེ་ཏོག་དང༌། ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཅེས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དག་གིས་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོད་པར་ཁྱེད་འདོད་པ་དེ་དག་ནི། ཁོ་བོ་ཅག་གི་དཔེ་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་མ་ཡིན་ཏེ། འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཁོ་བོ་ཅག་ནི་དཔེ་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་དེའི་དོན་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་མཁའ་ལ་སོགས་པར་བཏགས་པ་དེ་
― DTG098_Page_0184 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ལས་གཞན་ཡིན་ལ། ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཅེས་ཁོ་བོ་ཅག་གི་དཔེར་བཞག་པ་དེ་བདག་ཉིད་འགའ་ཞིག་གིས་ཡོད་པར་ཡང་ཁྱེད་ཀྱིས་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པས། །དེའི་ཕྱིར་ཁོ་བོའི་ཕྱོགས་འདི་ལ་ཡང་ཆོས་མཐུན་པའི་དཔེ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གང་དག་གི་ཕྱོགས་ལ་འབྲས་བུའི་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བདག་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་དེ་དག་གི་ཕྱོགས་ལ་ནི་སྐྱོན་དེ་དག་ཏུ་ཡང་འགྱུར་གྱི། ཁོ་བོ་ནི་རྒྱུའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་པས་ཁོ་བོའི་ཕྱོགས་ལ་སྐྱོན་དེ་དག་མེད་དེ། སྐྱེ་བ་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་པོ་དེ་དག་གིས་དོགས་པ་བསུ་ནས་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པས། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་དང་འབྲས་དག་ཡོད། །དེ་ལས་དེ་ནི་སྐྱེ་སྙམ་ཞིང༌། །བདག་ལས་སྐྱེ་བ་ཉིད་འདོད་ན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་སྐྱོན་འདི་ཡོད་དེ། དེ་ལས་གཞན་མིན་བདག་བཞིན་ན། །རྒྱུ་ནི་རྒྱུ་མིན་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། གལ་ཏེ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་གཞན་ཉིད་ཡིན་ན་འདི་ནི་རྒྱུའོ། །འདི་ནི་འབྲས་བུའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་རྣམ་པར་གཞག་ཏུ་རུང་གི་གཞན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ལ་མི་རུང་སྟེ། ས་བོན་ཡང་མྱུ་གུའི་རྒྱུ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུའི་རང་གི་བདག་ཉིད་བཞིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་མྱུ་གུ་ཡང་ཡང་དག་པར་ན་ས་བོན་གྱི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུའི་རང་གི་བདག་ཉིད་བཞིན་པས། དེ་ལྟ་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ཉིད་མེད་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་མ་སྐྱེས་ཕྱིར་ནི་རྒྱུ་མིན་པ། །ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞིང་གང་གི་རྒྱུ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཙོ་བོ་དང་སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པ་རང་ཉིད་མ་སྐྱས་པའི་ཕྱིར་སྔ་ཕྱིའི་ཁྱད་པར་མེད་པར་ནི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པས། ཅི་མེད་མ་ཡིན་ཞིང་གང་གི་རྒྱུར་ཡང་མི་འགྱུར་བས་ཇི་ལྟར་གཞན་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་མ་སྐྱེས་པ་དག་གིས་ནི་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅི་སྟེ་འདི་སྙམ་དུ་རྒྱུ་གང་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་
― DTG098_Page_0185 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་ནུས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པས། དེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་གསལ་བར་བྱེད་དེ། ནུས་པ་དང༌། གསལ་བ་དེ་གཉིས་ཀྱང་བདག་ཉིད་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་པར་སེམས་ན་དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ། འབྲས་བུ་བདག་ཉིད་ཉིད་ཡོད་ན། །རྒྱུར་བརྟག་པ་ནི་དོན་མེད་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྒྱུ་ནི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པར་འདོད་ན། གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་རྒྱུར་བརྟག་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། སྐྱོན་ཆེན་པོ་གཞན་འདི་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་ཉིད་ལས་ནི་དེ་སྐྱེ་ན། །སྐྱེད་དང་བསྐྱེད་བྱ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་ཁོ་ན་ཡང་ཡིན་ལ། སྐྱེད་པ་དང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་གཉིས་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་བ་ཁོ་བོས་སྟོན་པར་ནུས་ཏེ། དཔེར་ན་འོ་མ་ཞེས་བྱ་བའི་རྫས་ཇི་ལྟར་གནས་པའི་ཆོས་གཞན་འགག་པ་ན་ཞོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་སྐྱེ་ཞིང་དེ་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཐ་སྙད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་བཤད་པ། གལ་ཏེ་འོ་མ་ཞོ་ཉིད་དུ། །གནས་པས་གནོད་པ་མེད་སྙམ་ན། །ཕ་ནི་བུ་ཉིད་མི་འགྱུར་བས། །གནོད་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཕས་ཕའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་བཏང་ནས་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ནི་སུས་ཀྱང་གང་དུ་ཇི་ལྟར་ཡང་མ་མཐོང་བས། དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱིས་སྐྱེད་པ་དང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་གཉིས་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་བཟློག་པར་དཀའོ། །འདིར་ཕ་རོལ་པོ་དག་དབུ་མ་པའི་གཏན་ཚིགས་བདག་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དག་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་གཏན་ཚིགས་སུ་བཞག་པ་དག་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྐྱེ་བ་ཅན་དག་སྒྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་གྱི། སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྒྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་སུ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་ཕྱིར་ཟློག་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་བདག་ཉིད་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་སྐྱེས་པ་དག་ལ་ཡོད་ཀྱི། རི་བོང་གི་རྭ་ལ་
― DTG098_Page_0186 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་མ་སྐྱེས་པ་དག་ལ་ནི་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་དེ་དག་དངོས་པོ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གང་ལ་ཡང་མེད་ལ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དོན་འགལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་བཟློག་པ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དོན་འགལ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བཤད་པ། བདག་ཉིད་ཡོད་པ་ཉིད་དང་དངོས་པོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་དག་ནི་ཀུན་རྫོབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ནི་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། བདག་དང་གཞན་དང་གཉི་ག་དང་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྐྱེ་བ་མེད་པས། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར། །གཏན་ཚིགས་འགལ་བ་ཉིད་མི་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་དངོས་པོ་རྣམས། །བདག་ལས་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མདོ་སྡེ་པ་དང་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་གིས་ས་བོན་དང་ས་དང༌། ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་ལ་སོགས་པ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དག་ལས་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། སྲེད་པ་དང༌། ལས་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དག་ལས་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་དངོས་པོ་སྐྱེ་བར་འདོད་དེ། དེ་བཞིན་དུ་བྱེ་བྲག་པ་དག་ཀྱང་ས་ལ་སོགས་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དག་དང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཉིས་པ་དང༌། གསུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དག་ལས་ས་ལ་སོགས་པའི་རྫས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འདོད་དོ། །དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར། །གང་ཞིག་གང་ལས་གཞན་དུ་འདོད། །གང་དུ་དང་ནི་རི་རྩེ་ལས། །རྟ་རུ་གཞན་དུ་མི་འདོད་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་སྟེ། དེ་ཡང་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ན་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུའི་བདག་
― DTG098_Page_0187 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་གང་ཞིག་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་གང་ལས་གཞན་དུ་འདོད་དེ། དཔེར་ན་གླང་རུ་དང་རི་རྩེ་མ་སྐྱེས་པ་དག་ལས་རྟའི་རྭ་གཞན་དུ་ཐ་སྙད་གདགས་པར་མི་འདོད་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན། མིག་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་གཞན་རྣམས། །དོན་དམ་དུ་ནི་མིག་སོགས་ཀྱི། །རྣམ་ཤེས་སྐྱེད་པར་བྱེད་མ་ཡིན། །གཞན་ཕྱིར་རྩི་སྐྱང་ལ་སོགས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་གཞན་ཡིན་ནོ་ཅོག་ལ་སྐྱེད་པའི་མཐུ་ཡོད་པ་ཡིན་ན་གཞན་ཡིན་པ་འདྲ་བ་བཞིན་པ་ལས། མིག་ལ་སོགས་པས་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ཉི་ཚེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ལ། །སབ་མ་དང་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་པ་དང༌། རྩི་སྐྱང་དང་རྒྱུ་སྤུན་དང་འཇིམ་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སབ་མ་དང་སྣམ་བུ་དང༌། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཉི་ཚེ་དག་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཀྱི། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དག །སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པར་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་སོ་སོར་ངེས་པ་དེ་དག་ཅི་ལས་གྱུར་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་སོ། །སྦྱོར་བ་གཞན་ཡང༌། གཟུགས་ཀྱི་བློ་ལ་སོགས་པ་དག །བརྗོད་འདོད་མིག་སོགས་རྒྱུ་ཅན་མིན། །གཞན་ཕྱིར་སྔ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར། །དཔེར་ན་བུམ་སྣམ་ལ་སོགས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་བློ་ལ་སོགས་པ་དག་ཅེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་པོ་དག་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང། སྔ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །བརྗོད་འདོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པ་སྟེ། མིག་ལ་སོགས་པ་དག་གོ །མིག་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་དང༌། གཟུགས་དང༌། སྣང་བ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དག་དང༌། རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ཀྱང་བསྡུའོ། རྒྱུ་ཅན་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་བློ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་ལ་རྒྱུ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་མིག་ལ་སོགས་པ་དག་ཡོད་པར་བཏགས་པ་དེ་དག་དེའི་རྒྱུ་ཅན་མ་ཡིན་པར་བཀག་པའོ། །
― DTG098_Page_0188 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ཡང་དངོས་པོ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཡིན་ན་གཞན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་གདགས་སུ་རུང་ན་འབྲས་བུ་དེ་ནི་མ་སྐྱེས་པས་འབྲས་བུ་དེ་ལས་རྒྱུ་གཞན་ཉིད་དུ་རྟོག་པ་ནི་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར། མ་སྐྱེས་པ་ཡི་གཞན་ཉིད་ནི། །ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པས་དོན་དམ་མིན། །གཞན་ཡང་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱང་ནི། །རིགས་པ་མ་ཡིན་གཟུང་བར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །གཞན་ཡང་སྐྱེ་བར་སྨྲ་བ་དག་ལས། །ཁ་ཅིག་ནི་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དམ་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་ནི་ཐ་སྙད་གདགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་སེམས་སོ། །ཁ་ཅིག་ནི་མ་སྐྱེས་པ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་འདོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་སྐྱེས་བཞིན་པ་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་འདོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དེ། འདི་ལྟར་དེ་ནི་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་སྐྱེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། །བྱ་བ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་བཤད་པ་རེ་ཞིག །སྐྱེས་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ། །སྐྱེ་བ་དོན་མེད་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། གལ་ཏེ་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ཞིང་ཐ་སྙད་གདགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས། དེ་ནི་སྐྱེས་པ་ཡིན་པས་སྐྱེས་བ་དེ་ལ་ཡང་སྐྱེ་བ་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཡང་འགྱུར་ལ། །མ་སྐྱེས་པ་ན་ཐ་སྙད་གདགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་སྐྱེས་ན་ཡང་དེ་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཐ་སྙད་གདགས་སུ་མི་རུང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་དག་འབྲས་བུ་མ་སྐྱེས་པ་དེ་དག་ལ་ཡང༌། །མ་སྐྱེས་པ་ལ་སྐྱེ་མེད་དེ། །མ་སྐྱེས་ཕྱིར་ནི་མཁའ་མིན་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །སྐྱེ་བཞིན་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་ལ། །བརྒལ་ཞིང་བརྟགས་པ་མཚུངས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བཞིན་པ་ལ་ཡང་གང་སྐྱེས་པའི་ཆ་དེ་ལ་ནི་ཡང་སྐྱེ་བ་དོན་མེད་ལ། གང་མ་སྐྱེས་པའི་ཆ་དེ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར། ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །བརྗོད་དུ་མེད་པའང་དེ་མེད་དེ། །བརྗོད་དུ་མེད་ཕྱིར་གཞན་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདིར་གཞན་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་སྔོ་བསངས་དང་
― DTG098_Page_0189 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཀར་ཤམ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་དག་ཡོངས་སུ་བཟུང་ངོ༌། །འདིར་སྨྲས་པ། དངོས་པོ་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་དག་གི་ཕྱིར་བཤད་པ། ཡང་ན་མིག་ལ་སོགས་པ་དག །བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང༌། །བྱས་པའི་ཕྱིར་དང་འཇིག་པའི་ཕྱིར། །དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་འོ་མ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་དོན་དམ་པར་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོར་བརྟགས་པའི་དངོས་པོར་འདོད་པ་གང་དང་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་དེའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ། བྱས་བའི་ཕྱིར་དང་འཇིག་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ཚིག་དག་གིས་དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་འོ་མ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་མ་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་པོ་དག་ནི་བསགས་པའི་གནས་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པས། གལ་ཏེ་དེ་དག་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་ཀྱང་དེ་དག་གི་དམིགས་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་པས། དེས་ན་བྱས་པའི་ཕྱིར་དང་འཇིག་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མའི་འོ་མ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་སྟོང་པར་འགྱུར་རམ། རྣམ་པར་མ་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་མ་ངེས་པར་སེམས་ན། དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ། བསྒྲུབ་དང་མཚུངས་པར་བཀག་པའི་ཕྱིར། །ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ནི་ཐེ་ཚོམ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་ཅིག་ཤོས་ནི་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལས་གཞན་པ་མ་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་སྟེ། དེས་ན་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་དགག་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། མཚུངས་པར་མ་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ཡང་བཀག་པའི་ཕྱིར་མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སྟོང་སྟེ། བྱས་པའི་ཕྱིར་དང་འཇིག་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་ཁོ་ན་བཞིན་ཏེ།
― DTG098_Page_0190 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་གི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་ལ་ཡང་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་དེ་ལྟར་སྒྱུ་མའི་ཆ་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཅིག་ཤོས་གང་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་དགག་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ། སྒྱུ་མའི་བདག་ཉིད་མ་བརྟགས་པའང༌། །ཡང་དག་ཏུ་ནི་ལོག་པར་འདོད། །ལ་ལའི་འདོད་ཆགས་རྒྱུ་ཡིན་ཕྱིར། །དཔེར་ན་བརྟགས་པ་དེ་ཉིད་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྤྲུལ་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་མི་མཁས་པ་ལ་ལའི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མའི་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་ལོག་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་ན་ལོག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་སྒྱུ་མ་ལ་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་མེད་པས་ཁྱོད་ཀྱི་དཔེ་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ། གྲགས་པའི་ཆས་ནི་དེ་གྲུབ་ཕྱིར། །ཁོ་བོའི་དཔེ་ནི་མེད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་ཡང་གང་ཕ་རོལ་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གྲགས་པའི་ཆ་དེ་དཔེ་ཉིད་དུ་བྱས་པས་དེ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཁོ་བོའི་དཔེ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་བརྟགས་པ་དང་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་དཔྱད་པ་དེས་ཅི་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་འདི་དག་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནར་ཚད་མ་ཉེ་བར་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། །ཡང་ན་མིག་ལ་སོགས་པ་ནི། །ཡང་དག་ཏུ་ན་དངོས་ཉིད་སྟོང༌། །བྱས་པ་ཉིད་ཕྱིར་འཇིག་ཉིད་ཕྱིར། །བདུད་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། དཔེར་ན་བདུད་ཀྱིས་ཁྱིམ་བདག་དཔའ་བོའི་ཁང་པར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉེ་བར་སྦས་པ་ཁ་དྲང་བའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་འོད་ཟེར་གྱི་ཁ་དོག་ཤིན་ཏུ་དབར་བ་ལྟ་བུ། སྤྱན་མེ་ཏོག་ཨུཏྤལའི་འདབ་མ་ལྟར་ཡངས་ཤིང་སྔོ་བ། དབུ་གཙུག་ཏོར་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པས་རྣམ་པར་མཛེས་པ། གསུང་དབྱངས་ཀ་ལ་པིང་ཀ་ལྟར་སྙན་པ། ཡན་ལག་དང་ཉིད་ལག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེས་པ་ཞིག་མངོན་པར་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དེས། ཡིད་དང༌། མིག་འཕྲོག་པ་དང༌། ལྷ་ཡུལ་
― DTG098_Page_0191 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ལྟར་ཀུན་དུ་སྣང་དུ་ཟིན་ཀྱང་བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྣང་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྣང་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་སྐྱེ་བོ་མི་མཁས་པ་དག་སླུ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སྲ་བ་དང་གཤེར་བ་དང༌། ཚ་བ་དང་གཡོ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དག་སྣང་བཞིན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བཤད་པ་དེ་དག་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་གཞན་སེལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོད་པར་ཟད་དེ། །དོན་དམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་ཉིད་གང༌། །ཡང་དག་ཏུ་ན་དངོས་དེ་མེད། །བྱས་ཕྱིར་དཔེར་ན་ཆུ་ཡི་ནི། །ཚ་བ་ཉིད་དང་བརྟན་ཉིད་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དག་གིས་དངོས་པོ་གང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན། ཆུ་ལ་ལན་འགའ་ཚ་བ་ཉིད་དང༌། བརྟན་པ་ཉིད་དུ་ཐ་སྙད་གདགས་པ་ཡོད་ཀྱང་དེ་རྟག་ཏུ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར། སྒྲུབ་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་མཐུས། །དངོས་རྣམས་རང་གི་བདག་ཉིད་དུ། །སྐྱེ་བར་འཐད་པ་མ་ཡིན་པས། །གཞན་གྱི་དངོས་པོར་མི་སྐྱེ་སྟེ། །བ་ལང་བོང་བུར་མ་མཐོང་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན། ལྐོག་ཤལ་དང་མཇུག་མ་དང་ནོ་གམ་དང༌། རྨིག་པ་དང་རྭ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་བ་ལང་ཐལ་ཁུང་ན་འགྲེ་བ་དང༌། དུ་བའི་ཁ་དོག་དང༌། སྒྲ་བོ་ཆེ་དང༌། རྨིག་པ་གཅིག་པ་དང༌། རྣ་བ་རིང་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་བོང་བུའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བར་མ་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །འདིར་རང་གི་སྡེ་པ་དག་གིས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམས་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་འགོག་པར་བྱེད་པ་ནི་ཁས་བླངས་པ་ཉམས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་ལས། རྒྱུའི་རྐྱེན་དང༌། དམིགས་པའི་རྐྱེན་དང༌། དེ་མ་ཐག་
― DTG098_Page_0192 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་རྐྱེན་དང༌། བདག་པོའི་རྐྱེན་ཞེས་བྱ་བ་རྐྱེན་བཞི་པོ་དག་བཀའ་སྩལ་ཏེ། དེ་ལ་རྒྱུའི་རྐྱེན་ནི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྒྱུ་དང༌། ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུ་ལྔ་པོ་དག་གོ ། དམིགས་པའི་རྐྱེན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འགགས་མ་ཐག་པ་རྣམས་ལས་དགྲ་བཅོམ་པའི་སེམས་ཐ་མ་མ་གཏོགས་པའོ། །བདག་པོའི་རྐྱེན་ནི་བྱེད་པའི་རྒྱུ་སྟེ། །དེ་ལྟར་རྐྱེན་བཞི་པོ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དེ་དག་ལས་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། བཤད་པ། རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་གཞན་ལས། །སྐྱེ་བ་ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་ལེན། །དེ་ཕྱིར་ཁས་བླངས་གནོད་པ་མེད། །དེ་དག་ཡང་དག་ཉིད་མ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་ན་རྒྱུ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་དེ་དག་ནི་དོན་དམ་པ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ། ཡོད་ལ་རྐྱེན་རྣམས་མི་རིགས་ཏེ། །མེད་ལའང་མི་རིགས་ཡོད་མེད་ཕྱིར། །དེ་ལས་གཞན་བཞིན་རྐྱེན་མ་སྐྱེས། །རྐྱེན་རྣམས་སུ་ནི་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་རྐྱེན་དེ་དག་འབྲས་བུ་ཡོད་པའམ་མེད་པའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་གྲང་ན། དེ་ལ་རེ་ཞིག་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ལ་ནི་རྐྱེན་རྣམས་མི་རིགས་ཏེ། ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་གཞན་པ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལ་འཇིམ་པའི་གོང་བུ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་རྣམས་མི་རིགས་པ་བཞིན་ནོ། །འབྲས་བུ་མེད་པ་ལའང་རྐྱེན་རྣམས་མི་རིགས་ཏེ། མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་གཞན་པ་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ལ་ཆུ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་རྣམས་མི་རིགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་བདག་དང་གཞན་དང་གཉི་ག་དང་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་བརྟགས་ཟིན་པའི་ཕྱིར། རྐྱེན་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་དངོས་པོ་གཞན་མ་སྐྱེས་པ་གང་གི་རྐྱེན་རྣམས་སུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །གཞན་ཡང་རྒྱུ་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་རྒྱུ་ཡིན་པར་འདོད་ན་དེ་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྒྱུ་ནི་འབྲས་བུར་སྐྱེད་མ་ཡིན། །དེ་ཡིས་སྟོང་ཕྱིར་དེ་གཞན་བཞིན། །སྐྱེ་བར་
― DTG098_Page_0193 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་པའང་དེས་བསྐྱེད་མིན། །སྔ་ན་མེད་ཕྱིར་དེ་གཞན་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་གང་གིས་སྟོང་པ་དེ་ནི་དེ་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་མྱུ་གུ་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །གང་ཞིག་གང་ན་སྔ་ན་མེད་པ་དེ་ནི་དེ་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་ཡིན་པར་མི་རིགས་ཏེ། དཔེར་ན། འཇིམ་པའི་གོང་བུ་ལས་སྣམ་བུ་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས། དེས་ནི་སྐྱེས་དང་མ་སྐྱེས་དང༌། །སྐྱེ་བཞིན་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་དེ། །ཉེས་པ་བསྟན་ཕྱིར་ན་སྐྱེས་པའི། །རྒྱུ་ནི་ཡང་དག་ཉིད་མ་ཡིན། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་རྒྱུའི་རྐྱེན་མི་འཐད་དོ། །དམིགས་པའི་རྐྱེན་དགག་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ། སྐྱེས་པ་དམིགས་པ་མི་ཕྲད་དེ། །སྐྱེས་ལའང་སྐྱེ་བ་དོན་མེད་ཕྱིར། །མ་སྐྱེས་པའང་མ་སྐྱེས་ཕྱིར། །དཔེར་ན་མི་སྐྱེ་ཆོས་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དམིགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དམིགས་པ་སྟེ། གཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དམིགས་པར་བྱེད་པ་སྐྱེས་པའམ་མ་སྐྱེས་པའམ། སྐྱེ་བཞིན་པ་ཞིག་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པ་དང་ཕྲད་གྲང་ན། དེ་ལ་རེ་ཞིག་སྐྱེས་པ་ནི་དམིགས་པ་དང་མི་ཕྲད་དེ། སྐྱེས་བ་ལའང་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་སྐྱེས་པ་ཡང་དམིགས་པ་དང་མི་ཕྲད་དེ། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུའི་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་དག་དམིགས་པ་དང་མི་ཕྲད་པ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེ་བཞིན་པ་ཡང༌། །སྐྱེ་བཞིན་ཕྲད་པར་འགྱུར་སྙམ་ན། །དེ་ཡང་དམིགས་པ་མེད་པར་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་ནི་སྐྱེ་བཞིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་པ་དང༌། །མ་སྐྱེས་པའི་རང་བཞིན་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་དེ། །དེ་ཡང་དམིགས་པ་དང་ཕྲད་པ་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལ་དམིགས་པ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་མེད་དེ། རང་གི་བདག་ཉིད་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེ་བ་ཞིན་པ་དེ་ལ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་བཞུགས་ནས་བདག་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཚེ་ན་དེ་དམིགས་པ་དང་ཕྲད་པར་
― DTG098_Page_0194 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བཤད་པ། །ཡན་ལག་མཚང་བ་ལ་ནི། །སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་འཇུག་མི་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་བྱ་བ་ནི་རྟགས་ཡོད་པ་ཙམ་དུ་གཟུང་ནས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་བརྟེན་ཏེ། གནས་པ་ཡིན་ན་གལ་ཏེ་སྐྱེ་བཞིན་པ་ནི་ཅུང་ཞིག་སྐྱེས་པ་དང་ཅུང་ཞིག་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པས་དེ་ལ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་འཇུག་སྟེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་འདི་སྙམ་དུ་ལུང་ལས་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་སོ། །དམིགས་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་དམིགས་པ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་སེམས་ན་བཤད་པ། །ཡང་ན་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས། །ཡང་དག་དམིགས་པ་ཡོད་མི་འདོད། སྐྱེ་བཞིན་ཕྱིར་དང་གཟུང་བའི་ཕྱིར། །དཔེར་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྐྱེ་བཞིན་པ་དམིགས་པ་དང་ཕྲད་པར་སེམས་ན་དེའི་དུས་ན་དམིགས་པར་བྱེད་པ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་སྐྱེ་བཞིན་པ་ཡིན་ལ། །དམིགས་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་སྐྱེ་བཞིན་པ་བཞིན་ཏེ། སྐྱེ་བཞིན་པར་འདྲ་བ་དེ་ལ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་ནི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཡོད་པར་འདོད་ལ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ནི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཡོད་པར་མི་འདོད་པ་འདི་ལ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དམིགས་པའི་རྐྱེན་དུ་བརྟགས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་པ་ཡིན་གྱི། །དོན་དམ་པ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་དེ་དག་དམིགས་བཅས་པ། །དུས་གཅིག་ཕྱིར་ན་དེ་མི་རུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཚོགས་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་དེ་དག་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་དང་ཕྲད་པར་སེམས་ནི་དེ་ལ་དུས་ཐ་དད་པ་མེད་དེ། བ་ལང་གི་རྭ་གཡས་གཡོན་བཞིན་པས་དམིགས་པར་བྱེད་པ་དང་དམིགས་པར་བརྟག་པ་དེ་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་དམིགས་པ་ཡོད་མིན་པས། །གང་ཞིག་གང་གིས་དམིགས་
― DTG098_Page_0195 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཡང་གང་གི་དམིགས་པར་མི་འཐད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཡང་མི་འཐད་དོ། །དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཡང་འགག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་འཐད་དེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། མ་སྐྱེས་པ་ལ་འགག་མེད་དེ། །མ་སྐྱེས་ཉིད་ཕྱིར་མཁའ་མིན་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། འགག་པ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ན། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་འགག་པ་ཡང་མེད་དོ། །འགགས་པ་ལ་ཡང་འགག་མེད་དེ། །འགགས་ཕྱིར་དཔེར་ན་ཤི་བ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤི་བ་ལ་ཡང་འཆི་བ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །མ་འགགས་པ་ལའང་མ་འགགས་ཕྱིར། །ད་ལྟར་འཇུག་པའི་མར་མེ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མ་སྟེ། གལ་ཏེ་མ་འགགས་པ་ལ་འགག་པ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ནི་མར་མེ་འབར་བཞིན་པ་གསལ་བར་བྱ་བ་གསལ་བར་བྱེད་ནུས་པ་ཡང་འགགས་པ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །འགག་བཞིན་པ་ལའང་མི་འདོད་དེ། །འགག་པ་གོང་དུ་བསྟན་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་འགག་བཞིན་པ་ནི་གོང་གི་ཅུང་ཟད་ནི་འགགས། ཅུང་ཟད་ནི་འགགས་པ་ཡིན་ན་འགགས་པ་དང་མ་འགགས་པ་གཉིས་ལ་ནི་འགག་པ་མི་འཐད་དེ། སྐྱོན་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་འདི་སྙམ་དུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་སོ་སོར་ངེས་པའི་དབང་གིས་དངོས་པོ་སྐྱེ་བཞིན་པ་ལ་ནི་འགག་བཞིན་པ་ཕན་འདོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་གཞན་པ་འདས་པའི་སྐད་ཅིག་མས་བར་དུ་མཆོད་པའི་འགག་བཞིན་པ་ནི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཡིན་པར་སེམས་ན། བཤད་པ། དེ་ཡང་དུས་མཉམ་ཉིད་གཅིག་གམ། །ཡང་ན་དུས་གཞན་འགྱུར་གྲང་ན། །མི་རིགས་འགག་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །དགྲ་བཅོམ་སེམས་ཀྱི་ཐ་མ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་འགག་བཞིན་པ་ནི་དེས་བསྐྱེད་པའི་དངོས་པོ་སྐྱེ་བཞིན་པའི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དུ་མི་རིགས་ཏེ། དུས་མཉམ་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་སྔར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་དུས་ཐ་དད་པར་གྱུར་ན་ཡང་དེ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཡང་མི་འཐད་དེ། འགག་བཞིན་པ་ཡིན་
― DTG098_Page_0196 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་འབྱུང་བའི་སྲིད་པ་ཟད་པ་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་མི་བཟོད་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་ཐ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཡང་མི་འཐད་དོ། །ད་ནི་བདག་པོའི་རྐྱེན་བདག་པོའི་གོ་རིམས་ལ་བབ་པས། དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ། དངོས་པོ་ཡོད་པ་དོན་དམ་དུ། །མི་རིགས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། །མོ་གཤམ་བུ་ཡི་ཡོད་པ་བཞིན། །དེ་ཕྱིར་བདག་པོ་མེད་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཡོད་ན་གང་འབྱུང་བ་དེ་ཡིན་པར་འདོད་ན། འདི་ལ་གང་ཡོད་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དེ་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་མ་ཐོབ་སྟེ། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ན་དེ་གང་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་གྱི་རྐྱེན་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བདག་པོ་ཡང་མི་འཐད་དོ། །གཞན་ཡང༌། །འབྲས་བུ་སྟོང་ངམ་མི་སྟོང་པའི། །རྐྱེན་ཞིག་བདག་པོར་འགྱུར་གྲང་ན། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་རེ་ཞིག །སྟོང་པ་མ་ཡིན་དེས་སྟོང་ཕྱིར། །དཔེར་ན་མིག་ནི་སྒྲ་བློའི་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་མིག་སྒྲའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྟོང་པ་ནི་སྒྲའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་དེས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་མིག་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྟོང་པ་ཡང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་པོའི་རྐྱེན་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིག་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་གྲགས་པའི་གནོད་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། །སྦྱང་ལ་སོགས་ན་གནས་པ་ཡི། །རྒྱུ་ཙམ་ཡོད་པ་ཉི་ཚེ་ལ། །ནས་ལ་སོགས་པའི་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་སོ། །སྐྱོན་གཞན་འདི་ཡང་ཡོད་དེ། འབྲས་བུ་འབྲས་བུར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། །མེད་པ་ཁྱོད་ལ་འབྲས་བུར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཡིན་ན་གལ་ཏེ་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་དེས་མི་སྟོང་ན་དེ་ལ་ཡང་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྔ་ན་ཡོད་པ་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་འདོད་པ་དེ་ཡང་འབྲས་བུར་མི་འགྱུར་ཞིང་གཞན་
― DTG098_Page_0197 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིག་ཕྱིས་བྱེད་པ་དེས་ན་མེད་པ་གཞན་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཁྱོད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་ནུས་པར་ཡོད་པ་དེ་ཉིད་ལ་འབྲས་བུ་ཞེས་ཉེ་བར་གདགས་ཏེ་དེས་རྒྱུ་མི་སྟོང་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བུམ་པའི་དོན་དུ་འཇིམ་པ་ཁོ་ན་ལེན་པར་བྱེད་ཀྱི་བྱེ་མ་དག་ནི་མི་ལེན་ཏེ། ནུས་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སེམས་ན་བཤད་པ། །གལ་ཏེ་འབྲས་བུའི་ནུས་འབྲས་ན། །དེ་ལས་གཞན་པའི་རྒྱུ་ཅི་ཡོད། །དེ་ལས་གཞན་པ་མ་ཡིན་ལ། །གཞི་དང་གཞག་པའི་དངོས་མི་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་འབྲས་བུའི་ནུས་པ་གང་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་འབྲས་བུ་ཡིན་ན་འབྲས་བུའི་ནུས་པ་ལས་གཞན་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ཅེ་ཞིག་ཡོད་དེ་གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ན་གཞི་དང་གཞག་པའི་དངོས་པོར་རྟག་ཏུ་ཡང་མི་རུང་སྟེ། དཔེར་ན་དུག་དང་ཆད་དག་ལས་དུག་དང་ཆང་གི་ནུས་པ་ཐ་མི་དད་པ་བཞིན་དུ་གཞི་དང་གཞག་པའི་དངོས་པོ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་གཞན་མ་ཡིན་ཡང་སླ་སྟེ། །འབྲས་བུའི་མིང་ཙམ་ཉིད་ལ་ནི། །དཔེར་ན་མཁའ་ལ་མཁའ་གནས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ན་དཔེར་ན་གཞན་མ་ཡིན་ཡང་ནམ་མཁའ་ལ་ནམ་མཁའ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཞི་དང་གཞག་པའི་དངོས་པོ་ཉེ་བར་གདགས་སུ་རུང་བ་དེ་བཞིན་དུ། གལ་ཏེ་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུའི་ནུས་པ་གཞན་མ་ཡིན་ཡང་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུའི་ནུས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཉེ་བར་གདགས་སུ་རུང་ངོ་ཞེས་ན། དེ་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་ཀུན་རྫོབ་པར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་རྒྱུ་ཡིན་ན། །གང་གིས་མི་སྟོང་དེ་ཅིར་ཡོད། །གང་ཞིག་གང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གལ་ཏེ་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་དེ་རྒྱུ་ཡིན་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན། ཁྱེད་ཅག་འབྲས་བུ་གང་གིས་མི་སྟོང་པ་དེ་རྒྱུ་ཡིན་པར་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལས་གཞན་ཅི་ཞིག་ཡིན་པར་འདོད། །གཞན་ཡང༌། །ཡོད་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། །གང་ཞིག་གང་གི་བདག་པོར་འདོད། །མེད་ལ་རྐྱེན་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར། །གང་ཞིག་གང་གི་བདག་པོར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་
― DTG098_Page_0198 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དག་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་གང་ཞིག་འབྲས་བུ་གང་གི་བདག་པོ་ཡིན་པར་འདོད། གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་དེ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དག་ལ་རྐྱེན་རྣམས་མེད་པ་བཞིན་དུ་རྐྱེན་མེད་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་གང་ཞིག་འབྲས་བུ་གང་གི་བདག་པོའི་རྐྱེན་དུ་འདོད། འདིར་ཕ་རོལ་པོའི་རྒོལ་པའི་སྐབས་སྣང་ནས་སློབ་དཔོན་གྱིས་བཤད་པ། གལ་ཏེ་བུམ་སོགས་སྐྱེས་མཐོང་བས། །མཐོང་ལ་གཏན་ཚིགས་དོན་མེད་དེ། །མངོན་སུམ་དང་ནི་གྲགས་པ་ཡི། །གནོད་པས་གནོད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་ཅེས། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དག་འཇིམ་པ་དང་དབྱུག་གུ་དང་འཁོར་ལོ་དང་སྲད་བུ་དང་ཆུ་དང༌། རྫ་མཁན་གྱི་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པར་མིག་ལ་སོགས་པས་མཐོང་བས་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བ་དེ་ལ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པའི་གཏན་ཚིགས་དོན་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཐོང་བ་ལས་ལྷག་པའི་ཚད་མ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་ཞིག་བ་ལང་ལ་རྭ་མེད་དེ། སྲོག་ཆགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ལ་མངོན་སུམ་གྱི་གནོད་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་ཁྱོད་ལ་ཡང་རེ་ཞིག་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རི་ཁྲོད་པ་ཡན་ཆད་དང་གདོལ་པ་ཡན་ཆད་དང་བ་ལང་རྫི་ཡན་ཆད་ལ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དག་སྐྱེས་པར་གྲགས་པས་དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ལ་གྲགས་པའི་གནོད་པར་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། བུམ་པ་ལ་སོགས་སྐྱེ་བ་དག །བྱིས་པའི་བློ་དང་མཐུན་མཐོང་བ། །གང་ཕྱིར་དེ་ནི་མི་འགོག་པས། །དེ་ཕྱིར་ཇི་སྐད་སྨྲས་སྐྱོན་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་བ་བདག་དང་གཞན་དང་གཉི་ག་དང་རྒྱུ་མེད་པ་དང༌། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དཔྱད་པ་དང་བྲལ་བ་སྒྱུ་མ་དང་སྨིག་རྒྱུ་དང༌། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་བ་སྣང་བ་ལྟ་བུའི་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོའི་བློ་དང་མཐུན་པར་མཐོང་བ་དེ་ནི་ཀུན་
― DTG098_Page_0199 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྫོབ་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཡོད་པས་བྱིས་པའི་བློ་དང་མཐུན་པར་མཐོང་བ་དེ་ནི་མ་བཀག་སྟེ། འདི་ལྟར་དོན་དམ་པའི་བློ་རྟོག་པའི་སྐྱོན་གྱི་དྲི་མ་མ་ལུས་པ་སྤོང་པར་བཟོད་པས་བརྟགས་ན་མི་རིགས་པར་བསྟན་པས་དེའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་དང་གྲགས་པའི་གནོད་པ་ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་སྤྱིར་ལན་བཏབ་ནས། ད་ནི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལ་མངོན་སུམ་དུ་སྨྲ་བས་ནི་རེ་ཞིག་མངོན་སུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ངེས་པར་བཟུང་ནས་དེའི་གནོད་པས་བརྒལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ན་མངོན་སུམ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་པ་ཡིན་པས་དོན་དམ་པ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་བློ་ལ་ནི། །ཡང་དག་ཏུ་ན་རང་རིག་མེད། །དེ་མ་སྐྱེས་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ལ། །དེ་ཡི་གནོད་པ་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱ་དང་དེ་ལ་འཇུག་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དབང་པོ་རྣམས་བླུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཅིག་གིས་ཡུལ་འཛིན་པ་ཡང་མི་ནུས་ལ། ཚོགས་པ་ལས་བྱང་བའི་བློ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གང་ཞིག་གང་གི་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་ན་དེས་ཁོ་བོ་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་ཞེས་དོན་བསྡུ་བ་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་དེའི་མངོན་སུམ་འདི་ལྟར་མི་རུང་སྟེ། །མངོན་སུམ་བློ་ནི་དོན་དམ་དུ། །དོན་བཞིན་ཉིད་དུ་མི་རིགས་ཏེ། །བྱིས་པའི་བློ་དང་ཁྱད་མེད་ཕྱིར། །མགལ་མེའི་འཁོར་ལོའི་བློ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། །བྱིས་པའི་བློ་དང་ཁྱད་མེད་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་རིག་པ་ཉིད་དང་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་བྱིས་པ་དང༌། འཕགས་པའི་བློ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་རང་གི་ངོ་བོ་སྣང་བ་རྩམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། མགལ་མེ་ལ་འཁོར་ལོར་སྣང་བར་གྱུར་པའི་བློ་རྟོག་པ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་དངོས་མེད་དེ། །འདུས་བྱས་ཡིན་ཕྱིར་བདག་བློ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཡང་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་གི་བློ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། གཟུགས་ལ་
― DTG098_Page_0200 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་རྫས་མིན་ཕྱིར། །དེ་ལ་མངོན་སུམ་གནོད་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྫས་བརྒྱད་འདུས་པ་དང༌། དེ་ལ་དམིགས་པའི་བློ་དག་ནི་དམག་དང་ནགས་ཚལ་ལ་སོགས་པའི་བློ་བཞིན་དུ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་མངོན་སུམ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཁོ་བོ་ཅག་ལ་དེའི་གནོད་པ་མེད་དོ། །ཁོ་བོ་ཅག་ལ་གྲགས་པའི་གནོད་པ་ཡང་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཁས་པའི་ཚུལ་ལ་དཔྱད་པ་ལ། །གྲགས་པའི་གནོད་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་ཉིད་ལ་ནི་མ་རིག་པའི། །ལིང་ཏོག་མདོངས་པའི་ཚིག་སྐབས་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་མིག་ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་མེད་པས་ཡོངས་སུ་བཏགས་པའི་དོན་རིན་པོ་ཆེ་མ་རྒད་དང༌། བཻ་ཌཱུ་ཪྻ་ལ་སོགས་པ་རིན་པོ་ཆེ་བརྟག་པ་དག་ལ་དམུས་ལོ་རྣམས་དང༌། རབ་རིབ་ཀྱིས་མིག་ཉམས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐབས་མ་ཡིན་གྱི། དེ་ལ་བློ་གསལ་བ་དང་མིག་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐབས་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བའི་མིག་སྨན་གྱིས་ཡོང་སུ་སྦྱངས་པའི་རིགས་པ་དྲི་མ་མེད་པའི་མིག་ཡངས་པ་དང་ལྡན་པའི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐབས་ཡིན་གྱི། མ་རིག་པའི་ལིང་ཏོག་གིས་རྨོངས་པ་དང༌། དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་མཐོང་བར་མི་ནུས་པར་རབ་རིབ་ཅན་དང་འདྲ་བ་ཁམས་གསུམ་པའི་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་ལ་རྟོག་པ་ཡང་དག་ཕམ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་དྲི་མས་བློ་གྲོས་ཀྱི་མིག་དཀྲུགས་པ་མི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་གི་སྐབས་མེད་པས་གྲགས་པའི་གནོད་པར་འགྱུར་རེ་སྐན། དེ་ལྟར་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་བཀག་པའི་ཞར་ལ་འོངས་པ་དག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། ཡང་གྲངས་ཅན་འབྲས་བུ་སྔ་ན་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་དག་གི་ཕྱིར་བཤད་པ། ཡོད་ལའང་སྐྱེ་བར་མི་འདོད་དེ། །ཡོད་པ་ཅི་ཕྱིར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ན་ཡོད་པ་ལ་ནི་འབྱུང་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅི་སྟེ་འདི་སྙམ་དུ་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་ནས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་དེ་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་རགས་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་སེམས་ན་བཤད་པ། ཡོད་པ་རགས་པར་མི་བྱེད་དེ། སྔ་ན་
― DTG098_Page_0201 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་དང་ཕྱིས་འབྱུང་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཡང་འབྲས་བུ་སྔ་ན་མེད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། རགས་པ་ཉིད་སྔ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་ཤིང་ནཡ་གྲོ་དྷའི་ས་བོན་ཆུང་ངུ་ལ་ཤིང་ནཡ་གྲོ་དྷ་ཞེས་བྱ་བའི་སྡོང་པོ་ཡལ་ག་དང་ཡལ་ག་ཕྲ་མོ་དུ་མས་རྒྱས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་སྔ་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕྱིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་རིགས་སོ། །གཞན་ཡང༌། མིག་གི་རགས་པ་ཉིད་གང་ཡིན། །དེ་ནི་རྐྱེན་གྱིས་མ་བྱས་ཏེ། །སྔ་ན་མེད་ཕྱིར་རྫ་མ་བཞིན། །ཤེས་བྱ་ཡིན་ཕྱིར་ཟ་པོ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་རྐྱེན་རྣམས་ལ་འབྲས་བུ་རགས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྔ་ན་མེད་པ་སྐྱེད་པའི་མཐུ་ཡོད་ན་ནི་མིག་གི་རྐྱེན་གྱི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མིག་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་པ་རྫ་མ་ལ་སོགས་པ་དག་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བྱེད། ཡང་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ཤེས་བྱ་ཡང་ཡིན་ལ་ནུས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི། དེས་གང་ཡང་རགས་པ་ཉིད་དུ་མི་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་མིག་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་ཁྱོད་ནི་བདག་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཟ་བ་པོའི་དཔེ་ཉིད་དུ་བྱས་པ་ནི་རང་ལ་དཔེ་མ་གྲུབ་པར་སེམས་ན་བཤད་པ། ཟ་པོ་ལ་སོགས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ། །ཐུན་མོང་ཡིན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་ངེད་ལ་གང་དུ་ཡང༌། །དཔེ་ནི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། འདི་ལྟར་ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་ལུས་དང༌། དབང་པོ་དང་བློའི་ཚོགས་ཀྱི་ཡན་ལག་གང་ཡང་རུང་བ་ཤས་ཆེ་བར་འཇུག་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ཟ་བ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཡུལ་དག་ལ་ཐ་སྙད་གདགས་པ་ཐུན་མོང་དུ་གྲུབ་པས་དེའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ཚད་མ་གང་དུ་ཡང་རང་ལ་དཔེ་མ་གྲུབ་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་དེ། ཁོ་བོས་ཀུན་རྫོབ་ཁོ་ནར་ཚད་མ་རྣམ་པར་གཞག་པ་བྱས་ཀྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། །བམ་པོ་བརྒྱད་པ། འདིར་གྲངས་ཅན་པ་
― DTG098_Page_0202 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ཉིད་ལས་མངོན་པར་གསལ་བར་སྨྲ་བ་ཁ་ཅིག་ཕྱིར་ཟློག་པར་བྱེད་དེ། གང་དག་གིས་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བར་བཏགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ལ་སྐྱོན་དེར་འགྱུར་གྱི། ཁོ་བོ་ཅག་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་རྣམས་འཇིམ་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པར་སྨྲ་བས་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་སྐྱོན་དེ་ལྟ་བུར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཕྱིར་འདི་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་གསལ་བ་སྐྱོན་མེད་ན། །གང་གིས་ཅི་གསལ་ཇི་ལྟ་བུ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་འདི་སྐད་ཅེས། །དཔེར་ན་མར་མེས་བུམ་པ་བཞིན། །ཞེས་ཟེར་ན་དེ་ལ་བཤད་པ། ཡོད་ལ་མངོན་གསལ་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་དངོས་པོ་སྐྱེས་ཤིང་ཡོད་པ་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་གཞན་གྱིས་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་རིགས་གྲང་ན། འདི་ལ་ནི་མ་སྐྱེས་པར་བསྟན་པས་ཇི་ལྟར་ན། བུམ་པ་མ་སྐྱེས་པ་མར་མེ་མ་སྐྱེས་པས་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་མ་སྐྱེས་ཤིང་མེད་པ་ནི་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་མ་སྐྱེས་ཤིང་མེད་པ་དག་གིས་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་སུ་ཟིན་ཀྱང༌། ཐ་སྙད་ཀྱི་བདེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་བཤད་པ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་མར་མེས་ནི། །བུམ་པ་སྣང་དང་བཅས་པ་དང༌། །དེ་ཡི་བློའམ་གཉེན་པོ་དག །སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཕྱོགས་ལ་བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་བ་དང༌། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་ཚོགས་ཡིན་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མར་མེ་ཉེ་བར་གྱུར་པས་ནི་བུམ་པ་སྣང་བ་དང་བཅས་པ་སྔོན་མ་སྐྱེས་པ་གདོད་པ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། སྐྱེས་པ་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བུམ་པ་དེ་སྔོན་བློའི་གཟུང་བ་ཉིད་དུ་མ་གྱུར་བ་ཡིན་ལ། ཕྱིས་མར་མེས་དེ་བློའི་གཟུང་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་པར་བྱེད་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་མར་མེས་དེའི་བློ་དེ་ཉིད་སྔ་ན་མེད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། དེའི་བློ་སྔ་ན་ཡོད་པ་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་མུན་པའི་ནང་ན་བུམ་པ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གཟུང་བ་ཉིད་དུ་
― DTG098_Page_0203 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པར་གྱུར་པ་མར་མེས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གཟུང་བ་ཉིད་དུ་ཡོད་པར་བྱེད་པ་ན་ཡང་དེ་ཉིད་སྔ་ན་མེད་པ་ཡོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། ཡོད་པ་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་བུམ་པ་གཟུང་བའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་མུན་པ་ཡོད་པ་མར་མེས་སེལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་མུན་པའི་གཉེན་པོར་སྣང་བ་དག་སྔ་ན་མེད་པ་ཉིད་མར་མེས་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། གཉེན་པོ་སྔ་ན་མེད་པ་དག་ཕྱིས་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅི་སྟེ་བུམ་པ་གཟུང་བར་སྣང་བ་ཉིད་སྔ་ན་ཡོད་ན་མར་མེས་ཅི་བྱ། གཞན་ཡང་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་མི་གསལ་བ་དག་གསལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མི་འཐད་དེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། །མངོན་པར་མི་གསལ་གསལ་མི་བྱེད། །མི་གསལ་ཕྱིར་ན་མཁའ་མིན་བཞིན། །རང་ཚུལ་གྱིས་ཀྱང་དཔེར་བྱ་ན། །གཙོ་བོ་ཟ་པོ་བཞིན་དུ་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཅན་དག་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ཚུལ་གྱིས་ཀྱང་དཔེར་བྱ་ན་སྙིང་སྟོབས་དང་རྡུལ་དང་མུན་པ་ཆ་མཉམ་པ་མི་གསལ་བ་ནི་གཙོ་བོ་སྟེ། རང་བཞིན་ཡིན་ལ་དེ་བཞིན་དུ་ཟ་བ་པོ་སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། མངོན་པར་མི་གསལ་བ་ཡིན་པས་གསལ་བར་མི་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་མངོན་ཕར་མི་གསལ་བ་ལ་ཡང་གསལ་བར་མི་བྱེད་དེ། མི་གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཅི་སྟེ་རྣམ་པ་འགའ་ཞིག་གིས་ཟ་བ་པོ་ཡང་གསལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པར་རྟོག་ན་དེ་ལྟ་ན། །གལ་ཏེ་དེ་ཡང་མངོན་གསལ་ན། །ཟ་པོ་ཀུན་འགྲོ་མ་ཡིན་ཞིང༌། །རྒྱུ་མེད་མ་ཡིན་ཤེས་ཡོད་མིན། །མི་གསལ་བ་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཟ་བ་པོ་དེ་ཡང་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ན་ཟ་བ་པོ་དེ་ཡང་བུམ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྒྱུ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཟ་བ་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །གཙོ་བོ་ཡང་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་རྟོག་ན་དེ་ལྟ་ན། གལ་ཏེ་གཙོ་བོ་མངོན་
― DTG098_Page_0204 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསལ་ན། །ཁྱོད་ཀྱི་གཙོ་བོ་བྱ་བ་དང༌། །དཔག་ཡོད་གསལ་བར་ཐལ་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ནི་དེ་དག་མིན་པར་གྲགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་གཙོ་བོ་ཡང་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ན་ཁྱོད་ཀྱི་གཙོ་བོ་བྱ་བ་ཉིད་དང༌། དཔག་ཏུ་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། གསལ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། །གཙོ་བོ་དེ་ནི་མ་བྱས་པ་དང་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་དང༌། མི་གསལ་བ་ཡིན་པས་བྱང་བ་དང་དཔག་ཏུ་ཡོད་པ་དང་གསལ་བར་དེ་དག་མ་ཡིན་པར་ཁྱེད་ཉིད་ལ་གྲགས་པ་དང་འགལ་ལོ། །གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གང་གིས་གསལ་བྱེད་གང་དག་འདོད། །དེ་དག་དེ་གསལ་བྱེད་མི་འདོད། །རྒྱུ་ཉིད་ལ་སོགས་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས། །རྒྱུ་སྤུན་ལ་སོགས་ཞོའི་མིན་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་གང་གིས་གསལ་བྱེད་ས་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་གང་དག་ཡིན་པར་འདོད་པ་དེ་དག་ནི་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་མི་འདོད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་ཏེ། རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དངོས་པོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཤེས་བྱ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྒྱུ་སྤུན་ལ་སོགས་པ་ཞོའི་གསལ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ཏེ། དཔེར་ན་འོ་མ་ལས་ཞོར་འགྱུར་བའི་གསལ་བར་བྱེད་པ་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་སྤུན་དང༌། ཚིག་པ་དང་ཐགས་ཟངས་དང་འུལ་བུ་ལ་སོགས་པ་དག་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་རྒྱུ་སྤུན་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡང་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱིས་ན་ཞོ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དག་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཉིད་ཡོད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་སྤུན་ལ་སོགས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་འཇིག་པའི་བསྐལ་པས་ཞིག་ནས་ཡང་ཕྱིར་ཆགས་པའི་བསྐལ་པས་ཕྱིར་ཆགས་པའི་ཚེ་ན་རྐྱེན་གཞན་དག་གིས་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པས་ཞོ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་གཞན་དག་གིས་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་བའི་དུས་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡོད་པས་དབུ་མ་པའི་དཔེ་མེད་པར་སེམས་ན་དེའི་ཕྱིར་
― DTG098_Page_0205 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཤད་པ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་སྤུན་ལ་སོགས་པ་ལའང༌། །དེའི་ནུས་ཡོད་ཕྱིར་དཔེར་མེད་ན། །དེ་མིན་རྒྱུ་སྤུན་ལ་སོགས་དངོས། །དེ་དག་དེ་གསལ་བྱེད་མིན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་སྤུན་ལ་སོགས་པ་དག་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱིས་ཞོ་ལ་སོགས་པའི་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཡོད་དུ་ཟིན་ན་ཡང་རྒྱུ་སྤུན་ལ་སོགས་པས་རྒྱུ་སྤུན་ལ་སོགས་པ་དངོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་དག་གིས་ཞོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་དེ་གསལ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཡང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང་གང་དུ་ཡང་མ་མཐོང་བས་དེའི་ཕྱིར་ཁོ་བོའི་དཔེ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གྲངས་ཅན་དག་ལས་ཁ་ཅིག་ས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་དང༌། ས་བོན་གྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་མ་ཕྱེ་བའི་བྱེད་རྒྱུ་དག་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་སེམས་པ་དེ་དག་ནི་བདག་དང་གཞན་ལས་སྐྱེ་བར་སྨྲ་ལ། གཅེར་བུ་པ་དག་ཀྱང་གསེར་དང་མེ་ལ་སོགས་པ་ལས་གསེར་གྱི་སོར་གདུབ་བདག་དང་གཞན་ལས་སྐྱེ་བར་སེམས་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱང་འབྲས་བུ་སྔ་ན་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་སྨྲ་སྟེ། འདི་ལྟར་སོར་གདུབ་ཅེས་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ནི་སྔ་ན་ཡོད་པ་ཡིན་ལ་རང་གི་བདག་ཉིད་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ནི་སྔ་ན་མེད་པ་ཡིན་པར་སྨྲའོ། །དེ་དག་གི་ཕྱིར་བཤད་པ། །བདག་དང་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། །བདག་ཉིད་ཡོད་དང་མེད་མི་འདོད། །གཉི་གར་སྨྲ་བ་ཡོད་མིན་ཏེ། །རིགས་པས་གོང་དུ་བསྟན་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉི་གར་སྨྲ་བ་དག་ཀྱང་འགལ་བའི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མི་འཐད་དེ། གལ་ཏེ་བདག་ལས་ན་ནི་ཇི་ལྟར་གཞན་ལས་ཡིན། འོན་ཏེ་གཞན་ལས་ན་ནི་འོ་ན་དེ་ལྟ་ན་བདག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དང་འགལ་ལོ། །སོ་སོར་ཡང་བདག་ལས་དང་གཞན་ལས་བྱ་བའི་ཆ་ཇི་ལྟར་སྔར་བཀག་པ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཡང་གཞན་ཡང༌། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་འབྲས་བུ་ནི། །རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གསལ་མི་འདོད། །དེ་ཞིག་བར་དུ་རྗེས་སྒྲུབ་ཕྱིར། །ས་ལ་སོགས་པས་བུམ་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་ཚད་མ་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་
― DTG098_Page_0206 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བ་ཡིན་པ་ལས་ཚད་མ་འདི་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཏགས་པའི་མངོན་པར་གསལ་བ་འགོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིམ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བུམ་པ་ཞིག་པའི་མཐར་ཐུག་གི་བར་དུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པར་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་དེ་དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་གཞན་དག་གི་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པ་མི་རིགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མངོན་པར་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོའི་རྗེས་སུ་གཏན་དུ་འབྲེལ་པར་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མར་མེ་བུམ་པའི་རྗེས་སུ་གཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ལ་འབྲས་བུ་ནི་ཞིག་པའི་མཐར་ཐུག་གི་བར་དུ་ཡང་ཡན་ལག་དང་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་དངོས་པོས་རྟག་པར་དངོས་པོའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་གསལ་བ་དང་འབྲས་བུ་ལ་ཁྱད་པར་དེ་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོ་རྣམས་བདག་དང་གཞན་གཉི་ག་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །འདིར་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་དག་གིས་སྨྲས་པ། དངོས་པོ་རྣམས་བདག་དང་གཞན་དང་གཉི་ག་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་བདེན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་མི་ལྟོས་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེ་བར་དམ་འཆའ་སྟེ། གསལ་བ་མེད་པས་བྱས་པའི་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་སྣང་བའི་ཕྱིར་དཔེར་ན། པདྨ་ཟེ་བ་ཁ་དོག་གསར་པ་ཡིད་ཙམ་སེར་ཞིང་དམར་བ་དྲི་ཞིམ་པོ་དང༌། ཟེའུ་འབྲུ་མཛེས་པ་དང༌། ལོ་མ་འཇམ་པ་དང༌། སྡོང་བུ་རྩུབ་པ་དང་ལྡན་པ་དག་དང༌། །རྨ་བྱ་མཇུག་སྒོའི་ཚོགས་ཟླ་གམ་སྣ་ཚོགས་གསལ་བ་མང་པོ་དང༌། ལུས་ཀྱི་སྒྲོ་གཤོག་སྔོ་ཞིང་འཚེར་བག་ཅན་དང་ལྡན་པ་དག་དང༌། ཚེར་མ་རྩེ་མོ་མ་བཞོགས་པར་རྣོ་ཞིང་རྩུབ་པ་དང་ལྡན་པ་དག་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་དག་གི་ཕྱིར་འདི་སྐད་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མིག་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་ཡང༌། །གློ་བུར་སྐྱེ་བར་མི་འདོད་དེ། །སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་དཔེར་ན་བུམ་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་གང་ལ་རྒྱུ་མི་སྣང་བ་དེ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དེ།
― DTG098_Page_0207 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རེ་ཞིག་པདྨ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཆུ་དང་རྫས་དང་ས་བོན་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་དག་དང་ལྡན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་ནི་སེམས་ཀྱིས་བྲིས་སོ་ཞེས་བརྗོད་པས་རྨ་བྱ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སེམས་པས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པས་སྣ་ཚོགས་སུ་བཀྲའོ། །ཆེར་མ་ལ་སོགས་པ་རྩུབ་པ་དང་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་འཇམ་པ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་དབང་ཉིད་ལས་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མིག་ཀྱང་ཁུ་ཆུ་དང་ཁྲག་དང་མེར་མེར་པོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་གི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་ཚུལ་ཉིད་དུ་ཡང་གློ་བུར་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འདོད་དེ། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་གཟུགས་དང་ལྡན་པའི་བདག་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དཔེར་ན་བུམ་པ་བཞིན་ཏེ། བུམ་པ་ཡང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་དང༌། གསུས་པ་ཆེ་བ་དང༌། ཁ་ཡངས་པ་དང༌། དབྱིབས་ཟླུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་ཡང་གློ་བུར་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འདོད་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། འབྲས་བུ་ཡིན་ཕྱིར་རིམ་སྐྱེའི་ཕྱིར། །འཇིག་པའི་ཕྱིར་དང་ཡོངས་འགྱུར་ཕྱིར། །རྒྱུ་རྐྱེན་ངེས་པའི་ཕྱིར་དང་ནི། །སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུམ་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །དེ་ལ་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུའོ། །རིམ་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་དུས་སུ་སྐྱེ་བའོ། །འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུད་ཟ་བའོ། །ཡོངས་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་བའོ། །རྒྱུ་རྐྱེན་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་སོ་སོར་ངེས་པར་སྣང་བ་ལས་འབྲས་བུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་གྲུབ་པའོ། །དངོས་པོ་དེ་དག་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་དག་གིས་བུམ་པ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་ཚུལ་ཉིད་དུ་
― DTG098_Page_0208 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་གློ་བུར་དུ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པར་ངེས་སོ། །འདིར་མེད་པར་སྨྲ་བ་དག་དབུ་མ་པ་ལ་དཔེའི་སྐྱོན་འདོགས་པའི་རྒྱུ་ཐབས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་སྔ་མ་དགག་པར་ཡང་སེམས་ན། ཕྱིར་ལྡོག་པར་བྱེད་དེ། ཁྱེད་དབུ་མ་པ་ནི་འཇིམ་གོང་དང་གླེབས་པ་དང་བསྐོར་བ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་བུམ་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འདོད་ཅེས་གྲགས་པས་དེ་དཔེ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཁོ་བོ་ཅག་ནི་འཇིམ་གོང་ནི་འཇིམ་གོང་གི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་འགགས་པས་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་ལ་དེ་བཞིན་དུ་གླེབས་པ་དང༌། བསྐོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་འགགས་པས་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་ཁོ་ན་ལས་འབྱུང་བར་འདོད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཀྱི་དཔེ་མེད་དོ། །ཡང་ན་འཇིམ་གོང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཙཻ་ཏྲའམ་མཻ་ཏྲ་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་འགགས་པས་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་དེ་ཞིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་མེད་པར་སྨྲ་བ་དག་གིས་འཇིག་རྟེན་སྔ་མ་འགགས་པའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། དེ་ལ་འདིར་སློབ་དཔོན་གྱིས་བཤད་པ། །གལ་ཏེ་འཇིམ་གོང་ཚེ་གཞན་ལ། །འགགས་པ་མི་སྐྱེ་ཞིག་པའི་ཕྱིར། །འབྲས་བུ་ཡིན་ཕྱིར་དཔེར་ན་ནི། །བུམ་པ་བཞིན་དུ་འདོད་ཅེ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་སྔ་མ་ཉེ་བར་བཞག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེའི་ལན་ནི། ཇི་ལྟར་བུམ་པ་བུམ་པ་ཡི། །ངོ་བོ་ཉིད་འགགས་མི་སྐྱེ་བ། །དེ་ལྟར་འཇིམ་གོང་འདོད་ན་ནི། །འདོད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཁོ་བོ་བུམ་པ་བུམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་གིས་འགགས་པར་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྐྱེ་བར་འདོད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་ལས་གྱོ་མོ་དང་གྱོ་དུ་མ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུན་གཞན་སྐྱ་བ་ཡོད་པ་ཁོ་ནར་འདོད་པ་དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱང་འཇིམ་གོང་ཞེས་བྱ་བ་འཇིམ་པའི་གོང་བུ་ཉིད་ལ་བྱ་ཡང་རུང་ཙཻ་ཏྲའམ་མཻ་ཏྲ་ལ་ཡང་བྱ་ཡང་རུང་སྟེ། གལ་ཏེ་ངོ་བོ་ཉིད་གང་གིས་འགགས་པར་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་མི་སྐྱེ་བར་འདོད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་ལས་བུམ་པ་ལ་སོགས་
― DTG098_Page_0209 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུན་གཞན་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་ཁོ་ནར་འདོད་ན་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ལ། དོན་དམ་པར་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཁོ་བོའི་འདོད་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་འགགས་པ་རྒྱུ་ཡིན་ན། །དེས་ན་གཏན་ཚིགས་འགལ་བ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། འོན་ཏེ་ཁྱོད་འདི་སྙམ་དུ་འཇིམ་གོང་ལ་སོགས་པ་དགག་པར་གྱུར་བ་དེ་དག་ནི་ཕྱིས་གཞན་དག་གི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་འགགས་པ་དེ་ནི་རྒྱུན་ཆད་པ་ཉིད་དེ། འགགས་པ་ནི་རབ་ཏུ་ཞིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གང་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེ་སྟེ། འགགས་པ་གང་ལ་ཡང་མི་ལྟོས་པ་ཡིན་པར་སེམས་ན་དེས་ན་ཞིག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཁྱོད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་དེའི་དོན་འགལ་བ་ཉིད་དེ། ས་བོན་འགགས་པ་ལས་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ས་བོན་མ་འགགས་པར་ཡང་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བར་གྱུར་ན་ནི་སྦྱང་ལ་སོགས་པ་ལ་འདུག་པ་ཡང་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞིག་པ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་དཔོག་པས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་འཇིམ་གོང་ལ་སོགས་པ་འགགས་པར་གྱུར་པ་དག་ཀྱང་གནས་སྐབས་ཕྱི་མ་གཞན་དག་གི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་འགྱུར་བས། དེ་ལས་སྐྱེ་བ་ཁོ་ནར་བསྟན་པར་གྱུར་པས་ཆོས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་འགལ་བ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུན་ཉིད་མ་ཉམས་ན། །དེས་ན་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་རྒྱུན་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པར་གནས་པ་མ་ཉམས་པ་མྱུ་གུ་དང་སྡོང་བུ་དང༌། སྡུ་གུ་དང་ཡལ་ག་དང་འདབ་མ་དང༌། ལོ་མ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བ་དེ་ལྟར་འདོད་ན། དེས་ན་ཁྱོད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཞིག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོས་འབྲེལ་པའི་རྒྱུན་ནི་རྒྱུན་ཅེས་བྱའི། རྒྱུ་ཆད་པ་ལ་ཡང་རྒྱུན་མི་འབྱུང་ལ་རྒྱུན་མ་ཉམས་པ་ལ་ཡང་རྒྱུན་མི་འབྱུང་བས་
― DTG098_Page_0210 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུ་མི་སྲིད་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་སྔ་མ་སྒྲུབ་པའི་ཚད་མ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། མངལ་གནས་སྔོན་རོལ་བློ་ལ་ནི། །མདུན་རོལ་ཁོ་ནར་འགགས་བློ་ཡོད། །ཤེས་བྱ་གཞན་གྱིས་དེ་གཞན་ཕྱིར། །ཡང་ན་བློ་ཕྱིར་དེའི་འོག་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངལ་ན་གནས་པའི་སྔོན་རོལ་གྱི་བློ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་མདུན་རོལ་ཁོ་ནར་འགགས་པའི་བློ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཡོད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་བྱ་གཞན་གྱིས་དེ་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བློ་དེ་ནི་ཤེས་བྱ་རྟོགས་པ་ཡིན་ན་མངལ་ན་གནས་པའི་སྔོན་རོལ་གྱི་བློ་དེ་ལ་ནི་ཤེས་བྱ་མེད་དེ། ཤེས་བྱ་ནི། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དག་ལས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཡིན་ན། དེ་ལ་དེའི་ཚེ་དབང་པོ་དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཤེས་བྱ་མེད་དོ། །བློ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་སྔ་མ་གཞན་གྱི་ཤེས་བྱ་ཐ་དད་པ་གཞན་ལ་དམིགས་པས་བློ་ཐ་དད་པ་གཞན་ཞེས་ཐ་སྙད་གདགས་པར་རིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་ཤེས་བྱ་གཞན་གྱི་བློ་དེ་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་དང་གང་བློ་ཡིན་པ་དེ་དང་དེ་ལ་ནི་མདུན་རོལ་ཁོ་ནར་འགགས་པའི་བློ་སྔ་མ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེའི་འོག་བཞིན་ཏེ། བཙས་པའི་འོག་རོལ་གྱི་དུས་ཀྱི་བློ་ལ་ཡུལ་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། མདུན་རོལ་ཁོ་ནར་འགགས་པའི་བློ་སྔ་མ་གཞན་ཡོད་པ་བཞིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་དཔའ་བོས། བློ་ནི་ཤེས་བྱ་རྟོགས་པ་ཡིན་པར་གསུངས། །དེས་ན་མངལ་གནས་སྔོན་རོལ་བློ་ཡུལ་ཡོད། །དེ་འདི་མ་ཡིན་མིག་ལ་སོགས་མེད་ཕྱིར། །གང་གི་ཡིན་ཏེ་འཇིག་རྟེན་སྔ་མར་གྲུབ། །ཅེས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་བློ་ནི་གཅིག་ཁོ་ནར་ཟད་དེ། བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་ཤི་བའི་བར་དུ་ངེས་པར་གནས་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དཔེ་མེད་པར་སེམས་ན་བཤད་པ། ཙཻ་ཏྲ་ལ་ནི་སྦྲ་བློ་དང༌། །གཟུགས་བློ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ། །དེ་གཉིས་མི་གཅིག་ཡུལ་གཞན་ཕྱིར། །དཔེར་ན་རྒྱུད་གཞན་དག་གི་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཙཻ་ཏྲའི་རྒྱུད་ལ་སྒྲའི་བློ་དང་གཟུགས་ཀྱི་བྲོ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་
― DTG098_Page_0211 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་དག་ནི་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་བྱའི་ཡུལ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་མཻ་ཏྲ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུད་གཞན་གྱི་བློ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཕྱིར་ཡང་ནི། །དཔེ་མེད་པར་ནི་མི་འགྱུར་ཏེ། །བློ་ཕྱིར་དེ་ཡང་གཅིག་ཉིད་མིན། །གཞན་བློས་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་པོའི་གཏན་ཚིགས་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དེས་བློ་དེ་ཡང་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་སྟེ། གཞན་གྱི་བློས་གཏན་ཚིགས་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེས་ན་ཅི་རྒྱུད་གཞན་གྱི་བློ་བཞིན་དུ་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གཏོགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་བློ་བཞིན་དུ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་དེ་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་སྔ་མ་གཞན་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་ནས། ད་ནི་འཇིག་རྟེན་ཕྱི་མ་གཞན་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་པོ་དག་གི་བསམ་པས་ཕྱོགས་སྔ་མ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བྱས་ནས་སུན་དབྱུང་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ། གལ་ཏེ་མེད་སྨྲ་བྱིས་པ་ཡི། །འཆི་འཕོའི་སེམས་ལ་མཚམས་སྦྱོར་མེད། །འཆི་འཕོའི་སེམས་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་གྱི། །ཐ་མའི་སེམས་བཞིན་སྒྲུབ་བྱེད་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་སྔ་མ་ཉེ་བར་བཞག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེའི་ལན་ནི། གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་ཉིད་འགྱུར་ཏེ། །འདས་པའི་འཆི་འཕོའི་སེམས་ཀྱིས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཕ་རོལ་པོའི་གཏན་ཚིགས་འཆི་འཕོའི་སེམས་ནི་སེམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཅི་རེ་ཞིག་འཆི་འཕོའི་སེམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དགྲ་བཅོམ་པའི་སེམས་ཐ་མ་བཞིན་དུ་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་པར་འགྱུར་རམ་འོན་ཏེ་འདས་པའི་འཆི་འཕོའི་སེམས་བཞིན་དུ་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་མ་ངེས་པ་ཉིད་དོ། །འདས་པའི་འཆི་འཕོའི་སེམས་ཡོད་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། ཚེ་རབས་དྲན་ལ་སོགས་ཡོད་དང༌། །ཚུལ་སྨྲས་ཕྱིར་ན་དེ་ཡང་ཡོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་འདི་ན་ཚེ་རབས་དྲན་པ་གང་དག་གིས་ཚེ་རབས་སྔ་མ་རྣམ་པ་དུ་མ་དྲན་པར་བྱེད་མ་དག་དང༌། ཁ་ཅིག་ཕ་མའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཐ་དད་
― DTG098_Page_0212 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དག་དང་མི་མཐུན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པ་དག་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་སྤྱོད་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ནི་སྔོན་གོམས་པ་ཉིད་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཡང་ན། འཇིག་རྟེན་སྔ་མ་ཡོད་པའི་ཚུལ། །མངལ་ནས་སྔོན་རོལ་བློ་ལ་ནི། །མདུན་རོལ་ཁོ་ནར་འགགས་པ་ཡོད། །ཤེས་བྱ་གཞན་གྱིས་དེ་གཞན་ཕྱིར། །ཡང་ན་བློ་ཕྱིར་དེའི་འོག་བཞིན། །ཞེས་སྔར་ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་ན་འདས་པའི་འཆི་འཕོའི་སེམས་དེ་ཡང་ཡོད་པ་ཁོ་ནར་ངེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་ཡང༌། འཕགས་པ་མིན་པའི་འཆི་འཕོའི་སེམས། །སེམས་གཞན་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །མ་རིག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར། །སེམས་དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱིས་པ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འཆི་འཕོའི་སེམས་ནི་སེམས་གཞན་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་ཞེས་དམ་བཅའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་རིག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དཔེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདས་པའི་འཆི་འཕོ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འཇིག་རྟེན་རྒྱུད་པན་པའི་བསམ་པས་ཕྱོགས་སྔ་མ་ཉེ་བར་བཞག་ནས་དེ་དགག་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ལུས་དང་དབང་བློ་དག །རང་གི་ལས་ཀྱིས་སྐྱེད་མི་འདོད། །ཞིག་ཕྱིར་དཔེར་ན་བུམ་པ་བཞིན། །དེ་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་སྔ་མ་ཉེ་བར་བཞག་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཁྱེད་སངས་རྒྱས་པ་དག་འཇིག་རྟེན་ནི་ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་དང༌། ལས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། ལས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་གིས་ལུས་དང༌། དབང་པོ་དང༌། བློ་དག་རང་གི་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པར་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ཁོ་བོ་ཅག་མི་འདོད་དེ། ཞིག་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་བུམ་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ལན་ནི། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དེ་མ་བྱས། །དེ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་མ་བྱས་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་རང་གི་ལས་སྐྱེད་མིན། །གཞན་འདི་དེད་ལ་ཅི་ཞིག་གནོད། །ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་གི་ལས་བརྟག་གི་ལས་བརྟག་པའི་སྐབས་སུ་དོན་དམ་པར་ལས་བདག་གིས་བྱས་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་
― DTG098_Page_0213 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱས་པ་དང༌། གཉི་གས་བྱས་པ་བཀག་ཟིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པའི་ཚད་མ་གཞན་འདི་དེད་ལ་ཅི་ཞིག་གནོད། ཅི་སྟེ་ཁྱོད་དངོས་པོ་རྣམས་ལས་ལ་མི་ལྟོས་པར་སྐྱེས་པར་སྨྲ་ན་ནི་དེ་ལ། ལས་ཀྱིས་སྐྱེད་ཉིད་མ་ཡིན་ལ། །དཔེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགའ་ཞིག་འདི་ལྟར་ལས་ལམ་ལྟོས་པར་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་སོ། གལ་ཏེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྩ་དང་ལོ་མ་དང༌། འདབ་མ་ལ་སོགས་པ་དག་ལྟ་བུའོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཤིང་ལ་སོགས་པ་དུས་སྐྱེ་བ། །སེམས་ཅན་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ཏེ། །སེམས་དམྱལ་གནས་དང་མཐོ་རིས་ན། །མཚོན་དང་དཔག་བསམ་ཤིང་སྐྱེ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་བཤད་དེ། ལས་ཀྱི་སམ་བསྐྱེད་པའི་དཔེ་འགའ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་ལས་ཀྱིས་མ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་མི་རུང་ངོ༌། །རེ་ཞིག་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་དྲི་བར་ཡང་བྱ་སྟེ། འབྱུང་བ་རྣམས་ལས་བློ་གྲོས་ནི། །མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་ཇི་ལྟར་འབྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འདྲ་བའི་བདག་ཉིད་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ན་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་སེམས་མེད་པ་རྣམས་ལས་བློ་གྲོས་མཚན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་མི་མཐུན་པ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང༌། །ནམ་མཁའ་ལྷན་ཅིག་ཚོགས་པ་ལ། །ཏིལ་ལ་ཏིལ་མར་ཡོད་པ་ལྟར། །ཤེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། འདིར་ཕ་རོལ་པོ་དག་གིས་སྨྲས་པ། འབྱུང་བ་སེམས་མེད་རྣམས་ལས་ནི། །ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་སྐྱེ་སྟེ། །སྐྱེ་ཅན་ཡིན་ཕྱིར་མྱོས་མཐུ་དང༌། །མེ་ཤེལ་ལས་ནི་མེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་སེམས་མེད་པ་རྣམས་ལས་བློ་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་སྐྱེ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཆང་ལས་མྱོས་པའི་མཐུ་འབྱུང་བ་དང༌། མེ་ཤེལ་ལས་མི་འབྱུང་བ་དང༌། ཆུ་ཤེས་ལས་ཆུ་འབྱུང་བ་དང༌། བ་ལང་གི་སྡུ་དང༌། ལུག་གི་བལ་ལས་རྩྭ་དཱུར་བ་འབྱུང་བ་དང༌། རྭ་ལས་སྨྱི་མ་འབྱུང་བ་དང༌། ཤིང་ལས་ཐལ་བ་འབྱུང་བ་དང༌། འོ་མ་ལས་ཞོ་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་ལས་
― DTG098_Page_0214 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུ་མཚན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་མི་མཐུན་པ་དག་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་བཤད་པ། དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མྱོས་མཐུ་ཤེས་ཡོད་མ་ཡིན་པས། །ཁྱོད་ཀྱི་དཔེ་ནི་མེད་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་ཁྱོད་ཀྱི་དཔེར་བསྟན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་ཤེས་པ་ཉིད་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་ཤེས་པ་མེད་པ་ཉིད་ལ་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་སྐྱེ་བའི་དཔེ་སྔ་མ་དང་མི་འདྲ་བ་འགའ་ཡང་མེད་པས་ཁྱོད་ཀྱི་དཔེ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་ཡང༌། རྒྱུ་རྣམས་རིགས་མཐུན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །གཏན་ཚིགས་ཀྱང་ནི་འགལ་བ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རིགས་མཐུན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེའི་ནུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། གལ་ཏེ་ནུས་པས་སྟོང་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱང་འབྲས་བུ་མི་མཐུན་པ་འབྱུང་བར་གྱུར་ན་ནི། མེ་ཤེལ་ལས་ཀྱང་ཆུ་འབྱུང་བ་དང༌། ཆུ་ཤེལ་ལས་ཀྱང་མེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་རིགས་སོ། །འདི་ལྟར་ཆང་གི་འབྲས་བུ་མྱོས་པ་ནི་སོ་སོར་ངེས་པ་ཡིན་པས་དེ་ལས་དེ་ཉིད་འབྱུང་གི་གཞན་མི་འབྱུང་བས་རིགས་མཐུན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལས་རིགས་མི་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་སྐྱེ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་དོན་རིགས་མི་མཐུན་པ་ལས་མི་འབྱུང་བས་འགལ་བ་ཉིད་དོ། །གཞན་ཡང༌། ནང་གི་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་ནི། །ཤེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་ཕྱིར་དང༌། །འབྱུང་བ་ཡིན་ཕྱིར་དེ་གཞན་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ནང་གི་འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་ཤེས་པ་ཡོད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ལ། ཕྱི་རོལ་གྱི་འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་ཤེས་པ་ཡོད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་པ་ཡང་བརྗོད་དགོས་སོ། །དེས་ན་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་རྣམས་ལས་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་མི་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་ལས་ཀྱང་འབྱུང་བ་རྣམས་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་མངལ་གནས་སྔོན་རོལ་སེམས། །སེམས་གཞན་སྔོན་དུ་སོང་ཡིན་པར། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་བྱ་སྟེ། །འཛིན་པ་ཡིན་ཕྱིར་དེའི་འོག་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངལ་
― DTG098_Page_0215 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་གནས་པའི་སྔོན་རོལ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་སྔོན་དུ་སོང་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འཛིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཙས་པའི་འོག་རོལ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུན་བཞིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར། བེའུ་ཡང་སྔོན་ཆད་གོམས་བྱས་པས། །བྱུང་མ་ཐག་ཏུ་ཟས་ཚོལ་བྱེད། །ཟས་ཀྱི་དོན་དུ་བསྐྱོད་པའི་ཕྱིར། །དཔེར་ན་དབང་པོ་སྨིན་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཕྱིར་ཡང་མངལ་ན་གནས་པའི་སྔོན་རོལ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་སྔོན་དུ་སོང་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་དེ་སྔོན་གྱི་སྲིད་པ་གཞན་དག་ཏུ་ཁ་ཟས་ལ་སོགས་པ་གོམས་པར་མ་བྱས་ན། ཇི་ལྟར་བེའུ་བྱུང་མ་ཐག་ཁོ་ནར་སུས་ཀྱང་མ་བསྐུལ་བར་སེམས་གསལ་བས་ཟས་ཀྱི་དོན་དུ་སྐྱོད་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ཟས་ཀྱི་དོན་དུ་སྐྱོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་གཞོན་ནུ་དང་བར་མ་དང༌། རྒན་པོའི་གནས་སྐབས་ན་གནས་པ་དག་བཞིན་དུ་བེའུ་དག་གིས་ཀྱང་སྔོན་གྱི་ཚེ་རབས་གཞན་དག་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་པར་མངོན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་བསྐྱོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་དེ་མ་ངེས་པ་སྟེ། བསྐྱོད་པའི་ཕྱིར་དེས་ན་ཅི་རེ་ཞིག་ཁབ་ལོང་གིས་རྡོ་ལ་སོགས་པ་བསྐྱོད་པ་བཞིན་དུ། བེའུས་ཀྱང་སྔོན་གོམས་པར་མ་བྱས་པ་ཁོ་ནར་སྐྱོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་བཞིན་དུ་སྔོན་གོམས་པར་བྱས་པས་བསྐྱོད་པ་ཡིན་པ་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སེམས་ན། དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ། ཁབ་ལོང་གིས་ནི་རྡོ་བསྐྱོད་པས། །གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་ཉིད་མ་ཡིན། །དེ་ནི་ཟས་ཟ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །མ་གྲུབ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁབ་ལོང་གིས་རྡོ་ལ་སོགས་པ་བསྐྱོད་པ་ཡོད་པ་བདེན་མོད་ཀྱི་དེ་ནི་ཟས་ཀྱི་དོན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཟས་ཀྱི་དོན་དུ་བསྐྱོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གཏན་ཚིགས་ཁྱད་པར་ཅན་བྱས་པའི་ཕྱིར། །ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་སྐྱོན་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ལྟ་བ་ཅན་དག་ཅག་གིས་དེ་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་
― DTG098_Page_0216 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲས་པ། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ན་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་རྒྱས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེན་བཤད་པ། འདི་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་དེ་མངོན་དུམ་གྱིས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་འགྲུབ་པར་༄༅འགྱུར་བར་རྟོག་གྲང་ན། དེ་ལ་གལ་ཏེ་མངོན་དུམ་གྱིས་འགྲུབ་བོ་ཞེ་ན་ནི། ཡི་དགས་དང་ཤ་ཟ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་མ་ངེས་སོ། །འབྱུང་པོ་དག་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིར་བཏང་བའི་གསོས་བྱེད་པ་དག་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། ཁྱེད་ཀྱིས་དེ་དག་མི་མཐོང་ན་བར་མདོའི་སྲིད་པ་ལྷའི་མིག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡུལ་དག་མཐོང་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དྲང་སྲོང་ལྷའི་མིག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་དག་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་པའི་མཐུ་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་བྱེད་པོ་བཞིན་ནོ། །གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གིས་བྱས་པའི་སྨན་དབྱང་ལས་བཤད་པའི་བྱ་བ་དག་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། དུག་དང་གནམ་ལྕགས་དང་རིག་སྔགས་དག་ཀྱང་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་བྱེད་པ་བོ་ནི་ལྷའི་མིག་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། འོ་ན་དེ་ལྟ་ན་དེས་ཤེས་པ་གང་གིས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་འདི་དམིགས་པར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་མངོན་སུམ་གྱིས་སོ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་པ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་འགྲུབ་པོ་ཞེ་ན། རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་སྟེ། །མེད་པ་པོ་མངོན་སུམ་ཙམ་ཚད་མར་སྨྲ་བ་དག་ལ་ཁས་བླངས་པས་གནོད་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་པར་ཤེས་པར་མི་བྱ་སྟེ། མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དག་གིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མོ་གཤམ་གྱི་བུའི་ཡོད་པ་ཉིད་བཞིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པའི་བསྟན་བཅོས་ནི་ཚད་མ་ལས་ཁས་བླང་བར་མི་བྱ་སྟེ། ལྷའི་མིག་དང་མི་ལྡན་པས་བྱས་པའི་ཕྱིར་སྨྱོན་པའི་ཚིག་བཞིན་ནོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལས་ཀྱང་
― DTG098_Page_0217 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཟློག་པར་བྱ་སྟེ། མངལ་ན་གནས་པའི་སྔོན་རོལ་གྱི་བློ་ནི་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་བློ་རིགས་མཐུན་པ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལང་ཚོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་གཞན་གྱི་བློ་བཞིན་ནོ། །ལྡོག་པ་ནི་བུམ་པ་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་དེ་ནི་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཕ་མ་དག་གི་བློ་ཡང་སོ་སོར་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཞིང་རིགས་མཐུན་པ་ཡང་ཡིན་ལ། མེར་མེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་བློ་དེ་དག་གི་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མི་རུང་སྟེ། འདིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་ནི་མེར་མེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་བློ་དག་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་བློ་རིགས་མཐུན་པས་བསྐྱེད་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པས། རྒྱུད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་བློ་རིགས་མཐུན་པ་སྔ་མ་གཞན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་སྔ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་མ་ཡིན་པའི་འཆི་བའི་བློ་ཡང་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་བློ་རིགས་མཐུན་པ་གཞན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། དགྲ་བཅོམ་པ་མ་ཡིན་པ་གཞོན་ནུའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བློ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དཔེ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་བློ་ཐ་མ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ན་ཡང་ཡོད་དོ། །ཅི་སྟེ། འདི་སྙམ་དུ་མངལ་ན་གནས་པའི་སྔོན་རོལ་གྱི་བློ་ནི་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་བློ་རིགས་མཐུན་པ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བློ་དང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་མེད་པའི་བློའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སེམས་ན་འདིར་མངལ་ན་གནས་པའི་སྔོན་རོལ་གྱི་བློ་ལ་བློ་དང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོའི་བློ་དང་པོར་འགྱུར་རམ། །འོན་ཏེ་ཡིད་ཀྱི་བློ་དང་པོར་འགྱུར་གྲང་ན། དེ་ལ་རེ་ཞིག་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོའི་བློ་ནི་དང་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་མི་རིགས་ཏེ། དེའི་ཚེ་ན་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དམིགས་པ་ཡང་ཉེ་བར་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ཀྱི་བློ་ཡང་དང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། །དྲུག་པོ་འདས་མ་ཐག་པ་ཡི། །རྣམ་ཤེས་གང་ཡིན་དེ་ཡིད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་རྟེན་སྔ་མ་
― DTG098_Page_0218 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་སྔ་མ་འདས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་མེད་ན་འདས་མ་ཐག་པ་ཉིད་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བ་དག་ལ་ནི་གཉི་ག་ཡང་རུང་སྟེ། འཇིག་རྟེན་སྔ་མ་པའི་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་དག་འགགས་པ་ན་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། དམིགས་པ་ཉེ་བར་མ་གྱུར་ཀྱང་སྔ་མའི་དམིགས་ལ་ལྟོས་པས་བློ་ཞེས་ཐ་སྙད་གདགས་སུ་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྔ་མའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདས་པ་ཉིད་ལས་ཡིད་ཀྱི་བློ་དེའི་དང་པོ་ཡང་འབྱུང་བར་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་སྨྲ་བར་ནུས་ཏེ། མེར་མེར་པོའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བློ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་བློའི་ཁྱད་པར་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ཏེ། བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཉིད་ལོག་པའི་འོག་ཏུ་སད་པའི་བློ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དཔེ་ནི་དགེ་སློང་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཕྱིར་མེད་པ་བདག་མངལ་ན་གནས་པའི་སྔོན་རོལ་ལ་བློ་ཉིད་ཡོད་པར་རྟོག་པ་ལ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། མངལ་ན་གནས་པའི་སྔོན་རོལ་གྱི་བློ་ནི་འདས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་བློའི་ཡུལ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོའི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་གྱི་དབང་པོའི་བློ་བཞིན་ནོ། །གང་དག་འདི་སྐད་ཅེས་མངལ་ན་གནས་པ་ལུས་དང་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མངལ་ནས་འབྱུང་བའི་བློ་ནི་དང་པོ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་དེ་དག་ལ་ཡང་སྐྱེ་བའི་སྔོན་རོལ་གྱི་བློ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་བློའི་ཡུལ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོའི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བསམ་གཏན་གྱི་དབང་པོའི་བློ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་བློའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ལ་ཡང་ཕ་རོལ་པོས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་མེད་དེ། དེ་ནི་ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པའི་བག་ཆགས་སྔོན་དུ་སོང་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་བློ་གཞན་གྱིས་སྐྱེད་པའི་བློ་ཡང་དང་པོ་ཡིན་པས་དང་པོའོ་ཞེས་བརྗོད་ན་མངལ་ན་གནས་པའི་སྔོན་རོལ་གྱི་བློ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ཁོ་བོ་ལ་ཡང་འགལ་བ་མེད་དོ། །ཚེ་རབས་གཞན་གྱི་ལས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་
― DTG098_Page_0219 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངེས་པར་གཟུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་ལས་མེད་པར་གྱུར་ན་ཕ་མ་མཚུངས་པའི་རྐྱེན་རིགས་མཐུན་པས་བསྐྱེད་པའི་བུ་སྤུན་དག །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཟོད་པ་དང་བདེན་པ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པ་དག་ཏུ་འགྱུར་བའི་མི་རིགས་པས་དེའི་ཕྱིར། གང་དུ་དེ་དག་གིས་བདེན་པ་དང་གཏང་བ་ལ་སོགས་པ་གོམས་པར་བྱས་པ་དེ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་སྔ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་དག་ནི་རྐྱེན་ཐུན་མོང་བ་ཉིད་ཉི་ཚེ་དང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྤུན་ལུས་དང་དབང་པོ་དང་བློ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པ་དག་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་སཱ་ལུ་དང་ནས་ལ་སོགས་པའི་མྱུ་གུ་བཞིན་ནོ། །ཞར་ལ་བཤད་པས་ཆོག་སྟེ། དེ་ལྟར་དངོས་པོ་རྣམས་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་དོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། བམ་པོ་དགུ་པ། །དབང་ཕྱུག་རྒྱུར་འདོད་པ་དག་ནི། །སྐྱེ་བ་པོ་འདི་ཤེས་པ་ཡོད་མིན་ཏེ། །བདག་གི་བདེ་སྡུག་དག་ལ་རང་དབང་མེད། །དབང་ཕྱུག་གིས་བཏང་ཡང་ན་གཡང་སའམ། །མཐོ་རིས་དག་ཏུ་འགྲོ་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའི་ལུང་གིས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་དབང་ཕྱུག་ཡིན་པར་ཁས་ལེན་པས་དེ་དག་གི་ཕྱིར་བཤད་པ། དབང་ཕྱུག་འཇིག་རྟེན་བྱེད་པོ་མིན། །ལ་ལའི་དགའ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ཕྱིར། །དཔེར་ན་དབང་ཕྱུག་དགའ་བྱེད་པའི། །བྱེད་པོ་དབང་ཕྱུག་མ་ཡིན་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། དབང་ཕྱུག་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་གི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་མི་རིགས་ཏེ། ལ་ལ་དེ་ལ་དད་པའི་དགའ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་དབང་ཕྱུག་དེ་ཉིད་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་དབང་ཕྱུག་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན། དབང་ཕྱུག་ཀུན་གྱི་རྒྱུར་མི་འདོད། །མ་སྐྱེས་ཕྱིར་དང་རྒྱུ་མེད་ཕྱིར། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ནི། །ཀུན་གྱི་རྒྱུར་ནི་མི་འདོད་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཡང་མི་རིགས་ན་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ན། འགྲོ་བ་མ་ལུས་འདི་དག་གི །རྒྱུ་ནི་དབང་ཕྱུག་རབ་ཏུ་མིན། །སེམས་དང་ལྡན་ཕྱིར་དཔེར་ན་ནི། །གླང་རྫི་འགྲོ་རྒྱུར་བ་མིན་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་རྣམས་རྒྱུ་དབང་
― DTG098_Page_0220 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱུག་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པར་དགག་པའོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་དེ་མ་གྲུབ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དབང་ཕྱུག་ནི་གཅིག་པུ་ཡིན་ལ། གླང་རྫི་ལ་སོགས་པ་ནི་མང་པོ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་གླང་རྫི་དག་ནི་སེམས་དང་ལྡན་དུ་ཟིན་ཀྱང་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་གྱི། དབང་ཕྱུག་དེ་ནི་རྒྱལ་པོ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་གནས་པའི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་པར་སེམས་ན་བཤད་པ། དབང་ཕྱུག་གཅིག་པུ་འགའ་ཡང་མེད། །དངོས་རྣམས་ཚོགས་ལས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། །བྱེད་པོ་གཅིག་པུ་འགའ་ཡང་མེད། །དེ་ཕྱིར་མ་ངེས་ཉིད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་བྱེད་པ་པོ་གཅིག་པུ་ཞེས་བྱ་བ་མི་འཐད་དེ། གལ་ཏེ་གཅིག་པུ་ཉིད་ལ་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ཀྱི་མཐུ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མང་པོར་བརྟགས་པ་དག་གིས་ཅི་བྱ། འཇིག་རྟེན་ན་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་པ་པོ་གཅིག་པུ་ནི་འགའ་ཡང་མི་སྣང་བས་ཁོ་བོའི་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་ག་ལ་འགྱུར། །ཅི་སྟེ་འདི་སྙམ་དུ་མིག་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་དབང་ཕྱུག་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། མང་བའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་བྲན་གཡོག་མང་པོ་ལ། བདག་པོ་གཅིག་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སེམས་ན་བཤད་པ། གལ་ཏེ་མིག་སོགས་དབང་ཕྱུག་བཅས། །མང་ཕྱིར་བྲན་བཞིན་འདོད་ཅེ་ན། །མ་སྐྱེས་དབང་ཕྱུག་གཅིག་མི་འགྲུབ། །དབང་ཕྱུག་དེ་ལས་བཟློག་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པ་འགའ་ཞིག་སྐྱེས་པ་ནི་དབང་ཕྱུག་གཅིག་པུ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་འགྱུར་གྲང་ན། དབང་ཕྱུག་དེ་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་གཅིག་པུ་ཉིད་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་པས་དབང་ཕྱུག་དེ་ལས་བཟློག་པ་དབང་ཕྱུག་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་རིགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་བྱེད་པོར་བཅས་འདོད་དེ། །བཀོད་ཕྱིར་བུམ་སོགས་བཞིན་ཞེ་ན། །གལ་ཏེ་ཁྱད་པར་མ་བསྟན་པའི། །བྱེད་པོ་ཡིན་ན་གྲུབ་པ་སྒྲུབ། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་སྟེ་ཡང་མིག་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་ཉེ་བར་བཀོད་པ་ཡིན་གྱི། བདག་ནི་སུས་ཀྱང་ཉེ་བར་བཀོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་མིག་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་བྱེད་པ་པོ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཉེ་བར་
― DTG098_Page_0221 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཀོད་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ལན་དུ་བཤད་པ། གལ་ཏེ་མིག་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་པོ་འབྱུང་བ་དང༌། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དམ་ཕ་མ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ཁྱད་པར་དུ་མ་བསྟན་པ་དང་ལྡན་པས་བྱེད་པ་པོ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་འདོད་ན་ནི་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་རྟག་གཅིག་ཕྲ་སོགས་ཀྱི། །ཁྱད་པར་གྱིས་ན་ཁྱོད་དཔེ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དབང་ཕྱུག་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཅིག་པའི་ཕྱིར་དང༌། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཅི་དང་འདྲ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་ཁྱོད་ལ་མེད་པས་མིག་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་པོ་དབང་ཕྱུག་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁྱད་པར་དུ་སྟོན་ན་དཔེ་མེད་པས་མ་གྲུབ་བོ། །གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་པོ་རྫ་མཁན་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན་བཤད་པ། ཁྱོད་ཀྱི་དེ་ནི་མི་རྟག་དང༌། །གཟུགས་ཅན་སྐྱེས་ཉིད་སྐྱོན་དུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་སྣོད་བགྲང་བའི། །འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་རྒྱུ་ཡི་ལས། །དབང་ཕྱུག་ཡིན་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུའང༌། །གྲུབ་པ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་སྒྲུབ། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཡང་སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བ་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང་འཇིག་པ་དང༌། སྣོད་དུ་བགྲང་བ་དེ་དག་གི་གནས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུའི་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང༌། མི་གཡོ་བ་དག་དབང་ཕྱུག་ཡིན་པར་སྒྲུབ་ན་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་ཚུལ་དུ་ཡང་གྲུབ་པ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་འདུ་བྱེད་དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང་མི་གཡོ་བའོ། །ཁམས་གསུམ་པ་འདི་དག་ནི་དེ་ལས་བྱུང་བས་དེའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཡང་མ་རིག་པ་ཉིད་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་བྱེད་པའི་དབང་ཕྱུག་དང༌། འདུ་བྱེད་ཉིད་འཇིག་རྟེན་འགྲུབ་པའི་དབང་ཕྱུག་ཡིན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཁྱོད་འདོད་པའི་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་རིགས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེས་ནི་དུས་དང་སྐྱེས་བུ་དང༌། །གཙོ་བོ་རྡུལ་ཕྲན་ཁྱབ་འཇུག་དག །འགྲོ་བ་འདི་
― DTG098_Page_0222 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡི་རྒྱུ་མིན་པར། །དགག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་དུས་རྒྱུར་འདོད་པ་ཁ་ཅིག་ནི་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་དག་གི་རྐྱེན་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་ལ་སོགས་པ་དག་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་ལན་འགའ་འབྱུང་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་དུས་འདི་འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཞུགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་བུ་རྒྱུར་འདོད་པ་དག་ཀྱང་སྐྱེས་བུ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་མ་ལུས་པ་དག་གི་ཁོངས་ན་རྒྱུ་བ་ཡིན་ཏེ། བ་ནི་བ་སྦྲ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན། །ཆུ་ཤེལ་ཆུ་རྣམས་ཀྱི་བཞིན་དང༌། །བླག་ཤ་ཡལ་ག་རྣམས་ཀྱི་བཞིན། །དེ་ནི་ལུས་ཅན་ཀུན་གྱི་རྒྱུ། །ཞེས་བྱ་བར་མངོན་པར་ཞེན་ནོ། །གཙོ་བོ་རྒྱུར་སྨྲ་བ་དག་ཀྱང་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་མྱུ་གུའི་མཐར་ཐུག་པ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་གཏི་མུག་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་གཙོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་རང་བཞིན་ཡིན་པར་སེམས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྡུལ་ཕྲན་རྒྱུར་འདོད་པ་དག་ཀྱང་ས་ལ་སོགས་པ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱིས་བརྩམས་པ་དག་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་དག་གི་རྒྱུ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྟག་པ་དག་ཡིན་པར་དམ་འཆའོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ནི་ཁྱབ་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་རི་དང་ཤིང་དང༌། ཆུ་དང་ས་དང་མེ་དང་རླུང་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འཇིག་པ་མེད་པ་ནི་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དབང་ཕྱུག་བཞིན་དུ་དཔྱད་ཅིང་དགག་པར་ཡང་བྱ་སྟེ། དུས་ནི་འཇིག་རྟེན་བྱེད་པོ་མིན། །ལ་ལ་དགའ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ཕྱིར། །དཔེར་ན་དུས་ལ་དགའ་བྱེད་པའི། །བྱེད་པོ་དུས་ནི་མ་ཡིན་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཅི་རིགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་དོན་དམ་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལུང་ལས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ནི། །གཟོད་ནས་ཞི་དང་མ་སྐྱེས་དང༌། །རང་བཞིན་མྱ་ངན་འདས་པ་ཡི། །ཆོས་རྣམས་མགོན་པོ་ཁྱེད་ཀྱིས་བསྟན། །ཞེས་གསུངས་པ་
― DTG098_Page_0223 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། དེ་བཞིན་དུ། ཇི་ལྟར་བྱིས་པས་རྣམ་བརྟགས་ལྟར། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་ཁོ་ན་ལས། །འཇིག་རྟེན་ཡོད་པ་མི་སྐྱེ་ཞིང༌། །མེད་དང་ཡོད་མེད་གང་ཡང་མེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་པ་དག་རྒྱུད་པའི་སྒོ་ནས་ཚད་མ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་དག་ལ་བཤད་པ། གལ་ཏེ་ལྟ་བའི་མུན་སེལ་བ། །གང་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་འབྱུང་དེའི་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་སྐྱེ་མཆེད་སྐྱེ་འདོད་ན། །ལན་དུ་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལྟ་བ་དང༌། མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དག་ནི་རྣམ་གྲངས་ཏེ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་དག་གི་བྱེ་བྲག་དག་གོ །ལྟ་བ་དག་ནི་མུན་པ་ཡིན་པས་ལྟ་བའི་མུན་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་མཐོང་བ་ལ་གེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟ་བའི་མུན་པ་དེ་སེལ་བ་ནི་འདོར་བའོ། །ལྟ་བའི་མུན་པ་སེལ་བ་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་དེ་ནི། གང་གི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་དེའི་ཕྱིར་ཡོད་པས། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ནི་ལྟ་བའི་མུན་པ་སེལ་བ་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་ད་ལྟ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། འབྲས་བུ་ལྟ་བའི་མུན་པ་སེལ་བ་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས། དེའི་རྒྱུ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ཡང་ཡོད་པས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་ཡུལ་ངེས་པར་འཛིན་པ་ཉེ་བར་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས། དེའི་རྒྱུ་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེའི་འབྲས་བུ་ཡུལ་ངེས་པར་འཛིན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དག་ལ་ནི་འབྲས་བུ་ཡང་མེད་ཀྱི། །སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ཡོད་པ་ལ་ནི་འབྲས་བུ་ལྟ་བའི་མུན་པ་སེལ་བ་དེ་ཡང་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཡོད་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་ཡུལ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སྐྱེ་བ་ཡོད་པར་འདོད་དོ་ཞེས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་དེ་ལ་སློབ་དཔོན་གྱིས་བཤད་པ། ཕ་རོལ་པོས་སྨྲས་པ་དེ་ནི་ལན་དུ་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དུས་མེད་སྐྱེ་བ་ཡོད་མིན་ན། །གང་ལ་ལྟ་བ་གང་ཞིག་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་རྣམས་ལས་བཅུ་དྲུག་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ལ། བཞི་བཅུ་རྩ་བཞི་ནི་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན། ལྟ་བ་གཉིས་ནི་ད་ལྟར་བ་ལ་
― DTG098_Page_0224 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྟེན་པ་ཡིན་ན། དེ་ཡང་དུས་གསུམ་པོ་དག་གི་སྐྱེ་བ་བཀག་པས་དུས་མེད་ཅིང་དུས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། མུ་སྟེགས་ཅན་མ་སྐྱེས་པ་གང་ལ་འཇིག་རྟེན་རྟག་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་མ་སྐྱེས་པ་གང་ཞིག་བསལ་པས་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་མེད་པ་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་པར་འདོད། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱང་མེད་པས་དེ་སེལ་བ་ཡང་མེད་ན། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ནི་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ནི་མེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བཤད་པ། དེ་ཡོད་མ་ཡིན་རྟོགས་བྱའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་བྱེད་པོ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྟ་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་བཏགས་པ་ཙམ་ཉིད་དུ་རང་གིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་གཞན་དག་ལ་ཡང་གོ་བར་མཛད་པས་དེའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ཡང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དུ་མ་ཚོགས་པ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པ་པ་མ་ཡིན་པས་ཁྱོད་ཀྱི་དཔེ་ཡང་མེད་ལ། དེའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་འགལ་བ་ཉིད་དོ། །གཞན་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྟ་བའི་མུན་པ་བསལ་བ་མཛད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། སྡེ་པ་གཞན་དག་དོན་དམ་པར་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་ཉིད་ལས་གྲོལ་བ་མེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཅིག་དང་ཐ་དད་པ་དང་གཉི་ག་ཉིད་ཀྱིས་བརྟག་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་གཅིག །དེས་ན་ཇི་ལྟར་རྟག་མི་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་གཞན། །ཇི་ལྟར་ཆད་པར་མི་རིགས་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་ལས་ལྷ་མ་ཡིན་སྦྱིན་བྱེད་མའི་བུའམ་མི་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཡིན་པ་དེ་གང་གི་ཚེ་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་ཕུང་པོ་དག་ཡོངས་སུ་བཏང་སྟེ། ལྷའི་འགྲོ་བར་སྐྱེ་བའི་ཚེ་ན་ཅི་དེ་སྔོན་གྱི་ཕུང་པོ་རྣམས་དང་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཡིན་གྲང་ན། གལ་ཏེ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་ཇི་ལྟར་རྟག་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ཕུང་པོ་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ལྷ་དང་ལྷ་
― DTG098_Page_0225 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་ཇི་ལྟར་ཆད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཕུང་པོ་སྔ་མ་མར་མེ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་འགགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་རེ་ཞིག་ལྷ་མ་ཡིན་དང་ལྷ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་ཕུང་པོའི་རྒྱུ་ལས་ལྷའི་ཕུང་པོ་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། །གཟུགས་ལས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་བུམ་པ་བཞིན་དུ་གཅིག་དང་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་དང་འཇིམ་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གཅིག་པ་ཉིད་དང་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སེམས་ན་བཤད་པ། བརྗོད་མིན་བུམ་པ་བཞིན་ཡང༌། །ཆད་པ་ཇི་ལྟར་སྤོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ཉིད་དང་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བུམ་པ་དང་འཇིམ་པ་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ན་ཡང་གང་གི་ཚེ་བུམ་པ་རབ་ཏུ་ཞིག་པར་འགྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ན་ཆད་པ་ཇི་ལྟར་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། ཅི་སྟེ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་ཕུང་པོ་སྔ་མའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ལྷས་ལྷའི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པར་སེམས་ན། བཤད་པ། ཡིན་དང་མ་ཡིན་ཉིད་ཡིན་ཡང༌། །མྱ་ངན་འདས་ཚེ་གཅིག་འདའ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སྨྲར་ཟིན་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དུས་ན་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ཆད་པས་ཆད་པའི་མཐའ་གཅིག་ལས་འདའ་བ་མེད་དེ་ཆད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང༌། གལ་ཏེ་འགགས་པ་སྐྱེ་འགྱུར་ན། །དེས་ན་ཇི་ལྟར་རྟག་མ་ཡིན། །འགགས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་གྱུར་ན། །ཇི་ལྟར་ཆད་སྨྲ་ཉིད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལྷ་མ་ཡིན་འགགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལྷའི་ཕུང་པོ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ནི་ཅི་སྟེ་སྐྱེའམ་འོན་ཏེ་མི་སྐྱེ། གལ་ཏེ་སྐྱེ་བར་གྱུར་ན་ནི་དེས་ན་ཇི་ལྟར་རྟག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འགགས་པར་གྱུར་ཀྱང་ཡང་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་གྱུར་ན་ནི། ཇི་ལྟར་ཆད་པར་སྨྲ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་ཕུང་པོ་འགགས་པ་གཏན་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་རྒྱུན་ངེས་པར་གནས་པ་ལ་གང་གི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་སྔ་མ་འགགས་པའི་
― DTG098_Page_0226 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར། རྟག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ལ་གང་གི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ནི་ཆད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་སེམས་ན། བཤད་པ། རྒྱུན་ནི་རྫས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། །རྟག་ཆད་དེ་དག་ག་ལ་ཡོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་འགགས་པ་དང༌། སྐྱེ་བས་མཚོན་པའི་རྒྱུན་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་རྟག་པ་མེད་པ་དང༌། ཆད་པ་མེད་པར་ཐ་སྙད་གདགས་སུ་རུང་ངོ༌། །དོན་དམ་པར་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་གང་འགགས་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་ལ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་གང་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་འགགས་པ་དང་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་པས། དེ་ལ་དེ་གཉིས་མ་གཏོགས་པར་གང་ལ་རྟག་པ་དང༌། ཆད་པ་གཉིས་མེད་པས་རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆད་པ་མ་ཡིན་པར་ཐ་སྙད་གདགས་སུ་རུང་བའི་དངོས་པོ་རྫས་སུ་གྱུར་པར་ཡོད་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡོད། དེ་མེད་ཕྱིར་ན་མ་སྐྱེས་ལ། །རྟག་མེད་ཆད་མེད་རིགས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་སྐྱེས་པ་ཡུན་རིང་དུ་ངེས་པར་གནས་པའི་ཚུལ་ཅན་ཉིད་ནི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། སྐྱེས་པ་ཉིད་རབ་ཏུ་ཞིག་པ་ནི་ཆད་པ་ཡིན་ལ། གང་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། ཆད་པ་ཉིད་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཅག་འདོད་པ་ལྟར་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ལ་ནི་རྟག་པ་མེད་པ་དང་ཆད་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རིགས་ཀྱི་ཁྱེད་འདོད་པའི་རྒྱུན་ལ་ནི་མི་རིགས་སོ། །ཡང་རང་གི་སྡེ་པ་དག་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་ཕྱིར་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ལ་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་མི་བསྐྱེད་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཆོས་སྟོན་པས། །དེ་ཕྱིར་དེ་ཡི་འབྲས་ཡོད་ཕྱིར། །སྐྱེ་བ་ཡོད་པར་འདོད་ཅེ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་པོ་དག་གི་བསམ་པ་ལ་བརྟགས་ནས་ཕྱོགས་སྔ་མ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་གང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་དེ་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་མ་མཛད་དེ། དཔེར་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་ནོ། །གང་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཡོད་པ་ལ་ནི་དེ་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་
― DTG098_Page_0227 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་ཀྱིས་ལམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་བསྟན་པར་ཡང་མཛད་དེ། དེ་ཡང་ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་དང༌། གོམས་པར་བྱས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་བདག་གི་ཕུང་པོ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པར་མཐོང་བས་དེའི་ཕྱིར་ཆོས་བསྟན་པ་དེའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བ་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ལན་དུ་བཤད་པ། གལ་ཏེ་ཁྱེད་དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པར་འདོད་ན། གལ་ཏེ་དེ་ནི་སྐྱེ་འདོད་ན། །དེ་ནི་སྔར་བཞིན་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེའི་འབྲས་མིན། །དེ་ཡོངས་ཤེས་པ་དེ་འབྲས་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་ཉིད་དུ་ཁོ་བོས་སྔར་སྡུག་བསྔལ་དེ་བདག་དང་གཞན་དང་གཉི་ག་དང་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་བསྟན་ཟིན་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་ཆོས་བསྟན་པ་དེའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དེ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཆོས་བསྟན་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པས་སྐྱེ་བར་བཏགས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། སྡུག་བསྔལ་དེ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེས་ནི་བདག་གིས་བྱས་མི་རིགས། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་མ་བྱས་ཕྱིར། །གཞན་གྱིས་བྱས་པར་མི་འདོད་དེ། །གཞན་གྱིས་གཞན་བྱེད་འགལ་བའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེ་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མི་བྱེད་དེ། རང་གི་བདག་ཉིད་ལ་བྱེད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ལམ་དེ་ཉིད་དུ་ལམ་དེ་ཉིད་མི་འགྲོ་བ་དང༌། སོར་མོའི་རྩེ་མོ་དེ་ཉིད་ལ་སོར་མོའི་རྩ་མོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རེག་པར་མི་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་དེ་ཡང་དག་པར་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་མི་བྱེད་དེ། གཞན་གྱིས་གཞན་བྱེད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་འབྲས་སཱ་ལུའི་ས་བོན་གྱིས་ནས་ཀྱི་མྱུ་གུ་མི་བྱེད་པ་དང༌། ནས་ཀྱི་ས་བོན་གྱིས་ཀྱང་འབྲས་སྔ་ལའི་མྱུ་གུ་མི་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། སྡུག་བསྔལ་རང་རྒྱུད་སྐྱེ་མི་འདོད། །སེམས་ཅན་ལ་སོགས་མེད་ཕྱིར་དང༌། །རྫས་མེད་ཕྱིར་དང་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །སྡུག་བསྔལ་དེ་ལ་རྒྱུད་ཀྱང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། ཅི་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་དེ་སུས་ཀྱང་
― DTG098_Page_0228 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། རང་གི་རྒྱུད་ལས་སྐྱེས་པས་སྡུག་བསྔལ་ནི་རང་གི་རྒྱུད་ལས་སྐྱེས་བར་སེམས་ན། རྒྱུད་དེ་ལ་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པས་སྟོང་བའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་དེ་སུའི་ཡིན་པར་འགྱུར། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་ཀྱང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་འབྲེལ་བའི་རྒྱུད་ལ་རྒྱུད་ཅེས་བྱ་ན་རྒྱུད་དེ་ལ་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་འགག་པ་ན་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་མར་མེའི་འོད་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་བཞིན་ནམ། ཆུ་ལས་རླབས་འབྱུང་བ་དང༌། འཇིག་པ་བཞིན་པས་རྫས་སུ་ངེས་པར་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དབྱེར་མེད་པའི་ཡང་ཕྱིར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཅན་ལ་འདིའི་རྒྱུད་ལ་སྡུག་བསྔལ་འདི་ཡོད་དོ་ཞེས་ཐ་དད་པ་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་ན་རྒྱུད་ལ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་བསྟན་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་གྱི་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ནི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་སྡེ་པ་གཞན་དག་ཕྱིར་ཟློག་པར་བྱེད་ན། མིག་ལ་སོགས་པ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་མིང་དུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་མིག་སོགས་འདུ་བྱེད་རྣམས། །དེ་ཉིད་དུ་ན་སྐྱེ་ཅན་དེ། །སེམས་ཅན་མིང་དུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་བྱེད་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་སྔ་མ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེའི་ལན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེས་ལ་སངས་རྒྱས་སྐྱེ་ཆོས་མིན། །དེ་ཕྱིར་དེ་ཡོད་མ་ཡིན་ལ། །དེ་བཞིན་དེ་སྐྱེ་ཡོད་མིན་ཏེ། །བདག་བཞིན་སྒྱུ་མ་བཞིན་འབྱུང་ཡོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་མ་སྐྱེས་པས་ཁྱོད་ཀྱི་དཔེ་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲ་པར་ནུས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐུ་དང་གཅིག་གམ་ཐ་དད་པར་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་བདག་དང་སེམས་ཅན་དང་གང་ཟག་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་གང་ཟག་གཅིག་སྐྱེ་བ་ན་སྐྱེའོ་ཞེས་མ་གསུངས་སམ་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཡང་
― DTG098_Page_0229 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་པ་མ་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་སྣང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱང་མཚན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་ནི་ཡོད་པར་འདོད་དེ། ཀུན་རྫོབ་པ་ཡིན་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཞེས་གདགས་པར་ཟད་ཀྱི། དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ལུང་དང་རིགས་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ནི་ཡང་དག་ཉིད་དུ་ན། །སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་རྟོགས་བྱའི་ཕྱིར། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བཞིན་རྣམ་ཤེས་མིན། །རང་གཞན་སྣང་ཕྱིར་མིག་འཕྲུལ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོས་ལེགས་པར་བརྒྱན་པའི་གཟུགས་སངས་རྒྱས་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རང་དང་ཡུལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གཉིས་སུ་སྣང་བར་གྲགས་པ་སངས་རྒྱས་ཡིན་པར་འདོད་གྲང་ན། གཉི་ག་ཡང་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་རྣམས་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ལ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མིག་འཕྲུལ་གྱི་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཆ་དག་ལ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཕུང་པོ་གཟུགས་ཅན་སངས་རྒྱས་མིན། །ཕུང་པོས་བསྡུས་པ་ཡིན་འདོད་ཕྱིར། །སྐྱེ་འཇིག་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཕྱིར་དང༌། །ཤེས་བྱ་ཡིན་ཕྱིར་གཟུགས་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡང་འཁྲུངས་པའི་ཚེ་ན་སྐྱེ་བ་ཡོད་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚེ་ན་འཇིག་པ་ཡང་ཡོད་ཅིང༌། སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་ལ་ཡང་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མིག་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པས་ཤེས་བྱ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྣལ་འབྱོར་པ་དག་གིས་བསྒོམས་པས་མཐོང་བའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །སྐུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཡིན་མི་རིགས། །དེ་ཞིག་འཇིག་པའི་སྐྱོན་ཕྱིར་དང༌། །གཞན་གྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར། །བདག་བཞིན་དེ་ནི་ག་ལ་ཡོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་དག་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོ་ཞིག་པ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱང་འཇིག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། མར་མེ་ཞིག་པ་ན་འོད་ཀྱང་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ལས་གཞན་ལ་ཡང༌། །
― DTG098_Page_0230 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སངས་རྒྱས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་བདག་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །བརྗོད་མིན་རྫས་མེད་མི་འདོད་དེ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་བསལ་བའི་ཕྱིར། །བུམ་པ་བཞིན་དུ་བརྗོད་མིན་ན། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཉིད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་ལ། ཕུང་པོ་རྣམས་ཉིད་ལས་གཞན་པ་ཉིད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་པ་ཉིད་དང་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ཡང༌། དེ་ནི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཆད་པར་འགྱུར་ཏེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་བསལ་བའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱང་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ལུང་ལས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་ཏུ་སྐྱེ་མེད་ཆོས། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་བདེ་བར་གཤེགས་དང་འདྲ། །བྱིས་པའི་བློ་ཅན་མཚན་མར་འཛིན་པ་རྣམས། །འཇིག་རྟེན་དག་ན་ཆོས་རྣམས་མེད་ལ་སྤྱོད། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟག་མེད་དགེ་བ་ཡི། །ཆོས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་ཡིན་ཏེ་འདི་ལ་ནི། །དེ་བཞིན་ཉིད་མེད་དེ་བཞིན་གཤེགས་མེད་ཀྱང༌། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་ན་གཟུགས་བརྙན་ཀུན་ཏུ་སྣང༌། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་དེ་བཞིན་དུ་འཇམ་དཔལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚིག་བླ་དགག་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་མཐོང་བས། །ཆོས་དང་སངས་རྒྱས་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །རྨི་ལམ་གྱི་གླང་པོ་ཆེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་མཐོང་བས་ནི། ཆོས་དང་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་མ་གསུངས་སོ། །འདི་སྐད་ཅེས་སུས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མཐོང་བ་དེས་ཆོས་མཐོང་ངོ༌། །སུས་ཆོས་མཐོང་བ་དེས་སངས་རྒྱས་མཐོང་ངོ་ཞེས་ནི་གསུངས་པས་དེའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་ཁོ་ནར་སེམས་ན། འདིར་བཤད་པ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་མཐོང་བས། །ཆོས་དང་སངས་རྒྱས་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །སྐྱེ་
― DTG098_Page_0231 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆེད་སྐྱེ་ཡོད་མི་འདོད་དེ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་བསལ་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་འདི་ཉིད་ཀྱི་དང་པོར་བདག་དང་གཞན་གཉིས་དང་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་བསྟན་པས་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་གཉི་ག་དང༌། གཞན་ལ་སོགས་པར་བརྟག་མི་བཟོད་པར་བསལ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་དེ་མཐོང་བས་ཆོས་དང་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ཡོད་པར་འགྱུར། དོན་དེ་ཉིད་ཀྱང་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། བདག་དང་གཞན་གཉིས་རྒྱུ་མེད་མིན། །ཡོད་མེད་རྟག་དང་མི་རྟག་མིན། །གཞན་དང་གཞན་མིན་སྐྱེ་མེད་པས། །རྟག་དང་ཆད་པ་རྣམ་པར་སྤངས། །སྐྱེ་བ་ཡོད་མིན་མེད་པ་མིན། །ཡོད་མེད་མ་ཡིན་དེ་གང་ན། །དེ་མཐོང་སྟོན་པ་མཐོང་འགྱུར་བ། །ཇི་ལྟ་བུར་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་གྲུབ་ན་ནི་དེ་མཐོང་བས་ཆོས་དང་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་ཡང་འགྱུར་གྲང་ན། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྐྱེ་བ་དེ་ཉིད་བསྟན་པར་དཀའ་ན་དེ་ཉིད་དུ་དེ་མཐོང་བ་ག་ལ་ཡོད་དེ་མཐོང་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་ཆོས་དང་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་ཡོད་རེ་སྐན། དེ་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་སྨྲའི་ཚིག །འདོད་པ་རྣམ་པར་ཉམས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་མཐོང་པ་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམ་སོ། །སྨྲས་པ། ཅི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཞིང་དེ་མ་མཐོང་བས་ཆོས་དང་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ཡང་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བཤད་པ། གང་ལ་སྐྱེ་བ་སྒྱུ་མ་ཡི། །སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་དེ་ལ་རུང༌། །ཅི་ཞིག་རུང་ཞེ་ན། སྨྲས་པའི་ཉེས་པའི་དྲི་བསལ་བས། །དམ་ཆོས་སྒྲོན་མ་རབ་བསྟན་ཕྱིར། །མཛད་པས་ཕན་ཐོགས་ཚུལ་གྱིས་ནི། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་སྨྲ་བའི་སྐྱོན་རྣམས་ཉིད་དྲི་མ་སྟེ། དེ་བསལ་ཞིང་བྲལ་བར་བྱས་བས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་གཏི་མུག་གི་མུན་པ་འཛོམས་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མཛད་པས་ཕན་འདོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་རུང་ངོ༌། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཤེས་པས་མཐོང་ན་དེ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཆོས་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་དང༌།
― DTG098_Page_0232 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མཐོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་དེ་ཉིད་དོན་དམ་པར་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བཤད་པ། དེ་ནི་དེ་ཉིད་མཐོང་མིན་ཏེ། །སྒྱུ་འདྲ་ཡང་དག་མ་ཡིན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དེ་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ཐ་དད་པ་དག་ལ་དངོས་པོར་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། སྒྱུ་མ་བྱས་པ་དང་འདྲ་བས་མཐོང་བ་མེད་པ་ཉིད་མཐོང་བ་ཞེས་ཐ་སྙད་གདགས་པ་དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང༌། རབ་ཏུ་རྟག་མིན་རྣམ་ཤེས་མིན། །བརྟག་བྱ་མ་ཡིན་དཔེ་མེད་པ། །མཚན་མ་མེད་ཅིང་སྣང་བ་མེད། །རྣམ་རྟོག་མེད་ཅིང་ཡི་གེ་མེད། །ལྟ་བའི་བློ་ཡིས་རྟོགས་བྱ་བ། །མཐོང་བ་མེད་པས་དེ་མཐོང་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བརྟག་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་སྔར་ཕྱག་འཚལ་བའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དག་གི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ལྟ་བའི་བློ་ཡིས་རྟོགས་བྱ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་སྤྱོད་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རབ་ཏུ་སྤྱོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བློས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་སོ་སོར་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཐུབ་པའི་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོར་ཡང་མི་འགྱུར་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མཐོང་བ་མེད་པ་དེ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མཐོང་བ་མེད་པ་ཉིད་མཐོང་བའོ་ཞེས་ཉེ་བར་གདགས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མཐོང་བ་མེད་པ་དེ་ཉིད་མཐོང་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྐྱེ་བ་དགག་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དག་གི་མཇུག་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དོན་དམ་ཉིད་དུ་ན། །བདག་ལས་མ་ཡིན་གཞན་ལས་མིན། །གཉིས་ལས་མ་ཡིན་རྒྱུ་མེད་མིན། །ཡོད་མེད་མ་ཡིན་གཞན་མ་ཡིན། །སྲེད་མེད་དབང་ཕྱུག་སྐྱེས་བུ་དང༌། །གཙོ་བོ་རྡུལ་ཕྲན་ལ་སོགས་པའི། །རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་དང་གསལ་བྱ་ཡི། །དངོས་པོ་འགའ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དེ་གཉིས་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་སྐྱེ་བའི་རྣམ་པ་གཞན་མེད་པ་དང༌། སྐྱེད་བ་དང་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མེད་པས་ཁྱབ་པར་གྱུར་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང༌། དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ལས། །མཚན་
― DTG098_Page_0233 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞི་མཚན་ཉིད་བརྟེན་པ་དང༌། །གཅིག་ཉིད་གཞན་ཉིད་ཀུན་ཉོན་མོངས། །རྣམ་པར་བྱང་བར་བྱ་བརྟེན་པ། །དཔེར་ན་མཁའ་ལ་ལྕག་འདེབས་དང༌། །ཚོན་གྱི་རི་མོའི་ལས་དང་ནི། །ས་བོན་དག་ནི་སྐྱེ་མེད་ལྟར། །རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དེ་ལ་སྲ་བ་ཉིད་དང༌། གཤེར་བ་ཉིད་དང༌། ཚ་བ་ཉིད་དང༌། ཡང་ཞིང་གཡོ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་རྟེན་དང༌། བརྟེན་པ་དང༌། སྡུད་པ་དང༌། སྨིན་པ་དང༌། འགྱུར་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལས་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་ལྐོག་ཤལ་དང༌། མཇུག་མ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མཚན་གཞི་དང་མཚན་ཉིད་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དག་དང་གཅིག་པ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། བཅིངས་པ་དང་ཐར་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བར་བྱ་བ་ལ་བརྟེན་པའི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་ལྕག་འདེབས་པ་དང༌། ཚོན་གྱི་རི་མོའི་ལས་སྣ་ཚོགས་དང་ས་བོན་དག་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལྟར་རྟོག་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་ལ་རྟོག་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མི་སྲིད་དེ་དེ་ལྟར་དེས་ནི་དེ་ཉིད་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ད་ནི་མཐོང་བ་མེད་པ་ནི་དེ་ཉིད་མཐོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་རིགས་པས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། རབ་རིབ་བྲལ་བར་གྱུར་པའི་མིག །རྣམ་དག་དྲི་མ་མེད་པ་ལ། །སྐྲ་དང་སྦྲང་བུ་ཟླ་གཉིས་དང༌། །རྨ་བྱའི་མདོངས་དག་མི་སྣང་ལྟར། །མཁས་པ་ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱ་ཡི། །སྒྲིབ་མུན་རབ་རིབ་བྲལ་གྱུར་ཅིང༌། །ཡང་དག་མཁྱེན་སྤྱན་དྲི་མེད་ལའང༌། །དེ་བཞིན་ཅི་ཡང་སྣང་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་རླུང་དང་བད་ཀན་དང་མཁྲིས་བ་དང༌། འདུས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་མི་མཉམ་པ་ཤས་ཆེན་པོས་རབ་རིབ་སྟུག་པོར་གྱུར་བ་ལ་སྐྲ་ཤད་དང༌། སྦྲང་མ་དང༌། སྦྲང་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དག་རྒྱུན་དུ་སྣང་ངོ༌། །དེ་སྨན་པ་མཁས་པ་རབ་རིབ་སེལ་བའི་མིག་སྨན་རིང་བུ་ལེགས་པར་སྦྱར་བ་ཡང་དག་པར་བསྟེན་པས་སྐྱོན་གྱི་མཐུ་ཉམས་ཤིང་རབ་རིབ་དང་བྲལ་ཏེ། མིག་རྣམ་པར་དག་ཅིང་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་སྔར་མཐོང་བའི་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པ་དག་མི་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་པ་མཁས་
― DTG098_Page_0234 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་ཡང་སྔོན་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་བསགས་པའི་སྐྱོན་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པས་བློ་གྲོས་ཀྱི་མིག་བསྒྲིབས་པའི་ཚེ་ན་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སྒྲོ་བཏགས་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། མཚན་ཉིད་དང༌། མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཞི་དང༌། རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། གཅིག་པ་ཉིད་དང༌། ཐ་དད་པ་ཉིད་དང༌། གཉི་ག་ཉིད་དང༌། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང༌། རྟག་པ་དང་ཆད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་སོགས་པ་རྟོག་པའི་རྣམ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པས་ཐ་དད་པར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་རྣམ་པ་དུ་མར་སྣང་ངོ༌། །དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་མཐོང་བའི་མིག་སྨན་ཡོངས་སུ་བསྟེན་པས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་ཤས་ཆེན་པོའི་རབ་རིབ་ཀྱི་ལིང་ཏོག་ཞི་བར་གྱུར་ཅིང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྐྱེས་པའི་དུས་ན་ཅི་ཡང་མི་གཟིགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་སྒྲིབ་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལག་མཐིལ་དུ་སྐྱུ་རུ་རའི་འབྲས་བུ་བཞག་པ་བཞིན་མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་པ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མི་མངའ་བ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང༌། དཔེར་ན་གཉིད་ལོག་གཉིད་དབང་གིས། །བུ་དང་བུད་མེད་གཞལ་མེད་ཁང༌། །གནས་ལ་སོགས་པ་མཐོང་གྱུར་པ། །སད་ན་དེ་ལ་མི་མཐོང་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དག །བློ་གྲོས་མིག་ནི་བྱེ་གྱུར་ཅིང༌། །མི་ཤེས་གཉིད་དང་བྲལ་གྱུར་ནས། །སད་པའི་ཚེ་ན་མི་མཐོང་ངོ༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་གཉིད་ལོག་པའི་རྨི་ལམ་ན་མེད་བཞིན་དུ་ཡང་གཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་བུ་མཆོག་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཟུར་ཕུད་མཛེས་པས་མགོ་བརྒྱན་པ། གཞོན་ནུ་སྐད་སྙན་དེས་སྨྲ་བ་དག་དང༌། བུད་མེད་སྐྲ་མདོག་སྔོ་ཞིང་སྣུམ་པག་ཅན་གྱིས་མགོ་བརྒྱན་པ། མིག་ཨུཏྤལའི་འདབ་མ་ལྟ་བུ་ཡིད་འཕྲོག་པ་དང་ལྡན་པ། སོའི་འོད་ཟེར་གསལ་བས་བཞིན་མདངས་དྲི་མ་མེད་པ་བཟང་པོས་གསལ་བར་སྣང་བ། ནུ་མ་ཟླུམ་བག་མཐོན་པོ་ཟུང་གིས་བྲང་གི་ནུ་འཇིང་ལེགས་པར་བརྒྱན་པ། ལུས་དང་ཡན་ལག་འཇམ་ཞིང་མཛེས་ལ་གཞོན་ཤ་ཆགས་པ་དག་དང༌།
― DTG098_Page_0235 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞལ་མད་ཁང་པུ་ཤུ་ཉམས་དགའ་བ། ཡང་ཐོག་མཛེས་པ། ཁང་བཞག་ཁྱེར་སྡུག་པ། གདུང་ཕྱམ་སྣོལ་མར་བཏང་བ། ཀ་བའི་ཕྲེང་བས་ཁྱམས་ལ་སོགས་པ་མཛེས་པར་བྱས་པ་དང༌། གནས་ཁང་བཟངས་རྒྱུད་མོ་དང་ཕྱིར་སྟུག་པོར་འབྲེལ་པ། ཡང་ཐོག་དང་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ལྡང་བ་དག་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེད་མོས་ཚལ་འབྲས་བུ་དང་མེ་ཏོག་གི་ཤིང་ལྗོན་པའི་ཚོགས་སྦྲེངས་པ་དག་དང༌། རི་བོ་རི་དགས་ཀྱི་རིགས་སྣ་ཚོགས་རྣམ་པར་རྒྱུ་བ། བྱའི་ཚོགས་མཐའ་ཡས་པ་སྐྲ་སྐད་སྙན་པ་འབྱིན་པ། ནགས་ཚལ་གྱི་ཕྲེང་བ་མཛེས་པ་སྟུག་པོ་སྦྲེངས་པ། སྤོ་མཐོན་པོ་དང་ལྡན་པ་དང༌། རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པ་དཔུང་གི་ཚོགས་ཤིང་རྟ་མང་པོ་དང༌། གླང་པོ་ཆེ་དྲེགས་པ་དང༌། རྟ་བཟང་པོ་དང༌། དམག་མི་རུང་བ་བཀྲབས་པ། རྒྱལ་མཚན་ཅན་མང་པོ་དཀྲིགས་པ་དང་ལྡན་པ་དག་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དག་མཐོང་བར་གྱུར་པ་ན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པའི་འདུ་ཤེས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་གཉིད་སད་ན་ཡང་དེ་ལ་ཅི་ཡང་མི་མཐོང་སྟེ། རྨི་ལམ་ན་མཐོང་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡང་སྔོན་མི་ཤེས་པའི་གཉིད་ཀྱིས་བློ་གྲོས་རྣམ་པར་རྨོངས་པའི་ཚེ་ན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དངོས་པོ་ཁ་དོག་དང༌། དབྱིབས་དང་ཁ་གདོང་དང༌། རྐང་པ་དང༌། ལག་པ་དང༌། སྤྱོད་ཚུལ་དང༌། ཆ་ལུགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། ཁམས་དང༌། འགྲོ་བ་དང༌། སྐྱེ་གནས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཐ་དད་པས་ཐ་དད་པར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་དང༌། ཡུལ་དང༌། ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པ་དག་མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བསྣམས་པ་དང༌། མྱངས་པ་དང༌། རེག་པ་དང༌། བསམས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཉེ་བར་བསྟེན་ཅིང་ཤེས་པར་བྱས་པ་དག་གང་གི་ཚེ་བློ་གྲོས་ཀྱི་མིག་བྱེ་བར་གྱུར་ཅིང་མི་ཤེས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་གཉིད་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ནས་སད་པ་དང་འདྲ་བར་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དྲི་མ་མེད་པ་ཤར་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ན་ཅི་ཡང་མི་མཐོང་སྟེ། དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་མཚན་མོའི་སྤྲིན་སྟུག་པོས་སྐར་མའི་ཚོགས་ཀྱི་སྣང་བའི་ཆ་ཡང་བསྒྲིབས་པའི་མུན་ཁྲོད་ན་འཇིགས་པས་ཀུན་ནས་པ་སླང་ཞིང་མི་བདེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བོས་
― DTG098_Page_0236 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྒྲུབས་པའི་འབྱུང་པོ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་རལ་པ་ཅན་མིག་དམར་སེར་བགྲད་པ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ། ལག་སོར་གྱི་སེན་མོ་རིང་ཞིང་རྩུབ་པའི་ལག་པ་བརྐྱང་ཞིང་རྡེག་པར་གཟོ་བ་འཇིགས་སུ་རུང་བ་དག་མཐོང་བ་ལས་དེས་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཤར་བ་ན་མུན་པ་མ་ལུས་པར་བསལ་ཏེ། ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་གསལ་བར་སྣང་བའི་ཚེ་ན་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་པ་དང་བྲལ་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་འབྱུང་པོ་ཅི་ཡང་མི་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་སེམས་ཅན་སྲིད་པའི་མཚན་མོ་མ་རིག་པའི་མུན་པས་ཤེས་པའི་སྣང་བ་བསྒྲིབས་པའི་མུན་ཁྲོད་ན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བློ་གྲོས་དཀྲུགས་པ་དག་གིས་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་གནས་པ་འཇིགས་སུ་རུང་བ་དག་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཤེས་པའི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཉི་མ་ཤར་ནས་མི་ཤེས་པའི་བག་ཆགས་དང༌། མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མཐའ་དག་བསལ་བའི་ཚེ་ན། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་བཅས་པ་རྣམས་དངོས་པོ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མི་མཐོང་ཞིང་མི་དམིགས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཤར་བ་ན་དབུགས་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དེ་ཉིད་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་མཚན་མོ་མུན་ཁྲོད་ན། །འབྱུང་པོ་ཡང་དག་མིན་མཐོང་བ། །ཉི་མ་ཤར་ཞིང་མིག་བྱེའི་ཚེ། །སྣང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ལྟར། །དེ་བཞིན་མཁས་པ་ཡང་དག་གི །ཤེས་པའི་ཉི་མས་མི་ཤེས་པའི། །བག་ཆགས་མ་པུས་བཅོམ་པའི་ཚེ། །སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཡུལ་མི་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། བམ་པོ་བཅུ་པ། གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ། རབ་རིབ་ཅན་མིག་དག་པ་དང༌། གཉིད་ལོག་པ་སད་པ་དང༌། མུན་ཁྲོད་ན་འདུག་པ་སྣང་བ་དང་ཕྲད་ནས་འཁྲུལ་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་དག་གིས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མཐོང་བར་འགྱུར་གྱི། རྣལ་འབྱོར་བ་དེ་ཉིད་ཤེས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེས་པའི་ཚེ་ན་ནི་ཅི་ཡང་མི་མཐོང་བས་དཔེ་དང་དོན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དཔེས་དོན་མི་འགྲུབ་པར་སེམས་ན། དེ་ལ་བཤད་པ། འདི་ལ་རྣམ་
― DTG098_Page_0237 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཐོང་བ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བ་མེད་པ་ཉིད་མཐོང་བའོ་ཞེས་ཉེ་བར་གདགས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཟིན་མོད་ཀྱི། ཡང་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དངོས་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པར། །མི་མཐོང་དངོས་ཉིད་མ་གྲུབ་ཕྱིར། །ཡང་ན་དངོས་ཉིད་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར། །སྒྱུ་མའི་གླང་ཆེན་ཇི་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཁས་པ་རྣམས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་ཡིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སྒྲོ་འདོགས་བར་ཡང་མི་བྱེད། སྐུར་བ་འདེབས་པར་ཡང་མི་བྱེད་པར་འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་པའི་ཤེས་བས་ལྟ་བར་བྱེད་པས་དངོས་པོ་ཅི་ཡང་མི་མཐོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་ཡང་མཐོང་ངོ༌། །དོན་དམ་པར་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པར་མི་མཐོང་སྟེ། དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ཆེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་ནི་སྐད་ཅིག་ཙམ་ལས་མི་སྡོད་དེ། སྐད་ཅིག་དེ་ཡང་དང་པོ་དང་བར་དང་ཐ་མའི་དབྱེ་བས་ཆེས་ཕྲ་བ་ཉིད་དུ་ཞུགས་པས་རང་གི་ངོ་བོ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ངེས་པར་མི་འགྲུབ་པས་རེ་ཞིག་དེ་ལྟར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་སྟེ། ལག་བཟངས་ཀྱིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། འཇིག་རྟེན་འདི་ནི་སྐད་ཅིག་ལས་ལྷག་པར་མི་གནས་ཏེ། སྐད་ཅིག་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཡང་སྐྱེ་བའི་དུས་ཀྱང་གཞན་གནས་པའི་དུས་ཀྱང་གཞན་འགག་པའི་དུས་ཀྱང་གཞན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཟུགས་ཅན་ཡང་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ལུས་དང་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་དང༌། གཟུགས་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྫས་བརྒྱད་འདུས་པ་ཤ་སྟག་སྟེ། དེ་ལ་ལུས་དང་མྱུ་གུ་དག་ནི་ས་མ་ཡིན་ལ་ས་ལས་གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན། དེ་གཉིས་ལ་ཡང་ས་མེད། ས་ལ་ཡང་དེ་གཉིས་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདུན་པོ་གཞན་དག་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །ས་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་དག་ཉིད་ཀྱང་རྫས་བརྒྱད་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་དེ། དེ་ལ་གཟུགས་ནི་ས་ཉིད་མ་ཡིན་ལ་གཟུགས་ལས་ས་གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན། གཟུགས་ལ་ཡང་ས་མེད། སལ་ཡང་གཟུགས་མེད་དེ། གཞི་དང་གཞག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྟག་མ་རེ་རེ་ལ་ཡང་རེ་རེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་གསུམ་
― DTG098_Page_0238 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ས་མ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ལས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྱུང་བ་གསུམ་ལས་ས་གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་མ་གཏོགས་པར་ས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འབྱུང་བ་གསུམ་མ་གཏོགས་པར་ས་འགྲུབ་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་གསུམ་ལ་ས་གནས་པའམ་ས་ལ་འབྱུང་བ་གནས་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འབྱུང་བ་གསུམ་མ་གཏོགས་པར་སའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དེ། མེ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་བུད་ཤིང་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །མེ་ཡང་འབྱུང་བ་གསུམ་འདུས་པ་སྤྱིར་གནས་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པར་ཟད་ཀྱི་མེ་འབའ་ཞིག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྡུལ་ཕྲན་ཙམ་ཡང་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་འབྱུང་བ་གསུམ་མ་གཏོགས་པར་མེ་འབའ་ཞིག་ཡོད་པར་གྱུར་ན། བུད་ཤིང་མེད་པར་ཡང་མེ་དམིགས་པར་འགྱུར་བའི་རིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆུ་དང་རླུང་གཉིས་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་འབའ་ཞིག་པ་མེད་དོ། །གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་པ་མ་གཏོགས་པར་མེད་ལ་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་མ་གཏོགས་པར་མེད་དོ། །དེ་དག་གཅིག་པ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་དེ་དག་ལས་གཞན་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། གཟུགས་ལ་ཡང་དེ་དག་མེད་དེ། དེ་དག་ལ་ཡང་གཟུགས་མེད་དེ། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་དད་པའི་དངོས་པོ་ལས་ཀྱང་ས་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་དུ་བཀར་ཏེ་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་དང༌། དེ་ལ་དེ་དག་ཡོད་པ་དང་དེ་དག་ལ་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་དགག་པར་བྱའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་ཕན་ཚུན་བློས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ། དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་དང་དེ་ལ་དེ་དག་ཡོད་པ་དང༌། དེ་དག་ལ་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་དགག་པར་བྱའོ། །འབའ་ཞིག་པའི་དངོས་པོས་ཀྱང་གཟུགས་ལས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བཀར་ཏེ། དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་དང༌། དེ་ལ་དེ་དག་ཡོད་པ་དང༌། དེ་དག་ལ་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་དགག་པར་བྱའོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་དག་ཀྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཆ་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་བས་ཐ་དད་ལ། ཆ་ཡང་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པ་དག་ཀྱང་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་དང༌། དེ་ལ་དེ་དག་ཡོད་པ་དང་དེ་དག་ལ་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་དགག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་དངོས་པོ་རྣམས་ངོ་
― DTG098_Page_0239 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་དངོས་ཉིད་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་ནི་རྒྱུ་ནི་འབྲས་བུ་ལོགས་ཤིག་པར་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་དེ། རྒྱུ་འབང་ཞིག་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྐྱེན་རྣམས་ཀྱང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དག་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མེད་ན་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཚོགས་པ་དག་ཀྱང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་འབྲས་བུ་མྱུ་གུའམ་མི་ཞེས་བྱ་བ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དུ་སྣང་བའི་བདག་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བར་མཐོང་བ་ཞིང་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མེད་དེ་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ཆེ་བཞིན་ནོ། །དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ཆེ་ནི་སྒྱུ་མཁན་གྱི་བསམ་པ་དང༌། རྩྭ་དང༌། མེ་ཏོག་དང༌། སྨན་དང༌། རྨ་བྱའི་མཇུག་སྒྲོ་དག་གིས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པ་རྒྱུ་རྐྱེན་དང༌། གླང་པོ་ཆེ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ནི་ཡོད་ལ་དེ་ལ་གླང་པོ་ཆེ་ཡང་དག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མེད་དོ། །གླང་པོ་ཆེ་ཡང་དག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ཡང་གླང་པོ་ཆེའི་གཟུགས་ནི་སྣང་སྟེ། དེ་ལ་སྒྱུ་མ་ཤེས་པ་དག་གིས་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཚོགས་པས་བསྐྱེད་པ་བཅོས་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ནི་དམིགས་སུ་ཡོད་ལ། དེ་དག་ལ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དུ་སྣང་བ་མ་གཏོགས་པའི་དངོས་པོ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཙམ་གྱི་ཆ་ཤས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་སྐད་དུ། རབ་འབྱོར་གང་ལ་གནས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལས་སྣ་ཚོགས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ནི་སྒྲའི་རྩེ་མོའི་ཆ་ཤས་ཙམ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ། དངོས་པོ་འགའ་ཡང་མེད་མི་སྐྱེ། །ཡོད་པ་མི་སྐྱེ་ཡོད་མེད་མིན། །རྐྱེན་རྣམས་ཉི་ཚེ་འབའ་ཞིག་དག །སྐྱེ་བ་དང་ནི་འགག་པར་སྣང༌། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དོན་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་གཞན་གྱིས་ཚད་མ་གཉིས་ཉེ་བར་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། དངོས་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པར། །མི་མཐོང་ཀུན་རྫོབ་སྐྱེ་ཡོད་ཕྱིར། །ཡང་ན་རྒྱུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །སྒྱུ་མའི་གླང་ཆེན་ཇི་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་འདྲ་བའི་བདག་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ཆེ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་སོ་སོར་ངེས་པའི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ནུས་པའི་རྒྱུ་དང་
― DTG098_Page_0240 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ཆེ་བཞིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ཁྱོད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་བསྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་ཡོད་པ་ཉིད་འགོག་པར་བྱེད་པས་མེད་པ་ཉིད་ཁས་བླངས་ཤིང་ཆད་པར་སྨྲ་བ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེ་ན། བཤད་པ། གལ་ཏེ་ཁོ་བོས་བསྒྲུབས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡོད་པ་ཉིད་བཀག་པས་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྒྲུབས་པར་གྱུར་ན་ནི་དེ་ལྟར་ཡང་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་གང་གི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་མཐའ་གཉིས་སྤང་བའི་ཚུལ་གྱིས་དབུ་མའི་ལམ་སྟོན་པའི་ཤེས་པ་རྟོགས་པར་འདོད་པ་དེའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་འགོག་པར་བྱེད་དེ། དངོས་རྣམས་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་བློ། །དོན་བཞིན་ཡིན་པར་མི་འདོད་དེ། །རྟོག་པའི་སྒོ་ནས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། །མཐོ་ཡོར་ལ་ནི་མི་བློ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བློ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དོན་དམ་པར་ནི་ལོག་པ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཡང་རྟོག་པའི་སྒོ་ནས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་མུན་ཁྲོད་དམ་ཐག་རིང་པོ་ན་འདུག་པའི་ཤིང་རྡོ་ལ་སོགས་པ་ལ་མིར་ཤེས་པའི་བློ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་ཡང་དག་མ་ཡིན་བློས། །དམིགས་བྱའི་དངོས་བདག་འོག་བར་འདོད། །རྟོག་པའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་ཕྱིར། །སྨིག་རྒྱུ་ལ་ནི་ཆུ་བློ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་བློས་དམིགས་པར་བྱ་བའི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལོག་པ་ཡིན་གྱི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་རྟོག་པ་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུར་འདུ་ཤེས་པ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཆུ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །གང་དག་འདི་སྐད་ཅེས་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་གཅིག་ཏུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུའི་སྐད་ཅིག་མ་འགག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུའི་སྐད་ཅིག་མ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་བློ་ཡང་ཡོད་མེད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ནའོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་གི་ཕྱིར་བཤད་པ། ཡོད་མེད་བློས་ནི་རྟོགས་བྱ་བ། །བཀག་ཕྱིར་དེ་བཞིན་མཁས་རྣམས་ཀྱི། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་བློ་གྲོས་ནི། །སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྐྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་ཡོད་མེད་གཅིག་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའི་བློ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དེ་ཉིད་དུ་ན་ལོག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་རྟོག་པའི་སྒོ་ཉིད་ནས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་མཐོ་ཡོར་ལ་འདི་མིའམ་མཐོ་ཡོར་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་ཟར་ཟིན་ཀྱང་མི་ཉིད་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའི་བློ་ལོག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་མེད་ཀྱི་བློས་དམིགས་
― DTG098_Page_0241 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱ་བའི་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དེ་ཉིད་དུ་ན་ལོག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་རྟོག་པའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུ་ཉིད་བཞིན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་དང་པོ་ཆུའི་བློ་སྐྱེ་ཞིང་ཆུར་མི་དམིགས་པ་ན་དེའི་བློ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་བྱ་མེད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་མེད་པའི་བློ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་ལ་བློ་དེའི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་སྐྱེ་བ་ཞེས་ཉེ་བར་གདགས་ཏེ། དམིགས་སུ་མེད་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ནི་དེའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཕ་རོལ་པོ་དག་འདི་སྙམ་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བྱེད་པས་དཔེར་ན་ཐོབས་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་པར་བྱེད་པ་དང༌། མིངས་ཀྱིས་སྐྱེ་བོ་ཟད་པར་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་རང་གི་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བློ་གྲོས་སྲིད་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་བཤད་པ། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའི་ཕྱིར། །དེ་མི་སྟོང་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང༌། །མི་རྟོག་བློ་གྲོས་མི་འདོད་མིན། །དེ་ནི་སྔར་བཞིན་བཀག་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་སྟོང་ངོ་སྙམ་པའི་བློ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དོན་དམ་པར་ན་ལོག་པ་ཡིན་ཏེ། རྟོག་པའི་སྒོ་ནས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་མཐོ་ཡོར་ལ་མིའི་བློ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བློས་དམིགས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལོག་པ་ཡིན་ཏེ། རྟོག་པའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུར་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་དེ་ཡང་བཀག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བློ་གྲོས་མི་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འོ་ན་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྲིད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ། གང་ཕྱིར་སྟོང་ཉིད་སྟོང་སོགས་ཀྱི། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་དེའི་ཕྱིར། །མཁས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཡང༌། །སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་སུ་མེད་པ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་པས་མཁས་པ་རྣམས་དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པར་མི་ལྟ་བས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་
― DTG098_Page_0242 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་དོ། །གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་དངོས་པོར་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་སྨད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་དེ་ནི་གསོར་མི་རུང་བར་ང་སྨྲའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཅི་སྟེ་འདི་སྙམ་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྣང་བ་མེད་པ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན། དེ་ལ་དམིགས་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཡང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རམ་ཅི་ཞེས་བྱ་བར་སེམས་པ་དག་གི་ཕྱིར་བཤད་པ། དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་སྣང་མེད་ན། །མི་རྟོག་བློ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང༌། །དོན་བཞིན་མ་ཡིན་དམིགས་བྱའི་ཕྱིར། །ཆུ་ཟླ་ལ་ནི་ཟླ་བློ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུ་ཟླ་ལ་ཡང་མངོན་སུམ་གྱི་བློ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་མཐུན་པས་ལོག་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྣང་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་ལོག་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདིར་ཁུངས་ནི་མདོ་སྡེ་ལས། བྱང་ཆུབ་ཀྱང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་དོན་ཡུལ་གྱི། །བློ་རྣམས་རྟོག་པ་མེད་པའང་བརྫུན། །བདག་མེད་ལ་སོགས་ངོ་བོའི་ཕྱིར། །དཔེར་ན་རྣམ་རྟོག་བཅས་བློ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བློའི་དོན་གྱི་ཡུལ་སྣང་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ལ་ཡོད་པའི་བློ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་དེ་ཡང་ལོག་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་དང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་སུ་ཟིན་ཀྱང༌། བདག་མེད་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་བློ་གཞན་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་གི་ཕྱོགས་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཅོ་འདྲི་བ་ཉིད་དུ་མ་གྱུར་ཏམ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་གྲགས་པའི་དེ་ཉིད་དང༌། དེ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་སྟོན་པ་ཕྱོགས་ཉིད་དུ་གཞག་པར་བྱ་སྟེ། ཤེས་བྱ་རྣམ་ཀུན་མ་གྲུབ་ཕྱིར། །གང་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི། །བློ་ཡང་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བ། །དེ་ཉིད་མཉམ་མེད་དེ་མཁྱེན་གསུངས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་བསྟན་པ་དེ་དག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་
― DTG098_Page_0243 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡུལ་གང་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བློ་དམིགས་པ་མེད་པ་ཡང་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བའི་དོན་དམ་པ་དེ་ཉིད་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ། ཞི་བ་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཐ་དད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་འགག་པ་མེད་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པ། མཉམ་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་དེ་མཁྱེན་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གསུང་ངོ༌། །དེ་རྟོགས་ཕྱིར་ན་གང་ཞིག་ལ། །བློ་སྐྱེ་མེད་པ་སངས་རྒྱས་དངོས། །རྣམ་རྟོག་གཉིད་ནི་སངས་ཕྱིར་དང༌། །རྟོག་པ་མེད་པས་རྒྱས་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་གང་ལ་བློ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་དངོས་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉིད་སངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཤེས་བྱ་དམིགས་སུ་མེད་པས་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བློ་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་རྟོགས་པའོ་ཞེས་ཉེ་བར་གདགས་བ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་རྟོག་པ་དེ་ཉེ་བར་བཏགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆུ་ལ་མེ་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ལྟ་བུར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། ཉེ་བར་བཏགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་པའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བདག་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་དེ་ཉིད་རྟོགས་པས་མཛད་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། གཉིད་ལོག་པ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང་བྲལ་ན་གཉིད་སངས་བ་ལྟ་བུ་དང༌། དམིགས་སུ་མེད་པ་ཡང་དག་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པས་བློ་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་ཤེས་བྱ་སོགས་མཐར་ཐུག་དང༌། །མཉམ་ཉིད་རྟོགས་པར་གྱུར་པ་དང༌། །སྤྲུལ་པ་དག་གིས་སྐལ་ལྡན་གྱི། །བློ་ཡི་པདྨ་ཁ་འབྱེད་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་གཙུག་ལག་གསུམ་གྱི་ཚུལ་གྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་རྣམ་པས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་འགོག་པ་དང༌། ལམ་མཐར་ཐུག་པ་བརྙེས་པའི་བློ་གང་གིས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་དག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་སྤངས་པ་དང་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་དེས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཡོངས་སུ་
― DTG098_Page_0244 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་བྱ་ཡོངས་ཤེས་ཤིང༌། །སྤང་བྱ་སྤངས་ཤིང་མངོན་སུམ་བྱས། །བསྒོམ་བྱ་དག་ནི་བསྒོམས་པས་ན། །དེ་ཕྱིར་བཟོད་ལྡན་ང་སངས་རྒྱས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་གྱིས་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་མོ་ལས། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཀྱང་མི་འདའོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ཞིང་ཀུན་འབྱུང་བས་ཀྱང་མི་འདའོ། །འགོག་པ་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ཞིང་འགོག་པས་ཀྱང་མི་འདའོ། །ལམ་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ཞིང་ལམ་གྱིས་ཀྱང་མི་འདའ་སྟེ། འདི་ལྟར་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་གི་མཉམ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངས་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། མཉམ་པ་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དག་གིས་ངེས་པར་གཟུང་ངོ༌། །ཡང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སྟེང་ན་འོག་མིན་ཞེས་བྱ་བའི་གཞལ་མེད་ཁང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མཆོག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་མཐུ་ཡོད་པ་དཀྲིགས་པ་དག་གིས་མཆོད་ཅིང༌། བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པ་མཐའ་ཡས་པ་དག་གི་ཕྱག་གིས་བླ་ན་མེད་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་སྲིད་ལ་མངའ་གསོལ་བའི་ཅོད་པན་དབུ་ལ་གསོལ་བ། ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་ཡང་དག་པར་བསགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་མུན་ནག་རབ་འབྱམ་མཐའ་ཡས་པ་རབ་ཏུ་བཅོམ་སྟེ། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་མཐུ་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པ་ལྟར། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཁྱེན་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པས་རང་གིས་དེ་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་པ་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞི་བ་ཐ་དད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ། དམིགས་སུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་
― DTG098_Page_0245 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་བཞུགས་བཞིན་དུ་འཛམ་བུའི་གླིང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་དག་ཏུ་དགའ་ལྡན་གྱི་ཕོ་བྲང་ན་བཞུགས་པ་ཐོག་མར་མཛད་དེ། འཕོ་བ་དང༌། ལྷུམས་སུ་འཇུག་པ་དང༌། ལྷུམས་ན་བཞུགས་པ་དང༌། བལྟམས་པ་དང༌། གཞོན་ནུ་རོལ་པ་དང༌། བཙུན་མོའི་འཁོར་གྱི་ནང་ན་བཞུགས་པ་དང༌། མངོན་པར་འབྱུང་བ་དང༌། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་གཤེགས་པ་དང༌། བདུད་འདུལ་བ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བསྐུལ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲུལ་པ་དག་གིས་སེམས་ཅན་ཚེ་རབས་གཞན་དག་ཏུ་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཉེ་བར་བསགས་པས་ཉེ་བར་བརྟེན་པ། རྒྱུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་བློའི་པདྨ་ཁ་འབྱེད་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཡང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། རྫོགས་སངས་རྒྱས་རྣམས་འོག་མིན་གྱི། །ཕོ་བྲང་དགྱེས་པ་སྡིག་པ་ཀུན། །རྣམ་སྤངས་དེར་ནི་འཚང་རྒྱ་ཞིང༌། །སྤྲུལ་པ་དག་གིས་འདིར་འཚང་རྒྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ནི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེས་ཤིང་གནས་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་འགྲོ་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་དག་གཟུང་བར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་དེ་ཉིད་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་གང་གིས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དེ་དག་ཀྱང་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པས། །བསྐྱེད་དང་དགག་པ་མ་མཛད་པར། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཉམ་ཉིད་དང༌། །བདག་གཞན་བདག་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད། །དམིགས་མེད་ཉིད་དུ་རྫོགས་རྒྱས་ཤིང༌། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་མེད་སངས་རྒྱས་པས། །ལྷ་མིར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ན། །དེ་ནི་རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྲ་བ་ཉིད་དང༌། གཤེར་བ་ཉིད་དང༌། ཚ་བ་ཉིད་དང༌། ཡང་ཞིང་གཡོ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པ་དུ་མ་ངག་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་མཉམ་
― DTG098_Page_0246 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཉིད་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ཅིང་བསྐྱེད་པ་དང༌། དགག་པ་མ་མཛད་པར་བདག་དང༌། གཞན་དང༌། གཉི་ག་དང༌། རྒྱུ་མེད་པ་དང༌། ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། བདག་དང་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པས་ཤེས་བྱ་དང༌། ཤེས་པ་དབྱེར་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས། དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཤིང་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པས། དེའི་ཕྱིར་ལྷ་དང་མིར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ན་དེ་ནི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཆོས་རྣམས་བསལ་དང་གཞག་མེད་ཕྱིར། །ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་དེ་བཞིན་དུ། །གང་ཕྱིར་དེ་ནི་གཤེགས་གྱུར་པ། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཇིག་པའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པས་བསལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པས་གཞག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་མ་བྱུང་ཡང་རུང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་ནི་གནས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་སེལ་བ་དང་གཞོག་པར་མི་མཛད་པར་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་དེ་བཞིན་བཞུད་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་དེ་ལས་མ་གོལ་བར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་གཤེགས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་གཞན་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྟོགས་བྱ་གཏན་དང་མ་ལུས་དང༌། །མཐར་ལྷུང་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དག །རྟོག་མེད་ཚུལ་གྱིས་རྟོགས་པ་ཡིས། །བདེ་གཤེགས་ཕྱིར་ནི་བདེ་བར་གཤེགས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདིར་གཏན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འདིས་ནི་ཡང་བཟླས་མི་དགོས་པའི་དོན་བསྟན་ཏེ། རིམས་ནད་ལེགས་པར་བྱང་བ་བཞིན་ནོ། །མ་ལུས་པར་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འདིས་ནི་མཐའ་དག་གི་དོན་བསྟན་ཏེ། བུམ་པ་གང་བ་བཞིན་ནོ། །མཐར་ལྷུང་བ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འདིས་ནི་ལེགས་པའི་དོན་བསྟན་ཏེ་གཟུགས་བཟང་བ་བཞིན་ནོ། །གཤེགས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་
― DTG098_Page_0247 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་རྟོགས་པ་དང་སོང་བའི་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདྲེན་ཏེ། དེ་ལ་རྟོགས་པ་ནི་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་བྱ་གཏན་དུ་དང༌། མ་ལུས་པར་དང༌། མཐར་ལྷུང་བ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དག་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྟོགས་པར་གཤེགས་ཤིང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སོང་བ་ནི་ལམ་གཏན་དུ་ལེགས་པར་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དག་མ་ལུས་པར་ཡོངས་སུ་ཟད་པས་སྲིད་པར་འགྲོ་བ་དག་ཏུ་མཐར་ལྷུང་བ་མེད་པར་ཡང་དག་པར་དྲུངས་ཕྱུང་བའི་ཕྱིར་གཤེགས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་གནས་སུ་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞལ་མེད་གཞལ་ཡས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །གྲངས་མེད་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། །བསམ་ཡས་སེམས་ཡུལ་མ་ཡིན་ཕྱིར། །བསྟན་མིན་བསྟན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདིར་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བའི་སངས་རྒྱས་སྔར་བསྟན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་ནི་གཞལ་དུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཆོས་སོ། །གཞལ་ཡས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། དེ་ལ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་གཞལ་ཡས་པ་མངའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ་ཞེས་འོག་ནས་འབྱུང་བ་ནི་དཔེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་གྲངས་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་དེ་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུང་དུ་མེད་དོ། །དམིགས་སུ་ཡོད་པའི་རྫས་ལ་ནི་གཅིག་ལ་སོགས་པའི་གྲངས་སུ་བརྗོད་པས་གཟུང་དུ་ཡོད་པར་འགྱུར་གྱི། དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་བསམ་ཡས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་པོ་དག་གི་སེམས་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཞིང་དེ་ཆོས་ཀྱང་མ་ཡིན། ཆོས་མ་ཡིན་པས་མ་ཡིན་ལ། གཉི་གར་ཡང་ཐ་སྙད་གདགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། བསྟན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་
― DTG098_Page_0248 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིགས་མཐུན་པའི་དོན་གཞན་མེད་པས་དཔེར་ན། འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་དཔེ་བསྟན་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བརྟག་མེད་དེ་ནི་འདིའོ་ཞེས། །རྣམ་ཀུན་བརྟག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་ནི་བརྟག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འདིའོ་ཞེས་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་བརྟག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དག་ལ་ནི་དེ་ནི་འདིའོ་ཞེས་བརྟག་ཏུ་རུང་གི །དེ་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་དང༌། དམར་པོ་དང་དཀར་པོ་དང་རིང་པོ་དང་ཐུང་ངུ་དང༌། མཐོན་པོ་དང༌། དམའ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྟག་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསལ་མིན་གསལ་བྱེད་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཞི་བ་གནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་ནི་གསལ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གསལ་བྱེད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསལ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང༌། འཇིག་པ་དག་དང༌། སྐྱེས་པ་དང༌། བུད་མེད་དང༌། མ་ནིང་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་གཞན་གསལ་བར་བྱེད་པ་དག་སྟེ། དེ་ལ་དེ་དག་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་གསལ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཞི་བ་ཡིན་ཏེ། གནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒས་པ་དང༌། འཆི་བ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟག་པར་བརྗོད་དེ་སྣང་མེད་པའི། །བདག་ཉིད་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་ཀུན་དུ། །རྣམ་རྟོག་མེད་པས་རྟག་ཕྱིར་དང༌། །རྟག་ཏུ་དོན་ནི་རབ་བསྒྲུབ་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་ནི་རྟག་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། སྣང་བ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པས་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་མཐའ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཆ་ཤས་སུ་སྣང་བ་མེད་པར་འགྱུར་ལ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་མཐའ་ཕྱོགས་ཆ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ནི་མཐར་སྣང་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་གི་གནས་པའི་མཐའ་ནི་སྐད་ཅིག་མར་འཇུག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་སྔོན་དང་བར་དང་ཐ་མའི་དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཤིན་ཏུ་ཆ་ཕྲ་བའི་ཕྱིར་སྣང་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ལ་དེའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཅི་ཞིག་རྟོག་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེ་བ་མེད་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་
― DTG098_Page_0249 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་དོ། །ཡང་ན་དེ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡང་རྟག་པར་བརྗོད་དེ། འདི་ལྟར་མདོ་སྡེ་དག་ལས། ནམ་མཁའི་མཐའ་ཅི་ཙམ་པ་སེམས་ཅན་གྱི་མཐའ་དང༌། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་མཐའ་ཡང་དེ་ཙམ་པར་འཁོར་བའི་མཐའ་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་དག་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་ཕྱིར་རྟག་པར་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཞི་བ་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་ཕྱིར། །མཚན་མ་མེད་པ་དངོས་མེད་ཕྱིར། མཚན་མ་ཉིད་དུ་མི་འགྲོ་དང༌། །མཚན་མ་མེད་ཕྱིར་དེ་ཡང་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །དེ་ནི་ཞི་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྟོག་པ་ཡོད་ན་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་དང༌། འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་དང༌། ཚིག་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་བྱ་བ་དང་བཅས་པ་ལྟ་བུར་ངེས་པར་གཟུང་དུ་རུང་གི །ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ནི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཞི་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མར་རྟོག་པར་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་དེ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་གཞན་གང་ལ་ཡང་མཚན་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མི་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། རང་ཡང་མཚན་མར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་མེད་ཕྱིར་སྣང་བ་མེད། །སྣང་མེད་ཕྱིར་ཡང་མཚན་མ་མེད། །མཚན་མ་མེད་ཅིང་སྣང་མེད་པ། །ལྟ་འདོད་བདག་ཉིད་གྲོལ་བས་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་དེ་མཚན་མ་མེད་པ་དེ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་སྣང་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་དང་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྣང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྣང་བ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཡང་མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གང་དག་དེ་མཐོང་བར་འདོད་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་གྲོལ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་དེ་དག་
― DTG098_Page_0250 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གིས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་དེ་མཚན་མ་མེད་པ་དང་སྣང་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཟུགས་ལས་མི་མཐོང་སྟེ། མཚན་མ་ལས་མི་མཐོང༌། ཡོན་ཏན་ལས་མི་མཐོང༌། ཆོས་ལས་མི་མཐོང༌། ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལས་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །མི་གནས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཕྱིར། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་མི་གནས་ཕྱིར། །སྤྲོས་མེད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཕྱིར། །དམིགས་མེད་དེར་འཛིན་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ཡང་སངས་རྒྱས་དེ་ནི་མི་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། མཚན་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ལ་ནི་གཟུགས་སུ་རུང་བ་དང་མྱོང་བ་དང་མཚན་མར་འཛིན་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་འགའ་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་ཏེ། མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་གནས་ན་ཅི་ཞིག་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་ན་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཚིག་འཇུག་པ་ནི་སྤྲོས་པ་ཡིན་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ལ་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པ་དེར་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་དམིགས་པར་འཛིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་སྐབས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་དེ་ཉིད་ཀྱང་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ན། སྐྱེ་བ་མེད་པ་རྣམ་པ་མེད། །འགྱུར་བ་མེད་པ་འོད་གསལ་བ། །མཉམ་པ་མི་མཉམ་མུ་མེད་པ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་མཚན་ཉིད་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་དག་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པས་བློ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྱུར་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོད་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་མུན་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་
― DTG098_Page_0251 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ། །མི་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་དང་མི་མཉམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་རྟོག་པ་དང་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་དག་གིས་མཚོན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཕྱོགས་སུ་བྱས་ནས་སྔར་བསྟན་པའི་གཏན་ཚིགས་རྣམས་དང་སྦྱར་ནས། མཁའ་བཞིན་དེ་ལ་ལྟ་མེད་པར། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་དེ་དག་བལྟ། །ཞེས་བྱ་བས་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སྔར་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་མཐུན་པའི་དཔེ་ནམ་མཁའ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དང་སྦྱར་ཏེ། སངས་རྒྱས་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པའི་དབང་ཕྱུག་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་དག་པར་ཉེ་བར་བསགས་པ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་དེ་དག་ལྟ་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ལྟ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གང་དག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི། །གནས་པས་ལྷུན་གྲུབ་དྲི་མ་མེད། །འདུད་པར་བྱེད་དང་ཡིད་བྱེད་དང༌། །བརྗོད་ལ་སོགས་པ་བསལ་བ་དག །མགོན་པོ་ལ་ནི་ཕྱག་འཚལ་བ། །དེ་དག་ལ་ཡང་གུས་ཕྱག་འཚལ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་ལ་ལྷའི་གནས་པ་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། ཚངས་པའི་གནས་པ་ཚད་མེད་པ་བཞི་སྔར་གོམས་པར་བྱས་ནས་འཕགས་པའི་གནས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གནས་པས་རྩོལ་བ་མེད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དྲི་མ་མེད་པའི་མིག་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དག་ཡིན་ནོ། །འདུད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཐལ་མོ་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ཡིད་ཉིད་དོ། །བརྗོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྟོད་ར་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བརྗོད་པའོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ལ་སོགས་པ་བྱེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དོན་དམ་པར་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། སུས་
― DTG098_Page_0252 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་ལས་དེ་བྱས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལས་སུ་རྟོག་པ་བསལ་བ་དག །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་སྟོན་པ་མགོན་པོ་ལ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུས་ཕྱག་འཚལ་བ་དེ་དག་ལ་ཡང་ཁོ་བོས་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་པ་འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ལ་ཡང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་བ་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་མགོན་པོ་གཅིག་པུ་དེ་ལ་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་སྟོན་ཏོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། བམ་པོ་བཅུ་གཅིག་པ། གལ་ཏེ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་དེ་སངས་རྒྱས་དང་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་ཉིད་དུ་རུང་ཞེ་ན། བཤད་པ། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་སྒྲོ་བཏགས་པས། །སྒྲུབ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བསྟན། །དེ་ཉིད་དུ་ན་རྣམ་ཀུན་ཏུ། །རྣམ་བརྟག་མིན་ཕྱིར་བརྗོད་མི་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྟོགས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དག་གིས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་དང་བགྲོད་པར་བྱ་བར་ལེགས་པར་གཤེགས་པའི་ཕྱིར། བདེ་བར་གཤེགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་དག་པར་ཉེ་བར་བསགས་པ་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང༌། མཆོད་པར་འོས་པའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པར་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་རང་བྱུང་དང༌། བདུད་བཞི་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བ་དང༌། སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཐུབ་པའི་ཕྱིར་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་དག་གི་སྒྲུབ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བསྟན་པར་ཟད་ཀྱི། དོན་དམ་པར་དེ་ཉིད་དུ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་རྣམ་པར་བརྟག་
― DTG098_Page_0253 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དོ། །ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་ནི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་དག་སྒྲོ་བཏགས་ནས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དག་ཏུ་སྦྱར་དུ་རུང་གི །འདི་ནི་ཡུལ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་བརྟག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར། འདི་ལ་ཚིག་དག་ལྡོག་འགྱུར་ཞིང༌། །འདི་ནི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་པོ་དག་གི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་དེ་ཉིད་དང་ཡེ་ཤེས་གཉི་ག་ལ་སྙེགས་ཏེ། དམིགས་པ་དང་དམིགས་པར་བྱེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཉིད་དང་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་ཀུན་རྟོག་ལྡོག་འགྱུར་ཞིང༌། །ཤེས་པ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་བརྟག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟོག་གེའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་སོ། །གྲངས་མེད་བསོད་ནམས་ཚོགས་ལྡན་ཞིང༌། །ཤེས་བྱ་མཐའ་ཡས་མཁྱེན་གྱུར་པའི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་འདི། །སྤྲོས་པ་ཉེར་ཞི་ཞི་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཡང་དག་པར་བསགས་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ཤེས་བྱ་དུས་གསུམ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་པ་མཐའ་ཡས་པ་དག་ལེགས་པར་མཁྱེན་པར་གྱུར་པའི་སངས་རྒྱས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་སངས་རྒྱས་སུ་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་དང༌། མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་སྤྲོས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཡིན་ལ། རང་ཉིད་བསྙེངས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་དག་གི་འཇིགས་པ་སེལ་བའི་ཕྱིར་ཞི་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་མདོ་ལས། ཡང་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་སྟེ། དེ་ནི་མིག་གི་ལམ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའོ། །
― DTG098_Page_0254 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ནི་སྐུ་མེད་པ་དང༌། མ་བྱས་པ་དང༌། མ་བྱུང་བ་དང༌། མ་འགགས་པ་དང༌། འདུས་པ་ལས་མ་བྱུང་བ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་བཞུགས་པ་དང༌། མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་དང༌། མཐའ་ཡས་པ་དང༌། མུ་མེད་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། རབ་ཏུ་ཞི་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཉིད་རིགས་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་སྟེ། ཤ་ཡི་མིག་གིས་དེ་བལྟ་མིན། །ལྷ་ཡི་མིག་གིས་བལྟ་མ་ཡིན། །རྟོག་བཅས་རྣམ་རྟོག་མེད་པ་ཡི། །ཤེས་པས་ཀྱང་ནི་མཐོང་བར་དཀའ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཐག་རིང་བ་དང་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་རྟོག་པ་དང༌། གཞན་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཐག་ཉེ་ན་མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་རྟོག་པ་དེ་དག་གི་ཕྱིར་ཤའི་མིག་གིས་དེ་བལྟ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡུལ་ན་མི་གནས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། ཤའི་མིག་དྲི་མ་མེད་པ་ནི་བསྒྲིབས་པ་དང་སྐལ་བ་དག་ལ་ཡང་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷའི་མིག་གིས་བལྟ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ནི་དེ་ལ་གཟུགས་ཆ་ཕྲ་བ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལྷའི་མིག་གིས་ནི་སྲིད་པ་བར་མའི་ཕུང་པོ་ཤིན་ཏུ་ཆ་ཕྲ་བ་ཡང་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཤེས་པ་སྟེ། རྟོག་པ་དང་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཤེས་པ་སྟེ། དངོས་པོ་ཙམ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་མཐོང་བར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། མཐོ་རིས་སྡིག་ཅན་ཡུལ་མིན་དང༌། །ཉོན་མོངས་མེད་པ་དེ་བཅས་མིན། །ཉི་མ་དམུས་ལོང་ཡུལ་མིན་ལྟར། །དེ་ཡང་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་མཐོ་རིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ཕྲད་ནི་བདག་གིར་འཛིན་པའི་ཚིག་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མཐོ་རིས་ཏེ་ལྷའི་གནས་སོ། །དེ་ནི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡིག་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ན་དེ་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་བལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བའི་ཉེས་རྩོམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི་དེ་
― DTG098_Page_0255 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་སྐྱེ་བར་བྱ་བའི་བསམ་གཏན་ནོ། །དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེད་པར་མི་ནུས་སོ། །ཉི་མ་ནི་དམུས་ལོང་རྣམས་ཀྱིས་མ་མཐོང་མི་མཐོང་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་གི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེ་ཡང་རང་དང་གཞན་གྱི་སྡེ་པའི་རྟོག་གེ་བ་འབད་པའི་བློ་གྲོས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཀྱང་མཐོང་བར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་གིས་མི་མཐོང་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ནི། ཡོད་མིན་མེད་མིན་ཡོད་མེད་མིན། །དེ་ལས་གཞན་མིན་གཞན་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པའི་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མེད་པའི་བློའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་མེད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། གཉི་གའི་བློས་ངེས་པར་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལས་གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་གཞན་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣམ་གྲངས་ལས་དེ་ཉིད་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ཏུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་ཚོགས་པ་ཐ་དད་པ་དག་ལ་ངོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཡོད་མེད་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། གཉི་ག་དང་འབྲེལ་པ་ལས་ཉེ་བར་གདགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བཏགས་པའི་བདག་དམ་པ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་དང༌། རྟག་པ་དང་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་ཉིད་དུ་འདོད་ན་དེ་ལས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འདི་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་ནི་དེ་དག་ནི་ཕྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཕྲ་བར་བསྟན་ཅིང་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ནི་ཆེན་པོར་བསྟན། གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ནི་གཅིག་ཏུ་བསྟན། །ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བའི་ཕྱིར་ནི་རིང་བ་དང་ཉེ་བ་ལ་ཁྱབ་པར་བསྟན་གྱི། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི། ཕྲ་བ་མ་ཡིན་ཆེན་པོ་མིན། །གཅིག་མིན་རིང་མིན་ཉེ་བའང་མིན། །
― DTG098_Page_0256 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཡོན་ཏན་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་ཡུལ་ན་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའང་སྐྱེས་བུར་སྨྲ་བ་དག་ནི་སྐྱེས་བུ་འགྲོ་བ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་འདོད་ལ། གཙོ་བོར་སྨྲ་བ་དག་ནི་གཙོ་བོ་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་གསལ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་འདོད་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་དེ་དག་དང་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཤད་པ། དེ་ལ་ཅུང་ཟད་ཇི་ལྟར་ཡང༌། །སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་གསལ་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ལ་རྒྱུ་ཉིད་དང་གསལ་བྱེད་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། །དེ་བཞིན་དུ་གྲོལ་བའི་བདག་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཐར་སོང་ནས་འཇིག་རྟེན་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐར་པ་ན་གནས་ལ། སྐྱེས་བུ་མུན་པའི་མཐར་གྱུར་པ་མཐོང་ན་དེར་བག་ལ་ཞ་བར་འདོད་ཀྱི། འདི་ནི་བལྟ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞིང་མཐོང་བ་མེད་དེ། འདི་ལ་འགའ་ཡང་གནས་པ་མེད། །འགའ་ཡང་བག་ལ་ཞར་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲོལ་བའི་ལམ་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་པ་དེ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་སྣང་བ་མེད་པ་ན་རང་དང་གཞན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་གར་ཡང་གནས་པ་དང་བག་ལ་ཞ་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །ཚངས་པར་སྨྲ་བ་དག་ཚངས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དམ་པ་དང༌། འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་མེས་པོ་ཡིན་པར་འདོད་པས་དེ་ལས་འདིར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ། ཚངས་ལ་སོགས་པ་གང་མི་རྟོགས། །དེ་ནི་ཚངས་པ་དམ་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚངས་པ་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་དང༌། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་མཐོང་བའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དང་ལྡན་པ་དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་དག་གིས་གང་མི་རྟོགས་པ་དེ་ནི་ཚངས་པ་དམ་པ་ཡིན་ཏེ། ཚངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འདི་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཉི་ག་ལ་ཡང་སྙེགས་མོད་ཀྱི་འདིར་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གཟུང་ངོ༌། དེ་ནི་དེ་དག་གིས་རྟོགས་པར་མི་རིགས་ཏེ། དམིགས་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་པས་བལྟ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དག་གིས་མི་བསླུ་བའི་ཚིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བདེན་པ་ལས་ལྷག་པའི་ཆོས་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་ཀྱང་འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པ་
― DTG098_Page_0257 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་བདེན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ། དེ་ནི་བདེན་པ་དམ་པ་ཞེས། །ཐུབ་པ་བདེན་པ་གསུང་བས་གསུངས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་དེ་ནི་མ་ལོག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་བདེན་པ་དམ་པའོ་ཞེས་ཐུབ་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་བདེན་པ་གསུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་ལས། ཇི་ཙམ་དུ་འདུས་བྱས་པ་དེ་ཙམ་དུ་བརྫུན་ལ། ཅི་ཙམ་དུ་འདུས་མ་བྱས་པ་དེ་ཙམ་དུ་མི་བརྫུན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཚངས་པ་ཆེན་པོ་ནི་སྟོང་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར་གནས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཡིན་ལ། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་རང་གི་འཁོར་གྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གནས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཡིན་གྱི། འདི་ལ་ནི། འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་དང༌། །འཕགས་པ་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ། །མཁས་པ་ཐུབ་པ་མང་པོ་དག །བསྙེན་མེད་ཚུལ་གྱིས་དེ་བསྙེན་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དང༌། འཕགས་པ་བྱམས་པ་དང༌། ཀུན་དུ་བཟང་པོ་དང༌། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ས་བཅུ་པའི་དབང་ཕྱུག་བརྙེས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པ་གོམས་པར་བསྒོམས་པས་དྲི་མ་མེད་པ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་པ་མེད་པ་ལ་མཁས་པ། ཐུབ་པ་མང་པོ་དག་ཀྱང་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཕྱག་འཚལ་བ་དང༌། བསྟོད་ར་དང་བསམ་པ་དག་གིས་དེ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་དེ། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་བསྙེན་བཀུར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྨོས་པ་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་ཡིན་ན། འོ་ན་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁོ་ནའི་སྤུ་ཡིན་ལ་གཞན་དག་གི་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། བཤད་པ། དེ་ལས་དངོས་ཉིད་མིན་གཞན་དང༌། །དེས་ནི་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུར་འདོད་དེ། །གཞན་གྱི་མ་ཡིན་དེ་མ་རྟོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་དེ་ཚིག་དང་བློའི་ཡུལ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་མངའ་
― DTG098_Page_0258 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ངའི་ཡིན་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལས་སྐུ་དེའི་དངོས་པོ་ཉིད་མི་གཞན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །དེའི་དངོས་པོ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཇི་སྐད་དུ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཐ་དད་ཉིད། །ཅུང་ཟད་མེད་པར་རབ་ཏུ་བསྟན། །སྟོང་ཉིད་དེ་ནི་གཅིག་ཉིད་དེ། །གང་གིས་སྟོང་ཉིད་དེ་མཐོང་བ། །དེས་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་འགྱུར། །སྟོང་པ་ཉིད་ལས་དེ་གཞན་མིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་ཞེས་བྱ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འདུས་པ་དག་དམིགས་སུ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པ་མཉམ་པས་མཉམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར། དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁོ་ནའི་སྐུ་ཡིན་པར་འདོད་ཀྱི་གཞན་སུའི་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་གིས་དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐུ་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་ཀྱང་སློབ་དཔོན་གྱིས་རང་གི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་སྐབས་སུ་འདི་སྐད་བཤད་དེ། འོག་མིན་གྱི་ཕོ་བྲང་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སེམས་ཀྱི་མོད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་གྲངས་མེད་པར་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བསགས་པ་ལས་ངེས་པར་འཁྲུངས་པ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུའི་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་ཅན་ལྟར་རྟོག་པ་མི་མངའ་བ། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སྤངས་པ། ས་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་གནས་པར་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་ལྷན་ཅིག་ཉིད་དུ་མངོན་པར་འགྲུབ་པོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དེ་ལས་གཞན་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཤུགས་ཀྱི་དབང་གིས་སྤྲུལ་པའི་སྐུས་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་འདོགས་པར་མཐོང་བ། འཛམ་བུའི་གླིང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་དག་ཏུ་དགའ་ལྡན་
― DTG098_Page_0259 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་ཕོ་བྲང་ན་བཞུགས་པ་ཐོག་མར་མཛད་དེ། འཕོ་བ་དང༌། ལྷུམས་སུ་འཇུག་པ་དང༌། ལྷུམས་ན་བཞུགས་པ་དང༌། བལྟམས་པ་དང༌། གཞོན་ནུ་རོལ་པ་དང༌། བཙུན་མོའི་འཁོར་གྱི་ནང་ན་བཞུགས་པ་དང༌། མངོན་པར་འབྱུང་བ་དང༌། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་གཤེགས་པ་དང༌། བདུད་འདུལ་བ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བསྐུལ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ཉིད་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡི་གེ་དང་རྩ་བ་དང་ཚིག་གི་གོ་རིམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གསུང་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་རངས་པར་མཛད་པ་གང་ལ་ཐེག་པ་མཆོག་གིས་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པ་འབྱུང་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དང༌། གཟུགས་དང༌། གསུང་གི་སྐུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ནི་སྡོམ་པ་གསུམ་ལས་ངེས་པར་འཁྲུངས་པ། ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་གནས་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །མདོ་སྡེ་ལས། གང་དག་ང་ལ་གཟུགས་སུ་མཐོང༌། །གང་དག་ང་ལ་སྒྲར་ཤེས་པ། །ལོག་པར་སྤོང་བས་ཞུགས་པ་སྟེ། །སྐྱེ་བོ་དེ་དག་ང་མི་མཐོང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཉིད་བལྟ། །འདྲེན་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ཆོས་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་མིན་པས། །དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་མི་ནུས། །ཞེས་གསུངས་པ་དེས་ཀྱང་སྐུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཀུན་རྫོབས་དང་དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། འདིར་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་བཞེད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུར་བལྟ་བར་འདོད་པས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་གསུང་རབ་ཏུ་གཏོགས་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་དག་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །འོ་ན་སྐྱབས་གཉིས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྒྲུབ་པ་དང་འབྲས་བུའི་ཆོས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་རྡོ་རྗེ་སྡེས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་འོག་མིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་གཞི་ལ་བརྟེན་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨྱིན་པའི་
― DTG098_Page_0260 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐུ་ཞེས་བཤད་དོ། །འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་ནི་དེ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཞེས་བསྟན་ལ། སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་བསྟན། འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་དང་གཟུགས་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་གྱི་གཞན་གྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡང་འདྲ་བར་ཡོད་པ་དེ་དག་ལས་ཁྱད་པར་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེ་རྣལ་འབྱོར་པ་ཚངས་པ་བསྒོམ་པ་གོམས་པར་བྱེད་པས་མཐོང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ། དེ་ཉིད་བསྒོམ་པ་གོམས་བྱེད་པ། །དམིགས་མེད་གནས་པ་དེ་ལ་ཡང༌། །གང་ལ་ཡིད་ནི་ཆགས་འགྱུར་ཞིང༌། །སྡང་འགྱུར་རྨོངས་འགྱུར་ག་ལ་ཡོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ཉིད་ཤེས་པ་ཚོལ་བར་སེམས་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་དག་གིས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་རྣམ་པ་གོམས་པར་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་མི་རྟོག་པ་དམིགས་པ་མེད་པར་གནས་པ་དེ་ལ་ཡང་གནས་པའི་གཞི་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་གང་ལ་ཡིད་ཆགས་པ་དང་སྡང་བ་དང་རྨོངས་པར་འགྱུར་ཏེ། གཞི་མེད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེས་སྡང་དང་གཏི་མུག་དག་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་དེ་བསྒོམ་པ་གོམས་པར་བྱ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པས་དེ་བསྒོམ་པ་གོམས་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མེད་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མེད་པ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པའོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་བསྒྲུབ་པའི་གཟུངས་ལས། དེ་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་འབའ་ཞིག་བསྒོམ་སྟེ། གཟུགས་ལས་མ་ཡིན། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ལས་མ་ཡིན། ཡོན་ཏན་ལས་མ་ཡིན། ཆོས་ལས་མ་ཡིན། ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་
― DTG098_Page_0261 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལེའུ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ལྟ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། འབྱུང་བ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། དེ་ལ་སངས་རྒྱས་སུ་དྲན་པ་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་དང་མཚན་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། རིགས་དང༌། དུས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་མཐའི་སྤྱོད་པ་དཀར་པོས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་དང། ཕྱི་མའི་མཐའི་ཤེས་པ་རློམ་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་གནས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་མ་ཡིན་པ་དང༌། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ནས་སློང་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཉིད་གོམས་པར་བྱེད་པ་ལ་ནི། སྡུག་བྲལ་མི་སྡུག་ཕྲད་པ་ལས། །བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ག་ལས་འབྱུང༌། །འཇིག་རྟེན་ཆོས་ཀྱིས་མི་གོས་ཏེ། །པདྨ་ལ་ནི་ཆུས་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་དེ་དག་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པ་ལས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་གང་དག་འབྱུང་བ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་ལ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ན་གནས་སུ་ཟིན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་པོ་རྙེད་པ་དང༌། མ་རྙེད་པ་དང༌། སྙན་པ་དང༌། མི་སྙན་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བསྟོད་པ་དང༌། སྨད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དག་གིས་མི་གོས་ཏེ། དེ་ལ་ཆགས་པ་མེ་པའི་ཕྱིར་པདྨ་ཆུ་ནས་སྐྱེས་ཀྱང་ཆུའི་ཉེས་པས་མི་གོས་པ་བཞིན་ནོ། །མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་མོད་ཀྱི་ཡང་སྐབས་སུ་བབ་པས་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། འཁོར་བ་ལས་ནི་འབྱུང་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་བ་ལས་གནོད་བྲལ་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་མནན་པའི་ཕྱིར་
― DTG098_Page_0262 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ལྟ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་འདས་ལ་གནས་དང་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་མེ་ཡིས་གདུང་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་ལྡན་ཡང་ནམ་མཁའ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་བསྐྱེད་པའི་ས་བོན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུ་ཡོད་ཀྱང་དེས་མི་གོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་མེད་སེམས་མེད་མ་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་པས་ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་རུང་བས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་མ་རྟོགས་པའི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གནས་པ་ན་ཡང༌། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ལྷུན་པོའི་རྩེར། །འཛེགས་ཤིང་མྱ་ངན་མེད་གྱུར་ཀྱང༌། །སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་འཇིག་རྟེན་པ། །མྱ་ངན་གདུངས་དང་སྡུག་བསྔལ་ལྟ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་ཆེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མངོན་པར་མཐོ་པའི་ཕྱིར་ལྷུན་པོའི་རྩེ་དང་འདྲའོ། །དེར་འཛེགས་པ་ནི་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་དག་གིས་ཤིན་ཏུ་རབ་ཏུ་གནས་པར་གྱུར་པའོ། །མྱ་ངན་མེད་པར་གྱུར་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་མྱ་ངན་མེད་པར་གྱུར་ཀྱང་ངོ༌། །སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་སྙིང་རྗེ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་པ་མྱ་ངན་གྱིས་གདུངས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་ལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཕ་མ་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པའི་མྱ་ངན་མེ་ལྟ་བུས་སེམས་གདུངས་པ་དང། རྒྱུན་དུ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པ་ལ་རྣམ་པར་ལྟ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ནི་དེ་ཚེ་སྙིང་རྗེ་ཡིས། །བརླན་པའི་མིག་གིས་འཇིག་རྟེན་པ། །རྣམ་རྟོག་བཟོ་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །རྟོག་པའི་དྲ་བས་དཀྲིས་པ་དང༌། །སྐྱེ་རྒན་ཆིའི་ཟུག་རྔུ་
― DTG098_Page_0263 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིས། །རྨ་བཏོད་ན་བར་གྱུར་པ་དང༌། །ཞན་དང་བཀྲེན་དང་མཐའ་ངན་དང༌། །མགོན་མེད་དཔུང་གཉེན་མེད་པ་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་འདོད་པས། །སྡུག་བསྔལ་ཆུ་བོ་ཆེར་ལྷུང་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་དག་སྤེལ་བའི་ཕྱིར། །རྨོངས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་ཞུགས་པ་དང། །དེ་ཉིད་བདུད་རྩི་ཞི་བ་དང༌། །སྤྲོས་པ་ཉེར་ཞི་སྟོན་ཀ་ཡི། །དྲི་མེད་མཁའ་བློ་སྤྱོད་པ་ཡི། །སྣང་མེད་མིག་མེད་ཀུན་བལྟས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་དག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ལ་གནས་པ་དེའི་ཚེ་ན་སྙིང་རྗེས་བརླན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ཀུན་དུ་བལྟས་ནས་སྙིང་རྗེས་ཤིན་ཏུ་གདུངས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆུ་བོ་འབེབས་ཤིང་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བ་དང༌། བདག་ཉིད་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ལྟ་བུར་བྱེད་ཅིང་བདེ་འགྲོ་ལ་སོགས་པ་གང་དུ་གཞན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་འགྱུར་པའི་གནས་སུ་སྐྱེ་བ་དང༌། དེ་དག་ཏུ་སྐྱེས་པའི་ཚེ་ན་འཁོར་བཙུགས་ཤིང་སྲན་ཐུབ་པ་དག་དང་ལྡན་ཞིང་རྒྱ་མཚོ་བཞིན་དུ་སྒོ་མང་པོ་ནས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆུ་བོ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་གང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་དོན་དང་ཚིག་གི་མཇུག་སྡུད་འབྱུང་བ་དག་སྤྱིར་བློ་ལ་བཞག་སྟེ་སྟོན་ཏོ། །དེ་དེའི་ཚེ་སྙིང་རྗེས་བརླན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ཀུན་དུ་བལྟ་བ་ན་འཇིག་རྟེན་པ་གནས་སྐབས་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་དག་ལ་ཀུན་དུ་བལྟ་ཞེ་ན། རྣམ་རྟོག་བཟོ་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །རྟོག་པའི་དྲ་བས་དཀྲིས་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་པ་ལ་ཀུན་དུ་བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཀུན་ནས་བསླང་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་བཟོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་བྱུང་བའི་རྟོག་པའི་དྲ་བ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་བལྟ་བ་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་གཞི་ལ་དམིགས་པ་མང་པོ་དག་གིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་ཤིང་གཡོགས་པ་ལའོ། །རྟོག་པའི་དྲ་བས་དཀྲིས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཡང་མ་ཟད་དེ་འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཞེ་ན། སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་ཟུག་རྔུ་ཡིས། །རྨ་བཏོད་ན་བར་གྱུར་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་འབྱུང་བའི་སྐྱེ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་འགྱུར་
― DTG098_Page_0264 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་རྒ་བ་དང༌། ནད་ཀྱིས་ན་བ་དང༌། རྣམ་པར་འཇིག་པའི་འཆི་བ་དེ་དག་ཉིད་ཡིད་མི་བདེ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཟུག་རྔུ་ཡིན་ཏེ། དེས་རྨ་བཏོད་པས་རྟག་ཏུ་ན་པར་གྱུར་ཅིང་མི་བདེ་བར་གྱུར་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་ཡང༌། ཞན་དང་བཀྲེན་དང་མཐའ་ངན་དང༌། །མགོན་མེད་དཔུང་གཉེན་མེད་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པའི་ཁྱིམ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བྱ་བ་ལ་མོང་བརྟུལ་བས་ཞན་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱིས་དབུལ་བས་བཀྲེན་པ་དང༌། མཇུག་མི་བཟང་བས་མཐའ་ངན་པ་དང༌། དད་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་མགོན་བྱེད་པའི་ཆོས་བཅུ་དང་བྲལ་བས་མགོན་མེད་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་ལ་མི་མཁས་པས་དཔུང་གཉེན་མེད་པ་ལའོ། །གཞན་ཡང༌། སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་འདོད་པས། །སྡུག་བསྔལ་ཆུ་བོ་ཆེར་ལྷུང་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་དག་སྤེལ་བའི་ཕྱིར། །རྨོངས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་ཞུགས་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་འབབ་ཆུས་ཁྱེར་བ་ན་དེ་ལས་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར་ཆུ་བོར་མཆོངས་པ་ན་དེས་དེ་ཤིན་ཏུ་སྔ་མ་པས་ཆེར་ཁྱེར་བར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་འདི་ཡང་སྔོན་ཉེ་བར་བླངས་པའི་ལས་དག་གིས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆུ་བོར་བྱིང་བ་ན། སྡུག་བསྔལ་བ་དེ་ཉེ་བར་འདོད་པས་སྒྲིབ་པ་ཤས་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོས་བསྒྲིབས་པར་བྱས་ནས། ལས་གང་དག་གིས་ཡུན་རིང་པོར་འཁོར་བའི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོར་འཁོར་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཉེ་བར་ལེན་པ་དེ་དག་ཉེ་བར་ལེན་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆུ་བོར་ལྷུང་བ་དང༌། འདོད་པ་དང༌། སྲིད་པ་དང་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པས་འདི་བདེན་ནོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ལྟ་བ་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་དག་སྤེལ་བའི་ཕྱིར་མ་རིག་པས་རྨོངས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་འཁོར་བའི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ལ་ཀུན་དུ་བལྟའོ། །དེ་ལྟར་དེ་དག་གིས་ནི་འཁོར་བའི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཉིད་བསྟན་ཏེ། ཐར་པའི་ཐབས་རབ་ཏུ་ཉམས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་བདུད་རྩི་ཞི་བ་དང༌། །སྤོས་པ་ཉེར་ཞི་སྟོན་ཀ་ཡི། །དྲི་མེད་མཁའ་ལ་བློ་སྤྱོད་པའི། །སྣང་མེད་མིག་མེད་ཅེས་སྨྲས་ཏེ། །དོན་
― DTG098_Page_0265 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམ་པའི་དེ་ཉིད་བདུད་རྩི་ལྟར་ངོམས་པར་བྱེད་པ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྲོས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་སྟོན་ཀའི་དུས་ཀྱི་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་དྲི་མ་མེད་པ་ལྟ་བུ་ལ་གང་གི་བློའི་སྤྱོད་པའི་སྣང་བ་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མིག་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་དང་ཉོན་མོངས་པ་མང་པོས་གཙེས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལ་ཀུན་དུ་བལྟས་ནས་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་འཇིག་རྟེན་ལ་ཀུན་དུ་བལྟས་ནས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆུ་བོ་འབེབས་པ་ལ་སོགས་པར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡོན་ཏན་ཇི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཅེ་ན། སྙིང་རྗེས་ཤིན་ཏུ་ཡིད་གདུངས་པ། །དེ་ལ་ཕན་ཕྱིར་བརྟུལ་ཞུགས་ཅན། །རྡོ་རྗེ་རིན་ཆེན་སྲ་བའི་སེམས། །སེམས་ཅན་གཙོ་བོ་ལེགས་བསླབས་པ། །སྦྱིན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་པ་དང༌། །བརྩོན་འགྲུས་བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་བརྩོན། །དུས་བཞིན་དང་ནི་མཐུ་བཞིན་དུ། །ཤེས་རབ་དྲན་པ་སྔོན་འགྲོ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྙིང་རྗེས་ཤིན་ཏུ་ཡིད་གདུངས་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་རྗེའི་ཤུགས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་སེམས་གདུངས་པའོ། །དེ་ལ་ཕན་ཕྱིར་བརྟུལ་ཞུགས་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་དེ་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་བརྟུལ་ཞུགས་དྲག་པོ་བླངས་པའོ། །རྡོ་རྗེ་རིན་ཆེན་སྲ་བའི་སེམས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡོ་རྗེའི་རི་བོས་ཀྱང་མི་ཕྲེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པའོ། །སེམས་ཅན་གཙོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཙམ་ཁོ་ནས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལེགས་བསླབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་དག་ལ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་བསླབས་པའོ། །སྦྱིན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་པ་དང༌། །བརྩོན་འགྲུས་བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་བརྩོན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང༌། སྙིང་རྗེས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་མཐའ་དག་བསྡུས་ཏེ། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་ནཱ་ག་རྫུ་ནས་ཇི་སྐད་དུ། སྦྱིན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་དང་བརྩོན། །བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་སྙིང་རྗེ་ཡི། །བདག་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
― DTG098_Page_0266 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔས་བསྔགས། །སྦྱིན་པ་རང་གི་བདོག་པ་གཏོང༌། །ཚུལ་ཁྲིམས་གཞན་ལ་ཕན་པ་བྱེད། །བཟོད་པ་ཁྲོ་བའི་གཉེན་པོར་གསུངས། །བརྩོན་འགྲུས་དགེ་ལ་བརྩོན་པ་སྟེ། །བསམ་གཏན་ཉོན་མོངས་མེད་རྩེ་གཅིག །ཤེས་རབ་བདེན་དོན་ངེས་འབྱེད་ཡིན། །སྦྱིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཁྲིམས་ཀྱིས་བདེ། །བཟོད་བས་མདངས་དང་བརྩོན་པས་འོད། །བསམ་གཏན་ཞི་དང་བློ་གྲོས་གྲོལ། །སྙིང་རྗེས་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །ཅིག་ཅར་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གྱུར་པའི། །དགེ་བ་བདུན་པོ་འདི་དག་གིས། །ཤེས་བྱ་དཔག་མེད་ཡུལ་གྱུར་པའི། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་ཉིད་ཐོབ་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དུས་བཞིན་དང་ནི་མཐུ་བཞིན་དུ། །ཤེས་རབ་དྲན་པ་སྔོན་འགྲོ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདུལ་བའི་དུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དང༌། རང་གི་ནུས་པའི་མཐུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་པའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གཉིས་དང་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དྲུག་བསྒོམ་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གོམས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། །ལག་བཟངས་ཀྱིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། གལ་ཏེ་སྦྱིན་པ་དང༌། གཏོང་བ་དང༌། རྣམ་པར་སྤོང་བ་ལ་སློབ་པར་མི་ནུས་པར་གྱུར་ན་འདི་ལྟར་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་སློབ་པར་བྱེད་དེ། དུས་དུས་སུ་ཅུང་ཟད་ཅུང་ཟད་འདོད་པ་དང་སེར་སྣ་དང་སྦྱིན་པས་འཇིགས་པ་ཉིད་གདུལ་བ་དང༌། སྤང་བ་དང༌། རྣམ་པར་སྤང་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་དང༌། གཏོང་བ་དང༌། རྣམ་པར་སྤོང་བ་ལ་བསླབ་པ་དང༌། སྤྱད་པ་དང༌། མངོན་པར་སྤེལ་བར་བརྩལ་བ་དང༌། འབད་པ་དང༌། བརྩོན་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་སློབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་པོ་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་སྦྱར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཡང་དག་པར་བླང་བར་འདོད་པ་དང༌། ལྷག་པར་སྤྱོད་པར་འདོད་པས་ཡང་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྒྲལ་བ་དང༌། དགྲོལ་བའི་ཕྱིར་ལྷག་པར་སྤྱད་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པར་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ། སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར། །སྦྱིན་ལ་སོགས་པའི་རི་བོ་ལས། །བྱུང་བའི་ཆུ་ཀླུང་བསོད་ནམས་དང༌། །དྲི་མེད་དགེ་བའི་ཆུ་ལྡན་འབེབས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཕན་གདགས་པའི་
― DTG098_Page_0267 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་དྲུག་པོ་རི་བོ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་ཆུ་ཀླུང་ལྟ་བུར་འདོད་པ་མེད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཉིད་དྲི་མ་མེད་པ་ཡིན་ལ། སྡིག་པ་སྤོང་བས་དགེ་བའི་ཆུ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་འབེབས་པར་བྱེད་དོ་དེའི་འོག་ཏུ་སྦྱིན་འདོད་པའི་བསམ་པ་ཆེས་ཤས་ཆེན་པོ་མངོན་བར་འཕེལ་བར་གྱུར་པ་ན། སློང་བ་ཀུན་ལ་དུས་ཀུན་ཏུ། །ཕྱི་ནང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །དབུལ་དང་སློང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་སེལ་བར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་སློང་བ་ཀུན་ལ་སྙོམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་དུས་ཀུན་དུ་གུས་པར་རང་གི་ལག་ནས་གཞན་ལ་མི་གནོད་ཅིང་འགྱོད་པ་མེད་པར་ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་གོས་དང་ཟས་དང༌། རིན་པོ་ཆེ་དང༌། བུ་དང༌། བུ་མོ་དང༌། མགོ་དང༌། ལག་པ་དང༌། རྐང་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཀྲེན་ཞིང་དབུལ་བ་དང༌། རེ་ཞིང་སློང་བ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་མི་དགའ་བ་ཀུན་མ་ལུས་པར་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་སེལ་བར་བྱེད་དེ། འདིས་ནི་གཏོང་བ་དང་གཏོང་བ་ཆེན་པོ་དང་ཤིན་ཏུ་གཏོང་བ་གོམས་པར་བྱེད་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་པས། སློང་བ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་དག །སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་དགས་རྫོགས་ཤིང༌། །དུས་ཀུན་མི་ཟད་འབྲས་བུ་ཡི། །འབྱོར་ཞིང་དཔག་བསམ་ཤིང་ལྟར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་སློང་མོ་པ་དག་གི་བསམ་པ་དག་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་དགའ་བས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅིང༌། བདག་ཉིད་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ཟད་མི་ཤེས་པ་དག་གིས་འབྱོར་ཞིང་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ལྟར་འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སློང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློང་མོ་པ་འབྱོར་པ་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱིའོ། །བསམ་པ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི། བསམ་པ་དང༌། རེ་བ་དང༌། ཡིད་ལ་བསམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དག་གི་རྣམ་གྲངས་སོ། །སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་དགས་རྫོགས་ཤིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ལ་དགའ་བ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅིང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དུས་ཀུན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་
― DTG098_Page_0268 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་དག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་མི་ཟད་པ་དག་གི་འབྲས་བུ་ཅན་དུ་གྱུར་པས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་འབྱོར་ཞིང་བསྔགས་པར་འོས་ལ། དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ལྟར་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་གཏོང་ཕོད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་སྐྱོན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པས། དེ་ནི་གཞན་ཕན་བདེ་སྐྱེད་པའི། །བདེ་འགྲོ་ཁོ་ནར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཡང་ན་འདོད་པས་གཞན་དག་ཏུ། །གཞན་ཕན་བདེ་བ་བསྐྱེད་པར་སྐྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པས་བདེ་འགྲོ་འབའ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེའི་ངན་སོང་རྣམས་སུ་མི་ལྟུང་ངོ༌། །ཡང་ན་བསམས་བཞིན་དུ་ངན་འགྲོ་གཞན་དག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ལེན་ཅིང་གཞན་དག་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བསྐྱེད་པའི་གནས་སུ་སྐྱེའི་བདག་ཉིད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེས་པ་ན་ཡང༌། འགྲོ་བ་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ། །འཁོར་གཅུགས་བརྟག་བཟོད་མཐའ་ཡས་དང༌། །རྒྱ་མཚོ་བཞིན་དུ་སྒོ་ཀུན་ནས། །བསོད་ནམས་ཆུ་བོས་ཡོངས་རྒྱས་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་འགྲོ་བའི་གནས་དེ་དག་ཏུ་ཡང་འཁོར་ཡིད་གཅུགས་པ་དང༌། བརྟག་བཟོད་པ་དང༌། མཐའ་ཡས་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞིང༌། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་སྒོ་ཀུན་ནས་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ། སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་དགེ་བའི་རྒྱུན་གྱི་སྒོ་ཀུན་ནས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དབང་པོ་རྣམས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་མཉེན་རྣམ་པར་མི་གཡེང་དང༌། །ཤེས་བྱ་རྟོགས་དང་མཁས་པའི་བློ། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་དང་ལྡན་གྱུར་ཅིང༌། །ཇི་སྲིད་འདོད་པའི་སྐལ་བར་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་དང༌། ཀུན་དུ་མི་འཕྲོ་བ་ཡོད་པ་དེ་ནི་སེམས་མཉེན་པ་དང་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བ་སྟེ། ཞི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ནུས་པའི་བློ་ཚེ་རབས་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་ནས་གོམས་པར།
― DTG098_Page_0269 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཤེས་བྱ་རྟོགས་པ་དང་མཁས་པའི་བློ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་སྟེ། ཞི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ཅིང་བསམ་གཏན་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྟོབས་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ཇི་སྲིད་འདོད་པའི་བསྐལ་པར་གནས་ཏེ། འདིས་ནི་དེའི་ཚེའི་ཚད་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཚེ་ལ་དབང་བ་བསྟན་ཏོ། །གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡིས། །ཏིང་འཛིན་ངེས་རྟོག་བློ་དང་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ངེས་པར་རྟོག་པ་ལ་འཇུག་པས་སེམས་ལ་དབང་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་ནི་མཐའ་ཡས་དག །རྒྱན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བརྒྱན་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་བཀོད་པ་དུ་མའི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་དག་ཀུན་དུ་སྟོན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོ་བྱད་ལ་དབང་བ་ཡིན་ནོ། །བཟོ་དང་ལས་སྔོན་འདུ་བྱེད་དང༌། །ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་རབ་ཏུ་སྟོན། །ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བཟོ་དང་སྒྱུ་རྩལ་དང་ལས་དག་ཅི་འདོད་པར་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལས་ལ་དབང་པ་ཡིན་ནོ། །འགྲོ་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་འདོད་པས། །ཇི་ལྟར་འདོད་པ་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་ནི་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པ་བྱེད་པར་འདོད་པ་སྟེ། འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་སྐུས་ནི་གང་བ་ཡི། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་རྣམས་སྟོན་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གང་བ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་མོས་པ་ལ་དབང་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་དུས་དང་ནི། །ཞིང་དུ་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་སྟོན། །ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་དུས་དང་ཞིང་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྨོན་ལམ་ལ་དབང་བ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་མིག་གིས་ཤེས་བྱ་ཡི། །དེ་ཉིད་ཐམས་ཅད་སྟོན་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་
― DTG098_Page_0270 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་བར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རྣམས་གཞག་པ་ཉིད་རྟོགས་ཤིང༌། །མིང་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་མཐའ་དང་དབུས་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་སྣང་བ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ལ་དབང་བ་བསྟན་ཏོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ་བམ་པོ་བཅུ་གཉིས་པ། དེ་ནས་གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྲུལ་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཅིག་ཅར་དུ་སྟོན་པ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་བ་ཞེས་བརྗོད་དེ། རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ཡིས། །མཐའ་ཡས་ཞིང་དག་གཡོ་བར་བྱེད། །གཡོ་བ་དག་ནི་རབ་ཏུ་འགུལ་བ་སྟེ། གླིང་ལ་སོགས་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་པག་ཏུ་མེད་པའི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་གཡོ་བའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་སྟེ། །རྣམ་པར་བརྩེ་བ་དང་རྣམ་པར་རོལ་པ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ལེགས་པར་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་ཀྱི་དོན་ཡིན་ནོ། །དུས་གཅིག་གམ་ནི་རིམ་ཡང་རུང༌། །ལུས་ལ་འབར་དང་འབེབས་པར་བྱེད། །དུས་མཉམ་དུ་སྟོད་ནས་འབར་བ་དང༌། སྨད་ནས་འབེབས་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྨད་ནས་འབར་བར་བྱེད་པ་དང༌། སྟོད་ནས་འབེབས་པར་བྱེད་པའམ། དུས་ཐ་དད་དུ་མེའི་ཕུང་པོ་ལྟར་འབར་བ་དང༌། སྤྲིན་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ལྟར་ཆར་འབེབས་པ་ཡང་ཐ་དད་དུ་བྱེད་པའོ། །ཕྱོགས་ནི་མཐའ་ཡས་ཀུན་དུ་ཡང༌། །རང་གི་འོད་ཀྱིས་སྤྲོ་བར་བྱེད། །ཤར་ལ་སོགས་པ་ཕྱོགས་ཀུན་དུ་ཡང་རང་གི་ལུས་ལས་བྱུང་བའི་འོད་ཟེར་ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་བས་ལྷག་པར་ཀུན་དུ་ཁྱབ་པར་བྱེད་དེ། བཞེད་པ་ཙམ་གྱིས་ལྷ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་འགྱོད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟ་བུར་ཞེ་ན། ལྷ་དང་མི་གང་དག་འདོད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཆགས་ཤིང་ཞེ་ན་ཡབ་བརྒྱལ་བ་རྣམས་འགྱོད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་དང་བཅས་པའི་མེ་འབར་བའི་ཕྲེང་བ་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང༌། གསོད་འདོད་པ་ཁྲོས་པའི་བཞིན་གྱིས་སྒྲ་ཆེན་པོ་འཇིགས་པ་དང་བཅས་པས་རལ་གྲི་དང༌། འཁོར་ལོ་དང༌། སོག་ལེ་ལ་སོགས་པ་ཐོགས་ཤིང་
― DTG098_Page_0271 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙིང་རྗེ་མེད་པའི་གཤིན་རྗེའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱིས་བསྲུངས་པ་དང༌། ཁྭ་ལྕགས་ཀྱི་མཆུ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་དང༌། འཇིགས་པའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པའི་འཇིགས་སུ་རུང་བའི་ཁྱིའི་ཚོགས་དང༌། དཔག་ཚད་དུ་མ་ཙམ་གྱི་ཤིན་ཏུ་འབར་ཞིང་བསྐོལ་བའི་ཟད་པ་ཆེན་པོ་དག་ཏུ་བཙོས་པར་གྱུར་པ་ན་དུད་མོ་དང་བཅས་པའི་སྐྱེ་བོ་མང་པོས་བསྐྱེད་པའི་ཀུ་ཅོ་ཆེན་པོ་དང༌། རལ་གྲིའི་ནགས་ཚལ་དང༌། མེ་མར་མུར་གྱི་འབས་དང༌། ཤལ་མ་རིའི་སྡོང་པོ་དང༌། རོ་མྱགས་དང༌། ཆུ་བོ་རབ་མེད་དུ་བཅུག་པ་དྲག་ཅིང་རྩུབ་པའི་དམྱལ་བ་དང༌། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཚད་མེད་རྨད་བྱུང་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་འོད་འབར་བ། །འཇིག་རྟེན་རྩ་ལག་སངས་རྒྱས་རྣམས། །འཁོར་དང་བཅས་པའང་སྟོན་པར་བྱེད། །སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་འོད་ཀྱི་གཟི་བརྗིད་ཅན་རྣམས་དང༌། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་འགྲོ་བའི་རྩ་ལག་ཏུ་གྱུར་པ་རྣམས་དང་དགེ་སློང་དང༌། དགེ་སློང་མ་དང༌། དགེ་བསྙེན་དང༌། དགེ་བསྙེན་མའི་འཁོར་རྣམས་ཀྱང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གསེར་དང་ནོར་བུ་བཻ་ཌཱུ་ཪྻ། །མུ་ཏིག་རྡོ་རྗེ་མཐོན་ཀ་ཆེར། །རི་བོའི་དབང་པོ་ཆེ་རྣམས་དང༌། །མེ་ཉིད་བགྲང་བར་བཞེད་པས་བྱེད། །གསེར་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རི་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་བཞེད་པ་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་བྱེད་དོ། །བཞེད་པ་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་སྲེག་པར་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མེ་ཡང་ཁ་བ་ལྟར་བསིལ་བར་བྱེད་དོ། །ཆེན་པོར་གྱུར་པའི་ལུས་ཀྱིས་སུ། །རྡོ་རྗེ་སོགས་ལ་མི་ཆགས་པར། །ངོ་མཚར་བྱེད་ཅིང་སྐད་ཅིག་གིས། །ཕྱོགས་ཀུན་དུ་ནི་འགྲོ་ཞིང་འོང༌། །ལུས་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་རི་འབིགས་བྱེད་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་མི་ཐོགས་པར་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་ངོ་མཚར་དང་བཅས་པར་ཕྱོགས་བཅུ་དག་ཏུ་འགྲོ་ཞིང་འོང་བ་ཡང་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །རང་གི་ལུས་སམ་རྡུལ་ཕྲན་ལ། །དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས། །ཡང་དག་འཛུད་ཀྱང་སེམས་ཅན་ལ། །གནོད་པ་མེད་པའང་སྟོན་པར་བྱེད། །
― DTG098_Page_0272 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་ནང་ཉིད་དུ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་འཛུད་པར་བྱེད་པའམ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ནང་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དག་འཛུད་པར་བྱེད་ལ། གང་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དག་ལ་བརྟེན་པའི་ལྷ་དང༌། མི་དང༌། དུད་འགྲོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་རྣམས་ལ་ཉམ་ང་བ་དང༌། གནོད་པ་མེད་པར་ཡང་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་རྣམས་ཕྲ་རབ་ཏུ། །ཕྲ་རབ་དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་དུ། །བསྡུས་པའམ་ནི་རྒྱས་པར་ཡང༌། །བཞེད་པ་ཙམ་བྱེད་འོག་སྟེང་ཀྱང༌། །བཞེད་པ་ཙམ་གྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སྡུད་པར་ཡང་བྱེད་དེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་མཉམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཉིད་རྒྱ་ཆེན་པོར་མོས་ན་ཡང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཚད་དུ་ཡང་བྱེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དག་ཉིད་སྟེང་གི་ཆ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་ནས་འོག་གི་ཆར་བྱེད་དོ། །འོག་གི་ཆ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་ནས་སྟེང་གི་ཆ་ཉིད་དུ་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚད་འོད་དང་ཁ་དོག་དང༌། །དབྱངས་དང་སྤྱོད་ལམ་ཕུན་ཚོགས་ཀྱིས། །གདུལ་བྱ་འདུལ་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར། །ཚངས་པ་ལ་སོགས་འཁོར་དུ་འགྲོ། །ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཚད་དང༌། འོད་དང༌། ཁ་དོག་དང༌། དབྱངས་དང༌། སྤྱོད་ལམ་རྣམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཚངས་པའི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་དུ་མངོན་བར་འགྲོ་བར་བྱེད་དོ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐལ་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་གདུལ་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྣང་བར་འགྱུར་ཞིང་མི་སྣང་འགྱུར། །དེ་དག་འགས་ཀྱང་མི་ཤེས་དང༌། །གཞན་གྱི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་ཡང༌། །བྱེད་དེ་སྙིང་རྗེས་བསྐུལ་བའི་ཕྱིར། །སྣང་བར་འགྱུར་བ་ནི་རང་གི་ལུས་གསལ་པོར་སྟོན་པའོ། །མི་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ནི་བསྒྲིབས་པའམ། མི་མཐོང་བར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་དག་གཉི་ག་ཡང་བྱེད་ལ། ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་འགས་ཀྱང་གང་ནས་འོངས་པ་དང་གང་དུ་སོང་བར་གྱུར་པ་མི་ཤེས་པའོ། །གཞན་དག་གི་རྫུ་འཕྲུལ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་ཡང་བྱེད། སྙིང་རྗེས་བསྐུལ་ནས་ང་རྒྱལ་བཅག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི། འགྲན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འགྲོ་བའི་གནས་ནི་བརྗོད་རྣམས་སུ། །འགྲོ་བ་དབང་བྱས་
― DTG098_Page_0273 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགོད་འདོད་པས། །སྤོབས་སོགས་ཀྱིས་ནི་དམན་པ་ལ། །སྤོབས་པའི་བདེ་བ་རབ་ཏུ་སྟེར། །འགྲོ་བའི་གནས་ནི་གླིང་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཚིག་གི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་ནི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འགྲོ་བའི་གནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བོ་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟ་བུར་ཡོད་པ་རྣམས་དབང་དུ་བྱས་ནས་འགོད་པར་བྱེད་དོ། །གང་དག་དེ་ན་སྤོབས་པ་དང་འཛིན་པ་དང་བློས་ཕོངས་པ་དེ་རྣམས་ལ་སྤོབས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དམྱལ་སོགས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གདུངས་པ། །འོད་ཟེར་བཏང་བ་ལ་སོགས་ཀྱིས། །ཞི་བར་བྱེད་ཅིང་ལྷ་དབང་སོགས། །སྐལ་བ་མཉམ་པར་འགྲོ་བར་བྱེད། །ཚ་བའི་དམྱལ་བ་བསྟིར་མེད་པ་དང༌། ཡང་སོས་དང༌། ཐིག་ནག་དང༌། ཚ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་ཚ་བ་དང༌། བསྡུས་འཇོམས་དང༌། ངུ་འབོད་དང༌། ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བརྒྱད་དང༌། གྲང་བའི་དམྱལ་བ། གས་པ་དང༌། ཨུཏྤལ་ལྟར་གས་པ་དང༌། ཀུ་མུ་ཏ་ལྟར་གས་པ་དང༌། པདྨ་ལྟར་གས་པ་དང༌། པདྨ་ཆེན་པོ་ལྟར་གས་པ་ལ་སོགས་པ་ཚ་བ་དང༌། གྲང་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཉེན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་པར་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། བསིལ་བ་དང་དྲོ་བའི་འོད་ཟེར་འབྱིན་པར་བྱེད་དེ། འོད་ཟེར་དེ་དག་གིས་རེག་པ་ཙམ་གྱིས་དམྱལ་བ་དེ་དག་དེ་དག་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་དང༌། འཐབ་བྲལ་དང༌། དགའ་ལྡན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། སྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །གདུལ་བྱ་ཇི་བཞིན་སྤྲུལ་པ་ཡི། །སྤྲུལ་པ་ཡིས་ནི་ཕྱོགས་བཀང་ནས། །བསྟན་པ་རིན་ཆེན་ཆར་བབ་པས། །འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་བདེ་བ་སྐྱེད། །གདུལ་བྱ་གང་དང་གང་ལ་སྤྲུལ་པ་གང་གིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བའི་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་དང༌། ཚངས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་དང༌། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་དང༌། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲུལ་པ་དེ་དག་གིས་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པར་བྱས་ནས་སྤྲུལ་པ་དེ་དག་ལས་བྱུང་བའི་བསྟན་པ་རིན་
― DTG098_Page_0274 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ཆེའི་ཆར་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་དགའ་བ་བསྐྱེད་དོ། །དུས་གསུམ་ཚད་མེད་ལུས་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་ཕུན་ཚོགས་དང༌། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་རྣམས་དཔག་མེད་རྣམས། །འཇིག་པ་དང་ནི་འཆགས་པ་ཡང༌། །འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་རྣམས་སུ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ལུས་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་བྱེད། ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་ཞིང་རྣམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཚད་མེད་པ་རྣམས་དུས་སུ་མ་ཕྱིན་པར་འཇིག་པ་དང་འཆགས་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་བྱེད་དེ། འཇིག་པ་རྣམས་ནི་འཆགས་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་བྱེད་དོ། །རང་ལུས་བདེ་བར་གཤེགས་ཞིང་དུ། །དེ་ཡང་རང་ལུས་བདག་ཉིད་དུ། །རང་གི་ཞིང་ནི་བདེ་གཤེགས་སྐུར། །བཞེད་པ་ཙམ་གྱིས་བྱིན་གྱིས་རློབ། །རང་གི་ལུས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ཡང་རང་གི་ལུས་སུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་བྱེད་དོ། །བ་སྤུའི་ཁུང་དང་འོད་ཟེར་ལས། །ནམ་མཁའ་ལས་ནི་རོལ་མོའི་སྒྲ། །སྤྲུལ་པ་ཡིས་ནི་རབ་བཏང་ནས། །ཐོས་ན་དགའ་བར་འགྱུར་བས་ནི། །མཐར་ཐུག་པར་ནི་ཁྱབ་པར་འགེངས། །ཀ་ལ་པིངྐའི་སྒྲ་དབྱངས་ནི། །ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་སྒྲོགས་པ་ཡིས། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་ནི་གསུང་གིས་འགེངས། །རང་གི་ལུས་ཀྱི་བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་དང་འོད་ཟེར་ལས་བྱུང་བའི་རྔ་དག་ལས་བརྡུངས་པའམ། མ་བརྡུངས་པར་ནམ་མཁའ་ལས་བྱུང་པའམ། སྤྲུལ་པ་སྔར་བསྟན་པ་དག་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བ་ནི་ཐོས་ན་ཡིད་དགའ་བ་དང་ཁྱབ་པར་བྱེད་ཅིང་འགེངས་པ་དང༌། མཐར་ཐུག་པར་བྱེད་པས་ན། མཐར་ཐུག་པ་དང་གསལ་བས་ན་དྲང་བ་དང༌། ཀ་ལ་པིངྐའི་དབྱངས་སྙན་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དོན་གཟུང་བར་མི་ནུས་པ་དང༌། དབྱངས་ཆེན་པོས་གསུང་བ་དང༌། ཁྱད་པར་གསུང་བའི་གསུང་དག་གིས་སོ། །ཅི་ཞིག་བྱེད་ཅེ་ན། འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ། མོས་པའི་དབང་དང་དབང་པོ་བཞིན། །ཞི་བ་རོ་གཅིག་ཞི་བ་དང༌། །གདུལ་བྱ་རྣམས་ནི་གདུལ་བའི་ཕྱིར། །
― DTG098_Page_0275 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་འདི་རྣམས་ནི་གསུང་བར་མཛད། །མོས་པའི་སྟོབས་དང་དང་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོའི་ནུས་པ་དང་ཞི་བ་ཉིད་རོ་གཅིག་པ་འདི་ལ་ཡོད་པས་ཞི་བར་རོ་གཅིག་པའོ། །འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བ་དང༌། སྐལ་བ་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེ་བོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམ་པ་དུ་མར་སྟོན་པར་མཛད་པའོ། །འདི་དག་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་བ་སྟེ། རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བཅུ་བདུན་གྱིས་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དབང་བཅུའི་བྱེ་བྲག་ཤེས་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས། མདོ་སྡེ་དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་ལས་བྱེ་བྲག་རྒྱས་པ་ངེས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་གཞན་ཡང་མངོན་པར་ཤེས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དམན་དང་བག་ལ་ཉལ་བཅས་དག །བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་སོགས་དང་བཅས། །དམན་དང་འབྲིང་དང་མཆོག་རྣམས་དང༌། །ཡང་དག་གྱ་ནོམ་སོགས་དེ་རྣམས། །གང་ལ་ཇི་ལྟར་ཇི་སྲིད་དུ། །ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་འབྱུང་བ། །དེ་རྣམས་དེ་ལ་དེ་བཞིན་དང༌། །དེ་སྙེད་མང་རྣམས་རིག་པར་བྱེད། །དམན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཉམས་པར་བྱས་པའོ། །བག་ལ་ཉལ་བཅས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་བག་ལ་ཉལ་དང་བཅས་པའོ། །དག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་སྤངས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དང་བྲལ་བ་ནི་བདེ་བ་དང་བཅས་པའམ། དུས་དེ་སྲིད་པའི་ཚོར་བ་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་པའོ། །གཉི་གའི་ངོ་བོ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་མ་ཡིན་པ་དང་བཅས་པའོ། །དམན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྨད་པ་དང་གཞན་དག་ཀྱང་ངོ༌། །འབྲིང་ནི་དེ་བས་མཐོ་བར་གྱུར་པའོ། །མཆོག་ནི་དམ་པ་དང་མཆོག་དང་གྱ་ནོམ་པའོ། །ཐེག་པ་གསུམ་ལ་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་གྱ་ནོམ་པའོ། །སྲིད་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གྱ་ནོམ་པའོ། །སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ཡུལ་གང་ལ་ཇི་ལྟར་དུས་ཇི་སྲིད་དུ་ཞུགས་པའི་སེམས་ཆུང་ངུ་དང་ཡངས་པ་དང་ཆེན་པོར་གཏོགས་པ་དང༌། ཚད་མེད་པའི་དབྱེ་བས་སེམས་ཇི་ལྟ་བར་སྐྱེ་བར་གྱུར་པ་དེ་ཐམས་ཅད་
― DTG098_Page_0276 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་བྱེ་བྲག་དང་ཞུགས་པར་གྱུར་པའི་བྱེ་བྲག་མང་པོ་དག་སྐད་ཅིག་ལ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །འདིས་ནི་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་བསྟན་ཏོ། །ལྷའི་མིག་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཆི་འཕོ་བ་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཡུལ་ཅན་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་ཤའི་མིག་དག་པ་ནི་ཕྲ་མོ་དང་བསྒྲིབས་པ་དང༌། རིང་བ་དག་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་ཅིང་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་རིག་པ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ལྷ་དང་སྤྲུལ་པ་ཕྲ་མོ་དང༌། །དེ་ལས་བཟློག་པར་གྱུར་པ་དག །ཀུན་དུ་གཟུགས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །ལྷ་ཡི་མིག་གིས་དེ་དག་མཐོང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷའི་མིག་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཤེས་སོ། །གང་ཡང་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལྷའི་མིག་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། ལྷའི་གནས་ཀྱི་གཟུགས་རྣམས་ཀྱང་མཐོང་ངོ༌།། སྤྲུལ་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཕྲ་མོ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ལྷ་ལ་སོགས་པ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། མི་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། དམྱལ་བ་དང༌། ཡི་དགས་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་གནས་སོ། །མ་སྤྲུལ་པ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་ཡང་དག་པར་བྱུང་བའོ། །རགས་པ་ནི་ལྷུན་པོ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དང་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་གཟུགས་དེ་དག་རྣམས་ལྷའི་མིག་གིས་མཐོང་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ནི་ལྷའི་མིག་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །ལྷ་དང་འཕགས་པ་བཀོད་དང་སྤྲུལ། །གསལ་པོའི་སྒྲ་དང་མིར་བཅས་པ། །རིང་ན་གནས་དང་བཟློག་པ་དག །ལྷ་ཡི་རྣ་བ་འདི་ཡིས་ཐོས། །ལྷ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་ལྷ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་བརྗོད་པ་ནི་འཕགས་པའིའོ། །འོག་མིན་གྱི་ཕོ་བྲང་ན་བཞུགས་པའི་རྒྱལ་བ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཀྱི་སྐུ་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་བཀོད་པའི་སྒྲ་ནི་བཀོད་པ་སྟེ། སྡོང་པོ་བཀོད་པ་ལས་བསྟན་ཏོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྒྲའོ། །གསལ་བ་ནི་ཡི་གེ་གསལ་བ་ལ་སོགས་པ་ངེས་པའི་
― DTG098_Page_0277 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚིག་གིས་གསལ་བའོ། །གླིང་བཞི་པར་བྱུང་བ་ནི་མི་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཐ་མལ་པའི་རྣ་བའི་དབང་པོའི་ལམ་ལས་འདས་པ་ནི་རིང་བའོ། །མི་གསལ་བ་དང་ཉེ་བ་ནི་བཟློག་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལྷའི་རྣ་བའི་ཁམས་ཀྱིས་འདིས་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །ལྷའི་རྣ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །སྔོན་གྱི་གནས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ། །སེམས་ཅན་རྣམས་དང་བདག་ཉིད་ཀྱི། །མིང་དང་རིགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་རྣམས། །དྲན་ཞིང་གཞན་དག་གི་ཡང་དྲན། །དེས་སྐྱེ་བ་གཅིག་ཀྱང་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནས་སྐྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མའི་བར་ཡང་རྗེས་སུ་དྲན་ཏེ། བདག་གི་མིང་ནི་འདི་ཞེས་བྱ། བདག་འདི་དག་ཏུ་ནི་སྐྱེས། བདག་གི་རིགས་ནི་འདི་ཞེས་བྱ། བདག་གི་ཚེའི་ཚད་ནི་འདི་སྙེད་དུ་གནས། ཁ་ཟས་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཟོས། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཉམས་སུ་མྱོང་མྱོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་གི་ཡང་དྲན་པར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐ་དད་འགྲོ་བའི་འདོད་པ་དང༌། །མི་འདོད་ལས་འབྲས་སྣ་ཚོགས་གནས། །འཆི་དང་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་རྣམས། །ལུས་ཅན་ཀུན་གྱི་རིག་པར་འགྱུར། །ལྷ་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། མི་དང༌། དམྱལ་བ་དང༌། བྱོལ་སོང་དང༌། ཡི་དགས་རྣམས་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་དང༌། ལེགས་པར་སྤྱད་པ་རྣམ་པ་དུ་མའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་སྤྱོད་པ་དང་འཆི་བ་སྟེ། གནད་སྤྱོད་པའི་སྲིད་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། འཕོ་བ་སྟེ་སྲིད་པ་བར་མ་ན་གནས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་སྟེ་ཉིང་གི་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སྲིད་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། ས་བླས་སྟེང་གི་ལུས་ཅན་མ་ལུས་པའི་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མཐོང་བ་འདི་ནི་སྒོ་དེ་ནས་ལྷའི་མིག་གི་མངོན་པར་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྲིད་པ་བར་མ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་བར་མདོ་ན་ཡང་གཟུགས་ཕྲ་བ་ཡོད་པར་འདོད་པས། སྔར་བསྟན་པའི་གཟུགས་མཐོང་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་བསྟན་པས་གྲུབ་ལ། གང་དག་སྲིད་པ་བར་མདོ་མི་འདོད་པ་དེ་རྣམས་ལ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མཐོང་བའི་ཤའི་མིག་དག་པ་བསྟན་ཏོ། །ད་ལྟར་ནི་ཡིད་ཀྱིས་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མཐོང་སྟེ།
― DTG098_Page_0278 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་གཉི་ག་ཡང་ཉེ་བར་བསྡུས་ནས་ལྷའི་མིག་གི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མདོ་ལས་བསྟན་ཏོ། །མིག་ལྔ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ལས་གཟུགས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ནི་ཤའི་མིག་གོ ། །འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བའི་ཡུལ་ཅན་ནི་ལྷའི་མིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་དབྱེ་བ་བྱས་སོ། །དེ་ནས་གཞན་ཡང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་ཁམས་ནི་དཔག་མེད་དུ། །འདི་ཡིས་གདུལ་བྱ་གདུལ་བའི་ཕྱིར། །དགའ་ལྡན་གནས་འཕོས་འཇུག་པ་དང༌། །ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་སྟོན། །སེམས་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། འདུན་པ་དང༌། སྤྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་གོམས་པར་བྱས་པ་མཐར་ཕྱིན་པར་གྱུར་པས་ས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་གནས་པས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དང་མཉམ་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་སངས་རྒྱས་མཐོང་བས་གདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་གདུལ་བའི་ཕྱིར་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་ཏེ། གང་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ན་གནས་པ་དང༌། འཕོ་བ་དང༌། བལྟམས་པ་དང༌། བཟོའི་གནས་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་དང༌། བཙུན་མོའི་འཁོར་ན་བཞུགས་པ་དང༌། མངོན་པར་འབྱུང་བ་དང༌། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང༌། བདུད་འདུལ་བ་དང༌། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །ཡང་གང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་མཆོད་པར་འདོད་པ་དེ་དག་ལ་ནི། རང་གི་འདོད་པས་དཔག་མེད་པའི། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་རྡུལ་མཉམ་པ། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ཡང་དེ་སྙེད་དུ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་དེ་སྙེད་ཀྱི། །གདུལ་བྱ་ཐབས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པ་ནི། །རང་གི་ཞིང་ནས་མ་གཡོས་པར། །རང་གི་འདོད་པར་ལུས་སྤྲུལ་པ། །རེ་རེ་ལས་ཀྱང་དེ་སྙེད་ལག །དེ་སྙེད་པ་ཡི་མགོ་ལས་ལྕེ། །སོ་སོ་ཀུན་ནས་དེ་སྙེད་སྤྲོ། །རང་གི་ཞིང་ནས་མ་གཡོས་བཞིན་དུ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་ན།
― DTG098_Page_0279 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་དེ་སྙེད་ཡོད་པ་རྣམས་གདུལ་བྱ་ཐབས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་ལུས། རང་གི་འདོད་པར་སྤྲུལ་པ་རེ་རེ་ལས་ཀྱང་གྲངས་དེ་སྙེད་ཀྱི་ལག་པ་དང་དེ་སྙེད་ཀྱི་མགོ་དང་མགོ་སོ་སོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་དེ་སྙེད་ཀྱི་ལྕེས་སྤྲུལ་ཏོ། །ལག་པ་དེ་དག་གིས་གཟུང་བའི། །མེ་ཏོག་དྲིས་བཀང་སྣ་ཚོགས་པ། །གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད། །ལྷུན་པོའི་ཚད་ཙམ་དྲི་སྤྲོ་ཞིང༌། །རྒྱས་པ་མཆོག་བཟང་དྲི་དག་དང༌། །དྲི་གང་དག་ཕྱོགས་ཀུན་དུ་ཁྱབ་པ་དེ་དག་ནི་དྲི་སྤྲོ་བའོ། །མང་བ་དང་མཆོག་དང་བཟང་བ་དྲི་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་རྒྱས་པ་མཆོག་བཟང་དྲི་སྟེ། ཚད་ནི་རི་རབ་ཀྱི་ཚད་ཙམ་མོ། །གྲངས་ནི་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དེ། དྲིས་བཀང་བ་དང༌། མེ་ཏོག་གིས་བཀང་བ་དག་གོ །རྫོགས་སངས་རྣམ་པར་སངས་རྒྱས་དག །འགྲོ་ལ་ཕན་པ་བྱེད་པའི་མཆོག །ཤིན་ཏུ་གུས་པས་མཆོད་པར་བྱེད། །ལན་ཅིག་མིན་པར་བསྟོད་པས་བསྟོད། །ཡང་དག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པས་རྫོགས་སངས་དག་དང༌། མི་ཤེས་པའི་གཉིད་སངས་པས་ན། སངས་རྒྱས་དག་ལ་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པ་བྱེད་པའི་ཐབས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་བྱ་བར་འདོད་པས་དེའི་ཕྱིར་མཆོད་པ་བྱེད་དེ། གུས་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས། དེས་སྤྲུལ་པའི་ལུས་ཀྱིས་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པ་དང། དེ་དག་གི་ལྕེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བླ་ན་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པས་སྟོད་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང༌། རིན་ཆེན་གདུགས་དང་བླ་རེ་སོགས། །མུ་ཏིག་དྲ་བས་ཡོངས་བརྒྱན་པ། །ཚད་མེད་རིན་ཆེན་མྱུ་གུ་ལས། །མཆེ་བ་ལྟ་བུའི་འོད་ཟེར་འཕྲོ། །མཐོན་ཀ་ལ་སོགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རང་བཞིན་གདུགས་དང༌། བླ་རེ་དང༌། རྒྱལ་མཚན་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་མུ་ཏིག་གི་དྲ་བས་བརྒྱན་པ། ཐ་མལ་པའི་ཚད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ། འོད་དང་བཅས་པ་འཕྲོ་བ་ལྟ་བུར་གནས་པའི་རིན་པོ་ཆེ་རྣམས་ལས། འོད་ཟེར་ཉིད་མྱུ་གུ་ལྟར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་མཆེ་བ་ལྟར་གྱུར་པའོ། །གཞལ་ཡས་ཁང་གི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ། སྟེང་གཡོགས་ཀ་བ་འབར་བས་དགའ། །མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་འཕྱང་བ་དང༌། །རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་དུ་མ་ལས། །སྣ་ཚོགས་ལས་ཀྱིས་བཟོ་སྦྱར་བ། །སྟེང་གཡོགས་དང་ཀ་བ་འབར་བ་གང་ལ་ཉམས་
― DTG098_Page_0280 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགའ་བ་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྟེང་གཡོགས་ཀ་བ་འབར་བས་དགའ་བའོ། །གང་ལ་མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་འཕྱང་པའི་ངང་ཚུལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་འཕྱང་བའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་དུ་མའི་རིན་པོ་ཆེའི་ཚོགས་ལས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་གང་ལ་ལས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བཟོ་སྦྱར་བ་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྣ་ཚོགས་ལས་ཀྱིས་བཟོ་སྦྱར་བ་སྟེ། དེ་ལ་གསེར་ལས་བྱས་པའི་ཡ་གད་མཛེས་པ་དང༌། འདུག་སྟེགས་ལ་སོགས་པས་མཛེས་པར་བརྒྱན་པའོ། །རིན་ཆེན་འབར་བའི་གཞལ་ཡས་ཁང༌། །འོད་ཟེར་སྒྲོན་མ་བརྒྱ་སྙེད་འབར། །ཤིན་ཏུ་མཐོ་བ་མཁའ་མཉམ་པ། །རིན་ཆེན་འོད་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཁྱབ་བྱེད། །གཞལ་ཡས་ཁང་ནི་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །རིན་པོ་ཆེ་འབར་བ་རྣམས་ཀྱི་འོད་ཉིད་ནི་སྒྲོན་མ་སྟེ། དེ་དག་བརྒྱ་སྙེད་རྟག་ཏུ་འབར་བས་མདངས་དང་ལྡན་པ་ནི་འབར་བའོ། །མཐོ་ཁྱད་ནམ་མཁའ་ལ་རེག་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་མཐོ་བ་མཁའ་མཉམ་མོ། །ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འོད་ཁ་དོག་དུ་མས་ཕྱོགས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་གཞལ་ཡས་ཁང་གི་མཆོད་པས་མཆོད་པར་བྱེད་དོ། །གང་ལ་ཞེ་ན། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་ཡིས་རྣམ་གྲངས་དུ་མ་ཡིས། །བསྟན་པ་རྟག་ཏུ་མཁས་པ་དེས། །ཐོས་ནས་གུས་པས་གཞན་དག་ལ། །ལྷག་ཆད་མེད་པའི་ཡི་གེས་སྟོན། །མཁས་པ་ལེགས་པར་བསླབས་པ་དེས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྣམ་པ་དུ་མས་བསྟན་པ་རྣམས། ཡང་དང་ཡང་དུ་མཉན་ནས་ཐོས་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་བཞིན་དུ་ཡི་གེ་ལྷག་ཆད་མེད་པས་གཞན་དག་ལ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་དཔག་མེད་པ། །བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་སྟོབས་ཀྱིས་འཕགས། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་རྣམས་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །འདི་ནི་འདི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་མཆོག །དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འཕགས་ཤིང་ཇི་སྲིད་བསྟན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ནི་མའི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཅི་ཞིག་བྱེད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། རྫོགས་སངས་ཉི་མར་གྱུར་ནས་ནི། །གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་པདྨའི་མཚོ། །བསྟན་པའི་འོད་ཀྱིས་རྒྱས་པར་བྱེད། །དྲི་མ་མེད་པས་དྲི་མ་
― DTG098_Page_0281 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྦྱོང། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོང་ནས་འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པར་མཛད་དེ། དེ་ནས་ནམ་འདོད་པ་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རིའི་རྩེ་མོའི་སྤྱོད་ཡུལ་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཉི་མར་གྱུར་ནས་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་པདྨོའི་འབྱུང་གནས་ལ་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་གསུང་གི་འོད་ཟེར་རང་བཞིན་དྲི་མ་མེད་པ་སྟོང་གིས་གདུལ་བྱའི་ཡིད་ཀྱི་གཏི་མུག་སེལ་བར་ནུས་པས། སྨོན་ལམ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་བར་སད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ། གངས་ཕྲེང་བསིལ་བའི་འོད་ཟེར་དང༌། །ཙནྡན་པས་ལྷག་གསུང་གི་ཆུས། ལུས་ཅན་ཡིད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་མེས། །རབ་ཏུ་གདུངས་པ་ཞི་བར་བྱེད། །གངས་ལ་སོགས་པས་ཞི་བར་བྱས་པའི་ཚ་བ་ནི་རྐྱེན་རྙེད་ནས་སླར་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གསུང་གི་ཆུས་ཤིན་ཏུ་ཞི་བར་བྱས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་མེའི་གདུང་བ་ནི་གཏན་མི་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་དེ་དག་གིས་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་ནས་ཇི་ལྟར་བདག་རྒལ་ནས་སེམས་ཅན་མ་རྒལ་བ་རྣམས་བསྒྲལ་བར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྨོན་ལམ་དེ་འདིས་སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ལས་བདག་ཉིད་རྒལ་ཏེ། སྐྱེ་བའི་འཁོར་བའི་དཔའ་ཀློང་ཅན། །འཆི་བའི་ཆུ་སྲིན་བཅས་མཚོ་ལས། །ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་གྲུ་ཆེན་གྱིས། །འདི་ཡིས་སྐྱེ་བོ་མྱུར་དུ་སྒྲོལ། །འགྲོ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྐྱེ་ཞིང་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རླབས་དང༌། འཆི་བའི་ཆུ་སྲིན་གྱིས་ཀུན་ནས་བསྐོར་བའི་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོར་ནུབ་པ་ལས། །མྱུར་དུ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གྲུ་བོ་ཆེ་དག་གིས་བསྒྲལ་ནས་བཅིངས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གླིང་དུ་འགོད་པར་བྱེད་དོ། །བདག་གི་ལེགས་བཤད་ཆུ་རྒྱུན་གྱིས། ཐོག་མེད་དུས་ཀྱི་འགྲོ་བ་རྣམས། །ཤིན་ཏུ་སྐོམ་པ་སེལ་བར་བྱེད། །ཡོན་ཏན་གྱིས་ཕོངས་ཀྱང་སེལ་བྱེད། །ཤིན་ཏུ་ཡོན་ཏན་གྱིས་དབུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་སྲེད་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ལ། དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་མཐུན་པའི་ལེགས་པར་
― DTG098_Page_0282 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཤད་པ་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་དུ་མ་དག་གིས་སྲིད་པའི་སྲེད་པ་དག་རྣམ་པར་གཅོད་པར་བྱེད་ཅིང་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ནོར་རྣམས་སྡུད་དུ་བཅུ་གནས་ཤིན་ཏུ་དབུལ་བ་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །འདིས་ནི་ལམ་མཁན་ཆེན་པོ་ལྟར་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། སྲིད་པའི་དགོན་པར་ལམ་སྟོར་པས། །མ་རིག་པས་བསྒྲིབས་ལམ་སྟོན་བྱེད། །འགྲོ་རྣམས་ཤེས་རབ་མིག་ཕྱེ་ནས། །མྱ་ངན་འདས་པར་ཕྱིན་པར་བྱེད། །རང་གི་ལས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འཁོར་བའི་དགོན་པ་ཐ་དད་དུ་ཡོངས་སུ་འཁོར་བར་གྱུར་ཅིང་མི་ཤེས་པས་བསྒྲིབས་པས་ལམ་ལ་མི་མཁས་པའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་ལམ་ཉེ་བར་བསྟན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཁྲིད་བར་བྱེད་དོ། །འདི་ནི་དུག་གིས་ཟིན་པ་ལའང་སེལ་བ་ལ་མཁས་པའི་སྨན་པ་བཞིན་དུ་སྟོན་ཏེ། ཉོན་མོངས་སྤྲུལ་གདུག་མཆེ་བས་བཏབ། །རང་ལ་ཕན་པའི་ཐབས་ལས་རྒྱལ། །ཡེ་ཤེས་སྨན་ནི་ཡང་དག་པ། །རིག་པ་བསྟན་པས་འགྲོ་རྣམས་གསོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྲུལ་གདུག་པའི་མཆེ་བས་བཏབ་པར་གྱུར་པ། རང་ལ་ཕན་པར་བྱ་བ་ལས་རྒྱལ་ཞིང་མ་ཤེས་པའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དང། མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ནི་རིག་པ་ཡང་ཡིན་ལ་སྨན་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གིས་དེ་གསོ་བར་བྱེད་དོ། །འདིས་ནི་དེ་སད་པར་བྱེད་པའི་རོལ་མོ་བརྡུངས་པ་དང་འདྲ་བར་བསྟན་ཏེ། སྲིད་པར་མགོན་མེད་སྲོག་ཆགས་རྣམས། །ཡུན་རིང་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་ལ། །བསྟན་པ་རྔ་ཡི་སྒྲ་དག་གི །སྙིང་རྗེ་ཡིས་ནི་སད་པར་བྱེད། །སད་པར་བྱེད་པའི་བདག་པོ་མེད་པར་འགྲོ་བ་རྣམས་འཁོར་བའི་ཁྱིམ་རྣམས་ན་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་མ་རིག་པའི་གཉིད་ཀྱིས་ནོན་པར་གྱུར་པ་ལ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེས་པར་གྱུར་པས་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པའི་རྔ་བརྡུངས་པའི་སྒྲས་སད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་བདག་ཉིད་གྲོལ་བར་བྱས་ནས། ཡུན་རིང་འཁོར་བའི་བཙོན་ར་ན། །སད་པའི་ལྕགས་སྒྲོག་གིས་བསྡམས་པ། །བདུད་བཞི་ལས་ནི་རྒྱལ་བྱས་ནས། །བཅིངས་པ་ལས་ནི་གྲོལ་བར་བྱེད། །སྲེད་པ་རྣམ་པ་དྲུག་གི་
― DTG098_Page_0283 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྕགས་སྒྲོག་གིས་ཡུན་རིང་དུ་འཁོར་བར་སེམས་བཅིངས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྲེད་པའི་བཅིངས་པ་ལས་གྲོལ་བར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ནི་ཕུང་པོའི་བདུད་ལས་རྒྱལ་བར་བྱེད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། འཆི་བདག་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་ལོ། །བྱམས་པས་ནི་ལྷའི་བུའི་བདུད་ལས་རྒྱལ་བར་བྱེད་དོ། །ཤེས་རབ་གཅིག་པུ་བདུད་རྩི་དང་འདྲ་བར་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་དེས་ན། བྱིན་ཟ་ངོམས་པ་མེད་པ་བཞིན། །ལྷ་དང་མི་ཡི་ཡུལ་དག་གིས། །ཤེས་རབ་བདུད་རྩིའི་དྲི་བཟང་པོས། །ལུས་ཅན་རྣམས་ནི་ཚིམ་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་འབར་བར་གྱུར་པའི་མེ་ནི་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཤིང་བསྣན་པར་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་ཆེར་འབར་བར་འགྱུར་གྱི་ཞི་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ལྷ་དང་མིའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཞུགས་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སྲེད་པ་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་རྣམས་ལ་འདིའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བདུད་རྩིའི་རོས་ཚིམ་པར་བྱེད་དོ། །འདིས་ནི་སེང་གེ་དང་འདྲ་བར་སྟོན་ཏེ། འཁོར་དུ་སྟོང་ཉིད་སེང་གེ་ཡི། །སྒྲ་ཆེན་སྒྲ་ནི་བསྒྲགས་པ་ཡིས། །གདུལ་དཀའ་མུ་སྟེགས་མྱོས་པ་ནི། །ཤེས་པས་མྱོས་པའི་ང་རྒྱལ་སེལ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་ཆེ་བར་སེམས་པ་གཞན་སུས་ཀྱང་གདུལ་བར་མི་ནུས་པའི་མུ་སྟེགས་ཉིད་ནི་གླང་ཆེན་མྱོས་པ་སྟེ། མི་ཤེས་པ་ཡིན་ན་ཡང་ཤེས་པར་ང་རྒྱལ་བས་མྱོས་པ་ཡིན་ལ་དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་འདུས་པའི་ནང་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་ཡིན་ལ། དེར་དེ་སྒྲོགས་པ་ནི་གང་གིས་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་གླང་པོ་ཤེས་པས་མྱོས་པ་སངས་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སྐུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དབང་པོ་ཆེན་པོའི་གཞུ་འདྲ་བ། །འདོམ་གང་འོད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསྐོར། །གཟུགས་གནས་འབར་བ་ཡོངས་རྫོགས་པའི། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་རྣམས་ཀྱི་དཔལ། །
― DTG098_Page_0284 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔལ་ཉིད་རྒྱན་དུ་གྱུར་པ་ཡི། །ཡིད་དང་མིག་ནི་འཕྲོག་བྱེད་པའི། །གཟུགས་ནི་མཉམ་པའི་གཟུགས་མེད་པ། །མཛེས་པ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན། །ལེགས་པར་སྤྱད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བཟོ་བརྒྱས་བསྒྲུབས་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཚོན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཕྲེང་བས་བྲིས་པའི་ལྷའི་བདག་པོའི་གཞུ་དང་འདྲ་བའི་འོད་འདོམ་གང་གིས་བསྐོར་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཡུལ་ལས་མ་གཡོས་པའི་ཉམས་པ་མེད་ཅིང་མདངས་འབར་བའི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱི་དཔལ་རྣམ་པར་འཛིན་པ། རང་གི་དཔལ་ཉིད་ཀྱིས་བརྒྱན་པར་གྱུར་པ། ཡིད་དང་མིག་འཕྲོག་པ། དཔེ་མེད་པའི་སྐུ་གཞན་གྱི་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཛེས་པ། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་དབང་དང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ཉིད་ལས་བྱུང་བའོ། །འདིས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དེ་དག་ལས་ཡང་དག་པར་བྱུང་བ་དེ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡིས་རྣམ་པ་དྲུག་ཅུ་དང༌། །ལྡན་པའི་གསུང་དང་ཆོ་འཕྲུལ་དང༌། །བཅས་པས་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་མི། །ལ་སོགས་ཡིད་ནི་དགའ་བར་བྱེད། རྫུ་འཕྲུལ་དང༌། ཀུན་བརྗོད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་བསྟན་པ་དང༌། ལྡན་པ་ནི་ཆོ་འཕྲུལ་དང་བཅས་པ་སྟེ། འདིའི་རྫུ་འཕྲུལ་ནི་ཁྱབ་པ་དང༌། སྙན་པ་དང༌། ཟབ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཀུན་བརྗོད་པ་ནི་བུ་དང༌། བུ་མོ་ལ་སོགས་པ་ཚེ་རིང་བ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་དང༌། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལས་འདི་དག་ལས་འགྲོ་བ་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་རྣམས་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དུས་འདི་སྲིད་དུ་འཁོར་བར་གནས་ནས་ཐར་པ་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ནི་ཡང་འདི་ནི་ཆོས་སོ་འདི་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་པའོ། །འདི་ལ་ནི་བསླབ་པར་བྱའོ། །འདི་ལ་ནི་བསླབ་པར་མི་བྱའོ། །ཆོས་འདི་དག་ནི་སྲིད་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །ཆོས་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་པ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གསུང་དབྱངས་རྣམ་པ་དྲུག་ཅུ་དང་བཅས་པ་ནི་གསུང་དབྱངས་རྣམ་པ་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། རྣམ་པ་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པ་གང་དག་ཅེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ།
― DTG098_Page_0285 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཉེན་པ་དང༌། འཇམ་པ་དང༌། ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། ཡིད་དུ་འཐད་པ་དང༌། དག་པ་དང༌། དྲི་མ་མེད་པ་དང༌། འོད་གསལ་བ་དང༌། སྙན་ཅིང་འཇེབས་པ་དང༌། མཉན་པར་འོས་པ་དང༌། མི་ཚུགས་པ་དང༌། སྙན་པ་དང༌། དུལ་བ་དང༌། མི་རྩུབ་པ་དང། མི་བརླང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་དུལ་བ་དང༌། རྣར་སྙན་པ་དང༌། ལུས་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྙིང་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་སྐྱེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གསལ་བ་དང༌། དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཀུན་དུ་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཀུན་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། འབྲེལ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཟློས་པའི་སྐྱོན་སྤངས་པ་དང༌། སེང་གེའི་སྒྲའི་ཤུགས་དང༌། གླང་པོ་ཆེའི་ང་རོའི་སྒྲ་དང༌། འབྲུག་གི་དབྱངས་དང༌། ཀླུའི་དབང་པོའི་དབྱངས་དང༌། མིའམ་ཅིའི་དབྱངས་དང༌། རྒྱ་མཚོ་འཁྲུགས་པའི་སྒྲ་དང༌། ཀ་ལ་པིངྐའི་སྒྲ་དབྱངས་དང༌། ཚངས་པའི་སྒྲ་དབྱངས་དང༌། ཤང་ཤང་ཏེའུའི་སྒྲ་དབྱངས་སུ་སྒྲོག་པ་དང༌། ལྷའི་དབང་པོའི་སྒྲ་དབྱངས་ལྟར་སྙན་པ་དང༌། རྔའི་སྒྲ་དང༌། མ་ཁེངས་པ་དང༌། མི་དམའ་བ། སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་དང༌། ཚི་གཟུར་ཆག་པ་མེད་པ་དང༌། མཚང་བ་མེད་པ་དང༌། མ་ཞུམ་པ་དང༌། མི་ཞན་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། ཁྱབ་པ་དང༌། ཕན་པ་དང༌། བཅས་པ་དང། ཕ་རོལ་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། སྒྲ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། མ་སྨད་པ་དང༌། མི་འགྱུར་བ་དང༌། མ་རྟབས་པ་དང༌། འཁོར་ཀུན་ལ་མཐུན་པར་ཞུགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རྣམ་པ་དྲུག་ཅུ་པོ་འདི་དག་ནི་གསང་བ་བློ་གྲོས་ཀྱི་མདོ་ལས་གསུངས་སོ། །དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས། དེ་ཡིས་སྐུ་དང་གསུང་རྣམས་ཀྱིས། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་དཔག་བསམ་ལྟར། །གདུལ་བའི་དབང་གིས་ཕྱོགས་ཀུན་དུ། །སྣ་ཚོགས་བདག་པོའི་གཟུགས་སུ་བསྒྱུར། །དེ་ནི་
― DTG098_Page_0286 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་འགྲོ་བ་མོས་པའི་མངོན་པར་འདོད་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཛད་པས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་བའི་སྐུ་དང༌། ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་གསུང་དག་གིས། །སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་པ་ལ་ཕན་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་སྨོན་ལམ་གྱིས། གདུལ་བྱ་གང་དང་གང་ལ་གཟུགས་གང་དང་གང་གིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་གི་ཆེད་དུ་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་ལ་སྟོན་པའི་དབང་ཕྱུག་ཏུ་གྱུར་པའི་གཟུགས་དུ་མ་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །དེ་དག་དེ་ལྟར་སོགས་གྲངས་མེད། །དཔག་མེད་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་གནས། ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་མཁས་པས་ལམ། །འདི་ལ་བརྟེན་ནས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམ་པ་སྟོན་ཏོ། །སོགས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་འདི་ལྟར་བསྟན་པ་འདི་ནི་ཉུང་ཟད་ཅིག་ཡིན་གྱི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི་མང་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །བརྒྱ་དང་སྟོང་ལ་སོགས་པ་གྲངས་ལས་འདས་པ་ནི་གྲངས་མེད་པའོ། །མཐུ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ། །ཡིད་ལ་ངོ་མཚར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ནི་རྨད་དུ་བྱུང་བའོ། །འདིའི་འབྱུང་གནས་ནི་དེའི་གནས་སོ། །ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། ཆེན་པོར་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ནི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་དེ། ས་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པའི་རིམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སུ་ཞིག་གིས་ཤེ་ན། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་གཉིས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་མཁས་པས་སོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་མི་གཏོང་དང༌། །ཐུབ་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཡང་དག་བརྟེན། །དེ་ཉིད་ཤེས་པའི་ཚོལ་བ་ནི། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་ཆེན་པོ་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་ནས་འཐོབ་པོ། །གྲངས་མེད་པ་དང༌། དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཡོན་ཏན་གྱི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་ནི་མདོ་སྡེ་དུ་མ་ལས་སྣང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་མཐའ་དང་དབུས་མེད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། རྙོག་པ་མེད་པ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་གཟིགས་པ་མཐའ་དང་དབུས་ལ་མ་ཆགས་པའི་སྤྱན་དང་
― DTG098_Page_0287 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཉིད་དང༌། མཐའ་དང་དབུང་མེད་པའི་སྙན་རྣམ་པར་དག་པ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་རྣམས་བསྒྲིབས་པ་མེད་པར་རྣམ་པར་མཁྱེན་པ་དང༌། ཤངས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་མཐའ་དང་དབུང་མེད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དབང་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྙེས་པ་དང༌། ལྗགས་ཀྱི་མཆོག་མཐའ་དང་དབུང་མེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་དབྱངས་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྐུའི་ཕྲིན་ལས་ཀྱང་མཐའ་དང་དབུང་མེད་པ་ཉིད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པའི་སེམས་དང་མཐུན་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་དང༌། ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཀྱང་མཐའ་དང་དབུང་མེད་པ་ཉིད་དེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཐ་མི་དད་པར་དུས་གསུམ་ལ་མ་ཆགས་པའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་ཤིང་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང༌། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་བའི་ཆོ་འཕྲུལ་སྟོན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་གནས་པ་བསྒྲིབས་པ་མེད་པ་ཡང་མཐའ་དང་དབུང་མེད་པ་དང༌། བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐའ་དང་དབུང་མེད་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པ་རྙོག་པ་མེད་པའི་བཀོད་པ་དང་ལྡན་པ། སྙིགས་མ་དང་བྲལ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་སྟོན་པར་མཛད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་བྱེ་བྲག་དང་སྨོན་ལམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་འཕྲུལ་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་མཐའ་དང་དབུང་མེད་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མཐའ་དང་དབུང་མེད་པ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཡེ་ཤེས་བཅུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་སྟེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་དུས་ལ་མི་འདའ་བ་བཅུ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བཅུ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་བཅུ་དང༌། གཞལ་དུ་མེད་པའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཉིད་བཅུ་དང༌། ཤེས་རབ་
― DTG098_Page_0288 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཆལ་བས་བསྙེན་པར་དཀའ་བ་ཆེ་ཞིང་རྒྱས་པའི་ཆོས་བཅུ་དང༌། བདག་ཉིད་ཆེ་བ་ཉིད་བཅུ་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་བཅུ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མཛད་པ་བཅུ་དང༌། ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོའི་རིགས་པ་བཅུ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་འདྲེན་པ་བཅུ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པའི་སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་བཅུ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོའི་ཆོས་བཅུ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མ་ཆགས་པར་གནས་པ་བཅུ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱན་བཅུ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ལ་དབང་བ་བཅུ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཛད་པ་བཅུ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བཅུ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་བཅུ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྟོབས་བཅུ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་ཕྱུག་པའི་ཆོས་བཅུ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་པ་བཅུ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་མཁྱེན་པ་ཉིད་བཅུ་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གནས་པ་བཅུ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་བཅུ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱུར་དུ་མཐོང་བའི་ཆོས་བཅུ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཅུ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་བཅུ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བཅུ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་སུམ་བརྒྱ་པོ་འདི་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས་བསྟན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་གཟུངས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོ་དང༌། དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་དང༌། ས་བཅུ་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཉེ་བར་བསྟན་པ་རྣམས་ཁྱད་པར་དུ་ཤེས་པར་འདོད་ན་མདོ་སྡེ་དེ་དག་ཉིད་ཀུན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ་ལས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཚོལ་བའི་ལེའུ་སྟེ་གསུམ་པའོ།། །།དེ་ནས་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པའི་སྐབས་ཀྱི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བཞི་བ་རྩོམ་པར་བྱེད་དེ།
― DTG098_Page_0289 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཡེ་ཤེས་ཟབ་མོས་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི། རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ལུགས་འདི་ལ། །རྟོགས་པའི་ནུས་པ་ཆུང་གྱུར་པ། །གནས་མིན་སྐྲག་པའི་དམན་མོས་དག །ཡང་དང་ཡང་དུ་རྩོད་པར་རྩོམ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤང་བའི་ཐབས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པས་འདི་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བའི་ནུས་པ་ཆུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱང་ཤེས་པ་ཚོལ་བའི་ལུགས་འདི་རྟོགས་པར་དཀའ་སྟེ། འདིས་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའམ། ཐོབ་པར་བྱེད་པས་ཐེག་པ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་ནི་ལུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་རྟོགས་པའི་ནུས་པ་མེད་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་རྣམས་ཉམས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་མེད་པའི་ལྟ་བ་འཇིགས་པར་བྱ་བའི་གནས་མ་ཡིན་ལ། ཆད་ལྟ་འདི་ནི་འཇིགས་པར་བྱ་བའི་གནས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ནམ་མཁའ་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་པ་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ན། འཇིགས་པ་མེད་པ་གང་ཡང་མ་མཐོང་ཞིང་དངོས་པོར་འཛིན་པའི་གདོན་གྱིས་ཟིན་པའི་དབང་གིས་སེམས་འཁྲུག་པར་གྱུར་པ་རྣམས། མེ་ཁྱེར་གྱི་འོད་ཀྱིས་ཉི་མ་རྗེས་སུ་དཔོག་པ་དང༌། བ་ལང་གི་རྨིག་རྗེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་ནས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་རྗེས་སུ་དཔོག་པར་བྱེད་པ་ལྟར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་རྣམས་ཐབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་མོས་པ་དང་བྲལ་བས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་སེམས་ཤིང་དཔོག་པར་བྱེད་པས་འདི་ལ་རིགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། སྟོན་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་བློ། །སྐུ་ལ་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ལུས་ཅན་ཡིན་ཕྱིར་བ་རྫི་ཡི། །ལུས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཟེར། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྗེས་ཐོགས་ལ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་གིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བསྟན་ཏེ། སྡེ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདོད་པ་ཀུན་དང་ཡང་མི་འགལ་ལོ། །ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་རིགས་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ།
― DTG098_Page_0290 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་བློ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བློ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་ན་ཡང༌། རྟེན་གྱི་སྐུ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་དང་ལྡན་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཡིན་པར་བརྗོད་པ་དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་ཟེར་བའི་ཕྱོགས་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ལུས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་དང་གང་ལུས་ཅན་ཡིན་པ་དེ་དང་དེ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྟེན་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེ་ཅི་ཡོད། ཇི་ལྟར་བ་ལང་རྫི་ལ་སོགས་པའི་ལུས་བཞིན་ནོ། །འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཡིན་པར་སེམས་ཤིང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་སྐུ་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་མི་འགྲུབ་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་གཞན་དག་འདོད་ཅིང་སྒྲོགས་པའི་གཞན་གྱི་ལ་ང་སྨྲ་བའི་ཚིག་ཙམ་ཡང་བདག་ལ་སྡིག་པ་སོགས་པར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བསམས་ནས་སློབ་དཔོན་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འདོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཟེར་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་འདི་སྐད་དུ། རྟག་པའི་སྐུ་དང་དེ་བཞིན་ཆོས་ཙམ་དང༌། །རྐྱེན་རྟོགས་པ་དང་སྐྱེ་མེད་རྟོགས་པ་དང༌། །ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་བདེ་གཤེགས་བྱང་ཆུབ་སྟེ། །རྣམ་པ་ལྔར་ནི་ཐེག་པ་མཆོག་ལས་བསྟན། །ཞེས་བརྗོད་ན། དེ་དག་ནི་ལམ་གཞན་དང་གཞན་གྱིས་རྟོགས་པ་ཡིན་པས་དེས་ན་དེ་དག་ནི་གསུང་རབ་ཀྱི་ལུགས་ལ་མཁས་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར། ཡང་དག་ལྟ་སོགས་ལམ་གྱིས་ནི། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ཆེར། །འདྲེན་བྱེད་ཡང་དག་རབ་རྟོགས་བྱེད། །བྱང་ཆུབ་ཡིན་ཕྱིར་སློབ་མའི་བཞིན། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དག་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་གི་རིགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ལམ་འདིས་རབ་ཏུ་རྟོགས་ཤིང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་འཐོབ་བོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རབ་ཏུ་
― DTG098_Page_0291 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱེད་པས་རྟོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ངོ་བོ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཉིད་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་གང་དང་གང་བྱང་ཆུབ་ཡིན་པ་དེ་དང་དེ་ནི་ལམ་འདི་དག་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གྱིས་རྟོགས་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་ལམ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ན་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་པ་དང༌། གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་ཤེས་པར་འགྱུར་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ནི་གཞན་ལ་རག་མ་ལས་ཤིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ཇི་ལྟར་སྲིད་ཅེ་ན། སྟོན་པའི་དབང་པོ་ཁྱད་འཕགས་པས། །ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་སྲིད་པ་ཡིན། །ལམ་གཅིག་ན་ཡང་འདོད་པ་བཞིན། །འགའ་ཡིས་སོ་སོ་ཡང་དག་རིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣོ་བ་ཡིན་ལ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ནི་རྟུལ་བ་ཡིན། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནི་འབྲིང་པོ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་རང་བྱུང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་གྱི། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ལམ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཉིད་ལ་དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་མཐོང་སྟེ། ཤཱ་རིའི་བུ་ཡི་ཤེས་རབ་ལ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མ་གཏོགས་པ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས། །བཅུ་དྲུག་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པའི་མཆོག་ནི་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོའོ། །ལྷའི་མིག་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ནི་མ་འགགས་པའོ། །ཐོས་པ་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ནི་ཀུན་དགའ་བོའོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ནི་གང་པོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དག་ནི། །རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ་རིགས་དང་ལམ། །གཞན་ཡང་ཀུན་ནས་འབྱུང་བ་དང༌། །གནས་དང་དེ་བཞིན་སྤྱོད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་ཉིད་དེ། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་འབྱུང་བ་ཉིད། །དང་པོ་ཉིད་ནས་འདོད་ཆགས་ཆུང༌། །སྙིང་རྗེ་ཆུང་བའི་རིགས་ཅན་ལ། །ཁྱད་འཕགས་ང་རྒྱལ་ལ་སྤྱོད་པ། །དེས་
― DTG098_Page_0292 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་དེ་ནི་འདུ་འཛི་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་དང་བྱ་བ་ལ། །ཡིད་མི་འཇུག་སྟེ་དེ་ཕྱིར་འདི། །སློབ་དཔོན་མེད་པར་འདོད་པ་ཡིན། །གཉིས་པ་གཞན་མེད་ཁོ་ན་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ལམ་དག་ཀྱང༌། །དེ་ཡིས་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ། །འགའ་ཞིག་བསྐལ་པ་བརྒྱར་སངས་རྒྱས། །འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལེགས་མཆོད་ཅིང༌། །རང་རྒྱལ་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་བརྩམས་ནས། །སྨིན་པར་བྱེད་དོ་གཞན་དག་ནི། །སངས་རྒྱས་མཉེས་བྱས་ངེས་འབྱེད་ཀྱི། །ཆ་མཐུན་བསྐྱེད་པ་རྫོགས་བྱེད་དོ། །གཞན་ནི་སངས་རྒྱས་འབྱུང་ལ་འབྲས། །འཐོབ་བྱེད་དགྲ་བཅོམ་མངོན་མི་བྱེད། །ཀུན་ནས་འབྱུང་བ་རྒྱུ་དག་ནི། །གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་དག་གིས། །སངས་རྒྱས་མེད་པར་དགྲ་བཅོམ་ཉིད། །སློབ་དཔོན་མེད་པར་ཐོབ་དང་ལྡན། །དང་པོ་ཀུན་འབྱུང་རང་སངས་རྒྱས། །བསེ་རུ་ལྟ་བུར་འདོད་པ་ཡིན། །ལྷག་མ་དག་ནི་ཀུན་འབྱུང་བ། །རྐྱེན་གྱི་རང་རྒྱལ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དང་པོ་གཅིག་པུར་གནས་པ་སྟེ། །ཟབ་མོ་ལ་ནི་རྟོག་པ་ཡི། །མོས་པ་དང་ལྡན་ལྷག་མ་གཉིས། །ཚོགས་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་ཡིན། །ལུས་ལ་སོགས་པ་ལེགས་བསྡམས་ནས། །དེ་ནི་བསོད་སྙོམས་དག་ལ་འཇུག །དམན་པ་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་གཅིག་ཏུ་རབ་ཞི་ལྡན། །དེ་ལྟར་ཤེས་པ་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་ཀྱང་ལམ་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡང་བལྟ་བར་བྱའོ། །འོན་ཏེ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་དག་ན་རེ་སྒྲིབ་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དག་གོ ། །དེ་ལ་ལམ་འདིས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཙམ་སྤོང་གི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་གང་དེ་འདོད་མིན་གྱི། །སྐྱེས་བུའི་ཀུན་རྟོག་འདོད་ཆགས་འདོད་པ་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་དེ་བཞིན་གནས་ཀྱང་ནི། །འོན་ཀྱང་བསྟན་རྣམས་འདི་ལ་འདུན་པ་འདུལ། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ། ཀུན་རྟོག་ལས་ནི་འདོད་སྐྱེ་བས། །འདོད་པའི་རྩ་བར་ཤེས་ཀྱིས་ཏེ། །ཁྱོད་ནི་ཀུན་རྟོག་མ་བྱེད་དང༌། །དེས་ན་ཁྱོད་ལ་འབྱུང་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བས་བརྟགས་པ་ཙམ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་
― DTG098_Page_0293 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་གོམས་པར་བྱས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་འཇུག་ཅིང་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་ཡུན་རིང་དུ་གོམས་པར་བྱས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་དྲ་བའི་དྲི་མ་མ་ལུས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་རྩ་བ་ནས་སྤངས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་འདི་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བའི་ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཟད་བྱེད་པ། །དེ་ཡང་ལམ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན། །སེམས་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲིབ་ཡིན་ཕྱིར། །ཉོན་མོངས་སྒྲིབ་པ་ཇི་བཞིན་འདོད། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཟད་བྱེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་ཡང་ལམ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཆོས་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པའོ། །ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་བསྡོམས་པ་ནི་ཕྱོགས་སོ། །སྒྲིབ་པ་ནི་བཀག་པ་དང་གཡོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་སྒྲིབ་པ་དང་ཆོས་མཚུངས་པས་མ་ངེས་པ་ཉིད་སྤང་བའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ཁྱད་པར་ཅན་དགོད་པ་ནི། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲིབ་ཡིན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེའོ། །སྒྲིབ་པ་ཉིད་དུ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་ནུས་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཡང་སྤོང་བར་ནུས་སོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་གཞུང་གིས་ལམ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་ཀྱི། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གཞུང་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར། ཐེག་ཆེན་དུ་ཡང་ལམ་འདི་ཡིས། །ཀུན་རིག་ཐུབ་པ་འཐོབ་བྱེད་དེ། །ཐེག་པ་གཞན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །རང་རྒྱལ་ཐེག་པ་བཞིན་དུ་འདོད། །ཐེག་པ་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ལམ་འདི་ཉིད་ཁོ་ན་བྱང་ཆུབ་གསུམ་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི་གཞན་འགའ་ཞིག་འདི་བས་ལྷག་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །ཡང་ན་མང་དུ་སྨྲས་པས་ཅི་དགོས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཉིད་དང་མི་འགལ་བར་གྱུར་ན་ལྟ་བ་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱོགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ལམ་མ་
― DTG098_Page_0294 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ཞེས་དཔྱད་པར་རིགས་པར་གྱུར་ན་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཉིད་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མདོ་སྡེ་སོགས་སུམ་བསྡུས་དང༌། །ལམ་གཞན་ཉེ་བར་སྟོན་ཕྱིར་ཡང༌། །ཐེག་ཆེན་སངས་རྒྱས་གསུང་མ་ཡིན། །རེག་བྱེད་མཐའ་ཡི་ལྟ་བ་བཞིན། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མདོ་སྡེ་དང༌། འདུལ་བ་དང༌། མངོན་པ་རྣམས་སུ་མ་བསྡུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཅུང་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་མདོ་སྡེ་དང༌། མངོན་པ་དང༌། འདུལ་བ་རྣམས་ལ་སྣང་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་མིང་ཙམ་ཡང་མདོ་སྡེ་དང༌། མངོན་པ་དང༌། འདུལ་བ་རྣམས་ལ་མི་དམིགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་ཏེ། རིག་བྱེད་ཀྱི་མཐའི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །རིག་བྱེད་ཀྱི་མཐའ་ངེས་པ་ནི་རིག་བྱེད་མཐའ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་འདི་ལྟར་གང་གཱ་ལ་སོགས་པའི་འབབ་སྟེགས་སུ་བཀྲུས་པ་དང༌། སྨྱུང་བར་གནས་པ་དང༌། ཁམས་གསུམ་པའི་གསང་སྔགས་ལ་སོགས་པ་བཟླས་པས་སྡིག་པ་དག་ཅིང་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་སྨྲ་བའོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། བམ་པོ་བཅུ་གསུམ་པ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་ཡང་གང་གཱ་དང༌། སིན་དྷུ་དང༌། པཀྵུ་དང༌། ཤཱིཏ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆུ་ཀླུང་བཞིའི་ཆུ་ལ་བཀྲུས་པ་དང་འཐུངས་པ་དང་དེར་གནས་པའི་རིམ་གྱིས་གཟུངས་སྔགས་དང༌། གསང་སྔགས་ཀླགས་པ་དང༌། བཟླས་བརྗོད་ལ་སོགས་པ་བྱས་པས་སྡིག་པ་ཟད་ཅིང་བསོད་ནམས་ཉེ་བར་འཕེལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གཞན་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རིག་བྱེད་ཀྱི་མཐའ་པའི་ལྟ་བ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །ཆད་པར་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྐུར་འདེབས་པས། །དེའི་ཕྱིར་ཡང་སྟེ། བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་ལས་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། བདེན་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་རྣམས་ཀྱང་མེད་པས། ལས་ཀྱང་མེད། བྱ་བ་ཡང་མེད། འབྲས་བུ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པའི་སྐུ་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་
― DTG098_Page_0295 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་གྱུར་པས་འཇིག་རྟེན་འདི་ཙམ་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་མཚུངས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆད་པར་ལྟ་བ་པོ་ཡང་མེད། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་འདི་ཡང་མེད། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཡང་མེད། ལེགས་པར་སྤྱད་པ་དང་ཉེས་པར་སྤྱད་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ། །གལ་ཏེ་འདི་ཀུན་སྟོང་པ་ན། །སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་མེད་པས། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་རྣམས། །དངོས་པོ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དབུ་མའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་དོན་ཡང་འདིར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཞན་ཡང༌། སྡེ་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཁོངས་སུ་ཡང༌། །གཏོགས་པ་མེད་པས་མ་ཡིན་ངེས། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྡེ་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རིག་བྱེད་མཐའ་པའི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མ་ཉེ་བར་དགོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྡེ་པ་བཅོ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ནི་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་བྱེ་བྲག་ནི་ཇི་ལྟར་བྱུང་ཞེ་ན། བདག་གི་བླ་མ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ལས་འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་ཐོས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་བརྒྱ་བཅུ་དྲུག་ལོན་པ་ན་གྲོང་ཁྱེར་མེ་ཏོག་གིས་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བར། རྒྱལ་པོ་དྷརྨ་ཨ་ཤོ་ཀ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱལ་སྲིད་བྱེད་པའི་ཚེ། རྩོད་པའི་ཆོས་འགའ་ཞིག་བྱུང་བའི་དབང་གིས། དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་ཆེན་པོར་གྱུར་ཏོ། །དེས་རེ་ཞིག་དང་པོར་སྡེ་པ་གཉིས་སུ་ཆད་ནས་གནས་ཏེ། དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་པོ་དང་གནས་བརྟན་པའོ། །དེ་ལ་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་པོའི་སྡེ་ཡང་རིམ་གྱིས་དབྱེ་བར་གྱུར་པ་ན། རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་གནས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་སྡེ་པ་དང༌། ཐ་སྙད་གཅིག་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པར་སྨྲ་བ་དང༌། མང་དུ་ཐོས་པ་པ་དང༌། བཏགས་པར་སྨྲ་བ་དང༌། མཆོད་རྟེན་པ་དང༌། ཤར་གྱི་རི་བོ་པ་དང༌། ནུབ་ཀྱི་རི་བོ་པའོ། །གནས་བརྟན་པ་ཡང་རིམ་གྱིས་དབྱེ་བར་གྱུར་པ་ན། རྣམ་པ་བཅུར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གནས་བརྟན་པ་ཉིད་ལ། གངས་རི་བ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་སྨྲ་བ་དང༌། རྒྱུར་
― DTG098_Page_0296 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲ་བ་དང༌། ཁ་ཅིག་མུ་རུན་ཏ་ཀ་པ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་བ་དང༌། གནས་མའི་བུ་དང༌། ཆོས་མཆོག་པ་དང༌། བཟང་པོའི་ལམ་པ་དང༌། ཀུན་གྱིས་བཀུར་བ་ལ་ཁ་ཅིག་ཨ་པན་ཏ་ཀ་པ་ཡང་ཟེར། ཁ་ཅིག་ནི་ཀུ་རུ་ཀུ་ལ་པ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་བ་དང༌། མང་སྟོན་པ་དང༌། ཆོས་སྦས་པ་དང༌། ཆར་བཟངས་འབེབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་འོད་སྲུངས་ཕ་ཞེས་ཟེར་བ་དང༌། བླ་མ་པ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་འཕོ་བར་སྨྲ་བ་ཞེས་ཟེར་བ་སྟེ། སྡེ་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་དེ་དག་གོ ། །དེ་ལ་དགེ་འདུན་ཡང་ཡིན་ལ་ཕལ་ཆེ་བ་ཡིན་པས་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་ཏེ། དེ་ཉེ་བར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་པའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐུགས་གཅིག་གིས་རྣམ་པར་མཁྱེན་ཅིང་སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་ཐ་སྙད་འདོགས་ཏེ། དེས་ན་ཐ་སྙད་གཅིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་པ་ལས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་འདས་པར་གྱུར་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་མི་མངའོ་ཞེས་སྨྲས་པས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པར་སྨྲ་བའོ། །མང་དུ་ཐོས་པའི་སློབ་དཔོན་གྱི་རྗེས་སུ་སྟོན་པར་བྱེད་པས་ན་མང་དུ་ཐོས་པར་སྨྲ་བའོ། །འདུས་བྱས་རྣམས་ཕན་ཚུན་བཏགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་བཏགས་པར་སྨྲ་བའོ། །མཆོད་རྟེན་ཅན་གྱི་རི་ལ་གནས་བཅས་པ་ཉིད་ནི་མཆོད་རྟེན་པའོ། །ཤར་གྱི་རི་དང་ནུབ་ཀྱི་རི་ལ་གནས་པ་ཉིད་ནི་ཤར་གྱི་རི་བོ་པ་དང༌། ནུབ་ཀྱི་རི་བོ་པའོ། །གནས་བརྟན་འཕགས་པའི་རིགས་ཡིན་པར་སྟོན་པ་ནི་གནས་བརྟན་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་གང་རི་བ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་ཏེ། གངས་ཀྱི་རི་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཆུང་ཞིག་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའོ། །དེ་དག་ཉིད་ལས་འགའ་ཞིག་ནི་ཡོད་དེ། འདས་པའི་ལས་འབྲས་བུ་མ་བྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་པའོ། །ལ་ལ་ནི་མེད་དེ། གང་འབྲས་བུ་མྱོང་ཟིན་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དག་གོ་ཞེས་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་སྨྲ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་
― DTG098_Page_0297 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ལས་གང་ཅུང་ཞིག་བྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུ་དང་བཅས་པའོ་ཞེས་སྨྲ་བས་རྒྱུར་སྨྲ་བའོ། །དེ་རྣམས་ཉིད་ལས་ཁ་ཅིག་མུ་རུན་ཏའི་རི་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མུ་རུན་ཏ་ཀ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་པའི་རིགས་ཉིད་ཀྱི་བུད་མེད་ནི་གནས་མ་ཡིན་ལ་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་བུ་ནི་གནས་མའི་བུ་སྟེ། དེའི་རིགས་ཡིན་པར་སྟོན་པ་ནི་གནས་མའི་བུའོ། །སློབ་དཔོན་ཆོས་མཆོག་གིས་རྗེས་སུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་མཆོག་པའོ། །བཟང་པོའི་ལམ་པའི་སློབ་མ་ནི་བཟང་པོའི་ལམ་པའོ། །ཀུན་གྱིས་བཀུར་བའི་སློབ་དཔོན་གྱི་ལུགས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཀུན་གྱིས་བཀུར་བའོ། །དེ་ཉིད་ལས་ཨ་པན་ཏའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཡང་དག་པར་བསྡུ་བ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཨ་པན་ཏ་ཀ་པའོ། །ཁ་ཅིག་ཀུ་རུ་ཀུ་ལའི་རི་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཀུ་རུ་ཀུ་ལ་པའོ། །ས་སུའི་སྐད་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་རྗེས་སུ་སྟོན་དུ་བསྒྱུར་ཏེ། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་སྲིད་པར་མི་འབྱུང་བར་རྗེས་སུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་མང་སྟོན་པའོ། །སློབ་དཔོན་ཆོས་སྦས་ཀྱི་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་ནི་ཆོས་སྦས་པའོ། །རབ་ཏུ་བསྔགས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཆར་འབེབས་པར་བྱེད་པས་ན་ཆར་བཟངས་འབེབས་པའོ། །དེ་ཉིད་སློབ་དཔོན་འོད་སྲུངས་ཀྱི་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་ནི་འོད་སྲུངས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བླ་མ་པའི་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་ནི་བླ་མ་པའོ། །དེ་ཉིད་ལས་ཁ་ཅིག་ན་རེ་འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཏུ་གང་ཟག་འཕོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་འཕོ་བར་སྨྲ་བའོ། །དེ་རྣམས་ལས་སྔར་བསྟན་པའི་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་ལ་སོགས་པ་བརྒྱད་དང༌། ཕྱིས་བསྟན་པའི་གནས་བརྟན་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་དང༌། ཐམས་ཅད་པ་དང༌། ཆོས་མཆོག་པ་དང༌། འོད་སྲུངས་པ་རྣམས་ནི་བདག་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ཏེ། མུ་སྟེགས་པའི་འདོད་པས་བཏགས་པའི་བདག་དང་བདག་གི་དག་ནི་སྟོང་པ་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པ་ཡིན་པར་སྨྲ་བའོ། །ལྷག་མ་གནས་མའི་བུ་ལ་སོགས་པ་སྡེ་པ་ལྔའི་གང་ཟག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཡིན་ཏེ། གང་ཟག་ནི་ཕུང་པོ་དག་ལས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་འཁོར་བར་
― DTG098_Page_0298 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱུར་པ་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་དག་ནི་སྡེ་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཉིད་ཀྱིས་སྨྲ་བ་ནི་གཞི་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །རྩ་བའི་དབྱེ་བ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར་གནས་བརྟན་པ་དང༌། དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་སྨྲ་བའོ། །དེ་ལ་གནས་བརྟན་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་དང༌། གནས་མ་བུའི་སྡེ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་དང༌། མདོ་སྡེ་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་མ་བུ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། མང་པོས་བཀུར་བ་དང༌། ཆོས་མཆོག་པ་དང༌། བཟང་པོའི་ལམ་པ་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་དྲུག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་གནས་བརྟན་པ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གནས་སོ། །ཡང་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་སྡེ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་པ་དང༌། ཤར་གྱི་རི་བོ་པ་དང༌། ནུབ་ཀྱི་རི་བོ་པ་དང༌། རྒྱལ་པོའི་རི་བ་དང༌། གངས་རི་བ་དང༌། མཆོད་རྟེན་པ་དང༌། དོན་གྲུབ་པ་དང༌། བ་ལང་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་དེ་དག་ནི་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་གྱི་དབྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་སྨྲ་བ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ས་སྟོན་པ་དང༌། འོད་སྲུངས་པ་དང༌། ཆོས་སྦས་པ་དང༌། གོས་དམར་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་འདི་དག་ནི་འཕགས་པའི་སྡེ་པ་རྣམས་རྣམ་པར་དབྱེ་ནས་རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་གྱུར་པའོ། །ཡང་གཞན་དག་ནི་འདི་སྐད་སྨྲ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནས་བཟུང་ནས་ལོ་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ལོན་པ་ན། རྒྱལ་པོ་དགའ་བོད་པ་པདྨ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བས་གྲོང་ཁྱེར་པཱ་ཊ་ལ་པུ་ཏྲའི་ནང་དུ་སྡུད་པ་ལ་སོགས་པའི་འཕགས་པ་ལ་ནི་ཡང་ལེན་པ་མེད་པ་ན་བསིལ་བའི་དངོས་པོ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ན། འཕགས་པ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་དང༌། འཕགས་པ་སྤུ་ཆེན་པོ་དང༌། གཏོང་བ་ཆེན་པོ་དང༌། བླ་མ་དང༌། རེ་པ་ཏ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཐོབ་པའི་དགྲ་བཅོམ་པའི་དགེ་འདུན་དེ་ལྟར་བཞུགས་པ་ན་བདུད་སྡིག་ཅན་བཟང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་དགེ་སློང་གི་ཆ་བྱད་འཛིན་པས་རྫུ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་ནས། གཞི་ལྔས་དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་དེ་གནས་བརྟན་ཀླུ་ཞེས་
― DTG098_Page_0299 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་དང༌། ཡིད་བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མང་དུ་ཐོས་པ་དག་གིས་གཞི་ལྔ་བསྔགས་པར་བྱེད། རྗེས་སུ་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང་དེ་གཞན་ལ་ལན་གདབ་པ་དང༌། མི་ཤེས་པ་དང༌། ཡིད་གཉིས་དང༌། ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་དང༌། བདག་ཉིད་གསོ་བར་བྱེད་པ་ནི་ལམ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེས་ན་སྡེ་པ་གཉིས་སུ་ཆད་ནས་གནས་ཏེ། གནས་བརྟན་པ་དང༌། དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་སྡེ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ལོ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་དགེ་འདུན་བྱེ་ནས་འཁྲུག་ལོང་གིས་གནས་སོ། །དེ་ནས་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་གཉིས་པ་འདས་པའི་རྗེས་ལ་གནས་བརྟན་གནས་མའི་བུས་བསྟན་པ་ཡང་དག་པར་བསྡུས་སོ། །དེས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་ན་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །ཐ་སྙད་པ་དང་བ་ལང་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ཐ་སྙད་པ་རྣམས་ཀྱི་དམ་ཚིག་གི་རྩ་བ་ནི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ནི་མི་མངའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་རྗེས་སུ་གསུང་ནི་མི་འཇུག་གོ །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གསུང་ནི་སྙིང་པོ་ལ་མངོན་པར་མོས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གནས་དེར་གཟུགས་ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་མི་མངའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དུས་ན་ནུར་ནུར་པོ་དང་མེར་མེར་པོ་དང་ལྟར་ལྟར་པོས་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གླང་པོ་ཆེར་གྱུར་ནས་ཡུམ་གྱི་སྐུ་ནས་ཞུགས་ནས་རང་ཉིད་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་འདོད་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་མི་འབྱུང་ངོ༌། །ངན་འགྲོ་རྣམས་སུ་བདག་ཉིད་ཀྱི་འདོད་པས་སྐྱེ་བ་བླངས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །ཡེ་ཤེས་གཅིག་གིས་བདེན་པ་བཞི་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་རྣམས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །མིག་གིས་ནི་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་ངོ༌། །དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱང་གཞན་དག་གིས་བསྟན་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །མི་ཤེས་པ་དང་ཡིད་གཉིས་དང་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་སྤོང་བའི་
― DTG098_Page_0300 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལམ་ཡང་ཡོད་དོ། །མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཚེ་དག་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །མི་གཙང་བ་སྤང་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཡང་དག་པར་སྡོམ་པ་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སྤངས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་མི་མངའོ། །སེམས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཡིན་པས་བག་ལ་ཉལ་བ་རྣམས་སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཞེའམ། མི་ལྡན་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །བག་ལ་ཉལ་ཡང་གཞན་ལ་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་ཡང་གཞན་ཡིན་ནོ། །འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ནི་མེད་དོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནི་བསམ་གཏན་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་རྣམས་ནི་ཐ་སྙད་གཅིག་པ་རྣམས་ཀྱི་དམ་ཚིག་ཡིན་ནོ། །ཡང་བ་ལང་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་དང་བཏགས་པར་སྨྲ་བ་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་མང་དུ་ཐོས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་དམ་ཚིག་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་ལ་ནི་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་མེད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དང༌། འཕགས་པའི་བདེན་པ་ནི་བདེན་པའོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་མཐོང་བས་ཡང་དག་པར་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་གི །སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དགེ་འདུན་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ལ་ཡང་གཞན་གྱིས་ཉེ་བར་བསྟན་པ་སྒྲུབ་པ་ཡོད་དོ། །ཡང་དག་པར་བསྒྲགས་པའི་ལམ་ཡང་ཡོད་དོ། །མཉམ་པར་གཞག་པ་ལ་ཡང་དག་འཇུག་པ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་རྣམས་ཀྱི་དམ་ཚིག་གོ །ཡང་བཏགས་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི་ཕུང་པོ་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་ཡོད་དོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་ཕན་ཚུན་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྡུག་བསྔལ་ནི་དོན་དམ་པར་རོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་ལམ་མ་ཡིན་ནོ། །དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བ་ནི་མེད་དོ། །སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་ཡང་མེད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ནི་ལས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་བཏགས་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་དམ་ཚིག་ཡིན་ནོ། །ཡང་བ་ལང་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལས་གནས་བརྟན་མཆོད་རྟེན་པ་
― DTG098_Page_0301 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ལྷ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཀུན་དུ་རྒྱུ་ཞིག་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་མཆོད་རྟེན་ཅན་གྱི་རི་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དེ་ནི་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་པའི་གཞི་འདོད་པར་གྱུར་པ་ནི་མཆོད་རྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྡེ་པར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། དེ་དག་ནི་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་བ་རྣམས་ཀྱི་སྡེ་པ་དྲུག་ཏུ་བཞག་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གནས་བརྟན་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྔར་གྱི་གནས་བརྟན་པ་དང་གངས་རི་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྔར་གྱི་གནས་བརྟན་པའི་རྩ་བའི་དམ་ཚིག་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ལ་གཞན་གྱིས་སྟོན་ཅིང་སྒྲུབ་པ་ནི་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞི་ལྔ་པོ་ཡང་མེད་དོ། །གང་ཟག་ནི་ཡོད་དོ། །སྲིད་པ་བར་མ་ནི་ཡོད་དོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཡོད་དོ། །འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དོན་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དག་ནི་གནས་བརྟན་པའི་རྩ་བའི་དམ་ཚིག་གོ ། །དེ་ལ་གངས་རི་བའི་རྩ་བའི་དམ་ཚིག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱི་རོལ་པ་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ནི་ཡོད་དོ། །ཕུང་པོ་ལས་གང་ཟག་ནི་གཞན་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་བ་ནི། གང་དུ་ཕུང་པོ་འགགས་པ་ན་གང་ཟག་ནི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཉམ་པར་གཞག་པ་ལ་ངག་འཇུག་པ་ནི་ཡོད་དོ། །ལམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི་སྤོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་ནི་གངས་རི་བའི་དམ་ཚིག་ཡིན་ནོ། །ཡང་དང་པོའི་གནས་བརྟན་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་དང༌། གནས་མའི་བུ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་རྩ་བའི་དམ་ཚིག་ནི་གཉིས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཏེ། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སོ། །དེ་སྐད་སྨྲས་པས་ཅིར་འགྱུར། གང་ཟག་ནི་མེད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། བདག་མེད་པ་ཡི་ལུས་འདི་འབྱུང་བ་ན། །བྱེད་པ་མེད་ཅིང་རིག་པ་པོ་ཡང་མེད། །ཇི་ལྟར་འཁོར་བའི་ཆུ་ཀླུང་འཇུག་གྱུར་པ། །ཉན་པའི་མཆོག་ཁྱོད་དེ་ནི་བསྟན་གྱིས་ཉོན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་རྩ་བའི་དམ་ཚིག་གོ །ཡང་དག་གི་རྩ་བའི་དམ་
― DTG098_Page_0302 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚིག་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ། །འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ནི་ཡོད་དོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནི་མི་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འདུས་བྱས་རྣམས་ཀྱི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་གསུམ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ནི་རིམ་གྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དག་གིས་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །སྐད་ཅིག་མ་བཅོ་ལྔས་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནི་བསམ་གཏན་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་ཉམས་པ་སྲིད་དོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཡང་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་སམ་གནོད་སེམས་སྤོང་བ་ཡོད་དོ། །ཕྱི་རོལ་པ་ཡང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ཡོད་དོ། །ལྷ་རྣམས་ལ་ཡང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་ཡོད་དོ། །མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ནི་དྲང་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ནས་སོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་ཡོད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཡང་མ་ཡིན། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་དམ་ཚིག་གོ །ཡང་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་བྱེ་བྲག་ནི་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་སྨྲ་བའི་བྱེ་བྲག་པ་ནི་མང་སྟོན་པ་དང༌། ཆོས་སྦས་པ་དང༌། གོས་དམར་བ་དང༌། འོད་སྲུངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མང་སྟོན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་དམ་ཚིག་ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ནི་མེད་དོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བའི་འདུས་བྱས་ཉིད་ནི་ཡོད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་བདེན་པ་བཞི་ཆར་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །བག་ལ་ཉལ་ཡང་གཞན་ཡིན་ལ་མངོན་དུ་རྒྱུ་ཡང་གཞན་ཡིན་ནོ། །སྲིད་པ་བར་མ་ནི་མེད་དོ། །ལྷའི་གནས་ན་ཡང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་ཡོད་དོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་བསོད་ནམས་སོག་གོ །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་ལ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡོད་དོ། །གང་ཟག་ནི་མགོ་ལ་སོགས་པ་ལུས་དང་མཉམ་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནི་བསམ་གཏན་ཐོབ་པའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་
― DTG098_Page_0303 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་སམ། གནོད་སེམས་སྤོང་ངོ༌། །སངས་རྒྱས་ནི་དགེ་འདུན་གྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའོ། །དགེ་འདུན་ནི་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བར་བྱེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་དང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་གཅིག་གོ།། གང་ཟག་ནི་མི་མཐོང་ངོ༌། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འབའ་ཞིག་ནི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་འཕོ་བ་ནི་མེད་པ་ཉིད་དོ། །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་སྐད་ཅིག་མའོ། །འདུ་བྱེད་རྒྱས་པར་གྱུར་པ་ལས་ནི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་གནས་པ་ནི་མེད་དོ། །སེམས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་ལས་ཡིན་གྱི། ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ནི་མེད་དོ། །ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་མེད་དོ། །མཆོད་རྟེན་མཆོད་པ་ལ་ནི་འབྲས་བུ་མེད་དོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྟག་ཏུ་བ་ནི་བག་ལ་ཉལ་བ་ཡིན་ནོ། །འདུས་བྱས་མཐོང་བས་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་མང་སྟོན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་དམ་ཚིག་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཆོས་སྦས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་དམ་ཚིག་ནི་སངས་རྒྱས་ནི་དགེ་འདུན་གྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ལ་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བ་དེ་ལྟར་དགེ་འདུན་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལྷའི་གནས་ན་ཡང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་ཡོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་ནི་ཆོས་སྦས་པ་རྣམས་ཀྱི་དམ་ཚིག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འོད་སྲུངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དམ་ཚིག་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ནི་ཡོད་དོ། །སྤངས་ལ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཆོས་སྦས་པའི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འདོད་དེ་དེ་དག་ནི་འོད་སྲུངས་པའི་དམ་ཚིག་ཡིན་ནོ། །གོས་དམར་པོ་རྣམས་ཀྱི་དམ་ཚིག་ནི་གང་ཟག་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡང་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སློབ་དཔོན་བླ་མའི་གཞུང་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཕོ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་དམ་ཚིག་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་འཕོ་བའོ། །ལམ་མ་གཏོགས་པར་ཕུང་པོ་འགག་པ་མེད་དོ། །རྩ་བའི་ལྟུང་བ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་ནི་ཡོད་དོ། །གང་ཟག་ནི་དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་སོ། །ཀུན་ཀྱང་
― DTG098_Page_0304 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་རྟོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་ནི་འཕོ་བ་པའི་དམ་ཚིག་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་བདུན་པོ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་དམ་ཚིག་དག་གནས་སོ། །ཡང་གནས་མའི་བུའི་དམ་ཚིག་ནི་ཉེ་བར་བླང་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་བཏགས་པའོ། །ཆོས་གང་ཡང་འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་འཕོ་བ་མེད་དོ། །གང་ཟག་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཉེ་བར་བླངས་ནས་འཕོ་བར་འགྱུར་རོ། །འདུས་བྱས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་དང་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །གང་ཟག་ནི་ཉེ་བར་བླངས་པའི་ཕུང་པོ་ཉིད་དང་གཅིག་པའམ། གཅིག་པ་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་གཅིག་པ་ཉིད་དམ་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་མི་བརྗོད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དམ། མེད་པ་ཉིད་དུ་མི་བརྗོད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཡང་མ་ཡིན། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་མ་བུ་རྣམས་ཀྱི་དམ་ཚིག་གོ །ཡང་གནས་མ་བུ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རི་ཆེན་པོ་བ་དང༌། མང་པོས་བཀུར་བ་པའོ། །དེ་ཡང་མང་པོས་བཀུར་བ་པ་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་དམ་ཚིག་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། འབྱུང་བ་དང༌། འགག་པར་འགྱུར་བ་དང༌། འགག་པ་དང༌། སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། འཆི་བར་འགྱུར་བ་དང༌། འཆི་བ་དང༌། བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། བྱེད་པ་དང༌། ཆད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཆད་པ་དང༌། འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། འགྲོ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་མང་པོས་བཀུར་བ་པ་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་དམ་ཚིག་ཡིན་ནོ། །ཡང་རི་ཆེན་པོ་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཆོས་མཆོག་པ་དང༌། ལམ་བཟངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་མཆོག་པ་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་དམ་ཚིག་ནི་སྐྱེ་ལ་མ་རག་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ལ་མ་རག་པ་དང་འགག་པའོ། །ལམ་བཟངས་པའི་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །གྲོང་ཁྱེར་དྲུག་པ་ལ་ཁ་ཅིག་ན་རེ་རི་ཆེན་པོ་པའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ཟེར། གཞན་དག་གིས་སྨྲ་བ་ནི་མང་པོས་བཀུར་བ་པ་དག་གི་བྱེ་བྲག་ཡིན་པར་འདོད་དེ། དེ་ལྟར་དེ་རྣམས་ནི་གནས་མའི་བུའི་སྡེ་བ་རྣམ་པ་
― DTG098_Page_0305 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དེ་དག་ནི་སློབ་དཔོན་དག་གི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་རིམ་གྱིས་རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་རྩ་བའི་རྟོག་པ་དག་ཡིན་ནོ། །གཞན་ནང་གསེས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་མང་དུ་ཡོད་པས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་གཞུང་གི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དངོས་པོ་དང༌། མཚན་ཉིད་དང༌། གནས་སྐབས་དང༌། གཞན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་དངོས་པོ་གཞན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ནི་བཙུན་པ་ཆོས་སྐྱོབ་ཀྱི་སྟེ། དེ་ནི་ཆོས་རྣམས་དུས་ཀྱིས་འཇིག་པར་གྱུར་པ་ན་དངོས་པོ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ནི་ཡིན་གྱི་རྫས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གསེར་གྱི་སྣོད་བཅོམ་ནས་གཞན་དུ་བྱས་པ་ནི་དབྱིབས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་གྱི། རྫས་གཞན་དུ་གྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་འོ་མ་ལས་ཞོར་གྱུར་པ་ན་རོ་དང་ནུས་པ་དང༌། སྨིན་པ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལས་ཁ་དོག་ནི་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་འདས་པའི་དུས་ནས་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་བྱུང་བ་ན་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཉམས་པ་ཡིན་གྱི་རྫས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ནས་མ་འོངས་པ་བྱུང་བ་ན་ཡང་ད་ལྟར་གྱི་དངོས་པོ་ཉམས་པ་ཡིན་གྱི་རྫས་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་རོ། །མཚན་ཉིད་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི་བཙུན་པ་དབྱངས་སྒྲོག་གི་སྟེ། དེ་ན་རེ་ཆོས་རྣམས་དུས་ཀྱིས་འཇུག་པར་གྱུར་པ་ན་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ནི་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་གྱི་མཚན་ཉིད་དག་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་མ་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ན་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་དག་གི་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་བུད་མེད་གཅིག་ལ་ཆགས་པར་གྱུར་པ་ན་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གནས་སྐབས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི་བཙུན་པ་དབྱིག་བཤེས་ཀྱི་སྟེ། དེ་ནི་ཆོས་རྣམས་དུས་ཀྱིས་འཇུག་པར་གྱུར་པ་ན་གཞན་དང་གཞན་དུ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ནི་གནས་སྐབས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་གྱི་རྫས་གཞན་དུ་གྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྡོད་བུ་
― DTG098_Page_0306 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་པུ་བགྲང་བའི་ཚེ་ན་གཅིག་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ་ལ། གྲངས་བརྒྱར་གཏོགས་པའི་ཚེ་ན་བརྒྱ་ཞེས་བྱ། གྲངས་སྟོང་དུ་བགྲང་བའི་ཚེ་ནི་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི་བཙུན་པ་སངས་རྒྱས་ལྷའི་སྟེ། དེ་ནི་ཆོས་རྣམས་དུས་ཀྱིས་འཇུག་པར་གྱུར་ན་སྔོན་དང་ཕྱི་མ་ལ་ལྟོས་ནས་གཞན་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་བུད་མེད་གཅིག་ལ་མ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་བུ་མོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །བཞི་པོ་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁ་ཅིག་ནི་རྐྱེན་བདུན་ཏེ། རྒྱུ་དང་དམིགས་པ་དང་དེ་མ་ཐག་དང༌། བདག་པོ་དང་ལས་དང་ཟས་དང་རྟེན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལ་ལ་ནི་རྟོགས་པའི་སེམས་བཞི་སྟེ། བདེན་པ་སོ་སོ་བའོ། །གཞན་རྣམས་ནི་ཆོས་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་བརྒྱད་ཡིན་ཏེ། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་གཞན་རྣམས་ནི་བཅུ་གཉིས་སུ་འདོད་དོ། །དེ་ལས་ཀྱང་གཞན་པ་རྣམས་ནི་བཅུ་དྲུག་ཏུ་འདོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་མེད་པའི་གཉིད་ལ་ནི་སེམས་མ་ཡིན་ནོ། །མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ནི་ཡོད་དོ། །འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་ལ་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་བཀག་པ་ནི་ཡོད་དོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡོད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཡིད་གཉིས་ཀྱིས་སྐྱོ་བར་འགྱུར་བ་ནི་སྐྱོད་པ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ། དགའ་བས་སྐྱོ་བར་གྱུར་པ་ནི། དགའ་བ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག །དེ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བས་སྐྱོ་བར་གྱུར་པ་ནི་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཁ་ཅིག་ན་རེ་སེམས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ན་རེ་ཕུང་པོ་མེད་པར་གྱུར་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་གྱི་དངོས་པོའི་དོན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར། ཁ་ཅིག་ན་རེ་རང་བཞིན་གྱིས་ལུང་བསྟན་དུ་མེད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལ་ལ་ན་རེ་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན་ནོ་ཡང་ཟེར། ཁ་ཅིག་ན་རེ་འབྲས་བུ་ཆེ་
― DTG098_Page_0307 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ནི་གསུམ་སྟེ། གཞན་གྱི་སེམས་ནི་འབྲས་བུ་དང་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་དང༌། ཚད་མེད་ཆེ་བའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་འགྲོ་བར་འགྲོ་བ་ན་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ནི་ལས་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་སྤངས་པར་གྱུར་པ་ནི་འགྲོ་བ་དེ་དག་ཏུ་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་ལ་ལན་རེ་སྔར་བྱས་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་དབང་གིས་དང་པོར་འགྲོ་བར་འདོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཇི་ལྟར་གོམས་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །ལ་ལན་རེ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་གོམས་པས་ཏེ་སྔ་མ་བཞི་དང་རྐྱེན་གྱི་ཁྱད་པར་གོམས་པས་སོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདས་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལས་མེ་འབར་རོ་ཞེས་ཟེར། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ད་ལྟར་གྱི་ལས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་རྣམས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་མི་མཐུན་པར་སེམས་པ་ལས་སོ་ཞེས་ཟེར། ཁ་ཅིག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནི་ཁ་དོག་བཞི་པར་འདོད་དོ། །གཞན་དག་ནི་ཁ་དོག་གཅིག་པར་འདོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ནི་གང་ཟག་ཡོད་དེ་དེ་ཡང་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར། ཕུང་པོ་ཙམ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཉེ་བར་བླངས་པ་དང་ལྡན་པར་བཏགས་པའོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པས་སོ། །འདི་ལྟར་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་རིམ་གྱིས་བརྟགས་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། བར་མ་དོར་མི་མཐུན་པའི་སེམས་འབྱུང་བ་ནི་མེད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་དམིགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གིས་སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་གོ །འདོད་པར་གཏོགས་པའི་འདུ་བྱེད་མི་རྟག་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་བཅུ་གསུམ་གྱིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་དེ་ལ་གནས་པ་ལས་ཉམས་པ་ནི་མེད་དེ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞུགས་པ་ཡང་ངོ༌། །དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཡང་ཉམས་པའི་ཆོས་ཡོད་དོ། །སྲིད་པ་བར་མདོ་ཡང་ཡོད་དོ། །འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །གཅིག་ཏུ་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཡོད་དོ། །ཕུང་པོ་འགགས་པ་ནི་དུས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་ལ་ཡང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་ཡོད་དོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ནས་
― DTG098_Page_0308 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་ཀྱང་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་གནོད་སེམས་སྤོང་ངོ༌། །རྣམ་པར་ཤེས་བའི་ཚོགས་ལྔ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའམ་བྲལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲུག་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་དང༌། སེམས་ཀྱི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཀྱི་ཡུལ་གཞན་དུ་ཕྱིན་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འདི་ན་གནས་བཞིན་དུ་ཐག་རིང་པོ་ན་གནས་པ་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་དོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ལ་ནི་གཟུགས་མེད་དོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཡང་ཉམས་པའི་ཆོས་ཡོད་དོ། །དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བ་ཡོད་དོ། །སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་ཡོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཡོད་དོ། །ཕྱི་རོལ་པ་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ཡོད་དོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་གཞན་གྱིས་བསྟན་ཅིང་སྒྲུབ་པ་མེད་དོ། །མི་ཤེས་པ་མེད་དོ། །ཡིད་གཉིས་མེད་དོ། །གཞན་གྱི་ལ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་མེད་དོ། །ངག་འཇུག་པའི་སྨྲ་བ་མེད་དེ། དབང་པོ་དང༌། སྟོབས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་རྣམས་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དང༌། བདུད་རིས་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དུ་སྐྱེ་བ་ནི་མེད་དོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པས་བསམ་གཏན་རྣམས་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ནི་ངེས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པའི་བག་ལ་ཉལ་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་བག་ལ་ཉལ་ཡང་ཡོད་དོ། །འདུས་བྱས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་དང་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །འགག་པར་འགྱུར་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལས་མེ་འབར་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་གཅིག་ཅིག་འཆི་ཞིང་སྐྱེ་བོ་མི་ཤེས་པའི་གཞི་ལས་འཆི་བའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དུའོ། །འཆི་བའི་རྐྱེན་བྱེད་པའི་སེམས་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་ཡང་དག་པར་ཞི་བར་བྱའོ། །ཚད་མེད་པ་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་མ་ཡིན་ནོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བདུན་གྲུབ་པར་བྱས་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཅུ་དགུ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། སྟོབས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་
― DTG098_Page_0309 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡང་དག་པར་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་མ་གཏོགས་པ་ཉིད་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱིས་སྤོང་བར་བྱ་བ་རྣམས་སོ། །འགྲོ་བ་དང་བཅས་པའི་ལམ་ནི་ངེས་པར་གཉིས་ཡིན་ནོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ནི་རིམ་གྱིས་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཀྱང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །འཁོར་བ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཆོས་ཅུང་ཞིག་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་འགྲོ་བ་མེད་དོ། །ཕུང་པོ་ཉེ་བར་བླངས་ནས་སེམས་ཅན་ནི་འཕོ་བར་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནི་ཁ་དོག་བཞི་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྲིད་པ་བར་མ་ནི་ཁ་དོག་བཅུའམ། ཉ་ལྕི་བས་ཀྱི་མདོག་འདྲའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྲིད་པ་བར་མ་ནི་ཞག་ལྔའམ། བདུན་དུ་གནས་པའམ། ཡུན་རིང་པོར་ཡང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་ལས་ནི་ནམ་ཡང་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཕྲོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ནི་མེད་དོ། །སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང༌། ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་སོ། །སྔར་ཉེ་བར་བསགས་པ་དང་ཕྱིས་ཉེ་བར་བསགས་པའི་ལས་ཀྱི་རྐྱེན་རྙེད་པར་གྱུར་ནས་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་འགྲོ་བར་བྱེད་དོ། །ངེས་པའི་ལས་ནི་བཟློག་པར་མི་ནུས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྐྱེས་བུའི་གཟུགས་ཀྱིས་ལྷུམས་སུ་ཞུགས་པ་ཡིན། ཡུམ་གྱི་དཀུ་ནས་གླང་པོ་ཆེར་གྱུར་ནས་ཞུགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དེའི་རྨི་ལམ་གྱི་རྣམ་རྟོག་ཡིན་ནོ། །ནུར་ནུར་པོ་དང༌། མེར་མེར་པོ་དང༌། ལྟར་ལྟར་པོའི་ངོ་བོར་ཡང་འགྱུར་རོ། །སྐྱེ་གནས་ནས་སྐྱེས་ན་ཡང་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ནུས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ།། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་ཀྱང་སེམས་རྩེ་གཅིག་གིས་འགོག་གོ །སེམས་རྩེ་གཅིག་གིས་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་ངོ༌། །སེམས་གཅིག་གིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཡང་རབ་ཏུ་ཐོབ་བོ། །སེམས་གཅིག་གིས་ཞུགས་པའི་ཆོས་རྣམས་འགག་
― DTG098_Page_0310 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱེད་ཅིང་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །རྐྱེན་བཞི་ཉིད་ཀྱིས་རྐྱེན་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་ལ་གནས་པ་ནི་མཚམས་མེད་པ་དག་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བས་སྤོང་བར་བྱ་བའི་བག་ལ་ཉལ་བཞིས་བསྡུས་པས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་དེས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པར་བྱེད་ཀྱི། བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་ཐམས་ཅད་ལ་ཇི་སྲིད་གནས་ཀྱི་བར་དུ་གཞན་གྱིས་གནོད་པར་བྱེད་པའི་འབད་པས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་གྱི། བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་ཟད་པས་དུས་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་བྲལ་བས་འཆི་བར་འགྱུར་གྱི། འཕོ་བས་ནི་འཆི་བ་མེད་དེ་ཇི་སྐད་དུ་ལུས་དང་བྲལ་བས་དུས་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ལུས་ཐ་མ་དང་བྲལ་བས་འབྲས་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ལུས་ནི་འདིར་དབང་པོའི་ལུས་ལ་བྱ་བར་བཞེད་དོ། །འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། འབྱུང་བ་དང༌། འགག་པར་འགྱུར་བ་དང༌། འགག་པ་དང༌། སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། སྐྱེས་པ་དང༌། འཆི་བར་འགྱུར་བ་དང༌། འཆི་བ་དང༌། བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། བྱེད་པ་དང༌། ཆད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཆད་པ་དང༌། འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། འགྲོ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ཕུང་པོ་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་ནི་ལས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །སྔར་བྱས་པའི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་ནི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་སྡེ་པའི་དབྱེ་བ་དག་ལ་སྡེ་པ་གཅིག་ཅིག་གི་ཁོངས་སུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་གཏོགས་པར་གྱུར་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སྡེ་པ་གཅིག་ཅིག་གི་གསུང་རབ་ཀྱི་ནང་དུ་ཡང་མ་བསྟན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་ཕྱིར་ཡང་འདི་ནི་སྡེ་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་
― DTG098_Page_0311 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དུས་ཉིད་ནི་རྩ་བའི་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པས་མ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕྱིས་བྱེ་བར་གྱུར་པ་ན་ཡང་སྡུད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པས་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འགལ་བའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོས་ཁྱབ་པ་ཉིད་དང༌། ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པས་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་མ་སྤངས་པའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ཡོངས་མི་འདའ། །ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་པས་དེ་ལ་ཞི་བ་ཉིད་མེད་པར་བསྟན་པས་ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་གསུམ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་སྨོད་པ་དང༌། ཁྱིམ་པ་ལ་ཕྱག་བྱ་བ་སྟོན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བསྔགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ནམ་མཁའ་མཛོད་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྨོན་ལམ་རྣམས་ཀྱང་ཚིག་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་སྤྲུལ་པ་ཡིན་པར་སྨྲ་བས་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། མདོ་སྡེ་མང་པོ་ལས་འབྲས་བུ་མེད་པའི་བསྔགས་པ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཤིན་ཏུ་སྡིག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་རྩ་བ་ནས་འབྱིན་པར་སྨྲ་བས་ལས་ལ་འབྲས་བུ་མེད་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཡང་གཞན་ཉིད་སྟོན་པ་དང༌། ཀྲྀ་ཀཱིའི་རྨི་ལམ་གྱི་དབྱེ་བ་ཡང་མ་བསྟན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ངེས་པར་བདུད་ཀྱིས་སྐྱེ་བོ་བློ་གྲོས་ངན་པ་དང༌། རྨོངས་པ་རྣམས་བསླུ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་པ་མང་པོ་བརྩམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལྟ་བ་འདི་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པ་དང་ཤིན་ཏུ་འགལ་བར་སྟོན་པ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའི་བློ། །རང་རིག་ཉིད་དུ་ཡོད་པས་ཀྱང༌། །མངོན་སུམ་གནོད་པ་གང་ཡིན་དེས། །སྐྱེ་མེད་སྨྲ་བ་དེ་ལ་
― DTG098_Page_0312 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནོད། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་རྣམས་ལ་དམིགས་པ་འདི་ལ་ཡོད་པས་དེ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་བློའོ། །ཡུལ་ལ་རྣམ་བར་ཤེས་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་ནི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་རྒྱུད་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་རང་རིག་གོ །ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་ཡང་ཡང་དག་པར་རིག་པས་སོ། །བློ་དེ་ནི་ཡུལ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་བཏགས་པ་ལ་ནི་རིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་གྱིས་ཀྱང་གནོད་ལ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཀག་པས་ན། གྲགས་པས་གནོད་པ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ལ་ཡོད་དོ། །སྲིད་པ་རྣམས་ནི་དེ་ཉིད་དུ། །སྐྱེ་མེད་ཅེས་བྱའི་ཁྱད་པར་གྱིས། །མངོན་སུམ་དང་ནི་གྲགས་པ་དག །གནོད་པ་འདི་ལ་མེད་ཅེ་ན། །གལ་ཏེ་དབུ་མ་པ་དག་སྨྲ་བ། མིག་མེད་གཟུགས་ལ་ཡོད་མ་ཡིན། །བར་དང་གཉི་ག་ལ་མི་གནས། །གང་དུ་དེ་ནི་གནས་གྱུར་པ། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་མེད་པ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཤེས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་ཡང་འབྱུང་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། འཇིག་རྟེན་ནི་མི་ཤེས་པའི་རབ་རིབ་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་དང༌། མངོན་སུམ་གྱི་གནོད་པ་ཡང་བདག་གིས་དོན་དམ་པ་ཉིད་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་བཞད་གང་ཡིན་པར་ལན་གདབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བགྲོད་མིན་ལ་ཡང་ཡང་དག་ཏུ། །བགྲོད་པར་བྱ་སྟེ་བུད་མེད་ཕྱིར། །བུད་མེད་གཞན་བཞིན་ཟེར་བ་ཡི། །སྐྱོན་བཅས་ཚིག་ཀྱང་སྐྱོན་མེད་འགྱུར། །བུད་མེད་གང་བགྲོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་འདོད་པ་དེ་ཡང་དོན་དམ་པར་བགྲོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའོ། །གཏན་ཚིགས་ཅི་ཡོད། བུད་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དང་གང་བུད་མེད་ཡིན་པ་དེ་ནི་བགྲོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བུད་མེད་གཞན་བཞིན་ཏེ། རང་གི་ཆུང་མ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཇིག་རྟེན་པའི་དང་ལུང་དག་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དོན་དམ་པར་
― DTG098_Page_0313 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །འདི་ནི་རིགས་པ་དང་འགལ་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་གདུང་བའི་དབང་གིས་བུད་མེད་ལ་འཇུག་པར་གྱུར་པ་ན་བགྲོད་པར་བྱ་བ་དང༌། བགྲོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དག་གིས་གདུང་བ་ཞི་བར་བྱེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་དེ་སྐད་དུ་སྨྲ་བ་དེ་དག་ནི་བློ་གྲོས་ངན་པས་སྨྲ་བ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་སྐྱོན་མེད་པར་འགྱུར་ལ་དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ཁྱེད་ཀྱི་ཚིག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །སྐྱོན་ཆེན་པོ་གཞན་ཡང་ཡོད་དེ། །བདེན་པ་མཐོང་བ་དེ་ཉིད་མིན། །དེ་ཉིད་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །ནམ་མཁའི་ལྷ་ཡིས་བསྟན་པ་ལྟར། །དེ་ཉིད་ཡིན་པར་མི་འདོད་དོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་མ་ཡིན་ལ། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ་ཞེས་སྟོན་པའི་ཚིག་ཡོད་པར་གྲགས་ཏེ། བདེན་པ་མཐོང་བ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་ན་དེ་མ་ཡིན་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཞན་གང་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་བསྟན་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་མཐོང་བ་ལས་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་ལྷས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོན་ཏེ། གསེར་གྱི་སྣོད་དུ་གསེར་གྱི་ཁབ་ཀྱིས་གྲོག་མ་ཕུག་ནས་གསང་ན་འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་ལ། དེ་གསོད་པ་པོ་ཡང་ཐར་པའི་ས་བོན་བསགས་པར་འདོད་པ་དང༌། བ་ལང་ལ་སོགས་པ་བསད་པ་དང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ལ་ཉལ་པོ་བྱས་པས་མཐོ་རིས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཁམས་གསུམ་པ་འདི་ནི་སེམས་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོའི་དོན་ཡང་གཞན་དུ་བཏགས་ནས་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡང་རིགས་པ་འདིས་ན་མི་རིགས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་སྐྱེ་མཆེད་ཡོད་པ་ལས། །དེར་སྣང་བ་ཡི་བློ་འབྱུང་བས། །ཡོད་པར་རིགས་ཏེ་སེམས་ཉིད་ནི། །ཡོད་ལ་དགའ་བས་ཇི་བཞིན་གྱིས། །ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཡོད་པར་གྱུར་པ་ནི་དེའི་ཆོས་སུ་གཏོགས་པའོ། །ཕྱིའི་སྐྱེ་
― DTG098_Page_0314 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆེད་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྣང་བ་ནི་དམིགས་པའི་རྣམ་པའི་རང་གི་ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་སྣང་བ་འབྱུང་བ་ནི་དེར་སྣང་བས་འབྱུང་བའོ། །སྣང་བ་འབྱུང་བ་དེ་གང་ལ་ཞེ་ན། བློ་ལ་སྟེ། དབང་པོ་དྲུག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ཡུལ་མེད་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་མི་འགྲུབ་པས། ཁྱོད་རང་གི་གཞུང་ལ་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་སེམས་ཡོད་པར་འདོད་པ་ལ་དགའ་བ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་དེ་དཔེར་བྱས་ནས་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡོད་པར་འདོད་པ་ལ་ཡང་དགའ་བ་ཉིད་དུ་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཡོད་མི་འདོད་ན། །ཁྱོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་སེམས་ཙམ་མིན། །འགྲོ་བ་ཕྱོགས་སུ་བྱ་བ་དང༌། །གཏན་ཚིགས་སྒྲུབ་པ་ཁྱོད་ལ་མེད། །ཡང་སེམས་ཙམ་དུ་ཉེ་བར་དམིགས་ན་ནི་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ལ། ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་མ་དམིགས་ན་ཡང་སེམས་ཙམ་དུ་ཡང་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་བར་འདོད་ན་ནི་ཁམས་གསུམ་པ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་ལུང་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་འགྲོ་བ་སེམས་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་གཏན་ཚིགས་ནི་གང་ཡིན། འདི་ལ་དཔེ་ནི་གང་ཡོད། གཏན་ཚིགས་དང་དཔེ་སྐྱོན་མེད་པ་འདི་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་འདི་དམ་བཅའ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། དམ་བཅའ་བ་ཙམ་གྱིས་ནི་འདོད་པའི་དོན་གང་ཡང་གྲུབ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་ཉེ་བར་སྦྱར་བའི་ཕྱོགས་སྔ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྔར་སྨྲས་རིགས་པ་ནི། །རང་གི་ཕྱོགས་ཉམས་དོགས་པས་གཞན། མི་འདོད་གྱུར་པ་གང་སྨྲ་བ། །དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕྱི་མ་ཉེ་བར་དགོད་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །ས་ལ་སོགས་པ་ནི་འབྱུང་བ་རང་གི་ངོ་བོར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྔར་གྱི་རིགས་པ་དང༌། རང་གི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་གྱི་ལུགས་ཉམས་པར་དོགས་པས་གཞན་ཏེ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པའོ། །མི་འདོད་གྱུར་པ་ནི་མི་བཟོད་པར་གྱུར་པའོ། །གང་སྨྲ་བ་སྟེ། སྐྱོན་ཉེ་བར་སྟོན་པར་གྱུར་པའོ། །དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་པའི་ལན་དག་གིས་སྐྱོན་དང་བཅས་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་
― DTG098_Page_0315 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསམ་པས་སོ། །ཕྱོགས་སྔ་མས་དོན་གྱིས་ཚད་མས་འདི་སྨྲས་སོ། །སྟོན་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བློ་མངའ་བ་སྟེ། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་བློ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་ལན། སྟོན་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་བློ། །བདག་མེད་པ་ལ་དམིགས་པར་འདོད། །ཡུལ་ཅན་གྱི་ནི་བློ་མིན་ཕྱིར། །གང་ཟག་བདག་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སྨྲས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་པས་གང་ཟག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་པས་ཀྱང་ཆོས་ལ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཆོས་དང་གང་ཟག་ལས་མ་གཏོགས་པ་གཞན་ནི་ཅུང་ཞིག་ཀྱང་མེད་ན་གང་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉམས་པར་གྱུར། དེ་ལྟ་ན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་འདིས་ནི་སྔར་སྨྲས་པའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལ་གནོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་འགལ་བ་ན་ཡང་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་ལས་བྱུང་སོགས་བློ་དག་ནི། །འབྱུང་བ་གལ་ཏེ་འགོག་བྱེད་ན། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པར་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་བློ་རྣམས་ལ། དག་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་བརྗོད་པ་ནི་དབུ་མ་པས་ཀྱང་འབྱུང་བར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལོ་བཞི་བཅུར་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ། བདག་ཅག་གི་ལྟ་བ་ལས་མེད་པར་རྣམ་པར་བརྟགས་ནས། སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་བློ་དེ་རྣམས་འབྱུང་བ་ལ་གཞན་དག་གིས་འགོག་པར་བྱེད་པ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། སྐྱོན་མ་ཡིན་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བློའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པ་དེ་ནི་མི་རིགས་པར་རིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་གིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་དེ་འདིར་རིགས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ། །ཤེས་བྱ་ཀུན་དུ་མ་གྲུབ་པས། །བློ་གང་གང་གི་རྗེས་འབྱུང་བ། །དེ་ནི་རྟོག་མེད་སྔོན་བྱང་ཆུབ། །ཤེས་བྱ་དེ་ཉིད་མ་ལོག་ཕྱིར། །ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་
― DTG098_Page_0316 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་གྱི་ཤེས་བྱ་རྣམས་ངོ་བོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བདག་གིས་སྔར་བསྒྲུབས་སོ། །ཐམས་ཅད་དུ་རང་རང་གི་ངོ་བོ་གྲུབ་པ་མེད་པས་ཤེས་བྱ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར། གང་ཉིད་ལ་དེའི་རྗེས་སུ་བློ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དེ། ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་བྱའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་དང༌། སྒྱུ་མ་དང༌། རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ག་ལ་ཡོད། དེ་ཡི་ངོ་བོ་རྣམ་རྟོག་སོགས། །བྲལ་བའི་བློས་ནི་མངོན་འདོད་པས། །དེ་ཡི་རྟེན་ནི་འགོག་བྱེད་ན། །གྲུབ་པ་ཉིད་ནི་རབ་སྒྲུབ་བྱེད། །གང་ཡང་རྟོག་པ་མེད་པར་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རང་གི་དངོས་པོ་དང་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ངེས་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ན་དེའི་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་མངོན་སུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་སྟོན་པ་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་རྟེན་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། འོག་མིན་ན་བཞུགས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་ཞི་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཞི་ཉིད་སོགས་བསྟན་པ། །རྟོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲོ་བཏགས་པའོ། །དག་པ་དང་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་དང༌། དབུལ་བ་དང༌། ནད་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པ་ནི་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་བཞིན་དུ་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གལ་ཏེ་གསུང་རབ་ལས་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་རྣམས་ཀྱིས། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བསྟན་ཏོ་ཞེ་ན། བདེན་ཏེ་ལམ་འདི་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གོམས་པར་བྱས་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་ཀྱི། དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མི་དམིགས་པར་བསྒོམ་
― DTG098_Page_0317 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། མཐོང་བ་མེད་པ་རྟོག་མེད་པ། །བརྗོད་པ་མེད་པ་བྱེད་མེད་པ། །འཚོ་བ་མེད་པ་རྩོམ་མེད་པ། །དེ་བཞིན་དགའ་མེད་གནས་མེད་པ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པས་མཐོང་བ་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའོ། །འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དག་གི་སེམས་དག་ནི་ཉམས་ཤིང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་ཡང་གནས་པ་མེད་པས་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པའོ། །གནས་དང༌། བྱེད་པ་དང༌། རྩོལ་བ་རྣམས་རེ་རེ་ལའམ། འདུས་པར་གྱུར་པ་ལའམ། ཡི་གེ་སོ་སོ་ཡང་དག་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པས་ངག་བརྗོད་པ་མེད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ངག་གོ །ལུས་དང༌། དབང་པོ་དང༌། བློའི་ཚོགས་དག་བདག་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་དགེ་བའི་ལས་བྱེད་པར་སེམས་པ་ནི་བྱུང་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པའི་ཕྱིར་ལས་ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་དོན་དམ་པར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བས་བྱ་བ་མེད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའོ། །ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་གོམས་པར་བྱས་པའི་ཟང་ཟིང་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འཕེལ་བར་བྱས་བའི་ལུས་ཀྱི་བཟའ་བ་དང༌། བགོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལུས་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ལ་དབུ་བའི་གོང་བུ་དང༌། ཆུ་ངུར་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། ཆུ་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་དང༌། སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བར་གང་གིས་གང་ཞིག་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་ཅེས་ཕུང་པོ་དག་ལ་ཡོངས་སུ་བཏགས་པ་ཉིད་ན་འཚོ་བ་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བའོ། །ལུས་ནི་རྩྭ་དང༌། ཤིང་དང་འདྲ་བར་བེམས་པོ་སེམས་པ་མེད་པ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཡིན་ལ། སེམས་ཀྱང་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བས་དེ་དག་གིས་ཡང་དག་པར་བརྩམས་པ་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ན་ཡང་དག་པའི་རྩོམ་པ་མེད་ན་ཡང་ཐ་སྙད་དུ་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བའོ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་དོ། །དོན་དམ་པར་ན་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཅི་ཡང་མེད་པས་དེའི་རྗེས་ལས་སྐྱེས་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཀྱང་ཅི་ཞིག་ལ་རྗེས་སུ་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། བརྟག་པར་བྱ་བའི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་མེད་པས་ཅི་ཞིག་དྲན་ནས་དྲན་
― DTG098_Page_0318 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ། འོན་ཀྱང་མི་བརྗེད་པ་ཉིད་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ཞེས་གདགས་སོ། །སེམས་འདས་པ་ནི་ཉམས་པར་གྱུར་པ་ཡིན། མ་འོངས་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡང་འགག་པ་ཉིད་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་མཉམ་པར་གནས་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་པ་ཡང་རིམ་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་བས་སེམས་གནས་པ་མེད་པ་ཉིད་ལ་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་འདོགས་སོ། །གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ཉིད་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་ན། དེ་ཚེ་ལམ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱིས། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་འདོད་ཕྱིར་བདག །གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པའི་སྐྱོན་ཡང་ཡིན། །བསྒོམ་ཉིད་ལ་ཡང་བརྟག་པར་བྱ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དག་ཁས་མི་ལེན་པ་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལམ་འདི་དག་ངེས་པར་བཟུང་ནས་བདག་གིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། གང་ལ་མ་གོམས་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་ནི་འདིར་རིགས་པས་བརྟག་པར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ལམ་དེ་དང་ལྡན་ན་རིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་བསྒོམ་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན། ཇི་ལྟར་ན་འདི་རིགས་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། གང་གི་ཚེ་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་ནས་ལུང་དང་མི་འགལ་བར་གྱུར་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གང་ལ་དམིགས་པ་ནའོ། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ན་ནི་ལུང་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་ལུང་དང་མི་འགལ་བར། །རྗེས་སུ་དཔག་པའི་རྗེས་འབྲང་བ། །འདི་ལྟར་དེ་ཉིད་བསྒོམ་པ་སྟེ། །དེ་ནི་དེ་བཞིན་མཁས་པས་འདོད། །དེ་ཉིད་ཤེས་པ་ཚོལ་བ་ལ་འཇུག་པ་ཞི་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། གཉིས་སུ་མེད་པ་དང་གཞན་ལ་རག་མ་ལས་པ་དང༌། མི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ལུང་དང༌། རིགས་པ་དང་མི་འགལ་བར་བསྟན་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་དག་གིས་བསྒྲུབས་པ་ཟིན་པ་ནི་དེ་ཉིད་དོ། །བསྒོམ་པའི་རིགས་པ་ཡང་བརྗོད་མ་ཐག་པ་ཉིད་དོ། །འདིའི་ལུང་ནི་འཇམ་དཔལ་གང་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་མཉམ་པ་མེད་པ་དང༌།
― DTG098_Page_0319 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་སུ་མེད་པ་དང༌། གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པར་མཐོང་བ་འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའོ། །འཇམ་དཔལ་གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོག་པ་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་མེད་པར་མཐོང་བ་མེད་པའི་སྦྱོར་བས་མཐོང་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པའོ། །གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་པ་མེད་པར་མཐོང་བས་བརྗོད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤིན་ཏུ་རིག་པ་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པའི་ངག་གོ །གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་མེད་པར་མཐོང་བ་འདི་ནི་བྱེད་པ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའོ། །གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཕེལ་བ་ཡང་མ་ཡིན། །འགྲིབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཚོ་བ་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བའོ། །གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སློང་བར་མི་བྱེད། རྩོམ་པར་མི་བྱེད། ཕ་རོལ་གནོན་པའི་སྦྱོར་བ་ཡང་མི་བྱེད་པ་འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བའོ། །གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དྲན་པར་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་དབེན་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་བྱུང་བ་མེད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པའོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། བམ་པོ་བཅུ་བཞི་པ། འཇམ་དཔལ་གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མཉམ་པར་གཞག་པར་མཐོང་བ་དེ་ནི་རྩོམ་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི་དེ་ལྟ་བུར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ལམ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་བ་དེ་ནི་རྒལ་བ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཐང་ལ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཞི་བ་ཐོབ་པ་དང༌། འཇིགས་པ་མེད་པ་ཐོབ་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་དང༌། ཚངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པར་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཀྱང་དབེན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ན་མཐོང་བ་མེད་པའི་རྣམ་པར་སྒོམ་པ་འདི་
― DTG098_Page_0320 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་ལམ་གཞན་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེ་ན་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །ལམ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་འགྲུབ་པར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཐར་པའི་མི་མཐུན་པར་གྱུར་བ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལྟ་བ་ལོག་པ་ལ་སོགས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་གཉེན་པོར་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། །འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འཕགས་པའི་བདག་དང༌། སེམས་ཅན་དང༌། སྲོག་དང༌། གསོ་བ་དང༌། སྐྱེས་བུ་དང༌། གང་ཟག་དང༌། ཚད་པ་དང༌། རྟག་པ་དང༌། སྲིད་པ་དང༌། སྲིད་པ་མ་ཡིན་པའི་དང༌། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་བསྟན་པ་དང༌། འཁོར་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ལྟ་བས་ཀུན་ནས་མ་བསླངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་གང་ཞེ་ན། གང་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་མངོན་དུ་འབྱུང་བ་དག་གིས་ཀུན་དུ་རྟོག་པར་མི་བྱེད་ཅིང༌། གང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕུང་པོས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་དག་གིས་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ན་དངོས་པོར་འཛིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རབ་ཏུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་མཐོང་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་བསྒོམ་པ་གོམས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རང་བྱུང་གི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་རྒྱུན་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་དང་རབ་ཏུ་འབྲེལ་པ་ནི་བག་ཆགས་ཡིན་ནོ། །ཤེས་བྱ་མི་དམིགས་པར་འགྱུར་ན་གང་ལ་བརྟེན་ནས་བག་ཆགས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གོ་རིམས་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་ལམ་འདི་ཉིད་མཐར་གྱིས་བསྒོམ་པ་ལས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བར་བསྟན་པ། གང་གིས་དེ་རྟོགས་དེ་སངས་རྒྱས། །གཞན་ནི་མ་ཡི་ལ་དུ་མཚུངས། །ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཉིད་
― DTG098_Page_0321 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་ལུང་དང་རིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་བསྒོམ་པ་གང་གིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བརྗོད་པར་རིགས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་དང་འགལ་བའི་ལུང་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པ་ནི་བརྟག་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར་བེམས་པོའི་བློ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་མས་བྱིན་པའི་ལ་དུ་བཞིན་དུ། བུད་མེད་འགའ་ཞིག་གིས་བུ་བྱིས་པ་ཆུང་ངུ་ལ་སྨན་ཞུ་བའི་དུས་འདས་ཀྱི་བར་དུ་བྲིད་པའི་ཕྱིར་བུ་རམ་གྱིས་བསྐུས་པའི་རྡེའུ་དག་འདི་ལ་དུ་ཡིན་གྱིས་ཟོ་ཞིག་ཅེས་བྱས་ནས་བྱིན་ལ། དེ་ཡང་མ་འདི་ནི་བདག་ལ་ནམ་ཡང་ལོག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་དྲག་ཏུ་སོ་བཏབ་ཅིང་བཅའ་བར་བརྩམས་པ་དང་སོ་དག་ཀྱང་ཆག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལ་ལ་དག་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོས་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་སྨན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ལྟར། བདེ་བར་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་བརྡ་དང་བཅས་པ་དང༌། དགོངས་པ་དང་བཅས་པ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་རྟོགས་ནས། ཐུབ་པས་ནི་འདི་ལྟར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྒྲ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཟུང་ནས། མངོན་པར་ཞེན་པ་བརྟན་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་མས་བྱིན་པའི་ལ་དུ་ཟ་བའི་ཁྱེའུ་བཞིན་དུ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཞད་གད་དུ་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ལུང་གི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཙམ་དུ་མི་བྱའི། རིགས་པས་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རིགས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཙམ་མཐོང་བའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཅན་ཡིན་ལ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ནི་ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་ལམ་གྱི་དངོས་པོ་དག་བསྒོམས་པས་ཡིན་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་མི་དམིགས་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པས་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དངོས་པོ་འཛིན་པ་རྩ་བ་ནས་མ་སྤངས་ཀྱི་བར་དུ་མ་ཡིན་པས་དེ་ལྟ་བས་ན་མི་དམིགས་པར་བསྒོམས་པས་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡིན་གྱི། ཉི་ཚེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་ཆེན་སངས་རྒྱས་གསུང་མིན་ཞེས། །
― DTG098_Page_0322 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟེར་བ་འདི་ཡང་གཏན་ལ་དབབ། །ངེས་པར་སྐྱེད་པས་ཁྲིད་ནས་དོན་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་གཏན་ལ་དབབ་པའོ། །དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། རིགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ལུང་དང་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་འགལ་བ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཆད་པར་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་རིགས་པས་གནོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་པ་ནི་འོག་ནས་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། སྔར་བསྟན་པ་ཡི་ལམ་འདི་ཡིས། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་མི་ནུས། །སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་རྟོགས་བྱེད་ཕྱིར། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་བཞིན། །མཐོང་བ་མེད་པར་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་མ་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་སྟེ། མི་རྟག་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་སྟོང་པ་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱང་མདོ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་རྣམས་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་སྤང་བ་དང༌། མངོན་དུ་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པར་བྱ་བ་རྣམས་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་སྤངས་པ་དང༌། མངོན་དུ་བྱས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བཞིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་མི་དམིགས་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་སོ་ཞེས་བསམས་པའོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་པ་ཡང༌། །གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ལ་འབྱུང་བར་འགྱུར། །དཔེ་ནི་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱང༌། །དེ་ལ་ཞུགས་པ་བཟློག་པར་དཀའ། །གང་དག་གིས་དེ་དག་ཏུ་ལམ་འདི་དག་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཟད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་འདི་ཡང་བསྒོམ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་
― DTG098_Page_0323 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པར་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བ་མི་སྲིད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་ལམ་འདིས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཟད་པར་མཛད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བསྒོམ་པའི་ཁྱད་པར་གཞན་གྱིས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་ལམ་འདི་ལ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བའི་ནུས་པ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཟད་པར་བྱས་ནས་བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་བཅས་པར་སྤོང་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་དེ་ལྟ་བུ་ནི་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་བསྟན་པའི་ལམ་བསྒོམ་པའི་ཁྱད་པར་ཁོ་ནས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རབ་ཏུ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། མི་སྐྱེ་ཟད་པར་ཤེས་པ་ནི། །ཇི་བཞིན་དོན་གྱི་དོན་དམ་མིན། །འཁྲུལ་བཞིན་རྣམ་རྟོག་བཅས་པའི་ཕྱིར། །དེ་རྟོགས་ཇི་ལྟར་དེ་ཉིད་ཡིན། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་རྣམས་ལ་ཆོས་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གི་མཐར་ཕྱིན་པས་ཕུང་པོ་མི་སྐྱེ་བར་ཤེས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ནི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་བྱང་ཆུབ་པོ་ཞེས་གཞན་གྱིས་འདོད་པ་དེ་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པས་དགག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། དེ་དག་ནི་དོན་དམ་པར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །གཏན་ཚིགས་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །འདིས་ནི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དེ་དག་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གང་ཞིག་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཐེག་པ་གཞན་ཉིད་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས། །ཟེར་བ་དེ་ཡི་ལན་ཡང་བཏབ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་བསྟན་པའི་ལམ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། བསྒོམ་པ་དང་བྲལ་བས་དེས་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པར་བསྟན་པའི་
― DTG098_Page_0324 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལམ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །ཇི་ལྟར་སྒྲིབ་པ་ཡོད་བཞིན་དུ། །དགྲ་བཅོམ་མྱ་ངན་འདའ་བར་རིགས། །སྒྲིབ་པ་ཡང་གཉིས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཆིང་བར་བྱེད་པ་དང། བག་ཆགས་ཀྱི་ངོ་བོའོ། །ཡང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ནི་འཆིང་བར་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དག་གིས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བ་ཙམ་སྤངས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གཉི་གའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲིབ་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དག་ཀྱང་བག་ཆགས་ཀྱི་དྲི་མ་དག་པར་བྱས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་མི་ཤེས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནི་བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་བ་དང༌། རྟག་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། བདག་ལ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་བག་ཆགས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་མཆོག་འདོད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་བསྟན་པ་ལས། མ་རིག་འདི་ནི་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་འཕགས་པར་ཤེས། །འཇིག་རྟེན་པས་ནི་འདུ་བྱེད་སྐྱེད། །རིང་དུ་གྱུར་པ་འཕགས་པ་ཡི། །སློབ་མ་འགོག་ལ་གནས་པ་ལ། །གང་ཚེ་ཡིད་ནི་བཞག་གྱུར་པ། །དེ་ཚེ་འདི་ཡི་ཉེར་ལེན་མེད། །སྲིད་པར་འཇུག་པ་ཡང་མི་འགྱུར། །དེ་ནི་འགོག་བྲལ་ལ་གནས་པ། །མ་རིག་པ་ཡིས་འཕགས་དེ་རྨོངས། །རྣམ་ཤེས་ཉེར་ལེན་དང་བྲལ་བ། །གྲོལ་བ་ཡིན་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད། །རྨོངས་འདི་གྲོལ་བ་ག་ལ་ཡིན། །ཡང་དག་ཏུ་ན་ཀུན་ལ་རྨོངས། །ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཕུག་དག་ཏུ། །འདི་ཡི་རྣམ་ཤེས་རབ་ཏུ་སྦས། །ཡང་སྲིད་འཇུག་པའང་མ་ཡིན་ལ། །མཐར་ཐུག་སངས་ཕའང་འདི་མ་ཡིན། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀྱི་
― DTG098_Page_0325 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐུ་ཉིད་དུ། །གྱུར་ན་འདི་བཟོད་མྱ་ངན་འདས། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འདི་ནི། །མྱ་ངན་འདས་ཡིན་དེ་ཉིད་ནི། །སངས་རྒྱས་ཁོ་ནས་མངོན་པར་མཁྱེན། །དེ་ཕྱིར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་ཞུགས། །ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་མི་ཤེས་པ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་རབ་ཏུ་སྤངས་ཏེ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི་གྲོལ་བ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པར་ཡོད་བཞིན་དུ་ཡང་འདིར་ཟད་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱའོ། །མ་རིག་ཉོན་མོངས་ཅན་སྤངས་པ། །དེ་ནི་གྲོལ་འགྱུར་སངས་རྒྱས་བཞིན། །དེ་ནི་མི་བདེན་མེད་པའི་ཕྱིར། །དངོས་དང་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་ཉིད་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་སྒྲའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་རྟོགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་མི་ཤེས་པ་སྤངས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་གྱི། གཙོ་བོ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དག་གིས་ནི་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་མི་ཤེས་པ་སྤོང་བར་མི་སྲིད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དང༌། དེའི་ཐར་པ་ན་འདྲ་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལུགས་འདི་ལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལམ་བསྒོམ་པ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར། ཡང་དག་ཏུ་ན་ཐེག་ཆེན་གྱི། །ལམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་དག །སྒྲུབ་མིན་རྟོག་བཅས་མཚན་བཅས་མིན། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ལམ་བཞིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་དང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། མཚན་མ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ལམ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། ལྷ་དང་མིའི་འགྲོ་བར་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་དགེ་བའི་ལས་བྱེད་པའི་ལམ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་ལམ་གོམས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཡིན་ན་གང་གི་ཚེ་དེ་ཉིད་མི་བདེན་པར་གྱུར་ནས་གང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པར་བྱེད། སྡོང་དུ་མ་ལ་མི་ཡིན་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་པས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG098_Page_0326 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་གཞན་གྱི་བསམ་པ་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པར་བྱེད་པ་ཡང་མེད་དེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡོང་དུ་མ་ལ་མིར་ཤེས་པས་དེ་དང་མི་འབྲལ་བས་རང་གི་བསམ་པ་སྨྲས་པ། ཇི་སྲིད་འགའ་ཞིག་སྐྲག་པ་ཡིས། །ཐག་པ་ལ་ནི་སྦྲུལ་ཞེས་འཁྲུལ། །འཁྲི་ཤིང་བསྡོགས་པར་ཤེས་པ་ནི། །གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཤེས་པར་འབྱུང༌། །འཁྲུལ་པར་གྱུར་པས་དང་པོར་ནི་ཐག་པ་ལ་སྦྲུལ་ཡིན་གྱི། ཐག་པ་ཡིན་པར་མི་ཤེས་པར་འགྱུར་ལ། ཡང་དེ་ཉིད་ལ་འདིའི་འཁྲི་ཤིང་བསྒྲིལ་བ་ཡིན་གྱི། ཐག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་འཁྲི་ཤིང་བསྡོགས་པར་ཤེས་པས་ཀྱང་སྦྲུལ་དུ་འཁྲུལ་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དང་པོ་ནི་འཁྲུལ་པས་ལྟ་བ་ངན་པ་རྟོགས་པ་ངན་པས་ཞེན་པ་འབྱུང་ལ། ཡང་དེ་དག་ལ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཤེས་པས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོའི་ལྟ་བ་སྐྱེས་པ་ན་དེ་དག་གཉི་ག་ཡང་དངོས་པོར་འཛིན་པས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་ཀྱིས། མཐོང་བ་མེད་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛོད་ཀྱི་མདོ་ལས། འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་མི་བདེན་པའི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་དུག་གིས་གདུངས་པར་གྱུར་ཅིང་བདག་གིས་དུག་ཟོས་སོ་བདག་གིས་དུག་ཟོས་སོ་ཞེས་ཟེར་ཞིང་དུ་བར་བྱེད་བྲང་རྡུང་བར་བྱེད་པ་དེ་ལ་སྨན་པ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དུག་འབྱིན་པ་ལྟར་བྱས་པས་དེས་དེའི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་དུག་གི་འདུ་ཤེས་དེ་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་དེ་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །འོད་སྲུངས་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། དེ་ལ་སྨན་པ་གང་གིས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དུག་གཞན་འབྱིན་པ་ལྟར་མ་བྱས་ན་སྐྱེས་བུ་དེ་འཚོ་བར་འགྱུར་རམ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལགས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པ་མ་ལགས་པའི་དུག་གི་སོ་མ་ཉིས་གདུངས་པར་གྱུར་པ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པ་མ་ལགས་པའི་དུག་གཞན་བསལ་བར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་
― DTG098_Page_0327 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་དུ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བདེན་པ་གསུང་བ་མ་ལགས་སམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཇི་ལྟར་ན་བདེན་པ་མ་ལགས་པ་གསུང་བ་མཛད། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུངས་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཁྱོད་བདེན་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལམ། བདེན་པ་མ་ཡིན་པས་ཡིན། གསོལ་པ་བདག་ནི་བདེན་པ་མ་ལགས་པས་གྲོལ་གྱི། བདེན་པས་ནི་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་བདེན་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ན་ནི་མི་སྡུག་པས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་འབྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཞེ་སྡང་ཡང་དག་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ན་ནི་བྱམས་པས་ཀྱང་ཞེ་སྡང་དང་འབྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་གཏི་མུག་ཡང་དག་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ན་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བས་ཀྱང་གཏི་མུག་དང་འབྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གི་སླད་དུ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ཡང་དག་པ་མ་ལགས་པ་དེའི་སླད་དུ་མི་སྡུག་པ་དང༌། བྱམས་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་བསྒོམས་པས་འབྲལ་བར་འགྱུར་བ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡང་དག་པ་མ་ལགས་པས་ན་ཡང་དག་པ་མ་ལགས་པའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་གང་གིས་ཡང་དག་པར་སྤོང་བར་འགྱུར་བ་དེ་གཉི་ག་ཡང་ཡང་དག་པ་མ་ལགས་པ་བདེན་པ་མ་ལགས་པའི་སླད་དུ་ཡང་དག་པ་མ་ལགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་དག་པ་མ་ལགས་པའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་འབྲལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་བཅས། །
― DTG098_Page_0328 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒོལ་བའི་སྨྲ་བ་སྤངས་བ་ཡིན། །གང་དག་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡོང་དུ་མ་ལ་མིར་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བའི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་འཁྲུལ་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཅི་ཐག་པ་ལ་འཁྲི་ཤིང་བསྡོགས་པར་ཤེས་པ་སྦྲུལ་དུ་འཁྲུལ་བ་སྤོང་བར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྡོང་དུ་མ་ལ་མིར་འཁྲུལ་བ་བྲལ་བར་མི་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་གཞན་གྱིས་ཁས་བླངས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལམ་གྱིས་ཡང་དག་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བསགས་པ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་དཔེ་འདིས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་འདི་གཉིས་བྲལ་བར་བྱེད་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་སྨྲ་བ་དེ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་གཉེན་པོའི་ཕྱིར། །འདིས་ནི་ལན་ཡང་བཏབ་པ་བྱས།། ཡང་གལ་ཏེ་གཞན་དག་ན་རེ་ལམ་ནི་ཡང་དག་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མུན་པའི་གཉེན་པོའི་སྣང་བ་བཞིན་ནོ་ཟེར་ན། དེ་ཡང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་གཉེན་པོས་སྤོང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཐག་པ་དང་སྦྲུལ་དང་འཁྲི་ཤིང་བསྡོགས་པའི་དཔེ་འདི་དག་ཉིད་ཀྱིས་ལན་བཏབ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་རྒོལ་བ་ཡང་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྔར་བདག་ཅག་གིས་བསྒྲུབས་ཟིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ན་ལུང་མེད་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་བསྟན་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚད་མའི་རྟོག་གེ་སྒོམ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་བའི་ལན་གདབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་སྔ་མ་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བརྗོད་པ། ཐེག་ཆེན་སངས་རྒྱས་གསུང་ཡིན་ཏེ། །བདག་མེད་ལ་སོགས་སྟོན་པ་དང༌། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཆེ། །སྟོན་ཕྱིར་སློབ་མའི་ཐེག་པ་བཞིན། །འབྲས་བུ་དང་བཅས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཅེས་བྱ་བའི་ལམ་དང༌། དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་གཙུག་ལག་ཀྱང་ཐེག་
― DTG098_Page_0329 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་གསུངས་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཡིན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་བསྡོམས་པ་ནི་ཕྱོགས་སོ། །མུ་སྟེགས་བྱེད་གཞན་དག་གིས་བདག་ལ་སོགས་པར་བཏགས་པ་དག་ལས་འདས་པས་བདག་མེད་པ་སྟེ། བདག་མེད་པའི་ངོ་བོ་ནི་བདག་མེད་པ་ཉིད་དོ། །གང་དག་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྟོང་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་སོ། །དེ་རྣམས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པའོ། །རྙེད་པར་དཀའ་བའི་དོན་དང་དགའ་བར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ན་དཀོན་མཆོག་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་ནོ། །དཀོན་མཆོག་རྣམས་ནི་གསུམ་ཡིན་པས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་མོ། །དེ་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་དེ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཆེའོ། །དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་སྒྲོགས་པའོ། །གང་དང་གང་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྟོན་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་སྒྲོགས་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སློབ་མའི་ཐེག་པ་བཞིན་ནོ། །སློབ་མའི་ཐེག་པ་དང་འདྲ་བས་སློབ་མའི་ཐེག་པ་བཞིན་ཏེ། དེས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མ་ཡིན་ཏེ། སྡེ་སྣོད་གསུམ་པོ་ཉིད་ཐེག་པ་གསུམ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་བདག་ཅག་ལ་མ་གྲགས་ལ། དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཡིན་པར་ཡང་མ་གྲུབ་པས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀ་ལ་མ་གྲུབ་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པ་རང་བྱུང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་སྤངས་ཤིང་མི་དམིགས་པ་ལ་གོམས་པར་བྱས་པས་ཤིན་ཏུ་བྲལ་བར་གྱུར་པ་ནི་ཐེག་པ་གཞན་ཉིད་དུ་འདི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་པས་གཉི་ག་ལམ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིར་རྒོལ་ཚད་མས་
― DTG098_Page_0330 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནོད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་ཉིད། །གང་དག་གིས་ཕྱོགས་སྔ་མར། ཐེག་ཆེན་སངས་རྒྱས་གསུང་མ་ཡིན། །མདོ་སྡེ་སོགས་སུ་མ་བསྡུས་ཕྱིར། །རིག་བྱེད་མཐའ་པའི་ལྟ་བ་བཞིན། །ཞེས་གང་སྨྲས་པའི་ཚད་མ་དེ་ལ་ཡང་ལན་བཏབ་པའི་ཕྱིར་གང་གིས་འདི་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བསྒྲུབ་ཅིང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གང་གིས་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པར་མ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་དེ་ནི་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོར་བསྟན་པའི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདུ་བ་ལ་སོགས་པའི་ནང་དུ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། སྟོབས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ལམ་དང༌། སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་བསྟན་པ་དེ་དག་ཉིད་འདུལ་བ་དང༌། མདོ་སྡེ་དང༌། ཆོས་མངོན་པ་རྣམས་སུ་ཡི་གེ་དེ་དང༌། ཚིག་དེ་དག་དང་གསལ་བྱེད་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་རྣམས་བསྒོམས་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་ཀུན་ཀྱང་མཚུངས་སོ། །ཁྱད་པར་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་འབའ་ཞིག་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་འདུལ་བ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པའི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པར་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་པས་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་གྱིས་ན་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་ནང་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ཡིན་པས་གཞན་གྱི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པར་སྟོན་ཏོ། །ཡང་འདིར་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་ཁ་ཅིག་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལྡན་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྡེ་པ་ཐ་དད་ཀྱི་གཙུག་ལག་མང་པོས་ཕྱོགས་སྔ་མར་བདག་ཅག་གིས་བཀོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་བློ་བསྒོས་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གཙུག་ལག་གི་དོན་ངེས་པར་མ་བཟུང་བར་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་དེ་ལ་བདག་གིས་
― DTG098_Page_0331 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་དང་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གང་འཕགས་པའི་བདེན་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་ཡང་འཇུག །ཉོན་མོངས་པ་འདུལ་བ་ལ་ཡང་ཡང་དག་པར་མཐོང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་དང་ཡང་མི་འགལ་བ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སྡེ་པ་བཅོ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་ཀུན་གྱི་ཡང་རང་རང་གི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་གྱི། ཕན་ཚུན་ནི་འགལ་བ་ཆེར་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་གཞན་ལ་ཕན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་སྡེ་སྣོད་ལ་འགའ་ཞིག་མི་འཇུག་ཏུ་ཟིན་ཀྱང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ་ཡང་འཇུག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པའི་གནས་བདུན་བརྒྱ་ལ་ཡང་སྣང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཆོས་ཉིད་དང་ཡང་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་དང་འགལ་བ་མེད་དོ། །འདིའི་ཕྱིར་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། རྩ་བའི་སྡུད་པར་བྱེད་པ་པོ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་དང། འཇམ་དཔལ་དང༌། གསང་བའི་བདག་པོ་དང༌། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཅག་གི་རྩ་བའི་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ཉན་ཐོས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གསུང་རབ་ནི་དེ་དག་གི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཤིང་ཤ་པའི་ཚལ་གྱི་མདོ་ལས། ཀུན་དགའ་བོ་ཤིང་ཤ་པའི་ཚལ་འདི་ལ་འདབ་མ་ཇི་སྙེད་པ་ཡོད་པ་བས་ལྷག་པར་མང་བའི་ཆོས་དས་རྟོགས་པར་གྱུར་ན་ཡང་ཁྱེད་ལ་ནི་ངས་མ་བསྟན་ཏེ། དེ་སྙེད་ཉིད་ཀྱིས་དོན་བྱ་བ་བྱས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཁྱོད་སྐྱོ་བར་ཡང་མི་འགྱུར། འདོད་ཆགས་དང་འབྲལ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ། བླ་མ་ཀུན་དགའ་པ་ཏ་ལི། །སྡུག་བསྔལ་ཕུང་པོས་པ་དང༌། །འཆར་བྱེད་སྟོང་པ་འཆར་བ་དང༌། །གང་པོ་སྤངས་པ་རམ་པ་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་དང་ཡུལ་འཁོར་སྐྱོང༌། །ཞེས་བྱ་གཞན་ཡང་འགྲོ་བའི་
― DTG098_Page_0332 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མདོ། །རྩ་བའི་སྡུད་པར་མ་ཚང་བས། །རྒྱས་པ་མིན་པར་རྟོགས་པར་བྱ། །འདི་ལྟར་བླ་མའི་མདོ་སྡེར་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་བླ་མ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཇི་སྙེད་ཅིག་འཛམ་བུའི་གླིང་ན་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ལ་བལྟས་ན་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ནི་བཙུན་པ་བླ་མ་ཁྱོད་མ་གཏོགས་པ་དགེ་སློང་གཅིག་ཀྱང་མེད་ཀྱི། བཙུན་པ་བླ་མ་ཁྱོད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་གྱི། ཁྱོད་ཀྱིས་ཟུང་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། འདིའི་རྗེས་སུ་དཔག་ནས་གཞན་དག་ཀྱང་དེའི་དུས་ན་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་པ་དང༌། འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ཡང་ཡོད་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང་ཤེས་པར་གྱུར་པ་མེད་ན་ད་ལྟར་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། གཞན་ཡང་ཀུན་དགའ་བོའི་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་བགྲེས་པར་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་ན། འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བར་བཀའ་སྩལ་ཏེ། ངས་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་འཛིན་པར་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དེས་གསོལ་པ། བདག་ལོ་ཉི་ཤུ་ལྷག་ཙམ་ཞིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐད་དུ་གནས་པར་བགྱི་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་ཉིད་ལས་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་ཞིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐད་ནས་བདག་གིས་བཟུང་བས་སོ། །གཉིས་ནི་དགེ་སློང་དག་ལས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདིས་ནི་འདི་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔར་བསྟན་པ་དེ་དག་དེས་མ་བཟུང་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་དེ་ལ་ཡང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། གང་དགེ་སློང་དག་ལ་བཟུང་བས་སོ། །ལོ་བཞི་བཅུའི་བར་གྱི་དུས་དེ་སྲིད་ཅིག་ཆོས་ཉུང་ཟད་ཅིག་བསྟན་པར་ཡང་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་བླ་མའི་མདོ་ལས། ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་དགེ་སློང་ནི་གཅིག་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་
― DTG098_Page_0333 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན་དགའ་བོས་ཐམས་ཅད་བཟུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེས་བསྟན་ཅིང་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་དེར་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་རྒྱས་པར་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །པ་ཏ་ལའི་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། པ་ཏ་ལི་གང་གི་ཚེ་འཁོར་ཉུང་ཟད་དང་ལྷགས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། གང་ནས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ལ་རྟ་ཅང་ཤེས་བཟང་པོའི་རྟེའུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་སྟེ། མདོ་དེ་ཡང་མ་མཐོང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤཱཀྱ་མིང་ཆེན་ལས་བརྩམས་ནས། ང་དུས་གཅིག་གི་ཚེ་ན་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་གནས་པ་ལས། རིའི་ལམ་ནས་ང་རི་ངོས་བཟངས་ལ་གཤེགས་པ་ན། དེར་ངས་གཅེར་བུ་པ་མགོ་ཐུར་དུ་བསྟན་པ་ངས་མཐོང་སྟེ། དེ་ལ་ངས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའི་མདོ་སྡེ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་མ་མཐོང་ངོ༌། །ས་པའི་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དུས་གཅིག་ན་ང་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བཞུགས་པའི་ཚེ་རི་ལ་འགྲོ་བའི་ལམ་དུ་གཞན་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀུན་དུ་རྒྱུ་མང་པོ་ཞིག་ངའི་ཐད་དུ་ལྷགས་སོ། །ལྷགས་ནས་ང་ལ་དོན་འདི་དག་འདྲི་བར་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའི་མདོ་སྡེ་དེ་ཡང་མ་མཐོང་ངོ༌། །ཡང་འཆར་བྱེད་ཀྱི་མདོ་ལས། རྣམ་གྲངས་ཀྱང་ཡོད་དེ། གང་ངས་ཚོར་བ་བཞི་བསྟན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་དེ་ཡང་མ་མཐོང་ངོ༌། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་རྣམས་ཀྱི་ཚོད་དུས་ན་བཞུགས་སོ། །དེར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པའི་དོན་ཀུན་ཤེས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཀུན་དགའ་བོ་ང་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མང་དུ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་སྟེ། མདོ་དེ་ཡང་མ་མཐོང་ངོ༌། །འཆར་བའི་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ། ངས་དྲན་ཏེ་དུས་གཅིག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཐོང་བའི་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་འགའ་ཡང་མ་བྱུང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་
― DTG098_Page_0334 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལྟར་མི་འབྱུང་སྟེ། དེ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མདོ་དེ་ཡང་མ་མཐོང་ངོ༌། །གང་པོའི་མདོ་ལས། གནས་བརྟན་ཀུན་དགའ་བོས་སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་གང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དགེ་སློང་གནས་བརྟན་བྱམས་མ་ཞེས་བྱ་བའི་བུ་སྔོན་གསར་བུར་གྱུར་བ་ན་འདི་ལྟ་བུར་ཟབ་པ་ཟབ་པའི་ངོ་བོའི་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་བརྗོད་པ་དང་ལྡན་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའི་མདོ་སྡེ་དེ་ཡང་མ་མཐོང་ངོ༌། །སྦས་པའི་མདོ་ལས། ལོ་བྱེད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ནི་ཏ་ཀ་ན་བཞུགས་པའི་དུས་གཅིག་ན་གུ་འཛི་ཀའི་བསྟི་གནས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ན་དེར་ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཽ་ཏ་མས་ཐམས་ཅད་ལ་བསམ་གཏན་བསྔགས་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་དེ་ཡང་མ་མཐོང་ངོ༌། །རམ་པ་ཀའི་མདོ་ལས་དེར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་ལྔ་སྡེ་ལས་བརྩམས་ཏེ་བཀའ་སྩལ་བ། ང་སྔོན་རབ་ཏུ་མ་བྱུང་ཞིང་ཁྱིམ་པར་གྱུར་པ་ན་འདི་ལྟར་བསམས་ཤིང་བསླབས་ཏེ། ཁྱིམ་ན་གནས་པ་ནི་གནོད་པ་དང་བཅས་པར་གྱུར་པའོ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའི་མདོ་དེ་ཡང་མ་ཐོང་ངོ༌། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས། གནས་བརྟན་ཀུན་དགའ་བོས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་མ་འགགས་པ་ལ་སྨྲས་པ། ངས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐད་ནས་མངོན་སུམ་དུ་ཐོས་ཤིང་མངོན་སུམ་དུ་བཟུང་བ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཤིང་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཞི་བ་རྟོགས་ནས་མིག་དང་ལྡན་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་མདོ་དེ་ཡང་མ་མཐོང་ངོ༌། །འཕགས་པ་ཡུལ་འཁོར་སྐྱོང་གིས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྐྱོ་བར་འགྱུར་བའི་ལམ་བཞི་པོ་འདི་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྲིད་དམའ་བར་གྱུར་བ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་འདི་ནི་ངོམས་པ་མེད་པ་སྲེད་པའི་ཁོལ་པོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ་མདོ་དེ་ཡང་མ་མཐོང་ངོ༌། །འགྲོ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐང་ནས་མངོན་སུམ་དུ་ཐོས་
― DTG098_Page_0335 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤིང་མངོན་སུམ་དུ་བཟུང་སྟེ། ཀུན་དགའ་རབ་བྱས་ནས་སྔོ་བར་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་ཡང་ཡོད་དེ། ལུས་ཞིག་ནས་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་བདེ་འགྲོ་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ནས་ཕན་ཡོན་སྟོན་ཅིང་སྦྱིན་རབས་བརྗོད་པའི་རྒྱུས་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་འབྱུང་བའི་མདོ་དེ་ཡང་མ་མཐོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་མདོ་གཞན་དག་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། མི་སྨྲ་བའི་དངོས་པོའི་མདོ་ལས། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་གིས་སྔར་བཀའ་སྩལ་བ་བཞིན་དུ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་འཕགས་པའི་མི་སྨྲ་བསྒོམས་ཤིག །བག་མེད་པར་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། གནས་པར་བྱ་བའི་མདོ་ལས། འཕགས་པའི་གནས་པ་འདི་ལ་བག་མེད་པར་མ་བྱེད་ཅིག །ཅེས་བྱ་བ་འབྱུང་བའི་མདོ་དེ་དག་ཀྱང་མ་མཐོང་ངོ༌། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་ད་ལྟར་ཡོད་པའི་མདོ་མང་པོ་རྣམས་ཀྱང་མདོ་ཐ་དད་ཀྱི་ནང་ནས་ཚིག་སོ་སོར་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་དག་དང་གཞན་ཡང་མདོ་མང་པོ་དག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ད་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་རྒྱས་པར་མི་སྣང་བ་ཡིན་པས་ཤེས་པར་བྱེད་པས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་རྩ་བའི་སྡུད་པར་བྱེད་པ་པོ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པས་བྱས་པ་དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཉམས་ཏེ། སྡེ་པ་ཐ་དད་ཀྱི་ལུང་ལས་ཚིག་གི་མདོ་རྣམས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་གི་ཚིག་དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་བསྡུས་པའི་མདོ་དེ་དག་གི་ཚིག་གི་དོན་བསྡུས་པ་རྣམས་ཀྱང༌། ཡང་ཐ་དད་དུ་འདོན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མདོ་གཞན་ཡང་མ་གཏོགས་ཤིང་མི་འགལ་བ་མངལ་དུ་འཇུག་པ་དང༌། དགའ་བ་ཅན་དང༌། ཚེའི་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཅན་རྣམས་ཉེ་བར་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ཡང་འཚོལ་བར་གྱུར་པས་དེ་ལྟ་བུ་དག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་རྒྱས་པར་བཞུགས་པར་ཇི་ལྟར་ཡིད་ཆེས་པར་ནུས། གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ལས་ཐོས་པ་གཅིག་ལས་འཕྲོས་པ་ཡང་བརྒྱའི་བར་དུ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་ཐོས་སོ། །གཞན་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང༌། གསུང་རབ་གཞན་ཉིད་ཡིན་ན་ཐ་དད་ཀྱི་སྡུད་པར་བྱེད་པས་ག་ལ་སྡུད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཕན་ཚུན་
― DTG098_Page_0336 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགལ་བས་ན་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ཐ་དད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་དོན་དམ་པར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བདག་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་མདོ་ནི་འཕགས་པ་མང་པོས་བཀུར་བ་རྣམས་ཁས་མི་ལེན་ཏེ། བར་མདོའི་སྲིད་པ་སྲིད་པ་བདུན་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ས་སྟོན་སྡེ་པ་ལ་སོགས་པ་ཁས་མི་ལེན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདུལ་བ་ལས་ཀྱང༌། གནས་མ་བུ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ནི་དུས་མ་ཡིན་པར་བུ་རམ་བཟའ་བ་ལ་སོགས་པ་བཀག་གོ །ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ནི་བཟའ་ཤིང་ལོངས་སྤྱོད་པར་སྣང་ངོ༌། །དེ་དག་གི་མདོ་ལེས་ནི་བདག་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་བསྔགས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྤོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་ཁ་ཅིག་ནི་བདག་མེད་པར་སྨྲ་བའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་གང་ཟག་ཏུ་སྨྲ་བའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མར་འདོད་དོ། །ལ་ལ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་སུ་འདོད་དོ། །ལ་ལ་ནི་འདི་བསྐལ་པའི་མཐར་གནས་པར་འདོད་དོ། །ལ་ལ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པར་འདོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་མིང་ཙམ་དུའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་སྲིད་པ་བར་མ་འདོད་དོ། །གཞན་དག་ནི་མི་འདོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཏུ་འདོད་དོ། །གཞན་དག་ནི་སྐད་ཅིག་ས་བཅུ་དྲུག་ཉིད་དུ་འདོད་དེ། དེ་ལྟར་ན་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འགལ་བར་གྱུར་པས་སྡེ་པ་ཐ་དད་ཀྱི་གསུང་རབ་རྣམས་སྣ་ཚོགས་སུ་གྱུར་པས་ན་གཙུག་ལག་ཉིད་ཀྱང་རེ་ཞིག་བསྒྲུབ་པར་དཀའ་བས་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ཐ་དད་ཀྱིས་བསྡུས་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་གང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡིན་གྱི་དེ་ལས་གཞན་དུ་མ་ཡིན་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་པ་ཞེས་བསྟན་གྱི་མི་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་དུ་ཤེས་པར་འདོད་ན་ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོ་ལས་བལྟ་བར་བྱའོ། །རྒྱུན་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་པའི་ངོ་བོ་ལ་ཡང་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཡོད་དེ། ཇི་ལྟར་ཆུ་ཀླུང་ནི་རྟག་ཏུ་འབབ་པོ། །མེ་ནི་རྟག་ཏུ་འབར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་
― DTG098_Page_0337 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་མི་འགལ་ལོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཁྱབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཤེས་བྱམ་ལུས་པ་ལ་ཁྱབ་པས་ཡིན་གྱི། ཁྱབ་འཇུག་དང་འདྲ་བར་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི། ནང་གི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་རྟག་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ། གང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བས་སོ། །ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་འཁོར་བར་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ། ཆུ་བོ་ཆེན་པོའི་རྒྱུན་བཞིན་དུ་འབབ་པས་འཇུག་ཏུ་ཟིན་ཀྱང༌། སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པ་ཡིན་གྱི། བདག་དང་འདྲ་བར་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་དང་མི་འགལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ཡོངས་མི་འདའ། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་གདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ལྟོས་ནས་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་སྐྱེ་བས་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་འབར་བ་མཛད་པ། ཡང་གང་དག་ཏུ་གདུལ་བའི་སྐྱེ་པོའི་ཞིང་མེད་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཏུ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཡང་སྟོན་ཏེ། འགྲོ་པ་གཞན་དག་ཏུ་ཤིང་མེད་པའི་མེ་བཞིན་ནོ། །ཡང་གཞན་དག་ཏུ་ཇི་ལྟར་བཞེད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་སྟོན་པ་ཡིན་གྱི། གཏན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པ་མཐར་ཐུག་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་བསྟན་པས་འདུལ་བ་རྣམས་སྐྱོ་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་གྲངས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རམ། འཁོར་བ་དང་ཞི་བ་ལ་མི་གནས་པའི་མྱ་
― DTG098_Page_0338 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དངོས་པོས་མྱ་ངན་ང་མི་འདའ། །མཛད་པ་ཉིད་དང་མཚན་གྱིས་མིན། །ཤེས་དང་ཤེས་བྱའི་རྣམ་རྟོག་ལས། །འདས་པས་ང་ནི་མྱ་ངན་འདའ། །ཞེས་བྱ་བས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞི་བ་དང་འགལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་ལུང་བསྟན་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་གང་དག་གི་རིགས་ལ་དགོངས་ནས་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་གང་དབང་པོ་རྣོ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་བུས་གཞན་གྱི་དོན་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པར་འདོད་པས་འབྲས་བུའི་མཆོག་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཆོག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡང་ཡོད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཞིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་གང་དབང་པོ་རྟུལ་བ་བདག་གི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཙམ་གོམས་པར་བྱས་པས་འབྲས་བུ་དམན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམན་པའི་ཁྱད་པར་ཉིད་ཐོབ་པར་གྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དེ། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་བཞིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་གང་དག་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་འདོད་པ་བསྐྱེད་པ་ན་ཡང་འབྲས་བུ་དམན་པ་ཐོབ་པ་ཡང་ཡོད་དེ། ཇི་ལྟར་རང་སངས་རྒྱས་བསེ་རུ་ལྟར་སྤྱོད་པ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་བསྐལ་པ་བརྒྱའི་བར་དུ་བསགས་ནས་རྐྱེན་འགའ་ཞིག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ལས་ཕྱིར་ལོག་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་བུའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་གང་དག་དབང་པོ་རྣོན་པོ་དང་ལྡན་དུ་ཟིན་ན་ཡང་དམན་པའི་ཁྱད་པར་འདོད་ཅིང་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པར་གྱུར་པས་དང་པོར་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ལ་གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་བསྐལ་པ་ཡོད་པར་མཐོང་བ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལུང་ནོད་པར་མཛད་དེ། དེ་དེའི་རྗེས་ལ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ན་ཡང་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་སྐྱེ་བ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ཚོགས་ཁྱད་པར་ཅན་ཉིད་བསགས་ནས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྟོགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཆོས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་སྔར་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤང་བར་བྱས་ནས་ཕྱིས་ཤེས་བྱའི་
― DTG098_Page_0339 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲིབ་པ་སྤོང་པས་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་ནས། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་ས་བོན་མེས་ཚིག་པ་ལ་མྱུ་གུ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། བདག་ཅག་ཀྱང་ཡང་དེ་ཉོན་མོངས་པའི་སྐྱེ་བའི་མྱུ་གུས་ཡང་འབྱུང་བར་མི་འདོད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་བསྐུལ་བ་ན་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། དེས་དང་པོར་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པའི་ས་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལྟར་སྤྱོད་ན་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །གང་འདི་སྐད་དུ་ས་བདུན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བ་མེད་པས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་འདོད་པའི་བསམ་པ་རྫོགས་པར་མ་གྱུར་པས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཉིས་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་ནི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་མ་ཐག་ཉིད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་པ་ཟབ་མོ་དབེན་པ་ལ་གནས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་བཞིན་དུ་གང་གི་ཚེ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ལ་གནས་པ་དེའི་ཚེ་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་བསླང་བར་མ་མཛད་ན་དེ་ཉིད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་དེའི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་འདྲ་བས་བསིལ་བར་གྱུར་ཅིང༌། འཁོར་བར་འཇུག་པ་དང་བྲལ་བ་ཚེ་ལ་དབང་བསེགས་པ་དབང་བཅུ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་དེ་ལ་དབང་བར་གྱུར་ཅིང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་ཤིན་ཏུ་གོམས་པས་བདུད་བཞི་ལས་
― DTG098_Page_0340 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་རྒྱལ་ཞིང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་རོ་གཅིག་པར་གྱུར་པ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་བྱམས་པ་ལ་གནས་པ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང༌། སྨན་གྱི་སྡོང་བུ་དང༌། དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ལྗོན་པ་དང་འདྲ་བའི་ལུས་ཀྱིས་གང་དང་གང་སེམས་ཅན་ལ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་དེ་དང་དེ་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ལ་བསམས་པ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་རྩོལ་བར་འགྱུར་ཏེ་མིག་དུག་ཅན་བཞིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཀྱང༌། དོན་འདི་ཉིད་བསྟན་ཏེ། ལྷའི་བུ་གཞན་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་མ་བསྐྱེད་པ། དབང་པོ་རྣོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །གང་དག་ཡང་དག་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེས་འཁོར་བར་འཇུག་པའི་མཚམས་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་བསེ་རུ་དང་དམན་པའི་རིགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཅན་དག་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན། དེ་དག་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ༌། །གང་ཡང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རིགས་དག་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པར་གྱུར་ན་ཡང་དམན་པ་ལས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་ཤིང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་མཆོག །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལུང་བསྟན་པ་མི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན། གཟུགས་ནི་གང་དང་གང་རྣམས་ཀྱིས། །ལུས་ཅན་རྣམས་ནི་འདུལ་གྱུར་པ། །སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་དེ་དང་དེར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟོན་པར་མཛད། །གང་གི་ཕྱིར་ས་བརྒྱད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁོ་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་འདྲ་ན་ཡང་ཐབས་ཀྱིས་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་མངོན་པར་སྤྲུལ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་གྲོས་སུ་མཛད་དེ། རྒྱ་ཆེ་ཞིང་རྣམ་པ་མང་པའི་ཉོན་མོངས་པ་
― DTG098_Page_0341 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་པ་ཡང་སྟོན་པར་མཛད་དེ། སེམས་ཅན་རྣམས་སྐྱོ་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་གླིང་བཞི་པ་དག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གཏོང་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་འབར་ར་རུ་ཙེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་ལས། བདག་ཉིད་གཅིག་ལས་མང་པོ་ཉིད། །མཆོག་ཏུ་ལེགས་པར་མཛད་པས་སྤྲུལ། །ཐ་དད་མ་གྱུར་བདེན་དངོས་ལས། །བདག་དང་ལྷན་ཅིག་དགའོ་ཞེས། །མྱོས་པ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་དེ། །རྒྱགས་ཤིང་མྱོས་པས་མྱོས་མ་དང༌། །འདོད་པའི་རྒྱགས་པ་ལས་རྒལ་ཀྱང༌། །འདོད་པས་མྱོས་མ་རྣམས་དང་རྩེ། །རྣལ་འབྱོར་ཡེ་ཤེས་མེ་ཡིས་ནི། །འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་བསྲེགས་གྱུར་ཀྱང༌། །དེ་ཡིས་སེམས་ལ་འདོད་པ་ནི། །འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་སྟོན། །དེ་ལྟར་དེ་ནི་སྤྱོད་པ་དང་བཅས་རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་ལྟར། །མྱོས་པའི་དབང་གྱུར་དེ་དག་འདུན་ཕྱིར་རྩེ་བ་ཉིད་དུ་བྱེད། །མི་གཡོ་བརྟན་པའི་སེམས་ཅན་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་སེམས་ཅན་གཅིག ། ལེགས་པར་སྤྱད་པས་གཉིད་སྤངས་གཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་གཉིད་ཀྱིས་ལོག །ཅེས་འབྱུང་བས། དེ་ལྟ་བས་ན་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ན་ཡང་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་ཉོན་མོངས་པའི་སྤྱོད་པ་སྤྲུལ་པའི་གར་སྟབས་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །གང་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲིད་པ་ཐམ་པ་ལ་གནས་པ་ནི་འདོད་པ་ལ་དགའ་བ་བསྟན་པར་གྱུར་ནས་སྲས་ཀྱང་བལྟམས་པར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་གི་ལྟར་ན་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱང་མེད་དེ། ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བར་གྱུར་པས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་པར་གྱུར་ན་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་ལ་ནི་སྦྱིན་པ་མེད་དོ། །བཟོད་པ་ཡང་མེད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱང་མེད་དོ། །བསམ་གཏན་ཡང་མེད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་མི་རིགས་པ་མང་དུ་ཡོད་དེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ཉེ་བར་གྱུར་ཅིང་མཐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གྱུར་པ་གང་གིས་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་སུ་འཇུག་ཅིང་འབྱུང་བ་དེ་དག་གི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་བ་རྒྱ་ཆེན་པོས་གསལ་
― DTG098_Page_0342 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་གྱུར་ན་ཡང་ཐོས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ཞིང་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་དུ་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་མ་སྤངས་པ་ཡང་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ན་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་བཞེས་ཤིང་ལྷུམས་སུ་འཇུག་པ་དང། དེ་ན་གནས་པ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བལྟམས་ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སུས་ཀྱང་མ་བརྟེན་པར་གོམ་པ་བདུན་དུ་གཤེགས་པ་དང༌། ཕྱོགས་བཞིར་གཟིགས་ནས་བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཐ་མ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡང་བརྗོད་པར་མཛད་དེ་ཕྱིས་སྐུ་རྒྱས་པར་གྱུར་ཅིང་དབང་པོ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ན་འདོད་པའི་དགའ་བ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཅིང་བག་མེད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མི་རིགས་སོ། །རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེ་བ་དུ་མ་རྗེས་སུ་དྲན་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་སྲུངས་ལས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པར་བྱོས་ཤིང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གོམས་པར་བྱས་ནས་དགའ་ལྡན་དུ་ལྷའི་རིགས་དྲུག་ལ་བོས་ནས་འདིར་བྱོན་པ་དང༌། བདག་དང༌། གཞན་གྱི་དགའ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བའི་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་མི་མཁྱེན་པ་དང༌། མུ་སྟེགས་བྱེད་གཞན་ལས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་བཙལ་བ་བྱས་པ་དང༌། བདག་ཉིད་གདུང་བ་ལ་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བས་གནས་པ་ལ་ལམ་གྱི་འདུ་ཤེས་བྱས་ནས་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གདུང་བར་བྱེད་པ་ཡང་མི་རིགས་སོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་བ་རྟོག་གེ་འབར་བ། བམ་པོ་བཅོ་ལྔ་པ། ཡང་སྐྱེ་བ་དྲན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། བསྐལ་པ་མི་ཉུང་བར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་དང་ལྡན་ཞིང༌། དྲན་པ་དང་བློ་དང་སྟོབས་ཆེན་པོ་ཡང་ཐོབ་ནས། ལྷུམས་སུ་ཞུགས་པ་དྲན་པ་བསྙེལ་ཞིང་འཁྲུངས་བ་ཙམ་གྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་གསུང་བརྗོད་པ་ཡང་མི་རིགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲིད་པ་ཐམ་པ་ནི་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བསྐྱེད་ནས་ཉམས་པར་གྱུར་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མི་རིགས་པའམ་ཉམས་པར་མ་གྱུར་ན་ཡང་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པས་དག་པར་འགྱུར་བར་འདོད་ཅིང༌། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་ཅིང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་
― DTG098_Page_0343 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཛིན་པ་ཡང་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བློ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་སེམས་ཅན་གདུལ་བའི་ཐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་བཟུང་བའི་དོན་གྱིས་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བུ་ཐམས་ཅད་ནི་སྤྲུལ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་མཛད་པར་སྐྱོད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གློ་བུར་དུ་སྐྱེ་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡང་མི་རིགས་ལ་འདོད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་མཐའ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། བདག་ཉིད་དུབ་པའི་མཐའ་ལ་སྦྱོར་བ་ཡང་མི་རིགས་པས་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །གལ་ཏེ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་སྤྲུལ་པ་ཡིན་ན་དཀའ་བའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་དུས་ན་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། ང་སྔོན་བྲམ་ཟེ་བླ་མ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་པའི་དུས་སུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུངས་ལ་དགེ་སྦྱོང་མགོ་རེག་ལ་བྱང་ཆུབ་ག་ལ་ཡོད། བྱང་ཆུབ་ནི་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དག་ཏུ་བརྗོད་པའི་ལས་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་ངས་ལོ་དྲུག་ཏུ་དཀའ་བ་སྤྱད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་གསུངས་པར་གྱུར་ཅེ་ན། ད་ནི་དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་མུན་པར་གྱུར་པའི་རིགས་དག་བསལ་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་ལྟ་བུའི་དགོངས་པ་ཅན་དག་ལ་དྲང་ཐད་དུ་དད་པར་གྱུར་ནས་སྤྲོ་བར་བྱེད། གང་ཁྱིམ་བདག་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྔ་ན་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པ་ན་བ་སྤུ་ཐམས་ཅད་ལངས་པར་གྱུར་ཅིང་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་སྐྱེས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་མཐོང་བར་འདོད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡང་བྲམ་ཟེ་བླ་མས་སངས་རྒྱས་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་པ་ཡང་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ལ་སྐྱེ་བ་གསུམ་པ་ལ་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་སྒྲ་ཡང་ཀུན་དུ་སྒྲོགས་ཤིང་བདུད་ཀྱི་དགྲའི་རྒྱལ་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དྲིལ་ཆེན་གྱི་སྒྲས་བདུད་བཞི་ལས་རྒྱལ་བར་གྱུར་ཅིང༌། འཆི་བདག་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ཕམ་པར་བྱས་ན། ཅི་ཞིག་བྱེད་ན་མཐར་བྱེད་པའི་དགྲ་པོའི་གནོད་པ་དང་འབྲེལ་པར་གྱུར། ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་སྐུ་ཚེ་ཐུང་དུན་དུ་འཇུག་པའི་ཕྲིན་ལས་ཅི་ཞིག་མཛད་ནས་མི་རྣམས་ཀྱི་ཆེ་ཚད་ཙམ་རུ་ཡང་འདི་མ་གྱུར་ཅིང་འཆི་བདག་གི་དབང་དུ་གྱུར་བ་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བཞིན་དུ་གསུང་བར་ཡང་མཛད་དེ། ཀུན་དགའ་བོ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ནི་དགའ་བར་བྱ་བའོ།
― DTG098_Page_0344 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིའི་ལམ་གྱི་རི་འདི་ནི་དགའ་བར་བྱ་བའོ། །འདོད་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། མཛེས་པ་དང༌། ཡིད་དང་འཐད་པའི་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་བྱུང་བར་གྱུར་བདེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐ་དད་དུ་གྱུར་པའོ་ཞེས་གསུང་བསྒྲགས་པ་དང༌། དགེ་སློང་དག་ངའི་མདུན་དུ་མ་འདུག་ཅིག་ཅེས་སྙུང་བ་ན་ཚོར་བས་ཉེན་པའི་ཐུགས་སྐྱོ་བའི་ཚིག་གསུང་བ་དང༌། ཀུན་དགའ་བོ་ལ་ཆུ་བླངས་པ་ན་རིང་དུ་འགོར་རོ་ཞེས་མ་དགྱེས་པར་གྱུར་བས་གསུང་བ་དང༌། མྱ་ངན་དང༌། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དག་གིས་ཉམས་པར་གྱུར་ཅིང་ནོན་ནས། ཁ་རླངས་ཀྱི་དུ་བས་མུན་པར་གྱུར་ཅིང༌། །གདོང་གཡོགས་པར་གྱུར་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་སྟོང་སྙེད་ཀྱི་བུ་དག་སྨྲེ་སྔགས་སྣ་ཚོགས་འདོན་ཅིང་དུ་བ་དང༌། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་དགེ་སློང་གི་ཚོགས་བརྒྱ་སྟོང་སྙེད་དུ་ངུ་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་མཐའ་ཡས་པའི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ལས་ལུས་འབོར་བ་དང༌། དགེ་བསྙེན་དང་དགེ་བསྙེན་མའི་ཚོགས་སྟོང་ཕྲག་སྙེད་ཀྱིས་སྟོད་གཡོགས་དང་རྒྱན་རྣམས་འབོར་བར་བྱེད་ཅིང༌། མགོ་དང་ལུས་རྡུལ་གྱིས་གཡོགས་པར་གྱུར་ཅིང་མཆིམས་གདོང་གི་པདྨ་བདས་པར་གྱུར་པ་དང༌། སྐྲ་འབལ་བ་དང་སྤྱི་གཙུག་ཏུ་རྡེབས་ཤིང་སྙིང་རྗེ་རྗེ་ལྟར་ངུ་བར་བྱེད་ཅིང་བཞིན་མི་སྡུག་པས་སྨྲེ་པ་དང༌། ལྷའི་བུ་བརྒྱ་སྟོང་རྒྱན་དང༌། ཕྲེང་བ་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྒྱན་དང༌། ཅོད་པན་དང༌། གདུབ་འཁོར་དང༌། གོས་དང༌། མགོ་རྒྱན་ངག་སྒྱུར་བར་བྱེད་ཅིང༌། ལག་པ་དབྱུག་པ་ལྟར་སྒྲེང་བ་ཀུན་དུ་གཡོབ་བར་བྱེད་པས། བདག་ཉིད་ལ་མགོ་ན་སྐྱབས་མེད་པར་སེམས་ཤིང་མྱ་ངན་བྱེད་པ་དང། ཤིན་ཏུ་གཡོ་བའི་མར་མེའི་རྩེ་མོ་ལ་རླུང་གི་ཤུགས་ཀྱིས་བརྒྱབ་པ་ལྟར་མི་རྟག་པའི་རླུང་གི་ཤུགས་ཀྱིས་བརྒྱབ་པའི་ཚེའི་མཐའ་མི་རྟག་བ་ཉིད་ཀྱི་ཆུ་སྲིན་གྱི་ལྟོར་ཞུགས་པ་ནི་གང་འདི་སྐད་བསྟན་པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་འགའ་ཞིག་སྲོག་གཅོད་བ་རབ་ཏུ་སྤངས་ནས། གང་གི་ཚེ་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གཉིས་འཛིན་པ་ཡིན་ཏེ། ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཚེ་རིང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྒྲུབ་པའོ། །འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་ལོག་ཅིང་སྤངས་
― DTG098_Page_0345 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་གྱུར་པས་དག་པར་བྱས་ནས་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་གྲངས་མེད་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་བས་མཆོད་སྦྱིན་ཆེན་པོ་རྩོམ་པ་མཛད་པའི་སྐུ་ཚེ་རིང་པོའི་ལས་བསགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཅུང་ཞིག་ཀྱང་མཐོང་བར་མ་གྱུར་པ་དེ་གང་དུ་ཟད་པར་གྱུར། གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་བསགས་པ་ལས་ལོ་བཞི་བཅུ་རྩ་ལྔས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་མ་གྱུར་པ་ཡང་མི་རིགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་གྲོལ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ན་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་འཇིགས་པ་མངའ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མི་རིགས་སོ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཚད་མེད་པའི་སྐུ་ཚེ་རིང་བར་འཇུག་པའི་ལས་རྣམས་མི་དགེ་བའི་ལས་འགའ་ཞིག་གིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་སྐུ་ཚེ་ཐུང་བའི་ལས་ཀྱི་རྗེས་སུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་དེ་དག་གཅིག་པུ་སྨིན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལྟ་བུ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟར་མི་ཕྱེད་པར་གྱུར་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ། མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤངས་པར་གྱུར་པ་ལ་སྙུན་མངའ་བར་གྱུར་ནས་མཽད་གལ་གྱི་བུ་འཚོ་བྱེད་ལ་རྨེད་དུ་བཏང་བ་ན། དེས་གནས་བརྟན་ཞུན་མར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་འཚོ་བྱེད་ལ་རྨེད་པར་བྱེད་པ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཡང་གྲགས་ཏེ། གནས་བརྟན་བ་ཀུ་ལས་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་བདག་གིས་བསྙེན་པར་རྫོགས་ནས་ལོ་བརྒྱད་ཅུ་ལྷག་ཅིག་ལོན་ན་མགོ་ན་བ་ཙམ་ཡང་ནམ་ཡང་བྱུང་བར་མ་དྲན་ཏེ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། དེ་ནི་སྨན་ཨ་རུ་ར་གཅིག་ནད་པ་ལ་སྦྱིན་པ་བྱས་པས་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་སེང་གེའི་སྒྲ་བསྒྲགས་པར་གྱུར་ཏོ། །ནད་པ་ལ་ཨ་རུ་ར་གཅིག་ཙམ་བྱིན་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ་འགལ་ལོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་
― DTG098_Page_0346 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བདག་ཉིད་ཉན་ཐོས་སུ་སྤྲུལ་པ་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་པའམ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆ་བྱད་འཛིན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པའི་མིང་གིས་བརྗོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གཅིག་ནི་ངེས་པར་བཞུགས་པ་དང༌། །གཞན་དག་ངེས་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །མ་ངེས་རྣམས་ལ་ཐེག་གཅིག་བསྟན། །ཞེས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་གཞན་དག་ནི་བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་བཅས་པར་སྤངས་པས་གྲོལ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་པུ་ཡིན་གྱི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་བག་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་གི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དེས་འབད་པ་མེད་ན་ཡང་སྔོན་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་བསྒྲུབ་ཅིང་གནས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྟག་པ་ཉིད་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལུང་བསྟན་པ་ཉིད་ནི་ཡང་འཚམ་ཞིང་རིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །ཐེག་པ་ནི་གཅིག་སྟེ་གཉིས་དང་གསུམ་དུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མ་ལུས་པའི་ལུང་དུ་དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོའི་མདོ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཡི་གེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཇི་ལྟར་ཐེག་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དབྱེར་མེད་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚུལ་གཅིག་པུའོ་ཞེས་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་འདུ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོའི་མདོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལས་ཀྱང་འདོན་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འགའ་ལས་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ལ་དམོད་པའི་བྱེད་པ་ནི་མེད་དེ། གང་ཡང་བུ་མོ་བློ་གྲོས་བཟང་མོའི་མདོ་ལས་
― DTG098_Page_0347 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡུངས་ཀར་དང༌། རི་རབ་དང༌། མེ་ཁྱེར་དང༌། ཉི་མ་དང༌། ཝ་དང༌། སེང་གེ་དང༌། ཨེ་རཎྜ་དང༌། ཙནྡན་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་དེ་ཡང་རང་གི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གནས་པ་ཙམ་སྨྲས་པ་བྱས་པ་ཡིན་གྱི། གང་ལ་ཡང་སྨད་པའམ་བསྟོད་པར་བྱས་པ་མེད་དེ། གང་ཡང་ནོར་བུ་མཆིང་བུའི་འོད་བས་ནི་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་འོད་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། ཅི་དེས་ནོར་བུ་མཆིང་བུ་ལ་སྨད་པའམ། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལ་བསྟོད་པ་ཡིན་ནམ། ཡང་རྨོངས་པ་གང་དག་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་དང་བ་ལང་གི་རྨིག་རྗེས་ཀྱི་ཆུ་སྙོམས་པར་བྱེད་ཅིང༌། བ་ལང་གི་རྨིག་རྗེས་ཀྱི་ཆུ་ལ་འདི་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད་ན་ཅི་དེ་བཞད་གད་དུ་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ལ་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་བ་དག་ནི་དོན་ཉུང་བ་དང༌། བྱ་བ་ཉུང་བ་དང༌། གཞན་ལ་ཕན་པ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་བདག་ཉིད་དུལ་བ་དང༌། ཞི་བ་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བ་དང་ཐར་པའི་ས་བོན་ཅུང་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུངས་ཀར་གྱི་ནང་སྲིན་བུས་ཟོས་པའི་ནམ་མཁའི་ཚད་ཙམ་གྱི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་བ་དེ་རྣམས་སུ་ཞིག་གིས་སྨད་པ་ཡིན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་སུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཉེ་བར་བསགས་པ། གཞན་སྡུག་བསྔལ་བས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་གྲོལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དད་པ་དང་ལྡན་པའི་བློ་ཅན་ནམ་མཁའི་ཁམས་མ་ལུས་པ་དང་མཉམ་པའི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་ནས་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་བདག་ཉིད་མཐུ་ཆེན་པོ་མཐའ་མེད་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་དེ་རྣམས་ནི་སུ་ཞིག་གིས་བསྟོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཀུན་ཀྱང་ས་བོན་ཆུང་དུ་ལས། །འབྲས་བུ་ཤིན་ཏུ་ཡངས་པ་འབྱུང༌། །སངས་རྒྱས་རྒྱུ་ནི་དཔག་མེད་ལས། །འབྲས་བུ་དཔག་མེད་བསམ་ཅི་དགོས། །ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་ངོ༌། །ཁྱིམ་པ་ལ་ཕྱག་བྱེད་པ་འབྱུང་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཁྱིམ་པ་མ་ཡིན་ཏེ།
― DTG098_Page_0348 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་དང༌། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་གནས་ཀྱི་བར་དུ་བསྡམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་དེ་དག་ཁྱིམ་པ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་སུ་གནས་པ་ནི་སྤྲུལ་པ་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་པས་དེ་དག་ནི་ཁྱིམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཕྱག་མི་བྱ་བར་གྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྒྱལ་པོ་ཀ་པི་ན་གདུལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐུབ་པས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བར་སྤྲུལ་ན་ཡང་ཁྱིམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང་ཕྱག་མི་བྱ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པར་ཡང་འདོད་པ་བཞིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་གཟུགས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱན་རྣམས་ཀྱང་བཟུང་ཞིང༌། དེ་ན་རེ་ཁྱོད་ཀྱིས་མདའ་འཕོངས་དང་ཞེས་ཟེར་བ་ན་མདའ་དང་བཅས་པའི་གཞུ་བླངས་ནས་བཀང་བ་དང༌། འཁོར་དེའི་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བློན་པོའི་གཟུགས་འཛིན་པར་གྱུར་ཅིང་རྒྱན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་མ་གནང་བ་ཐོགས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་དང༌། མཉན་ཡོད་དེ་ཉིད་དུ་བྲམ་ཟེ་རྒྱུ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་འདུལ་བའི་དུས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚངས་པའི་གཟུགས་ཞལ་བཞི་པ་རལ་པའི་ཅོད་པན་འཆང་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་བ་དང༌། འབའ་ཤི་ཏའི་རིགས་ཀྱི་བྲམ་ཟེ་མོ་གདུལ་བའི་ཕྱིར་མཉན་ཡོད་དེ་ཉིད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྲམ་ཟེའི་གཟུགས་སུ་མཛད་ནས་བུད་མེད་ཤི་བའི་རོ་གཅིག་བཟུང་སྟེ། འདི་ནི་བདག་གི་ཆུང་མའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། ཀོ་ས་ལར་གར་མཁན་གདུལ་བའི་དོན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གར་མཁན་གྱི་གཟུགས་སུ་མཛད་ནས་རྫ་རྔ་བརྡུངས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། རྩེ་ལྔའི་དྲི་ཟ་གདུལ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དྲི་ཟའི་གཟུགས་ཐ་མལ་བ་བཟུང་ནས་པི་ཝང་བླངས་ཤིང་བརྡུང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་འགལ་པ་འདུལ་བ་ལས་བཀག་པ། གཞན་དང་གཞན་རྫ་མཁན་གྱི་གཟུགས་དང༌། ལྕགས་མགར་གྱི་གཟུགས་དང༌། སྟོབས་འགྱེད་པའི་གཟུགས་དང༌། རྔོན་པ་གཟུགས་མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པ་ཁྱིམ་པ་ཐ་མལ་བའི་གཟུགས་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། སྨྲ་བ་ལྟར་མཛད་ན་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་ཉན་ཐོས་དེ་དག་ནི་ཕྱག་མི་བྱ་བར་འོས་
― DTG098_Page_0349 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པར་གྱུར་ཀྱང་ཆོས་སྤྱོད་དེ། །ཞི་དང་དུལ་དང་ཡང་དག་སྡོམ་ཚངས་སྤྱོད། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཆད་པ་སྤངས་པ་ནི། །དེ་དེ་བྲམ་ཟེ་དགེ་སྦྱོང་དེ་དགེ་སློང༌། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་ཁྱིམ་པའི་གཟུགས་ལ་ནི་ཁྱིམ་པ་ཁོ་ནས་ཕྱག་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཡོན་ཏན་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཕྱག་བྱ་བར་འོས་པ་ཡིན་པས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཕྱག་བྱ་བ་ཁོ་ན་སྟེ། ཡོན་ཏན་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་བྱའི་རྟགས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོན་ཏན་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པའི་རྟགས་ནི་ཤིན་ཏུ་སྨད་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གང་དག་རབ་ཏུ་བྱུང་ཡང་དངོས་པོ་ཀུན་ནས་ངེས་མ་བྱུང༌། །གང་དག་ངུར་མིག་བགོས་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་སྐྱོན་མ་སྤངས། །གང་དག་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་སྣོད་མ་གྱུར། །རྟགས་འཛིན་བྱེད་ཀྱང་ཁྱིམ་པ་མ་ཡིན་དགེ་སློང་མིན། །ཆར་བ་མེད་པའི་སྤྲིན་བཞིན་ཆུ་མེད་ཁྲོན་པ་བཞིན་དུ་དང༌། །ལོ་ཏོག་ཉམས་པ་བཞིན་དུ་མྱུ་གུ་མི་འབྱུང་ས་བོན་བཞིན། །དགེ་སློང་ཉམས་པའི་དགེ་སློང་དེ་འདྲ་བདེ་གཤེགས་གསུངས། །རི་མོའི་མར་མེ་བཞིན་དུ་དེ་ནི་ཡོད་མིན་མེད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བས་གང་དག་རྟགས་བླངས་པ་ཙམ་གྱིས་དྲེགས་པར་ཅིའི་ཕྱིར་བྱ་སྟེ། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་རྟགས་བླངས་པའི་དོན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་པའི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དག་པའི་ཤིན་ཏུ་དབུལ་པོས་གྱུར་བ་དང༌། ནོར་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་ཤིན་ཏུ་ཆེ་སྟེ། དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསགས་པས་ལེགས་པར་བསྡམས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གཞིར་གྱུར་པའི་བཞོན་པ་ཆེན་པོ་ཅན་གྱི་དེད་དཔོན་ཆེན་པོ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་མང་པོ་དང་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པའི་ནོར་ཅན་ནི་སྐྱེས་བུ་དབུལ་པོ་ལེ་ལོ་ཅན་ལྟ་བུའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་དང་ཡང་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ན་རྟགས་ཙམ་དང་ལྡན་པའི་རྨོངས་པ་གཞན་དག་དང་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དེ་ལྟ་བས་ན་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཁྱིམ་པ་རྣམས་ནི་ཡོན་ཏན་གྱིས་དབུལ་བར་གྱུར་བའི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དག་གིས་ཕྱག་བྱ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། སྡེ་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཕལ་ཆེན་གྱི་གཞུང་ལས་ཀྱང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་
― DTG098_Page_0350 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔའ་ལ་ཕྱག་བྱ་བར་རབ་ཏུ་གྲགས་ཏེ། ཅི་ལྟར་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་སྡེའི་ནང་ཚན་དོན་གྲུབ་པ་རྣམས་རིག་པ་འཛིན་པའི་སྡེ་སྣོད་འདོན་པ་ན་དགེ་སློང་དག་ངའི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་བྱམས་པ་འདི་ལ་དད་པས་གང་བྱམས་པ་ལ་མངོན་པར་ཕྱག་བྱེད་པ་དེ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ང་ལ་ཕྱག་བྱས་པ་དང་མཆོད་པ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ང་གང་དག་གི་སྟོན་པ་ཡིན་པ་དང༌། གང་དག་གི་མཆོད་གནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་པ་དེ་དག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པ་འདི་ལ་ཡང་ཕྱག་བྱ་བ་དང་མཆོད་པ་བྱ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་དང། དགེ་སློང་མ་དང༌། དགེ་བསྙེན་དང༌། དགེ་བསྙེན་མ་དང༌། འཁོར་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་རྒྱལ་ཚབ་བྱམས་པ་འདི་ལ་ཡང་ཕྱག་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་ཐོས་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུས་དུས་གཅིག་དང་དབྱངས་གཅིག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས། རྒྱལ་ཚབ་དུ་དབང་བསྐུར་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་ཅག་སོ་སོ་ནས་ཕྱག་བགྱིའོ། །ལྷ་སྦས་དང་ལམ་སྦས་ན་གནས་པ་དེ་དག་ལ་ཡང་ཕྱག་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་ནས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཞིག་མཁྱེན་པ་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་སམ། རྟོགས་སམ། མཐོང་ངམ། དེ་དག་དང་མཐུན་པར་གཏམ་རྗོད་པར་བྱེད་ནུས་སམ། སྨྲས་པ། འཇམ་དཔལ་དེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྨྲས་པ། གནས་བརྟན་ཏིང་ངེས་འཛིན་གང་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཤིང་གནས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལྟ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ལྟ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཤེས་པར་གྱུར་ནས་ཇི་ལྟར་འོས་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་ཁྱོད་མཉམ་པར་འཇོག་ནུས་སམ། སྨྲས་པ། འཇམ་དཔལ་དེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཡང་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འཇམ་དཔལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འགའ་ཞིག་སེམས་ཅན་གྱིས་སྤྱོད་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཤེས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དང༌།
― DTG098_Page_0351 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་འགའ་ཞིག་ཡོད་དམ། འཇམ་དཔལ་གྱིས་སྨྲས་པ། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་ཤིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་གྱིས་སྤྱོད་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཡང་དག་པར་འཚལ་ཞིང༌། སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དང་མཐུན་པར་ཆོས་སྟོན་པར་བགྱིད་པ་འགའ་ཞིག་མཆིས་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མཉམ་པར་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཐོབ་པར་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཡང་དག་པར་ཤེས་ཤིང་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དང་མཐུན་པར་ཆོས་སྟོན་པར་ཡང་བྱེད། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་པར་གྱུར་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ངོ་མཚར་དུ་བགྱི་བ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་རྨད་དུ་བྱུང་བའོ། །ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་མ་ལགས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ལགས་སོ། །ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལམ་མཆིས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་མཆིས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་སླད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཕྱག་བགྱིའོ་ཞེས་འཕགས་པ་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་སྡེའི་ཤར་གྱི་རི་བོ་ལ་གནས་པ་གང་དག་ལ་ལས་ཀྱི་ཡུལ་འཁོར་ན་གནས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས་བྱུང་ངོ༌། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནས་བརྟན་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་བུ་ཅིའི་སྔ་ལྟས་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲ་
― DTG098_Page_0352 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཅན་གྱི་འོད་ཁ་དོག་གཅིག་པ་སྟེ། དེའི་འཁོར་ཡང་འདི་ལྟར་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་འཁོར་རྣམས་ཀྱི་མོས་པ་ཡང་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་མོས་པར་འགྱུར་རོ། །དེར་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ནི་མིང་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནས་བརྟན་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ངོ་མཚར་དུ་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་རྨད་དུ་བྱུང་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་མ་ལགས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ལགས་སོ། །ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ལམ་མཆིས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གང་ལགས་བ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལམ་ཆིས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཕྱག་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ། འཕགས་པ་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་སྡེའི་ནུབ་ཀྱི་རི་བོ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས་འདོན་ཏོ། །སྟོབས་དང་མངོན་ཤེས་དབང་ཐོབ་པ། །ཐུབ་པ་ཉི་མ་རྣལ་འབྱོར་པ། །ཀུན་དུ་བཟང་ལ་སོགས་པ་ནི། །ས་བཅུ་པོ་ལ་གནས་བཅས་ནས། །ཁམས་གསུམ་སྨྲ་བའི་རྟག་གྱུར་པ། །སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་ཕམ་མཛད་པ། །གང་དག་ཉན་ཐོས་རང་སངས་རྒྱས། །རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ། །ཆོས་དེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ནི། །ཆོག་གསུང་ལྡན་པ་སྙོན་པར་མཛད། །ཅེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ་དང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོས། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །སངས་རྒྱས་སྐྱོབ་པ་གང་རྣམས་ཀྱི། །ཆོས་ལྟ་བཅོམ་ལྡན་ཤིན་ཏུ་རིང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡང༌། །བདག་གིར་གྱུར་པ་མ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་དེ་སླད་བདག་ཅག་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ། །ཀུན་ལ་ཐལ་སྦྱོར་དངོས་ཀུན་གྱིས། །ལེགས་པ་རབ་བཏུད་ནས་ཕྱག་བགྱིའོ། །ཞིས་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་སྡེ་པའི་བཟང་པོའི་ལམ་པ་ཕོ་བྲང་དཔལ་ཡོན་ཅན་ན་གནས་པ་རྣམས་
― DTG098_Page_0353 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་སྡེ་སྣོད་ལས་འདོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྐུའི་གསང་བ་གང་དག་ཡིན་པ་དང༌། གསུང་གི་གསང་བ་གང་དག་ཡིན་པ་དང༌། ཐུགས་ཀྱི་གསང་བ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་ཡང་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ། །གང་ཡང་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གི་སྤྱོད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དག་ཀྱང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་མེད་དེ། ཀུན་དགའ་བོ་གང་མིང་འཛིན་པ་ཙམ་ཞིག་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་དཔའ་བོ་ནི། །མི་འཇིགས་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཅན། །སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ནི། །ཐུབ་པ་ཆེ་ལ་རབ་ཏུ་འདུད། །ཅེས་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་སྡེའི་གངས་ཀྱི་རི་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེས་པ་རབས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ལས་འདོན་ཏོ། །འོད་སྲུངས་ཆེན་པོས་གསོལ་པ། འགྲོ་བའི་མགོན་ཁྱོད་གང་གི་ཚེ། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་སྨན་བཞེད་ནས། །སྤྱན་ནི་ཕྱུང་ནས་སྦྱིན་མཛད་པ། །དེ་ཚེའི་ཕྱག་འོས་དེ་ཕྱག་བགྱིད། །གང་གི་ཕྲིན་ལས་རྟོགས་བརྗོད་པ། །སྐུ་ཚེ་སྔ་མའི་ཐོས་གྱུར་གང༌། །མགོན་པོ་ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་ཡི། །སྐྱེས་པའི་རབས་ལ་ཕྱག་བགྱིའོ། །གང་ཚེ་དགའ་ལྡན་གཙོར་གྱུར་དང༌། །ཤཱཀྱའི་རིགས་སུ་འཁྲུངས་པ་དང༌། །གང་ཚེ་ཁྱོད་ནི་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །ཐུབ་པ་ཁྱོད་ཀྱི་དེ་དག་འདུད། །ཅེས་འཕགས་པ་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་གྱི་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་ལས་འདོན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་འདས་པ་ཞི་པ་དང༌། །དོན་གྲུབ་པ་དང་རི་གཉིས་གནས། །བཟང་པོའི་ལམ་པ་གངས་རི་བ། །དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་རྩ་བའི་དྲུག །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་སྲས་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱིས་ཕྱག་བགྱིའོ། །ཤེས་རབ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཤེས་རབ་རྣམ་གྲོལ་དག །གོ་ཆ་ཆེན་པོའི་གོ་བགོས་ནས། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་དབང་ཐོབ་ཅིང༌། །ཕ་རོལ་
― DTG098_Page_0354 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིན་བཅུ་རྫོགས་གྱུར་ནས། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་མངོན་གྱུར་པ། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱི་མཆོད་རྟེན་ལ། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱིས་ཕྱག་བགྱིའོ། །ཤེས་རབ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏིང་འཛིན་གྱི། །དེ་དང་མཉམ་པའི་དགེ་འདུན་མེད། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱིས་ཕྱག་བགྱིས་པ། །སངས་རྒྱས་ཀུན་མཁྱེན་མ་གཏོགས་པའི། །ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ནི། །འགས་ཀྱང་ཕྱག་མི་བྱ་བ་མིན། །ཞེས་འཕགས་པ་གནས་བརྟན་པ་འཇིགས་མེད་རི་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་ལས་འདོན་ཏོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་མཉན་ཡོད་དུ་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་མཐོང་བས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སེམས་ཤིན་ཏུ་དང་བར་གྱུར་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ག་ལ་བདེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་མངོན་བར་བསྟོད་པ། བག་ཆགས་བཅས་པའི་སྐྱོན་ལས་རྒྱལ། །མུ་སྟེགས་མ་ལུས་ཀུན་ལས་རྒྱལ། །ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་པས་ལྷ་རྣམས་ཀྱི། །འཇིག་རྟེན་འོག་མིན་མཐར་ཐུག་མཛེས། །འཇིག་རྟེན་ཕྲ་རབ་རྡུལ་སྙེད་ཀྱིས། །དཔའ་བོ་ཆེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་ལས་བརྩམས་ནས། །དྲང་སྲོང་ཆེ་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པར་མཛད་པ་དེ་ལ་ཡང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དེ་ལ་ཡང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་མཛད་པ་དེ་ལ་ཡང་ཕྱག་བགྱིད་དོ། །བསིལ་བར་གྱུར་པ་ལ་ཡང་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བཏགས་པར་སྨྲ་བའི་མང་དུ་ཐོས་པ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་འདོན་ཏོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་གང་པོས་མཉན་ཡོད་དུ་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་དེ་མཐོང་བས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སེམས་ཤིན་ཏུ་དང་བར་གྱུར་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །མགོན་པོ་ཁྱོད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པས་ཆོ་འཕྲུལ་བརྒྱ་སྟོང་མཛད་པ་དེ་ལ་ཡང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པའི་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཆོ་འཕྲུལ་བརྒྱ་སྟོང་གི་འབྱུང་གནས་སུ་གྱུར་བ་ལ་ཡང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མགོན་པོ་ཁྱོད་གཤེགས་པ་ན་ཡང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མགོན་པོ་ཁྱོད་བཞུགས་པ་ན་ཡང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མགོན་པོ་ཁྱོད་སྐུ་གཡོ་བ་ན་ཡང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྤྱོད་ལམ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་དུ། །སངས་
― DTG098_Page_0355 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱས་མཛད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་སྨན་མཛད་པ། །ཕྱག་འོས་ཕྱག་བགྱི་ཁྱོད་ཕྱག་འཚལ། །ཞེས་འཕགས་པ་མཆོད་རྟེན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་འདོན་ཏོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུངས་གཞོན་ནུས་མཉན་ཡོད་དུ་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་དེ་མཐོང་ནས་སེམས་ཤིན་ཏུ་དང་བར་གྱུར་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བས་ཕྱག་འཚལ་ནས། ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ། དགའ་ལྡན་གནས་ནས་འཕོ་བ་དང༌། །ལྷུམས་སུ་འཇུག་པར་མཛད་པ་དང༌། །བལྟམས་དང་བལྟམས་པར་གྱུར་པ་ན། །ཆོ་འཕྲུལ་དག་ནི་སྟོན་མཛད་པ། །ཕྱག་འོས་ཀུན་གྱིས་ཕྱག་བགྱིས་པ། །དཔའ་ཆེན་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཟག་མེད་དྲང་སྲོང་གྱུར་པ་ཡི། །ལམ་མཁན་དེད་དཔོན་མཆོག་གྱུར་དང༌། །སྐྱེ་བ་སྤངས་པ་ཡང་སྲིད་མེད། །རྒལ་ནས་དགོན་པ་ལས་སྒྲོལ་བ། །ཆོ་འཕྲུལ་བཅས་པ་སྟོན་མཛད་པ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །འོད་སྲུངས་ཆེན་པོས་གསོལ་པ། །དཔའ་བོ་ཞབས་ནི་བརྐྱང་མཛད་ཅིང༌། །ད་ལྟར་འཇིག་མེད་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མགོན་ཁྱོད་བལྟམས་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །བླ་མེད་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །ཐུབ་པ་མྱ་ངན་འདས་པ་དང༌། །སྐྱེས་པའི་རབས་ནི་ཐམས་ཅད་དང༌། །སྐུ་གདུང་བཞུགས་པ་ཐམས་ཅད་དེ། །མགོན་པོ་ཀུན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་འཕགས་པ་བ་ལང་གནས་ཆེན་པོ་མཆོད་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་འདོན་ཏོ། །འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་བ། གལ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཐུབ་པ་ཁྱོད། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ། །དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་སྤྱི་བོས་བདག །མི་མཆོག་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སེམས་ཅན་བདེ་དོན་ཀུན་འདྲེན་པ། །བྱང་ཆུབ་བརྙེས་པའི་ཀུན་མཁྱེན་ལ། །ལག་གཉིས་སྤྱི་བོར་ཐལ་སྦྱར་ནས། །བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོར་བདག་ཕྱག་འཚལ། །གང་ཚེ་དོན་འདོད་ཕ་ལ་དོན། །ཉིད་ཀྱི་ཤ་ཡང་སྩོལ་མཛད་པ། །དེ་ཚེ་ཉིད་དུ་ཕྱག་འོས་ནི། །ཀུན་གཙོ་མཆོད་གནས་མངའ་བདག་གྱུར། །མངོན་ཤེས་དྲུག་པོ་མངོན་ཤེས་ཆེ། །རྐྱེན་རྒྱལ་གཙོ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང༌། །དེ་ཚེ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཁྱོད། །
― DTG098_Page_0356 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱག་དང་མཆོད་བ་བྱས་པ་ཡིན། །ཞེས་འཕགས་པ་འོད་སྲུངས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལམ་ལས་འདོན་པར་བྱེད་དོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་རེ་བཏས་གསོལ་པ། དཔའ་ཆེན་ཁྱོད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི། །ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་བདག་ཕྱག་འཚལ། །ཁམས་གསུམ་ཕྱག་འོས་ཕྱག་བགྱིས་པའི། །སྐྱེས་པའི་རབས་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །ཞེས་འཕགས་པ་གོས་དམར་པོའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལས་འདོན་པར་བྱེད་དོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་གསོལ་པ། འོད་ཟེར་མཛེས་པའི་ཁ་དོག་གིས། །དགའ་ལྡན་གནས་ནི་སྣང་མཛད་ནས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདིར་གཤེགས་པ། །ཤཱཀྱ་ཐུབ་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །ཤཱཀྱ་རིགས་གཞོན་ནུར་འཁྲུངས་པ་ལ། །གང་འདི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པའི་གཙོ། །དྲན་དང་ཤེས་བཞིན་གྱིས་བསྡམས་པའི། །ཤཱཀྱ་ཐུབ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་འཛམ་བུའི་གྲིབ་མ་ལ། །བཞུགས་ཚེ་ཉི་མ་ཡོལ་གྱུར་ཀྱང༌། །མཉམ་མེད་གྲིབ་མས་མ་བཏང་བ། །ཤཱཀྱ་ཐུབ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་འཕགས་པ་མང་པོས་བཀུར་བ་ཀུ་རུ་ཀུ་ལའི་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདོན་པར་བྱེད་དོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཚོགས་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལས། །ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་རིགས་འཁྲུངས་པ་ལ། །ལྷ་མིའི་ཚོགས་ཀྱིས་མཆོད་གྱུར་པ། །ཕྱག་འོས་དེ་ལའང་ཕྱག་བགྱིའོ། །བྱང་ཆུབ་ཤིང་གི་རྩར་བཞུགས་ནས། །སྡེར་བཅས་བདུད་ལས་རྒྱལ་བྱས་ཏེ། །གང་ཚེ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་གྱུར་པ། །དེའི་ཚེ་ཕྱག་འོས་དེ་ཕྱག་བགྱི། །བཱ་རཱ་ཎ་སཱིའི་དྲང་སྲོང་ཚལ། །བདུད་རྩིའི་གོ་འཕང་མཁྱེན་གྱུར་ནས། །བདུད་རྩིའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་མཛད་པ། །དེ་ཚེའི་ཕྱག་འོས་དེ་ཕྱག་བགྱི། །ཞེས་འཕགས་པས་སྟོན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཚོམས་བརྒྱད་པ་ལས་འདོན་བར་བྱེད་དོ། །ཚེ་དང་ལྡན་བ་ནག་པོ་འཆར་ཀས་གསོལ་བ། སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་སྨན་སླད་དུ། །སྐྱི་གཙུག་ནོར་ལྡན་པ་ཡི་དབུ། །གང་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྔོན་བཏང་བ། །དེ་ཚེའི་གཙོ་བོ་དེ་ཕྱག་བགྱི། །ཞེས་འཕགས་པ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལས་འདོན་པར་བྱེད་དོ། །གང་ཚེ་མར་མེ་མཛད་ཀྱིས་ནི། །ད་ནི་ལུང་བསྟན་གྱུར་དེ་ཚེ། །ས་བརྒྱད་པ་ནི་ངས་ཐོབ་ཅིང༌། །དབང་བཅུ་དག་ཀྱང་ཐོབ་གྱུར་ལ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་གྱིས་
― DTG098_Page_0357 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མངོན་སུམ་དུ། །ང་ལུང་བསྟན་པར་གྱུར་ཐོས་ནས། །ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས། །གུས་བཅས་ང་ལ་ཕྱག་ཀྱང་བགྱིས། །ང་ཡི་རལ་པའི་ཕུང་པོ་ལ། །སངས་རྒྱས་ཞབས་ཀྱིས་མནན་མཛད་དེ། །ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས། །ཕྱག་འོས་འདི་ལ་ཕྱག་གྱིས་ཞིག །སྤུན་ཟླས་གཉིས་གནས་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཀུན་མཁྱེན་མ་གཏོགས་པ། །འདི་ལ་ཕྱག་བྱེད་རིགས་མིན་པ། །འཇིག་རྟེན་འདི་ན་འགའ་མེད་གསུངས། །ཞེས་འཕགས་པ་ཆེས་སྦས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྐང་པ་ལས་འདོན་པར་བྱེད་དོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་གསོལ་པ། གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པས་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ནས་འཕོས་ནས་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དང་ལྡན་བཞིན་དུ་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་སུ་ཞུགས་པ་དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་སུ་འཛིན་ལགས་སོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། གང་ཞིག་དགའ་ལྡན་གནས་འཕོས་ནས། །དྲན་ལྡན་ཤེས་བཞིན་ལྡན་པར་ནི། །ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་སུ་གཤེགས་པ་དང༌། །ལྷུམས་གནས་དེ་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །གང་གི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བལྟམས་པར་གྱུར་བ་ན་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་འོད་ཀྱིས་གསལ་བར་མཛད་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་སུ་འཛིན་ལགས་སོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། གང་ཡང་བལྟམས་ཚེ་སྟོང་གསུམ་འདི། །འོད་ཀྱིས་གསལ་བར་མཛད་དང་ལྡན། །ཉི་མ་བྱེ་བ་མཚུངས་པ་ཡི། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བལྟམས་མ་ཐག་ཏུ་གོམ་པ་བདུན་དུ་གཤེགས་པ་འདི་ཡང་བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་སུ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། བལྟམས་མ་ཐག་ཏུ་གམ་པ་བདུན། །པདྨ་ལ་ནི་གནས་པ་དང༌། །བན་གླང་རོལ་པ་ལྟར་གཤེགས་པ། །གཽ་ཏ་མ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །ཞེས་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨ་བའི་ཆོས་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ལས་འདོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་སྡེ་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་གཞུང་ལས་དང་
― DTG098_Page_0358 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཕྱག་བྱ་བར་གྲུབ་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྡེ་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཅི་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཙམ་གྱི་ཁྱིམ་པ་ཀུན་ལ་ཡང་རབ་ཏུ་བྱུང་བས་ཕྱག་བྱ་བ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གང་དག་ས་ལ་བཞུགས་པ་དང༌། ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་པར་ཐོས་པ་དེ་དག་ནི་གང་དག་རི་བོང་དང་ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པ་དུད་འགྲོར་གྱུར་བ་ལ་ཡང་ཕྱག་བྱ་བ་ཡིན་ན་མི་ལ་སོགས་པར་གྱུར་པ་ལ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། གང་ཡང་དགེ་སློང་གིས་ཕྱག་བྱ་བ་ནི་གཉིས་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་དགེ་སློང་རྒན་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་གཉིས་ལ་ཕྱག་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པའོ། །གང་དེ་དག་གཉི་གའི་རྩ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་མི་ཟད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་གང༌། །གལ་ཏེ་དེ་ནི་གཟུགས་ཅན་གྱུར། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་ཀུན་བཀང་སྟེ། །དེ་ནི་དེ་བས་ལྷག་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེའི་རྟེན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྟན་པར་ཡོད་ན་ཕྱག་བྱ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡངས་དང་པོ་ལ་ནི་སྒྲའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་བཟོད་པའོ། །དྲུག་པ་ལ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །བརྒྱད་པ་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐུ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྒྱ་སྙེད་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་གཡོ་བ་དང༌། །སྣང་བ་དང༌། །གཤེགས་པ་དང༌། །བསྐལ་པ་བརྒྱར་གནས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་
― DTG098_Page_0359 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཡིན་པས་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ལ་ཡང་ཕྱག་མི་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འགལ་བ་ཅི་ཡོད། །སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་ཕྱག་བྱ་སྟེ། རྒྱུད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནྱ་གྲོའི་མྱུ་གུ་དང༌། ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ལྟ་བུའམ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་བུ་ལ་ཕྱག་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་སངས་རྒྱས། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ལས་ཆོས་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ལས་འཕགས་པའི་ཚོགས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་འབྱུང་ཕྱིར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གང་སྡང༌། །དེ་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྡང༌། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་གང་སྤང་བ། །དགེ་སློང་མེད་ཅིང་སྡོམ་པ་མེད། །མ་གོལ་ལ་སོགས་པ་བསྟོད་པ་བྱེད་པ་ཕལ་ཆེར་གྱིས་ཀྱང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་ཚེ་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱི་མཛད་སྤྱོད་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་པ། ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྒྱུ། །སེམས་ནི་རིན་ཆེན་དེ་ཉིད་ཀྱང༌། །དཔའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྙིང་པོར་མཁྱེན། །དེ་ལས་གཞན་པས་རིང་བར་གྱུར། །དང་པོར་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་བགྱིའམ། །འོན་ཏེ་གང་གིས་འཁོར་བར་ཁྱོད། །སྐྱོན་མཁྱེན་ཡུན་རིང་དེ་ལྟ་བུར། །བཞུགས་མཛད་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ལ་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པ་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྔོན་གྱི་སྦྱོར་བའི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལས་གསུངས་ཏེ། སྔོན་གྱི་སྦྱོར་བ་ཡང་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་སྔོན་གྱི་སྦྱོར་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན། སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་བྱ་བ་ཡིན་ཞིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཕྱག་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། གང་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ཁ་ཅིག་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་བཙུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གུས་པའི་ཚིག་གིས་སྤྱོད་པར་བྱེད་ཅིང་ཕྱག་བྱས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་དག་ལ་རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་གཏམ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ཉེ་བར་བཟུང་
― DTG098_Page_0360 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་བཟོད་པ་རྟོགས་པར་གྱུར་ཅིང༌། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་སྟོན་པར་མཛད་པ་དེ་དག་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཕྱག་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཕྱག་བྱ་བའི་གནས་མ་ཡིན་ན་ནི། དེ་དག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ཡང་སྟོན་པར་མི་འགྱུར་ལ། དེ་དག་གིས་ཕྱག་བྱ་བ་ཡང་བདག་གིར་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འཕགས་པ་ཉེར་སྦས་ཀྱིས་བདུད་ལ་སྨྲས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་བྱས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཁྱད་པར་རྟོགས་པར་འདོད་པས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གསུང་རབ་ཟབ་མོ་རྣམས་བལྟ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་སྡང་བ་རྩོམ་པ་དང་འབྲེལ་བའི་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཚིག་ངན་པ་མང་པོ་སྨྲ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་གང་གཱའི་ཀླུང་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་བཟུང་བའི་བསོད་ནམས་དང༌། འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གི་མཚན་བཟུང་བའི་བསོད་ནམས་མཉམ་པར་གསུངས་པ་དང༌། གང་ཡང་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པའི་མདོ་ལས། ཟླ་བ་ཚེས་པ་དང་ཉ་བའི་དཔེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཁྱད་པར་དུ་བསྔགས་པར་འབྱུང་བ་ཡང་དེ་ལས་འཕགས་པ་འབྱུང་ཞིང་སྟེར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་དང་པོའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ས་བོན་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ནམ་མཁའ་མཛོད་ཀྱི་སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཚིག་ཙམ་མ་ཡིན་ཏེ་འབྲས་བུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ལྟར་ཅིའི་ཕྱིར་མཐོང་བར་མ་གྱུར་ཅེ་ན། དགེ་བའི་རྩ་བས་དབུལ་བར་གྱུར་པའི་རྒྱུད་ལ་འབྲས་བུ་ཡོད་བཞིན་དུ་ཡང་བར་དུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའམ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མཐོང་བ་ཡིན་ཏེ། གང་གཱའི་ཆུ་ཀླུང་སྐམས་པའམ། རྣག་གམ། མེ་མར་མུར་དུ་མཐོང་བ་བཞིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཆུ་བེ་གང་གཱའི་འབྲམ་ན་ཡི་དགས་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་གནས་པ་རྣམས་བདག་ཉིད་ལ་སྐལ་པ་མེད་པར་གྱུར་པའི་དབང་གིས་གང་གཱའི་ཆུ་ཀླུང་ཡོངས་སུ་སྐམས་པའམ། རྣག་གམ་མེ་མར་མུར་དུ་འབར་བ་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྨོན་ལམ་ལས་ཡོངས་སུ་བྱུང་བའི་
― DTG098_Page_0361 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནོར་གྱི་ཆར་ཕབ་པར་གྱུར་ཀྱང་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསགས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་རྣམས་ལ་འབབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ནམ་མཁའ་ཉིད་དུ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་མ་ཐོག་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་ནས་འབབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཆུ་འཛིན་དང་བྲལ་བར་གྱུར་བའི་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་དུ་འོད་ཟེར་སྟོང་འགྱེད་པའི་ཉི་མ་ཤར་བར་གྱུར་ཀྱང་དམུས་ལོང་གིས་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་འོད་ཟེར་གཅིག་ཙམ་ཡང་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ནས་རིན་པོ་ཆེའི་ཕུང་པོ་འབབ་པར་གྱུར་ཀྱང་སྐྱེ་བོ་བསོད་ནམས་ཆུང་བདག་གི་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་ཉེས་པས་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཀྱང་དེའི་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རང་གི་མཐུ་ཉིད་ཀྱིས་འབྱོར་བ་དང་རྒུད་པ་དག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྨོན་ལམ་དག་ལ་ནུས་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གཞན་ལ་ཕན་པ་འབྱུང་བ་ནི་ཚོགས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནུས་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་དང༌། ནམ་མཁའ་རྣམས་ཚོགས་པ་ལས་མྱུ་གུ་འབྱུང་གི །རྐྱེན་གཅིག་མ་ཚང་ན་ཡང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཏོང་བ་དང༌། སེར་སྣ་སྤངས་བ་དང༌། འདོད་པ་མེད་པ་མང་དུ་གོམས་པ་དང༌། མཉམ་པའི་སེམས་དང༌། འདོད་པ་ལ་སྦྱིན་པ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པ་ལ་རེ་བ་མེད་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ལ་འདོད་པ་མི་སྐྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་པའི་སྦྱིན་པ་བས་ནི་ནོར་གྱི་ཆར་པ་འབབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཅིང་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། དེ་ལས་རྐྱེན་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མ་ཚང་ན་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ནམ་མཁའ་མཛོད་ལ་སོགས་པའི་སྨོན་ལམ་ནི་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཡང་སྤྲུལ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་རིགས་ཏེ། འོག་མིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་བརྟེན་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དག་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་མངའ་བ་ཡིན་ལ་དེ་དག་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་མངའ་ན་ཡང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ག་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་
― DTG098_Page_0362 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་ན་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་གིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་ནས་སྤྱོད་པ་གང་དག་དང་སྐད་ཀྱི་རྣམ་པ་གང་དག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བར་འགྱུར་བའི་སྤྱོད་པ་དེ་དག་དང༌། ཆ་བྱད་དེ་ལྟ་བུ་དང༌། སྐད་ཀྱི་རྣམ་པ་དེ་དག་གིས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྩོལ་བ་མེད་བཞིན་དུ་ཡང་འཇུག་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས། རྩ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལས་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ན་བཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་གྱི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་རྣམས་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་མེད་པར་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་རྣམས་སུ་འཕོ་བ་དང༌། འཇུག་པ་དང༌། བལྟམས་པ་དང༌། བཟོའི་གནས་བསླབ་པ་བསྟན་པ་དང༌། བཙུན་མོའི་འཁོར་ན་གནས་པ་དང༌། མངོན་པར་འབྱུང་བ་དང༌། བདུད་འདུལ་བ་དང༌། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སྟོན་པས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྡེ་པ་ཐ་དད་ཀྱི་གཞུང་ལས་ཀྱང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་སྟོན་པ་ཡོད་དེ། ཇི་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྔོན་པ་གདུལ་བའི་ཕྱིར་རྔོན་པའི་གཟུགས་སུ་སྤྲུལ་པ་དང༌། མི་དབང་པདྨ་སྐྱེས་བུས་གདུལ་བའི་ཕྱིར་རྒན་པོའི་གཟུགས་སུ་སྤྲུལ་བ་དང༌། ལྷའི་མིག་གིས་ཅི་ཞིག་མཐོང་ཞེས་དྲིས་པ་ན་འཕགས་པ་མ་འགགས་པས་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་བ་དང༌། སྲིད་པ་བར་མའི་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་པ་དག་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྤྲུལ་པ་དེ་དག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་སྤྲུལ་ནས་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་སྤྲུལ་པ་ཡང་འཇུག་པ་ཡིན་ལ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང༌། གནས་གཙང་མ་ན་གནས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡང་ཡིན་ལ། སྤྲུལ་བའི་སངས་རྒྱས་དེ་རྣམས་ཐ་དད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། རྟེན་གཅིག་
― DTG098_Page_0363 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལས་རབ་ཏུ་བཀྱེ་བའི་འོད་ཟེར་ལྟ་བུའམ། མིའི་བདག་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་མང་པོ་བཞིན་དུ་སྤྲུལ་པ་རྣམས་མང་པོ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་མཛད་པ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མང་པོ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འདོད་དེ། དེས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་མང་པོ་འབྱུང་བ་ནི་གནས་མེད་ཅིང་སྐབས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་ཡང་མི་འགལ་ཏེ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་མ་ཡིན་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་སྦས་པ་རྣམས་ཀྱང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་དང༌། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གྲགས་ལྡན་པའི། །སྐུ་ཀུན་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། །རྫོགས་སངས་གང་དུ་བལྟམས་པ་དང༌། །གང་དུ་བྱང་ཆུབ་ལ་རེག་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང༌། །གང་དུ་ཟག་མེད་མྱ་ངན་འདས། །གང་དུ་གནས་དང་འཆག་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་པ་དང༌། །སེང་གེ་ལྟ་བུར་གཟིམས་བཤམས་པའི། །གནས་དེ་ལ་ནི་བདག་ཕྱག་འཚལ། །རྐང་གཉིས་དམ་པ་ཤར་དང་ནི། །བྱང་གི་ཕྱོགས་ན་བཞུགས་པ་ཡི། །རྒྱལ་བ་བསྟེན་དཀའ་ཞེས་བྱ་བ། །དེས་ནི་ཚིགས་བཅད་འདི་གསུངས་ཏེ། །གང་གིས་ཚིགས་བཅད་འདི་བཞི་ཡིས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ལ་སྟོད་བྱེད་པ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་སྟོང་རྣམས་སུ། །ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་འདོན་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་བཞག་པའི་སྐྱེ་རགས་གནས་བརྟན་མཽད་གལ་གྱི་བུས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་བཏེག་བར་མ་ནུས་པ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཁྱོད་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་ལས་ཉམས་པ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་དགེ་སློང་ཤཱ་རིའི་བུས་རང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྟེན་པར་དཀའ་བའི་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་སྐྱེ་རགས་ཀྱིས་བཏགས་ཤིང་བསྟེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། གསེར་མགར་དང་ཤིང་མཁན་གྱི་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་དང་བཅས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
― DTG098_Page_0364 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ཉེ་བར་བསྟན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་གསུངས་པ། གང་དག་འདས་པའི་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །གང་དག་མ་བྱོན་སངས་རྒྱས་དང༌། །གང་ཡང་ད་ལྟར་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །མྱ་ངན་སེལ་མཛད་མང་པོ་རྣམས། །ཀུན་ཀྱང་ཆོས་ལ་རིམ་གྲོ་ཡིས། །གནས་པར་གྱུར་ཅིང་གནས་མཛད་ལ། །ད་དུང་དུ་ཡང་གནས་མཛད་དེ། །འདི་ནི་རྫོགས་སངས་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་བས། གང་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གཅིག་ཅིག་བཞུགས་སོ་སྙམ་སེམས་པ་དེ་དག་གིས་ནི་གསུང་རབ་ཀྱི་དོན་མི་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མར་མེ་མཛད་དང༌། རིན་ཆེན་གཙུག་ཏོར་ཅན་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་མང་པོ་ཞིག་ནི་འདས་པར་གྱུར། སེང་གེ་དང༌། རྒྱལ་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་ཞིག་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་ཀྱང་འདོན་པ་དང་ལུང་གི་མདོ་ལས་ཀྱང་འདོན་པར་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཅེ་ན། གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དོ། །མ་བྱོན་པ་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཅེ་ན། གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མང་པོ་དག་ཏུ་མང་པོ་འབྱུང་བར་རིགས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་གཅིག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང༌། དུས་གསུམ་དུ་གཟིགས་པས་གཟིགས་པར་མཛད་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། མཉམ་པར་བཞག་པ་ཉིད་ན་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་མཛད་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་གྱི། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མཛད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཆུའི་ཡུར་བ་རྐ་སྣ་ཚོགས་སུ་དང་པོ་བཀྱེ་ཞིང༌། འདོད་པའི་ཕྱོགས་སུ་བཏང་བ་བྱས་ནས་ཕྱིས་བྱ་བ་མེད་པར་སྡོད་པར་བྱེད་པའི་ཆུན་པའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལས་ཕན་ཡོན་མང་དུ་འབྱུང་བར་བསྔགས་པར་ཡང་ཕལ་ཆེར་ནི་ཕྱི་མའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ལ། གང་དག་མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་ཁ་ཅིག་འབྱུང་བ་དེ་ཡང་དད་པ་དང་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཉམས་པས་དགེ་བ་སྤངས་ཤིང་མི་དགེ་བ་སྤྱོད་པར་གྱུར་པ་དང༌། མཐོང་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་སྡིག་པ་ཀུན་དུ་སྤོང་བ་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་
― DTG098_Page_0365 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ལྡན་པར་གྱུར་པས་གནོད་པར་གྱུར་ཅིང་ཟིལ་གྱིས་མནན་པས་གང་དག་གི་དད་པ་ཡང་ཆུང་བར་འགྱུར་ལ། ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡང་སྤངས་པར་གྱུར་པས་དེ་དག་གི་ཕན་ཡོན་ཡང་ཉི་མ་འོད་ཟེར་བརྒྱ་སྟོང་བ་གྱེད་པ་ཤར་བར་གྱུར་པ་ན་སྐར་མ་རྣམས་མཐོང་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་དམ་པའི་ཆོས་སྤངས་པ་དང༌། འཕགས་པ་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་གནོད་པར་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཟང་པོ་ཡང་མང་དུ་བསགས་ན་ཡང་ཐལ་བས་བཀབ་པ་ལྟར་གྱུར་བས་དེ་རྣམས་ནི་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་ལམ་ལ་གནས་པར་གྱུར་པ་ལ་ཕན་ཡོན་ཡང་ཇི་ལྟར་ག་ལ་འབྱུང་བར་འགྱུར། གང་དག་སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་ཆུང་བ་ལ་ཡང་འཇིགས་པར་ལྟ་ཞིང་གཅིག་ཏུ་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྤྱོད་བར་གྱུར་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཡི་གེ་བྲི་བ་དང༌། འཛིན་པ་དང༌། ཀློག་པ་དང༌། ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་པ་དང༌། སྒོམ་པ་དང༌། ཉན་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་དང༌། རབ་ཏུ་སྟོན་པ་དང༌། མཆོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པས་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དེ་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་མི་འགྱུར་བས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཕན་ཡོན་རྣམས་ཅིའི་ཕྱིར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་གཙུག་ལག་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་གོམས་པར་བྱས་པས། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བའི་གནོད་པ་དང་བྲལ་བའི་བདུད་རྩིའི་གོ་འཕང་འཐོབ་པ་ངེས་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ནི་བདེན་ན་འདྲ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་བསྟན་བ་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་དེ་གོམས་པར་བྱས་པ་ལས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པ་ཡང་རྙེད་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཡི་གེ་དང་དོན་ཤེས་པར་མི་རུང་བའི་གཟུངས་སྔགས་དང༌། གསང་སྔགས་དང༌། རིག་སྔགས་ལ་སོགས་པ་ཕན་ཡོན་མང་པོ་ཅན་བྱིས་བའི་སྐྱེ་བོ་སླུ་བར་བྱེད་པ་བསྟན་པ་དེ་རྣམས་ནི་གཞན་གྱི་རིག་བྱེད་དང་འདྲའོ། །བསྒོམ་པ་མེད་པ་ནི་སྐྱོན་ཕྲ་རབ་ཙམ་ཡང་ཟད་པར་བྱེད་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་བསགས་པ་དང་དེའི་རྩ་བ་ཡོད་ན་སྡིག་པ་ཟད་པ་ག་ལ་འབྱུང་བར་འགྱུར། གཟུངས་སྔགས་ཀྱིས་ཀྱང་སྡིག་པ་ཞི་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་
― DTG098_Page_0366 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། དེའི་རྒྱུ་དང་མི་འགལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཚེ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གསང་སྔགས་ཀྱིས་ཀྱང་སྡིག་པ་ཟད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐད་གཞན་གྱིས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཀླ་ཀློ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་སྨྲ་བར་ནུས་སོ་ཞེ་ན། གང་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གཟུངས་སྔགས་ལ་སོགས་པ་ཡི་གེ་སྦྱར་བ་ཙམ་དུ་འདོད་པ་འདི་ལ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །རེ་ཞིག་གཟུངས་སྔགས་ནི་བསྒོམ་པའི་རྣམ་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་སྒྲུབ་པའི་གཟུངས་ལས། གཟུངས་འདི་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྟོགས་པར་ཡང་མི་བྱེད། ལེ་པར་ཡང་མི་བྱེད། གནས་པར་ཡང་མི་བྱེད། མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱེད། ཐ་སྙད་འདོགས་པར་ཡང་མི་བྱེད། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་འབའ་ཞིག་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དང༌།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། བམ་པོ་བཅུ་དྲུག་པ། དེ་བཞིན་དུ་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་རྒྱ་མཚོས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་གང་ཡང་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་མི་ཟད་པ་སྟེ། འདི་ནི་མི་ཟད་པའི་ཟ་མ་ཐོག་ཅེས་བྱ་བའི་གཟུངས་ཡིན་ནོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། སྤོབས་པ་བཞི་ཡང་མི་ཟད་པར་རྗེས་སུ་འབྱུང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་དང༌། ངོམས་པ་མེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་འབར་བ་དང༌། མཐར་ཐུག་པ་མེད་པ་དང༌། མཐོང་བ་མེད་པ་དང༌། རྟོན་པ་མེད་པ་དང༌། དམོད་པ་མེད་པ་དང༌། འཇིགས་པ་མེད་པ་བཞི་པོ་རྣམས་དང༌། སྙིང་པོ་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པ་དང༌། སྣང་བ་དང༌། སྟོབས་ཀྱི་གཏེར་བཞི་འབྱུང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གང་ཡི་གེའི་ལུགས་དང༌། མིང་དང༌། བརྡ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་བརྡའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་ཟད་པའི་ཟ་མ་ཏོག་གི་གཟུངས་འདིའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཤེས་ཏེ། འདི་ལྷ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གདོད་མ་ནས་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཟུངས་སྔགས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཡི་གེ་ཁོ་
― DTG098_Page_0367 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ལས་བྱང་ཆུབ་ཚོལ་བ་བྱེད། རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་དེ། ཡི་གེ་ནི་སྟོབས་སོ། །དགོད་པ་ནི་ལུས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ལ་འཛུད་པའི་མགོ་བོ་བལྟ་བ་ནི་དབྲལ་བའོ། །ཤེས་རབ་ནི་མིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྒོམ་པའི་རྩ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན་ལ། ཤེས་རབ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གཏི་མུག་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རྩ་བ་མེད་ན་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྩ་བ་དང་འགལ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྩ་བ་དང་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིར་རྒོལ་བའི་རྟོག་གེས་ཀྱང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་གནོད་པ་ཉིད་དེ། གཟུངས་སྔགས་ཀྱིས་ནི་སྡིག་པ་ཞི་བར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། བསྒོམ་བའི་རྣམ་པ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོར་དེའི་རྩ་བ་དང་འགལ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒོམ་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གསང་སྔགས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གསང་བ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་སྦས་པའི་ཡི་གེ་སྦྱོར་བ་ངོ་བོས་བསྒོམ་པ་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་རྒྱུད་ལ་གནས་པས་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་བསམ་པ་ཡང་དག་བར་སྒྲུབ་པར་ནུས་པ་ཡིན་ཏེ། མཐུ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་བཞིན་ནོ། །རིག་སྔགས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་བ་དྲུག་དང༌། འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཡི་གེ་དང་དོན་གྱིས་ཉོན་མོངས་བ་ཟད་པར་བྱེད་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཤ་མ་ཡ་ཤ་མ་ཡ། དནྟེ་ཤཱནྟེ་དྷརྨ་རཱ་ཛ། བྷ་ཥི་ཏེ་མ་ཏེ་མ་ཧཱ་བཱི་དྱ། སརྦཱརྠ་སཱ་དྷ་ན་ནི། ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཏཱ་རེ། དང་པོའི་ཆོས་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཏུཏྟཱ་རེ། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཆོས་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཏུ་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གསལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། བདག་མ་རིག་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པས་གཞན་དག་གི་རིག་པ་ཡང་བསྐྱེད་པར་ནུས་པ་ཡིན་ན་དེ་བསྟེན་པར་གྱུར་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སྡིག་པ་བཞི་དང་བཅས་བཞི་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །རིག་པའི་ཚིག་གང་དག་གི་དོན་རྟོགས་པར་མ་གྱུར་པ་ནི་དེ་དག་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྐད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལྷ་དང༌། ཀླུ་དང༌། གནོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཀྱིས་
― DTG098_Page_0368 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཉིད་སྟོན་པར་མི་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས་དམ་ཚིག་རིག་པ་དང༌། གཟུངས་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་གསང་བ་བློ་གྲོས་ཀྱི་མདོ་ལས། གང་འདི་ན་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ལ་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཨེ་ནེ་དང༌། མེ་ནི་དང༌། དམ་པོ་དང༌། ད་དམ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་བརྗོད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བས་འཇིག་རྟེན་བའི་དོན་སྟོན་པར་བྱེད་པ་བཟོད་པར་དཀའ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བོད་བས་འཁྲིགས་པ་ཙ་མུཎྜ་ལ་སོགས་པའི་རིག་པ་དག་དང༌། སྒྲོལ་མ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དམ་པའི་རིག་པ་རྣམས་འདྲ་བ་ལྟ་ག་ལ་ཡིན། དེས་ན་དཔེ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྐད་བརྗོད་པར་ཡང་ནུས་ཏེ། གཟུངས་སྔགས་དང༌། གསང་སྔགས་དང༌། རིག་སྔགས་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མན་ངག་བཞིན་དུ་ངག་ཏུ་བརྗོད་པ་དང༌། བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པས་སྡིག་པ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ལམ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་གསུང་རབ་བཞིན་ནོ། །སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་ཡང་རྩ་བ་ནས་འབྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར། ལས་རྣམས་བསྐལ་པ་བརྒྱར་ཡང་ནི། །ཆུད་མི་ཟ་བའང་ཞེས་བྱ་བའི་བསྐལ་པ་བརྒྱར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གང་གི་སྒྲ་གཉིས་བས་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ཡང་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གིས་ཤེ་ན། སྡོམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་རྙེད་པ་དང༌། སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང༌། རྟེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་འཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བྱམས་པ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ནི་སྡིག་པ་བྱས་ཤིང་བསགས་པ་ཡང་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པ་ཀུན་སྤྱོད་པ་ནི། མི་དགེ་བའི་ལས་གང་བྱས་པ་དེ་ལ་འགྱོད་པ་རབ་ཏུ་མང་བ་ཡིན་ནོ། །གཉེན་པོ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་གང་བྱས་པ་དེ་དག་ཆེས་ཤིན་ཏུ་མང་བའི་དགེ་བའི་ལས་ལ་སྦྱོར་བའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སྟོབས་ནི་སྡོམ་བ་བླངས་པས་མི་བྱེད་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པའོ། །རྟེན་གྱི་
― DTG098_Page_0369 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟོབས་ཀྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ཞིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་འདོར་པ་སྟེ། ཆོས་བཞི་པོ་འདི་རྣམས་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་སྡིག་པ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་བྲལ་བར་འགྱུར་ཞིང་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་མདོ་ལས། ཚོགས་དང་དུས་ནི་རྙེད་གྱུར་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ས་བོན་མཐུ་མ་ཉམས་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་དང༌། ནམ་མཁའི་རྐྱེན་རྣམས་ཚོགས་ན་དུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མྱུ་གུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །རྐྱེན་ཉེ་བར་གནས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ས་བོན་ཚིག་གམ་རུལ་ལམ་སྣད་པ་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། རྐྱེན་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མ་ཚང་བ་ན་མྱུ་གུ་མངོན་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་ལས་མཐུ་མ་ཉམས་པ་དང༌། ཕན་པ་བྱེད་པ་དང༌། གནོད་པ་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་འགྲོ་བ་དང༌། ཡུལ་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྐྱེན་རྙེད་ནས་མཐོང་བའི་ཆོས་དང༌། རྣམ་གྲངས་གཞན་དང༌། སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་ངེས་པའི་དུས་ཐོབ་པར་གྱུར་ན་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་གི་འབྲས་བུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཀྱི། གང་གི་ཚེ་དགེ་བ་ཡང་ལྟ་བ་ལོག་པ་དང༌། གནོད་སེམས་ཀྱིས་ཉམས་པར་གྱུར་པའམ་མི་དགེ་བ་ཡང་དམོད་པ་དང༌། སྡོམ་པ་དང༌། འཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོས་སྟོབས་ཉམས་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ནི་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ཡོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་ས་བོན་གྱི་ནུས་པ་ཉམས་པ་གང་ལས་འབྲས་བུ་གང་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར། རྐྱེན་ཚོགས་པ་མེད་པས་དུས་གང་གཞན་དུ་གྱུར་ན། ཇི་ལྟར་ན་རྩ་བ་ནས་ཤིན་ཏུ་འབྱིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དེའི་མྱོང་བར་ངེས་པའི་སྡིག་པ་ཡང་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཞན་ཡང། གང་ཡང་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ལས་རྣམས་དེ། །འདིར་ནི་མགོ་བོ་ཚ་བ་ཙམ་དུ་འགྱུར། །ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་མགོ་བོ་ཚ་བ་ཙམ་དུ་འགྱུར་བའི་འབྲས་བུ་ཡོད་ན་རྩ་བ་གནས་ཕྱུང་བ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། སྡིག་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མ་ལུས་པར་རྫོགས་པ་དམྱལ་བའི་སྡུག་
― DTG098_Page_0370 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ལས་གང་དག་གིས་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཕྲ་མོ་ཙམ་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་མ་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རྩ་བ་ནས་ཕྱུང་བ་ཇི་ལྟར་མ་ཡིན། མགོ་བོ་ཚ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ལ་འབྱུང་བས་འབྲས་བུ་ཡེ་མེད་པར་འབྱུང་བ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཡིན། གལ་ཏེ་སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་མ་གཏོགས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཅེ་ན། དམུས་ལོང་དང༌། མིག་ཅིག་པ་དང༌། ཞ་བོ་དང༌། ཐེད་པོ་དང༌། ལྐུགས་པ་དང༌། འོན་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་རྒྱུད་འབྲས་བུ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལས་དགོངས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་ནུས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུར་གྱུར་པའི་སེམས་པས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་ནི་སེམས་པའི་ཁྱད་པར་གཞན་ཐོབ་པ་ན་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་སོར་མོའི་ཕྲེང་བ་དང༌། མ་སྐྱེས་དགྲ་དང༌། སྭ་ཀ་དང༌། ཕག་གསོད་པ་དང༌། མྱ་ངན་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་བརྟེན་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མ་སྐྱེས་དགྲ་དང༌། མ་གསོད་པ་དག་ལ་དགེ་བའི་སེམས་པ་གཞན་སྐྱེས་པ་ཡོད་བཞིན་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་ལས་ཟད་པར་མ་གྱུར་ནས་མནར་མེད་པ་དག་ཏུ་སྐྱེས་ཤེ་ན། དེའི་ལས་དང་འབྲས་བུ་ཡིད་ཆེས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་མནར་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། ལས་རྣམས་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་མ་ཟད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དར་གྱི་ཕོ་ལོང་བརྡབས་པ་ལས་འཕར་བ་བཞིན་དུ་དེར་སྐྱེས་ཤིང་ཐར་པ་ཡིན་ལ། དམྱལ་བའི་མེའི་ཕྲེང་བ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་རེག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་རྩ་བ་ནས་འབྱིན་པར་ཡང་གྲུབ་ལ། ལས་ལ་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རིག་པ་རྣམས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གཉེན་པོ་ཐོབ་པར་གྱུར་ན་ནི་ལས་རྣམས་ཤིན་ཏུ་རྩ་བ་ནས་འབྱིན་གྱི། གཉེན་པོས་ཟིལ་གྱིས་མ་མནན་པ་ནི་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ལ་ནི་སྡིག་པ་ཆུང་ངུ་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བར་མཐོང་སྟེ། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆེན་པོ་བསགས་སུ་ཟིན་ན་
― DTG098_Page_0371 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པས་ཐལ་བ་བཞིན་དུ་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་བསྟན་པ་ལ་ཞལ་ཏ་བྱེད་པའི་དགེ་སློང་བཞིན་ནོ། །དེས་ནི་སྔོན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་བསྙེན་བཀུར་དང་པོར་བྱས་པ་ལས་ཕྱིས་འདོད་པ་མི་བཟད་པས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ། ཚོགས་ཀྱི་དཀོར་བརྐུས་ཤིང་སྡང་བར་གྱུར་པའི་ཡིད་ཀྱིས་ཁྲོས་པའི་ཚིག་དག་གིས་ཀྱང་གཤེས་ཏེ། དེ་ལས་དེས་མི་གཙང་བ་ཟ་བའི་སྲིན་དུ་ཤིན་ཏུ་གདོན་པར་དཀའ་བའི་གནས་སུ་སྐྱེས་ཤིང་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མ་ལུས་པར་གྱུར་ཏེ། རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་ལས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མི་དགེ་བའི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཟད་པར་བྱེད་ཅིང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུང་ངུ་ཐོབ་པ་ཡང་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། མདོ་སྡེ་ལས་ཀྱང་ཇི་སྐད་དུ། དགེ་སློང་དག་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་ཞིག་གིས་ཆུ་ཉུང་ངུ་ཞིག་ཏུ་ལན་ཚྭ་སྲང་གཅིག་བླུགས་ན་དེ་ནི་བཏུང་དུ་མི་རུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་སྐྱེས་བུ་གཞན་ཞིག་གིས་ཆུ་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོའི་ནང་དུ་ལན་ཚྭ་སྲང་གཅིག་བླུགས་ན་དེ་ནི་ཤེས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ན་ཡང་དེ་བཏུང་དུ་མི་རུང་བར་ག་ལ་འགྱུར། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དག་ཆུ་ཤིན་ཏུ་མང་པོའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་སློང་དག་དེ་བཞིན་དུ་གང་འདི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་འགལ་ཞིག་སྡིག་པའི་ལས་བྱེད་པ་དེ་དག་དེ་ཉིད་ཕྱོགས་གཉིས་པོ་འདི་ལ་གནས་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། རྫིང་ཆེན་ནང་དུ་ཚྭ་ནི་སྲང་གཅིག་བླུགས། །ཇི་ལྟར་ཆུ་དེ་བཏུང་དུ་མི་འདོད་མིན། །ཁྱོར་གང་ཆུ་ལ་ཚྭ་ནི་སྲང་གཅིག་བླུགས། །ཁྱོར་གང་ཆུ་དེ་བཏུང་དུ་འདོད་མི་འགྱུར། །དེ་བཞིན་གང་གིས་བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེན་བསགས། །མི་དེ་སྡིག་པའི་དུག་ནི་ཆུང་གྱུར་པས། །གང་ཕྱིར་ངན་འགྲོ་དག་ཏུ་འཁྲིད་མི་ནུས། །སྒོ་དེ་ནས་ནི་འབྲས་བུ་འགའ་ཞིག་ཡིན། །གང་དག་བསོད་ནམས་ཆུང་ངུ་མ་བསགས་ཤིང༌། །མི་དགེ་མང་དུ་ཡང་ཡང་བསགས་པའི་མི། །ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་ཤིན་ཏུ་ཆུང་བས་ཀྱང༌། །ཉོན་མོངས་དེ་ནི་འོག་ཏུ་འཁྲིད་པར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། མི་འཕྲོད་པའི་ཟས་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཟོས་པ་བཞིན་དུའོ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་
― DTG098_Page_0372 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ལས་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སེང་ལྡེང་གི་ཚལ་བས་ཟུག་པ་དང༌། མཛེས་མ་བསད་པ་དང༌། དྲེགས་མས་སྐུར་བ་བཏབ་པ་དང༌། ལྷུང་བཟེད་ཇི་ལྟར་བཀྲུས་པ་བཞིན་དུ་ཕྱིར་གཤེགས་པ་དང་ཟླ་བ་གསུམ་དུ་ནས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་མཛད་པ་དང༌། བར་དུ་ཛ་ཁྲོས་པས་ངན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། བསྙུང་བར་གྱུར་པ་དང༌། ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་རྡོའི་སྒྱོགས་འཕངས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆ་མངའ་བར་གྱུར་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སེམས་ཅན་གདུལ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ནི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་ཆ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ཡང་མི་མངའ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་མདོ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལེའུ་ལས། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བཅུ་བསྟན་པ་འདི་དག་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་ལྡེམ་དགོངས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་གནས་མ་ཡིན་ཞིང་སྐབས་མེད་དེ། ཇི་སྲིད་སྒྲའི་རྩེ་མོས་གཟུགས་པའི་ཚད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཙམ་གྱིས་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་འདུག་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པར་ཤེས་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པར་གྱུར་པ། བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་བཅས་པ་ཡང་སྤངས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་སྐྱོན་ལྟ་འབྱུང་བར་ག་ལ་འགྱུར། འོན་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཕལ་ཆེར་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཆུད་གསོན་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པ་དེ་རྣམས་ལ་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བསྟན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ང་ལ་ཡང་རེ་ཞིག་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འབྱུང་ན། ཁྱེད་རྣམས་ལ་ལྟ་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འབྱུང་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ནི་ཅུང་ཞིག་ཀྱང་མི་མངའ་སྟེ། འདི་ལྟར་ལེགས་པར་བསླབས་པའི་སྨན་པ་བདག་ཉིད་ལ་ནད་མེད་བཞིན་དུ་
― DTG098_Page_0373 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ན་བ་ལྟར་བསྟན་ནས་སྨན་ཁབ་དང་ཚ་བ་དག་བསྟེན་པར་བྱས་པས་དེའི་རྗེས་སུ་སློབ་པའི་ནད་པ་དག་ཡོངས་སུ་སོས་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་མཛད་པས་ཀྱང་སྒྲིབ་པ་མི་མངའ་ན་ཡང་ངའི་ལས་འདིའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་འདིའོ་ཞེས་ཕྲིན་ལས་སྟོན་པར་མཛད་དེ། ཇི་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ལས་ཀྱིས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་པར་གྱུར་ན། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་རྣམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར། །ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པའི་མདོ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་བ་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་དང་འདྲ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་གཏི་མུག་མེད་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གཞན་དག་མཚམས་མེད་པ་བྱེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པ་མཐོང་ནས་དེ་ནི་ལས་དེས་ཡུན་རིང་དུ་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་དེ་གསོད་པར་བྱེད་པ་ནི་བདག་ཉིད་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར་ངེས་པར་ཤེས་ཀྱང་དེ་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའམ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་ལ་གནས་པར་བྱས་ནས་གསོད་པར་བྱེད་དེ། བདག་ཉིད་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བ་ནི་འདོད་ཀྱི། འདི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་དང་ཡུན་རིང་དུ་ལྡན་པར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ཉིད་ནི་དགེ་བ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་དང་མཚུངས་བར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་སྲོག་གཅོད་པ་ཡང་སྨད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་གཤེ་བ་དང༌། མཛའ་བ་དབྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བཀག་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཆར་ཀ་དང་ཀིམ་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་ལས་གཤེ་བ་མ་བཀག་སྙེ། ཇི་སྐད་དུ་རྨོངས་པ་ལྷ་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདུད་སྡིག་ཅན་དེ་ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །ཡང་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲོག་གཅོད་པ་ནི་སྨད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཞེ་སྡང་གི་བསམ་པས་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཚིག་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་སྨྲ་བར་ནུས་སོ། །རིན་ཆེན་ཏོག་དང་ཟླ་བའི་སྒྲོན་མ་ལ་སོགས་པའི་
― DTG098_Page_0374 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་མང་པོ་ལས་ཀྱང་སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་ཡང་རྩ་བ་ནས་འབྱིན་པར་བསྟན་ལ། སྡེ་པ་གཞན་དག་གི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཕྱི་མའི་དུས་ན་དགེ་སློང་རྣམས་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བུས་འདིར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བལྟམས་པར་འགྱུར་རོ། །འདིར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའོ། །འདིར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་གྱུར་པའོ། །འདིར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་མཆོད་རྟེན་རྣམས་ལ་ཕྱག་བྱེད་ཅིང་རྒྱུ་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ནི་བར་མ་དོར་དུས་བྱས་པར་གྱུར་ན་ཡང་ཁུར་ལྕི་བ་བོར་བ་བཞིན་དུ་བདེ་འགྲོ་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྲིད་པ་ཐ་མ་བ་མ་གཏོགས་པ་གཞན་མཚམས་མེད་པ་བྱས་པ་ཡང་བསལ་ཞིང་བོར་བ་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བའི་འདུལ་བ་ལས་ལྟུང་བ་ལས་ལྡང་བར་བསྟན་པ་དག་དང་ཡང་འགལ་ཏེ། དེ་ལས་ནི་གང་ཟག་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་ལྟུང་བ་མེད་པར་དུས་བྱས་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་ལྟུང་བ་ཡེ་མི་འབྱིན་པ་དང་ལྟུང་བ་བྱུང་བ་རྣམས་ཆོས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཆགས་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །རིགས་པ་ཡང་ཡོད་དེ། གང་དང་གང་ཅུང་ཟད་ཟད་པར་འགྱུར་བ་དེ་དང་དེ་ནི་རིམ་གྱིས་ཤིན་ཏུ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་མཐོང་སྟེ། སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ཐབས་རྙེད་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཆུའི་ནང་དུ་བཞག་པའི་ལན་ཚྭ་བཞིན་དུའམ། མེའི་ནང་དུ་བཞག་པའི་མར་སར་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དེ་ལྟ་བས་ན་གང་ཐབས་ཤེས་པར་གྱུར་པ་དེས་ནི་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟོང་དུ་བསགས་པར་གྱུར་པའི་སྡིག་པ་ཡང་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་ཟད་པར་བྱེད་དེ། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། ལེགས་པར་རབ་ཏུ་འབར་བའི་མར་མེ་བྱུང་མ་ཐག་ཏུ་ཤིན་ཏུ་མུན་ནག་ཏུ་གྱུར་པའི་གནས་ཀྱི་མུན་པའི་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །ཐབས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པའི་དགེ་བ་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཟད་པར་འགྱུར་ཏེ། མཚན་མོ་ཉི་མའི་སྣང་བ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་གང་དང་གང་ཉིན་རེ་ཞིང་སོགས་པ་ཡོད་པ་དེ་དང་དེ་ནི་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་གྱི་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྦྲང་རྩི་བྱེད་པའི་སྦྲང་མའི་སྦྲང་རྩི་བཞིན་དུའམ། ཡར་གྱི་
― DTG098_Page_0375 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངོའི་ཟླ་བའི་གཟུགས་བཞིན་ཏེ། ལས་ཀྱིས་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཡང་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་གྱི། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་པ་བྱས་པ་ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འགྱོད་ཅིང་དམད་པ་དང༌། བཤགས་ཤིང་བསྒྲགས་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅད་བསྡམས་པ་བྱས་པས་བསྲབས་པར་འགྱུར་ཞིང་རྩ་བ་ནས་འབྱིན་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཡང་གཞན་ཉིད་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་བ་ཡང་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་མིང་གིས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལྷག་པར་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་གཞན་ཞིག་འདོད་ན་ནི་མིང་ཙམ་དུ་འདོད་ལ་རག་གོ །བདག་ཅག་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གསུང་རབ་མ་ལུས་པ་རྣམས་ནི་གཞུང་དང་དོན་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའོ། །འདི་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་དབྱེ་བ་མཛད་པ་ནི་མི་མངའ་བས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལ་ཡིད་རབ་ཏུ་སྡང་བར་གྱུར་པ་ཁྱེད་ཀྱིས་གང་སྨྲ་བ་དེ་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ཚད་མར་གྱུར་བ་མ་ཡིན་པས་དེས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གྲུབ་བོ། །གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་སྲུང་ལ་རྒྱལ་པོ་ཀྲྀ་ཀཱིས་རྨི་ལམ་གསོལ་བ་ན། བཀའ་སྩལ་པ། སྐྱེ་དགུའི་ཚེ་ལོ་བརྒྱ་ཐུབ་པ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་བ་དེའི་བསྟན་པ་ལ་སྡེ་པ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་གྱེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་དབྱེ་བར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མ་བསྟན་ཏོ་ཞེ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་ངེས་པར་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་མོས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་དང་ལྷག་པའི་བསམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྡེ་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གཙུག་ལག་གི་གསུང་རབ་རྣམས་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། ན་ཚོད་དང༌། མདོག་དང༌། ཡུལ་དང༌། དུས་ཐ་དད་པ་མེད་པར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
― DTG098_Page_0376 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐེག་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དབྱེ་བ་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། བསྟན་པ་ཐ་དད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་ཀྱི་གཞན་ལ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། ལོག་པར་དད་སེལ་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཐེག་པ་ཐ་དད་དུ་དབྱེ་བ་མཛད་པ་ནི་ཡོད་པ་ཡིན་པས་འོད་སྲུངས་ཀྱིས་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་པར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རང་ལ་གསུངས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་ཞེན་ཅིང༌། དེ་ཆེད་དུ་བྱེད་པའི་སྡུད་པ་པོས་ཇི་ལྟར་དབང་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གསུང་རབ་ནི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་སུ་ཡང་མེད་པས་གང་གིས་ཀྱང་མ་བསྡུས་ཏེ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཀླུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྡུས་ནས་ཀླུའི་འཇིག་རྟེན་དང་ལྷ་ལ་སོགས་པར་བཞུགས་སུ་གསོལ་བ་ལས་དེའི་སྣོད་དུ་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་པ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་དེ་དག་ནས་བསྡུས་ནས་མིའི་འཇིག་རྟེན་དུ་རབ་ཏུ་རྒྱས་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བསྟན་པ་ནི་བདུད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རིང་དུ་སྤོང་བར་བྱེད་ཅིང་སུན་འབྱིན་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བློས་དཔྱོད་པར་ནུས་པ་ཡོད་ན་རིགས་པ་དང་རིགས་པས་དེ་བརྟག་སར་གྱིས་ཤིག །ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ །སྐབས་སུ་བབ་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ཐོབ་པའི་ལམ། །ཡང་དག་ལྟ་བ་སྔོན་འགྲོ་བ། །གང་ཕྱིར་ཐེག་ཆེན་ལས་གསུངས་པ། །དེ་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་ཉིད། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་དང༌། བློ་གྲོས་མི་ཟད་པ་དང༌། བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་དང༌། ནམ་མཁའ་མཛོད་དང༌། གཟུང་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོ་དང༌། གཙུག་ན་རིན་ཆེན་དང༌། རྒྱ་མཚོས་ཞུས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ཕལ་ཆེ་བ་ལས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལམ་འདི་དག་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་བསྟན་གྱི། ལམ་གཞན་ཉིད་བསྟན་པ་ནི་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་ལམ་
― DTG098_Page_0377 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ཉིད་ཉེ་བར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉེད་ཡིན་ནོ། །འདིར་གང་གཱ་ལ་སོགས་པའི་འབབ་སྟེགས་སུ་ཁྲུས་བྱས་པ་དང༌། སྨྱུང་བར་གནས་པ་ལ་སོགས་པའམ། གཞན་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བདེན་ཏེ་གང་གཱ་དང༌། སིནྡྷུ་དང༌། པ་ཀྵུ་དང༌། ཤཱི་ཏ་ཞེས་བྱ་བ་ཆུ་བོ་བཞི་རྣམས་ཀྱི་ཆུ་ལ་བཀྲུས་པ་དང༌། འཐུངས་པ་དང༌། དེའི་ནང་དུ་བཞུགས་པ་དང༌། དེའི་ནང་དུ་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི། ཆུ་ལ་སྡིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཟད་པར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མ་དྲོས་པའི་མདོ་ལས། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་མ་དྲོས་པས་ལས་དང་སྐྱེ་བ་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས། པ་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་མཚེའུ་ཆེན་པོའི་ནང་དུ་སྐྱེ་བ་བླངས་པར་གྱུར་ཏེ། དེའི་སྨོན་ལམ་ནི་གང་སྲོག་ཆགས་གང་དང་གང་དག་གིས་བདག་གི་མཚེའུ་འདི་ལས་འབབ་པར་གྱུར་པའི་ཆུ་ཀླུང་རྣམས་ལ་ཁྲུས་བྱས་པ་དང༌། འཐུངས་པ་དང༌། ཞུགས་ནས་གནས་པར་བྱེད་པ་དེ་རྣམས་ལ། དེ་དག་ཉིད་དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་ལ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རིམ་གྱིས་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་འགོད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་པས། དེ་དག་ཉིད་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བ་ལ་འགལ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྨྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རིག་སྔགས་སྤྱོད་པའི་ལུས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་ནས། རིག་སྔགས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི་གྲོལ་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ལྟར་དེ་ལམ་གཞན་ཡིན། དེས་ན་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་བཟློག་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ནི་བདེན་ན་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ལམ་དེ་དག་ཉིད་བསྟན་ཀྱང་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པས་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བས། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་མཐོང་བ་དང་འགལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་དང་པོར་ཁྱོད་ཀྱིས་སྟོན་པའི་བཀའ་འདི་བལྟ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་གང་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་མཉམ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་
― DTG098_Page_0378 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །ཡང་མཉམ་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དཔྱད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བ་བཀག་བསྟན་པས། །མ་སྐྱེས་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་མི་འདོད། །སྐྱེས་བ་སྡུག་བསྔལ་ངོ་བོ་ན། །དེ་སྟོང་ཅི་ཡི་ཕྱིར་མི་ལེན། །བདག་དང་གཞན་དང་གཉི་ག་དང༌། །རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་བཀག་པས་མ་སྐྱེས་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཇི་ལྟར་གཟུང་བར་བྱ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་ཀུན་དུ་བྱུང་ཞིང་སྐྱེས་པར་མཐོང་བའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོའི་རྣམ་པ་འདི་དག་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་ངེས་པར་གཟུང་བར་མི་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལྟ་བུ་ནི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །ཡང་གཏན་ཚིགས་དང་དཔེ་ནི། འདུས་བྱས་ཡིན་ཕྱིར་སྒྱུ་མའམ། །ཟག་མེད་ཕུང་པོ་ཇི་བཞིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་ལྷག་མའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་དག་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས། ཁྱོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བདེན་འདོད་པ། །ཡང་དག་ལྟ་བའི་བློས་འདོད་པ། །བསླུ་བ་མེད་པ་ནི་བདེན་པ་ཡིན་པར་རིགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ངོ་བོ་ཅུང་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསླུ་བ་མེད་པ་ཡིན་པས། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བློ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་ལྟ་བའི་བློ་ཡིན་ན། དེ་གང་གི་ཕྱིར་བསླུ་བ་མེད་པ་ཡིན་པར་འདོད། གཞན་ཡང༌། ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་སྡུག་བསྔལ་ཡིན། །སྐྱེ་སོགས་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཅི་ལྟར། །གང་སྐྱེས་པ་ན་བྲལ་བར་འདུན་པ་འབྱུང་བའི་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་སྡུག་བསྔལ་འདི་མ་ཡིན་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་གཞན་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཅིའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ཡིན། མི་རྟག་ཕྱིར་ན་སྡུག་བསྔལ་ན། །རྒྱུ་དང་ལམ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཉིད། །གང་དང་གང་མི་རྟག་པ་དེ་དང་དེ་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ན་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་ལམ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་བདེན་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ཡིན་ཕྱིར་ཞེ་ན། །ཀུན་འབྱུང་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །གང་གི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་
― DTG098_Page_0379 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་རྒྱུར་གྱུར་བ་ཡིན་པས་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་ཉེ་བར་བཏགས་ནས་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་འདོད་དོ་ཞེ་ན། གང་དང་གང་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་རྒྱུར་གྱུར་བ་དེ་དང་དེ་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མ་རིག་པ་དང༌། སྲེད་པ་དང་ལས་རྣམས་ལ་ཀུན་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་རྒྱུར་གྱུར་བ་རྣམས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ན་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། འགག་པ་དང༌། ལམ་ཞེས་བྱ་བ་བདེན་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང༌། སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ནི་ཚིག་ཙམ་ཕྱིར། །དེ་ཤེས་ཅི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ཤེས། །བཏགས་པ་དང་ཚིག་ཙམ་དང་ཀུན་རྫོབ་དང་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཚིག་ཙམ་དུ་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ཉིད་ནི་ཚིག་ཙམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་ཡང༌། ཚིག་ཚམ་དུ་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ཉེ་བར་བཏགས་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད་ན་ནི་གང་དང་གང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་དེ་དང་དེ་ཡང་ཉེ་བར་བཏགས་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་བདེན་པ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་ནི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཚད་མས་ཀྱང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཡུལ་ཅན་ཤེས་པ་དེ། །དེ་ཉིད་དུ་ན་བདེན་པ་མིན། །སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་དེ་ཤེས་ཕྱིར། །ཕུག་སོགས་སྡུག་བསྔལ་བློ་བཞིན་ནོ། །འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་གང་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་དམྱལ་བ་པའམ། གང་གཡུལ་དུ་ཞུགས་པ་རྣམས་མདའ་དང༌། མདུང་དང༌། རལ་གྲི་རྣོན་པོས་ཕུག་ཅིང་བཅད་པ་དང༌། བསྣུན་པ་ལ་སོགས་པས་ག་སྣད་པར་བྱས་པ་ལ་སོགས་པའི་བདེ་བའི་མི་མཐུན་པར་གྱུར་པའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་བློ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་བཀག་ནས་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་དགག་པ་བརྩམ་པར་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་ནི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ཉིད་དུ། །མི་རིགས་ཀུན་འབྱུང་བདག་ཉིད་ཕྱིར། །རལ་གྲིས་གཤགས་སོགས་བཞིན་
― DTG098_Page_0380 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུའམ། །སེམས་འབྱུང་ཡིན་ཕྱིར་ལམ་བཞིན་ནོ། །མ་རིག་པ་དང༌། སྲེད་པ་དང༌། ལས་ཞེས་བྱ་བ་གང་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་འདོད་པ་དེ་རྣམས་ནི་འདི་དག་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཀུན་འབྱུང་བ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བར་མི་རིགས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རལ་གྲིས་གཤགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་ཀུན་འབྱུང་ཡང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ཡི་ཡུལ་ཅན་གྱི། །བློ་དེ་བརྫུན་པ་ཉིད་དུ་འདོད། །རྒྱུ་སོགས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕྱིར། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ཡི་བློ་ཅན་བཞིན། །གང་དང་གང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་ཡིན་པ་དེ་དང་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུས་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་རལ་གྲིས་གཤགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོག་པའི་བློ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་རབ་ཏུ་བཀག་ནས་འགོག་པའི་བདེན་པ་དགག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྐྱེ་མེད་འགག་པ་ཡོད་མིན་ཏེ། །སྔར་སྨྲས་པ་ཡི་དགག་པ་ཉིད། །ཅས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། སྔར་བསྟན་བཅོས་འདི་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་རེ་ཞིག་བཀག་པས་དེའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པ་ལ་འགག་པ་ཡང་མེད་པར་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་མེད་ན་ཡང་དག་པར་ནི་འགོག་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་དེ་བདེན་པའི་དོན་ཡིན་པར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན། སྐྱེས་པ་འགགས་ན་མ་སྐྱེས་ལ་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན་མི་རིགས། །སྐྱེས་པ་ཉིད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འགག་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། ཀོང་བུ་དང་སྣུམ་དང་སྡོང་བུ་ལ་སོགས་པ་ཚོགས་པ་ལས་མར་མེ་འབྱུང་ལ། རྐྱེན་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་ལས་འགོག་པར་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པས་འགག་པ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ན་མ་སྐྱེས་པ་ལ་འགག་པ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། གཞན་ཡང༌། གང་ཚེ་སྐྱེ་བས་དེ་མ་སྐྱེས། །འགོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་འགོག་ཡིན་པར། །མི་འདོད་དེ་ཚེ་མཁས་པ་ཁྱོད། །ཅི་ཞིག་བདེན་པར་ཡོད་པ་སྨྲོས། །སྐྱེས་པར་
― DTG098_Page_0381 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱུར་པའི་དངོས་པོའི་འགག་པར་འགྱུར་བ་ལ་འགག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པས་དངོས་པོ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ལ་འགག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པར་གྱུར་ན། གང་དེ་སྐྱེ་བ་ཉིད་དུ་མ་སྐྱེས་པར་བདག་གིས་བསྒྲུབས་ཟིན་པ་སྟེ། ཀྱེ་མཁས་པར་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་ཁྱོད་དེ་ལ་ཅི་ཞིག་ཡང་དག་པར་བདེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་དེ་སྨྲ་དགོས་སོ། །ཡང་ན་སྐྱེ་བ་མེད་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་འགོག་པ་ཁྱོད་འདོད་ན་དེ་ལྟ་བུ་དེ་འགེགས་པར་བྱེད་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱེད་པ་བྱ་བ་ཉིད་དེ། མ་སྐྱེས་པ་ཡི་འགོག་པ་ཡང༌། །ཡང་དག་ཏུ་ན་འགོག་པ་མིན། །མ་སྐྱེས་པ་ཡི་འགོག་ཡིན་ཕྱིར། །སོ་སོར་བརྟགས་མིན་འགོག་པ་བཞིན། །གང་འགོག་ལ་མི་འབྲལ་བ་དེ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་མངོན་དུ་མ་བྱས་ན་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་མའི་འཇིགས་པས་འཇིག་པའི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འགོག་པ་ཡོད་པས་སོ། །གང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་འགོག་པ་ཐོབ་པ་དེ་དག་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་སྟེ། དེས་ནི་འབྲལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ཡང་དག་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གཉི་ག་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་འགོག་པ་ཡིན་པར་བརྟགས་པ་དེ་ལ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་ཡང་དོན་དམ་པ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་འགོག་པའི་བདེན་པ་བཀག་ནས་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཡང་དགག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འགོག་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ན། །ཁྱོད་ཀྱི་ལམ་གྱིས་ཅི་ཞིག་ལེན། །མ་སྐྱེས་ལམ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཡིན། །གང་གིས་ཅི་ཞིག་ཐོབ་པར་བྱེད། །འགོག་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་ལམ་ཡིན་པར་འདོད་ན་གང་གི་ཚེ་དེ་ལྟར་བརྟག་པར་བྱས་པ་ན་འགོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་ཅི་ཞིག་ཚོལ་ཞིང་ཐོབ་པར་བྱེད་ན་ལམ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་རྗོད་པར་བྱེད། ལམ་འདི་ཡང་རང་གི་ངོ་བོར་མ་སྐྱེས་པས་མ་སྐྱེས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གང་གིས་མ་སྐྱེས་པའི་འགོག་པའི་བདེན་པ་གང་ཞིག་འཐོབ་པར་འགྱུར། ཚད་མས་ཀྱང་འདི་ལྟར་བསྒྲུབ་སྟེ། ལམ་གྱི་ངན་གྲོལ་ཐོབ་མིན་ཏེ། །འདུས་བྱས་ཡིན་ཕྱིར་གཞན་བཞིན་ནམ། །འགོག་པ་ལ་ནི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། །དེ་ལས་གཞན་པའི་འགོག་པ་བཞིན། །ངན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨད་པ་སྟེ། འདོད་པ་དང༌།
― DTG098_Page_0382 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་སོ། །སྤངས་པའི་ཕྱིར་ངན་གྲོལ་ཏེ་ཐར་བའོ། །དེ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ནི་ལམ་མ་ཡིན་ཏེ། འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་མཐོ་རིས་ཀྱི་ལམ་བཞིན་ནམ། འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་གོམས་བར་བྱེད་པའི་ལམ་འདི་ནི་འགོག་པ་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་འགོག་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པའི་བློ་བཞིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་རྣམས་སོ་སོར་དགག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྤྱི་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ཕྱིར་རམ། །འདུས་བྱས་ཡིན་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་མཐོང་བ་བརྫུན། །བརྫུན་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། གང་སྡུག་བསྔལ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ། ཀུན་འབྱུང་ཡང་ཀུན་འབྱུང་ཉིད་དུ། འགོག་པ་ཡང་འགོག་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེའི་ཆོས་བརྫུན་པ་ཉིད་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའོ། །མི་རྟག་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱི་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རམ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །བརྫུན་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་ཡང་དག་རྟོག་པ་དང༌། །རྩོལ་བ་སོགས་ཀྱང་བརྫུན་ཉིད་ཕྱིར། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་དོན་དམ་དུ། །མི་བདེན་པར་ནི་གྲུབ་པ་ཡིན། །ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པར་ནི་བརྫུན་པ་ཡིན་ཏེ། སྤྱི་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རམ། འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྟོག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ནི་དེ་དོན་དམ་པར་བདེན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པའོ། །དེ་ལྟར་ཇི་ལྟར་བྱས་ན་ལམ་བདེན་པ་ཉིད་དུ་རིགས་པ་ཡིན། དེས་ན་བསྒོམ་དེ་མི་རིགས་ལ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་མ་མཐོང་རིགས། །མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱི་མ་མཐོང་གཟུགས། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་གནས། །དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཁྱོད་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་ལམ་བསྒོམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བསྟན་པ་དེ་བདག་གིས་བརྟག་པའི་རིམ་
― DTG098_Page_0383 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་འདིས་དེ་དག་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དེས་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མཐོང་བ་མེད་པའི་བསྒོམ་པ་ནི་རིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། མཐོང་བ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །མ་མཐོང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་སྟེ། དུས་ཀུན་དུ་དེའི་རྣམ་པ་དེ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་བསམ་པ་བླངས་ནས་ཕྱོགས་སྔ་མ་ཉེ་བར་འགོད་པར་བྱེད་པ་ནི། གལ་ཏེ་བློ་ངན་འགའ་ཞིག་ནི། །བདེན་པ་མཐོང་བ་མི་འདོད་ཕྱིར། །ཁྱོད་ནི་ཐར་པར་རིགས་མིན་སྟེ། །བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་བཞིན་ཞེ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་མཐོང་བ་ལ་སྡང་བའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་རྣམས་ནི་ཐར་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བཞིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་གང་དག་རྨ་བཏོད་པའི་བསམ་པས་དེ་སྐད་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་ལན་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་དེས་སྡུག་མ་སྐྱེས་ཕྱིར། །སུ་ཞིག་ཐར་པ་ག་ལ་འདོད། །གྲོལ་བའང་སྒྱུ་མ་བྱས་པ་བཞིན། །འཁྲུལ་བའི་དབང་གིས་བསྟན་པ་ཡིན། །སྔར་བསྟན་པའི་རིགས་པས་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་དེས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་ལ་སུ་ཞིག་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་འཁོར་བ་ན་བསྡམས་པ་ཡོད་ནས། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་གང་ཞིག་ཡོད་པ་ལ་འདོད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད། འོན་ཀྱང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གཞན་གྱི་དབང་ལ་བརྫུན་པའི་བདག་ཉིད་མི་བདེན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་འཆིང་བས་བཅིངས་པ་དག་སྒྱུ་མ་བྱས་པ་བཞིན་དུ་འཁྲུལ་པའི་དབང་གིས་གྲོལ་བར་བརྗོད་པར་བྱའི། དོན་དམ་པར་ནི་སུ་ཡང་བཅིངས་པའམ་ཐར་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་གང་དག་རྣམས། །གཏན་དུ་མ་མཐོང་གྲོལ་བར་འདོད། །དེ་ཕྱིར་དཔེ་ཡང་ཡོད་མིན་ལ། །དེ་བཞིན་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་ཉིད། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རྣམ་པ་གང་གིས་ཀྱང་གཏན་དུ་མ་མཐོང་བ་ནི་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཕྱོགས་འདི་ལ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་མཐོང་བ་མེད་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཙམ་མཐོང་བའི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གང་ཕྱོགས་སྔ་མར་སློབ་མའི་བྱང་ཆུབ་བཞིན་
― DTG098_Page_0384 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་དཔེ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ལམ་བསྒོམ་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བས་བསྟན་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བ་ཡིན་གྱི། དབང་པོ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དབང་པོ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་བདག་ཅག་ལ་སྨྲས་པ་འདི་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་གཞན་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་འདི་ལྟར་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཡང་དག་ལྟ་བ་སྔོན་འགྲོ་བའི། །ཇི་ལྟར་འབྱུང་བའི་ལམ་འདི་ཉིད། །ཐེག་ཆེན་དུ་ཡང་ཉེར་བསྟན་པས། །དེ་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་ཉིད། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པའི་དུས་སུ་ནི་མཐོང་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིར་བསྒོམ་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། ཡང་ལམ་གཞན་ནི་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ལམ་གཞན་ཉེ་བར་བསྟན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན། བདེན་པ་གཉིས་ལ་ཉར་བརྟེན་ནས། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་ཏེ། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དང༌། །དོན་དམ་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྩོམ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་ཕན་པ་ཡིན་པའི་ཕིར་ཡིན་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པར་མི་མཛད་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་གཡེང་བའི་བསམ་པ་ཅན་ལ་ལྟོས་ནས་དོན་ཁ་ཅིག་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྟོན་པར་མཛད་དེ། ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གསུངས་པ། དགེ་སློང་རྣམས་ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་འདི་ལྟར་བུད་མེད་མ་དང་འདྲ་བར་མཐོང་ན་ནི་མའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྲིད་མོ་དང་འདྲ་བའི་བུད་མེད་དམ་བུ་མོ་དང་འདྲ་བའི་བུད་མེད་མཐོང་བ་ན་བུ་མོའི་འདུ་ཤེས་ཉེ་བར་གཞག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གང་ཟག་གཅིག་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཅིང་བྱུང་ན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཟས་ཀྱི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ང་ནི་རྒས་ཤིང་འཁོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་དག་གོ །ཇི་ལྟར་དྲི་མ་ཁ་
― DTG098_Page_0385 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིག་ནི་ས་དང་ཐལ་བ་དང་ལྕི་བ་ལ་སོགས་པའི་དྲི་མས་དག་པར་བྱེད་པར་ནུས་ལ། དུ་བ་དང་སྣུམ་དང་འདམ་ལ་སོགས་པའི་དྲི་མ་ཁ་ཅིག་ནི་ཉེ་བར་སོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་ཕན་པ་དང་མི་ཕན་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བླ་མའི་ཆུང་མ་ལ་མ་དང་སྲིང་མོ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཕན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ལ་ཆུང་མར་མི་བདེན་པར་བཏགས་པ་ནི་མི་འདོད་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་གསུངས་པ། མཁས་པས་དྲི་མ་དང་བྲལ་ན། །གོས་ནི་ཤིན་ཏུ་དག་པར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་དངོས་པོ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ། །ཀུན་རྫོབ་མཆོག་ཏུ་དབྲལ་བ་ཡིན། །ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྤྲུལ་པའི་སྦྱོར་བས་ལེགས་པར་གསུངས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར། རིག་བྱེད་མཐའ་ཡང་ལེགས་བསྟན་གང༌། །དེ་ཀུན་སངས་རྒྱས་གསུངས་པ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་དཔེ་ནི་མ་གྲུབ་སྟེ། །ཐེ་ཚོམ་ཟ་ན་བརྟག་པར་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རིག་བྱེད་མཐའ་པའི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྔར་གང་སྨྲས་པ་དེ་ལ་རིག་བྱེད་ཀྱི་མཐའ་དཔེར་བརྗོད་པ་ནི་བསྒྲུབ་བྱའི་ནང་དུ་འདུས་པས་བསྒྲུབ་བྱ་དཔེ་མ་གྲུབ་པའི་སྐྱོན་ཡོད་དོ། །མ་ཡིན་ཏེ། སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་ངན་པར་སྨྲས་པ་མང་པོ་སྨྲ་བར་བྱེད་པའི་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་དེ་དག་དཔེར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོར་དེ་ལྟ་བུ་མ་བསྟན་པས་སྐྱོན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་གཙུག་ལག་གསུམ་གྱི་གསུང་རབ་དང་ཡང་འགལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ཆོས་ཉིད་དང་ཡང་འགལ་བར་བསྟན་པ་ཡང་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་སྔར་བསྒྲུབས་པ་བཞིན་ནོ། །གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་དང་མི་འགལ་བའི་ལེགས་པར་སྨྲས་པའི་རིག་བྱེད་ནི་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ལ་ཉེས་པར་སྨྲས་པ་ནི་གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐེ་ཚོམ་ཟ་ན་ཡོངས་སུ་དཔྱོད་ཅིང་དེ་ལྟ་བས་ན་རིགས་པ་ནི་གཟུང་བར་བྱ་ལ། མི་རིགས་པ་ནི་གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་ནི་མེད་པར་ལྟ་བ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ལ་ལན་གདབ་པར་བྱ། ཡོད་དང་མེད་པའི་རྟོག་བྲལ་ཞིང༌། །ཤེས་རབ་སྤྱོད་པས་གནས་པ་
― DTG098_Page_0386 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྐུར་འདེབས་པའི། །ལྟ་བ་གང་ཡོད་འདོད་པ་གང༌། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་བདག་ཅག་ཡོད་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་ཏེ་མེད་པའི་ཕྱོགས་ལེན་པར་བྱེད་ན་ནི་མེད་པ་པ་ཉིད་ཡིན་ན་འདི་ལྟར་བདག་ཅག་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་མཐའ་གཉིས་ཀ་བཏང་ནས་དབུ་མར་སྒྲུབ་པར་བཟུང་བ་ལ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བདག་ཅག་མེད་པར་ལྟ་བ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྒྲོ་འདོགས་པར་བྱེད། གང་གི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ལ་སྤྱོད་པས་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཞིང་ཤེས་རབ་སྤྱོད་པ་སྟེ། གང་དག་ལ་དང་ཚུལ་འདི་རྣམས་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཡོད་པའི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཞིང་ཤེས་རབ་སྤྱོད་པས་གནས་པ་ལའོ། །དེ་དག་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་གཉི་གའི་མཐའ་སྤངས་པས་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་དངོས་པོ་ཅི་ཞིག་མངོན་པར་འཛིན་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་མངོན་བར་སྤངས་པ་ལ་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་འདི་ལྟ་བུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་པ་དག །འཇིག་རྟེན་གྲགས་པ་ཇི་ལྟ་བར། །དེ་བཞིན་དེ་ནི་འགོག་པ་མིན། །དེ་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་ཉིད། །འཇིག་རྟེན་འདི་ཡང་མེད། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཡང་མེད། ལེགས་པར་བྱས་པ་དང་ཉེས་པར་བྱས་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤངས་ནས་འཇིག་རྟེན་འདི་ཡང་ཡོད། ལེགས་པར་བྱས་པ་དང་ཉེས་བར་བྱས་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་རང་གིས་ཉེ་བར་བསགས་པའི་ལས་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གྱུར་པ་ཐོབ་ནས་དུས་གཞན་འབྲས་བུ་ཉམས་སུ་མྱོང་ངོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ལ་ཇི་ལྟར་གྲགས་པ་དེ་ནི་བདག་ཅག་གིས་ཀྱང་མི་འགོག་པས་དེའི་ཕྱིར་ན་བདག་ཅག་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་གཏན་ཚིགས་སྨྲས་པ་དེ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །མེད་པར་ལྟ་བ་མདོར་བསྡུ་ན། །འབྲས་བུ་མེད་དེ་དེ་བཞིན་ལས། །བསོད་ནམས་མེད་པ་ངན་འགྲོ་བ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཡོད་པར་ལྟ་བ་མདོར་བསྡུ་ན། །འབྲས་བུ་ཡོད་དོ་ལས་རྣམས་ཀྱི། །བསོད་ནམས་བདེ་འགྲོའི་རྒྱུ་མཐུན་པ། །ཡང་དག་ལྟ་བས་འདི་དྲན་
― DTG098_Page_0387 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ། །མེད་པ་ལ་ནི་ངན་འགྲོར་འགྲོ། །མད་ལས་གཞན་པ་བཟང་འགྲོ་སྟེ། །གཉི་ག་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ཡི། །གཉིས་མེད་བརྟེན་པ་ཐར་བར་འགྱུར། །ཞེས་ཀྱང་གསུངས་པས། དེས་ན་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་བདག་ཅག་ནི་མེད་པ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དབུ་མའི་རྩ་བ་ལས་ཀྱང་བསྟན་ཏེ། དབུ་མར་སྨྲ་བ་རྣམས་མེད་པ་པ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་སམ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བའི་དུས་གང་ལ་བརྟག་པར་བྱ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་མེད་པ་པ་ནི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་མ་ལུས་པ་དྲུངས་ནས་ཕྱུང་ཞིང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་ལ་ཞུགས་ནས་ཡང་དག་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་གནོད་པ་ཡིན་ན་བདག་ཅག་ནི་སྒྱུ་མ་དང་སྨིག་སྒྱུ་ཙམ་དུ་བཏགས་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་པ་ལ་སྐུར་པ་ཡང་མི་འདེབས་པས་མི་དགེ་བའི་ལམ་ལ་ཞུགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་འདི་ལས་ཡང་སྲིད་པའི་ཕུང་པོ་འབྱུང་བར་མི་འདོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས་ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་ཕུང་པོ་གཞན་འགག་པ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ལས་ད་ལྟར་གྱི་དང་མ་འོངས་པའི་འབྱུང་བར་མི་སྒྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་བཞིན་དུ་འདོད་པས་ཐ་སྙད་ཀྱི་དུས་ན་མེད་པ་དང་བདག་ཅག་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བའི་དུས་ན་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡང་མེད་པ་པ་རྣམས་ཀྱི་མེད་པ་ནི་མེད་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅིང་དངོས་པོའི་དོན་ཐམས་ཅད་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཤེས་པས་དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བའི་དྲི་མས་བསྒོས་པར་གྱུར་པས་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བདག་ཅག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བའི་དུས་ན་ནི་གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོའི་ཡུལ་ལ་སྔར་བདེན་པའི་བློ་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་དེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་བདེན་པའོ་སྙམ་པ་དེ་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །དོན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་བྱུང་བའི་བློ་མེད་པའི་བློ་ཡང་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་འདི་ནི་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བློ་དེ་ཡང་དོན་དམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བློ་ཡིན་
― DTG098_Page_0388 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་ཡོད་པའི་བློ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུན་དབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་སྲིད་པར་སྣང་བ་གང་ལ་བློ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དགག་པར་བྱ། དེ་ལ་མེད་པའི་བློ་འབྱུང་བའི་སྐབས་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་འདི་ལྟར་དགག་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་བདེན་པར་རྟོག་པའི་སྒོ་ནས་མེད་པའི་བློ་ཡང་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །འཕྲོག་བ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དབེན་པར་གྱུར་པ་ལ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་བློ་ཡང་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཙམ་ཡང་མཐུན་པ་ཡང་མེད་པ་པ་དང༌། དབུ་མར་སྨྲ་བ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྟོན་པའི་དུས་ན་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་དགག་པ་ཙམ་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་པས་ཡུངས་ཀར་དང་རི་རབ་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བར་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། འདི་ནི་ཡོད་ཉིད་འགོག་པ་སྟེ། །མེད་ཉིད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མིན། །སྔོན་པོ་མིན་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིས། །དཀར་པོ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་དམ་ཅི། །ཞེས་གསུངས་པས། དེའི་ཕྱིར་ན་ལྟ་བ་རྣམ་པ་གཉི་ག་ཡང་སྤྲོས་པ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པས་ཞི་བའི་བདེ་བ་འདོད་པའི་མཁས་པ་རྣམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པར་རབ་ཏུ་ཐོབ་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་གང་དག་གིས་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བར་འོས་པ་དེ་དག་གལ་ཏེ་འདིར་རང་རང་གི་ངོ་བོར་དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་བསྐྱེད་པ་དང་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འབད་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བདེན་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པར་གྱུར་པའི་བུམ་པ་དང༌། རས་ཡུག་བཞིན་ཏེ་བདེ་བ་ཅན་ཡང་བདེ་བའི་ཁྱད་པར་ལས་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ལ། སྡུག་བསྔལ་ཅན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྩིག་ངོས་ལ་བྲིས་པའི་རི་མོ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་དང་ན་ཚོད་དང་ཚད་དང་སྤྱོད་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་ཁམས་གསུམ་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་བསྐྱེད་པ་དང་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འབད་པ་དོན་མེད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། སེམས་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་རི་བོང་གི་རྭ་རྣོ་བར་སྒྲུབ་པ་དེ་བཞིན་ཏེ་དེས་
― DTG098_Page_0389 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་ཐ་སྙད་ཆད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། བམ་པོ་བཅུ་བདུན་པ། གང་གི་ཕྱིར་ལྟ་བ་ངན་པའི་རབ་རིབ་ཀྱིས་བློ་གྲོས་ཀྱི་མིག་ཉམས་པར་གྱུར་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས། གང་གིས་སྲིད་རྣམས་ཡོད་ཉིད་དང༌། །མེད་པ་ཉིད་མཐོང་བློ་དམན་པ། །དེས་ནི་མཐོང་བའི་ཉེར་ཞི་དང༌། །ཞི་བ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བརྗོད་པ་དང༌། མདོ་སྡེ་ལས་ཀྱང་འདི་སྐད་དུ་གསུངས་ཏེ། གང་གིས་ཡོད་ཉིད་སྒྲུབ་པ་ཡི། །རྐྱེན་ཉིད་གང་ཕྱིར་མེད་པ་ལ། །ལྟ་ངན་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ཡི། །མེད་དང་ཡོད་པར་རབ་ཏུ་བསྟན། །དེ་བཞིན་ཡོད་མེད་ཡོད་མེད་མིན། །གང་ཚེ་འཇིག་རྟེན་འདི་མཐོང་བ། །དེ་ཚེ་སེམས་ནི་ལྡོག་གྱུར་ནས། །བདག་མེད་པར་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འོད་སྲུངས་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མཐའ་གཅིག་སྟེ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མཐའ་གཉིས་པའོ། །གང་མཐའ་འདི་གཉིས་ཀྱི་དབུས་དེ་ནི་གཟུགས་མེད་པ། བལྟར་མེད་པ། ཕྲད་པ་མེད་པ། སྣང་བ་མེད་པ། དམ་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ། གནས་པ་མེད་པ། རྟེན་མེད་པ་འདི་ནི་དབུ་མར་སྒྲུབ་པ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཀ་ཏ་ཡ་ན་གང་འཇིག་རྟེན་འདི་ནི་ཁྱད་པར་ལས་ཀྱང་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་འདོད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་རྟེན་པར་བྱེད་པ་ཆོས་འདི་ནི་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་དགའ་བོ་ཡོད་ཅེས་ཟེར་བ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །མེད་པ་ནི་ཆད་པར་རོ། གང་མཐའ་འདི་གཉིས་སྤངས་ན་དབུ་མའི་བསྒྲུབ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་འདི་ཡོད་ན་འདི་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས། དབུ་མ་སྒྲུབ་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་དབུ་མར་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི་མེད་པ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དཔེ་མ་གྲུབ་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། དངོས་པོ་མངོན་སུམ་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི། །ཀུན་རྫོབ་བྱེས་པས་བཟུང་བ་འདི། །
― DTG098_Page_0390 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདིར་ནི་ལན་ཡང་སྔ་མ་བཞིན། །དེ་ཡི་གནོད་པས་མེ་གནོད་དོ། །མངོན་སུམ་གྱིས་གནོད་པ་བསྐྱེད་པར་འདོད་པ་གང་གིས་ཀྱང་མངོན་སུམ་མངོན་སུམ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་ཉེ་བར་བཏགས་ནས་གདོད་བརྩད་པར་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་ན་དབང་པོ་ནི་སེམས་པ་མེད་པ་ཡིན་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་བེམས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་དམིགས་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་བ་དང༌། ཡུལ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཁོ་ན་སྟེ། བྱིས་པའི་བློས་བཟུང་བ་ལ་མངོན་སུམ་ཞེས་ཉེ་བར་གདགས་སོ། །དོན་དམ་པར་ནི་མཐོང་བ་མེད་པ་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྔར། མིག་གི་དབང་པོའི་གཟུང་བ་ནི། །དོན་དམ་ཉིད་དུ་གཟུགས་མིན་ཏེ། །བསགས་པའི་ཕྱིར་ན་སྒྲ་བཞིན་ནམ། །ཡང་ན་འབྱུང་ལས་གྱུར་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དང་འགལ་བ་ཡང་མེད་པ་དེ་ལྟར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། མཁས་པའི་ལུགས་ཀྱིས་བརྟགས་པ་ལ། །གྲགས་པས་གནོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་བདག་མེད་པ་དང༌། །སྐད་ཅིག་མ་ཞེས་བརྗོད་པ་བཞིན། །གལ་ཏེ་བདག་ཅག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་སྨྲས་པ་ལ་གྲགས་པས་གནོད་པར་གྱུར་ན་ནི། དེ་ལྟ་ན་སྡེ་པ་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་མའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡང་གྲགས་པས་གནོད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་གྲགས་པ་དང་འགལ་བས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་ནི་བདག་ཅག་གིས་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ལ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་དང་འགལ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་དང་འགལ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། གཟུགས་ཀྱི་དེ་ཉིད་བྱིས་རྣམས་ཀྱི། །ཡུལ་ཉིད་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །ནང་ལ་རིག་པ་མ་སྦྱངས་ཕྱིར། །བདག་སོགས་སྟོང་པ་ཇི་བཞིན་ནོ། །གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དོན་དམ་པ་དེ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་བློའི་ན་བདག་གོ །བདག་
― DTG098_Page_0391 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་དབང་དུ་བྱས་པས་ནང་སྟེ། ནང་གི་བདག་ཉིད་ལ་རིག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་གོམས་པར་མ་བྱས་པས་ན་མ་སྦྱངས་བ་སྟེ། ནང་ལ་རིག་པ་མ་སྦྱངས་པ་དེའི་ཕྱིར་ན་ནང་ལ་རིག་པ་མ་སྦྱངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་དང་གང་ནང་ལ་རིག་པ་སྦྱངས་པ་མེད་པའི་བྱིས་པ་དེ་དང་དེ་དག་གི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བདག་ལ་སོགས་པའི་སྟོང་པ་བཞིན་ནོ། །བྱིས་པ་རྣམས་བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་བ་དང༌། བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། བདག་ལ་ཆགས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་འཇིག་ཚོགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དམ་དུ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ལ། བདག་ལ་སོགས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡུལ་དུ་བྱས་པའི་བློ་ལྟ་ག་ལ་འབྱུང་བར་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ། བྱིས་རྣམས་བློ་ལ་ཡང་དག་ཏུ། །གཟུགས་ཀྱི་དེ་ཉིད་ལྡན་པ་མིན། །མ་རིག་རབ་རིབ་ཀྱིས་བསྒྲིབས་ཕྱིར། །མྱ་ངན་འདས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་བཞིན། །གཟུགས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོན་དམ་པར་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་བློའི་ཡུལ་དུ་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །ལས་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། བདེན་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་རྣམས་མི་ཤེས་པ་ནི་མ་རིག་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་རབ་རིབ་སྟེ། མི་མཐོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་བསྒྲིབས་པ་ནི་མ་རིག་རབ་རིབ་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པ་སྟེ། དེའི་ངོ་བོ་ནི་མ་རིག་པའི་རབ་རིབ་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར། མ་རིག་རབ་རིབ་ཀྱིས་བསྒྲིབས་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་མི་ལྡན་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་དང་ཡང་དེ་རྣམས་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་མ་རིག་པའི་རབ་རིབ་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་དང་འགལ་བ་ཡང་མེད་དོ། །དེས་ན་འདི་ལྟར། སྲིད་པ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་ཏུ། །སྐྱེ་མེད་ཅེས་བྱའི་ཁྱད་པར་གྱིས། །མངོན་སུམ་དང་ནི་གྲགས་པ་དག །གནོད་པར་བསྟན་པས་གནོད་པ་མེད། །འདི་དག་ནི་སྔར་ཡང་ལན་བཏབ་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པར་ཞེས་བྱ་བའི་དམ་བཅའ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་མངོན་སུམ་དུ་གྲགས་པས་གནོད་པ་འབྱུང་བ་མེད་བཞིན་དུ་མི་བདེན་པའི་སྐྱོན་གྱིས་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དག་ཡང་དང་ཡང་དུ་
― DTG098_Page_0392 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྟགས་ནས་གནོད་པར་སྨྲ་བ་དེས་ནི་བདག་ཅག་ལ་གནོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་སུན་འབྱིན་པ་བསྟན་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བསམ་པས་སོ། །གང་ཡང་བགྲོད་མིན་ལ་ཡང་ཡང་དག་ཏུ། །བགྲོད་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་བའི་ལན། ཡང་དག་པར་ན་ཆོས་རྣམས་ནི། །ཞི་ཞིང་མཁའ་དང་མཉམ་པ་ལ། །བུད་མེད་ཉིད་ཀྱང་མ་གྲུབ་ན། །དཔེ་ཡིས་གནོད་པ་ཇི་ལྟར་འདོད། །འདིའི་མངལ་དུ་འཛིན་པར་བྱེད་པས་བུད་མེད་དེ། དེ་ནི་དོན་དམ་པར་བྱེད་པ་པོ་དང་ལས་དང་དབང་དུ་བྱ་བར་མ་གྲུབ་པས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལྡོག་པར་གྱུར་པའི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པར་གྱུར་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་འགྲུབ་པོ། །དེ་མ་གྲུབ་ན་དོན་དམ་པར་དཔེ་གང་གིས་གང་ཞིག་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་པར་འདོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང༌། བགྲོད་བྱ་བགྲོད་པ་བགྲོད་པོ་དང༌། །གསུམ་པོ་ཇི་ལྟར་ཡོད་བཞིན་དུ། །བགྲོད་མིན་བགྲོད་པར་སྒྲུབ་བྱེད་པ། །དེ་བཞིན་སྐྱོན་ཞིག་འདོགས་པར་འདོད། །བགྲོད་བྱ་ནི་ཡང་དག་པར་མཐུན་པར་བྱ་བའི་བུད་མེད་དོ། །དེ་ལ་འཇུག་པ་ནི་དེ་ལ་བགྲོད་པ་སྟེ། གཉིས་ཀྱིས་གཉིས་སྤྲོད་པའོ། །བགྲོད་པོ་ནི་འདོད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་བགྲོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་སྐྱེད་བྱེད་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་བགྲོད་པར་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་ལ་སྐྱོན་སྦྱིན་པར་འདོད་ཅིང་གྲུབ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན། གྲགས་པས་གནོད་པ་ཉིད་ནི་བདེན། །ཁྱད་པར་ཅན་ལ་མ་གྲུབ་ཕྱིར། །དེས་ན་མི་མཐུན་ཕྱོགས་འདི་ལ། །བདག་གི་ཕྱོགས་གནོད་ནུས་པ་མེད། །གང་བགྲོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་བུད་མེད་ལ་ཡང་བགྲོད་པར་བྱ་སྟེ། བུད་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བུད་མེད་གཞན་ཞིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ནི་བདེན་ཏེ། འདི་ལྟ་བུ་ནི་གྲགས་པས་གནོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་དོན་དམ་པར་ཞེས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་བྱས་པ་ལ་ནི་དེ་མ་གྲུབ་སྟེ། དོན་དམ་པར་བུད་མེད་ཉིད་ཀྱང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་ཁྱོད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལྟར་སྣང་བ་བསྟན་པ་དེ་ལ། བདག་ལ་གཏད་ནས་གྲགས་པ་དང་འགལ་བ་སྒྲུབ་པར་འདོད་པའི་ནུས་པ་མེད་ཅིང་མཐུ་མེད་དོ། །གང་ཡང་འདི་སྐད་དུ། བདེན་པ་མཐོང་བ་དེ་ཉིད་མིན། །དེ་ཉིད་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་
― DTG098_Page_0393 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་ཡང༌། སྤྲོས་པ་མེད་ཅིང་རང་རིག་པ། །རྣམ་རྟོག་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ། །དུ་མ་ཉིད་དང་གཅིག་ཉིད་བྲལ། །ཞི་བ་དེ་ཉིད་མཁས་རིག་པ། །ངག་གི་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །སྤྲོ་བར་མི་ནུས་པས་སྒྲོས་པ་མེད་པའོ། །མངོན་སུམ་གྱི་ཤེས་པས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རང་རིག་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ངེས་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་དུ་མ་ཉིད་དང་བྲལ་བའོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཉིད་དང་བྲལ་བའོ། །སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་དང༌། འགྲོ་བ་དང༌། འོང་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་དང་མངོན་པར་བྲལ་བས་ཞི་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་དོན་དམ་པའོ། །མཁས་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །རིག་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ། དེའི་མན་ངག་བསྟན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མཛད་པའི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་བདེན་པ་གཞན་ཞིག་ནི་བདག་ཅག་ལ་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དག་གིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཙམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་མཉམ་པ་ཉིད་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ཉིད་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ནམ་མཁའི་ལྷ་ཡིས་བསྟན་པ་ཉིད། །དེ་ཉིད་ཡིན་པར་མི་རིགས་ཀྱང༌། །ཚངས་པ་དང་པོའི་ལྷ་ལས་བྱུང༌། །ལྷ་དེ་ལ་གུས་དེ་སྐད་སྨྲ། །ནམ་མཁའི་ལྷ་ལ་གུས་པས་དེ་དག་འདི་སྐད་སྨྲ་སྟེ། ཚངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷ་ནི་དང་པོའི་ལྷ་ཡིན་ལ་ཚངས་པ་དེའི་མཐུས་བསྐྱེད་པ་ནི་ནམ་མཁའི་ལྷ་ཡིན་ཏེ། དེས་ནི་བ་ལང་གསོད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཚངས་པ་ཡང་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་
― DTG098_Page_0394 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་འགྲོ་བ་རྣམས་བདག་གིས་བསྐྱེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཀྱང་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པ་མེད་ན་དེའི་ལྟ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནམ་མཁའི་ལྷ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཇི་ལྟར་རིག་པར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་བསྟན་པ་དང༌། ནམ་མཁའི་ལྷ་ཡིས་བསྟན་པ་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི། གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་མཆེད་སྣང་བ་ཉིད། །བློ་ཡི་ཡུལ་དུ་འདོད་པ་ཡིན། །དེ་ཡི་ཡོད་པ་ཐུན་མོང་ཉིད། །བསྒྲུབ་བྱ་ཞེ་ན་ང་ཡང་འདོད། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་སྣང་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྣང་བའོ། །དེའི་ངོ་བོ་ནི་གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་མཆེད་སྣང་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པར་བདག་ཅག་ཀྱང་འདོད་དེ། དེ་ལྟར་ན་རྫས་སུ་བདེན་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་དང་བྲལ་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཐུན་མོང་བ་ཉིད་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁྱོད་འདོད་ན་བདག་ཅག་ཀྱང་འདོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། གྲུབ་པ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་ཡང་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འདོད་ན་ནི། འབྱུང་ལས་གྱུར་སོགས་ངོ་བོ་ཡིས། །གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་མཆེད་ཡོད་ཉིད་ནི། །བསྒྲུབ་བྱའོ་ཞེ་ན་དཔེ་ཡང་མེད། །ཕྱིར་རྒོལ་རྟོག་གེས་གནོད་པའང་ཡོད། །འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཡོད་དེ། རྫས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཤེས་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བརྗོད་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །དཔེ་ནི་མེད་དེ་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཁོངས་སུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གཞན་དག་ན་རེ་གཞན་དུ་བསྟན་པ་ལས་ཀྱང་དཔེ་རྙེད་པ་སྲིད་པས་ཆོས་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཅན་གྱིས་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གང་དང་གང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་དེ་དང་དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རི་བོང་གི་རྭའམ་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་བསྒྲུབ་བྱ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་བདག་ཅག་གིས་ལན་གྱི་རྟོག་གེ་བསྟན་པས་གནོད་པར་འགྱུར་བ་ནི། གཟུགས་སོགས་སྐྱེད་མཆེད་འབྱུང་བ་དང༌། །འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་མཚན་ཉིད་མིན། །རང་
― DTG098_Page_0395 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་རྣམ་པར་སྣང་བའི་བློ། །སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཕྱིར་ཡིད་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཏེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའོ། །རང་གི་བདག་ཉིད་ནི་རང་གི་བདག་ཉིད་དེ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོའོ། །ཟིན་པ་དང་མ་ཟིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྒྲའིའོ། །དྲི་ཞིམ་པ་དང་དྲི་མི་ཞིམ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དྲིའི་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་མངོན་པར་འཇུག་པའི་བློ་ནི་རང་བདག་རྣམ་པར་སྣང་བའི་བློའོ། །རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་བློ་གང་སྐྱེད་པ་དེ་ནི་རང་བདག་རྣམ་པར་སྣང་བའི་བློ་བསྐྱེད་པའོ། །རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་བློ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་བློ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུའོ། །དེའི་ངོ་བོ་ནི་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་བློ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ན། རང་བདག་རྣམ་པར་སྣང་བའི་བློ། །སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་སྟེ། །གང་དང་གང་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་བློ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཞིན་ཏེ། དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་སྐྱོན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱོགས་དང༌། གཏན་ཚིགས་དང་དཔེ་ཡོད་པར་གྱུར་པའི་རྟོག་གེས་གནོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ཁམས་གསུམ་པ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་འགྲོ་བ་ཕྱོགས་སུ་བྱ་བ་འདི་ལ་གཏན་ཚིགས་དང་དཔེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཞེས་གང་སྨྲ་བ་དེ་ལ་ཡང་རེ་ཞིག་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡིན་པར། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ངོ་བོ་ཉིད། །སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རབ་ཏུ་གྲགས། །ཡང་དོན་དམ་པར་ནི། གཏན་ཚིགས་དང་ནི་དཔེ་ཡང་མེད། །ཕྱོགས་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་མེད། །བདག་ཅག་གི་དོན་དམ་པར་ནི་ངག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་པས་ཡོད་པ་དང། མེད་པ་དང༌། གཉི་གའི་ཕྱོགས་ལ་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཕྱོགས་ཀྱང་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་མེད་ན་དོན་དམ་པ་རིག་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་གཏན་ཚིགས་དང་དཔེ་ལྟ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། གལ་ཏེ་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང་ཐུན་མོང་བའི་
― DTG098_Page_0396 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་མ་ཡིན་ལ། རྣལ་འབྱོར་པས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དམ་པ་ནི་ངག་གིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལས་འདས་པ་ཡིན་པས་དེས་ན་གང་ཁྱོད་ཀྱིས་གཞན་གྱིས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་དངོས་བོའི་དོན་དགག་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་བསྟན་པ་དེ་ལ། བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བདག་གི་དོན་དམ་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། དེ་ལ་གཅིག་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་འཇུག་པ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །གཉིས་པ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པར་འཇུག་པ། དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་དམ་བཅའ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་བཟུང་བས་བསྒྲུབ་བྱ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་ཤེས་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་འདིར། ཕ་རོལ་དོན་ནི་བཟློག་པའི་ཕྱིར། །ཚིག་དོན་འདི་ནི་དེ་སྤོང་ཟེར། །བདག་གི་ཕྱོགས་ཉམས་ཇི་ལྟར་འདོད། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཁམས་གསུམ་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཙམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ལ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདིར་ཚིག་གི་དོན་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །བདག་ཅག་ནི་བྱེད་པ་པོ་དང་རྟོག་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་འགེགས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཚིག་གི་དོན་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །དེ་ལ་ཕྱིའི་དོན་སྤོང་བ་ནི་ཚིག་གི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་བདག་གིས་ཀྱང་སྤངས་པས་ཕྱོགས་མ་གྲུབ་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། བདག་གིས་ཀྱང་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཕྱོགས་སྔ་མ་དང་པོ་དག་གིས་ཉེ་བར་བཀོད་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་དུ། འགའ་ཡི་ཚིག་གིས་སྨྲར་མེད་པར། །བྱ་བར་མི་ནུས་ཞི་བའི་བློ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ལུང་དང་བཅས་པའི་རིགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པས་མཆོག་ཏུ་རྩོད་པ་མེད་པ་ཡིན་ན་ཡང༌། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་རིགས་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་བདག་གིས་ལན་དེ་སྐད་དུ་སྨྲས་པ་ན་ཡང་ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་དགའ་བར་མ་གྱུར་ན་གང་དག་ཕྱོགས་སུ་མ་ལྷུང་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པས། སྙིང་པོ་ཡོད་དམ་སྙིང་པོ་མེད། །མཁས་པས་དེ་ལ་དཔྱད་པར་གྱིས། །དུས་རིང་པོར་གོམས་
― DTG098_Page_0397 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱས་པས། རང་གི་ཕྱོགས་སུ་ཞེན་ཅིང་ལྷུང་བར་སྡང་བའི་བསམ་པ་ཅན་བདེན་པ་དང་ཕན་པ་བརྗོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་གཞན་དག་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པ་དེ་དག་ནི་ཡིད་གཏོད་ཀྱང་རུང་མི་གཏོད་ཀྱང་རུང་ལ་གཟུ་བོར་གནས་པ་རྒོལ་བ་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དོན་རིག་པའི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་བློས་གལ་ཏེ་རྟོག་ན་ནི་ཚིག་འདི་ནི་སྙིང་པོ་དང་བཅས་པའོ། །འདི་ནི་སྙིང་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་དཔྱོད་པར་བྱེད་པས་དེའི་དོན་དུ་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་མི་སྨྲ་བར་འོས་པ་ཡིན་པས་བདག་ཅག་གི་ངག་སྲུང་བར་བྱེད་པ་འདི་གཞག་པར་བྱའོ། །རིགས་པ་འདིས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྩེད་མོའི་ཕྱིར་ཡང་ཁྱོད་ཀྱི་ཚིག་དང་ཁོ་བོའི་ཚིག་ལ་འདི་ནི་སྙིང་པོ་དང་བཅས་པའོ། །འདི་ནི་སྙིང་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་དཔྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །སྙིང་རྗེའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་ཐེག་ཆེན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་ཀྱང་མཆོག་ཡིན་གྱི། །ཉན་ཐོས་ཐེག་པ་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་ཡང་བསམ་པ་དམན་པས་དེ་ལྟ་མིན། །ཕྱི་སའི་ནང་དུ་འདུག་ཀྱང་མདངས་ཆེན་འབར་བའི་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་མཆོག་འགྱུར་གྱི། །གསེར་གྱི་སྣོད་ན་འདུག་པའི་ནོར་བུ་མཆིང་བུ་དམན་པའི་འོད་ཅན་དེ་ལྟ་མིན། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་དྲི་མར་བཅས་ཀྱང་ཐེག་པ་བཟང་པོ་བཞོན་པའི་ཡོན་ཏན་ཅན། །ཐེག་པ་གཞན་ལ་བརྟེན་པའི་དྲི་མ་སྤངས་པས་ཀྱང་ནི་དེ་ལས་རྒྱལ་མི་ནུས། །ཉི་མའི་འོད་ཟེར་བླ་ན་མེད་པ་ཆུ་འཛིན་བཀོད་པས་བཀབ་གྱུར་གང་ཡིན་ལྟར། །ཆུ་འཛིན་དེ་ཉམས་པ་ཡི་མཁའ་ལ་མེ་ཁྱེར་རྒྱུ་བས་ནུས་པར་ག་ལ་འགྱུར། དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ་ལས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་འཇུག་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་པའོ།། །།དེ་ནས་ད་ནི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ་འཇུག་པས་ལེའུ་ལྔ་པ་བརྩམ་པར་བྱ་སྟེ། རང་གི་ལུགས་ཀྱི་ང་རྒྱལ་གྱིས། །མཁས་པར་རློམ་གཞན་འདི་སྐད་སྨྲ། །དེ་ཉིད་བདུད་རྩིར་འཇུག་པ་ཡང༌། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པར་ལེགས་པར་བསྟན། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་སློབ་དཔོན་ཐོགས་མེད་དང༌། དབྱིག་གཉེན་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལུང་བསྟན་ཅིང༌། ས་རབ་ཏུ་བརྙེས་པའི་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་གྱི་ལུགས་གཞན་དུ་འདྲེན་པར་བྱེད་ཅིང་ངོ་ཚ་དང་ཁྲེལ་མེད་པ་
― DTG098_Page_0398 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་རྣམ་པར་མི་ཤེས་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཤེས་ཤིང་མཁས་པར་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་དག་འདི་སྐད་སྨྲ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་བདུད་རྩིར་འཇུག་པ་སྟེ། རབ་ཏུ་འཇུག་པ་དེ་ནི་བདག་ཅག་ཁོ་ནས་ལེགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། དབུ་མར་སྨྲ་བ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་གཉིས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། །གཉིས་དངོས་མེད་པའི་ཡོད་པ་ནི། །ཡོད་ལ་སོགས་པའི་བློ་ཡི་ཡུལ། །དམ་པའི་དོན་དུ་འདོད་དོ་ལོ། །གཉིས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གཟུང་བ་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་འཛིན་པའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །མེད་པའི་དངོས་པོ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་སུ་ནི་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན། ཇི་ལྟར་གཉིས་ཀྱི་དངོས་པོར་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ནི་ཡོད་པའི་བློ་ཡུལ་ཡིན་ལ། གང་གི་ཕྱིར་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོར་མེད་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ན་མེད་པའི་བློའི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དོན་དམ་པ་ནི་བདག་ཅག་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་རྣམས་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་བསམ་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་མི་འདོད་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་དོན་དམ་པ་ནི་ཕྱིས་འབྱུང་བའི་དཔྱད་པ་དག་གིས་བསྒྲུབ་པར་དཀའ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་དོན་དམ་པ་དེའི་གྲངས་ཀྱི་ཚིག་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། མེད་པའི་དངོས་པོ་བདག་མེད་པ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཆོས་གནས་དང༌། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་བློའི་གཟུང་དེ། །དེ་ཤེས་པར་ནི་བྱ་བ་ཡང། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་མེད་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་བཏགས་པ་གཉིས་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོའོ། །བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དང་གང་ཟག་བདག་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པར་དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བློའི་གཟུང་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་གཟུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་དོན་དམ་པའོ། །དེ་ཤེས་པར་ནི་བྱ་བ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དམིགས་པ་
― DTG098_Page_0399 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ནི་བརྟེན་བྱས་ནས། །མི་དམིགས་པ་ནི་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །མི་དམིགས་པ་ལ་བརྟེན་བྱས་ནས། །མི་དམིགས་པ་ནི་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ལ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཞུགས་པ། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཀྱི་སྤྲོས་བའི་བག་ཆགས་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པ། དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ། རྒྱུན་མ་ཆད་པ་རྫས་དཔག་ཏུ་མེད་པ། རིགས་དུ་མ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་ཞིང་འགག་པ་དང་ལྡན་པ། ནུས་པའི་བྱེ་བྲག་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པ་ཐོབ་པ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྣང་བའི་ཆ་དང་འབྲེལ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་བསྐྱེད་ནུས་པའི་མཐུ་དང་ལྡན་པ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་བྲལ་བའི་གནས་པའི་རྣམ་པས་པའི་བདག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བཏགས་པ། བསོད་ནམས་དང༌། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ས་བོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཁམས་དང་འགྲོ་བ་དང༌། སྐྱེ་གནས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་དང་ལྡན་པ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། ངར་སེམས་པ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དེ་ལ་དངོས་པོ་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རེག་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་འདིའི་ཞེའམ། འདི་ནའོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་པའི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ཡང་མ་ཡིན་པས་རྣམ་པ་ཡང་དག་པར་མི་རིག་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཕེན་པ་དང་འབྲས་བུར་གྱུར་པའོ། །དེ་ལ་འཕེན་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དབང་གིས་འཕེན་པའོ། །འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུར་མངོན་པར་གྲུབ་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ཆུའི་ཡན་ལག་གཞན་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུན་ལས་ཆུ་བོའི་ཀླུང་འབབ་པ་དེ་བཞིན་དུ་བསོད་ནམས་དང༌། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུན་ཀྱང་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པའི་བར་དུ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་གནས་པའི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་དང༌། གཟུང་
― DTG098_Page_0400 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང་འཛིན་པའི་བག་ཆགས་དང༌། ལྷ་དང་གཅིག་ཏུ་ལྷ་དང་མིའི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཅི་རིགས་པ་དག་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤས་པའི་རྒྱུན་དེ་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་དེ་ནི་རེ་ཞིག་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེའི་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར་བ་སྟེ་གཅིག་གོ །གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་ལ་བདག་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདག་དང་བདག་གི་ཞེས་བྱ་བར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་ཏུ་བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང༌། བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་བ་དང༌། བདག་ལ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་བཞི་པོ་དག་དང༌། རང་གིས་ནས་སྐྱེས་པའི་རེག་པ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དེ་དེ་ཡང་དག་བཅོམ་པ་ལ་མེད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དེ་ནི་དང་སེམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་སྟེ། གཉིས་པའོ། །གཞན་ཡང་དེ་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནུས་པ་འདུན་པ་དང་མོས་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་དང་བཅས་པ་ཀུན་གཞི་ཡིན་པས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། །རྩ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་མིག་དང༌། གཟུགས་དང༌། སྣང་བ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་ཇི་ལྟར་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ན། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་པོ་དག་འབྱུང་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་ལས་ཆུའི་རླབས་དག་རླུང་དང་ཆུ་སྲིན་གྱིས་བསྐྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡང་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་དང་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱ་མཚོ་དང་ཆུ་རླབས་བཞིན་ནོ། །ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། གཉིད་ལོག་པ་དང༌། མྱོས་པ་དང༌། བརྒྱལ་བ་དག་གི་གནས་སྐབས་ན་ནི་མེད་དོ། །
― DTG098_Page_0401 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལྟར་དེ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེའི་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་སྟེ། གསུམ་པའོ། །སེམས་དེ་ཉིད་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ལ་རབ་ཏུ་སྣང་བ་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་དང༌། ཡུལ་དུ་སྣང་བ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་ཡོངས་སུ་གྱུར་ཅིང་སྣང་བ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་པ་སེམས་ཙམ་དུ་དམིགས་པ་པ་ཡུལ་མི་དམིགས་པ་རབ་ཏུ་སྐྱེ་ལ། གཟུང་བ་མེད་ན་དེ་འཛིན་པ་དག་ཀྱང་མེད་པས་གཟུང་བ་མི་དམིགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། འཛིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་དག་མི་དམིགས་པ་རབ་ཏུ་སྐྱེ་སྟེ། ཇི་སྲིད་དུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རང་གི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་ལ་མི་གནས་ཤིང་དམིགས་པ་ལ་གནས་པ་དེ་སྲིད་དུ་བཟུང་བའི་སྔོན་མི་ལྡོག་ཅིང༌། མཚན་མར་ལྟ་བའི་ས་བོན་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་གཉིས་ཀྱི་བག་ཆགས་མི་སྤོང་ངོ༌། །གང་གི་ཚེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་དག་སེམས་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་མི་དམིགས་པ་དེའི་ཚེ་ན། རང་གི་ཆོས་ཉིད་ལ་ངེས་པར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། གནས་གྱུར་པས་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་བསལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་སྒྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་བོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དོན་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དེ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་ན་མི་རྟོགས་པས་དེའི་ཕྱིར། བརྟགས་པ་ཉེ་བར་མི་དམིགས་ཤིང༌། །གཞན་གྱི་དབང་ཡང་གཟུང་མེད་པས། །དེ་ཉིད་མཐོང་བ་ཡོངས་གྲུབ་པའི། །ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ལྟ་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལ་ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་པོ་དག་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་འདུས་ཏེ། དེ་ལ་ནད་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་དང་གང་གིས་གཟུགས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་གྱི་དངོས་པོ་གང་དང་གང་རྣམ་པར་བརྟག་པར་བྱ་བ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པས་བརྟགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཁམས་གསུམ་ནང་སྐྱེས་ནས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་དེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་
― DTG098_Page_0402 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན་རྟོག་པ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པ་ནི་གཞན་གྱིས་བསྐྱེད་ཅིང་དབང་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དབང་ངོ༌། །ཡང་ན་གཞན་སྐྱེས་པ་ལ་དབང་བྱེད་པས་གཞན་གྱི་དབང་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་གཉིས་དེའི་གཞི་ལས་ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །གཞན་གྱི་དབང་དེ་ཉིད་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཀུན་བརྟགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་གཞན་གྱི་དབང་དང་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཐ་དད་པར་གྱུར་ན་ནི་ཆོས་ཉིད་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི་དེས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་པོ་དག་ཡོད་ན་ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེ་ན། ཀུན་བརྟགས་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་པས་ཉེ་བར་མི་དམིགས་ཤིང་གཞན་གྱི་དབང་ཡང་དེ་ལ་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་པས་གཟུང་དུ་མེད་དོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དོན་ཡིན་པས་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་མཐོང་བ་དོན་དམ་པར་ཤེས་པ་དག་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ལ་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པའི་དངོས་པོ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །གནས་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་ཡིན་ཏེ། ཟག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ཏེ། ལས་དང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་ཅེས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་
― DTG098_Page_0403 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐུན་མོང་བའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་ལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སོ་སོ་རང་རིག་པ་སྟེ། ཐུབ་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་ན་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཤེས་པ་གང་གི་ཡུལ་ཡིན་ཞིང་དེ་ཡོད་པར་ཇི་ལྟར་ཤས་ཞེས་ཟེར་ན་དེའི་ཕྱིར། བཏགས་པ་རྒྱུ་མཚན་བཅས་ཕྱིར་དང༌། །གཞན་དུ་གཉིས་པོ་མེད་ཕྱིར་དང༌། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དམིགས་པའི་ཕྱིར། །གཞན་དབང་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་བཏགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་པ་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མཚན་ཉིད་དེས་གཞན་གྱི་དབང་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་གོ །གཞན་དུ་གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་དབང་མེད་པར་གྱུར་ན་བཏགས་པ་དང་རྒྱུ་མཚན་ནམ་ཀུན་བརྟགས་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་གཉིས་པོ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་གཉིས་ནི་གཞན་གྱི་དབང་ལ་རག་ལུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་གྱུར་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་དེ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ལ། དེ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ནི་ཐར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དབང་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དོ། །དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡུལ་ཡིན་པས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ན་མཐོང་སྟེ། གཞན་གྱི་དབང་ནི་དེའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཚུལ་འདི། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ཐོབ་པ་ཡིན། །སྐྱེ་དང་འགག་ལ་སོགས་པ་དང༌། །དགག་པ་ལྷུར་ལེན་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་འདི་དག་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་མངོན་པར་རླན་པར་བྱེད། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱེད། ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པར་བྱེད་ཀྱང་འདི་ལ་བདག་གམ་བདག་གིར་བྱ་བ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ནི་བདག་དང་བདག་གི་རྣམ་པར་འཛིན་པ་དང༌། དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་བསྟན་ཏོ། །
― DTG098_Page_0404 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་དེ་ནི་སེམས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེས་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །སེམས་མེད་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེས་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ནི་མཚན་མའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་མཚན་མའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེས་ནི་མིང་དང་བརྡར་བཏགས་པས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །སྐུར་བ་གདབ་པ་དང༌། ཉེ་བར་བླང་བ་དང༌། གདགས་པའི་ཆོས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པས་ནི་གཞན་གྱི་དབང་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པས་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་བསྟན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཐབས་ཡིན་གྱི། དབུ་མ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ལ་སོགས་པ་དག་དགག་པ་ལྷུར་ལེན་པ་ནི་མེད་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འཐོབ་པའི་ཐབས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ནི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་དག་གིས་སྦྱར་བའི་ཕྱོགས་སྔ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་བཤད་དེ་བཞིན་གཤེགས་བཀའ་ཀུན། །ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཚད་མ་ཡིན། །ཚད་མ་ཡིད་ཆེས་ལུང་ཡིན་ཕྱིར། །བཟང་པོ་དག་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་བཀའ་ཐམས་ཅད་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཚད་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་དེ་ཉིད་གཟིགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་ལེགས་ཀྱི་བསམ་པ་ཅན་ཉིད་དག་ནི་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅིང་མི་མཐུན་པར་མི་བྱེད་དོ། །ལུང་གཞན་དག་གིས་ཐེ་ཚོམ་དང༌། །ལོག་པའི་བློ་ཅན་གཞན་མི་བྱེད། །དེ་ཕྱིར་དེ་དག་སྒྲུབ་གཞུག་ཕྱིར། །རིགས་པ་ལྡན་པའི་ཚུལ་བཙལ་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལུང་ལས་གཞན་པའི་ལུང་ནི་ལུང་གཞན་དག་གོ །དེ་དག་གིས་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་ནི་དེ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་གྱུར་པའོ། །ལོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་འདི་ལས་གཞན་བདག་ལ་རྣམ་པར་གཡེངས་ཤིང་འདི་ལ་མི་ལྟོས་པས་དེ་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལོག་པར་ཞུགས་པའོ། །གང་དག་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་བློ་ཡོད་པ་དེ་དག་
― DTG098_Page_0405 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་ལུང་གཞན་དག་གིས་ཐེ་ཚོམ་དང་ལོག་པའི་བློ་ཅན་དག་སྟེ། སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་བྱུང་རྒྱལ་དུ་སྨྲ་བ་གཞན་དག་གོ །དེ་དག་གིས་ཚད་མ་དེ་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་སྒྲུབ་ཏུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར། སྨྲ་བ་པོ་རིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཚུལ་ཕྱོགས་དང༌། གཏན་ཚིགས་དང་དཔེའི་སྐྱོན་མེད་པ་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པའི་ཉེས་པའི་གནས་སུ་མ་གྱུར་པའི་མཐའི་རིགས་པའི་ལམ་བཙལ་བར་བྱའོ། །ཁྱེད་ཀྱིས་བརྟགས་པའི་གསུང་རབ་དང༌། སྐུར་པ་འདེབས་པ་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དག་གིས་ནི་རིགས་པ་མི་བཟོད་པས་དེའི་ཕྱིར། གཉིས་མེད་པ་ཡི་དངོས་པོ་ནི། །རིགས་པ་མ་ཡིན་འགལ་བའི་ཕྱིར། །ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་མེད་དངོས་སམ། །དེ་དངོས་ཡིན་པར་བརྟག་མི་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་གཉིས་མེད་པ་དངོས་པོ་ཡིན་ན་ནི་ཇི་ལྟར་མེད་པ་ཡིན། ཅི་སྟེ་མེད་པ་ཡིན་ན་ནི་འོ་ན་དེ་ལྟ་ནི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གཉིས་མེད་པའི་དངོས་པོ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གཉིས་མེད་པའི་ཚུལ་ཁོ་ནར་རྟག་ཏུ་ངེས་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཉིད་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་མེད་པ་ཡང་དངོས་པོ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ནམ་མཁའི་མེ་རྟོག་མེད་པ་དངོས་པོ་ཡིན་པར་མི་འདོད་ན་ནི་གཉིས་མེད་པ་དེ་ཡང་དངོས་པོ་ཡིན་པར་བརྟག་པར་མི་བྱའོ། །ཅི་སྟེ་འདི་སྙམ་དུ་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཚུལ་ནི། རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་གང་གིས། །དངོས་པོ་གང་གང་རྣམ་བརྟགས་པ། །དེ་ནི་ཀུན་བརྟགས་ཁོ་ན་སྟེ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །གཞན་གྱི་དབང་གི་དངོས་ཉིད་ནི། །རྣམ་རྟོག་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བ་ཡིན། །དེ་ལ་རྟག་ཏུ་སྔ་མ་ཤོས། །བྲལ་བ་ཉིད་གང་ཡོངས་གྲུབ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ལ་རྟག་ཏུ་སྔ་མ་ཤོས་ཞེས་བྱ་བ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་པ་དང་གཞན་གྱི་དབང་ལ་ལྟོས་ནས་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལ་ལྟོས་ནས་དངོས་པོ་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་ན་མེད་པ་དང་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པ་
― DTG098_Page_0406 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་ཕ་རོལ་པོ་དག་སེམས་པ་ལ་བརྟགས་ནས་དེ་དགག་པའི་ལན་ཡང་གདབ་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཡང་དག་བརྟག་མེད་ཕྱིར། །དེ་ལ་དབྱེ་བ་མེད་སྙམ་ན། །མཚན་གཞི་མཚན་ཉིད་རྣམ་གཞག་ལ། །དེ་ནི་མཚུངས་ཕྱིར་ལན་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་པ་དང་གཞན་གྱི་དབང་དག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལ་དབྱེར་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་གང་གི་ཚེ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཞི་དང་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་བྱེད་པ་ན་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཞི་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེའི་མཚན་ཉིད་ནི་གཉིས་མེད་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་ཚེ་ན། གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་གཉིས་མེད་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་ན་ནི་ཇི་ལྟར་མེད་པ་ཡིན། ཅི་སྟེ་མེད་པ་ཡིན་ན་ནི་འོ་ན་དེ་ལྟ་ན་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འགལ་བར་སྔར་བསྟན་པ་དེ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་པོ་དག་གིས་སྨྲས་པའི་ལན་དེ་ནི་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། གལ་ཏེ་དེའི་དངོས་མ་བཏང་གང༌། །དེ་ནི་དེ་དངོས་ཡིན་འདོད་ན། །དེ་ལྟར་དངོས་ཉིད་མི་གཏོང་བ། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་དངོས་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཕ་རོལ་པོ་དག་འདི་སྐད་ཅེས་གཉིས་མེད་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དངོས་པོ་ཞེས་བྱའི་ངོ་བོ་ཉིད་གཉིས་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་དེ་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་མི་གཏོང་ན་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དེ་ནི་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་དེ་ལ་དངོས་པོར་བརྟག་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར། དེས་ན་དེ་ཉིད་གཟིགས་རྣམས་ཀྱི། །མཁྱེན་པ་དངོས་མེད་དམིགས་པར་འགྱུར། །དེ་ཡང་ཆོས་བདག་མེད་མིན་ཏེ། །མེད་པའི་བློ་ཡི་རྒྱུ་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གྲུབ་པའི་མཐའི་ཚུལ་གྱིས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པའི་མཐའ་གཉིས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་པར་བཞེད་ན། ཁྱེད་འདོད་པ་ལྟར་ན་དེ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་བས་ལུང་དང་འགལ་ལོ། །གལ་ཏེ་མི་འགལ་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བདག་མེད་པའི་དངོས་པོ་ནི་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཁྱེད་ཀྱང་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ཆོས་བདག་མེད་པ་ནི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པར་འདོད་ན་དེ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་ཁོ་ནས་མེད་པའི་
― DTG098_Page_0407 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བློའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །བདག་གི་སྒྲ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བདག་མེད་པ་ནི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གཉི་གའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཕ་རོལ་པོ་དག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་འཆིང་བ་ཡིན་པར་གསུངས་པས་དེ་དང་བྲལ་ན་གྲོལ་བར་སེམས་ཤིང༌། གལ་ཏེ་དངོས་མེད་དམིགས་པའི་བློ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡིན་འདོད་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་སྐད་ཅེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་བློས་ཅི་ཞིག་ལ་རྟོག་པར་བྱེད་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པར་འགྱུར། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ནའོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས་བཤད་པ། དེས་ན་གཟུགས་བློ་མི་རྟོག་པའང༌། །དམ་པ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱི་བློ་དོན་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་འགྱུར་ན་ནི། དེ་ལྟ་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་བློ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་རྟོག་པ་དང་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་ཡང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་བློ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་འདོད་ཀྱི། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་བློ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུང་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཟླ་བ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བའི་བློ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན་འདིར་བཤད་པ། གལ་ཏེ་གཟུང་བར་སྣང་འདོད་པས། །གཟུགས་བློ་ཡང་དག་མ་ཡིན་ན། །དེས་ན་གཏན་ཚིགས་འཁྲུལ་འགྱུར་ཞིང༌། །དམ་བཅས་པ་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཁྲུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། འདི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་བློ་ནི་གཟུང་བར་སྣང་བར་སྣང་བ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་སྣང་བ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པས་འགལ་ལོ། །འདིར་དམ་བཅས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་བློ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའོ། །འདི་ལ་གཟུགས་ཀྱི་བློ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ།
― DTG098_Page_0408 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མངོན་སུམ་དང༌། ལུང་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པས་གཟུགས་ཀྱི་བློ་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཡང་དག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་འགལ་ལོ། །དེ་ཉིད་མཐོང་བ་ཡོངས་གྲུབ་པའི། །ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ལྟ་བ་ཡིན། །ཞེས་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་ལ་ཡང་སྐྱོན་འདི་ཡོད་དོ། ངོ་བོ་ཉིད་ལ་དམིགས་ཡིན་ན། །སྟོན་པའི་བྱང་ཆུབ་རྟོག་ཅན་དང༌། །དམིགས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་བློར་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སོ་སོ་རང་རིག་པར་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དམིགས་པ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཅུང་ཞིག་ཡོད་ཅིང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ན་སྟོན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྟོག་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ནི་རྟོག་པ་མི་མངའ་བར་བཞེད་དོ། །དམིགས་པ་དེ་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་དམིགས་པ་ཅན་དུ་ཡང་འགྱུར་བས་དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཡང་མི་འགྲུབ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བཞེད་དོ། །དེ་ཉིད་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བློར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་སྦྱར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཁམས་གསུམ་པ་འདི་ནི་སེམས་ཙམ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་དོ་ཞེས་དམ་བཅས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཡང༌། སེམས་ཙམ་དུ་ནི་དམིགས་པ་དང༌། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་འཛིན་ན། །ཁས་བླངས་པ་དང་གྲགས་པ་ཡིས། །དམ་བཅས་པ་ལ་གནོད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཁས་བླངས་པས་གནོད་པར་འགྱུར་བ་ནི་མིག་དང་གཟུགས་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ལུང་དང་འགལ་བའོ། །གྲགས་པས་གནོད་པར་འགྱུར་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དོན་མེད་པར་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་སྐྱེ་བར་གྲགས་པས་གནོད་པར་འགྱུར་བའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དོན་མེད་པར་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་རྨི་ལམ་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་བློ་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་དགག་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ། དེ་ལྟར་སྣང་བ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། །རྨི་ལམ་གཟུགས་སོགས་བློ་བཞིན་དུ། །གཟུགས་ལ་སོགས་
― DTG098_Page_0409 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དོན་མེད་པར། །རྣམ་པར་ཤེས་ཞེས་བྱར་མི་རུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་པོ་དག་གིས་སྨྲས་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དེ་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཕྱིར་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི། །རྣམ་ཤེས་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་དཔེ་ཡང་མེད་པས་དང། །ཡུལ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་མིག་གིས་རྨི་ལམ་ན་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དག་མཐོང་བ་ཡིན་གྱི་མ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག་ནི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྔོན་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་མངོན་བར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དམུས་ལོང་གི་མིག་གི་མཐུག་ཏན་ཉམས་པ་ལ་ཡང་ཚེ་རབས་གཞན་ན་མཐོང་བའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱིས་རྨི་ལམ་ན་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཐ་དད་པའི་གཟུགས་དུ་མ་དག་སྣང་བར་འགྱུར་བས་དེའི་ཤེས་པ་དེ་ལ་ཡང་དམིགས་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བཟང་སྐྱོང་དམུས་ལོང་དེས་རྨི་ལམ་ན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་མིག་གིས་གཟུགས་དེ་དག་མཐོང་སྟེ། ཤའི་མིག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཤེས་པའི་མིག་གིས་ནི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ཁྱེད་ཅག་གི་སྒྲུབ་པ་ལ་དཔེ་མེད་པའི་སྐྱོན་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱི་དངོས་པོ་སེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །ཁྱེད་འདི་སྐད་ཅེས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་གཉིས་སུ་སྣང་བར་སྐྱེ་སྟེ། རང་དུ་སྣང་བ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡུལ་དུ་སྣང་བའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རང་དུ་སྣང་བའི་ཡུལ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན་དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ། གལ་ཏེ་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ཉིད། །སེམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཡིན་འདོད་ན། །ཡུལ་དུ་སྣང་བ་མ་གཏོགས་པར། །སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་གཞན་ཅི་ཡོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་དུ་སྣང་བར་སྐྱེས་པ་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་མཐོང་གི་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་མ་གཏོགས་པར་དུ་སྣང་པ་གཞན་མ་མཐོང་
― DTG098_Page_0410 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངོ། །གལ་ཏེ་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ཉིད་ལས་གཞན་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གཉིས་པ་ཞིག་ཡོད་ན་དེ་གང་ཡིན་སྟོན་ཅིག །གལ་ཏེ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་ཅེས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རང་དུ་སྣང་བ་དང༌། ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་གཉིས་ཡོད་དེ། རང་གི་ངོ་བོར་གནས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་ལྟ་བུར་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཤེལ་གྱི་ནོར་བུ་བཞིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཤེལ་གྱི་ནོར་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་ནི་རང་གསལ་ལ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཉེ་བར་གཞག་པའི་ཁྱད་པར་ལས་ནི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བར་མཚོན་དུ་རུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་རང་རང་དུ་སྣང་བའི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ལས་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་དཔེ་ཉེ་བར་གཞག་པ་མི་མཐུན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཞན་ལྟར་སྐྱེས་ཕྱིར་དེ་གཉིས་སྣང༌། །ཤེལ་དཔའ་དྲ་བར་མི་འདོད་དེ། །ཉེ་པར་གཞག་པས་དེར་སྐྱེ་བ། །ཤེལ་གྱི་སྐད་ཅིག་མིན་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེལ་གྱི་ནོར་བུ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་རང་གི་ངོ་བོར་གསལ་བ་ཉིད་ཡོངས་སུ་བཏང་བས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ནི་བདེན་མོད་ཀྱི། ཤེལ་གསལ་བའི་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འགགས་པར་གྱུར་པས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་འགགས་གཞན་ནི་སྐྱེས་པ་ལ། །དེ་ཡི་བློ་ནི་འཁྲུལ་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཤེལ་གསལ་བའི་སྐད་ཅིག་མ་དེ་འགགས་པས་ན་ཉེ་བར་གཞག་པའི་བྱད་པར་གྱིས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐྱེས་པ་ལ་ཤེལ་ཡིན་པར་དམིགས་པའི་བློ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་གཉིས་ནི་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེལ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་བྲལ་བ་ན་སྔ་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ནར་སྣང་བ་ལྟར་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བ་ཤེལ་གྱི་རྣམ་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་བྲལ་བ་ལྟ་བུ་ནི་ནམ་ཡང་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་རང་དུ་སྣང་བའི་བདག་ཉིད་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མེད་ཀྱང་དེ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པས་ཉེ་བར་ཁ་བསྒྱུར་བའི་དམིགས་པར་སྣང་བའི་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ཉིད་ཡིན་པར་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་ཤེལ་གྱི་ནོར་བུ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་ཚོན་དང་ཕྲད་པ་ན་དེ་ལྟ་བུར་སྣང་བར་མཚོན་དུ་རུང་ཡང་ཤེལ་གྱི་ནོར་བུ་ཡང་ཉེ་བར་གཞག་པའི་
― DTG098_Page_0411 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ལ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ཤེལ་གྱི་ནོར་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ཤེལ་གྱི་ནོར་བུ་ཚོན་ཡིན་པའམ། ཚོན་ཀྱང་ཤེལ་གྱི་ནོར་བུ་ཉིད་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་རྐྱེན་ཇི་ལྟར་ཉེ་བར་གྱུར་པའི་ཡུལ་དུ་སྣང་བར་སྐྱེ་ཡང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་རྣམ་པར་ཐམས་ཅད་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ས་ལ་སོགས་པའི་སེམས་དང་བཅས་པ་ཉིད་དམ། སེམས་ཀྱང་ས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་རང་ལ་བྱེད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་དེ་ཤེལ་བཞིན་དུ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་སོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ཡུལ་དུ་སྣང་བ་དེར་རང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རིམ་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱན་ནུས་པ་དང་ལྡན་པར་བྱེད་ཅིང་ལན་འགའ་ནི་དེའི་རྣམ་པའི་ནུས་པར་གནས་སོ། །ལན་འགའ་ནི་ནུས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡུལ་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་སྐྱེའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ནུས་པ་དང་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་དེ་གཉིས་ལས་གཅིག་པ་ཉིད་དང་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་མི་འདོད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་པ་དང་ཡུལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། གཉིས་སུ་སྣང་མེད་ནུས་པ་ནི། །ཐ་དད་མིན་ཕྱིར་ཡུལ་སྣང་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་གཉིས་སུ་སྣང་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ཡིན་ལ། ནུས་པ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཡིན། ཡུལ་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་ཡིན་ཏེ། རང་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དེ་སྐྱེ་བ་ན་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ཁོ་ནའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཡུལ་དུ་སྣང་བ་འཁྲུལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འགག་པ་ན་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུན་དང་ལྡན་པའི་ནུས་པ་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པའི་མཐུ་དང་ལྡན་པ་
― DTG098_Page_0412 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞག་གནས་འགག་ཅིང་དེ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གྱུར་པ་ལས་ཡང་ཡུལ་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉེད་སྐྱེ་བར་ཟད་ཀྱི། རང་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ནུས་པ་གང་གིས་དེ་བསྐྱེད་བར་འགྱུར་བ་བཞག་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་པས་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རང་དུ་སྣང་བ་ཉིད་བརྟགས་པས་ཅི་བྱ། ཅི་སྟེ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། ལྟན་ཅིག་ཏུ་འདྲ་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་དང་གཟུགས་བརྙན་བཞིན་ཏེ། གང་ལ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་དང་ཚུལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བ་སྟེ། ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་པ་དང་འདྲ་བའི་ངང་ཚུལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་འདྲ་བར་འབྱུང་བ་སྟེ། ལྷན་ཅིག་ཏུ་འདྲ་བར་འབྱུང་བའོ། །དཔེར་ན་གཟུགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གཟུགས་བརྙན་འདྲ་བར་འབྱུང་བ་བཞིན་ཏེ། དེ་ལ་གཟུགས་ལྟ་བུ་ནི་རང་དུ་སྣང་བ་ཉིད་ཡིན་ལ། གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་ནི་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ཉིད་ཡིན་པར་སེམས་ན། འདིར་བཤད་པ། སེམས་ནི་རང་དང་གཞན་སྣང་བ། །ལྷན་ཅིག་འདྲ་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། །གཟུགས་བརྙན་བཞིན་དུ་མི་འདོད་དེ། །དེ་ཕྱིར་གཉིས་སུ་སྣང་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འདྲ་བར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་བརྙན་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་བློ་ཡང་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་སྨྲས་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཚད་མ་དང་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཚད་མ་ནི་འདིས་རྗེས་སུ་དཔོག་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་སྟེ། རང་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །འབྲས་བུ་ནི་དེའི་ཡུལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་སྟེ། ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ཉིད་དོ། །ཡུལ་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་ལ་ནི་ཚད་མ་དང་འབྲས་བུ་དག་འཐད་པར་དཀའོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། གལ་ཏེ་ཚད་མ་འབྲས་ཡོད་ཕྱིར། །གཉིས་སུ་སྣང་བར་འདོད་ཅེ་ན། །གཞན་དུའང་དེ་དག་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། །བརྟག་པ་དེ་ཡང་མི་འདོད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་གཞན་དུ་ཡང་ཚད་མ་དང་འབྲས་བུ་དེ་དག་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་བརྟག་པ་དེ་ཡང་མི་འདོད་དོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ན་
― DTG098_Page_0413 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་དུ་ཚད་མ་དང་འབྲས་བུ་དག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེན། དེའི་ཕྱིར། ཡུལ་དུ་སྣང་བ་འཛིན་པ་ཡི། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བཞིན་པས། །གཞལ་བྱ་གང་ཡིན་འཇལ་བྱེད་པ། །དེས་ན་དེ་ནི་ཚད་མར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལ་ཡུལ་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་འཛིན་པར་སྐྱེ་བཞིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡུལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་པ་སྐྱེ་བཞིན་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཚད་མ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། དེ་སྐྱེས་པ་ན་མཐོང་བའི་ཕྱིར། དེ་གྲུབ་པ་ནི་འབྲས་བུར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་སྐྱེས་པ་ན་ཡུལ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་དེས་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་པས་ཡུལ་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་ཚད་མ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་ཡོད་པར་འདོད་དེ། དཔེར་ན་ཤིང་ལ་སྟ་རེས་གཞས་པ་དང་བཏབ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་གཉིས་སུ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། དེ་དུམ་བུ་གཉིས་སུ་ཆད་པར་གྱུར་པ་ཉིད་བཞིན་ནོ། །བསྟན་དུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད། །དེ་བཞིན་རྟོག་པ་གང་ཐོབ་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཤེས་པ་དངོས་པོའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཙམ་ལ་དམིགས་པ་རྟོག་པ་དང་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བས། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་བསྟན་དུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་རང་རིག་པའི་རྣམ་པས་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་གང་གི་ཕྱིར་དེའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་ལ་ཚད་མ་དང་འབྲས་བུ་གཉིག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་གཉིས་སུ་སྣང་བར་རྟོགས་པ་ནི་དགོས་པ་མེད་དོ། །ཡང་ཕ་རོལ་པོ་དག་གི་བསམ་པ་གཞན་བསལ་བའི་ཕྱིར་བཤད་པ། གལ་ཏེ་སྨྲ་འདོད་བསྒྲུབ་བྱ་བ། །ཕྱི་དོན་སེམས་ཀྱི་དངོས་ཉིད་དེ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་ཕྱིར། །དཔེར་ན་དེ་མ་ཐག་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ནི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་དེའི་ཆོས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་དུ་ཕྱིར་ཞེས་སྨོས་སོ། །དཔེར་ན་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་སྟེ། །
― DTG098_Page_0414 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འགགས་པ་རྣམས་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱི་དངོས་པོར་འགྱུར་བས་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེས་ན་སེམས་བྱུང་སོ་སོ་ཡིས། །གཏན་ཚིགས་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་ཅི་རེ་ཞིག་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ཡང་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སོ་སོ་དག་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ཡང་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བའི་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་དོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་དེ་ནི་ལུང་གིས་འགྲུབ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་པ་ནི་སེམས་ཙམ་མོ་ཞེས་གསུངས་པར་སེམས་ན། འདིར་བཤད་པ། དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ལུང་གི་དོན་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མདོ་ལས་སེམས་ཙམ་གསུངས་པ་ནི། །བྱེད་པོ་ཟ་པོ་དགག་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་དག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གཞན་གྱི་བྱེད་པ་པོ་དང་ཟ་བ་པོ་ཡོད་པར་བརྟགས་པ་སེལ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཙམ་ཞེས་བསྟན་པ་མཛད་པ་ཡིན་གྱི། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ས་བཅུ་པའི་མདོ་སྡེ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དྲུག་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་དང༌། ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་རྣམ་པར་བལྟ་བ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པ་ལས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་འབའ་ཞིག་པ་བྱེད་པ་པོ་དང༌། ཚེ་རབ་པོ་དང་བྲལ་པ་འདི་འབྱུང་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཤིང་ལྗོན་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་ངེས་པས། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་འདི་ལྟར། ཁམས་གསུམ་པ་འདི་ནི་
― DTG098_Page_0415 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཙམ་སྟེ། སེམས་ཀྱིས་མངོན་བར་འདུས་བྱས་པ་དང༌། སེམས་ཀྱིས་བྲིས་པ་ཡིན་གྱི། སེམས་ལས་གཞན་པའི་བྱེད་པ་པོ་དང༌། ཟ་བ་པོ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་བོ། །འདིར་སྨྲས་པ། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གདགས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་སོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་སོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །དེ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། གདགས་པ་དང༌། ཐ་སྙད་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ། དེ་ནི་རྫས་སུ་མེད་དོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་གང་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གང་ལ་མིང་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། གདགས་པ་དང༌། ཐ་སྙད་ཀྱི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཉིད་དེ། འདི་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཡིན་གྱི། རང་དབང་དུ་འཇུག་པ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་གང་ཞེ་ན། ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དེས་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དེ་ལ་རྟག་ཏུ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་བདག་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། རྫས་སུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་དོན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེ་ན། བཤད་པ། གལ་ཏེ་རྣམ་པ་བརྟགས་དོན་སྟོང་པས། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྒྲུབ་བྱེད་ན། །བརྟགས་པ་མ་ཡིན་དོན་ཡོད་ཕྱིར། །ཡུལ་མེད་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་དོན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སོ་སོ་རང་རིག་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་དོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་
― DTG098_Page_0416 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ཡིན་པ་དེ་ཡོད་པས་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡུལ་གྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་པར་མི་རིགས་སོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། བམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་པ། གཞན་ཡང༌། རྨི་ལམ་ལ་ཡང་བརྟགས་མིན་པའི། །ངོ་བོ་ཉིད་བློས་མ་ངེས་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་པ་ནི་སེམས་ཙམ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་འདི་ལྟར། རྨི་ལམ་ལ་ཡང་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བློའི་ཆ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེས་ན་ཅི་རེ་ཞིག་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་རྨི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱིས་སྟོང་པར་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་རང་གི་ཆ་ལ་དམིགས་པ་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་གྱིས་མི་སྟོང་པར་འགྱུར་བའི་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། དམིགས་པ་མེད་པ་མི་འདོད་དེ། །དཔེ་ནི་རབ་ཏུ་མ་གྲུབ་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྟགས་པའི་དོན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་རྨི་ལམ་བླངས་པ་དེར་ཡང་བརྟགས་པའི་དོན་སེལ་བར་བྱེད་ཀྱི་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་གྱི་ཆ་སེལ་བར་མི་བྱེད་པ་དེས་ཀྱང་སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། དམིགས་པ་མེད་པར་མི་འདོད་དེ། དཔེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱོགས་གཅིག་དང་མི་ལྡན་པར་རབ་ཏུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྨི་ལམ་གྱི་ཤེས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་དོན་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་རྨི་ལམ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཏན་ལ་དབབ་པར་ན་དེ་དཔེ་ཉིད་དུ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་སོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ཅི་སྟེ་བློ་ཡུལ་རྣམ་པ་གཉིས། །གཅིག་དང་འདུས་པ་ཡིན་སྙམ་ན། །རིགས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ན། །དེ་ནི་གཉི་གར་མི་རིགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་པོ་དག་ན་རེ་ཅི་སྟེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་དག་བློའི་ཡུལ་རྣམ་པར་གཉིས་སུ་འདོད་དེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་པུ་འབའ་ཞིག་ཡུལ་དུ་འདོད་དམ། འོན་ཏེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདུས་པ་ཡུལ་དུ་འདོད་དོ་སྙམ་ན། གཉིག་ཡང་རིགས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ན་
― DTG098_Page_0417 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགལ་བའི་ཕྱིར་དེ་ནི་གཉི་གར་མི་རིགས་ཏེ། བཟང་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་པ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། དེ་ལ་གཟུགས་རྡུལ་གཅིག་པུ་ནི། །གཟུགས་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་སྣང་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཕྱིར། །དབང་གཟུགས་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཕྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བོ། །གཅིག་པུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབའ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཟུགས་ཀྱི་རྡུལ་གཅིག་པུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ལ། དེ་གཟུགས་ཀྱི་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཆོས་ཏེ། ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་བསྡུས་པ་ནི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །དེ་སྣང་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། དེ་སྣང་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་སྣང་བ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བློ་ལ། །སྣང་བ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཞིང༌།། ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དབང་གཟུགས་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་སྟེ། དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་ལྔ་རྣམས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡུལ་ཁ་དོག་གཟུགས་དང་བ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ཡིན་ཡང་དེ་སྣང་བ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་དེ་གཟུགས་ཀྱི་བློའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱང་གཟུགས་ཀྱི་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྲ་རབ་གཟུགས་ནི་དུ་མ་སྟེ། །སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་མི་འདོད། །རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཕྱིར། །དཔེར་ན་ཟླ་བ་གཉིས་བཞིན་ནོ།། ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་གཟུགས་དུ་མ་དེ་དག་འདུས་པ་དེ་ཡང་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པར་མི་འདོད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་གཟུགས་འབའ་ཞིག་པ་ནི་རྫས་སུ་འདོད་ལ། དེ་དག་འདུས་པ་ནི་དམག་དང་ནགས་ཚལ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་སྣང་བར་འགྱུར་དུ་ཟིན་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པར་མི་རིགས་ཏེ། དཔེར་ན་རབ་རིབ་ཅན་གྱི་མིག་སྐྱོན་གྱིས་ཉམས་པས་ཟླ་བ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །འདིར་བཤད་པ། དེ་ལ་གལ་ཏེ་ཕ་རོལ་པོ། །འཕགས་
― DTG098_Page_0418 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མེད་པའི་གཟུགས་སེམས་ཀྱི། །སྤྱོད་ཡུལ་མིན་པར་སྒྲུབ་བྱེད་ན། །དེར་ནི་གྲུབ་པ་ཉིད་སྒྲུབ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཕ་རོལ་པོ་དག་བསགས་པ་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་པུ་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་ཕྱོགས་སྔ་མ་དེར་གྲུབ་པ་ཉིད་ལ་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་དེ་ལྟར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་བསགས་པའི་གཟུགས་ལ་ནི། །གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་ཉིད་འགྱུར་ཏེ། །གཟུགས་གཞན་དག་གི་བསགས་པ་ནི། །དེར་སྣང་བློ་ནི་སྐྱེ་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་སྟེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རིགས་མཐུན་པ་བསགས་པའི་གཟུགས་ཕྱོགས་སུ་བྱས་ནས་དེ་ལ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་གཏན་ཚིགས་སུ་བརྗོད་ན་ནི། དེ་ལྟ་ན་གཏན་ཚིགས་གང་ཡང་རུང་བ་ལམ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རིགས་མཐུན་པའི་གཟུགས་གཞན་དག་གིས་དེ་ལ་བསགས་ཤིང་ཀུན་ནས་སྦྱར་བ་ན་དེ་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོར་ཁས་བླངས་ཤིང་དེར་སྣང་བའི་བློ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདུས་པའི་རྣམ་པར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁོ་བོ་ཅག་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རིགས་མཐུན་པའི་བསགས་པ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དང་ཕྲ་རབ་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་པའི་རྫས་སུ་འདོད་དེ། འདི་ལྟར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་རྫས་བརྒྱད་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས། དེ་ཡང་རྫས་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་རྫས་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འབའ་ཞིག་པ་ནི་རྫས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་དམིགས་ཉིད་ཡིན་འདོད་དེ། །དེར་སྣང་བློ་ཡི་རྒྱུར་འགྱུར་ཕྱིར། །འདོད་ཆགས་བཞིན་ཏེ་དེ་ཡི་ཕྱིར། །ཁྱོད་དམ་བཅས་ལ་རྗེས་དཔག་གནོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རིགས་མཐུན་པ་བསགས་པའི་གཟུགས་དེ་ནི་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བསགས་པ་དེ་ནི་བསགས་པའི་གཟུགས་དེར་སྣང་བའི་བློའི་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་དང་གང་དེར་སྣང་བའི་བློའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་དེ་དང་དེ་ནི་བསགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་འདོད་ཆགས་ཡུལ་ལ་ཆགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བསགས་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པར་འདོད་པ་བཞིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱིས་བསགས་
― DTG098_Page_0419 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་གཟུགས་ནི་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དམ་བཅས་པ་དེ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་འདིས་གནོད་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔའི་གནས་དང༌། དམིགས་པ་ནི་བསགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ལུང་དང་ཡང་འགལ་ལོ། །འདིར་སྨྲས་པ། བློ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པ་ཁོ་ནར་སྐྱེ་སྟེ། རང་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ས་བོན་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་བློ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། གལ་ཏེ་རང་བློ་དམིགས་མེད་དེ། །རང་གི་ས་བོན་ལས་སྐྱེའི་ཕྱིར། །ཡིད་བློ་བཞིན་འདོད་བཏགས་མིན་ཕྱིར། །ཁྱོད་ཀྱི་དམིགས་བཅས་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལའང་བཏགས་པ་མ་ཡིན་པའི་རང་གི་དོན་དུ་སྣང་བའི་ཆ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱི་བློ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་གཞན་ཡང༌། དམིགས་པ་མེད་པ་རྗེས་དཔོག་པས། །དེ་ནི་བློ་ཉིད་མ་ཡིན་འགྱུར། །འདུས་པ་དམ་ནི་མ་བཅས་པས། །དེ་འགོག་པ་ནི་གནོད་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་པས་བློ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ན་དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་དཔོག་པས་བློར་འདོད་པ་དེ་བློ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་བློ་དེ་ནི་བློ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཅན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ལོག་པར་བསྒྲུབས་པས་དམ་བཅས་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་འདུས་པ་ནི་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཡང་ཁོ་བོས་ཀྱང་འདུས་པ་དམིགས་པ་ཡིན་པར་དམ་བཅས་ཏེ། འོ་ན་ཇི་ལྟར་དམ་བཅས་ཤེ་ན། རྡུལ་ཕྲ་རབ་བསགས་པ་ནི་དམིགས་པ་ཡིན་པར་དམ་བཅས་པས་ཁྱོད་ཀྱིས་འདུས་པ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་པར་དེ་འགོག་པ་ནི་ཁོ་བོ་ལ་གནོད་པ་མེད་དོ། །བསགས་པ་དང་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། རྡུལ་ཕྲ་རབ་རིགས་མཐུན་པ་དག་གཞི་གཅིག་ལ་བརྟེན་པ་ནི་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གླང་པོ་ཆེ་དང༌། རྟ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྐྱེད་པ་དང༌། སེང་ལྡེང་ལ་སོགས་པའི་རྫས་རིགས་མི་མཐུན་པ་གཞི་ཐ་དད་པ་འདུས་པ་ལ་དམག་དང་ནགས་ཚལ་ལ་སོགས་པར་གདགས་པ་ནི་འདུས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། འོ་ན་ཁོ་བོ་ཅག་གི་དམིགས་པ་བརྟག་པའི་སྐབས་སུ། ཕྱི་རོལ་དོན་ནི་མེད་པར་ཡང༌། །ནུས་པ་དང་ནི་
― DTG098_Page_0420 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡུལ་གྱི་དངོས། །གཉིས་པོ་ཕན་ཚུན་རྒྱུར་འགྱུར་བས། །ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་འཇུག །ཅེས་བྱ་བས་ཕྱོགས་འདི་བརྟན་པོར་བཞག་ཟིན་ཏོ་ཞེ་ན། བཤད་པ། ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དེའི་རྩ་བ་བཞི་པ། ཇི་ལྟར་དེ་ནི་ལྡོག་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་འདིས་རྗེས་ནས་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡོད་པ་ལ་ནི་ཡུལ་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་དེའི་དག་པ་ཚོལ་བའི་རྣལ་འབྱོར་པས་ཡུལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྐྱེ་བ་རིགས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་གྱི། ཁྱེད་ཡུལ་མེད་པ་ལ་ནི་དང་པོ་ནས་ཀྱང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་ལ། ཕྱིས་ཀྱང་མེད་པ་བཞིན་དུ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཕྱིས་རྒྱུ་གང་གིས་ལྡོག་ཅིང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཐབས་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །ཡུལ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་སྐྱེ་བའི་ཐབས་མེད་པས་ནུས་པ་དང་ཡུལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་འཇུག་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ལྡོག་པའི་རིགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་སོ། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་འདི་སྙམ་དུ། མི་རྟོག་བློ་ནི་སྤང་མིན་ཏེ། །འཕགས་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བར་སེམས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་འཁོར་བར་འཇུག་པའི་རྒྱུ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་སྤངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བློ་ནི་སྤང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་བར་སེམས་ནའོ། །དེ་ལྟ་ན། དེ་སྐྱེ་ཐར་པ་ག་ལ་ཡོད། །དེ་ཡི་ས་བོན་མ་བཅོམ་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ས་བོན་འཇུག་པས་ནི་འཁོར་བར་འདོད་ལ། དེ་བཅོམ་པས་ནི་ཐར་པར་འདོད་པ་ཡིན་ན་ཇི་སྲིད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའམ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཐར་པ་ག་ལ་ཡོད། དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་ཁྱོད་ལ་ཐར་པ་ཡང་མི་འཐད་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་འདི་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ནི་འཆིང་བ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ནི་ཐར་པ་ཡིན་
― DTG098_Page_0421 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་སེམས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར། གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་འཇུག་པ་ན། །སྣ་ཚོགས་སྣང་བ་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །དེ་ཡི་སྣ་ཚོགས་སྣང་གང་དང༌། །དེ་རང་ས་བོན་ལས་སྐྱེའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཇུག་པ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་རབ་ཏུ་སྐྱེ་སྟེ། དེའི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྣང་བ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་དང་རང་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡང་རང་གི་ས་བོན་ཡུལ་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པ་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞ་བ་དེ་ལ་ནུས་ཕུལ་དང༌། །རང་བདག་ཉིད་དང་གཞན་ལས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་འགག་ཅིང་བག་ལ་ཞ་བ་ན་ཡང་རྩ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ནུས་པ་ཕུལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་ཆ་ལ་དམིགས་པ་རང་གི་བདག་ཉིད་དང༌། ཡུལ་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་འགག་པ་ལས་ཀྱང་དེ་ལ་ཞ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་བར་སེམས་ན། འདིར་བཤད་པ། དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བ་ཙམ་ལ་བདེན་མོད་ཀྱི། སྐྱོན་འདི་ཡོད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མིང་གིས་ནི། །དེ་ལ་བདག་ཏུ་བཏགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་ཀྱང་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་འབྱིན་པའི་བདག་གཅིག་པུ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནུས་པ་རབ་ཏུ་བསགས་པར་སེམས་པས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཙམ་གྱི་རྒྱུ་ཐབས་ཀྱིས་དེ་ཉིད་ལ་བདག་ཏུ་བཏགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བ་ཡང་ཉམས་སོ། །ཁྱེད་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བཏགས་པ་ཡང་འཁོར་བ་ལས་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདི་ལ་སེམས་ཙམ་དུ་སྨྲ་བའི་རྣལ་འབྱོར་པ་འཁོར་བ་དང་ཐར་པའི་སེམས་ཚུལ་ལ་སེམས་པ་ན། གཉིས་ཡོད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང༌། །ཟད་ཅན་མ་ཞི་བདག་མེད་དང༌། །གཉིས་མེད་མི་ཟད་ཡང་ཡང་དང༌། །འཆི་མེད་གོ་འཕང་མཆོག་རྟོགས་ནས། །དེ་ལ་འདྲ་བར་མེད་པའི་ཕྱིར། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་ལྡོག་པས། །མི་རྟོག་བློས་ནི་དམིགས་བྱེད་པའི། །གྲོལ་བ་
― DTG098_Page_0422 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གཉིས་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་དངོས་པོར་གནས་པ་སྟེ། དེ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང༌། ཟད་པ་ཅན་དང༌། མ་ཞི་བ་དང༌། བདག་མེད་པར་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟད་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་ཟད་པ་ཡོད་པས་ཟད་ཅན་ནོ། །མ་ཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བས་འཕངས་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་མུ་སྟེགས་བྱེད་པ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བཏགས་པའི་བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་རྣམས་སེམས་ལས་ཕྱི་རོལ་ལས་མི་སྣང་བ་དེའི་ཚེ་ན། རང་གི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་ངེས་པར་གནས་པའི་སེམས་ནི་གཉིས་མེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་མི་ཟད་པ་དང། ཡང་དག་པ་དང༌། འཆི་བ་མེད་པ་དང༌། གོ་འཕང་མཆོག་ཡིན་པར་རྟོགས་ནས་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །མི་ཟད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་ཟད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཡང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་སླུ་བའོ། །འཆི་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །གོ་འཕང་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཐར་ཐུག་པའི་གནས་སོ། །རྟོགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་ཡོད་པ་དང༌། གཉིས་མེད་པ་དག་ཚུལ་དེ་ལྟར་རྟོགས་ནས་སོ། །དེ་ལ་འདྲ་བར་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་མེད་པ་དེ་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དག་ཇི་ལྟར་འཁོར་བའི་གནས་སྐབས་ན་མེད་པ་བཞིན་དུ་ཐར་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་ལྡོག་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་གཉིས་པོ་འདྲ་བར་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པར་ལྡོག་པས་སོ། །མི་ལྡོག་བློས་ནི་དམིགས་བྱས་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་མངོན་སུམ་གྱི་ཤེས་པས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བློས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་པར་བྱས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ལའོ། །དེ་ལ། གྲོལ་བ་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའི་སྐྱོན་འདིར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་སྔོན་དང་
― DTG098_Page_0423 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདྲ་བར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ལས་ཐར་པ་ཁྱད་པར་མེད་པས་བཅིངས་པ་དང༌། ཐར་པ་གཉིས་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང༌། ཡང་ན་སེམས་ཙམ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། །སེམས་ལས་བྱུང་རྣམས་སེམས་ལས་ནི། །ཐ་དད་མེད་པར་ཁས་བླང་བྱ། །ཡང་ན་རྣམ་རིག་ཙམ་མི་འགྲུབ། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་ན་ཁྱེད་སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་འདོད་པས་སེམས་ཙམ་ཉིད་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དམིགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཐ་དད་རྣམས་ཀྱང་སེམས་ལས་ཐ་དད་པ་མེད་པར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །ཡང་ན་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་སེམས་ལས་ཐ་དད་པར་རྟོག་ན་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་མང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་པོ། །ཡང་ན་ཚོར་སོགས་འདུས་པ་ལ། །སེམས་སུ་གདགས་པར་འདོད་པར་གྱིས། །དེས་ན་གཞན་གྱི་རྗེས་སྨྲ་དང༌། །རང་གི་གཞུང་ཡང་བཏང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་ཚོར་བ་དང༌། སེམས་པ་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་འདུས་པ་མདུང་ཁྱིམ་ལྟ་བུ་དང༌། ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་དང་འདུས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། གཟུགས་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་པ་དང་ལྡན་པའི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་ལ་སེམས་སུ་གདགས་པར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེས་ན་ཁྱེད་གཞན་དབུ་མ་སྨྲ་བའི་རྗེས་སུ་སྨྲ་པ་དང༌། རང་གི་གཞུང་ཡང་བཏང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་ལས་རྐྱེན་ཇི་ལྟ་བ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་འབྱུང་བ་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་འགྱུར་པ་ཡང་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་འདི་ལ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་འདུས་པ་ཉིད་ལ་སེམས་སུ་བརྟགས་ན་སེམས་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཞིང་དེས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དག་གི་གཞི་ཅི་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་བས་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པ་དག་ལ་ནི་རེ་རེ་ལས་དེ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱད་པ་དག་གི་གནས་ཉིད་དུ་རིགས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ལྡན་ཁམས་
― DTG098_Page_0424 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ས་བོན་ཀུན་གྱི་གནས་གྱུར་པ། །དེ་ཡོད་པས་ན་འགྲོ་ཀུན་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་ལས། །གལ་ཏེ་སེམས་ནི་རྫས་འདོད་ན། །ཚོར་སོགས་དེ་བཞིན་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། །དེ་གྲུབ་པས་ན་གནོད་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པ་དག་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ཉིད་ན་བཅིངས་པ་ཡིན་པར་འདོད་ལ། ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་ན་ཤེས་རབ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་བཅས་པ་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཉིད་དུ་གྲོལ་བར་འདོད་པས་སེམས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་གཞན་དང༌། གཞན་དག་ལ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་ཏུ་གདགས་པ་ཡིན་གྱི། གང་གིས་སེམས་འབའ་ཞིག་པ་ཡིན་ན་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པར་གནས་པ་ནི་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ཉིད་བཅིངས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། ཐར་པའི་རྣམ་པར་དེ་བཞིན་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཚོགས་པ་ལས་འབྱུང་བས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་དེ་རབ་ཏུ་གྲུབ་པས་ན་ཁྱེད་སེམས་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་དེས་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་གནོད་པ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་སེམས་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་དེ་ལས་སྲིད་པའི་རྒྱུན་དང་ཐར་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ། ཨུཏྤལ་རྩ་བ་ནུས་མང་ལས། །ལོ་མ་ལ་སོགས་རྒྱུན་འབྱུང་ལྟར། །དེ་བཞིན་སེམས་རྫས་མེད་པ་ལས། །རྒྱུན་རྣམས་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཨུཏྤལ་རྩ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཨུཏྤལའི་རྩ་བ་ལ་སྟེ། དེ་ལ་ཙ་བའི་འབྲེལ་པ་གཞན་མེད་པར་ཡང་ནུས་པ་མང་པོ་དང་ལྡན་པ་ལས་མཚོ་ཅི་ཙམ་དུ་རྒྱ་ཆེ་བ་དག་ལོ་མ་དང་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུན་གྱིས་ཀུན་དུ་ཁྱབ་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་རྫས་སུ་མེད་པ་ལས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་བའི་རྒྱུན་གྱི་བྱེ་བྲག་ཁམས་དང༌། འགྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུན་གྱི་བྱེ་བྲག་དེ་དག་ཀྱང༌། །གཉེན་པོས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། །
― DTG098_Page_0425 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་རྒྱུ་ཡོད་ན་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྟེ། དེ་སྐྱེས་པ་ན་རྒྱུན་རྣམས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། བྱེད་རྒྱུ་ཟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དག་ཡོད་ན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན། ལྔ་པོའི་རྩ་བའི་རྣམ་ཤེས་ལས། །རྒྱུན་བཞིན་དུ་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་ཁྱོད་ཀྱིས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ལ་རྩ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པར་ཡང་སེམས་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡོད་པས་ནི་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ལ། བྱེད་རྒྱུ་གཟུགས་དང༌། སྣང་བ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་ཡོད་ན་ནི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལས་སྣ་ཚོགས་སྐྱེས་ལ་སོགས། །བཏགས་པ་མི་འདོད་རྫས་མེད་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་འདི་ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། ངར་སེམས་པ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུམ་པོ་དག་གི་སྣ་ཚོགས་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པར་བཏགས་པ་ལྟར་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་མི་འདོད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་རྫས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལས་དེ་དག་ཏུ་གདགས་པར་ནི་མི་འདོད་དོ། །གཞན་ཡང༌། དེ་ལ་དམིགས་པས་མི་འགྲོལ་ཏེ། །བློ་འགག་མེད་པའང་མ་ཡིན་པས། །དེ་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་དོན་དམ་དུའང༌། །བདག་ཏུ་སྨྲ་དང་འདྲ་མི་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་དེ་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་སེམས་སྣང་བ་ཙམ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་སོ། །མི་འགྲོལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པའི་རྒྱུན་ལས་སོ། །བློ་འགག་མེད་པའང་མ་ཡིན་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། བློ་འགག་པར་འགྱུར་བའང་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཅག་སེམས་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་དང༌། དོན་དམ་པར་ཡང་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་གྱི། དེ་ལས་བཟློག་པས་ཁྱེད་སེམས་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་དག་ལ་ནི་སྐྱོན་དེ་དག་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཁྱེད་ཀྱིས། དམིགས་པ་ལ་ནི་བརྟེན་བྱས་ནས། །
― DTG098_Page_0426 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་དམིགས་པ་ནི་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །མི་དམིགས་པ་ལ་བརྟེན་བྱས་ནས། །མི་དམིགས་པ་ནི་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ལ་ཡང་ཁོ་བོ་ཅག་མི་དམིགས་པ་གོམས་པར་བྱས་པ་ཉིད་གཞན་དུ་མི་འདོད་དེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་སྟེ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་ཕྱིར། །རྫས་སུ་མེད་ཕྱིར་འཇིག་པའི་ཕྱིར། །སྒྱུ་མ་བཞིན་གོམས་ཆགས་མེད་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དུ་སྣང་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་སྟོང་པ་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་ཚོགས་ཐ་དད་པ་དག་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་རྫས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡུན་རིང་དུ་མི་གནས་པས་འཇིག་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་དམིགས་སུ་མེད་པར་གོམས་པར་བྱས་པས་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་གྱི། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ཀྱང་ནི། །ཡང་དག་ཇི་བཞིན་རྟོགས་གྱུར་པ། །དེ་ཡོད་མ་ཡིན་དེ་ཡི་ཚེ། །ལོག་འཛིན་ཅི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་སྔར་སྒྱུ་མ་བྱུང་བ་ལས་སྐྱེས་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པར་བཏགས་པ་ལ་ཕྱིས་འདི་ནི་སྒྱུ་མ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཅི་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་པའི་ཚེ་ན། སྐྱེས་བུའི་བློ་ལྡོག་པར་རིགས་ཀྱི་རི་བོང་གི་རྭ་སྔོན་དང་ཕྱིས་ཀྱང་གཏན་མེད་པ་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བ་ནི་མི་རིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཤེས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བཏགས་པ་ལ། ཕྱི་མ་ཡང་དག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པར་གྱུར་པས་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པ་དེའི་ཚེ་ལོག་པར་འཛིན་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ལྡོག་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་ཁྱེད་ཀྱིས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དེ་ཉིད་ཤེས་པ་མ་སྐྱེས་པ་དག་ལ་དང་པོ་ཁོ་ནར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་མེད་པར་བཏགས་པས་དོན་ཅི་ཞིག་འགྲུབ་པར་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ། གཉིས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག །སེམས་དང་སེམས་བྱུང་
― DTG098_Page_0427 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤྱོད་ཡུལ་ན། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དགག་བྱས་ཀྱང༌། །འཇུག་པར་མི་འགྱུར་མི་རིགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཁྱེད་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པར་འདོད་ཅིང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་རྣམས་དང་འབྲེལ་བ་ཡིན་པར་མི་འདོད་ན། དེ་ལ་ཁྱེད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དགག་པ་བྱས་ཀྱང་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་བར་མི་རིགས་སོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ཁོ་ནར་རིགས་ཏེ། སྔོན་དང་ཕྱིས་ཀྱང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་རྣམས་ལ་མི་ལྟོས་པར་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་རྣམས་དང་མ་འབྲེལ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པོ་དག་སྤང་བ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་རྣམས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆ་ཉིད་ཡིན་པར་རྣམ་པར་བཞག་སྟེ། དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་པ་ན་རང་དང་གཞན་དུ་སྣང་བའི་ཆ་བསལ་བས་ཡུལ་དེ་དང་དེ་ལ་འཛིན་པ་དག་འགག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། གལ་ཏེ་དེ་ནི་དགག་པའི་ཕྱིར། །སྒྲུབ་གཞན་ཡོངས་སུ་འཛིན་འདོད་ན། །འདམ་རྫབ་འཁྲུ་བར་བྱེད་པ་བས། །མ་རེག་པར་ནི་བསྲིངས་ན་བཟང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཁྱེད་སྙིང་ནས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་མེད་པར་འདོད་ན་ནི། དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆ་ཉིད་ཡིན་པར་བཏགས་པས་ཀྱང་ཅི་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆ་ཉིད་ཡིན་པར་རྣམ་པར་བཞག་ནས་ཕྱིས་དེ་དགག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆ་ཉིད་ཡིན་པར་སྒྲུབ་པ་གཞན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འདོད་ན་ནི། དེས་ན། འདམ་རྫབ་འཁྲུ་བར་བྱེད་པ་བས། །མ་རེག་པར་ནི་བསྲིངས་པ་བཟང༌། །ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་འདི་དོན་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། མི་སྨྱོན་པ་བླུན་པོ་འགའ་ཞིག་གིས་ལམ་གཙང་མ་བོར་ཏེ། མི་གཙང་བའི་འདམ་རྫབ་ཀྱི་ཀླུང་དུ་ཞུགས་པ་ན་གཞན་དག་གིས་དེ་ལ་དྲིས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ལམ་བོར་ཏེ་འདམ་རྫབ་ཏུ་ཞུགས། དེས་སྨྲས་པ། ཡང་བཀྲུ་བར་བྱའོ། །གཞན་
― DTG098_Page_0428 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་སྨྲས་པ། གླེན་པ་གལ་ཏེ་གདོན་མི་ཟ་བར་བཀྲུ་བར་བྱ་དགོས་ན་སྔ་ནས་འདམ་རྫབ་ཀྱིས་མ་རེག་པ་ཐག་བསྲིངས་ན་ཆེས་བཟང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཁྱེད་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་ཞིང་འདི་སྐད་ཅེས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ན་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐག་པ་ལ་སྦྲུལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་བཞིན་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་དག་ལ་ཡང༌། ཀུན་བརྟགས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །བརྟགས་ཕྱིར་སྦྲུལ་དང་འདྲར་མི་འདོད། །ཐག་པའི་དངོས་པོར་མ་ངེས་ཕྱིར། །ཡང་ན་གྲགས་པ་གནོད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྟགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་ཅི་རེ་ཞིག་སྤྲུལ་བཞིན་དུ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐག་པའི་དངོས་པོ་བཞིན་དུ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་ཉིད་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཐག་པར་ཡང་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་གྲགས་པས་གནོད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ཆུ་དང་ཐག་པ་དང་རྒྱུ་དང་ལག་པ་དང་མིའི་རྩོལ་བས་བཀལ་བའི་ཐག་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དེ་ཉིད་བསྣན་ཏེ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་འཁྲུལ་མིན་གང་གི་ཕྱིར། །དུ་མའི་ཆ་དེ་མཐོང་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ནི་ཕ་རོལ་པོ་དག་གིས་བརྟགས་པ་ལྟར་གཅིག་ཏུ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐག་པ་ལ་སྤྲུལ་དུ་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་དེ་ལ་དུ་མའི་ཆ་ཡོད་པ་དེ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སྔོན་འཁྲུལ་བས་ཐག་པ་ལ་འདི་ནི་སྤྲུལ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ངེས་པ་ལ་ལེགས་པར་བརྟགས་ན་འདི་ནི་ཐག་པ་ཡིན་གྱིས། སྦྲུལ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཐག་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡང་དག་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་བློ་སྐྱེས་པ་ན་དེས་སྤྲུལ་གྱི་ཆ་བཏང་སྟེ། ཐག་པའི་རང་གི་ངོ་བོའི་ཆ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དཔེ་ལ་འཁྲུལ་པ་དང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཆ་གཉི་ག་ཡོད་པས་གཅིག་ཏུ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་མཚོན་པའི་དོན་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་
― DTG098_Page_0429 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་ཏུ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་ལ། ཁྱོད་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་དོན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འཁྲུལ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱོན་ཆེན་པོ་འདིར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། ཁྱོད་ནི་དངོས་ལ་སྐུར་འདེབས་འགྱུར། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཡུལ་འགོག་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཅུང་ཞིག་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང་འགལ་ཏེ། མདོ་སྡེ་ལས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་མེད་པར་དོན་དམ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་འདི་སྙམ་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་མེད་པ་ཡིན་ཡང་མིང་དང་བརྡ་ལས་དོན་གྱི་མཚན་མ་ལ་རྟོག་པ་ལས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་སེམས་ན། འདིར་བཤད་པ། དེ་མེད་པར་ཡང་ཀུན་ཉོན་མོངས། །མིང་ལ་དོན་འཇུག་ལས་འབྱུང་མིན། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྨྲ་མི་ཤེས་པའི་དུད་འགྲོ་ཡང༌། །ཉོན་མོངས་སྐྱེ་བ་མཐོང་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡི་གེ་དང་ངེས་པའི་ཚིག་དང་མིང་དང་བརྡ་སྨྲ་མི་ཤེས་པའི་དུད་འགྲོ་རི་དགས་དང་བྱ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། གང་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་དག་ཡོད་པ་ཁོ་ནར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་བློ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡུལ་ཡང་དག་པར་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་བརྟགས་ནས། གཟུགས་ཞེས་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་བར་སྐྱེའི། མངོན་པར་བརྗོད་པ་མེད་པར་མི་སྐྱེ་བས། དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སྟོང་ལ། མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཙམ་ལ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོས་སྟོང༌། གཟུགས་ཞེས་བརྗོད་ལ་ལྟོས་བཅས་པར། །གཟུགས་བློ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཕྱིར་ཞེས། །བརྟགས་པར་བཟོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྨྲ་མི་ཤེས་པའི་དུད་འགྲོ་དག་ལ་ཡང་ཟས་ལ་སོགས་པའི་བློ་སྐྱེ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང༌། གཟུགས་ནི་
― DTG098_Page_0430 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟོང་ཉིད་མི་རིགས་ཏེ། །གཟུགས་མིན་བདག་ཉིད་རྣམ་བཅས་པའི། །དངོས་པོར་སྣང་བློ་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི། །གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེ་ཡོད་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཙམ་ལ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་ཞིང༌། གཟུགས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བར་མི་རིགས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་མ་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་རྣམ་པར་བཅད་པའི་དངོས་པོར་སྣང་བའི་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གཟུགས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལས་གཞན་པ་སྟེ། སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་པ་དག་གོ །གཟུགས་མ་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་བདག་ཉིད་དེ། རྣ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཟིན་པ་དང་ཟིན་པ་མ་ཡིན་པ་དག་ལ་སོགས་པ་དག་གོ །རྣམ་པར་བཅད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་དེ་དག་ལས་རྣམ་པར་བཅད་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་ཡུལ་ཏེ། ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་རྣམ་པར་སྣང་བའོ། །བློའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེར་སྣང་བའི་བློ་དེའིའོ། །སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཏེ། སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དབང་པོ་དེ། ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་དེ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་འཇུག་པས་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །དེ་ལྟ་བུའི་གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་བློ་ལ་སྣང་བ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་དེ། དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཟུགས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་པར་འགྱུར། གལ་ཏེ་དངོས་པོའི་སྤྱི་ནི་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་ཡུལ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་མངོན་པར་བརྗོད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། མངོན་པར་བརྗོད་བྱ་སྤྱི་ཡིན་ན། །སྤྱི་ནི་ཅི་ཡང་ཡོད་མིན་པས། །དེས་ན་མངོན་བརྗོད་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །སྟོང་པ་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཁྱེད་ཅག་མངོན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི་སྤྱི་ཡིན་ལ། སྤྱི་ནི་དཔེར་ན་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་རྟ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་གིས་བ་ལང་སེལ་བ་ནི་བ་ལང་གི་སྤྱི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུར་འདོད་ན། གཞན་སེལ་བའི་སྤྱི་ནི་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་ནི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དངོས་
― DTG098_Page_0431 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་མེད་ན་ཅི་ཞིག་མངོན་པར་བརྗོད་པར་བྱ། མངོན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མེད་ན་མངོན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མེད་པས་དེས་ན་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་སྤྱི་གང་ཞིག་མངོན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་རིགས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར། བརྗོད་བྱ་སྤྱི་ལྡན་དངོས་པོ་སྟེ། །དེར་སྣང་བློ་ཡི་རྒྱུ་ཡིན་ཕྱིར། །དེ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་ཡོད་པས། །བརྗོད་མེད་ཉིད་དུ་མི་རིགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། མངོན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་སྤྱི་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་སྟེ། གང་ལ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ལ་མ་ལྟོས་པར་གཟུགས་ཉིད་ཀྱི་སྤྱི་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྤྱི་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་སྟེ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རིང་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེར་སྣང་བའི་བློའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་སྤྱི་དང་ལྡན་པའི་གཟུགས་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པས་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རིགས་ཏེ། བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་སྤྱི་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཞན་སེལ་བ་མ་ཡིན་ན། འོ་ན་སྤྱི་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རིགས་མི་མཐུན་པས་སྟོང་ཉིད་དེ། །བློ་མཐུན་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཕྱིར། །རིགས་མཐུན་པ་ལ་མཐུན་པས་ན། །སྤྱི་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། སྤྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་རྟ་ལ་སོགས་པ་རིགས་མི་མཐུན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བ་ལང་གི་སྤྱི་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་བ་ལང་དུ་བློ་མཐུན་པར་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རིགས་མཐུན་པ་ལྐོག་ཤལ་དང༌། མཇུག་མ་དང༌། ནོག་དང༌། རྨིག་པ་དང༌། རྭ་དང་ལྡན་པ་འདུས་པའམ་ཐ་དད་པའམ། སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་ལ་སོགས་པར་བཅད་པས་ཐ་དད་པ་ལ་ཡང་སྤྱི་མཐུན་པའི་རྣམ་པ་མཐུན་པས་ན། དབུ་མ་སྨྲ་བ་དག་གིས་སྤྱི་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པར་ངེས་པར་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་རྟ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ། ལྐོག་ཤལ་ལ་སོགས་པ་འདུས་པའི་ཆོས་སུ་བཏགས་ན་ནི། དེས་ན་ལྐོག་ཤལ་ལ་སོགས་པ་མ་བཟུང་བར་ཡང་བ་ལང་དུ་བཟུང་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་
― DTG098_Page_0432 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་བཟུང་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་བུར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དབུ་མ་པ་ལ་རྟ་ལ་སོགས་པ་རིགས་མི་མཐུན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བ་ལང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སྤྱིར་འདོད་པ་ལ་ནི། གཞི་མ་བཟུང་ན་གཟུང་མེད་དེ། །དེ་བཟུང་གཟུང་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །གྲངས་བཞིན་བརྟེན་ན་དངོས་དེ་ནི། །བརྟག་བྱ་བརྗོད་པར་འདོད་གཞན་མིན། །ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། རིགས་མི་མཐུན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་རྟ་ལ་སོགས་པ་རིགས་མི་མཐུན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བ་ལང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལྐོག་ཤལ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡོད་དོ། །དེ་ནི་ལྐོག་ཤལ་ལ་སོགས་པ་འདུས་པའི་གཞི་མ་བཟུང་ན་གཟུང་དུ་མེད་དེ། འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གཞི་བཟུང་ན་གཟུང་དུ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཞི་དེ་བཟུང་ན་བ་ལང་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྤྱི་དེ་ཡང་གཟུང་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གྲངས་བཞིན་ཏེ། དཔེར་ན་གྲངས་གཅིག་ཉིད་དང༌། གཉིས་ཉིད་དང༌། མང་པོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དག་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དེ་བཟུང་ན། བུམ་པ་གཅིག་དང༌། བུམ་པ་གཉིས་དང༌། བུམ་པ་མང་པོ་ཞེས་གཟུང་དུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ལ་སོགས་པའི་གྲངས་དག་དངོས་པོ་ལས་ཐ་དད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་དངོས་པོ་མ་བཟུང་བར་ཡང་གཟུང་དུ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། འདིར་ཡང་ལྐོག་ཤལ་ལ་སོགས་པ་འདུས་པ་དང་འདུས་པ་བཟུང་ན་བ་ལང་ཉིད་ཀྱང་གཟུང་དུ་ཡོད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སྤྱི་ཞེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དེ་ནི་བློའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཡང་ཡིན་ལ། བློས་ངེས་པར་བཟུང་བའི་དངོས་པོ་ལ་ཚིག་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡང་ཡིན་པར་འདོད་ཀྱི། བ་ལང་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ལྐོག་ཤལ་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་གཞན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་ཐ་མི་དད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གཞན་ཡང༌། དབྱེར་མེད་ཕྱིར་ན་གཅིག་པ་དང༌། །རྫས་མེད་ཕྱིར་ན་དུ་མར་འཇུག །དེ་ཉམས་ན་ཡང་མི་ཉམས་ཕྱིར། །གཞན་ལའང་དེ་འདོད་མ་ཡིན་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་མི་མཐུན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ནི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱི་ཡིན་པས་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །རྫས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པས་
― DTG098_Page_0433 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྫས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་དུ་མར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །དུས་གསུམ་དུ་འཇུག་པའི་རྫས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་གནས་པས་རྫས་དེ་ཉམས་ན་མི་ཉམས་པའི་ཕྱིར་དེས་ན་རྫས་གཅིག་ཉམས་པ་ན་རྫས་གཞན་ཡང་དེའི་བློ་དེ་འཇུག་བར་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གཞན་ལ་ཡང་དེའི་བློ་དེ་འཇུག་པར་འདོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་གཅིག་པུ་ཉིད་ཡིན་ན་ཇི་ལྟ་བཞིན་དུ་མ་དག་ལ་སྤྱི་ཉིད་ཡིན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སྔོན་མིན་ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པ། །མེད་པའི་དངོས་པོས་མ་བསལ་བས། །གཞི་མཐུན་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །གཉི་ག་དོན་གཅིག་འཇུག་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། སྔོན་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་པདྨ་ལ་སོགས་པའོ། །སྔོན་པོ་མ་ཡིན་པ་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་དངོས་པོས་སྔོན་པོ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། ཨུཏྤལ་མ་ཡིན་པ་པདྨ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་དངོས་པོས་ནི་ཨུཏྤལ་ཉིད་ཡོད་པར་གཟུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་དངོས་པོས་ནི་གཟུགས་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། བ་ལང་མ་ཡིན་པ་རྟ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་དངོས་པོས་ནི་བ་ལང་ཉིད་ཡིན་པར་བཟུང་སྟེ། དཔེར་ན་སྔོན་པོས་ཀྱང་ཨུཏྤལ་མ་བསལ་ལ་ཨུཏྤལ་ལས་ཀྱང་སྔོན་པོ་མ་བསལ་ཏེ། དེ་གཉིས་ཡོན་ཏན་དང་ཡོན་ཏན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྫས་གཅིག་ལ་གཅིག་གིས་མ་བསལ་བར་བརྟེན་པས་གཞི་མཐུན་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གང་ལ་གཞི་མཐུན་པ་དང་ཐ་མི་དད་པ་དང༌། ཐུན་མོང་བ་ཡོད་པ་དེ་ནི་གཞི་མཐུན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་གཞི་མཐུན་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟར་སྔོན་པོ་ནི་སྤྲིན་དང་མིག་སྨན་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡོད་ལ། ཨུཏྤལ་ནི་དམར་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡོད་པས་དེ་གཉིས་ནི་གཞི་མཐུན་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་གྱི། འདི་ལ་ནི་སྔོན་པོ་དང་ཨུཏྤལ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་རྫས་ཀྱི་དོན་གཅིག་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དེས་ན་གཞི་མཐུན་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མ་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་རྣམ་པར་བཅད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་ཏེ། དངོས་པོ་སྣང་བའི་བློའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་
― DTG098_Page_0434 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིགས་མི་མཐུན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྤྱི་ཡིན་པར་གྲུབ་བོ། །གཞན་སེལ་བ་ནི་སྤྱི་ཉིད་ཡིན་པར་མི་འཐད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གཞན་སེལ་གཞན་གྱི་སྤྱི་མ་ཡིན། །ཆོས་གཞན་ཡིན་ཕྱིར་ཁྱད་པར་བཞིན། །ལྐོག་ཤལ་ལ་སོགས་བློ་དབྱེ་མེད། །མེད་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཞན་སེལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དག་གིས་སེལ་བར་བྱེད་ཅིང་ཐ་དད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། རྟ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་གིས་བ་ལང་ཉིད་སེལ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་གཞན་གྱི་སྤྱི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཁྱད་པར་བཞིན་ཏེ། དཔེར་ན་བ་ལང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གཞན་གྱིས་རྟའི་རྔོག་མ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་སེལ་བར་བྱེད་ཀྱང་དེ་དག་དེའི་སྤྱི་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བ་ལང་མ་ཡིན་པ་རྟ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་གིས་བ་ལང་ཉིད་སེལ་བར་བྱེད་ཀྱང༌། དེ་དག་བ་ལང་གི་སྤྱི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་སེལ་བ་དེ་ལྐོག་ཤལ་དང༌། མཇུག་མ་དང༌། ནོག་དང༌། རྨིག་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་བློ་ཐ་དད་པར་དབྱེ་བ་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཞན་སེལ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་པས་མེད་པ་ལ་ནི་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར། དངོས་མ་བཟུང་བར་དེར་འཛིན་ཕྱིར། །བརྟག་བྱ་བརྗོད་མིན་ཡིན་མི་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་གཞན་སེལ་བའི་བདག་ཉིད་སྤྱི་གང་ཡིན་པ་དེ་དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་བརྗོད་ཅིང་དངོས་པོ་མེད་པར་མི་བརྗོད་ན་ནི་དེས་ན་བློ་དེས་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཉིད་དང༌། ཚིག་གིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་རིགས་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། ཁྱེད་ཅག་དངོས་པོ་མ་བཟུང་བར་ཡང་གཞན་སེལ་བའི་དེ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་སེལ་བ་དེ་དངོས་པོ་ལས་གཞན་སེལ་བར་རྟོགས་པས། བརྟག་པར་བྱ་བ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་མི་འདོད་དེ། དེ་དག་ཡིན་པར་སྒྲུབ་པར་དཀའོ། །འདིར་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་ཅེས་གཞན་སེལ་བ་དེའི་སྒོ་ནས་དངོས་པོ་བརྟག་པར་བྱ་བ་དང༌། བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་བཤད་པ། དེ་ཡི་སྒོ་ནས་གཞན་བརྗོད་ན། །དེ་ནི་བརྗོད་བྱ་ཉིད་སོགས་ཉམས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་སེལ་བ་དེའི་སྒོ་ནས་སྤྱི་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་ཅིག་ཅར་འཛིན་ན་
― DTG098_Page_0435 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དངོས་པོ་ཉིད་བརྟག་པར་བྱ་བ་དང༌། བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་འགྱུར་གྱི། གཞན་སེལ་བའི་སྤྱི་དེ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དང༌། བརྟག་པར་བྱ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་ཉམས་པས་ཁྱེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་དམ་བཅས་པ་མ་གྲུབ་བོ། །གཞན་ཡང༌། དེ་ནི་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ན། །དེས་ན་བརྗོད་མེད་ཉིད་མི་རིགས། །དེ་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ཡི། །ཚུལ་གྱི་སྨྲ་བ་མི་རིགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་སེལ་བ་དེ་དངོས་པོ་ལས་གཞན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་གང་དངོས་པོ་ལས་གཞན་པ་དེ་ལ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་བློ་ཡང་ཐ་དད་པ་ལ། མངོན་བར་བརྗོད་པ་ཡང་ཐ་དད་པར་འགྱུར་བས་དེས་ན་གཞན་སེལ་བ་དེ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རིགས་པ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དེའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྨྲས་པའི་གཞན་སེལ་བ་སྤྱི་ཡིན་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་དག་མ་གྲུབ་པས་དེ་དག་གི་གྲུབ་པའི་མཐས་བརྟགས་པ་དེ་དག་ནི་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པས་མི་རིགས་སོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། བམ་པོ་བཅུ་དགུ་པ། འདིར་སྨྲས་པ། ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཚུལ་ནི་མི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་པ་དང་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཁོ་བོ་ཅག་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དེ། མིང་དུ་མངོན་བར་བརྗོད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་དེ། མངོན་བར་བརྗོད་པའི་བདག་ཉིད་དེ་ཉིད་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ལ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་མ་འགགས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །མངོན་བར་བརྗོད་པ་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གང་གིས་མངོན་བར་བརྗོད་པའི་རྣམ་པ་དེ་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བརྡ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་དངོས་པོ་དེ་མངོན་བར་བརྗོད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འགྱུར་དུ་ཟིན་ན་མེ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཁ་ཚིག་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཀུན་བརྟགས་དངོས་པོ་ཡོད་མ་ཡིན། །གཞན་གྱི་དབང་ནི་ཡོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བས་གཞན་གྱི་དབང་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། དངོས་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དེ། །མངོན་བརྗོད་བདག་ཉིད་སྟོང་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར། །མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་འགགས་
― DTG098_Page_0436 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད། །གང་ཕྱིར་མངོན་བརྗོད་ལྡན་དངོས་ནི། །ཇི་ལྟར་བརྗོད་པ་དེ་ལྟར་མེད། །དེ་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་དངོས་མེད་ཉིད། །ཅེས་བྱ་ལ་སོགས་མང་སྨྲས་དང༌། །གཞན་དབང་ཡོད་པ་ཉིད་སྨྲས་པ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་གྲུབ་བ་སྒྲུབ། །གལ་ཏེ་དོན་དམ་དཔེ་མེད་ཅིང༌། །གཏན་ཚིགས་འགལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྒྲུབ་ན་ནི་གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་བའི་ཚུལ་དུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་དོན་དམ་པར་སྒྲུབ་ན་ནི་དོན་དམ་པར་གཞན་གྱི་དབང་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་ལ་དཔེ་མེད་དེ། དེ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་མངོན་བར་བརྗོད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འགལ་བ་ཉིད་དུ་ཡང་འགྱུར་ཏེ། མངོན་པར་བརྗོད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་དཔོག་བས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཅན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ལོག་པར་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་ཁོ་བོ་ཅག་གི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པར་གྱུར་པ་ལས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་བཞིན་ཏེ། དེ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་འགལ་བ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་བར་སེམས་ན། འདིར་བཤད་པ། གལ་ཏེ་གཞན་དབང་ངོ་བོ་ཉིད། །སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དེ། །ཡོད་པར་གྱུར་ལས་མ་སྐྱེས་ན། །སྐྱེ་འགག་ལ་སོགས་འགལ་སྒྲུབ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཁོ་བོ་ཅག་གི་འདོད་པ་ཉིད་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རིས་མཐུན་པའི་བདག་ཉིད་ལས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་རང་གི་བདག་ཉིད་ལས་མ་སྐྱེས་པས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་འདི་ནི་ལུང་དང་ཡང་མི་འགལ་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྐྱེན་རྣམས་ལས་ནི་གང་སྐྱེས་པ། །དེ་སྐྱེ་མེད་པར་ཐུབ་པས་གསུངས། །ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་གང་གིས་ཤེ་ན། དོན་དམ་དུ་ན་དངོས་ཉིད་ལས། །དེ་ཡི་སྐྱེ་བ་དགག་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གང་རྐྱེན་རྣམས་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཐུབ་པས་གསུངས་ཏེ།
― DTG098_Page_0437 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་ཚོགས་ཐ་དད་པའི་དངོས་པོ་དག་ལ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འདི་སྐད་དུ། གང་ཞིག་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་མ་སྐྱེས། །དེ་ལ་སྐྱེ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དེ། །གང་ཞིག་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པ་དེས་སྟོང་གསུངས། །གང་གིས་སྟོང་ཉིད་ཤེས་དེ་བག་ཡོད་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང༌། ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་ཉིད་མིན་ཕྱིར། །དེ་དག་ཀུན་རྫོབ་བློ་དང་འདྲ། །སྣ་ཚོགས་རང་སྤྱིའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ། །འགྱུར་བ་ལ་ནི་འགལ་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར། དེ་དག་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བློ་དང་སྒྲ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། བུམ་པ་དང༌། སྣམ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ཏུ་འགྱུར་བ་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི་དེས་ན་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་པ་ཁོ་བོར་གྱུར་པས་བློ་སྣ་ཚོགས་དང༌། སྒྲ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཞུང་ལུགས་གཉི་ག་ལ་གྲགས་པའི་ལུང་ཡང་ཡོད་དེ། གང་ཞེ་ན། མིང་ནི་གང་དང་གང་དག་གིས། །ཆོས་རྣམས་གང་དང་གང་བརྗོད་པ། །དེ་ལ་དེ་ནི་ཡོད་མིན་པ། །དེ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། མིང་ནི་གང་དང་གང་དག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་དང་སྤྱིའི་བརྗོད་པའི་མིང་དང༌། ཡི་གེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དག་གིས་སོ། །ཆོས་རྣམས་གང་དང་གང་བརྗོད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མངོན་བར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དག་གི་ཚིག་གི་བརྗོད་པའོ། །དེ་ལ་ད་ནི་ཡོད་མིན་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དེ་ལ་མིང་དུ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ནི་ཡི་གེ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཡུལ་གྱི་སྐད་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་སྣ་ཚོགས་དག་གིས་དངོས་པོ་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་རྣམ་པ་དུ་མར་མངོན་པར་བརྗོད་པ་དཔེར་ན་ཆུ་ལ་པ་ནི་ཡ་དང༌། ཨ་པ་དང༌། ས་ནི་ལ་དང༌། ནི་ར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ཏུ་བརྗོད་པ་
― DTG098_Page_0438 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་གལ་ཏེ་དེ་སྒྲ་གཅིག་གིས་མངོན་བར་བརྗོད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི་དེ་ལ་སྒྲ་གཞན་དག་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། སྒྲ་དེ་དག་གིས་མངོན་བར་བརྗོད་པར་ཡང་མི་ནུས་པ་ཞིག་ན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་བར་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དེ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་པ་ཉིད་ཡིན་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ངོ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མིང་དུ་འདོགས་པ་དང༌། བརྡ་དག་བྱེད་དེ། དེ་དག་གིས་ཀྱང་དངོས་པོ་དེའི་ཁྱད་པར་ལས་འདི་ནི་བ་ལང་ཡིན་གྱི། རྟ་དང་མི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ནི་བློའི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྐུགས་པ་དང༌། འོན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡི་གེ་དང་བརྡ་མི་ཤེས་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ངོ་ཤེས་པ་དང་བ་ལང་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་དྲི་དང་མིག་གིས་རང་དང་གཞན་གྱི་བེའུ་ལ་སོགས་པ་ངོ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དོན་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མིང་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དེས་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མངོན་པར་རྗོད་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་ཡུ་བུ་ཅག་གཉི་ག་ལ་ཡང་འདྲའོ། །ཅི་སྟེ་རྐྱེན་བྱུང་ངོ་བོ་ཡིས། །གཞན་གྱི་དབང་ལས་སྐྱེ་འདོད་ན། །སྒྱུ་བཞིན་ཡང་དག་ཉིད་མིན་པས། །འདོད་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་སྟེ་གཞན་གྱི་དབང་གི་རྐྱེན་འདུས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོས་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་པས་དོན་དམ་པ་ནི་མ་ཡིན་པར་འདོད་ན། འདིར་བཤད་པ། འོ་ན་དེ་ལྟར་དེ་གཞན་གྱི་དབང་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་ན་སྒྱུ་མ་བཞིན་ཡང་དག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པས་དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ག་ལ་ཡོད་དེ། དེ་ལྟར་ན་ཁྱེད་ཁོ་བོ་ཅག་གི་འདོད་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེས་ན། གཞན་གྱི་དབང་ཡང་གཟུང་མེད་པ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་འདོད། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར། དོན་དམ་དུ་ནི་སྐྱེས་པ་ལ། །ལོག་པར་སྣང་བ་མི་རིགས་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དབང་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གཟུང་དུ་མེད་པར་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་གལ་ཏེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེས་པར་གྱུར་ན་ནི་ལོག་བར་སྣང་བར་འགྱུར་བ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་
― DTG098_Page_0439 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དེ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལོག་པར་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང༌། གལ་ཏེ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ལྟར། །དེར་སྣང་བདག་ཉིད་ཡོད་གྱུར་ན། །ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ཡོད་ཕྱིར། །ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་དངོས་པོ་འདི་དག་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གཞན་གྱི་དབང་གི་བདག་ཉིད་ལས་ཇི་ལྟར་དབང་པོའི་ཡུལ་ཉིད་དུ་སྣང་བ་ལྟར་དེར་སྣང་བའི་བདག་ཉིད་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་སྒྱུ་མ་ནི་སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་སྣང་ཡང་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་དེ། སྒྱུ་མ་ནི་སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པར་རྟོགས་པ་ཡང་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར། །མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་འགགས་ཉིད། །ཅེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ཆེས་རིགས་པར་སྣང་སྟེ། མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་འགགས་དང༌། །དངོས་མེད་ངོ་བོ་ཉིད་པའང༌། །ཡོད་པ་ཉིད་ལས་མ་སྐྱེས་དང༌། །རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་འདི་དག་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རིགས་མཐུན་པའི་བདག་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་གྱི། ཡོད་པ་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་ཚོགས་ཐ་དད་པའི་དངོས་པོ་གནས་པའི་དུས་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྡུལ་ཕྲན་ཙམ་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་འགགས་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་པ་ཉིད་ལས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་འདི་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རིགས་མཐུན་པའི་བདག་ཉིད་ལས་སྣང་བར་དམིགས་པར་སྣང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་དང༌། གཟུགས་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྫས་བརྒྱད་འདུས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་དམག་དང༌། ནགས་ཚལ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་འགགས་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་ཏོ། །འདིར་གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་ཁྱེད་ལ་དངོས་པོ་མེད་
― DTG098_Page_0440 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་ཆོས་གདགས་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སེམས་ན་འདིར་བཤད་པ། གདགས་ལ་སྐྱོན་ཆགས་ཉིད་མེད་དེ། །རྣམ་རིག་ཙམ་དུ་མཚུངས་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་བདག་གི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་ཡང་ཁོ་བོ་ཅག་དང་ཁྱེད་དུ་མཚུངས་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་རྣམ་པར་ཤེས་བས་བསྐྱེད་པའི་ལས་ཀྱིས་མངོན་བར་འདུས་བྱས་པ་རྫས་སུ་མེད་པ་ལ་ཡང་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་འདོགས་པའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཕྱོགས་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་ནི་སྤང་བ་དང་བྱེད་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཡོངས་ཤེས་སོགས་ཡོད་གང་གིར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་སྤང་བ་དང༌། སྤོང་བར་བྱེད་པ་ལམ་སྐྱེས་པ་བསྒོམ་པ་གོམས་པར་བྱེད་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་དག་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ན། ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གནས་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྐྱེན་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པར་འདོད་པ་དེ་གང་གི་ཡིན་པར་འདོད་དེ། འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་གནས་སྐབས་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་གང་ལ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་ཚིག་ཁོང་ནས་དྲང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་འོ་ན་ཁྱེད་ལ་ཡང་རྫས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐར་པ་མེད་པར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ། དེ་ནི་གང་ཕྱིར་རྫས་མེད་ཀྱང༌། །རྣམ་རྟོག་བྲལ་བས་ཐར་པར་འགྱུར། །རྫས་ཡོད་ཉིད་ནའང་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར། །འདི་ལས་གཞན་དུ་རྟག་མི་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་འཕགས་པ་སྐྱེ་བས་ཐར་པར་རིགས་ཀྱི། རྫས་སུ་ཡོད་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མི་འགྱུར་བ་རྣམས་ལ་མི་རིགས་པས་ཐར་པ་དེ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་རྫས་སུ་མེད་ཀྱང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བས་ཐར་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པ་འགའ་ཞིག་
― DTG098_Page_0441 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གིས་དེ་དག་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཡང༌། དེ་ལྟ་ནའང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་ཁོ་ནས་ཐར་པར་རིགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚུལ་འདི་ལས་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པར་བརྟགས་པས་ཅི་བྱ་སྟེ། སྔར་ཡང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ལ་དམིགས་ཡིན་ན། །སྟོན་པའི་བྱང་ཆུབ་རྟོག་ཅན་དང༌། །དམིགས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་བློར་མི་འགྱུར། །ཞེས་བསྟན་ཟིན་པས་དེ་ནི་མི་འདོད་དོ། །འདིར་ཕ་རོལ་པོས་རང་གི་ཚུལ་ཉེས་པར་སྨྲས་པའི་གནད་དུ་བསྣུན་པས་ཤིན་ཏུ་འཁམས་ནས་གཏུན་ཚིག་རྩུབ་མོ་སྨྲས་པ། དངོས་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ན། །གདགས་པའང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་བས། །དེ་ནི་མེད་ཕར་ལྟ་བ་དག །མི་གླེང་བསྟན་པར་བྱ་མིན་དང༌། །རང་ཡང་ངན་སོང་གཞོལ་བ་དང༌། །གཞན་ཡང་ཕུང་བར་བྱེད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། །དེ་དག་ན་རེ། ཁོ་བོ་ཅག་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་ལ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་ཉིད་རེ་ཞིག་ཡོད་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་རྣམ་པར་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ཡང་དམིགས་སུ་ཡོད་ལ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སོ་སོ་རང་རིག་པར་བྱ་བ་ཡང་ཡོད་ཀྱི། དབུ་མ་སྨྲ་བ་ལ་ནི་རེ་ཞིག་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་འདོགས་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མེད་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡང་མེད་པས་ཅི་ཡང་མེད་དེ། དངོས་པོ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་གདགས་པ་ཡང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་བས་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་མེད་པར་ལྟ་བ་ཉིད་དང་མཐུན་པ་དང༌། སུས་ཀྱང་མི་གླེང་མི་བརྗོད་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་འགྲོགས་པའི་དངོས་པོས་བརྟེན་པར་མི་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་ཀྱིས་དེང་ཕྱིན་ཆད་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་ཕན་པ་གསང་ཚིག་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྤོབས་པ་ཅན་དང་བསྟེན་པར་མི་བྱ་བསྙེན་པར་མི་བྱ། བསྙེན་བཀུར་མི་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པས་ཁྱེད་ནི་དམ་པ་མ་ཡིན་པས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བ་དེའི་
― DTG098_Page_0442 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་སུ་ཤིན་ཏུ་གྱུར་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་སློང་བའི་ཕྱིར་རང་ཡང་ངན་སོང་ལ་གཞོལ་བ་དང༌། ལྟ་བ་འཛིན་པའི་ཆུ་སྲིན་འཛིན་ཁྲི་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་མོས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་ཡང་ཕུང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་སློབ་དཔོན་གྱིས་བཤད་པ། ཞེ་སྡང་ཤ་རུལ་སྒྲེགས་པ་དེ། །ང་རྒྱལ་མ་ཞུ་སྟོན་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ཁྲོ་ཚིག་དེ་ནི་དཔེར་ན་ཤ་རུལ་གྱི་སྒྲེགས་པས་མ་ཞུ་བ་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེ་སྡང་གི་ཚིག་གིས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་ཞེ་སྡང་ཉིད་ཤ་རུལ་ཡིན་ཏེ། དེའི་སྒྲེགས་པ་ལྟ་བུ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ཚིག་དེ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཉིད་མ་ཞུ་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། ཤ་རུལ་གྱི་སྒྲེགས་པས་མ་ཞུ་བ་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཞེ་སྡང་གི་ཚིག་ཀྱང་ཁྱོད་ཉིད་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ཡིན་གྱི་ཁོ་བོའི་ལྟ་བ་ནི་སྐྱོན་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཞེ་སྡང་གི་ཤ་རུལ་གྱི་སྒྲེགས་པ་དེས་བདག་ཉིད་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མ་ཞུ་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་ཟད་ཀྱི། དབུ་མ་པ་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་སྐྱོན་ཡང་དག་པ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་ངེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཆོས་རྣམས་སྒྱུ་མ་བཞིན་འདོད་དེ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མེད་ཕྱིར་དང༌། །བྱིས་པ་རྨོངས་པའི་རྒྱུ་ཕྱིར་དང༌། །མ་བྱུང་བ་ལས་འབྱུང་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁོ་བོས་དངོས་པོ་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་མ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཆོས་རྣམས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རིགས་མཐུན་པ་ལས་འབྱུང་བ་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དེ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐྱེ་བོ་བྱིས་པ་ལྟ་བུར་རྨོངས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྔོན་མ་བྱུང་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་གདགས་པ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གདགས་པ་ཡོད་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པའི་སྐྱོན་གྱིས་གནས་མི་ཐོད་དོ། །ཆོས་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་ཡིན་པར་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པའི་མཐའ་གཉིས་སྤོངས་བའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཅག་མེད་པར་ལྟ་བ་ཉིད་དང་མཐུན་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱི་ཚིག་དེ་ནི་ཞེ་སྡང་གི་ཤ་རུལ་གྱི་སྒྲེགས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་
― DTG098_Page_0443 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་མི་རྟོག་དངོས་པོ་ནི། །མཁའ་དང་མཚུངས་པ་ཉིད་མི་རིགས། །རྣམ་རྟོག་འདུ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི། །གོ་སྐབས་རབ་ཏུ་འབྱེད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྔོན་པོ་དང་ཡངས་པ་དང༌། དག་པ་དང་མ་དག་པ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་འདུ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གོ་སྐབས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཉིད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་གྱུར་ན་ནི་དེ་ཡང་དག་པ་དང་མ་དག་པ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་འདུ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཁྱེད་ཅག་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་ཅེས་གྲགས་པ་དེ་ལ་ཡང༌། སྐྱེས་པ་བརྗོད་མེད་ཉིད་མི་རིགས། །དགག་པ་གོང་དུ་བསྟན་ཕྱིར་རོ། །བརྗོད་དུ་མེད་ཉིད་ཡིན་གྱུར་ནའང༌། །ཀུན་རྫོབ་ལ་ནི་དེ་ཉིད་ནོར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐྱེས་པ་ལ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་མི་རིགས་ཏེ། དེའི་དགག་པ་ནི། བརྗོད་བྱ་སྤྱི་ལྡན་དངོས་པོ་སྟེ། །དེར་སྣང་བློ་ཡི་རྒྱུ་ཡིན་ཕྱིར། །དེ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་ཡོད་པས། །བརྗོད་མེད་ཉིད་དུ་མི་རིགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གོང་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་རྣམ་པ་འགའ་ཞིག་གིས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ཡང་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་ཀུན་རྫོབ་པ་ཡིན་པས་ཀུན་རྫོབ་པ་དེ་ལ་དེ་ཉིད་ཡིན་པར་ནོར་བར་མི་བྱའོ། །གཞན་ཡང༌། དེ་ལ་དེ་ཉིད་གཞན་མེད་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་མཐོང་འདོད་ན། །བུམ་ལའང་བུམ་པ་གཞན་མེད་པས། །ཅི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་མཐོང་མི་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་དོན་དམ་པ་དེ་ལ་དོན་དམ་པའི་དེ་ཉིད་གཉིས་པ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དེས་དེ་ཉིད་མཐོང་བར་འདོད་ན་དེ་ལྟ་ན་བུམ་པ་ལའང་བུམ་པ་གཉིས་པ་གཞན་མེད་པས་དེ་མཐོང་བས་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་དེ་ཉིད་མཐོང་བར་བརྟག་པར་མི་འདོད། །ཅི་སྟེ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཡང་ཆོས་ཀྱི་
― DTG098_Page_0444 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབྱིངས་ན་ཆུའི་ཁམས་དང༌། གསེར་དང་ནམ་མཁའ་དག་པ་བཞིན་དུ་དག་པར་འདོད་པས་དེ་དག་པས་སེམས་ལ་ཡང་དག་པ་ཡོད་པ་ཁོ་ནར་སེམས་ན་དེ་ལ་ཁོ་བོས་དགག་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱི་ཚུལ་སྐྱོན་སྦ་ཕྱིར་གྱི། །དེ་ནི་ཉོན་མོངས་བྱང་མི་འགྱུར། །གསེར་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱི། །རྗེས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུའི་ཁམས་དང༌། གསེར་དང༌། ནམ་མཁའ་དག་ལས་རྡུལ་དང་གཡའ་དང་སྤྲིན་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་དག་ཡོད་ན་དྲི་མ་དང་བཅས་པ་དག་ཏུ་སྣང་ལ། རྐྱེན་དེ་དག་མེད་ན་དག་པ་དག་ཏུ་སྣང་ཞིང་ཡང་དྲི་མ་ཅན་དུ་འགྱུར་པ་དང༌། དེ་ནས་ཡང་དག་པ་དག་ཏུ་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་ན་ལན་འགའ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ལན་འགའ་དྲི་མ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བས་དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ཚུལ་གྱི་སྐྱོན་དེ་སྦ་བ་ཙམ་དེ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་སྨྲས་པར་ཟད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བར་མི་འགྱུར་ལ། །གསེར་ལ་སོགས་པ་ནི་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསེར་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་དེ་དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཚོན་པའི་དོན་མི་འགྲུབ་པོ། །འདི་ལྟར་ན་ནི་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ནམ་མཁའ་རྟག་ཏུ་རྣམ་དག་སྟེ། །མིག་ནི་དག་དང་མ་དག་པས། །དྲི་བཅས་དྲི་མེད་མཁའ་འདོད་དང༌། །ཆོས་རྣམས་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་རབ་རིབ་ཅན་དབང་པོ་ཉམས་པས་ནམ་མཁའ་ཀུན་དུ་སྐྲ་ཤད་དང༌། སྦྲང་མ་དང༌། སྦྲང་བུ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དྲ་བ་དག་གིས་དཀྲིགས་པ་མཐོང་ཞིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་རབ་རིབ་སེལ་བའི་མིག་སྨན་པ་སྟེན་པས་མིག་དག་པས་ན་ནམ་མཁའ་སྐྲ་ཤད་དང༌། སྦྲང་མ་དང༌། སྦྲང་བུ་དང་བྲལ་བར་ཀུན་དུ་མཐོང་ཡང་དབང་པོ་ཉམས་པ་དང་ཉམས་པས་ནམ་མཁའ་དེ་མ་དག་པ་དང་དག་པར་མཐོང་བའི་ཚེ་ནམ་མཁའ་ལ་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་ཡང་ཕྱིས་པ་བློ་གྲོས་ཀྱི་མིག་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་རྣམས་ཀྱིས་དྲི་མ་དང་བཅས་པར་མཐོང་ཞིང༌། འཕགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ལྟ་བའི་མིག་སྨན་བསྟེན་པ་བློ་གྲོས་ཀྱི་མིག་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ན་དྲི་མ་མེད་པ་ཉིད་
― DTG098_Page_0445 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་རྟོགས་ཀྱང་བློ་དྲ་མི་དང་བཅས་པ་དང༌། དྲི་མ་མེད་པས་ཆོས་ཉིད་མ་དག་པ་དང་དག་པར་མཐོང་བའི་ཚེ་ན། ཆོས་ཉིད་ལ་ནི་འགྱུར་བ་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ། མ་དག་ལ་སོགས་བློ་འཁྲུལ་ཏེ། །བྱེད་པའི་ཆོས་ཡིན་ལས་ཀྱི་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་མ་དག་པ་དང་དག་པར་སྣང་བས་བློ་འཁྲུལ་པ་དེ་ནི་བྱེད་པ་པོ་ལུས་དང་དབང་པོ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་བློའི་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་གྱི། ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ལས་ཀྱི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མ་དག་པ་དང་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་བྱེད་པ་པོ་ལོག་པའི་ཤེས་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཡིན་གྱི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་མ་ཡིན་པས་ཁྱེད་ཀྱིས། དེ་ནི་དྲི་བཅས་དྲི་མ་མེད། །ཅེས་སྨྲས་པ་དེ་ནི་མི་རིགས་སོ། །གཞན་ཡང༌། དེ་ལ་དམིགས་པ་དག་མ་ཡིན། །དེ་ཉིད་དམིགས་བྱར་མི་འདོད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་དག་པ་ཡིན་པར་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ལ་དམིགས་ན་ཡེ་ཤེས་དེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ཉིད་ཀྱང་དམིགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་མི་འདོད་དེ། དོན་དམ་པར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང༌། དེ་ཉིད་རྫས་སུ་ཡོད་ཡིན་ན། །སྐྱོན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འགྱུར། །འཇིག་རྟེན་འདས་པ་རྣམས་མི་རྟོག །དེ་བློར་མི་འདོད་འཇིག་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ཉིད་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་ན་དེ་ལ་སྐྱོན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་ལས། །གལ་ཏེ་སེམས་ནི་རྫས་འདོད་ན། །ཚོར་སོགས་དེ་བཞིན་སྐྱེ་བྱའི་ཕྱིར། །དེ་གྲུབ་པས་ན་གནོད་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་དག་འདིར་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚེ་ན་ཡང་གང་ཆོས་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དེ་སྐྱེའོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བུའི་བློ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པར་མི་འདོད་དེ། དེ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པའི་བྱིར་རོ། །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་པས་འདས་པའི་བློ་དེ་ཇི་ལྟར་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་
― DTG098_Page_0446 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང༌། ཇི་སྲིད་ཤེས་བྱའི་རྗེས་འཇུག་པ། །དེ་སྲིད་བློ་ནི་རབ་རིབ་ཅན། །གལ་ཏེ་དེས་སྐྱོན་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཇི་སྲིད་ཤེས་པ་དམིགས་ཡོད་པ། །དེ་སྲིད་ཤེས་བྱའི་རྗེས་འཇུག་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བློ་ཡང་རབ་རིབ་ཅན་ཉིད་དུ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་བྱའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། བློ་རབ་དམིགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བློ་ཡང་རབ་རིབ་ཅན་ཉིད་དུ་ནི་འཁོར་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ། དེས་གང་གི་ཚེ་ཤེས་བྱའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པར་ཤེས་པས་དམིགས་པ་མེད་པ་དེའི་ཚེ་ན་ནི། འཁོར་བར་མི་འགྱུར་བས་དེ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཉིད་ཡིན་པར་བསམས་སོ། །ཁྱེད་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་འདི་ལྟར་མི་འཐད་དེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ཅིག་ཅར་མིན། །ཤེས་པ་རང་ལ་འཇུག་པ་ནི། །མེད་ཕྱིར་རལ་གྲི་སོ་བཞིན་དང༌། །རང་རིག་འགོག་པར་བྱེད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཤེས་བྱ་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་དུ་མས་ཐ་དད་པ་ཡིན་ཡང་ཆོས་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དེས་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་དབྱེར་མེད་པའི་སྒོ་ནས་མཁྱེན་པར་རུང་གི །གང་ལ་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེས་ཤེས་བྱ་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་དག་ཅིག་ཅར་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་པར་མི་རུང་སྟེ། ཤེས་པ་རང་ལ་འཇུག་པ་འགལ་བའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བས་དེ་ལྟ་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་རལ་གྲི་རང་གི་སོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཉིད་ལ་གཅོད་པར་མི་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་དེ་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་ལྟོས་དགོས་སོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་ཉིད་ནི་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ངེས་པར་མི་འཛིན་པས་རང་རིག་པ་ཡང་འགོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་པོ། །ཁོ་བོ་ཅག་འདོད་པ་ལྟར་ན་དེ་ཡང་འགྲུབ་སྟེ།
― DTG098_Page_0447 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་མི་རྟོག་འཕགས་བློའི་གཟུང༌། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་བརྗོད་མེད་ཉིད། །སྔར་བཞིན་སྐྱེ་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར། །སྐྱེ་མེད་རྫས་སུ་ཡོད་མིན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་འཕགས་པའི་བློའི་གཟུང་བ་ནི་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་གཟུང་བ་ཡིན་ཏེ། སྔར་དེ་ཉིད་ཤེས་པ་ཚོལ་བའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པར་བསྟན་པ་བཞིན་སྐྱེ་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རིགས་མཐུན་པ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པ་ཡིན་པར་སྦྱར་རོ། །གཞན་ཡང་ཁྱེད་འདོད་པ་ལྟར། །ཡོད་དང་མེད་པའི་དངོས་ཉིད་ཀྱི། །ངོ་བོ་དོན་དམ་ཉིད་ཡིན་ན། །སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་མཐའ་ལས། །གྲོལ་བ་ཁྱོད་ལ་ཇི་ལྟར་ཡོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་གཉིས་ལས་གྲོལ་བར་འདོད་པས་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་མཐའ་གཉིས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ན་ཁྱོད་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དམ་པ་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་པས་དེ་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་ལས་མི་འགྲོལ་ལ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་ལས་མི་འགྲོལ་བས་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་གྲོལ་བ་ཁྱོད་ལ་ཇི་ལྟར་ཡོད། ཁོ་བོ་འདོད་པ་ལྟར། ཡོད་མིན་དེ་ཉིད་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར། །མེད་མིན་དེ་ཡོད་མ་ཡིན་ཕྱིར། །ཡོད་དང་མེད་པ་གཉིས་སྤངས་པས། །དེར་འདོད་དེ་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དོན་དམ་པའི་དེ་ཉིད་དུ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡོད་པ་ཡོད་ན་དེ་ལས་བཟློག་པས་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན་ཡོད་པ་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མེད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གཉིས་སྤངས་པས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་པས་དེའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པ་དེ་ནི་རིགས་པ་དང་མི་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཁྱོད་འདོད་པ་ལྟར་ན་སྐྱོན་ཆེན་པོ་གཞན་འདིར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། སྟོན་པ་དམིགས་མེད་མི་འགྱུར་ཏེ། །དེ་
― DTG098_Page_0448 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། །བྱང་ཆུབ་མཉམ་ཉིད་མི་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཉིད་རང་སྣང་ཐ་དད་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་དམིགས་པ་ཡོད་ན་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ལུང་ལས། སངས་རྒྱས་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དེ། །ནམ་མཁའ་ལ་ཡང་མཚན་ཉིད་མེད། །མཚན་གཞི་མཚན་ཉིད་ངེས་གྲོལ་བ། །དམིགས་མེད་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འགལ་ལོ། །སྟོན་པ་དེའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དེ་ཉིད་གཅིག་དང་རབ་ཏུ་སྣང་བའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་གཉིས་ཡོད་ན་ངོ་བོ་ཉིད་གཉིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དེ་ཇི་སྲིད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། གཞན་ཡང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་བློ། །ནུས་པ་མ་བཞག་ག་ལས་བྱུང༌། །ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་སྣང་བའི་བློ། །ནུས་པ་མ་བཞག་མི་རིགས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱེད་ཅག་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་མིག་ལ་སོགས་པ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་རང་རང་གི་ནུས་པ་འཇོག་པར་བྱེད་ཅིང༌། ནུས་པ་དེ་དག་ཡུལ་དང་དབང་པོ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྣ་ཚོགས་པས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གྱུར་པ་ནི་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པའི་བར་དུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་པ་འདོད་ཅེས་གྲགས་པས་དེས་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དེ་ཉིད་མ་མཐོང་བ་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་བློ་ནམ་ཡང་མ་སྐྱེས་པ་ལ་དེ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། མ་སྐྱེས་པ་ལ་འགག་པ་ཡང་མེད་ན་མི་འགག་ལ་གང་གིས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ནུས་པ་གང་བཞག་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གྱུར་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་མཐོང་བའི་བློར་འགྱུར་བའི་ནུས་པ་གཞོག་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ནུས་པ་མ་བཞག་པར་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་བློ་རྒྱུ་མེད་པ་དེ་དག་ག་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཏུ་སྣང་བའི་བློ་ལ་ནུས་པ་སྐྱེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྔོན་ནམ་ཡང་
― DTG098_Page_0449 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ནུས་པ་མ་བཞག་པ་དེས་ཕྱིས་ཀྱང་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་མཐོང་བའི་བློ་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། རང་ཚུལ་སྦེད་པས་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི། །དེ་ཉིད་གཅིག་ཉིད་གཞན་མི་འགྲོལ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱོད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པར་འདོད་ཅིང༌། དེ་གཉིས་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པ་ཡང་རང་གི་ཚུལ་སྦེད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་དེས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་གཅིག་པ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་ལས་མི་འགྲོལ་ལོ། །དབུ་མ་ཤེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལ་ནི། རྫས་མེད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། །ངེད་ལ་ཇི་སྐད་སྨྲས་དེ་རིགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫས་སུ་མེད་པ་ཁོ་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ངེད་ལ་ནི་སྔར་ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་པར་རིགས་པ་ཁོ་ནའོ། །ཁོ་བོ་ཅག་འདོད་པ་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་ཡང་འཐད་དེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ནམ་མཁའ་འདྲ་བའང་སྐྱེ་མེད་པས། །ཁྱད་པར་མེད་ཕྱིར་མགོས་ཕྱིར། །ཤིན་ཏུ་བརྗོད་དུ་མེད་ཉིད་ཀྱང༌། །བློས་ནི་རྣམ་ཀུན་གཟུང་མེད་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དམ་པའི་དེ་ཉིད་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་སྟེ། དེའང་འདི་ལྟར་དངོས་པོ་སྐྱེས་པ་ལ་ནི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ལས་སྣ་ཚོགས་ཉིད་དུ་དམིགས་པར་འགྱུར་གྱི། དངོས་པོ་མ་སྐྱེས་པ་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པས་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྤྲོས་པའི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གོས་པ་མེད་པས་མ་གོས་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་དང་འདྲའོ། །དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བློས་གཟུང་པའི་དངོས་པོ་ལ་ནི་མངོན་པར་བརྗོད་པ་འཇུག་པར་འགྱུར་གྱི། དེ་ནི་བློས་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཤིན་ཏུ་གཅིག་ཏུ་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཡིན་ན་དེ་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། །དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ། སྐྱེ་བ་རབ་རིབ་བྲལ་བའི་བློ། །འཇིག་རྟེན་འདས་པ་ཡིན་པར་འདོད། །འཇིག་རྟེན་ལས་སྒྲོལ་དོན་ཕྱིར་དང༌། །འཇིག་རྟེན་ཤིན་ཏུ་འདའ་ཕྱིར་རོ། །
― DTG098_Page_0450 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ཉིད་རབ་རིང་སྟེ། དེ་དང་བྲལ་བའི་བློ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་རབ་རིབ་དང་བྲལ་བའི་བློ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པར་འདོད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ལས་སྒྲོལ་བའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་ཤིན་ཏུ་འདའ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་གཡོ་བ་དང་བསྐྱོད་པ་དང་འདའ་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང༌། དེ་ནི་མི་རྟོག་དམིགས་མེད་དང༌། །མཚན་མ་མེད་ཅིང་དེ་ཡིས་ནི། །རང་གཞན་ཆོས་ཉིད་ཅིག་ཅར་དུ། །རྟོག་མེད་ཚུལ་གྱིས་མཉམ་ཉིད་རྟོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བློ་དེ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་ཁོ་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་ལ་མཚན་མར་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བློ་དེས་ཤེས་པ་རང་གི་ཆོས་ཉིད་དང་ཤེས་བྱ་གཞན་གྱི་ཆོས་ཉིད་ཅིག་ཅར་དུ་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་ནི་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཤེས་བྱ་བརྟག་པའི་ཕྱིར། ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི། །ཆོས་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ། །དེ་ལ་རྟོག་དྲིའི་མཚན་མ་དག །འབྱུང་བ་མེད་པ་སྔ་མ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཆོས་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རྟོག་པའི་དྲི་མའི་མཚན་མ་དག་འབྱུང་བ་མེད་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཤེས་པ་ཚོལ་བའི་ལེའུར་བསྟན་པ་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ། རྟོག་པ་ཉིད་དྲི་མ་ཡིན་ཏེ་སྣང་བའོ། །དེ་ཉིད་མཚན་མ་དེ་མངོན་རྟོགས་སོ། །དེ་ལ་དེ་དག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འབྱུང་བ་མེད་དོ། །འདིར་སྨྲས་པ། མདོ་སྡེ་ལས། དོན་དམ་པ་ནི་རྟག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པས་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་ཡིན་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་ནི་དོན་དམ་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པས་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། མཐོ་རིས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པས་ལུང་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་པོ་དག་གི་བསམ་པ་དེ་
― DTG098_Page_0451 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཟློག་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ། གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་རྟོག་གེ་ཡི། །སྤྱོད་ཡུལ་མིན་ཕྱིར་རྗེས་དཔག་པས། །དེ་མི་རྟོགས་པ་དེ་ཡི་ཕྱིར། །ཆོས་རྣམས་ཆོས་ཉིད་བརྟག་མིན་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཕ་རོལ་པོ་དག་དེ་ལྟར་སེམས་ནའོ། །འདི་ལ་རྗེས་དཔག་སྐྱོན་མེད་པ། །ལུང་གི་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་བྱེད་པས། །བརྟགས་པའི་རྣམ་རྟོག་ཆུ་བོ་དག །སྣ་ཚོགས་མ་ལུས་བསལ་མཛད་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དང་པོར་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཤེས་པ་སྐྱོན་མེད་པ་ལུང་གི་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་བར་བྱེད་པས་རང་དང་གཞན་གྱི་གཞུང་ལུགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཆུ་བོ་སྣ་ཚོགས་མ་ལུས་པ་དག་བསལ་བར་མཛད་ནས་དེའི་འོག་ཏུ། སངས་རྒྱས་རྣམ་རྟོག་མི་མངའ་བ། །དགོངས་པ་མཁའ་མཉམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས། །ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་ཇི་བཞིན་དུ། །ཆོས་རྣམས་གཞག་པ་ཉིད་རྟོགས་ཤིང༌། །མིང་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་ཉིད། །འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་བྱ་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་མི་དམིགས་པ་ནི་ནམ་མཁའ་མཉམ་པའི་སེམས་སོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མའོ། །ཉེ་བར་བརྟགས་ནས་གཟིགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཟིགས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །དེས་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཡུལ། །དེ་ཉིད་ཡིན་པར་སྒྲུབ་མི་ནུས། །དེ་ཉིད་ཤེས་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས། །གང་ཡིན་དེ་ནི་དེས་ཟློག་བྱེད། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཤེས་པ་འདིས་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡང་གལ་ཏེ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཇི་ལྟར་བཟློག་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ལུང་གི་ཁྱད་པར་ཐ་དད་པས། །ཐ་དད་གྱུར་བའི་བློ་ལ་ཅི། །ལུང་གི་དབྱེ་བ་མེད་པ་ལ། །རྟོགས་པར་གྱུར་པས་གཞན་ཅི་ཡོད། །ལུང་ལས་གཞན་པའི་ལུང་ནི་ལུང་གི་ཁྱད་པར་ཏེ། དེ་ནི་རྒོལ་བ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བས་ཤེས་
― DTG098_Page_0452 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་བྱེ་བྲག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའོ། །གང་དག་ཐ་མི་དད་པར་འདོད་པ་དེ་དག་ལ་ནི་ཐབས་གཞན་གྱིས་བརྟག་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་གྱི། གཞན་དུ་ཕྱོགས་དང་གཏན་ཚིགས་དང་དཔེ་དང་ལྡན་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ནི་སྤང་བྱ་བ། །དམ་བཅས་ཙམ་གྱིས་ཇི་ལྟར་འདོད། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་སྤངས་པར། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་བློ་ཇི་ལྟར། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་འགེགས་པར་བྱེད་པ་ན་དམ་བཅའ་བ་འབའ་ཞིག་གིས་བྱེད་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་མ་སྤངས་ཀྱི་བར་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བློ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པས་དམ་བཅའ་བ་སྨྲས་ནས་གཏན་ཚིགས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དཔེ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པ་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཚང་བ་ཡིན་པས་སོ། །ཐུབ་པ་བདེན་པ་གཟིགས་པ་ཡིས། འདི་ལྟར་བདེན་པ་གཉིས་སུ་གསུངས། །ཐ་སྙད་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་སུ། །དེ་ཉིད་དོན་ནི་རྟོགས་འགྱུར་ཕྱིར། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་གང་གིས་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་འགོག་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐ་སྙད་ཀྱི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐ་སྙད་ཀྱི་བདེན་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ནི་རིམ་གྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དོན་དམ་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ལ་མ་བརྟེན་པར་དོན་དམ་པ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དབུ་མ་པའི་ལུགས་ལ་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམ་པར་བཞག་ཅིང་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སྐྱོན་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་བློ། །དམིགས་དང་བཅས་ཕྱིར་བརྫུན་ཡིན་ཏེ། །རྨི་ལམ་སོགས་ཡིན་དེ་ཤེས་བྱ། །དེས་ན་དེ་ཉིད་ཡིན་མི་རིགས། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་བློ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་ནི་བརྫུན་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཆོས་ཏེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའོ། །ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་བསྡོམས་པ་ནི་ཕྱོགས་སོ། །དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། གང་དང་གང་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པ་དེ་དང་དེ་ནི་བརྫུན་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་
― DTG098_Page_0453 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྨི་ལམ་གྱི་ཤེས་པ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེའོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་བརྫུན་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དེས་གཟུང་བ་དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་བརྫུན་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང༌། གཟུང་དུ་མེད་པ་བརྗོད་མེད་པ། །ཤེས་བའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་སྤངས་པ། །ཐུབ་པའི་དབང་པོས་གསུངས་པའི་ཆོས། །དེ་ཡིས་འདི་ལྟར་འདི་ལ་གནོད། །བློའི་ཡུལ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུང་དུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་མི་རིགས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆོས་ཉིད་དེ་ནི་གཟུང་དུ་མེད་པ་དང་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་གང་ལ་ཤེས་པ་འཇུག་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་ཤིན་ཏུ་སྤངས་པའི་དོན་དང་རེག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ལུང་རིགས་ལྡན་པ་ཡི། །དེ་ཉིད་གང་ཞིག་སྔར་བསྟན་པ། །རིགས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ན་ཡང༌། །དེ་ལས་ཉམས་པ་མེད་པར་གནས། །གང་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ན་དཔྱད་བཟོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ཕུང་པོའི་ལྡོན་ཤིང་ཆ་།ཁ་ཅིག་རྣམ་ཤེས་རྒྱལ་ཐོགས། །ཡང་དག་མཐའ་ཡི་གཡང་སར་ཡང༌། །མ་ལྷུང་རྒྱལ་བའི་ཐུགས་སྲས་རོལ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གང་དེ་ཉིད་ཤེས་པ་ཚོལ་བའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པར་ལུང་དང་རིགས་པ་དང་ལྡན་པར་བདག་གིས་འདི་སྐད་དུ། ཤེས་བྱ་རྣམ་ཀུན་མ་གྲུབ་ཕྱིར། །གང་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི། །བློ་ཡང་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ལ། །དེ་ཉིད་མཉམ་མེད་དེ་མཁྱེན་གསུངས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་གིས་བདག་དང་གཞན་གྱི་རྟོག་གེ་པ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཀྱང་བསྐྱོད་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ་ལས། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ་ལེའུ་ལྔ་པའོ།། །།དེ་ནས་ད་ནི་གྲངས་ཅན་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ་འཇུག་པས་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དྲུག་པ་བ་རྩམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཐུབ་པ་སེར་སྐྱས་བསྟན་པའི་དོན་དམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རང་
― DTG098_Page_0454 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་གང་ཞིག་རྟོག་པ་མེད། །ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་བསྐྱེད་བདག་ཉིད། །དེ་ལས་ཟློག་པས་སྐྱེས་བུ་ཉིད། །འདི་དག་རྟག་ཏུ་གོམས་པར་བྱ། །རང་བཞིན་ནི་ཡོད་དེ་སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ཡང་མ་སྐྱེས་པ། རྟག་པ། བྱེད་པ་པོས་ལོངས་སྤྱད་པར་བྱ་བ་གཅིག་བུ་ཁྱབ་པ་ཡོན་ཏན་གསུམ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་མི་གསལ་བ་སྟེ། ཁ་དོག་དང༌། ཚད་དང༌། དབྱིབས་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ལྷ་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། མི་ལ་སོགས་པ་འགའ་ཞིག་གིས་མངོན་སུམ་དུམ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རྩ་བའི་རང་བཞིན་མི་འགྱུར་བ། །ཆེན་པོ་ལ་སོགས་རྣམ་པ་བདུན། །རང་བཞིན་འགྱུར་བ་བདེན་ཉིད་དོ། །འགྱུར་བ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཀྱང༌། །རང་བཞིན་འགྱུར་བ་མིན་སྐྱེས་བུ། །འདི་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཡིན་ཏེ། །རྩ་བའི་རང་བཞིན་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་བློ་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར་ན་རང་བཞིན་ནོ། །བློ་ཉིད་ནི་ཆེན་པོའོ། །བློ་ཡིན་ན་ཡང་གང་གི་ཕྱིར་ངར་འཛིན་པ་རབ་ཏུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་རྩ་བའི་རང་བཞིན་ལས་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ངར་འཛིན་པ་ཡང་དེ་ཙམ་ལྔ་རབ་ཏུ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། བློས་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཙམ་རྣམས་ཀྱང་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་དབང་པོ་རྣམས་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །ངར་འཛིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དེ་དག་གི་ཆེན་པོ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། དེ་ཙམ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བས་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་བདུན་དང༌། རྩ་བའི་རང་བཞིན་ནི་བརྒྱད་པའོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་བསྐྱེད་པ་ནི་ཡང་འགྱུར་བ་བཅུ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། རྣ་བ་དང༌། པགས་པ་དང༌། མིག་དམ། ལྕེ་དང༌། སྣ་དང༌། ལག་པ་དང༌། རྐང་པ་དང༌། འཕོངས་དང༌། མདོམས་དང༌། ངག་དང་བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་དག་ནི་རྣམ་པར་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ཡང་སྲེད་པས་འགྱུར་བའོ། །སྐྱེས་བུ་ནི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ཏེ། མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
― DTG098_Page_0455 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ན་འདི་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་ཡོན་ཏན་ཆ་མཉམ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་གསལ་བའོ། །ཆེན་པོ་ནི་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དོན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱད་པར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །ངར་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཤིན་ཏུ་བརྒྱལ་གྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །བློ་དང་ཡིད་དང་ངར་འཛིན་པ། །ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ནང་གི་བྱེད་པ་པོའོ། །ཞི་བ་དང་དྲག་པོ་དང་རྨོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲའི་ཁྱད་པར་ལས་གྲོལ་བ་ནི་སྒྲའི་སྤྱི་སྟེ་སྒྲའི་དེ་ཙམ་ཉིད་དོ། །འཇམ་པ་དང་རྩུབ་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དཀར་བ་དང་ནག་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མངར་བ་དང་སྐྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དྲི་ཞིམ་པ་དང༌། དྲི་མི་ཞིམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་འདུས་པ་ནི། སྒྲ་དང་རེག་བྱ་དང་རོ་དང་གཟུགས་དང་དྲིའི་དེ་ཙམ་མོ། །སྒྲའི་མཚན་ཉིད་ནི་ནམ་མཁའོ། །རེག་པའི་མཆན་ཉིད་ནི་རླུང་ངོ༌། །གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མེའོ། །རོའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཆུའོ། །དྲིའི་མཚན་ཉིད་ནི་སའོ། །རྣ་བ་དང༌། པགས་པ་དང༌། མིག་དང༌། ལྕེ་དང༌། སྣ་ཞེས་བྱ་བ་ལྔ་ནི་བློའི་དབང་པོ་སྟེ། རང་རང་གི་དོན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རམ། བློ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རམ། སྒོར་གྱུར་པ་དེ་ནས་སྐྱེས་བུས་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བློའི་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ངག་དང་ལག་པ་དང་རྐང་པ་དང༌། འཕོངས་དང༌། མདོམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བ་སྔོན་དུ་སོང་ནས་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུའི་བྱ་བ་ལ་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱི་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཡིད་ནི་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཏེ། སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བློའི་དབང་པོ་ཡིན་ལ། བྱ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱི་དབང་པོའོ། །ས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཞི་བ་དང་དྲག་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོས་དེ་ཙམ་དག་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་འགྱུར་བ་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་ལྔ་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་མགུ་བ་ནི་དགུའོ། །གྲུབ་པ་ནི་བརྒྱད་དོ། །ནུས་པ་ནི་ཉི་ཤུ་ཙ་བརྒྱད་དོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ནི་ལྔ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ལྔ་བཅུའོ། །དེ་ལ་ཆུ་དང༌། ཆུ་རྒྱུན་དང༌། ཆུ་བོ་དང༌། ཆར་འབབ་པ་དང༌། ལེགས་པར་རྒལ་བ་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་དང༌། མིག་བཟང་བ་དང༌། འོད་ཅན་དང༌། །ལུས་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མགུ་བ་དགུ་ཡིན་ཏེ།
― DTG098_Page_0456 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་མཉེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་རང་བཞིན་ལས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ཡིན་གྱི། སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་གང་གིས་མཐོང་བ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་དགའ་བ་ཐར་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཆུ་ཞེས་བྱའོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་ལས་འབྲས་བུ་འཐོབ་ཀྱི། སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུ་རྒྱུན་ནོ། །དུས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་འཐོབ་ཀྱི་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུ་བོའོ། །སྐལ་བས་འབྲས་བུ་འཐོབ་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆར་འབབ་པའོ། །ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་སྐྱོན་མཐོང་ནས་གང་ཐར་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་དགའ་བ་དེ་ནི་ལེགས་པར་རྒལ་བའོ། །ཀུན་དུ་བསྲུང་བའི་སྐྱོན་མཐོང་བ་ནི་གཞན་མ་ཡིན་པའོ། །ཐར་པ་མཐོང་བ་ནི་མིག་བཟང་བའོ། །དབང་པོ་མཐོང་བ་ནི་འོད་ཅན་ནོ། །རྣམ་པར་འཚེ་བ་མཐོང་ན་ཐར་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་དགའ་བ་དེ་ནི་ལུས་མཆོག་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་མགུ་བ་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡེ་ཤེས་ལས་སྐྱེ་བའི་གྲུབ་པ་ནི་བརྒྱད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྒྲོལ་བ་པོ་དང༌། ལེགས་པར་སྒྲོལ་བ་པོ་དང༌། སྒྲོལ་བའི་མཐར་ཕྱིན་པ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། མགུ་བར་གྱུར་པ་དང༌། ཉམས་དགའ་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་དགའ་བཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ན་གྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་ཤེས་པ་གང་དཔྱད་པ་བྱས་ནས་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་སྒྲོལ་བ་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གི་ཤེས་པ་ནི་ལེགས་པར་སྒྲོལ་བ་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བརྗོད་བྱ་དང་རྗོད་བྱེད་སྔོན་དུ་སེང་བའི་བླ་མས་བསྟན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པ་དེ་ནི་སྒྲོལ་བའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གྲང་བ་དང་ཚབ་བཟློག་པའི་ཐམས་ཤེས་པ་ནི་དགའ་བའོ། །ནང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རླུང་དང་མཁྲིས་པ་དང༌། བད་ཀན་ལ་སོགས་པའི་ནད་གང་བདག་ཉིད་དམ་བླ་མ་ལས་སྐྱེས་པའི་བཟློག་པའི་ཐབས་ཤེས་པ་གྲུབ་པ་དེ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་དང་པོར་བྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་མི་དང༌། བྱོལ་སོང་དང༌། རི་དགས་དང༌། སྦྲུལ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལས་བྱུང་ཞིང་སྐྱེས་པས་འཇིག་པ་དང༌། འཐབ་རྩོད་དང༌། རྡེག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་བླ་མའམ། བདག་ཉིད་ལས་སྐྱེས་པ་
― DTG098_Page_0457 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན། བཅོས་པའི་ཐབས་བྱས་པ་ལས་ཤེས་པ་གྲུབ་པ་དེ་ནི་མགུ་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཡས་ཕྱོགས་སུ་འཇུག་པའི་རྒྱུས་སམ། སྐལ་བ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་བདེ་བ་ལ་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཉམས་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་ལྡང་བ་དང༌། ཕྱག་འཚལ་བ་དང༌། སྐྲ་དང༌། ཁ་སྤུ་བྲེགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་དེ་ནི་རྟག་ཏུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་དག་ནི་གྲུབ་པ་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །ཡང་དབང་པོ་ལ་གནོད་པས་འོན་པ་དང༌། མཛེ་ནད་དང༌། དམུས་ལོང་གི་ངོ་བོ་དང༌། བེམས་པོ་ཉིད་དང༌། དྲི་མི་ཞིམ་པ་ཉིད་དང༌། གྲུམ་པོ་ཉིད་དང༌། རྟུག་སྐམ་ཅན་དང༌། མ་ནིང་དང༌། ལག་པ་ཉམས་པ་དང༌། ལྐུགས་པ་དང༌། ཤེས་པ་ཉམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གི་གྲངས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དཔགས་པ་དང༌། མིག་དང༌། ལྕེ་དང༌། སྣ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ངག་དང༌། ལག་པ་དང༌། རྐང་པ་དང༌། འཕོངས་དང༌། མདོམས་ཞེས་བྱ་བའི་དབང་པོ་ལ་གནོད་པ་འདི་དག་ནི་ནུས་པ་བཅུ་གཅིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཆུ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆུ་རྒྱུན་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆུ་བོ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆར་པ་འབབ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལེགས་པར་རྒལ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བཟང་པོ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འོད་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལུས་མཆོག་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་རྟག་ཏུ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཐར་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགའ་བ་མི་སྐྱེ་བ་ནི་ཆུ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འཚེ་བ་མཐོང་ཡང་ཐར་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགའ་བ་མི་སྐྱེ་བ་ནི་ལུས་མཆོག་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྲོལ་བ་པོ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལེགས་པར་སྒྲོལ་བ་པོ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གྲུབ་པ་བརྒྱད་ལ་གནོད་པ་སྟེ། ཤེས་པ་གང་དཔྱད་པ་བྱས་ནས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྒྲོལ་བ་པོ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཇི་སྲིད་གཡོ་སྒྱུ་དང་ལས་སུ་རུང་བ་དང༌། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་དོན་མི་དམིགས་པ་ན་རྟག་ཏུ་དགའ་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། འདི་དག་ནི་ནུས་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མུན་པ་དང༌། རྨོངས་
― DTG098_Page_0458 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང༌། རྨོངས་པ་ཆེན་པོ་དང༌། ཤིན་ཏུ་མུན་པར་གྱུར་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྨག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དོན་སྟོན་པར་བྱེད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། གཞན་མ་ཡིན་པ་ལ་གཞན་གྱི་བློ་དང༌། ལེགས་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ལེགས་པར་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། བདེ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་བདེ་བར་མངོན་པར་ང་རྒྱལ་བ་དང༌། མི་ནུས་པ་ལ་ནུས་པར་མངོན་པ་རང་རྒྱལ་བ་དང༌། མི་བཟོད་པ་ལ་བཟོད་པར་ཡིད་ཆེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་དག་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལྔ་ཡིན་པར་མཚན་ཉིད་ལྔ་བཅུ་པ་ལས་བསྟན་ཏེ། རང་བཞིན་འགྱུར་བ་ལས་བྱུང་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པས་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཞིང་དེ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་ནི་ཞིང་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རང་བཞིན་དང་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་དག་ནི་བདག་སྟེ་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ལས་ཐ་དད་དུ་མ་གྱུར་པ། མ་སྐྱེས་པ། རྟག་པ། མ་བྱས་པ། ཟབ་པོ། །གཙོ་བོ། ཁྱབ་པ། བྱེད་པ་མེད་པ། ཡོན་ཏན་གསུམ་ལས་བཟློག་པ་མི་སྐྱེད་པའི་ཆོས་ཅན་རྐྱེན་ཉེ་བར་རྙེད་ནས་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པ་སྙིང་སྟོབས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པ་རྩོམ་པ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ན་ཡུལ་ཅན་ནོ། །སྐྱེ་བ་དང་ཉམས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟག་པའོ། །རང་བཞིན་དང་འགྱུར་བ་ལས་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟགས་མེད་པ། གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆ་ཤས་དང་བྲལ་བ་དང་པོ་དང་ཐ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་མཐའ་མེད་པ་སྟེ། འདི་དག་ནི་སྐྱེས་བུའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཡང་གྲུབ་པའི་མཐའི་མཚན་ཉིད་རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་འཇུག་པ་ནི་མངོན་སུམ་མོ། །ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་དབང་པོའོ། །མཐོང་བ་ནི་ཡུལ་ཅན་ནོ། །ལྟ་བ་པོ་ནི་སྐྱེས་བུའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་རྫས་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །ཆ་ཤས་དང༌། །ཆ་ཤས་ཅན་དང༌། རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་དག་དང༌། མཚན་ཉིད་དང༌། མཚན་ཉིད་ཅན་དག་ནི་གཅིག་གོ །བྱེད་པ་ལ་ནི་བྱ་བ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་འདི་དག་རིམ་གྱིས་གོམས་པར་བྱས་པ་ལས། ཡིད་ལས་སྙིང་སྟོབས་སྐྱེས་པ་ཅན། །སྐྱེས་བུའི་གཟུགས་བརྙན་འགྱུར་བའམ། །དེ་བཞིན་ཡོངས་སུ་གྱུར་ནས་ནི། །བློ་འཇུག་པ་ཡི་རྗེས་སུ་བྱེད།
― DTG098_Page_0459 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙིང་སྟོབས་ནི་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་བསྟན་པའོ། །སྐྱེས་པ་ནི་ལྷག་པར་འཇུག་པ་སྟེ། གང་ལ་སྙིང་སྟོབས་དེ་སྐྱེས་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཡིད་ལས་སྙིང་སྟོབས་སྐྱེས་པ་ཅན་ནོ། །ཡིད་ཀྱིས་དོན་རྟོགས་པར་འཇུག་པ་ན་རྟོགས་པའི་གཟུགས་བརྙན་སྐྱེས་བུ་ལ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཆུ་མི་གཡོ་བ་ལ་ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་བར་གྱུར་ཀྱང་འགྱུར་བ་ནི་ནམ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་བུ་ལས་འགྱུར་བ་མེད་ཀྱང་བློས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་དོན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ། གྱུར་པ་ནམ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་བློས་དོན་རྟོགས་པའི་རྗེས་སུ་ཡང་བྱེད་པས་མེ་ལོང་གི་གཟུགས་བརྙན་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན་གྱི་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བློ་དེས་ཅི་ཞིག་རྟོགས་ནས་སྐྱེས་བུ་གང་ཞིག་ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའམ། གང་གི་རྗེས་སུ་བྱེད་པར་སྐྱེས་བུ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཞེ་ན་སྨྲས་པ། བདག་ཀྱང་གཞན་ཞིང་རང་བཞིན་གཞན། །འདི་ལྟར་དེ་ཉིད་མཐོང་བ་ཡི། །བྱེད་དང་བྱ་བ་ལྡོག་པ་ཡི། །སྐྱེས་བུ་གྲོལ་བ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད། །སྐྱེས་བུ་བཅིང་བ་གསུམ་གྱིས་བཅིངས་པ་ལས་ཐར་པ་རྣམ་པ་གསུམ་འབྱུང་བ་ནི་ཐར་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མདོར་བསྡུས་པའི་ཚིག་གི་དོན་ཏོ། །འཆིང་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི། །རང་བཞིན་གྱི་འཆིང་བ་དང༌། འགྱུར་བའི་འཆིང་བ་དང༌། ནོར་གྱི་འཆིང་བའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ནོར་གྱི་འཆིང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱིམ་པའམ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའམ། ནགས་ལ་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་ནོར་རྙེད་པས་འཆིང་བ་ཡིན་ཏེ། ནོར་བརྒྱ་རྙེད་དམ་སྟོང་རྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །འགྱུར་བའི་འཆིང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་བལྟ་བར་འདོད་པས་སྒྲ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། རོ་དང༌། གཟུགས་དང༌། དྲི་རྣམས་ཀྱིས་དབང་པོའི་འགྱུར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འཆིང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རང་བཞིན་གྱི་འཆིང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། མི་དང༌། དུད་འགྲོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་གང་དག་གཞན་དང་གཞན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་བའི་བདག་ཉིད་དུ་འབྱུང་བ་སྟེ། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། རྨོངས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། ངར་འཛིན་པ་དང༌། དེ་ཙམ་དང༌། དབང་པོའི་ཁྱད་པར་གྱི་
― DTG098_Page_0460 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་བ་ན་ཡུལ་ལ་སྲེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེས་བུ་དང་རང་བཞིན་ལ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་རྨོངས་པ་ཡོད་ལ། ཤེས་པ་ལྷག་པར་སྐྱེས་བར་གྱུར་པ་ན་དོན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་ངོམས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་ཡང་གཞན་ལ་བདག་ཀྱང་གཞན་ནོ་ཞེས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་ནས་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་དང༌། མིག་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་རྣམས་ལྡོག་པར་འགྱུར་བས་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པའི་འཆིང་བ་ལས་སྐྱེས་བུ་ཐར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཅན་བ་ཁ་ཅིག་གི་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ནི་རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའི་དབྱེ་བ་དང༌། བདག་དང་བདག་གི་མེད་རྟོགས་པའམ། །དོན་བྱས་པ་ན་རྗེས་བཟུང་བ། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་གྲོལ་ཡིན་ཕྱིར། །དེ་ཉིད་ཡིན་པར་གྲངས་ཅན་སྨྲ། །འདི་ལས་དང་པོ་སྲིད་པ་ན། །རང་བཞིན་གཅིག་ལས་སྐྱེས་བུས་སྤྱད་པར་བྱ་བའི་དོན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །གྲོལ་བའི་དུས་ན་ནི་བདག་ཀྱང་སྐྱེས་བུ་འདིའི་མ་ཡིན་ལ། སྐྱེས་བུ་འདི་ཡང་བདག་གི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདིའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་སྐྱེས་པ་ན་ཡུལ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཇི་སྙེད་ཅིག་སྐྱེས་བུ་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དེ་བདག་གིས་བྱིན་པས་དེས་ན་བདག་གི་དོན་བྱས་པ་ཡིན་ཞིང༌། སྐྱེས་བུ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་ལས་རང་བཞིན་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །གྲངས་ཀྱི་འཇུག་པའམ་གྲངས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་གྲོལ་བར་འདོད་པས་གྲངས་ཅན་ཏེ། འདི་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་དག་དོན་དམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལྟ་བུ་ནི་འདིར་དེ་དག་གིས་ཉེ་བར་སྦྱར་བའི་ཕྱོགས་སྔ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་གཞན་གྱིས་ལན་འདེབས་པའི་ཕྱོགས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་གཙོ་བོ་སྐྱེས་བུ་ནི། །ཅི་ལྟར་མི་རིགས་ལས་སྔར་བསྟན། །དེ་ཡང་ཡང་འདིར་བརྟག་བྱ་སྟེ། །བདག་ནི་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཤེས་པ་ཚོལ་བའི་རབ་ཏུ་བྱེད་བར་དབང་ཕྱུག་དགག་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་དང༌། མངོན་པར་བརྟག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། གཙོ་བོ་དང་སྐྱེས་བུ་དག་མདོར་བསྡུས་ནས་མི་རིགས་པར་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ལ། རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདིར་ནི་དེ་དག་མི་རིགས་པར་རྒྱས་པར་དཔྱད་པར་བྱའོ། །གྲངས་ཅན་གྱི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། རྟོགས་པ་ནི་
― DTG098_Page_0461 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེས་བུའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་ཏེ། ཅི་ལྟར་མེའི་ཆ་པ་བཞིན་ནོ། །རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཤེས་བྱ་རྟོགས་པ་རྟོགས་པ་ཡིན། །གང་དེ་ལྟར་ཡིན་ན་སྐྱེས་བུའི་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་མི་རིགས་སོ། །རིགས་པ་གང་གིས་ཤེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཤེས་བྱ་རྟོགས་པས་རྟོགས་ཡིན་ན། །ཤེས་བྱ་མེད་པས་དེ་ཡང་མེད། །རྟོགས་པ་ཅན་ནམ་རྟོགས་མེད་པ། །འདིར་ནི་བདག་ཏུ་གང་གིས་འགྱུར། །གལ་ཏེ་བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་པའི་བློ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ལ་ལྟོས་ནས་ཡུལ་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་པས་དེའི་བྱ་བ་དང༌། བྱེད་པ་ལྡོག་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་ན། བློའི་འཇུག་པ་མེད་པས་ཅི་ཞིག་རྟོགས་ན་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ། དེས་ན་ཐར་པའི་དུས་ན་རྟོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཞིག་གམ། རྟོགས་པ་མེད་པའི་སྐྱེས་བུ་ཞིག་ཡིན། གལ་ཏེ་དེ་རྟོགས་པ་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་བྱ་མི་རྟོགས། འོན་ཏེ་རྟོགས་པ་མེད་པ་ཅིག་ཡིན་ན་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཡང་གཞན་དུ་འགྱུར་ལ། རང་གི་ངོ་བོ་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་ཅི་ལྟར་མེས་ཤིང་བསྲེགས་ནས། འབར་བཟད་ཅིང་སོལ་བར་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་མེའི་རང་བཞིན་མི་འདོར་བ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་བུ་ཡང་བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་ལོག་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་རྟོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་མི་འདོར་རོ་ཞེ་ན། མི་འདྲ་བ་ཉེ་བར་བཀོད་པ་ཡིན་ཏེ། མ་བསྲེགས་སྲེག་པར་མི་རིགས་ཏེ། །བསྲེགས་པ་མེད་ཕྱིར་དེ་སྔོན་བཞིན། །དེས་ན་སྲེག་བྱེད་དཔེ་ཡིས་ནི། །རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་གྲུབ་མ་ཡིན། །ཅི་ལྟར་དུ་བ་དང་འབར་བ་དང་བྲལ་དུ་ཟིན་ཀྱང་མེས་ཤིང་གི་ཆ་ཉིད་ཀྱི་སོལ་བ་ལ་སྲེག་པར་བྱེད་ཀྱི་ཕྱིས་ཐལ་བར་གྱུར་པའི་དུས་ན་ནི་སྲེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཡང་མི་ཐོབ་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་བུ་ཡང་ཇི་སྲིད་དུ་ཤེས་པ་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་རྟོགས་པ་ཅན་དུ་རིགས་ཀྱི་འདིར་བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་གཏན་ལོག་པར་གྱུར་བ་ན་མེ་ནམ་ཐལ་བར་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པས། དེས་ན་དཔེའི་སྒོ་ནས་དཔེས་བསྟན་པའི་དོན་བསྒྲུབ་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་གྲོལ་བའི་དུས་ན་ནི་སྐྱེས་བུ་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡང་ཉམས་པ་ཡིན་ནོ།
― DTG098_Page_0462 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཁོར་བའི་དུས་ན་ནི། ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་འཛིན་བྱེད་པས། །ཤེས་ལ་རྟོགས་པ་ཞེས་འདོད་དེ། །དངོས་པོ་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ཕྱིར། །དེ་ཡང་སྐྱེས་བུ་འདི་ལ་བརྟེན། །གྲངས་ཅན་གྱི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་ཡུལ་དང་ལྷན་ཅིག་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལས་དབང་པོས་དོན་རྟོགས་པའི་རྗེས་སུ་ཡིད་ཀྱིས་ཀྱང་རྟོགས་ལ། ཡིད་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་དོན་ནི་བློས་ཀྱང་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལ་རྟོགས་པ་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པའི་དངོས་པོ་ནི་བློ་ཞེས་བྱ་བའི་རྫས་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་གོས་ལ་ཚོན་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་དེ་ནི་ཉེ་བར་གནས་བ་ཙམ་ལས་ཕན་བ་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་པར་བརྟགས་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟགས་པ་བྱས་པ་ཡིན་ན་ནི། །སྐྱེས་བུ་འགྱུར་མེད་རང་གི་ཡུལ། །དེ་དང་དེ་ནི་ལུགས་འདིས་འགལ། །ཤེས་ལས་རྟོགས་པ་གཞན་མིན་པས། །ཅི་ཞིག་གཞན་དུ་བརྟག་པར་བྱ། །ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་གཞན་གྱི་གཟུགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ལ་འདིར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་ཀྱི། སྐྱེས་བུ་ནི་རྟག་པ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཡིན་པས་གཞན་གྱི་གཟུགས་སུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཚུལ་འདིར་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཅན་ལས་གཞན་པའི་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པས་ཤེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་གཞན་པ་སྐྱེས་བུའི་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བརྟགས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། གཞན་གྱི་བསམ་པ་ཉེ་བར་བཀོད་ཅིང་དགག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྟོགས་པ་བློ་གྲོས་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དང་ལྡན་ཕྱིར་བུམ་པ་བཞིན། །དེས་ན་རྟོགས་པ་ཤེས་པ་མིན། །གལ་ཏེ་བློ་ལ་དེ་སྙམ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟོགས་པ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་རིགས་སོ། །ཤེས་པ་ནི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བྱས་པ་ཉིད་ལ་སགས་པའི་ཆོས་ཐུན་མོང་བ་ཡིན་པས་ཤེས་པས་ནི་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྟོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་པས་སོ་ཞེས་གལ་ཏེ་གཞན་དེ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ན། །དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ། རྟོགས་ལས་ཤེས་པ་གཞན་ཡིན་པར། །སྒྲུབ་བྱེད་ཅེ་
― DTG098_Page_0463 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་དཔེ་ཡང་མེད། །ཤེས་པའང་དེ་དངོས་མེད་ཅེ་ན། །ཁས་བླངས་པ་ཡིས་གནོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། སྐྱེས་བུའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྟོགས་པ་ཤེས་པ་ལས་གཞན་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དཔེ་ཅི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡོད། དཔེ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་ཡིན་པར་མི་འགྲུབ་བོ། །གལ་ཏེ་ཤེས་པ་ལ་རྟོགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་ནི་རྟོགས་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེས་བུའི་རྟོགས་པ་ཤེས་པ་ལ་མ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང༌། མ་སྐྱེས་པ་ནི་རྟོགས་མིན་ཏེ། །མ་སྐྱེས་ཕྱིར་ནི་རིགས་ལྡན་མིན། །སྐྱེས་བུ་ནི་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་ལ་ནི་རེ་ཞིག་རྟོགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། རྟོགས་པ་ནི་འདི་ལྟར་ཡོད་པར་སྣང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་ཡུལ་གྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་དེ་ཡིན་པར་རིགས་ཀྱི་མ་སྐྱེས་པའི་སྐྱེས་བུའི་ནི་མ་ཡིན་ནོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་པ། གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་རྣམ་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཤེས་པ་འཇུག་པའི་དབྱེ་བ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ཉེ་བར་བརྟགས་ནས་རྟོགས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེ་ན། བློ་ཡི་འཇུག་པའི་ཁྱད་པར་ནི། །གང་ཕྱིར་ཤེས་ལ་འཇུག་འདོད་ནའང༌། །ཐ་དད་ཁྱད་ཅན་ཉིད་འགྱུར་གྱི། །དེ་མེད་པས་ན་དེ་ཡང་མེད། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པའི་རྫས་དགལ་ནི་འདི་ཅི་འདྲ་བ་དེ་ཡང་འདི་འདྲའོ་ཞེས་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་ཏུ་རུང་གི །ཡང་ཤེས་པ་གཅིག་ལ་བློད་ནི་དངོས་ཡིན་ལ། སྐྱེས་བུ་ནི་ཉེ་བར་བརྟགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་པ་གཅིག་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་གང་ལས་ཇི་ལྟར་འགྱུར། གལ་ཏེ་བདག་གི་བློ་གང་ཡང༌། །ལ་ལར་ཇི་བཞིན་དོན་དུ་འདོད། །ལ་ལར་དེ་ལས་བཟློག་ཉིད་དེ། །མཐོ་ལ་མཐོ་ཡི་བློ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་མཐོ་ཡོར་རྡོ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ལ་འཁྲུལ་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྐྱེས་བུའི་བློ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ། འཁྲུལ་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་ན་མཐོ་ཡོར་ཉིད་ཡིན་གྱི་འདི་ནི་སྐྱེས་བུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་
― DTG098_Page_0464 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བློ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཁྲུལ་པས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་ན་ནི་སྐྱེས་བུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་དོན་ནི་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ལ་ལར་ཇི་ལྟར་ཇི་བཞིན་དོན། །ཞེ་ན་ཀུན་རྫོབ་གྲུབ་པ་སྒྲུབ། ཇི་བཞིན་དོན་གྱི་སེམས་ཀྱི་ཡུལ། །བདག་ཅེས་བྱ་བར་བདག་ཅག་འདོད། །སེམས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་བློ་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲར་ཐ་སྙད་ཀྱི་བདེན་པའི་ཚུལ་དུ་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ཀྱང་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་མེད་པའི་བློས་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་ན་ནི་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་སོགས་ཀྱི། །མཚན་ཉིད་ཅན་བློ་དོན་བཞིན་ན། །དེ་ཉིད་དུའམ་ཀུན་རྫོབ་ཏུའང༌། །དཔེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བློ་གང་ལ་རྟག་པ་ཁྱབ་པ་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དོན་དམ་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཏེ། བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དཔེར་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེས་བྱས་ན། དཔེ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དམ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་སེམས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་བདག་སྒྲུབ་ཏུ་མེད་པས་བློ་དེ་བསྒྲིབ་པར་བྱེད་པའི་དཔེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་རྣ་བ་གཉིས་ཀ་ལྟར་ཡང་བདག་གི་བློ་གྲུབ་པ་མེད་པས་རང་གི་ངོ་བོ་ཉམས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་རང་བཞིན་དང་སྐྱེས་བུ་ཐ་དད་དུ་མཐོང་ན་ཐར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་པ་དེ་ལ་ཡང༌། རྟོགས་པ་མེད་པས་རྟོགས་པ་ནི། །རང་བཞིན་རྟོགས་པ་མེད་པའམ། །གང་གིས་དེ་ཉིད་ཤེས་སྐྱེ་བས། །གང་ཞིག་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །རེ་ཞིག་རང་བཞིན་ནི་རྟོགས་པ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་མཐོང་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་ཡང་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པ་ལ་སྔར་གཅིག་ཉིད་དུ་མངོན་བར་ཞེན་པ་ལས་ཐ་དད་ཉིད་དུ་མཐོང་བར་གྱུར་ན། འགྱུར་བ་དབྱུང་བ་ཡིན་པས་བློ་གཞན་ཡང་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེས་བུ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་གཞན་དུ་བརྗོད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་འགའ་ཞིག་ལ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་གང་ལ་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་དོན་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་ནི་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བློ་གཞན་དག་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་འབྱུང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་ནི་རྟོགས་པ་
― DTG098_Page_0465 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་པའི་བློ་ཡེ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྨྲས་པ། རྟོགས་པས་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ན། །བདག་ནི་འདི་ལྟར་ཞེས་སོགས་ངེས། །རྟོགས་པ་མེད་ཕྱིར་གཞན་མི་རིགས། །དེ་མེད་གྱུར་ན་ཡང་ཅི་ཞིག །གང་ཡང་རེ་ཞིག་རང་བཞིན་དང༌། །སྐྱེས་བུ་དག་ལོངས་སྤྱོད་དང་སྤྱོད་པ་པོའི་ངོ་བོར་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་དེའི་ཚེ་ཡང་རང་བཞིན་ནི་བདག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཤེས་པར་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཐ་དད་དུ་མཐོང་བ་ན་ནི་སྐྱེས་བུས་འཛིན་པའི་ལྡོག་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཀྱང་སྐྱེས་བུས་མ་ཡིན་ལ་སྐྱེས་བུ་ཡང་བདག་གི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཤེས་པ་ཅི་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར། དེས་ན་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཡི་ལྡོག་པའང་རིགས་མིན་ཏེ། །མང་པོ་དག་དང་ཐུན་མོང་ཕྱིར། །ཇི་ལྟར་རྗེ་གཅིག་ཤི་གྱུར་ཀྱང༌། །ཚོགས་པ་དག་གི་བྲན་བཞིན་འདོད། །ལོངས་སྤྱོད་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བའི་རང་བཞིན་ནི་དང་པོ་སྲིད་པའི་ཚུ་རོལ་དུ་སྐྱེས་བུས་ཉེ་བར་སྤྱད་པས་བདག་གི་དོན་བྱས་ཟིན་ཏོ་ཞེས་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་ན་རང་བཞིན་ནི་གཅིག་ཅིག་ཡིན་ལ། སྐྱེས་བུ་ནི་མང་པོ་ཡིན་པས་དེས་ན་འདིར་སྐྱེས་བུ་གཅིག་ལས་གྲོལ་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཐམས་ཅད་དུ་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་མང་པོས་ཐུན་མོང་དུ་བཅིངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུ་གཅིག་ཤི་བས་དེ་ལ་བརྩེ་པ་དང་བྲལ་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ལས་གཞན་པ་འཚོ་བའི་སྐྱེས་བུ་དག་ལས་གྲོལ་བ་མེད་དོ། །སྐྱེས་བུ་གྲོལ་བ་ལ་ཡང་སྐྱོན་འདི་ཡོད་དེ། ཐ་དད་ཡུལ་ལ་མ་བསྒྲིབས་ཕྱིར། །ཇི་ལྟར་བདག་གིས་དབྱེ་བ་ལས། །སྐྱེས་བུའི་ཡིད་ལ་སྙིང་སྟོབས་དག །ལྷག་པས་དེ་ཉིད་མཐོང་བར་འདོད། །གྲངས་ཅན་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་འདི་ཡིན་ཏེ། ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། མི་དང་དུད་འགྲོའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོའི་ལུས་རེ་རེ་ལ་ཡང་སྐྱེས་བུ་གནས་ཤིང་སྐྱེས་བུ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ལ། སྐྱེས་བུ་དེ་དག་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་ན་ཕྱོགས་གཅིག་ཙམ་ལས་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སྙིང་སྟོབས་ལྷག་པར་གྱུར་པའི་ཡིད་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ནས་དེ་
― DTG098_Page_0466 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ལས་སྐྱེས་བུ་གཅིག་གྲོལ་བར་གྱུར་པ་ན་སྐྱེས་བུ་ཐམས་ཅད་གྲོལ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེས་བུ་གཞན་ཐམས་ཅད་ནི་བཅིངས་ནས་གནས་ལ། གཅིག་ཅིག་གྲོལ་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། ཡུལ་ཐ་མི་དད་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུ་གྲོལ་བར་མི་རིགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། གཞན་ཡང༌། སྒྲ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་ཆོས་དང་ཆོས་མིན་དག །སྐྱོན་ནི་རྗེས་སུ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། །མ་མཐོང་ངེས་པ་མེད་པའང་ཡིན། །སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྣ་པ་ལ་སོགས་པ་འཇུག་པ་དེ་དག་ཀྱང་སྐྱེས་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཅིག་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། །གཅིག་གིས་ཆོས་སྤྱད་པར་གྱུར་པ་ན་སྐྱེས་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། གཅིག་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཞུགས་པ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ནམ་མཐོང་བའི་ཐར་བ་ལ་ཡང་ངེས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡུལ་ལ་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་མཁའི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་མུན་པ་དང་སྣང་བ་གཉིས་སམ། ཆར་འབབ་པ་དང་ཚས་གཉིས་མི་རིགས་པ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེས་བུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ན་སྐྱོན་འདི་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོར་གནས་པར་འགྱུར་ལ། བདག་རྣམས་ཀྱང་འདྲེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལུས་དང༌། དབང་པོ་དང༌། བློ་རྣམས་ཀྱང་ཐུན་མོང་དུ་འགྱུར་རོ། །གཅིག་གིས་བྱ་བ་བྱས་པ་དེ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །གཅིག་གིས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་བྱ་བ་སྤང་པར་འགྱུར་རོ། །བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ནི་འདིའོ། །དམངས་རིས་ཀྱི་ལས་ནི་འདིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་བཞི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཕ་དང༌། བུ་དང༌། དགྲ་དང༌། ཕ་མར་གནས་པ་ཉིད་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་ཡོད་དོ། །གང་ཡང་སྐྱེས་བུ་ནི་བློ་འཇུག་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་པ་དེ་ཡང་མི་འགྲུབ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུ་འགྱུར་ཞེ་ན། །སྐྱེས་བུ་རྟོགས་པ་མེད་པ་དང༌། །རྒྱུ་མེད་ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །སྐྱེས་བུ་འགྱུར་ཕྱིར་འོ་མ་བཞིན། །སྐྱེས་བུ་ནི་
― DTG098_Page_0467 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོགས་པ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་འོ་མ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འོ་མ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འོ་མ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་རྣམས་སྐྱེས་བུའི་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བས་གྲོལ་བར་འདོད་པ་དེ་ལ་ཡང༌། སེམས་ནི་འགྱུར་བ་མེད་ན་ཡང༌། །གཟུགས་བརྙན་གྱི་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ཕྱིར། །ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་སྐྱོན་ལྡན་པར། །འབྱུང་སྟེ་གདོང་གི་གཟུགས་བརྙན་བཞིན། །ཇི་ལྟར་གདོང་གི་གཟུགས་ཆུ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བའི་རྒྱུར་ཉེ་བར་གནས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། སེམས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཡང་ཤེས་པས་བལྟས་པའི་དོན་གྱིས་གཟུགས་བརྙན་ཉེ་བར་གནས་པ་ཙམ་ཕན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུའི་ངོ་བོར་ཉེ་བར་གནས་ན་ཡང་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཕ་རོལ་པོའི་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཡང་གཟུགས་བརྙན་བཞིན་དུ་རྒྱུའི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་ནི་གདོང་གི་གཟུགས་བརྙན་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་པས་ཆོས་ཅན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དང་འགལ་བའི་དོན་དུ་གནས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་འདི་ལྟར་ཡང༌། སྐྱེས་བུ་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །བདག་དང་གཞན་ཞེས་མི་རིགས་སོ། །བརྟགས་ན་སྐྱོན་མེད་ཅེ་ན་ཡང༌། །གྲོལ་བ་བཏགས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་ལོག་པ་ཡིན་པས་འདིའི་ཡུལ་ཉེ་བར་གནས་པ་མ་ཡིན་ན། ཅི་ཞིག་ལ་རྟོག་པར་བྱེད་པར་འགྱུར། །རྟོག་པ་མེད་པའི་སྐྱེས་བུ་ཡང་ཇི་ལྟར་ན། བདག་དང་གཞན་ཞེས་རྟོག་པ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན། གལ་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་དུ་ཟིན་ན་ཡང་བློ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བདག་ཏུ་བཏགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེ་བར་བཏགས་པ་དང་བཏགས་པ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གྲོལ་བ་ཡང་ཉེ་བར་བཏགས་པ་དང་བཏགས་པ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན། གྲོལ་བ་ནི་དངོས་ཉིད་དུ་འདོད་ཀྱི་ཉེ་བར་བཏགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་ལ་སྐྱེས་བུ་ཡང་མ་ཡིན་པས་གྲོལ་བར་བཏགས་པ་ནི་ལེགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཁོ་བོ་ནི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཡང་མི་འདོད་པས་རེ་ཞིག་དེ་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན་བཅིངས་པ་དང་ཐར་བ་ལྟ་ག་ལ་
― DTG098_Page_0468 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་ཅེས་བརྗོད་པ་ན་གཞན་གྱིས་དེ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ཉེ་བར་བཀོད་པ་ནི། གཙོ་བོ་ཡོད་དེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི། །རྗེས་སུ་འགྲོ་ཕྱིར་ཡོངས་གྱུར་ཕྱིར། །བྱ་དང་བྱེད་པའི་ངོ་བོའི་ཕྱིར། །ནུས་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་ངོ་བོའི་ཕྱིར། །ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་ཏེ། །སྣོད་ཆག་པ་ཡི་དུ་མ་སོགས་ལྟར། །དེ་བཞིན་དབྱེ་བ་དེ་དང་ལྡན། །དེས་ན་དབྱེ་བ་རྒྱུ་དང་བཅས། །སྙིང་སྟོབས་དང༌། རྡུལ་དང༌། མུན་པ་རྣམས་ཆ་མཉམ་པ་མི་གསལ་བ་ནི་གཙོ་བོ་སྟེ་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཆོས་ཏེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའོ། །ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་བསྡོམས་པ་ནི་ཕྱོགས་སོ། །སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། ཨ་བི་ཏ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་སྣ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་རྗེས་སུ་ཁྱབ་པ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་སྟེ། སྣ་ཚོགས་ཀུན་ཀྱང་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་གཏི་མུག་གི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ནི་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ན་ཡང་རང་བཞིན་ལས་ཆེན་པོ་བྱུང་བར་འགྱུར་ལ། ཆེན་པོ་ལས་ངར་འཛིན་པའི་ངོ་བོར་འགྱུར་རོ། །ངར་འཛིན་བ་ལས་དེ་ཙམ་གྱི་རྣམ་པར་རོ། །དེ་ཙམ་ལས་དབང་པོའི་རྣམ་པར་རོ། །དབང་པོ་ལས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གཙོ་བོ་ནི་རྩ་བའི་བྱེད་པ་པོའོ། །ཆེན་པོ་དང་ངར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱ་བ་ཡང་ཡིན་བྱེད་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ནུས་པ་ནི་རང་བཞིན་ནི་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པར་ནུས་པ་ཡིན་ལ། ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ནི་སོ་སོའི་བྱ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པས་ཡིན་ནོ། །སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཆེན་པོ་དང༌། ངར་འཛིན་པ་དང༌། དེ་ཙམ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་དུ་མ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་ས་བོན་ལས་མྱུ་གུ་དང༌། སྡོང་བུ་དང༌། ཡལ་ག་དང༌། ཡལ་ག་ཕྲེའུ་དང༌། ལོ་མ་དང༌། མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་དུ་མ་ཞིག་ཀུན་དུ་འབྱུང་ལ། དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་ནི་ས་བོན་གཅིག་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཙོ་བོ་མི་གསལ་བ་གཅིག་ལ་དབྱེ་བ་དུ་མ་ཡིན་པས་དེས་ན་བྱེད་པ་པོ་གཅིག་ཡོད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཁྱབ་པ་ངེས་པ་སྟོན་པའི་ཚིག་ཡིན་ཏེ། གང་དང་གང་
― DTG098_Page_0469 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། བྱ་བ་དང་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་དང༌། ནུས་པ་དང༌། སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་དེ་དང་དེ་ནི་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། སྣོད་ཆག་པའི་དུམ་བུ་བཞིན་ནོ། །བུམ་པ་ཆག་པའི་དུམ་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ས་ཉིད་འགྲོ་བ་ཡོད་ལ། ཙནྡན་གྱི་དུམ་བུ་ལ་ཡང་དྲི་ཉིད་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ངེས་པའོ། །ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ནི་བུམ་པ་གྱོ་དུམ་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དང༌། ཙནྡན་དུམ་བུར་གྱུར་པ་ལྟ་བུའོ། །བྱ་བ་དང་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་ནི་བུམ་པ་ནི་གྱོ་དུམ་གྱི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ལ་ཙནྡན་ཡང་དུམ་བུའི་ཡིན་ནོ། །ནུས་པ་ཡང་བུམ་པས་གྱོ་དུམ་སྐྱེད་པ་དང༌། ཙནྡན་གྱིས་དུམ་བུ་མངོན་བར་སྒྲུབ་པར་ནུས་པའོ། །ཡང་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་བུམ་པའམ། ཙནྡན་གྱི་སྡོང་པོ་གཅིག་ལས་དུ་མ་དང་དུ་མའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་གྱོ་དུ་མ་དང༌། ཙནྡན་གྱི་དུམ་བུ་ལ་སོགས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་བྱ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དབྱེ་བ་དེ་དང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཉེ་བར་སྦྱོར་བའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དབྱེ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་མཇུག་བསྡུ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་བུའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་གི་ཆ་ལྔ་པོ་འདི་ནི་གྲངས་ཅན་གྱིས་ཉེ་བར་བཀོད་པ་ཡིན་ལ། འདི་དག་སུན་དབྱུང་བ་སྨྲས་པ་ནི། དབྱེ་རྣམས་རྒྱུ་དང་ཅས་ཉིད་དུ། །སྒྲུབ་བྱེད་ཅེ་ན་གྲུབ་པ་སྒྲུབ། །ཀུན་ལ་ཆགས་པར་མ་གྲུབ་སྟེ། །འདི་ནི་གཏན་ཚིག་མ་གྲུབ་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་བསམ་པས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་རྒྱུ་འགའ་ཞིག་ལས་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་གྱི། དངོས་པོ་རྒྱུ་མེད་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་ནི་ཡང་སངས་རྒྱས་པ་ལ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གཅིག་གྲུབ་པར་གྱུར་ན་ནི་དེ་དང་ལྡན་པ་ཡང་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ན། ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ནི་རང་བཞིན་དེ་མ་གྲུབ་པར་ཤེས་ཏེ། མི་གསལ་བའི་ཕྱིར་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ཏེ། གང་
― DTG098_Page_0470 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིག་གང་དང་ཇི་ལྟར་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞེས་གཞན་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་ལ་ཡང་སྐྱོན་འདི་ཉིད་ཀྱིས་གནོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཡང་གལ་ཏེ་སྤྱི་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། སྤྱི་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རམ། སྤྱི་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་སྔར་གྱི་གཙོ་བོའི་གནས་སྐབས་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གང་ཡིན་པའོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྤྱི་ནི་སྔོན་དུ་སོང་འདོད་དེ། །སྤྱི་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། །སྤྱི་ཉིད་དམ་ནི་ཁྱད་པར་ལ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་དཔེ་ཡང་མེད། །འདིར་ཁྱོད་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་འདི་ལ་དཔེ་མེད་དེ། གཙོ་བོ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གནས་པ་གཞན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་སྒྲུབ་པ་ལ་དཔེ་བསྟེན་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད་དམ། གཞན་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་ཕྱེད་ཕྱོགས་སྔ་མར་བྱས་ནས། ཕྱེད་ཕྱི་མས་ལན་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐུན་མོང་ལ་ཐུན་མོང་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་དབྱེ་བ་མེད་པས་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ། གཙོ་བོ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཁྱོད་སྤྱི་སྔོན་དུ་སོང་བའི་སྒྲུབ་པར་ནུས་པའི་དཔེ་ཡང་ཅུང་ཞིག་ཀྱང་མེད་དོ། །སྣོད་ཆག་པའི་དུམ་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་པས་ན་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་འདིར་སྨྲས་པ། ཁྱོད་དཔེ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལྟ་བུའི་ཚིག་མ་སྨྲ་ཅིག །བདག་ཅག་གི་ཕྱོགས་ལ་གཉི་ག་ལ་གྲུབ་པའི་དཔེ་ཡོད་དོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། གཏི་མུག་གི་ངོ་བོའི་ཕུང་པོ་སྟེ། ཕུང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བདེ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོའི་ཕྱིར། །ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་བཞིན་མི་འདོད། །ཕུང་པོ་ཡིན་ཕྱིར་བདེ་སྡུག་སོགས། །སོ་སོར་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན། །བདེ་བའི་ངོ་བོའི་ཕུང་པོ་ནི། །ཕུང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚོར་བ་ནི་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་ཕུང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཅི་ཚོར་བ་བདེ་པ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་བདེ་བའི་ངོ་བོ་ཞིག་ཡིན་པར་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་ཡང་ཕུང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་
― DTG098_Page_0471 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ངོ་བོ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རམ། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་ན་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོ་ནི་གཏི་མུག་གི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །ཚོར་བ་ནི་གཏི་མུག་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་དཔེའི་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་འདི་སྐད་དུ། གཏི་མུག་ཀྱང་ཚོར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། མ་ངེས་པ་ཡི་སྤངས་པས་ན། །དེ་ལྟར་དོན་བྱེད་བདག་ཉིད་ཡིན། །རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཅི་གཏི་མུག་ཚོར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར། དེས་འདི་ལྟར་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་ཡང་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། རྗེས་འགྲོ་སོགས་ཀྱི་རྗེས་དཔག་གི །དམ་བཅས་སྐྱོན་གྱིས་གནོད་པ་ཡིན། །གཙོ་བོ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་བཅའ་བ་ཡིན་ལ། རྗེས་སུ་དཔོག་པར་བྱེད་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པར་རྗེས་སུ་དཔོག་པས་རྟག་པ་དང་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཅན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡང་སྤངས་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། སྐྱེ་མེད་མཐའ་མེད་ཉིད་སོགས་ཀྱི། །དེ་ཡིས་ཁྱད་པར་སྤངས་པས་ན། །གཙོ་བོའི་ཡོན་ཏན་འདོད་པ་ཡི། །གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པའི་སྣོད་ཆག་པའི་དུམ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་བ་བཞིན་གཙོ་བོ་ཡང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དང༌། མཐའ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་ཡང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་གཙོ་བོ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མཐའ་
― DTG098_Page_0472 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེས་ན་དེའི་ཁྱད་པར་སྤངས་པས་ཆོས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡང་སྤངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་དང་འགལ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཙོ་བོའི་ངོ་བོ་ནི་གཙོ་བོའོ། །ཡོན་ཏན་ནི་སྙིང་སྟོབས་དང་རྡུལ་དང་མུན་པ་རྣམས་ཏེ་གཙོ་བོ་ལ་བརྟེན་པ་རྣམས་སོ། །གཙོ་བོའི་ཡོན་ཏན་དེ་རྣམས་ནི་བྱེད་པ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱེད་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་རྣམས་ཀྱང་དབྱེ་བ་ལ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་འདིར་བརྟག་དགོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཅི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་འདི་སྣོད་ཆག་པའི་དུམ་བུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་དབྱེ་བ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་འདི་གཙོ་བོའི་ཡོན་ཏན་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་རྣམས་ལ་ཡང་ཚུལ་འདི་ཉིད་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་གཙོ་བོ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དམ་བཅའ་བའི་དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན། ཅི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་གཙོ་བོ་གཅིག་པུ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་གཙོ་བོ་ནི་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་ཆེན་པོ་ནི་ངར་འཛིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན། ངར་འཛིན་པ་ནི་དེ་ཙམ་གྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན། དེ་ལ་རེ་ཤིག་རྒྱུ་གཅིག་སྔོན་དུ་སོང་བ་ལས་ཡིན་ན་ནི་རྒྱུ་རྣམས་དང་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདི་ལ་གང་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་རྒྱུ་ཐ་དད་པར་མཐོང་སྟེ། ཇི་ལྟར་ས་ནི་བུམ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་བུམ་པ་ནི་གྱོ་དུ་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཙནྡན་གྱི་ལྗོན་པ་ནི་སྡོང་པོའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་སྡོང་པོ་ནི་དུམ་བུའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་རྒྱུ་གཅིག་སྔོན་དུ་སོང་བ་ལས་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ནི་མེད་དོ། །དེས་ན་རྒྱུ་གཅིག་སྔོན་དུ་སོང་བ་ལས་ཡོད་པ་ཉིད་མི་འབྱུང་བར་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ན་མེད་པ་ཉིད་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་པས་ཆོས་ཅན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ལས་བཟློག་པ་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཐ་དད་རྒྱུ་ལས་ཀྱང༌། །འབྱུང་བར་འདོད་པའི་དཔེ་ཡོད་མིན། གཙོ་བོ་ནི་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བའི་རིགས་གཅིག་པའི་དངོས་པོའི་དོན་རྟག་པར་གནས་པའི་ངོ་བོ་ནི་མེད་པས་དཔེ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་འདིར་བདག་གིས་སྣོད་ཆག་པའི་དུམ་བུ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་སྨྲས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ།
― DTG098_Page_0473 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྣོད་ཆག་པའི་དུམ་བུ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ལ། གཙོ་བོ་ཉིད་ནི་རྟག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་དེ་དག་འདྲ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ཅི་ལྟར་རྟག་པ་ཡིན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཞན་དག་གིས་ཚད་མ་སྨྲས་པ། ཙནྡན་དུམ་བུར་གྱུར་པ་ན། །ཉམས་པ་མིན་པར་རྟོགས་བྱ་སྟེ། །སྟོབས་དང་གཟུགས་དང་ཚད་ལ་སོགས། །ཉེ་བར་གནས་ཏེ་བདག་ཉིད་བཞིན། །ཙནྡན་ཞེས་བྱ་བའི་རྫས་བརྟན་པར་གནས་བཞིན་དུ། དུམ་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སོ་སོར་འབྱུང་བར་གྱུར་པ་ན་སྡོང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མི་མངོན་པར་གྱུར་ལ་དུམ་བུ་མངོན་བར་གྱུར་བ་དེའི་དུས་ན་ཡང་ཙནྡན་ལ་ནི་ཉམས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །སྟོབས་ཉེ་བར་གནས་པ་དང༌། གཟུགས་ཉེ་བར་གནས་པ་དང༌། ཚད་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ནི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། ཉེ་བར་གནས་པའི་ངོ་བོ་ནི་ཉེ་བར་གནས་པ་ཉིད་དོ། །རིགས་གཅིག་པའི་རྒྱུའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་སྤངས་པའོ། །དེ་ལ་སྟོབས་ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་ཙནྡན་དུམ་བུ་ལ་སོགས་པར་བྱས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སྨན་ལ་སོགས་པའི་དགོས་པ་ལ་དྲི་དང་རོ་ཐ་མི་དད་པས་དེ་ལྟར་ཕན་པར་འགྱུར་བའི་ནུས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གཟུགས་ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པར་མཐུན་པའི་གཟུགས་ཉིད་དོ། །ཚད་ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་ཙནྡན་གྱི་སྡོང་པོ་ཆེན་པོ་ལ་དུམ་བུ་མང་པོ་ཉིད་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། ཆུང་ངུ་ལ་ནི་དུམ་བུ་ཡང་ཉུང་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་དང་གང་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡོད་པ་དེ་དང་དེ་ནི་མེད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་དུམ་བུར་མ་བྱས་པའི་ཙནྡན་དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་ནོ།། དེས་ན་རྒྱུ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ལ་ཡང་བདག་ལ་དཔེ་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ནུས་པའི་བདག་ཉིད་ཉིད་དུ་དེ། །ཡོད་ན་སྔར་བཞིན་དཔེ་མི་འགྲུབ། །གཙོ་བོའི་ནུས་པ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ལ་ཡང་ཡོད་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཡོད་པར་གྱུར་ཀྱང་དངོས་པོའི་དོན་མི་གསལ་བ་གཞན་མེད་པས་བསྒྲུབ་བྱ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསལ་བའི་ངོ་བོར་དེ་ཡོད་ནའང༌། །གྲུབ་པའི་མཐའ་ནི་སྤང་བར་འགྱུར། །ཅི་སྟེ་ཡང་གསལ་བའི་ངོ་བོས་གཙོ་བོ་དབྱེ་བྲག་གི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། གྲུབ་
― DTG098_Page_0474 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་མཐའ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། ལུང་ལས་གཙོ་བོ་ནི་མི་གསལ་བའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཙནྡན་དང་དུམ་བུ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ན་དེ་བཞིན་དུ་བྱ་བ་དང་བྱེད་བདག་ཉིད་ཀྱང་བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཡང༌། བྱ་དང་བྱེད་པ་གཅིག་ཉིད་དུ།། སྒྲུབ་ནའང་སྨྲས་པའི་ཚུལ་ཉིད་ཡིན། །རིགས་མཐུན་ཉིད་ལ་གཅིག་ཉིད་དུ། །སྒྲུབ་ནའང་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན། །གལ་ཏེ་རིགས་མཐུན་པ་ཉིད་ལ་བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་ནི་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ནས་ཀྱི་ས་བོན་ལས་བྱུང་བའི་མྱུ་གུ་དང༌། སྡོང་བུ་དང༌། སྦུབས་དང༌། འདབ་མ་དང༌། སྙེ་མ་དང༌། འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལས་དོན་གཞན་རྟོགས་ན་ཡང༌། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྐྱོན་ཀུན་འབྱུང༌། །འདི་ནི་སྔར་ཉིད་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཚོལ་བའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པར་བྱ་བ་དང༌། བྱེད་པ་དག་གཅིག་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་ཕ་དང་བུའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར་ལ། རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། བྱེད་པ་པོ་དང༌། ལས་བསྟན་པ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་གྲངས་ཅན་གང་དག་བློ་སྔ་མ་དག་ནི་འགག་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ལ་ཡང་རིམ་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གང་རིགས་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུད་རྣམ་པར་གནས་པས་བློ་སྔ་མ་རྣམས་ད་ལྟར་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་ན་ནི་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མི་འགག་པ་ཉིད་ཡིན་ལ་ཡོངས་སུ་གྱུར་ནས་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དོ་ཞེ་ན་ནི་ཡུལ་གཞན་ལ་འབྱུང་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་འབྱུང་ན་ནི་འགག་པ་ཡིན་པས་གཅིག་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་གཞན་དག་ན་རེ་འདིར་ཁྱད་པར་སྨྲས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། གཏི་མུག་གི་བདག་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་རྣམས་ཀྱིས་བདག་གིས་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཡང༌། བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་ཀུན། །གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། སྔར་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་
― DTG098_Page_0475 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་རེ་ཞིག་སོ་སོར་ཚོར་བ་བདེ་བའི་ངོ་བོའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་ཚོར་བ་བདེ་བ་བཞིན་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ་ཅི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་འདི་ཚོར་བ་བདེ་བ་བཞིན་དུ་བདེ་བའི་ངོ་བོ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་འདིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་འདི་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ངོ་བོ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་ན་ནི་ཚོར་བ་བདེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ལ་ཀུན་ལ་ཡང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ན། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། གཏི་མུག་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་དཔེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡོད། ཕྱོགས་གཉི་ག་ལ་གྲགས་པའི་རིགས་མཐུན་པའི་དངོས་པོའི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་མེད་པས་དེ་ལ་འཇུག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། གཏན་ཚིགས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ལ་ཡང་གལ་ཏེ་གང་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་པ་དེ་ལས་བྱ་བ་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ཞོ་ནི་སྲུབ་མ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱི་ནི་བྱེད་པ་པོའི་ངོ་བོ་ཡིན་ལ། འོ་མའི་ནི་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཡང༌། རང་གི་ངོ་བོ་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་རང་གི་བྱེད་པ་མ་སྤངས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་བྱ་བ་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་དཔེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འོ་མ་ནི་རང་གི་བྱེད་པ་པོའི་དངོས་པོ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དུས་དབྱེར་མེད་པས་གཞན་མིན་ནའང༌། །གྲགས་དང་ལུང་དང་འགལ་བ་ཉིད། །བྱེད་པ་པོ་དང་བྱ་བ་ནི་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། དུས་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་བྱེད་པ་པོ་དང་དུས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བྱ་བ་འབྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདིར་རེ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ནི་ས་བོན་གྱི་དུས་ཀྱང་གཞན་ཡིན་ལ། མྱུ་གུའི་དུས་ཀྱང་གཞན་ཡིན་ཞིང༌། དེ་བཞིན་དུ་མངལ་ན་གནས་པའི་དུས་ཀྱང་གཞན་ཡིན་ལ། སྐྱེ་བའི་དུས་ཀྱང་གཞན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་དུ་གྲགས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ཙནྡན་མི་མངོན་པས་མེད་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཙནྡན་གྱི་ངོ་བོ་ཞེས་དྲུག་པའི་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་ཡོད་ལ། འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་ཡང༌།
― DTG098_Page_0476 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ད་ལྟར་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཙནྡན་ངོ་བོ་མི་མངོན་པས། །མེད་པར་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དུས་དང་དྲུག་པས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ད་ལྟར་སྐད་ཅིག་བཞིན་ཞེ་ན། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྤྲོ་གྱུར་ནས། །རང་གི་ལུགས་ཀྱི་སྐྱོན་སྲེད་ཀྱང༌། །སྨྲ་བའི་སྐྱོན་རྣམས་མེད་མིན་ཏེ། །གྱེན་དུ་སྐྲ་འགྲེང་བུམ་འདྲ་བཞིན། །འདི་ལྟར་གྲགས་ཏེ་དབང་པོས་ཀ་རྣ་ལ། །དགྲ་བོ་གསོད་པར་བྱེད་པའི་མཚོན་ཆ་འཕང་མདུང་བྱིན་པ་དང༌། དེས་དེ་སྲིད་སྒྲུབ་གསོང་པའི་ཕྱིར་སྦས་ནས་བཟུང་ངོ༌། །ཡང་ཀ་རྣས་འཇིགས་བྱེད་སྡེའི་བུ་ནགས་ཀྱི་སྲིན་མོ་ལས་སྐྱེས་པ་སྐྲ་གྱེན་དུ་འགྲེང་བ་བུམ་པ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་འཐབས་པ་ན་ཇི་སྲིད་དུ་དེས་ཀ་རྣ་ཕམ་པར་བྱས་པ་ལས་ཀ་རྣས་འཕང་མ་དུང་དེ་སྐྲ་གྱེན་དུ་འགྲེང་བ་བུམ་པ་ལྟ་བུ་དེ་གསད་པའི་ཕྱིར་འཕངས་པ་དང༌། སྐྲ་གྱེན་དུ་འགྲེང་བ་བུམ་པ་ལྟ་བུ་སྦྲུལ་གྱི་གཟུགས་སུ་བསྒྱུར་ནས་གནས་པ་ན་འཕང་མདུང་དེ་ཡང་ནམ་མཁའ་ལྡིང་གི་གཟུགས་སུ་བསྒྱུར་ནས་གནས་སོ། །ཡང་སྐྲ་གྱེན་དུ་འགྲེང་བ་བུམ་པ་ལྟ་བུ་བྱི་ལའི་གཟུགས་སུ་བསྒྱུར་ནས་གནས་པ་ན། འཕང་མ་དུང་དེ་འགུ་པའི་གཟུགས་སུ་གྱུར་ནས་ཉེ་བར་གནས་སོ། །སྐྲ་གྱེན་དུ་འགྲེང་བ་ཕུམ་པ་ལྟ་བུ་མེད་བསྒྱུར་བ་ན་འཕང་མདུང་ཡང་ཆུའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་ནས་རྗེས་སུ་འབྲང་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་དེས་གང་དང་གང་གི་གཟུགས་སུ་བསྒྱུར་ནས་ཉེ་བར་གནས་པ་ན། འཕང་མ་དུང་དེ་ཡང་དེའི་གཉེན་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་དེའི་གཟུགས་སུ་བསྒྱུར་ནས་རྗེས་སུ་འབྲེལ་ཏེ། ཆུང་མའི་གཟུགས་སུ་གྱུར་ནས་དེས་སྐྲ་གྱེན་དུ་འགྲེང་བ་བུམ་པ་ལྟ་བུ་བསད་པར་གྱུར་པའི་བར་དུ་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་དུ་ཁྱོད་ཀྱང་རྣམ་གྲངས་གཞན་དང་གཞན་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཉེ་བར་གནས་པ་ན་དེ་དག་ལ་ཡང༌། སྔར་སྨྲས་པའི་སྐྱོན་དག་བཟློག་པར་དཀའ་བ་ཡིན་གྱི་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར། སྐྲ་གྱེན་དུ་འགྲེང་བ་བུམ་པ་ལྟ་བུ་ལ་འཕང་མདུང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་ཇི་སྲིད་ཁྱོད་གཞན་རྣམ་པར་མནན་པའི་ཕྱིར་སྤྲོ་བ་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ། ཡང་སྐྱོན་དེ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱོན་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། གལ་ཏེ་ནུས་པའི་ངོ་བོར་དེ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་དཔེ་མེད་པ་ཡིན་ལ། གསལ་
― DTG098_Page_0477 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་འགལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་དོ། །ཉེ་བར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་ཡང་འདིར་ཅི་ཞིག་ཡིན། ཅི་དེའི་གཟུགས་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་འདིར་དེ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་གཟུགས་གཅིག་ཡིན། དེས་ཅིར་འགྱུར། དེས་གཟུགས་ཤེ་ན་གཏན་ཚིགས་དོན། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་ངེས་ཉིད། །དབྱེར་མེད་ངོ་བོ་ཡིན་ན་ཡང༌། །གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན། །དེའི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ནགས་ཚལ་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་གཅིག་པར་གྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་དུམ་བུ་བཞིན་དུ་གཞན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཐ་མི་དད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་གང་ཞིག་གང་དང་འདྲ་བར་གྱུར་བ་ཡིན། མི་དེ་ཉིད་དང་མི་དེ་ཉིད་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་རུང་བ་སྟེ། བདག་དང་གཞན་ལ་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང། རྣ་སོགས་སྤྱད་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ། །རྟོགས་པ་མེད་ཕྱིར་གལ་ཏེ་འདོད། །ཁྱད་པར་དག་ནི་མ་བསྟན་པར། །སྤྱད་བྱའོ་ཞེ་ན་གྲུབ་པ་སྒྲུབ། །གལ་ཏེ་ཕ་རོལ་པོ་ན་རེ་རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ནི་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། གང་རྟོགས་པ་དང་བཅས་པ་དེ་ནི་སྤྱོད་པ་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་རྟག་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཁས་ལེན་པར་མི་བྱེད་པར་སྤྱོད་པ་པོ་བཅས་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་ན་ནི་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་ཚོགས་པ་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་སེམས་སྤྱོད་པ་པོ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་གཡོ་བ་མེད་སོགས་ཀྱི། །ཁྱད་པར་ཅན་ན་རྗེས་འགྲོ་གང༌། །རྟོགས་པར་བདེན་ཡང་རྩོལ་མེད་ཕྱིར། །བྱེད་པ་པོར་ནི་མི་འདོད་དོ། །ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་རྟག་པ་བཏང་སྙོམས་སུ་གནས་པའི་སྤྱོད་པ་པོའི་སྐྱེས་བུ་ནི་ཡོད་དེ། སྤྱོད་པ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། རིགས་མཐུན་པའི་དངོས་པོའི་དོན་གཞན་མེད་པར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་རྟོགས་པ་ཡིན་པ་བདེན་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྤྱོད་པ་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་མི་རིགས་ཏེ། བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་བཅིངས་པའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་ནམ།
― DTG098_Page_0478 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིད་ལོག་པའམ་མྱོས་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་འདིར་བདག་ཅག་ནི་རྡུལ་ནི་སྤྱོད་པར་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་ལ། དེ་ལྷག་པར་འཇུག་པར་གྱུར་པ་ན། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བྱ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་དེ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཙམ་གྱིས་ཕན་བཏགས་པས་སྐྱེས་བུ་ཡང་བྱ་བ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དངོས་རྣམས་བྱ་བ་མེད་ཉིད་དུ། །རབ་ཏུ་རྟོགས་ཏེ་གཞལ་བྱའི་ཕྱིར། །སྨྲས་པ་ཅི་ལྟར་དེ་དེ་ལྟར། །རྟོགས་ཏེ་བདེ་དང་གཏི་མུག་བཞིན། །དངོས་པོ་ཉིད་ནི་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཏེ། གཞལ་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དང་གང་གཞལ་བྱ་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བདེ་བ་དང༌། གཏི་མུག་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་རྡུལ་གྱིས་ཡིན་པས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བྱ་བ་མེད་པར་སྡུག་བསྔལ་ཡང༌། །ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་རྒྱུད་ལྡན་ཕྱིར། །རྟོགས་པ་མེད་ཕྱིར་བརྗོད་བྱའི་ཕྱིར། །གཞལ་བྱ་ཡིན་ཕྱིར་གཏི་མུག་བཞིན། །རྡུལ་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི་འདིར་ཆོས་ཅན་ནོ། །བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཆོས་ཏེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའོ། །གང་དང་གང་རྒྱུད་དང་ལྡན་པ་དང་རྟོགས་པ་མེད་པ་དང༌། བརྗོད་བྱ་ཡིན་པ་དང༌། གཞལ་བྱ་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་གཏི་མུག་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་བྱའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་འདིར་གང་ཁྱོད་ཀྱིས་སྔར་འདི་སྐད་དུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་རྣམས་ཀྱིས་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་མ་ངེས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་པ་དེ་མི་རིགས་ཏེ། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་རྣམས་ཀྱིས་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་བརྗོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཙོ་བོའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱང་ཐ་མི་དད་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་མེད་པར་གཙོ་བོ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་ལ། རྗེས་འགྲོ་ལ་སོགས་གཏན་ཚིགས་རྣམས། །ཐ་དད་ཉིད་དུ་འདོད་པས་ན། །གཙོ་བོའི་ཡོན་ཏན་ལ་དེ་རྣམས། །མ་ངེས་མ་ཡིན་པ་དེ་བདེན། །འོན་ཀྱང་སྐྱོན་ཆེན་པོ་འདི་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། བྱ་དང་བྱེད་པ་སྒྲུབ་བཅས་ཕྱིར། །རྒྱུ་དང་ལྡན་པར་རྗེས་དཔག་ཉིད། །གཏན་ཚིགས་རྣམས་ཀྱང་ཁྱད་བཅས་
― DTG098_Page_0479 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས། །དེ་ལྟར་འགལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །གཙོ་བོ་ནི་ཡོད་དེ། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལ་དབྱེ་བ་མེད་པ་དེ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་དེ་དེ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་པ་ན་གཙོ་བོ་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་གཙོ་བོ་ལ་ཡང་དབྱེ་བ་ཡོད་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཇི་ལྟར་དབྱེ་བ་གསལ་བ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་དང༌། བྱེད་པ་པོ་ཡིན་པ་དང་བྱ་བ་ཡིན་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་གཙོ་བོ་ཡང་གསལ་བ་ཉིད་དང༌། བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དང༌། བྱ་བ་ཉིད་དང༌། རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ་དེས་ན་ཆོས་ཅན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ལས་བཟློག་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འགལ་བའི་དོན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གང་ཙནྡན་གྱི་མི་མངོན་པར་གྱུར་བས་མེད་པར་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ཙནྡན་ལས་དུམ་བུ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ཙནྡན་དེ་ཉིད་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་མ་བཟུང་བར་མི་འཛིན་པས། །གཟུགས་སོགས་གཞན་མིན་དེ་དངོས་བཞིན། །ཐ་དད་དངོས་ཕྱིར་གཞན་མིན་མིན། །གང་དེ་རྟོགས་བྱ་རྟོགས་བྱེད་ཕྱིར། །གང་དུམ་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ནི་ཙནྡན་ལ་མ་ལྟོས་པར་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་མ་བཟུང་བ་ཉིད་ཀྱི་དུམ་བུ་ལ་སོགས་པ་བཟུང་བ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཙནྡན་གྱི་སྡོང་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་ནོ། །མི་མངོན་པར་གྱུར་པའི་ཙནྡན་ལས་ཙནྡན་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། གང་ཙནྡན་ནི་གཅིག་ཡིན་ལ་དུམ་བུ་ནི་མང་པོ་ཉིད་དུ་འདི་ལྟར་བགྲང་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་ནི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ཡིན་ལ། རྟོགས་པ་པོ་ནི་གཅིག་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དེ་དག་གཞན་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་མི་མངོན་མ་ཡིན་ལ། །བྱ་བ་ཡོད་པའང་མི་འདོད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་དུམ་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དེས་ན་མི་མངོན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། གང་གི་ཕྱིར་ཙནྡན་གྱི་སྡོང་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བ་དེས་ན་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་ཡང༌། ད་ལྟར་གྱི་ནི་སྐད་ཅིག་ཀྱང༌། །རྫས་སུ་ཡོད་པར་མ་གྲགས་ཉིད། །ཅེས་
― DTG098_Page_0480 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ད་ལྟར་གྱི་སྐད་ཅིག་རྫས་སུ་ཡོད་པར་འགའ་ཞིག་གིས་འདོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དབུ་མར་སྨྲ་བ་རྣམས་ལ་ནི་དེ་རྫས་སུ་ཡོད་པར་མ་གྲགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཐོག་མའི་དུས་ཀྱང་གཞན། བར་གྱི་དུས་ཀྱང་གཞན། ཐ་མའི་དུས་ཀྱང་གཞན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྫས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདིར་སྨྲས་པ། སྤྱོད་དང་བཅས་པའི་སྤྱད་བྱ་འདི། །སྤྱད་བྱ་ཡིན་ཕྱིར་མ་ལ་སོགས་བཞིན། །རྟོགས་པ་པོ་ནི་སྤྱོད་པ་ཉིད། །ཅེས་དེ་ལྟར་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བཞི་ཆས་ལན་སྨྲས་པ། དེ་ཡི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་པོ་ནི་མལ་ཆ་དང་སྟན་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་པ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ཡང་འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པས་ཆོས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་ལས་བཟློག་པ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འགལ་བའི་དོན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཡང་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་ན། གལ་ཏེ་ཕ་རོལ་པོ་གང་ཤེས་བྱ་ངེས་པར་རྟོགས་པ་དེ་ནི་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན་དེ་ལ་འདི་སྐད་བརྗོད་བར་བྱ་སྟེ། རྟོགས་པ་ངེས་པར་རྟོགས་ཡིན་ན། །དེ་ནི་གང་གི་ཡིན་པ་སྨྲོས། །དངོས་པོ་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ། །གོས་སོགས་ཚོན་དུ་བཙོས་པ་བཞིན། །རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དངོས་པོའི་རྐྱེན་ཡིན་ལ་དངོས་པོ་ནི་ངེས་པར་རྫས་ལ་བརྟེན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཚོན་དུ་གོས་བཙོས་པ་བཞིན་ནོ། །བསྒྱུར་བ་ནི་བཙོས་པ་སྟེ། འབྲས་ཆན་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །འདིར་ཡང་རྟོགས་པ་ལ་མ་རྟོགས་པའི་རྫས་ནི་མི་དམིགས་ན་འདི་གང་གིས་རྟོགས་པ་ཡིན་པ་སྨྲོས་ཤིག །གཞན་ཡང༌། སྒྲ་སོགས་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་བ། །ཡིན་ཡང་ཤེས་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན། །སྒྲ་སོགས་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ཉིད། །ཡིན་ནའང་ཤེས་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན། །རེ་ཞིག་གལ་ཏེ་བློས་ངེས་པར་བྱས་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཡང་འདི་ལ་མེད་པས་ཇི་ལྟར་ན་འདི་ཤེས་པ་པོར་འགྱུར་བ་ཡིན། མི་འགྱུར་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རི་མོ་ལ་བྲིས་པའམ། ཤིན་དུ་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པའི་གནས་སྐབས་བཞིན་ནོ། །ཡང་གལ་ཏེ་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པར་གྱུར་པ་འདི་འགའ་ཞིག་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་
― DTG098_Page_0481 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་བ་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གདོང་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་བརྙན་བཞིན་དུ་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་དང་ལྡན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་རང་གི་ངོ་བོ་ཉམས་པ་ཡིན་ན་འདི་ཇི་ལྟར་ཤེས་པ་ཡིན་པར་འགྱུར། འདི་ནི་བྱེད་པ་མེད་པ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་ན་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར། གལ་ཏེ་བློས་ངེས་པར་བྱས་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་ཅིང་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་འདི་ལ་བྱེད་པ་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེ་ན། བྱེད་པ་མེད་པ་མ་སྐྱེས་ཕྱིར། །བྱེད་བོ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་འདོད། །མ་སྐྱེས་པ་ལ་འདོགས་ན་ཡང༌། །སྐྱེས་བུ་བཏགས་པ་པ་རུ་འགྱུར། །ཉེ་བར་འདོགས་པར་བྱེད་ན་ཡང་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་དུ་རིགས་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་སྐྱེས་བའི་ཕྱིར། འདིའི་ཉེ་བར་གདགས་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེས་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ཉེ་བར་གདགས་པར་འགྱུར་གྱི། ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་པ་འདི་ཉེ་བར་གདགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་བསམས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་མེའི་སྲེག་པ་ཉེ་བར་གདགས་པ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་ཉེ་བར་གདགས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྐུན་མོས་གྲོང་བསྲེགས་ཞེས་མེ་ལ་ཡོད་པའི་སྲེག་པ་རྐུན་མོ་ལ་ཉེ་བར་འདོགས་པར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་བློ་ལ་ཡོད་པའི་ཤེས་པ་ཡང་སྐྱེས་བུ་ལ་ཉེ་བར་འདོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་འདིར་སྨར་ནུས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་དེ་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ན་ཡང་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ཉེ་བར་འདོགས་ཉེ། ལུགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མེའི་སྲེག་པ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཡང༌། བྱེད་པོའི་སྒྲ་ཡི་བརྗོད་བྱའི་ཕྱིར། །མེ་བཞིན་ཁྱོད་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་ཡང༌། །རྒྱུ་བཅས་བྱ་བཅས་སྤྱད་བྱ་དང༌། །བྱ་བ་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་པའང་ཡིན། །མེ་དང་ཆོས་འདྲ་བར་བྱེད་པ་བོ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་འདི་ལ་ཉེ་བར་འདོགས་པར་བྱེད་ན་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དང༌། བྱ་བ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དང༌། སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། བྱ་བ་ཡིན་པ་ཉིད་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་མེ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བར་ཡང་འགྱུར་ན་དེ་ལྟ་བུར་ནི་ཁྱོད་མི་འདོད་དོ། །གཞན་ཡང༌། ཀུན་ཁྱབ་མ་ཡིན་རང་བཞིན་ལས། །གཞན་པ་མ་ཡིན་སྐྱེས་བུ་མིན། །དེ་ཡི་རང་དངོས་ཁྱད་པར་ནི། །དེ་ཡིས་འདི་ལྟར་སྤོང་བར་འགྱུར། །འཛིན་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་
― DTG098_Page_0482 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མེ་བཞིན་ནོ། །རང་བཞིན་ལས་གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གྱི་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མེ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་ཡིན་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། རྟོགས་པ་ལས་གཞན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཁྱོད་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེས་བུ་ཆོས་ཅན་རང་གི་ངོ་བོ་སྤངས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྤངས་པས་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཁས་བླངས་པ་དེ་ལ། གནོད་ཕྱིར་དམ་བཅས་སྐྱོན་མེད་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེས་ན་འདིར་སྐྱོན་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་བུར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་དབང་ཕྱུག་རྒྱུར་སྨར་བཞིན། །རྟོགས་པ་ལ་སོགས་སྤངས་པ་ཡིན། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །ཇི་ལྟར་དབང་ཕྱུག་རྒྱུར་སྨྲ་བ་དག་དབང་ཕྱུག་གཅིག་པུ་རྟག་པ། མ་སྐྱེས་པ་ནི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་ཉིད་ཡིན་ལ། མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་རང་གི་ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་སྤངས་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བ་བཟློག་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁྱོད་ཀྱི་རྟོགས་པ་གསལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དམ་བཅས་པ་ལ་རང་གི་ཚིག་གིས་གནོད་པ་བཟློག་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཅུང་ཞིག །བདག་དང་བདག་གི་མིན་རྟོགས་པ། །བློ་ཡི་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཡི། །ལྟ་བ་ལོག་པས་གྲོལ་བར་ནི། །ཁྱོད་ཀྱི་སྐྱེས་བུར་འགྱུར་མི་རིགས། །བློས་བརྟགས་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུས་བདག་ཀྱང་འདིའི་མ་ཡིན་ལ། འདི་ཡང་བདག་གི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བསྐྱེས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྲག་ལ། བདག་ཅག་གི་ལུགས་ནི་འདི་ལ་རེ་ཞིག་མི་བདེན་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་པ་དེ་ལས་གཞན་ཡིན་པས་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་ཐ་དད་མཐོང་བ་ཡིས། །ཐར་པ་འཐོབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །བློ་གཞན་ཡིན་ཕྱིར་སྤྱད་བྱ་དང༌། །སྐྱེས་བུ་གཞན་ཉིད་མཐོང་བ་བཞིན། །སྤྱད་པར་བྱ་བ་གཙོ་བོ་དང་སྤྱོད་པ་པོ་སྐྱེས་བུ་དག་གང་གི་ཚེ། ཐ་དད་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་དེས་ཐར་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཏན་ཚིགས་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། བློ་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་སྤྱད་
― DTG098_Page_0483 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱ་བའི་བུད་མེད་དང་བདག་པོ་གཉིས་གཞན་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་གཅིག་པ། གཞན་ཡང༌། ཇི་ལྟར་རྣམ་རྟོག་བཅས་པའི་ཕྱིར། །མི་ནི་ཐ་དད་མཐོང་བ་ལྟར། །སྐྱེས་བུ་ཐ་དད་མཐོང་བ་ཡིས། །དེ་བཞིན་གྲོལ་བར་མི་འདོད་དོ། །ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་བུད་མེད་དང༌། །སྐྱེས་བུ་ཐ་དད་དུ་མཐོང་བ་ཡང་ཐར་པ་མ་ཡིན་པར་གྲགས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་དང་སྐྱེས་བུ་ཡང་ཐ་དད་པར་མཐོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཐར་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བསམ་པས་སོ། །མ་ལུས་པར་ཟད་པར་གྱུར་པ་ནི་ཐར་པའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་འདིའི་ཐ་དད་དུ་མཐོང་བ་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་ཡིན། །དེས་ན་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྔར་བསྟན་པའི་སྐྱོན་རྣམས་བསྡུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་པ་ཡིན་པས་གཞན་གྱི་གཞུང་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་གྲངས་ཅན་དེ་ཉིད་ནི། །སྔོན་དང་ཕྱི་མར་འགལ་བ་དང༌། །རིགས་པ་དང་ནི་མི་ལྡན་ལ། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་བློ་མི་འཇུག །གང་གི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་པའི་སྒྲུབ་པ་ནི་རིགས་པ་ཡིན་ལ། གྲངས་ཅན་གྱིས་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་དམ་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་རིགས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་སྔོན་དང་ཕྱི་མར་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་ལུགས་དེ་ལ་མཁས་བ་རྣམས་གཞོལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སྨྲས་པ། ནཡ་གྲོ་དྷ་ཡི་ས་བོན་གྱི། །ནང་ན་ཡོད་པའི་ནཡ་གྲོ་དང༌། །བུད་མེད་སྐྱེས་པ་འགྲོགས་ལ་བུ། །རྔ་ཡི་ནང་ན་སྒྲ་གནས་དང༌། །ཟས་ཀྱི་ནང་ན་ཕྱིས་སོགས། །ཤིང་ལ་འབར་ཡོད་མི་མཐོང་ཞེས། །གང་ཞིག་མངོན་སུམ་སྤོང་བྱེད་པ། །དེ་ནི་བདེན་སྨྲ་ཇི་ལྟར་ཡིན། །དེ་ནི་ཡོད་ཀྱང་མི་གསལ་བས། །དེས་ན་བྱ་བ་སྔོན་མ་མཐོང༌། །ཞེ་ན་མི་གསལ་མེད་མིན་པས། །ཨེ་མའོ་བསྟན་བཅོས་ཤིན་ཏུ་ལེགས། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཁོ་བོས་སྔར་སྨྲས་པའི་ཁོ་བོ་ཅག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་རིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ་ལས། གྲངས་ཅན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། ལེའུ་དྲུག་པའོ།། །།དེ་ནས་ད་ནི་བྱེ་བྲག་བའི་
― DTG098_Page_0484 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ་འཇུག་པས་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བདུན་པ་བརྩམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་པས་རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཉིད་འདི་ལྟར་མང་དུ་འགོད་པར་བྱེད་དེ། གཞན་དག་ལ་བརྟེན་ནས་གོམས་པ་ལས་ཐར་པ་ནི་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པས་བདག་ཅག་གི་སྐྱེས་བུ་ནི་བྱེད་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། བྱེད་པ་པོ་དང༌། ཟ་བ་པོ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་ལས་གཞན་པའི་བདག་ནི་ཡོད་དེ། དེ་ནི་མ་སྐྱེས་པ། རྟག་པ། བྱེད་པ་པོ། ཟ་བ་པོ། ཁྱད་པ། བྱ་བ་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་རྣམས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་དག་ཀྱང་རྟག་པ་སྟེ། གྲངས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོན་ཏན་བཞི་དང༌། ཡོན་ཏན་གསུམ་དང༌། ཡོན་ཏན་གཉིས་དང༌། ཡོན་ཏན་གཅིག་དང་ལྡན་པ་ནི་རེག་བྱ་དང༌། རོ་དང༌། གཟུགས་དང༌། དྲི་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །དེ་དག་ནི་མི་རེག་པར་རིགས་མཐུན་པ་ལ་ལྟོས་ནས་རང་དང་མཐུན་པ་དང་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པའི་བྱ་བ་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ། །ཕྱོགས་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། དུས་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པ། ཁྱབ་པ། རྟག་པ། བྱ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ནི་རྟག་པ་བྱ་བ་དང་བཅས་པ་ཡོངས་སུ་ཆད་པའོ། །སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་དང༌། འདུ་བ་ཡང་མ་སྐྱེས་བ། ཁྱབ་པ། རྟག་པ། ཆ་མེད་པ། བྱ་བ་མེད་པ། རྫས་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ལས་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ།།ཡོན་ཏན་ཡང་གཅིག་ནི་རྟག །ཁ་ཅིག་ནི་མི་རྟག་པའོ། །ལས་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆད་དང་ཆ་ཅན་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ཡོན་ཏན་ཅན་དང༌། བྱ་བ་དང༌། བྱེད་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་དང༌། མཚན་ཉིད་ཅན་དག་ནི་གཞན་དང་གཞན་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དབང་པོ་དང་དོན་དང་ཡིད་འདུས་པའི་ཤེས་པ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མའོ། །གཞན་དག་ན་རེ་བྱེད་པ་པོ་ནི་ཡོད་བྱ་བ་ནི་མེད་ཅེས་ཟེར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་གིས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྫས་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ལས་དང༌། སྤྱི་དང༌། ཁྱད་པར་དང༌། འདུ་བཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་རྫས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་རྣམ་པ་དགུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། དུས་དང༌། ཕྱོགས་དང༌།
― DTG098_Page_0485 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་དང༌། ཡིད་ཅེས་བྱ་བའི་རྫས་རྣམས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོན་ཏན་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚིག་གི་དོན་ཡིན་ལ་དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་དང༌། རོ་དང༌། དྲི་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། གྲངས་དང༌། བོད་ཚོད་དང༌། སོ་སོ་དང༌། འདུ་བ་དང༌། འབྲལ་བ་དང༌། གཞན་ཉིད་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། བློ་རྣམས་དང༌། བདེ་བ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། འདོད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། འབད་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ནི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལས་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། སྟེང་དུ་འབྱིན་པ་དང༌། འོག་ཏུ་གནོན་པ་དང༌། བསྐུམ་པ་དང༌། བརྐྱང་བ་དང༌། འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ལས་རྣམས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་གི་ཕྱིར་རྫས་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ལས་རྣམས་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་རྫས་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ལས་རྣམས་ཀྱི་དོན་ལས་གཞན་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྤྱི་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་དོ། །ཁྱད་ཞུགས་པ་ཡོད་པ་ནི་ཁྱད་པར་ཏེ། ཇི་ལྟར་དཀར་པོ་དང༌། ནག་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་རྫས་དང་ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཡང་འདུ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འདི་ལ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་བློས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་དོན་ཏེ། འདི་དག་ནི་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་རྟག་པ་ནི་ཡོད་དེ་རྫས་དང་ལྡན་པ་བྱ་བ་དང༌། བྱེད་པ་དང༌། སྤྱི་དང༌། ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫས་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ལས་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྫས་ཀྱིས་ནི་རྫས་གཞན་རྩོམ་པར་བྱེད་ལ་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་གཞན་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་ལས་ལ་ནི་སྤྱི་མེད་དོ། །ཡང་རྫས་ནི་བྱེད་པ་པོར་ཡང་མི་འགལ་ལོ། །ཡོན་ཏན་ནི་གཉི་གའིའོ། །རྫས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྤྱི་ནི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་འདུ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་སྟེ་རྫས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །རྫས་ལ་བརྟེན་པ་ཡོན་ཏན་གཞན་དང་མི་ལྡན་པ་འདུ་བ་དང་བྲལ་བ་ན་ཡང་རྒྱུ་མེད་པ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་མཚན་ཉིད། །ཡང་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རྫས་གཅིག་པུ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་འདུ་བ་དང་བྲལ་བ་ན་ཡང་ལྟོས་པ་མེད་པའི་བྱེད་པ་པོ་ནི་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ཞིན་དུ་རྫས་ནི་སྤྱིའི་བྱེད་པ་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡོན་ཏན་ནི་འདུ་བ་དང་
― DTG098_Page_0486 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྲལ་བའི་བྱེད་པ་པོར་འཇུག་པའོ། །རྫས་རྣམས་ནི་རྫས་ཀྱི་བྱ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སོར་མོ་གཉིས་བཞིན་ནོ།།ཡོན་ཏན་ལས་ཡོན་འབྱུང་སྟེ། །ཇི་ལྟར་གཟུགས་ལས་གཟུགས་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྫས་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གཟུགས་དང༌། རོ་དང་དྲི་དང༌། རེག་བྱ་དང་ལྡན་པ་ནི་སའི་རྫས་སོ། །གཟུགས་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཆུ་སྟེ། གཤེར་བ་དང་རླན་པ་ཉིད་དོ། །མེ་ནི་གཟུགས་དང་རེག་བྱ་དང་ལྡན་པའོ། །རླུང་ནི་རེག་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། རྟགས་མི་མཐོང་བའོ། །ནམ་མཁའ་ནི་ཡོན་ཏན་སྒྲ་དང་ལྡན་པའོ། །གཞན་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་དང་ལྷན་ཅིག་མ་ཡིན་པ་དང༌། དུས་རིང་བ་དང་ཐུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཀྱི་རྟགས་སོ། །གང་འདི་དང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟགས་ཏེ། སྔར་ཉི་མ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་དང༌། ཕྱིས་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་ལས་ཤར་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ལྷོ་དང༌། ནུབ་དང༌། བྱང་ཞེས་བྱ་བས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོ་དང༌། དོན་དང༌། ལྷན་ཅིག་གནས་པ་ནི་བདག་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པའི་ངོ་བོ་མེད་པ་དང་ངོ་བོ་ཡོད་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྟགས་སོ། །གཞན་ཡང་འདིར་ཐར་པ་འདོད་པ་དག་བླ་མ་དང་ཉེ་བར་སོང་ནས་ཕྱི་དང་ནང་དག་ལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱ་སྟེ། ཁྲུས་དང་དབང་བསྐུར་བ་དང༌། སྨྱུང་བར་གནས་པ་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པས་བླ་མའི་ཁྱིམ་དུ་གནས་པ་དང༌། ནགས་སུ་གནས་བ་དང༌། མཆོད་སྦྱིན་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་ཕྱོགས་བ་དང༌། རྒྱུ་སྐར་དང༌། དུས་ངེས་པ་ལ་མཐོང་བར་སྤྱོད་པར་བྱེད་པའི་མི་མཐོང་བ་ནི་ཆོས་ཞེས་བརྗོད་ལ། དེའི་དོན་དུ་སྟེན་པར་བྱེད་པ་ལ་ཡང་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་ལས་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ལ་ཆགས་པ་དང་སྡང་པའོ། །དེས་བྱས་པས་འདི་ལྟར་ཡང་སྐྱེ་ཞིང་འཁོར་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་བཅིངས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཇི་ལྟར་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཅི་ཐ་མ་ཡང་མེད་པའི་བདག་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཐར་པ་ཡོད་པ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་
― DTG098_Page_0487 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པ་ལས་ཐ་མ་ཐར་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དེ་ནི་གང་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དག་སྤྱད་པས་ཡང་དང་ཡང་འཁོར་ཞིང་འཁོར་བཟོ་ཆུན་བརྒྱུད་མོའི་འཁྲུལ་འཁོར་གྱི་གནས་ལྟ་བུའི་འཁོར་བར་འཇུག་པར་འགྱུར་ལ། དེ་མེད་པས་ཡང་འབྱུང་བ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐར་པ་ཡིན་ཏེ། མར་མེ་ཤི་བར་གྱུར་པའི་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །ལུས་དང་བཅས་པའི་བདག་ཡིད་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་ནི་འཚོ་བ་ཡིན་ལ། དེའི་མ་མཐོང་བ་མི་འབྱུང་བས་མེད་པར་གྱུར་པ་ནི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་མེད་པ་སྟེ། ཡང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང་པོའི་ལུས་ལ་སོགས་པ་གཏན་མི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། མ་འོངས་པ་མི་འབྱུང་ཞིང་བསགས་པ་འགོག་པ་སྟེ། དེ་ལ་ལུས་དང༌། དབང་པོ་དང༌། ཡིད་ལས་ཐ་དད་པའི་བདག་མཐོང་བ་ན་དགེ་བ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ལ། དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་མ་འོངས་པ་ཡང་མི་སྐྱེ་བ་སྟེ། བསགས་པ་འགོག་པ་ཡང་ལུས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ན་ཆགས་པར་མི་རྩོམ་པའོ། །དོན་དམ་པའི་བདག་ངེས་པར་རྟོགས་ཤིང་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ངེས་པར་ཤེས་པ་ན་ཆོས་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། འདིར། ལུས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་ནི། །ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་དྲི་མེད་པའི། །ཡོངས་སུ་འདའ་བར་དེ་འགྲོ་སྟེ། །ཤིང་ཟད་པ་ཡི་མེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་དམ་ལ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཁྱབ་པའི་བདག་ནི་བྱེད་པ་མེད་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། འོན་ཀྱང་ཡིད་ཀྱིས་བདག་ཅེས་འཛིན་པར་བྱེད་པས་ཡིད་དང་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་མེད་པ་ནི་ཡང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཉེ་བར་འདོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལྟ་བུ་ནི་བྱེ་བྲག་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སློབ་དཔོན་གྱིས་མདོར་པ་སྡུས་ནས་དེས་འདོད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བློ་སོགས་བདག་གི་ཡོན་ཏན་བཅད། །དྲུངས་ནས་ཕྱུང་བའི་རྣལ་འབྱོར་པ། །ཡིད་ལ་བདག་ཅེས་གནས་པ་ནི། །བྱེ་བྲག་པ་ཡིས་ཐར་པར་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། བློ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། འདོད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་བ་དང༌། འབད་པ་དང༌། ཆོས་མ་ཡིན་པ་
― DTG098_Page_0488 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། ཤེས་པ་དང༌། འདུས་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་ཡོན་ཏན་དགུའོ། །དེ་དག་གི་བཅད་པ་ནི་མ་འོངས་པ་ན་མི་འབྱུང་བ་དང༌། བསགས་པ་འགོག་པའོ། །དྲུངས་ནས་ཕྱུང་བའི་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་གཏན་སྤངས་པ་ནི་དྲུངས་ནས་ཕྱུང་བ་སྟེ། ཐམས་ཅད་དུ་ལོག་པའོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་པ་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས་ལྡོག་པ་གང་གི་ཕྱིར་བརྟགས་པ་ཡིན་པས་རང་ཉིད་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་བའི་ཡུལ་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་པ་ན་ཐར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འུག་པ་པས་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རྒྱས་པར་སྔར་བསྟན་རིམ་པ་ཡིས། །མི་བདེན་སྐྱེ་བ་བཀག་པའམ། །དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་བཀག་པས་ན། །འདོད་དང་སྡང་སོགས་ཡོན་ཏན་མེད། །སྔར་བསྟན་པའི་རིམ་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། མ་སྐྱེས་བྱེད་པོར་མི་རུང་སྟེ། །བྱ་བ་ངེས་པར་བྱ་བ་ལ། །བྱེད་པོ་ཡིན་ཕྱིར་སྦྲང་རྩིའི་རྒྱུ། །ནམ་མཁའི་མ་ཏོག་མིན་པ་བཞིན། །ཞེས་བསྟན་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་མ་སྐྱེས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱ་བ་མེད་པར་འུག་པ་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་སྐྱེ་བ་བཀག་པས་འདོད་པ་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་ན་བདག་གི་ཡོན་ཏན་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཡང་ན་དེ་ལ། འབྱུང་བའི་ངོ་བོ་ལ་སོགས་ཀྱི། །དོན་དམ་པར་ན་ཡོད་མིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་རབ་ཏུ་བཀག་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་གྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་པས་བདག་དང་དེར་ཉིད་ཀྱང་མེད་ན་ཆད་པ་ཏ་ག་ལ་ཡོད་པར་འགྱུར། །ཡང་ན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ནས་བརྟེན་ཏེ་འབྱུང་བའི་སྤྱི་ཉིད་ལ་དེ་ཡོད་པར་ཁས་བླང་པ་ཡང་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། རྟག་པའི་བདག་ལ་ཤེས་མི་རྟེན། །རྒྱུ་དང་ལྡན་ཕྱིར་བུམ་པ་བཞིན། །གང་རེ་ཞིག་དབང་པོ་དང༌། དོན་དང་ཡིད་ཕྲད་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཤེས་པ་དེ་ཡང་དོན་དམ་པར་བདག་རྟག་པ་ལ་བརྟེན་པར་མི་རིགས་ཏེ། རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན། བློ་ནི་བདག་གི་ཡོན་ཏན་དུ། །མི་རིགས་སྐྱེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །ཇི་ལྟར་དེ་ཡི་ཡོན་ཏན་དུ། །
― DTG098_Page_0489 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་འདོད་བཞིན། །བློ་ནི་བདག་གི་ཡོན་ཏན་ཉིད་ཡིན་པར་མི་རིགས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་དང་གང་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་བདག་གི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པར་མ་མཐོང་སྟེ། དཔེར་ན་གཟུགས་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན། འདུ་བ་ཡིན་ཕྱིར་བདག་མེད་པས། །རིགས་དེ་མི་རྟག་པ་ཡི་ཕྱིར། །ཇི་ལྟར་གཟུགས་སྔར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང༌། བདག་དང་ཉེ་བར་གནས་པ་ལས་བློ་ལ་བདག་གི་ཡོན་ཏན་ཉིད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་ཐོས་ཏེ། དེ་བདག་དང༌། བདག་ཏུ་འདུ་བར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་རམ། སྔར་དབང་པོ་དང༌། ཡུལ་ཕྲད་ནས་གནས་པའི་དུས་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་གཟུགས་ནི་བདག་དང་འདུ་བ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བློ་ནི་འདིའི་ཡོན་ཏན་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བ་དེ་དང་སྡུག་བསྔལ་སོགས། །དགག་པ་མཐར་ཐུག་ཤེས་པར་བྱ། །བདེ་བ་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱང་བདག་གི་ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་གཟུགས་བཞིན་ནོ། །བདེ་བ་ནི་བདག་དང་འདུ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་རམ། སྔ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་གཟུགས་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་དང༌། འདོད་པ་དང། ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་དགག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་ཡང༌། ཡིད་ནི་རྟག་པ་མིན་པར་འདོད། །བརྗོད་བྱ་ཡིན་ཕྱིར་བུམ་པ་བཞིན། །གལ་ཏེ་གང་བློ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་དང་འདུ་བ་མ་ཡིན་གྱི། ཡིད་ནི་འདིར་རྟག་པ་ཡིན་པས་དེ་དང་འདུ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཡིད་ཀྱང་རྟག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་གིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །རྟག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་དེ་དང་འདུ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་པའོ། །གཞན་ཡང༌། འདི་ནི་བདག་གི་བྱེད་པ་མིན། །དངོས་པོ་ཡིན་ཕྱིར་བདེ་བ་བཞིན། །གང་དང་གང་དངོས་པོ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་གི་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བདེ་བ་བཞིན་ནོ། །ཡིད་ནི་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་མ་སྐྱེས་པས་འདུ་བ་ཡིན་པར་བདེན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། དོན་མཐོང་བར་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་རྟེན་མེད་པར་བརྟེན་པ་ཡང་མི་འགྲུབ་པས་དེས་ན་
― DTG098_Page_0490 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟེན་ཉིད་བཟློག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །བདག་ཡོད་པ་ནི་བཀག་ཟིན་ཀྱང༌། །འདིར་ཡང་བརྟག་པར་བྱ་བ་སྟེ། །བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ཕྱིར། །བདག་མེད་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན། །དབང་ཕྱུག་བཀག་པ་དང་འདྲ་བར་བདག་ཀྱང་བཀག་པ་ཡིན་ཡང༌། ཡང་ཚུལ་བཞིན་གྱིས་དགག་པར་བྱ་སྟེ། བདག་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་བཅའ་བའོ། །གཏན་ཚིགས་ཅི་ཡོད། སོ་སོའམ་བསྡུས་པས་ཀྱང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་རྐྱེན་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བས། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་གང་མེད་པ་དེ་ནི་སོ་སོའམ་བསྡུས་པའི་རྐྱེན་བཟུང་ནས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན་ནོ། །གང་ཡོད་པ་དེ་ནི་སོ་སོའམ་བསྡུས་པས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་གཟུགས་དང༌། སྣང་བ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་བདག་ནི་མེད་དེ། གཟུགས་སུ་རུང་བ་དང༌། ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང༌། མཚན་མར་འཛིན་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང༌། སོ་སོར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། དེ་ཡི་སྤྱི་ནི་ཡོད་པར་ཡང། །ཁས་ལེན་པ་ཡང་བརྟག་པར་བྱ། །ཕུང་པོ་འདུས་པའི་རྒྱུན་བཞིན་བྱས་ནས། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བདག་ཡོད་པས་བདག་གི་སྤྱི་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་པ་དེ་ཡང་ཁོ་བོས་འདིར་དཔྱད་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་ཁྱབ་མིན་རྟག་པ་མིན། །རྟོགས་བྱ་ཡིན་ཕྱིར་བུམ་པ་བཞིན་ནོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་དག་གི་བསམ་གཏན་གྱི་མིག་གིས་འདི་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། རྟོགས་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྟོགས་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བུམ་པའི་སྤྱི་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་འདི་ནི་ཁྱབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། རྟག་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་ནི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། དཔེ་ཉིད་བསྒྲུབ་བྱ་དང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོའི་དོན་གང་རང་ཉིད་ཀྱང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་དགོས་པ་དེས་གཞན་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ནུས་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ནམ་མཁའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ནང་ན་ནམ་མཁའ་ཡོད་དམ་མེད།
― DTG098_Page_0491 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱོགས་དེ་གཉི་ག་ཡང་འཆིང་བའི་ཞགས་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་ནམ་མཁའ་དང་ཕྲ་རབ་གཉིས་གཅིག་ན་ནི་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཆ་དང་ནམ་མཁའི་ཆའོ་ཞེས་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པས་གཉི་ག་ཡང་ཆ་ཤས་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དབྱེ་བར་ནུས་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་བཞིན་ནོ། །འོན་ཏེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ནང་ན་ནམ་མཁའ་མེད་དོ་ཞེ་ན་ནི་ཕྲ་རབ་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། ནམ་མཁའ་ཡང་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ནམ་མཁའ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་པའམ། ཕྲ་རབ་ལ་དབྱེ་བ་ཡོད་པར་ཁས་བླང་དགོས་པས། དེས་ན་ཕྱོགས་གཉི་ག་ཡང་སྐྱོན་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ལ་འདིས་ལུས་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ན་ཅི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་སྦྱོར་བར་བྱེད་དམ། འོན་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡིན། དེ་ལ་གལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་སྦྱོར་རོ་ཞེ་ན་ནི། ཕྱོགས་ཆ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བདག་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང་ཆ་ཤས་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ་བུམ་པ་བཞིན་ནོ། །འོན་ཏེ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྦྱོར་བ་ཡིན་ན་ཡང༌། དེ་ལྟ་ན་ལུས་གཅིག་དང་སྦྱོར་ཞིང་ཕྲད་པ་ན་ལུས་གཞན་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་མེད་ལ། ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དུས་གཅིག་ཏུ་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་འདི་ལྟར་དམྱལ་བའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མཐོ་རིས་ཀྱི་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་ལ། མཐོ་རིས་ཀྱི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། གཅིག་བཅིངས་བ་ན་ཡང་ཀུན་བཅིངས་པར་འགྱུར་ལ། གཅིག་གྲོལ་བ་ན་ཡང་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་གྲོལ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྐྱོན་གཞན་ཡང༌། བློ་སྐྱེ་འགྱུར་དང་བཅས་ཤེ་ན། །ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ཉམས་པར་འགྱུར། །འོན་ཏེ་འགྱུར་མེད་ཤེས་པ་མིན། །ཤེས་དང་ཤེས་མིན་ཇི་ལྟར་རུང༌། །གང་ཡང་བདག་དང་བློ་འདུ་བར་གྱུར་པ་ན། ཅི་དེའི་ཚེ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་འབྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན། གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་བློ་འདི་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ན་ནི།
― DTG098_Page_0492 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འབར་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་འགྱུར་བ་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཡང་འདི་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། །སྔར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ལ། ཕྱིས་རྟོག་པའི་ངོ་བོར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན་ནི། སྔར་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་བཏང་བའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །རྟག་ཏུ་རྟག་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་རྟོག་པ་ཡང་ཡིན། མི་རྟོག་པ་ཡང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། འདི་བློ་དང་འདུ་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་ཅི་བློའི་ངོ་བོ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན། དེ་ལ་གལ་ཏེ་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་བློའི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བློ་དང་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ན་ཡང་བདག་ནི་མི་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྔར་གྱི་ངོ་བོ་ལས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བློ་དང་འདུས་པར་གྱུར་པ་ན་བློའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འདི་ཡང་གྱུར་ན་ནི། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ངོ་བོ་ལ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ཡང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་བདག་དང་བློ་འདུས་པ་ནི་ཡོད་དེ། བློ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་དབྱུག་པ་དང༌། དབྱུག་པ་ཅན་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདུ་བ་དགག་པ་བྱས་པས་ན། །དེ་དང་འབྲེལ་པའང་རིགས་པ་མིན། །བདག་གིས་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདིར་འདུ་བ་དགག་པ་བྱས་པས་འདུ་བ་མེད་པར་གྱུར་ན། དེ་དག་གི་འབྲེལ་པ་ཡང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བདག་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ལ་བློ་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་པས་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་དག་མི་འདྲ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མེ་དང་གྲང་བ་བཞིན་དུ་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བློ་དང་འདུ་བ་ཇི་ལྟར་བཀག་པ་བཞིན་དུ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚིག་གི་དོན་རྣམས་ཀྱང་དགག་པར་འདོད་ནས་སྨྲས་པ། བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་འབད་དང་འདོད། །སྡང་ལ་སོགས་ཀྱང་ཚུལ་འདི་ཡིན། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྟག་པའི་བདག་ལ་བདེ་མི་བརྟན། །རྒྱུ་དང་ལྡན་ཕྱིར་བུམ་པ་བཞིན། །ཡང་ན་བདག་གི་ཡོན་ཏན་ནི། །བདེ་བ་ཡིན་པར་མ་རྟོགས་ཏེ། །སྐྱེ་དང་ལྡན་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས། །དེ་ཡི་
― DTG098_Page_0493 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོན་ཏན་མི་འདོད་བཞིན། །ཡང་ན་འདི་དག་འདུ་བ་ནི། །བདག་ལ་ཡོད་པར་མ་རྟོགས་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་བློ་གང་དག་ཡོད་པར་གྲག་པ་དེ། སྤྱི་ཆེན་པོ་དང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གྲག་ན། སྤྱི་ཆེན་པོ་དང་འབྲེལ་པ་དེ་ཅི་བདག་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ། རང་གི་ངོ་བོ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་ལ། ལྷན་ཅིག་ཡོད་ཆེན་དང་འབྲེལ་བར། །ཡོད་དང་མེད་པ་མི་རིགས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡོད་ནའང་དེ་སྦྱོར་དོན་མེད་ལ། །མེད་ན་དེ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར། །ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བློ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་སྤྱི་ཡོད་པ་ཆེན་པོ་དང་འབྲེལ་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་ན། རང་གི་ངོ་བོ་ཡོད་པར་གྱུར་བའི་ཕྱིར་བདག་ལ་ནི་ཡོད་པ་ཆེན་པོ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་གྲུབ་ཟིན་པའི་བུམ་པ་ལ་ཡང་བསྒྲུབ་མི་དགོས་པ་བཞིན་ནོ། །མེད་ན་ཡང་ཡོད་པ་ཆེན་པོ་དང་འབྲེལ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བདག་ཡོད་པ་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་ཆེན་པོས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། ཡོད་པའི་ངོ་བོ་ཞིག་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གསལ་བར་བྱེད་པས་ཆོས་གཞན་ཕྱིར། །དེ་ནི་གསལ་བྱེད་ཇི་ལྟར་ཡིན། །ཁྱོད་ཀྱི་བདག་ནི་མི་གསལ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ན་དེ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ཆེན་པོས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན། འདིར་འདི་སྐད་དུ་སྨྲ་བར་ཡང་ནུས་ཏེ། གསལ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་གསལ་བར་བྱ་བར་མི་ནུས་ཏེ། མི་གསལ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན་ནོ། །མངོན་པར་གསལ་བ་ཉིད་ནི་རྐྱེན་རྙེད་ནས་གསལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་འཇིམ་པའི་གོང་བུ་དང༌། དབྱུག་པ་དང༌། འཁོར་ལོ་དང༌། རྫ་མཁན་གྱི་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་བུམ་པ་ནི་མར་མེས་གསལ་བར་བྱེད་པ་བཞིན་ཏེ། བྱས་པ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་གསལ་བ་མཐོང་བས་ཆོས་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་གསལ་བར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཡོད་པ་ཆེན་པོ་ནི་བདག་གསལ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གྲངས་ལ་སོགས་དང་འབྲེལ་པ་ཡང༌། །འདི་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ལན་བཏབ་བོ། །ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་དཔྱད་པའི་རིམ་པ་
― DTG098_Page_0494 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ཉིད་ཀྱིས་གཅིག་ལ་སོགས་པའི་གྲངས་ལ་སོགས་པ་དང་སྐྱེས་བུ་སྦྱོར་བར་འགྲུབ་པར་དཀའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཡོད་པའི་གཅིག་ཉིད་དང་སྦྱོར་རམ། འོན་ཏེ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་ལ་གལ་ཏེ་ཡོད་པའི་གཅིག་ཉིད་གྲངས་ཀྱི་གཅིག་དང་སྦྱོར་བ་ཡིན་ན་ནི། ཡང་སྦྱོར་བ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་འདི་ལྟར་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པ་དང་སྦྱོར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པ་ཆེན་པོ་དང་གྲངས་དག་སྦྱོར་བ་མེད་པ་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་གྱི། གཞན་ཚིག་གི་དོན་གྱི་ཚོགས་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་སོ་སོར་ཚུལ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ལན་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །ཚིག་གི་དོན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། རྫས་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ལས་དང༌། སྤྱི་དང༌། འདུ་བ་དང༌། ཁྱད་པར་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པར་གྱུར་པ་ཞིག་ཡོད་པ་ཆེན་པོ་དང་འབྲེལ་པར་འགྱུར་རམ། མེད་པ་ཞིག་འགྱུར། ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ཡང་སྦྱོར་བ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །མེད་པ་ཞིག་གོ་ཞེ་ན་ནི་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལན་སྨྲས་མ་ཐག་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་བསམ་པ་བླངས་ནས་སྨྲས་པ་ནི། །གལ་ཏེ་སྤྱི་སོགས་དང་འབྲེལ་བས། །སྐྱེས་བུ་སྤྱི་དང་གཅིག་རྟོགས་པར། །དེ་སོགས་རྐྱེན་དང་ཕྲད་ཙམ་གྱིས། །སྐྱེས་བུ་འབྱུང་བར་འདོད་ན་ནི། །སྐྱེས་བུ་སྤྱི་དང་འབྲེལ་པ་ཙམ་གྱིས་སྤྱི་ཡིན་པར་རྟོགས་ལ་གྲངས་དང་འབྲེལ་པས་གཅིག་ཉིད་དང༌། བློ་དང་འབྲེལ་པས་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་བློ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཙམ་སྐྱེས་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དོན་དུ་མངོན་པར་འདོད་པ་ཡིན་ལ། གྲོལ་བའི་དུས་ན་ནི། ཡོད་མིན་མེད་མིན་དུ་མ་མིན། །གཅིག་མིན་ཕྲ་མིན་ཆེན་པོ་མིན། །འདི་ནི་རྟག་མིན་མི་རྟག་མིན། །གཞན་མིན་གཞན་མིན་མིན་དེ་ཉིད། །ཇི་ལྟར་བདག་བཞིན་ཚིག་གི་དོན། །གཞན་ཡང་འདི་ལྟར་སོང་བ་སྟེ། །འབད་ནས་གསུངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ནི། །གཟེགས་ཟན་པ་ཡིས་གསལ་བར་བྱས། །བློ་ལ་སོགས་པ་བདག་གི་ཡོན་ཏན་བདེན་པའི་ངོ་བོ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི། ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྟག་པར་འགྱུར་ན་བདག་ཡོན་ཏན་
― DTG098_Page_0495 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་མི་ལྡན་པར་གྱུར་པ་དེ་ལ་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང༌། གཅིག་དང༌། དུ་མ་དང༌། ཕྲ་རབ་དང༌། ཆེན་པོ་དང༌། རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པར་ཞི་བ་ཡིན་ནོ། །བདག་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་གཞན་ཡང་རྫས་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ལས་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་དོན་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན། རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདི་དག་བདག་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་འགྱུར་ན། བདག་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པས་རང་གི་ངོ་བོ་གཟུང་དུ་མེད་པར་གྱུར་པ་ལ་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་དང༌། གཅིག་དང༌། དུ་མ་དང༌། རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་འབད་ནས་གསུངས་ཤིང་སྦས་ཀྱང༌། གཟེགས་ཟན་པའི་འདོད་པའི་ལུགས་འདི་ལྟར་སྨྲས་པ་འདིས་བདག་ཅག་གི་ལུགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཤིན་ཏུ་བསྟན་པར་བྱས་པ་ཡིན་ན། །བདག་ཅག་གི་ལུང་ལས་ནི་འདི་ལྟར་འབྱུང་སྟེ། གཟུགས་ནི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན། བདག་ཀྱང་མ་ཡིན། བདག་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་མེད་ན། ཡང་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར། དེས་ན་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཁྱོད་ཀྱིས་སྣ་ཚོགས་མང་པོ་ཞིག །བརྗོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཉིད་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ཁོ་བོ་ཅག་གི་འདོད་པ་ཁོ་ན་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གྲུབ་པའི་མཐའ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་པ་ལ་རབ་ཏུ་གྲུབ་པ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་ཡིན་པར་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། འདི་དག་མཚན་མར་འཛིན་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཉིད་མཐོང་བར་མི་རིགས་སོ། །མཚན་མ་མི་བདེན་པར་སྐྱེས་པའི། །ངོ་བོ་རྟོག་པར་མི་བདེན་འདོད། །བློ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་མི་བདེན་པར་སྐྱེས་པ་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆད་པ་ཡིན་ལ། ས་ལ་སོགས་པ་ནི་རྟག་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་ལྡན་པར་འབྱུང་བས་རྟག་པར་འཛིན་པ་ཡིན་ཏེ།
― DTG098_Page_0496 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེས་ན་རྣམ་པ་འདི་གཉི་ག་ཡང་མཚན་མར་ལྟ་བས་ལེགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མཐར་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་པའོ། །གལ་ཏེ་འདིའི་དོན་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ན་ཡང་སྤྱི་ཞེས་བྱ་བའི་དངོས་པོའི་དོན་དང་འབྲེལ་པར་གྱུར་པ་ལ་སྤྱི་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་དེ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བདག་ལས་ཐ་དད་གྱུར་པའི་དོན། །དེ་དང་འབྲེལ་བར་མི་འདོད་དེ། །ཡོད་པའི་བློ་ཕྱིར་བློ་སྤྱི་ལ། །སྤྱི་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་པ་བཞིན། །བདག་ལས་ཐ་དད་པའི་སྤྱི་ཞེས་བྱ་བ་དང་འབྲེལ་པས་བདག་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བློ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་སོ། །བདེན་པའི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། གང་དང་གང་བདེན་པའི་བློ་འབྱུང་བ་དེ་ལ་དེ་ལས་གཞན་པའི་དོན་དང་འབྲེལ་པ་མ་མཐོང་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ཆེན་པོ་དེ་ཉིད་ལ་སྤྱི་ཞེས་བྱ་བའི་བློ་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གྲངས་སོགས་འབྲེལ་པ་ཡང༌། །བདག་གམ་གཞན་པ་ལ་ལ་ལ། །མཁས་པས་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་བཞིན། །བློ་དེ་མིན་པར་རྟོགས་པར་བྱ། །གང་ཡང་གྲངས་གཅིག་དང་ལྡན་པ་ལས་བདག་ཀྱང་གཅིག་ཅེས་རྗོད་པར་བྱེད་ཀྱི་ཡང་དེ་ཉིད་ནི་གཅིག་ཀྱང་མ་ཡིན་དུ་མ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བློ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་ལས་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གཞན་ས་ལ་སོགས་པ་ཡང་གྲངས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལས་གཅིག་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི་དེ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གཅིག་གི་ངོ་བོ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་དུ་མའི་ངོ་བོ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ཚུལ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་མཁས་པས་དགག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གྲངས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལས། །བདག་དང་ས་ལ་སོགས་པ་གཅིག་ལ་སོགས་པའི་བློ་འབྱུང་བར་མི་རིགས་ཏེ་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་གྲངས་དེ་ཉིད་ལ་གྲངས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་གཅིག་ལ་སོགས་པའི་བློ་འབྱུང་བ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། བདག་གི་བློ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། །བདེ་སོགས་ཡོན་ཏན་དང་མི་འབྲལ། །ཡོན་ཏན་ཡིན་ཕྱིར་གྲངས་བཞིན་ནོ། །དེ་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་མེད་བདག་མིན། །བློ་
― DTG098_Page_0497 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། འདོད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། འབད་པ་དང༌། ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་དང༌། ཤེས་པ་དང༌། བྱས་པའི་ཤུགས་ཞེས་བྱ་བ་བདག་གི་ཡོན་ཏན་ཀུན་ནི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་དོན་དམ་པར་བདག་དང་མི་འབྲལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་སོ། །ཡོན་ཏན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །གང་དང་གང་ཡོན་ཏན་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་བདག་དང་མི་འབྲལ་ཏེ། དཔེར་ན་གྲངས་བཞིན་ནོ། །གྲོལ་བར་གྱུར་པ་ན་ཡང་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་གྲངས་ཀྱི་གཅིག་ལས་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་བློ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་དུ་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཡོན་ཏན་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་ཡིད་རང་གི་བདག་ལ་གནས་པ་ན་ཐར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ལ་ཡང༌། ཡུལ་དང་ངོ་བོ་དབྱེར་མེད་ཀྱང༌། །གང་ཞིག་རང་གི་བདག་མེད་འགྱུར། །བདག་དང་སྦྱོར་བ་འདོད་པ་ལས། །དྲན་ནས་ཤེས་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང༌། །བདག་གཟུགས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ན་ནི་ཕྱོགས་དང་ཡང་ལྡན་པར་འགྱུར་ལ། ཕྱོགས་དང་ལྡན་པའི་བདག་ཉིད་ཡིད་རང་ཉིད་གནས་པར་གྱུར་ན་ཕྱོགས་དང་མི་ལྡན་པའི་བདག་ལ་ཅི་ལྟར་ཡིད་རང་ཉིད་ལ་གནས་པར་འགྱུར། གང་གི་ཚེ་བདག་ཉིད་ཕྱོགས་ཀྱི་རང་གི་གནས་ལ་ཡིད་སྦྱོར་བར་གྱུར་ན་ནི་འཁོར་བའི་དུས་ན་ནི་དྲན་པ་དང༌། ཤེས་པ་འབྱུང་བར་འདོད་ལ། ཐར་པའི་དུས་ན་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་འདོད་པ་ཉམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་ཆ་དབྱེར་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་ཡང༌། མ་མཐོང་ངེས་པའང་སྔར་བཞིན་དུ། །ཐལ་འགྱུར་ལན་ཡང་འདི་ལ་ཡིན། །མེད་པའི་སྐྱེ་བ་བཀག་པས་ན། །དེ་ཡི་སྦྱོར་བའང་མི་འདོད་དོ། །མ་མཐོང་བའི་ངེས་པ་ནི་ངེས་པར་ཆོས་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བ་ན་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྤངས་པའོ། །དེ་ནི་ཕྱོགས་ཆ་མེད་པའི་བདག་ལ་མི་རིགས་སོ། །ཆོས་དང་བདག་གཉིས་སྦྱོར་བར་འགྱུར་ན་ཡང་ཅི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་སྦྱོར་རམ་འོན་ཏེ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡིན། དེ་ལ་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་སྦྱོར་རོ་ཞེ་ན་ནི། ཕྱོགས་གཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་
― DTG098_Page_0498 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་སྦྱོར་བ་ཡིན་ན་ནི་གཅིག་ཆོས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་ན། ཀུན་ཀྱང་ཆོས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ལ། གཅིག་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་དང་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་གྲངས་ཅན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་འཇུག་པར་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མེད་པ་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་པར་བདག་གིས་སྔར་བསྒྲུབས་ཟིན་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཡི་དམ་མ་མཐོང་བའི་སྐྱོན་མེད་པ་ཇི་ལྟར་བདག་དང་སྦྱོར་བར་འགྱུར། གཞན་ཡང༌། ཡིད་དང་བདག་གི་མེད་པ་ལ། །རྟེན་དང་བརྟེན་པར་མི་འདོད་དོ། །བདག་དང་ཡིད་ནི་ཡོད་ནའང༌། རྟེན་དང་བརྟེན་པར་མི་འདོད་དོ། །རེ་ཞིག་བདག་ནི་མེད་དེ། དམིགས་པར་མ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ཀྱང་མེད་དེ། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་བདག་དང་ཡིད་དག་རྟེན་དང་བརྟེན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། ཡང་གལ་ཏེ་བདག་དང་ཡིད་ནི་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདི་དག་རྟག་པ་མེད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས། རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་ངོ་བོར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། དེས་ན་ཐར་པ་རྒྱུ་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་རྟོག་རྒྱུ་མཚན་བཅས་པའི་ཕྱིར། །རྫས་སོགས་མཐོང་བས་གྲོལ་བར་ནི། །ཇི་ལྟར་འུག་པ་མི་འདོད་པ། །དེ་བཞིན་འུག་པ་པ་མི་འདོད། །རྣམ་རྟོག་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཤིང་ཟད་པའི་མེ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་འདའ་བར་འདོད་པ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དེ་ཡང་རྫས་ལ་སོགས་པ་ཚིག་གི་དོན་འཛིན་པར་བྱེད་པས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་གང་ཐམས་ཅད་མཐོང་བར་འདོད་པའི་ཐུབ་པ་འུག་པ་པ་ཡང་རེ་ཞིག་གྲོལ་བར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྫས་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ན། ཡང་དེའི་གཞུང་གི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་འུག་པ་པ་རྣམས་རྫས་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་དོན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་གོམས་པར་བྱས་པས་ཐར་པ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། ས་སོགས་དེ་ཉིད་འབྱུང་བའི་བློ། །ཐར་པ་མིན་པར་གཟེགས་ཟན་འདོད། །ཁྱད་པར་དག་ནི་མི་འཛིན་ཕྱིར། །འཚོ་བའི་དེ་ཉིད་བློ་བཞིན་ནོ། །ས་ལ་སོགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་ས་ལ་སོགས་པའི་དེ་
― DTG098_Page_0499 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་དེ། རྫས་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ལས་དང༌། འདུ་བ་དང༌། སྤྱི་དང༌། ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བའོ། །ས་ལ་སོགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་འབྱུང་བའི་བློ་ནི་ས་ལ་སོགས་པའི་དེ་ཉིད་འབྱུང་བའི་བློ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་ནི་གྲོལ་བའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་གཟེགས་ཟན་ལ་སོགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་བློ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་པ་དེ་ནི་དེའི་ཆོས་སོ། །ཀུན་དུ་འཛིན་པ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཁྱད་པར་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཀུན་དུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་ཏེ། དེའི་ངོ་བོ་ནི་ཀུན་དུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་ཉིད་དོ། །དེ་ཡི་ཕྱིར། ཀུན་དུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །གང་དང་གང་ཀུན་དུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟེགས་ཟན་ལ་སོགས་པའི་གྲོལ་བ་སྟེ། དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་འཚོ་བ་དང༌། ཟག་པ་དང༌། སྡོམ་པ་དང༌། རྒས་པ་མེད་པ་དང༌། འཆི་བ་དང༌། ལས་དང༌། སྡིག་པ་དང༌། བསོད་ནམས་དང༌། ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་དགུ་ལ་དམིགས་པ་གཅེར་པུར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་བློ་བཞིན་ནོ། །རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མདོར་བསྡུས་པས་གཟེགས་ཟན་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་སྤང་བའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། བྱེ་བྲག་པ་ཡི་དེ་ཉིད་ལའང༌། །ལྟ་ངན་རབ་རིབ་སྐྱེས་པས་ན། །དེས་ན་རིགས་པ་དང་བྲལ་ཕྱིར། །བློ་ནི་དགའ་བར་མི་བྱའོ། །ལྟ་བ་ངན་པ་ཉིད་རབ་རིབ་ཡིན་པས་ལྟ་ངན་རབ་རིབ་སྟེ། མུན་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལ་འདིར་ལྟ་བ་ངན་པའི་རབ་རིབ་ཀྱི་དང་ཚུལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་བྱེ་བྲག་པའི་མངོན་པར་འདོད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ། ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་དཔྱད་པའི་རིམ་པས་རིགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁོ་བོ་ཅག་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་དམིགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བློ་ནི་དེ་ལ་དགའ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཇི་སྐད་དུ། ས་ལས་གཞན་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས། །གང་དག་མ་མཐོང་བ་རེག་ཅེས། །མངོན་སུམ་ལ་ཡང་སླུ་བྱེད་ན། །ལྐོག་ཏུ་གྱུར་ལ་དེ་ཅི་ལྟར། །ཇི་ལྟར་དཀར་སོགས་ངེས་པ་ལ། །ཅི་ཡིན་ཞེས་ནི་རྟོགས་བྱེད་ཅིང༌། །ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་རྫས་གཞན་ཅིག །ཡོད་ཅེས་རྟོག་པར་བྱེད་པ་གྲག །རྨོངས་པས་འདི་ནི་མི་ཤེས་པས། །ཇི་སྲིད་གཟུགས་ཀྱི་བསགས་པ་ལ། །བསགས་
― DTG098_Page_0500 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་འདུ་ཤེས་རྒྱས་འབྱུང་བ། །མཐོང་ལ་དེ་དག་ཐེ་ཚོམ་ཟ། །སོར་མོ་གཉིས་ལས་གཞན་གྱུར་པའི། །སོར་གཉིས་ཞེས་བྱ་གཞན་ཡོད་ན། །ངོས་ན་གནས་པ་གཅིག་ཉིད་ལས། །གཞན་པའི་སོར་མོ་གཉིས་མི་དམིགས། །དེ་ཡི་ཕྱེད་ནི་དེར་ཡོད་པ། །མ་ཡིན་ཡིན་ན་ཕྱེད་གཉིས་མི་འགྱུར། །སོར་མོ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱེད་པས། །དེས་ན་ཕྱེད་སོར་འཇུག་མ་ཡིན། །རྟེན་ནི་གཟུང་བ་མེད་པས་ན། །རྫས་གཟུང་བར་མི་འདོད་ཅེ་ན། །རྡུལ་གཅིག་རྡུལ་གཉིས་ཀྱིས་བརྩམས་པས། །འཛིན་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནམ། །གཟུགས་དང་རིགས་ཀྱིས་ཁྱད་འཕགས་པའི། །སྐུད་པ་ལས་ནི་གོས་བྱས་པས། །དེ་ལས་གཞན་པའི་སྣ་ཚོགས་ཅན། །གཟུགས་དང་རིས་སུ་རྟོག་པར་བྱེད། །དེ་བཞིན་མུད་ག་ཆུ་དང་ཚྭ། །སོགས་ལས་གཞན་པའི་ཚོད་མ་མེད། །མཚོན་ལས་གཞན་པ་མདུང་ཡང་མེན། །གསེར་དང་ཤིང་ལས་གཞན་ཁྲི་མེད། །སྟེང་འོག་འབྱུང་དང་གནས་པ་དག །ཕྱོགས་གཅིག་གོས་ལ་གནས་པ་ཡིན། །ལུང་ལས་གཞན་པའི་འགྲོ་བ་དང༌། །གནས་པ་ཞེས་བྱ་འགའ་ཡང་མེད། །གང་ཕྱིར་ཡུལ་ཀུན་བརྟེན་པ་ཡི། །ཡུལ་ཅན་ཉམས་པའང་མི་འདོད་དོ། །ཡུལ་རྣམས་འགྲོ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར། །བརྐྱང་བསྐུམ་སོགས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །བྱ་བ་བྱེད་པའི་རྩོམ་པ་དང༌། །སྲང་ལས་གཞན་པའི་དམའ་བ་ནི། །མིག་འཕྲུལ་མཁན་ལས་གཞན་པ་ཡི། །རབ་ཏུ་གྲགས་པ་མི་འགྲུབ་པོ། །མི་རྩོམ་ཞེ་ན་གང་ཇི་ལྟར། །འདུ་བའི་བྱ་བ་དག་དང་རྒྱུར། །བྱེད་པ་གནས་པར་མི་རིགས་ཏེ། །དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་ལ་ཡང་ངོ༌། །རྩོམ་པའི་རྒྱུ་ཕྱིར་མ་ཉམས་ལ། །ཆ་ཤས་ཀྱིས་ནི་གནས་ན་ཡང༌། །བྱ་བ་དང་ནི་མི་འགལ་ཉིད། །གོས་ཀྱི་ཕྱེད་དང་ཉེ་བར་གནས། །དེ་བཞིན་མར་མེ་དང་སྦྱོར་བས། །གཟུགས་གཞན་ཉིད་དུ་འགྱུར་འདོད་ལྟར། །རྫས་གཞན་དག་གི་ཁྱད་པར་གྱིས། །གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡོད་མིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མིག་གིས་མཐོང་དོན་ལའང༌། །རྟོག་གེ་ངན་པས་ཉམས་པའི་སེམས། །ཇི་བཞིན་དོན་དུ་མི་མཐོང་ན། །ནང་ལ་ཇི་ལྟར་སེམས་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སྔར་བསྟན་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི། རིགས་པ་དང་མི་འགལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དབུ་མའི་སྙིང་
― DTG098_Page_0501 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོའི་འགྲེལ་བ་རྟོག་གེ་འབར་བ་ལས་བྱེ་བྲག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། ལེའུ་བདུན་པའོ།། །།དེ་ནས་ད་ནི་རིག་བྱེད་ཀྱི་མཐའ་སྨྲ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ་འཇུག་པས་ལེའུ་བརྒྱད་པ་བརྩམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ། རིག་བྱེད་མཐར་སྨྲས་སྨྲས་པ་ནི། །འདུས་བྱས་སྟོང་པར་སྨྲ་བ་ཡི། །ཕྱི་རོལ་པ་ལ་བདག་རིག་དཀོན། །བདག་སྡང་ཐར་པ་ག་ལ་ཡོད། །རིག་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་རིག་བྱེད་མཐའ་པ་སྟེ། །ཆགས་པ་མེད་པར་ངེས་པར་རིག་པའོ། །དེ་སྨྲ་བའི་ངང་ཚུལ་ག་ལ་ཡོད་པའམ། ཚིག་དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་ནི་རིག་བྱེད་ཀྱི་མཐར་སྨྲ་བའོ། །དེ་དག་ནི་འདི་སྐད་སྨྲ་སྟེ། རིག་བྱེད་ཀྱི་མཐར་ལྟ་བ་ལས་གཞན་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་བསྟན་བཅོས་ལ་བདག་རིག་པ་ཡང་ཤིན་ཏུ་དཀོན། བདག་ལ་སྡང་པའི་སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཐར་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ལ་འཇིག་པ་ཡིན་པས་སུ་ཞིག་བཅིངས་ཤིང་གྲོལ་བར་འགྱུར། བདག་རྟག་པའི་ངོ་བོ་ནི་དེའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཅིངས་པ་དང་གྲོལ་བར་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་དེས་ན་རིག་བྱེད་ལས་གྲགས་པའི་སྐྱེས་བུ་ནི་ཉེ་བར་བསྔགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། མུན་པ་ལས་གཞན་སྐྱེས་བུས་ནི། །ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཉི་མའི་འོད། །དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་བདག་དེ་ཉིད། །མཁས་པས་ཤེས་ན་འཆི་མེད་འགྱུར། །མི་བདེ་བར་གྱུར་ཅིང་མི་བདེ་བར་བྱེད་པས་ན་མུན་པ་སྟེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཆ་བསགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཁམས་གསུམ་དུ་སྲིད་པའོ། །ཁམས་གསུམ་ཞེས་བྱ་བར་གྲགས་པའི་མུན་པ་དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ན་མུན་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་རོ། །མུན་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ན་སྐྱེས་བུ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་ཉི་མའི་མདོག །མུན་པ་ལས་གཞན་གྱུར་པ་དེ་རིག་ན། །འཆི་བ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་བདག་གིས་རྟོགས། །སྐྱེ་མེད་གནས་འགྲོ་བ་ལ་ལམ་གཞན་མེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །འཇིག་པའི་སྔོན་རོལ་ནས་ཡོད་པའམ་གཉིད་
― DTG098_Page_0502 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོག་པ་ལས་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུའམ། སྐྱོང་བར་བྱེད་པའམ། འགེངས་པར་བྱེད་པས་ན་སྐྱེས་བུའོ། །ཆེན་པོར་གྱུར་བ་ནི་ཐམས་ཅད་པས་ལྷག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉི་མའི་འོད་དོ། །ཉི་མ་ནི་འོད་སྣ་ཚོགས་ཅན་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དཀར་པོ་དང༌། སྔོན་པོ་དང༌། དམར་པོ་དང༌། བ་བླ་དང༌། ཡུང་བ་དང༌། ཕུག་རོན་དང༌། བཙོང་དང༌། ཀ་པི་ཛ་ལའི་ཁ་དོག་འཛིན་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་འདི་དག་དང་ལྡན་ཞེ་ན། ལྷ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའམ། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་ངོ་བོ་ཡང་འདི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་འདིར་ཉི་མའི་དཀར་པོའི་ངོ་བོར་འདུག་པ་ནི་ཟླ་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གང་མེ་ལྷ་དང་ཟླ་བ་གཉིས་ལས་ནི་ཆུའི་མདོག་གོ །གང་ནོར་ལྷ་དག་གིས་བརྟེན་པ་ལས་ནི་དེ་དམར་པོའོ། །གང་རུ་ཏྲ་བདེ་བྱེད་དག་གི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་ནི་དཀར་ལ་དམར་བའོ། །གང་དབང་པོ་ཡིན་པ་ལས་ནི་དུ་བ་ལྟ་བུའོ། །གང་བཤེས་གཉེན་ཡིན་པ་ལས་ནི་ཡུང་གི་མདོག་གོ །གང་བཤེས་གཉེན་དང་ཆུ་ལྷ་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་ལས་ནི་རྡུལ་དང་ཡུང་གི་མདོག་གོ །གང་དག་ར་ཀ་ཉིད་ཀྱི་ནི་སྨུག་པོར་རོ། །གང་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ལྷ་ཡིན་པས་ནི་མྱུར་བའོ། །གང་དབང་ཕྱུག་ཡིན་པ་དེ་ལས་ནི་ཚངས་པའི་མདོག་གོ །ཨ་ཏ་ཞེས་བྱ་བ་རྟག་ཏུ་འགྲོ་བ་སྟེ། འབྱུང་པོ་ཐམས་ཅད་རྟག་ཏུ་འདིར་འགྲོ་བའམ་འབྱུང་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་རྟག་ཏུ་འདིར་འགྲོ་བས་བདག་གོ །དེ་ཉིད་ནི་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆེན་པོའོ། །དབང་ཕྱུག་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་ཅན་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་རྣལ་འབྱོར་པ་གང་གིས་ལྷའི་མིག་གིས་མཐོང་བ་དེ་ནི་འཆིང་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་ནས་རྒ་བ་དང་འཆི་བ་མེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེས་བུ་ནི་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་ཅན་ཡིན་ན་ཡང་དེ་ལྟ་ན་ཡང་འགྲོ་བར་གྱུར་པའི་དུས་ན་རྣལ་འབྱོར་པའི་མཚན་མ་འདི་ཡིན་ཏེ། བྱེད་པོ་དབང་ཕྱུག་གསེར་མདོག་ཏུ། །གང་ཞིག་མཐོང་ཞིང་ལྟ་བ་དེ། །སྡིག་དང་བསོད་ནམས་ལས་འདས་ནས། །མཆོག་ཏུ་ཞི་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །གསེར་ནི་ས་ལེས་སམ་སྟེ། དེ་དང་འདྲ་བའི་མདོག་ཅན་གྱི་བདག་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དག་པར་བརྟགས་ནས་བསམ་གཏན་གྱི་མིག་གིས་མཐོང་བར་གྱུར་
― DTG098_Page_0503 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ན་བདག་གིས་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་མཐོང་ངོ་ཞེས་འདི་ལྟར་ངེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུར་མཐོང་བ་ན་སྡིག་པ་དང་བསོད་ནམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དང༌། གཉི་གའི་ངོ་བོའི་འཆིང་བ་རྣམས་བཅད་ནས་མཆོག་སྟེ། ཁྱད་པར་ཅན་ནི་ཞི་བ་སྟེ། ཞི་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ལོག་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་འཇིག་རྟེན་གསུམ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ཡིན་ན་བྱེད་པ་པོ་ཇི་ལྟར་ཡིན། རིང་ནས་གནས་པ་ཡིན་ན་གང་གི་དབང་ཕྱུག་ཡིན་ཞེ་ན། རིང་ན་གནས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་སྨྲས་པ། བྱུང་གྱུར་བྱུང་དང་འབྱུང་བ་བདག །ཐམས་ཅད་སྐྱེས་བུ་ཡིན་འདོད་དེ། །དེ་ནི་ཕྱི་ནང་རིང་བ་དང༌། །དེ་ནི་ཉེ་དང་དེ་ལས་བྱེད། །གང་མི་ལ་སོགས་པ་འདས་པར་གྱུར་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་མཐོང་བར་གྱུར་པའི་གཟུགས་དང༌། གང་ཕྱིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཐམས་ཅད་སྐྱེས་བུས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་གནས་པའམ། ཁམས་གསུམ་ཐམས་ཅད་ལ་འདིས་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སྟེང་གི་ཕྱོགས་ནི་འདིའི་མགོ་བོའོ། །འོག་གི་ཕྱོགས་ནི་རྐང་པའོ། །ནམ་མཁའ་ནི་ལྟོའོ། །ཕྱོགས་རྣམས་ནི་ལག་པའོ། །གཟའ་དང་རྒྱུ་སྐར་རྣམས་ནི་སྐྲའོ། །རི་བོ་རྣམས་ནི་བྲང་ངོ༌། །རིའི་ཕྲེང་བ་ནི་རུས་པའོ། །ཆུ་ཀླུང་རྣམས་ནི་རྩའི་དྲ་བའོ། །ནགས་ཚལ་རྣམས་ནི་སྤུ་དང་སེན་མོའོ། །རྒྱབ་ནི་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །དཔྲལ་བ་ནི་ཚངས་པའོ། །ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ནི་སྨིན་མ་གཉིས་སོ། །ཁྲོ་གཉེར་ནི་འཆི་བདག་གོ །ཉི་ཟླ་ནི་མིག་གཉིས་སོ། །དབུགས་འབྱུང་བ་དང་རྔུབ་པ་ནི་རླུང་ངོ༌། །རི་བྲན་རྣམས་ནི་སོའོ། །ལྕེ་ནི་དབྱངས་ཅན་མའོ། །ཨོཾ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡི་གེ་དང༌། བ་ཤ་ཐ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡི་གེ་ནི་མཆུ་གཉིས་སོ། །མིག་ཕྱེ་བ་དང་བཙུམས་པ་ནི་དུས་སོ། །གྱོན་པའི་ཕྱོགས་ནི་བུད་མེད་དོ། །གྱས་པའི་ཕྱོགས་ནི་སྐྱེས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་མ་ཡིན་པ་ནི་ནུ་མའི་བར་རོ། །སོར་མོ་རྣམས་ནི་རིའི་བར་རོ། །པུས་མོ་གཉིས་ནི་གསེར་འདབ་གཉིས་སོ། །རྗེ་ངར་གཉིས་ནི་ཐ་སྐར་གྱི་བུ་གཉིས་སོ། །རྐེད་སྨད་ནི་ཉིན་ཞག་གོ །མཇེ་རླིག་ནི་དབང་པོའོ། །དགའ་བའི་རང་བཞིན་ནི་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོའོ། །རྐང་པ་གཉིས་ནི་ཁྱབ་
― DTG098_Page_0504 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇུག་གོ །ཁ་དོག་རྣམས་ནི་ཁྲག་གོ །དེ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་དང་རིང་བ་དང་ཉེ་བ་ན་གནས་པ་ཡིན་པས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། འོང་བ་དང་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ན་བྱ་བ་དུ་མ་རྣམས་ལ་འཇུག་པ་དང༌། མི་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། དཔེའི་སྒོ་ནས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། སྲིད་པ་སྣ་ཚོགས་དེ་ལས་སྐྱེས། །དར་གྱི་སྲིན་བུའི་སྐུད་པ་བཞིན། །ཇི་ལྟར་སྲིན་པ་ལ་བྱེད་པའི་སྲིན་བུ་སྲིན་བལ་གྱི་སྣལ་མ་མང་པོ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཀྱང་འགྱུར་བ་ཡང་མེད་ལ། ཟད་པ་ཡང་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་བུས་ཁམས་གསུམ་དུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་འགྱུར་བ་ཡང་མེད་ལ། ཟད་པ་ཡང་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་སྲིད་པ་འབའ་ཞིག་གི་རྒྱུར་མ་ཟད་ཀྱི། སྲིད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཡང་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ། མཁས་པ་དེ་ཡི་ཆར་ཐིམ་པ། །ཡང་སྲིད་ལེན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་མཁས་པ་བསམ་གཏན་ལ་རྣལ་འབྱོར་པས་བློ་གྲོས་ཀྱི་མིག་གིས་དེ་མཐོང་བར་གྱུར་པ་ན། དེ་ཉིད་དུ་ཐིམ་པར་འགྱུར་གྱི། དེ་ནི་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཡིན་པས་ཡང་སྲིད་ཀྱི་འགྲོ་བར་སྐྱེ་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྣོད་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གང་གི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པས་སྐྱེས་བུ་མ་མཐོང་ན་བདུད་རྩི་འཐོབ་པ་མ་ཡིན་པས། འདིའི་རྒྱུ་སྨྲས་པ། འཆི་བཅས་རྣམས་ལ་བདུད་རྩི་མེད། །མེ་ལ་གྲང་བ་ཇི་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་བདུད་རྩི་སྐྱེས་བུ་ཉིད། །མ་རྟོགས་བདུད་རྩི་ཡོད་མི་རིགས། །འཆི་བར་འོས་པའམ། འཆི་བ་ཡིན་པས་ན་འཆི་བཅས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་འཆི་བ་ཡིན་པས་བདུད་རྩི་ཉིད་ཡིན་པར་མི་རིགས་ཏེ། དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མེའི་རང་བཞིན་ཚ་བ་ཉིད་ལ་གྲང་བའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་འཆི་བདག་གི་ཡུལ་ལས་མ་འདས་པའི་སྐྱེས་བུ་རྟོགས་པར་མ་གྱུར་པ་འཆི་བ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདུད་རྩི་འཐོབ་པར་མི་རིགས་སོ། །འདི་ནི་མཐུ་ཆེ་བ་ཉིད་བསྔགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གང་ལས་མཆོག་གྱུར་གཞན་མེད་ཕྱིར། །གང་ལས་དམ་པ་གཞན་མེད་ལ། །འདི་ལས་ཕྲ་གྱུར་གཞན་མེད་པས། །སྣ་ཚོགས་འདི་དག་རྒྱུ་གཅིག་ཉིད། །གང་གི་ཕྱིར་མཆོག་ཏུ་
― DTG098_Page_0505 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱུར་པ་ཉིད་དང༌། དམ་པར་གྱུར་པ་ཉིད་དང༌། གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཉིད་དང༌། བྲ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་འདི་ལས་གཞན་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་དང་ལྡན་པས་ཕྱུག་པར་གྱུར་པའི་རྣལ་འབྱོར་བ་ཉིད་བསྟན་པ། དེ་ནི་ཕྲ་དང་རགས་དང་ལྡན། །ཡང་ལྡན་གཙོ་བོ་དབང་སྒྱུར་བ། །རབ་ཕྱེ་འདོད་པའི་མཐར་ཐུག་གང༌། །རྣལ་འབྱོར་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་འགྲོ། །དེ་ནི་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ཡང་ཁམས་གསུམ་སྣ་ཚོགས་བསྡུས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེར་ནི་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །བདག་ཉིད་དུ་ནི་འདུས་པར་མཐོང༌། །གཡོ་བ་དང་མི་གཡོ་བའི་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདག་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་འདུས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བདག་དེ་ཉིད་མཐོང་ན། །བྱིས་དང་མཁས་དང་གདོལ་པ་དང༌། །བྲམ་ཟེ་སོགས་རྣམས་མཉམ་པ་ཉིད། །སྡིག་དང་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་མེད་པར་གྱུར་པས་མཉམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །གལ་ཏེ་འབའ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ། གང་སྐྱེས་བུ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ལས་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པ་འགྲོ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ལུས་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་ལུས་ཅན་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་མ་ཁྱབ་པའི་ངོ་བོར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལ་ལན་གདབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། བུམ་པ་འབྱུང་ཞིང་འཇིག་པ་ལྟར། །ནམ་མཁའ་དེ་ཡི་བདག་ཉིད་མིན། །ལུས་ཅན་འབྱུང་ཞིང་འཇིག་པ་ལྟར། །དེ་བདག་ཡིན་པས་བདག་མི་འདོད། །ཇི་ལྟར་བུམ་པ་དང་རྫ་སོ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་ཞིང་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་ན་ནམ་མཁའ་ནི་བུམ་པའི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་བུ་ཡང་ལུས་ཅན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ལུས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ནི་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་བཟློག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་དཔེ་གྲུབ་པར་སྟོན་པ། བུམ་པའི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་གཅིག །དུ་མའོ་ཞེན་བུམ་པ་དག །ཆག་ན་དབྱེར་མེད་གཅིག་ཉིད་དུ། །ཐམས་ཅད་མཉམ་པར་འགྱུར་བར་འདོད། །གང་ཁྱོད་ཀྱི་ནམ་མཁའ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ཡང་བུམ་པ་ཆེ་ཆུང་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་
― DTG098_Page_0506 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ལྟར་བདག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། བུམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། བུམ་པ་གཅིག་ཆག་པར་གྱུར་པའི་ནམ་མཁའ་དང༌། བུམ་པ་གཞན་ཆག་པའི་ནམ་མཁའ་ཁྱད་པར་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བུམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ཡང་ཡིན་པ། དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཀྱང་ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱད་བར་མེད་པ་ཡིན་པས་ལུས་ཐ་དད་ན་ཡང་བདག་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བུམ་པའི་ནམ་མཁའི་དཔེ་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཚུལ་གཞན་གྱིས་བདག་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་བུམ་སོགས་ཐ་དད་ཀྱང། །ས་ལ་ཐ་དད་འགའ་ཡང་མེད། །དེ་བཞིན་ལུས་ནི་ཟ་དད་ཀྱང༌། །བདག་ལ་ཐ་དད་འགའ་ཡང་མེད། །ཇི་ལྟར་བུམ་པ་དང་ཁམ་ཕོར་ལ་སོགས་པ་རྫས་ཐ་དད་དུ་ཡོད་དུ་མིན་ཀྱང༌། དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་ཡིན་པ་ལ་དབྱེ་བ་འགའ་ཡང་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་ལུས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། བདག་ལ་ནི་དབྱེ་བ་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །གཞན་ཡང༌། ཇི་ལྟར་བུམ་པའི་ནམ་མཁའ་གཅིག །རྡུལ་དང་དུ་བས་བསྒྲིབས་པ་ན། །ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་མ་ཡིན་ལྟར། །བདེ་སོགས་དེ་བཞིན་བདག་ལ་མིན། །གང་སངས་རྒྱས་པས་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ལ་སྔར་སྨྲས་པའི་སྐྱོན་བདག་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ན་གཅིག་བདེ་བར་གྱུར་པ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིར་སྤང་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། ནམ་མཁའ་ནི་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ན་ཡང༌། བུམ་པ་གཅིག་གི་ནང་གི་ནམ་མཁའི་རྡུལ་དང་དུ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྒྲིབས་པ་ན་བུམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་བསྒྲིབས་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། གཅིག་བསྒྲིབས་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པས་ཐམས་ཅད་བསྒྲིབས་པ་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་སྐྱེས་བུ་གཅིག་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་ན་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། གཅིག་སྡུག་བསྔལ་པར་གྱུར་པ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་འདི་དག་སོ་སོའི་རྒྱུད་ལ་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བདག་མ་ཞེས་ཤིང་མ་རྟོགས་པས། །རྨི་ལམ་
― DTG098_Page_0507 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོངས་སྤྱོད་ང་རྒྱལ་བཞིན། །ལས་རྣམས་སོགས་ཤིང་དགེ་བ་དང༌། །མི་དགེའི་འབྲས་བུ་སྤྱོད་པ་ཡིན། །ཇི་སྲིད་དུ་འདིས་བདག་མཐོང་བར་མ་གྱུར་ཅིང་བདག་མ་ཤེས་པ་དེ་སྲིད་དུ། རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་མི་བདེན་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པར་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། བདག་ཀུན་ནས་མི་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་བྱས་ནས། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དེའི་འབྲས་བུ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ་བམ་པོ་ཉི་ཤུ་གཉིས་པ། སྐྱེས་བུ་ནི་བྱེད་པ་པོ་དང་སྤྱོད་པ་པོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྡིག་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ཉེ་བར་སོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཉེ་བར་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྡིག་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་པོ་ཡོད་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ལུས་ལ་གནས་ཀྱང་མ་ཆགས་དང༌། །སྤྱོད་པར་བྱེད་ཀྱང་མི་གོས་ཏེ། །འདོད་བཞིན་སྤྱོད་ཀྱང་རྒྱལ་པོ་བཞིན། །སྡིག་པས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་འདིས་ལུས་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ལྟ་ན་ཡང་མ་ཆགས་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། ཡུལ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཡུལ་གྱིས་ཀྱང་གོས་པ་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་རྒྱལ་པོ་འདོད་པ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཕྱིར་གནོད་པ་བྱེད་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་ནོ། །འདི་ཡང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡིག་པ་སྤྱོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྡིག་པའི་འབྲས་བུའི་སྣོད་དུ་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རིམ་པས། གཅིག་པུ་ཀུན་ཁྱབ་རྟག་པ་སྟེ། །ཚངས་མཆོག་འཆི་བ་མེད་པའི་གནས། །རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་གོམས་བྱས་ན། །དེ་ནི་ཡང་སྲིད་ལེན་མི་འགྱུར། །ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཅིག་བུའོ། །འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ཁྱབ་བོ། །ཉམས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟག་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚངས་པའོ། །ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་པས་མཆོག་གོ །ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་འཆི་བ་མེད་པའོ། །དམིགས་པའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གནས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་སྦྱོར་བས་དམིགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ངེས་པར་
― DTG098_Page_0508 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གོམས་བར་བྱས་པ་ན་འདི་ལྟ་བུའི་ཚངས་པ་ཀུན་དུ་རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དེའི་ཡང་སྲིད་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ལོག་པར་གྱུར་པའི་བདག་དེའི་མཚན་ཉིད་ཉེ་བར་བསྔགས་པ་ནི། དེ་ནི་རྟག་པར་རྟོག་མེད་པ། །གང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་མི་གྱུར། །བློ་ནི་དབྱེ་བས་ཕྲོགས་རྣམས་ཀྱིས། །དེ་ལ་ཚིག་ཏུ་སྤྱོར་བར་བྱེད། །ཚངས་པ་དེ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་དམིགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟག་པའོ། །དབང་པོ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གཞན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །བློ་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཚིག་བརྗོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ཡུལ་ཡིན་པར་འགྱུར་ལ། བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པ་ཉིད་དེ་ནི་ཚིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་དབྱེ་བས་ཕྲོགས་བ་ནི་དབྱེ་བ་ལ་ཉེ་པར་སོང་བའི་བློ་སྟེ། དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་ནི་བློ་ནི་དབྱེ་བས་འཕྲོགས་པའོ། །དེས་དེ་ལ་ཚངས་པའོ་ཞེས་ཚིག་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་དང༌། སྐྱེས་བུ་དང༌། དབང་ཕྱུག་དང༌། ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་དང༌། རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀུན་དུ་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་དག་གིས་ཇི་ལྟར་བདག་གི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་རོ། །འདིའི་ངོ་བོ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རིག་བྱེད་ལས་རང་བྱུང་བྱེད་པ་མེད་པ་བོང་ཚད་མེད་པ་སྟེ། མུན་པ་ལས་གཞན་པའི་སྐྱེས་བུ་ནི། སྐྱེས་བུ་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་ཉི་མའི་མདོག །མུན་པ་ལས་གཞན་གྱུར་བ་དེ་རིག་ན། །འཆི་བ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་བདག་གིས་རྟོགས། །སྐྱེ་མེད་གནས་འགྲོ་བ་ལ་ལམ་གཞན་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ། དེ་ནི་ཕྲ་གྱུར་སྐྱེ་གནས་རྣམས་ན་གཅིག་པུ་ནས། །དེ་ནི་རྒྱས་པ་འདི་དག་ཡང་དག་བསགས་པ་ཡིན། །དེ་ནི་གཙོ་བོ་མཆོག་དང་ལྷ་དང་བསྟོད་བྱ་སྟེ། །བདག་ངེས་བཟུང་ནས་ཤིན་ཏུ་ཞི་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར། །གང་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་གཞན་པ་འགའ་ཡང་མེད། །གང་ལས་ཕྲ་དང་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་གཞན་འགའང་མེད། །མ་བཀག་བསྒྲིབས་པ་མེད་པར་ལྷ་དེ་གཅིག་པུ་གནས། །སྐྱེས་བུ་དེ་ཡང་ཀུན་ལ་ཁྱབ་ཅིང་རྒྱས། །ཕྲ་བ་བས་ཀྱང་
― DTG098_Page_0509 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྲ་ཞིང་ཆེ་བས་ཆེ། །འགྲོ་རྣམས་བདག་གི་ཡོན་ཏན་ཁྱབ་ནས་གནས། །མྱ་ངན་བྲལ་བས་མཆོད་སྤྱིན་མེད་པར་མཐོང༌། །ཁམས་རྣམས་དང་བ་གཙོ་བོའི་ཆེ་བ་ཉིད། །དེ་བཞིན་དུ། ལུས་མེད་པ་ཡི་ལུས་ལ་ནི། །ཀུན་དུ་གནས་མེད་གནས་པ་ནི། །ཆེན་པོར་གཙོ་བོའི་བདག་ཉིད་དེ། །ཤེས་ནས་མཁས་པ་མྱ་ངན་མེད། །དེ་བཞིན་དུ། གཡོ་བ་དེ་ཡིན་མི་གཡོ་དེ། །རིང་བ་དེ་ཡིན་ཉེ་བ་དེ། །ནང་ཡང་དེ་ཡིན་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །གཉི་ག་དེ་ཡིན་ཕྱི་རོལ་ཉིད། །དེ་བཞིན་དུ། དར་གྱི་སྲིན་བུའི་སྣལ་མ་བཞིན། །ཆུ་ཤེལ་ནོར་བུའི་ཆུ་བཞིན་དུ། །བྱ་གྲོ་ཡན་ལག་ཟུག་རྒྱུ་བཞིན། །དེ་ནི་ལུས་ཅན་ཀུན་གྱི་རྒྱུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རིག་བྱེད་ཀྱི་ལུང་ལས་མཐོང་བའི་ཚད་མས་སྐྱེས་བུ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །གཞན་གྱིས་ཉམས་པར་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིག་བྱེད་ཀྱི་མཐའ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བཀོད་པའི་ཕྱོགས་སྔ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལན་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པས་སྨྲས་པ། ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བ་མ་ཡིན་པས། །འདིར་ནི་འདི་ཡང་འདི་ལྟར་དཔྱད། །ཕྱོགས་ལ་ཆགས་བས་བསྒྲིབས་པའི་བློས། །ཇི་ལྟར་བདེན་པའང་རྟོགས་མི་འགྱུར། །འདིར་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིག་བྱེད་ཀྱི་མཐའ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བཀོད་པའི་ཕྱོགས་སྔ་མར་རོ། །འདི་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པར་དཔྱད་པ་བྱས་པ་ཡང་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་གྱིས་དངོས་པོའི་ཚིག་དཔྱད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་བརྟག་པར་བྱ། འདི་ལྟར་དཔྱད་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སུ་ཞིག་དཔྱོད་པར་བྱེད་ཅེ་ན། གང་དག་རང་དང་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ལ་རིགས་སམ་མི་རིགས་པ་དཔྱད་པ་བྱས་ནས་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་མི་འབྱུང་བའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བས་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ནི་སྐྱོན་མེད་པའི་ཚིག་དག་ལ་ཡང་ཡིད་ཆེས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རང་གི་ཕྱོགས་ལ་ཆགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཚོལ་བའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང༌། གྲངས་ཅན་དང་ཕྱེ་བྲག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བརྟག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བདག་ཡོད་པ་ནི་
― DTG098_Page_0510 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཀག་པས་ན། །འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། །དེས་ན་དེ་མཐོང་གྲོལ་བ་ནི། །མི་བདེན་པར་ནི་རབ་བརྟགས་ཉིད། །བདག་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་ཤིན་ཏུ་དཀའ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་སྔར་བསྟན་པའི་རིགས་པས་ཡོད་པར་ཡང་མ་གྲུབ་ན། བདེན་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་མཐོང་བས་ཡང་དག་པར་གྲོལ་བར་ལྟ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་རི་བོང་གི་རྭ་ནི་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་དེ་མཐོང་བས་ཀྱང་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུར་བལྟ་བ་ལ་སྐྱོན་ཆེན་པོ་འདི་ཡང་ཡོད་དེ། བྱོལ་སོང་རྣམས་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལྟ། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་ཡོད་ཞི་མ་གྱུར། །ཀུན་ཉོན་མོངས་ཀུན་རྩ་བའི་ཕྱིར། །དེ་ཉིད་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་སྤེལ། །སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པས་ན་འཇིག་པ་ཡིན་ལ་བསགས་པ་ན་ཚོགས་ཏེ། དེ་ནི་འཇིག་པ་ཡང་ཡིན་ལ། ཚོགས་པ་ཡང་ཡིན་པས་འཇིག་ཚོགས་སོ། །དེ་ལ་གང་མངོན་བར་ཞེན་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་སྟེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པའོ། །དེ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་བ་ལང་ལ་སོགས་པ་དུད་འགྲོ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་དག་གི་སྤྱོད་པ་དང་བྲལ་བ། དེར་རྟོགས་པར་མི་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཞི་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། ཡང་བློའི་བརྗོད་པ་དང་ལྡན་པའི་མི་རྣམས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དུ་མའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོད་པ་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་དང་བཅས་པས་གཞན་དག་ཀྱང་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་ཞི་བ་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་འདི་ནི་རིགས་པའི་ཚུལ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བདག་ཏུང་རྒྱལ་བ་དང༌། བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང༌། བདག་ལ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་བྱས་པ་ཡོད་པ་ལས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་འཕེལ་བར་བྱས་པ་ཡིན་ན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ཐར་པ་ཡོད་པར་འགྱུར། འཇིག་ཚོགས་ལྟ་ལ་ཞེན་པ་ཡི། །བདག་འཛིན་བདག་གིར་འཛིན་པ་དག །གང་ལས་འཁོར་བ་འབྱུང་འགྱུར་བ། །དེ་ཉིད་གྲོལ་བ་ཡིན་པར་སྨྲ། །
― DTG098_Page_0511 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་གཟུགས་ཡིན། བདག་གཟུགས་དང་ལྡན། གཟུགས་བདག་གི་ཡིན། གཟུགས་ལ་བདག་གནས། བདག་ཚོར་བ་ཡིན། བདག་ཚོར་བ་དང་ལྡན། ཚོར་བ་བདག་གི་ཡིན། ཚོར་བ་ལ་བདག་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རིའི་རྩེ་མོ་ཉི་ཤུ་མཐོ་བ་རྣམ་པར་བཅོམ་ནས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་རིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལྟ་བ་ཅན་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པའི་གདོན་གྱིས་ཟིན་པས་སེམས་བརླམས་པར་གྱུར་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི། གང་ལས་འཁོར་བ་མངོན་བར་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཉིད་གྲོལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ནི་འདི་ལྟར་རབ་ཏུ་འབར་བར་གྱུར་པའི་མེ་ལ་ཞི་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བུད་ཤིང་ཤིན་ཏུ་མང་བ་བསྣན་པར་གྱུར་པ་བཞིན་ནོ། །འདིར་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པ། གང་གང་གི་ཞི་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཚུལ་འགའ་ཞིག་གིས་ཞི་བའི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཆང་ཤིན་ཏུ་བསྟེན་པས་མྱོས་པར་གྱུར་པ་ལ་ཡང་མྱོས་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་བསྟེན་ན། ཕན་པར་འགྱུར་བདེ་བཞིན་དུ། ཐབས་ལ་མི་མཁས་པས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་བསྟེན་པས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་བསྟེན་པས་ཀུན་ནག་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ། །རྣལ་འབྱོར་གྱི་ལུགས་འབའ་ཞིག་གིས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དེ་ཉིད་གོམས་པར་བྱས་པ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་ཞི་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། མྱོས་པར་གྱུར་ལ་མྱོས་འགྱུར་བཞིན། །དེ་ལྟ་བ་ཡིས་ཞི་འགྱུར་ན། །ཤིན་ཏུ་མ་ཞུའི་ནད་ལྡན་ལ། །ཁ་ཟས་ཟོས་པས་ཕན་པར་འགྱུར། །གང་ལ་གང་གིས་གནོད་པར་གྱུར་པ་དེས། དེ་ཉིད་ཞི་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ངེས་པར་གྱུར་ན་ནི་ཤིན་ཏུ་མ་ཞུ་བའི་སྐྱོན་དང་བཅས་པར་གྱུར་པ་དེ་ལ་ཡང་ཁ་ཟས་ཟོས་པས་ཕན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དུག་ལ་ཡང་དུག་ཉིད་ཕན་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དུག་གིས་དུག་ཞི་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ནོར་བུ་དང༌། སྔགས་དང་སྨན་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་ན། ངེས་པ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་ལམ་གོམས་པར་བྱས་ན་ལེགས་པ་ཡིན་གྱི། བདག་ཏུ་ལྟ་བས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། རིག་བྱེད་སྦྲ་པས་བདག་དེ་ནི། །
― DTG098_Page_0512 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད་བྱེད་དེ། །ལུས་ཞེས་བྱ་བ་བཅིངས་བདག་དང༌། །མཆོག་ན་གནས་པ་གྲོལ་པའི་བདག །མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་བདག་གི་ཡུལ། །བདག་བློ་ཇི་བཞིན་དོན་མ་ཡིན། །བདག་ནི་འདི་ཞེས་མཆོག་འཛིན་ཕྱིར། །ལུས་ལ་བདག་གི་བློ་བཞིན་ནོ། །མཆོག་གི་གནས་ན་གནས་པས་མཆོག་ན་གནས་པའོ། །གང་ཞེ་ན་བདག་གོ །ཡུལ་དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་དེའི་ཡུལ་ཅན་ཏེ་གང་ཞེ་ན་བློའོ། །དེ་ནི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་དེ་ལ་རྒྱུ་བ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ལྟ་བུར་ཞེ་ན། ལུས་དང༌། དབང་པོ་དང༌། ཡུལ་བདག་གི་བློ་བྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །ལུས་དང་ཡུལ་གྱི་བློ་ཉིད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེ་བར་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཆོག་ན་གནས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཉེ་བར་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དུས་རིང་པོར་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འདི་ལ་བདག་ཅེས་ཡོངས་སུ་རྟོག་གོ་ཞེན། ཡོངས་སུ་བརྟགས་པས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དོན་ཅི་ཡང་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་པས་དེས་ན་སྨྲས་པ། ཡོངས་སུ་བརྟགས་པས་ཡོད་ན་ཡང༌། །ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་གིས་ཅི་ཞིག་བྱེད། །གཟུགས་དང་སྒྲ་སོགས་ཡུལ་རྣམས་ལ། །བློའོ་ཞེ་ན་དེ་མི་རིགས། །རྒྱུ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་གི་སྐྱེས་བུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་བདེ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། གཟུགས་སོགས་ཡུལ་ལ་བློ་དག་ནི། །བྱེད་པོ་བདག་ནི་མེད་ཀྱང་སྐྱེ། །རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པའི་སྐྱེ་ཡིན་ཕྱིར། །མེ་ཤེལ་གྱི་ནི་མེ་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ལ་བློ་སྟེ། གང་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ནི་ཕྱེད་པ་པོ་བདག་གིས་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའོ། །རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པ་ནི། རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པའི་བློ་སྟེ། འདིའི་སྐྱེ་བ་ནི་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པའི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ངོ་བོ་ནི་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པའི་སྐྱེ་བ་ཉིད་དོ། །དེས་ན་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པའི་སྐྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་ནོར་བུ་མེ་ཤེལ་ནི་ཉིན་པར་བྱེད་པའི་འོད་ཀྱིས་རིག་པ་དང༌། བ་ལང་གི་ལྕི་བ་སྐམ་པོའི་ཕྱེ་མའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་
― DTG098_Page_0513 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་པ་ལ་བརྟན་ནས་བྱེད་པ་པོ་བདག་གིས་མ་བྱས་ཀྱང་བཟོད་པར་དཀའ་བའི་མེའི་ཕུང་པོ་བསྐྱེད་ནས་རྩྭ་དང་ཤིང་དང་འཁྲི་ཤིང་མང་པོ་རབ་ཏུ་རྒྱས་པར་སྲེག་པ་དང༌། བཙོ་བ་དང༌། བསལ་བར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་རྣམས་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡུལ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཚོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་བྱེད་པ་པོ་བདག་གིས་མ་བསྐྱེད་ཀྱང༌། ལྟ་བ་དང༌། མཉན་པ་དང༌། བསྣམས་པ་དང༌། མྱང་བ་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་རྣམས་བྱེད་ན་ཡུལ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མ་གཏོགས་པའི་བདག་བཏགས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། གཞན་ཡང༌། གང་ཡང་ཡི་གེའི་བདག་ཉིད་སྒྲ། །དེ་ཡི་བྱེད་པོ་བདག་མི་འདོད། །མཉན་བྱའི་ཕྱིར་དང་སྒྲ་ཡིན་ཕྱིར། །དཔེར་ན་བྲག་ཅ་ཇི་བཞིན་ནོ། །གང་ཡང་གནས་དང་བྱེད་པ་དང༌། །རྩོལ་བ་ལས་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་ཡི་གེའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སྒྲ་ཁའི་སྒོ་ནས་བརྗོད་པ་དེ་ཡང་བདག་གིས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣ་བའི་དབང་པོས་གཟུང་བྱ་ཡིན་པའམ། སྒྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ནགས་བསྲེགས་པའི་མེའི་སྒྲ་དང༌། རླུང་ཆེན་པོས་བསྐྱོད་པའི་ནགས་ཚལ་གྱི་སྒྲའམ། རྒྱ་མཚོ་འཁྲུགས་པའམ། རིའི་འབབ་ཆུ་དྲག་པོས་རྡོ་ཆེན་པོ་བསྐྱོད་པའི་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་རི་ངོས་སམ། བྲག་སྐྱིབས་དང་ཉེ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀུན་དུ་བྱུང་བའི་སྒྲ་བརྙན་ནི་བདག་གིས་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །འདིས་ནི་ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་གཞན། །འོང་བ་དང་ནི་འགྲོ་བ་དང༌། །ལག་པ་རྐང་པ་གཡོ་བ་ནི། །མཚན་ཉིད་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་བཀག །གང་ཅུང་ཞིག་ལུས་ལས་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བའི་འོང་བ་དང༌། འགྲོ་བ་དང༌། ལག་པ་དང༌། རྐང་པའི་གཡོ་བ་དང༌། བཙོ་བླག་དང༌། འདུག་པ་དང༌། ཉལ་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རིམ་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བརྟག་པ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་རི་དང་བྲག་གི་གསེ་བ་ནས་ཆུ་པོའི་རྒྱུན་བྱུང་ནས་ཡུལ་དུ་མ་ཁྱབ་པར་བྱེད་ཅིང་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ན། བདག་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཆུ་འོང་ངོ་ཞེ་སོ་ཚིག་ཏུ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དང༌།
― DTG098_Page_0514 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྩྭ་ཁྱོན་ཆེན་པོར་གནས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་མེ་མཆེད་པ་ན་མེ་བྱུང་ངོ་ཞེས་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་འདུན་པའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་འབད་པས་བསྐྱེད་པའི་རྐང་པ་འདེགས་པ་དང་འཇོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པའི་འབྱུང་བ་དང༌། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་བའི་འདུས་པ་ལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བུ་དང༌། བྱམས་མའི་བུ་ལ་སོགས་པ་འགྲོ་ཞིང་འོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བརྗོད་པ་ཐོབ་བོ། །ཡང་བདག་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཤིང་གི་འཁྲུལ་འཁོར་གྱི་གཟུགས་ལག་པ་གཉིས་ལ་མདའ་དང་གཞུ་ཐོགས་ནས་འཕེན་པ་དང༌། ཆུའི་རྒྱུན་ཕན་ཚུན་བརྡབ་པའི་དབང་གིས་བལ་བ་ཇ་ཐག་པ་ལྟར་བསྒྲིལ་བར་གྱུར་པ་དང༌། རྫ་བོའི་ནང་དུ་ཆུ་དང་འབྲས་བླུགས་ཤིང་མི་བཏང་ནས་སྐྱབས་དཀྲུགས་པ་ལས་འབྲས་ཆན་ཚོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་བྲག་ཅ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ལུས་དང་དབང་པོ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་བདག་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་བཅད་ནས་ཀུན་ཤེས་ལས། །ཀུན་ཤེས་དྲན་པ་ཉིད་ལས་དྲན། །སོ་སོར་རྣམ་པར་རབ་ཤེས་ལས། །ཤེས་རབ་ཉམས་སུ་མྱོང་ལ་ཚོར། །ཡུལ་དང་དབང་པོ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ལྗོན་ཤིང་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་དང༌། རི་དང༌། སྐྱེས་བུ་དང་རི་དྭགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་འདུ་ཤེས་ལས་འདུ་ཤེས་འབྱུང་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཡུལ་དྲན་པ་ལས་ནི་དྲན་པའོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་སོ་སོའི་ཆར་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་རྣམ་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ལས་ཤེས་རབ་བོ། །བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པར་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལས་ནི་ཚོར་བ་སྟེ། འདུ་ཤེས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་བདག་གི་བྱ་བ་གཞན་ཞིག་ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་པར་གཟུང་བར་མི་ནུས་ཏེ། ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན་དུ་དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་གཟུང་བར་བྱའོ། །དངོས་པོའི་ངོ་བོ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སེམས་དང༌། དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་སོ་སོར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཚོར་བ་དང༌། འདུན་པ་དང༌། རེག་པ་དང༌།
― DTG098_Page_0515 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་དང༌། མོས་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བསྟན་པར་མ་གཏོགས་པའི་སྐྱེས་བུའི་བྱ་བ་ནི་ཕྲ་མོ་ཙམ་ཡང་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ལ། འདི་དག་ལས་མ་གཏོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡང་འགའ་ཡང་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པས། དེས་ན་གང་གི་ཕྱིར་འདི་དག་གི་ཡོད་པར་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ནི་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་སྨྲ་བར་ཡང་ནུས་ཏེ། བདག་ནི་བདེན་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདིར་སྨྲས་པ། སྐྱེས་བུ་ཁོ་ནས་མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། སྣོམ་པ་དང༌། མྱང་བ་དང༌། སྙམ་སེམས་པ་དང༌། ཀུན་དུ་ཤེས་པ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཚོར་བ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་བྱེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྒྲའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་དང༌། ལས་དང། བྱེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྦྱིན་པ་དང༌། གང་ལས་འོངས་པ་དང༌། དབང་དུ་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་བྱེད་པ་མ་ལུས་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་རང་དབང་ཅན་གྱི་བྱེད་པ་པོ་སྟེ་བྱེད་པ་པོ་སྟེ་བྱེད་པ་པོ་དེ་ཡོད་པ་ལས་དེ་ལས་གཞན་པའི་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཡིན་ཏེ། དེས་ནས་སྐྱེས་བུ་ནི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ལ། དེའི་མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱེད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དེ་དག་ནས་སྐར་ཁུང་མང་པོ་བཏོད་པའི་ཁང་པ་ན་གནས་པའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་སྒོ་གང་དང་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཡུལ་ལ་རྗེས་སུ་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཟོར་བས་གཅོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཟེར་བ་ཁོ་ནས་གཅོད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་བྱེད་པ་ཟོར་བས་ལྷས་བྱིན་གྱིས་གཅོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་དུ་མིག་གིས་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མིག་ཁོ་ནས་མཐོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་བྱེད་པ་དེས་སྐྱེས་བུས་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བས་ཐོས་པའི་སྒྲོར་གྱུར་པ་ནས་སྐྱེས་བུས་ཐོས་པ་ཡིན་གྱིས། རྣ་བ་ཁོ་ན་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཚུལ་འདི་ལྟར་བྱ་བ་འགྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ་འདིས་མཐོང་བས་ན་མིག་གོ །འདིས་ཐོས་པས་ན་རྣ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ། འདིས་མྱོང་བས་ན་ཚོར་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཤེས་
― DTG098_Page_0516 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་བྱེད་པར་སྨྲ་ཞེ་ན། །བྱེད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པའམ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་བྱེད་པོ་ཉིད། །གཅོད་བྱེད་བཞིན་དུ་རིགས་ལྡན་མིན། །ཅི་ལྟར་རིགས་པ་དང་མི་ལྡན་ཞེ་ན། བྱེད་པ་པོ་ལ་རྐྱེན་ལྡན་གྱི། །གང་ཕྱིར་བྱེད་པ་ལ་མིན་པས། །དེས་ན་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པའམ། །མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་འགྱུར། །མིག་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་ལྟ་བ་ཡིན་གྱི། ཡང་གཞན་གྱི་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཉན་པས་ན་རྣ་བ། སྣོམ་པས་ན་སྣ། མྱང་བས་ན་ལྟེ། རེག་པར་བྱེད་པས་ན་རེག་པ། སྙམ་དུ་སེམས་པ་ན་ཉིད། ཀུན་ཤེས་པས་ན་འདུ་ཤེས། །དྲན་པ་བྱེད་པས་ན་དྲན་པ། སོ་སོར་ཤེས་པས་ཤེས་རབ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ན་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པར་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་འདི་དག་གི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་མི་མཐུན་པ་ལ་ཡང་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །མིག་ཁོ་ནས་མཐོང་བ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་བྱེད་པ་དེས་བདག་གིས་མཐོང་བ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ཟོར་བས་གཅོད་ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པ་དེ་ལ་ཁོ་བོས་ལན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། མིག་ཁོ་ནས་མཐོང་བ་ཡིན་གྱི་བདག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བྱེད་པ་པོར་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ལྷས་བྱིན་གྱིས་གཅོད་ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ན་སྨྲས་པ། ཤེས་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པོ་ཉིད། །བྱེད་པོའི་སྒྲ་ཡིས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། །ལྷས་བྱིན་གྱིས་ནི་གཅོད་དོ་ཞེས། །ཇི་ལྟར་བྱེད་པོར་མཐོང་བ་བཞིན། །གལ་ཏེ་ལྷས་བྱིན་གྱིས་གཅོད་པ་མ་ཡིན་གྱི་རལ་གྲིས་གཅོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་འདི་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་གི་ཕྱིར་བྱེད་པ་པོ་དང་ལས་དང༌། ཚོགས་པ་ལས་འདིར་བྱ་བ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རེས་འགའ་ནི་བྱེད་པ་པོ་གཙོ་བོར་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། ལྷས་བྱིན་གྱིས་གཅོད་ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །རེས་འགའ་ནི་བྱེད་པ་གཙོ་བོར་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། རལ་གྲིས་བཅད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། གཅོད་པའི་བྱ་བ་ནི་གཉི་ག་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་མེད་པར་བྱེད་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། བྱེད་པ་མེད་པའི་བྱེད་པ་པོས་ཀྱང་མ་ཡིན་པས་འདི་དག་གཉི་གཡང་ལས་ལན་ལྟོས་པར་བྱེད་པ་པོ་དང་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་
― DTG098_Page_0517 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པ་འཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་དངོས་པོ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཡོད་པ་ཡིན་གྱི། འདི་ལ་གཙོ་བོ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་ནི་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚོགས་པར་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་པར་བྱེད་པ་པོར་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྨྲས་པ། འདུས་བྱས་ཕུང་པོ་བྱེད་བྲལ་ཉིད། །འདི་ལ་བྱེད་པོར་བརྗོད་བྱ་སྟེ། །བྱེད་པ་ཡིན་ཕྱིར་མར་མེ་ཡིས། །གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པ་བཞིན། །འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆའི་ཚོགས་པ་ནི་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དུ་ཡོད་དེ། བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་མར་མེ་བྱེད་པ་པོར་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་སྣུམ་དང༌། སྡོང་བུ་དང༌། སྣོད་དང༌། མེའི་རྐྱེན་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་མར་མེ་ནི་བྱ་བ་དང་བྲལ་དུ་ཟིན་ཀྱང་གསལ་བར་བྱེད་པས་ན་བྱེད་པ་པོ་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་པ་ཡང་འཐོབ་པོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལུས་དང༌། ངག་དང༌། ཡིད་འདུས་པའི་ཆ་འདི་དག་ཀྱང་བྱ་བ་དང་བྲལ་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། ཡུལ་དང་དབང་པོ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་ཚོགས་པའི་དབང་གིས་བྱེད་པ་པོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡིན་ནོ། །འདིར་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པ། བདག་ཉིད་ནི་མཆོག་ཡིན་ཏེ། གཙོ་བོའི་བྱེད་པ་པོ་དེ་ལ་ལྟོས་པ་ཉིད་ཀྱང་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། མར་མེ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྫ་མཁན་གྱིས་ས་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་མང་པོ་ཉེ་བར་གནས་ཀྱང་རྫ་མཁན་ཉིད་བྱེད་པ་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་གཙོ་གཅིག་བྱེད་པོ་མིན། །གང་ཕྱིར་གཅིག་གིས་བུམ་མི་བྱེད། །དེས་ན་མར་མེ་སོགས་བྱེད་པོ། །གདགས་པ་བར་ནི་མི་འདོད་དོ། །ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་ནི་རྐྱེན་རྣམས་ཚོགས་པར་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་པར་སྟོན་པ། དཔྱད་པས་ཀྱང་རྟོགས་ཤིང་དེ་ལྟར་སྨྲས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པར་ནི་གཙོ་བོའི་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་འགའ་ཡང་མི་འགྲུབ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་རྒྱུ་གཅིག་གིས་བུམ་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་གྱི། འཇིམ་པའི་གོང་བུ་དང༌། དབྱུག་པ་དང༌། འཁོར་ལོ་དང༌། སྐུད་པ་དང༌། ཆུ་དང༌། རྫ་མཁན་གྱི་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་
― DTG098_Page_0518 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྐྱེན་མང་པོ་ཚོགས་པ་ལས་བུམ་པ་རབ་ཏུ་འགྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་གཅིག་པུ་བྱ་བ་དང༌། རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ཚོགས་པ་དུ་མ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །མར་མེ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་བཏགས་པ་པའི་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་མ་ཡིན་གྱི། འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། གཙོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་པའི་གཙོ་བོའི་བྱེད་པ་པོ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་འདི་སྐད་དུ། འདི་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་པས། སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་པ་ནི་བྱེད་པ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བྱས་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་རྒྱུན་ལ་བཅིངས་པ་དང་གྲོལ་བ་མི་འཐད་པས་བདག་ཁོ་ན་བཅིངས་པ་དང་གྲོལ་བ་དང༌། གནས་པའི་རྟེན་ཡིན་པར་ཤེ་སྤར་བྱའོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེ་སོ་སོར་འཇིག་ཅིང་རང་དབང་མེད་པ་ཡིན་ན་ཡང་རང་གི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་པ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་བཞིན་དུ་གནས་པའི། འདོད་ཆགས་སོགས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་སེམས། །གཟུགས་སོགས་ཡུལ་ལ་མངོན་ཞེན་པའི། །ཐར་པ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཕྲོགས། །འཁོར་བའི་བརྩོན་རར་བཅིངས་པ་ཡིན། །ཁྱོད་ཀྱིས་བཏགས་པའི་བདག་ནི་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། སེམས་ཉིད་ཡུལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། ཡུལ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ལ་ཕྲད་པ་དང་འབྲལ་བར་འདུན་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ལྕགས་སྒྲོག་གིས་སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་བཙོན་རར་ཡང་དག་པར་བསྡམས་པས་རང་དབང་མིད་པར་གྱུར་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བ་མེད་པས་ཐར་པའི་ལམ་མི་ཤེས་པ་ནི་བཅིངས་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི། སེམས་ལས་བྱུང་བས་བསླང་བ་ལ། །ལག་པ་ལ་སོགས་ཚོགས་པ་ནི། །སེམས་བཅས་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ། །གཏོང་བ་ལ་སོགས་སེམས་འབྱུང་བ། །ཡོད་པ་གཏོང་པོ་ལ་སོགས་བརྗོད། །མགོ་དང༌། མིག་དང༌། ཁ་དང༌། ལག་པ་དང༌། རྐང་པ་ལ་སོགས་པ་འདུས་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མངོན་པར་གྱུར་པ་ཉིད་འདོད་པ་དང༌། སེར་སྣ་དང༌། ཕྲག་དོག་གི་འཆིང་བ་ལས་གྲོལ་བར་གྱུར་པ།
― DTG098_Page_0519 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་གཏོང་བའི་སེམས་འབྱུང་བར་གྱུར་པ་ལ་སྦྱིན་པ་དག་ཅེས་རྗོད་པར་བྱེད་ལ། ཆགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་བཅིངས་པའི་བློ་ཅན་འབྱུང་བ་དང༌། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་འདུས་པ་ལ་ནི་འཛིན་ཆགས་ཅན་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་གི་སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པས་ལེགས་པར་བསྡམས་པའི་ལུས་དང༌། ངག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཏོང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་དང་གཏོང་བ་དང༌། མངོན་པར་ལྡན་པ་ལ་ཡང་ངོ༌། །རིག་པ་སྐྱེས་པས་མ་རིག་སོགས། །ཀུན་སྦྱོར་ལྡོག་པར་གྱུར་བའི་ཕྱིར། །ཆགས་སོགས་འཆིང་པ་ལས་གྲོལ་བ། །གྲོལ་བ་ཞེས་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཕུལ་པོའི་རྒྱུན་ཉིད་ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བས་གྲོལ་བའི་ལམ་བསྒྲུབས་ནས་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་བཅད་པ་ནི་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བསྟན་པར་རིགས་པ་ཡིན་ལ། གང་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་ཀྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཚོགས་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་ལས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པར་རིགས་སོ། །ཡང་མུ་སྟེགས་ཅན་གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཏགས་པའི། ནམ་མཁའ་འདྲ་བའི་བདག་ལ་ནི། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་བརྗོད་པར་དཀའ། །གལ་ཏེ་བདག་ལ་ལྷག་ཆགས་ན། །ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བདག་འདོད་ཀྱི། །ཁ་བ་དང༌། བ་མོ་འབབ་པ་དང༌། རླུང་ཤིན་ཏུ་དྲག་པོ་ལང་བ་དང༌། མེ་ཆེན་པོ་འབར་བར་གྱུར་པ་དང༌། ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ཤིན་ཏུ་ཚ་བ་འབབ་པ་དང༌། ཕྱོགས་བཞི་ནས་ལངས་པའི་རླུང་ཆེན་པོས་དཀྲུགས་པའི་སྤྲིན་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོས་ཁེབས་པར་གྱུར་ཅིང་འཇིགས་སུ་རུང་བའི་འབྲུག་གི་སྒྲ་ཆེན་པོ་སྒྲིགས་པ་དང༌། གློག་གི་ཚོགས་ཀྱི་ཕྲེང་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཡང་
― DTG098_Page_0520 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནམ་མཁའ་ལ་གནོད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ལ། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་གནོད་པ་དེ་དག་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་ཡང་སྡར་གྱི་མཚན་ཉིད་ལས་མཚན་ཉིད་གཞན་དུ་གྱུར་བ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཀྱང་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་དུས་སུ་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་མི་སྐྱེ་བས། འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། ང་རྒྱལ་སྐྱེ་བར་གྱུར་པ་ན་ཡང་འགྱུར་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། ཉོན་མོངས་པ་ཞི་བར་གྱུར་བ་ན་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་ལས་རང་བཞིན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་མེད་པས་བཅིངས་པ་དང༌། གྲོལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་པས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་དུ་ཡང་འདི་ནི་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་མངོན་པར་ཞེན་པའི་དབང་གིས་ཁྱོད་བདག་ལ་ཤིན་ཏུ་ཆགས་པར་བྱེད་ན་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཀྱང་འདི་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པས་དེ་ཡང་བདག་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དང༌། དཔེའི་ཆོས་མཚུངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་པའོ། །གཞན་ཡང༌། གང་ཕྱིར་བདག་ནི་རང་བཞིན་གྱིས། །ཤེས་པའི་ངོ་བོར་འདོད་ན་ནི། །བྱེད་པ་ལ་སོགས་ལྟོས་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་གཅིག་ཏུ་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་བདག་འདི་སྔ་ནས་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཞིག་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་མིག་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན། ཡང་གལ་ཏེ་མིག་ལ་སོགས་བ་མེད་པར་འདི་ཤེས་པ་ཉིད་མི་དམིགས་སོ་ཞེ་ན། བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་པ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཉིད་ཉམས་པར་གྱུར་ཏེ། གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་གཞན་ཡང༌། བདག་སོགས་ཤེས་བྱ་ཡོད་པས་ན། །ཤེས་པ་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །དོན་བྱས་ཟིན་པའི་མར་མེ་ཡང༌། །རང་གི་རྒྱུད་ལས་སྐྱེ་བར་མཐོང༌།། གལ་ཏེ་དོན་བྱ་བ་བྱས་ཟིན་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡུལ་ལ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་མཐོང་བར་འདོད་པའི་དོན་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཟུང་བའི་མར་མེས་དངོས་པོ་མཐོང་བར་གྱུར་ཟིན་ནས་ཕྱིས་འཇུག་པ་མེད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་མི་འདྲ་བ་ཉེ་བར་བཀོད་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་
― DTG098_Page_0521 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་མར་མེ་ནི་དོན་བྱ་བ་བྱས་ཟིན་ནས། སྣུམ་དང༌། སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པ་རང་གི་རྒྱུ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཡོད་ན་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དོན་བྱ་བ་བྱས་སུ་ཟིན་ཀྱང་བདག་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གྲོལ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་མཐོང་བས་ལྡོག་པར་མེ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་མར་མེ་བཞིན་དུ་གྲོལ་བའི་དུས་ན་ཡང་འཇུག་པ་མེད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཤེས་པའི་མིག་གིས་སྐྱེས་བུ་མཐོང་བར་གྱུར་ན་ཡང་གྲོལ་བ་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། ཅི་སྲིད་ཡིད་ལ་ཤེས་འབྱུང་བ། །དེ་སྲིད་ས་བོན་སོགས་འགྱུར་ཏེ། །ཅི་སྲིད་སྒྲ་ནི་ཡོད་གྱུར་པ། །དེ་སྲིད་སྒྲ་བརྙན་འབྱུང་བ་བཞིན། །བྱེད་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི། །འཁོར་བ་ཇི་ལྟར་ཤེས་པ་ཡིན། །ཀུན་དུ་ཁྱབ་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །གང་ལས་ཇི་ལྟར་བཅིངས་དང་གྲོལ། །ཇི་ལྟར་ཇི་སྲིད་དུ་སྒྲ་འཇུག་པ་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་སྒྲ་བརྙན་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ། སྒྲ་འཇུག་པར་གྱུར་པ་མེད་ན་ནི། སྒྲ་བརྙན་ཡང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་བྱ་མེད་པར་གྱུར་ན་ཤེས་པ་ཡང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དུས་ཇི་སྲིད་དུ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བདག་ལ་དམིགས་ནས་འཇུག་པར་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་ས་བོན་ཡང་སོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཁོར་བའི་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །གཞན་ཡང་སྐྱེས་བུ་གྲོལ་བའི་དུས་ན་ནི་བྱེད་པ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། ཅི་ལྟར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། གཞན་ཡང་སྐྱེས་བུ་འདི་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་རྟག་པ། གཅིག་པུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་འདི་ལ་ཇི་ལྟར་བཅིངས་པ་དང་གྲོལ་བར་རིགས་པར་འགྱུར། གཞན་ཡང༌། སྐྱེས་བུ་ནི་དངོས་པོའི་དོན་ཐམས་ཅད་ལས་ཐ་མི་དད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་ལས་ཀྱང་ཐར་མིན་ཏེ། །ཐར་དང་གཅིག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ཕྱིར། །བདག་ལས་དེ་ནི་གཞན་མིན་ཕྱིར། །ཇི་ལྟར་མེ་དང་ཚ་བ་བཞིན། །ཇི་ལྟར་མེ་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པའི་ཚ་བ་ནི། མེ་མེད་པར་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་མྱོང་བ་དེ་བཞིན་དུ། སྡུག་བསྔལ་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པའི་སྐྱེས་བུ་ཡང་ཐར་པའི་དུས་ན་ཡང་ཐར་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། ཉམས་དང་མ་སྐྱེས་
― DTG098_Page_0522 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡི་བློ། །བྱེད་པ་མེད་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན། །གང་པོས་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ཡང༌། །སྟ་རེ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་རིགས། །གང་གི་ཕྱིར་འདིའི་མིག་ལ་སོགས་པའི་བློ་དངོས་པོ་མ་མཐོང་བས་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་དང༌། སྐྱེས་པ་ཡང་ཉམས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་འདི་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་གང་པོ་ཞེས་བྱ་བས་ཤིང་གཅོད་པ་ན་བྱེད་པ་སྟ་རེ་ལ་མ་ལྟོས་པར་གཅོད་པ་པོ་ཞེས་བསྟན་པར་མི་རིགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་གལ་ཏེ་ཇི་ལྟར་མེས་སྲེག་པ་ཡིན་ན་ཡང་སྐྱེས་བུས་མེས་སྲེག་ཅེས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པས་ཤེས་པ་ཡིན་ན་ཡང་སྐྱེས་བུས་ཤེས་སོ་ཞེས་ཟེར་གྱི་ཤེས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། མེ་ཡིས་སྲེག་ཅེས་སྨྲས་པ་ན། །མེ་ཡིས་བསྲེགས་ཀྱི་བྱེད་པས་མིན། །དེ་བཞིན་བློ་ཡིས་རིགས་སྨྲས་པས། །ཤེས་པར་རིག་གི་སྐྱེས་བུས་མིན། །འདི་ལྟར་ངེས་པར་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། མེས་བསྲེགས་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་མེ་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་ཡིན། དེ་ལ་སྲེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མེ་ལ་ཡོད་པ་ཡིན་གྱི། སྲེག་པ་པོ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བློས་རིག་ཅེས་སྨྲས་པས་བློ་ཉིད་ཀྱིས་རིག་པ་ཡིན་གྱི། སྐྱེས་བུས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དཔེ་མེའི་དཔེས་བསྟན་པའི་དོན་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདིར་སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་རྫ་མཁན་ལ་རྫ་མ་མི་བྱེད་པའི་དུས་ན་ཡང་རྫ་མཁན་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད་ལ། ཇི་ལྟར་མེས་ཤིང་མི་སྲེག་པའི་དུས་ན་ཡང་སྲེག་བྱེད་ཅེས་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་བུ་ཡང་བྱེད་པ་ལ་མི་ལྟོས་ཀྱང༌། ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རྫ་མཁན་བཞིན་དུ་དེ་མི་འགྲུབ། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར། །སྲེག་བྱེད་བཞིན་དུའང་འགྲུབ་མི་འདོད། །བསྲེག་བྱ་མེད་པས་མེ་མེད་ཕྱིར། །དུས་གང་གི་ཚེ་འདིས་རྫ་མའི་བྱ་བ་ལ་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་རྫ་མཁན་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་ཀྱི། འདིས་རྫ་མ་བྱེད་པར་འགྱུར་གྱི་འདིས་རྫ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རྫ་མཁན་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་ནི་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ཡིན་གྱི། རྫ་མཁན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་གི་ཚེ་མེས་ཤིང་སྲེག་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་སྲེག་བྱེད་ཅེས་བཏགས་པ་ལེགས་
― DTG098_Page_0523 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་གྱི། བསྲེག་པར་བྱ་བ་ཐལ་བའི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་པ་ན། མེའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡང་མེད་པས་སྲེག་བྱེད་ཡིན་པར་མི་འགྲུབ་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་བུ་ཡང་གང་གི་ཚེ་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པ་ཡོད་པ་དེའི་ཚེ་ཤེས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་པར་རིགས་ཀྱི། དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་མི་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་བསྟན་པ་ཙམ་གྱིས་ཤེས་པར་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་པས། གལ་ཏེ་མི་ཤེས་བྱེད་པོ་དང༌། །ཟ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་ཅི་ལྟར། །མཁའ་འདྲ་རྟོག་པ་མེད་པ་ཡང༌། །ལུང་འབའ་ཞིག་གིས་བཏགས་ཅི་བྱ། །གལ་ཏེ་ཡང་མི་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་འདིའི་བྱེད་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་ན་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་དང་པོ་སྲིད་པའི་སྔོན་རོལ་ན་བྱེད་པ་སྐྱེས་པ་མེད་པས་མི་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རྡོ་ལས་བརྐོས་པའི་གཟུགས་སམ། རི་མོར་བྲིས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་པ་མེད་པ་ཡིན་པས་སྲིད་པ་རྣམ་པ་དུ་མའི་ངོ་བོའི་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པའི་བྱེད་པ་པོ་ཇི་ལྟར་ཡིན། སེམས་པ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟ་བ་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། ཡུལ་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང༌། ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཡིན་པར་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པས་བྱེད་པ་པོ་དང་ཟ་བ་པོ་ཉིད་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བདག་གི་ལུང་ལས་གྲགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། རིགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ལུང་འབའ་ཞིག་ཙམ་ནི་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཏེ། ལུང་ཙམ་གྱིས་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མི་ཤེས་པའམ་ཤེས་དངོས་མིན། །འདི་ནི་དངོས་པོ་མེད་པར་འགྱུར། །དངོས་མེད་བདག་ཏུ་མི་འགྱུར་ཏེ། །འདི་ནི་མོ་གཤམ་བུ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདི་མི་ཤེས་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འོ་ན་འདི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་གང་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་བདག་ཏུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་ཏེ། དཔེར་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ནི་མི་ཤེས་པའི་ངོ་བོའམ། ཤེས་པའི་ངོ་བོར་ཡང་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་དོ། །གཞན་
― DTG098_Page_0524 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ལུས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་གཅིག་པུ་ཞིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་འདོད་པ་ཡང༌། གང་ལ་གནོད་དང་ཕན་པ་ལས། །གང་ལ་གནོད་པ་བདེ་མི་འབྱུང༌། །དེ་དེའི་བདག་ཏུ་མི་རིགས་ཏེ། །ནམ་མཁའ་དེ་བ་ཤར་མ་བཞིན། །གལ་ཏེ་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ལུས་ལ་གནོད་པར་གྱུར་པ་ན། བདག་ལ་ཡང་གནོད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ། མཐོ་རིས་ལ་སོགས་པར་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ན་ཡང་འདི་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི། འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་ན། གང་གི་ཕྱིར་འདི་ནི་རྟག་པ་མི་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གནོད་པ་མ་ཡིན་ན། འདི་ཇི་ལྟར་ན་བདག་གིས་བདག་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པར་རུང༌། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ནི་དེ་བ་ཤར་མའི་བདག་ཡིན་པར་མི་རིགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཉི་ཚེའི་བདག་གང་གྲོལ་བར་ནི། །བསམ་གཏན་ཤེས་སོགས་ཀྱིས་འདོད་ན། །བདག་མེད་དོན་ལ་འབད་པ་ཡིས། །ཤི་བ་མི་འཆི་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །སྔར་ནས་ཉི་ཚེའི་བདག་འདི་འཆི་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་དེས་ན་འཆི་བ་མེད་པར་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་གྱི་ཤེས་པ་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅིང། བདག་མཆོག་གི་དོན་དུ་འབད་པ་བྱས་ཀྱང་དེ་མི་འགྲུབ་སྟེ། འཆི་བའི་ངོ་བོ་ལས་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འཆི་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་ལས་ཉམས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འཆི་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་བཏང་ནས་འཆི་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་ཉི་ཚེ་བའི་བདག་དང༌། བདག་དམ་པ་གཉིས་གཞན་དང་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདིར་འདི་ལྟར་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། ཉི་ཚེའི་བདག་ནི་བདག་ལས་གཞན། །ཞེ་ན་ཐམས་ཅད་སྐྱེས་བུ་ཡིན། །དེ་ནི་ཉི་ཚེ་གཉིས་བདག་དང༌། །ཕྱི་ཞེས་དམ་བཅས་ཉམས་པ་ཡིན། །བདག་ལས་ཉི་ཚེའི་བདག་དེ་ནི། །གཞན་མིན་ཞེ་ནའང་དམ་བཅས་ཉམས། །གང་ཡང་བདག་གི་བདེ་སྡུག་སོགས། །འགྲོ་བས་མི་ཤེས་གཙོ་བོ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཞན་མ་
― DTG098_Page_0525 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་སྐུལ་བར་བྱེད། ཕ་རོལ་པོ་ལ་འདི་ལྟར་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་ཕྲ་མིན་འདི་ཚེ་མིན། །ཆེན་པོ་ཡིན་ན་ཕྲ་བ་མིན། །གཅིག་ཀྱང་མ་ཡིན་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས། །ཇི་ལྟར་གཟུགས་མེད་བདག་གི་ཡིན། །གཟུགས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ན་འདིར་ཕྲ་བ་དང༌། ཆེན་པོ་དང༌། གཅིག་དང་དུ་མ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་འབྱུང་བ་ཡིན་ན། ཡང་ངོ་བོ་མེད་པའི་སྐྱེས་བུ་ལ་ནི་འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་ཕྲ་བ་ཡིན་ན་ནི་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟར་ཡིན། འོན་ཏེ་ཆེན་པོ་ཡིན་ན་ཡང་ཕྲ་བ་ཇི་ལྟར་ཡིན། གལ་ཏེ་གཅིག་ཡིན་ན་ནི་དུ་མར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། འོན་ཏེ་དུ་མ་ཡིན་ན་ཡང་གཅིག་ཏུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། དེས་ན་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཕ་རོལ་པོས་གླང་པོ་ཆེ་དཔེར་ཉེ་བར་འགོད་པར་བྱེད་དེ། དམུས་ལོང་མང་པོ་ཞིག་གླང་པོ་ཆེ་རང་གི་ངོ་བོས་ཤེས་པར་འདོད་ནས་འདུས་པ་ལས། གང་སྣ་ལ་རེག་པ་དེ་དག་གིས་ནི་གླང་པོ་ཆེའི་གཤོལ་མདའ་འདྲ་བ་ཞིག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་སོ། །གང་རྐང་པ་ལ་རེག་པ་དེ་དག་གིས་ནི་གཏུན་ཤིང་འདྲ་བ་ཞིག་ཏུའོ། །གང་རྣ་བ་ལ་རེག་པ་དེ་དག་གིས་ནི་ཞི་བ་མ་དང་འདྲ་བར་རོ། །གང་དང་གང་གིས་ཕྱོགས་གང་ལ་རེག་པར་གྱུར་པ་དེས་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་ཞིག་ཏུ་གླང་པོ་ཆེ་རྟོགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་ལ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པ་དུ་མ་ཞིག་ཏུ་ལྟ་བར་བྱེད་དེ། ཁ་ཅིག་གིས་ནི་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པར་རོ། །གཞན་དག་གིས་ནི་ལུས་ཀྱི་ཚད་ཙམ་དུའོ། །ཡང་གཞན་དག་གིས་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཙམ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གླང་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་གཅིག་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ལ། ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་བཞིན་དུ་དུ་མ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གཅིག་ཉིད་དུ་མའི་ངོ་བོ་རུ། །གླང་པོའི་དཔེ་འདི་མི་རིགས་ཏེ། །སྣ་ནི་གླང་དུ་མི་འདོད་ཕྱིར། །སྣ་ཚོགས་རྣམས་ཀྱང་གཅིག་ཉིད་མིན། །གང་གླང་པོ་དེའི་སྣ་ནི་སྣ་ཉིད་ཡིན། རྐང་པ་ནི་རྐང་པ་ཉིད་ཡིན། རྣ་བ་ནི་རྣ་བ་ཉིད་ཡིན་པས་གླང་པོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཅིག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དེ་སྣ་ལ་སོགས་པ་དུ་མ་ཉིད་ལ་གཅིག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་
― DTG098_Page_0526 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། གང་ཡང་བདག་ནི་ཉི་སོགས་མདོག །ཡིན་ན་མདོག་བྲལ་ཇི་ལྟར་ཡིན། །བདག་དེ་དུ་མའི་ངོ་བོ་ཡི། །དཔེར་ན་པ་ལ་ཤ་མི་འདོད། །གཟུགས་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁ་དོག་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ཉི་མ་བཞིན་དུ་ཁ་དོག་དུ་མ་ཅན་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་གལ་ཏེ་ཡང་ཤིང་པ་ལ་ཤ་བཞིན་དུ་གཅིག་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་པ་ལ་ཤ་རྩ་བ་དང༌། སྡོང་པོ་དང༌། ཡལ་ག་དང༌། ཡལ་ག་ཕྲ་མོ་དང༌། དེའི་ཡལ་ག་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་དེ་ཡང་དུ་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མང་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མི་བདེན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། གཅིག་པུ་པ་ལ་ཤ་མེད་དེ། །ཀུན་དུ་འགྱུར་བའི་བདག་ཉིད་དང༌། །ཇི་ལྟར་རྩ་བ་སོགས་དུ་མར། །རྐྱེན་ལ་སོགས་པས་འབྱེད་པའི་ཕྱིར། །པ་ལ་ཤའི་ལྗོན་ཤིང་ནི་གཞོན་ནུ་དང༌། བར་མ་དང༌། ཐ་མའི་གནས་སྐབས་སུ་འགྱུར་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་པ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་དང༌། སྟ་རེ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཐ་དད་དུ་བྱེད་པར་ནུས་པ་ཡིན་ལ། བདག་ནི་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པ་དང༌། རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དབྱེ་བར་མི་ནུས་པ་ཡིན་པས་དེས་ན་པ་ལ་ཤའི་དཔེས་དཔེ་བསྟན་པའི་དོན་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱོན་མང་པོ་གཞན་འདི་ཡང་ཡོད་དེ། གཙོ་བོ་ཉིད་དང་དམ་པ་ཉིད། །དེ་ལས་གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་འདོད། །གཅིག་ཉིད་ཡིན་ན་ཚུལ་འདི་ཉིད། །ཡོད་པར་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་བྱ། །འདི་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན། འདི་ཡང་གཙོ་བོ་ཡིན་ལ། འདི་དག་གམ། འདི་རྣམས་གཙོ་བོར་མ་གྱུར་པ་དག་ལས་ཤིན་ཏུ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་རིགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་དམན་པར་གྱུར་པ་མང་པོ་དག་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལ་དམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཞན་དག་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དམ་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ལྟོས་ནས། བདག་དེ་གཙོ་བོའམ། དམ་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ན། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དང་ཐ་མི་དད་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། འདི་གཞན་གང་ལ་ལྟོས་ནས་གཙོ་བོ་ཉིད་དང་དམ་པ་ཉིད་ཡིན་པར་འགྱུར། ཡང་འདི་རྫས་ཉིད་དང་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཡང་ཇི་ལྟར་རིགས་ཏེ། གལ་ཏེ་བདག་དེ་རྫས་
― DTG098_Page_0527 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ན། །རྫས་ཡིན་ཕྱིར་ན་ཀུན་ཁྱབ་མིན། །བུམ་པ་བཞིན་དུ་རྟག་མི་འགྱུར། །དེས་ན་འགྲོ་བ་རྒྱས་ཅི་ལྟར། །བཀོད་པར་བྱས་ན་རྫས་ཡིན་ཏེ། །ཇི་སྲིད་ཕྱིན་པར་བྱ་བར་རོ། །རྫས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡིན་ལ། དེ་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་དང་ཀུན་ལ་མ་ཁྱབ་པ་ལ་ཡང་མཐོང་ལ། དེས་ན་གལ་ཏེ་བདག་རྫས་ཡིན་ན་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རྫས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གང་ཡང་བྱུང་བར་འགྱུར་བ་དང་བྱུང་བ་དང༌། འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཐམས་ཅད་སྐྱེས་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ་ཡང༌། རྫས་ནི་རྟེན་དུ་རིགས་འགྱུར་ན། །བདག་ནི་རྫས་སུ་མི་རིགས་ཏེ། །ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཇི་ལྟ་བར། །དེ་བཞིན་མ་སྐྱེས་ཕྱིར་རྫས་མེད། །རྫས་ཉིད་ཡོད་ན་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་ངོ་བོར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཆུ་སྟེང་ལ་ཤིང་ཐོག་ཤིང་ལ་བྱ་ཚང་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བདག་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པར་མི་འགྲུབ་སྟེ། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་བདག་རྫས་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པས་དེས་ན་འདིར། ཐམས་ཅད་བྱུང་གྱུར་བྱུང་བ་དང༌། །འབྱུང་འགྱུར་བདག་མེད་ཇི་ལྟར་མཐོང༌། །རྟེན་མ་གྲུབ་ན་བརྟེན་པ་གང་ལ་སྦྱོར་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་པའོ། །རྫས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །བདག་མེད་བདག་ཏུ་མི་རིགས་ཏེ། །ཇི་ལྟར་དངོས་མེད་ངོ་བོ་བཞིན། །བདག་མེད་པའི་རྫས་བདག་གི་བདག་ཉིད་དུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བཞིན་ནོ། །བྱིས་སོགས་ཁྱད་པར་མེད་མ་ཡིན། །རྟེན་མེད་པ་དང་དཔེ་མེད་ཕྱིར། །བདག་གཅིག་ཡིན་ན་དུ་མ་ཡི། །སྐྱོན་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་མ་ཡིན། །གང་སྨྲས་པ། བྱིས་པ་དང༌། མཁས་པ་དང༌། གདོལ་པ་དང༌། བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མཉམ་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ཡང་དམ་པའི་བདག་ཉིད་མ་གྲུབ་ན་གང་བྱིས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཁྱད་པར་མེད་པ་དེའི་རྟེན་གང་ཞིག་ཡིན། རྟག་པ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་གཅིག་པུ་ལས་རིགས་མཐུན་པའི་དངོས་པོའི་དོན་གཞན་མེད་པས། འདི་ལ་
― DTG098_Page_0528 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔེ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཉིད་མི་འགྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་པའོ། །བདག་གཅིག་པུ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ཡིན་ན་སྐྱོན་མང་པོ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ། སྐྱོན་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། ཙཻ་ཏྲའི་བདག་དེ་མཻ་ཏྲའི་བྱེད། །མཻ་ཏྲའི་བདག་གིའང་དེ་བཞིན་ཏེ། །ཙཻ་ཏྲའི་ཐ་དད་མིན་དངོས་ཕྱིར། །ཡང་ན་ཡུལ་ལ་དབྱེ་མེད་ཕྱིར། །ཙཻ་ཏྲའི་ལུས་ཀྱི་ནང་ན་ཡོད་པའི་བདག་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ལ་ཡོད་པའི་མིག་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་ནས་ལྟ་བར་དེ་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་གྱི་ལུས་ལ་ཡོད་པ་ནས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཕ་རོལ་པོས་འདོད་པ་ཡིན་ལ། བདག་ནི་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ཙཻ་ཏྲའི་རང་གི་བྱེད་པ་རྣམས་ནས་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ། མཻ་ཏྲའི་བྱེད་པ་རྣམས་ནས་ཀྱང་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཐ་མི་དད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཟུགས་ལ་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། བདག་གི་ཡུལ་ལ་བྱ་བ་མེད་པ་ཡིན་པས་མཻ་ཏྲའི་བདག་གི་ཡུལ་གྱི་ཕྱོགས་ན་ཡང་ཙཻ་ཏྲའི་བདག་ཀྱང་གནས་པ་ཡིན་ལ། ཇི་ལྟར་དེ་རང་གི་བྱེད་པ་ནས་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ། གཞན་གྱི་བྱེད་པ་ནས་ཀྱང་མཐོང་བར་འགྱུར་བར་རིགས་ན་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་ནི་མེད་པས་དེས་ན་འདི་དག་གཅིག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་སྐྱོད་པ་དང༌། །དེ་གྲོལ་བས་ཀྱང་གྲོལ་བ་དང༌། །དེ་བཅིངས་པས་ཀྱང་བཅིངས་པ་དང༌། །དེ་སྡུག་པས་ཀྱང་སྡུག་ཉིད་འགྱུར། །བདག་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཙཻ་ཏྲའི་བདག་བདེ་བར་གྱུར་པ་ན་མེ་ཏྲའི་བདག་ཀྱང་བདེ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། ཙཻ་ཏྲའི་བདག་གྲོལ་བ་ན་མཻ་ཏྲའི་བདག་ཀྱང་གྲོལ་བར་འགྱུར། མཻ་ཏྲའི་བདག་བཅིངས་པར་གྱུར་པ་ན་ཙཻ་ཏྲའི་བདག་ཀྱང་བཅིངས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང༌། ཙཻ་ཏྲའི་བདག་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་ན་མཻ་ཏྲའི་བདག་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འབྱུང་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་ཉིད་དང༌། བྱིས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་མེད་པ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་བདག་གིས་བཏགས་སུ་ཟིན་ཀྱང་གནོད་པ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་བདག་གིས་ཕྱོགས་གཉི་ག་ལ་གྲགས་པའི་བུམ་པའི་ནམ་མཁའ་དཔེར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ།
― DTG098_Page_0529 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུམ་པའི་ནམ་མཁའ་དཔེར་བསྟན་པ། །ཀུན་ལ་དེ་ནི་འབྱུང་བ་ཡིན། །བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གང་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་གཅིག་ཉིད་དུ། །ཁྱོད་ཀྱི་དེ་ནི་མ་གྲུབ་སྟེ། །ནམ་མཁའི་དཔེ་བསྟན་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར། རྫས་ཀྱི་ངོ་བོས་གང་སྟོང་པ། །དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ནམ་མཁའ་ཡིན། །དེ་ལ་འགྲོ་ལྡན་འགྲོ་བ་དང༌། །དེ་ནི་སྐབས་འདོད་སྐབས་ཅན་ནོ། །མདོ་སྡེ་པའི་ལྟ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་རྫས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཙམ་ནམ་མཁའོ་ཞེས་བདག་གཅིག་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་པས་གང་གི་ཕྱིར་དེ་ནི་རྫས་ཀྱང་མ་ཡིན། །རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དེ་ལ་འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་ཡང་འཇུག་པར་བྱེད་ལ། དེ་ཉིད་ལ་སྐབས་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྐབས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་དེས་ན་ནམ་མཁའ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་འདིའི་མདོའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་རྫས་ཀྱི་དངོས་པོ་རི་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པར་གནས་པ་དེ་ལ་ནི་ནམ་མཁའ་ཞེས་འདོགས་པར་མི་བྱེད་ལ། གནས་གང་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་རྫས་མེད་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་རྫས་མེད་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི། དེ་ལ་དངོས་པོ་ནི་ཕྲ་མོ་ཙམ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ནི་རྫས་མེད་པར་གྱུར་པ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པས་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་ཡང་ཐུང་ངུ་དང་རིང་པོ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ངེས་པ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བཏགས་པར་ཡོད་པ་ཡིན་པས་ན་ནམ་མཁའ་ནི་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་ཞིག་རྫས་སུ་ཡོད་ཅིང་གནས་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་གཞན་པའི་ངོ་བོ་ནི་བརྟེན་པར་གྱུར་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ཤིན་ཏུ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱི་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དེ་རླུང་གི་རྟེན་ཡིན་པར་བརྟེན། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གཽ་ཏ་མ་ས་ཅི་ལ་བརྟེན་ཏེ་གནས་ཞེས་གསོལ་པ་དང༌། བྲམ་ཟེས་ནི་ཆུ་ལ་བརྟེན་ཏེ་གནས་སོ། །ཆུ་ཅི་ལ་བརྟེན་ཆུ་ནི་
― DTG098_Page_0530 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རླུང་ལ་བརྟེན་ཏོ། །རླུང་ཅི་ལ་བརྟེན་རླུང་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་བརྟེན་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མདོ་དེ་ཉིད་ལས་ངེས་པར་བྱས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གཽ་ཏ་མ་ནམ་མཁའ་ཅི་ལ་བརྟེན་ཞེས་གསོལ་བ་དང༌། བྲམ་ཟེ་ཤིན་ཏུ་འདའ་བར་བྱེད་དེ་དྲིས་པའི་མཐའ་རྟོགས་པར་ནུས་པར་དཀའོ། །ནམ་མཁའ་ནི་གཟུགས་མེད་པ། བསྟན་དུ་མེད་པ། ཐོགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ན་དེ་ཅི་ཞིག་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར། འོན་ཀྱང་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ནམ་མཁའ་ཞེས་འདོགས་པར་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་པ། བསྟན་དུ་མེད་པ། ཐོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རྟེན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ནི་རྫས་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། སྣང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་བཏགས་པ་ཙམ་ཉིད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བའི་རྫས་ནི་ཅུང་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདི་ནི་རྟག་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་དང་གཅིག་པུ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བདག་གི་དཔེར་བསྟན་པ་དང་ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པས་འདི་ལྟར་གཞན་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ནམ་མཁའ་སྒྲིབ་མེད་མིན། །སྐབས་སྦྱིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡོད་གཏན་ཚིགས་སྨྲས་པ་ཡིས། །གཏན་ཚིགས་འདི་ཡང་མ་གྲུབ་ཉིད། །ནམ་མཁའ་ནི་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་ལ། སྐབས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་འདོད་ལ་དེ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའ་ནི་རྫས་ཡོད་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་ནམ་མཁའ་ནི་ཡོད་དེ། སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རམ། སྐབས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྐབས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་མེད་དོ། །ནམ་མཁའ་ལ་ནི་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང་སྐབས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་སྨྲས་པའི་གཏན་ཚིགས་འདི་དག་ནི་གཞན་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའ་ནི་རྫས་
― DTG098_Page_0531 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བ་ཙམ་ཉིད་ཡིན་པར་ཁོ་བོས་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་དངོས་པོ་རྟག་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པའི་བདག་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ། དེ་ལས་གཞན་དུ་རྟོག་གེའི་གནོད་པ་ཉེ་བར་དགོད་པའི་སྒོ་ནས་སློབ་དཔོན་གྱིས་སྨྲས་པ། རྒྱུ་ལས་ཉེ་བར་མ་བྱུང་བ། །ནམ་མཁའ་དངོས་པོར་མི་འདོད་དོ། །དེ་ནི་གཅིག་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། མོ་གཤམ་གྱི་ནི་བུ་བཞིན་ནོ། །ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་ནི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཆོས་སོ། །རྒྱུ་ལས་ཉེ་བར་མ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་ན་དངོས་པོ་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བསྐྱེད་ནས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ནམ་མཁའ་ནི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་འགའ་ལས་ཀྱང་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པས། རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་འདི་དངོས་པོར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་ཕ་དང་མའི་ཁུ་བ་དང་ཁྲག་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པས་ཇི་ལྟར་དེ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ལྟར་ནམ་མཁའ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་གཅིག་པུ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ཇི་ལྟར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དབྱེ་བ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ས་ཉིད་ཡིན་པ་ལ་ནི་དབྱེ་བ་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པ་དེ་ལ་ལན་འདི་ཡིན་ཏེ། བུམ་སོགས་གཟུགས་ཀྱིས་རྣམས་ནི། །ས་ཡི་རིགས་སུ་གཅིག་ན་ཡང༌། །ས་སོགས་གཞན་དང་གཞན་ཡིན་ལྟར། །དེས་ན་བདག་ནི་གཅིག་མ་ཡིན། །སའི་རིགས་སུ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང༌། དེ་ལྟ་ན་ཡང་བུམ་པ་དང་རྫ་བོ་ལ་སོགས་པའི་བྱས་པའི་བྱེ་བྲག་གི་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་ཡིན་ཡང་སར་གཅིག་པ་བཞིན་དུ་འདི་ཡང་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པ་དང༌། གཟུགས་དུ་མ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བདག་ནི་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་བོ། །གང་ཡང༌། བདག་མ་ཤེས་ཤིང་མ་རྟོགས་པས། །རྨི་ལམ་ལོངས་སྤྱོད་ང་རྒྱལ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་ཤེས་པའི་ངོ་
― DTG098_Page_0532 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བོ་ཞིག་ཡིན་པས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པར་འགྱུར་རམ། མི་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཞིག་ཡིན་པར་འགྱུར་ཞེས་དེ་ལ་ཡང༌། ཤེས་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པས། །ཤེས་འདི་ང་རྒྱལ་མི་རིགས་སོ། །མི་ཤེས་ཉིད་ནའང་ལོག་མེད་པས། །མི་ཤེས་ང་རྒྱལ་མི་འདོད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། རེ་ཞིག་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་མིག་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ། དོན་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རིགས་པ་ཡིན་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །མི་ཤེས་པ་གཅིག་ཡིན་ན་ཡང་དམུས་ལོང་བཞིན་དུ་ཅི་ཡང་ཤེས་པ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པ་ཡིན་ན་ཅི་ལྟར་ལོངས་སྤྱོད་པར་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པར་འགྱུར། གང་ཡང་འདི་སྐད་དུ། ལུས་ལ་གནས་ཀྱང་མ་ཆགས་དང༌། །སྤྱོད་པར་བྱེད་ཀྱང་མི་གོས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་དེ་ལ་ཡང༌། ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་འགྱུར་མེད་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །བདག་ནི་བྱེད་པོར་མི་རིགས་ལ། །ཟ་བ་པོར་ཡང་མི་རིགས་སོ། །འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་བྱེད་པ་པོ་དང་ཟ་བ་པོར་རིགས་ཏེ། ཆུན་པ་ལ་སོགས་པ་རྟག་ཏུ་བྱ་བ་དེ་ལ་ཞུགས་ཤིང་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ཡིན་པས་འབྲས་བུ་སྨིན་པའི་དུས་ན་ཡང་ཟས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་པས་ཟབ་པོ་ཉིད་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་གང་དག་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་དུས་ན་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཅིང་རང་གི་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པར་ཡང་མི་བྱེད་ལ། ཡུལ་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་དེ་ནི་བྱེད་པ་པོ་དང༌། ཟ་བ་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དེ་ལ་བློ་ཡིད་ཆེས་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་གསུམ་པ། གཞན་ཡང༌། བྱེད་པོ་བདག་ཡིན་མི་གོས་པ། །བྱེད་པོའི་འབྲས་བུ་འདོད་ཅི་ལྟར། །མི་དབང་སྡིག་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར། །རྒྱལ་པོའི་དཔེ་ནི་མི་རིགས་སོ། །བྱེད་པ་པོའི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་པའི་མཚན་མ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་འདི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུས་གོས་པར་འགྱུར་ངའོ། །འབྲས་བུ་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བ་མེད་ན། བྱེད་པ་པོའི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་ཐ་བ་པོ་ཉིད་དང་ཡང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་བས་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་ཤིན་ཏུ་དཀའོ། །འདིའི་དཔེ་རྒྱལ་པོས་བསྟན་
― DTG098_Page_0533 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྡིག་པས་རྗེས་སུ་གོས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། ཆོས་མི་མཐུན་པ་ཡིན་ཏེ། སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བ་བྱས་པས་རྒྱལ་པོ་ཡང་སྡིག་པའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་ལྷུང་བས་འཇིགས་པ་ཡོད་པས་འདི་ནི་ཆོས་ལ་མཐུན་པར་སྤྱད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། ཡང་གལ་ཏེ་འདི་ལ་སྡིག་པ་ལ་སོགས་པས་མི་གོས་པ་གཅིག་ཡིན་ན་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་སྐྱོད་ཀྱང་འགལ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཡིན་ན་དེ་ལྟར་ན་ནི་མི་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་མིའི་བདག་པོ་ཡང་སྡིག་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་བུ་ཡང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་མི་མྱོང་བར་མི་རིགས་ཏེ། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམས་བདག་གིས་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་མི་རྟག་པ་དང་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཞིང་པ་ལ་རྐུན་མོ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །གང་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ། །གཅིག་པུ་ཀུན་ཁྱབ་རྟག་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་མི་བདེན་ཏེ། །གང་གི་ཕྱིར། ཕྱི་རོལ་ལ་ནི་མ་ལྟོས་པར། །གཅིག་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མི་རིགས། །གཅིག་ཉིད་དང་ལྡན་པས་ཤེ་ན། །དེ་ནི་དེ་དང་ལྡན་མ་ཡིན། །གཉིས་མེད་པའི་གཅིག་པུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བོ་དབུལ་པོ་མང་པོའི་ནང་ན་མིའི་བདག་པོ་ནི་གཅིག་པུའོ་ཞེས་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ལྟོས་ནས། མིའི་བདག་པོ་གཅིག་པུ་ཡིན་པར་རྗོད་པར་བྱེད་ལ། ཡང་བདག་ནི་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་ཉིད་གནས་པ་ཡིན་པས་གང་ལ་ལྟོས་ནས་གཅིག་ཉིད་དུ་འགྱུར། གལ་ཏེ་ཡང་གྲངས་གཅིག་ཉིད་དང་ལྡན་པས་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བདག་ལས་གཞན་པའི་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཇི་ལྟར་དེ་དེ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ། སོར་མོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སོར་མོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྩེ་མོ་ལ་རེག་པར་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །འོན་ཏེ་ཡང་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་དུ་མ་ཉིད་དུ་བཏགས་པ་ཡིན་ལ་དེ་བསལ་བའི་སྒོ་ནས་བདག་གཅིག་དུ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ་
― DTG098_Page_0534 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེ་ན། དེ་ཡང་འདི་ལྟར་མི་རིགས་ཏེ། །དུ་མ་ཉིད་དུ་བཏགས་པ་དག །བསལ་བ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། །ཇི་ལྟར་བཏགས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཕྱིར། །དེས་ན་གཅིག་དེ་དོན་དམ་མིན། །གཅིག་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མེད་པས་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་བཏགས་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་ལ། གང་བཏགས་པ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པར་གཅིག་མ་ཡིན་ཏེ། བཏགས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང༌། རྟག་དང་གཅིག་སོགས་ངོ་བོ་ཡིས། །དོན་དམ་དེ་ཡོད་ཡིན་ཞེ་ན། །གཅིག་སོགས་སྒྲ་དང་བློ་འཇུག་པ། །དོན་ཡོད་ན་ནི་སྐྱོན་མེད་འགྱུར། །སྒྲ་གང་དག་གིས་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། གཅིག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ལ་བློ་གང་དང་གང་གིས་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། གཅིག་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་སྒྲ་དེ་དག་དང་བློ་དེ་དག་འཇུག་པ་ནི་དེ་དག་མེད་པར་འགྱུར་ན། དེ་ལས་གཞན་པའི་དངོས་པོ་ནི་མེད་པས་མ་ངེས་པ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བློ་དང་རྟོགས་པར་བྱ་བ་གཉིས་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལུགས་འདི་ནི་སྐྱོན་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་ལ་སོགས་པར་རྣམ་རྟོག་པ། །འདི་ནི་ཅི་ལྟར་མི་རྟོག་ཉིད། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་དོན་ལ། །ཚིག་འཇུག་པ་ནི་མ་བཀག་གོ །གལ་ཏེ་བློས་འདི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་རྣམས་པར་རྟོག་པར་བྱེད་ཀྱི། ཡང་འདི་ཉིད་ནི་གང་ལ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་དོ། །དེས་ན་འདི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མི་བདེན་ཏེ་བློ་དང་བདག་ལ་ཐ་དད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འཇུག་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་བདག་ཀྱང་འཇུག་པ་ཡོད་པས་དེས་ན། འདི་ལྟར་བློ་ཡི་ཡུལ་མིན་དང༌། །ངག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན་ཇི་ལྟར། །བརྗོད་མེད་རྟོགས་པ་མེད་པ་ཡང༌། །སྔར་བསྟན་རིགས་པས་བརྫུན་པ་ཉིད། །བློས་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤའི་གོང་བུ་ལ་ལྷས་བྱིན་ཞེས་ངག་བརྗོད་པར་ཡང་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་གཅིག་ལ་སོགས་པའི་བློའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་བ་ཉིད་ནི་གཅིག་ལ་སོགས་པའི་ངག་འཇུག་པའི་ཡུལ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བརྗོད་པ་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་སྔར་སྨྲས་པའི་རིགས་
― DTG098_Page_0535 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་མི་བདེན་པ་ཉིད་ཡིན་པས་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་ཀྱང་ངག་དང་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ནི་དོན་དམ་པའོ་ཞེས་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བདེན་ན་འོན་ཀྱང་རིགས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཤེས་བྱ་ཡེ་ནས་མ་གྲུབ་པས། །བློ་ཡི་ཡུལ་དུ་མི་རིགས་སོ། །བློ་ཡི་ཡུལ་ལས་ལོག་པས་ན། །ངག་གི་ཡུལ་ལས་ལོག་པའང་ཡིན། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ཡུལ་གྱི་ཤེས་བྱ་ཡོངས་སུ་བཏགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ནི་ཡོངས་སུ་བཏགས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གྲུབ་པར་གྱུར་པ་མེད་པས་ཡུལ་དེ་ལ་བློ་ཡང་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་ལོག་པར་གྱུར་པས་རྟེན་མེད་པའི་ཕྱིར་དག་ཀྱང་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེས་འདི་ལྟར་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་ངག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མི་བརྫུན་པའི། །ལུགས་འདི་དགེ་བར་ཤེས་ནས་ནི། །དེ་ཕྱིར་མུ་སྟེགས་འདོད་སྐྱེས་ཏེ། །དེ་ལ་བདག་གིར་བྱས་པ་ཡིན། །བརྒྱ་ལ་རེས་འགའ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཅིང༌། དེས་བརྫུན་པ་མ་ཡིན་པའི་གསུང་རབ་ཀྱི་ལུགས་ཀྱང་རབ་ཏུ་བསྟན་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་བསྟན་པ་ན་དེའི་ལུགས་དེ་ལ་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་འདོད་པ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ནས་རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའི་ནང་དུ་བསྲེས་ཤིང་ལུགས་འདི་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བདག་གིར་ཡང་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་སྔོན་དང་ཕྱི་མར་ཡང་འགལ་བའི་སྐྱོན་དང་བཅས་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་འདྲེས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་པར་མཚོན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན། སྔོན་དང་ཕྱི་མར་འགལ་བ་ཡི། །དེ་ཡི་ལུགས་ལ་སུ་ཞིག་དང༌། །ཤིན་ཏུ་རིགས་མི་གཅིག་པའི་ཕྱིར། །ལྕགས་ལས་ནོར་བུ་རིན་ཆེན་བཞིན། །ཇི་ལྟར་འགའ་ཞིག་ལྕགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དང་འདྲ་བར་བྱའོ་ཞེས་ཤིན་ཏུ་ཕྱི་བདར་བྱས་ཀྱང་དེ་ནི་བསྲེག་པ་དང་ཕྱི་བ་དང་བདར་བ་ལ་སོགས་པ་བཟོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤིན་ཏུ་མི་འདྲ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་པས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་རྟོག་པ་ལ་མཁས་པ་སུ་ཞིག་དེ་ལ་རིན་པོ་ཆེའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་བདག་དང༌། རྟག་པ་དང༌།
― DTG098_Page_0536 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་དང༌། གཅིག་པུ་ལས་བཟློག་པ་བདག་མད་པ་མི་རྟག་པ་ཀུན་ལ་མ་ཁྱབ་པ་དུ་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་འགལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་མི་འདྲ་བའི་རྣམ་པར་གྱུར་པ་ཡིན་བས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོག་པ་ལ་མཁས་པ་སུ་ཞིག་དེ་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་པར་བྱེད། །དེས་ན་འདི་ནི་རི་དགས་ཀྱི་རྔ་མ་བསྟན་ནས་རྟའི་ཤ་འཚོང་བར་བྱེད་པ་དང་འདྲའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དབུ་མར་སྨྲ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་བདག་དང་བཅས་པ་ཉིད་དང༌། བདག་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པར་སྨྲས་བས་འགལ་བ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། འདི་ལ་ལན་བརྗོད་པ། འདི་ལྟར་འདི་ནི་ལུགས་འདི་ལ། །ཁ་ཅིག་དག་ནི་དྲང་ཕྱིར་དང༌། །ལྷག་མ་འཛིན་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར། །སྣ་ཚོགས་དག་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལྟ་བས་སེམས་ཉམས་པར་བྱས་པ་མེད་པར་སྨྲ་བ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་འཛིན་པ་རྣམས་བཟློག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བདག་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་དག་འདྲེན་པར་མཛད་པ་དང༌། །བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་འཇིག་པ་རྣམས་བཟློག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་མེད་དོ་ཞེས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་དག་ཏུ་འཛིན་པ་སྤང་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པར་ནི་བདག་ཀྱང་མ་ཡིན་བདག་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུང་རབ་རྣམ་པ་དུ་མར་བསྟན་པ་ཉིད་ནི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་རྫས་སུ་འབྲངས་ནས་བསྟན་པ་སྟེ་འགལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དངོས་པོ་རྣམས་ནི་མ་སྐྱེས་ཉིད། །རང་བཞིན་བཅོས་མ་མེད་པའི་ཕྱིར། །འདི་ལ་ཉམས་པ་མེད་པས་ན། །བདག་ཅེས་ཀྱང་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །བདག་དང་གཞན་དང་གཉི་ག་དང་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་པས་དངོས་པོ་རྣམས་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་བདག་གིས་སྔར་བསྒྲུབས་ཟིན་པ་དེ་ཉིད་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པ་ཉམས་པ་མེད་པ་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་
― DTG098_Page_0537 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཐ་དད་དངོས་ཀྱང་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །ངོ་བོ་གཅིག་ཕྱིར་གཅིག་ཉིད་ཡིན། །ཀུན་ཁྱབ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཕྱིར། །རྟག་པའང་དེ་ཡིན་མི་ཉམས་ཕྱིར། །དེ་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་བདག་ཡིན་ནོ། །ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ཐ་དད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའོ། །འདི་ནི་མ་སྐྱེས་པས་ཉམས་པ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟག་པའོ། །མ་སྐྱེས་ཕྱིར་ན་སྐྱེ་མེད་ཉིད། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་རྒ་ཤི་མེད། །འཕོ་བ་མེད་ཕྱིར་འདི་འཕོ་མེད། །རབ་མཐར་ཐུག་ཕྱིར་མཆོག་ཉིད་ཡིན། །མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་རྒ་བ་དང་འཆི་བ་མེད་པས་རྒ་ཤི་མེད་པའོ། །མ་སྐྱེས་པ་ནི་འཕོ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེས་ན་འཕོ་བ་མེད་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་མཆོག་ཅེས་བྱ་བར་འདོད་དོ། །གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་དྲི་སོགས་མིན། །ས་དང་མེ་དང་ཆུ་ཀླུང་མིན། །ནམ་མཁའ་ཟླ་བ་ཉི་མ་མིན། །ཡིད་དང་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་མིན། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་ཡུལ་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སྲ་བ་དང་གཤེར་བ་དང༌། ཚ་བ་དང༌། གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །རྫས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འགའ་ལ་ཡང་གོ་འབྱེད་པ་མེད་པ་དང༌། སྣང་བའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་པས་ནམ་མཁའ་དང་རི་བོང་ཅན་དང་ཉི་མ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་པར་བྱེད་པས་ན་ཡིད་དང་དངོས་པོ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པས་ན་ཤེས་པ་སྟེ། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་མཐོ་རིས་དང༌། བྱང་གྲོལ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་ནོ། །ཡང་དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་ཡོད་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་འདི་ཡིན་ངང་བཞིན་ཕྱིར། །ཉམས་པ་མེད་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མིན། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར། །དག་པ་འདི་ཡིན་ཞི་ཉིད་འདི། །དངོས་པོ་
― DTG098_Page_0538 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ཀྱང་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་ལ། ཡང་དེ་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པས་ཐམས་ཅད་མ་ཡིན་ནོ། །རྫས་སྐྱེས་པ་མེད་པས་རྟེན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པས་ཀྱང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པས་འདི་ནི་དག་པ་སྟེ་དྲི་མ་མེད་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་ཞི་བ་སྟེ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་བཏགས་པས་སྒྲོ་བཏགས་ནས། །བརྗོད་བྱ་ཡང་དག་བརྗོད་བྱ་མིན། །ཡེ་ནས་བརྗོད་བྱ་མ་ཡིན་ཕྱིར། །འདི་ནི་དྲི་མ་མེད་ཅེས་བསྟན། །ཡང་དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ན་ཡང་བཏགས་པས་སྒྲོ་བཏགས་ནས་དེ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡི་གེས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཞན་དག་གིས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཚིག་ཏུ་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །གསལ་པོར་གྱུར་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཀུན་གྱིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གང་ཞིག་འདི་ལྟར་མངོན་འདོད་པ། །ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་ཀྱང་ཡིན་ན་ནི། །མིང་སོགས་ཆོས་མང་འདྲ་བ་ལ། །སྐྱོན་མེད་རིགས་པ་དང་བཅས་ཡིན། །གང་སྐྱེ་བ་མེད་པར་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་སྐྱོན་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་ཀྱང་འདོད་ན་ནི་མིང་ཙམ་ལ་རྩོད་པར་ཟད་དེ། ཁྱོད་ནི་བདག་མཆོག་ཅེས་ཟེར་ལ་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་ཟེར་བས་འདི་ལ་འགལ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། དེས་ན། བདག་མེད་ཉིད་ཀྱིས་འཇིགས་པ་རྣམས། །འཇིགས་ཀྱང་དེ་ཉིད་ལ་གནས་ཏེ། །ནམ་མཁས་འཇིགས་པར་གྱུར་བ་དག །གཞན་པའི་གནས་འགའ་མེད་པ་བཞིན། །ཇི་ལྟར་བླུན་པོ་འགའ་ཞིག་ནམ་མཁས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་ན་ཡང༌། དེ་ལས་གཞན་པའི་གནས་མ་མཐོང་བས་ནམ་མཁའ་དེ་ཉིད་ལ་གནས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁྱོད་ཀྱང་བདག་མེད་པས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་ན་ཡང་བདག་མེད་པ་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་པའི་རྟེན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་གཉེན་རྣམས་ཀྱིས། །དེ་ཉིད་བདུད་རྩི་མཆོག་འདི་ལ། །འདི་ནི་འགའ་ཡང་བཀག་མེད་པས། །
― DTG098_Page_0539 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལེགས་པར་འོངས་སོ་ངོམས་པར་གྱིས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་ཀྱི་རོ་མྱང་བའི་ཕྱིར་འདིར་འོངས་པ་ལེགས་ཀྱི། ཆོས་བདུད་རྩིའི་རོས་ཚིམ་པར་གྱིས་ཤིག །སྐྱེ་གནས་དང༌། ན་ཚོད་དང༌། རིགས་དང༌། ཡུལ་དང༌། དུས་ཀྱི་སྐྱོན་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་སྤངས་པར་མཛད་པའི་ཐུགས་ཅན་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་དོན་རིག་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གསུང་རབ་འདི་ལ་བཀག་པ་མེད་དོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་བདུད་རྩི་སྟེ། ངོམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་འདྲ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཞན་མེད་པས་མཆོག་སྟེ་དམ་པའོ། །ཡང་དག་ལྟ་ལ་སྒྲིབ་མེད་པའི། །བདག་ནི་བྱེད་པོ་ཟ་པོ་སོགས། །རྟེན་མེད་བརྫུན་པའི་འཛིན་པ་ནི། །དེས་ན་སྤང་བ་ཁོ་ནར་གྱིས། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་བདུད་རྩི་འདི་ལ་དགའ་བར་བྱེད་ན་དེ་ལྟ་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་བདག་བྱེད་པ་པོ་དང༌། ཟབ་པོ་ཉིད་དུ་རྟེན་མེད་པར་བརྫུན་པའི་འཛིན་པ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་འདི་ངེས་པར་ཐོང་ཤིག །གལ་ཏེ་ཁོ་བོ་ཅག་གི་བདག་དང་ཁྱེད་ཀྱི་བདག་མེད་པ་གཉིས་འདྲ་བར་གྱུར་ན་དེས་བྱེད་དང་བདག་ཅག་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་མཚུངས་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། དངོས་རྣམས་རང་བཞིན་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར། དེ་ཉིད་དུ་ན་སྐྱེ་མེད་འདོད། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་མེད་ཉིད། །འདི་ཡི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྟན། །དངོས་མེད་ཉིད་ནི་བདག་མེད་པ། །དེ་ནི་བདག་མིན་འགལ་བ་ཉིད། །བདག་མེད་བདག་ཏུ་འགྱུར་ཞེ་ན། །བ་ལང་མིན་པའང་བ་ལང་འགྱུར། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང་མཐུན་པར་སྐྱེས་པ་ཡིན་ན་ཡང༌། དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པར་ཁས་བླངས་ནས་མ་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡིན་པས་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དོ། བདག་ནི་རང་བཞིན་དང་དོན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་དང་བྲལ་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་བདག་མེད་པའོ། །བདག་མེད་པའི་ངོ་བོ་ནི་བདག་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་བདག་མེད་པ་ཡིན་པས་བདག་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འགལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་བདག་ཡིན་ན་ནི་བདག་མེད་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན། འོན་ཏེ་བདག་མེད་པ་ཡིན་ན་ཡང་བདག་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྟའི་ངོ་བོ་བ་
― DTG098_Page_0540 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལང་གི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་བདག་མེད་པ་འདི་བདག་ཏུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར། དངོས་པོའི་ངོ་བོ་མེད་འདི་ནི། །ཇི་ལྟར་བྱེད་པོ་ཟ་པོར་རིགས། །གང་ཕྱིར་མོ་གཤམ་དག་གི་བུ། །བྱེད་པོ་ཟ་བོར་མ་ཡིན་བཞིན། །བྱེད་པ་པོ་དང༌། ཟབ་པོར་ཡང་དེ་ནི་རིགས་ཏེ། རང་བཞིན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ལ་སྐྱེ་ཇི་ལྟར། །དེ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་ཅི་ལྟར། །མཁའ་ལ་མེ་ཏོག་མེད་པ་ལ། །ཇི་ལྟར་སྐྱེ་འཇིག་བརྟགས་པ་བཞིན། །རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུར་བདག་མེད་པའི་བདག་ལ་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་སྐྱེ་ཞིང་འགག་པ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན། སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ཡུལ་དག་ལ། །ཇི་སྲིད་བློ་ནི་འཇུག་གྱུར་པ། །བློ་ཡིས་བརྟགས་པས་སྒྲོ་བཏགས་ཕྱིར། །དེ་སྲིད་གཅིག་ལ་སོགས་པར་འདོད། །དངོས་པོ་ཉིད་མེད་པར་གྱུར་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། ཡུལ་དེ་ལ་དུས་ཇི་སྲིད་དུ་བློ་འཇུག་པར་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་གཅིག་ལ་སོགས་པའི་རྟོག་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཅིག་ཉིད་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་བློས་བརྟགས་པས་སྒྲོ་བཏགས་ནས་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་བཅས་རྟོག་པ་མེད་པ་ལས། །གང་ཚེ་བློ་ནི་ལོག་གྱུར་པ། །དེ་ཚེ་བློ་ནི་ཡུལ་མེད་ཕྱིར། །སྤྲོས་པ་ཉེར་ཞི་ཞི་བ་ཉིད། །ངོ་བོ་དང་བཅས་པའམ་ངོ་བོ་མེད་པར་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་གཉི་ག་ཡང་མེད་པའི་བདག་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལས་གང་གི་ཚེ་བློ་ལོག་པར་གྱུར་ཅིང༌། བློའི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་མེད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ། ཐམས་ཅད་དུ་གང་གིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས་ཉེ་བར་ཞི་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ངག་དང་བློ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་པར་རིགས་ཀྱི་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བསྟན་པའི་སྐྱོན་རྣམས་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་ཡང་རྔན་པ་བྱིན་ནས་ཉལ་བའི་བུད་མེད་བཞིན་ནམ། བླུན་པོ་ཐ་མར་
― DTG098_Page_0541 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱུར་བ་ཞིག་ལ་བ་ལང་གི་ཤན་བས་དབང་པོ་བཅོལ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་གནོད་པ་མེད་པར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་བ་རྟོག་གེ་འབར་བ་ལས། རིག་བྱེད་ཀྱི་མཐའ་རྒྱུར་སྨྲ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་སྟེ་ལེའུ་བརྒྱད་པའོ།། །།དེ་ནས་ད་ནི་དཔྱོད་པ་ཅན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ་འཇུག་པས་ལེའུ་དགུ་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བརྩམ་པར་བྱ་སྟེ། ངོ་ཚ་མེད་པ་ཁ་ཅིག་ནི། །བྱང་གྲོལ་ལེགས་ལམ་བསམ་གཏན་དང༌། །ཤེས་ལ་སྐུར་འདེབས་བྱ་བ་ཙམ། །བདག་གིས་དེ་ནི་ཐོབ་པར་སེམས། །རིག་བྱེད་ཀྱི་མཐའ་སྨྲ་བ་ཉིད་ལས་གཞན་པ་དཔྱོད་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བས་རིག་བྱེད་ལ་གང་སྣང་བ་ནི་རང་བྱུང་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཏགས་ནས་ཐར་པ་འཐོབ་པའི་ལམ་བཟང་པོ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་པ་དང༌། གྲུབ་པའི་མཐའ་ཐམས་ཅད་ལ་འགལ་བས་སྐུར་པ་འདེབས་ཤིང་མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་བྱང་གྲོལ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་བསླུས་བྱེད་པ་དང་འདྲ་བས་མཁས་པ་རྣམས་ལ་ངོ་ཚ་དང་བྲལ་བར་བྱས་ནས་བྱས་པའི་ཤུགས་བཞི་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱིས་བྲམ་ཟེར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒྱས་པར་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་དང་པོ་མངལ་ཉེ་བར་བླངས་པའི་དུས་སུ་མངལ་གྱི་ཟླ་བ་དང་པོ་ལ་ཨོཾ་ཁྱབ་འཇུག་མངལ་ཡིན་ནོ། །ཏྭ་སྟས་གཟུགས་སྦྱངས་སོ། །ཚངས་པས་ས་གཅོད་པར་བྱེད་དོ། །སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོས་ནི་མངལ་སྦེངས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀུན་གྱིས་མངལ་དུ་འགོད་པར་བྱེད་ཅིང༌། དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱོང་ཞིང་འཚོ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་རྣམས་དང་ལྷ་ཐ་སྐར་གྱིས་མངལ་རྫོགས་པར་སྟེར་བར་བྱེད་དོ། །ཟླ་བ་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་ལ་ནི་སྐྱེས་བུའི་ཆ་བྱད་དུ་བྱས་པས་སོ། །ཟླ་བ་དྲུག་པ་ལ་ནི་གཙུག་ཏོར་དབྱེ་བ་བྱས་སོ། །སྐྱེས་པའི་དུས་ན་ཆོ་ག་བཞིན་དུ་བསྲུངས་པ་དང༌། སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་མར་དང་སྦྲང་རྩི་མྱངས་པ་དང༌། ཉི་མ་བཅུ་པ་ལ་མིང་བཏགས་པ་དང༌། ཟླ་བ་བཞི་པ་ལ་ཉི་མ་བསྟེན་པ་དང༌། དྲུག་པ་ལ་ཟས་བྱིན་པ་དང༌། ལོ་གཅིག་གམ་ཟླ་བ་གསུམ་ནས་གཙུག་ཕུད་བཅིངས་པ་དང༌། མངལ་དུ་ཞུགས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ།
― DTG098_Page_0542 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོ་བརྒྱད་ན་སྟ་གོན་དུག་ནས་ཤིང་བརྟུལ་ཞུགས་ལྔ་དང་ཉེ་བའི་བརྟུལ་ཞུགས་ལྔ་བླངས་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ལྔ་མ་ཉན་པ་དང༌། ཨ་བོ་ཧི་སྦ་དང༌། མེ་ལ་བྱ་བ་རྣམས་དང༌། བཟའ་བ་རྣམས་དང༌། བླ་མ་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དང༌། དུས་གསུམ་དུ་འཐོར་འཐུང་བྱ་བ་དང༌། བཟླས་པ་དང༌། མཆོད་སྦྱིན་དང༌། ཉེ་རེག་དང༌། རླུང་འབྱུང་བ་དང༌། གཞུག་པ་དང༌། རིག་བྱེད་རྫོགས་པར་བཀླགས་པ་དང༌། བག་མ་བླངས་པ་དང༌། བཞི་པ་བྱས་པ་དང༌། སྦྱིན་སྲེག་དང༌། མེ་བསྲུངས་པ་དང༌། མེ་ལ་སྦྱིན་སྲེག་བྱེད་པ་བསྟན་པ་དང༌། ཟླ་བ་གཅིག་ལོན་ནས་མཆོད་སྦྱིན་བྱས་པ་དང༌། བྱོལ་སོང་བཅིངས་པ་དང༌། ཟླ་བ་བཞི་པའི་ཉི་མ་ལྡོག་པའི་དང་པོ་ལ་ཉེར་གནས་ཀྱི་ལས་དང༌། བརྒྱད་པ་གསུམ་པ་བྱས་པ་སྟེ། ལོ་མ་དང༌། འོ་མ་དང༌། ཤ་དང༌། ཁུར་བས་མཆོད་སྦྱིན་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་བྲམ་ཟེའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཤུགས་བཞི་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་དང༌། བསྟན་བཅོས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་འབྲུ་དང༌། བྱོལ་སོང་དང༌། མར་དང༌། ཆུང་མ་དང་འབྲེལ་པའི་ལས་རྣམས་བྱས་པའི་ཡིན་ཏན་གྱི་ལམ་ལས་གཞན་གྱིས་གྲོལ་བ་འཐོབ་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལུང་ལས་འབྱུང་ངོ། །རིག་བྱེད་ལས་བསྟན་པའི་སོ་བ་དང༌། བྱོལ་སོང་དང༌། མར་ལ་སོག་པས་མཆོད་སྐྱོན་བྱ་བ་དང༌། སྟེགས་བུའི་དཀྱིལ་དུ་ཆུང་མ་བླང་ཞིང་འབྲེལ་པའི་བྱ་བ་ལས་གཞན་པའི་ཐར་པ་འཐོབ་པའི་ཐབས་ནི་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། རིག་བྱེད་ཀྱི་ལུང་གི་ལུགས་ཚད་མར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། རིག་བྱེད་ལས་ནི་དཀར་མོ་དང་འབྲུ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་སྦྱིན་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་ལ་ལོ་གསུམ་ཐུབ་པའི་སོ་བ་ཁྱིམ་ན་སྦས་ནས་ཡོད་པའམ། དེ་བས་ལྷག་པར་ཡོད་པ་ནི་ལས་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པས་དེ་ནི་ཉི་མའི་མཆོད་སྦྱིན་བྱེད་པར་འོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོན་ཏོ། །བྱོལ་སོང་བཅིངས་པ་ཡང་བསྟན་ཏེ། །བར་གྱི་དུས་ལ་བབ་པ་ན། །བྱོལ་སོང་དྲུག་གམ་བདུན་སྦྱར་བྱ། །རྟ་ཡིས་གཙང་མའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །ཉུང་ལ་བྱོལ་སོང་གསུམ་གྱི་སོ། །རེ་རེ་ལ་ཡང་གྲོང་གི་མི། །བྱོལ་སོང་བཅུ་དྲུག་བཅུ་
― DTG098_Page_0543 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲུག་སྦྱིན། །ཆོ་ག་བཞིན་དུ་མཆོད་སྡོང་གཟུགས། །བར་དུ་བཅུ་དང་བདུན་སྦྱིན་བྱ། །ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་དཔྱིད་ནི་ཀ་པི་ཛ་ལ་གསད་པར་བྱ་ཞིང༌། སོ་ག་ཀ་ར་གསད་པར་བྱ། །དབྱར་ནི་ཏི་ཏི་རི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྐྱེས་བུ་ཡང་བྱོལ་སོང་ཉིད་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་ལ་ནི་བྲམ་ཟེ་བསད། །རྒྱལ་རིགས་ཀྱི་ནི་རྒྱལ་རིགས་བསད། །མ་རུ་དག་ལ་རྗེ་རིགས་ཏེ། །དཀའ་ཐུབ་དག་ལ་དམངས་རིགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ལོ་གསུམ་ལོན་པའི་མར་དག་ནི། །མཆོད་སྦྱིན་བྱ་བར་འོས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་ནི་རྙེད་པར་མ་གྱུར་ན། །བ་དཀར་མར་གྱི་དོན་དུ་བཞོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཆུང་མ་བླངས་པའི་འབྲེལ་སྨྲས་པ། །གཽ་ཏ་མ་བུད་མེད་མེ་ཉིད་ཡིན། །དེ་ཡི་ཉེར་གནས་ཐབ་ཁུང་ཡིན། །དེར་སྐྱེས་སྦུ་ནི་དུ་བ་ཡིན། །དེའི་ནང་ཞུགས་པ་སོལ་བའོ། །དེ་ཡི་ཁུ་བ་མེ་སྟག་ཡིན། །དེ་ལྟ་བུ་ཡི་མེ་འདི་ལ། །སྐྱེས་བུ་ལྷ་ཡིས་བོན་བསྲེག །སྦྱིན་སྲེག་དེ་ལས་སྐྱེས་བུ་འབྱུང༌། །དེ་ལས་འཚོ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བཀྲ་ཤིས་བྱེད་པའི་དུས་སུ་ཁྱོས་ཆུང་མ་ལ་འདི་སྐད་སྨྲ་བར་བྱ་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱི་ཉེ་གནས་སྦྲང་རྩིས་བྱུག་བར་བྱ། །འདི་ནི་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་ཁ་གཉིས་པ། །གང་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ནི་འབྱུང་འགྱུར་ཕྱིར། །ཀུན་གྱིས་མཐོང་བྱ་མིན་ནོ་ལྷ་མོ་ཁྱོད་སྭཱ་ཧཱ། དེ་བཞིན་དུ་བུ་མོའི་ཉེར་གནས་སྦྲང་རྩིས་བྱུགས་ནས། དེ་ནི་ལྕེ་ཡིས་བླང་བ་བྱ་སྟེ། སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོའི་ཞལ་གཉིས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་ཕོ་མཚན་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོས་དེའི་ནང་དུ་བསྲུབས་པ་ལས་བདུད་རྩི་འབྱུང་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ན་མཐོ་རིས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་པས་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོའི་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདི་ནི་བདུད་རྩིའི་ཆུ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་བུ་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་བྲམ་ཟེ་ཡིན་ནོ། །དེ་བྲམ་ཟེ་ཡིན་ནོ། །དེ་བྲམ་ཟེ་ཡིན་ནོ། །གང་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་དམངས་རིགས་སོ། །དེ་ནི་དམངས་རིགས་སོ། །དེ་ནི་དམངས་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དུང་གི་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བའི་སྨན་སྣའི་རྩེ་མོར་བླན་ཞིང༌། རུས་སྦལ་གྱི་མཁྲིས་པས་མོ་མཚན་གྱི་སྒོ་བསྐུས་པ། དེ་ནས་འཁྲིག་པ་སྤྱོད་པའི་
― DTG098_Page_0544 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མལ་དུ་ཁྲིད་ལ་གན་རྐྱལ་དུ་བསྙལ་ཏེ། བསང་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་བྱའོ། །དེ་ན་ཕན་ཚུན་འཁྲིག་པའི་དུས་སུ་འདི་སྐད་སྨྲ་སྟེ། མེ་ནི་བསྲེག་བྱ་སྟེ་འཇིགས་པས་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ཞིང་གསོལ་བ་འདེབས་སོ། །སྲེག་པར་བྱེད་པས་སྣ་ཚོགས་རིག་པར་བྱེད་པའི་མཆོད་སྦྱིན་འདི་ནི་མཛེས་པར་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རྩེ་མོར་ཁྱེར་བར་བྱེད་པས་མེའམ། ཕུད་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་པས་མེའོ། །སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ཞིང་གསོལ་བ་འདེབས་པ་ནི་ལེགས་པའི་དོན་དུ་ལྷའི་དྲང་སྲོང་ལའོ། །མི་རྣམས་རིག་པར་བྱེད་པ་མེ་ལ་མཆོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ་མེ་ནི་བསྲེག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ལོ་སྟོང་གི་བར་དུ་ཀྲ་དུའི་མཆོད་སྦྱིན་བྱས་པ་ཡང་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །སྲེག་པར་བྱེད་པས་ན་སྲེག་པར་བྱེད་པའོ། །སྣ་ཚོགས་དེ་ནི་དགེ་བའོ། །རྣམ་པར་རིག་ཅིང་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀུན་དུ་རིག་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་སྣ་ཚོགས་རིག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་སྣ་ཚོགས་རིག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། སྲེག་པར་བྱེད་པའི་མེ་ཡིན་ལ་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱ་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཆོད་སྦྱིན་འདི་ནི་མཆོད་སྦྱིན་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་གི་དོན་དུའོ། །དེ་ལ་སྨིན་པའི་མིང་ཅན་ནི་བདུན་ཏེ། དེ་ཡང་ཕྱི་དྲོ་ཐ་མ་དང༌། སྔ་དྲོ་དང་པོ་ལ་གཏོར་མ་བཏང་བ་དང༌། སྣོད་ཀྱི་ནང་དུ་བཙོ་བ་དང༌། བརྒྱད་པ་ལ་གནོད་པ་དང་བསྲེག་རྫས་བདུན་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་དུས་སུ་བཞག་པ་དང༌། མེ་ལ་སོག་སྤ་གང་མེར་བསྲེག་པར་བྱ་བ་རྣམས་དང༌། ཉི་ཤུའི་དུས་སུ་མཆོད་སྦྱིན་དང༌། ཟླ་བ་བཞི་པ་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་ཉི་མ་ལྡོག་པའི་དུས་ཀྱི་བྱ་བ་དང། བྱོལ་སོང་བ་ཅིང་བའི་བར་དང༌། སྐུད་པ་ལ་བརྒྱུས་པའི་ནོར་བུ་དང༌། ཟླ་བ་ལ་གནས་བདུན་དང༌། མེ་ལ་བསྲེག་པར་བྱ་བ་དང༌། མེ་ལ་བསྲེགས་པ་ལས་ལྡང་བ་དང༌། འབའ་ཙ་དཔེ་ལ་དགོས་པ་བཅུ་དྲུག་དང༌། ནུབ་མོའི་ཐུན་གསུམ་གྱི་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་མཆོད་སྦྱིན་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པ་འདིའི་དོན་དུའོ། །མཛེས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མཛེས་པ་ནི་བསགས་པ་བྱ་བ་སྟེ་མཛེས་པར་བྱེད་པའོ། །ཀྲ་དུང་གི་བྱེད་པ་པོ་ནི་མེའི་ལྷ་ཡིན་པས་དེའི་བདག་པོ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས། མཆོད་སྦྱིན་འདི་ནི་ལེགས་བྱའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱའོ།།
― DTG098_Page_0545 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྨྲས་པ་རྭ་ནི་བཞིའོ། །འདིའི་རྐང་པ་ནི་གསུམ་མོ། །མགོ་བོ་ནི་གཉིས་སོ། །ལག་པ་ནི་བདུན་ནོ། །དེ་འདིར་གསུམ་ནས་བཅིངས་ལ་ཁྱུ་མཆོག་འདི་ན་ང་རོ་འདོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རྭ་བཞི་ནི་རིག་བྱེད་བཞི་སྟེ། སྙན་དངགས་དང༌། མཆོད་སྦྱིན་དང༌། སྲིད་སྲུང་དང༌། ངེས་བརྗོད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་རྭ་དང་པོ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་འདི་ལྟར་སྙན་དངགས་མང་པོས་མེ་ལ་བསྟོད་པ་དང་པོར་མཆོད་སྦྱིན་ལ་ཕན་ནོ། །ལྷའི་ནང་ན་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་བསྲེག་སྦྱིན་གྱི་གནས་རིན་པོ་ཆེ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གསུང་རབ་འདི་དག་གི་བྱེད་པ་པོ་ནི་ལོ་མ་ཅན་དང་ཤིང་ཤུན་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་རིགས་རྣམས་ལ་མངོན་བར་ཞུགས་པ་ནི་གཙོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ལས་ཏེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་མཆོད་སྦྱིན་ལ་ཁྱོད་འདོད་དོ། །ཁྱོད་འཕེལ་བར་བྱའོ། །འབྱུང་བ་ལ་གནས་ཤིང་འཇུག་པ་པོ་ལ་གནས་པའི་རིགས་ཀྱིས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཉི་མ་འཐོབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཛཾ་བྷ་ལ་དང༌། ཀན་ནྭ་དང༌། ཉི་མ་ཕྱེད་པ་དང༌། ཀ་ཋ་དང༌། ཀ་ལ་བ་དང༌། ཏི་ཏི་རི་ལ་སོགས་པ་གསུང་རབ་འདིའི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ནོ། །མཆོད་སྦྱིན་འདུས་བྱས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་རྭ་གསུམ་པ་ལ་མངོན་པར་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ནི་སྡེབ་སྦྱོར་གླུར་ལེན་པ་སྟེ། རིམས་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མེ་ཚུར་སྤྱོན་སྲེག་རྫས་རྣམས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་གསོལ་ཅིག །སྲེག་པར་བྱེད་པའི་འདོད་པ་རྣམས་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་སཱ་ལ་དང༌། སད་དྷྱ་ཡི་དང་ཀོ་ཐུ་མ་དང༌། ན་ར་ཡ་ནི་ལ་སོགས་པ་གསུང་རབ་འདིའི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ནོ། །ལས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྭ་བཞི་པ་ལ་མངོན་བར་བྱེད་དོ། །ངེས་བརྗོད་ཀྱི་མཁན་པོ་ན་རེ། ལྷ་མོ་མཛེས་མ་བདག་ལ་མངོན་བར་བརྩེ་བར་གྱིས། །ཆུ་ཡི་ལྷ་ཡིས་འཇིགས་པ་མེད་པར་གྱིས། །བདག་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རབ་ཏུ་སྒྲུབས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་མེའི་ལས་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང༌། རྒྱས་པར་བྱེད་པ་དང༌། མངོན་སྤྱོད་ལ་སོགས་པའི་ལས་རྣམས་ནི་གཅིག་ཡིན་ནོ། །འདིའི་རྐང་པ་གསུམ་ནི་དུས་གསུམ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ནོར་ལྷ་ནི་བརྒྱད་དེ་ཡི་གེ་བརྒྱད་གླུར་
― DTG098_Page_0546 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལེན་པར་བྱེད་པའི་དབྱངས་ཀྱི་ཐོ་རངས་དུས་སུ་ཐོད་པ་བརྒྱད་དུ་ཁུར་བ་བརྒྱད་བརྒྱད་བཞག་པ་དང༌། མཆོད་པ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དྲག་པོ་ནི་བཅུ་གཅིག་སྟེ་ཡི་གེ་བཅུ་གཅིག་པའི་གསུམ་སྔགས་ཀྱི་སྡེབ་སྦྱོར་དང༌། གསུམ་སྔགས་ཀྱི་དབྱངས་དང༌། ཐོད་པ་བཅུ་གཅིག་གིས་ཉིན་ཕྱེད་ཀྱི་དུས་སུ་མཆོད་དོ། །ཉི་མ་བཅུ་གཉིས་ཏེ་ཛ་ག་ཏི་ཞེས་བྱ་བའི་སྡེབ་སྦྱོར་ཡི་གེ་བཅུ་གཉིས་པའི་ཛ་ག་ཏིའི་དབྱངས་དང༌། ཐོད་པ་བཅུ་གཉིས་དང་བཅས་པས་ཐུན་གསུམ་པའི་དུས་སུ་མཆོད་དོ། །ཡང་ན་སྦྱིན་སྲེག་བྱས་པའི་མེའམ། གྲོང་བའི་མེའམ། ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་མེ་ནི་རྐང་པ་གསུམ་ཞེས་བྱའོ། །མགོ་བོ་གཉིས་ནི་མཆོད་སྦྱིན་བྱེད་པ་དང་དེའི་ཆུང་མའོ། །མཆོད་སྦྱིན་མེད་པ་ནི་གང་ཆུང་མ་མེད་པའོ། །རྗེའུ་རིགས་ཀྱི་བྱ་བ་བཅུ་དྲུག་མེ་དང་ཟླ་བ་ལ་ཡིན་ལ། དེའི་ཆུང་མས་ཀྱང་དེའི་རྗེས་ལ་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་མགོ་བོ་གཉིས་ནི་ཡི་གེ་ཨོཾ་དང་དབྱངས་ཀྱི་སྡེབ་སྦྱོར་ཞེས་བྱའོ། །ལག་པ་བདུན་གྱི་སྡེབ་སྦྱོར་བདུན་ཏེ། དེ་ལ་ཡི་གེ་དྲུག་པའི་དབྱངས་ཀྱི་སྡེབ་སྦྱོར་ནི་དུས་དྲུག་གོ །ཨུ་སྣིག་ཞེས་བྱ་བའི་སྡེབ་སྦྱོར་ཡི་གེ་བདུན་པ་ནི་དྲང་སྲོང་བདུན་ཡིན་ནོ། །ཡི་གེ་བརྒྱད་པ་ནི་རྗེས་སུ་བསྔགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྡེབ་སྦྱོར་ཏེ་ནོར་ལྷ་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །ཡི་གེ་དགུ་པའི་སྡེབ་སྦྱོར་བྲི་ཧ་ཏི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟའ་དགུ་ཡིན་ནོ། །ཡི་གེ་བཅུ་པའི་སྡེབ་སྦྱོར་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་ཡིན་ནོ། །ཡི་གེ་བཅུ་གཅིག་པའི་སྡེབ་སྦྱོར་གསུམ་བསྔགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲག་པོ་བཅུ་གཅིག་ཡིན་ནོ། །ཡི་གེ་བཅུ་གཉིས་པའི་སྡེབ་སྦྱོར་ཛ་ག་ཏི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་མ་བཅུ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་ནི་རིག་བྱེད་ཀྱི་ལག་པའོ། །གསུམ་ནས་བཅིངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་ཁ་དང༌། མགྲིན་པ་དང༌། མགོ་བོ་གནས་ཏེ། ངག་ཁྱུ་མཆོག་གི་ཡི་གེ་ཨོཾ་འདིའོ། །འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པས་ཁྱུ་མཆོག་གོ །ང་རོ་འདོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་དུ་སྒྲ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་འཇུག་དང་བདེ་བྱེད་དང༌། ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་དབང་ཕྱུག་ཡིན་ལ། དེ་དག་པས་ཀྱང་ལྷག་པར་གྱུར་པས་ན་ཆེན་པོའོ། །གཙོ་བོར་གྱུར་པ་དང་མངའ་བདག་ཏུ་གྱུར་པས་ན་ལྷ་ཆེན་པོའོ། །
― DTG098_Page_0547 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་རྟེན་འདིའི་འཆི་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་གནས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་ནས་གནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟ་བུའི་རིག་བྱེད་ལས་བསྟན་པའི་འབྲུ་དང༌། བྱོལ་སོང་དང༌། མར་དང༌། ཆུང་མ་དང་འབྲེལ་པའི་བྱ་བ་དག་གི་འབྲས་བུ་ནི་འཆི་བ་ལས་ཐར་པ་དང༌། སྡིག་པ་ལས་ཐར་པ་དང༌། བྲམ་ཟེ་བསད་པ་ལས་ཐར་པ་སྟེ། གང་རྟའི་དག་པའི་མཆོད་སྦྱིན་བྱས་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་བྱོལ་སོང་བཅིང་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཇིག་རྟེན་མངོན་པར་རྒྱལ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་མཐོ་རིས་འདོད་པས་མེ་ལ་སྦྱིན་སྲེག་མཆོད་སྦྱིན་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། མེ་ལ་སྦྱིན་སྲེག་ཅེས་སྨོས་པས་ནི་འབྲུ་དང་མར་གྱིས་མཆོད་པ་དང༌། ཆུང་མ་དང་འབྲེལ་པའི་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱོལ་སོང་བཅིངས་པས་ནི་སྐྱེས་བུས་དག་པ་དང༌། རྟ་ཡིས་དག་པ་དང༌། བ་ལང་གི་ཆ་བྱད་དང༌། མེ་ལ་མཆོད་པ་དང༌། རྒྱལ་པོས་འོས་པ་དང༌། རླུང་ཟ་བ་དང༌། པདྨ་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་སྦྱིན་བྱ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དེར་སྨྲས་པ། མེ་ཁྱོད་ཀྱི་ཟས་ནི་བདུན་ནོ། །ལྕེ་ནི་བདུན་ནོ། །དྲང་སྲོང་ནི་བདུན་ནོ། །ཁྱིམ་ནི་བདུན་ནོ། །ཉིན་ཞག་བདུན་དུ་ལན་བདུན་དུ་ཁྱོད་མཆོད་དོ། །སྐྱེ་གནས་བདུན་དུ་ཁྱོད་མར་གྱིས་ཚིམ་པར་བྱའོ་སྭཱ་ཧཱ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མེ་ཁྱོད་ཀྱི་ཟས་ནི་བདུན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བིལ་བ་དང༌། པ་ལ་ཤ་དང༌། ཨ་ཤྭད་ཐ་དང༌། ཨུ་དུམ་བཱ་ར་དང༌། ཨ་རྐ་དང༌། ཤི་མི་དང༌། སེང་ལྡེང་ཞེས་བྱ་བ་སྲེག་རྫས་བདུན་བསྟན་པའོ།། ལྕེ་བདུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡེབ་སྦྱོར་བདུན་ཏེ། ག་ཡ་ཏྲི་དང༌། ཨ་ཤྣི་དང༌། ཨུ་ནུ་ཤྠུ་བ་དང༌། འབྲི་ཧ་ཏི་དང༌། སང་ག་ཏི་དང༌། ཏི་ཤྠུ་པ་དང༌། ཛ་ག་ཏི་ཞེས་བྱའོ། །དྲང་སྲོང་བདུན་ནི་དབང་པོ་དང༌། གསལ་བ་དང༌། སྡེ་ཅན་དང༌། བདེན་ལྡན་མ་དང༌། གསེར་ཅན་དང༌། ཕྱོགས་ཅན་དང༌། ཀ་ཤུ་ན་དང༌། ས་ལ་ག་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡང་ན་འབྲི་ཀུ་དང༌། ཨང་གི་ར་ས་དང༌། པུ་ལ་སྐྱ་དང༌། པུ་ལ་ཧ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཉིན་ཞག་བདུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཨང་དྷྭ་རྫུ་དང༌། སྦྱིན་སྲེག་དང༌། མེ་བསྟན་པ་དང༌། བྱམས་པ་རླུང་ལྷ་དང༌། མཉམ་སྒྲོལ་དང༌། ཚངས་པ་དང༌། མཐོང་
― DTG098_Page_0548 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟོན་ཞེས་བྱའོ། །ལན་བདུན་དུ་ཁྱོད་མཆོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་དྲོ་དང་ཕྱི་དྲོ་སྦྱིན་སྲེག་བྱ་བ་དང༌། སྣོད་ཀྱི་ནང་དུ་བཙོ་བ་དང༌། འདོད་པ་བརྒྱད་དང༌། དབང་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱས་ལན་བདུན་དུ་མཆོད་པའོ། །སྐྱེ་གནས་བདུན་ནིས་དང༌། རྡོ་དང༌། ཤིང་དང༌། ལྕགས་དང༌། བླུགས་གཟར་དང༌། ཆུ་དང༌། པདྨ་དང༌། པདྨའི་འདབ་མ་ཞེས་བྱའོ། །ཁྱོད་མར་གྱིས་ཚིམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མར་ཞེས་བྱ་བའི་ཆུ་སྟེ། མཆོད་སྦྱིན་གྱི་མེ་ལ་ཆུ་དང་རེག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། བདེན་པས་ཁྱོད་ལ་དབང་བསྐུར་བའོ། །རོ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱོད་ལ་བླུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་གནས་བདུན་དུ་ཁྱོད་མར་གྱིས་ཚིམ་པར་བྱའོ་ཞེས་རིག་བྱེད་ཀྱི་ལུང་ལས་རབ་ཏུ་གྲགས་སོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར། བསངས་སོགས་བྱས་ནས་དུར་ཁྲོད་པར། །སྔགས་ལས་བསྟན་པའི་ཆོ་ག་ཅན། །ད་ནི་བསྟན་བཅོས་འདིར་དབང་བར། །ཤེས་པར་བྱ་ཡི་གཞན་འགའང་མིན། །ཞེས་བསྟན་པས་གང་གྲངས་ཅན་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་པ་དང༌། གཅེར་བུ་པ་དང༌། མེད་པར་སྨྲ་བ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སེར་སྐྱ་དང༌། གཟེགས་ཅན་དང༌། གཅེར་བུ་དང༌། འཇིག་རྟེན་འདི་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་ཚད་མར་གྱུར་པའི་སྐྱེས་བུ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། ཆགས་སོགས་སྐྱོན་གྱིས་ཉམས་པའི་ཕྱིར། །སྐྱེས་བུའི་ཚིག་ནི་བརྫུན་ཉིད་ཡིན། །རིག་བྱེད་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་ཕྱིར། །དེས་ན་ཚད་མར་གསུང་བར་བྱ། །སྐྱེས་བུ་རྣམས་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དག་དང༌། མ་རིག་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དོན་གཞན་དུ་རྣམ་པར་གནས་ལ་གཞན་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཆུ་གླུད་འདིའི་འགྲམ་ན་འབྲས་བུ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པར་ཡང་འགྱུར་ལ་བརྒྱལ་ནི་བདེན་པར་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ལུང་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུའི་ཚིག་ཚད་མ་མ་ཡིན་ན། ཚད་མར་གྱུར་པ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། རང་བྱུང་བའི་རིག་བྱེད་ཚད་མར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། །སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། བྱེད་པོ་མི་དྲན་པར་འདོད་ཕྱིར། །རིག་བྱེད་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་ལ། །བརྒྱུད་ནས་འོངས་པ་
― DTG098_Page_0549 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཆད་ཕྱིར། །དེས་ན་ལུང་ཡིན་དེ་མེད་ན། །མ་ནུ་དང་ཛ་ག་ཉ་བ་ལ་ཀ་ལ་དང་འབྱ་ས་དང༌། ཨ་ཤྠ་ལ་སོགས་པའི་ཐུབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རིག་བྱེད་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རིག་བྱེད་ཀྱི་ཡི་གེ་དང་ལུགས་མཐར་གྱིས་ཐུབ་པ་སྔ་མའི་རྒྱུད་ལས་རྗེས་སུ་བསྒྲུབས་ཤིང༌། བརྒྱུད་ནས་འོངས་པ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལུང་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདས་ཤིང་མེད་པར་གྱུར་པ་ནི་མེད་པ་སྟེ། རིག་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ལུང་དེ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ན་ཡང་མཐོ་རིས་ནི་ཡོད་དོ། །ཐར་པ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་ལུང་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་སོ། །སྔོན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱང་རྟགས་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དབང་པོའི་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ན་ཡང༌། རིག་བྱེད་ཀྱི་ལུང་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། རིག་བྱེད་ལས་གཞན་དུ་ནི་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རིག་བྱེད་ཁོ་ན་ཚད་མ་ཡིན་ནོ། །གང་སངས་རྒྱས་པ་དང་བྱེ་བྲག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། སྒྲ་རྟག་དབྱངས་ཀྱིས་གསལ་བར་བྱེད། །དོན་དང་འབྲེལ་བ་རྟག་པ་ཉིད། །དོན་ལ་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་ལ། །རྟོགས་པ་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །སྒྲ་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་གནས་དང་བྱེད་པ་དང༌། འབད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བའི་དབྱངས་ཀྱིས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྒྲ་ནི་བརྗོད་མ་ཐག་ཏུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན་ཡང༌། དེ་ལྟ་ན་ཡང་གང་དོན་དང་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་བར་འབྱོར་བ་ཡིན་པས་དེ་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བ་ལང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ནོག་དང༌། ལྐོག་ཤལ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་དོན་དང་རྟག་ཏུ་འབྲེལ་བ་ཡིན་ཏེ། གང་ལ་དོན་དུ་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱ་བ་དེ་ནི་སྒྲ་ཉིད་ལས་དོན་དུ་ངེས་པར་འཛིན་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་གྱི་སྒྲ་མེད་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་སྒྲ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་རིགས་པ་ཉིད་དང་ཚད་མས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། ལན་ཅིག་འཇུག་ཕྱིར་གོམས་པའི་ཕྱིར། །ཕྱེས་ཀྱང་
― DTG098_Page_0550 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ། །མཉན་བྱ་ཡིན་ཕྱིར་སྒྲ་ཉིད་བཞིན། །སྒྲ་ནི་རྟག་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ལྐོག་ཤལ་དང་རྔ་མ་དང་ནོག་དང་རྨིག་པ་དང༌། རྭ་དང་ལྡན་པའི་རིལ་པོ་ལ་ལན་ཅིག་བ་ལང་ཞེས་བརྗོད་པ་ན་ཡིད་ཆེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་གྱི་བརྗོད་པ་གཉིས་པ་ལ་ལྟོས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གང་གི་ཕྱིར་རིག་བྱེད་ལ་སོགས་པ་ཡང་དང་ཡང་དུ་གོམས་པར་བྱས་ཤིང་འདྲིས་པར་བྱས་པ་ལས་བརྗེད་པ་མེད་པ་འབྱོར་བས་དོན་དང་བཅས་པར་རྟག་ཏུ་སེམས་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྔོན་མིང་དང་འབྲེལ་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དེ་ཡང་ཕྲད་ཅིང་མཐོང་བར་གྱུར་པ་ན། ལྷ་སྦྱིན་དེ་ཉིད་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྟག་ཏུ་རྣ་བའི་དབང་པོས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། དབང་པོ་གཞན་གྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་སྒྲ་ནི་ཆོས་ཅན་ནོ། །རྟག་པ་ཉིད་ནི་དེའི་ཆོས་སོ། །ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་བསྡོམས་པ་ནི་ཕྱོགས་སོ། །ལན་ཅིག་གིས་འཇུག་པ་དང་གོམས་པ་དང༌། ཡང་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། མཉན་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་བཞིན་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །སྒྲ་ཉིད་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཐ་དད་དུ་ཆད་ཅིང་གནས་པའི་བ་ལང་སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་ལ་སོགས་པར་དབྱེ་བ་ཡོད་ཀྱང་བ་ལང་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྫས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུན་མོང་དུ་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། བ་ལང་གི་རྫས་ནི་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། རྟག་ཏུ་སྒྲ་དང་འབྲེལ་པ་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་ཡང་རྟག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལྟ་བུ་ནི་རིག་བྱེད་ཀྱི་ལུང་ཉིད་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་སངས་རྒྱས་པས་ལུང་གི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་སོ་ཞེས་བཏགས་པ་དེ་ནི་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། མངོན་སུམ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། །སྒྲ་ལས་བྱུང་དང་ཉེར་འཇལ་བཅས། །དོན་གྱིས་གོ་དང་དངོས་མེད་པའི། །གཏན་ཚིགས་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་དག་འདི་སྐད་ཀྱང་སྨྲ་བར་ནུས་ཏེ། འདི་ནི་རྗེས་དཔག་ལས་ཐ་དད། །ཚད་མ་ཡིན་ཕྱིར་གཞན་དེ་བཞིན། །ཡང་ན་གཅིག་དང་དུ་མའི་ཡུལ། །རྟོགས་པར་གྱུར་པ་ཇི་བཞིན་ནོ། །ལུང་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལས་གཞན་ཡིན་
― DTG098_Page_0551 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་མངོན་སུམ་ནི་དངོས་པོའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་གཅིག་གི་དོན་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་དུ་མའི་དོན་རྟོགས་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ལུང་ཡང་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་གི་དོན་དང་མཐོ་རིས་ལ་སོགས་པ་དུ་མའི་དོན་ཡང་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར། ལུང་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་བཞིན་དུ་ཡུལ་གཅིག་གི་དོན་རྟོགས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་བཞིན་དུ་ཡུལ་དུ་མའི་དོན་རྟོགས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། རྟགས་དང་འབྲེལ་པ་མ་མཐོང་བའི། །དངོས་དོན་བློ་ཡི་རྒྱུ་ཕྱིར་རམ། །ཡང་ན་ཐ་དད་བློ་བསྐྱེད་པའི། །རྒྱུར་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་ཕྱིར་རོ། །མ་མཐོང་བ་ཡང་དེ་ཡིན་ལ། །རྟགས་ཀྱང་དེ་ཡིན་པས་རྟགས་མ་མཐོང་བའོ། །དེ་དང་འབྲེལ་པ་གང་ལ་མ་མཐོང་བ་དེ་ནི་རྟགས་དང་འབྲེལ་པ་མ་མཐོང་བ་སྟེ། གང་གི་ཞེ་ན། མཐོ་རིས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོའི་དོན་གྱིའོ། །གང་ལ་རྟགས་དང་འབྲེལ་བའི་དངོས་པོའི་དོན་མ་མཐོང་བའི་བློ་ཡོད་པ་དེ་ནི་རྟགས་དང་འབྲེལ་བའི་དངོས་པོའི་དོན་མ་མཐོང་བའི་བློ་ཅན་ནོ། །དེའི་རྒྱུའི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟགས་དང་འབྲེལ་པ་མ་མཐོང་བའི། །དངོས་དོན་བློ་ཡི་རྒྱུ་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །བློ་གང་ལ་ཐ་དད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡོད་པ་དེ་ནི། ཐ་དད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་ཡིན་ནོ། །ཐ་དད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་དག་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ནི། ཐ་དད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་དག་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཐ་དད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལུང་ནི་རྗེས་སུ་དཔོག་པ་ལས་གཞན་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྔོན་མེད་པ་ཡང་བྱ་བས་གསལ། །ཐར་པའང་བྱ་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །མཁས་གང་ཟླ་བའི་བཏུང་སོགས་ཀྱིས། །མཐར་བྱེད་པ་ལས་ངེས་པར་རྒྱལ། །སྔོན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཡང་མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བས་གསལ་བར་བྱེད་དོ། །སྔོན་མེད་པ་གསལ་བར་བྱེད་
― DTG098_Page_0552 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་བྱ་བ་དེ་ནི་ཐར་པ་སྒྲུབ་པར་གྱུར་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཟླ་བ་བཏུང་བ་ལ་སོགས་པས་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་བྱ་བ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་མཐར་བྱེད་པ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་ཞིང་འཆི་བ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཟླ་བ་འཐུངས་སོ། །འཆི་བ་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་རིག་བྱེད་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་སྨྲས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་དེ་ལྟ་བུར་རིག་བྱེད་ལ་སྨྲས་པ་རྣམས་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དྲང་སྲོང་ལྷས་བསྟེན་དམ་པས་འདོད། །ལམ་སྙིང་བཟང་པོ་རིག་དོན་འདི། །ཕྱི་རོལ་དམངས་རིགས་བུད་མེད་གཟུགས། །འཛིན་པས་རིགས་ལྡན་གསུམ་འདི་སྤངས། །ལྷ་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། ང༌། རྒ་དང༌། འབའ་ཤིསྠ་ལ་སོགས་པ་ཐུབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟེན་པ་དང༌། དམ་པ་སྟེ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདོད་པར་གྱུར་པ་འདི་ནི། དུས་རིང་པོ་ནས་འཇུག་པ་ཡིན་པས་སྙིང་པོའོ། །བགྲོད་པར་བྱ་བས་ན་ལམ་མོ། །དགའ་བ་བསྐྱེད་པས་ན་བཟང་པོའོ། །རིགས་པས་འཐད་པས་ན་རིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་རིག་བྱེད་ཀྱི་དོན་ནི་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་འཛིན་པ་དམངས་རིགས་སངས་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ལམ་གསུམ་པོ་དེ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །སྙན་དངགས་དང༌། མཆོད་སྦྱིན་དང༌། སྲིད་སྲུང་ཞེས་བྱ་བ་གསུམ་པོ་དེ་ཉིད་གསུམ་ཡིན་ལ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡང་བསྡུས་ཤིང་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་རྩ་བ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། འདི་ལ་གང་ཡོད་གཞན་ལ་ཡོད། །འདི་ལ་གང་མེད་འགའ་ལའང་མེད། །ཆོས་ལ་སོགས་པ་བཞི་པོ་ཡང༌། །དེ་ཉིད་གཞན་ནའང་མཐོང་བ་མིན། །གང་ཅུང་ཞིག་ཆོས་དང་འདོད་པ་དང༌། དོན་དང་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་པོར་བརྗོད་པ་རིག་བྱེད་འདི་ལ་ཡོད་པ་དེ་དག་ཉིད་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཡོད་པ་ཡིན་གྱི། གང་ཡང་རིག་བྱེད་ལ་མེད་པ་དེ་ནི་མུ་སྟེགས་གཞན་གང་ལ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་དང༌། འདོད་པ་དང༌། དོན་དང༌། ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་པོའི་སྟེན་དུ་གྱུར་པ་ནི་རིག་བྱེད་འབའ་ཞིག་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། གཏན་ཚིགས་
― DTG098_Page_0553 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲ་བས་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས། །ལམ་གསུམ་པོ་ནི་སུན་འབྱིན་ཏེ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་གཙོར་གྱུར་ཕྱིར། །རང་གི་ལུགས་ནི་གསལ་བྱེད་གང༌། །ལམ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བར་གྲགས་པ་སྟེ། གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་སུན་དབྱུང་བར་མི་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྙིང་དང་ཤེས་པ་ཅན་གྱི་ཆོས། །ཡན་ལག་དང་བཅས་རིག་གསོ་བ། །གནང་བས་གྲུབ་པ་བཞི་པོ་ནི། །གཏན་ཚིགས་དག་གིས་གཞིག་མི་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་དག་ལུགས་འདི་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་ནས་ལམ་གསུམ་པོ་དེ་སུན་འདོན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་གསལ་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གིས་ནི་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ལོང་བ་རྐང་པའི་ཚོད་དཔགས་ཀྱིས། །ཉམ་ངའི་ལམ་དུ་རྒྱུག་པ་ལྟར། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་གཙོར་འཛིན་རྣམས། །ལྟུང་བར་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མིག་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་རྐང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནོམ་ཞིང་གཡང་སའི་ལམ་ནས་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་ལྟར་གཏན་ཚིགས་སྨྲ་བ་རྣམས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། དེ་དག་ནི་ངན་འགྲོར་ལྟུང་བ་ལས་བཟློག་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་གཏན་ཚིགས་སྨྲ་བ་ཚད་མར་མི་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཏན་ཚིགས་སྨྲ་བ་ཚད་མར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་འགའ་ཡང་ཀུན་མཁྱེན་མེད། །གང་ཕྱིར་འདི་ནི་མ་མཐོང་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་སངས་རྒྱས་ལ། །བཏགས་ན་འཇིག་རྟེན་གུས་བྱའི་ཕྱིར། །དེང་སོང་འདི་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མེད་དེ། དམིགས་པར་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་ནོ། །གང་ཡང་སངས་རྒྱས་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བཏགས་པ་ནི་དྲང་པོར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཡིད་ཆེས་པ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་ན་བདག་ལ་དད་པར་གྱུར་ནས་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། སངས་རྒྱས་གསུང་ཡང་ཚད་མ་མིན། །བྱས་པའི་ཕྱིར་ན་གཞན་བཞིན་ནོ། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀུན་མཁྱེན་
― DTG098_Page_0554 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མིན། །སྐྱེས་བུ་ཡིན་ཕྱིར་གཞན་བཞིན་ནོ། །བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཆད་པར་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཡང་ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །སྐྱེས་བུ་ཉིད་ཡིན་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་བུ་གཞན་དག་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང༌། སངས་རྒྱས་གསུང་ནི་ཚད་མ་མིན། །ལྟ་བ་གསུམ་པོ་སུན་འབྱིན་ཕྱིར། །ཇི་ལྟར་གང་སྨྲས་དེ་དེ་ལྟར། །གཅེར་བུར་གྱུར་པའི་ལྟ་བ་བཞིན། །སངས་རྒྱས་གསུང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཆོས་སོ། །ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་བསྡོམས་པ་ནི་ཕྱོགས་སོ། །ལྟ་བ་གསུམ་སུན་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། གསུམ་ལ་ལྟ་བ་ནི་ལྟ་བ་གསུམ་སྟེ། གྲུབ་པའི་མཐའ་གསུམ་མོ། །དེ་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་ལྟ་བ་གསུམ་སུན་འབྱིན་པའོ། །གང་དང་གང་ལ་ལྟ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་སུན་འབྱིན་པ་ཡོད་པ་དེ་དང་དེ་ནི་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་གཅེར་བུར་རྒྱུ་བའི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་ཡིན་ཏེ། རྨོངས་པ་འཛིན་པ་མེད་པ་ཡང་མི་མཐུན་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་འདི་སྐད་གྲག་གོ །མཆོད་འོས་ཀྱིས་རང་གི་འཁོར་འདུས་ཤིང་ཚོགས་པ་ན་གྲངས་ཅན་ལ་སོགས་པ་མུ་སྟེགས་བྱེད་རྣམས་ལ་རང་གི་བློས་བརྟགས་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཐམས་ཅད་བྱིན་ཟིན་པ་དང༌། དེ་ནས་ཕྱིས་ཚངས་པར་ཡང་ཕྱིན་པར་འགྱུར་བ་ན་དེས་དེ་ལ་སྨྲས་པ། ཚངས་བ་ཆེན་པོ་བདེ་བར་བྱོན། །ཤིན་ཏུ་འཕྱི་བར་འདིར་འོངས་སོ། །བསྟན་བཅོས་ཐམས་ཅད་བྱིན་ཟིན་པས། །ཁྱོད་ནི་རིག་བྱེད་འདི་ལོང་ཅིག །ཅེས་སྨྲ་བ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལྟ་བས་ཉམས་པར་གྱུར་པའི་བློ་ཅན་གང་དག་སྦྱིན་བདག་རྣམས་ཀྱང་འདི་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་དགོད་པར་བྱེད་དེ། །བྲམ་ཟེལ་ནི་སྦྱིན་མི་བྱ། །ར་གསོད་མི་བཟད་ལས་བྱེད་ཅིང༌། །ཁྲུས་བྱས་བྱུགས་ནས་ཁྱིམ་བཞིན་དུ། །དེ་ཡི་ཟས་ཀྱིས་རྒྱགས་གྱུར་ནས། །སྡིག་པ་མང་པོ་དག་བྱས་པས། །སྦྱིན་བདག་སྡིག་དེས་གོས་པར་བྱེད། །ཇི་ལྟར་རྐུན་མ་ཟན་བྱིན་པས། །དེས་མ་བརྐུས་ཀྱང་འཆིང་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་སྦྱིན་བདག་འཆིང་བ་སྟེ། །སྡིག་པ་བྱེད་ལ་ཟན་བྱིན་ཕྱིར། །
― DTG098_Page_0555 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྲེལ་པ་མེད་པ་སྨྲ་བར་བྱེད་ཅིང༌། ལྟ་བ་གསུམ་ལ་འཇུག་པར་མི་བྱེད་དེ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཕྱོགས་གཉིག་ལ་གྲགས་པའི་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལྟ་བུ་ནི་དཔྱོད་པ་ཅན་གྱིས་ཉེ་བར་བཀོད་པའི་ཕྱོགས་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །འདིའི་ལན་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། སྒྲ་དོན་རིགས་པ་ཤེས་པ་ཡིས། །ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བའི་དུག་སྤངས་ནས། །ཡང་དག་ཅི་བཞིན་ཚོལ་བྱེད་ན། །འདི་ལ་འདི་ལྟར་དཔྱད་པར་བྱ། །གང་གི་ཕྱིར་རང་གི་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་དོན་ངེས་པ་འཛིན་པར་མི་ནུས་པས་དེས་ན་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བའི་དུག་མེད་པར་བྱས་ལ། སྒྲའི་དོན་ཤེས་པ་དང་རིགས་པ་ཤེས་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་དོན་དཔྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པས་བདག་ཉིད་ལ་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བརྒྱུད་ནས་འོངས་པས་མ་ཆད་པ། །ལུང་ཉིད་ཡིན་པས་ལུང་ཞེ་ན། །ཀུན་གྱི་ལུང་ཡང་འགྲུབ་འགྱུར་བས། །ངེས་པར་གང་གི་དེ་ཉིད་གཟུང༌། །ཕྲད་ནས་རབ་ཏུ་བྱིན་པ་ཡིན་པས་ན་བརྒྱུད་ནས་འོངས་པ་སྟེ། རང་གི་སྟོན་པའི་ཚིག་རྣམས་སྔ་མའི་རྒྱུད་ལས་ཕྱི་མའི་རྒྱུད་ལ་སྤེལ་བའོ། །དེ་མ་ཆད་པ་ནི་བར་དུ་མེད་པར་མ་གྱུར་པ་སྟེ། ལུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །དེ་ཡང་རྩ་བའི་རྩ་བ་བརྒྱད་ཅུར་འགྱུར་ལ། དེའི་ཐ་དད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་པ་དང༌། འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། འཚོ་བ་དང༌། ལོ་མ་ཅན་དང༌། གཙང་སྦྲ་ཅན་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་པ་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་སེམས་པ་པ་དང༌། དབྱི་གུ་གསུམ་པ་དང༌། ཀོ་ལྤགས་དུམ་བུ་ཅན་དང༌། མཉམ་བར་སྤྱོད་པ་དང༌། ལྷ་མཆོག་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་སྦྱིན་ཅན་དང༌། གདུང་བ་ཅན་དང༌། ལག་པ་གདུང་བ་ཅན་དང༌། རྒྱལ་པོར་སྨྲ་བ་དང༌། རྒན་པོར་སྨྲ་བ་དང༌། མེ་ཡོ་ཨ་ཏ་རི་དང༌། རིགས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང༌། བཅིངས་ནས་འདུག་པ་དང༌། འཁོར་ལོ་སྦྱོར་བ་དང༌། རིལ་གནས་པ་དང༌། རྒྱལ་པོའི་བསོད་སྙོམས་ཅན་དང༌། གླང་པོའི་རྒྱལ་མཚན་ཅན་དང༌། ཀློག་ཅན་དང༌། ནད་ཅན་དང༌། རྟ་འདུལ་བ་དང༌། ཀ་ལན་ད་ཀ་པ་དང༌། སྣོད་གཙང་མ་ཅན་དང༌། སློང་མོས་རྒྱུ་བ་དང༌། ཡན་
― DTG098_Page_0556 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལག་ཐམས་ཅད་རལ་ཀའི་ནང་དུ་གཏུམས་པ་དང༌། སྒྲོན་མ་ལྷག་པ་ཅན་དང༌། གསེར་ཅན་དང༌། གྲུབ་པར་སྨྲ་བ་དང༌། དབང་པོ་ཆེན་པོ་དང༌། ཞ་ཉེ་ཅན་དང༌། ནམ་མཁའ་འབྱུང་བ་དང༌། ཤིང་རྟ་མང་པོ་ཅན་དང༌། དོན་ཐམས་ཅད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ལ་དགའ་བ་དང༌། ཆོས་ཅན་པ་དང། ཟས་གྲང་མོ་ཅན་དང༌། ཕྲག་པའི་གོས་ཅན་དང༌། ཕྲུ་བ་གཅིག་པ་དང༌། བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྲམ་ན་གནས་པ་དང༌། ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྲམ་ན་གནས་པ་དང༌། དུང་གི་སྒྲ་ཅན་དང༌། ལྟ་རྟེན་སྦྱིན་མའི་བུ་དང༌། ལུས་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་དུ་གནོད་པ་མེད་པ་དང༌། སྣ་ཚོགས་ལྟ་བ་དང༌། ཀ་ཀན་འདའ་བ་དང༌། གཅོད་པ་དང༌། ལྷའི་གྲོང་པ་དང༌། གོས་མེད་པ་དང༌། ས་ཁུངས་ན་གནས་པ་པ་དང༌། ཟླ་བ་ཕྱེད་པ་པ་དང༌། ཆོས་སེམས་པ་པ་དང༌། མ་ལ་གུས་པ་པ་དང༌། པ་ལ་གུས་པ་པ་དང༌། ཟླ་བ་ཤར་པ་པ་དང༌། ཉི་མ་ཤར་པ་པ་དང༌། ལག་པར་ཟ་བ་པ་དང༌། སྙིང་གིས་འཚོ་བ་དང༌། འདས་པར་གྱུར་པ་དང༌། འདས་པར་མ་གྱུར་པ་དང༌། ཕུང་པོ་གསུམ་པ་དང༌། གཉིས་པ་དང༌། གསུམ་གྱིས་འཚོ་བ་དང༌། འཇུག་པ་པ་དང༌། གྲངས་ཅན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ཅན་དང༌། འུག་པ་པ་དང༌། ནགས་ན་གནས་པ་དང༌། བེའི་ཁན་ས་བ་དང༌། བ་ལ་ཁི་ལྱ་བ་དང། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་པོ་དང༌། ཕྱུགས་བདག་པ་དང༌། གཽ་ཏ་མ་པ་དང༌། ཞིབ་མ་ཅན་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཁྲུས་བྱས་པ་དང༌། མཚེའུའི་འགྲམ་ན་གནས་པ་དང༌། འཚོ་བ་པ་དང༌། འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བ་དང༌། ཐོག་མ་པ་དང༌། འཐོར་བྱེད་པ་དང༌། བ་ར་དྷྭ་ཛ་པ་དང༌། པ་ཤའི་གྲངས་ཅན་པ་དང༌། བ་ཏན་ཛ་ལ་པ་དང༌། ལྷ་མཆོད་པ་པ་དང༌། གཞན་ལ་མི་འདུད་པ་དང༌། གོས་ཀྱི་དུམ་བུ་ཅན་དང༌། འུག་པའི་གཤོག་པ་ཅན་དང༌། ལན་གསུམ་དུ་ཆུར་འཇུག་པ་དང༌། འགལ་བར་མི་བྱེད་པ་དང༌། མེས་པོ་ཅན་དང༌། མཁའ་ལྡིང་བ་དང༌། ཁྱིམ་གྱིས་ར་བ་ན་གནས་པ་པ་དང༌། མཆོག་གི་མཆོག་པ་དང༌། གཅེར་བུ་བ་ཉེན་གྱི་བུ་པ་དང༌། འགེངས་བྱེད་པ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་བ་དང༌། ཀ་ཏ་ཡའི་བུ་དང༌། ལྷག་སྤྱོད་ཀྱི་བུ་དང༌། བ་ལང་གི་བརྟུལ་ཞུགས་ཅན་དང༌། རི་དགས་ཀྱི་བརྟུལ་ཞུགས་ཅན་དང༌། རྟའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཅན་དང༌།
― DTG098_Page_0557 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱིའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཅན་དང༌། གསོལ་བ་མི་འདེབས་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཅན་དང༌། ཞིབ་པོའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཅན་དང༌། མེའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཅན་དང༌། གཞོན་ནུའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཅན་དང༌། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སྨྲ་བ་དང༌། ཆུ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྲེང་པ་ཅན་དང༌། སོའི་གཏུན་རྡུང་ཅན་དང༌། རྡོ་འཐག་པ་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་ཁྲུས་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་དང༌། སྐྱེས་ནས་དག་པ་དང༌། ལས་ཀྱིས་དག་པ་པ་དང༌། ཆུ་ལ་བྱི་འཛུལ་བྱེད་པ་དང༌། དགོན་པ་པ་དང༌། ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་དང༌། ནམ་མཁའ་ལ་སེམས་ཡོད་པར་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བརྒྱུད་ནས་འོངས་པ་རྒྱུན་ཆད་པ་མེད་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་གི་དམ་ཚིག་ལས་གྲགས་པའི་ལུང་གི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་དཔའ་བས་རྒོལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ན་ལུང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གྲུབ་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་གྲུབ་ཏུ་ཟད་མོད། སེར་སྣས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ནི་འགལ་བ་ཡང་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་གང་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པར་གྱུར་ན་དེ་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལུང་གཞན་ཐོས་པར་གྱུར་པས་བློ་གཞན་བསྐྱེད་པར་གྱུར་པའི་རྒོལ་བ་རྣམས་འདི་ནི་རིགས་པའོ། །འདི་ནི་མི་རིགས་པའོ་ཞེས་རྩོད་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས། གལ་ཏེ་རིགས་པས་རྟག་བཟོད་པའི། །ཚིག་གང་ཡིན་པ་དེ་ལུང་ཡིན། །རེ་ཞིག་དེ་ཉིད་དཔྱད་པར་བྱ། །ཕྱི་ནས་དེ་ཡིས་གང་བསྟན་པའོ། །བརྒྱུད་ནས་འོངས་པ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པ་བདེན་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྟོན་པ་རང་གི་ཚིག་རིགས་པས་བརྟག་བཟོད་པ་ཡིན་པར་འདོད་པའི་ཚིག་དེ་ཉིད་རེ་ཞིག་འདི་ལྟར་སྟོན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་གིས་རིགས་པ་གང་གིས་འདི་ལྟ་བུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཞེས་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། ཕྱི་ནས་ནི་དེའི་ཚིག་དོན་ཅུང་ཞིག་དང་བཅས་པར་བསྟན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱང༌། ཅི་བརྟག་བཟོད་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་ཞེས་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་མི་མཁས་པ་འགའ་ཞིག་ནོར་བུ་མཆིང་བུ་ལ། ཡང་དག་པའི་རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལ། དེ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །བསྲེགས་དང་བདར་བ་ལ་སོགས་པ་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར། མཆིང་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་
― DTG098_Page_0558 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བཞིན་ཞེས་བསྒྲུབས་པ་ན་དེ་ཉིད་ཡང་ལུང་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅིང་རྟོག་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཡང་གང་ཞིག་བསྲེག་པ་དང་བདར་དང་བཟོད་པའི་གསེར་བཟང་པོ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེ་ནི་ལུང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདིའི་རིགས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལ་དེ་ཡི་གཉེན་པོའི་ཕྱིར། །ཡེ་ཤེས་གྲོལ་བ་ཞེས་འདོད་དེ། །ནད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །སྨན་གྱིས་ནད་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད། །ཡེ་ཤེས་ནི་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཀུན་ལ་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་མི་ཤེས་པའི་མི་མཐུན་པར་གྱུར་པ་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །ཇི་ལྟ་བུར་ཞེ་ན། ནད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་སྨན་གྱིས་ནད་ལས་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང༌། བྱ་བས་གྲོལ་བ་འཐོབ་པ་མིན། །བྱ་བ་ཡིན་ཕྱིར་ཞིང་ལས་བཞིན། །བློ་མ་ཡིན་ཕྱིར་བརྗོད་བྱའི་ཕྱིར། །ཅུང་ཟད་དུས་ཅན་ཡིན་ཕྱིར་ཡང༌། །འབྲུ་དང༌། བྱོ་ལ་སོང་དང༌། མར་དང༌། ཆུང་མའི་འབྲེལ་པའི་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱིས་གྲོལ་བ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐོང་གཤོལ་གྱི་ལས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། སྐྱེས་བུའི་ཚིག་གི་སྐྱོན་བཅས་ཕྱིར། །ཚད་མ་མིན་པར་འདོད་ཅེ་ན། །གསེར་རྟོག་ཤེས་སོགས་ཚིག་རྣམས་ཀྱི། །གཏན་ཚིགས་ཉིད་ནི་མ་ངེས་འགྱུར། །འཇིག་རྟེན་ན་སྐྱེས་བུ་གང་དག་གི་ཚིག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དེ། ཇི་ལྟར་ཆུ་དོགས་འདི་ན་འབྲས་བུ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་ལ། བརྒྱ་ལ་ནི་ཡོད་ཀྱང་སྲིད། །བརྒྱལ་ནི་མེད་ཀྱང་སྲིད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་གང་དག་གི་ཚིག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་མི་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དེ། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་ཚད་མར་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་གསེར་ལ་སོགས་པ་རྟོག་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཅི་ཆུ་ཀླུང་གི་འགྲམ་ན་འབྲས་བུ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུའི་ཚིག་ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་གསེར་རྟོག་ཤེས་པའི་སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བཞིན་དུ་འདིའི་ཚིག་ཚད་མར་གྱུར་པ་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་
― DTG098_Page_0559 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུ་ནི་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུ་སྐྱོན་གྱིས་ཉམས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེས་བུའི་ཚིག་བརྫུན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ནི་བདག་མི་སྨྲའི། འོན་ཀྱང་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནའོ། །རིག་བྱེད་ནི་འདིར་བྱས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འོན་ཏེ་བྱས་པ་མིན་པའི་ཕྱིར། །རིག་བྱེད་ཚད་མར་སྒྲུབ་ཅེ་ན། །གཏན་ཚིགས་ཐུན་མོང་མིན་ཉིད་དང༌། །མ་གྲུབ་པ་ཡི་དོན་ཡང་ཡིན། །རིག་བྱེད་ནི་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེས་དྲིས་ན་དཔེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་གཏན་ཚིགས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་པ་ལ་ནི་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་ཅུང་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་གྲགས་པས་དེ་གཞན་ལམ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱི་ལུང་ལས་ཀྱང༌། །སྙན་དང་གས་རིལ་སྙན་རིག་བྱས། །སྲིད་སྲུང་རིལ་སྲིད་རིག་བྱས། །སྐལ་ལྡན་གྱིས་ནི་ཕུག་རོན་ཅན། །ངེས་བརྗོད་ཨངྒི་ར་སས་བྱས། །ཞེས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནམ། གལ་ཏེ། རྗེས་སུ་བསྟན་ཡིན་སྐྱོན་མེད་དོ། །ཞེ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིའང་མ་བྱས། །སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །ཇི་ལྟར་རྟོགས་དེ་གསལ་བྱས་ཡིན། །གལ་ཏེ་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་པས་རིག་བྱེད་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁྱེད་འདོད་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་འདི་ཡང་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། བསྟན་པ་དེ་དག་ཉིད་ཡི་གེ་མང་ཉུང་མེད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཡང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་པས་ཚད་མ་ཉིད་ཡིན་ནོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་བཞི་པ། བྱས་པ་ཉིད་དུ་རྗེས་དཔག་པས། །ཕྱོགས་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད། །བྱེད་པོ་མི་དྲན་མ་གྲུབ་པས། །གཏན་ཚིགས་འདི་ནི་མ་གྲུབ་ཉིད། །རིག་བྱེད་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་སྨྲ་བར་ཡང་མི་ནུས་ཏེ། རིག་བྱེད་ནི་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གྲངས་ཅན་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བཞིན་ནོ། །གང་ཡང་རིག་བྱེད་
― DTG098_Page_0560 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་མི་དྲན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ལ་ཡང་དགོན་པ་སྟོང་པ་ན་ཡོད་པའི་ཁྲོན་པ་བཞིན་དུ། བྱེད་པ་པོ་མི་དྲན་དུ་ཟིན་ཀྱང་བྱེད་པ་པོ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་བདག་དང་གཞན་ལ་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་སྔགས་ཀྱི་བྱེད་པོ་སྔོན། །སྔགས་དང་བཅས་པར་བྱུང་གྱུར་པས། །བྱེད་པོས་བྱས་ཀྱང་མ་བྱས་པར། །ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན་བཅོས་སྔོན་འདོད་པས། །གལ་ཏེ་ཁོ་བོ་ཅག་གི་སྔགས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་ནི་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྔགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བྱུང་བ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དེས་བྱས་སུ་ཟིན་ཀྱང་མ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་བྱུང་བཅས་ཕྱིར། །སྐྱེ་བ་དྲན་པས་སྨྲས་པ་བཞིན། །བསྟན་བཅོས་བྱེད་པོ་དང་བཅས་ན། །འདི་ལྟར་ཅི་ཕྱིར་སྨྲ་མི་བྱེད། །སྔགས་ཟློས་པ་དང་བཅས་བཞིན་དུ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་འདི་འདིའི་བྱེད་པ་པོར་མི་འགྱུར། ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་དྲན་པ་ཅུང་ཞིག་སྨྲ་བ་དང་བཅས་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བར་གྱུར་པ་ན་དེ་ལ་སྐྱེ་བ་དྲན་པས་བྱས་པ་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་སྔགས་བརྗོད་པ་དང་བཅས་པར་སྐྱེ་བར་གྱུར་པས་དེ་བྱས་པ་ཡིན་བཞིན་དུ་མ་བྱས་པ་ཞེས་ཇི་ལྟར་བརྗོད་པ་དེ་བཞིན་དུ། རྟོགས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་ཕྱིར་རམ། །དེ་བཞིན་ཡི་གེའི་ལུགས་ལྡན་ཕྱིར། །རིག་བྱེད་ཚིག་རྣམས་གཟུང་བྱ་མིན། །བྱེད་པོ་སྐྱེས་བུ་མིན་ནམ་ཅི། །རིག་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་ནི་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཡི་གེས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡི་གེས་རྗེས་སུ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡི་གེའི་ལུགས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གྲངས་ཅན་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་འདིར། ལྟེ་བའི་ཕྱོགས་ན་གནས་པའི་སྲོག་གི་རླུང་སྟེང་དུ་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་ན་སྙིང་ག་དང༌། མགྲིན་པ་དང༌། མགོ་བོ་དང༌། མཚོག་མ་དང༌། སྣའི་རྩེ་མོ་དང༌། སོ་དང༌། མཆུ་ལ་སོགས་པའི་གནས་རྣམས་ལ་ཐུག་བར་གྱུར་པ་དང༌། བྱེད་པ་དང༌། འབད་པའི་རྐྱེན་ཚོགས་པར་གྱུར་བས་ཀ་ལ་སོགས་པའི་ཡི་གེ་རྣམས་བསྐྱེད་ནས། བདག་དང་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཡི་གེའི་ཆ་རྟོགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་ཀྱང་འབད་པས་བསྐྱེད་ནས་ཡི་གེའི་
― DTG098_Page_0561 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆ་རྟོགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུའི་ཚིག་ཡི་གེར་སྒྲུབ་པ་ལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་ཀྱང་ཡི་གེར་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཇི་ལྟར་གྲངས་ཅན་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཡི་གེ་བརྗོད་པའི་རིམ་གྱིས་འདོན་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདི་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན། གནས་དང༌། བྱེད་པ་དང༌། འབད་པ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་གིས་ཡི་གེ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པ་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཡི་གེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་རིག་བྱེད་ནི་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་མ་གྲུབ་ལ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་འགལ་བ་དང་གྲགས་པས་ཀྱང་གནོད་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ན་ནི་སྐྱེ་དགུའི་འབད་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ཡི་གེ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་མཐོང་གི །གློ་བུར་དུ་ནམ་མཁའམ་རི་ལ་སོགས་པ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ན། རིག་བྱེད་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྟགས་པ་ཙམ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །འདིས་ཀྱང་རིག་བྱེད་ཚིག་རྣམས་ནི། །སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་ཡིན་པར་འདོད། །བརྗོད་འདོད་དོན་གྱི་བློ་སྐྱེ་བའི། །རྒྱུ་ཕྱིར་འདོད་པ་སྤྱོད་པ་བཞིན། །བརྗོད་པར་འདོད་པ་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དོན་གྱི་བློ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་བརྗོད་འདོད་དོན་གྱི་བློ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའོ། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དོན་གྱི་བློ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ན། བརྗོད་འདོད་དོན་གྱི་བློ་སྐྱེ་བའི། །རྒྱུ་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་འདོད་པ་དང༌། བརྗོད་པ་དང༌། འགྲོ་བ་དང༌། འོང་བ་ལ་སོགས་པ་བསམས་ཤིང་འདོད་པ་ནི་དོན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་གཏན་ཚིགས་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆུ་ས་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུ་དང༌། ས་དང་ནམ་མཁའི་དོན་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཅན་གྱི་ཚིག་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་རིག་བྱེད་ཀྱང་བརྗོད་པའི་དོན་གྱི་བློ་སྐྱེད་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཇི་ལྟར་ན་འདི་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་མ་ཡིན། ཡང་བསྟན་བཅོས་ཕལ་ཆེར་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པས་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་ཀུན་དུ་སྡུད་པའི་ཕྱིར། །ཁྱད་པར་དུ་སྐྱེས་བུ་མི་བཟད་པས་བྱས་
― DTG098_Page_0562 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ། རིག་བྱེད་འདི་ནི་གཞལ་བྱ་སྟེ། །འབྱུང་པོ་འཚེ་དང་ཆང་འཐུང་བརྫུན། །སྨྲ་ཕྱིར་མ་གའི་བསྟན་བཅོས་བཞིན། །མ་ག་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བརྟུལ་ཞུགས་ཅན། པར་སིག་ལ་སོགས་ཀླ་ཀློའི་གནས་ན་གནས་པ་དེ་དག་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ནི་འདི་ལྟར་གྲགས་ཏེ་ས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གྲོག་མ་ལ་སོགས་པ་བསད་པ་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བ་ལང་བསད་ན་རྭ་བརྩེགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མཐོ་རིས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱུགས་ཀྱི་སྙིང་བསྲེགས་པས་བདུགས་ན་གནས་མཐོན་པོ་གོང་མའི་ནམ་མཁར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་དང། དེ་བཞིན་དུ་བུད་མེད་ཐམས་ཅད་ནི་གཏུན་དང༌། མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་དང་གཡོས་ཟིན་པའི་ཟས་དང༌། ཁྲུས་བྱ་བའི་འབབ་སྟེགས་དང༌། ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་བསམ་དང༌། སྲིང་མོ་དང༌། བུ་མོ་ལ་སོགས་པ་ལ་བགྲོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ལེགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད་པའི་མ་གའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་དེ་དང་རིག་བྱེད་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་རིག་བྱེད་པས་སྨྲས་པ། རིག་བྱེད་འཚེ་བ་གང་བསྟན་པ། །བསྟན་བཅོས་གཞན་དུ་སྨད་གྱུར་ཀྱང༌། །དེས་ནི་སྡིག་བྱས་མི་འགྱུར་བར། །གཞན་དུ་སྐྱེ་བ་དག་གིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྦྲང་རྩིས་བསྡུ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བ་ལང་ཡང་གསད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་མེ་ལ་སྐྱེས་བུ་དང༌། རྟ་དང༌། བ་ལང་དང༌། ར་རྣམས་བསྲེག་ཅིང་གསད་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་འདི་དག་དབུགས་བསུབས་ལ་གསད་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་པ་མེད་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་མེས་བསྐོར་བའི་དཀྱིལ་དུ་ཚ་བས་གདུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡང་ན་རྟ་དག་གི་མཆོད་སྦྱིན་ལ་རྟ་རེ་རེ་ལ་ཁབ་ལྔ་བརྒྱ་ལྔ་བརྒྱ་བཙུགས་ལ་ཤིན་ཏུ་ཟུག་གཟེར་དང་ལྡན་པར་བྱས་ནས་སྦྱིན་སྲེག་བྱའོ་ཞེས་རྗེས་སུ་གནང་བ་ཡོད་པ་དང༌། བགྲོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་བགྲོད་པར་བྱ་བ་ཡང་རྗེས་སུ་གནང་ངོ་ཞེས་བ་ལང་གི་བརྟུལ་ཞུགས་ཅན་གྱི་མཆོད་སྦྱིན་ལས་བསྟན་ཏེ། བྲམ་ཟེས་བ་ལང་གི་མཆོད་སྦྱིན་བྱས་ནས་ལོ་གཅིག་གི་བར་དུ་བ་ལང་གི་བརྟུལ་ཞུགས་ལ་གནས་པར་བྱ་སྟེ། བ་ལང་བཞིན་དུ་ཆུ་བཏུང་
― DTG098_Page_0563 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིང་རྩྭ་ཡང་གཅད་པར་བྱ་ལ། མ་ལ་ཡང་བཞོན་པར་བྱ། མའི་སྤུན་ཟླ་ལ་ཡང་བཞོན་པར་བྱ། རང་གི་རིགས་ལ་ཡང་བཞོན་པར་བྱ་སྟེ། གང་དང་གང་དུ་ཞུགས་ཤིང་འདུག་པ་དེར་རྙེད་པ་དེ་དང་དེ་ལ་སྤྱད་ཅིང་བ་ལང་བཞིན་དུ་སྤྱད་ན་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་རྒྱལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ལ་ཕན་པའི་ཡལ་ག་ལས་ཀྱང་བ་ལང་གི་ཆོས་བཞིན་དུ་རྐང་ལག་བཞི་བཙུགས་ཤིང་གདོང་ཐུར་དུ་བལྟར་བཅུག་ལ། དེའི་མོ་མཚན་ལ་བསྣམས་ལ། བྲམ་ཟེའི་གདོང་གིས་ནམ་མཁའ་ལ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་དུ་བསྟན་ཞེ་ན། ལམ་ཡངས་པ་འདི་ནི་ལྷར་འགྲོ་བའི་ལམ་སྟེ། གང་བུ་དང་ལྡན་པ་དེ་འདི་ནས་སོང་ནས་མྱ་ངན་མེད་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱོལ་སོང་ནི་ལོ་རྒན་གཞོན་མི་ལྟའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེས་ཀྱང་མ་ལ་ཡང་འཁྲིག་པ་སྤྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པས་འདོད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལ་མི་བདེན་པའི་ཚིག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། ངོ་ཚ་དང་ཡང་ཤིན་ཏུ་བྲལ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་མཆོད་སྦྱིན་བྱེད་པས་འཁྲིག་པ་མངོན་པར་འདོད་ན་གཞོན་ནུ་མ་དང་བསྲུབ་པར་བྱ་སྟེ། མྱུར་དུ་ཤུགས་ཀྱིས་སྤྱད་ཅིང་མཉམ་དུ་བསྲུབས་ལ་དེ་ཉིད་དུ་གཞག་གོ ། དྲག་ཏུ་ཁྱུ་མཆོག་བཞིན་དུ་བྱའོ། །གང་བུད་མེད་རྒན་པ་ལ་སྤྱད་ན་ནི་དེ་ནས་གཞོན་ནུ་མ་ལ་མཆོད་སྦྱིན་བྱེད་པས་འཁྲིག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ས་ཀུ་ནི་ལ་གནོད་པ་བྱས་ན་ཀུ་ཅོ་འདོན་ཞིང་རྒོལ་བར་བྱེད་པ་ལྟར་དེ་ཡང་ཀུ་ཅོ་འདོན་པར་བྱེད་རྡེག་པར་བྱེད་ཀྱང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ནང་དུ་སྔར་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་ལྟར་ས་བོན་བླུགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བདག་པོས་ཡང་སྨྲས་པ། གང་ལས་སྐྱེས་བུའི་ས་བོན་འབྱུང་བ་འདི་ལ་ཁྱོད་དགའ་བར་གྱིས་ཤིག །འདི་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །གང་བར་གཉིས་ཀྱི་བར་ན་གནས་པའི་ཁྱོད་ཀྱི་ཉེར་གནས་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་ནང་དུ་བའི་ཕོ་མཚན་འདིས་བརྡེག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་དང་ཆང་བཏུང་བར་ཡང་བསྟན་ཏེ། ནོར་བ་སྐུད་པ་ལ་བསྐུས་པའི་མཆོད་སྦྱིན་བར། བཀའི་དུ་མ་བུ་ལས་ཆང་འདི་འཐུངས་ཀྱང་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོས་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདི་ལྟ་བུར་རིག་ནས་ཆང་འཐུང་བ་ནོ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོས་སྟོབས་
― DTG098_Page_0564 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྐྱེད་བར་བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་དང་བསྐུ་བར་ཡང་འབྱུང་སྟེ། དྲན་པར་བྱེད་པའི་བསླབ་པའི་འཁོར་ལོ་ལས། ཉི་མ་བདུན་དུ་ལྟོགས་ན་དམངས་རིགས་ཀྱི། །ཉི་མ་བཅུ་གཉིས་པ་ལ་རྗེའུ་རིགས་ཀྱི། །ཟླ་ཕྱེད་ཡིན་ན་རྒྱལ་རིགས་དག་གིའོ། །སྲོག་ལ་ཐུག་ན་ལན་གཉིས་སྐྱེ་བའོ། །གང་དག་སྲོག་ནི་གཟུང་བའི་ཕྱིར། །སྡིག་པའི་ལས་དག་བྱེད་པ་སྟེ། །དེ་ནི་ཆོས་འདོད་མིན་ཞེས་བྱ། །རྒུད་དུས་ཆོས་འདི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཚངས་པས་བྲམ་ཟེའི་དོན་དུ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པར་འདོད་ལ། བྲམ་ཟེའི་སྟོབས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པས་དམངས་རིགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བྲམ་ཟེ་རང་གི་རྫས་རང་གིས་སྤྱོད་ཅིང་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ཡང་འདི་ལྟར་འབྱུང་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱི་མས་ཀྱང་རྗེས་སུ་གནང༌། ཕས་ཀྱང་རྗེས་སུ་གནང༌། སྤུན་ཟླས་ཀྱང་རྗེས་སུ་གནང༌། མངལ་གཅིག་པས་ཀྱང་རྗེས་སུ་གནང༌། རིགས་གཅིག་པས་ཀྱང་རྗེས་སུ་གནང་ཞིང༌། དེ་དག་གིས་འདི་ལྟར་འདོད་པ་ཡིན་པ་ལ་ཁྱོད་ནི་མཐོ་རིས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད་ཀྱང༌། བྱོལ་སོང་རྣམས་ནི་སེམས་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ཡིན་པས་གནང་བ་སྟེར་བ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ལ། རང་གི་དགེ་བའི་ལས་བྱས་པ་མེད་པར་མཐོ་རིས་སུ་འགྲོ་བ་ཡང་མེད་དོ། །མཆོད་སྦྱིན་དེ་ཉིད་དུ་བྱོལ་སོང་ལ་འདི་སྐད་ཀྱང་རྗོད་པར་བྱེད་དེ། ཁྱོད་ཀྱི་སྲོག་ནི་རླུང་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན། ཁྲག་ཆུར་ཡིན། རུས་པ་ནི་སར་ཡིན། ཡིད་ནི་ཟླ་བར་ཡིན། མིག་ནི་ཉི་མར་ཡིན། ལྷ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ནམ་མཁར་ཡིན་ནོ་ནམ་མཁར་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་སྲེག་མཁན་པོས་རྟ་གསོད་པར་བྱེད་པ་ན་འདི་ལྟ་བུའི་སྔགས་བརྗོད་ཅིང་སྨྲ་བར་བྱེད་དོ། །ཁྱོད་འདིར་གསོད་ཅིང་འཆིང་བ་མ་ཡིན་གྱི། འདི་ལྟ་བུའི་སྤྲོད་པ་དང་བྲལ་བ་ལྷའི་གནས་སུ་སྔོན་བྱས་པའི་ལས་བཟང་པོས་སྙིང་དུ་སྡུག་པ་དང་གྲོགས་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པའི་གནས་ཉི་མས་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་འཚེ་བར་བྱེད་བཞིན་དུ་ཡང་ཁྱོད་འཆི་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བར་བྱེད་དེ། བྱོལ་སེང་ཉོན་མོངས་དེས་དེའི་དོན་ཡང་གོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་
― DTG098_Page_0565 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆོད་སྦྱིན་གྱི་ཆོ་ག་ལས་འདི་སྐད་སྨྲས་ཏེ། འདིར་བདག་གིས་མེ་ལ་མཆོད་སྦྱིན་བྱས་སོ། །སྲོག་གི་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་འདོད་འཇོའི་བའམ་ལྷའི་བུ་མོར་འགྱུར་རོ། །བཅིངས་པ་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་གཅིག་གམ། བཅུའམ། བརྒྱའམ། སྟོང་ངམ། ཁྲིའམ། འབུམ་མམ། བྱེ་བའམ། དུང་ཕྱུར་རམ། ས་འདིའམ། མཐོ་རིས་ལ་དབང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ་ཡང་སྦྱིན་སྲེག་བྱས་པའི་སྲོག་མཐར་ཐུག་པ་དེ་རྣམས་འདོད་འཇོའི་བར་འགྱུར་བའམ། ལྷའི་བུ་མོར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དེ་ལས་འཁྲི་ཤིང་ཉི་མ་ཞེས་བྱ་བ་རྡོས་བརྡུང་བ་ན་རིག་བྱེད་བཀླགས་ན་དེ་ཉན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད་ལ། རྡོལ་ནི་རྣ་བའི་དབང་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྲང་རྩི་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དང༌། བག་སྣ་བྱེད་པ་དང༌། མངལ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། བུ་བཙས་པ་དང༌། མཆོད་སྦྱིན་གྱི་དུས་སུ་བརྗོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་བརྫུན་དུ་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །རིག་བྱེད་ལས་སྨྲས་པ་ཕལ་ཆེར་ནི་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་དག་ཀྱལ་བ་མང་དུ་བརྗོད་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ལྷ་ཚངས་པས་ནི་ཁྱོད་བསྐྱེད་དོ། །ཐ་སྐར་གྱི་བུ་ནི་དཔུང་བ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་ནི་ལག་པ་དག་གོ །མེ་ལྷ་མཆོད་པའི་ཁས་ནི་ཁྱོད་བླངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་བུའི་སྦྱིན་བདག་བསླུ་བ་འབའ་ཞིག་གི་ཕྱིར་བཅོས་མ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ལྷ་ཚངས་པས་ཅི་ལྟར་དེའི་ཕྱིར་གསོལ་བ་འདེབས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་ཅིང༌། ཅི་ལྟར་དེ་དང་ཉེ་བར་འོང་བར་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་བདག་དང་གཞན་གཉིས་ཀྱིས་མཉམ་དུ་གླུར་ལེན་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་ཚངས་པ་དེ་ནི་རྒྱ་ཆེར་གཙང་བར་བྱེད་དེ། སྭ་ཏེ། ཧེ་ཧེ་ཧེ། ཧོ་ཧོ་ཧོ། ཧཱ་ཧཱ་ཧཱ། ཨི་ཧི་ཨཱི། གཙོ་བོ་མིན་པ་ལུས་ཀུན་དུ་སྣ་ཚོགས་ལྷ་དེ། ཧོ་ཧོ་ཧོ། ཨ་ཧཱ། ཨ་ཧཱ། ཨ་ཧཱ། ཧཱ་ཧཱ་ཧཱ། ཨཱ་ཨཱ། ཧཱ་ཧཱ་ཧཱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དོན་མེད་པའི་ཚིག་ཉི་ཚེ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྟས་དག་གི་མཆོད་སྦྱིན་ལས། མཆོད་སྦྱིན་བྱེད་པས་ཆུང་མ་ལ་འདི་སྐད་དུ། སྐྱེས་བུ་གཞན་ལ་ཕར་ཞོན་ཞིང་འགྲོ་བ། ཁྱོད་ཅེས་གཤེ་བར་བྱེད་ཅིང་ཁྲོས་
― DTG098_Page_0566 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་རྟའི་ཕོ་མཚན་དེའི་མར་འཛུགས་ཤིང་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་བདག་གིས་འདི་ལྟར་ཐོས་ཏེ། མཆོད་སྦྱིན་ཤིང་ཤུན་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་སུ་ལ་ཡང་རིག་བྱེད་སྨྲ་བར་བྱེད་པའི་བྲམ་ཟེ་མོ་དང་རྩོད་པ་ལས་དེ་རྒྱལ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དེས་དེ་དང་འཁྲིག་པ་སྤྱད་པ་ལས། ཨ་ཤྭད་ཐའི་འབྲས་བུ་ཟ་བ་སྐྱེས་ཏེ། དེ་རིག་བྱེད་ཀྱི་སློབ་དཔོན་ཡིན་ཞེས་གྲག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཡ་མུ་ནའི་ཆུ་བོའི་གླིང་གི་བར་དུ་དྲང་སྲོང་པར་ཤ་དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་ནས་ཉ་པའི་བུ་མོ་སྟོབས་ཀྱིས་བླངས་ནས་འདོད་པ་སྤྱད་པ་ལས་དྲང་སྲོང་འབྱས་སྐྱེས་སོ། །དེ་རིམ་གྱིས་ཀོ་ཤི་ཀ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚོགས་ཅན་མ་དང་འདོད་པ་སྤྱད་པ་ལས་དྲང་སྲོང་ནེ་ཙོ་ཞེས་བྱ་བར་སྐྱེས་སོ། །དེའི་རྐང་པའི་རྟིང་པས་དེའི་མགོ་ལ་བརྒྱབ་པ་དང༌། དེས་སྨྲས་པ། མཛེས་ཁྱོད་ཕྲག་དོག་གིས་བསྡམས་ནས། །རོ་སྨད་ལྕིད་ཁུར་རྐང་པ་ཡིས། །བདག་གི་མགོ་བོར་བརྒྱབ་པ་ནི། །ཨེ་མའོ་བདག་ནི་རྗེས་སུ་བཟུང༌། །གང་དག་འདོད་པས་སྐོམ་གྱུར་ནས། །སྨད་མཛེས་མདངས་ལྡན་མ་ཁྱོད་ལ། །གཞོལ་ནས་རྐང་པས་བརྒྱབ་གྱུར་པས། །བདག་གིས་ཅི་ཞིག་ཐོབ་མ་གྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གྲག་པར་ཐོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པ་འདོད་པ་ལ་ཞེན་ཅིང་ཆགས་ལ་འཆུམས་པས་རིག་བྱེད་གཅིག་དུམ་བུ་བཞིར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྲག་གོ །དེའི་ཕྱིར་ན་ཇི་ལྟར་ན་རིག་བྱེད་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ཡིན་པས་བྱས་པ་མ་ཡིན། འདི་ལྟར་བརྗོད་པར་ཡང་བྱ་སྟེ། རིག་བྱེད་ནི་ཆོས་རྟོགས་པ་ལ་ཚད་མར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཚེ་བ་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆང་འཐུང་བ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཚིག་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རྔོན་པ་དང༌། པར་སིག་ལ་སོགས་པ་འཚེ་བ་ཡོངས་སུ་སྨྲ་བའི་ཚིག་བཞིན་ནོ། །དབུས་ཀྱི་མཆོད་སྦྱིན་གྱིས་ལ་སོགས་པར་བྱོལ་སོང་བསད་པས་ཆོས་བསྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གནོད་སེམས་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྐྱེད་ནས་གསོད་པར་བྱེད་པའི་སེམས་བཞིན་ནོ། །རིག་བྱེད་ནི་ཆོས་རྟོགས་པ་ལ་ཚད་མར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བགྲོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་བགྲོད་པར་བྱ་བར་ཉེ་བར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་པ་
― DTG098_Page_0567 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། པར་སིག་གི་བསྟན་བཅོས་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་འདོད་པ་དང་གནོད་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སླུས་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་རིག་བྱེད་ལས་བསྟན་པའི་འཚེ་བ་ནི་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར། དུག་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་བཞིན་ནམ། བསྟན་བཅོས་ལས་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། ཚད་མ་གཉིས་ཉེ་བར་དགོད་པར་བྱས་པ་དེ་ལ་སློབ་དཔོན་གྱིས་ལན་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་གནོད་སེམས་མི་འདོད་པའི། །འབྲས་བུ་མི་འབྱིན་འདོད་པའི་འབྱིན། །སྔགས་ཀྱིས་གཟུང་ཕྱིར་དུག་སྤྱོད་བཞིན། །བསྟན་བཅོས་འབྱུང་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གལ་ཏེ་སྡིག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་ཡང་སྔགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་དུག་ཟོས་པ་ན་ནད་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་དང་གང་བསྟན་བཅོས་ལས་འབྱུང་བ་དེ་ནི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་སྟེར་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ཏེ། ལོངས་སྤྱོད་དང་མཐོ་རིས་ལ་སོགས་པ་འཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་འདི་ཡང་སྐྱོན་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། སྔགས་སོགས་ཕྱེ་མས་བཀུག་པ་ཡིས། །བགྲོད་མྱིན་ལ་ཡང་བགྲོད་བྱ་གང༌། །སྔར་བསྟན་ཆང་བཏུང་ཕྱི་མ་ཡང༌། །དེ་ནས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན། །ཚད་མའི་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །སྔགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དུག་ལ་ཉེར་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་བཞིན་དུ་རྩི་འཚེ་བ་འདི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་འདིར་སྔགས་དང་ཕྱི་མ་ལ་སོགས་པས་བཀུག་པའི་མ་དང་སྲིད་མོ་ལ་སོགས་པ་བཀུག་པ་ལ་འཁྲིག་པ་སྤྱད་པ་བྱས་པ་བཞིན་དུ་འཚེ་བ་འདི་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་འབྱིན་པ་ཅིག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བསྟན་བཅོས་ལས་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཚེ་བ་འདི་སྦྱིན་པ་བཞིན་དུ་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་སྟེར་བ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་འདིར་ཆང་འཐུང་བ་བཞིན་དུ་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་སྟེར་བ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མཆོད་སྦྱིན་གྱི་དུས་སུ་ནི་ཆང་བཏུང་བར་རྗེས་སུ་གནང་ལ། ཡང་དེ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་
― DTG098_Page_0568 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགག་པ་བྱས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན། བློ་སྔོན་མ་སོང་བྱ་བ་ཡིས། །དུག་ཟོས་ན་ཡང་འཆི་བྱེད་ལ། །ལས་ནི་བློ་སྔོན་མ་སོང་ལ། །འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་མ་བསྟན་ཏོ། །དུག་ནི་ཟོས་པ་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས། །བྱ་བ་མེད་ཀྱང་འཆི་བ་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི་སྦྱོར་བ་དང་བཅས་པ་འབའ་ཞིག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལས་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་དུག་གི་དཔེ། །མཐུན་པ་མིན་པས་རིགས་ལྡན་མིན། །དེས་ན་སྔགས་ཀྱིས་ཕྱུགས་གསོད་པ། །རིགས་པ་མིན་པར་རྟོགས་པར་བྱ། །གཞན་ཡང༌། ཚེ་ཡི་བར་དུ་གཅོད་བྱེད་ཕྱིར། །སྔགས་ཀྱིས་གཟུང་བར་འདོད་པ་ཡི། །འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་མི་འདོད་དེ། །དུག་མཚོན་བསྟན་བཅོས་སྦྱོར་བ་བཞིན། །སྔགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ཡང་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་ཁོ་བོ་ཅག་འདོད་དེ། ཚེའི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དང་གང་ཚེའི་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་དེ་དང་དེ་ནི་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་འབྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་དུག་དང་མཚོན་གྱི་སྦྱོར་བས་འཚེ་བ་བྱས་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། རང་གི་ལུགས་ལས་བསྟན་ཞེ་ན། །འཁོར་བ་སྒྲོལ་བྱེད་པའི་ཡང་འགྲུབ། །ཐུན་མོང་གཏན་ཚིགས་སྨྲ་ཞེ་ན། །གཞན་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན། །བསྟན་བཅོས་ལས་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་འདིར་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཅི་རང་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་བསྟན་པ་ལ་བྱའམ། འོན་ཏེ་འདིར་བསྟན་བཅོས་སྤྱི་ལ་འབྱུང་བ་ཡིན། དེ་ལ་རང་གི་བསྟན་བཅོས་ཚད་མར་བྱས་ནས་ཡིན་ན་ནི་འཁོར་བ་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་རིག་བྱེད་མཚུངས་པར་འགྱུར་ཏེ། འཁོར་བ་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་པོ་ཡང་མཐའ་འཁོབ་དབེན་པར་སོང་ནས་འབུ་དང༌། གྲོག་སྦུར་དང༌། ཕྱེ་མ་ལེབ་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་གསོད་ཅིང༌། འདི་ལྟར་ཆོ་ག་འདིས་འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ་བར་གྲག་གོ །བསྟན་བཅོས་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ནས་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་རྟོག་པར་བྱེད་ན་ནི་སངས་རྒྱས་པ་ལ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་འདི་མ་གྲུབ་སྟེ། ཁོ་བོ་ཅག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་ནི་རྣམ་པ་འགའ་ཞིག་གིས་ཀྱང་འཚེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལས་ཀྱང་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་
― DTG098_Page_0569 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པ་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་གཞན་དག་གིས་སྨྲས་པ། གང་ཡང་སྔགས་ཀྱིས་མ་བཟུང་བའི། །བསོད་ནམས་ཅུང་ཞིག་ཅི་བྱས་པ། །དེ་ཀུན་འབྲས་བུ་མེད་འགྱུར་བའམ། །མི་འདོད་པ་ཡི་འབྲས་ཤེ་ན། །སྔགས་ཀྱིས་གཞན་ནི་གསོད་པ་གང༌། །དེ་ཡང་སྐྱོན་མེད་ཐལ་བར་འགྱུར། །དབང་དུ་བྱེད་པའི་སྔགས་གང་གིས། །གཞན་གྱི་བུད་མེད་བསྟེན་པ་དང༌། །སྔགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འཚེ་འགྱུར་གང༌། །གལ་ཏེ་གསོད་པར་མི་འདོད་ན། །གཞན་གྱི་ནོར་ནི་རྐུ་བྱེད་པ། །དེ་ཡང་སྐྱོན་བཅས་མ་ཡིན་འགྱུར། །གལ་ཏེ་སྔགས་སྔོན་སོང་བའི་ལས། །དེར་ནི་དགེ་འདོད་གཞན་མ་ཡིན། །ཞེ་ན་ལུང་ནི་འདྲ་བ་ལ། །གཏན་ཚིགས་ཁྱད་པར་སྨྲ་དགོས་སོ། །གལ་ཏེ་སྲོག་ཆགས་སྔགས་བཏབ་པས། །གང་ཡང་བཅིང་བ་མ་བྱས་ལ། །གཡོ་བ་མེད་པར་བྱ་ཞེ་ན། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཁྱད་པར་མེད། །གང་ཕྱིར་སྒོ་ཀུན་བསུབས་ནས་ནི། །བཟུང་ནས་ནུས་མེད་བྱོལ་སོང་དག །མཚོན་ཆ་རྣོན་པོས་གསོད་པ་ལ། །དེ་ལ་སྔགས་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། །གལ་ཏེ་ཡང་འདི་སྐད་དུ། རང་ཉིད་རང་བྱུང་གྱུར་པ་ཡིས། །མཆོད་སྦྱིན་དོན་དུ་བྱོལ་སོང་བསྐྱེད། །དེས་ན་དེ་ལ་དགོས་པའི་ཕྱིར། །མཆོད་སྦྱིན་ཆོས་ཡིན་འདི་ལྟར་དཔེར། །བྲམ་ཟེའི་དོན་དུ་འཚེ་བྱེད་པ། །འདི་ལྟར་ཆོས་མིན་མིན་པ་བཞིན། །ཞེ་ན་འདི་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། མཆོད་སྦྱིན་བྱོལ་སོང་རྣམས་གཙེས་ཀྱང༌། །འབྲས་བུ་མི་འདོད་མིན་དེ་ཡི། །དོན་ཕྱིར་ཞེ་ན་བྲམ་ཟེའི་ཕྱིར། །ཅི་ལྟར་འདོད་པས་འཚེ་བྱེད་བཞིན། །མཆོད་སྦྱིན་དེའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་དོན་ཏེ། དེའི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ནི་དེའི་དོན་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེའི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའི་དོན་དུའོ། །དེ་ལྟར་ཕ་རོལ་པོས་སྨྲས་པའི་ཚད་མ་ལ་རྒོལ་བའི་རྟོག་གེས་གནོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། བྱོལ་སོང་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་བསྐྱེད་དེ། །སྤྱད་བྱ་ཡིན་ཕྱིར་བུད་མེད་བཞིན། །དེ་ཕྱིར་མཆོད་སྦྱིན་ཕྱིན་མ་གྲུབ། །བྱོལ་སོང་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་ཕྱིར། །བྱོལ་སོང་རྣམས་ནི་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་ཕྱིར་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་འདིར་དགེ་བའི་ལས་བྱས་པའི་སྤྱོད་པ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཉེ་བར་བསགས་པའི་དབང་གིས་འོ་མ་དང་མར་དང༌། བལ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་
― DTG098_Page_0570 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་སྤྱོད་པའི་དོན་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་སྤྱད་བྱ་སྟེ། དེའི་ངོ་བོ་ནི་སྤྱད་བྱ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་སྤྱད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་བུད་མེད་ལ་འཁྱུད་པ་དང༌། རྩེ་བ་དང༌། རེག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི། གསད་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱོལ་སོང་རྣམས་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་དོན་དུ་ཡིན་པར་མ་གྲུབ་པས་དེའི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་གཞན་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དབུས་ཀྱི་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་གནས་སུ་བསད་ན་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྔགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས་བསྟན་བཅོས་ལས་འབྱུང་བའི་ཆོ་ག་བཞིན་དུ་བྱས་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཡང་ལན། དབུས་ཀྱི་མཆོད་སྦྱིན་གནས་བསད་ནའང༌། །མ་འཁྲུལ་བསམས་བཞིན་བསད་པའི་ཕྱིར། །ཕྱི་མར་བྱེད་པ་མི་འདོད་པའི། །འབྲས་བུར་འགྱུར་ཏེ་གཞན་བཞིན་ནོ། །དབུས་ཀྱི་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་གནས་སུ་གང་བསད་པ་དེ་མ་བསད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་པ་དེ་ལ་ཡང་བྱེད་པ་པོ་ལ་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་སོ། །བསམས་བཞིན་དུ་མ་འཁྲུལ་བར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། མ་བསམས་པར་ཡེངས་པས་བསད་ཀྱང་སྲོག་གཅད་པར་མི་འགྱུར་ལ། བྱོལ་སོང་གསད་པར་འདོད་པ་ལས་མི་བསད་པར་གྱུར་ན་ཡང་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་བསད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དོན་དེའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་གཉིས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དབུས་ཀྱི་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་གནས་སུ་ཡང་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱ་གསོད་པ་དང༌། ལུག་གསོད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པའི་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་ནི་དཔེ་སྟེ། སྐྱེ་བ་གཞན་ལ་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ངེས་བརྗོད་བྱེད་པ་དགོན་པ་ན་འདི་ལྟར་འདོན་པར་བྱེད་དེ། མ་མཐོང་བའི་མཆོད་སྦྱིན་བཅོ་བརྒྱད་བསྟན་པ་ནི་ཉམས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཞན་ཡང་གང་ལས་འདི་ལ་བརྟེན་ཅིང་མངོན་བར་དགའ་བ་དེ་ནི་རྒ་བ་དང་འཆི་བ་ཡང་འབྱུང་ཞིང་ལྷུང་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་གསུམ་ལྡན་གྱི་དུས་ན་སྣ་ཚོགས་ཟང་ཞེས་བྱ་བའི་མཆོད་སྦྱིན་ལ་དྲང་སྲོང་
― DTG098_Page_0571 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་རྩོད་པར་གྱུར་པ་ན། དེར་ཨ་ཤྭད་ཐའི་འབྲས་བུ་ཟ་བ་ལ་སོགས་པས་སྨྲས་པ། བྱོལ་སོང་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་སྦྱིན་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྐྲ་ཡེགས་ལ་སོགས་པས་སྨྲས་པ། བྱོལ་སོང་གསད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། འདིར་སྨྲས་པ། གོ་བིལ་མཆོད་སྦྱིན་ཤིང་ཤུན་ཅན། །འབེ་ཤམ་པ་ན་ཤེས་བྱ་དག །སྔོན་འདིར་བྱོལ་སོང་གསད་བྱ་བར། །འདི་དག་གིས་ནི་ཉེ་བར་བཏགས། །དེར་ནི་གཉིས་སྐྱེས་མང་ཐོས་ཀྱིས། །འདི་སྐད་ཟེར་བ་ཆོས་མིན་ཞེས། །དེ་ཡི་གཞུང་དེ་རབ་ཏུ་བཀང༌། །དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་རྩོད་པར་གྱུར། །དེ་ན་ཨེ་དྷ་དྲང་སྲོང་རྒྱལ། །གཅིག་དེ་གཉིས་ཀྱིས་དབང་པོ་བྱས། །དེ་ཡིས་བདེན་པར་སྨྲས་པ་དང༌། །ཤ་ཟ་འདོད་རྣམས་ཁྲོས་གྱུར་ཏེ། །གཉིས་སྐྱེས་པ་དེ་བསད་ནས་ཟོས། །ད་དུང་ས་ཀེ་ཏའི་ཡུལ་ན། །ཨེ་དྷ་གཏུབས་པ་ཞེས་བྱར་སྒྲོགས། །གཉིས་སྐྱེས་གང་གིས་ཨེ་དྷའི་ཤ་།མ་ཟོས་པ་དེ་སྤངས་གྱུར་ན། །གྲལ་དུ་བསྙེན་པར་མ་གྱུར་ཏེ། །ད་དུང་གྲལ་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད། །དེ་ལས་གཞན་ཡང་དབང་པོ་ནི། །རྒྱལ་པོའི་དྲང་སྲོང་འབའ་སུ་དྲིས། །ཨེ་དྷ་བསད་པས་འཇིགས་སྐྲག་ནས། །དེ་ཡིས་བརྫུན་གྱི་ཚིག་གཅིག་སྨྲས། །དེ་ནི་ལུས་དེ་སགས་པར། །འཇུག་དུས་ཆོས་སྨྲ་བ་དག་གིས། །སྨྲས་པ་འདིར་ནི་བདེན་པར་སྨྲོས། །ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་གྱུར་ཏ་རེ། །ཆོས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནི་ཉམས་བྱེད་ཅིང༌། །ཆོས་མིན་ཕྱོགས་དག་རྒྱལ་བྱེད་པའི། །བརྫུན་གྱི་ཚིག་དེ་སྨྲས་པས་ན། །རྒྱལ་དེ་ས་གས་ནང་དུ་སོང༌། །བརྫུན་གྱི་དབང་པོའི་བྲམ་ཟེ་ལ། །ཕན་གདགས་པར་ནི་བྱ་བའི་ཕྱིར། །ཀུན་གྱིས་ངེས་པར་མཆོད་སྦྱིན་དུས། །ས་ལ་རྒྱུན་དག་སྦྲེང་བར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ན། མཆོད་སྦྱིན་ལ་ནི་བསད་པ་ཡང༌། །མི་འདོད་པ་ཡི་འབྲས་བུ་འབྱུང༌། །བསམས་བཞིན་དུ་ནི་སྲོག་འཆད་པའི། །སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་ཕྱིར་གཞན་བཞིན་ནོ། །གསད་པར་བྱའོ་ཞེས་ངེས་པར་བསམ་པ་བྱས་ནས། སྲོག་འཆད་པའི་སྡུག་བསྔལ་འདི་ལ་ཡོད་པས་སྲོག་འཆད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་བསྐྱེད་པ་ནི་རྒྱུ་སྟེ། སྲོག་འཆད་པའི་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པའིའོ། །དཔེར་ན་འཐབ་མོ་དང༌།
― DTG098_Page_0572 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཡུལ་ངོར་མཚོན་གྱིས་བརྒྱབ་ནས་བསད་པ་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པ་ལྟར་མཆོད་སྦྱིན་ལ་བསད་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་ཅན་ཡིན་པར་འདོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། བྱ་བ་ཇི་ལྟར་བྱས་པ་ལས། །དེ་འདྲའི་འབྲས་བུ་ལུས་ལ་མཐོང༌། །བྱེད་པོ་དེ་འདྲའི་མ་མཐོང་ཡང༌། །བསད་པ་ཡིན་ཕྱིར་གཞན་བཞིན་ནོ། །གང་ལ་སྲོག་དང་བྲལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལུས་འདི་ཉིད་ལ་སྡུག་བསྔལ་དུ་གྱུར་པ་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་མཆོད་སྦྱིན་ལ་བྱས་པ་ཡིན་ཡང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཉེ་བར་བསགས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ལས་དེ་དང་འདྲ་བའི་སྲོག་དང་བྲལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་གཞན་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོར་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་བྲམ་ཟེའི་སྲོག་བཅད་ཅིང་བསད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །འདིར་དྲང་སྲོང་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་ཡལ་ག་ལེས་སྨྲས་པ། སྔོན་དུས་གཉིས་ལྡན་འཇིག་རྟེན་འདི། །ཐམས་ཅད་འཚེ་བ་མེད་པར་གནས། །དེས་ན་དོན་ལ་བསྡུ་གྱུར་བས། །བྱོལ་སོང་དག་ནི་བསད་པ་ཉིད། །ཆོས་ལྡན་ཨེ་དྷ་བསད་བྱས་ཤིང༌། །སྔོན་གྱི་རིག་བྱེད་བོར་ནས་ནི། །རྫས་ཀྱི་དོན་དུ་རིག་བྱེད་ཀྱང༌། །རིགས་ལས་གཞན་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །འཇིག་རྟེན་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །མ་ཁྱབ་རིགས་པ་མི་ལྡན་པ། །ཁྱིམ་པའི་དངོས་པོ་ལ་དགའ་བས། །ཆགས་དང་འདོད་པའི་དབང་དུ་གྱུར། །བསམ་གཏན་བྱེད་པ་མི་ནུས་ཕྱིར། །དགོན་པར་གནས་པའི་ཆོ་ག་སྤངས། །དེ་ལས་འགའ་ཞིག་དཀའ་ཐུབ་སྟེ། །དེ་བཞིན་འགའ་ཞིག་མེ་ལ་བརྟེན། །གཞན་པ་དག་ནི་མཆོད་སྦྱིན་རྩོམ། །བདག་ཀྱང་མཆོད་ཅིང་གཞན་ལ་སྐུལ། །སྡིག་ཅན་རྨོངས་པ་འབྲས་བུ་འདོད། །ཐོས་མང་དག་ལ་སྨོད་བྱེད་ཅིང༌། །ཆགས་པས་རྨོངས་པ་དག་ལ་བརྟེན། །ལས་ངན་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་ཤིང༌། །དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་རྩོམ། །རྒྱལ་པོ་དེ་ནི་བདག་མི་འདོད། །ཚངས་པ་ནས་བརྩམས་དམྱལ་བའི་བར། །སྲོག་ཆགས་ཀུན་ལ་སྲོག་ཕངས་ན། །གཞན་གྱི་དེ་ནི་བཅད་བྱས་པས། །ཇི་ལྟ་བུར་ན་བདེ་བར་གྱུར། །འབྱུང་པོ་རྣམས་ནི་བདེ་འདོད་ལ། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལྡན། །གང་ལ་མང་དུ་གནོད་བྱས་ན། །དེ་བདེའི་སྣོད་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ཞེས་སྨྲས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། མྱོས་འགྱུར་བཏུང་
― DTG098_Page_0573 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་ཀྱང་བཤད་པ། །ཇི་ལྟར་བསྟན་བཞིན་སྤང་བྱ་སྟེ། །དེས་ན་མྱོས་འགྱུར་བསྟེན་མི་བྱ། །མྱོས་པར་འགྱུར་ཕྱིར་མྱོས་སོགས་བཞིན། །མཆོད་སྦྱིན་ལ་ཆང་འཐུང་བ་ཡང་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། མྱོས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྨོངས་པ་མྱོས་ཆད་ལ་དགའ་བ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་མཆོད་སྦྱིན་ནམ། གཞན་དུ་ཡང་རུང་བ་ཐམས་ཅད་དུ་མྱོས་པར་འགྱུར་བ་བསྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མྱོས་པར་འགྱུར་བ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ད་དུ་རའམ་ཨ་ག་ཏའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྔགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་མྱོས་པར་འགྱུར་བ་ནི་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་དུས་སུ་སྐྱོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མཆོད་སྦྱིན་སྔགས་ཀྱིས་ཡོངས་བཟུང་བའི། །མྱོས་འགྱུར་སྐྱོན་མེད་མ་ཡིན་ཏེ། །མྱོས་ཕྱིར་དཔེར་ན་གཞན་བཞིན་ཏེ། །སྔགས་ཀྱིས་བཏབ་པས་མཐོང་བ་བཞིན། །མཆོད་སྦྱིན་གྱི་དུས་ཀྱི་སྔགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་མྱོས་པར་འགྱུར་བ་ཡང་སྐྱོན་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མྱོས་པར་འགྱུར་བའི་ནུས་པ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་དེའི་དྲི་དང་རོ་དང་མྱོས་པར་འགྱུར་བ་མེད་པར་གྱུར་ན་ནི་འཐུང་བར་ཡང་སུ་ཡང་འདོད་པར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། དྲི་དང་རོ་ལ་མངོན་བར་ཆགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེར་དེ་དག་འཐུང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་ཆང་ལ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྔགས་བཟླས་ནས་མྱོས་པར་འགྱུར་བ་འཐུང་བ་བཞིན་དུ་སྐྱོན་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མྱོས་པར་བྱེད་པ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་འདི་སྐད་དུ། རིག་བྱེད་ཀྱི་ལུང་མེད་ན་སྔོན་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྟགས་མ་མཐོང་བ་རྣམས་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ལ་ཡང་འདིར། རྟགས་ནི་མཐོང་བ་མེད་ཅེས་ཏེ། །གལ་ཏེ་མཐོ་རིས་སོགས་མི་ངེས། །ཞེ་ན་རྟགས་ལས་རྗེས་དཔག་དེས། །ངེས་པས་ངེས་པ་མིན་ནམ་ཅི། །འདི་ན་ལ་ལ་ནི་རྟགས་དང་འབྲེལ་པ་ངེས་པར་མཐོང་བ་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ལ་ལ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་དུ་བ་ལས་མེ་ཡོད་པ་ཉིད་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཟླ་བ་དང༌། ཉི་མ་དང༌། སྐར་མ་ལ་སོགས་པ་
― DTG098_Page_0574 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐོང་བ་ལས་དེ་ལས་གཞན་བའི་མཐོ་རིས་ཀྱང་ཡོད་པར་ཤེས་ལ། བདེ་བ་ཉིད་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དང༌། རིགས་དམན་པ་དང༌། རིགས་མཆོག་དང༌། ཕྱུག་པོ་དང༌། དབུལ་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་བོ་མཐོང་བ་ལས་སྔོན་མེད་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་ཏེ། ཡུལ་ལ་ཆགས་པ་སྤངས་པ་ལས་འདི་ཉིད་དུ་ཡང་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་མཐོང་ལ་ཡུལ་ལ་ཆགས་པ་དང་བཅས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱེ་མ་ལེབ་དང༌། སྦྲང་མ་དང༌། གླང་པོ་དང༌། འདོད་པ་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱོན་མཐོང་བ་ལས་ངན་འགྲོ་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་ཅིང་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་བདེན་པར་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལས་རྗེས་སུ་དཔགས་ནས་མཐོ་རིས་དང་ཐར་པ་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡང་བདེན་པར་འགྱུར་བས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་བྲལ་བའི་ལུང་འབའ་ཞིག་གིས་ནི་མཐོ་རིས་དང་སྔོན་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་གཏན་ལ་དབབ་པར་མི་ནུས་སོ། །དེས་ན་འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོ་རིས་ལ་སོགས་པ་གཏན་ལ་ཕེབས་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་ན། རིག་བྱེད་བཏགས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། །གང་ཡང་སྔར་སྒྲ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པ་བྱས་པ་དེ་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། ལན་ཅིག་འཇུག་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་འདིར། །མར་མེའང་ལན་ཅིག་ཉིད་འཇུག་པས། །གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་ཉིད་ཡིན་ཕྱིར། །སྒྲ་ཡི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱང་བརྫུན། །མར་མེ་ཡང་རབ་ཏུ་འབར་བ་དང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བར་འདོད་པའི་དོན་མཐོང་བར་འགྱུར་གྱི། དེ་འབར་བ་གཉིས་པ་ལ་ལྟོས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལན་ཅིག་འཇུག་པ་ཡིན་པས་ཅི་མར་མེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་འདི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ལན་ཅིག་འཇུག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ཉིད་བཞིན་དུ་རྟག་པ་ཞིག་ཡིན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་སྒྲ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཉམས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱིས་ཉེ་བར་བཀོད་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་སུན་དབྱུང་བ་བྱས་ནས་རང་གི་ཚད་མ་ཉེ་བར་འགོད་པར་བྱེད་པ་ནི། ཡོད་ཕྱིར་སྒྲ་ནི་མི་རྟག་སྟེ། །ཅི་ཕྱིར་བྱ་བ་
― DTG098_Page_0575 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་མི་གཟུང༌། །ཡང་ན་ལུས་ཀྱི་གཡོ་བ་བཞིན། །བློ་ཡི་རྒྱུ་ཕྱིར་ཉམས་པར་འགྱུར། །སྒྲ་ནི་ཆོས་ཅན་ནོ། །མི་རྟག་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་སོ། །ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། གང་དང་གང་ཡོད་པ་དེ་ནི་མི་རྟག་སྟེ། དཔེར་ན་འགྲོ་བ་དང་བཙོ་བླག་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་སྒྲ་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། བློའི་རྒྱུ་ཡིན་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དང་གང་བློའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དེ་དང་དེ་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྟེང་དུ་འབྱིན་པ་དང་འོག་ཏུ་གནོན་པ་དང༌། བརྐྱང་བ་དང་བསྐུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ལུས་ཀྱི་གཡོ་བ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་དག་གི །གོམས་ཕྱིར་ཕྱིས་ཤེས་ཞེས་པ་ཡང༌། །གཏན་ཚིགས་རྗེས་འགྲོ་མེད་པ་ཉིད། །གོམས་དང་ཕྱིས་ཀྱང་ཤེས་པ་ནི། །རྟག་མིན་ནམ་ཡང་མ་མཐོང་ཕྱིར། །ཡང་དང་ཡང་གོམས་པར་བྱས་ཀྱང་སྒྲ་ནི་བརྗོད་པ་ཉིད་ན་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡི་གེ་དང་པོ་བརྗོད་པའི་བློ་འགག་པར་འགྱུར་བ་ན་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་ནུས་པ་བཞག་ནས་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །ནུས་པ་དེ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཐོབ་ནས་ཡི་གེ་གཉིས་པ་བརྗོད་པའི་བློ་མངོན་བར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཇི་སྲིད་དོན་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡི་གེ་རྣམས་ལ་ཕན་ཚུན་གྱི་འབྲེལ་བ་མེད་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ག་ལ་འགྱུར། ཡི་གེ་རེ་རེ་ལ་ཡང་ཐོག་མ་དང༌། བར་དང༌། ཐ་མ་ལ་སོགས་པའི་དུས་མང་པོ་ཉིད་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། རྣ་བའི་དབང་པོ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཡིན་པས་སྒྲ་མ་ལུས་པ་ངེས་བར་འཛིན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སྒྲ་ཉིད་ཀྱང་རེ་ཞིག་བསྒྲུབ་བར་དཀའ་ན་སྒྲ་དེ་ལ་གོམས་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་པར་འགྱུར། ཕྱིས་ཤེས་པའི་ཤེས་པ་ཡང་བློ་སྔ་མ་འགགས་པར་གྱུར་པ་དང༌། བློ་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལ་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕྱིས་ཤེས་པ་ཡང་རྟག་པ་ཡིན་ནོ།། གཞན་ཡང༌། སྒྲ་ཉིད་རྟག་པ་ཉིད་མ་གྲུབ། །སྒྲ་ཉིད་དཔེ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། །མངོན་བར་གསལ་བྱེད་པ་ཡང་བཀག །འདི་ནི་ངག་གིས་གསལ་བྱེད་མིན། །སྒྲའི་རྟག་པ་ཉིད་གྲུབ་ན་ནི་སྒྲ་ཉིད་རྟག་པར་འགྱུར་ན་གང་གི་ཕྱིར་སྒྲ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་ཉིད་ཀྱང་
― DTG098_Page_0576 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་རྟག་པ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟ་ན་དཔེ་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་དགོད་པར་བྱ། རྐན་དང༌། མཆུ་སྦྱར་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གནས་དང༌། བྱེད་བ་དང༌། འབད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་པས་སྒྲ་བྱས་པ་ཡིན་པར་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་སྒྲ་ནི་མངོན་བར་གསལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། གལ་ཏེ་སྒྲ་དེ་མཉན་བྱ་ན། །ངག་གིས་གསལ་བར་ཇི་ལྟར་འདོད། །རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའང་བརྡ་ཉིད་པས། །འདི་ཉིད་སྒྲ་རུ་ཐལ་བར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་སྒྲའི་རང་གི་ངོ་བོ་རྣ་བའི་དབང་པོས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ན་སྒྲ་དེ་ཡང་དབྱངས་ཡིན་པས་དེས་ན་དབྱངས་གཞན་གྱིས་ཡང་ཇི་ལྟར་གསལ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར། སྒྲ་དང་དོན་དག་རྟག་ཏུ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པས་སྒྲས་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་མི་བདེན་ཏེ། བསྐལ་པ་དང་པོ་ལ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཚོགས་ནས་འདི་ལ་ནི་བ་ལང་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འདི་ལ་ནི་མི་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བརྡ་བྱས་པ་ཡིན་གྱི། བ་ལང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ལ་ལྐོག་ཤལ་དང་རྔ་མ་ལ་སོགས་པས་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་རིལ་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། མི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ལ་ཡང་མགོ་དང་རྐང་པ་དང་ལག་པས་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་ལུས་ཉེ་བར་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདི་ལྟར་སྒྲ་དང་དོན་འབྲེལ་པ་ཡོད་ནས་རྟོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་ན་བརྔ་ལས་ཡིན་པས་གང་ལས་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལ་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ན་བརྡ་ཉིད་སྒྲ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་བརྡ་ལས་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་གྱི་སྒྲ་ལས་མ་ཡིན་ཏེ། དང་པོ་བརྡ་ནི་མེད་པ་ན། །རྟོག་པ་ཡོད་པར་མི་རིགས་སོ། །བསྐལ་པ་དང་པོ་པའི་སེམས་ཅན་གང་དག་སྐྱེས་པར་གྱུར་པོ་པ་ན་བརྡ་ཤེས་པ་ནི་མེད་ན་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བ་ལང་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲའི་དོན་རྟོགས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ལྟར། །བརྡ་ཡང་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཉིད། །དེ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །ཇི་ལྟར་འཁོར་བ་ལ་ཐོག་མ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟར་བརྡ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། སྲེག་པའི་བསྐལ་པའི་དུས་ན་མི་རྣམས་འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ཐམས་ཅད་འོད་
― DTG098_Page_0577 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསལ་གྱི་ལྷའི་ནང་དུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཡང་ས་འདི་ཆགས་པར་གྱུར་པ་ན་ལྷ་དེ་དག་འདིར་བབས་ནས་རོལ་ཆགས་ཏེ་གནས་སོ། །དེ་དག་འཕགས་པའི་སྐད་ཀྱིས་སྨྲ་བར་བྱེད་ཅིང་བསྐལ་པ་དང་པོ་ལ་བ་ལང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མིང་དུ་གྲགས་པ་ཡང་དང་ཡང་བརྡར་བྱས་པ་ཡིན་པས་དེས་ན་དང་པོ་བརྡ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། གང་ཡང་འདི་སྐད་དུ། འདི་ནི་རྗེས་དཔག་ལས་ཐ་དད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མ་ཉིད། །དེ་བདག་ཉིད་ལས་ཐ་དད་མིན། །དེས་ན་ཚད་མ་ཡིན་ཕྱིར་ཞེས། །བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་མ་ངེས། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་མེད་པར་ལུང་ཙམ་གྱིས་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པ་ནི་མེད་དེ། རང་གི་ངོ་བོ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དུ་མ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལུང་ལས་ཐ་དད་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ཚད་མ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མའི་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་ཐ་མི་དད་པར་གྱུར་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཞན་ཡང༌། ཐ་དད་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ། །རྒྱུད་ཉིད་དུ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་དེ། །མ་གྲུབ་ཐ་དད་ཡུལ་ཡིན་ཕྱིར། །གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་ལུང་ལས་ཐ་དད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་གྱི་བློ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ལུང་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་བཅས་ན་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་པར་ནུས་པར་འགྱུར་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་བྲལ་བའི་ལུང་གིས་ཡིན་པར་ནི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མགོན་པོར་སྨྲ་བ་དང༌། འདོད་བཞིན་འཇུག་པ་དང༌། ཐབས་ཀྱིས་རྒྱལ་བར་སྒྲུབ་པའི་བསྟན་བཅོས་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ལུང་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་གྲགས་པས་ཐ་དད་པའི་ཡུལ་གྱི་བློ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་འདི་སྐད་དུ་གཅིག་དང་དུ་མའི་དོན་གྱི་ཡུལ་རྟོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་ལུང་ལས་གཞན་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཚད་མ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་ཡང༌། དུ་མའི་དོན་དངོས་ཐ་དད་
― DTG098_Page_0578 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར། །དོན་གཅིག་མིན་པ་རྟོགས་པའི་རྒྱུ། །རྗེས་སུ་དཔག་པར་ཡང་འདོད་པས། །དེ་ཕྱིར་སྒྲ་བྱུང་ལས་གཞན་མིན། །སྒྲ་གང་གིས་བྱང་གྲོལ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ན་དོན་གཅིག་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ལ། མཐོ་རིས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ན་ནི་དོན་དུ་མ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མེད་པར་མ་ཡིན་པས་སྒྲ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། རྟགས་དང་འབྲེལ་བ་མ་མཐོང་བས། །མཐོང་བའི་དོན་ལས་རྗེས་དཔག་ཉིད། །གང་ཕྱིར་རྟོགས་བྱ་རྟོགས་པར་བྱེད། །དེ་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་ཏུ་མིན། །མཐོ་རིས་ལ་སོགས་པའི་རྟགས་མཐོང་བ་མེད་ན་ཡང་མཐོང་བའི་དོན་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་བྱ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ལ་ཞེ་ན། མཐོ་རིས་ནི་ཡོད་དོ་ཐར་པ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པའི་ལུང་གང་ཡིན་པ་ལའོ། །དེ་ལས་འདི་སྐད་དུ་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་གོ་ཞེས་བརྗོད་ཅིང་གསུངས་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེས་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐོ་རིས་དང་ཐར་པ་ཡང་ཡོད་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་ལུང་ཙམ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་ལུང་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། རྗེས་དཔག་སྒྲ་བྱུང་ཐ་དད་མིན། །ལྐོག་གྱུར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན། །འབྲེལ་པ་དྲན་ལ་ལྟོས་བཅས་ཕྱིར། །ཇི་ལྟར་རྗེས་དཔོག་རང་ཉིད་བཞིན། །སྒྲ་ལས་བྱུང་བས་ན་སྒྲ་བྱུང་སྟེ། ལུང་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་དེ་ཡང་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་དང་ཡལ་ག་དང་བཅས་པའི་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་དོན་སྒྲ་ཐོས་པ་ཉིད་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་གང་ཤིང་ལ་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་དང་བཅས་པའི་འབྲེལ་པ་སྔར་མཐོང་བ་ལས་དྲན་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་དེ་ནི་སྔར་གྱི་འབྲེལ་པ་ལ་ལྟོས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འབྲེལ་བ་དྲན་པ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་རང་ཉིད་མེ་དང་ཉེ་བར་གནས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དུ་བ་དང་མེར་འབྲེལ་པ་མཐོང་བ་དྲན་པ་ལ་ལྟོས་པ་བཞིན་ནོ། །སྔོན་མེད་བྱ་བས་གསལ་མི་བྱེད། །སྒྲ་ཡི་གསལ་བྱེད་བཀག་པ་བཞིན། །གསལ་པར་བྱས་པའི་བུམ་པ་ལྟར། །སྔོན་མེད་པ་ཡང་མི་རྟག་
― DTG098_Page_0579 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད། །ཆོས་ཀྱང་མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བས་བསྒྲུབས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་གསལ་བར་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་དང་མེས་གསལ་བར་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ནི་བྱ་བས་གསལ་བར་བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་མུན་པའི་ནང་ན་གནས་པའི་བུམ་པ་མར་མེས་གསལ་བར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་དུ་ལྟ་གཞུག་ན་དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྔོན་མེད་པ་དེ་བུམ་པ་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ཉམས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། ཟླ་བའི་བཏུང་སོགས་བྱ་བའི་འབྲས། །རྟག་པ་མིན་པ་ཉིད་དུ་འདོད། །བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཕྱིར་དཔེར། །འདོད་པའི་རྒྱུ་བྱུང་འབྲས་བུ་བཞིན། །ཟླ་བའི་བཏུང་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་གང་དག་ཡིན་པའི་འབྲས་བུ་དེ་ནི་བདུད་རྩི་ཉིད་དང༌། རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་པར་མངོན་པར་འདོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དང་གང་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་རྟག་སྟེ། དཔེར་ན་འདོད་པའི་སེམས་པའི་རྗེས་ཐོགས་ལ་སྐྱེས་པའི་ཡུལ་གྱི་བདེ་བའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཟླ་བའི་བཏུང་སོགས་བྱ་བ་ཡིས། །ཐར་པ་འཐོབ་པར་མི་རིགས་ཏེ། །བྱ་བ་ཡིན་ཕྱིར་འདོད་པ་ཡི། །རྒྱུ་མཚན་བྱ་བ་མི་འདོད་ལྟར། །ཟླ་བའི་བཏུང་བ་དང་བྱོལ་སོང་གི་མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་མི་འདའ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐར་པ་འཐོབ་པར་བྱེད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱ་བ་ཡིན་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་སྤྱོད་པའི་རྒྱུ་ཕེབས་པར་སྨྲ་བ་དང༌། གཉིས་ཀྱིས་གཉིས་སྤྲོད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཕྱིར་ལམ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས། །མཐར་བྱེད་ལས་རྒྱལ་འགྱུར་མ་ཡིན། །བློ་ཡིས་སྤྱོད་པའི་ནུས་མེད་པ། །གཞན་རྗེས་འབྲང་བས་འདི་ལ་བརྟེན། །རང་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་ཤེས་པའི་ལམ་གང་མཐོང་བའི་ལམ་དེ་ལ་བརྟེན་ནམ་ངེས་པར་མཐར་བྱེད་པ་ལས་རྒྱལ་བར་འགྱུར་གྱི། གང་དག་གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་བློས་སྤྱོད་པའི་ནུས་པ་མེད་པ་
― DTG098_Page_0580 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལམ་དེས་ཇི་ལྟར་མཐར་བྱེད་པ་ལས་རྒྱལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། དེའི་ཕྱིར་ན་གང་ཟླ་བའི་བཏུང་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བས་མཐར་བྱེད་པ་ལས་རྒྱལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་སྨྲས་པ་དེ་བདེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང༌། འཆི་མེད་ཉིད་ནི་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །ཉེར་ཞི་རིག་བྱེད་ཡོད་ཅེ་ན། །མེད་དེ་འདི་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག །མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པར་བཏགས། །རིགས་ལས་བྱུང་བའི་དོན་གསུམ་པོ། །ཤིས་བརྗོད་བསྟོད་དང་ཆོ་ག་དག །གང་ཕྱིར་དོན་ནི་གསུམ་པོ་འདིས། །ཐར་པ་ནམ་ཡང་འཐོབ་མ་ཡིན། །གལ་ཏེ་སྙིང་པོ་ཉིད་ཡིན་པས། །རིག་བྱེད་ཚད་མར་འདོད་ཅེ་ན། །མི་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལྟ་སོགས། །ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་ཚད་མ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དྲང་སྲོང་ལྷས་བསྟན་དམ་པས་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་སྔ་མའི་ལན་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། ལྷའི་བླ་མ་ཕུར་བུས་བསྟན་པའི་རྒྱུད་ལས་རིག་བྱེད་སུན་དབྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྫས་ཀྱི་དོན་དུ་ལྷ་གསོལ་མཆོད་བྱེད་པས་སྟ་གོན་ལ་གནས་པ་དང༌། གཏོར་མ་བསྟབས་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཡིན་གྱི། དེ་ལྟར་ལྷ་སྟ་གོན་དུ་ཉེ་བར་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅི་མཐོ་རིས་སུ་མུ་གེ་ཆེན་པོ་བྱུང་བར་གྱུར་ནས་གང་གི་ཕྱིར་འདིར་གཏོར་མའི་ཆ་ཤས་དང༌། ཁུར་བའི་ཕྱེད་དུ་མ་དང༌། བསང་གཏོར་གྱི་ཆུ་དང༌། ར་ཤ་དང༌། འབྲས་མ་ཆག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཁྱིའི་ཚུལ་བཟུང་ནས་ལྷ་རྣམས་འདིར་བབས་ཤིང་ཟ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཡང་སྨྲས་པ། སྐྱོན་ཅན་གཙང་སྦྲ་ཅན་མང་འདུས་ནས་འཚོ་བའི་ཕྱིར། །ལྷ་ཡི་སྟ་གོན་ལ་སོགས་འགའ་ཞིག་བརྩམས་གྱུར་ནས། །ཕྱུགས་བསད་སྙིང་པོར་གྱུར་རྣམས་བསླུས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཟོས། །རྭ་དང་རྨིག་པ་པགས་པ་ཅན་འདི་ཀ་ལ་སྟེར། །ཁྱིམ་མེད་མ་དང་མཆོད་སྦྱིན་ཤིང་ཤུན་ཅན། །མགྲིན་པ་སྐུད་པས་བཅིངས་དང་འདྲེག་མཁན་དང༌། །རྗེའུ་རིགས་གཉིས་དང་མཆིལ་ལྷ་མ་མཁན་པོ་དང༌། །དྲུག་གི་རིག་བྱེད་འདི་ནི་བརྟགས་པ་ཡིན། གནས་སྐབས་ཆོས་ཅན་གང་དག་དང༌། །གཞན་ཡང་རིགས་
― DTG098_Page_0581 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་ཆོས་ཅན་དག །ནོར་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ནོར་ཚོགས་ལ། །བྱ་རྒོད་བཞིན་དུ་དྲུངས་ནས་འབྱིན། །མེ་ལ་སྦྱིན་སྲེག་ལ་སོགས་ལས། །བྱིས་པའི་རྩོད་མོ་བཞིན་མཚོན་ཆ། །མེ་ཡི་སྦྱིན་སྲེག་གསུམ་རིག་འདོན། །དབྱུ་གུ་གསུམ་ཅན་ཐལ་བས་བསྐུ། །བློ་དང་རྩོལ་བས་དམན་རྣམས་ཀྱིས། །འཚོ་ཕྱིར་བྱས་ཞེས་ཕུར་བུ་སྨྲ། །དེ་བཞིན་དུ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ནང་དུ་ཚུལ་བཅོས་པའི་རྐུན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཐོ་བས་མགོ་བོ་ནས་གླེབ་པར་བྱའོ་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་བས་དེ་ལྟ་བས་ན་ལྷའི་དྲང་སྲོང་གིས་བསྟེན་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་རིགས་པ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ལན་གསུམ་པོ་ནི་སྟོན་བྱེད་པ། །ཚངས་པ་ཁྱབ་འཇུག་བདེ་བྱེད་རྣམས། །ཉོན་མོངས་བདག་ཉིད་སྤྱོད་མཐོང་བས། །གང་ཕྱིར་གསུམ་འདི་སྤང་བའི་རིགས། །ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲིབ་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པའི་གསུང་ནི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡིན་པར་འགྱུར་གྱི། །གང་ཡང་གདོན་གྱིས་ཟིན་པ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པའི་འདོད་པའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པས་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་གསུམ་པོ་ཉིད་ནི་སྤང་བར་རིགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་མི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཚངས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པའི་རང་བཞིན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། རིག་བྱེད་ལས་འདི་ལྟར་འབྱུང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་སྲིད་པ་གསུམ་པོ་ནི། །མེས་པོས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་གྲགས། །ལེགས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་སྤངས་ཏེ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཉན་བྱ་མིན།། ལྷ་མོ་འདོད་དགའ་དང་འདུས་ནས། །འདོད་པའི་བདེ་བ་ཉམས་མྱོང་སྟེ། །གཞོན་ནུས་ནད་འདོད་དགའ་ལས། །འཇིག་རྟེན་བྱེད་པ་དེས་བསྐྱེད་དོ། །མེས་པོ་དེས་ནི་དགའ་བྱེད་མ། །དེ་ལ་བྱིན་ནས་འདི་སྐད་སྨྲས། །སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱིས་བུད་མེད་སྤྱོད། །བུད་མེད་རྣམས་ཀྱང་སྐྱེས་བུ་ལ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར། །འདོད་པ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་འདི། །འདོད་དགའ་མ་ལ་སྤྱོད་པར་བྱེད། །དེ་བཞིན་འདོད་བྲལ་ལྷ་མོ་ལ། །འགྲོ་གཙོ་སྟོབས་ཀྱིས་ཅི་ཕྱིར་སྤྱོད། །འདི་ནི་སྐྱེ་དགུའི་བདག་ལས་སྐྱེས། །དེ་ནི་རང་བྱུང་བུ་ཡིན་ན། །རང་བྱུང་ཚ་མོ་འདོད་ལྡན་ལ། །སྤྱད་པར་
― DTG098_Page_0582 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱུར་པ་ཡིན་ནམ་ཅི། །དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལྟར་གྲག་སྟེ། སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཚངས་པའི་ཁ་ནས་སྐྱེས་སོ། །དེས་མཆོད་སྦྱིན་ཅིག་བྱེད་པའི་དུས་སུ་ཚངས་པ་སྤྱན་དྲངས་པ་དང་དེ་མ་འོངས་སོ། །དེ་ནས་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོས་རང་གི་བུ་མོ་གཞོན་ནུ་མ་རྣམས་ཕོ་ཉར་བཏང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ལ་ལས་ནི་ལག་པ་ནས་དྲངས། ལ་ལས་ནི་ཅོ་ཏོ་ནས་དྲངས་ཏེ་ཚངས་པ་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་གནས་སུ་ཁྱེར་རོ། །དེ་གཞོན་ནུ་མ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་དང་རེག་པར་གྱུར་པ་ན་འདོད་པས་སེམས་མྱོས་པར་གྱུར་ནས་ཁུ་བ་བྱུང་ངོ༌། །དེ་མཆོད་སྦྱིན་བྱེད་པའི་སྲེག་གཟར་གྱིས་བླངས་ནས་བསྲེག་བྱ་བཞིན་དུ་མེའི་ནང་དུ་བླུགས་སོ། །དེ་ནས་འབར་བའི་ཕྲེང་བས་ཀུན་ནས་འཁོར་བཞིན་དུ་ཐུབ་པ་ངན་སྤོང་དང༌། ཨངྒཱི་རས་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ལྷག་མ་དུ་བའི་ནང་དུ་ལུས་པ་ལས་ཨ་ཏྲི་བྱུང་ངོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེས་ན་འདིར་ཡང་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་ལས་སྐྱེས་པ་རང་གི་ཚ་མོ་ལ་འདོད་པའི་སེམས་སྐྱེས་ནས་བྱུང་བའི་ཁུ་བ་ལྷ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁ་ཡིན་པར་འདོད་པའི་མེའི་ནང་དུ་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་ལྡུགས་པར་བྱེད་པས་སྨྱོན་པའི་སྤྱོད་པ་དང་འདྲ་བ་ཚངས་པ་ལ་ཡང་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། རིགས་ལས་དྲང་སྲོང་སྐྱེ་བསྟན་པ། །འདི་ལྟར་བྱུང་འདི་བརྟག་མི་བྱ། །གཉིས་སྐྱེས་རྣམས་ཀྱིས་གསང་བ་གང༌། །ཀུན་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མིན། །རང་བྱུང་གི་ནི་སྤྱོད་པ་འདི། །འཁྲུལ་པར་གྱུར་པ་འདི་ལ་ལྟོས། །ཚ་མོ་མཐོང་དང་རེག་པ་ལས། །བྱོལ་སོང་བཞིན་དུ་གང་ཆགས་ནས། །ལུས་ནི་འབྱུང་བར་གྱུར་པ་ལས། །མི་གཙང་ཤོར་བར་གྱུར་པ་འདི། །མི་ནི་སེམས་དང་ལྡན་པ་འགའ། །མ་སྐྱེས་ཡིན་ན་འདི་བྱེད་དམ། །ཁྱི་དང་བོང་བུ་དག་གི་ནི། །སྤྱོད་པ་འཕགས་པས་སྨད་པ་ལ། །རང་བྱུང་སྤྱོད་པས་དེས་ན་དེ། །དེ་དག་དང་ནི་ཁྱད་ཅི་ཡོད། །དེ་བཞིན་དུ་ཏ་ལའི་རྐང་པ་དང་ཧ་ཧ་ཞེས་ཟེར་བ་གསད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བོ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མའི་ཚོགས་གསོད་པར་བྱེད་པའི་གཤིན་རྗེ་བསྐྱེད་པ་དང༌། འཕེལ་བྱེད་དང༌། ན་མུ་ཅི་དང༌། སྔོམ་པ་དང༌། མགྲིན་བཅུ་གསད་པའི་ཐབས་ཀྱི་མན་ངག་ཀྱང་རིག་བྱེད་ལས་བསྟན་པས་ཚངས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དྲག་པོ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱབ་འཇུག་དང་དབང་
― DTG098_Page_0583 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱུག་ཆེན་པོ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་པར་ཕྱིས་སྟོན་པར་འགྱུར་བས་འདིར་མ་བསྟན་ཏོ། །ཕ་རོལ་གྱི་བསམ་པ་ཁས་བླངས་ནས་སྨྲས་པ། ཤེས་ལྡན་ཤེས་པས་སྡིག་པ་དག །སྲེག་སྟེ་མེ་ཡིས་ཤིང་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་མཐུ་ཡི་ཁྱད་པར་གྱིས། །ངན་འགྲོ་དེ་ནི་འགྲོ་ཞེ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གལ་ཏེ་རྨོངས་པ་ལོང་བ་དང་འདྲ་བ་དག་ནི་སྡིག་པ་ཆུང་ངུས་ཀྱང་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་གྱི། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་སྐྱེས་ཤིང་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པས་ནི་སྡིག་པ་མ་ལུས་པར་སྲེག་པ་ཡིན་པས་དེས་སྡིག་པས་གོས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་ལ། གང་གིས་ཉོན་མོངས་སྲེག་ནུས་པའི། །མཁས་པ་ཤེས་དེ་ཤེས་ལྡན་ན། །དེ་ནི་སྡིག་པ་བྱེད་མི་འགྱུར། །དེའི་རྒྱུ་ཤེས་ལྡན་ལ་མེད་ཕྱིར། །ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཤེས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ནི་འདི་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོག་པར་མི་བྱེད་ཅིང༌། ཉོན་མོངས་པ་བསགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡིག་པའི་ལས་མི་བྱེད་དེ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ཅེས་བྱ་བའི་སྡིག་པའི་རྒྱུ་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ཆགས་སམ། ཞེ་སྡང་ངམ། གཏི་མུག་གིས་ནི་སྡིག་པའི་ལས་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ནི་ཆོས་མི་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ལ་ཡང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཁྱེད་ནི་གཅིག་ཏུ་མི་དགེ་བའི་ལམ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། ལྟུང་བར་བྱེད་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱིས། །རྣལ་འབྱོར་གྲུབ་ལ་མི་གོས་ཞེས། །སྨྲ་ཞིང་ཡང་དག་ལམ་ཉམས་ལ། །གཞན་དག་གི་ཡང་ཉམས་པར་བྱེད། །གྲུབ་པའི་རྣལ་འབྱོར་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་བྲམ་ཟེ་བསད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟུང་བར་བྱེད་པ་བྱས་ཀྱང་གོས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་གྲག་སྟེ། དེ་སྐད་ཟེར་བ་དེ་དག་ནི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། གྲོལ་བའི་ལམ་ཡང་མི་ཤེས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། གཞན་སེམས་
― DTG098_Page_0584 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་མང་པོ་དེའི་གཞུང་གི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་རྣམས་ཀྱང་འཁོར་བའི་དགོན་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་ལྔ་པ། གལ་ཏེ་དེ་རྣམས་ལ་སྡིག་པ་བསྲེག་པའི་ནུས་པ་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དབང་ཕྱུག་གིས་ཚངས་བ་བསད་པའི་སྡིག་བ་ཟླ་བ་དང༌། ཉི་མ་དང༌། བུད་མེད་དང༌། ཤིང་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཆ་དགོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན། ཉི་མ་དང༌། ཟླ་བ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར། ནད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཟད་བྱེད་ལེན་པར་བྱེད། དེས་ན་ཚངས་པ་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་དང༌། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། ཚངས་ལ་སོགས་པས་དེ་ཉིད་དོན། །བློ་ཡིས་མཐོང་བར་མི་འདོད་དེ། །ཚངས་པ་དང་ནི་རྩེ་གསུམ་ཅན། །ཐིག་ལེ་མཆོག་མར་ཀུན་ཆགས་ཕྱིར། །ཐིག་ལེ་མཆོག་མ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷ་མོ་ལ། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་ཆགས་ནས་གདོང་བཞི་མངོན་པར་སྤྲུལ་པ་དང་ཚངས་པ་ཡང་ཀུན་དུ་ཆགས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་གདོང་ལྔ་བསྐྱེད་དེ། གདོང་དེ་དག་གིས་བལྟས་ཀྱང་ངོམས་པར་མ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གྲག་གོ །གཞན་ཡང་བྷག་མ་ཐ་ནའི་གཞུང་ལས། ལྷ་ཆེན་པོས་ལོ་བརྒྱ་ཚང་བར་ཨུ་མ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཁྲིག་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ།། དེ་བཞིན་དུ་ལྷ་ཤིང་ན་ནི་གས་ཚལ་དུ་ཞུགས་པ་ན། ཐུབ་པའི་བུ་མོ་མཐོང་བ་ན་འདོད་པས་མྱོས་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ནས་མཚན་མ་འགྲེང་བར་གྱུར་ཏོ། །དྲང་སྲོང་དེ་ཁྲོས་བར་གྱུར་པས་ལྟུང་བར་བྱས་སོ། །འདི་སྐད་ཀྱང་སྨྲས་ཏེ། དུར་ཁྲོད་ན་ནི་གང་གནས་ཤིང༌། །འབྱུང་པོའི་ཚོགས་དང་ལྷན་ཅིག་དགའ། །འདི་འདྲ་བ་ཡང་ལྷ་ཡིན་ན། །ཤ་ཟ་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡོད། །ཚངས་པར་སྤྱོད་དང་འགལ་བ་ཡིན། །གཟུགས་སུ་འདི་ནི་མཐོང་བཞིན་དུ། །རྨོངས་པ་མི་ཤེས་པ་དག་ལ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཞེས་སྨྲ། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱི་མངོན་སུམ་དུ། །དཀའ་ཐུབ་མཚན་མ་འགྲེང་གྱུར་པ། །མཁས་པ་གཉེན་དང་བཅས་རྣམས་ཀྱིས། །འདི་འདྲ་མཐོང་བ་མི་འདོད་དོ། །ཉིས་ན་ཚངས་པར་སྤྱོད་མིན་པའི། །ཁྱིམ་པའི་ཆ་ལུགས་ཉིད་རུང་གི །ཚངས་པར་སྤྱོད་པར་ཁས་འཆེ་བའི། །བདེ་བྱེད་མཐོང་བར་མི་འདོད་དོ། །མཚན་མ་ལྟུང་བ་དེ་ལ་ནི། །དྲི་དང་ཕྲེང་སོགས་
― DTG098_Page_0585 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོངས་སྤྱོད་མཆོག །དེ་བཞིན་བདེ་བྱེད་ལ་མ་ཡིན། །འགལ་བ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ཡིན། །གང་གི་མིང་ཐོས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས། །ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་འགྱུར་བ་ཡི། །གང་ལས་མི་གཙང་ཚོགས་འབྱུང་བ། །དེ་ནི་ལྷ་ཡིན་ཇི་ལྟར་འདོད། །ཤིན་ཏུ་ངོ་ཚ་མེད་གྱུར་པས། །མཚན་མའི་རྩེ་ནས་དབང་བསྐུར་བས། །གང་གིས་བདག་ཉིད་ཅོ་འདྲི་བ། །དེ་ལས་ལྷག་པ་ཅི་ཞིག་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །འདོད་ཆགས་དྲག་པོ་ཅན་ཡིན་པར་སྨྲས་ནས་ཞེ་སྡང་དྲག་པོ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་སྨྲས་པ། དང་པོར་ཁྲོ་མེས་མ་བསྲེགས་ནས། །གྲང་ཁྱེར་སུམ་བརྩེགས་ཅི་ལྟར་བསྲེགས། །ཉི་རྒྱལ་སོ་ཕྱུང་ཅི་ལྟ་བུ། །ཉི་སྐལ་མིག་བྱུང་ཅི་ལྟ་བུ། །ཁྲོ་བོའི་མེས་ནི་དང་པོར་རེ་ཞིག་ཁྲོ་བ་ཅན་ཉིད་སྲེག་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་ཐིག་ལེ་མཆོག་མ་ཤོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཁྲོ་བའི་མེས་བསྲེགས་ཤིང་བསྙེན་པར་དཀའ་བར་གྱུར་ནས་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་འབར་བའི་ཕྲེང་བ་ཅན་དྲུག་གིས་བསྐོར་ནས་གནས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་སུམ་རྩེག་གི་སྟེང་དུ་མེའི་མཚོན་འཕངས་ནས་བསྲེགས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཡང་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་གསལ་བ་མཆོད་སྦྱིན་བྱེད་པའི་དུས་སུ་ལྷ་ཐམས་ཅད་ཚོགས་པ་ན་དེ་ཐོད་པའི་ཕྲེང་བས་མགོ་བརྒྱན་ཅིང་ཐལ་བས་ལུས་བསྐུས། ལག་པ་ན་ཐོད་པ་ཐོགས་ཏེ་སྨྱོན་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་འཛིན་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་འཕྱི་བ་ན་འོངས་སོ། །དེ་མཐོང་ནས་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཉི་མས་གད་མོ་བྱས་སོ། །བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཉི་མས་མིག་བཙུམ་བྱས་སོ། །དེས་ན་བདེ་བྱེད་ཁྲོ་བོའི་མེས་ཚིག་ནས་རྒྱལ་གྱི་ནི་སོ་རྣམས་ལྷུང་བར་བྱས་སོ། །བཟང་པོའི་ནི་མིག་ལྟུང་བར་བྱས་སོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཏི་མུག་དྲག་པོ་ཅན་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཚངས་བསད་ཆང་འཐུངས་འདོད་པ་ཅན། །དབང་ཕྱུག་དེ་ནི་མཐོང་ཞེ་ན། །དེ་ཡི་ལམ་གྱི་རྗེས་འབྲང་བ། །ཇི་ལྟར་དེ་ཉིད་མི་མཐོང་འགྱུར། །རྨོངས་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚངས་པ་བསད་པ་དང༌། ཆང་འཐུངས་པ་དང༌། འདོད་པ་བསྟེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྔོན་པ་དང༌། ཆང་འཚོང་བ་ལ་བརྟེན་
― DTG098_Page_0586 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་པ་དང༌། སྨད་འཚོང་མ་ལ་ཆགས་པའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་རེ་ཞིག་དེ་ཉིད་ལ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་ཡང་དེའི་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ལམ་ནས་འཇུག་པ་ལ་ལྟ་གྲོལ་བ་ཡོད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་རོ། །ཁྱབ་འཇུག་ཡིན་ན་སྒྲ་གཅན་དང༌། །ཙ་རུ་ར་དང་དམྱལ་ལ་སོགས། །སྙིང་རྗེ་མེད་པར་གྱུར་པ་ཡིས། །ནོར་སྲོག་ཕྲལ་བ་ཇི་ལྟ་བུ། །གལ་ཏེ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །ལུགས་འདིས་དོན་དམ་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་དོན་དམ་པ་མཐོང་ན་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པར་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། གཞན་ནོར་ཆུང་མ་མ་བྱིན་ལེན། །ཆང་སྲེད་སྲོག་ནི་གཅོད་པ་དག །དེ་ཉིད་མཐོང་བར་འོས་གྱུར་ན། །རི་བྲགས་རྐུན་མོ་ཤིན་ཏུའང་ཡིན། །གལ་ཏེ་སྲོག་གཅོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་གྱི་ནོར་འཕྲོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཆང་ལ་སྲེད་པ་དང༌། གཞན་ལ་སླུ་བར་བྱེད་པའི་ཚིག་སྨྲ་བ་དང༌། གཞན་གྱི་ཆུང་མ་ལ་ཉལ་བར་བྱེ་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་རི་བྲགས་པ་དང༌། རྐུན་མོ་ལ་སོགས་པ་གཅིག་ཏུ་སྡིག་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་གྲོལ་བར་ཡང་འགྱུར་ལ། གཞན་གྱིས་ཀྱང་མཆོད་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་དེ་ལྟར་ནི་མི་འདོད་དོ། །གཞན་གྱིས་བསམ་པ་སྨྲས་པ། སྐྱེ་དགུ་བསྐྱང་ལ་གསལ་བའི་ཕྱིར། །ལྷ་མིན་ལྷ་ཡི་ཚེར་མ་དག །བསད་ཀྱང་སྐྱོན་ནི་ཡོད་མིན་ཏེ། །དེ་ནི་ཆོས་བསྲུང་ཕྱིར་ཞེ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མི་ཡང་ལྷའི་དཔུང་ཡིན་ལ་ལྷས་ཀྱང་མི་རྣམས་དཔལ་དང་སྐལ་བ་བཟང་པོ་དང༌། ཚེའི་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་ཅིང་རྗེས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་མ་ཡིན་ནི་ལྷའི་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་མཐུན་པར་གྱུར་པ་ཡིན་པས་བསད་ཀྱང་ཆོས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འདི་ལ། གལ་ཏེ་དེ་ནི་ཆོས་བསྲུང་པར། །འདོད་པ་ཡིན་ན་ཅི་ཡི་ཕྱིར། །གཞན་ནོར་བུད་མེད་རྐུ་བ་དང༌། །གཡོ་སྒྱུ་ལ་འཇུག་སྤོང་མི་བྱེད། །གང་འདི་ལྟར་ལྷ་མ་ཡིན་བསད་པ་ལྟ་ལྷའི་ངན་འགྲོར་བོར་གྱུར་ཅིང་སྐྱེ་དགུ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ཆོས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ན་རྒྱལ་པོ་དམྱལ་བ་པའི་བུད་མེད་
― DTG098_Page_0587 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟོང་ཕྲག་བཅུ་དྲུག་འཕྲོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྒྱལ་པོ་བྱིས་པ་སྐྱོང་གི་གསེར་མདོག་མ་འཕྲོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྡེ་ཕམ་བྱེད་ཀྱི་ནོར་བུ་ས་མན་ཏ་ཀ་འཕྲོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། གཡོ་དང་སྒྱུ་ཡིས་ཕན་པ་བྱེད་པའི་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་གཏོར་མ་བསླུས་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཞུགས་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཅིའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་མི་བྱེད། །དེའི་ཕྱིར་ན་འདི་ནི་ཆོས་འདོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཞན་གྱི་བུད་མེད་དང་ནོར་འཕྲོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆགས་པས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །རྟ་མགྲིན་དང་སུན་ད་དང༌། ཉེ་བའི་སུན་ད་དང༌། ཧི་ར་ཎུ་ཀ་ཤི་བུ་དང༌། ཀྱང་ས་ལ་སོགས་པའི་ལྷ་མ་ཡིན་བསད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་སྡང་གིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །གཏོར་མ་བསླུས་པ་དང༌། གོས་ངན་གྱིས་མགྲོན་དུ་བོས་པ་དང༌། བསིལ་བྱེད་མ་ཕྲོགས་པ་ལ་སོགས་པ་རིག་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་སྨྲ་བར་ཡང་ནུས་པ་ཡིན་ཏེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། བུད་མེད་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་དྲུག་འཕྲོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོ་ངན་པ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའམ། ཕྱུགས་རྫི་མོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཀུན་དུ་ཆགས་ཤིང་འདོད་པས་རྩེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བ་ལང་རྫི་གཞན་བཞིན་ནོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ནི་ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྔོན་པ་དང༌། བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ནི་གཏི་མུག་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། ཟླ་བ་བཞིའི་བར་དུ་གཉིད་ལོག་པའི་ཕྱིར་སྦལ་པ་དང་སྦྲུལ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །འགྲོ་བའི་དེ་ཉིད་དེའི་རང་བཞིན། །རང་བཞིན་ཡིན་ཕྱིར་དོང་ཚེ་བཞིན། །འགྲོ་བ་མི་རྟག་པར་མཐོང་ན། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་རྟག་པར་འདོད། །གལ་ཏེ་འགྲོ་ལས་དེ་བཞིན་ཏེ། །ས་དང་རྫ་མཁན་བཞིན་ཞེ་ན། །རྫ་མཁན་དང་ནི་ས་བཞིན་དུ། །མི་རྟག་པར་ནི་མཚོན་པར་བྱ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ནི་ཆོས་འདོད་པ་མ་ཡིན་པར་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་སྲུང་བར་བྱེད་པར་འགྱུར། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་མིན་འདོད་པ་མ་ཡིན་ན། །དེ་བྱེད་པར་ནི་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །
― DTG098_Page_0588 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ལ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་སྐྱོན། །མི་ཤེས་ཕྱིར་ན་བྱས་པ་ཡིན། །གལ་ཏེ་འདི་ཆོས་འབའ་ཞིག་ཁོ་ན་ལ་དགའ་བར་གྱུར་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་བྱེད་དུ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ལ། རང་ཡང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་མ་ཤེས་པས་མ་འོངས་པའི་སྐྱོན་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དེ་བསྐྱེད་པར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐ་མལ་པའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་འདི་རྨོངས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཅི་འདིའི་འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་ཡང་ཕ་དང༌། མ་དང༌། བུ་དང༌། གྲོགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྩེ་བས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་སྙིང་རྗེས་ཡིན། དེས་ཅིར་འགྱུར། སྲེད་པས་འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་ཞེ་ན། །སྲེད་པའི་བྲན་དུ་ཇི་ལྟར་འོས། །སྙིང་རྗེས་ཞེ་ན་འཇིག་རྟེན་རྣམས། །སྒྱུ་མས་རྨོངས་པར་ཅི་ཕྱིར་བྱེད། །འཇིག་རྟེན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སྲེད་པའི་དབང་དུ་སོང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་སྲེད་པའི་དབང་དུ་སོང་བའི་སྲེད་པའི་དབང་དུ་སོང་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྲན་དུ་གྱུར་པ་དེས། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་ཅིང་བྱས། །ཞེས་བྱ་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྙིང་རྗེས་འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་ཡིན་ཡང་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྱུ་མས་རྨོངས་པར་བྱེད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། སྐྱེ་དང་འཆི་སོགས་སྡུག་བསྔལ་ཅན། །ལྷ་མ་ཡིན་ལའང་ཅིས་མི་བརྩེ། །ཐམས་ཅད་མཉམ་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །དགྲ་ཡི་འདུ་ཤེས་མི་རིགས་སོ། །གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་ནི་སྙིང་རྗེ་སྟེ། མཉམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཅན་དུ་འདྲ་བར་འགྱུར་ལ། ལ་ལ་ལ་ནི་བཤེས་ཀྱི་འདུ་ཤེས། ལ་ལ་ལ་ནི་དགྲའི་འདུ་ཤེས་མི་མཉམ་པར་སྤྱོད་པ་ཉིད་མཐོང་བས་སྙིང་རྗེ་ཅན་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཁྱབ་འཇུག་ནི་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་འབའ་ཞིག་ཅན་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའི་བརྩེ་བ་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་ལ། སྙིང་བརྩེ་བ་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། རང་ཉིད་འགྲོ་བའི་བྱེད་པོ་ཡིན། །སྐྱེ་འཇིག་དག་གི་གཙོ་བོ་ནི། །ཕན་པར་བྱེད་ལ་བརྩེ་བ་ལྟར། །ཕན་བྱེད་ལ་བརྩེ་དེ་ཅི་ལྟར། །གལ་ཏེ་འགྲོ་གཙོ་
― DTG098_Page_0589 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ཡིན་པས། །འདི་ལས་ལྷག་པའི་མཆོག་མེད་ན། །ཅིའི་ཕྱིར་མདངས་ལྡན་མ་བཅས་པས། །ཐུབ་པ་གོས་ངན་ཁུར་བར་བྱེད། །ཡང་ན་དེ་ཡི་སྤྱོད་མཐོང་ནས། །སྐྱེ་དགུ་བྱེད་པོ་ཞེས་བྱའི་བློ། །རང་གིས་བྱས་སམ་སློབ་ཡིན་ནའང༌། །ཁུར་བར་བྱེད་པའི་བློ་ཅི་ཡིན། །མཆོད་འོས་དཀའ་ཐུབ་ལྷག་ཅེ་ན། །དཀའ་ཐུབ་གཙོ་ཡིན་དེ་མ་ཡིན། །དམོད་པས་འཇིགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། །བྱེད་པོ་ཡིན་པའི་ཡོན་ཏན་ཅི། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་སོགས་འདྲེས་པའི། །འཕྲོག་བྱེད་སྤྱོད་པ་འདི་ཅི་ཡིན། །འཕགས་མིན་སྤྱོད་པ་འདི་ལྡན་པ། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་སྐྱེས་མཆོག་ཡིན། །ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་རིམ་པས་གང་ལ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གིས་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོད་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རིག་པ་ཡིན། སྐྱེ་བོ་བཟང་པོ་མ་ཡིན་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་ཅིང་དམན་པའི་ལས་བྱེད་པ་དེ་རྒྱུ་གང་གིས་ན་སྐྱེས་བུའི་མཆོག་ཡིན་པར་འདོད་པར་བྱེད། །འགྲོ་བ་མཉམ་མེད་འཕྲོག་བྱེད་ལ་།གལ་ཏེ་དེ་ལ་སྟོབས་ཡོད་ན། །ཅི་ཕྱིར་ཤུགས་ཅན་ནག་པོ་ཡིས། །འཇིགས་ནས་ཕུག་ཏུ་ཞུགས་ཞེས་གྲག །ཤུགས་ཅན་ནག་པོས་འཇིགས་སྐྲག་ནས། །རྒྱལ་པོའི་དྲང་སྲོང་མུ་ཙུ་ཀུའི། །ཁྲི་ཡི་འོག་ཏུ་ཞུགས་གྱུར་པར། །ནག་པོར་གྱུར་པ་མིན་ནམ་ཅི། །གྲོང་ཁྱེར་མང་པོར་གནས་པ་ན། །ཁུང་ནས་རྐུན་མོ་བཞིན་འབྲོས་པ། །གལ་ཏེ་སྲིད་གསུམ་དེ་བསྐྱེད་ན། །ལྷ་མ་ཡིན་ལ་ཅི་ཕྱིར་འཇིགས། །གང་ཚེ་རྒས་བྱེད་མདས་ཕོག་ནས། །འདི་ནི་འཆི་བར་འགྱུར་བའི་ཚེ། །དེ་ཉིད་མཐོང་བའི་ཤེས་པ་དང། །དེ་ཡི་སྟོབས་ཀྱང་གང་དུ་སོང༌། །སྒྱུ་དང་གཡོ་ཡིས་རྨོངས་བྱས་ཏེ། །ངན་པའི་ལས་ལ་སྦྱར་བྱས་ནས། །བླ་མ་གཉེན་བསད་འཇིགས་པ་ཡིས། །སྲིད་སྒྲུབ་ཏུ་གྱུར་ཇི་ལྟ་བུ། །དགྲ་ཚོགས་ཟད་པར་བྱ་བ་ལ། །ངེས་པར་རང་ལ་ནུས་མེད་པས། །གང་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་མེད་པས་གཞན། །བསྐུལ་བའི་དོན་དུ་སོང་བར་གྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཞན་ཡང་འདིས་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ན་བསིལ་བྱེད་མ་འཕྲོག་པར་བྱེད་པའི་མ་ར་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱེད་པར་བྱེད། ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཁྱབ་འཇུག་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་འཇུག་གསོད་པར་བྱེད།
― DTG098_Page_0590 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་བསིལ་བྱེད་མ་སའི་ནང་དུ་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་འདིས་ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་པར་མ་གྱུར། ཡང་ན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་རྩེད་མོའི་དོན་དུ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ན་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་ཆུང་ངུའི་རྩེད་མོ་དང་འདྲ་བར་རྩེད་མོ་འདི་མཚོན་པར་བྱའོ། །ལྷ་མ་ཡིན་གཏོར་མ་ཡང་ཁྱབ་འཇུག་ཉིད་ཡིན། ཁྱབ་འཇུག་ཉིད་སླུ་བར་བྱེད་པ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ། དེ་ནི་གཞན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་སྐྱེ་དགུ་འདི་ཀུན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །མཆོད་གནས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། གང་འདི་དང་ཕྲད་ནས་གཏོར་མས་ས་ཆེན་པོ་སྦྱིན་པ་བྱས་པ་ལས་བཅིངས་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་པས་སོ། །གང་གི་ཚེ་ས་འདི་ཆུའི་ནང་དུ་ནུབ་པར་གྱུར་པ་ན་ཕག་གི་གཟུགས་སུ་གྱུར་ནས་བཏེག་པའི་ཚེ་གང་དུ་གནས་ནས་བཏེག་པ་ཡང་སྨྲོས་ཤིག །ས་ལ་བརྟེན་ནས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་ས་གཏིང་དུ་ནུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ་།གཏིང་དུ་ནུབ་པོ་ཞེ་ན་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་པར་ཅི་ལྟར་འགྱུར། དེས་ན་ཚུལ་འདི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སྒྲ་གཅན་ཡང་འདིས་མ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་རིགས་ཀྱི། བསྐྱེད་ནས་མགོ་བཅད་པ་ལ་ཡོན་ཏན་ཅི་ཡོད། འདིས་བདག་ཅག་གི་བདུད་རྩི་ཕྲོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཀྱང་ཤེས་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མ་གྱུར། དགྲས་འཇིགས་ནས་མཚོན་ཆ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་གནོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་བསྐྱེད་ནས་ཅི་ཞིག་བྱ། གང་གི་ཚེ་འཇིགས་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན་ཡང་མཚོན་ཆ་བཟུང་ནས་ཅི་ཞིག་བྱ་གཞན་གསད་པའི་ཕྱིར་མཚོན་ཆ་འཛིན་པ་ཡིན་པས་རྔོན་པ་དང་གདོལ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་ཆོས་དང་མི་ལྡན་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རང་གིས་བསྐྱེད་པས་བསད་ཀྱང་ཆོས་མ་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། བུ་ལ་སོགས་པ་བསད་པ་ལྟར་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གུས་པར་གྱུར་པ་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་འདོད་པ་དེ་ཡང་དེའི་ཆུང་མ་དགྲས་ཁྱེར་བར་གྱུར་པ་དང༌། དེའི་རྒྱུད་རྒྱུན་ཆད་པར་གྱུར་པ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན། རང་ཡང་ལྷ་མ་ཡིན་རྒས་བྱེད་ཀྱི་མདངས་རྒྱབ་ནས་ཤི་བར་གྱུར་པ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན། དེས་ན། གང་ཡང་ཅུང་ཞིག་དབང་ཕྱུག་ལྡན། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་གནས་ཡིན་ན། །དེ་ནི་ཀུན་ལ་ཁྱབ་ཉིད་མིན། །དེས་ན་གཞུང་འདི་དོར་བར་གྱིས། །འོག་ཏུ་ཞུགས་ནས་ས་བཏེག་པ། །ཁྱབ་པ་
― DTG098_Page_0591 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་རུང༌། །འོན་ཏེ་འདི་དེར་མ་གནས་ནའང༌། །ཁྱབ་པར་སྨྲ་པར་མི་མཛེས་སོ། །འོག་ཏུ་ཞུགས་ནས་ས་འཛིན་པར། །ནུས་ན་དྲང་སྲོང་དམོད་པ་ཡིས། །རང་རིགས་འོག་འགྲོ་གྱུར་པ། །འཛིན་པར་མི་བྱེད་ཇི་ལྟ་བུ། །དེ་ལ་གུས་པ་མི་ཉམས་ཞེས། །གང་ལ་དེ་ལྟའི་བློ་ཡོད་ན། །དེ་ལ་གུས་པའི་བུད་མེད་དག །ཅི་གཟུང་དགྲས་ཁྱེར་ཇི་ལྟ་བུ། །དེ་འབར་ཤིག་ཀྱང་མ་ཡིན་གྱི། །བཤེས་དང་གཉེན་དང་བུ་རྣམས་དང༌། །དེ་ལ་གུས་པར་མཐོང་བ་གཞན། །ཀུན་ཀྱང་ཉམས་པར་གྱུར་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། །འདི་ལྟ་བུ་དག་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་གྲུབ་པའི་མཐའ་མི་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱབ་འཇུག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གཉིས་ཡིན་ཏེ། ལྟ་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང༌། ས་སྟེང་གི་ངོ་བོ་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་ལྷ་རྫས་ནི་ཞི་བ་གཅིག་པུའོ། །ས་སྟེང་གི་ནི་ཞེ་བ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ཡིན་ལ། དེ་འདིར་འོངས་ནས་གདུག་པ་ཅན་འདུལ་བའི་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གང་ཡང༌། ཉ་དང་རུས་སྦལ་ཕག་པ་དང༌། །སེང་མགོ་ཅན་མི་མིའུ་ཐུང་དང༌། །ར་མོ་ར་མ་ཁྱབ་འཇུག་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཀ་ལ་ཀའི་ཅན་འདི་བཅུ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཏུ་བྱེད་པ་གཉིས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་བསམ་པ་བསྟན་པ། །འགྲོ་བ་བྱེད་འདི་ཡི་དངོས་གཞན་ཞིག །ཞི་བར་གལ་ཏེ་རྟོག་བྱེད་ལ། །གང་མཐོང་དུལ་གང་ཡང་སྲིད་དུ། །འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་གང་ཡིན་པ། །འདི་ཡི་ཡོད་མིན་མེད་མ་ཡིན། །ཡོད་མིན་མེད་པ་མིན་པའང་མིན། །དེས་ན་མེད་ཕྱིར་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །ཡོད་མེད་མིན་ཕྱིར་དེ་ནི་མཆོག །ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། ལྷ་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་མིག་གིས་མཐོང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་མ་མཐོང་ན་ཡག་འཁོར་བར་ལུས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་གྱི། །འོན་ཀྱང་འཆི་བ་མེད་པ་ལ་ཐིམ་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དམ་མེད་པ་ཉིད་དམ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཡང་བསྟན་པར་མི་ནུས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་དེ་ནི་མཆོག་བླ་ན་མེད་པ་དམ་པ་གཙོ་བོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་འདི་ནི་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་ཉ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་དང་ལྷ་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན། དེ་ལ་
― DTG098_Page_0592 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ནི་མི་འགྲུབ་བོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཉ་སོགས་ངོ་བོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །གཞན་ཡིན་ན་ཡང་འཆི་མེད་མིན། །གཞན་མིན་ཉིད་ནའང་གཞན་མིན་ཕྱིར། །དེ་ནི་ཞི་མིན་གཞན་བཞིན་ནོ། །ལྷ་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ལ། ཉ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ནི་ཡོད་པའི་གཟུགས་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ན་འདི་ལས་གཞན་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། དེ་ལྟ་ན་ཡང་འཆི་བ་མེད་པར་བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དབང་ཕྱུག་ལ་སོས་པར་བསྟན་པ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་པར་བྱེད་ན་ཡང་ཇི་ལྟར་ཉ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཞི་བ་མ་ཡིན་པ་དང་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་ལྟ་རྫས་ཀྱང་མ་ཞི་བ་ཉིད་དང༌། མི་རྟག་པ་ལ་སོག་པ་སྐྱོན་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་གཅིག་ནི་ཞི་བདག་ཉིད། །ཡིན་ནའང་གཅིག་ནི་མ་ཞི་ན། །བུད་མེད་འཕྱོན་མའང་བསྔགས་པར་འོས། །ལུས་ཀྱི་ཕྱེད་ནི་འདོད་པའི་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་འདི་ལྷ་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་ཞི་བ་ཡིན་ལ། ཉ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ནི་མ་ཞི་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་ན། འདི་དག་གང་ཞེ་ན། མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དེས་ན་བདག་གི་ལུས་ཕྱེད་ནི་གཞན་ལ་མི་འགྲོ་བ་ཉིད་ཡིན་ལ། བྱེད་ནི་གཞན་ལ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་བའི་བུད་མེད་འཕྱོན་མ་ཡང་བསྔགས་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། འདི་ལྟ་བུའི་ལུགས་ནི་མི་སྲིད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །སེང་གེའི་མགོ་ཅན་གྱི་མི་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་དཔགས་ན། ལྷ་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡང་མ་ཞི་བ་ཉིད་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ། །ཡོད་སོགས་སྒྲ་ཡིས་བརྗོད་མིན་ཕྱིར། །མཆོག་ཅེས་བྱ་བའང་རིགས་པ་མིན། །ཡོད་ན་མཆོག་ཏུ་རིགས་འགྱུར་ལ། །རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཡང་རིགས་པ་ཡིན། །དངོས་པོ་ཡོད་པ་ལ་ནི་རྒྱལ་པོ་བཞིན་དུ་གཙོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡང་རིགས་ལ། དེ་ཉིད་ནི་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པར་ཡང་རིགས་ཀྱི། མེད་པར་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཆོག་ཉིད་དང་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ལྷ་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། མཆོག་ཉིད་ཅེས་ཀྱང་བརྗོད་པ་འདི་ལྟར་འགལ་བ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། རྒྱུ་ཉིད་
― DTG098_Page_0593 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པ་སྤངས་པ་ཡིན། །གཞན་ཉིད་ཡིན་པའང་སྔ་མ་བཞིན། །རྒྱུ་ཡག་མ་ཡིན་གཞན་ཡང་མིན། །འཆི་མེད་མ་ཡིན་སྐྱེ་བའང་མིན། །དབང་ཕྱུག་རྒྱུ་ཡིན་པ་སྔར་རབ་ཏུ་བཀག་པ་བཞིན་དུ་ཁྱབ་འཇུག་རྒྱུ་ཡིན་པར་འདོད་པ་ཡག་དགག་པ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་གང་གི་ཡང་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐ་དད་དུ་གྱུར་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ལ་དབྱེ་བ་མེད་པས་ཐ་དད་དུ་གྱུར་པ་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འཆི་བ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ལས་འཆི་བ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་གྱི་འཆི་བ་མེད་པ་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་འཆི་བ་ཡང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་འདི་ནི་འཆི་བ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་པས་འཆི་བ་མེད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །གཞན་ཡང་ཅི་འདི་དངོས་པོ་ཞིག་ཡིན་ནམ། དངོས་པོ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་ལ། གལ་ཏེ་འཆི་མེད་དངོས་མིན་ན། །འདི་ནི་ཉམས་འགྱུར་རོ་སོགས་བཞིན། །གལ་ཏེ་འཆི་མེད་དངོས་མིན་ན། །དེ་མེད་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན། །འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་དངོས་པོ་སྟེ། །སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་སྐྱེ་བར་གྱུར་པ་དེ་ནི་ངེས་པར་ཉམས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། རོ་དང༌། གཟུགས་དང༌། དྲི་ལ་སོགས་པ་བཞིན་འདི་ཡང་ཉམས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ན་ཡང་འདི་ལྟར་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་གམ། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་མེད་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདི་ནི་གཅིག་ཏུ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་བའི་མིག་གིས་མཐོང་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཡོད་མིན་མེད་མིན་མི་རིགས་ཏེ། །མེ་ལ་གྲང་དང་དྲོ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་ན་ཇི་ལྟར་མེད་པ་ཡིན། །གལ་ཏེ་མེད་ནའང་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་མེ་ནི་གྲང་བ་དང་དྲོ་བ་གཉི་གའི་ངོ་བོ་ཡིན་པར་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་འཆི་བ་མེད་པ་དེ། །བརྗོད་མེད་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་རིགས། །ཡོད་ན་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་བརྗོད་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌།
― DTG098_Page_0594 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལྟ་ན་ཡང་འཆི་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བརྗོད་པ་འཇུག་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་འཆི་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འདི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན་འདི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ན། །རྒྱུར་སྨྲ་བ་དག་གིས་སྨྲ་བའི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དང་འདི་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བརྗོད་དུ་མེད་ཉིད་བདག་དང་ནི། །འདྲ་ན་མེད་མིན་བཀག་པ་ཉིད། །རིག་བྱེད་སྨྲ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཏན་ལ་དབབ་པར་གང་བདག་གི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་དགག་པར་བྱས་པས་དེ་འདིར་ཡང་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་འདིའི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། འཆི་བ་མེད་ཕྱིར་འཆི་མེད་ཅེས། །འཆི་མེད་མེད་ཕྱིར་འཆི་མེད་མིན། །གལ་ཏེ་འདི་སྐད་དུ། འཆི་བ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་འཆི་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བུམ་པའམ་མི་ཡང་རུང་འཆི་བ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་པས་དཔེ་མེད་པར་བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་འདི་སྐད་དུ། ཉ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་འཆི་བ་མཐོང་བས་འཆི་བར་འགྱུར་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ངེས་ན་དཔེ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་འཆི་བ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་མི་འཆི་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འཆི་བ་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱོན་རྣམས་སྦ་ཕྱིར་བཏགས་པ་ཡི། །དེ་ཡི་དངོས་པོ་གཞན་ཞིག་སྟེ། །དེ་ལ་དམིགས་ན་ཇི་ལྟ་བུ། །གྲོལ་འདོད་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །གང་ཁྱོད་ཀྱི་དག་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལྟ་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོར་བཏགས་པར་གྱུར་པ་དེ་ཡང་བཤད་མ་ཐག་པའི་རིགས་པས་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་དཀའ་ན། ཇི་ལྟར་ན་དེ་ལ་དམིགས་ན་གྲོལ་བར་འདོད་པ་རྣམས་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། དེ་ལ་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ཆོ་ག་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ཡོད་པས་གྲོག་བ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཕ་རོལ་པོས་སྨྲས་པ། ཚངས་པ་དང་ནི་ནོར་ལྷ་ཡིས། །གླུར་བླངས་གསང་བ་ཨོཾ་ཞེས་བྱ། །ཚངས་པའི་ཡི་གེ་དེ་ཉིད་ནི། །ཡོད་དེ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་ཡིན། །དེ་ནི་ཚད་གསུམ་གསལ་བ་ཡིན། །དེ་བཞིན་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བར་བསྟན། །དང་པོའི་རྒྱུ་ནི་ཡི་གེ་ཨ། །དག་དང་སྙིང་སྟོབས་ས་མེ་བསྡུས། །ལས་དང་ནམ་མཁའ་ཉིད་དག་ཀྱང༌། །ཡིད་བརྟུལ་
― DTG098_Page_0595 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙིང་སྟོབས་ཨུ་དང་ལྡན། །བྱེད་པོའི་ཡི་གེ་མའི་མིང་ཅན། །སྲོག་དང་མུན་པ་གསུམ་ས་ཡིན། །འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་སྡུད་པར་བྱེད། །གཉིད་ཆེན་ཤིན་ཏུ་ལོག་པའི་རྒྱུའོ། །འཕོ་དང་བསམ་གཏན་རླུང་འབྱུང་འཇུག །གཟུང་བར་བྱ་དང་རྟག་པ་དག །ཏིང་འཛིན་ཞེས་བྱ་རྣལ་འབྱོར་གྱི། །ཡན་ལག་དྲུག་ཏུ་བརྗོད་པ་ཡིན། །དབང་པོ་ཀུན་གྱི་ཤེས་པ་ནི། །ཡུལ་ལ་གཡོ་བར་བྱེད་པ་རྣམས། །ཡག་དག་བསྡུས་ལ་སྲོག་ལྡན་ནི། །ཡིད་ལ་བསམ་གཏན་བྱ་བ་སྟེ། །གནས་དག་ཏུ་ནི་སྤང་ཞིང་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གཞན་གྱི་བསམ་པ་ཕྱོགས་སྔ་མ་འདི་ལྟ་བུ་ཡང་ཉེ་བར་དགོད་པར་བྱ་སྟེ། །དབང་པོ་དག་དང་དབང་དོན་དག །རུས་སྦལ་ཡན་ལག་བཞིན་བསྡུས་ལ། །དྲན་པས་ཡི་གེ་ཨོཾ་བརྗོད་ན། །དེ་གུས་སྐྱེས་བུ་གྲོལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་དབང་པོའི་དོན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རུས་སྦལ་གྱི་ཡན་ལག་རྣམས་སྤེད་པར་བྱེད་པ་ལྟར་རབ་ཏུ་ཟློག་ཅིང་བསྡུས་ནས་ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་ཡི་གེ་ཨོཾ་ཚད་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ཡིད་ལ་བསམ་ས་ན་ཁྱབ་འཇུག་ལ་གུས་པ་དེ་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ། འཕྲོག་བྱེད་གུས་པས་གྲོལ་བར་ནི། །འཕྲོག་བྱེད་མཐོང་བས་མི་རིགས་ཉིད། །རྣམ་རྟོག་མཚན་མ་དང་བཅས་ཕྱིར། །དཔེར་ན་འཕྲོག་བྱེད་མཐོང་བ་བཞིན། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ཅིང་མཚན་མ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་ནི་སེམས་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་རིགས་ཀྱི། གང་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིང་མཚན་མ་དང་བཅས་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པ་ལས་ཁྱད་མེད་པ་དེ་གོམས་པར་བྱས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཐར་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་འཕྲོག་བྱེད་ལ་གུས་པ་རྣམས་འཕྲོག་བྱེད་འཕྲོག་པར་མཐོང་བས་གྲོལ་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་འཕྲོག་བྱེད་དེ་རལ་པ་གཟིངས་ཤིང་བཤིག་པ་དང་ལྡན་པའི་སེང་གེ་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་བློ་དག་ནི་བརྫུན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདིར་སྨྲས་པ། །གྲོལ་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་ལྡན་པ་ཡི། །མི་རྟོག་བློ་ཡང་མི་འདོད་དེ།།
― DTG098_Page_0596 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་མར་འཛིན་ཕྱིར་བརྫུན་ཡིན་ན། །ཡོངས་སུ་བཏགས་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །གལ་ཏེ་རྣལ་འབྱོར་བའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བློ་ཡང་ཅི་ཞིག་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པར་རྟོག་ན་ནི་དེ་ཡང་རེ་ཞིག་དམིགས་པའི་མཚན་མ་ལ་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་ན་གང་ཡང་བློ་གང་ཞིག་དངོས་པོའི་མཚན་མར་འཛིན་པའི་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་ནི་བརྫུན་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། བདེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མཚན་མར་འཛིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། ཆགས་སོགས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར། །ཚངས་སོགས་རྣམས་ནི་ཕྱུགས་རྫི་བཞིན། །དེ་ཉིད་རིག་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར། །རྒྱུ་ལ་མཁས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་རྣམས་ཡོད་པར་གྱུར་པ་གྲོལ་བར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར། དེས་ན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ནི་འཁོར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། འདོད་ཆགས་ཟད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐར་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་ལ་རྨོངས་པ་ནི་ཁྱེད་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དགག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཚངས་པ་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་དང༌། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ནི་དོན་དམ་པ་རིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །རི་བྲགས་པ་དང་རྔོན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། བདེན་པའི་ཆོས་ནི་བསྟན་པའམ། །རང་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིས། །ཆོས་ནི་བསྲུང་བར་འགྱུར་ཡིན་ན། །དེ་ལ་འདི་ནི་གཉི་ག་མེད།། ཆོས་བསྲུང་བ་ནི་རང་ཉིད་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པར་གྱུར་པའམ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ལམ་ཉེ་བར་བསྟན་པས་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་གཞན་དག་ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་ལ་འགོད་པར་ནུས་པར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་ན་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ལ་ནི་ཆོས་བསྲུང་བ་རྣམ་པ་གཉི་ག་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་འདི་དག་ནི་རང་ཉིད་ཀྱང་ཆོས་བདེན་པ་ལ་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་ལ། ཆོས་བདེན་པ་ཉེ་བར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ཀྱང་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ། །སྨྲ་ལ་རང་བདག་ཐ་དད་པ། །
― DTG098_Page_0597 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་གི་ཚིག་ལ་བདེན་པའམ། །མི་བདེན་པར་ནི་བརྟག་པར་བྱ། །འདི་ལ་རེ་ཞིག་ཚངས་པ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་རྒྱུ་བ་དང་མི་རྒྱུ་བ་འདི་དག་གིས་བསྐྱེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །དེའི་གཞུང་གི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དག་འདི་སྐད་ཀྱང་སྨྲ་སྟེ། འདི་བསྐལ་པ་གཞན་ལ་ནི་སྐལ་ལྡན་ཞེས་བྱ། དང་པོ་ལ་ནི་རང་བྱུང་ཞེས་བྱ། གཉིས་པ་ལ་ནི་ཚངས་པ་ཞེས་བྱ། གསུམ་པ་ལ་ནི་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་ཞེས་བྱ། བཞི་པ་ལ་ནི་པདྨའི་སྐྱེ་གནས་ཅན་ཞེས་བྱ། ལྔ་པ་ལ་ནི་གདོང་བཞི་པ་ཞེས་བྱ། དྲུག་པ་ལ་ནི་མེས་པོ་ཞེས་བྱ། བདུན་པ་ལ་ནི་གསེར་གྱི་། སྙིང་པོ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་བྱུང་ནས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མ་བརྒྱད་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ནས་ཉི་མའི་མས་ནི་ལྷ་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་དོ། །སྦྱིན་བྱེད་མའི་མས་ནི་ལྷ་མ་ཡིན་བསྐྱེད་དོ། །མིའི་མས་ནི་མི་རྣམས་སོ། །ཀླུའི་མས་ནི་ཀླུ་རྣམས་སོ། །ནམ་མཁའ་ལྡིང་གི་མས་ནི་ནམ་མཁའ་ལྡིང་རྣམས་སོ། །ཚངས་པའི་ཁ་ནས་ནི་བྲམ་ཟེ་རྣམས་བསྐྱེད་དོ། །དཔུང་པ་ལས་ནི་རྒྱལ་རིགས་སོ། །བྲལ་དག་ལས་ནི་རྗེའུ་རིགས་སོ། །རྐང་པའི་མཐིལ་དག་ལས་ནི་དམངས་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བརྗོད་པར་བྱེད་དོ། །ཁྱབ་འཇུག་དག་ནི་འདི་སྐད་དུ་རྗོད་པར་བྱེད་དེ་སྐལ་ལྡན་ནོར་ལྷ་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་ཐར་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་འདོད་པའི་ལྷ་དང༌། ཡང་དག་པ་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་དང༌། མི་འགག་པ་དང༌། ནོར་གྱི་ལྷ་དང༌། སྟོབས་བཟངས་དང༌། འཆི་མེད་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་ནི་གཙོར་གནས་པར་བྱེད་ལ། ཀུན་གྱི་བདག་ཉིད་དང༌། ཀུན་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡིན་པར་སྨྲ་ལ། དེ་རང་ཉིད་ཀྱང་འདི་སྐད་དུ། ད་ནི་མེ་ཆུ་རླུང་ཡང་ཡིན། །བཟའ་བཏུང་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོའང་ད། །ད་ནི་བྲམ་ཟེའི་ལུས་སུ་གནས། །སྤྱོད་པ་པོ་ཡིན་སྦྱིན་པོའང་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲའོ། །དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ཞེས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་སྨྲ་སྟེ། ས་དང༌། ཆུ་དང༌། རླུང་དང༌། མེ་དང༌། མཆོད་སྦྱིན་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། ཟླ་བ་དང༌། ཉི་མ་ཞེས་བྱ་བ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་གི་གཟུགས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་བྱས་ནས་གནས་སོ་ཞེས་འདོད་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་མན་ངག་ཉིད་
― DTG098_Page_0598 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་འདི་སྐད་ཀྱང་སྨྲ་སྟེ། ཕྲ་ཞིང་རྟག་ལ་ལུས་བྲལ་བྱེད་མེད་ཀུན་ཁྱབ་བྱེད་པའོ། །གོམས་བྱེད་བསམ་གཏན་རྣལ་འབྱོར་གོམས་རྣམས་དྲི་མེད་བློ་ཡི་ཡུལ། །ཟླ་ཉི་མ་དང་ས་ཆུ་རླུང་དང་མཆོད་སྦྱིན་བདག་པོའི་དངོས། །དབང་ཕྱུག་གྲུབ་པའི་ཞི་བའི་བདེ་བ་འདོད་པ་བསྒོམ་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་གསུམ་ཆར་ཡང་རང་རང་གི་ནུས་པ་དང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མང་དུ་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་གང་གི་ནི་བདེན་པ་ཡིན་ཞིང་གང་གི་ནི་མ་ཡིན། གང་གི་ནི་སྐྱེད་པ་པོ་ཡིན་ཟིང་གང་གི་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་གཅིག་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་ཅེ་ན། །ཚངས་པ་ཚངས་བསད་ཅི་ལྟ་བུ། །གཅིག་ཉིད་རབ་ཏུ་བཀག་པའི་ཕྱིར། །གཅིག་ཉིད་ཡིན་པར་མི་རིགས་སོ། །འདི་དག་གི་དངོས་པོ་ནི་གཅིག་ཡིན་ལ། ཚངས་པ་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་དང༌། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་འདིའི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་མེད་ན་གསལ་པས་མཆོད་སྦྱིན་གྲུབ་པའི་དུས་སུ་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོས་རྒྱལ་གྱི་སོ་ཕྱུང་བ་དང༌། སྐལ་བ་ཅན་གྱི་མིག་ལྟུང་བར་བྱས་པ་ན་ལྟའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཁྲོས་པར་གྱུར་ནས་སྨྲས་པ། རང་བཞིན་ངན་པ་འདི་གང་ལས་སྐྱེས་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། ཚངས་པས་གདོངས་གཅིག་སྤྲུལ་ནས་འདིའི་སྐྱེ་བ་ངེས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ཁྲོས་པར་གྱུར་ནས་ཚངས་པའི་མགོ་དེ་སེན་མོས་བཅད་དོ་ཞེས་གྲགས་པ་ཇི་ལྟར་ན་ཚད་ས་པས་ཚངས་པ་གསད་པར་བྱེད་པ་ཡིན། རག་གི་བདག་ཉིད་བསད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་སྡིག་པ་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུས་རིང་པོར་བརྟུལ་ཞུགས་སྤྱོད་པར་བྱེད། དེས་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཚོལ་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གཅིག་པ་ཉིད་དག་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་བཀག་པ་ཡིན་པས་ཚངས་པ་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་དང༌། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། བདག་ལས་དབྱེ་བ་མི་རིགས་པས། །གསུམ་ཉིད་དུ་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར། གལ་ཏེ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་ལ་ཆ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བས་དབྱེ་བ་ཡོད་དེ། འདི་ནི་ཚངས་པས་བསྐྱེད་པའོ། །འདི་ནི་ཁྱབ་འཇུག་གིས་བསྐྱེད་པའོ། །འདི་ནི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོས་བསྐྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་བདག་གི་ངོ་བོ་ལ་ཡང་དབྱེ་བ་ཡོད་
― DTG098_Page_0599 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འདོད་པ་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡག་བདག་ལ་དབྱེ་བ་ཡོད་པར་རིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་གསུམ་པོ་འདི་རྣམས་ཉིད་ཀུན་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱེད་པ་པོ་ཡིན་ན་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དབྱེ་བ་ཡོད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་གི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ལ་རྨོངས་རྣམས་ལ། །དེ་ཞིའི་གཏམ་ཡང་ག་ལ་ཡོད། །གང་ཡང་འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་རང་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བའི་རྒྱུའོ། །འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་བའོ། །འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་པར་ཞི་བའི་ལམ་མོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་གྱུར་ན། དེ་གཞན་དག་ལ་ཡང་ཞི་བའི་རྒྱུ་སྟོན་པར་བྱེད་པར་ནུས་ཀྱི། གང་དག་འདི་ལྟར་རང་ཉིད་ཀྱང༌། །འཁོར་བར་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་རྒྱུ་མི་ཤེས་པར་གྱུར་པ་དེས་ཇི་ལྟར་གཞན་དག་ལ་གྲོལ་བའི་ལམ་ཉེ་བར་སྟོན་པར་འགྱུར། །རང་གིས་ལམ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡིན་པས་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་ལམ་ཉེ་བར་སྟོན་པར་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་དེ་རྣམས་རྒྱུ་ལ་རྨོངས་པ་ཡིན་པར་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱ་ཞེ་ན། རིགས་ལས་རྣལ་འབྱོར་བསྟན་པ་ནི། །དེ་བསྟན་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར། །ཆོས་བསྲུང་བར་ནི་ནུས་པ་ཡེ། །རེ་ཞིག་ཆོས་བདེན་སྨྲ་མི་ནུས། །གང་རིག་བྱེད་ལས་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་རྣལ་འབྱོར་དེ་ནི་ཐར་པའི་རྒྱུ་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ལས་ཉམས་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འདི་དག་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་ཆོས་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པས་ཆོས་སྲུང་བར་བྱེད་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲུབ་པ་ལས་ནི་ཉམས་པའི་ཕྱིར། །གཞན་དག་ཞི་བར་འཁྲིད་མི་ནུས། །ཇི་ལྟར་གཡང་སར་རང་ལྷུང་བ། །གཞན་དག་འདྲེན་པར་མི་ནུས་སོ། །སྒྲུབ་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ལམ་མངོན་པར་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་འགའ་ཞིག་རང་ཉིད་གཡང་སར་ལྷུང་བར་གྱུར་ན་གཞན་དག་གདོན་པར་མི་ནུས་པ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་རང་ཉིད་འཁོར་བའི་གཡང་སར་ཁུང་བར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་དག་གདོན་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རིམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས། །རྟོག་པའི་དྲ་བས་བཏགས་པ་ཡི། །ལོག་པའི་གཏན་ཚིགས་གསུམ་པོ་ལ། །རིགས་སམ་
― DTG098_Page_0600 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་རིགས་དཔྱད་ནས་ནི། །གསུམ་པོ་འདི་ནི་གཏང་བའི་རིགས། །གྲུབ་པའི་མཐའ་ཀུན་དང་འགལ་བའི་རྟོག་པའི་དྲ་བས་ཉེ་བར་བསགས་པའི་འབྲུ་དང༌། བྱོལ་སོང་དང༌། མར་དང༌། ཆུང་མའི་འབྲེལ་བའི་ལས་ལ་སོགས་པ་ཅན་གསུམ་པོ་ནི་ཐར་པའི་རྒྱུ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པས། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རིམ་པས་རིགས་པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ལམ་གསུམ་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཏང་བར་རིགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །གཞན་ཡང༌། སྣ་ཚོགས་བྱེད་པ་བདེ་བྱེད་སོགས། །རིགས་པ་མིན་པར་སྔར་སྨྲས་སོ། །བྱེད་པོ་ཡིན་པར་བདེན་ཉིད་ན། །འདི་དག་གིས་ནི་ཅི་ཞིག་བྱས། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཚོལ་བའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པར་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དགག་པར་བྱས་པ་དེ་ལ་བརྙས་ནས་ཡང་གལ་ཏེ་ཁྱེད་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དངོས་པོ་ཅི་ཞིག་དེ་དག་གིས་བྱས་པར་སྨྲ་དགོས་སོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་བདག་ནི་མ་སྐྱེས་ཕྱིར། །དེ་ཡི་བྱས་པར་མི་འདོད་དོ། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་དེས་མ་སྐྱེད། །དེ་ཡི་ཡོན་ཏན་ཇི་ལྟར་བཞིན། །རེ་ཞིག་བདག་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྐྱེད་པར་མི་ནུས་པས་དེ་ནི་དབང་ཕྱུག་གིས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཡང་དེའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པར་འདོད་པས་དབང་ཕྱུག་གིས་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་ད་ལྟར་གྱི་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུས་མི་ལ་སོགས་པ་ཉིད་བྱས་པ་ཡིན་གྱི། མ་བྱས་པའི་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་མི་དམིགས་པ་ལྟར་སྔོན་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཡང༌། གལ་ཏེ་འདི་དག་བྱེད་པོས་ཡིན། །ལས་ཀྱི་བྱ་བའི་མ་ཡིན་ན། །ལས་དང་བྱ་བ་དེ་དག་གིས། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཉེར་དམིགས་པའི། །ལུས་ཀྱང་དེ་དག་ལ་འཇུག་པས། །དེས་ན་ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས། །དབང་ཕྱུག་སོགས་ཀྱིས་བྱས་མི་རིགས། །ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་འཇུག་པ་ཡང་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་གིས་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ན་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ལུས་ཀྱང་དབང་ཕྱུག་གིས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དང་པོ་སྲིད་པའི་དུས་ན་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དབང་ཕྱུག་གིས་བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ཕྱིན་ཆད་ཀྱི་འཇུག་པ་ནི་ཆོས་
― DTG098_Page_0601 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་པས་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལ། བསྐལ་པ་དང་པོའི་ལུས་ཅན་ལུས། །སྔོན་བྱས་མ་མཐོང་རྒྱུ་ཅན་ཏེ། །བདེ་སོགས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ཕྱིར། །དཔེར་ན་ད་ལྟར་ལུས་བཞིན་ནོ། །བསྐལ་པ་དང་པོ་བའི་ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་བྱུང་བར་གྱུར་པ་ཡང་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ཉིད་ནས་དེ་དག་གིས་སྔོན་བྱས་པའི་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ཅན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ད་ལྟར་གྱི་ལུས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལྟར་བསྐལ་པ་དང་པོ་པའི་ལུས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཡིན་པས་དབང་ཕྱུག་གིས་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་གི་དབང་ཕྱུག །དེ་ཡང་བསོད་ནམས་བྱས་ཤེ་ན། །དེ་ཡང་བསོད་ནམས་གཞན་དབང་ཕྱིར། །དབང་ཕྱུག་དབང་ཕྱུག་མིན་པར་འགྱུར། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གང་ཅུང་ཞིག་ཅི་ཡོད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱིས་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ལུང་ལས། སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བསམ་གཏན་གྱིས་ལོངས་སྤྱོད་དང༌། མཐོ་རིས་དང༌། བྱང་གྲོལ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་གི་དབང་ཕྱུག་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཀྱིས་བྱས་པ་ཡིན་པར་འདོད་ན། བསོད་ནམས་ཀྱི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དབང་ཕྱུག་ཉིད་ཉམས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང༌། གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་གི་དབང་ཕྱུག །གློ་བུར་གྱུར་པར་འདོད་ན་ནི། །དེས་ན་གཞན་དང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། །དབང་ཕྱུག་དབང་ཕྱུག་མིན་པར་འགྱུར། །འདིའི་དབང་ཕྱུག་ཉིད་ནི་རང་བྱུང་བ་ཡིན་གྱི། བསོད་ནམས་ཀྱིས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དབང་ཕྱུག་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། བསོད་ནམས་ལ་ལྟོས་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང༌། དབང་ཕྱུག་ཤེས་དངོས་ཡིན་ཞེ་ན། །དེས་ན་དེས་བྱས་འགྲོ་བ་རྣམས། །རྒྱུ་ཡི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། །ཀུན་ཀྱང་སེམས་དང་ལྡན་པར་གྱུར། །འཇིག་རྟེན་ན་ནི་འབྲས་བུ་རྒྱུ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འབྱུང་བ་མཐོང་སྟེ། སེམས་མེད་པའི་ནས་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་ནི་སེམས་མེད་པའི་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་ལ། སེམས་དང་བཅས་པའི་མི་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་ནི་སེམས་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཅན་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཞིག་ཡིན་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མཐུན་པ་འབྱུང་
― DTG098_Page_0602 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེས་ན་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་སེམས་དང་བཅས་པ་ཡིན་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང༌། གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་རྒྱུ་ཡིན་ན། །འགྲོ་བ་ཕྲ་སོགས་ལྡན་པར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་དབང་ཕྱུག་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་དབང་ཕྱུག་ཕྲ་བ་དང༌། མཆོད་པར་བྱས་པ་དང༌། ཡང་བ་དང༌། བདག་པོར་གྱུར་པ་དང༌། དབང་དུ་གྱུར་པ་དང༌། གར་ཡང་ཕྱིན་པ་དང༌། འདོད་དགུར་ལྡན་པ་དང༌། དགའ་མགུར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱང་དབང་ཕྱུག་གི་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བར་རིགས་ན། འགྲོ་བ་རྣམས་ནི་དབང་ཕྱུག་གི་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདི་ལྟར་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་ནི་དབང་ཕྱུག་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་འདི་ལྟར། ལས་བྱེད་དབང་ཕྱུག་ཡིན་ཞེ་ན། །དེ་ཡང་དམྱལ་བ་དག་ཏུ་འཚེད། །དེ་མིན་གཞན་དག་འཚེད་ན་ནི། །བྱས་ཉམས་མ་བྱས་ཕྲད་པར་འགྱུར། །གང་འདི་ལྟར་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་སྐྱེ་བོ་དག་གིས་བྱེད་པ་དེའི་བྱེད་པ་པོ་དབང་ཕྱུག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན། གལ་ཏེ་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ན་ནི་སྡིག་པ་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དམྱལ་བའི་མེ་འབར་བའི་ཕྲེང་བ་ལ་སོགས་བདག་ཏུ་སྲེག་པར་གྱུར་པ་ན་ཇི་ལྟར་དབང་ཕྱུག་ལས་ཉམས་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན། འོན་ཏེ་སྡིག་པ་བྱས་སུ་ཟིན་ཀྱང་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེ་ན། ལས་བྱས་པ་རྣམས་ཆུད་ཟོས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དབང་ཕྱུག་གིས་བྱས་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་རྣམས་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མ་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་པས་མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཐར་པ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ལྡན་ཕྱིར། །རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ག་ལ་ཁྲི། །མེ་ནི་འབར་བར་གྱུར་པ་ཡི། །ཚ་བ་མ་ཞི་མཐོང་བ་བཞིན། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་བྱེད་པ་པོ་དབང་ཕྱུག་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་རྟག་པ་ཡིན་པས་རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་མེད་པ་ནི་ཐར་པ་ཡིན་ན། དེ་ནི་རྟག་པས་ནམ་ཡང་གཞན་དུ་བྱ་བར་མི་ནུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་བྱེད་པ་པོ་དབང་ཕྱུག་རྟག་ཏུ་ཡོད་ན་དེ་ཞི་བར་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་འབར་བའི་ཕྲེང་བས་ཀུན་ནས་བསྐོར་བའི་མེ་ཡོད་ན་དེའི་ཚ་བ་ཞི་བར་
― DTG098_Page_0603 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་བ་རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །གཅིག་པུ་སྣ་ཚོགས་མིན་ཞེ་ན། །འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་ཇི་ལྟ་བུ། །འདོད་པས་སྣ་ཚོགས་ཡིན་ཞེ་ནའང༌། །གཅིག་པུ་སྣ་ཚོགས་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་ནི་གཅིག་ཉིད་ཡིན་གྱི་སྣ་ཚོགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་རྣམས་ཀྱང་དངོས་པོ་གཅིག་ཡིན་པར་འགྱུར་གྱི་སྣ་ཚོགས་སུ་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདོད་པའི་དབང་གིས་སྣ་ཚོགས་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་ན་ཡང་སྔར་ནི་གཞན་འདོད་པར་བྱེད་ལ། ཕྱིས་ཀྱང་གཞན་འདོད་པར་བྱེད་པས་དབང་ཕྱུག་འདིའི་ངོ་བོ་གཅིག་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་བོ། །གཞན་ཡང༌། རྟག་པ་ཆ་མེད་ཕྲ་བ་དང༌། །འགྲོ་བའི་བྱེད་པོ་གཅིག་པོ་ཉིད། །ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ་ལོ། །འདི་ལས་མཚར་བ་གཞན་ཅི་ཡོད། །རྒྱུ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་གང་གི་ཡང་རྒྱུར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པས་དེས་ན་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདིའི་རྟག་པ་ཉིད་ཉམས་སོ། །ཆ་ཤས་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་ཕྲ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་རིགས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཚིག་འདི་ལྟ་བུ་ནི་ངོ་མཚར་འབའ་ཞིག་ཏུ་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མི་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཀྱང་རྩེད་མོའི་དོན་དུ་སྣ་ཚོགས་འདི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། ཡང་འགྱུར་བ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བསྐྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ནི་དགའ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གང་འདི་ལྟ་བུའི་དགའ་བའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདིའི་དབང་ཕྱུག་ཉིད་ཉམས་པ་ཡིན་ནོ། །སྙིང་རྗེ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བོ་གདུག་པ་ཅན་དང་ཁྱད་པར་མེད་པར་བཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་པ། ཕན་ཚུན་ཟ་བས་འཇིགས་པ་ཡི། །བདེ་བ་རྙེད་དཀའི་དུད་འགྲོ་དང༌། །ཞིབ་ཏུ་འཐག་ཅིང་གཅོད་འབིགས་པའི། །སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཟིར་དམྱལ་བ་དང༌། །མི་རྣམས་སྐྱེ་རྒ་ནད་དག་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་ཟུག་རྔུའི་རྨ་གཏོད་ནས། །དཀའ་གྱུར་གང་ཡིན་དྲག་པོ་ཞེས། །མིང་དོན་ལྡན་པ་དེ་ཕྱག་འཚལ། །རྩེད་མོ་ཡིན་ཡང་བདག་དང་གཞན་བདེ་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་བྱ་བར་རིགས་ན། རྩེད་མོ་གང་ཞིག་བདག་འབའ་ཞིག་བདེའི་གཞན་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་གནོད་པར་གྱུར་པ་སྐྱེ་བོ་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་དང་མཐུན་པར་ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ་
― DTG098_Page_0604 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེས་ཅི་ཞིག་བྱ། །དུད་འགྲོ་རྣམས་གཅིག་ལ་གཅིག་ཟ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པས་སྲོག་གི་ངོར་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་པར་གྱུར་པ་དང༌། དམྱལ་བ་རྣམས་ཀྱང་ཞིབ་ཏུ་འཐག་པ་དང༌། གཅད་པ་དང༌། དབུག་པ་དང༌། བཙོ་བ་དང༌། བསྲེག་པ་དང༌། གསད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མི་རྣམས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བ་དང༌། མྱ་ངན་དང༌། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པས་སྡུག་བསྔལ་བ་མཐོང་བ་ན་དགའ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེས་ན་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པའི་དོན་གྱིས་དྲག་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ནི་དོན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་མིང་དོན་དང་ལྡན་པ་དྲག་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་མེད་པ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བསྟིང་བའོ། །གལ་ཏེ་ཅི་ཁྱོད་ཅི་འདོད་པ་སྨྲོས་ཤིག །འཛིན་པ་ཅན་གང་ནོར་ལྡན་དང༌། །གཞན་གྱི་འཚོ་བཅས་དགེ་བ་ཅན། །ཆོས་མིན་ཅན་འགའ་མཐོང་ནས་ལྡན། །དབང་ཕྱུག་སྤྱོད་པར་གསལ་བ་ཡིན། །ཡོན་ཏན་ནོར་ལྡན་ཚེ་ཐུང་དང༌། །ངན་པར་སྤྱོད་རྣམས་ཚེ་རིང་དང༌། །གཏོང་ལྡན་དབུལ་པོ་མཐོང་བས་ན། །དབང་ཕྱུག་གིས་བྱས་གསལ་བ་ཡིན། །གཏོང་བ་ལ་གོམས་པའི་དགེ་བ་ཅན་ནི་ནོར་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང་ནོར་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ནས་ཀྱང་གཏོང་བའི་དང་ཚུལ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ན། གཞན་དུ་འཛིན་པ་ཅན་ལ་ནོར་དང་ལྡན་པར་མཐོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་གཞན་གྱི་གདོང་ལ་བལྟ་བར་མི་འགྱུར་བར་རིགས་ལ། དགེ་བ་ཅན་མ་ཡིན་ན་ནི་གོ་འཕང་མཐོན་པོ་འཐོབ་པར་མི་རིགས་ན། ཆོས་དང་ལྡན་པ་ནི་གཞན་གྱི་སློང་མོ་ལ་སློགས་པས་འཚོ་བ་མཐོང་ལ། ཆོས་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་གོ་འཕང་མཐོན་པོ་ལ་གནས་པ་མཐོང་ངོ༌། །ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ནི་ཚེ་རིང་ལ། ངན་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་ཚེ་ཐུང་བ་དང༌། གཏོང་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་འབྱོར་པ་དང་ལྡན་པར་རིགས་ན། འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མཐོང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་ངེས་པ་ཁོ་ནར་འདི་དག་ནི་དབང་ཕྱུག་གིས་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེ་ན། འདི་དག་ཐམས་ཅད་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག་སངས་རྒྱས་པ་ཡང་བདེ། །དེ་ལ་གུས་པ་ཁ་ཅིག་སྡུག །
― DTG098_Page_0605 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབང་ཕྱུག་བཀས་ནི་བསོད་ནམས་ཅན། །དག་ཀྱང་ཅི་ཕྱིར་སྡིག་མི་བྱེད། །གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་དབང་ཕྱུག་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་པ་ལ་ཡང་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་མཐོང་ལ། དེ་ལ་གུས་པ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། འཇིག་རྟེན་ན་ཁ་ཅིག་སྡིག་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་སྤྱོད་པ་ལོང་བ་དང༌། འོན་པ་དང༌། ནད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མཐོང་ན་དེ་དག་ཅིའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྣོད་དུ་མ་གྱུར། གང་ཡང་གཟུགས་བཟང་བ་དང༌། སྟོབས་དང་ལྡན་པ་བསོད་ནམས་ཀྱིས་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡང་སྣང་ན་དེ་དག་ཅིའི་ཕྱིར་དབང་ཕྱུག་གི་བཀའ་བཞིན་དུ་སྡིག་པ་སྤྱོད་པར་མི་འགྱུར། དེས་ན་འདི་ལྟར་ནི་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྣ་ཚོགས་ལས་ལས་མི་ཤེས་པས། །དེ་རྒྱུ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བ་ཡིན། །འགྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་འདི་དག་གི་རྒྱུ་ནི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་ལས་ཉིད་ཡིན་པས་དེས་ན་སྣ་ཚོགས་འདི་དག་ནི་ལས་ཀྱིས་བྱས་པ་ཡིན་ལ། འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་དབང་ཕྱུག་ཡིན་ནོ་ཞེས་མི་ཤེས་པ་དག་གིས་སྒྲོ་འདོགས་ཤིང་རྗོད་པར་བྱེད་ཀྱང་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རིམ་པས་བསྒྲུབ་པར་ནི་དཀའོ། །འདིའི་སྐྱེ་བ་པོ་དང་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དགག་པ་བྱས་པས་ཚངས་པ་དང་ནག་པོ་ཡང་འདྲ་བར་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། སྣ་ཚོགས་བྱེད་པར་ཚངས་པ་ནི། །མི་རིགས་སྔོན་དུ་བསྟན་པ་བཞིན། །ཚངས་པ་བྱེད་པོར་བདེན་ན་ཡང༌། །དེ་ཡིས་ཅི་ཞིག་བྱས་པར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་དུ། སྣ་ཚོགས་བྱེད་པོ་ཁྱབ་འཇུག་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤི་བའི་རྒྱུད་ལས་བསྟན་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ཡང་མི་རིགས་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། དང་པོར་སེམས་ནི་མཉམ་གཞག་པས། །བློ་ཡི་སྒོ་རྣམས་ལེགས་བསྡམས་ལ། །ཡིད་ལ་ཤི་བ་གཞག་པར་བྱ། །འདི་ལྟར་ཡི་གེ་ཨོཾ་བསྒོམས་ཏེ། །སྙིང་ལ་གཟུགས་ཀྱིས་གཟུང་བྱས་པ། །ས་སོགས་གཟུགས་ལ་གོམས་པར་བྱ། །བདེ་བྱེད་མཉེས་ན་སྡུག་བསྔལ་ལས། །གྲོལ་འགྱུར་ཟེར་བ་འདི་མི་བདེ་ན། །འདི་ལ་རྣལ་འབྱོར་པས་དང་པོར་མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་སུ་བྱས་ལ། བློའི་སྒོ་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་བསྡམས་ཏེ། ཕྲ་བརྟག་པ་ཆ་ཤེས་མེད་པ་ཞི་བ་ལ་དམིགས་པར་བྱ་སྟེ། ཚད་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་ཡི་གེ་ཨོཾ་བརྗོད་ཅིང༌།
― DTG098_Page_0606 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ས་ལ་སོགས་པ་བསྟན་བཅོས་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་གཟུང་བར་བྱ་ཞིང་སེམས་ལ་བཟུང་ན། བསམ་གཏན་གྱི་མིག་གིས་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞིང་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་འདོད་པ་དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར། །ཇི་སྲིད་ཡིད་ཀྱི་ཤེས་འབྱུང་བ། །དེ་ཉིད་གྲོལ་བར་མི་རིགས་ཏེ། །ཡིད་ཤེས་འབྱུང་ཞིང་ཇི་ལྟར་སྔར། །གྲོལ་བར་མ་གྱུར་ས་བཞིན་ནོ། །ཇི་སྲིད་ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་དབང་ཕྱུག་མཐོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །ཇི་ལྟར་སྔར་བསམ་གཏན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་མ་སྐྱེས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དབང་ཕྱུག་ལ་གུས་གྲོལ་འགྱུར་བར། །མི་རིགས་བདེ་བྱེད་མཐོང་བ་ཡང༌། །དམིགས་ལ་གནས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །དཔེར་ན་མཐོ་ཡོར་མཐོང་བ་བཞིན། །རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དབང་ཕྱུག་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་མཐོང་བས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ཤིང་དང་རྡོའི་རང་བཞིན་གྱི་མཐོ་ཡོར་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ནི་དབང་ཕྱུག་ན། །དེ་ནི་རྟག་ཕྱིར་བཅོས་སུ་མེད། །དེས་ན་སྡུག་བསྔལ་མཐར་འགྲོ་བར། །དབང་ཕྱུག་ནམ་ཡང་འགྱུར་མ་ཡིན། །གལ་ཏེ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་དང༌། དབང་ཕྱུག་ཡིན་ན་དེ་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཡིན་པས་རྒྱུ་ཡོད་ཀྱི་བར་དུ་སྡུག་བསྔལ་འགག་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དབང་ཕྱུག་མཐོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་སྤངས་པ་མེད་པས་དབང་ཕྱུག་རྒྱུར་སྨྲ་བའི་གཞུང་ལ་ནམ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་འགྲོ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་ལྷག་མའང་དགག་བྱས་ཕྱིར། །ཚངས་པ་ཁྱབ་འཇུག་བདག་སྨྲ་ལ། །མི་རིགས་ཕྱིར་ན་དབང་ཕྱུག་སོགས། །བཏགས་ལ་བྲོ་ནི་དགའ་མི་བྱེད། །ཚངས་པ་རྒྱུར་སྨྲ་པས་ཚངས་པ་མཐོང་བས་གྲོལ་བར་འདོད་ལ། །ཁྱབ་འཇུག་པས་ནི་ཁྱབ་འཇུག་མཐོང་བས་སོ། །བདག་ཏུ་སྨྲ་བས་ནི་སྐྱེས་བུ་མཐོང་བ་སྟེ། ཐམས་ཅད་དབང་ཕྱུག་རབ་ཏུ་བཀག་པ་དང་འདྲ་བར་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་གྲུབ་པའི་མཐའ་སྐྱོན་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁོ་བོ་ཅག་ནི་ཚངས་པ་དང༌། ཁྱབ་
― DTG098_Page_0607 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇུག་དང༌། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་དང༌། དེ་དག་གིས་ཉེ་བར་བརྟེན་ཅིང་བསྟན་པའི་རིག་བྱེད་ཀྱི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལ་ཡང་དགའ་བར་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་བཞིའི་དབྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མི་རིགས་ལ། རྒྱས་བྱེད་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་དེའི་དབྱེ་བའི་ཚིག་འབྱུང་བ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རིགས་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་དང་དཔུང་པ་དང་བརླ་དང༌། རྐང་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་པ་ན་སའི་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་དང༌། ཡལ་ག་དང༌། རྩ་བ་དང༌། ཡལ་ག་ཕྲེའུ་ལ་སོགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་པ་ན་སའི་འབྲས་བུ་ནི་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་པ། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་དྲུག་པ། གཞན་ཡང་འདི་ལྟར་བྲམ་ཟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིའི་སྐྱེ་བ་ལས་གཞན་ཞིག་ཡིན་ནམ་འོན་ཏེ་གཞན་མ་ཡིན། མིའི་སྐྱེ་བ་ལས་གཞན་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ཁྱི་དང་ཕག་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་མ་ཡིན་ན་ནི་དམངས་རིགས་ཀྱང་བྲམ་ཟེའི་མིའི་རིགས་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། བྲམ་ཟེ་བཞིན་ནོ། །བྲམ་ཟེ་ཡང་དམངས་རིགས་ཀྱི་མིའི་རིགས་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པས་དམངས་རིགས་སོ་ཞེ་ན། གཞན་ཡང་ཁ་ནི་རྟག་ཏུ་མི་གཙང་བ་འཛག་པ་ཡིན་ལ། ལག་པ་དང༌། བརླ་དང་རྐང་པ་ནི་གཙང་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བྲམ་ཟེ་ནི་ཁ་ལས་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་ཡང་མི་གཙང་བ་དང་ལྷན་ཅིག་འཇུག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བྲམ་ཟེའི་རིགས་ནི་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་བྲམ་ཟེ་མོ་ཡང་ཁ་ནས་སྐྱེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ན་ནི་སྲིད་མོ་དང་འཁྲིག་པ་སྤྱོད་པར་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཁ་ནས་སྐྱེས་སོ་ཞེ་ན། མངལ་གཞན་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། ད་ལྟར་འདི་དག་གི་བྲམ་ཟེ་ཉམས་པ་ཡིན་ནོ། །མངལ་ནས་སྐྱེས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ལ་ཁ་ནས་སྐྱེས་པ་ནི་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་བྲམ་ཟེ་ནི་འགའ་ཡང་ཁ་ནས་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་སོ། །གཞན་ཡང་འཚོ་བ་བྲམ་ཟེ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ལུས་ཡིན། དེ་ལ་འཚོ་བ་བྲམ་ཟེ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་སྲོག་ཆགས་ཀུན་ཡང་བྲམ་ཟེ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ལ། སྲིད་པ་གཞན་དུ་འཕོ་བར་གྱུར་པ་ན་ཡང་བྲམ་ཟེ་ལ་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་ན། འདི་སྐད་དུ། དམངས་རིགས་ཀྱིས་ནི་ཡོན་
― DTG098_Page_0608 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བླངས་ན། །བྲམ་ཟེ་བོང་བུར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །བོང་བུའི་སྐྱེ་བ་བཅུ་གཉིས་ལེན། །སྐྱེ་བ་དྲུག་ཅུར་ཕག་ཏུ་འགྱུར། །ཁྱི་ཡི་སྐྱེ་བ་བདུན་ཅུ་ལེན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དྲང་སྲོང་ཤེད་ཀྱིས་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ། གྲོང་ཁྱེར་བཅུ་པའི་བྲན་བཅུ་དང༌། །མྱ་དམ་གྱི་ནི་རི་དགས་བཅུ། །མདར་རྒྱུ་ཚལ་གྱི་དཱུར་བ་དག །བྲམ་ཟེས་དེ་མ་བསམས་སམ་ཅི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དུད་འགྲོ་ལ་ཡང་རིགས་བཞི་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། གང་ཡང་ཁྱི་དཀར་པོ་ནི་བྲམ་ཟེའོ། །ནག་པོ་ནི་དམངས་རིགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་འདི་དག་ནི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཞད་གད་དུ་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་རིགས་བྲམ་ཟེ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ལས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། གང་ཡང་འདི་སྐད་དུ། གང་གིས་བྲམ་ཟེ་ཉིད་ཐོབ་ནས། །རྒྱལ་པོའི་བཀའ་བཞིན་སྒྲུབ་བྱེད་པ། །དེ་ནི་བྲམ་ཟེ་ཉིད་བོར་ནས། །དམངས་རིགས་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བྲམ་ཟེ་ཤི་བའི་རོ་བསྲེགས་པ་ཡང་བྲམ་ཟེ་གསོད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ལས་ངན་བྱས་པས་བྲམ་ཟེ་དམངས་རིགས་སུ་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ན་ལས་བཟང་པོ་བྱས་བའི་དམངས་རིགས་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་བྲམ་ཟེར་མི་འགྱུར། གལ་ཏེ་ཕ་དང་མ་དག་པ་ཉིད་དང༌། བྲམ་ཟེའི་ལས་ལ་གནས་པ་ཉིད་ནི་བྲམ་ཟེ་ཡིན་པར་འགྱུར་གྱི། དམངས་རིགས་ནི་སྐྱེ་གནས་ངན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བྲམ་ཟེའི་ལས་ལ་གནས་སུ་ཟིན་ཀྱང་བྲམ་ཟེ་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དུས་ཆེན་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་འདས། །བུད་མེད་སེམས་ནི་ཤིན་ཏུ་གཡོ། །དེ་ཕྱིར་བྲམ་ཟེ་ཞེས་བྱའི་རིགས། །འགའ་ཡང་གང་ལའང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བས་རིགས་དག་པ་ཉིད་དུ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་ཤིན་ཏུ་དཀའ་སྟེ། འདིར་བུད་མེད་རྣམས་ནི་སྐྱེས་བུ་གཞན་དང་ཉལ་ན་ཡང་སྐྱོན་དུ་བརྩི་བ་མ་ཡིན་པས་དམངས་རིགས་དང༌། རྗེའུ་རིགས་དང༌། རྒྱལ་རིགས་རྣམས་ཀྱང་སྐྱེས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་བྲམ་ཟེའི་རིགས་ཡིན་ཡང་ཡུལ་འཁོར་འཛིན་ལ་སོགས་པ་རྒྱལ་རིགས་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དང༌། རྒྱས་པ་དང༌། སྣ་ཚོགས་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བྲམ་ཟེ་མོ་མ་ཡིན་པ་ལས་སྐྱེས་ཀྱང་བྲམ་ཟེའི་གཙོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རིགས་ནི་བྲམ་ཟེའི་རྒྱུ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །
― DTG098_Page_0609 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ཡང་སྨྲས་པ། རྩལ་དང་རྩལ་གྱི་སྡེ་དག་དང༌། །དེ་བཞིན་ཐོས་པའི་རྩ་ཆེན་དག །དྲང་སྲོད་ཆེན་པོ་གཽ་ཏ་མ། །བྲན་སོང་ཉལ་བའི་མངལ་ནས་སྐྱེས། །གཞུང་ནི་རྩོམ་པར་བྱེད་པ་ཡི། །ཀུན་བྲམ་ཟེའི་དྲང་སྲོང་ཡང༌། །ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཡིས། །གདོལ་པ་མོ་དང་ཉལ་ལས་སྐྱེས། །ཉ་བ་ཡི་ནི་བུ་མོ་ལ། །ཕ་ནི་མཆོག་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བས། །ཉལ་ལས་དྲང་སྲོང་གླིང་ལམ་སྐྱེས། །དེ་ཡང་བྲམ་ཟེ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །བྲམ་ཟེའི་དྲང་སྲོང་འཇིག་རྟེན་གྲགས། །ཐོས་མང་རིག་བྱེད་འདོན་བྱེད་པ། །དྲང་སྲོང་རྭ་ཞེས་བྱ་བའི་མ། །དུད་འགྲོར་སྐྱེས་པའི་རི་དགས་ཡིན། །སྦོམ་དང་དེ་བཞིན་རས་བལ་ཅན། །དམངས་རིགས་བུ་ཡིན་བྲམ་ཟེར་གྲགས། །ཟླ་བའི་བཏུང་བ་མང་འཐུངས་ནས། །འཇིག་རྟེན་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོར་གྲགས། །འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་གྲགས་གྱུར་པ། །བྲམ་ཟེ་ལུམ་བུ་ཞེས་བྱ་བ། །ཐོས་མང་དེ་ཡང་གདོལ་བའི་རིགས། །ལུང་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་སྐྱེས། །བུར་ཤིང་བུ་མོ་ལས་སྐྱེས་པའི། །དྲང་སྲོང་དྲང་སྲོང་ཀ་ནཱ་ཡང༌། །ཀ་ནཱ་ཡ་ཡི་རིགས་བཅས་པ། །སྐྱེས་པ་ཡིན་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད། །དྲང་སྲོང་ཀ་པི་ཛ་ལ་ཡང༌། །དྲང་སྲོང་དཔང་བྱེད་ཆེན་པོ་ཡིས། །གདོལ་པ་ཕྲེང་བ་མོ་ལ་ནི། །ཉལ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཞེས་ཐོས། །ཨ་ག་སྟ་དང་དབང་བྱེད་ནི། །བུམ་པའི་ནང་ནས་སྐྱེས་ཞེས་ཐོས། །བུམ་པའང་བུམ་པའི་ནང་ནས་སྐྱེས། །དེ་བཞིན་གཙང་སྐྱེས་ཆུ་ལས་སྐྱེས། །པདྨའི་འདབ་ལས་ཤེས་རབ་མྱུར། །ཀ་པ་ཏྟྱ་ནི་ཐལ་བ་ལས། །མགོ་ལ་ཐོད་པ་ཅན་ཉིད་ནི། །ཐོད་པ་ལས་ནི་སྐྱེས་ཞེས་ཟེར། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གལ་ཏེ་ཡང་དཀའ་ཐུབ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། སྐྱེ་གནས་ཉིད་ཀྱིས་བྲམ་ཟེ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དཀའ་ཐུབ་དང༌། ཐོས་པ་ཉམས་པ་རྣམས་བྲམ་ཟེ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར། དམངས་རིགས་རྣམས་ཀྱི་དཀའ་ཐུབ་དང༌། །ཐོས་པ་བྱེད་པ་དགག་པར་བྱ། །བྲམ་ཟེ་དང༌། དམངས་རིགས་ཀྱི་ལུས་དང༌། དབང་པོ་དང༌། བློ་ལ་ཁྱད་པར་ནི་ཅུང་ཞིག་ཀྱང་མ་མཐོང་སྟེ། ཇི་ལྟར་གང་གི་ཕྱིར། རླུང་དང་བད་ཀན་མཁྲིས་པ་དག་ནི་ཞི་བྱེད་པའི། །སྨན་ནི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ངེས་པས་མི་བྱེད་ལྟར། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་ངེས་པར་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཆོས། །རིགས་ངེས་པ་ལས་ཁྱད་པར་མེད་པའང་དེ་བཞིན་ནོ། །རིགས་བཞི་པོ་དག་
― DTG098_Page_0610 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུག་གིས་ཟིན་ནས་སྨན་ནི་བསྟེན་པ་ལས། །ཀུན་ལ་དུག་ནི་བཞི་འགྱུར་འདྲ་སྟེ་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཡིན། །དེ་བཞིན་ཉོན་མོངས་དུག་ཟིན་རིགས་བཞིས་ཆོས་ཀྱི་སྨན་བསྟེན་ན། །བཞི་ཆར་དུག་བྲལ་གྱུར་ཏེ་ཆོས་སྨན་ཀུན་ལ་མཉམ་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པས་རིགས་བཞི་བརྟག་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་འདི་སྐད་དུ། ཕྱི་རོལ་དམངས་རིགས་བུད་མེད་གཟུགས། །འཛིན་པས་རིགས་ལྡན་གསུམ་འདི་སྤངས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་སྐྱོན་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་སྤོང་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་མ་བརྟགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆུ་ཡིས་སྡིག་པ་དག་པ་འཁྲུལ། །དགེ་སོགས་ཉོ་ཚོང་བྱེད་པ་དག །ཉེས་བསྟན་གསུམ་ལ་མཐོང་བས་ན། །གང་ཕྱིར་གསུམ་འདི་གཏོང་བའི་རིགས། །འབབ་སྟེགས་སུ་ཁྲུས་བྱས་པས་སྡིག་པ་དག་པར་འདོད་པ་དང༌། བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ཉེ་ཞིང་འཚོང་བ་ལ་སོགས་པ་ཉེས་པར་བསྟན་པ་གསུམ་པོ་འདི་ལ་མཐོང་བས་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་སྤོང་བ་ཡིན་གྱི་མ་བརྟགས་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་དེ་ལ་སྨྲས་པ། ས་སྟེངས་ན་མི་ཤི་འབབ་སྟེགས། །འོད་ཀྱིས་སྣང་དང་པདྨའི་སྙིང༌། །ཁམས་གསུམ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ན། །ཀུ་རུའི་ཞིང་ནི་རབ་ཏུ་བསྔགས། །ཀུ་རུའི་ཞིང་གི་རྡུལ་དག་ནི། །རླུང་གིས་ཁྱེར་བས་རེག་གྱུར་ནའང༌། །ཉེས་པར་བྱས་པའི་ལས་ཅན་ཡང༌། །འགྲོ་བ་མཆོག་ཏུ་ཁྱེར་བར་བྱེད། །གང་འགའ་ཟླ་བའི་སྐལ་ཅན་དང༌། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་དབྱངས་ཅན་དང༌། །ཕག་ཅན་དང་ནི་འདབ་མ་ཅན། །སིད་དུ་རྒྱ་མཚོར་འདྲེ་བ་དག །ཁྲུས་ས་འདི་རྣམས་གང་གི་ཕྱིར། །དག་པར་འདོད་ནས་ཁྲུས་བྱེད་པ། །སྡིག་པ་དག་པའི་བདག་ཉིད་དེ། །ངེས་པར་མཐོ་རིས་འགྲོ་བར་འགྱུར། །རིག་པ་གང་དག་གིས་ཤེ་ན། །འདག་འཆལ་དག་གིས་བསྒོས་པའི་གོས། །དྲི་མ་མེད་པར་འགྱུར་བ་བཞིན། །ལུས་ཅན་མཆོད་སྦྱིན་གྱིས་བསྒོས་ནས། །འབབ་སྟེགས་བཀྲུས་པའང་དེ་བཞིན་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་སྡིག་པ་དག་མ་འགྱུར། །མ་རིག་པ་དང་མ་མཐོང་ཕྱིར། །མ་བསྒོས་ཕྱིར་དང་བག་ཆགས་ཕྱིར། །དྲན་པའི་ཤེས་དང་དགེ་བ་བཞིན། །
― DTG098_Page_0611 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་ཆུས་དག་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཆོས་སོ། །མི་རེག་པ་དང༌། མི་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོར་མེད་པ་དང༌། བག་ཆགས་སུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་ནི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། གང་རེག་པར་བྱ་བར་ནུས་པ་དང་གང་འདི་ནི་འདི་ནའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་མཐོང་བ་དང༌། གང་ལ་བསྒོ་བར་བྱ་བར་ནུས་པ་དེ་ནི་གོས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་དག་པར་བྱ་བར་རུང་ན་སྡིག་པ་ནི་གཟུང་དུ་མེད་པ་བལྟར་མེད་པ་བསྒོར་མེད་པ་ཡིན་ན། དེ་ཇི་ལྟར་ན་དག་པར་འགྱུར། །འོན་ཀྱང་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་བག་ཆགས་བཞག་པ་ལས་སྡིག་པ་ཡོད་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ལུས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་དྲན་པའི་ཤེས་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ཆུས་བཀྲུར་མེད་པ་ལྟར་སྡིག་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན། བདེ་སྙིང་རྒང་བྱུང་ཀླུང་སོགས་ཀྱི། །ཆུས་ནི་སྡིག་པ་དག་མི་འགྱུར། །རེག་བྱའི་ཕྱིར་རམ་བསྒོ་བྱའི་ཕྱིར། །ཁྱིམ་གྱི་ངན་སྐྱུགས་ཆུ་བཞིན་ནོ། །པདྨའི་སྙིང་པོའི་འབབ་སྟེགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་པདྨའི་སྙིང་པོ་ཉིད་དོ། །རྐང་པ་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ནི་རྐང་པ་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་དེ། ཆུ་ཀླུང་ངོ༌། །དེས་སྡིག་པ་དག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །རེག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རམ་རླན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་རེག་ཏུ་ཡོད་པ་དང་རླན་པར་བྱེད་པ་དེས་སྡིག་པ་ཡང་དག་པར་བྱེད་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཁྱིམ་གྱི་ངན་སྐྱུགས་ཆུ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། རང་བཞིན་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་ལས། །ཆུར་ཞུགས་སོགས་ཀྱིས་ཟད་གྱུར་ན། །འབབ་སྟེགས་སོགས་སུ་ཁྲུས་བྱས་རྣམས། །སྡུག་བསྔལ་མི་འགྱུར་རྒྱུ་མེད་ཕྱིར། །སྔོན་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སྤྱོད་པའི་ལོང་བ་དང༌། འོན་པ་དང༌། ཞ་ཕོ་དང༌། གྲུམ་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གལ་ཏེ་འབབ་སྟེགས་ཀྱི་ཆུ་ལ་ཁྲུས་བྱས་ཤིང༌། དབང་བསྐུར་བས་སྡིག་པ་མ་ལུས་པར་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་ན་ནི། ཆུའི་ནང་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལོང་བ་དང༌། འོན་པ་དང༌། ཞ་བོ་དང༌། གྲུམ་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས། ཁྲུས་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཕྱིན་ཆད་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ལས་རྣམས་ཟད་པའང་མ་ཡིན་པས། །སྡིག་པ་ཟད་པ་འགའ་ཡང་མེད། །ནང་གི་བདག་ཉིད་མི་འགག་
― DTG098_Page_0612 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅེས། །བསྟན་པ་ཡོད་པས་དེ་ཡང་བརྫུན། །གང་ཡང་འགའ་ཞིག་ཉིན་རེ་སྡིག་པའི་ལས་བྱེད་ཅིང༌། སྡིག་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་དེ་རྣམས་འབབ་སྟེགས་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་སུ་ཁྲུས་བྱས་ཤིང་དབང་བསྐུར་བས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་ན་ནི་སྡིག་པ་བྱས་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ལ། དེས་ན་འགའ་ཡང་ངན་སོང་དུ་ལྷུང་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། གང་ཡང་འདི་ལྟར་དྲང་སྲོང་རྒྱས་པས། །བདག་ནི་ཆུ་བོ་དམ་པ་སྦྱིན་འབབ་སྟེགས། །བདེན་ཆུའི་སྤྱིན་པ་ཆུ་དོགས་དཀའ་ཐུབ་རླབས། །དེ་བཞིན་བྱེད་དང་བཅས་པས་དེར་ཁྲུས་བྱ། །ནང་གི་བདག་ཉིད་ཆུ་ཡིས་དག་མ་ཡིན། །ལུས་དང་ངག་དང་ལས་རྣམས་ནི། །གང་གིས་གསུམ་པོ་མ་དག་པ། །རྒྱ་མཚོ་གསུམ་དུ་ཁྲུས་བྱས་ཀྱང༌། །དེ་ནི་དྲི་མ་མེད་ཉིད་ཡིན། །དབང་པོའི་སྒོ་ནི་རབ་བསྡམས་ནས། །མཉམ་པར་གཞག་པས་གར་གནས་པ། །དེ་ཡིས་ཀུ་རུའི་ཞིང་དག་དང༌། །ནེ་མི་ཤ་དང་པད་སྙིང་སྟེ། །འདོད་དང་ཁྲོ་དང་རྨོངས་པ་ལས། །གང་ཞིག་རྒྱལ་བ་དེ་དག་དཔའ། །འབབ་སྟེགས་གང་དུ་ཁྲུས་བྱེད་པ། །སྦྱོང་མཛད་དེ་ཡིས་ཅི་ཞིག་བགྱི། །ཆུ་ཡིས་བ་ངས་པར་གྱུར་པ་ལ། །ཁྲུས་བྱས་པ་ཞེས་མི་བྱ་ཡི། །ཕྱི་ནང་བཅས་པར་དག་པ་ཡིས། །བཀའ་ཐུབ་ཅན་གང་དེ་ཁྲུས་བྱས། །རྡུལ་དང་འདམ་དང་དྲི་མ་སོགས། །ཟག་པ་རྣམས་ནི་ཆུ་ཉིད་ཀྱིས། །དག་པར་བགྱིད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལགས། །ཆོས་བྱུའི་འབྲས་བུ་ཆུ་ཡིས་མིན། །གང་གཱར་བཀྲུས་ནས་དག་པ་ཡི། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་འཇུག་པ། །ཁྱད་པར་ཕྲ་མོ་ཙམ་ཡང་ནི། །འབྱུང་པོ་རྣམས་ལ་མ་མཐོའ་ངོ༌། །འདོད་པ་མཆོད་སྦྱིན་ཆེན་པོ་མཆོད་བྱས་ནས། །མི་དབང་འབབ་སྟེགས་རྟག་ཏུ་ཁྲུས་བྱས་ཀྱང༌། །ཁྲོ་དང་འདོད་དག་དེ་བཞིན་མང་འཕེལ་ནས། །གང་ཕྱིར་མི་གསོད་ལ་སོགས་སྡིག་དག་བྱེད། །དེ་ཕྱིར་དྲི་མའི་རྒྱུ་ནི་ཡོད་གྱུར་པ། །དེ་སྲིད་མཆོད་སྦྱིན་འབབ་སྟེགས་ཆུས་མི་མིའི་དག །མར་མེ་སྙིང་པོ་འབར་པ་ཡོད་པ་ན། །འོད་རྣམས་ཆུ་ཡིས་བླུགས་ཀྱང་མི་ཉམས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟེན་པ་ཡོད་པས་ཁྱེད་རང་གི་དམ་ཚིག་ལས་འབབ་སྟེགས་སུ་ཁྲུས་བྱས་བས་སྡིག་པ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ཡིན་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཆུས་ཁྲུས་བྱས་བས་སྡིག་པ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་
― DTG098_Page_0613 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲ་བ་འདི་ནི་མཛེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་འདི་སྐད་དུ། བྲམ་ཟེ་དག་གིས་སྡིག་པ་བྱས་པ་དག་གི་སྡིག་པ་བླངས་ནས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆ་འགོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བདེ་ཡང་རིགས་པ་འདིས་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུད་གཞན་ལས་ནི་རྒྱུད་གཞན་དུ། །སྡིག་པ་འཕོ་བ་མིན་པར་གཟུང༌། །ལུས་ཅན་མིན་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང༌། །ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་མི་འཕོ་བཞིན། །དངོས་དང་ལྡན་པའི་རྫས་ལ་ནི། །རྒྱུད་གཞན་ལས་རྒྱུད་གཞན་ལ་འཕོ་བ་མཐོང་སྟེ། ཇི་ལྟར་བུ་བཞིན་ནོ། །སྡིག་པ་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པས། །ཇི་ལྟར་གཞན་གྱི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་གཞན་འདོད་ཆགས་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་གྱི་ཞེ་སྡང་གིས་གཞན་ཞེ་སྡང་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་གྱི་གཏི་མུག་གིས་གཞན་གཏི་མུག་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་བཀྲེས་ཤིང་སྐོམ་པ་གཞན་ལ་མི་གནོད་པ་དང༌། གཞན་ཚིམ་པས་གཞན་ཚིམ་པར་མི་འགྱུར་བ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱིས་བྱས་པའི་སྡིག་པའི་འབྲས་བུ་གཞན་གྱིས་འགོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང༌། དེ་ཚེ་བསོད་ནམས་བླངས་པ་ནི། །མི་རིགས་ཞེས་ནི་དེས་པར་བྱ། །སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡི། །དཔེར་ན་བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་བཞིན། །གསེར་དང་གོས་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ཅན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་སྦྱིན་པ་དང༌། བླང་བར་རིགས་ཀྱི་བསོད་ནམས་དང་སྡིག་པ་དག་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དག་སྦྱིན་པ་དང་བླང་བར་མི་རིགས་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དག་སྦྱིན་པ་དང་བླང་བར་ནུས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་བདག་པོ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་ན་རང་གི་བྲན་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་བྱིན་ནས་དེ་དག་གི་བདེ་བ་ལེན་པར་འགྱུར་ལ། སྙིང་རྗེ་ཅན་དག་ཀྱང་སྐྱེ་དགུ་སྡུག་བསྔལ་ཅན་དག་ལ་རང་གི་བདེ་བ་ཉིན་ནས། དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་ལེན་པར་འགྱུར་པ་ཞིག་ན་དེ་ལྟ་བུ་ནི་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དག་ལེན་པ་དང་སྦྱིན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ལུང་རྒྱས་བྱེད་ལས་ཀྱང་འདི་སྐད་དུ། འདིར་ནི་དགེ་དང་མི་དགེ་བའི། །རང་གིས་བྱས་པའི་ལས་རྣམས་ནི། །ཆུད་ཟ་བར་ནི་མི་འགྱུར་ཏེ། །དེའི་ཕྱིར་
― DTG098_Page_0614 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡིག་སྤངས་མདུང་གི་བུ། །ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། འབར་སོགས་ནང་དུ་མཆོངས་པ་ཉིད། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་སོགས་འགྲོ་བར། །བསྟན་པའི་ལུགས་ངན་གསུམ་ལས་མཐོང༌། །དེ་ཕྱིར་སྤང་བར་རིགས་པ་ཡིན། །མེར་འཇུག་པ་དང༌། གཡང་སར་མཆོང་བ་དང༌། སྨྱུང་བར་གནས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བས་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དང༌། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་དང༌། ཚོགས་བདག་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་ལ་སོགས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་མི་བདེན་པར་བསྟན་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པོ་འདི་ནི་གཏང་བར་རིགས་པ་ཁོ་ནའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རིགས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མེར་མཆོད་ལ་སོགས་ཚངས་པ་ཡིས། །འཇིག་རྟེན་སོགས་ཐོབ་རྒྱུ་མ་ཡིན། །སྲོག་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། །ཕྱེ་མ་ལེབ་སོགས་མཐོང་བ་བཞིན། །གང་དགེ་བའི་སེམས་དང་བྲལ་བའི་མེར་འཇུག་པ་དང༌། གཡང་སར་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལ་སོགས་པ་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། སྲོག་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཇི་ལྟར་ཕྱེ་མ་ལེབ་དང་ཕྱི་བྱི་དང༌། སྦྲང་མ་ལ་སོགས་པ་མེར་མཆོད་བ་དང༌། ཨེ་ནེ་ཡ་དང་སྤྲེའུ་ལ་སོགས་པ་གཡང་སར་མཆོང་བ་དང༌། རྒྱ་མཚོའི་ནང་དུ་གྲུ་བོ་ཆེ་ཞིག་ནས། །སྐྱེ་བོ་ཤི་བར་གྱུར་བ་དང༌། །ལམ་དུ་ལམ་བརྒྱགས་མ་ལུས་པར་ཟད་ནས་འགྲོན་པོ་བཀྲེས་པས་ཉེན་པས་སྲོག་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་མཐོ་རིས་སུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། བཟའ་དང་བཏུང་བ་སྤངས་པ་ཡིས། །མཐོ་རིས་འཐོབ་པར་མི་འདོད་དེ། །བཀྲེས་དང་སྐོམ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཕྱིར། །ཟས་མ་ཟོས་པས་གསུངས་པ་བཞིན། །ཟས་དང་སྐོམ་མ་ཟོས་པས་མཐོ་རིས་འཐོབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པས་གདུངས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁྲོས་པའམ་ནད་དམ། མ་རྙེད་པའི་དབང་གིས་ཟས་མ་ཟོས་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། ཟས་མ་ཟོས་སོགས་བསོད་ནམས་འགྱུར། །སྤངས་ཕྱིར་སྡིག་སྤངས་བཞིན་ཞེ་ན། །བདེན་སོགས་སྤངས་པས་གཏན་ཚིགས་འདི། །མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་འགྱུར། །ཟས་མ་ཟོས་པས་བསོད་ནམས་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། སྤངས་
― DTG098_Page_0615 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡིག་པ་ལས་ལོག་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་ཡང་ཐེ་ཚོམ་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། ཅི་སྤངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདེན་པ་དང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤངས་པ་བཞིན་དུ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་སྤངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཚེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པ་བཞིན་དུ་ཟས་སྤངས་པ་ཡང་བསོད་ནམས་སུ་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་སྤངས་པས་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། ཟས་སྤངས་བསོད་ནམས་མི་འགྱུར་ཏེ། །བྱ་བ་དེ་ལ་སྡིག་མེད་ཕྱིར། །དགེ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡི། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྤངས་པ་བཞིན། །བྱ་བ་གང་ཞིག་སྤྱད་པ་ལས་སྡིག་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་པ་དེ་ལྟ་བུ་སྤངས་པ་ནི་བསོད་ནམས་སུ་འགྱུར་བར་རིགས་ན་ཟས་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྲོག་འཛིན་ཅིང་བསོད་ནམས་སྐྱེ་བའི་སྒོར་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། གལ་ཏེ་དེ་སྤྱད་པས་ཆོས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ན་དེ་ལྟར་ནི་མ་གྲགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཟས་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱ་བ་ལ་ཡང་སྡིག་པ་ཡོད་པར་མ་མཐོང་ལ། ཟས་ལ་མི་སྤྱོད་པའི་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་བསོད་ནམས་ཡོད་པར་མ་མཐོང་ངོ༌། །འདིས་ནི་གདུང་བ་ལྔ་པ་ལ་སོགས་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱང་ལུས་གདུང་བར་བྱེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་མཐོ་རིས་དང་བྱང་གྲོལ་ལ་སོགས་པ་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱས་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་ལུང་ལས་འདི་ལྟར་སྔ་ཕྱི་འགལ་བ་ཡང་ཡོད་པས་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། ནུབ་གཅིག་ལམ་ནི་ནུབ་གསུམ་མམ། །བདུན་དུའམ་ནི་ཉིན་གཅིག་ཉིད། །གང་ཞིག་སྨྱུང་བར་གནས་པ་ཡི། །སྐྱེ་བོ་དེ་ནི་མཐོ་རིས་འགྲོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྤྲས་ནས་ཡང༌། ཟླ་ཕྱེད་དམ་ནི་ཟླ་གཅིག་ཏུ། །སྨྱུང་བར་སྤྱད་པར་མི་བྱ་སྟེ། །ལུས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། །དཀའ་ཐུབ་མ་ཡིན་ཆོས་ལྡན་མིན། །འགའ་ཞིག་བརྟུལ་ཞུགས་སྨྱུང་བར་གནས། །ལུས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་སྟེ། །ནང་གི་བདག་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་ཕྱིར། །དེས་ནི་མཐོ་རིས་རྟོགས་མི་འགྱུར། །རྟག་ཏུ་ལུས་ནི་རྒྱས་པ་དང༌། །སེམས་དང་དབང་པོ་གསལ་བ་ཡིས། །ཕྲ་བའི་ཆོས་རྣམས་རྟོགས་
― DTG098_Page_0616 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་གྱི། །རྒོད་དང་ཞུམ་པས་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ། དགུན་གྱི་དུས་སུ་ཆུ་ཡི་ནང་དུ་གནས། །ཚ་བའི་དུས་སུ་གདུང་བ་ལྔ་བསྟེན་བྱ། །དབྱར་གྱི་དུས་སུ་བླག་བ་མེད་པར་གནས། །བྲམ་ཟེ་དེ་ནི་དཀའ་ཐུབ་དྲག་པོ་སྤྱོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨྲས་ནས། ཡང༌། བྲམ་ཟེ་མེ་བཞིའི་དཀྱིལ་གནས་ནས། །ལྔ་པ་ཉི་མས་གདུང་བ་ཡི། །གདུང་བ་དེ་ནི་མདུང་གི་བུ། །ལྔ་པའི་དཀའ་ཐུབ་མ་ཡིན་གྱི། །བཀྲེས་དང་ཆགས་པའི་མེ་དག་དང༌། །ཁྲོ་དང་འདོད་པའི་མྱ་ངན་དག །ལྔ་པོ་འདི་ལས་གང་རྒྱལ་བ། །དེ་ནི་གདུང་བ་ལྔ་ཅན་འདོད། །རྟག་ཏུ་འདོད་དང་ཁྲོ་ལས་རྒྱལ། །བདེ་ལྡན་དབང་པོ་བསྡམས་པ་དག །འདི་ནི་མཁས་པའི་དཀའ་ཐུབ་ཡིན། །ལུས་ཀྱི་གདུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འཚེ་མེད་བདེན་པའི་ཚིག་དང་ལྡན། །ཁྲོ་མེད་དུལ་ལ་དྲང་བ་དག །འདི་ནི་དཀའ་ཐུབ་མཆོག་ཡིན་གྱི། །ལུས་སྐམ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་རང་བཞིན་དཀའ་ཐུབ་གང༌། །སྡུག་བསྔལ་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱུད་མང་འཇུག །ཤེས་པའི་རང་བཞིན་དཀའ་ཐུབ་གང༌། །བདེ་བས་བདེ་བ་བརྒྱུད་མར་འཇུག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བས་དེ་ལྟ་བུའི་རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་ཡང་འགལ་བར་སྨྱུང་བར་གནས་པ་ལ་སོགས་པས་ལུས་གདུང་བར་བྱེད་པའི་བདེན་པ་བརྟགས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། གཞན་ཡང་རྒྱས་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་ལུང་ལས་སྔ་ཕྱི་འགལ་བ་མང་དུ་མཐོང་སྟེ། བུ་མེད་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་ནི། །བཟང་པོ་ཡེ་མེད་རྒྱས་བྱེད་ཀྱི། །ཅི་ལྟར་གླིང་ལམ་ཅན་གྱིས་ནི། །རྒས་ཀར་བསུས་ནས་སྨྲས་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ནས་ཡང༌། གཞོན་ནུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་བྱེད་པ། །དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པ་སྤངས་པ་སྟེ། །དྲང་སྲོང་ནི་མཐོ་རིས་གནོན། །ཚངས་སྤྱོད་འབྲས་བུ་དམ་པ་ཡིན། །དེ་བཞིན་དུ། ངེས་པར་བརྩེ་མེད་དགའ་བོ་ཡིས། །གཡུལ་ངོར་འབྲོས་པ་མེད་པར་ནི། །གཡུལ་ལ་མངོན་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་ན། །ཤི་ན་མཐོ་རིས་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ནས། ཡང་སྨྲས་པ། གང་ཡང་རང་སེམས་གདུག་པ་ཡིས། །གཞན་ལ་འཚེ་དེ་རྒྱས་བྱེད་ཀྱི། །དྲག་པོ་དྲག་པོའི་ལས་ཅན་ཏེ། །ཤིན་ཏུ་སྨད་པའི་དམྱལ་བར་འགྲོ། །རང་ལ་རྗེས་སུ་མི་མཐུན་པ། །དེ་ནི་གཞན་
― DTG098_Page_0617 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་མི་བྱ་སྟེ། །འདིར་ནི་ཆོས་རྣམས་བསྡུས་པ་ཡིན། །གཞན་ནི་འདོད་པས་འཇུག་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་སྨྲས་པ་ན། འདིར་སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་པ་ནི་འདི་ལྟར་བདག་ཉིད་ཆོས་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་གཞན་ལ་ཁ་ཟེར་ཞིང་དམོད་པར་བྱེད་ཀྱང་རང་ཉིད་ཤ་ཟ་བ་ལ་འབད་པ་ཆེར་བྱེད་པར་གྲགས་ལ། སེམས་ཅན་སྲོག་མ་བཅད་པར་ནི་ཤ་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་བས་དེས་ན་སྙིང་རྗེ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རི་དགས་ཀྱི་རྔོན་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སྡིག་པ་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པ་ལྟར་དགོངས་པ། རུས་པ་དང༌། རྐང་པའི་གཏིང་ནས་བརྩེ་བ་མངའ་བ་དེས་ཇི་ལྟར་ན་ཤ་ཟ་བར་རྗེས་སུ་གནང་བ་ཡིན། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གཞུང་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མ་གནང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། གླང་པོའི་རྩལ་དང༌། སྤྲིན་ཆེན་པོ་དང༌། ལང་ཀར་གཤེགས་པ་དང༌། སོར་མོའི་ཕྲེང་བ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་ལས། ཤ་ཟ་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བཀག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་གཞུང་ལས་ནི། མཐའ་གསུམ་དག་པའི་ཤ་གང་དག། ཟས་ཀྱང་སྡིག་ཏུ་མི་འགྱུར་ཏེ། །དངས་མ་སོགས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། །སློང་མོའི་ཟས་ལ་སྡིག་མེད་བཞིན། །ཞེས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ལྟར་བདག་གི་ཆེད་དུ་སྲོག་ཆགས་བསད་པར་རང་གིས་མཐོང་བ་ཡང་མེད། ཐོས་པ་ཡང་མེད། དོགས་པ་ཡང་མེད་པ་ནི་སྡིག་པའི་སེམས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པས་ནད་ལ་སོགས་པ་ཞི་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་དེ་ལྟ་བུའི་ཤ་ཟོས་ཀྱང་སྡིག་ཏུ་འགྱུར་བར་བརྟག་པར་མི་བྱ་སྟེ། དངས་མ་དང༌། གཅིན་དང༌། ངན་སྐྱུགས་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་སློང་མོས་རྙེད་པའི་ཟས་ནི་སློང་མོའི་ཟོས་ཏེ། དེ་ཟོས་པས་སྡིག་ཏུ་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། གང་ཡང་ཤ་ནི་ཟོས་པ་ཡིས། །སྡིག་པའི་རྒྱུར་ནི་མི་འགྱུར་ཏེ། །བཀྲེས་པ་བཟློག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཕྱིར། །མ་བླངས་བྱིན་པའི་ཟས་བཞིན་ནོ། །ཤ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་ཟོས་བས་སྡིག་པའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་སོ། །བཀྲེས་བ་ཟློག་
― DTG098_Page_0618 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཞི་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཟས་ཀྱི་དུས་སུ་མ་བླངས་པར་རྙེད་པའི་ཟས་སྐོམ་བཞིན་ནོ། །ཤ་ནི་མི་བཟའ་བ་ཡིན་ཕྱིར། །མི་ཟ་ཞེ་ན་ལུས་ལ་གཏོགས། །ས་བོན་དང་ནི་བརྟན་བྱེད་པ། །མི་གཙང་མི་གཙང་སྲིན་བུ་བཞིན། །ཤ་ནི་བཟའ་བར་མི་བྱ་བ་ཉིད་དེ། །ཕྱིས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན་རང་གི་ལུས་འདི་ཡང་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྐྲ་དང༌། སེན་མོ་དང༌། བ་སྤུ་དང༌། པགས་པ་དང༌། ཕྱི་ཤུན་དང༌། ཤ་དང༌། རྒྱུས་པ་དང༌། ཁྲག་དང༌། རུས་པ་དང༌། རྐང་དང༌། མཁལ་མ་དང༌། སྙིང་དང༌། གློ་བསྲལ་དང། མཆིན་པ་དང༌། མཚེར་པ་དང༌། གློ་བ་དང༌། རྒྱུ་མ་དང༌། བཞག་དང༌། ལོང་ཀ་དང༌། གཅིན་དང༌། ཕྱི་ས་དང༌། མཆིལ་མ་དང༌། རྡུལ་དང༌། ཚིལ་དང༌། ལུད་པ་དང༌། མཆི་མ་དང༌། རྣག་དང༌། མཁྲིས་པ་དང༌། མཆིལ་སྣབས་དང༌། ཞག་དང༌། ཆུ་སེར་དང༌། དྲི་མ་དང༌། ཀླད་པ་དང༌། ཀླད་རྒྱས་དང༌། མིག་རྣག་དང༌། རྣ་སྤ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་གཙང་བའི་རྫས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གིས་གང་བའི་རྨའི་སྒོ་དགུ་ནས་རྟག་ཏུ་མི་གཙང་བ་ཟག་པ་ཁྲག་དང་ཁུ་བ་མི་གཙང་བའི་ས་བོན་ལས་བྱུང་བ། མི་གཙང་བའི་ཁུ་བས་ཉེ་བར་བསྟན་ཅིང༌། ཕྱིས་དང་ངན་སྐྱུགས་ཀྱི་དངས་མ་ས་གཡོགས་ནས། མངལ་གྱི་ནང་ནས་བྱུང་བའི་ལུས་འདི་ནི་མི་གཙང་བའི་ནང་ན་གནས་པའི་སྲིན་བུ་དང་འདྲ་བར་ཤིན་ཏུ་མི་གཙང་བ་ཡིན་ན་ཤ་ཟོས་པས་མི་གཙང་བ་ལྷག་པ་ཅི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར། དེས་ན་འདི་ནི་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་སྐྱེ་བོ་བཟང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་འདོད་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཉ་ལ་སོགས་པའི་ཤ་ནི་བཟའ་བར་མི་བྱ་སྟེ། ཁུ་བ་དང་ཁྲག་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བ་ལང་དང་བོང་བུའི་ཤ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི། ཁུ་བ་སོགས་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། །ཉ་ཤ་སོགས་ནི་དམང་ཅེ་ན། །མར་དང་འོ་སོགས་རྒྱུ་ཡིན་པས། །འདི་ནི་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན། །ཁུ་བ་དང་ཁྲག་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཅི་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་ཤ་བཞིན་དུ་ཉ་ཤ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བཟའ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ཁུ་བ་དང་ཁྲག་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མར་དང་འོ་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་
― DTG098_Page_0619 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་བཟའ་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་དུ་འགྱུར་བས་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་ཟ་བ་པོ་མེད་ན་གསོད་པ་པོ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་བས་དེས་ན་སྲོག་གཅོད་པ་ནི་ཟ་བ་པོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འཚོ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤའི་ཕྱིར་གསོད་དུ་འཇུག་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེ་ན། དེ་ལ། ཤ་ཟ་སྲོག་གཅོད་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མཚན་ཕྱིར་ཞེ་ན། །པགས་སོགས་ཐོགས་པས་གཏན་ཚིགས་ནི། །མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་འགྱུར། །གང་པགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོགས་པའི་དཀའ་ཐུབ་མེད་ན་ཤར་བ་ལ་སོགས་པ་གསོད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་དེ་ནི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤའི་ཕྱིར་གསོད་པར་འཇུག་པ་པོ་བཞིན་དུ་ཤ་ཟ་བ་སྲོག་གཅོད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་པགས་པ་ལ་སོགས་པ་འཆང་པ་བཞིན་དུ་སྲོག་གཅོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བས་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་ཙམ་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱེད་ན་སྐྱོན་མང་པོ་གཞན་ཡང་ཡོད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར། འཇལ་དང་སྲང་ལ་གཡོ་བྱེད་དང༌། །ཉོ་བར་འདོད་པ་མི་དགེ་མཉམ། །འཚོ་བྱེད་ནོར་ནི་རྙེད་པ་དེའི། །གང་ཡང་སྡིག་པ་དག་ལས་ནི། །སྐྱོན་ནི་གཉིས་ཀྱིས་ལྷག་པར། །ཉོ་བ་པོ་ལས་འབྱུང་བར་འདོད། །དེ་བཞིན་བུད་མེད་བདག་པོ་བཞིན། །འདོད་པའི་ཁ་ཟས་སྦྱིན་བྱེད་དང༌། །སྐལ་བ་ལྡན་པའི་བུད་མེད་དང༌། །གང་དག་ཆོས་དེ་སྟོན་པ་དང༌། །ཚུལ་ཁྲིམས་མེད་ལ་དམོད་པ་དག །སྐྱོན་ཚོགས་འཇོམས་ཕྱིར་ཏི་ཏི་རི། །དགྲ་གསོས་ལས་ཀྱང་ངེས་པར་ནི། །ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཀུན་དགའ་ར་བ་ཁྲོན་པ་རྫིང༌། །དེ་ནི་ལུས་ཅན་ཤི་གྱུར་ན། །བྱེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །དེ་ལ་སྐྱོན་འདི་ཡོད་པར་འགྱུར། །གསད་བྱ་ཡོད་པས་གསོད་ཡོད་ཀྱི། །གང་ཕྱིར་མེད་ནམ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་གསད་བྱ་གསོད་པ་གཉིས། །སྡིག་པ་མཉམ་པར་འཐོབ་པར་འགྱུར། །མཐོང་དང་ཐོས་དང་བསྡམས་པ་དང༌། །རེག་དང་དྲན་པ་ཉིད་དང་ནི། །ཤ་ལ་བྱས་ནའང་ཆོས་མིན་འབྲེལ། །འདི་ལྟ་བུར་ནི་འགྱུར་བ་ཡིན། །གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཉི་མ་དང༌། །སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་ཕ་དག་དང༌། །སྐྱོང་བར་བྱེད་པའི་མི་བདག་དང༌། །དེ་རྣམས་སྡིག་པའི་བྱེད་པོ་ཉིད། །གོས་
― DTG098_Page_0620 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པ་ཡི་ལྟར་བྱས་ནས། །ཟས་ཀྱི་བྱ་བའང་མི་རིགས་ཏེ། །གང་ཕྱིར་སྐྱོན་ནི་གཉིས་འབྱུང་བ། །མ་ཟོས་པ་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཟོས་ལས་སྲོག་ཆགས་སྐྱེ་འགྱུར་ཞིང༌། །དེ་དག་ཐུར་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་།སྐྱེས་པ་ཉམས་འགྱུར་མ་ཟོས་ན། །མ་སྐྱེས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་གྱི། །སྐྱོན་དེ་ཁྱོད་ནི་མི་འདོད་ན། །གཞན་གྱིས་བསད་པར་གྱུར་པ་ཡང༌། །སྡིག་དེ་སྤྱོད་པ་ག་ལ་འོང༌། །གང་ཕྱིར་མི་སྡིག་གནང་མི་སྦྱིན། །དེས་ན་སྡིག་དེ་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་ཤ་སོགས་རྗེས་གནང་བ། །སྐྱོན་མེད་པར་ནི་གཟུང་བར་བྱ། །གཞན་ཡང༌། ཤ་ཟ་བ་ནི་སྐྱོན་བཅས་མིན། །དེ་ཚེ་སྲོག་ཆགས་གནོད་མིན་ཕྱིར། །ནུ་ཏིག་རྨ་བྱའི་སྒྲོ་སོགས་དང༌། །འབྲས་དང་ཆུ་ཡི་དགོས་པ་བཞིན། །སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ལུས་ལ་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་ནས་ཤ་ཟོས་ན་སྐྱོན་དང་བཅས་པར་འགྱུར་གྱི། ཤ་ཟ་བའི་དུས་ན་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་ཤ་ལ་སེམས་མེད་པས་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ན་སྡིག་པར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཉ་ཕྱིས་དང༌། ཉ་དང༌། གླང་པོ་ཆེའི་མུ་ཏིག་གི་འབྲས་བུ་རྣམས་དང༌། རྨ་བྱའི་སྒྲོ་དང༌། གཡག་རྔ་དང༌། སོ་དང༌། རུས་པ་དང༌། པགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པའི་དུས་ན། སྲོག་ཆགས་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཅུང་ཞིག་ཀྱང་མེད་པ་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། ཆུ་ལ་སོགས་པ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་དུས་ན་གང་ལ་ཡང་གནོད་པ་མེད་པ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་ཤ་ཟ་བར་བྱེད་ཀྱང་དེའི་ཚེ་གནོད་པ་མེད་པས་སྐྱོན་མེད་དེ། སྐྱོན་ཡོད་ན་ནི་ཤི་བའི་རོ་སྲེག་པ་ཡང་སྡིག་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་འདིར་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཤ་ནི་བཟའ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཤ་ཟོས་ན་ནི་སྟོབས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ། སྟོབས་ལས་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལ། འདོད་ཆགས་ཀུན་རྟོག་ལས་བྱུང་ཕྱིར། །ཤ་ཟོས་དེ་ཡི་རྒྱུ་མ་ཡིན། །དེ་མ་ཟོས་ལའང་དེ་འབྱུང་སྟེ། །རྩྭ་ཟན་བ་ལང་ལ་སོགས་བཞིན། །ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་རྣམས་རྩ་བར་གྱུར་པ་ལས་འབྱུང་གི་ཤ་ཟོས་པ་ལས་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར། ཀུན་རྟོགས་ལས་ནི་འདོད་སྐྱེས་པས། །འདོད་པའི་རྩ་བར་ཤེས་ཀྱིས་ཏེ། །ཁྱེད་ནི་ཀུན་རྟོག་མ་བྱེད་དང༌། །དེས་ན་
― DTG098_Page_0621 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱོད་ལ་འབྱུང་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཅི་བ་ལང་དང༌། བོང་བུ་ལ་སོགས་པ་རྩྭ་ཟ་བ་དེ་དག་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་གནོད་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཅི་ཤ་ཟ་བ་ཡིན་ནམ། དེས་ན་མཐའ་གསུམ་དག་པའི་ཤ་ཟོས་ནས། སྐྱོན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེ། ཇི་ལྟར། མཐོང་དང་ཐོས་དང་དོགས་པ་ཡིས། །གང་གི་ཆེད་དུ་བྱས་ཤེས་པའི། །ཤ་དེ་དེ་ཡིས་བཟའ་མི་བྱ། །དེ་ལས་གཞན་གང་ཡིན་དེས་བཟའ། །རོ་ཆགས་ཚོལ་དང་གསོད་པ་དང༌། །སྙིང་རྗེ་མེད་པའི་བསམ་སྤངས་ནས། །ཤ་ནི་ཟོས་པར་གྱུར་ན་ཡང༌། །སྐྱོན་བཅས་མ་ཡིན་ཟས་མཆོག་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །ལམ་གསུམ་པོ་དེ་སྤངས་པའི་རྒྱུ་གཞན་ཡང་སྨྲས་པ། སེམས་མེད་པ་ཡི་བསྟན་པ་ལའང༌། །སེམས་ནི་ཡོད་པར་རྟོགས་བྱེད་པའི། །ཉེས་བསྟན་གསུམ་ལ་མཐོང་བས་ན། །གསུམ་པོ་འདི་ནི་སྤང་བའི་རིགས། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ལྗོན་ཤིང་རྣམས་ནི་སེམས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མི་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པོ་དེ་ལས་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་རྒུན་འབྲུ་དང་ཏྲ་པུ་ཤ་ལ་སོགས་པའི་འབྲི་ཤིང་རྣམས་ནི་གཞན་ལ་བརྟེན་ཅིང་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་མཐོང་བ་དང༌། སྨན་སྦྲུལ་མགོ་དང་ཉི་མའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཉི་མ་ཇི་ལྟར་འགྲོ་བའི་རྗེས་སུ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བས་ན་མིག་གི་དབང་པོ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིན་ལ། ལྗོན་ཤིང་རྣམས་ཀྱང་སྤྲིན་མཐུག་པོ་ལས་སྒྲ་འབྱུང་བར་གྱུར་བ་ན་ཆུ་ཤིང་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་རྩོམ་པས་ན་རྣ་བའི་དབང་པོ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། མ་ཏུ་ལུང་གའི་ཤིང་གི་རྩ་བར་ཁྱི་རོ་རུལ་པ་གཞག་པ་ན་འབྲས་བུ་མང་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་སྣའི་དབང་པོ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྐྱུ་རུ་རའི་ཤིང་ལ་འོ་མ་བླུགས་པ་ན་འབྲས་བུ་མངར་པོར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་ལྕེའི་དབང་པོ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །རེག་ན་འཁུམ་པའི་འོ་མ་ཅན་ལ་གང་གི་ཚེ་རིག་པར་གྱུར་པ་ན་འདི་ལྟར་འཁུམ་པས་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདོད་པས་མྱོས་ཤིང་སྒེག་པར་གྱུར་པའི་ལང་ཚོ་ལ་བབ་པའི་བུད་མེད་ཀྱི་རྐང་པ་
― DTG098_Page_0622 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་སྐྱེགས་ཀྱི་ཁུ་བས་བསྐུས་ཤིང་རྐང་གདུབ་དང་ལྡན་པས་ཆེད་དུ་བརྩམས་ཏེ། ཤིང་མྱ་ངན་མེད་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་བ་ལ་བརྒྱབ་ན་འདོད་པ་དང་ལྡན་པའི་བུད་མེད་རིགས་ལས་ཉམས་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་ན་བདེ་བ་དང་ངོ་ཚ་བ་དུས་གཅིག་སྐྱེ་བ་ལྟར་མྱང་ངན་མེད་ཀྱི་ཤིང་ཡང་དེ་རྐང་པས་རེག་པ་ན་བདེ་བ་དང་ངོ་ཚ་བ་དང་ལྡན་པ་བཞིན་དུ་མེད་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ལང་ཚོལ་བབ་པའི་བུད་མེད་ཀྱི་ཁ་བུར་ཆང་གིས་བཀང་ནས་མེ་ཏོག་མི་འབྱུང་བའི་བ་ཀུ་ལའི་ཤིང་ལ་གཏོར་ནས་བགད་ན་མེ་ཏོག་རྣམས་གད་མོ་བྱེད་ཅིང་འབྱུང་སྟེ། ཤིང་རྣམས་ཀྱང་དུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་འབྱིན་པར་བྱེད་པས་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་སེམས་མེད་པའི་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སེམས་ཡོད་པར་རྟོག་ཅིང་ངེས་པར་འཛིན་པའི་རིག་བྱེད་གསུམ་པོ་འདི་སྤང་བའི་རིགས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དབང་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་མེད་པ་རྣམས་ལ་ཡང་སེམས་མེད་བཞིན་དུ་ཡང་ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་ལྟ་བུའི་འཁྲུལ་པ་འབྱུང་སྟེ། ཇི་ལྟར་མིག་མེད་ཀྱང་རྡོ་ཁབ་ལེན་དང༌། ལྕགས་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ལས་ལྕགས་འབྱར་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཁར་བའི་སྣོད་ལ་རྣ་བ་མེད་བཞིན་དུ་ཡང་སྒྲ་ཆེན་པོ་གཞན་གྲག་པ་ན་དེ་ལས་སྒྲ་བརྙན་འབྱུང་བ་དང༌། དུག་ལ་སྣ་དང༌། ལྕེ་མེད་ཀྱང་ཁྲག་དྲིའི་རྗེས་སུ་རབ་ཏུ་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཞིང་ཚ་དང་ཕྲད་པ་ལས་ལྦུ་བ་འབྱུང་བ་དང༌། དྲིལ་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་མེད་ཀྱང་སྒྲའི་རྒྱུན་འབྱུང་བ་དང༌། །བྱི་བའི་དུག་གིས་དུས་ཚོད་ཤེས་པ་མེད་ཀྱང་ནམ་ཞོ་འབྱུང་བའི་ཚེ་རྒྱས་ཤིང་ལྡང་བ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་རྒུན་འབྲུ་དང་ཏྲ་པུ་ཤ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་མིག་གི་དབང་པོ་མེད་ཀྱང་རླུང་གི་ཁམས་རྒྱས་པར་གྱུར་པ་ལས་འཁྲི་ཤིང་སྟེང་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་པ་མ་འབར་བ་བཞིན་ནོ། །སྨན་སྦྲུལ་མགོ་དང་སུ་གར་ཙ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཆུའི་ཁམས་ཀྱིས་རྒྱས་པར་གྱུར་པ་ལ་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱིས་ཕོག་པར་གྱུར་པ་ན་ནང་གི་ཆུ་སྐམས་པ་ན་ལུས་དང་འདབ་མ་རྒྱས་པ་དེ་ཉི་མ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། པགས་པ་རློན་པ་
― DTG098_Page_0623 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐམས་པ་བཞིན་ནོ། །ཆུ་ཤིང་དང་མ་དུ་ལུང་ག་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་དང༌། མྱ་ངན་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མེ་ཏོག་ནི་རྐྱེན་དུ་མ་ཉིད་ལས་གྲུབ་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པས་མཁྱུད་སྤྱད་ཀྱིས་སྦྱོར་བ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རིམས་ཉིན་གསུམ་པས་བཏབ་པ་ལ་ཐུན་མཚམས་རྣམས་སུ་ཕག་ཆག་པའི་དུམ་བུ་རེ་བྱིན་པ་ཉིན་གསུམ་དུ་བྱས་ན་ཞི་བར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རེག་པས་འཁུམ་པའི་ལོ་མ་ཅན་དང༌། ཉི་མར་གྱུར་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་མེ་ལ་སོགས་པར་རེག་པར་པགས་པ་དང༌། སྤུ་དང༌། མགོས་བཤུད་པའི་བལ་གོས་དང༌། རྩྭའི་པིར་ལ་བ་ལང་གི་ལྕི་བ་སྐམ་པོའི་ཕྱེ་མ་བཏབ་པས་ཚོན་རྩིས་བསྐུ་བར་བདེ་བ་དང༌། འཁྲུལ་འཁོར་དང༌། རྒྱུ་སྐར་དང༌། འཁོར་ལོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། དུས་གཅིག་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཆུ་བུར་གྱི་ཕྲེང་བ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་མ་ངེས་པ་ཉིན་ཡིན་ཏེ། མེ་ཏོག་འཕྲོག་གི་ལྷ་བསྐྱོད་པར་གྱུར་པ་ལྟ་བུའོ། །སྐྱུ་རུ་རའི་ཤིང་གི་རོ་མྱང་བ་མེད་ཀྱང༌། །རྟེན་ལ་འོ་མས་རྒྱས་པར་གྱུར་ན་འབྲས་བུ་མངར་པོར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །སྣའི་དབང་པོ་མེད་ཀྱང་དྲི་ཞིམ་པོ་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཚ་དང་ལེ་ལི་ཏ་སྦྱར་བ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པ་མེད་ཀྱང་དུས་སུ་སྐྱེ་བ་ཉིད་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་བདག་པོར་གྱུར་པས་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། ལྗོན་ཤིང་སེམས་དང་བཅས་པ་མིན། །སྐྱེ་གནས་བཞི་ནི་མ་བསྡུས་ཕྱིར། །དཀྱིལ་དུ་བཅད་ཀྱང་བཟོད་པའི་ཕྱིར། །ཕག་དུ་མ་བཞིན་དུ་བེམས་པོ་ཡིན། །ལྗོན་ཤིང་ནི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་སེམས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཆོས་སོ། །ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་བསྡོམས་པ་ནི་ཕྱོགས་སོ། །སྐྱེ་གནས་བཞིས་མ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དཀྱིལ་དུ་བཅད་ཀྱང་མི་བཟོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་ནི་གཏན་ཚིགས་ཏེ་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ནི་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་དང༌། རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་དང༌། དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་སྐྱེ་གནས་བཞི་ལས་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བར་མཐོང་ན་ལྗོན་ཤིང་ནི་སྐྱེ་གནས་འདི་དག་ལས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གལ་ཏེ་
― DTG098_Page_0624 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྟོལ་ནས་སྟེང་དུ་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེ་གནས་ལྔ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ལྗོན་ཤིང་ལ་སོགས་པ་སེམས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་བརྟགས་པ་ཉིད་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་འདི་ཡང་བརྟགས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཕྱོགས་ལ་མ་གྲུབ་བོ། །བརྟོལ་ནས་སྟེང་དུ་འབྱུང་བའི་སྐྱེ་གནས་ཅན་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། ལྗོན་ཤིང་ལ་སོགས་པ་དག་སེམས་དང་བཅས་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ནི་གང་སྲོག་དང་བཅས་པ་དེ་ནི་ཚོར་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་གཡོ་ཞིང་མི་བཟོད་པ་ཡིན་ན་ལྗོན་ཤིང་དེ་དག་ནི་དཀྱིལ་དུ་བཅད་ཀྱང་གཡོ་བ་མེད་དེ། ཚོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དང་གང་དུ་སྐྱེ་གནས་བཞིས་མ་བསྡུས་ཤིང༌། །གང་དང་གང་དཀྱིལ་དུ་བཅད་པ་ན་གཡོ་འགུལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་སེམས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། བེམས་པོ་ཉིད་དུ་མཚུངས་པར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིན་པས་དཔེར་ན་ཕག་དུམ་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །དཀྱིལ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་རྟེའུ་སྤྲུལ་དང་ལུང་གི་མཇུག་མ་དང༌། ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་ལུས་བཅད་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཚུལ་གཞན་གྱིས་གཞན་གྱི་བསམ་པ་ཉེ་བར་དགོད་པ་ནི། གལ་ཏེ་སྲོག་ཆགས་རྐང་བརྒྱ་ལྟར། །རེག་ན་འཁུམ་པར་འགྱུར་བས་ན། །སམ་ག་དང་ཐལ་སྦྱར་ནི། །སེམས་དང་བཅས་པར་འདོད་ཅེ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྨན་ས་མ་ག་དང་ཐལ་སྦྱར་ནི་སེམས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། རེག་ན་འཁུམ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྲོག་ཆགས་རྐང་བརྒྱ་བཞིན་ནོ། །རྐང་བརྒྱ་ཞེས་བྱ་བའི་སྲོག་ཆགས་ཡོད་དེ། དེ་ལ་རེག་མ་ཐག་ཏུ་འཁྱིལ་བར་འགྱུར་བ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་སྨན་ས་མ་ག་དང་ཐལ་སྦྱར་ལ་ཡང་ཉི་མའི་འོད་ཀྱིས་ཕོག་ན་རྒྱས་ལ་རེག་ན་འཁུམ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར། སེམས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མེ་ཡིས་རེག་པའི་སྐྲ་སོགས་དང༌། །སྐྲ་ལ་མཚལ་ཕྱེས་བླུགས་པ་ཡི། །ཁྱད་པར་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང༌། །འདི་ནི་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན། །སྐྲ་ནི་སེམས་དང་བཅས་པའི་ལུས་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ན་ཡང་དེ་ལྟ་ན་ཡང་སེམས་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་མེས་རེག་པར་གྱུར་པ་ན་ཡང་འཁུམ་པར་འགྱུར་ལ། མཚལ་གྱི་ཕྱེ་མས་ཁྱབ་པར་བྱས་པ་ན་ཡང་
― DTG098_Page_0625 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཁུམ་པར་འགྱུར་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། འཁུམ་པ་ཙམ་གྱིས་སྐྲ་རྣམས་སེམས་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ནི་ངེས་པར་བྱ་བར་མི་ནུས་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་སྨན་ཐལ་སྦྱར་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་རླུང་གི་ཁམས་ལྷག་པར་ཡོད་པ་ལས་འཁུམ་པ་དང་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱིས་རེག་པས་པདྨ་ལ་སོགས་པའི་མེ་ཏོག་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཅི་འཁུམ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། །སྲོག་ཆགས་རྐང་བརྒྱ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ལྗོན་ཤིང་རྣམས་སེམས་དང་བཅས་པ་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མེས་རེག་པ་ན་སྐྲ་འཁུམ་པ་བཞིན་དུ་ཤིང་རྣམས་སེམས་མེད་པ་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ལྗོན་ཤིང་རྣམས་ནི་སེམས་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཚེའི་དབྱེ་བ་དང་ནད་གསོ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བའི་མན་ངག་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་མེད་པ་རྡོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ནི་གསོ་བའི་ཐབས་གང་དུ་ཡང་མ་མཐོང་ལ། ལྗོན་ཤིང་རྣམས་ལ་ནི་གཙང་གཅད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར། སེམས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། མེ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་སྐད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ནད་གསོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སེམས་མེད་པ་རྣམས་ལ་དེ་མ་གྲུབ་པས་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བའི་འགྱུར་བ་ལྡོག་པ་ཉིད་ཙམ་འདིར་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ལ། དེ་དག་ཀྱང་སེམས་དང་བཅས་པ་ལྟ་བུར་མཐོང་བའི་ཆང་དང༌། གླ་རྩི་དང༌། མཚོན་ཆ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། གསོ་བ་ཡོད་པས་ཤིང་རྣམས་ནི་སེམས་དང་བཅས་པར་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཆང་ལ་སོགས་པ་ཉམས་པ་དག །ལྡོག་པ་ཡོད་པས་ཐེ་ཚོམ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ཆང་དག་ནུས་པ་ཉམས་པར་གྱུར་པ་ལས་ཡང་འདུས་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ནུས་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བའམ། གསེར་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་དྲི་མ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བས་དྲི་མ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ལ་ཡང༌། འདུས་བྱས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་གྱུར་ཅིང་ལྕི་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བས་གསོ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་
― DTG098_Page_0626 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཐེ་ཚོམ་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། ཅེ་གསོ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། མི་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་གསོ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཉམས་པར་གྱུར་པའི་ཆང་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་སེམས་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་འདི་ལྟར་སེམས་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཕྱོགས་སྔ་མ་བས་ཉེ་བར་བཟློག་པའི་ཕྱིར་གཞན་སྨྲས་པ། མཐུན་པ་ལས་སྐྱེ་འཕེལ་འགྱུར་དང༌། །སྡང་སེམས་དུས་ལྡན་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་གཉིད་ལོག་སྨྱོ་བའི་ཕྱིར། །སེམས་ཡོད་རྟ་སོགས་བཞིན་དུ་འདོད། །ཇི་ལྟར་རྟ་ལས་རྟ་སྐྱེའི་བ་ལང་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནས་ཀྱི་ས་བོན་ལས་ནས་ཀྱི་མྱུ་གུ་འབྱུང་བ། །འབྲས་ཁར་བའི་མྱུ་གུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་བུ་ནི་མཐུན་པ་ལས་སྐྱེ་བའོ། །ཇི་ལྟར་རྟེའུ་དང༌། གཞོན་ནུ་དང༌། རྒན་པོའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབྱེ་བས་རྟ་དག་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་ལྗོན་ཤིང་ཡང་མྱུ་གུ་དང༌། སྡོང་བུ་དང༌། སྡོང་པོ་དང༌། ཡལ་ག་དང༌། ལོ་མ་དང༌། མེ་ཏོག་དང༌། འབྲས་བུ་རིམ་གྱིས་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་བུ་ནི་འཕེལ་བའོ། །གནོད་པར་བྱ་བའི་བསམ་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་ནི་སྡང་སེམས་ཉིད་དེ། དུག་གི་ཤིང་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྲོག་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འདི་ལ་སྡང་བའི་སེམས་ཡོད་དོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བ་ལང་དང་རྟ་ལ་སོགས་པ་ནི་དཔྱིད་ཀྱི་དུས་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ། ཁྱི་ནི་སྟོན་གྱི་དུས་སུ་སྐྱེ་བ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་ལྗོན་ཤིང་ཡང་དཔྱིད་དང་དབྱར་གྱི་དུས་དང་ལྡན་པ་ལས་སྐྱེ་བའོ། །ལྗོན་ཤིང་གི་ཚེའི་དབྱེ་བ་ལས་འདི་ལྟར། གཉིད་ལོག་པའམ། མྱོས་པའི་དུས་སུ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དགུན་གྱི་དུས་སུ་ནི་གཉིད་ལོག་གོ །དབྱར་གྱི་དུས་སུ་ནི་སྨྱོ་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྐྱང་ལ་སོགས་པ་གཉིད་ལོག་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། འདིའི་ལན་ནི། ལྷོག་པ་བྱུ་རུ་བཻ་ཌཱུ་ཪྻ། །རིན་ཆེན་གསེར་གྱི་མྱུག་སོགས་ཀྱིས། ཤིང་རྣམས་སེམས་དང་བཅས་པར་ནི། །འདི་ལྟར་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན། །འདི་ལྟར་མཐུན་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེར་ན་སྐྲ་ཉེ་བར་དགོད་དེ། སྐྲ་བྲེགས་པ་ན་སྐྲ་ཉིད་ལས་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཡང་དེ་སེམས་དང་བཅས་པ་ནི་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་འདི་ལྟར་སྐྲ་དང་
― DTG098_Page_0627 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེན་མོ་དང༌། སེན་འདབ་པའི་ཚད་དང༌། ཀུ་སྨན་དའི་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་དང༌། བཻ་ཌཱུ་ཪྻ་དང༌། གསེར་གྱི་མྱུ་གུ་དང༌། གྲོག་མཁར་གྱི་ས་དང༌། ལྷོག་པ་དང༌། བྱུ་རུ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དཔེ་སྟེ། འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན་ཡང་སེམས་དང་བཅས་པ་ནི་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ལྷོག་པ་ཡང་སེམས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་དང་བཅས་པའི་ལུས་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཐ་དད་པའི་སེམས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིན་པོ་ཆེ་དང་གསེར་གྱི་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཆུ་འཛིན་གྱི་སྒྲ་སྒྲོགས་པའི་དུས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ནི་དུས་སུ་སྐྱེ་བའི་དཔེ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ལྗོན་ཤིང་རྣམས་དགུན་གྱི་དུས་སུ་གཉིད་ལོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་མེའི་ཁམས་ཉམས་ཤིང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གྱུར་པ་ལས་ལོ་མ་དང་འབྲས་བུ་བསགས་པ་ལྷགས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཚེ་དེའི་ནང་གི་ཁུ་བ་རྣམས་རིམ་གྱིས་སྐམས་ཤིང་མེད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་གནས་དང་ས་གཞན་དག་ཀྱང་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱིས་སྐམས་ཤིང་གདུངས་པ་ལས་རིམ་གྱིས་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །དབྱར་གྱི་དུས་སུ་ནི་ཆུ་ཤིན་ཏུ་མང་བར་གྱུར་པས་སྐམ་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་རང་དང་གཞན་གྱིས་འཕེལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྨྱོས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་འབྲས་ཁར་མའི་ས་བོན་དང༌། བུར་ཤིང་གི་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སོས་ཀའི་དུས་ཆུ་དང་བཅས་པ་ལ་བསྐྲུན་ན་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཡང་དེ་དག་གཉིད་ལོག་པའམ། སྨྱོ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་འཁུམས་ཤིང་མི་བསྐྱེད་པ་གཉིད་ལོག་པར་འདོད་པ་དེ་ཡང་ནས་ལ་སོགས་པའི་ལོ་ཏོག་སྨིན་པ་དང༌། སྨན་ཡིད་བདེ་དང༌། བ་སནྟི་དང༌། འབྲི་ཏ་ཀ་ར་ལ་སོགས་པ་ནི་དཔྱིད་ཀྱི་དུས་སུ་མེ་ཏོག་རྒྱས་པར་འགྱུར་ལ། བིལ་བའི་འབྲས་བུ་འཕེལ་བ་དང༌། སྐྱུར་རྩི་ཆེན་པོ་དང༌། ས་བོན་གྱི་སྣོད་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་རྣམས་དགུན་གྱི་དུས་སུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནགས་དང་འགལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཤིང་གི་མྱུ་གུ་དང༌། ཡལ་ག་དང༌། ལོ་མ་དང༌། མེ་ཏོག་དང༌། འབྲས་བུ་ཡང་དུས་དེར་སྨིན་པར་འགྱུར་བས་ཅི་ཁ་ཅིག་ནི་གཉིད་ལོག་པ་ཁ་ཅིག་ནི་གཉིད་མ་ལོག་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་
― DTG098_Page_0628 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་དང༌། ཡང་དེ་ལ་མཐུན་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་པས་ཅི་སྐྲ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་མེད་པ་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་རྟ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་ལྷོག་པ་དང༌། བྱུ་རུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བས་བ་ལང་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་བཅས་པ་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སེམས་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པོ། །གཞན་ཡང༌། འདི་དག་ལ་ནི་སེམས་མེད་ཕྱིར། །སྡང་སེམས་ཞེས་བྱའང་མ་གྲུབ་ཉིད། །གཏན་ཚིགས་དོན་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། །ལྷོག་པ་སོགས་ཀྱིས་མ་ངེས་ཉིད། །སེམས་དང་ལྡན་ན་ནི་གཉིད་ལོག་པ་དང༌། སྡང་བའི་སེམས་ཀྱང་འབྱུང་བར་རིགས་ཀྱི་སེམས་མེད་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་པས་དེས་ན་སྡང་བའི་སེམས་དང་གཉིད་ལོག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་གཉིས་ནི་གཞན་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ཡེ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ལོ་མ་འཁུམ་པ་དང༌། མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་སེམས་མེད་པའི་འབྱུང་བ་གཞན་དག་ལ་ཡང་མཐོང་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཁ་བ་དང༌། ཟླ་བ་དང༌། ཉི་མ་དང༌། རིན་པོ་ཆེ་དང༌། རྡོ་ཁབ་ལེན་དང༌། ཉེ་བར་གྲུབ་པ་ལས་རྩྭ་དང༌། ལོ་མ་དང༌། ཆུ་ཤེལ་དང༌། མེ་ཤེལ་དང༌། ཆུ་ལས་འཁུམ་པ་དང༌། རྒྱས་པ་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་འབྱུང་བ་དང༌། ལྕགས་གཡོ་བར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །མཐུན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་གཞན་གསུམ་ནི་མཛེ་ནད་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བྱུང་བའི་མཛེ་ནད་ཉིད་ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཟ་འཕྲུག་ལ་ཟ་འཕྲུག་ཉིད་འབྱུང་བ་མཐུན་པ་ལས་སྐྱེ་བ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཅི་མཐུན་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཤིང་རྣམས་སེམས་དང་བཅས་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མཛེ་ནད་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་མེད་པ་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷོག་རྒལ་ལ་སོགས་པ་དང་པོ་ནི་ཆུང་དུན་དུ་སྐྲང་ལ། ཕྱིས་དེ་བས་ཆེར་འགྱུར་ཞིང་ཉི་མ་གཞན་དག་ལ་དེ་བས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ཆེ་
― DTG098_Page_0629 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་འགྱུར་བས་དེ་བས་ན་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་ནི་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཅི་བ་ལང་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་བཅས་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ལྷོག་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྟོན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དབྱར་དང༌། དཔྱིད་ཀྱི་དུས་རྣམས་ལ་མཁྲིས་པ་དང༌། རླུང་དང༌། བད་ཀན་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བས་ཅི་ནུས་སུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཁྲིས་པ་དང༌། རླུང་དང༌། བད་ཀན་བཞིན་དུ་སེམས་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་རྟ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་བཅས་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་པ་ཤིང་རྣམས་ལ་སེམས་མེད་པར་འདོད་ན་འདི་རྣམས་གང་ལས་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར། ཅི་ལྟར་ན་ཁ་ཅིག་ནི་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞིང༌། ཁ་ཅིག་ནི་ཕན་པ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་བཅས་པ་ཞིག་ཡིན། ཇི་ལྟར་ན་དུས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་དབང་གིས། །རྩ་བས་འབྱུང་བ་དུས་སུ་སྐྱེ། །དམྱལ་བ་དང་ནི་མཐོ་རིས་ཀྱིས། །མཚོན་དང་དཔག་བསམ་ཤིང་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ལས་བདག་པོར་གྱུར་པ་ཉིད་ལས་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་དུ་དམྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ལས་ངན་པ་བྱས་པ་བདག་པོར་གྱུར་པ་ལས། རལ་གྲི་ལོ་མའི་ནགས་ཚལ་དང༌། །ཤལ་མ་རིའི་སྡོང་པོ་ལ་སོགས་པས་གཅོད་པ་དང༌། འབིགས་པ་དང༌། གཤེགས་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ལས་བཟང་པོ་བྱས་པའི་རྒྱུ་ལས་ནི་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ལས་གོས་དང༌། ཟས་དང༌། ཉེ་བར་སྤྱད་པ་དང༌། བདེ་བའི་འབྱོར་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མིའི་འཇིག་རྟེན་ལ་ཡང་ཚེར་མ་དང་དུག་གི་ཤིང་ལ་སོགས་པ་འཚོ་བ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་སྡིག་པའི་ལས་བདག་པོར་གྱུར་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ལ། ཙམ་པ་ཀ་དང༌། ཨ་ཤོ་ཀ་དང༌། པདྨ་དང༌། ཨུཏྤལ་དང༌། ཨ་མྲ་དང༌། པན་ས་དང༌། ན་ལི་ཀེ་ར་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སེམས་མེད་ཀྱང་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ།
― DTG098_Page_0630 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསེར་དང༌། དངུལ་དང༌། ཤེལ་དང༌། བཻ་ཌཱུ་ཪྻ་ལ་སོགས་པའི་རིན་པོ་ཆེ་བཞིན་ནོ། །འདི་དག་གི་དུས་སུ་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱང་ལས་ཉིད་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འདི་དག་ལ་སེམས་མེད་པས་ཉེ་བར་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་ལ་སྐྱོན་མེད་དོ། །ཡང་སེམས་དང་བཅས་པ་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ན་ནི་འབྲས་ཆན་དང༌། ཕྱེ་མ་དང༌། མེ་ཏོག་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། ལོ་མ་ལ་སོགས་པ་ཟོས་ན་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་ཤ་ཟོས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། ཏིལ་གྱི་ཏིལ་མར་དང༌། བུར་ཤིང་གི་ཁུ་བ་ལ་སོགས་པ་འཐུངས་ན་ཡང་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ལུས་ལས་བྱུང་བའི་ཁྲག་འཐུངས་པ་ཡིན་པས་དེས་ན་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་སྡིག་པ་ཆེན་པོ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང༌། འཚེ་བ་མེད་པ་ཆོས་ཀྱི་མཆོག །ཅེས་བསྟན་པ་འབྱུང་བས། དེས་ན་ཁ་ཟས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་རྟག་ཏུ་སྤྱོད་པ་ན་འཚེ་བ་ལ་འཇུག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱང་ག་ལ་ཡོད་དེ། འཁོར་བ་ལས་ཇི་ལྟར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཐར་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཟས་མ་ཟོས་ན་ནི་འཆི་བར་འགྱུར་ལ། ཟོས་ན་ནི་སྲོག་ཆགས་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བས་ཆོས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ལྗོན་ཤིང་ལ་སེམས་ཡོད་པར་རྟོག་པ་འདིས་ནི་བདག་ཉིད་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དག་གིས་འདི་སྐད་དུ། ཚེ་དང་དྲོད་དང་རྣམ་ཤེས་དང༌། །གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་སོ་སོའི་ཞིང༌། །ཆོས་འདི་གང་ལ་དམིགས་གྱུར་པ། །དེ་ལ་འཚོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དྲོད་མེད་གཡོ་བ་མེད་ཉིད་དང༌། །ཐོས་ལ་སོགས་པར་མི་འགྱུར་དང༌། །སྒྲ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་མེད་ནི། །སེམས་ཅན་མ་ཡིན་བསྟན་པ་ཉིད། །དགེ་བ་དང་ནི་མི་དགེའི་ལས། །སེམས་ཡོད་རྣམས་ལ་འབྱུང་འགྱུར་གྱི། །བསྟན་པ་རྣམས་ལ་དེ་མེད་པས། །དེས་ན་ཤིང་རྣམས་སེམས་མེད་ཡིན། །འདོད་དང་ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་ཞིང༌། །ལུས་ལ་དལ་བ་མེད་པ་དང༌། །རིགས་དང་མི་རིགས་ལས་གྲོལ་བས། །དེས་ན་ཤིང་ལ་སེམས་པ་མེད། །སྲོག་ནི་འབྱུང་འཇུག་བྱེ་བཙུམས་སོགས། །ལུས་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་བྱ་བ་རྣམས། །བསྟན་པ་རྣམས་ལ་མ་མཐོང་བས། །དེ་ནས་ཤིང་ལ་སེམས་པ་མེད། །
― DTG098_Page_0631 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་བདུན་པ་སྟེ་ཐ་མའོ། །ཡང་དཔྱོད་པ་པའི་རྒོལ་བ་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། ལམ་གསུམ་ཇི་བཞིན་དོན་ལྡན་ཡིན། །ཚངས་པས་བསྟན་ཕྱིར་སྨན་དཔྱད་བཞིན། །འདས་དང་མ་འོངས་མཁྱེན་པ་པོ། །དེས་བསྟན་པ་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་ཞེ་ན། ལམ་གསུམ་ནི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཆོས་སོ། །ཚངས་པས་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་མཁྱེན་པའི་ཐུབ་པས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་ནི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། གང་དང་གང་ཚངས་པས་བསྟན་པའམ། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་མཁྱེན་པས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་དེ་ནི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྨན་དཔྱད་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་འདི་ལྟར། ཚངས་སྨྲས་ཞེས་བྱའི་གཏན་ཚིགས་དག །སྐྱེད་བྱེད་སོགས་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ནི། །ཉེས་བར་བརྟགས་པར་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར། །དེས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་ངེས། །སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་ན་སྐྱེད་བྱེད་དེ། འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་སྐྱེད་པ་པོའོ། །གང་དག་ལ་སྐྱེད་པ་པོ་དང་པོ་ན་ཡོད་པ་ནི་སྐྱེད་བྱེད་སོགས་ཏེ། མཆོད་སྦྱིན་དང༌། བྱོལ་སོང་བསད་པ་དང༌། དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉོ་ཞིང་བཙོང་བ་རྣམས་སོ། །ཉེས་པར་བརྟགས་པ་ནི་མི་ཤེས་པས་སོ། །སྐྱེད་བྱེད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ནི། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རིགས་པས་བདག་གིས་བསྒྲུབས་པའོ། །དེས་ན་སྐྱེད་བྱེད་སོགས་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ནི་ཉེས་པར་བརྟགས་པར་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེས་ན་ཚངས་པས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ནི་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཚངས་པས་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྨན་དཔྱད་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཅི་ལམ་གསུམ་པོ་འདི་བདེན་པ་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་སྐྱེད་བྱེད་ལ་སོགས་པས་སྨྲས་པ། ཉེས་པར་བརྟགས་པས་བསྒྲུབས་པ་བཞིན་དུ་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན། གལ་ཏེ་ཡང་སྨན་དཔྱད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱིས་བསྟན་བཞིན་དུ་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲ་བར་བྱེད་ན་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ།
― DTG098_Page_0632 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགའ་ཞིག་དོན་བཞིན་མཐོང་བ་ཡིས། །ཀུན་དུ་དོན་བཞིན་མ་ཡིན་ཏེ། །གནག་རྫི་སྨྱོན་པའི་ཚིག་རྣམས་ནི། །ཀུན་དུ་ཇི་བཞིན་དོན་མིན་བཞིན། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་རྣམས་ལ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་དོན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚུལ་འདི་རིགས་ཀྱི། ཚངས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་མ་ཡིན་པར་སྔར་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་པས་དེའི་ཚིག་ནི་ལ་ལ་ནི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འབྱུང་ལ་ལ་ལ་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བ་ལང་རྫིའི་ཚིག་རྣམས་སམ། སྨྱོན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ལ་ལ་ནི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡིན་ལ་ལ་ལ་ནི་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །གང་ཡང་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ཤེས་པས་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང༌། །འདས་དང་མ་འོངས་ཤེས་པ་ཉིད། །ཡི་དགས་ལ་སོགས་ལ་ཡང་ཡོད། །དེ་ཡིས་སྨྲས་པ་ཐམས་ཅད་མིན། །དེ་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་དཔྱད་བྱ་ཡིན། །ཡི་དགས་དང༌། སྲིན་པོ་དང༌། གནོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ཅུང་ཞིག་ཤེས་པ་ཡིན་གྱི། ཐམས་ཅད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བྱ་རྒོད་ཀྱིས་ཤི་བའི་རོ་ཤེས་པ་དང༌། ཁྭ་དང༌། གྲོག་མ་ལ་སོགས་པས་ཆར་འབབ་པ་ཤེས་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་ཨ་ཏྲེ་དང༌། རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐུབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གང་འགའ་ཞིག་ཤེས་པ་ཡིན་གྱི། ཐམས་ཅད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ། ཐམས་ཅད་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པས་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཅི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ཤེས་པའི་ཐུབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་བཞིན་དུ། ལམ་གསུམ་པོ་འདི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་ཤེས་པའི་ཡི་དགས་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བཞིན་དུ་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཞན་ཡང༌། ཆོས་སོགས་འདི་ལ་གང་ཡོད་པ། །དེ་ཉིད་གཞན་ལའང་ཡོད་ཅེས་པ། །རེས་འགའ་སྲིན་བུའི་ཡི་གེའི་ཚུལ། །ལེགས་བཤད་འགའ་ཞིག་མཐོང་བ་ཡིན། །གསུམ་པོ་འདི་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཆོས་འབའ་ཞིག་ཡོད་པར་མ་མཐོང་ངོ༌། །འགའ་ཞིག་ལ་རེས་འགའ་ཆོས་ཀྱི་ཆ་མཐོང་བ་ནི་སྲིན་བུའི་ཡི་གེའི་ཚུལ་འདི་ཡིན་ཏེ། ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བའི་སྲིན་བུས་ཤིང་ལ་ཟོས་པ་དང༌། ལ་ལར་ཡི་གེ་འདྲ་བའི་རི་མོ་འབྱུང་ཡང་རེ་ཞིག་དེ་ལ་
― DTG098_Page_0633 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡི་གེ་ཤེས་པའི་རིགས་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། ཇི་ལྟར་མི་གཙང་ཕུང་པོའི་ནང༌། །རིན་ཆེན་འགའ་ཞིག་མཐོང་གྱུར་བ། །རབ་ཏུ་སྐྱེ་དང་དེ་ཡི་མཐུ། །ཤེས་དང་ལྡན་པས་དེ་ཤེས་གྱུར། །ཇི་ལྟར། མི་གཙང་བའི་ཕུང་པོ་འགའ་ཞིག་གི་དཀྱིལ་དུ་རིན་པོ་ཆེ་ཡོད་པ་མཐོང་བ་ན་རིན་པོ་ཆེ་བརྟག་པ་ལ་མཁས་པས་དེ་མཐོང་ན་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་རིན་པོ་ཆེའི་རི་དེ་ལས་འདི་བྱུང་བ་ཡིན་གྱི། མི་གཙང་བའི་ཕུང་པོ་འདི་ལས་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཤེས་ལ་མཐུ་ཡང་ཤེས་ཏེ། འདིའི་མཐུས་ནད་ལ་སོགས་པ་ཞི་བ་དང༌། དུག་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་མཐུ་ཡང་འདི་ལ་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །ལེགས་བཤད་འགའ་ཞིག་གསུམ་པ་ལ། །རབ་ཏུ་མཐོང་བའང་དེ་དང་འདྲ། །ཁྱིམ་སྲང་མི་གཙང་ཕུང་པོ་ལས། །རིན་ཆེན་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །སྲོག་ཆགས་ལ་འཚེ་བ་དང༌། ཆང་འཐུད་བ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱོན་དུ་མ་དང་ལྡན་པའི་མི་གཙང་བའི་ཕུང་པོ་དང་འདྲ་བ་ལྟ་བ་གསུམ་པོའི་ནང་ན། རིན་པོ་ཆེ་གསེར་དང་འདྲ་བ་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་འགའ་ཞིག་མཐོང་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། རིན་པོ་ཆེ་བརྟག་པ་ལ་མཁས་པ་འདྲ་བ་རྣམས་ལ་འདི་ལྟ་བུའི་ཤེས་པ་འབྱུང་སྟེ། འདི་ལས་ནི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ལྟ་བུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་གྱི། གཞན་དུ་ན་སངས་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་ལས་བཏུས་ནས་དེའི་ནང་དུ་བསྲེས་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བོ་ཐ་མལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉེ་བར་སྤྱད་པའི་གྲོང་བར་གྱི་སྲང་ན་མི་གཙང་བའི་ཕུང་པོ་ཡོད་པ་ལས་བཻ་ཌཱུ་ཪྻ་ལ་སོགས་པའི་རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་བོང་བུའི་འོམ་བསྲུབས་པ་ལས་མི་གཙང་བའི་དྲི་འབྱུང་བ་ལྟར་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །གང་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་གཙོར་བཟུང་ནས། ལམ་གསུམ་པོ་སུན་འབྱིན་བར་བྱེད་པ་རྣམས་ནི་དམུས་ལོང་གཡང་སར་ལྷུང་བར་དཀའ་བ་མ་ཡིན་པ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། སྐྱོན་མེད་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིས། །རིགས་སམ་མི་རིགས་མ་དཔྱད་པར། །བློ་ནི་གཞན་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། །ལུང་གཞན་དག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ། །སློབ་མ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། ལུང་གཞན་མཐོང་ན་འདི་ལྟར་ཡིན་ནམ། མ་ཡིན་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་བློ་ཅན་དང༌། ལུང་གཅིག་ལ་
― DTG098_Page_0634 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་ཏུ་ཞུགས་ཤིང་ཞེན་པར་གྱུར་ནས་གཞན་ལ་སེམས་ཀྱིས་སྡང་བར་གྱུར་ཅིང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཞུགས་པའི་བློ་ཅན་དང༌། ལུང་ཐམས་ཅད་ལ་རིགས་པ་ཡིན་ནམ། རིགས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་དཔྱོད་པར་མི་ནུས་པའི་རྟོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་བློ་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་ལུང་གཞན་གྱིས་ཐེ་ཚོམ་བསྐྱེད་པའམ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཞེན་པར་གྱུར་བའི་བློ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་མེད་པར་རིགས་སམ། མི་རིགས་ཞེས་དཔྱོད་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཀླུང་ཆེན་བརྒལ་འདོད་པ། །གཟིངས་དག་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་གཏང་བྱ་ཡིན་ན་ཡང༌། །རྗེས་སུ་དཔག་པར་གཟུང་བར་རིགས། །ཇི་ལྟར་ཆུ་ཀླུང་ཆེན་པོ་རྒལ་བར་འདོད་པ་རྣམས་གཟིངས་དང༌། གྲུལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕ་རོལ་དུ་འགྲོ་ཞིང་དེར་ཕྱིན་པ་དང་བོར་ནས་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་བྱའི་ཆུ་བོ་རྒལ་བར་འདོད་པས་ཀྱང་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་གཟིངས་འདི་ཡོངས་སུ་གཟུང་ལ་ཤེས་བྱ་རྟོགས་པར་གྱུར་པ་དང༌། དེ་ཡང་གཏང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཏང་བར་བྱ་བ་དེ། སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ན་ཡང་འདི་ནི་རེ་ཞིག་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་མེད་པར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་སློབ་མ་གཉིས་བསྔགས་པས་བསྟན་ནས། དཔྱོད་པ་མེད་པའི་བློ་ཅན་གྱི་སློབ་མ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། སྒྲ་ཙམ་རྗེས་སུ་འབྲང་བྱེད་ཅིང༌། །སོང་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བྱེད་པའི། །དམུས་ལོང་བཞིན་དུ་དཀྱིལ་འཁོར་འདིར། །བྱེས་པ་འཁོར་བར་འཁོར་བ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་དམུས་ལོང་རང་གིས་མཐོང་བ་མེད་པར་གྱུར་པ་དེ་གཞན་གྱིས་སྒྲ་བྱས་པ་ཙམ་གྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དེ་དག་ནི། གཡང་སའི་གནས་དག་ལས་རྒལ་བར་འགྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་བྱིས་པ་མི་ཤེས་པ་དག་གིས་བྱས་པའི་ལུང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཙམ་གྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་འགྲོ་བའི་འཁོར་བ་ལས་ཐར་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སྒྲ་ཙམ་གྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བན་ལྟུང་བར་འགྱུར་བར་སླ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། བརྟེན་པ་མེད་པའི་དམུས་ལོང་དག །ཉམ་ངའི་གནས་སུ་འགྲོ་བྱེད་ལྟར། །སྒྲ་ཙམ་གཙོ་བོར་བྱེད་པ་རྣམས། །ལྟུང་བར་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་དམུས་ལོང་དབྱུག་
― DTG098_Page_0635 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་མེད་ཅིང༌། མིག་དང་ལྡན་པས་ཉེ་བར་བསྟན་པ་མེད་བཞིན་དུ་སྒྲ་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་ནས། ཉམ་ང་བའི་ལམ་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་ནི་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་ཞིང་ཡིན་ལ། རྟེན་དང་བཅས་པ་ལེགས་པར་བསྟན་པའི་ལམ་བདེ་བ་ནས་འགྲོ་བ་ནི་ལྟུང་བའི་སྐལ་པ་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྟོག་གེའི་ཤེས་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་མིག་གིས་གང་དངོས་པོའི་དོན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ངེས་པར་བཟུང་བ་དེ་ནི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་ལ་དམིགས་པར་མི་བྱེད་པར་འཁོར་བ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འདོད་པས་མི་ཤེས་པ་བརྟགས་པའི་ལུང་ཞེས་བྱ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་དམུས་ལོང་དང་འདྲ་བ་ནི་འཁོར་བར་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་གང་དག་ངེས་པར་བརྟགས་པའི་ལམ་བདེ་བ་ཉིད་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ནས། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་འགྲོ་བ་དེ་ནི་འཁོར་བའི་གཡང་སར་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སྒྲ་ཙམ་གྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཉིད་ནི་ལྟུང་བར་སླ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྗེས་སུ་དཔག་པ་གཙོད་འཛིན་རྣམས། །ལྟུང་བར་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ནི་ལེགས་པར་སྨྲས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་རིག་བྱེད་ཉིད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་གྱི། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྐྱེས་བུ་ཉིད་ནི་སྤོང་བར་བྱེད་ཅིང་སྡང་བའི་སེམས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ། འདི་ན་གང་ཡང་ཀུན་མཁྱེན་མེད། །གང་ཕྱིར་འདི་ནི་མ་མཐོང་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་བ་དེའི་ལན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཀུན་མཁྱེན་ཞེས་བྱའི་སྒྲ་འདི་ཡང༌། །ཡུལ་འགའ་ཞིག་ལ་ཇི་བཞིན་ཡིན། །སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་ལ་ལ་བདེན། །ཁ་ཅིག་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ཉིད། །གང་ཡང་མཛེས་མི་དང༌། སེར་སྐྱ་དང༌། གཟེགས་ཟན་ལ་སོགས་པ་ཐུབ་པ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་བྱའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཉེ་བར་འདོགས་པས་བརྟགས་པ་པ་ཡིན་ཏེ། ཐུབ་པ་སེར་སྐྱ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ནི་ཉེ་བར་བཏགས་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བརྗོད་པ་ཡིན་པར་ངེས་པར་
― DTG098_Page_0636 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། འདིར་མ་མཐོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཁྱེན་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་མཛད་པ་ནི། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེས་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སེན་མོ་དང༌། མཆེ་བ་རྣོ་བ་དང༌། རལ་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་ཀྱང་དཔའ་བ་དང༌། རྟུལ་ཕོད་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུ་ལ་སེང་གེ་ཞེས་ཉེ་བར་འདོགས་ཏེ། བྲམ་ཟེ་ལ་ཡང་སེང་གེ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མ་མཐོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་སེང་གེ་ཞེས་ཉེ་བར་བཏགས་པའི་སྒྲ་ལས་རྗེས་སུ་དཔགས་ནས་ངེས་པར་རལ་པ་བརྒྱ་བཤིག་ཅིང་གཡེངས་པ་སྡེར་མོ་རྣོན་པོ་དང་ལྡན་པ། མཆེ་བ་རྣོན་པོ་གཙིགས་པ། རི་དགས་ལ་སོགས་པ་གཞན་སྐྲག་པར་བྱེད་པའི་ང་རོ་ཅན་སེང་གེ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་དངོས་སུ་བསྟན་པར་བྱ་བ་གཞན་ཞིག་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ད་ལྟར་མ་མཐོང་བས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་འདི་སྐད་དུ། སངས་རྒྱས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་ཡིན་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་གཞན་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་གཞན་གྱི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ལ་ཡང༌། ཆོས་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དག་ནི། །ང་ལ་མི་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའང་མ་གྲུབ་སྟེ། །དེས་ན་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན། །སྐྱེས་བུའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ལ་སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འཇུག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཁམས་དང༌། འགྲོ་བ་དང༌། སྐྱེ་གནས་ཀྱི་རྣམ་པ་གང་དུ་ཡང་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བུད་མེད་དང༌། སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་པས་རེ་ཞིག་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལ་ཡང་རྟེན་གནས་གྱུར་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཟློག་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། ཁམས་དང༌། འགྲོ་བ་དང༌། སྐྱེ་གནས་རྣམས་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འོག་མིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐྱེས་བ་དང་བུད་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་མེད་དོ། །དེའི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས་འཇུག་པ་འདིར་འཁྲུངས་པའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡང་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། རོ་དང༌།
― DTG098_Page_0637 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རེག་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེ་མཆེད་བཞིའི་བདག་ཉིད་ཅན་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྤྲུལ་པའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པར་གྲགས་པས་དེ་ཡང་སྐྱེས་བུ་ཉིད་ཡིན་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། སྐྱེས་བུའི་དཔེ་ཡང་བསྒྲུབ་བྱས་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་ཚོགས་བསགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཐོག་མཐའ་མེད་པ། ཉོན་མོངས་པའི་དྲ་བ་རྣམས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པར་དྲུངས་ནས་ཕྱུང་བ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་ཡང་གང་དག་ཕྱི་རོལ་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཉིན་པར་བྱེད་པའི་འོད་ཟེར་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའི་སྲིན་བུ་མེ་ཁྱེར་གྱི་འོད་བཞིན་དུ་མཛེས་པ་མ་ཡིན་ན་དེ་ཡང་ཐ་མལ་པའི་སྐྱེས་བུ་ངན་པའི་ཤེས་པ་འདྲ་བ་ལྟག་ལ་ཡིན། དེས་ན་སྐྱེས་བུའི་ཤེས་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། གལ་ཏེ་ཇི་ལྟར་ཁྱེད་བཅོམ་ལྡན། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མིན་པར་འདོད། །བདེ་བྱེད་ཁྱབ་འཇུག་སོགས་དག་གི །ཤེས་པ་དེ་ལྟར་མིན་ཞེ་ན། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་བློ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་ཚངས་པ་དང༌། དཔང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་དང༌། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅིང་སྡུད་པར་ཡང་བྱེད་ལ། དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཆགས་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འཇིག་པ་ཡང་ཤེས་ལ། གྲོལ་བའི་ལམ་ཡང་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་ནི་དེ་དག་ལ་སྡང་ཞིང་དེ་དག་གིས་བྱས་པའི་སྐྱེད་བ་དང༌། སྡུད་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་པར་རྗོད་པར་ཡང་བྱེད་ལ། མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བཞིན་དུ་ཡང་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་མཐོང་བ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱོགས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ལྟ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདི་སྐད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དེ་དག་གིས་ཤེས་ལྟར། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དེ་བདེན་ན། །རབ་རིབ་ཅན་གྱིས་མཐོང་བ་ལྟར། །དྲི་མེད་མིག་གིས་མི་
― DTG098_Page_0638 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐོང་བཞིན། །ཇི་ལྟར་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཡང་དག་པར་བསགས་པ་ལས་འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་འདིར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ། འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ལས་ནི་ཐར་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་མཁྱེན་ནས་ཁོ་བོ་ཅག་གི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞི་བ་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་དང༌། ཚངས་པས་བསྐྱེད་པ་དང༌། སྡུད་པ་ཡིན་པར་བཏགས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མཛད་ནས་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་མི་མཛད་དེ། རབ་རིབ་ཅན་གྱིས་བརྟགས་པའི་སྐྲ་ཤད་འཛིངས་པ་དང༌། སྦྲང་མ་དང༌། བུང་བ་དང༌། ཟླ་བ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་མཐོང་བ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པའི་མིག་ཅན་གྱིས་ནི་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་སྙིང་རྗེའི་དབང་ཁོ་ནས་རབ་རིབ་ཅན་དེ་དག་ལ་ཇི་ལྟར་ན། འདི་དག་ནི་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པ་བདེན་པ་མ་ཡིན་པ་མཐོང་ཞིང་འཛིན་པ་འདི་དག་དང་བྲལ་ནས་རྣམ་པར་དག་པའི་མཐོང་བ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་དགོངས་སོ། །ཡང་ན་འདི་ལྟར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན། །ཆོག་ཤེས་ཉིད་དུ་འདོད་ན་ནི། །གང་ཕྱིར་མཛེ་མི་ནི་སོགས་ཀྱི། །གཏན་ཚིགས་འདི་ནི་མ་ངེས་ཉིད། །གལ་ཏེ་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་འདིས་སངས་རྒྱས་ནི་བརྫུན་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐ་མལ་པའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཡང༌། མཛེའི་མི་ནི་ལ་སོགས་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཐ་མལ་པའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཤེས་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མཛེའི་མི་ནི་བཞིན་དུ་སྐྱེས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། ཅུང་ཞིག་ཤེས་ཀྱིས་ཀུན་མི་ཤེས། །ཞེ་ན་ཐུབ་པས་གང་མ་མཁྱེན། །མཐོ་རིས་བྱང་གྲོལ་ལམ་ཞེ་ན། །བསྟན་པ་འདི་ལས་བསྟན་པ་ཉིད། །གལ་ཏེ་དོན་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཤེས་པ་ལ་མི་ཤེས་པའོ་ཞེས་བཏགས་པ་ཡིན་པ་ཅུང་ཞིག་ཤེས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེས་ཅི་ཞིག་མ་མཁྱེན། གལ་ཏེ་མཐོ་རིས་དང་བྱང་གྲོལ་གྱི་ལམ་མ་ཤེས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་མཁྱེན་པ་ཁོ་ན་སྟེ། སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་པར་བྱེད་ཅིང་དགེ་བ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ནི་ལྷ་དང་མི་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌།
― DTG098_Page_0639 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ངག་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བའི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་ནི་བྱང་གྲོང་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་མཁྱེན་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་དུ་ཟིན་ཀྱང་མི་རིགས་ཞེས། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་བློས་འབྱུང་ན། །མི་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ན། །དེ་ཡི་ལན་ཡང་སྨྲས་ཟིན་ཏོ། །ལམ་བསྟན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བ་ཡང་ལོག་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྲང་ན། དེའི་ལན་ཡང་མཛེའི་མི་ནི་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་ཟིན་པ་ཡིན་ཏེ། དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་མ་ལུས་པ་ལས་རིགས་པ་དང་མ་རིགས་པ་དཔྱད་པ་བྱས་པ་ཡིན་པས་ཁྱོད་ཀྱི་གཞུང་ཁོ་ན་ཉེས་པར་སྨྲས་པ་ཡིན་གྱི། །ཁོ་བོ་ཅག་གི་གཞུང་ནི་མ་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་བློ་སྒྲའི་ཕྱོགས་བྱས་ཀྱང༌། །གཏན་ལ་དབབ་པར་འདྲ་བ་ཡིན། །དཔྱོད་པ་ཅན་སོགས་མ་ངེས་ཉིད། །བྱས་པའི་ཕྱིར་ན་སྐྱོན་དང་ལྡན། །སངས་རྒྱས་པའི་བསྟན་བཅོས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་ལ། སངས་རྒྱས་པའི་ཤེས་པ་ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན། སངས་རྒྱས་པའི་གསུང་རབ་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱས་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་འདི་པའི་བསྟན་བཅོས་དང༌། བློ་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་ཡང་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཅི་འཇིག་རྟེན་པའི་བསྟན་བཅོས་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ། དཔྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་དཔྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་བློ་བཞིན་དུ་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་འདི་པ་ལ་སོགས་པའི་བློ་བཞིན་དུ་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ནམ། གཞན་ཡང་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔྱོད་པའི་ཚིག་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཡང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་འཇིག་རྟེན་འདི་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བཞིན་དུ་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གཉི་ག་
― DTG098_Page_0640 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་སྐྱོན་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ལྟ་བ་གསུམ་སུན་འབྱིན་པའི་ཕྱིར། གཅེར་བུར་རྒྱུ་བའི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཡང་ཚད་མ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ལ་ཡང་ལན། གསུམ་པོ་སུན་འབྱིན་པར་འདྲ་བས། གཅེར་བུར་རྒྱུ་ལྟར་བདག་འདོད་པས། །བསྒྲུབ་བྱའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་མེད་ཕྱིར། །དཔེ་ནི་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པོ་སུན་འབྱིན་བར་འདྲ་བའི་ངོ་བོ་ནི་འདྲ་བ་ཉིད་དེ། གཅེར་བུ་རྒྱུ་བ་དང༌། ཁོ་བོ་ཅག་གོ །ཇི་ལྟར་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་ལྟ་བ་གསུམ་པོ་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། གཅེར་བུར་རྒྱུ་བའི་ལྟ་བ་ཡང་སུན་འབྱིན་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ལྟ་བ་གསུམ་པོ་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། གཅེར་བུར་རྒྱུ་བའི་ལྟ་བ་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ཚད་མར་མི་བྱེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་སྐྲ་འབལ་བ་དང༌། ལུས་གདུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བ་ངན་པ་ཡོད་པས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ནི་ལྟ་བ་གསུམ་པོ་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་འདིས་གཅེར་བུར་རྒྱུ་བའི་ལྟ་བ་ཡང་འདྲ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་ཡོད་པར་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་པས། དཔེ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྔར་བསྟན་པའི་ཚད་མ་རྣམས་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དབུ་མའི་སྙིང་པོ་ལས་དཔྱོད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ་ལེའུ་དགུ་པའོ།། །།གལ་ཏེ་འདིར་གཅེར་བུར་རྒྱུ་བ་རྣམས་ཉེ་བར་ལྷགས་ནས་འདི་སྐད་དུ། གང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེས། ཁོ་བོ་ཅག་གི་གཞུང་སུན་འབྱིན་པར་ནུས་ཀྱི། འདི་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་བཅུ་བཞི་ལུང་མ་བསྟན་པ་དང་འཁོར་བའི་ཐོག་མའི་མཐའ་མ་ཤེས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་མཛེས་མ་བསད་པ་མ་རིག་པ་དང༌། བྲམ་ཟེའི་བུ་མོ་མཛེས་མས་སྐུར་པ་བཏབ་པ་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་པ་ཊ་ལ་པུ་ཏྲ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ལུང་མ་བསྟན་པ་དང༌། ཟླ་བ་གསུམ་དུ་ནས་ཟོས་པ་དང༌། ལྷུང་བཟེད་བཀྲུས་པ་བཞིན་དུ་ལོག་པ་དང༌། རྡོའི་འཁྲུལ་འཁོར་འཕངས་པ་དང༌། ནོར་སྐྱོང་དྲུང་དུ་འོངས་པ་དང༌། ལྷས་བྱིན་རབ་ཏུ་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྒྱུ་སྐར་བཟང་པོ་བསྙེན་བཀུར་བར་འཇོག་པ་དང༌། ལྷག་སྤྱོད་དང༌། ལ་བ་ཅན་དང་ལྔ་སྟེ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་མི་ཤེས་པ་དང་
― DTG098_Page_0641 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤིང་གི་ཕུང་པོའི་མདོ་སྡེ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སེང་ལྡེང་གི་ཚལ་པ་ཟུག་པའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བ་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་སུན་འབྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐ་མལ་པའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་ནོ། །ཞེ་ན། གཅེར་བུར་རྒྱུ་བས་ཐུབ་པ་ལ། །ཀུན་མ་བསྟན་པས་ཀུན་མཁྱེན་མིན། །ཞེས་སྨྲས་ཁྱུ་མཆོག་སོགས་མ་ངེས། །བརྗོད་དུ་མེད་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་མེད་པར་དགག་པའི་དོན་དུ་རྟོག་ན་ནི་དེ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ་ཐམས་ཅད་མ་ཡིན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མེད་པའོ། །དེ་ཤེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་ཟེར་བ་ཡིན་པས་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བསྒྲུབ་བྱའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཐ་མལ་པའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཐམས་ཅད་མེད་པར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་བས་དམ་བཅས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་གཏན་ཚིགས་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དཔེ་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་མ་ཡིན་པར་དགག་པ་ཡིན་ན་ནི་ཐམས་ཅད་མ་ཡིན་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ལ། གང་གིས་དེ་ཤེས་པ་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་ཞིང༌། གང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་པ་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་གི་དོན་འཇུག་སྟེ། དེ་ཡང་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་གསུང་པས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ངོ་བོ་སྟེ། དེ་འདིས་མཁྱེན་ཅིང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་མི་ཤེས་པའི་གཉིད་རིང་དུ་སྤངས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་སོ། །གང་སངས་རྒྱས་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་ཤེས་པའི་གཉིད་རིང་དུ་སྤངས་པ་ཡིན་པས་འབྲས་བུ་མཐོང་ནས་མིང་དུ་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་དཔའ་བོ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་ཡིན་ན། ཁྱུ་མཆོག་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་འདི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་དམན་པའི་དོན་ཉིད་དུ་དགག་པ་ཡིན་ན་ནི་ཐམས་ཅད་མི་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ཅུང་ཞིག་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པས། གང་ཁྱོད་ཀྱིས་ལུང་མ་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་
― DTG098_Page_0642 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱོགས་སྔ་མར་བྱས་པ་དེ་ཡང་འདིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་བཅུ་བཞི་མཁྱེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཉན་པ་པོའི་སྐྱེ་བོ་བློ་དམན་པ་རྣམས་ལ་བསྟན་པར་མི་རིགས་པས་མ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བསྟན་པར་མི་རིགས་ཤེ་ན། གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནོངས་པ་ཕན་ཚུན་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བརྗོད་ན་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བརྗོད་ན་ནི་མར་མེ་ཤི་བར་གྱུར་པ་བཞིན་དུ་རྒྱུན་ཆད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་འབྱུང་བ་ཡང་ཡིན་མི་འབྱུང་བ་ཡང་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་ན་ནི་མེ་ལ་གྲང་བ་དང་དྲོ་བ་གཉིས་འགལ་བ་ལྟར་སྐྱོན་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གྲུབ་ན་དེ་བཀག་པའི་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་འགྲུབ་བར་འགྱུར་ལ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་གྲུབ་ན་ཡང་དེ་བཀག་པར་མི་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་འགྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ན་གཉི་ག་ཡང་མ་གྲུབ་པས་གཉི་ག་ཡང་མ་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གང་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་ཟིན་པ་དེར་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སྟོན་ཏེ། གང་ཤིང་ཟད་པའི་མེ་ཤི་བར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་གང་དུ་གདུལ་བྱའི་བྱ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་གཟིགས་པ་དེར་ནི་ཆོས་ཉིད་ལས་ཐོབ་པའི་སྐུ་བསྐྲུན་ནས་འབར་བར་འགྱུར་ཏེ། བུད་ཤིང་མང་པོ་སྤུངས་པ་ལས་མེ་འབར་བར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནོངས་ཕན་ཆད་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཉིག་ཡང་མ་གསུངས་ལ། འབྱུང་བ་དང་མི་འབྱུང་བ་གཅིག་པ་དུས་གཅིག་ཏུ་མ་ཡིན་པས་འབྱུང་བ་དང༌། མི་འབྱུང་བ་གཉིག་མ་གསུངས་ལ། གཉི་ག་མ་གྲུབ་པས་དགག་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་གསུངས་སོ། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དག་གིས་འཇིག་རྟེན་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་མཁྱེན་ཀྱང་མ་གསུངས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་སྔ་མ་འགགས་པས་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ།
― DTG098_Page_0643 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་གི་ཕྱིར་དེའི་རྒྱུ་ལས། ཕུང་པོའི་རྒྱུན་གཞན་འབྱུང་བས་འཇིག་རྟེན་མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རྟག་པ་ཡང་ཡིན། མི་རྟག་པ་ཡང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འགའ་ཞིག་རྟག་པ་ཡོད་ན་ནི་དེ་དགག་བའི་ཕྱིར། མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་འགྲུབ་པ་ཡིན་ལ། གང་ཞིག་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་ན་ཡང་དེ་རབ་ཏུ་དགག་པའི་ཕྱིར། མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ན། རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་དག་མ་གྲུབ་པས་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་རྒྱུན་གནས་པ་ལ་བྱ་ལ། གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་མཐའ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ན་ནི་ཕུང་པོ་སྔ་མ་ནི་འགགས། ཕུང་པོ་ཕྱི་མ་ནི་མི་འབྱུང་བས་རྒྱུན་འཆད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་མཐའ་དང་མི་ལྡན་ན་ནི་ཕུང་པོ་འདི་མ་ཉམས་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་གཞན་ལེན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མཐའ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་མཐའ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་འགལ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །མཐའ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མཐའ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་ནི་རབ་ཏུ་གྲགས་པས་དེ་དག་དགག་པ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་མཐའ་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། མཐའ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྲོག་དེ་ལུས་དེའི་ཞེས་ཀྱང་མ་གསུངས་ཏེ། །གལ་ཏེ་སྲོག་གང་ཡིན་པ་དེ་ལུས་ཀྱང་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི་ལུས་ཉམས་པར་གྱུར་པ་ན་སྲོག་ཀྱང་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྲོག་ཀྱང་གཞན་ལ་ལུས་ཀྱང་གཞན་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ལུས་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཡང་སྲོག་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ། །ལུས་དང་སྲོག་འདུས་པར་གྱུར་པ་ལས་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་ལས་སེམས་ཅན་ཞེས་བརྗོད་པ་ལ་ལྟོས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཁྱེན་བཞིན་དུ་མི་གསུང་བར་བཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་གཅེར་བུར་རྒྱུ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པ་ཁྱུ་མཆོག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྨྲ་བར་མི་ནུས་པ་རྣམས་པ་སྨྲས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གསེར་དང་སོར་གདུ་བ་ནི་གཞན་ཡང་མ་ཡིན་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་
― DTG098_Page_0644 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ཟག་ནི་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཅིག་ཏུ་བརྗོད་པ་མ་བྱས་པས་དེས་ན་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཅི་ཐམས་ཅད་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཁྱུ་མཆོག་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་སྐྱེས་བུ་ཐ་མལ་པ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་པ་གཅིག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་དཔྱོད་པ་དང་ལྡན་པའི་བློ་ཅན་ཞིག་ལ་འགའ་ཞིག་གིས་ཅི་རྟོག་པ་ཉིད་ཁྱིམ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་རྩིག་པ་ལས་གཞན་ཞིག་ཁྱིམ་ཡིན་རྩིག་པ་ལ་ཁྱིམ་ཡོད་དམ། ཁྱིམ་ལ་རྩིག་པ་ཡོད་ཅེས་དྲིས་པ་ལས། དེ་བློས་དཔྱོད་པ་ན་གལ་ཏེ་རྩིག་པ་ཉིད་ཁྱིམ་ཡིན་ན་ནི་སྨྱིག་མ་དང་སྦ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་རྩིག་པ་ལས། ཁྱིམ་གཞན་ཡིན་ན་ནི་རྩིག་པ་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཁྱིམ་དམིགས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཁྱིམ་དང་རྩིག་པ་ཐ་དད་པ་ཡིན་ན་ནི་རྩིག་པ་ལ་ཁྱིམ་ཡོད་ཅིང་ཁྱིམ་ལ་ཡང་རྩིག་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་ན་ཐ་དད་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དེས་དེ་བསྟན་པར་མི་ནུས་པས་རེ་ཞིག་མི་སྨྲ་བར་འདུག་ཀྱང་ཤེས་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང༌། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རིམ་པས། ཉན་པ་པོ་བློ་དམན་པ་རྣམས་ལ་བསྟན་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་མཁྱེན་བཞིན་དུ་མ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་མ་གྲུབ་པོ། །གཞན་ཡང༌། འཁོར་བའི་ཐོག་མ་མ་རིག་ཅིང༌། །རྒྱུ་ཡང་རབ་ཏུ་མ་ཤེས་ལ། །དེའི་ཕྱིར་མ་རིག་རིག་མེད་ཕྱིར། །དེ་ནི་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ནོ། །འཁོར་བ་ལ་ཐོག་མ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འཁོར་བ་དེ་ལ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནི་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་པ་བཞིན་ནོ། །གང་ཡང་སེར་སྐྱ་དང༌། གཟེགས་ཟན་དང༌། མཛེའི་མི་ནི་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིན་པར་རློམ་པ་དག་ལ་འགའ་ཞིག་གིས་ཅིན་མ་མཁའ་འདི་དྲི་ཞིམ་པའམ། དྲི་མི་ཞིམ་པའམ། མངར་པའམ། སྐྱུར་པའམ། འཇམ་པའམ། རྩུབ་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ། དེ་བཞིན་དུ་བོང་བུ་དང༌། རྔ་མོ་དང༌། རྟའི་རྭ་
― DTG098_Page_0645 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ཀྱི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན། ནྱ་གྲོ་དྷ་དང༌། ཨུ་དུམ་བཱ་ར་དང༌། ནམ་མཁའ་རྣམས་ཀྱི་མེ་ཏོག་གི་དྲི་ནེ་གང་ཡིན། མདའ་རྒྱུ་དང༌། ཀུ་ཤ་དང༌། ཀ་ཤ་དང༌། བིའུ་ལ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་རོ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ། རུས་སྦལ་དང༌། སྦྲུལ་གྱི་སྤུ་དང༌། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བུད་མེད་རྣམས་ཀྱི་རེག་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཡེན་ཞེས་དྲིས་པ་ན་དེ་དག་གལ་ཏེ་འདི་དག་གི་དངོས་པོ་ནི་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན་ཡང་དེས་དེ་དག་ཤེས་པ་མེད་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་བ་ལ་ཐོག་མ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེས་ན་འདི་ལྟར་དེ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་ཐུབ་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན། གང་མེད་པ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའོ། །ཅི་སྒོང་སྔ་ལ་བྱ་ནི་འཕྱིའམ། བྱ་ནི་སྔ་ལ་སྒོང་ནི་འཕྱིའམ། ཅིས་བོན་ནི་སྔ་ལ་མྱུ་གུ་འཕྱིའམ། མྱུ་གུ་སྔ་ལས་བོན་འཕྱིའམ། འོན་ཏེ་དུས་གཅིག་ཏུ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཟོ་ཆུན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡང་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་མེད་པར་འཇིག་རྟེན་ལ་རབ་ཏུ་གྲགས་ཤིང་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་ཐོག་མ་མེད་པར་གྲགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་བ་ཡང་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འཁོར་བའི་ཐོག་མ་མ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཤིན་ཏུ་མཛེས་མ་བསད་པ་མ་ཤེས་པས་སྐྱབས་མ་བྱས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཐུབ་པའི་མཐུས་ནུས་ན། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་འདའ། །མུ་སྟེགས་རྣམས་ཀྱིས་ཞག་བདུན་ན། །ནོར་དང་ཕྲག་དོག་དག་གི་ཕྱིར། །མཛེས་མ་བདག་གིས་བསད་དོ་ཞེས། རང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བསྟན་པ་ཡིན། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་པ་ན་ཉི་མ་བདུན་པ་ལ་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ནས་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་བཏང་སྙོམས་སུ་མཛད་པ་ཡིན་གྱི། མ་མཁྱེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཤིན་ཏུ་མཛེས་མ་བསད་པས་མཁྱེན་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཐག་པ་ཆད་གྱུར་ན། །ཤིང་གཤོངས་ས་ལ་ལྷུང་བ་ནི། །རྒྱལ་བཅས་སྐྱེ་བོའི་འཁོར་མཐོང་ནས། །དེ་དག་ངོ་མཚར་ཆེ་བར་གྱུར། །མངོན་དུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །སྐྱོབ་བས་གཞན་དུ་དེ་མ་བསྒྱུར། །སཱ་ལ་ཅན་གྲོང་
― DTG098_Page_0646 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞུགས་པ་ནི། །སེམས་ཅན་དོན་གྱི་བྱ་བ་མཛད། །གང་ཕྱིར་བདུད་ལས་རྒྱལ་ཟིན་པས། །བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་དེ་ན་མེད། །ཉན་ཐོས་ཚོགས་བཅས་དཔའ་བོ་ནི། །དེར་ནི་བསོད་སྙོམས་ཆད་གྱུར་པས། །སེམས་ནི་ཞུམ་པར་མ་མཐོང་ཆེ། །མང་པོ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་གྱུར། །དེ་བས་ན་གང་དུ་ལྷུང་བཟེད་བཀྲུས་པ་བཞིན་དུ་ཕྱིར་ལོག་པ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་རྗེས་སུ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། བསོད་སྙོམས་པ་གང་དག་གྲོང་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་ཞུགས་པ་ན་བསོད་སྙོམས་མ་ཐོབ་པར་གྱུར་བའི་ཚེ་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་བྱེད་དེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ལེགས་པར་བསགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ལྷུང་བཟེད་བཀྲུས་པ་བཞིན་དུ་ཕྱིར་ལོག་ན་ཡང་བདག་ལྟ་བུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཤིན་ཏུ་ཆུང་བ་ལྟ་ཅི་ཞིག་ཡིན་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །བདུད་ལ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱ་བའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དེར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པས་ཆོས་སྟོན་ཆད་པར་གྱུར་པ་ན་བདུད་དང་བདུད་ཀྱི་རིས་ཀྱི་ལྷ་དང་ལྷའི་བུ་གཞན་དག་གིས་ཀྱང༌། འདི་དག་གི་སེམས་ཞུམ་པའམ། ཉམས་པའམ། ཡིད་མི་བདེ་བར་མ་གྱུར་ཏམ་ཞེས་སེམས་ཀྱིས་སེམས་ལ་བལྟས་པས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་དེ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཡིད་མི་བདེ་བའམ། དམན་པར་མ་གྱུར་པས་ལྷའི་བུ་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུས་སེམས་རབ་ཏུ་དང་བས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། ཆོས་བསྟན་པ་ཐོས་ནས་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མིག་དག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ཟླ་བ་གསུམ་དུ་ནས་གསོལ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁྱིམ་བདག་དང༌། བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཀྱིས་ང་མགྲོན་དུ་བོས་ནས་ཕྱིས་བལྟ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཁྱེན་བཞིན་དུ་དེར་གཤེགས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་རྟ་ལྔ་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་བཅས་པ་དེ་དག་ལ་ཟླ་བ་གསུམ་དུ་རྟ་ཅས་གསོལ་བ་དེ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་བ་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའི་དབང་དུ་གྱུར་པས་སྡིག་པའི་ལས་བྱས་ཤིང༌། དེས་དུད་འགྲོ་ནི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་རྟ་ལྔ་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་གི་ནང་ན་རྟ་ཅང་ཤེས་སུ་གྱུར་
― DTG098_Page_0647 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉི་མའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་བསམས་བཞིན་དུ་རྟ་དེ་དག་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེར་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། རྟ་ཅང་ཤེས་དེའི་མཐུས་རྟ་ལྔ་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྔོན་གྱི་སྐྱེ་བ་དྲན་པར་གྱུར་ཅིང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མངོན་དུ་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དག་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་དེར་གཤེགས་པ་ཡིན་ལ། རྟ་ལྔ་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་རིམ་གྱིས་དུས་བྱས་པར་གྱུར་པ་ན། དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷ་རྣམས་དང་སྐལ་པ་མཉམ་པར་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིང༌། ལྷར་གྱུར་ནས་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་ཤིང༌། ཆོས་ཐོས་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་གྱུར་ཏོ། །རྟ་དེ་དག་གི་རྟ་རྫི་ཡང་རང་སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །གླང་ཆེན་དུལ་བར་བྱ་ཕྱིར་དང༌། །འགྲོ་བ་རྣམས་ནི་གདུལ་བའི་ཕྱིར། །བཅོམ་ལྡན་གྲོང་ཁྱེར་གཤེགས་པ་ཡིན། །ཐུབ་པ་བཅོམ་ལྡན་མི་མཁྱེན་མིན། །ལྷས་བྱིན་གྱིས་ནི་སྒྱོགས་འཕངས་པ། །དེ་ཡང་འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་ཏེ། །གཞན་གྱི་གནོད་ལས་གྲོལ་བ་ཡི། །ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན། །སྐྱེས་བུ་ལྔ་བརྒྱ་བརྟེན་པའི་རྡོ། །ཆེན་པོ་འཕངས་པར་གྱུར་པ་ནི། །གནོད་སྦྱིན་ཀིམ་པས་དེ་མཐོང་ནས། །རང་གི་ལུས་ལ་བཟེད་པ་ཡིན། །ལྷ་དང་ལྷ་མིན་རྣམས་དང་ནི། །སྟོང་ཕྲག་དག་ནི་བརྒྱ་སྙེད་ཀྱིས། །དང་པའི་དབང་པོ་སོགས་ཐོབ་ནས། །སྲིད་པ་ལས་ནི་གྲོལ་བར་འགྱུར། །ལྷ་སྦྱིན་ཁྱིམ་ན་གནས་ན་ནི། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་སྟོབས་ལྡན་ཞིང༌། །འཁོར་དང་སྟོབས་ནི་ཐོབ་གྱུར་ནས། །བསྟན་པ་འདི་ནི་ཉམས་པར་བྱེད། །བློ་ངན་འདི་ནི་རབ་ཟུང་ན། །ངལ་ཅི་ཡང་བྱེད་མི་ནུས། །དེ་ལྟར་སྟོན་པས་གཟིགས་ནས་ནི། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་མ་བཟློག་གོ །ཆོ་འཕྲུལ་དག་ནི་མཐོང་འགྱུར་ཞིང༌། །ཆོས་ནི་ཐོས་པར་གྱུར་ནས་འདི། །བསོད་ནམས་སོགས་པར་གཟིགས་གྱུར་ནས། །རྒྱུ་སྐར་བཟང་པོ་བཞག་པ་ཡིན། །ལྷག་སྤྱོད་ཤི་བར་གྱུར་པ་ཡང༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཁྱེན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཕལ་ཆེར་གྱི་སྟོན་པ་ཡིན་པར་འདོད་ལ། ཡང་དག་པའི་སྟོད་པ་ནི་དེ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རངས་བྱེད་ཀྱི་བུ་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བསྐལ་
― DTG098_Page_0648 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བཞིར་གནས་ནས་དེ་ནས་འཕོས་ནས་འདིར་གནས་ཤིང་བསམ་གཏན་བྱེད་པན་བྱི་བའི་སྒྲས་གནོད་པར་གྱུར་པས། ཞེ་སྡང་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཅིང༌། འདོད་པས་བྱི་ལར་སྐྱེས་ནས་སྲོག་ཆགས་མང་པོ་གསོད་པར་བྱེད་ཅིང་བྱི་ལར་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བདག་ཉིད་བླ་ན་མེད་པའི་སྟོན་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང། རང་ཉིད་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཆོས་བདུད་རྩི་ནི་མཁས་པ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱི་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་ཡིན་པས་ཇི་ལྟར་རྙེད་པའི་ཆོས་བདུད་རྩི་བགོ་བཤའ་མཛད་ཅིང་བྱས་པ་མཁྱེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཇི་ལྟར་དེར་འདུས་ཤིང་འཚོགས་པའི་ལྷ་དང་ཀླུ་ལ་སོགས་པས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལྷག་སྤྱོད་དང༌། རིང་ཕུར་རྗེས་སུ་དྲན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་དག་གིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐབས་གནང་བས་ཐུགས་ལ་བལྟས་ནས། དེ་དག་ནི་ཤི་ནས་ཞག་བདུན་དང་ཉི་མ་གསུམ་ལོན་ནོ་ཞེས་གསོལ་བ་ཡིན་གྱི། གཞན་དུ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐུགས་ནི་སུས་ཀྱང་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ། །ལྔ་སྡེ་དང༌། བཟང་པོའི་སྡེ་གང་ན་ཡོད་ཅེས་རྨེད་པ་འདི་ཡང་འདི་དག་ལས་མ་གཏོགས་པ་གཞན་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་འདིའི་སྣོད་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་ཡིན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཡིན་ལ། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཐུགས་ཤེས་ནས། ལྷ་དག་གིས་སྨྲས་པ་ན། ལྷ་དག་དང་སེམས་ཅན་གཞན་མང་པོ་དག་གིས་ཀྱང་ངེས་པར་དེ་ལྟར་འཛིན་པར་བྱེད་པས་དེ་ལྟ་བུའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཡིན་གྱི། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མི་མཁྱེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཤིང་གི་ཕུང་པོ་ལྟ་བུའི་མདོ་སྡེ་བསྟན་པ་ཡང་བསམ་པ་ངན་པ་ཅན་གྱི་དགེ་སློང་དྲུག་ཅུ་དང༌། ཚེ་ཟད་པའི་དགེ་སློང་དྲུག་ཅུ་དང༌། འདོད་ཆགས་ཤིན་ཏུ་དྲག་པའི་དགེ་སློང་དྲུག་ཅུ་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བར་གཟིགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་མཛད་དེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་ཐོས་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་འགྲོ་བར་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བསྟན་པ་ཡང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་གྱི། མི་མཁྱེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མཉན་ཡོད་འདི་ཉེད་དུ་སྐྱེས་བུ་སྲིད་པ་ཐ་མ་ཉི་ཤུ་ཞིག་དགྲར་གྱུར་པ་ཉི་ཤུས་གསོད་པར་འདོད་པར་གྱུར་ལ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
― DTG098_Page_0649 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ལྷགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མི་བཞི་བཅུ་པོ་དེ་དག་གདུལ་བའི་དུས་ལ་བབ་པ་དང་དེའི་དུས་སུ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་འདུས་པ་ལ་ཕན་པར་ཡང་གཟིགས་ནས། སེང་ལྡེང་གི་ཚལ་པ་དེ་ཡང་བསྟན་ནས་བཀའ་སྩལ་པ། སེང་ལྡེང་གི་ཚལ་པ་འདི་ངའི་ཞབས་ལ་འཛུགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོས་གསོལ་པ། བདག་གིས་འདི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དུ་བསྐྱུར་བར་བགྱིའོ་ཞེས་སེང་ལྡེང་གི་ཚལ་བ་ལ་འཇུས་པ་དང༌། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་རབ་ཏུ་གཡོས་པར་གྱུར་ཅིང་སྟེང་དུ་འབྱུང་བར་གྱུར་ཀྱང་དེའི་སྐྲའི་རྩེ་མོ་བརྒྱར་གཤགས་པ་ཙམ་ཡང་བསྐྱོད་པར་མ་ནུས་སོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་གདན་ལ་བཞུགས་བཞིན་དུ་ཕྱག་གཡས་པས་ཞབས་བཟུང་ནས་སེང་ལྡེང་གི་ཚལ་པ་དེའི་སྟེང་དུ་བཞག་གོ །དེས་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་ལྟ་བུ་ཕུག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་པོ་ངས་སྔོན་རྒྱ་མཚོའི་ནང་དུ་ཚོང་པ་ཞིག་མདུང་གིས་བརྒྱབ་ནས་བསད་དེ། ལས་དེའི་ལྷག་མ་འདི་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། དེ་ནས་གསོད་འདོད་པའི་སྐྱེས་བུ་ཉི་ཤུ་པོ་དེ་རྣམས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་རྗེ་ཉིད་ལ་ཡང་རེ་ཞིག་འདི་ལྟར་ལས་རྣམས་སྨིན་པར་འགྱུར་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ན་བདག་ཅག་ལ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་སྙམ་ནས་དེ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མདུན་དུ་ཉེས་པ་བཤགས་པ་བྱས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་ཅག་ངེས་པར་སྲོག་གཅོད་པའི་ལས་ལས་ཐར་བར་མཛད་དོ་ཞེས་གསོལ་ཏེ། དེ་ནས་དེ་རྣམས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་བསྟན་པ་མཛད་པས་སྐྱེས་བུ་བཞི་བཅུ་པོ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་གྱུར་ཏོ། །སྲོག་ཆགས་སྟོང་ཕྲག་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པོ། །མིང་དང་རིགས་ལ་སོགས་པས་མ་བསྟན་ཀྱང་བསམ་པ་ངན་པ་སེམས་པ་སྨྲ་བ་ངན་པ་སྨྲ་བ། བྱ་བ་ངན་པ་བྱེད་པའི་བྱིས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སུན་འབྱིན་པ་ཡིན་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནད་པ་ལ་ནད་དྲི་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྒྱས་པར་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་མདོ་ལས་ཤེས་པར་
― DTG098_Page_0650 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱའོ། །དབུ་མའི་སྙིང་པོ་ལས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་བསྟན་པ་སྟེ་ལེའུ་བཅུ་བའོ།། །།བསྟན་བཅོས་བྱེད་པས་དོན་བྱ་བ་བྱས་ཟིན་ན་བསྟན་བཅོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྟོན་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་པ། ཐ་སྙད་ལ་ཡང་རྨོངས་གྱུར་པ། །ལྟ་བའི་ཕྲེང་འཁྲུགས་འགྲོ་རྣམས་ལས། །གཉིས་མེད་དེ་ཉིད་ནམ་མཁའ་འདྲ། །སྐལ་ལྡན་སེམས་ཅན་བཀྲི་ཕྱིར་དང༌། །འཇིག་རྟེན་གཉིས་ལ་ཕན་གདགས་ཕྱིར། །གང་གིས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ནི། །འཇིག་རྟེན་འདས་ཀྱང་སྟོན་མཛད་པ། །འཇིག་རྟེན་རེག་པ་དེ་ལ་འདུད། །ཐ་སྙད་དེ་ནི་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པ་སྟེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་པོ། །དེ་ལ་ཡང་རྨོངས་པ་ནི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ལྟ་བ་ངན་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་ཕྲེང་བའི་དྲ་བས་ཀུན་ནས་འཁྲུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟ་བ་ངན་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་དེ་དག་གང་ཡིན་ཞེ་ན། མདོ་སྡེ་ཚངས་པའི་དྲ་བ་ལས་གསུངས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་རྟོག་པའི་མུ་སྟེགས་ནི་བཅོ་བརྒྱད་དེ། དེ་རྣམས་ལས་བཞི་ནི་རྟག་པར་སྨྲ་བའོ། །བཞི་ནི་གཞན་འགའ་ཞིག་རྟག་པར་སྨྲ་བའོ། །བཞི་ནི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་དང་མཐའ་དང་མི་ལྡན་པར་སྨྲ་བའོ། །བཞི་ནི་ངག་གི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཅན་ནོ། །གཉིས་ནི་རྒྱུ་མེད་པར་འབྱུང་བར་སྨྲ་བ་སྟེ་དེ་ལྟར་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་རྟོག་པ་ནི་བཞི་བཅུ་རྩ་བཞི་སྟེ། དེ་རྣམས་ལས་བཅུ་དྲུག་ནི་འདུ་ཤེས་དང་ལྡན་པར་སྨྲ་བའོ། །བརྒྱད་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པར་སྨྲ་བའོ། །བརྒྱད་ནི་འདུ་ཤེས་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་པའོ། །ལྔ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་སྨྲ་བའོ། །བདུན་ནི་ཆད་པར་སྨྲ་བ་སྟེ་དེ་ལྟར་བཞི་བཅུ་རྩ་བཞི་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྟག་པར་སྨྲ་བ་བཞི་ནི། འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པའི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་འབའ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གོམས་པར་བྱས་པ་ལས། བློ་དམན་པ་དང༌། འཇིག་པ་དང༌། ཆགས་པའི་བསྐལ་པ་སུམ་ཅུ་རྗེས་སུ་དྲན་པར་འགྱུར་ལ། དེའི་ཕྱི་རོལ་ལ་ཤེས་པ་མི་འཇུག་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །བློ་འབྲིང་པོ་འགའ་ཞིག་ནི་འཇིག་པ་དང་ཆགས་པའི་བསྐལ་པ་དྲུག་ཅུ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡོད་དོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་བློ་རྣོན་པོ་དག་གིས་ནི་བསྐལ་པ་དགུ་བཅུ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡང་ཡོད་ལ་དེའི་ཕ་རོལ་ན་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་
― DTG098_Page_0651 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་དོ། །ཡང་གཞན་དག་ལྷའི་མིག་གིས་སེམས་ཅན་འཆི་འཕོ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་མཐོང་པ་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་རྣམས་ནི་རྒྱུ་བཞི་པོ་འདིས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། སེམས་ཅན་འདི་དག་ཁོ་ན་འཁོར་བར་རྒྱུག་ཅིང་འཁོར་གྱི། སེམས་ཅན་གཞན་ནི་མེད་པས་ཉུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་མང་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་བདག་དང་འཇིག་རྟེན་ནི་རྟག་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཤེས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དག་གོ །འགའ་ཞིག་རྟག་པར་སྨྲ་བ་བཞི་ནི་འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ཆགས་པར་གྱུར་པ་ན་ཚེ་ཟད་པ་དང༌། ལས་ཟད་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ཟད་པའི་སེམས་ཅན་འགའ་ཞིག་འོད་གསལ་གྱི་ལྷ་ལས་ཤི་འཕོས་ནས་ཚངས་པའི་གཞལ་ཡས་ཁང་སྟོང་པར་སྐྱེས་པ་ན་དེ་བོང་ཚོད་དང་གཟུགས་དང་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞིང་ཚེ་རིང་རིང་དུ་གནས་པས་དེ་དུས་རིང་པོར་གནས་ཤིང་འདས་པ་ན། ཨེ་མའོ་འདིར་སེམས་ཅན་གཞན་ཞིག་སྐྱེས་པར་གྱུར་ན་ཅི་མ་རུང་སྙམ་པའི་དགའ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལས་དང་བསོད་རྣམས་ཟད་པའི་སེམས་ཅན་འགའ་ཞིག་འོད་གསལ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ཚངས་པའི་གཞལ་ཡས་ཁང་སྟོང་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་ཅག་ནི་ཚངས་པ་འདིས་སྤྲུལ་ལོ་སྙམ་མོ། །ཚངས་པ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་འདི་དག་བསྐྱེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །དེ་ནས་འགའ་ཞིག་ཤི་འཕོས་ནས་འདིར་སྐྱེས་པར་གྱུར་ལ། ཁྱིམ་སྤངས་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་སྐྱེ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་ནོ། །དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་གང་སྤྲུལ་པར་བྱེད་པའི་ཚངས་པ་དེ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། ཡང་བདག་ཅག་ནི་དེས་སྤྲུལ་པ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ལ། ཚངས་པ་དེ་ལ་ཡང་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་འདི་ལྟ་བུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་གི་ཁམས་རྣམས་དང༌། གང་ཡང་མིག་དང་རྣ་བ་དང་སྣ་དང་ལྕེ་དང༌། ལུས་ཞེས་བྱ་བའི་དབང་པོའི་ཆོས་འདི་རྣམས་ནི་མི་རྟག་པ་མི་བརྟན་པ་ཐེར་ཟུག་པ་མ་ཡིན་པའོ། །གང་སེམས་དང༌། ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་འདི་རྣམས་ནི་རྟག་པ་བརྟན་པ་ཐེར་ཟུག་པའོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་ལ། དེ་ནས་འགའ་ཞིག་ནི་ཤི་འཕོས་ནས་འདིར་སྐྱེས་ལ། རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་སྐྱེ་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཚངས་པའི་སྡིག་
― DTG098_Page_0652 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་དེས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐེར་ཟུག་པ་མ་ཡིན་ལ། སེམས་དང༌། ཡིད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཐེར་ཟུག་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །རྩེད་མོས་ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷ་ཡོད་དེ་དེ་དག་ག་ཞ་དང༌། རྩེད་མོའི་དགའ་བ་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་པར་གྱུར་པ་ན་དེ་དག་གི་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་མེད་པར་གྱུར་ནས་ལུས་ཤི་འཕོས་པར་གྱུར་ཏེ། འདིར་སྐྱེས་པ་དང༌། སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པར་གྱུར་ནས་འདི་ལྟར་གང་དག་ག་ཞ་དང༌། རྩེད་མོའི་དགའ་བ་ལ་ཤིན་ཏུ་མི་དགའ་བ་དེ་དག་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་དུས་རིང་པོར་ག་ཞ་དང༌། རྩེད་མོའི་དགའ་བ་ལ་གནས་པས་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་པ་ཡིན་པས་མི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་ཡིད་ཀྱི་སྡང་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷ་ཡོད་དོ། །དེ་དག་དུས་རིང་ཕོར་གཅིག་ལ་གཅིག་ཕན་ཚུན་ལྟ་ཞིང་ཡིད་ཀྱི་སྣང་བས་སྡང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་ལུས་ཤི་འཕོས་པར་གྱུར་ཅིང༌། འདིར་སྐྱེས་པར་གྱུར་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པར་གྱུར་པ་དང༌། འདི་སྐད་དུ། གང་ཕན་ཚུན་ཡིད་སྡང་བར་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་རྟག་པའོ། །ཡང་ཁོ་བོ་ཅག་ནི་ཕན་ཚུན་ཡིད་སྡང་བར་བྱས་པས་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་པ་ཡིན་པས་མི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མཐའ་དང་ལྡན་པ་དང་མཐའ་དང་མི་ལྡན་པར་སྨྲ་བ་བཞི་ནི་འདི་ན་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་དང་འགའ་ཞིག་བདག་དང་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཐའ་ལ་ལྟ་བར་བྱེད་པ་ན་ཤེས་པ་ཆུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གང་ཕན་ཆད་ཤེས་པ་མི་འཇུག་པ་དེ་ལ་མཐའ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རབ་ཏུ་སྨྲ་བར་བྱེད་དོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ནི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སྟེང་དང༌། འོག་དང༌། ཐད་ཀར་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཐའ་མཐོང་བར་མ་གྱུར་པ་ན། འཇིག་རྟེན་ནི་མཐའ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད་དོ། ཁ་ཅིག་ནི་མིའི་འཇིག་རྟེན་ནི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་ནི་མཐའ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡིན་པས་དེས་ན་འཇིག་རྟེན་ནི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན། མཐའ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་དོ། །ཡང་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་རྟོག་གེ་དང་ལྡན་པ། དཔྱོད་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་འགའ་ཞིག་ནི་དེས་རྟོག་གེ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་བློས་འདི་ལྟར་དཔྱོད་དེ། གང་རེ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་མཐའ་དང་ལྡན་ཞེས་ཟེར་
― DTG098_Page_0653 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་ཡང་མི་བདེན་པ་ཡིན་ལ། ད་ལྟ་གང་ཡང་འཇིག་རྟེན་མཐའ་དང་མི་ལྡན་ཞེས་ཟེར་བ་ཡང་མི་བདེན་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ནི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མཐའ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་འདིའི་ཚད་གཞལ་བར་མི་ནུས་པ་དེའི་ཕྱིར་ན་མཐའ་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། འདི་ལྟར་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་ལྗང་བའི་བར་ལ་མཐའ་ཡོད་པས་དེས་ན་མཐའ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དག་གི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཅན་བཞི་ནི་འདིར་འགའ་ཞིག་ལ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཅི་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ། མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་དྲི་བ་དྲིས་པ་ན། དེ་རྡུགས་ཀྱི་དོགས་པའི་འཇིགས་པས་རྡུགས་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་ནས་ཚིག་གིས་གཡེང་བར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟ་བུ་ཡང་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་ཡང་མ་ཡིན་གཞན་ཡང་མ་ཡིན་འདི་ཡང་མ་ཡིན་དེ་ཡང་མ་ཡིན་འདི་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད་དེ། དེ་བཞིན་དུ་ཅི་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཡོད་དམ་མེད་ཅེས་དྲིས་པ་ན། གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ནི་བདག་གི་མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་ལ། འོན་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཡང༌། ལྷའི་མིག་དང་ལྡན་པ་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་རིག་པ་དག་ཡོད་པས། དེས་བདག་རྡུགས་པར་བྱས་པར་འོང་ངོ་ཞེས་བརྫུན་སྨྲས་ན་འཇིགས་པས་དེ་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་གཡེང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འགའ་ཞིག་ལ་འདི་ལྟར་དགེའམ་ཞེས་དྲིས་པ་ན་བདག་གིས་ངེས་པར་དགེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ལ། བདག་གིས་ངེས་པར་ཤེས་ཤིང་མཐོང་ཡང་དགེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་ན་ཡང་བདག་དེ་ལ་ཕན་འདོགས་པར་འགྱུར་ལ། ཤེས་ཤིང་མཐོང་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་ན་ཡང་བདག་དེས་ཚར་གཅོད་པར་འགྱུར་པས་དེ་ལྟར་ན་ཕན་འདོགས་པ་དང༌། ཚར་གཅོད་པའི་འཇིགས་པས་དེ་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་གང་ཟག་གཡེང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འགའ་ཞིག་ཤིན་ཏུ་ཞུམ་ཞིང་རྨོངས་པར་གྱུར་པ་དེ་ལ་དྲིས་པ་ན་མཐུན་པས་ལན་འདེབས་པར་མི་ནུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་ཡང་མ་ཡིན། གཞན་དུ་ཡང་མ་ཡིན་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་
― DTG098_Page_0654 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཚིག་གིས་རྣམ་པར་གཡེང་བར་བྱེད་པའོ། །རྒྱུ་མེད་པ་ལས་འབྱུང་བར་སྨྲ་བ་གཉིས་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷ་ཡོད་དེ། །དེ་དག་ལ་ནི་འདུ་ཤེས་འབྱུང་བར་གྱུར་པ་ཙམ་གྱིས་ལུས་འཆི་འཕོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ལས་ཁ་ཅིག་འདིར་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པར་གྱུར་ལ། འདི་སྐད་དུ་བདག་སྔོན་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་བདག་ནི་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གང་རྟོག་གེ་པར་གྱུར་པ་ཁ་ཅིག་ནི་རྟོག་གེ་དང་བཅས་པའི་རིམ་གྱིས་རང་གིས་མཐོང་བ་དང༌། རང་གི་སྤོབས་པས་བདག་དང་འཇིག་རྟེན་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་རྟོག་པ་བཅོ་བརྒྱད་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པ་འདུ་ཤེས་སུ་སྨྲ་བ་བཅུ་དྲུག་ནི་བདག་དང་འཇིག་རྟེན་ནི་གཟུགས་ཅན་འདུ་ཤེས་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདག་ནི་གཟུགས་མེད་པ་འདུ་ཤེས་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདག་དང་འདུ་ཤེས་ནི་གཟུགས་ཅན་ཡང་ཡིན་གཟུགས་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདག་དང་འདུ་ཤེས་ནི་གཟུགས་ཅན་ཡང་མ་ཡིན། གཟུགས་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཉིད་བདེན་གྱི་གཞན་ནི་རྨོངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་བདག་འདུ་ཤེས་ཅན་ནི་མཐའ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདག་འདུ་ཤེས་ཅན་ནི་མཐའ་དང་མི་ལྡན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདག་འདུ་ཤེས་ཅན་ནི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མཐའ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདག་འདུ་ཤེས་ཅན་ནི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་མཐའ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཉིད་བདེན་གྱི་གཞན་ནི་བརྫུན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བདག་འདུ་ཤེས་ཅན་ནི་གཅིག་ཏུ་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཅིག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདེ་བ་ཡང་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཉིད་བདེན་གྱི་གཞན་ནི་གཏི་མུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདག་འདུ་ཤེས་ཅན་གཅིག་པུའོ་ཞེས་བྱ་དང༌། བདག་འདུ་ཤེས་ཅན་དུ་མའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདག་འདུ་ཤེས་ཅན་མཐའ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདག་འདུ་ཤེས་ཅན་ནི་ཚད་མེད་པའོ་ཞེས་
― DTG098_Page_0655 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་འདི་རྣམས་ཉིད་ནི་བདེན་གྱི་གཞན་ནི་གཏི་མུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པར་སྨྲ་བ་བརྒྱད་ནི་བདག་དང་འཇིག་རྟེན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་གཟུགས་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་ཅན་ཡང་ཡིན་གཟུགས་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདག་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ནི་གཟུགས་ཅན་ཡང་མ་ཡིན། གཟུགས་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདག་མཐའ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བདག་མཐའ་དང་མི་ལྡན་པ་དང་མཐའ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་མཐའ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་པ་དང༌། བདག་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ནི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། མཐའ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཉིད་བདེན་གྱི་གཞན་ནི་གཏི་མུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དག་གོ །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྨྲ་བ་བརྒྱད་ནི་བདག་གཟུགས་ཅན་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང་གཟུགས་ཅན་ཡང་ཡིན་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། མཐའ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་མཐའ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་པ་དང༌། བདག་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་ནི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མཐའ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ཉིད་བདེན་གྱི་གཞན་ནི་གཏི་མུག་གོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་སྨྲ་བ་ལྔ་ནི། འདི་ན་དགེ་སྦྱོང་དམ་བྲམ་ཟེ་འགའ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ། གང་གི་ཚེ་བདག་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་མཚུངས་པར་ཐོབ་ཅིང་མཚུངས་པར་སྤྱོད་ལ་མཚུངས་པར་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིང༌། ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པར་རྒྱུར་བ་དེའི་ཚེ་བདག་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་འདི་སྐད་སྨྲ་སྟེ། འདི་ཡང་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་འདི་བས་མཆོག་ཏུ་གྱ་ནོམ་པ་འགའ་ཞིག་ཡོད་དེ། གང་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལ་བདག་འདོད་པ་དག་ལས་དབེན་པ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས་དབེན་པ། རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ། དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དར་བདེ་བ་ཅན་བསམ་གཏན་དང་པོ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་ནས་གནས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་རེ་ཞིག་བདག་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ་
― DTG098_Page_0656 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང༌། གསུམ་པ་དང༌། བཞི་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་ནས་གནས་པ་ནི་རེ་ཞིག་བདག་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཆད་པར་སྨྲ་བ་བདུན་ནི་འདི་ན་འགའ་ཞིག་བདག་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་གྱུར་པའི་གཟུགས་ཅན་ཏེ། ཕ་དང་མ་ལས་བྱུང་བ་ཆད་ཅིང་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཙམ་ཉིད་མ་ཡིན་པས་བདག་ནི་ཡང་དག་པར་ཆད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་གཞན་དག་ནི་གང་གི་ཚེ་བདག་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་ལུས་ཁམ་གྱི་ཟས་ཀྱིས་འཚེ་བར་གྱུར་ཅིང༌། རྣམ་པར་འཇིག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བདག་ནི་ཡང་དག་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་གཞན་དག་ནི་ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ལྷའི་ལུས་ཡན་ལག་དང༌། ཉིང་ལག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། དབང་པོ་མཚང་བ་མེད་པ། རྣམ་པར་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བུ་ནི་བདག་ཡང་དག་པར་ཆད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་དག་ནི་གང་གི་ཚེ་བདག་གཟུགས་མེད། འདུ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིང༌། རྣམ་པར་འཇིག་པར་གྱུར་པ་ནི་བདག་ཡང་དག་པར་ཆད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པ། འདི་ཡང་ཡང་དག་པར་ཆད་པ་མ་ཡིན་གྱི། འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གང་ཡང་བདག་གཟུགས་མེད་པ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིང༌། རྣམ་པར་འཇིག་པར་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་བདག་ཡང་དག་པར་ཆད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། འདི་དག་ནི་ལྟ་བ་ངན་པའི་ཕྲེང་བ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དེ་དག་བདེན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་མཁྱེན་ནས་དེ་དག་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་དེ་དག་ལ་འཛིན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྨོངས་པར་གྱུར་པའོ། །ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པར་གྱུར་བ་དེ་དག་ཉིད་དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་གཉིས་ལས་གྲོལ་བ། ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་གོས་པ་མེད་པའི་དོན་དམ་པའི་སྣོད་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་བཀྲི་བ་པར་བཞེད་པས་འཇིག་རྟེན་
― DTG098_Page_0657 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདིར་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་སྐྱེད་པས་འཇིག་རྟེན་གཉིས་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་དོན་དུ་སྟེ། གང་གིས་ལྟ་བ་ངན་པར་ལྟུང་བའི་འཇིག་རྟེན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་པས་ཁམས་གསུམ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་ཀྱང་སྟོན་པར་མཛད་པའོ། །འཇིག་པར་འགྱུར་བའི་དོན་གྱིས་ན་གང་གིས་དེ་ལྟར་མཁྱེན་པ་དེ་ལ་འདུད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱག་འཚལ་བའོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་མཚན་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྟན་པ། དེ་ལྟར་འདི་ནི་དབུ་མ་ཡི། །སྙིང་པོ་མདོར་བསྡུས་བྱས་པ་ཡིན། །བློ་ལྡན་མདོ་སྡེ་དུ་མ་ཡི། །གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བའི་མེ་ལོང་ཡིན། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བཤད་མ་ཐག་པའི་རིམ་པས་སོ། །མཐའ་གཉིས་རྣམ་པར་སྤངས་པས་དབུས་དང་འདྲ་བས་ན་དབུ་མ་སྟེ། དབུས་ཉིད་དབུ་མའོ་ཞེས་རང་གི་དོན་དེ་ལ་ཕན་པ་བརྗོད་པའོ། །དབུ་མའི་ལམ་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང༌། སྒྲོགས་པར་བྱེད་པས་ཀ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྐད་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་སྒྲ་ལས་དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་ཞེས་བྱ་བའམ། དབུ་མ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་དབུ་མའོ། །ཡང་ན་ཀ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་གིས་བརྗོད་པ་ཡིན་པས་དབུ་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དབུ་མའི་གྲུབ་པའི་མཐའོ། །འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པའི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བསྟན་བཅོས་སོ། །མདོར་བསྡུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཚིག་གི་རིམ་པ་རྒྱས་པ་སྤངས་པའོ། །སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་པོའི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་བཀོད་པ་སྟེ། བདག་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དཔྱོད་པར་བྱེད་པས་སོ། །དེས་ན་བསྟན་བཅོས་བྱ་དེ་བའི་སློབ་དཔོན་བདག་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བློ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བློ་ནི་རིགས་པ་དང་མི་རིགས་པ་དཔྱོད་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། གང་དག་ལ་དེ་ཡོད་པ་ནི་བློ་ལྡན་ནོ། །མདོ་སྡེ་དུ་མའི་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བའི་མེ་ལོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་མ་ལུས་པའི་ཡང་དག་པའི་དོན་གྱི་ལུས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས། དྲི་མ་མེད་པའི་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ལྟར་དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་བསྟན་བཅོས་འདིའི་སྒོ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་
― DTG098_Page_0658 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡེ་མ་ལུས་པའི་དོན་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱས་པའོ། །དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་བསྟན་བཅོས་འདི། །ཡང་དག་བཀྲོལ་ནས་དགེ་བ་ནི། །ཅུང་ཞིག་བདག་གིས་གང་ཐོབ་དེས། །འགྲོ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སྣོད་གྱུར་ཅིག །དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ་ལས། བསྟོད་པ་དང་མཚན་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་པའོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་འགྲེལ་པ་རྟོག་གེ་འབར་བ། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་བྷ་བྱས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།དབུ་མའི་སྙིང་པོ་རྟོག་གེ་འབར་བ་འདི། །མཁས་བཙུན་ཤེས་རབ་འདོ་གསལ་གཉིས་ཀྱིས་བསྒྱུར། །དེ་ཡི་བསོད་ནམས་ཅུང་ཞིག་གང་གང་ཐོབ་དེས། །སྟོན་པ་བློ་གསལ་ཡོན་བདག་འཁོར་བཅས་དང༌། །འགྲོ་བ་མཐའ་ཡས་མ་ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །ལོག་རྟོག་ལྟ་བའི་དྲི་མ་ཀུན་སྤངས་ནས། །འགྲོ་ཀུན་བྱང་ཆུབ་འཚང་རྒྱ་མྱུར་ཐོབ་ཤོག །གཟིགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་བཅད་མི་བསྟིང་ཞུ། །རས་འཕྲུལ་སྣང་གཙུག་ལག་ཁང་གི་གཞིར། །རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་དཱི་པཾ་ཀར་ཤྲཱི་ཛྙཱ་ནའི་ཞལ་སྔ་ནས་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་བས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།།
| 
