འཕགས་པ་སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་སྒྲུབ་པའི་གཟུངས་ཀྱི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ།
ཡེ་ཤེས་སྙིང་པོ།
― DTG073_Page_0019 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱཪྻ་ཨ་ནནྟ་མུ་ཁ་ནིརྷ་ར་དྷཱ་ར་ཎི་ཊཱི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་སྒྲུབ་པའི་གཟུངས་ཀྱི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་ནི། །དགེ་འདུན་ལ་ཡང་ཕྱག་འཚལ་ནས། །མཐའ་ཡས་སྒོ་སྒྲུབ་གཟུངས་ཀྱི་དོན། །མདོར་བསྡུས་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བྱ། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྲས་དང་
― DTG073_Page_0020 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅས་པ་ཤེས་བྱ་ཀུན་གྱི་ཡང་དག་ཐུགས་སུ་ཆུད་གྱུར་པའི། །སྤྱོད་ཡུལ་ཟབ་མོའི་གཟུངས་འདི་ཇི་ག་བདག་འདྲ་ཉོན་མོངས་བློ་ཞན་པ་ཡིས་ག་ལ་ལྕོགས། །དེ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པར་ཤིན་ཏུ་མངོན་བཞིན་འོན་ཀྱང་གཟུངས་དོན་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བྱ། །བདག་ནི་དད་པས་གུས་པར་བསྐུལ་ལ་གཞན་དབང་བློ་ཅན་དག་གིས་མི་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་ཡང་དག་འདོད་པའི་དངོས་པོ་སྒྲུབ་པ་ཡི། །མཐུ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་དམན་ཞིང་དོན་ཀྱང་མ་བྱས་པས། །བདག་ནི་ཚེ་རབས་ཕྱེ་མ་ལ་ཡང་སྐྱེ་བོ་འདི་འདྲ་བར། །འགྱུར་དུ་དོགས་ཕྱིར་འདི་ལུས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བར་བྱ། །གླེང་བསླང་བ་དང་གླེང་གཞི་དང༌། །འདུས་པ་དང་ནི་དགོས་པ་ལ། །ཡང་དག་བརྟགས་ནས་དོན་ཆེན་ཕྱིར། །ཞུ་བ་ལ་ནི་ནན་ཏན་བྱས། །དོན་ཕྱེ་བས་ན་ཐུབ་པ་ལ། །རྒྱ་ཆེར་མཁྱེན་པར་གསོལ་བ་དང༌། །ཐུབ་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་པ་དང༌། །དམ་བཅའ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་བྱ་དང༌། །བསྲུང་དང་གཟུངས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང༌། །དེ་ལ་བསྟོད་དང་ཕན་ཡོན་དང༌། །འཐོབ་པའི་ཐབས་དང་ཕན་ཡོན་དང༌། །དེ་ཡི་སྔོན་བྱུང་བརྗོད་པ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཆེ་ཉིད་དང༌། །མིང་ཞུས་པ་དང་བྱ་བ་གཉིས། །ཡི་རངས་པར་ཡང་བསྟན་པ་སྟེ། །འདི་ལ་འདིར་ནི་མདོར་བསྡུས་པའོ། །མདོ་འདིར་དོན་རྣམ་པ་བཅུ་དགུས་བསྟན་ཏེ་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པས་བདག་ཉིད་ཚད་མ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པས་ཡང་དག་བསྡུ་བར་བྱ་བའི་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཐོག་མར་གླེང་བསླང་བ་བསྟན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བསྟན་པ་དེ་ཡང་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་འདི་ལ་གཟུང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གླེང་གཞི་ནི་བསྟན་པའི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་བསྟན་པའི་གནས་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། །དེའི་དགོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་རྣམས་འདུས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་འཁོར་འདུས་པ་མཐོང་ནས་དགོས་པ་ལ་བརྟགས་པའི་ཞུ་བ་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་དེ་ལྟར་དགོས་པ་ལ་བརྟགས་ཏེ་གཞག་པའི་དོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཁྱེན་པར་གསོལ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་མཁྱེན་པར་གསོལ་བའི་དོན་ལ་དགོས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསྟན་པར་དམ་བཅའ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་དྲིས་པ་དང་
― DTG073_Page_0021 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལན་གདབ་པའི་ཆེ་བ་ཉིད་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་འདྲི་བ་པོ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་བདུད་ལ་སོགས་པས་གནོད་པ་བྱེད་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་བསྲུང་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་བསྲུང་བ་རྙེད་པ་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་འདི་ལ་གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱར་དང༌། ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་པས་འདྲི་བ་པོའི་དོན་འདོད་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཆེ་བ་ཉིད་བརྗོད་པའི་དོན་དུ་གཟུངས་ཀྱི་ངོ་བོ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་དང༌། ལྷག་པར་གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆེ་བ་ཉིད་བརྗོད་པའི་དོན་དུ་གཟུངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ལ་བསྟོད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་འབྲས་བུ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་ལ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་གཟུངས་ཀྱི་ངོ་བོའི་ཕན་ཡོན་བརྗོད་དོ། །དེ་ནས་གཟུངས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོས་ནས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་དགའ་སྟོན་ལྟ་བུ་སྐྱེས་པས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ཚོལ་བས་དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་དེ་ལ་གུས་པར་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཟུངས་ཀྱི་ངོ་བོའི་ཆེ་བ་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ལ་འཇུག་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་གཟུངས་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་དེ་ལ་ངེས་པ་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྔོན་བྱུང་བ་བསྟན་ཏོ། །དེས་འདོད་པའི་དོན་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་ནས་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་བརྗོད་པ་ལ་གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆེ་བ་ཉིད་མཇུག་སྡུད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆེ་བ་ཉིད་ཐོབ་སྟེ་དགའ་བ་སྐྱེས་ནས་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་མིང་ཞུའོ། །དེ་ནས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མིང་འདོགས་སོ། །དེ་ནས་མདོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་སྟོན་པ་དོན་མེད་བ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་དོན་དུ་ཡི་རང་བ་བསྟན་ཏེ། དོན་དེ་དག་གི་སྦྱར་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ། བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས། །གླེང་བསླང་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་བསྟན། །མདོར་ན་འདི་ལ་བསྒྲུབ་བྱ་གསུམ། །སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་ལྔར་
― DTG073_Page_0022 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་དོ། །འདི་ལྟར་གླེང་བསླང་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་སྒྲུབ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པས་བདག་ཉིད་ཚད་མ་ཉིད་དུ་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚིག་གིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་གཞན་དག་གིས་ངེས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ངེས་པ་སྐྱེས་ནས་མི་རྣམས་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ལ་གནས་པས་འདོད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་མི་འཐོབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མ་ཉིད་དུ་བྱ་བ་དེ་ཡང་ཡུལ་དང༌། ལུས་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་དང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཡུལ་ནི་མདོའི་དོན་འོག་ནས་འབྱུང་བ་རྣམས་སོ། །ལུས་ནི་བདག་ཉིད་དེ་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པའོ། །རང་གི་ངོ་བོ་ནི་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ངེས་པར་འཛིན་པ་སྟེ། འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གསུམ་གྱིས་དེ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏོ། །སྒྲུབ་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་བསྟན་ཏེ། དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་གང་གི་ཚེ་གོང་མ་དང་སྦྱར་ན་དེའི་ཚེ་འཁོར་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་མང་དུ་ཐོས་པར་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་བདག་གིས་དུས་གཅིག་ན་འདི་ཐོས་ཀྱི་དུས་གཞན་ན་ཡང་གཞན་དག་ཐོས་སོ། །དེ་བས་ན་བདག་གི་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་བདག་གི་ཚིག་ནི་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་འོག་མ་དང་སྦྱར་ན་དེའི་ཚེ་དུས་གཅིག་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲོང་ཁྱེར་ཡངས་པ་ཅན་ན་བཞུགས་ཀྱི་དུས་གཞན་གྱི་ཚེ་ནི་གུད་ན་ཡང་བཞུགས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཡུལ་དེ་དག་ཀྱང་ལེགས་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟེན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །བྱེད་པ་པོའི་བྱེ་བྲག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་སྟེ། བདུད་བཞི་བཅོམ་པའམ། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས་བྱེད་པ་པོ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། འདི་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་གིས་བསྟན་པ་ལས་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་ནོ། །ས་གཞི་འདི་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་གནས་པ་ལས་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཁྱས་པར་དང་ལྡན་པ་ཡིན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་མ་བྱེད་ཅིག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱ་བའི་བྲེ་བྲག་ནི་བཞུགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ལྷ་དང་ཚངས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས་
― DTG073_Page_0023 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་པའོ། །ཡང་ན་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་འཕྲོག་པས་གནས་པ་སྟེ། །འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚུལ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་བྱ་བ་ལ་མཁས་པར་ཡང་བསྟན་ཏོ། །ཡུལ་གྱི་བྱེ་བྲག་ནི་ཡུལ་ཡངས་པ་ཅན་ན་ཚལ་ཆེན་པོའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པའི་ཁང་བཟངས་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བ་དང་རབ་ཏུ་ཉེ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བར་བསྟན་ཏོ། །ཉེ་བ་དང་རབ་ཏུ་ཉེ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཉེ་བ་དག་གིས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གུས་པའི་ཁྱད་པར་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང་ཆན་པོ་བསྐྱེད་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཁྱད་པར་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་གྲུ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཡངས་པའོ། །ཡང་ན་བྲམ་ཟེ་དང་ཁྱིམ་བདག་རྣམས་འབྱོར་བ་རྒྱ་ཆེན་པོས་དེ་ན་གནས་པའི་ཕྱིར་ཡངས་པའོ། །ཞ་འབྲིང་བའི་བྱེ་བྲག་ནི་བསོད་ནམས་ཆེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཞ་འབྲིང་བ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དང༌། ཞ་འབྲིང་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱེ་བྲག་གོ །དེ་ལ་ཞ་འབྲིང་བ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གི་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་བསྟན་ཏེ། ཡོན་ཏན་ནི་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆེ་བ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ནི་དགེ་སློང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་བཅོམ་པས་ན་དགེ་སློང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པ་ནི་དགེ་འདུན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་སུམ་བྱེད་པས་བདུད་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་ཕྱེད་པར་དཀའ་བས་དགེ་འདུན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་དགེ་སློང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པས་དགེ་སློང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དོན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་དགེ་སློང་ལན་གཉིས་སུ་སྨོས་སོ། །གྲངས་ནི་བརྒྱད་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གྲངས་བརྒྱད་སྟོང་དུ་ངེས་པར་ཆད་པའོ། །ཞ་འབྲིང་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱེ་བྲག་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏེ། གྲངས་ནི་རབ་ཏུ་མང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཞ་འབྲིང་པ་ཉན་ཐོས་པས་ལྷག་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་མང་པོ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་དང་ཐབས་དང་ལྡན་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ།
― DTG073_Page_0024 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲ་འདི་གཉིས་ནི་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ལ་བྱ་བར་དོན་ཡོད་ཞགས་པའི་མདོ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཆེན་པོ་ལ་སེམས་དཔའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་བའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། བསམ་པ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། སྔོན་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་དག་གི་བསམ་པ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་སེམས་དཔའ་ཆེན་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་ལྡས་བདག་ཉིད་ཚད་མ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་ཏེ། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ལ། དུས་དང་ཡུལ་དང་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དྲན་པར་བྱེད་པས་བརྡ་སྤྲོད་པ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་དགོས་པ་ཡང་ཞར་ལ་འགྲུབ་སྟེ། ཆུར་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་བྱེད་པ་ན་ཞོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འགྲུབ་པ་བཞིན་ནོ། །ད་ནི་གླེང་གཞི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གླེང་གཞི་ཐུབ་པས་གསུངས་པ་འདི། །དེ་ཡིས་གདུལ་བའི་དབང་མཛད་ནས། །རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། །ཕོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །གླེང་གཞི་དེས་གདུལ་བ་རྣམས་ལ་དགོངས་པར་མཛད་ནས། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གླེང་གཞི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །གླེང་གཞི་དེ་ནི་གཟུངས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐུ་རུས་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟར་སྒྲ་བའི་སྐུ་མངའ་བ་ཡང་མི་རྟག་པར་ཡང་རྟོགས་ཏེ། ལྷག་པར་ཆེས་སྐྱོ་བ་སྐྱེས་ནས་གཟུངས་མཉན་པའི་སྣོད་དུ་འགྱུར་ཞིང་མྱུར་དུ་བསྒྲུབ་པར་ཡང་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་འཆི་བའི་ཚེ་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་དག་ཁོ་ན་ལ་ཞེས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དང་འདྲ་བར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་གཅེས་པར་སྟོན་ཅིང་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་ཡང་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ནི། དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་བཞིན་དུ། སྐུ་ཚེའི་འདུ་བྱེད་དག་འདོར་བར་མཛད་པ་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་མེད་པར་མི་རུང་ངོ༌། །སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་
― DTG073_Page_0025 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི། དེ་ཡང་དྲན་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ཞེས་པས་བསྟན་ཏེ། སྔོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་གི་སྲོག་ཡོངས་སུ་བཏང་བས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱའོ་ཞེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་བོ། །དེའི་ཕྱིར་དྲན་པ་དང་ལྡན་བཞིན་དུ་སྐུ་ཚེའི་འདུ་བྱེད་དག་བོར་ཏེ། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་དྲན་པས་བོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་ནི། དེ་ཡང་མཁྱེན་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་མཁྱེན་བཞིན་དུ་སྐུ་ཚེའི་འདུ་བྱེད་དག་བོར་རོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཅི་ནས་གཞན་གྱི་དོན་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བོར་རོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཕོངས་པའི་དངོས་པོ་གཏོང་བ་དང་ལྡན་པ་ནི། ཚེའི་འདུ་བྱེད་དག་གཏང་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་ཅག་གི་ཕྱིར་སྐུ་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་ཡང་མཛད་དོ་སྙམ་དུ་འཛིན་པ་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕོངས་པའི་དངོས་པོ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏེ། ནང་གི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། མང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་ཡུལ་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །ཚེ་རྣམས་བཏང་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བས་ཀྱང་ཆོག་ན། འདུ་བྱེད་སྨོས་པ་ནི་ཚེའི་རྫས་གུད་ན་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགོས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི། དེ་ཡང་འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་དགོས་པ་མངོན་དུ་གཏོང་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དགོས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔས་བསྟན་ཏེ། ཉེ་བ་མངོན་སུམ་གྱི་དངོས་པོ་བསྟན་པ་དང༌། གྲངས་བསྟན་པ་དང༌། དུས་བསྟན་པ་འདི་གསུམ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གདུལ་བའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པའི་དུས་འདིར་ཟད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདས་པ་བསྟན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བསྟན་པ་འདི་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གདུལ་བའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པའི་དུས་མེད་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཚེའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་བཏང་བར་གྱུར་ན། འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འདི་དག་ལ་སོགས་ཚིག་གིས་ནི། །དེ་དག་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པར་བསྟན། །ཟླ་བ་གསུམ་པོ་འདི་དག་འདས་ནས་ཡོངས་
― DTG073_Page_0026 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་མྱ་ངན་འདའོ་ཞེས་བྱ་པའི་ཚིག་འདིས་ཚེའི་འདུ་བྱེད་དེ་དག་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནི་བདུད་གཉིས་བཅོམ་པ་ཡིས། །གདུལ་བ་ལ་ནི་ཐུགས་བརྩེ་ཕྱིར། །འཆི་བདག་དང་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདུད་གཉིས་བཅོམ་པས་གདུལ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ་དེ་མཛད་དེ། འཆི་བ་ལ་དབང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ནི་བཏང་ངོ༌། །ཕུང་པོ་ལ་དབང་མངའ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ནི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ་དེ་ལྟར་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །ཡང་ན་འཆི་བདག་དང་ཕུང་པོ་གཉིས་ལས་བཟློག་སྟེ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་ལྷག་པ་རྣམས་ནི་བཏང་ལ། ཟླ་བ་གསུམ་གྱི་དུས་ཚུན་ཆད་ནི་གཞག་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །འདི་ལ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བདུད་གཉིས་བཅོམ་པ་མངའ་སྟེ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གདུལ་བའི་བསམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འཇུག་པའི་ཕྱིར། སྤྲུལ་པའི་སྐུས་ནི་མྱ་ངན་ལས། །འདའ་བར་འདོད་ཀྱི་ཅིག་ཤོས་མིན། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་ནི་མི་འདོད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཏན་དུ་གནས་པའི་རྒྱུ་ལྡན་པ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི། །མྱ་ངན་འདའ་བར་ཡང་མི་རིགས། གཏན་དུ་གནས་པའི་རྒྱུ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་གུས་པར་བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་དུ་དུ་མར་རྒྱུན་དུ་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་སྟེ། དེ་བས་ན་འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར། དེའི་འབྲས་བུ་ཡང་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་ག་ལ་འགྱུར། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་ཆུང་ངུར་གྱུར་ལ། ཆུང་ངུའི་འབྲས་བུ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བས་སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཚེ་རིང་བར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་དག་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་བའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཞིག་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐུ་ཚེ་བཏང་བའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་བཅའ་པ་མ་རྫོགས་
― DTG073_Page_0027 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མི་རིགས་པ་ཁོ་ནར་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། དགེ་བ་གཞན་ཡང་དམ་བཅས་པ་ལས་འགལ་བར་མི་བྱེད་ན། དགེ་བ་མ་ལུས་པའི་བླ་མར་གྱུར་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལྟ་མཛད་པར་ག་ལ་འགྱུར་བ་དེ་དག་གིས་ནི་བདག་ཅག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་དགོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་ཐུགས་དམ་བཅས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཇི་སྲིད་དུ་གཟུང་བར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་གཅིག་ཙམ་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་དེ་དག་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་མི་རིགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གདུལ་བའི་སེམས་ཅན་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་གདུལ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་སྦྲུལ་པའི་སྐུ་ཁོ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འདོད་དེ། དེ་ལྟར་ཡང་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ཡོང་མི་འདའ། །ཆོས་ཀྱང་ནུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་མཛད་ཕྱིར། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདའ་བ་སྟོན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་འཁོར་རྣམས་བསྡུ་བ་བསྟན་ཏེ། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་བསྟངས་པས། །མ་བསྒྲིམས་བསྒྲིམས་དང་བསྒྲིམས་པ་ཡིས། །འཕྱས་སུ་འགྱུར་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར། །བསྡུ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གཞག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྡུ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་ལ། མ་བསྒྲིམས་པར་བསྡུས་པ་ནི་མོད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོས་བྱས་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་སྟོང་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྟོང་དུ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ཀྱང་མངོན་པར་འདུ་བྱ་མི་དགོས་པར་བྱེད་ནུས་སོ། །བསྒྲིམས་ཏེ་བསྡུས་པ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་བྱས་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེར་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་བྱ་བར་སྨོས་སོ། །བསྒྲིམས་ཏེ་བསྡུས་པ་ཅིག་ཤོས་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བྱས་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་བལྟས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་བསྐྱེད་པའི་རྟགས་ཀྱིས་བྱེ་བྲག་འགའ་ལ་བལྟས་ཞེས་བྱའོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། དང་པོ་དང་ཐ་མ་ནི་བཀས་མཛད་དོ། །བར་མ་ནི་མཐུས་མཛད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་གིས་མ་མཛད་པའི་རྣམ་པ་
― DTG073_Page_0028 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྡུ་བ་གསུམ་པོ་འདི་ལྟ་བུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཛད་པ་འདི་ཡང༌། ལ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་གདུལ་བའི་ཕྲིན་ལས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་སྙམ་དུ་འཕྱ་བར་འགྱུར་བ་བསལ་བའི་ཕྱིརོ། །དེ་བས་ན་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་སུ་ཡང་རུང་བ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་སྡུད་ནུས་པས་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཅི་དགོས་ཏེ། སྨོས་པས་ན་གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་ལྟ་བུ་དག་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ། འཁོར་སྡུད་པ་དེར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གདུལ་བའི་སེམས་ཅན་གང་འདུ་བར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མི་འགྱུར་བ་སུ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེ་བས་ན་གདུལ་བའི་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་གདོད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །བཙུན་པར་མི་འགྱུར་བསལ་བའི་ཕྱིར། །ཐུབ་པས་མངོན་དུ་མ་མཛད་དེ། །གུས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །གཞན་དག་སྡུད་པར་བྱེད་དུ་བཅུག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱི་མཛད་སྤྱོད་མོད་ཀྱི། མི་བཙུན་པར་འགྱུར་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར་གདུལ་བ་ཐམས་ཅད་བདག་ཉིད་ཡིས་བསྡུ་བ་མ་མཛད་དོ་དེ་བས་ན་གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྡུད་དུ་བཅུག་གོ །དེས་འདུལ་དབང་མཛད་བཅོམ་ལྡན་གྱིས། །དེ་གཉིས་མྱ་ངན་འདས་པར་བསྟན། །འདིར་ནི་དེ་གཉིས་སྨོས་པའི་ཕྱིར། །ཡང་དག་མྱ་གནན་འདས་མ་ཡིན། །འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དང༌། མཽད་གལ་གྱི་བུ་གཉིས་དེའི་སྔ་རོལ་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་གདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་གཉིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི་དེ་གཉིས་ལ་འདིར་སྐུལ་བ་མཛད་པས་ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་དེ་གཉིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བསྡུ་བ་གསུམ་ལ་སྐོ་བ་དང༌། །བསྐོ་བར་བྱ་བའི་བྱ་བ་དང༌། །དེ་ཡི་འབྲས་བུ་གོ་རིམས་དག །བསྟན་པ་ཟད་པར་འདོད་པ་ཡིན། །བསྡུ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་ཡང་མདོར་བསྡུ་བ་སྐོ་བ་པོའི་བྱ་བ་དང༌། བསྐོ་བར་བྱ་བའི་བྱ་བ་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་དང༌། འབྲས་བུའི་གོ་
― DTG073_Page_0029 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིམས་བསྟན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བསྡུ་བ་དང་པོ་ལ་སྐོ་བ་པོའི་བྱ་བ་ནི་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། བྱ་བ་ལ་བསྐོ་བའོ། །བྱ་བ་ལ་བསྐོ་བ་དེ་ལ་ཡང་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པའི་བྱ་བ་དང༌། གཙོ་བོའི་བྱ་བ་དང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ཡང་སོང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གོ་རིམས་བཞིན་བསྟན་ཏོ། །བསྐོ་བར་བྱ་བའི་བྱ་བ་ནི་བཀའ་མཉམ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་མ་ཐག་ཏུ་རི་རབ་ཀྱི་རྩེ་མོ་ལ་འདུག་སྟེ། སྐད་ཅིག་གིས་གོ་བར་བྱས་པའོ། །སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསུམ་པར་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གདུལ་བའི་དུས་ལས་ཡོལ་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གདུལ་བའི་བྱ་བ་དག་ལ་གུས་པར་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པར་བསྟན་པར་ཡང་མངོན་ནོ། །འདི་ནི་འདུག་པ་དང་གོ་བར་བྱེད་པ་གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རང་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་སྨོས་པ་ཡང་གཉིས་ཀ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རི་རབ་ཀྱི་རྩེ་མོ་སྨོས་པ་དང༌། སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་གོ་བར་བྱེད་པ་འདི་གཉིས་ནི་ཆེ་བ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདིས་ནི་གང་ན་འདི་ལྟ་བུའི་སྡུད་པ་པོ་ཡོད་པ་དེར་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གདུལ་བ་སུ་ཡང་མི་འདུལ་བ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །གོ་བར་བྱེད་པ་ཡང་དོན་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་ལྡན་ཏེ་གུས་པར་ཉམས་སུ་ལེན་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དང༌། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མཐའ་དག་གི་དོན་དང༌། བཀའ་དང་མཐུན་པའི་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཞིའི་དོན་དང༌། དེ་ཁོ་ན་རྟོགས་པ་དག་སློབ་མར་གྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་དག་ལ་ཡང་ཕན་འདོགས་པས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆེ་བ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་རྟོགས་པའི་དོན་དང༌། བསྐུལ་བ་ལ་སོགས་པའི་མ་ལོངས་པ་མེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འཇུག་པར་བྱ་བའི་དོན་དང༌། དེ་དག་ཉིད་ལ་ཆོས་བསྟན་པས་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་འདོད་པའི་དོན་དང༌། རང་གི་དོན་རབ་ཏུ་བསྟན་པས་དེ་དག་གི་སྤྲོ་བ་བསྐྱད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཉུ་བར་བསྟན་པའི་དོན་དང༌། བསྒྲིམས་པ་མེད་པར་འདུལ་བར་
― DTG073_Page_0030 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པའི་ཕྱིར་རང་དབང་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏེ། གྲངས་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་དང་ལྡན་པ་དང་འདུས་པའོ། །དེའི་གོ་རིམས་ཀྱང་རྣམ་པ་བཞིས་བསྟན་ཏེ། མཐོང་བ་དང་ཕྱག་འཚལ་བ་དང༌། བསྐོར་བ་བྱེད་པ་དང༌། འཁོད་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་དངོས་པོས་གོ་རིམས་སུ་གྱུར་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལྷགས་པའི་འོག་ཏུ་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ནས་མཐོང་བས་ལུས་ཚིམ་པར་གྱུར་ནས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་ནས་དད་པའི་ཤུགས་མངོན་པར་འཕེལ་ནས་བསྐོར་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་གོ་རིམས་བཞིན་བྱས་ནས་གོང་གི་ཕྱིར་ལྷགས་པ་དེའི་ཕྱིར་འཁོད་དོ། །བསྡུ་བ་གཉིས་པ་ལ་སྐོ་བ་པོའི་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུ་སྟེ། མཐུ་ནི་དབང་ཡིན་ནོ། །བསྐོ་བར་བྱ་བའི་བྱ་བ་ནི་ཐབས་དཔྱོད་པ་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་དཔྱོད་པ་དང༌། ཐབས་སྒྲུབ་པ་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་བསྒྲུབ་པ་སྟེ། རྟོག་པ་མངོན་དུ་གཏོང་བ་ནི་ཐབས་དང་དེའི་འབྲས་བུ་དཔྱད་ནས་དེ་བསྒྲུབས་པས་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་གོ་རིམས་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་དཔྱོད་པ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། མཐའ་དག་པ་དག་དང་གཞི་དང༌། གདུལ་བ་དང༌། དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཅན་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་རོ། བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་རིགས་ཡིན་ལ། །བློ་ཞན་བཤེས་གཉེན་དམན་བསྟེན་པས། །གང་དག་དམན་པའི་ལམ་བསྟེན་པ། །དེ་དག་འདིར་བཀུག་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཆོས་བསྟན་པ་འདི་དག་ལ་ཕན་མེད་པས་དེ་དག་བཀུག་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། མདོ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་གཞན་ནས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་ནི་ཅི་ཡང་མ་བསྟན་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་དག་ལ་ཡང་དེའི་ཚེ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་འགོད་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ཁོ་ན་ཡིན་པ་ལས། ཅི་ཞིག་ལྟར་གྱུར་ཏེ། ཐེག་པ་གཞན་ལ་ཞུགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འབྲས་བུ་དེའི་གོ་རིམས་ཀྱང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སྔ་མ་བཞིན་
― DTG073_Page_0031 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་ངེས་པར་གཟུང་ངོ༌། །བསྡུ་བ་གསུམ་པ་ལ་སྐོ་བ་པོའི་བྱ་བ་ནི། མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། བྱ་བ་ལ་སྐོ་བའོ། །དེ་དག་རྣམ་པ་བཞི་དག་གིས། མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་མཛད་པ་ན། །བསྡུ་བའི་མཐའ་དག་ཉིད་དང་ནི། །ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱང་རྒྱལ་བས་བསྟན། །མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱ་བ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ནི། མཐོང་བ་དོན་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། དེ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་མཐོང་བ་དོན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་འགའ་ཞིག་འབྲས་བུ་མཐོང་བ་དོན་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། དེ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བ་དོན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ནི། །སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མཐོང་བ་དོན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་བསྒྲུབས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དེས་གང་གིས་མཐོང་བ་དོན་ཡོད་པར་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་བསྒྲུབས་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་མཐོང་བ་དོན་ཡོད་གསུངས་པའོ། །དེའི་མཐོང་བ་དོན་ཡོད་པ་ཉིད་ནི། དེ་མཐོང་བ་འབྲས་བུ་མེད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རྣམ་པ་འདི་དག་གིས་བསྡུ་བའི་མཐའ་དག་ཉིད་དང༌། ཆེན་པོ་ཉིད་བསྟན་ཏེ། སྡུད་པ་པོ་རྣམས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱ་བ་ལ་བསྐོ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པའི་བྱ་བ་དང༌། གཙོ་བོའི་བྱ་བའོ། །གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པའི་བྱ་བ་ཡང་རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། ཡུལ་གྱིས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ཡུལ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ཕན་ཆད་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གདུལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཙོ་བོའི་བྱ་བ་ནི་མཐའ་དག་དང༌། གདུལ་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། དེའི་དབྱེ་བ་དང༌། གཞི་དང༌། རང་གི་ངོ་བོས་བསྟན་ཏེ། དེའི་གདུལ་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པ་ནི། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་གཞན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གདུལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་ནི། དེ་སྙེད་ཅིག་གི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བཀུག་པའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དགུག་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ན་མ་བཀུག་པར་ཞེ་ན། དེའི་
― DTG073_Page_0032 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་དེ་དག་ལ་དེས་གདུལ་བ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲིད་པ་ཐ་མ་པ་ནི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའོ། །སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ནི་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་སོ། །མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་ཐོབ་པ་རྣམས་སོ། །དད་པས་མོས་པ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཐོབ་པ་རྣམས་སོ། །སྲིད་པ་ཐ་མ་པ་སྨོས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆེ་བ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཕན་འདོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྡུ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཞན་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་བསྡུ་བར་བྱ་བའི་བྱ་བ་བརྗོད་པར་འདོད་ན་རུང་སྟེ། དེ་ལྟ་ན་བསྒྲིམས་ཏེ་བསྡུ་བ་འདི་ཇི་ལྟར་རུང་ཞེ་ན། ཉེས་པ་མེད་དེ་འདི་ལྟར་གང་ཞིག་བསྒྲིམས་ཏེ་བསྡུ་བ་དང༌། གང་ཡང་བསྒྲིམས་ནི་མི་དགོས་པ། །བརྗོད་པར་འདོད་པ་འདི་ལ་འདི། །འཇིན་རྟེན་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག །བྱ་བ་མ་སྦྱར་དུ་ཟིན་ཀྱང་ནུས་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བའི་དབང་གིས་སྒྲ་འདི་འཇིག་རྟེན་ན་སྦྱོར་ཏེ། ཚོང་བའི་གྲོང་ནན་གྱིས་སྡུས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བསྐོ་བར་བྱ་བའི་བྱ་བ་ནི། བཀའ་མཉན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པའོ། །དེའི་འབྲས་བུ་དང༌། དེའི་གོ་རིམས་ཀྱི་དོན་ནི་ཕལ་ཆེར་གོང་དུ་ཐལ་བས་རྣམ་པར་མི་ཕྱེའོ། །ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་འདིར་དེ་ལྟར་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བརྗོད་དུ་མེད་པ་ནི་གྲངས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ཏེ། དེས་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །ཡང་ན་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཡང༌། བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་གྲངས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ཏེ། བརྒྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་འབུམ་གྱི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་དགོས་པ་བརྟགས་ནས་ཕན་པ་ཆེ་བ་དང༌། གདུལ་བའི་བྱེ་བྲག་དང༌། གུས་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། སྟོན་པ་པོའི་བྱེ་བྲག་དང༌། དགོས་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། རྣམ་པ་ལྔས་ཞུ་བ་བསྟན་ཏོ། །སྟོན་པ་པོ་ནི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། གང་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི། །སྐྱོན་དང་ཉོན་མོངས་ཕུང་པོ་བསྩལ། །དོན་ཀུན་
― DTG073_Page_0033 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དག་མཁྱེན་པ་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་རྒྱལ་ལ་ཞུ་བར་འོས། །གང་གི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གསུངས་པས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཞུ་བར་འོས་ཏེ། དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དེ་ཡང་དོན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་གང་གི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཞུ་བར་འོས་ཏེ། དེའི་དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བགྲོད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་བགྲོད་པའི་ལམ་དུ་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དད་པས་མོས་པ་ལ་སོགས་པས། །གོང་ནས་གོང་དུ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར། །གདུལ་བྱའི་བསམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས། །དོན་ནི་རྣམ་ལྔར་བསྟན་པ་ཡིན། །དགོས་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། དད་པས་མོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་འཐོབ་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་འཐོབ་པ་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ཉིད་འཐོབ་པ་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྲིད་པ་ཐ་མ་པ་ཉིད་འཐོབ་པ་དང༌། སྲིད་པ་ཐ་མ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གཟུངས་ཀྱི་སྒོར་འཇུག་པ་འཐོབ་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་ཡུལ་རྣམས་ལ། །ནེར་ནུར་བྱེད་པ་སོམ་ཉིད་བསྟན། །དེ་སྤངས་ས་ཐོབ་འདི་ཡིན་པར། །འདིར་ནི་དོན་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན། །དོན་གྱིས་ན་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཐེ་ཚོམ་སྤངས་ན། དད་པས་མོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ས་ཐོབ་པར་བསྟན་ཏོ། །སོམ་ཉི་སྤངས་པས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་ཀྱང་སྤངས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཅིག་ཅར་སྤོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་སྨོས་པ་ནི་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པའི་སོམ་ཉི་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་རམ། ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ནི་འདིར། །རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་འཐོབ་པར་བསྟན། །ས་དང་པོ་ཐོབ་པས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རང་གི་སྟོབས་དང་གཞན་གྱིས་སྟོབས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་
― DTG073_Page_0034 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ས་ཐོབ་པར་བསྟན་ཏོ། །སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡེ་ཤེས་དང་སྤོབས་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེའི་ངོ་བོ་ནི་ཞེས་བྱ་བར་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། འདིས་སྣང་བར་བྱེད་པས་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཡིན་པས་ཡང་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །འདིས་མི་གཡོས་པའི་ས་བསྟན་ཏེ། དེ་ནི་རང་གི་སྟོབས་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་སྟོབས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་མ་ལ་བརྟེན་པས། ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་འཐོབ་པ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་འཐོབ་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་འཐོབ་པ་སྟེ། དེས་དྲན་པ་བརྗེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་ཆོས་བསྟན་པ་ཉན་པ་དང༌། དེའི་དོན་འཛིན་པ་དང༌། དུས་གཞན་ན་མི་བརྗེད་པ་དང༌། དེ་ལྟར་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མཆོག་ལ་བརྟེན་ནས། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་གྱུར་པས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བར་དུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཞུས་སོ། །སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་རྣམས་ཀྱིས། །ས་ནི་རྟེན་བཞིས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པ་བཞིས་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་ས་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། སྤྱོད་པ་སྦྱིན་སོགས་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །ཚོགས་ཀྱིས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར། །གསུམ་ནི་བསོད་ནམས་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །ལྷག་མ་ཡེ་ཤེས་ཅིག་ཤོས་གཉིས། །སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གསུམ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། ཐབས་དང༌། སྨོན་ལམ་དང༌། སྟོབས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་གཉི་ག་སྟེ། གཉི་གར་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱོད་པ་དེས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དེས་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་གདུལ་ཕྱིར་ནི་གནས་པ་དང༌། །བསྟན་པ་དོན་ཡོད་མཚུངས་པ་མེད། །སྨོན་ལམ་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པ་དང༌། །དགའ་མགུར་ཞིང་ནི་སྟོན་པར་བྱེད། །སྨོན་ལམ་གྱིས་བསྒྲུབས་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གདུལ་བ་ཉིད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་
― DTG073_Page_0035 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་བསྟན་པ་དོན་ཡོད་ཅིང་མཚུངས་པ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པས་ན་ཆོས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །སྨོན་ལམ་མ་ལུས་པར་འབྲས་བུར་འགྲུབ་པས་ན་སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །གདུལ་བའི་བསམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཅི་འགའ་འགྱུར་ཞིང་ཀུན་དུ་སྟོན་པས་ན་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ཡང་ན། སེམས་ཅན་ལ་སོགས་རྣམ་དག་ནི། །སེམས་ཅན་ཆོས་དོན་གཉེར་དང་ཞིང༌། །རང་བཞིན་བདག་མེད་མཐོང་བ་ཡིན། །དེ་ནི་འདོད་པའི་དོན་གྲུབ་བྱེད། །འདིས་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་བས་ན་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཞི་ནི། སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་བདག་མེད་པར་མཐོང་བ་ཉིད་དོ། །བདག་མེད་པར་མཐོང་བ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གདུལ་བ་ཉིད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྔར་བསྟན་པའི་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དོན་དུ་གཉེར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨོན་ལམ་མོ། །ད་ནི་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་རྣམས་ཀྱིས། །སྲིད་པ་ཐ་མ་པའི་ས་ནི་རྟེན་བཞིས་འཐོབ་པར་འགྱུར་བར་བཤད་ཅེས་བྱ་བ་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །གདུལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས། །ལུས་སོགས་ཡིད་དུ་འོང་བར་གནས། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས། །ཚོགས་ཀྱི་གཞི་ཡང་སྐྱེ་བ་ཡིན། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་དེ་དག་ནི་གདུལ་བའི་བསམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་དུས་གཅིག་ཏུ་གནས་ན་ཡང་དེ་དག་ཡིད་དུ་འོང་སྟེ། དེ་དག་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ཡིད་འོང་ངོ༌། །ཡང་གི་སྒྲ་ནི། བཀག་པའི་ལས་ལུས་ལ་སོགས་པས་མི་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མ་བཀག་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐྱེ་བ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལུས་ལ་སོགས་པ་ཡིད་དུ་འོང༌། །ཞེས་བྱ་བའོ་ཞེས་བསྡུ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་སྲིད་པ་ཐ་མ་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུངས་ཀྱི་སྒོར་འཇུག་པ་ཇི་ལྟར་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་ཏེ། གཟུངས་ནི་རྣམ་གསུམ་གང་གི་ཕྱིར། །ཚིག་དང་དོན་དང་གཉི་གའི་གཟུངས། །ལེགས་པ་ལས་ནི་ཉམས་པ་ན། །འཛིན་པར་བྱེད་པས་དེ་ཕྱིར་གཟུངས། །ལེགས་པ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་
― DTG073_Page_0036 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ཡང་ཕན་པ་དང་ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་འཐོབ་པ་དང༌། སྤང་བའི་མཚན་ཉིད་དེ། སྲོག་ཆགས་དེ་ལས་ཉམས་པ་ན་འཛིན་པར་བྱེད་པས་གཟུངས་སོ། །བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་འགྲུབ་ཕྱིར། །གཟུངས་ཉིད་སྒོ་མོ་སྒོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འཇུག་པ་དེ་ཤེས་པ། །དེ་ཡང་རྣམ་བཞིར་བསྟན་པ་ཡིན། །འདི་ལྟར་གྲངས་མེད་པས་སམ། དུས་མཐའ་ཡས་པ་ནས་ཞུགས་པས་མཐུ་ཟད་མི་ཤེས་པ་མི་ཟད་པའི་སྒོ་ཐབས་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའམ། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྒྲུབ་པ་སྟེ། དེ་གཟུངས་ཀྱི་སྒོར་འཇུག་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་ནས། གཟུངས་ཀྱི་སྒོར་འཇུག་པ་ཞེས་པའི་སྒྲས་ཁྱད་པར་དུ་ཚིག་བསྡུའོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་ལ་མཁས་པ་གཟུངས་ཀྱི་སྒོར་འཇུག་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་ནས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་དུ་ཚིག་བསྡུའོ། །དབང་པོ་ལ་མཁས་པ་ནི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དུས་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ལ་སྤྱོད་པའོ། །འདི་ལ་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པས་ན་ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མཁས་པ་འདུས་མ་བྱས་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་པ་ནི་མ་བསྒྲིམས་པར་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་གཟུངས་ཀྱི་སྒོར་འཇུག་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་ནས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་དུ་བསྡུའོ། །ཡང་ན་ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མཁས་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་གཉིས་ལ་གཟུངས་ཀྱི་སྒོར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདུས་མ་བྱས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། དུས་དང་གནས་སྐབས་དང༌། ཡུལ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་དཔྱོད་པ་ནི་ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མཁས་པའོ། །ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོར་འཇུག་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་ནས། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་དུ་ཚིག་བསྡུའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འོག་མ་གཉིས་དང་ཡང་འབྲེལ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་ན། ཞུ་བ་འདི་ནི་མདོར་བསྡུ་ན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ལ་ཡང༌། །གང་ལ་ཇི་སྙིད་འོས་ཡིན་པ། །དེ་ལ་དེ་སྙེད་འགྱུར་བ་ཡིན། །འདི་ལྟར་དད་པས་མོས་པའི་དབང་
― DTG073_Page_0037 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་བྱས་ན་ནི། འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་ནི་སོམ་ཉི་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་མ་གཏོགས་པར། ཞུ་བ་ལྷག་མ་རྣམས་ཡོད་པར་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དག་ལ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་བྱའོ། །ད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུ་བ་མཁྱེན་པར་གསོལ་བ་སྟོན་ཏེ། ཞུ་བའི་འབྲས་བུ་བློ་ལྡན་གྱིས། །ཞུ་བ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་གསུངས། །ཡང་ན་འབྲས་དང་ཐ་དད་པས། །སྒྲོ་བཏགས་ཞུ་བ་ཉིད་དུ་གསུངས། །ཞུ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་ཞུ་བའི་དངོས་པོའི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པ་སོམ་ཉི་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཡིན་པར་གསུངས་ཏེ། འབྲས་བུ་ལ་རྒྱུ་བཏགས་པ་སྟེ། མཇུག་གི་འབྲས་བུའི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་ཞུ་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་ངེས་པར་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་དང་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཞུ་བ་དེ་དག་ལ་ཞུ་བའི་འབྲས་བུ་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཇི་སྐད་སྨོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །གཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གསུམ་ནི། ཚིག་འབྲུ་དང༌། དོན་དང༌། གཉི་གའོ། །ཡང་ན་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་དང་གཞན་དང་གཉི་གའི་དོན་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡང་བརྗོད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་གཟུང་ངོ༌། །སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་སྤྱད་པས་ནི་ཡིད་ལ་བྱས་སོ། །ཚད་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པས་ནི་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱ་སོ། །རྣམ་པ་གཞན་ཡང་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཞུ་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་དམིགས་ཀྱིས་མ་ཕྱེ་བ་དམིགས་ཀྱིས་ཕྱེ་ནས། དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་དེ་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གསུམ་གྱི་བཤད་པ་འདིར་ནི་བཤད་པ་བར་མ་གཉིས་ལ་ལྟོས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཞུ་བ་མཁྱེན་བར་གསོལ་བ་བསྟན་ནས། ད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་ཏེ། ཚིག་དང་དོན་
― DTG073_Page_0038 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་གཉི་ག་དང༌། །ཐོས་སོགས་ཤེས་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། །མངོན་སུམ་མ་རྗེས་དཔག་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས། །རྣམ་པར་དག་པ་རྣམས་གསུམ་མོ། །གཟུང་བ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱས་པ་དང༌། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱས་པ་རྣམས་ནི། ཚིག་དང༌། དོན་དང༌། གཉི་གའམ། ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པའི་ཤེས་པས། ཡོངས་སུ་བཅད་པའམ། མངོན་སུམ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། ཚད་མ་གཉི་གས་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བཤད་པ་དང་པོ་ལ་ཞུ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་ཞུ་བའི་སྒྲས་བརྗོད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་འདི་སྐད་དུ་གང་གིས་ཞུ་བའི་འབྲས་བུ་འདི་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་ལས་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པས་བསྡུས་པས་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་བ་དེ་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཞུ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཤད་པ་གཉིས་པ་ལ་ཇི་སྐད་སྨོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་སྨོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་འདི་སྐད་དུ་ཞུ་བ་གང་ལས་འབྲས་བུ་འདི་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། །ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པས་བསྡུས་པས་སྤྱོད་པ་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཞུ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནས་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་གང་ཡིན། །དེའི་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ། །དེའི་འབྲས་བུ་ནི་ཅི་ཞིག་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སྤྱོད་པ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་བཅུ། །ཡང་ན་སྟོང་ཉིད་དེ་ཡི་ནི། །རྣམ་དག་སྐྱོན་མེད་ས་ཐོབ་པས། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་འཐོབ། །སྤྱོད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་སྟེ། སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེ་རྟོགས་ན་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱོན་ནི་འཁོར་གསུམ་དམིགས་པ་དང༌། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་དྲི་མའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །དེ་མེད་པས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དྲི་མ་མེད་པ་ནི་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་
― DTG073_Page_0039 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐོབ་པས་རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པར་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་བསྟན་ནས། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ས་བཅུར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། དེའི་འོག་ཏུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་ཀྱང་བསྟན་ཏེ། ཀུན་དུ་འགྲོ་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ་།དེ་ལྟར་གསོལ་བ་བཏབ་ནས། ད་ནི་གུས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཚེ་བ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསོལ་བ་བཏབ་པའི་དོན་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་མཛད་ནས། ཞལ་གྱིས་བཞེས་སོ། །ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་དེ་ཡང་ཉན་པ་པོའི་བྱེ་བྲག་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་པ་པོའི་བྱེ་བྲག་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་གསུངས་ཏེ། ཉན་པ་དང༌། ལེགས་པར་ཉན་པ་དང༌། རབ་ཏུ་ཉན་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། སྣོད་ནི་ཁས་ཕུབ་རྡོལ་བ་དང༌། །མི་གཙང་བ་ཡི་གཉེན་པོའམ། །གཟུ་བོ་ལ་སོགས་ཡོན་ཏན་ལྡན། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཉོན་ལ་གཞན་དུ་མིན། །གང་ཕྱིར་ཚད་མ་ལྡན་པས་ན། །ཐོག་མ་བར་དང་ཐ་མར་དགེ། །ཆུང་ངུ་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡི། །ཉེས་པ་རྣམས་ནི་ཟད་བྱེད་དང༌། །ཚིག་འབྲུ་དོན་དང་གཉི་ག་ཤེས། །མངོན་སུམ་ལ་སོགས་མི་འགལ་བ། །ཐོས་ལ་སོགས་ལས་བློ་བསྐྱེད་དང༌། །བདག་སོགས་འབྱོར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ཕྱིར། །ཆར་པ་འབབ་ན་བུམ་པ་ཁས་ཕུབ་པའི་ནང་དུ་ཆུ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་འགྲོ་བ་དེ་བཞིན་དུ། ཁྱོད་སྣོད་ཁས་ཕུབ་པ་ལྟ་བུར་ཉན་པར་མ་བྱེད་ཅིག་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལེགས་པར་ཞེས་གསུངས་པོ། །བུམ་པ་རྡོལ་བའི་ནང་དུ་ནི་ཆུ་སོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་གནས་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཁྱོད་ཉན་པར་མ་བྱེད་པར། ཅི་ནས་ཐོས་པ་བརྟན་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུར་ཉོན་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བུམ་པ་མི་གཙང་བའི་ནང་དུ་ནི་ཆུ་ཅི་སོང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མི་གཙང་བར་འགྱུར་ཏེ། སྤྱད་དུ་མི་རུང་བ་དེ་བཞིན་དུ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་མི་གཙང་བར་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཚུལ་
― DTG073_Page_0040 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ན་གཟུ་བོ་ལྟ་བུ་དང༌། དོན་དུ་གཉེར་བ་དང༌། རྟོག་པ་ཅན་དུ་གྱིས་ལ་ཉོན་ཅིག་ཅེས་གསུངས་ཏེ། ལེགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་མཉན་པ་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་འགྱུར་གྱི། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་མི་འགྱུར་བར་དགོངས་པའོ། །ཡང་ན་གང་གི་ཕྱིར་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ཚད་མ་དང་ལྡན་པས་དགེ་བ་དེའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་ཉོན་ཞེས་གསུང་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཐ་མར་ཡང་དགེ་བ་དེའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་ཉོན་ཅིག་ཅེས་གསུངས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཐ་མར་ཡང་དགེ་བ་དེའི་ཕྱིར་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱོས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ན་ཉེས་པ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་པོ་དང༌། ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་ཚིག་འབྲུ་དང༌། དོན་དང༌། གཉི་ག་འཛིན་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར། ལེགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་མངོན་སུམ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། ཚད་མ་གཉི་ག་དང་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར། ལེགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལས་སོགས་པའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལེགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་བདག་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་དང༌། གཉི་གའི་དོན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལེགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལེགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དོན་གསོལ་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པས་ན། དེ་ཡིས་བདག་ཉིད་གསོལ་བར་ཕྱོགས། །ཐུབ་པ་སེམས་ཅན་དོན་མཁྱེན་ཕྱིར། །འདིར་ནི་བསྲུང་བ་ལ་སོགས་གསུངས། །དེ་ལྟར་འཚལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་མཛད་པ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་བསྲུང་བ་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བསམ་གཏན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་དང༌། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཡི་གེའོ།།
― DTG073_Page_0041 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་བསམ་གཏན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ནི། །ཡང་དག་ཏུ་ན་དེ་ཆོས་ཀུན། །དངོས་པོའི་ངོ་བོར་ཁས་མི་ལེན། །རྐྱེན་ལ་རག་ལས་འབྱུང་ཕྱིར་ཏེ། །སྒྱུ་མ་རྨི་ལམ་སྨིག་རྒྱུ་བཞིན། །དགག་པར་བྱ་བ་མེད་པས་ན། །ཡང་དག་ཏུ་ན་བདག་མེད་མངོན། །ཡང་དག་མཁྱེན་ཏེ་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །ཐམས་ཅད་དངོས་པོར་འཛིན་མི་མཛད། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་ཏེ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ། །ཡང་དག་པར་ན་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་མེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པར་དགག་པ་དང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མོ་གཤམ་གྱི་བུའི་སྔོ་བསངས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ཏེ། དགག་པར་བྱ་བ་མེད་པས་དགག་པ་ཡང་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་མཐུན་པ་རྟག་པ་ཡིན་ན་ནི། དགག་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན། ཚད་མ་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པས། །ཡོད་མེད་ལ་སོགས་མཚན་ཉིད་དུ། །དེ་ནི་ཆོས་ཀུན་ཁས་མི་ལེན། །དེ་ཕྱིར་མཁས་པ་འཛིན་མི་བྱེད། །མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚད་མ་དང་མི་ལྡན་པའི་ངོ་བོ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་སྟོང་པ་མིན། །མི་སྟོང་མ་ཡིན་ཡོད་མེད་མིན། །མི་སྐྱེ་མ་ཡིན་སྐྱེ་མིན་ཞེས། །བྱ་བ་ལ་སོགས་བཅོམ་ལྡན་གསུངས། །བསམ་གཏན་གྱི་ནི་ལམ་འདི་ཡིས། །གསང་སྔགས་ཚིག་རྣམས་བསམས་ན་ནི། །འབྲས་བུ་རྫོགས་པར་ཐོབ་འགྱུར་གྱི། །འདོད་པ་ཉི་ཚེས་དེ་ལྟ་མིན། །རྣལ་འབྱོར་ཅན་བསམ་གཏན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་འདི་ལ་གནས་ཤིང་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཡི་གེ་རྣམས་བརྗོད་ན། ཡིད་ལ་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་རྫོགས་པར་འཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི། སེམས་ཕྱི་རོལ་དུ་བལྟས་པས་བཏོན་ན་ནི་གསང་སྔགས་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ལྡན་པས་འབྲས་བུ་འཐོབ་པར་ལྟ་འགྱུར་མོད་ཀྱི་རྫོགས་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་རྣམས་རེ་རེའི་
― DTG073_Page_0042 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣལ་འབྱོར་ལ། །མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་བཞིན་དུ། །གསང་སྔགས་རན་པར་བརྗོད་བྱ་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་འདིར་ནི་ཚིག་སྨོས་སོ། །མྱུར་ཆེས་པ་དང༌། དལ་ཆེས་པ་དང༌། མི་གསལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་རན་པ་ཉིད་དེ་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཡི་གེ་རྣམས་ལ་སེམས་གཏོད་པའོ། །ཚིག་རེ་རེའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་ཅིང་གསང་སྔགས་རན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཚིག་སྨོས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན། གཟུངས་ཀྱི་གསང་སྔགས་གཟུང་བར་བྱ། །ཞེས་དེ་སྐད་འབྱུང་བའི་རིགས་སོ། །ཡི་གེ་རེ་རེ་བསམ་པ་ཡི། །རྣལ་འབྱོར་སུས་ཀྱང་མི་ནུས་ཏེ། །ཚིག་རེ་ནས་ནི་ངེས་པར་ཡང༌། །བརྗོད་པར་བྱ་བས་དེ་སྨོས་སོ། །དེ་སྨོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་སྨོས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཡི་གེ་རེ་རེ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་ནུས་ན་ལྟ་རབ་ཏུ་ལེགས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མི་ནུས་ན་ཚིག་རེ་རེ་ལ་ནི་བསྒྲིམས་ཏེ་ཡང་བྱ་དགོས་ཏེ། འདི་ལྟར། རྣལ་འབྱོར་མེད་པའི་གསང་སྔགས་འདི། །དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་སྟོན་མི་འགྱུར། །གསང་སྔགས་ཚིག་ནི་གསང་སྔགས་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་མེད་མི་བྱ། །འདིའི་དོན་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །གཟུངས་ཀྱི་དོན་གྱི་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་རྣམས་ཡིན་པས་གཟུངས་ཀྱི་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་རྣམས་སོ། །ད་ནི་གཟུངས་ཀྱི་ངོ་བོ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གསུངས་པའི་མིང་ནི་འདོགས་པ་དང༌། །འཐོབ་པའི་ཐབས་ནི་བསྟན་པ་དང༌། །དེས་ཤེས་བྱ་ལ་སོགས་ཚིག་གིས། །གཟུངས་ནི་འོག་ནས་འབྱུང་བ་ཉིད། །གང་གི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས། །འདི་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་འཛིན་པ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་གསུངས་པའི་མིང་འདོགས་པར་མཛད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཐོབ་པའི་ཐབས་བསྟན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེས་སྒོ་མཐའ་ཡས་བསྒྲུབ་པའི་གཟུང་འདི་བསྒྲུབས་ཏེ་ཞེས་གསུངས་པ་དེའི་ཕྱིར། བདག་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་འོག་ནས་འབྱུང་བ་ཉིད་གཟུངས་ཡིན་པར་འཛིན་ཏོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་གྱི་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཡི་གེ་རྣམས་གཟུངས་
― DTG073_Page_0043 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཡིན་ན་ནི། འདི་རིགས་པ་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྐབས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྟན་པའི་སྐབས་ཀྱིས་བར་དུ་ཆོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཡི་གེ་རྣམས་ནི་ཡི་གེའི་འབྲུ་དང༌། སྒྲའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་མིག་དང་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ངེས་པར་གཟུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན། འདི་ཞེས་གསུངས་པ་བརྗོད་བྱ་མིན། །འོག་ནས་འབྱུང་བའི་ཆིངས་ཐུགས་ལ་བཞག་ནས། འདི་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འཛིན་པ་འདིར་ནི་དོན་ལས་བཞེད། །རློམ་སེམས་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྟེ། །མི་དམིགས་ཕྱིར་ན་དེ་མེད་དོ། །འཛིན་པ་ནི་འདིར་དོན་ལ་རྟོགས་པར་བཞེད་ཀྱི། ཡི་གེ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡི་གེ་འཛིན་པས་ནི་ཕན་ཡོན་འདི་དག་འཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རློམ་སེམས་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་ན་འདི་ལྟར་འགྱུར་རོ། །འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དམིགས་པར་མི་བྱེད་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བཅས་པར་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་པར་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །མི་སྡུག་གཉི་ག་མ་ཡིན་སྡུག །སྡུག་པ་དེ་ཡང་རྣམ་གཉིས་འདོད། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཐུབ་པ་ཡིས། །རྣམ་པ་བཞིར་ནི་བསྡུ་བ་མཛད། །ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་ནི་མི་སྡུག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། གཉི་ག་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། སྡུག་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པ་བཞིར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་བཞིར་བསྟན་པར་མཛད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། གནོད་སེམས་གཏི་མུག་འདོད་ཆགས་རྣམས། །དེ་ཡི་སྒོ་ནས་འབྱུང་ཕྱིར་རོ། །སྤང་བའི་ཐབས་ནི་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། །དེ་དག་དངོས་པོ་མེད་པར་བསྟན། །ཞེ་སྡང་ནི་མེ་སྡུག་པ་ལས་འབྱུང༌། གཏི་མུག་ནི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ལས་འབྱུང༌། འཁོར་བའི་རྩ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ།
― DTG073_Page_0044 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བས་ན་དེ་དག་སྤང་བའི་ཐབས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟོན་པར་མཛད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། དེས་གང་ཆགས་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར། མི་སྡུག་པ་རྣམས་ལ་སྨོད་པ་མི་བྱེད་དེ། བཤུང་བར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བར་མ་རྣམས་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་མི་བྱེད་དེ། དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁྲོ་བའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བཏང་སྙོམས་སུ་གཞག་པར་བྱ་བ་རྣམས་སོ། །སྡུག་པ་རྣམས་ལེན་པར་མི་བྱེད་དེ། སྲིད་པས་བདག་གིར་བྱེད་པ་ནི་ལེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་བརྩོན་པར་མི་བྱེད་དེ། །དེ་དག་ནི་རབ་ཏུ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཆེན་པོས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བས་བརྩམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་ཐོབ་བྱ་རྣམ་འཐོབ་དང༌། །དེ་དག་ཉིད་ནི་བསྒོམ་པ་དང༌། །སྤང་བྱ་རྣམས་ནི་སྤང་བ་དང༌། །འཕེལ་བ་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་བཞེད། །འཐོབ་པར་བྱ་བར་འོས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་འཐོབ་པར་བྱ་བ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་མཛོད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའོ། །བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཉིད་བརྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དང་ཡང་དུ་གོམས་པར་བྱ་བའོ། །སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཏེ་དེ་དག་ནི་སྤང་བར་འོང་བའམ། སྤང་བར་འོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་འཕེལ་བ་ནི་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་འཐོབ་པའོ། །སྤང་བའི་འཕེལ་བ་ནི་གོང་ནས་གོང་དུ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ངེས་པར་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་རློམ་སེམས་མི་བྱེད་པ། དེའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་ཅན་དེ་ནི། །ཐོས་དང་བསམ་ལ་སོགས་བྱུང་བའི། །ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནམ་དུ་ཡང༌། །འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས། །དེ་དག་འཐོབ་སོགས་སྦྱོར་མི་བྱེད། །འཐོབ་པར་བྱ་བའི་
― DTG073_Page_0045 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མི་བྱེད། རྣམ་པར་མི་བྱེད། མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་ཅེས་གསུངས་ཏེ། སྤང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་ཆུང་འབྲིང་ཆེན་པོ་ཡི། །སྦྱོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱོར་མི་བྱེད། །འཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྤང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་ཟག་བཅས་སློབ་སོགས་ཀྱི། །ལམ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྦྱོར་མི་བྱེད། །རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་འཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བར་སྙེགས་ཏེ། སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་མི་སློབ་པའི་ལམ་བསྡུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་མི་དམིགས་པས་དེའི་ཕྱིར་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ནམ་ཆགས་སོགས་ཀྱི། །བག་ཉལ་རྣམས་དང་ལྡན་དེ་དག །འདིར་ནི་མཚུངས་ལྡན་ཤེས་བྱ་སྟེ། །བཟློག་པ་ལས་ནི་ལྡན་པ་མིན། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་དང་ལྡན་པས་ན་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དག་སྟེ། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་མཐའ་དག་གོ །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ལྡན་པ་ཡིན་པ་དག་སྟེ། འདུས་མ་བྱས་རྣམས་སོ། །ཡང་ན་འདོད་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ལྟ་བར་གྱུར་པ་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དག་སྟེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དག་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མི་མཐོང་ལ། ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱང་མི་མཐོང་བ་དེའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པ་དེའི་ཕྱིར་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་ཞེ་ན་སྨྲས་པ། རྣམ་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ཡིས། །ཡུལ་ལ་འཛིན་པར་མི་རུང་ངོ༌། །རྣམ་པ་ཚད་མ་མིན་ཕྱིར་དང༌། །མི་རུང་ཕྱིར་ན་ཅིག་ཤོས་མིན། །རེ་ཞིག་དོན་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་མེད་པའི་
― DTG073_Page_0046 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པས་ནི་མི་མཐོང་སྟེ། འབྲེལ་བའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཚད་མ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་དང་བཅས་ཀྱང་ཡུལ་འཛིན་པར་མི་རུང་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་མྱོང་བའི་ཚེ་དངོས་པོ་རིག་པར་འགྱུར་བས་དངོས་པོས་རྣམ་པ་ལ་མ་ཁྱབ་སྟེ། རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ན་དངོས་པོ་མེད་བཞིན་དུ་ཡང་དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཡང་མི་རུང་སྟེ། གཞན་དུ་ན་ནི་དངོས་པོ་གཅིག །སྣ་ཚོགས་ཚུལ་དུ་སྣང་བ་དག །དེ་ཡི་གཅིག་པུ་ཉམས་འགྱུར་ཕྱིར། །རྣམ་པ་ཇི་ལྟར་བདེན་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་གཞན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་མངོན་སུམ་གྱིས་མི་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྟགས་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་མ་བཅད་པས་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཀྱང་མི་མཐོང་ངོ༌། །གང་གི་ཕྱིར་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་དེ་ལྟར་མི་མཐོང་བ་དེའི་ཕྱིར། ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ཡང་མི་མཐོང་ལ་སྤོང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱི་འགོག་པ་ཡང་མི་མཐོང་ངོ༌། །བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་དབང་དུ་མཛད་དེ། འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མི་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ལུས་དང་ལུས་མེད་འཕེལ་བ་དེ། །རྫས་དང་རྫས་མེད་རྣམ་པ་གཉིས། །ལྟོས་པར་གནས་པའི་ངོ་བོའི་ཕྱིར། །མི་མཐུན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་བཤད། །ལུས་མེད་པའི་དངོས་པོ་འཕེལ་བ་དེའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ལུས་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་འཕེལ་བ་མི་མཐོང་ཞེས་གསུངས་སོ། །ལུས་ཡོད་པའི་དངོས་པོའི་འཕེལ་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ལུས་ཡོད་པའི་ཆོས་གང་ཡང་སོགས་པར་མི་བྱེད་ཅེས་གསུངས་སོ། །འཕེལ་བ་དེ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཤད་པ་དེ་བཞིན་དུ། རྫས་སུ་ཡོད་པའི་འཕེལ་བ་དེའི་དབང་དུ་མཛད་པ་ནི་སྔ་མ་ཡིན་ལ། བཏགས་པར་ཡོད་པའི་འཕེལ་བ་དེའི་དབང་དུ་མཛད་པ་ནི་ཕྱི་མ་ཡིན་པས། འཕེལ་བ་འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཤད་དེ། དེ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བཞིར་བཤད་དོ། །འཕེལ་བ་དེ་ཡང་ཉུང་དུ་ལས་ལྟོས་ནས། ཕ་རོལ་དང་ཚུར་རོལ་བཞིན་དུ་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འབྲི་བ་དང་འགྲིབ་པ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བཤད་དོ། །ཡང་དག་
― DTG073_Page_0047 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏུ་ན་སྐུ་གཉིས་ཀྱི། །རང་བཞིན་མ་མཐོང་གང་ཡིན་པ། །དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་རྗེས་དྲན་ཏེ། །རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བ་ཡིན། །རྐྱེན་ལ་རག་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། །སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་གང་མ་སྐྱེས། །བདེན་པར་བསམས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས། །དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་མ་ཡིན། །དགག་པར་བྱ་བ་མེད་པས་ན། །ཡང་དག་ཏུ་ན་དགག་མེད་མངོན། །དེ་ཕྱིར་བརྟགས་ན་གཟུགས་མེད་སོགས། །དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་མ་ཡིན། །སྐུ་གཉིས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པའོ། །རྟོགས་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བ་ནི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་མ་སྐྱེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་མཚན་ལ་སོགས་པ་བསྡུའོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་མ་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདེན་པར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དགག་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བདེན་པར་མེད་དེ། དགག་པར་བྱ་བ་མེད་ན་དགག་པ་ཡོད་པར་མི་རུང་སྟེ། མོ་གཤམ་གྱི་བུའི་སྔོ་བསངས་ལ་སོགས་པ་དགག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་བདེན་པར་ན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སོགས་པ་སྨོས་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྡུའོ། །དེས་ན་གཉི་ག་མ་ཡིན་དང༌། །ཅིག་ཤོས་དེ་དག་བཀག་ཤེས་བྱ། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་དེ་གཉིས་ནི། །སོ་སོར་དགག་པ་མ་མཛད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཟུགས་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། གཟུགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ན། འོ་ན་གཉི་གའི་ངོ་བོའམ། གཉི་གའི་ཡིན་པའི་ངོ་བོར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མེད་དེ། གཉི་གའི་ཕྱོགས་དགག་པས་ནི། གཉི་གའི་ངོ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པ་ཡང་བཀག་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །གཉི་ག་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ནི་མེད་པ་ཉིད་དེ། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་གཉིས་ནི་ཕན་ཚུན་རྣམ་པར་གཅོད་པར་གནས་པའི་ངོ་བོ་ཅན་ཡིན་པས་གཟུགས་དང་གཟུགས་
― DTG073_Page_0048 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་རྟོག་མེད་གྱུར་ན། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་མཐོང་བ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་རྗེས་དྲན་ཀུན་མཁྱེན་གྱི། །ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གཞི། །དེ་ལྟར་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྣམ་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པར་གྱུར་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་གཞི་ཡིན་ན། གཞན་དག་གི་ལྟ་ཅི་སྨོས། །ད་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ལུས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ལོང་སྤྱོད་རྫོགས་པར་མཛད་པའི་སྐུ། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བཤད་པ་ཡིན། །ཅིག་ཤོས་བཅོ་བརྒྱད་ཤེས་པར་བྱ། །འདིར་ནི་དེ་གཉིས་ཕྲིན་ལས་བཞི། །དེ་ཡི་མཛད་པའི་འབྲས་བུ་དྲུག །དེ་དངོས་རྣམ་གཉིས་རྒྱུ་རྣམ་བདུན། །མཉམ་པ་ཉིད་ལ་གནས་བཞིན་དུ། །དེ་དག་ལ་ནི་བསྒོམ་པར་བྱ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུས་བཤད་དེ། གཟུགས་སུ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་དོ། །གཟུགས་ནི་སྤྱི་ཡིན་ལ། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་གཉིས་ནི་བྱེ་བྲག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྨོས་པས་ནི། ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པའི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བསྡུ་སྟེ། དེས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་བསྟན་ཏོ། །དེའི་རྒྱུ་ནི་ཉོན་མོངས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཡང་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་རྒྱུ་ཡང་དེ་ཉིད་དེ། དེས་ན་བར་དུ་བསྟན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཟག་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། རོ་མྱང་བར་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་མོད་ཀྱི། འདིར་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་གཟུང་ངོ༌། །ཤེས་རབ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་སས་བསྡུས་པའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའོ། །
― DTG073_Page_0049 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ནི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ལས་ངེས་པར་གྲོལ་བའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པའོ། །ཡང་ན་ཡེ་ཤེས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་དོ། །མཐོང་བ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སོ། །སྐྱེ་བར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་མེད་པར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་རྣམས་ནི། རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་སྤྲུལ་བའི་སྐུ་བསྟན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། སྐྱེ་བ་ནི་མངལ་ན་གནས་པ་བཟུང་ངོ༌། །རིགས་ནི་ཤཱཀྱའི་རིགས་ལ་སོགས་པའོ། །རུས་ནི་གཽ་ཏ་མ་ལ་སོགས་པའོ། །འཁོར་ནི་ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །གནས་པ་ནི་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཐོབ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ལམ་ཐོབ་པའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འདིར་གཙོ་བོར་ཀུན་ནས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མཐུན་མཐུན་དུ་གཟུང་བར་བྱའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གདུལ་བའི་བསམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་བསྟན་ཏོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། སྤྲུལ་བའི་སྐུ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་གསུངས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཤེས་པར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཆོས་མི་སྟོན་པར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་དོ། །དེ་ལ་གདུལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། བསམ་པ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟ་བ་ནི་ཤེས་པའོ། །ཁམས་ལ་སོགས་པ་ལ་གཟིགས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བའི་ཐབས་སྟོན་པ་ནི་ཆོས་སྟོན་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་བའི་སྐུ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་མཛད་པའི་འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གསུངས་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། བདག་རྣམ་པར་དག་པར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། གཞན་གྱི་དོན་དུ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་དོ། །བདག་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིའོ། །གཞན་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
― DTG073_Page_0050 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ཀྱིའོ། །སེམས་ཅན་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །སེམས་ཅན་མེད་པ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བ་ནི་བདག་མེད་པ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱིའོ། །བདག་གི་དོན་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །གཞན་གྱི་དོན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དེའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་ཕྲིན་ལས་ཐ་མའི་ངོ་བོ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གསུངས་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་སུ་མ་ཡིན། འདུལ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཆོས་ནི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའོ། །འདུལ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་དོ།། མཛད་པའི་འབྲས་བུ་རྒྱུ་གང་གིས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་དེ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་དུ་གསུངས་ཏེ། ལུས་རྣམ་པར་དག་པར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་དོ། །ལུས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ངག་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ངག་གི་ལས་རྣམ་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ཡིད་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། ཐབས་འདིས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་འགྲུབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པས་འགྲུབ་སྟེ། སྤྱོད་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུའོ། །ཤིན་ཏུ་མྱུར་ན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་འདི་ནི་ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་གིས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བས་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །བདག་གི་རྣམ་པར་མ་ཡིན། གཞན་གྱི་རྣམ་པར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དེ་རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱིས་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་གནས་ནས་བསྒོམ་པར་བྱའི། །དེ་མ་ཡིན་པར་མི་བྱ་བར་བསྟན་ཏོ། །བདག་ཅེས་སྨོས་པ་ནི་སྒོམ་པ་པོ་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པའི་རྣམ་པ་བསྟན་ཏོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ནི་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། སྒོམ་པ་པོ་རྣལ་འབྱོར་ཅན་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གང་གིས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པར་
― DTG073_Page_0051 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྒོམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མ་བྱས་ན་ནི་དམིགས་པ་ཁོ་ནར་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པ་གཞན་ཡང༌། ཡང་ན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ། །རྒྱུ་དང་བཅས་དང་འབྲས་བུར་བཅས། །ཡང་དག་ཏུ་ན་གང་མ་མཐོང༌། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ཉི་ཤུ་སྟེ། །སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་ཞེས་པ་ནི། བཤད་པ་འདིའི་སྐབས་སུ་ཉོན་མོངས་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་བྱའོ། །འབྲས་བུ་ཉི་ཤུ་གཉིས་སུ་བཞེད། །སྐྱེ་བར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཆོས་མི་སྟོན་བར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་དོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དེའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྒྱུ་ནི་བཅོ་ལྔ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དེའི་རྒྱུའི་གྲངས་ནི་བཅོ་ལྔའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བདག་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་བཅོ་ལྔ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གང་གི་ཕྱིར་ནི་ནན་ཏན་བྱེད། །ཇི་ལྟར་གང་ལ་བྱེ་བྲག་གིས། །ཅིའི་ཕྱིར་ནན་ཏན་བྱེད་ཅེ་ན། བདག་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བདག་གི་དོན་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བདག་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བ་ནི་གཞན་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བའི་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྔར་བཤད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ནི་གཞན་རྣམ་པར་དག་པ་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་དག་པ་འདི་གཉིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བའི་མཚན་ཉིད་དེ། བདག་དང་གཞན་དང་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་རོ། །རྣམ་པར་དག་པ་དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་སེམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་སེམས་ཅན་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་ནི་སེམས་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས། སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བར་བསྟན་ཏོ། །བདག་ཉིད་སྟོབས་བཅུ་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་སྣོད་དུ་འགྱུར་བར་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་དོན་ཏོ། །གཞན་དག་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་གནས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་དང༌། བདེ་འགྲོའི་སྣོད་དུ་
― DTG073_Page_0052 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་བར་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་སྔོན་དུ་དག་པ་འགྲོ་བས་དེའི་ཕྱིར་ཕྱིས་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ན་ནན་ཏན་བྱེད་ཅེ་ན། ཆོས་དང་འདུལ་བས་སོ། །གང་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་ཅེ་ན། དེ་ནི། ཟག་བཅས་ཅིག་ཤོས་བྱེ་བྲག་གིས། །བྱ་བ་རྣམ་གཉིས་ཤེས་པར་བྱ། །ཅིག་ཤོས་ཞེས་བྱ་བ་ཟག་པ་མེད་པའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ནི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཏེ། །དེ་ཡང་འདིར་སས་བསྡུས་བ་གཟུང་བར་བྱའོ། །ལུས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཕྱིས་བསྟན་ཏོ། །ལྷག་མ་དག་ནི་སྔར་བཤད་བཞིན། །མ་ལུས་པར་བཟུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །ད་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་བརྗོད་པས་བསྟོད་པར་མཛད་དེ། སར་པ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན། །གང་ཚེ་དེ་ལས་མ་འཐོབ་པ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་གཅིག་ཏུ་ངོས། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ས་འཐོབ་ལ། །གནས་སྐབས་དག་ནི་ཐམས་ཅད་དུ། །བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་རྣམ་སྤོང་ན། །གཟུངས་ཀྱིས་འཐོབ་པར་མི་འགྱུར་གང༌། །ཐོབ་བྱ་གཞན་ནི་ཅི་ཞིག་ཡོད། །ཤེས་པ་གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་མི་འཛིན་པ་དེ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་འཛིན་པར་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོས་བསྡུས་པའི་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་འདིས་འཇུག་པར་བྱེད་པས་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་འཛིན་པ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྟེ། འདིས་ནི་གཟུངས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། །དེར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་འདུ་བའོ། །དེ་ལ་མི་འཇིགས་པ་ནི་མི་སྐྲག་པའོ། །མི་སྐྲག་པ་ནི་ས་དང་པོ་སྟེ། དེ་རྟོགས་པས་དེ་ལ་མི་འཇིགས་སོ། །དེ་གཟུངས་འདིས་འཐོབ་པར་འགྱུར་བས་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་ལ་མི་འཇིགས་པ་འཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་སོ། །དེའི་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་སྒྲུབ་པས་ཞེས་གསུངས་སོ། །དོན་དམ་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ།
― DTG073_Page_0053 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་དམ་པ་སྒྲུབ་པ་དེས་ནི་གཟུངས་འདི་ས་དང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུར་བསྟན་ཏོ། །གཟུངས་འདིས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་གདོན་མི་ཟ་བ་སྟེ། དེ་འཐོབ་པའོ། །དེ་བས་ན་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །འདིས་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་འཐོབ་པར་བསྟན་ཏེ། ས་བརྒྱད་པ་ལ་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་འཐོབ་བོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡང་གཟུངས་འདི་ཉིད་ཀྱིས་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་གང་གི་རྩ་བ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཅན་ནོ། །དེ་ནི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཅན་ཡང་ཡིན་ལ། གཞན་ལ་རག་མ་ལས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། གཞན་ལ་རག་མ་ལས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རང་བྱུང་གི་ཡིན་ནོ།། ཡང་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་གཞན་ལ་རག་མ་ལས་བའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་རྟོགས་པ་ནི་འདིས་རྟོགས་པར་བྱེད་པས་ན་གཟུངས་འདི་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་གཞན་ལ་རག་མ་ལས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་གཏེར་གྱི་རིགས་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོས་གནས་པ་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གཏེར་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །དེ་ཉིད་རིགས་ཡིན་ཏེ། མཚན་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་དེ་དག་གི་སྐྱེ་བའི་གནས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་གཏེར་གྱི་རིགས་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བྱེད་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་གིས་ན། །གཞན་སུ་དག་གིས་ཀྱང་གཟུངས་འདིའི་གནས་པ་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །འདི་ལས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱིས་བདུད་ཀྱི་ལས་རྣམ་པར་སྤོང་བ་ཡང་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། །དེ་ཕྱིར་དམ་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་དོ། །འདིས་ཀུན་ནས་སྔོན་དུ་ཚོལ་བས་ན། དམ་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལ་མཁས་པའོ། །དེ་ལྟ་
― DTG073_Page_0054 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་ན་དམ་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར། བདུད་ཀྱི་ལས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་ཏེ། རྣམ་གྲངས་དེ་དག་གིས་གཟུངས་ནི་དོན་ཐམས་ཅད་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་ཆེ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གཞན་ཡང༌། ཡང་ན་དད་པས་མོས་ལ་སོགས། །དབང་དུ་མཛད་དེ་གོ་རིམས་བཞིན། །མིང་རྣམ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི། །དོན་དང་མཐུན་པར་གསུངས་པ་ཡིན། །འདི་ལྟར་དད་པས་མོས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་མིང་དང་པོ་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་འཛིན་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་མིང་གཉིས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་ལ་མི་འཇིགས་པ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་མིང་གསུམ་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་གིས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་མིང་བཞི་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་གཞན་ལ་རག་མ་ལུས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པས། ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་བོ། །ཡང་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། གཞན་ལ་རག་ལས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སྒྲུབ་བོ། །སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནན་ཏན་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །སྲིད་པ་ཐམ་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་མིང་ལྔ་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་ཁོ་ནར་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་ཚེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གོམས་པས་བདུད་ཀྱི་ལས་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །ད་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏེ། འབྲས་བུ་ཡང་དག་བསྟན་པས་ཀྱང༌། །གདུལ་བ་རྣམས་ནི་འཇུག་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་ཐུབ་པ་ཡིས། །ཐུགས་རྗེས་ཕན་ཡོན་ཡང་དག་གསུངས། །ཆོས་དང་དད་པས་རྗེས་འབྲང་བའི། །དབང་མཛད་འདི་ཡི་ཕན་ཡོན་གཉིས། །རྒྱལ་བས་
― DTG073_Page_0055 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུངས་ཏེ་སྔ་མ་སྔ། །ཕྱི་མ་པོ་ནི་ཕྱི་མ་ཡིན། །གདུལ་བའི་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། །ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། །དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཕན་ཡོན་སྔ་མ་སྟེ། འཐད་པ་དང་བཅས་པ་བསྟན་པའོ།། ཕྱི་མ་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཕན་ཡོན་ཕྱི་མ་སྟེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་ཕན་ཡོན་གཉིས་ཀ་ཡང༌། །ཆོས་དང་དད་པས་རྗེས་འབྲང་བའི། །ཕྱི་མ་སྔ་མའི་བཏགས་པ་ཡིན། །ཕྱི་མ་ཡི་ནི་གཉི་ག་དངོས། །ཡང་ན་ཕན་ཡོན་སྔ་མ་ནི་འཐད་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར། སྔ་མ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་དངོས་ཡིན་ལ། ཕན་ཡོན་ཕྱི་མ་ནི་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་དེ་ལ་ཤས་ཀྱིས་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་མ་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལ་ནི་ཕན་ཡོན་གཉི་གས་ལྷུར་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་དངོས་ཡིན་ནོ། །སྟོབས་དང་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ས་དང༌། །མི་འཇིགས་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ། །རྣམ་ཐར་སྒོ་དང་མངོན་ཤེས་དང༌། །ཏིང་འཛིན་གཟུངས་སྒོ་མཐའ་ཡས་པའམ། །དེ་དག་མཐའ་ཡས་ཐབས་རྣམས་ཀྱི། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ཕྱིར་མཐའ་ཡས་སྒོས་བསྒྲུབ་པའི། །གཟུངས་ཞེས་བྱ་བར་བསྒྲགས་པ་ཡིན། །སྟོབས་ནི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་བཅུའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུའོ། །ས་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཡན་ཆད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཀུན་དུ་འོད་མན་ཆད་ས་བཅུ་གཉིས་སོ། །མི་འཇིགས་པ་ནི་ས་བཅུའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དང༌། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་བསྡུའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་རྣམས་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། བཤོལ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་ལྷའི་མིག་ལ་སོགས་པ་ལྔའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ནི་ནམ་མཁའི་མཛོད་ལ་སོགས་པའོ། །གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་མཐའ་ཡས་པ་འདི་དག་ཐམས་
― DTG073_Page_0056 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་སྒྲུབ་ཅིང་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར། སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་སྒྲུབ་པའི་གཟུངས་ཞེས་བསྒྲགས་སོ། །ཡང་ན་གང་གི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་མཐའ་ཡས་སྒྲུབ་པ་དེའི་ཕྱིར། སྒོ་མཐའ་ཡས་པས་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བསྒྲགས་སོ། །འདིར་ནི་དོན་གྱི་གཟུངས་ཡིན་པའམ་ཡང་ན་གཟུངས་དོན་སྟོན་པ་ཡི། །ཡི་གེའི་ཚོགས་ནི་འདི་ཉིད་ལ། །གཟུངས་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པ་ཡིན། །ཐོས་སོགས་ལས་བྱུང་ཤེས་པ་རྣམས། །ཆུང་དང་འབྲིང་ལ་སོགས་ལྡན་པས། །གཟུངས་ཀྱི་དོན་ནི་ཐོབ་གྱུར་ནས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་བ་གང༌། །དེ་དག་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཉིད་དུ། །མཚུངས་ཏེ་དུས་ནི་ཐ་དད་དོ། །བྱང་ཆུབ་མྱུར་བ་ཉིད་གསུངས་གང༌། །དེ་ནི་གཞན་ལ་ལྟོས་ཏེ་དགོངས། །གང་གི་ཚེ་སྒོ་མཐའ་ཡས་པས་བསྒྲུབ་པའི་གཟུངས་ཞེས་བྱ་བ། འདིར་གཟུངས་ཉིད་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བཟུང་བ་དེའི་ཚེ་ནི། དོན་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་དོན་གྱི་སྒྲ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཡང་འདིར་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཉིད་ལ་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་གཟུངས་ཀྱི་དོན་སྟོན་པའི་ཡི་གེའི་ཚོགས་ལ་འདིར་གཟུངས་ཞེས་བྱ་བར་གཟུངས་བ་དེའི་ཚེ་ནི། སྒོ་མཐའ་ཡས་པས་བ་སྒྲུབ་པའི་གཟུངས་འདིའི་དོན་གང་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ངོ་བོར་གནས་པ་ལ་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཉིད་དེ། དེ་ཐོབ་པ་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པའམ། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའམ། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཆུང་དུའམ། འབྲིང་ངམ། ཆེན་པོའམ། གཅིག་པུའམ། གཉིས་སམ། མཐའ་དག་གིས་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་གང་དག་ཡིན་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྣམ་པར་བསྒོམ་པས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ནི་གཟུངས་ཐོབ་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་ན་སེམས་དཔའི་སྒྲ་ནི་དངོས་པོར་བསྟན་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་མཚུངས་སོ། །ཕྱིར་ལྡོག་པ་ནི་ཕྱིར་ནུར་བ་སྟེ། འཁོར་བ་དང༌། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལྟུང་བའོ། །དེ་ཡོད་པ་དག་ནི་ཕྱིར་ལྡོག་པའོ། །ཕྱིར་ལྡོག་པ་མ་ཡིན་པ་
― DTG073_Page_0057 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ནི། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དག་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་དུས་ལ་ནི་བྱེ་བྲག་ཡོད་དེ། འདི་ལྟར་གང་དག་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ཆེན་པོས་གཟུངས་ཀྱི་དོན་ཐོབ་པ་དེ་དག་གི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་དུས་ནི་རིང་བའོ། །འབྲིང་གིས་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཤིན་ཏུ་རིང་བའོ། །ཆུང་ངུས་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཆེས་ཤིན་ཏུ་རིང་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མྱུར་བའི་ཚིག་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུངས་ཀྱི་དོན་ཐོབ་པ་དག་ལས་གཞན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་དུས་ལ་ལྟོས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་དེས་ནི་གཏན་ཚིགས་དྲི་བ་བསྟན་ཏེ། གཏན་ཚིགས་ཤཱ་རིའི་བུ་འདིར་ཞེས་བཀའ་སྩལ་བ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པའི་གཟུངས་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་བའོ། །དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོད་མིན་པ། །འདིར་ནི་དམིགས་པ་མེད་པར་བསྒྲགས། །དམིགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཕྱིར།། དམིགས་པ་མེད་པའང་རིགས་ལྡན་མིན། །དངོས་པོ་དམིགས་པ་མེད་པ་དག་ལ་དམིགས་པ་ནི་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་དེ། དེ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དམིགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། དམིགས་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། དམིགས་པ་མེད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དམིགས་པ་མེད་པ་ཡང༌། ཡང་དག་པར་ན་མི་དམིགས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དགག་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཚེ་འདི་ལ་དམིགས་མེད་པའི། །སྤྱོད་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་གྱུར་ན། །དེ་ཉིད་ཡང་དག་ཤེས་དེའི་ཕྱིར། །དེ་ལ་མི་འགྲུབ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །སྤྱོད་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་དམིགས་པ་མེད་པས་སོ། །ཆེན་པོ་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མཐའ་ཡས་པ་སྡུད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་མི་སླུ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཚེ་འདི་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་གཟུངས་
― DTG073_Page_0058 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལས་ཅི་ཞིག་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཁྱོད་ཀྱིས་ཉེས་པ་མ་ལུས་པ། །སྤང་བ་སངས་རྒྱས་རྗེས་དྲན་ཉིད། །དེ་ཡི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་ན། །དེ་ཕྱིར་ཅི་བདེར་སྒོམས་པར་གྱིས། །དེ་ཕྱིར་འདིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དང་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཏེར་ངེས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་རྣམས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་བའམ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཁོ་ནའོ། །གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ལ་སོགས་བ་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཏེ། གོམས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་གཏེར་ནི་རྒྱུ་སྟེ་ངེས་པའོ། །ཡང་དེ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དང་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཡོད་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དང་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཏེར་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ངེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དང་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཏེར་ངེས་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་ཉེས་པ་མ་ལུས་པ་སྤོང་བ་ནི་དེའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་བདེར་སྒོམས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགོངས་ཏེ་འདི་ལྟར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ནི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ལ། དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་དེ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡིད་ལ་གོམས་པའི་མི་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་མི་གནས་སོ། །འདི་ལྟར་གང་ལ་གང་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཤས་ཆེ་བ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་རྒྱ་མཚོ་ན་མེ་ལྕེའི་ཚོགས་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡིད་ལ་གོམས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཤས་ཆེ་བ་ཡོད་དོ། །རིགས་པར་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པས་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བ་
― DTG073_Page_0059 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབའ་ཞིག་ཏུ་ཡང་མ་ཟད་དེ། འདི་ནི་རྒྱུ་ཉེ་བར་གནས་པས་ཀྱང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདི་ཉིད་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མཆོག་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱེ་བྲག་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་ནི་བྱེ་བྲག་མཆོག་སྟེ། འདི་ལྟར་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་མཆོག་དང་ལྡན། །ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྒྱུའི། །ཁྱད་པར་འདི་ལས་འཐོབ་པར་འགྱུར། །སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་པོ་དང༌། ལེན་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པས། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་དེ་ཡིན་ཏེ། དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱོད་པའི་མཚན་ཉིད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བྱེད་རྒྱུ་འདི་ཉིད་ལས་ཐོབ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་འཐད་པ་དང་བཅས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ནས། ཕན་ཡོན་གཞན་ཡང་གསུངས་ཏེ། འདིར་ནི་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་ཡིས། །ཡི་གེའི་དོན་དང་གཉི་ག་ཡི། །གཟུངས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་བཀའ་སྩལ་ཏེ། །ཅི་རིགས་པར་ནི་སྦྱར་བར་ཟད། །ཡང་ན་ཕན་ཡོན་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །གཟུངས་རྣམས་ཀུན་ལ་བཤད་བྱ་སྟེ། །ཁ་ཅིག་དག་ནི་དུས་གཞན་ལས། །དགོངས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པ་ཡིན། །ཡི་གེའི་གཟུངས་ནི་གཟུངས་ཀྱི་དོན་སྟོན་པའི་ཡི་གེ་སྟེ། ཁར་བ་བསད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དོན་གྱི་གཟུངས་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །གཉི་གའི་གཟུངས་ནི་གཉིས་པོ་དེ་ཉིད་དོ། །གཟུངས་རྣམ་པ་གསུམ་བོ་འདི་དག་གི་ཕན་ཡོན་ནི། །འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྤྱིར་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྐྱེས་བུ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པས་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་བར་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །ཡང་ན་ཕན་ཡོན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཟུངས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །བྱེ་བྲག་ནི་འདི་ཡོད་དེ། ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར། མཉམ་ཉིད་ཅེས་བྱ་དུས་དང་དོན། །གང་ཟག་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ཡི། །དགོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐུབ་པའི་གསུང༌། །ཅི་རིགས་པར་ནི་རྟོགས་པར་བྱ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དགོངས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་
― DTG073_Page_0060 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེ། མཉམ་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ང་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དོན་གཞན་ལ་དགོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ནས་གདོད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་པའི་མཆོག་ཏུ་ཟབ་མོའི་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །གང་ཟག་གཞན་ལ་དགོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། སྦྱིན་པ་ཡིས་ནི་དགའ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པར་མཛད་ནས། ཡང་གང་ཟག་ཁ་ཅིག་ལ་བརྟེན་ཏེ། སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པས་ཕན་ཚུན་དག་ཏུ་བརྟེན་དེ་དག །གཞན་དང་གཞན་ལ་གུས་པར་མི་འགྱུར་བས། །སངས་རྒྱས་མཁས་པ་བག་ཆགས་སྤངས་རྣམས་ནི། །དེ་འདྲར་བརྟེན་པ་དེ་དག་བསྔགས་མི་མཛད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་སྨོད་པར་མཛད་པ་ལྟ་བུའོ། །དགོངས་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་གིས་ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་གསུང་རབ་ཀྱི་མདུད་པའི་གནད་རྣམས་བཤད་པར་བྱའོ། །དགོངས་པ་བསྟན་པའི་དགོས་པ་ནི་ཡི་གེ་མངས་སུ་དོགས་པས་མ་བཤད་དོ། །སྐབས་འདིར་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་དུས་གཞན་ལ་དགོངས་ཏེ་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏོ། །གང་ཟག་གཞན་ལ་དགོངས་པས་ཀྱང་བསྟན་ཏེ། དེ་ནི་གསལ་བའི་ཕྱིར་བདག་གིས་མ་སྦྱར་རོ། །གཟུངས་ཞེས་བྱ་འདིར་ཁ་ཅིག་ཏུ། །མགོན་པོ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་གྱིས་ནི། །གཟུངས་ཞེས་པ་ནི་ཆེན་པོ་ཡི། །ཆེན་པོའང་ཡིན་པར་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །གཟུངས་ལ་དམིགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཐའ་ལ་གནས་པ་ལ་གཟུངས་ཞེས་བྱ་བར། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་མཁས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཁ་ཅིག་ཏུ་གསུངས་ཏེ། མི་སྡུག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དོན་བསྡུས་པ་བསྟན་ནས། ད་ནི་དེའི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སོ་སོར་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་འདི་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནམ་འོན་ཏེ་མ་ཡིན་སྙམ་དུ། ཆོས་རྣམས་སྟོང་པར་དོགས་མེད་ཅིང༌། མདོ་སྡེ་འདི་ཐོས་ན་
― DTG073_Page_0061 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟོང་པ་ཁོ་ནའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདི་ནི་ཐེ་ཚོམ་མེད་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་ལ། །བྱང་ཆུབ་ཆེད་དུ་སྤྲོས་མི་བྱེད། །ཆོས་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པོ་སྙམ་དུ་དམིགས་པ་ནི་སྤྲོས་པའོ།། འདིས་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་དབྱིངས་འཁྲུག་པར་མི་བྱེད་ན། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་འཁྲུག་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་ཡང་དག་པར་སྟོང་པའང་མ་ཡིན། མི་སྟོང་པའང་མ་ཡིན་ན། དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་ནི་འཁྲུག་པའོ། །འདིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡང་དག་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཕྱིར་གཟུངས་ནི་འཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་དོན་གྱི་གཟུངས་ཏེ། འདི་ནི་ཡི་གེའི་གཟུངས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་དངོས་དང་བརྒྱད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་ཕན་ཡོན་འདི་ནི་གཟུངས་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ལ་ཡང་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཚེ་དོན་གྱི་གཟུངས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་དུ་བསྟན་པ་དེའི་ཚེ་ནི་གཟུངས་སྨོས་པས་རབ་ཀྱི་མཐའ་ལ་གནས་པའི་གཟུངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གཟུང་ངོ༌། །མདོ་སྡེ་འདི་ནི་མཉན་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཡི་གེའི་གཟུངས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་གསུམ་དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་ཏོ། །གཟུངས་འཐོབ་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་འབྱོར་པ་འཐོབ་པ་དང་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའོ། །ཡང་ན་གང་གི་ཚེ། འདི་ལ་གཟུངས་ནི་ཟད་པ་མེད། །ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཆེ་ན་གཟུངས་སྨོས་པ་མངོན་སུམ་གྱི་ཕན་ཡོན་ཡིན་ལ། གཞན་གཉིས་པོ་ནི་དུས་གཞན་དགོངས་པའོ། །ཡང་ན་གཟུངས་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་གྱི་ཕན་ཡོན་ཡིན་ཏེ། ཡི་གེའི་གཟུངས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དོན་གྱི་གཟུངས་ཀྱི་ནི་རྣམ་གཉིས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟུངས་ཀྱི་ནི་གཅིག་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །ཡོན་ཏན་ཟད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་ཟད་པའོ། །གཟུངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། ཡི་གེའི་གཟུངས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། འཚོ་བ་མེད་པ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་
― DTG073_Page_0062 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་འཇིགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུར་རྣམ་པར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་ཐོས་པའོ། །གཟུང་བ་ནི་མ་བརྗེད་པའོ། །དོན་གྱི་གཟུངས་ཀྱི་ནི་ཕན་ཡོན་དེ་གཉི་ག་མངོན་སུམ་ཁོ་ནའི་ཡིན་ཏེ། གཟུང་བ་ནི་བསྒོམ་པའོ། །མཆོག་གི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པའི་སྒོ་ནས་ཡི་གེའི་གཟུངས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཕན་ཡོན་དུ་བསྟན་ཏོ། །འདིས་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཐོབ་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་མཆོག་གི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི། ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བསྟན་ཏོ། །དོན་ཐམས་ཅད་ཅེས་སྨོས་པས་ནི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་འབྲུ་ཐམས་ཅད་ཅེས་སྨོས་པས་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བསྟན་ཏོ། །ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ཇི་སྙེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བསྟན་ཏེ། མཆོག་སྨོས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་གྱི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དང་ཚིག་འབྲུས་བསྐྱོད་ཀུན་གྱི། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི། དེ་དག་གིས་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱི་དཔེ་ནི་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་སྨོས་པ་ནི་ཚིག་དང་ཚིག་གི་དོན་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་མཆོག་གི་ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམ་པར་ཤེས་སོ། །དོན་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཚིག་གང་དག་གིས་གསལ་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་གིས་བསྐྱོད་དེ། འཇུག་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚིག་འབྲུ་སྨོས་པས་ནི་ཚིག་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །འདིའི་རྒྱུ་བསྟན་པ་ནི་ཇི་སྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་ན་མཆོག་གི་ཆོས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། ཚིག་འབྲུ་གང་དག་ལ་མཆོག་གི་ཆོས་དང་དོན་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་དེ་དག་གིས་བསྐྱོད་དེ་འཇུག་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ། འདིས་ཀྱང་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་རྣམས་འཐོབ་པར་བསྟན་ཏོ། །གང་དག་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་འགྱུར་བ། དེ་དག་
― DTG073_Page_0063 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ཞེ་ན། བཀའ་སྩལ་པ། རླབས་ཆེན་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་ཏེ། །གང་ཞིག་མདོ་འདི་འཛིན་དེ་ལ། །ཐམས་ཅད་རྟག་ཏུ་མངོན་དུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པའི་སྒོ་ནས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕན་ཡོན་འདི་དངོས་དང་བརྒྱུད་པའི་སྒོ་ནས་གཟུངས་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་གྱི་ཡང་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ཡི་ཡེ་ཤེས་མི་ཟད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྒྱུའི་ཚིག་གོ །བསྐལ་པ་སྨོས་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དག་ཀྱང་གཟུང་བར་བྱའོ། །མདོ་སྡེ་འདི་ལ་སུ་དགའ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ལ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་ཡི་གེའི་གཟུངས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་ཏོ། །དོན་གྱི་གཟུངས་ཀྱི་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པས་མདོ་སྡེ་ལ་དགའ་བར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་དོན་གྱི་གཟུངས་ཀྱི་ཡང་འདིར་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་སྲས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་དང་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་ཉེ་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པའི་ས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་བརྟན་པ་ནི་དེ་ཁོ་ནའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་པས་མི་སླུ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱང་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ལ་སོགས་པའི་ས་ཐོབ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་མ་ལུས་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགའ། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཀྱང་གཟུངས་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་གྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་དགྱེས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ངེད་ཅག་གིས་གཅེས་པ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར། དེ་ནི་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་ཚེ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་བརྒྱད་ཅུ་མཐོང་ཞེ་ན། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་བརྒྱད་ཅུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་བྱེ་བས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་གཟུངས་ཀྱི་མཐུ་ཉིད་འདི་འདྲ་སྟེ། དེས་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་བརྒྱད་ཅུ་མཐོང་ངོ༌། །ལག་པ་དེ་ལ་ཉེ་བར་འཇོག །ཅེས་བྱ་བ་ནི། རིགས་ཀྱི་བུ་
― DTG073_Page_0064 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་འཇིགས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའམ། ཡང་ན་ངེད་ཀྱི་ཐད་དུ་ཤོག་ཅེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སུ་ཞིག་མདོ་སྡེ་འདི་འཛིན་པ། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཕན་ཡོན་འདི་ཡི་གེའི་གཟུངས་ཀྱི་ཡིན་ནོ་བསྟན་ཏེ། ཤུགས་ཀྱིས་ན་ཕན་ཡོན་འདི་དོན་གྱི་གཟུངས་ཀྱི་ཡང་ཡིན་པར་ངེས་པར་གཟུངས་བར་བྱའོ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་སྟོང་རྣམས་སུ། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཕན་ཡོན་འདི་གཟུངས་གསུམ་ཆར་གྱི་ཡང་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྒྲོན་མས་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཀྱང་དུས་རིང་པོ་ནས་བསགས་པའི་མུན་པ་སེལ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་སྟོང་དུ་བསགས་པའི་སྡིག་པ་ཟླ་བ་གཅིག་གིས་ཇི་ལྟར་འབྱང་བར་འགྱུར་སྙམ་དུ་འཁྲུལ་པ་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསོད་ནམས་གང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕན་ཡོན་འདི་དོན་གྱི་གཟུངས་ཀྱི་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཡི་གེའི་གཟུངས་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཟླ་བ་གཅིག་སྨོས་པས་ན་ཕན་ཡོན་འདི་དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་དེ་ཡིན་པར་མི་སྲིད་དོ། །བསོད་ནམས་ནི་གཟུངས་འདིས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ལས་གཞན་པ་གཟུང་ངོ༌། །འཛིན་པ་གཟུངས་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའོ། །ཁམས་གསུམ་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕན་ཡོན་འདི་ཡི་གེའི་གཟུངས་ཀྱི་ཡིན་པར་དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པར་བསྟན་ཏོ། །ཕན་ཡོན་འདི་དོན་གྱི་གཟུངས་ཀྱི་ཡིན་པར་ནི་དོན་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །ཡི་གེའི་གཟུངས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་འདི་ཡང་དོན་གྱི་གཟུངས་ཀྱིས་གོ་ཁོ་ན་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བའི་བར་དུ་དེ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། བློ་གྲོས་རྟོགས་ལྡན་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཟུངས་ཀྱི་དམ་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་དམ་པའི་དོན་སྟོན་པའི་ཡི་གེའི་གཟུངས་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡི་ལྕེ་ཡི་རྩེ་མོར་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ཡང་ཡི་གེ་དང་དོན་གྱི་གཟུངས་གཉི་གའི་ཕན་ཡོན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ནི་མཉམ་པར་བཞག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །རྟོགས་པ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །ཡང་ན་རྟོགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་མདོ་སྡེ་བསྟན་འདི་ལ། །གཟུངས་དོན་
― DTG073_Page_0065 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་གཟུངས་ཀྱི་ཕྱིར་སོ་སོར་ངེས་པ་བཞིན། ཡང་ན་གཟུངས་ནི་གཟུངས་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་མདོ་སྡེ་བསྟན་པ་འདི་ལས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བསྟན་པ་ངེས་པར་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལས་བྱང་ཆུབ་ངེས་པར་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། ཕན་ཡོན་འདི་ནི་མངོན་སུམ་དང༌། དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པའི་སྒོ་ནས་ཡི་གེའི་གཟུངས་ཀྱི་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དོན་གྱི་གཟུངས་ཀྱི་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཤུགས་ཀྱི་ས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་ལས་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་ལས་སོ། །ཡང་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའོ། །ཡང་ན་རྒྱུ་དང་རྒྱུ་ཅན་གྱི་ཚུལ་དུ་གཉི་ག་རྟོགས་པར་བྱའོ། །འདི་ལས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི། བདག་ཉིད་དཔེར་བསྟན་པས་བརྡའ་སྤྲད་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་འདི་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་མེ་མཛད་ཡིན་ནོ། །བདག་ཅག་གིས་གཟུངས་ཐོས་ཀྱང་ལུང་ཡང་མ་བསྟན་ལ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་མི་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནམ། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་གསུངས། ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐད་ཅིག་དེ་ལ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འདིར་དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེ་ན་ཉེས་པ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་འདིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཚེ་རབས་གཞན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འདི་ལ་གོམས་ན། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པ་ཁོ་ནར་ཚེ་འདི་ལ་ཁྱད་པར་འདི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་དུ། གཞན་ཚེ་རབས་གཞན་ན་གོམས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་གཟུངས་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་ངེས་པར་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞིང༌། །སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལ་
― DTG073_Page_0066 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཁྲུལ་པ་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ། །འདིས་ནི་ཕན་ཡོན་འདི་ཡི་གེ་དང་དོན་གྱི་གཟུངས་ཀྱི་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །གཟུངས་འདིའི་ཕན་ཡོན་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འཛིན་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྟོན་པའི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཐབས་གཞན་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི། འདི་མྱུར་བས་ན་མྱུར་བའི་ཚིག་གིས་སྟོན་པར་མཛད་དེ། ཕན་ཡོན་འདི་ནི་ཡི་གེའི་གཟུངས་ཀྱི་ཡིན་པར་དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའོ། །དོན་གྱི་གཟུངས་ཀྱི་ནི་དོན་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་རྣམ་དག་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕན་ཡོན་གཞན་སྟོན་ཏེ། འདི་ནི་ཡི་གེའི་གཟུངས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པ་བསྟན་ཏེ། བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་གྱི་གཟུངས་ཀྱི་ནི་དོན་གྱི་དངོས་དང་བརྒྱུད་པར་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདིའི་ཕན་ཡོན་གསུམ་པོ་འདི་ལ་ཐེ་ཚོམ་མི་བྱ་བར་འདི་ན་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་ནོ་སྙམ་དུ་གཟུང་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཡོད་ན། དེའི་ཚེ་ཞག་བདུན་ཙམ་གྱི་བར་དུ་འདི་སོམས་ཤིག་དང༌། དེས་ན་ཁྱོད་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཚེ་འདི་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་རྟགས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་བྱ་བའི་དོན་དུ། །དེ་བས་བག་ནི་ཡོད་གྱུར་ལ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གསང་སྔགས་ཚིག་ནི་སྔ་མ་ཡིས། །བསྲུང་བའི་ཆོ་ག་འདི་བྱས་ལ། །གཙང་མས་འདུ་དང་འབྲེལ་སྤང་ཞིང༌། །ལུས་ཀྱི་འདུ་འཛི་སྤང་བྱ་སྟེ།། དེས་ནི་རྟོག་པའི་དྲ་བ་ཡི། །རྒྱུན་རྣམས་མ་ལུས་སྤངས་ན་ནི། བག་མེད་པའི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། །གཞན་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བདག་ལས་བྱུང་བའོ། །གཞན་ལས་བྱུང་བ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གནམ་བབས་པ་དང༌། རྩལ་ལས་བྱུང་བའོ། །བདག་ལས་བྱུང་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདུ་བ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ལུས་ཀྱི་འདུ་འཛི་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ལོག་པར་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་དག་མེད་པས་བག་ཡོད་པར་གྱུར་ནས། ལས་ངན་པ་མ་ལུས་པར་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཙམ། །རབ་ཏུ་བསྒོམས་པ་གུས་བྱས་ལ། །སེམས་ནི་
― DTG073_Page_0067 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྩེ་གཅིག་བྱས་ནས་སུ། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་བྱེད་པ། །དེ་ནི་ཆོ་ག་བཞིན་དུ་བསྒོམ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཚེར་མ་ནི་སྒྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྒྲ་མེད་པའི་ས་ཕྱོགས་སུ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ནས། དབུགས་རྔུབ་པ་དང༌། འབྱུང་བ་དག་བསྟུད་པར་མི་བྱ་བར། ལུས་དྲང་པོར་བསྲང་ལ། ཧ་ཅང་མ་རེངས་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་ཚོགས་ཕྱི་རོལ་དུ་འཕྲོ་བ་བཟློག་པའི་ཕྱིར། སེམས་སྣའི་རྩེ་མོ་ལ་གཏད་དེ་ཅི་ནུས་ཀྱིས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ནས། སྐྱོ་བར་གྱུར་ན་བློ་ཅན་གྱིས། །དེར་གནས་སེམས་ཀྱིས་དུས་བསྟུད་དོ། །ཧ་ཅང་བསྒོམ་དྲགས་པས་རྣལ་འབྱོར་པ་སེམས་སྐྱོ་བར་གྱུར་ན། བསྒོམ་པ་དེ་ལས་ལངས་ལ་ཀློག་འདོན་བྱ་བའམ། འགྲེང་བའམ། འགྲོ་བའམ། ཟན་ཟ་བའམ། བྱ་བ་གཞན་ཅི་ཡང་རུང་བ་བྱེད་ཅིང་སྐྱོ་བ་མེད་པར་མ་གྱུར་གྱི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལ་གནས་པའི་སེམས་ཀྱིས་དུས་བསྟུད་པར་བྱ་སྟེ། སྐྱོ་བ་མེད་པར་གྱུར་ནས་ཡང་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །བློ་ལྡན་དེ་ལྟར་སྒོམ་བྱེད་པ། །དེ་ལྟར་ཞག་བདུན་ཐ་མར་ནི། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་བརྒྱད་ཅུ་རྣམས། །དེ་ཡི་འོག་ཏུ་གཟུངས་སྦྱིན་མཛད། །ཅིའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་སྙེད་ཀྱིས་དེ་ལ་གཟུངས་སྦྱིན་པར་མཛད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། གསང་སྔགས་ཚིག་ནི་རེ་རེ་ཞིང༌། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བས་བྱིན་བརླབས་ལ། །དེས་ཀྱང་སྔར་ནི་དེ་དག་གིས། །བཟླས་བསྲུང་ལ་སོགས་ཕུན་ཚོགས་བྱས། །འདི་ལྟར་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་བརྒྱད་ཅུ་པོ་རྣམས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ལ། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་དེ་དག་གིས་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་པ་དེས་བཟླས་བརྗོད་བྱེད་པར་གྱུར་པས། བསྲུང་བ་དང༌། མདངས་དང༌། སྟོབས་དང༌། ནད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བསྒོམ་པའི་སྔ་རོལ་དུ་བཟླས་བརྗོད་བྱ་བའི་སྒོ་ནས་ཅི་ནུས་སུ་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་རྣམས་བརྗོད་ལ། དེའི་འོག་ཏུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ཡིན་པ། །དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ནི། །བརྒྱད་ཅུས་དེ་ལ་གཟུངས་སྦྱིན་མཛད། །ཡང་ན་དགུ་བཅུ་ལས་ཐོས་ལྟར། །བསྒོམས་མཐུ་དེ་ནི་འདི་འདྲའོ། །ཡང་ན་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པའི་མཐུ་ཉིད་འདི་འདྲ་སྟེ། དེས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་
― DTG073_Page_0068 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྲག་བརྒྱད་ཅུས་དེ་ལ་གཟུངས་སྦྱིན་པར་མཛད་དོ། །དཔེར་ན་འདི་ཉིད་ལས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་ལས་ཆོས་བསྟན་པ་ཐོས་སོ་ཞེས་ཡང་དང་ཡང་དུ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཟུངས་དེ་རྣམ་བ་ཇི་ལྟ་བུར་བསམས་ན་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཟུགས་སོགས་བསམ་པ་བསམ་ཉ་ཡིན། །གཟུགས་མེད་སོགས་པ་བསམ་བྱ་མིན། །ཡང་ན་སྤྲུལ་པ་བསམ་བྱ་ཡིན། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་བསམ་ཉ་མིན། །ཡང་ན་བསམ་བྱ་བསམ་བྱ་མིན། །བྱ་བསམ་བྱ་མིན་དངོས་བསམ་བྱ། །གཟོད་ནས་མ་སྐྱེས་པས་མེད་ཕྱིར། །བསམ་པ་དེ་དག་བསམ་མི་བྱ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བསམ་པ་ནི་བསམ་བྱ་མིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་དོན་གྱི་བྱ་བ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། བསམ་པར་བྱ་བའི་འོས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་མཚན་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་པ་རྣམས་ཉིད་གཟུང་ངོ༌། །ཡང་ན་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་བསམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་བསམ་པར་བྱ་བར་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལ་བསམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསམ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་བསམ་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་གཞན་ཡང་བསམ་པར་བྱ་བ་བསམ་པར་ནུས་པའི་དངོས་པོ་ལ་བསམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བསམ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་བསམ་པ་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསམ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །གཟོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། བསམ་པ་དེ་དག་ནི་བསམ་པར་མི་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ལྟ་ན་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །འོ་ན་ཅི་ཞིག་སོམས་ཤིག་ཅེ་ན། སྨྲས་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོམས་ཤིག །དེ་ལ་ཡང་ལོག་པར་བསམ་པར་མི་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཇི་ལྟར་བསམ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ཡང་འགལ་བར་ཡང་མ་སེམས་ཤིག །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་རྣམ་པ་གང་དང་གང་གིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སེམས་པར་བྱེད་པ་རྣམས་དེ་དང་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི། དོན་དམ་
― DTG073_Page_0069 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ན་དགག་པར་བྱ་བ་མེད་པ་ལ་དགག་པ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ལ་ཡང་བསམ་པར་མི་བྱ་སྟེ། ལོག་པར་བསམ་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འགལ་བར་སེམས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། དངོས་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། དངོས་པོ་ཐ་དད་པ་ཉིད་དང༌། གཅིག་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་སེམས་པ་སྟེ། གང་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས། གང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །རྣལ་འབྱོར་པས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྣམ་པ་ཁོ་ནས། དེ་ལྟར་ཞག་བདུན་སེམས་ན་ནི། དེ་ཡི་འོག་ཏུ་གཟུངས་ཐོབ་འགྱུར། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་ཡང་དུ་བཤད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྙམ་དུ་དགོངས་ནས། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཕན་ཡོན་འདི་ནི་གཟུངས་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་གྱི་ཡིན་ནོ། །བདེ་བ་ནི་ངེས་པར་ལེགས་པ་དང་མངོན་པར་མཐོ་བའི་བདེ་བའོ། །སོམ་ཉི་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་དུ་མ་བསྟན་ནས། འབྲས་བུ་ཉེ་བ་གཙོ་བོ་བསྟན་པས་འདུལ་བའི་འཇིག་རྟེན་གཟུངས་འདི་ལ་འཇུག་ཅིང་མཇུག་སྡུད་པར་མཛད་དེ། འདི་ལས་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཉེ། །དེ་བས་འདི་ལ་སྦྱོར་བར་གྱིས། །ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའམ། ལུས་ལ་སོགས་པའམ། འོག་ནས་བཞི་ཚན་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ནི་ཡེ་ཤེས་དང་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། མ་འབད་པར་མཁྱེན་པ་དང༌། མ་བསྟན་པར་མཁྱེན་པའོ། །སྤངས་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་དང༌། གཏན་དུ་སྤངས་པ་དང༌། བག་ཆགས་དང་བཅས་པར་སྤངས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྨོས་པས་བསྟན་ཏོ།།
― DTG073_Page_0070 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱེད། ཞི་བའི་གནས་ནི་ཐོབ་གྱུར་ནས། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བྱེད་འགྱུར། །འཇིག་རྟེན་ནོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་སྟེ། འདིས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞི་བའི་གནས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཞི་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རམ། མེ་གསུམ་ཞི་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་སྟེ། འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་གསུམ་ལ་འགོད་པའི་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །ངན་སོང་གསུམ་ལས་ངེས་པར་ཐར་པ་དང༌། མཚོ་རིས་སུ་འགོད་པ་དང༌། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གཏན་དུ་རྣམ་པར་ཐར་པ་ནི་ཤུགས་ཀྱིས་བསྟན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་ཅིའི་ཕྱིར། འདི་ལས་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཉེ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཁྱེད། ཞི་བའི་གནས་ནི་ཐོབ་གྱུར་ནས། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར།། ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཉེ་སྟེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རིལ་པོ་འདིས་ནི་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུངས་འདི་འཐོབ་པའི་ཐབས་བསྟན་ཏེ། བློ་ལྡན་ཅི་འདྲ་གང་དུ་དང༌། །ཇི་ལྟར་གནས་དང་གང་བསྒོམས་དང༌། །གང་བྱས་པས་ནི་འཐོབ་འགྱུར་བ། །དེ་ནི་བཞི་ཚན་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན། །རྣལ་འབྱོར་པ་ཇི་ལྟ་བུས་གཟུངས་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་བཞི་ཚན་དང་པོས་བསྟན་ཏོ། །གང་དུ་གནས་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་གནས་པ་དེ་གཉིས་ནི་གཉིས་པས་བསྟན་ཏོ། །གང་སྒོམ་པ་དང༌། གང་བྱ་བ་དེ་གཉིས་ནི་གསུམ་པས་བསྟན་ཏོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་ཇི་ལྟ་བུས་གཟུངས་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཁྲིམས་ལྡན་དེ་ཡི་མི་མཐུན་ཕྱོགས། །གཉིས་གྲོལ་དེ་ཡི་འཕེལ་བྱེད་ལྡན། །ཉེས་པ་དང་ནི་ཕན་ཡོན་རྣམས། །བསྟན་པས་དེ་ལ་འཛུད་པར་བྱེད། །འདོད་པ་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པར་བསྟན་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཡིན་ནོ། །འདོད་པ་ལྔའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལྷག་པར་ཆགས་པ་མེད་ན། སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་སྤངས་པའི་
― DTG073_Page_0071 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་ཐོབ་པ་ཉིད་པས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མ་བསྟན་ཏོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་ལས་གྲོལ་བ་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྲག་དོག་མེད་པ་དང༌། བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་ཞིང་འགྱོད་པ་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བསྟན་ཏོ། །ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་དག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་ན་ཕྲག་དོག་བྱེད་པ་དང༌། སེར་སྣ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི། དགྲ་བོ་དང་མཛའ་བོ་དང་ཐ་མལ་པ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་སྨོས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་དང་ནང་གི་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགྱོད་པ་མེད་པ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་སེམས་ལ་འཛིན་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚིག་འདི་གསུམ་གྱིས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་བསྟན་ཏོ། །འགྱོད་པ་མེད་པར་སྦྱིན་པའི་ཚུལ་ཅན་ནི་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་མེད་པར་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཉིན་མཚན་དུ་ཆོས་འདོད་ཅིང་ཆོས་ཀྱི་ཀུན་དགའ་ལ་དགའ་བ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་གང་ངག་དང་ལྡན་པ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ལ་སྲེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་འདོད་པར་འགྱུར་རོ། །ནན་ཏན་བྱེད་པས་ནི་ཆོས་ལ་དགའོ། །ཡང་ན་ཆོས་རྣམས་ལ་འཇུག་ཕྱིར་ཆོས་འདོད་དོ། །གོམས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་དགའོ། །ཡང་ན་ནམ་གྱི་ཆ་སྟོང་དང་ནམ་གྱི་ཆ་སྨད་ལ་སོགས་པར་བརྩོན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་འདོད་པར་འགྱུར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་དགའོ། །ཡང་ན་གཉིས་སུ་ངེས་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་གསུངས་ཏེ། འདིས་ནི་རྟོག་པ་ངན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དོན་གྱིས་ན། འཁྲིག་པའི་སྦྱོར་བ་བདུན་དང་བྲལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་ཏོ། །ཉེས་པ་དང་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་རྒྱུས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་འཛུད་དེ། གདུལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལྷག་མའོ། །དེ་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ལྔས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་འཛུད་དེ། །འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ལ། དྲི་ང་བ་ནི་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དྲི་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་འདོད་པའི་རྩ་བ་ལུས་ཀྱི་
― DTG073_Page_0072 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་གཙང་པའི་དྲི་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་ཆད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་ངན་པས་བསྟེན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བུམ་པ་མི་གཙང་བ་ཅན་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དང༌། འབྲས་བུ་ངན་པ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ།། བདུད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་བདུད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་མ་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདུད་ནི་ལྷའི་བུའམ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པའམ། གཉིས་ཀའོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་རྐྱེན་ནི་དེ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་སྨོས་པ་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དུད་འགྲོ་དང་ཡི་དགས་གཉིས་ཀྱི་རྐྱེན་ཡང་འདོད་པ་རྣམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངན་སོང་གི་རྒྱུ་ནི་མ་རུངས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདོད་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་བཅིང་དང་བསད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་ངན་སོང་གི་རྒྱུ་ནི་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་སྨོས་པ་ནི་གཙོ་བོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཕྲག་དོག་སྤོང་བ་ལ་འདུད་པ་ནི། །ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ལྔས་བསྟན་ཏེ། སྤང་བར་བྱ་བའི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་དང༌། སྤང་བར་བྱ་བའི་ཡུལ་བསྟན་པ་དང༌། སྤང་བར་བྱ་བའི་རྒྱུ་བསྟན་པ་ལ། རྒྱུ་དེ་ཡང་ཤེས་ཀྱི་ཁེ་དང་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་ཀྱི་ཁེ་ནི་ཀུན་དུ་བསྟན་པས་འདུ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་ནི། དགའ་བའི་མིག་ནི་དགའ་བས་ལྟ་བ་སྟེ། ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྤང་བའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་མཐུ་ཆེ་བ་ཐོབ་པ། ནོར་དང་འཁོར་ལ་སོགས་འབྱོར་བ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཟུགས་མཛེས་པ་འཐོབ་པ་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་གི་གཟུགས་མཛེས་པ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སེར་སྣ་སྤང་བ་ལ་འཇུག་པ་ནི། ཉེས་པ་དང་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཕྱིར་རྣམ་པ་བཞིས་བསྟན་ཏེ། ཉེས་དམིགས་བསྟན་པ་ནི་རྩོད་པ་སྟེ་ལུས་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་གནོད་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེའི་རྒྱུ་བསྟན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་སྟེ།
― DTG073_Page_0073 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་དང་བདག་གིར་མངོན་པར་ཞེན་པས་དངོས་པོར་འཛིན་པའོ། །གཞི་རྩ་སྨོས་པས་ནི་དངོས་དང་བརྒྱུད་པའི་རྒྱུའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་དོན་ཏེ། འདི་ཡང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་འདི་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གནོད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་བསྟན་པས་གདུལ་བ་རྣམས་དེ་ལས་འདུན་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲེད་པའི་ཡུལ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་ནི་སྤང་བ་སྟེ། དེ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི། གཟུངས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གཟུངས་འདི་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དུས་གཞན་ལ་དགོངས་ཏེ་གསུངས་སོ། །དེ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ལ་འཇུག་པ་ནི། ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ལྡས་བསྟན་ཏེ། ཆོས་ཚོལ་བ་ནི་ཆོས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དེ་སྟོན་པའི་ཡི་གེའོ། །དེ་འདྲི་བ་ནི་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། ཡི་གེ་འདྲི་མཆོད་སྦྱིན་པ་དང༌། །ཀློག་དང་ཉན་དང་འཛིན་པ་དང༌། །སྟོན་དང་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དང༌། །སེམས་དང་བསྒོམ་པ་གང་ཡིན་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྒྱུན་མི་ཆད་པར་ཚོལ་བ་ནི་ལས་ངན་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་མི་སེམས་པར་ཚོལ་བ་ནི་ལོག་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་དང༌། མཐོ་རིས་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་འདོད་ཅིང་ཚོལ་བ་ནི་དེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་གཟུངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཚིག་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། །དེ་སྟོན་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོ་ལས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉེས་པ་འབའ་ཞིག་བསྟན་ལ། གཉེན་པོའི་ཡོན་ཏན་ནི་མ་བསྟན། གཉིས་པ་དང་ཐ་མ་ལས་ནི་གཉེན་པོའི་ཡོན་ཏན་འབའ་ཞིག་བསྟན་ལ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉེས་པ་མ་བསྟན། གསུམ་པ་ལས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། གཉེན་པོ་གཉི་གའི་ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བསྟན་ཞེ་ན། དེ་ནི་གཉེན་པོ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ཉེས་པ་བསྟན་པ་གུང་དུ་གཅེས་པ་ཡོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོ་ལ་ནི། འདོད་པའི་གཉེན་པོའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དྲི་ཞིམ་པོ་བསྟེན་པར་བྱའོ་ཞེས་
― DTG073_Page_0074 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཡོན་ཏན་ཡང་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པ་དང༌། བཞི་པ་དག་ལ་ཡང་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉེས་པ་ཡང་བལྟ་བར་བྱའོ། །སྔར་བསྟན་པ་ཡི་དོན་ཉིད་ནི། །ཆོས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་ཆེད་དུ་སྟེ། །རིགས་པ་ཕན་ཡོན་བྱེ་བྲག་གིས། །ཚིགས་བཅད་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་གཞན་ཡང་སྔར་བསྟན་པའི་དོན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། ཞར་ལ་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་དབང་དུ་ཡང་མཛད་དེ། རིགས་པ་དང་ཕན་ཡོན་གྱི་བྱེ་བྲག་གི་རྒྱུས། ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདོད་པ་རྣམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་ནི་དྲི་ང་བ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་པ་གསུངས་སོ། །ཕྲག་དོག་མི་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་མཐུ་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པའི་ཕན་ཡོན་གསུངས་ལ། དེ་མི་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་འཐོབ་བོ་ཞེས་རྒྱུ་ཡང་གསུངས་སོ། །སེར་སྣའི་རྒྱུ་སྲེད་པའི་ཡུལ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ནི་རྒྱུ་རྩོད་པ་གསུངས་སོ། །རྩ་བ་བཞི་པས་ནི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ནི་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་འཐོབ་བོ་ཞེས་རྒྱུ་སྨོས་ལ། ཕན་ཡོན་ནི་དངོས་སུ་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །ད་ནི་གང་དུ་གནས་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་གནས་པ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དགོན་སོགས་གནས་ཤིང་ཟབ་མོ་ཡི། །ཆོས་རྣམས་ལ་ནི་ལེགས་པར་སྤྱོད། །རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་ཚིགས་བཅད་ལ། །ལྷག་པར་ཆགས་མེད་བརྟུལ་ཞུགས་ཅན། །རྟག་ཏུ་སྡུག་པའི་དངོས་པོ་ཀུན། །འབྲས་བུ་ལ་ནི་མི་ལྟ་བའམ། །འཛིན་མེད་སེམས་ཀྱིས་གཏོད་བྱེད་པས། །གཟུངས་འདི་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །གོང་དུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ། དགོན་པ་དང༌། གཡེའི་ཚིག་གིས་བསྟན་ཏེ། ལུས་ཀྱི་འདུ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་འདུ་བའི་ཉེས་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགོན་པ་ནི་གྲོང་ནས་འདོམ་ལྔ་བརྒྱ་ཕན་ཆད་དོ། །གཡེང་ནི་དེ་བས་ཀྱང་རིང་བའོ། །སོགས་པ་སྨོས་པ་ནི་དབྱེ་བསྡུའོ། །ཇི་ལྟར་གནས་པ་དེ་ནི་ལོག་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཉེས་པ་དང༌། འདུ་འཛི་ཡོངས་སུ་སྤང་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏེ། དེས་ནི་ལུས་དང་སེམས་དག་གིས་བསྲིངས་ཆོས་གང་བསྐྱེད་མི་ནུས་པ་དེ་འགའ་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །
― DTG073_Page_0075 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཆོས་ཟབ་མོ་དག་ལ་བཟོད་པ་ནི་འདོད་པའོ། །དེའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་ནི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པ་བསྐྱེད་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཉིད་དོ། །ཡང་ན་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཟབ་མོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཡུལ་ཟབ་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་ཟབ་པའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་མེད་པ་ནི། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་མེད་ཅེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི་གྲགས་པའོ། །ལྷག་པར་ཆགས་པ་མེད་པ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའོ། །རྟག་ཏུ་སྡུག་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མི་ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ནི་སྡུག་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་མི་ལྟ་བར་ཡོངས་སུ་གཏོང་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་སྨོས་པ་ནི་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་ལྟ་བར་གཏོད་པ་ནི་མཐོ་རིས་དང༌། ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་མི་ལྟ་བར་ཡོངས་སུ་གཏོད་པའི་ཕྱིར་རམ། འཛིན་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཏོང་པས་ན་སྡུག་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་མི་ལྟ་བར་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བཏང་ངམ་མི་བཏང་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ནེ་མ་ནུར་དང༌། ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པའི་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེར་ན་ལུས་དང་སྲོག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བུ་ལ་སོགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །ལུས་དང་སྲོག་གཏོང་བ་ནི་ནང་གི་ཡིན་པས་དཀའ་བའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་སྨོས་སོ། །བུ་ལ་སོགས་པ་གཏོང་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སླའོ། །ལུས་གཏོང་བ་ནི་ལག་པ་དང་རྐང་པ་ལ་སོགས་པ་གཏོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ཐམས་ཅད་གཏོང་ན་སྲོག་གཏོང་བ་ཡིན་ནོ། །དང་པོ་གནས་ཡིན་དེ་ནས་ལས། །དེ་ནས་རྙེད་སོགས་ཚོལ་བ་སྤོང༌། །དེར་ཡང་མ་ཟད་ཐམས་ཅད་ལ། །མི་ལྟ་བ་ཡང་གཏོང་བར་བྱེད། །བཞི་ཚན་འདིའི་དོན་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། གནས་མེད་པར་བསྒོམ་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། རེ་ཞིག་ཐོག་མར་དགོན་པ་ལ་སོགས་པ་གནས་གསུངས་སོ། །དེར་གནས་ནས་
― DTG073_Page_0076 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་ཞིང་ལ་སོགས་པའི་ལས་ནི་མི་བྱའོ། །ལས་འདི་ལྟ་བུ་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གནས་ཀྱི་འོག་ཏུ་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་གསུངས་སོ། །གནས་དང་ལས་དེ་དག་གིས་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་བཙལ་བ་སྤང་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དགོན་པར་གནས་པ་དང༌། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལས་ཀྱི་འོག་ཏུ་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་མེད་པ་གསུངས་སོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡན་ལག་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པར་མི་བྱ་བར་ཡང་མ་ཟད་ཀྱི། སྡུག་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་མི་ལྟ་བར་སྤང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེའི་འོག་ཏུ་སྡུག་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་མ་ལྟ་བར་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སྔར་བསྟན་པའི་དོན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཆེད་དུ་གཏན་ཚིགས་དང་ཕན་ཡོན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་བས་བསྔགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པའོ། །དགོན་པར་གནས་པར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་བཅའ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཉེས་པ་དང་བདུད་ཀྱི་དགྲ་ཐམས་ཅད་ལས་རྒྱལ་བས་ན་རྒྱལ་བའོ། །དེས་བསྔགས་པ་ནི་འདུ་འཛི་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཡོན་ཏན་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སྒྲུབ་པའི་དབང་གིས་དཔེ་བརྟག་པར་བྱའོ། །བདག་ནི་དགོན་པ་ན་གནས་པའོ་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པས། དེ་ན་གནས་པས་གཞན་ལ་བརྙས་མི་བྱ། དེ་ལྟ་ན་དགོན་པ་དེ་རྒྱལ་བས་བསྔགས་པ་ཡིན་གྱི། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནི་དེ་རྒྱལ་བས་སྨད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར། རྒྱལ་བས་བསྔགས་པའི་དགོན་པར་གནས་པར་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །དེ་ན་གནས་པས་གཞན་ལ་བརྙས་མི་བྱ་བ་ནི་དམ་བཅའ་བའོ། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་བས་བསྔགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། རྒྱལ་བས་བསྔགས་པ་ཉིད་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་ལ་འདུན་པ་བསྐྱེད་པ་
― DTG073_Page_0077 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་དམ་བཅའ་བའོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པས་བསྔགས་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་དེ་ལ་འདུན་པ་བསྐྱེད་ནས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེ་ན། བག་ཡོད་མགོ་ལ་འབར་བཞིན་གནས་པར་གྱིས། །ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། མགོ་ལ་འབར་བ་བཞིན་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་འབད་པ་དང་ལྡན་པ་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་མགོ་ལ་མེ་འབར་ན་འབད་པ་ཆེན་པོས་མགོ་ལས་མེ་སེལ་བ་དེ་བཞིན་དུ་འབད་པ་དང་ལྡན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་འདི་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཆགས་པ་དང༌། ཞེས་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། ལེ་ལོ་རྣམས་སྤངས་ཏེ། མ་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པར་གནས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་ལ་བག་ཡོད་པ་ཞེས་མིང་དུ་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཚུལ་འཆོས་བྱེད་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །ཤེས་ཁེ་རྙེད་པ་རྣམས་ལ་གནས་མ་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དམ་བཅའ་བ་སྟེ། རྙེད་པ་སྨོས་པས་ནི་རྫས་དང་བཀུར་སྟི་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང༌། འཚོ་བ་ལོག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྙེད་པ་བསྡུའོ། །ཚུལ་འཆོས་པ་སྨོས་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་དོན་ཏེ། ཁ་གསག་ལ་སོགས་པ་ཡང་བསྡུའོ། །གནས་པ་ནི་ལྷག་པར་ཆགས་པའོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་འཚོ་བར་བྱ་ཞེ་ན། ངན་ངོན་དག་གིས་ཆོག་བྱ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྩྭ་དང༌། ལོ་མ་དང༌། ཆུ་ལ་སོགས་པ་ཅི་ཡང་རུང་ཅི་རྙེད་པས་ཆོག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟ་བུས་ཇི་ལྟར་འཚོ་བར་ནུས་ཤེ་ན། བྱ་དང་འདྲ་བར་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བརྟུལ་ཞུགས་དྲག་པོས་ཡོན་ཏན་ཅི་ཞིག་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། མིར་གྱུར་པ་ཡི་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་བྱོས། །ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། དེས་ནི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏོ། །ཕན་པ་རྙེད་པ་དང༌། གནོད་པ་སྤངས་པས་མིར་གྱུར་པའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཀྱེ་མ་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་ལེགས་པར་རྙེད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། དེས་ནི་ཕན་པ་རྙེད་པར་བསྟན་ཏོ། །སྡུག་བསྔལ་མང་པོའི་རྩ་བ་ཁྱིམ་ཡང་སྤོངས། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་གནོད་པ་སྤང་པར་བསྟན་ཏོ། །ཀྱེ་མ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡ་མཚན་ལ་བྱ་སྟེ། ལེགས་པར་རྙེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་དང་སྦྱར་
― DTG073_Page_0078 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱ་སྟེ། འཁོར་བ་ན་འདྲིས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་བ་རྙེད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར། ཀྱེ་མ་ལེགས་པར་རྙེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཐོག་མ་མེད་པའི་འཁོར་བ་ནས་བསྐྱེད་པའི་ཆགས་པ་སྤང་བར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཡང༌། ཀྱེ་མ་སྤངས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་འདི་རབ་ཏུ་འབྱུང་བའོ། །ལེགས་པར་རྙེད་པ་ནི་མཛེས་པར་རྙེད་པ་སྟེ། །ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མངོན་པར་མཐོ་བ་དང༌། ངེས་པར་ལེགས་པར་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཁོར་བ་ན་འདྲིས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་རྙེད་པ་ནི་ལེགས་པར་རྙེད་པ་སྟེ། ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཡང་ཕྱིར་མི་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཞོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་རྙེད་པས་ན་ལེགས་པར་རྙེད་པ་སྟེ། འདོད་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པས་ཉམས་པར་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་མང་པོའི་རྩ་བ་ནི། བསྒྲུབ་པ་དང༌། བསྲུང་བ་དང༌། སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྩབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལེགས་པར་རྙེད་པའི་རྒྱུ་ནི་ཁྱིམ་སྤངས་པའོ། །ཁྱིམ་པའི་ཚིག་ནི་དགོན་པ་ན་གནས་པ་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་དོན་ཏེ། གཙུག་ལག་ཁང་ལ་སོགས་པ་ན་ཡང་ཁྱིམ་གྱི་ཉེས་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱིམ་སྤང་པའི་རྒྱུ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མང་པོའི་རྩ་བ་ཉིད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པར་ལེགས་པར་རྙེད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་མང་པོའི་རྩ་བ་ཁྱིམ་སྤངས་པ་དེའི་ཕྱིར། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱང་ཡོངས་དག་པས། །ཁྱེད་སངས་རྒྱས་དང་ནི་ཆོས་ལ་གུས་པར་གྱིས། །ངག་དག་པ་ནི་ངག་གི་ལས་དགེ་བ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ལུས་དག་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་དག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཡིད་དག་པ་ནི་བརྣབ་སེམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ཀྱི་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ཉིད་དོ། །འདིས་ནི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དག་ལ་གནས་པ་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ལ་གུས་པར་བྱ་བ་ནི་ལམ་བཟང་པོ་སྟོན་པས་མཆོག་ཏུ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ལ་གུས་པར་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འཐོབ་
― DTG073_Page_0079 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་ལ་གུས་པར་བྱ་བ་ནི། ནན་ཏན་གྱིས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སངས་རྒྱས་བླ་མར་གྱིས་ཤིག །ཆོས་བླ་མར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་ཕན་པ་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པས་མིར་གྱུར་པ་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་བྱེད་པས། རྙེད་པའི་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པས་རྫས་ལ་སོགས་པའི་རྙེད་པ་གཞན་སྤངས་པར་བྱའོ་ཞེས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། རྙེད་འདོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྙེད་པ་འདོད་པ་ནི་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་རེ་རེའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྙེད་པ་འདོད་པས་སེམས་གཡེངས་ནས་ཕན་ཚུན་འགྲོ་བ་ལ་ནི་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་རིང་བར་འགྱུར་རོ། །དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ཡང་རེ་རེ་ནས་རྙེད་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་རྙེད་པ་འདོད་པ་ནི་དྲན་པ་མེད་པ་ཁོ་ནའི་རྒྱུའོ། །དེ་ཡང་ཤེས་རབ་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་སྔ་མ་སྔ་མ་མེད་པ་ནི་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་རིང་བར་འགྱུར་བ་རྙེད་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་བར་དུའོ། །ཡང་ན་རྣམ་པ་གཞན་ཡང་རྙེད་པ་འདོད་པ་ནི་དྲན་པ་མེད་པའི་རྒྱུའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱང་ཤེས་རབ་མེད་པའི་རྒྱུ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་གོང་ནས་གོང་དུ་ལྔའི་བར་གྱིས་བསྐྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ལས་རིང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཉེས་དམིགས་རབ་འབྱམས་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་རྙེད་པ་འདོད་པ་ཡིན་པས། དེ་ལྟས་རྙེད་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་གང་བསྒོམ་པ་དང༌། གང་བྱ་བ་ཞེས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དོན་གཅིག་རྟོགས་ནས་ཀུན་ཤེས་ན། །བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བས་ཅི་ཞིག་བྱ། །ཡི་གེ་སོ་སོའི་དོན་ཤེས་ན། །འདི་ཡང་ཧ་ཅང་ཉུངས་པ་ཡིན། །རྣལ་འབྱོར་པས་ཞེས་བྱ་བ་འམ། གཞན་ཡང་རུང་སྟེ། ཡི་གེ་གཅིག་གི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཡི་གེ་འབྲུ་བརྒྱད་ཅེས་བསྟན། འོན་ཏེ་ཡི་གེ་སོ་སོའི་དོན་ཤེས་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ན་ནི། །དེ་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡི་གེ་ཆེས་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་པས། ཡི་གེ་འབྲུ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་ཧ་ཅང་ཉུངས་སོ་ཞེ་ན། ཉེས་པ་མེད་པ་དེ་འདི་ལྟར། བསྟན་བྱ་
― DTG073_Page_0080 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟོན་པ་ཉེས་པ་ཡི། །ངོ་བོ་དེ་ཉིད་རྣམ་གསུམ་བསྟན། །བསྟན་པར་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །སྟོན་པ་པོ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུའོ། །ཉན་པ་ནི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་སྟེ། དེ་ཡང་བྱིས་པ་དང༌། མཁས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་དག་གི་ངོ་བོའི་དེ་ཁོ་ན་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། དེ་ཡང་རྒྱུ་ལས་རྣམ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏེ། རྒྱུ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྤོང་བ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་བསྟན་པར་བྱ་བ་དང༌། སྟོན་པ་པོ་དང༌། ཉན་པ་པོར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། དེ་སྤངས་ན་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་བྱ་གང་ཡིན་དེ། རྣམ་གཉིས་འཇིག་རྟེན་འདི་ན་འདྲིས་པ་དང༌། མ་འདྲིས་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་པར་བྱ་བ་དེ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་མཛད་ཅེ་ན། རྒྱུ་ལས་མཛད་དེ། རྒྱུ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ཆེན་པོས་བསྒྲུབ་པའི་ཆོས་གཟུངས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ན། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསྟན་པར་བྱ་བ་ཉིད་དབྱེ་བར་མཛད་དེ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ན་འདྲིས་པའི་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡང༌། མཚན་ཉིད་དང་མཚན་གཞིའི་བྱེ་བྲག་གི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་རྒྱུ་ལས་སོ། །རྒྱུ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། གང་ལ་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་དང་རྒྱུས་བསྐྱེད་པའི་ངོ་བོ་དེ་ཇི་ལྟར་མེད་སྙམ་དུ་རྟོག་པ་སྤང་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྨོས་པས་ནི་བདག་པོའི་འབྲས་བུ་ཡང་མཚོན་ཏེ། དེ་ཡང་སྨིན་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ནམ་འདྲིས་པའི་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡང༌། ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུ་ལས་མཛད་དོ། །རྒྱུ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ཆོས་དེ་གཉི་ག་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཇི་ལྟར་མེད་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་མཛད་དེ་རྒྱུ་ལས་སོ། །རྒྱུ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། བསྟན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤོང་བ་སྟེ། དེ་ནི་མདོར་བསྡུས་པ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན། ཡི་གེ་འབྲུ་བརྒྱད་འདི་དག་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་ལྡན་པ། །
― DTG073_Page_0081 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྒྱད་པོ་དག་གི་ཏིང་འཛིན་རྣམས། །སྨོས་པ་ཡིན་པར་ཐུབ་པས་གསུངས། །དེ་ཡི་དོན་ནི་བསྒོམས་པ་ལ། །དེ་ཀུན་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་གནས། །གཟུངས་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །ཀུན་དུ་བརྩོན་པར་རབ་ཏུ་བྱེད། །ཡི་གེ་འབྲུ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ནི་རྣམ་པར་སྣང་བྱེད་ལ་སོགས་པ་འོག་ནས་འབྱུང་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱད་པོ་དག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་དག་ཡིན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་སྨོས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། ཡི་གེ་དེ་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དོན་བསྒོམས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་གྱུར་ནས་སྒོམ་པ་དེ་གཟུངས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་འོག་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་དེས་གཟུངས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་བརྩོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཡི་གེ་འབྲུ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་གསུངས་ཏེ། ཉུང་དུ་ཡང་མ་གསུངས་ལ། དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལྷག་པར་ཡང་མ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་ནི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་གནོད་སྦྱིན་རྣམས། །རིམ་བཞིན་དགོད་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་འདི། །རྨི་ལམ་དུ་ནི་བསྟན་པ་ཡིན། །པདྨའི་རྒྱལ་པོ་དཀར་པོ་ཞིག །འདབ་མ་བརྒྱད་པ་ཡིད་དུ་འོང༌། །དེ་དབུས་ཐུབ་པ་མཚུངས་མེད་པ། །བུམ་པ་དང་ནི་བཅས་པར་གཞག །འདབ་བརྒྱད་དག་ལ་ཐུབ་པའི་སྲས། །རྣམ་པར་སྣང་བྱེད་སོགས་བརྒྱད་ཀུན། །ཐུབ་པ་དང་ནི་རང་རང་གི །ཡི་གེའི་ས་བོན་ལྡན་པར་དགོད། །འདབ་མ་རྣམས་ཀྱི་བར་དག་ཏུ། །གནོད་སྦྱིན་བརྒྱད་གཞག་ཆོ་ག་གཅིག །ཆོ་ག་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ། །ཚོན་ཕྱེ་སྣ་ལྔས་གྲུབ་བཞིར་བྲི། །ཁམས་པས་དེའི་དབུས་ཐུབ་པ་ནི། །པདྨ་དཀར་པོ་འདབ་བརྒྱད་ལ། །བུམ་པ་ཆུས་བཀང་ལྡན་པར་གཞག །དེ་བཞིན་ཐུབ་སྲས་དེ་དག་ཀྱང༌། །པདྨའི་གདན་བཅས་ཆུ་བུམ་བཅས། །ཕྱོགས་བཞི་དག་ཏུ་གཉིས་གཉིས་དགོད། །ཕྱོགས་ཀུན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །བར་དུ་གནོད་སྦྱིན་དེ་དག་དགོད། །སློབ་མ་གཙང་མ་ཡོན་ཏན་ཅན། །གཟུངས་བསྒོམ་རྣལ་འབྱོར་གྲུབ་འདོད་པ། །དཀར་པོའི་
― DTG073_Page_0082 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟན་ལ་འདུག་པ་ལ། །བུམ་པ་དེ་དག་གིས་དབང་བསྐུར། །དེ་ལྟར་རྨི་ལམ་བསྟན་པ་ཡི། །ཆོ་ག་བདག་གིས་གསལ་བརྗོད་པ། །བདག་ཉིད་ལེགས་དྲན་བྱ་ཕྱིར་གྱིས། །མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅུང་ཟད་མེད། །དེ་ལྟར་སྤྱིར་ཡི་གེ་འབྲུ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྡུ་བ་བྱས་ནས། ད་ནི་སོ་སོའི་དོན་དེ་ལ་འཇུག་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་པར་སྟོང་པ་དང་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དེ་ལྟར་ནི་དང་པོས་བསྟན་ཏོ། །སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་སྐྱེ་བ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྡུའོ། །དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གང་གིས་ཆོས་དེ་དག་བདག་མེད་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན། །དམ་པའི་དོན་དུ་སྟོང་པ་དང༌། །སྟོང་མིན་ལ་སོགས་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་རྣམ་ཤེས་པ། །ཁོང་དུ་ཆུད་ཕྱིར་དང་པོར་བཞེད། །པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཐོག་མར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་པོའོ། །དེ་བསྟན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ངོ་བསྟན་པའི་དོན་ཏོ། །པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ཞེས་བྱ་བར་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བསྒྱུར་བར་བྱ་སྟེ། གང་གིས་ཤེ་ན། བཀའ་སྩལ་པ། དོན་དམ་པར་སྟོང་པ་དང་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པའོ། །དེ་ལ་འཇུག་པ་ནི་རྟོགས་པ་སྟེ། འདིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ལ་འཇུག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དེས་སོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང་ནི། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་གཉིས་ལས་སྐུར་བསྟན། །དེ་གཉིས་འཇིག་རྟེན་དོན་འབྱོར་བ། །མ་ལུས་པར་ནི་མཛད་ཕྱིར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དེ་གཉིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མ་ལུས་པ་མཛད་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལས་ཀྱི་སྐུར་གསུངས་ཏེ། ལས་ལ་དང། ལས་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། ལས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དང་དོན་དམ་པར། །མཚན་དང་མཚན་མེད་སོགས་པའི་རྒྱུས། །སྐུ་གཉིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི། །ཁོང་དུ་ཆུད་ཕྱིར་གཞན་དུ་བཞེད། །ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཕྲིན་ལས་ཀྱི་སྐུ་ལོངས་
― DTG073_Page_0083 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པ་དང་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཡང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་མཚན་དང་ལྡན་ནོ། །དོན་དམ་པར་ནི་མཚན་མེད་དོ། །སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི། མདོ་ལས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་མེད་པར་ཞེས་སྨོས་པ་བསྡུ་སྟེ། དེ་ཡང་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བསྡུའོ། །དེ་བསྟན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་ཏེ། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལས་ཀྱི་སྐུ་ལ་འཇུག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པའོ། །རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུར་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེ་ན། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་དང༌། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་མེད་པར་ཞེས་གསུངས་པའོ། །ཁ་ཅིག་ལས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་འཇུག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཚེ་ན་དོན་ཡིན་ཏེ། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འདི་ལ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་མེད་དེ། དེས་ན་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་དང༌། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འདི་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅི་ཡང་མེད་པའི་དོན་ཏོ། །མཚན་ལ་སོགས་སྨོས་པ་ནི། མཚོན་པའི་ཕྱིར་རམ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་འཇུག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་སྒོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྨོས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་བཤད་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ནི་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དབྱེར་མེད་དོ། དབྱེར་ཡོད་དུ་ཟིན་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་ཉམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཉིས་གསུངས་སོ། །བྱིས་པ་དང་ནི་མཁས་པའི་ཆོས། །དྲི་མ་ཅན་དང་དྲི་མ་མེད། །མི་སྟོང་མིན་སོགས་སྟོང་མིན་སོགས། །ཇི་བཞིན་གཉིས་ནི་བསྟན་པ་ཡིན། །གང་དག་ལ་དྲི་མ་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་བྱིས་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །གང་དག་ལ་དྲི་མ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་མཁས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་ནི་སྟོང་པ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གཉིས་བསྟན་ཏེ། ཚད་མ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་མ་
― DTG073_Page_0084 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོག་པ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཁ་ཅིག་ལས་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པར་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཚེ་ན་ནི། མི་སྟོང་མིན་སོགས་སྟོང་མིན་སོགས། །གཉིས་མེད་ཇི་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་བྱིས་པ་དང༌། མཁས་པའི་ཆོས་གཉི་ག་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འཇུག་པ་ནི་བྱིས་པ་དང་མཁས་པའི་ཆོས་གཉིས་སམ་གཉིས་སུ་མེད་པར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱིའོ། །རྣམ་པ་ཤེས་པ་སྟེ་འདིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁོང་དུ་ཆུད་པ་མངོན་སུམ་བྱེད། །རྟོགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གསུམ་པ་འདི་ནི་མཁས་པ་ཡིས། །དེ་ལྟ་བུར་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེ་བསྟན་པ། བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་བྱིས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །སྐྱེ་སོགས་སྐྱེ་བ་མེད་སོགས་ཀྱིས། །འཇུག་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་མེད་ཤེས་པ་གང་ཡིན་དེ། །ཁོང་དུ་ཆུད་ཕྱིར་གཞན་དུ་བཞེད། །སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་རྒ་ཤི་མེད་པ་བསྡུའོ། །དེ་ལས་དོན་འདི་འབྱུང་སྟེ། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པའི་འཇུག་པ་དེའི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་སྡེ་ཚན་དེ་གཉིས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པས་ན། འཇུག་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པ་དེ་གཉིས་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པའི་ཤེས་པ་དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་གཞན་དུ་བཞེད་དེ། བཞི་པ་ཛ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བསྟན་པ་ཛ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། འཆི་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། འཆི་བ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་བ་དང་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི། མི་སྐྱེ་མི་འགག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་འཇུག་པ་དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་སྟེ། དེས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྔ་མ་ཇི་ལྟར་སྣང་བར་ཏེ། །ཕྱི་མ་དམ་པའི་དོན་དུ་ཡིན། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་དོན་ཤེས་པ། །ཁོང་དུ་ཆུད་ཕྱིར་ལྔ་པར་བཞེད། །ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དག་ནི་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པ་ནི་དོན་དམ་
― DTG073_Page_0085 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པ་དག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཤེས་པ་དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་ལྔ་པར་བཞེད་དེ། ཀ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པ་སྨོས་པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གསུངས་ཏེ། ཡང་དག་པར་ན་དགག་པར་བྱ་བ་མེད་པས། །དགག་པ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །ཡང་ན་ཡང་དག་མི་སྣང་ཕྱིར། །དེ་གཉིས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཉིད། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་དོན་ཤེས་པ། །ཁོང་དུ་ཆུད་ཕྱིར་ལྔ་པར་བཞེད། །ཡང་ན་གང་གི་ཕྱིར་ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པ་གཉིས་ཡང་དག་པར་མི་སྣང་བས་ན། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ་ཞེས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཤེས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་ལྔ་པར་བཞེད་དོ། །དེ་བསྟན་པ་ཀ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པ་ལ་འཇུག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡི། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་འདི་ཤེས་པ། །རྟོགས་ཕྱིར་དྲུག་པ་འདིར་བཞེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར། དྲུག་པར་བཞེད་དེ། དྷ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡང༌། ཡང་དག་པར་དཔྱད་ན་དགག་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཁོ་ནའོ། །ཡང་ན་གཟུངས་ཆོས་རྣམས་གྲངས་ཀྱིས། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཉིད། །ཆོས་དབྱིངས་ཡིན་པར་རྣམ་ཤེས་པ། །ཁོང་དུ་ཆུད་ཕྱིར་དྲུག་པར་བཞེད། །ཡང་ན་གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡིན་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་དྲུག་པར་བཞེད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཁོ་ན་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ངོ་བོ་
― DTG073_Page_0086 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་ཐབས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་གསུངས་སོ། །ངོ་བོ་ཉིད་སོགས་རྣམ་རྟོག་པ། །སྤངས་པའི་ཐབས་ནི་གདུལ་རྣམས་ལ། །བསྟན་པར་བྱ་ཕྱིར་མགོན་རྣམས་ཀྱིས། །སྟོང་ཉིད་ལ་སོགས་བསྟན་པ་མཛད། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། མཚན་མ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། སྨོན་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གཞན་གཉིས་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའོ། །མཚན་མ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་སྨོན་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་འདི་ནི་དེའི་གཉེན་པོ་དེ་དག་གི་གོ་རིམས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བསྟན་པ། དྷ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞེས་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱིས་རྣམ་གྲངས་ཀྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །ཞི་གནས་ལ་སོགས་ཉིད་ཡིན་ཞེས། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མདོར་སྡུད་དེ། །དེ་དག་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེས་པ། །ཁོང་དུ་ཆུད་ཕྱིར་བདུན་པར་བཞེད། །ཞི་གནས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་ལྷག་མཐོང་ལ་སོགས་པ་བསྡུའོ། །ལྷག་མཐོང་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང༌། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དམ་དེ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རེ་ཞིག་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ཏེ་གཟོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགག་པར་བྱ་བ་མེད་ན་དགག་པ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་མ་ཡིན་པ་དག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་བདུན་པར་བཞེད་དེ། ཤ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བསྟན་པ། ཤ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དུ་ཞེ་ན། ཞི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །སྐད་ཅིག་གང་ཡིན་དེ་དག་ནི། །གཟོད་ནས་ཞི་ཕྱིར་དོན་དམ་དུ། །ཟད་མེད་ལ་སོགས་བྱེ་བྲག་བསྟན། །ཇི་ལྟར་གྲགས་པའི་སྐད་ཅིག་པའི་ཆོས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་རིམ་པས་དཔྱད་ན་སྐད་ཅིག་མའི་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་ཟད་པ་མེད་པའོ། །རྒྱུན་གྱི་མི་རྟག་པ་
― DTG073_Page_0087 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་པ་མེད་པའོ། །རྒྱུད་ཀྱི་མི་རྟག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་བ་མེད་པ་སྟེ། གང་དག་ལ་འགྲོ་བ་མེད་པ་དེ་དག་ནི་རྒྱུ་བ་མེད་པའོ། །འདིར་རྒྱུན་ནི་ཚེ་གཅིག་གི་རྒྱུན་ནོ། །རྒྱུད་ནི་ཚེ་དུ་མའི་ཡིན་པར་བཞེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་རིག་པས་དཔྱད་ན། ཟད་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཞེ་ན། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བའི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྐྱེ་བ་ནི་འཇིག་པའི་ཐོག་མར་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཞི་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ།། གཟོད་མ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། འཇིག་པའི་ཐོག་མར་དེ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཟད་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེ་བྲག་གིས་བསྟན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མངོན་ཞེན་རྣམ་གསུམ་སྤང་བའི་ཕྱིར། །ཟད་མེད་ལ་སོགས་བྱེ་བྲག་གམ། །ཡང་ན་ཁམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས། །རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གསུངས་པ་ཡིན། །མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གདུལ་བའི་སྐྱེ་བོའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། སྐད་ཅིག་པའི་མི་རྟག་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། དུས་གཞན་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་མི་རྟག་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་དུ་གནས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་དུ་འཇུག་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །ཡང་ན་ཁམས་གསུམ་གྱི་བྱེ་བྲག་ལ་བརྟེན་ནས། ཟད་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གོ་རིམས་བཞིན་བསྟན་ཏེ། ཁམས་གསུམ་པ་ལ་མ་གཏོགས་པ་འཁོར་བ་པའི་དངོས་པོ་གཞན་མེད་ལ། དེ་ཡང་ཚུལ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤོང་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་གང་གི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བརྟགས་ན། སྐད་ཅིག་པའི་མི་རྟག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཟད་པ་མེད་ལ། རྒྱུན་གྱི་མི་རྟག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་པ་དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་བ་མེད་དེ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟ་བུ་དག་ལ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནས་མི་ཐོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟད་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བའི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས་པའོ། །ཆོས་ཀུན་མྱ་ངན་འདས་པ་གང༌། །དེ་འདིར་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་བསྟན། །འདིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་སྣང་བར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན།
― DTG073_Page_0088 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི། འདིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་འཇུག་པ་རྟོགས་པ་སྟེ། །དེ་རྟོགས་ཕྱིར་ན་བརྒྱད་པར་བཞེད། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ལ་འཇུག་པ་ནི་རྟོགས་པའོ། །དེ་རྟོགས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྒྱད་པར་བཞེད་དེ། ཀྵ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བསྟན་པ། ཀྵ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་ཏེ་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྐད་ཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །འདིས་དོན་རྣམས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པས་ན་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་རྟོགས་པའོ།། དེ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེས་ནི་བསོད་ནམས་སྐྱེད་པ་ན། །གཟུངས་སམ་ཡང་ན་ཡི་གེ་ཡི། །དོན་ལ་གང་གིས་འཇུག་འགྱུར་བ། །དོན་རྟོགས་དེ་ནི་གསུམ་དུ་བསྟན། །རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་བསོད་ནམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ན། སྒོ་མཐའ་ཡས་པས་བསྒྲུབ་པའི་གཟུངས་སམ། ཡི་གེ་འབྲུ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་གི་དོན་ལ་གཟུངས་ལ་སོགས་པ་གང་གིས་རྟོགས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བ་གཟུངས་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིག་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏོ། །ལེགས་པར་བྲི་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏེ། བསམ་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། སྒྲུབ་པས་སོ། །བསམ་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལ་སོགས་པའི་བསམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་དུ་མ་ཡོད་དོ། །སྦྱོར་བ་ཡང་བཀུར་སྟི་དང༌། ཁ་ཟས་དང༌། ས་ཕྱོགས་གཙང་མ་དང༌། ནན་ཏན་དུ་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་དུ་མ་ཡོད་དོ། །སྒྲུབ་པ་ཡང་ཡི་གེ་གསལ་བ་དང༌། ཟུར་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པར་སྒྲུབ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་དུ་མ་ཡོད་དོ། །ཡང་ན་ལེགས་པར་བྲི་བ་ནི། མཛེས་པར་བྲིས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལ་སོགས་པའི་བསམ་པས་འདྲི་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བས་འདིར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འདྲི་བ་སྟེ། ཡི་གེའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པར་འདྲི་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུང་བ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གླེགས་བམ་དང༌། ཚིག་དང༌། དོན་དང༌། དེ་གཉི་གའོ། །ཀློག་པ་ནི་བསམ་པ་དང༌། བརྗོད་པའི་སྒོ་
― DTG073_Page_0089 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་བསམ་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་བསམ་པ་དང༌། ཡེ་གེ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཏད་པའི་བསམ་པའོ། །རྗོད་པ་ནི་ཟུར་ཆག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། རྣམ་པ་དུ་མ་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བསམ་པས་དང༌། ཡུལ་གྱིས་དང༌། རང་གི་ངོ་བོས་སོ། །དེ་ལ་བསམ་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་བསམ་པ་དང༌། ཡི་གེ་དང༌། དོན་དང༌། གཉི་ག་ལ་སེམས་པའི་བསམ་པས་སོ། །ཡུལ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཡི་གེ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། དོན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། གཉི་ག་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །རང་གི་ངོ་བོ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བསམ་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། སྒོམ་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཉིན་རེ་ཞིང༌། །ཀློག་དང་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱ། །གཟུངས་འདི་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །དེ་ནི་དེ་ལྟ་ན་རིགས་ཀྱི། །གཟུངས་ནི་བསོད་ནམས་ཆུང་དུ་ཡིས། །ཤིན་ཏུ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྟག་ཏུ་བསྐུར་སྟིར་བྱས་ལ་ཡུན་རིང་པོར་རྒྱུན་དུ་གོམས་པར་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ལྡན་པས་གཟུངས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཟླ་བ་ཕྱེད་ཕྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཟླ་བ་ཕྱེད་ཅིང་གུས་པར་བྱས་ལ་ཤིན་ཏུ་བསྒྲིམས་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ཁྲུས་ལ་སོགས་པ་སྔར་བྱས་ལ། །ལེགས་པར་ཀློག་པ་ལ་སོགས་པ་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། བྱེ་བྲག་ལ་ནི་དགོངས་པའི་ཕྱིར། །བརྩོན་པ་ཡི་ནི་ཚིག་ཀྱང་གསུངས། །གང་གི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱ་ཞེས་གསུངས་པ་དེའི་ཕྱིར། བྱེ་བྲག་ལ་དགོངས་པར་མངོན་ནོ། །བརྩོན་པའི་སྒྲ་ནི་གུས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་པ་ཉིད་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ཡིན་པ། །དེའི་ཕྱིར་ཁྲུས་སོགས་སྔར་བྱས་ལ། །བཀླག་པ་ལ་སོགས་དེ་དག་བྱ། ཁྲུས་བྱ་བ་དང༌། སྨྱུང་བ་བྱ་བ་དང༌། ངེས་པར་གནས་པ་དང༌། དཀྱིལ་འཁོར་དང༌། མེ་ཏོག་དང༌། བདུག་པ་དང༌། སྤོས་དང༌། བཤོས་དང༌། གཏོར་མ་དང༌། མར་མེ་དབུལ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་གདབ་པ་དང༌། སྡིག་པ་བཤགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་
― DTG073_Page_0090 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱས་ནས། བཀླག་པ་ལ་སོགས་པ་བྱའོ། །བཀླགས་པས་སྐྱོ་བར་གྱུར་ན་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱའོ། །དེས་སྐྱོ་བར་གྱུར་ན། ཡང་བཀླག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུས་ཉིན་མཚན་དེ་འདའ་བར་བྱའོ། །སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་ཞུས་ལ་སོགས། །ཡང་དག་དགའ་བྱ་ལ་སོགས་དེ། །རྟག་བྱ་དེ་གཟུངས་བདག་མེད་ལ།། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལ་སོགས་པའམ། དགེ་བའི་ཆོས་གཞན་དག་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱའོ། །མ་ཞུགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་གོ ། ཞུགས་པ་བརྩོན་འགྲུས་ཆུང་བ་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འདོད་པ་ནི། ཡང་དག་པར་གཟེངས་བསྟོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་མཐུན་མཐུན་དུ་བྱས་ནས་རིམ་གྱིས་ནོད་དུ་གྱུར་པ་དེ། བདག་མེད་པ་གཟུང་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་དེ་དག་ཉིད་ལའོ། །ཡང་ན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་མ་ཞུགས་པ་གཟུད་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་ཡང་དག་པར་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་གཟུད་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཟུད་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཚིག་བསྡུའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་སེམས་ཅན་ཀྱང་འདི་འཛིན་གཞུག་པར་བྱ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་དྲང་སྟེ། འདི་ལྟར་འདི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི། སེམས་དང༌། འདྲི་བ་དང༌། གཟུང་བ་དང༌། ཀློག་པའི་སྐབས་དང་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །མཚོན་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད་དེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཡང་བསྡུའོ། །དཔེར་ན་འདི་ཉིད་ལས་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པ་མཚོན་པའི་དོན་དུ་གསུངས་ཏེ། དེས་ན་ཡང་དག་པར་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཡང་བསྡུ་བ་ལྟ་བུ་དང༌། དཔེར་ན། བཀླག་པར་བྱ་བས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྡུ་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན། གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལ། །ཞུགས་པར་གྱུར་ལ་སོགས་པ་དག །ཡང་དག་དགའ་ལ་སོགས་དེ་བྱ། །འདིར་གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སྨོས་པས་ནི་ཡི་གེ་དང་དོན་གཟུང་ངོ༌། །བཤད་པ་སྔ་མ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་བརྩོན་པའི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པའི་དོན་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། །འདིར་ནི་ལན་གཉིས་སུ་འདུས་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས།
― DTG073_Page_0091 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དག་པར་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་དེའི་ཡུལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལ་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡང་ན་གཟུངས་ལ་གཟུད་པར་བྱ། །ཡང་ན་གཟུངས་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་གཟུད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དོན་ནི་སྔར་ཡང་བཤད་མོད་ཀྱི། །ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར། །རིགས་པ་ཕན་ཡོན་བྱེ་བྲག་གིས། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོ་ནི་རིགས་པ་དང་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡུལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་སྔར་བསྟན་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་བཟླས་པ་གསུངས་སོ། །གཉིས་པས་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་བཞི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་རེ་རེ་ཕན་ཡོན་བཞི་དང༌། རིགས་པ་བཞི་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་ནི་བླ་ན་མེད་པའོ། །ཤེས་རབ་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏེ། ཡུལ་ལས་ནི་ཡུལ་མཐའ་དག་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་ལས་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ལས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སློབ་པར་འདོད་པས་སོ། །རིགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཇི་ལྟར་སྨོས་ཤེ་ན། འདི་ལྟར་དོན་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་རྒྱ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སློབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་བུ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི། ངེས་པར་ནན་ཏན་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། དེ་དང་འདྲ་བར་དོན་རྣམ་པ་བཞི་པོ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་འདི་དག་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་གཟུངས་ཀྱི་ངོ་བོ་འཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ལ་གནས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏེ། བཞི་ཚན་གསུམ་གྱིས་གཟུངས་ལ་ནི། །མངོན་པར་བརྩོན་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས། །ཐོབ་བྱ་མ་ཐོབ་པར་དུ་ཡང༌། །ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་བཞི་འཐོབ་འགྱུར། །བཞི་ཚན་
― DTG073_Page_0092 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུམ་གྱིས་བསྟན་པའི་ཐབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་བཞི་ཚན་གསུམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བཞི་ཚན་གསུམ་བསྟན་པའི་ཐབས་དེས་གཟུངས་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས། ཐོབ་པར་བྱ་བ་མ་ཐོབ་སྟེ། །གཟུངས་མ་ཐོབ་པའི་བར་སྐབས་སུ་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་བཞིར་འགྱུར་བ་ལ། ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགོངས་པར་འགྱུར་ཏེ། དགོངས་པ་ཡང་མཁྱེན་པ་ཙམ་དུ་ནི་མ་ཟད་དོ། །གལ་ཏེ་མཁྱེན་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ན་ནི་ཕན་ཡོན་དུ་མ་ཡང་མི་རུང་སྟེ། མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བྱེད་པ་ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་དགོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དགོངས་པ་ནི་ཕན་གདགས་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར་གཟིགས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་ནུས་པར་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་ཕན་པ་འཐོབ་ནུས་པར་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་དང༌། གནོད་པ་སྦོང་ནུས་པར་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་དང༌། རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །བདུད་ཀྱི་ལས་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བདུད་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་དང༌། ལྷའི་བུའི་བདུད་དང༌། རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེའི་ལས་ནི་ཕན་བ་དང༌། གནོད་པ། འཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སྤང་བར་བྱ་བ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་མེད་པ་ནི་གཟུངས་འཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་བསྒོམས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་རྣམ་པར་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕྱི་མ་ཤོས་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མྱུར་དུ་འབྱང་བ་སྟེ། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ནི་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་གཟུངས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་སྒྲིབ་པའི་ཕྱིར་ན་སྒྲིབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པ་ཀུན་སྤྱོད་པ་དང༌། གཉེན་པོ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་དང༌། སོར་ཆུད་པར་བྱེད་པའི་སྟོབས་དང༌། རྟེན་གྱི་སྟོབས་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཆོས་བཞི་པའི་མདོ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་ནི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དེ་མཇུག་འཇོམས་པར་བྱེད་དོ། །གཉེན་པོ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་ནི་དེ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་མཐུ་ཉམས་སྨད་པར་བྱེད་དོ། །སོར་ཆུད་པར་བྱེད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་དེ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་མཐུ་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །རྟེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་སྔར་བྱུང་བ་ནི་རྒྱང་སྲིང་བར་བྱེད་ལ། སྔར་མ་བྱུང་བ་ནི་མི་སྐྱེ་བར་བྱེད་དོ། །འདི་
― DTG073_Page_0093 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་རྟེན་གྱི་སྟོབས་ནི་དགེ་བའི་གཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ལ་སྤྱོད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་པ་དེ་དག་གིས་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་བྱས་ཤིང་བསགས་པ་ཡང་མ་ལུས་པར་འབྱང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུངས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་བསྟན་པ་ནི་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ངེས་པར་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟ་བུས་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དེ་དག་མ་ལུས་པར་འབྱང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་འགྲིབ་པ་དང་འཕེལ་བ་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་འཕེལ་ན། འགྲིབ་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་མེ་འབར་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཡང་འགྲིབ་པ་ངང་འཕེལ་བ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཆུད་ཟ་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། གཉེན་པོ་བསྒོམ་པ་མེད་པ་ལ་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནི་རིགས་པ་དང་འགལ་བ་དང༌། མདོ་སྡེ་མང་པོ་དག་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཀྱང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །མ་ངེས་པ་ནི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པ་མེད་བཞིན་དུ་ཡང་ཇི་སྟེན་འབྲས་བུར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྤོབས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཡང་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། སྤོབས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་དང༌། གོང་ནས་གོང་དུ་སྤོབས་པའི་མཐུ་དང་ལྡན་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགོངས་པ་དེའི་ཕྱིར་བདུད་ཀྱི་ལས་མེད་དོ། །བདུད་ཀྱི་ལས་ལས་རིང་བར་གྱུར་ན་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་བདེ་བླག་ཏུ་འབྱང་བར་འགྱུར་རོ། །ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་བྱང་ན་སྤོབས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ཕན་ཡོན་གྱི་རིམ་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དེ་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གསུངས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་བཟླས་ཏེ་གསུངས་ཤེ་ན། ངེས་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་ནི་འདི་བསྟན་ཏེ། གཟུངས་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་འདི་དག་ངེས་པ་ཁོ་ན་འཐོབ་པ་ལ་བྱའི། ཁ་ཅིག་ལ་སྲིད་པ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་ཕན་ཡོན་དུ་བསྟན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་གང་དག་ཕན་ཡོན་སྟོན་པའི་ཚེ་ནི་མ་འདུས་ལ། ཕྱིས་ལྷགས་པ་དེ་དག་གི་ཆེད་དུ་ཕན་ཡོན་དེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བརྡ་སྤྲད་པར་མཛད་དེ། ཚིག་དང་
― DTG073_Page_0094 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡི་གེའི་འབྲུ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་བརྡ་སྤྲད་དུ་ཟིན་ན། གདུལ་བ་སྔ་མ་རྣམས་འཕྱར་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཆེ་བ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་ཕན་ཡོན་གསུངས་སོ། །ཡང་ན་འཐད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་འཐད་པ་ནི། དེའི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མྱུར་དུ་འབྱང་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འཐད་པ་ནི། དེ་ལ་བདུད་ཀྱིས་གླགས་ནི་རྙེད་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འཐད་པ་ནི། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱིས་ཡིད་ལ་མཛད། །ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འཐད་པ་ནི། གཟུངས་འདི་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་གཟུངས་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་དེའི་ཕན་ཡོན་ནི། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱིས་ཡིད་ལ་མཛད། །ཅེས་བྱ་བ་འདི་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གཞན་ནི་བརྒྱུད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མཐའ་ཡས་པ་ནི་ཟད་པ་མེད་པའམ། ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་སྔོན་བྱུང་བ་བསྙད་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྔོན་བྱུང་བ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན། །རྣམ་པ་དགུར་ནི་བསྟན་པར་མཛད། །དེ་ཡང་སོ་སོར་དབྱེ་བ་ནི། །རྣམ་པ་མང་པོའི་དབྱེ་བ་ཡོད། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལ་ངེས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔོན་བྱུང་བ་བསྙད་པ་རྣམ་པ་དགུའི་རིམ་གྱིས་སྟོན་པར་མཛད་དེ། དགུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་སྟོན་པ་པོ་བསྟན་པ་ནི། སྟོན་པ་དེ་འདྲ་བ་ལས་ན། གདོན་མི་ཟ་བར་འབྲས་བུ་དེ་ལྟ་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་མི་བྱ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུངས་ཐོབ་པ་པོའི་རིགས་བསྟན་པ་དང༌། ཐོབ་པ་པོ་བསྟན་པ་དང༌། ཐོས་ནས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་བརྩོན་པ་བསྟན་པ་དང༌། ཐོབ་པ་བསྟན་པ་དང༌། ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་བུའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་ལ། ན་ཚོད་འདི་ཙམ་གྱིས་བརྩོན་འགྲུས་འདི་ལྟ་བུ་བྱས་ཏེ་འབྲས་བུ་འདི་ལྟ་བུ་ཐོབ་ནས། གཞན་ལ་ཕན་པ་འདི་ལྟ་བུ་བྱེད་ན། བདག་ཅག་གིས་ཀྱང་འདི་ལྟ་བུ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བྱ་སྙམ་དུ་བརྩོན་འགྲུས་ཆུང་བ་རྣམས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བྱེད་པ་བསྟན་པ་ནི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་འབྲས་བུ་དེ་ལྟ་བུ་འཐོབ་ན། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པས་ལྟ་ཅིའི་ཕྱིར་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་སྙམ་དུ་ངེས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཇི་ལྟར་
― DTG073_Page_0095 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མངོན་སྙམ་པའི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་དང༌། བདག་དང་གཞན་དག་ལས་དཔེ་བླངས་ནས། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་འབྲས་བུ་བརྡ་སྤྲད་པ་སྟེ། འདི་ནི་མདོར་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟར་སྔོན་བྱུང་བ་བསྙད་པ་དེ་སོ་སོར་དབྱེ་ན་ནི་རྣམ་པ་དུ་མར་དབྱེ་བ་ཡོད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྟོན་པ་པོ་ཡང༌། དུས་དང་མཚན་དང་ཡོན་ཏན་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པ་བཞིར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དུས་ནི་སྔོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། ཆགས་བྲལ་སློབ་དང་མི་སློབ་དང༌། །བསེ་རུ་ལ་སོགས་རྒྱལ་བའི་སྲས། །དེ་དག་གིས་ཤེས་ལམ་ལས་འདས། །གྲངས་མེད་ལ་སོགས་བསྟན་པ་ཡིན། །གྲངས་མེད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པའི་ལམ་ལས་འདས་པའོ། །ཆེས་གྲངས་མེད་པ་ནི་སློབ་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པའི་ལམ་ལས་འདས་པའོ། །ཡངས་པ་ནི་མི་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པའི་ལམ་ལས་འདས་པའོ། །རྒྱ་ཆེར་གྱུར་པ་ནི་བསེ་རུ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པའི་ལམ་ལས་འདས་པ་སྟེ། སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི། རང་སངས་རྒྱས་ཚོགས་དང་སྤྱོད་པ་རྣམས་བསྡུའོ། །ཚད་མེད་པ་ལས་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྲས་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པའི་ལམ་ལས་འདས་པའོ། །ཡང་ན། གཞལ་བྱའི་དངོས་པོ་བྱེ་བྲག་དག །གོ་བྱེད་གྲངས་དང་བསྟོད་གཞལ་དང༌། །ཀུན་ནས་གཞལ་དང་ཚད་ཅེས་བྱ། །དེ་དག་མེད་ཕྱིར་དེ་སྐད་བསྟན། །གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། གྲངས་མེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་གྲངས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེས་གྲངས་མེད་པ་ནི་གནས་དྲུག་ཅུ་པར་བབ་པའི་གྲངས་ལ་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པར་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་གྲངས་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་སྨོས་པར་མཛད་པའོ། །ཡངས་པ་སྨོས་པ་ནི་བསྟོད་དེ་གཞལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ནས་གཞལ་བ་ནི་ཀུན་ཏུ་གཞལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གཞལ་བ་སྟེ། དེ་མེད་པའི་རྒྱ་ཆེ་བར་གྱུར་པའོ། །ཚད་མེད་པ་ནི་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་ལ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔ་མ་སྔ་མ་སྒྲུབ་པ་ཡི། །གཏན་ཚིགས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ཡིན། །ཡང་ན་གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་སྔ་མ་བསྒྲུབ་པའི་
― DTG073_Page_0096 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏན་ཚིགས་ནི། ཆེས་གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་ལ་ལ་སྔར་མ་ཐོས། །གང་ཡང་རུང་བས་དོན་དེ་སྟོན། །ཡང་གདུལ་བྱ་ཁ་ཅིག་སྔ་མ་བསྟན་པའི་ཚེ། དོན་དེ་མ་ཐོས་པ་ལ་ཕྱིས་ཆེས་གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གཞན་གྱིས་བརྡ་སྤྲོད་པར་མཛད་དོ།། མཚན་ནི་རིན་ཆེན་དཔལ་གྱི་གཟི་བརྗིད་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡོན་ཏན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། གདུལ་བྱའི་དོན་ནི་རབ་བསྒྲུབ་ཕྱིར། །ཡེ་ཤེས་སྤངས་པའི་རང་བཞིན་ཉིད། །ཅི་འདྲ་དེ་ནི་རྒྱུ་དང་བཅས། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་གཉིས་བསྟོད་པ་གསུངས། །གདུལ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མངོན་པར་མ་དད་པ་རྣམས་དད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མངོན་པར་དད་པ་རྣམས་དད་པ་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟོད་པ་གསུངས་སོ། །རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྔར་སྨོས་པ་ནི་དེ་ཞར་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཡང༌། དེ་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་དང་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་མཚོན་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྔ་མ་རྣམས་ལམ་གང་ནས་གཤེགས་པ་ཉིད་ནས་གཤེགས་པས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགྲ་རྣམས་བཅོམ་པས་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་སྟེ། འདིས་ནི་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དགྲ་དག་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འདི་སྔར་སྨོས་པ་ནི། དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཀུན་ནས་སངས་རྒྱས་པས་ན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །འདིས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཐུབ་པ་སྔ་མ་རྣམས་ལམ་གང་ནས་གཤེགས་པའི་ལམ་དེ་ནས་འདི་ཡང་གཤེགས་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་བ་ཞེས་བྱ་ན། ལམ་དེ་ཉིད་གང་ཡིན་ཞེ་ན། རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་སྟེ། འདིས་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་བསྟན་ཏེ། རིག་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའོ། །ཡང་དག་པའི་
― DTG073_Page_0097 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་བདུན་ནི་ཞབས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བས་དེ་ཁོ་ན་གཟིགས་ནས། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་ཞབས་སུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་བསླབ་པ་གསུམ་ནི། རིག་པ་དང་ཞབས་ཏེ། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ནི་རིག་པའོ། །ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ནི་ཞབས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྔོན་དུ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པར་གྱུར་པ་ནི་ཞབས་ཏེ་སྤྱོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིག་པ་སྔར་སྨོས་པ་ནི་དེ་ཡོངས་སུ་དག་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། འཆི་འཕོ་དང༌། སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། འདི་གསུམ་ནི་རིག་པའོ། །ཞབས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། བཟློག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་བཞི་པོ་རྣམས་ཏེ། རིག་པ་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་དུ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྔར་སྤྱད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་རང་བཞིན་དང་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་སྤངས་ཤིང་མ་ཉམས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའོ། །སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་སྤྱོད་ལམ་ཐམས་ཅད་ཤེས་བཞིན་དུ་གནས་པའོ། །བཟློག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་རྣམས་ལ་མཚན་མར་མི་འཛིན་པས། དབང་པོ་བསྡམས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་དུ་གནས་པ་དང༌། དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་བསྲུང་བ་ནི། ལྷག་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ། ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་བཞི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། དེ་དག་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པོ་རྣམས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་རིག་པ་རྣམས་དང༌། ཞབས་འདི་རྣམས་དང་ལྡན་པས། རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བརྙེས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ནི་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འཐོབ་པའི་རྒྱུར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དེ་ཡང༌། བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་
― DTG073_Page_0098 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ནས་ཡེ་ཤེས་དང་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་ལེགས་པར་གཤེགས་པས་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྟེ། གཟུགས་ལེགས་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གཤེགས་པས་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྟེ། རིམས་ནང་ལེགས་པར་སོས་པ་བཞིན་ནོ། །མ་ལུས་པར་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་ཡང་བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྟེ། བུམ་པ་ཤིན་ཏུ་གང་བ་བཞིན་ནོ། །དོན་འདི་གསུམ་ཡང་ཕྱི་རོལ་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པ་རྣམས་ལས་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ་ནི་སྐལ་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པར་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས། སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་འདུལ་བར་མཛད་པས་ན། སྐྱེས་བུ་གདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །གདུལ་བར་འོས་པ་དང༌། གདུལ་བར་ནུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གདུལ་བ་སྟེ་སྐྱེས་བུ་ཉིད་གདུལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུ་གདུལ་བའོ། །དེ་དག་གིས་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ནི་ལམ་ངན་པ་ནས་བཟློག་སྟེ་ལམ་བཟང་པོར་འཛུད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟ་ལ་སོགས་པའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །བླ་ན་མེད་པ་སྨོས་པ་ནི། གདུལ་དཀའ་བ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། ང་རྒྱལ་ཤས་ཆེ་བ་འཕགས་པ་མཛེས་དགའ་དང༌། སོར་ཕྲེང་དང༌། ལྟེང་རྒྱས་འོད་སྲུངས་དང༌། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཀ་པི་ན་ལ་སོགས་པ་གདུལ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་དོན་ཏོ། །ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་བསྟན་ཏོ། །སྟོན་པའི་ཕྱིར་ནི་སྟོན་པ་སྟེ། བསྟན་པ་ན་འཕགས་པའི་བདེན་བ་བཞི་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །དེ་བས་ན་ལྷ་དང་མི་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་ཁོ་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་སྐལ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་བཟང་པོ་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོན་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་རྟོགས་པ་དེས་ཞུགས་ན། ཐེག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་
― DTG073_Page_0099 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡེ་ཤེས་དང་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་དང་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་སུ་ཡིན་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རིན་ཆེན་དཔལ་གྱི་གཟི་བརྗིད་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། བློ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་འདི་ལ་ཡོད་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །བློ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། བསྒྲིམ་མི་དགོས་པར་མཁྱེན་པ་དང༌། ལུང་ཕོག་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་མཛད་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། ཐུགས་རྗེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཟད་མི་ཤེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། མཚུངས་པ་མེད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སོ། །ཡང་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ལ་བྱའོ། །མ་འོངས་པ་ཡང་དེ་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འོ་མ་དང་བུད་ཤིང་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་འདས་པ་ན་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་མི་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་འདས་པ་ནི་མེད་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མི་སྲིད་པར་བསྟན་ཟིན་ཏེ། འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་ཡོད་ཀྱི་བར་དུ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་དངོས་པོའི་ཡུལ་མ་ལུས་པ་ལ་མཁྱེན་པ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ལྷག་པ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་དེ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཡང་ན་སྟོན་པ་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དད་པའི་ཁྱད་པར་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆེ་བ་ཉིད་བསྟན་ཏེ། སྟོན་པ་རྣམ་གཉིས་གང་གིས་འཐོབ། །ཅི་འདྲ་དེ་ཡི་ལམ་རྣམ་གཉིས། །གང་དག་ལ་ནི་དེ་གནས་དང༌། །དེ་དང་ལྡན་པའང་སྟོན་པར་བྱེད། །དེ་ལ་སྟོན་པ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི། གསུངས་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། བསྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་གསུངས་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ་ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟར་གནས་
― DTG073_Page_0100 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་གསུངས་པས་ན་དེ་བཞིན་གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཆོས་སྟོན་པ་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི། སྤངས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཆོས་སྟོན་པ་པོ་ཉིད་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྟོན་པ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཆོས་སྟོན་པ་པོ་ཉིད་མེད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་དག་ཡང་དག་པའི་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པའི་སྟོན་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་མ་ཡིན་པས་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཡང་དག་པའི་སྟོན་པ་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོན་པ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་གང་གིས་འཐོབ་པ་དེ་ནི་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །སྟོན་པ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་པ་དེ་ཅི་འདྲ་བ་དེ་ཡང༌། བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་ལེགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དོན་གསུམ་སྨོས་པས་ཅི་རིགས་པར་བཤད་པར་བྱའོ། །སྟོན་པ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེའི་ཕྲིན་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་སེམས་ཅན་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་གཟིགས་པའི་ཕྲིན་ལས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་འདུལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྐྱེས་བུ་གདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །སྐལ་བ་དང་ལྡན་པའི་གདུལ་བའི་ཕྲིན་ལས་གང་དག་ལ་གནས་པ་དེ་ནི། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །སུ་སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་གི་དོན་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་པས་འདིར་ནི་སྦྱར་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ།།
― DTG073_Page_0101 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་སྒོ་ནས་སྟོན་པ་པོ་བསྟན་པ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མཚན་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དུས་ངེས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་སྟེ། ཀྱེ་མ་འདིར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོན་ཏན་གྱི་གཞི་འདི་ལྟ་བུ་ཡང༌། མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ན་འདུག་ན། བདག་ཅག་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱོ་བའི་བྱེ་བྲག་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པའམ། ཡང་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལ་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་དུས་ལ་བབ་པར་ངེས་ན། དེས་ལོ་བདུན་ཁྲིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ཇི་ལྟར་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འཇིག་རྟེན་ཚེ་ནི་དཔག་མེད་ཚེ། །ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་པ་དེ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདའ་བ་ཡི། །དུས་བབ་པ་ནི་དེ་འདྲའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་དཔལ་གྱི་གཟི་བརྗིད་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་བྱུང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དུས་དེ་ལ་ལྟོས་ནས། དེའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་དུས་ལ་བབ་པ་ཡང་ཡུན་རིང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ལོ་བདུན་ཁྲིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལ་སྐྱོན་མེད་དོ། །གཟུངས་ཐོབ་པ་པོའི་རིགས་བསྟན་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔར་མཛད་དོ། །མིང་དང༌། རྒྱལ་པོ་དང༌། གླིང་བཞིའི་བདག་པོ་དང༌། དབང་ཕྱུག་དང༌། མིའི་བདག་པོའོ། །སྣང་བ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོ་སྨོས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ནི་རྒྱལ་ཕྲན་ལ་ཡང་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་སྨོས་སོ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོ་སྨོས་སོ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་སྨོས་པས་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་ལྡན་པར་མངོན་མོད་ཀྱི། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་ལྡན་པ་སྨོས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེ་བའི་དོན་ཏེ། དེས་ནི་གླིང་བཞིའི་བདག་པོ་བསྡུའོ། །རིག་སྔགས་འཆང་གི་འཁོར་ལོ་ལས་སྒྱུར་བ་ཡང་ཡོད་པས་ན། མིའི་དབང་པོ་སྨོས་སོ། །ཐོབ་པ་པོ་བསྟན་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་མཛད་དེ་མིང་དང་འབྲེལ་པ་དང༌། ན་ཚོད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོབ་པ་དང༌། སྟོན་པ་པོ་དང་འབྲེལ་པའོ། །ཐོས་ནས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་བརྩོན་པ་བསྟན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གོ །བྱེ་བྲག་ཀྱང་རྣམ་པ་
― DTG073_Page_0102 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྒྱད་དེ། དུས་དང་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་མེད་པ་དང༌། དགའ་བ་མེད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་དང༌། དེ་ཉམས་སུ་ལེན་བ་དང༌། རབ་ཏུ་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་དུས་ནི་ལོ་བདུན་ཁྲི་སྟེ། འདི་ནི་རབ་ཏུ་མ་བྱུང་བའི་སྔ་རོལ་གྱི་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཕྱིན་ཆད་ལོ་དགུ་ཁྲི་ནི་གཟུངས་སྒྲུབ་པའི་དུས་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྒྱུ་ནི་སྤངས་པའི་ཕྱིར། །དེས་ནི་རྨུགས་གཉིད་དེ་མ་བསྟེན། །རྨུགས་པ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་པ་ཉིད་དོ། །གཉིད་ནི་སེམས་མངོན་པར་སྡུད་པའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་ཧ་ཅང་མང་དུ་ཟ་བ་དང༌། ཧ་ཅང་ཉུང་དུ་ཟ་བ་སྟེ། དེ་སྤངས་པས་རྒྱལ་པོའི་བུ་དེས་རྨུགས་དང་གཉིད་མ་བསྟེན་ཏོ། །དེ་གཉིས་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱ་བ་ལ་བགེགས་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཐ་མི་དད་པས་མཚན་གཅིག་ཏུ་བསྡུའོ། །དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཤེས་པས། །དགའ་བ་རྣམ་གསུམ་སྤང་པར་བྱ། །འདུ་བྱེད་འདི་དག་མི་རྟག་པ་སྤོང་བར་རྟོགས་པས་དགའ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་མི་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་དང༌། ནང་གི་ཡུལ་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་དགའ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་ལ། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ཡང་གཙོ་བོ་དང༌། དེའི་ཡན་ལག་དང་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དོ། །དེས་ན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། གཙོ་བོ་ནི་རྒྱལ་སྲིད་དོ། །དེའི་ཡན་ལག་ནི་ནོར་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལ་སོགས་པའོ། །བདག་གི་ལུས་དང༌། དེའི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པ་ལ་དགའ་བ་ནི་བདག་ལ་དགའ་བའོ། །རྨུགས་པ་དང་གཉིད་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་གསུམ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལོ་བདུན་ཁྲིར་ལན་འགའ་ཡངས་ལ་གློས་མ་ཕབ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར། གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལ་གནས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཅིག་ཏུ་ངེས་པའི་སྐྱེ་བོ་མེད་པའི་ཕྱོགས་སམ། གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་པས་རང་བཞིན་གྱིས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པ་ལ་ནི། གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལ་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་འོག་ཏུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། ལོ་དགུ་ཁྲི་ཞེས་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་གཞན་སངས་རྒྱས་རྣམས། །བཞུགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་
― DTG073_Page_0103 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔའ་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དཔལ་སྣང་བ་ཐོབ་པ་དེས་མཐོང་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཏུ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཉིས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཏུ་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་ལས། ཆོས་བསྟན་པ་ནི་ཐོས་སོ་ཞེས། །བྱས་པའི་ཚིག་ལ་ཉེས་པ་མེད། །ཡང་ན་བློ་བཟང་འཇིག་རྟེན་ཁམས། །འདི་གཞན་སངས་རྒྱས་བཞུགས་པ་མཐོང༌། །བསྟན་པ་འབྱུང་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བ་དགག་པ་ཡིན། །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་བཟང་པོ་དེས་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ན་བཞུགས་པ་རྣམས་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་ན་བཞུགས་པ་རྣམས་མཐོང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་སྤྱིར་གསུངས་སོ། །སྔ་ཕྱི་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཉིས་འཇིག་རྟེན་དུ་མི་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི། དེའི་བསྟན་པ་འབྱུང་བ་ལ་དགོངས་ནས་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བ་དགག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཉིས་ཀྱི་བསྟན་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་ཅིག་ཅར་མི་འབྱུང་སྟེ་དོན་དུ་དེ་ལ་བྱའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་འདི་ལྟར་བསྟན་པ་འབྱུང་བ་ལ་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ངག །གཞན་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་བར་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་མི་འབྱུང་ཞེས་སྨོས་པས་དེ་དག་རིམ་གྱིས་བྱུང་བ་ཁོ་ནར་བཀའ་སྩལ་པ་ཡིན་ནོ། །འབྱུང་བ་དེ་དག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་ཚུལ་གྱིས་བཞུགས་པ་དེས་ན། བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་མཐོང་ལ། བསོད་ནམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བསོད་ནམས་ཇི་ལྟར་བ་བཞིན་དུ་ཉུང་ངུའམ། མང་པོ་ཡང་དག་པར་དམིགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཐོས་པ་ནི་བསྟན་པ་ཐོས་པར་ཟད་ན། བསྟན་པ་ཞེས་སྨོས་ཅི་དགོས་ཞེས་དེ་སྐད་ཟེར་ན་ནི། དོན་འདི་ཡིན་ཏེ། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །བསྟན་ཏེ་དགུ་བཅུ་དག་ལས་ཐོས། །ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །དེ་དེ་ལྟ་ན་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་ལས་ཐོས་
― DTG073_Page_0104 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན། །བསྟན་པ་ཐབས་དང་བཅས་པ་བརྗོད། །རྒྱུ་དེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཐབས་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཐབས་དང་བཅས་པ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟན་པ་དང༌། སྟོན་པ་དང༌། སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེས་པའི་རབས་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་ནི། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཚངས་པར་ངེས་པ་མེད་དེ། འདི་ལས་ཆོས་ནི་ནན་ཏན་དུ། །ལེགས་བསྒྲུབ་ཉམས་སུ་ལེན་པར་བསྟན། གསུང་རབ་འདི་ལ་ལས་སུ་བྱས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་ཅིང་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒྲུབ་པ་འདི་ནི་ཉམས་སུ་བླང་བའོ། །ཡང་ན་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ། །ཡོན་ཏན་སྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཉམས་སུ་བླང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྙེགས་ཏེ། ཡང་ན་འཛིན་པ་དང༌། སེམས་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་དང༌། གཞན་ལ་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་བསྐྱེད་པ་དེ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཕྱིར་ཉམས་སུ་བླང་བའོ། །ཡང་ན་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡང་ཉམས་སུ་བླང་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་གཞན་དག་མ་ཡིན་ཞེས། །དེ་ཡི་མཚན་ནི་སྨོས་པ་མཛད། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་པོ་གང་ཡང་རུང་བ་ལས་རང་བྱུང་བར་འཛིན་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། རིན་ཆེན་དཔལ་གྱི་གཟི་བརྗིད་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུའི་མཚན་སྨོས་སོ། །མཚན་སྨོས་པ། དེས་ན་ཐུབ་པ་བཞུགས་པ་ནི། །འཇིག་རྟེན་ཕན་ཕྱིར་ཉིད་དུ་བསྟན། །འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་དུས་དཔགས་པ་ལས་ཀྱང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དེ་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་བཞུགས་པ་ནི་རྒྱལ་པོའི་བུ་དེ་དེས་གདུལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་ཕན་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་དུས་མཐའ་ཡས་པར་ཡང་བཞུགས་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །སྡོམ་བརྩོན་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་པ་དང༌། །བརྩོན་དང་གཞན་དོན་གཞོལ་བ་ཡིས། །གཟུངས་ནི་ཐོབ་པར་ཐུབ་པ་དེས། །རབ་བྱུང་ལ་སོགས་ཚིག་གིས་བསྟན། །ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པས་གཟུངས་འདི་འཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་པར་བཅོམ་ལྡན་
― DTG073_Page_0105 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཚིག་གིས་བསྟན་ཏེ། འདི་རྣམས་ཀྱིས་ནི། ཐོས་ནས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་བསྟན་པ་བསྙད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པས་གཟུངས་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི། གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་པར་ནི་ལོ་དགུ་ཁྲི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། འདིས་ནི་འཐོབ་པ་བསྟན་པ་བསྙད་དོ། །གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་བསམ་པ་ཅན་གྱིས། གཟུངས་འདི་འཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི། གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་པར་ནི་བསྒྲུབས་ནས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། འདིས་ནི་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་བསྙད་དེ་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཟུང་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡང་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བཤད་དེ། ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་འབྲས་བུའོ། །ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡང༌། ཡང་དག་པར་སྦྱིན་པ་དང༌། རྒྱས་པ་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་དང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཡང་དག་པར་སྦྱིན་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལའོ། །དེ་དག་ཀྱང་གཟུངས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པས་འདུལ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་བསམ་ལུས་པ་ལ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཁོ་ན་ལ་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་པས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་དེ་བསྟན་དུ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡུལ་དུ་འགྱུར་མི་སྲིད་དེ། དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་རུང་ངོ༌། །རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུངས་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། འཐོབ་པ་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་བྱེ་བྲག་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཚད་མ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང༌། ཕོ་བྲང་འཁོར་གྱི་སྐད་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡན་ལག་བཅུ་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་གིས་རབ་ཏུ་དང༌། ཕ་རོལ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་བསྟན་པའོ། །ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་འགོད་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུར་བསྟན་ཏོ། །ལྷ་དང༌། མིར་སྐྱེ་བ་དང་ས་འཐོབ་པ་
― DTG073_Page_0106 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་གཞན་ནི་མ་སྨོས་ཀྱང་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་མ་བསྟན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྨོས་སོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་སྨོས་ཏེ། འདིས་ནི་གཟུངས་འཐོབ་པ་རྒྱུན་གྱིས་འབྲེལ་པའི་དོན་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་ཤཱ་རིའི་བུ་འཁོར་དེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུངས་ཐོབ་པ་རྒྱུན་གྱིས་འབྲེལ་པས་ནི་ཇི་ལྟ་བུར་བརྩོན་པར་བྱེད་ཀྱང་རུང་བ་གང་དང་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་དེས་ནི། གཟུངས་འདི་ངེས་པ་ཁོ་ནས་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ལ་ལས་མ་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཉེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་གྱུར་པར་བསྟན་ཏོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱེད་པ་བསྟན་པ་ནི། འཁོར་དང༌། འབྲེལ་པ་དང༌། རིགས་དང༌། མིང་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང༌། འབྲེལ་བ་དང༌། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་དགུ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྙེད་པ་དང༌། དེ་ལས་ཆོས་ཐོས་པ་དང༌། དེ་ཉམས་སུ་བླངས་པ་དང༌། གཟུངས་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་དང༌། གཟུང་བའི་ཚིག་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་དང༌། །སྤོབས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་དང༌། དེ་དག་མཉེས་པར་བྱ་བའི་དུས་དང༌། མཉེས་པར་བྱ་བ་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །དེ་ལ། མདོ་ལ་ཞེས་བྱ་དེ་མ་ཐག །ཡང་ན་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་ཡིན། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་མདོ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་མདོ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྨོས་པ་དེ་ནི་འདིར་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་བྱམས་པའི་མདོ་ལས་སྐྱེས་པ་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ། འདིར་ཡང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་མ་ཐག་པའོ། །སྐྱེས་པ་ནི་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ན་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་ལ་བྱ་སྟེ། འཁོར་ལོ་དང་བཅས་པར་ཟུང་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་མོད་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཐོབ་སྟེ། བྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དགུ་བཅུ་ཞེས་བྱ་ལ་སོགས་ཚིག །དེས་ནི་དུས་གཞན་དགོངས་
― DTG073_Page_0107 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན། །དགུ་བཅུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གང་ཡིན་པ་དེས་ནི་དུས་གཞན་ལ་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་མདོ་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ལྟ་བུའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཐལ་ཆེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕུལ་ཕྱིན་ཡོན་ཏན་ལྡན་པ་ཡི།། ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོའི་ཡང་ཆེན་པོའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། གཟུངས་ཐོབ་པ་དང་འབྲེལ་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་སོ། །ཡང་ན་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་མ་ལུས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སྒོ་མཐའ་ཡས་སྒྲུབ་པའི་གཟུངས་ནི་ཐོབ་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། དེའི་རྒྱུས། བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྲས་པོ་དེ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་པོ་དེ་དག་གི་འཁོར་དུ་གང་དག་གཟུངས་ཐོབ་པར་གྱུར་པ། གཟུངས་ཐོབ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ཁྱད་འཕགས་འབྲེལ་བ་དང༌། །ཡོན་ཏན་ཕུལ་ཕྱིན་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །དེའི་རྒྱུས་དེ་དག་གི་འཁོར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ། དེ་ནི་ཚིག་གཟུངས་ལྡན་རྣམས་ཀྱི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན། མཆོག་ཏུ་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན། །ཡེ་ཤེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི། ས་དང༌། གཟུངས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ཡོན་ཏན་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། བསམ་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་ན། རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པས་འདུན་པར་བྱེད་པའོ། །སྤོབས་པ་རྒྱུན་མི་ཆད་པ་རྣམས། །གང་ལ་བྱ་ཞེ་ན། གང་དག་སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་ཐོབ་རྣམས།། དེ་དག་ནི་བཞི་སྟེ། ཆོས་དང༌། དོན་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་དང༌། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ། །དེ་དག་ཕུལ་ཕྱིན་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །དེའི་རྒྱུས་སངས་རྒྱས་དེ་དག་གི་འཁོར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤོབས་པ་རྒྱུན་མི་ཆད་པ། དེ་ནང་རྒྱལ་སྲས་དེ་མཆོག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྨོས་པ་ནི། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མི་བྱ་བར་དགར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གིས་གསུངས་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི། །བསྒྲུབ་པ་མཉེས་བྱེད་ཡིན་པར་འདོད། །སངས་རྒྱས་དེ་དག་གིས་གསུངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས། སྡོམ་པ་དང༌། སེམས་
― DTG073_Page_0108 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་མཚན་ཉིད། །མ་ཞིག་མ་རལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཉེས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །བསྐལ་པ་གསུམ་དུ་ཚོགས་རྣམས་ནི། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་བྱས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ། །ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་མཉེས་པར་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བསྟན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཚོགས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ན་དེ་ལྟར་དེ་དག་ཤིན་ཏུ་མཉེས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བསྐལ་པ་གསུམ་གྱིས་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤེ་ན། ཉེས་པ་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་དེས་སྔོན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་དུ་མར་ཚོགས་བསྒྲུབས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་པོ་རྣམས་ནི་བསྐལ་པ་གསུམ་དུ་མ་ཉེས་པར་བྱས་པས་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་ཡང་མ་ཟད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེད་མཛད་དུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་ངེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང༌། ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྒྱལ་པོའི་བུ་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དཔལ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚེ་དཔག་མེད་དུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་ཞར་ལ་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཕྱིས་གསུངས་སོ། །དངོས་པོ་སྟོང་པས་འདོད་མི་བྱ། །ཚད་མ་དང་ཡང་འགལ་བའི་ཕྱིར། །མི་མཐུན་བློ་ནི་མི་བསྐྱེད་ཅིང༌། །ཅིས་ཀྱང་ཐེ་ཚོམ་མི་བྱའོ། །ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་ཟླ་བའི་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མར་མེ་མཛད་ལས་ཐ་དད་དོ་སྙམ་དུ་སོམ་ཉི་འདོད་པའི་མཚན་ཉིད་ལྟ་བུ་ཡང་མི་བྱའོ། །དེ་ནི་དངོས་པོ་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་མར་མེ་མཛད་ཉིད་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་ཟླ་བའི་ཏོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར། ཟླ་བའི་ཏོག་མར་མེ་མཛད་མ་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཐལ་ཆེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟླ་བའི་ཏོག་ནི་དངོས་པོ་ཁོ་ནར་མར་མེ་མཛད་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་མི་མཐུན་པའི་བློ་ཡིད་གཉིས་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་ཚད་མ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་མི་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་མར་མེ་མཛད་ཉིད་ཟླ་བའི་ཏོག་ཡིན་པར་མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་སོ། །ཅི་ཟླ་བའི་ཏོག་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་མི་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་མར་མེ་མཛད་
― DTG073_Page_0109 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཟླ་བའི་ཏོག་ཡིན་པར་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་ངས་ཀྱང་མཁྱེན་ཏོ། །ཐོས་པ་ལ་སོགས་ཤེས་པའམ། །ཡང་ན་ཚད་མ་གསུམ་པོ་ཡིས། །ཡོངས་སུ་བཅད་པར་མི་རུང་ཕྱིར། །སོམ་ཉི་ལ་སོགས་ཚིག་གསུམ་སྨོས། །ཡང་ན་སོམ་ཉི་དང་ཐེ་ཚོམ་རྣམས་ནི་དོན་གཅིག་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཐོས་པའི་ཤེས་པའི་ཡོངས་སུ་བཅད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ནི་སོམ་ཉིའོ། །བསམ་པ་ཡིན་ནི་ཡིད་གཉིས་སོ། །བསྒོམ་པ་ཡི་ནི་ཐེ་ཚོམ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་མིང་གསུམ་དུ་གསུངས་སོ། །ཡང་ན་མངོན་སུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཅད་དུ་མི་རུང་བ་ནི་སོམ་ཉིའོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡི་ནི་ཡིད་གཉིས་སོ། །ལུང་གི་ནི་ཐེ་ཚོམ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཚིག་གསུམ་སྨོས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་འདི་ནི་ངེད་ཀྱིས་ཀྱང་ཟླ་བའི་ཏོག་ནི་མར་མེ་མཛད་ཁོ་ན་ཡིན་པར་མངོན་སུམ་དུ་ཡིད་ཆེས་ཀྱིས། ཁྱོད་ཀྱང་ངེད་ཀྱི་ཚིག་གིས་ཡིད་ཆེས་པར་བྱོས་ལ་སོམ་ཉི་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པར་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤཱ་རིའི་བུ་ང་དང་བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ནི་སྤྱིར་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། སྤྱིར་བསྟན་པ་ནི་ཡིན་མོད་ཀྱི། །འོན་ཀྱང་བདག་གིས་འབྲས་བུ་བཤད། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་འབུམ་ཕྲག་བཞི་ཁྲིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་མོད་ལས་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཤད་ཀྱི། བསྐལ་པ་བཟང་པོ་པ་རྣམས་ཀྱི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་མཚོན་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་མོད་ལས་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་འབྲས་བུ་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི། མཚོན་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་བསྟན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མདོའི་ཚིག་གིས་མངོན་པ་ཡིན་བསམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་ལས། ཁ་ཅིག་ནི་བསྐལ་པ་མང་པོ་ཞིག་ཏུ་འཁོར་བ་ཕྱིར་བསྙིལ་བར་བྱེད་ལ། ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་ཉུང་དུ་ཞིག་ཏུ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིན་པར་འདྲ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་སྔ་མའི་སྐབས་སུ་ཟླ་བའི་ཏོག་གི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་ཡང་མཚོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཟུངས་བསྟན་པས་གདུལ་བ་
― DTG073_Page_0110 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་དེ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ད་ནི་བཞེད་པའི་དོན་བསྒྲུབས་ནས། དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མཇུག་སྡུད་པར་མཛད་དེ། དེ་མན་ཆད་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆེ་བ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །མཇུག་བསྡུས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བརྗོད་ཟིན་པའི་དོན་བསྙད་པ་དང༌། མ་བརྗོད་པའི་དོན་བསྙད་པའོ། །མ་བརྗོད་པའི་དོན་བསྙད་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གནོད་སྦྱིན་གྱི་ཕན་ཡོན་བསྙད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕན་ཡོན་བསྙད་པ་དང༌། འཆད་པའི་ཚེའི་ཕན་ཡོན་བསྙད་པའོ། །བརྗོད་ཟིན་པ་བསྙད་པ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔར་མཛད་དེ། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཙམ་གྱིས་གཟུང་བ་བསྙད་པ་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་བསྙད་པ་དང༌། སྦྱོར་བས་གཟུང་བ་བསྙད་པ་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་བསྙད་པ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་གསུངས་པའི་དོན་བསྙད་པའོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཙམ་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱ་ཀྱ་ཐུབ་པས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་འབུམ་ཕྲག་བཞི་ཁྲིར་འཁོར་བ་ཕྱིར་བསྙིལ་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ཡང་བསམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་ལས་ལྷག་པར་ཡང་ཕྱིར་བསྙིལ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་མྱུར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེའི་གཏན་ཚིགས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་ནི་མི་ལྡོག་ས་ཡི་དང༌། གང་གི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཙམ་དང་ལྡན་པ་དེ་རྒྱུར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དེས་ཚེ་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མཉེས་བྱ་བའི། །རྒྱུར་འགྱུར་བས་ན་རྒྱུ་གང་གིས་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དེས་བསྐལ་པ་གསུམ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས། དེ་ཡིས་བྱང་ཆུབ་མྱུར་དུ་འཐོབ། །དེ་ཐམས་ཅད་མྱུར་དུ་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཁོ་ནར་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གིས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རྒྱུའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་སོ། །སྦྱོར་བས་གཟུད་པ་བསྙད་པ་ནི་ཡི་གེར་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བདུན་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དང་ཡི་གེ་གཉི་ག་ལས། །འདིར་ནི་ཀུན་ཆུབ་བྱེད་པར་བསྟན། །དོན་དང་ཡི་གེ་གཉི་གའི་སྒོ་ནས་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་ནི། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཆུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་བསམ་པ་
― DTG073_Page_0111 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་ཐམས་ཅད་དང༌། འདིར་ཡང་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པར་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་བསྡུའོ། །ཡང་ན་ཡི་གེར་འདྲི་སོགས་ཀུན། །འདིར་ཡང་ཀུན་ཆུབ་བྱེད་པར་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི། ལུང་ནོད་པ་དང༌། འཛིན་པ་དང༌། ཀློག་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྡུའོ། །རིགས་པས་འགལ་བ་མ་ཡིན་དང༌། །ཡང་ན་ཇི་སྐད་ཐོས་པ་བཞིན། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་བྱེད་ཡིན། །མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མ་དང་མི་འགལ་བའི་དོན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་སློབ་དཔོན་གྱི་ཁ་ནས་ཇི་སྐད་ཐོས་པ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། སློབ་དཔོན་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་ལུང་འབོགས་པ་ལ་བྱའོ། །དོན་དང་ཡི་གེའི་སྒོ་ནས་ནི། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་བྱེད། སྦྱོར་བ་དང༌། འགྲུབ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཆུང་དུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ། །ཡང་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །གཟུངས་འདི་ཡང་དག་རབ་སྟོན་བྱེད། །དེ་ནི་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའོ། །དེ་ཡི་དེ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །ཚད་མས་ཤེས་པར་མི་ནུས་ལ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེའི་ཚད་ནི། ཉན་པ་པོ་དེའི་བདག་ཉིད་དམ། སྟོན་པ་པོས་ཀྱང་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མས་ཤེས་པར་མི་ནུས་ལ། སྟོན་པ་པོ་གཞན་དག་གིས་ནི་བསྟན་ན་ཡང༌། ཉན་པ་པོས་ཚད་དེ་ནི་བསམ་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེའི་ཚད་ནི། ཤེས་པར་བྱར་མེད་པ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཁོ་ནར་དེ་གཉིས་ལས་མངོན་ནོ། །ཤེས་བྱ་མ་ལུས་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར། །འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེའི་ཆད་དེ། །མངོན་སུམ་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་པ་དང༌། །དགོངས་པར་ཡང་ནི་སྤྱོད་པ་ཡིན། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་གཏོགས་པར་ཞེས་གསུངས་པའི་ལྷག་མའོ། །བློ་རྨོངས་རྣམས་དང་མ་འདུས་དང༌། །སྐྱེ་བོ་བློ་ནི་གཡེངས་རྣམས་ཕྱིར། །དོན་དེ་ཚིགས་སུ་བཅད་རྣམས་
― DTG073_Page_0112 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས། །ཐུབ་པ་ཡིས་ནི་བཟླས་ཏེ་གསུངས། །གང་དག་གིས་དོན་ཐོས་ཀྱང་བློ་རྨོངས་པའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་བ་རྣམས་དང༌། གང་དག་དོན་དེ་བསྟན་པའི་དུས་ན་མ་འདུས་ཏེ་ཕྱིས་ལྷགས་པ་རྣམས་དང༌། གང་དག་དེར་འདུས་ཀྱང་བློ་རྣམ་པར་གཡེངས་པའི་ཕྱིར་དོན་དེ་མ་ཐོས་པ་དག་ཡོད་དེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདག་ཉིད་ངེས་པའི་ཚིགས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དོན་དེ་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་བཟླས་ཏེ་གསུངས་སོ། །དགོངས་པ་འདི་ནི་གཞན་དག་ཏུ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་བསྟན་ཏེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཚད་མེད་པར་བསྙད་པ་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་བསྙད་པ་དང༌། སྔོན་བྱུང་བ་བསྙད་པ་དང༌། ཚེགས་ཆུང་དུས་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པར་བསྙད་པ་དང༌། དཔེ་བསྟན་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔེ་མེད་པར་བསྙད་པ་དང༌། སྨྲ་བར་འདོད་པའི་དོན་བསྒྲུབས་ནས་མཇུག་བསྡུ་བ་བསྙད་པའོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཚད་མད་པ་བསྙད་པ་ནི་མདོ་སྡེ་ཐོབ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ལྔས་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་ཀྱང་མཚོན་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ལུང་ནོད་པ་དང་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་དང་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་ལ་སྟོན་པ་ཡང་བསྡུའོ། །དེའི་འབྲས་བུ་བསྙད་པ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་དེ་དག་ལ་དད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྙེད་པ་སྟེ། དད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་འབྲས་བུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་འཕེན་པའི་ཕྱིར་དང་ཆེན་པོའི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་སྡེ་ཟབ་མོ་ཚུལ་ཤེས་པ་སྟེ། མདོ་སྡེ་ཟབ་མོ་གང་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་དེ་དག་གི་ཚུལ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་དེ་དག་བསྟན་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་དེ་དག་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པའི་དགོངས་པའོ། །བླ་ན་མད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེས་མྱུར་དུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནམ་མཁའི་མཛོད་ལ་སོགས་པའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ལས་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་
― DTG073_Page_0113 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་དྲུག་གོ །དེ་ལ་ཟག་པ་ཟད་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན། དེ་ལས་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བར་ཇི་སྙེད་དུ་བརྗོད། དེ་ནི་བདེན་ཏེ། ཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཉམས་པ་ནི་མེད་མོད་ཀྱི། མ་ཐོབ་པའི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། མི་ཉམས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མ་ཐོབ་པ་དེ་བསྐྱེད་པར་འོས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པའོ། །གཟུངས་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། གཟུངས་ནི་སྒོ་མཐའ་ཡས་བས་བསྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གཟུངས་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ་གཟུངས་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ལ་སོགས་པས་བརྒྱན་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་ནི་རྫས་ལ་སོགས་པ་འབྱོར་བའོ། །སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ལས་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། མཐོང་བ་སྨོས་པས་ནི་མཚོན་པའི་དོན་དེ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བསྡུའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་རེག་པར་མ་གྱུར་གྱི་བར་དུ་ཞེས་འབྱུང་ན། ཅི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཟིན་པ་ལ་དེ་དག་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་སྔ་རོལ་ན་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་མེད་ན། བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཟིན་པ་ལྟ་ལ་ཧ་ཅང་ཡང་ཆེས་མེད་སྙམ་དུ་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་བྱུང་བ་བསྙད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྙད་པ་ནི། རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྙད་པ་དེ་ཡང༌། མངོན་སུམ་མཚོན་པའི་དོན་ཏོ། །དྲན་པ་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་འདི་ནི་ངའི་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་འདི་ལ་ཐེ་ཚོམ་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ། །རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཡུལ་བསྙད་པ་དེ་ཡང༌། དུས་དང་རིགས་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། གཟུངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་གྱི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པར་ཆེས་བརྟན་པོར་དེས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་ཞེས་གསུངས་སམ། །གང་གཱའི་བྱེ་མ་སྙེད་ཅེས་ཇི་སྐད་དུ་བྱ་ཞེ་ན། ཉེས་པ་མེད་དེ། དེ་ནི་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཐོབ་པར་བསྙད་པའི་ཕྱིར་དུས་གཞན་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་ཏེ། སྔོན་རོལ་དུ་དེས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཱའི་བྱེ་མ་སྙེད་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་
― DTG073_Page_0114 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་ཞེས་གསུངས་པ་ནི། གཟུངས་ཐོབ་པའི་མཐུས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བསྙད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོད་ཟེར་མཐའ་ཡས་བ་སྨོས་པ་ནི་ཟླ་བའི་ཏོག་མཚོན་པའི་ཕྱིར། ཡང་ན་ཤེས་བའི་བདག་ཉིད་དམ། ལུས་དང་འབྲེལ་བའི་འོད་ཟེར་མཐའ་ཡས་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་ནི་འོད་ཟེར་མཐའ་ཡས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་མར་མེ་མཛད་དང༌། ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །ཚོགས་ཆུང་དུས་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པར་བསྙད་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་དང༌། བདུད་བཅོམ་པ་སྟེ། བདུད་སྨོས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལྷའི་བུ་དང༌། ཕུང་པོ་དང༌། འཆི་བདག་གི་བདུད་རྣམས་བསྡུའོ། །བསོད་ནམས་བརྒྱས་མཚན་འགྲུབ་པ་སྟེ། སྐབས་འདིར་ཡང་མྱུར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །བསོད་ནམས་བརྒྱའི་ཚད་ནི། འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་ལ་སོགས་པའི་མདོ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ལ་རེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི། གཅིག་བསྟན་པས་གཞན་གཉིས་ཀྱང་བསྟན་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། འཁྲུལ་པ་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་གསུམ་ཆར་གསུངས་ཤེ་ན། འབྲས་བུའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྙད་པས། གཟུངས་ལ་བརྩོན་པ་ལ་གུས་པའི་ཁྱད་པར་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེ་བསྟན་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔེ་མེད་པ་བསྙད་པ་ནི། གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། གཞི་དང་མང་དང་རྫས་བཟང་དང༌། །ཡོངས་སུ་བཀང་བའི་བྱེ་བྲག་གིས། །སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་ཁྱད་ལས་འདིར། །སྦྱིན་པ་ཁྱད་པར་འཕགས་པར་བསྟན།། སྦྱིན་པའི་ཁྱད་པར་ནི་འདིར་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་བཞི་ལས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་གཞིའི་ཁྱད་པར་ནི། འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཏེ། དེ་ཡང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའོ། །མང་པོའི་ཁྱད་པར་ནི། གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དེ། དེས་ན་གཞི་ཚད་ཆེ་བ་དང༌། གྲངས་མང་བར་དེ་ལྟར་བསྟན་ཏོ། །རྫས་བཟང་བའི་ཁྱད་པར་ནི། རིན་ཆེན་རྣམས་སོ། །ཡོངས་སུ་བཀང་བའི་ཁྱད་པར་ནི་བྱུང་བུར་བཀང་བ་སྟེ། དེས་ན་བཅུད་ཀྱི་རིགས་ཆེ་བ་དང༌། གྲངས་མང་བར་དེ་ལྟར་བསྟན་ཏོ། །བསོད་ནམས་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡི་གེར་བྲིས་པ་ཙམ་མམ། ཡང་ན་བཟུང་བ་ཙམ་གྱིས་ཡིན་པར་
― DTG073_Page_0115 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པར་བྱའི། གཉི་གའི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཡང་མཚོན་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ལུང་ནོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཙམ་གྱིས་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །སྨྲ་བར་འདོད་པའི་དོན་བསྒྲུབས་ནས་མཇུག་བསྡུ་བ་བསྙད་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རྒྱུ་དང༌། སླ་བ་དང་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་ཡང་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། གཟུངས་ཉན་པ་དང༌། སེམས་གཏོད་པ་དང༌། དད་པ་དང༌། གཟུངས་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཡི་གེ་དང༌། དོན་གཉི་གའི་སྒོ་ནས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་མཁས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།། དེ་ཡང་དགེ་སློང་དག །ལྔ་པོ་འདི་དག་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཁས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་དང༌། གཟུངས་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང༌། གླེགས་བམ་དུ་བྱས་ཏེ་འཆང་བའོ། །སེམས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །འདིར་སེམས་གཏོད་པ་དང༌། དད་པ་ནི་ཉན་པ་དང་འཛིན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་དང༌། ཡི་གེར་འདྲི་བ་འཆང་བ་འམ། སེམས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བར་སྦྱར་རོ། །སླ་བ་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་བསྟན་ཏོ། །འབྲས་བུ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་པོ།། ད་ནི་སྒོ་མཐའ་ཡས་པས་བསྒྲུབ་པའི་གཟུངས་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གནོད་སྦྱིན་གྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏེ། གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལ། །མངོན་པར་བརྩོན་པ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་གཟུངས་ལ་བརྩོན་ཞེས་བྱ། །དེ་ལྟར་སྐབས་ཀྱིས་མངོན་པ་ཡིན། །གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། གཟུངས་འདི་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེས་སྒོ་མཐའ་ཡས་པས་བསྒྲུབ་པའི་གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལས་ཐོས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་དམིགས་ཀྱིས་གླེངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་ཡོན་བསྙད་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་བསྙད་དེ། །དེ་ལ་རིགས་ནི་གྲངས་ན་གནས་པ་རྣམས་རིགས་ཆེ་བར་བསྙད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གྲངས་ནི་ཡི་གེ་འབྲུ་བརྒྱད་བསྒོམ་པའི་མཐུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཟི་བྱིན་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དང༌།
― DTG073_Page_0116 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིན་མཚན་དུ་སྲུང་ཞིང་སྐྱོབ་ལ་སྦེད་པ་སྟེ། འདི་གཉིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆེ་བ་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། བདག་ཉིད་བསྟན་པ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་པོར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བཀའ་དྲིན་དུ་གཟོ་བ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་དང་ངག་དང་བློ་གྲོས་ལ། །སྟོབས་དང་གཟི་བརྗིད་རབ་རྣོ་བ། །རིམ་བཞིན་གཟི་བརྗིད་ཤེས་པར་བྱ། །ལུས་ཀྱི་སྒྲ་དེས་ལུས་གནས་བསྡུ། །ལུས་ཀྱི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཚིག་གི་གཟི་བརྗིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། བློའི་རྣོ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་གསུམ་ལ་གཟི་བྱིན་ཞེས་བྱའོ། །ལུས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཙོ་བོ་ལུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ལ་གནས་པའི་ཚིག་དང་བློ་གཉིས་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་བརྡར་རིག་པར་བྱའོ། །ལུས་ནི་རྣམ་གསུམ་བྱེ་བྲག་གིས། སྲུང་སྐྱོབ་སྦེད་གསུངས་ཡང་ན་ནི། །གང་ཕྱིར་གནམ་བསྐོས་ལ་སོགས་པའི། །བྱེ་བྲག་གིས་ནི་གནོད་པ་གསུམ། །ལས་མི་དགེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། ཚེ་འདི་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་དག་ལས་གྱུར་པའི་གནོད་པའི་གཉེན་པོར། སྲུང་བ་དང༌། སྐྱོབ་པ་དང་སྦེད་པ་རྣམས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཡང་ན་གང་གི་ཕྱིར་གནམ་གྱིས་བསྐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་གནོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྲུང་བ་དང༌། སྐྱོབ་པ་དང༌། སྦེད་པ་གསུམ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གསུངས་ཏེ། གནམ་གྱིས་བསྐོས་པའི་གནོད་པ་ནི་གོང་དུ་མི་དགེ་བ་ཁོ་ནས་བྱས་པར་མངོན་གྱི། སྲོག་ཆགས་གཞན་གྱིས་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་ངས་དང༌། མུ་གེ་དང༌། ཐོག་ལ་སོགས་པ་འབབ་པ་ལྟ་བུའོ། །མི་ལས་གྱུར་པའི་གནོད་པ་ནི། །གང་དུ་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་པར་བྱས་པར་མངོན་ལ། གནམ་གྱིས་བསྐོས་པ་ཡོད་བཞིན་དུ་མི་མངོན་པ། གང་གི་ཕྱིར་ལས་མ་གཏོགས་པར་འབྲས་བུ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་ལོ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་སྨིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། ཕ་རོལ་གྱི་དམག་ཚོགས་ཀྱིས་གནོད་པར་བྱས་ཏེ་མུ་གེར་གྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །གནམ་གྱིས་བསྐོས་པ་དང་མི་ལས་གནོད་པར་གྱུར་པ་ནི་གང་དུ་གཉི་གས་བྱས་པར་མངོན་པའོ། །
― DTG073_Page_0117 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་ནི་གནམ་གྱིས་བསྐོས་པ་དང༌། མི་ལས་གྱུར་པ་ཁོ་ནར་ཟད་དེ། གནམ་གྱིས་བསྐོས་པ་དང༌། མིའི་ལས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འཚོ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་བདག་གཞན་རྐྱེན་གྱུར་ལས། །གནོད་པ་རྣམ་གསུམ་ཤེས་པར་བྱ། །སེམས་ཅན་སེམས་ཅན་མིན་བགྲང་བའི། །བྱེ་བྲག་གིས་ནི་གཞན་གཉིས་བསྟན། །ཡང་ན་གནོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། རང་གི་རྐྱེན་ལས་གྱུར་པ་དང༌། གཞན་གྱི་རྐྱེན་ལས་གྱུར་པའོ། །གཞན་གྱི་རྐྱེན་ལས་གྱུར་པ་འང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སེམས་ཅན་དུ་མི་བགྲང་བའི་རྐྱེན་ལས་གྱུར་པ་དང༌། སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བའི་རྐྱེན་ལས་གྱུར་པའོ། །དེ་བསྡུས་ན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེའི་གཉེན་པོར་སྲུང་བ་དང༌། སྐྱོབ་པ་དང༌། སྦེད་པ་གསུམ་པོ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །མིང་གི་ཁྱད་པར་ནི་གདུལ་བ་རྣམས་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནོད་སྦྱིན་རྣམས་འོང་བར་བྱ་བའི་ཆོ་ག་བསྟན་པ་ནི། རྣམ་པ་ལྔར་གསུངས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱ་བ་གཉིས། །འོང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་ཏེ། །འོང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཁྲུས་བྱ་བ་དང༌། གོས་ཤིན་ཏུ་གཙང་མ་བགོ་བར་བྱས་ན། གནོད་སྦྱིན་དེ་དག་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་ཤིན་ཏུ་ཁྲུས་བྱ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཕྱིར་རོལ་གྱི་ཆོ་ག་དང་སྦྱར་ཏེ་ཆུས་བཀྲུ་བ་དང༌། ནང་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པས་སོ། །གོས་ཤིན་ཏུ་གཙང་མ་བགོ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཕྱིར་རོལ་གྱི་བགོ་བ་གཙང་མ་ལ་སོགས་པས་ལུས་གཡོགས་པ་དང༌། ནང་གི་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཀྱིས་ལུས་དཀྲི་བ་སྟེ། ཕ་རོལ་དང་ནང་རྣམ་པར་དག་པས་མཛེས་པ་མཐོང་ན་གནོད་སྦྱིན་དེ་དག་འོང་བར་སྤྲོ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་འོང་བའི་ཕྱིར་སྤྲོ་བ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཅིག་གིས་སྤྲོ་བར་བྱ་བ་བསྟན། །འཆག་པར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་བསྟན་ཏེ། གནོད་སྦྱིན་རྣམས་ནི་འདོང་བྱའི་ཕྱིར། །འཆག་པ་བསུ་བའི་བསམ་པར་བསྟན། །དེ་ལྟ་མིན་དུ་ཟིན་ན་ནི། །དེ་ཡིས་ལྷག་པར་ཅི་ཞིག་བསྟན། །དེ་ལྟར་དོན་དུ་གཉེར་ཤེས་ནས། །འོང་བར་སྤྲོ་བའི་སེམས་ལྡན་རྣམས། །སྤྲོ་བའི་མཐུ་ལ་དམིགས་ནས་ནི། །དེ་དག་ངེས་པར་འོང་བར་འགྱུར། །དེ་དག་ནི་
― DTG073_Page_0118 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྡ་ཕྲད་པར་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །གཉིས་ཀྱིས་དེ་དག་གུས་སྐྱེས། །ཞེ་འགྲས་པ་མེད་པའི་སེམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཉིས་ནི་གནོད་སྦྱིན་དེ་དག་གུས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཞེ་འགྲས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བསམ་པ་དགེ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། །ཡོན་ཏན་ལ་གུས་པ་སྐྱེ་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཆོས་ལ་གུས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་འོང་འདོད་པའི་སྤྲོ་བ་སྐྱེས་ནས་ཀྱང༌། དེ་དག་གུས་པར་ངེས་པ་ཁོ་ན་བཞིན་སྟོན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གནོད་སྦྱིན་དེ་དག་ལྷགས་ནས་ནི། །བརྟན་བཞིན་བརྟུལ་ཞུགས་སྤྱོད་དེ་ལ། མྱུར་དུ་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་ནི། །ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་སྟོན་པར་བྱེད། །སྒོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་སྒོ་ཟད་མི་ཤེས་པའི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ལ་སོགས་པ་བསྡུའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ལྷག་མ་ནི་མ་བཤད་དོ། །ཡང་ན། ཡན་ལག་ཀུན་གྱི་གཙོ་བོ་བཞིན། །བསྙད་པས་དེ་དག་བློ་དགའ་བས། །ལྷགས་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་དག་ལས། །འབྲས་བུར་འགྱུར་བར་ཐེ་ཚོམ་མེད། །དགའ་བར་མ་གྱུར་ན་བཞིན་སྟོན་པར་མི་བྱེད་དོ་སྙམ་དུ་དགོངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕན་ཡོན་བསྙད་པ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། གྲངས་དང༌། རིམ་པ་དང༌། སེམས་པ་དང༌། མིང་དང་གཟུངས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་བརྩོན་པ་དང༌། གཟུངས་ལ་བརྩོན་པ་ལ་གཟུངས་སྟོན་པའོ། །ཡི་གེ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱད་པོ་ཡིན། །དེའི་ཕྱིར་དོན་དེ་བསྒོམ་པ་ལ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཕན་འདོགས་སོ། །པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡི་གེ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ནི། །རྣམ་པར་སྣང་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱད་པོ་དག་གི་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྟོན་པས་ན། དེའི་ཕྱིར། ཡི་གེ་དེ་དག་ནི་དོན་བསྒོམ་པ་ན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པར་འོས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བརྒྱད་ཅེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་ཞུགས་པའི་ཕྱིར། སྨོན་ལམ་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་དག་རྣམས། །དེ་དང་དེར་ནི་སྐྱེད་བྱེད་པ། །གང་ཡིན་དེ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད། །གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་དག་ནི་བློ་སྙིང་རྗེས་དབང་དུ་བྱས་ཤིང་ཕ་རོལ་ལ་ཕན་པར་བྱ་བ་ལ་གཞོལ་བས། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་དེ་དང་དེར་སྐྱེ་བར་བྱེད་
― DTG073_Page_0119 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཀྱང་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མི་བྱ་བར་ངེས་པ་ཁོ་ནར་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ལ་འཁྲུལ་པ་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གནོད་སྦྱིན་གྱི་རིགས་བསྙད་པ་ན་ཡང་འདི་ཉིད་དགོངས་ཏེ། དེ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཡིན་ལ། མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་གནོད་སྦྱིན་གྱིས་གདུལ་པ་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར། །འཕགས་པ་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མིན་ན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནི། གནོད་སྦྱིན་དེ་དག་མཐུ་མེད་པའི་ཕྱིར། གཟུངས་ལ་བརྩོན་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དག་ན་འཁོད་པ་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པར་མི་བྱེད་པས། གནོད་སྦྱིན་གྱི་ཕན་ཡོན་བསྙད་པ་ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་དཔའ་ཞེས་ནི་གསུངས་པ་འདི། །སེམས་ནི་སྙིང་རྗེས་བརླན་རྣམས་ཀྱིས། །ཕན་པར་བྱ་བ་འདོད་པའི་བློས། །སྙིང་བརྩེ་ནས་ནི་བལྟས་པ་ཡིན། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིའི་དོན་ནི་གསལ་བའི་ཕྱིར་མ་བཤད་དོ། །རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་དེ་དག་ནི། །ཕན་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་དང༌། །གནོད་པ་མེད་པར་སྤོངས་པ་ཡིས། །གཟུངས་ཐོབ་བྱ་ཕྱིར་མངོན་པར་བརྩོན། །ཕན་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསྒྲུབ་པ་དང༌། མཐུ་ཡོད་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གནོད་པ་ནི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་དང་འདྲེ་བ་དག །རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕན་པ་དང་གནོད་པ་དེ་གཉིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བྱ་བ་དང༌། གསལ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་གཟུངས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་བརྩོན་པར་འགྱུར་རོ། །གཟུངས་ལ་བརྩོན་པའི་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡང་རྣམ་པ་བདུན་དུ་གསུངས་ཏེ། དམ་བཅས་པ་ལ་བརྟན་པ་དང༌། བྱས་པ་གཟོ་བ་དང༌། བྱས་པ་ཚོར་བ་དང༌། ཆོས་འདོད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་དགའ་བ་དང༌། ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། བགོ་བཤའ་བྱེད་པའི་ངག་ཚུལ་ཅན་དུ་བྱ་བའོ། །གཟུངས་ལ་བརྩོན་བྱེད་གང་ཞེ་ན། །གང་ཞིག་ཉན་སེམས་རྗེས་ཡི་རང༌། །འདི་དང་ལུང་ནོད་འདོན་ལ་སོགས། །སྟོན་པའི་ཚུལ་གྱིས་བརྩོན་བྱེད་པའོ། །སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་འཛིན་པ་དང༌། ཀུན་ཆུབ་
― DTG073_Page_0120 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱེད་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྡུའོ། །ལྷག་མའི་དོན་ནི་གསལ་བསམ་བཤད་དོ། །གཟུངས་བསྐྱེད་ཆོ་ག་རྒྱལ་བ་ཡིས། །བདག་གཞན་ལྟོས་ལ་བཟླས་ཏེ་གསུངས། །སྟོན་པ་ལ་སོགས་བྱེ་བྲག་གིས། །གཞན་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར། །སྔར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཟུངས་བསྐྱེད་པའི་ཆོ་ག་གསུངས་མོད་ཀྱི། ད་ཡང་བདག་དང་གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་སྒོ་ནས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་བདག་ལ་ལྟོས་པ་ནི། བདེན་པར་དམ་བཅའ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །བདེན་པར་དམ་བཅའ་བ་ནི་བརྟན་པོར་དམ་བཅའ་བའོ། །དེ་འདྲ་བ་དེ་ནི་གཟུངས་ངེས་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་དེས་གཟུངས་བདག་གིས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་དམ་བཅས་ན། དེ་ནི་དེ་མ་བསྐྱེད་ཀྱི་བར་དུ་བར་མ་དོར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་གོ །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་སྒོ་ནས་གཟུངས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཆོ་ག་བསྟན་ཏེ། གཞན་པོ་དེ་ཡང༌། སྟོན་པ་དང༌། ཆོས་དང༌། འདུ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་སྟོན་པའི་ལྟོས་པ་ནི། བྱས་པ་གཟོ་བ་དང༌། བྱས་པ་ཚོར་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་གཟུངས་བསྐྱེད་པའི་ཆོ་ག་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང༌། འབྲེལ་བའི་སྐྱབས་གསུམ་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་བ་བཀའ་དྲིན་དྲན་ནས། དེས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་ངེས་པ་ཁོ་ནར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ངེ༌། དེས་གསུངས་པའི་གཟུངས་ནི་དོན་ཆེན་པོ་ཡིན་པས་ན་བསྐྱེད་དགོས་སོ་སྙམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སུས་བྱས་པ་ཚོར་བ་དེ་ཡང་ངེས་པ་ཁོ་ནར་གཟུངས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་གཟུངས་བསྒྲུབས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་ཚེར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བྱས་པ་ཚོར་བར་བྱེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པས་ན་བྱས་པ་ཚོར་བ་ཅན་ནོ། །ཆོས་ལ་ལྟོས་པ་ནི་ཆོས་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཟུངས་བསྐྱེད་བའི་ཆོ་ག་བསྟན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སུ་ཆོས་ལ་འདོད་ཅིང་སྲེད་པ་དེ་ནི་ངེས་པར་གཟུངས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ལ་དགའ་བ་ནི། །གང་ཆོས་ལ་ཤིན་ཏུ་ཞུགས་པ་སྟེ། དེ་ལྷུར་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འདྲ་བ་དེ་ནི་གཟུངས་མ་བསྐྱེད་པར་མི་འདུག་གོ །ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ལ་བརྩོན་པ་ནི་ག་ལ་ཞིག་གཟུངས་བསྐྱེད་པར་མི་བྱེད་དེ།
― DTG073_Page_0121 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ནི་མཆོག་ཏུ་ཟབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཡང་གཟུངས་འདི་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཟུངས་ལ་བརྩོན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་བྱེ་བྲག་གིས། །བགོ་བཤའ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན། །བགོ་བཤའ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་བགོ་བཤའ་དང༌། ཟང་ཟིང་གི་བགོ་བཤའོ། །དང་ཚུལ་སྨོས་པས་ནི་བགོ་བཤའི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་ཏེ། དེས་ན་སེམས་ཀྱི་ཤིན་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །ཆུང་དང་ཉུང་དང་མང་པོ་ནི། །རྫས་དང་གྲངས་དང་གཉི་གར་བསྟན། །ཆུང་ངུ་ནི་རྫས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉུང་ངུ་ནི་གྲངས་ཉུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མང་པོ་ནི་རྫས་དང་གྲངས་མང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུངས་དོན་བསྟན་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། །འོན་ཀྱང་སྤྱིར་ཡང་བསྟན་པ་མཛད། །བྱས་གཟོ་ལ་སོགས་གཞན་དུ་ཡང༌། །བྱ་བའི་ཕྱིར་ན་གསུངས་པ་ཡིན། །གཟུངས་ཀྱི་དོན་བསྟན་པའི་སྐབས་ཡིན་མོད་ཀྱི་སྤྱིར་བསྟན་ཏེ་གསུངས་པའི་བྱས་པ་གཟོ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཞན་དུ་ཡང་བྱ་དགོས་པའི་ཕྱིར་དོན་དེ་བསྟན་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཤད་པའི་ཚེ་ཕན་ཡོན་བསྙད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་འཐོབ་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའོ། །དེ་ཡང༌། འདིར་ནི་གཙོ་བོར་ཐུབ་པ་ཡིས། འབྲས་བུ་གཉིས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མཐོ་རིས་ལ་སོགས་འབྲས་བུ་ནི། །གཞན་བསྟན་པ་ལས་རྟོགས་པར་འགྱུར། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒྱལ་སྲིད་ལ་སོགས་པ་དང་མི་འབྲལ་བར་འཕེན་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་འདི་གཉིས་གཙོ་བོར་བསྟན་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ངེས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞིར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཐོབ་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྔ་མའི་སྐབས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྨོས་སོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ན་དག་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ན། ཕྱི་མའི་སྐབས་སུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་སྨོས་སོ། །ད་ནི་མིང་ཞུས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བདག་དང་
― DTG073_Page_0122 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་དོན་རིམ་བཞིན་དུ། །ཞུས་པ་དང་ནི་དགོས་པ་བསྟན། །ཡང་ན་དོན་ནི་ཆེ་བའི་ཕྱིར། །ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བཟླས་ཏེ་ཞུས། །འདིའི་མིང་ཅི་ལགས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མིང་ཞུས་པ་བསྟན་ཏོ། །མིང་ཞུས་པ་དགོས་པ་མེད་དུ་དོགས་པ་ལ། འདི་ཇི་ལྟར་གཟུང་བར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བས་དགོས་པ་བསྟན་ཏེ། ཐ་སྙད་གདགས་པའི་དུས་ན་འདི་ཇི་ལྟར་གཟུང་བར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེས་ན་ཕྱིས་ཐ་སྙད་གདགས་པའི་བྱ་བ་ཞུས་པའི་དགོས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་འདིའི་མིང་ཅི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་དོན་དུ་ཞུ་བའོ། །འདི་ཇི་ལྟར་གཟུང་བར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཞུ་བ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་ཐ་སྙད་གདགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་མིང་ཐོས་པར་འདོད་ན། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་གཞན་དག་འཛིན་ན་ཇི་ལྟར་འཛིན་དུ་གཞུག་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ན་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་དོན་ཆེ་བའི་ཕྱིར། དད་པས་འདུན་པར་བྱས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཡང་དང་ཡང་དུ་མིང་ཞུ་བར་བྱེད་དོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་སྨོས་པ་བསྡུ་བའི་དོན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ཀྱི་མིང་ཐོས་པར་འདོད་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྤྱིར་ཞུས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བདག་ཉིད་ལ་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། འདི་ཇི་ལྟར་གཟུང་བར་བགྱི་ཞེས་སྨྲོས་སོ། །ད་ནི་མིང་འདོགས་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་གོ་རིམས་ཁོ་ན་བཞིན། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ཡིས། །མིང་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་མཛད་དེ། །དེ་ཕྱིར་མི་ཉུང་ལྷག་པ་མེད། །མིང་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིའི་བརྒྱུད་པའི་འབྲས་བུར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་འདུག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་སྒོ་མཐའ་ཡས་པས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ན་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིའི་མིང་སྒོ་མཐའ་ཡས་པས་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདིའི་མིང་སྒོ་མཐའ་ཡས་པས་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་ཕྱིར། འདིའི་མིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་མངོན་པར་འཕགས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་ཟུང་ཤིག་ཅེས་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རྒྱུ་དེ་ལྟ་བུ་ལས་འབྲས་བུ་དེ་ལྟ་བུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
― DTG073_Page_0123 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་པའི་དོན་ཏེ། འདི་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་མངོན་པར་འཕགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྡུ་བར་བྱའོ། །མངོན་དུ་ཕྱོགས་པས་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ནི་མངོན་པར་བྱེད་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདིའི་མིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་མངོན་པར་འཕགས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་ཕྱིར། འདིའི་མིང་བདུད་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་ཟུང་ཤིག་ཅེས་གསུངས་ཏེ། འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདུད་སྨོས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་དང༌། ལྷའི་བུའི་བདུད་བསྡུས་ཏེ། འདིས་བདུད་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇིག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཚིག་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདིའི་མིང་བདུད་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར། གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་ཟུང་ཤིག་ཅེས་གསུངས་ཏེ། དེ་གཅིག་ཏུ་ཡང་ངེས་པ་ཡིན་ལ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚིག་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡང་ན་འབྲུ་མང་པོ་མ་ཡིན་པར་སྦྱར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་གཞན་ཡོད་པས་ན་མི་ཉུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དེ་ཡན་ཆད་འབྲས་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལྷག་པ་མེད་དོ། །ལུགས་འབྱུང་ལུགས་འབྱུང་མ་ཡིན་ལས། །སྒྲུབ་དང་བསྒྲུབ་བྱའི་དངོས་པོ་ཡིས། །མིང་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་མཛད་དེ། །དེ་ཕྱིར་མི་ཉུང་ལྷག་པ་མེད། །ཡང་ན་ལུགས་སུ་འབྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་སྔ་མ་སྔ་མ་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མིང་རྣམ་པ་བཞིར་མཛད་དོ། །ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། སྔ་མ་སྔ་མ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མིང་རྣམ་པ་བཞིར་མཛད་དེ། ལྟོས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར། ཉུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། སྒྲུབ་པ་པོའི་ལྟོས་པ་མེད་པས། མིང་གཞན་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར། ལྷག་པར་ཡང་མ་མཛད་དོ། །བཤད་པ་འདིའི་སྐབས་སུ་བདུད་སྨོས་པས་ནི་བདུད་ཐམས་ཅད་བསྡུའོ། །ཡང་ན་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང༌། །ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་སྤོང་ཕུན་སུམ། །ཁྱད་པར་འཕགས་པ་ཕུན་སུམ་གྱི། །རྟེན་ན་དེ་ཉིད་ཡིན་ཕྱིར་རོ། །ཡད་ན་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་
― DTG073_Page_0124 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྲངས་འདི་ནི། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་བཞིའི་རྟེན་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མིང་རྣམ་པ་བཞིར་མཛད་དོ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྤང་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་འཕགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། ཁྱད་པར་འཕགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་ནས་གོང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་བར་གྱི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཁོངས་སུ་ཡང་འདུས་མོད་ཀྱི་གཙོ་བོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་གུད་ན་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་མིང་རྣམ་པ་བཞིར་མཛད་ད། ལྷག་པ་ཡང་མེད་ལ་ཉུང་བ་ཡང་མི་ཉུང་ངོ༌། །སྤང་བ་ནི་བདུད་ཐམས་ཅད་འཇིག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ལྷའི་བུ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ནི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་རྩ་ནས་འདོན་པའོ། །སྔར་ནི་གཟུངས་ཀྱི་མིང་དུ་བསྟན་པར་མཛད་ལ། ད་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་མིང་དུ་བསྟན་པས་ན་ཟློས་བུར་འགྱུར་བར་དོགས་པར་མི་བྱའོ། །ད་ནི་ཡི་རངས་པ་བསྟན་ཏེ། ཐུབ་པའི་གསུང་ལས་འཛིག་རྟེན་གྱིས། །དོན་ཆེན་སྐྱེས་པ་མཐོང་གྱུར་ནས། །སེམས་ནི་རངས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། །མཁས་རྣམས་མངོན་པར་བསྟོད་པར་བྱེད། །ཐུབ་པའི་གསུང་ལས་རྐྱེན་རྐྱེན་དུ། །ཁྱད་པར་ཐོབ་པར་གྱུར་ནས་ནི། །ཡིད་ཀྱང་དགའ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། །མཁས་པས་ཁ་ཅིག་མངོན་པར་བསྟོད། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་བསྟན་པས་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱིས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་ལ་སོགས་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། གཟུངས་དང་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་དང༌།སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་སྐལ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། དངོས་དང༌། བརྒྱུད་པའི་སྒོ་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་ཆེན་པོ་སྐྱེས་པ་མཐོང་ནས་ཐུབ་པའི་དབང་པོས་གསུངས་པ་ལ། ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་མཁས་པ་རྣམས་ཡིད་ཡང་དག་
― DTG073_Page_0125 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་དགའ་བར་གྱུར་ནས་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་མོད་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་པ་འདི་ལྟ་བུར་ཤིན་ཏུ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་གང་གིས་ལྷག་པ་མེད་པའི་དོན་འདི་ལྟ་བུ་འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་པའི་དོན་བྱེད་ལ། བསྟན་པ་དེས་ཀྱང་དེ་ཉིད་ཀྱི་མོད་ལ། མཁས་པ་ཁ་ཅིག་རྒྱུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་ཐོབ་པའི་ཁྱད་པར་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱེད་པ་ན་ཡིད་ཡང་དག་པར་དགའ་ནས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ཅེས་སྨོས་པ་ནི། དོན་ཡོད་མཐོང་བ་ལ་སོགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བདག་གིས་ཀྱང་ལྷག་པ་འགའ་ཞིག་ཐོབ་པར་གྱུར་ན་ནི། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཐོབ་པ་བཞིན་དུ། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་བསྟན་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་མ་བསྟན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དེ་དག་གིས་ནི་ལྷག་པ་འགའ་ཡང་ཐོབ་པ་མེད་དེ། འོན་ཀྱང་དེ་དག་དེར་འདུས་པ་ཡང་དོན་མེད་པར་མི་འགྱུར་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་ཡད་དོན་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་བརྒྱུད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་དག་གི་ནང་ནས་ནི་སྐལ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། ཁ་ཅིག་གིས་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཐོབ་ལ། ཁ་ཅིག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་རིགས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ལས་ཇི་ཞིག་ལྟར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཞུགས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་པར་བྱས་པར་ཟད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་རིགས་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས། དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཕགས་པ་དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོའི་མདོ་ལས་ལུང་བསྟན་ཏེ། ཆོས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་དུ་དགོངས་པས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོང་དཔོན་དང༌། དེད་དཔོན་གྱི་དཔེ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་རིགས་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་བུད་ཤིང་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་བསྲེགས་པའི་རྒྱུད་ཅན་ཉན་ཐོས་རྣམས། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་
― DTG073_Page_0126 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ཡིད་ལ་མི་བྱ་སྟེ། དེའི་དོན་ནི་མདོ་གཞན་ལས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ནི་གཏམ་དེ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པས། ཡི་གེ་མངས་སུ་དོགས་པའི་ཕྱིར་མ་བཤད་དོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཡི་རངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་ཚིག་གི་དོན་བསྟན་པའི་ལུགས་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གསལ་ཞིང་དྲི་མེད་ཡོན་ཏན་ལྡན་པ་ཤིན་ཏུ་རབ་ཏུ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བས་ཉམས་དགའ་གཟུངས་སྔགས་འདི། །བདག་འདྲ་ཉོན་མོངས་ཤིན་ཏུ་བློ་ཞན་བཞིན་དུ་བདག་གིས་ཆེ་ལོང་ཆེ་ལོང་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཡིས། །བསོད་ནམས་ཕུང་པོ་སྐྱེ་པོ་ཕལ་ཆེན་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བའི་མཐུ་ཅན་གང་ཡིན་པ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་འགྲོ་བ་འདི་དག་ཀུན་གྱིས་ཡེ་ཤེས་སྙིང་པོ་རྟག་ཏུ་འཆང་བར་ཤོག །འཕགས་པ་སྒོ་མཐའ་ཡས་པས་བསྒྲུབ་པའི་གཟུངས་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་སྙིང་པོས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པྲཛྙཱ་ཝརྨ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་ཡེ་ཤེས་སྡེ་ལ་སོགས་པས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།།
| 
